TE 


HARVARD UNIVERSITY 


LIBRARY | 
OF THE 


MUSEUM OF COMPARATIVE ZOOLOGY 
GIS 


Bouglt 


N February LI. 


Lidi IR IE | gE 


etek 


i» 
“ € 
EN 
de 


ce 


Ba 
> 


=A 


A ‘ 


seme 


wur, 4 
#1 oe ee 
Men Nn 


M 


| 


NE 


_ TIJDSCHRIFT VOOR ENTOMOLOGIE-— 


UITGEGEVEN DOOR RLS a 


DE NEDERLANDSCHE ENTOMOLOGISCHE VEREENIGING 


ONDER REDACTIE VAN 


Mr. W. ALBARDA 
Mr. S. G. SNELLEN VAN VOLLENHOVEN 
EN 


F. M. VAN DER WULP 


Vondel Fag 


ZEVENTIENDE DEEL | |. | Val 


| SS GRAVENHAGE 
4 MARTINUS NIJHOFF 
1874. 


5/5] 


Kae 
FEB 6 1943" 


PT ae L 
ee ww EG is \ 
AN ate SEEN 


Laman 


INHOUD 


VAN HET 


ZEVENTIENDE DEEL. 


Verslag van de 28“ Zomervergadering . 
Lijst der Leden . : 

» » bijgekomen boeken. 
Verslag van de 7° Wintervergadering 


P. C. T. SneLLEN, Opgave der Geometrina en Pyralidina 
in Nieuw-Granada enz., verzameld door W. Baron von 
NOLCKEN er Patni at en 

F.M. van per Wurp, iele aanteekeningen n°. 4. 

Dr. H. WevensBeren, Varia entomologica . : 

F.J. M. HeyLAERTS, fils, Les Macrolépidoptères de Breda 
et de ses environs. Fin supplémentaire, n°. 4 . 

C. Ritsema, Cz., Aanteekeningen betreffende Hymeno- 
ptera van he Guinea DIE È 

F.J. M. HryLAERTS, Jr., Grapholitha ui nov. sp. 

J. van LEEUWEN, Jr., Over de haren der rupsen van 
BASE DMAE 

Prof. Dr. H. Wevensercn, Mamillo Curtisea Weyenb. 


De GRAAF en SNELLEN, nieuw voor de 
fauna van Nederland 


H. ALBARDA, Deux nouvelles espèces de Trichopteres 


d’Europe. 


Bladz. 
I. 


XXVII. 


- XXXIII. 


LXIII. 


VAER BEEN LN TR 


hake 
HERE 


CE Wea / 
> 


TIJDSCHRIFT VOOR ENTOMOLOGIE, 
NEDERLANDSCHE ENTOMOLOGISCHE VEREENIGING — 


Dr. S. €. SNELLEN VAN VOLLENHOVEN 
Da. A. W. M. VAN HASSELT 
| EN 


F. M. VAN DER WULP 
ZEVENTIENDE DEEL 

Jaargang 1873-74 

2 2. Allevering 


8 GRAVENHAGE | 
MARTINUS NIJHOFF 
1908-14: 


VERSLAG: 


ACHT -EN-TWINTIGSTE ZOMERVERGADERING 


NEDERLANDSCHE ENTOMOLOGISCHE VEREENIGING, 
GEHOUDEN TE BREDA 


den 7 Junij 1873. 


Voorzitter : Mr. W. Albarda. 

Met den Voorzitter zijn tegenwoordig de heeren Mr. J. Herman 
Albarda, Gordon, Heylaerts, Baron Lewe van Middelstum, 
Lodeesen, Maitland, C. Ritsema Cz., Dr. van Rossum, P. C. 
T. Snellen, Dr. M. C. Ver Loren van Themaat, Mr. Snellen 
van Vollenhoven en van der Wulp. | 

De heeren Dr. van Hasselt, M. M. Schepman, Ivangh Schepman, 
Ritzema Bos, Brants en Erbrink hebben schriftelijk medege- 
deeld, dat zij verhinderd zijn de vergadering bij te wonen. 

De Voorzitter opent de vergadering en heet de tegenwoordig 
zijnde leden welkom. Hij vraagt of iemand der leden ook 
eenige bedenking wenscht in ’t midden te brengen ten aanzien 
van de notulen der beide vorige vergaderingen (die van 15 
Junij 1872 te Haarlem en die van 28 December 1872 te Leiden), 
zoo als deze gedrukt aan de leden zijn rondgezonden en opge- 
nomen zijn in deel VIII (2de serie) van het Tijdschrift. Wijl 
niemand daarover het woord verlangt, worden die notulen 
alzoo geacht bij deze te zijn goedgekeurd. 


li VERSLAG. 
De Voorzitter brengt het volgende jaarverslag uit : 
„Mijne heeren! 


„Art. 17 onzer wet legt mij den pligt op jaarlijks in de 
zomervergadering verslag uit te brengen over den toestand der 
Vereeniging. Mij van die verpligting kwijtende, heb ik de eer 
dit te doen over hetgeen is geschied sedert onze laatste zomer- 
bijeenkomst te Haarlem. 

„Ik open de rij mijner mededeelingen, helaas! weder met 
de vermelding van verliezen, die onze Vereeniging geleden 
heeft. Op 21 October 1872 ontviel ons in den ouderdom van 
82 jaren de Nestor onzer Vereeniging en een harer oprigters, 
de heer J. Backer Sr. te Oosterbeek. Diegenen onder U, die 
hem persoonlijk gekend hebben, zullen het mij nazeggen, dat 
hij, hoe oud in jaren, nog steeds met jeugdigen ijver voor de 
beoefening onzer lievelingsstudie bezield was. Hij was een der- 
genen, die zich aan de spits stelden, toen voor eenige jaren 
proeven werden genomen, om de aankweeking der zijderups 
Yama-Maju hier te lande mogelijk te maken, en hij heeft zich 
bovendien in vele opzigten jegens onze Vereeniging verdienstelijk 
gemaakt. Wij betreuren zeer zijn afsterven, en hoewel hij sints 
eenige jaren onze vergaderingen niet meer kon bijwonen, meen 
ik te mogen zeggen, dat hij nog lang bij ons niet zal worden 
vergeten. 

» Eenige dagen later, op 25 October 1872, stierf ons ge- 
acht corresponderend lid Professor Wesmael te Brussel. Con- 
stantijn Wesmael was te Brussel geboren den 4 October 1798. 
Hij was leeraar (professeur) eerst aan het lyceum te Charleroi, 
later aan het athenaeum te Brussel en aan ’s Rijks veeartsenij- 
school aldaar, president van de commissie van bestuur over 
’s Rijks Museum van natuurlijke historie, lid van de konink- 
lijke academie van wetenschappen in België en voorzitter van 
de Belgische Entomologische Vereeniging. Hij heeft zich jegens 
de Entomologie zeer verdienstelijk gemaakt door tal van op- 
stellen, meest in de Annalen der Belgische academie van 
wetenschappen opgenomen en over alle orden van insecten 


VEN RAT stp A a! ut 


loopende. Zijne voornaamste studie had echter betrekking op 
de Hymenoptera en hierover schreef hij, behalve eene menigte 
kleinere, twee zeer belangrijke werken, namelijk: Tentamen 
dispositions methodicae Ichneumonum Belgiae en Monographie 
des Braconides de la Belgique. Wesmael was corresponderend 
lid onzer Vereeniging sedert 1853. 

„Behalve door den dood, verloor onze Vereeniging nog 
twee leden. De heeren R. Sinia, leeraar aan de hoogere 
burgerschool te Enkhuizen, en Dr. M. Salverda, inspecteur 
van het middelbaar onderwijs, hebben voor hun lidmaatschap 
bedankt; de eerste geeft als reden daarvoor aan, dat hij tot 
zijn leedwezen nimmer onze vergaderingen kan bijwonen, doch 
wenscht, wanneer hij eene minder afgelegen standplaats zal 
hebben bekomen, weder lid te worden. Daartegenover staat 
dat de heer W. J. Boogaard, die in den vorigen zomer zijn 
lidmaatschap had opgezegd, van dat besluit is teruggekomen, 
en dat wij ons mogen verheugen in de toetreding van twee 
nieuwe leden, de heeren Dr. A. J. van Rossum, leeraar aan 
de hoogere burgerschool te Enschedé, en A. Schmier de 
Poorter, zoodat de geleden verliezen zijn hersteld. 

„Professor Thorell te Upsala in Zweden, op de vorige 
zomervergadering door U tot Eerelid onzer Vereeniging be- 
noemd, heeft die onderscheiding met erkentelijkheid aangenomen. 

„Ik acht mij verpligt hier te vermelden, dat het Bestuur 
onzer Vereeniging eene uitnoodiging heeft ontvangen om deel 
te nemen aan eene feestviering op 2 April jl., ter gelegenheid 
dat de heer G. ridder von Frauenfeld gedurende meer dan 20 
jaren als eerste Secretaris van het K. K. Zoologisch-Botanisch 
Verein te Weenen is werkzaam geweest. Gelijk U bekend zal 
zijn, is de heer von Frauenfeld niet alleen een zeer ijverig Secre- 
taris dier met roem bekende wetenschappelijke inrigting, maar 
tevens een uitstekend entomoloog, terwijl daarenboven onze 
leden, die Weenen hebben bezocht, eenparig zijne heuschheid 
roemen. Wij hadden dus gaarne aan de gedane uitnoodiging 
gevolg gegeven, doch zij is tot ons leedwezen zoo laat in onze 
handen gekomen, dat daartoe de mogelijkheid niet meer bestond, 


IV VERSLAG. 


si Het zij mij vergund U hier nog in herinnering te brengen, 
dat het Bestuur onzer Vereeniging in het afgeloopen jaar eene 
belangrijke wijziging heeft ondergaan. in de buitengewone 
vergadering, te Leiden den 28” December 1872 gehouden, is 
onze waardige leidsman, Mr. S. C. Snellen van Vollenhoven, 
die jaren lang onze Vereeniging met vaste hand heeft bestuurd, 
als Voorzitter afgetreden en ik ben door Ulieden in zijne plaats 
benoemd. Het Bestuur erkent met dankbaarheid de vele 
diensten, door den heer Snellen van Vollenhoven in zijne hoe- 
danigheid van Voorzitter aan onze Vereeniging bewezen, en 
het troost zich over zijn gemis alleen daardoor, dat hij althans 
als Conservator zijne plaats in het Bestuur bleef behouden, 
nadat door U van de bevoegdheid, in art. 13 der wet ver- 
leend, is gebruik gemaakt om een zesde lid van het Bestuur 
te benoemen. 

„Met het buitenland staat onze Vereeniging op den besten 
voet. Voortdurend worden nog door het Bestuur nieuwe be- 
trekkingen aangeknoopt en van ons Tijdschrift worden niet 
minder dan 35 exemplaren aan buitenlandsche zustervereeni- 
gingen en geleerden, in ruil van hunne werken, verstrekt. Het 
centraal-bureau voor wetenschappelijke verzendingen, onder 
het beheer van Professor E. H. von Baumhauer, blijft ons daarbij 
goede diensten bewijzen. 

» Het 8ste deel der 2de serie van het Tijdschrift zal weldra 
voltooid zijn. Van de platen aan het Yde deel ontbrekende, 
zijn de laatsten nog in bewerking wat het kleuren betreft; 
doch het laat zich aanzien dat zij bij de eerstvolgende aflevering 
van het 8ste deel kunnen gevoegd worden. 

„De insectenverzameling onzer Vereeniging heeft in het 
afgeloopen maatschappelijk jaar vrij groote verbeteringen onder- 
gaan ten gevolge van de welwillende toezendingen van vele 
inlandsehe voorwerpen door de heeren Snellen, J. H. Albarda, 
Ritsema, Heylaerts, Everts, Piaget, Leesberg, de Man en 
anderen, wien daarvoor groote dank wordt toegebragt. Vol- 
ledige lijsten over te leggen van het ingekomene is door toe- 
vallige omstandigheden zeer moeijelijk geworden en kan ook, 


VERSLAG. VI 


bij de veelvuldige inzendingen, niet wel van den Conservator 
worden gevergd, ofschoon niet kan worden ontkend, dat zoo- 
danige opgave voor de toekomst zeer wenschelijk zou zijn en 
dan ook zoo mogelijk op de volgende zomervergadering zal 
worden gedaan. 

Is nu de collectie in aantal soorten en voorwerpen vooruit- 
gegaan, zij heeft niet gewonnen wat den toestand van zeer 
. vele kleinere insecten betreft; integendeel zij is door vochtig- 
heid en schimmel achterwitgegaan. Inderdaad het is zeer te be- 
jammeren, dat de plaatsing der verzameling op ’s Rijks Museum 
niet geheel aan de verwachting voldoet. Wel is de collectie 
aldaar gevrijwaard tegen grove beschadigingen, en staat er 
onder het bereik en onmiddellijk opzigt van den persoon, aan- 
gesteld om haar behoorlijk te verzorgen, doch het verlies dat 
zij aan kleine en tedere voorwerpen lijdt door toetreding van 
vochtigen luchtstroom is niet gering te schatten; waarom het 
van dringend belang moet worden geacht maatregelen te be- 
ramen, ten einde de algeheele bewaring der verzameling voor 
de toekomst te verzekeren. 

„Sedert het laatste verslag is er ten opzigte der bibliotheken 
veel geschied. De catalogi, zoowel van de bibliotheek Har- 
togh Heys van de Lier als van die der Vereeniging zijn afge- 
drukt en in uwe handen. De Bibliothecaris heeft zich door dit 
werk jegens ons bijzonder verdienstelijk gemaakt. Het was niet 
wel mogelijk, om in de catalogi den korten inhoud der ver- 
schillende tijdschriften op te nemen; daar evenwel voor het 
gebruik der bibliotheek dit een zeer gewenschte maatregel is, 
zal de Bibliothecaris jaarlijks voortaan eene lijst van den entomo- 
logischen inhoud der ingekomen vervolgen van de tijdschriften 
opmaken, die met het verslag zal worden gedrukt en rondge- 
zonden. Wij hopen door dezen maatregel aan velen genoegen 
te doen en een grond voor klagten weg te nemen. 

„Zoo als zal blijken uit de lijsten der bijgekomen boeken na 
het opmaken der catalogi, zijn de beide bibliotheken dit jaar 
weder belangrijk in omvang toegenomen, zoodat nu niet alleen 
door vocht, maar ook door gebrek aan ruimte, het lokaal 


VI VERSLAG. 


waarin dusverre de boeken zijn geplaatst, daarvoor minder ge- 
schikt moet worden geacht. Ik heb mij persoonlijk overtuigd, 
dat de deswege reeds vroeger door den Bibliothecaris geopperde © 
grieven ten volle gegrond zijn, en gij hebt onder de punten 
van behandeling voor deze vergadering kunnen opmerken, dat 
het Bestuur er met ernst op bedacht is om aan dezen toestand 
een einde te maken. 

„De vermeerdering onzer bibliotheken ontstaat vooreerst uit 
de werken in ruil tegen ons Tijdschrift verkregen, en in de 
tweede plaats door aankoop onder anderen van dat gedeelte van 
de reis der Novara, waarin de insecten behandeld worden (Co- 
leoptera, Hymenoptera, Hemiptera, Neuroptera en Diptera), — de 
Lepidoptera zijn ons door den bewerker, ons Eerelid Dr. Felder 
te Weenen toegezegd; — voorts het eerste deel der Observa- 
tions de zoologie et d'anatomie comparée van de reis van Hum- 
boldt en Bonpland, waarin de insecten door Latreille beschreven 
zijn. Verder heeft de Vereeniging ingeteekend op een pracht- 
werk van Prof. Westwood, getiteld: Thesaurus entomologicus or 
Illustrations of new, rare and interesting Insects, waarvan vol- 
gens het prospectus de eerste aflevering vóór 1 Juli} e. k. zal 
verschijnen. 

„Geschenken ontvingen wij van de Koninklijke universiteit 
van Noorwegen en van de heeren G. L. Mayr, A. Quetelet, 
H. T. Stainton en H. D. J. Wallengrèn; terwijl de heer Snel- 
len van Vollenhoven onze bibliotheek onder anderen verrijkte 
met een groot gedeelte van Panzer's Faunae insectorum Germa- 
nice intia en Küster's Kaefer Europa’s. 

„In het binden der boeken is geregeld voorzien, en de tijd- 
schriften in ruil tegen het onze komen regelmatig in, met uit- 
zondering van dat der Russische Vereeniging, hetwelk zich nog 
steeds laat wachten. 

„En nu, mijne Heeren, ben ik genaderd tot een voor onze 
Vereeniging zeker niet onbelangrijk punt, den toestand onzer 
financiën. Dank zij de goede zorg van onzen naauwkeurigen en 
ijverigen Penningmeester, sluit de rekening der algemeene kas, 
die met een batig saldo van /506.025 het jaar begon (met 


VERSLAG. VII 


inbegrip van het restant-legaat van wijlen van Eyndhoven), 
thans met een batig slot van f 602.24 en een pandbrief groot 
f100 à 4 percent Nat. Hypotheekbank. Het ondersteuningsfonds 
voor de uitgave van het Tijdschrift bestaat thans, behalve uit 
een saldo in kas van / 61.285, uit een pandbrief groot f 500 en 
een groot f 100, beiden à 5 percent Nat. Hypotheekbank. De 
kas van de bibliotheek Hartogh Heys van de Lier, die met de 
meeste naauwgezetheid door onze hooggeachte Donatrice wordt 
gevoed, sluit met een batig saldo van f 310.68. 

„De verslagen der beide wetenschappelijke vergaderingen en 
de inhoud van het Tijdschrift hebben ook diegenen uwer, die 
verhinderd zijn geweest aan de werkzaamheden deel te nemen, 
de overtuiging kunnen schenken, dat onze Vereeniging in het 
afgeloopen jaar niet onvruchtbaar heeft gearbeid, en ik meen 
hieruit het gevolg te mogen trekken, dat zoowel wat hare huis- 
houding aangaat als op het standpunt van haren werkkring, 
onze Vereeniging vooruitgaat. Het is voor het eerst, mijne 
Heeren, dat ik in Uwe vergadering een verslag uitbreng, steun 
mij in mijne pogingen, om in volgende jaren naar waarheid 
van verderen vooruitgang te mogen spreken.” 


Nadat het bovenstaande jaarverslag is voorgelezen, stelt de 
Voorzitter voor, om alsnog aan den heer G. ridder von Frauen- 
feld te Weenen een schrijven te rigten, waarin het leedwezen 
der Entomologische Vereeniging wordt uitgedrukt, dat zij niet 
in de gelegenheid is geweest, om van hare deelneming in de 
feestviering op 2 April jl. te duen blijken. Dat voorstel wordt 
bij acclamatie aangenomen. 

De Penningmeester brengt zijne rekening en verantwoording 
over het jaar 1872/73 ter tafel, en de Voorzitter noodigt de 
heeren Mr. J. Herman Albarda en Baron Lewe van Middelstum 
uit, om die rekening op te nemen. Deze verklaren zich daartoe 
bereid en houden zich onmiddellijk met hunne taak bezig. 

Evenzeer wordt door den Penningmeester, ingevolge het 2de 
lid van art. 27 der wet, ingediend de volgende schets eener 
begrooting voor het jaar 1873/74. 


VIN VERSLAG, 


Inkomsten: 


Contributiën van begunstigers . . . . . . . . f 295.— 
i si gle deni. sic polo . +. « - 460.— 

Verkoop van exemplaren van het Tijdschrift, deel 
WII (2densenie) ey acy eee za Peele i EE OR 
Rentensranspandbriefsen kassen 2 Annen e nd 
f 1000.— 

Uitgaven : 

Onkosten der zomervergadering. . . . . . . . f 25— 
. Söwinterveraaderne » .... ace ay ee 00; 
Conserveren der collectie. . . . .. 02... ......29 
Onkosten 5 Mie 
Diverse kleine onkosten, porto’s enz. . . : - T5.— 

Aandeel in de kosten van het wetenschappelijk centr a 
beun Gin 6 2090. 

Rekening ei à van het Tijdschrift, oc a van 
boeken GUZEL 
Inbinden van hoeken 2 va. 0. 00.0.0 200020020 hapa rn Occ 
Omyoorziene ulisayen N 
f 1000.— 


Het voorstel van het Bestuur, om Dr. C. A. Dohrn, President 
der Entomologische Vereeniging te Stettin, tot Eerelid te be- 
noemen, wordt met algemeene stemmen aangenomen. Aan den 
Secretaris wordt opgedragen den benoemde hiervan kennis te 
geven. 

De Voorzitter stelt alsnu aan de orde, maatregelen te be- 
ramen tot het verkrijgen van eene betere plaatsing voor de 
bibliotheek en de collectie. Hij herinnert, dat de bibliotheek 
der Vereeniging zoowel als die van wijlen den heer Hartogh 
Heys van de Lier zich bevinden in een lokaal te Leiden, door 
de welwillendheid van den heer J. Kneppelhout aan de Ver- 
eeniging ten gebruike afgestaan. Daaraan is intusschen het 
bezwaar verbonden, dat er niet gestookt kan worden, hetgeen 
voor hen die de bibliotheek bezoeken en niet het minst voor 
den bibliothecaris, die er bijna dagelijks te arbeiden heeft, 


VERSLAG. IX 


des winters een groot ongerief veroorzaakt, en wat erger is, 
de boeken, bij vochtig weder, door schimmel enz. doet lijden; 
maar bovendien, bij het aantal boeken, die er jaarlijks aan 
worden toegevoegd, zal weldra het vertrek te klein worden, 
zoodat de Vereeniging, ware ’t ook alleen om die reden, nood- 
wendig naar eene andere en ruimere gelegenheid zal moeten 
omzien. 

Wat de collectie van inlandsche insecten betreft, ook deze 
heeft, gelijk reeds in het verslag van den Voorzitter werd 
opgemerkt, van vochtigheid te lijden, een gevolg van hare 
plaatsing in een lokaal van ’s Rijks Museum, waarin niet ge- 
stookt kan worden. Het zou daarom zeer wenschelijk zijn, 
indien zij mede naar elders kon worden overgebragt. 

Het Bestuur zou het meest doelmatig achten, indien voor 
rekening der Vereeniging een geschikt lokaal kon worden 
gehuurd, dat bibliotheek en collectie beiden kon bevatten en 
behoorlijk van eene stookplaats is voorzien. Het laat zich echter 
verwachten, dat niet voor 1 Mei des volgenden jaars aan deze 
plannen eenig gevolg kan worden gegeven, en daar de zaak, 
wegens de vochtigheid der thans gebruikte lokalen, dringt, 
stelt het Bestuur voor, om, zij het ook alleen voor den 
eerstvolgenden winter, in het lokaal der bibliotheek den aldaar 
bestaanden schoorsteen op te trekken, een kagchel aan te 
schaffen en daarin te stoken, waartoe de heer Kneppelhout, 
als eigenaar van het gebouw, bereids vroeger vergunning heeft 
gegeven; terwijl voor de collectie (door gunstige beschikking 
van den Directeur des Museums, Prof. Schlegel) tijdelijk eene 
plaats zal worden ingeruimd (op de insectengalerij van het 
Museum), alwaar des winters gestookt wordt. 

De Voorzitter wenscht het gevoelen der Vergadering te ver- 
nemen omtrent de bovengemelde plannen. Nadat deswege uit- 
voerige beraadslagingen hebben plaats gehad, waarbij de heer 
Heylaerts het gebruik van Acidum phenicum aanprijst als een 
afdoend middel tegen vocht en schimmel '), wordt aan het 


1) Zie hetgeen de heer Heylaarts deswege nog heeft vermeld, onder de weten- 
schappelijke mededeelingen , hierna. 


x VERSLAG. 


Bestuur de verlangde magtiging verleend, om tegen 1 Mei des 
volgenden jaars een lokaal te huren, ten einde daarin zoowel 
de bibliotheek als de collectie over te brengen; om voorts de 
noodige maatregelen te nemen, dat daarin des winters kan 
worden gestookt; en eindelijk om al dadelijk in het bezwaar 
der vochtigheid op de bovenomschreven wijze voorloopig te 
voorzien. 


Wordt overgegaan tot de definitieve benoeming van een zesde 
lid in het Bestuur, en wordt daartoe met algemeene stemmen 
op een na gekozen Mr. S. C. Snellen van Vollenhoven, die 
verklaart zich die benoeming te laten welgevallen, en — daar 
het Bestuur hem op nieuw de betrekking van Conservator op- 
draagt — gaarne te blijven voortgaan met de zorg over de 
“inseetenverzameling op zich te nemen. De Voorzitter maakt 
zich tot tolk der Vergadering, door te zeggen dat de Vereeni- 
ging zich gelukkig mag rekenen met dezen uitslag, waardoor 
de heer Snellen van Vollenhoven bij voortduring in het Bestuur 
zitting blijft houden. De heer Snellen van Vollenhoven voegt 
evenwel hierbij de opmerking, dat, nu hij niet meer te Leiden 
is gevestigd, de waarneming van zijne betrekking als Conser- 
vator voor de Vereeniging eenige geringe kosten zal na zich 
slepen, wegens de reizen naar Leiden, waartoe hij zich van 
tijd tot tijd verpligt zal zien. Hij neemt tevens deze gelegenheid 
te baat, om aan allen, die voorwerpen voor de collectie inzen- 
den, te verzoeken deze niet alleen behoorlijk gedetermineerd 
te zenden, maar ook ieder van een etiquet voorzien, waarop 
plaats en tijd, alsmede de naam van den vinder vermeld staan. 

Aan de orde wordt gesteld de benoeming van twee leden, 
die met den Voorzitter de redactie van het Tijdschrift zullen 
uitmaken, waarioe door het Bestuur de beide volgende dubbel- 
tallen worden voorgedragen: 

Eerste dubbeltal: de heeren Mr. S. C. Snellen van Vollenhoven en 

E07 oe Snellen: 
Tweede „ nn. De NW. van” Hasseltzen 
F. M. van der Wulp. 


VERSLAG. XI 


Bij de opening der stembriefjes blijkt, dat op den heer 
Snellen van Vollenhoven 12, op den heer van der Wulp 8, 
op Dr. van Hasselt 5 en op den heer Snellen 1 stem zijn uit- 
gebragt, zoodat de heeren Snellen van Vollenhoven en van der 
Wulp zijn gekozen. Beiden verklaren zich bereid om de hun 
opgedragen taak te vervullen. De Voorzitter zegt, dat, nu hij 
uit den aard zijner betrekking gehouden is deel te nemen aan 
de redactie van het Tijdschrift, het voor hem dubbel aangenaam 
is, dat de heer Snellen van Vollenhoven, die zoo geruimen 
tijd als President der Vereeniging aan het hoofd der redactie 
heeft gestaan, ook nu wil blijven voortgaan daaraan zijne 
krachten te wijden. Hij verzoekt hem dan ook, om, indien 
daartegen van zijn kant geene bedenkingen zijn, op den thans 
bestaanden voet het meest werkzame aandeel in de redactie te 
blijven nemen, zoodanig dat de opstellen, die ter plaatsing wor- 
den aangeboden, aan hem worden toegezonden, en de regeling 
der plaatsing van de op te nemen stukken alsmede de correctie 
hoofdzakelijk aan hem worden overgelaten. De heer Snellen van 
Vollenhoven neemt hierin genoegen, doch acht het wenschelijk 
bij deze gelegenheid op nieuw in herinnering te brengen eene 
circulaire, die voor weinige jaren is rondgezonden en waarin 
onderscheidene punten worden aangegeven, door de schrijvers 
en inzenders van stukken voor het Tijdschrift in acht te nemen ‘). 

Bij meerderheid van stemmen wordt Arnhem aangewezen als de 
plaats, waar de volgende zomervergadering zal worden gehouden. 

Overgaande tot de keuze van een Voorzitter voor die verga- 
dering, blijkt het dat zich 8 stemmen vereenigen op Dr. M. 
C. Ver Loren van Themaat en 3 op den heer Lodeesen, terwijl 
Mr. H. Ver Loren van Themaat en Baron Lewe van Middelstum 
ieder ééne stem erlangen. De heer M. C. Ver Loren, alzoo ge- 
kozen zijnde, verklaart zich bereid deze taak op zich te nemen. 

De Commissie voor de opneming der rekening en verantwoor- 
ding haren arbeid voleindigd hebbende, brengt, bij monde van 


1) Deze circulaire is andermaal opgenomen aan het slot van deel VIII (2de serie) 
van het Tijdschrift voor Entomologie. 


XII VERSLAG 


Mr. J. H. Albarda, verslag uit. Zij heeft de rekening met de 
daarbij behoorende bewijsstukken in volkomen orde bevonden 
en geeft der Vergadering in overweging die goed te keuren. De 
Vergadering vereenigt zich hiermede en de Voorzitter zegt den 
Penningmeester dank voor zijn naauwkeurig en ordelijk beheer, 
zoomede de Commissie voor het volbrengen van haren arbeid. 

De huishoudelijke werkzaamheden hiermede afgeloopen zijnde, 
neemt de Voorzitter nogmaals het woord en herinnert hoe 
reeds op de laatste wintervergadering kortelijk is besproken, 
welke groote verpligting de Vereeniging heeft aan Mr S. C. 
Snellen van Vollenhoven, die gedurende 20 achtereenvolgende 
jaren als President haar heeft geleid en zooveel heeft toege- 
bragt om haar het eervolle standpunt te doen innemen, waar- 
op zij zich thans beweegt. De Voorzitter komt nogmaals met 
eenige kernachtige woorden hierop terug en zegt dat alle 
leden zonder onderscheid doordrongen zijn van een gevoel van 
erkentelijkheid jegens den man, die zoo langen tijd met even 
grooten ijver als beleid het zuiver wetenschappelijk streven en 
den bloei onzer Vereeniging heeft bevorderd. Om die erken- 
telijkheid niet alleen in woorden te doen bestaan, hebben 
sommigen hunner het plan gevormd om hunnen afgetreden 
Voorzitter een blijk van waardeering zijner verdiensten aan te 
bieden. Door ruime medewerking van den kant der leden 
en begunstigers is dat voornemen thans tot uitvoering gekomen 
en is een gedenkpenning ter eere van den heer Snellen van 
Vollenhoven geslagen, waarvan hem bij deze een zilveren en 
een bronzen exemplaar worden overhandigd !). 


1) De medaille ter grootte van 6 em. middellijn, stelt aan de eene zijde het 
borstbeeld voor van den heer Snellen van Vollenhoven en bevat aau de keerzijde in 
eenen bladerkrans het volgende opschrift: 

PER. XXII. ANN. SODALIS 
PER. XX. PRAESES 
COLLEGII. STUDIA. EXEMPLO 
PRAEIVIT. AUCTORITATE. REXIT 
INGENiO. ORNAVIT. NOMINE 
EXTERIS. COMMENDAVIT 
VII. JUNIL 
MDCCCLXXIII. 


V ERSLAG. XIII 


De heer Snellen van Vollenhoven, blijkbaar verrast door deze 
demonstratie, betuigt in gevoelvolle taal zijn dank voor het 
ontvangen bewijs van hulde; hij zegt dat de band, die hem 
steeds aan de Entomologische Vereeniging heeft verbonden, zoo 
'tkon, door dit blijk van achting en toegenegenheid nog hechter 
is geworden: hij verzoekt de tegenwoordig zijnde leden deze 
zijne gevoelens ook aan de afwezigen over te brengen, en zoo er 
iets hem zeer ter harte gaat, dan is het voorzeker dit, dat de 
Nederlandsche Entomologische Vereeniging moge voortgaan op 
den ingeslagen weg en al verder en verder moge streven naar 
wetenschappelijke volmaking. 

Dat al de aanwezigen hartelijk deel namen in deze eenvou- 


dige, maar niettemin treffende plegtigheid en zulks met een 
vriendschappelijken handdruk aan hun vroegeren President be- 


vestigden, behoeft naauwelijks te worden gezegd. 

De Voorzitter meent, dat de waarde van het geschonken 
_huldebliĳk zal verhoogd worden, wanneer van de medaille nog 
enkele exemplaren in brons wierden vervaardigd en aan de 
buitenlandsche Entomologische genootschappen, waarmede onze 
Vereeniging in betrekking staat, alsmede aan het Koninklijk 
Penningkabinet te ’s Gravenhage wierden gezonden. Bij accla- 
matie wordt daartoe besloten en tevens bepaald dat de daaraan 
verbonden onkosten uit de kas der Vereeniging zullen worden 
gekweten. 


Na eene korte tusschenpozing wordt overgegaan tot het doen 
van wetenschappelijke mededeelingen. 


De heer Snellen van Vollenhoven berigt, dat de 
laatste (14°) tabel van zijne „Schetsen ten gebruike bij de 
studie der Hymenoptera” in steen is gegraveerd en dus wel 


Om den krans heen staat: 


VIRO. DOCTISSIMO. S. C. SNELLEN. VAN. VOLLENHOVEN. 5. U. D. 
COLL ENTOMOLOG. NEERLAND. HUNC. NUM. FAC. CUR. 


De medaille is vervaardigd door de bekwame hand van den heer J. Ph. van der 
Kellen, graveur aan ’s Rijks munt te Utrecht. 


XIV VERS L À 6. 


spoedig zal worden afgedrukt, waarna de familie der Procto- 
trupiden het licht zal zien in drie platen, waarbij tevens de 
laatste plaat der Pteromalinen zal worden uitgegeven. Hij ver- 
meldt daarbij de moeite die het hem gekost heeft om een 
exemplaar van de uiterst zeldzame soort Dryinus formicarius 
Latr. in handen te krijgen; er zijn slechts drie voorwerpen van 
deze soort tot dusver bekend geworden, het eerste dat van 
Latreille, een tweede in Engeland, waarschijnlijk in het Mu- 
seum van Hope te Oxford, en het derde bij Prof. Förster te 
Aken. Dit laatste heeft Spr. voor een korten tijd op beziens 
of liever ter afteekening gehad, waarvoor hij niet alleen Prof. 
F., maar ook ons medelid Dr. Hartogh Heys van Zouteveen 
dank moet weten, want aan diens bemiddeling is het eindelijk 
gelukt dit zeldzame dier naar Holland over te brengen. Spr. 
had eerst voor de tabel eene vergroote copie vervaardigd van 
de afbeelding in Latreille’s Genera, doch hoe slecht gelijkend. 
die was, zouden de leden kunnen zien bij vergelijking daarvan 
met de teekening naar de natuur vervaardigd. Deze laatste 
wordt daarop aan de leden vertoond en tevens daarbij de copie 
eener afbeelding van Dryinus Tarraconensis Marsh. , eene nieuwe 
soort uit Spanje afkomstig, door den weleerwaarden heer T. A. 
Marshall in het Entomological Monthly Magazine voor een of 
twee jaren beschreven en waarvan de diagnose luidt: D. niger, 
segmento /°, ore, antennarum articulis 2 basalibus , totidemque 
apicalibus rufis, alis fusco bifasciatis, terwijl uit de afbeelding 
en beschrijving blijkt dat de vleugels slechts zeer kort waren 
en de spits van het achterlijf in lange niet bereikten. 

Spr. toont vervolgens de plaats aan, welke deze beide soor- 
ten in het systeem moeten innemen; hij wijst op de kenmerken 
die de Proctotrupiden van de Pteromalinen afzonderen, vervol- 
gens op het eigenaardige kenmerk van de groep der Dryinoïden 
en geeft eindelijk de nieuwste indeeling dezer groep in genera 
aan, waarbij hij voornamelijk ook uitwijdt over de zonderlinge 
vangtarsen bij de wijfjes en de vraag of de bewegelijke klauw 
dier tarsen wel met regt eene klauw mogt genoemd wor- 
den. I 


VERSLAG, XV 


Ten tweede deelt de heer van Vollenhoven de zonderlinge 
ontwikkeling mede van eene bladwesplarve, die den winter in de 
holte van een afgebroken rietstengel doorbrengt. In de tweede , 
of derde maand van dit jaar met den heer Ritsema wandelende 
langs den Morschweg bij Leiden, hadden zij op zekere plek 
aldaar rietstengels afgebroken en den inhoud daarvan onder- 
zocht; in eenigen vonden zij larven van bladwespen, die er 
uitzagen of zij eenigszins korter en dikker waren geworden 
dan toen zij nog voedsel nuttigden, en waarvan de soortsnaam 
toen niet te bepalen was. Spr. had de door hem gevonden 
larven weder weggeworpen, in de meening dat zij verdroogen 
zouden en geene wespen leveren; doch de heer Ritsema had een 
voorwerp bewaard, liggende in een rietstengel, en had het 
genoegen gehad daaruit eene wesp te zien te voorschijn ko- 
men, welke aan Spr. was ter hand gesteld en die ongetwijfeld, 
gelijk ook de heer R. reeds had opgemerkt, een mannetje was 
van Tenihredo agilis Klug. Het zonderlinge der ontwikkeling 
bestond nu hierin, dat de larve niet op de gewone wijze in 
pop was veranderd, maar hare larvenhuid had behouden, zoo- 
dat de wesp door eene spleet over den kop en de 3 voorste 
ringen der larvenhuid naar buiten was gekropen. Binnen in 
die larvenhuid, welke niet in elkander was gefrommeld, doch 
min of meer pergamentachtig was blijven uitstaan, had het 
naauwkeurigste onderzoek geen spoor van eenig poppenhuidje 
aangewezen, zoodat het nog een raadsel bleef waar dit heen- 
gekomen was. Dat de pop in de larvenhuid had gezeten, was 
zonder bezwaar aan te nemen, doch dat de wesp hare poppen- 
huid daaruit getrokken en opgegeten zou hebben scheen min- 
der gemakkelijk aan te nemen. In allen gevalle dient de 
waarneming te worden herhaald en wel, zoo mogelijk, op tamelijk 
groote schaal. Daartoe is Spr. zelf bereid en roept hij de hulp 
in der aanwezige leden, wien hij verzoekt hem in den volgen- 
den winter larven in rietstengels te doen toekomen. 


De heer Mr. J. Herman Albarda vestiet de aandacht 
der leden op Psectra diptera Burm., een zeer zeldzaam en 


XVI VAR RSA GE 


tevens hoogst merkwaardig, ook tot onze Nederlandsche Fauna 
behoorend Neuropteron. 

Burmeister heeft in 1839 dit insect voor het eerst beschreven, 
onder den naam van Hemerobius dipterus (Hdb. II. p. 973) en wel 
naar een enkel exemplaar, door Prof. Schwägrichen bij Leipzig 
gevangen; terwijl hij nog melding maakt van een tweede, het- 
welk Prof. Künze had gevangen, doch dat in diens verzameling 
was te gronde gegaan. Hij geeft op, dat het diertje in de 
bovenvleugels vier dwarsadertjes tusschen de subcosta en den 
radius heeft, dat beiden daarenboven aan hunne uiteinden door 
eene korte dwarsader zijn verbonden, dat uit den radius drie 
sectoren ontspringen en dat de zeer kleine, rudimentaire, ronde 
ondervleugeltjes ook aderen vertoonen. Over de sexe van het 
door hem beschreven diertje laat hij zich niet uit. 

Dr. Hagen vermeldt in 1858 (Stett. Ent. Zeit. XIX, p. 130) 
hetzelfde dier, onder den naam van Micromus dipterus Burm., 
als in Rusland voorkomende, en voegt daarbij de woorden: 
„Overigens heeft het mannetje alleen onontwikkelde ondervleu- 
, gels.” Men moet dus aannemen, dat die schrijver een of meer 
individuen met ontwikkelde ondervleugels heeft gezien, en die 
voor wijfjes heeft gehouden, hoewel hij daarvan nergens eene 
beschrijving heeft gegeven. 

MacLachlan berigtte in 1866 (Ent. Monthl. Mag. II, p. 269), 
dat in 1843, door den bekenden entomoloog Dale ook een 
exemplaar van dit insect bij Langport in Somersetshire was 
gevangen. Hij zegt daarvan, dat het met den eersten oogop- 
slag kan worden herkend, doordien de ondervleugels bijna ge- 
heel ontbreken en slechts uit twee zeer kleine lobben bestaan. 
Ook hij vermeldt niet van welke sexe dat exemplaar is. 

In datzelfde jaar verscheen de Hemerobidarum Synopsis syno- 
nymica van Dr. Hagen (Stett. Ent. Zeit. v. 1866 p. 376), 
waarin de schrijver dit diertje van het geslacht Hemerobius af- 
scheidt en daarvoor een afzonderlijk geslacht Psectra vormt, op 
grond dat in de bovenvleugels de eerste sector parallel aan den 
radius loopt en de andere sectoren daaruit ontspringen, terwijl 
bij Hemerobius alle sectoren regtstreeks uit den radius voort- 


VOR RUS ML NAG: XVII 


komen. Van de andere geslachten (Ithone, Becotha, Dilar en 
Sartena), die ditzelfde kenmerk hebben en met Psectra ééne 
groep vormen, onderscheidt dit geslacht zich doordien het 
tusschen de subcosta en den radius, in het midden twee 
dwarsaders heeft en „de ondervleugels van het mannetje zeer 
klein zijn.” 

In 1868 gaf MacLachlan zijne Monograph of the British 
Neuroptera planipennia. in het licht (Trans. ent. Soc. of Lond. 
1868 p. II. p. 145), beschreef daarin uitvoerig hetzelfde exem- 
plaar van Dale (p. 170) en gaf daarvan ook eene afbeelding 
(pl. X, fig. 5). In zijne generieke beschrijving bespreekt hij 
alleen het mannetje en voegt daarbij: „ Men zegt dat het wijfje 
met ontwikkelde ondervleugels op het Museum te Berlijn is” 
en verder: „Dit insect, ofschoon zeer verspreid in Europa, 
is buitengewoon zeldzaam en ik geloof dat er niet meer dan 
vier of vijf exemplaren van bekend zijn.” Hij neemt dus 
even als Hagen aan, dat de individuen met onontwikkelde onder- 
vleugels mannetjes zijn, zonder dat hij evenwel de geslachts- 
deelen daarvan beschrijft. 

In 1871 eindelijk heeft Wallengrèn (Skandinaviens Neuropterd 
planipennia, p. 51) dit geslacht behandeld. Hij is de eerste 
die ook van het zoogenaamde wijfje met ontwikkelde onder- 
vleugels eene beschrijving geeft. Hij had in het geheel drie 
exemplaren ter zijner beschikking. Een daarvan had hij zelf 
gevangen, de beide anderen waren door Prof. Boheman bij 
Stokholm gevonden. Ook hij neemt aan dat de individuen 
met rudimentaire ondervleugels mannetjes zijn, doch slechts 
voorloopig, want hij twijfelt en zegt dat dit alleen kan worden 
uitgemaakt door een onderzoek van de geslachtsdeelen, hetwelk 
hij niet kon doen omdat hij zijn eenig exemplaar niet wilde 
opofferen en de beide anderen aan het Rijks Museum behoorden. 

Dit is, zoo ver Spr. bekend is, alles wat over dit insect 
geschreven is. Hij is zoo gelukkig geweest vier exemplaren 
van dit zeldzaam insect in handen te krijgen. Twee daarvan 
met rudimentaire ondervleugels zijn door den heer Six te Drie- 
bergen gevangen en worden op ’s Rijks Museum te Leiden 

2 


XVIII VERSE AG. 


bewaard !. Zij komen in alle opzigten met de beschrijving 
van MacLachlan overeen, behalve een klein verschil in het 
beloop der aderen, wat echter bij de insecten van deze orde 
niet zeldzaam voorkomt. Een derde exemplaar, eveneens met 
rudimentaire ondervleugels, werd Spr. door Jhr. Everts ge- 
schonken, die het, op reis zijnde, te Salzburg had gevangen. 
Het onderscheidt zich van de beide eersten, doordien de boven- 
vleugels veel donkerder gevlekt zijn. Eindelijk ontving Spr. 
in het vorig jaar van den heer Snellen van Vollenhoven een 
doosje met eenige Neuroptera en vond daarin een zoogenaamd 
wijfje met volkomen ontwikkelde ondervleugels, hetwelk blijkens 
de etiquette, door Dr. van Hasselt te Utrecht was gevangen. 
Dit exemplaar komt geheel met Wallengrèn’s beschrijving overeen. 

De beide laatstgenoemde exemplaren, die zich in Spreker’s 
collectie bevinden, zond hij onlangs ter bezigtiging aan den 
heer MacLachlan, die hem antwoordde, dat het eene het 
eerste was met vier ontwikkelde vleugels, hetwelk hij onder de 
oogen kreeg; dat hij de soort niet bezat en slechts één exem- 
plaar in Engeland kende en dat hij ook nog onzeker was 
omtrent de sexen, daar hij geen onderscheid kon zien tus- 
schen de achterlijven van beide exemplaren. 

Men ziet hieruit, dat de stelling van Dr. Hagen, dat de 
„exemplaren met rudimentaire ondervleugels mannetjes en die 
met ontwikkelde ondervleugels wijfjes zijn van ééne en de- 
zelfde soort, alleszins nadere bevestiging behoeft. 

Het komt Spr. het meest waarschijnlijk voor, dat men hier 
met twee soorten te doen heeft en dat de vier exemplaren, 
welke hij onderzocht heeft, allen wijfjes zijn. Hij vertoont sterk 
vergroote afbeeldingen, zoo van het zoogenaamde mannetje 
als van het wijfje en wijst er op, dat het laatste veel langere, 
meer gestrekte bovenvleugels heeft en dat er ook nog vrij wat 
verschil in de plaatsing der dwarsaders bestaat. Daarenboven 
pleit, naar zijne meening, de analogie voor zijn beweren. 


1) Het zijn de exemplaren, die vermeld worden in dit Tijdschrift, di. I, bl. 12 
en 39 en in Snellen van Vollenhoven, Gelede dieren van Nederland, bl. 311. 


MERS U A G. XIX 


Bij de andere orden van insecten vinden wij wel, dat er 
tusschen beide sexen verschil bestaat, wat de ontwikkeling der 
vleugels betreft, zoo als onder de Coleoptera bij Lampyris, onder 
de Lepidoptera bij Psyche, Anisopteryx enz., maar altijd is het 
mannetje de meest ontwikkelde. Hij is het, die vóór de paring 
het wijfje opzoekt en daarvoor de meest ontwikkelde voortbe- 
wegingsorganen bezit. Een voorbeeld van het omgekeerde is 
Spr. niet bekend. 

In de tweede plaats is dit insect zeer na verwant aan het 
geslacht Hemerobius, waarvan de mannetjes allen zeer in het 
oog loopende appendices anales bezitten, die voor de onder- 
scheiding der soorten van veel dienst zijn. Het is dus niet te 
verwachten dat bij Psectra volstrekt geene uitwendige geslachts- 
deelen aanwezig zullen zijn. 

De zaak is echter niet uit te maken zonder nader onderzoek. 
Hij die zoo gelukkig mogt zijn een paar in copula te vinden, 
kan de vraag dadelijk oplossen. Gelukt dit echter niet, dan 
blijft het eenige middel, gevangen voorwerpen in verschen toe- 
stand te onderzoeken. 

Spreker’s doel is de leden daarop opmerkzaam te maken en 
hen dringend uit te noodigen, om, zoo zij exemplaren van 
dit insect mogten vangen, die zoo mogelijk levend of anders 
in spiritus of in met water verdunde glycerine aan hem te wil- 
len zenden. 

De heer van der Wulp merkt op, dat er onder de Di- 
ptera een geslacht is (Penthetria Meig.), waarvan bij het man- 
netje de vleugels minder ontwikkeld zijn dan bij het wijfje. 

De heer Ritsema vraagt in welken tijd van het jaar Psectra 
diptera vliegt, waarop door den heer Albarda wordt geantwoord, 
dat het exemplaar van Dale op 26 Junij, dat van Wallengrèn 
in Julij en die van Six in Augustus zijn gevangen. 


Dezelfde Spreker Mr. H. Albarda vraagt verlof om eene 
oude geschiedenis weêr op te halen. 

In 1871, zoo hij meent in Augustus, werd in de Haarlemmer 
courant berigt, dat zich in Roermond eene zoo groote menigte 


XX VERSLAG, 


witte vlinders vertoond hadden, dat de gaslantaarns er des avonds 
geheel mede bedekt waren. Hiervan werd mededeeling gedaan 
in de wintervergadering van den 23° December. Door eene ver- 
gissing gaf men echter Venlo op in plaats van Roermond en 
de Secretaris nam op zich, ons medelid den heer A. van den Brandt 
aldaar over de zaak te schrijven. Het antwoord, hetwelk in het 
verslag in eene noot is opgenomen, houdt in, dat van 31 Augustus 
tot 3 en 4 September in de omstreken van Venlo ontzaggelijke 
massa’s van kriebelmugjes en wel Simulia argyreata Meig. zijn 
voorgekomen. Natuurlijk paste dit antwoord, hoe belangrijk 
ook, volstrekt niet op het genoemd berigt uit Roermond. Spr., 
wien dit dadelijk bij het lezen opviel, heeft de gelegenheid 
niet gehad de zaak ter sprake te brengen en zou haar 
waarschijnlijk vergeten hebben, ware het niet dat hij er aan 
herinnerd was geworden door een soortgelijk berigt, voor- 
komende in het Engelsche tijdschrift Nature van October 1872, 
waarin gemeld wordt, dat eenigen tijd te voren te Florence 
des avonds eene zoo groote menigte witte vlinders waren 
voorgekomen, dat de gaslantaarns er geheel mede bedekt waren, 
zoodat men eindelijk, op last van de overheid vuren op de 
straten had moeten aanleggen, ten gevolge waarvan deze in 
korten tijd met eene laag doode vlinders van eenige duimen 
dikte bedekt waren geworden. 

| Volgens Spr. is het duidelijk, dat men hier niet aan 
Lepidoptera, maar aan Ephemeriden te denken heeft en wel 
aan Polymitarcys Virgo L., eene soort, die in Augustus in den 
laten avond soms in zoo ontelbare massa’s uit de rivieren te 
voorschijn komt, dat het volgens ooggetuigen het voorkomen 
heeft als of er eene sneeuwbui valt. Réaumur heeft dit zeer 
fraai beschreven in het 6° deel zijner Mémoires. Ook bij het 
geval te Roermond heeft men aan hetzelfde insect te denken, 
hetwelk niet zelden ook hier te lande voorkomt. De heer 
Heylaerts heeft Spr. een exemplaar gezonden, op de etiquette 
waarvan stond „eene wolk boven Breda” en ook te Arnhem 
en Huissen is het door den heer van Medenbach de Rooy Jr. 
gevangen. 


VERSLAG, XXI 


Eindelijk deelt dezelfde Spreker een paar feiten mede betrek- 
kelijk het in massa voorkomen van Libelluliden. 

Op den 12 Augustus 1871 vernam hij, dat te Harlingen zich 
de zoogenaamde paardenbijters in ongeloofelijke massa vertoon- 
den, vooral aan de zijde van den zeedijk, waar alles er 
letterlijk mede bedekt was. Hij was voornemens zich den vol- 
genden dag daarheen te begeven, ten einde te onderzoeken 
tot welke soort die insecten behoorden. Toen hij echter op- 
stond, bemerkte hij dat het volstrekt niet noodig was, want dat 
in dit geval de berg naar Mohammed was gekomen. Overal 
toch, in de straten, in de tuinen en vooral op de door de 
zon beschenen zijden der daken zag men Libellulae. Een 
onderzoek leerde Spr., dat er vier soorten bijeen waren, te 
weten: Sympetrum striolatum Charp. S. vulgatum L. S. sanguineum 
Miill. en S. scoticum Don. Omstreeks den middag was hun getal 
zeer verminderd en tegen den avond waren allen verdwenen. 

De wind was geruimen tijd achtereen Noord-Oost geweest, liep 
in den nacht van den 12” op den 13” door het Noorden naar het 
Noord-Westen en werd des avonds Noord. Hierin ligt waarschijnlijk 
de oorzaak van het verschijnsel. De Libellulae hebben zich, 
voortgedreven door den oostelijken wind, opgehoopt langs de 
zeekust. Toen de wind draaide, kwamen zij terug en toen 
deze nog gunstiger werd, vertrokken zij in zuidelijke rigting. 

Het tweede feit is door den heer H. W. de Graaf te Sche- 
veningen waargenomen. Hij schreef daaromtrent het volgende: 

„Op 25 Julij 1872 moest ik te Scheveningen dineren. Toen 
wij de eetzaal van het badhuis binnenkwamen, trok het al 
dadelijk mijne aandacht dat er Aeschna’s in rondvlogen en zag 
ik dat de ornamenten van de zolderlijsten, de lichtkroonen, 
gordijnen enz. met eene menigte dezer dieren bezet waren. 
Hun aantal was verbazend groot en onder het diner voltigeer- 
den de sparrebouten door de zaal, deels tot amusement, deels 
tot schrik van de aanzittende gasten. Het was een van de 
warmste dagen; de ramen stonden open en men zag de dieren 
naar binnen vliegen. ’s Avonds vlogen zij heen en weder over 
het terras; ook den volgenden avond zag ik ze daar. Zoo als 


XXII \ VERS L ANG: 


mij later verteld werd, hadden de bewoners van de villa’s 
langs den weg naar het badhuis ook ontzaglijk veel van deze 
dieren in bunne woningen gehad.” 

„Aan een trek over zee zal men wel niet te denken hebben, 
want de wind woei in die dagen Oost. Ik acht het waarschijn- 
lijk dat de oostenwind ze uit het land tot aan het strand heeft 
voortgedreven. Het is, meen ik, A. mixta Latr. ” 

Uit het overgezonden exemplaar is Spr. gebleken, dat de 
determinatie juist was. | 


De heer Baron Lewe van Middelstum laat ter bezig- 
tiging rondgaan een doosje met eenige vlinders, als: 

1°. Vanessa Antiopa L. met witten rand, door hem gevangen 
in het Cleefsche woud. Hij heeft dit voorwerp medegebragt 
naar aanleiding van het besprokene op de jongste winterver- 
gadering !); hij beschouwt dit en andere exemplaren met een 
witten zoom niet als te zijn afgevlogen of verkleurd, maar 
als eene afzonderlijke varieteit, ook op grond dat zulke ge- 
vangen exemplaren toch niet zelden zeer gaaf en frisch van 
kleur zijn; en zegt voorts dat hij drie jaren geleden een vijf- 
tigtal poppen uit Leipzig heeft gekregen, die allen vlinders 
met een’ gelen rand opleverden. 

2°. Aghia Tau L., mede uit het Reichswald bij Cleve. Het exem- 
plaar is zeer gaaf, ofschoon het in de vlugt is gevangen en 
wel in de tweede helft van Mei, dus laat, want de vliegtijd 
is het laatst van April. Ten einde dergelijke groote en krach- 
tige vlinders bij het vangen voor beschadiging te bewaren, 
geeft Spr. den raad om hen onmiddellijk een korten, vrij sterken, 
als ’t ware elastieken druk op de borst te geven, waardoor 
zij worden bedwelmd. 

3°. Lobophora viretata Hbn., door Spr. gevangen in de tweede 
helft van Mei; het voorwerp zat tegen de deur van zijne werk- 
kamer. De rups leeft, zoo als hem bij ondervinding is gebleken, 
op de bloesem van Rhamnus frangula, die te Beek overvloedig 
in het wild groeit. 


1) Tijdschr, voor Entom. dl. VIII (2de serie), blz. uxxm. 


Y ER S L A 6G. XXIII 


4°. Metrocampa honoraria W. V., door hem in drie exem- 
plaren des avonds laat in de Watermeerwijk onder Groesbeek 
gevangen op den 12° Junij 1872, bij gelegenheid van een 
hoogst welkom bezoek van zijnen vriend P. C. T. Snellen. Deze 
zeldzame voorwerpen waren te danken aan het smeren, een 
middel dat Spr. zeer aanbeveelt en waarvoor hij steeds met 
goed gevolg honig met rum gebruikt. 

5°. Mamestra satura Wd., gevangen in het Cleefsche woud. 
Tot heden is deze Noctuine nog niet in ons land waargenomen, 
doch Spr. houdt het er voor dat zij ook wel moet voorkomen 
in het bosch van den St. Jansberg onder de gemeente Mook 
(Limburg), wijl dit bosch slechts door eenen weg, den Zwarten 
of Neutralen weg, van het Cleefsche woud gescheiden is. Hij 
meent dat eene excursie, die zeer geschikt daar ter plaatse 
kan gehouden worden, behalve deze Mamestra, nog menig 
ander nieuw inseet voor de Nederlandsche Fauna zou doen 
ontdekken, en grondt daarop den wensch om b. v. in het 
volgende jaar na de vergadering te Arnhem onze schreden 
daarheen te rigten. 


De heer Heylaerts zegt ongeveer het volgende: 

Hoewel reeds zeer vele soorten van Lepidoptera bij Breda 
door hem gevonden zijn (getuige de lijsten der Bredasche Ma- 
crolepidoptera, door hem in het Tijdschrift v. Ent. opgegeven), 
schijnt toch het getal nog veel grooter te zijn, daar jaarlijks 
zeer interessante en zeldzame species daar ter plaatse worden 
ontdekt, zoodat nu voor 1873 weêr eene vierde liste supplé- 
mentaire wordt gereed gemaakt. Ook de Microlepidoptera zijn 
dáár talrijk in genera en species vertegenwoordigd, zoo als blij- 
ken zal uit eene lijst weldra door hem op te geven. Jaarlijks 
worden de nieuwe soorten voor de Fauna in het genoemde 
Tijdschrift gepubliceerd en niet weinigen worden daar opgegeven 
als bij Breda gevonden. Hij laat ter visie rondgaan een paar 
Faunæ novæ species (Grapholithæ) voor als nog niet te determi- 
neren. 

Als merkwaardigheid toont hij eene Psilura Monacha L., die 


XXIV NUE RS mA. 


zeer gaaf uitgekomen was, behalve dat steeds nog het dier 
den rupsenkop in plaats van dien eens vlinders droeg. De pop 
droeg ook in stede van het kopschild het onveranderd caput 
larvæ. Eene dergelijke pop was ook eenmaal door hem bij den 
Haag, in het bijzijn van den heer van der Wulp gevonden. 
Daarvan is evenwel de vlinder niet uitgekomen, 

Als tweede bijzonderheid toont hij een hermaphrodiet van 
Demas Coryli L. Ofschoon nu hier van eigenlijk hermaphroditisme 
geen sprake zijn kan, wordt toch door de meeste entomologische 
schrijvers dien term gebruikt, om exemplaren aan te duiden, 
die én mannelijke én vrouwelijke kenmerken in zich vereenigen. 
Hoe oneigenaardig ook, geeft toch zulke aanduiding een helder 
denkbeeld van de zaak. Het hier vertoonde dier had een sterk 
uitgedrukten mannelijken habitus en dito geslachtsdeelen, doch 
vrouwelijke sprieten: men zou het dus een androgyne kunnen 
noemen. Tusschen verschillende leden geeft dit laatste aanlei- 
ding tot eene interessante discussie, omtrent hermaphroditisme 
enz., en wordt in het algemeen aanbevolen de geslachtsdeelen 
van zulke exemplaren aan een naauwkeurig microscopisch onder- 
zoek te onderwerpen. 

Spr. herinnert dat hij op de zomervergadering, gehouden 
aan het Warmonderhek den 18 Junij 1870, de zakken mede- 
bragt eener voor de Fauna nieuwe Psyche *), die ook sedert 
in het werk van Sepp is beschreven en afgebeeld. Daar 
slechts een niet uitgegroeide mannelijke vlinder werd geteeld 
(met nog eenige zeer kreupele mannetjes), kon geene juiste 
determinatie geleverd worden. Bij eene volgende kweeking is 
hij gelukkiger geweest en heeft hij drie gave mannelijke vlinders 
verkregen. De bestemming leverde nu geen bezwaar meer op. 
De naam der soort is Psyche Graslnella Bdv. = atra Frr. 
Hij laat een zeer zuiver en frisch exemplaar ter bezigtiging 
rondgaan. 

Ter sprake gebragt zijnde het spoedig beschimmelen en 
daardoor onkenbaar worden van kleine insecten, en zelfs van 


1) Zie het verslag dl. VI (2de serie) van het Tijdschrift, blz. 39. 


VERSLAG. XXV 


zeer groote, wanneer zij in eenigszins vochtige vertrekken be- 
waard worden, geeft Spr. als uitstekend en proefhoudend 
middel daartegen het gebruik aan van carbolzuur (Acidum phe- 
nicum). Het wordt volgender wijze gebruikt. In zuiveren alcohol 
van 25° losse men zooveel carbolzuur op, dat men eene ver- 
zadigde solutie verkrijgt; men doope nu een wattenbolletje in 
deze oplossing en steke dat aan eene speld, brenge nu deze 
in een hoek van het insectenkastje of lade zoodanig aan, dat 
het papier niet door de vochtige watten kan geraakt worden, 
om vlekken te voorkomen. Wanneer men nu tweemaal ’s jaars 
de watten drenkt, dan kan men zeker wezen dat noch schimmel, 
noch parasiten de bewaarde insecten zullen bederven. De lucht 
van carbolzuur is niet schadelijk, terwijl evenmin het metaal 
der spelden er door wordt aangetast. Opzettelijk genomen 
proeven hebben hem van een en ander het bewijs geleverd. 

Voor den Lepidopteroloog is het mengen van enkele drop- 
pelen der bovengenoemde oplossing met het vochtige zand in 
den weektoestel van onberekenbaar nut, aangezien het daar- 
door mogelijk wordt, dagen, ja weken het product der jagten 
opzetbaar te houden, terwijl bij gewone behandeling, d. i. het 
gebruik van vochtig zand zonder meer, reeds na twee dagen 
alles beschimmeld en bedorven is. In het begin van November 
werden eenige Microstaphylinen op aldus gemengd zand ge- 
legd en nu, 7 Junij, zijn de diertjes nog zeer goed te determi- 
neren, terwijl gewone vertinde inseetenspelden daarin gestoken 
in al dien tijd niets geleden hebben. 

Geen der leden meer het woord verlangende, werd de Ver- 
gadering door den president gesloten. 


Na afloop der vergadering vereenigden zich de aanwezige 
leden aan een’ gezelligen maaltijd, terwijl de volgende dag 
(8 Junij) werd besteed aan eene excursie in het Ulvenhoutsche 
bosch, die behalve door de ter vergadering opgekomen leden 
(met uitzondering van de heeren Lodeesen en Maitland) nog 


XXVI VERSLAG, 


werd bijgewoond door de heeren Dr. Aronstein, Dr. Kallenbach, 
de Man, Mr. Maurissen, Dr. Piaget en Pollen. 

De leden bragten den geheelen dag in en om het Ulven- 
houtsche bosch door en konden zich geheel aan het vangen 
van insecten wijden, dewijl ook de bij andere excursién dik- 
wijls zoo groote tijdruimte voor eten enz. verre van het 
terrein bestemd, nu zeer gering was, daar door den heer 
Rentmeester der Domeinen van Z. K. H. Prins Frederik 
der Nederlanden, Jhr. Six, met de meeste heuschheid een 
in het bosch ledig staand gebouw voor dien dag aan de 
leden der Vereeniging was afgestaan en men zich daar van 
het noodige kon voorzien. 

Deze excursie, door fraai weder begunstigd, leverde aan velen 
merkwaardige voorwerpen en allen een’ genoegelijken dag op. 
Van onderscheidene kanten kwamen bij het Bestuur lijsten in 
van de bij die gelegenheid gevangen insecten, waaronder 
menige zeer belangrijke soort. Die lijsten hier, even als vroeger 
wel eens geschiedde, in haar geheel mede te deelen zou echter 
te veel plaatsruimte vorderen, in evenredigheid tot het wel 
eenigszins twijfelachtige nut dat daaraan verbonden is. Alleen 
zij vermeld, dat de heer Ritsema eenige met larven bezette 
rietstengels heeft medegenomen, waaruit later, onder meer, ook 
exemplaren van Lipara lucens Meig. zijn uitgekomen, welk 
vliegengeslacht tot dusverre niet als inlandsch stond aange- 
teekend. Ook werden door sommigen eenige zakken met 
Atypus Sulzeri, waarvan enkelen met de levende spin, uit den 
grond gehaald en ook een aantal andere spinnen verzameld, 
ten einde aan Dr. van Hasselt te worden gezonden, die zoo 
gaarne van de partij zou geweest zijn maar tot zijn groot 
leedwezen verhinderd was geworden. 


LIJST DER LEDEN 


VAN DE 


NEDERLANDSCHE ENTOMOLOGISCHE VEREENIGING, 


op 7 Junij 1873, 
MET OPGAVE VAN HET JAAR HUNNER TOETREDING, ENZ. 


= ace 


BEGUNSTIGERS. 


Teyler’s Stichting te Haarlem. 1860. 
De heer Mr. C. W. Hubrecht, te Leiden. 1859. 

n__n J. Kneppelhout, Hemelsche Berg te Oosterbeek. 1861. 

uv» Francois P. L. Pollen, te Scheveningen. 1867. 

Mevrouw Hartogh Heys van de Lier, geb. Snoeck, te ’s Gravenhage. 1868. 
De heer Dr. F. J. I. Schmidt, te Rotterdam. 1869. 

» n Mr. J. Thiebout, te Zwolle. 1869. 

"n uw Jhr. Mr. W. C. M. de Jonge van Ellemeet, te Oost-Capelle 

bij Middelburg. 1870. 
» wu Jhr, F. van den Santheuvel, te Dordrecht. 1870. 


EERELEDEN. 


De heer C. F. Westerman, Directeur van het Koninklijk Zoologisch 
 Genootschap Natura Artis Magistra, te Amsterdam. 1858. 
” n H. T. Stainton, Esq. Mountsfield, Lewisham bij Londen. 1861. 
uv» Dr. C. Felder, lid der Kais. L. C. Academie der Naturwis- 
senschaften en Burgemeester van Weenen. 1861. 
”» w Prof. Dr. H. Löw, te Guben. 1862. 
n__n Prof. J. O. Westwood, F. L. S., Directeur van het Hopean 
Museum te Oxford. 1862. 
7» A. E. W. Ludeking, Officier van gezondheid bij het Nederl. 
Indische leger. 1862. 


XXVII 


LIJST DER LEDEN ENZ. 


De heer Jhr. J. L. C. Pompe van Meerdervoort, oud-Officier van gezond- 


” 


”. 


u 


De heer 


# 


heid, practiserend geneesheer te ’s Gravenhage. 1864. 

Prof. J. J. P. Hoffmann, te Leiden. 1865. 

Dr. Gustav L. Mayr, te Weenen. 1861. 

Dr. H. D. J. Wallengrèn, te Farkutt, bij Höganäs in Zweden. 
1871. 

R. MacLachlan, F. L. S., Secretaris van de Entomological 
Society te Londen. 1871. 

Dr. T. Thorell, Hoogleeraar in de Zoologie aan de Hoogeschool 
te Upsala in Zweden. 1812. 

Dr. C. A. Dohrn, President der Entomologische Vereeniging 
te Stettin. 1873. 


CORRESPONDERENDE LEDEN. 


Prot. Arn. Forster, Hoofdleeraar aan de Hoogere Burgerschool 
te Aken. 1853. 

Emil vom Bruck, te Crefeld. 1853. 

Dr. C. Stäl, Professor aan het Kon. Zoologisch Museum te 
Stockholm. 1864. 

Frederic Moore, Bestuurder van het Museum der voormalige 
Oost-Indische Compagnie te Londen. 1864. 

J. W. May, Consul-Generaal der Nederlanden te Londen. 1865. 
Mr. J. W. van Lansberge, Buitengewoon Gezant en gevol- 
magtigd Minister der Nederlanden te Brussel. 1865. 

Prof. P. C. Zeller, Grünhof bij Stettin. 1867. 

W. Mink, Hoofdleeraar aan de Hoogere Burgerschool te Cre- 
feld. 1861. 

Dr. H. Weyenbergh, Hoogleeraar aan de Hoogeschool te 
Cordova in de Argentijnsche republiek. 1812. 

Dr. W. Marshall te Weimar. 1812. 


BUITENLANDSCHE LEDEN. 


Henri Vicomte de Bonvouloir, Archiviste-adjoint de la société 
entomologique de France, te Parijs, Rue de U Université, 15. 
H. Jekel van Westing, lid der K. Acad. der natuuronderzoe- 
kers te Moscou en van verscheidene entomol. genootschappen, 
te Parÿs, Rue Letort, 2. 


GEWONE LEDEN. 
1845-46. 


De heer Dr. J. G. H. Rombouts, te Amsterdam. 
» F. M. van der Wulp, Spui, n°. 60, te 's Gravenhage. — 


v 


Diptera. 


De heer 


“ A 
” u 
w “ 
wv # 
vu a 
“ 4 
1/2 uw 
De heer 
u u 
“ u 
u # 
De heer 
uv A 
u u 
A # 
u # 
# 4 
De heer 
u A 
u a 
De heer 
# # 
a a 


LIJST DER LEDEN ENZ. XXIX 


Dr. M. C. Ver Loren van Themaat, huize Schothorst, te 
Hoogland bij Amersfoort. — Algemeene Entomologie. 

J. W. Lodeesen, Prinsengracht bij de Reestraat, KK, 561, 
te Amsterdam. — Lepidoptera indigena. 

Dr. J. R. E. van Laer, te Utrecht. 

Th. J. van Campen, te Amsterdam. 

Dr. P. H. J. Wellenbergh te Oiséerwÿk. 

Mr. H. Ver Loren van Themaat, te Utrecht. — Lepidoptera. 
Mr. S. C. Snellen van Vollenhoven, Phil. nat. Dr., 2de Van 
den Boschstraat, 34, te ’s Gravenhage. — Hymenoptera en 
Hemiptera. 

W. O. Kerkhoven, te Zwello. 


1851-52. 


R. T. Maitland, Directeur van den Kon. Zoologisch-botani- 
schen Tuin te ’s Gravenhage. — Algemeene -Entomologie. 

P. C. T. Snellen, Zuidblaak, wijk 2 n°. 12, te Rotterdam. — 
Lepidoptera. 

Dr. M. Imans, te Ufrecht. 

Dr. W. A. J. van Geuns, Oude Gracht, te Utrecht. 


1852-53. 


N. H. de Graaf, Haarlemmerstraat, te Leiden. — Lepidoptera. 
Mr. H. W. de Graaf, Noordeinde, 123, te ’s Gravenhage. — 
Inl. Lepidoptera, bijzonder Microlepidoptera. 

G. M. de Graaf, Heerengracht, te Leiden. — Lepidoptera. 
Dr. L. A. J. Burgersdijk, Hoogleeraar aan het Athenaeum te 
Deventer. — Algem. Entomologie. 

G. A. Six, De Ruiterstraat, 11, te ’s Gravenhage. — Hy- 
menoptera. 

Prof. W. Berlin, te Amsterdam. 


1855-56. 


A. A. van Bemmelen, Directeur van de Diergaarde te Æot- 
terdam. — Algemeene Entomologie. 

Mr. E. A. de Roo van Westmaas, Huize Daalkuizen, te 
Velp. — Lepidoptera. 

M. Breukelman, te Delfshaven. — Lepidoptera, 


1856-57; 


Mr. J. Herman Albarda, te Leeuwarden. — Inlandsche Lepi- 
doptera (bijzonder Microlepidoptera) en Neuroptera. 

Mr. W. Albarda, Ginneken bij Breda, Lepidoptera en Neuroptera. 
A. P. H. Kuipers, te Leeuwarden. 

Di. A. W. M. van Hasselt, Amsterdamsche Veerkade, 15, te 
’s Gravenhage. — Arachniden. 


XXX 


De 


De 


u 


De 


2 heer 


u 


heer 


heer 


u 


heer 


heer 


heer 


LIJST DER LEDEN ENZ. 


1957-58. 


Dr. J. W. Schubärt, te Utrecht. 
W. K. Grothe, te Zeist. 


1858-59. 


J. C. J. de Joncheere, Voorstraat, D, 368, te Dordrecht. — 
Lepidoptera. 
J. Backer Jr., te Oosterbeek. — Lepidoptera. 


1860-61. 


J. Kinker, Oudezijds- Achterburgwal bij de Oudemanhuispoort, 
B. 261, te Amsterdam. — Lepidoptera en Coleoptera indigena. 
Dr. E. Piaget, Leeraar aan de Hoogere Burgerschool, Korte- 
naerstraat, 416, te Rotterdam. — Diptera en Parasitica. 


1862-63. 


H. Baron Lewe van Middelstum, te Beek bij Nymegen. — 
Lepidoptera, 

1863 -64. 
Mr. R. Th. Bijleveld, Rapenburg te Leiden. — Algemeene 
Entomologie. 
D. J. R. Jordens, Sassenpoorterwal, F, 3411, te Zwolle. — 
Lepidoptera. 

1864-65. 


Mr. A. H. Maurissen, te Maastricht. — Lepidoptera. 
H. J. Veth, Phil. nat. cand., Leeraar aan de Hoogere Bur- 
gerschool te Rotterdam. — Algemeene Entomologie. 
H. W. Groll, te Haarlem. — Coleoptera. 
1865-686. 


Dr. H. C. van Medenbach de Rooy, Weerdjesstraat, te 
Arnhem. — Lepidoptera. 
W. J. Boogaard, Kleine Houtstraat, te Haarlem. — Micro- 
lepidoptera en Hymenoptera. 
A. Brants, Candidaat in de regten, Buitensingel te Arnhem. — 
Lepidoptera. | 

1866-67, 
F. J. M. Heylaerts Jr., Sé. Jansstraat te Breda. — Lepi- 
doptera enz. 
Dr. N. W. P. Rauwenhoff, Hoogleeraar te Utrecht. — Alge- 
meene Zoologie. 


À. van den Brandt, te Venlo. — Lepidoptera. 


1867-68. 


C. Ritsema Cz., Conservator bij ’s Rijks Museum van Natuurlijke 
historie, Hoogewoerd W. 3, n°. 446 te Leiden. — Algemeene 
Entomologie. 


LIJST DER LEDEN ENZ. XXXI 


De heer Mr. H. Hartogh Heys van Zouteveen, Phil. nat. Doctor, aan de 
Rijbrug, te Smilde. 


1868-69, 


De heer J. J. M. Gordon, te Amersfoort. 
n__n J, G. de Man, Adsistent bij ’s Rijks Museum van Natuurlijke 
historie, te Leiden. — Algemeene Entomologie, 
”» uw Dr. T. W. O. Kallenbach, te Rotterdam. 
v « A. Cankrien, te Rotterdam. — Lepidoptera. 
vw » Mr. C. J. Sickesz, Burgemeester van Laren, Huize de Cloese 
bij Lochem. 
» a (©. J. M. Jongkindt Coninck, Directeur der Maatschappij van 
Weldadigheid, te Frederiksoord, 


1869—70. 


De heer Prof. E. Selenka, Stelle Rijn te Leiden. — Algemeene Zoologie. 

uv Dr. H. W. Waalewijn, Leeraar aan de Hoogere Burgerschool 
te Leiden. 

" » M. Nijhoff, Raamstraat 49, te ’s Gravenhage. — Bibliographie. 


1870-71. 


De heer Dr. L. L. Aronstein, Leeraar aan de Hoogere Burgerschool, te 

Breda. 

»  Jhr. Ed. J. G. Everts, Æuigensstraat 15, te’s Gravenhage. — 
Coleopteras 

uv # Mr. M. Piepers, Lid der regterlijke magt in Nederlandsch 
Indië, te Macassur. 

» uw M. L. Ritsema, Officier van gezondheid bij het leger in Neder- 
landsch Indië, te Padang. 

» Dr. P. J. Veth, Hoogleeraar aan de Rijksinstelling van onderwijs 
in de taal-, land- en volkenkunde van Ned. Indië, te Leiden. 


1871-72. 


De heer W. A. Ivangh Schepman, te Rhoon. — Lepidoptera. 
» » D. Burger, Phil. nat. stud., te Leiden. — Hemiptera. 
» » J. Ritzema Bos, Phil. nat. cand., te Warffum. 
o » J, F. G. W. Erbrink, N. Z. Voorburgwal over de Kolk, G, 
206, te Amsterdam. — Algemeene Entomologie. 
”» u J. B. van Stolk, Zeemansstraat, te Rotterdam. — Lepidoptera. 
„ A. F. A. Leesberg, Jur. cand., Jan-Hendrikstraat, 9, te 
’s Gravenhage. 
» » Prof. H. J. van Ankum, te Groningen. 
» w M. M. Schepman te Rhoon. — Neuroptera. 
w w# Dr. C. Ks Hoffmann, Conservator aan ’s Rijks Museum voor 
Nat. hist. te Leiden, — Vergelijkende ontleedkunde, 


XXXII LIJST DER LEDEN ENZ. 
| 1872-73, 


De heer A. Schmier de Poorter, Donkersteeg, te Leiden. 


“n Dr, A. J. van Rossum, Leeraar aan de Hoogere Burgerschool, 
te Enschede, 


BESTUUR. 


President. Mr. W. Albarda. 

Vice-President. P. C. T. Snellen. 

Secretaris. F. M. van der Wulp. 

Conservator. Mr. S. C. Snellen van Vollenhoven. 
Bibliothecaris. C. Ritsema Cz. 

Penningmeester, J. W. Lodeesen. 


COMMISSIE VAN REDACTIE VOOR HET TIJDSCHRIFT. 


De President van het Bestuur. 
Mr. Dr. S. C. Snellen van Vollenhoven. > 
F. M. van der Wulp. 


BIBLIOTHEKEN 


NEDERLANDSCHE ENTOMOLOGISCHE VEREENIGING. 


Bijgekomen boeken na het drukken der Catalogi 
tot ultimum Junij 1873. 


BIBLIOTHEEK A. 


Natuurlijke Historie in het Algemeen. 


Niets bijgekomen. 


Algemeene Dierkunde. 


Boeck (A.), Bidrag til Calilgyniens Amphipodefauna. Christiania, 
1871, M. 1 Tavl., 8vo. (bis, zonder de plaat). 


————— De Skandinaviske og Arktiske Amphipoder. Förste 
Hefte. M. 7 Tavlr. Christiania, 1872. 4to. 


Brogger (W. C.), Bidrag til Kristianiafjordens Molluskfauna. Ind- 
beretning om en i Sommeren 1870 foretagen Reise i Kristiania og 
Krsands Stift forat undersöge Land- og Ferskvands-Molluskerne 
samt Iglerne, af O. S. Jensen. Christiania, 1872, M. 1 coll. 
Tavl. 8vo. (bis). 


Collett (R.), Lycodes Sarsii, n. sp. ex ordine Anacanthinorum 
Gadoideorum. C. tab. Christiania, 1871, 8vo. 

_—— —— Supplement til „Norges Fugle og deres geographiske 
Udbredelse i Landet.” (1868—-70). Christiania, 1871, 8vo. (met 


de vier vorige ten geschenke ontvangen van de Koninklijke Uni- 
versiteit van Noorwegen.) 


Finsch (O.), Description of a new Species of Penguin. Lond. 
1870, W. a col. plate, 8vo. 


On a Collection of Birds from the Island of Trinidad. 
Lond. 1870, 8vo. 


XXXIV BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. 


8. 


10. 


IE 


12. 


14. 


15. 


16. 


IM 


18. 


19. 


20. 


21. 


Kolenati (F. A.), Die Parasiten der Chiroptern. Dresd. 1857, M. 
4 Tfin. 8vo. (met de beide vorige ten geschenke ontvangen van 
Mr. S. C. Snellen van Vollenhoven.) 


List (Revised) of the Vertebrated Animals now or lately living in 
the gardens of the Zoological Society of London. Lond., 1872, 8vo. 
(van de Zoological Society in ruil tegen het Tijdschr. van Entom.) 


Plateau (F.), Matériaux pour la Faune Belge. Crustacés Isopodes 
terrestres. Brux., 1870, 8vo. 


Recherches Physico-Chimiques sur les Articulés aqua- 
tiques. Prem. partie. Brux. 1870, 4to. (met het vorige ten ge- 
schenke ontvangen van Mr. S. C. Snellen van Vollenhoven.) 


Sars (G. O.), Nye Dybvandscrustaceer fra Lofoten. Christiania, 
1869. 8vo. 


————— Carcinologiske Bidrag til Norges Fauna. I. Monographi 
over de ved Norges Kyster forekommende Mysider. Christiania, 
1870, Förste Hefte. M. 5 pl.; 1872. Andet Hefte. M. 3 pl. 4to. 
(van het 2de gedeelte een bis.) 


——-——— Undersögelser over Hardangerfjordens Fauna. I. Crus- 
tacea. Christiana, 1871, 8vo. 


1871, 8vo. 


—_— —— Diagnoser af nye Annelider fra Christianiafjorden, 
efter Prof. M. Sars’s efterladte Manuskripter. Christiania, 187L, 8vo. 


Nye Echinodermer fra den Norske Kyst. Christiania, 


— On some remarkable Forms of Animal life from the 
great Deeps off the Norwegian Coast. I. Partly from posthumous 
manuscrips of the late Prof. M. Sars. Christiania, 1872, W. 6 
copp. pl. 4to. (bis) (met de vijf vorige ten geschenke ontvangen 
van de Koninklijke Universiteit van Noorwegen.) 


Algemeene Entomologie. 


Moore (F.), F. Walker and F. Smith, Descriptions of some new 
Insects collected by Dr. Anderson during the Expedition to Yunan. 
London, 1871, W. a Col. pl. 8vo. (geschenk van den heer Moore.) 


Siebke (H.), Bidrag til Norges Insektfauna. Beretning om en i 
Osterdalen foretagen Reise i 1870. Christiania, 1872. 8vo. (bis) 


(geschenk van de Koninklijke Universiteit van Noorwegen.) 


Tigny (F. M. G. T. de), Histoire naturelle des Insectes. 3e édition 
par M. F. E. Guérin. Paris, 1828, 10 vol. Av. pl. col. 12mo. 


Vollenhoven (S. C. Snellen van), Een snuitkever en een sluipwespje. 
Amst., 1873, kl. 8vo. 


22. 


23. 


24. 


25. 


26. 


21. 


28. 


29. 


30. 


sl. 


32. 


33. 


34. 


BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. XxXV 


Vollenhoven (S. C. Snellen van), Eene indringster en hare ge- 
vechten. Amst. 1873, kl. 8vo. (met het vorige van den schrijver 
ten geschenke ontvangen.) 


Bijzondere Entomologie. 


A. Coleoptera. 


Jekel (H.), Note sur les Genres Peribleptus Sch., Paipalesomus 
Sch. et Paipalephorus Jekel. Paris, 1872, 8vo. 


————— Notice sur le Genre Caccobius, (C. G. Thomson). 
Paris, 1872, 8vo. (met het vorige van den Schrijver ten geschenke 
ontvangen.) 


Parry (F. J. Sidney), A few Remarks upon Mr. James Thomson’s 
Catalogue of Lucanidae, published in the Annales de la Société 
Entomologique de France, 1862. Lond. 1863, 8vo. (geschenk van 
den heer S. C. Snellen van Vollenhoven.) 


B. Lepidoptera. 


Moore (F.), Descriptions of New Species of Bombyces from North 
Eastern India. Lond. 1865. W. a col. pl. 8vo. 


Descriptions of New Indian Lepidoptera. Lond., 1872. 
W. 3 col. pl. 8vo. (met het vorige van den Schrijver ten geschenke 
ontvangen.) 


Scudder (S. H.), Notice of some North American species of Pieris. 
Boston, 1861, 8vo. 


Vollenhoven (S. C. Snellen van), Beschrijvingen en afbeeldingen 
van Nederlandsche vlinders (vervolg op Sepp, Beschouwing der 
Wonderen Gods, enz.).’s Gravenhage, 1873. DI. IIT, N°. 21—24, 4to. 


Wallace (A. R.), and F. Moore, List of Lepidopterous Insects 
collected at Takow, Formosa, bij Mr. Robert Swinhoe. Lond., 1866, 
8vo. (geschenk van den heer Msore.) 


Wallengrèn (H. D. J.), Skandinaviens Pyralider och Choreutider 
beskrifne. Stockholm, 1871, 8vo. (geschenk van den Schrijver.) 


€. Hymenoptera. 


Mayr (G.), Formicidae Borneerses collectae a J. Doria et O. Beccari 
in territorio Sarawak annis 1865— 1867. Genova 1872, 8vo. 


————— Die Einmiethler der mitteleuropäischen Eichengallen. 
Wien, 1872, 8vo. (met het vorige van den schrijver ten ge- 
schenke ontvangen). 


Rossum (A. J. van), Sur le liquide des larves de Cimbex. Harlem, 
1872, 8vo. (geschenk van den schrijver.) 


XXXVI 


35. 


36. 


31. 


38. 


43, 


45, 


46. 


BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING, 


D. Hemiptera. 
Niets bijgekomen. 


E. Neuroptera. 


Ritsema Cz. (C.), Enoicyla pusilla Burm., ihre Lebensweise und 
Fundorten. Regensburg, 1813, 8vo. (Geschenk van den schrijver). 


Scudder (S. H.), Additional Remarks upon the Odonata of the 
Isle of Pines and of the White Mountains of New Hampshire. 
Boston, 1867, 8vo. 


EF. Orthoptera. 


Niets bijgekomen. 


G. Diptera. 
Niets bijgekomen. 


EE. Arachnoidea en Myriapoda. 


Brandt (J. F.), Recueil de Mémoires rélatifs à l’ordre des Insectes 
Myriapodes. St. Pétersbourg, 1841, 8vo. (geschenk van Mr. 8. C. 
Snellen van Vollenhoven). 


Hentz (N. M.), Supplement to the Descriptions and Figures of 
the Araneides of the United States. Edited by S. H. Scudder. 
Boston, 1868, W. 2 pl. 8vo. 


Hoogenstraaten (F. W. M.), Over de Scabies. Utrecht, 1858, 
met 1 plaat, 8vo. 


Humbert (A.) et H. de Saussure, Myriapoda nova americana. 
Paris, 1869, 8vo. 


Koch (C. L.), System der Myriapoden, mit den Verzeichnissen 
und Berichtigungen zu Deutschlands Crustaceen, Myriapoden und 
Arachniden. Heft 1—40. Regenburg, 1847, Mit 10 Tiln. kl. 8vo. 


Koch (L.), Die Myriapodengattung Lithobius. Mit 2 Tfin. Niirn- 
berg, 1862, 8vo. 

Peters (W.), Uebersicht der im königl. zoologischen Museum 
befindlichen Myriopoden aus der Familie der Polydesmi, so wie 
Bescheibungen einer neuen Gattung Trachyjulus, der Juli und 
neuer Arten der Gattung Siphonophora. Berlin, 1864, 8vo. 


————— Nachtrag zu der Uebersicht der Polydesmi des königl. 
zoologischen Muscums. Berlin, 1864, 8vo. 
Plateau (F.), Matériaux pour la Faune Belge. Deuxiéme note, 
Myriapodes. Brux., 1872, Av. 2 pl. 8vo. 


41. 


48. 


49, 


50. 


51. 


BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. XXXVII 


Sundevall (C. J.), Conspectus Arachnidum. Londini Gothorum, 
1833, 8vo. (Met de zeven vorigen ten geschenke ontvangen van 
Mr. S. C. Snellen van Vollenhoven). 


Thorell (T.), Remarks on Synonyms of European Spiders. Up- 
sala, London, Berlin, 1873. Part 4, 8vo. (geschenk van den 
schrijver). 


Palaeontologie. 


Niets bijgekomen. 


Ontwikkelingsgeschiedenis en ontleedkunde. 
Niets bijgekomen. 


Tijdschriften. 


Annuaire de l’Académie royale des sciences, des lettres et des 
beaux arts de Belgique. Brux. 1872/73, Ann. 38 et 39, Av. 
portr. kl. 8vo. (in ruil tegen het Tijdschr, v. Entom.). 


Archives of Science and Transactions of the Orleans County. So- 
ciety of Natural Sciences. Newport, Orleans Co., Vermont. 1871/12, 
vol. I, n°. 4 and 5, 8vo. (in ruil tegen het Tijdschr. voor Entom.). 


Bulletin de la Société Linnéenne de Normandie. Caen, 1871, 
2de ser. 5e vol. (ann. 1869—70) 8vo. (in ruil tegen het Tijdschr. 
v. Entom.) 


Bulletin des Scéances de la Société Entomologique de France. 
Paris, 1873, n°. 1, 8vo. 


Bulletin of the Buffalo Society of Natural Sciences. Buffalo 1873, 
vol, I, n°. 1, 8vo. (in ruil tegen het Tijdschr. v. Entom.). 
Bullettino della Società Entomologica Italiana. Firenze, 1872/73, 
an IV, trim. 4; an V, trim. 1, 8vo. (im ruil tegen het Tijdschr. 
v. Entom.). 

Compte-Rendu des Scéances de la Société Entomologique de 
Belgique. Brux. 1872/73, n°. 80—88, 8vo. 

Fauvel (A.), Annuaire Entomologique pour 1873. Caen et Paris, 
1873, kl. 8vo. (geschenk van den schrijver). 

Jaarboek der Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot aan- 
moediging van den Tuinbouw. Rotterdam, 1864, M. 1 pl. 8vo. 


Jahresbericht (Zweiter) des Vereines der Aerzte in Steiermark. 
Gräz, 1866, 8vo. 


Mémoires de la Société Linnéenne de Normandie. Caen et Paris, 
1869—72, T. XV et XVI. Av. pl. 4to. (in ruil tegen het 
Tijdschr. v. Entom.). 


XXXVIII BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. 


10. 


71. 


72. 


13. 


74. 


15. 


16. 


11. 


18. 


19. 


ROUE 


81. 


82. 


Memoirs of the Boston Society of Natural History. Boston, 
1869—72, vol. II, part I, part. 1I, n°. 1. With plates. 4to. 
(in ruil tegen het Tijdschr. v. Entom.). 


Natuurkundig Tijdschrift voor Nederlandsch Indië, uigegeven 
door de Koninklijke Natuurkundige Vereeniging in Nederlandsch 
Indië. Batavia en ’s Gravenhage, 1866, dl. 29, aflev. 2—4, 8vo. 


Newman (E.), The Entomologist. London, 1873, vol. VI, 
n° 112—117, 8vo. 


Proceedings of the Boston Society of Natural History. Boston, 
1871—72, vol. XIII, vol. XIV p. 1—224, 8vo. (in ruil tegen 
het Tijdschr. v. Entem.). 


Proceedings of the Scientific Meetings of the Zoological Society 
of London for the year 1872, part I. London, 1872. With plates, 
8vo. (in ruil tegen het Tijdschr. v. Entom.). 


Schriften der königlichen physikalisch-ökonomischen Gesellschaft 
zu Königsberg. Königsberg, 1872, 13de Jahrg., Iste Abth., 
4to. (in ruil tegen het Tijdschr. v. Entom.). 


Transactions of the New York State Agricultural Society for the 
years 1869 and 1870, Albany, 1170—71. With plates, 8vo. 


Tijdschrift voor Entomologie, uitgegeven door de Nederlandsche 
Entomologische Vereeniging. ’s Gravenhage 1872—73, 2de ser. 
8ste deel, afl. 1—5. Met pl. 8vo. 


Verhandelungen der kaiserlich-königlichen zoologisch-botanischen 
Gesellschaft in Wien. Wien, 1872. Bd. XXII. Mit 7 Tfln. 8vo. 
(ix ruil tegen het Tijdschr. v. Entom.). 


Verslag van de zesde Winter-Vergadering der Nederlandsche Ento- 
mologische Vereeniging, gehouden te Leiden, den 28sten December, 
1872. ‘s Gravenhage 1873, 8vo. 


Verslag (72ste) van het Natuurkundig Genootschap te Groningen, 
over het jaar 1872, 8vo. 


Verslagen en Mededeelingen der Koninklijke Akademie van Weten- 
schappen. Afdeeling Natuurkunde. Amst. 1873, 2de reeks, 1de deel, 
eerste stuk. 8vo. (in ruil tegen het Tijdschr. v. Entom.) 


Reizen. 
Niets bijgekomen. 


Varia. 


Anniversaire (Centième) de Fondation de l'Académie Royale de 
Belgique, 1772—1872. Brux. 1872, 2 vol. 8vo. (geschenk van de 
Belgische Academie van Wetenschappen.) 


83. 


84. 


85. 
86. 


81. 


88. 


89. 


90. 


Site 


92. 


BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. XXXIX 


Cantate ved det Kongelige Norske Frederiks Universitets Mindefest 
for Hans Majestæt Kong Carl, den 19de November 1872. Christi- 
ania, 1872, 4to, (geschenk van de Koninklijke Universiteit van 


EAT: 
Noorwegen.) a 


Catalogue of the library of the Zoological Society of London. London, 
1872, 8vo. (geschenk van the London Zoological Society). 
Chapuis (F.), Le Pigeon voyageur Belge. Verviers, 1865, kl. 8vo. 
————— Le Pigeon voyageur Belge. De son Instinct d’orien- 
tation et des moyens de le perfectionner. Verviers, 1868, kl. 8vo. 
—— Conseils pratiques sur l’utilité de la Vaccine. Verviers, 
1870, 8vo. 

————— et E. Lambotte. Les Bains. Conseils pratiques. Ver- 
viers, 1869, 8vo. (met de drie vorigen ten geschenke ontvangen van 
den heer S. C. Snellen van Vollenhoven. 

Müller ‘(A.), Coutributions to Entomological Bibliograghy up to 
1862, N°. 1. London, 1873, 8vo. (geschenk van den Schrijver.) 


Quetelet (A.), Notices extraites de l’annuaire de l’observatoire 
royal de Bruxelles pour 1873, kl. 8vo. 


——— _- Observations des Phénomènes périodiques pendant 
l’année 1870. Bruxelles, 4to. (met het vorige van den Schrijver ten 
geschenke ontvangen.) 


Weyenbergh (H.), De taak der Dierkunde. Redevoering ter aan- 
vaarding van het hoogleeraarsambt in de philosophische faculteit 
(leerstoel der Dierkunde) aan de Universiteit te Cordova (Argentina) 
in Juli 1873 in de Spaansche taal uitgesproken. Haarl. 1873, 8vo. 
(geschenk van den Redenaar). 


BIBLIOTHEEK 5%. 


Natuurlijke Historie in het Algemeen. 
Cotta (B.), Briefe über A. von Humboldt’s Kosmos. Leipzig, 1860. 
Bd. IV. Bearb. von W. C. Wittwer und H. Girard. 8vo. 
Algemeene Dierkunde. 


Niets bijgekomen. 


Algemeene Entomologie. 


Thomson (C. G.), Opuscula Entomologica. Lund, 1869—71. Fasc. 
I—IV, 8vo. 


XL 


10. 


11. 


12. 


13. 


BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. 
Bijzondere Entomologie. 


A. Coleoptera. 
Niets bijgekomens 


BB. Lepidoptera. 


Berce (E.), Faune entomologique francaise (Lépidoptères). Des- 
cription de tous les Papillons qui se trouvent en France. Paris, 
1870. Vol. III et IV (Noctuae). Av. pl. col. 8vo. 


Hewitson (W. C.), Exotic Butterflies, being Illustrations of new 
Species. London, 1870—73. Part 73—87. W. many col. pl. 4to. 


———--— Illustrations of Diurnal Lepidoptera, (Lycaenidae). 
London, 1873. Part. V. With 6 col. pl. 4to. 


Millière (P.,) Iconographie et Description de Chenilles et Lépi- 
doptères inédits. Paris, 1872—73. Livr. 28—31. Av. pl. col. 
gr. in 8vo. 


Vollenhoven (S. C. Snellen van) Beschrijvingen en Afbeeldingen 
van Nederlandsche Vlinders. ’s Gravenhage, 1872—73. DI. III, 
N°, 1—24. Met gekl. pl. 4to. (Vervolg op J. C. Sepp, Beschouwing 
der wonderen Gods.) 


€. Hymenoptera. 


Thomson (C. G.), Skandinaviens Hymenoptera. Tom II. (Apis, 
Linn.) Lundae, 1812, 8vo. 


ED. Hemiptera. 
Stal (C.), Hemiptera Fabriciana. Stockh. 1868, 69. 2 tom. 4to. 


E. Neuroptera. 


Clutius (A.), Opuscula duo singularia. I. De nuce medica. IT. De 
Hemerobio sive Ephemero Insecto, et Majali Verme. Amstelodami, 
1834, 4to. 


Wallengrèn (H. D. J.), Skandinaviens Neuroptera. Stockh. 1871. 
Första Afdeln. Neuroptera Planipennia, 4to. 


EF. Orthoptera. 


Saussure (H. de), Mélanges orthoptérologiques. Genève, Bale et 
Lyon, 1872. Tom. II. Av. 3 pl. 4to. 


G. Diptera. 


Jaennicke (F.), Neue exotische Dipteren aus den Museen zu 
Frankfurt a. M. und Darmstadt. Frankf. a. M. 1868. M. 2 Tfin. 4to. 


14. 


15. 


16. 


Wi 


18. 


: #9! 


20. 


21. 


22. 


23. 


24. 


25. 


BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING, XLI 


Schiner (R. J.), Catalogus systematicus Dipterorum Europae. 
Vindobonae, 1864. 8vo. 


HI. Arachnoidea en Myriapoda. 


Thorell (F.), Araneae nonnullae Novae Hollandiae. Stockh. 1870. 
8vo. 4 


Palaeontologie, 


Niets bijgekomen. 


Ontwikkelingsgeschiedenis en ontleedkunde. 


Graber (V.), Vorläufiger Bericht über den propulsatorischen Ap- 
parat der Insekten. Wien, 1872. M. 1 Taf. 8vo. 


Tijdschriften. 


Album der Natuur. Tijdschrift ter verspreiding van natuurkennis 
onder de beschaafde lezers van allerlei stand, Haarlem, 1872. 
Met pl. 8vo. 


Annales de la Société Entomologique de Belgique. Brux. 1871—72. 
T. 15. Av. 3 pl. 8vo. (in ruil tegen het Tijdschr, v. Entom.) 


Annales de la Société Entomologique de France. Paris, 1871, 
5de série. T. I. Av. 7 pl. 8vo. (in ruil tegen het Tijdschr. v. 
Entom.) 


Annales des Sciences naturelles. Zoologie et Palaeontologie. Paris, 
1870—73, 5° Serie. t. 13—17, t. 18 n°. 1. Av. pl. 8vo. 


Annals and Magazine of Natural History; conducted by CAC. 
Babington, J. E. Gray, W. S. Dallas and W. Francis. Lond. 
1872—73. 4th. Series, vol. 9—11. With pl. 8vo. 


Archives (Nouvelles) du Muséum d'histoire naturelle. Paris, 
187015. T. 7, 8 et 9, live ‘I. Av. pl. 4to. 


Berliner entomologische Zeitschrift; herausgegeben von dem Ento- 
mologischen Vereine in Berlin. Redact. Dr. G. Kraatz. Berlin, 
1872, lôter Jahrg. M. 7 Tfln. 8vo. (in ruil tegen het Tijdschr. 
v. Entom.). 

Bulletins de l’Académie royale des Sciences et belles-lettres de 
Bruxelles. Brux. 1871—72 2de Série, t. 31—34. 8vo. (in ruil 
tegen het Tijdschr. v. Entom.). 

Bulletin de la Société impériale des Naturalistes de Moscou, publié 
sous la direction du Dr. Renard. Moscou, 1872. Ann. 1872, 
n°, 1—3, Av. 4 pl. 8vo. (in ruil tegen het Tijdschr. v. Entom.). 


XLII 


26. 


27. 


29. 


30. 


32. 


33. 


34. 


35. 


36. 


37. 


38. 


39. 


BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. 


Bijdragen tot de Natuurkundige Wetenschappen, verzameld door 
H. C. van Hall, W. Vrolik en G. J. Mulder. Amsterd. 1826—-32. 
7 din. Met pl. 8vo. 


Entomologische Zeitune. Herausgegeben von dem Entomologischen 
Vereine in Stettin. Stettin, 1872. Jahrg. 33. M. 2 Tfin. 8vo. 
(in ruil tegen het Tijdschr. v. Entom.). 


Entomologist’s (The) monthly Magazine; conducted bij H. G. 
Knaggs, R. McLachlan, E. C. Rye and H. T. Stainton. Lond. 
1872— 73. vol. IX et X, n° 1. 8vo. 


Guérin-Méneville (F. E.), Revue et Magasin de Zoologie pure et 
appliquée. Paris, 1871—73. 2de Série t. 23, 24 n° 1—6. Av. 
pl. 8vo. 


Jaarboekje van het Kon. Zoologisch Genootschap » Natura Artis 
Magistra ». Amsterd. 1872—73. 8vo. 


Journal of the Proceedings of the Linnean Society of London. 
(Zoology). Lond. 1871, vol. XI, n° 53 and 54. 8vo. (in ruil 
tegen het Tijdschr. v. Entom.). 


Korrespondenz-Blatt des Zoologisch-mineralogischen Vereines in 
Regensburg. Regensburg, 1872—73. Jahrg. 26, 27, n° 1—4. 
8vo. 


Mittheilangen des Schweizerischen entomologischen Gesellschaft ; 
redigirt von Gust. Stierlin, Schaffhausen, 1873. vol. IV. Heft 
n° 1. (in ruil tegen het Tijdschr. v. Entom.). 


Stainton (H. T.), The Entomologist’s Annual. Lond. 1873. W. 
1 pl. 8vo. (geschenk van den heer Stainton.) 


Transactions of the Entomological Society of London. London, 
1837. Vol. I. prt. 1 and 2. With 8 col. pl. 8vo. 


Transactions of the Entomological Society of London, for 1871 
and 72. London, 1871—72. With pl. 8vo. (in ruil tegen het 
Tijdschr. v. Entom.). 


Tijdschrift voor Entomologie, uitgegeven door de Nederl. Entom. 
Vereen. onder redactie van S, C. Snellen van Vollenhoven, 
A. W. M. van Hasselt en F. M. van der Wulp. ’s Gravenhage, 
1872—73, 2de serie, dl. 8, aflev. 1—4. M. 8 gekl. pl. 8vo. 


Verhandlungen des naturhistorischen Vereines der preussischen 
Rheinlande und Westphalens. Bonn, 1871. Jahrg. 28. Mit 9 
Tafin. 8vo. 

Verslagen der beide in 1872 door de Nederl, Ent. Vereen. ge- 
houden Vergaderingen. 


40. 


41. 


42. 


43. 
44, 


45. 


46. 


41. 


48. 


BIBLIOTHEEK DER NED. ENT VEREENIGING. XLIII 


Wiegman (A. F. A.), Archiv für Naturgeschichte, herausgegeb. 
von Dr. F. H. Troschel. Berlin, 1871—73. Jahrg. 37 n° 1-4; 
38 n° 1-4; 39 n° 1. Mit Tafln. 8vo. 


Zoologist (The), A monthly Journal of Natural History conduct. 


by E. Newman. Lond. 1872—73. Sec. series, n° 76—93. 8vo. 


Reizen. 


Alpinus (P.), Historia Aesypti naturalis. Lugd. Bat. 1735. 


Paris I et II, C. tabb. 102. 4to. 


Brükmann (F. E.), Notae et animadv. in G. Pisonis et J. Bontii 
libros de Indiae re naturali et medica. Wolffenb. 1738. 4to. 


Ginanni (F.), Istoria civile e naturale delle pinete Ravenate. 
Roma, 1774. C. tabb. 18. 4to. 

Pallas (P. S.), Voyages dans plusieurs provinces de l’empire de 
Russie et dans l’Asie septentrionale. Traduits de l'allemand par 
Gauthier de la Peyronie. Nouv. édition revue et enrichie de notes 
par M. M. Lamarck et Langlès. Paris, an Il. 8 vol. 8vo et un 
Atlas de beaucoup de planches et de cartes. 4to. A dé 

Piso (W.), Historia naturalis Brasiliae. Lugd. Bat. et Amstelod. 
1648. C. fige. fol, 


Reise der österreichischen Fregatte Novara um die Erde in den 
Jahren 1857, 58 und 59 unter den Befehlen des Commodore 
B. von Wüllerstorf-Urbair. Zoologischer Theil. Zweiter Band. 
Wien, 1865—67. 4to. 


Coleoptera, bearb. von L. Redtenbacher. Wien, 1867. Mit 
5 Tafin. 

Hymenoptera, bearb. von H. de Saussure. Wien, 1867. Mit 
4 Tafln. und einem Supplement von J. Sichel. 

Formicidae, bearb. von G. L. Mayr. Wien, 1865. M. 4 Tafln. 

Hemiptera, bearb. von G. L. Mayr. Wien, 1866. M. 5 Tafln. 

Neuroptera, bearb. von F. Brauer. Wien, 1866. M. 2 Tafln. 

Diptera, bearb. von R. J. Schiner. Wien, 1868. M. 4 Tafln. 


Voyage de Humboldt et Bonpland. 2de Partie. Observations de 
Zoologie et d’Anatomie comparée. Paris, 1811. Vol. I. Av. 30 
pl. col. 4to. 


Varia. 
Niets bijgekomen. 


ENTOMOLOGISCHE INHOUD 


VAN 


ONTVANGEN TIJDSCHRIFTEN. 


September 1872. 


Newman’s Entomologist, N° 108 (Sept. 1872) (4) 1). 
Korte aanteekeningen over insekten van verschillende orden, doch 
voornamelijk over Lepidoptera. 


The Entomologist’s Monthly Magazine, N° 100 (Sept. 1872) (B). 

A List of British Dolichopodidae, by G. H. Verrall. — Descriptions 
of a new genus and five new species of exotic Psocidae (with a 
wood-cut), by R. Mac Lachlan. — Mimiery in the colors of insects, 
by Dr. H. A. Hagen. — Descriptions of seven new exotic Rho- 
palocera, by W. C. Hewitson. — Change of Nomenclature, by 
E. C. Rye. — Notes on Coleoptera in the New Forest, by G. C. 
Champion en andere kleine mededeelingen. 


Newman’s Zoologist, sec. series N° 84 (Sept. 1872) (B). 
Slechts de mededeeling van Edward Newman dat gedurende Augustus 
voornamelijk in het Zuiden van Engeland een ongewoon aantal 
exemplaren van Vanessa Antiopa gevangen is. 


Annals and Magazine of Natural History, 4th series N° 57 (Sept. 
1872) (B). 

A Monograph of the Genus Thelyphonus, by A. G. Butler. — 
New Names for a long-known Lepidopteron, by C. Ritsema. — 
Eggs and newly hatched Young of Ixodes Dugesii and Argas 
reflexus, by G. Gulliver, 

Revue et Magasin de Zoologie, 1871—1872 N° 7 et 8 (B). 

Descriptions d’espèces nouvelles de Carabiques de la tribu des Zron- 
catipennes, et remarques synonymiques, par M. le baron de Chaudoir 
(Suite). — Nouveaux Coléoptères d'Europe, par H. Tournier. — 
Catalogue des Longicornes récoltés par M. Théophile Deyrolle, en 
Imerétie, Mingrélie et Géorgie, et description des espèces nouvelles, 


1) 4 duidt aan dat het werk tot de oorspronkelijke Bibliotheek der Ned. Ent. 
Vereeniging, B dat het tot de Bibliotheek Hartogh Heys van de Lier behoort, 


BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. XLV 


par H. Tonrnier. — De l'influence de la lumière sur les larves 
de diptères privées d’organes extérieurs de la vision, par M. G. 
Pouchet. (Suite et Fin.) — Etudes sur les Lépidoptéres du genre 
Pavonia, par E. Deyrolle (Suite). — Hyménoptères nouveaux du 
bassin méditerranéen, par M. le Dr. Dours. 


Transactions of the Entomological Society of London for 1871. (B). 

A Monograph on the Ephemeridae, by E. Eaton. — New Species 
of Diurnal Lepidoptera from South and Central America, by W. 
C. Hewitson. — Descriptions of a new genus and six new species 
of Pierinae, by A.G. Butler. — On the dispersal of non-migratory 
Insects by atmospheric agencies, by A. Müller. — Notes on some 
British species of Oxypoda with descriptions of new species, by 
D. Sharp. — Observations on Immature Sexuality and Alternate 
Generation in Insects, by T. Lowne. — On Additions to the 
Atlantic Coleoptera, by Vernon Wollaston. — On a new genus 
and species of Coleoptera belonging to the family Lucanidae, from 
the Sandwich Islands, by C. O. Waterhouse. — An Examination 
of the arrangement of Macro-Lepidoptera introduced in England 
by Mr. Doubleday, and a suggestion as to its origin; with some 
strictures upon synonymic lists, by W. Arnold Lewis. — Descrip- 
tions of some new exotic species of Lucanidae, by J. O. Westwood. — 
Descriptions of a new genus, and of two new species of Longicorn 
Coleoptera, by H. W. Bates. — Descriptions of three new species 
of Cicindelidae, by H. W. Bates. — Descriptions of new genera, 
and of some recently discovered species of Australian Phytophaga, 
by J. S. Baly. — Descriptions of five new species, and a new 
genus of Diurnal Lepidoptera, from Shanghai, by A. G. Butler. — 
On some black species of Cantharis with red heads and filiform 
antennae, by C. O. Waterhouse. — Aperçu statistique sur les 
Névroptéres Odonates, par le baron E. de Selys-Longchamps. — 
On the forms of Zygaena Trifolii, with some remarks on the 
question of specific difference, as opposed to local or phytophagic 
variation, in that genus, by T. H. Briggs. — Remarks concerning the 
identification of Myrmeleon formicaleo, formicarium, and formicalyna 
of Linné, by R. Mac Lachlan. 

Idem, for 1872 part 1, 2 and 3, 

Stylopidarum, ordinem Strepsipterorum Kirbii constituentium, mihi 
tamen potius Coleopterorum Familiae , Rhipiphoridis Meloïdisque pro- 
pinquae, Monographia ; auctore S. S. Saunders. — On certain species 
of Pericopides in the Collection of Mr. W. Wilson Saunders: with 
a List of the described Species pertaining to that Group, by A. G. 
Butler. — Descriptions of some Species of Cassididae new to 
science, by J. S. Baly. — Descriptions of new Species of Luca- 
noid Coleoptera; with remarks on the genus Cantharolethrus, and 
supplementary List, by Major Parry (including descriptions by M. 


XLVi BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. : 


Snellen van Vollenhoven and Prof. Westwood). — Descriptions of 
some new Papilionidae, by J. O. Westwood. -- Note on the Diurnal 
Lepidoptera described by Jablonsky and Herbst, in their ,, Natur- 
system aller bekannten Insekten,” by W. F. Kirby. — On the 
genus Acentropus, by J. W. Dunning. — On the external sexual 
apparatus of the males of the genus Acentropus, by R. Mc. Lachlan. — 
On the Longicorn Coleoptera of Chontales, Nicaragua, by H. W. 
Bates. — Descriptions of twenty new species of Buprestidae, by E. 
Saunders. — Notes on certain species of Pericopides, omitted in 
a list of species recently read before the Society, by A. G. Butler. 


Nouvelles Archives du Museum d’bistoire naturelle de Paris, tome 8°, 
fasc. I: (B). 
Journal d’un voyage dans le centre de la Chine et dans le Thibet 
oriental, par M. l’ablé Armand David, waarin enkele kleine aan- 
teekeningen over Insekten, 


October 1872. 


Newman’s Entomologist, N° 109. (Oct. 1872) (4). 

Economy of Chalcidiae, by Fr. Walker. — Entomological Notes 
from South-Australia, by H. Ramsay Cox. — On some Amurland 
Insècts, by Fr. Walker. — Korte aanteekeningen over insecten 
van verschillende orden, doeh voornamelijk over Lepidoptera. 


The Entomologist’s Montly Magazine, N° 101. (Oct. 1872) (2). 
Notes on Heteromera and Descriptions of New Genera and Species 
(N°. 1), by F. Bates. — Instructions for the Collection and Preser- 
vation of Neuropterous Insects, by R. Mac Lachlan. — The recent 
Invasion of Great Britain by Vanessa Antiopa, by H. T. 
Stainton. — Voorts vele kleine aanteekeningen. 


Newman’s Zoologist, sec. series N° 85 (Oct. 1872) (2). 
Larva of Eupithecia togata, by H. Harpur Crewe. 


Annals and Magazine of Natural History, 4th series N° 58 (Oct. 1872) (2). 

Remarks on Crinodes Sommeri and Tarsolepis remicauda, by A. G. 

Butler. — On the Habits of some Madeiran Spiders, by Fr. 
Pollock. — On the Habits of Galeodes pallipes, by Prof. Cope. 


Bullettino della Società Entomologica Italiana, anno quarto, trim. III 
(Luglio, Agosto, Settembre 1872) (4). 

Degli Insetti parassiti e delle loro Vittime enumerazione con note del 
Prof. Camillo Rondani (continuazione.) — Catalogo sinonimico e 
topografico dei Coleotteri della Toscana (continuazione), ordinato 
da Ferd, Piccioli. — Diagnosi di una-nuova specie di Pelopoeus, del 
Prof. Antonio Carruccio. — Ancora della Partenogenesi del Bombyx 
mori, dell’ Ing. Antonio Curò. — Materiali per la Fauna entomo- 


BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. XLvii 


logica dell’isola di Sardegna. Coleotteri (Continuazione) da Piero Bar- 
gagli. — Allevamento dei bachi da seta in Italia nella primavera 
del 1872, del Prof. A. Targioni-Tozzetti. — Un momento di 
cattivo umore. — Sulla natura delle ali degli Insetti. — Parteno- 
genesi delle Farfalle. — Partenogenesi delle Api. — Diagnosi di nuove 
specie italiane. — Di un insetto poco noto che danneggia l’ulivo. — 
Sulla Phylloxera vastatrix. 


Bulletin de la Société impériale des Naturalistes de Moscou. Année 
1872. N°. 1 (B). 
Supplément indispensable à l’article publié par M. Gerstaecker, en 
1869, sur quelques genres d’Hyménoptères, par O. de Bourmeister 
Radoszkowsky. Av. une pl. 


Verhandlungen des naturhistorischen Vereines der preussischen Rhein- 
lande und Westphalens. 28ster Jahrg. 1871. (B). 
Uebersicht der Gattungen und Arten der Familie der Plectiscoiden, 

von A. Forster. — Lebende Maden von Anobium paniceum in 
einem Glase mit spanischem Pfeffer, von Troschel. — Ueber die 
Cetoniden der Sunda-Inseln und Molukken, von Mohnike. — 
Ueber eine entomologische Mittheilung von Hern G. Fries in Breslau 
Plusia Cheiranthi (Eugenia Er.) betreffend, von Andrà. — Ueber die 
Nahrung der Gryllotalpa vulgaris, und über die Züchtung von 
Saturnia Yama-mai, von Landois. 


November, 1872, 


Newman’s Entomologist, N° 110. (Nov. 1872) (4). 

Economy of Chalcidiae, by Fr. Walker. — Notes on some Insects 
of Italy and of South France, observed between the middle of 
May and the middle of July, 1872, bv the same. — Korte aan- 
teekeningen over insekten van verschillende orden, doch voorna- 
melijk over Lepidoptera. — Extracts from the Proceedings of the 
Entomological Society, February 5 to March 18, 1872. 


The Entomologist’s Monthly Magazine, N° 102 (Nov. 1872) (B). 

Description of a new genus and two new exotic species of the family 
Larridae (Hymenoptera) (with a wood-cut), by C. Ritsema. — 
Description of a new species of Aphidius from Britain, by T. A. 
Marshall. — Notes on British Tortrices, with descriptions of two 
new species, by C. G. Barrett. — Note on our recent invasion 
by Vanessa Antiopa, by F. Buchanan White. — The recent 
invasion by Vanessa Antiopa, by D. Sharp. — Description of a 
new species of Damaster from Japan, by E. C. Rye. — Notes on 
Heteromera and descriptions of new genera and species (N°, 2), 
by F. Bates. — Verder vele kleine aanteekeningen. 


Newman’s Zoologist, sec. series. N° 86 (Nov. 1872) (B). 
Are the Channel Islands British? by E. Birchall, 


XLVII BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. 


Annals and Magazine of Natural History, 4th series, N° 59 (Nov. 
1812) (B.) 

Notes on Coleoptera, with Descriptions of New Genera and Species, 
Part II, by Fr. P. Pascoe. — Notes on a Deep-sea Dredging- 
Expedition round the Island of Anticosti, in the Gulf of St. Lawrence, 
by J. F. Whiteaves. — Descriptions of new Myriopoda of the 
Family Glomeridae, by A. G. Butler. — On Branchipus and 
Artemia, by C. Vogt. 


Troschel’s Archiv fur Naturgeschichte. 38er Jahrg. 2tes Heft. (B). 
Ueber Cubanische Crustaceen nach den Sammlungen Dr. J. Gundlach’s. 
Von E. von Martens. (Schluss.) — Verzeichniss der von Dr. 
J. Gundlach auf der Insel Cuba gesammelten Rüsselkäfer. Von 
Dr. E. Suffrian in Münster. (Fortsetzung). — Ueber die Respirations- 
organe der Araneen. Von Dr. Ph. Bertkau in Köln (met 1 Taf.). 


Mittheilungen der Schweizerischer Entomologischen Gesellschaft. Redigirt 
von G. Stierlin. Vol. III. Heft N° 10 (4.) 

Hyménoptères divers du Bassin du Léman, par Fr. Chevrier. — Ein 
Beitrag zur Kenntniss des Genus Deilephila O., von Dr. Huguenin. — 
Materiaux complémentaires pour la Faune des Lepidopteres de la 
Suisse, par H. de Peyerimhoff. — XIIe Recueil. Descriptions d’un 
genre nouveau et de plusieurs espèces de Coléoptères propres à la 
Russie méridionale et remarques synonymiques, par Gautier des 
Gottes. — Ueber Entwickelung und Lebensweise von Serropalpus 
strictus Hellen. Von J. Erné. — Etudes sur les Myriapodes, par 
Alois Humbert I. Note sur l’accouplement et la ponte des Glomeris. 


Revue et Magasin de Zoologie. 1871—1872. N° 10. (2.) 
Hyménoptères nouveaux du bassin méditerranéen, par M. le Dr. 
Dours. (Suite.) 


December 1872. 


Newman’s Entomologist, N° 111. (Dec. 1872) (4). 

Economy of Chalcidiae, by Fr. Walker. — Observations on Diptera, 
by R. H. Meade. — On some Amurland Insects (Part. 2), by Fr. 
Walker. — Korte aanteekeningen over Lepidoptera. — Extracts 
from the Proceedings of the Entom. Soc. 18 March 1872, waarin 
o. a. Ravages of Locusts in South Australia by C. A. Wilson. — 
Haegerstone Entomological Society. — Death of Mr. Edleston, 
by E. Newman. 


The Entomologist's Monthly Magazine, N° 103 (Dec. 1872) (B). 
Notes on two new genera of Psocidae (with an illustration), by Baron 
E. de Selys Longchamps. — Descriptions of a new species of 
Papilio from Lagos, by W. C. Hewitson. — Descriptions of new 
species of African Diurnal Lepidoptera, by C. Ward. — Extraor- 
dinary migration of Pyrameis Cardui, by F. Buchanan White. — 


BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. XLIX 


Notes on Heteromera, and descriptions of new genera and species 
(n° 3), by F. Bates. — Description of a new genus and species 
of Hydrophilidae from New Zealand, and of a new species of Phil- 
hydrus from Great Britain, by D. Sharp. —- Observations on 
some Britisch species of Dascillidae, with description of a new 
species of Cyphon, by D. Sharp. — Additions to the list of 
British Coleoptera, etc., including description of a new species of 
Thyamis, by E. C. Rye. — Note on a recent capture of Lymexylon 
navale in Cheshire, by J. Chappell en andere kleine mededeelingen. — 
Instructions for the collections and preservation of Neuropterous 
Insects (continued), by R. Mc. Lachlan. 


Annals and Magazine of Natural History. 4th series. N°. 60 (Dec, 
1872) (B.) 

On a new Family and Genus and two new Species of Thelyphonidea 
by O. P. Cambridge (with a Plate.) — On Crinodes Sommeri and 
Tarsolepis remicauda, in answer to Mr. Butlers’s Remarks, by 
C. Ritsema. — On the Habits and Distribution of Lycosa ingens 
BI., by O. P. Cambridge, — 


Nouvelles Archives du Museum d’Histoire naturelle de Paris, tome 8, 
fasc. II (3). 
Journal d’un voyage dans le centre de la Chine et dans le Thibet 
oriental, par M. l’abbé Armand David. (Suite). 


Jahrbücher des Nassauischen Vereins für Naturkunde, Jahrg, 25 und 
26. 1871—72 (4). 

A. Rössler, Beobachtungen über einige in Gärten vorkommende 
Kleinschmetterlinge. — id. Zur Naturgeschichte von Agrotis Tri- 
tici L. = fumosa L. und obelisca S. V. — A. Fuchs, Beobach- 
tungen über einige Lepidopteren. — C. L. Kirschbaum, Ueber 
das Nest von Anthidium strigatum Latr. 


Revue et Magasin de Zoologie 1871—72. n°. 9 (B). 

Catalogue des Longicornes récoltés par M. Théophile Deyrolle, en 
Imirétie, Mingrélie et Géorgie, et descriptions des espèees nouvelles 
par H. Tournier. (Suite.) — Hyménoptères nouveaux du bassin 
méditerrannéen, par M. le Dr. Dours. (Suite.) — 


Januarij, 1873. 


Newman’s Entomologist, nö 112 (Jan. 1878) (4). 

Economy of Chalcidiae, by Fr. Walker. — Pseudobalani, or False 
Acorns, by E. Newman. — Notes on some Insects of Italy and 
of South France, observed between the middle of May and the 
middle of July, 1872, by Fr. Walker, — Korte aanteekeningen 
vooral over Lepidoptera. — Extracts from the Proceedings of the 
Entomological Society, waarin o. a. het vervolg van Wilson's 

4 


L BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. 


» Ravages of Locusts in South Australia. # — South London En- 
tomological Society. — Death of Mr. J. K. Lord, by E. Newman. - 


The Entomologist’s Monthly Magazine, n° 104 (Jan. 1873) (B). 

Instructions for the collection and preservation of Neuropterous In- 
sects (continued), by R. Me. Lachlan. — Remarks on Mr. Bar- 
retts Notes on British Tortrices, » by C. S. Gregson. — Notes 
on Trichopterygia with descriptions of two new species, by A. Mat- 
thews. — Notes on Heteromera, and descriptions of new genera 
and species (n° 4), by F. Bates. — A descriptive List of Erotylidae 
collected by G. Lewis in Japan, by G. R. Crotch (with Addenda 
to the genus Languria bij E. W. Janson and C. O. Waterhouse). — 
Verder vele kleinere mededeelingen. 


Annals and Magazine of Natural History, 4th series n° 61 (Jan. 1873) (B). 
Notes on the Longicorn Coleoptera of Tropical America, by H. W. 
Bates. — Physico-chemical Investigations upon the Aquatic Arti- 
culata, Part II by F. Plateau. — Answer to Herr Ritsema’s 
v Note on Crinodes Sommeri ete.‚n by A. G. Butler. — On a 
Mite in the Har of the Ox. Proc. Acad. Nat. Sci. Philad. 1872. 


Februarij, 1878. 


Newman’s Entomologist, n° 113 (Febr. 1873) (4). 

Variety of Chelonia villica, by Edw. Newman. — Economy of Chal- 
cidiae, by Fr. Walker. — Notes on Swiss Lepidoptera, by H. Ch. 
Lang. — Notes on some Insects of Italy and of South France, 
observed between the middle of May and the middle of July, 
1872, by Fr. Walker. — Supplementary Note on the Genus 
Acentropus, by J. W. Dunning. — Korte aanteekeningen vooral 
over Lepidoptera. — Description of a Lepidopterous Insect (Kphestia 
Rozburghii) new to Science, by C. S. Gregson. 


The Entomologist’s Monthly Magazine, n° 105 (Febr, 1873) (4). 

Notes on Meteromera, and Descriptions of New Genera and Species 
(n° 5), by F. Bates. — A list of Endomychidae collected in 
Japan by G. Lewis, with descriptions of new genera and species, 
by H. S. Gorham. — Descriptions of new species of Coleoptera 
from Chili, by E. C. Reed. — Descriptions of new species of 
African Lepidoptera, by C. Ward. — British Hemiptera: new 
species (Homoptera), by J. W. Douglas and John Scott. — Notes 
on Britisch Tortrices, by G. G. Barrett. — Note on the occur- 
rence in England of Clytus erythrocephalus F., by E. C. Rye en 
verder vele kleinere mededeelingen. — Entomological Society of 
London, 6th January, 1873. — Review: zÂ Catalogue of British 
Hymenoptera, Part 2, compiled by T. A. Marshall,» by J. W. 
Dunning. — Instructions for the collection and preservation of 
Neuropterous Insects (continued), by R. Mc. Lachlan, 


BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING LI 


Annals and Magazine of Natural History, 4th series, n° 62 (Febr. 
1873) (B). 

A monographic List. of the Species of the Genus Gonyleptes, with 
Descriptions of three remarkable new Species, by A. G, Butler. — 
Notes on the Longicorn Coleoptera of Tropical America, by H. 
W. Bates. — Anatomical Investigations on the Zimuli, by A. 
Milne-Edwards. — Descriptions of three new Species of Crustacea 
parasitie on the Cetacea of the N. W. coast of America, by W. 
H. Dall. 


Revue et Magasin de Zoologie. 1871—1872, n° 11 et 12. (B). 
Notice sur le genre Caccodius Thoms. par H. Jekel. — Hyméno- 
| pières nouveaux du bassin méditerranéen, par M. le Dr. Dours 
(Suite). — Catalogue des Cicindélides et des Carabides recueillis 
par K. Th. Deyrolle en Asie Mineure, par M. H. Gilnicki, — 
Catalogue raisonné des Lépidoptères rapportés par M. Th. Dey- 
rolle de son exploration scientifique en Asie Mineure, par M. Ch. 
Oberthür. — Tables alphabétiques pour l'année 1871—1872. 


Bulletino della Società Entomologica Italiana, anno quarto, trim. IV 
(Ottobre, Novembre, Decembre 1872) (4). 

Degli insetti parassiti e delle loro vittime (continuazione e fine), 
del Prof. C. Rondani. — Sui rapporti delle Formiche colle Tetti- 
gometre e sulla genealogia degli Afidi e dei Coccidi, del Prof. 

: F. Delpino. — Note relative alla Zhalessa clavata, da G. C. 
Vittore. — Sopra un nuoyo metodo per preservare le collezioni 
entomologiche dai danni degli Antreni, del Dott. C. Emery. — 
Di alcune escursioni fatte in Italia nel 1872, da P. Bargagli. — 
Sull’ allevamento dei bachi della quercia (Saturnia Yama-mai), 
del Nob. C. Tacchetti. — Intorno alla partenogenesi riconosciuta 
nelle farfalle da antichi italiani, da C. de Siebold. — Catalogo di 
Crostacei podottalmi brachiuri e anomuri, raccolti nel viaggio di 
cireumnavigazione della fregata italiana Magenta e riportati dal 
Prof. E. Giglioli. 


Annales des Sciences Naturelles. Zoologie, t. XV, n° 4 à 6. (B). 
Mémoire sur le vol des Insectes et des Oiseaux, par M. Marey. — 
Note sur les Crabes d’eau douce de Madagascar, par M. A. Milne 
Edwards. — Description de quelques Lépidoptères appartenant 
aux genres Charaxes et Cyligramma, et provenant du voyage de 
M. A. Grandidier à Madagascar, par M. H. Lucas. 


id. tome XVI (2). 

Mémoire sur le développement des Phalangides, par M. Balbiani. — 
Etudes d’anatomie comparée sur les organes du toucher chez divers 
Mammifères, Oiseaux, Poissons et Insectes, par M. Jobert. — 

_ Etude sur le prétendu Crustacé au sujet duquel Latreille a créé le 


nt peg 


Lil BIBLIOTHEEK DER NED, ENT. VEREENIGING. 


genre Prosopistome et qui n’est autre chose qu’un véritable Insecté 
hexapode, par M. M. Joly. — 


Id. tome XVII nos 1 et 2 (B). 
Mémoire sur des Crustacés rares ou nouveaux des côtes de France, 


par M. Hesse. — Recherches sur l’anatomie des Limules, par 
M. A. Milne Edwards. 


Maart, 1873. 


Newman’s Entomologist, n° 114 {March 1873) (4). 

Variety of Arctia mendica and of Callimorpha dominula, by Edw. 
Newman. — Economy of Chalcidiae, by Fr. Walker (continued). — 
A List of the Butterflies inhabiting Guernsey and Sark, with 
Notes of their Occurrence, by W. A. Luff. — Central African 
Blood-sucking Flies, by Fr. Walker. — On some Amurland 
Insects (part III) by Fr. Walker. — Korte aanteekeningen over 
insecten van verschillende orden. 


The Entomologist’s Monthly Magazine, n° 106 (March, 1873) (B). 

Instructions for the collection and preservation of Neuropterous In- 
sects (concluded) by R. Mc. Lachlan. — Descriptions of two new 
Butterflies from the West-Coast of Africa, by W. C. Hewitson. — 
Notes on Heteromera, and Descriptions of new genera and species 
(n° 6), by F. Bates. — On certain British Hemiptera-Homoptera 
by J. Scott (continued). — Descriptions of two new species of 
Ichneumonidae (Anomalon and Mesostenus) from Great-Britain, 
by T. A. Marshall. — Vervolgens vele kleine mededeelingen voor- 
namelijk op de fauna van Engeland betrekking hebbende. Daarna: 
Additions and Corrections to the List of British Syrphidae, by 
G. H. Verrall. 


Annals and Magazine of Natural History, 4th series n° 63 (March, 
1873) (B). 
Additions to the Australian Curculionidae. Part IV by P. Pascoe, — 
On the Parasites of the Cetaceans of the N. W. Coast of America, 
with Descriptions of New Forms, by W. H. Dall. 


Revue et Magasin de Zoologie, 1873, n° 1 (2). 

Descriptions de huit Lépidoptères inédits d'Europe, par P. Millière, — 
Description et figure de cinq espèces de Coléoptéres Mexicains, 
par A. Sallé. — Description de Morphonides Brésiliens, par 
H. Burmeister. 


Bulletin de la Société Linnéenne de Normandie, 2de série vol. 5 
(1869—70) (4). 

Diagnoses de Coléoptères nouveaux, par A. Fauvel. — Mémoire sur 

les Stapliylinides formant la suite de la Faune gallo-rénane, par 

A. Fauvel, — Compte-rendu d’une communication faite aux réu- 


BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING, Lill 


nions des Sociétés savantes à la Sorbonne, par M. Leprieur, sur 
les moeurs singulières de Coléoptères du genre Haemonia, par 
A. Fauvel. — Résultats entomologiques de l’excursion à St.-Vaast, 
par A. Fauvel. — Application de l’acide sulphureux à la destruc- 
tion des chenilles, par M. Fayel père. 


Mémoires de la Société Linnéenne de Normandie, vol. XV (1865—69) (4). 
Catalogue des Colèoptères de l’Algérie et contrées voisines, avec 
descriptions d’espèces nouvelles, par M. M. Reiche et Lallemant. 


Correspondenz-Blatt des zoologisch-mineralogischen Vereines in Regens- 
burg. 27ter Jahrg., n° 1 (B). 
Eine neue Phryganide für die bayerische Neuropteren-Fauna, von 
Otto Walser. 


April, 1873. 


Newman's Entomologist, n° 115 (April, 1873) (4). 

Varity of Pyrameis Cardui, by Edw. Newman. — Economy of Chal- 
cidiae, by Fr. Walker (continued). — The Origin and Distribution 
of the Insects of the British Isles, by E. Birchall. — A List 
of the Nocturnal Macro-Lepidoptera inhabiting Guernsey and 
Sark, with Notes of their Occurrence, by W. A. Luff. — Ento- 
mological Notes from South Australia, by H. Ramsay Cox (con- 
tinued), — On some Amurland Insects (Part IV) by Fr. Walker. — 
Verder vele kleine aanteekeningen. 


The Entomologist’s Monthly Magazine, n° 107 (April, 1873) (B). 

Additions and corrections of the List of British Syrphidae, by G. 
H. Verrall (continued). — Desciptions of a new genus and two 
new species of Coleoptera from Japan, by H. S. Gorham. — 
Notes on Heteromera and Descriptions of new genera and species 
(n° 7), by F. Bates. — Descriptions of Lycaena Arthurus, a 
new European Butterfly, by J. Cosmo Melvill. — Description of 
a new Butterfly from Java, by Th. Chapman. — On certain 
British Hemiptera-Homoptera, by John Scott. — Notes on Bri- 
tish Tortrices, by C. G. Barrett (continued). — Verder vele kleine 
aanteekeningen en het verslag van de Vergaderingen van de Lond. 
Ent. Soc. van 17 Febr. en 3 en 17 Maart 1873. 


Annals and Magazine of Natural History, 4th series n° 64 (April, 
1813) (B). 
On a Crustacean of the Genus Zia, by Th. R. R. Stebbing. — 
On Hypermetamorphosis in Palingenia Virgo, and on the Analogies 
of its Larva with the Crustacea, by N. Joly. 


Revue et Magasin de Zoologie, 1873, n° 3 et 4 (B). 
Monographie des espèces de Coléoptères du genre Erodius, Fab., par 
E. Allard, 


LIV BIBLIOTHEEK DER NED, ENT. VEREENIGING, 


Annales des Sciences Naturelles. Zoologie, t. XVII, n° 3 et 4 (B). 


Mémoire sur des Crustacés rares ou nouveaux des Côtes de France, 
par M. Hesse. 


Nouvelles Archives du Muséum d'histoire naturelle de Paris. t. 8, 
4e fasc. (B). 
Recherches sur la Faune Carcinologique de la Nouvelle-Calédonie , 
par M. A. Milne Edwards. 


Proceedings of the Boston Society of Natural History. Vol XIII (1869—71) 
p. 369 till the end (4). 
Catalogue of the Phalaenidae of California, by A. S. Packard Jr. — 
New or rare American Neuroptera, Thysanura and Myriapoda, 
by A. S. Packard Jr. 


Id. vol. XIV, p. 1—224. 

Embryology of Isotoma, a Genus of Poduridae, by A. S. Packard Jr. — 
Notes on the Flight of N. E. Butterflies, by Ch. 5. Minot. — 
Notices of some Heteroptera in the Collection of Dr. T. W. Harris, 
by P. R. Uhler. 


Memoirs of the Boston Society of Natural History, vol. II, part II, 
numb. I (4). 
On the Development of Limulus Polyphemus, by A. S. Packard Jr. 


Transactions of the New York State Agricultural Society, vol. XXIX, 
1869 (4). 
Thirteenth Report on the noxious, beneficial and other Insects of the 
State of New York, by Asa Fitch. 


Id. vol. XXX, 1870. 
Fourteenth Report on the noxious etc. by the Same. 


Archives of Science and Transactions of the Orleans County Society of 
Nat. Sciences, vol. I, n° IV, V. (4). 
Doryphora decem-lineata. — List of Lepidoptera collected in Troy 
Vt., by James C. Kennedy. 


Jaarboekje van het Koninklijk Zoologisch Genootschap Natura Artis 
Magistra voor 1813 (B). 
Een Snuitkever en een Sluipwespje, door S. v. V. — Bene indring- 
ster en hare gevechten, door S. v. V. 


The Entomologist’s Annnal for 1873 (B). 

New British Species of Coleoptera, Corrections of Nomenclature etc., 
noticed since the publication of the Entomologist’s Annual for 
1872, by B. C. Rye. — Notes on new and rare British Lepidop- 
tera (excepting Tineina) in 1872, by H. Guard Knaggs. — New 
British Tineina, by H. T. Stainton. — Investigations on Sciaphila 
Wahlbomiana L. and the allied Species, by Dr. O. Hoffmann. — 
A Critical Notice of the Lepidoptera of Perthshire, by Dr. F. 


BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. LV 


Buchanan White, being Part I of the Fauna Perthensis, by R. C. 
R. Jordan. — One-Sidedness, by H. T. Stainton. 


Annales de la Société Entomologique de Belgique. Tome 15 (1871— 
1872) (B). 

Essai monographique sur les Drimostomides et les Cratocérides et 

Description d’un genre nouveau de Morionides, par le Baron M. de 


Chaudoir. — Matériaux pour une Faune Névroptérologique de 
l’Asie septentrionale, par M. M. de Sélys-Longchamps et Mac- 
Lachlan. — Note sur la tribu des Adélocéphalides, par le Dr. 
Boisduval. — Monographie des Callidides, par le Baron M. de 
Chaudoir. — Un mot sur le mode d’adhérence des mâles des 
Dytiscides aux femelles pendant l'acte de l'accouplement, par Félix 
Plateau. — Communication de quatre rapports scientifiques inédits 


de feu M. le Professeur Wesmael, par J. Sauveur. 


Proceedings of the Scientific Meetings of the Zoological Society of 
London for the year 1872, part I (4). 

A synonymie List of the Species formerly included in the Genus 
Pieris ; with all others described since the Subdivision of the Group 
by recent Authors, by A. G. Butler. — General List of the 
Spiders of Palestine and Syria with Descriptions of numerous new 
Species and Characters of two new Genera, by O. P. Cambridge, 


The Journal of the Linnean Society, Zoology, vol. XI, n° 53 et 54 (B). 
A Catalogue of the Aculeate Hymenoptera and Ichneumonidae of 
India and the Eastern Archipelago, by F. Smith, with Introduc- 
tory Remarks by A. R. Wallace. — Observations on a Light-giving 
Coleopterous Larva, by Dr. H. Burmeister. — On the Origin of 
Insects, by J. Lubbock. 
Berliner Entomologische Zeitschrift. 16° Jahrg. (1872). Heft 2—4 (B). 
Bericht über die Naturforscher-Versammlung zu Leipzig vom Jahre 
1872, von von Kiesenwetter. — Neue Käferarten von Oran, von 
E. Reitter. — Ueber die Gattung Pseudocolaspis Lap., von Dr. G. 
Kraatz. — Verzeichniss andalusischer Diptera, bei Granada von 
Hernn Ribbe gesammelt, von Victor v. Röder. — Nachtrag zu 
der Aufzählung der Noctuae des nördlichen Harzgebirges, von 


W. Heuäcker. — Bemerkungen über europäische Clythriden, von 
Dr. G. Kraatz. — Ueber die Noctuae des nördlichen Harzgebirges, 
von W. Heuäcker. — Zwei seltene schlesische Schmetterlinge im 


nordwestlichen Deutschland aufgefunden, von W. Heuäcker — 
Die südafrikanischen Arten der Nitidulinen-Gattung Meligethes, 
nach dem Materiale der Herren Chevrolat, Dr. Fritsch und Anderer 
bearbeitet von E. Reitter. — Zweiter Nachtrag zur Revision der 
europäischen Meligethes-Arten, von E. Reitter. — Nachtrag zu 
den südafrikanischen ‘Arten der Nitidulinen-Gattung Meligethes, 
von E. Reitter. — Synonymische Bermerkungen. Ueber einige 


LVI BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. 


Sahlberg’sche Käfer-Arten, von G. Kraatz. — Monographie der 
Cryptochiliden von Dr. G. Haag-Rutenberg. — Revision der Gat- 
tung Cerallus, von H. von Kiesenwetter, — Ueber Criocephalus 
epibata Schiödte, von Dr. G. Kraatz. — Dritter Nachtrag zur 
Revision der europäischen Otiorhynchus-Arten, von Dr. G. Stierlin. 
— Revision der europäischen Arten der Gattung Malthodes, von 
H. von Kiesenwetter. 


Bulletin de la Société Impériale des Naturalistes de Moscou. Ann. 1872, 
n° 2 et 3 (B). 
Observations sur quelques genres de Carabiques, avec la description 


d'espèces nouvelles, par le Baron de Chaudoir. — Enumération 
des nouvelles espèces de Coléoptères rapportés de ses voyages par 
feu Victor Motschoulsky. Onzième article. — Reise nach den 


Salzseen Baskuntschatskoje und Elton, nach Schilling, Anton, 
Astrachan nebst Mittheilungen über das Vorkommen mehrerer Käfer 
und Fliegen in jenen Gegenden, von A. Becker. — Notes sur 
quelques espèses de Phryganides et sur une Chrysopa, par M. R. 
McLachlan. — Enumeration der in den russischen Gouvernements 
Kiew und Volhynien bisher aufgefundenen Käfer, von J. H. Hochhuth. 


Mittheilungen der Schweizerischen Entomologischen Gesellschaft. Vol. IV, 
Elett may CP): 

Orthopterologisches, von E. Frey-Gessner. — Hemipterologisches , 
von E. Frey-Gessner. — Aphorismen über die entomologische 
Systematik, von G. Schoch. —- Ein Beitrag zur Kenntniss des 
Genus Lasiocampa Latr., von Dr. Huguenin. — Noctuinen-Fauna 
der Schweiz, von J. Wullschlegel. 


Bulletins de l’Académie Royale des Sciences, des Lettres etc. de Bel- 
gique. 2° sér. t. 31 (1871) (B). 
Synopsis des Cordulines, par M. E. de Sélys-Longchamps. 
Id 2° seri 331812) (2): 
Materiaux pour la faune belge: deuxieme note, Myriapodes, par 
Felix Plateau. 
Id. 2° ser. t. 34 (1872) (B). 
Recherches physico-chimiques sur les articulés aquatiques (2me partie) 
par Félix Plateau. 


Mei 1873. 


Newman’s Entomologist, n° 116 (May, 1873) (4). 

Variety of Argynnis Aglaia, with figure, by Edw. Newman — 
Economy of Chalcidiae, by Francis Walker (continued). — Con- 
trolling Sex in Butterflies, by Mrs. Ab. Treat. — A List of the 
Nocturnal Macro-Lepidoptera inhabiting Guernsey and Sark, with 
Notes of their Occurrence, by W. A. Luff (continued). — A List 
of the Macro-Lepidoptera taken at Buckingham or in its immidiate 


BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING, LVII 


Neighbourhood , with Notes of their Occurrence, bij W. Slade. — 
Description of the Larva of Tephrosia biundularia, by G. T. Por- 
ritt. — Entomological Notes, Captures, etc. 


The Entomologist’s Monthly Magazine, n° 108 (May, 1873) (B). 

On the Pectinicorn Coleoptera of Japan, with Descriptions of three 
new Species, by C. O. Waterhouse. — On a new Coleopterous 
Genus from Japan, by T. Vernon Wollaston. -- Additions and 
Corrections to the List of British Syrphidae (concluded) by G. H. 
Verrall. — On the Larva of Sphinx Convolvuli and its Habits, by 
W. Buckler. — Note on Xylotrupes dichotomus L., by G. Lewis. 
— Note on Trachyphloeus alternans, by W. Tylden. — Note on 
Otiorhynchus monticola Germ., by D. Sharp. — On the supposed 
new Species of European Butterfly (Lycaena Arthurus Melvill) by 
O. Staudinger. — Natural History of Polia Chi, by W. Buckler. — 
Note on the capture of Pentatoma juniperina, bij J. Scott. 


Newman’s Zoologist, sec. series, n° 92 (May, 1873) (2). 
Proceedings of the London Entomological Society: March 17 and 
April 7. 


Annals and Magazine of Natural History, 4th series, n° 65 (May, 
1873) (B). 
On a new Genus of Amphipod Crustaceans, by R. von Willemöes-Suhm. 


Troschel’s Archiv für Naturgeschichte. 39% Jahrg. Erstes Heft (B). 
Die Cetoniden der Philippinischen Inseln, beschrieben von Dr. O. 
Mohnike. 


Correspondenz-Blatt des zool.-min. Vereines in Regensburg. 27° Jahrg. 
n° 2 und 3 (B). 
Ueber 3 in Bayern vorkommenden Cryptiden, von Dr. Kriechbaumer. — 
Ueber Chrysis Stoudera Panz., von demselben. 


Verhandlungen der k.k. zool.-bot. Gesellschaft in Wien. Jahrg. 
1872 (4). 

Beiträge zur Lebensgeschichte der Käfer, von A. Rupertsberger. — 
Berichtigungen zu Dr. Kirschbaum’s Cicadinen der Gegend von 
Wiesbaden, Frankfurt a. M. und anderer Gegenden, und Aus- 
schlüsse über einige Cicadinen in der vorm. Germar’schen Samm- 
lung, von Dr. F. X. Fieber. — Beschreibung sieben neuer Arten 
Microlepidopteren, von J. Mann. — Rudolf Felder. Fin Nachruf, 
von Dr. J. R. Schiner. — Drei neue Arten der Gattung Sciara, 
von Th. Beling. — Miscellin, von Dr. J. R. Schiner. — Ueber 
Vitus Graber’s: Mittheilung der Aehnlichkeit der Geschlechtsorgane 
bei Orthopteren. Entgegnung, von Prof. L. H. Fischer. — Zwei 
neue Asiliden, beschrieben von C. Koch. — Ueber einige Cryp- 
toiden, meist aus der österreichischen Fauna, von C. Tschek. — 
Ueber Diaspis Visci Schrank, eine auf der Mistel lebende Schild- 


LVII BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. 


laus, von Dr. F. Löw. — Ein Beitrag zur Bienenfauna Deutsch- 
lands, von Dr. F. Morawitz. — Zoologische Miscellen, von G. Ritter 
von Frauenfeld. — Beiträge zur Kenntniss der nordamerikanischen 
Nachtfalter, besonders der Microlepidopteren, von Prof. P. C. Zeller. 
Erste Abtheilung. — Phylloxera vastatrix, von G. Ritter von 
Frauenfeld, — Zwei neue Carabiden-Larven, von M. Rupertsberger. 
— Aus der Frühlings-Flora und Fauna Illyriens, von Pater G. 


Strobl, — Beitrag zur Naturgeschichte der Zweiflügler-Gattungen 
Bibio und Dilophus. Ferner: ein dem Getreide schädliches Insekt, 
von Th. Beling. — Ueber das Vorkommen von Scorpionen im 


Erzherzogthume Oesterreich, von Grafen Ferrari. — Die Einmiethler 
der mitteleuropäischen Eichengallen, von Dr. G. Mayr. — Beschrei- 
bung einiger Zwitterbildungen bei Lepidopteren, von Dr. O. Nickerl. 
— Drei neue österreichische Lepidopteren, von Dr. O. Staudinger. 


Revue et Magasin de Zoologie, 1873, n° 5 (B). 
Monographie des espèces de Coléoptères du genre Erodius, Fab., par 
E. Allard. — Description de nouveaux genres et de nouvelles 
espèces de Coléoptères Lamellicornes, par M. le Dr. D. Sharp. 


Bullettino della Società Entomologica Italiana. Anno quinto (1873). 
Trim. I (4). 

Degli Insetti. nocivi e dei loro parassiti, del Prof. C. Rondani. — 
Notizie sulla Fauna lepidotterologica della Sicilia, da E. Ragusa. — 
Materiali per la Fauna entomologica dell’isola di Sardegna, Coleotteri 
(continuazione), da P. Bargagli. — Rhodocera Cleopatra L. erma- 


frodita, da E. Ragusa. — Lepidotteri nuovi per la Sicilia o per 
l'Europa, da A. Kalchberg. — Microcoleotteri dei dintorno di 
Firenze, da F. Piccioli. — Notozie intorno alla conservazione delle 


collezioni entomologiche, da P. Stefanelli. 


Stettiner Entomologische Zeitung. Jahrg. 33 (1872) (B). 
Atractouaster, nov. gen. Pimplidarum, aufgestellt von Dr. Kriech- 
baumer. — Ueber Sphaetes crassicrus, von Dr. Kriechbaumer. — 
Synonymische Miscellaneen, von Dr. Suffrian. — Neue Micro- 
Lepidopteren, von C. T. Glitz. — Bemerkungen über einige Grau- 
bündner Lepidoptern, von P. C. Zeller. — Beschreibung einer neuen 
Paussus-Art aus Ost-Indien, Paussus Ludekingü, von Dr. S. C. 
Snellen van Vollenhoven. — Revision der Tenthredo-Untergattung 
Allantus im Hartig’schen Sinne, von Dr. F. Rudow. — Antheraca 
Gueinzii, eine neue Saturnide von Port Natal, beschrieben von 
Dr. O. Staudinger. — Reisebriefe des Herrn Baron von Nolcken 
IV. — Exotisches von C. A. Dobrn. — Additions è la Mono- 
graphie des Trechus, par J. Putzeys. — Lepidopterologische No- 
tizen von Dr. A. Speyer. — Literarisches von G. Weymer: A 
synonymic catalogue of Diurnal Lepidoptera by W. F. Kirby. — 
Beiträge zur Kenntniss der Arten des Genus Eupithecia Curt., 


BIBLIOTHEEK DER NED, ENT. VEREENIGING. LIX 


von C. Dietze. — Bericht über meine persische Reise vom Jahre 
1871, von H. T. Christoph. — Zwei neue Blattwespen, von Dr. 
F. Rudow. — Asperula von C. A. Dohrn (Reminiscere IV). — 
Insectenregen, von H. Burmeister. — Ueher die Pompiliden und 
Sphegiden des La Plata-Gebietes, von H. Burmeister. — Synony- 
mische uud systematische Bemerkungen von F. W. Mäklin. — 
Hymenopterologische Beiträge von Dr. A. Gerstäcker. — Lepido- 
pterologisches von Dr. Rössler. — Beiträge zur Lepidopteren-Fauna 
Siciliens, von A. von Kalchberg. — Lepidopterologische Notizen, 
von W. Heuacker. — Ueber Heerwurms-Erscheinungen, von Th. 
Beling. — Beschreibung eines Hermaphroditen von Aglia Tau L., 
von C. Dietze. — Aus Napoli von C. A. Dohrn. — Neue exo- 
tische Schmetterlinge, beschrieben von H. B. Möschler. — Lepi- 
dopterologische Notiz, von Keferstein, — Erebus Marquesi Plilippi, 
von C. A. Dohrn. — Buprestidae Argentini, Uebersicht der 
Prachtkäfer des La Plata-Gebietes, von H. Burmeister. — Schmet- 
terlinge mit Raupenkopf und ähnliche Missbildungen, von Dr. H. 
Hagen. — Zur Entwickelung der Schmetterlinge nach dem Ver- 
lassen der Puppe von A. Kuwert. — Die Hymenoptera Anthophila 
(Blumenwespen) des Unterharzes von Dr. F. Rudow. — Gnophos 
pullata, var. nubilata, bestimmt und beschrieben von A. Fuchs. — 
Untersuchungen über Sciaphila Wahlbomiana L. und verwandte 
Arten, von Dr. O. Hofmann. — Linnaeana von C. A. Dohrn. — 
Columbianer Arten der Gattungen Chilo, Crambus und Scoparia, 
beschrieben von P. C. Zeller. — Europäisches von C. A. Dohrn. 


Junij 1873. 
Newman’s Entomologist, n° 117 (June 1873) (4). 
Variety of Argynnis Lathonia (male), by E. Newman. — Economy 
of Chalcidiae, and Characters of a few undescribed Species, by 
Fr. Walker. — A List of the Butterflies inhabiting Jersey, with 
Notes of their Occurrence, by F. G. Piquet. — Entomological 
Notes from South Australia, by H. Ramsay Cox. — Notes on 
some Insects of Italy and of South France observed between the 
middle of May and the middle of July 1872, by Fr. Walker. — 
Mountain Collecting in March, by C. S. Gregson. — Description 
of the Larva of Ennomos angularia, by B. Lockeyer. — Description 
of the Larva of Fidonia atomaria, by B. Lockeyer. — Description 
of the Larva of Eudorea lineolalis, by C. S. Gregson. — Descrip- 
tion of a Psychideous Larva, by C. S. Gregson. — Description of 
the Larva of Grapholitha nisana L., by C. S. Gregson. — Entomo- 
logical Notes, Captures, etc. — Extracts from the Proceedings of 
the Entomological Society, February 17, 1873. 


The Entomologist's Monthly Magazine, n° 109 (June 1873) (B). 
Description of a new genus and species of blind Coleoptera from Italy , 


LX BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING, 


by D. Sharp. — Notes on British Tortrices, by C. G. Barrett. — 
On two new genera of Colydiidae from New Zealand, by T. Vernon 


Wollaston. — Description of a new species of Charaxes from Africa, 
by Herbert Druce. — Notes on Heteromera, and Descriptions of 
new genera and species (n° 8), by F. Bates. — Note on the 


Carabideous genus Maraga Walker, ty Ch. O. Waterhouse. — 
Notes on certain British Curculionidae, by E. C. Rye en andere 
kleine mededeelingen, — On certain British Hemiptera-Homoptera , 
by John Scott. 


Newman’s Zoologist, sec. series n° 93 (June, 1873) (B). 
A Visit to Corsica, by F. A. Walker. 


Annals and Magazine of Natural History, 4th series n° 66 (June, 
1873) (B). 
Note on the Appearance in Australia of the Danais Archippus, by 
F. M Coy. — Descriptions of New Species of Fossorial Hyme- 
noptera in the Collection of the British Museum, by F. Smith. 


Revue et Magasin de Zoologie, 1873, n° 6 (B). 
Monographie des espèces de Coléoptères du genre Erodius, Fabr. 
par E. Allard. 


Correspondenz-Blatt des zool.-miner. Vereines in Regensburg, 27ter Jahrg. 
n° 4 (B). 
Ueber entomologische Tagebücher von Dr. Kriechbaumer. 


Annales des Sciences Naturelles, Zoologie, tome XVIT, n° 5 et 6; 
t. XVIII, n° 1 et 2 (B). 
Memoire sur des Crustacés rares ou nouveaux des côtes de France, 
par M. Hesse (22° article). — Mémoire sur le développement des 
Aranéides, par M. Balbiani. 


Album der Natuur voor 1872. (B). 

Over de ziekte van den wijnstok in Frankrijk en de Phylloxera vas- 
tatrix, door S. C. Snellen van Vollenhoven. — Iets over de na- 
tuurlijke geschiedenis van de Vloo, door C. Ritsema Cz. — Een 
inval van houtluisjes, door C. Ritsema Cz. 


Bulletin of the Buffalo Society of Natural Sciences. Vol. I, n° 1 (A). 
Description of New North American Moths, by A. R. Grote. — 
Catalogue of the Sphingidae of North America, by A. R. Grote. — 
Catalogue of the Zygaenidae of North America, by A. R. Grote. — 
Conclusions drawn from a study of the Genera Hypena and Her- 
minia, by A. R. Grote. 


Transactions of the Entomological Society of London for 1872, part 

4 and 5 (B). 
Notes on Part III of the Catalogue of British Insects published by 
the Entomological Society of London; Hymenoptera (Chrysididae , 


BIBLIOTHEEK DER NED. ENT. VEREENIGING. Lxi 


Ichneumonidae, Braconidae, and Evaniidae), by T. A. Marshall. — 
Descriptions of new genera and species of Tenebrionidae, by 
F. Bates. — Supplementary Note on the genus Acentropus, by 
J. W. Dunning. — On the manner in which the ravages of the 
larvae of a Nematus, on Salix cinerea, are checked by Picromerus 
bidens L., by A. Miiller. — Addenda, Delenda and Corrigenda 
in Mr. S. S. Saunders’ Monograph of the Stylopidae, with expla- 
nation of Plate VII illustrating that Article. 


hunk veeel. Sabah Oe 


ie Bale 
sue Le 


VERSLAG 


ZEVENDE WINTERVERGADERING 


DER 


NEDERLANDSCHE ENTOMOLOGISCHE VEREENIGING, 


GEHOUDEN TE LEIDEN 


den 6 December 1873. 


Voorzitter Mr. W. Albarda. 

Met den Voorzitter zijn tegenwoordig de heeren Dr. Everts, 
N. H. de Graaf, Mr. Leesberg, Lodeesen, Dr. M. C. VerLoren, 
Maitland, Schmier de Poorter, Ritsema, Snellen, Mr. Snellen 
van Vollenhoven en van der Wulp. 

De heeren Brants, Erbrink, Gordon, G. M. de Graaf, 
Heylaerts, Dr. van Hasselt, Baron Lewe van Middelstum, Dr. de 
Man, Ritzema Bos en Dr. van Rossum hebben zich om verschil- 
lende redenen wegens hunne afwezigheid verontschuldigd. 

De Voorzitter opent de bijeenkomst met eene korte toespraak 
en geeft daarbij onder amderen eenige toelichtingen betreffende 
eene lijst, die door het Bestuur ter tafel is gebragt, en waarop 
inschrijving van vrijwillige bijdragen wordt verzocht, ten einde 
de kosten te dekken, verbonden aan eene betere plaatsing van 
de bibliotheek en de insectenverzameling der Vereeniging. Door 
al de tegenwoordig zijnde leden wordt met de meeste bereid- 
willigheid aan dit verzoek voldaan, zoodat aanvankelijk reeds 
voor f 95 ’sjaars en bovendien voor f 20 in eens is ingeschreven. 


Hierna geeft de Voorzitter achtervolgens het woord aan de 
5 


LXIV VE RS L AG. 


nagenoemde heeren, die eenige wetenschappelijke mededeeling 
wenschten te doen. 


De heer Mr. A. F. A. Leesberg zegt, dat hij in Januarij 
van dit jaar bij den Haag onder de schors van een’ gevelden 
elzeboom een voor de inlandsche Fauna nieuw Coleopteron heeft 
gevonden, dat tot de Bostrichiden behoorde en geheel aan 
de beschrijving van Hylesinus vittatus F. scheen te beantwoorden. 
Op twee na, waren echter alle gevonden exemplaren dood. 
Onlangs ontving hij uit Breda een doosje, waarin zich een 
stukje Acacia-hout en verscheidene dozijnen levende Bostrichiden 
bevonden. Het bleek dezelfde soort te zijn als door hem vroeger 
was ontdekt, en omtrent de determinatie verviel alle twijfel, 
hoewel het sterk variëren in kleur (van lichtgeel tot donker- 
bruin) en bij sommige voorwerpen de volkomen gelijke beharing, 
zónder eenige teekening, aanvankelijk meer dan ééne soort 
zouden doen vermoeden, gelijk uit de vertoonde exemplaren 
blijkt. Spreker acht het merkwaardig, dat het harde Acacia-hout 
door zulk een klein insect wordt doorboord. 


Dr. Ed. Everts vertoont een werkje over de Keverfauna 
van de kusten van Oost-Friesland en de eilanden Norderney en 
Juist, door Dr. Metzger te Norden in 1867 uitgegeven. Spreker 
merkt daarbij op, hoe van lieverlede al de echte duinbewoners, 
welke op die eilanden bekend zijn, ook bij ons worden aan- 
getroffen. Hij herinnert hoe in de laatste jaren als zoodanige 
vormen aangetroffen zijn Cillenum laterale Curt., Agabus con- 
spersus Marsh. , Anthicus bimaculatus Ill. en anderen, onder welke 
sommigen in niet gering aantal. Hij rekent het dus niet van 
belang ontbloot. de aandacht te vestigen op de werkelijk rijke 
duinfauna en vertrouwt dat het niet onwaarschijnlijk is, dat 
wij ook spoedig in onze Fauna dieren zullen kunnen aanwijzen 
als b.v. Hacmonia Curtisii Lac., welke reeds in genoemde Duit- 
sche streken is waargenomen. Opmerkelijk is het hoe Dr. Metzger 
reeds in 1867 meldt, dat Anthicus bimaculatus bekend is als 
bewoner van de Hollandsche kusten, dus twee jaar vóór dat 


Va BA RI Se LA AVG! LXV 


deze soort door Spreker, zoo hij meende voor het eerst, in ons 
land en later in aantal door den heer C. Ritsema Cz. op de 
Noordzee-eilanden werd aangetroffen. 


De heer Snellen van Vollenhoven herinnert de leden 
dat hij bij zijne behandeling van de inlandsche Netwantsen in 
het 16° deel van het-Tijdschrift der Vereeniging twee larven 
heeft afgebeeld en beschreven, die hij meende dat tot die familie 
moesten geteld worden, ofschoon het hem onbekend was tot 
welke soort zij behoorden. Van eene daarvan had hij onlangs 
verscheidene individuen van den heer Snellen ontvangen, die 
op eene plant aangetroffen waren in gezelschap van hunne nymphen 
en imagines. Het volkomen insect nu, waartoe deze larve wel 
zonder twijfel behoort, is eene nieuwe soort voor onze Fauna 
en wel Monanthia vesiculifera Fieber. Voorwerpen van de soort 
met larven en nymphen worden door Spreker vertoond. 

Ook deelt hij mede, dat hij dezen zomer van den heer 
C. Fransen Hz. te Rotterdam aangekocht heeft eene tamelijk 
groote verzameling van blad- en sluipwespen, meest uit de 
omstreken van Rotterdam, en dat hij bij aanvankelijke determinatie 
daarvan een vrij aanzienlijk aantal nieuwe soorten voor onze Fauna 
heeft gevonden ; ook hebben de vangsten van de heeren Six, Ritsema 
en Everts weder eenige nieuwe bijvoegselen tot de naamlijst der 
Ichneumoniden sensu Linnaeano geleverd. De voornaamsten dier 
nieuwe ontdekkingen vindt men in de hieronder volgende opgaaf: 


Emphytus succinctus Klug. — Fransen, Rott. 2 ex. 
Phyllotoma amaura Klug. — Ritsema, Duifhuislaan 1 ex. 
Selandria brevicornis Klug. — Fransen, Rott. 5 ex. 


Macrophya n. sp. verwant aan Crassula. — id. 1 ex. 
Tenthredo procera Klug. — id. 18. 

5 conspieua Klug. — v. V., Ginneken. 
Ichneumon lineator Vill. — Fransen , Rott. 

pa bucculentus Wesm. — Everts, den Haag 99. 
Hemiteles n. sp. rood met zwarten kop. — Six, den Haag 2. 
Otenopelma n. sp. — 2 ex. door Spreker ee uit Cimbex 

Sorbi van Enschede. 


LXVI VERSLAG. 


Perilissus n. sp. — Fransen, Rott. 

Polyblastus cephalotes Grav. — Binnen ’s huis te ’s Gravenhage, 
een 2 v. V. 

Polyblastus mutabilis Hlmgr. — Bij Leiden, Rits. 

5 senilis Hlmgr. — Op Walcheren, Wit. 

Bassus cinctus Grav. — 
„  biguttatus Grav. — 
» __ pallipes. — Bij Vianen, Everts. 

Pimpla variegata Ratz. — 2 22 uit harsbuilen van Oosterbeek, 
25 Mei, de Graaf. 

Polysphincta Drewsenii of discolor? 

Clistopyga rufator Hlmgr. 

Glypta consimilis Hlmgr. Fransen, Rott. 
»  fronticornis Gray. 

Schizopyga analis Gray. 


Bi Rott., Fransen. 


Meniscus murinus Gray. — Ulvenhoutsche bosch, Piaget. 
Anomalon biguttatum Gravy. — Fransen, Rott. 
Microgaster dimidiatus Wesm. — id. ibid. 


Homolobus discolor Wesm. — Een 2 bij Rott. uit Alniaria op- 
gekweekt, Frans. 

Agathis breviseta N. ab Es. — Duin bij den Haag, Six. 
n  Syngenesiae id. — In Aug. aldaar, v. V. 

Polemon Liparae Gir. — Ulvenhoutsche bosch gevangen, v. V. — 
Uit een rietstengel, daar gevonden, Rits. 

Aglyptus Lindus Walk. — Een gevleugeld ex. in Julij in het 
duin, Six. 


Megastigmus Bohemanii Ratz. — In de Scheveningsche boschjes, 
Junij, Six. 
Dryinus Spectrum n. sp. — Een ongevl. ex. 5 Julij aan de 


Vogelenzang, Rits. 
Chelogynus infeetus Hal. — Ulvenhoutsche bosch, Rits. 

” brachycerus Dalm. — Een 3 bij Utr., Six. 
-Goniozus claripennis Först. — Een g bij den Haag, Six. 
Xenotoma autumnalis n. sp. — Bij Driebergen in Oct., Six. 

Pachymerus calcitrator Grav. staat in de lijst als gevangen 
door den heer Six bij Utr, — Dit voorwerp is gevangen bij 


V) Ey Re Sì Ly Ay Ge LXVII 


Alf aan de Moezel; doch 2 wijfjes dier soort werden bij Rott. 
aangetroffen door Fransen. 


Onder de bladwespen had Spreker weder eenige voorwerpen aan- 
“getroffen met afwijkend aderbeloop in een of meer der vleugelen. 
Hij laat de twee belangrijksten dier curiosa rondgaan, namelijk 
eene Selandria serva met eene ader te veel in den regter voor- 
vleugel, zijnde een scheef dwarsadertje in de lancetvormige cel 
(Area lanceolata), waardoor dit voorwerp naar aanleiding van 
het aderbeloop aan de regterzijde zou moeten gebragt worden 
tot eene andere groep in het geslacht Selandria of tot het genus 
Eriocampa der nieuweren. Het andere voorwerp is een Tenthredo 
instabilis Kl. & met onverdeelde radiaalcel in beide voorvleugels, 
ten gevolge waarvan dit individu, naar het beloop der vleugel- 
aderen gedetermineerd in het geheel niet tot het geslacht Tenthredo 
maar tot de afdeeling van Hylotoma, Lophyrus, Cladius en 
Nematus zou moeten gebragt worden, waartegen alle overige 
ligchaamskenmerken strijden. 

Voorts laat Spreker rondgaan een exemplaar der Dipterologische 
Bijdragen van wijlen den heer Doleschall, hem dezer dage uit 
Darmstadt ten geschenke toegezonden door den heer Baron von 
Rosenberg. De waarde van dit exemplaar wordt bijzonder ver- 
hoogd doordien bij de derde Bijdrage gevoegd zijn de oor- 
spronkelijke teekeningen van den schrijver; men weet dat wel 
bij de beide eersten, maar niet bij de laatste Bijdrage lithogra- 
phische platen naar zijne teekeningen behooren. Deze teekeningen 
bezitten veel meer kunstwaarde en de insecten zijn er veel 
kenbaarder op voorgesteld dan het geval is met de steendruk- 
platen der beide eerste Bijdragen. 

Ten slotte deelt Spreker mede, dat de heer J. van Leeuwen Jr. 
uit Amsterdam hem in de laatste week eenige vrij belangrijke 
waarnemingen omtrent inlandsehe Lepidoptera had medegedeeld, 
waarvan hij er een nader vermeldt, als geschikt ter opname in 
het Tijdschrift. Zij heeft betrekking tot het verschil der haren 
op de wratjes van den rug der rupsen van Lithosia (Calligenia) 
rosea, waarvan de meesten lang, gevederd, sierlijk krom ge- 


LXVIII VERS LI At G 


4 


bogen en geknopt zijn, terwijl er enkelen tusschen gevonden 
worden stijf, stekelig en doornig als die der meeste Bombyz- 
rupsen. Spreker laat ook de nette teekeningen van den heer 
van Leeuwen, die dit onderscheid ophelderen, ter bezigtiging 
rondgaan. 


De heer Snellen brengt ter tafel een Coleopteron, in de 
maand Augustus laatstleden bij Rotterdam, aan het Kraling- 
sche veer gevangen door den heer Fransen. Dit insect, door 
den heer Ritsema gedetermineerd als Poecilaspis angulata Germ. 
zat daar op eene bloem van Heracleum sphondyleum. De soort 
behoort in Brazilië en Guyana te huis en hoe het voorwerp 
levend in Nederland kon voorkomen, blijft voor Spreker raad- 
selachtig, vooral daar de Schildkevers (Cassiden) waartoe het 
behoort, bladetende larven hebben en slechts korten tijd in den 
poppenstaat doorbrengen, terwijl het hem niet bekend is dat de 
volmaakte insecten lang leven ; ook is de vindplaats, bijna een 
uur gaans van de stad, ver verwijderd van de losplaatsen der zee- 
schepen. Het voorwerp dat iets kleiner en minder levendig gekleurd 
is dan de exemplaren op ’s Rijks Museum aanwezig, wordt thans 
aldaar bewaard met een etiquet, de vindplaats aanwijzende. 

Indien het voorkomen van een exotisch insect op eene van 
Rotterdam eenigszins verwijderde plaats bevreemdend genoemd 
mag worden, zoo is het vinden in de stad zelve van insecten, 
die in andere werelddeelen te huis behooren, niet zulk eene 
geheel ongewone zaak. Spreker trof eens in zijne woning een 
gaaf voorwerp der Oost-Indische Asopia pictalis Curtis en het is 
hem ook bekend dat een exemplaar van de fraaïje boktor, af- 
gebeeld bij Rösel, Deel II Scarab. class. 2, pl. 1f.a, bla. 112, 
bij Rotterdam levend op een stapel Amerikaansch werkhout 
werd aangetroffen. 


De heer Ritsema deelt in de eerste plaats eene waarneming 


mede, door hem gedaan omtrent de levenswijze van het geslacht 
Zodion Latr. 


Onder de insecten namelijk, door hem op de excursie van 


VERSLAG LXIX 


8 Junij dezes jaars in het Ulvenhoutsche bosch bij Breda ge- 
vangen, bevonden zich ook Hymenoptera aculeata, die bij het 
sorteren van de vangst in eene afzonderlijke doos werden ge- 
plaatst. In het begin van November deze doos weder ter hand 
nemende, viel zijn oog op een vliegje dat dood op den bodem 
lag, en dat zich niet in die doos bevond toen hij de Hyme- 
noptera daarin stak. Met behulp van Schiner’s Diptera van de 
Fauna Austriaca werd het door hem als Zodion cinereum Germ. 
bestemd. De verwantschap met de geslachten Conops, Physocephala 
en Myopa, welker larven, zoo als reeds lang bekend is, parasitisch in 
het achterlijf van geangelde Vliesvleugelige insecten (Bombus, 
Osmia, Chalicodoma, Andrena, Vespa, Odynerus, Pompilus, Sphex) 
leven, deed eene gelijksoortige levenswijze vermoeden, waarom 
hij de Hymenoptera uit genoemde doos een voor een naauwkeurig 
begon te onderzoeken. Weldra kreeg hij een vrouwelijk exem- 
plaar van Hylaeus quadristrigatus Latr. in handen, waarvan het 
achterlijf aan de regterzijde tusschen het eerste en tweede segment 
opengespleten was; voorzigtig maakte hij nu de vier laatste 
segmenten van het eerste los, waardoor een ledig tonnetje 
zigtbaar werd , dat het achterlijf geheel opvulde en zonder twijfel de 
bakermat geweest was van het vliegje, dat daaruit te voorschijn 
was gekomen na den dood van de bij. Daar tot dusver nog 
niets omtrent de levenswijze van het geslacht Zodion bekend 
schijnt te zijn, zal de mededeeling van deze waarneming welligt 
niet van belang ontbloot zijn. 

Omtrent de levensperiode waarin het slagtoffer met het ei 
dezer vliegen bezet wordt, heerschen tweederlei meeningen; 
volgens de eene legt de vlieg haar ei in of op het volkomen 
insect; volgens de andere dringt de vlieg in de nesten harer 
slagtoffers (voor zoo ver bekend is steeds geangelde Vliesvleugelige 
insecten), om hier, hetzij larf hetzij pop, met haar ei te voor- 
zien. Voor de eerste meening pleit bv., dat een exemplaar van 
Conops auripes allerlei pogingen in het werk stelde om een hommel 
te beangstigen of bezig te houden, hetgeen, niettegenstaande 
dit niet scheen te gelukken, geschied kon zijn met het doel om 
daardoor gelegenheid te vinden den hommel een ei toe te ver- 


LXX VERSLA G. 


trouwen (zie Robineau Desvoidy in Comptes rendus de l’Académie 
de Paris, Année 1836, 2"° Sémestre p. 688), terwijl Léon Dufour 
mededeelt (Annales des Sciences naturelles, Janvier, 1837) dikwijls 
getuige te zijn geweest van den ijver waarmede Conops-exemplaren 
hommels vervolgden. De tweede meening verdient volgens Spreker 
evenwel de voorkeur, niet zoozeer omdat Lepeletier de Saint- 
Fargeau Conops-exemplaren in het nest van zekere wesp-(Vespa-) 
soorten heeft zien binnendringen (Encyclopédie méthodique, tom. 
X, p. 819), daar dit zeer goed om de in het nest aanwezige 
imagines kon plaats hebben, maar omdat Sichel eene Myopa 
heeft zien te voorschijn komen uit exemplaren van Vespa vulgaris 
L., die uit een nest waren opgekweekt, en dus niet als vol- 
komen insect maar wel als larf of pop met de moedervlieg in 
aanraking konden geweest zijn (Annales de la Société entomologique 
de France, 1856. Bulletin p. 63). Eene in 1865 door Spreker 
zelven gedane waarneming heeft hem in deze meening zeer 
versterkt. In den zomer van genoemd jaar had zich in zijnen 
tuin te Haarlem, achter een hoop bloempotten eene kolonie van 
Bombus lapidarius L. gevestigd. Van het midden van Augustus 
tot het begin van September lagen van tijd tot tijd in de onmid- 
dellijke nabijheid van het nest doode individuen, wier achterlijf 
geheel opgevuld was door een vliegenpopje. Deze popjes werden 
zorgvuldig door Spreker bewaard, doch hij verkreeg daaruit in 
Junij van het volgend jaar slechts een enkele en dan nog wel 
onvolkomen ontwikkelde Conops, die volgens den heer van der 
Wulp waarschijnlijk tot Physocephala pusilla Meig. behoorde. 
Indien nu de volkomen insecten door de Conopidae werden 
aangevallen, dan zou het zeer toevallig zijn dat juist de hommels 
van dit nest zoo veel van deze toch altijd zeldzame vliegen 
hebben te lijden gehad; veel aannemelijker is daarom de ver- 
onderstelling dat eene vlieg het nest is binnengedrongen en daar 
in verschillende cellen bare eijeren heeft gelegd. 

In de tweede plaats deelt Spreker mede, dat hij zich genood- 
zaakt heeft gezien een afzonderlijk genus op te rigten voor twee 
soorten van Vliesvleugelige insecten, die tot dusver in het 
geslacht Stelis Panz, eene plaats gevonden hadden, n. 1. Selis 


VERSLAG. LXXI 


carbonaria Smith (Cat. Hym. Ins. Coll. Brit. Mus. prt II (1854) 
p. 275 n°9. 8 2) van Oost-Indië, Noordelijk Bengalen en Ceylon, 
en Stelis abdominalis Smith (Journ. Proceed. Linn. Soc. Zool. vol. III 
(1858) p. 7, n° 1. & 1) van Celebes. Waarschijnlijk behoort tot deze 
laatste soort het insect, dat door Lepeletier de Saint-Fargeau 
bedoeld wordt in de noot achter het geslacht Stelis op blz. 481 
van het 10° deel (1825) van de Encyclopédie méthodique, alwaar 
genoemde schrijver zegt: „Nous possédons une espèce de l’île 
de Java, très-voisine de la Stélide rufiventre ,” en vermeldt Sichel 
haar in het supplement op de Saussure’s Verhandeling over de 
Hymenoptera der Novara-reis (p. 148) verkeerdelijk onder den 
naam van Anthidium rufiventre Latr. (Annales du Muséum d’ hist. 
nat. tom. 13 (1809) p. 234 n° 26 pl. 1 fig. 7. 9), eene bij (door 
de St. Fargeau Stelis rufiventris genoemd), die zonder twijfel syno- 
niem is met Thynnus abdominalis F. (Ent. Syst. tom. II (1793) 
p- 245. n° 3. 2) uit Afrika afkomstig, waarvoor door Gerstaecker 
(Monatsberichte der Königl. Akad. der Wissensch. zu Berlin. Octbr. 
1857) het geslacht Euaspis is opgerigt, en die ongeveer een jaar 
later door Fairmaire (Thomson, Archives entom. tom. II (1858) 
p- 266 pl. 10 fig. 5. 2) onder den naam van Dilobopeltis fuscipennis 
op nieuw beschreven en afgebeeld werd. 

Naar aanleiding van de werkelijk treffende overeenkomst 
tusschen de soorten (vooral de wijfjes) van het geslacht Euaspis 
en die van het nieuw op te rigten geslacht, stelt Spreker voor 
dit laatste Parevaspis te noemen. Het geslacht Parevaspis ver- 
schilt van het geslacht Stelis, doordien de eerste geleding van 
de labiaalpalpen ongeveer driemaal zoo lang is als de tweede, 
terwijl bij Stelis het eerste lid een derde korter is dan het 
tweede; ook is bij de mannetjes van het geslacht Parevaspis 
de achterrand van het anaalsegment met 3 tandjes gewapend, 
bij Stelis echter niet getand maar afgerond. — Van het geslacht 
Euaspis (in welks onmiddellijke nabijheid het evenwel geplaatst 
moet worden) onderscheidt het zich door den groveren bouw 


1) Dit moet waarschijnlijk 9 zijn, daar er in de beschrijving niet gesproken wordt 
van de 3 tandjes die bij den 4 aan den achterrand van het anaalsegment voorkomen. 


LXXII VE IS S t AG. 


der monddeelen, doordien de tong (ligula) bijna geheel behaard 
en veel langer is dan de labiaalpalpen, terwijl zij ook de lens- 
vormige verdikking aan het eind mist, als ook door den vorm 
van het scutellum, die bovendien bij het nieuwe genus voor 
beide sexen dezelfde is. — Van het geslacht Anthidium onder- 
scheidt het zich vooreerst door het gemis van de tot het 
meêvoeren van het stuifmeel dienende borstels aan de buik- 
zijde van het achterlijf, waarmede waarschijnlijk eene parasi- 
tische levenswijze in verband staat, en ten andere doordien 
de eerste geleding der labiaalpalpen ongeveer drie maal zoo lang 
is als de tweede, terwijl bij Anthidium de eerste een weinig 
korter is dan de tweede. In het beloop der vleugeladeren bieden 
deze geslachten geene standvastige verschillen aan. 

Behalve de beide sexen van Parevaspis abdominalis Smith , 
afkomstig van de eilanden Java, Engano en Banca, bezit 
’s Rijks Museum (P. carbonaria Smith is er niet vertegenwoor- 
digd) een wijfje van eene derde soort, uit Japan, die door 
Spreker Parevaspis basalis wordt genoemd en waarvan hij de 
volgende beschrijving geeft : 

Wijfje. — Lengte 14, vleugelspanning 27 mm. — Kop en 
thorax zwart, zeer digt met grove puntjes bedekt; de voorrand 
van het kopschild en de zijden van het aangezigt wit behaard; 
tusschen de basis van de sprieten, die zwart zijn, een fijne kiel 
in den vorm van eene overeind staande stemvork. Het eenigszins 
over het eerste achterlijfs-segment uitstekende schildje bedekt 
met puntjes grover dan die van kop en thorax, de achterrand 
ter wederzijde gebruind, op het midden flaauw ingesneden; de 
tegulae zwart, langs de randen een weinig gebruind, digt met 
fijne puntjes bedekt. De vleugels gebruind, aan den wortel 
bijna helder, met min of meer violetachtigen goudglans voorzien; 
de vleugeladeren zwart. De pooten zwart of donkerbruin; de 
tarsen aan de onderzijde met korte roestbruine haartjes bedekt; 
de scheensporen lichtbruin; de klaauwtjes der tarsen aan den 
wortel licht, aan het eind donkerbruin, en op het midden van 
een tandje voorzien. Het achterlijf bijna onbehaard, steenrood 
van kleur met uitzondering van de eerste helft van het eerste 


Vere RST AT Ga LXXII 


segment die zwart is; de segmenten met grove puntjes bedekt 
(met uitzondering van een’ smallen gladden zoom langs den 
achterrand der vijf eerste segmenten), welke bestippeling aan 
de zijden digter is dan op het midden en naar het eind van 
het achterlijf digter wordt, zoodat het laatste segment het digtst 
daarmede bedekt is. Het laatste segment is voorts breed afge- 
rond, aan de zijden onregelmatig getand, de achterrand een 
weinig opgebogen en op het midden zeer flaauw ingesneden, 
welke insnijding zich over het midden van de rugvlakte als een 
bijna onmerkbare langskiel voortzet. De een weinig uitgeholde 
buikvlakte van het laatste segment is eenigszins toegespitst, met 
afgeronde zijden, aan wier basis een fijn tandje voorkomt; op 
het midden van de basis neemt men een naar achteren uit- 
gebogen dwarskiel waar. 

Eindelijk, ten derde, vermeldt dezelfde Spreker (de heer 
Ritsema) nog het volgende, als eene bijdrage tot de kennis der 
synonymie van Pulex Talpae Curt. In the Zoological Record for 
1870 zag hij op blz. 443, dat de heer Bold in the Natural History 
Transactions of Northumberland and Durham had medegedeeld, 
dat Pulex Talpae Curt. door hem te Cheviot (zuidelijke grens 
van Schotland) op eene veldmuis (Arvicola arvalis Pall.) gevangen 
was. Daar Spreker tot dusver deze vloosoort niet gezien 
had en zij volgens de beschrijving en afbeelding van Curtis 
(British Entomology, vol. III (1826) n° 114) na verwant moest zijn 
aan de door hem beschreven Pulex obtusiceps (Tijdschr. v. Entom. 
2° ser. dl. III. (1868) blz. 173 pl. 7) verzocht hij den heer Bold hem 
een of twee van zijne exemplaren te willen zenden, aan welk 
verzoek op de meest welwillende wijze werd voldaan. Bij onderzoek 
bleek echter dat de gezonden exemplaren volkomen beantwoordden 
aan de beschrijving van Pulex obtusiceps. Hij deelde zijne be- 
vinding aan den heer Bold mede, en verzocht kort daarop aan 
den heer Frederick Smith, Adsistent aan het Britsch Museum, 
om het typische exemplaar van Pulex Talpae, dat zich volgens 
Curtis in het Britsch Museum moest bevinden, ter onderzoek 
te mogen hebben. Eerst ontving hij hierop een brief van den 
heer Bold, waarin deze schreef dat de exemplaren, die hij ter 


LXXIV VERS L AG. 


vergelijking met de type naar Londen had opgezonden, en die 
geheel overeenkwamen met die welke hij aan Spreker had af- 
gestaan, terug waren gekomen met een schrijven van den heer 
C. O. Waterhouse, eveneens adsistent aan genoemd Museum, 
dat zij volkomen gelijk waren aan het door Curtis als Pulex Talpae 
beschreven exemplaar, hetgeen nog steeds het met de hand van 
Dr. Leach geschreven etiquet „Capt. in agris Battersea” droeg. 
Eenige dagen later ontving Spreker een brief van den heer Smith, 
waaruit bleek dat het Britsch Museum geene voorwerpen ter 
onderzoek verzendt, doch dat bevoegde beoordeelaars reeds hadden 
uitgemaakt (door middel van de exemplaren van den heer Bold) 
dat Spreker’s Pulex obtusiceps identisch is met Pulex Talpae Curt. 
Tot zijne verontschuldiging in zake dezer vermeerdering der 
synonymie, meent Spreker echter met grond te kunnen beweren, 
dat niemand uit Curtis’ beschrijving en afbeelding zijn Pulex 
obtusiceps zou hebben herkend, daar Curtis zegt: „Abdomen 
compressed, composed of several joints, the margins of which 
on the back and sides are ciliated with strong hairs”, terwijl 
dit slechts met het geheele eerste, en met de zijden van het 
2% en 3° segment het geval is. Deze vloosoort schijnt voornamelijk 
op de veldmuis (Arvicola arvalis Pall.), doch ook wel op de mol 
(Talpa europaea L.) te leven, en komt zoo ver Spreker bekend is 
voor in Engeland (eiland Sheppy, Battersea en Cheviot), in Neder- 
land (Haarlem, den Haag, Rhoon en Wassenaar), in Belgie 
(Forest en Brussel, volgens den heer Bouillon in de Annales de la So- 
ciété Entomologique Belge (1859) t. ILI. p. 187), in Pruissen (Berlijn, 
in de collectie van Dr. Fr. Stein aldaar) en in Fransch Zwitserland 
volgens dezelfde collectie. Waarschijnlijk zal later blijken dat 
Pulex Talpae Curt. behalve met Pulex obtusiceps Rits., ook synoniem 
is met Pulex terrestris Macq. (Annales des Sciences naturelles (1831) 
t. 22, p. 465) ja zelfs met Pulex gigas Kirby (Fauna Boreali- 
Americana, vol. IV (1837) p. 318. pl. VI fig. 9). 

Als een voorbeeld hoe sommige dieren met zoogenaamd onge- 
dierte bezet kunnen zijn, vermeldt Spreker ten slotte nog, dat 
hij op den 5° November Il. in de omstreken van Wassenaar eene 
veldmuis vond, die hem niet minder opleverde dan 9 exemplaren 


VERS L AG. LXXV 


van Pulex Talpae Curt., (waarvan het grootste wijfje 5,5 mm. lang 
was), 27 exemplaren van eene kleinere vloosoort, waarschijnlijk 
Ctenophthalmus bisseptemdentatus Kol., en 7 (waaronder 4 groote) 
exemplaren van eene /xodes-soort. 


Eindelijk deelt de Voorzitter, Mr. W. Albarda, in substantie 
het volgende mede : 
1°. In de te Haarlem gehouden zomervergadering bragt hij 
eenige harsbuilen uit Pinus sylvestris ter tafel, met larven van 
Tortrix resinella of resinana; het bleek hem toen dat hoewel 
deze Tortrix niet onder de zeldzaamheden behoort, hare ver- 
breiding hier te lande toch niet algemeen is; ook kwam zij toen in 
de bosschen in zijne nabuurschap zoo weinig voor, dat hij in 
een geheelen dag niet meer dan een zestal harsbuilen kon vinden en 
toch, zoowel bij Ratzeburg in zijne Forstinsecten als bij Harris 
Insects noxious to vegetation, komt zij als schadelijk voor. De 
ondervinding heeft nu doen zien dat zij ook bij ons werkelijk 
nu en dan als zoodanig optreedt. In dezelfde bosschen in de 
Baronie van Breda, waar een paar jaren geleden slechts enkele 
harsbuilen werden gevonden, zou het nu niet moeijelijk zijn op 
een dag eenige honderden te verzamelen, en hij meent hierop 
de aandacht te moeten vestigen, omdat de rups, hoe klein ook, 
twee jaren leeft en dus twee jaren den groei der boomen op 
eene ernstige wijze belemmert. De eïjeren toch worden gelegd 
aan den voet van de jonge spruit; de rups tast die aan en 
dringt tot op het merg door: van daar de harsuitstorting, die 
haar tevens tot beschutting dient, maar zeer ten nadeele van 
den groei der Pinus sylvestris is. Hoewel de rups in het tweede 
jaar zich in April verpopt, schijnt zij toch tegen dien tijd nog 
te vreten, daar er veel harsbuilen worden gevonden waarbij 
jongere harslagen de eerstgevormden bedekken. 
2°. In die zelfde vergadering is door Dr. Snellen van Vollen- 
hoven ter sprake gebragt de sedert eenige jaren op Java heer- 
schende ziekte in de theeheesters, waarvan destijds insecten 
werden beschuldigd, die hem ter determinatie waren toegezonden , 
doch in zoodanig gepulverden toestand dat aan determineren 


LXXVI VvE RS L.A G 


. niet te denken viel. Spreker heeft toen op zich genomen nadere 
berigten hieromtrent in te winnen, doeh tot vóór eenigen tijd 
hoorde hij van de zaak niets meer. In dit najaar evenwel werd 
hem door een belanghebbende een opstel toegezonden dat over 
de theeziekte handelt en geteekend is door den heer C. Meyboom 
te Tjoemboelout op Java, 25 Maart 1873. Daaruit blijkt dat 
de ziekte op Java niet alleen voortduurt. maar in hevigheid 
toeneemt, zoodat onder anderen eene plantage, die ongeveer 
200.000 pd. thee jaarlijks opbragt, nu niet meer dan 40.000 
levert; het blĳkt tevens dat men langs alle kanten proeven 
heeft genomen om de oorzaak der kwaal te vinden, en als het 
ware ex absurdo contrario tot de meening is teruggekomen dat 
de oorzaak der ziekte aan insecten moet worden toegeschreven, 
maar aan welke? De beschrijving van die insecten is zoo onbepaald 
dat daaruit niet eens is op te maken tot welke orde zij behooren. 
Ook schijnt de schrijver nog altijd bij het toeschrijven der oorzaak 
aan een insect, tevens van oordeel te zijn dat een zekere roest 
of fungus bij deze ziekte in het spel is. 

Toen men Spreker dus vroeg zich met een onderzoek der ziekte 
te belasten, was zijn eerste beding geweest om door overzending 
van gezonde en aangetaste takken en bladeren der theeheesters, 
alsmede van de verdachte insecten, hunne larven en eijeren, 
alles op spiritus, in staat te worden gesteld den toestand zelven 
te leeren kennen, en hij heeft voor eenige dagen berigt ontvangen 
dat deze voorwerpen eerstdaags zullen worden afgezonden; hij 
hoopt dus in eene volgende vergadering meer omtrent de voor 
Java zoo noodlottige ziekte te kunnen mededeelen. 


Daar niemand verder het woord verlangt, wordt de vergade- 
ring door den Voorzitter met een woord van dankbetuiging aan 
de verschillende sprekers gesloten, 

Den volgenden dag bragten de aanwezige leden nog eenige 
aangename en leerzame oogenblikken door in de insecten-galerij 
van ’s Rijks Museum en in de bibliotheek der Vereeniging. 


OPGAVE 


DER 


GEOMETRINA ex PYRALIDINA, 


IN 
NIEUW GRANADA en op St. THOMAS en JAMAICA, 
VERZAMELD DOOR 
W. Baron VON NOLCKEN, 
met beschrijving en afbeelding der nieuwe soorten 


DOOP 


P. C. T. SNELLEN. 


Eerste Afdeeling: GEOMETRINA. 


De door den heer van Nolcken in 1870 en 1871 naar Zuid- 
Amerika ondernomen entomologische reis, al moge zij ook 
door verhinderende omstandigheden en hare ontijdige afbre- 
king niet die resultaten gehad hebben, welke hij en anderen 
daarvan verwachtten, kan daarom nog geenszins eene mislukte 
reis genoemd worden. Wanneer ik toeh bij de door mij be- 
werkte familiën der Geometrina en Pyralidina onder 101 soorten 
der eersten 73 nieuwe vind en onder 83 Pyraliden 42 onbe- 
schreven, benevens een aantal nieuwe genera, dan, dunkt 
mij, is er, de korte tijd waarin verzameld werd in aanmerking 
genomen, integendeel wel eenige reden tot tevredenheid, en 
getuigt het ontdekken van zoovele onbekende soorten voor het 
welbesteden van den tijd, 

De Geometrina zijn naar Guenée gerangschikt zonder eenige 
noemenswaardige verandering. Ik heb in deze familie geene 


nieuwe genera gevormd, doch getracht om door zoo naauw- 
1 


9 OPGAVE DER GEOMETRINA EN PYRALIDINA. 


keurig mogelijke beschrijving mijner nieuwe soorten het eenen 
lateren bewerker der Spanners doenlijk te maken om haar in 
zijn systeem de juiste plaats aan te wijzen. Met hetzelfde 
doel heb ik ook van reeds bekende soorten, waar dit noodig 
was, de nervuur beschreven of opgegeven tot welke der door 
Herrich-Schäffer in zijne Ææotische Schmetterlinge gekarakteri- 
seerde Geometrinen-genera zij behooren. 

Wat de Pyraliden betreft, zoo heb ik mij geheel en strikt aan 
Lederer gehouden en overal nieuwe genera gevormd waar dit 
naar zijne analytische tabel noodig was, terwijl ik het noodige 
vermeld om die nieuwe genera in de tabel te kunnen invoegen. 
Ik heb dit gedaan, hoewel mij de gebreken in Lederers ove- 
rigens meesterlijke behandeling (op eenige van welke ook nog 
Herrich-Schäffer wijst, zie Corr. Bl. des Zool. Min. Vereins, 
1871, p 15) niet ontgaan waren, maar eene betere classificatie der 
familie wist ik niet te’ maken, en ik houd het in het belang 
der wetenschap voor raadzaam om, zoo men voor eene familie 
een bruikbaar systeem bezit, er niet aan te veranderen; hier 
wat afbrekende, daar zonder vast plan bijbouwende, in één 
woord, het misvormende, waardoor tevens ons eigen werk voor 
anderen moeijelijk te gebruiken wordt. Het is integendeel ver- 
kieslijk, wanneer men een over het geheel doelmatig gebouw 
bezit, het aan te nemen en te bezigen zoo als het is en, 
zoo het vergroot moet worden, naar het plan van den stichter 
te werken dan, dikwijls uit eigenliefde, het te bederven. Ge- 
makkelijker is het toch ook hier om, even als de heer Dohrn 
van Schönherr's Classificatie der Curculioniden zegt !) het ge- 
brekkige „hie und da in frappanten Beispielen nachzuweisen, 
dann um für die ungeheure Armee eine neue Kaserne zu 
bauen.” 

Het genus Scoparia zal men bij de Pyralidina missen; dit is 
reeds door Professor Zeller in de Stettiner Ent. Zeitung, 1872 
p. 463—481, behandeld. 


1) Stett. Eut. Zeitung, 1866 p: 168, bij de aankondiging van Lacordaire’s 
VII° deel der Genera des Coleoptères. 


VAN NIEUW GRANADA ENZ. 5 


Al de nieuwe soorten zijn afgebeeld, de Geometrinen door 
den heer A. J. Wendel te Leiden, de Pyraliden naar teeke- 
ningen, die de heer Brants de goedheid had voor mij te ver- 
vaardigen. Om de kostbaarheid en het tijdroovende van het 
kleuren geef ik de afbeeldingen in het Tijdschrift ongekleurd, 
doch zal een zeker aantal gekleurde exemplaren laten vervaar- 
digen, die ik bij den heer Nijhoff, uitgever van het Tijdschrift 
voor Entomologie, met afdrukken van den tekst verkrijgbaar 
zal stellen. . 

Eene verklaring van de verschillende nummers en opgaven, 
die op de vangplaatsen betrekking hebben, laat ik voorafgaan. 
Ik geef deze zoo als ik haar van den heer von Nolcken ont- 
ving en verwijs overigens naar zijne Reisebriefe, die in de 
Stettiner Entomologische Zeitung van 1871 het licht zagen. Typen 
der nieuwe soorten bewaar ik in mijne collectie. 

Onder het determineeren der vlinders is het mij gebleken, 
dat de merkwaardigste en schoonste Pyraliden gevangen zijn 
op de beide Westindische eilanden St. Thomas en Jamaica en 
gedurende de reis langs de Rio Magdalena en dus in de warme 
streken. De omstreken van Bogatà hebben er minder opge- 
leverd, en daaronder zijn er verscheidene die, even als de 
rondom die hooggelegene stad gevangen Geometrinen, aan de 
europesche fauna herinneren. 

Merkwaardig komt het mij voor, dat onder al de Geometrinen 
niet eene enkele is, die ik ook uit Azie, Afrika of Europa ken; 
slechts een paar (Hyperythra versaliharia en Acidalia subnictata) 
hebben naauwe verwanten in Azie. Daarentegen komen van 
de Pyraliden de volgende soorten ook in de drie genoemde 
werelddeelen voor : | 


Stenopleryx hybridalis, Siriocauta testulalis , 


Hedylepla vulgalis, Zinckema recurvalis , 
Omiodes leporalis, »  perspectalis , 
Terastia meticulosalis , Synclera traductalis. 


Rotterdam, 1 Februarij 1873. i | 
| N P. C. T. SNELLEN. 


> ©” m 


© CO IJ GO xl À 


10 
11 
12 
15 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 


GEOMETRIN A. 


Fam. I. URAPTERYGIDAE. 


Urapteryx Politia Cr. 
” Saturniaria H.S. 
N histrionaria H.S. 
Ripula Mahometaria H.S. 
Sabulodes arenularia m. 

" glaucularia m. 
Oxydia vulpecularia H.S. 
”  Hypenariata m. 

„  Hypopyrata m. 


Fam. IT. ENNOMIDAF. 


Apicia prostypata m. 
»  Phibalaria m. 
w  plebejata m. 

Epione Bogotaia m. 


Hyperythra versatiliaria Gn. 


Heterolocha Rumiaria Go. 
4 apricaria H.S. 

Perusia sulphurata m. 

v tenerata 7. 

” citrinata m. 
Leucula flavilinguaria ». 

» ablinearia Gn. 
Tetracis Brantsiata m. 
Azelina Nolckeniata m. 

7 caninata Gn. 
Odontopera Bistonaria m. 
Crocallis tropicaria m, 


| 
| 


Fam. V. BOARMIDAE. 


27 Boarmia muscinaria m. 


28 7 fuscolimbaria m. 


29 ” elongaria m. 
30 u Odysiata m. 
31 »  agnataria m. 


Fam. VII. GEOMETRIDAE. 


32 Geometra Iridaria Gn. 

33 Dyspteris legitimaria Gn. 
34 Racheospila leucoceraria m. 
35 7 


rufidorsaria m. 
Fam. VIII. MEcocERIDAE. 
36 Mecoceras Nitocris Cram. 


Fam. IX. PALYADAE. 


81 Palyas fimbriaria Cram. 
38 w 
39 Ophthalmophora Formosanta 


prospectata =. 


Cram. 
40 Ophthalmophora Lyonetaria m. 


Fam. X. EPHYRIDAK. 


41 Zonosoma (Ephyra Gn.) conspi- 
cillaria m. 
42 Zonosoma (Ephyra Gn.) oliva- 
ria m. 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, ENZ. 5 


Fam. XI. AcIDALIDAE, Fam. XX. LARENTIDAE. 
43 Cambogia heliadaria Gn. 10 Eupithecia rubigata =. 
44 7 adimaria m. 11 " indefinata m. 
45 u sagittaria m. 12 ” vermiculata m. 
46 " Hyriata m. 13 Rhopalodes patrata m. 
41 ” apyraria Gn. 74 Scordylia Atalantata Gn. 
48 Asthena subcrocearia m. 75 v Hippomenata m. 
49 " relaxata m. 16 7 gratulata Gn. 
50 Acidalia thalassinata m. 11 a fluminata m. 
ala computaria m. 18 Z dıspilata m. 
52 » chlorosata m. 19 ” monospilata #2. 
53 ow convictorata 7. 80 a ambiguata m. 
54 » collustrata m. 81 ” chrysopterata #. 
55 ow leuculata m. 82 Phibalapteryx lutulentata m. 
56 » perlimbata m. 83 Z effluata m. 
Die subnictata m. 84 Scotosia cunctata m. 
85 ”  pallivittata m. 
Fam. XII. Micronipas. 86 VT afirmata Cn 
58 Falcinodes Gonodontaria m. 87 Cidaria combustaria H. S. 
59 la suggillaria m. 88 »  subguttaria H.S. 
60 Erosia Ochodontaria m. 89 ”  eircumeidata m. 
61 »  nigrocapitata m. 20 »  Emmelesiata m. 
62 »  pauxillata m. ou 7 morbosata m. 
92 Psaliodes flavagata Gn. 
Fam. XIII. CABERIDAE. 93 »  paleata Gn. 
94 ".. oereata m. 


PA DEIR si 95 Opisogonia Herrichiata #. 
46 7 circumvallaria 7. 
Fam. XXI. EUBOLIDAE. 
Fam. XIV. MACARIDAE. 
96 Eubolia Momaria m. 
65 Macaria rigidata Gn. 97 » fulgnrata m. 
> Ne Fam. XXII. SIONIDAE, 
67 ” adrasata m. 


98 Terenodes puncticulata Gn. _ 
Fam. XV. FIDONIDAE. 
Fam. XXIV. ERATEINIDAE. 


ee Con etste im: 99 Melanoptilon H. S. (Trochiodes 


Fam. XVII. ZERENIDAE. Gn.) Emplociaria #. 
100 Melanoptilon timidaria H.S, 


69 Pantherodes colubraria Gn. 101 ” suavaria m. 


VERKLARING VAN DE NUMMERS EN AANTEEKENINGEN 
WELKE DE VINDPLAATSEN AANDUIDEN. 


N°, 20. Von einem Indier gekauft der sie nach seiner (wenig 
zuverlässigen) Angabe bei seiner Wohnung bei Barro 
Blanco (7750 Eng. Fuss über dem Meere) gefangen hat. 
Diese so wie andere Höhenangaben habe ich selbst mit 
einem Höhenmesser, Aneroïd-Barometer van R. J. Becke, 
Cornhill 31 London, vom 13—18 Mai 1871, gemessen 
und sie sind bis auf etwa 100’ richtig. Die Wohnung 
des Indiers liegt auf einer kleinen Lichtung der mit 
Urwald bedeckten bergigen Gegend. Barro Blanco liegt 

. am Wege zwischen Bogotà und Tusagasuga. 


N°. 22. Diese N°. bezieht sich in meinen Notizen auf Säcke 
einer Tinee die ich in Tusagasuga an den Wänden meines 
Absteige-Quartiers am 16 April 1871 fand; ich vermuthe 
daher hier ein Versehen, doch ist es möglich dass ich 
(um nicht zu viele N.N. zu haben) auch noch andere 
gleichzeitig dort gefangene Thiere mit derselben N°. 
versehen habe. 


N°. 24. Alle mit dieser N°. bezeichneten Thiere sind am 
17 April 1871 bei Hato gefangen. Der Ort liegt circa 
5000 Eng. Fuss hoch. 


N°. 27. Sind am 19 April 1871 bei Pandi (3650 hoch) und 
auf dem Wege zur berühmten Naturbrücke (3000) 
gefangen. Die Gegend ist bergig, dirr, nur in der 
Nähe der Brücke ist die Vegetation üppiger. 


N°. 


NE 


NS 


N°. 


N°. 


N°. 


N°: 


NO. 


NT 


N°. 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, ENZ. 7 


30. Am 21 April 1871 bei Jopal (Hütte am wegezwischen 
Pandi und Cundai 3500’) wo ich Nachtquartier gehalten 
hatte und früh am Morgen in und zwischen dem lich- 
ten Gebüsche sammelte. 


31. Am 21 April, kurz vor der Ankunft in Cundai im 
Laubgebusch am Wege gefangen. 


32. Am 22 April 1871 auf einem Tanque (Etablissement 
zur Production von Indigo) etwa eine Stunde Weges 
von Cundai (2100) und in dem angrenzenden Hochwalde 
gefangen; das meiste aber auf den für die Indigopflanzung 
gehauenen Lichtungen. 


34. Wie N°. 32, aber vom 23 bis 28 April gefangen, 
meistens durch Johann und meinen Indischen Jäger. 


39. Angeblich zwischen Barro Blanco und Tusagasuga 
gefangen. 


41. Wurden von Johann am Abend des 23 März 1871 
gefangen bei dem früheren Convento de San Diego (dicht 
bei Bogotà) und ungefähr in gleicher Höhe mit demselben 
(8850) am Fusse der Cordiellera del Oriente; es sind 
dort viele einzelne Häuser, Gärtchen und auch leere 
dürre Plätze. 


49. Auf derselben Stelle, fast wie 41, bei Las Nieves, 
nur etwas höher wo es noch dürrer war von 5—7 Uhr 
Abends durch Johann gefangen. 


52. Am Fusse der Bogotà umgebenden Berge, etwa 
100— 200’ höher als die Stadt bei schönem Wetter um 
die Mittagszeit gesammelt. 


54. Am 7 Juni 1871 bei Soachà (8803’) auf der Llanero 
(Ebene) von Bogotà, am Abend nach Untergang der 
Sonne; flogen auf einem sandigen, dürren Weideplätze. 


55. Am 8 Juni 1871 auf dem Almuerzadero. (Frühstücks- 


8 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


platz) 8350’, am Salto del Tequendama bei Tage ge- 
fangen; bei Chipo (8800) auf einer Viehweide mit 
niedrigem Rasen. 


N°. 56. Am 8 Juni bei Chipo 8900 Fuss hoch gefangen. Der 
Ort ist eine Rancho auf einer Lichtung im Urwalde. 


N°. 62. Flogen am Abend des 6 Juni in Bogotà zum Licht. 


N°. 63. Sind von einem Indier von Mitte Mai bis Anfang 
Juni in der Gegend von Anolaima (Höhe mir unbekannt) 
gesammelt worden, nach seiner unzuverlässigen Angabe. 


N°. 64. Angeblich zwischen dem 4'* und 11'* Juni bei Barro 
Blanco. 


N°. 65. Am 16 Juni Abends in Bogotà zum Lichte. 


N°. 77. Hier vermuthe ich abermals ein Versehen. Meine 
Notiz lautet: Noch immer zahlreich aber meist verflogen 
bei Bogotà 22 März 1871. 


Auf St. Thomas sammelte ich auf den diirren Hiigeln am 
Hafen am 17 December 1870. 

Kingston bezieht sich nicht blos auf die nächste Umgegend 
der Stadt, ich sammelte auch in etwa 2 wegstunden Entfernung 
im Innern auf Mono Estate. 

Von 18 bis 28 Januar bezeichnen die Notizen die am Mag- 
dalena-Fluss gelegenen Orte an denen der Dampfer anhielt und 
die meisten Thiere kamen in der Dunkelheit zum Licht auf 
dem Dampfer und viele fand ich des Morgens friih in ver- 
schiedenen Winkeln sitzen. 

Honda liegt 653’ über dem Meere; also fast ebenso viel 
(oder genauer etwa 30’ weniger) beträgt der Fall des Rio 
Magdelena von dort bis zum Meere, die dazwischen liegenden 
Orte die auf den Etiquets verzeichnet sind heissen, von unten 
zu Berg: Calamàr, Sambrano, Bocca del Rosario, Puerto de 
Ocana, Yondo, La Dorada, Mochila, Conejo und zuletzt Honda 
von wo die Landreise nach Bogotà beginnt, 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 9 


Cucqueta, eine Hacienda 7200’ hoch; doch sammelte ich in 
der Umgegend bis zur Höhe von 8300’. 

Muro; ein Ort in der Nahe der Smaragd-Gruben, soll 3000’ 
hoch liegen und die Gegend ein feuchtwarmes Clima haben. 
Selbst bin ich nicht da gewesen; ich habe die mit diesem 
Namen bezeichneten Thiere von einem Indier gekauft der be- 
hauptete sie dort gesammelt zu haben. 

Ubaque, kleiner Ort 6400’ durch den Paramo de Cruz verde 
(11600’) von Bogotà getrennt. Paramos heissen die Bergre- 
gionen van 3500 Meter bis zur Schneeregion hinauf. 


De exemplaren zonder aanduiding van vangplaats zijn 
meerendeels van Indianen gekocht en waarschijnlijk in de bosch- 
rijke streek tusschen Barro Blanco (7750 voet) en Tusagasuga 
(6230 voet) gevangen. 


GEOMETRIN A. 


(PHALENIDAE GUENEE.) 


FAMILIA I, URAPTERYGIDAE GUENEE. 
Genus UrAPTERYX Leach. 


IT. 


1 Politia. Cramer, pl. 139, fig. E. — Politiata, Guenée, IX p. 30. 

Een gaaf mannetje met N°. 63 gemerkt en een zonder 
aanduiding van vangplaats. 

Ook volgens Herrich-Schäffer is deze soort eene Urapterya, 
doch de sprieten zijn niet naakt, zoo als bij Sambucaria, 
maar kort behaard. Van onze Europeesche soort wijkt deze 
vlinder nog verder af, door dat alleen ader 11 der voor- 
vleugels door 12 doorsneden wordt en 3 en 4 der achter- 
vleugels uit een punt komen; ook is de voorvleugelpunt 
stomper. 

Guenée zegt dat de achterpooten aan de zeer dikke 
scheenen eene aanzienlijke pluim van zwarte haren hebben; 
dit is waar, doch deze pluim is bij doode exemplaren van 
Politia gewoonlijk zorgvuldig in den poot verborgen; o. a. 
bij mijn Columbiaansch exemplaar waar slechts twee of drie 
haren er van zigtbaar zijn. Zoo iets heeft dikwijls plaats 
en zoo kan de aanwezigheid van zulk eene pluim aan de 
achterscheenen die door den eenen geconstateerd is, door 
een’ ander geloochend worden; bij vlinders met verdikte 
achterscheenen waar dergelijke sieraden beschreven worden, 
zal men dus wel doen met zeer naauwkeurig te onderzoeken. 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, ENZ. 11 


VI. 


2 Saturniaria Herr. Sch., Exot., fig. 414. — Guenée, IX, 
p. 31, (door hem naar H. Sch. beschreven.) 
Een afgevlogen wijfje, dat ik naar de schoone afbeelding 
“kan determineeren ; naar Herrich-Schiffer’s anal. tabel der 
Geometrinen-genera was mij dit niet mogelijk geweest, daar 
ik het mannetje niet bezit. De achtervleugels zijn bij deze 
soort niet gestaart, maar alleen hoekig op ader 4. In de 
voorvleugels zijn ader 7—10 gesteeld, 11 wordt niet door 
12 doorsneden en is zeer lang; ader 3 en 4 der achter- 
vleugels komen uit één punt. 
De vangplaats is niet opgegeven. 


3 Histrionaria Herr. Sch., Exot., f. 71, 72. 
. Twee beschadigde exemplaren, mannetje en wijfje, gemerkt 
»Cucqueta.” 

Deze soort, welke in natura aan Guenée onbekend bleef, 
doch die hij naar de schoone afbeeldingen van Herrich- 
Schiffer wel had kunnen invoegen en beschrijven, is naar 
den laatsten eene Urapteryx. Zij heeft naakte sprieten, de 
achtervleugels hebben aan den afgeronden achterrand op 
ader 4 slechts eenen korten tand, in de voorvleugels is 
ader 11 lang en geheel vrij, 7—-10 zijn gesteeld, ader 3 
en 4 der achtervleugels ver van elkander verwijderd. 


Genus Rieuta Guenée. 


4 Mahometaria Herr, Sch. 

Een gaaf mannetje, zonder aanduiding van vangplaats. 
Het genus Sericoptera van Herrich-Schäffer is hetzelfde 
als Ripula van Guenée. Het onderscheid tusschen Urapteryx 
en Sericoptera is gering en bepaalt zich bij de sprieten van 
. het mannetje, die bij Mahometaria gekamd zijn met draad- 
vormig puntderde en bij eene kleine bogt in den achtterrand 

der voorvleugels welke bij Urapteryx ontbreekt. 


12 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


Genus SARULODES Guenée. 


5 Arenularia m. — nov. spec, 


Als angulatis, non dentatis ; palpis capite via longioribus. 
Dilute ochracea, parce grisescenti-fusco adspersa; alae 
anteriores duabus seriebus punctarum ferruginosarum 

et tribus lineis grises, posteriores una punctarum 
serie et lineis duabus 4. 


Drie gave mannetjes, 35—40 mm. — PI. 1 f. 1. 

Onder de slecht gekarakteriseerde genera die vooral de 
eerste en tweede familie van Guenée’s Phalenidae kenmer- 
ken, is het genus Sabulodes nog het best geschikt tot op- 
name dezer onbeschreven soort. Naar Herrich-Schäffer is zij 
eene zuivere Microgoma, verwant aan zijne Rhodaria, fig. 348. 
Arenularia behoort door de hoekige, ongetande vleugels tot 
de tweede groep van Guenée en onderscheidt zich van de 
beide daarin geplaatste soorten door de palpen welke slechts 
zeer weinig voor den kop uitsteken en door de grijsgele 
zandkleur. In teekening komt zij overigens vrij wel met 
Exhonorata Guenée overeen. 

Palpen weinig langer dan de doorsnede der oogen, regt 
uitstekend, smal; het korte, duidelijke eindlid iets hangend. 
Zuiger lang. Voorhoofd met afgeronde beharing, grijsgeel. 
Sprieten lang, vrij dik, uiterst kort behaard, bruingrijs, 
de rug van den schaft aan den wortel geelwit. Thorax vrij 
dik fijn wollig behaard, grijsgeel even als de bovenzijde der 
vleugels die met fijne bruingrijze schubben zeer gelijkmatig 
bestrooid zijn; tegen den achterrand zijn deze een weinig 
digter. Op de voorvleugels ziet men drie flaauwe donker 
grijze dwarsstrepen; eene flaauw gebogen op een derde, 
eene ongebogene in het midden en eene fijne flaauw getande 
derde, die bij de vleugelpunt begint en aan den binnenrand 
zich met de tweede vereenigt; dwarsader met een flaauw 
donker streepje. De achtervleugels hebben eene voortzetting 
van de tweede en derde streep der voorvleugels; ook hier 
loopen zij aan den binnenrand in een punt uit. De derde 


ST. THOMAS EN JAMAICA, 13 


dwarsstreep heeft op al de aderen fijne roestbruine stippen; 
de eerste streep der voorvleugels vertoont er twee, op de 
midden- en binnenrandsader. Franje eenkleurig met den 
achterrand. Achterlijf geelgrijs, tegen de punt en in de 
zijden gaat de kleur over in het roomkleurige of iets 
roodachtige wit der onderzijde. Hier is de donkere bestui- 
ving op de achtervleugels dunner; op de voorvleugels heeft 
zij zich opgehoopt op de voorrandshelft en vooral aan de 
punt tegen eene rij van donkerbruine stippen, die op £ van 
den voorrand begint en het beloop van den achtterrand 
volgt, doch regelmatig gebogen is. Middenvlek der voor- 
vleugels duidelijk. Franje met donkerbruine stippen op de 
adereinden. Dijen behaard, scheenen en tarsen glad be- 
schubd, de dikkere achterscheenen met 4 sporen. De voor- 
pooten zijn aan de voorzijde donker bruin, de overigen fijn 
bruin gestippeld. Ader 3 en 4 der voor- en achter- en 6 
en 7 der achtervleugels zijn van elkander verwijderd; in 
de voorvleugels zijn 7—10 gesteeld, 10 en 11 worden door 
de voorrandsader (ader 12) doorsneden. 

Een der exemplaren is den 12” Mei 1871 te Bogotà ge: 
vangen, de anderen zijn met 62 en 65 gemerkt. 


6 Glaucularia m. — nov. spec. 


Alis angulatis, non dentatis ; palpis capite via longioribus ; 
facie e fusco grisea. Supra dilute grisea, fusco adspersa, 
alis serie punctarum fuscarum variae magmtudinis. 


Een iets afgevlogen mannetje van 40 mm., — PI. 1, f. 2, 

Eveneens gebouwd en geaderd als de voorgaande soort 
en zich dus mede door de kortere palpen van £xhonorata 
en Caberata Guenée onderscheidende. Voorhoofd en onder- 
zijde der sprieten grijsbruin, hunne rugzijde vuil paars- 
achtig licht grijs, als de geheele bovenkant van den vlinder. 
Deze is aan den wortel en langs den voorrand der voor- 
vleugels, aan den binnenrand der achtervleugels en langs 
het beloop van eene donkerbruine stippenrij op drie vierden 
donkergrijs gewolkt. Deze rij stippen is iets geslingerd en 


14 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


sommigen harer zijn grooter dan de anderen; vooral eene 
op de binnenrandsader der voorvleugels. Op een derde der 
voorvleugels ziet men eene donkere stip op de middenader 
en eene op de binnenrandsader; ook de dwarsader der 
voorvleugels draagt eene donkere stip. Eene middenstreep, 
zoo als bij de voorgaande soort, is hier niet aanwezig. De 
onderzijde der vleugels is paarsachtig grijswit, geheel en 
al geteekend als bij Arenularia. Franje onder en boven met 
donkere stippen op de adereinden. Achterlijf bijzonder slank 
en tot aan den binnenrandshoek der achtervleugels komende. 
Pooten als bij Arenularia. 

Het exemplaar heeft geene aanduiding van vangplaats. 


Genus Oxypra Guenée. 


Hoewel de sprieten bij de beide onbeschreven soorten die ik 
tot dit genus breng gebaard zijn en Guenée in zijne opgave der 
hoofdkenmerken zegt: „antennes sans ciliation”, vind ik toch 
onder de verwante genera er geen, dat beter tot de opname 
geschikt is. Beiden behooren naar teekening en vleugelvorm 
tot de eerste groep Naar Herrich-Schäffer is de eerste soort 
eene Microsemia, doeh de sprieten zijn niet tot aan de spits 
gebaard. Ook de tweede behoort wel tot dat genus, maar daar 
van de sprieten slechts één rudiment is overgebleven, ben ik 
dienaangaande meer in het onzekere. Kleur en teekening van 
beide soorten herinneren aan het Noctuinen-genus Hypenaria. 


7 Vulyecularia Herr. Sch., Guenée. 


Een gaaf mannetje; op het laatst der reis gevangen. Komt 
goed met Herrich-Schäffer en Guenée overeen. 


8 Hypenariata m. — nov. spec. 


Antennis barbatis; supra lutea, fusco adspersa, vitia 
obliqua subincurvata fusca, extus flavomarginata, 
punctis discoidalibus mgris, in alis posticis dilutioribus ; 
subtus cerea limbo infuscato. 


Twee gave mannetjes van 32 en 37 mm. — PI. 1, £ 3, 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 15 


Palpen weinig langer dan de kop, half zoo breed als 
de oogen, plat, met kort stomp eindlid. Zuiger lang. Voor- 
hoofd zonder kuif. Sprieten iets meer dan half zoo lang als 
de. voorvleugels, tot drie vierden gebaard, aan de spits 
gekerfd. Voorrand der voorvleugels zeer vlak, hun achter- 
rand met eene ronde bogt. Achterrand der achtervleugels 
op ader 4 iets hoekig. Bovenzijde leemkleurig bruingrijs, 
aan het begin van de franjehelft der vleugels iets tot het 
okergele overgaande en met fijne bruine schrapjes en stofjes 
vooral tegen den voorrand der voorvleugels. Aderbeloop 
fijn geel, duidelijk. Voor- en achtervleugels met eene fijne 
zwarte stip op de dwarsader. De teekening bestaat uit eene 
op de middenader en in cel 1° gebrokene fijne donkerbruine 
dwarslijn op een derde der voorvleugels en eene zeer 
scherpe donkerbruine, franjewaarts bleekgeel afgezette 
booglijn, die even onder de voorvleugelpunt begint, in cel 7 
der achtervleugels afgebroken is en op het midden van 
hunnen binnenrand uitloopt. Bij het kleinere, ook iets meer 
geelachtige exemplaar, ziet men in cel 3 en 5 der voor- 
vleugels twee zwartgrijze vlekjes. Achterlijf slank, met 
gewelfden rug, iets korter dan de achtervleugels. 

Onderzijde bleek wasgeel, grof donker gesprenkeld, voor 
den achterrand eerst grijsbruin, dan smaller helder licht 

groenachtig grijs. Middenpunten als boven en de voorvleugels 
met eene onder den voorrand omgebogen donkerbruine 
dwarslijn, die zich tegen den binnenrand verliest. Achter- 
scheenen verdikt met 4 sporen. Ader 6 en 7 der achter- 
vleugels en 3 en 4 van voor- en achtervleugels niet uit 
een punt; 7—10 der voorvleugels EL 10 en 11 or 
“de voorrandsader doorsneden. 
De exemplaren zijn met n°. 63 gemerkt. 


9 Hypopyrata m. — nov. spec. 


Een mannetje, gaaf en onbeschadigd van vleugels, doch 
zonder pooten en slechts met een kort stompje der sprieten ; 
dit is duidelijk gebaard. 32 mm. — Pl. 1, f. 4. 


16 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


Antennis barbatis; alae supra luteae fusco adspersae 
praesertim costam versus flavescentem, linea obliqua 
fulva, punctis discoidalibus migris, in alis posters 
majoribus et macula migra prope apicem; subtus ex 
aurantiaco ochraceae. 


De voorrand der voorvleugels is wat gebogen en de hoek 
der achtervleugels op ader 4 uiterst flaauw; overigens zijn 
bouw en aderstelsel zoo als bij de voorgaande soort. 

Grondkleur der bovenzijde lichtgrijs, fijn zwart gespren- 
keld, langs den geelachtigen voorrand der voorvleugels 
het meest. Middenpunten zeer dik zwart, vooral op de achter- 
vleugels; ook aan de voorvleugelpunt ziet men eene groote 
zwarte stip bij eene kleine donkerbruine, fijngeel gedeelde 
bestuiving. Op een derde der voorvleugels bevindt zich eene 
in de middencel stomp gebroken en daaronder zeer schuine, 
geslingerde eerste dwarslijn, die wortelwaarts iets lichter 
grijs dan de grondkleur, franjewaarts bruinachtig is. Tweede 
dwarslijn of booglijn onder de voorvleugelpunt beginnende, 
op de voorvleugels geheel ongebogen, op de achtervleugels 
een weinig gebogen als om het middenpunt te vermijden. 
Deze lijn is niet getand maar bij iedere ader een weinig 
ongelijk, als of zij daar bij het trekken tegengehouden 
was. Hare kleur is oranjebruin en zij is franjewaarts scherp 
licht okergeel afgezet. Franje wat geeler dan de vleugel 
met donkere wortelhelft. Onderzijde warm okergeel, grof 
zwart gesprenkeld, met dikke middenpunten en op de 
voorvleugels met eene donkerbruine lijn van ader 1 tot 7. 
Franjelijn dik donkergrijs; voorvleugelpunt lichtgrijs be- 
stoven. Het achterlijf schijnt aangezet, ik beschrijf het 
dus niet. 

Het voorwerp is met n°. 63 gemerkt. 


st THOMAS EN JAMAICA. 17 


FAMILIA II, ENNOMIDAE GUENEE. 
Genus Apicia Guenée. 


10 Prostypata m. — nov. sp. 


Antennae crassae, nudae; frons tumida. Alae anteriores 
in apice et ad venam 4° acute dentatae, posteriores 
incurvalae et in angulo anali acutae, omnes violascenti- 
griseae, flavo tinctae, linea transversa prima ad costam 
nigra, secunda albescente prope apicem bis dentata, 
punchs tribus nigris Juxla illus dentes. 


Een gaaf mannetje van 30 mm. vlugt. — PI. 1, f. 5. 

Ofschoon vleugelvorm en teekening deze soort tot Apicia 
verwijzen, is het weder voornamelijk door de dikke, draad- 
vormige sprieten zonder zigtbare beharing, dat zij tegen 
de overige kenmerken zondigt. Ook puilt het voorhoofd 
vrij sterk rond uit. Palpen tweemaal zoo lang als de kop, 
een derde smaller dan de oogen, schuins opgerigt, met 
kort, duidelijk eindlid, grijsgeel, zwart gesprenkeld. Zuiger 
lang. Vleugelvorm tusschen dien van Trifilaria H. S. Exot. 
f. 337 en Jaspidaria Guenée in; de achtervleugels met vrij 
duidelijken staarthoek ; grondkleur der bovenzijde paarsachtig 
grijs, de wortelhelft der vleugels, vooral tegen den voorrand 
der voorvleugels met okergeel gemengd; voorts is de ge- 
heele grond met oagelijke koolzwarte stippen besprenkeld, 
langs de wortelhelft van den voorvleugelvoorrand met 
bruingrijze schrapjes. Middenstippen der voorvleugels bruin, 
die der achtervleugels zwart. Eerste dwarslijn der voor- 
vleugels op een derde rond gebogen, op de aderen wortel- 
waarts getand, grijs, het gedeelte onder den voorrand zwart, 
en gevormd op de wijze waarop men eenen vliegenden 
vogel voorstelt. Tweede dwarslijn zeer fijn, even voor de 
voorvleugelpunt beginnende, daaronder met twee tandjes; 
in deze en aan den oorsprong der lijn drie bruin bescha- 
duwde zwarte stippen. Deze dwarslijn is op de voorvleugels 
ongebogen en aan de aderen wat verdikt, op de achter- 

2 


18 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


vleugels flaauw gebogen, fijn getand en hare kleur is wit, 
beiderzijds donkergrijs afgezet. Franje donkerbruin met 
vuilwitte spits. Onder is de kleur meer bruin, op achter- 
vleugels en aan voorvleugelpunt met witgrijs gemengd, de 


dwarslijnen donker, die der achtervleugels tegen den bin- 


nenrand duidelijker. Franje met zwarte stippen op de ader- 
einden. Grof en zwart gespikkeld zijn ook de pooten, vooral 
de iets verdikte achterpooten, zelfs op hunne 4 sporen. 
Aderstelsel als bij de beide boven beschreven Oxydia-soorten. 

Naar Herrich-Sehäffer is deze soort eene zuivere Microgoma. 
Het exemplaar is met n°. 63 gemerkt. 


11 Phibalaria m. nov. sp. Pl. 1, fig. 6. 


Frons plana. Alae anteriores apice aculae, postervores 
angulo anali expanso, omnes ex rufo furfuraceae, 
fascüs rectis parallelis et lineis infuscatis, uti Phi- 


balapteryx. 2 


Een vrij gaaf wijfje van 24 mm. vlugt. Door den 
vleugelvorm het naast aan Trifilaria H.S. Exot. f. 337 
verwant; de teekening herinnert mede daaraan en nog 
meer aan de soorten van Guenée’s genus Phibalapteryx. 
Ook doet de vlinder denken aan het Noetuinen-genus 
Acropteris Hbn. (zie Tijdschr. v. Ent. 2° Serie VII p. 69). 

Voorhoofd vlak. Sprieten dun, draadvormig. Palpen als 
bij de voorgaande soort. Zuiger opgerold. Schedel witgrijs. 
Grond der bovenzijde eene iets roodachtige zemelkleur die 
tegen den achterrand bruinachtig, aan de vleugelwortels 
dun zwart besprenkeld is.. De teekening der voorvleugels 
bestaat uit eene fijne donkere eerste dwarslijn, eene breedere 
middenschaduw en eene fijne witte, wortelwaarts donker- 
bruin, franjewaarts donkergrijs afgezette tweede dwarslijn. 
De dwarslijnen zijn parallel, de middenschaduw staat iets 
digter bij de tweede dan bij de eerste en convergeert er 
tegen den binnenrand mede; allen zijn zij eerst onder 
den voorrand duidelijk. Middenpunt fijn, op de spits der 
eerste dwarslijn staande. 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 19 


Achtervleugels met eene parallelle middenschaduw en 
tweede dwarslijn; de eerste over eene zwarte middenstip 
loopende. Voor den achterrand ziet men nog eene fijne 
bleekere lijn in de donkere bestuiving. 

Onderzijde sterk fijn zwart bestoven, voor de franjelijn 
grijs, op de adereinden met zwarte stippen. Booglijn dik, 
bruingrijs. Achterpooten met vier sporen. 

Naar Herrich-Schäffer is deze soort waarschijnlijk eene 
Microsemia, doeh bij gebrek aan een mannetje is dit niet 
stellig uit te maken. Het aderstelsel is als bij de voor- 
gaande drie soorten en het voorwerp den 1** April 1871 
bij Cuequeta gevangen. 


12 Plebejata In. Roy. sp, EL ont. 


Frons plana. Alae anteriores apice acutae, posteriores 
omnino rolundalae, omnes fusco-cinerascentes; in ante- 
moribus duae lineae transversales ochraceae, fusco 
limbatae, in posterioribus una; in apice punctae tres 
albae, nigrolimbatae. $ 


Een vrij gaaf mannetje van 24 mm. vlugt. 

Bij de slechte karakteristiek van Guenée’s Geometrinen- 
genera en ook bij de vlugtigheid van Herrich-Schäffer’s 
behandeling zijner tabel is het niet gemakkelijk mijne 
nieuwe soorten behoorlijk te plaatsen. Naar Herrich- 
Schäffer is de tegenwoordige soort eene zuivere Acrosemia. 
na verwant aan zijne Vilaria, f. 336. Hij zet echter 
laatstgenoemde in zijn genus Cratoptera, hoewel de vleu- 
gelpunt volstrekt niet omgebogen is. Daarentegen zien 
wij in zijn genus Acrosemia soorten met zeer duidelijk 
sikkelvormige voorvleugelspits. 

Ik zal trachten om door zorgvuldige beschrijving en 
door de afbeelding van den vlinder het aan eenen lateren 
bearbeider der Geometrina mogelijk te maken mijne Ple- 
bejata op de regte plaats in het systeem te brengen. 

Sprieten draadvormig, uiterst kort behaard. Palpen een 
weinig korter dan de kop, smaller dan de helft der oogen, 


20 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


spits, duidelijk opgerigt, glad beschubd. Voorhoofd een 
klein weinig uitpuilende. Voorvleugels met gebogen voor- 
rand en steilen achterrand; achtervleugels geheel afgerond, 
het slanke achterlijf een weinig langer dan de laatsten. 
Grondkleur bruingrijs met fijne lichtere kerfjes. Eerste 
dwarslijn der voorvleugels steil, flaauw gebogen; tweede 
bij ader 6 der voorvleugels beginnende en zeer scherp en 
ongebogen naar het midden van den binnenrand der ach- 
tervleugels loopende; kleur van beiden okergeel, de tweede 
wortelwaarts fijn lichtbruin afgezet. Franje okergeel , franje- 
lijn bruin. In de voorvleugelpunt drie fijne witte, zwart 
afgezette stippen. 

Onderzijde bleek okergeel, tegen den achterrand bruin- 
grijs bestoven, aan de punt der achtervleugels het sterkst. 
Aderbeloop geheel als bij de voorgaande vier soorten. 

Achterscheenen iets verdikt, met vier sporen. 

Het voorwerp draagt geene aanduiding van vangplaats. 


Genus Erıone Dup. 


15 Bogotata m. — nov. Sp. 


Thorax et ulae anteriores aurato-flavae rufobrunneo 
adspersae, liners duabus transversalibus atris, poste- 
riores silaceae, omnes subtus infuscatae. à 


Een gaaf mannetje van 29 mm. vlugt. Pl. 1, fig. 8. 

Naar den habitus kan deze soort zeer geschikt in Guenée’s 
genus Epione komen, doch naar Herrich-Schiffer’s tabel is 
zij eene Microgoma, evenwel zeer afwijkende van de overige 
soorten door den overal iets getanden achterrand der vleu- 
gels. Eigenlijk vormt zij een nieuw genus bij Perusia 
Herr.-Sch. 

Palpen niet langer dan de kop, regtuitstekend, stomp 
gepunt; lid 1 met grove haren, de overigen glad beschubd. 
Glad beschubd is ook het gezigt, de bekleeding van thorax 
een weinig grover. Zuiger duidelijk. Sprieten korter dan 
de halve voorrand der voorvleugels, draadvormig, bijna 
naakt. Voorvleugel-voorrand aan den wortel sterk gebogen, 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 21 


naar de scherpe punt iets gezwaaid, de achterrand op 
ader 4 met uitstekenden tand. Achtervleugels met gelijk- 
matig afgeronde punt en achterrand. Aderbeloop op voor- 
en achtervleugels zeer fijn en scherp, donker aangeduid. 

Kop, thorax en voorvleugels hebben een goudgelen 
grond, die echter geheel, en wel zeer digt, met fijne licht- 
bruine dwarsschrapjes bedekt is, terwijl het laatste derde, 
achter de hoekige scherpe zwartbruine tweede dwarslijn, 
als met een bruin vernis is overtogen, zoodat de goudgele 
grond alleen aan de vleugelpunt boven komt. Eerste 
dwarslijn, op één derde, geheel ongebogen, iets schuin, 
mede zeer scherp zwartbruin, wortelwaarts iets vervloeijend. 
Dwarsader met een bruin streepje, eene bruine stip ziet 
men ook aan den wortel van cel 1°, witte schubben aan 
den voorrand achter de tweede lijn en fijne blaauwwitte 
stippen op de aderen aan de afgewende zijden der dwars- 
lijnen. Franjelijn fijn bruin; franje geelbruin. Achtervleugels 
grijsgeel, bleekpaars bestoven; van deze kleur zijn ook 
eene fijne middenmaan; eene geslingerde booglijn, de franje 
lijn en de franje. Het slanke achterlijf grijsgeel. Onderzijde 
geheel als boven, maar zwaar bruin berookt. Pooten glad- 
beschubd, gewoon gespoord; de achterscheenen iets dikker. 

Ader 7—10 der voorvleugels gesteeld, 10 en 11 door 
12 doorsneden, 3 en 4 in de achtervleugels, buitendien 
ook 6 en 7, van elkander verwijderd. 

Het exemplaar is met n°. 20 gemerkt. 


Genus HyperyvTHRA Guenée. 


14 Versatiliaria Guenée. 


Een wijfje, den 28°" Januarij 1871 bij Honda aan de 
Rio Magdalena gevangen. 

De kenmerken van het genus (dat overigens hetzelfde 
is als Herrich-Schäffer’s genus Acroleuca) zijn door Guenée 
zeer goed beschreven, behalve, als altijd, het aderstelsel, 
waarvoor hij een schrik schijnt te hebben, zoodat hij er 
zich steeds met een paar woorden afmaakt. 


22 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


Ader 3 met 4 en 6 met 7 komen in de achtervleugels uit 
één punt; 3 en 4 der voorvleugels ontspringen afzonderlijk, 
1—10 zijn gesteeld, 10 en 11 worden met door 12 door- 
sneden. Dit is ook zoo bij de Oostindische Hyperythra 
lutea Cramer (Limbolaria Guenée). 


Genus HerERoLocHA Lederer, Guenée. 


Dit goed gekarakteriseerde Genus neemt Herrich-Schäffer in 
zijne tabel niet op. De vlinders naar die tabel bestemmende, 
komt men op het genus Melrocampa, waarvan zij zich echter 
door velerlei onderscheiden. Heterolocha is na aan Ruma ver- 
want, zoo als Lederer reeds opmerkte. Van de vleugeladeren 
zegt hij: „so weit sich ohne Abschupping ausnehmen lassen, 
wie bei Rumia’. Zij verschillen echter daarvan doordat Ruma — 
eigenlijk maar 11 aderen in de voorvleugels heeft, 11 zou als 
een kort takje uit 10 komen, ik zie het echter bij geen mijner 
exemplaren. Bij Heterolocha zijn er 12, en men kan aannemen 
dat 10 en 11 door 12 worden doorsneden. Bij Rumia raakt 
ader 12 de voorgaande ader (11) niet. Verder is de voorrand 
der voorvleugels bij Rumia vlak, bij Heterolocha sterk gebogen. 

Ik ontving twee soorten: 


15 Bumiaria Guenée. 


Vier gave mannetjes, gemerkt met n°. 62 en 65. 

Mijne voorwerpen wijken in verschillende kleinigheden 
van Guenée’s beschrijving af. Zoo komt de tweede dwarslijn 
der voorvleugels niet uit eene bruine voorrandsvlek, maar 
die lijn is tegen den voorrand gevorkt; een der twee 
takken (de buitenste) ontbreekt zelfs bij een stuk bijna 
geheel. Bij hetzelfde stuk ontbreekt ook de roestkleurige 
vlek op den binnenrand onder aan die lin. Verder is bij 
mijne exemplaren de snede van den voorvleugelvoorrand 
wit, de dwarslijn der achtervleugels op ader 4 gebroken, 
het aderbeloop der voorvleugels min of meer roestkleurig, 
vooral bij de dwarslijnen, waardoor de tweede duidelijk 
op de aderen getand wordt, en ziet men nog eene flaauwe, 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 23 


getande, grijze golflijn voor den achtterrand. De palpen, 
een dwarsstreepje over het gezigt, een dergelijk over den 
halskraag en bestuiving onder aan de sprietschaft zijn 
donkerbruin. Onder zijn de voorvleugels langs den voor- 
rand bruingrijs bestoven. Ik geloof niet dat deze verschillen 
een specifiek onderscheid aanduiden, hoogstens is dit een 
sexueel; Guenée toch had slechts één wijfje van zijne 
Rumiaria. 


16 Apricaria Herr.-Sch., f. 363. 


Een wijfje, dat iets grooter is dan Herrich-Schäffer’s 
figuur, zonder aanduiding van vangplaats. De teekening is 
meer zoo als Guenée die bij zijne Aumiarıa beschrijft, 
maar de randstippen zijn even duidelijk als op de aange- 
haalde afbeelding. 


Genus Perusia Herr. Sch. 


Dit door Herrich-Schäffer zeer goed gekaraktariseerde genus, 
hetwelk Guenée vergeten heeft, staat ongetwijfeld het best 
tusschen Heterolocha en Rumia en is aan beiden na verwant. 
Met Heterolocha heeft Perusia den gebogen voorrand der voor- 
vleugels gemeen, doch onderscheidt zich van beide genoemden 
1° door den tengeren bouw, 2° door de verschillende (geel en 
wit) gekleurde voor- en achtervleugels, 3° door dat, bij 11 
aderen. der voorvleugels (10 ontbreekt) 11 door 12 wordt door- 
sneden. 3 en 4, en 6 en 7 der achtervleugels en 3 en 4 der 
voorvleugels staan ver uiteen. De sprieten zijn genoegzaam naakt, 
draadvormig, de palpen kort, de zuiger opgerold, de pooten 
gewoon gevormd en gespoord, glad beschubd. 


Van dit genus heeft Baron van Nolcken drie soorten ver- 
zameld, die ik allen voor nieuw en verschillend van Praecisaria 


moet houden, De vier species onderscheiden zich als volgt : 


I. De okergele voorvleugels tot aan de 
eerste, in cel 1b wortelwaarts gebogen 
zwarte dwarslijn donkerbruin; tweede 


24 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


dwarslijn, geslingerd, dik, donkerbruin, 
20 tam Cy E Et Prnecisama Er Sch. 


II. Wortel- en middenveld der voorvleugels 
eenkleurig; tweede dwarslijn of stip- 
penrij met ééne, regelmatige wortel 
waartsche bogt. 


A. Eerste dwarslijn der bleek zwavelgele 
voorvleugels zeer schuin, franjewaarts 
gebogen, op een vierde van den voor- 
rand beginnende, voorbij de helft van 
den binnenrand uitkomende; tweede op 
drie vierden van den voorrand begin- 
nende; beiden flaauw, bruingrijs, zon- 
der zwarte stippen; onder alleen de 
wortel van den voorvleugelvoorrand 
grijs bestoven, 23 mm. (8). . . . . Su/phurata n. sp. 


B. Eerste dwarslijn of stippenrij der voor- 
vleugels ongebogen, aan den voorrand 
op een derde beginnende, aan den 
binnenrand vóór de helft uitkomende, 
tweede op vier vijfden ; onder de geheele 
voorrand der voorvleugels grijs bestoven. 


1. Voorvleugels bleek zwavelgeel, 19—21 
mim: (ds) ah IE tite Of Beasstlienerotain.ısp: 
2. Voorvleugels citroengeel, 22—24 mm. 
COL REN OLIE EES RSR Cilrinata n. sp. 
17 Sulphurata m. — Pl. 1, f. 9. 


Alae anteriores dilute sulphureae costa flava, linea trans- 
versali prima oblique incurvala, altera a margine 
posteriori remota. 


Kop, thorax en voorvleugels eenkleurig, gezigt echter 
iets witter; geene donkere schrapjes op den voorrand, noch 
roestkleur bij het begin der tweede lijn. 

Een gaaf wijfje, den 19° Maart 1871 te Bogotà gevangen. 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 25 


18 Tenerata m. — Pl. 1, f. 10. 
Alae anteriores dilute sulphureae, serie prima punetarum 
ferruginosarum recta , secunda incurvata , prope accedente 
ad marginem posteriorem. 


Vijf exemplaren waarbij een gaaf paar. 

De geheele kop bleeker dan thorax en voorvleugels, deze 
bij de mannetjes met in het midden fijn witten, vrij sterk 
douker gestippelden voorrand; eerste dwarslijn uiterst 
flaauw, bij de mannetjes met stippen op de hoofdaderen ; 
tweede bij dezelfde sekse aan den voorrand roestkleurig 
en met nog zulk een takje in de vleugelpunt benevens 
met donkerbruine stippen op al de aderen. 

Een wijfje den 11° Februarij, een den 22°" Maart en een 
man den 6” Junij bij Bogotà, de andere exemplaren onge- 
teekend. 


19 Citrinata m. — Pl. 2, f. 1. 

Alae anteriores citrinae, serie prima punctarum ferrugino- 
sarum recta, altera incurvata ad marginem posleriorem 
adpropinquante. 

Een gaaf paar. 

Het levendigst gekleurd van de vier, het mannetje zelf 
naar het goudgele overhellende. Kop, halskraag en wortels 
der schouderdeksels wit. Voorrand der voorvleugels bij 
beide seksen op de snede wit, aldaar donker gestippeld 
en ook bij beiden op de plaats der eerste dwarslijn drie, 
op die der tweede 7—8 zwarte stippen. Bij het mannetje 
is de eerste dwarslijn nog door drie vlekjes van helder 
roodbruine en witte schubben aangeduid, de tweede geheel 
helder roodbruin en de zwarte stippen met wit afgezet, 
aan den voorrand is die lijn gevorkt, de wortelwaartsche 
tak rond gebogen, wit afgezet, de grond tusschen beide 
takken roodbruin. Bij het wijfje ziet men slechts enkele 
roodbruine schubben aan de vleugelpunt. | 

Het mannetje den 14” Februarij 1871 bij Bogotà gevan- 
gen, het wijfje met n°. 20 gemerkt. 


26 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


Genus Leucuta Guenée. 


Dit genus is bij Herrich-Schäffer niet in zijne tabel opge- 
nomen, waarschijnlijk omdat hij geene exemplaren ter onder- 
zoeking had. Het zoude bij hem tusschen zijne genera Cabira 
en Fidonia komen. Van beiden is het door de aan den wortel 
gebogene en verdikte binnenrandsader der voorvleugels onder- 
scheiden; voorts hebben die zelfde vleugels een onbeschubd 
groefje aan den wortel van cel 1° en is ook de binnenrand 
der middencel aldaar iets gebogen. 

De ligchaamsdeelen zijn bij Guenée goed beschreven; ik zou 
er echter nog bijvoegen, dat de zuiger duidelijk spiraalvormig 
is, de achterpooten, bij de anderen vergeleken, vrij dik zijn, 
en alles glad beschubd is. Wat de vleugeladeren aangaat zoo 
heeft eene van de twee soorten die ik ontving (Mlavilinguaria) 12 
aderen in de voorvleugels, 10 en 11 komen beiden uit de 
middelcel en worden door 12 doorsneden. Om al te omslag- 
tige beschrijvingen te vermijden noem ik dit zoo. Naauw- 
keurig beschouwd is echter de toestand anders. 10 en 11 
komen wel uit de middencel, maar stwten eigenlijk op 12, 
waaruit een weinig voor of voorbij 10 en 11 dan twee 
sprankjes komen, die in den voorrand uitloopen. 12 is 
verder door een horizontaal sprankje met 9 verbonden. De 
toestand dezer aderen is bij alle Dendrometrina HS. met 
dunnere ader 5 der achtervleugels, waar ader 12 eenige aderen 
snijdt, alzoo. De andere soort (Ablinearia) heeft 11 aderen en 
alleen ader 11 wordt doorsneden; 7—9 zijn bij beiden gesteeld, 
3 en 4 (ook in de achtervleugels) bijna half zoo ver van elkander 
verwijderd als 2 van 3; 6 en 7 der achtervleugels komen bijna 
uit een punt, 5 is verdwenen, 8 zeer duidelijk vrij. Het genus 
kon overigens wel in tweeën worden verdeeld. Het opgegeven 
verschil in de vleugeladeren, waarbij nog een in den vorm der 
achtervleugels en een in de mannelijke sprieten komt, zoude 
daartoe wel wettigen. Tiresiaria Guenée is waarschijnlijk eene 
verwante van Flavilinguaria; Cillenaria van Ablinearia. 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 27 


20 Flavilinguaria m. 


Twee mannetjes, waarvan een zeer gaaf. 

Ik hield deze soort eerst voor Empusaria Guenee, doch 
ook de voorhelft van den thorax is okergeel, de eerste dwars- 
lijn der voorvleugels staat op een derde, de tweede op drie 
vierden, die der op ader 4 iets hoekige achtervleugels zich 
juist daarbij aansluitende. Zuiger even geel als de kop. 
Sprieten tot aan de punt gebaard, de schaft wit, de baar- 
den met roestgele punten. Wanneer men Guenée’s beschrij- 
ving en mijne aanvulling met zijne afbeelding vergelijkt, 
zal men moeten bekennen dat deze laatste verregaand 
onnaauwkeurig is of dat wij hier met eene naverwante, 
onderscheidene soort te doen hebben, die Mlavilinguaria kon 
heeten. 


De exemplaren zijn zonder aanduiding van plaats of tijd. 
21 Ablinearia Guenée. 


Zeven mannetjes, meest gaaf. 

Even als bij Flavilinguaria is ook de voorhelft van den 
thorax geel, verder is de geheele voorrand der voorvleugels 
zwartgrijs, aan den wortel haarfijn, verder tot bijna 1 mm. 
verbreed, aan de vleugelpunt nog weinig smaller. Van de 
aderen is eigenlijk alleen de binnenrandsader der voor- 
vleugels in het midden-gedeelte grijs. Achterrand der 
achtervleugels geheel afgerond. Sprieten met ongebaarde 
spits, de schaft alleen aan den wortel wit, overigens zwart 
als de baarden. Borst en heupstukken van alle pooten 
okergeel, de voorpooten buitenwaarts geheel zwart, van 
de middenpooten de scheenen en tarsen zwart, de dijen 
wit; achterpooten wit met zwartgrijze voetzolen. 

De voorwerpen variëeren niet en zijn op 24 en 25 Januarij 
1871 bij La Dorada en Conejo aan de Rio Magdalena 
gevangen. 

Genus Terracis Guenée. 


Het is alleen tot behulp dat ik de volgende soort in dit 
genus van Guenée huisvest, want in vleugelvorm wijkt zij niet 


28 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


onbelangrijk van de door hem beschrevene soorten af. Met Azelina 
heeft zij ook eenige verwantschap, doch de achtterrand der voor- 
vleugels is van den punt tot den grooten tand in het midden 
geheel effen, zonder de twee kleinere tandjes, die een vereischte 
zijn van Azelina. Naar Herrich-Schäffer’s tabel zoude de vlinder 
een nieuw genus moeten vormen bij Pero (Azelina Gn). 


22 Brantsiata m. — nov. sp. Pl. 2, f. 2. 


Alae e rufogriseo, dilute fusco ct glauco marmoratae, 
anteriores ecphora nasiformi in vena 4°, posteriores 
mamillaeform in eadem vena, primae subtus coeruleo- 
griseae versus marginem posticum. 


Een gaaf mannetje van 36 mm. vlugt. 

Sprieten en palpen als bij de voorgaande soort, het voor- 
hoofd zonder kuif. Lijf slank, kort behaard Voorrand der 
voorvleugels gebogen, hun achterrand op ader 4 met een 
tand, de achterand in cel 2 en 3 flaauw uitgesneden , binnen- 
randshoek duidelijk. Achtervleugels met duidelijke punt en 
staarthoek, de achterrand op ader 4 hoekig, aldaar met 
lange, afgeronde punt, overigens op alle aderen fijn getand. 
Bovenzijde bleek roodgrijs, het donkerst op de voorrands- 
helft der voorvleugels, deze met twee flaauwe, hoekig 
geslingerde, bleek blaauwachtig groene dwarslijnen, eene 
flaauwe bruine schaduwlijn, die zich in cel i en 2 tot de 
tweede dwarslijn verbreidt en bleek groen en bruingrijs 
gewolkt franjeveld. Achtervleugels slechts met eene flaauwe 
groengrijze dwarsstreep. Bovenzijde overigens fijn donker ge- 
sprenkeld. Franje donkerbruin met grijze punt. Onder zijn de 
kleuren als boven aangelegd, doch het groenachtige werd 
blaauwgrijs; men ziet eene stomp kegelvormige lichte vlek 
aan den binnenrandshoek der voorvleugels en deze hebben 
eene op ader 7 scherp gebroken, schuine donkerbruine 
dwarslijn. Ader 3 en 4, en 6 en 7 der achtervleugels ge- 
noegzaam uit een punt, 3 en 4 der voorvleugels verder 
uit een, 6—9 gesteeld en de dwarsader boven ader 5 
ongebogen; 12 doorsnijdt 10 en 11. ij 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 29 


Achterpooten ontbreken; de overigen gewoon gevormd, 
glad beschubd. 

Het exemplaar heeft geene aanduiding van vangplaats 
of tijd. 


Genus AzeLINA Guenée. 


23 Nolckeniata m. — nov. sp. Pl. 2, f. 3. 


Corticeo-fusea, viridi adspersa, alis anterioribus post venam 
tertiam ter incisis, thorace et alarum basi lanuginosis, 
libiis anterioribus cretaceo-maculatis. 


Een zeer gaaf mannetje van 45 mm. vlugt. 

Sprieten genoegzaam naakt, draadvormig, roodachtig wit. 
Zuiger lang, palpen anderhalfmaal zoo lang als de oogen, 
schuin opgerigt, glad beschubd, met zeer kort, horizontaal 
eindlid, zich bij eene kegelvormige voorhoofdskuif aanslui- 
tende. Kop en vooral de thorax dik en fijn wollig behaard; 
ook de rug van het achterlijf en de vleugelwortels zijn 
met ongewoon vele fijne lange haren bezet. Vleugels met 
eene neusvormige punt op ader 3, de achterrand in cel 2 
uitgesneden, voorrand der voorvleugels vlak. Grondkleur 
der bovenzijde schorskleurig bruin, op thorax en vleugel- 
wortels en ook langs den fijn roodachtig wit gevlekten 
voorrand der voorvleugels fijn mosgroen bestoven, de laatsten 
met 2 fijne, geslingerde, mosgroene dwarslijnen, eene zwarte 
stip op de middenader en een schuin donkerbruin schaduw- 
streepje daarboven aan den voorrand. Achtervleugels met 
eene donkerbruine op ader 2 gebroken dwarslijn. Onder- 
zijde helderder, meer roodbruin, ook mosgroen bestoven, 
met overal op ader 2 gebroken franjewaarts vervloeijende, 
roodachtig, witte boogstreep, donkere middenpunten, op 
de voorvleugels met een donker, geslingerd streepje er 
onder in eel 2, op achtervleugels met eene regte donkere 
lijn er voor. Voorvleugels met eene witte schimmelvlek, 
bij den rand van cel 2 een fijn wit lijntje bij de punt cel 


30 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


1° bleeker, vuilwit. Franje roodbruin. Borst en dijen der 
overigens glad beschubde, gewoon gevormde en gespoorde 
pocten fijn wollig behaard; voor- en middenscheenen met 
3 helderwitte vlekken. 

Ader 3 en 4 en 6 en 7 der achtervleugels verwijderd, 
3 en 4 der voorvleugels mede ver uit een, 7—10 gesteeld, 
11 door 12 doorsneden. 

Het exemplaar is op 7 Mei 1871 te Bogota gevangen. 


Deze soort is blijkbaar verwant aan Azelina latrata Guenée, 
doch ik vind op verschillende punten onderscheid; zoo ont- 
breekt b. v. op de bovenzijde der voorvleugels de lichte vlek, 
waarop de middenstip staat, op hunne onderzijde de groote, 
bijna zwarte, vlek bij den binnenrand, en zegt Guenée niets 
van de zoo in het vog loopende witte vlekken op de pooten. 


24 Caninata Guenée. — PI. 2, fig. 4. 


Een gaaf mannetje van 42 mm. vlugt, en dus iets 
kleiner dan de voorwerpen van Guenée. Zijne beschrijving 
past overigens goed; ik merk nog op dat de voorrand der 
voorvleugels lichter is en hunne punt stomp; de achter- 
randshelft der achtervleugels is donkerder dan de wortel- 
helft, doch zonder groene inmenging. Overal hebben de 
dwarsaders eene zwarte middenstip. Onder ziet men meer 
groen, zijn de voorvleugels in cel 1 en 2 bleek paarsgrijs, 
de witte vlek op den achterrand is wortelwaarts zwart 
afgezet en de achtervleugels hebben sporen van eene don- 
kerbruine middenstreep, benevens verstrooide bruine stippen 
op den bleek paarsgrijzen binnenrand. Franje donkerbruin 
geteekend. Sprieten draadvormig. Ader 6 en 7 der ach- 
tervleugels en 3 en 4 van beiden verwijderd van elkander, 
doch digter bijeen dan bij Nolckeniata, 7—12 als daar. 
Pooten grijs, bruin en zwart gevlekt, gewoon gevormd en 
gespoord. 

Geene aanduiding van vindplaats. 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 31 


Genus Ononrorera Steph. 
25 Bistomaria m. — nov. sp., Pl. 2, fig. 5. 


Frons tumida, abdomen cristatum: alae anteriores flavescenti- 
brunneae, areis basali, media et posteriori nigrofuscis, 
macula apicali alba, posteriores canae, fusco variegatae; 
omnes sublus albo, fusco mgroque marmoratae. 


Een gaaf wijfje van 46 mm. vlugt. 

Deze merkwaardige vlinder verschilt van Bidentata door 
de vleugeladeren (7—10 der voorvleugels komen uit eene 
gesteelde aanhangcel) door de gelijkmatiger getande smal- 
lere voorvleugels, door het uitpuilende voorhoofd en door 
de meer schubachtige bekleeding van den thorax; overigens 
is zij aan de genoemde europeesche soort generiek verwant. 

Door kleur en teekening herinnert de vlinder overigens 
aan Biston stralaria en hirtaria en de bouw van het lijf 
toont mede verwantschap met beide soorten. Van Herrich- 
Schäffer’s genera is er geen tot de opname geschikt. 

Voorhoofd sterk uitpuilend, afgerond. Palpen horizontaal, 
smal, grof behaard, met lang, dun, duidelijk eindlid, 
Zuiger lang. Sprieten draadvormig, langer dan gewoonlijk, 
tot 2/3 van den voorrand der voorvleugels komende. Thorax- 
bekleeding dik en grof, de haren aan het eind schub- 
vormig verbreed. Achterlijf langer dan de achtervleugels, 
kegelvormig, spits, met uitstekenden eijerlegger; de rug 
met eene dikke pluim aan den wortel en nog eenige 
kleinere. Pooten lang en dun, gewoon gevormd en ge- 
spoord, glad beschubd, de dijen met eenige wollige be- 
haring. De schedel is vuilwit, de thorax zwartgrijs met 
wit gepunte haren, de punt van het achterlijf bijna zwart, 
doch overigens zijn de tot hiertoe beschreven ligchaams- 
deelen geelbruin, grof zwart gespikkeld. 

Voorvleugels met vlakken voorrand, scherpe hoeken en 
gelijkmatig gebogen achterrand; deze op ader 3 en 6 iets 
sterker getand. Grondkleur geelbruin met donkere schrapjes; 


32 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA. 


het midden van het wortelveld, het door twee stomp ge- 
tande fijne witte lijnen ingesloten middenveld (beiden 
van de subcostaalader en tot aan den binnenrand) be- 
nevens het franjeveld, zijn zoo digt bestoven, dat de 
grondkleur geheel bedekt wordt, behalve op de aderen. 
Het franjeveld is in de onderhelft van cel 3 mosgroen, 
aan de punt krijtwit en wordt wortelwaarts door dikke 
witte stippen afgezet. Midden achter de zwarte bestuiving 
van het wortelveld ziet men eene langwerpige blaauwgrijze 
vlek, eene dikke zwarte op de dwarsader en zulke halve 
maantjes op de franjelijn. 

Achtervleugels wit, eene grove besprenkeling, cene mid- 
denvlek en twee booglijnen daarachter zijn zwartgrijs; de 
franjelijn van ader 6 tot den staarthoek verdikkend zwart. 
Onderzijde wit, zeer grof en digt zwartgrijs gesprenkeld 
en geteekend. De kleuren als boven aangelegd. 

Ader 11 der voorvleugels is vrij, 3 en 4 (in de achter- 
vleugels ook 6 en 7) komen uit één punt; 5 der laatsten 
zeer flaauw; 8 duidelijk vrij. 

Het exemplaar is in het begin van Mei bij Barro blanco 
gevangene 


Genus Crocazzis Treitschke. 
26 Tropicaria m. — nov. sp., Pl. 2, fig. 6. 


Cervina, alis hic illic griseo adspersis, punctis discoi- 
dalibus nigris, macula cinerea in apice anteriorum. 


Vier exemplaren, waarvan drie gaaf, 35—36 mm. 

In geen van Guenée’s of Herrich-Schäffer's genera juist 
passende, is deze soort nog het naast aan Crocallis ver- 
want, waarvan zi) zich echter onderscheidt door geheel 
ongetanden achterrand der voorvleugels en langen zuiger. 

Kloek gebouwd; de palpen als bij Crocallis en de helft 
langer dan de kop, met breed, ruigbehaard, iets opgerigt 
middenlid en vrij lang, dun, bijna horizontaal eindlid; zij 
zijn overigens bij het mannetje niet grooter dan bij het 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 33 


wijfje. Kop ruigbehaard. Sprieten bij den man gebaard, 
bij het wijfje gekerfd. Thorax dik wollig; achterlijf kort, 
dik, stomp kegelvormig. 

Bij het wijfje zijn thorax, achterlijf en voorvleugels 
eenkleurig reebruin, de laatsten fijn bruin gesprenkeld, 
aan den achterrand en op de franje iets donkerder, met 
zwart, blaauwgrijs gerand middenpunt en eene ongebogen, 
getande bruine lijn op drie vierden, die uit een blaauw- 
grijs donkergerand vlekje bij de vleugelpunt voortkomt. 
Het eene mannetje is iets bleeker, meer okerkleurig , 
doch de voorvleugels tot aan de dwarslijn sterk en grof 
donkergrijs besprenkeld en wel naar achteren in toenemende 
mate, zoodat de besprenkeling voor de dwarslijn bijna tot 
een’ band ineenvloeit. Achter de lin is zij over het geheel 
fijner, doch vormt voor den achterrand nog eene stippenrij. 
Het tweede (afgebeelde) mannetje is in grondkleur iets don- 
kerder dan het wijfje en zijne voorvleugels zijn voor het 
grootste gedeelte door een’ bruingrijzen band bedekt, waarop 
het middenpunt duidelijk uitkomt. Het vlekje onder de 
vleugelpunt is ook bij dit exemplaar grooter en bijna wit. 

Achtervleugels en onderzijde grijsgeel met zwarte midden- 
punten en grove, bandvormig ineenvloeijende besprenkeling. 

Met N° 63 gemerkt. 


FAMILIA V, BOARMIDAE GUENEE. 


Genus Boarmra Treits. 
I. 
tt 
27 Muscinaria m. — nov. sp. PI 2, f. 7. 
Antennis maris barbatis; alae supra cinnamomeo-fuscae , 
albo mgroque variegatae, maculis albis basalibus , 
apice dilutiores. 
Een mannetje van 45 mm. vlugt. 


Het exemplaar is hier en daar wat beschadigd, doch, 
l 3 


34 


GEUMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


blijkbaar onafgevlogen en daardoor de teekening geheel 
herkenbaar. 

Sprieten kort gebaard, aan het laatste derde gekerfd, 
bruin, zwart gevlekt. Palpen zwartbruin met twee lichte 
stippen. Achterrand der voorvleugels vlak gegolfd, die der 


achtervleugels zeer diep, bijna getand. Grondkleur van lijf 


en voorvleugels licht chocolaadbruin, met bleekere plekken, 
vooral in het midden. Voorvleugels met flaauwe, gebogen 
donkere dwarslijn aan den wortel; eene driekante vlek op 
een derde van den binnenrand is krijtwit ‚ met donkere 
schrapjes; juist daaronder ziet men een breede, fijn donker 
gestippelde band die bijna den geheelen wortel der achter- 
vleugels beslaat. Eene geslingerde, ongelijke middellijn 
volgt dan op de voorvleugels; op de achtervleugels is zij 
zeer onduidelijk, driedubbel, in zwarte langsstreepjes op 
de aderen verbreid. Tweede dwarslijn getand, onafgebroken 
op de achtervleugels doorloopende, eigenlijk zwart doch 
naar onderen bijna geheel wit beschubd, op de achter- 
vleugels wortelwaarts met zwarte streepjes op ader 2, 3 
en 4, de tanden in cel 4 der voor- en achtervleugels zwart 
gevuld, die in cel 5 der voorvleugels wit. Franjeveld in 
cel 5 der achtervleugels donkerder bruin, in cel 6 der voor- 
vleugels met een dik zwart dwarsstreepje. Onderzijde vuil 
geelwit, met dikke zwarte middenvlekken, de voorrand 
der voorvleugels met zwarte schrapjes, hun midden zwart 
bestoven, het punt-derde geheel zwart, doch de vleugel- 
punt zelve in cel 7 en 8 zuiver geelwit. Achtervleugels 
mede met gebogen zwarten band voor den achterrand, die 
naar onderen verflaauwt, aan ader 2 ophoudt; de vleugel- 
punt is in een deel van cel 6 en 7 zuiver geelwit. Franje- 
lijn donker, in de cellen tot stippen verdikt. Franje lang, 
onder en boven als de vleugels gekleurd; eene deelingslijn 
en de spits donkerder. Pooten geelwit, de voorpooten met 
zwart geteekend, de achterscheenen iets dikker, gewoon 
gespoord. 
Het exemplaar is met N° 64 gemerkt. 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 35 


Geheel anders gekleurd dan de soorten van Guenée’s 
afdeeling I. 


28 Fuscolimbaria m. — nov. sp. PI. 2, f. 8. 


Alba, maculis duabus basalibus et quarta parte limbi 
alarum anteriorum fuscis, costali tantum parte linearum 
Iransversarum maculis migris recognoscenda ; alis poste- 
rioribus sine puncto discoidali. 


Een gaaf mannetje van 36 mm. 

Om den zwarten rand der onderzijde tot ++ behoorende, 
doch overigens zonder verwanten in deze sectie en meer 
tot groep II naderende. 

Sprieten kort gebaard, de tweede helft draadvormig. 
Palpen grijs, donker gevlekt, weinig langer dan de kop. 
Deze, de halskraag en de wortelhelft der schouderdeksels 
wit, hunne tweede helft en de rug bruin. Achterlijf licht- 
grijs, de rug met donkerbruinen dwarsband bij den wortel. 

De vleugels zijn kort, afgerond; de achterrand der voor- 
vleugels geheel effen, die der achtervleugels in cel 5—7 
iets gegolfd, verder effen. Over het geheel zijn de vleu- 
gels gevormd als bij de kleinere Boarmia glabraria Hübn. 
waaraan de vlinder ook door kleur en teekening her- 
innert. 

Grondkleur wit, iets paarsachtig met enkele fijne zwarte 
schubben; twee vlekken aan den wortel en het achterrands- 
vierde der voorvleugels zijn licht koffijbruin, het laatste tegen 
den binnenrandshoek iets versmald, wortelwaarts regelmatig 
hol, op den achterrand in cel 3 en 7 vlekkig wit uitgesneden ; 
op de achtervleugels is slechts een klein plekje aan het 
eind van ader 6 bruin. Van de dwarslijnen loopt het 
vlekkige, zwarte begin aan den fijn zwart gekrasten voor- 

- vleugelvoorrand in het oog, doch overigens ziet men van 
haar alleen eenige vlekjes op de aderen en aan den binnenrand. 

Golflijn in den bruinen rand der voorvleugels vrij duide- 
lijk, zwart, franjewaarts met enkele blaauwgrijze schubben ; 


36 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


op de achtervleugels is zij grijs, flaauw, alleen het boogje 
in cel 4, bij het bruine vlekje, is dik zwart. Franjelijn 
gegolfd, zwart, doch afgebroken; in cel 4—6 der voor- 
vleugels met drie dikke zwarte, wortelwaarts gerigte 
streepjes. Franje wit, op de voorvleugels achter het bruin 
zwartgrijs gevlekt. 

Middenvlek op de voorvleugels grijs, doch geheel met iet- 
wat opstaande witte schubben bedekt; achtervleugels zonder 
middenvlek. | 

Onderzijde wit met flaauwe sporen der teekening van 
boven; de voorvleugels met groote zwarte middenvlek. 
Zwarte achterrand naar onderen verflaauwende, bij ader 
4 der achtervleugels ophoudende, op de voorvleugels aan 
den achterrand op ader 3 en in cel 6 en 7 wit ingesneden. 

Buik en pooten bruinachtig wit, de voorpooten aan de 
voorzijde zwart gevlekt, de achterscheenen verdikt, eene 
geelwitte pluim insluitende. 

Het exemplaar heeft geene aanduiding van vangplaats. 


IL. 
29 Elongaria m. — nov. sp. PI 2, f. 9. 


Alae elongatae, luteae, tenuiter nigro adspersae, unterio- 
rum parte altera accurate variegata seriebus subincur- 
vatis punctarum el denticularum migrarum; sublus 
anteriores fuscescenti-cinereae, posteriores canae, mar- 
ginem versus infuscalae; maris antenmis barbatis. 


Drie mannetjes, waarvan een zeer gaaf en frisch; 26 mm. 

Sprieten gebaard, het laatste zesde gekerfd. Palpen zwart 
met lichte spits. Vleugels lang, de achterrand der voor- 
vleugels zeer flaauw vlak gegolfd, die der achtervleugels 
vrij diep, bijna stomp getand te noemen. Grondkleur der 
bovenzijde grijsachtig geel, fijn zwart gesprenkeld en be- 
stoven. Deze besprenkeling en bestuiving is vooral digt op 
de voorvleugels die slechts tegen voor- en binnenrand van 
het middenveld en in cel 2 en 3 van het franjeveld hel- 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 37 


derder zijn, verder op de franjehelft der achtervleugels 
en op het achterlijf waar ring 2 en 3 geheel zwart zijn; 
de rug van dit laatste heeft buitendien 2 rijen driekante 
zwarte stippen. Voorvleugels aan den wortel met een ge- 
bogen donkerder dwarsband die uit zwarte lijntjes en stippen 
bestaat. Middenlijn onduidelijk, op de voorvleugels uit zwarte 
stippen op de aderen bestaande, op de achtervleugels eerst 
tegen den binnenrand duidelijk. Middenstippen klein, zwart. 
Tweede dwarslijn op de voorvleugels bijna ongebogen, 
dubbel, uit eene rij dikke zwarte stippen en eene rij zwarte 
pijlspitsen daar achter bestaande; op de achtervleugels is 
zij flaauw geslingerd en getand met eene donkergrijze, 
bijna zwarte schaduwlijn er digt achter. Golflijn op de 
voorvleugels parallel met de tweede dwarslijn, juist in het 
midden tusschen deze en den achterrand, zeer sterk ge- 
tand, bijna wit; op de achtervleugels is zij zeer flaauw, 
zwartgrijs afgezet. Franjeveld der voorvleugels met twee 
rijen dikke zwarte stippen, de achterrand tusschen de tweede 
rij met de grondkleur licht gevlekt. Franjelijn der achter- 
vleugels dik zwart. Franje bruingrijs. 

Onder zijn de voorvleugels zwartgrijs, met zwart mid- 
denvlekje en in het midden gelen, zwart geschrapten voor- 
rand; achtervleugels grijswit, tegen den achterrand zwart- 
grijs bestoven. Franjelijn geheel zwart; franje grijsgeel. 
Pooten grijsgeel, het voorpaar zwart gevlekt, de achter- 
scheenen een weinig dikker, gewoon gespoord. 

Een der exemplaren is den 30” Maart bij Ubaque ge- 
vangen, de anderen den eersten April bij Cucqueta. 

Geene van Guenée’s soorten dezer afdeeling heeft de 
kleur en teekening van Elongaria. 


30 Odysiata m. — nov. sp. Pl. 3, f. 1. 


Alae elongatae, lucide canae, plagis ferruginosis et 
fuscescentibus, lineis transversalibus hic illic e seriebus 
punctarum fuscarum constantibus; subtus obscure cine- 
reae, parle anteriore alarum poshcarum dilutiori. 


38 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


Een gaaf wijfje van 24 mm. 

Zeer aan Odysia Molaria Guenée herinnerend, doch 
kleiner en scherper geteekend. Guenée beschrijft het wijfje 
van die soort (de andere sekse kende hij niet) met lang 
gebaarde sprieten; ik vermoed hier eene dwaling of ver- 
valsching. Overigens houd ik zijne bovengenoemde Odysia 
voor eene echte Boarmia, even als mijne nieuwe soort, niet- 
tegenstaande haren Eupithecien-achtigen habitus, stellig is. 

Palpen zwartbruin met witte schubben aan de spits. 
Sprieten gekerfd. Lijf en de als bij de voorgaande soort 
gevormde, slechts op ader 5 der achtervleugels iets dieper 
uitgesneden achtervleugels heldergrijs; de voorvleugels in 
in het midden van cel 1° en 4 en aan den wortel met 
drie flaauwe roestkleurige plekken. Dwarslijnen door zwart- 
bruine stippen op de aderen aangeduid, de tweede tegen 
den binnenrand der voorvleugels en vooral op de achter- 
vleugels, zamenhangend, donkergrijs. Golflijn door donker- 
grijze plekken en eene rij van zwarte stippen aangeduid. 
Franjelijn donkergrijs, in de cellen der voorvleugels tot 
zwarte stippen, en die der achtervleugels tot zulke boogjes 
verdigt. Middenpunten klein. Franje als de vleugels. Onder- 
zijde ongeteekend donkergrijs, de binnenrandshelft der 
achtervleugels lichter, de voorvleugels aan den voorrand 
haarfijn geelachtig. 

Verwanten ken ik niet in deze sectie. 

Den 27” Maart bij Ubaque gevangen. 


VS 


31 Aguataria m. — nov. spec. pl. 3, f. 2. 


Alae latae, supra luteae, punetis discoidalibus et fascia 
transversal secunda indenlala non incurvata migris, 
cellulis 4° et 5° alarum anteriorum nigro-punctatis ; 
subtus cinereo-flavae, fuscedine adspersae, fascia ob- 
fuscata prope marginem posteriorem. 


Een gaaf mannetje van 38 mm. en een iets beschadigd 
van 42 mm. 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 39 


| Sprieten met gekerfd puntvierde. Achterrand der vrij 
breede voorvleugels bijna effen, die der achtervleugels 
flaauw gegolfd, in het midden iets uitgesneden. Grondkleur 
leemgrijs, grijsbruin gesprenkeld, tegen den achterrand der 
vleugels iets digter. Eerste dwarslijn donkerbruin, rond 
gegolfd; middenlijn der voorvleugels geslingerd, flaauw, 
op de achtervleugels dik, ongebogen, zwartbruin; achter 
haar eene grijsbruine schaduwstreep, op beiden vóór de 
dikke zwarte middenstip. Tweede dwarslijn dik, kort ge- 
tand, op de voorvleugels steil en daar in cel 6, 3 en 2 
uitgewischt, in cel 1° met een rond boogje, op de achter- 
vleugels aan ader 7 iets verder franjewaarts beginnende 
en verder bijna ongebogen; hare kleur zwartbruin. Golflijn 
uiterst flaauw, op de voorvleugels in cel 4 en 5 aan beide 
zijden met twee zwarte stippen op donkerder bruinen grond, 
op de achtervleugels wortelwaarts in alle cellen met ongelijke. 
Franjelijn niet donkerder, op de voorvleugels in cel 3—6, 
op de achtervleugels in cel 1°, 2 en 3 met grootere of 
kleinere zwarte stippen. Franje als de vleugels. 

Achterlijf bleekbruin; in de zijden met twee ten deele 
zwarte pluimpjes. Onderzijde grijsgeel, met grove donker- 
grijze, tegen den achterrand tot eene streep verdigte be- 
sprenkeling. Men ziet verder eene flaauwe booglijn, zwarte 
middenstippen en fijnere op de franjelijn. Pooten grijsgeel, 
allen buitenwaarts zwart gevlekt, de achterscheenen veel 
dikker, met eene lange pluim van half zwarte en gele 
haren, de achtertarsen zeer kort. 

Het boven beschreven voorwerp is met N° 63 gemerkt. 

Het later ontvangen, minder gave, zonder aanduiding 
van vangplaats, heeft op de franjelijn in alle cellen der 
voor- en achtervleugels even groote, dikke zwarte stippen. 

Door de grondkleur en vleugelvorm van de vier soorten 
van Guenée’s afdeeling V onderscheiden. 


40 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


FAMILIA VII, GEOMETRIDAE GUENEE. 


Genus GEoMETRA L. 
IV. 
re 


32 Iridaria Guenée. 
Een mannetje, den 27° Maart bij Ubaque gevangen. 
De voorrand der voorvleugels is voor een derde roodbruin. 
Volgens Herrich-Schiffer zoude deze soort eene zuivere 
Eucroshs zijn; ook volgens Lederer. 


Genus Dvyspreris Hb. Gn. 


33 Legitimaria Guenée. 


Een afgevlogen wijfje zonder aanduiding van vangplaats. 
Het genus Sparta Staud., Celenoptera Led. is zeer na aan 
Dyspteris verwant en kon misschien wel vervallen. In Herrich- 
Schäffer's tabel is Dyspleris verkeerd geplaatst, de vlinders 
zijn Phytometrinen, verwant aan Lobophora, hetgeen de aderen 
der voorvleugels ook aanwijzen, doch van alle mij bekende 
Spanners verschillende door de ongewoon ver van den voorrand 
der middencel verwijderde ader 8 der kleine achtervleugels, 
welke ader met de middencel door eene zeer lange dwarsader 
verbonden is. 


Genus RacHEospiLa Guenée. 


Volgens Herrich-Schäffer zouden de beide volgende soorten 
tot zijn al te zeer gemengd genus Geometra behooren. Naar 
Lederer’s en mijn eigen, in de Vlinders van Nederland gevolgd 
systema moeten zij in het genus Phorodesma komen. Beiden 
houd ik ze voor nieuw, de eene (Leucoceraria) onderscheidt 
zich door de vier evengroote, ronde in het midden paarswitte 
middenvlekken en de groote paarse vlek die cel 1° en 1° der 
voorvleugels in den binnenrandshoek beslaat; de tweede (Rufi- 
dorsaria) is aan Miccularia Guenée na verwant, doch heeft ook 
groote, op de achtervleugels iets kleinere middenvlekken en 
het achterlijf is op de bovenzijde rood. 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 41 


34 Leucoceraria m. — nov. spec. Pl. 3, f. 3. 


Antennis albis; alae porriaceo-virides, maculis submagnis 
discoidalibus et limbo purpureis, angulis posterioribus 
violaceis. 


Twee gave mannetjes van 19 mm. vlugt. 

'  Palpen purperrood; kop wit, een dwarsbandje boven 
aan het gezigt en een in den nek purperrood; sprieten 
wit. Thorax in het midden leemgeel; de schouderdeksels 
groen; eene vlek op het schildje wit. Achterlijf roodbruin, 
de zijden en pluimpjes op den rug wit. Voorvleugelpunt 
duidelijk; achtervleugels met afgeronde punt en zeer duide- 
lijken staarthoek; beschubbing dun, vrij grof. Grondkleur 
lookgroen, het aderbeloop geelachtig; de voorvleugel-voor- 
rand purperrood; eene uiterst flaauwe, aan den binnenrand 
der achtervleugels met een paars vlekje eindigende getan- 
de dwarslijn staat op twee derden en is bleek paars. 
Middenvlekken vrij groot, rond, purperkleurig, in het 
midden met paarswitte schubben. Franjelijn in alle cellen 
met paarse, wit beschubde halvemaantjes, in cel 1° en 1° 
van voor- en achtervleugels met eene groote, paarswitbe- 
schubde, vervloeijend geel gezoomde vlek. Franje paars- 
wit met paarse lijn over de wortelhelft. Onderzijde groen- 
wit, als boven geteekend, doch de vlekken in de binnen- 
randshoeken slechts van boven doorschijnend. 

De exemplaren zijn met N° 62 gemerkt. 


35 Rufidorsaria m. — nov. spec. Pl. 3, f. 4. 


Antennis albis, flavobarbatis, abdomine purpureo ; alae 
porriaceo-virides , maculıs discoidalibus et limbo quinquies 
dilatato purpureis. 


Een gaaf mannetje van 17 mm. 

Vleugelvorm als bij Miccularia Guenée; d. i. de voor- 
vleugels kort en breed driehoekig, de achtervleugels in de 
rigting van het achterlijf verlengd. 

Palpen en kop purperrood, enkele schubben onder aan 


42 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


het gezigt, een streepje tusschen de geelgebaarde sprieten 
en de schaft van deze wit. Thorax met groene schouder- 
deksels, de rug vóór geelachtig, naar achteren in het 
donkere purperrood van het witgepluimde en gebuikte 
achterlijf overgaande. Grondkleur der vleugels lookgroen, 
de voorvleugelvoorrand in het midden wit, middenvlekken 
purperrood, op de achtervleugels kleiner; achterrand mede 
purperrood, op de voorvleugels tweemaal, op de achter- 
vleugels driemaal tot groote, paarswit beschubde vlekken 
verbreed. Ook de binnenrand der achtervleugels is bijna 
geheel purperrood. Franjelijn fijn wit. Franje bleek purper. 
- Onderzijde als boven geteekend maar alles bleeker er flaauwer. 
Het exemplaar is den 18° Januarij aan de Rio Magdalena 


gevangen. 


FAMILIA VII, MECOCERIDAE GUENEE. 
Genus Mecoceras Guenée. 
36 Nitocris Cramer (Nitocritaria Guenée). 


Ken wijfje dat den 25” Januarij 1871 bij Conejo aan de 
Rio Magdalena gevangen is. 

Guenée verwijt aan Hiibner, dat hij eene fictieve varie- 
teit heeft afgebeeld. Ik moet echter den laatsten van die 
beschuldiging vrij pleiten, want op ’s Rijks Museum van 
Natuurlijke Historie te Leiden bevindt zich een exemplaar 
uit Suriname, dat ongeveer dezelfde kleur heeft als de 
door Guenée gewraakte afbeelding van Hübner. 

Nitocris Cramer behoort tot Herrich-Schäffer's genus 


Ametris. 


FAMILIA IX, PALYADAE GUENÉE. 
Genus Panyas Guenée. 


37 Fimbriaria Cramer — (Imperata Guenée). 


Een wijfje met N° 63 gemerkt. Genus Chrysotaenia 
Herrich-Schäffer. | 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 43 


38 Prospectata m. — nov. sp. Pl. 3, f. 5. 


Coerulescenti-grisea, subsericea, macula ocellata alarum 
anticarum discoidali, lineola in vena transversali 
posticarum et lineis duabus ante marginem posteriorem 
ferruginosis, hic illie squamis mitentibus indutis, illa 
exteriore alarum posticarum quatuor maculis nigro et 
argenteo squamosis. 


Een iets afgevlogen wijfje van 27 mm. 

De voorvleugelpunt en de staarthoek der achtervleugels 
zijn iets stomper dan bij Fimbriaria, doch overigens zijn 
bouw en aderbeloop eveneens en behoort de vlinder dus 
ook tot Chrysotaenia H. S. 

Grondkleur van lijf en vleugels licht paarsgrijs, de 
laatsten iets glanzig. Zij hebben bij den wortel sporen 
eener eerste dwarslijn van dikke, zilvergrijze, blinkende 
schubben, op de dwarsader der voorvleugels eene roest- 
bruine O die mede met zulke schubben is versierd en op 
die der achtervleugels een bruin streepje, waarop ik even- 
eens blinkende schubben zie. Voor den achterrand ziet 
men twee bruine dwarsstrepen die op de voorvleugels vrij 
steil en geslingerd zijn en op de achtervleugels gebogen, 
met den rand parallel. Aldaar draagt de laatste eene ri 
van vier verheven stippen van blinkende schubben die aan 
de franjezijde eenige zwarte hebben; enkele blinkende 
schubben staan ook op de eerste streep tegen den binnen- 
randshoek. Franje grijs, ongeteekend. Onderzijde grijswit, 
de voorvleugels met eene roestbruine middenvlek en ach- 
terrandsstreep die op ader 5 eenen tand heeft. 

Geene aanduiding van vangplaats. 


Genus OPHTHALMOPHORA Guenée. 
39 Formosanta Cramer (Formosantata Guenée). 


Twee wijfjes, op 20 en 21 Januarij bij Yondo en Badillo 
aan de Rio Magdelena gevangen. 
Dr. Herrich-Schäffer brengt ook deze soort tot zijn genus 


44 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


Chrysolaenia, doch het verschil in vleugelvorm is te groot 
om deze soorten bijeen te laten en dus kan het zeer 
homogene genus Ophthalmophora van Guenée zeer wel 
blijven bestaan. De nervuur is bij Fimbriaria en Formosanta 
dezelfde. 

Guenée’s Corinnaria houd ik voor synoniem met Formosanta. 
Behalve de twee door hem vermelde Cramer’sche soorten 
van dit genus vind ik er in het werk van mijn’ landgenoot 
nog twee die mede blijkbaar daartoe behooren, namelijk 
Hylaria pl. 113 F. en Corinna pl. 29 H. 

De pooten zijn bij deze en de volgende soorten dun, 
glad beschubd, gewoon gespoord en de achterscheenen 
niet het minste verdikt. 


40 Lyonetaria m. — nov. sp. PI. 3, fig. 6. 


Alae anteriores fusco-griseae costa concolore, anguli pos- 
lerioris cellulis 1a et 1b albescentibus ; posteriores fascia 
basali incurvata flavescenti-alba et ocellula in cellula 
quinta. 


Een vrij gaaf mannetje van 30 mm. 

Onderscheidt zich van al de bekend gemaakte soorten 
door de zuiver donkergrijze voorvleugels met eenkleurigen 
voorrand, die op het midden van dezen slechts een flaauw 
spoor eener gezwaaide lichtere dwarslijn vertoonen. De 
binnenrand is in de franjehelft van cel 12 en daarboven 
in een even breed, doch korter streepje van cel 1b wit. 
Franje als de vleugel. Op de achtervleugels is de wortel 
eveneens gekleurd als de voorvleugels; het overige ach- 
ter een franjewaarts vervloeïjend licht okergeel gezoomd, 
tegen den voorrand iets verbreed dof wit dwarsbandje, 
helderder grijs en van ader 5 af tot den binnenrand fijn 
donker bestrooid. Verder ziet men bij den achterrand, 
op twee derden van cel 5 een rond, zwart, geelgerand, 
wortelwaarts ter halve breedte steenrood afgezet oog met 
groenzilveren vlek in de franjehelft, dat slechts de halve 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 45 


grootte heeft der oogvlek van Formosanta. De geheele 
achterrand, doch tegen den binnenrandshoek in sterk af- 
pemende mate, is met groenzilveren schubben gezoomd. 
Zoodanigen vertoonen zich ook wortelwaarts van de roode 
afzetting van het oogvlekje en franjewaarts van den witten 
wortelband tegen den binnenrand. Franje bleek okergeel 
tot ader 4; van daar tot den staarthoek grijs. Sprieten 
gebaard met draadvormig puntvierde. Lijf donkergrijs met 
grijsgele staartpluim. Onderzijde ongeteekend grijswit, het 
achterrands-derde der voorvleugels donkergrijs, 
Het voorwerp heeft geene aanduiding van vangplaats. 


FAMILIA X, EPHYRIDAE GUENÉE. 


Genus Zonosoma Lederer. 
(Ephyra Dup. Gn.) 
41 Conspicillaria m. — nov. sp. PI. 3, f. 7. 


Alae subdentatae, pallide luteae, rude sed aequaliter 
rufopunctatae, costa fusca, liners transversalibus et 
lunulis marginalibus brunneis, maculis discoidalibus 
ocelliformibus niveis, rufolimbatis. 


Een gaaf mannetje van 19 mm. 

Naar vleugeladeren, sprieten en pooten eene ware 
Zonosoma doch met getand-gegolfden, op ader 5 der 
achtervleugels zelfs iets uitgesneden achterrand. Ook zijn 
de voorvleugels spitser en is het dier tengerder gebouwd dan 
onze Europeanen. Grondkleur bleekgeel als bij Punctaria L., 
doch zeer sterk en grof rood bestoven; kop, halskraag en 
de geheele voorrand. der voorvleugels zwartgrijs, de dwars- 
lijnen en de halve maanvormige streepjes der franjelijn 
zeer scherp, roodbruin. Vier vrij groote donkerrood ge- 
rande, helderwitte middenvlekken. Onderzijde grijswit met 
flaauw van boven doorschijnende teekening. 

Van Guenée’s exotische soorten is geene zoo na met 
Conspicillaria verwant dat het noodig zoude zijn het onder- 


46 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


scheid nader te behandelen, doch Herrich-Schäffer beschrijft 
in het Correspondenzblatt des Zool.-Min.-Vereins zu Regens- 
burg 1870 p. 180 twee species die zeer nabij de mijne 
komen Nanularia en Coecaria (in het voorbijgaan zij op- 
gemerkt dat Guenée reeds eene Ephyra coecaria heeft en 
Henrich-Schiffer’s soort dus anders moet heeten). Van de 
genoemde 2 soorten wordt echter niet gezegd dat de 
voorrand der voorvleugels zwartgrijs is, eene bijzonderheid 
die aan Herrich-Schäffer niet ontgaan zoude zijn. Ook 
noemt hij de grondkleur ,,weisslich”. 

Het voorwerp is door Baron von Nolcken den 27” Maart 
1871 bij Ubaque gevangen. 


42 Olivaria m. nov. sp. Pl. 3, f. 8. 


Alae anteriores integrae, posteriores subdentatae. Supra 
obscure olivacea, lineis transversalibus intensioribus, 
alis anterioribus macula nigra discoidali, posterioribus 
bina alba; subtus anteriores rufae, posteriores albae. 


Een iets afgevlogen mannetje van 21 mm. 

Eveneens gebouwd als de voorgaande soort, de achter- 
rand der voorvleugels echter geheel ongebogen en effen. 

Bovenzijde donkergroen, iets olijfkleurig, de voorvleugels 
met eene donkerder eerste dwarslijn. Middenschaduw even- 
eens donkergroen, ongebogen, genoegzaam ongetand, naar 
onderen ietwat verdikt, op de voorvleugels achter eene dikke 
zwarte middenstip heengaande, op de achtervleugels over 
eene dubbele witte donkergroen gerande. Tweede dwars- 
lijn vrij digt bij den achterrand, daarmede parallel en fijn 
getand. Franjelijn met donkergroene streepjes. Van de 
franje zijn slechts weinige groene overblijfsels te zien. 

Onderzijde ongeteekend; de achtervleugels groenwit, 
hunne dikke franjelijn en de geheele voorvleugels steen- 
rood. Gezigt en palpen roodbruin. Lijf boven ontschubd; 
onder geelwit als de pooten. 

Geene aanduiding van vangplaats. 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 47 


FAMILIA XI, ACIDALIDAE GUENEE. 
Genus CamBocra Guenée. 


Guenée plaatst dit genus in eene familie met Acidalia, doch 
zeer ten onregte, want het heeft er niets mede gemeen, even- 
min als zijn genus Asthena. Beiden zijn Phytometrina en wel 
na aan Larentia H.S. verwant, waarvan zij naar de vleugel- 
aderen niet eens scherp te scheiden zijn, omdat eene der soorten 
van Asthena Guenée (Candidata W. V.) eene gedeelde aanhangcel 
der voorvleugels bezit. De vleugelvorm levert echter een vol- 
doend kenmerk op en ook de teekening heeft iets eigenaardigs. 

Guenée merkt op dat de Cambogia’s zeer gemeen in Amerika 
moeten zijn; de verzameling van den heer von Nolcken be- 
vestigt dit, want daarin bevinden zich niet minder dan negen 
soorten die tot Cambogia konden worden gebragt. De vlinders 
echter ten opzigte der vleugeladeren onderzoekende, vind ik dat 
een gedeelte eene ongedeelde aanhangcel der voorvleugels bezit 
(even als onze europesche Asthena (= Hydrelia, Herr.-Sch) syl- 
varia, luteata, obliterata, doch een ander in het geheel geene 
aanhangcel heeft. De soorten met aanhangcel onderscheiden zich 
voorts door den oorsprong van ader 11 der voorvleugels, die 
boven aan den steel van 7—11 ontspringt in plaats van geheel 
onderaan zoo als bij de Europeanen, en bij allen hebben de 
mannetjes gebaarde sprieten. Het genus Cambogia zoude dus 
behouden kunnen worden voor de species zonder aanhangcel en 
Asthena (Hydrelia) in drie sectiën worden gesplitst, waarover 
zie bij dat genus. Van Cambogia Gn. ontving ik 6 soorten waarvan 
2 beschreven zijn en 4 nieuw; eene is evenwel niet voor 
publicatie vatbaar. - 


43 Meliadaria Guenée. — PI. 3, f. 9. 


Een gaaf mannetje van 21 mm. dat tot Guenée s var. A 
behoort, doch geene witte vlek op den als de vleugels ge- 
kleurden fraai gelen kop tusschen de sprieten heeft. Ik zie 


48 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


integendeel daar een paars vlekje. Overigens komt het 
voorwerp met de beschrijving overeen. 
Het is den 2° April 1871 bij Cucqueta gevangen. 


44 Adimaria m. — nov. sp. PI. 3, f. 10. 


Dilute flava, lineis undulatis gracilioribus canis subm- 
fentibus novem in alis anticis, sex in posticis; subtus 
e flavo alba, costa lata fusca. 


Een gaaf mannetje van 21 mm. 

Bovenzijde bleek groenachtig kanariegeel; het gezigt, 
behalve geheel onderaan, kaneelbruin, de schedel tusschen 
de sprieten wit, het achterhoofd geel. Voorvleugels met 
bleek roodachtigen voorrand; vier paar fijne, gegolfde licht- 
grijze iets glanzige lijnen staan even ver van elkander, en 
voor den achterrand (dezen onder ader 3 volgende) ziet 
men nog eene ongepaarde lijn. Achtervleugels met drie 
paar lijnen. Geene middenpunten. Franjelijn met lange 
donkerbruine stippen op de aderen. Onderzijde geelwit, iets 
glanzig, de voorrand der voorvleugels donkerbruin, op de 
wortelhelft zeer breed, onregelmatig, iets streeperig over 
het vleugelvlak verbreid, overigens geene teekening. Voor- 
pooten buitenwaarts bruin, de overigen geelwit. 

Het exemplaar is met N° 20 gemerkt. 

Aan Marcearia Guenée herinnerend, doch door de fijne 
teekening en den onder breed donkeren voorvleugelvoorrand 
onderscheiden. 


45 Sagittaria m. — nov. sp. Pl. 3, f. 11. 


Aurata, fusco adspersa, fascia lata arcuata purpureo- 
brunnea, ex qua in vera quarta alarum anticarum 
villa versus marginem. 


Twee vrij gave mannetjes van 17 en 18 mm. 

Herinnert aan Schidax Semissaria HS. (volgens dezen 
eene Acidalia) doch is geel in plaats van grijs en de vleugels 
hebben maar ééne dwarslijn, Bovenzijde goudgeel met roest- 


| UITGEGEVEN DOOR 


‚VEREENIGING 


ONDER REDACTIE VAN 


oe PETS STREET TT 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 49 


bruine schrapjes die zich voor doen als sporen van een 
onregelmatig netwerk. De bovenhelft van het gezigt, de 
halskraag, de voorhelft van den thorax en de voorrands- 
wortel der voorvleugels zijn paarsbruin. Nog iets donkerder 
is eene dikke, flaauw gebogen, aan den voorvleugel- 
voorrand tot bijna aan de punt vlekkig verbreede boogstreep 
der geheele bovenzijde waaruit over ader 4 der voorvleu- 
gels eene dikke langsstreep naar den achterrand loopt; 
deze streep vult ook den wortel van cel 3. Achter de 
boogstreep ziet men nog eene hoekig geslingerde rij van 
roestbruine vlekjes. Franjelijn met bruine vlekjes in de 
cellen die naar den binnenrandshoek der achtervleugels 
grooter worden. Franje als de vleugels; ongeteekend, op 
ader 4 der voorvleugels paarsbruin. Middenpunten der 
voorvleugels dik. Onderzijde als boven geteekend, doch de 
grond bleeker, de lijnen en stippen vlekkiger. 

De voorwerpen zijn met N° 63 geteekend. 

Door de teekening der voorvleugels, die eenigzins op 
eenen boog met pijl gelijkt, van de overige soorten onder- 
scheiden. 


46 Hyriata m. — nov. sp. PI. 3 f. 12. 


Dilute fulva, alarum anticarum costa et fasciolis 
duabus subincurvatis, posticarum fascia incurvata ante 
medium et duabus angulalis post medium, dilute 
purpureis. 


Een gaaf mannetje van 13,5 mm. 

lets lichter geel dan Sagittaria, meer aan de kleur van 
chromaatgeel herinnerend. Kop geheel bleekbruin, slechts 
een streepje tusschen de sprieten geel. Voorhelft van den 
thorax en eene breede, vlekkige streep langs den voorrand 
der voorvleugels bleek purperrood; deze streep verlaat den 
voorrand even voor de helft en loopt uit in eene groote 
driekante bleek purpere vlek, die bijna tot aan de vleugelpunt 
komt en het uitgangspunt is eener breede, eveneens ge- 


kleurde streep voor den achterrand; deze streep is onregel- 
4 


50 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


matig, vlekkig, in cel 3 tot aan den rand verbreed, op 
ader 1 en bij het begin afgebroken; achter haar, doch nog 
voor de franjelijn ziet men nog eene rij vlekjes. Over het 
midden van den vleugel loopt eene dergelijke breede streep 
als de beschrevene en op een derde van den binnenrand 
staat een purperrood vlekje. Achtervleugels met drie strepen ; 
eene gebogene, tegen den binnenrand verbreede op een 
derde; twee bij den achterrand zijn parallel en op ader 4 
gebroken; alle drie vlekkig, hier en daar afgebroken. 
Franje iets donkerder dan de vleugels, ongeteekend. Geene 
middenpunten. Aan de onderzijde is de grond bleeker en 
de teekening als boven, doch zeer vervloeid en verstoven, 
zoodat het geel bijna geheel bedekt is. 

De sprieten zijn bijzonder fijn gebaard. 

Verwant aan Cambogia gemellaria Guenée, doch geheel 
anders geteekend. 

Het exemplaar is op 24 Januarij 1871 bij Mochila gevangen. 


47 Apyraria Guenée. 


Drie mannetjes. Guenée’s beschrijving is goed en duidelijk. 
De voorwerpen zijn met N° 34 gemerkt. 


Genus AstHENA Hübn. 


Guenée zegt dat dit genus „un facies particulier” heeft, dat 
het „tres-soutenable à ses yeux” maakt. Het is waar, zijn oog 
is te geoefend om niet te gevoelen dat het zeer van Acidaha 
verschilt en het is jammer dat hij zich hier en in de meeste 
andere dergelijke gevallen alleen door zijn instinct liet leiden, 
in plaats van als een wetenschappelijk mensch naar de oorzaken 
der ontvangene indrukken te vorschen en de kenmerken zijner 


dikwijls zeer goede genera behoorlijk vast te stellen. Het onder- 


scheid van Cambogia en Asthena heb ik bij de voorgaande -vijf 
soorten besproken en aldaar aangemerkt, dat de mij bekende 
soorten van Asthena tot drie sectiën konden gebragt worden en 
wel aldus : | 


ST. THOMAS EN JAMAICA. DI 


I. Aanhangcel der voorvleugels gedeeld, ader 11 nabij den 
wortel uit den steel van 7—11 ontspringende. Sprieten 
van het mannetje stomp getand (Candidata W. Verz.). 


II. Aanhangeel der voorvleugels ongedeeld. 


A. Ader 11 der voorvleugels als bij I. Sprieten van het 
mannetje gekerfd (Sylvaria HS, Obliterata Hfn.) of 
draadvormig (Luteata W. Verz.). 


B. Ader 11 der voorvleugels met 9 en 10 bij de vleugel- 
punt ontspringende. Sprieten van het mannetje ge- 
baard (Subcrocrearia m. en Relaxaria m). 


Anseraria HS. en Nymphulata Gn. zijn mij onbekend, evenzoo 
de drie exotische soorten van Guenée. 


Blomeri Curtis is geene Asthena maar eene Cidaria. Asthena 
ondinala Guenée is misschien wel eene aan mijne Thalassinata 
verwante Acidalia. 


48 Subcrocearia m. — nov. sp. Pl. 4, f. 1. 


Fuscescenti-crocea, vittis multis indentatis fuscis, punclis 
discoidalibus nigris et quatuor maculis griseis marginem 
versus. Alarum anteriorum cellula appendiculata indivisa 
et vena 11° perbrevi; maris antennis barbatis, migris. 


Een gaaf mannetje van 23 mm. 

Maakt den indruk als of het eene meer ontwikkelde, 
sterker geprononceerde Luteata was. De grondkleur is 
donkerder, onzuiver safraangeel en ook de teekening die 
eveneens aangelegd, doch te gelijk scherper, meer getand 
en vlekkiger is. 

Sprieten grauwbruin; gezigt licht kaneelbruin; schedel 
geel; halskraag paarsbruin, ook de voorvleugelwortels en 
de teekening voor een gedeelte; hare fijnere lijnen zijn 
meer kaneelbruin; eene vlek die de wortels van cel 3 en 
4 beslaat, eene grootere onregelmatig vierkante op den 
achterrand (ook op de achtervleugels) en eene kleine op 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


twee derden van den binnenrand zijn zwartgrijs. Nader 
beschouwd, ziet men dat van den voorvleugel-voorrand 
een aantal getande lijnen uitgaan, doch ongeveer halfweg 
den vleugel verflaauwen. Vier duidelijkere in het midden, 
waarvan de buitenste bijna zwart is, vormen eenen in cel 2 
zeer flaauwen band, die aan den binnenrand en in cel 3 en 4, 
als boven beschreven, zwartgrijs is. Bij de voorvleugelpunt 
is het begin van drie of vier lijnen tot eene groote paars- 
bruine vlek ineengevloeid; zij worden in cel 3 en 4 door 
de vierkante zwartgrijze vlek afgebroken en zijn aan den 
binnenrandshoek tot eenige halve-maantjes verbreed. 

Achtervleugels bijna eveneens geteekend, alleen zijn eenige 
lichtbruine lijntjes op de wortelhelft fijner en de middenste 
donkere, ook hier bijna zwarte lijn aan den binnenrand het 
dikst, zonder veel zwartgrijs. Voor- en achtervleugels hebben 
zwarte middenpunten, het achterlijf eene zwarte vlek aan 
den wortel. 

Onderzijde als boven gekleurd en geteekend doch alles 
veel flaauwer en bleeker. Franjelijn onder en boven met 
lange bruine stippen. 

Het voorwerp is met N° 63 gemerkt. 


49 Relaxaria m. — nov. sp. PI. 4, f. 2. 


Citrea, griseo et dilute brunneo picta, punctis discoida- 
libus et marginalibus atris. Alarum anteriorum cellula 
appendiculata indivisa et vena undecima perbrevi. 
Antennae maris barbis griseis, caule albo. 


Een vrij gaaf mannetje van 21 mm. 

De teekening is weder ongeveer evenzoo aangelegd als 
bij Luteata en Subcrocearia, doch hier veel flaauwer, als half 
uitgewischt en vervloeid en ook bleeker. 

Sprietschaft wit, de baarden donkergrijs; kop grijsbruin, 
tusschen de sprieten bijna wit. Grondkleur der vleugels 
eigenlijk citroengeel, doch zoo zeer door de vervloeide vuil 
lichtbruine en donkergrijze teekening bedekt dat zij slechts 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 53 


in eene smalle streep over het midden der vleugels zuiver 
bovenkomt. Vooral de wortelhelft der voorvleugels van de 
middenader tot den voorrand is verduisterd ; het midden wordt 
ingenomen door eene breede donkergrijze en bruine streep, 
welke franjewaarts vrij scherp begrensd, flaauw rand gegolfd 
is. Op de achtervleugels is de wortel zuiverder, de midden- 
streep is hier ongegolfd, smaller, wortelwaarts zeer vervloeid , 
franjewaarts onafgebroken geel afgezet. De tweede helft 
der vleugels is met drie flaauw gegolfde bruingrijze lijnen 
en vele bruine besprenkeling digt bedekt en de voorvleugels 
hebben in cel 3, 6 en aan den voorrand drie grijsbruine 
langsvegen, die van den middenband uitgaan. Middenpunten 
duidelijk en zwart; evenzoo de fijne, scherpe, donkerbruine 
franjelijn in de cellen met scherpe zwarte stippen. Franje 
geel, met grijsbruine deelingslijn. Lijf bruingrijs, de rug 
van den thorax donkerder. 

Onder is de grond bleeker, doch de teekening zuiverder 
en daardoor duidelijker. 

Het voorwerp is den 1° April bij Cucqueta gevangen, 


Genus AcipaLia Tr. 


Veertien soorten die voorloopig tot dit cosmopolitische genus 
gebragt kunnen worden, zijn door den heer von Nolcken ver- 
zameld en ik moet allen voor onbeschreven houden; zes daarvan 
zijn echter niet in goede exemplaren voorhanden en kunnen 
dus met stilzwijgen worden voorbijgegaan. De anderen echter 
hebben voor het meerendeel iets zeer karakteristieks, hetwelk 
de herkenning gemakkelijk moet maken en ook wel later aan- 
leiding zal geven tot generieke afscheiding. 

Guenée heeft het genus in een aantal groepen verdeeld, doch 
gemakshalve de kenmerken van deze maar niet vermeld; daar 
evenwel de meesten eene of meer europesche soorten bevatten, 
is het niet moeielijk voor mij mijne acht nieuwe soorten zoo 
wat ongeveer op de juiste plaatsen in te voegen. Eene nieuwe 
groep zoude echter moeten worden gevormd voor de eerste, 


54 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


50 Thalassinata m. — nov. sp. Pl. 4, f. 3. 


Supra glauca, vittis costaque albis, sublus umicolor costa 
brunnea; alis posterioribus rotundatis, vemis 6° et 7° 
petiolatis. 


Drie exemplaren waarbij een gaaf paar. Twee mannetjes 
van 15,5 en 17 mm., een wijfje van 20 mm. 

Ondanks zijne groene kleur is deze vlinder eene echte 
Acidalia want de voorvleugels hebben eene ongedeelde aan- 
hangeel, ader 5 der achtervleugels staat juist in het midden 
tusschen 4 en 6; 3 en 4 derzelfde vleugels zijn gescheiden, 
de sprieten van het mannetje fijn bewimperd met gekerfden 
schaft; de bij het wijfje gewoon gevormde achterpooten 
hebben een paar sporen en zijn bij het mannetje korter, 
ongespoord, aan de buitenzijde van den scheen van een 
pluimpje voorzien en hebben vrij korte tarsen. Asthena — 
ondinata Guenée is waarschijnlijk ook eene, aan mijne 
soort na verwante Acidalia. 

Palpen bruin; kop grijswit; lif en vleugels witgroen. 
De halskraag en voorrand der voorvleugels zijn vrij scherp 
wit; de vleugels hebben verder even voor het midden eene 
en op de kleinere franjehelft nog vier flaauw getande dwars- 
lijnen, die parallel met den achterrand loopen. Van deze 
lijnen is de eerste der voorvleugels — op een derde — iets 
donkerder groen dan de grond, de overigen wortelwaarts 
zoo gekleurd, franjewaarts wit, de derde het meest getand. 
De lijnen der achtervleugels zijn iets sterker getand en 
niet merkbaar donkerder afgezet. Franjelijn wit. Franje 
iets grijsachtig, ongeteekend. Middenpunten wit. Op de 
bijna ongeteekende onderzijde is de voorrand der voor- 
vleugels donkerbruin en ook hunne franjelijn; de franjelijn 
der achtervleugels heeft daarentegen slechts roestkleurige 
stippen. Ader 6 en 7 der afgeronde achtervleugeis zijn 
gesteeld. 

De soort behoort tot het geslacht Ptychopoda H.S., 
Acidalia Led. 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 55 


De exemplaren zijn 28 Januarij 1871 bij Honda aan de 
Rio Magdalena gevangen. 


F. 
51 Computaria m. — nov. sp. PI. 4, f. 4. 


Grisescenti-rufa, lineis transversalibus gracilibus nigris, 
alis anterioribus puncto discoidali albo, posterioribus 
rotundatis nigro ; anticarum cellula appendiculata divisa. 


Een gaaf mannetje van 25 mm. 

Het is alleen om de pooten en de gescheidene ader 3 
en 4 der achtervleugels dat deze soort tot Acidalia kan 
worden gerekend, want de voorvleugels hebben eene ge- 
deelde aanhangcel even als Zonosoma, van welk genus deze 
soort echter weder door de draadvormige, kort bewimperde 
sprieten wordt verwijderd. 

Palpen roodbruin, van voren lichtbruin als het gezigt ; 
schedel zwart. Sprieten, bovenzijde van het lijf en der 
vleugels bleek roodbruin met fijne dof zwarte schubben, 
waardoor de algemeene kleur iets grijsachtigs krijgt. Voor- 
vleugels met drie fijne, flaauwe, gegolfde zwartgrijze lijnen 
en eene rij van zulke stippen op de plaats der golflijn; 
de franjeliin met bijna zwarte. Achtervleugels met twee 
lijnen. Op de dwarsader der voorvleugels, een weinig 
verder van de eerste lijn dan van de bijzonder nevelachtige 
schaduwlijn, staat eene witte middenstip met zwartgrijze 
schubben omzet. Achtervleugels met zwarte middenstip. 
Aan de onderzijde zijn de voorvleugels bleekgrijsrood, in 
cel 1 grijswit; de achtervleugels zijn geelachtig wit met 
bleekgrijsrooden achterrand; middenpunten en streepjes op 
de franjelijn zwart. Lijf en pooten beenwit, de voorpooten 
buitenwaarts roodgrijs. Achterpooten zeer kort, doch regel- 
matig gevormd, ongespoord, met een pluimpje van witte 
haren. 

Ader 6 en 7 der achtervleugels komen uit één punt. 

Het exemplaar is den 25°” Januarij bij Conejo gevangen. 


56 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 
G. 
52 Chlorosata m. — nov. sp. Pl. 4, f. 5. 


Viridescenti grisescens, lineis transversalibus medio gra- 
cilioribus fuscis, punctis discoidalibus et marginalibus 
mgris; venis 2° et 3° alarum posteriorum peliolatis. 


Veertien meest zeer gave exemplaren van 14—16 mm. 

Bij het onderzoeken dezer door kleur en teekening schijn- 
baar tusschen Polilaria en Bisetata staande soort vond ik 
eene zeer merkwaardige afwijking in het aderstelsel. Ader 
2 en 3 der achtervleugels zijn namelijk gesteeld; 4 ontspringt 
vrij ver daarvan verwijderd; 6 en 7 uiteen punt. Overigens 
is de vlinder eene gewone Acidalia met zeer korte, onge- 
spoorde achterpooten. 

De bedoelde veertien voorwerpen zijn allen mannetjes 
en in de nabijheid van Bogota gevangen gedurende de 
maanden Februarij en Maart. Of hierbij twee wijfjes be- 
hooren, die den 30°" Maart bij Ubaque zijn gevonden, zou 
ik betwijfelen, ondanks de overeenkomende kleur en ook 
eenigermate dezelfde teekening; want vooreerst is de vlieg- 
plaats niet dezelfde, dan zijn de vleugels veel smaller en 
spitser en eindelijk zijn niet ader 2 en 3 maar 5 en 4 der 
achtervleugels gesteeld, even als 6 en 7. 

Ik zal eerst de mannetjes beschrijven en dan de beide 
wijfjes. 

Grondkleur vuil groenachtig grijswit, als bij Acidalia 
degeneraria Hbn. Gezigt zwart. Schedel en sprietschaft been- 
wit. De vleugels zijn dun, doch gelijkmatig met fijne zwarte 
schubben bezaaid ; het franjeveld , waarop men slechts sporen 
eener lichtere golflijn vindt, is niet merkbaar donkerder. 
Van eene eerste dwarslijn en de schaduwlijn ziet men 
slechts sporen in donkergrijze vlekjes aan den voorvleugel- 
voorrand; dat der schaduwlijn juist boven eene fijne zwarte 
middenstip, die ook op de achtervleugels duidelijk is. 
Een weinig meer geprononceerd is de fijn geslingerde tweede 
dwarslijn, die aan den voorrand der voorvleugels en aan 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 57 


den binnenrand van voor- en achtervleugels tot een zwart 
vlekje is verdikt. Randstippen zwart, doch niet overal en 
bij alle exemplaren duidelijk. Onderzijde als boven, met 
grootere zwarte randstippen en sterk zwartgrijs bestoven 
voorvleugels. 

De beide vermelde wijfjes hebben 14 mm. vlugt, smaller 
en spitser vleugels, digter zwart bestoven grond, vooral 
op de wortelhelft van het franjeveld en duidelijker lijnen, 
die echter aan oorsprong en eind niet verdikt zijn. 


Q. 


53 Convictorata m. — nov. sp. Pl. 4, f. 6. 


Grisescenti-alba punctis discoidalibus et marginalibus migris, 
lineis transversalibus denticulatis. 


Drie gave exemplaren, twee mannetjes van 18 en 19,5, 
een wijfje van 19 mm. 

Eene zeer gewone Acidalia met ongesteelde ader 6 en 
7 der achtervleugels, korte, ongespoorde en ongepluimde 
mannelijke en tweeparig gespoorde vrouwelijke achterpooten. 

Ook in kleur en teekening gelijkt deze vlinder op onze 
gewoonste Acidalien, Virgularia Hübn. en Mutata Tr. Zij komt 
in grootte met de eerste, doch in teekening met de tweede 
zoozeer overeen dat zij wel als eene kleinere editie kan 
beschouwd worden, met fijne, getande schaduw- of mid- 
denlijn. 

Voorvleugels vrij spits; achtervleugels afgerond. Gezigt 
zwart; grondkleur van kop, lijf en vleugels grijswit, fijn 
zwart bestoven, het meest bij het wijfje, waar ook het bij 
allen flaauw grijs gewolkte franjeveld het donkerste is. 
Eerste dwarslijn zeer fijn en flaauw; tweede of schaduwlijn 
fijn getand, op de voorvleugels achter, op de achtervleugels 
met een boogje voor de zwarte middenpunten heengaande. 
Derde lijn (tweede dwarslijn) het duidelijkst, fijn getand. 
Geene lijn aan begin of eind dikker. Golflijn in de blaauw- 
grijze kleur van het franjeveld uitgespaard. Franjelijn met 
zwarte streepjes, die tot ineenvloeïing neigen, Aan de 


58 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


onderzijde de vleugels grijswit, slechts met fijne midden- 
en randpunten; de voorrand der voorvleugels aan den 
wortel zwartgrijs. Lijf en pooten beenwit; de voorpooten 
zwart bestoven. 

De exemplaren zijn op 27 en 30 Maart bij Ubaque 
gevangen. 


"È; 
54 Collustrata m. — nov. sp. PI. 4, f. 7. 


Eburnea lineis dentatis brunneis, sine punclis discoidahbus ; 
costa supra flavescens, subtus latior fusca; venis 3° et 4° 
alarum posticarum petiolatis. Maris pedibus posterioribus 
sursum recurvalıs. 


Twee mannetjes, waarvan een gaaf, van 17 mm. 

Eene vrij karakteristieke soort en eigenlijk geene zuivere 
Acidalia, daar ader 3 en 4 der achtervleugels gesteeld zijn. 
De misvormde achterpooten, fijn bewimperde sprieten en de 
ongedeelde aanhangcel verwijderen haar evenwel nog verder 
van Zonosoma, zoo dat ten minste voorloopig de beste plaats 
bij Acidalia is. 

Gezigt zwart. Vleugelvorm wat afwijkend en in dit opzigt 
nog iets meer naar Eupithecia overhellend dan bij Acidalia 
elongaria en Pecharia; de achterrand der achtervleugels is 
flaauw spits gegolfd, op ader 5 zigtbaar uitgesneden. Grond- 
kleur satijnachtig beenwit; beschubbing fijn. Het lijf en 
de voorrand der voorvleugels zijn iets geelachtig, de laatste 
aan den wortel bovendien paarswit. Drie fijne bruine 
dwarslijnen der voorvleugels ontstaan uit dikkere bruine 
voorrandsstippen ; de eerste is slechts door drie in een boogje 
staande stippen aangeduid, de tweede en derde zijn onaf- 
gebroken, fijn getand, steil; eene zeer fijne golflijn loopt 
tot de helft in dezelfde rigting als de gemelde lijnen en 
stuit dus op ader 4 op den achterrand, waarmede zij verder 
parallel is. Geene middenstippen. Achtervleugels met 4 
bijna evenwijdige, fijn getande bruine dwarslijnen, die het 
beloop van den achterrand volgen. Franjelijn tegen de 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 59 


vleugelpunten met drie bruine stippen, verder ongeteekend. 
Franje iets geelachtig. Onderzijde ongeteekend, zonder 
midden- of randpunten, de voorrand der voorvleugels don- 
kerder geel en bovendien tot drie vijfden breed grijsbruin. 

Ader 6 en 7 der voorvleugels zijn gesteeld; de achter- 
pooten dun, ongespoord, glad beschubd, sabelvormig naar 
omhoog gebogen. 

Beide voorwerpen zijn den 2°" April 1871 bij Cucqueta 
gevangen. 


U. 
55 Leuculata m. — nov. sp. PI. 4, f. 8. 


Nivea unicolor, costa antennisque nigris, capite, palpis 
et prothorace flavis. 


Twee mannetjes waarvan een zeer gaaf; 29—30 mm. 

Deze soort bootst Leucula ablinearia Gn. na, heeft dezelfde 
sneeuwwitte grondkleur der ongeteekende bovenzijde, gelen 
kop, palpen, voorheupen en voorrug, zwarte, vrij sterk 
bewimperde sprieten en eenen fijn zwarten, naar de punt 
(en ook aan de onderzijde) iets breederen voorrand der 
voorvleugels. Geene midden- of randpunten. Achterpooten 
wit met gepluimde, platte scheenen zonder sporen, en met 
korte tarsen. Middenpooten, voorscheenen en voortarsen 
geelwit. Ader 6 en 7 der achtervleugels zijn ongesteeld. 

De exemplaren zijn met N° 63 gemerkt. 


56 Perlimbata m. — nov. sp. Pl. 4, f. 9. 


Cinerascenti-alba, lineis punctisque grisescenti-brunneis, 
margine exterior: fusco, fimbrüs rufo-violaceis. 

Drie gave exemplaren; een mannetje en twee wijfjes van 
24, 26 en 27 mm. 

Weder eene zeer kenbare soort, die door den scherp 
donkeren rand, welke over den halskraag langs de buitenzijde 
der grijsachtig witte vleugels loopt, zeer in het oog valt. 
Deze rand is langs den voorrand der voorvleugels donker- 
bruin, de franjelijn is zeer donker paars, bijna zwart en 


60 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


deze kleur iets over den vleugel en de overigens wat bleeker 
paarsbruine franje gevloeid. Gezigt en sprieten zwart; deze 
bij het mannetje gekerfd en vrij lang bewimperd. Schedel 
grijswit. De vleugels zijn verder met enkele zwarte schubben 
bezaaid en hebben de gewone, flaauw geslingerde dwars- 
lijnen , doch slechts bleek grijsbruin gekleurd en daardoor 
vrij onduidelijk. Zij beginnen aan den voorvleugelvoorrand 
donkerder en de eerste en tweede dwarslijn (dus niet de 
midden- of schaduwlijn) zijn door zwarte stippen op al de 
aderen duidelijk gemaakt; de tweede bovendien in cel 4 
der voorvleugels door een zwartgrijs halfmaantje; daarachter 
staat in het franjeveld een donkergrijs vlekje op de overigens 
bleek grijsbruine afzetting der flaauwe golflijn. Middenpunten 
fijn zwart en onduidelijk. Onderzijde bijna ongeteekend ; 
slechts de voorvleugels vertoonen sporen der tweede dwars- 
lijn en eenige paarsgrijze bestuiving tegen den voorrand 
der wortelhelft; de donkere rand ongeveer als boven. 

Ader 6 en 7 der achtervleugels ongesteeld, het wijfje met 
4 achtersporen, de platte achterscheenen van het mannetje 
zonder sporen en de achtertarsen kort. 

Twee der exemplaren zijn met N° 20 gemerkt, het derde in 
het begin van Mei bij Barro Blanco gevangen. 


57 Subnictata m. — nov. sp. PI. 4, f. 10. 


Grisescenti-lutea, vittis fuscescentibus, alarum anticarum 
linea transversali secunda migra in cellulis 1° et 4 
latiore. Punetis discoidalibus et marginalibus migris. 


Zes meest gave exemplaren van 20—23 mm. 

Na verwant aan Acidalia nictala Guenée, doch nog vuiler 
geelachtig grijswit gekleurd en alleen de tweede dwarslijn 
der voorvlèugels in cel 1° en 4 dikker en zwart. Sprieten 
grijsgeel, bij het mannetje kort bewimperd, draadvormig. 
Gezigt zwart met eene geelwitte stip boven den mond. 
Bovenzijde met fijne zwarte schubben en bruingrijze lijnen ; 
de eerste dwarslijn flaauw gebogen, eerst onder den voor- 
rand der middencel duidelijk. Evenzoo loopt de vrij dikke, 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 61 


flaauw geslingerde middenschaduw niet tot den voorrand 
door, gaat op de voorvleugels met eene flaauwe bogt achter, 
op de achtervleugels geheel ongebogen voor het koolzwarte 
middenpunt heen. Tweede dwarslijn op de achtervleugels 
een weinig meer gebogen dan de middenschaduw en ook 
daar in cel 1 en 4 wat donkerder doch niet geheel zwart. 
Het franjeveld is grijsbruin gewolkt met eene vrij duidelijke 
lichte golflijn. Randstippen fijn zwart. Onderzijde grijswit, 
met zwartgrijs bestoven voorvleugels en dezelfde teekening 
als boven, doch niet volledig. 

Ader 6 en 7 der achtervleugels zijn ongesteeld; de achter- 
pooten van het wijfje hebben vier sporen, die van het 
mannetje zijn ongespoord, doeh met vrij lange tarsen. 

Vier der exemplaren zijn met N° 20 gemerkt, een den 
gien April 1871 bij Cucqueta, het zesde in het begin van Mei 
bij Barro Blanco gevangen. 


FAMILIA XII. MICRONIDAE GUENEE. 


Gen. Farcinopes Gn. 


58 Gonodontaria m. — nov. sp. PI. 4, f. 11. 

Dilute violaceo-grisea, apice alarum anticarum valde 
recurvato, lis linea discoidali abbreviata undulata 
argentea; alis posticis dentatis in angulo anali, lineola 
denticulata fuscomgra ad marginem posteriorem. 


Een gaaf mannetje van 32 mm. 

Het genus Falcinodes is, door de vleugeladeren en door de 
gelijkvormigheid der voorvleugels bij deze nieuwe soort en 
Guenée’s Corvinaria, nog het best geschikt tot opname van den 
nu te beschrijven vlinder. Hij behoort tot geene van Herrich- 
Schiffer‘s genera en kan, doch zeer gedwongen, nog het 
best tot de verwantschap van Therapis en Plagodes Herr. 
Sch. worden gebragt. 

Palpen regt uitstekend, spits, een weinig langer dan de 
kop. Gezigt met een kort, spits, lichtbruin kuifje. Sprieten 


62 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


ter lengte van twee derden der voorvleugels, gebaard, 
met gekerfd puntderde. Thorax vrij dik met lange fijne 
haren bekleed. Voorvleugels met verlengde, sterk omgebogen 
punt even als bij Platypleryx Sicula gevormd; evenzoo 
in het midden van den achterrand met twee stompe punten. 
De kleine, aan den voorrandshoek bijzonder afgeronde 
achtervleugels hebben aan den staarthoek drie stompe tandjes. 
De kleur der bovenzijde is een fraai licht paarsgrijs, op 
het lijf en aan den voorvleugelwortel iets bleeker, nog 
meer op de wortelhelft der achtervleugels en daar niet 
meer dan witgrijs. De voorvleugels hebben geene andere 
teekening dan eene fijne zwarte stip op de middenader en 
eene rondgegolfde lichte lijn, die aan den voorrand ge- 
broken begint, doch eerst bij ader 5 duidelijker wordt en 
van daar af zilverwit is, wortelwaarts bleek leemgeel be- 
schaduwd. De lichtere wortelhelft der achtervleugels wordt 
van ader 4 tot den binnenrand door eene spits gegolfde 
donkerbruine lijn afgescheiden van de franjehelft, die aan 
den binnenrandshoek bijna paars is, daar een paar bruine 
stippen en overigens eenige bruine schrapjes heeft. De zeer 
korte franje donkerbruin, op de voorvleugels geheel, op 
de achtervleugels alleen aan punt en staarthoek. Onderzijde 
der voorvleugels paars, op de wortelhelft oranjegeel bestoven 
en met fijne witte ongegolfde lijn; de achtervleugels tot 
twee derden bleek geel, het overige licht oranjebruin met 
paarse vlek aan den staarthoek. Middenstippen duidelijk. 

Aderstelsel afwijkend ; ader 8 der achtervleugels geheel vrij, 
voorbij den wortel gebogen en daar den mede gebogen 
voorrand der korte middencel naderende, 7 uit het midden 
van den voorrand, 6 uit de punt, 5 niet te zien, 4 uit 
den binnenrandshoek der middencel, 2 en 3 uit haren 
binnenrand. In de voorvleugels 2—4 als in de achtervleugels, 
5 uit het midden der dwarsader, 6—10 gesteeld, 11 uit 
de middencel; 10—12 verbonden door langsadertjes. 

Vleugelhaakje en zuiger duidelijk; pooten glad beschubd, 
de achterscheenen vrij dik, met vier sporen. 


ST, THOMAS EN JAMAICA. 63 


Het exemplaar is den 21% Januarij bij Jondo aan de Rio 
Magdalena gevangen. 


59 Suggillaria m. —- nov. sp. PI. 5, f. 1. 


Ochracea subinfuscata, alis anterioribus in apice via cur- 
valis, linea transversali abbreviata undulata argentea, 
posterioribus tali linea non abbreviata ante dimidium 


exterius violuceum. 


Een gaaf mannetje van 28 mm. 

Mede op eene Platypteryx (Binaria Hfn.) gelijkende en dus 
met flaauwer omgebogen voorvleugelpunt dan bij Gonodon- 
taria; de achterrand der voorvleugels is rond gebogen, die 
der achtervleugels aan den binnenrandshoek zonder tanden. 
Ader 6 der voorvleugels komt uit de spits der middencel en 
3 en 4 der achtervleugels uit één punt, maar overigens is 
het aderstelsel geheel als bij de voorgaande soort. Sprieten, 
palpen en pooten zijn mede eveneens gebouwd; uit een 
der verdikte achterscheenen komen eenige haren te voor- 
schijn, zij zullen dus waarschijnlijk eene pluim insluiten 
zoo als wel in den regel bij Geometriden met verdikte 
achterscheenen het geval is; meestal is echter na den dood 
die pluim zoo zorgvuldig in den poot verborgen dat men 
haar naauwelijks vermoeden zou. 

Grondkleur grijsachtig okergeel, fijn bruin besprenkeld. 
Voorvleugels met eene gebogene, flaauwe, vervloeide eerste 
dwarslijn op een derde, eene zwarte dwarsaderstip digt 
daarbij en dan, even als bij de voorgaande soort, doch iets 
meer naar achteren, met eene onvolledige, naar boven 
verflaauwende, gegolfde witte dwarslijn van ader 5 tot den 
binnenrand, Wortelwaarts is deze lijn bruingeel beschaduwd, 
franjewaarts zeer bleek paars. Achtervleugels met eene 
donkere stip op de dwarsader, en eene zeer flaauwe onge- 
bogen, iets gegolfde witte lijn even voorbij de helft. Zij 
is wortelwaarts olijfbruin afgezet en achter haar wordt de 
vleugel vuil paars, vooral tegen den binnenrandshoek. 


64 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


Franje licht olijfbruin en deze kleur iets over den vleugel 
vervloeid. Onderzijde warm okergeel getint, de voorvleugels 
met eene ongebogen donkerbruine lijn op twee derden, de 
achterrand der achtervleugels oranjebruin met paars bij 
den staarthoek. 

Den 25% Januarij 1871 bij Conejo aan de Rio Magdalena. 


Gen. Erosıa Guenée. 


Zeer goed genus, dat ook in de europesche fauna door eene 
soort is vertegenwoordigd (Exornata Gn.). Bij Herrich-Schäffer 
kan ik het niet vinden; hij schijnt Exornata bij zijne bewerking 
der Geometriden in het VI° deel der Syst. Bearbeitung vergeten 
te hebben. 

Bij de soorten, die ik ontving, is ader 8 der achtervleugels 
geheel vrij, verwijdert zich dadelijk van de middencel en loopt dan 
horizontaal; 5 is bijna even zoo dik als de andere aderen. De 
vlinders hebben verder geene aanhangcel in de voorvleugels en 
onderscheiden zich aldaar bijzonder door den toestand van ader 
6—11. Door eene sterke ontwikkeling van den aan den voor- 
rand rondgebogen vleugel is het aderstelsel namelijk geheel anders 
dan doorgaans bij de spanners plaats vindt, de middencel 
evenals bij de Tortricinen ongewoon ver van den voorrand 
verwijderd; 6 en 7 komen lang gesteeld uit hare spits, de nog 
langere steel van 8 en 9, benevens 10 en 11, digt opeengedrongen 
en ver van 6 en 7 uit het midden van den voorrand der cel; de 
laatste twee zijn mede ongewoon lang en geheel vrij van 12. 
De achterrand der achtervleugels is min of meer uitgesneden 
en getand; de palpen de helft langer dan de kop, dun, met 
lang , duidelijk eindlid, regt uitstekend, glad beschubd; de zuiger 
is lang, de pooten glad beschubd, de verdikte achterscheenen 
viersporig. 

Drie soorten zijn door Baron von Nolcken verzameld, twee 
zijn na verwant aan Exornata, de derde hoewel naar Guenée’s 
kenmerken mede eene Erosia, wijkt vrij sterk af. Ik houd alle 
drie voor onbeschreven. | 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 65 


60 Ochodontaria m. — nov. sp. PI. 5, f. 2. 


Cervina, alarum anticarum disco fuscogriseo et lunula 
nigrofusca in margine posteriori, alarum posticarum 
rotundatarum in vena 5° subincisarum margine anali 
ornato pilis flavis; antenms dentatis. 


Een zeer gaaf mannetje van 24 mm. 

Door den vleugelvorm iets aan Ochodontia adustaria F.d.W. 
herinnerend. Sprieten met stompe, dikke, digt opeen staande 
kamtanden, weinig langer dan één derde der voorvleugels. 
Gezigt en palpen zwart. Schedel en lijf donkergrijs. Voor- 
vleugels met omgebogen, kort gepunte spits en daaronder 
uitgesneden later vrij vlakken achterrand; de binnenrand 
regt. Wortelderde roodachtig grijs; het middenveld, gevormd 
door eene sterkgebogen eerste dwarslijn vóór de helft en 
eene in het midden met een’ stompen tand uitspringende 
vrij regtstandige tweede dwarslijn op twee derden — beide 
lijnen iets bleeker dan de grond — is zwartgrijs, in de 
middencel met roodbruin gemengd. Het nu volgende derde 
veld is vuil roodachtig wit, tegen de uitsnijding voor den 
achterrand met eene groote roodbruine halve maan. Franjelijn 
grijs, in de uitsnijding zwart, franje bruingrijs. Enkele 
zwarte stippen ziet men overal. 

Achtervleugels op ader 5 vlak uitgesneden, de achterrand 
op ader 4 en 6 iets puntig, overigens rond gebogen. Zij 
zijn ongeveer als de voorvleugels gekleurd en geteekend 
doch het middenveld breeder, het derde veld paarsachtig 
roodbruin, aan den staarthoek lichtgrijs. Op de franjelijn 
enkele donkerbruine stippen. Onderzijde ongeteekend , zwart- 
grijs, de franjehelft roodgrijs. 

Ader 3 en 4 der achtervleugels uit éên punt, 6 en 7 
gesteeld. In de voorvleugels ader 3 en 4 ver gescheiden, 
5 uit de spits der middencel. Binnenrand der achtervleugels 
met eene pluim van grove gele haren. 

Den 2°" April bij Cucqueta gevangen, 


ua 


66 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 
61 Nigrocapitata m. — nov. sp. PI. 5, f. 3. 


Dilute cervina fusco adspersa, antennis setaceis, capite el 
costae tertia parte nigris; alae anteriores duabus 
lineolis obliquis e costa oriundis, punctis quatuor sub 
apice et macula in margine posteriori brunneis; poste- 
riores bis dentatae, emarginatae in vena 5*, linea 
curvata semel dentata dilatata versus marginem analem. 


Twee mannetjes en een wijfje, allen gaaf. 18—20 mm. 

Zeer na verwant aan Incolorata Guenée en misschien 
wel dezelfde, doch de grondkleur kan men niet wel wit 
noemen, zij is grauwgeel, verder is de achterrand der achter- 
vleugels duidelijk uitgesneden, de geheele kop en ook de 
halskraag zwart, slechts het eerste derde van den voorrand 
der voorvleugels zwartgrijs. Ook hebben mijne exemplaren 
langs de bovenhelft van den achtterrand der voorvleugels 
vier bruine stippen, waarvan Guenée niet spreekt. Overigens 
past de beschrijving van Incolorata geheel. Onderzijde on- 
geteekend, donker gesprenkeld, gekleurd als boven. Sprieten 
draadvormig, zwart. Ader 6 en 7 der achtervleugels onge- 
steeld uit één punt, overigens de nervuur als bij Ochodontaria. 

Een der exemplaren is met N° 35, de anderen met N° 27 
gemerkt. 


62 Pauxillata m. — nov. sp. Pl. 5, f. 4. 


Cinerea, fusco adspersa, antennis selaceis el fronte canis, 
facie nigra; alae anteriores lineis transversalibus duabus 
brunneis, in cellula 1” sese adpropinquantibus el punclis 
fuseis quatuor sub apice; posteriores parvae, margine 
et versus angulum analem dentatae, lineola incurvata 


fuliginosa. 


Een gaaf mannetje van 14 mm. 

Wel de kleinste der beschrevene soorten en door de zeer 
kleine achtervleugels opmerkelijk. Deze zijn afgerond, aan 
den achtterrand niet uitgesneden, onregelmatig getand, 
aan den staarthoek in een puntje verlengd. Voorvleugels 


mis, 22) 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 67 


naar achteren zeer verbreed, met effenen achterrand en hol. 
gebogen binnenrand. Aangezigt zwart. Schedel en sprieten 
witgrijs, even als de grond der geheele fijn bruin gesprenkelde 
bovenzijde. Voorvleugels op den voorrand met eene bruine 
stip, in het midden met een dus gekleurd schuin, op den 
binnenrand met een regt streepje, als overblijfsels eener af- 
gebroken eerste dwarslijn. Tweede dwarslijn alleen door de 
aderen fijn licht afgebroken, met eene groote bogt, in cel 
1° de eerste zeer naderende, dan divergeerend. Het midden- 
veld onder en boven met eene donkergrijze vlek; boven 
den binnenrandshoek eene dergelijke. Franjelijn bij de punt 
met vier scherpe bruine stippen. Achtervleugels slechts met 
eene fijne, roestbruine booglijn. Franje ongeveer als de 
vleugel. Onderzijde geheel ongeteekend witgrijs. Ader 3 en 
4 der achtervleugels uit één punt, 6 en 7 zeer. kort ge- 
steeld; 2—4 der voorvleugels even ver van elkander, 5 onder 
de spits der middencel. 

Het voorwerp is den 2°" Januarij bij Barranquilla gevangen. 


FAMILIA XIII. CABERIDAE GUENÉE. 
Gen. Corycra Duponchel. 


(Bapta Steph. Led. H. S.) 


63 Micantaria m. — nov. sp. PI. 5, f. 5. 


Margaritacea, dilute coeruleo adspersa, costa gracili brun- 
neo-ochracea; alae anteriores duabus lineis transversa- 
libus griseis, posteriores una; venis T—11 anteriorum 
petiolatis. 


Twee mannetjes waarvan een zeer gaaf; 25—26 mm. 

Onderscheidt zich van de zes door Guenée opgenoemde 
soorten door den fijn lichtbruin gekleurden voorrand der 
voorvleugels en ten opzigte der nervuur van Punctata F. 


68 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


(Temerata W. V.) en Bimaculata F. (Taminata W. V.) door 
dat ader 7—11 der voorvleugels gesteeld zijn in plaats van 
1—10 1. 

Palpen, aangezigt en sprieten lichtbruin, even als de voor- 
rand der voorvleugels. Grondkleur van onder- en bovenzijde 
een paarlemoerachtig glanzig blaauwachtig wit, dat boven met 
fijne blaauwgrijze schubben is bestrooid. Door opeenhooping 
vormen zij op de voorvleugels twee steile, parallele lijnen, 
ongeveer op een derde en twee derden, waarvan de eerste 
eerst bij den binnenrand der middencel, de tweede, bovenaan 
iets gebogene, eerst onder ader 6 duidelijk wordt. Deze 
laatste lijn zet zich op de achtervleugels voort en is daar 
in cel 3 gebogen. Middenpunten der voorvleugels duidelijk, 
die der achtervleugels zeer fijn. Franjelijn met zwarte stippen 
die zich naar onderen tot fijne streepjes verlengen. Franje 
als de vleugel met donkere deelingslijn en spits. Aan de 
onderzijde geene bestuiving , dwarslijnen of middenstippen der 
achtervleugels doch verder als boven. Pooten bruin bestoven. 

Het gave exemplaar is den 26° Februarij, het andere 
den 19°" Maart bij Bogota gevangen. 


64 Circumvallaria m. — nov. sp. PI. 5, f. 6. 


Alba nitida, linea transversali curvata post alarum medium 
grisea, fronte, collo et costa flavescentibus. 


Twee mannetjes waarvan een gaaf; 25—26 mm. 

Eene zuivere Corycia (Bapta) als Punctata, met geren 
ader 7—10 der voorvleugels. 

De grondkleur is bijna eveneens als bij Micantaria, doch 
zonder den blaauwen schijn en is ook niet donker gesprenkeld. 
Men ziet geene andere teekening dan eene fijne donker- 
grijze lijn, die van het midden van ader 7 der vourvleugels 
af bijna parallel met den achterrand loopt en in cel 
1° der achtervleugels eindigt. Gezigt en sprieten bruingeel, 
schedel en halskraag geelwit, Franjelijn zeer fijn donkergrijs. 


1 Pictaria Curt. is geene Bapta, 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 69 


Franje wit, ongeteekend. Onderzijde ongeteekend; het lijf, 
de pooten en de voorrand der voorvleugels geelachtig. 
De exemplaren hebben geene aanduiding van vangplaats. 


FAMILIA XIV. MACARIDAE GUENÉE. 
Gen. Macaria Curtis, 


65 Rigidata Guenèe. 
Een wijfje, zonder aanduiding van vangplaats. 
66 Divergentata m. — nov. sp. PI. 5, f. 7. 


Osseicolor, fusco punctata, lineis duabus divergentibus 
fuscis; als anterioribus subemarginatis, posterioribus 
rotundatis, subelongatis versus angulum analem. 


Twee gave mannetjes van 26—27 mm. 

Bij Madopata Guenée en van denzelfden vleugelvorm, doch 
door de uiteenwijkende, fijne scherpe bruine dwarslijnen 
verschillende. 

Aangezigt bruingrijs. Beenwitte bovenzijde, sterk en bij- 
zonder gelijkmatig met donkerbruine schubben bestrooid en met 
fijn bruin aderbeloop. Voorvleugels met een in de middencel 
en cel 1° gebogen lijntje bij den wortel en twee tegen den 
binnenrand uiteenwijkende, waarvan de eerste, dikkere, 
geheel ongebogen, de tweede onder ader 3 gevorkt is; 
de wortelwaartsche tak is iets geslingerd, de tweede loopt 
juist in den binnenrandshoek uit. Cel 3 met een bruin vlekje. 
Achtervleugels met twee, zich bij die der voorvleugels 
aansluitende lijnen, de tweede iets geslingerd. Franjelijn 
scherp bruin. Onder is op voor- en achtervleugels de tweede 
lijn gevorkt, ontbreekt het wortellijntje en heeft de dwars- 
ader der voorvleugels een bruin streepje. 

Geene aanduiding van vangplaats. 


10 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


67 Adrasata m. — nov. sp. PI. 5, f. 8. 


Alis anterioribus margine posteriore recto, posterioribus 
angulatis; ferruginanti-cinerea, lineis transversalibus 
parallelis brunneis, post illarum tertiam fascia lata 
griseo-fusca, in anterioribus binis maculis obscuris notata. 


Een gaaf mannetje van 21 mm. 

Naast Abydata Guenée en van denzelfden vleugelvorm, 
dus ook verwant aan Infusata en Diffusata. Van Abydata 
verschilt zij naar de beschrijving : 1° door de mindere grootte 
(30 mm. en 21) 2° door de grondkleur; hier vuil grijsgeel 
als sommige exemplaren van Acidalia aversata, daar beenwit, 
3° door den band achter de derde lijn der voorvleugels, 
die aan den voorrand geene twee zwarte stippen heeft, maar 
eene bruine vlek en buitendien eene zwartgrijze aan den 
binnenrandshoek. Overigens is er veel overeenkomst. 

Palpen, kop en onderhelft van den halskraag bleekbruin, 
de bovenhelft zwartgrijs. Vleugelgrond met fijne flaauwe 
dwarsschrapjes; eerste dwarslijn op de ondervoorrandsader, 
tweede (over een flaauw middenpunt heengaande) op de 
binnenrandsader, derde aldaar en op ader 6 flaauw gebroken. 
Op de achtervleugels de dwarslijn en het middenpunt als 
bij Abydata. Grijze band tegen den achterrand dunner 
wordende, vooral aan de voorvleugelpunt. Franjelijn op de 
voorvleugels in alle cellen met zwarte stippen, op de achter- 
vleugels slechts met enkele flaauwe, grijsbruine. Franje iets 
donkerder dan de vleugelgrond. Kleur van het achterlijf 
tegen de punt okergeel wordende. Onderzijde meer geel, 
de grijze band donkerder en tegen de getande (ook op de 
achtervleugels duidelijke), dubbele laatste dwarslijn zamen- 
getrokken; middenpunten duidelijk, franjelijn als boven. 
Achterpooten als bij Abydata. 

Het exemplaar is den 20** December 1871 bij Kingston 
op Jamaica gevangen. 


ST. THOMAS EN JAMAICA, 71 


FAMILIA XV. FIDONIDAR GUENEE. 
Gen. Cvcromra Guenée. 
68 Endotrichiata m. — nov. sp. Pl. 5, f. 9. 


Alis anticis fuscis, fascia basali grisescente, apice ferru- 
ginoso sejuncto a disco linea obliqua denticulata nivea, 
posterioribus rubido-canis, linea ineurvata alba. 


Een vrij gaaf wijfje van 20 mm. 

Deze vlinder, die door kleur en vleugelvorm aan het 
Pyralidengenus Endotrichia herinnert, behoort duidelijk tot 
het genus Cyclomia van Guenee. Herrich-Schäffer heeft dit 
genus niet; het is het naast verwant aan Sarracena H.S. 
waarvan het zich op het eerste gezigt door de afgeronde 
achtervleugels onderscheidt. Cyclomia behoort dus tot de 
Phytometrina met gedeelde aanhangcel. 

Van de drie door Guenée beschreven soorten onderscheidt 
Endotrichiata zich dadelijk door de paarsgrijze (bij de anderen 
gele) achtervleugels met witte booglijn, verder hebben de 
voorvleugels geen middenring. 

Zuiger duidelijk. Palpen snuitvormig vooruitstekende, 
bijna twee en een half maal zoo lang als de kop; zij 
hebben op zijde een donkerbruin lijntje en zijn overigens 
als kop en thorax helder oranjebruin. Sprieten draadvormig. 
Vleugels langwerpig; de voorvleugels met uitstekende, iets 
omgebogen punt; de achtervleugels afgerond. De teekening 
rigt zich naar den type der Larentiën en vertoont een door 
een lichten band gescheiden donker wortel- en middenveld ; 
het laatsste weder tegen het franjeveld begrensd door 
eene lichte lijn. Wortel- en middenveld chocolaadbruin, 
eerste lichte band grijs, aan voor- en binnenrand met vier 
witte vlekjes afgezet. Van den voorrandswortel loopt in cel 
12 eene oranjebruine lijn horizontaal tot aan het witte 
vlekje dat den grijzen band tegen het middenveld begrenst 
en gaat dan, hare rigting veranderende, langs het midden- 


12 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


veld naar beneden, waar zij even boven het witte vlekje 
aan den binnenrand eindigt. Enkele oranjebruine schubben 
zijn ook aan het begin van het middenveld langs den 
voorrand te zien. Dit heeft verder eene flaauwe, donkerder 
middenvlek en is franjewaarts begrensd door eene dikke 
eerst helderwitte en dan bruine lijn, die zeer schuin, iets 
gegolfd, van drie vierden van den voorrand in de rigting 
van de helft des achterrands loopt, doch dien niet geheel 
bereikt. De hierdoor afgesneden vleugelpunt is licht oranje- 
bruin. De onderhelft van het franjeveld (hier zijn de schubben 
iets afgewischt) is chocolaadbruin en alleen in cel 1° en 
nog een weinig in 1° van het middenveld gescheiden door 
een helderwit en oranjebruin lijntje. Van de franje’zijn slechts 
overblijfsels te zien en deze gekleurd als de vleugels. 
Onder is de teekening als boven doch de achtervleugels en 
voorvleugelpunt bleek chocolaadbruin, het overige donker- 
grijs. Op voor- en achtervleugels is de dwarsader regt, 5 
ontspringt uit haar midden, 3 en 4 zijn gescheiden, 6 en 
1 der achtervleugels gesteeld. Voorvleugels met eene ge- 
deelde aanhangcel, 6 en de steel van 7—9 uit hare spits, 
10 uit haren voorrand, 11 uit de middencel, 12 vrij. 
Achterlijf zeer spits, grijsbruin, met langen, uitstekenden 
eijerlegger. Pooten gewoon gevormd en gespoord, glad 
beschubd. 


Het exemplaar is in het begin van Mei bij Barro Blanco 
gevangen. 


FAMILIA XVII. ZERENIDAE GUENEE. 


Genus PantHERODES Hübn. 
69 Colubraria Guenée. 


Zeer vele exemplaren (allen mannetjes) zonder aanduiding 
van vangplaats en die dus waarschijnlijk in de omstreken 
van Bogota zijn gevangen. Zij behooren allen tot den type 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 43 


van Guende en varieëren naauwelijks. Pantherodes kan 
naauwelijks van Abraxas Leach (Zerene Treits. Led.) worden 
gescheiden. Ik vind alleen verschil in de sprieten, die 
„uiterst kort behaard zijn en in de voorvleugeladeren. Pan- 
therodes heeft er 12; 7—10 zijn gesteeld, 12 doorsnijdt 
ader 11. Ook zijn de achterpooten dikker en hun scheen 
sluit eene pluim van gele haren in. 

Of Colubraria Guenée wel specifiek van Pardalaria Hübn. 
verschilt, zou ik betwijfelen; het geheele onderscheid komt 
daarop neder, dat bij de eerste de grond der voorvleugels 
olijfgroen is en bij de tweede goudgeel; de vleugelvorm 
en teekening zijn geheel dezelfde en de door Guenée af- 
gebeelde varieteit van Pardalaria duidt op eenen overgang. 


FAMILIA XX. LARENTIDAE GUENÉE. 
Genus EuritHecıa Curtis. 


Zeven soorten van dit genus zijn door den heer von Nolcken 
in de omstreken van Bogota verzameld; drie daarvan hebben 
eene gedeelde, vier eene ongedeelde aanhangcel; de eersten gaan 
dus over op Larentia (Cidaria m.) doch de vleugels en hunne 
teekening zijn zeer geprononceerd naar den type der Eupitheciën 
gevormd. 

Slechts drie der (allen onbeschrevene) soorten zijn voor be- 
kendmaking vatbaar. 


10 Rubigata m. — nov. sp. PI. 5, f. 10. 


Alis elongatis canis, fusco undulatis, plaga discoidali 
ochracea et post illam linea transversali fusca, dentata 
in venis; collo obscuro. 


Drie exemplaren waarvan twee gaaf; 20—22 mm. 

Duidelijk in de groep van /nnotata Hfn. behoorende en 
zelfs vrij na aan die soort verwant, doch zich duidelijk van 
haar en van alle overige mij bekende europesche soorten 


14 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


onderscheidende door de vuil roestbruine kleur, die op de 
helder lichtgrijze voorvleugels den binnenrandshoek der 
middencel en de wortelhelft van cel 4 en 5 beslaat. Ook 
de voor- en binnenrand zijn aan den wortel zoo gekleurd. 
Dwarsader der voorvleugels met eene dikke zwarte stip, 
die der achtervleugels met eene kleine. Aan den voorrand 
der voorvleugels ziet men tot tweederden het schuine 
begin van zeven donkere lijnen, die ongeveer parallel en 
op de onder-voorrandsader gebroken zijn; daaronder worden 
de eerste zes zeer flaauw, verdeelen zich in twee groepen 
van drie en loopen ongeveer parallel met den achterrand, 
geslingerd naar den binnenrand; op de aderen en in cel 
1° zijn zi) iets duidelijker. De zevende lijn is echter over 
haar geheel beloop duidelijk, donkergrijs en heeft wortel- 
waarts kleine zwarte tandjes op de aderen. Achter haar ver- 
toont zich eene streep, die iets lichter dan de vleugelgrond 
is en door twee op de aderen gegolfde en verdikte donkere 
lijnen gedeeld en begrensd wordt. Het begin dezer streep 
staat meer vertikaal dan dat der laatste van de zeven eerste 
donkere lijnen, zoo dat het bij ader 7 daarop stuit; verder 
loopt de lichte streep juist langs de vermelde lijn. Franjeveld 
iets donkerder grijs, vooral aan de vleugelpunt, in cel 3 en 6 
iets lichter, verder met eene fijne witte golflijn, die aan haar 
begin getand, verder slechts gegolfd en wortelwaarts bruin- 
achtig beschaduwd is. Franjelijn zwart, op de aderen fijn licht 
afgebroken en de lichtgrijze franje daar met zwarte vlekjes. 

Achtervleugels iets donkerder en vuiler grijs, bijna onge- 
teekend; aan den binnenrand met zwarte en bruingrijze 
sporen van lijnen. 

Palpen tweemaal langer dan de kop, op zijde zwart- 
grijs, boven meer lichtgrijs; kop bijna wit; halskraag 
zwartgrijs, ook de wortel der overigens bijna witte schou- 
derdeksels. Middengedeelte van den rug des grijzen achterlijfs 
roestkleurig getint. | 

Onderzijde donkergrijs, de achtervleugels met sporen van 
donkere booglijnen, de middenvlekken en franje als boven. 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 15 


_Aamhangeel der voorvleugels gedeeld. Achterscheenen met 
vier sporen. 

De gave exemplaren zijn den 19° en 23°" Maart by 
Bogota gevangen, het derde met N° 41 geteekend. 


71 Indefinata m. — nov. sp. PL 5, f. 11. 


Alis valde elongatis, pulveroso canis, anterioribus fascia 
medio dilatata dilutiore, limbo posteriori obscuriori venis 
albescentibus linea undulata minus distincta. 


Twee gave exemplaren van 22 mm. 

Mede uit de Innotata-groep, nog langvleugeliger dan de 
voorgaande soort en zich onderscheidende door de flaauwe, 
iets vervloeijende teekening. De lichte band is tusschen 
ader 2 en 6 de helft breeder dan aan voor- en binnenrand 
en heeft op ader 6 een naar de vleugelpunt gerigten tand. 
Opmerkelijk zijn ook de lichte aderen van het donkergrijze 
franjeveld en de flaauwe, vlekkige naauwelijks lichtere 
golflijn. 

Grondkleur der vleugels stofgrijs, achter den lichten band 
donkergrijs en ook boven de ondervoorrandsader door het 
aldaar vlekkig verbreede begin der dwarslijnen, die ten getale 
van 5 of 6 zijn en onder den voorrand der middencel zeer 
flaauw worden, zonder merkbare verdikking op de aderen 
of in eel 1*; zij loopen overigens zeer schuins, parallel 
met den achterrand. Voor- en binnenrand der middencel 
afgebroken zwartgrijs. Zevende donkere lijn iets duidelijker 
doch eerst aan ader 6, wortelwaarts met kleine tandjes op 
de aderen. Geene middenvlek. De donker gedeelde lichte 
band franjewaarts door eene zeer duidelijke, getande donkere 
lijn begrensd, die op ader 2, bijna in den binnenrandshoek , 
merkbaar verdikt is. Golflijn digter bij den lichten band 
dan bij den achterrand, vrij breed. 

Achtervleugels lichter grijs, het achterrandsderde band- 
vormig donkerder met flaauwe golflijn; fijne stippen op 
ader 2—4 zijn zwartgrijs. Franjelijn in de cellen donker- 
grijs; franje lichtgrijs, op de aderen lichter gedeeld. Onder- 


16 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


zijde met dikke zwarte middenpunten en donkergrijzen 
buitenrand. Aanhangcel ongedeeld. Pooten gewoon gespoord. 
Achterlijf onder grijswit, boven donkergrijs, in het midden, 
vooral tegen de punt bijna zwartgrijs. Palpen, kop en 
halskraag lichtgrijs; de rug van den thorax zwartgrijs. 

De exemplaren zijn den 23" Februarij en 19° Maart bij 
Bogota gevangen. 


12 Wermiculata m. — nov. sp. Pl. 6, f. 1. 


Alis elongatis coerulescenti-cinereis, lineolis numerosis 


nigris, punclo discoidali majore, linea undulata nulla. 


Een zeer gaaf mannetje van 20 mm. 

Onder de 75 europesche soorten, die ik van het genus 
Eupithecia bezit is geene regte verwante van deze nieuwe 
species te vinden. In kleur gelijkt zij Constrictata Gn. het best, 
in vleugelvorm Pimpinellata Hübn., er is echter nog velerlei 
belangrijk verschil op te merken. 

Palpen niet ten volle tweemaal zoo lang als de kop, op 
zijde zwartgrijs; boven, als gezigt en schedel, lif en 
vleugels, fraai blaauwgrijs, in de tint van Scriplaria H.S. 
doch helderder en frisscher. Teekening fijn, doch hier en 
daar zeer flaauw en dus over het geheel niet duidelijk; 
intusschen is de type der Eupithecien teekening — drie maal 
drie aan den voorrand parallele dan gebrokene en zich in 
drie groepen verdeelende, geslingerde, donkere lijnen, een 
zwart middenpunt en eene golflijn achter het derde drietal 
lijnen (waartusschen de grond merkbaar lichter is) zeer 
goed te ontdekken. 

Bij deze soort loopen de lijnen iets steiler dan de achterrand 
der voorvleugels; het eerste drietal is boven de middencel 
en in cel 1° duidelijk, fijn zwart, daar tusschen door zwarte 
stippen op de middenader aangeduid. Tweede drietal alleen 
aan den voorrand duidelijk, verder alleen de meest wortel- 
waartsche zigtbaar, aan den wortel van ader 2 verdikt. 
Van het derde drietal dat den lichten band insluit, is de 
eersteonder den voorrand het scherpst gebroken, doch niet 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 2 id 


zoo sterk als bij de beiden boven beschrevene soorten der 
Innotata-groep en dus convergeert het begin der 8° en 9° 
lijn minder sterk met haar. Zij is wortelwaarts op de aderen 
een weinig zwart getand en in cel 2, 3 en 7 zijn lijnen 
en lichte streep bijna geheel uitgewischt en afgebroken 
zoo als meer, doch vooral duidelijk bij Eup. Abbreviata 
voorkomt. Golflijn in het iets donkerder franjeveld hoogst 
onduidelijk. 

Achtervleugels iets bleeker, alleen aan den binnenrand 
met sporen van lijnen, verder ongeteekend. Franjelijn op 
de voorvleugels in de cellen met zwarte streepjes, franje 
donker gevlekt; op de achtervleugels beiden zeer flaauw 
donker geteekend. Achterlijf blaauwgrijs. Aan de onder- 
zijde de voorvleugels zwartgrijs, aan den voorrand licht 
gestippeld, de achtervleugels lichter met donkere boog- 
lijnen. Franjelijn geheel donker, franje als boven. 

Achterscheenen met 4 sporen. Aanhangcel gedeeld. 

De heer von Nolcken ving het exemplaar den 14°" Febru- 
arij bij Bogota. 


Genus Raopatopes Guenée. 


13 Patrata m. — nov. sp. Pl. 6, f. 2. 


Alis anterioribus albis, mgro, fusco et viridi marmoratis , 
lunula discali atra, plaga obscuriori in cellulis 4° et 5* 
ante lineam undulatam ; tibus posticis quadrispinosis. 


Een mannetje, iets afgevlogen. 38 mm. 

De merkwaardige sprietvorm waarop Guenée onze aan- 
dacht vestigt, is niet alleen aan Rhopalodes eigen doch 
komt ook bij het oostindische genus Remodes voor; daar 
echter zijn de sprieten niet zoo in het oog loopend knods- 
vormig als hier. 

Palpen regt uitstekend, schraal tweemalen zoo lang als de 
kop, met naar voren verbreed, buitenwaarts zwart tweede lid, 
het derde leedje half lichtbruin en zwart. Gezigt oranjebruin, 


18 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


Sprieten lichtbruin. Thorax met mosgroene schouderdek- 
sels, naar achteren meer bruingeel, even als het lange 
dunne achterlijf; dit op den rug van ring 1 met 4 zwarte 
stippen, op ring 2 met twee, aan de punt met een zwart 
vlekje. 

De naar achteren zeer verbreede, bijna klaverbladvormige 
voorvleugels hebben een witten grond en zijn met een groot 
aantal gegolfde, onder de helft van cel 1° schuin loopende 
donkere lijnen digt bedekt. Drie bij den wortel en twee 
maal drie in het midden zijn duidelijker, zwart, en de 
grond tuschen haar geelachtig mosgroen, de overige lijnen 
zijn mosgroen of roestbruin. Zoodoende wordt een wortel- 
veld, een breede eerste lichte band, en een in het midden 
licht en met eene zwarte halve maan geteekend middenveld 
afgescheiden. Achter het middenveld een roestbruin gedeelde 
smalle tweede lichte band. Franjeveld voor de golflijn, die 
uit ronde witte boogjes in alle cellen bestaat, mosgroen, 
in cel 4 en 5 zwart, daar achter met bruine vlekjes. 
Franjelijn met dubbele zwarte stippen bij de aderen. 

Achtervleugels onder en boven ongeteekend, vuil wit. 

Deze achtervleugels zijn zeer merkwaardig gevormd. Veel 
kleiner dan de voorvleugels en wel de helft smaller, zijn 
zij onder de middencel bijna tot aan den wortel gespleten, 
het onderste gedeelte lobbig verbreed en rondom met franje 
bekleed; tusschen beiden ziet men nog een met gele haren 
digt bezet, donkerbruin steeltje. Zij vertoonen dus de 
eigenaardigheden van Lobophora ten sterkste ontwikkeld. 
Verder draagt hunne middencel boven in het midden eene 
pluim van geelwitte haren en hunne ader 4 op de onderzijde 
eene dergelijke, 

Dat de nervuur mede afwijkt is te denken; zij is even- 
wel omtrent gelijk aan die der Lobophora-mannetjes. Ader 
8 is wel vrij, doch loopt digt langs den voorrand der 
middencel en is daarmede aan het eind door een dwars- 
adertje verbonden; vervolgens is zij sterk gebogen. Ader 
6 en 7 komen ongesteeld uit een punt; 5 uit het midden 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 79 


der steile dwarsader; 4 is eene voortzetting van den binnen- 
rand der middencel: 2 en 3 niet te onderscheiden. 

In de voorvleugels staan 2, 3 en de gebogene ader 4 
bijna evenver van elkander, 5 komt uit het midden der 
dwarsader, 6 uit het midden van den achterrand der ge- 
deelde aanhangcel, 7 en de steel van 8—10 uit hare spits, 
11 uit haren voorrand; 12 is geheel vrij. 

Pooten lang, dun, glad beschubd, geel en wit, zwart 
gevlekt, de middenscheenen met 2, de achterscheenen met 
4 sporen (volgens Guenée bij zijne Castnata 2 de laatsten 
slechts met één paar). 

Het exemplaar is met N° 63 gemerkt. 


Genus ScorpyLia Guenée. 


Dit genus is synoniem met Baptria Hübn. en Herr.-Sch. Diplo- 
chroa Herr.-Sch. kan er niet van gescheiden worden en ook 
Guenée’s familie I en III van Krateina behooren daarbij, zoo dat 
het genus tamelijk soortenrijk wordt. Onder de europesche is 
Minoa het naast aan Baptria verwante genus en Herr.-Schäffer 
vereenigt het er zelfs mede in zijn Syst. Verzeichniss der europ. 
Schmett (zie Syst. Bearb. deel VI). De middencel der voorvleugels 
is echter bij Baptria tusschen ader 5 en 6 niet geheel open, 
verder is de aanhangcel der voorvleugels ongedeeld en zijn de 
palpen veel langer. 

Zeven soorten, die tot dit genus kunnen worden gebragt, zijn 
door den heer von Nolcken verzameld en daarvan vijf onbe- 
schreven. 


5 
(Geel gevlekte vlinders.) 


74 Atalantata Guenée. 


Vier exemplaren, met N° 63 geteekend. 
Bij Guenée’s beschrijving heb ik nog te voegen, dat de 
voorvleugels aan den wortel zwartgrijs bestoven zijn en de 


80 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


voorrand op een derde zulk een vierkant vlekje heeft; 
ook is de franje grijsbruin, tegen den binnenrandshoek der 
voorvleugels zwart. 


15 Hippomenata m. — nov. sp. PI. 6, f. 3. 


Alis nigris plaga magna basali discalique fulva, maculis 
costalibus alrıs, undulata in cellulis 2° et 3° alarum 
anleriorum et crenulata versus marginem anteriorem 
posticarum. 


Een gaaf paar van 19,5— 20 mm. 

Op dezelfde wijze geteekend als Atalantata, met goudgele 
wortelhelft der voorvleugels en zich dus onderscheidende 
van Partitata Guenée, waar de wortel , d’un jaune fauve” 
is en van Quadruplicaria Hbn. (Discordata Gn.), Haemataria 
H. S. en Melanicterata Led. die eenen grooten gelen dwars- 
band of dwarsvlekken op de tweede helft hebben. Van 
Alalantata onderscheidt haar de mindere grootte (30 tegen 
20 mm.), de koolzwart gevlekte wortelhelft van den voor- 
vleugelvoorrand, de ronde bogt waarmede het geel in cel 
2 en 3 der voorvleugels in het zwart treedt, dat bij Atalaniata 
op die plaats regt afgeneden is, de bijna geheel zwart- 
gekleurde cel 1 dier vleugels, verder ook de verschillend 
geteekende achtervleugels waar het geel niet op ader 1° 
zwart gedeeld wordt maar het geheele midden der vleugels 
beslaat en tegen den voorrand door een zwart vlekje is 
ingesneden, terwijl het zwart aan den binnenrand met eene 
gele lijn en een paar vlekjes is versierd. Eindelijk is het 
geel donkerder en de franje zwart en witbont gevlekt. 

Aan de onderzijde staat het lichte vlekje aan den voor- 
rand van de donkere voorvleugelpunt nader bij het geel 
dan bij de spits en niet juist in het midden, zoo als bij 
Atalantata, en hebben de achtervleugels eenen geheel don- 
keren, bogtigen achterrand. 

De exemplaren zijn met N° 24 gemerkt. 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 81 


IT. 
(Wit gevlekte vlinders.) 


Deze soorten kunnen tot drie afdeelingen worden gebragt. 
A. Voorvleugels met witte vlek op den binnenrand : 


1. de punt ongevlekt: Basilata Gn., Conduplicaria Hübn., 
Conflictata Gn. en Gratulata Gn. 


2. nog eene witte vlek tegen de punt: Cynthiata Doubd. 


B. Met witte vlek tegen de punt der voorvleugels, hun binnen- 
rand ongevlekt : 


1. de achtervleugels zonder witte vlek, met witte boog- 
lijn en aderloop : Radiaria H.S., Siliquata Gn. 


2. de achtervleugels met witte vlek, zonder witte boog- 
lijn; aderbeloop eenkleurig met den grond: 


a. de vlek der voorvleugels dubbel: Fluminata m. 
Dispilata m. 


b. de vlek der voorvleugels enkel : Monospilata m. 


C. Met witten dwarsband der voorvleugels : Tibialis Esp., Haber- 
haueri Led., Kindermanni Brem. en Ambiguata m. 


A. 
16 Gratulata Guenée. 


Zes exemplaren, waarvan twee in het begin van Maart bij 
Tusagasuga gevangen zijn en de overigen met N° 20 en 64 zijn 
gemerkt. 

Guenée’s beschrijving past vrij wel, doch geloof ik niet sterk 
aan het specifiek verschil zijner vier soorten; misschien is 
Conflictata, die een vierde grooter is dan de anderen, eene goede 
soort, maar dan zullen er nog wel andere verschilpunten zijn 

6 


82 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


B: 


17 Fluminata m. — nov. sp. PI. 6, f. 4. 


Nigra, alis anterioribus macula obliqua bipartita alba, 
posterioribus plaga discoidah alba, his sublus fascia 
fluminiformi undulata alba ostio permagno. 


Drie exemplaren waarvan een vrij gaaf; 22 mm. 

Deze en de volgende soort onderscheiden zich van Radiaria 
H.S. en Siliquata Gn. hierdoor, dat de witte vlek der voor- 
vleugels gedeeld is en de achtervleugels in plaats van een 
tot drievierden wit aderbeloop dat door eene witte booglijn 
begrensd wordt, eene groote witte middenvlek hebben. 
Ook is hunne onderzijde zwart in plaats van kaneelbruin. 

Voorrand der voorvleugels met drie geelwitte langslijntjes 
op evenwijdigen afstand. Witte vlekken tegen het eind der 
middencel en aan den wortel van cel 3 staande, beiden 
slechts door eene haarfijne zwarte lijn gescheiden en cel 
2 geheel zwart. Witte vlek der achtervleugels naar achteren 
verbreed. Aan de onderzijde zijn de voorvleugels in cel 1 
bleeker, zwartgrijs en voor zoover zij door de achtervleugels 
bedekt worden, wit. Aan den voorrand ziet men eene onder- 
aan spitse witte streep op een derde, die tot aan de midden- 
ader komt, eene breedere op de helft, die uit de beide 
vlekken der bovenzijde bestaat, verbonden met een wit 
vlekje aan den voorrand en eene kleine geelwitte vlek bij 
de punt. Achtervleugels met witte en gele vlekjes en schrapjes 
en in het midden met eene gebogen witte teekening, die 
eenigzins op eenen tegen zijnen mond zeer verbreeden stroom 
gelijkt. Franje zwart en witbont. Buik en voorborst grijs- 
wit, de pooten eveneens gevlekt. Palpen onder wit, boven 
zwart. Aangezigt met geelwitte zijderanden. 

Ader 6 der voorvleugels komt bij deze soort uit den 
achterrand der middeneel. 

Een der exemplaren is in het begin van Mei bij Barro 
Blanco gevangen, het andere in Maart bij Muzo, het derde 
met N° 64 geteekend. 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 83 
78 Dispilata m. — nov. sp. Pl. 6, f. 5, 


Fusconigra, sublus fusca, alis anterioribus maculis duabus 
divaricatis, oblique posilis, et posterioribus plaga discali 
subrotundata, albıs. 


Drie exemplaren waarvan een vrij gaaf; 20—22 mm. 

Onderscheidt zich van Fluminata doordien de beide witte 
vlekken der voorvleugels door eene breede zwarte tusschen- 
ruimte gescheiden zijn. De bovenste staat op drievierden 
der middencel vóór de dwarsader en heeft boven zich nog 
een grijswit vlekje aan den voorrand, de onderste wordt 
door ader 3 gedeeld in eene grootere, vierkante in het 
midden van cel 2 en eene kleinere, driekante daarboven 
aan den wortel van cel 3. Verder ziet men nog eene ronde 
witte stip onder den voorrand in cel 7 en een fijn wit 
langsstreepje daarboven op den voorrand. Witte vlek der 
achtervleugels grooter dan bij Fluminata en ronder; in haar 
een zwart vlekje boven aan de dwarsader; haar achter- 
rand afgerond, gegolfd. 

Op de als boven, doch scherper wit geteekende onderzijde 
is de zwartgrijze grond aan den voorrand en op de punt- 
helft der voorvleugels en op de achtervleugels zoo sterk 
met okergele en bruinroode schubben bezet dat hij er ge- 
heel door bedekt wordt. 

Franje eenkleurig, als de vleugels, tegen de voorvleu- 
gelpunt en in het midden der achtervlengels met witte spits. 

Lijf en pooten als bij de voorgaande soort geteekend. 
Ader 6 der voorvleugels uit de spits der middencel. 

Een der exemplaren is in het begin van Mei bij Barro 
Blanco gevangen, de anderen met N° 64 en 20 geteekend. 


19 Monospilata m. — nov. sp. PI. 6, f. 6. 


Nigra, alis anterioribus supra macula unica alba, subtus 
basi ferruginosis, posterioribus plaga discoidali ovali 
alba. 


Een iets afgevlogen wijfje van 22 mm. 


84 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


Het naast verwant aan Dispilata, doch slechts met eene, 
ovale vlek der voorvleugels; ook is de vlek der achter- 
vleugels bijna zuiver ovaal en haar achterrand geheel 
ongegolfd. 

Aan de onderzijde zijn de voorvleugels meer grijs dan 
zwart, aan den wortel breed roestbruin, langs den voor- 
rand evenzoo, iets donkerder bestoven. 

Grond der achtervleugels zwartgrijs, doch tot tweederden 
met dikke witte bestuiving, die zich in het midden tot 
eene ronde vlek verdigt; verder is de geheele grond, be- 
halve op de ronde witte vlek met roodbruine dwarsschrapjes 
bedekt, die aan voor- en binnenrand op twee plaatsen op 
een gehoopt zijn als begin en einde van twee boogstrepen. 

Geene aanduiding van vangplaats. 


C. 


80 Ambiguata m. — nov. sp. PL 6, f. 7. 


Alis anterioribus nigris fascia lata alba, posterioribus albis 
limbo postico migro. 


Een twintigtal, meest gave exemplaren; 17,5—18,5 mm. 

Het is niet met volkomen zekerheid dat ik deze soort 
tot het genus Scordylia breng, want ader 4 der voorvleugels 
staat bijna nader bij 5 dan bij 3, de aanhangcel is zeer 
grooten driekant, alleen ader 8 en 9 komen gesteeld daaruit 
en de steel van ader 6 en 7 der achtervleugels is zeer lang. 
Dit alles, gevoegd bij de sterk afgeronde korte breede 
vleugels, doet zeer aan eene verwantschap met sommige 
Lithosina, o.a. Nudaria denken, doch bij de mij bekende 
europesche soorten van dat genus is geene aanhangcel aan- 
wezig, en de toestand van ader 6—11 is bij Ambiguata 
ongeveer dezelfde als bij de andere Scordylia- (Baptria) 
soorten. Van bijoogen zie ik geen spoor, het wortellid 
der sprieten is klein en de zuiger duidelijk. 

Kop en halskraag zijn zwart, de schouderdeksels en het 
achterlijf grijswit, het laatste op den rug en tegen de 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 85 


punt donkergrijs. Het wortelderde der voorvleugels is van 
den voorrand tot ader 1 dof zwart met een grijswit streepje 
op de middenader; cel 1, tot drie vierden wit, dun beschubd 
even als een witte band, die even voor de helft van den 
voorrand begint, en van daar tot aan ader 2 verbreed, 
het midden van den vleugel beslaat. Wortelwaarts is deze 
band eenigszins hoekig, franjewaarts rond gegolfd. Het 
overige der voorvleugels is weder zwart met twee witte 
stippen in cel 6 en 7, die bij sommige exemplaren ont- 
breken. 

Achtervleugels wit met zwarten, aan de punt ruim 1 mm. 
breeden, naar onderen versmallenden, voor den staarthoek 
geheel ophoudenden achterrand. 

Onderzijde als boven geteekend, doch het wortelderde der 
voorvleugels slechts donkergrijs door het van boven door- 
schijnende zwart. Lijf grijswit, ook de pooten, het gebrpaar 
buitenwaarts zwartgrijs. 

Twee der exemplaren zijn in het begin van Maart bij 
Tusagasuga gevangen, een derde met N° 55 gemerkt, de 
anderen zonder aanduiding van vangplaats of tijd. 


ELE 


(Roodgeel gekleurde, zwart gerande, 
plompe vlinders. Genus DırrocHroA H.S.) 


81 Chrysopterata m. — nov. spec. PI. 6, f. 8. 


Miniatofulva, fascia incurvata et interrupta media, altera- 
que marginali, nigris, alis posticis subtus brunneorufis , 
fasciis duabus denticulatis luteis, maculisque margi- 
nalibus albis. 


Vijf exemplaren waarvan twee geheel gaaf; 18— 19 mm. 
De nervuur is bij deze soort geheel als bij de typische 
Scordylia-soorten (Afalantata-Dispilata) doch de zeer plompe, 
bijna Hercyna-achtige bouw, de breede, met lange grove 


86 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


hare bekleede palpen en de mede ruigbehaarde thorax, kop 
(met eene dikke pluim op het voorhoofd), dijen en scheenen 
noodzaken mij, zooal niet tot de vorming van een nieuw 
genus, dan toch tot de afscheiding in eene bijzondere af- 
deeling. Een en ander toont duidelijk verwantschap met 
Diplochroa bicentraria H.S. Exot. f. 540; bij deze is de 
nervuur iets anders, doch niet genoeg afwijkende om de 
vorming van een nieuw genus te wettigen. 

Zuiger lang, opgerold. Palpen en voorhoofdskuif grijsbruin. 
Sprieten draadvormig, zwart. Lijf kloek gebouwd, zwart, 
grijsbruin behaard en beschubd. Vleugels klein; de voor- 
vleugels met aan den wortel sterk gebogen, in het midden 
geheel vlakken voorrand. Grond der bovenzijde vurig rood- 
geel, een weinig glanzig en dus aan de schoone goud- 
kleurige vlinders van het Lycaeninen-genus Polyommatus 
herinnerende. Vleugelwortels en op de achtervleugels eene 
iets getande streep langs den geheelen binnenrand zwart. 
Eene op ader 2, 3 of 4 spits eindigende, min of meer 
gezwaaide streep, die even voorbij de helft van den voor- 
vleugelvoorrand begint en een in cel 3 scherp gebroken 
dwarsband even voor het midden der achtervleugels zijn 
mede zwart. Het kortst en ook het smalst is de streep der 
voorvleugels bij een wijfje; de dwarsband der achtervleugels 
is slechts bij twee mannetjes onafgebroken en te onder- 
scheiden van het zwart aan den wortel, bij een exemplaar 
is er slechts een vlekje aan den voorrand van overgebleven, 
bij een tweede is bij in het midden afgebroken en bij het 
vijfde exemplaar is het geheele wortelderde zwart met 
vijf roodgele vlekjes der grondkleur. Achterrand zwart; 
op de voorvleugels aan de punt zeer breed, bruinrood 
bestoven en aan den binnenrandshoek in eene spitse punt 
uitloopende, daar tusschen wortelwaarts rond uitgesne- 
den, het beloop van de zwarte middenstreep volgende. 
De rand der achtervleugels is in cel 4—6 verbreed, wor- 
telwaarts flaauw getand. 

Onder zijn de voorvleugels als boven geteekend, doch 


ST. THOMAS EN JAMAICA, 87 


de grondkleur iets bleeker, de voorrand en vleugelpunt 
leemgeel bestoven. Achtervleugels roodbruin met geelach- 
tig witte, ongelijke, ten deele wigvormige vlekken op 
den achterrand en twee gebogen en getande, leemgele 
dwarsbanden. 

Franje roodgeel, met iets lichtere spits, op de boven- 
zijde der voorvleugels tegen de punt grijsbruin. Ader 6 
der voorvleugels ontspringt aan den wortel der aanhangeel. 

Bicentraria Herr.-Sch. is grooter, heeft twee losse zwarte 
vlekken in het midden der voorvleugels; verder is de 
achtervleugelwortel niet zwart. 

De exemplaren zijn op 10 en 27 Februarij en 4 en 9 
Maart bij Bogota gevangen. Het eerst gevangen voorwerp 
is het meest afgevlogen, die van 27 Februarij en 4 Maart 
de gaafsten. 


Genus PuipaLarTeryx Stephens. 


Van dit genus dat ik, niettegenstaande het bijzondere in 
kleur en teekening, dat de vlinders dadelijk doet herkennen, 
niet van Larentia kan scheiden, heeft de heer von Nolcken 
twee soorten medegebragt. Zij zijn beiden onbeschreven en 
behooren tot afdeeling I van Guenée. 


82 Lutulentata m. -— nov. sp. PI. 6, f. 9. 


Cerina, abdomine et linea antemarginali nigropunctatis , 
alis anterioribus fuscogriseo irroratis, area mediana et 
fascia altera transversali, definita serie punctarum 
mgraram , concoloribus. 


Vier en twintig exemplaren van beide seksen; 21—24 mm. 

Deze soort heeft even als Vittata Bkh. (Lignata Hbn.) zwarte 
stippen op het achterlijf doch onderscheidt zich van die 
soort, hare naaste verwante, doordien op de voorvleugels 
niet het middenveld onder de middenstip en de met eene 
donkere schaduw uit de vleugelpunt overgoten tweede lichte 
dwarsstreep het donkerst zijn, maar wel de donkere 


88 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


lijnen, die zich achter het middenpunt en die dwarsstreep 
bevinden. De laatste wordt ook franjewaarts begrensd door 
eene regelmatig flaauw gebogen dwarsrij donkere stippen, 
die bij Vittata niet aanwezig zijn. Het donkere streepje 
in de vleugelpunt is zeer onbeduidend en niet tot eene 
donkere schaduw verlengd. Ook is Lutulentata grooter dan 
Vitlata. 

Palpen tweemaal zoo lang als de kop, op zijde zwart, 
boven geelachtig. Sprieten stomp getand, lang en fijn be- 
haard. Kop licht bruingrijs, de thorax grijsbruin tot licht 
kaneelbruin, altijd veel donkerder dan het boven op iederen 
ring met twee zwarte stippen getcekende licht bruingrijze 
achterlijf. De donkere kleur van den thorax is eenigszins 
over den voorrandswortel der voorvleugels verstoven. Grond- 
kleur van de bovenzijde der vleugels een licht geel als 
bij Vittata, maar vuiler, meer leemkleurig en met eenigen 
glans; bij sommige exemplaren, vooral op de steeds iets 
donkerder franje, met een rooden schijn. De teekening is 
bij alle exemplaren zeer flaauw, veel flaauwer dan bij de 
andere soorten van Phibalapterya en ook zeer fijn, bruingrijs. 
Zij bestaat uit 4—5 onder den voorrand rond gebogen 
lijnen aan den wortel, waarop het naauwelijks afgescheiden, 
alleen aan de zeer fijne middenstip herkenbare middenveld 
volgt, dat wortelwaarts door eene rond gebogen lin is 
begrensd, terwijl het franjewaarts weder 4—5 donkere 
lijnen heeft, wier begin aan den voorrand zeer schuins 
loopt; daarop zijn zij op de ondervoorrandsader en aan- 
hangcel zeer scherp gebroken, eerst een klein weinig 
gegolfd en loopen dan parallel (ook met den achterrand) bijna 
geheel regt naar den binnenrand. De onderste convergeert 


bij een paar exemplaren met de laatste gebogen lijn aan de 


wortelzijde van het middenveld of vormt er eene reeks van 
ringetjes mede, gelijk bij sommige stukken van Vittata. 
Na de tweede lichte streep komt dan de vermelde rij donkere 
stippen, die bij sommige exemplaren ineenvloeijen. Franje- 
veld slechts met sporen van eene donkere lijn. 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 89 


_Achtervleugels tegen den binnenrand met sporen van 
donkere lijnen, verder ongeteekend. 

Franjelijn met in paren bijeenstaande, nooit geheel 
ineengevloeide donkere stippen. Franje met twee donkere 
deelingslijnen. 

Onder zijn de voorvleugels als boven geteekend, de 
achtervleugels veel sterker, onder anderen komen twee 
boogrijen donkere stippen en een middenpunt zeer uit, alles 
is echter digt grijsbruin of roodbruin bestoven. 

Aderen der achtervleugels als bij Viltata, 3 en 4 wat 
verder van een. 

De exemplaren zijn op 11 en 27 Februarij, 9, 19, 23 
en 25 Maart en 10 April bij Bogota gevangen, een exem- 
plaar den 1** April bij Cucqueta een ander in het begin 
van Mei bij Barro-Blanco. De overigen zijn met N° 20, 
41, 62 en 64 gemerkt. De vlinder is dus van verschillende 
plaatsen en schijnt niet zeldzaam. 


13 Effluata m. — nov. sp. PI. 6, f. 10. 


Cana, abdomine fuscofasciato, alis canis linea marginali 
non interrupta nigrofusca, anterioribus costae parte 
basali, lineola apicali et fascia altera transversal 
flavescentibus, caeteris fascus fuscis. 


Een gaaf mannetje van 18 mm. en een afgevlogen wijfje 
van 19 mm. 

Door de fijn donkere, onafgebroken franjelijn de naaste 
verwante van: Polygrammata Bkh. en met eveneens getee- 
kend achterlijf, doch op vuilwitten grond met donker hout- 
bruine teekening. 

Palpen slechts de helft langer dan de kop, donker grijs- 
bruin als kop en thorax, de schouderdeksels naar achteren 
vuilwit. Sprieten bijna draadvormig. Voorvleugels langs den 
voorrand tot over de helft geelachtig, de voorrandswortel 
grijsbruin. Wortelveld donkerbruin, door twee of drie lijnen 
gevormd. Eerste lichte dwarsstreep bruingeel. Middenveld 


90 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


wortelwaarts met eene aan den voorrand kort gebroken, 
bijna loodregte, breede donkerbruine streep, in het midden 
(behalve aan den voorrand) geheel grijswit met eene dikke 
zwarte middenstip. Franjewaarts heeft het middenveld 4 of 
5 onder den voorrand scherp gebroken, dan bijna regte 
fijne donkerbruine dwarslijnen, die tot in cel 1° verduis- 
terd worden door eene breede roodbruine schaduw, welke 
van de vleugelpunt uitgaat. De vleugelpunt zelf wordt ge- 
deeld door een bruinwit streepje, dat naar onderen tot een 
lichten stroom verbreedt, die de tweede lichte dwarsstreep 
verheldert en ook de wortelzijde van het overigens donker- 
grijze, met sporen van eene fijn witte golflijn geteekende 
franjeveld. 

Achtervleugels alleen tegen den binnenrand met over- 
blijfsels van ongebogen donkergrijze lijnen en met eene 
zwarte middenstip. Achterrand der achtervleugels min of 
of meer getand. Franjelijn donkerbruin. Wortelhelft der franje 
bruingrijs, achter eene donkere deelingslijn helderder. Onder- 
zijde als boven geteekend, doch grof zwartgrijs bestoven. 
Aderstelsel als bij Vottata. 

Op den rug van het grauwgele achterlijf hebben de ringen 
donkerbruine achterranden, vooral de eerste. 

Bij het wijfje is de voorrand der voorvleugels tot bij 
de punt geheel okergeel, het middenveld in het midden 
donkergrijs en alleen de tweede lichte streep helderder, 
licht okergeel. 

Het mannetje is den 1° April bij Cucqueta, het wijfje 
in het begin van Mei bij Barro Blanco gevangen. 


Genus Scorosia Steph. 


Drie soorten zijn verzameld en daarvan twee onbeschreven ; 


deze behooren tot de tweede groep van Guenée. Allen be- 
hooren tot afdeeling B van mijn genus Cidaria, zoo als het in 
de vlinders van Nederland is beschreven. 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 91 


Brunette mie nors spr PL Ty) fe: 


Alis unterioribus subobtusis ex griseo fuscis, area media 
sine dentibus extensis in cellulas 3° et 6°", lineola 
undulata alba; posterioribus dilute fuscis subconcoloribus. 


Vijf exemplaren waarvan drie vrij gaaf; 34—36 mm. 

Vleugelvorm dezelfde als bij Dubitata en de achtervleugels 
lichter, slechts met sporen van teekening en zoodoende 
van de spitsvleugelige Brujata en Haesitata en van de op 
de achtervleugels even sterk als op de voorvleugels ge- 
teekende Blosyrata dadelijk te onderscheiden. Wat het 
onderscheid van Dubitata aangaat, zoo bestaat dit daarin 
dat het middenveld in cel 3 en 6 geene uitstekende punten 
heeft maar franjewaarts door eene naar gelang der cellen 
groot of klein rondgegolfde, flaauw gebogen zwarte lijn 
begrensd is, die nergens uitsteekt en zelfs tusschen ader 
3 en 6 vlakker dan elders is. De golflijn is sneeuwwit, doch 
niet overal duidelijk; even onder ader 2 is zij echter tot 
eene dikke stip verdigt en in cel 3 heeft zij steeds het 
duidelijkste, zuiverst witte boogje, dat wortelwaarts met 
witte, bij twee exemplaren zelfs tot eene formeele vlek 
verdigte schubben is gevuld. 

Palpen anderhalf maal zoo lang als de kop, en, als deze, 
bijna zwart. Thorax iets lichter, donker grijsbruin; evenzoo 
ook de grond der voorvleugels. Deze tot aan het eind van 
het middenveld met in de cellen rond gegolfde donkere 
lijnen, die aan den voorrand allen en een paar buitendien 
aan de toegewende zijden van wortel- en middenveld dui- 
delijker, bijna zwart zijn. Middenveld aan het begin, op de 
onderste aderen, in het midden van den voorrand en bovenaan 
de zwarte grenslijn met grijze schubben. In het midden is 
het niet lichter zoo als bij Dubitata, doch aan de zijranden 
der bovenhelft, even als bij die soort, zwart berookt. Tweede 
lichte dwarsstreep iets grijzer, franjewaarts vrij duidelijk 
begrensd. Golflijn door bijna zwarte bewolking verduisterd 
en wel over haar geheele beloop. 


92 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


Achtervleugels lichter, donkergrijs, met licht gestippelde 
aderen, sporen van donkere lijnen tegen den binnenrands- 
hoek en eene fijne grijswitte golflijn. Franjelijn dik zwart, 
op de aderen fijn houtgeel doorsneden, op de voorvleugels 
de boogjes buitenwaarts met witte schubben. Lange franje 
grijsbruin met lichte deelingslijn. Achterlijf op den rug 
met dubbele zwarte stippen. Onderzijde bruingrijs, met vele 
flaauwe donkere lijnen, licht en donker gestippelde aderen 
en zwarte middenpunten. Aderen als bij Dubitata. 

De exemplaren zijn allen met N° 20 gemerkt. 


85 Pallidivittata m. — nov. sp. Pl. 7, f. 2. 


Alis anterioribus apice subacuto, fusco marmoratis, fascia 
lata costali lignea. 


Zes gave exemplaren van 30—33 mm. 

Zeer in het oog loopend door de ruim 2 mm. breede licht 

‘ houtgele streep, die van den binnenrandswortel langs den 
voorrand der donker en lichtbruin gemarmerde voorvleugels 
loopt. De punt van deze is spits, iets omgebogen, de 
achtervleugels lichter, bijna zuiver grijs, de zwarte, snuit- 
vormige palpen ruim tweemalen zoo lang als de kop. Deze 
en de halskraag zwart. Midden van den thorax en schouder- 
deksels houtgeel als de voorrandsstrepen der voorvleugels 
en deze verbindende. De wortel en ook iets verder de snede 
van den voorrand zijn min of meer bruingrijs verduisterd 
door het begin der gewone lijnen, die de verschillende 
velden vormen; de lijnen van het wortelveld worden geheel 
door de gele streep bedekt en slechts sporen van haar zijn 
te zien. Middenveld wortelwaarts en boven de middenader 
en ader 3 donkerbruin, verder bleekbruin, met flaauwe 
gegolfde lijnen, franjewaarts door eene eerst iets geslingerde 
dan sterk en ongeregeld gegolfde dikke zwartbruine lijn 
begrensd en in de donkerbruine bovenhelft, tegen den 
gelen voorrand stootende, met eene splintervormige, scherp 
houtgeel gerande middenvlek. Tweede lichte dwarsstreep 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 93 


min of meer bleeker, bruingrijs, door eene donkerder lijn 
gedeeld. Franjeveld als het middenveld gekleurd met eene 
onregelmatige, zwart verduisterde, in cel 2—4 tot eene dikke 
streep verbreede geelwitte golflijn. Aan de vleugelpunt, 
boven de gele voorrandsstreep, ziet men nog eene donker- 
bruine vlek door het begin van houtgele lijnen doorsneden. 
Achtervleugels als bij de voorgaande soort, doch nog flaauwer 
geteekend, ook de franje en de franjelijn bijna eveneens, 
doch van deze op de voorvleugels de vlakkere boogjes 
wortelwaarts in cel 1, 2 en 3 bleekgeel afgezet. Achterlijf 
aan den wortel met een zwartbruin bandje, verder grijs- 
bruin, ongeteekend. 

Onderzijde bruingrijs, met zwarte middenpunten en stippen 
op de aderen en de vlekken van de golflijn der voorvleugels 
als boven, maar grijswit. Aderen als bij Dubitata. 

Een der exemplaren is in het begin van Mei bij Barro 
Blanco gevangen, de anderen zijn met N° 20 gemerkt. 


Ve 
86 Affirmata Guenée. 


Vier exemplaren waarvan een mannetje, dat den 8** 
Februarij te Bogota ’s avonds in huis op het licht kwam 
aanvliegen, vrij gaaf is; een tweede mannetje, den 4° Mei 
te Bogota, mede in huis gevangen, is vrij slecht; evenzoo 
twee wijfjes, met N° 20 gemerkt. Allen zijn even spits- 
vleugelig, doch hebben niet meer dan 44—45 mm. vlugt 
en zijn dus kleiner dan Guenée’s mannetjes. 


Genus Ciparia Treitschke. 


I. 
87 Combustaria Herr.-Sch. Exot f. 355. — Jacintharia Gn. 
Mya 45830 Pls 12 fis 2: 


Een mannetje; zonder aanduiding van vangplaats. De 
bouw is geheel zoo als Guenée dien beschrijft, doch de 


94 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


vlinder wijkt in kleur en teekening eenigszins af. Zoo is 
b. v. de eerste lichte band geheel groenachtig wit, het midden- 
veld onderaan zeer verbreed, evenver franjewaarts strek- 
kende als de tand in cel 2, het franjeveld voor de golflijn 
niet roodbruin, maar geheel vuil lookgroen. Ik aarzel echter 
om deze verschillen als specifiek aan te merken; mogt men ze 
als zoodanig willen beschouwen, dan sla ik den naam van 
Porraceata voor. 

De vlinder is overigens eene Cidaria, afd. K, volgens 
mij en aan Picata verwant, eveneens geaderd, doch wijkt 
van al de europesche soorten af door de plooi der achter- 
vleugels. 


88 Subguttaria Herr.-Sch. Exot f. 406,7 — Guenée. 


Vier exemplaren waarbij een zeer gaaf paar; het eene 
gave exemplaar is den 17°" Februarij, het andere den 7°® 
Maart bij Bogota gevangen. De slechte zijn met N° 62 en 
65 gemerkt. 

Het mannetje is volkomen gelijk aan Herrich-Schäffer’s 
afbeelding, doch bij het wijfje slechts een klein plekje, in 
cel 4 en 5 van den tweeden lichten band roodachtig, het 
overige geheel donkergroen. Het beloop der teekening is 
echter hetzelfde en de onderzijde geheel eveneens. Behoort 
tot dezelfde afdeeling van Cidaria als Combustaria, doch het 
mannetje is geheel normaal gevormd. 


89 Circumeidata m. — nov. sp. Pl. 7, f. 3. 


Alis anticis fuscocinereis, olivaceo tinetis, fascia media 
exlus recta, intus angulata, coslam versus dilalata fusca, 
marginem versus interiorem albo notata; alis posticis 


et pagina inferiore dilute cervinis. 


Een geheel gaaf paar; 27 en 32 mm. 

Na verwant aan Subguttaria, doch de achtervleugels en 
onderzijde zijn niet zwartgrijs, maar roodachtig en de lichte 
plekken op de onderzijde der voorvleugels vuil okergeel in 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 95 


stede van helderwit; de lichte plek aan den voorrand dier 
vleugels is verder onder en boven even breed en niet onder 
ader 6 tot het dubbele verbreed. In het oog loopend is ook eene 
ovale, bleekere plek in de bovenhelft van het middenveld. 

Sprieten draadvormig. Palpen weinig langer dan de kop, 
dun, regtuitstekend, zwart. Groen en bruin gemengde thorax 
met zwarte dwarsstreep over de voorhelft; aan het eind 
van den rug twee dikke dotten van zwarte schubben, die 
ik ook bij Subguttaria opmerk en welke mede bij een aantal 
breedvleugelige europesche Cidarien voorkomen. 

Aan den wortel der groen, grijs en bruin gemarmerde 
voorvleugels ziet men een bandje van drie zwarte lijntjes, 
dan volgt een breede band, die in het midden vuil zwartgrijs, 
aan de randen groenachtig is. Middenveld wortelwaarts over 
de middenader heen met eene diepe, stompe insnijding, in 
cel 1° een weinig uitspringende. Franjewaarts ontbreekt de 
gewone verbreeding in cel 3—5 geheel en het middenveld 
isaldaar zoo vlak en geheel ongegolfd, als of de vermelde 
verbreeding weggesneden was. Boven de middenader is het 
veld donkerbruin met dikke, iets vervloeijende zwarte randen 
en heeft in het midden de aan den voorrand hangende, 
scherp omschreven ovale lichtere vlek. De onderhelft is bij 
het wijfje bruin en mosgroen met twee ronde groenwitte 
vlekjes in cel 1 en 1°, die door een donker lijntje gerand 
zijn. Bij het mannetje is de onderhelft van het middenveld 
sterk groenwit gemengd, bij beiden de franjewaartsche lijn 
hier en daar verdikt zwart met een paar tandjes op ader 
1 en 2. Tweede lichte dwarsstreep, groenwit bij den man, 
vuilbruin bij het wijfje met bleek blaauwgroen boven en 
mosgroen onder. Franjeveld voor de golflijn witgroen bij 
den man, met donker kaneelbruine vlek aan voor- en 
binnenrand, bij het wijfje bijna geheel vuil lichtbruin, onder 
en boven naauwelijks donkerder. Golflijn alleen tegen den 
voorrand wit, verder alleen te zien door de gegolfde afschei- 
ding der geheel donkergroene, alleen op ader 5 zwart 
bestoven tweede helft van het franjeveld. 


96 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


Franjelijn met zwarte boogjes; franje roodgrijs. Rood- 
achtige achtervleugels en lijf zwart bestoven. Aan de onder- 
zijde de voorvleugels tegen de punt met het begin van een’ 
zwartgrijzen band die franjewaarts eene gebogen rij van 
drie of vier lichte stippen heeft, de achtervleugels met 
twee donkere booglijnen en eene boogstreep. 

Het eene voorwerp is den 10° April bij Bogota gevangen, 
het andere met N° 20 gemerkt. 


X X 


90 Emmelesiata m. — nov. sp. PI. 7, f. 4. 


Alis posticis albis, anticis olivaceo-fuscis migro punctatis, 
fascia cinerascente alba intus irregulariler denticulata 
et undulata, exlus pone medium fortiter dilatata el 
paene ad marginem extensa. 


Een vrij gaaf mannetje van 29 mm. 

Aan Cid. (Emmelesia) alchemillata L. herinnerend en met 
Cidaria truncata Hfn. naauw verwant; misschien evenzoo 
varieerende. 

Sprieten draadvormig. Palpen weinig langer dan de kop, 
regtuitstekend, zwart als kop en thorax; deze aan het 
eind zonder verdikking door schubben. De voorvleugels 
zijn tot twee derden ongeveer geheel eenkleurig dofzwart, 
alleen de eerste lichte band is bleeker, grijsachtig, aan 
den binnenrand met twee witte stippen, franjewaarts met 
sporen van een gegolfd wit lijntje. Hij is sterk met olijf- 
kleurig okergele schubben bestrooid, die men ook, doch 
minder, op den geheelen middenband kan waarnemen en, 
weder in meerdere mate, op de wortelhelft van het boven- 
deel des franjevelds. De middenader draagt eene kool- 
zwarte stip. 

Franjewaarts wordt het middenveld begrensd door eene 
helder witte lijn, die aan den voorrand twee kleine en 
twee grootere tandjes heeft, op ader 5 iets verdikt eene 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 97 


halvemaanvormige insnijding van het middenveld volgt en 
verder rond gegolfd is; de ronde uitstekken zijn even als 
bij Alchemillata gevormd en die in cel 2 en 3 de grootsten. 
Franjewaarts heeft de lichte streep vervolgens eene donkere 
lijn en eene onduidelijke witte. Het franjeveld is, als gezegd, 
in zijne bovenhelft olijfkleurig geel bestoven, vertoont aldaar 
twee zwarte langsstreepjes op ader 5 en 6, en heeft eenige 
grijze stippen als sporen der golflijn, die in de wit bestoven 
onderhelft zeer duidelijk en helder wit is. Franjelijn met 
dubbele zwarte stippen, de franje zwartgrijs en witbont 
met nog eene donkere lijn over de wortelhelft. 

Achtervleugels wit, ongeteekend, ook de franje; franje- 
lijn met eenige fijne, donkere stippen. Achterlijf grijs met 
wit gerande ringen en eene zwarte vlek aan de basis. 

Onder zijn de voorvleugels zwart met witte dwarsstreep, 
de franje als boven, doch helderder, de achtervleugels vuil- 
wit, donker besprenkeld, met middenstip. Aderen als bij 
Cidaria truncata Hfn. 

Het exemplaar is met N° 20 gemerkt. 


91 Morbosata m. — nov. sp. PI. 7, £ 5. 


Cinerascenti alba, fasciis undulatis et lunulis sparsis 
cervinis, alarum anteriorum cellula mediana earum 
medium non altingente, puncto discoidali in margine 
basali fasciae medianae locato. Subtus alarum anteri- 
orum linea longitudinali et posteriorum venis ochraceis; 
palpis capite duplo longioribus, rostriformibus. 


Een vrij gaaf wijfje van 29 mm. 

Deze vlinder heeft langwerpiger voorvleugels dan de 
voorgaande soort en is nader aan de groep van Caesiata 
verwant doch van de soorten van deze onderscheiden door 
de lange smalle palpen, die ruim tweemalen de lengte van 
den kop hebben en snuitvormig regt uitsteken. Zij zijn 
zwartbruin, de onderhelft op zijde met gele haren. 


Rug bij dit voorwerp ontschubd ; schouderdeksels vuilwit 
7 


98 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


met donkergrijs streepje. Vuilwit is ook de grondkleur der 
voorvleugels; hunne teekening donkergrijs. Wortelveld door 
bestuiving zoo gekleurd; eerste lichte band in het midden op 
den voorrand met eene zwartgrijze vlek, naar onderen met 
drie donkergrijze lijnen en daarvan de middelste flaauw. De 
middencel is korter dan gewoonlijk en daardoor staat de 
gewone donkere vlek der dwarsader op den gegolfden, bijna 
vertikalen wortelzoom van het middenveld. Dit aan de randen 
met zwart grijze schubben, die alleen onder en boven, en 
vooral aan den voorrand ineenvloeijen; franjewaarts is 
het overal op de aderen licht afgebroken, rond gegolfd, 
tusschen ader 2—5 het meest en daar een derde breeder. 
Tweede lichte band met eene gegolfde, eveneens op de 
aderen licht afgebroken, donkergrijze middenlijn en franje- 
waartsche begrenzing. Franjeveld onregelmatig vuilwit en 
donkergrijs geplekt; golflijn uit hoekige boogjes bestaande , 
in cel 3 bijna geheel uitgewischt, in 4—6 dikker, bijna 
zwart, bovenaan met een donker streepje in de vleugelpunt 
vereenigd. Franjelijn in de cellen met zwarte streepjes, die 
verbonden worden door zwarte vlekjes op de wortelhelft 
der iets geelwitte franje. Achterlijf en vleugels: grijs; deze 
in het midden met drie naar boven verflaauwende, een 
weinig gezwaaide wittere lijnen. 

Onder zijn de voorvleugels zwartgrijs met sporen eener 
witte dwarsstreep, de achtervleugels vuilwit met zwarte 
middenvlek en getande donkergrijze middenlijn. Opmerke- 
lijk is dat al de aderen der achtervleugels en eene lijn 
onder den voorrand der voorvleugels okergeel zijn, vooral 
wortelwaarts. 

Vleugeladeren als bij Caesiata. 

Het exemplaar is in het begin van Mei bij Barro Blanco 
gevangen. 


Genus Psazrones Guenée. 


_ Dit genus is wel aan Cidaria verwant, maar de palpen zijn - 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 99 


bijna twee en een halfmaal zoo lang als de kop, vervolgens is de 
dwarsader der achtervleugels zeer steil zonder dat, gelijk bij de 
Cidariën waar dit plaats heeft, ader 3 daarom met 4 uit één 
punt ontspringt; zij komt uit den binnenrand der middencel, dui- 
delijk vóór haren staarthoek; 6 en 7 der achtervleugels zijn 
gesteeld; 3 en 4 der voorvleugels gelijk in de achtervleugels. 
De steel van ader 8—10 der voorvleugels is zeer lang, en 
komt met 7 uit de spits der gedeelde aanhangcel, 6 uit een 
vierde van haren achterrand, 10 uit haren voorrand. De sprieten 
zijn genoegzaam draadvormig, uiterst kort behaard, het voorhoofd 
vlak (niet concaaf, zoo als Guenée zegt), de zuiger kort doch 
. duidelijk spiraalvormig, de pooten gewoon gespoord. Het genus 
zoude dus kunnen blijven bestaan. 

De soorten schijnen in Zuid-Amerika niet zeldzaam te zijn; 
ik ontving een dozijn exemplaren tot 7 soorten behoorende 
waarvan echter slechts drie door goede voorwerpen zijn vertegen- 
woordigd. Eene soort is nieuw. 


92 Flavagata Guenée. 


Drie exemplaren, waarvan een in het begin van Mei bij 
Barro Blanco is gevangen en de anderen met N° 20 en 24 
zijn gemerkt. 

Het wortelveld is door eene boven de middenader stomp- 
gebroken, ongetande geelwitte streep begrensd, het midden- 
veld wortelwaarts door eene geheel vertikale en heeft in 
de middencel aan de randen twee zwarte, ineenvloeijende _ 
vlekken, waaronder zich nog een geel vlekje vertoont. In cel 
3 en 4 van den tweeden lichten band staat eene groote grauw- 
bruine vlek, die franjewaarts de insnijding der groote donkere 
vlek onder de vleugelpunt volgt en er door een halvemaan- 
vormig geelwit streepje van is gescheiden. Dit streepje 
wordt franjewaarts door een fijn donker lijntje begrensd. 
Aan de onderzijde bemerkt men op de zwartgrijze voorvleugels 
eene donker okergele langslijn onder den voorrand, die bijna 
tot aan de punt doorloopt. De donkerbruine langsstreep der 
bovenzijde, welke men op Guenée’s afbeelding opmerkt, doch 


100 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


waarvan hij in zijne tekst niet spreekt, is mede bij geen 
mijner exemplaren aanwezig. 


93 Paleata Guenée. 


Drie exemplaren en daarvan een in het begin van Mei bij 
Barro Blanco gevangen, de anderen met N° 20 gemerkt. 

Minder regelmatig, zeer vlekkig, stroogeel en donker 
grauwbruin geteekend, is bij Paleata het donkere wortel- 
veld in cel 1° het breedst en scherp hoekig; de eerste lichte 
band aan den voorrand donker gewolkt en met een donker 
streepje in de middencel geteekend, overigens geheel stroogeel 
en onderaan veel smaller. Het middenveld is bij twee exem- 
plaren zeer smal en door eene gele vlek in den binnen- 
randshoek der middencel afgebroken. Bij het derde is die 
vlek slechts eene stip en daar hangt het veld in cel 3 en 
4 te zamen met de donkere vlek der tweede lichte streep. 
Franjewaarts heeft die vlek een tot den achterrand strek- 
kenden gelen driehoek. De lichte band heeft overigens 
slechts aan voor- en binnenrand donkere bewolking, die 
alleen tegen laatstgenoemden met de donkere vlek in cel 
3 en 4 zamenhangt. Onderzijde geteekend als bij Flavagata. 


94 @creata m. — nov. sp. PI. 7, £ 6. 


Flavescenti-alba, fascüs transversis ferruginosis, macula 
trigona subapicali fusca, fascia mediana in cellulis 
2—4 non dilatata et supra venam quintam macula 
caligulaeformi alba. 


Een gaaf mannetje van 17,5 mm. 

Zich van Flavagata en Paleata onderscheidende door de 
witte grondkleur en door den middenband, die in cel 2--4 
niet breeder is dan aan den voorrand. Voorts is deze op 
ader 5 ingesneden door eene witte teekening, die den vorm 
van eene laars of voetje heeft, terwijl de bruine band achter 
de tweede lichte streep onafgebroken is, bijna overal even 
breed en men onder de groote zwartbruine achterrandsvlek 
slechts een onregelmatig licht plekje ziet, 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 101 


Palpen en aangezigt donkerbruin, schedel wit. Thorax 
bruin, de tweede helft der schouderdeksels wit. Wortelveld der 
donker roestbruin geteekende voorvleugels alleen onder de 
middenader door een wit steepje van den eersten lichten 
band afgescheiden; deze bruin, in het midden met eene 
scherp getande witte lijn, franjewaarts door eene bijna 
verticale wilte streep, tegen het middenveld begrensd, dat 
om het witte voetje het donkerst is en van de onderhelft 
van cel 1° tot den binnenrand een derde versmalt. Tweede 
lichte band met eene afgebroken fijne bruine lijn. Boven 
en onder de driekante zwartbruine achterrandsvlek is de 
grond vlekkig wit en in cel 1 en 2 ziet men sporen eener 
golflijn. Achtervleugels wit met eene donkere middenstip 
een vlekje in den staarthoek en sporen van zulk eene booglijn. 
Franje geelwit, op de voorvleugels zwartbruin gevlekt, op 
de achtervleugels met bruingrijze stippen. 

Achterlijf geelwit, op den rug met bruine en witte 
schubben. 

Onder zijn de voorvleugels bruingrijs met flaauw van 
boven doorschijnende teekening en tegen den voorrand met 
gele schubben, die geene lijn vormen zoo als bij de voorgaande 
soorten; de achtervleugels zijn wit, donker gesprenkeld 
met dezelfde teekening als boven, doch sterker uitgedrukt. 

Het exemplaar heeft geene aanduiding van vangplaats. 

Het is mogelijk dat deze soort Inundulata van Guenée 
zou kunnen zijn, maar ik merk verscheidene uitdrukkingen 
in zijne beschrijving op, die op mijne soort niet passen. 
Zoo zijn o.a. de banden niet „obliques” maar wel steil, 
de derde is bovenaan niet , brisée en angle ouvert” en de 
achtervleugels niet „amygdaliformes’’ ook spreekt hij niet 
van het voet- of laarsvormige witte middenvlekje. 


Genus OpPisocontA Herr.-Sch. 


Dit genus hetwelk Herrich-Schäffer in zijne analytische tabel 
karakteriseert, zonder evenwel de soort, welke hij er toe brengt, 


102 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


nader te beschrijven (Hij zegt alleen „ Eine schöne Art aus Chile, 
Vorderflügel wie bei Siona, Hinterflügel auf Rippe 6 spitz 
vorgezogen), is door Guenée niet opgenomen en ik kan geen 
zijner genera vinden dat er synoniem mede is. Het kan blijven 
bestaan, hoewel de afwijking van Larentia (Cidaria Guenée) 
wanneer men den vleugelvorm uitzondert, niet groot is. 

Bij de onbeschreven soort, die ik tot dit genus breng, zijn 
de vleugels als bij Siona decussata gevormd, doch nog scherp- 
hoekiger, vooral bij het wijfje; de achterrand gegolfd, ader 3 
en 4 der voorvleugels ontspringen verwijderd van elkander, 
2—5 der achtervleugels op ongeveer evenwijdigen afstand om 
den binnenrandshoek der middencel, 6 en 7 zijn lang gesteeld. 
De sprieten zijn draadvormig, de zuiger lang, het voorhoofd vlak. 


95 Herrichiata m. — nov. sp. Pl. 7, f. 7. 


Lutea, griseo irrorala, alis anticis puncto discoidali nigro , 
fasciolisque transversalibus unaquaque e tribus constante 


lineis, quarum illae secundae fasciolae a se invicem 
disceduni. 


Een vrij gaaf paar van 26 en 28 mm. 

Palpen donkerbruin; kop, thorax en voorvleugels bruin- 
achtig leemgeel, de laatsten met spitse, omgebogen punt en 
in het midden rondgebogen, gegolfden achterrand. De tee- 
kening is zwartgrijs en bestaat uit een gebogen bandje van 
drie lijnen bij den wortel, een dergelijk doch in het mid- 
den regter op twee derden, welks lijnen fijn gegolfd 
zijn en aan voor- en binnenrand uiteenwijken, benevens 
eene zwarte stip op de dwarsader met eene vlek er voor. 
Tusschen de lijnen der banden is de grond grijs bestoven. 
Golflijn uit eene gebogen rij zwarte stippen bestaande; het 
franjeveld, vooral in cel 4—6, zwart beschubd. Zoo is de 
teekening bij het wijfje; bij den man is de geheele vleugel 
tot aan den tweeden dwarsband donkergrijs bestoven. 

Achtervleugels bleeker met donkere middenstip en boog- 
streep; hunne punt is spits, de iets gegolfde achterrand in 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 103 


het midden stomphoekig. Franjelijn met dubbele zwarte 
stippen op de aderen, de franje als de vleugels, met donkere 
stippen en streepjes. 

Onderzijde met de teekening als boven, doch grover en 
vlekkig. 

Pooten gewoon gevormd en gespoord. Ook in den vorm 
van het lijf niets buitengewoons. 

De exemplaren zijn op 12 Mei 1871 te Bogota gevangen, 
waar zij op het licht kwamen aanvliegen. 


FAMILIA XXL EUBOLIDAE GUENÉE. 


Genus EusoLia Dup. 


96 Momaria m. — nov. sp. Pl. 7, f. 9. 


Sordide viridis, alarum anteriorum octo seriebus lineolarum 
et lunularum nigrofuscarum saepe confluentium, quinta 
sextaque angulosis, tertia inlus et septima extus cum 
linea flava conjunctis. 


Twee iets afgevlogen wijfjes van 32—42 mm. 

Van al de soorten, die Guenée tot dit genus brengt, 
afwijkende door kleur en teekening der voorvleugels. Deze 
zijn namelijk donkergroen met acht dwarsrijen van dikke, 
ongeveer driehoekige zwarte vlekken, die fijn bleek okergeel 
gerand zijn en min of meer ineenvloeïjen. Vooral is dit het 
geval met de vijfde en zesde rij. Deze zijn ook eenigszins 
gebogen; de anderen meer vertikaal. De derde rij is franje- 
waarts, de zevende wortelwaarts door eene smalle bleekgele 
streep afgezet. Franje groen met zwarte stippen. Achter- — 
vleugels en onderzijde donkergrijs, de laatste op de voor- 
vleugels met sporen van de gele lijnen der bovenzijde. 

Palpen tweemaal zoo lang als de oogen, regtuitstekende, 
zwart met gele spits. Kop en thorax als de voorvleugels, 


104 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


achterlijf als de achtervleugels gekleurd; de lange dunne 
pooten bruin met zwartgrijze, geel gevlekte tarsen. 

De voorscheenen zijn half zoo lang als hunne dijen, de 
vleugeladeren als bij Luridata Hin. (Palumbaria W. V. Treits.) 
doch de steel van ader 8—10 der voorvleugels is langer 
en ader 2—5 der achtervleugels ontspringen meer op even- 
wijdigen afstand. 

De exemplaren zijn met N° 20 gemerkt. 


97 Fulgurata m. — nov. sp. Pl, 7, f. 8. 


Supra isabellina apice griseo albofasciato; subtus alis 
anterioribus rufis apice umbrino albofasciato, posteri- 
oribus umbrinis, margine, vittis duabus et fasciola 
obliqua albis. 


Vier exemplaren waarvan drie geheel gaaf; 30—32 mm. 

Streng genomen behoort deze soort tot het genus Sarracena 
Herr.-Sch. (Sybarites Guenée), doch het mannetje heeft niets 
van de vele bijzonderheden, die Guenée bij zijne Leptaliaria 
en Chlamydaria H.S. beschrijft en daarom plaats ik haar 
liever voorloopig in het genus Zubolia van Guenée waar- 
mede de vleugelvorm meer overeenkomt. Het aderbeloop en 
de pooten zijn als bij Momaria. 

Sprieten draadvormig, kort behaard. Zuiger opgerold. 
Voorhoofd vlak. Palpen ruim anderhalf maal zoo lang als 
de kop, half zoo breed als de oogen, aan het eind plotseling 
toegespitst. De punt der voorvleugels is scherp, doch niet 
omgebogen; de steile, effene achterrand flaauw gebogen. 
De punt, maar vooral de staarthoek der achtervleugels, 
duidelijk. 

Bovenzijde licht roodachtig kaneelbruin, naar het steen- 
roode overhellende, de voorvleugels aan den wortel licht 
grijsachtig, hunne punt van ader 4 af en eene versmallende 
streep, langs den achterrand zwartgrijs. 

De donkere voorvleugelpunt is met eene lichte streep 
geteekend, die tegen den voorrand geelwit is, naar onderen 


ST, THOMAS EN JAMAICA, 105 


de steenroode hoofdkleur der bovenzijde heeft en daarin 
vervloeit. Achtervleugels met drie flaauwe bleekere strepen, 
die van onderen doorschijnen en waarover zie lager. Franje 
der voorvleugels wit met roodachtige wortelhelft, die der 
achtervleugels tot ader 5 wit, van daar tot den staarthoek 
steenrood. 

Onder zijn de voorvleugels in het midden licht bruinrood, 
iets donkerder dan boven, de randen en de punt omberbruin 
en de dwarsstreep in de laatste helderwit, alleen onderaan 
met eenige roode schubben. De achtervleugels zijn mede 
omberbruin; twee langsstrepen uit den wortel, eene dwars- 
streep van twee derden der bovenste naar den staarthoek 
en de voorrand scherp wit, hier en daar iets bruinachtig. 
De onderste langsstreep (in cel 1°) houdt vóór den binnen- 
randshoek op; de tweede begint zeer spits, doch niet juist 
aan den wortel en loopt over de lange as der middencel 
en ader 5 en de witte voorrand heeft in cel 7 een wortel- 
waarts gerigten spitsen zijtak. Franje der voorvleugels geheel 
wit, die der achtervleugels half omberbruin en wit, de 
witte bovenhelft aan ader 5 bij de middenstreep beginnende 
en naar boven met den voorrand ineensmeltende. Pooten 
bruinwit. 

De exemplaren zijn met N° 20 geteekend. 


FAMILIA XXI. SIONIDAE GUENEE. 
Genus TERENODES Guenée. 
98 Puncticulata Guenée. 


Acht exemplaren, die op 7 en 22 Maart en 12 Mei bij 
Bogota zijn gevangen of met 62 en 65 zijn gemerkt. Zij 
vlogen des avonds naar het licht of werden aan beschaduwde 
muren gevangen. 

Het genus Terenodes van Guenée is overigens synoniem 


106 GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, 


met Graphidipus Herr.-Sch. en de laatste benaming misschien 
ouder en verkieslijk. 

De palpen zijn opgerigt en gebogen, de nervuur als bij 
Larentia en wel als bij Luridata (Palumbaria). 


FAMILIA XXIV. ERATEINIDAE GUENEE. 


Genns MeLAnoPTIıLon Herr.-Sch. 


(Trochiodes Gn.) 


Het is volstrekt niet noodig om, zoo als Guenée doet, dit 
genus zoover van Fidonia te plaatsen, want het is daaraan naauw 
verwant en niet eens gemakkelijk er van te scheiden, zelfs 
wanneer men het laatste in den beperkten zin aanneemt zoo als 
Lederer het beschrijft. Alleen de palpen zijn iets korter, de 
voorvleugels hebben 12 aderen en ader 3 en 4 zijn verder van 
elkander verwijderd. 

Drie soorten zijn door den heer von Noleken verzameld. 


99 Emplociaria m. — nov. sp. PI. 7, f. 10. 


Nigra, alis supra nigris, macula discoiduli alba, in 
anterioribus minore et ovali, in posterioribus majore 
el basin versus extensa; sublus cinereis, maculis albis, 
venis nigris. 


Zeven exemplaren waarbij gave; 26—27 mm. 

Zuiger duidelijk, hoorngeel. Kop met palpen en sprieten 
zwart, het aangezigt met vuilwitte haren; een vlekje achter 
de oogen, een op den schedel en twee stippen op den 
halskraag helderwit. Thorax zwart met twee grijswitte lijntjes 
en een bloedrood vlekje aan den wortel der schouderdeksels. 
Bovenzijde der vleugels koolzwart met vier eironde witte 
vlekken in het midden, waarvan die der voorvleugels kleiner 
zijn. Onder hebben de voorvleugels de ronde witte vlek 
der bovenzijde, doch zijn alleen in het midden zwart; de 


ST. THOMAS EN JAMAICA. 107 


zwartgeaderde punt is grijswit, aan den wortel van cel 6 
en 7 bijna helderwit; cel 12 is aan den wortel grijswit, 
in het midden helderwit, de vleugelwortel en cel 1° en 1° 
bijna geheel heldergrijs. 

De dik zwart geaderde achtervleugels zijn aan den wortel 
donkergrijs, in het midden helderwit, dan, door eene op ader 
5 zeer spits gebroken zwarte lijn van het wit afgescheiden 
zwartgrijs, voor de franjelijn weder wit. Middenvlek driekant, 
zwartgrijs; evenzoo de franje. Lijf boven zwart, onder en 
op zijde grijswit, de ringen aldaar met zwarte randen. 
Pooten grijswit, zwart gestreept. 

Van Trochiodes lithosiata Guenée verschillende door de 
geheel anders geteekende onderzijde (zie Guenée’s beschrij- 
ving) en de vuilwitte lijn welke bij die soort op de boven- 
zijde voor den achterrand loopt. 

De vlinders zijn in het begin van Maart bij Tusagasuga 
gevangen. 


100 Timidaria Herr.-Sch. — Guenée var. ? 


Twee mannetjes die op de bovenzijde van Herrich-Schäffer’s 
afbeelding verschillen doordien de voorvleugels slechts ééne 
vuurkleurige vlek vertoonen. De achtervleugels en onderzijde 
komen overeen, behalve ten opzigte van de vlek der voor- 
vleugels. 

Mijne exemplaren vormen dus varieteit B dezer soort. _ 
Varieteit A, door Guenée beschreven heeft op de voor- 
vleugels drie, op de achtervleugels twee vlekken. 

De exemplaren zijn in het begin van Mei gevangen doch 
dragen geene aanduiding van vangplaats. 


101 Suavaria m. — nov. sp. PI. 7, f. 11. 


Supra cyaneo atra, maculis quatuor mutantibus violaceis : 
subtus alis anticis dimidio basali croceo, apicali nigro 
fascia maculari alba, posticis croceis margine nigro 
lineolis albis. 


Twee gave mannetjes van 36—37 mm. vlugt. 


108 


GEOMETRINA VAN NIEUW GRANADA, ENZ, 


Bovenzijde blaauwzwart met vier groote, vervloeïjende, 
schitterend staalblaauwe plekken, die het midden der vleugels 
beslaan. Die der voorvleugels hebben den vorm van een 
breeden dwarsband en bezitten onder schuins opvallend 
licht een sterken goudgroenen glans. 

Onder zijn de achtervleugels en de kleinere wortelhelft 
der voorvleugels geelachtig steenrood, de eersten langs 
den achterrand twee millimeters breed koolzwart; deze rand 
is op de aderen breed geelwit doorbroken. De tweede helft 
der voorvleugels is koolzwart met donkerblaauwen weer- 
schijn en aan de vieugelpunt in cel 2—6 met geelwit 
geteekend, de twee onderste vlekjes rond, stipvormig, de 
bovenste steeds langer wordende streepjes. 

Lif zwart, de buik met twee rijen vierkante geelwitte 
vlekken en eene streenroode zijdestreep. Pooten zwart, 
geelwit gestreept. Palpen met geelwit wortellid. De ge- 
baarde sprieten zwart. 

Geene aanduiding van vangplaats. 


De door mij in het Nederlandsch opgestelde diagnosen 
zijn op mijn verzoek door Dr. Snellen van Vollenhoven in 
het Latijn vertaald. 


m nn nn ne 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN 


DOOR 


F. M. VAN DER WULP. 


N°. 4. 
(Vervolg van Deel Vi, 2e Serie, bla, 186.) 


VII. CECIDOMYIDAE. 


Mijne kennis van deze uitgebreide familie is, tot mijn leedwezen, 
nog steeds zeer beperkt. Voor een deel is dit toe te schrijven 
aan de moeijelijkheid, verbonden aan het determineren van zoo 
kleine diertjes, die bovendien na den dood zeer onderhevig zijn 
aan kleurverandering en door hunne teêrheid tot de meest ver- 
gankelijke voorwerpen in de collectiën behooren. Vroeger heb 
ik in de lijst der Bouwstoffen 1) eenige soorten opgenomen, die 
ik toen naar mijn beste weten uit de werken van Meigen, 
Macquart en Zetterstedt had bestemd. Later, nadat ik met de 
geschriften van Löw en Winnertz over deze familie was bekend 
geworden, heb ik zelf en hebben ook eenigen mijner entomo- 
logische vrienden getracht de larven op te kweeken en de 
Aanwezigheid van sommige soorten te constateren uit de mis- 
vormingen die zij aan de planten veroorzaken, en is ons dit nu 
en dan ook gelukt. 


1) Bouwstoffen voor eene Fauna van Nederland, bijeenverzameld door Dr. J. As 
Herklots, dl. III, blz. 1 en volg. — Overal waar in dit stuk van de lijst der Bouw- 
stoffen of de lijst van inlandsche Diptera wordt gesproken, is de lijst in het genoemde 
ge deel bedoeld. 


110 DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 


Zoo werd mij eens door den heer Heylaerts te Breda een 
geheelen wilgenknods ter hand gesteld, die aan alle kanten bezet 
was met de verlaten pophulsels van Cecidomyia saliciperda 
L. Duf., terwijl ik tevens een aantal der uitgekomen mugjes van 
hem ontving. Later werden door de heeren Snellen van Vollen- 
hoven en Ritsema, op eene wandeling buiten Leiden, mede 
aan een wilgentak dergelijke poppen gevonden. 

Zoo ontving ik van mijn vriend Snellen exemplaren van Cec. 
inclusa Frauenf., door hem gekweekt uit rietstengels, waarin 
de larve leeft. Van denzelfden kreeg ik ook voorwerpen van 
Diplosis Pini DeG., die in ’t begin van Mei waren uitgekomen 
uit kleine witte hars-cocons, op de naalden van Pinus sylvestris 
voorkomende. 

Hormomyia Millefolu Löw verkreeg Dr. Weyenbergh uit gallen 
van Achillea nullefolium, door hem te Wijk verzameld. Het is 
opmerkelijk dat zij hem, even als vroeger Löw, alleen vrouwelijke 
exemplaren opleverden. 

Van Cecidomyia salicina DeG. vind ik jaarlijks de larven in 
grooten getale in vergroeide blaadjes van eene rij wilgenboomen 
langs de aardappelvelden aan ’t begin der duinen van Meerder- — 
voort bij den Haag. 

Dat Cec. Urticae Perris tot onze inlandsehe soorten behoort, 
is mij gebleken, omdat ik meermalen de larven in de gallen 
aan de bladeren en bladstelen der brandnetels heb gevonden, 
ofschoon het mij tot dusver niet is mogen gelukken het volkomen 
insect daaruit te kweeken. Ook van Cec. Gal Winn. is mij het 
voorkomen in ons land kenbaar geworden uit de gallen, die 
deze soort aan den stengel van Galium Mollugo doet ontstaan, 
en welke gallen ik meer dan eens in de duinen onder Wassenaar 
aantrof. Hetzelfde geval bestaat met Hormomyia Fagi Hart. , waar- 
van ik de zeer kenbare, peervormige en kaneelkleurige gallen 
op de beukenbladeren eens in aantal bij Amersfoort en later 
ook te Beek bij Nijmegen heb gevonden. In het Haagsche bosch, 
dat voor een groot gedeelte uit beukenhout bestaat, heb ik 
steeds te vergeefs naar deze uitwassen gezocht. 

Overigens werden Diplosis coniophaga Winn. en Asphondyha 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 111 


Verbasci Vallot door Dr. Snellen van Vollenhoven gevangen, de 
eerste te Zundert, de tweede te Beek, beiden in Julij; Cecido- 
myia Pyri Bouché door den heer Snellen in Mei bij Rotter- 
dam; Cec. pavida Winn. onder Overveen door den heer Kinker; 
Cec. albipennis Winn. door den heer Fransen bij Rotterdam; Hor- 
momyia producta Meig. en elegans Winn. door den heer Six bij 
Utrecht en Amerstoort; £pidosis analis Winn. in den Aerenhout 
door Dr. Weyenbergh; Diplosis ochracea Winn. bij Middelburg 
door den heer de Man. Epidosis venusta Winn. ving ik zelf in 
eenige exemplaren in Mei bij den Haag. Clinorhyncha crassipes 
Winn. eindelijk heb ik leeren kennen uit enkele voorwerpen, 
door den heer Six te Beek en te Driebergen verzameld, 

Behalve de opgenoemde soorten ontving ik dikwijls van ver- 
schillende zijden en ving ik zelf ook meermalen Cecidomyiden, 
die ik niet met zekerheid naar de bestaande beschrijvingen wist 
te determineren. Een paar malen vond ik aanleiding, om de 
soorten, wanneer zij tot een zeer beperkt geslacht behoorden 
of zich door zeer bijzondere kenmerken onderscheidden, stellig 
voor onbeschreven te houden. Als zoodanig beschouw ik Colpodia 
pallidula en Epidosis mtida, waarvan de beschrijvingen aan het 
slot dezer familie zullen volgen. 

Tot zoover de eigenlijke Cecidomyiden. Wat de kleinere groep 
der Lestreminen (de geslachten Campylomyza, Catocha en Les- 
tremia) betreft, die als ’t ware den overgang vormt tot de 
Mycetophiliden, ook van deze zijn mij nog eenige soorten als 
inlandsch bekend geworden. Campylomyza halterata Zett., flavipes 
Meig., Aceris Meig. en flavida Winn. ving ik zeif bij den Haag; 
C. flavipes werd bovendien ook bij Amsterdam door den heer 
Kinker en te Overveen door Dr. Weyenbergh aangetroffen. Van 
C. aequalis Winn. werd het 4 in Maart te Haarlem door den 
heer Ritsema gevangen; en C. bicolor Meig. te Leiden door 
Dr. Snellen van Vollenhoven, te Driebergen door den heer Six 
en te Middelburg door den heer de Man. Het geslacht Catocha 
heb ik leeren kennen uit een exemplaar van Cat. latipes Hal., 
door den heer Ritsema in Maart bij Haarlem gevonden; eene 
andere, nog onbeschreven soort van dit geslacht werd mij door 


112 DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 


Dr. Piaget medegedeeld en wordt hierachter onder den naam 
van C. crassitarsis beschreven. 

Van de groep der Lestreminen werd ons door de meesterhand 
van Winnertz eene keurige en volledige monographie geleverd 
in den jaargang 1870 van de Verhandlungen der Zool. Bot. 
Gesellschaft in Wien. Het geslacht Campylomyza beslaat daarin, 
wat het aantal soorten betreft, de voornaamste plaats. Er waren 
vroeger een zevental soorten door Meigen, voorts nog twee door 
Zetterstedt en een door Walker, alzoo in ’t geheel tien soorten 
beschreven. Wel zijn die beschrijvingen kort en onvolledig, doch 
of zulks in die mate het geval is, dat zij allen als geheel 
onbruikbaar moeten verworpen worden, schijnt toch te kunnen | 
worden betwijfeld. Het verwondert mij althans, dat Winnertz 
geen enkele dezer soorten zou hebben herkend onder de 22 
soorten, die hij beschrijft en waarachter hij zonder uitzondering 
het epitheton „n. sp.” heeft geplaatst. Zoo houd ik onder anderen 
eene zwarte soort, die hier niet zeldzaam is en die ik vertrouw 
óp goede gronden als C. halterata Zett. te bestemmen, voor 
dezelfde als C. valida Winn. 

Winnertz twijfel omtrent de toepassing der vroegere beschrij- 
vingen schijnt vooral daaruit te ontstaan, dat vóór hem nergens 
de gedaante der vleugels wordt aangegeven, terwijl hij zelf 
daarin tweeërlei vorm heeft opgemerkt en daarnaar het geslacht 
in twee afdeelingen splitst, al naar gelang de vleugels aan den 
wortel zeer versmald (keilförmig) of eirond zijn. Dit kenmerk 
is, zooveel ik heb kunnen nagaan, niet zeer scherp afscheidend, 
en het schijnt zelfs, dat de eerste vorm meer aan de mannetjes, 
de tweede meer aan de wijfjes eigen is. Dit vermoeden vindt 
althans eenige bevestiging in de omstandigheid, dat in de eerste 
afdeeling niet minder dan zeven soorten worden gebragt, waarvan 
alleen het & bekend is, terwijl in de tweede afdeeling van tien 
soorten alleen het 2 wordt beschreven. Onwillekeurig rijst daaruit 
het denkbeeld op, dat sommigen als de beide sexen van dezelfde 
soort zouden kunnen bijeenhooren. 


UITGEGEVEN DOOR 


_ ONDER REDACTIE VAN 


An. W. ALBARDA 
© Ma, 8. 0. SNELLEN VAN VOLLENHOVEN 


E.M. VAN DER WULP 


ZEVENTIENDE DEEL 


J aargang 1873-74 


f SnannanAnnAnann 


n SRALLPASRRPRPRIIRA 


EL dt dif 


PORT 7 


RS EPA BEN EE 2 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 113 


BESCHRIJVING VAN NIEUWE SOORTEN. 


1. CoLPODIA PALLIDULA n. Sp. 


231 — Eenkleurig bleekgeel, ook de sprieten, palpen, 
pooten en kolfjes; alleen de laatste sprietenleden eenigszins 
bruinachtig en de oogen zwart. Sprieten iets korter dan het 
ligchaam; de steel der geeselleden ongeveer de helft korter dan 
de langwerpig ovale knoppen. Achterlijf met vrij lange witachtige 
beharing; eïjerbuis kort, met een paar zeer kleine eindlamellen. 
Vleugels glasachtig, met gele en paarsche irisering; aderen en 
beharing bleekgeel; voor het aderbeloop zie pl. 8, fig. 1. 

Een paar malen in het Scheveningsche bosch, in April en 
Mei gevangen door den heer Snellen en door mij zelven. 


2. EPIDOSIS NITIDA n. Sp. 


o 11. — Glanzig zwart; onder den vleugelwortel eene roodgele 
vlek. Sprieten zwart, half zoo lang als het ligchaam, achttien- 
ledig; de geeselleden kort gesteeld. Eïjerbuis roodgeel, ter lengte 
van een derde deel des achterlijfs. Pooten roodgeel met bruine 
tarsen. Kolfjes geel. Vleugels grauwachtig, zeer glanzig en 
iriserend, met grauwe bekaring; het wortelstuk der cubitaal-ader 
zeer flaauw; de middeldwarsader slechts weinig gebogen. 

Het 2 te Driebergen in Junij door den heer Six gevangen. 

Deze soort is van Ep. analis door het glanzig zwarte lijf en 
de roodgele pooten duidelijk onderscheiden. 


3. CATOCHA GRASSITARSIS N. Sp. 


g 14 1. — Kop met sprieten en monddeelen zwartbruin; de 
sprieten naauwelijks zoo lang als de thorax, tienledig, snoervor- 
mig, met twee dikkere wortelleden !). Thorax glanzig zwartbruin ; 


1) De vorm der sprieten komt volkomen overeen met de afbeelding, door Winnertz 
gegeven van Catocha (Macrostyla) latipes, in de Stettiner Entomol. Zeitung 1846. 
Pl. II, fig. 1. 


5 


114 DIPTEROLOGISCHE AANTEERENINGEN. 


achterlijf vuil geelbruin, beiden fijn behaard. Pooten bruingeel ; 
de gewrichten iets donkerder; de voortarsen (pl. 8, fig. 3) ruim 
zoo lang als de scheenen; het eerste lid een derde langer dan 
het volgende; het tweede en derde sterk verbreed, het derde 
half zoo lang als het tweede; de beide laatste leden kort, niet 
verbreed, maar eenigszins platgedrukt; achterste tarsen korter 
dan de scheenen en ook min of meer platgedrukt; beharing 
der pooten gering. Kolfjes vuilgeel, de knop iets donkerder. 
Vleugels (pl. 8, fig. 2) grauwachtig, met bleekbruine aderen; 
de vork der discoidaal-ader ongeveer een vierde zoo lang als 
haar steel. 

Slechts eenmaal werd het 9 bij Rotterdam in April aange- 
troffen door Dr. Piaget. 

Door den vorm der voortarsen gemakkelijk te onderscheiden 
van Cat. latipes Hal. ; bij deze namelijk zijn de drie laatste tarsen- 
leden verbreed, bij Cat. crassitarsis daarentegen het tweede en 
derde lid. 


IX. MYCETOPHILIDAE. 


Veel meer dan zulks het geval was met de Cecidomyiden , 
is mijne kennis van de inlandsche Mycetophiliden vooruitgegaan. 
Niet weinig hebben daartoe bijgedragen de even uitvoerige als 
uitmuntende monographiën van Winnertz 1), die mij voortdurend 
bij de bestemming der soorten gewigtige diensten bewijzen. 
Het aantal der als inlandsch bekende soorten, dat volgens de 
laatste lijst 55 bedroeg, is op dit oogenblik dan ook reeds tot 
130 gestegen. 

Om met de Sciarinen te beginnen, van het geslacht Sciara 
teekende ik een veertiental soorten aan, die tot onze Fauna 
behooren, doeh niet op de lijst voorkomen. Bij den Haag ving 
ik Sc. carbonaria Meig., analis Egger (die er niet zeldzaam is), 
humeralis Zett., pilosa Staeg. en longiventris Zett. In de duinen 
aldaar werden voorts nog door Dr. Piaget Sc. fucata Meig. en 


1) Verhandl. der Zool. Bot. Gesellschaft in Wien, Jahrg. 1863 (Mycetophiliden) en 
Jahrg. 1867 (Sciarinen). 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 115 


Sc. quinquelineata Macq. (de laatste bij herhaling) gevangen, terwijl 
dezelfde ook Sc. umbratica Zett. in de Oude plantage te Rotterdam 
aantrof. Verder ontving ik Sc. annulata Meig. van Mr. J. H. Albarda 
te Leeuwarden en zag ook exemplaren van die soort, door Dr. 
Snellen van Vollenhoven te Leiden en door den heer de Man 
te Middelburg verzameld. Van eene andere soort, Sc. nobilis Winn., 
zag ik een inlandsch voorwerp, door den heer Snellen van 
Vollenhoven gevangen, doch waarvan de juiste vindplaats niet 
zeker bekend is. Sc. scatopsoides Meig. werd mij door den heer 
Six medegedeeld, die haar in April te Utrecht had gevangen ; 
dezelfde soort werd ook bij Haarlem door den heer Ritsema 
gevangen, die nog eene andere, Sc. villica Winn., reeds in 
Februarij, op Frankendaal bij Amsterdam opdeed. Eindelijk werd 
Sc. Giraudii Egger door den heer Fransen te Rotterdam gevangen 
en Sc. sylvatica Meig. door Dr. Weyenbergh uit de larven gekweekt, 
die van Overveen afkomstig waren, doch omtrent welker levens- 
wijze hij mij geene bijzonderheden heeft kunnen mededeelen. 

Ik teeken hier nog aan, dat Winnertz in zijne monographie 
der Sciarinen als Sc. lugubris n. sp. eene soort beschrijft, die 
vrij algemeen in de collectiën onder den naam van Sc. morio F. 
voorkomt, maar volgens hem ten onregte dezen laatsten naam 
draagt. Werkelijk bezit ik ook eenige voorwerpen, door mij als 
Sc. morio bestemd, en bij vergelijking met Winnertz’ beschrijving 
zijn zij blijkbaar de bedoelde soort. De redenen door hem aan- 
gegeven ten betooge dat zij geenszins Sc. morio F. kan zijn, 
komen mij zeer gegrond voor. 

Het geslacht Trichosia Winn., dat zich van Sciara door de 
digt behaarde vleugels onderscheidt, ken ik niet; doch eene 
soort, door Winnertz in zijne monographie beschreven, Tr. modesta, 
behoort tot onze Fauna, want zij is indertijd door den welbe- 
kenden C. von Heyden, bij diens verblijf op het badhuis te 
Scheveningen, in de duinen aldaar gevangen. 

Gelijk reeds vroeger in dit Tijdschrift (DI. III 2° serie, blz. 224) 
is vermeld, werd de eenige soort van het ongevleugelde Sciarinen- 
geslacht Epidapus, E. venaticus Hal., voor eenige jaren door den 
heer Six in het Rijzenburger bosch gevonden. 


116 DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 


Thans tot de eigenlijke Mycetophiliden overgaande, zal ik 
voor een aantal der daartoe behoorende geslachten een en ander 
mededeelen, dat ik sedert mijne laatste opgaven daaromtrent 
geleerd heb. f 

Van het geslacht Glaphyroptera werd door mij eene soort, 
onder den naam van Leia stigmatella, in het II“ deel van dit 
Tijdschrift beschreven en afgebeeld. Later zijn exemplaren van 
Gl. bimaculata Meig. onder mijne oogen gekomen en hebben 
mij doen zien, dat mijne Gl. stigmatella bijna in niets van deze 
verschilt, behalve in de onvolkomenheid van den dwarsband 
op de vleugels, en daarom slechts als eene varieteit van bimaculata 
is te beschouwen. Door Staeger en Zetterstedt wordt onder 
laatstgemelden naam eene andere soort beschreven, bij welke 
de kolfjes een zwarten knop hebben, en die door Winnertz als 
Gl. borealis wordt beschreven. Behalve Gl. bimaculata en de 
beide soorten, vroeger in de naamlijst der Bouwstoffen vermeld 
(Gl. Winthemii Lehm. en fascipennis Meig.) heb ik nog eene vierde 
soort van dit genus, Gl. subfasciata Meig., leeren kennen uit 
exemplaren, door Dr. Piaget te Wolfheze gevangen. 

Eene derde soort van het geslacht Boletina , — ik kende vroeger 
alleen B. sciarina Staeg. en trivittala Meig., — namelijk B. basalis 
Meig., heb ik een paar malen in het Haagsche bosch aange- 
troffen en ook van den heer Six uit de omstreken van Utrecht 
ontvangen. 

Leia variegata Wied. werd mede door den heer Six in het 
najaar te Driebergen verzameld. 

In de lijst van Nederlandsche Diptera, in de Bouwstoffen op- 
genomen, is onder n°. 248 vermeld Mycetophila nitida Meig., 
eene soort tot het geslacht Zygomyia behoorende; zij is mij later 
gebleken Z. flavwentris Winn. te zijn. Bovendien zijn mij nog 
als inlandsche soorten van dit geslacht bekend geworden Z. notata 
Stann., pictipennis Staeg. en vara Staeg., waarvan de beide eersten 
in den herfst te Driebergen door den heer Six, en de laatste 
door mij zelven in April bij den Haag werden gevangen. 

De Sceptonia-soort, door mij als Mycelophila costata in het 
2° deel van dit Tijdschrift blz. 182 beschreven, zal toch wel 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 117 


niet anders zijn dan Sc. nigra Meig. Aan bijna al mijne voor- 
werpen, — ik kreeg er naderhand nog meer, — zijn de eerste 
ringen van het achterlijf van onderen geel, iets waarvan Meigen 
niet spreekt; ik hield ze toen om die afwijking voor eene af- 
zonderlijke soort. Door Winnertz wordt ook van dergelijke 
exemplaren melding gemaakt, doch hij beschouwt die slechts 
als eene varieteit van Sc. nigra. 

In het geslacht Docosia neemt Winnertz twee soorten op, D. 
sciarina Meig. en valida Winn. Hij onderscheidt ze voornamelijk 
naar de hulpader der vleugels, die bij de eerste regtuit loopt 
en zich in de vleugelvlakte verliest, bij de tweede aan haar 
uiteinde naar beneden is omgebogen en in de subeostaal-ader 
uitmondt. De exemplaren, die ik gezien heb (een door mij bij 
Haag, een ander te Voorst in April door den heer Snellen van 
Vollenhoven, en een derde van het eiland Walcheren, door den 
heer de Man gevangen) behooren allen zonder twijfel tot D. 
sciarina, doch een er van, het Haagsche, heeft de hulpader 
aan ’t eind duidelijk omgebogen en in de subcostaal-ader inge- 
wricht, zoodat het, indien uitsluitend hierop acht wordt gegeven, 
als D. valida zou moeten worden bestemd , waarmede het overigens 
(door de zwarte borsteltjes aan het schildje en de gele heupen) toch 
niet overeenkomt. Ik kom daardoor tot het besluit, dat, zoo er 
al werkelijk hier twee afzonderlijke soorten zijn aan te nemen, 
het voornaamste kenmerk niet in het genoemde verschil van 
aderbeloop moet gezocht worden, wijl dit, wat de hulpader betreft, 
bij D. sciarina niet geheel onwankelbaar schijnt te zijn. 

Van het geslacht Phronia zijn mij de volgende soorten als 
inlandsch bekend geworden. Behalve Phr. nitidiventris, die ik 
in het 2° deel van dit Tijdschrift heb beschreven, en naderhand 
ook te Wolfheze en te Driebergen heb aangetroffen, ving ik 
bij den Haag nog Phr. vittata Winn., tarsata Staeg. en tenuis 
Winn. ; terwijl Phr. rustica Winn. en truncata Winn. te Utrecht 
en te Driebergen door den heer Six werden gevangen. 

Slechts twee soorten, tot het geslacht Exechia behoorende, 
zijn in de lijst der Bouwstoffen vermeld, namelijk £. lateralis Meig. 
en tenwicornis, de laatste door mij in het 2° deel van het Tijd- 


118 DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 


schrift beschreven en afgebeeld. Ik heb er nu nog de volgende 
soorten bij te voegen, die mij sedert als inlandsch zijn bekend 
geworden, te weten X. fungorum de G., cincta Winn. en interrupta 
Winn., allen door mij bij den Haag gevangen; Schummeli Stann. , 
waarvan een d in Augustus te IJsselstein door den Heer Six 
werd gevangen; contaminata Winn., waarvan mij een enkel 
exemplaar werd ter hand gesteld door den heer Snellen, die 
het in October te Rotterdam had gevangen en uit de beschrijving 
van Winnertz zeer juist had gedetermineerd; voorts E. pallida 
Staeg., waarvan de heer Six in ’t najaar te Driebergen enkele 
exemplaren opdeed en die ook te Rotterdam voorkomt, blijkens 
voorwerpen in de collectie van den heer Fransen berustende; 
eindelijk nog eene soort, die ik niet in de bestaande beschrij- 
vingen kan terugvinden, en die ik daarom als £. rufithorax 
aan het slot dezer familie zal beschrijven. 

Dat ik Mycetophila Schummeli Stann. tot het geslacht Execha 
breng en niet tot Rymosia, waaronder zij door Dr. Schiner wordt 
gerangschikt, vindt zijn grond in het aderbeloop der vleugels. 
Schiner’s opvatting is waarschijnlijk het gevolg van de niet 
volkomen juiste afbeelding, door Stannius van deze soort gegeven 
(Observationes de species generis Mycetophila, fig. 6), alwaar de 
wortel der onderste vorkcel nagenoeg onder dien der bovenste 
wordt voorgesteld; de wortel der onderste vorkeel ligt intusschen 
merkelijk meer naar het vleugeleinde, en het geheele aderbeloop 
is duidelijk dat eener Exechia. Ik heb het daarom niet over- 
bodig geacht, op pl. 8, fig. 5 eene afbeelding van den vleugel 
van E. Schummeli te geven. 

Rymosia fasciata Meig. is vroeger reeds in de naamlijst opge- 
nomen onder den naam van Mycetophila discoidea Meig. Onge- 
twijfeld zijn M. discoidea Meig. en fasciata Meig. eene en dezelfde 
soort, doch de laatste naam verdient de voorkeur, omdat hij 
ouder is, wijl hij reeds in het eerste werk van Meigen (Klassific. der 
Zweifl.) voorkomt. Eene tweede inlandsche soort van dit geslacht 
is R. signatipes, door mij in deel II van dit Tijdschrift beschreven 
en afgebeeld, en waarvan mij later nog exemplaren , ook vrouwe- 
like, onder de oogen kwamen uit Brummen, door den heer 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 119 


Snellen van Vollenhoven, en uit Utrecht, door den heer Six 
verzameld. Eene derde soort, AR. domestica Meig. is mij enkele 
malen bij den Haag voorgekomen. 

Behalve Mycetophila alternans Zett., onder n°. 237 in de lijst 
der Bouwstoffen opgenomen en M. flaviventris, door mij in het 
2° deel van dit Tijdschrift beschreven en afgebeeld, die beiden 
tot het geslacht Brachycampta behooren en mij later nog meer- 
malen in het eerste voorjaar bij den Haag zijn voorgekomen, 
heb ik nog de volgende soorten van dat geslacht leeren kennen, 
namelijk Br. bicolor Macq., griseicollis Staeg., amoena Winn. en 
eene nieuwe soort, die ik hierna als Br. ruficauda zal beschrijven. 
Allen werden door mij van tijd tot tijd bij den Haag en te 
Scheveningen gevangen. 

Van de zeven Europesche soorten van het geslacht Trichonta zijn 
er twee in ons land aangetroffen, en wel Tr. submaculata Staeg., 
waarvan ik eens het 9 in April bij den Haag aantrof, en Tr. 
melanura Staeg., waarvan de heer Six mij het ¢ uit Driebergen 
mededeelde. 

Allodia ornaticollis Meig. is in de omstreken van den Haag 
en ook te Scheveningen een der meest gewone Mycetophiliden ; 
ook ontving ik haar meermalen van den heer Six uit Utrecht 
en Driebergen. Daar mij overigens van haar geene andere vind- 
plaats bekend is, schijnt zij elders niet zoo veelvuldig voor te 
komen. De vroeger door mij beschreven Mycetophila longicornis 
(Tijdschr. deel II, blz. 178 n°. 18) zou volgens het aderbeloop ook 
tot het geslacht Allodia behooren; zij schijnt zelfs niet van Alt. 
ornaticollis onderscheiden te zijn. De beide zeer verwante soorten, 
All. crassicornis Stann. en punctipes Staeg., waarvan het 2 zoo 
kenbaar is aan de kegelvormige sprieten, zijn bij den Haag ook 
niet zeldzaam; de eerste komt ook te Leiden, Noordwijk, Rot- 
terdam en Utrecht voor. 

Van het geslacht Mycetophila, zoo als dit door Winnertz in 
zijne monographie beperkt is, waren vroeger door mij M. punctata 
Meig., lineola Meig., cingulum Meig., lunata Fabr. en biusta Meig. 
in de lijst der Bouwstoffen vermeld. Ik ben sedert nog in het 
bezit gekomen van verscheidene andere soorten, als: 


120 DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 


M. unicolor Stann., eens het 2 in het najaar te Driebergen (Six); 

M. xanthopyga Winn., enkele malen door mij bij den Haag in 
den herfst; 

M. bimaculata Fabr. (= pictula Meig.), door mij bij den Haag 
in September; ook te Haarlem (Weyenbergh), bij Utrecht 
(Six), te Brummen en op Sterkenburg (Sn. v. Voll); 

M. vittipes Zett., enkele malen door mij in het voorjaar bij 

den Haag en te Scheveningen; 

M. signata Meig. (= distigma Meig.) eene vrij gemeene soort bij 
den Haag en te Scheveningen; ook ving ik haar te Amers- 
foort en bezit ik exemplaren uit Driebergen (Six) en 
zag er uit Brummen (Sn. v. Voll); 

M. luctuosa Meig., in ’t voor- en najaar bij den Haag; ook in 
den Aerenhout (Kinker) en te Driebergen (Six); 

M. gratiosa Winn., een d door mij bij den Haag in Mei; een 
2 te Driebergen in ’t najaar (Six); 

alsmede eene nieuwe soort, hierna als M. sordida beschreven. 

Ten aanzien. van M. vittipes Zett. wensch ik nog op te merken, 
dat een mijner exemplaren (een d), ofschoon in andere opzigten 
aan de overigen gelijk, onmiddellijk vóór de vleugelspits nog 
een donkeren band heeft, die zoowel van boven als van onderen 
met den voorafgaanden band zamenhangt en zoo een bruin 
ovaal met ronde glasachtige middenvlek vormt ; de bruine streep op 
de achterdijen valt zeer weinig in ’t oog, doch wel is de spits 
der achterdijen en der achterscheenen bruin. Dit laatste houdt 
mij terug, om het exemplaar als M. nebulosa Stann. te bestemmen, 
waartoe de teekening der vleugels overigens alle regt zou geven. 
Het schijnt dus een overgangsvorm tussehen de beide genoemde 
soorten te zijn, en de vraag dringt zich daardoor aan mij op, 
of beiden niet als varieteiten van eene en dezelfde soort moeten 
worden beschouwd. | 

Eene der beide soorten van het geslacht Dynafosoma, en wel 

D. fuscicornis Meig. (waarvan Mycelophila praeusta Meig. niet te 
onderscheiden is) is inlandsch; ik ving eens een exemplaar in 
Mei bij den Haag en een tweede op de entomologische excursie 
den 16 Junij 1872 te Velzen; beiden waren d; een ¢ werd in 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. EST 


Augustus in de duinen onder Haarlem door den heer Kinker 
gevangen. 

Behalve Cordyla cinerea Zett., onder n°. 235 in de lijst der 
Bouwstoffen vermeld, heb ik nog als inlandsche soorten aan- 
geteekend : C. crassicornis Meig., door den heer Six bij Utrecht 
aangetroffen ; C. flaviceps Staeg., waarvan dezelfde ijverige onder- 
zoeker mij een d uit Driebergen mededeelde; en C. fusca Latr., 
die ik voor dezelfde houd als C. afra Meig., en die in 't najaar 
niet zeldzaam is in het Haagsche bosch en te Scheveningen, 
alsmede te Driebergen, waar alweder de heer Six haar in ver- 
scheidene exemplaren ontmoette. 

Onder de Seiophilinen, waartoe ik nu overga, schijnen de 
soorten van het geslacht Tetragoneura uiterst zeldzaam te zijn. 
Van 7. sylvatica Curt. heb ik na het eenige exemplaar, onder 
n°. 263 als T. distincta Winn. in de lijst der Bouwstoffen vermeld, 
nimmer een aangetroffen; van 7. hirta Winn. zag ik nog eenmaal 
een voorwerp in de collectie van den heer Fransen te Rotterdam, 
dat door hem aldaar in Junij was gevangen. De aanteekening 
betreffende laatstgenoemde soort in de lijst der Bouwstoffen 
(n°. 262) moet als vervallen worden beschouwd, wijl niet 7. hirta 
Winn., maar 7. distincta Winn. = Sciophila sylvatica Curt. is. 

Van het geslacht Sciophila in beperkten zin werden door mij 
twee soorten in de lijst der Bouwstoffen opgenomen, namelijk 
Sc. notabilis Staeg. en eingulata Meig. De laatste is mij sedert 
gebleken niet juist bestemd te zijn en beter overeen te komen 
met de beschrijving van Sc. incisurata Zett. Behalve Sc. fuscala, 
die door Winnertz in zijne monographie naar Nederlandsche 
exemplaren is beschreven, en waarvan het d door den heer Snellen 
van Vollenhoven te Leiden en door mij bij den Haag is gevangen, 
zijn mij nog de volgende inlandsche soorten bekend geworden : 

Sc. limbata Winn., meermalen door mij bij den Haag in ’t voorjaar ; 

Sc. maculata Meig. !) te Empe bij Zutphen (van Eyndhoven); 


1) Ik twijfel of Zetterstedt’s beschrijving van Sc. maculata (Dipt. Scand. XI. 
4109.7) niet op eene andere soort doelt, omdat volgens hem de vleugels grauwachtig 
en ongevlekt zouden zijn, en de wortel der onderste vorkcel niet vóór, maar onder 
de middendwarsader zou liggen. 


122 DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 


Sc. punctata Latr., een d door mij in October bij den Haag; 

Sc. nigricornis Zett., het 4 te Driebergen in October (Six); 

Sc. flava Winn., als voren, een d, dat met Winnertz’ beschrijving 
van het 2 overeenkomt; 

Sc. ornata Meig., door mij in April en Mei bij den Haag; ook te 
Utrecht, in Junij (Six); 

Sc. apicalis Winn., door mij in April bij den Haag; voorts te 
Rotterdam in Junij (Fransen) en in ’t najaar te Drie- 
bergen (Six). 

Lasiosoma hirta Meig. ving ik, na hare vermelding in de lijst der 
Bouwstoffen, nog meermalen tegen vensters, vooral in het najaar ; 
ook werd zij te Rotterdam door Fransen gevangen. L. nigriventris 
Macq., waarvan Sciophila thoracica Staeg. wel niet te onder- 
scheiden is, vond ik ook eens op de Bronsbergen bij Zutphen. 
L. rufa heb ik zelf nooit levend gezien, maar ken ik alleen uit 
de exemplaren, indertijd door wijlen van Eyndhoven uit de 
larven gekweekt. Behalve de drie genoemde soorten, allen reeds 
vroeger als inlandsch opgegeven, heb ik nog L. lutea Macq. 
leeren kennen door een exemplaar, dat de heer Snellen in Julij 
aan een venster te Rotterdam ving. Deze soort gelijkt zeer op 
L. rufa, doeh de kop is zwartbruin en alleen de palpen zijn 
geel; het achterlijf is van boven somwijlen bruinachtig; de sporen 
der scheenen zijn geelachtig; de bovenste vorkeel is duidelijk, 
ofschoon slechts kort gesteeld. 

Van Lasiosoma hirta Meig. zag ik in de collectie van den heer 
Fransen te Rotterdam een exemplaar, dat eene merkwaardige 
afwijking vormt door het sterk vernaauwde vierhoekige celletje, 
waarvan de beide dwarsaderen bijna zonder tusschenruimte nevens 
elkander zijn geplaatst, zoodat er bij oppervlakkige beschouwing 
slechts eene enkele, maar dikke dwarsader aanwezig schijnt; deze 
afwijking is op beide vleugels dezelfde. De overige kenmerken 
laten geen twijfel over omtrent de juistheid der determinatie. 

Omtrent de verdere geslachten der Mycetophiliden heb ik slechts 
weinig te vermelden. 

Mycetobia pallipes Meig. werd door Dr. Weyenbergh uit de 
larven gekweekt, die volgens hem in rottend hout leefden. 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 123 


De beide soorten van het geslacht Plesiastina moeten tot de 
Nederlandsche Fauna gerekend worden. Van Pl. annulata Meig. 
ving ik eens het d in Juni} in het Scheveningsche bosch; van 
PI. apicalis Winn. berust een 2 in de collectie van den heer 
Fransen te Rotterdam. 

De fraaije muggen van het geslacht Macrocera zijn allen nog 
al zeldzaam. Behalve M. lutea Meig., angulata Meig. en fasciata 
Meig., reeds vroeger in de Bouwstoffen vermeld, en waarvait 
vooral de eerste mij sedert nog meermalen is voorgekomen, 
heb ik als inlandsche soorten opgeteekend : M. centralis Meig., 
waarvan een d mij door den heer Snellen werd geschonken, 
die het in Junij te Ruurlo had gevangen; M. vittata Meig., 
waarvan ik een 2 zag, door den heer Snellen van Vollenhoven 
in October te Brummen aangetroffen, terwijl mij een d door 
den heer Six werd medegedeeld, dat in Junij te Driebergen 
was gevangen; M. phalerata Meig. (waartoe ik M. maculipennis 
Macq. als synoniem reken), die de heer Six bij Utrecht en 
ik zelf ook bij den Haag ving; eindelijk M. stigma Curt., 
waarvan mij een 4 uit Driebergen van den heer Six in handen 
kwam. 

Van het geslacht Platyura werden vijf soorten in de lijst der 
Bouwstoffen opgenomen, namelijk Pl. atrata F., discoloria Meig., 
fulvipes Meig., bicolor Macq. en flavipes Meig. Bij de eerste dezer 
soorten heb ik aldaar ook P/. marginata Meig. als synoniem 
aangehaald, doch naar het oordeel van den heer Winnertz ten 
onregte, wijl deze de beide soorten voor onderscheiden houdt. 
De exemplaren van Pl. flavipes moeten, volgens de monographie 
van Winnertz, eigenlijk bestemd worden als Pl. succineta Meig. 
Het voorwerp, dat ik vroeger als Pl. fulvipes had bestemd en 
onder dien naam in de lijst opgenomen, heeft mij bij nadere 
vergelijking aanleiding gegeven tot twijfel over de juistheid dezer 
determinatie; ongelukkig is het exemplaar niet meer gaaf genoeg 
om het met zekerheid tot eene andere soort te brengen. P/. 
succincta Meig. eindelijk, in het 2° deel van dit Tijdschrift door 
mij beschreven en afgebeeld, schijnt mij toe beter overeen te 
komen met PI. eincta Winn. (= Pl. flavipes Staeg. en Zett.). 


124 DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 


Overigens zijn mij nog als inlandsche soorten bekend geworden: 
PI. modesta Winn., door een exemplaar in de collectie van den 
heer Fransen te Rotterdam; Pl. infuscata Winn., die door den 
heer Snellen van Vollenhoven in Junij bij Leiden en ook door 
mij by den Haag werd gevangen; Pl. nana Macq., die ik mede 
in Junij bij den Haag ving; Pl. nemoralis Meig., die mij uit 
Utrecht door den heer Six werd medegedeeld; en eindelijk eene 
nieuwe soort, hierna onder den naam van Pl. concolor beschreven. 


BESCHRIJVING VAN NIEUWE SOORTEN. 


1. EXxECHIA RUFITHORAX D. Sp. 
(Pl. 8, fig. 4.) 


gd 21. — Voorhoofd en aangezigt bruin of bruingeel; palpen 
en sprieten bruin; de laatsten iets langer dan kop en thorax, 
met de wortelleden en ’t begin van den geesel geel. Thorax, 
schildje en achterrug eenkleurig roodgeel; het schildje plat; op 
den thorax eene platliggende gele beharing; aan de kanten enkele 
gele borstels even als ook aan den rand van het schildje. 
Achterlijf slank, zwartbruin, met platliggende gele beharing; 
het eindlid half zoo lang als het voorgaande en even als de 
kleine tang bruingeel. Pooten bleek roodgeel; de sporen der 
scheenen en de tarsen naauwelijks iets donkerder; de sporen 
der middenscheenen groot; aan de voorpooten de tarsen twee 
en een half maal zoo lang als de scheenen, het eerste tarsenlid 
een vierde langer dan de scheenen. Kolfjes geel. Vleugels met 
bruingele tint en donkerbruine aderen; hulpader rudimentair ; 
subeostaal-ader en cubitaal-ader regt; deze laatste uit het midden 
der subcostaal-ader ontspringende; de beide armen der bovenste 
vorkeel aan ’t eind iets uit elkander gebogen ; basis der bovenste 
vorkeel merkelijk vóór, die der onderste vorkeel een goed eind 
voorbij het wortelstuk der cubitaal-ader. 

Het ¢ in Junij te Driebergen door den heer Six gevangen. 


(SL 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 12 


2 BRACHYCAMPTA RUFICAUDA N. Sp. 


d2].— Aangezigt en palpen geel; voorhoofd grijs; sprieten 
een vierde langer dan kop en thorax, bruin, grijsdonzig, met 
de beide wortelleden en soms de eerste geeselleden geel. Thorax 
donkerbruin met grijzen weerschijn; de schoudervlekken lichtgrijs; 
borstels in de zijden van den thorax en aan den rand van het 
schildje zwart. Achterlijf (pl. 8, fig. 6) zwartbruin, gewoonlijk 
de buik aan de eerste ringen geel; eindlid geel, groot, langer 
dan de zesde ring, ruig behaard, aan ’t einde van boven met 
een paar haken, van onderen met een paar behaarde tepeltjes. 
Pooten bleekgeel; de spits der heupen, de uiterste spits der 
dijen en scheenen, de eindsporen der scheenen en de tarsen 
bruinachtig; aan de voorpooten de scheenen een weinig korter 
dan het eerste tarsenlid. Kolfjes geel. Vleugels (pl. 8, fig. 7) 
grauwachtig, aan den voorrand met gele tint; de aderen 
donkerbruin. 

Het d werd door den heer Snellen van Vollenhoven op Sterken- 
burg en ook door mij zelven enkele malen bij den Haag gevangen. 


3. MYCETOPHILA SORDIDA n. Sp. 


o 14 1. — Kop grijsachtig; palpen bruin; sprieten zoo lang 
als kop en thorax, zwartbruin, met de beide wortelleden en 
het eerste geesellid geel. Thorax grauwbruin, met korte geel- 
grijze, platliggende beharing; in de schouders eene bruingele 
vlek; schildje aan den rand met donkere borstels. Achterlijf 
eenigszins platgedrukt, zwartbruin met eenigen glans en plat- 
liggende gele beharing. Pooten bleek vuilgeel; de spits der 
heupen en de uiterste spits der achterdijen bruin; de eindsporen 
der scheenen en de eindleden der tarsen verdonkerd; achterste 
scheenen met eene dubbele rij zwartachtige doornen; achtertarsen 
van onderen, althans aan de eerste leden, stekelig; aan de voor- 
pooten de scheenen en het eerste tarsenlid van gelijke lengte. 
Kolfjes bleekgeel. Vleugels (pl. 8, fig. 8) met grauw bruine tint en 
eene bruine centraal-vlek; aan de uitmonding der subcostaal-ader 
tegen den voorrand eene donkere schaduwvlek, die zich tot de 


126 DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 


uitmonding der cubitaal-ader uitstrekt, doch zich niet als een 
scherp geteekende band vertoont en te minder in ’t oog valt, 
wijl de geheele vleugelspits eenigszins verdonkerd is. 

Ik ving eens het 9 bij den Haag; een tweede exemplaar, mede 
een 9, werd in October bij Amsterdam door den heer Kinker 
gevangen. 

Deze soort is naauw verwant aan M. cinerea Zett. (Dipt. Scand. 
XI. 4193.16), doch kan deze niet zijn wegens den gelen wortel der 
sprieten (bij M. cinerea is alleen de basis van het derde lid geel) 
en ook wegens de lichtere tarsen en de meer schaduwachtige 
vlek aan den voorrand. 


4. PLATYURA CONCOLOR n. Sp. 


& 43 1. — Kop zwart; sprieten ongeveer zoo lang als de 
thorax, zwartbruin met grijs dons bedekt, palpen geelbruin. 
Thorax, schildje en achterlijf zwart; de thorax met flaauwen 
glans en korte zwarte beharing; bij den vleugelwortel eenige 
zwarte borstels; ter wederzijde achter den halskraag een rood- 
geel vlekje, dat zich lijstvormig een eind naar boven uitbreidt; 
achterlijf glanzig, met korte zwarte beharing; de tang matig 
dik en bijna zoo breed als de laatste lijfsring. Pooten roodgeel ; 
scheenen een weinig bruinachtig; tarsen zwartbruin; de achterste 
heupen met zwartbruine wortelvlek en ook de verbinding met 
de dijen bruinachtig; eerste lid der voortarsen ongeveer drie 
vierden ter lengte der scheenen. Kolfjes zwartachtig met gelen 
steel. Vleugels met bruingele tint, aan de spits naauwelijks iets 
verdonkerd; de hulpader heeft hare uitmonding in den voorrand 
even vóór den oorsprong der cubitaal-ader; de bovenste arm 
der cubitaal-ader ligt schuin en heeft hare uitmonding in de 
randader, zoodat de eerste subcostaal-cel open is; de randader 
is weinig of niet voorbij de cubitaal-ader voortgezet; anaal-ader 
even duidelijk als de overige aderen en bijna den achterrand 
bereikende. 

Ik bezit een 4, indertijd door wijlen Dr. Wttewaall in Juni) 
te Voorst gevangen. | 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 127 


X. BIBIONIDAE. 


Omtrent deze familie heb ik zeer weinig te vermelden. De 
als inlandsch bekende soorten van het geslacht Bibio zijn met 
een, die van het geslacht Scatopse met vier vermeerderd , namelijk 
Bibio hybridus Hal., waarvan ik eens het d in Mei bij den Haag 
ving; Scatopse pulicaria Hal., die bij den Haag niet zeldzaam 
is en waarvan ik, door de goedheid van Dr. Snellen van 
Vollenhoven, Dr. Piaget en anderen, ook exemplaren zag uit 
Leiden, Rotterdam, Haarlem en Utrecht; Sc. transversalis Löw, 
waarvan een 2, vóór jaren te Empe door wijlen van Eynd- 
hoven gevangen, vroeger in mijne collectie met eene andere 
soort vermengd is geweest; Sc. albitarsis Zett. en flavitarsis Zett., 
die door mij in enkele exemplaren bij den Haag werden gevangen. 

Daarentegen moeten de inlandsche soorten van het geslacht 
Dilophus met één worden verminderd, omdat de voorwerpen , die ik 
vroeger als D. albipennis Meig. had gedetermineerd, bij nader 
onderzoek toch niet wel van D. femoratus Meig. kunnen worden 
afgescheiden. Ik geloof zelfs dat het exemplaren van laatstge- 
melde soort met bijzonder donkere pooten zijn geweest, welke 
door Meigen afzonderlijk onder den naam albipennis zijn be- 
schreven; overgangen toch van roestkleurige tot pekbruine en 
zelfs tot zwarte pooten kwamen mij meermalen onder de oogen. 


XI CHIRONOMIDAE. 


Het geslacht Ceratopogon, waarvan ik reeds in de lijst der 
Bouwstoffen eene tamelijk lange reeks van inlandsche soorten 
heb kunnen geven, dank zij de voortreffelijke monographie van 
Winnertz in deel VI der Linnaea Entomologica, heeft in dat 
opzigt nog eenige vermeerdering ondergaan, wijl mij nog de 
volgende soorten, in ons land voorkomende, zijn bekend geworden, 
als: C. murinus Winn., door den heer Fransen te Rotterdam 
gevangen; €. pavidus Winn., door den heer Kinker in October 
bij Amsterdam aangetroffen; C. varius Winn., waarvan het 9 te’ 
Utrecht in Mei door den heer Six en te Amsterdam in November 
door den heer Kinker werd verzameld; €. flavirostris Winn. , die ik 


128 DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 


eenmaal in Julij te Zutphen ving; €. bicolor Meig., waarvan een 
exemplaar door mij te ’s Gravenhage en een tweede door den 
heer Piaget te Rotterdam werd gevangen; alsmede C. spinipes 
Panz., die door den heer Piaget te Rotterdam werd aangetroffen. 

C. trichopterus Meig., Winn. en C. geniculatus Guérin zullen wel, 
even als C. costatus Zett., de soort zijn, die Linnaeus met zijne 
Tipula bipunctata bedoelt. C. ferrugineus Meig. werd door Macquart 
reeds vroeger in de Dipleres du nord de la France als C. fulvus 
beschreven en moet dus den laatstgemelden naam dragen. Evenzeer 
komt C. variegatus Winn. in hetzelfde werk van Macquart voor 
als C. unimaculatus, welke naam derhalve moet blijven. Ook is 
C. coprosus Winn. ongetwijfeld dezelfde als C. niveipennis Meig. 
en leucopezz Meig., en zijn deze op hare beurt weêr niet te 
onderscheiden van C. albitarsis, door Wiedemann in het Zoolo- 
gisches Magazin (deel I, bl. 67) beschreven, zoodat de laatst- 
gemelde naam de oudste is. 

Van het geslacht Corynoneura heb ik twee soorten leeren kennen : 
C. scutellata Winn., waarvan het 2, te Driebergen gevangen, 
mij door den heer Six werd medegedeeld, en eene nieuwe soort, die 
ik bij den Haag, ook alleen in 2, aantrof en die hieronder zal 
worden beschreven. 

Wat het geslacht Chironomus aangaat, op de vorige winter- 
vergadering, te Leiden gehouden, heb ik voorgesteld dit, wegens 
zijne groote uitgebreidheid, in eenige kleinere geslachten te 
verdeelen '). Niet alleen dat het overzigt van het groote aantal 
soorten door zulk eene splitsing gemakkelijker wordt gemaakt, 
maar ook ter wille van eene wenschelijke gelijkvormigheid in 
het systeem kon een zoo uitgebreid geslacht op den duur niet 
wel blijven bestaan nevens zoovele geslachten van veel minderen 
omvang, waarin zich reeds de verwante familiën hebben opge- 
lost. Het zal niet ongepast zijn, wanneer hier nog eens op die 
verdeeling wordt teruggekomen, en de voornaamste kenmerken 
worden opgegeven , waardoor de zeven geslachten, uit Chironomus 
gevormd, zich van elkander onderscheiden. Ik zal daarbij tevens 


1) Zie het verslag van die vergadering, in deel VIII (2de serie) van dit Tijdschrift, 
blz. LXIX. i 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 129 


de inlandsche soorten opgeven, die tot ieder dezer geslachten be- 
hooren en van sommigen nog het een en ander aanteekenen. 

Te zamen komen zij in de volgende kenteekens overeen. Aange- 
zigt naar onderen een weinig snuitvormig verlengd. Sprieten bij 
het d veertienledig, tot aan het einde met eene lange, digte, 
pluimvormige beharing; bij het ¢ zevenledig met eenige uitstaande 
haren; bij beiden het eerste lid zeer kort, plat, schijfvormig. 
Palpen vierledig, omgebogen. Thorax hoog gewelfd, van voren 
over den kop reikende; borst en achterrug gewelfd. Achterlijf 
in een weinig platgedrukt; de laatste of anale ring duidelijk 
van den voorgaanden afgescheiden, met een paar uitstekende 
tangarmen. Vleugels langwerpig, met een duidelijk, meestal 
regthoekig vleugellapje: de cubitaal-ader en discoidaal-ader onge- 
vorkt; de posticaal-ader gevorkt. 

I. Curronomus Meig. Vleugels naakt; eerste lid der voortarsen 
langer dan de scheenen of (bij uitzondering) ten minste even 
lang als deze; anale ring d meer lang dan breed ; de tangarmen 
in den regel vrij lang en draad- of tepelvormig. 

Hiertoe behooren de grootste en tevens de meest gewone en 
typische soorten van Meigen’s geslacht Chironomus. De grijze en 
groene, soms ook de zwarte kleur heeft de overhand; de teekening 
van den thorax bestaat uit drie vrij breede langsbanden , waarvan 
de middenste vooruitgeschoven en van achteren afgeknot is, de 
beide zijwaartschen daarentegen van voren verkort zijn; soms 
is de middenband gespleten of door eene fijne lijn met het schildje 
verbonden. Ik ken niet minder dan 41 inlandsche soorten, waarvan 
er 32 reeds vroeger in de lijst der Bouwstoffen zijn opgenomen, 
te weten : Ch. plumosus L., annularius de G., intermedius Staeg., 
riparius Meig., viridicollis v.d. Wulp, tendens F., flaveolus Meig., 
dorsalis Meig., scalaenus Schrank, rufipes L., flexilis L. (in de lijst 
als Ch. gibbus F.), chloris Meig., dispar Meig., pedellus de G., psitta- 
cinus Meig., viridis Macq., paganus Meig., monochromus v.d. Wulp!), 


1) Deze soort was in de lijst opgenomen onder den naam van CA. unicolor. Ik heb 
gemeend dien naam te moeten veranderen, omdat Walker reeds vroeger eene Noord- 
Amerikaansche soort als CA. unicolor had beschreven (zie List of the Diptera in the 
British Museum, I bla. 19). 29 


130 DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 


nigrimanus Staeg., brevitibialis Zett., viridulus L., virescens Meig., 
pusillus L., blandus v. d. Wulp, tendens F., Histrio F., pictulus 
Meig., marmoratus v.d. Wulp, fasciatus Meig., albimanus Meig., 
nubeculosus Meig. en niveipennis F. 

Ik heb daar thars nog bij te voegen Ch. ferrugineovittatus Zett., 
dien ik meermalen in Juli} bij den Haag ving en die ook bij 
Rotterdam door Dr. Piaget, bij Arnhem door wijlen Ver Huell, 
bij Zutphen door wijlen van Eyndhoven en in Limburg door 
den heer Maurissen is aangetroffen; voorts Ch. aprilinus Meig., 
dien ik mede bij den Haag en ook te Zutphen verzamelde en 
van verschillende andere plaatsen, o. a. ook uit Friesland door de 
- goedheid van den heer J. H. Albarda ontving; Ch. barbipes Staeg., 
merkwaardig wegens de zeer ruige voortarsen ind, en dien ik 
eens in aantal in een tuin bij Amsterdam aantrof, terwijl hij 
later ook door den heer Ritsema van het eiland Texel is mede- 
gebragt; Ch. albipennis Meig., de eenige soort, waarbij het eerste 
lid der voortarsen de scheenen niet in lengte te boven gaat; 
zij werd te Rotterdam door Dr. Piaget, te Hillegom door den 
heer Kinker en te Leeuwarden door Mr. J. H. Albarda gevangen ; 
Ch. biannulatus Staeg., eene allerfraaiste groene soort met wit 
en zwart geteekende pooten, die ik leerde kennen uit een 4 van 
Driebergen, mij door den heer Six gezonden, terwijl ik zelf 
later een 9 aan een venster in der Haag aantrof; Ch. prasinatus 
Staeg., waarvan ik eens een d in Mei bij den Haag ving, terwijl 
een tweede mannelijk exemplaar uit Zutphen zich in de collectie 
van wijlen van Eyndhoven bevond; Ch. nubilus Meig., waarvan 
ik het 2 het eerst heb leeren kennen uit een exemplaar, door 
den heer Fransen bij Rotterdam gevangen, terwijl later Dr. Piaget 
beide sexen mede aldaar en ook in het Overmaassche aantrof; 
eindelijk nog twee nieuwe soorten, hierna als Ch. tricolor en 
trinolatus beschreven. 

Ten opzigte van Ch. riparius Meig. heb ik reeds vroeger (Bouwst. 
dl. III, blz. 3) als mijne meening te kennen gegeven, dat daarbij 
als synoniem behoort Ch. annularius Macq. (Dipt. du nord de la 
France, 138. 2); de naakte voortarsen, dáár aan het d toegeschre- 
ven, passen niet op annularius de G., maar wel op riparius Meig. 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 131 


Ook Macquart’s Ch. viridipes (1. e. 139. 4) schijnt mij toe niet anders 
te zijn dan de dikwijls voorkomende verscheidenheid van Ch. 
riparius met groene dijen. Hiertegen zou alleen kunnen worden 
aangevoerd, dat hij de vleugels zonder bruine stip, d.i. zonder 
verdonkerde middendwarsader, noemt; doch dit laat zich ver- 
klaren uit de omstandigheid, dat die vleugelstip dikwijls, 
vooral bij pas uitgekomen voorwerpen, — en deze hebben juist 
gewoonlijk groene dijen, — al zeer weinig in ’t oog valt. Mac- 
quart heeft dan ook later in de Suites à Buffon zijn Ch. viridipes 
niet weder opgenomen, terwijl hij overigens al zijne nieuwe 
Chironomus-soorten daar weder eene plaats geeft. 

Ch. dorsalis Meig. is eene in kleur en teekening zeer wissel- 
vallige soort. Bij vergelijking van een groot aantal exemplaren, 
is het mij dan ook voorgekomen, dat naarmate men de eene 
of andere kleurverscheidenheid voor zieh heeft, de beschrijvingen 
van Ch. dorsalis Meig., cingulatus Meig., wigroviridis Macq. en 
venustus Zett. op haar toepasselijk zijn. Eerstgemelde naam, als 
de oudste, dient behouden te blijven; die van venustus zou toch 
moeten worden ingetrokken, omdat reeds lang vóór Zetterstedt, 
eene Chinesche soort door Wiedemann zoo was genoemd. Schiner 
onderscheidt Ch. dorsalis en venustus: het verschil zou hoofd- 
zakelijk liggen in de middendwarsader, die bij de eerste soort 
niet, bij de tweede wel verdonkerd zou zijn, en voorts daarin 
dat Ch. dersalis op het achterlijf bruine dwarsbanden, Ch. venustus 
slechts bruine rugvlekken zou hebben; wat de verdonkerde 
dwarsader betreft, zij is ook hier dikwijls weinig in ’t oog vallend, 
terwijl de vlekken des achterlijfs zich niet zelden tot dwarsbanden 
en zelfs tot ringen uitbreiden; van een en ander zijn duidelijk 
overgangsvormen aan te wijzen. De donkerste voorwerpen, met 
zwartachtige banden op den thorax en in d met donkerbruine 
sprietenpluim komen met Macquart’s beschrijving van Ch. nigro- 
viridis overeen. 

Zeer waarschijnlijk is de soort, door Meigen als Ch. viridulus 
Linn. beschreven, dezelfde als Ch. viridis Maeq., doeh wijl 
Meigen zoomin als zijne voorgangers melding maakt van de 
lengteverhouding der scheenen en tarsenleden, zou die beschrij- 


132 DIPTEROLOSISCHE AANTEEKENINGEN. 


ving ook op Ch. brevitibialis Zett. van toepassing kunnen zijn; 
dit laatste des te meer, omdat van de bewinpering der voortarsen 
d niets gezegd wordt. Dat soorten, zoo gemeen als Ch. viridis 
en brevitibialis Zett., aan Meigen onbekend zouden zijn gebleven, 
is bijna niet aan te nemen. Zetterstedt acht het ook zeer mogelijk 
dat zijn Ch. brevitibialis dezelfde zou zijn als Tipula virens Linn, 
doch ook voor deze determinatie bestaat hetzelfde bezwaar als 
hierboven voor Ch. viridulus is aangegeven. 

II. Cricoropus n. g. (van zouzorós, geringd, en xovs (poot). 
Vleugels naakt; pooten wit en zwart geteekend, als geringd; 
eerste lid der voortarsen merkelijk korter dan de scheenen; 
anale ring 4 korter dan de voorgaande lijfsring en meer breed 
dan lang; de tangarmen kort en breed, bladachtig, sneeuw wit. 

De soorten tot dit geslacht behoorende zijn allen klein (1—13 
lin.) en geel en zwart geteekend; de drie banden op den thorax 
glanzig zwart en soms zoo breed, dat er slechts een paar gele 
schoudervlekken overblijven. Wijl de zwarte teekening nog al 
aan verandering onderhevig is, zijn de soorten niet gemakkelijk 
te onderscheiden. De bestaande beschrijvingen geven ook bijna 
geen plastische kenteekenen aan, maar bepalen zich in den 
regel tot verschillen in kleur en teekening. Waarschijnlijk zijn 
dan ook sommige soorten slechts als varieteiten te beschouwen. 
Ik meen de volgende soorten, die bij ons te lande voorkomen, 
te kunnen onderscheiden: Cr. tibialis Meig., bicinctus Meig. (waar- 
van dizonias Meig. var. is), /ricinctus Meig. (= trifasciatus Meig. 
en misschien ook = (rannulatus Macq.), annulipes Meig., motitator 
L., unifasciatus Macq., oscillator Meig., sylvestris Fabr. (verreweg 
de meest gewone soort van dit geslacht) en ornatus Meig. (waarvan 
marginatus Macq. niet verschilt), allen vroeger reeds in de lijst der 
Bouwstoffen vermeld , de laatste onder den naam van marginatus. 

ill. OrruocrAnıus n. g. (van 00005, regt, en xAadıov, tak). 
Vleugels naakt; cubitaal-ader regt of slechts weinig opgebogen, 
tot bij het eind van den voorrand reikende; onderarm der posticaal- 
vork regt of naauwelijks even gebogen; pooten eenkleurig, hoog- 
stens aan de gewrichten donker geteekend; eerste lid der voor- 
tarsen merkelijk korter dan de scheenen; de tangarmen 4 slank, 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 133 


Meerendeels zijn de soorten van dit geslacht nog kleiner dan 
die van Cricotopus. Ook hier is de gele en zwarte kleur de 
meest gewone, doch nimmer hebben de pooten de eigenaardig 
witte en zwarte teekening, die bij het vorige geslacht zoo in ’t 
oog valt. Ik ken een tiental inlandsehe soorten, waarvan alleen 
O. stercorarius de G. en dilatatus v. à. Wulp in de lijst der Bouw- 
stoffen zijn opgenomen, terwijl deze laatste en 0. nigriventris 
v. d. Wulp in het 2° deel van dit Tijdschrift door mij zijn 
beschreven. Later zijn mij nog als inlandsch bekend geworden 
O. pygmaeus Meig., door mij in April bij den Haag gevangen; 
O. sordidellus Zett. en 0. thoracicus Meig., door Dr. Piaget bij 
Rotterdam en in het Overmaassche gevonden; 0. ictericus Meig., 
in Junij bij Amersfoort door den heer Six aangetroffen ; en eindelijk 
drie nieuwe soorten, hierna als 0. diversus, nanulus en albinervis 
beschreven. 

Waarschijnlijk behoort tot het geslacht Orthocladius ook Chiro- 
nomus lucens Zett., onder n°. 55 in de lijst der Bouwstoffen 
opgenomen, en waarvan Ch. lucidus Staeg. synoniem is. Ik bezit 
de exemplaren niet meer en heb geene aanteekening gehouden 
van de lengteverhouding der tarsenleden en andere bijzonder- 
heden, die evenzeer ontbreken in de beschrijving van Staeger, 
door Zetterstedt overgenomen. 

IV. CamPTOCLADIUS n. g. (van zauntos, gebogen, en xiudvov, tak). 
Vleugels naakt; cubitaal-ader naar boven gebogen, soms kort 
en merkelijk vóór het eind van den voorrand uitmondende of 
voor een groot deel digt langs den voorrand loopende; de eerste 
achtercel daardoor zeer breed; onderarm der posticaal-vork 
S-vormig gebogen. Pooten eenkleurig, gewoonlijk zwart; eerste 
lid der voortarsen merkelijk korter dan de scheenen. Anale ring 3 
breed en kort; de tangarmen breed, wit of met witte beharing. 

Tot dit geslacht behooren drie zeer kleine, zwarte soorten, 
die reeds lang als inlandsch bekend zijn geweest, namelijk 
C. byssinus Schrank, aterrimus Meig. en minimus Meig. Het is 
opmerkelijk, dat bij de eenvormigheid, die bij de overige soorten 
van het oude geslacht Chironomus in het aderbeloop wordt 
waargenomen, hier integendeel het aderbeloop niet alleen als 


134 DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 


generiek kenmerk dient, maar zelfs de onderscheiding der drie 
genoemde soorten onderling daarop kan gegrond worden. Bij 
VC byssinus toch is de cubitaal-ader bijzonder kort en van den 
aanvang af opwaarts gebogen, waardoor zij ver vóór het eind 
van den voorrand eindigt; bij de twee andere soorten is de 
cubitaal-ader langer en hare uitmonding digt bij het eind van 
den voorrand; zij loopt bij C. aterrimus voor een groot deel 
evenwijdig, met den voorrand, maar is toch duidelijk daarvan 
afgescheiden; bij C. minimus daarentegen is zij dadelijk tot den 
voorrand opgebogen en loopt zoo digt nevens de randader , dat 
zij moeijelijk te zien is en de randader voor dat gedeelte als 
verdikt schijnt. 

V. Tanvrarsus n. g. (van zavúo, ik steek uit, en zagoós, voet). 
Vleugels behaard; cubitaal-ader regt of bijna regt, aan ’t eind 
van den voorrand uitmondende; onderarm der posticaal-vork regt 
of slechts zacht naar beneden gebogen. Eerste lid der voortarsen 
langer dan de scheenen. Tangarmen & slank. 

Dit geslacht bevat twaalf inlandsche soorten, waarvan T. 
punctipes Wied., abdominalis Staeg., flavipes Meig., pusio Meig., 
tenuis Meig. en sylvaticus v. d. Wulp reeds in de lijst der Bouw- 
stoffen zijn vermeld, en de laatstgenoemde, alsmede eene andere 
nieuwe soort, 7. signatus, door mij in het 2 deel van dit Tijdschrift 
zijn beschreven. Verder leerde ik nog kennen 7. gmundensis Egger, 
Junci Meig., albipes Meig., flavellus Zett. en nog eene nieuwe 
soort, waarvan hierna onder den naam van 7. sordens de be- 
schrijving zal worden gegeven. 

Ten aanzien van T. punctipes meen ik te mogen opmerken, 
dat Schiner in de Fauna austriaca (deel II, blz. 597) bij deze 
soort als synoniem aanhaalt Chironomus dimidiatus Meig., waarvan 
door Meigen alleen het 9 wordt beschreven, dat werkelijk in 
vele opzigten met 7. punctipes schijnt overeen te komen; doch 
die beschrijving zou voor het minst even goed op Chironomus laetipes 
Zett. kunnen passen, waarmede zelfs het witachtige, niet groene, 
achterlijf overeenstemt. Schiner’s citatie van Ch. dimidiatus is 
intusschen in tegenspraak met hetgeen hij een paar regels vroeger 
zegt, dat namelijk het 9 van Ch. punctipes niet zou bekend zijn. 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 135 


T. abdominalis Staeg. zou een’ anderen naam behooren te krijgen 
want er bestond reeds een Chironomus abdominalis Meig. Wel 
is waar is deze weder vervallen, omdat die soort dezelfde is als 
Chir. tentans Fabr., maar het strijdt niettemin tegen de algemeen 
aangenomen regelen van nomenclatuur, om op deze wijze een 
ingetrokken ouderen naam in hetzelfde geslacht op nieuw aan 
eene geheel andere soort te geven. Ik stel daarom voor, om de 
soort van Staeger T. danicus te noemen. 

Op T. flavipes Meig. schijnt mij Zetterstedt’s beschrijving van 
Chironomus albipes *) bijna nog beter te passen dan die welke 
hij van Chir. flavipes geeft. In de grootte (11—1! lin.) en de 
lengte van het eerste lid der voortarsen (een wierde langer dan 
de scheenen) vind ik althans meer overeenstemming met de 
exemplaren, die ik als 7. flavipes meen te moeten bestemmen. 
Van Ch. flavipes daarentegen heet het bij Zetterstedt: lengte 1 
lin. en eerste lid der voortarsen een achtste langer dan de scheenen. 
Schiner in zijne Fauna austriaca, ofschoon hij Zetterstedt’s be- 
schrijving van Ch. flavipes aanhaalt, geeft aan de soort zelfs 2 
lin. en zegt: Metatarsen der Vorderbeine merklich länger als die 
Schienen. Overigens zou de naam albipes Zeit. toch moeten wijken, 
omdat Meigen reeds vroeger een Chironomus daarmede heeft 
aangeduid. 

VI. Eurvenemus n.g. (van svovs, breed, en zvijug, scheen). 
Vleugels behaard; cubitaal-ader aan ’t eind van den voorrand 
uitmondende; onderarm der posticaal-vork regt of slechts even 
naar beneden gebogen. Thorax van voren puntig toeloopende. 
Pooten stevig; de achterste scheenen sterk verbreed en digt 
behaard; eerste lid der voortarsen korter dan de scheenen. 

In dit geslacht is slechts eene enkele soort opgenomen, en 
wel Chironomus elegans Meig., waarbij als synoniem behooren 
Ch. crassipes Panz., aestivus Curt. en hirtipes Macq. Zij schijnt 
hoogst zelden voor te komen; ik leerde haar kennen uit een 
enkel mannelijk exemplaar, door den heer Snellen van Vollen- 
hoven in Junij te Heelsum gevangen. 


1) Diptera Scandinaviae, IX. 3588. 124 (door eene drukfout staat: aldaar allipes 
in plaats van albipes). ‘ 


136 DIPTEROLOGISCHE AANTEERENINGEN. 


VII. METRIOCNEMUS n. g. (van wézevos, gewoon, gematigd, en 
xvjuy, Scheen). Vleugels behaard; cubitaal-ader aan ’t eind van 
den voorrand uitmondende; onderarm der posticaal-vork regt of 
slechts even naar beneden gebogen. Thorax van voren niet puntig 
toeloopende. Pooten slank; de scheenen niet verbreed; het eerste 
lid der voortarsen korter dan de scheenen. 

Van dit geslacht ken ik een zestal inlandsche soorten, namelijk 
M. albolineatus Meig., fuscipes Meig. , incomptus Zett., nanus Meig., 
en pallidulus Meig., die allen reeds in de lijst der Bouwstoffen 
zijn vermeld, en voorts nog eene nieuwe soort, die als M. ochraceus 
hierna zal worden beschreven. 

Nog was in de genoemde lijst opgenomen Chironomus picipes 
Meig., die echter, althans in de exemplaren door mij als zoodanig 
bestemd, niet wel van #. fuscipes te onderscheiden zijn. 


Van het geslacht Diamesa Meig. heb ik twee soorten als in- 
landsch leeren kennen, te weten : D. Gaedii Meig., waarvan een 9 
in’t najaar te Driebergen door den heer Six werd gevangen; en 
D. notata Staeg., waarvan Dr. Piaget een 9 in September aan 
den Hoek van Holland ving; de laatste soort leerde ik ook in 
beide sexen kennen uit voorwerpen, die door den heer Meyer 
Dür uit Zwitserland aan ’s Rijks Museum te Leiden werden 
gezonden. 

Van het geslacht Tanypus heb ik in de lijst der Bouwstoffen 
dertien soorten vermeld; later heb ik in het 2% deel van dit 
Tijdschrift blz. 170 nog eene nieuwe soort, als T. griseipennis 
beschreven, en in het 4° deel blz. 16 onder den naam van 
T. guitipennis eene andere nieuwe soort aangeduid. Sedert zijn 
door mij nog de volgenden als inlandsch aangeteekend: 7. nebu- 
losus Meig., ornatus Meig., ferruginicollis Meig., melanops Meig. 
en drie nieuwe soorten, die ik hierna als 7. rufovittatus , elegantulus 
en pygmaeus zal beschrijven, even als de zoo even genoemde 
T. guitipennis. 

De exemplaren, die ik als 7. signatus Zett. heb bestemd, 
komen met Zetterstedt’s beschrijving overeen; zij hebben de vork 
der posticaal-ader gesteeld, een kenmerk waarvan Zetterstedt 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 137 


gezwegen heeft. Daarentegen is de beschrijving van T. signatus, 
door Schiner (Fauna austriaca IT 621) op mijne voorwerpen niet 
van toepassing; de aldaar bedoelde soort zou 3 lin. lang zijn 
en witachtige insnijdingen aan het achterlijf, alsmede eene onge- 
steelde posticaal-vork hebben; terwijl mijne exemplaren slechts 

1—2 lin. lengte hebben en geene witachtige insnijdingen ver- 
toonen, waardoor zij beter aan de opgaven van Zetterstedt be- 
antwoorden. 

De beschrijving van T. maculatus door Macquart (Dipt. du nord 
de la France, 131. 4) schijnt mij toe ten volle te passen op 
T. punctatus Fabr. Ik vermoed dat Macquart zelf ook niet veel 
vertrouwen op de zelfstandigheid zijner soort heeft gehad, wijl 
hij haar in de Suites à Buffon niet weder heeft opgenomen. 

Bij T. ferruginicollis Meig. zou, volgens Zetterstedt, de onder- 
arm der posticaal-vork (bij hem de zesde langsader) minder sterk 
naar den achterrand gebogen zijn dan bij andere soorten; bij 
mijne exemplaren valt dit kenmerk niet in het oog; daar zij 
echter overigens ook met zijne beschrijving overeenkomen, twijfel 
ik geenszins aan de indentiteit. Door eene zonderlinge vergissing 
heeft Macquart deze soort in zijne Diptères du nord de la France 
tweemaal (onder N° 6 en 13) opgenomen; de beschrijving is bij 
beiden volkomen gelijkluidend. 


BESCHRIJVING VAN NIEUWE SOORTEN. 
1. CORYNONEURA PUMILA n. Sp. 


2 4 lin. — Heldergeel; voorhoofd en schedel donkerbruin. 
Thorax met drie zwarte langsbanden ; schildje en achterrug 
verdonkerd. Achterlijf van boven met zwartachtige insnijdingen. 
Pooten bleekgeel, met de knieën en de spits der scheenen 
zwartachtig; achterscheenen niet verdikt, aan het einde met een 
klein uitstekend tandje. Kolfjes witachtig. Vleugels glasachtig. 

Het 9 door mij in April bij den Haag gevangen. 

Deze soort gelijkt op C. scutellata Winn., doch is door de 


138 DIPTEROLOGISCHE AANTEERENINGEN. 


zwartachtige knieën en scheenenspits van deze onderscheiden. 
Bij C. celeripes Winn., die ook een gelen thorax met zwarte langs- 
banden heeft, is het achterlijf zwart met fijne witachtige insnij- 
dingen; bij de overige soorten is de thorax zwart. 


2. CHIRONOMUS TRICOLOR N. Sp. 


d 24 lin. — Kop geelachtig; sprieten en palpen bruin; het 
wortellid der sprieten geel; de sprietenpluim bruinachtig geel. 
Thorax en schildje heldergroen; de rugbanden op den thorax 
en de borst licht roestkleurig; achterrug zwartachtig. Achterlijf 
heldergroen; op den tweeden en ieder der volgende ringen eene 
zwartachtige, bijna tot een dwarsband uitgebreide vlek; de 
laatste ringen geheel verdonkerd; de anale ring half zoo lang 
als de voorgaande en merkelijk smaller; de tangarmen klein, 
tweeledig, een weinig verbreed; beharing des achterlijls witachtig. 
Pooten bleekgeel, bijna wit; de dijen iets of wat groenachtig ; 
de uiterste spits der scheenen en tarsenleden gebruind; de voor- 
scheenen een derde korter dan de dijen; eerste lid der voortarsen 
bijna dubbel zoo lang als de scheenen; de drie volgende, kortere 
leden langzaam in lengte afnemende; de voortarsen naakt; de 
achterste pooten met fijne witachtige beharing. Kolfjes bleekgeel. 
Vleugels met witachtige tint en bleekgele aderen. 

Van deze soort, die, hoe verwant ook, door het donker 
geteekende achterlijf toch duidelijk van Ch. brevihibialis onder- 
scheiden is, ving ik slechts eenmaal een paar mannelijke exem- 
plaren bij Hilversum. 


3. CHIRONOMUS TRINOTATUS N. Sp. 


2 3 lin. — Kop met de palpen zwartbruin; sprieten geel. Thorax 
flaauw-glanzig, donker vuilgroen, met witten weerschijn en drie 
breede zwarte langsbanden ; borst, schildje, achterrug en achterlijf 
zwart of bruinzwart; het achterlijf in sommige rigtingen met 
grijsachtige insnijdingen. Pooten bleek roodgeel; de heupen 
zwartachtig; de knieën, de spits der scheenen en de eerste 
tarsenleden, alsmede het laatste tarsenlid donkerbruin; beharing 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 139 


der pooten bleekgeel; eerste lid der voortarsen ongeveer dubbel 
zoo lang als de scheenen; de volgende leden in lengte afnemende. 
Kolfjes geelachtig. Vleugels met grauwachtige tint, eenigszins 
gemarmerd, met drie donkergrauwe vlekken, ongeveer geplaatst 
als bij Ch. scalaenus. | 

Deze soort, waarvan de heer Six mij het 2 mededeelde, dat 
door hem in Mei te Utrecht was gevangen, gelijkt zeer op Ch. 
scalaenus, doch onderscheidt zich door de donkere gewrichten 
aan de pooten. 


4. ORTHOGLADIUS DIVERSUS n. Sp. 


Naauwelijks 4 lin. — Het d zwart met eenigen glans. Sprieten 
bruin; de pluim bruingrauw. Op den rug van den thorax een 
lichtgrijze weerschijn. Achterlijf met niet altijd duidelijke, fijne 
witachtige insnijdingen; de anale ring breeder dan de overigen; 
tangarmen zwart, aan ’t eind met witte beharing. Pooten bleek 
vuilgeel of lichtbruin; de beharing gering; eerste lid der voor- 
tarsen half zoo lang als de scheenen; de volgende leden in 
afnemende lengte. Kolfjes geelachtig. Vleugels met witachtige 
tint en ongekleurde aderen; middendwarsader merkelijk vóór 
het midden der vleugellengte; wortel der posticaal-vork voorbij 
de middendwarsader. 

Het 2 heldergeel; thorax met drie roodachtige, bruine of zelfs 
bijna zwarte langsbanden; achterlijf van boven naauwelijks iets 
verdonkerd; sprieten geelachtig. Pooten, kolfjes en vleugels als 
bij het 4; de pooten helderder geel. 

Deze uiterst kleine soort, merkwaardig wegens het sexuele 
verschil in kleur, werd meermalen te Utrecht in April en Mei, 
ook beide sexen te zamen, door den heer Six gevangen; de 
heer Weyenbergh vond haar mede te Overveen. 

Bij de bestemming konden, naar mijn inzien, alleen in aan- 
merking komen Chironomus leucopogon Meig., minutus Zett. en 
alomarıus Zett., allen even kleine soorten. Van de eerste en de 
laatste is alleen het 4 bekend. Van Ch. leucopogon onderscheidt 
zich mijne soort door de bruinachtige, niet witte sprietenpluim 


140 DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 


bij het 4; van Ch. atomarius door de geheel zwarte kleur van 
het 4; van Ch. minutus eindelijk door de bijna naakte pooten 
en door de gele kleur van het g. 


5. ORTHOCLADIUS NANULUS N. Sp. 


4 Ongeveer 3 lin. — Zwartbruin. Sprieten langer dan kop en 
thorax, lichtbruin met zuiver witte pluimharen. Thorax glanzig. 
Achterlijf slank; de laatste ringen een weinig verbreed, met 
bleekgelen achterzoom; anale ring breeder dan de voorgaande; 
tangarmen kort, met witte beharing. Pooten wit; aan de voor- 
pooten de dijen en de wortel der scheenen een weinig gebruind; 
de uiterste spits der scheenen en van de eerste tarsenleden, 
alsmede de beide laatste tarsenleden geheel zwartbruin; dezelfde 
teekening bevindt zich ook, ofschoon flaauwer, aan de achterste 
tarsen; achterste dijen vóór het midden met een’ zwartachtigen 
of bruinen ring; eerste lid der voortarsen ruim half zoo lang als 
de scheenen; achterste pooten met fiine beharing. Kolfjes wit- 
achtig. Vleugels melkwit, met ongekleurde aderen ; middendwars- 
ader op halve vleugellengte; wortel der posticaal-vork een weinig 
meer naar de vleugelspits. 

Het 3 ving de heer Piaget in Augustus aan de nu droog- 
gemaakte Schielandsche plassen. 

Deze soort schijnt in naauwe verwantschap te staan met Chiro- 
nomus leucopogon Meig., doch ik kan haar niet als zoodanig 
bestemmen, omdat Meigen de pooten als bleek bruingeel met 
zwarte of donkerbruine dijen beschrijft; Zetterstedt en Schiner 
noemen zelfs de pooten zwartbruin en voegen er alleen bij, dat 
de scheenen en tarsen lichter zijn. Bij mijne soort daarentegen 
valt de helderwitte kleur der pooten niet minder in ’t oog dan 
die der sprietenpluim. Bij de bestemming van deze soort zou 
voorts nog in aanmerking kunnen komen Ch. minutissimus Meig. 
(Syst. Beschr. VII. 8. 137), maar bij deze zouden de schouders, 
de worte! des achterlijis, de voorrand van den vierden ring en 
de genitaliën geel zijn; ook wordt daar van geene teekening aan 
de pooten gesproken, maar worden deze kortaf wit genoemd. 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 141 


6. ORTHOCLADIUS ALBINERVIS N. Sp. 


2 2lin. — Kop geel; sprieten en palpen bruin. Thorax glanzig, 
bleekgeel met drie vrij breede, roestkleurige langsbanden; achter- 
rug en achterlijf zwartachtig; de buik aan den wortel eenigszins 
geel. Pooten bleekgeel; de voorpooten, vooral aan de knieën, 
bruinachtig; aan de achterste pooten de spits der scheenen en 
van het eerste tarsenlid zwartbruin; de overige tarsenleden 
verdonkerd; de voordijen een weinig verbreed; eerste lid der 
voortarsen ruim twee derden ter lengte der scheenen, de volgende 
leden in afnemende lengte. Kolfjes bleekgeel. Vleugels met 
geelachtige tint en bijna ongekleurde aderen; alleen de voorste 
langsaderen bleekbruin ; middendwarsader vóór de halve vleugel- 
lengte; wortel der posticaal-vork meer naar de vleugelspits. 

ik ontving enkele vrouwelijke exemplaren van den heer Six, 
die ze in October te Utrecht en te Driebergen had gevangen. 

Veel overeenkomst bestaat met Chironomus bicolor Zett. (Ins. 
Lapp. 813. 23 en Dipt. Scand. IX. 3544. 69), doch deze heeft aan 
den wortel der achterste dijen een donker bandje. 


7. TANYTARSUS SORDENS n. Sp. 


11—12 lin. — Kop met sprieten en palpen zwartbruin; de 
sprietenpluim ¢ lichtbruin. Thorax eenigszins glanzig, bij het d 
donker- of vuilgroen, bij het g meer geelachtig; de breede 
langsbanden, het achterste deel der borstzijden, de borst en de 
achterrug zwart; schildje vuilgroen. Achterlijf van het ¢ zwart- 
bruin, met den achterzoom der ringen, ongeveer voor een derde 
der lengte, lichtgrijs; de anale ring (pl. 8, fig. 10) eirond, zoo lang 
als de voorgaande en niet breeder; de tangarmen duidelijk twee- 
ledig, in ’t midden een weinig verbreed en spits geëindigd, lang 
behaard , vooral aan de buitenzijde; het geheele achterlijf overigens 
mede met uitstaande grauwe beharing; bij het 9 het achterlijt 
zwartachtig met witachtige insnijdingen. Pooten eenkleurig geel- 
bruin; eerste lid der voortarsen ongeveer anderhalf maal zoo 
lang als de scheenen; achterste pooten bij het 4 met grauwe 


142 DIPTEROLOGISCHE AANTEERENINGEN. 


beharing. Kolfjes zwartbruin, de steel iets lichter. Vleugels door 
de digte beharing grauwachtig; wortel der posticaal-vork juist 
onder de middendwarsader, die op het midden der vleugel- 
lengte ligt. 

Enkele malen in Juli} tot September door mij gevangen bij 
den Haag en ook te Zutphen; voorts door den heer Piaget 
aan de voormalige Schielandsche plassen. 

Deze soort gelijkt zeer op Chironomus (Metriocnemus) incomptus 
Zett., waarvan zij echter door het langere eerste lid der voortarsen 
duidelijk is te onderscheiden. 


8. METRIOCNEMUS OCHRACEUS n. sp. 


9 Ruim 1 lin. — Okergeel; oogen zwart. Thorax van boven 
met drie min of meer duidelijke, bruinachtige of roestkleurige 
langsbanden, waarvan de middenste tot aan het schildje doorloopt; 
achterrug ter wederzijde met zwartachtige vlek, soms geheel 
zwartachtig; schildje met fijne beharing. Achterlijf van boven 
lichtbruin, met bleekgele insnijdingen. Pooten bleekgeel; de spits 
der iets verdikte voordijen bruin, welke kleur ‘zich streepvormig 
aan de bovenzijde tot omstreeks het midden uitbreidt; de uiterste 
spits van al de scheenen en van de tarsenleden zwart; somwijlen 
de tarsen over ’t geheel iets verdonkerd; eerste lid der voor- 
tarsen een derde korter dan de scheenen; beharing der pooten 
zeer gering. Kolfjes bleekgeel. Vleugels witachtig, fijn be- 
haard, met bleekbruine aderen; middendwarsader vóór het 
midden der vleugellengte; wortel der posticaal-vork een klein 
weinig meer naar de vleugelspits. 

Ik ontving het ¢ uit Utrecht van den heer Six. 


9. TANYPUS GUTTIPENNIS D. Sp. 

11—15 lin. — Sprieten donkerbruin; de sprietenpluim d grauw. 
Thorax zwartachtig met witten weerschijn, van voren en in de 
zijden met witte stippen; ook de achterrug wit gevlekt. Achterlijf 
donkergrauw, bij het 4 met bleekgelen achterzoom der ringen ; 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 143 


de tangarmen breed, aan ’t eind met een naar binnen gebogen 
haakje; bij het e de bleekgele ringzoomen zeer smal. Pooten 
bleekbruin; de dijen en scheenen iets donkerder en vooral naar 
de knieën verdonkerd; de knieën zelven wit; eerste lid der 
voortarsen zoo lang als de scheenen. Kolfjes wit. Vleugels (pl. 
8, fig. 11) behaard, donkergrauw met een aantal onregelmatige 
doorschijnend witte vlekken, vooral tegen de spits en den achter- 
rand; de dwarsaderen merkelijk vóór het midden der vleugel- 
lengte; middendwarsader, vooral van boven, donker geteekend ; 
vork der posticaal-ader ongesteeld. 

Eens in Junij in aantal aan den zoom der Duinen bij den 
Haag, tegen het mos van wilgenstammen. 

Bij de bestemming dezer soort zou misschien in aanmerking 
kunnen komen 7. obscurus Macq. (Dipt. du nord de la France, 
133. 9), doeh behalve dat daar de grootte slechts op 1 lin. wordt 
aangegeven, worden de borstzijden door Macquart bleek roest- 
kleurig genoemd en de pooten donker met de heupen en de 
wortel der dijen roestkleurig. Dit weérhoudt mij om in de boven- 
beschreven voorwerpen zijne soort te erkennen, ofschoon zijne 
opgaven ten aanzien van de vleugelteekening en het aderbeloop 
wel toepasselijk zijn. 


10. TANYPUS RUFOVITTATUS n. Sp. 


2 1 lin. — Kop geel; sprieten naar het einde bruinachtig ; palpen 
bruin. Thorax en schildje bleek stroogeel, met vier roestkleurige 
langsbanden, de beide middensten van achteren, de zijwaartschen 
van voren afgeknot; borst roestkleurig; achterrug donkerbruin, 
in ’t midden met geelachtige langsstreep. Achterlijf roodgeel, 
van boven afwisselend met bruinachtige en wit weerschijnende 
dwarsbanden. Pooten bleek roodgeel; de voordijen aan de spits 
roestkleurig ; spits der scheenen en der eerste tarsenleden , alsmede 
de laatste tarsenleden geheel zwart; aan de voortarsen het zwart 
verder uitgebreid, zoodat daar alleen de wortel van het eerste 
lid geel blijft; dat lid naauwelijks half zoo lang als de scheenen, 
de volgende leden in afnemende lengte; beharing der pooten 


144 DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 


gering. Kolfjes bleekgeel. Vleugels naakt, met flaauwe gele 
tint en zeer bleekbruine aderen; de vork der subcostaal-ader 
onduidelijk; die der posticaal-ader gesteeld, de steel ongeveer 
zoo lang als de onderarm. 

Dr. Piaget vond het 2 in ’tlaatst van Junij aan de voormalige 
Schielandsche plassen. 

Deze soort gelijkt zeer op T. ferruginicollis Meig., waarvan 
zij evenwel door de gesteelde posticaal-vork duidelijk onder- 
scheiden is. 


11 TANYPUS ELEGANTULUS n. Sp. 


4 11 lin. — Kop okergeel met witten weerschijn; sprieten met 
de pluim, zoomede de palpen bleekgeel. Thorax bleek okergeel, 
met de langsbanden eenigszins roestkleurig; de schouders, de 
borstzijden en de tusschenruimten tusschen de banden met witten 
weerschijn; boven de middenheupen een zwart stipje. Achterlijf 
witachtig, met smalle bruine insnijdingen; de tangarmen bruin, 
kort maar vrij breed. Pooten bleekgeel; de uiterste knieën bruin 
en de tarsen naar het einde iets verdonkerd; voorpooten een 
weinig, achterste pooten sterker behaard; eerste lid der voortarsen 
een vierde korter dan de scheenen. Kolfjes bleekgeel. Vleugels 
glasachtig met bijna ongekleurde aderen; de dwarsaderen en 
het uiteinde der subcostaal-ader donkerbruin; de uitmonding der 
langsaderen aan de vleugelspits schaduwachtig gevlekt; vork 
der posticaal-ader ongesteeld. 

De heer Six deelde mij het & mede, door hem in Junij te 


Beek gevangen. 
12 TANYPUS PYGMAEUS N. Sp. 


21 lin — Kop met sprieten en monddeelen donkergrauw ; 
sprietenpluim & bruinachtig. Thorax lichtgrijs, met vier zwart- 
achtige langsbanden; de beide middensten van achteren verkort; 
schildje bleekbruin ; achterrug zwart. Achterlijf van het 4 slank, 
van boven zwartbruin met witachtige insnijdingen, van onderen 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 145 


geelachtig met bruinen voorzoom der ringen; de tangarmen breed 
en dik, als geknopt; bij het ¢ het achterlijf kort en ineengedro igen, 
zwartbruin, met de insnijdingen naauwelijks een weinig grijs- 
achtig. Pooten bleekbruin; de voorknieën en het uiteinde van 
al de tarsen een weinig verdonkerd; eerste lid der voortarsen 
een vijfde korter dan de scheenen; achterste pooten bij het d met 
bleekbruine beharing. Kolfjes bleekgeel. Vleugels eenkleurig 
grauw, digt behaard; dwarsaderen een weinig vóór het midden 
der vleugellengte; vork der posticaal-ader ongesteeld. 

Beide sexen werden in October door den heer Six in het 
Driebergsche bosch gevangen. 


XIL TIPULIDAE. 


Omtrent deze familie heb ik betrekkelijk slechts weinige aan- 
teekeningen gemaakt sedert het verschijnen der laatste naamlijst 
in de Bouwstoffen. 

Onder de belangrijkste aanwinsten voor onze dipterologische 
Fauna mag voorzeker gerekend worden die van Pedicia rivosa 
L., waarvan een exemplaar te Beek door den zoon van den 
heer Snellen van Vollenhoven werd gevangen; een tweede voor- 
werp ving de heer Kinker op Beekhuizen; ook de heer Maurissen 
bezit een exemplaar, in Limburg opgedaan. Behalve deze, heb 
ik nog de volgende Tipuliden als nieuw voor de Nederlandsche 
Fauna aangeteekend: Rhamphidia longirostris Meig., waarvan 
een ¢ in de Plantagie te Rotterdam door den heer Fransen en 
een tweede aan de Schielandsche plassen door Dr. Piaget werden 
gevangen; Dicranoptycha fuscescens Schumm., waarvan ik eenmaal 
een voorwerp aan het Jagthuis bij Zutphen aantrof; en Limnophila 
dispar Meig., die ik in een enkel paar bezit, het 4 bij den 
Haag, het 9 in het Ulvenhoutsche bosch bij Breda door mij 
gevangen. 

Pachyrhina fascipenms Zett. en Tipula dentata Meig. zullen 
beiden wel dezelfde soort zijn als Tipula quadrifaria Meig., en 
dan moet de laatste naam, als de oudste, behouden blijven. 
Zetterstedt onderscheidt P. fascipennis en dentata daardoor, dat 

10 


146 DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 


bij de eerste de beide uiterste banden van den thorax naar 
buiten uitgebogen, bij de laatste daarentegen regt zouden zijn, 
en hij noemt overigens de beide soorten „uf ovum ovo similes.” 
Bij het vergelijken van een aantal exemplaren is het mij gebleken, 
dat bij sommigen het voorste uiteinde der banden verbleekt is 
en zich in de grondkleur verliest, waardoor juist het omgebogen 
einde ontbreekt en de banden regt schijnen; aan overgangen 
tusschen de beide vormen ontbreekt het niet. 

Pachyrhina Sannio Meig., die ongetwijfeld dezelfde is als P. 
iridicolor Schumm., houd ik voor de echte Tipula cornicma L. 
Wel is waar, de zeer korte beschrijving van Linnaeus zou bijna 
even goed ook op P. analis Schumm. en zelfs op P. quadrifaria 
Meig. kunnen worden toegepast; maar Linnaeus zegt: „als 
hyalinis, puncto marginali fusco”, en daaruit blijkt dat bij zijne 
soort de randvlek klein moet zijn, iets wat voorzeker meer bij 
P. Sannio dan bij eene der beide andere soorten het geval is. 
Zetterstedt heeft in zijne Insecta lapponica dezelfde opvatting, 
doch later is hij daarvan teruggekomen en beschrijft in zijne 
Diptera Scandinaviae als P. cornicina L. eene soort, die vol- 
komen aan P. analis Schumm. beantwoordt, maar die in Zweden 
vrij zeldzaam schijnt te wezen. Daarentegen is P. Sanmo Meig. 
dáár zoowel als in Duitschland gemeen, hetgeen het vermoeden 
versterkt, dat Linnaeus die soort voor oogen heeft gehad. Ein- 
delijk heeft Haliday, bij zijn onderzoek der oude Linneaansche 
collectie (thans te Londen bewaard wordende), onder het etiquet : 
Tipula cornicina werkelijk Schummel’s 7. iridicolor gevonden. Op 
grond van dit alles, laat het zich, dunkt mij, wel verdedigen, 
P. Sannio Meig. (= iridicolor Schumm.) als P. cornicina L. 
te bestemmen. 

Het is wel aan geen twijfel onderhevig, dat Schrank met zijne 
Tipula bifasciata dezelfde soort heeft bedoeld, welke later door 
Meigen als Limnobia xanthoptera is beschreven. De eerstgemelde 
naam, als de oudste, dient alzoo behouden te blijven. 

Limnobia barbipes Meig. onderscheidt zich door hare grootte, haar 
krachtigen bouw en dikke pooten zoozeer van alle Limnophilinen en 
zelfs van alle Tipuliden, dat zij reeds alleen dáárom een afzon- 


DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN, 147 


derlijk geslacht dient uit te maken. Schiner heeft haar gebragt 
onder zijn geslacht Poecilostola, maar er tevens bijgevoegd dat 
zij welligt beter een afzonderlijk genus zou kunnen vormen. Dit 
geslacht, waaraan ik den naam Eutonia (van svrovos, krachtig, 
sterk) zou wenschen te geven, onderscheidt zich door de volgende 
kenmerken. 


EUTONIA. 


Aangezigt in een korten snuit verlengd ; achterhoofd sterk ontwik- 

keld ; oogen langwerpig rond, van boven door het breede voorhoofd 
gescheiden; sprieten een weinig langer dan de kop; het eerste 
lid groot, eylindrisch; het tweede bekervormig; de volgende vier 
of vijf rondachtig; de laatsten dun en met uitstaande borstelharen. 
Palpen vierledig, omgebogen, kort en dik. Thorax hoog gewelfd , 
met duidelijken dwarsnaad; ter wederzijde achter de schouders 
eene driehoekige diepe groeve. Schildje halfrond; achterrug sterk 
ontwikkeld. Achterlijf platgedrukt, achtringig ; bij het & de laatste 
ring van onderen uitstekend; de tangarmen vrij kort; eijerbuis 
van het 9 spits, een weinig opgebogen. Pooten voor eene Tipulide 
bijzonder dik, digt en fijn behaard; scheenen met eindsporen ; 
voethaken en voetballen duidelijk; bij het 4 het laatste lid der 
tarsen aan de onderzijde met een haarbosje. Kolfjes vrijstaande. 
Vleugels matig breed, naauwelijks zoo lang als het achterlijf ; 
het vleugellapje duidelijk uitstekend; het dwarsadertje tusschen 
de hulpader en subcostaal-ader niet of althans niet duidelijk 
aanwezig; subcostaal-ader aan het einde door een kort dwars- 
adertje met de radiaal-ader verbonden ; radiaal-ader vóór de 
halve vleugellengte uit de subcostaal-ader ontspruitende, aan het 
einde lang gevorkt; de wortel dezer vork iets vóór de middel- 
dwarsader; cubitaal-ader ongevorkt; schijfcel onregelmatig zes- 
hoekig, meer hoog dan breed, naar onderen versmald; uit haar 
loopen naar den vleugelrand drie langsaderen, waarvan de 
bovenste is gevorkt; achterdwarsader scheef; eerste en tweede 
wortelcel van dezelfde lengte; de tweede niet door eene dwars- 
ader gedeeld; posticaal-, anaal- en axillaar-ader lang, de beide 
laatsten een weinig golvend gebogen. 


148 DIPTEROLOGISCHE AANTEEKENINGEN. 


Dit geslacht, waartoe alleen de bekende Limnobia barbipes Meig. 
behoort, is het naast verwant aan Poecilostola Schin. , maar onder- 
scheidt zich er van door merkelijk meerdere grootte, door dikker 
en meer behaarde pooten; door het haarbosje aan het laatste 
tarsenlid bij het 4; door hooger gewelfden thorax en korteren 
hals; door korter en breeder vleugels; eindelijk door een 
klein verschil in het aderbeloop der vleugels; de schijfcel 
is namelijk niet zoo langwerpig als bij Poccilostola, meer hoog 
dan breed en alleen naar onderen versmald; en de wortel 
van de vork der radiaal-ader ligt niet voorbij, maar nog iets 
vóór de middeldwarsader; eene vleugelafteekening van Eutonia 
barbipes Meig. en Poecilostola angustipennis Meig. op pl. 8, fig. 
11 en 12 moge deze verschillen ophelderen. 


Verklaring der afbeeldingen. 


Plaat 8. 

Fig. 1. Colpodia pallidula n. sp. (vleugel). 

» 2. Catocha crassitarsis n.sp. (id.) 

po : M (voortars 2). 

„ 4. Exechia rufithorax n. sp. 4. 

ED, »  Schummeli Stann. (vleugel). 

„ 6. Brachycampta ruficauda n. sp. (achterlijf €). 
” 7. ” 5 (vleugel). 

» 8. Myeetophila sordida n. sp. (vleugel). 

„ 9. Tanytarsus sordens n. sp. (anus d). 

» 10. Tanypus guttipennis n. sp. (vleugel). 

„ 11. Eutonia barbipes Meig. (vleugel). 

„ 12. Poecilostola angustipennis Meig. (vleugel). 


VARIA ENTOMOLOGICA 


Dr. H WEIJANBERGH :). 


Voor het vaderland te verlaten doorloop ik nog mijn dag- 
boek en ligt er datgeene uit wat van entomologischen aard en 
der mededeeling waardig is. Voor eenigen tijd heb ik het plan 
gevormd — en ben door eenige opstellen in dit tijdschrift tot 
de uitvoering overgegaan — om de Nederlandsche Diptera in 
hunne metamorphose en levenswijze te beschrijven en aftebeel- 
den; van toen af was mijne aandacht vooral op deze orde ge- 
richt en daaraan is het toe te schrijven, dat deze aanteekeningen 
grootendeels bestaan uit voltooide levensgeschiedenissen van 
Diptera. 

Ik ben nu in de noodzakelijkheid deze nauwelijks op mi 
genomen taak te laten varen, maar kan dat niet doen zonder 
den wensch te uiten dat een onzer vaderlandsche entomologen 
dezen pas aangevangen arbeid weldra moge voortzetten; ik 
durf hem daarbij uit eigen ervaring de zekerste voldoening en 
de aangenaamste verrassingen voorspellen. Even als ik dat 
ondervonden heb, zal ook mijn opvolger in dit onderdeel der 
zoologie een onontgonnen terrein voor zich vinden, dat de 
moeite der bearbeiding ruimschoots loont. 


NB. Door eene onnauwkeurigheid in de verzending — het was één dag voor mijne 
afreize toen ik de laatste woorden van dit opstel schreef en de drukten dus vele 
en velerlei — is dit opstel eerst laat in den loop van 1873 in handen der redactie 
van dit tijdschrift gekomen. W. 


150 VARIA ENTOMOLOGICA. 


In de eerste plaats maak ik dus gebruik van mijne aan- 
teekeningen en doorloop daarbij nog even mijne dipteren-col- 
lectie en schrijf het een en ander van de étiquetten af, voor 
zoover ik het niet vermeld heb in mijne , metamorphose-ge- 
schiedenissen” of elders gepubliceerde „aanteekeningen,” enz. 

Chirenomus aunularius de G. De grauwachtige larven dezer 
soort vond ik aan den kant van den vijver in mijn tuin in 
den modder, reeds vroeg in het voorjaar. De eieren zijn 
licht-groen. 

Chironomus riparius Meig. De doorschijnende, zeer licht groene 
larven dezer soort vond ik in stilstaand water, reeds zeer 
vroeg in het voorjaar als nauwelijks het ijs verdwenen was. In 
het laatst van Maart verpopten zij in mijn aquarium en het 
mugjen verscheen binnen veertien dagen. 

Chironomus tentans F. De larve dezer soort kwam veelvuldig 
voor in onzen vijver, vooral in de op den bodem liggende 
rotte bladeren. Ik vond er bij zacht winterweder reeds in De- 
cember, maar dan dieper in den modder en veel kleiner nog. 
Volwassen zijn zij in Maart of het begin van April. De kleur 
is dan helder bloed-rood, de vorm lang en dun, de lengte 
ruim 2 Centim. Het diertjen ligt meestal in een halven cirkel 
gebogen en spartelt bij aanraking zeer sterk. Ik heb de ge- 
heele metamorphose afgebeeld en beschreven, maar de aan- 
teekeningen schijnen verloren gegaan, zoodat ik in mijne 
| portefeuille nog slechts vind eene afbeelding der larf, eene 
zeer vergroote afbeelding van de kaak en van de onderlip, be- 
nevens van een der aanhangsels aan het achterlijfseinde der 
made. De kaak is uit sterk donkerbruin chitinweefsel gevormd 
en scherp getand, vooral de voorpunt is zeer scherp. De on- 
derlip is ook scherp getand; deze tanden zijn, hoewel symme- 
trisch geplaatst, onregelmatiger van vorm, zoo als figuur 3 
te aanschouwen geeft. 

Terzijde van het lichaamseinde ziet men een paar aanhangsels, 
gelijk bij vele (alle?) Chironomus-larven voorkomen. Bij deze 
soort is het echter vrij groot en daardoor valt het aanstonds 
in het oog. Onder het mikroskoop gebracht, vertoonde het zich, 


VARIA ENTOMOLOGICA. 151 


zoo als figuur 4 voorstelt, eenigszins peervormig. De huid is 
vrij dik en de inwendige holte wordt grootendeels ingenomen 
door een klierachtig orgaan (g) eenigszins op een geisoleerd 
gedeelte van het vetlichaam gelijkend. Meer er over dan wel 
er doorheen, loopt een vrij dikke buis, waaraan ik behalve 
eenige overlangsche strepen, niets bijzonders waarnam. Ik her- 
inner mij niet meer of de breede overlangsche streep, die men 
in het midden van mijne figuur ziet, werkelijk eene streep is, 
of de grens waar de buizen tegen elkander aanliggen. Ik meen 
het laatste, en in dit geval zou ik dus niet van eene buis, 
maar van een paar buizen moeten spreken. Deze buis of buizen 
komen aan het eind uit in een stervormig aanhangsel, dat 
radiair gestreept is en zoodra men het dier weder in het water 
legt, sterk in beweging komt. Dit stervormig orgaan is dubbel, 
zoodat de punten van het onderliggende in de tusschenruimte 
der punten van het bovenliggende te voorschijn komen. Het 
schijnt mij toe dat de radiaire streepjens fijne mazen vormen 
en het geheele orgaan als een zeeftoestel is te beschouwen, 
terwijl de buis waarschijnlijk met de ademhaling in verband 
staat. 

In het laatst van Mei verkreeg ik de imagines en ook in 
September; dus moet de soort twee generaties ’s jaars hebben, 
van welke de laatste als jonge larf overwintert. 

Chironomus chloris Meig. De bijna ongekleurde larven dezer 
soort vond ik aan in het water hangende grashalmen terzelf- 
der plaatse en tijd als de voorgaande soort. De imagines ver- 
schenen reeds tegen het eind van April. 

Chironomus virescens Meig. Van deze soort heb ik hetzelfde 
aangeteekend als van de vorige. De larven zijn ietwat meer 
groenachtig van kleur. 

Chironomus sylvestris F. Dezelfde aanteekening. De larven 
zijn troebel-wit. 

Chironomus nubeculosus L. Dezelfde aanteekening. De larven 
komen meer in het diepe en niet zoo aan de kanten van den 
vijver voor; zij zijn moeilijk van die van 6. annularius de G. 
te onderscheiden. 


152 VARIA ENTOMOLOGICA. 


Chironomus diversus 1). Onder eene menigte over het water 
zwevende mugjens bemerkte ik, in Mei, ook deze soort en aan 
het achterlijf van sommigen een vrij dikke draad. Na deze 
diertjens eenigen tijd te hebben waargenomen, zag ik dat 
bijna allen van zulk een draad voorzien waren, maar dat de 
lengte verschilde van een bijna onmerkbaar pnntjen tot 8 of 9 
decimeter, doch tevens bemerkte ik dat al de draden vrij snel 
deze lengte bereikten. Wanneer de draad deze lengte bereikt 
had, was het als of hare zwaarte de diertjes tot de oppervlakte 
van het water deed naderen en nauwelijks bereikte haar onder- 
einde het water of de geheele draad brak van het achterlijf af 
en zonk. Daarna begon de vorming en verlenging van den 
draad op nieuw en deze was na ongeveer drie minuten weder 
even lang als te voren en verdween dan weder in de diepte 
of in de maag van een er reeds op loerende visch. 

Zooals ik aanstonds vermoedde, was de draad niets anders 
dan door eene eigenaardige kleefstof tot eene reeks aan elkander 
bevestigde eieren, die op deze wijze door het insekt werden 
gelegd in het element, dat voor hunne ontwikkeling en het 
leven der larven noodig is. Voor het ongewapend oog doet 
zulk een voorwerp zich voor als een spiraalsgewijs gewonden, 
ongeveer 1 Ned. streep dikke, eenigszins platte, vaalkleurige 
draad, en eerst met eene loupe waren de eieren duidelijk te 
onderscheiden; zij zijn plat-elliptisch en schuins aan elkander 
bevestigd, hetgeen de schijnbaar spiraalsgewijze winding van 
den draad veroorzaakt. De kleur van een geisoleerd eitjen is 
porselein-blauw, onregelmatig donker-gevlamd. De excentriesch 
geplaatste, heldere kern was duidelijk te onderscheiden. 

Chironomus Junci Meig. De larven komen vrij talrijk onder de 
vorige soorten voor. De imagines verschijnen iets later; + 6 mm. 

Tipula oleracea L. Van deze algemeene soort, waarvan de 
aardbewonende larf ook genoegzaam bekend is, heb ik het 
langwerpige, zwarte ei bij figuur 9 afgebeeld. 


1) Deze soort is in een voorgaand stuk van den heer van der Wulp (Dipterologische 
aanteekeningen n° 4) onder den naam van Orthoeladius diversus beschreven. 
Rep. 


VARIA ENTOMOLOGICA. 153 


Mycetobia pallipes Meig. In menigte in mijn tuin in rot wilgen- 
hout. De lange, witte, hemicephale larven leven gezellig, in 
April. De poppen zijn ook zeer lang en dun, en lichtbruin van 
kleur, met korte vleugel- en pootscheeden. Op elke geleding, 
vooral aan het staarteinde, heeft de pop zeer scherpe doorntjens. 
De imago in het laatst van April. 

Sciara Thomae L. (?). De larven vaak in den Haarlemmerhout 
aan de wortels van het jonge groen, dat in het voorjaar tus- 
schen het hakhout opslaat. 

Sciara pallipes F. De larve leeft in het algemeen in rot hout, 
vooral in wilgenhout. De kleur der larven is vuil wit. 

Sciara quinquelineata Macq. De larve vindt men in het voor- 
en najaar in distelstengels en andere planten met mergstengels. 
Zij is oranjegeel van kleur, in het midden dikker dan aan de 
uiteinden, en vertoont een donkerbrninen kop met twee sterke 
kaken. Geene oogen. Het nekschild is vrij groot en donkerbruin. 

Bibio ferruginatus F. Door den heer J. B. Boeke werd deze 
soort den 28% Maart 1859 te Haarlemmermeer uit de larf ge- 
kweekt (volgens een fleschje met voorwerpen uit de collectie 
Wttewaall, in mijn bezit.) Het voedsel is niet aangegeven. 
De larve heb ik bij figuur 15 afgebeeld. 

Cecidomyia Crataegi Winn. In het najaar en gedurende den 
winter, ook nog in het vroege voorjaar, vindt men in haag- 
doornen aan het eind der jonge takjens bundeltjens verdorde 
bladeren, die eenigszins tot rosetten vereenigd zijn. Daar als- 
dan de boomen overigens geheel kaal zijn vallen deze rosetten 
gemakkelijk in het oog. Opent men deze rosetten dan vindt 
men één of meer hooggeele oranjekleurige larfjens er in, die 
dezen ziekelijken groei veroorzaken. De twaalf min of meer dui- 
delijke geledingen met de stigmataalstippen terzijde op den 
vierden tot negenden ring, kenmerken haar als larven van het 
geslacht Cecidomyia. Zij zijn eenigszins gedrongen van vorm, 
zeer stomp aan het achtereind en zeer spits aan het vooreind. 
Voor aan het kopeind staat een driepuntig orgaantjen, dat als 
kaaktoestel te duiden is. De grootte van het volwassen diertjen 
is 2,5 ad 2,75 mm, 


154 VARIA ENTOMOLOGICA. 


Zoodra in het voorjaar de knoppen der plant, die zij bewonen, 
beginnen te werken, is de larve niet meer te vinden; waarschijnlijk 
verlaat zij dan hare woning om te verpoppen in den grond. 

Na ongeveer vier weken komt de imago uit het popjen te 
voorschijn. 

Ik vond deze soort bij Overveen en Elswout. 

Cecidomyia heterobia Löw. De larve dezer soort vond ik in 
Mei in de knoppen van Salix repens L. Zij is lichtgeel. 

Cecidomyia rosaria Löw. Deze soort komt veel bij Haarlem 
voor, waar ik ieder jaar eene menigte zoogenaamde wilgenrozen, 
door hare larf veroorzaakt, aan de Brouwersvaart en het vaartjen 
naar Kraantjelek vond. 

Cecidomyia Cerris Koll. Uit eikengallen gekweekt in April. 

Scatopse notata L. Onder eene menigte uit kippenmest bij mij 
voortgekomen vliegjens dezer soort, kwam er een paar tot 
paring, vier en twintig uren na beider geboorte. Ik zonderde 
deze dadelijk van de overigen af en na ongeveer een etmaal in 
copulatie te hebben doorgebracht, verwijderden zij zich van 
elkaar, om evenwel den volgenden dag het minnespel weder 
gedurende eenige uren voort te zetten. Eerst na tien dagen 
legde het wijfjen eenige vuilwitte, niet volkomen ronde eieren. 

De poptoestand dezer soort houd als ’t ware het midden tus- 
schen de pupae obtectae en de pupae coarctatae. De lichtbruine 
nimf toch vindt men slechts met een zeer dun huidjen bedekt. 
Bij de echte pupae coarctatae is de larvenhuid pergamentachtig 
geworden en zoo sterk en vast dat het meestal moeilijk is haar 
te openen, zonder de in deze gevallen steeds zeer weeke, witte 
nimf te beschadigen, terwijl daarentegen bij de andere afdeeling 
de larvenhuid afgestroopt wordt en de nimf daardoor vrij en 
harder van huid wordt dan zij ooit in de pupae coarctatae is. 
Bij deze soort is de larvenhuid verre van pergamentachtig, 
hoewel zij de nimf blijft omsluiten, maar uiterst broos en vliezig, 
terwijl de daarin bevatte nimf harder van bekleedselen is. Bij 
verscheidenen vond ik zelfs de larvenhuid bij grootere of kleinere 
stukken afgevallen en steeds kwam bij eene ligte wrijving tus- 
schen de vingers de nimf geheel bloot. 


VARIA ENTOMOLOGICA. 155 


Simulia maculata Löw. Bij mijne optelling der tot heden 
waargenomen vliegenzwermen (zie dit tijdschrift 14° jaarg. p. 221) 
heb ik, p. 229, van oneigenlijke opeenhoopingen van Svmulia- 
soorten gesproken; ik vind echter ook van een’ waren zwerm 
van bovengenoemde Simulia gewag gemaakt, en wel in A. A. 
Berthold „ Der Heerwurm.” (Abh. d. K. Gesellsch. der Wissensch. 
Göttingen. 6° B. S. 46), die dus, nevens de waarneming van 
den heer Ritsema over Musca corvina F. (zie dit tijdschrift. 
jaarg. 15, p. LX), in mijne lijst moet worden opgenomen. Bij 
Berthold, t. a. p. lezen wij dat een zwerm van deze Sımulia in 
1785 door een storm uit Servie naar Zevenbergen overwaaide, 
daar in weinige uren elf stuks hoornvee door hare steken doodde 
en spoedig daarop door een wolkbreuk verstrooid en vernietigd 
werd. 

Asilus cyanurus Löw. De eieren dezer soort zijn langwerpig 
van vorm en oranjeachtig rood van kleur. 

Eristalis tenax L. Het schijnt dat de made dezer soort — de 
algemeen bekende „ver à queue de rat” van Lyonet — vaak, 
hoewel niet steeds, het water (de riolen, enz.) verlaat om te 
verpoppen en dan somtijds groote wandelingen maakt. Ik vond 
zelfs verpoppende larven in de sponning van een raam op eene 
derde verdieping. 

Syrphus balteatus de G. De lichtgroene larven dezer soort 
vindt men in Juni op riet, snel voortkruipend naar de buit van 
eenig klein hemipteron of dipteron. De pop is als een druppel 
aan de rietstengels bevestigd en hare kleur trekt naar het olijf- 
groene. De vlieg verschijnt na veertien dagen uit de pop, 
in Juli. 

Syrphus Corollae F. Het lichtgele ei heb ik bij figuur 17 vergroot 
afgebeeld. 

Conops flaviceps L. is in Augustus gekweekt uit het nest van 
Bombus lapidarius L. Het poptonnetjen is zeer regelmatig cylin- 
drisch van vorm. 

Sarcophaga carnaria L. De bij figuur 18 en 19 afgebeelde 
larve en pop ontving ik door bemiddeling van den heer van 


der Wulp uit de collectie Wttewaall, waarbij de aanteekening ; ' 


156 VARIA ENTOMOLOGICA. 


„uitgekomen te Voorst 8 Juni.” De larf uit het ei gekomen 5 
Mei (1858). 

Exorista vulgaris Fall. Ik kweekte een exemplaar uit de rups 
van Cucullia Verbasci L., in Juli. 

Exorista fimbriata Meig. Van deze soort kweekte ik 1—5 
exemplaren uit rupsen van Zerene grossulariata L. 

Phorocera concinnata Meig. Meermalen, doch nooit meer dan 
één exemplaar te gelijk, gekweekt uit rupsen van Zerene gros- 
sulariata L. 

Phorocera stupida Meig. Verkregen uit de rups van Porthesia 
auriflua L. In het algemeen vertoonen de rupsen met Phorocera- 
larven bezet, sterke hypernesis. 

Aricia pallida F. Gekweekt uit rotte bladeren, in Juni. 

Aricia lardaria F. Gekweekt uit rot hout, in April. 

Anthomyia inams Fall. Deze soort heb ik dikwijls uit wespen- 
nesten gekweekt, waarin vooral in het najaar de vraatzuchtige 
geelwitte larven in menigte te vinden zijn. Het schijnt dat zij 
zich met de maden (vooral de doode) der wespen voeden en 
meermalen heb ik een wespennest van de wespen verlaten 
gezien, wanneer deze larven de overhand hadden. De lang- 
werpige porceleine eieren vindt men vaak op het buiten-omkleedsel 
der wespennesten. Ik nam hen steeds waar bij de soorten, die 
haar nest onder den grond maken, b.v. Vespa Germanica L., 
nooit bij die welke haar nest aan boomen maken, b. v. Polistes. 
Het ei is afgebeeld in dit tijdschrift jaarg. 12, pl. 7, figuur 3 en 4. 

Anthomyia nigritarsis Zett. In zuringbladen, zoowel van ge- 
cultiveerde als wilde waterzuring, vond ik bij Haarlem de 
geelwitte larven dezer soort. Zij mineeren in het blad, niet in 
gangen, maar in plekken, die dan het voorkomen hebben als of 
zich luchtblazen tusschen de bladplaten bevinden. De imagines 
verschenen in Juli. 

Anthomyia..... ? Op pl. 10, fig. 20 geef ik de afbeelding 
der larf uit Bufo vulgaris Laur., beschreven door mij in dit 
tijdschrift jaarg. 9, p. 94. 

Anthomyia pluvialis L. In April vond ik de popjens in oude 
vogelnesten. 


VARIA ENTOMOLOGICA. 157 

Sepedon sphegeus F. Op Polygonum amphibium L. vond ik vaak 
de groene poppen dezer vlieg, vooral in de Groote of Nieuwe 
Brouwerskolk bij Overveen. In Juni verschijnt de vlieg. Het 
popjen ziet men bij figuur 21 afgebeeld. 

Lonchaea tarsata Fall. In Mei vond ik het popjen in distel- 
stengels van het vorige jaar. Het popjen is lichtbruin, lang en 
smal, met een zeer puntig staarteinde. 

Acidia Heraclei L. Deze fraaie vliegensoort kweekte ik uit 
de bladen van een groote schermplant, die in mijn tuin opsloeg, 
in Juli. De geelwitte ongeveer 8 mm. lange en vrij dikke lar- 
ven mineerden in het blad bij plekken (niet in gangen). Het 
poptonnetjen bleef tusschen de bladplaten bevestigd en vertoonde 
even duidelijk de afscheiding in segmenten, ja duidelijker dan 
de made. De kleur der pop is geelbruin. 

Urophora stylata Löw. De popjens vond ik in het najaar in 
galachtig vervormde distelkoppen. De popjens zijn eenigszins 
plat, lichtbruin en breed. 

Madiza sordida Fall. Bij het verzamelen van maden van 
Phytomyza obscurella Fall., uit hulstbladeren vond ik in (aan) 
een half vergaan blad eene larf die veel grooter was en een 
eenigszins anderen vorm had. Sk verzuimde toen haar nauw- 
keurig waar te nemen, hetgeen mij te meer speet omdat later 
daaruit als imago de bovengenoemde soort voortkwam. 

Limosina pullula Zett. De larve dezer soort leeft in Mei en 
Juni in rozenbladeren. 

Pelina aenea Fall. Terzelfder plaatse en tijd als Ephydra riparia 
Fall. worden de popjens van deze soort in het water gevonden. 
Zij onderscheiden zich van die van Ephydra door een regel- 
matiger vorm, zijn langwerpig-plat en aan beide einden puntig 
toeloopend en hebben ook aan het vooreind een paar uitsteeksels. 
De imagines verschijnen te gelijk met de Ephydrae (zie figuur 22). 

Ephydra breviventris Löw. Aan eendenkroos vond de heer 
Groll bij Utrecht in eene sloot eenige groene dipteren-larven en 
bewaarde ze in een fleschjen met water om mij te overhandigen. 
Toen ik deze larven ontving, waren zij echter allen reeds ver- 
popt, tot popjens van een zeer eigenaardigen vorm. De lengte 


158 VARIA ENTOMOLOGICA. 


is ongeveer 7 of 8 mm. Het staarteinde eindigt in een vrij- 
scherp toeloopende, stevige punt; tusschen dit staarteinde en 
het kopeinde ziet men zeven ringen, die elk op de zijde een 
stigmataalstip vertoonen, met een klein borstelhaartjen voorzien; 
de rugzijde is eenigszins hol, de buikzijde bol. Op dit lichaam 
staat de kop als een bolvormig uitsteeksel (zie figuur 23 en 24); 
Deze kop loopt uit in een vrij dik en stevig steeltjen, dat zich 
ter helfte zijner lengte in tweeën deelt en aan de beide einden 
een knopjen draagt. Onder het deel dat ik den kop heb ge- 
noemd, is een stevige draad waar te nemen, waarmede, naar het 
schijnt, de popjens aan omliggende voorwerpen bevestigd worden. 

Na ongeveer veertien dagen komen de imagines te voorschijn. 

Ephydra riparia Fall. Bij de vorige soort waren ook enkele 
popjens van deze soort. Het verschil, hoewel niet groot, viel 
toch duidelijk in ’t oog, hierin bestaande, dat zij kleiner, 
slechts 5 mm. groot waren, meer buikig, en dat de kop eenigs- 
zins anders gevormd was. Het bolvormig uitsteeksel was hier 
namelijk meer van het vorig gedeelte des lichaams gescheiden 
en als ’t ware rechthoekig tegen het bovenste puntige uitsteek- 
sel aan geplaatst (zie figuur 25). 

Drosophila transversa Fall. Uit fungi gekweekt in September. 

Agromyza nigripes Meig. Het geele larfjen vindt men in 
Mei, het popjen in Juni, in distelstengels. 

Agromyza cunctans Meig. In Juli, Augustus en September 
vindt men in distelstengels oranje-geele vliegenmaden, die zich 
met het merg schijnen te voeden; zij zijn acephaal, rank van 
vorm en ongeveer 8 mm. groot. In het late najaar gaan zij in 
licht-geele poptonnetjens over. Op het kopeinde en het achter- 
einde dezer popjens staan twee zeer kleine puntjens; de gele- 
dingen zijn bijna niet waar te nemen. De popjens overwinteren 
en leveren in het voorjaar de bovengenoemde soort van het 
geslacht Agromyza (zie figuur 26 en 27). 

Phytomyza albiceps Meig. Uit rotte kool gekweekt. 

Phytomyza flavicornis Meig. Reeds vele jaren heeft het mijne 
aandacht getrokken, dat op eene plaats in den Haarlemmerhout 
(in de beukenlaan, waar zich de beukenboomen bevinden, in 


VARIA ENTOMOLOGICA. 159 


welker schors eenige fransche zinsneden gesneden staan, welke 
aan de hand van Lodewijk Napoleon, den koning van Holland, 
die veeltijds op het paviljoen in den Hout verblijf hield, wor- 
den toegeschreven), waar veel lage kamperfoelie groeit, de 
bladen dezer plant zeer door insekten-larven gemineerd zijn. 
Ik herkende spoedig in deze larven eene phytomyza-soort, maar 
bij herhaling mislukte het opkweeken, totdat ik eindelijk dit 
jaar gelukkiger was. In Mei, bij koud voorjaar in Juni, ver- 
toont zich de made in de jonge bladen en is in twee of drie 
weken volwassen, zoodat, als men niet bij tijds er eenigen 
verzamelt, slechts de ledige gangen in de bladen te vinden 
zijn. Figuur 28 geeft eene voorstelling van een gang door deze 
larf in het blad van Lonicera periclymenum L. gemaakt. 

De volwassen made is ruim 2,5 mm. groot en de kleur licht- 
(geelachtig) groen, het lichaam is vrij sterk afgeplat en als ’t 
ware gecomprimeerd tusschen de beide bladplaten. Het kop- 
einde en het achtereinde eindigen bijna even stomp, zoodat het 
verschil moeilijk te zien is. In vergelijking met die der maden 
van de reeds vroeger door mij beschreven phytomyza-soorten , 
zijn de klauwtjens dezer soort kort en breed. Het schijnt mij 
toe, dat bij de groote eenvormigheid der maden van het ge- 
slacht Phytomyza, de vorm der klauwtjens nog het grootste 
verschil aanbiedt en ter onderscheiding der soorten zou kunnen 
dienen. (Men vergelijke de vroeger beschrevene Ph. obscurella 
Fall. en Ph. harlemensis Weyenb.) Tusschen de jonge en vol- 
wassene maden is geen verschil dan het verschil in grootte 
waar te nemen. Figuur 29 stelt de made voor van de rugzijde 
gezien; het darmkanaal schijnt donker door; figuur 30 is een 
klaauwtjen. — 

De winter-generatie blijft als pop den winter over, de ima- 
gines verschijnen ongeveer in Mei en leggen waarschijnlijk 
eieren op de jonge bladeren. Het ei zag ik niet. 

Slechts met zeldzame uitzonderingen verlaten de maden het 
blad om op den bodem pop te worden. Reeds in het eind van 
Juni of begin van Juli vindt men de lichtbruine popjens ; zij 
vertoonen een breede donkere streep overlangs. Aan het achter- 


160 VARIA ENTOMOLOGICA. | 


einde en het vooreinde vindt men het gewone paar uitsteeksels, 
de vervormde klauwtjens; aan het achtereinde staan deze iets 
dichter bijeen, zijn minder gekromd en iets kleiner dan aan 
het vooreinde. 

Het schijnt dat deze maden sterker zijn dan die van Ph. 
harlemensis, of dat het blad der Symphoricarpus racemosa harder 
is dan dat der kamperfoelie, althands de gangen van deze 
soort loopen in de kamperfoeliebladen ook dikwijls over de 
bladnerven, zelfs over den hoofdnerf, wat bij de anderen niet 
of zeer zelden het geval is. Dikwijls bewonen ook twee of 
drie individuen één blad. 

Op den rug van eene der larven, die ik voor de beschrijving 
uit het blad had gehaald, bevond zich eene larve van Braco- 
nide. Zij zat met den kop in de huid der Phytomyza-larf; het 
kopeinde was iets spitser dan het achtereinde, de twaalf gele- 
dingen sterk uitpuilend en de kleur van het diertjen was glazig 
wit, eenigszins paarlemoer-glanzig. Op elk lid staat een borstel- 
haartjen. Op den kop zag men een donkere vlek en daaronder 
een paar min of meer gekromde kaakjens; de tractus intesti- 
norum was door het doorschijnende der huid geheel te zien. 
Bij sterkere vergrooting zag ik nog dat de ringen ter zijde fijn 
gekarteld zijn en elk der borstelharen op een wratjen staat. 
De grootte van dit diertjen was hoogstens 0.75 mm. (Zie figuur 
31 a en b). 

Daar ik twee soorten van Braconiden uit deze Phytomyza- 
soort kweekte en de beschreven larf stierf, kan ik de soort 
niet nader bepalen. 

De vliegjens verschijnen in Juli of ’t begin van Augustus, 
hetgeen van de min of meer gunstige weêrsgesteldheid afhangt. 

Phytomyza...?... In Februari vond ik in de vrucht van 
Juglans regia L. (okkernoot) eene menigte bruine vliegenpopjens 
met spits staarteinde en ongeveer 3,5 mm. groot. Enkelen 
waren reeds uitgekomen, de imagines zijn mij echter onbekend 
gebleven, daar uit die, welke nog niet uitgekomen waren, zich 
eene soort van Braconide ontwikkeld heeft. De vorm dezer 
popjens geleek echter, vooral door de puntjens aan het kop- 


VARIA ENTOMOLOGICA. 161 


einde en achtereinde (de vervormde klauwtjens der made) vol- 
komen op die van het geslacht Phytomyza. Is eene Phytomyza- 
soort bekend, die in walnooten leeft? 

_Phora opaca Meig. Uit een wespennest (Vespa germanica L.) 
gekweekt in October. | 

Stenopteryx Hirundinis L. De ronde, glinsterend zwarte, op 
plantenzaden gelijkende popjens dezer soort vindt men in het 
voorjaar in zwaluwnesten. De popjens hebben slechts 4 mm. 
in middellijn. De vlieg verschijnt in Juli. 

Enkele opmerkingen over het opkweeken en bewaren van 
dipter-larven mogen hier eene plaats vinden. 

Velen heb ik vaak hooren klagen over de schier onoverkome- 
lijke moeilijkheden bij het opkweeken van dipteren-maden, en — 
ik zelf heb die ook in ruime mate ondervonden; allengs echter 
gelukte dit mij beter en beter, en daarom wil ik eenige metho- 
den kortelijk mededeelen. 

Wat de in bladeren levende maden betreft, zoo heb ik er 
mij steeds wel bij bevonden, de bladeren bij droog weder en 
als de dauw is opgedroogd te verzamelen en dan frisch en on- 
verwelkt te houden, door hen in gesloten stopflesschen te be- 
waren. Na eenige dagen beginnen zij dan meestal niet te 
droogen of te verwelken, maar te schimmelen, en zouden gaan 
rotten, als men hen niet tijdig aan de inwerking van versche 
drooge lucht blootstelde. Door alzoo beurtelings de flesschen 
eenige dagen met de stoppen te sluiten en dan weder eenige 
dagen te openen, kan men de bladen zeer lang goed houden; 
zijn de maden eenmaal verpopt, dan is het gevaar voor het 
mislukken der teelt veel geringer; men neme dan de stoppen 
weg en sluite de flesschen met kartonnen deksels, opdat de 
imagines, als zij uitkomen, niet ontsnappen. Op dezelfde wijze 
handelt men met de in stengels, wortels, knollen enz. levende 
maden; daar deze plantendeelen over het algemeen vochtiger 
zijn, doe men er niet veel bij elkander in ééne flesch en neme 
nu en dan de knollen gedurende eenige uren er uit in karton- 
nen doozen, om wat op te droogen. Daar velen der in knollen 


levende maden zeer vraatzuchtig zijn, zal het goed zijn nu en 
11 


162 VARIA ENTOMOLOGICA. 


dan een versche knol er bij te voegen, opdat zij des belust 
daarin kunnen overkruipen. 

Vleeschvretende maden voede men op in met papier gesloten 
glazen; in stopflesschen wordt de lucht te zeer bedorven. Wegens 
de onaangename uitwasemingen, doet men wel, die niet binnen- 
’shuis te houden. In zulk een glas doet men eenige stukjens 
fijn gehakt vleesch, opdat men het gemakkelijk met eene sonde 
of pincet kunne doorwoelen, en doe er nu en dan, als de 
voorraad verteerd is, wat versch vleesch bij. Geeft men echter 
te veel in eens, dan rot het te sterk, en fijn gehakt vleesch 
verdient de voorkeur boven grootere stukken, bijv. een doode 
muis of vogel, daar de maden alsdan naar de binnenste deelen 
kruipen en moeilijk zijn voor den dag te brengen. Mogt het te 
sterk droogen, dan doe men er nu en dan enkele droppels 
water op. 

Maden, die in het water leven, kweekt men het best op in 
opene suikerglazen, die men als ’t ware tot kleine aquaria in- 
richt, door wat kroos en modder er in te doen en verversche 
het water zoodra het begint te stinken; laat men den modder 
en het kroos in het glas, dan blijven meestal bij het afgieten 
ook de larven terug. Tegen het uitkomen der imagines be- 
dekke men het glas met wit papier, waartegen zij zich gaarne 
aanzetten. Neemt men geen wel-, maar slootwater, dan vinden 
de larven van zelve daarin hun voedsel (infusorien, enz. of 
plantendeelen). Ook doet men best slechts ééne soort in elk 
glas te houden, opdat zij elkander niet verslinden, en zie toe, 
met het slootwater geene roofdieren, Notonecta’s, waterkever- 
larven , bloedzuigers of dergelijke in de kleine aquaria te bren- 
gen, daar deze alsdan spoedig ontvolkt zouden zijn. 

Wat het bewaren der Dipteren-larven in collectie aangaat , 
heb ik mij best bevonden bij kleine praeparaatbuisjens van 4 
centim. lengte, met een kurk gesloten en geplaatst in een plank 
van 5 centim. dikte, waarin op rijen regelmatige gaten geboord 
zijn van 3 centim. diepte en met de diameter der buisjens over- 
eenstemmende. Zulk eene plank voor honderd nommers is onge- 
veer 3 decim. lang en 2 decim. breed en schuift gemakkelijk 


VARIA ENTOMOLOGICA 163 


in een kartonnen doos met lossen, neêrslaanden zijwand. Voor 
zeer kleine larven is spiritus voldoende; beter, vooral voor 
grootere, heb ik mij bevonden bij gezuiverde houtazijn, de 
vormen blijven dan uitsteekend, hoewel na betrekkelijk geringen 
tijd de larven alsdan voor anatomisch onderzoek volkomen on- 
bruikbaar zijn. Wil men haar daartoe bewaren, zoo doet men 
best gebruik te maken van eene geconcentreerde oplossing van 
Acidum picricum, waarin zij slechts „iets minder dan eeuwig 
verduurzaamd ” zijn. 


Ik voeg hier nu nog eenige aanteekeningen over insekten 
uit andere orden aan toe. 

Vespa Germanica L. Om tot de kennis der levenswijze en 
metamorphose der wespen te komen was het eene eerste ver- 
eischte om de kolonien met hare geheele bevolking en toebehooren 
over te brengen naar eene plaats, waar zij ongestoord in haren 
arbeid konden voortgaan en de gelegenheid daar was om haar 
van zoo nabij en gemakkelijk mogelijk, zonder vrees voor aan- 
vallen te kunnen waarnemen. Aan het laatste nu zou wellicht 
te voldoen zijn geweest, maar het eerste, de geheele over- 
brenging der kolonie, bleek ons reeds bij het eerste nest 
ondoenlijk te zijn, en zoowel bij het kleinste, dat slechts + 
100 bewoners bevatte, als bij het grootste onpraktisch; zoodat 
wij moesten besluiten de wespen eerst te dooden en dan de 
nesten mede te voeren. Dit maakten wij ons gemakkelijk. Het 
middel dat wij aanwendden ter dooding der wespen, bestond 
uit een kwart kan petrolie, of hoogstens bij een zeer groot 
nest, een halve kan. Des avonds omstreeks elf uren, als wij 
zeker konden zijn alle bewoners te huis te vinden en in rust, 
staken wij de flesch met petrolie met den hals in het gat dat 
toegang tot het nest verleende en lieten het vocht er in loopen. 
Het duurde dan niet lang of een gegons onder den grond ver- 
wittigde ons dat de wespen de door ons gewenschte stoornis in 
hare rust hadden ondervonden en wij haastten ons dan om door 
een stevige plag of zode de opening goed te sluiten en haar 
het ontsnappen onmogelijk te maken. Des anderen morgens 
waren wij dan reeds vroeg bij het nest en vonden alles in de 


164 VARIA ENTOMOLOGICA. 


rust des doods, zoodat wij ons gemakkelijk van het nest kon- 
den meester maken. Na een uur aan de lucht te hebben bloot- 
gestaan, was de petrolie vervlogen en waren de doode wespen 
gemakkelijk uit het nest te schudden. Daarenboven heeft de 
petrolie nog het voordeel dat op plaatsen, die niet bijzonder 
sterk er door getroffen zijn, de larven somtijds in het leven 
bleven. Op deze wijze bemachtigden wij vele nesten. De alge- 
meenste zijn die der bovengenoemde soort, waaraan ik de 
volgende bijzonderheden ontleen. 

De eieren schijnen het geheele saisoen door in de nesten 
aanwezig te zijn, wij vonden er zoowel in het voor- als najaar. 
De eerste eieren worden door de overwinterde moederwesp in 
het voorjaar gelegd, waaruit dan de eerste arbeiders voortkomen, 
terwijl eerst langzamerhand de andere sexen geboren worden. 
Meestentijds wordt in elke cel slechts één ei gelegd, doch 
somtijds ook twee in eene cel, waarvan dan echter het eene 
meestal spoedig te gronde gaat. De eieren komen na zes of 
zeven dagen uit. Het aantal eieren der verschillende leggen is 
mij onbekend, doch uit de geringe bevolking der jonge kolonies, 
meen ik te mogen opmaken, dat dit aantal bij den eersten leg 
ongeveer 25 zal bedragen. 

De eieren hebben een weinig weerstandbiedende, hoewel 
eenigszins taaie schaal en een elliptischen vorm, zeer flauw 
niervormig; de kleur is vuil wit en wordt kort na het leggen 
wat geeler of eigenlijk troebel, minder doorschijnend en helder. 
Het buitenste eivlies schijnt het ei los te omsluiten en wordt 
als ’t ware gebruikt om het ei met het ondereinde tegen den 
want niet ver van den bodem der cel vast te kleven. Uitwendig 
waren verder geene bijzonderheden aan het ei waar te nemen 
en gedurende de ontwikkeling nam het op sommige plaatsen 
donkere, op andere lichte tinten aan, werd weeker en weeker, 
en terwijl allengs de eihuid dunner werd nam het voorwerp 
meer bestemde vormen aan. De grootte van het ei is 1 mm. 
lengte bij 0,5 mm. breedte. Is het jonge dier 2,5 mm. groot, 
dan begint zich de kop duidelijk te vertoonen; daarbij ziet men 
in de linkerzijde des lichaams een donkere vlek ontstaan. 


VARIA ENTOMOLOGICAL 165 


Steeds nog omgeeft een vlies de made en de tusschenruimte is 
met eene heldere vloeistof gevuld, die allengs verdwijnt, en 
het vlies wordt dan bij de eerste vervelling afgestroopt, terwijl 
het aan het achtereind der made bevestigd blijft en zoo de 
made in de opene cel — de openingen zijn steeds naar beneden 
gekeerd — daaraan gesuspendeerd blijft, met den kop naar 
_ beneden. 

Wij zien hier dus van zelf een natuurlijk suspensorium ont- 
staan, dat het uit de cel vallen der made belet. De afdeeling 
in geledingen wordt nu duidelijk zichtbaar en de kleur der larf 
wordt allengs geel. Ook de donkergekleurde kaken zijn dan 
waar te nemen, benevens het darmkanaal dat vooral na voedsel 
opname recht duidelijk is te zien met het ongewapend oog. 
Zij zijn nu 7,5 à 8 mm. groot en nu vooral begint hare vraat- 
zucht zich te openbaren. Bij eene kleine kolonie die ik in huis 
opkweekte, voedde ik, bij gebrek aan kleine vliegjens en 
andere insekten, de grootere met de kleinere en dezen maaltijd 
van hare soortgenooten lieten zij zich zeer wel smaken. Zoo- 
dra ik slechts eenige beweging bij de cellen maakte, verhieven 
allen dadelijk den kop, evenals jonge vogeltjens in een nest 
op het aanvliegen der ouden doen, en begonnen dan met de 
kaken te happen. Na weder eene vervelling waren zij 13 mm. 
groot en ook de oogen waren nu duidelijk waarneembaar. 
Eindelijk na weder verveld te zijn wordt de geheele larf meer 
porceleinachtig , zelfs iets fluweelachtig en vooral in het oog 
vallend is dan het groote, sterk kloppende ruggevat. Volwassen 
is de lengte 20 à 22 mm. Voor de cel toe te spinnen eet zij 
nog eens eene verbazende hoeveelheid en vangt dan aan eerst 
de randen der cel te verlengen en dan haar koepelvormig met 
een gewelf van wit spinsel te sluiten, hetgeen in een halven 
dag gereed is. Reeds kort na het inspinnen is aan de larf eene 
merkbare verandering te bespeuren, niet alleen verliest zij hare 
beweeglijkheid, maar ook de kleur wordt vuil en ziekelijk op 
het oog, zij worden rimpelig en weeker. Na een paar dagen 
is de made in eene fraai wit gekleurde nimf veranderd, wier 
oogen alleen lichtgrijs gekleurd zijn. Alle deelen van het vol- 


166 VARIA ENTOMOLOGICA. 


maakt insekt, de vleugels uitgezonderd, zijn dan reeds te 
herkennen. Allengs neemt nu het achterlijf in omvang af, wordt 
meer elliptisch, zoodat men zou kunnen zeggen „nu wordt het 
dier gefatsoeneerd.”” De oogen en kaken worden donkerder en 
midden op het voorhoofd begint zich een zwart vlekjen te ver- 
toonen. Daarna begint ook het achterlijf, vooral boven het 
ruggevat, zich te kleuren; vervolgens kleurt zich sterk de 
thorax en de inplantingsplaats der pooten, het overige gedeelte 
van den kop, zoodat na twee of drie weken (al naar de warmte) 
de kleuring volkomen is en de pop geheel op de fraaie wesp 
gelijkt; alleen de vleugels en de sierlijke vlugheid en bewege- 
lijkheid der imago ontbreken haar nog. Eindelijk komt er be- 
weging in de cel; opent men die dan, dan vindt men de vol- 
maakte wesp, maar hare pooten, vleugels, enz. zijn nog z00 
week en slap, dat zij voor haar tot elk doel onbruikbaar zijn; 
eerst het toetreden der lucht en hare krachtige strooming door 
het tracheen-net, geeft die kracht en vlugheid, die wij in de 
werkzame en bedrijvige wesp bewonderen. Ook dan eerst wordt 
de angel haar tot wapen. 

De volwassen wespen hebben een uur noodig tot doorknaging 
van het sluitend spinsel en laten, kort nadat zij uit de cel ge- 
kropen zijn, eenige druppels helder of min of meer geel vocht 
loopen, dat vele op houtzaagsel gelijkende vezeltjens bevat. 
Eerst den volgenden dag vliegt de wesp de wereld in, om tot 
het einde van het najaar zich in bedrijvige werkzaamheid te 
verlustigen, te zorgen voor de uitbreiding van het nest en de 
voedering der maden. Het aantal generaties in één zomer 
schat ik op vijf tot acht. De wijfjes worden eerst laat in den 
zomer geboren, verstrooien zich, overwinteren als in winter- 
slaap hier of daar onder eene zode of in een reet en beginnen 
in het volgende voorjaar eene nieuwe kolonie te stichten. De 
eigenlijke arbeiders zijn de neutra en de niet talrijke manne- 
tjens leven slechts voor hun genot. De 99 kan men reeds aan 
de groote zware larven herkennen. 

Eene beschrijving der algemeen bekende imagines te geven 
is overtollig ; van de parasieten heb ik hierboven gesproken. 


VARIA ENTOMOLOGICA. 167 


Vespa vulgaris L. Komt in alles met de vorige overeen; wij 
vonden echter de nesten veel zeldzamer. In ’t algemeen waren 
de kolonien grooter 1). De nesten ook over het algemeen min- 
der regelmatig rond. 

Vespa rufa L. Van deze soort vonden wij slechts éénmaal 
een klein nest, eenigszins omgekeerd pyramidaal van vorm. 

Vespa Crabro L. Van deze soort vonden wij de nesten steeds 
in holie boomen of onder daken van buitenhuizen. 

Aylax Glechomae Htg. Op Glechoma hederacea L. komt som- 
tijds een galveroorzakend insekt voor, bekend onder den naam 
Aylax Glechomae Hart. of Diastrophus Glechomae Kaltb. De be- 
schrijving van dit insekt vindt men in Hartig, über die Familie 
der Gallwespen (in Germar’s Zeitschrift f. Entom. 1841, pag. 342 
en Nachtrag, in eod. 1843, p. 412). Eene afbeelding der gal 
geeft Malpighi, T. IX, f. 24. (Zie Taschenberg, Hymenopteren 
Deutschlands, p. 132, Kircher, Catalogus Hymenopterorum Europae, 
p- 27, n°. 2). Men vergelijke tevens Kircher, die Gallenauswüchse 
des Budweiser Kreises, Angabe der Gallen-erzeuger und ihrer 
Schmarotzer, Prag 1855. 

Het geslacht Aylax behoort tot de familie der Cynipidae 
Westw. en kenmerkt zich duidelijk. Hartig heeft het in tweeën 
gesplitst; de eerste afdeeling, weinige soorten bevattende, is 
volkomen glad en glanzig op den middenrug, de pooten en het 
achterlijf zijn rood en het achterlijfseinde aan de rugzijde zeer 
donker. De tweede afdeeling kenmerkt zich door een midden- 
rug, die fijn gestipt is of eene lederachtige minder glanzende 
oppervlakte vertoont, zonder dat die echter nog bepaald dof is 
te noemen. Tot deze laatste behoort onze Aylax Glechomae 


1) Ter vergelijking geef ik hier de bevolking op van eenige nesten: Vespa Gere 
manica L. (uitgehaald 24 Juli) + 100 neutra, 1 9, 0 &. + 600 larven, waarvan 
de helft ingesponnen en de: andere van zeer verschillenden leeftijd, de sterkte der 
bevolking nam in de verdiepingen van beneden naar boven toe. De door de wespen 
verlaten cellen der onderste laag bevatten reeds weder eieren, dan volgen de kleine 
jonge larven, enz.; een ander van 17 Augustus telde met de larven mede slechts 
300 individuen, terwijl weder een ander van 28 Augustus 2500 wespen en ongeveer 
800 larven telde. Vespa vulgaris L., een nest telde 200 wespen en ongeveer even 
zoovele larven; een ander + 3000 wespen en 600 larven. 


168 VARIA ENTOMOLOGICA. 


Hart. Aylax is later door Hartig zelven in Aulax veranderd, 
daar evenwel geen geldige reden voor die naamsverandering is 
op te geven, handhaaf ik de eerste spelling. Evenals van de 
galwespen in ’t algemeen, is ook van deze soort het manlijk 
geslacht nog niet bekend, zoodat de beschrijving alleen de 
wijfjens geldt. 

Van deze soort vond ik de gallen half Juni in den Haar- 
lemmerhout ; de witte , glazige larven waren toen, hoewel vol- 
wassen, nog niet verpopt en ongeveer 4 mm. groot. Monddeelen 
bruin. Einde Juli verpopten zij. Prof. van Hall vond deze 
soort in Groningen (Zie Bouwst. v. e. faun. v. Nederland, 1. 
p. 233, n°. 167). De soort is niet algemeen en werd tot heden 
in Holland niet gevonden (zie Nederl. Tijdschr. v. Entom. XII. 
p. 115, n°. 261). De bewoonde plant, die ik vond, had twee 
gallen, een aan den knop, met daardoor veroorzaakte vernieti- 
ging der eindknop, en een midden in een blad (zie figuur 32). 
De kleur der gallen is veel lichter groen dan die der bladen. 
De bovenste was geheel rond met een diameter van 1 centimeter, 
de andere was min of meer regelmatig vierkant en bol als een 
kussentjen aan de bovenzijde. De bovenste had daarenboven 
een roode blos en beiden waren met dons sterk bezet. De gal 
bestond uit een buitenbekleedsel dat door vele vrij sterke tra- 
beculae met de vrij groote kern verbonden was, overigens vulde 
pulpa de tusschenruimte. De kern bevatte een viertal cellen, 
door sterke tusschenschotten van elkander gescheiden (zie figuur 
33). De tweede gal was minder regelmatig gebouwd, de tus- 
schenruimte tusschen de buitenhuid en de kern was kleiner en 
er waren een paar cellen meer in. De imagines verschenen in 
het laatst van September en in October. 

Kircher vond de gallen aan de bladstelen, stengels en knop- 
pen, dus niet aan de bladen (bij Weenen). Hij kweekte er 
twee soorten van parasieten uit, namelijk Pleromalus Glechomae 
Först. en Torymus splendidus Först. 

Acherontia Atropos L. Zoo als bekend is, tei ook de rups 
van deze soort een geluid voort, dat met dat van den vlinder 
overeenkomt, en naar mijne waarneming slechts iets minder 


VARIA ENTOMOLOGICA. 169 


gerekt is; zelfs bij de pop heeft de heer Ver Loren dit geluid, 
hoewel zwak, waargenomen. Dat dit geluid van rups en pop 
niet op dezelfde wijze kan onstaan als het bij den vlinder 
ontstaat, is duidelijk, daar de organen daartoe, palpen en 
zuiger, bij de rups en pop ontbreken (zie de laatste onderzoekingen 
van Landois daaromtrent in Kölliker en Sieboldt’s Zeitschr. für 
wissensch. Zool. Bd. 17, p. 55). Het zou m. i. dus nog kunnen 
zijn dat bij de rups en pop de oorzaak van het geluid in de 
zuigmaag en slokdarm gelegen is; gelijk Wagner ook van den 
vlinder beweert. Landois spreekt dit wel ten stelligste tegen, 
maar van de rups en pop zwijgt hij. 

Taemiocampa stabilis W. V. Onder de voorwerpen van deze 
soort door mij gevangen, kwamen enkele exemplaren der Var. 
Juncta voor. Een dezer verdient bijzondere vermelding omdat 
het zamenvloeien der niervlekken der bovenvleugels, dat hem 
tot Var. Juncta Hw. maakt, aan de rechterzij zeer duidelijk 
was, maar daarentegen de linker bovenvleugel volkomen gelijk 
was aan 7. Stabilis W.V. type. Het exemplaar was volkomen 
gaaf en goed ontwikkeld, en overigens geheel symmetrisch. 

Carpocapsa grossana Haw. (Fagiglandana Zell.) Te gelijk met 
rupsen van C. splendana Hübn. in aangestoken eikels, vond ik 
in den Haarlemmer- en Aeren-hout de rupsen dezer soort in 
beukenoten; doch zeldzamer. 

De rups tast achtereenvolgens al de vruchten aan, die door 
eenzelfde omhulsel omsloten zijn en verlaat om te verpoppen 
de vrucht. Zij verpopt achter boomschors, enz. Volwassen is 
zij 7 mm. lang. De twee eerste ringen zijn vuilgeel, het in 
tweeën gedeelde schildjen en de oogen lichtbruin. Overigens is 
de kleur roodachtig, eenigszins oranje, en het bovenste gedeelte 
van elken ring lichter dan het onderste gedeelte. Op elken 
ring staan twee puntjens op den rug en een terzijde en in elk 
dezer zwarte puntjens een fijn baartjen. De buikvlakte en de 
buikpooten zijn lichter, de borstpooten geelachtig (zie figuur 34). 

Crambus Pratorum F. Het ei dezer soort is langwerpig, over- 
langs gegroefd en oranjegeel van kleur (zie figuur 35). 

Pterophorus pterodactylus L. De eieren dezer soort, eerst 


170 VARIA ENTOMOLOGICA. 


geelachtig en daarna donkergrijs, gelegd den 3°" Mei, kwamen 
uit den 18% d. v. De rupsjens zijn grijsachtig met zwarten 
kop, eenigszins ruig. Ik voedde hen op met gras. 

Eenige kleinere en onbestemde aanteekeningen , waarbij ook 
afbeeldingen ontbreken, vernietig ik, als m. i. niet van ge- 
noegzaam belang om bewaard of gepubliceerd te worden. 

En hiermede dus neem ik afscheid van mijne entomologische 
vrienden in het vaderland en de vaderlandsche fauna. 

Menige aangename herinnering komt mij daarbij voor den 
geest; herinneringen aan de vergaderingen onzer vereeniging 
en hare feestmaaltijden, waar hartelijkheid, gulle vriendschap 
en gezelligheid, die alle onderscheid in jaren en maatschappe- 
lijke positie als ’t ware wegnamen, steeds voorzaten ; herinne- 
ringen aan excursies, die tot landelijke feesten werden; maar 
vooral ook herinneringen aan hulp en onderstenning door raad 
en daad ; — de laatste niet het minst, als de kunstvaardigheid van 
het penseel van den eenen steeds bereid was voor anderen werk- 
zaam te zijn; van der Wulp, Snellen van Vollenhoven en Brandts, 
ontvangt daarvoor in ’t bijzonder nogmaals mijn hartelijken dank. 
Ook gij, die zoo vaak mijne metgezellen waart op excursies om 
Haarlem, Utrecht of Amsterdam, gedenk ik in ’t bijzonder, o. a. 
Kinker, Lodeesen, Boogaard, onzen overleden Grebner, Hoff- 
mann, Selenka, de beide Ritsema’s, Groll, Waalewijn, Sinia. 

Het is mijn wensch in het verre westen ook voor onze weten- 
schap, als tak der dierkunde, die 4/5 der geheele dierkunde 
omvat, nuttig werkzaam te zijn, en daaraan de vereerende op- 
dracht der regeering van Argentina in de eerste plaats dienstbaar 
te maken. Al scheidt een groote afstand ons, toch kan het zamen- 
werken voortgaan en zal ik door het toezenden van insekten, zoo- 
veel mogelijk aan ieder in de afdeeling waarin hij zich specialiseert, 
door het inwinnen van inlichting en inzenden van mededeelingen, 
den vriendschapsband trachten aan te houden en te bestendigen. 

Allen roep ik nog een hartelijk „ vaartwel” toe en....... 
tot wederziens! 


Rozenlust, 26 Juni 1872. 


Figuur 1. 
2. 
3. 
. Aanhangsel aan het staarteinde dezer larf (zeer vergroot). 


24. 
. Kop der pop van Ephydra riparia Fall. (vergroot, van 


VARIA ENTOMOLOGICA. 171 


Verklaring der Afbeeldingen. 


De larf van Chironomus tentans F. (vergroot). 
Kaak dezer larf (zeer vergroot). 
Onderlip ” ( ” ” ) 


g. Klierachtig orgaan; c. luchtbuizen; s. stervormig 
aanhangsel. 


. De larf van Chironomus nubeculosus L. (vergroot). 


De pop dezer soort (vergroot). 


. Eierketen van Orthocladius diversus v. d. W. (vergroot). 
. Een eitjen van dezen keten; geisoleerd (zeer vergroot). 
. Ei van Tipula oleracea L. (vergroot). 

. Pop van Mycetobia pallipes Meig. (vergroot). 

. Pop van Sciara pallipes F. (zeer vergroot). 

. Kop der larve van Sciara quinquelineata Macq. (ver- 


groot, van voren). 


. De larf dezer soort (vergroot). 

. De eerste ringen dezer larf (vergroot van terzij). 

. De larf van Bibio ferruginatus F. (vergroot). 

. De larf van Cecidomyia Crataegi Winn. (zeer vergroot). 
. Ei van Syrphus Corollae F. (vergroot). 

. De larf van Sarcophaga carnaria L. (vergroot). 

. Poptonnetjen van deze soort. 

. Anthomyia-larf uit Bufo vulgaris Laur. (vergroot). 

. Pop van Sepedon sphegeus F. (vergroot). 

. Pop van Pelina aenea Fall. (vergroot). 

. Pop van Ephydra brevwentris Fall. (vergroot, van de 


rugzijde). 
Pop van Ephydra breviventris Fall. (vergroot, van terzij) 


terzij). 


. Larven van Agromyza cunctans M. in een distelstengel. 


172 


Figuur 27. 
28. 


29. 
30. 
31. 


32. 


33. 
34. 
35. 


VARIA ENTOMOLOGICA. 


De pop dezer soort, vergroot. 
Kamperfoelie-blad met gangen der larf van Phylomyza 
flavicornis Meig. 
De larf dezer soort, vergroot. 
Een klauwtjen dezer larf, zeer vergroot. 
De pop dezer soort, vergroot. 
a. Braconide-larf parasiteerende op de voorgaande. 
(vergroot). 

b. Een segment dier Braconide-larf (zeer vergroot). 
Glechoma hederacea met gallen van Aylax Glechomae 
Hart. 

a en b de gallen. 

De bovenste gal, in doorsnede. 
De rups van Carpocarpsa grossana Hw. (iets vergroot). 
Ei van Crambus Pratorum F. (vergroot). 


LES MACROLEPIDOPTERES DE BREDA ET 
DE SES ENVIRONS. 


LISTE SUPPLÉMENTAIRE N°. 4. 
Captures de 1873 


PAR 


F. J. M. HEYLAERTS Fils. 


580. Nola strigula Schiff. Une mâle fut pris par moi le 
7 Juillet près du Speelhuis. L’espéce est nouvelle pour 
notre Faune. 


581. Psyche Graslinella Brd. Trouvée déjà en 1870 à 
l’état de chenille et de femelle morte et sèche, ce 
n’est qu'en 1873 que j'ai su élever les larves et 
mener à bien leur entier développement. J’en possède 
maintenant trois mâles superbes, éclos le 12, 19 et 25 
Mai dernier, et le nom de l'espèce n’est donc plus 
donteux. Les sacs se trouvent, en Avril, sur la bruyère 
de Galder et en 1872 ils y furent assez communs, quoique 
très-localisés. 


582. Psyche plumifera O. J'avais cru toujours à l'existence 
de cette Psychide dans nos environs, et, quoique j'aie 
bien cherché chaque année, ce n’est que le 2 Mai der- 
nier, que j'ai trouvé quelques mâles assez passés et un 
seul fraichement éclos sur un point assez élevé de la 
Bruyère de Galder. 


583. Hadena basilinea F. Espèce très-connue et que pour- 
tant je viens de découvrir ici, parce que je ne l’ai pas 
cherchée dans les bonnes localités. Je la pris le 15 Mai 


174 LES MACROLÉPIDOPTERES DE BRÉDA ET DE SES ENVIRONS. 


sous les feuilles tombées d’une haie qui sépare un champ 
cultivé de la bruyère de Galder. 


584. Leucania impudens Hb. Les belles chenilles furent 
trouvées par moi sur des graminées de la bruyère de 
Galder. Chez moi elles n’ont mangé que les feuilles de 
Holcus mollis; au commencement de Juin elles se 
chrysalidèrent et le 27 du même mois la première femelle 
apparut. 


585. Leucania albipuncta F. Je pris, le 28 Août, un 
beau mâle de cette espèce sur des fleurs de Lilium 
lancifolium dans mon jardin. 


REMARQUES. 


1. En 1873 j'ai pu me procurer en abondance plusieurs espèces, 
citées comme rares dans ma première liste. Ce sont: 


1°. Psyche villosella O. environ 40 chenilles 
dont j'ai eu plusieurs beaux mâles. 

2, Agrotis neglecta Hb. Les chenilles presque 
communes dans le Mastbosch en Avril. 

3°. Mamestra contigua Vill. Les chenilles très- 
communes en Octobre 1872 dans le Mastbosch. 

4° Naenia typica L. Les chenilles extraordinai- 
rement communes en Avril. 

5°. Taeniocampa gracilis F. Le papillon très- 
commun au commencement d'Avril. 

6°. Bapta bimaculata F. Le papillon peu rare, 
surtout les femelles, dans le Ulvenhoutsche bosch, etc. 


2. J'ai pu m’assurer que la chenille figurée par Roesel (Tab 
45 fig. 1) comme étant celle dAcronycta Euphrasiae 
Brahm, n’est en réalité que celle d'Acronycta Euphorbiae 
F., car en ayant trouvé sur la bruyère de Galder et espérant 
en avoir l'espèce en question, j’eus la déception de voir ma 
méprise. Le n°. 202 doit donc être rayé de ma liste. 


AANTEEKENINGEN 
BETREFFENDE EENE KLEINE COLLECTIE HYMENO- 
PTERA VAN NEDER-GUINEA, 

EN BESCHRIJVING VAN DE NIEUWE SOORTEN 


DOOR 


C. RITSEMA Cz. 


Met eene welwillendheid waarvoor ik hem ten hoogste dank- 
baar blijf, stond Dr. E. Piaget mij in het laatst van het vorig 
jaar een 32-tal Hymenoptera, afkomstig van Neder-Guinea 
(zuidwestelijk gedeelte van Afrika) ter bewerking af. Zij waren 
in 1868 met insekten van andere orden verzameld door den 
heer M. G. van Woerden, een ijverig entomoloog, die, hetgeen 
voor onze wetenschap een waar verlies is, reeds in de zevende 
maand van zijn verblijf in die gewesten als slagtoffer van het 
ongezonde klimaat viel. !) 

De Lepidoptera door van Woerden overgezonden hebben aan 
den heer P. C. T. Snellen de stof geleverd voor een belangrijk 
opstel, dat op blz. 1—110 van het zevende deel der tweede 
serie van dit tijdschrift voorkomt, en waaraan ik de volgende 
bijzonderheden ontleen betreffende de landstreek waar van 
Woerden verzamelde. 

Zij ligt in Neder-Guinea aan den mond der rivier Congo of 
Zaïre op ongeveer 6 graden Zuiderbreedte. In den beginne hield 
van Woerden zijn verblijf juist aan den mond der rivier op de 
factorij Banana der Afrikaansche Handels-Vereeniging, later meer 
landwaarts in, ongeveer (zooals hij schreef) veertien uren stoomens 
de rivier op, te Loango. Langs de kust is het laag en zandig, 


1) Nadat van Woerden den 1sten Mei 1868 op de plaats zijner bestemming was 
aangekomen, overleed hij reeds in November daaraanvolgende. 


176 HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 


binnenwaarts wordt het hooger; van Woerden ‘beschreef de streek 
waar hij het laatst verzamelde als arm aan insekten, en den 
grond als uit roodachtige, harde klei bestaande, zeer ongeschikt 
voor insekten-larven om in te verpoppen. 

De 32 mij ter hand gestelde Hymenoptera behooren tot 27 
soorten, waarvan 2 tot de afdeeling der Ditrocha en 25 tot die 
der Monotrocha. Ik trof onder hen 13 soorten aan die ik voor 
onbeschreven meende te moeten houden, en daaronder eene 
waarvoor ik zelfs een nieuw geslacht heb moeten oprigten. 1) 
Van de 27 soorten zijn er 3 (n° 4, n° 8 en n° 14) ook in het 
Zuidelijk gedeelte van Europa, en eveneens 3 (n° 3, n° 4 en 
n°. 14) ook in den Oost-Indischen Archipel aangetroffen, zoodat 
2 soorten (n° 4 en n° 14) in Zuid-Europa, in Afrika en in 
den Oost-Indischen Archipel voorkomen. 


I. DITROCHA. 11. Pompilus rutilus, Klug. 1 9. 
Fam. BRACONIDAE. 12. „ ornatissimus,n.sp. 19. 
1. Bracon maculifrons, n.sp. 1 2. Fam. SPHECIDAE. 
»  Corallinus, n. sp. 1d. 13. Ammophila Guineensis, 
II. MONOTROCHA. I SD. Nee o: 
FAM. CHRYSIDIDAE. 14. Pelopoeus spirifex, L. 14. 
3. Pyria Iyneea, 2.22.0410. Fam. LARRIDAE. 
4. Stilbum splendidum, F. 1p. 15. Larrada Vollenhovia, n. 
Fam. DoRYLIDAE. SPIEL DE et eae 18. 
5. Dorylus nigricans, Illig. 24. 16. Piagetia Woerdeni, n. 
6. , Shuckardi,n.sp. 24. SRO Sp er 18. 
FAM. SCOLIADAE. Fam. PHILANTHIDAE. 
7. Elis(Dielis)ccelebs,Sich. 19. 17. Cerceris vidua, Klug . 19. 
Fam. POMPILIDAE. Fam. EUMENIDAE. 


8. Pompilus Bretonii, Guér. 14. 18. Eumenes Walkeri, n. sp. 2d. 
9, , Taschenbergii, mihi. 19. 19. Synagris combusta, de 
10. Pompilus elongatus, n. SASSI E 19. 


1) Van dit genus is door mij ook reeds eene Javaansche soort beschreven. (zie 
the Entomologist’s Monthly Magazine, vol. IX (Nov. 1872) p. 121.) 


OLOGISCHE 


C. SNELLEN VAN VOLLENHOVEN 


DER WULP 


VENTIENDE DEEL 


SOIA 


RN 


Ne 


LINE 
+ 
Ne 

EE 

SS BRA 


= 


N aes N 
2 ve S 
:) 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 177 


Fam. VESPIDAE. Fam. APIDAE. 
20. Belonogaster junceus 23. Megachile bombiformis , 
Me à ocre ie > RT 12 
21. Belonogaster brunneus, 24. Megachile nigrocincta, 
De RT NE a 19. ME SPs. eyes sie. Lo 
22. Polistes inornatus, n. 25. XylocopacombustaSm. 1 9. 
SINE NER er Rg. 2206. dons caca We Be LES: 


27. , neglecta, n. sp. 29. 


I. DITROCHA. 
Fam. BRACONIDAE. 


Genus Bracon, Fabricius. 
1. Bracon maculifrons, nov. spec. 


Na verwant aan Br. flagrator Gerst. (Peters, Reise nach Mossam- 
bique, Insekten, S. 521, Taf. 32, Fig. 11) en dus even als deze 
door vorm, sculptuur en kleur tot de groep van Brulle’s Br. 
coccineus (volgens Gerstaecker in Peters’ Reise nach u. s. w. 
synoniem met Br. fastidiator F.), incisus en pictus behoorende. 

Van het wijfje door van Woerden overgezonden is het lig- 
chaam 10, de legboor 3 mm. lang, terwijl het met uitgespreide 
vleugels 22 mm. breed is. 

De kleur is scharlakenrood; de zamengestelde oogen (de 
enkelvoudigen zijn donkerbruin), de sprieten, op den schedel 
eene ronde vlek, die juist de ocellen omvat, het einde der 
bovenkaken, de scheedekleppen van den legboor, het laatste 
lid der tarsen van de beide laatste pootenparen, benevens de 
klaauwtjes en het daar tusschen liggende kussentje van de drie 
paren zwart. Op het begin van de middellob en op de zijlobben van 
den mesothorax schemert flaauw eenig zwart door. De tarsen der 
pooten, vooral die van het eerste paar, (het laatste lid der beide 
laatste paren uitgezonderd) zijn vuilgeel. Het aangezicht is mat 
| glanzend, onmiddelijk boven de bovenkaken van eene kleine maar 
diepe uitholling, en tusschen en beneden den grond der sprieten van 
eene korte langsgroef voorzien. De glanzende schedel is tusschen 
de ocellen en de bazis der sprieten diep en breed hartvormig 

12 


178 HYMENOPTERA VAN NEDER-SUINEA. 


uitgehold, welke uitholling over het midden van eene fijne 
langsgroef voorzien is. De mesothorax en het uitpuilende schildje 
zijn zeer glad en glanzend, als het ware vernist, de metathorax 
iets minder, daar deze met zeer fijne, verspreide puntjes bedekt is ; 
over het midden echter is hij van een sterk glanzende en een 
weinig verheven langsstreep voorzien. De groeven aan wederzijde 
van de eenigszins boven de zijlobben uitstekende middellob des 
mesothorax zijn niet diep. 

De vleugels zijn donker zwartbruin; van het voorste paar zijn 
de tegulae, de costa, de subcosta en het stigma koraalrood, de 
beide costaaladeren door een zwart vlekje van het stigma ge- 
scheiden, de overige aderen zwart; van het achterste paar zijn 
de langsaderen rood, de vertakkingen zwart. In de voorvleugels 
zijn bijna kleurloos: in de eerste cubitaalcel eene vlek langs 
den achtterrand van het stigma, waarin eene andere vlek uit- 
loopt, die als diagonaal genoemde cel in tweeën deelt; achter 
de voorste discoïdaalcel, in het verlengde van genoemde diago- 
naal en daarmede zamenhangende, eene driehoekige vlek, en 
langs de beide zijden van den tweeden cubitaaldwarsader een 
smal streepje. Voorts zijn in deze vleugels bruinachtig geel: 
eene vlek in het voorste gedeelte van de apikaalcel, en in de 
middelste humeraalcel langs den subcostaalader eene smalle 
streep, die aan het eind der cel plotseling breeder wordt. 

Van het breed eivormig achterlijf is de verhevenheid over het 
midden van het eerste segment met onregelmatig geplaatste, 
korte, overlangsche streepjes bedekt en daardoor lederachtig 
gerimpeld en mat. Het vierkant dat deze verhevenheid als eene 
lijst omgeeft, benevens de driehoekige lappen op de zijden 
daarvan, zijn glad en glanzend. Het middenveld der volgende 
segmenten is met puntjes digt bedekt en daardoor mat. De 
diepe groef langs de bazis der segmenten is sterk overlangs 
gestreept en evenals de puntjes op het middenveld fraai goud- 
glanzend, waardoor de rug van het achterlijf eene vaalroode 
kleur verkrijgt. De groef langs den achterrand van het derde 
en de volgende segmenten, als ook de verhevenheden langs de 
zijden van het achterlijf zijn echter helder rood en met puntjes 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 179 


bedekt. De beide verhevenheden langs de bazis van het tweede 
segment zijn helder rood, glad en glanzend. 

De zwarte scheedekleppen van den legboor zijn flaa-1w gebogen 
en naar het einde merkbaar verbreed; de legboor zelf is bruin- 
rood. Het insekt is, vooral aan de onderzijde van den thorax, 
spaarzaam met fijne witte haren bedekt. 


2. Bracon corallinus, nov. spec. (Plaat 11, fig. 1.) 


Van deze soort, die tot de groep van de voorgaande behoort, 
heb ik een mannelijk voorwerp voor mij. Het heeft eene lengte 
van 11 mm. en, met uitgestrekte vleugels, eene breedte van 
24 mm. 

De kleur is helder koraalrood; de kop bruinachtig geel; de 
zamengestelde oogen (de enkelvoudigen zijn donkerbruin), de 
sprieten met den top van de knobbels waarop zij zijn ingeplant, 
op den schedel een vlek of band die digt achter den grond 
der sprieten begint en daar breed afgerond is, juist de ocellen 
in zich opneemt en zich over het achterhoofd tot aan de in- 
planting van den hals uitstrekt en waarin zich achter de ocellen 
eene V vormige figuur van de kleur van den kop vertoont, het 
einde der bovenkaken en dat van de klaauwtjes der tarsen met 
de daartusschen liggende kussentjes, zwart. Op het begin van 
de middellob en op de zijlobben van den mesothorax schemert 
flaauw eenig zwart door. Het laatste achterlijfssegment is bruin 
rood. Het aangezicht is mat, onmiddelijk boven de bovenkaken 
van een’ dwars-ovalen indruk en tusschen en beneden den grond 
der sprieten van eene korte langsgroef voorzien. De sterk glan- 
zende schedel is tusschen de ocellen en den grond der sprieten 
diep en breed hartvormig uitgehold, welke uitholling over het 
midden van eene fijne langsgroef voorzien is. De geheele thorax 
met het uitpuilende schildje is glad en glanzend. De groeven 
aan weerszijde van de eenigszins boven de zijlobben uitstekende 
middellob des mesothorax zijn niet diep. 

De vleugels zijn donker zwartbruin; van het voorste paar 
zijn de tegulae, de costa, de subcosta en het stigma, welk 
laatste in het midden doorschijnend en daardoor lichter gekleurd is, 


180 HYMENOPTERÁ VAN NÉDER-GUINÉA. 


helder koraalrood, de beide costaaladeren door een zwart vlekje 
van het stigma gescheiden; de mediaal langs- en dwarsader 
vuilrood, de overige aderen zwart; van het achterste paar zijn 
de langsaderen rood, de vertakkingen zwart. In de voorvleugels 
is bijna kleurloos: de binnenhoek van de radiaalcel tot aan de 
eerste cubitaaldwarsader, het buitenste drie vierde gedeelte van 
de eerste cubitaalcel, eene vlek achter de discoïdaalcellen en 
het begin van de apicaalcel, welke vlekken met elkander 
zamenhangen en zoodoende een’ onregelmatigen doch onafge- 
broken band over de voorvleugels vormen; de aderen welke in 
in dezen band liggen zijn geelachtig van kleur; voorts is kleurloos 
een smal streepje langs beide zijden van den tweeden cubitaal- 
dwarsader, terwijl de middelste humeraalcel, met uitzondering 
evenwel van de bazis, bruinachtig geel van kleur is. In de 
achtervleugels merkt men twee licht gekleurde vlekken op: 
eene langwerpige op de hoogte van het frenum, en eene ronde 
onmiddelijk achter en onder de plaats waar de tweede langsader 
zich vertakt. 

Het achterlijf is zooals gewoonlijk bij de mannetjes smal eivor- 
mig. De verhevenheid op het midden van het eerste segment is 
overlangs gestreept en mat, het vierkant dat haar omgeeft glan- 
zend, de driehoekige lappen op de zijden van dit vierkant met grove 
rimpels bedekt. Het middenveld van het tweede segment is met 
overlangsche streepjes, dat der drie volgenden met puntjes digt 
bezet en daardoor mat, het laatste segment is glad en glanzend. 
De diepe groef langs de bazis der segmenten is sterk overlangs 
gestreept en min of meer goudglanzig. De groef langs den achter- 
rand van het derde segment en van de volgenden is van fijne 
puntjes voorzien. De verhevenheden langs de zijden van het 
achterlijf zijn glanzend, die langs de bazis van het tweede 
segment mat. Waarschijnlijk door indrooging liggen de hoeken 
aan wederzijde van den achterrand van het voorlaatste segment 
geheel vrij. Het einde van de geledingen der tarsen is zwart- 
achtig betint. Het geheele insekt is spaarzaam met fijne witte 
haren bezet. 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 181 
II. MONOTROCHA. 
Fam. CHRYSIDAE. 
Genus Pyria, Lepeletier et Serville. 


3. Pyria lyncea. Fabricius, Syst. Piez. p. 172, n°. 8 (Chrysis). 
Peters, Reise nach Mossambique, Insekten, S. 519. 


Syn. Pyria armata. Lepeletier et Serville, Encycl. Méth. X, 
p. 495. — Brullé, Suites à Buffon. Hymenopt. IV, p. 21, n°. 4. 
Pyria Reichei. Spinola, Ann. Soc. Ent. France. VII, p. 448. 

. Chrysis lyncea Fabr. Dahlbom, Hymenopt. Europ. II, 
p-.339, n°. 191. 


Van het wijfje dat ik voor mij heb valt niets bijzonders te 
zeggen. ’s Rijks Museum van Natuurlijke Historie te Leiden bezit 
van deze soort, die over het grootste gedeelte van Afrika schijnt 
voor te komen (volgens Gerstaecker in Peters’ Reise l.c. ook in 
Arabië en op het Prinsen-eiland), behalve een exemplaar van 
de Kaap de Goede Hoop, ook een dat volgens het etiquet van 
Java afkomstig is. 


Genus Stilbum, Spinola. 


4. Stilbum splendidum. Fabricius, Syst. Piez. p. 170, n°. 1 
(Chrysis). — Brullé, Suites a Buffon. Hyménopt. IV, p. 15. 
n°. 1. — Dahlbom, Hymenopt. Europ. II, p. 358 n°. 199, 
tab. XII. 114. — Peters, Reise nach Mossambique, Insekten, 
S. 519. 


Het mannetje door van Woerden overgezonden is 10 mm. lang 
en behoort tot Dahlbom’s varieteit b. De kleur is nl. helder groen 
met blaauwen weerschijn, met uitzondering evenwel van het 
achterhoofd, de tegulae en het achterste gedeelte van den mid- 
dellob des mesothorax tot en met het scutellum welke deelen 
donkerblaauw zijn, en het laatste achterlijfssegment dat violet 
gekleurd is. 

Met Brullé en Gerstaecker geloof ik dat St. calens F. niet 
als eene afzonderlijke soort van St. splendidum F. mag worden 
afgescheiden, daar tusschen beide vormen (ook in het Leidsch 


182 HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 


Museum) allerlei overgangen bestaan in grootte, in kleur en in 
bestippeling van den thorax. Ä 

Deze soort is over Zuidelijk Europa, Afrika en den Oost- 
Indischen Archipel verbreid. 


Fam. DoRYLIDAE. 
Genus Dorylus, Fabricius. 


5. Dorylus nigricans. Illiger, Magazin der Entomologie. Bd. I, 
S. 188, n°. 18. — Fabricius, Syst. Piez. p. 427, 
n°. 2. — Shuckard, Annals of Natural History. vol. V, 
p. 271. sp. 1. — Gerstaecker, Beitrag zur Insektenfauna 
von Zanzibar, in Troschel’s Archw für Naturgeschichle, 
Jahrg. 37. Bd. I, S. 355, n°. 52. 


‘ De beschrijving welke Illiger ter aangehaalde plaatse geeft, 
past goed op mijne beide voorwerpen; alleen zegt hij: „die 
Beine schwarz; die Kinnbacken braun,” terwijl bij mijne voor- 
werpen én pooten én kaken (ook de schaft der sprieten) van 
dezelfde kleur, en wel zeer donker kastanjebruin zijn, hetgeen 
met Shuckard’s beschrijving volkomen overeenstemt. 

’s Rijks Museum bezit een exemplaar dezer soort van de Gambia 
herkomstig, dat over het geheel meer bruin van tint is. Illiger 
en Shuckard hadden hunne exemplaren van Sierra Leona, 
Fabricius van Guinea, Gerstaecker van de Bura-bergen. 


6. Dorylus Shuckardi, 1) nov. spec. 


Deze soort waarvan ik twee mannetjes voor mij heb, behoort 
tot de vierde Shuckardsche groep, daar de achterlijfssteel vier- 
kant is en de bovenkaken breed en bijna driehoekig zijn; zij 
is het naast verwant aan D. atriceps Shuck. De mij bekende 
soorten van deze groep zijn behalve de laatst genoemde soort: 
D. orientalis Westw., D. longicornis Shuck., D. attenuatus Shuck. 
en D. diadema Gerst. 

De lengte der nieuwe soort bedraagt 21 mm., de breedte 
met de vleugels uit 33 mm. De kleur is graauwachtig bruin, 


1) Naar den schrijver van de » Monograph of the Dorylidae » in Annals of Natural 
History, 1840. È 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 183 


overeenkomende met die van D. helvolus L., de thorax donkerder 
dan het abdomen. De kop is zwart, vooral op den schedel 
met uiterst fijne zilverglanzige haartjes bedekt. De bovenkaken, 
de schaft en de twee of drie eerste geledingen van den vlag 
der sprieten, benevens de pooten zijn kastanjebruin, zeer glad 
en sterk glanzend, het overige gedeelte van de sprieten licht 
bruingeel. De onderrand van den kop langs en tusschen den 
grond der bovenkaken, de onderzijde van den thorax en van 
de steel van het achterlijf, de heupen, de achterzijde der dijen 
van het eerste pootenpaar, de achterrand van den metathorax 
en van de steel van het achterlijf, benevens de zijden van het 
laatste achterlijfssegment zijn met overeindstaande lange fijne 
aschgraauwe haren bezet. Voorts zijn thorax en achterlijf (behalve 
het glanzende laatste segment) digt bedekt met korte fijne 
aschgraauwe haartjes, die aan deze deelen (vooral aan het 
achterlijf) eene zijdeachtige glans geven. Onbehaard zijn de 
bovenkaken, de sprieten, de pooten (met uitzondering van de 
heupen en van de achterzijde der dijen van het voorste paar) 
en het laatste segment van het achterlijf met uitzondering van 
de zijden. De kop met de kaken heeft van voren gezien de 
vorm van een’ gelijkzijdigen driehoek; zonder de kaken is het 
een dwars langwerpig vierkant, waarvan de zamengestelde oogen 
de hoogte aangeven. Terwijl de schedel vlak, tusschen de beide 
achterste ocellen zelfs eenigszins uitgehold is, puilt het voorhoofd 
zeer sterk uit; het laatste bezit slechts een spoor van een langsgroef 


onder het voorste bijoogje ; daarentegen bemerkt men onmiddellijk | 


achter dit oogje eene fijne gleuf, die over den schedel ver naar 
achteren loopt. De helder bruine ocellen zijn in een’ driehoek 
geplaatst, met iets minder dan de middellijn van een hunner 
als afstand tusschen het voorste en de beide achterste; tusschen 
deze laatsten bedraagt de afstand iets meer dan de genoemde 
middellijn. De zamengestelde oogen zijn zwart, rond en sterk 
uitpuilend; zij nemen de zijden van den kop nagenoeg geheel 
in, en stooten dan ook bijna op den grond der bovenkaken. 
De lengte van den schaft der sprieten bedraagt een vierde ge- 
deelte van de lengte van het geheele orgaan. De bovenkaken 


184 HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 


zijn kort en breed (ongeveer anderhalf maal zoo lang als breed) 
en bijna driehoekig; hun bazis strekt zich naar binnen tot 
voorbij den grond der sprieten uit, zoodat zij hier zeer digt tot 
elkander naderen. De mesothorax is op het midden ongeveer 
zoo breed als de kop, ovaal en van voren sterk gewelfd, de 
metathorax iets smaller en van achteren eenigszins ingebogen ; 
het scutellum vertoont op het midden eene flaauwe langslijn ; 
de achterrand van het zwart gekleurde postscutellum is gegolfd. 
De vleugels zijn wit troebel, als met poeder bestoven; de aderen 
zwart behalve de costa , die evenals het gewricht der vleugels 
bruin gekleurd is; de radiaalcel is donkergrijs, zeer donker in 
het naar de vleugelbazis gekeerde gedeelte; de terugloopende 
ader is flaauw naar buiten gebogen en stoot op den cubitaal- 
ader digt achter het midden van de eerste cubitaalcel; de cubi- 
taalader ıs bijna regt, bij den cubitaal dwarsader eenigszins 
naar boven gebogen. De dijen hebben in vereeniging met de 
trochanters ongeveer de gedaante van een suikerbrood. Het 
achterlijfssteeltje is vierkant met afgeronde hoeken, minder hoog 
en iets smaller dan het klokvormige eerste achterlijfssegment ; 
aan de onderzijde is het van een’ van den top naar de bazis 
afloopenden glanzenden driehoekigen kiel voorzien, waarvan de 
top naar den thorax, de bazis naar het achterlijf gekeerd is. 
Het achterlijf is lang, bijna cilindrisch, doch naar achteren iets 
in omvang toenemende. 

Bij een mijner beide vonrwerpen bemerkt men in beide voor- 
vleugels (in de regter evenwel sterker dan in de linker) het 
begin van een’ tweeden terugloopenden ader, hetgeen echter 
slechts voor eene individueele afwijking te houden is; Shuckard 
heeft bij zijn Dorylus atriceps hetzelfde waargenomen in de 
linker voorvleugel. 

Bij het andere voorwerp, dat overigens geheel aan de hier 
bovenstaande beschrijving beantwoordt, zijn de bovenkaken zeer 
donker kastanje bruin van kleur, 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 185 
FAM. SCOLIADAE. 
Genus Els, Fabricius. 


Subgenus Dielis, Sichel. 


1. Elis celebs. Sichel et de Saussure, Catalogue des espèces 
de Vancien genre Scoha. p. 184 et 297, sp. 193. 


Het wijfje dat ik voor mij heb behoort tot de zeldzame varieteit 
met bleek aschgrauwe beharing op kop en thorax. 


FAM. POMPILIDAE. 


Genus Pompilus, Fabricius. 


8. Pompilus Bretomi. Guérin, Mag. de Zool. 1843. Insectes. 
pl. 115. fig. 2. — Smith, Cat. Hym. Ins. Coll. Brit. Mus. 
prt. III, p. 138, n°. 101. — Peters, Reise nach Mossambique. 
Insekten. S. 485 (onjuist staat hier Brentonu). — Gerstaec- 
ker, Beitrag zur Insectenfauna von Zanzibar, in Troschel’s 
Archiv für Naturgeschichte. Jahrg. 37. Bd. I, S. 352, 
n°. 25 (ten onregte brengt Gerstaecker hier tot deze soort 
terug P. xanthocerus Dahlb. = P. ruficeps Taschenb.; zie 
hiervoor echter het volgende nommer). 

Syn. Pompilus croceicornis Klug. Dufour, Ann. Soc, Ent. France. 
1861. p. 7. pl. 1, fig. 3. — Kirchner, Cat. Hym. Europae. 
1867, p. 214, n°. 15. 


Dat Pepsis flavicornis F. (Fabricius, Syst. Piez. p. 216, n°. 44) 
= Cyphononyx flavicorms F. (Dahlbom, Hym. Europaea. t. I. p. 
XXII et p. 462 : 4) = Mygnimia flavicornis F. (Smith, Cat. Hym. 
Ins. Coll. Brit. Mus. prt. III, p. 185, n". 13 and p. 206) = 
Priocnemis flavicornis F. (Taschenberg, die Pompiliden des Museums 
der Universitit zu Halle, in Zeitschrift für die gesammten Natur- 
wissenschaften. Herausgegeb. von dem naturwissensch. Vereine 
für Sachsen und Thüringen in Halle, redigirt von Giebel und 
Siewert. Jahrg. 1869, Bd. 34. S. 34) ook tot deze soort behoort 
is wel zeer waarschijnlijk, maar nog niet met zekerheid aan- 
getoond. — Zie over deze quaestie: von Kiesenwetter, Berliner 
Entomologische Zeitschrift. Bd. V (1861) S. 404 en Gerstaecker, 


186 HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 


Bericht über die wissenschaftlichen Leistungen im Gebiele der 
Entomologie während des Jahres 1861. S. 150. 

Het mannetje door van Woerden overgezonden, beantwoordt 
zeer goed aan de beschrijving die Guerin van deze sexe geeft; 
alleen merk ik nog langs den binnenrand der zamengestelde 
oogen eene bruine streep op, terwijl niet de boven-, maar de 

„onderzijde van den thorax het blaauwe waas van het achterlijf 
bezit, en het zich ook, hoewel flaauw, over de beide achterste 
pootenparen uitstrekt; het grootste gedeelte der voorpooten is 
donker roestkleurig. 

’s Rijks Museum te Leiden bezit van deze soort onder den 
naam Crocicornis Klug vier vrouwelijke exemplaren uit Egypte, 
afkomstig van het Berlijnsch Museum !), twee mannelijke exem- 
plaren van Sierra Leona uit de collectie Hope, en een mannetje 
van de Goudkust. Zij zijn in het geslacht Mygnimia Smith ge- 
plaatst. De wijfjes zijn volkomen gelijk aan de mannetjes, 
behalve de gewone sexueele verschillen, zooals: forscher gestalte, 
omgekrulde sprieten, minder haren aan het eind van het achterlijf, 
enz. Guérin's opgave als zouden de klaauwtjes der tarsen bij 
de wijfjes niet gaffelvormig, maar op het midden slechts van 
een kleinen tand voorzien zijn, moet ik na eigen onderzoek 
voor onjuist verklaren. a 

Pompilus Bretonii Guér. behoort in de aan het geslacht Cypho- 
nonyx Dahlb. beantwoordende afdeeling A van Taschenberg’s 
genus Priocnemis te huis. Tot dit genus, omdat de eerste 
terugloopende ader tusschen het midden en het eind van de 
tweede cubitaalcel uitmondt, terwijl de scherpkantige achter- 
scheenen zaagtandig bedoornd zijn, en de submediaalcel in de 
voorvleugels langer is dan de mediaalcel; tot de genoemde af- 
deeling, wegens de gaffelvormige klaauwtjes der tarsen. (Zie 
Taschenberg, die Pompiliden u. s. w.) 

Volgens de verschillende opgaven is deze soort over Zuidelijk 
Europa en het grootste gedeelte van Afrika verspreid. 


1) Een vrouwelijk voorwerp dat in alle vopzigten met de Egyptische wijfjes zou 
overeenstemmen indien niet de top der voorvleugels bijna ongekleurd ware, houd ik 
_voor eene individueele afwijking. De plaats van herkomst van dit wijfje is onbekend. 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 187 


9. Pompilus Taschenbergii, mihi (Plaat 11, fig. 2). 


Syn. /ompilus ruficeps. Taschenberg, die Pompiliden des Museums 
der Unwersität zu Halle. 1. e. S. 54. 
? Pompilus æanthocerus. Dahlbom, Hym. Europaea. I. 
p. 446. n°. 24. 


Niet zonder eenig aarzelen breng ik het wijfje dat ik voor 
mij heb tot Taschenberg’s P. ruficeps (daar echter reeds door 
Eversmann in de Bulletins de Moscou voor 1849 (tome XXII. 
pars II, p. 376, n°. 12) een Pompilus-soort uit Zuid-Rusland 
als P. ruficeps beschreven is, stel ik voor, aan de soort waar- 
van hier sprake is, den naam ‘te geven van den kundigen 
hymenopteroloog uit Halle) aangezien het in de volgende opzigten 
van diens beschrijving afwijkt. 

Aan den kop, dien Taschenberg ,,schmutzigroth” noemt, 
zie ik deze kleur alleen op het kopschild, even boven den grond 
der sprieten, en rondom de zamengestelde oogen, het overige 
is zwart; ook het pronotum is zwart in plaats van „ bràunlich- 
roth,” terwijl het achterlijf niet blaauw maar groen berijpt is. 
Omtrent dit laatste verschil moet ik echter doen opmerken dat 
ook bij de voorgaande soort (P. Bretonn Guér.) het achterlijf 
soms meer groen dan blaauw berijpt is, zoodat deze kleuren in 
elkander schijnen over te gaan. Voorts zou ik nog bij de be- 
schrijving willen voegen dat de tweede cubitaaldwarsader sterk 
naar binnen gebogen, ja onder het midden bijna gebroken is, 
terwijl de costa tot over de helft van de radiaalcel naar voren 
gekromd is, en vervolgens plotseling bijna regt voortloopt, 
waardoor eene merkbare inbuiging ontstaat. 

Gerstaecker brengt in zijn Beitrag zur Insectenfauna von Zanzibar 
l. c. S. 352, P. ruficeps Taschenb., dien hij zonder voorbehoud 
synoniem rekent met P. zanthocerus Dahlb., tot P. Bretonu Guér. 
terug. Dat hiervoor niet den minsten grond bestaat, blijkt reeds 
voldoende uit de omstandigheid, dat Dahlbom zijn P. zanthocerus 
niet in zijn geslacht Cyphononya, en Taschenberg zijn P. ruficeps 
niet in de afdeeling A van zijn geslacht Priocnemis opneemt, 


188 HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 


waarin zooals wij hierboven gezien hebben P. Breton Guér. 
wel degelijk te huis behoort. 

Het exemplaar door Taschenberg beschreven is afkomstig van 
Chartum in Nubië, Dahlbom’s P. xanthocerus van den Senegal. 


10. Pompilus elongatus, nov. spec. (Plaat 11, fig. 3.) 


Deze soort, waarvan ik een mannelijk exemplaar voor mij heb, 
behoort evenals n° 9, n° 11 en n° 12 tot het genus Pompilus 
zooals dit door Taschenberg t. a. pl. begrensd is, !) en is na 
verwant aan P. Capensis Dahlb. (Hym. Eur. I, p. 49). 

De donkerbruine kop is meer hoog dan breed; de binnen- 
rand der evenwijdig geplaatste zamengestelde oogen is boven 
het midden eenigszins ingebogen ; het kopschild is aan den onder- 
rand regt afgesneden, de hoeken echter zijn afgerond; ter 
wederzijde van den grond der sprieten is het aangezicht met 
zilverglanzige haartjes bedekt; de sprieten zijn bruin van kleur, 
aan de onderzijde lichter dan aan de bovenzijde, slechts flaauw 
gebogen (niet omgekruld) en in het midden eenigszins gezwol- 
len; de bovenlip is donkerbruin, op het midden zwart; de 
bovenkaken en de palpen zijn bruinachtig geel, de eerste met 
donkerbruine uiteinden. 

De prothorax, het mesonotum, het scutellum, het postscutel- 
lum en de tegulae zijn donkerbruin, de achterrand van het pro- 
notum bruinachtig geel, het overige gedeelte van den thorax 
koolzwart met een’ flaauwen weerschijn; de gladde metathorax 
is naar achteren afgerond en van een’ breeden dwarslijst voor- 
zien. De vleugels zijn fraai geel met zwarten zoom, deze 
strekt zich in de voorvleugels uit over de tweede helft van 
de radiaalcel, over het grootste gedeelte van de derde cubitaal- 
cel, over de tweede helft van de apicaalcel en over de geheele 


1) De kenmerken die Taschenberg aan zijn geslacht Pompzlus toekent zijn: Spaar- 
zaam bedoornde of beborstelde ronde achterscheenen, de doorns soms in rijen geplaatst. 
De mediaal- en submediaalcel der voorvleugels van gelijke lengte, hetgeen echter niet 
altijd volkomen het geval is. De discoïdaalader houdt meesta/ voor den vleugelzoom op. 

Vervolgens deelt hij dit geslacht in tweeën, al naar gelang de klaauwtjes der tarsen 
tot op het midden van een’ kleinen, of. tusschen het midden en het eind van een’ 
grooten tand voorzien zijn, in welk laatste geval de klaauwtjes gegaffeld zijn. Tot de 
eerste afdeeling behoort n° 9, n° 10 en n°11, en tot de tweede n° 12 van deze collectie. 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 189 


vierde cubitaal- en derde discoïdaalcel, welke beide laatste cellen 
echter bij dit genus niet volkomen zijn; het donkerste gedeelte 
van dezen zoom (dat wat het einde van de vierde cubitaal-, 
derde discoidaal- en apicaalcel bedekt) is fijn gerimpeld en 
fraai iriserend, hetgeen ook het geval is met den donkeren 
zoom der achtervleugels, die niet aan het eind der mediaalcel 
raakt, maar zich, hoewel flaauw en smal, langs den achter- 
rand tot aan den vleugelbasis uitstrekt; de vleugeladeren zijn 
geel, behalve de costa en de subcosta met de randen van het 
stigma, en dat gedeelte der aderen wat zich in den zwarten 
zoom bevindt; het laatste is zwart, de eerstgenoemde aderen 
zijn bruin. In de voorvleugels zijn de mediaal- en submediaal- 
cel even lang; de tweede cubitaalcel is niet verlengd, en 
ongeveer even zoo groot als de derde, beiden zijn tegen de 
radiaalcel vernaauwd; de tweede cubitaaldwarsader is regt, de 
eerste en derde naar buiten gebogen; de discoïdaalader bereikt 
den vleugelrand niet. In de achtervleugels ontspringt de cubi- 
taalader onmiddelijk voor het einde der anaalcel. Van de 
voorpooten zijn de heupen, de trochanters en de bazis der dijen 
zwart, de heupen met enkele bruine vlekjes, het overige van 
de kleur der sprieten. Van de beide laatste paren, die bijzonder 
lang zijn, zijn de heupen, de trochanters en de dijen (met 
uitzondering der donkerbruine knieën) zwart, de scheenen donker 
bruin, de tarsen nog donkerder, bij zwart af. De doorns der 
pooten zijn bruin, die der scheenen in rijen geplaatst. De 
klaauwtjes der tarsen zijn op het midden van een’ kleinen tand 
voorzien. Het achterlijf is zoo breed als de thorax, schijnbaar 
ongesteeld, en dofzwart met een’ flaauwen blaauwachtig groenen 
weerschijn. De anus is donkerbruin. 

De lengte van het hier beschreven mannetje, dat over het 
geheel eene zeer gestrekte gedaante bezit, bedraagt 15 mm. 


11. Pompilus rutilus. Klug, Symbolae Physicae, decas IV, 
n°. 4, tab. 38, fig. 4. — Smith, Cat. Hym. Ins. Coll. 
Brit. Mus. prt III, p. 138, n°. 99. 


Het wijfje, dat ik als tot deze soort behoorende beschouw, 


190 HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 


zou volkomen aan Klug’s beschrijving en afbeelding (genomen 
naar een voorwerp afkomstig van Ambukohl in Nubië) beant- 
woorden, als niet de kleur bruinrood was en de voorvleugels 
niet donkerbruin gekleurd en met een violetten weerschijn 
voorzien waren. Voorzichtigheidshalve laat ik hier eene naauw- 
keurige beschrijving van mijn voorwerp volgen. 

De lengte bedraagt 14 mm. De kleur is bruinrood met uit- 
zondering van de zij- en ondervlakte van den mesothorax en 
den geheelen metathorax, welke deelen loodkleurig zijn. De 
voorvleugels zijn donkerbruin (iets donkerder nog langs de 
aderen en den zoom) met violetten weerschijn; de achtervleu- 
gels zijn veel lichter gekleurd met donkeren top; de vleugel- 
aderen en het stigma zijn zwart, de tegulae bruinachtig geel. 

Het kopschild is aan den voorrand in het midden rond uit- 
gesneden en bruinachtig geel van kleur, even als de palpen en 
de bovenkaken, welke laatsten aan het einde zwart zijn. On- 
middellijk boven den grond der sprieten bevindt zich op het 
aangezicht eene kleine verhevenheid die van een langsgroef 
voorzien is. Tusschen den grond der sprieten en den binnen- 
rand der zamengestelde oogen is het aangezicht met zilver- 
glanzige haartjes bedekt. 

Het pronotum is in de schouders sterk gezwollen, de boven- 
vlakte van het mesonotum afgeplat en het schildje aan weers- 
zijde en van achteren stijl afloopende en daardoor stomp kiel- 
vormig. Over het midden van den naar achteren afgeronden , 
en aan het eind van een’ zich naar voren ombuigenden dwarslijst 
voorzienen metathorax loopt eene overlangsche groef. Het meta- 
notum, dat lager ligt dan het mesonotum is fijn dwars gerim- 
peld en eenigszins zilverglanzig; dit laatste is vooral eigen aan 
het mesosternum. 

In de voorvleugels is de submediaalcel iets langer dan de 
mediaalcel; de 2de cubitaalcel niet verlengd en slechts zeer 
weinig langer dan de derde; beide zijn tegen den radiaalader 
vernaauwd; de discoïdaal-ader bereikt den vleugelzoom niet. In 
de achtervleugels ontspringt de cubitaal-ader juist aan het eind 
der anaalcel, zoodat hij zich als eene voortzetting van den 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINFA. 191 


anaal-dwarsader voordoet. De klaauwtjes der tarsen zijn vóór 
het midden met een’ kleinen tand gewapend; de doorns der 
scheenen zijn in rijen geplaatst. 

Van het achterlijf is het korte steeltje en de uitgestulpte 
scheede van den angel zwart, en de segmenten langs hun 
achterrand iets donkerder dan aan hun bazis. Het tweede segment 
is op het midden van de buikzijde van een’ dwarschen indruk 
voorzien. 

’s Rijks Museum bezit een vrouwelijken Pompilus van de kust 
van Guinea afkomstig, die slechts van bovenstaande beschrij- 
ving afwijkt, doordien hij 18 mm. lang is, de cubitaalader in 
den regter achtervleugel digt achter het eind der anaalcel ont- 
springt , de achterrand der geledingen van het achterlijf don- 
kerder is en op het midden naar voren uitspringt en deze 
geledingen op de buikzijde zwartachtig geteekend zijn. 


12. Pompilus ornatissimus, nov. spec. (Plaat 11, fig. 4.) 


Zonder twijfel behoort deze soort in de nabijheid van P. 
ornatus Klug (Symb. Phys. dec. IV, n°. 7, tab. 38, fig. 7) 
geplaatst te worden, doch deze prijkt met minder bruin. 

De lengte van P. ornatissimus (het exemplaar dat ik voor 
mij heb is een wijfje) bedraagt 8.5 mm. De op het aangezicht 
eenigszins gezwollen kop is bruinrood, de sprieten iets lichter. 
Rondom de zamengestelde oogen loopt een smalle gele band. 
Het kopschild is veel breeder dan hoog, aan den voorrand 
regt afgesneden, de hoeken echter zijn afgerond; het is vuil- 
geel gekleurd, even als de palpen en bovenkaken; de laatsten 
echter zijn aan het eind donkerbruin. Onmiddelijk boven en 
naast den grond van elken spriet bespeurt men een zwart vlekje. 

De prothorax is aan de voorzijde zwart, daarachter en ter 
weerszijde roodbruin, terwijl de achterrand van het pronotum 
vuilgeel gekleurd is. De mesothorax met het scutellum en 
postscutellum is zwart, met uitzondering van het roodbruine 
mesonotum en eene gele vlek op het scutellum. Ook de meso- 
thorax is zwart, met uitzondering van het gladde metanotum , 
dat roodbruin is. De pooten zijn bruin met eenigszins lichter 


192 HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 


gekleurde tarsen, terwijl de heupen en trochanters voor het 
grootste gedeelte zwart zijn. De eindsporen der scheenen zijn 
lichtgeel, en de doorns in rijen geplaatst. De klaauwtjes der 
tarsen zijn tusschen het midden en heteind van een sterken 
tand voorzien. 

De aan hun top zwart gekleurde vleugels vertoonen een 
blaauwachtig witte troebeling, terwijl de voorvleugels langs den 
mediaal-dwarsader geelachtig betint zijn. In de voorvleugels zijn 
mediaal- en submediaalcel even lang; de 2de cubitaalcel heeft 
de vorm van een regthoekig trapezium waarvan de bazis dub- 
bel zoo lang is als de breedte aan den radiaalader; ook de 3de 
cubitaalcel heeft eenigszins dezen vorm maar is korter dan de 
tweede; de discoidaalader reikt niet tot aan den vleugelzoom. 
In de achtervleugels ontspringt de cubitaalader vóór het einde 
der anaalcel. De tegulae zijn vuilgeel, de vleugeladeren donker- 
bruin, het stigma in het midden doorschijnend. 

Het achterlijf is glad en glanzend, aan het laatste segment 
met eenige haren voorzien. De buikzijde is donkerbruin, bijna 
zwart, met helderbruinen anus, en op het eerste segment van 
een ankervormig geel gekleurd figuur voorzien. Op de rugzijde 
is het eerste segment zwart met een donkerbruine vlek aan 
weerszijde van de bazis, het 2de en 3de zeer donkerbruin, 
bijna zwart, met gelen band over de bazis, welke band op het 
midden eenigszins zamengetrokken en door een bruin streepje 
onderbroken is; op het 4de segment is het bruin lichter, 
overigens als segment 2 en 3; de beide laatste segmenten zijn 
geelachtig bruin. 


FAM. SPHECIDAE. 
Genus Ammophila, Kirby. 
13. Ammophila Guineensis, nov. spec. 


Deze soort behoort tot de afdeeling waarvan de steel van het 
achterlijf door de beide eerste achterlijfssegmenten gevormd 
wordt, terwijl de derde cubitaalcel tegen den radiaalader weinig 
of niet versmald is. Zij is daardoor verwant aan A. rubiginosa 
en rugicollis Lepel. en aan A. lugubris Gerst; van A. cyamiventris 


. 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA, 193 


Guér. (Mag. de Zool. 1843.) verschilt zij slechts weinig, doch 
te veel om haar voor dezelfde soort te houden. 

De kop is donkerbruinrood, van voren (op het aan den voor- 
rand flaauw afgeronde kopschild en ter weerszijde van den grond 
der sprieten) met fijne zilverglanzige haartjes bedekt; de uit- 
einden der bovenkaken en op het voorhoofd een vlek die van 
voren uitgesneden is, zich naar achteren tot over de ocellen !) 
uitstrekt en verder langs den binnenrand der zamengestelde 
oogen doorloopt, zwart. De sprieten zijn zwart, met uitzonde- 
ring van den schaft en de onderzijde der beide eerste geledingen 
van de vlag, welke deelen bruinrood zijn. 

De prothorax die van grove dwarsche rimpels voorzien is, 
is bruinrood, met uitzondering van de voorzijde en een over- 
langschen band over het midden van ‘het pronotum, die zwart 
zijn. Het overige gedeelte van den thorax is dof zwart en 
dwars gerimpeld (met uitzondering van het scutellum dat over- 
langs gestreept is) hetgeen aan deze deelen een lederachtig 
aanzien geeft. Voorts is de thorax, vooral aan de zijden en het 
achterste gedeelte van den metathorax digt met grauwe, 
eenigszins glanzige haren bedekt. Het metanotum is voorzien 
van eene figuur in de gedaante van een wapenschild, welke 
onbehaard is. 

De vleugels, die tot aan het eind van den achterlijfssteel 
reiken, zijn eenigszins gebruind, donkerder aan den zoom, en 
in den costaalstreek geelachtig. Terwijl voorts de vleugelzoom 
een’ violetten weerschijn bezit, is die van het binnenste ge- 
deelte eenigszins goudglanzig. De tegulae en de vleugeladeren 
zijn bruin. 

De pooten zijn roodbruin met een zwarten streep over de 
boven- en onderzijde van de heupen, trochanters en dijen van 
de beide laatste paren, van welke vok de tarsen donkerder zijn 
dan van het voorste paar; van dit laatste is alleen de boven- 
zijde van de trochanters en dijen van een zwarten streep voorzien, 


— 


1) Het exemplaar dat ik voor mij heb besit slechte twee goed ontwikkelde bij 
oogjes, ul. het voorste en het regter achterste, terwijl naast het voorste cen spoor 
van een derde gevonden wordt, 


13 


194 HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA 


De steel van het achterlijf is van boven zwart, van onderen 
roodbruin, welke kleur zich eenigszins over de onderzijde van 
het op den steel volgend achterlijfssegment uitbreidt, en zich 
ook op de onderzijde van het laatste segment vertoont. Voor 
het overige is het achterlijf zwart met een blaauw-groenen 
metaalglans, en, vooral op de drie laatste segmenten, met zoo 
fijne grijze haartjes bedekt, dat het als bestoven schijnt. Aan 
den anus vertoonen zich eenige lange zwarte haren. De lengte 
van het beschreven exemplaar bedraagt 19 mm. 

Het Leidsch Museum bezit van deze soort twee exemplaren 
van de kust van Guinea afkomstig. Zij stemmen met het door 
van Woerden overgezonden exemplaar volkomen overeen, daar- 
gelaten dat de vleugels iets donkerder betint zijn. 


Genus PrLororus, Latreille. 


14. Pelopoeus spirifer. Linnaeus, Syst. Nat. t. 1, pars U. p. 
942. n° 9. (Sphex). — Fabricius, Syst. Piez. p. 202. n° 1. — 
Latreille, Gen. Crust. et Ins. IV. p. 60 n° 1. — Lepeletier de 
Saint Fargeau, Suites a Buffon. Hymenopteres. III. p. 305. 
n‘. 1. — Dahlbom, Hymenopt. Europ. I. p. 22. n° 1. — 
Peters, Reise nach Mossambique. Insekten. S. 481. 


Van deze soort is door van Woerden een mannelijk. individu 
overgezonden. Het Leidsch Museum bezit exemplaren uit Italië, 
Arabié, Egypte, Algiers, Senegal en van de Kaap de Goede 
Hoop. Volgens Smith (Journal of the Proceedings of the Linnean 
Society. Zoology VII. (1864) p. 34) komt zij ook op Timor voor. 


Fam. LARRIDAE. 
Genus Larrada, Smith. 


15, Larrada Vollenhovia, !) nov. spec. (Zie Plaat 11, fig. 5). 


Deze soort is na verwant aan Larrada rubella Smith (Cat. Hym. 
Ins. Coll. Brit. Mus. part IV, p. 280. n° 19), doeh gemakkelijk 


1) Deze soort benoem ik naar mijn hooggeschatten vriend Dr. S. C. Snellen van 
Vollenhoven. Ä 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 195 


daarvan te onderscheiden door het gemis van den donkeren 
vleugelzoom en van het zwart ter wederzijde van het eerste 
achterlijfssegment. | 

Het mannetje waaraan de volgende beschrijving ontleend is, 
heeft eene lengte van ruim 9 mm. De kop is zwart, breeder 
dan de thorax en digt met fijne puntjes en grove grijze , eenigs- 
zins zilverglanzige haartjes bedekt. De bovenkaken zijn helder-, 
de palpen vuil bruinrood, doeh aan de bazis zwart. De sprieten 
zijn zwart, de schaft aan de voorzijde zilverglanzig behaard. 
Het aangezicht en de schedel zijn van moeijelijk te beschrijven 
indrukken voorzien. 

De thorax is zwart; de pro- en mesothorax met het scutellum 
en post-seutellum digt met fijne puntjes, en in frisschen toestand 
waarschijnlijk geheel met grauwe eenigszins glanzige haartjes 
bedekt, waarvan mijn exemplaar slechts hier en daar overblijf- 
sels vertoont. De van achteren bijna loodregt afgesneden meta- 
thorax is ongeveer zoo lang als pro- en mesothorax te zamen; 
hij is van dwarsrimpels voorzien en vooral van achteren met 
zilverglanzige haartjes bedekt; de zijden loopen parallel, terwijl 
de achtervlakte over haar midden een’ fijnen langskiel draagt. 
Het achterste gedeelte der tegulae, de vleugeladeren en het 
stigma zijn bruin, de vleugels een weinig berookt. De pooten 
en sporen der scheenen zijn zwart, zilverachtig berijpt; de 
doorns en de klaauwtjes helder bruin. 

Het achterlijf is korter dan de thorax, bruinrood van kleur, 


en vooral aan den achterrand der segmenten fijn zilverglanzig 
behaard. 


Genus Piagetia, Ritsema. 1) 


Kop iets breeder dan de thorax, aan de achterzijde regt 
afgesneden en uitgehold ; het aangezicht eenigszins vooruitstekend. 
De zamengestelde oogen groot en ovaal, de binnenoogrand regt; 
slechts één goed ontwikkeld bijoogje. De sprieten draadvormig, 


1) Zie ook voor dit geslacht, waaraan ik den naam van den bezitter dezer collectie 
heb toegekend: the Entomologist’s Monthly Magazine vol. 1X (1872/73) p. 121. 


196 HYMENOPTERÀ VAN NEDER-GUINEA. 


digt bij elkander aan de bazis van het kopschild ingeplant; de 
schaft ruim zoo lang als de beide eerste geledingen van den 
vlag te zamen. De bovenkaken aan den buitenrand digt bij de 
bazis diep uitgesneden, aan den binnenrand niet (?) getand. 

De prothorax smaller dan de mesothorax, verlengd tot een 
hals, die in de uitholling aan de achterzijde van den kop wordt 
opgenomen; de achterrand op het midden naar achteren uitge- 
bogen. De metathorax verlengd, ongeveer zoo lang als de 
mesothorax, van achteren afgesneden, en naar achteren iets 
smaller wordende. De scheenen der middelpooten van slechts 
één eindspoor voorzien; de dijen der achterpooten aan de bazis 
van een’ sterken, krommen, naar buiten gerigten doorn (3) of 
van een knobbeltje (2) voorzien, aan de onderzijde afgeplat zoo 
niet uitgehold. Voorvleugels met een radiaalcel die aan het eind 
afgeknot en van een gesloten aanhangeel voorzien is, en drie 
cubitaalcellen, de eerste langer dan de beide volgende te zamen, 
de tweede, die beide terugloopende aderen vóór het midden 
opneemt, tegen de radiaalcel vernaauwd, de derde eenigszins 
halve-maanvormig. 

Het achterlijf iets korter dan de thorax, hartvormig, gesteeld ; 
het eerste segment kegelvormig, het tweede het grootst. 

Het geslacht Piagetia komt met de geslachten Larrada en 
eu Larrarena, Smith, voornamelijk overeen door het bezit van 
slechts één goed ontwikkeld bijoogje (de beide achtersten zijn 
rudimentair) en een’ verlengden, van achteren afgeknotten meta- 
thorax, maar het verschilt daarvan doordien de eerste cubitaalcel 
langer is dan de beide volgenden te zamen, een kenmerk 
waarin het overeenstemt met het geslacht Morphota, Smith; het 
laatste echter heeft de tweede cubitaalcel driehoekig, en drie 
goed ontwikkelde bijoogjes. De halsvormige prothorax, het 
gesteelde hartvormige achterlijf en de gewapende achterdijen, 
verwijderen het geslacht Piagetia van al de tot nu toe beschre- 
ven geslachten met drie cubitaalcellen van de familie der Larridae. 
Het geslacht Aulacophilus, Smith, dat slechts twee cubitaalcellen 
heeft, bezit ook een gesteeld hartvormig achterlijf, maar de steel 
is langer dan bij Pragetia. 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 197 
16. Piagetia Woerdeni, *) nov. spec. (Zie Plaat 11, fig. 6). 


De lengte van het 3 waaraan ik deze beschrijving ontleen 
bedraagt 8 mm. De kop is zwart; de sprieten, het kopschild, 
de wangen en de bovenkaken roestkleurig, de laatsten aan het 
einde zwart; het kopschild, de wangen, de grond der boven- 
kaken en van den buitenoogrand schaars bedekt met korte 
zilverglanzige haartjes, het aangezicht met grijze, en voorzien 
van drie overlangsche groeven, één tusschen de sprieten en zich 
uitstrekkende van de bazis van het kopschild tot het bijoogje, 
de twee anderen, breeder en veel korter, ter wederzijde van de 
eerste; het kopschild met een overlangsche kiel over het mid- 
den, de voorrand op het midden vooruitstekende en diep inge- 
sneden, de hoeken min of meer scherp. 

De thorax roestkleurig, de achterrand van het scutellum, 
het post-scutellum, de onderzijde van den mesothorax, en de 
metathorax (met uitzondering van de zijden en twee groote - 
driehoekige vlekken, die met hun top tusschen de boven- en 
de achtervlakte te zamen komen) zwart; de metathorax van 
boven zeer fijn lederachtig gerimpeld, van achteren glad en 
met eene ovale groef over het midden. Vleugels helder, met 
een fraaijen blaauwachtig witten weerschijn en een bruinen wolk 
aan den top, welke wolk begint bij de radiaalcel, de tweede 
cubitaalcel, enz.; de tegulae en de costa tot aan het zwarte 
vleugelstigma bleek roestkleurig, de overige aderen donkerbruin. 
Pooten roestkleurig, behalve de bovenzijde van de heupen en 
trochanters van het middelste en achterste, en van de bazis 
der dijen en metatarsen van het middelste paar, hetgeen zwart 
is; ook is zwart de binnenzijde van de dijen, de bovenzijde 
van de scheenen en de metatarsen van het achterste paar, 
alsmede de eindsporen van de scheenen der beide laatste paren. 

Het achterlijf is zwart en glanzend, het laatste segment don- 
kerbruin; de achterrand der segmenten zeer dun bedekt met 
korte grijze haartjes. 


1) Naar den ons te vroeg ontvallen entomoloog M. G. van Woerden , verzamelaar 
van deze collectie, | 


198 HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 


Fam. PHILANTHIDAE. 
Genus Cerceris, Latreille. 


17. Cerceris vidua. Klug, Symbolae Physicae. Decas V, 
tab. 47, fig. 11. d. 


Deze soort behoort in de onmiddelijke nabijheid van C. varıa- 
bis, Schrank, geplaatst te worden, ja is misschien zelfs eene 
der talrijke varieteiten daarvan. Het wijfje dat ik voor mij 
heb, wijkt in enkele opzichten van Klug’s beschrijving af, doch 
daar deze naar een mannelijk voorwerp genomen is, zijn de 
afwijkingen welligt slechts sexueel. 

Het 9 dan is ruim 7 mm. lang, zwart en over het geheele 
ligehaam met grove puntjes bedekt. Van den kop is het kop- 
schild, het aangezicht tot even onder den grond der sprieten, 
de scherpe kiel daartusschen, en de binnenoogrand tot even 
boven den grond der sprieten geel; de voorrand van het kop- 
schild is donkerbruin, welke kleur men ook aan het eind der 
gele bovenkaken waarneemt. Eene zilverglanzige beharing treft 
men tusschen het kopschild en den binnenoogrand, en achter de 
zamengestelde oogen aan. Van de sprieten is de schaft, met 
uitzondering van den lichtbruinen top, geel; het eerste lid van 
de vlag glanzend donkerbruin, bijna zwart, de overigen aan 
de onderzijde licht-, aan de bovenzijde donkerbruin. 

Het pronotum is met twee gele vlekjes, het post-scutellum 
met een geel dwarsstreepje voorzien; ook de tegulae zijn geel 
doeh met een’ bruinen zoom. De hartvormige figuur op het 
metanotum is even als bij C. variabilis glad, en over het mid- 
den door een’ langsgroef in tweeën gedeeld. De top der voor- 
vleugels, de vleugeladeren en het stigma zijn bruin. De pooten 
zijn geel behalve: aan het voorste paar de heupen, de trochanters 
en de bovenzijde der dijen; aan het middelste paar de bazis 
der heupen en een vlek aan de achterzijde van de bazis der 
dijen, en aan het achterste paar de bazis der heupen en de 
achterzijde der dijen, hetgeen alles donkerbruin is; het laatste 
paar heeft voorts een lichtbruine vlek aan de binnenzijde van 
het eind der scheenen, terwijl de tarsen vuil geel zijn. 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 199 


Het achterlijf is op de volgende wijze met geel geteekend ; 
op de rugzijde: op het tweede segment de bazis en een kleine 
vlek aan weerszijde van den achterrand; het derde segment ge- 
heel met uitzondering van een boogvormige uitsnijding op het 
midden; op het vijfde segment een’ op het midden zwak boog- 
vormig uitgesneden band; op de buikzijde: op het tweede, vierde 
en vijfde segment aan weerszijde van den achterrand een kleine 
vlek, en op het derde segment een’ doorloopende band. Aan de 
bazis van de buikzijde van het tweede achterlijfssegment bemerkt 
men dezelfde halfeirkelvormige verhevenheid die zich op deze 
plaats bij C. variabilis voordoet. 

Het exemplaar door Klug t. a. pl. beschreven was afkomstig 
uit de Arabische woestijn; Francis Walker (A List of Hyme- 
noptera collected by J. K. Lord in Egypt, in the neighbourhood 
of the Red Sea and in Arabia, p. 27, n°. 138) vermeldt de 
soort behalve uit Arabie (Wady Ferran), ook uit Afrika in de 
nabijheid van de Roode-zee (Harkeko en Tajura). 


Fam. EUMENIDAE. 
Genus Eumenes, Fabricius. 
15. Eumene; Walkeri, 1) nov. spec. 3. (Plaat 11, fig. 7.) 


Deze soort behoort tot de onderafdeeling B van de 3de afdee- 
ling van de Saussure (Monogr. Guépes Solitaires, p. 61) en is 
verwant aan zijn £. Aethiopica van Congo. 

De lengte bedraagt 17 mm., de breedte met de vleugels uit- 
gespreid. 24 mm. De kop is zwart, het kopschild, een vlek 
tusschen den grond der sprieten en op het onderste gedeelte 
van de insnijding der zamengestelde oogen, en een streep achter 
de zamengestelde oogen geel; de bovenkaken aan den binnen- 
rand geel, aan den buitenrand licht bruin; de sprieten op de 
bovenzijde donkerbruin, op de onderzijde: de schaft geel en de 
vlag geelachtig bruin. 

De prothorax geel, de mesothorax zwart met eene groote 


1) Naar den Engelschen entomoloog Francis Walker, die mij reeds iu meer dan 
een opzigt aan zich verpligt heeft. 


200 HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA, 


driehoekige geele vlek onder de vleugels; het scutellum en 
postscutellum (met een fijn streepje aan weerszijde daarvan) 
geel, door een zwarten dwarsband van elkander gescheiden. 
De metathorax geel, door eene zwarte langsgroef in tweeën 
gedeeld en door een boogvormig zwart streepje van het post- 
scutellum gescheiden. De voorzijde van den prothorax, en de 
zijden van den meso- en metathorax zijn zwart met bruin ge- 
mengd. De tegulae en vleugeladeren zijn bruin, de vleugels 
lichtbruin berookt en eenigszins goudglanzig. Van de voor- 
pooten zijn de heupen, de trochanters en de bovenzijde der 
dijen helder, de binnenzijde der scheenen en de tarsen zeer 
licht bruin, het overige geel. Van de middelpooten is een 
streepje aan het eind der dijen en de buitenzijde der scheenen 
en van de achterpooten slechts de buitenzijde der scheenen geel , 
het overige helder bruin. 

Van het achterlijf, dat met uitzondering van de onderzijde 
van het steeltje geheel met fijne grauwe haartjes bekleed is, 
is het steeltje aan de bazis en verder over de rugzijde zwart, 
op de buikzijde helder bruin; aan het eind van het steeltje 
vloeit het bruin over de rugzijde bijna te zamen, doch blijft 
door de zwarte langsgroef gescheiden. Kort voor deze uitbrei- 
ding van het bruin, verbreedt zich het zwart van de rugzijde 
en hier treft men aan weerszijde van het steeltje een verlengd 
ovaal geel vlekje aan; tusschen dit geele vlekje en het eind is 
het steeltje met tamelijk grove puntjes bedekt. Het overige 
gedeelte van het achterlijf is zwart, met op de rugzijde: van 
het tweede segment (het steeltje als het eerste gerekend) 4 
gele vlekjes, waarvan 2 ronde even voor het midden, en 2 
sterk uitgerekte aan den achterrand, en van het derde, vierde 
en vijfde 2 gele vlekjes aan den achterrand; op de buikzijde 
loopt over den achterrand der segmenten een smalle vuilgele 
band, terwijl de bazis van het tweede segment helder bruin is. 


Genus Synagris, Fabricius. 


19. Synagris combusta. de Saussure, Mélanges Hyménoptéro- 
logiques. Fasc. II. p. 15, n°. 7, 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 201 


Het wijfje door van Woerden overgezonden, komt zeer goed 
met de Saussure’s beschrijving dezer soort overeen. Daar de 
maxillaarpalpen slechts 3 geledingen vertoonen en de meta- 
thorax van twee doorntjes voorzien is, terwijl het postscutel- 
lum twee tandjes draagt, moet het tot de 2de afdeeling 
(Antagris) gebragt worden, en verder tot de groep waar de 
drie eerste segmenten van het achterlijf zwart, de volgenden 
oranje gekleurd zijn. Hiertoe brengt de Saussure dan ook zijne 
S. combusta, waarvan alleen het wijfje bekend is. 

In de beschrijving zegt de Saussure: , Segments 3—6 orangés ,” 
terwijl boven den groep staat: „Les trois premiers segments 
de abdomen noirs; les derniers orangés”. Zonder twijfel 
moet hier dus aan eene vergissing gedacht, en in de beschrij- 
ving gelezen worden: „Segments 4-6 orangés,” te meer daar 
hij aan zijne varieteit b behalve segment 4—6 ook een oranje 
rood 3de segment toeschrijft. 

Het wijfje van Congo, als ook een van St. George d’Elmina 
in het Leidsch Museum aanwezig, heeft het kopschild, de 
bovenkaken en de onderzijde der sprieten donker roodbruin, 
de bovenzijde der sprieten zwart. Indien zij 4 leedjes in de 
maxillaarpalpen vertoonden, en den ovalen indruk op de onder- 
zijde van het tweede abdominaal segment misten, zou ik ze 
voor 92 van S. bellicosa de Sauss. (l. e. p. 21, n° 14) gehou- 
den hebben. 


Fam. VESPIDAE. 


Genus Belonogaster, de Saussure. 


20. Belonogaster junceus. Olivier, Encycl. Method. Ins. VI. 673. 
(Vespa). — Smith, Cat. Hym. Ins. Coll. Brit. Mus. prt. 
V. p. 93, n° 1. — Peters, Reise nach Mossambique, Insekten. 
S. 468. — Gerstaecker, Beitrag zur Insektenfauna von 
Zanzibar 1. e. p. 351. n° 15. — Walker, List of Hyme- 
noptera collected by J. K. Lord in Egypt, in the neigh- 
bourhood of the Red-sea and in Arabia. p. 39. n° 189. 


202 HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 


Syn. Vespa Guineensis. Fabricius, Ent. Syst. t. 2. p. 277. n° 85. 
Vespa cinerea. *) Fabricius, Ent. Syst. t. 2. p. 279. n°. 92. 
Zethus Guineensis. Fabricius, Syst. Piez. p. 283. n° 2. 
Zethus cinereus. 1) Fabricius, Syst. Piez. p. 283. n° 3. 
Raphigaster junceus, de Saussure, Monographie des Guépes 

sociales. p. 14. n° 1. 


De 2 99 uit van Woerden's collectie (waarvan een echter 
sterk beschadigd is) en die volkomen overeenstemmen met een 
van St. George d’Elmina afkomstig wijfje dat zich in het Leidsch 
Museum bevindt, meen ik tot de bovengenoemde bijzonder sterk 
varieerende soort te moeten brengen. 

Mijne exemplaren behooren tot die varieteit welke de beide 
geelachtig witte vlekken op het achterlijf missen, en komen 
vrij wel met de Saussure’s beschrijving van het wijfje overeen. 
Alleen teeken ik hier nog aan, dat de vlag der sprieten aan 
de onderzijde en aan het eind roodbruin gekleurd is; dat van 
de beide laatste pootenparen de buitenzijde der dijen en de 
geheele scheen (met uitzondering van een goudkleurig behaard 
vlekje aan de bazis en het eind) en tars gevoegelijk zwart zijn 
te noemen, dat van de zwartbruine vleugels het stigma roest- 
kleurig is en zich in den cubitaalstreek bijna kleurlooze vlekken 
en streepen vertoonen, en dat van het tweede achterlijfssegment 
(het steeltje als het eerste gerekend) alleen het steelvormige 
gedeelte donkerbruin is. 

Uit de opgaven der aangehaalde schrijvers blijkt, dat deze 
soort over het grootste gedeelte van Afrika verspreid is. 


21. Belonogaster brunneus, nov. spec. 


Deze soort, waarvan ik een wijfje voor mij heb, is verwant 
aan B. rufipennis de Geer. De lengte van mijn exemplaar bedraagt 
25 mm., de breedte met de vleugels uit 35 mm. 

De kop is roodbruin, met op het voorhoofd een zwarte vlek 
die de ocellen in zich opneemt; de schaft der sprieten rood- 
bruin, de bovenzijde van de vlag aan den grond zwart, aan het 


1) De onderbavige varieteit zonder witte vlekken op hei achterlijf. 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 203 


eind evenals aan de onderzijde roestkleurig. De prothorax is 
roodbruin met een digte aschgraauwe beharing bedekt; de 
mesothorax zwart, met uitzondering van een roodbruin vlekje 
dat aan de tegulae grenst, vooral op de rugzijde digt met asch- 
graauwe haartjes bedekt; scutellum en post-scutellum roodbruin ; 
metathorax donker roodbruin, op het midden van den rug meer 
zwart, een weinig behaard, De pooten zijn roodbruin; de 
scheenen van het achterste paar aan de binnenzijde aan de 
bazis en aan het einde van eene kleine verhevenheid voorzien 
die met goudglanzige haartjes bedekt is. De vleugels zijn bruin- 
achtig geel berookt, donker langs den voorrand, aan den top 
eenigszins grijsachtig, en in den cubitaalstreek met bijna kleur- 
looze vlekken en streepen voorzien. De tegulae zijn roodbruin 
met een donker vlekje op het midden, de vleugeladeren bruin, 
het stigma bruinachtig geel. De 4de cubitaalcel is niet dubbel 
zoo groot als de 3de, deze ongeveer ruitvormig; de 2de cubi- 
taalcel zeer sterk tegen de radiaalader vernaauwd, sterker dan 
bij B. junceus Oliv. Van het achterlijf is de steel en het tweede 
segment met uitzondering van den achterrand roodbruin, het 
overige zwartachtig. Met uitzondering van den steel is het ge- 
heel met graauwe glanzige haartjes bedekt. 


Genus Polistes, Fabricius. 
22. Polistes inornatus, nov. spec. $ (Plaat 11, fig. 8.) 


Deze soort is van de aan haar verwante P. Smith de Sauss. 
(Mon. Guep. Soc. p. 60, n°. 17; pl. 7, f. 3) dadelijk te onder- 
scheiden door de kleur der vleugels. 

De werkster, waaraan ik de volgende beschrijving ontleen, 
is 13 mm. lang (de geledingen van het achterlijf zijn echter 
eenigszins ingeschoven) en heeft een vlugt van bijna 24 mm. 

Het geheele insekt is donker vuilbruin, (de onderzijde van 
de vlag der sprieten meer roestkleurig) en digt met graauwe 
haartjes bedekt. De voorrand van het kopschild is geelachtig, 
als ook de achterrand der achterlijfssegmenten ; die van het 
eerste segment duidelijk en tamelijk breed, die der overigen 


204 HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 


zeer flaauw en smal; op het eerste segment buigt de geele 
zoom zich. langs de zijden naar voren om. De voorrand van 
den prothorax is fijn kielvormig opgebogen, de metathorax fijn 
dwars gerimpeld. De vleugels zijn glas helder; de voorvleu- 
gels langs den voorrand geelachtig bruin; de radiaalcel zwart 
bewolkt, naar het einde donkerder; vervolgens verspreidt deze 
wolk zich flaauw over den vleugelzoom. De vleugeladeren en 
het stigma zijn geelachtig bruin, 


Fam. APIDAE. 
Genus Megachile, Latreille. 


23. Megachile bombiformis. Gerstaecker, in Peters, Reise 
nach Mossambique. Insekten. S. 455, Taf. XXIX, fig. 10 4. 


De vrouwelijke Megachile die ik hier ga beschrijven, meen 
ik als het aan Gerstaecker onbekend gebleven ¢ van bovenge- 
noemde soort te moeten beschouwen. 

Zij is 20 mm. lang, bij een vlugt van 36 mm. De kleur 
is zwart. De bovenkaken zijn op het midden van een breed 
afgestompten tand, en daarachter van twee toegespitste tanden 
voorzien. Het kopschild is aan de voorzijde flaauw afgerond, 
met grove puntjes digt bedekt, en over het midden van een 
bijna onmerkbaren langskiel voorzien, terwijl het slechts enkele 
stijve zwarte haren draagt. Het overige gedeelte van den kop 
benevens de thorax is digt met fijne puntjes bedekt ; en behalve 
den bijna kalen schedel gitzwart behaard; op den metathorax 
zijn deze haren langer en vaalzwart van kleur. Van het begin 
tot even over het midden van het mesonotum loopt een fijne 
gladde langsstreep. De pooten zijn, behalve aan de onderzijde 
die glad en bijna onbehaard is, met fijne puntjes en korte 
zwarte haren digt bedekt; de onderzijde der heupen en dijen 
is donkerbruin. De heupen van het voorste paar zijn aan de 
voorzijde van een’ rudimentairen tand voorzien; de sporen der 
scheenen zijn zwart. De vleugels zijn doorzichtig, maar, en 
vooral langs de donkerbruine aderen, geelachtig bruin berookt; 
in de radiaalcel merkt men langs den voorrand eene donkere 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 205 


streep op; de zoom der vleugels, vooral die van het voorste 
paar is donkergrijs. Het achterlijf is op de rugzijde met 
oranje roode haren digt bedekt; de borstels op de buikzijde 
hebben dezelfde kleur, maar komen voornamelijk slechts op de 
grof gestipte tweede helft der segmenten voor, evenwel zoo, 
dat zij steeds de eerste helft van het volgende segment bedek- 
ken; de borstels van het eerste segment zijn echter zoo kort 
en weinig talrijk, dat zij de bazis van het tweede segment 
volkomen onbedekt laten. De aan het borststuk sluitende voor- 
vlakte van het achterlijf is glad, bijna onbehaard en concave. 

Het door Gerstaecker beschreven en afgebeelde d was van 
Imhambane afkomstig. 


24. Megachile nigracincta, nov. spec. 9. (Plaat 11, fig. 9.) 


Het hier beschreven wijfje is van de grootte van dat der 
vorige soort, en verwant aan M. combusta en coelocera Smith, 
doch van deze gemakkelijk te onderscheiden door de lichtge- 
kleurde en met een’ donkeren zoom voorziene vleugels. 

De kleur is zwart. De bovenkaken zijn op het midden met 
een’ breed afgeronden tand, en daarachter met twee spitse tanden 
gewapend. Het digt met puntjes doch schaars met stijve zwarte 
haren bedekte kopschild is aan de voorzijde regt afgesneden, 
op het midden echter van een weinig uitstekend stomp tandje 
voorzien, dat zich over het midden van het kopschild als een 
flaauwen langskiel voortzet; even voor het eind van dezen kiel 
bespeurt men eenen in het midden eenigszins verhreeden fijnen 
gepolijsten dwarslijst. Het overige gedeelte van den kop be- 
nevens de thorax is digt met fijne puntjes bedekt, en gitzwart 
behaard; terwijl deze beharing op den schedel en op het meso- 
notum minder digt is, is zij op den metathorax langer en 
meer vaalzwart van kleur. Ook de pooten zijn, behalve aan 
de onderzijde der heupen, dijen en scheenen, die donkerbruin, 
glad en bijna onbehaard is, met fijne puntjes en korte zwarte 
haren digt bedekt; de sporen der scheenen en de bazis der 
klaauwtjes zijn roodbruin, de haren aan de onderzijde der 
tarsen roodachtig; de heupen van het voorste paar zijn aan de 


206 HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 


voorzijde van een zeer rudimentairen tand voorzien. De vleugels 
zijn, vooral langs de donkerbruine aderen, geelachtig bruin 
berookt ; in de radiaalcel merkt men een’ donkeren streep op; 
de zoom der vleugels, vooral die van het voorste paar, is 
donkergrijs. Op de rugzijde van het achterlijf is het eerste 
segment digt met opstaande zwarte haren bedekt; op de vijf 
volgende segmenten is de beharing donkerrood, en aan den 
achterrand. digter dan aan de bazis; de borstels op de buik- 
zijde hebben dezelfde donkerroode kleur, maar komen voor- 
namelijk slechts op de grof gestipte tweede helft der segmenten 
voor, evenwel zoo, dat zij steeds de eerste helft van het vol- 
gende segment bedekken; van het eerste segment echter zijn 
de borstels, waartusschen zich ook zwarte haren bevinden, 
zoo kort en weinig talrijk, dat zij de bazis van het tweede 
segment volkomen onbedekt laten. De aan het borststuk slui- 
tende voorvlakte van het achterlijf is glad, bijna onbehaard en 
concave. 
Genus Xylocopa, Latreille. 


25. Xylocopa combusta. Smith, Cat. Hym. Ins. Coll. Brit. 
Mus. prt. II, p. 350, n°. 32. 


Het wijfje dat ik voor mij heb beantwoordt zeer goed aan 
de beschrijving die Smith t. a. pl. van deze sexe geeft. Alleen 
schijnt bij mijn voorwerp de gladde verheven lijn over het 
midden van het kopschild te ontbreken, terwijl ik nog bij de 
beschrijving zou wenschen te voegen: bovenlip en bovenkaken 
benevens de heupen en de onderzijde der tarsen van het eerste 
pootenpaar van eenige bruinroode haren voorzien; de schaft en 
de twee eerste geledingen van de vlag der sprieten glanzend 
donker kastanjebruin; de overige geledingen op de bovenzijde 
zwart, op de onderzijde roodbruin van kleur; over het midden 
van het mesonotum loopt eene fijne, naar achteren evenwel iets 
breeder wordende langsgroef die aan de bazis van het mesono- 
tum ontspringt en even achter het midden eindigt. 

De exemplaren door Smith beschreven waren even als het 
mijne van Congo afkomstig. 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 207 


26. Xylocopa caffra. Linnaeus, Systema naturae. ed. XII. p. 
959, n° 39. (Apis). — Klug, in: Mliger’s Magazin der 
Entomologie. Bd. VI, S. 209. — Lepeletier de St. Fargeau, 
Suites à Buffon. Hyménoptères. t. II, p. 197 n° 41. — 
Peters, Reise nach Mossambique. Insekten. S. 444. — 
Gerstaecker, Beitrag zur Insektenfauna von Zanzibar, in 
Troschel’s Archiv für Naturgeschichte. 3T*" Jahrg. 1°" Bd. 
S. 349. n° 3. 


Syn. Bombus caffrus. Fabricius, Syst. Piez. p. 346, n° 17. 


Van deze soort, die reeds van Zanzibar (Mombas), Mozam- 
bique (Tette) en van het Kaapland bekend was, heb ik een fraai 
mannetje voor mij. 


27. Xylocopa neglecta, nov. spec. 


? Syn. Xylocopa albiceps, St. Fargeau (nec Fabricius) Suites 
a Buffon. Hyménoptères. t. II, p. 139 n° 27. 


Van deze soort zijn door van Woerden twee wijfjes over- 
gezonden, terwijl het Leidsch Museum een wijfje bezit dat van 
de kust van Guinea afkomstig is. Het mannetje is mij niet bekend. 

Zij is verwant aan X. albiceps F. (Syst. Piez. p. 341 n° 13) 
waarmede zij tot nu toe verward schijnt te zijn, en aan X. imitator 
Smith (Gat. Hym. Ins. Coll. Brit. Mus. prt. II p. 351 n° 35). Van 
de eerstgenoemde soort is zij gemakkelijk te onderscheiden 
doordien de thorax en het abdomen zwart zijn, en niet, zooals 
Fabricius van zijne soort zegt subvirida; van de laatstgenoemde 
doordien de vleugels aan de bazis eenigszins lichter en dus niet 
overal even donker gekleurd zijn, door het gemis van de helder 
roestbruine haren aan de uiterste punt van het achterlijf en door 
de geringere’ grootte. 

De lengte van het wijfje bedraagt 18 mm. De kleur is zwart, 
de kop met puntjes digt bedekt en op het aangezicht en den 
schedel - met vuil witte, achter de zamengestelde oogen echter 
met helder witte haren bekleed; tusschen den grond der sprie- 
ion merkt men eene korte maar scherpe langskiel op, terwijl 
het eenigszins verheven kopschild digt bij de bazis van eene 


208 HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA, 


gladde dwarsstreep voorzien is; de sprieten zijn zwart, de acht 
laatste geledingen van de vlag aan de onderzijde helderbruin. 
De mesothorax en het scutellum, van welk laatste de achter- 
rand scherp is en eenigszins naar achteren uitsteekt, zijn op 
het midden van de rugzijde glad, aan de zijden evenals de 
geheele prothorax digt met puntjes en met meer of min vaal- 
zwarte haren bedekt. De vleugels, die een’ fraai violetten weer- 
schijn bezitten, zijn donkerbruin, naar den wortel echter eenigs- 
zins lichter dan aan den zoom. De pooten zijn digt met zwarte 
baren bezet; aan de buitenzijde der scheenen van het eerste 
paar zijn zij echter met enkele grijze haren vermengd, terwijl 
die van de onderzijde der tarsen van hetzelfde paar eenigszins 
roodbruin gekleurd zijn. Het achterlijf, waarvan de zijden 
evenwijdig aan elkander loopen en tamelijk lange zwarte haren 
dragen, is voor het overige bijna onbehaard, doch digt met 
puntjes bedekt; op het midden der rugzijde zijn zij echter iets 
meer verspreid dan aan de zijden. 


Leiden, 21 Augustus, 1873. 


Eerst na het voleindigen van bovenstaand opstel ontving ik 
het voor de Bibliotheek Hartogh Heys van de Lier aangekochte 
werk van Dr. A. Gerstaecker, getiteld: „Die Gliederthier-Fauna 
des Sansibar-Gebietes. Nach dem von Dr. O. Kersten während 
der v. d. Decken’schen Ost-Afrikanischen Expedition im Jahre 
1862 und von C. Cooke auf der Insel Sansibar im Jahre 1864 
gesammelten Material”, welk werk mij heeft doen besluiten 
eenige toevoegsels aan mijne „ Aanteekeningen” te geven. De 
nommers hebben betrekking op de door mij behandelde verza- 
meling, de bladzijden op het zooeven genoemde werk. 


5.  Dorylus nigricans Illig. Gerstaecker zegt (blz. 375) dat 
het exemplaar van deze soort van de Bura-bergen, van 
de exemplaren van West-Afrika afwijkt door de licht 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA, \ 209 


pekbruine, in plaats van zwartachtige ligchaamskleur. 
Het komt dus overeen met het exemplaar in ’s Rijks- 
Museum dat van de Gambia afkomstig is. Behalve de 
door mij genoemde vindplaatsen vermeldt Gerstaecker 
nog als zoodanig het eiland St. Thomas in de Golf van 
Guinea. 

8 en 9. Pompilus (Prioenemis) Bretomi Guér. en Pompilus 
Taschenbergu mihi (P. ruficeps Tasch.) Op blz. 330 tracht 
Gerstaecker de onjuistheid te bewijzen van de bijeenvoeging 
van P. Breton Guér. en P. croceicornis Duf. Mijns inziens 
is hij hierin echter niet geslaagd. Hij zegt: „Der mit 
deutlich blauem, seidenartig glänzendem Hinterleib ver- 
sehene Pomp. croceicornis (Klug i. lit.) Duf. hat die Fuss- 
klauen, bei beiden Geschlechtern in ühereinstimmender 
Weise gespalten und im weiblichen Geschlechte gesägte 
Hinterschienen, ausserdem auch ein deutlich querrieseliges 
Metanotum. Durch alle diese Merkmale leicht von Pomp. 
Bretoni, Guêr, zu unterscheiden, gehört er nach der 
Bildung der weiblichen Schienen der Gattung Priocne- 

mis an.” 

Laat ons nu deze verschillen eens nagaan: het blaauwe 
zijdeglanzige achterlijf is ook aan P. Breton Guér. eigen; 
Guérin toch zegt van zijne soort: „L’abdomen est d’un 
noir assez foncé, à reflets soyeux et bleus. ”” Hoewel Guérin 
niet van gezaagde achterscheenen spreekt, doet de af- 
beelding van het mannetje wel degelijk hieraan denken; 
voorts is ook van P. Breton Guer. het metanotum niet 
glad, maar gerimpeld, daar Guérin zegt: , Métathorax très 
finement chagriné.’’ Op de vorige bladzijde zegt Gerstaec- 
ker nog, dat bij P. #retonii de anaalcel in de achter- 
vleugels ver over den oorsprong der cubitaalader verlengd 
is; beschouwt men echter Guérin’s naauwkeurige af beel- 
ding, dan ziet men dat deze soort ook in dit opzigt met 
P. croceicornis Duf. overeenstemt, daar de cubitaalader 
juist aan het eind der anaalcel ontspringt. Om deze 
redenen meen ik /. Bretonù wel degelijk als identisch 

14 


210 


20. 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA, 


met P. croceicornis te moeten beschouwen, niettegenstaande 
er omtrent één punt nog twijfel blijft bestaan, nl. dat 
Guérin aan het wijfje van P. Bretonù klaauwtjes toekent 
die op het midden slechts van een’ kleinen tand voor- 
zien zijn, terwijl zi) bij P. croceicornis bij beide sexen 
gaffelvormig zijn. 

Dat Pompilus Breton Guér. in ieder geval niet iden- 
tisch kan zijn met Pompilus Taschenbergu mihi (= P. rufi- 
ceps Tasch.) moge door het volgende bewezen worden: 
1° terwijl bij de eerste soort (volgens de beschrijving 
van Guérin) het metanotum bij beide sexen gerimpeld is, 
is dit bij de tweede soort (ten minste bij het wijfje) niet 
het geval; 2° terwijl bij de eerste soort (volgens Guérin’s 
afbeelding) in de voorvleugels de mediaalcel korter is dan 
de sub-mediaalcel (ook hierin stemt zij met ?. croceicornis 
Duf. overeen) en in de achtervleugels de cubitaalader 
aan het eind der anaalcel ontspringt, is bij de tweede 
soort de mediaal en submediaalcel even lang, en ont- 
springt de cubitaalader ver vóór het eind der anaalcel; 
3° terwijl bij de eerste soort (mede volgens de afbeel- 
ding) de scheenen der achterpooten zaagtandig bedoornd 
zijn, is dit bij de tweede niet het geval. 

Belonogaster junceus Oliv. Op blz. 321 zegt Gerstaecker 
dat de Saussure ten onregte Vespa Guineensis F. van 
Eumenes tinctor Christ scheidt, en bij #elonogaster junceus 
Oliv. voegt; ten onregte, daar de beschrijving van Fabricius 
zeer goed en zelfs alleen op Eumenes tinctor Christ past, 
maar daarentegen volstrekt niet op eene Belonogaster-soort, 
bij welke meestal de grauwe zijde-glanzige beharing 
door „ cinerea” wordt aangeduid. Ook dat Fabricius zijne 
Vespa Guineensis door verscheidene Eumenes-soorten (V. 
pomiformis, conica en petiolata) van de beide Belonogaster- 
soorten (V. grisea en cinerea) scheidt, is voor Gerstaecker 
een bewijs te meer tegen de meening van de Saussure. 

Op blz. 324 geeft Gerstaeker als de verbreiding dezer 

soort over Afrika aan, langs de westkust : van Senegambië 


26. 


tot Loanda, en langs de oostkust: van Abyssinië tot 
Mozambique. Daar zij echter door J. K. Lord (zie de hier- 
boven aangehaalde lijst van Francis Walker) ook in 
Egypte (Caïro) aangetroffen is, breidt zij zich langs de 


HYMENOPTERA VAN NEDER-GUINEA. 


oostkust veel noordelijker uit. 


Xylocopa caffra L. De gedetailleerde beschrijving die 
Gerstaecker op blz. 315 van het mannetje van deze soort 
geeft, past volkomen op mijn exemplaar, met uitzondering 
van de tarsen der achterpooten, daar bij mijn voorwerp 
ook de haren aan de buitenzijde zwart, en niet „ mehr 


fuchsroth” zijn. 


bo m 


PE 


© MH oI 


Verklaring der Afbeeldingen. 


Bracon corallinus, Rits. 
Radiaal- en cubitaalstreek in den voorvleugel 
van Pompilus Taschenbergii, Rits. 
Pompilus elongatus, Rits. 
5 ornatissimus, Rits. 
Larrada Vollenhovia, Rits. 
Piagetia Woerdeni, Rits. 
Eumenes Walkeri, Rits. 
Polistes inornatus, Rits. 
Megachile nigrocincta, Rits. 


EENE NIEUWE, 
BĲ BREDA GEVONDEN, GRAPHOLITHA-SOORT, 
GRAPHOLITHA CONICOLANA, Hey. 


Diagnos. Conicolana, palpis canis, alis anterioribus nigro- 
fuscis, basi plumbeo-mitilulis, strigis duabus coerulescenti- 
plumbeis, in costa niveis, inferius divergentibus, strigulis 
tribus costae posticae niveis, inferius plumbeis, speculo ob- 
soleto, puncto marginali infra apicem nullo, ciliis plumbeis. à 2. 

Expansio alarum mm. 9—12. 
Habitat larva in conis Pini sylvestris. 


De voorvleugels zijn langer gestrekt dan bij Graph. cosmo- 
pharana Tr. en Scopariana Herr.-Schäff. (welke beide soorten 
zij in teekening vrij nabij komt), de vóórrand is langer dan 
de binnenrand, waardoor de achterrand, vooral bij het mannetje, 
schuiner wordt. De vleugelpunt is duidelijk doch, even als 
de staarthoek, afgerond. Het wijfje is oogenschijnlijk iets 
breedvleugeliger. De kleur is een glanzig donker rosachtig 
bruin, aan de vleugelbasis iets met metaalglans. Het tweederde 
buitenste gedeelte is goudgeel bestoven en wel in regelmatige 
buiten- en benedenwaarts loopende strepen, doch veel minder 
sterk dan bij Graph. cosmophorana Tr., terwijl de tint van het 
geel niet zoo helder is en er geene ophooping daarvan in en 
op den spiegel, als bij laatstgenoemde soort, voorkomt. Aan 
den voorrand zijn, achter het midden, vier haakjes, de drie 
eerste op gelijken, doch het vierde van het derde op grooteren 
afstand van elkander, terwijl een vijfde vóór het midden staat. 
Allen zijn enkelvoudig en wit gekleurd. Uit vijf en vier loopen 
van den vóór- naar den binnenrand twee flaauwe, de tweede 


EENE NIEUWE GRAPHOLITHA, 213 


het meest, gebroken potloodlijnen, met fraaïjen blaauwachtigen 
weerschijn. Zij loopen slechts tot aan het midden evenwijdig, 
doch van dáár wijkt de tweede meer naar buiten om de bin- 
nengrens van den spiegel te vormen, terwijl de eerste zich, 
wortelwaarts gebogen, naar den binnenrand wendt. Bij enkele 
exemplaren is nu eens de eerste, dan weder de tweede dwars- 
lijn iets afgebroken. 

De spiegel is driehoekig, niet lichter dan de grondkleur, en 
is zelden dwidelijk zwart gestreept; de onderste hoek is veel 
scherper dan bij Graph. cosmophorana Tr.; de achterste potlood- 
grens is dik, van den achterrand gescheiden en daarmede slechts 
voor een gedeelte evenwijdig en zou, bij verlenging, loodregt 
op den staarthoek vallen. Zij is overigens meer of minder 
door eene potloodliin met het eerste costaalhaakje vereenigd. 
Ook het tweede costaalhaakje verlengt zich soms door een 
potloodlijntje tot digt bij den spiegel !). 

De franjelijn is donker zwart zonder oogpunten, de franje 
zelf metaalglanzig grauw, aan de punt iets donkerder. 

De achtervleugels zijn bruinachtig grauw, aan den wortel 
lichter. De franjelijn iets donkerder dan de grondkleur; de 
franje zelf is vuil wit. De donkere bestuiving naar den omtrek 
is bi) het wijfje meer uitgedrukt dan bij den man. 

De onderzijde is glanzig grauw met doorschijning der haakjes 
aan den voorrand der voorvleugels. 

Aan den kop is het voorhoofd lichtgrauw, ruig behaard, het 
achterhoofd donker. 

De palpen zijn eveneens, vooral het tweede lid, zeer lang 
licht grauw, het derde zeer korte lid daarentegen ook vrij kort 
donker behaard. 

De sprieten zijn draadvormig, aan de onderzijde licht grauw, 
aan de bovenzijde donker getint. 

De thorax is glad, neerliggend behaard, en, met de schou- 
derdeksels, van de kleur der voorvleugels; het achterlijf is 


1) Ik tel het buitenst gelegen haakje als I en zoo vervolgens opklimmend naar 
de vleugelbasis. 


214 EENE NIEUWE, BĲ BREDA GEVONDEN, 


mede donker, doch aan de randen der segmenten iets lichter 
even als de geheele onderzijde. Het mannetje heeft eene 
staartpluim. 

De pooten, glad behaard, zijn als de onderzijde gekleurd; 
de tarsen licht en donker geringd, bij het mannetje de achter- 
scheenen zonder haarkwast, overigens gewoon gevormd. De 
vleugelspanning bedraagt 9—12 millim. 

De rups leeft in de kegels van Pinus sylvestris en wel alleen, 
ten minste naar mijne ondervinding, in die van hooge opgaande 
boomen in het Mastbosch bij Breda, welks bodem grootendeels 
uit heidegrond bestaat. Men kent de bewoonde kegels daaraan , 
dat zij aan eene zijde kromgegroeid en met hars en uitwerp- 
selen der rups zijn bedekt. 

De larve zelf, die ik alleen in December, tegen het ver- 
poppen vond, is geelachtig groen, betrekkelijk kort met zwart 
nekschildje en anaalklepje. Zij is met zeer korte, op wrat- 
achtige verhevenheden staande, haren bedekt. (Vermoedelijk 
zal bij mijn exemplaar, dat zich kort na het vinden verpopte, 
kleur en vorm niet de normale zijn, doch het is mij, uit den 
aard der zaak, niet mogelijk geweest betere exemplaren vroeger 
magtig te worden). Zij voedt zich met het inwendige der 
kegels, en maakt daarin willekeurige gangen. 

De pop is geheel kastanje-bruin, vrij klein en heeft aan het 
kopeind een spits hoorn-verlengsel, dat donkerder getint is, 
terwijl alle achterlijfsringen op de rugzijde sterke doch korte 
haakjes dragen. Beide laatste hulpmiddelen maken het haar 
mogelijk zich uit haren gang, en door het afsluitende spinsel 
en de bedekkende hars heen, naar buiten te boren voor het 
uitkomen des vlinders, welke in het laatst van Mei en in het 
begin van Juni} verschijnt. 

Onze soort is stellig in Noordelijk Europa verspreid, doch 
is vermoedelijk daardoor nog niet ontdekt geworden, omdat de 
imago de toppen der hooge dennenboomen niet verlaat en dus 
alleen bij kweeking wordt verkregen. In 1871 door mij ont- 
dekt, wordt zij door mi jaarlijks in aantal gekweekt. 


GRAPHOLITHA-SOORT, GRAPHOLITHA CONICOLANA, HEYL. 215 


PS. Hoe naauwkeurig ook eene insektenbeschrijving is op- 
gemaakt, weegt zij niet op tegen eene afbeelding naar de 
natuur. Een miskennen der soort wordt dan onmogelijk. Dr. 
S. C. Snellen van Vollenhoven heeft mij beloofd, zoo spoedig 
doenlijk, eene afbeelding van Graph. comcolana m. te maken 
en alzoo zijne meesterhand in dezen alweer voor de wetenschap 
te willen leenen. Hem zij daarvoor mijn’ opregte dank gebragt, 
even als aan Professor Zeller, die mij, bij de beschrijving 
onzer nova species, menigen nuttigen wenk heeft gegeven. 


Breda, 6 Februarÿ 1874. F.J. M. Heytaerts Jr. 


ATI ERE en in ze 


Tot beter en gemakkelijker overzigt laat 


der vier volgende, digt bij 


Gr. pinetana Schläger. 


De voorvleugels vrij lang gestrekt, 
doch tamelijk breed. 


De haakjes zijn duidelijk dubbel. 


De potloodlijnen met violetten weer- 
schijn. 


De twee dwarslijnen zijn zeer breed, 
de eerste kennelijk dubbel en scherper 
gebroken dan de tweede. 


De spiegel is driehoekig en breed; 
de onderste hoek is bijna afgerond. 


De achtergrenslijn van den spiegel is 
van den buitenrand des vleugels afge- 
scheiden, en loopt alleen van onderen 
met dezen evenwijdig. 


De franje met een onduidelijk oogpunt. 
De achtervleugels bruinachtig grauw, 
aan den wortel lichter. 


De franjelijn donkerder dan de grond- 
kleur der achtervleugels. 


De onderzijde glanzig grauw met sterke 
afschijning der haakjes, waarvan het 
verlengde eerste den vleugelpunt insluit. 


Palpen penseelvormig, wit gestippeld 
donkergrauw behaard. 


Gr. scopariana Herr.-Schiff. 


De voorvleugels kort en breed. 


De haakjes zijn ongelijk en staan in! 
ongelijke afstanden van elkander. | 


De potloodlijnen met roodachtigen weer- 
schijn. : 


De twee dwarslijnen zijn scherpe 
gebroken. 


De spiegel is driehoekig; de punt 
van den onderhoek staat op den bin- 
nenrand en is scherper. 


Als Cosmophorana , doch minder even” 
wijdig met den buitenrand. 


Als Cosmophorana. 


De achtervleugels voor de punt wit- 
achtig aan den voorrand donker gevlekt. 


De franjelijn der achtervleugels dik 
zwart. 


De onderzijde glanzig grauw met 
doorschijnende haakjes. Voorrand der 
achtervleugels donker gevlekt. 


Palpen penseelvormig , 


eenkleurig 
grauw behaard. 


kander komende soorten. 


hier volgen eene differentieel diagnose 


Gr. cosmophorana Tr, 


De voorvleugels iets langer gestrekt 
dan bij de vorige. 


_ De vier haakjes achter het midden 
staan op gelijken afstand van elkander. 


De potloodlijnen met witachtig zilve- 
ren weerschijn. — 


De twee dwarslijnen zijn dik, flaauw 
gebroken en loopen evenwijdig. 


_ De spiegel is driehoekig en breed, 
de onderhoek stomper. 


| De achtergrenslijn van den spiegel 
is van den buitenrand des vleugels ge- 
scheiden en loopt met dezen evenwijdig. 


De franje met een duidelijk oogpunt 
in cel 6. 


1 È De franjelijn niet donkerder dan de 
grond der achtervleugels. 


haak 1 verlengd tot aan den achterrand. 


— Palpen niet zeer lang, ruig behaard, 
derde lid donkerder en kort. 


Gr. conicolana mihi. 


De voorvleugels lang gestrekt en 
smaller. 


Haakje 4 staat van haakje 3 verder 
dan 1 van 2 en 2 van 3. 


De potloodlijnen met blauwachtigen 
weerschijn. 


De twee dwarslijnen zijn dik , loopen 
tot op de helft parallel en wijken dan 
van elkaâr af. 


De spiegel is driehoekig; de punt van 
den ondersten hoek blijft van den bin- 
nenrand afgescheiden en is vrij scherp. 


De achtergrenslijn van den spiegel 


niet parallel met den buitenrand, doch 
staat loodregt op den staarthoek. 


De franje zonder oogpunt. !) 
De achtervleugels bruinachtig grauw, 


aan den wortel lichter. 


De franjelijn der achtervleugels iets 
donkerder dan de grondkleur. 


De onderzijde glanzig grauw met door- 
schijnende haakjes, in den omtrek don- 
kerder bestoven, in het midden lichter. 

Palpen zeer ruig behaard, licht grauw, 
derde lid zeer donker en kort. 


1) Bij een enkel 4 mijner drie opeenvolgende 


| kweekingen komt er een spoor van oogvlek in 


cel 6 voor. 


OVER DE HAREN DER RUPSEN VAN 
CALLIGENIA MINIATA Forst. 


DOOR 


J. VAN LEEUWEN Jr. 


Op den 3den Augustus jl. ving ik een beschadigd wijfje van 
Calligenia miniata Forst. (rosea F.), dat des nachts daarop 42 
eitjes legde. De jonge rupsen kwamen 10 Augustus des avonds 
uit, werden door mij met een penseel op eikenmos overgebragt, 
doch verkozen dorre wilgen- en eikenbladeren tot voedsel, 
waarmede ik ze verder opkweekte. 

Reeds spoedig viel mij, bij een beschouwing met het ver- 
grootglas, de eigenaardige vorm der beharing van den rug in 
’t oog. Ring 2—11 zijn namelijk elk met 6 behaarde wratten 
bedekt, waarvan de middelste vier bestaan uit haren, die met 
dwarsvezels als pluimen zijn versierd. Ring 2—6 zijn het digtst, 
7—9 iets dunner en korter, 10 en 11 het langst behaard, vefs 
ijler dan de voorste ringen. De gevederde haren (zie plaat 12, 
fig. 1) zijn kromgebogen met de kromming buitenwaarts, zoodat 
de toppen van de haren der beide rugwratten van elken ring 
naar elkaar zijn toegewend. — De dwarsvezels of baardjes zitten 
in geledingen van vier, en worden naar boven toe iets korter, 
dikker en digter naast elkaar ingeplant; aan den top schijnen 
zij een knopje te vormen. Tusschen de gevederde haren in 
zitten slechts enkele kortere gladde haren, alsmede eenige 
geheel regte, die dikker dan de gekromde en met korte stijve 
dwarsvezels bezet zijn (Zie plaat 12, fig. 2). 


© OVER DE HAREN DER RUPSEN VAN CALLIGENIA MINITIA FORST. 219 


De overige gedeelten der huid, namelijk de vier wratten op 
ring 1 en 12, en de onderste twee wratten op elk der overige 
ringen, zijn bekleed met haren die regt, vrij dun en met fijne 
korte dwarsvezels zijn bezet, die, wegens haar groote teerheid, 
eerst bij toenemenden wasdom der rups in ’t oog vallen. Deze 
laatste haarvorm is, geloof ik, bij langharige rupsen niet on- 
gewoon, althans de haren der rups van Fuliginosa hebben alle 
dien vorm, en ook bij Caja zijn enkele dwarsvezels aan de 
haren waar te nemen. 

Eindelijk bevinden zich boven de pooten en aan den buik 
nog eenige haarbosjes, uit gladde korte haren bestaande. 


Verklaring der bovenste afbeeldingen op plaat 12. 


Fig. 1. Een gebogen en gevederd haar. 
2. Een regt en ongevederd haar. 
3. Ring 2 of 3 van ter zijde gezien. 
„ 4. Ring 7 of 8 of 9 van ter zijde gezien. 
5. Ring 11 en 12 Een RA en 
6. Rugwrat op ring 10 en 11 van voren gezien. 
7 ” ” ” une ” ” ” 
8 


” ” ” 2—6 ” ” ” 


Amsterdam, Mei 1874. 


MAMILLO CURTISEA Wevens, 


DOOR 


Prof. Dr. H. WEYENBERGH. 


Reeds kort na mijn aankomst te Buenos-Aires ontving ik van 
Prof. Burmeister, mijn’ hooggeschatten begunstiger en bescher- 
mer, eenige rupsen op een struik met veelknoopige, bijna 
perpendiculaire takken en kleine elliptische vleezige, aan de 
stengelknoopen tot bundels vereenigde bladen, gevonden. Deze 
rupsen hadden zich reeds — het was in het laatst van Augustus — 
spinsels vervaardigd, maar deze nog niet gesloten ; zij sluiten 
de spinsels eerst een paar dagen voor de verpopping en waren 
toen ik haar ontving nog zeer levendig. De spinsels zijn van 
een harde substantie en gelijken eenigszins in vorm op de 
kokertjens van jonge Coleophoren-rupsen. Figuur 2 stelt zulk 
een spinsel in natuurlijke grootte voor; in het midden buikig, 
zijn zij daar 1,1 à 1,2 centim. breed, de lengte is ongeveer 
4,5 eentim. De beide einden zijn eenigszins toegespitst en aan 
de bovenzijde zijn zij met een’ korten steel stevig aan den tak 
bevestigd. Hier en daar ziet men eenige gekrulde of spiraal- 
vormige aanhangsels van spinstof, vooral aan het ondereinde 
en zoowel aan het onder- als aan het boveneinde eene opening 
aan de binnen-(buik-)vlakte (naar de plant gekeerd), zoodat 
de rugzijde van het spinsel als ’t ware een dak of gewelf over 
de bovenopening vormde en aan de onderopening de rugzijde 
zich er eenigzins schopvormig voor uitstrekte. 

De rups is in ’talgemeen grauw, vuil-bruin van kleur; kop, 
kaken en borstpooten zijn glimmend zwart. Het groote nekschild 


MAMILLO CUPTISEA WEYENB. 221 


op den tweeden ring is donkerbruin, bijna zwart en door eene 
geele streep op het midden van den rug in tweeën gedeeld; 
overigens is de tweede ring geel, even als de derde en vierde; 
op deze beide laatsten bevindt zich ter zijde een breede, ge- 
golfde donkerbruine band, die bijna de geheele zijvlakte in- 
neemt en door een zeer, licht smal bandjen is afgezet. De 
ruggestreep is breed en licht, en over de geheele lengte der 
rups te zien. De overige segmenten zijn eenkleurig vuilbruin 
en gelijken, met de loupe bezien, eenigszins op segrijn leder, 
alleen aan de stigmataalplooi is de kleur iets lichter. 

De negende ring is het lichtst en eenigszins doorschijnend; 
het elfde segment en het staarteind zijn weder donkerbruin. 
De buikvlakte is grauw met eene breede lichte streep in het 
midden, ook de buikpooten zijn grauw, doch iets donkerder. 
De segmenten, waaraan zich de borstpooten bevinden, zijn 
zwart aan de onderzijde met eene witte streep in het midden. 
Op den staartklep staan eenige kleine rosbruine borstelhaartjens 
en de kop is met eenige lange stijve borstelharen versierd. 
Aan de voorzijde van den kop o. a. staan er twee paren, helder 
wit van kleur met zwarte eenigszins aangezwollen toppen; twee 
fraaije witte haren staan ook op het nekschild en ter zijde staan 
er hier nog eenige kortere. De stigmataalstippen zijn klein en 
zwart. 

De vorm dezer rups is lang en slank, van den kop af lang- 
zaam tot aan den negenden ring in dikte toenemend; de drie 
op den kop volgende ringen vormen als ’t ware een langen 
hals; de drie laatste ringen zijn weder minder breed dan de 
negende. De grootste breedte is 7 à 8 millim., de lengte der 
volwassen rups is ongeveer 5 centim. 

Volgens eene mededeeling van den heer C. Trieblnig , adsistent 
aan het museum van natuurhistorie te Buenos-Aires en conser- 
vator der gelede dieren aldaar, vervaardigt de rups haar spinsel 
na de laatste vervelling, kruipt er dan mede op de takken 
rond, overwintert er in en als zij gaat verpoppen bevestigt zij 
het zeer vast aan een tak. Uitwendig is dit spinsel eenigszins 
als segrijnleder gestippeld. Voor het verpoppen worden de 


222 MAMILLO CURTISEA WEYENB. 


boven- en onderopening met eenige losse draden digt gesponnen 
en in het begin van. September veranderen zij in poppen, die 
reeds weinige uren na de afstrooping der rupsenhuid donker- 
bruin gekleurd zijn. 

De pop kenmerkt zich door twee platte oorachtige uitsteek- 
sels voor aan den kop, als twee plaatjens die met elkanders 
binnenvlakten een hoek vormen; op den rug van den thorax 
is een sterk uitpuilende lijn of kam, en met de loupe op het 
midden van elken ring des achterlijfs een krans van weer- 
haakjens te zien. De anaalring vertoont een zamengedrukt, 
plat, eenigszins wigvormig staarteind en daarom heen enkele 
kleine doorntjens of wratjens. 

In het begin van October verschijnen de vlinders meest in 
den morgen; bij het uitkomen wordt het kleine driehoekige 
plaatjen, dat de beide hoorntjens draagt, van de poppenhuid 
afgeligt. Eerst tegen den avond is de vlinder vliegvaardig. 

De algemeene kleur van den vlinder is geelgrijs, min of 
meer roomkleurig en hij is geheel met zwarte stippen bezaaid. 

De kop is donkerder en het voorhoofd puilt als een driehoek 
tusschen de groote zwarte oogen vrij sterk uit. De wortel der 
sprieten is verdikt en de sprieten staan op dezen wortel geleed 
en zijn fijn kamvormig, bij het mannetjen fijner dan bij het 
wijfjen. De thorax is groot en zwaar bedonsd, grijsachtig-room- 
kleurig, het achterlijf is grauw. De bovenvleugels zijn grijsachtig- 
roomkleurig met vele zwarte stippen en vertoonen twee zwarte 
lijnen, die iets beneden het midden van den binnenrand be- 
ginnen en in den vleugelpunt uitloopen. Deze lijnen staan digt 
nevens elkander, convergeeren in den vleugelpunt en de bovenste 
is donkerder dan de tweede. Het gedeelte van den vleugel 
dat onder deze lijnen ligt, is donkerder en wordt min of meer 
potloodkleurig. De voorrand is donker, hetgeen vooral op het 
achterste derde gedeelte zeer duidelijk is. Van het midden van 
dit achterste derde gedeelte loopt een lijntjen in een kleinen 
boog naar den vleugelpunt, welke door het te zamen loopen 
dezer lijnen vrij donker wordt. Ongeveer in het midden van 
den afstand tusschen den vleugelpunt en den vleugelwortel, op 


MAMILLO CURTISEA WEYENB. 223 


een afstand van drie millimeter van den voorrand, ziet men 
eene ongeschubde plaats in den vorm van twee onregelmatige 
driehoeken, die met een der zijden met elkander zijn vereenigd. 
De ondervleugels zijn in twee helften door eene kromme donkere 
lijn verdeeld; eigenlijk verdient deze lijn den naan van een 
band, welks bovenrand eene zwarte lijn vormt; de kleinere 
bovenhelft dezer vleugels is grauw, de grootere onderhelft heeft 
de kleur der bovenvleugels. Overigens zijn onder- en boven- 
_ vleugels vrij wel aan elkander gelijk. De franje is lichtgrijs. 
De ondervlakte der vleugels is grauw met vele zwarte stippen 
en aan den achtterrand eenigszins bruin bestoven. De dijen en 
scheenen zijn zeer bedonsd en van de algemeene ligchaams- 
kleur; de tarsen zijn onbedonsd en zwartachtig. 

Het verschil tusschen den mannelijken en vrouwelijken vlinder 
bestaat hierin, dat het mannetjen kleiner is, terwijl zijn achter- 
lijf gepluimd eindigt en op den rug een weinig rood bestoven is. 
Ook de vleugelpunt der bovenvleugels is een weinig rood be- 
stoven en bepaald rozenrood gekleurd is de binnenrand der 
voorvleugels, vooral onder den dwarsband. Deze roode teeke- 
ning is bij de mannetjens zeer geprononceerd. 

De lengte van het mannetjen is 15 millim., van het wijfjen 
20 millim.; de vlucht is ongeveer d 35 millim., 2 55 millim. 

De eijeren zijn lang met afgeronde uiteinden en hoog geel 
van kleur; zij worden bij kleine hoopjens, van drie tot acht, 
aan elkander gekleefd. 

De eerste toestanden dezer soort waren reeds aan Curtis 
bekend en hij heeft die afgebeeld en beschreven, de vlinder 
bleef hem echter onbekend en daarom heeft hij de soort niet 
benoemd. Het opstel van Curtis is mij echter niet toegankelijk 
en bleef mij onbekend; de mededeeling er over dank ik aan 
Prof. Burmeister. 

Ik meende daarom reden te hebben de soort naar den ver- 
dienstelijken zooloog Curtis te benoemen. 


Buenos- Aires 1872. 


RN rs 


Verklaring der afbeeldingen. 


De voedselplant der rups. 

Het spinsel. 

De rups. 

Het voorste gedeelte van de rups, vergroot. 

De kop der rups van de rugzijde gezien, vergroot. 
De pop. 

De oorachtige aanhangsels op den kop der pop, zeer 
vergroot. 

Staarteinde der pop, zeer vergroot. 

Een ei, vergroot. 

De vlinder 9 (a. afmeting). 

De vlinder & (b. afmeting). 


MICROLEPIDOPTERA, 


is OF Shi {1 DSi SD JOVD) Son 894 1:9 
NIEUW VOOR DE FAUNA VAN NEDERLAND, 
SSU „DEAD DOOL IBF _- 

MEDEGEDEELD DOOR DE HEEREN 


DE GRAAF eù SNELLEN. 


De vroegere aanvullingen van de list in de Bouwstoffen 
vindt men in dit Tijdschrift, deel 8; bl. 36 en serie 2, deel 1, 
bl. 42; deel 3, bl. 49; deel 4; bl. 203; deél 5, bl. 218; 
deel 6; bl. 232 en deel 8, bl. 26 en 231. 


PYRALIDINEN: 


Diàsemia litteratá Scopoli. — Literata von Heine- 
mann; Zünsler; p. 98. — Litteralis Hübú: fig. 86. 


Noord-Brabant: Mr. Herman, Albarda heeft 8 Junij 1873 in 
het Ulvenhoutsche bosch bij Breda een exemplaar dezer soort 
gevängen. 


Aep 


1311132 


Zuid-Holland: In September 1872 heb ik bij den Haag eenige 
rupsen dezer soort tusschen plat op elkander gesponnen blade- 
ren van Populus tremula gevonden, waarvan 16 en 27 Junij 
1873 twee scherpgeteekende vlinders zijn voortgekomen. De 
rups is grauw bruin (Snellen). 

15 


226 MICROLEPIDOPTER A, 


Gymnancyla canella W.V. — v. Heinem. Zünsler, 
p. 161, — Buckler, Entom. Monthly Mag. VIII, p. 163 
(de rups). | 


Zuid-Holland: In September 1872 heb ik bij Scheveningen 
een aantal rupsen dezer soort in de stengels van eene Sa/sola 
gevonden, die nog in diezelfde maand vrij diep in het zand 
verpopten en in Julij 1874 ten deele vlinders opleverden, ter- 
wijl enkele poppen, ofschoon levend, niet uitkwamen en dus 
wel ten tweeden male zullen overwinteren. G. canella is ook 
in Julij 1873 door den heer de Graaf gevangen bij het Pavil- 
joen te Scheveningen, alwaar een menigte exemplaren bij het 
vallen van den avond rondvlogen, die zich nu en dan tegen 
het rasterwerk plaatsten, waarmede het terrein aan de zuidzijde 
is afgesloten. 

Tot in 1852 zijn onder den naam Canella twee sterk op 
elkander gelijkende, doch inderdaad goed te onderscheiden 
soorten verward. Lederer heeft toen eene der twee generiek 
en specifiek gescheiden en als Spermatophthora Hormgù bekend 
gemaakt. Bij v. Heinemann zijn beide species goed onderschei- 
den, doch het komt mij voor dat Zeller (Isis 1848, p. 745) 
ze vermeugt. Canella Hübn. fig. 289, eene zeer grove figuur, 
schijnt mij toe Hormgù Led. voor te stellen (Snellen). 


TORTRICINEN. 


Lobesia littoralis Curtis. — Wilkinson, Brit. Tort. 
p. 272. 


Noord-Brabant: Bergen-op-Zoom 14 Junij 1873 (Heylaerts). 

De door mij geziene exemplaren van den heer Heylaerts, 
twee mannetjes, wijken door hunne grijsachtig okergele grond- 
kleur met minder donkerder teekening zeer af van vier Engel- 
sche voorwerpen in mijne collectie, waardoor Wilkinson’s op- 
gaven omtrent het sterk varieeren dezer soort bevestigd worden. 
Lob. litoralis schijnt, zoo als de naam ook aanduidt, een kust- 
bewoner te zijn. Wilkinson zegt dat de rups op Statice armeria 
leeft. In de Flora van Nederland vind ik opgeteekend dat 


MICROLEPIDOPTER À. 221 


onze beide inlandsche soorten van het geslacht Statice bij uit- 
sluiting groeïjen aan zeedijken, op schorren en zilten zandgrond. 
Volgens de laatste editie van Staudinger’s en Wocke’s Catalogus 
komt de soort in Spanje en Engeland voor. Waarschijnlijk 
komt het mij voor dat ook Lobesia porrectana Zell. uit Corsica, 
Sardinië en Sicilië dezelfde soort is. Lobesia Indusiana Zell. is 
mede, zoo niet dezelfde species (de witte ondervleugels schijnen 
verschil aan te duiden), dan toch eene zeer na verwante (Snellen). 


Grapholitha conicolana Heylaerts, nov. spec. Tijd- 
schrift voor Entomologie, Jaargang 1873—74, bl. 212. PL 12. 


Noord-Brabant. Zie verder t. a. p. 


TINEINEN. 


Tinea angustipennis Herr.-Schaeff. System. Bearb. 
V. p. 73. Tin. fig. 601. — v. Heinem. Motten, p. 52. — 
Staudinger, Berl. Ent. Zeitschr. 1810, p. 288 (nog eens 
als nov. spec. beschreven !). 


Gelderland: Arnhem, 13 Augustus 1873, een wijfje bij 
Prunus spinosa (van Medenbach de Rooy Jr.). 

Naar dit exemplaar te oordeelen is het voorrandsvlekje bij 
de punt, en zijn de gele vlekken der franje op Herr.-Schaeffer’s 
afbeelding te sterk uitgedrukt. 


Nemotois minimellus W. V. — Zeller, Linn. Ent. 
VII. p. 76. — Herr.-Schaeff. Syst. Bearb. V. p. 99, Tin. 
fig. 235. — Staint. Nat. Hist. Tin. XIII (1873). p. 229. 
pl. 5. fig. 3. 


Noord-Brabant: Breda, 30 Julij (Heylaerts). Komt ook “fh 
Limburg voor. 


Nemotois cupriacellus Hübn. fig. 445. — Zell. 
Linn. Entomol. VIII. p. 57. 


Gelderland: Arnhem, 30 Julij 1873, een wijfje (van Medenbach 
de Rooy Jr). — Noord-Brabant: Breda, 4 Augustus eenige 
exemplaren op bloemen van Tanacetum vulgare (Heylaerts). 


228 MICROLEPIDOPTERA. 


Gelechia atrella Haworth. — v. Heinemann, Motten 
p. 309. 


Gelderland: Arnhem, 19 Julij 1873, een exemplaar (van 
Medemb. de Rooy Jr.). 

De rups leeft volgens Stainton in Mei in den stengel van 
Hypericum. Zäe Entomol. Monthly Magazine, VI. p. 36. 


Gracilaria Simploniella Fisch. v. Rösl. Abbildun- 
gen, p. 197. pl. 70. fig. 3. — Zeller, Linn. Entomol. IT. 
p. 345. 


Noord-Brabant: Breda, 20 Julij 1873, een exemplaar uit 
eiken hakhout geklopt (Heylaerts). 

Deze zeldzame Gracilaria was tot dus verre alleen in het 
kanton Wallis (Zwitserland) en in België gevonden. 


Elachista pullicomella Zeller. — Herr.-Schaeffer, 
Syst. Bearb. V. p. 805, Tin. fig. 947. — Frey, Linn. 
Entomol. XIII. p. 248. — Furvicomella Herr.-Schaeffer. 
fig. 945. 

Gelderland: Arnhem, 20 Junij 1873 verscheidene exemplaren 

tegen een raster zittende gevouden (v. Medenb. de Rooy Jr). 


Lithocolletis Betulae Zeller, Isis 1839, p. 217; 
Linn. Entomol. I. p. 222. fig. 24. — Herr.-Schaeff. Syst. 
Bearb. Tin. fig. 744 en 780; Betulella p. 330. 


Gelderland: Arnhem, 18 Mei 1873, een exemplaar op berk 
(v. Medenb. de Rooy Jr.). 

De vraag onbeslist latende of Betulae al dan niet specifiek 
verschilt van Lith. Corylifoliella Haw. constateer ik alleen, dat 
de kenmerken, die de aangehaalde schrijvers bij Lith. Betulae 
Stellen, op het exemplaar van den heer de Rooy aanwezig zijn 
(Snellen). 


Maart 1874. 


SUR DEUX NOUVELLES ESPÈCES DE 
TRICHOPTERES D'EUROPE, 


PAR 


M. HERMAN ALBARDA. 


1. NYCTIOPHYLAX STAGNALIS, 


N. antennis testaceis, late fusco-annulatis; articulis basali et 
secundo fuscis. Capite palpis et mesothoracis parte anteriori 
lestaceo-pilosis. Alis anterioribus griseo-ochraceis, pallide 
aureo-pilosis, maculis dilute griseo-fuscis, in fascias indistinctas 
confluentibus, adspersis ; venis fuscis; ciliis concoloribus. 
Alis posterioribus fumatis. Abdomine nigro-fusco. Pedibus tes- 
laceis; coxis et femoribus fusco tinctis. 

Exp. al. 14—16 mm. 

Habitat in BATAVIA, prope Leovardiam, in uliginosis. 


Antennes testacées, largement anneléés dé brun foncé; leurs 
deux premiers articles entiérément bruñs. Tête, palpes et la 
partie antérieure du mésothorax bruns, couverts de poils testa- 
cés. Ailes antérieures d’un jaune d’ocre un peu grisätre, cou- 
vertes de poils fins d’un fauve doré trés-pale et aspergées de 
taches grisâtres, qui sont plus grandes vers les marges, sur- 
tout vers la postérieure, et qui en se réunissant tendent à for- 
mer sur la seconde moitié de l’aile deux ou trois bandes trans- 
versales irrégulières et parfois indistinctes; nervures fines, mais 
bien visibles, brunes; franges de la couleur des ailes; une 
petite tache blanche et transparente au thyridium et à l’arculus. 
Ailes postérieures d’un gris de fumée avec les franges plus 
claires, surtout vers l’extrimité de l’aile; nervures brunatres ; 


230 SUR DEUX NOUVELLES ESPÈCES DE TRICHOPTÈRES D EUROPE. 


la sous-costale et le radius munis de poils d'un jaune d’ocre; 
la nervule transversale, qui réunit le rameau subdiscoïdal au 
cubitus, blanche et transparente. 

Mésothorax, métathorax et abdomen d’un brun foncé et cou- 
verts de quelques poils testacés. Pattes avec leurs éperons 
fauves; tarses des antérieures un peu obscurcis; hauches et 
fémurs bruns, à l’exception de leurs extrêmités, qui restent 
fauves. 

Les organes génitaux extérieurs du mâle sont jaunâtres et 
ont, vus de face, beaucoup d’analogie avec ceux de Cyrnus 
flavidus McLach. 

Le segment terminal de l’abdomen est un peu prolongé et 
couvre en partie les appendices supérieurs, qui sont petits et 
arrondis. Les appendices intermédiaires manquent. Les infé- 
rieurs sont grands, proéminents, obtus, recourbés en haut. 
Au-dessus d’eux se trouve une petite pièce triangulaire, qui 
couvre probablement le pénis. 

La femelle a les tibias et tarses intermédiaires dilatés. Le 
dernier segment de son abdomen porte deux valvules, couvertes 
de poils jaunes, au-dessous desquelles se trouve encore une 
petite pièce tuberculeuse, peu saillante. 

J'ai pris cet insecte un mois de mai, en frappant les roseaux 
et les pieds secs de Typha, qui se trouvent dans un petit ma- 
rais près de Leeuwarde. 

Il est très-alerte et a le vol si irrégulier et si rapide, qu'on 
a de la peine à l’attraper au filet. Sa physionomie est celle 
d'un Polycentropus du groupe de picicornis Steph., mais la 
réticulation des ailes l'en éloigne suffisamment. 

Le genre Nyctiophylax a été établi par M. Brauer, en 1866, 
dans son travail sur les Névroptères recueillis pendant le voyage 
de la frégate Novara, en faveur d’une seule espèce de Shanghai, 
nommée par lui sinensis. Il est intermédiaire entre Polycentro- 
pus et Cyrnus. Dans les ailes antérieures, il n’y a que quatre 
fourches apicales, le ramule supérieur du rameau discoidal 
étant simple. Cette disposition est analogue à celle qu’on trouve 
dans le genre Cyrnus, mais celui-ci a la cellule discoïdale 


SUR DEUX NOUVELLES ESPÈCES ‘DE TRICHOPTÈRES D EUROPE. 231 


des postérieures ouverte, tandis qu’elle est fermée dans Nyctio- 
phylax, comme dans le dernier groupe de Polycentropus. On 
doit ajouter à la description des caractères du genre, qu'a 
donnée M. Brauer, que l’abdomen a de chaque côté un petit 
filament : caractère que possèdent probablement tous les genres 
voisins de Polycentropus. 

Vu la localité où j'ai pris l’insecte parfait, qui rend probable 
que sa larve vit dans les eaux stagnantes, je lui ai donné le 
nom de Stagnalis, 


2. LEPTOCERUS RIPARIUS. 


L. antennis totis fusco alboque annulatis; articulis basali et 
secundo, capite, palpis et mesothoracis parte anteriore testa- 
ceis, albo-pilosis. Alis anlerioribus dilute ochraceis griseo- 
pilosis, apicem versus et pone anastomosin obscurioribus ; 
cils concoloribus; venis saturate ochraceis. Alis posterioribus 
albidis, iridicoloribus, tenuiter griseo-pilosis; cılus dilute 
canis, apicalibus testaceis. Abdomine dilute migro-virescente. 
Pedibus testaceis ; tarsis anterioribus fusco maculatis. 

Exp. al. 3 19, 9 13—16 mm. 

Habitat in BATAVIA ef in GERMANIA, in ripis fluminum. 


Antennes annelées de brun et de blanc jusqu'au bout. Leur 
premier article, ainsi que la téte, les palpes et la partie anté- 
rieure du mesothorax, d’un jaune testacé roussâtre et couverts 
de poils blancs. Le reste du mésothorax et le métathorax de 
la même couleur, mais glabres. 

Ailes antérieures ayant la membrane d’un ochracé un peu 
roussâtre mais très-pale et couverte de poils grisâtres, qui sont 
rares sur le disque, mais qui en s’accumulant produisent une 
teinte plus foncée vers l’extrèmité et près de l’anastomose; 
nervures un peu plus foncées, bien visibles, un peu saillantes; 
franges de la couleur du bout de l'aile. 

Ailes postérieures blanches, irisées, couvertes de poils fins 
srisätres, leurs franges faiblement teintes de grisâtre, à l'ex- 
ception de celles du bout de l’aile, qui sont testacées. 


232 SUR DEUX NOUVELLES ESPÈCES DE TRICHOPTÈRES D EUROPE. 


Abdomen d’un vert grisâtré en dessus et d’un jaune testacé, 
en-dessous. Pieds dun testacé pale avec les tarses antérieurs 
et intermédiaires faiblement tachés de brun. 

Le segment terminal de l’abdomen du mâle a en-dessus un 
prolongement triangulaire. Les appendices anals sont analogues 
à ceux de L. dissimilis Steph. mais néanmoins bien distinctes. 
Les inférieurs ont, comme chez les espèces voisines, la forme 
de crochets, dont la pointe est recourbée en dedans et sont 
munis de longs cils Ce qui les distingue, c’est qu'ils ont à 
leur extrêmité deux ou trois dents assez fortes et quelquefois 
encore quelques dents semblables en-dessous. 

Pour le reste des appendices je me borne à renvoyer le lecteur 
aux figures, que j'ai copiées d'après un dessin exact fait par 
M. Mac Lachlan au moyen d’une Camera lucida, Vexplication 
des diverses parties ne pouvant être faite avec précision avant 
que les appendices de toutes les espèces de ce genre ne soient 
étudiés. 

La femelle est ordinairement de beaucoup plus petite. Elle a 
les ailes antérieures un peu plus foncées, les inférieures un 
peu plus grisâtres et abdomen d'un vert vif. Ses pattes sont 
d'un testacé plus foncé et ses tarses sont tous faiblement mar- 
qués de brun. 

Le segment terminal de son abdomen a en-dessus un pro- 
longement triangulaire beaucoup moindre que celui du mâle, 
au-dessous duquel se trouve une profubérance, qui porte deux 
appendices digitiformes larges, un peu courbés en-dedans. Entre 
ces derniers on aperçoit encore une petite pièce triangulaire. 
Ces organes sont d’un jaune testacé. 

Ceste espèce a été prise dans les Pays-Bas à Arnheim, aux 
mois de Juillet et de Septembre, par M. Medenbach de Rooy, 
fils, et à Rotterdam, par M. Fransen. M. Snellen la prit à Bonn 
en Juillet et j'ai trouvé moi même une femelle à Rudesheim, 
en Août. 

J'ai long-temps hésité de la publier comme nouvelle. La ques- 
tion si une espèce de Trichoptère est nouvelle pour la science 
ou déjà décrite, est souvent, à défaut d'exemplaires typiques , 


SUR DEUX NOUVELLES ESPÈCES DE TRICHOPTÈRES D EUROPE. 233 


trés-difficile à résoudre, par le fait que la plupart des auteurs 
se sont bornés à indiquer les couleurs, sans donner une des- 
cription détaillée ou une bonne figure des appendices anals, 
qui seuls peuvent servir à séparer sûrement les espèces voisines. 
. M. Pictet a décrit un Leptocéride nommé par lui Mystacides 
aureus et M. Kolenati a appliqué ce même nom à une espèce 
évidemment différente, quoique voisine. À en juger d’après les 
descriptions, ces deux espèces ont beaucoup de ressemblance 
avec la mienne. Celle de M. Pictet a été long-temps dubieuse. 
On présumait que c'était le mâle de Leptocerus dissimilis Steph., 
comme sa Mystacides uniguttata en est la femelle. 

Or M. Mae Lachlan, qui inclinait aussi pour cette opinion, 
me fit savoir récemment qu'il possède un mâle de Zurich, qui 
répond parfaitement à la description de M. Pictet et dont les 
ailes antérieures sont plus larges et plus courtes et sont couver- 
tes d’un duvet serré d’un beau jaune; tandis que les inférieures 
sont d'un gris de fumée et sont fortement irisées. De plus 
jai pu me convaincre, par un dessin qu'il eut la complaisance 
de me communiquer, que les appendices anals différent aussi 
de ceux de L. dissimilis et également de ceux de mon espèce. 

Restait done à savoir si M. Kolenati n'avait pas eu mon 
espèce sous les yeux, lorsqu'il décrivit son M. aureus. Il est 
vrai que les termes: margine suturali ad arculum stranuneo-piloso 
ne l’indiquent pas, mais en revanche les mots: tegminibus tes- 
iaceis, dense aureo-pilosis sy adaptent très-bien. De plus cet 
auteur, tout en citant comme synonyme Leptocerus aureus Steph. , 
qui est sans contredit L. dissimilis Steph., nomme son espèce 
M. aureus Pict. Il était done possible que deux espèces voisines 
eussent été entremelées par lui. | 

Pour élucider ce point autant que possible, j'ai prié M. le 
docteur Stein de vouloir confronter une couple d'exemplaires de 
mon espèce, que je lui avais communiquée, aux types de M, 
aureus Kol, conservés au musée royal de Berlin. Je dois à 
Fobligeance de ce Névroptéologue d’avoir acquis la certitude que 
les deux espèces sont réellement distinctes. Les exemplaires de 
M. Kolenati, qui proviennent de St. Petersbourg, sont d’une 


234 SUR DEUX NOUVELLES ESPÈCES DE TRICHOPTÈRES D EUROPE. 


taille un peu plus forte, ont les ailes antérieures brunâtres 
(braun) avec une tache blanche distincte à l'arculus et ont les 
tarses plus distinctement annelés de brun. 

Ceci me semble prouver suffisamment, non seulement que 
“mon espèce est une autre que Mystacides aureus Pict. et que 
l'espèce décrite sous le même nom par M. Kolenati, mais en- 
core que M. Mac Lachlan a très-bien vu en considérant celle- 
ci comme identique avec Leptocerus dissimilis Steph. 


Leeuwarden, Février 1874. 


Explication de la planche. 


Fig. 1. Nyctiophylax stagnalis, mâle. 


» 2. Grandeur naturelle. 

» 3. Appendices anals, vus de face. 

„ 4 Les mêmes, vus de côté. 

» ©. Palpe. 

» 6. ‚Retieulation des ailes. 

» 4 Bout de l’abdomen de la femelle vu de côté. 

n 8. Leptocerus riparius, mâle. 

„ 9. Grandeur naturelle. 

» 10. Leptocerus riparius, femelle. 

„ 11. Grandeur naturelle, 

„ 12. Appendices anals du mâle, vus de face. 

„ 13. Les mêmes, vus de côté. 

„ 14. La partie terminale d’un appendice inférieur, beaucoup 
grossie. 

„ 15. Bout de l'abdomen de la femelle, vu de face. 

» 16. Le même, vu de dessous. 

» 17. Le même, vu de côté. 


A J Wendel fac. & sculps. 
1 Sabulodes Arenularia m 2Sab. Glaucularia m. 3. Oxydia Hypenariata m.40x.Hypopyrata mn. 
_ 5. Apicia Prostypatam. 6. Ap. Phibalaria m. 7. Ap Plebejata m. 8.Epione Bogotata m. 


9. Perusia Sulphurata m. 10. Per Tenerata m. 


BA?” 
UR 
dr 


I: DRS 
a 


AJ. Wendel Fec. & sculps. 


1. Perusia Citrinatam. 2. Tetracis Brantsiata m. 3Azelina Nolckeniata m. 4. Az. Caninata Guenée . 
5. Ddontopera Bistonaria m. 6, Crocallis Tropicaria m. 7. Boarmia Muscinaria m. 


8.Boa. Fuscolimbaria m. 9.Boa.Elongaria m. 


PLS. 


AJ Wendel fec.& sculps. 


_1-Boarmia Odysiata m. 2 Boa. Agnataria m. 3.Racheospila leucoceraria m. 4. Rach.rufidorsaria m. 


>. Palyas prospectata m. 6 Ophthalmophora Lyonetaria m7 Zonosoma conspicillaria m. 8. Lon. olivaria m. 


9. Cambo gia heliadaria Guenee. 10. Camb. adimaria m.11. Camb. sagittaria m. 12.Camb.Hyriata m. 


AJ Wendel fec.& sculps. 


1 Asthena subcrocearia m. 2.Asth.relaxatam. 3.Acidalia thalassmata m. 4 Acid. computaria m. 


9. Acid. chlorosata m. 6. Acid. convictorata m. 7 Acid collustrata m.8. Acid. leuculata m. 


8. Acid perlimbata m. 10 Acid. subnictata m. {l Falcino des Gonodontaria m. 
We! 


PL 5. 


| A.J Wendel fec.& sculps. | 


1 Falcinodes sug gillaria m. 2.Erosia ochodontaria m. 3.Er. nigrocapitata m. 4. Er. pauxillafa m. 
DS Corycia micantariam. 6. Cor. circumvallaria m. 7. Macaria divergentata m. 8 Mac. adrasata m. 


9. Cyclomia endotrichiata m. 10. Eupithecia rubigata m. 11.Eup.indefinata m. 


all 


LG. 


A.J Wendel fec. & sculps. 
1Eupithecia vermiculata m. 2 Rhopalodes patrata m. 3 Scordylia Hippomenata m. 4 Scord fluminata m. 
5 Scord. dispilata m. 6 Scord monospilata m. 7 Scord. ambiguata m. 8 Scord. chrysopterata m. 
9 Phibalapteryx lutulentata m. 10 Phib. effluata m. 


AA 


A J Wendel fec.& sculps. 
1 Scotosia cunctata m. 2 Scot. pallivittatam. 3 Cidaria circumcidata 2m. 4 Cid. Emmelesiata m. 
5 Cid morbosata m. 6 Psaliodes ocreata m. 7 Opisogonia Herrichiata m. 8 Eubolia fulgurata m. 


9 Eubol. momaria m. 10 Melanoptilon Emplo ciaria m. 11 Mel. suavaria m. 


FSI TEEN 


Ù 


Peal 


a 


EES. 


e 


vdW. Fec. AJW. sculps 
1.Colpodia pallidula. 2,3. Catocha crassitarsis. 4 Exechia rufithorax. 5.Ex.Schummeh. 
6,7.Brachycampta ruficauda. 8. Mycetophila sordida. 9. Tanytarsus sordens. 


) 10.Tanypus guttipermis. 11. Eutonia barbipes. 1°. Poecilo stola angustipennis. 


rie 
RN 


oi 


RTE 
avi 


STO 
vi 


AN 

nu en cog 
RES YP OE bg 
TI 
2 en 


PI. 9. 


HWI fc. i Locale 
Varia entomolo Sic a. i 


ELIO) 


Ss 


= 
S = 


; 
i 
| 
x 


H. WJ? Fec. È A AJW. sculps. 
Varia entomologica. 


al, sul, 


AJ.W sculps. 


Hymenoptera van Neder - Guinea. 


S.v.V. fec. 


Al AL 


ND 
Sie 


ZU 


Uh 


EST 
ER 


2 


vL.fec. 


SvVfec. > È Lith.v. Kuhn & de Bruyn Jannette, Rott” 
Grapholitha conicolana, Heyl. 


> 
re 
ar 
a 
I 


P1.13. 


AJMW. sculps. 


Mamillo Curtisea, Weyenb. 


PI. 14. 


H.Alb.fec. 3 4 i AJW. sculps 
Nouv. espèces de Trichopteres. 


Pa 


ns à 
LT 


Fa CN 
RS 
RA 


AN 
BALEN 


DIGEST OF THE 


N 


LIBRARY REGULATIONS. 


No book shall be taken a, the /Library without the 


d of the Librarian. ff: A 
5 d to retdin more than five vol- 
ulöss/ by/ special vote of the 
Council. { 
Books may be 


without renewal, and 
twice. Va; 
A fine of five 
returned within/the time spe 
The Librarjfin may demand Ah 
expiration of ten days from 
nl ooks, so desig 


Library without special permission. 

All books must be réturned at least two weeks previous 
to the Annual Meeting? 

Each member is pêsponsible for all injury or loss of books 


charged to his narpe.