[Quaestiones quaedam Aristophaneae] [microform]

m^--

$"^4^^ :-^1^':'.^:J^~^--\t^^^^^K-^i^v-^^^^^ . •:•>.- >'^; ■;...•.■■> .^/.-./--^^^

%s^d?^*..^::::^ih.'\-.r-:x^<^'^^c- : V^-y:':-.'.'^^^^ ■■-- '■> ..-', ■•■. -••■\^^ , • .y\ • .■

«;^'. ■-'...■'- 2:;' -.5 ■-•*:■.•«-■■-.•-■ V-. ,'• ■^■'C^>'*..v-' ■-^■-•', ■•*■.■.'.■*..■»•.. ■ , ■ . - ■,'-■.■■••. , ■ . •..'".''*

^-v''':^";^ 'rf i-?'-4-^-i^"i,':^"^^-i^-/^^^ -l'^"'^'.''" .-■ ;-• A •i-^: • ■.'. -:'■.■ - • ■■' '■ : ■^-.■■. : ':. - ' .-. ', :\-v«

i?i<V'^<V->-^V-*'''f:^.'A- .;^:-'c^:c.-v>^.«.i-v-^-. ;;■:'.■%■"-■■.•■ ^••-•.^v;.:^ •-'*:: -^ •;■■>:• • •■ -^^ ,. . •- • ■■"•■■ ■■.'.■j{

'■^:^??^-' '^-^^^''''^'•^■•■^•-■^ "r^.' • ■ .".^ :? ..■.^^ ■• "_ .; ^"' : "• .^^■';^

f ^^^^^^^•-•,v.^.-^V-yfi*?;&^e:^f^-^'^^^^^^^^^ ,-:-....■ ■,• ■":^-'^"' • ^^ ^- •--• :c.

?^;>^-^'^S^-,^ i^V-.^^-j^ ^ v"-:V-.>a-:.;;;^.^^ ;•:-■-:-•••• '/y^-- .:-'- :■..- ■ ■. ■■;
^5C^>^:C^-^V.%e:<5^t'^"-^^'^^?'^-- '^^^ ■■- ■■"■':- ■-■

^^■^^•'■v.*.*? il.". .-..r^..v s-..*;^:' .•-•?"•.--. •■ ^.'S^ '--■.'-.-•:..■ ."■^ . ••-■, •- - ■;• ■ J;- . --,.

■•■ '«*jWiMlP«K»iSp«gfc''::

-s:^..::-;^.'>Sii..;^:> 'v ■:'^.;.':^-**it>:jfti ^.■^.fef^;ij"-'': -tiSv-;'^v--::*'rPp';^^.^i

■^ ^?

:'.*5^.

., ...'-^■ir'-.. •^•' .- .. ,: ,>:...- i.-.:^..'-'- >•::• -: ' . ■ »>"#*^ — •j-.^^-v--:

:*

«%XP-";'- •?■'■■'

INDEX

LECTIONVM

QVAE
AVSPICnS REGIS AVGVSTISSIMI

GVILELMI SECVNDI

DIPBRATORIS GEEMAinCI

IN

VNIVERSITATE LITTERARIA

FRIDERICA GVILELMA

PER SEMESTRE AESTIVVM

A D. XVI. M. APRILIS VSQVE AD D. XV. M. AVGVSTI A. MDCCCXCVm

HABBBVNTVR.

.p^*^ ^ ■ ^--^ ^ -" ^- '^ ' ■■ ' ^ ^''^' "'■"■'■ '■■ ■

BEROLINI f

mPBBSSIT aVSTATVS BCHADB (OTTO FRAMCKE).

, ■ ^."- V" ■• . .

■J

INDEX

LECTIONVM

^SV' ■■'■'■:-' ''^" ' ' ''^'.■.'■■•: ."

V' : AVSPICnS REGIS AVGVSTISSIMI

GVILELMI SECVNDI

niPBRATORIS GBEMAMICI

□I

VNIVERSITATE LITTERARIA

f FRIDERICA GVILELMA

PBR SEaUESTRE AESTIVVM

. ^ ;■•■■■-"'" t, ■, •■ . ■. .,. i^'-.-,'*- ■■:¥ - '■■**' . '-s. ■* ■ , ■ ■ .

■-':, ;■. .• - ■ ■. , ■■ :.'•'■■■. '.■■.'■W: ., ,■'. ..', _ ■ ,■,

A D. XVI. M. APRILIS VSQVE AD D. XV. M. AV6VSTI A. MDCCCXCVffl

■ '■--■V^:f:i:V' ■;:..'■■■..'■.■ ■ HABKBVNTVR;

i^^^-^'^ e-t<-^^^^ <L^-^!U^-i

BEROLINI §

mPRBSSIT OVSTATVS 8CHADB (OTTO FRAHCXB).

«^sM^sr?^?^?!^:- -fsrr

VNIVERSITATIS LITTERARIAE

FRIDERICAE GVILELUAE

RECTOR ET SENATVS.

V^qttpQt.ioppfi q^iiftm^f^"' AriatnphfinAfta AirnftPtniftTK^i caasa colligimus, non graves admO'
dum, sed quibus quamTis ievioribas tamen hoc fortasse ostendi possit, quid agendum sit
in hoc genere ut aliqnid argumentandi vi efficiatur. Et boc esse utile censemus iis si qai
ad haec studia incumbunt, a principio sibi persuadere non meram libidinem regnare in
his rebus, sed rationibus et causarum momentis probari et reprobari oportere ut certi
qnid constituatur. Disseremus autem primam de versibus nonnuUis Equitam vulgo non
recte scriptis aut parum prospere interpretatis. Eam &bulam a. MDCCCLXIX Adolphas
Velsenus a se emendatam et locupletissimo apparatu critico instractam ediderat; cuins
libellam, pridem divenditis exemplaribus, naper demum Gonradi Zacheri laadabile
consilium instaurandum curavit. Qui cum in adnotatione Yelseni, quam duplicem ser-
vavit, nonnulla removeret, alia suppleret, tum poetae verba ita descripsit, nt in maltis
a Velseno matatis pristinam scriptaram restitneret, sed et ipse non pauca suo periculo
aut aliorum ezemplo corrigeret, plura ctiam cruce critica adhibita in suspicionem yitii
vocaret. Quam recognitionem non indiligenter nec sine eruditione factam qai accuratius
pertractaverit, id quidem fatebitar, in hac quoque comoedia accidisse, qaod in multis
veterum libris, ut eo verior sit eorum conformatio, quo propius a testata scriptnra absit,
sed et illad intelliget, non nihil abesse, ut haius comoediae oratio novissimi editoris mana
adornata iam eam in omnibus speciem induerit, in qua facile acquiescas ac frui poetae
lepore nullis scrupulis aut salebris impeditus possis. Ad eam igitar stabiliendam expli-
candamve aliquid si possamus conferemus.

I Initium agendi facimas a principio comoediae. Inde a v. 11 haec habetZacheri
liber cam Velseno ac plerisque.

1«

■•«;:;'■

11 AH. tI tuvvqofu-y aXXwg; oi>x ixQ^ C^rerf ttva
awttjQiav vmv, aXXa (t^ xXcistv in;
JV/. rig ovv ydvotr' av; JH. Xiye av. ffi. av ftiv ovv ftot Xdys,

14 Iva ju^ yM%w(Mu. JB. fta tbv '^niiXXu 'yti fiiv ov.

16 iv/. nrtu; av av /tot Ai$£ia$ d(/,i xQV Xiyeiv;

15 JB. aXX' elni &aQQ<5v, eha nayui aoi (fqdaw.

17 JV/. aXX ovx evt /tot to ^Qine.

De his versibus Hermannas Sauppias olim disputavit in epistola critica ad Godofredum
Hermannam data; quae nunc legi possont in opusculorum Sauppianorom corpore Con-
radi Trieberi pietate condito et composito p. 152. Et ordinem quidem versuum 16
et 15 a Sauppio constitatum Zacherus retinuit, ipsa sententia utramque manifestam
faciente, tam versus 15 et 17

aXX' eini d^uQqAv

aXX' ovtc evt fiot to d^Qirte
ee nollo intervallo excepisse, quam v. 16 niig av av (tot XH^etag mediam inter illos
locam habere non potuisse; et hnnc saperioribus adnecti postea docebitur. In ceteris
vero Zacherus a Sauppii sententia longius discessit, Bergkii Beeriique rationibus pro-
batis, in quibas sunt quae nobis valde improbabilia videntur, velut illud primum,
quod Demostheni , cuius ne in libris quidem sunt, haec de versa 14 /ua tov ^AnoXXt»
'yti ftiv ov*) adscribuntur, quae eam vim denegandi habent, ut vix apte in Demo-
sthenis nataram animosiorem quadrare dicas; non minas hoc alterum, qaod quae sunt
in versu 13 sq. av (liv ovv (lot Xiye, Iva (t^ (tdx<o(tat, quibus Niciae nomen prae-
figunt item praeter libros**), in unius sententiae ambitum coire volunt. Qui enim,
qaod iussae est ipse, Xiye ati, regerit in alterum, aii (tiv ow (tot Xiye, h. e. 'immo tu
mihi dicas', non videbitur satis commode adiicere Iva (t^ (tdx<o(tai; nam (tdxetat
h. e. altercatur; qua vi verbum et in hoc versu ponitur et alibi, velut Plnt. 1076 iyti
neql tavt^g ov (taxov(ial aoi, Eccles. 621, nec diversum est v. 339 tisqI zov nQoteQog
slmTv Sia(taxovittti, de quo suo loco dicetur. Qui vero his ita iunctis Niciae prae-
toris ignaviam proeliari recusantis denotari statuunt, nimis levi indicio se duci pa-

*) Cf. 1041 tavi' <Ucd-' o n Xiyn; JBM. fta rw 'AnoUjo 'ym fiiv ov, et sic saepins, nnmquain
sine vi, velnt Av. 439. 263. Pac. 16. Acbara. 59. Thesm. 269 fta nv "Anolilu) ovx !jv y* fi^ ofioajK.

**) Non hercle mnltnm in hac re librorum anctoritati tribnimns, qni saepe inter se disce-
dnnt et aperte falsa mnlta exhibent, sed tamen si qnando vera tradnnt, ea nltro depravari landa-
bile non est. At plernmqne poeta ipse satia providit, ut consilia sna recte agnosoerentnr, modo
interpretes es seqni vellent. Velnt v. 146, nt hoc ntamnr, nos non dnbitamns qnin nni Demostheni
adscribenda sint

iliiSfHv avTov. aXX' ocfi ngoaegj(tTai
ttianif xajtt &eov ds ayogdv. w ftaxuQU xiX.
qnae Zacherus cnm vnlgo in dnas dividit personas, nt ab aU.' Hi Micias sermonem excipiat, cnm
apertnm sit Demosthenem sibi ipsom boc obiicere: 'qnaeramns enm. Sed qnid qnaerere? en ipse acoe-
dit divinitns.' Cf. San. 1304 ivtyxaiio tk to IvQtov. xaijot ri dfi li^as M nvjov; Eccl. 988 sq. Vels.

•- ^s^^f^iik^^w^ij^vw ■ ■t'"->;.- ■ ■^-^?fT^?;

^"*!.l^j^"^"."-"."

tiuntur. Nam etsi poterat Nicias fortasse ita dicere, 'inTenias tu salatare aliqaid, at
ego ne debeam pugnare', tamen utram hic an alter prias efFerat quod sentit, ad proe-
liandi necessitatem nihil attinet. Yeram si haec tecta Niciae significatio tam con-
staret, quam aliena est, tamen prius verba sao proprio sensu recte componantur ne-
cesse est, id quod yidemus abesse. Itaque in his, etsi nemo probavit, nobis vera visa
est Saappii interpretatio, haec verba Iva /u^ (idxwitat a praegressis separantis in bunc
modum*), ut incitanti Demostbeni av iiiv ovv juot Xiys Nicias respondeat, se velle
dicere ne rixetar: Ivu ft^ fMzx<o/»ai scil. Xil^u. Quem morem loquendi Sauppius con-
firmavit exemplis Platonicis velat de Cratylo iva [i^ (uxx^oftf&aj anodel^ai juot) o 3l4yii»
et in Republica satw Iva aot (t^ dtatpiQwiiat; eaque vis verboram in hoc rizantiam
famaloram sermone eo facilias intelligi poterat, quia verbum (tdxsa&ai ut diximus
non saepius de armis qnam de verbis poni solet. Illud quoqae Sauppias probe in-
tellexit, quae insequuntur verba jua tov 'Anolho 'yio (tiv ov non Demosthenis esse,
cnius ingeniam respuit, sed cni in libris tribauntur, Niciae; iisque tertio loco adhae-
rescere verba Eoripidea ndii av av /uo» XiT^sut^, ab eodem Nicia in saam sententiam
conrersa. Sed nt haec recte statuuntur, ita Sauppius cam et ipse in his inesse putet
qnod Niciae inertiam ludibrio tangat a vera sententia nobis quidem Tidetar deflexisse.
Itaqae nos nostrum interpretandi iter persequimar. Etenim Nicias, posteaquam se
velle dicere quod habeat in mente fassus est, cnm in eo est ut promat, metu cor-
reptus rarsas se negat esse dicturam, (im tov 'AnoXiM 'yw (tiv oi: quae verba falso
accipiuntur, si quis, ut ipse Saappias, ex (idxw(tai repeti posse quod illis addatur putat,
quasi dicat personatas Nicias jud rov 'AnoiXw iyw (tiv ov (laxovfiat. Sed at ad iUa
Iva /u^ (tdxw(uxt ex iassu ai) (tiv ovv juot Xiys cogitabatur li^w, sic ad haec (id tov
'AnokXw 'yw (tiv ov, quae contrariam illis sententiam continent, dicendi Terbnm audi-
endum est jua t. A. iyw (jtiv ov Xi^^w. Denique eodem carsu loqaendi Nicias verba
adnectit ex Earipidis Hippolyto deprompta, nwg av av juoi /U^eta; a/*i XQ^ Xiysiv,
qaae iam apparet nisi huic ioco non accommodata esse. Ut enim Phaedra Enripidea
cupit illa quidem dicere quo malo prematnr, sed cam iam dictura est, Teretur ac
tergiversatnr et malit a nntrice proferri qnod ipsa prodat oportet, sic Nicias alter-
cationis evitandae cansa paratus erat dicere, dein metu impediente hoc a se impe-
trare non potest et magis alternm cupit eloqai, ipse quod sentit. Et ad hanc Ter-
sum praecipue et illam Niciae vacillantem mentis condicionem quam dicimus egregie
applicatur Demosthenis responsnm (15) dXX' slni d-aqqwv, sha xayw aol tpqdaw. Qai
qaod nune Euripideum versam esse non attendit, cum paulo post (v. 18. 19) Niciam
ob Euripidis mentionem factam increpet, nihil est qaod legentem offendat: nam Nicias
quam sententiam suis verbis exprimere poterat, maluit Euripideo versu efferre, qaippe

*) Posse baec nnnm ennntiatnm efficere, ai fiiv oZv ^o» Xiyi, iVa ftii futxiofittt, non negatnr,
conf. Acham. 111 (fQaaov tfioi aaipiSs iva fiti ai fiaifiai, sed hoc nnnc sententia non patitnr; et tva vel
fya fi^ ex cogitato, non posito verbo pendere posse, docet A.v. 356 ovmi ob fuvtif; ET. tv' mio ni-

■■?l'.rT '^

6

in suum mentis statum insigniter facto. Hunc autem cursum sermonis quem esse in
versibus 14 — 17 Tolumas, si recte explicuerimus, apertum est, nihil in his cavillatio-
nis inesse praetorem Niciam carpentis. Etenim ut planias etiam, si fieri potest, di-
camus quod volumus (nam in hoc genere allusionis quam dicunt difficile persuadetur
doctis), tria sunt quae Nicias, alter famaloram, uno tenore sed haesitando et brevi-
calis intervallis promit: primam 'esto: dicam qaod sentio, ne rizer'; dein reformidat
exsequi quod se velle modo dixit; metus enim servilis prohibet ue proferat quod ei
iam inter labra haeret verhum ominosum axnofjtolwfMV (26); denique mavalt alternm
eloqoi, ipse quod voluerat. Haec tria praeclare inter se cohaerent et pingunt animi
motum qui est in Nicia, modo volente, rursus nolente dicere et alterius opem implo-
rante: nam de nulla re alia nisi de dicendo agitur. Atqui quia verba Iva ju^ juax<^~
juai soluta a dicendi notione et per se posita in imperatorem Niciam cadere possunt,
si quis idcirco hanc ambiguitatem lasus causa inferendam statuit, corrumpantur et
distrahuntur quae optime concinnata erant. Et hunc igitur errorem cavendum esse
dicimus, ne particulam ex contextu sermonis eximentes ex ea colligamus, quae con-
textas ipse excladit et vana esse persuadet.

Inde a versu Euripideo ad suam sedem retracto reliqua suapte sponte fluunt
neque inhibentur. Sed nobis ad superiora redeundum est. Etenim Saappius, ut ratio
constaret qaam inde a versu 14 inierat, in prioribus eam descriptionem sermonis et
personarum secutus est quae olim vulgabatur et qaae est ipsa librorum distributio.
11 JH. tt xivvQ6(it-&' a}.i<oi; oinc ixQ^v ^^tftv twa
awvtiQiav v(pv, aXXd (t^ xXdeiv sn;
NI. rig ovv yivon dv; Xiys (Sv. JB. <sv (tiv ovv ftot liye.
Quare de ea re nihil erat quod verba faceret. Sed postea exstitit, sive Beerius sive
Bergkius, qui cum versa 13 qaae anius erant in duas divideret personas, ffi. tlg ovv
yivoii' dv; JH. Xiys av, hoc assecutus est, ut in proximis nihil iam recto talo stare
videretur. Ex illo enim principio manavit ista personarum descriptio, qaam falsam
esse et poetae menti contrariain demonstrare studuimas. Sed semel iacto infelici com-
mento, nemo postea ausus est ab isto errore ad sanam sententiam redire. Quid enim
Demostheni salutem aliquam qaaerendam esse proponenti aptius responderi potuit ab
altero quam t(( ovv yivon' dv; Xiys ffv h. e. ne quis pronomen frustra adiectum esse
dacat 'tu qai modo quaerere salatem iubebas.' Et hoc quod ratio suadet, compro-
bant exempla. Ut enim mittamas toties ad hunc modum formata enuntiata
Tov 6' ovvsx flfidg xavT' sdQaaaV, strti (tot Pac. 210
q}iQ' Idm, av tovtov xi dvo(td^stg; slni (tot Nub. 847
ch di iii ri fiovXsvsi noisTv; Xiy' AlaxvXs Ran. 865 ■

^Ayd&wva nstaat . . ig ■9-sa(to(f6QOtv iX9stv. khj. li dQaaovr'; sljii

(iot Thesmoph. 89
quae innumera sont, plane eandem rationem prae se ferunt haec quae legantur in
Vespis 346

-*'!:"»Mi;*ll-'.*

aXV i» xovTOtv UQtt nvtt aoi l^ijTeTv ttaivijv iTtlvotav,
i;»( at Id&Qtf tavdQog Tovdi xata^ijvai dsvQo nDt^tfc*.
4>/- t(s Sv ovv et^; f^^TeT&' vfteJg, (o? n&v av eyaye nowi^v.
Qaid enim similias esse potest versibus quos disceptamus Equitum? Itaqae, ei »
ift^ ^Vfi^ovli^, inquit Plato, AristopbaDis editoribas auctores simas ut in postemm
hanc sermonis partem ita exprimendam curare velint

11 JH. tI xtvvQOfted'' aXltag; ovx ixQ^v C^rerv nva
auTtiQlav vmv, dXJia /t^ xXdew ht;
Ni. Tlg ovv yivon dv*); Xiye av. JB. av fiiv ovv /uo» Xiye.
14 Jfi. tva (t^ ftdxatftai. — ftd tov 'yinoXXu V« /*^»' <>«'•

16 nmi;' av av fiot Xi^etag dfie XQV i^/^^v;
. ^ ' ' 15 JB. dXl' eini d-aQQwv, eha xdyta aol (pQaaa.

17 ffi. dXX' ov* svt ftot TO &QiTTe,

Atque baec in Sauppii laudes eximii viri dicta sunto. Zacherus Tero quod
ab eodem Sauppio (Opp. 785) emendatum versum 742 in hoc tenore sermonis
741 KJ. ev ydQ not& tov d^ftov. aaa. elni ftot, ri dQciv;
KA. o n; Tov atQttT^yov vnodQaftuv tovs i* /IvXov,
nXevaag ixeTae, Tovg Adxuvag riyayov.
AAA. iyta di TUQmttTuv y' dn' iQyaaTtjQlov
745 itpovTog sTiQOV Ttjv x^^^Q"'*' vcpetXdft^v

spretis quae ante temptata erant omnibas recipiendum duxit, nos, etsi fatemur aliquid
speciosi esse in ista ratione, valde dubitamus approbare. Nam licet veram sit, tov
OTQaTtiyov quem se vnodQaftetv dicit Cleon non posse nisi Demosthenem esse, et at
hic memoretar, iis quae sunt in allantopolae responso iipovTog eriQov tantum non
flagitari, illa quoque quae scribit Sauppius Tovg ex DvXov . . Tovg yidxiovag similibus
ab ipso allatis, Equit. 1200

KA. oiftot TaXag, ddixag ye TOtft V(p^Qnaaag.

AAA. v^ Tov Doaetdw, xai av ydQ Tovg ix UvXov scil. txpiJQnaaag,
et Nub. 186 ToTg ix IIvXov X^qtp&eTat Totg Aaxiavtxotg, defendi, tamen nescio quo pacto in
ista conformatione esse sentimus, quod male habeat legentem nec iis album calculum
adiicere sinat. Istam enim sententiam si sequimur, necesse est haec verba nXevaag
ixeTae coniungamas cum verbis tov arQaT^yov vnodQaftoiv: quippe nXevaag ig flvXov ille
Tov aTQttTtiyvov h. e. Demosthenem imidQaftev, et quod ita partioipium participio super-
additur, neminem Aristophanei moris gnarum o£Fendet, qui vel talia ferebat, quale est
V. 56 navovQyoTatd nwg naQadQaftuv ixpaQndaag aviog naQi&^xe. Sed posse haec ita
iungi, ut sententia requirit, etiam atque etiam dubitamus. Non nos fugit Aristophanem

*) tif ay oiy ytvon' ay qoi proposait, proposnit qnod recte scribi potuit ut snpra in Vesp.
tit £y ovy ilti et Lygistr. 191 nV ay ovy yeyotr' ay oqxo(, sed hoc necessarium esse non magis cre-
dimns quam v. 86 lattx yoQ uy xQlotoy tt povUvaai/x(9-' av (pro fiovktvaai/At^a) de Meinekii opinione.

■ \*^"

8

non ita raro paalo liberias yerba in versa collocasse, qnae res hic illic emendandi
cupidos irretivit. Veram nunc verba nltwiag ixetae ita media in hac altera oratione
posita sunt, ut ab ea seiungi ne vi qaidem posse videantur: toi/g i* IlvXov nifvaag
Ixttae Tovg Adxtovag J^yayoy. Quod si ita est, intelligitur, non satis apte iis separatim
praemitti verba lo»' ffTgaTtiydv vTtodQafmv, si qaidem haec ad Demosthenem referri
opas est. Itaque redeundum est ad scripturam librorum fide acceptam tuv OTQaT^yiv
vnodqaixovxuiv i» IlvXov, quae facilem ezplicatum habent. Ea enim non possunt nisi
ad res gestas Athenis ante profectionem Cleonis et ad contumeliam Niciae in concione
ab eo factam redire. Quae cum a Thucjdide ita tradantar, ot Cleonem dicentem
faciat (rv 27), xa\ ig Ntxlav tov Nix^qcitov arQaT^yov ovTa ama^ftatvtv, ixd^Qog wv xal
imnfjiwv, ^(idiov tlvai nuQaaxev^, el avSQeg elev o\ otQaT^yoi, nXevauvteg XafieTv Tovg
iv tfi vijao), xai airog y uv, el fiQxev, not^aai Tovto et paulo post addat av9-ig di 6 Ntxiag
ixiXeve xal i^iataTO Tfjg inl IIvXo) uQxij?, satis apparet quo iure Cleon Aristophaneas
dicere potuerit praetoribus a Pylo subterfugientibus se illac navigasse et Laconas ad-
daxisse. Quae ab Aristophanis mente non abhorrere indicio sint qnae Cleon v. 355
dicit oaTig ev&vg S-vvveta d-eQfta xatayiayoiv, xat immiov axQizTov oivov xoa xaaaX^daoa
Tovg ev /IvX(p aiQattiyovg coll. v. 358. Allantopoles autem, quod istam iactationem Cleo-
nis his verbis ludibrio habet

iyw di neQinattav y' dn iQyaaT^Qiov
iipovtog iriQOV Ttjv xi;rga»' {xfeiXdfmv,
non est quod vituperemus aut ad eorum normam superiora exigamns: nimirnm ille non
hoc egit, quo nihil opus erat, ut singula singulis responderent, sed universe Cleonis
facinus luculentum quale fuerit ostendit collatam eum eo qui nihil agens coquente altero
ollam ei subripuit. Qaare Kockium probamus, qai quamqaam in eandem cum Sauppio
opinationem inciderat, tamen eam aspernatus propius alibrorum scriptura edidit on tav
aTQaT^ytov vnoTQefiovTtov ix IIvXov, nisi quod et de verbi forma ab eo restituta dubitatio
haeret et de rationibus quibus illam scripturam confirmare studuit.

n Chorus Equitum posteaquam sunm illud naJe naXe tov navovQyov xtX, (247)*)

*) Qnod diclt (249)

xai nayovQyoh' xai navovQyoV noXkaxn ydg aii tQui.
xai yaQ ovros if navovQyos noHaxif r^f ^fiiQas,
loqnitnr Dt Hermiona in Enripidis Andromacha 943 dil' ovnot' ovnoi', ov ydq liadnai Iqu, j[q^ tovs
yi vow lj(oyTus xtL, cui aimilia snnt in Phoeniss. 1335
^rr. iS jdlns (yoi, nV elno) fj-v^ov . .

KP. oljionKld-'' oix tinQoauinots fQotfiiots dQj(it Ijoyev.
AVr. (u ttti.as, diaaiiis dvrui' fieydla ydg ifiga) xaxd.
et apud Aeschjlnm Enmen. 992 x^i^f", /«»pfw cf' al^ts, inti <Sini.oiim.
et Choepb. 868

olfiot Ttafoifiot dtanoTov nAfi^xorof
olftot ftdX' av9ts i" TQirots nQoaifHyftaat».
et apud Horatiam

rj^f^^^fjSyrS^s^yes^-iXix^

incedens recitavit, et Paphlago meta percussas heliastaram inter spectatores sedentiam
snppetias invocavit

255 (0 yigovTtg ^JUaOrat, (pQcltsQts- tQU»p6lov,

ovg iyu j$o'<ne« xt*Qa/wg »ai dixata xadixa,
TtaQa^oifS-^ld' , ug vv^ avdQwv Tvnrofiat ^vvtafiotmv,
ex postremis verbis ansam petens choras haec illi reiicit

258 iy dl*ij y, irtti ra xotva ngiv XaxtXv xaTtff9lftg,

*ano(fv»tt!^^g mi^uv tovg vTuv&vvovg axondiv
260 oattg avtwv u/tog iffttv ^ niniav ^ (iti nincov,

ttav Tiv avtwv yvug aTrQayiiov' ovta xai xtxtp^ota,

xatayaywv ix XtQQOv^aov iiaXa^tav uyxvQlffag

th' anofftQiipag tov ea/iov avrov ivtxol^^aaag.

xai axontXg yt tmv noh,Tmv oOTtg iffriv aftvoxwv,

265 nXoiiatog xai (i^ nov^Qog xai TQiftutv ra TiQayiiaTtt.

Scripsimas haec sic ut in Zacheri libello legantar; in quibus quae nobis improbentur,

at patefaciamas, conamur interpretari singula: iv Slxfi yt h. e. dtxaimg*) inqait choras

scil. TVJtTtt vn' aviQwv et rationes recenset quibus hoc iure fieri confirmet: primum

^71«» Ta xotva nQiv XaxtXv xaTta&ittg, quae sensum quidem perspicnum habent, qnam-

quam qaae res potissimum significetur ambiguam est; deinde alterum xai anoavxd^ttg

nii^iov Tovg vntv&^vvovg axonwv oang avtwv w/iog iattv ^ ninwv § (i^ ninwv : in quibus

primum illud mixtum genus comparationis aguoscitur qnod saepe diximns et apud hunc

poetam multo nsu frequentari constat: nam proprie dicuntnr tdg avxag anoavxd^tv et

td avxa mil^ovTtg axomXv **) o n avTwv wfuiv ianv 7 (i,^, sed haec nulla comparatione

facta ad vntv&vvovg applicantur, quos ille mi^wv arguitur temptasse, ut homines tu

avxtt solent. Sed de his quod tria appellari videntur quae ille premendo exquirat, dubi-

teque, dum proceeUs, io Triumphe,

7>on semel dicemus, io Triumphe.
Qaae nota snnt nec memorassemns nisi Zachero qnae addnntnr xal ya^ ovn; ^y nayoogyot noULaxtt
T^ tifiiqat nescio qnid dnbitationis attnlissent, qui se negat rtii ^/uiga! intelligere et /wnj^tpat re-
poni posse credit. ntrnmqae mirnm: nam ne dicamns in epistola Platonica qaae fertnr scribi tfi;
r« 1% ^fiigas i/ininlafttvoy C^v xai . . , quid tandem diversi est in Acham. 66 /jta&iy tfigovTas dio
dQa)(fias r^s hffQ"i> ^^ schol. ad Vesp. 663 scribit lxd<n^ T^KofioXov 1% ^fti^as; mnltaque id genns
Blaydesinm congerere ad Vesp. 661 videmns.

•) Cf. Vesp. 508 ahiav lxo> . . . || JVi? Ji' iv dixti yi. Tbesmoph. 830 noXl' av ai yvvaixts ^ftfis
tv dixtj fiifiif/aifii9' av rot<r»' avdqaatv dtxaims. Nab. 1332 los tv dixrj <s' iivntov. || Kai niiis yivoix' av

nariga riaiTHv tv <fixg, sed ibid. 1377 ovxovv itxaiias || ai9ts av rvn^aofiai. \\ ff^ to»' Ji' tv dixg

y' iv. II £«> nais itxaio>s. Pao. 628 Iv iixji fiiv oiv 11 ^^ ^i' <^ fi^' iviixus yt ^T^, nbi tv

dixp ye reponant pleriqne.

**) Non recte patamus sic interpnngi miliwv tovs vniv^ivovs, axoniav — ; nam ille dicitnr
nuCaiv axoneiv; non magis 262 dtaXa^iav, ayxvgiaas: immo dHilafiiov (vel potius dutfiaXwl' qnod est in
libris) ayxvQimt dicitnr.

2

10

tandi et corrigendi causam doctis suppeditavit, qai quia /u^ nijimv non esse possit, nisi
qui W(i6i Tocetur, ne bis idem dicere videretur, r, ninav ^ n^dina aut ^ ninwv 'q (t^
'xninoQV scribendum coniecerunt; quas coniecturas, quamquam ucc n^dinu nec ixninwv
satis usu stabilitur, Zacberus in adnotatione memorandas daxit. Atque etiam qui nihil
mutari iubent, tamen interpretando boc idem effici volunt, ut maturi et nondum maturi
distingaantur. Ac tres gradus maturitatis in ficis discerni potuisse, quis dubitat cum
respicit quae aut Theopbrastus scribit de iunipero (hist. plant. 3, 12, 4) <oi ol iv 'AqttadUf
liyovot TQflg a(i,a xagnovs tax^h fov ts ntQvatvov ovnto ninova xal tov nQontQvOtvov ^di;
ninova xal idaidtnov xal TQhov tov viov vnoif^aivft aut quae de uvis sunt in Odyssea
(7, 125) aXkaq 6s xQaniovat' naQot&s 6i x 0[t(paxig tlatv av&oi atptttaat, irtQat «T vno-
ntQxdCov(ttv. At horum similia Aristophanem significasse verba dissuadent; qui quod
scribit oartg ainwv iait ninwv ^ (i^ ninoav, non est ea duplex, quam duplicem pu-
tabant, sed simplex interrogatio: nam si quaeritur utrum quis maturus an non maturus
sit, non diversa qaaeruntur sed unum, sitne hoc an non sit, neque in /t^ ninoav plus
aut aliud quam in ninoav inesse potest. onong i6f)i tiT' sv6ov m' ovx iv6ov (Aiac. 7);
oq' iativ; ocq' ovx sattv; (Oed. Col. 316). Quare illa non sant tria quae tria esse vide-
bantur, sed duo, ac sententiae satisfieri poterat hac forma ooiti; avTiiov u(idg iattv ^
ntniav, sed maluit hoc alterum poeta pleniore oratione contrariis comparatis dispescere
in dao: oaxtg avtwv to(i6g iattv, ^ ninmv ^ ju^ ninoav. Quae ratio dicendi tam non quae-
sita est aut insolens, at eam Aristophani placuisse credendum sit, etiam si nihil esset
exemplorum quo eam confirmatum ires. Sed sunt exempla; quibus etiam increduli
facilius sibi persuaderi patiuntur. Sic enim scribit Earipides in Oreste in coUoquio
Menelaum inter et Orestem a v. 440

OP. iptiffog xad-' ^(iwv oiattai trfi' ^(*iQ(f.

ME. ifsvyttv noXtv i^v6' tj &avtlv tj (jt^ S^avttv;

OP. 3avtTv vn aaioiv Aivai(tm ntTQoi(iaTt.
Sed rnrsus admirari licet interpretes tamquam in re singulari et inaudita obstupe-
fieri. Yel Godofredus Hermannus, tantus vir, baesitabat nec se expediebat, ut etiam
dubium de integritate scriptarae moveret: 'nam valde inutiie est, inquit, illud ^ (li)
Oavttv, quod si scripsit Euripides, intellegendum est ut scholiastes interpretatur ^
&avttv, ^ /ui; &avsTv aXX' stiQoag xoXaa&ijvai ^■^Xovon.' Et hoc futili scholio nescio
cuius interpretis, qaod Dindorfius ex Arsenii farragine (vol. i p. xxi sq.) deprompsit,
£d. Schwartzii iusta recensio, ut par fuit, contempsit, tamquam unica salute nitantur
etiam posterioris aetatis interpretes non unus sed complures, ac non vident, quam
ineptum sit supplementum sententiae quod mente addi iubet scholiasta. Sunt etiam
qui cum taceant interpungendo patefaciunt se rem non intellexisse, tftvyttv n6Xtv ttjvd",
ij d-avsTv, ti (i^ &avtlv. Quid multa? Apparet duo significari, de quibus decretum
exspectabatur publicum, exilium aut mortem, hanc autem afferri ita ut quaerat Menelaus
ip^<fog otattat H-avtTv i; (t^ d-avtTv, hoc eo modo quo Euripides Aristophaneus dicit
(Thesmoph. 77)

-it-Tn:^. :r-: i'— ■J?^.-;

a

th' iat' en {[««; e»' anoltoi' EvQtnid^g,
ubi de sola morte agitur sed ita ut per contraria composita significetur unum. Sed
in Euripide nemo Aristophanis memor fuit, non magis qaam in Aristophane Euripidis.
Neqne novimus interpretem qui haec duo exempla inter se plane gemella ad declaranda
quaedam similia arcessiverit quae exstant, quae interpretes hic illic tetigerunt, sed
ut plerumqae nec afferrent omnia nec eorum vim et proprietatem recte aestimarent.
Sunt autem haec, quae nobis nota sint: Lysistr. 128 non^et tl ov not^t'; t^ tt i*illiftt;
Aeschyli in Septem 184 J^xovaag l^ ovx ^xovaafj ^ xa>q>^ Xiyw; quae plane illud genus
daplicis interrogationis prae se ferunt quod dicimus; nam not^aei' ^ ov not^ttt, tpcov-
aag ■^ ovx fptovaai non aliter iugantar quam nimov ^ ju^ ninmv, S^avtXv fj (t^ ^aveTv,
et hic et illic duplici interrogationi quae est pro una apponitur alterum ab ea diversum.
Qaorum similitudinem seqai videntur baec quae Cassandra dicit in Agamemnone 1148 E.

^ftaQtov ^ xvqH %t toT^otti^ ttg «5$;

tj ipevdoftavtlg tlftt SvQOxonos (fXiiav;
quibus Schneidewini interpretatio non satisfacit; apparet autem prima dno, modo xvqu
non ^^Qu scribatur, in unam interrogationem coire: /ehW ich oder traf ichf, a quibus
distat qaod additur alterum 17 iptvdofiavtlg tifit; nam etiam dX^d-oitavtig tam tvyxavtiv
potest qaam dnotvyxdveiv. Deniqae in Oed. Gol. 317 quae dicit Antigona cam ad-
ventantem Ismenam conspicit 00" eotiv; uq' ovx eottv; ^ yvtifnj niavq; habent quod cum
illis conferre liceat.

Tantum de hoc dicendi genere, de quo disputationem nostram ab aliis con-
tinuari et locupletari velimus. Sed non relinqnimus hanc rem quin verbo perstringa-
mns versus Equitnm inde a 606

l^a9tov di tovg nayovQovg dvti nolag Mtidtx^g,

el ttg i^iQnot &VQaJ^, xdx ^vd^ov ^^Quiitfvot.

mOt etf^i QiuQog sintXv xaQxlvov KoQiv&tov'

^ dttvd y', ta Uoatidov, ti it^t' iv ^vd-m dvv^aoiitat,
610 liiJTe yri (i^t iv 9aXdttij dta<fvyeXv tovg inniag.'
in quibus simile peccari videtur ab interpretibus quod peccatum est in v. 260; non
magis enim illa tria ihJt iv ^v9-m it^tt iv y^ ii^te iv &aXdttij unam seriem efficiunt
quam se uno ordine <ujuo; ij nintav ^ i»^ ninutv excipiebant; nam si coniungi velis n^t
iv ^v9-m ii^ie iv yii, haerebit aqaa in 9aXdTtij; verum autem par constituunt juifte yfni^tt
iv 9aXdttii, a quibus primum illud segregatam est et segregandum. Sic enim scriben-
dum dicimus cam Brunckio pradenti homine {i^d' iv fiv9ta, quod a plerisque proba-
tum Zacheri editio repudiavit; interpretamur autem ita, ut ex eo, quod ndyovQOt ne
in profando quidem tuti sint, quasi colligatur, eos ergo neque terra neque mari se
tueri posse ab equitibus.

Redimus ad vnfv9vvovg, quorum ex causis quid lucri fecerit Cleon planius
etiam percipitur ex iis quibus idem accusatur v. 823 sqq.

' ."-Vl^l^r

is

IJnaQtiTttTOi, w Jtifiaxlitov, *al nXtXdxtt navovgya dfSga»ciij

onoray x'**^!*^, *<>* *^ot>; xavXovg

tSv ev9vvwv ixxavlll^tov

xaxa^QOXd-iZft, *a(jKfoXv xetQoXv

fivaTiXarai tuv dimoalav,
abi ad evdvv&v xavJiovg adiuDgi ra dtifioata simili consilio yidentar, quo sapra simal et ta
xotva xarsa&Uw et dnoavxdl^itv mvg vntv&vvov? insimulabatur; quibas addas quod syco-
phanta in Acharn. 938 (palvHV vnev&vvovg i.vxvovxog appellatur, et quae in Vespis (102.
571) de vnsv9-vv(ov iadiciis et corruptelis indicantur, ne quis dnoavxd^tg rovg vnfptoovg
potius quam vnsv&vvovg scripsisse Aristophanem Herwerdeno coniicienti fidem habeat.
Sed his finitis quae sunt de vnsv9vvmv angustiis, qaae qaidem his duobus yersibas (259.
260) absolvuntur, ut ad eam rem nihil addi amplius potnerit aut debuerit, pergit chorus
enumerare Cleonis nefaria facta, quibus ei iure hoc accidere doceat quod adTersarioram
ictibus petatur:

261 xav nv f avrtov yvwg dnQdy/tov' ovxa xai xsx^voia,

xaTayayfBV ix XsQQov^aov diaXa^wv dyxvQlaag

sh' aTtoaTQitpag rov wfiov avrov ivsxoXij^aaag.
Haec ita edita sunt a Zachero, cruce praefixa pronomini avrwv, simol idem narrat
in adnotatione, Kockium qaia ex scholiis didicerit haec ad ^ivovg (avnftdxovg) per-
tinere, versam 261 sic emendandam coniecisse ut reponeretur xav nv' av yvwg rwv
^ivoov dnQdyfiov dvaxsx^vura, lenias eandem in sententiam Blaydesium x^v ^ivov
nov yvwg dnQdy/xov uvta x. x. Non inquirimus in singula nec cavillabimur criticos, qui
talia proponunt, qui quidem nobis videntar quodam insigni exemplo docere yelle non
solum pictoribus atque poetis quidlibet aadendi semper fuisse potestatam; hoc unum
quaerimus, ^ivovg a poeta dici quam fidem habere credimus, cum ^ivwv nec mentio
fiat neque ea vox ulla probabili mutatione effici possit ex iis quae scripta sunt. Fuerant
etiam Zachero teste qui darwv ex avrwv recuperandum proponerent, nullo illi quidem
negotio, sed ut nescias qua ratione hoc sententiarum tenori, inprimis versui 264 xal
axonstg ys rw»' noXirwv xrl. accommodari volaerint. Sed hoc manifestum est avrwv pro-
nomen nec ad vnsv9vvovg referri posse, de quibus qaae dicit poeta duobus versibus
absolvi vidimus a quorumque statu et officio haec res quae deinceps describitur non
dubium est quin aliena faerit, nec praeterea habere quo nitatur, hoc autem omisso
reUquam orationem egregie explicari et si cui contingat at huic pronomini aliquid sta-
bilimenti reperiat, nihil plane esse quod culpetur aut emendandi caram requirat.
Sed his expositis quae porro exsequitur choras

264 xal axonstg ys Ttdf noknwv oartg iarlv dftvoxwv,

niiovaiog xal (i^ nov^Qog xal TQiftwv ra nQdyftara,
in iis quoque offensio nata est doctorum, nec iniuria, quamqaam Zacherus a figenda
cruce abstinuit; nam hoc satis non esse intelligitur, Cleonem dici axonsXv qai civinm
sit dives nec pravus et causarum pavidus, sed iis qui ita sant quid fecerit ille indicari

.TrT.

,\#

necesse est. Itaqae a»omti falso exaratam esse existimantes, nt aliqnid fortias po-
neretnr, pro eo Meinekias »ai amdelq, Eockias xal jtixttg (Tel ^VQtJg) restitaendum
coniecerant. Omittimas verba posita examinare aut rationes inspicere qnibas saam
uterqae opinionem firmaverit: illnd dicimas, totam orationem ita formatam esse, nihil
at aptias recipere potaerit, qaam ipsam illad reprehensnm (txoneTs. Sic enim nanc dici-
tar axorttti baxtg noi*zAv iauv afivottmv, at paalo ante (259) oxotiAv oavtg avtuv »ft6(
ianv, et similiter alibi, Nab. 1096 *al tuv ^eatdiv onoteqoi nlsiovg axo7tt$, aat At. 450
axonetv d' S m av nQoyQd<f)Uftev iv Totf mvaxloti. Qaamqaam quid opas est exemplis?
Qaid ergo est? axortstv cam saa oratione optime connexam dubitabimos loco moTere
aat mntando toUere: si manet, apparet integram quidem hanc orationem esse, sed de-
siderari partem alteram qaa parte expositum faerit, Cleon qaid perpetraTerit, ubi
circamspiciendo inTenerit ciTes qaales Tolebat. Atqui cam meminerimus in versibas
261, 262, 263 nihil omnino depraTatum faisse, sed anam pronomen airr&v non ha-
buisse qno referri posset, iam paene proditur quid Teram sit: nempe nihil in singnlis
praTe scriptnm sed daaram partium ordinem inTersam esse; quo reparato, sicot par
est, atrumqne apparere probum esse et axonetg t. 264 et avrav t. 261.
264 Mal axonetg ye tmv Ttolixwv oOttg iotlv aftvoxwv,

niAtvatog *al fiii novijQog xal TQifuav rd nQccyfiaTa'
261 xav nv' avTwv yvw? anQccyfiov' ovta xal xexifvofia,

xaTayaytiv ix XeQQOv^aov dtafialdv ayxvgiaag
263 eh' anoatQiipag tov wftov airtdv ivexol^fiaaag.
Non novum hoc est sed a Brunckio Argentoratensi a. hdcclxxxui inTentom et breTJter,
ot illi Teteres solebant, significatum. Cuius sententiam rationibus expositis confirmare
et a contrariis opinionibas defensitare studaimas, non inutiliter fortasse, si quidem
illam a nemine recentiorum probatam Tidemas, praeterquam a Velseno, a cuios iadicio
Zacherus saepe suo iure, in hac re summa iniaria, ut nobis Tidetur, deflexit. Est aatem
hoc qaoque officii critici, non solnm emendare depraTata sed certo emendata agnoscere
ac toeri neque ea pati noTis semper opinionibus obroi et in obliTionem adduci. Quod
si hunc quem recoperaTimus sententiarnm ordinem curiosius rimabimur, non solum pro-
nomen avtwv iam suum habere, quo regatur, nomen intelligimus, sed etiam verba se
sicut par est excipere, xal axoneXg twv nohtwv oattg xt)l. xav nv avtdiv yvmg, quem-
admodum Mercurios loquitur in Pace (54.3)

xal Twvde Toivvv twv &emftivu)v axonei

Ttt TtQoawtf', tva yvwg Tag Ti^vag.
Sed et illud probe institutum, quod ab vnev9-vvwv commemoratione (259. 260), qui cives
quidem sunt et ipsi, utpote magistratus suo munere iam functi, ad nniversam civium
multitudinem (264 xal axoruJg ye t<3v noXtTWv) progreditor, eodem modo quo paulo
ante Demosthenes allantopolae qai avftfia%ot sint futuri enomerat (225)

uXX elalv inniig avdQtg dya&ol x^^^i

xal T&v noXtttSv ol xaiol re ndya&ol.

14

nam cives soot equites non minus quam vruv&wot, sed ab utrisque, qui peculiare
genus civium constituunt, discedit to nlij&oi twv Tioinuy. Et quo magis perspiciatur,
duas partes esse unius sententiae, quas suo connexui reddidimus, illud considerandum
est, huius sententiae conformationem piane comparem esse ei quae praecessit de irtsv-
■^■vvwv rebus et miseriis: utraque enim harum sententia partes habet duas easdem sed
ordiue contrario et pleniores altera, altera breviores. Etenim ut ante dixit cborus
(259) aTtocvxd^eK; loi/i vjuv&vvovg (Sxonwv oaug avrtiv Ttinutv iativ, sic dein eadem
et plenius inverso ordine (264) xort ottonelg rdv nohriiv offn; iarlv aftvonwv, nal idv
jtv' avtwv yvMi anQclyiMova, ivtxokii^aaag. Illi vero argumento nos nihil tribuimus, quo
Zacherus sibi visus est transponendi conameu confutasse: 'sed sic bis idem, inquit,
de iisdem diceret Aristopbanes (tQifnov td nQdyfiara — dnQayftov').' Nam qai huius
orationis naturam penitus perspexerit, quam traiectis versibus restituimus, non in-
fitiabitur sine ulla offensione bis idem de iisdem dici potuisse, in hac scilicet sen-
tentia quae vel hanc conformationem ferebat, cxojtfTi x&v nohtmv oarts nlovatog xal
tQifjLUV td nQdyfiara, xdv 7iv' avtwv yvdig xotovtov ovta. Sed ne sunt quidem plane
eadem utroque loco, quae ille eadem dixit, et scitius etiam Aristophanes orationem
formavit, ut ita diceret, 'circumspicis civium qui sit ni.ovaMS xal i»,^ nov^Qui xai tQi-
ftcov td nQdyfiata, et si quem borum offenderis secure desidem, necopinantem oppres-
sisti'; nam qui TQifkst td nQdyfiata non est idcirco dnQdyfiwv*) et huias vim nominis
adiectam xsxi*'''k (cf. 755; Ran. 990) patefacit, quae duo coniuncta plenissimam in-
cogitantis socordiam designant.

In hos igitur cives Gleon sycophantarum more suis technis usus esse insi-
mulatur; qui quibus modis et quibus calumniis privatos homines vexare solitas sit,
ipse de se profitetur v. 774

og nQwta ftiv, ^vix' i^ovltvov, aol xQ^^i^f^"^ nXsXOt drtidsi^a
iv toi xotvoi, tovg fttv atQsfiliav, zovg d' dy%it)V, tovg dk ftstattoav,
ov (pQovti^wv tav IdKjttwv ovdsvog, sl aol xaQioiftiiv .
Nunc vero quod civem, si quis idoneus obvenerit quem fallaciis suis et insimulatio-
nibus perdat, a Cherroneso abduxisse et Athenis artibus suis irretitum pessum dedisse
dicitur, apparet exempli causa aliquid proprii in sententia aniversa afferri; qaod quale
fuerit vix potest fugere eum, si quis, quo Cherronesi mentio facta ducit, Atheniensium
xh^Qovxoov fortunam et condicionem meminerit, qai cum cives essent Athenienses in
Cherroneso Thracia aut in insulis vitam degebant et saepe divites ex pauperibas facti

*) Non saepe asns est boc noinine AristophaneB, quod suapte natnra aliqnid ambigui habet;
quo magis haec dnornm vocabulornm innctnra atteudenda est. Ut roittamns At. 44 lonov lingay-
juoya, iu Vesp. 1040 ini Toiatf nnqay/ioaiv vftiSv avrut/Aoaias xai ngoaxl^anf xai /AagtvQias avvixoULotv,
ii dici videntur qui litinm rndes et causarnm agendarom iroperiti sunt; sed qaae in Nnb. 1007 lan-
datnr iinfiayfioavvti otiosaro vitam potins designat; nec negligendnm est qno nsn Thncydides boc
nomen posuerit, velut ii 40 oiix anQay/iova nU: uxqmv Classeno iuterprete ant 64 Taura o fiiv dn^ay-
fAoiv ftiftxpan' av, 6 <ff dgav » fiovXofuvot.

16

sycophantarum invidiam movere poterant, nt cnm eorum res diinclicari nisi Athenis
non possent, ex agris sais Athenas adducti et iniquis litibus circamventi in exitium
raperentur. Hoc igitur erat quod Cieon, quam sibi victimam elegisset, eam ex Cherro-
neso adduxisse diceretur; qui in hoc genus hominum qualia machinari potuerit, vel
eorum similitudo docet quae in Avibus sycophanta inductus de se liquido et nullo
pudore exponit, ex quibus pauca seligimus.

1421 nE. fuiy ei&ii Utlh^vtiq niwa^t dtayoel;
Tr. fiM jV dXla xXfit^Q elft^ v^atunxdg
xal avteoifdvi^t

*al nQaynatodUfiig. eha dio/tai tneQa lafiwv
1425 xmtXoi neQiaofiitv tdg TmXetg xaXovfievog — —

1431 nE. veavtag wv av*o(pavTeTs tovg ^ivovg;

1452 inr. nammos o fiiog avxoifavteTv iatt juot.

dXXd TniQOV /te ta%iat xai »ovq>oig nteQOXg
liQaMtg ^ KeQxv^og, dg av tovg ^ivovg
1455 TtaXeadfuvog xqt' iyxexX^tig iv&adi

*at av nitwftat ndXtv ixeXae, UE. fjMV&dvw.
wdl Xiyetg' onwg av w^pX^x^ dlxtjv
iv&dde nQlv ^xetv b ^ivog. XT. Ttdvv fjuxv&dvetg.
HE. xdnetd-' 6 ftiv nXel devQOj av & ixeJa' ai nitei
1460 aQnaaofievog td xQtjftat avtov. 2y. ndvt i%eig.

Ut mittamus alia quae eius generis complura sunt apud Aristophanem. Nobis satis est
ostendisse ne ab hac quidem re restituto ordini versaum uUam oriri difficultatem.

Postremo ne quid praetermittamus quo nostra corroboretar opinio, quod librarii
oscitantia a xa\ axoneXg (264) ad xdv (x^f) ttv' (26iyaberrantis duos versus inter scriben-
dum omissos, dein suppletos non suam pristinam sedem occupasse statuimus, quid in ea
re est quod vel severissime iadicanti incredibiie videatur aut cum illorum audacia con-
feratar qui litterulis liberrime mutatis sibi visi sont qnod probabile sit assecuti esse.
Ceterum in propatulo est, et hac et illa via emendandi posse peccari, et omnia pendere
a moderatrice harum rerum ratione. Itaqae ut illa quae adhuc disceptavimos transpositis
versibus sanari confidimas, ita in contrarium transponendo quid noceri possit statim
altero exemplo ex Equitibas petito declarare conabimar.

Inde a v. 80 sermo duoram famalorum ita procedit.

80 'si. xQdnatov ovv vwv dno&avetv. JB. dXXd axomt

onwg av dno&dvwftev dvdQixwtata.

m. nwg d^ta nwg yivott av dvdQixwtata;

^iXtustov ^fiXv alfjM tavQewv rtteJv.

6 GefuaroxXiovg ydQ 9dvatog alQetwteQog.

85 JH. ftd Jl' dXX' axQatov olvov dya&ov daifiovog.

16

fdto; jrag av xn'^*' " §ovXewSaifU&a.
Sl. idov y' axQatov' nsQi novov yovv iati tfo».

71«; d' av fte&vuv xQ^fftdv n fiovlewtmt' av^Q.
Qaorum versas qaattuor extremi, sic scripti iu libris (nam ad yovv particalam pntamus
redire quae in ea voce varie exarata sunt), nihil saspicionis moverunt ante Meinekinm,
qui in Vindiciis Aristophaneis p. 51 primum yovv particalam addubitavit, jkqI notov vovf
(vel viv) scriptum fuisse suspicatus; dein hos versus non suo ordine legi opinatns sic
inter daas personas distribuit.

85 JH. ftd dC akV axQatov olvov aya9ov dai(Utvoi.

87 ffi. Idov y' axQatov' TtsQt notov vovg i<Sti <io$;

86 JH. Utug yoiQ ttv xQijatov n §ovXevcai(is&' &v.

88 ffi. n£g S" av /xeSvwv X6^<f^dv n ^ovXevoatt' av^Q.

eamque coniecturam, qaa ne ipse quidem usus est edito Aristophane, cum Kockio
Velsenus et Zacherus arripuerunt snisqne libris tamqaam rem certam propagarunt.
Quo magis utile erit, haec qnae nos non possumus non temeraria plane et falsa iudicare,
argumentando convincere. Qaamqoam difficile est convincere, qnornm causas nullas
adlatas videas, ut nil nisi arbitrinm critici cognoscatnr. Sed Meinekinm qaidem sibi con-
stare intelligitur, quod in eo ordine sermonis quem restitni iussit, yovv particulam non
toleravit sed eius loco vel vovg vel vvv scribendum esse censnit. Ceteri qni a Meinekio
probatam seriem versnum accipinnt, cnm yovv retineant, nec hoc explicare poterunt;,
neque qnidquam, putamus, efficinnt, qnod y' ovv exarantes ei nescio quam propriam
significationem attribnunt. Itaqne boc indicium non negligendum est, cnm qnaeritar
sermocinantium vices quae snnt in libris tuendaene sint an abiiciendae. Sed videa-
mus cursum sermonis. Ad ea quae Nicias proponit (83) ^sXtKStov iniXv alfta tavQsiov
msiv, scil. ontog av dnod^dvoofuv dvdQixbitata (81) Demosthenes ita respondet (85), ut
in eandem orationis formam sententiam fnndat contrariam, fid /ti dX^ dxQatov olvov,
hoc est, non tavQSMV alfia sed dxQatov olvov ^fiXv ^iXttdtov msXv: qnod quo consilio
inbeat, quoniam non mortis obenndae causa, quod ille agitabat, subindicatar quidem
iam verbis additis dya&ov daiftovog, h. e. in honorem fansti nnminis, sed nihil aptins
erat in hac diversitate consilii, quam statim addi et aperte dici, ipse qaid exspectet
a sao consilio, quo merum vinnm non tauri sangainem potandum proponit: axQutov
otvov dya&ov daiftovog tiftXv ^iXnOtov Ttulv. iamg yuQ dv XQV'^*' ^* fiovXevaaifis&a:
faciamus hoc qaod suadeo: fortasse enim continget ut probi quid consilii inveniamas.
<^t d^ xdism" iawg ydQ dvansiasig ifti, inquit Mercurius in Pace (405). Quam, quae-
sumns, propiorem esse posse coniunctionem putes quam quae est inter versus 85 et 86.
Sed versns alter eornm (86) lamg yuQ av x^^o^of n povXevaaifts&a, qni priori tam bene
adnectebatur, si Niciae verbis ISov y dxQaxov' nsQl notov yovv ioti aot postponitur,
ilico ex sna nativa innctura solutus pendere incipit: nam si quis Demosthenem ad ea
respondere velit, nt affirmet'sane est mihi juqI notoii' addita cansa iaoitg ydQ dv xQlotdv
n ^ovXsvaaifts&a, nisi ei praesumpta opinio officiat, intelligat necesse est, non hoc illi.

■-:-«■?

17

sed contrarinm respondendom faisse, *non mihi de potando agitnr, sed id caro nt
aliquid quod nos iuvet comminiscamur.' At vero illis duobas Tersibns, qui nisi cum
detrimento sententiae dirimi non possunt, si Niciae item duo sabiiciantur 87. 88

Uov y axQarov' mgl Ttorov yovy iail Oot.

nm( 6' av nt&vo»v jf^ffro»' n §ovX^v(SatT' av^q.
primam intelligitur ntql noTOv*) yoiv iffii aot non interrogationem, quod olim credi-
derunt, sed asseverationem esse, in eaque oratione yovv particulam suum proprium
et Yulgarem significatum habere. Cum enim Demosthenes dao posaerit, Tinum potare,
sed eo consilio ut salutare aliquid excogitent, ad dno respondet Nicias, ut potandi
quidem cupidine eum duci se videre dicat, alternm aatem quod volaerit qai potando
effici possit dubitare. Yelut Strepsiades in Nubibus de filio (884)

onui J* ixelvie zm Juoyu na&iqaetat,

■mv xqeltmv' oortg iati xal tbv f[rtova,

iav 3i (ii^, tov yoiv adixov miafi ti)[Vfi.
Ita Nicias ttfQl notov yoiv iati aot, ei itii aXXov ttvog h. e. tov xQil<ftov n ^ovkevaaad-ai.
Quodsi vero huias particulae ratio nisi hoc modo constare non potest, necessario hoc
indicio colligitur, duo praecessisse, qaorum conceditur alterum, alterum negatar, et
verum esse quem libri ostendunt versicnlorum ordinem. Nam ipsam sententiam neqi
notov yovv iacl aot nomen non desiderare, velut Meinekius tuqI notov voiig iorl aot
maluit, satis constat multisque ezemplis Blaydesii eruditio (ad h. I.) probavit.

Unum restat, quod etsi nemo interpretum verbo tetigit, tamen credibile est
nnam ex cansis traiecti versus foisse. Etenim si Meinekium sequimor et versus ita
ordinamus,

JB. fi,a JC aXl' axQatov otvov dya&ov daifiovog.
W. 16 ov y ttXQatov. jteQl notoi) yoi)v iati aoi.
JH. iamg yuQ av %Qiiat6v tt fiovlevaaifie&a.
w/. noig & av (le&vwv xQ^<ff6v t» ^ovXevaait' av^Q;
non solnm XQV^^''*' ^* fiovXevaat[ie&a versu proximo iisdem verbis excipitur, sed quod
gravias est, Idov y' axQatov qao refertur, id nuUo intervallo antecessit. Et est hoc
sane de more Aristophanis, velat Thesmoph. 205. 206 xXiTneiv v<paQnd!^tv te . . \\ Idov
ye xXimsiv. Nub. 1468. 1469 natq&ov Jia. || Idov ye Jia natQwov. Lysistr. 440. 441
imxeaeJ natovfievog. \\ Idov y imxeaeX et saepe similiter. Sed tamen cavendum est, ne
nimis angustis finibus Aristophanis libidinem et libertatem circumscribamus, qui saepe
ne interiecta quidem inter parilia refagit. Velut hoc ipso loco 83. 85; et 160. 162

*) 7i<^< noTov T. 87, T^ a^ noi^ v. 97 scribnnt de Kockii et Heinekii coniectnra; nam Za-
cbemin, qni ad 87 adnotat notov] B noiov B V P H, ad 97 nori» A n«nu reliqui, non intelligimns si
bia testimoniis plos tribni pntat qnam Heinekii Eockiive nominibns. Sed vnlg^abatnr ntroqne loco
noTo»' nomen, non noro;, et si in Vesp. dicitnr 1392 nqaynaj' ai dlti xa» (Kxa; »/«»' Ao xov aov olvov,
non recte dici pntamns r» no9' ^/iai Ifyamt ifl ofi norfi? ant si Plato scribit (iTo/UnMi iv 438a)
oiitlis noToti tmdvf4ii aJUa jiQt/aTov noTov, credimns falso scribi nift noTov iaii <rot?

;T-t^-n

T^:

18

tI fk' ov nXvvstv iag fat xotXlas

nmletv re tov; aXi.avra(, alXa natayelqi;
JB. w fi&Qe, noiaq xotXtai;
(cf. 2. 7 et 1307. 1309). Av. 1231. 1233

^vetv jotg ^Olvitniotf &soT(

H^Xoff^ayiTv te fiovSvroii in' iaxdqaig

xvtaav f' ayvKiis. || rl av Xiye^i; noiotg ^^eot(;
et idoii quod attinet, qaae leguntur in Nubibus (870)

<f>£i. avt6( tqiflwv ti^( av, el xQi/taK) yi.

ST. ovx i( xoQaxa^; xatagq <sv tm dtdaaxdXtp',

Sii. Idoi) xgiftaio y', ti( Xdtov i(pd-iy^ato
satis esse argumenti arbitramur, ne hac quidem ratione mutatum ordinem versuum 86
et 87 posci aut probari posse. *)

Hic subsistimus inviti telamque quam porro texere cupiebamus temporum
angastiis negotiorumque copia et varietate pressi abrumpimus^ nescii ecquando ad eas
res reverti liceat.

Scr. m. Decembri a. MDCCCXCVn.

*) Ad V. 88 nmt <f' av ftf&vmv xQimov u povktiattn' avijg; qnod adnectitnr JH. ''Alii9i(, o^iror;
xQovvoxvTQok^gatos li, plane compar est iter sermonis in Avibus 172

IIE. olxiaaTi ftiav nohv.
Bn. noiav i!' av olxiaaifiiv 0Qvt9i( noXiv ;
ttE. aXi^fi, lo axatoTUTOV tiQt]XiO( inof;

7r:f;:vi'^i-

■ ■•■■■• ^:A-: .':^-:-y':^'^'.^':^'ym^^-M,

■• - -.V..-: A^^^^-: ■"■.>-•■'" :-^^

f -^ . ■ ■- ■ ;■ -.- ■•/'■;•■■• ^ ••■ve::;^-:^^^v^r^i:^f^'!v

■•■-••.^^-H k-^r-r^-^-fev:^

..*

■ • . • ; -.-,-■? i^ ■Vo..

-•■.^'"'■•^^^.^■-.•■■:.-v .■ .•.•e:,;-^'fe^:' \

■.■-.?- • . ' ■■ . ■■ ■ ■ : -j-<v.:T..>.,. •■;, .

■^■^••■"■>.,.-^,. •

m^

"^ ■ ' '. > . ■•■- j -' - ■ '-v "■ -■'" V ••'-•^'■•r'*^' -■'^

^■''■-. ■-•...*■ '. ? -''*1-. •f: V«. ... ...

. .. i.j--: -— ,. .'■..-,■. -•--..^^^■. L /.-*",. 1 >"-^.
•■ ■' '•-Vi.-- ■-, •■ . .. ''^.'^••..-■.■^^•^^. .,->-t»*.A'*

'''■-.. ''■■■■:^:--.y't'''-^i;^.y'-^'^-:K:yfii'^S' '

••';.'.■''■■"■'> ■. . ■■■ m;. , .».r-..v- ■
. ■■: . - ■■ :■. > ■'.:■ -i'. ^■-':'\:,:-^-'S^^l:-/i''^
■ ■ :^.'-- -•■^ ■.-'■.. .i-- ■:-''».-:■. 'i;^. »?•■.■

■■■-■-: -^''■-■•?^r!^-::'"^^^

■- .; . . :. >--„-,■.■• "^ '■^i'':^^~i'<^.

'■■'■■ v' - "' \' '■■""•■•■''--■ '■•-:'^-ri^^!%r:'

- ' ..-- •-- ••■- - . .. --•^■^••i'-^::-, '*,

-••- - ;:: .-->• ^•-■■^■.'^^-■^^'^F;;^:^^^.:

■•. ■■. ■■ ^S, :'-..■■■■:■■ d^^ :\i'^r}ii: - ■:
•• ■ ..■ ■ -,r: -■•',■■:-•■;- 0:=-..7]fc>;vl^'--

■.■ ■- •:: i ^.>-:X r:^- ■■:■■}■'■ -y^^r^/^i^^

': -'"'-■^' "- -^^^ • A\^^-^v-.:^:i: rv^ ,^1-;;%
■ ■, ' ■' . ^^^c^'-'-' '-' ':■' ■'. ■ -^ ■'^4'-^::

■■■ ..'T: ,^ <, ■.< .■ < ,^ .«••■•■-- "s -r-i'—. ■.
.. .■■ . ,■ *v;:i"V: ■■■ i> f,^iOi;t ■■•:'»£•■.;;:

•"-, — ,-• ■-...■-■": .->.,i-,.^ .:■/'-■.

^. ■- . ■ ■ -■'^■■^'■.^ :■-"■■ '■•:-.,-'-f'^: .^^T"'/^- ■

'■ '- ■■■■■■:••■■: -^: ■'■:';-•".". '-:I;>^:-i'''V?:^s^
. . ' •• . ; . '<.. ■ :- ■:■: ,:v-!ft^c.. ■

. ■ -^' . ■ -• ■ ■■-^. / '. - , ,' ••»'^,»-;-;- ,

■-^ ; :-::^^: ■■:::,:.'■ ■■':-'.• *v;,jf^'^u>^.--

.,' '.c ■:.. ■•..,■- •■■■■••. .'..'--'■^^■-'^■''■'■^^-^ -■:■

■•. , ■ '• ■.. . -.-,>,- ■...' '■■'. . Ts:-.>. ••..-...>
-■■ , >• /.,•■..: • ^ ■•■'=■.,. ':--:-:'^-\.Jiif^:--:f^

• : ■■ ■ 'V- : ' •■■•, ■«-■■<•---• ;• - ■* /:.V"*.-'

-■'^- : ■•■■•■- : " /'^ .. -' , .,,. ''i '. -•^ ."^•.^^■•'■.:^.>-ri,. /■..f^-^.r--^:c^:-?;^r-^
,:-^'--v - • ■ ..^ ■■"•.; ;■.■.:.»•■..-■ •'.i-,';,.- ■■:'.,:,-'H'rV:,;;l"-<'^v:^:^L.-"?c>-vti*'-."

■>-"T.f:/' ■■■' • ■■..,- ■:,,. ■- ,-■■-■'*-•■ .-i,. : ■??: ,>i^> ■•■ ■• -v '.:'-*?si,V^^:^ • ■v''.„,j . i^^^Ss»:.- <U,. iV..;'j:^y. 5,