This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project
to make the world's books discoverable online.
It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover.
Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the
publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
+ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.
+ Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attribution The Google "watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.
About Google Book Search
Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web
at http : //books . google . com/|
^
ANECDOTA PROFANA.
Digitized by
Google
TYPI8 BX8CRIP8ERUNT
GIESECKE et DEVRIENT.
LIPS1AE MDCCCIXI.
Digitized by
Google
9BBBE3S
ANECDOTA
SACRA ET PROFANA
EX ORIENTE ET OCCIDENTE ALLATA
8IVE ' .
NOTITIA
CODICUM GRAECORUM, ARABICORUM, SYRIACORUM,
COPTICORUM, HEBRAICORUM, AETHIOPICORUM, LATINORUM,
CUM
EXCERPTIS MULTIS MAXIMAM PARTEM GRAECIS
ET TRIGINTA QUINaUE SCRIPTURARUM ANTIQUIS SIM ARUM EXEMPLI8.
EDIDIT
AENOTH. FRID. CONST. TISCHENDORF
PHIL. IT THIOL. DR. PALABOOB. BIBL. IB ACAD. LIPS. PROF. PUBL. OBD. RBOI 8AXONIAE A OOR8ILII8 AULICI8 OBDINUM
IMPP. BU88. 8. AMBAB CL. II. CUM CORONA IMP. ET 8. 8TAHI8L. OL. U. REG. SAXON. ALBBBTI IMP. FBABC. LBOIONI8 HONOR.
BBO. BOBUB8. AQUILAB RUB BAR CL. III. BBO. BATAB. 8. MICHAEL. OL. I. EQUB8 RBO. ORAEO. 8ALVATOR. CENTURIO BHG.
8UBC. DB 8TBLLA POLAR. BBO. 8ABD. 88. MAUB. BT LAZAB. MAGNIDUC. SAX. AB ALBO FALC. CL. I. DUC. PA EM. 8. LUDOVICI
EQUB8 BBOIAB SOCIBTATIB LITTBBABUM LONDINRN8I8 BT IB8TITUTI ABOTPTIACI 80C. HONOBAB. BBOIAB SOCIBTATI8
8CIBBTIABUM UP8ALIEN8. 800. BXTEB. SOCIBTATUM HAGANAB PRO VINDIO. RELIO. CHRIST. 80C. AB RPI8T. HISTOR. THBOL.
LIPS. BT ORIS NT. OERM. 80CIU8 OBDIN.
EDITIO REPETITA, EMENDATA, AUCTA.
LIPSIAE,
SUMPTIBUS HERMA.NNI FRIES.
1861.
t
y
Digitized by
Google
Digitized by
Google
PRAEFATIO.
Hie liber postquam anno 1855. primum editus erat, quum transisset nuper ad
Hermannum Fries, virum honestissimum, petenti ut iterandae editioni consulerem non
deeram. Consultum autem est ita, ut non modo praefatione indice aliisque renovandis
plura scitu digna adderentur variisque emendationibus locus daretur, sed etiam ea libri
pars, in qua de codicibus insignioribus nondum excussis agitur, multis quae nuperis itine-
ribu8 conquisivi augeretur.
Quae enira hoc volumine continentur, in duas partes dividi possunt, quarum prior
in describendis ac passim exscribendis versatur libris antiquis raea opera ex oriente in
Europam advectis, altera ex variis Europae et orientis codicibus excerpta complectitur.
Quos codices priore parte complexus sum, ii ad duas collectiones pertinent: altera itinere
orientali meo secundo abbinc annos octo compfcrata, nonnullis Museo Britannico et biblio-
thecae Bodleianae paullo ante cessis, anno 1857. exeunte ad bibliothecam Imp. Petropoli-
tanam transiit, cui locupletandae atque illustrandae liber Baro Modestus Korff, vir summus,
ex longo iam tempore tanto cum studio tantoque successu prospicit; altera anno 1844. ex
oriente allata posteaque additamentis aucta, exceptis quattuor libris Dresdam missis, ad
bibliothecam universitatis Lipsiensis transiit. Prior collectio codices comprehendit duo et
triginta, Graecos quattuordecim, Syriacos duo, Arabicos duo, Rabbaniticos et Karaiticos,
Hebraeis illos quidem litteris sed plerosque Arabica lingua conscriptos, quattuordecim.
Altera collectio codices sexaginta quinque comprehendit, Graecos tredecim, Syriacos quin-
que, Copticos tredecim, Arabicos octo, Georgicos quinque, Hebraeorum Arabicos quinque,
unum Samaritanum*), papyraceos Coptice Hieroglyphice Graece scriptos sex cum Hnteis
fragmentis Hieratice scriptis ; item Abyssinicos quinque et Arabicos Drusianos tres. Qua-
rum in utraque collectione codices duodecim sunt palimpsesti, novem primum Graece, duo
primum Syriace scripti ; unus vero ex fragmentis palimpsestis lingua et ratione satis inter
se diversis compositus est Ex Graecis tres rescripti sunt Graece, unus Arabice, unus
*) !• nnperrime accessit. Vide Cod. Tisch. LYI. in indice.
Digitized by
Google
VI
Slavonics quattuor Georgice. Item Syriacus uterque Georgice rescriptus est. Ceterum hi
codices, inter quos eminent Graeci antiquissimo litterarum uncialium genere a quarto ad
nonum saeculum scripti duodeviginti, paucis levioribus exceptis, ante me litteratorum
bominom nemini innotuerant Atque illud quidem singulari providentiae divinae beneficio
contigisse arbitror, quod, utbos inprimis praedicem, tot sacri codices annorum mille ac
plus mille a communi plurimorum similium summae antiquitatis Christianae monumento-
rum interitu salvi ad nostra usque pervenerunt tempora atque nunc ex indignis tenebris in
lucem prodeunt.
In excerpendis codicibus prioris collectionis paullo parcior eram quam in altera
collectione: illos enim non tarn in litterarum usum convertendi consilium erat, quam qua
essent dignitate et quern litterarum fructum promitterent significandi ; praetereaque multi
eiusmodi sunt quos totos edere vel certe singulari libello tractare consentaneum sit: id
quod in nonnullis nuper iam factum est. Item in describenda altera collectione, cuius codi-
ces duos dudum publici iuris factos in nota tantum respeximus, inprimis hoc spectatum est,
ut accuratam singulorum notitiam praebentes ad accuratiora studia viros doctos invitare-
mus. Qua in re multo uberius de Graecis explicatum est quam de reliquis, quippe in qui-
bus descriptio nostra non tarn a nobis quam ab iis penderet qui linguas orientates profi-
tentur. Ad orientates enim codices nostros hi potissimum viri clarissimi studium contule-
runt: ad Arabicos H. L. Fleischer et J. Gildemeister, ad Syriacos Frid. Tuch et J. Gilde-
meister, ad Copticos G. Seyffarth, ad Georgicos H. Petermann, ad Abyssinicos Frid. Tuch,
ad Arabicos Drusianos H. L. Fleischer, ad Hebraicos et Hebraeorum Arabicos Ad. Jellinek,
J. Fiirst, (M. Steinschneider).
Plerique alterhis collectionis codices, ut in ipso libro notatum est, meo insigniti
sunt nomine. Quod anno MDGCCXLV, quo tota collectio ad bibliothecam universitatis
Lipsiensis transibat, auctoritate factum est eorum qui illo tempore regis nomine summam
universitatis nostrae curam gerebant. Ipsius vero regis Friderici Augusti nomine immor-
tali thesaurum meae collectionis principalem eo insignivi consilio ut „quum grati erga
principem optimum devotique auimi mei testis, turn eximiae eius circa bonas ac sacras
litteras curae munificentiaeque monumentum exstaret a . Quae verba in dedicatione codicis
Friderico-Augustani a me posita etiam ad totam collectionem bibliothecae patriae tradi-
tam valere volui: quod quidem, ut ipsa res quemadmodum peracta est manifeste docet, ita
summum regis ministrum, ad quern ea res pertinebat, ratum habuisse luculenter testantur
littSrae eius datae ad me die 15. m. Mart. a. 1845., rursusque quae ob auctam a me colle-
ctionem d. 15. m. Nov. 1853. et d. 11. m. Oct. 1860. eadem auctoritate ad me pervenerunt*).
*) Ex errore fluxit quod de annuis in me collalis scripsit auctor libri: Sr. Majestat des Kbnigs
Johann von Sachsen Besnch etc. Nebst einer Darstellnng der Anstalten u. Sammiungfii der Univer-
sitat. Leipzig 1858. pag. 94.
Digitized by
Google
VII
Nee vero praetereundum est, earn ipsam ob caussam, i. e. ob collectionem illam codicum
praestantissimorum patriae ac bibliothecae universitatis patriae cum eximia grati animi
pietatisque significatione a me cessam, regis imperiique nomine liberaliter prospectum esse,
ut itinera mea et labores ad promovendas litteras inprimis sacras susceptos constanter per-
sequi possem. Quod ut grato animo mihi praedicandum est, ita confido nunquam defuturos
esse qui thesauros illos itineribus ipeis repertos conquisitosque gratulentur patriae.
Quae alteram libri partem occupant excerpta e codicibus bibliothecarum quae Vene-
tiis et Taurini sunt, Parisiis et Carpentoracte, Guelpherbyti, Monaci, Hamburgi, Sancto-
galli, Londini, Oxonii, atque etiam in variis terris orientalibus, ea et re et pretio satis
inter se differunt. Deligenda erant ex magna eorum copia quae ex plurimis et occidentis
et orientis bibliothecis collecta et ad varios usus reposita habeo. Retinenda inprimis ea
videbantur quae singularem librum vel certe pro suo quodque genere editionem magis
propriam sibi poscunt Spero equidem ea quae data sunt inventura esse quibus digna stu-
dio videantur. Quos eosdem aequos existimatores futuros esse confido.
Quae ad libri finem fragmenta epistularum Pauli edita sunt, ea iisdem exscribenda
typis curavimus qui ad novam collectionem Monumentorum sacrorum ineditorum a nobis
adhibiti sunt, additis insuper accentuum spirituumque signis ad similitudinem manu scri-
ptorum effictis. Quae typorum ratio ab ipsius codicis scriptura, quam tabula expressimus,
non minus reeedit quam a plerisque post sextum saeculum scriptis. At quae revera rece-
dunt, ea propius ad antiquiora exemplaria accedunt, ad quae ipsi posteriores codices sunt
compositi. Hinc est quod eosdem typos a similibus scripturis non plane alienos esse iudi-
cavimus.
Totius libri et conscriptio et impressio quum laboribus aliis turn itineribus inter-
ruptae sunt. Inde excusari velim quae passim minus accurate edita sunt, correcta ilia qui-
dem, quoad fieri potuit, in indice.
Denique librum splendidis eorum nominibus decorare poteram qui itinerum meo-
rum, unde totus pendet, patroni exstiterunt Sed id iam alibi identidem factum est, nuper-
rime in editione Novi Testamenti septima, atque est eiusmodi ut in meam magis quam
illorum laudem fieri videatur. Recolentem quidem cum animo meo memoriam itinerum,
in quibus inter annos 1840. et 1860. septennium consumpsi, illud mirum in modum dele-
ctat, quod longe a patria et ubique terrarum tot amicos ac fautores eosque magna saepe
animi generositate et liberalitate inveni : quorum nunquam non grato animo recordabor.
Ceterum haec Anecdota quum primum anno 1855. prodibant, Alexandro de Hum-
boldt „virorum altioribus studiis clarorum duci ac principi" dedicavl Quod his feci
litteris:
Nee mirabere nee reprehendes qqpd operi huic nomen Tuum proposui. Ex annis
enim tredecim, postquam primum Lutetiae Te videre mihi contigit, labores mei omnes ad
Digitized by
Google
VIII
Te pertinuerunt. Tu eos nosti, probasti, commendasti; Tu perpetuo favore Tuo ornasti;
Tu inter primos fuisti qui Germanico nomine dignos diceres. Quam laudem ut mererentur
operam danti etiam illud enitendum erat at Te nunquam non viderentur digni esse. Quod
utrumque utinara revera mihi contigerit. Misi autem prae ceteris eura ad Te librum, quo
exposui quae litterarum monimenta in itineribus raeis orientalibus, deo id providente, ex
monasteriorum pulyere, ubi per tot saeculorum seriem sepulta iacuerant, protraxerim
inque vitara ac lucem vindicaverim. Esse in his quae pro summa antiquitate, raritate,
argument! gravitate, inter pretiosissimos bibliothecarum non Germaniae tantum sed etiam
Europae tbesauros numeranda videantur, scio quantopere Tu mecum et bonis litteris et
ecclesiae sis gratulatus. Quod ut laetitiam meam non mediocriter auxit, ita admirabilem
ingenii Tui altitudinem ostendit. Quum enim rebus iis quae a natura involutae videntur
subtiliter investigandis immortalem gloriam quaesieris ac vero dudum sis consequutus,
tamen a Te studioque Tuo minime aliena duxisti quae sacras litteras, quae dei spectant
ecclesiam, tan to illam quidem nomine haud dignam nisi divina litterarum luce collustratam.
Quae quum ita sint, toto animo detector quod librum hunc ut grati animi pietatis vene-
rationis testem licet ad Te mittere. Quod dum facio, deum precor ut iuventutis illud quod
senex semper conservasti nunquam a Te discedat, nee vero ipse, quern totum nunquam
discessurum scimus, nisi sero a nobis discedas. Itaque vale. Scribebam Lipsiae diebus
festis Pentecostes anni salutis 1855.
Ad haec quae ille rescripsit, Postemi d. 30. m. Aug. 1855., ea et ipsa lectoribus red-
denda videbantur, non quidem ostentandi caussa quae vir summus cum tanta erga me
benignitate atque indulgentia scripsit, sed ut inde iudicari queat qua ille mente fuerit
circa labores eiusmodi inprimisque litterarum sacrarum studia, a quibus eum abhorruisse
sacrorum contemptores iactant. Rescripsit autem sic:
„Sie haben einmal wieder, verehrter Freund, mir ein ehren voiles Zeichen Ihres
treuen und liebenswttrdigen Wohlwollens durch die Zueignung Ihrer inhaltsreichen und
wichtigen „Anecdota sacra et profana ex oriente et occidente allata" gegeben ! Empfangen
Sie fiir diese schmeichelhafte Yerherrlichung meines Namens meinen innigsten Dank. Es
ist minder diese Yerherrlichung, die mich rfthrt, als die Gewissheit, dass ich, der ich am
friihesten Ihre RUckkunft im Yaterlande begrilsst und gem an der Yerbreitung des Ruhms
Ihrer grenzenlosen, fruchttragenden Thatigkeit gearbeitet habe, in meinem fast 86 8ten
Jahre so frisch in Ihrem Andenken lebe. Sie gehoren zu den gliicklichsten Reisenden
unserer Zeit, aber gliicklich sind Sie nicht durch Zufall; nein, Sie sind es dadurch gewor-
den, dass Sie, mannichfach und grtindlich vorbereitet, mit so seltenem Scharfsinn und
eisernem Fleisse begabt, das Wichtige zu erkennen und als acht historische Monumente
zu bearbeiten wussten. Die „Tischendorfiana", unter denen der Codex, dem Sie den
Namen eines edlen geistreichen Monarchen vorgesetzt, durch sein hohes Alter glanzt,
Digitized by
Google
IX
haben allerdings raich vor allem angezogen. Sie bearbeiten, verehrter Mann, die Seite
Ihrer ehrwttrdigen Wissenschaft, in der aus Mangel an' gelehrten Kampfern und wegen
der wohlthatigen Positivheit de8 Gegenstandes etwas mehr friedliche Ruhe herrscht als in
der heissen, nnter so vielerlei Bannern und nach so vielerlei Absichten aufgewtthlten dog-
raatischen Zone. Man sollte fiirchten, diese Aufregang der Parteyen, durch unvernQnf-
tige Einmischung vieler Regierungen vermehrt, mindere in Deutschland das Interesse filr
den gelebrteren, linguistischen, historischen Tbeil der Theologie: aber ein Blick auf Ihre
bereits erschienenen, so geschmackvoll ausgestatteten wissenschaftlichen Documente, und
der Gedanke an die Mdglicbkeit des Erscheinens, die ich far Frankreich und selbst Air
England bezweifele, widerstrebt dieser Besorgniss.
Empfangen Sie, theurer Freund, die erneuerte Versicherung meiner ausgezeich-
neten Hochachtung und unwandelbarsten Anhanglichkeit. u
Dabam Lipsiae solemnibus paschalibus anni MDCCGLXI.
Digitized by
Google
INDEX LIBRI.
I. Pag. 1. USQUE 16. describitur collectio codicum itinere orientali meo secundo
CONQUISITORUM.
I. Codex Graecus libri Numerorum palimpsest us saeculi quinti vel sexti. Absoluta **'
iam hac descriptione totam edidi in Monumentis sacris ineditis, novae collectionis
volumine primo, anno 1855. Supra scripti sunt Graecis litteris noni fere saeculi
li belli tres patristici. Nunc Petropolitanus 1 — 2
II. Codex Graecus palimpsestus fragmentorum Novi Testamenti. Fragmenta haec
evangeliorum , actuum et epistularum Pauli pertinuerunt olim ad codices septem,
quorum tres sunt quinti saeculi, duo sexti, duo septimi. Edidi in eodem Monu-
mentorum sacrorum volumine. Scriptura superimposita antiquissimae scripturae
Georgica est, non ut in textu diximus Armeniaca. Nunc Petropolitanus . . . 2 — 3
III. 1 ) Codex Graecus uncialis evangeliorum Lucae et Iohannis integer, saeculo non tam
Vin. quam IX. scriptus. Nunc Bodleianus Oxoniensis. Cf. Notitiam ed. cod. bibl.
Sin. etc pag. 58. nr. 2. 4 — 5
IV. 2 ) Codex Graecus uncialis evangeliorum quattuor, de quibus Lucae et Iohannis libri
supersunt integri. Scriptus videtur saeculo nono. Nunc Bodleianus. Reliquas
eiusdem codicis partes detexi in nuperrimo itinere orientali: vide Notitiam etc.
p. 53.. nr. 8. Ibi annus Cbr. 844. subscriptus est 5 — 6
V. Codex Graecus uncialis, saeculi noni potius quam octavi, in quo maior pars libri
Genesis superest. Nunc Bodleianus. Edidi anno 1857. in secundo Monumento-
rum sacrorum volumine , 6 — 7
VI. Codex Veteris Testamenti Graecus saeculo nono adscribendus, in quo supersunt
libri Iudicum et Ruth integri cum extrema parte libri Iosuae. Nunc Musei Britannici 7
VII. Codex Novi Testamenti Graecus cum maxima parte libri actuum apostolorum, anno
Christi 1044 (vide infra p. 216.) scriptus. Nunc Musei Britannici 7 — 8
VIII. Fragmenta Gracca palimpsesta prophetae Iesaiae, eaque saeculi fere septimi. Re-
scripta sunt.Georgice, non ut in textu dictum est Armeniace. Nunc Petropolita-
nus. Edidi primo Monumentorum sacr. volumine 8 — 9
IX. Fragmenta Graeca palimpsesta alterius et tertii libri Regum. Quae folia Graece
scripta sunt saeculo septimo vel octavo, post rescripta Georgice (non Armeniace).
Nunc Petropolitana. Edidi primo Monumentorum sacror. volumine 9
X. Codex Graecus saeculi XI. vel X., in quo sunt duo Cassiani libelli Graece redditi.
Nunc Musei Britannici 9 — 10
XI. Fragmenta palimpsesta, primum Graece decimo fere saeculo scripta, post rescripta
Slavonice. Nunc bibliothecae Imp. Petropolitanae 10
XII. Fragmenta palimpsesta patristica unci ali bus litteris saeculi quinti scripta. Post
super scripta sunt Georgica (non Armeniaca) quaedam. Nunc bibl. Imp. Petropol. 10
*) et 8 ) Utrumque codicem, priorem siglo A, alteram siglo r insiguitum , ad editioneui Novi Testamenti
VII. criticam maiorem diligenter tdhibuimus.
Digitized by
Google
XI
XTTI. Fragmenta palimpsesta varia octo : duo bis Graece scripta ; unum primum Graece,
turn Syriace, denique Georgice (non Armeniace); unum primum Coptice, turn
Graece; unum primum Arabice, turn Graece; unum primum Syriace, turn bis Geor-
gice (non Armeniace). Nunc bibl. Imp. Petropolitanae 11
XIV. Reliquiae octo codicum Graecorum uncialium non rescriptorum, quorum unus
quinti, unus septimi, unus octavi, unus noni vel decimi, unus octavi vel noni, duo
decimi vel undecimi saeculi erant. Nunc bibliothecae Imp. Petropolitanae . . . 11 — 12
XV. Folia palimpsesta 52 (num. 1), item alia 11 (num. 2), quorum prior scriptura est
Syriaca, altera Georgica (non Armeniaca). Sunt reliquiae variorum codicum Syria-
corum magna antiquitate insignium. Magna pars ad recensiouem textus evange-
liorum pertinet hue usque incognitam , nisi quod codex pro ipsa scriptura ex Hie-
rosolymitano genere est, cuius evangeliarium Bomae servatur. Accedunt num. 3.
folia duo eiusdem Georgici codicis absque antiquiore scriptura Syriaca. Nunc
bibl. Imp. Petropolitanae. Cf. ad haec Notitiam ed. cod. bibl. Sinait. etc. p. 49.,
ubi de laboribus viri eel. Brosset circa Georgica ista fragmenta et Landii viri docti
circa Syriaca relatum est 13
XVI. 1. Codex Arabicus noni saeculi, in quo praeter fragmenta cpistularum ad Roma-
nos, ad Corinthios secundae et ad Hebraeos integrae babentur utraque ad Timo-
theum, ad Titum, ad Philemonem. Ad haec fragmenta accesserunt nuperrime
folia 151, quibus cum prioribus coniunctis totum epistularum Pauli corpus contineri
videtur. Ceterum ad finem epistulae ad Hebraeos annus Christi 892. adscriptus
est. Cf. Notitiam etc. pag. 67. Numero 2. accedunt fragmenta libri de descensu
Christi ad inferos *), maxime insignia notatione anni p. Chr. 885. Nunc bibl. Imp.
Petropolitanae 13 — 14
XVTL Collectio codicum Hebraicorum et Arabicorum, maximam partem Hebraicis litteris
sed lingua Arabica scriptorum necdum editorum. Nunc bibl. Petropolitanae . . 14 — 16
A. Talmudici. 1. Compendium iuris Talmudici auctore Chajin ben Samuel Tude
lensi. Codex scriptus est anno Christi 1461. 2. Scholia ad tractatus Talmudicos
Nasir et Nedarim (dele „Nidda u p. 15.) auctore Ascher Toletano. Codex scriptus
est anno Christi 1364. 3. (1) Codex philosophicus, in quo insunt logica, metaphy-
sica, physica 2 ). (Corrige textum, in quo iste codex praestantissimus Karaiticis adnu-
meratur) 15
B. Karaitici. 1. (2) Cantica Karaitica 3 ). 2. (3) Rituale Karaiticum cum epithaiamiis
3. (4) Midraschim tres : de Abrahamo, de decern martyribus, de exitu Israeli tarum.
4. (5) Varia fragmenta dogmatica 4 ). 5. (6) Homiliae 10 ad 10 Genesis et Exodi
pericopas. 6. (7) Commentarius ad Genesin. 7. (8) Fragmenta commentariorum ad
pericopas Genesis, Exodi, Levitici, Numerorum. 8. (9) Commentarius ad librum
Iosuae. 9. (10) Commentarii ad Psalmos. 10. (11) Fragmenta commentariorum ad
Ionam, ad Ionam et Obadiam, ad Ezechielem, ad Proverbia, ad Iobum. ll.(12)Com-
meotarius ad Threnos 15 — 16
') Pag. 14. lin. 19. scribe iuncto pro iuncti.
2 ) De isto codice M. Steinschneider, vir harum litterarum longe peritissimus, in Bibliographiae Hebraicae
vol.1. (1858.) pag. 19. sic: „Dieser Codex gew&hrt uns ein schlagendes Beispiel, von welch em Nachtheil die
Aversion christi. Gelehrten gegen den hebr&ischen Buchstaben 1st; ware er mit arabischen Lettern gescbrieben,
so wttrde man in ihm lJtngst eine der seltensten und wichtigsten Schriften eines berubmten arabischen Gelehrten
— Gmazali — erkannt haben"; p. 21.: „Die Tiachendorfsche Handschrift ist unstreitig Autograph des
Said" („dieselbe ist in meinem Jewish Literature p. 297. nr. 8. gemeint"). „Aus welcher Absicht Said das
Werk des Gazzali unter einem fingirten Titel abgeschrieben , kann nicht mit Bestimmtheit angegeben werden".
— , t Schliesslioh ist noch Jellineks Bemerkung: der Verf. wird von Asulai erwahnt, als irrig zu bezeichnen*'. —
Accuratiora quaerentes liber Steinschneideri docebit.
*) Vide de his canticis Steinschn. 1. 1. p. 70 sq. et p. 105 sq. Quae medio in libro desiderabantur folia
decern (non 18), miro modo Petropoli suppleta sunt. Quum enim nuper Karaita doctissimus Firkowitsch varios
codd. Petropolin attulisset, in iis inventa sunt ea ipsa folia quae nostro codici (inter fol. 138 et 139) deerant.
Allata erant , teste ipso Firkowitsch, Hierosolymis , nostra vero tota collectio Cahirae comparata. Habent sua
fata libelli.
4 ) M. Steinschneider lllustravit in Blbliogr. Hebr. Nr. 11. (1859.) p. 92 sq. iis quae in leztu de singulorum
fragmentorum scriptoribus notata sunt parum probatis.
Digitized by
Google
XII
II. Pag. 17—77. catalogus exhibetue codicum tischendorfianorum bibliothecae
UNIVERSITATI8 LIPS1ENSIS CUM APPENDICE.
A. GRAECA.
In note exponitur de codice Friderico-Augustano et de cod. Tisch. I. n qui uterque iam p ***
anno 1846. editus est 17
Cod. Tisch. II. palimpsestus, rescriptns Arabice. Foliis 17 fragmenta Numerorum,
Deuteronomii, Iosuae, Iudicum continentur, edita a nobis in Fragment] s sacris
palimpsestis i. e. volumine I. Monument or um sacr. ined. Heliqna folia quinqne,
quorum scriptura saeculum idem cum prioribus i. e. septimum prodit, ad opus
grammatici argumenti olim pertinuerunt. Praeterea in marginibus scholia legun-
tur eadem cum textu antiquitate, quamquam alia manu scripta. Expiicatur etiam
de Arabicis saeculo ut videtur nono supra scriptis. Horum exemplum cl. Flei-
scher commentationi suae eo loco indicatae adiecit. Ceterum nuperrime eiusdem
codicis folia alia sex a nobis reperta sunt, ut indicavimus in Notitia etc. p. 48. . 17 — 19
Cod. Tisch. III. quattuor foliis palimpsestis constat, utraque scriptura Graeca, priore
argumenti patristici saeculum nonum, altera liturgica duodecimum prae se ferente 19 — £0
Cod. Tisch. IV. codex quattuor evangeliorum integer cum additamentis pluribus, decimo
saeculo scriptus. Afferuntur inde primum exempla synaxarii et menologii,
turn totus Hippolyti Thebani degenealogia Mariae libellus; tertio loco com-
paratur epistula Eusebii ad Carpianum cum edito Lachmanni textu; quarto
exscribitur programma quod dicitur de evangelio cum appendice; quinto affe-
runtur versus in Matthaeum scripti , item alii in Marcum *), in Lucam, in Iohan-
nem, cum notis de singulis evangeliis. Denique plura lectionis exempla ex
ipso evangeliorum textu adponuntur 20 — 29
Cod. Tisch. V. palimpsestus, bis Graece scriptus. Prior scriptura noni fere saeculi con-
tinebat evangelistarium , altera duodecimi saeculi psalterium. Ex hoc imprimis
affertur psalmorum triginta (49 — 79) cum Vaticana editione collatio .... 29 — 34
Cod. Tisch. VI. constat variis foliis tredecim, uncialium codicum septem reliquiis.
A.: fragmenta vitae Gregorii Nazianzeni. B.: fragmenta orationis eiusdem
Gregorii. Horum utraque nonum saeculum produnt. C. : duarum homiliarum
fragmenta septimo fere saeculo scripta. D.: patristica quaedam saeculi noni.
E.: fragmenta liturgica decimi fere saeculi. F.: fragmentum lectionarii, quo
superest Hebr. 1, 3 — 12. Textus totus adponitur. G.: fragmentum libri liturgici 34 — 38
Cod. Tisch. VH. saeculi quarti decimi. Insunt varii Aristidis, Plutarchi, Libanii, Nice-
phori Gregorae libelli. Plura ex singulis specimina lectionis afferuntur . . . 38 — 43
Cod. Tisch. VIII. saeculi sexti decimi, continens anthologiam e scriptoribus classicis,
ecclesiastistis. biblicis collectam 43 — 44
Cod. Tisch. IX. variis partibus chartaceis constat. Prima quarti vel quinti decimi sae-
culi continet tomum sy nodi cum in Barlaamura et Acindynum anno 1341 promul-
gatum. Iste libellus hue usque ineditus plene ex codice exscribitur 2 ). Quod
postquam factum erat, cum nostro codice Oxoniensem Laudianum LXXXII.
passim conferentes, nusquam fere scripturae differentiam vidimus. Confirm at
Oxoniensis liber etiam id quod in cod. nostro legitur : to etQTjfievov r<p 6Va Xoyow
datjJuquiHp tip xki/iaxa %r\q mevficeztxTJg avn^aaeoa^ pag. 52. col. 1. exeunte . . 44 — 45
In altera eiusdem codicis parte praeter liturgicas formulas quasdam varia historica
leguntur, similia iis quae apud varios scrip tores Byzantinos de historia patriar-
charum Alexandriae, Antiochiae etc. leguntur. Tertia pars continet threnos
Isaaci Anachoretae; quart a liturgica varia interpretatione Arabica plerumqne
adiecta; quinta canonem triadicum, opus cuiusdam Metrophanis, in fine muti-
lum. Quod in secunda parte legitur Iustiniani imperatoris de coenobio montis
Sinaitici de ere turn, pag. 56. et seq. plene adponitur, collato insuper codice nunc
Dresdensi olim Sinaitico 55 — 57
l ) Pag. 27. lin. scribe pwj&iiq pro ftv^ttq.
*) Pag. 51. col. 1. lin. 5. ab imo scribe iitxdXvyt et pag. 52. col. 2. lin. 15. dele puuetum post Uyovru;.
Digitized by
Google
XIII
Cod. Tisch. X. saeculi duodecimi, tres Gregorii Nazianzeni homilias continens integras p *«-
cum initio quartae 57
Cod. Tisch. XI. saeculi fere undecimi, fragmentum insigne menologii 57 — 58
Cod. Tisch. XII. quattuor codicum reliquiis constans. A.: excerpta varia ad Iohannem
Lydum ut videtur referenda. Haec accurate exscribuntur, collatione Suidae et
Codiniinstituta 1 ) 58—64
B.: synaxarium saeculi tertii decimi. C: fragmentum codicis evangeliorum duo-
decimi saeculi, continens Ioh. 12, 35 — 13, 2. D.: notitia impensae in codicem
quattuor evangeliorum saeculo duodecimo factae 64 — 65
B. SYRIACA.
Cod. Tisch. XIH. (ita pro XII. scribendum) maiorem evangeliorum quattuor partem
continens, addita interpretatione Arabica. Scriptus videtur. circa annum Christi
millesimum*) 65 — 66
Cod. Tisch. XIV. (ita pro XTIL scribendum) fragmenta antiquissima librorum Genesis
etExodi continens 2 ) . . 66—67
Cod. Tisch. XV. Insunt Nestorianorum hymni 2 ) 67
Cod. Tisch. XVI. fragmenta quinque continens, pleraque magna antiquitatis laude in-
signia. A.: fragmenta comment arii allegorici mystici in canticum can ti coram.
B. : historia quaedam Nisibena. C. : duo evangelU Marci fragmenta. D. : folium
longe antiquissimum, continens categorias novem Aristotelis 2 ). E. : psalmi et
precationes vulgaribus Syrorum litteris saeculo fere tertio decimo scriptae . . 67 — 68
Cod. Tisch. XVII. sex codicum reliquiis constans, argument! maximam partem liturgici 68
C. COPTICA.
Cod. Tisch. XVin. Lectionarium integrum Memphiticum Arabicum, anno Christi 1450
scriptum 68
Cod. Tisch. XIX. Psalmodia Memphitica Arabica integra 68
Cod. Tisch. XX. Missale quadragesimale Memphiticum Arabicum integrum .... 68
Cod. Tisch. XXI. Piae meditationes Memphitice et Arabice 69
Cod. Tisch. XX II. Liturgiae Basilii, Gregorii et Cyrilli Memphitice et Arabice . . 69
Cod. Tisch. XXIII. Psalmodia Memphitica recentior 69
C odd. Tisch. XXIV — XXIX. Fragmenta membranacea varia maximam partem anti-
quissima, exceptis paucis martyrologiorum reliquiae 69 — 70
Cod. Tisch. XXX. Pars psalterii 70
D. ARABICA.
Cod. Tisch. XXXI. constans duorum codicum noni fere saeculi fragmentis. Folia altera
duo ad evangeliorum interpretationem pertinent nondum cognitam, duo altera
isagogica quaedam de evangeliis et evangelistis continent Utriusque fragment
8cripturam specimine expressit cl. Fleischer loco sub textu indicato .... 70
Cod. Tisch. XXXIL apostolorum historias unam et viginti cum vita 8. Abanup integras
continens. Scriptus est saeculo fere quinto decimo 70 — 71
Cod. Tisch. XXXm. sexti decimi saeculi. Insunt trium sanctorum vitae .... 71
Cod. Tisch. XXXTV. eiusdem fere saeculi homilias ex Graeco translatas continens . . 71
Cod. Tisch. XXXV. miracula et martyria variorum continens 71
Cod. Tisch. XXXVI. A.: historia Iohannis episcopi monasterii S. Sabae integra. B.:
fragmentum breviarii ecclesiae Copticae. C: fragmentum historicum .... 71
Cod. Tisch. XXXVII. saeculi fere tertii decimi. Fragmenta codicis biblici, cuius altera
pars textum, altera commentarium continebat. Utriusque partis supersunt frag-
menta plus uno nomine insignia 71 — 72
Cod. Tisch. XXXVIII. eiusdem saeculi tertii decimi, fragmenta continens versionis
epistularum Pauli e Coptico factae 72 — 73
>) Pag. 62. lin. 25. scribe 101. pro 171.
*) Scripturae codicum XIII. XIV. XV. XVI. D. non tabula III. sed IV. repraesentatae sunt.
Digitized by
Google
XIV
B. GEOBGIANA.
(Cum Acthiopufrfoliis aliquot) P*e-
Cod. Tisch. XXXIX. Pars martyrologii ecclesiae Georgianae 74
Cod. Tisch. XL. Historia Arethae eiusque sociorum 74
Cod. Tisch. XLL Duo folia psalm os continent, de decern reliquis nondum liquet . . 74
Cod. Tisch. XLII. Fragmentum liturgiae et index ad missale 74
Cod. Tisch. XLTTT. A.: Quinque primi psalmi Aethiopice. B.: Quattuor folia palimpsesta
bis Georgice scripta. C. : Reliqua sex antiquissima sed nondum lecta sunt . . 74
P. CODICES HEBRAEORUM ARABICI.
Cod. Tisch. XLIV. Midrasch de Mose Karaiticus 74
Cod. Tisch. XLV. Liber ritus Karaitici fere integer 75
Cod. Tisch. XL VI. Karaiticus 1) de ritu mensis Ab. 2) preces propheticae. 3) calen-
darium Karaiticum in annos 34 75
Cod. Tisch. XL Vn. Fragmentum operis Karaitici de historia naturali 75
Cod. Tisch. XLVllL coniectanea Talmudica 75
G. PAPYEI.
Codd.Ti8ch.XLIX — LIL Fragmenta papyracea Coptica 75
Cod. Tisch. Lin. Fragmentum Hieroglyphicum 75
Cod. Tisch. LIV. Qui hoc numero in textu insignitus est codex, is nuper ad me rediit.
Eodem vero numero iam insignienda sunt fragmenta fasciarum lintearum textu
Hieratico completarum et in sepultura Aegyptiorum olim adhibitarum. Tradidi
bibliothecae fragmenta eiusmodi sex, in quibus versus quindecim superstites sunt
In unum coniuncta sunt formaque lignea inclusa et vitro munita. Haec supple
ad paginam 75 75
Cod. Tisch. LV. Fragmenta papyracea Graeca triginta, quern numerum post auxi aliis
similibus fragmentis septem 75
His nuperrima donatione (d. 23. m. Sept 1860.) accessit Cod. Tisch. LVI. Codex est
membr. isque ut videtur perantiquus foliorum form, maximae 160, continens
Pentateuchum inde a Genes, cap. 11. extr. usque ad Deuteron. cap. 4. litteris
Samaritanis scriptum. — — —
APPENDIX CODICUM ABYSSINICORUM QUINQUE ET ARABICORUM DRUSIANORUM
TRIUM MEO ROGATU BIBLIOTHECIS UNIYERSITATIS LIPSIENSIS ET DRESDENSI
REGIAE DONATORUM.
I. Cod. Abyssinicus Dresdensis. Inest vita Walattae Petri cum miraculis eius. **'
Accedunt traditiones de Sanctis Cyriaco et Iohanne. Praeterea foliis 34 utraque
parte pictis miracula Walattae Petri repraesentantur 76
II. Cod. Abyssinicus Lipsiensis. Insunt laudes trium patriarcharum et sancti Georgii,
item sanctae trinitatis, Iesu, ecclesiae, prophetarum aliorumque cum lectionibas
aliquot et precationibus ecclesiasticis 76
m. Cod. Abyssinicus Dresdensis, lectiones biblicas cum laudibus Mariae et Iesu
continens 76
IV. Cod. Abyssinicus Lipsiensis, expositionem alphabeti Ainharjce scriptam continens 76
V. Volumen Abyssinicum cum picturis et precibus. Est ex amuletis adversus ma-
los spiritus. In bibl. Reg. Dresd. servatur 7(5
VI. VII. VIII. codices Drusorum Arabici, quorum duo nunc Dresdae servantur, unus
Lipsiae • 76 — 77
HI. Pag. 77— 212. EXCERPTA EXHIBENTUR EX CODIC1BUS IN VARUS EUROPAE ET
ORIENT1S BIBLIOTHECIS A ME EXCUSSIS.
I. Refertur de Homiliarum Clementis Romani quae feruntur (ita corrige male impres- ***
sum p. 77.) duobus codicibus hucusque incognitis, altero orientali, altero Italico 1 ) 77 — 85
II. Exscribitur fragmentum Parisiense Epitomes quae dicitur Clementinae 2 ) . . . 85 — 93
! ) et *) Excerpt* ista (p. 77. lin. 7. ab imo scribe Schwegleri, p. 78. lin. 14. tituli loco, p. 79. lin. 1. post
yiyortv exciderunt rerba: *aX lv&j}<jtrcn, p. 86. not. S. scribe: voluit to, p. 88. lin. 11. nescio an Mix*rcu eden-
Digitized by
Google
XV
Pa*.
m. Be Constitutionibus Apostolicis in codice bibliotbecae mentis Sinaitici . . 93 — 95
IV. Excerpta plura ex inedito — sed nuperrime editum est e cod. Mosquensi —
Georgii monachi Hamartoli chronico, quemadmodum in codice Parisiensi sae-
culi decimi legitur, adhibito passhn altero reeentiore. Primo loco exscritmn-
tur quae res Petri et Simonis magi in urbe Somae gestae spectant. Sequun-
tur quae sunt de Iacobo iusto. Tertio loco adduntur quae de Tiberii circa
Christum studio, item de Abgari regis et Christi epistulis narrantnr . . , . 95 — 103
V, Brevis de libris prophetarum commentatio ex celebri codice Veneto unciali
octavi vel noni saeculi (ita scribe p. 103. lin. 5. pro saeculo) 103 — 109
VI. Epiphanii qui fertur de prophetarum vitis libellus ex duobus codicibus decimi
fere saeculi exscribitur 110 — 119
VII. Epiphanii commentatio de adamante gemma summi Hebraeorum pontificis,
ut est in Coislin. codice 119 — 120
VIII. Irenaei fragmentum ab Anastasio servatum ex antiquissimo codice Coisliniano
emendatur .. . . . 120—121
IX. Fragmenta sermonis S. Theophili archiepiscopi (Alexandrini) de cruce et
latrone ex papyris Copticis Taurinensibus hausta et Latino versa .... 121 — 124
X. Nominum Hebraicorum interpretatio ab editis lexici quod putatur Origeniani
fragmentis satis diversa in cod. Coislin. inventa 124 — 128
XI. (pererroremimpressum.X.) Excerpta libelli cuiusdam archaeologici qui Elpii
Romani esse dicitur 129 — 130
XII. (per errorem impressum XI.) Variantes lectiones codicis actuum apostolorum
nunc Londinensis, supra pag. 7 sq. numero VH. notati. Istam lectionum ad-
notationem pag. 216. retractavimus 130 — 146
XIII. Liber Theonis Smyrnaei de astronomia ante paucos annos ex uno codice eoque
recenti primum editus, a me vero dudum in codice antiquiore Veneto inventus. 147 — 148
Celebres versus Alexandri Aetoli de stellis errantibus ad duos codices exi-
guntur, quorum unus reliquis hucusque cognitis multo praestat 148 — 151
XIV. De evangelistario unciali Carpentoractensi explicatur 161 — 153
XV. Exponitur de antiquissimis textibus quum Graecis turn Latinis in celebri co-
dice Guelpherbytano Originum Isidori palimpsesto inventis. Breviter dicitur
de.duorum codicum textus evangelici reliquiis Graecis, item de Graecis Galeni
et de Latinis commentarii in epistulas Pauli ut videtur fragmentis. Plene vero
adscribitur Latina interpretatio fragmentorum epistulae ad Romanos Gothico-
rum: 11,33—12,5. 12,17—13, 5. 14,9—20. 15,3—13.(155—158). Item
accuratius tractantur fragmenta Latina libri lob (exscribitur textus ad 8, 1 — 21)
et libri Iudicum (exscribitur textus ad 1 , 28—36. 4, 16—22. 6, 13—18.).
In nota paginae 163. de Latino evangeliorum codice Taurinensi refertur . . 153 — 163
XVI. (XVI. etc. non XV. etc.) De lectionario Latino omnium facile antiquissimo
in codice Guelpherbytano palimpsesto Prosperi Aquitani invento. Lectionis
exempla afferuntur ad Mt. 26; 67—27, 1. Ioh. 18, 26. 20, 28. 1. Tim. 3, 1—5.
13. 4, 13—16. 5, 22. 2. Tim. 2, 15. Ioh. 21, 15—17. Act. 4, 9—12. Iesai.
40, 26 sqq . 164—169
XVII. Refertur de evangeliorum codice Graeco Guelpherbytano, addito lectionum
delectu . 169—171
dnm fuerit, ibidem lin. 20. post tlvou adde kiyovta) postquam Frid. Wieseler, cl. univ. dotting. Profc, anno 1857.
in usum criticum vertisset in Exercitationum criticarum in Clementis Romani quae feruntur Homilias Parte I.,
anno 1859. Alb. Dreesel vir clar. ad edendaa Clementinorum Epitomas dnas etc adhibnit. Cui operi appendicis
loco accesserunt Friderici Wieseleri adnotationea, prioribus Exercitationibus longe locupletiores. Equidem iam
ante i. e. m. Febr. 1857 in: Deutsche Zeitschrift for christliche Wisaenscbaft etc. p. 59. retractayeram quae de
codd. nostrts, quorum simillimum in bibl. Reg. Monac. inveneram, infra dicta sunt. Ibi inter alia haec scripsi:
„Die Schrift geht den grfissten Tbeil hindurch dem Texte der Homilien so parallel , dass sie ale ein n&chster
Ausfluss aus diesen zu betrachten ist, und nicht sowohl eine Epitome als eine Recension der Homilien darstellt,
welche nur in besondera wichtigen Stellen eigenmttchtig den alten Text vcrlasst. Dieser Charakter ist ganz von
der Art, dass wir hier jene alte christliche Recension der Homilien mdchten wieder zu erkennen haben, welche
neuerdings mehrfach, besonders von Uhlhorn, besprochen worden ist".
Digitized by
Google
XVI I
XVIII. Ex anthologia codicis Cahirensis 6aeculi decimi plures afferuntur Philonis p ***
Iudaei sententiae. In nota pag. 1 72. emendatur locus ab Angelo Maio male
editus 171—174
XIX. Eduntur fragmenta epistulae Pauli utriusque ad Corinthios (190 — 205) et
epistulae ad Hebraeos (177 — 189) ex codicis uncialis reliquiis, alteris Lon-
dinensibus, al tens olim Uffenbachianis nunc Hambui'gensibus 1 ) . . . . 174 — 205
XX. Hymni sacri: Luc 1, 46 — 55. 68 — 79. e codice Guelpherbytano litteris
uneialibus noni saecnli scripto afferuntur 206 — 208
XXI. De codice epistularum Augiensi 209 — 216
In nota collatio codicis act. app. lo * (pagg. 130 — 146) corrigitur et suppletur 216
XXIL Ex codice Cahirensi excerpuntur quae ad rem criticam faciunt fragmento-
rum Menandri, Euripidis, Sotionis, Hyperidis, Aristophanis, (Aeschyli,) So-
phoclis, (IamblichiJ Herodoti, Babrii, Clementis Romani, Ignatii, Irenaei,
Clementis Alexandrini 217—222
XX LH. De codice palimpsesto monasterii S. Sabae, in quo sex antiquiores scriptu-
rae repertae sunt, et quidem Euripidis, Gregorii Nazianzeni aliorumque . 222 — 224
XXIV. Indicantur epistulae duae manu Germani et Sophronii patriarcharum scriptae 224
XXV. De libris palimpsestis in monasterio S. Crucis prope Hierosolymam a me
inventis 224 sq.
XXVI. De codice Sopboclis Cahirensi 225 sq.
XXVII. Ex codice Patmio varia scholia Hippolyti Romani emendantur, inprimis quae
nuper primus Ang. ttaius e catenis Romania edidit 226 — 230
XXVUL Emendantur quae Montefalconius in Bibl. Coisl. pp. 193 sq. circa libros cano-
nicos et apocryphos e cod. 120. edidit 230
XXIX. Fragmenta Itala capp. 17 et 47. prophetiae Ieremiae e cod. palimps. San-
gallensi proferuntur 231 sq.
XXX. De codicibus duobus palimpsestis Sangallensibus, in quibus supersunt frag-
menta versionis Novi Testamenti Hieronymi antiquissima. Ex cod. San-
gallensi saec VH. praebentur exempla versionis psalmorum Italae . . . 233 — 235
XXXI. De cod. Graeco palimpsesto Monacensi, cuius in scriptura unciali actuum
Thomae et prophetarum fragmenta reperi 235 — 237
XXXDL Psalterii Graeci Latinis litteris scripti e cod. Sangallensi saec. IX. exhiben-
turspecimina 237 — 239
XXXIII. Specimina martyriorum Pauli et Petri ex codice Patmio vitiosissimo sae-
culi IX. 240
Sequuntur: Tabularum index, Tischendorfianorum operum index (241 — 244),
Tabulae quattuor (245—252).
l ) Corrige p. 185. lis. 17. tote pro note, p. 186. lin. 45. i%&k P*o/£*s, p. 188. lin. 23 sq. totavtau; y.
&vo(<**; pro romtWa* y. #v<j£cu, p. 195. lin. 35. naqfKalovpt&a pro naya*. Quae errata quain aegre fenm,
iam in Prolegg. ed. N. T. VII. p. CXC. significavi.
Digitized by
Google
Codex Veteris Testamenti Qraecus niembranaceus palimpsestus foliorum 44 in
4°, si veterem sequeris scripturam, 88 in 8 °, secundam si sequeris. Prior scriptura,
quavis pagina 25 versibus continuis composita, nullis accentibus, litteris uncialibus
pulcherrimis, quinti vel sexti saeculi est. Continet has libri Numerorum partes : 1, 1 — 30.
(sunt folia duo) 1, 40—2, 14. (foil. 2) 2, 30—3, 16. (foil. 2) 5, 13—23. 6, 6—7, 7. (foil. 2)
7, 41—78. (foil. 2) 8, 2—16. 11, 3—13, 11. (foil. 4) 13, 28-14, 34. (foil. 3) 15, 3—20.
15, 32—16, 31. (foil. 3) 16, 44^-18, 4. (foil. 2) 18, 15—26. 21, 15—28. 22, 30-41. 23, 12—
27. 26, 54—27, 15. (foil. 2) 28, 7—29, 36. (foil. 4) 30, 9-31, 48. (foil. 4) 32, 7—33, 5.
(foil. 3) 35, 3 — 17. 36, 6 usque finem. Textu consentit saepe cum Alexandrino codice
contra editionem Vaticanam Rom&nam, neque raro cum reliquis testibus nostris antiquis-
simis contra utrumque facit. Sunt etiam quae omnium solus eaque bene tueatur. Ita, ut
exempli caussa ipsum primum folium videamus, quod continet 26, 54 — 27, 2. rip xtygovo-
ftiav avrcov usque tow oqxovt&v xoi', versu 57. habet dypog o AoYrcw (pro /coYram) et drjfwg 6 Kad&
(pro Kaa&(): quae scriptura conferenda < Alex. Versu
58. codex palimps. noster ubique facit ci tur xcu dijpog
6 Xeftgdv' xcu St/p. 6 'Opovol xcu di}(jL 6 Koge, oque est rijg
yvvouxog 'AfifiQap Yaqra/fe'0, item postea *A\i$ xv pro ryerrj-
{hjaav; item v. 62. awen&jx. Iv totg vloig pr< xL iv pt'acp.
Versu 63. Alex, solus of cum on commi imque male
habet. Exeunte vero capite et Alex, codex et noster viog Nam) pro 6 tov Navtj praebent.
Versu 1. capitis 27. lectiones codicis Alex. MaxeiQ etAlylu etiam in nostro codice sunt, non
>et warrior pro warn. Lectionum
haec habe: 14, 23. fjv dfAoaa joTg
in uno codice est vpn*. 31,. 16.
mes, prope accedente Slavonica
) tantam codice et apud Chryso-
testibus et editionibus habetur
Digitized by
Google
2 " CODICES GRAECL
&oycbo. rete Copto commune habet pro vulgari lectione
'PafMoai ist 1) eadem qua Alex, codex constantia for-
marum ^ua, teaaegaxotta, ole&Qevw. 2) notatione capi-
tum ui ta. Quae capita, satis diversa ab usu codicis
Coisl.I 18 sqq.) ; similitudinem habent eorum quibus
Tertullianus usus est*). 3) numero stichorum in fine libri addito. 4) subscripto nomine
librarii uoavrov pwaxov aegywv. Nota ejusmodi, quod sciam, ex nullo alio tantae antiqui-
tatis codice innotuit; docemur inde, codices tanta litterarum Alexandrinarum elegantia
conspicuos non a solis calligraphis Alexandrinis exarari solitos esse.
Altera scriptura et ipsa uncialibus litteris exarata est videturque ad nonum saeculum
referenda esse. Continet tres libellos patristicos: primus, cujus initio quaedam desi-
derantur, vitam Mariae Aegyptiacae tradit usque pag. 78 ; alter per pagg. 54 Johannis
Damascenis homiliam elg to yevt&hor MaQiag; tertius hucusque ineditus vitam Xenophontis
et Mariae filiorumque eorum Arcadii et Johannis pagg. 46, in fine mutilus. Textus homi-
liae Johannis Damasceni, quemadmodum ad libros mss. a Lequien editus est, sat multis
locis e nostro codice emendandus est. Ita pro & nvgog no&ovvtog in codice est imvQctg
no&ovrtog xcu atfiortog, pro nag to itQoatonop gov to %(tQikv ibidem legitur n&g tov bqogwiov to
X<t(Htp 9 ad verba ov lEQttov xavxr^a codex addita habet fkujtk'cw (Tti^yjua, item xcu ail naqbivov
ad xcu fierce toxov ncurd-tpov, pro to im (iqtQixcug qicuvofievop xcu (pofogb* tcug anoctatixcug bvrufA&nv
codex habet to hi (japoixcug ayxaXoug qjSQOfievov xcu qjofeoov tcug artoat. naacug dwduL f pro 6V' or
nobg ctQxicpartw natiqa ngoaaycop/v ioxtpwutep codex habet 6V ov dp ngog tov OQxiqxotov nat.
ngotjay. org. Praeterea etiam haec altera scriptura formas ut &xatak*i\mtt»v (fol. 55. verso),
<rvXkin\piv (fol. 54. verso) retinet, in ipsis codd. uncialibus sequioris aevi satis raras.
Nondum inventus est, quod sciam, codex palimpsestus Graecus cujus recentior scriptura
Graeca tantam antiquitatis laudem habeat.
Codices Veteris Testamenti eadem fere antiquitate insignes in Europae bibliothecis
habentur duodecim: ex his librum Numerorum non exhibent nisi quattuor.
n.
Fragmenta Novi Testamenti i
plicis et 4 duplicis sive majoris fc
impositam habet Armeniacam. Fol
11—19. 19, 5-14. 24, 37—25, 1. \
22. 14, 58—70.), 5 (4) ad evangeliu]
evangelium Johannis (4, 52 — 5, 8.
*) Ea de re agit Era. Grabius in
Mosaicis plures capitum Pentateuchi not]
Digitized by
Google
CODICES GRAECI. 3
pertinent; item 4 ad actus apostolorum (2, 6—17. 13, 39—46. 26, 7—18. 28, 8—17.), 2 ad
Pauli epistulas (1 Cor. 15, 53 — 16, 9. Tit. 1, 1 — 13). Textus quavis pagina duabus cokun-
nis scriptus est, exceptis foliis duobus quae unam tantum continuam columnam habent.
Versuum numerus variat; passim 29 inveniuntur, semel non plus quam 18. Maxima horum
fc&orum pars saeculo quinto adscribenda est; alia nonnulla, quorum scrip tura similis est
fragmentis evangeliorum siglis INr insigniri solitis, ad sextum pertinere videntur ; duo vero
actoruc [juavis pagina continuum nee prorsus sine accentibus con-
scriptui m actorum folium unciali charactere oblongo scriptum septi-
mum sj tilominus dubito an singula folia, nisi forte tria ilia actorum
folia es bonitate differant. Consentiunt autem haec fragmenta pa-
limpsesta ciuncodicibusNoviTestamenti antiquissimis et celeberrimisABCD tantopere, ut
illorum in numerum et ipsa recipienda sint. Quod ad pauca haec exempla satis iudicari
poterit. 1 Cor. 15,54—16, 7. confirmant v. 54. lectionem codicum AC* 17. rip aftavwsiav; ibi-
dem omittunt cum C* 64. 71. to y&aQtor rovto ivbvojjtcu oup&uQG. Ttai; ter consentiunt cumBD*
formam veixos exhibentibus. Qua cum forma componendae sunt similes per hos versus in
cod.paiimps. nostro scriptae yeirea&cu, a\ tup&m, Versu55. vhtog et xtnoop
eodem ordine collocata habet quo BC is habet ftavare cum BCDEFG
39. 67.** Versu 2. lectionem aaftp&ro \ 17. 109. (in margine) tenet,
ibidem cum solo B habet on *av, et ev minusc. codd. aliquot. Porro
confirmat lectiones ovg iav r a£iov J, ibid us plerique codd. unciales cum
pluribus aliis tuentur. Praeterea v. 53. \ habet, id quod bene convenit
cum eadem lectione v. 54. simul in codd. AC* inventa. Versu 58. habet i^ytp xvqIov,
accedente uno cod. 109. qui cum testibus Alexandrinis facere solet. Versu 6. habet
TtQog vfide yuQ et v. 7. ov &ekx> de, quarum lectionum testes nondum reperti, certe nondum
notati sunt. Quae vero his locis Paulinis, eadem in evangeliis et actis apostolorum codi-
cis palimpsesti nostri indoles est. Ita Joh. 20, 18. ayy&lowja confirmat, in solis ABX
inventum, v. 19. rjjj fiia aapftdrcw cum solis ABL et fjta&ijtai absque awrffpivoi cum ABD
aliisque 3 minusc, v. 20. ids&v et xr t v nXevg. axrtolg cum solis ABD. Versu 25. auctoritatem
auget lectionis tonov pro tvnov, quam codicum uncialium solus A tuetur, sed etiam patrum
et versionum testimonia commendant. Ita etiam Matth. 24, 44 — 45. tribus locis quorum
lectio fluctuat cum codd. BD, BDL, BLA iisque fere solis facit; habet enim j ov doxm*
gj^«, 6 wQwg absque airtov, oixereias pro fteQanelag. Praeterea in margine textus evangelici
sectiones Ammonianae notantur, sed pariter atque in codice Ephraemi Syri rescripto
absque canonibus Eusebii.
Codices Novi Testament! pari fere aetate hucusque innotuerunt 11 (ABCDPQTZ, E
actorum, D et H epp. Paul.), quorum 5 (PQTZH) minorem fragmentis nostris ambitam
habent et quattuor (CPQZ) pariter sunt palimpsesti.
Digitized by
CODICES GEAECI.
m.
Codex Graecus membranaceus uncialibus litteris octavi saeculi quavis pagina
duabus columni8 scriptus, foliorum 157 in 4°, evangelia Lucae et Johannis integra con-
tinens, praemissis capitulorum indicibus, superstite insuper subscriptione evangelii Marci.
Ex numero est codicum evangeliorum EFGHKMSUV; sed non tantum prae his omnibus
ad antiquissimorum accedit textum codicum, verum etiam passim magna lectionis singu-
laritate conspicuus est. Exempli caussa Joh. 5, 1 — 36. quinquies plenam codicum uncia-
lium auctoritatem confirmat; locis 17, ubi eorundem dissensio est, 13 cum A etc., bis cum
B etc., semel cum C etc., semel cum C***GHMUV (tacentibus pluribus antiquioribus)
facit; 14 locis lectiones ad ingenium codicis probandum inprimis aptas habet: quater de
uncialibus codd. solum D socium habet: v. 3. xarixaivro (hoc praeter D versiones Aegyp-
tiacae et Latini aliquot codices tuentur); v. 15. imjl&, ovv et b nottjoag pe; v. 34. av&Qumtovi
semel de codd. uncial, solum A (v. 19. ixdvog mm): bis de codd. uncial, solos EM (v. 19.
et v. 27.); bis de codd. uncial, tantum C*LD et C*LGK (vv. 10 et 11.); semel (v. 14.)
socios non habet nisi confirmat codicum ABEGM lectionem
fiEt^ayy (a Lachmanno ri comitibus solis nr. 13. et nr. 217. habet
i0£ on et ibidem nullc rsu prirao pro vulgata lectione (J?) ioQtij
taw 'lovdouow lectionem m solus habet tj ioQTt] raw atyfjuor. Idem
codicis ingenium prot . Per hos versus codex noster semel
accedit ad communem a ; octies iisdem tantum non consentien-
tibus cum ABE etc. facit; item locis 18 aliis undecies cum A etc. facit, cum B etc. ter,
cum DE etc. bis, item bis cum EGHSUA vel KMSVA. Versu 27. ^oQo^a^X pro £oqo-
pdfkX habet, solo A socio, et v. 22. post yevdo&cu addit 7iQog avtov cum solis quinque codd.
minusc. (13. 69. 119. 229.** 262.) qui cum Alexandrinis testibus facere solent. Eodem
versu an ovquvov pro «£ ovq. in eo scriptum est, nullo socio. Addamus tres lectiones nota-
biliores ex alter.o capite evang. Johannis petitas: v. 11. omittit tt}v ante agxfp cum solis
ABL 1. 33. 262., accendentibus Origene aliisque; v. 12. habet tpeivev pro t^mvav cum AFG
1. 124. aliisque, item Copt, aliisque et (semel) Origene; item v. 24. intatevcev pro im'arevEv
cum 235. Origene (bis) et codice Italae.
Inprimis vero grave est quod hie codex eandem originem prodit atque codex Reg.
53. (262. Scholzii), de quo Scholzius in libro suo: Biblisch-kritische Reise 1823. pag.
11 sqq. sic exponit: Eine der interessantesten Handschriften , die ich untersucbt habe, ist
unstreitig die in der koniglichen Bibliothek mit No. 53. bezeichnete, welche die Evangelien ent-
hftlt. Leider hat sie von den Wiirmern, dem Weine und Meerwasser viel gelitten, so dass meh-
rere Seiten kaum lesbar sind und viele Stticke der Blatter abfallen; die oberen Ecken sind es
zum Theil schon .... Die Unterschriften eines jeden Evangeliums habe ich in meiner Schrift
■ fc m\i t^i>irtltiii1'i^ri fc m a ia ' i ttt^Tm^^m 1 1 l iii^ ^
Digitized byVjOOQU
?^ZM
CODICES GRAECL 5
Curae crit. § 7. mitgetheilt — Auf jeder Seite sind 2 Columnen,die Zeilen sind sehr kurz und
schlieasen oft in der Mitte des Wortes .... Ich setee diese Handschrift ins 10. Jahrh. Sie ist
in Jerusalem aos Handschriften, die auf dem heiligen Berge, wahrscheinlich in einem Kloster,
befmdlich waren, von Daniel , wie aus der Unterschrift erhellt, geschrieben Dass die Exem-
plare, aus denen sie eine Abschrift ist, sebr alt waren, wollen wir nicbt bezweifeln. Sie mtissen
mit Unzial geschrieben gewesen sein. Nehme man an ... . so haben wir bier den Text sebr
a \f~- -n-u«^««*^ «— ««« ai~ ™~« ^™it leicht in die erste Zeit des Christentbums hinauf-
fii luobus fere saeculis Parisiensi antiquior easdem
pi dis evangeliis habet (cf. facsimile apud Scholzium:
Bi videtur ulla in illo codice notabilis inveniri lectio,
qi lod multa alia anctor exemplaris Parisiensis iam
m nostri codicis scriptor fideliter ex antiquiore fonte
hausit. v^uamquam ocnoizius, ut iere solebat, non accuratissime Regium codicem con-
tulisse videtur. Exempla consensionis utriusque haec sunt: Joh. 1, 28. (Irj&epaQa et 4, 31.
naQ&tdXow; Luc. 6, 33. at*ro pro to ovto: ( 14. dtlcopev: 21, 21. om.
xcu ol it (teaqt ait. cx/coo. Quibus locis om odex noster et Scholzii
262. Alibi accedunt testes pauci iique in ibi airzcp omittunt simul
BD* 1. Syr. poster.; item Luc. 19, 45. n illud iam a Scholzio
commemoratum 1. 1. pag. 16. simul tuentui sterisco et codd. aliquot
Latini; item Joh. 7, 30. ubi xai ^X&. ix r. ; ». 69. et Armenius inter-
pres. Conveniunt codex noster et Parisiensis etiam in eo quod locos Job. 5,3sq. et8, 1 sqq.
obelo vel asterisco notatos exhibent. Praeterea in nostro codice scholia inveniuntur,
pleraque et ipsa uncialibus litteris adscripta, quorum nonnulla ad rem criticam faciunt, ut
quod est ad Joh. 8, 1 sqq.: ta bfohopevu iv rtaiv avnyQcupoig ov xeitcu, ovdi 'AnohvoQiov' iv dt
rou; oqxcUov; oka xeirai' fju^fMovtvownv rijg neQtxojrijg tavTrjg xai oi anoGioXoi nines & alg i£i&erro
dtata^effiv «V oixodofUjv tr t g ixxfajciag.
IV.
Codex evangelicus Qraecus membranace
versibus quavis pagina contimiis, foliorum 157 i
et scripturam similitudinem habet codicis Cypi
K notati. Continet evangelium Lucae integrui
affecta sunt, sed in meliorcm statum redigi pos
evangelium exceptis 3, 35 — 6, 20; porro fragm
7, 26—8, 27. 12, 18—14, 15. 20, 25—21, 19 22, i
3. 15, 24 — 19, 6. Quadrat in hunc quoque laui
Digitized by
Google
6 CODICES GEABCL
enim est codicum EFGHKMSUV; sed saepius his cum antiquioribus consentit codioibus,
nee raro lectiones p mpli caussa videanms Luc. 3, 1 — 38. Hos
per versus locis 13 m confirmat auctoritatem; locis 17, ubi illi
inter se differunt, q \ cum C etc., semel cum EGHKSUA faeit;
15 denique locis pr< imis idoneis ad ingenium codicis proban-
dum, septies cum B facit perpaucis aliis accedentibus, semel cum eodem accedentibus
pluribus ; bis de uncial, codd. LX et LXKMU solos habet comites, bis veteres tantum
aliquot interpretes et semel unum ut vidfitur codicem ilium insignem 131; v. 8. pro
gravi
cem i
infers
Lecti(
quart(
coram
venti
tiores,
Codex Veteris Testamenti Graecus membranaceus, uncialibus litteris octavi saeculi
scriptus, foliorum 29 formae maximae, quorum quaevis pagina textura duabus columnis
distinctum exhibet. Continet maximam libri Genesis partem, i. e. 1, 1 — 14, 6. 18, 24 —
20, 14. 24, 54—42, 18. Lectionis bonitate tantopere excellit ut non dubitem quin egregie
facturus sit ad pristinam integritatem Genesi Graecae reddendam; ipsi enim Alexandrino
codici, quocum saepe fi re videtur. Cum Vaticanus liber, unde
Romana editio fluxit, tota ipit capite 47.), inventum hunc thesaurum
existin esto Genes. 31, 31 — 47. Ibi lectiones 45
la diffei lexandrino codice consentit; aliis vero 9,
:er hiat) codice Cottoniano illo qui incendio periit, contra Alexandrinum
cum Cottoniano consentit invitis Alex, codice et Rom. editione, ut v. 32.
(transposita sunt xcu ehev...Tj[uo* etc.) et v. 40 (iyivofsajv et nayerog). Versu 33. cum Vindob.
codice purpurc ntra ed. Rom. et Alex, codicem. Notabilis etiam est con-
sensio nostri c< Veneti, de quo Holmesius, apud quern nro. 72. notatur, sic
iudicat: „Est t uo genere singularis et maximi faciundus; continet enim
textum hucusq Cum eo codice noster solus v. 36. omittit anoxgifcig usque
Digitized by
Google
CODICES GRAECL 7
AHfrxv, item v. 37. cum eodem solus corruptam lectionem ^«rw d* (pro &k <&k) tuetur.
Quum vero pkira alia tantum non solus praebeat, ut w. 45. 47. 42, ubi habet elg <ne^r,
ixdX&jev dt, ijftk* w. 37 et 46. ubi omittit on et «ccT, turn multis lociflf plane propria habet,
ut v. 33. elatjhd^w «&, v. 37. rjQavvtpag (reliqui tjQ€vrrj(jag y alii tres tjQevytpcas), ibidem evgrptag
(reliqui eJpe$), v. 38. ai (ties (pro at aJyeg), V. 41. ro& nqo^wsw (reliqui t. tiQO^atots)y v. 43. a av
opaff o>La (pro wra av OQag) , v. 44. tka&tpap> dia&tjGtops&a (reliqui Jka&mpcu vel tka&cifte&a dut&rj-
xrp), v. 44. om. ids (ita etiam alii duo, sed sequente 6 fle #€&), v. 47. ixdXemv to oropa avrov
(pro ixak. umw).
Ceterum codices unciales Qraecum Genesis textum spectantes in Europae biblio-
thecis habentur 7, quorum quinque multo pauciora nostro fragmenta continent.
YL
membranaceus, foliis constans 16 formae
a litterarum scrip tura, quae eadem est in
'alaeogr. p. 269. Colb. 440. est) anni 890. et
scribendus omnino saeculo nono. Continet
a, parte libri Josuae. Formas Alexandrinas
e
51
n
t
I ultimo loco dixi generis sunt: v. 1. & *<p
xvgup, v. 5. omissum top prius, v. 1. ipdoppi. avdgag (quod reliqui omnes omittunt) paciXeig y
ibidem *cu aBoxexopfi&oi, v. 10. ysai (ed. Rom. yeoai, cod. Alex. yefr&i), v. 11. nahg ygafh
Digitized by
Google
8 CODICES GRAECI.
subscriptione quae annum quo scriptus est prodit, i. e. annum Christi 1054., item nomina eorum
quorum jussu scriptus est et ejus qui scripsit. Scriptum est enim in hunc modum: tygcuprj
rj TtvevfAatoKsivfjrog xcu tega fiifiXog avrq xar imrQomjv (codex xaremtQconHv, similiter passim errat
scriptor) tov xvqiov 'laxmp (toraxov xcu 7tQea(hrzeQav xcu 'I&awov ^ova%6v dux x&Qog 'Inawov pwayipv
hovg gqmfi Ivd. «0 u. owqi. x. Textu mirum in modum prae omnibus actuum codicibus eadem
fere aetate scriptis excellit; tantopere enim ad textum celeberrimorum codicum ABC
accedit ut codicum minusculorum quos vocant nullum parem habeat. Ita 27, 27 — 28, 3
(versibus 21) in censum veniunt lectiones 39. Harum 16 communes habet cum ABC:
v. 29. xatd pro efc, v. 30. dyxig. fi&X&vtw, v. 33. yptQa tjudlev, v. 34. uetaXa^m pro
TtQoolapHVj ibidem uno pro »c ibidem amteVtw pro jreaehcu, v. 37. naaou */*'/. if r. nloicp,
v. 40. uQttfmpa, v. 41. im'x&Xav (scriptum est — xikav), v. 42. duupvy^y v. 43. exarovrd^x^ ;
28, 1. i7ttyva)fiep 9 v. 2. ot re, ibidem axpaneg, v. 3. (pQwy n ntij&og, ibidem dnb rijg. Item 10
cum duobus ex his: v. 29. f*q nov et rfawro, v. 30. 7zqcqqo£ } v. 33. ijueJlep et TtQoaht^o^Bvoi,
v. 34. vuertQag, v. 37. ijfx&a, v. 39. bvvcuwo, v. 41. tfmvev; 28, 3. e£eta
ex his : v. 27. insyBrero , v. 28. ogyvag , v. 29. yofiovpevoi bi, v. 35. ^t
absque at, v. 39. epovlorro, v. 43. ixtL de. Ter cum CGH, semel cu
row xvpdtow, v. 2. naqufw, v. 3{
ccedente etiam Sahidica versio
ium habet omittens oi atQcvtiwzak
ec raro fit ut solus inter omn<
is C, ut 11, 3. on elatjltev cum ]
I TTQoyifiov cum B ; 28, 6. avtbv ehcu fteov cum B ; ut 11, 5.
rtjv nt'oyrfv cum A; 17, 10. omissa ev&e'mg dux ttjg wxzig
; 16, 36. aniareiXav cum C. Ita etiam cum solo E facit
iora summae antiquitatis monumenta textum actuum
conservarunt, eo pluris codex noster aestimandus est; haud dubie enim antiquissimi codi-
cis uncialis, qui ipse periit, exemplum est.
vni.
Folia membranacea palimpsesta sex in 4° cum fragmentis Graecis prophetae
Jesaiae, saeculi fere septimi. Unciales litterae, quibus scripta simt, firma manu ductae,
vergentes paullulum ad latus et oblongae, nullis notatae accentibus. Graecae scripturae
superimposita est Armeniaca. Graeca pleraque lectu difficillima sunt; tamen exceptis
paucissimis iam legi et edendi caussa transscripsi. Sunt autem fragmenta Jesaiae haec:
3, 8—14. 5, 2—7. 7—11. 29, 11—16. 16—23. 44, 27—45, 5. Quinque codicum Jesaiae
Digitized by
Google
CODICES GRAECI. 9
uncialium, qui soli aetatem tulerunt, tantummodo tres horum locorum textum tradunt.
Textus autem horum fragmentorum optimae notae est. Ita folio primo 3, 8 — 14. bis cum
codice Alexandrino facit: v. 10. ymipata et v. 12. rtjv tq$ov; praeterea v. 8. &6 et v. 11.
avpp. avrQ) xata etc. cum perpaucis codd. habet; v. 10. dipopep cum solo Eusebio, v. 14.
avtog o xvQiog cum solo Procopio. Item folio altero 5, 2 — 7. sexies cum Alex, consentit;
porro v. 4. ha noiyon (item v. 7.) cum paucis codd. min. tuetur, assentientibus Origene,
Basilio, Chrysostomo, et v. 5. vvv ow, assentientibus praeter minusculos aliquot codice XII.
apud Holm, in margine (i. e. Marchal. Vatican.) et Severo.
rx.
Folia membranacea palimpsesta tria in 4° cum fragmentis Graecis alterius et
tertii libri Regum. Scrip tura uncialis qua exarata sunt Coptum redolet; accentus tantum
non observavi. Videtur octavi saeculi esse, nisi forte antiquior est; certe enim inscriptio-
nes in margine superiore exhibitae antiquitatem octavo saeculo antecedentem produnt.
Ceterum Graecis Armeniaca superimposita sunt. Sunt autem fragmenta haec: 2 Regg.
22, 38—42. 46-49. 23, 2—5. 8—10. 3 Regg. 13, 4^-6. 8—11. 13—17. 20—23. 16, 31—33.
T. Ad recensionem pertinent perquam antiquam a Vaticana edi-
m, inprimis cum codicibus Holmesii X. et XI. consentientem. Ita
decern versus cum utroque contra ed. Rom. hie codex tuetur xcu
, xcu mufevcw, cpofi&v Qeov, xcu ante avartikag; item cum iisdem et
v; item inavurravofufovg cum II. (i. e. codice Vaticano) et XI. (Alex.
sx. 6 Qtbg o yvhx%, cum X. et Alex, o tjkog, cum Alex, ovrog o olxog,
cum duo bus tantum codd. minusc. dwafuv, iv av&Qwnoig cum uno Holmesii nr. 64., 6 dtdovg
solus, reliquis xvQiog vel xvq. o fttog praemittentibus. Ceterum ad hos Regum libros unciales
codd. praeter Holmesii H. (Vatic.) HI. (Alex.) XI. (Basil. Vatic.) et (ad 2. Regg.) X.
(Coislin.) non exstant Scripturam similem sed accentibus plenam vide apud Montfauc.
in Palaeogr. Gr. p. 224.
x.
Codex membranaceus Graecus foliorum 31 in 4° majori, minusculis litteris saeculi
XI. vel X. Continet Cassiani libellos duo. Ad priorem, cujus initium deest (incipit codex
a verbis rtteuj&cu iv run r&v xoivoficov xata tbv xcuqov rijg eaTutoemg aim ano tov xavbvog r<ov
Aiywttiwv , a2X luto tcw) no vera folia pertinent (exit verbis rj de uv&jgei raiv oQerow tj xa&a-
QQTtjg rijg xaqdiag nQoayivtxcu' rjj de xa&OQortjn tr t g xagdiag i] anocnohxq ttXuorrjg noQayivercu) ;
posterior est tteqi rav oxreo Xoyujfuop: hie integer est excepto tractatu octavo, cujus post
verba xcu icog d , £fu}J(ov xaraaxanrti' xcu paQTvg, desideratur finis. Codex bene et scite
scriptus est atque a correctore duodecimi fere saeculi ita pertractatus ut duplicem textum
2
Digitized by
Google
10 CODICES GRAECI.
habeas. Sunt haec Cassiani opera circa initium saeculi V. Graece versa, sed Graeco
sermonc nondum edita. In bibliothecis passim manuscripta habentur.
XI.
Folia membranacea palimpsesta 23 in 4°. Primum Graece, turn deleta Graeca
scriptura Slavonice scripta sunt. Inprimis memorabile est pleraque folia bis fuisse
Graece scripta antecjuam ab homine Slavo adhiberentur, ita ut jam plerumque triplex
scriptura, prima decimum fere saeculum referente, ob oculos versetur. Neque Graeca,
quorum permulta satis apparent, neque Slavonica lecta sunt.
xn.
Folia membranacea palimpsesta 8 in 4°. Sub Armeniaco textu inventus est
Grae tteris pulcherrimis saeculi fere quinti exaratut
nam criptam continere videtur eamque ut videti
plures ad legendum faciles sunt; ibi inter alia haec
rrjv r i \uav xa&a *
ro) tOQdarq o p ax/j
QCtrog uyia'Cpv ( vdaru xui ia$
x&pakag row b\
tm tov vdarog
TiaQadoSov tj flapvhovog etei^iv xafurog ntfla
gugo,
xcu top gqov (i. e. GtavQor) gov aQcqierog rw
xta oate keq tjxolovO'r i Gag'
Ohw aiuvTov ave&ov tcd x<o olov ae
avtov earavQGHjag toi xoGfuo ttqos
to pQafktov
Ogis 7TSQ tlapxpav gov ra BQya ov fiovo
w avow «^« xoi ev ayyekotg &£Qamo
XV ev yaQ tr\ ogx^gsi gov o r t hog rtjg
fatcuoavptjg igjvu&qwev gov rrjv no
hv
Digitized by
Google
CODICES GRAECI.
xni.
Fragmenta membranacea palimpsesta varia octo, quorum <
Graece scripta sunt; unum (1) primura Graece, turn Syriace, c
niace; duo (7. 8.) primum Graece, post Armeniace; unum (4.) pr
turn Graece; unum (3.) primum Arabice, turn Graece; unu
Syriace, turn bis Armeniace.
1) Folium unum in 4°, quod bis spongiam passum per trium natioi
siit. Postquam enim primum Graece scriptum est saeculo fere qui
leguntur verba haec: eleog, Ayafttw, Av&oyiCpiOy omo etc.), in Syri manus
scriptura utraque quum Graeca turn Syra deleta, rescriptum est Armenia
corum multa clara facta sunt multoque plura clara reddi poterunt.
2) Alterum folium eiusdem formae triplici scriptura insigne. Pi
antiquissima*), secunda et tertia Armeniaca.
3) Folium unum minutioris formae, cujus prior scriptura Arabics
saeculi fere tertii decimi est. Quern in modum rarissime codices rescript
4) Folia minutioris fori] rimum Coptice,
culo fere XIII. scripta.
5) Folia minutioris for Utraque scrip
prior accentibus nullis notata rt, altera tertiuir
6) FoKa eiusdem format }ue pagina supei
Graecas noni fere saeculi scri]^ saeculi tertii dec
7) Folium formae quartae. Super uncialem scripturam Graecar
Armenio utraque pagina; sed inferioribus partibus antiqua scriptura non
culi satis perspicua est.
8) Folium eiusdem formae, primum Graece litteris uncialibus seqi
turn, post rescriptum Armeniace.
XIY.
Reliquiae octo codicum Graecorum uncialium non rescr
1) Fragmentum codicis eiusdem cujus partem (foliorum 43) anno 1
tam nomine codicis Friderico-Augustani insignivi et duobus annis post
Genes. 24, 9 — 10. 41 — 43. [Qijlfiatog to[vtov] usque as tr\v fi£ao7totafjuav 9 et [oq
nrfflg tov vdatog. xcu. Saeculi omnino quarti esse videtur.
*) Pertinet ad textum evangelicum, de quo sub XV. 1. exponetur.
Digitized by
Google
12 CODICES GRAECI.
2) Fragmentum psalterii antiquissimi. Scriptura pulcherrima est et simillima
isjxo Dionis Cassii, initialibus litteris plane destituta. Videtur quarti
culi esse. Continet Ps. 141 (2), 7—8. 142 (3), 1—3. 144 (5), 7—13.
ze scriptus est, praetereaque ad marginem psalmi 144. reliqua sunt
is quae quod sciam aliunde non innotuit. Appositum est enim [r]qft
xcu eJ&jfiow, «»# ad t^oiioXoyrjffaa&GHjav , %aq) ad oo£av rqg fieyaXonotmag,
tQtacu. In ipso textu plura insunt diligenter observanda. Cujusmodi
est inscriptio psalmi 142: xpalpog tea davedf ore avrov eduoxsv (sic) afcoocdafA o vu>g avrov.
Codices Vat. et Alex, sic habent: \palpog rw toad ore avrov o vtog xartdiwxti (Alex. -ua%ev).
3) Scidulae duae compingendo codici Arabico adhibitae, codicis eiusdem cujus folia
quattuor a me 1844. ex oriente allata in bibliotheca universitatps Lips, insigniuntur nomine
codicis Tischend. I., cum facsimili a me edita in Monumentis sacr. ineditis. Supersunt
in his scidulis versus decern, quorum quinque ad Matth. 12, 17 — 19. quinque ad Matth.
12, 23 — 25 pertinent. Saeculi ut videtur septimi.
4) Fragmentum operis cuiusdam patristici, scriptura eleganti octavi fere saeculi.
Sunt versus quadraginta; primi sic habent, plenis additis accentibus et spiritibus quorum
nonnihil deest: \^i\pMo arayiv<oaxo(Atvq>' ix yao rwv Ityoptvwv aKftlq-O-eig , bvvaacu xm aXkovg
vov&erijaai' ri yoQ nit or t%tig rov fuj ovvax&tirog 9 otav xai <rt'. utra r//*> axnoaatv, antkfrrig [i^dh
XQ'tW+iop xrrficuievog' oDm &avpu±(ov fjiiv ra tior t ntva. fjufiev de avrwv dtufirt^iontKov. Item extremi:
Gineg roivw ravra xcu ynyyooei ipv%{f nuhara yoQ b a7iora£d(uvog, rovrtav dttrcu rtov /4«t>/ / //«T&>r,
xai (juxkata otav vtog rvyxdvi]' **) xr ( Qov yaQ dixtjv ivfyovaa ij Siavoiu, raxtoag ivanorifttrai iv avry
ra Xtyofitva' xai xeioayoDyovftevog ix r&v nnooifu'av 7tQog atG&yaiv evXaftij, noDxp n)Jov nooxoTrttov rip
ilhxiuv
5) Fragmenta textus evangelici duo: alterum capitis 1. Lucae, alterum cap. 20.
Matthaei. Quae quum eodem folio scripta sint, alterum recto, alterum verso, ad evan-
geliarium pertinuisse videntur. Scriptura nonum vel decimum saeculum prodit, neque
desunt quae ad rem criticam faciant, ut avMjjxpti et rt^ei Luc. 1, 31 ; tm rov Xoyov avrov et
pq (popov (iaoia ibidem v. 29 et 30.
G) Folia minutae formae duo litteris octavi vel noni saeculi conscripta. Textus ad
hymnos liturgicos pertinet.
7) Folium in 4°, pars evangeliarii 10. vel 11. saeculi.
8) Folia tria minutioris formae, litteris uncialibus minutis eleganter scripta saeculo
fere decimo vel undecimo. Insunt integra xtydlatu atquc vno&taig evangelii Lucae.
*) Cum hac forma conferendum est lapd, quod in Jeremiae Threnis in codicibus Alexandrino et
Friderico-Augustano pro Xaptd scriptum est.
•*) Jota nusquam in libris mss. nostris nee in unciali scriptura nee in minuscula subscriptum est;
nee magis vero adscriptum, exceptis fragmentis palimpsestis grammaticis, dc quibus infra dicetur.
Digitized by
Google
SYRIACI. ARABICI. 13
XV.
1) Folia membranacea palimpsesta 52*) in 4°, priore scriptura Syriaca, altera
Armeniaca. Syriacarum litterarum formae vix alibi repertae summam antiquitatem pro-
dunt. Ex sententia virorum scripturae orientalis peritorum fragmenta haec ad quintum
fere saeculum referenda sunt. Quae hucusque lecta sunt, ad interpretationem evange-
liorum pertinent hucusque incognitam. Folium duplex recentiore scriptura non cooper-
turn a tribus ultimis verbis Luc. 18, 43. incipit et exit 19, 8. His ex paucis versibus satis
intellectum est interpretis ingenium. Is enim, a textu quern Peschittho vulgo vocant pro-
ficiscens, tota mente in id incumbebat, ut Graeca quam fidelissime redderet, invito ipsius
Syrae linguae ingenio. Hinc nomina propria Johannis et Jesu non Semiticis formis, quae
placuerant primo interpreti, sed Jsu£, Juhanis re in versione
Peschittho paullulum immutatum accurate ad fid sabula, quae
non optime videbantur Syriace verti posse, ipsa i tg Luc. 19, 3.
Ex his exemplis clarum erit haec fragmenta mas 3yras litteras
atque rem Novi Testamenti criticam tractanti. C m pro aetate
qua scripta sunt, turn pro ratione qua interpres Sy conformavit,
eodem loco ponenda sunt cum testibus Graecis in his foliis
quae aegre legi queant; sed caute adhibitis chemicis longe plurima restitui poterunt.
2) Folia membranacea palimpsesta undecim in 4°, perantiqua et ipsa, primum
Syriace scripta, postArmeniace. Syriaca non sunt biblici argumenti, sed neutra scriptura
accuratius indagata est.
3) Folia duo membranacea, eiusdem ut videtur codicis Armeniaci partes atque folia
palimpsesta ea de quibus modo dictum est, nisi quod non habent antiquiorem scripturam.
XVI.
1) Codex membranaceus Arabicus foliorum 75 in fol. min. Scriptura et maxima
elegantia est et ratione antiquissima: proximum enim a Kufica scriptura locum tenet,
punctis diacriticis perraro prima manu additis. Litterarum Arabicarum nihil aliud tantae
antiquitatis innotuisse videtur nisi syngraphus ille papyraceus in usum peregrinatoris
saeculi p. Chr. octavi scriptus (de quo Silvestre de Sacy exposuit, cf. M&noires d'histoire
de literature orientale p. 70 sqq.) cum ceteris quae nostra memoria repertae sunt reliquiis
earundem litterarum papyraceis. Ejusdem enim octavi saeculi Fleischero, viro Arabi-
carum litterarum ut constat longe peritissimo, codex noster visus est**). Ad laudem
*) Quinquagesimum tertium folium iam indicatum est supra sub XIII. 2. triplici scriptura insigne.
**) Cf. Zeitschrift der Deutschen morgenlandischen Gesellschaft Band VIII. S. 584—587. ubi
S. Ven. Fleischer hunc codicem una cum tribus reliquis fragmentis Arabicis, de quibus infra dicetur,
describit et illustrat, additis etiam accuratis scripturae speciminibus.
Digitized by
Google
14
CODICES GRAECI.
antiquitatis alia non minoris momenti accedit: continet enim interpretationem epistularum
Pauli hucusque incognitam. Fragmenta Rom. 6, 14—19. 8, 35—9, 3. 2 Cor. 2, 16—8, 19.
excipiunt integrae epistulae quattuor haec: 1. et 2. ad Timotheum, ad Titum, ad Phile-
monem, denique Hebr. 1, 1 — 9, 15. Harum quinque epistularum textus bonitate antece-
dere videtur fragmenta epistularum ad Romanos et ad Corinthios. Inveniuntur sectiones,
quae hanc similitudinem cum antiquissimi codicis Vaticani sectionibus habent, quod omnes
Pauli epistulas complectuntur et in unum quasi corpus redigunt. Ita ad 2 Cor. 4, 16.
notata est sectio 23; ad Hebr. 6, 9. sectio 51. Memorabile etiam est initia epistularum
secundae ad Timotheum, ad Titum, ad Philemonem, ad Hebraeos inscriptione insigniri
suris Corani propria.
2) icis Arabici fragmenta, insignia maxime eo
quod an . Scripta sunt enim anno Arabum 272. (i. e.
885 — 6. d, qui plerumque vocabatur Daud bin Sina,
in laura aitici. Ex hac aetatis notatione magnopere
adjuvabi m Arabicorum vetustorum operam dant*).
Continei 5 finis legendae de Christo mortis ac diaboli
victore, i (cf. Evangg. apocr. ed. Tischend. p. 304 — 8.)
libere c< ia litis Christianorum Sebastiensium tempore
Basilii 1_.. 4 t imonii specie iuncti.
XYII.
Collectio codicum Hebraicorum et Aral
Exceptis duobus prioribus Hebraice scriptis, qui sunt
Karaitici, Arabice sed Hebraeis litteris scripti. Examinati si
viro in hoc litterarum genere clarissimo, Adolpho Jellinek, qui identidem de iis exposuit
in: Monatsschrift fur Geschichte und Wissenschaft des Judenthums. Herausgeber Dr.
Z. Frankel. 1853.***) Judice Jellinek hi codices omnes, quorum perpauci similes in
Europae bibliothecis habentur, permagni faciundi sunt, quippe inedftorum luce vero
dignissimorum plenissimi.
*) Facsimile codicis vide L 1. in Zeitschrift der Deutsch. morgenl. Gesellschaft.
**) Locus facsimili expressus Fleischero interprete sic habet: Turn mitte (verba sunt Mortis ad
diabolura) copias malorum daemoniorum tuorum ad principes sacerdotum et doctorum legis , ut omnem
ipsorum gentem incitent ad falsam ejus criminationem senioribus et judicibus afferendam, ut capitis
damnari possit Quodsi mortuus fuerit et in manibus meis, in imis inferis eum concludam.
••*) Cf. p. 245 sq. Herr Prof. T. hat seinen jiingsten Aufenthalt in Kahira auch zum Ankauf meh-
rer rabbanitischen und arabisch-karaischer Handschriften benutzt, und dadurch wie der Wissenschaft
tiberhaupt, so derjiidischen insbesondere eineh groasen Dienst geleistet .... Ich behalte mir vor, sp&ter
diese wichtigen Handschriften ausfuhrlich und genau zu beschreiben ... Cf. p. 286 sqq. p. 360 sqq.
Digitized by
Google
CODICES TALMUDICI. 15
A. Talmudici.
1) Compendium juris talmudici auctore Chajin ben Samuel Tudelensi. Provocatur
in hoc libro inedito, qui egregie facit ad illustrandum cultum civilem saeculiXHL, maxime
Judaeorum eo tempore in Hispania de gentium, ad Alfasium, Maimunium, Meir ha-Lewi,
Abrahamum ben David II., Mosen ben Nachman, Salomonem ben Adrat, Meir Rothen-
burgensem, aliosque. Subscription est nomen ejus qui ex ipsius auctoris autographo
centum fere annis post ejus mortem, anno 5221. (i. e. Christi 1461.) in urbe Kalatajub
codicem descripsit. Foliorum est 100 in 4°.
cholia ad tractatus talmudicos Nidda, Nasir, Nedarim, auctore Ascher Toletano.
3t codex Toleti anno 1364. Insuper additum est fragmentum et quidem initium
ii ad tractatum Cholin a Raschi datum. Folia sunt 70 in 4°. Eorum omnium
codice satis presse scripto continentur nihil dum lucem vidisse, asserit Ad.
1. p. 287. Ipsum enim commentarium ad tractatum Nedarim alium esse reperit
atque eum qui ejusdem Ascheri nomine iam editus <
Wahrend wir eine grosse Anzahl Supercommentare zu
ist das bezeichnete Fragment vielleicht der einzige
Raschi's zu commentiren. Der unbekannte Yerfasser
Wendung Raschi's ein.
B. Karaitic
1) Codex philosophicus foliorum 198 in 4°.
24), secundo metaphysica (per 102 foil.), tertio physica (per 72 foil.), auctore Said Ibn
Daud el Adeni el Israili er-Rabbani. Laudatur hie scriptor ab Asulai. Metaphysica et
physica integrae sunt, logica ab initio manca. Ceterum alius eorundem operum codex
Oxonii habetur.
2) Collectio perquam insignis canticorum Karaiticorum, foliis 281 in 8°, quorum
nonnihil male affectum est, constans. Insunt plus 220 carmina, quorum nonnulla in libris
Karaitarum ritualibus edita sunt, longe vero plura nondum innotuerunt Pleraque in
laudem Moais, Aaronis, Samuelis, Eliae composita sunt. Inscriptiones Arabicae singulis
carminibus praemissae auctoris poetae n
Invenitur in his poetis etiam unus rarissin
3) Rituale Karaitarum cum pluribus
4) Midraschim tres: de Abraham o
*) De hoc libello Ad. Jellinek 1. L p. 362
8onder8 von den Juden, die unter den den er
ausgearbeitet. Daher sind sie urspriinglich an
lung, dass in der Nacht, in welcher Abraham g
mel erschien, der vier Sterne verschlang. Nil
Antwort, dass ein Wanderkind diese Nacht wei
Digitized by
Google
16 CODICES KAKAITICI.
seriptus (foil. 8.), de exitu filiorum Israelis ex Aegypto (foil. 10). Is quern secundo
loco posuimus 52 strophas tetrastichas continet, quarum unaquaeque in syllabam an exit.
Elegia est, scripta ut videtur in diem IX. mensis Ab. Seriptus est codex anno 5447 i. e.
Chr. 1687. Tertius Midrasch solemnibus paschalibus destinatus est, ut ex ipsius initio
satis intelligitur.
5) Varia fragmenta dogmatica, ab Afendopolo, a Samuele Rofe, ab Abu Jacub
scripta. Folia 33 in 4°.
6) Homiliae decern ad decern Genesis et Exodi pericopas. Fol. 120 form, minoris.
His decern libellis magnopere delectatus est Ad. Jellinek, iisque homiliarum nomen con-
venire iudicavit. Similes aliquot libellos in Europam ex Aegypto attulit clar. Munk, cf.
Josti Annales Israelitic. anni 1841., ubi pag. 76 sqq. tota eorum ratio accuratius de-
seribitur.
7) Commentarius ad Genesin usque 8, 20. Foil. 68 in 4°.
8) Comment, ad pericopas Genesis (foliorum 5), Exodi (foil. 10), Levitici (foil. 7),
Numerorui
9) C 10, 23. usque finem. Seriptus est codex anno
1617. Fol
10) ' :
jre integer. Foil. 20 in 4°.
s. 1— 17. Foil. 37 in 4».
s. 98— 148. Foil. 55 in 4o.
11) Comment, ad Jonam (foil. 6), ad Jonam et Obadjam (foil. 2), ad Ezechielem
(full. 5), ad Proverbia (foil. 17), ad Jobum (foil. 23).
12) Comm. ad Threnos Jeremiae, foliorum 52 in 4 °. *
Hos commentaries vel potius haec commentariorum fragmenta cl. Jellinek maximi
facit propterea quod ad Jefet celeberrimum apud Judaeos librorum sacrorum interpretem
referenda censet, quamvis ipsum nomen non adscriptum sit. Similia quaedam anno 1841.
a cl. Munk Parisios allata, sed paucis ad Psalmos exceptis nihil dum typis exscriptum
esse significavit.
Ju'schlossen, dass das Kind, welches diese Nacht geboren werden sollte, getodtet werde, und dessen
Vater soil so viel Gold erhalten als das Kind wiegt. Im Lsufe der Erzahlung wird berichtet, wie
Abraham die Gotzen zertriimmert, indem er selbst dem grossten Gotzen ein Opfer darbringen wollte,
von demselben aber keine Antwort erhielt; wie er die herbeikommenden Gotzendiener belehrt und
rimiu ein langes Zwiegesprach mit Nirarod halt. Zum Schlusse wird noch erzahlt, dass Haran in den
Fouerofen geworfen wurde, Terach nach der Errettung Abrahams Gott ein Opfer darbrachte, der es
gnudig annahm, und dass Abraham nach der Berreiung vom Feuertode den Namen oh*ok mit Ver-
mehrang von zwei Buchstaben erhielt.
Digitized by
Google
mm
Cod. T
priore scriptu
item inde que
bus, passim c
Supersunt his
erat argumen
I usque XVI,
parte folii XV
V,17 — 18. 2
XXXV, 19—22. 28—31. 2) ad Deuteronomium: 8—9. 15—19. IX, 1—10. XVIII, 21—
XIX, 1. 6—9. XXI, 8—12. 3) ad librum Josuae: X, 39— XI, 16? XII, 2—15. XXII, 7—
23. 4) ad librum Judicum: XI, 24 — 34. XVIII, 2 — 20. Scriptura uncialis qua exarata
sunt foi
admodu
Testam<
volumin
A1
paullo i
sitatem
enim fol
saeeaio i
in Myaui
hujus lib
regis ins
Graecos
tinet 1 C
libri Tob
Digitized by
Google
18
ticum dixi, lectu non est difficilis, sed incommodum hoc habet quod nusquam plenus
versus superest. Singulorum foliorum aliqi foam, unde viris gramma-
ticorum antiquorum gnaris conjicere licebil omenta pertineant. Folio
XXII. recto haec legi : tov [mtj avtixgwra — <j- v town {kfiuoig — gun *) 6te£«-
levaofuu — ftovrrcw ttji og&o awta^emg tys » de nov nhjgtoam .... trfti
netQaftev — ttjg naQadedopev .... roivw og&oygaq . . . qua xai avtog o loyog
o . . . . qow cocte to ano .... Xovfu rjg latgtxqg v . . . . leapa e<mv'
xv eni ttjg — aaog pev rig ano t ev exaatmi ronan. . . . enei ngo-
xai yag nto — xai diowaiog o Goad;. . . . fwgXeavog' eti Ik . . . .yog * xai moXepai ....
— xai ao%iag o didwxalog — te o tgvqmv. xai orav — Folio XVII. verso
) o&vGGevg' Fol. XIX. recto vog' xai qaewog....[iai ei tj naQaSooig* ....qdo^evog xai
ano, ibidem verso (tegoevta petegxe — fjajbea tog tjaiodog.... Fol. XX. verso ow to vnotax —
taxtixov. en — mxgatei avax .... tog r\ xataxga vedog' veixo o otxog* ev de too — Fol. XXI.
recto alia xai alaog ei....ev avXhtpxpei (eadem vox alibi absque u legi, ut fol. XX. recto
ovXfoppui) ro....ro a ev xataXr^ei ....to aga aiyus&og .... Fol. XV. verso negurzowov (cf. Stephan.
Thesaur. Gr. Ling, sub negiatoov) cw rto — vavto xai ovttog e%ei ....
Praeterea vero fragmentis his grammaticis fol. XXII. adscripta sunt scholia, quae
prae ipso textu magna scripturae antiquae elegantia excellunt. Fol. recto notae sunt
quattuor, prima versuum 7, secunda 9, tertia 22, quarta 14, sed ultima in fine mutila est.
Incipit haec . . . ow ofwwfiow ean, et exit his : tj Xe^ig tj og&ag ye tig -fravpaaei — ny* enowv/ua
owene — te anoteXow xai to avto . . . evov' nolXa yag eati toi... avoiov Xeyetou htga xai.., to pergov-
pevo. Fol. verso alterae quattuor sunt: prima versuum 10 incipit to vnegowov et finitur
verbo ngoaygoxpopevov ; secunda versuum 14 incipit xai avwre^co exgrj[to tav]t^ ttji te%u et
finitur trig OQ&oyoi ; quarta denique, in
fine mutila, sic i to ovopa oti ev avian
fiorm.... Apposi [e folio XXII. verso
allata sunt. In i ia affertur Stephani
Byzantini locus 1 . noXitrjg MvgXeavog,
tag 'Aaxbimatyg jl )v ypogav. "Imag ano
toirtov MvgXeatrjg I
Atque haec s huius palimpsesti.
Sed etiam Arab mam occupavit, ad-
modum insignis eischerus, vide Zeit-
schrift der Deutsc 160. Scriptura ipsa
medium quiddam Tapho papyraceo illi
*) Observa hoc loco et postea identidem iota adscriptum, quod rarissime in vetustis eiusmodi
membrani8 positum vidi.
Digitized by VjOOQ 1C
19
in usum peregrinatoris saec. VIII. scrip to, cuius jam supra pag. 13. sub XVI. mentio est
facta. Videbatur Fleischero „non recentior X. saeculo haberi posse." Quod ille quam
recte vidisset, nuper probatum est. Convenit enim ista scriptura cum fragmento nuperrime
a me ex oriente allato illo ; quod annum Arabum 272. i. e. Chr. 885 — 886. adscriptum habet
(vide supra pag. 14. sub 2.), tantopere ut uterque codex ab eodem scriptus esse videatur.
Quae conjectura nescio an inde confirmetur quod fol. XVII. recto David quidam auctorem
codicis se profitetur, alterius vero scriptor DaUd bin Sina plerumque se vocari dicit. De
re grammatica huius textus plura exposuit Fleischerus 1. 1. p. 155 sqq., notavit etiam voces
formatas. Insunt autem vitae sanctorum
, S. Abramii, S.Theodosii (mutila in fine),
itae Euthymii traditur, a Cyrillo Scytho-
ores libelli, quamquam plura differunt, a
Monum. vol. II. p. 200 sqq. et vol. IV.
. . . TiQoatptei TtQO nartmv out eativ tj tov #«
quattuor palimpsesta, utraque scriptura
minuscula duodecimi saeculi. Antiquior
:olendam memoriam martyrum scriptus,
L haec singulorum foliorum exempla iudi-
d raro cerni possunt.
Fol. 2. recto
.... rcDP ev ttxcuu owa&goiafre
tow TQiaxoauov dexa oxtoa ayuov now-
. . . xata rtp errofap np xeXevovaat n
fiop tovg yoveag- wa ev aoi ympcu xcu s<rrj
liaxQoxQovtog mi ttjg ytjg. dtjXov dam cd?
ovfipokw teQatixov dd£rj to ygafjuta xcu
owe attpaa&g ...tor xat fuxgoteQOP
ttjg drjg fisyaXoqmag tj :
o
trp ytp- xcu
• xcu UQa
t ryvQtg* &t exxXtj
a i ttjg tQvqnjg o
nagadeiaog totg naaiv aveaxtcu* xcu to tekog
yeyove ta nana xcuvcu
enuj
xonovi xcu TtetQOv tov trjg avtyg aoxi&maxonov
xcu (icuitvQog: yoijyoQUw yevofjtevov emoxonov
reoxcuacuwag tov &avfMTovQyov:
Fol. 2. verso
tov ttQodrjhxy&B
dux xhtfAeprog
mo etSQoto
; vo&a nva xcu £«
bjGav. to ewQ&teg
xcdlog tow &eww doypatow
Fol. 3. recto
avyyvoMstov te xcu aavyyrcMto* • ei pev yog
3*
Digitized by
Google
20
tiq rrjg ovautg qpetdopeyo?* xat aavlo* aap&g to
xexgvmterof <xo>fca
tov &eQanevo[i£pov
oDore avrr .... tip ex ttov xavovow w (sic)
(Ha&euoav tov emtquov rtQO&e<jfuav •
Fol. 3. verso
. . . xat o roxo? raw amjQtjfjtBPtov eattt
tov
h &
tov
ays
yoQevatug to nl^fiftei^fut eavtov reo ttQet (pa
vtQtoaag
Fol. 4. recto
ta tov e£ ayvotag mmpa
tog ug ovx ohycw avtyxov tthfiog duptovtog'
ta%smg emla&o
perot- sire ftQeafivtegoi . me dtaxorot o
fnc <nvntt*
litteri
indes
est.
super
cum i
simili
appendicem vol. I. Nov. Test. 1830.), satis differ ant, accuratiore notitia digni videntur.
Fol. 1. recto incipiunt tov xata pat&cuov ayiov eiayytXiov ta ca^^ata xat xvQtaxai. Recensentur
oafifiata <£ (16) et totidem xvQtaxai. Primo loco haec leguntur: 2a$. a fietd tip nevtrptoat.
Mt. xeq>. Xe. Kvq. a tmv ayimv ndvtoor xcu tov anoaTolov tipod'sov Mt. xxp. 5y! Item extremo :
2a$$. *£. to avtb xcu tijg ayiag nQWtouaQtVQog te'xXqg Mt. x&p. cr^iy. Kvq. «J. to avtb xat eig tip
uvijfitp tl\g ayiag avactaciag Mt. xwp. (py. Fol. I. verso sequuntur tov xata Xovxav ayiov
evayyeliov ta Gufipata xat xvQtaxai [*£]; item fol. II. verso tov xata uoqxov ayiov eiayyeliov ta
aa$§. xat xwq. oq%o GGaQaxoGtrjg ; item fol.
uoavrrp ayta tvayyi fol. V. recto: eiayyi
(duodecim), fol. qwwv ayuov naft&v (q
avaataatpa (undec criptum est, cuius d
pauciores quam p t solet mensis est Se
festos habet undei * xat eig tip \wiiyurp tov t
Mt. i£) 5. (tov 7iq tg Mt. op) 8, 14. 15. 1
Mense Octobri insigniuntur dies tertius (tov ay. dtowaiov tov aQeonayipo
octavus, vigesimu8 quintus, vigesimus sextus; mense Nov. primus (
sextus (tov ay. navXov tov 6fioXoy.) y [octavus? deest numerus] (tov ay. oQxustQatiff. fuz^)*
Digitized by
Google
I #■> ■« I
21
decimus tertius, 14. 16. 17. 21. [30? rursus deest numerus] rov ay- anoar. artye'ov; mense
Dec. 4. 5. 6. 9. 25. 27; mense Januario 1. 6. 14. 16. 17. 18. 20. 25. 27; mense Februario
2. 3. 24; mense Martio 9. (rca* ayiw ~Ja paytvQm) et 25; mense Aprili 23 et 25; mense
Majo primus et octavus; mense Junio 14. 24. 29. (r«* ay. anoorohov nt'jQov xcu nowkov);
mense Julio 20 et 25. (ra>? ayuav xat dwaiw maxey* xat arytjg)] mense Augusto 6. (ij pera-
poQcpoxjig rov aamjgog) 15. (t/ xoipqatg rijg vntQaylctg faoroxov) 29. (*} anoroptj rov 7Tqo$q6iwv). Porro
indicantur quae legenda sunt elg \m\prp anoctokov, eig iwttfiqv (mcqtvqcw, eig prifitqv bmov, eig
aa&evovprag, fotQov eig aa&evovvrag, eig xouaft{vrag> eig TtQoqnjtag. Denique indicantur evayyeha
mftiva anb rijg $ rov Jkaxmj6i(M>v *).
Fol. 9 — 14 habetur InnoUnov (cod. hm.) fajpaiov ex rov xqovixov avrov cv% u rayfmrog' neql
yevealoytag rrjg ayiag &eoroxov. Iste textus a recensionibus iis quas ediderunt Canisius,
Gretserus, Sehelstrate, Fabricius, Basnage 9 ), tantopere differt ut viris doctis, quorum
studia ab hoc litterarum genere non abhorrent, eo edendo toto gratum me facturum
sperem. Illud quidem haud dubito quin, quae primum Hippolytus scripsisset, post alii
vario modo retractaverint atque mutaverint. Hinc tanta textuum varietas est ; atque hinc
etiam est quod de aetate istius scriptoris in tarn diversas sententias discedunt: passim
enim immixta vel addita sunt quae ad recentiora tempora deducunt, cuiusmodi est quod
ad Simeonem Metaphrasten provocatur in codice Bavarico, cf. Thesaur. monument. 1. 1.
p. 39 sq. ; cuius auctoritatem contra Vaticanum defendit Basnage 1. 1. p. 29 sq. In nostro
quidem codice pariter atque in Vaticano tota ea pars in qua Simeonis mentio fit deest,
e totius textus magna est dissimilitude Accedit tertius codex
nibus majori, codex uncialis evangeliorum Parisiensis nr. 48.
, exeunte fere nono saeculo scriptus. In eo idem Kbellus absque
ir. Afferam passim inde quae cum nostro apte conferri queant.
c habet: innoXvrov ex rov XQWtxov avrov (kpliov dtdaaxah'a.
og rov xvoiov i;fuav 6 Aq>Qodmav6g b )* xcu anb rijg tig Aiyvnrov
pdycov naQovaiag ertj avaxwQtfiemg fjtt'xQi rijg reXevrijg 'Hyobdov rov vlotf
p 3 ). itQo rov yevrtj&tjvai yao avrbv iquwrj 'AvrwarQOv hrj y. ir 'Hh/ovniXei yaQ rjf xara
avroig b aarrjQ ev Tlegaidi^) , xa&ag yqalw (sic) Me'fupw (cod.-yrp) noQcbxrjaeir b xvQiog avv 7axr/}qp
l ) Haec scriptura (&a**vf/cr. pro dtaxcupfjtr.) in libris mss. vulgatissima est.
*) In Gretseri opp. omn. legitur torn. XV. p. 426 — 432. additis notis p. 432 sq. Inprimis vero con»
ferendus est Thesaurus monumentorum eccles. et histor. a Jac. Basnage editus, cuius vol limine tertio
duplex textus, et Vaticanus primum ab Em. Sehelstrate editus et Bavaricus, una cum fragmentis aliunde
decerpti
3 i sunt, ut J, !zi[.
4 rr. rolq pdyotq* quae verba nee in Bavarico
nee in \ age 1. 1. p. 34. Illud tamen to Iltqa. nostro
codici pi
*) quod nomen apud Epiphanium monachum
legitur.
Digitized by
Google
22
*<p pvyatoQi xal MaQiap zj/ pqtol avtov hog a 1 1 ).
peta de Ttjv e£ Alyvntov inavodov avtoiv xal trig
xara raXtXeuav oixt/ffeco? avrcSv pe'xQt Tijg telev-
tijg AqxsXcuov itr\ (cod. hog) xa' a ). apa yog
tov Tetevrijacu 'AgxiXaov iv vq 'Iovtiaia ireXevrqaev
xal Avyowstog b xomjoq (cod. xaia.) im Tijg
'Poipqg, tyaag ta ndvta avtov hy nq', (taaiXevGag
htj vgf. xal anb rf t g reXevn/g AgxeXdov tov
viov 'Hgoidov tov $Q&poxrbvov pe'xQ 1 t0 ^ ** ^°Q m
ddrQ tov aoniJQog ijpojv vnb 'I&awov ^antiapatog
tttj y 4 . tog bpov ta irq tov Xqkjtov xal fteov i\ptov
aq? ov iyerrfyh] ecog tov ^onrkpaTog avtov sttj
X 4 . iv tovtcp T(p X 4 het yX&ev b ^anrtcr^g '/wajny?
flaBtiQm iv rep 'IoQdavq xal xtjovoaow fidnttcpa
petavotag* iv <p xal 6 xvong ijpoh iv to} tQutxoaty
tret ifiamio'd'ri iv to) 'Iogdavq notapq) in avtov.
ano de tov fiantiapatog pe'xQi tijg iv tjj cpQOVQa xata-
xXEiamg xal xaoaTopiag 'Ioiawov tov §anttatov y
fjg engager 'Hgoityg b vsdregog vibg Aqx^Xoov dla
'Hgcodiada tqv ywaXxa <b(tinnov tov oixeiov adeX-
q>ov, [iijveg tf. ano di tijg teXevtyg 'Itoawov piXQt
tov atattiQiov na&ovg pijveg xtj' 9 <bg bpov ertj Xy* 3 ).
'Iotiov Toivw on X 1 Jhn xal pijvag ut! Sjqatv
o $anTtan)g' raw X s piv iXattca vnox<ogmv iv talg
ioypoig' tovg de tvdexa pijvag (tantfljov iv to)
'IoofiarQ xal xtjQwracav pstavoutv' xal pet a tovto
xatdxXeictog yevopevog xal anoxTav&Eig. ovtoj dij
xal b xvgiog tjfuov X 1 piv try iv toig nadkxolg
avtov XQWotg dtijytv' pet a de to (IdnTiapa ineXi-
%ato eavto) tovg pa&tjtag xtjqvggow cvv avtotg
tip iavtov ftaoiXeiav pe'xQi tijg wpnXqQtoae&g tmv
eiQtjpemv y 1 how tov <jo>tt]qlov avtov ndffovg. bUb
xal oi iv Ntxaia xavoveg tmv t' b*exa xal oxroi
dyifov nattQtov naoaxeXevovtai ngb X s it&v prjdiva
X&QOTovua&ai TTQea^vregov' agxetov yaq cprjai r<p
pa&rjTij yevea&ai a>g 6 diddaxaXog avtov, xal t$
dovXcp dg o xvQtog avtov.
*Anb tik tov aamjoiov na&ovg xal rtjg qtQixtijg
avaXtjtyetog pixQi Ti^g h&o^oXlag tov ayiov -2re-
(pavov tov nowzopaQtvQog sttj £". ano di tijg paQ-
TVQiag tov ayiov 2te<pavov pi%Qi tov ij ovoavov (pa-
vivtog r<p £avkp qwtbg 4 ) fiantiapatogte avtov xal
xtjovypatog, xal nog tijg peraatda&og Tijg navayiag
aeinaQ&ivov Magiag hn y 1 . bpov Bttj py* ijpujv.
sfyjaev yoQ vq avd'ooDnonpi ij navayia &eoroxog
hf] vd 4 ' eig piv tov vabv hq i^, eig Si tov olxov
tov Sixaiov 'IcoGrjcp pijvag &> xal ei&ecog evqyye-
XiaOri vnb tov oQ%ayyiXov ra(l(HtjX 9 xal avXXa-
povaa itexsv tov xvqiov ijptnv 'Itjcovv Xqustov xe'
tov dexepPgtov pijv6g' & ). bpox
s£tj6ev ds xal im Tijg tov xi
hr\ Xy*. xal pera to na&og ;
XVQIOV ijpDW itfiGB ovv Tolg p
tov ayiov anoaToXov xal e
tov fcoXoyov*) tr/j ia'. bpov yivovrai ta hq Tijg
^oaijg avrijg hfj v&.
x ) Etiam Par. Uon ¥v habet. Apud Basnagium est Prrj iqCo. rip/Qaq iXxoai, item in Vatican o hfj y'.
*) Par. *d' t Vatic. *^ # , Basnagii cod. Ptrj irvia *\ui\>cu Imaxatdtxa. Apud hunc legitur pttd di rip
indr. cut. inl ttji; olxrjotm etinutv tijs rahXataq, ill Par. ptra, dl rrjv in. rrjs oixrjtreox; ainwv fiq tip red.
^ Haec multo aliter textus Par. habet, propius quidem ad Basnagii teztnm accedens; pergit
enira post Prtj X' sic: ano 91 tov pamtopenoq avtov plxQ* tfjq Zaxaofov Xi&ofioXfjctaq froq %v* iv tw ydo
itoatcvHv aitov xarta to ¥&oq h&ofiokfjaavtfq ixgordytoar (cod. ixxorQaiptjaav) xal fyytyav aitov tlq rrjv xotXdda
tov*Jw>atpov€. dnb di rrjq Xi&ofloXtcu; ZaxaoCov p*XQ* t^q'Jwiwov tov viov avrov ttXtvxfjq rtjqvno'Hgwdov rod
viov 'jiQxtXdov Ptoq IV ijptev. ano di rijs riXtvziis 'Ivdwov pfyQ* tov owtfjofov nd&ovq pijvaq ¥£.
*) Cod. Par. pixQ* tov yavivxoq dvXov (sed Pauli nomen desideratnr) qxuroq ptjvaq ?^. xal dno tov
fartvroq avrd .... pixQ* tyq dvaXfiytuq tijq dy. naq&. Mag. htj y' jjpuiv.
*) In Par. codice dies non indicatur; legitur enim t£ dtxtpftoty prjvL
°) Par. cod. h. 1. interposita habet pita to dtaenagiivat roi»q pa&rjrdq tiq td xX(pata tov xoapov.
Digitized by
Google
ma ^ m
4
23
Ka&cttg*) di (prplv (hoc accentu codex)
tpux)fua£ei rbv evayyeharip 'Imdwtp JMcpobvng b
dyuorarog narQtaQX^g 'IeQoaohvfuov. dtddaxei rip
rov -&eov ixxlqaiav on narijQ rov GeoXoyov b Zefle-
dawg ip, r t di pffflQ 2aham, QvydrtiQ '/oMX?}qp rov
frnprrevGauivov rip ayiav deoroxov, b yoQ 'Iaxsifl)
riaaaQag viovg eoxev xal QvyartQag roelg' viovg
plv 'Idxtofiopy 2!ifjuava f 'Iovdav xal 'Icoatj (cod.
Par. '/ftxnjgp)' QvyareQag di rrp re 'Eo&ijQ xcu
rip MaQ&av xcu rip ZakAfop* rpv; tp ywij pep
Zepedaiov f uqrqQ &* 'Iadwov' ivrev&ev b acorijQ
&eiog tp 'Icodwov <bg ddeXcpbg rijg 2ahb(ujg rijg
'dvyarQog 'IaHttfl). on ykvov rbv aytov Tltroov b
xvotog ifidnnaev oixeiatg xiQdiv, xcu JJeroog *Av-
dgiavy xcu 'AvdQeag 'Idxapov xcu 'Iadwtp, 'I<odv-
rqg di xcu 'Idxtoflog rovg Xotnovg dnoarbXovg.
brt ndrmv yvybvnav fibvog 'Icodwtjg o i/yan^pevos
ev re rjj naQadoaei (cod.-flaxxa) xcu iv rep <rr avg<p
nation}, xcu eig rov rdqtov rov xvqiov nQchog rov
flhgov tjl&ev, xav nomog owe eiatjX&ev' xcu on
rip ayiav deoroxov elg rc\ Hut eXa§ev b fteoXbyog'
xcu brt bvnog inl yrjg roeig [ujrfQag eofflxev, (uav
fiiv rip JZahoptp* § tjg xcu yeyewtjrcu, devreQav
di oti pQOvrijg viog ixQtjftdrtcev naQa rov xvqiov,
roinp di rip ayiav MoQi'av, xara rb fa&iv vnb
rov xvqiov 76*ov i] \opr\Q gov. brt rip ayiav
Qeorbxov ffiroog xal 'Joadwtjg ifidnrtaav ' xal on
ue'xQi rr t g xoutrjaewg avvip avrjj b fteoXbyog, xai
fiera rip ai*rijg xoifitjotv tjlftev iv 'Ekpeaqt.
Ovrog di iarlv (ita codex) 'Ieodwrjg, ov ijydna
b xvotog, b xal naQ&tvog, b rb xa& eavrbv evayye-
hov avyyoaydfjievog, bang euevev iv 'IeQoaoXvfiotg
eig rip Xeyouivtp ayiav £ubv rip r&v ixxXrjauav
pjTtQa. iv avrq di tp r t oixia avrov. wrtf eqwyov
oi dnbaroXoi dux rbv cpofiov r&v *Iovdcwav* ixel
roXg (Ma&tpaig iqxHvrj b xvQtog uerd rb avaarrpcu
avrbv ex vexQw* nov Qvq&v xexXeuTfuvmv xcu
idoixev avtolg nvevua aytov' ixet rjj bydoq ijuf'oa
inXqQoqpoQtjaev Qcopav delfeag avr<p rovg rimovg
(Par. rbv rvnov) rwv iqhov' ixeT tpouida&t]
qjayetv rb nixsja fierce r&v [M&rjrcov avrov (Par.
ixei ecpayev rbv demvov rjj ayia e*) * ixel&ev v^rt}-
aavreg Qijk&ov €iV rb ooog nov ilauav eig ^coot'ov
refoumvij (sic, Par. re&atipavei)' ixei rb ftou-
rov ftvGTrjQtov ireleaav oi anbaroloij nob navnov
iniaxonov x^orov^cavreg 'Idxwjlop' ov rbv vibv
Zefiedaiov rbv adelxpbv 'Ioaawov rov evayyeharov
Xtyw, iXka rbv adeXcpbv rov xvqiov tjumv 'Irpov
Xotarov xara GOQxa, rbv xal vibv rov rtxrovog
'/ftHTifop. o yoQ 'Idxoofiog b i*a{hpyg rov xvoiov
vibg fAtv ion Zepedaiov, adekpbg di 'Iaaavvov rov
evayyeharov ex rijg 'Iovdatag* Ze§edaiog di b
narijQ avrwv HkovavxXqQog Xeyeruiy rcZv di imo\>
(uav avdom vjnJQxev no<arog.
*0 di b 'Iadvvqg iv «p xar avrbv evayyeX&p
neQl iavrov h'yetj on b uu&tpijg ixeivog tp yvwarbg
T«p OQXieQeh roiavrrp l^w rip dipjaaiv. ovrog yoQ
[Aerd rip reXevrip Zefiedaiov rov idiov narobg
dne'doro (cod. uterque-6Wo) rip xara rahXautr
xrijatv rov intlaxbvrog avnp vnb Zeftedaiov fitoovg,
xal ixriparo (cod. uterque «cr«r.) iv IeQoaokv-
(*oig (Par. addit Skqov xrijpa') b&ev yvwsrbg tp
quid rq} oqiizqu (Par. addit ix rov (Atvuv mimr
eig rip nohv). ovrog ide%aro dnb rijg oravQcicetog
rov Xquttov rip ayiav MctQiav iv rep oixtp avrov
iv Jhbv lAt'xQi rijg (Par. interponit dvatippecog
avrijg rovr eanv rijg) xouujaecag avrijg. pera di
rip xoiprfiw xal fuerdaraaiv avrijg xal ovrog iv
*) Quae ab hoc inde loco usque tjX&tv ir'EvAiy leguntur, ea omnia in reliquis codd. desunt, nisi
quod fragmentum prioribus his (usque r. JaAo^t/? r. &vy. 'Ivctfa) simile ex cod. Beg. „1296." in Monu-
mentis apostolicis Cotelerius protulit, vide apud Basnagium L 1. p. 32.
Digitizedby
Google
24
tfj 'EkpBGCp tijg Aaiag xrjgv^ag tbv loyor, cxet
'Idxaflog 9 ) fli 6 yeyormg iniaxonog nowtog imb
t<nv dyuov dnoarohov, ddekpbg pzv tov xvglov xatd
aaQxa Xeyetai ehcu, vibg di tov textovog 'Icoaifl)
itmv, Ac ttjg (kamxijg avtov yvvaw.bg, r\tig xal
avtrj JZcdrifjui nooatiyogeveto , tijg dvyatgbg Ay-
yaiov tov ddtkpov Zajagiov tov Ugtog tov natgbg
'Jwdwov tov §amunov, viov Baga^lov tov viov
Afkd (sic) tov iegtoyg. xal tote itfgevGev '/oxrjfop,
<ag Avax Zahiurp xal tov fiamiatip '/atdrvrp
ddefopoiv tixva dgaevixwr. 6 ydg AyyaXog vibg
Bagafiov, &tiog 'Ioodwov tp' buoiwg di xal Za%a-
Qiag 6 iegei'g ddehpbg pev Ayyaiov tp, &i£og di
Sahofflg ttjg ywatxbg 7oxr/}g) tov textovog. 2aXtn~
tiav, aXku tip ywaixa
iq fjuua 0L7T0 By&leiu
j (primum scriptum
bt xal ttjg navayiag &to-
ovxdv dyvov evayytktor,
vyyevijg gov. tgelg ydg
year dddxpal dnb Brj&teep dvyattgeg Mut&av
tov iegt'cog xal Magiag tijg avtov ywatxbg, im ttjg
Paodeiag KXtondtgag xal 2cbnagog z ) tov Iltgaov
xal 'Hgtodov tov viov ^Atnindtgov" ovofia tjj
ngoyqj Maowfi, xal woua t\j dtvtiga -2b/fc/ 4 ), xal
broua tjj tQiTQ *Awa. tytjuev di y ftgnttj h Brfo-
Xee'u, xal hsxep 2ahburp tip polar' fytjuw di
xal fj devtega tvBtj&lBtfi, xal et&tev tip'Ekodfkt'
eytjpev di xal fj rgirrj ilg ytp ttjg rahXaiag, xal
hexev Magiav tip faotoxov' a\g efoai tip te £a-
hourp xal tip 'Efoodfiet xal tip dyiav Magiav
tip &80T0XOP Gvyatigag adelqx&r tguav dylm*
(cocL-kiaw). evttvd-ev ovp b (kununijg 'Itoarrtjg
xal b xi(Hog ijfmv avexpiol Xsyorrcu afoot, b uir
xvgutg tijg 'Efoaofet, b di 'Iatdrvtjg tijg navayiag
teotoxov. vibg di tov 'laxrifip Xtyetat b xvgtog
tjtriw, ineidij tow vioh avtov addqog iatw ix ttjg
awavaatQoqpjg xal tijg avyyeveiag 'Ayyaiov tov
adekpov ZaxaQwv tov ieg&og.
*En£idi] b ) di noDjayr Magna? tv rolg tvayyt-
llotg cptQtrai fmjuij elvat, tag nicag ywwsxHv xoy>
ag ^Imawtjg GvXkijftdrp i/Qi^rjaE uptpag Ehttpmaap
naqa t(p atavoqj tov 'Itjeov ij fifptjg avtov xal i\
adtlcpi] tijg ptjtgbg avtov, Magia ij tov Khand,
xal Magia q Maydabpq. Magtar yog tip 'Iaxoi-
§ov xal 'Iowij prjttga nagd rolg aXXoig evayyeho-
talg wopaaump tip faotbxor elvai xal ovx aXhp
nenunevxafjuf. xa&aneg yog did tip oixovouia*
xal to tmcmaadipai tbv Gtlov tbxov xal fuy (pavt-
! ) Par. sic: xcti 6 ebrocrroAo? '/wovnjq xtjQvtaq tov koyov iv xji'Aota xtxofpijrcw xcu ovx tv^iO-rj ro adtpia
aire ov iv rw tdtpw.
-) Hanc de Jacobo et familia Josephi locum usque verba vloq di > (Ven.
o *v(j. hop&xo), etiam in cod. Veneto saeculi fere duodecimi , class. magis
cum Par. et Bavarico quam cum nostro. Incipit enim sic : 7<jtxw/9oc ? vaoXv-
[i<ov vno t(av cbro<rr<U«)i', dJcXyos fikv tov xvytov xatd adgxa ikiytto tiixiu, v rjq> yaQ
ix ttjq puirtixijs avtov ywcuxoq, ctrf().q>o<; SCfiutvoq xal 'lovda xal 'Iotarj. tico lai Svo
O-vyaxioat;, tip tk AIo&iq xal tr\v Bd/iao (Par. 'Bad^o xal tr,v Mdo&av, item Bav. et Vat, sed cf. Monum.
I. 1. p. 34.) ^x rrjq yvvaixoq avtov tijq JZaXwpijq.
3) Ita codex noster; Par. Smndtqov, Bav. Sondtvoos. Ab his omnibus rursus differt Nicephorus
II, 3. Venetus codex praeterit nomen, post Kliondjo. pergena noo ri/? paadrfaq 'Howdov,
4 ) Par. Sopfc, Ven. Soffit, Vat. 2wpy, Bav. Softal. Pro Maori/* ceteri MagCa.
6 ) Ultima libelli verba in Par. sunt vioq di tov 'I wa fa 6 xi'^ao? ovofjuk^tto (sic), imriti twv vlwp avtov
rojp 4m rrjq no<ati\<; yvvauioq ddtXyoq ivopfoto. Similiter libellns finitur in Vat codice. Longe vero aliter
Bavaricus codex, qui pergit: riwdtai totwv 6 xvoioq yp&r 7^*cr. Xy. ix yvXijs'Iovda, etc. Vide apud Bas-
pagium 1. 1 p. 38—40.
Digitized by
Google
ws&!**mm
Mff^u. si
Qay&ijvcu tolg fucucpovoig 'Iovticuoig, ftOQ avto to
fuTAeiv ml rip naordda ayec&cu rip naQ&tvov ix
nvevparog ayiov avJlafieiy avafeyoaarcu, Jt>g artya
tavTrjg ^Qtjfiatujcu rov 'Icoaipp xcu ftarega rov
*It]60V, TOP OVtOV TQ07T0V tOti 'ioWTj XCU tOV 'ittXoi-
$ov fTcudaur ovtow rov rixrwog 'Iaxsifl) noudoop
25
xtro rolg noXkolg, vno row (kujxdnov 'Iovdauov
amiXero av. torn di avrip naga roig eiayyduj-
roug xcu rov ivbg popov r&v ncudmp rov 'Iwriflp
opopcujfuvrp evgw Magiav rip 'Iaxdftov xcu
'Iwarj. o dt MaQHog 'IaxoLpov xcu 'looey \or r
rega avrip ehtev, m&ineg tp SJXog 'Idxcofiog 6
Digitized by
Google
ixaatty evayyeXtcry eig x&pdXaia xcu tithwg IkcuQovptcu. xcu rithu pev xalovrraij <**€&*$ *«*« Mat-
&ouov fttQi tab uaytov xcu tdip apcuQC&tPtow nou&uof, iv tii ?<p xata Maoxov fiSQi tov dautontopevov
xal ttjg nzrfreQOQ IletQOv. yei di 6 uev aywg Mat&. titXovg %r/ 9 xxpaXaux rve'' o de ayuyg Moqx.
titlovg utj', xecpaXaut altf' 6 de aywg Aovx. xltL *r/, xeqxp. tprf' 6 de aywg 'Iwdp*. nxL i&, xeqxp. alp.
Porro separatim haec leguntur: Evayythov to &uov tovto {kfttuar leyercu, dwri xois&ag ivcuQ&n* xcu
cuutQtrjuutayp lictv, xcu dtxauxjvvrp> xcu ayiaaubv xcu anolvtQWHv, xcu wo&eautp xcu xXyoovouiap twt
ovQamv naaw evayyeXiXetau Pergitur fol. 15. verso 'Iatiov on to xata Mat&. evayythov peta
Digitized by
Google
27
Versus alteri *Oaaa negi xQ«r*oto etc. iidem sunt quos Matthaeius ex Mosc. cod. 1. 1. vol. 2.
p. 8. et ipse e? cod. Cahir. 1. 1. edidimus. Re xtv quam in Mosc.
ididagev. Alteri vero sic habent:
Tibv nhgov tbv Moqxov ij Qua X^ng Q&uatwtw*
Tttiyaiv aXkrp agQayeatdtTjv nhgav to (kfOJov,
KQtjnida xou oapqayida tr}g ixxXrjaiag, jx nQOOtpunv
Evayy&unijv devtBQov QetflOQW, roqxag avayoaqmv.
FiniturMarci evangelium secundo folio quaternionis & subscriptis numero stichorum
,a%, et verbis his: to xatd Moqx. aywv evayy. Qedo&rj psta XQOvovg &¥§ tijg Xq. dvoMppmg. Prae-
missis titulis 69, duplici carmine et imagine Lucae, quae simillima Marci est, sequitur
evayy. ay. xat. lovx. Versuum quos diximus alteri a Matthaeio 1. 1. vol. 3. p. 11. et a me 1. 1.
editi sunt: differt A&avatov, Mosc. A&avatow, Cahir. idque melius A&dvwtov; item ifux&V
in nostro et Cahir. pro efeix&l in Mosc. Alteri sunt:
Zanjg tbv OQtov Xqustov ^uafjidvog Aoyow axovaag ixpue* GectQiav'
Qayelv, tacpijg IdfiWat Ouov 6 Aovxdg evtvxe* Maaxahav,
EvayyeliGTjjg tvffivu - Ovtoog avco&ev ovrog tjXQifkopsvog,
r i2 IJavlog avtbg ovgaf Ta &ela fteuog latOQel today pivog,
Kcu tr/9 avm&ev t£v in 'Pfjtwg mtQtm>ovg, navaoqng &&flOQog.
Evang. Lucae finit Xfi notatis stichis ,0a>, et subscriptis to xat.
Aovx. aywv evayy. Qedo&rj avah'ppmg. Hoc excipiunt Johannis evan-
gelii tituli 18 ; duo ca ledentis et iftitium evangelii sui scri-
bentis. Alteram can '. apud Matthaeium 1. 1. vol. 4. p. 7. et
apud me 1. 1. Et noa [uod Matth. correxit Boorrijetg; Cahir.
evgato, reliqui duo evQe ]
*0 ttaQ&evog ti; tbv r e
Aintovy texbvta tbv %
'Slg naQ&evog yaq n\ k
Kcdovrra Xquttov < t
'Evtev&ev elg to atiftog avtov yvyauog Evi
TlQwrog, fieytctog, outQog, <*C#7 *
Fol. 4. quaternionis pa' evangelio subscribitu
Restant folia duo, quorum priore, numero «' (i. e. xey
3 — 11. "Ayovai di usque apaQtave, addita hac subscri]
fteta XQ&vovg UQ> rijg tov Xq. avaXtj^Btog hit /Joperutvov. Hii
praeposita sunt folio eo quod praecedit altera manu Jo
Kal moQev&tj usque idid. avxovg. Ultimo denique folio
7it{H tmv reaooQcw evayy., quae sic habet: Ebti pot ta d' eh
Digitized by
Google
28
To xat. Mr. fyocupt] iv rjj avatoXi vno Mr. ifecuxotg yQcuiuauH xcu
'p. To xa. Maox. iygcupt] iv rjj 'Piopy vno
roi ay. Ilkgov iygcupq fi& bfwicaua leovtog.
bfwuopa detov inl doueriavov' mavzk&onog
xcu nvog avrirvnov tyevovro.
diaXexrop' avrirvnov «
McIqx. iv bftououan (*
To xa. Zoo. iygacptj vn
di avrov hf tq [data $y
Restat ut de accedit ad codices Byzantinae classis
antiquissimos. Hk ctionibus immixta habet permulta quae
cum Alexandrinis conveniunt. Cursim perlustranti inprimis codicum K et M simili-
tudinem habere mihi videbatur; passim inveniuntur etia solus vel
cum paucis iisque insignibus testibus communia habeat. i in eo est
duplex textus; pertractavit enim corrector, qui aetate vix q, textum
inferens ab altero satis diversum, eumque saepe quide nee raro
Alexandrina indole conspicuum. Omnino prae codicibus qui accu-
rate examinetur inque usum criticum convertatur. Quod iudicari velim ad lectionis
exempla quae afferam. Afferam autem lee
textu alienas, ac primum quidem cum plurin
communes. Prioris generis sunt: Matth.
a£tov; 5, 23. xcu ixd; 5, 44. tolg uwotmv; 7, 2.
oixeiaxovg, item v. 36; 10, 28.* attoxrevovrav
kigotg; 12, 6. u£%ov; 12, 28. iv nv. &e. iyci; 1
tus a recepto quern vocant
ibus, turn cum paucioribus
; 2, 11. eldov; 3, 8. xagnov
* omissa vexg. iyetg.; 10, 25.
8.* (ktaiAeuiiv; 11, 16.* rolg
tagdiag; 16, 28. c5& iatateg;
* om. wxtbg. Alterius:
5, 45* iv totgoig. (KO);
rottfaw (BEMA); 10, 6.*
►); 13,24*6^^(0 A);
}); 17, 24.* keqI rbv vgax-
5r(C); 25,9* agxeaei (D)
^(DFH); 27, 42* tuc-
Id. paucis vel plane nullo
tjfAeo.; 4, 5.* ixi megvywv;
47. rovg (pilovrrag vuag pro
etc.; 13, 14.* om. jj secun-
aolusSyr. hier.); 23,31.*
s cum insignibus aliquot
mo (C); 5, 48. 6 ovgdvtog;
>q. airrbv vyutiv. (CEMXU);
itum est; 10, 8. vexg. iyuo.
! ) Ubi appositum est *, lectio mutata est altera manu.
Digitized by
Google
mem
29
ante l*n& xa&ctQ. addit (BCD); 10, 12. addit ley. Etyprj etc. (DL); 10, 28. anoxretvorr.
(CDUA), item 23, 37. (CGK); 10, 42. Sg Slv (BD); 11, 20. fat 6 'ltiaoig (CKL); 11, 21.
Xcogaty; 11,23. e\uivov (LXA); 12,37. xaraxQt&rpu (GLX), sed tertia manu restitutum est
xaradtxao&.; 13, 40. om. tovtov (BDP) sed restituit tert. manus; 15, 32. eh. avtotg (K); 16,
28. yevaovzai (HLUX); 19, 16. om. aya&e (BDL), sed tert. man. restituit; 21, 28. om. fwv
(C*DKLMA); 28, 9. vniptrioev (BC). Idem pauciores etiam vel nullos socios in his habet:
3, 5. aaaa 'Isq. (cum Italae codd. Vercell. et Rhedig.); 5, 30. cxavdaXiZq] 7. 10. $ xal ear
- - aitTjCj}] 10, 24. on oh prj cum s
19, 30. xal oi s<y X aroi ; 22, 25. ow
Atque haec quidem omni
addamus ex Luca petitum. 3.
; 33. rov y A(>ap> rov 'Ii
n et av&QOMtog; 8.** )
a. hi; 6, 9.* anoxrewc
Dm. 6 'Itjoovg et at/ro*<,
(jay; 11, 12.** do? airtpq; 11, 2J
/mov tov dovvcu; 17, 36.** addit ov
addit oi de edet^av. xal ehtev; 21,
22, 4.* GiQarrflolg rov ibqov; 22,
yog etc., ** improbavit, *** ru
23, 38.** in ain. yeygafifi. et 39.*
11, 13 — 24. Ikdorai usque vnoatQ
margine duorum fojiorum supp
- - ex^dlXeiv, v. 19. ixflalowjiv et avroi XQtr. vpa>r, v. 20. el de iyd t v. 22. tk&ow.
Ad Johan
supplevit, poste
xarahjq)d'6iGav, v
7TQO67l0lOVfi£V0g, V
om. i\ yvrij, v. 1]
eiusdem evangi
** ixeivog de eke
nrfibv enoit]<se xai
nullo alio cod. i
Ad Luc. 5
lion, quod idem
aavoQmg 6 fte'yag
Cod. Tie
Digitized by
Google
30
quimur recentiorem seripturain, quae duodecimi saeculi est. Antea vero, saeculo fere
nono, bina folia, quemadmodum nunc numeranda sunt, efficiebant unum formae quartae.
Primum enim ad evangelistarium adhibita sunt, quavis pagina duabus columnis versuum
23 conscripta. Antiquior ista scriptura in plerisque foliis non ita dilucida, in multis etiam
lectu difficillima est. Forma est oblonga sed ad latus non deflexa; nil affectatum habet,
nil ab imitatione potius quam ab usu uncialium litterarum derivandum. Praeterea, quan-
tum cernere licet, interpunctio simplicissima est, atque desunt signa recitationis publicae
caussa plerumque addita. ~ 1 est quam in plerisque evange-
listariis uncialibus, a ratione diversis. Speciminis caussa ad-
scribam quae foliis 127 recto ccentibus et spiritibus, quos satis
assequi non poteram. Locuf
ijkftov ow xcu Bl
dov nov fievei* xcu
nuQ avxm eueivav
XTjV TjfAEQClV eXBlVfJ'
cqqcl tjv ag dexax/j'
Hv avdoeag o ade).
yog Gutcwog nexQov
etg ex raw dvo row
axovGavxoov ttolqu
uoawov- xcu axo
TO)- BVQUSXEl OVtOg
itQcaxog- xov add
yov xov vbuov aifjuo
vol* xcu Xeyei avrco-
EvQtptcuiev rov (*e
GUM' o eativ i*e&€Q
l#jvevo[tevW' %g-
xcu Tjyayev avxov
TiQog xov iv efif&e
<pag de avxoa o ig- eute
gv ei GifMw- o vg ua
VOL- GV xhf&IJGtj
xyquxg* o egfjujvev
ercu nexQog: —
Tq tnavQiov- tj&ehj
gev e&l&uv eig xij
5 yahXcuav- xcu ev
Qurxei yikutnov-
xcu leyei avrco o
ig* axoXov&ei pot.
tjv de o quknnog- a
10 no fhj&Gcuda- ex ttjg
noXttog avdgeov x,
netQOv- evQiaxei
*b(knnog xov va-fra
varjX xcu Xeyei avr-
15 ov eygaxpe imGtjg tv
TO) 70/40) XCU 0* 71Q0
qtrjxcu- evQtptauev
iv> xov w xov ca>
Gr](p xov cvno va£a
K) Qt&- xcu eutev avxu
vad'avajjX-
Ex vaZaqeff dwatcu
23 xi aya&ov etvcu- Is
His versibus aliquod momentum haec habent: v. 40. ovv, a codd. ABCLX cum
minusc. pluribus invito textu recepto exhibitum; ibidem, consentientibus antiquis testibus
fere omnibus, &qa absque de'; v. 42. peGiav, quod uncialium codicum EFGHKL*MSUV
tuentur; v. 43. ipfikhpag de, quo loco plerique codd. unciales de omittunt; v. 44. ij&ebjGev
Digitized by VjOOQ 1C
31
absque o 'Itjaow, quod additum habet Elz. textus, et 6 'Itpovg post Uytt cwrqi, quod in illo
deest; denique v. 46. et seq. Na£aQt&.
Altera vero scriptura exstincto evangelistario superposita psalmorum textum continet,
eumque inde a verbis rojqf gaAxow *°w Qqoxwug H™* <l uae inveniuntur 17,35, integrum. Qui
textus haud contemnendus est Multis quidem locU cum Alexandrino codice facit Vaticano
adversante, inprimis vero confirmat textum edd. Aldinae et Complutensis, qui idem mul-
torum codicum auctoritate fulcitur. Contulimus cum Vat. ed. p^almos 49 — 79, qui qtSdem
Digitized by
Google
32
, v. 18. /fojytf. fwv el et an o fa'og. Ps. 59. (v. 1. on pro hi) v. 2.
I yoQayyij praeterea om. x<u intatQ. 'Itocip, v. 6. om. dunp., v. 9. habet
1. tj tig odrjyijoeiy v. 14. noti/6(ofuy. Ps. 60. v. 1. post J avid addit
st axrjdutGcu, v. 5. & rjf (Xxwrfl et om. dulnpaXfia, v. 6. est ev^ro?, v. 7.
, v. 8. om. avtdh, v. 9. est eis tovg outovag tov an. f*e. Ps. 61. v. 1.
nag ainqj, v. 4. names vfMBig, v. 5 et 9. deest didxp., v. 6. est wrorayjy-
a* yog #tT<v, v. 9. law et acge'are, v. 11. OQnaypa. Ps. 62. v. 1. n;s
Digitized by VjOOQ 1C
33
tt^g yijg 9 v. 8. dnb fiorafMov, v. 10. QaqGug et xcu vijGot, v. 11. ndrt. oi {laG<L tijg yrjg, v. 14. to
bvofJUL avtov iv. airraiv, v. 16. om. vneQaQ&. 9 v. 17. iatcu, ocapmf, faevXoytj&tfiorrcu, v. 18. 6 &$og
'loQcaiky v. 19. evloytjpivov et xo* elg tov auova. Post ytvotto additur 6Vi£a, turn deest tov. Ps. 72.
post !/4xogp additur cJ6V} itdo? m 'Agvqwv (sic). Versu 1. est tjj[ wtqb^a 9 v. 6. jj vmQiflpavia dg
tduog 9 turn tKQiipaXkorio et iavtdv 9 v. 7. dttjX&wjav, v. 12. ovroi dfiOQtcoXoi 9 v. 15. i)ovr&trrpiag,
v. 16. ivtamov f*ov 9 v. 17. &>? ov et xcu owcS *. t. lo^. ovm?, v. 18. doAior. caTto? «#. avr. xaxd\
v. 19. «& ioq/mGiv Qamva* i£iXutov 9 v. 21. on Qexav&q, v. 22. lyevtj&tp, v. 24. xai I*, v. 28. tov
i£ayy. f*e. Ps. 73. v. 1. 6 &ebg cbraxrco, v. 2. fyiflkp et «i avr<p, v. 3. e? rep ayilp gov 9 v. 5. efc t.
$%odov 9 v. 6. t. #vp. ovr*}?* ifii etc. et v. 7. gov* £& r?)f 7^ !0§£ v. 8. at ovyyivsuu et &vw xa*
xatanavGcofMev ndaag r. «oar. rov #«ov cbxo t. 7., v. 9. t« oiyfi. avrwv, v. 14. tj/7 xtyabp, v. 16. <pav-
gw xai i^Uo?, v. 17. /ao ov Inhxaag avtd, v. 18. om. tjJ$ xt. gov, v. 19. 01 iaxorwperoi, v. 21. om.
xai priuS; v. 22. rov bvtdkGpov gov tov, v. 23. otxetav et dvi'(h] 9 omissis ngbg oi. In fine add.
oo£«c Ps. 74. inscribitur if;aAp. «p Aodxp 9 omissis reliquis. Versu 2. <$off. <ro« xoi, v. 3. iyci
ad priora trahitur, v. 4. oi xarotx. iv avty et om. did\ff. 9 v. 5. est noQavopsfre, v. 6. xai p/} AoJL,
v. 7. e£ *£o6W, v. 10. ovHftlaow et to x^ov. Ps. 75. w. 4 et 10. deest dunp. 9 v. 7. est to«s
mnotg 9 v. 8. <wro totc ^ 6071} tfov, v. 10. noaug tijg yrjg. Ps. 76. v. 1. '/di#ovp, v. 2. cxt'xoola,
qpwg f«ov 000? , v. 4. t]iq)Qdr{hjv 9 vv. 4, 10 ; 16. deest 6toi/>., v. 5. opvXoxo^ o* cKp&aXfioi ftov, v. 7.
eoxata, v. 9. to H. oitov anoxoxptt; Gvtetthae Qrjpa euro yer. elg yend$> 9 v. 10. ^ wriL, v. 17. om
xa/ secundum ; v. 18. ntiftov?, v. 19. «i cwtto. cwtov, v. 20. al booi. Post hunc psalmum addita
haec: eibppe rtXog to fifoo* tov xpaXtijoog. Ps. 77. Praemittitur: xa&tGfmta i, item xpaXfwg.
Turn est to} ropm, v. 4. tov %voiov 9 v. 5. o<ra erer. et tov yvtaq. avta 9 v. 6. om. oi, v. 8. xanv&vre
trpf Kagdiav iavtijg, v. 9. 'EcpQcup (ita ubique), et to£oi£, v. 10. owe TjpovtiftrjGav, v. 13. naQtGtr t Ger 9
v. 19. t&rcw, v. 20. dvrarcuy v. 26. & tj bvrd(Ui 9 v. 27. jpovV, v. 28. iv peGqt, v. 29. kpayor, v. 30.
om. ovtcw secundum, v. 31. nltiociv, v. 32. iniat. if toig, v. 34. aaixtevev avt. 9 tote i£eZtjtow 9
v. 36. t\p. avtw 9 v. 46. toiv xaqnovg 9 v. 48. ««I? xakaCap 9 v. 51. navtbg norov avwv f v. 52. xai
arriyaytp 9 v. 53. «V iXaidt, v. 57. ij&itqGOP, v. 58. & toT$ ftowolg, v. 60. Gxtpapa o xaTCcwa^aHTcr,
v. 61. «V £«ijpas ix&QQw> V. 63. mev&ij&qoav, V. 65. xai xexgam., v. 69. fioroxi^cotog, v. 72. «V Tai£
ovrtG&H. Ps. 78. Praemittitur ooja, prolog) est JoviJ. Versu 1. est cSe wrwoog)., v. 3.
wre* voVo^, v. 4. om. eig 9 v. 6. est inl td l&tri et yi*(o<jxovta> v. 8. xt^<« oti, v. 9. mxt* bis, v. 10. td
Uhni, v. 12. imanXaGtorOf v. 13. ^/ititf d«, v. 14. dv&op. gm b fcog. Ps. 79. Inscriptio sic habet:
xpalfibg to) 'sfodq) ©Ay agog tov Aggvqwv. Versu 2. est nooflatov, V. 5. tiav dovhov, v. 8. om. didxp.,
v. 10. est inh'iQQMB tip yip, v. 12. notctfMov, v. 13. avtyg vg 9 v. 15. xca inifiltxpov. Desunt 17. 18.
Quarum quidem lectionum pars maxima in multis etiam codicibus aliis invito Vati-
can textu inventa est; tamen passim in nostro codice leguntur cum paucis aliis com-
munia. Ita 50 ; 6. 51, 2. 52, 6. (««T ibuL yofo) 54, 13. 56, 2. 59, 2. (dvmvQust etin.ivtjj <fOQ.)
61, 6. 64, 6. (iv &u\. (ioxQa) 67, 1. 18, 31. (toS ix*Xw&.) 68, 7. 69, 1. 70, 1. 18. 71, 6. 19.
73, 2. 76, 18. 78, 1. 9. 79, 1. Insuper observavi, formas aliquas Alexandrinas, quae in
Digitized by
Google
34
plerisque mutationem subierunt, in nostro codice fideliter servatas. Eiusmodi est efaa*
63, 6. 70, 8. 72, 11. 73, 8; item elna 72, 13. Pertinent hue etiam formae anrxrerer 77, 34.
OQv^av 56, 7. QsQevrtpav 63, 7. Neque negligendi sunt alii loci, ubi plerisque dissentientibus
Vaticanam lectionem confirmat, ut 64, 11. tovg avXaxag 70, 8. wQwg 70, 13. neQi§cQJJa&taact»
73, 14. cv ovptTQttyag 77, 28. Inimcov,
Cod. Tisch. VI. Constat variis foliis membranaceis tredecim, uncialium codicum
septem reliquiis.
A: duo folia formae maximae, litteris uncialibus noni saeculi scripta. Similes
scripturas depinxit Montfaucon in Palaeogr. Or. pag. 232. ex cod. Roman. Dionysii Areo-
pagitae et pag. 252. ex codice in usum imperatoris Basilii Macedonis scripto. Cum eo
quem secundo loco commemoravi etiam magnitudo formae convenit, item textus dispo-
sitio et interpunctio. In utroque enim textus duabus columnis scrip tus est, quarum
quaevis in nostro codice versus 41, in illo 40 complectitur. Interpungitur vero in utroque
ita ut punctum triplici modo i. e. ad summam, ad mediam, ad imam litteram adponatur.
Textus autem pertinet ad vitam Gregorii Nazianzeni a Gregorio presbytero conscriptam.
Quem antequam accuratius videamus, observandum est hoc fragmento noni saeculi aliquid
lucis afferri quaestioni de biographi Gregorii aetate. Certe enim Vossium, Henschenium,
Papebrochium perperam medio circiter saeculo decimo, multoque rectius Combefisium
atque editores Benedictinos octavo saeculo eum adscripsisse arguit Cf. Gregor. Theol.
opp. Paris. 1778. torn. 1. pag. CXXIV. Incipit fragmentum nostrum fol. 1. a verbis \wg
naXcuovg (w&ovg, quae in ed. Bened. leguntur pag. CXXXVI. versu eo ad cuius marginem
littera k apposita est. Ultima eius folii verba sunt: rovg rq nohxjxsdel (forma in libris mss.
frequenti pro ffo/k^), quae 1. 1. pag. CXXXVIII. versibus qui litteras g et h appositas
habent leguntur. Fol. 2. incipit ain&>> tjxovaa. xcu xcm f (fyv, cf. 1. 1. pag. CXLII. versus eos
quorum alteri littera e apposita est; finitur verbis cwrbg de xctineQ ttjXtxovroig % a \} JBnf ^\> c ^ !•!•
CXLIV. versus eos duo quos proximo sequitur cui littera e adpicta est. In universum
probatur fragmento hoc antiquissimo sinceritas textus in ed. Bened. expressi. Praeterea
lectiones has notavi: pag. CXXXVI. confirmat du%6dfp, p. CXXXVII. habet tjQoaikoig pergotg
te xcu lanfitxoTg xcu ileyewtg, item x<u nixsf\g GvyyQacptxyg eide'ag, % rtQOGevxtjv, duz&ijvcu pro dex&fjvcu,
confirmat xofudrj y«p, (scriptum est tnthjiAfUMo et gpvrcora), habet trgog naaav xctxiav, post rex-
MOM non addit fm, (scriptum dice xevijg) ; pag. CXXXVIII. confirmat naQardvrea&cu, ibidem
habet tfjg tz&Qag awifi. akoy. xcu rbv xi'vd. de, item Suut de xcu, paullo post om. xcu airrog, item
habet eig (jwgov &et'g. Pag. CXLII. est xate$rp i^tXead^cu et cmoateiho <r«, p. CXLIII. dajQaaaa-
(itpovg et taya \&v xcu curry (antea ex cod. corrige cyymav, item ciaoGTeQeia&cu). Aa$id ut solet
per compendium scribitur, quod solvendum est Jcwid. Media pagina legitur tp> ow bgav et
tjfm)Aov, ima tog ayxl&rQOtg. Pag. CXLIV. est ev roTg rowvroig et cS xr t g iafvog.
B: folia duo magna priorum duorum similitudine. Forma paullo minor est, mar-
Digitized by
Google
35
ginibus insuper resecatis; quae vis columna38 versus habet Scriptura paullo elegantior
est, sed nulla re differt quae aetatis diversitatem indicet; interpunctio prorsus eadem est
Textus, cui in margine addita sunt scholia! scripta et ipsa uncialibus litteris, ad Gregorii
Nazianzeni orationem rig to aywr nouj%a pertinet, quae in editione Benedictina quadra-
gesima quinta est et vol. I. pag. 845 sqq. legitur. Fol. 1. incipit [tovyfoorteg (sic) ortmg ta
pi] xeroipera' cf. 1. 1. pag. 847. vers. 4. et finitur verbis vniatrpar Xaunootrpeg, cf. ibidem pag.
848. vers. 2. ab imo. Fol. 2. incipit 6 naqabuaog ovtog. toi, quae verba in initium cap. VIII.
incidunt 1. 1. pag. 850; finitur fax u&tjg yvffls pag. 852. B. Legitur in his fragmentis
p. 847. B. rea Manxrij et (ut recte editum est) (nuayocupovuerog, C ovx ix tear xat avto 9 aiX ix
nsQi avto (xexa&aQuiror usque armix^por* t<j> di a perierunt) ; item davudterat, D est ao&mcu,
xa&atQU, am^yd^etou, noocouilu. Ad ti yao or haec notata sunt: ti ortt ait A xata tip yvattr
vnoQ%u to ankovr ehau Extremo versu confirmat imtyprpwuev , item pag. 848. A to eJrai
poror, B est otar f eig tow xoroa, sed eig tor in rasura scriptum est et in margine adnotatur :
tig ta u&lorra, item ad verba ovptbj to nir in margine adscriptum est: eig tit naoeXfrorta xal
tit, u&lorra. Infra legitur neyduoaoyefo&m tit, rvr. Ad %w\*ivi]g hoc scholion legitur: xz&ipax
Uyu to aya&or to tor Ira ftebr araXoy&g noog ta dexttxa ttj uetaddaei tcir aya&air nXtfdvreG&cu.
Legitur xar ir totg et o xal SXko ttrl noo, ad quae verba notatur: oluai avtbr a&araaior Xtyw
ir w & loyoa itQog oQetarovg. Item ad nqcator per haec apposita sunt: tuqi dqpiovayiag tear
ovQaruor dvrapmr y xal atjpewr oti xal tzqo nartog tov OQcousrov tovtov xoapov tavtag vrtoatipai qnpir.
Pag. 850. D est teXeuntQw. Ad tag yX. oi Geop&x 01 scholion appositum erat cuius haec tan-
turn verba super sunt: paaiXidyg noXkag arttQQf^&g elg to ...or ttjg yereaetog %G>Qeior ebter. E est
t]g uorrjg emfku'retr et pag. 851. A pergitur acy. tovg tijr e£ir teXetoteqovg. Ibidem est tolg anahng
am et net&arottQa. Ad ipjj yctQ notatur: ipq yaq % tov noortaxooog* idov y duirout oaqmg q tov
natoog' oti ta tov adap ..Qog.. to ytrog tovto naoatriQU ir naatr. Item ad ccumai fyptjaeig rnog
(ita videtur) tjdtj dnmr ovtog (videtur) acuma xcu nrevpa xcu i%qg (videtur), rvr deQpatirovg /irca-
rag xcu najytiqar acuvxa (ptjriv ivdedva&au Item ad iacog quod praecedit: ixokaaer aito o natqo
xal ovx aanyipato eimor to tccag' xahog di ehter tip nayytiqar* ii%e yaQ 6 adap xal nolr apaoteir
(scriptum est -t«T) adgxa' aiX oi Pag. 851. E est tov agxetmov xaXXovg, et in margine
adnotatur: ixtvntoua acpgaylg, vnoyQaufwg.
C: folia tria formae quartae, quavis pagina 26 versibus continuis scripta, una tan-
turn ad margines linea ducta. Scriptura maiorem duobus fragmentis A et B antiquitatem
prodit; videtur septimo saeculo adscribenda esse: quae quidem opinio etiam imperfecta
spirituum et accentuum ratione confirmatur. Textus ad duas homilias diebus festis habi-
tas pertinet: quae etiamsi iam editae fuerint, quod non satis scio, tamen haec fragmenta
pro tanta antiquitatis laude digna videntur quae plene transscribamus. Fol. 1 : fo nao
avtov. ttaig (ita videtur) fteodltiaxtor xrjovaaei tip tmr tixrwr ifuor adip. cog xcu o paxaQiog dad
nQoexfjQv^er Xiy&r' ex arouatog vrpiunr xcu ^htCorttor xattjgtiam aJror' 'H toirvr tip oixeumjta
5 #
Digitized by
Google
24
T0 'Ecptoqt rijg Aoiag xtjov£ag rov Xoyo*, bu£
avekfafrrj *).
'Idxmfiog*) di 6 ytyoftig iniaxonog rtgonog into
rwt ayuov anoGrokav, adekpbg uhv rov xvqiov xara
Gaoxa Xeyerai efocu, vibg di rov rixrovog *I<ooifl>
i<mv> ix rijg (kamxijg avrov ywcuxog, iqng xai
airy Zahaurj ftQOOtjyoQevero , rijg dvyarobg Ay-
yaiov rov adtfopov Za%aqiav rov ieQtcog rov narobg
'Iaawov rov flanriorov, viov BaQa%iov rov viov
AfUa (sic) rov Ugtcjg. xai tore ixtjoevGev '/oxtj^p,
ag thai Xah&urp xcu rov flanriorip 'Imdvvrp
adehpdw rtxva aoGevtxoHv. 6 yao Ayyawg vibg
BoQaxiov, &etog 'Icaawov rp* buoioig di xcu Zaya-
qiag 6 ieoevg adehpbg uiv Ayyaiov ip, &etog di
^aXoifitjg rijg ywcuxog y Ioxrij<p rov rixrovog. 2ahb-
ou'av, alia rip ywcuxa
xq fjutia curb BrfoXtiu
7 (primum scriptum
er xcu rijg navayictg #eo-
lovxav aywv evayyihov,
wyyevyg gov. roetg yag
yea* adekpal cmb Btjfthitu GvyartQeg Mar&av
rov UQmg xcu Maoiag rijg avrov ywcuxog, im rqg
(laGileiag KXeonaroag xcu Zwtaoog*) rov IHqgov
xcu 'Hoadov rov viov 'Avrvtdtoov' ovo\m rjj
notary Maouxp, xcu bvoua rjj devrioa -To/?// 4 ), xai
bvoua r^ roivq *Awa. iyrjpw di ij nooittrj iv Btft-
fae'u, xcu hexev JSahiurp rip uaiav' ryrjutr di
xcu ij devrioa wBq&fot'fA, xcu trexev rrp'Elujdfier'
eyrjuev di xcu ij rqirrj eig yip rijg rahXcuag, xai
foiXBv Maqiav rip ftiorbxov 9 tog elvat rip rt £a-
houtjv xai rip 'Eh/Gaper xcu rip ayiav Maoiav
rip d'Boroxov Gvyareoag adekp&r rouav dyleuo*
(cocL-kiw). irrev&ev ovv b §a7nusrrjg 'Iwarrtjg
xcu b xvQtog ijfuav arexpiol leyovrai thou, b uh
xvoiog rijg 'EhGclfkr, b di 'Icoawrjg rijg navayictg
teoroxov. vibg di rov 'Imcijcp It'yerai b xvocog
ijudw, inet&ij rtav vimv avrov addxpog iarw ix rijg
awavaarQoyijg xai rijg avyyeveiag Ayyaiov rov
ade)xpov Zaxaoiav rov Ugiog.
'J&rciAy 5 ) di noll&r MaQmv & rolg evayye-
lioig yioerai fmjfjuj elvah rag niaug ywwsxuv xqr\,
ag 'laaprtig avXkijpdrp ijQi&jtqGB yipag Eiortjxeiaav
noQa r<p GtavQ(p rov 'Iijgov jy prptjQ avrov xai ij
adeXcpij ri/g (stpobg avrov 9 Moqux i\ rov Khana\
xai Maoia ij Maydahptj. Maotaf yog rip 'Iaxto-
(kn> xai 7owft/ urjrtQa naoa rolg cOloig evayyehc-
rolg brouaautrrp rip Gsoroxov elvai xai ovx uXkxp
nemGrevxafjup. xa&aneQ yao dux rip oixovoutar
xai rb imaxuurdipai rbr Quo? roxov xai uij yavi-
') Par. sic: xcu 6 cbrooroAo? '/warwys xrjQv$a<; rov koyov iv xy'jiatq xfxof/urjrcw xai ovx (VQi&rj to <r<apa
aiVroD iv tw rdq>u).
' 2 ) Hnuc de Jacobo et familia Josephi locum usque verba Woe # ' (Ven.
6 xi'g. ivopfcto), etiam in cod. Veueto saeculi fere duodecimi , class. magis
cum Par. etBavarico quam cum nostro. Incipit enimsic: *Idxwpoq) oaoXv-
uojv vno tiov <x7To<jt6X*>v, ddiXipoq fAv rov xvqiov xovta crctpxa iUjrtro tivcu, i< rj<f> yaQ
ix rij? puinixrjq avrov ywautoq, adtlyoq JSi/itovoq xai 'IovSa xai 'Iiaoij. riao tai Svo
&vyarioa% t rip t* Ala&tiQ xai rijv Bapao (Par. 'EaO-rjo xai rr t v Mdq&av, item Bav. et Vat, sed cf. Monum.
L 1. p. 34.) ^x rrjq yitvaixoq avtov rrjq £akvififjq.
3 ) Ita codex noster; Par. 2*>ndrqov f Bav. ^o^arwoo?. Ab his omnibus rursus differt Nicephorus
II, 3. Venetus codex praeterit nomen, post KltOTtdro. pergena noo rijq poodtlaq 'Hovdov.
*) Par. 2opPrj, Ven. 2o(tpt t Vat. Supy, Bav. 2o(tal. Pro Maoiap ceteri Mayta.
5 ) Ultima libelli verba in Par. sunt vioq dt xov'Iwai]? 6 xvquk; 6vopa£ero (sic), iniidrj ruiv vliiv airtov
rwv ix rijq 7rQwrrjq yvycuxos ddtkyos Ivopfero. Similiter libellus finitur in Vat codice. Longe vero aliter
Bavaricus codex, qui pergit: r*vvarai rofwv 6 xvqtos »//<wv */^<r. Xy. ix yvlijq'Iovda etc. Vide apud Bas-
pagium 1. L p. 38 — 40.
Digitized by
Google
25
Qar&tpcu role fucuqovoig Tov&uW, ttolq avro to xtro rofe noJXoig, vno rw (ktaxcuwv 'Iovdauw
fuTlsiy im tip naatdda ayea&cu trjv naqfttvov ax andXero av. iarw de avri/f najoa tou; evayyeha-
nrevparog ayiov avXkafkTv avayeygasncu, <&g artya rcug xcu tov wog fwvov t&* ncudm tov 'Iacrjcp
tavrrjg XQTHJUttiGai tov jfcodir/g) xcu natiqa tov ovofiaafie'rtjv bvqw Magiav tip 'Iaxd&fiov xal
'Itjoov, top ainov toonov tob 'Iaxsij xcu tov 'Iaxco- 'Icoarj. o di MaQXog 'Iaxcbfiov xcu 'Iaxrij \ur r
Digitized by
Google
26
ixaotty evayyekotjj tig x&pdXaia xal titlovg duuoovptai. xal tithn \u» xalovrrcu, tag iv t$ xata Mat-
&aZov mol tmv paym xal tow avcuQe&tfrtow fiatditop, ip de top xata Maoxov neol tov fiaifjum&pevov
xal tqg nev&eocig IletQOv. ifjk de 6 per ay tog Mat&. titlovg ft?', xetpdhua jvb'' b de ayiog Moqx.
titlovg (#]', x&pdlaut <rV b de aywg Aovx. titL rr/, xeqxp. tpaf' o de ayiog 'Iwdn. tvtL i&*, xapqp. alp.
Porro separatim haec leguntur : Evayyeltov to &ilov tovto (kftiuar leyetai, dwn xofoeoag avalo&np xal
aiioottifiatap Haw, xal du^atoovvrjv xal ayiaa/MOv xal owol&totnaiv, xal vio&eaiap xal xXyowofuar tow
ovoavow naaw evayyeUCetau Pergitur fol. 15. verso 'Ictiov on to xata Mat&. evayythov (*era
Digitized by.
Google
27
Versus alteri °0<saa mgi xqumhq etc. iidem sunt quos Matthaeius ex Mosc. cod. 1. 1. vol. 2.
p. 8. et ipse e? cod. Cahir. L 1. edidimus. Re< kw quam in Mosc.
ididage*. Alteri vero sic habent:
Tlbv IletQOV tbv Moqxov 17 Geia x<ZQtg oematiwav
Tifrqatr aXkjv aQQayeatanp nhgav to {kf&iav,
KQTjTrida xcu ocpQayiba tijg ixxXtjaiag, uc BQOOtpuuv
Evayyehotijv devngov &etiyoQOv, rogw? avayoaqwv.
FiniturMarci evangelium secundo folio quaternionis & subscripts numero stichorum
f a% } et verbis his: to xata Moqx. aytov evayy. 8;ed6(h] psta XQOvovg de& tijg Xg. avalrppewg. Prae-
missis titulis 69, duplici carmine et imagine Lucae ; quae simillima Marci est, sequitur
evayy. ay. xat. low. Vcrsuum quos diximus alteri a Matthaeio 1. 1. vol. 3. p. 11. et a me 1. 1.
editi sunt: differt A&avdtov, Mosc. 'A&avatoio, Cahir. idque melius *A&ava*ov; item ifux&n
in nostro et Cahir. pro ideix&V hi Mosc. Alteri sunt:
Zwijg tbv agtov Xguttbv t£w)(Aevog
Qayeiv, tacpijg Xdfnpav
Evayyelunijg tvyxavu -
r 42 IJcufXog avtbg ovgav
Kcu tip am&ev tmv in
Evang. Lucae finit
Aovn. aytov evayy. ij-edofhj
gelii tituli 18 ; duo ca
benti8. Alterum can
apud me 1. 1. Et nos
evQctro, reliqui duo evQe
r O nag&evog ti; tbv
Autcovy texbvta tbv
'Slg naQftevog yog ft{
Kahwvta Xgunov <
'Evtev&ev elg to atij&og avtov yvyaiag
Aoyow axovaag ixftvu deoogiav'
Olcov b Aowtdg evrvxti dtdaaxakow,
Otrzcog avco&ev ovrog riXQifkofievog,
Ta &sfa fteiag latooel deduypevog,
'Prp&Q Ttvoiavovg, navaocpog G&iyoQog-
If? notatis stichis ,0a>, et subscriptis to xat.
, avaXtixpmg. Hoc excipiunt Johannis evan-
sedentis et iftitium evangelii sui scri-
cf. apud Matthaeium 1. 1. vol. 4. p. 7. et
quod Matth. correxit Boovtrjeie; Cahir.
er nee C
IlEOtoV, i
Tijg yvm
Mwrrygu
Beqyogog
EvayyeXu
IlQwrog, peyustog, axgog, UQth ***• *&
Fol. 4. quaternionis pa' evangelio subscribitur eva\
Restant folia duo, quorum priore, numero *' (i. e. xey. *') p
3 — 11. "Ayowsi de usque audgtave, addita hac subscription
fieta XQOvovg If? tijg tov Xg. avaXqty&og ml Joftettavov. His ver
praeposita sunt folio eo quod praecedit altera manu Joh. 7,
Kal htooev&ti usque idid. avtovg. Ultimo denique folio legiti
mgi tiov teaodgcov evayy., quae sic habet: Elm fioi ta d* evayyeh
Digitized by
Google
28
xcu rivog anirvno* iytvovro. To xar. Mr. tyodtptj w rjj a?aroA( wio Mr. ifiocuxoig yod/ipaai xcu
duxle'xtco' artirvnor * fa. To xa. Mao*. *7Q<xtyH & *jf 'PdpQ mo
Maox. ir opowfcari f* rov ay. Tletgov iygcupq eig ofwuupa Uortog.
To xa. 'I<o. iygcuptj w ofmoafia clerov im Aoyutuxvov* enaveX&orrog
de avrov iv rjj *Aaia Ij
Restat ut de accedit ad codices Byzantinae classis
antiquissimos. Hir ctionibus immixta habet permulta quae
cum Alexandrinis conveniunt. Cursim perlustranti inprimis codicum K et M simili-
tudinem habere mihi videbatur; passim inveniuntur etii
cum paucis iisque insignibus testibus communia habeat.
duplex textus; pertractavit enim corrector, qui aetate vb
inferens ab altero satis diver sum, eumque saepe quid<
Alexandrina indole conspicuum. Oimiino prae codicibus
rate examinetur inque usum cr
exempla quae afferam. Afferam
textu alienas, ac primum quidem
communes. Prior is generis su
fi£iov; 5, 23. xcu hm; 5, 44. rotg (uo
olxiiaxovg, item v. 36; 10, 28.* a
ktooig; 12, 6. fi£%ov; 12, 28. iv nv
17, 24 * ra didoaypa; 21, 1. By*
Matth. 3, 11.* omiss. xcu nvoi (
solus vel
i in eo est
a, textum
nee raro
qui accu-
im ad lectionis
to quern vocant
urn paucioribus
\ov; 3, 8. xagnov
<q. iyetg.; 10, 25.
v; 11, 16.* rolg
28. code iaroZreg;
xog. Alterius:
rotg ovg. (KU);
5MA); 10, 6.*
*6^o«ot^(CA);
.* ttegl rov tgolX'
, 9* agxeaei (D)
I); 27,42.**«x-
i vel plane nullo
►-* «rJ nrsgvywv;
fov (videtur); 5, 21.* om. av; 5, 47. rovg <piXovvrag vpag pro
,6.* om. dt; 12, 31. om. ij di rov etc.; 13, 14.* om. $ secun-
L8.* inavta rov dvotuonigiov (ita solus Syr. hier.); 23, 31.*
Ad correctorem pergam. Is cum insignibus aliquot
th. 2, 13. xar ov. (pair.; 2, 23. vno (C); 5, 48. 6 ovganog;
); 8, 13. xcu vnoarghpag evg. avrov vyutir. (CEMXU);
led tertia quadam manu restitutum est ; 10, 8. tbxq. iyetg.
utata est altera manu.
Digitized by
Google
29
ante len& xa&ag. addit (BCD); 10, 12. addit ley. Eftm etc (DL); 10, 28. anoxtewbrr.
(CDUA), item 23, 37. (CGK); 10, 42. Sg Slv (BD); 11, 20. ^. 6 'Itiooig (CKL); 11, 21.
XaQativ; 11, 23. sftuvw (LXA); 12, 37. xatcmQi&rpQ (GLX), sed tertia manu restitutum est
xatadtxaad.; 13, 40. om. tovtov (BDP) sed restituit tert. manus; 15, 32. eh. avrolg (K); 16,
28. yeiaovtcu (HLUX); 19, 16. om. aya&e (BDL), sed tert. man. restituit; 21, 28. om. pov
(C*DKLMA); 28, 9. wttjvttjaev (BC). Idem pauciores etiam vel nullos socios in his habet:
3, 5. naaa 'leg. (cum Italae codd. Vercell. et Rhedig.); 5, 30. axariakfiji; 7. 10. tj xcu ear
- - akfoii) 10, 24. ottov (oj cum s
19, 30. xcu oi Sozarot] 22, 25. ovp
Atque haec quidem omni
addamus ex Luca petitum. 3 ;
; 33. tov 's^QOfh tov 'It
m et av&Qtonoq; 8.** >
Q. evi; 6, 9.* amxtelrc
om. 6 'Iijoovg et avtok
oar; 11, 12.** dor cutrffli; 11, 21
(mw tov dovrcu; 17, 36.** addit bv
addit oi de Idei^ar. xcu elnev; 21,
22, 4.* argarrtfoig tov iegov; 22,
yctQ etc., ** improbavit, *** ru
23, 38** U cm. y?n>W^ et 39.*
11, 13 — 24. dMrcu usque vnoot^
margine duorum foliorum supp
- - txpdlleiv, v. 19. ex(laXov0ir et avtol xqit. trpew, v. 20. ei de iycb, v. 22. &#ew.
Ad Johannis locun
supplevit, posteriora ibi(
xaraXqcp&srtar, v. 4. addit
ftoooftoiovperog, v. 7. nqokoi
om. 7/ yvrtj, v. 11. om. avt
eiusdem evangelii haec
** ixelrog de dieyer, v. 10
mjlbr inolrpe xcu ene&ipte (
nullo alio cod. innotuit),
Ad Luc. 24, 18. ob
lion, quod idem Matthaeii
navctQtoig b (ieyag &prj 'Emcpt
Cod. Tisch. V.
Digitized by
Google
30
quimur recentiorcm scrip turain, quae duodecimi saeculi est Antea vero, saeculo fere
nono, bina folia, quemadmodum nunc numeranda sunt, efficiebant unum formae quartae.
Primum enim ad evangelistarium adhibita sunt, quavis pagina duabus columnis versuum
23 conscripta. Antiquior ista scriptura in plerisque foliis non ita dilucida, in multis etiam
lectu difficillima est Forma est oblonga sed ad latus non deflexa; nil affectatum habet,
nil ab imitatione potius quam ab usu uncialium litterarum derivandum. Praeterea, quan-
tum cernere licet, interpunctio simplicissima est, atque desunt signa recitationis publicae
caussa plerumque addita. 1 est quam in plerisque evange-
listariis uncialibus, a ratione diversis. Speciminis caussa ad-
scribam quae foliis 127 recto ccentibus et spiritibus, quos satis
assequi non poteram. Locus
ijk&ov ow xcu ei
dov nov peveb xcu
nuQ avtm epeivav
ttjv tJfAEQair exeivrj-
G)Qa tjv cog denary*
Hv av&oeag o adeX
<pog aifuorog netgov
eig ex tew dvo rcoy
axovGavtw nctga
uoavvov- xcu axo
lov&rjGartow av
tw- evgusxei ovtog
ngcorog- tov adtX
qpov tov ioW oifjut)
va* xcu Xeyei avtcj-
EvQtptcutev tov fie
oiav* o eativ fie&eg
fjajpevofievav' %g-
xcu rftctyev avtov
fiQog tov iv- €[t@Xe
avrcj o ig- erne
ifiav- o vg uo
xfoffhjGfl
x/jcpag- o egfitjvev
etcu netgog: —
Ttj mcwQiov' tj&ehj
oev e^eX&eiv eig tt\
5 yaXiXcuav- xcu ev
gusxei ydjmnov'
xcu Xeyei avtco o
tg' axoXovftei poi-
tjv de o (ptXinnog- a
10 no {hj&acuda- ex ttjg
7ZoXea>g avdgeov x 9
netgov* evgusxei
tUiXmnog tov va&a
vcujX xcu Xeyei aw
15 ov eygaxpe fuoGrjg ev
70) VOfMO XCU 01 TtQO
yqtai' evQqxcutev
IV' tov w tov ua
G7j(p tov aito va£a
) ge&- xcu emev avrco
va&avatjX'
Ex *a£ttQB& bvvarcu
23 7i aya&ov uvea- Xe
is aliquod momentum haec habent: v. 40. ow, a codd. ABCLX cum
minusc. pluribus invito textu recepto exhibitum; ibidem, consentientibus antiquis testibus
fere omnibus, &ga absque de; v. 42. fieaiav, quod uncialium codicum EFGHKL*MSUV
tuentur; v. 43. erfttJxpag de, quo loco plerique codd. unciales di omittunt; v. 44. q&eXrjoev
Digitized by
Google
31
absque 6 '/jytroiv, quod additum habet Elz. textus, et 6 'Itpwg post Uyu airup, quod in illo
dcest', denique v. 46. et seq. Na£ctQi&.
Altera vero scriptura exstincto evangelistario superposita psalmorum textum continet,
eumque inde a verbis ro£<g xoXkovv tovg ^jfiwa? pov, quae inveniuntur 17, 35, integrum. Qui
textus h#ud contemnendus est Multis quidem locfc cum Alexandrino codice facit Vaticano
adversante, inprimis vero confirmat textum edd. Aldinae et Complutensis, qui idem mul-
torum codicum auctoritate fulcitur. Contulimus cum Vat ed. p^almos 49 — 79, qui qtidem
Digitized by
Google
30
quimur recentiorcm scrip turain, quae duodecimi saeculi est. Antea vero, saeculo fere
nono, bina folia, quemadmodum nunc numeranda sunt, efficiebant unum formae quartae.
Primum enim ad evangelistarium adhibita sunt, quavis pagina duabus columnis versuum
23 conscripta. Antiquior ista scriptura in plerisque foliis non ita dilucida, in multis etiam
lectu difficillima est. Forma est oblonga sed ad latus non deflexa; nil affectatum habet,
nil ab imitatione potius quam ab usu uncialium litterarum derivandum. Praeterea, quan-
tum cernere licet, interpunctio simplicissima est, atque desunt signa recitationis publicae
caussa plerumque addita. I est quam in plerisque evange-
listariis uncialibus, a ratione diversis. Speciminis caussa ad-
scribam quae foliis 127 recto ccentibus et spiritibus, quos satis
assequi non poteram. Locui
tjX&ov ow xou et
dov nov fwei» xcu
nuQ avtco epeivav
trjv ijfUQav exeivrj-
(DQa rp cog dexattj'
Hv avdgeag o adeX
yog oifuwog netQov
eig ex tow dvo tonv
axovGavtcov naQa
Koavvov- xcu axo
Xov&rjGartmv ow
to)- evqicxei ovtog
TtQWlOQ- tOV OVdlX
qjov tov t&ov aijjua
vov xcu Xeyei avtoj-
EvQtptoutev tov fie
6iav> o ecttv fte&EQ
t&pevofavov- %g-
xou rjyayev cwtov
TtQog tov iv- SfifiU
<pag de avrco o tg- eiate
(jv ei aijmv- o vg uo
va* 6v xhf&tian
xyyag- o tQpqvev
etou nttQog: —
Ftj tnavQiov- tj&efoj
oev e^eX&eiv eig tt\
5 yahXcuav' xcu ev
gurnet ytkmnov-
xcu Xeyei owtoa o
ig- axoXov&ei juot.
tp de o tythnnog- a
10 no (hj&couda- ex ttjg
ttoteoig avdgeov x f
Ttetgov- evQiaxei
<bCUnnog tov va&a
01
voujX xcu Xeyei avt-
15 ov eygaxpe fuocfjg ev
tta VOfMD XCU 01 flQO
yrjtcu- evQTjxafiey
iv tov w tov MO
cnyqp tov cvno va&
> Qe&- xcu emev cwtto
va&avaqX-
Ex va£aQe& dwarou
23 r* aya&ov eivou- Xe
His versibus aliquod momentum haec habent: v. 40. ow, a codd. ABCLX cum
minusc. pluribus invito textu recepto exhibitum; ibidem, consentientibus antiquis testibus
fere omnibus, co^a absque de; v. 42. peciav, quod uncialium codicum EFGHKL*MSUV
tuentur; v. 43. ipflXexpag de, quo loco plerique codd. unciales oV omittunt; v. 44. ^OiX^aev
Digitized by
Google
31
absque o 7?<rotv, quod additum habet Elz. textus, et o 'Itpovg post fc'/a oiwp, quod in illo
deest; denique v. 46. et seq. NojCoqH}.
Altera vero scriptura exstincto evangelistairio superposita psalmorum textum continet,
eumque inde a verbis to^tg xaXxdvv rovg $Qaxtwa$ (mov, quae inveniuntur 17,35, integrum. Qui
textus baud contemnendus est Multis quidem locU cum Alexandrino codice facit Vaticano
adversante, inprimis vero confirmat textum edd. Aldinae et Complutensis, qui idem mul-
torum codicum auctoritate fulcitur. Contulimus cum Vat ed. p^almos 49 — 79, qui qtidem
Digitized by
Google
32
xcu « , v. 18. (knj&. fwv el et ori o &tog. Ps. 59. (v. 1. on pro m) v. 2.
av&ti \ cpoQayyiy praeterea om. xcu inforo. '/oa/?, v. 6. om. dmxp. y v. 9. habet
Mavc 1. tj tig bdqpjaei, v. 14. noujtjcafier. Ps. 60. v. 1. post AavSb addit
i^cdf* st dxrjdiaacu, v. 5. & t§ 0x0*0 et om. dunpcdpa, v. 6. est ci/gcar, v. 7.
ijfMBQa , v. 8. om. avian y v. 9. est «& tovg aicwag tov an. pe. Ps. 61. v. 1.
A6%a TtctQ avrcpy v. 4. narreg v(mg> v. 5 et 9. deest dmxp., v. 6. est vavtaytj-
astcu cu yaQ avrog, v. 9. kzaw et instate, v. 11. aQTtay^a. Ps. 62. v. 1. t^g
'Digitized by
Google
33
rijg y^g, v. 8. ano norafuop, v. 10. Baqoeig et xot pijcoi, v. 11. navt. oi paatL rijg y^g, v. 14. to
opopa avrov lv. ainip, v. 16. om. vnegaod:, v. 17. latai, duutipet, epevloytj&tjooprai, v. 18. 6 &ebg
'Igqcu'jX, v. 19. eiloyrjfitrov et xot eig top otcwo. Post ytvoiro additur do£a, turn deest rov. Ps. 72.
post 'Aoaqi additur cJ6V} *f£o$ tot 'Aovqiop (sic). Versu 1. est rjjj xog&a, v. 6. ^ vneorppapia eig
rduog, turn mgu^dJiXopro et ftatrow, v. 7. otf/JLtfoffais v. 12. ovrot afAaormXoi, v. 15. ijovp&irtptag,
y. 16. ivomwp (mv, v. 17. &>$ oti et xoi aww 6. t. lo^. ovtciw, v. 18. doAtor. arrow t&. avr. xaxa,
y. 19. eig hqinmaw e£anwa' Qiknop, y. 21. on Qexav&n, v. 22. eyerlfiTp, v. 24. xot £*, v. 28. rov
ijayy. ftt. Ps. 73. v. 1. 6 &ebg andaca, v. 2. (fce/Efop et J*r awp, v. 3. ep rqi ayup oov, v. 5. eig r.
Qodop, v. 6. r. #vp. avtijg' inl etc. et v. 7. gov* «£? **}* 7^ iftefi- v. 8. at ovyytpeuu et &5t8 xai
xaranavamfiep ndaag r. ioor. rov &eov ano r. y., v. 9. rce o^f*. avrwp, v. 14. t^ xajpa^y, v. 16. qpav-
<ny xai tjhap, v. 17. lap ov inlaaag avr a, v. 18. om. tijg xr. gov, v. 19. ol iaxorusfiepoi, v. 21. om.
xoi prius, y. 22. rov bpetdtaiwv aov rov, v. 23. oixerur et awfy, omissis ngbg at. In fine add.
do£a. Ps. 74. inscribitur i/ioA/t. T(p y Aaaq>, omissis reliquis. Versa 2. i£op. aoi xoi, v. 3. ey *
ad priora trahitur, y. 4. o< xorotx. & ovrj? et om. o7oi//-> v. 5. est naQapopefoe, v. 6. xot p} JUuL,
v. 7. ej S»o6W, v. 10. aw^Xacroo et rb xioag. Ps. 75. w. 4 et 10. deest duhp., v. 7. est to&
tnnoig, y. 8. aaro tot* tj bop) gov, y. 10. noaug rijg yijg. Ps. 76. v. 1. 'Ilk&ovp, y. 2. extxoa^a,
qxorj} fwv nobg, v. 4. tfixpQar&Tjv, w. 4, 10, 16. deest otai/;., v. 5. yvkaxag ol oqpdttlpot pov, v. 7.
iaxcchy v. 9. to IX. avrov anoxbtyei; avperileae Qijpa ano yep. eig yepei», v. 10. pr] iniL, v. 17. om
xoi secundum, y. 18. nXJj&ovg, v. 19. a« acrrp. avrov, v. 20. at 6oo£ Post hunc psalmum addita
haec: ethjqie rilog rb foaop rov yaXrijgog. Ps. 77. Praemittitur: xa&bftara i, item xpalfiog.
Turn est rq} vofMp, v. 4. tov xvqiov, y. 5. oaa «rcr. et tov yywp. avra, v. 6. om. oi, v. 8. -Aarivfrvre
rip xaodiap iavr?jg, v. 9. 'Ekpoaip (ita ubique), et To£ot?, v. 10. o«x ij^ovX^aap, v. 13. noQtcrr^ev,
v. 19. ii^or, v. 20. dvyarcu, v. 26. «r tj dwa^u, v. 27. jpow, v. 28. w p&<p, v. 29. kpayop, v. 30.
om. avTcoi' secundum, v. 31. TiXewaw, v. 32. mibr. & to&, v. 34. antxrevev air., rore i);e&jrovp,
v. 36. hfr. avrop, v. 46. tovs xaqnovg, v. 48. «& ^a>lafay, v. 51. navrbg nopov avrwp, v. 52. xal
aptflayev, v. 53. in ilnidi, v. 57. ij<d-e'rt]Gap, v. 58. er to& (fovpotg, v. 60. crxr/rwfia o xaT«jxjJfooo'«',
v. 61. ttV ^«tj?«V ixfrQW, v. 63. lnepftrftri<5ap , v. 65. xat xwqow., v. 69. fiopoxtaoorog, v. 72. & Tat£
ovptoem. Ps. 78. Praemittitur oo£a, pro L*/<ra<jp est JavA Versu 1. est cSs o^oo^og)., v. 3.
(heel vd<aQ, v. 4. om. eig, v. 6. est in\ ra i&pq et Twaxxxofra, v. 8. xvoie ort, v. 9. epexep bis, v. 10. ra
ifrpri, v. 12. imanhniwa, v. 13. f/ftt«> ^', v. 14. ap&op. aoi b &ebg. Ps. 79. Inscriptio sic habet:
ipafytbg T(p Aaacp <odtj agog rbp 'Aoovqwp. Versu 2. est ngofiarop, v. 5. row doiXow, v. 8. om. didxp.,
v. 10. est eTth'iQwjs rip yip, v. 12. norapw, v. 13. avrijg vg, v. 15. xoi inipletyop. Desunt 17. 18.
Quarum quidem lectionum pars maxima in multis etiam codicibus aliis invito Vati-
cano textu inventa est; tamen passim in nostro codice leguntur cum paucis aliis com-
munia. Ita 50, 6. 51, 2. 52, 6. (ixel ided. 90/^) 54, 13. 56, 2. 59, 2. (apenvguse et in. lv rq <paQ.)
61, 6. 64, 6. (& &al. fiaxQa) 67, 1. 18, 31. (roi ixxXetafr) 68, 7. 69, 1. 70, 1. 18. 71, 6. 19.
73, 2. 76, 18. 78, 1. 9. 79, 1. Insuper observavi, formas aliquas Alexandrinas, quae in
5
Digitized by
Google
34
plerisque mutationem subierunt, in nostro codice fideliter servatas. Eiusmodi est efaav
63, 6. 70, 8. 72, 11. 73, 8; item efca 72, 13. Pertinent hue etiam formae dnexteret 77, 34.
oQv^ar 56, 7. QeQeimpaf 63, 7. Neque negligendi sunt alii loci, ubi plerisque dissentientibus
Vaticanam lectionem confirmat, ut 64, 11. tovg avhxxag 70, 8. ytjQwg 70, 13. rtepfictJXea&aHja*
73, 14. <w GwtTQixpag 77, 28. tnmeaov.
Cod. Tisch. VI. Constat variis foliis membranaceis tredecim, uncialium codicum
septem reliquiis.
A: duo folia formae maximae, litteris uncialibus noni saeculi scrip ta. Similes
scripturas depinxit Montfaucon in Palaeogr. Gr. pag. 232. ex cod. Roman. Dionysii Areo-
pagitae et pag. 252. ex codice in usum imperatoris Basilii Macedonia scripto. Cum eo
quern secundo loco commemoravi etiam magnitudo formae convenit, item textus dispo-
sitio et interpunctio. In utroque enim textus duabus columnis scriptus est, quarum
quaevis in nostro codice versus 41, in illo 40 complectitur. Interpungitur vero in utroque
ita ut punctum triplici modo i. e. ad summam, ad mediam, ad imam litteram adponatur.
Textus autem pertinet ad vitam Gregorii Nazianzeni a Gregorio presbytero conscriptam.
Quern antequam accuratius videamus, observandum est hoc fragmento noni saeculi aliquid
lucis afferri quaestioni de biographi Gregorii aetate. Certe enim Vossium, Henschenium,
Papebrochium perperam medio circiter saecido decimo, midtoque rectius Combefisium
atque editores Benedictinos octavo saeculo eum adscripsisse arguit Cf. Gregor. Theol.
opp. Paris. 1778. torn. 1. pag. CXXIV. Incipit fragmentum nostrum fol. 1. a verbis rtwg
naXauwg fw&wg, quae in ed. Bened. leguntur pag. CXXXVI. versu eo ad cuius marginem
littera k apposita est. Ultima eius folii verba sunt: tovg rq noXmx^M (forma in libris mss.
frequenti pro nokxsxi&t), quae 1. 1. pag. CXXXVIIL versibus qui litteras g et h appositas
habent leguntur. Fol. 2. incipit avtmw fjxovaa. xcu xattfav, cf. 1. 1. pag. CXLII. versus eos
quorum alteri littera e apposita est; finitur verbis avtbg tie xaintg rqhxovroig xa\ksnolg\ cf. 1.1.
CXLIV. versus eos duo quos proxime sequitur cui littera e adpicta est. In universum
probatur fragmento hoc antiquissimo sinceritas textus in ed. Bened. expressi. Praeterea
lectiones has notavi: pag. CXXXVI. confirmat du^ofrp, p. CXXXVII. habet ly^cowawv pergoig
te xcu lafifhxolg xcu ifoyewig, item xcu nuatjg avyyQcupmjg tidt'ag, tj TtQoaevxijv, deix&tpcu pro dex^ijvcuy
confirmat xofudrj recp, (scriptum est MiXtjimtvu et qpvraSjw) , habet nQog ndaap xctxiav, post rex-
priQia non addit per, (scriptum diet x&ijg) ; pag. CXXXVIIL confirmat noQaTarreo&cu, ibidem
habet tt/g k*x&Q(xg amp. ctloy. xcu tor xivd. dt, item apa de xcu, paullo post om. xcu avrog, item
habet eig pW fcig. Pag. CXLII. est xart^t Qttia&ai et aaooreiko as, p. CXLHL dtr t Qnaca-
fievovg et T&xa i*tv xcu aim) (an tea ex cod. corrige atjficuav 9 item anoareQuafrcu). da§id ut solet
per compendium scribitur, quod solvendum est davt'd. Media pagina legitur tjv w» oQa* et
tjfmXkov, ima <&g ayxiargotg. Pag. CXLIV. est iv rolg romrroig et <5 trjg iaxvog.
B: folia duo magna priorum duorum similitudine. Forma paullo minor est, mar-
Digitized by
Google
35
ginibus insuper resecatis; quaevis columna38 versus habet Scriptura paullo elegantior
est, sed nulla re differt quae aetatis diversitatem indicet; interpunctio prorsus eadem est
Textus, cui in margine addita sunt scholia, script* et ipsa uncialibus litteris, ad Gregorii
Nazianzeni orationem elg to aywp niaya pertinet, quae in editione Benedictina quadra-
gesima quinta est et vol. I. pag. 845 sqq. legitur. Fol. 1. incipit [tQWf^]copteg (sic) optag ta
(*j x&oi/MBra' cf. 1. 1. pag. 847. vers. 4. et finitur verbis vnecttfiap lapnQottpeg, cf. ibidem pag.
848. vers. 2. ab imo. Fol. 2. incipit 6 naoadewog ovtog. ta, quae verba in initium cap. VHL
incidunt 1. 1. pag. 850; finitur dia ptatjg rpvxijg pag. 852. B. Legitur in his fragmentis
p. 847. B. ta Mavarj et (ut recte editum est) (maytHupovperog, C ovx ex tap xat avro, alX ex
*uq* avti (xsxa&aqimov usque apenvyeiqrpop' r<p & a perierunt), item &avpd£etai, D est tzo&mcu,
xaftcuQei, anqrydterai, nqoaofidel Ad ti yao op haec notata sunt: ti orti avta xaza tip qtvai*
vnaqyet to anlovp ehau Extremo versu confirmat imtyrrpapep , item pag. 848. A to elpai
l*opop, B est otap $ rig top xdrco, sed elg top in rasura scriptum est et in margine adnotatur :
Big ta [i&Xopta, item ad verba awthj to nap in margine adscriptum est: elg ta naoeX&opta xal
ta fi&Xopta. Infra legitur nupdoaoqxuj&a ta pvp. Ad xto^ijg h° c scholion legitur: yeftrpai
Xeyei to aya&op to top ha &ebp avakoyag nobg ta dextuta ttj peratkooei tap aya&ap nhftvtea&cu.
Legitur xap bp tolg et o xal aXXto tm ngo, ad quae verba notatur: oJpai avtop a&ardaior Xeyetp
ip ta V Xoya nobg oQeutrovg. Item ad noatop pep haec apposita sunt: tuqi tyfuovoylag tap
oioapuop dvpdpeop, hoi crjimop on xal nob naptbg tov oq&p&pov tovtov xoopov tavtag vnootrpai qtijatp.
Pag. 850. D est ttlewteoap. Ad tag yh oi teopaxoi scholion appositum erat cuius haec tan-
tum verba super sunt: fiaatXid/jg noXkag dpttQQfjc&g elg to ...op ttjg yepiaeag jco^to* elnep. E est
t/g porqg imfkupew et pag. 851. A pergitur acq>. tovg tip e£ip teXeateQovg. Ibidem est tolg anahng
loti et nei&apottQa. Ad ipq yaQ notatur: tpq yao {j tov nQonatooog' idov ij diarouc aacpag jy tov
natoog' oti ta tov adap ..obg.. to yipog tovto naQattjoel ip naaw. Item ad coaxal fypijcetg nag
(ita videtur) ydrj elnap avtbg (videtur) aaqxa xal npev/m xal il;ijg (videtur), pvp deQparipovg #*«-
pag xal nayytiqap aaqxa qnjoh epdebva&ai. Item ad hag quod praecedit: ixoXaaev avto 6 natqg
xal ovx an&pfjpato elnap to taag' xalag de elnep tip nayytiqap* elye yao 6 adap xal tiqIp apaotup
(scriptum est -tel) aaqxa* alX oh Pag. 851. E est tov a^ietmov xaXXovg, et in margine
adnotatur: ixrvnwpa oypoaylg, vnoyoafifAog.
C: folia tria formae quartae, quavis pagina 26 versibus continuis scrip ta, una tan-
turn ad margines linea ducta. Scriptura maiorem duobus fragmentis A et B antiquitatem
prodit; videtur septimo saeculo adscribenda esse: quae quidem opinio etiam imperfecta
spirituum et accentuum ratione confirmatur. Textus ad duas homilias diebus festis habi-
tas pertinet: quae etiamsi iam editae fuerint, quod non satis scio, tamen haec fragmenta
pro tanta antiquitatis laude digna videntur quae plene transscribamus. Fol. 1: &z uoq
avtov. nag (ita videtur) fcodldaxtop wjqvgou tip tap tixpap bfuap adtp. ag xoi 6 fuxxaQwg dad
nQoex7jQvl;itP TJyap* ex ctofaatog pr^nuop xat ^htCovtap xatrjQtha oIpop' 77 toipvp tip oixeumpa
Digitized by
Google
36
buoXoyoitteg tmt te'xtanr. avyxatdftead'e xai tij OGiorrpi xai tij fcoynoaia- i) oS$ fuadyadw xai gxAo£>/-
fuoi- ueta tr^g evaefkt'ag xai tovg natbag quit %aQioaa&C 'Hueig tovtoig 6vyxoQewHO[Jiet' ijuug xai
cvteoQtdo<nuet' itfmg xiu wtdaapet rtj xaitij yfoiacq. to daua to ayyefoxbr- to fteodibaxrot' to &eaQe-
ctot' avtoi ijfMut ftQod£ovait' airzot xai nQoavcupamjaowjur to xawbt oapa 6, 6 xg itV&a£$t avtovg
eneidrj tovto tijg ijuegag to eftuj^fwt* Tloti yog ovpetbt vmjrnjoet ra> d(H. xcu tolg ayxakoug vnede^ato
top fiQO attotatt &tbt d>g fatyog. xcu tot &ebt tjiXbyqaet b fiQea^vtTjg' JfyueQOt di atti ngea^vt^at
dyttoubttat oi ncufeg vrtipti\Gat ta> <jqi a>g avfiedt. xcu ta xXdfit] vniatQWSat xcu <Sg &ebt tjiXoyqaat.
tot ini ncoXov cog em &qovov x8Qov(fifA xa&y[*evot' Slaattd rw vim dad' evloyrjftetog b eqxouetog it
otbfiati xv' wXoyrjutrog b ex &v &g ngo auatcot' b (taatXevg . . .
Fol. 2. tifrtpta.' dta/UGOt tov e^anatt)aattog xcu tov e^anarrftittog. tr^mt xeqaXSjg xcu nteg-
tqg. xaym tvt xaftonhXa) xata tov dgdxottog tip tQwftslaat TtttQtav. tov utpttri xcoleteiv tijg ev&riag
bdov' ldov xatTjQWja vfM»v ta iyti\ natelt endtm oapeow xcu cxoQftuat xcu em ndaat trp dvtauit tov
eX&QOv. xai ovtkt vpdg ov ur\ ddtxipoxsit' et vntQr^ateta xad-eiXet to vtyog tov ytjyetovg fiQcatonXdatov.
b ipidvQUJag tip enoQait. et tegntij ttj eig alhjXovg taneitdaei xataXedtate avtev to yQvaypa' tavttp
nam 6&tvet petadu6£ate' Ey<a xg b ditiovg xcum> tolg tamutocpQOcnt. xcu dvtitacc6f*etog tolg wteQtj-
qidtotg' Eye* xg iyeiQ&t do^at tolg taneito\pQO<jit. xai jtdeXvaaouetog , vnegt^patovg' nag> b mpah
eavtbt taneiroadyaetai. xai b taneit&t iavtbt vxpca&ijaetai' Aia tovto iya> vfut errtTAouai- dyandt
dXkt t Xovg' et tovtto ytdaottai mxtteg. bti iuov fta&ytal fate, idt ay amp type it aXkqlotg' IldXit
ejpoi)' boate dyumjtol. nifilxot tfjg fraQOVGrjg ivdo^ov yfiigag to a£/a>pa. ftobg tavttjt tip fteQUpdtetat
quit ta ioQta£6fteta' dv naQOvauxt.
Fol. 3. X tXea quit yitiadxa ij &eia %OQig. tntjm t ad-etait et ayuotdtrj natyyvQei t&t ttay&t*
ToiyaQovt fietalafi^dtauet ijpeig tijg avto^co^g adofuc ttjg Si tjpdg it tm ijpertQQ) yvQouiati axqttaa&atig.
<bg (prjGw b fteantaiog iadtttjg' °Ott tj £o>jy itpateQwdy' xai av&tg. xai b &g loyog Gagfe iyeteto xai ioxrj-
twset. mag elg £c*tjt cucitiot x^gvttetai et tjfut. bg ictit b %g b vg tov &v tov ^mttog' b itg tt;g dyiag
tgiddog' xai mtoftet avtov to aiua to dytot. eig iXaapbr tow t]ueti(xot noQamtoudxcw. xai ue&e^w ttjg
it avta d&ataaiag' nvstevotteg !uia> ore neq avtbg n&ei leqevg xai dvaia' avtbg b nQOGytQw xai
TtQoaqieQOfievog. xai dexouetog' ay diaigovtteg eig dvo ttQoatoTta trp delat xai dduujnacriov. xai nQog ye
tovto dovyxyrot waxsit tov ivbg tijg natti\wv tgiddog' o5 y do£a xai ftQOOxvtqaig avt tiqi xai dyuo nn
elg tovg dne[odttovg aiatag tmt\ cutotwt dufjt :
Haec omnia ; nisi fallor, eiusmodi sunt ut neminem magis quam Andream Hierosoly-
mitanum sive Cretensem, qui medio saeculo septimo claruit, auctorem prodant. Ad
ipsas homilias a Gallandio in BibUothecam veterum patrum torn. XIII. receptas haec
fragmenta non pertinent, quamquam passim similia leguntur.
D: folia duo formae quartae, madore et veterno male affecta, passim etiam lacerata,
deformata etiam inde quod codici alius formae accomodata et agglutinata fuerant.
Scriptura noni saeculi esse videtur; spiritus et accentus saepe desiderantur, sed etiam qui
adscripti sunt vix cerni possunt. Nusquam plus errorum ex itacismo et permutatione
Digitized by
Google
37
aimilium litterarum vidi; comparari tamen possunt quae tertia manu eiusdem noni saeculi
in codicem Ephraemi Syri rescriptum illata sunt Versus quavis pagina 29 scripti sunt.
Prima pagina inde a secundo versu haec legi:
l row xarcupoovqaavreg* ntQfj cuuvnof
pe^pwwre?* : (foiyorreg ra octQXtj
xa- xcu avra tyoxovreg- qxofhvpev ut]
ecpvr^cog enusra&u qiup/ tj tjfiega e
5 xwu> xcu evoeftevreg youtvoi xcu raXe
7ioqw xcu ancuyaaxevwnoi eowrovg...*
xptout&a' toj avroo yog ena&ov
xe ev rig tjf*egeg rov vtacu, tuj&ijov xcu
imivov- syafiow xcu eyapttaxovrto*
10 tnohyvf' ^yoaga^ov' axQig ov tX&ojp
o xaraxXvauog anavrag cmoktctv-
12 Oavfiaarov yctQ rp roa noayyut adtkpoi
E: folia duo forma quarts, minori, quavis pagina versibus 24 conscripta. Scriptura
decimum saeculum indicat, medium quiddam tenens inter unciale genus et minusculum,
qualis fere est codicis Monacensis olim Ingolst. qui apud criticos evangeliorum X dicitur;
proxime vero accedit codici Lugdunensi Batavo nr. 243. olim Scaligeri, qui lectiones
varias biblicas Graece et Arabice scriptas continet. Fragmentum nostrum ad codicem
liturgicum olim pertinuit Ita ipsa prima pagina haec leguntur :
(a y li&ov* ov, ajiedoox/jpaGUf :
IJaideg' teqoig (JXaartjaavreg' xcu ovrav&&tv
tig* naiteg xata vopov' ncudayayyrj&t'vreg
vno iXta^OQov vofitjfmg a&h'joavreg. xcu
cwrw^ov tag fiovXag. ttcurag Big yr t v xarena
rlpurcu:
Znevaov avefioov rvoawe- oi afyauuuoi' noiu
aneQ faleig- xcu ogyi£ov nteiov* ijuilg roig toy
uaaiv aov- f^dolcog nu^o^voi- rovg r<nv pa
ccivcav ahuGfiovg' no&co &sov. uaXXor caQOVfied-a-
Mf t rig' vartQtjOt] afjfieQOv. rov xaXov nouttvog
prj rig &qoad'9 t rw vno rov pavuodovg
Videtur haec cod/j diei festo ruv aylow Maxxa^cucov destinata fuisse.
F: folium unum in 4°, noni vel decimi saeculi. Fragmentum est lectionarii, con-
tinens Hebr. 1, 3r-12. Hunc textum tres fere columnas explentem, quarum binas quaevis
pagina habet, excipiunt notae liturgicae. Ceterum praeter morem nihil rubro scriptum
est. Quod fragmentum quamvis erroribus orthographicis scateat, litteris pronunciatione
similibus saepissime confusis, item accentibus et spiritibus modo omissis modo male
positis, tamen propter raritatem lectionariorum (non evangelistariorum) uncialium et
quum nonnulla momentum criticum habeant ; totum apponam.
TCOV UfAOQTKOV
ilfmv' ixd&q
atv iv &|ki rr t g
fAeyaXotwp^g i
5 v tnpiXotg* roaov
rov xqirrov ye
voptvog* rav
yet xcu kqogxv
rqadroaur avrtS
ndvreg ayytXot
&v- xcu nqbg pip
roitg ayy&ovg Xi
yu o nouav rovg
ayyilovg avrov
g gov- xcu av xarag
%ag xi rrpr yrp
i&epth'oaag xcu
toy a roov x H
qcqv gov ijolv
oi owoi airol
dnoXovvrai aoi
Digitized by
Google
38
ayytk&v ogov
IkcupoQoteQW
10 nag avtovg- xcu
ovopa tivr\ yao
Btnev note tow
ayyeTjur* vg pov
15 el gv- iyta (type
gov yByewtpccl
as' xal nuh t V' i
yto taopt avt£
Big nga xcu avtog
20 BGtB (mh eig w o
tav ds nahjv ei
Gayayi\ tov nqo
totoxov eig rrp
24 oixov\mrp Xi
nva'* xal tovg lei
rovoyovg avrov
nvgog (pXoya
ngog di tov w 6
ftoovog gov 6 ftg Big
toy aidlra tov
amvog- qafidog
Bv&ittpog ?] Q&
f&og Tijg paatXu
ag gov TjydnrfGag
dtxaloGvrtiv xcu
ifttjGqGag arofu
av d)a rovtco
e%(tt]Gtv gb 6 &g
6 &g gov Slcuov
ayctXh&GBog net
& dtafimjg'
Kal navteg cog
ipcmov nals
O&TjGOPTB xcu
OGtj nsQifiokeov
Hifyg avtovg
xcu ajlayujov
TCU' GOt &B o av
tog h xcu ta e
Ttj GOV* OVX B
xlfjXfHJVGi: —
oa tovg (jutoxov
G: folium unum in 4°, fragmentum libri liturgici. Scriptura decimi fere saeculi
praeter titulos rubros prorsus evanuit; videtur membrana spongiam subisse ut rescribere-
tur. Chemicis adhibitis haec legi : xaftcuwtrpi xagdiag lBQonoBnoZg[G]nodoj ev^afiBvog- xcu ttccqqt^
gum ijiav noog &v noBGfievBi Goadijvai tag \pvxagi
Cod. Tisch. VH. Oodex est chartaceus foliorum 33 in 4°, ab homine Graeco
quarti decimi saeculi scriptus. Scriptura admodum similis est specimini a Montefalconio
Palaeogr. Gr. p. 320. num. IV. ex codice Colb. 845, cui annus Christi 1272. subscriptus
est, exhibito. Continet libellos varios Aristidis, Plutarchi, Libanii, Nicephori Gregorae.
Fol. 1 — 5. legitur oQUSteidov navtjyvotxog iv xv£ix& negl tov vaov. "AnaGi f*ev cog iydt vo[u£oo ngo-
(paGBig Ixaval tov XeyBiv usque xal tGoag [iBtguag fyei Est igitur integra oratio quae in editione
Dindorfii Lips. 1829. vol. 1. pag. 382 sqq. legitur. Specimina lectionis codicis nostri haec
sunt: 236, 2. to tB 3. nomtcu 4. epol de fuiXtcra 9. xav totg et doxoixn' $ on 15. nleiw nageju
16. noXkaxo&Bv 237, 5. re aQxtjg ao%. xcu Big rowvt. te cum tov oix. et t/)v &bgw avt7;g ev&vg 7. ovtca
et xa&iGt. di eig 11. andvtcov ovnots XeinovGiv 12. ovoia et e\pevteg 15. nekonovrpov 16. ij nov ye 17.
noog rrp bigg* 20. xarBikr^Bv 238, 2. nhw'pov et ft/puarov ys xal x<tQ- 4. avrij et mnXtjooyxev.
Fol. 5 — 7. avtoxgdroQi xcugcuh frngxca avoqXita avtvwivca GB^aGtoj' xal avtoxoatoot xougcuh
Xovxioj avQr;)u(0 xof*odm oeftaGtco, cufoog oQtGtBtdqg xaiqw. Hac inscriptione praeposita incipit
textus IIootBQOv per w fteurraroi ftoujiXeig et finitur aUxog tB xal ijv oide nomor av yXnujev. Est
enusrolHi nBQi Ufwovfjg apud Dindorfium 1. 1. p. 762 sqq. 512, 8. legitur ere'oav o dcufunv et vno-
Qbgiv tdooxB 9. ijyBfAOviag iyxaXkontapa 11. roi 12. ale/. In fine legitur GvyyvcbGBG&B' oK on noXka
roi xal noQa tip etc.
Digitized by
Google
39
Fol. 7 — 9. tov airrov nakvtMa im opbovij, cf. Dindorf 1. 1. p. 429. Incipit 9 Efici di <o avdQeg
Sllqveg et finitur iv SUt^cw vvv di xal vategov. Circa finem in cod. nostro est eXbpioi, item tbvde
r. oixujpbv ijfuv devt. apetv. te xal ^e^at/otioto/v' im n. p. ewpQ. xal 6ofjy, postea ehai di tL
Fol. 9 — 16. legitur nlovtoQXov mog av tig cuoftowo iavtov n^oxontovtog in aQetrj. Initium
Tig tmv loymv cS Goaaie aevexmv atbau typ airrov (teXriovpwov nQog aQetifv owcu'g&tjgiv. Finis two
ov tbv noXtndeitor oirifte&a Xiyetv, d>g &m xukenwzarov to eqyov otg av eig bw%a 6 mjXbg atpixtjtau
Hoc textu cum editione Wyttenbachiana collato haec notavi: Ed. I. p. 287. naaiv %i xaxia
ms. ti xox. nasi: ed. yvoiq ms. av yvoiq: ed. airry tijg at. aei ms. ael t. at. ait.: p. 288. ed. tov
<Toi/i. avaQQ. ms. av. tov 6(o fi.: ante «r ftQoxonr. non interpungitur: ed. eV to*S? g>iJL inayy. etc.
ms. «V to yd- ovte ngoxom)v ovti tiva rrQoxonijg a"a&. vnokxmtiov, u prflir: ed. iJX axQt ms. &xqi
di: ed. oxuqu ms. axaqy: p. 289. ed. perafiidoiv ms. futapdloi av: ed. a^a ms. aJUUc; ed. awra-
nnpevye ms. ixnicpevye: ed. ravra ms. tw; Tavra; ed. ot^ro* ms. ovdinw: ed. to3 xaza ms. to xaTa:
ed. yivofiivyv ms. ytyvop.: ed. 5 «* #* ovrw n 18 * om « °** ; P« 290. ed. ayv. airrov ms. ay*, iavtov:
ed. axoQti dtaL airrov ms. axa^ &ail airrov: ed. srpos ara&pq ms. up. Graft nip: p. 291. ed. ecr^.
<wjp£. ms. a^. m^.; ed. aV ovr^? ms. im airrijg: ed. xaxodaip. ms. tov£ xaxod.: ed. iyyivopevov
ms. noooytvop.: ed. t*ro tov Xoyov ms. om. wo.
Fol. 16. sequitur tov ovtov jwgi noXvnoayfjioavvr^g. Initium: "Anvow *J axoteivrp y dvaxei-
fteQOv oixiav 5 voaddrj. Finis : bfwumjta xal avyyiveiav tov inertjdevpatog. Folia huius et ultimi
libelli confusa sunt. A folio 21. 6 di amjXkayiiivog tijg voaov pergendum est ad fol. 33. tavnjg
xal yvaei TtQaog.
Fol. 24 — 28. absque inscriptione haec leguntur: Met a ta iv xbiqmvuoj yihnnog itf/tyae
tov dr t iMHJ&inj*' o drjfiog ifrrjoe nine ijfiioag eig dtdoxetfHV' iv ravratg 6 d^poaftivr^ iavtov nqoaay-
yiUei. Pertinet ad Libanii declamationes (juXhag); cf. ed. Reisk. vol. IV. pag. 817 sqq.
Initium: *0v piv ifiovXofUjv toonov axo&avav, finis eyw di oftvtmv ta vpireQa xatOQ&rifutta.
Fol. 28 — 30. tov aocpwrwrov xal loyuotdtov xvqiov nxrppoQOv tov yQtjyoQa Xoyog nooaqmvr { (m'
tixog eig tov paailia. Incipit 'Slg Xiav tjdvg xal yatdgog ijfuv inavipteig ix row toonamv d'ewtate
paailev, et finitur: ha xal toig vm/xooig toig aoig tig paxoag ivuamav freqiodovg euj awijde&&ai.
Fol. 31. altera fieXitrj Libanii legitur, cuius thema hoc est: lx<m> tig ywatxa xal &v imb
natol anedfju^aep' iyiveto imb hfitalg' eyqaxpe ngbg tbv natiqa Xvdijvai deopevog' b di ov/ imrpwv-
aev etc. Cf. apud Reiskium vol. IV. pag. 639 sqq. Inde,a folio 32. a verbis iv ddxQvaw'
o di avtl pergendum est ad fol. 22. totrrtav owe icxe\pato naoapvftiav. Finitur declamatio
fol. 24. verso verbo te&mj%o(tau
Prioris declamationis textus his lectionibus differt a textu Reiskii:
817 Ed.*) Ms. Ed. Ms.
3. a. ano&avelv o£uh eavtbv nooaayyilXu 8. iva tovto yovv [m Iva yovv pot tovto
1. co avdQeg 'Afhjvaioi om. 11. iu'xqi tov vvv (u'xqi vvv
*) Non rara sunt per errorem impressa, ut p. 819. 11. nqoq Ty 16. dunvxyfiwntq 34. h 'Afrrpotfmv.
Digitized by
Google
40
Ed.
14. ovdi fjuug
818.
1. ftiv ipe
3. «p rb do&ijvcu
4. qjiktv&Qcontag. ano-
ftav&v us
6. ftavarov xqIgw
7. {jG&ijvcufui&wtaTtjv
20. rijg aoerrjg rijg MiXr.
28.29. tto)laxig vfmv
819.
4. irrav&a nobg
8. imaixaJlov
13. aixf*a)Mta
14. Tt/V 'A&TjVCUGW
21. tGaovdaxev
24. di%aa&e ravtrp
26. ijm'jGaG&ai noting
7TQO&. fAOXQ.
34. anaJla$o(ACu
34. aXka
820.
8. oAJLce xai
10. evQqtcu
14. « e& ra a. avypeQog
15. rov (iiov nQoaiQOv-
(MWHg
20. OUfUCd'CU
23. fo/av #p. v/wcs
36. 'Adyvat'ovg rQvqjdv
821.
2. xaraxExXsiGfuvovg
7. daxQvwg
10. ov&iV <H>*
19. noomvq &Qunnog
19. ^ra^' v/iay
27. (uaQckats
Ms.
oifemwj
om. pi?
xotrro dodijvcu
qiikav&QOMtiag ano&a-
mv. eig
Saratov ntiqav
tjG&tjvou rrjv
trig «e* T ^S P^-*-
v^mv noXXaxig
ivrav&a im rah oqgw
ftgog
inraixapEv'
aixpuhotoi
r£>v aiftjyaltov
ianovdaaEr
ravrrjv di£aa&e
{ { ryGa&e, noXkag. nQofti-
Gfuav paxQav.
anaXXccGGopai
aXX av
alia
evqti
a ra StXL avtjfi€Qog
TtQoaiQ. rb $lov
e\pi£6&ai
no. vf4. Xiyuv
rolg a&rpcuotg rovyav
xaraxexhfiivovg
daXQVH£
ovdeig ae
noonlvr^ qnXinnta
flOQ vpuv
ptaQvrare
28.
28.
30.
33.
Ed.
tijg vno&eaeoDg
kp f]S vpag
nmwxoGiv
Ms.
rijg dut&taeug
itf %g ypag
xaranenwxoGiv (sed
scribitar xaranenrcox.)
b dovlog bfiaQpaQog 6 dovlog xcu b ^OQ^agog
822.
3.
TV^uUUw
4.
GOV XQCtXU
6.7.
■tovtoov XOUQW*
9.
oqw; tjdtae
13.
nQo rijs rdr
22.
catd)JxrTwacu>
24
ftaXXor QwsaaQ.
28.
xbv atQceriffbr
28.
xcdhtQqocu
31.
fit'uxpcu itaga rov
34.
TWOS XCU <SVft§.
35.
nifav
823.
12. rolg de ocbfA*
12. J^fAWJ&eteg
17. 'A&tpcuoig
18. cclrtiv vvv
21. yrjalv
26. bwcu
30. nQOGavalcoGavreg
32. {hvteverai
36. ntQi row avrov
824.
14. av&t£erai pov rov
15. ftQOtjGerai pe
17. rip iavrov
17. OXV
30.31. lv ovv et alia
31 . rov dtoxhnwrog vpag
34. raqjtvrog
rQiflakav
G£ XQCttEl
rovrtav raw xouqwv
bqav ifimg
ngb rqg
anolliHjd-coGav
fiiiXkov tj &£OGao&.
rov Groarbv
xaHueQijGOG&cu
m'pxp. negl rov
om. xcu
rtiv ncihv
rotg Gcofi. ds
(3 dt;poG&eveg
om.
ahei vvv
qjqGt
dvvou
nQOGavaXvGavreg
(fovforcu
tieq} ra avrdv
avQtrai fi€ rov
nqoifiEtai f»ov
rip avrov
aXX ha
Xva ow et a)X
rov dioMvrog ipag
racpfa'vrog
Digitized by
Google
41
825. Ed -
2. xoirag
5. tktfior
1 1 . nQomjktxifacu
11. tbv arfrQOMtor
12. wiIq rov
18. at ki7rQ
19. ayettatate
19. Afrtpaiovg
21. «r^V
Ms.
om.
t<or a&r t pcwav
om. rov
aV eiftoi
ayew&rrare
a&ipaiotg
(» avdfug
Ed.
22. tovttav arvg.
826.
9. dyfA. tot ton.
10. A(HGtOr&t]*
10. OTTOV T. 'Aotffil.
11. roiv i ( (xoag
17. t*}*> <bih'nnov
20. tvtvyjiav
21. ov roty qpooov?
Ms.
rovr. row' arvg.
ro* To*, dtj/jioad'.
OQtffteldr^
om.
cwrov r. ijo.
rov qpuliWov
einfwxiav
gv di t. qpoo.
Vol. IV. p. 639:
4. a. ta art a avtfjg
7. a. xal imytovg
7. a. ytotttg di
8. a. cuffjxur aitov
6. OV0££0ci)?
10. «* ya<> ^
640.
3. T*vUvra/ay iqyaciav
4. imfiilovfitvoig
6. xoi XOIQO*
7. or yceo
6. to ftf*
8. rcS* oijcoc
9. « tin xataXinw
11. atdyxq auwrjj
641.
1. dnovtt nkiot
4. £vy toofe *wj&?
6. co avdQtg
7. ovptx&s to yvtawr
11. wr ipavtov
11. rov tycav ovpqp. oflv-
QUG&CU
12. e& bUxaartjoiov
14. v/4o>y
19. wa g>at'Jtorrj?ov
20. rotrro «*•
ra orra avr//
xai jfoty
/roVrttf
ro flraV cuptjxat avra>
bwrxm
e! yog xat /#}
reXtiav Qeoycujia*
intptvofutoig
xaqtbv
ovdi yao
to yog
TM' oixiwt
€i tiva xaraXeinsi
avdyxt] /io* aimmj
etTHo r* nXiot
airt &eolg elndw
a> dixcarraj
to yvtatot avpex<ng
in ifjuxvtov
tag ipag aitov crvpcp.
6b%QbG&ai
ngog dtxaattjQiot
vfMw, (5 oVxaorai,
wos apavIoTjyro?
tovt' ay
20. CUpOQtjtOP
25. vrngfiij
26. avrcp rovr<p rep ra
27. toaovtot
28. trtgot di ov [hxqov tt
642.
3. (TV/if?//
4. nhjQOvze
5. am rofe
7. ipovXofJUjv
8> » «
15. tm %ahna
19. ^c3 di oca at
20. W/ t. footy
21. fl« ovdafMog
22. ovd*« wr//*.
24. kt^tu' noXkaxig
26. dtqyttrai
643.
1. citf £t f«7 xara to
nOQOV OQIMKJOIjU
2. nagank. yap. fatjGjig
3. *^ /iiia
6. to tig ipy* usque
iXev&.
10. qr&ovei
anoQQiftov
avroj ra
tovto toaovtov
tteQor d 3 ov (uxoor
Gv^aivri
ixnhjQovTi
ton to tolg
ifPovlopqir
h ifuv
tiva xaXtna
«^a> o ovp wg av
om.
6" ovdofung
ovo «n/y.
iTryrei' hoeyev 9 inept-
hto' noXL
diqyeito
cog el ptj to nagov aona-
aaqu
X>ipi\6ai naqanL yap.
vi] dia ye
om.
imqweig y&ovei
6
Digitized by
Google
42
Ed.
Ms.
Ed.
Ms.
11.
roaavrtp dvdyxtp
toaavtyg dnodt^ag
646.
avayxtp
7.
rip ftoac. r<p de'ei
Tea dtti to noli) rt t g &oa-
12.
kpairezo rfjg
iyai*. to tijg
avrtjrog
13.
di iybero
# eyiyvero
8.
di qwaiv ovx
(ptHM tf ovx
15.
roivw avdyxqg
drdyx. rob.
9.
ar tp
om. at
18.
Tukayog
to ntkayog
9.
ofioroovaap
of*ovoia
18.
OQtofMV
OQW
17.
ntQi rovrw*
ntQi rovrov
23.
oi Xqarcu di
oi di
19.
vmv inb
nailkov imb
24.
avrotg yyaadfo^
644.
avr<nv >jydf#p
23.
nmaQtpnpwta
647.
mnctQqn^xa
2.
dnedei%&ifie
inedu'x&rjTt
5.
9.
tytaye
9 %
tyco
5.
y ,
b* ovx
naqa rov
ntQi rov
oe ovx
6.
ovdi xa& era rbv
xa# ha
11.
tjdtXtjGOt
ijdixrjGa
11.
di ovdiv
b* ovdh
7.
7IUQU TtjV
neqt rijf
14.
inei&tj
9 *
mti
11.
ek. r. n. tjyovp.
iiyov\L ek. r. n.
18.
» /
.
rov rowvtov
om. rov
12.
ei di
ei tf
648.
15.
rd di etc.
rd 6* *gp. t"n<o xal duff.
6.
shot delv
tlvai dtl
20.
22.
ifmenrcoxoig
ihfXeyfievwv
iftm-ntatxa
HkileifAfAtpanr
8,
9.
doXlfHi&TGU
y r /
doxipd&a&ai
y / f
23.
y • « «/
' » n.'
avuqxQOProg xgitay
avaqitQovreg XQivoptv
ov xaTtQQaih'i*.
owe axeQQa&vfA.
24.
^imoQ^CBV
emog^ctv
13.
pev
,._, »
25.
\ y /
\ » /
row nQodorwv
om. Tcoy
nva aQyvQiov
TffOtf OQyVQlOV
15.
i /
/
» / > »
y >
ewiovrtop
Gwiwrtav
25.
tjvnoQ. tQawn&r
SV1ZOQ. tQOGTOW
18.
*
*
ernot
Mill
26.
28.
noupairo ddv.
notijGcu to 6«f .
22.
di fl-tari
$ t^tari
o« xa#
xai
29.
' ^.i. '
' m.A '
28.
vnsQTrem'jdrjrai
mtQ^aerai
ytyv. et awcaxi^xa
y«y. et (rtwpxj^ra
649.
31.
otf
6* oif
25.
xQtirrow
XQtirrop
645.
27.
fpovktro
t)iioi>lero
2.
OfMfldtQCUa
ctpqtdtQQta
650.
6.
axynrol
axqmbg
5.
XOOfAOV
rbv xoafWP
15.
di iftavrov
b* ifiavrov
11.
tig Xvciv
ngbg lixnv
16.
xart'xXv'£ev
txkvfa
19.
ovrto
ovrtog
18.
rov dQoifiarog
rovrov rov XQay/juzrog
21.
ovx dv ytvqrai
ovx av note yeroiro
20.
ixeiv. evQ.
€vq. ix.
21.
di itfuv
6* itfilv
24.
mix. T<p a. ifi.
ifi. mix. t. <r.
23.
tig ovrto
nobg ovrta
26.
ytjQOtQWptjGCW
T^ocoto.
26.
r. lay. ityt.
ftyr. r. X.
27.
iv dcutQ. pttouop.
£k iv ddxQ.
28.
datptrofiokqoag
d7T/ ( i>ro[wbjX€
Digitized by
Google
43
Ed.
Ms.
Ed.
Ms.
30.
i&Aetg
tola?
21.
tip qpwx. r. tQy.
t. kgy. r. <jp.
32.
&orp. avtbg di
om.
25.
dnalla^ovaa
drrodldoaovoa
651.
30.
oxptXop
oqxXor
7.
(Off HHXB GGXpQ.
ooxpQ. tag i.
33.
f»l 6teap.
urjde atey.
14.
tavta
ndpta
653.
17.
di diad.
dutd. di
6.
apafu^ou
dpaui^oa
23.
vit&r
floor
11.
dpaxaXtooiuai
afaxateoopai
24.
dp pep ovp tju.
ar ow iff*, uip
12.
tavta 8 ictiv evqp^-
tavta tit tixprjfmc
25.
yevdo&cu
yeymjG'&iu
(uca
652.
13.
te noTlolg
toig nollolg
2.
tovtotg
tovtovg
19.
vnovoyeiv
nouh
6.
dvGrvxutg
ovorvxia
22.
ue&eatdrat
ue&urrdvat
8.
OGfp oil
ft % s
oaoi ot
25.
ot axne
ot ofitog
10.
ovroat. devt.
devt. avroix.
26.
tig ovt
f T
r* ow
13.
ncudarr
om.
27.
Qtjftata
fapdroyr
14
bvoo. lu.
iu. dvoa.
29.
el If ow
ei di
Cod. Tisch. VIH. chartaceus foliorum 29 in 4°, saeculi fere sexti decimi. Con-
tinet anthologiara e scriptoribus classicis, ecclesiasticis, biblicis collectam. Singulis capi-
tibus sententiae variorum inter se similes proponuntur. Primum caput est negi fiiov doetijg
xal xaxiag. Alteram mol apoop^aewg xal (lovJSjg. Tertium negl aypeiag xal aaxpQoavrtjg. Ultimum
i. e. 71: neol otiovxdeltb nXttop aQiatov. Nomina scriptorum, quorum sententiae afferuntur,
fere haec sunt, quaemadmodum in margine apposita sunt: anootohw, dotatottkovg, drtupdpovg,
ayqoiXdov, douninnov, dma&erovg, aiatonov, alayykov: (tiavtog, tov ayiov fiaaiXetov: ygtjyooiov rvaotjg 9
yot i yoqiov tov fteoXbyov, ycuov: didvnov, drjfioo&tpovg , dtjfibpaxtog , dtjuoxoitov , duryivovg, tov ayiov
dwrvaiov, tiiorvaiov tov doeonayitov, tiwvog: evaygiov, emxtytov, evomidovg: ijoeuov, ijoaxXeitov: &eod<o-
oijtov, fteoyvidog, ftwmdog, ftovxvdidovg , fteoyocunovi iauftjix™* iaoxodtovg, txaciynnov: xvgOAov, xXetr
tOQXov, xXiuaxog, xdtowog, xke&pidovg, xh)ueptog Qobutjg, xtijuerzog, xteofiovlov, xXeootodtov : h'tdov,
favxhtnov, Xvxovgyov: uooxuopog, uevedqpov, uerexodtovg, utpQodtooov , ua£iuov 9 fievdpdoov: reiXov,
vutaXdov: nXovtaQXOv mttdxov, nv&ayooa, nkdtwrog, nooxoniov 9 nokvaivov: ^eroqmnog: tffjrot/,
giq&x> Goyoxkiovg, otoxodrovg, aoXnopog, ooloftowtog: vneqidovg: xaoude'ovg, XQWOOtoftov, x<oquuov:
qHJuqfMtrog* q*Xo£trov 9 q>ihovog y (pdoarioyrog. Examen criticum huius florilegii difficile hoc habet
quod non omnibus sententiis nomina auctorum recte apposita sunt.
Inde a folio 27. verso sequuntur similia alia his*titulis: XQWP 01 xa * faohyyiai eXX*}vcw
(ptloaocpcof : drrtoyov xoXoqwrog mol totddog: XQWpbg tov dnoHowog do&eig eV dehpolg neol tov XQWtoi
xa\ tov ndOovg avtov: iowttjotg idatarog (iaatkkag t&* aQytop avt£v (ita scrip turn est) ttg to nv&ewp
tov dnoUxorog: otixoi etg top delnpop tov XQ^^ov: ti ip to e\poid y di ov imjoona b UQevg top Qebr:
6*
Digitized by
Google
44
rov xqvgogtoiaov tig rb ev&vpa rov iegeatg: rov a^'ov imyaviov negl row ki&ow raw hv tm Xoyq> (Xoytiw?)
rov f£^«W ifvtemjY(iw<DP.
Cod. Tisch. IX. Constat variis partibus chartaceis, quarum prima saeculi fere
quarti vel quinti decimi est, reliquae recentiores sunt.
A: folia 14 in 4°, manu Graeca eleganter scripta saeculo 14 vel 15. Inest integer
awodtxbg ropog, ytygafifuvog inl raig i%eXey%dacug xal dnopaXXoiAevaig rip rov BagXaou* xal *Axwbivov
bvaatfkutv (cod. toga t p.) (itydXaig awodot^' iv cug ov% ?} ixxXqaia ndaa ubvov dXXd xal r\ <Jvyx)jpog xal
oi xa&ohxol nagr\Gav r&v 'Pcafjuzuov xgtrat, ngoxa&quevov xcu rov Qeundrov ftaaiXeoog, nog ov negup :
Esttomus ille synodicus in Barlaamum etAcindynum promulgatus mense Augusto a. 1341,
cuius mentionem facit Cave in appendice ad scriptor. eccles. historiam pag. 64. adnotans
Gretserum euin tomura in cod. ms. bibl. Augustanae vidisse ac perlegisse. Eundem com-
memorat Fabricius in bibl. Graec. torn. XI. p. 495 sq. ex Larabecii comraentariis £e bibl.
Caes. Item legitnr in cod. Oxon. Laud. 87. et in Coislin. 98. Textus igitur ipse passim
manuscriptus habetur, sed nondum editus est. Habet autem in nostro quidem codice sic:
'Enaivtrbg dhftaig 6 tinwv rip raneivmaiv xara rtjg vnegqwovg xcu bvwg qtl.oGoqiag fy^t
afoj&tiag thai intp'OMiv. avti\ ydg xcu r<ov oixetow aev, entargareujag rjj dtdaaxaXia rov nvevparog
pe'rgow tori xard)j t \f>ig, xal 6V aivijg rip re ngbg rip prfie xg>qhv ohag ra rov nvevpatog dvvafitvrp
rov fttbv etgtprp xcu rip ngbg rov nlr^iov xag- ' xpvxtxip xcu dnodtdoxifioauivrp (ptXoooyiav.
noifjit&a' 6V yg av&t$ xcu rip inl rov nagbvrog Tbv pa&rpiwvra ydg ovrog inoxgifttlg ngoatjl-
xcu rip tnt rov fitTlovrog atcovog dvdnavGiv nogi-
£oji£&a xard rip fttaneoiav ixtivrp xal ngorqtn-
rixip eig rovro rov xvqIov ymvip Md&ert an i/wv
ori ngdog tlfu (sic) xcu ramivbg r^ xagdta, xcu
eigijaere drdnavair ratg tf*»;raf£ vfmv. avrq mi&ti
rov xexr^uH'ov iavrq) (Aev ngoat'xtw xcu frtqi
ngooavt'xeiv, navrbg de xaxov roJ rov xvgiov gpo/fcp
xara rov rov aoyov <£o).o[uavrog Xoyov txxXivovroy
tvhtfiag mot ra into iavrbv xal GMpgovong fyeiv,
ogux narigwv uicbvut uq \tetaigovra y xal rag iqf
ixareqa naQarQondg, meQpoldg (prjui xal ilAstyeig,
anorgenofievov rip ftaaihxip bdevtiv xal fieotp xal
HQog ovoavovg xa) &ebv anXavag xal aa<pak»g
ytgowjav.
*j41X b ix KaXa^Qiag bqfuofutog fwvaxbg Boq-
Xaau tig rb rtjg oitpeayg mlayog i£ acpQoavvtjg
navrcog xal t&OQQV&fiiag xa&ug iavrbv, xal i&ya-
yQovtov inl rj ryg frvqaftev iniart)^ ydjxjoytag,
fti note <5w dohp nm rcov nag tjfuv povaxaiv, dt
rov ii<5vyyw ngoiXofuvoi §fov , rolg cOlotg nam
Xcugetv einovreg, #«p nQOoavt'xowH' xal rovrcav
ovdevt pep rov tlXoyifuoTtQcw, rotg anhwcrtQOig
ds [icftlov iqjotrtjGtv i&nirtjfkg, fim ndvrtag rov
ui t qxtiga&fjvai' peta fnxgbv uivroi xal avr&v
anocrdg, anorgbnawv iyygdqxag rovrcov xartf
ybgtjxe cpQovrjfm <ag bjj&ev in avr&v nQea^tvouE-
vov. dxovoag yog txtivwv Xeybvrow, <ag anb naga-
dofjexog ixbvroiv r&v ayt'cov nare'gcw, bri oi did raw
ivrohov rov &eov xsxa&agfAtvoi rdg xaodiag iX-
XdpxVug ftei'ag uvartxwg xai dnoggipoag iyyivope-
vag airrcug de'xovrai, xarrtfbgtjoev avrciv d>g rijv
ovaiav avrip rov &eov (*£&€xrip Xeybvrwv' r<av H&
dnoloyovpevtav, ov rip ovaiav dXXd rip axrtarov
xal dtdiov xal foonotbv goo*? rov nveifiarog,
Ik&eiag airolg ivrev&ev tyxhjua ngoorgityajG&ai
inextigfjoev. Oi utp, dXkd xal tig rip exxXqaiav
Digitized by
Google
45
tov &ew nageX&ow xai ta negl tovtov dveveyxag
rg ijuow uetgwrrpt* xattjyogdw udXujta tov nuw-
tdtov iv iegouovdxotg xvgiov rgt t yogiov tov /7a-
Xaua, i£tpt]6e uetaxXr^pai xai avtovg eig rip
xatf quag iegdv xai fteiav ohvobov' uetaxhfttvtow
toiwv erigav o BagXaau itgdneto 9 dnotpevyow xcu
ui; xatanei&ijg oXmg yivouevog eig rip ovvodov dnav-
trfiat xcu totg xatrjyogrftelai nag avtov uovaxolg
ig Xayovg iX&elv xcu dvttxatafftfpat avtolg e\p* oig
xat ainow aweygd\pato 9 ngocpaatv uev tijg ano-
(pvyijg notovuevog ttptxavta tip ^aatXotip dnodtj-
fiictff tfi tf dXtj&eia eavtov xatayvovg xcu tov
ivtev&er ekeyxov tiedu&g.
"Eneita awobov Gvyxgvtrfteiarfa nagowJta xcu
tov ex \>eov fiaoiXe&g tov dotdipov xcu uaxagitov
iv top negtowvurp vaq) tijg tov &eov Xoyov aoqiiag,
tijg te avyxXfjtov xcu ovx bXiyow ano te toSv tuuto-
tdtow dgxuutvdgitow xcu xa&ijyovuevow xcu tow
tijg noXtteiag 6weiXeyfitvow 9 uetaneu<p&elg xcu 6
avtbg BagXaau xcu ngotganelg einelv xdt ano-
dtticu elf n eineiv f^a xata tow xa(? ijovxiav kow-
tow f*ovax<m; nagbvtow tfitj xcu ainow rjj aw6bq> 9
avtbg oianegel tov ngoxeiuevov Xt'j&tp naftow 9 ud-
Xusta de cvyx*eiv netgoiuevog ta tijg vno&taecog,
eig igojttjaetg xcu anogiag ixotgelto doyuuttxag xcu
Xvaeig tow dnogqudtow (8ic) etfret' eig o xcu
ivtctduevog xcu ioyygtCouevog utfiiv ti ngotegov
eineiv nglv dv tip em talg igamjaeoi tavtaig ano-
xgimv xcu Xvaiv xofuatjtcuj ineidq xcu dna\ xcu
dig xcu per iufigiiretag anoxgova&eig ovx ivedldov
tijg ivatdaeotg tavtqg ovde inet&eto Xeyeiv negl
ttjg tow ngoxeuvtvow Qetctaewg, tijg xata tojv
uovaxow thjXadt] iyygcupov nag avtov xatrjyogiag 9
inetgexpev rj fAetQWttjg tjpow avap>GHfd?jvai. eig
iniptoov trig ewodov tovg ieQOvg xat fteiovg xavovag,
dt ow antftOQevtcu xat ovdafMtag naQaxexoiQqtai,
pi fwvov toTg xat avtbv aXXa xcu totg alXwg
ndoi (tqdev ti negi doyuutow xivetv, xai tolg dXXotg
ivtevftev ndvtag avayxrp inm&evai negl towvtcw
dnoXoyeiO&cu , feyfli MaaxaXtxov eavtoig neQitir
ftevtag a^ioauu die^ierai negi tivow ixxX^ataatixow
vnofteaeow. povoig yog ido&rj tovto totg aoxiiQevci
&eov ncu)d t^g avor&ev yoQijog. qyal you) b $6^
xavow tyg g' awodov Oh x&l huxbv fyfjioGta Xoyov
xivetv ij dtdaGxeiv, c&uoua MaoxaXtxov evtev&ev
negmoiovfievov, dXX e'xeiv rj naga xvgiov naga-
do&eiaq td^ei xat to ovg tolg tip X*Q l * t0 *> &daa-
xaXutov Xoyov Xafiovat diavoiyetv xai ta &ela nag
airTow ixdtddaxea&ai. iv yog ty fua ixxXqata
dickpoga fuXsj nenoitptev 6 &ebg xata tip tov ano-
(jtoXov qsowfjVj ty b fteoXoyog egftrfvevow rgqyogiog
(JcufcSg ti/v iv tovtotg td^iv nagiatr^aty Xtyow Tav-
trp aidoSue&a tip td£tv, ddeXcpoi, tavtrp (pvXdt-
tojpev' b uev eatoa tig dxoij, b de yXtHaoa, b de xeig 9 b
di aXXo tC o uev tiiftaoxeto}, b de uuv&avttoa' xai b
uev ^uav&dvow iv evnet&eia, xai b xogrjyow iv
iXagotrph *«i b vnovgyoov iv ngo&vuia. utj ndvteg
oluev yXaiaaa, to itotjwtegov' utj ndvteg dnoatoloi 7
u*l ndvteg ngoyt/tai, uij ndvteg Jkegui]vevo)uev. xat
uetd ttva Ti aeavtbv notelg nouteva, ngb^atov
ow; ti yivq xetpah'j, novg tvyxdvow; ti (Jtgattjyelv
imxetgelg 9 tetayuevog iv ctgattoitaig; xai itigay&i
'H aoyia duxxeXevetai Mtj to&i tayyg iv X6yotg 9 /#}
avpnagexteivov nevt\g ow nfovaiq*, ftrfil f^ra
Gocptov elvai aoyoyzegog. ei de tig dXcp tov nagovta
nagaaaXevow xavbva 9 im tjuegag cupogi&'o&o) tea-
oagdxovta. xai ndXiv b tijg iv XaXxtjdovi xavo\v
i&* Ael tovg rwy ixxXr^tow ngoeatorrag iv nourq
uev rjuegoy i^aigettag de totg xvguxxatg, ndvta tov
xXtjgov xai tbv Xabv ixdtdcusxeiv tovg ttjg eveefkiag
X6yovg 9 ix tijg ftetag ygcupijg dvaXeyouevovg ta tijg
dXtjd-eiag votjuard te xai gyuata, xai uy naga-
flaivovtag tovg tjdt] te&evtag bgovg *; tip ix tow
fcoyogow nategow nagddoctv, dXXd xcu ei ygaqnr
Digitized by
Google
46
xbg dvaxivTj&ebj Xbyog, fit] dXXotg tovtov igprjvev-
hwjav tj <bg av oi tijg ixxhpiag (poxrrijgeg xal
dtddaxaloi did tolv olxeiow avyygafjuuitow nagi-
&evto 9 xal paXkov iv tovtoig evdoxumtowav i]
Xbyovg oixewvg awtdttovteg 9 eativ ore dnbgotg
fyovteg ngbg tovto, dnonhttoiBv tov ngoaTjxovtog.
did ydg trig tow ngoei^rjpevow nategow di&aaxaliag
oi Xaol iv yvoiaei ytvopevot tolv te anovdaiow xal
aigetow xal tow davfjKpogow xcu dnoftiJjtow tbv
fttov i4ezoQQV&(u£ovai ngbg to fkltiov xcu to) tijg
dyvoiag oh% dXiaxovtai nd&ei, dXkd ngoaeyovteg
tq didaaxaXia iavtovg ngog to [*% xuxcog na&eTv
itaQa&rryovGh xcu qtofkp toZv intjgttjuivow tuua-
gmv tijv aamjgiav avtoig i%egyd£ovtat*
Met a uhtoi tijv dvdyvcaaiv to3v avto>v iegow
xcu &eiow xavbvow frgoexofuadycav im tov p&tov
ag o Bagkacui qt&daag inouqaato dvaqpogdg xatd
tow fwpaxow. xcu dvayvcao&eiaow tow towvtow
dvaopogow ngoergdmj b duxhjqy&elg iegopwaxpg
xvgtog rorffooiog b IlaXcuidg tip in avtalg ttou'j-
aaa&vu dnoXoyiav tog avtov uakiata xa&antopi-
vatg. battg xal eino)v iv nagoiuiov Xoyop xcu anoko-
yrjadpevog oca eixog* eneita dtqytjaato xou ohg
inuywifitj td tijg avtojv dtoupogag' ngotegov tov
avtov Bagkacui ovyyoenpauirov xcu xattjyogfjaav-
tog avtow aneg avoategoa e'orjtcu, xcu ivavtia toig
tow nategow &eiotg koyotg <bg anedeix&rj ix&epi-
vov 9 xou oig «5 dvdyxqg xcu avtbg ngbg tijv dno-
Xoyiav xou dvtiggtjaiv xexivtjtau
"Eneita wgicsfftj ivex&tjvai ta tov BagXacui
avyyodfifiata, a xcu ngbg i£and t rr i v tow dxovbv-
tow Katd Maaahavow meygaqtev. iv dig avyygcui-
uaaw tXeye xcu negl tov dngooitov qxorbg tijg
fietauogqxoascog tov deanbtov 6<otijgog ijyow 'Iqaov
Xgtatov xou tow tijg tov qxatbg tovtov &e'ag rfeuo-
ftirow ftooxQitow padytow avtov xcu anoatohw
k$emv avtaig tads' To iv OcfooQiop Ivunpav yolg
oix anowNttov ?/? , ovtii xatd akifiuav vnr t qy^ qxog
faottitog, oidl ayyiXow oXoyg teodteoov tj &zwztQO*>
aXkd xal xziqov xat xatoiteQOv xcu avrijg tijg ijpe-
tt'gag votjaecag. navta yog ta te voijpata xal td
fooifieva oepvoteod icti tov epeorog ixelvov <bg tfj
oxpsi did tov dioog nooanintovtog xcu cua&tjttxj;
bvvduei vnonmrovrog xal td ah-dyta (wra detx-
vvvtog toig oqomsiv, vhxov te ovtog xou ioxtjpatta-
uivovy xal iv tonop xal iv ££0?<p (fcuvoutrov xal
tov dioa XQOtpatiCovtog, xal vvv fiev avvuftofiivov
te xal tpaivofiivov, vvv di duxXvopivov xal etg to
fjLij ehai xoiQovvtog ate qtavtaatov ueowtov te xou
neneoaauivov. dw xal ogoifievov lp> into tow attQTj-
aiv noGxovtow ro3v voeoow iveoyeuav, pallor de
fMtjdenoj tavtag okog xtijaapivow xal (u'/tico xexa-
&oqh*vojv ovtowy dkkd dteldw xal in avtijg ixei-
vr^g tijg inl tov ogovg &eag ohg ptj^nco d^uo&dvtow
ri/g tow fteoetdow votpeew. dvayope&a de dnb tov
towvtov qxotog inl voijuuta xal fteoynjitata r a
xoeittoa iatlv dcjvyxoitoog tov (ponog ixeivov. toh
yaqovv oi hyovteg avtb inttQ vovv xal afoj&ivbv
xal dftQoaitov xal td toutvra, nenkavtjuivoi em
xaftdrta% xal ovdhv tow cpouvofAtvav xalow infnjlo-
teoov eidoteg, daefieTg te did tovto xal oXe&ouitata
doyuata elg tijv ixxhjaiav eiadyovteg.
Tavta uev ow 6 BanXadii, etegodo^a ngo~
dijfoog xal ivavtia toig negi tov ftetov tovtov epeo-
tbg gtj&eun nagd tolv ay low* tovtow ydg toig
grjaeai avuepowa diafiepatovfievoi xal cpgovelv xal
Xiyeiv oi ymayoi tavtag xal ngotfaXkorto. cpijal
toiwv b ix /Jauaaxov &etog 'Iojdvvtjg 2Xjuegov
cpoitbg djtgoaitov aflvaoog' atjuegov aiyhjg &eiag
Xtxng dnegtbgustog iv to) Qa(kog to) bgei toig ano-
ctokotg avyd^etou. vvv cagdfttj td toig dv&gam-
votg d&eata opfuun' aoHua ytjtvov &eiav dnavyaCu
Xcuvtgbttjta' a<ofMt &vtjtbv db£av ntjyd&i ftebttj-
tog. b ydg loyog adg£, ij adg£ te loyog iyiveto 9 ei
Digitized by
Google
47
xal (^ tijg olxelag «S«ttj? ixdregov cpvaeag. cS rov
&avuurog' ovx i%to&ev if do£a to) aoipart ngooe-
pyvero, dlX evdo&tv ix tijg dggtp<p Xoyop rpoiue-
vtjg avto) xatf vitbataxnv tov &eov loyov irneg-
tow fcbrrirog. 0} ydg iv ixelvq> oi ayyeXm dxhveg
igeideiv rb oppa <ov o&tvovciv, iv rovrop wv dno-
<noka>v oi ngoxgttoi rjj flojg rijg eavrov ftaciXelag
bg&civ ixkdunovra. ivrevfte* tovg xogvapcu'ovg tah>
ajtocTokm ngocXcutfiaverai pdgtvgag tijg olxelag
do&jg te xal fteortpog* aaoxcdinru de avtotg rip
olxelav fobryra.
TtXelovg be elvai tovg tip &elav do%av elxbg
xatontevovtag^ tip dnavtojv imxeiva, ri;v \wvtp
xcu inegreUj xcu rtgottleiov. b &etog ydg or-
tug xcu fteyyogog dtotwnog Ovtojg b Heanb-
ti t g 9 qpjjffiV, bcpfttjcetai totg eavtov teXeioig &ego>
novow, ov tgbnov iv bgei 6a(kbg totg dnoatokotg
imdpetau 'Iadwtp nagaXapfidvei <ng tijg fteoXo-
yiag nagftivov xcu xa&agtotatov ogyavov, onoag
tip axQOvov do£av tov viov faaodfuvog 'Ev dgxft
tp 6 Xayog> xcu o Xoyog rp agog tov fteov, xcu &ebg
ip o loyog, pgovr/jtjeie. fflttjg yog ngoaevxijg rj
j^rogf'a* ngooevxt] de folag tio^tjg ifiqidveia. brav
ydg tag aia&ijaetg uvacapiv xcu iavtotg xcu to)
&eo) ovyyevtoiiefta , xal tijg l^or&ev tov xbauov
negupogag Hev&egwfa'vreg ivrbg avrmv yevcbfit&a,
tote rgavwg iv iavtotg tip tov &eov flaatXeiav
bxpoue&a. ij (iaaiXeia ydg tmv ovgavciv, tjtig iatt
fiactXtia fcov, ivtog ijfuov iorlv, 'Iycovg b &ebg
c\ftt(p&ey1;ato. funoocfov tdov ftadipoiv uetapog-
qtovtai b del ojoavrcog dedo^aaptvog xcu Xcumtov
aargan^ foottjtog. avaQxag uh ydg ix natobg
yewrfielg tip yvGixip axtlva avagxov xzxtrpcu
tijg &evit]tog, xal i\ tijg fteotrftog do£a xal do%a
tov Gobuatog yivetai' cOX aqsavijg y do£a vnag-
Xovaa iv to) yaivofuvcp ooiftan totg p?} xwqovgi ta
xal dyyelotg aftiata totg aaqxbg deafumg aoQatog
iXQijudnte. uerafWQqxwtai toivw ovx o ovx tjv
noooXapopevog oidi etg bneg ovx lp uetafiallo-
pevog, aXX oneQ rp totg oixeioig padrpatg iuqair
voftevog, fkavoiyow tovttov ta bfiuata xal ix tvqh
hav igya^ofievog fpJnovtag. xal tovto iati to
Mere(iO(xpoi&t] ttunQOG&ev avtdv. ptvcov yao avtbg
iv tavtbtrpi nagb to ttqiv iyaiveto, itegog vvv
totg uadrjtaig icogdro (paivoutvog. xal tkajjopi
<pr t oiv cog b ijhog, ovx v** ftij tovyXiovXafmgbteQOV 9
afjt$ixavov ydg dnagaXtinttog iv rq xtlaei to cam-
atov tixovifa&at' d)X ocov ix<£gow xa&ogav oi
fftJnovteg. &ebv fuv ydg ovfeig idgaxe nomote
xa&d nicpvxe opvaecog* xal o di iobgaxev, iv nvev-
futti tovto te&tatau avti} ij cdlokoaig tijg fe^iag
tov inpiatov' tavtd eartr a cxp&aXubg ovx elde xal
ovg ovx tjxovae xal ml xagdiav dr&gwnov ovx avipt\
fKonott' ovtoag iv to) aiwvi to) pe)Aovn ndvtote
avv xvgitp ia6f4e&a y Xgwtbv bgohteg to) qxatl
ixrtQaJVtovta tr^g &&nr t tog' tovto to qxog xatd
ndayg qwaeoag Ix 81 * a vtxrjttjgut' avrrj ij fawy t/
tbv xwsfiov vixtjcaaa. aXX b Tltrgog KaXov iatw
cade tjudg tlv<tu xal ivtevd-ev veqpihj oi yvocpov dXkd
tponbg Meaxiaae. to xexQVfqju'vov ydg dnb wv
auovoiv xal dnb t<av yeveaiv uvar/^or ixxuXvTtte-
tax' qmvtj tov natgbg ix veqiih^g tov trvtiftatog
yiyove, xal do$a dtrpextjg xal diaim>i£ovoa dtix-
wtau
*0 de Kgt'pqg &eoneaiog 'Avdgeag 'Enl to ogog 9
(prjatv, dvayei to inptjXbv tovg pa&tpdg b aantjg,
ti noufiwvy tj ti &fla£cw; tip vnegamgamovaav
nagadei%ow tijg olxelag fteotijtog 8o£av te xal
XaungoTtjta. tovto toivw eogtaZopev otjpegov, rip
tijg cpvaecog ftewnv, rip eig rb xgetttov dXkoioMw,
rip inl ta vneg (pvatv excraaiv xal dvafiaaiv, xa&
tp xal rov xgeirrovog r/ ixvlxijatg tj to ye xvguo-
tegov einetv ij dvexXdhpog fa'axng. tovto &avud-
Xpvaiv dyytXoi f tovto do^oXoyovat* dgxdyyeloi,
Digitized by
Google
48
rovro ndoa wv vmgxoofUMv ty vot t rt{ jkaxoopqoig
aihog i<;ruof*evr r rexurigwv ivagytqrarov re xal
axpevdeorarov ri&erai rtjg negl r t pag rov Xoyov
(ptXavftgomiag. ovx eon raw iv r\j xrioei focogov*
ptywv o £0>£//<ja rovrov ri/v mtg^oX^v rtjg Xcutr
ngit^rog' 6 yog vnegovotog elg ovoiav ah]&6ig
ek&atv xal imeg ovoiav ovouo&tlg tiia oagxog ijfuv
nenoXirevrait og dtj xcu vneg^aXkovrmg ml rov
ogovg i£t]orga\pev, ov rote yewfievog eavrov diavye-
oregog tj inpqXoregog, anaye, dXX oneg xcu ngore-
gov rolg reXovuevotg rov (ia&qrdw xcu uvovfuvoig
ra lnpt;lorega xara atifteiav &e<ogovpevog. t£oi
yog oagxog xcu xoopov yevopevoi xaftboov iyunw,
ivrav&a rag njg (At^jn^g xaraort^oeo}g tjdtj *£
car meiga&rjOav idi&dx&tjoav. ei yog xcu prjbevl
rwv anavrwv axoivtSrtjrov ion xa&olov ro aya*
&bv> aXf. ovjl olov o ri noti ionv 9 aXX ooov xal
oTttog rolg uere'xovoiv iytxrov x^Q^ov yiverai. xal
rovro di axgav aya&orqra rcug aaeigodofeoig
iXkapxpeoiv btievov ml navra xal ngoxeopevov'
anodei^ig de Tea* Xeyofitrcw avro av e"r t to paxa-
Qtov na&og xal nokwprtjrov, oneg ml rov ogovg
nmov&aoiv oi anoorohn } ipixa ro angooirov xal
axgovov qwg r\v oixeiav oagxa fiera/Mogqxooav rq>
vnegfiaJAovri rtjg oixeiag qxoroffljvoiag vnegovomg
iXdfutgwev. c3 rov ftavparog* xar exoraoiv reXeto-
rdrtjv rt t g cpvoecog ninrovotv vnvqp (lagel xal qofkp
xgarovfuvot, uvoavreg rag ah&tjoetg, naoav voegav
xivqoiv xal avrih^x/Jiv navrehog eavrwv dnoondr
oavreg* ovrco xara rov &elov ixelvov xal vneg-
qxnrov xal aogarov yvoqiov r<p &etp aweytvovro,
rqj utjdiXcog ogav ro ovrtog ogav eiobexopevo^ xai
rep ncu$x* w dyvdoroag rr t v xa& vneQOXip ayvwsiav
noQtZofievoi, xal rqv naaqg voegag mnoraaiag inptj-
Xoreoav lyqijyoQCiv vnvcp uvaraywyovimoi. 3jw
narrow eywovro rav ogoj^ayv re xal voovuevow,
en de xal eavrah; iva ro ncu5i\g Gtoecig re xal
atyatQbOuog hfefaxog xa& wreQOXtjv vnegowjiov
ry exyavaei rov loyov xai r\j mumaaei rov nvev-
uarog xal ry arco&er ix rtjg vecpthjg cpegoptrq
qxovi rov yewyrogog di ayvwriag xal aj&txpiag
jrai&v&kHft nv<jTtjniov.
TleQt rov &eiov rovrov qxofog qttjalv o (ju'yag
rgrflOQiog 6 fteoXoyog 0co^ t} nagadeix^eTca &eb*
rqg mi rov ogovg rolg nadyivug, fuxgov creggotega
xal oxptcog. xal av&ig "H£ei per cog 6 ipog Xoyog,
rowvrog de olog cSgjfl?/ rolg (ia&t]ratg y nagedeixfh],
vnegvixcoar^g ro cagxiov rtjg favrtfrog.
'0 de aytog Md^ifiog Tovro (6th <pq<*h to rov
fteov evayytfoov, ngeapeia fteov xal nagdxbjaig
ngog av&gdmovg di vlov oagxoi&tvrog xal rtjg
ngog rov narega xaraTlayijg (jua&bv dtugovptvov
rolg nei&outpotg avrtp rip ayevrjrov fteGHJw. ayivt t -
rov de fo'ym &t'wnv rt\v xar eldog ewnoararov
eXXappir, ijrig ovx exei yiveaw aJUL' avemvo^rov iv
rolg a^iotg qtaveganjiv. xal av&tg Oi naaiv ael
fiera bofyg, ytfiiv, o xvgiog inujpaiverai rolg nag
airy usraptvoig, alia rolg (**v eioayoutvoig iv
dovlov pogyq nagayiverai* rolg be bwapivoig axo-
lov&ijaai avrqi ml ro inptjlov avafiaivovri rtjg
avrov fJieraf4ogcf}(oGe(og ogog iv uogqjj &eov imepai-
veraij iv J v™JQX e n Q° t0 ^ toy xoapov elrat. xal
nahv o avrog To qxug 9 qptjGiv 9 rov ngoaamov xvgiov
ro vtxijoa* rtjg av&gomivr^g aiaxtijcmg rip ivt'g-
yeuxv rov rgonov dterwrov rolg paxagiotg anoaro-
lotg rtjg xara anocpaaiv (warixijg deoXoylag xa&
ijv y fAoxagia xal ayia &evtt]g xar ovaiav iarlv
vnegaggtjrog xal vnegayvwstog xal ndatjg aneigiag
aneigdxtg ifygtjiAevtj , ovS txvog ohog xarakiftemg
xav xptXbv rolg per ahrtjv xaraXeixftaaa. 6 rolg
ovai yog ytjGiv 6 avrog p/ xar ovoiav imagx®*
ped-exrog, xar ctiAov de rgonov inerejeo'&ai rolg
dwapevoig ^ovXoperog , rov xar ovoiav xgwphv
navreXoig ovx i^iorarai, bnore xal avrog 6 tgonog 9
Digitized by
Google
49
xoc0' bv &Qj»p [iertxritth pivei tktpexoUg totg naotv
dvixcpavtog.
tyr^l di xai 6 piyag Baatketog To nveijAa to
ay tor dnooattov ty gwjei, xooqijtop di dya&vrtjta,
nana pev nhjoovv tjj bvvdpeh porotg de bv (ie&ex-
top totg d£totg' ov% ivl petQfp petexopivov , alia
xata dvaXoyiav tijg ntateayg diatQOvv tip ivio-
yeiav' anlovv ty ovdia } notxiXov totg dwdpeaiv'
oXof ixdotqt naqw y xai blov narraxov or' ana-
ftoog peqitppevov , xai ohnrxeooig fietexopevov xata
tip eixbva rijg ijXtaxijg dxttvog 9 xai ixaorqt tow
dexnxow tog p6vq> naobv diaoxij totg naai tip
XOQiP xai bXbxhjoov inacptrjot. xai ndhv Ai \uv
iveoyeim tov fteov nomhu, y tie ovata antf. r^mg
tie ix tow ivegyemv yvoooi&v foyopev tor &ebv, tjj
tie ov6ia airrov rtQoaeyyi&v ov% vntaxpovpe&a' ai
fjuv ydo ivioyeuu airrov nobg t)pag xarapaivovaiv,
i\ de ovaia fvfvei dnobtntog.
Ovtoo ydo xai b peyag 'A&avdaiog Xeyet, on
ovtielg dr&ooinow tivvatai fteov ovoiav yvftvip idetv
ovdaftov' b&ev nobdqlov on oi tip ovaiav tov
&eoi> iflkenov oi ayun aXka tip do£av, tag xai neql
tdiv anoatohov yeyoantai bti diayQtjyoQtjQavteg o
TlttQog xai oi avv avtq) eJdov tip do£av avtov. xai
atr&tg o avtog 'Artaitijg, qsytji, xai iv totg native
ficcai trig aaoxbg 6 Xoiatog, <bg &ebg vixTjaag fta-
vatov xai avast ag ty tQtvq ^fwi?«> xai dvek&ow
eig tov ovoavbv iv flojtf gpwxixjj xai ovx iv x<*Q* n
igxopsvog iv ty avtov {tevrtpt, ifupavoig ixXdpnow
ex tov ix MctQiag acifmtog avtov tov ayiov tip
do^av tip anoQQtpov, cog xai inl tov ooovg efei&ev
dnb fMQOvg, dtddaxow t)fmg on xai nooteQOv xai
vvv o avtog ianv, avaXkouotog tov ael xai fura-
flohp ovfefuav extov tteqi trp ftevtrpa.
Ovtm xai o piyug diovvGtog 9 Chav acp&OQtOh
(pr t Gh xai a&avatoi yevcbpe&a, xai trjg xQunoei-
dovg xai fJiaxaQKOtdtrjg iquxoifte^a ti^tcog, nav-
tote oirv xvgup xata to Xoyiov wo^a, tijg pip
bgatifg avtov teoyamag iv navdyvotg fa&oiatg
anonhioovfuvoi tpavotdtatg Tjpag ^aQ^OQvycdg
ne(Havya£ovot;g 9 tog tovg iiadrpag iv ixeivy rjj
&eu>tdnj f*etafAOQ(p<6au' tr^g b*i vorpijg avtov qaoro-
doai'ag iv ana&ei xai avhp t<p vqj peti'xovteg xai
tijg vneo vovv ivtiaetog iv tatg tolv imtgcjiavtav
axtivwv ayveiatotg xai fUixaQicag imfiolalg iv
ftuottQu (Ufujaei t£v vneQovQavitov votov.
Kal o piyag Baatkewg a&Xov tpqalv aoetijg
&eov yevia&ai xai rqp xa&aQtatdtto tpam xata-
Gtodrttta&ai, t^g tifugag ixeivtjg viov yevofievov y
fit] tkcLxoTnerou ^ocjxp. aXXog yaQ tavtrp nmi fjhog,
6 to ahi&tvov qwg anaatodmoyv' og ineiddv ana£
inupawsq ijfiiv, ovxin iv thapaig XQwnetai, alXa
navta ty tpwtKmxjj avtov dwdftet negurtv^dftevog
dapexig xai adtadoxov totg d^iotg to qxog ifmom,
xai avtovg tovg f*etixovtag tov yanog ixetrov
aJlovg ijtiovg anegyaZopevog. tote ydg qpiycw xai oi
dixawi XofttyowJiv cog b fjhog.
Kal 6 fttiog Ma£qwg H xfwxt) yivetai &ebg tjj
(Ae&i^ei t?]g &eixr t g xdgitog 9 naaiov tow xata vovv
te xai aio&tjtnv iveqryemv avtt] tt navffofuvrj xai
tag tov adpatog tpvatxag iveoyeiag awanoftav-
aaaOf tJw&eto&ivTog avty xata tip dvaloyovaav
avtq) [ti&ehv tijg ftetoamg, owte povov tov &ebv
&a te tijg tyvxijg xai tov aoipatog tore tpatvea&at,
vatrf&ivtow avtcov tjj vneofidki t^g dolfyg tow
yvatxwv yvooQiapdtow.
Kal o pt'yag Jumnnog Oidefilav ootopev &to>-
tnv fj ^oaip tpig uxoifrog i^cpe^g i<m ty ndvtow
vnegxeifiivy atria, xai b avtbg iototoifjievog noog b
ndvtow inixewa xai vneg OtaQxiav iatl xai vneg
dya&OQxiav, Ei fabttpa, ytjai, xai aya&btrpa
voijtjaig avtb to XQVf" 1 r °v dya&onotdv doioov xai
to dfuptpov fufujpa tov vneoftiov xai hneQayd&ov,
xa& o ^eovfie&a xai dyadwbfAe&a. xai ydo ei
Digitized by
Google
50
toito oqxV Y^vetai tov fteovG&ai xal aya&vrea&cu
totg fteovuevoig xal dya&wouivoig 9 b rrdcrjg dgxjjg
vnegdgxwg xal tijg ovtoj Xeyouevtjg &eotrjtog xcu
dya&vrtjtog tag fteagxiag xcu dya&agxutg fotiv
inixeiva.
Kcu o NvGGqg ftetog rgqybgwg Ei td xgipata
avtov 9 (fqotv, i%egewrj&ijvai ov dwarcu, xcu al bdol
oifx (i(xnaC,onou , xcu tj tav dya&ow inayyeXia
ndjaqg vnegxeitai trig ^^ Gtox<*Guow eixaautg 9
nOGOp fJUtXkoV TOO fiitgO) xatCL tb OCpQCtOtOV te XCU
dngoGnilaGtov av<o ictl xcu inptjlotegov avtb tb
ftttov tew negl avtb voovu4vow.
IdXka xcu o d'ewg 'loydwqg b Aa\uusxr\vbg
ndXiv iv totg iegotg uiXeatv "Iva gov dei^g ifMpavwg
tip dnoggrjtov devtigav xatdfiaaiv 9 bnoyg b wpurrog
&tbg (KpfttjGj} eGto)g iv ueatp &eow totg dnoGtohng
iv &aj$o)g Moxnt gvv i HUu te dggtjtojg eXafiipag.
xal iv itigap fitkki, Kcu fuxgbv vnoxtnpag tH\g Gag-
xbg to ngoGh\upa lAeteuogqpor&tj ifmgoG&ev avtow 9
iuqsaivow tov dgxetvnov xattbovg tip evngineutvt
xcu tavnp oi>x bXoxhjgov' to yiv 9 ntygoqiogow
avtovg duu xcu yeidopevog \u\ mag gvv t\j bgdaei
xcu to Up dnofo'acwjiv, dlX <bg ijdvvavto jpooa?
tovg Goauatixovg ocp&aXfjuwg negwpigovteg.
Kcu b utyag JwvvGtog av&ig '0 &ewg 9 <pqot y
yvoqtog iatl to dngoGttov qmg 9 iv q) xatotxetv b
&ebg Xeyetcu, xcu dogdtop bvti dux tip vnegexovaav
qsavottjta xcu dngoGitop di imeg^olip vnegovGiov
qxotoxvGiag. ov% b ftebg di yqaiv b XgvGOGtofwg
nattjQ, d)X q x^Q^ ixxettcu.
'Eml di tbv ngoGyevopevov inl tijg Geiotdtyg
exetvyg &eag totg dnoGtbkotg qpoffov ixetvog av&tg
ngoefioAXeto, cog dteXetg xcu in atmjg ixeivfjg det&ai
du* tovtov tovg dnoGtolovg 9 xcu to qxog tovto
XcutaityXor to ttptxavta tovtoig bocQfievor, b &&0-
tareg xcu aoidutog paatXevg imb tov towvtov tote
qwtbg newttag xatavyaa&eig trjv didtotav, *Eati
xcu qtoflog, dnev y ov tow eiaayoudrow aXka tow te-
XzicoVy nyn ov tptjaiv b ngoqiytijg *0 (poffog xvoiov
aypbg dutpivow eig cudwa cuohog. xcu aXkaxov
nakv &opt{dyte tbv xvowv navttg ol aytoi avtov.
feiypa ds tov p) tbv elaaywyixbv dXka tbv ttteiov
ix*w vote yofiov tovg anoGtoXovg, to Zqtetv ncum-
fiiveiv au tip aaoQQijtcp ixuvq) fteauan' 77oh/<tg>-
fiev ycu) ojde qitjol toug cxyvctg, xcu KaXbv iativ
ijfuig o)de elvcu. b yag heoov toonov tbv cpofiov
exow an ixeivov noodvfmtcu qtevyeiv o xcu yopmcu.
Ilitoog di *} xoQvqpcua tow anoatokoav axoottjg,
vofuaag tbv dutattjuattxbv tovtov xcu nenegaa-
pivov cuwra nctQagQvijvcu, tbv di aduiatatov te
xcu atyxtov tov qxotbg ixetvov inKfavijvcu, Kalov
iativ ijuag olde tlvcu, am dut&ioeoig tr t g tpvx^g
ivd-ecurttxojg Heytv. ixelvo yog navtmg elder o owe
av ndvrcog dv&gojmvy tpvaig bgav dwrfteiq, ei /i/}
ngbg ttjv tov ayiov nvevuutog x^giv avaxgafteiq.
toaovtov yog ixeivoi tote tj^uo&^Gavy ogov dv&go>~
nivq yvGig jrto^/d^y dv Gwcu^ofovov tavtq tov
nvevuutog.
Mtjdeig di quow axotW, av&ig tlnev b xal td
&ela Goapbg fiaaiXtvg, e\poGov eixbg i&uvovrtcov to
fteibtatov ixeivo gxwsr, tqv tov &eov qjvGiv &eat$jv
Xiyeiv rjudg vnohtf*^avit<a. ei yag xal ngbg toaov-
tov inpog &eo)giag dvidgauov 9 x^Q" xa * defeav
eldov &eiav dXX ov tip qsvGiv avttjv ttp xogyyov-
Gav tip x^O**' *<** 7<*Q Mf*** ixeiwp vnb tow faiow
Xoyiow pefwrjiAtvoi dui&extov afojmov dogarov xal
avtaZg tatg vneqxoGumg xal dvortdtoo dwdpeGtv,
oyg ovb* ixvog bhog xaraX^pecog xdv xptXbv totg pet
avtqv xataXeixpaoav' inel xal rgrflogiwvb deoXoytr
xcitatog 9 httv a tow ngoqptyttxow fccutdtow xuta-
IQag ngotegov 9 e\pe£ijg ev&vg intjveyxev 'AlX ovte
ovtot negl ow b loyog 9 ovte ttg dXkog tow xatd
tovtovg eGtti if vnoGttjuan xal ovgUx xvgiov 9 xatd
to yeygappevov Oidi &eov <pvGiv § eldev y ifyyogev-
Digitized by
Google
51
<jet. *J top dtj gqroip xai Xbytop dpu'gag rolg iegolg
imfiaUjof b BagXadp xai enunpaXoig dmjleyxero
re xai xarqaxirero.
*En ri evgqrai o rouwrog Bagkadp nolXd xai
rib rijg tjovxiag iftiptap eyygdqxog Ikaargityag xai
xaTrflOQqaae, dpa di xai r^ cvvtj&u rovrotg pal-
lor di ndai rolg Xgusriapolg ngooevxi eni&e'pepogt
T(j Kvqu 'Itjoov Xgurri vie rov fteov eketjabp pe.
duldpfiare yog xai negl rain\g in avrow rap
Xe^ewp ovrtoai 'Eya noXtiip optwp a rig dp fyoi
dtxuimg iyxaXelp rq) rijg touting didaaxaXiag ixpq-
yqrjj, oidepbg ekarrop tjyovfuu xcu rovro* on ra
Xgumarwt imxetqap did rap eianroap drargeheit
(w&rijQia, avxoyaprel xai tovg natigag, ag aneg
pvp avtbg ixdtddaxeij ravra xdxeipovg q>gopijaaprag
ngintgop. ippg6prt t re xai piage, rig ndnote ixeipap
pippip xai (pvXaxqp xagdiag xai ngoaoxijP rourirtjv
regareiap oiav av nagadidag dpopaae; yam di
rovtop repopo&ertpdpai rolg fwaratg evxy xgijo&ai
dtanarrbg ovrog ixowty Kvgt* 'Iqoov Xgurte vie
rov Qeov iXitjobp pe. xdx rovrov ovp Ian avptdtlp
bnolog rjp b rap eianroar evgtryg. rb pip yog
Tldreg rjpap, <p duupegore'gag oi BaybpiXoi XQ^P-
taiy oi popo&erel 9 aero yog ovra xarddtjXog &«*-
&cu. oig S bpag ravrq pinna t# p**gd *v%i did $iov
ngocapexeip vnorifterai } rovrotg rag ye aXkag
dndaag wyag fkttroXoyia* xaraXipndpei ropi£e-
a&cu' olg $ av&tg ndprap Xgtarutpap h ravry rj
tvxi top xvgiov ijpap 'Iyaovr Xgurrbp xai ftebp
ijpap xalovprap 9 ovrog rb O &ebg tjpar, eig rb
Tii rov &eov } pereil*j<pe' rovrotg rb nav ri\g iav-
rov xaxodo£iag ijpiv i^sxdhnpu. rq> yog rm Boayo-
plhov axoXovdoag dbypan ptrafidXhi xai ovrog if
Tfl eigqptvq ev%i to 'O &ebg ijptuv, eig rb Tie &eov*
inei aXhjP ye amav di r t v rtjr rotavnpr nenoitjxe
perafiotijv, ovx ar einefr rig fyo*.
Kal ravra pip b arondrarog Bagkaap' ta
de xai avra antvapriag e%u naprtog tjj paxagurrjj
(porji rov foptXiov rf t g niaretog Tlergov rov xogv-
cpcuov tap padyrdw xai rip en avtjj rov deanbrov
paxagujpty. b pip yog ehre ngbg avtbp 2v el o
Xgwrbg b vibg tov fteov rov tywrog' b tie xvgiog
ngbg avrbv Maxagtog elJXpcw (lag 'laora, bri 6ag£
xai cupa ovx anexdhnpe aoi> dXX b narijg pov b ev
rolg ovgapoig. aXka xai ip to) avpfiokeo rijg niaremg
IJunevopepy Xeyopep f eig ha &ebp natega nawto-
xgatoga xai eig rbp vibp rov &eov top poroyepij rbp
ex rov nargbg yevp^erta ngb ndpratp rent am-
pg*p. ag ovp ov &ebp ehai rbp Xgtorbp do^dZopep,
inel niatevetv yapip eig rbp vibp tov &eov;
4>t]oi di negl rijg rouevrrjg iegag ngoaevxijg xai
b xgvooggqpow xai fawg oUddaxaXog 'Imappqg pma-
£ovgip imareTOlMP Xyokaaare dianarrbg xai naga-
peipare xvgkp r<p &eo) ijpoip, nog ov oixretgtpq
i/pag' xai prfiiv eregop ^rjri;o^re tj pbpop eteog
naga tov xvgiov ri;g do^yg' fyrovpreg di ekeog, ep
ranetrjj xai ekeeipq xagdia £tjreire 9 xai (hare anb
ngen ewg eanegug, ei dvparbp xai oh? rip rixra,
rb Kvgw 'Itjaov Xguni vii rov &eov ekeqoop ijpag.
nagaxakxi ovp vpdg, (Uaffaafre rbp povp vpiop tig
rovro rb egyop Hag Saratov. nolXqg yog ftiag
XQt'j& to egyov rovro , on atepij iarip ?; nils] xai
re&hpptPT} i\ bdbg ij andyovaa eig ri(P £a>r/*, xai oi
(ka&petoi eioegxorrai ep avr^' {kaarw ydg eartp
ij fiaaiXtia rap ovgapcw. nagaxala ovp vpag, pij
X<ogi£tTe rag xagdiag vpmp anb tov &eov> (Old
ngoaptpere xai qwXdrrere avrijp perd rijg ppijptjg
rov xvgiov ypmp 'Iqaov Xgiarov ndrtore, etag ov
epcpvtev&i to bvopa rov xvgiov foco ep rjj xagdia'
xai pt]dip hegop eppoeXre tj ha peyaXvp&jj Xgtarbg
ip vpip. nagaxalxo ovp vpdg> rbp xapbpa ravrtjg
rijg ngootvxijg ptfiinore xaranawnpe § xaraygo-
Digitized by
Google
52
vtjatjte' dJX ette io&ure eke nivete ette bdevete
ette Tt 1 ) nomte, ddiaXeintcog xgaCete Kvgte 'IrjOov
Xgtate vie tov &eov iUtjoov ijudg. ddudeintojg ycig
cptjaiv 6 &eiog dnbatoXog ngoaivxea&e, xooglg bgyfjg
xal dwdoyiGfiov.
AXXd xal 6 &eiog Jiddoxog Ancutet, <pt]<7iv y
f]udg ndvtcag o vovg, otav ndaag tag die^odovg
avtov t\j pvtjutj dnoqpgd^ojuev tov #«ot/, egyov
bcptlXov avtov nhjgovv tt)v ivtgexetav. del ovv avto)
d&ovat to Kvgie 'ItjGov Xgurre', eig okoxh^gov ngay-
uateiav tov axonov' ovdeig ydg (prjci Xtyei xvgiov
'Iqoovv' ei ut) iv nvevuati ayiop. oooi ydg tovto to
dywv xal evdo^ov bvoua to) pd&ei ueletaaiv del
lyg xagdlag dnavatoog 9 avtot, xcu to (poog airrojv
tov vov dvvavtai bgav note, ndvta ydg tbv irnno-
Xd£ovta gvnov t# tyvxV * v «*<7#*/ff« ixatjj xata-
cfltyn' xcu ydg 6 &ebg iftmv qyol nvg xatavaMa-
xop. o&ev elg dydnrjy hmbv noXktpf tt)v \pv%t/v ttjg
iavtov do^t;g ngoaxalehai 6 xvgiog' iyxgovi£ov ydg
to evdo^ov ixeivo xcu noXvnoOtjtov bvoua diet tfjg
fwjflw/s tov vov tjj Qe'gut] ttjg xagdiag, e^iv ijfuv
ndvtoog iunoui tov dyanav tip avrov dya&bttjta.
ovtog ydg iativ b uagyagittjg o nolvtiuog, bvtiva
THotijaag tig tip negwvciav avtov tvgelv dvvatai
xcu lyw avExkaXqtov inl tjj avtov evgeaei xctoctv.
xcu uuxgov av enj Xe'yeiv tag negl tovtov xcu elg tovro
tow &eo<pbgow nategow elariytjaetg xal ngotgondg.
'Jaxvgi^ouevow toivw tow uovaxow tfjg nvev-
fiatoxm'jtov tow Qeoyogow diavoiag initegneg te
xcu &eiov «£ aQXtjg thou uehkrjua tip evxtp tov-
trjv f aua di xal $ovkou4voav iq>t£ijg cvreigeiv oca
nsQi avtrjg iv toig tolv ayuov Gvyyoouuiaci xutai,
olov ian xal to Bio^uivov to) dia Xbyotv fapauiwp
tip xXiuaxa tfjg nvevftattxyg dvapdamg. \wi\ut]
x ) Eiasmodi ad modum codicis expressimus.
8 ) Ita correctum est ex to - - vtvotjpfoov.
3 ) Super apQadp notatum est 7wmy. Quam in rem cf. Jon. 1, 9. Sed Abrahami verba Gen. 24, 3.
tradita retpici videntur.
yctQ ytjGiv 'Itjoov xoXh]&?]t(a tt] nvoq gov , xal tote
*f<jtf iiavxtag oxp&uav.
Tovavta Troo&vfwvfAevtav &pe£tjg Uyuv tav
povaxoiv, o td ndvta &avpdawg fiaoiXevg, vvv di
xal uaxaohp tttei xataxhiaag tov fiov, tag XQcatbg
xvQiov tbv vneo tov XQwavtog Xoustov Xoyov av&ig
vnolufav, 'A1X iatoiy qpqai, xal dedoa&o) tow
xaxodo^ow tovto twd cpdvcu tt)v cutx^f oidev naqd
tovff tjfuv lyxhjua y xalwg XQOiutvotg to) xaxoUg
ixeitoig vevoquevq)*). ovdt ydo ineidt) &tbv ovgavov
Xtyovciv oi Woaatj tbv Apgadu 3 ) xaxolg igovpev
eimiv tbv &ebv tov oitoavov iyo) atfiouai. ovS
meidij xoauonowv vovv EXhptg (petal tbv &eov,
tjfuig tovtov tov x6o[tov noujtijv ovx iQovutv ij
tovto Xtyovttg. iyxXrftkimtoV dv dtxauog ojg xai
ixuvovg (fQOvovvteg. "EUrpeg (*lv ydo tip vhpf
dytvfjtov xal to) &eo) Gvvatdwv fa'yovttg, ei xal
noGfj^rjy <paol tov xo6uov &eov, d)X oi>x cog noo-
ayoyyea tov utjftco nobtegov utjdapojg ovtog, d2X
cag tov ovtog xoaut'jtOQa, td^iv (aovov xal eJdog xal
&eaiv ivoQubviov nqocxi^evta tolg oww, /uxoov tfjg
xat dv&Qoinovg texvr^g utfih nkeov ty dwduei tov
&eov vefiovteg' t)uelg de tt)v elg to elvcu nobodov
ex m bvtow td ndvta de%aa&at matevovteg ngbg
&eov, notfjtf)v ovgavov xal ytjg xal tow iv ueocp
tovtov dxQifiwg ywoiexouev. ovtoj xal d-eov vibv
tbv xvqwv tjfjimv y Ir}Govv Xotctbv Xeyovteg, v/avov-
[*£V xal imfiooiue&a avtbv cog &ebv dlrftivbv «c
&eov dhj&tvov, xal tt}v tov viov ftevryta bfwXo-
yovvteg xal tbv attuw ty tov viov &e6tt]n ngoo-
uaQtvQOvvteg. qpcusl de xal Maaaluxvovg xal Bo>
you&avg tt)v vnb tov xvqiov tolg dyi'otg avtov
ua&titalg xal dnoatoXotg nagadedouevtjv evxea&ai
evxty' ti ow; dnooxoiued'a tavti\g f\uelg did tovto,
Digitized by
Google
53
xcu xaranQodciuev rolg xexXoyboi xaxwg rd itfjd-
reQa> xal dut rovg vnoxoivouivovg iv Xoyoig to
evaeflig nav ovnag tvatftiw ijuelg dno&nauev cpamav;
anaye rt;g aiaxiaryg xaxopovXiug. dXX inert!] no-
QaxXtpov i%ou$v nobg rov nattQa, 'Iipovv XQtarbv
dixcuofy xal avrbg Djtauog am nt(u rwv duaQtuav
tjfMav, uer iXnidog imxaXt(ioue-&a rb oropa avrov y
xcu aomjQutg Ac rijg rotavryg intxXr t <jt(ag rtv%6-
u*&a, xara rb eiQtjuivov vnb rov nQOCptjrov Kal
tctcu nag eg av inixaXiatjai to bvoua xvqiov
6&0if t Gttai. xcu ineutfneQ ovx tonv bvoua ertQOv
to Ikdoutvov iv dv&Qianotg iv <p tkl awOfpcu quag,
xcu oidtlg tivvarai einelv xvqiov 'h t aovv Xoiorbv
ei ur { iv nvtvuari uyi(p 9 xal iv T(p bvbuan 'tycoi
Xotarov nav yow xdurpti inovoavuav xul imyeuav
xal xarax&oviow, uaxaQiog 6 bUd ri t g du s vixovg
ueXirt^g rov noXwuvr/rov rovrov wouarog tvomov
i%<nv iv iavnp rov &tov. tig alma yuQ (pt t aiv dyaX-
hdaovtait xal xaraaxrjvwaeig iv avtotg, xal xatflij-
aovrai iv col oi dyamavreg to bvopd gov. Ting 8
ovx av yttotro nvtvuarog ayiov nb'^g 6 to Qelov
rovro xal vneQ$edo£aauivov bvoua xari^ttv iv Tfl
xaQdi'a antvdow qutQag xal wxrog, rov xvqiov iv
tvayytXiotg Xiyovrog on ddcti nvtvua dyiov rolg
airovcw avrov i^AtQag xal vvxrog.
udvtqidvt] ovv xal dm^Xiyi&n ix rovnav 6 Boq~
Xadu pXaoq,/ t u<ag xal xaxodo&g XaXtav ntQi re rov
iv Tip QatfcDQt'cp Otiov qxarbg xal (av xara r<ov
uovax<ov neQl rr t g utXenauiv^g avrolg xal nQoyt-
Qoutvr t g Gv%v<ag itydg tv%r t g awtyQaqero. oi tie
uova%ol dntdtixfyoav dvcirtQoi rt t g xartfiOQiug
avrov tag arioyovrtg xul iuuitovrtg ratg ntol rov-
nav r<av dyuav nartQ(av i^/j^atat xal naQutioaeoi,
xa&ag xal avrol UQidfitog duauoX6yt t aav xal du(k-
Pauacavro.
Evftiv roi xal xoiv^ otnodix^ yiflty art xaxdig
xai fTnoyakag rolg ftu'oig impaXtar 6 avtbg Boq-
Xaau tag eiQtjtai xaraxpiftia&eig , avyywutjv ml
rovroig Kj&ev yrijaaro' xal yovv ajtoq>aiv6u£'&a 9
<ag ti u*v ivdei^etai dbj&<ag uerdvoutv xal dtoQ-
d'cicerai iavrov, xal ovdauoig ovxitt neol nav rotr
ovrtav hlytav xal ovyyQayouevog qxaQa&tiq, ev av
}y(pi m ei 8 ow, anoxi'iQvxrog earai xal anmeryequir
vog rijg ayiag rov XQtarov xa&ohxijg xal anoaro-
Xixtjg ixxhfOtag xal rov OQ^odo^ov r&v Xotcriavwf
Gvortjuarog. dJla xal ti rig ereQog rl nav vri
ixeivov j&aaqitjtuag xal xaxooo$a>? xara nav uova-
X(av, uaXXov di rtjg ixxXqaiag avryg Xahfttvnav tj
cvyyQaqivrcw (faveitj naUv Twr uovajcav xarqyo-
qwv tj ol(ag rovnav iv roig rounrrotg xaftanrofievog,
ry avry xaradtxy noQa ryg quoHv uerQwrr^rog xa&-
vnopaXijbuevog , anoxtjQVxrog tar at xal t avrbg xal
dnorerurjuivog rr^g ayiag rov Xqustov xa&oXtxijg
xal anooroXixfjg ixxbjoiag xal rov oq&ov nav
XQianatcov ovarrjuarog. utr iufyi&eiag uevroi
xal TTvevuartxijg avGryQiag xal imtiuijaetag Xeyo-
uev mxiri anb rov vvv doyuari£etv oXcag nvd nav
anarnavy xivovvra neol rovnav re xal aXXtav 8oy-
uuruuav Xoyuv, ovre iyyQaqptag dtjXadr] ovre ayQa-
qxag, tag ov u4XQ<av ivrev&ev tig rip ixxXqalav rov
fttov dvaxvnr6vr<av oxavddXow xal avyxwyeag xal
raQaxfjg xal aaXov xal rQixvuiag imyevopivtjg ratg
xpvftug nav axovovr€av 9 xal r<av axtQawitQtav
uiiXurra' 6V a di] navnag xal oi arcortQco ixTe&u-
uipw ftttot xuvbveg rolg &toyoQOtg narQooiv i£ere-
(tiiGuv. %oqiv yaQ rov uyxeri urfiiva rolg buotaig
nXdvaig neotntatlv noiovutvoi nobvoiav, xal rb
naobv tig aatfdXtutv ix&iuevot yQauua f rolg oixeiatg
vnoyQuyalg vntat^rdfied^Oy xara ul;ra Avyovarov
rl;g ivari t g ivdtxruavog.
Elyt xal vnoytyQaufiivov did rijg naroutQZtxijg
XttQog rb 'Itadwtjg iXirp &tov dQ%ieniGxonog Koov-
aravrtvovnoXtiag viug 'PcLuijg xal oixovuevtxbg na-
roidQW.
Digitized by
Google
54
El%£ xal iregag vnoygacpdg ravrag' 6 raneivbg dgxiege'ow negl rov awodwov rovrov rouov Xiyov
utjrgonoXirqg 2dgdeow, e^agxog ndatjg Avdiag xal ovrmg' Urtgyouev xal dnodexofAe&a ri\v negl rijg
vnegruiog rg^ybgwg' o dvggaxiov raneivbg rgt^ evoe(kiag xgiaiv xcu diayvoamv xcu dnocpaaiv rijg
yogutg' o raneivbg fitjrgonoXirfjg Aaxedaumviag xcu ueydXajg ixeivrjg ovvbdov, xa& tjv ngoexd&tjro xcu
vmgriuog NetXog' b fiqrgonoXirtjg Madvriav ranei- b rgusuaxdgiorog xcu dyiog tjfjuop av&errtjg xcu
vbg'Iaadx' b raneivbg utjrgonoXir?jg M^dvuvtjg xcu flaaiXevg' xcu rbv inl ravrq yeyovora rouov <bg
vnegrtuog MaXaxiag' b raneivbg utjrgonoXirtig xara ndvra awijyogov rtjg evGefieiag xcu rag iv
Bir£ivt;g xa * vntgruwg Maxdgiog. aire} duxyvoiaeig xal dnoapdaEig aregyouev iv noun
£fye xal onuj&ev rb 'Edofhj xara uijvaAvyov- xal dnodexbuefta' rbv de ripixavra xaradtxa-
crov rijg evdrr^g ivdixruovog rev ,g<ou&' erovg *). a&ivra BagXaoui xal rovg xgiaei otXrftwii xal ode-
tflta elxe xal vnoygaqpjv rov Kv'QUov, ngoye- xaarcp iXeyx&yaouevovg awodtxcZg ra ixeivov <pgo*
ygacporog xal ravra. Oh awexXtj&tjv rijv dgxtp vovvrag xal dueravorjriog e\ovrag ix ipvxijg dno-
eig rb dxovaai rr\v vno&emv ngb rijg owodov' dXXd fiaXXoue&a xal dnoxtjgvrrouev.
xal iv rjj cwodoo xkrftevrog uov xal ngoeveyxbvrog Efys rovro rb ygduua xal vnoygacpdg ravrag'
riva ygduuara eig rb dvayvoMrftijvai, ovx dve- b raneivbg [UjrgonoXirtjg fttXadeXxpeiag Maxdgiog'
yvebady. uera di rijv xgiatv ndXtv ovx ixXq&qv eig b raneivbg uyrgonoXirqg TlaXamv IldrgoDv xal
rip Gwduxaxexpiv rov ygoupevrog rbfiov' dux rovro vnegriuog Mtjrgoydvrjg' b raneivbg uyrgonoXirijg
ovx ij&efojaa vnoygdtitai eig rbv rouov iv rq> ronop Mtj&vuvtjg xal vnegriuog MaXaxiag* b raneivbg
uov. inei di xal owe fa iveyxetv uoi rivdg u*qtj rivd uyrgonoXirqg 'Poaaiov xal vnegriuog QebdovXog' b
dnb rwv ovyygauuurow rov ruwxnarov leoouo- raneivbg lAqroonoXirtjg BdQrrjg xal vmQtiuog Me-
vaxov xvqiov r(njyooiov rov TlaXaua, i/aav $8 na- ftofaog* b ranuvhg ur^rgondkirrig xal vneoruMog
Qaxexaoayuevay (bg wsreoov tbwv xal avayvovg ra ^tjlvfioiag 'Haatag' b raneivbg u^roonokirrjg JUkr
ixeivov Gvyyoauuara eua&ov rrp akfoeiav, xal uorelow xal vntorifwg Oeobjnrog.
eua&ov ori iv nam avpqxovd eiai rolg dyioig oxqi- I$xe xal bnuj&ev rb rowvrov yoouuia rag vno-
(kog xara ndvra' dXXa xal rovg Xoyovg airoav yoaqpdg ravrag' b raneivbg urjrQonoXirtjg Kvtfxov
dxovaag, xal avrovg av^epcovovg evQOv roig dyioig 'A&avdaiog* b urjrQOTtoXir^g Madvratv raneivbg
xara ndvra. did rovro idia eig [iaorvoiav xal da- 'Iaadx* b raneivbg fA/jroonoXirr^g 'AXaviag xal 2to-
(fdhiav rijg dXq&eiag rov Xeyouevow xal yeyoai*- rtjoiovnoXemg xal vnifnuiog Aavqtvriog.
uevatv vno re rov riuuordrov teQouovdxov xvgiov Elxe rb laov ovtcog To nagbv "gov dvriphftev
rpriyoQiov rov TlaXaua xal row Xoincw uovaxolv xal xara ndvra e^usaCov rep n(mrorvnq> evge&ev
vntygafya. did di rijg avrov x^Qo^ *b b raneivbg vneygaqtrj xal nag 9 ifwv di da(pdleiav> b raneir
utjrgonoXirqg Kv^ixov vnegriuog xal Qagxog ndatjg vbg u^rgonoXirtjg ^fwgvrjg xal vnegruwg Maxdgtog.
'EXXtjanovrov A&avdaiog. Sequitur manu posteriori subscriptum:
Elxe xal xdrw&ev ngovrjgrtjuevov rb uerd nvag b raneivbg utjrgonoXirr^g 'Ekpfoov Mdgxog' Md^i-
XQovovg yevbuevov ygouum naga rmv iegoytdroav uog dcogo&eog 'ladxiog JaXuarow *).
l ) Id est anno mundi 6849, sive Christi 1341.
*) Recentior subscriptio testatur hoc codicis fragmentum olim ex libris monasterii Sinaitici
Digitized by
Google
55
B: folia 110 (numerantur 108, sed quattuor ab initio addenda sunt, duo vero 9 et
10. desunt) in 4°, recenti memoria et ut videtur in monte Sinaitico scripts. Pagg. la — 4*.
1 — 8. Sunt formulae ad usus liturgicos vel similes compositae, ut Elg nQeaptUtr, xal <pi(Ujr*
ml tQcurt&ie* *& *b* oixovttevtxbv narQui^xtjv. Merd ri/v yypqv rov aQXtenurxonov JZtvaiov bgovg.
Merit rip (pfjfup rov prjTQonoXirov KQtjrqg. Pag. 11 sqq. Oi anb Xgusrov natguxQxfyjuvteg iv*Ah£a&-
tytia. Initium fit a Marco evangelista. Post xoaudg 6 xal XQtifMjiaas nQottQov xmGravnvov-
nctemg posteriori manu addita sunt nomina haec: xoauag vtsqoq b dnb niaaidlag' fMr&aiog b
perarefalg dnb rfjg ufjrQonoXsoig hpvrfi* xvnQuxvog' b viv yegdaiuog b (nerare&ug dnb rijg iniaxonijg
(tetQair. Rursus recentiori manu additum est naQ&tvwg. Pag. 15 — 17. legitur xardXoyog rwv
xara xcuQOvg narQutQX&v artwgtiag. Primus est: 'O ayiog ntrgog dnoaroXog 9 anb xqwzov X&.
Ultima nomina sunt: dX^arqog (cui adscribitur annus ayxV i. e. 1824). ydJiuav' davu)\' av&i-
fwg (haec tria addita sunt alia manu). Pag. 27 sqq. al rt» nargtaQX^V &Qov(p dXe^avoQeiag
vnoxeipevai ptjrQonolug xcu imaxonui, atriveg dt£a<£±ovro pt'xQt rtjg dXwjeoog aiyvnrov vnb row b&wua-
vwt. Pag. 30. iftiaroXfj a? adftarQOv narQtdgxov dvrtoxelag ngbg rbv urjroonoXirrjv xmW xvq diovv-
ctov. Eiusdem Silvestri sequuntur epp. aliae tres cum aliorum nonnullis. Pag. 43 sqq.
T&v &t£Vfia<7wv xcu &euor dvtymv ra bvofmra xcu ra err]. Ab Adamo initium fit; ultimo loco
de Constantinopoli per Turcas (oi dyoQivoi) capta refertur. Pag. 51 et seqq. ra inra fxva-
ttjqux rtjg ixxhfGutg. al eWa vnoax^ttg ryg niarttog. ra inra &avcuju*a dpaQTtjfiara , et similia.
Pag. 57 sqq. dvaxeqiaXauoctg r<o* dyuordrow narQiaQX&v, raw OQO&eauor, xal awaQi&fitjatg row dnoo-
rohxwv ftgovcof. Sequuntur similia. Pag. 71 — 73. legitur xQwbpovlov tov dotdlfwv ^aaiXttag
'lowmvutvov, o HkoQtjaato tig rbv rov awa oQovg yyoifisvov. Vide infra. Pag. 75 sqq. rb xa&ijxov
xal oQog rov paatk'ayg. anb rov vofiifiov (hfikiov, PaaiXeiov, xwvaravrivov xal Xeovrog, anb rov of rirXov
jcajp. #*, et similia. Pag. 87 sqq. recensentur ra bylxux rov nahtriov; item pag. 92 sqq. oaot
ineaxbntvaav & (fofrvritp. Horum primus est Andreas apostolus; extremo loco haec legun-
tur: xal ytyovev b a&QUtvovnotexng yiQpavog' avrov de ixj&q&tvrog dvt^ev elg rbv &qovov uoarfl b rov
yuhjciov irfovpevog, avtjg &avuaarbg rbv ftiov xal buoXoyiag aretpdrfp xexo6(irjp*vog.
C: folia 6 in 4° ante aliquot saecula manu Graeca scripta. Fol. 3. incipiunt rov
ayiov xal oGiwtarov nargbg tjuoHv iaaax rov avaxo^Q^rov' b ngbg rb rekog rijg fit'plov avrov Xoyog xrf'
ijyow oi ftQtjvoi avrov oi ralavi£ovrtg rovg ardxrovg povaxovg* Supersunt &oijvoi a' usque i^ et x£
usque u&.
D: folia 48 in 4° saeculi fere sexti decimi. Sunt varia liturgica quae plerumque in-
terpretationem Arabicam in margine adscriptam habent. Litterarum initialium rubro
scriptarum magna pars cum arte facta est
fnisse: to boqop ptfltow fori* rot? d/tov *cd &topaMmov ooovc 2tva, xcu ootk vottiflGt* otto xrjp ay lav fionp*
va fyti ra$ d^as tSh ayftt* narlqmp ncd trjq dxatwf>lixtov flaxov. Cuiusmodi obtestationes in codicibus an-
tiqais saepisaime inveniuntur; cf. exempli caussa subscriptiones codd. Imp. Par. 52 et 376. a Scholzio
ex8cripta8 in Biblisch-kritische Reise p. 4 et 8.
Digitized by
Google
56
E: folia 8 in 4° saeculi fere 17. Inest xav<bp rgiadtxog. nofyfia f*tjrgo<pdpovg' Miav oe
ptkzo) ftp rgtaijhop yvaiv. In fine deest.
Hoc loco apponere placet decretum illud, quod Iustiniani imperatoris esse dicitur,
de coenobio montis Sinaitici supra a nobis ex cod. IX. B. pag. 71 sqq. enotatum. Faciemus
id vero ita, ut cum codice nostro conferamus textum quem nuper in Dresd. codice A 187.
pag. 76 sq. invenimus.
XPTZOBOTAON TOT AOIAIMOT BASIAEQS IOTSTLNIANOT, EAQPHSATO
EIS TON TOT SIN A OPOTS HTOTMENON *)
Ei di xal dvdgdoi rolg 7tegtdtl;iotg eig imr^geaiap t<5p jfoffi&W 2 ) dgjpproiP xataarga-
rrjyijaai*) r t nohcov dioixrjaeig iyxeigtG&rjpai ij Xaovg odqyijaai jj xal SAX art a rowtvra*) ngdr-
reip dsdofitvoig rqp xgdru trig rolp 'Ptofiatav ag^g (pairoftsva xgtjGtfia rtj/ift mtfitrgel rift ngoa-
r\xov<sap row wnptww 6 ) oooi evypc&popeg, eiatjyoifjiepoi dtxam dp tlev ra rijg vno&tjxrjg rovnop
fiXweiv ro mgag im&vjupima dpdgdai aeftpolg xal /Mp xal rgoTKp xal &tqj TrAjymafowxw' 6 ),
ov% oa a t( *> v xard ra exrbg avrreivoprcw alia xgeirrm xal eig xpv%qp airlift nagam'tmorta
rrjp wpeletap, (mHlop di xal rovro xdxelpo negtaowvfuva rovrotg ex rijg aw&ev deling ngo-
faXkopmjg rolg avroxgdrogm. trcig owe dp e"tj roip xadr^xoproyp imxhvig ohriov ftgafleveip xal
eig r&og ayeip aneg airqoaipro. ei de xal aXhag rq deipei rtparai ro evXoyop, ov% wuog did.
rift rovrwp 7 ) nagdxfajtof, a)X tjdtj xal xa& avrb ro ngaypa d£iwg fyei*) ytvtG&ai, rtfttxavra
xal pallor xaXg aitfoem rovroyp inaivereop rovg avaxrag xal nagexrtop 9 ) aneg i&eleiep, V
elev ov (aopop avrolg cttla xal ro) dtxaicp xard ro eixbg xagi&fievoi. 10 ) tovro xal dgtk rjj fiaoir
tela (wv ndgearip tdeXp exreXovperop, dcogovpepy rolg iv rq> ogei Ziva rtpift rip vm'gryiop'
rovro pep di Ixeciap tft enowparo rrgbg ipe u ) 6 JJroXepatdog p);jgo7Tohrr t g 6 iegoirarog xal
vmgrtpog' ov yog exgiva ohog a£wp jm*} nu&rpfovg rovrcp bovvai rag dxoag evXoya airovpmp
xal a py rereleGfieya rq> dtxa&p nva t^ydav av 1 *) Ttgoe&yrjaav' rovro de xal diu ro aXhag
tjyefo&ai ro rouwrov ogog aidtatfiov xal tifiijg andoyg inanohtieiv dixawp oV 13 ), xal vofu&p
[aoMjov rifMta&ai rift fiaaiXeiap pov ix rijg rrgog rovro rti*t}g 9 iml xal do%a£ew oJde &eog rolg
rovrop do^atowHP. ogog yog rovro vnegqgpepop row xa& ijpag, ogog &elop xal appaxovf* 1 *)
daav xal xardaxwp rolg rwv dyt4x>p lb ) igyaaiaig xal dgeralg nuvroiaig xaraxo/wp. ei de xal
*) Cod. Dresd. 'OQurpos rov paadlux; 'Iovoxivm- 9 ) Ita Lips, tabet; Drfesd. na^rjriov.
vov, ov ino(r\<stv 6i* to &to(*a$urzov ctyo? to Shnuov. ia ) Uterque codex zaQt£o(ttPO*.
•) Ita cod. Dresd. a prima manu; cod. Lips, et n ) Cod. Dresd. ;roo« /*€.
corrector codicis Dresd. ilq vTtfjQftdv fiaadivr. ,2 ) rwd fri/iin* av. ita emendanda videbatur
•) Cod. Dresd. xaraatQaxrjaou. scriptura codicum. Lips. t?)p typCcM? ^V, item Dresd.
4 ) Cod. Dresd. ilj alia td totavta; postea idem omisso rr. Post in Dresd. est ngotHvriGtv.
dtofiivoiq pro 6t6ofihotq. 13 ) or ex cod. Dresd. est; in Lips, deest.
8 ) Cod. Dresd. om. t«v wnjxoojv. u ) Haec vox derivanda videtur ab a» {dfifiov;)
6 ) Cod. Lips. nlti^o%ova^ et a^pb (locus) sive ab huius radice B*p.
^ xovtw ex cod. Dresd. est; Lips, omittit 15 ) dytw reposuimus pro eeo«Twr, quod in utro-
") f/«: ita Dresd., non habet Lips. que codice scriptum est.
Digitized by
Google
57
dyidaparog rbnov xafaaai rig fiovkerai xai otxov rov &eov '/axa>{?, TtQOOtpveg pw rb nQayyux.
xai rijg dfaj&ei'ag axQfog ixbpevov *<* v W fc<t>QOiq rQavcbreoov, nXr^yg b &eiog ovrog ohog
fio£t]Q noMSjg, nXip iatcu xdv rotg iaxdroig rovtovg xatgolg ptQog n tiofyg 1 ) <movevei#]fitPov
rovro noLQa rijg (taaiXeiag [wv. ovrta xai yv fye notion, tdot rtg av im rb (asi£ov xara rov tzqo-
qrijrrjv nQOxonrovoav.
Tavra yovv rb nagbv rijg (iaoiAttag pov nooGray\ut povlerai. rtpa ydg y paodeia fwv
rov xara xatQOvg iv r<p 2kva. 7iQWjrr;a6[tEPOv rcop vneQrifitov rq> d£u6(*an, xai dwoiCerai awa-
Qi&imoftui tqitop*) rotg ovrco rerifAtjfiipotg iv anaai xai awrifiaa^at iv talg nooodoig, xa&t-
tigatg, ardaeai re xai aweXevaeaC dfiqHtwvo&ai di xai afxpta bnola xai r<av oqx&QMW* bnbaot
rip rowinrjy rqujv ix nav ixaOtv XQovfav xai vvv dnikafiov, redid rs ndvra oca rovrotg, xai
rovrcp TtQOGearai, xara prfihv ikarroifjieva. im rovrcp yao iytybpu xai 6 na(mv*) OQiaftbg rijg
paGtleiag pov. xara pijva Fldvepov iMjyvtarl yyow 'Iovhov*) Ivdtxruovog to". 5 )
Cod. Tisch. X. membranaceu8 foliorum 41 form, maximae, saeculi duodebimi, qua-
vis pagina binis columnis scriptus. Sunt tres homiliae Gregorii Nazianzeni integrae cum
initio quartae. Prima est fol. 1 : tig ygyyoQiop rbv adehpbv fiaailtiov. Secunda fol. 5 : imrcupiog
tig rov fityav a&avdatov. Tertia fol. 24: nig rijp rco* ixarbv nevryxovra invaxoncav mxQOvaiav. Quarta,
cuius una pagina cum dimidia superest, inscribitur: negl ytkmrwxfa *&l negl ydjonr&xorooyiag.
Codex est bene et accurate scriptus, passim etiam idoneus ad emendandum textum
editum; sed nulla harum homiliarum magna difficultate critica laborat.
Cod. Tisch. XI. membranaceus foliorum decern form, maximae, saeculi fere unde-
cimi. Quaevis pagina versus 37 continuos habet. Est fragmentum menologii. Singulae
quae supersunt vitae magnam similitudinem earum habent quae editae sunt in Menologio
Graecorum etc. Urbini 1727. Folio 1. versu sexto legitur: rij avrij yptQa' d&fojaig rov dyiov
(juxQWQog BQOxomov rov ix nalausriv^g etc. Ibidem wl rm airrtai xy. f»?/f<?/ rov baiov nargbg ijfttop
dfuptloxiov inusximov ixoviov. Sequitur ibidem rtji avriji*) ijfUQa' pvijitq rov baiov narobg i/fjuav
ieQOfidQTVQog amvviov' invsxbnov xvCixov. Textus plerumque cum editis convenit, non tamen
ubique. Ita fol. 1. verso, ubi est rij avrij ijfiina' d&hjoig rdv dyiwv imqtvqwv OQxinnov (ta&rjrov
Tiavlov rov anoct. xai yih'jfwvog rov aroaruorov xai dfxpi'a, statim ab initio in hoc codice legitur
ffAOQTvmjaap iv xoloaalg (primum scriptum erat xoloaaaig) ijroi ip x^^i nilku ryg yovyiag, in edi-
tione vero quam diximus Urbinate I. p. 206. desunt verba iv xoL yrou Item editio desinit
verbo reteiovroh codex vero additum habet: ofwicog xai #} dyia dfupia. Fol. 2. legitur /m/pv
J ) Tt dofyq: ita scripsimus pro ij J6f/;?, quod in xai arjftnor (ita videtur compendium quod adest
codicibus nostris est. legendum esse) dtd Iqv&qtav yQappdttar t^,; &t(a<;
2 ) Cod. Dresd. xq(to<;. xai fiaatXixtj; /HQoq.
3 ) Cod. Dresd. to na\*nv t ooMT/io,-. ft ) Sic h. 1. iota adscripto, quod autea in xt\ ainJ\
4 ) lldvtfto* UL tjyoi>v: haec e Dresd. sumpsimus, uec adscriptum nee magis subs crip turn erat Pari-
Lips. non habet. Dresd. antea xard fiijrav. ter scriptura in iis quae sequuntur fluctuat.
6 ) In fine cod. Dresd. additum habet: ttxt dk
Digitized by
Google
58
rev batov tttodovXov, cf. Menolog. Urb. II. p. 9. Huius memoriae in editis finis est: xcu roity
to Xelxpavov avtov iv trj xvagcp jfcvop icutdtoav; codex vero pro (Iq. lap. habet: noXXdg idaetg
naQt'xor totg rnatoig. Fol. 10. habentur: d&Xqaig «3* dyiow tQuOv noridw dvavia' u^aQia' xal
fwscu^X: porro d&Xqatg tov nQoyfaov davu/X: denique a&Xqatg tov ayiov fAagtVQog $ax%ov tov wot/.
Cod. Tisch. XII. Constat foliis 17 membranaceis, quattuor codicum reliquiis.
A: folia septem in 4°, saeculi decimi. Insuntexcerpta varia, quae ad JohannemLydum
sexti saeculi scriptorem referenda esse videntur. Insignia potissimum eo sunt quod eadem
fere omnia etiara apud Suidam et Codinum de antiquitatibus Constantinopolitanis expo-
nentem leguntur, itemque minori ex parte in editione fragmentorum Johannis Lydi. Duum-
viri enim illi unde sua hauserint non satis constat, tamen dudum ex eodem fonte hausisse
visi sunt. Cf. Ktisteri notas ad Suidam sub Adutf}qvt], sub 'Iowmvtarog, sub Zevg et aliis.
lam vero nil veri est similius quam utrumque ista omnia ex Johanne Lydo depromsisse,
quamquam libri eius quo usi sunt non supersunt nisi excerpta, ita ut ex nostro codice
supplemonta editorum petenda sint Qua de re alii iique intelligentiores viderint; nobis
satis erit ipsum textum edere, unaquc accurate indicare quae ratio sit inter Suidae ct Codini
excerpta et textum codicis nostri, qui quidem ipsa aetate ilium utrumque antecedit.
Primo loco legitur: mgl ddia^ytjg. Eadem apud Suidam sub Adia^vt} et apud Codi-
num De origg. Const, ed. Lambec. p. 13. Noster textus sic habet: Avtri *} x^Q a xtltai n^b
tijg peaonotafiiag ag im dvatoXlp, nigav tov tlyQidog 1 ). iv avttj di ictiv xal*) daqaXtog ij Xeyofju'vi]
vdcp&a. Xiyetai di adiaflijvtj did to ehcu nXeiovag (Suid. nXmiovg) notapovg iv avtij xal dvcx^Qeatigav
7ioa.iv tip duitfcHHv. ixti 3 ) tonv xcu ij vtvevrj (Suid. et Cod. nnvt, cod. Suidae A -*y). tooavrqv di
dacpdXetav noiil toig xtta/waiv ij aayultog, Sate rcug bntaig nXiv&otg xal toig Xtntolg Xi&oig avfifuytlaa
iaxvQOtkQa yivexai navtbg oidtjQOv. ixefae di ian xcu to aooov*) aibfuov (Codin. gjojau), *3- ov deubv
7ivkvfut avadidotcu, ware nav piv iniyeuov %aov nav di ntr t tbv b ) dnotyfteigeiv' xcu ei ngbg to tv%bv
oKpQi'iGono (Suid. — acato) xcu ei iaxeddvwto 9 ovx dv dxiG&q 6 x^O ? u&k *<** ev&ttu* dvemv, xcu
bliyov dvegxouevov nd)uv dvtavaxXdtcu*), xal ix tovtov td te (Cod. om.) iv v^/jXotiga) netbfitru
ad^etai xal td nt'gt£ vefuifieva 7 ). Xt'yei di b dicov tovovtov ti (Codin. te) iogaxivcu (Codin. ecogax.) iv
hganbXei tt;g doiag, bneo ndvta td 6aq}gaiv6[ieva (pfreigei nXi t v tcoy aVotJ/w*>. eanv di iv tij ddiafavij
xal ?/ xttjaupdv.
Secundo loco legitur: niOev Xkyexai avyovatelov. Cf. Suid. sub Avyovatog; item Codin.
De origg. Constant, (ed. Lambec. Paris. 1055.) pag. 16. nr. 32; item Joh. Lyd. de men-
x ) Said. (ed. Gaisf.) TtyQTjroi, cod. BE Tfy {tido$. °) Codin. 0/107 &(i\>nr, il'nfQ ti'^ot ooyqay&ijrat'
*) Codin. 1} abque xa/, item codd. Suidae ABE. xal ov xar tvfafar £$itjztrat m 6)Jyov <)* difoxoitiror
3 ) Suid. et Codin. addunt nov, sed om. codd. avuat. xal ndliv anaraxXdrat.
Suidae ABE. 7 ) Hac voce finitur Suidae nota. Codinus in
4 ) Ita codex, sed e Suida et Codino corrigen- ed. Lamb, sic: xal xd 7t*\n£ 'Aafan wonty nana o<r-
dum videtur "Aoqvov, <poair6(ttra qiO-tfyn nX^ toir tvvov/tav, sed codex
*) Codin. wax intyiiov Jwnr d'nav xa\ mtiiror. Codini Vaticauus pergit Uyn usque *iVoi'»/wr.
Digitized by
Google
59
sibus (ed. Bekker Bonn. 1837.) pag. 107. nr. 86. Codex noster sic: Tij mpntr\ tov oxrcofctov
fujvbg oi Qey*to*oQXcu (codex ubique q, non q) xal oe^actocpoooi *) ixogevor iv rw avyovatwa *)>
olov iv rd> otftonaXeim (codex -noXeiooi) 3 ) eig tuta\v ttjkQiov *). tov di touwtov tbnov vvv oi iduotai
avyovattlov xalovaiv 8 ). Cum his coniungenda sunt quae tertio loco leguntur cumtitulo:
negi avyovateiov' x«jp. p: Eig ib aaxmov tt;g dcupvr^g eig tyr (uxoav avtyv xoyvatavtlvog 6 ptyag
t<mj<fey OTt'jbp trig iavtov pryroog, *£ tjg dvopaoev tov tbnov avyovatuov. Ad haec proxime acce-
dunt quae Suidas 6 ) habet; paullo liberius textum suumCodinus conformavit; in Joh. vero
Lydo post xalovaiv nil amplius editum est.
Quarto loco est: nq>l atQajSatw&v xxp. f. Haec in Johanne Lydo non servata 7 ) et
Suidas et Codinus accurate repetierunt. Textus sic habet: 'Er tcug ioQtoug xal (Suid. et
Co din. addunt totg) imvmoig xcu nao&vwv nQta^&op hedvovto (Suid. addit xtrowag xcu) xXap&dag
nomkag uno xqvgov xcu Tioaqvoag tj (ita etiam Codinus; Suid. xcu) eVilng ntog (sic) nolvteXelg' iv
di talg xotvatg cwbdoig fyjocuvreXipag to xpwpa (Codin. tq> g^copcert), ag ixdXow atgapattxag, tj
(apud Suid. et Codin. tj deest) anb tov jr^coparo?' *b yao uelav atoov xahnxsw' tj on ueta tag
tQOpaiag (Suid. tag omittit; Cod. pzta toafiim) tavtaig eun&saav (Codin. et Suid. Eicb&a<7i y sed
codd. Suidae AVC -fccav) XQip&ai' toajkua (corrige -(tatai, ut est apud Suidam; Codin.
toaptai) di Xtyovtat ai nohrttXtig \yla]fiideg.
Quintum locum occupat titlog neol ayalpatw iavovaowv. Eadem apud Suidam et
Codinum leguntur, sed ita ut Codinus, non item Suidas, priora prorsus fere cum nostro
codice exhibeat, reliquis multo accuratius a Suida quam a Codino repetitis. Apud
Joh. vero Lyd. De mensib. IV, 1. p. 51. ipsa potius res quam singula quaeque verba
habentur. Textus sic habet: To ayaXpa tov iavovaoiov iatogovai tetndpoixpov dm tag tiaaaQag
tQoncig 9 ), aXXoi (Codin. aXL oV, Suid. oi de) nXdttovciv ainbv iv tij de^id x&Qi (Codin. om.) xleida
xatijpvta (Codin. xatixm) ojg OQxh v t0 * XQOvov xal avoi£iv tov ivutvtov xal Qvoaiov (Codin. dvoebv,
item Joh. Lyd.)' tnQOi di tij dt^ut touxxoaiag, tij di OQiattQa |fi' xatejovta wamQ tor ivuwtov' o&bv
xal b htyyivog (Joh. Lyd. tacito nomine aXkog dt) auorodowv avtbv 8Q[Atp>ev<jcu pta^erai axtam
aiwvog natiQa 9 ).
Sexto loco legitur: m(>l (lyalpatog (codex ayaXfidtcov) xQatovvtog dbov. Idem capitis
! ) Apud Joh. Lyd. oi ff^iourrag*. absque (tty*, Kotrax. tiq x6 daxtnn; (sed codd. AB aoxtnov) x.
apud Codin. of (>tytorao/cu (sic) absque atp. t apud Jdq>r, (rtqXr t v etc. Codinus pergit: h y xcu arijXou
Suidam vero utrumque legitur. faxnaav rov /**y. Kwvat* xat t^s* avxov ^ifroo?, dm xai
*) Ita etiam in Suida editum est; apud Joh. Inwvofiao* etc.
Lyd. et Codin. iv rw /oixrofa. 7 ) Apud hunc conferri potest De magistr. 1,17.
3 ) Ubique 6yonin).(oj editum est. p. 134.
■*) Ita etiam Joh. Lyd. et Suidas; Codinus vero fi ) Ita ad verbum Codinus, nisi quod 'Idvov pro
tis rtftrfv xov fiaadtvorroq xatd rov xcuqov. *Jarovao(ov habet. Apud Suidam praeposito titulo
6 ) lisdem prorsus verbis haec apud Joh, Lyd. 7aroi»oio*o<; legitur: "stya).fia xttoaft. dtd ra? xiaa. x\t.
leguntur excepta voce rvr. Codinus yivyovfmwra °) Haec breviora apud Codinum in hunc mo-
habet. Suidas: xov dl to*, xon. oito>? ixdh iav dnb dum leguntur: ?xfoo* di xjj dt£. %t igi xgaxriv yiftpbtp
xov Aiyovaxov, (V"/7 v ° , ' ? e tiam Joh. Lyd. adponit) xomxoata, xtj tit
6 ) Pergit post Aiyovaxov. tax not di xai 6 fify. «»W»''/#w l$r>x. nivTt, otaani naxlqa xov /oorof.
8 #
Digitized by
Google
60
titulus apud Codinuin est; apud Suidam est: A&tpag dyalpa dogv xgaref, et statim pergitur
dtu rb ara&egbv etc. Textus noster paucissimis ab utroque difFert: Tijg de ddipag ayaXfux
dogv xgani nagd (Suid. et Cod. dux) rb ara&egbv xal dvdgeiov m buouog xcu cumida nagd (uterque
rursus dtd) rb nuaav imfioviijv did tijg aoqsiag dnayd-eia^ui 9 r\ avry ydg icri rc3 rco. xal negixeapakaiav
didoaaiv avrij dux rb efocu rijg coy lag rb dxgbrarov a&t'urov, xal tkaiav tag xa&agcndrrig ovalag ovatjg'
qxorbg ydg vhj /} ifaxia' xcu yogyovu (sic; Cod. editus yogyova 9 Suid. yogy6vr t v) didoaffw inl rov
arfj&wg avrij did rb rayy rov vov.
Septimum caput inscribitur: negl dydkparog xgarovvrog xi&dgav. Idem titulus et caput
apud Codinum habetur; Suidas sic: 'AnbXkxovog ayaXfux xi&dgav inl yugwv i%ov (cod. A om.)
nkdtrovau rov dno&covog dyaAfxa olovtl etc. Textus noster ita habet: Ki&dgav ini x^umv nXdr-
rovai rov dnolXcwog olovtl rbv tjhov ri;v (Codin. om.) rov navrbg dgfwviav' xtgvcipevog (Codin. xgi-
vdfievog) ydg roig Xomolg aargaai, xcu rixret (Suid. x?«£fet) xcu tywyovtl 1 ).
Octavum est: negl dydtyuxrog rov iv too avyovoreuo iqx'nnov xgarovvrog aravgbv xcu ayutgav.
Haec, quae apud Joh. Lyd. ut editus est non inveniuntur, pari fide apud Suidam et Codi-
num repetuntur. Scriptum est sic: Kriaag b fjuxxdgiog (Codin. om.) *Iovarivuxvbg*) rtjv dyiav
aocpiav ixd&yge (Codin. ixa&dguje) rrp avtip xcu ifjuxgfidgcDaev avryv rb nglv (Codin. rb ngoregov)
ovaav yovareiov (ita etiam Codinus; Suid. AvyowsreXov) , o tQurpeverax (pro his Codin. tjyow)
oxponodetov (Suid. et Codin. -ncihov), xcu (Codin. too) eart^aev rijv eavrov eixova (Codin. anjhp!)
inl xlovog ikptnnov* xcu rij uev dgiaregd %tigl yt'get atpaigav, ifvrtnqyotog (Suid. add. rov sed id om.
codd. AV) aravgov iv avrij xcu vnoatjfjmrovrog (Codin. om. x. wr.) oog dux rijg sig rbv aravgbv
nurreoog rijg yijg (Codin. add. ndcr t g) iyxgaryg yeyovev (Codin. yeyovcig). ayaiga (codex -gov) (i*v
yog (Suid. et Codin. om.) ij yij did rb ayaigoeideg rov uvrijg GXi]fuxrog % niaretog (Suid. et Cod.
niortg) de b aravgbg dux rbv iv avrm aagxl ngoGr t ko&ivta (Cod. ng. a.) &tov. rip de (Cod. om.) de£uxv
%elga dvarerafuvrp fyei (Suid. fjow) xard dvaroXdg ardatv rav negadv Grjpaivow, xai ui/ perapaiveip
inl rijg gafuxodjg yijg dux rijg avarcujewg xcu dnoiaeag rijg x*H>bg (Suid. rolv japco?) ^oclv' ar/jre Tlt'g-
aai xcu fit/ ngbaw %ageire> ov yag awoujei vulv*
Sequitur nono loco: mgl ayaXfuxrog fyovrog xpaXida xaXxijv (codex -xtp, item infra). Haec
ex Joh. Lydo nondum edita sunt; iisdem fere verbis redduntur a Codino, paullo liberius
a Suida. Tqv ijgav Xeyovaiv elrcu rbv atga' xcu inel 3 ) 6 di/g xa&cuget-, nowvot rijg ^gag (Codin.
addit to) ayalpa paardZov 4 ) xpaXida \paXxijv, anb [ierayogdg xbah'dog rijg dnoxetgovorjg (Codin. rijg
avca xetggovarjg) rag rgtyag 5 ) xcu xa&agbv dnodemwovatjg rb atSfia.
Decimo loco legitur: negl dydXparog ^aard^ovrog nvgyovg. Exscripsit ista Suidas
prioribu8 tantummodo mutatis; item accurate Codinus omissis paucis. Johannis Lydi
nuper fragmentum editum est, ortum ex nostris ut videtur in brevius contractis. T#}r
*) Apud Joh. Lyd. cf. p. 73. De mensib. IV, 8 ) Suidas: *Iov<nmav6q. Otto* xti^c*? etc.
38. Ki&dqwva wvoftcurav o&tv 'MQfJtfjq xi&d(>av 3 ) Suidas : "HQa, c O aitf. xai inti etc.
AtdwG* p\*&ixw% iw 'AnaXXwri, olov 6 Aoynq tw i\X(m rt)r 4) Suid. xafrafy., to iXdotXop aitfjsdmfiaGtdltitft.x*
tov narrow aoftorfar. *) Suid. euro jura?, rijs xtwovatjq yaX. tdq tq.
Digitized by
Google
61
dtjiajtQU (correctum est -tocw) oi nakuioi tip yijp hfyovoiv oiovei pjur^Qa (Codin. xaXovai omissis
o*. yi]u?) ' xcu tnu *) tdga ndaijg noXeoag t/ yij ianv (sic) <bg ^wsraQowsa rag noX&g, trXdrrerai TtvQyo-
qoQog 2 ).
Undecimo loco legitur: mgl dydluarog xriva qptgorrog, noilaxig di xal yivti exovrog*).
Haec satis accurate et Suidas et Codinus habent; editio Johannis Lydi non habet. Ttjg
uq^odir^g rb 4 ) ayaXua nXdrrovai xriva qtigop 6 ), imidtj awtfirj nori raig reap qcjuoucop ywculfip xrtjqptjv
kotucidrj (in codice dq omissum) yevta&cu, xal ^vgovutpcw fiaoow ytyopaaip avrcug oi xrt'veg dxQdoi *
tv^auipag di rij dcpQodinj arar^w^b/ya/, rutijaai re avrtjp dydXfmn xriva opigovaav 6 ). nXarrovat, di
avrqv 7 ) xcu yevetov exovaa* (Codin. exeir), on (Suid. drift, codex dto) xcu aQoeva xcu &rjXea fyei
bqyava 8 ). avrip (Suid. ravrtjv) yog Xiyovai rrjv (Suid. et Cod. om.) ikpoQOv yevmecag navrbg (Cod.
rov nan., Suid. ndaijg). xcu dnb rijg baqmg xcu avm (Cod. bay. rijg avw&ev) Xiyovaiv avrt/v dooeva,
rd di xdrca &i)Xea (Suid. et Cod. -Xeutv). rikarrown di avrtjv xcu iyinnov, on 6 (Suid. et Cod. om.)
aiviag (Suid. et Cod. -elag) b vibg avrijg nkevaag pt'xQi njg dvoeotg* uerd rovro utnw fVri/fy, xcu rijv
ftrjTBQa trifMjoev (Cod. -fit^aro) rowvrco dydXuan.
Sequitur duodecimo loco: negi dydXuarog (taard£ovrog ip rrj dqvartga jfaioi pijht y* rov
ijoaxltwg* Top 'HoaxXia rot XQ° voy Xiyovctv f bg ion rQUtegyg* tag, ftigog, xcu /ei/tcpr. Cum his cf.
Suidae haec : 'HgaxXiovg dyalfta pcurrd£or ip rjj «o. £. fMtjXa y* did rb 9 rb rotfiegig rijg \fn>xijg xexoa-
(ttjo&cu avrop. Item apud Joh. Lyd. De mensibus IV, 46. pag. 81. 'Hgaxtijg di b XQwog nagd
r<p Ntxopdxfp etQtjrcu— xcu dXXcog di rgia (pqla), on rgipegtjg b XQWog.
Tertium decimum caput est: negl dydXfmrog rov dibg xafrqfiivov yvuvd ixovrog ra dvco,
rd di xdtfo iaxenaauiva, xgarovprog ip rij evwrvua axynrgov rij di de£ii derov. His gemina vide
apud Suidam sub Z«V> et apud Codinum, apud quern caput inscribitur: neQt dy. rov dtog.
Textus sic habet: *ylyaXua nXdrrovat rov dtbg xa&tjpevo? 9 ) , yvpvd Ixov rd ava> (Cod. fyo? ra /iw
a. y.), ra di xdrto iaxknaopiva. xquth (Suid. xoarow) di rij uh tvmvpco axrjmQOv, rij di dd£ui (Suid.
&J. it 9 cod. E di &£.) derbp noortivu (Suid. -relvov). xcu rb 10 ) uiv xa&ijod'ai rb idQalov rijg dwd-
umg amrrtrai 9 rb di ra avto yvuva t%Hv on (pavegbg u ) roTg voegolg xcu rolg ovQaviotg rov xbapov
utqtGi' rd di \outd oxk'nerai (codex male oxtTtrer.) on (Suid. et Cod. dibn) rolg gctpai^Aof? 6 &ebg
dyrcoarog. rb di rij hud axiJTnoov xartxuv Gijuatpei (Cod. om.) rb Qovotaonxw. rb di ry htga aroo-
') Suidas sic : JtjiiftTtiQ forty r\ yij oiovel rfjft^rtjQ 6 ) Haec eodem roodo apud Suidam leguntur ;
tk oinra* Intl d> etc. Codinus vero dyaXpcun xttra yiQovoi.
*) Johannis Lydi hue spectant haec: or. n 7 > nX ' * a{rt n vl haec in Suida male dee88e iam
Jflfitirw noUux; ion, xaraqjrttxtj, olortl j rtj- o&tv xal observatum est.
nvgrovoito* aitiiv y Q d 9 ova*. Vide De mensibus III, 8 > Codinus; Hi d**«l <%W xai O^XtC^ Sgyara.
34. nag. 45. 9 ) Suidas sic: Ztvq. Tovrov to ay. iaroQoTxTt xa-
&tjfttrov,
) Extrema: ^AaxKUsque fcorro^desuntapud t0) PrQ t6 ^ et ter t6 ^ antiqui8sima manu T<5
Codinum.
Suid
Codinus: <rfy*», omiBso nldrtovei* n ) Antiquissima manu additum tori.
ph, rd d* correctum est. Suid. et Cod. confir-
4 ) Suidas sic: y/^oJ/r i/. Toi'ti/; to etc. m ant to.
Digitized by
Google
62
tuvuv detbv imodrfjol (Suid. et Cod. drjhn) dtg (Cod. on) ttiv dtnocpoQwv Ttvevpdzoav xoatkt ci^ o
dttbg twv ueraQamv OQn'cov *).
Quartum decimum: neol dydXfuttog tijg yrjg tvanavov ($aatd£ovtog. Cf. Suidam sub
Eatia et Codin. pag. 15. nr. 31. "On yvvaixa (codex ywatxeta) nXattovai tip iattav oiovil tip
yip tv\atavov ^aatd^ovaav 2 ), ineidtj tovg avt'povg i\ ytj vcp iavtijg (Suid. et Cod. -tip) GvyxXeitL
Quint um decimum est: mol dydlparog aeXevxov tov rtxavogog xt'oata ** tij xnpatf */o?-
tog. Apud Codinum omittitur in titulo aeL t. vix. Suidas sub Ztltvxog sic incipit: Ovtog
inexixXrpo NixdvtoQ, og r<p idirp vitp etc. Scriptum est in nostro codice: TIbqI dydXpatog (Cod.
To di ay. tov) aeXevxov tov di avdQhiav ovopaa&tvtog vtxdvooog (Codin. Nixatooog) tov dovtog rea
tdio) vim (Cod. T(j> vlq> avtov) unio^co tip atoatovixip tip iavtov ywaXxa ioaa&em avzijg xal did tov
nQog avtijg (Suid. et Codin. bq. avtip) totata da&evfjaam xal imx(wntofitvw f yv&aftini di vnb
fQaatatodtov tov iutqov, (pool (Suid. et Cod. iatoov. cpaal di) awovta a&evxov dXe^dvdoo) t& paxe-
dovi tavoov dvoptvw anododvta povov aetevxov neQiyevea&ai avtov t<ov xeqotwv xgatijaavta' xal did.
rovto t<a dydlpati avtov neQmd-e'aai r// xecpakij (Suid. et Cod. iv ijj xap. moit.) xtQata.
Sextum decimum: m(ji dydXuatog paatd£ovtog paQaumov tov iouov. Apud Codinum
p. 15. est negl ay. ' Equov 0. uoqguiov. Apud Suidam vide sub 'EQfnp, inde a verbis Aeyovai di
avtov xal tov xtodovg arrtov. Noster textus sic : Tov xeodovg aitnov Xeyovai xal tow iuitoqicov (Cod.
xal ifUiOQtov) tovEQfAtjv' o&ev to ayakua avtov iatmai ^aaraCov (Cod. -£eiv) uaQamnov (Suid. et
Cod. [tdQomov, codd. Suidae -avnov). dXka xal oi yoivtxeg tovg foovg avtcSv nXdttovaiv intqitQOvtag
ftaXdvtia (adde %Qvaa), dag tov XQvaov avpfiolov (codex -$ov)jov) ovtog dwaareiag' oi di RXtpeg aidqoo-
qpOQOtntag avtovg nXdttovaiv wg toig onXotg vnotattofvtvtof tdiv dv&Qobm&v (Codin. vnotattoaivovg to
dv&Qoimvov).
Septimum decimum inscribitur: mol avyovatov utpog. Eadem exscripsit Codinus;
Suidas vero breviter sic: Avyovatog 6 xdfoao - -a<p ov xal 6 [rip AvyovGtog inmixh}tai. In Job.
Lyd. cf. quae p. 171. sub Avyovatog nr. 72. leguntur. '0 avyovatog 6 bxtaovtog (Codin. 6 'Oxta-
ftavbg) avyovatcD fupl vndrevGev, xal itt'uqaev tbv uyva (Codin. tttp. avtov) ae^Tyhov tb aQtv Xtyo-
f*tvov ovofMiaag avyovatov. iv avt<o di xal tteXtirrjcev tq ivpeaxaUkxatri ijutQa (Cod. tq i&* tov fupog).
f*r t vl di (Cod. rqj) di) Q&neppQito (Codin. om. p» item postea) iyevid t Oq t!xddi toitt\ (Cod. sig tag
xy') y xal t/} devttQa avtov (Cod. om.) tov GETttefApQiov (iqvbg (Cod. om.) dvtrivtov ivixr t Gtv xal i^ato
rqg (MvaQXiag, xal iriur^GBv avtov o^/)? ivdtxtuavog (Codin. hdixtov) aitbv (Cod. om.) TTOtr^dfUiVog
tjtot OQiip xqovov, o&ev 6 GemtupQiog tm^iai 3 ).
Duodevicesimum caput inscribitur: mQi avyovatov tinvpag. Eadem passim mutata
l ) Ita etiam apud Suidam finitur. Codinus vero Codinus: T*)#» yh< hyova* *EaxUr y xai nidtrovoi
addit: [dkld xal nldvtovaiv avvor tola pilti ir rjj avrijv yvvalxa tiuTtarov etc.
X*iql flaard^w] dux SI tC*¥ tyuZv ftrfXtor drjlol xq(* 3 ) His extremis textus Codini in editione 1mm.
xltpara xati/ttr xi\p nwtav diax6<T{i*j<Tiv : quae con- Bckkcri multo emendatior legitur quam apud
ferre iuvat cum decimo capite nostri codicis. Lambecium, ubi sic habet: xal hiftr^tv aivor
») Suidas- 'Earta. n>r«Ua nldrrova* ^r etc. ^rf' WArron, c^a/r^ avx6v dQZV ztfvov, SO;
2?(7rrii}Q. ritaxrcu.
Digitized by
Google
63
leguntur apud Codinum ed. Bekk. p. 55. (ed. Lambec. p. 30.). In nostro codice ita
scriptum est: fh^alr dnmarbg diow te xai aXkoi oi ta Qcofuuxa itnoQi'jGarreg l ) cog o xoigoq dnb wxo-
notecog agog to dvoQaxtw nsQwtyy peydXov xXvdwog yeropivov, xai tov xvfkQvtpov QcaroQt'jtjarros,
dyvoovvtog cog*) tov xaiaoQa cptQei' tp yuQ xsxahfpidvog tov jwjJ yrcoo&G&ou* dvaxahnpdftevog tlmv
TtQog tov xvfkQvtjTqp *I&i *) fiQog tov xkvdcova ' xaiGOQa cpeQetg xai tip xaiaaoog tvxijv. 6 di axovaag
OaQ(n)aag imoaae* 5 ).
Undevicesimo loco legitur: neoi dydXfiatog iv nhga tyg analog Xi&ov tetQaydvov dtv-
nwzov. Exscripserunt Suidas et Codinus. Qtvadgyg ftabg ctfercu naq avrolg tjyovv foog aQtjg'
tovde yaQ (mxImjtcl rtficoai 6 ) ' to di ayalfjut Xiftog tail (teyag tetodycovog dtwtcotog 9 vxpog nSdcov tea-
guqcov, evQog dvo, (td&og ivog 7 ) ' avaxmcu di ini ftdascog XQvaqXdtov. tovtco dvovGi xai to a\\m tcov
itQemv (Cod. tov i(Qeiov) nooxiovaw* (Suid. addit xai) tovzo airrolg iariv ij GTtopdtj. o di olxog dmxg
Ian TToXuxQwsog (Cod. bloxQ')' oi te yaQ toixoi j£*>wxio* (Cod. -tjeot; Suid. om. oi usque j£(wo\) x™
ta (Suid. om.) uva&tjuata noXka ivnv (Cod. eialv, Suid. om.) 8 ).
Vicesimum caput inscribitur mol dtdQeiag. Non superest integrum; folium enim
inter 6 et 7, ut nunc numeranda sunt, desideratur. Quum vero omnia capita reliqua 22
ita sint comparata ut cum similibus Suidae et Codini conferri queant, hoc unum in neutro
habet quorsum roferatur. Quae autem supersunt, ita habent : Oi vcoqixoi ov noUcog bvopd
iattv dXkd tov t&vovg. i\ di nohg y nQovxovGa im xQtjuvov tt ian xdkemw, xaO'dneo anacai did tovg
nok'fiovg \aav ticog in) xQijpmv. to di ovcpd iativ avtij oviqovviov ycorij ttj Xatimj' yeitoveg yaQ flat, xai
ta ofAOQa navta j^/ra* ty hakim yhartri, dvvatai fiiv jltjo dvtjQ thai, 6 di ovvovg elg. avog di qaai
XQWto faonefmrov im Xv^ t\v
Vicesimum primum est: mQi dydXfmtog tov tQpov. Cf- apud Suidam 'EQprjv, apud
Codinum: tkqI ay. m&nwtov 'Eqpov in ed. Lambec. p. 15; item Joh. Lyd. De mensib. IV, 52.
ed. Bekk. p. 89. Tov tQfjJ t v oi tll^veg xai oi loiftoi twv aQyaicov (Cod. add. 'Poo/Wow) xatd ti/p
avttav nmhivT^{vi]v QeoXoyiav (Cod. fwOoloy.) vibv diog h'yovoi xai paiag*)' dibg piv olov tov voi t
paiag di ti;g (fQOvqaewg i0 ) ' ix vox* ydo xai cfQov^Gtwg 6 Xbyog yerratai 11 ). did tovto xai ntiQwrbv
avtbv nowvcip dtg taxyv' ovdiv yaQ Xoyov taxvtSQOv 12 ). oOev xai bpijQog H(pr] tnea ittkQoevra, xai <aati
l ) Haec Codinus sic: Alyovaiv oi ta 'Pwitaixa 8 ) Codinus h. 1. addit: tart d* to ayalfia h Ut ryu
ifrtooyoarrff;, *Ann. A(. xt xai all. T*r>? iaroQucot. rrjz *A{tajl(*s, xai a wot* aifiovtvu aitov, quibus ille
*) Codinus: a/ro Nut, dito J vq\>, diam<tw>\ ea expressit quae in nostro codice tituli loco
*) Cod. ayr, di tin. scripta sunt.
4 ) Cod. 7ZQ. xuv xvfrnrovvta Ildlau. °) Suidas : Tmrov vlov Jta; fa'ytwoi xai 3/a/nf.
5 ) Cod. warf xiiv xvftfitrqTijp ImitfXiaxioor 7ZQo<rtt- Codinus, cxceptis quae indicavi , ad verbum con-
O-t'rta xai t#/« t»'/»/s ^oiWij; yalrjrtjv ytiir&ai xai scntit.
duuiiaO-tjrai. 10 ) Suid. et Cod. Matas, olnv to** rov xai rtj; g*o.
•) Suidas: Btvq "Aw tofriart &*6s "Aotjs, h ") Joh. Lyd. hucusquesic: Efol dt oi q>am Ami
IUtqu t*\<; y/oa^i'a?. at,] ft at df &tos"stoiji nag* afrol;* xai Mafaq xur 'Ey/tijv ??!«» aO.^yn^txuii viop, rovr ftrv
xovdt ycio etc. Codinus vero sic: 6>»7<ra»»{io? ^*o^ tlnu xuw Ala, Mala* di xt\v ^\vi\<5kv % naXfta. di i£ an-
olfitxa* t "Ai>ap*>; di fidlurra t*/*«««t*. golr 'Eoutjp /.oyior alnxxo/tfroi.
T) Codinus fido. ¥r; an tea Suid. et Cod. d' ct fi'. ,2 ) Consentiunt ad verbum Suid. et Codinus;
Sutdasvero omittit fld&. Ira*, Joh. Lyd. sic: fxt fn)r thtitamr m7to(r t vrai to"toi»
Digitized by
Google
64
TtrtQov tj ivbtyia '). navxtov di v&otarov avtov iftyaCovtai dfd to fit/ ytjouGxtiv tov Xoyov 2 ). d)ld xa)
tetnayowov avtbv notoixn dux tip Gteoootrpa tov dXq&ovg Xoyov 3 ).
Caput vicesinium secundum est: mnl dydXpprog evpwfwavvtjg tij de%id Qxijntoov xatt-
ZovGtjg, tij di doustBoa $t$kiov. Eadem sed passim mutata Codinus habet, cf. ed. Lambec.
p. 15. */(yalpa (Cod. To ay.) tijg evyv&fioovvtig tij &|ia (Cod. addit x*H>*) axipnqov xati%u^ wg
iaxvovaqg (Cod. <og dyxivov ovoyg) rqg evyvojfwcvvrig, xai tr\ (Cod. ty di) aQUtreoa (kpXiov dtd to tbv
tvyvoifwva dtea&cu dvafm/amg, rpig did ptflXwv (scriptum est -(&lov) yivetai.
Vicesimum tertium est: tuqI dydlpatog nqwnov. Haec similiter et Suid. et Cod.
habent. Tij de£id cxijfttoov xatfyovtog to ayakpa tov novdnov, tov mqov nag (codex naobv) aiyvn-
tmg x&dqptvov (codex -vog) 9 dv&QOMOEidmg (Suid. -dig) nouwatv 1 )' iv (Codin. om.) tij defya cxijft-
tgov KOLtiyov, wave* 5 ) nag avtov (paveiaav (Codin. nagd to qpavijvai) tip tyndv xai tip Qdlaaaav'
iv di tij ivwifjuo xgatovv to aidoTov avtov irtetapivov , oti (Suid. dtott) td xexQvpfu'va (Codin.
xQV7itd) iv til yij crnQfiara qpavijod xaftvGti\GC td di mead tip tajytrpa tijg xivijaexog, tbv di xixXov
tov dioxov tip xeQupt'oetav*). eig (codex a) tavtbv yog iati rc5 [qUa totg] avtov do£d£ovGiv 7 ). Per-
gitur ita ut quae iam dicta sunt, breviter et concinne repetantur: dig yog etgtpaiy dvftgamb-
(tootpov ?x H dyatya, iv tij de^id cxi/ntgov xatixov, iv di tij eixorvpco avtov aidolov irretapirov, ml dt
tovtov mend* xatd peoov di tov ntegorv Ikoxoeidijg xvxlog. Cf. ad haec quae ex Codino adno-
tavimus.
B : folia septem membr. in 8°, inferioribus partibus ex madore detritis. Continent
synaxarium saeculi fere tertii decimi, sed pauca sine difficultate legi possunt. Omnia fere
per compendium scripta sunt.
C : folium unum membr. pulcherrimis litteris saeculi duodecimi atramentoque niger-
rimo scriptum. Fragmentum est continui evangeliorum textus, continens Joh. 12, 35 —
13, 2. ha fn) axotia ipag xara\u$i] usque eig tip xagdiav iovda aiftwrog iaxagiortov. Differt a textu
Elzeviriano quod 12, 40. legitur idoopatj v. 43. a prima manu vnig pro %mg 9 v. 47. axoi'tj t&v
QijfjL xal fiuj m&tevet, 13, 1. on t/X&ev avtov i> onga.
D : folia duo membr. in 4 °, quae videntur ad fincm codicis quattuor evangeliorum
posita fuisse: inest enim rubro scripta, saeculo ut videtur duodecimo, notitia impensac in
taQawaavtts smoot?, rov of itrpa xai td/o? koyov dux
Ttj? totaodf rt'zniq alnrtdfiirot.
l ) Suid. et Cod. nil nisi: xoi "O//1/00? fn.ntiQ.;
item Joh. Lyd. 6 yolr /ro*i/f #,'<; (prjair in. mtu*
*) Eadem apud Suid. et Codinum. Similiter
Joh. Lyd. ffowwK d> rttatarov tlqydaarTo citf drj ftfj
ytlQaaxorroq rov Inyo v.
3) Rursus eadem apud Suid. et Cod. leguntur.
if oh. Lyd. uta di rttodyiarov ff^ij/ror* "EXli]v*s dva-
nkoitTOvat rovror, TfXftrjQwp fiiytoxov naoffofitvot
Xpyop tivcu tovtov xcd loyor dktjfrtj.
4 ) Suid, et Cod. To ay. tov Il\t. tov'Jloov nan
Aly. xtxltifu'i'ov (Cod. xakovfthov) dv&o. (Cod. otf-
&^(H7TOl(0(J(fOl) 7101.
8 ) woarfl e Suida et Cod. scribendum videbatur
pro fiatra, quod in codice legitur.
ti ) td di etc.: ita etiam Suidas, post xivr\<sn»i
addito ex nonnullis codd. dtjkol. Codin. ?/** di
xai ntfod, xatd ft to or dt tu*v mtowr d$axottb*fl;
xvxkovf td (tir 7tttod Std tr,v to/i'ti/to tj}« xtrtiaiox;,
rot'? di xvxlovq did ttjr tov dtoxov moupiQttar.
7 ) Ita restituenda videbatur corrupta scriptura
codicis. Suidas: tavtov yaQ tw ijA/iw dotd^ovatr.
Codin. toitoi* ydo tirai tot tjXfa cuto* do^d^ova*r.
Digitized by
Google
65
codicem eiusmodi factae. Quae notitia satis memorabilis est, nisi quod non satis liquet
quern numum significet nota sexies repetita, neque alia prorsus clara sunt. Sed id alios
dicturos spes est. Textus sic habet: ij de xarafJXrfteida e^odog eig to towinov aytiov retQccevay-
ydov y fyn ovtag' eig %ajQftia — *) dexargia' eig yQcnpifwv — dexaoxrci' eig x&paXawfta xcu dux, Xa£ov~
qiov avoiypa rmv $£<»i*nXuop — a ) eig xovcmpa row xecpaXauov xcu run imyQaxfmv rov aQXorelwv,
yhnQia dexaenra* larowTa, Qayia dexateaaaQO, xo «£ 3 )' tjtoi — tqiaxomariaaaQa' eig fuo&fnpa tov
Xovaoygdcpov - - - oxtd' eig ctdx<af*a - - 4 ). Ceterum quattuor versus facsimili expressimus
tab. U. nr. XH. D.
E : folia quattuor chartacea form. 4. cum fragmentis musicis, saeculi fere decimi
quinti vel sexti.
B. SYRIACA.
Cod. Tisch. XH. membranaceus foliorum 130 in 4° maiori. Est bilinguis, quavis
pagina duabus columnis, altera Syriace, altera Arabice, scriptus. Continebat olim integra
quattuor evangelia; etiamnum supersunt Marci et Lucae libri integri, item Matth. 17, 13 —
22, 3. (fol. 8. exeunte) 22, 24 (fol. 9.) usque finem evangelii; Joh. 1, 1—8, 58. 10, 41—
11, 44 Bis erravit bibliopega in foliorum ordine, collocans Luc. 1, 11 — 5, 8. (fol. 69 — 78)
post 5, 8—8, 52 (fol. 59—68), et Joh. 8, 41—8, 58 (fol. 130) post 10, 41—11, 44 (fol. 128
et seq.). Syrus textus idem est qui nomine Peschittho sive simplicis inclaruit, nee
admodum ab edito differt; Arabicus sine dubio ex Syro translatus est: quae res propterea
gravis est, quod nondum satis probari poterat fuisse olim inter Arabes qui evangelia ex
Syro in linguam vernaculam transferret. Est textus iste Arabicus boni interpretis,
Syriacum fideliter sed non cum improba anxietate reddentis, perraro paraphrasi utentis.
Ad definiendam eius interpretationis aetatem facit quod in Luca potissimum et Marco
Pharisaei dicuntur Mu'tazil ; secta vero Mutazil dicta exeunte primo hegirae saeculo orta est.
Item feria sexta, Graece naQcurxev^^ eo nomine exprimitur quo Muhamedi sectatores diem
sacri conventus insignire consueverunt. Antiquitas ipsius codicis insignia est; videtur
enim circa annum 1000. scriptus esse. Syra scriptura simillima est codici a Wisemano
in Horis Syriacis facsimili expresso, qui quidem annum Christi 980. subscriptum habet;
item autographo Eliae Nisibeni, quod a Frid. Aug. Rosen in Catalogo codd. Syriacorum
Musei Britannici expressum in finem saeculi decimi incidit In nostro quidem codice
nulla litterarum forma deprehenditur quae sequioris aevi indicium sit, cuiusmodi Wise-
manuB 1. 1. p. 181. in suo codice invenisse sibi videbatur. Arabicus vero textus eiusdem
cum Syro aetatis habendus est. Atramentum quidem in Arabica columna plerumque
') Ubicumque has tres lineolas posuimus, in 9 ) Hoc loco deest numerus, spatio vacuo relicto.
codice habetur > nqa (semel 7tQd). >) Ita prorsus in codice est
y^ 4 ) Hoc loco mrsus deest numerus.
Digitized by
Google
66
vividiorem colorem quam in Syriaca habet, Bed id non valet ad diversitatem aetatis
probandam; passim etiam vix est differentia, ut fol. 25 rect. verss. 9 et 10 ab imo,
fol. 52 rect. vers. 12. ab imo, item foil. 34 recto, 39 recto, 45 recto, 58 verso, 59 recto,
62 recto; inprimis rubra interpunctio in utraque eiusdem prorsus colons est. Arabica
quoque scriptura eidem Eliae Nisibeni autographo perquam similis est atque omnino
Gothanum Issthachri aliosque duodecimi saeculi codices antiquitate formarum superat. 1 )
Utramque scripturam et Syriacam et Arabicam accurate repraesentandam curavimus
tab. III. loco secundo. Desumptum est hoc specimen a folio 119. verso. Ceterum hie
codex ex eodem monasterio Copto deserti Libyae petitus est, unde uberrima antiquis-
simorum codicum Syriacorum copia brevi post iter meum orientale Londinum ad-
vecta est.
Cod. Tisch. XIII. membranaceus foliorum 12 in 4° maiori. Sunt duo octonarum
plagularum fasciculi, sed exteriores utriusque fasciculi plagulae i. e. prima et octava,
nona et sedecima, dudum perierunt. Quae vero supersunt folia detrimentum inde
ceperunt quod passim cum gypso, quo membrana circumlita est, ipsa scriptura resolvi
ac delabi coepit, indeque legendi difficultatem habet. Quaevis pagina triginta tres
lineas comprehendere solet, quaevis linea litteras fere triginta quinque habet. Litterae
sunt ex earum genere quas Estrangelo vocant, similes inprimis iis quas ex antiquissimo 9 )
evangeliorum codice Vaticano XII, dicto apud Assemanum Nitriensi I. (Bibl. Vatic.
Catalog, p. I. torn. II. pag. 27 sqq.), Adlerus exscripsit N. T. verss. Syr. tab. I. Ad hoc
litterarum genus accedunt alia remotissimae antiquitatis indicia, ut scriptio verborum
continua; ut consonarum semivocalium, puncti diacritici, vocalium accentuumque raritas;
ut quod ne librorum quidem initio novam lineam librarius orsus esse deprehenditur.
Haec omnia coniuncta eiusmodi sunt ut aetatem codicis mille annos excedere haud
improbabile sit 8 ). Scripturae specimen dedimus tab. III. loco tertio, in quo observandum
est, quicquid signorum non plene expressimus sed punctis tantum indicavimus, id vel
l ) In his maxime secutus sum clarissimum
Gildemeister, qui nuper studiose et subtiliter
totum codicem examinavit. Qui ante eum ex-
aminaverat, parum sibi constitit: quum enim a.
1845. Syram scripturam ad decimum saeculum
referendam dixisset, quattuor annis post adnu-
merari voluit recentissimis libris Estrangelo cha-
ractere scriptis. Addito ad hanc codicis descrip-
tionem accurato scripturae specimine viris rei
palaeographicae satis gnavis iudicandl utrum
probabilius sit copiam fecimus.
*) Is codex, ut in subscriptione est, anno
Christi 548. Edessae a fratre Mar Eusebio Ara-
maeo in usum coenobii S. Thomae exaratus est
*) Collega cl. Tuch in commentatione de Lip-
siensi codice Pentateucbi Syri manuscript*), pro-
grammate auctumnali anni 1849, hanc in rem
dicit: „Quod attinet ad definiendam codicis
aetatem finniore quidem caremus fundamento,
multis tamen - - - movemur ut librum istum saeculo
X. baud inferiorem esse existimemus." Libellus
iste, quern ipsi in describendo codice inprimis
secuti 8umus , tripartitam disputationem exhibet,
sed nondum publicatae sunt nisi priores duae
partes; ac prima quidem de scripturae varietate
explicatur (p. 3—11), secunda de punctorum dia-
criticorum et vocalium usu (p. 11 — 19); tertia
vero de accentuura ratione expticatum iri signi-
ficatum est.
Digitized by
Google
67
rubro vel subrobente atramento a correctore additum esse. Desumptum est a folio 4.
verso. Continet autem codex noster librorum Genesis et Exodi partes has: Gen. 50,
7 — Exod. 8, 22. 10, 19 — 18, 9. Inter Genesis et Exodi libros nullo intervallo distinctos
interposita haec leguntur: „Absolutus est liber primus legis. Sequitur liber secundus,
exodus filiorum Israel e terra Aegypti." Item carmen Mariae Exod. 15, 1. inscribitur:
„Laudatio pro liberatione eorum." Sectiones tarn maiores quam minores distinguuntur.
Maiores in margine codicis indicantur duplici numero : altero enim libri Exodi, altero
totius Pentateuchi sectiones numerantur. Ad Exod. 1, 1. positi suntnumeri XXXV et I,
quorum ex priore apparet librum Genesis, ut in Syriacis codicibus fieri solet, sectionibus
XXXIV absolutum esse. Exod. 3, 1. inchoatur altera Exodi et trigesima sexta Penta-
teuchi sectio; Exod. 4, 19. III. et XXXVII; Exod. 6, 10. IV. et XXXVIII; Exod. 8, 8.
V. et XXXIX; Exod. 11, 1. VII. et XLI; Exod. 12, 31. VIII. et XLII; Exod. 14, 5.
IX. et XLIH; Exod. 15, 22. X. et XLIV; Exod. 17, 1. XI. et XLV. In hac extrema
sectione distinguuntur minores sectiones quinque ad 17, 5. 8. 14. 18, 1 et 5. Neque vero
quae nunc in codice scripta inveniuntur omnia ab una eademque manu profecta sunt;
sed multa maxime in punctis diacriticis inque vocalium et accentuum signis homo sequioris
aevi supplevit; passim etiam suum textum antiquiori suprascripsit, ut Gen. 50, 15.
Exod. 1, 11. Ipsum textum quum cl. Tuch conferret cum bibliis Polyglottis Londinen-
sibus et emendatiore Leei editione, quae prodiit 1823, adhibitis insuper codicibus Po-
cockii et Usserii et Ephraemo, invenit inprimis inter nostrum codicem et Leei editionem
de lectione convenire, consentiente plerumque ipso Hebraeo textu, ut Gen. 50, 8 et 13;
Exod. 1, 12; 2, 11; 3, 17; 4, 5. 9 (bis). 23. Alia sat multa nostro codici peculiaria sunt,
iisque passim solis Hebraea bene exprimi videntur, ut 2, 11. loco tertio; 3, 15; 5, 21.
Fit etiam ut solus cum nostro codice Ephraemus faciat, ut 15, 15.
Cod. Tisch. XV. bombycinus foliorum 58 in 8°, ante plura certe saecula scriptus.
Insunt hymni Nestorianorum litteris quas dicunt Nestorianis sive Chaldaeis exarati. Qui
an et quatenus cum editis conveniant, nondum exploratum est. Specimen scripturae ex-
hibuimus tab. III. loco quarto, desumptum a folio 14. recto.
Cod. Tisch. XVI. membranaceus , constans foliis 23, quorum nee forma nee ratio
nee aetas eadem est, quinque codicum reliquiis. Fragmenta quae siglis ABC insigni-
vimus antiquitate superant decern folia siglo E notata; omnium vero antiquissimum est
folium unum D siglo notatum, quod quin annorum plus mille sit vix dubitari potest.
A: folia quattuor formae maioris, fragmenta commentarii allegorici mystici in
canticum canticorum, ad caput quartum spectantia.
B: folia quattuor formae eiusdem, pars historiae hominis ethnici qui Nisibi
urbe Mesopotamiae uxore Christiana in matrimonium ducta et ipse ad fidem Christi
transibat.
Digitized by
Google
68
C: folia quattuor formae maximae, ex evangeliorum codice qui versionis simplicis
textum continebat decerpta. Sunt fragmenta evangelii Marci duo, alteram 6, 56 — 8, 2;
alteram 8, 26 — 9, 27. Ipsam scripturam repraesentavimus tab. HI. loco quinto. Inde
apparebit quantam similitudinem habeat codicis evangeliorum Florentini Plut. I. 56. ab
Adlero 1. 1. tab. II. expressi, teste epigraphe, suspectae ilia quidem fidei, anno Christi 586.
scripti, Adlero iudice certe antiquissimi.
D: folium unum maioris formae quavis pagina duplici columna antiquissimis litteris
con8criptum. Scriptura prae ceteris similitudinem habet codicis ab Adlero tab. V. non
ita quidem curiose exhibiti, cui annus Christi 752. adscriptus est. Curavimus scripturam
facsimili exprimendam tab. III. loco quarto. Fragmentum est operis quo philosophia
Aristotelis tradebatur, continens categorias novem, decima (xefo&at) membranae lacuna
deperdita. Interpres textum suum Graecum magna fide reddidit, ad eundem fere modum
quo id fit in versione Novi Testamenti Charklensi. Ita rb ngog n reddit hoc apud aliquid.
Inveniuntur hoc uno folio multa quae ad supplenda lexica faciunt Siugularem vero
gravitatem hoc fragmentum eo habet quod inter viros doctos nondum notum erat philoso-
phiam Aristotelis etiam ad Syros transisse.
E: folia decern formae maximae, aliquot psalmis et precationibus litteris Syrorum
yulgaribus saeculo fere tertio decimo conscripta.
Cod. Tisch. XVII., constans 64 foliis bombycinis formae maioris, sex codicum
reliquiis. Sunt haec fragmenta omnia exceptis duobus foliis (c) argumenti liturgici,
antiquitatis laude non prorsus destituta.
A: folia 11. Precationes liturgicae cum signis musicis.
B: folia 6. Precationes similes.
C : folia 2. Fragmentum homiliae de Iuda proditore habitae.
D: folia 2. Fragmentum canonis liturgici.
E: folia 11. Liturgica varia.
F: folia 32. Formulae liturgicae, precationes et lectiones biblicae diebus festis
et sacris quotidianis praescriptae.
C. COPTICA.
Cod. Tisch. XVHI. bombycinus foliorum 155 formae maioris. Est lectionarium
integrum Memphiticum Arabicum, scriptum anno martyrum 1166 i. e. anno Christi 1450.
Cod. Tisch. XIX. bombycinus foliorum 220 in 4°. Est psalmodia Memphitica
Arabica integra. Textus Coptus insignia est multis formis Basmuricis.
Cod. Tisch. XX. bombycinus foliorum 156 in 12°. Missale quadragesiraale
Memphiticum Arabicum integrum.
Digitized by
Google
69
Cod. Tisch. XXI. bombycinus foliorum 100 in 4° minori. Est liber piarum medita-
tionum, Memphitice adiecta interpretatione Arabica scriptus. Prima folia et extrema de-
sunt. Sed accedit fragmentum alius libri similis, foliorum 6 eiusdem formae.
C o d. T i s ch. XXII. bombycinus foliorum 171 in 4°. Insunt liturgiae Basilii, Gregorii
et Cyrilli et Memphitice et Arabice scriptae. Prima et extrema desiderantur.
Cod. Tisch. XXIII. bombycinus foliorum 144 in 8°. Psalmodia Memphitica recen-
tiore aetate scripta.
Codd. Tisch. XXIV — XXIX. Sunt fragmenta membranacea varia, quorum magna
pars remotissimae antiquitatis, i. e. sexti septimi octavi saeculi putanda est, collecta a me
in monasterio Copto deserti Nitriensis, ubi cum innumeris fragmentis codicum bombyci-
norum et chartaceorum ad solum abiecta densoque pulvere conspersa tot per saecula
iacuerant. Quamvis ex his fragmentis omnibus nihil fere totum restitui possit, tamen eo
sunt pretiosiora quo rariores membranaceos codices Copticos esse constat.
Cod. Tisch. XXIV. membr. foliorum 50 formae maioris, ex parte maximae. Insunt
fragmenta martyriorum tredecim cum fragmento vitae Mariae- A: mariyrii S. Anatolii
folia 2; B: martyrii S. Apa-Amun folium unum; C: martyrii S. Apa-Apoli folium unum;
D: martyrii SS. Apa-Hor et Apa-Ambrosii folia 2; E: martyrii S. Apa-Krazon folia 2;
F: martyrii S. Apa-Pizimi folium unum; G: martyrii S. Apa-Schenuti folia duo; H: mar-
tyrii S. Apa-Sergii folia duo; J: martyrii S.Justi folia octo; K: martyrii S.Macarii folia 13;
L: martyrii S. Pachomii folia 2; M: martyrii SS. Paesi et Dorotheae folia 3; N: martyrii
S. Thomae folia 9. Accedunt denique vitae Mariae folia duo.
Cod. Tisch. XXV. membr. Sunt folia et foliorum partes vel particulae triginta
formae maioris, quae eiusdem de quo iam vidimus martyrologii fragmenta esse videntur;
sed quorum vitam vel martyrium tradant nondum definire licuit.
Cod. Tisch. XXVI. membr. foliorum 32 in 4°maiori. Sunt fragmenta martyriorum
septem. A: martyrii Abba-Macarii folia octo; B: martyrii Abba-Pimen et cuiusdam archie-
piscopi folia quattuor; C: martyrii S. Gennii (ita videtur) folium unum; D: martyrii S. Ja-
cobi folia tria; E: martyrii S. Johannis folia duo; F: martyrii S. Mariae coram praeside
Macrino folium unum; G: martyrii S. Theodori Anatolii folia tredecim.
Cod. Tisch. XXVIT. membr. Sunt folia vel foliorum partes tredecim in 4°, quibus
quorum martyria scripta sint nondum liquet.
Cod. Tisch. XXVin. membr. foliorum 14 forma maiori, quibus fragmenta conti-
nentur quinque haec: A: historiae resurrectionis Jesu Christi ex evangelio Marci 15,45sqq.;
non superest nisi dimidia folii pars. B: 1 Regg. 21, 5 sqq. folium unum. C: historiae Eliae
etElisae ex 2. Regg. 2 folium unum. D: homiliarum Chrysostomi folia tria. E: excerptaex
Cbrysostomo, Cyrillo, Gregorio Nazianzeno, Severo patriarcha, Epiphanio, Eusebio.
Folia octo.
Digitized by
Google
70
Cod. Tisch. XXIX. membr. foliorum 31 in 4° et in 8°. A: folia 14 in 8° cum lec-
tionibus ecclesiasticis et precationibus quae certis anni diebus praescriptae sunt. B: folia
4 in 4°, fragmenta psalmodiae. C: folia 2 in 4°, fragmenta psalterii. D: folia undecim,
fragmenta lectionum ecclesiasticarum.
Cod. Tisch. XXX. membr. foliorum 11 in 8° maiori. Est pars psalterii. Folia
singula iusto se ordine excipiunt.
D. ARABICA.
Cod. Tisch. XXXI. constans quattuor foliis membranaceis in 4°, quorum binaeius-
dera codicis reliquiae sunt. Utrumque fragmentum summa antiquitate insigne est; alteram
(A) enim collega clarissimus Fleischer noni fere saeculi esse existimat, alteram (B) an
multo posterius sit dubitat. Pertinet illud (A) ad evangeliorum interpretationem lingua
vulgi conscriptam necdum inter viros doctos notam. Continetur his duobus foliis Matth. 10,
9 — 11 , 4 et 14, 13 — 15, 2. Alteram vero foliorum par (B) notas ad evangelia isagogicas
continet. 1) legitur posterior pars indicis capitum evangelii secundum Matthaeum. Cap. 22
incipit 21, 33; cap. 23: 22, 15; cap. 24: 23, 1; cap. 25: 24, 1; cap. 26: 26, 1; cap. 27: 26,
30,- cap. 28: 26, 57 (?). 2) praeposita inscriptione : De Marco eiusque evangelio, leguntur
plura quae traditiones apocryphas redolent. Ita Marcus Levita et quidem ex Aaronis fa-
milia ortus fuisse dicitur; postquam autem fidem Christi amplexus esset, dextrum sibi
pollicem amputasse, ut ne amplius ad officium templi idoneus esset. Similiter quae de evan-
gelio eius dicuntur apocrypham rationem habent, quemadmodum doctrina quaedam de loyy
in eo deprehenditur. Sequitur tertio loco index capitum evangelii Marci. Supersunt capita
priora septem: 1. incipit ab 1, 1; 2. ab 1, 29; 3. ab 2, 23; 4. ab 3, 31; 5. ab 5, 21; 6. ab
6, 30; 7. ab 7, 24.*)
Cod. Tisch. XXXII. bombycinus foliorum 204 in 4° maiori, saeculo fere decimo
quinto scriptus. Codex integer est, continens historias apostolorum. Ordo singularum
historiarum hie est: 1) Petrus; 2) Paulus; 3) vita Andreae; 4) Andreas et Bartholomaeus ;
5) martyrium Andreae; 6) Jacobus Zebedaei; 7) apostolatus Johannis Zebedaei; 8) naenia
*) Clarissimus collega Fleischer de his duobus fragmentis exposuit in Zeitschrift der Deutschen
morgenlandischen Gesellschaft 1854. pag. 585 sq. Ibi de scripturae ratione haec adnotavit 1) de
A: Die Schrift, etwa aus dem 9. Jahrh. nach Chr. ist ein sich erst aus dem Kfifi herausbildendes steifes
Neschi, mit der mir sonst noch nirgends vorgekommenen Eigenthiimlichkeit, dass, wahrend der Punkt
des o, wiebei den Asiatenund Aegyptern, tiber dem Buchstaben steht, das .j durch ein en Punkt
unter dem Buchstaben bezeichnct wird, also dieGestalt des magrebinischen f hat 2) de B: - - - nach
dem neuern Scbriftcharakter, einem schon fast ganz ausgebildeten Neschi, jiinger als das vorige, wie-
wohl die ausserst sparsame, zum Theil noch nicht rich tig unterscheidende Setzung der diakritischen
Punkte zu der neuern Gestalt der Consonantenfiguren gewissermassen ein Gegengewicht bildet. Bei
den ubrigens ganz asiatischen Schriftzugen ist der durchgiingige Gebrauch des magrebinischen v^
statt o » und \*J statt j eine bemerkenswerthe Erscheinung.
Digitized by
Google
71
in Johannem; 9) apostolatus Philippi; 10) martyrium Philippi; 11) apostolatus Bartholo-
maei eiusque martyrium; 12) apostolatus Thomae eiusque martyrium; 13) apostolatus
Matthaei eiusque martyrium; 14) Jacobus Alphaei; 15) Judas; 16) Simon Cleophae; 17)
Thaddaeus; 18) vita martyriumque Matthiae; 19) Jacobus qui dicitur frater domini, epis-
copus Hierosolymae; 20) Marcus; 21) Lucas; 22) vita S. Abanup. Accuratius hie codex
nondum examinatus est, nee quaesitum quae ratio his narrationibus intercedat cum actis
apostolorum inter Graecos et Latinos vulgatis.
Cod. Tisch. XXXin. chartaceus foliorum 122 in 4° minori, saeculi fere decimi
sexti, continens libellos tres: 1) martyrium S. Isidori cum filio Landaeo, matre Sophia et
sorore Euphemia. 2) vitam vesiri Abiah. 3) vitam et mortem S. Antonii, patris omnium
monachorum.
Cod. Tisch. XXXIV. bombycinus foliorum 166 in 4°, saeculi fere decimi sexti.
Continet homilias ex Graeco ut videtur translatas.
Cod. Tisch. XXXV. bombycinus foliorum 128 in 4°, continens miracula et martyria.
Codex non est integer, videturque eo qui praecedit posterior esse.
Cod. Tisch. XXXVI. tribus partibus constans. Prima est foliorum chartaceorum
8 in 4°, continens historiam S. patris Johannis, episcopi et eremitae monasterii S. Sabae,
integram. Secunda eundem numerum foliorum habet, forma paullo minori. Estfragmen-
tum breviarii ecclesiae Coptae. Tertia duobus foliis bombycinis formae maioris constat
et historici argument! est.
Cod. Tisch. XXX VII. bombycinus foliorum 17 formae maioris, saeculi fere
decimi tertii. Sunt fragmenta codicis biblici duabus*) partibus compositi, quarum prior
textum, altera commentarium continebat. Prior, cuius supersunt folia tredecim, compre-
hendisse videtur epistulas catholicas, actus apostolorum et Paulinas epistulas. Hunc sin-
gulorum librorum ordinem fuisse inde concluditur quod inter 1. Johannis et 1. Cor. 14.
folia 70 collocata fuere: qui quidem foliorum numerus multo maior est quam quern epistula
adRomanos cum 1. Cor. 1 — 13. explere potuerit, quamquam ad actus apostolorum addendos
vix satis esse videtur. Textus codicis in epistulis Pauli idem est quern Erpenius edidit;
non idem vero in catholicis, nisi quod corrector ex libro simillimo ei quern Erpenius ad-
hibuit, plerasque lectiones editas minio, item nonnullas atramento in margine adscripsit.
Ibidem glossae aliquot et indicia librorum Veteris Testamenti in textu allatorum inveniuntur.
Supersunt autem fragmenta haec: fol. 12 — 19. IPetr. fin. 2Petr.tota. 1 Joh. 1, 1 — 4, 18;
fol. 21. 1 Joh. 5, 19— fin. 2 Joh. 1—8; fol. 90. 1 Cor. 14, 16-38; fol. 100. 2 Cor. 7, 5—8, 7;
fol. 104. 2 Cor. 11, 9—30; fol. 120. Eph. 6, 13-fin.
Quattuor commentarii folia numeris 21 et 22, 29 et 30 distincta sunt. Pertinent ad
Rom. 1, 4 — 5, 14. et ad 2 Cor. 3, 6 — Gal. 2, 11. Rationem is commentarius habuit hanc ut
*) Numerus 21. in his 17 foliis bis invenitur ; semel enim in textu, semel in commentario positus est
Digitized by
Google
72
praemissa singulis epistulis commentatione isagogica (superest ad epistulam Galatis datam)
locos difficiliores exegeticis notis illustraret, immixtis nullis, id quod in Arabe satis memo-
rabile est, asceticis. Primo fragmento explicantur haec : 1, 4. *2j avacraamg vzxqgw (dicit
interpres Christum primum ita redisse in vitam ut non amplius moreretur ; aliter id factum
esse in iis quos prophetae primae legis et apostoli domini in vitam restituissent); 1, 7. naxsw
rolg otxnv wPdpq (haec coniungenda esse cum TlavXog etc.) ; 1, 11. ha n ftetada xaqic\ia etc. (post-
quam eorum fidem laudasset, dixisse Paulum impertiturum se ipsum iis esse donum eius
cui fidem habuissent cognoscendi) ; 1 , 13. tva rwa Kaqnbv <rgo> etc. (Paulum his respexisse
ad fidem qua Romani iam a Petro imbuti fuissent) ; 1, 14. pagfidooig (eo nomine significari
ceteras gentes praeter Judaeos et Graecos). Hoc loco caput II. notatur; pergitur autem ad
1, 24. ftagslkoxev aitovg b &ebg etc. quibuscum coniunguntur quae 1, 26. in eundem sensum
scripta sunt. Sequitur, notato capite IV, 2, 16. «V iftUQa ore xQivei etc. 2,29. nEQiro^ xoQdiag etc.
(additur cap. V. sed correctum est IV; similiter igitur antea ex IV. videturJU. corrigendum
fuisse.) 3, 1. rig % dxpelua etc. In secundo folio pergitur ad 3, 2. nokv xata nana tgonw etc.
3, 3 sq. (nag istud non ubique aacriptoribus sacris de plenitudine atque universitate dici, quem-
admodum illaapud prophetam: Circumdederunt me omnes gentes et in nomine dei dispersi
eos, non de omnibus gentibus accipienda esse constet); 3, 27. nov wv tj %avrfrpvs etc. (his
verbis Judaeorum obiectionem ipsiusque responsum contineri, etc.) Incipit his altera se-
cundi folii pagina. Commentatio vero isagogica in Pauli ad Galatas epistulam ita fere
habet: Numerus capitum huius epistulae Coptice est (ipse numerus desideratur), et
numerus Qt^arcov 293. Scripsit earn Romae indeque per Titum discipulum suum ad Galatas
misit. Caussa scribendi haec erat. Ipse eos ad fidem perduxerat iubens eos mandata Jesu
Christi servare, missis factis quae lege Christiana abolita essent, ut sabbati religione, cir-
cumcisione etc. Jam vero ex Judaeochristianis prodierant primae legis vindices, iis qui e
gentibus fidem amplexi erant mandata Pentateuchi observanda praecipientes. Qui quum
ad Galatas venissent, de Paulo detraxerant, et ut fidem ab eo acceptam deponerent operam
dederant, dicentes Paulum non ipsum Messiam vidisse nee ex numero discipulorum eius
fuisse eumque ipsis invitis a circumcidendo prohibere atque esum carnium victimarum
concedere. His similibusque sermonibus multos illi ad se traduxerant, proptereaque iam
Paulus hanc scripsit epistulam, qua etc. In iis quae sequuntur commentator inter alia
operam dat ut demonstret, Paulum in apostolis quos twg doxovnag ehai n dicat nihil repre-
hendere : id enim clarum fieri verbis additis : /toy nmg eig xevbv tQ*x m V foQapoV' Nee magis re-
prehensionem Antiochiae Petro a Paulo infiictam agnoscit.
Cod. Tisch. XXXVHI. bombycinus foliorum 8 formae maioris, eiusdem cum cod.
XXXVII. aetatis. Sunt fragmenta versionis epistularum Pauli e Copto factae aliunde non-
dum cognitae. Arabica saepe suprascripta habent Copta, passim etiam ubi nomina propria
leguntur Graeca, quae et ipsa e libro Copto, ad quern interpretatio instituta est, exscripta
Digitized by
Google
73
esse videntur. Continent haec octo folia: 1) fol. 39. 2 Cor. 3, 7—4, 16; 2) fol. 59 (?)
Eph. 6, 8 usque finem; 3) fol. 63 — 68. Philipp. 3, 18 usque finem; porro epistulam ad
Colossenses totam et 1 Thess. 1, 1 — 9. Adscribam collationem epistulae ad Colos-
senses a clarissimo Gildemeister ad editionem meam Novi Testamenti 1849. institutam
mihique cum multis aliis quibus in hoc catalogo usus sum benevole communicatam.
I, 1. confirmat 'Itjgov Xgurrov: v. 2. accurate exprimit Kokaaaig, ibidem addit xal xvg. 'Iyo.
Xgustov: v. 3. habet naigi sine xai: v. 4. exprimit fjv fyere: v. 6. omittit xai et habet xal
ai^avouevov: v. 7. habet xa&obg sine xcu, ibidem iuwv: v. 10. exprimit vuag et eig tijv iniyv.
vel iv rjj imyvdwei: v. 12. habet to) nargi et ixavoi^avn: v. 14. pro ixopev habet accepimus
(vide editionis meae commentarium) ; omittit dux iw aiuatog avrov et habet xcu rqv axp&nv:
v. 20. di avrov secundo loco non habet, confirmat iv roig: v. 21. confirmat tq duzvoia
iuwp et anoxaTTjXXa^er: v. 22. habet iv rjj cagxl rov cobuarog avrov et ftavatov avrov: v. 23.
confirmat didxovog: v. 24. pro vvv habet et ego nunc; ibidem omittit uov: v. 25. omittit
Tlavkog: v. 27. confirmat ri to et rovrov: v. 28. omittit xcu diddax. nana av&g., ibidem habet
XQusro). II, 1. pro &eko ydg habet et volo, ibidem xal row iv 'hgan. non habet: v. 2. videtur
interpres avfifkpaa&tvtmp legisse; ibidem addit nargbg rov Xgusrov: v. 4. pro rovro tie habet et
hoc: v. 6. confirmat r. Xgurtov 'Itjaovv top xvgtov: v. 7. habet iv avrq) iv bvxoq.: v. 9. confirmat
(Houarix&g: v. 11. rov* auagruov non habet: v. 13. habet vuag primo loco, item habet vuag se-
cundum, turn vero r^ulv et ijuwv: v. 16. confirmat tj figoxjei, item habet tj vovutpia tj aaffiaroig:
v. 17. confirmat a: v. 18. omittit firj: v. 19. non addit Xqutiov. Ill, 4. habet vumv: v. 5. addit
vuwv: v. 6. confirmat a, et addit inl r. viovg r. anei&eiag: v. 8. confirmat rd nana vel simile
quid; ibidem addit utj ixnogevia&o): v. 11. oqcbv xal &qlv non addit; contra xai ex more linguae
ubivis habet: v. 12. non exprimit ovv f ibidem xal ante ijyant]u4voi omittit: v. 13. confirmat
Xgusrog et vuiv, praeterea in fine addit xaoi£eiz: v. 14. confirmat reXetor^rog: v. 15. habet
Xqutiov et ivi: v. 16. habet &eov pro Xgusrov 9 porro bis addit xal, turn confirmat ralg xagdiaig
et Geo): v. 17. xcu non omittit; turn habet xvqIov Tiycr. Xgusrov et #«p nargi: v. 18. addit vuwv,
item v. 19: v. 20. habet to) xvgup et v. 22. xvgwv: v. 23. habet ac si facialis domino; ibi-
dem omittit xai: v. 24. vuwv non addit, ibidem habet to) xvg. Xgusrq): v. 25. habet yog, in fine
non addit naga t. &eq). IV, 2. confirmat iv &j%ag.: v. 8. yvq) et vuwv: v. 9. r. nun. xal dyan.,
ibidem non addit ngarroueva: v. 10. confirmat &?wte; v. 12. habet Xgusrov *Itjoov: v. 13. novov
vel xo7iw, non tfjXov: v. 15. habet avrojv: v. 16. xai tenet: v. 18. non habet dutp. Subscriptum
est: iygaqq ano 'Adyvtav dia Tv%txov xal 'Ovrjaifiov xal Mdgxov. aii^x- 312. xeqxp. 6. Epistula ad
Ephesios subscriptum habet: iygdcpq ano 'Polfiqg dot TY^ixof. oiixx- 312. xeqty. 6. Item epistula
ad Philippenses : iygdept] ano 'P<our t g dut Ttuo&iov xal 'Enaygodirov*
10
Digitized by
Google
74
E. GEORGIANA.
(Cum Armeniacis et Aethiopicis foliis aliquot)
Cod. Tisch. XXXIX. membranaceus foliorum 55 in 4°, satis vetustus, continens
magnam partem martyrologii ecclesiae Georgianae.
Cod. Tisch. XL. membranaceus foliorum septem et duorum dimidiorum formae
maximae, singulari antiquitatis laude insignis. Inest historia Georgiana Arethae et so-
ciorum eius.
Cod. Tisch. XLI. membranaceus foliorum duodecim in 4°, Georgianus. Duo folia
psalmos continent. De reliquis decern, quae ad tres codices olim pertinebant, nondum liquet.
Cod. Tisch. XLII. membranaceus foliorum 15, quorum (A) 11 in 4° et quattuor (B)
formae maximae sunt, Georgianus. A fragmentum liturgiae est, destinatae primae domi-
nicae mensis Martis ; B index est ad missale.
Cod. Tisch. XLIII. constans tredecim variis foliis membranaceis antiquissimis.
Tria e psalterio Aethiopico decerpta continent psalmos quinque primos. Alia quattuor
palimpsesta sunt, bis Armeniace scripta. De reliquis tria uncialem quandam scriptu-
ram Georgianam antiquissimam habent, altera tria Armeniacam.
F. CODICES HEBRAEORUM ARABIC!
Hi codices omnes in possessione Karaitarum Cairinensium erant, atque ipsi Karaitici
sunt, exceptis coniectaneis talmudicis nr. 48. signatis. Scripti sunt Arabice litteris Hebraeis.*)
Cod. Tisch. XLIV. bombycinus foliorum 36 forma 8. minori, continens Midrasch
quern vocant de Mose sive historiam de Mose apocrypham. Cui libello simillimus est quern nu-
per cl. Jellinek primum edidit Hebraice in altera parte libri cui titulum fecit: Bet ha-Midrasch
(lD"Httn rvo) pag. 1 — 11. Inde quod ab initio scriptum>est: Nunc historiam Mosis incipia-
mus, concludendum videtur hanc historiam ad collectionem similium traditionum pertinuisse ;
sed videtur etiam ad usum synagogae destinata fuisse. Historiae initium fit a laude dei
conscripta versibus quorum clausulae inter se consonant; turn relato Pharaonis somnio
narratur Israelitarum ab interitu liberatio, item quae acciderunt Mosi ab infantia usque
dum deus ipsi apparebat divinae legationis ad Pharaonem caussa. Praeterea refertur quo-
modo deus Mosi ostenderit caelos septem, inferos et paradisum; quae piorum et impiorum
habitationes uberius describuntur una cum praemiis et poenis. *)
*) Cf. supra pag. 14; ad eandem enim collectionem hi quoque libri pertinebant, sed sunt a me
dono dati bibliothecae univers. Lips.
*) Accuratius de hoc libello exposuit Adolph Jellinek 1. 1. (vide supra p. 14.) pag. 360 sqq. Ibi
afferuntur etiam tria narrationum singularum exempla ipso textu Arabico. Prima inscribitur : Moses pucr
prudens; altera: Baculum miracula edens; tertia: Mosis colloquium cum Metatron.
Digitized by
Google
75
Cod. Tisch. XLV. chartaceus foliorum 86 forma 4. maiori. Est liber ritus Karaitici
isque integer, nisi quod periit pars folii in medio libro positi.
Cod. Tisch. XLVI. Constat partibus tribus : P r i m a est foliorum 10 forma 8. minori,
continens quae ad ritus mensis Ab pertinent. Secunda est folium unum cum precibus
propheticis. Tertia est calendarium Karaiticum in plures annos (1792 — 1826) scriptum.
Cod. Tisch. XLVII. chartaceus foliorum 17 forma 4. minori. Fragmentum est operis
de historia naturali. Insunt plura accuratiore studio digna.
Cod. Tisch. XL VIII. bombycinus foliorum 16 forma quarta, continens coniectanea
talmudica nondum publicata.
G. PAPYRI.
Codices hi papyracei omnes quos numerisXLIX usque LIV. signavimus, a Garofalo
natione Graeco in Aegypto superiore ex sepulchris protyacti sunt, indeque post subitam
Garofali mortem Cairinum advecti. Cairini mihi contigit ut acquirerem. Redux in patriam
factus una cum fragmentis Graecis nr. LV. bibliothecae universitatis Lips, dono dedi.
Fragmenta vero Graeca nr. LV. insignita maximam partem a Mariette, qui merito nuper
Serapeo prope Memphin invento tantam nominis eelebritatem nactus est, pro eximia sua
erga me benevolentia dono mihi data sunt. Inventa erant prope Sakkaram.
Codd. Tisch. XLIX. L. LI. LII. Sunt fragmenta papyracea Copta. Unum quod-
que in forma lignea inclusum et vitro munitum est. Primum est versuum 44, secundum
versuum 37, tertium versuum 20, quartum versuum 13.
Cod. Tisch. LIU. Fragmentum est codicis papyracei cum scripturahieroglyphica.
Versus supersunt duodecim. In forma lignea inclusum et vitro munitum.
Cod. Tisch. LIV. Codex est papyraceus hieratic o textu scriptus. Longitudinem
habet cubitorum fere sex. Dolendum est hanc papyrum tanta fragilitate esse ut iam
perierint particulae aliquot, ac verendum sit ne etiam plures pereant Pro universo habitu
et ratione magnam similitudinem habet voluminum papyraceorum Herculanensium.
Cod. Tisch. LV. constans variis foliis triginta, maximam partem forma quarta
minore. Sunt omnia Graece scripta, sed pleraque altera tantum pagina. Imprimis gravia
sunt ratione palaeographica, scripturas enim fere quindecim ante oculos ponunt; ipse
textus non magni momenti esse videtur. Inter ea quae legi in vocem incidi ijiarumcohonj quae
quidem nondum notata est in lexicis , quamquam ifiationcoXeco et tjiarumcolyjg habent.
Huic collectioni Manuscriptorum Tischendorfianorum addam ap-
pendicis nomine codices octo alios, quinque Abyssinicos, tres Arabicos
Drusianos, qui roganti mihi ad id ipsum dono dati sunt, ut ipse rursus biblio-
thecis Saxonicis dono darem. Sex (nr. I. II. V. VI. VII. VIII.) liberalitati debemus
10*
Digitized by
Google
76
celeberrimi medici Clot-Bey, reliquos duo (Hr.IV.) viro docto Monacensi Roth
filio, quern constat bis iter in Abyssiniam fecisse. Quinque bibliothecae Regiae
Dresdensi, tres bibliothecae universitatis Lipsiensis tradidi.
I. Codex Abyssinicus membranaceus foliorum circa 200 formae quartae maioris,
satis antiquus et eleganter scriptus, bibliothecae Regiae Dresdensi a me traditus. Con-
tinet vitam sanctae Walattae (i. e. filiae) Petri et quae virtutis exercitia sustinuit, item,
quae separatim narrantur, eiusdem virginis miracula. Sequuntur traditiones de Sanctis
duumviris Cyriaco et Johanne. Denique folia adduntur triginta quattuor utraque parte
picturas exhibentia, quibus miracula Walattae Petri repraesentantur. Has picturas quarum
una quaeque inscriptione illustratur, accuratius nosse iuvabit artis scientes.
II. Codex Abyssinicus membranaceus foliorum 162 formae quartae minoris,
bibliothecae universitatis Lipsiensis a me traditus. Scriptus est ad usum liturgicum. Pri-
mum laudes leguntur patriarcharum Abrahami, Isaaci, Jacobi et sancti Georgii. Has exci-
piunt maioremque libri partem efficiunt laudes sanctae trinitatis, Jesu crucifixi, ecclesiae
Christianae, prophetarum, apostolorum, martyrum, iustorum. Denique lectiones in dies
festos praescriptae et precationes singulis anni ecclesiastici mensibus destinatae exhiben-
tur. Sed ad finem libri nonnihil deesse videtur.
III. Codex Abyssinicus membranaceus foliorum 80 formae quartae minoris, nunc
bibliothecae Regiae Dresdensis. Continet lectiones biblicas Testamenti utriusque, additis
laudibus Mariae et Jesu.
IV. Codex Abyssinicus membranaceus foliorujn 91, nunc bibliothecae universi-
tatis Lipsiensis. Scriptus est Amharice sive dialecto Abyssiniae vulgari. Continet, qui
titulus pagina quinta legitur, Terguame Fidel, i. e. expositionem alphabeti.
V. Est volumen quod proprie dicis, Abyssinicum membraneum, longitudinem habens
cubitorum quinque, altitudinem cubiti fere dimidii. Servatur in bibliothecaRegia Dresdensi.
Summo loco pictus est angelus, immanem ille quidem in modum, iacentibus ad pedes eius
variis figuris diabolicis. Quam picturam preces excipiunt ad Fanuel angelum diabolorum
exactorem et Michaelem archangelum factae. Totum volumen quern usum habuerit non
est dubium: amuleti enim naturam obtinebat destinati adversus malos spiritus.
VI. Vn. Duo codices Arabici Drusiani bombycini foliorum fere centum formae 4°,
quorum alter prorsus idem cum altero continet: quapropter alterum bibliothecae Regiae
Dresdensi, alterum bibliothecae universitatis Lipsiensis tradidi. Sunt ex iis libris quibus
Drusorum religio traditur: quos postquam diu frustra viri docti cognoscere cupivissent,
hoc saeculo in Europam identidem pertulit cura investigatorum. Eiusdem libri quern nos
et Dresdam et Lipsiam attulimus exemplaria alia asservantur Romae, Leydae, Parisiis;
fortasse etiam alibi. Ea quae continet disertis verbis descripsit Silvestre de Sacy in libro cui
titulum fecit: Expose? de la religion des Druzes, torn. I. pag. CCCCLXXI— CCCCLXXXn.
Digitized by
Google
77
Sunt tractatus singuli sex et viginti, quos iudice Silyestre de Sacy maximam partem Hamza
scripsit. In8cribitur primus: Epistula quae impii cerebrum diminuit (perfringit). Tertius:
Natura di vina virtute omni maior. Quartus: Litterae magnae ad feminas. Decimus quintus:
Colloquium secretum. Haec verba sunt quae veritatis amans secreto ad creatorem facit.
VIII. Codex Arabicus Drusianus bombycinus formae quartae, duobus iis qui
praecedunt maior, nunc bibliothecae Regiae Dresdensis. Huius quoque libri alteram
exemplar Silvestre de Sacy possidebat. Exposuit de eo 1. 1. pag. CCCCLXXX— CCCCXCIV.
Distributes est liber in tractatus octo et viginti, quorum plurimi ad Moctanam sive, ut
passim nuncupatur, Beda-eddin, qui quarto loco excepit Hamzam summum ministrum,
referuntur auctorem. Singulorum tractatuum titulos aliquot adscribamus. Inscribitur pri-
mus: Primum de septem mandatis Unitariorum. Alter: Hortatio, reprehensio, objurgatio-
nes et institutio ad duos Dai* quorum fides vacillabat. Decimus quartus: Fons legum verae
pietatis, quibus polytheismi placita exstinguuntur. Decimus quintus: Examen et investi-
gation ut plene satisfiat officio nostro exstirpandi religionem Christianorum, impiorum
veritatisque inimicorum.
Ceterum eiusdem libri alia exemplaria Oxonii et Parisiis asservari constat.
EXCERPTA EX CODICIBUS
IN VARUS EUROPAE ET ORIENTIS BIBLIOTHECIS A ME EXCUSSIS.
I. Inter viros doctos constat Clementis Romani quae ferunter Homiliarum duo
tantum hucusque codices inventos esse. Alter est Parisinus, ad finem mutilus, desinens in
verba Homil. XIX, 14. tf vhj bnvts (cf. ed. Dressel. pag. 383, 12.). Eo solo nitebatur editio
Cotelerii et qui totum eius de patribus apostolicis opus emendatius repetiit Clerici, item
nupera Schwelgeri editio. Nuperrime autem alter accessit, Ottobonianus Vaticanus, ab
Alberto Dressel inventus et anno 1853. ad novam homiliarum editionem adhibitus. Is et
integer est nee raro lectionis bonitate Parisino praestat. Nihilominus multum abest ut his
duobus codicibus acquiescendum videatur aut editione Dresselii criticis rationibus iam sit
satisfactum. Habent enim critica circa textum Homiliarum Clementiuarum studia eo plus
gravitatis quo magis nostra aetate intellectum est librum ilium Clementis apocryphum in
historia primaevae ecclesiae indaganda maximi faciendum esse. Quae quum ita sint,
Digitized by
Google
78
magnopere gaudeo codices alios duo a me repertos esse, alteram in Italia, alteram in
oriente. Quos quantopere sperandum sit valituros esse cum ad restituendum textum anti-
qoi8simum turn ad historiam eius libri illustrandam, satis apparebit ex prioribus primae
Homiliae sectionibus locisque aliquot selectis. Dabimus autem ipsum continuum textum
quemadmodum et in orientali et in Italico legitur codice, lectiones Homiliarum ex editio-
nibus Cotelerii et Dresselii unaque Epitomes quae plerumque dicitur textum ubi ad com-
parandum aptus est sub textu notantes.
Titulus libri in orientali codice hunc in modum scriptus est: Biog xal nohreia xal pag-
rvgwv rov ayiov xal ivdo^ov kgoftdgrvgog KXtjperrog dgxteTtujxonov 'Pobfjujg fMC&fjrov rov ayiov aaoorokov
Tlergov. Ad haec propius reliquis libris scriptis accedit scriptura quattuor Epitomes codi-
cum, in quibus est, teste Cotelerio : Biog rov ayiov iegopdgrvgog (pdgrvgog) JGJjfA. inujx. 'Poip. \m%.
r. ay. anoar. Tlirg. Satis differunt reliqui tres apud Cotelerium Epitomes codices, quorum
unus addita haec habet: KXqpsvrog row Iltrgov iTtUhjfuciv xiigvyparow imropfj, quae quidem sola,
quod mireris, titulo loco, praemi&sis duabus epistulis, Homiliarum codices et Parisinus et
Vaticanus babent.
Ktijprjg'IaxiofcjQ ro) xvgup xal imaxonop*) xal musxonow imaxoTtop, duTtovn di rr\v ivty'IegovoaAqiA
ayiav row Xgumavdw*) ixxXqaiav xal rag navraxtj foov ngovoia idgv&tioag xalcog Xgusrov rov &80v
ij(jux)v ixxXtjoiag*) civ re 7igec(krrtgoig xal dutxovoig xal rolg Xoinoig (orient. Xvnoig) anacw adekepotg'
eigijvt] erij navrore.
FrtoQJUOv ecroi cot, xvgis fiov, ori kyo) b ) Ktijfiqg Pcopalow noXirrjg <ov xal rip ngoirtp tjhxiav
aaxpQovcog Ujacu dwtj&ug 6 ), rijg ivvoiag (aov ix naidog anacxoXova^g 7 ) rip iv ifwl im&vfuav E*g re adv-
pi'ag xal novovg' cvvip yog pm loytapog, ovx olda no&ev rip agx*]*' ittj3w*> negl ftavarov nvxvag nowvpevog
vnofivt'jGeig, on aga*} &avow ovx iipi, xal oi& pv/jprp rig aou/cei pov nort 9 ), rov dntigov xqwov narrow
ra navra tug JJffhp ytgorzog* taopcu de ovx av, ovx ovrag eidoig, ov ywoicxow, ov yivojaxopevog, ov yeyo-
r&g, ov ywoimog w ) xai aga nore 11 ) ytyovsv o xocpog, xai ngo rov yevtc&ai n aga 1 *) rp. ei yog tp aei,
») xai imtrxoTtw: ita etiam Epitome; codd. vero
Cot. et Dr. — in inscriptione epistulae Clementis
ad Jacobum — omittunt
f ) Ita etiam unus cod. Epitomes; textus vero
Epit. apud Cot. t« xr^v 7*p. ay, tiav Xo. ixxX. dunom.
Codd. Cot. et Dr. omittunt tr.
*) xwv XQHTTtai>w>: ita cum Epitome ; cod. vero
Cot *E(}QcUo)r (absque articulo); cod. Dr. plane
omittit, quod idem ex Epitomes codice Cotelerius
adnotavit.
4 ) XQurrov usque ixxltjatas: haec cum Epitome;
in Cot. et Dr. codicibus desunt.
5 ) Haec prorsus conveniunt primis verbis Epi-
tomes ; in Homiliis vero initium fit ab 'Eyu> KXijprjq,
o missis prioribus.
6 ) Cotel. didvvrjftat^ Dress, notat: „Scripserim
cum Ottobon. didvrnftbos, sed obstat xal copula
praecedens." Epit consentit in hac forma dwt\&tlq 9
sed singula verba contra Homiliarum cod. sic col-
locata habet : 6W. £*/<xcu aotpgorox;. Ceterum ab his
inde verbis Epitome disceditab Homiliarum textu,
pergens Xoyurftoyit detdfttros ovx o«Ja no&iv lm«jil-
&6rra fioi xai myl &avdrov nvxraq nowvfitror vzro-
[tvrj<j(i<;, Tiovoiq to Xotnov xal d&vft(ai{ avvl^ur etc.
7 ) Ita uterque codex noster; Cot. etDr-d/roa/o-
kovarjq.
8 ) Sic libri mei ; Cot. et Dr. aga.
9 ) Hunc libri accentum habent; non /«oi» ^or*.
10 ) Ital. om. ov yiyov. ov ywofi.
n ) Ita rursus cum libris scripsi; Cot et Dr. aoa
not*.
,2 ) Sic uterque noster cum Cotelerio ; item Epit.
il aoa xou yv. Contra Dress. xC fro? fy.
Digitized by
Google
79
xcu larcu' ei ds ytyovev, xcu uera (orient, addit rtfy) Xteiv ri aga iarai nakv, d utj ta%a aiyij xal lifiti'
t] xcu 1 ) r&xa sgtcu riovvv (Ital. ri ovv) voijaai ov dwarov. II. Tavra re xal ra rewrote ouout ovx
olda nb&ev dnavcrroyg er&vuovuwog 2 ) ob^wijgav ei/or hvnqv toaovrov 3 ) oag t&XQiaxora (Ital. ooxqwk) fie
ttpceo&cu' xal to deivotarov, et nore anmaacQai rip cpQovrida dg avoxptkij i^ovkevccuup k ) , axuawregov
/km (Aalkov to TtafroQ iyivero. xal ijX&6[*rjv ml rovrop, ovx eidwg avvoixov xalip Ijfaw tvvoiav b ) f a&avaoiag
aya&ijg*) airiav urn yivofuvrp 7 ), o>g varegov tjj neiga iniyvxov xcu &ecp to? narrow deanery tpxagiarriaa:
vno yog tijg xar agxag &hfiovai]g fte evvoiag eig rip ro3v ngaypcvroyp Qprpiv xcu evgeaiv ipayxaafhp
Adair, xcu tore haXdvi^ov ovg rip wgy)p & ayvoutv fiaxagi^eip ixivdvvevov.*) IH. *Ex ncu&og ovv
ijhxiag oov & rolg 9 ) rowxrtoig Xoyujfwtg, X<*Q tv T °v (*<*&*** ** fitficuov eig rag rear qpuUxxogpow kpoirw oW
rgipag' xcu ov&ep hegov ioigcov $ doyuarow avaaxevag xcu xaraaxevag xcu egeig xal ydoveixlag xcu
cvlXoyusfjuap Jtjvag xcu hj^uiaroyv imvot'ag 10 ). xcu nore uh u ) inexgarei f qptge fe'yw, ori aftavarog
(orient addit rp) ij xpvxi'j, note tie ori ffotpt'i. xal bnbre yovv (Ital. ovv) ,2 ) inexgdrei Xbyog ori a&ararog
h ^W^ 13 )' fyvuQor' bnore de ori &vrpt\, ikvnovurp' nlelov di ydvpovv**) on ovS bnortgoav (ita Ital.,
orient. -regov) rig rbv iubv (k^auaaai vovv ijdvvaro i& ). nXip h «Voov? 16 ), on at do%ai row vno&eoemv
noQa rovg ixdixovvrag xpevdeig rj ahfteig vnohjui§dvovrou, xcu ovx °*£ tyovaiv ah]&eiag yai'povrai 11 ).
intortjoag ovv tjlhi note on ov naga rag ixdtxovpdvag vno&eaetg ?} xardbjxpig yiverca, cdXa naqa rovg
ixdixovvrag ai do^ai aaoycu'vovrou* 9 ) , hi paXXov ihyyuov (Ital. rjhyy.) iv roig nQayuaaiv. dio ix rov Tijg
*) ij *a(i sic rectissime uterque noster. Cot om.
y; cod. Ottob. xai y.
*) Ita omnes Homiliarum codices , contra Epi-
tome, per cetera satis consonans, dup&vfiovft*vo<;.
8 ) Ita rar8us omnes Homil. codd., contra Epit
anavaiov ei/ * ««» **!" Ivxrjr, xai roaoitor.
4 ) Consenti unt HomiL codices ; contra Epit. xt\v
tkqX rovrtay (pgorrtda <£? ftatafav iXoyurdfiti*.
6 ) axftwoTtQov — trvotav: in his prorsus conve-
niunt Homil. et Epit
•) eiya^?: ita mei cum Cotelerio; Ottob. dya-
&^r. Epit omittit.
7 ) yiraftinjr: ita orientalis; Italicus cum Cot.
ytvoftt'rrjw ; Dress, ytrtjaofiirtir,
8 ) Cum his, in quibus consentiunt HomiL codi-
ces, conferre iuvat textum Epitomes qui sic habet:
a>q v<rt (Qor fyvwp and rov xilov<;, xai &iw ry ndrtmv
r\vxctq(<rtriaa noirpji' vno ydo ttjs xar «^/ot? fit mt^ov-
«njc irro(a$ i}rayxct4j&ijr tlq tip rvr noayftdrw y tX&tlp
fyfctiaw xcu ox*; ri\v <*QXV> M aypotar paxaofatp ixip-
St'rrfvor, vortQor xaXavfyir ovx Inavadfttjy.
9 ) rolq: ita uterque meus; Cot et Dr. omittunt,
item Epitome.
*•) xcu ov&lv — (mvoiaq: rursus in his plena codi-
cum Homil. consensio; Epit vero sic: dXXd xcu
ovrvq ovSh trryor na§ avrolq to onovda£6fitpov itaowt
ij 4oyjt. draax. x, xaxacx, fyiddq tt x. avXX, rixP* xcu dq
xai Xfjft/i. imr.
u ) notl pip — nox\ Si: ita rectissime uterque
meus cum Epitome; Cot on ph et oti 6*4, Ottob.
or* fth et 6th cV.
") Haec praestare videntur lectioni vulgatae:
ttTtort ot'*, item lectioni Epitomes xai oc» pi* (per-
git Xoyoq tnutQQvt&p ^v).
15 ) Ita no8tri codd. cum Epitome; Cot et Dr.
omittunt 1} v»'/^.
M ) In cod.Cotelerii desunt ox* &prpi\ usque i\&\>-
fiovv. Nostri vero cum Ottobon. consentiunt, quo-
rum ad scripturam prope accedit Epitome.
") Etiam haec, quibuscum Epit consentit, om-
nino praestant lectioni Cot. et Dr. quae sic habet:
or* oi'd* bnottqop th tor iftov fitfi. poi*v f)dvrdfifjw.
16 ) iv iroovr: ita adhibita Kuffini versione (sed
hoc tantum intelligebam) scripsi pro eo quod inmeis
codd. pariterque a Cot. in Epitome editum est,
tnroovr. In Homil. Cot. et Dr. ediderunt awtroov*.
,T ) Haec Epitomator sic mutavit ut pro vnoXapp.
scriberet dnoyaCroptai, ac pergeret xcu ovx «*? fy*
aitai icp iaiftiov dlfi&ifaq xarcdaft(Jdrortw , reliqua
vero quae in Homiliis sequuntur: ftrtariprac usque
dnoifaCvoyxcu omitteret Quern ad locum cf. Kuffini
versio.
™) Ita nostri, in eundemque modum legendum
esse censuit Cotelerius ; codd. vero Paris, et Vatic.
djzo<plQorrcu.
Digitized by
Google
80
\fwXtjg (td&ovg iortva£ov' ovre ydg n (tepcuaccu olog re 1 ) rjpoyv, ovre rip row rowvtwv ygorrifia euro-
aefoao&cu ithvdpqv 2 ), xcufieg Qovkapevog, mg B ) q&daag elnov' on epavrop nvxvitegov iiGv%atuv im-
rdaaorri*) ovx oVf omog b ) Xav&avbvra>g pef? ydovijg 6 row rouwrojv pot*) etotjQxeto loyiapog. IV. Kcu
naXtv dnooovperog ekeyw epavrop Ti parcuonovm, ocupovg ovrog rov ngdyparog, ori ei piv davebv ovx
eifih vw ovra pie hmefoftai ov Trgoaijxev. 7 ) oTo rt]gtJG<o to hmefoftai eig rip tore*), oreovxewoi (orient,
praetermittit) hmyd^aopcu. ei # dga (orient, doa) eifu, ri vvv ix negujeov pot aooaean rb hmua&cu;
xal ev&tcog perd rovro Stegog pe eh^u (orient, eiotjtei) loyuipog 9 ). ekeyw yog Mtj n ye 10 ) rov vvv pe
hmowtog mi %elgov naftw egoo, p*j fkpuoxd>g evoefbog, xal nagado&rpopai 11 ) xar ivitav qnXoaoqmp
Xoyovg nvQUpleye&ovri xcu Tagrdgop, mg Zlawpog rj Tirvog 12 ) y 7£*W rj Tdvtulog, xcu eaopai iv adov
rov cdwa xoht&perog; nctfov re lz ) dr&vnecpegov Xeytav *H dbyXov ovrog rov Tigdyparog 1 *), dxwdvvoi-
regbv 1& ) iortv ucAlov evasfiwg puoacu pe. xcu naUv 16 ) /Tiros ovvt/aopai rov dixaiov %dgiv etg dtylov eknida
dcpogolv rmv rov cdparog xgareiv tjdovcw; cAX ovtf on 11 ) note ian dixawv xal 1 *) dgeaxov &eq) nenhj-
goyogqpui, ovre d rj i/wpy d&dvarog rj ftvyrtj yivoicxoa' ovre rig Xoyog (tipcuog evgfoxercu, ovre r&v roi-
ovrcov Xoytapwv t)avxdl^eiv bvvapai. V. Ti ow %gt] nomv y rovro 19 ) * etg Atyvnrov Tfogevaopai, xcu rotg
rav dbvrow Ugoydvtatg re 90 ) xcu nooqfljrcug quhoritijcopatv xcu payor Hqtyaag xcu evgdw g^jypcuu noTlolg
Ttelam oncog tpvjpjg avanofurtjv rtp Xeyopeirtjv vexvopavriuv 2 *) frothy, ipov <bg negi nqdyparog rwog tew-
&avope'vov n )' y b*e nevais iarcu negl rov pa&eXv el a&avarog ij i/wjj}. y b*t rtjg \pvpig anoxgujig, ori
a&clvarog ioriv, ovx ix rov Xatfacu ij xcu axovecu forai a3 ) uot yriwcu, aXX «e rov oy&ijvcu povov, Iva
avrotg bcp&ctXpoXg tiknv avrip avrdgxrj xal bcartjv anoyaaw fya ex rov povov cparijvcu ori eanv' xal ovx-
tn thmjcercu rd rov oy&alpow Jb\a rd rijg dxotjg dvargfycu dbrjla Qi)para u ). opcog xcu avrip ravrijv
l ) tf : ita mei cum Parisino ; Ottobon. r ; idem
ov<J^ typ pro ovr« Tijy.
8 ) In his et iis quae sequuntur ab Homiliarum
textu satie differt Epitome.
3 ) <w«: itanostri cumParisino; Ottobon. omittit.
4 ) Sic uterque noster; Cot et Dr. imtdaaonoq.
Vide infra ad pot.
5 ) Ita nostri et Ottob.; Cot otdd ntaq.
•) par. ita nostri et Parisinus; Ottob. pt.
") Ita omne8 Homil. codices ; Epitome 7tqoo>\xn.
*) Ita rursus omnes; Epitome vero ttivtxaiTa
pro tit «. t.
•) Hanc Homiliarum lectionem mutavit Epito-
mator hunc in modum: Thtqos imuryti pot Xoyiapoq.
10 ) Mtj t» yt : ita nostri cum Ottoboniano, as sen-
tiente Epitome; Cot vero El pr\.
n ) Ab hoc inde loco Italicum tantum textum
ex8cripsi.
12 ) Minim in modum accentus huius nominis
fluctuat. Secuti sumus Italicum codicem nostrum ;
Cot. vero edidit 7Yrvo«, Dress, Tirvoq.
,3 ) Ita cum Cotelerio ; Ottob. codex xcd naXw t*.
u ) Ita fere cum Epitome, nisi quod <u?pro 17 ha-
bet Cot. vero et Dr. sic : Xtyw 'All* ovx ftrr* tavta.
xcu ndXiv Utyor El dt for**; a$t\Xov (Cot ov dyXov)
01* ortoq tov ngayp. fXryov *Axivd.
lft ) Ita codex ut passim libri scripti. Cot et Dr.
axivdvv&TfQor.
10 ) CotetDr.omittunt^raZtr. Epit omittit omnia
inter fiuZiacu (Epit puatttf) pt, xal et id>v rov aiapaxos.
17 ) Cot et Dr. ovdi x(.
18 ) Ita cum Parisino ; Ottob. om. xal.
10 ) Ita omnino ex auctoritate codicum scriben-
dum est ut non distinguatur post nouiv. Alitor Cot
*°) rt Ital. cum Ottob. addit; Par. om.
S1 ) Ita cum Ottoboniano et codice Epitomes.
Parisinus vero cumplerisque co dd. Epitomes rtxoo-
p art* far.
w ) Haec Epitomator sic reddidit: — mfo* noX-
Aol? V f,, /9? dromopTtriP - - ioydacuT&tu, ipov drjfcr «i?
ntql no. t*k. mtv&dria&cu povXopbov.
M ) Ita cum Parisino ; Ottobon. fort cum Epito-
mes codd.
M ) Haec Epitome sic habet : tovxo di ndrttoq ovx
in rov a7toxq(vcuF&ou or* d&.iaup, for* pot yr.dXX' dno
tov 6q>&r t rcu povov ott tortv ISwp y»q aintp ai'tol?
oppotatv ixarip ?fa> nXrjqo<poQfav , xcu oi>xer« nurtonoa
6q>&€tXpm> uta notrfaopcu.
Digitized by
Google
81
rip axexptp arie^aXXip^ tin cwij&ei yiXooocpcp, og awefiovXevw fwt rovro fnj roXfBJocu*) xara noXkovg
rgbnovg*). eire yaQ ovx eiaaxovaerai*) i/ ipvxTj ro) f*ayq>, av rolg ravra noteiv anayoQevovaw roping ag
anutga^ag dvGOvreidtfrcog fiwoeig' el de snaxovaerai, per a rov dvGGwetdfjToig as [kov* olpcu ra rijg eixje-
(kiag <to« pqxeri agoxngew, ov ehexev xal erolprjoag. 5 ) ij&Qaiveiv ydg ro &elov Xeyovaiv em rolg rjj licei
bavarian ocoparcw axiXkovai rag ywxag*). eya de ravra axovaag oxvtjgoregog per ngog ro rowvror iy~
XetQtjoai eyevoprjv* r *i$ °*e an agpig pov ovx inavcapqr povXtjg, dXX cog ipnobta&eig rijg ogpijg ij&vpow 7 ).
VI. Kal ha ptj Got ra rouxvra paxgo) diqyijGwpai*) X6yq>, ir roGovrotg loyuspoig xal ngaypoGiv orrog
pot/, qrtjprj rig r t gipa im rijg Tiflegiov Kaiaagog fiaaikutg, i£ iagirtjg rgonijg rr\r agx*p ktppdrovGa
rjv^arer exocrine*)) xal cog aJjjd-dog aya&ij (orient, aya&ij aXq&fug) &eov (orient, omittit) ayyeXog
tkergexer 10 ) rbr xoGpov, ro rov &eov (lovXtjpa Giyav [//] areyew 11 ) pi/ dvraperq. ixaarore ovr nXeuar xal
pei^ojv eytWo ,a ), keyovGa tog rig nore iv 'Iovdala e| eagtrijg rgom/g Xa{kov rijv agx*p 'lovdatotg 1 *) rip
rov cubiov Qeov evayyeXi^erai fiaatXei'ar, t;g anohtveiv Xe'yei ear rig avrwv 7tgoxarog&oiGei iA ) rrp nohreiar'
rov o* 15 ) moreveo&ai avrbv £a£<?> ori &eo&]rog 1 *) yeptar ravra 7ireei i7 ) f noXXd ftavpaGia Gtjpeia re xal
rigara foangarrerai xeXevau twv%, mg €%cw Qovciav 18 )* xcxpovg 19 ) now axoveiv, rvcpXovg avapkenew 20 ),
xvlXovg note* neguiaretr**) , ^oaylotv arog&oi 22 ) , naaar roaor aneXavrei, nana dai'pora qwyadevei' alia
xal leaool**) ex diaarijparog poror trogwrreg avr<p loipevoi anaJlaaoovrai, vexgol de nQoayegofievot eyei-
Qoncun, xal ovbiv iariv o adwarel fioieiv.
His addam e variis locis excerpta haec.
I, 8. (pag.31. apudDresB.) in cod. meo orient, haec scrip ta sunt: Tavra iyco Xeyaw negi
aXktav xal ipavrq* bpihjGa (Cot. et Dr. (bfuXqaa) Xeyw Ti aXkovg fitficpopai, ev rq} ovrcp rijg apeleiag
') Ita cum Pariaino ; Ottobon. arzipaXov.
") Cot et Dr. toXpar.
8 ) Epitomator haec ita expressit: opus ipdoaoqxp
xivi tip (Tvrtj&wr xcd ravrtj* Inoirovfirjr rtjv yrwptjv 6
di avrfflovXtvi poi fit] kvatrtXis tlvcu rovto tokfitjaa*
dvolr Vvtxa,
4 ) Cot et Dr. addunt (ptjatr, item Epit 1^ post ydg.
5 ) Ita cum Cot et Dr., sed Epitome : ov Utxip ta
totavta it6Xfia<;.
•) Epit sic : inl tok cx.tck ipvjc . fittd tip dno rov
aw fiat oq ixtfvwp dtdXvair.
^ Haec Epitomator mutavit sic: - - oxrrjQ. ph
inl to fyx*( or lt*<* tytrofitir • dXXd t^? noottoaq inotaq
ixihrtiq nartdnousiv dnoarijvou ovx i\dwd(tt\v.
*) fotiyriGWficu: ita cum Italico etiam orientalis
meos; Cot et Dr. dtrjyipopcu. Epitome: - - ftaxQor
dnottlrta Xoyop.
9) Epitome: — ifc'/**, Ttfltofov Katoaqoq td C P«-
ftcuxd SUnorroq axTJiztQa, IfaQoq r\dr\ dqxopirov t}v£ar(v
07i6 cau fifteen.
10 ) Ita et Ital. et orient cum Ottoboniano ] Pari-
sinus dnjQxtro. Epitome dii'jn.
") anydf arfytir: ita (etltal et orient.) cum Pari-
sino. Yidetur r\ post otydv excidisse. Ottobon. cum
Epit Giyjj atiyur.
**) Ita Ital. et orient, cum Ottoboniano; Paris.
tylvito. Hunc locum Epit sic expressit: fidXXop Si
xal nXt(o)v Ixdotrjs tifiiqa^ xal fitC^tov lyhtto.
1S ) Haec: 'Iovdatou; usque noulvex orientali co-
dice sunt
14 ) Similiter Cot nooaxaroQ&wm, Ottob. noo-
xaroo&wctj. Epitome: ^« dnoX. ft/XXtt (alii Xiyii), Idr
tk avtw dgfatrjp dtd ndrtvv imdt^rjta* noX.
") Si: Ottobon. omittit
ie ) Ita cum Epitome ; Cot et Dr. &tt6rtjtoq.
1T ) nriir. Epitome diddoxn.
w ) Cot et Dr. «? naod &tov ilXtjqxuq rip ISovaCav.
Epitome sic: noXX. &av/i. tig. ti xal ey/i. tyydZttcu,
Qttftatt /tdry xoxpovq dxovttr nowv.
1V ) Cot et Dr. addunt ydq.
*°) tvff>X. drapX. in textu omissa supplentur in
margine. •
21 ) Ita cum Parisino; Ottob. om. noul mom.
w ) Ottobon. oq&oJ.
* 8 ) Cot. et Dr. Unqol yvQot. Etiam Epitome om.
yvqol,
11
Digitized by
Google
82
imaQxaw iyxlquan 1 ); cAX eig 'Iovtaiav og^ca, ft^Stegov tbv ifwv b\a&e\g 0*o**). xal by owmj 8 ) 0ov-
levaafievov \un> noUog 6 tijg naQohtfjg iyeveto*) XQWWf ***** ^u^txo3vngay^t(ovbwyexlvt(^ovt(ov. nigag
yovv avwotJGag oodbtote 5 ) tip tov /Ww yvoiv, on ibzidi epnloxaiv 6 ) tovg Cftevdovtag ivedgevei, oi fop
aXka xal ov note eiaexXdmjv %gwov ektiai dovoifievog, xal on ovtoog aaxoXoifievoi oi av&gwroi Suto&vifi-
xopev, ta navta fwv tag itvjev acpelg elg Ilogtov 7 ) oQpqaa.*)
Homil. I, 10. fin. (ef. ed. Dress, p. 34.) evxatgov tolg tbv 9 ) okav ayvoowsi &eov. Tavta
avtov Xe'yovtog, ex 10 ) avfupeaviag ataxtor ijqpiecav ytkmra, xatacwmav xal cuiogw airrbv Tteigoifisvoi cog
(Idgpagov nva dcufiovcHpTa. iyco di tavra bgolv, tyjlcp oix oVf ornag hftp&slg, evasfiei Gvfjujj tov kmov
oiyav oix ixagttgow, Ma fierce Ttaggqaiag i$6w Xeyow EvXoycog 6 &ebg vfuv^) axatdbjntov tip avtov
PoihjGiv i&ero, ava^iovg ngo'idw, «J cJy t2 ) vvv tovg xgvnxbv vow eyovtag 7iXf]QocpOQc3v cpaivetau inel yog
vvv tijg avtov fiovkqaeag xtjgvxeg i^OTtectahjaav , ov ygaftfiatixtjv inayyeXkofievm tiyytpy aXka iz ) anhfig
xal afiavovgyoig X6yotg u ) tip avtov ^ovhjaiv ixcpaivovreg, cog navta^) vow ta Xeyopeva, xal ov (*eta
$%E(6g tivog y&ovegag, nanism naaiv iavtip^ ^ovXofAtvtjg iB )' nagecte vpeig ngbg to 17 ) ^ vow to
ifuv avfupe'gov (m nj vpete'ga pXdfa yeXav tip eig tip etc.
Homil. I, 12. fin. (cf. ed. Dress, pag. 36.) adixoi xal QeoctvyeTg xal tbv am^ovta £07107*0?
eig amatelav i% ) anacxohAvteg^ 9 ). itoig avyyvoSfAqg tvyw dwtjaeG'O'e, tbv tip d'ewttjta 20 ) tov &eovinay-
yeXkoftevov ifuv einelv v$gi£ovteg, xal tavta arfrgomov [oV] 21 ) izQijv, ei xal fujdev ahftegXiyovta 2 *), [dia\
ti/v ayadip avtov ngbg ^a^ 23 ) anodeTzaa&ai ngoaigeaiv. 2 ^)
Homil. I, 14. (cf. ed. Dress, pag. 37) taya be xal awotxtjaat ifuv tbv navta \wv tijg £wijg
! ) Epitome sic: iv Xaw tfjq dfifXtfaq mp ixthrotq
iyxXijfiaTi.
*) Pro his Epitome : xal ov nqottqov top ipor diot-
&elq p(ov, tlq'Iovdctfap dquxvovficu, pdorvq twy rotovrtor
ctvroq yirriaofiivoq.
8 )Ita cum Pari8ino; Ottob. oj#r«.
4 ) Cot. et Dr. 4wif*q.
*) In ipso codice est w&ynoxt. Codd. Parisinus
et Ottob. 6 denote. Jam Davisius coniecit £>di noxt
legendum esse.
6 ) Parisinus IxnXlxuv (Cotelerius coniecit ip-
nXixmv), Ottobon. txTikoxoJv.
^ JJoorov cum Ottoboniano; Coteler. novxov.
Etiam Epitome nortop habet, sed ad eum locum
iam Clericus lloqxov coniecerat
8 ) Cot. et Dr. wQfitjaa.
9 ) tov; ita codex noster pro tup in codd. Par.
et Ottob. Inter variantes lectiones ad geminum
Epitomes locum est top rwr.
,0 ) 6c: ita cum Epitome; Cot vero et Dr. wq ht.
n ) viupi ita cum Parisino et Epitome; Ottob.
Wlp.
1T ) #&r y ita cum Epitome, quae in iis quae paullo
ante leguntur magnopere ab Homiliis discedit (xa£-
dmg fidofiaoop ttra xal fioxpofttvov. iytu d. t. o. dut&fQ-
fiafpotta* trjp tpv/ffp, xal ti}A<» - - Irjyfatq, <riyap oi*/
virffitpop etc.); Paris, vero wq i$ ir, item ut vi-
detur Ottob.
») Cot. et Dr. aAA\
M ) Xoyotq: ita cum Ottoboniano; apud Cotel.
omissum est.
15 ) Cot narva ovrtravovv top dxovaarra, DT,7tdp&
bpxvpaovp dxovaarra, item Epit. ndrxa omvaovv tov
dxovaarra.
10 ) Ita cum Par. et Ottob. cuius in margine est
fiovkofievoi.
17 ) nooq to cum Cotelerio ; Dr. cum Epit. ngoq t£.
18 ) Cot. et Dr. dnurtfap.
19 ) Ita ut supra; Cot. vero et Dr. rursus anro<r/o-
lovptfq.
w ) Ita cum Ottoboniano; Cotel. &f6tijta.
S1 ) op in nostro cod. omissum est
**) Ita cum Ottoboniano; CoteL dlrj&tvorta.
Illud did quod sequitur, nee in nostro nee in reli-
quis codd. legitur.
M ) Cotel. et Dr. nooq vfiaq,
M ) Haec omnia longe aliter Epitome habet:
Extrcma sic: w fttydXijq ddixtaq, or* p4x oi <f>&orov
(fwov) xip&wtvovaip oi tov &tov xrfovxtq, xal cafTa
vnb t&¥ iiq avnt\olap xalov/drtov dvdqwv.
Digitized by
Google
83
XQovov 1 )' avtog*) tavta ctxovoag amxQivato 2t» ei fdv IctOQtJGcu ta yueteQa xal pa&eTv to ovfjupe'oov
&tlsig, 3;avtijg pot, (cod. fie) avunXevaov* ei de ov z ) povlei*), iX&ow inurrijg ijpuv; eyw yaq avoto* no-
Qiv<joofACU b ) enl ta iuavtov. xal dt/ advaojTrrjtov tikav cvrtjl&ov avto} pfygi tov hpevog etc.
Homil. I, 17. (cf. ed. Dress, pag. 40.) xal ei, ti noti iativ dixaiov xal aqeaxov*) #ap* xal ei
yiyovev 6 xoapoe 1 ), xal dia ti yiyove' xal ei ov htdycercu, xal ei Xvdr^etcu' xcu ei xqeittoyv eatai, § ovtie
tatai' xcu tva prj to xat eldog Xtyoj, tavta T£ 8 ) xcu ta tovtoig inofieva fia&etv tj&eXov 9 ). 6 tie IJetoog* )
nQog ravta anexqivato ZwrSfuog dot, ca KXtjurj il ), tip taw ovtow yvaoiv Ttage^ouat' xal ta vvv e^avtijg
axovaov. X VIH. C /J tov &eov povtij ev abrjhp yiyove xat a nollovg tQonovg toTg av&Qcbiroig 12 ). ta pep
ftQtota dia to xqatrfiipfox avrovg**) eiaaycoy^ xaxj/, awtgoopia nov^a, awrfteia deivy, bfukia ov xaA$,
TTQob'fipei ovx 6q&\i' xal ,4 ) dui tavta Ttkavij, eneita Xb ) oxyopia, anustia, nooveia, qwlaoyvoia, xerotocia?
xcu ctiAa touxvta xaxa ftvola 1 *).
Homil. II, 1. (cf. ed. Dress, pag. 45.) xal ua&av tov Tlitqov iyQtjyoQota xal tolg gwovgi neol
&eoXoyiag i7 ) dudeyopevov, o7 year dixa xal *2f 18 ), olv xal ta ovouata 19 ) ix&ijvai i^ovXevaoft^v 30 ) - - xal
AaQaqog 6 ieQtvg, ov areotqaev ix vexQolv tetQarjueQOV 6 xvoiog i/fmv 'iQGovg 6 Xoiatog* 1 ).
Homil. H, 21 sq. (cf. ed. Dress, p. 57.) oi de tov &ebv iMJuyrvQapevoi (ujdiv \pevaaa&ai S^eti-
ftevto. aw M ) ngwtog o 'Axvkag t/Q^ato Xeyeiv ovrcog.
Homil. H, 27. (cf. Dress, pag. 62.) Tavta tov AxvXa einovtog 6 adeJxpog avtovNtxijttjg kptj
AvayxaXov iativ, adehpe iftuov KXtjftrj* 3 ) , ta naQahtqy&tvta top AxiXa iue vnofAriJGai 2 *).
') Sic codex nostro, addita nota in margine:
yq. piov. Cot. et Dr. (Hov, sed ex Epit. xQovov assu-
mendum esse iam Davisius monuerat.
2 ) Cot. et Dr. d Si pro outo?.
8 ) Cot. et Dr. fttj. Item Epitome XIII.
4 ) A povln priore ad fiovltt alteram Hbrarius
transilivisse videtur, si videmus textum Cotelerii
et Dresselii. Ibi enim sequitur: t« dXXa <rrjfttla trjq
oixTjaewq fiov hcu uiv &ifoiq iyta aot (n)fttqov igw, iVa irtt
5 ) a> supra scriptum habet o. Cot. et Dr. noqtv-
aojtcu.
5 ) xo* aqianov (hoc accentu ipse codex): Cot et
Dr. ti aqfoxov (Dr. clqhjx.)
7 ) Cot et Dr. yfyort xooftoq.
8 ) Ita cum Ottoboniano; Paris, om. t*.
•) Ita cum Epitome; Cot. et Dr. pafalr ttnov
&SXnr.
"0 Nomen IHtgoq apud Cot et Dr. deest. Cf.
yariante8 lection es ad Epit. 16. notatas.
li ) Ita cum Epitome; Cot et Dr. & XAt//ii/?.
lT ) tolq dr&QtoTrotq: ita cum Epitome; Cot et Dr.
omittunt
13 ) Ita rurous cum Epitome, nisi quod n^ona pit
pro to f*. 7cq, habet Cot. vero et Dr. omittunt dm
to uq. airt. Atque ille quidem pergit tlaotyuy^ *<**n
usque nQoXrjxpiq ovx <ty#*j; in cod. vero Ottoboniano
pergitur tfoaytoyfj xaxtj avrtQotfoui norTj^dq, own\6-ttq.
dtifjjt oft, ov xaXTj , nQoXtjxf/ti ovx 6q&?j,
14 ) xcU cum Epitome ; Cot et Dr. omittunt
15 ) Xmvt* cum Epitome ; Cot et Dr. omittunt
IC ) Cot. et Dr. fivg. xaxa. Epitome vero, post-
quam pro nominativis nXdrrj dq>o(>(a etc. dativos
habuit nXdvy dyofily, etc. pergit: xal oJUok routvrov;,
a dii Tta&dmg.
17 ) Ita cum Ottoboniano ; Paris &toaipt(<*q t quod
in nostri codicis margine in hunc modum adscri-
bitur: yo. xal &(o<T(pe(aq. Etiam Epit. 20. &io<rtptfaq
tuetur.
19 ) Cot et Dr. omittunt xaU Epit fcxa/fcxa tov
aQi&pov.
1V ) Cot. et Dr. addunt w« ?xa<rror (Ottob. Ixaunov)
Itfc; xqopov pa&wp. Turn iidem ix&iivau
*°) Pro his Epitome: mv xal xd or. tlat tavta'
Zax/aTo? etc.
S1 ) Haec admodum conveniunt cum Epitome 20,
nisi quod o ante Xquttos omittit; Cot. vero et Dr.
ad AdXaooq nihil addunt praeter ol le(jtX<;.
**)■&>: Cot et Dr. <k. Ceterum ab his Epitome
satis differt , habet enim oi Sit. O. p. firjSh naqtx-
xXlycu tfjq dXti&tfa$, orrw to xot avtov i$tt(&trto. xal
nyiaroq etc.
**) Codex KXrifiri. Cot et Dr. KXriptiq.
M ) Cf. ad haec Epit. 28.
11*
Digitized by
Google
84
Horn. HI, 40. (cf. ed. Dress, pag. 100.) ei di vq> sxtgag dwdfieag, tyrr/tew xcu narzi o&evei
Qetaoteor (ipse cod. s£etcut&cwn> 9 sed xal n. o#. «£. secunda manu addita sunt), uij tig ahtbt
fiorop ayaftbv bvta em nixsi tdig xaxoig vn&afiev ! ). XLI. Kcu b IZutw Tlgodrjlog eJ qtevyow anb r. yQ.
- - xcu 6 TletQog Avtbg um yaivei*) tovto aouar' 6 yag ta£w ^rjtTjcecog yevytov e^etaaiv aXq&ij yevea&ai
ov fkwletcu. o&ev iy<b - - (XLII.) Kai b IJttoog Flag xal tbf vovv tvqtlbg ehai idvpato 3 ) b nqb tov
yevccuj&cu tov tpvzov cvfjtqxorojg top xtiaarti avtbv etc.
Horn. IV, 21. (cf. ed. Dress, pag. 131.) dcneg yag b hnsac** xioov tovtovg olvcuqu ameQ a*
xpawsy, trjg aqtaveGtattjg Xvaoijg petaddkwg, ovtoog*) xcu tr\g \mijjdag to xgvquov xaxov b ). XXII. 'Exeivo
di navteg*) iouer 9 (bg ininav ml tovtq> tovg avdgag apeittaxitcag dvcx^QCuvortag, noUuovg te 7 ) ml tov-
raw 8 ) epiyeouevovg, xcu otxcor yevoptpag avatoonag, xcu nbtexw akmjeig, xcu ctila fwoia.*)
Horn. VII, 1. (cf. ed. Dress, pag. 174.) Tfi di mavotw 10 ) ngoehihrtbti tip Tlhoip amptow
nbpioxaQoi te owe bXiyoi xcu avrrjg Tvqov ndpmoXXoi 11 ) , xcu mecpebvow Xiyovteg '0 &eog, diet <tov i^ag
ikeatca 12 ), dux gov ftegaTteveta). b di Ilttoog ectfj em Xi&ov tivbg inpqXov ngbg to dvvac&cu naaw oqcuj-
&cu, xcu nooaayoQevGag Geocefiel vofup ovtmg tjg^ato ,3 ).
Horn. VU, 12. xatOQ&doag**) xcu fkmtioag f anb tmv mouivon dirty nQeaffotlowv h>a miaxonov
avtocg xataottjaag, elg tip Bvfikov 15 ) i£tf a. xcu yevopevog ixeT, xcu uaftow bti 2ipm eig TqinoUv (agpy-
<j8v ie ) t di okiycov imeQow avtotg (ipse codex aacotg) miueivag 1 ' 1 ) xcu fteoanevGag nollovg xcu tcug
ftij&oig avtovg ivaGxi\Gag> xat fyvog tov 2i\uavog eig ttjv Tqvnohv mooeveto.
Horn. VIII, 8. (cf. ed. Dress, pag. 186.) tov di ,8 ) Moqocwov eig dp vncu&Qov xexipievu&ov
tonw i9 ) ngodyovtog 20 ) elnovto ol bxku. b di Tletoog mi tivog pdaewg avdQuivtog ov naw vi/wy^ 21 )
imardg, apa T(p (cod. to) tbv bx^ot deoaefki i&ei noocayooevGcu etc.
Horn. IX, 19. (cf. ed. Dress, pag. 209 sq.) xcu 2 *) t<p dedcoxoti evxaQtatTpeze**) , eig asl tmv
>) Ita cum Epit. 38 fin. Cot. et Dr. ediderunt
vnifialtp.
*) Ita codex ; Cot. et Dr. q>atv>].
») Ita omnes Homiliarum codices ; Epitome vero
4 ) oikoiq cam Parisino; Ottob. ovr*>.
5 ) Apud Cot. et Dr. post *axov additur: xa*
aypoijtcu, xtjq StaSox^ ti)» ixxonr\v l£eQyd£trcu. XXII.
lAkka xovto fih vvv yfup na$ahl((q>&(i),
*) ndrrtq cum Ottoboniano, Paris, ajzartc;.
^ t« cum Ottoboniano, Paris, omittit.
8 ) Ita cum Parisino; Ottobon. inl toi'tw.
°) Haec omnia enm antecedentibus et sequen-
tibus pluribus in Epitome praetermissa sunt Cf.
Epit. 51.
,0 ) Ita cum Epit 53; Cot et Dr. sic: Ttj (Cot vov; Epit. vero *k xtxijmvpipov xonov xai vxcufyor.
om.) ttxdqtri & npiw t^« h Tvqq t\[ii»¥ tmdtjfttaq, ^TtQodyortoq: ita cum Ottoboniano ; Paris, addit
vrto tip (Ottob. tov) oq&qop* avror, quod Epit. praemittit.
* ! ) Pro his Epitome : xcti aiirijq <J^t^« Tvqov noXloi. %x ) Omnino sic; Epitome fttttmoov et <ttck.
,a ) Cot et Dr. iXtttru, item Epitome. **) xal cum Epitome; Cot et Dr. aXld.
l *) Ab his sic discedit Epitome: <rrd? ovpoIHxqw *•) Ita cum Epitome; Cot et Dr. (vxaqun^aaxt,
— ncuji xotxa<pari]<: tlptu , xal nqooay. etc. additis fiitd tov tfjq tlotjpijq fiaedteq.
M ) Paris, oiw&foaq, Ottob. owta&toaq. Epit 58.
xovtaqttaaq.
w ) Sic cum Epitome'; Cot et Dr. BtpXov.
IV ) Ita rursus cum Epitome. Cot. et Dr. oc# 2ip.
ovdi fitciq ypiQaq avtolq rtQoaipHViP , dXl* ev&iwq tlq
Tqin, &Qfi,
IT ) 6i : Paris, et Ottob. omittunt. Epitome sic :
avtoq poaxv noLqctfitivaq airroiq, et pergit xo* &tg.
tStp ip BvfiXto nolXovq xcu xi\v tvaiftttap aiVot^ ixdy-
6a£aq.
w ) di cum Paris, et Epit 62; Ottob. omittit May-
qootvov eodem modo in Epitome editum est; apud
Cot et Dr. Maqoovov.
w ) Ita codex noster. Paris, et Ottob. tlq top (ex
Epit. corrigi voluerunt tonov) vncuO-oov xtxrjmvfU-
Digitized by
Google
85
anoQQtjttop aaoXavorrBg*) aya&ahr, catoXovaifUvoi 2 ) im rjj rQurpaxaQuj, snovopcujia*)' xai 4 ) ov poVor
ra itdoftvxovrra ifuv itveifuxra atteXdaou dvrrjaeG&s, aXka xcu rd iXktov bcup&put %akma 5 ) avr rolg dei-
rolg fta&etnp cuteXdaere.
Horn. XI ; 25. (cf. ed. Dress, pag. 246.) iXattfog rv%w oW/og noil ravrq ydo udXLov nliiora
ixp^eig tip*) xokuHty on xaXd eoya ovx inobjoag xaXtog. xaXij ycu) tj 7 ) evaoda onor a* d>g b &ebg ixd-
Xsvoev yirtyrcu' ov de ei ov &&eig tag ixeivqt edo^sv Pevma&ipai, r<p aq> &etij(iun vitqoerow qftQawug rg
imvov (fovXfi*).
Horn. XI, 26. (apud Dress, pag. 247.) cuup Xiyta hfur 9 ), iav (ty avay&mftirpi oV vdatog xcu
mrevf*atog i0 ) , eig to ovoua rov nargbg xcu rov viov xcu rov dyiov nvevftarog 11 ), ov pr) eiasX&rpe eig tip
(taaAeia? rcoy ovquvojv. dto nQoadi&e r<p v6Vm la ).
Horn. XT, 29. (cf. apud Dress, p. 249.) on xa^ctQi^ere rov nor^giov xcu rijg nagoytoog to
flfarfev, woo&ev de yepu (hmov xz ). <I>ot{nocuB twpXe, xa&aQiaov ngoytov rov norrjoiov xcu rijg nagorpidog
to foay&er, tva ytinpcu xcu to Qv&ev avrov xaftctQw**).
Horn. XII, 7. (cf. ed. Dress, pag. 259). *Eyo) ds dxovaag cwtQOftog iyevoptp xcu inldcmqvg'
ohf Xoyov she? drijo, ov advreg oi rijg vvv yevedg dv&Qmnoi tq> rijg yvcbamg xcu evosfktag Xoyqp (cod.
Xoyoi) tjrrovsg 15 ) rvyydvovaiv. o di idciv ue cvvdaxow, rw daxqwor itri&ero rip ouriap. xdycl kptp Ti
totovrop ijucunov Xva ,e ) rwovtov eiftqg Xoyov ,7 ).
II. Excerptis illis ex dementis HomilHs, unde simul adiutum iri puto quaerentes quae
inter Homilias et Epitomen ratio sit, adiungam fragmentum ipsius Epitomes e codice
Parisiensi (nr. 6.) petitum, a textu quern Cotelerius edidit diversissimum. Locis omnibus
iis ubi Epitome gemina cum Homiliis habet, tanta fragmenti et Homiliarum similitudo est
ut non ad Epitomen sed ad ipsas Homilias pertinere dixeris. Ubi vero Epitomator non
*) Ita cum Epitome; Parisin. fiaaiUvovpxtq , Ot-
tobon. et coniectura Cot fiaoiXtvorzu;.
*) Cot et Dr. praemittunt: h Si xw nagovtt,
dtrvdy noxaftw fj itf\y>j inil yi xav &aXd<j<rp. Horum
nihil cum nostro codice Epitome.
•) Ita noster cum reliquis. Sed Epitome sic:
xtj ftaxaqfu xijq xouidoq intxXrpt* rtQoxtoor, it xtq xijXtq,
tl xtq (TTtilos ral^ vptrtQCuq $m7Zo\aC,ti tfi//oK.
4 > xaU: Cot et Dr. omittunt; Epit ovrta ydq.
5 ) Cot et Dr. all* airtol fujxhi apaiytdrorttq xo*
&io dvtr&OMOTWs Tzunivovrtq rd oXXwp xctxdnvtvfjiaxa
xcU Soup, zaltndy Epitome: dXXd xai td hfyotq bo-
xXovrta $cup6i>ta.
•) Cot. et Dr. omittunt Habet vero cum nostro
codice Epitome, in qua totus locus sic legitur:
iXn. dya&ijz tvx*lr — nXttova pallor, vy. r. xoX. or*
xaXolq fyyoiq ovx ixQyoa) xaAw?. 01*^ ydf) xaXo* xo xa-
X6r, o v<*atr, oxav fir\ xaXwq yfnjxa* (sed in var. lect
afferuntur pro xaXolq fyyoi? nostris propiora.) Cf.
Epit ia
^ Cot et Dr. omittunt, item var. lect Epitomes.
8 ) Epit av d> — mq t» &t& Soxovp pam. r« aw
ftaXXop v7tt\Qtt(t>r &tXij(taK* , ^r^o. ndrtvx; ttj ix. ft.
*) Ita cum Epitome ; Cot et Dr. vfiiv Xtyta.
10 ) 8* vd. x. nvivftaxoq: ita cum Epitome; Cot et
Dr. i/oW* (ctfrri.
1! ) Cot et Dr. sic: tlq oro/io natgoq, viov, aylov
nptvfiaxos, quae verba omnia Epitome omittit, cf.
18. sub finem.
12 ) Cot et Dr. <fco itQoaiX&iTt absque x$ vdaxu
Epit Sto rtQoatX&t x$ panxtofiar*.
13 ) Ita cum Ottobon. etEpit 68 ; Parisinus Qvnovq.
u ) Ita fere etiam Epit 68, nisi quod to ^f» pro
co ¥$u&tr habet Cot. vero et Dr. extrema sic edi-
derunt: tva yiprpm xal xd T$(# avxiap (Ottobon. ainov)
xa&aQa.
w ) tjxxoptq: ita cum cod. Epitomes; Paris. fjrxor,'
Ottobon. et Epit ed. ijtxovq.
*•) Cot et Dr. addunt /*o*.
17 ) Epitome extrema ita habet: gvpSoxovp, tnir*-
ddrfxo xtjp aixiav. xdyw nqoq avxov Kal xt xotovxop
jjpaQxop, vrjfit, 't'ra xai xotovxop dxovaaj fit Xoyot,
Digitized by
Google
86
tarn ex his quam e Recognitionibus sua hausit, ibi fragmentum propius quam textus Cote-
lerii ad Latinam Ruffini interpretationem accedere videtur. Quae eiusmodi sunt ut lucu-
lenter probent, etiam Epitomen quae dicitur novis laboribus criticis esse dignissimam, nee
posse de Clementinis quae dicuntur eorumque historia satis recte existimari nisi variae
rationes cognoscantur quibus Christiani ilia homines in rem suam converterint. Quemad-
modum autem iam ab eo Epitomes textu quern Cotelerius edidit nonnihil subsidii petitum
est ad restituendum Homiliarum textum, ita multo plus petendum erit ubi ipse diligentius
e libris scriptis erutus fuerit Fragmentum vero nostrum eo plus momenti habet quod
plura complectitur ex iis quae a Dresselio e solo codice Ottoboniano edita criticam manum
prae ceteris flagitant. Ceterum ex re esse visum est varietatem textus turn ex Homiliis
turn ex Epitome adscribere.
Scriptura fragmenti prae plerisque codicibus proprium hoc habet quod iota ad-
s crip to utitur. Quod ubi est, etiam in editione exprimendum curabimus.
1. MiXQqj tayyov dUha (sic) rov Xoyov, naai rd xryuara duaQrt'jpara. r\ rovrcov tie bftcaab^rtore
artoijotg, ducunwv iarlf cupcuoeaig. xcu 6 yiQcov kprj IdxoXov&ag* xcu bniroog dixawtara. 2. mu yaQ
tcSv aatpuhm ear iv y d>g kpqv, rov fUjdm ftrfih vnaQytiv' im&Q%si de noXka no)lolg xryuara, rovrov
%oqw e£ v7t£Qpa)lov<J7]Q &eov yd.arO'QMmag , indyovrcu ncudeicu rotg p) eihxQirwg nohrevoptvoig , ha dta
rb noaolg qptXo&eov, did ngoaxcuQCDV rtuwQidjr, aiowiow Goyftaai xoXdaeow. 3. xcu 6 nattJQ Ov noXkovg
daefiug oQwpev nmrpag; ftagd rovro xcu ovroi raip 6<o£o[uvow elai; xcu 6 Tltrgog Ov ndvrcag' ov ydo
iftodexri] r\ rov nivyrog aena, idv ooiyrjrcu oiv ov XQ*i' (Sate nvig rjj noocuQhCH nXovrown xQijfjutoi, xcu
tag TtXeofexreiv im&vpovvreg ruuoQOvvrcu. 4. oAX ovde iv ro) nsvrjra elrai rtva, ndvrcog titxeuog ion. dv-
vurcu ydo nroyfbg uev rotg xq^uogiv thou, im&Vfmv di y xcu nqdrruv o nnoyyovfittwg ov %qi). rj ydo
eibmhx, Gbfiuv j} ^kaa^uuv ij noovevew, tj ddiayoQwg £SJ, JJ imoQxcw, y xpevdopEvog, tj dniarwg piovg.
5. nXi\v o xvoiog tjiaqw 'Iqaovg Xiparbg b vlbg rov &eov rov £owrog iqui „Maxd))ioi oi nrcoyipi r<p mivparty
on avrow tori? i/ fiaaiA&ia ro3v ovqcuwv" 6. xcu b nari]o ^Ahrftng ndtv xurd rip wro&eow OQ&aig fym
1. Horn. XV , 9. (we) /***p« td/top SkIXop top X6-
yop. noo* rd xr. dft. (haec Ottob. ad modum Epito-
mes habet). tj tovrwp 07twq nox\ <ttIq. dft. i. dip. xcd 6
naTTjg I. 'Ax. f/ti. Sequuntur alia plura. xat 6 M.
Jot. Epit. CXXVII. (w?) fttxgw nqoo&iv vftlv ftgtjxa.
tl ydg iv ndoitd xrij/tara tCqo&viXv o7$tv T/ov<jiv dftaq-
rrjHCvta , t/ toviwv (al. add. ft) ontaq norh gt*q. dft. /.
dq>. xcd 6 naxtjQ ftprjlAx. T/ft. xal 6 M. Kaldtxcu&rata.
2. Horn. XV , 9. Imi ydy 6 tup atut. oqos far. toq
ftp. toD (ita cod. uterque; Davis, voluit rov) — vn-
otp/f < (Par. -Qxy) — xrij/tora xat a/Ua>? dftayrriftata,
toi'tov — indyttou to nd&r\ xoiq — <pdo&. nqoaxal-
qovi Ttfi<DQ(cu$ al. <sv&. xoX. Epit. CXXVII. inti —
to ftrjdh Ix et *t vndqx** & xokXoiq xt., toitov — to*?
fit] xatd to doxovp &iw (al. tlktxQtrJaq) noX. q>d.
7Tqo<txcUqov<; vnofiirorttq xifitaqlaq al. dnaXXaywcri xoX.
3. Ho m. XV, 10. - - xl di (Par. d% ov - - ttta
(Par. om.) naQa - - r\ tov nh. (Ott om. t. n.) - - idr
oqiyfTcu tap ov /^?) (Ott. tup firj 7rgotTfjxtp oQiyofUrtj)
— TrAovrova* (Ott add. mpoptpoi,) — . Epit. 1. 1.
- - t( oW (d£); ov - - tha naod rovto xal avrov? tt/s
rujv <j(u%. drat fttgfdoq tpyaofifp [nag. t. ovv xal ovroi t.
atot. tie.) — dnod. ij ntp(a tap firj ngoatjxtp 6g*yoftlpt\.
Reliqua omittit.
4. H o m. XV, 10. per omnia consentit, nisi quod
oipd r\ pkaotptjftii ij nogptvtt habet. Epit vero to-
turn locum praetermittit
5. Epit. Hta (al. nXrjv) 6 xvgtoq - - tow %u)pto$
&tov , ftaxagtitap rovq 7trwxovq (haec al. om.) M axd-
o»o* oi tcr. ftptj tw np. — Horn. XV, 10. n\i\p 6 dt-
ddaxaXoq ^ftatp matovq niprjTaq iftaxdgurtp, xcd aitovq
ov/ w? etc. quae omnino differunt.
6. Horn. 1. 1. ad verbum consentit; item Epit.
nisi quod ngoatgioitaq fyv (sed al. iytrofir^) habet
Digitized by
Google
87
ta noaypata cpcuvetcu' dw xal irooaiQeomg tyevoutjv tq tcujei navtbg inaxovGai tov Xoyov. 7. xal 6
Tltroog Ovxovp tov Xomov Gnevdovti goi ta xata tip r t uetiqav niativ ua&uv bqmlovti rg ra£ei tbv Xoyov
(KpOijCopcu (sic), an aitov aQxbpevog tov foots xcu deixvvg on airrbv uovov beXXiyuv &ebv, etegovg 6*1
p/Tfi Xeyew pqt8 voui&iv, xal on b naoa tovto nouav aiwvuog e%ei xoXao&ijvcu, <ag eig airrbv tbv tmv bhov
dsGnonp aGeftijGag ta pfyurra. 8. xcu tovto einoiv xcu tolg vnb na&oh bxXovpevotg xcu vogovgi xcu dew
fjunnoGi tag %UQag im&elg xcu ei^dfievog xcu laaoutwog anihvGB tovg bxXovg' xal eW ovtoug bIguop, toh
Gvvijdwv aXoh ueraXa(knv vnvfOGev. 9. oq&qov di i%ubv b Ilttoog xcu inurrag inl top Gvvqdy tov duxJJ-
yeG&ai tbnov, oyXov nolvv GweGtdta side' xcu apa to) piXXeiv diaXeyeG&ai airrbv eiayei tig tcap aitov
bUaxbvoiv Xiycav Zifmv anb 'Arrioxuag etaehjXv&oog an airrijg iamoag, (ao&ow vnoGxbfievbv as top negl
popoQXiag noma&ai Xoyov, troutbg icn fierce 'AfhpotooQOv tov 'Ernxovgeiov butXeyofavov (sic) cot eneX-
&efv, nobg to dvtiXJyeiv dquoGut nmi toig vnb gov vntQ uovao%iag Xeyofievotg Xoyotg. 10. tavta tov diaxbvov
Xtyovtog 9 idov avtbg etafoi Zi\uav ueta AdTpodoioov xcu aXXtav tivoZv trtQcw (corrige itaiom) ' xal ngb
tov ti top IJbtqov <p&ty%aa&cu airrbg nooXafkbv eqnj 11. *E(jux&ov oig vntGypv %&lg top &avGtoH eig tip
GtjueQOv bei^ai tiji rd£si tbv Xoyov nowtfievog, xal an aitov OQXopevog tov tow bhov deovrbtov, on aitov
du uovov JJyeiv 4>ebv, aXXovg oa urpe Xeyeiv pipe voui&v, on b naQu tovto nouav aionviojg xoXaG&tpai
//«*. 12. nob narrow drj alrftolig xarantnXtjyuai gov tip anbvouzv, bti tjXmaag eig tip Gtp fiovXyGtv (uta-
neusai avdoa aocpbv xal tavta nQBG^vrrp. dXX! ovx imrdiq taiv <rc5r povXevpdrow >, tavtjj pallor, naoop-
tog ifwv xal tovg ipet&lg gov duXiy%orrog Xbyovg' iGcag yog ifwv p) naobrrog ipratrfiri av b Gocpbg y^wnr,
iduotyg tav rear naoa 'Iovdaioig d^uoGia aenustevuevcw §i$hov. 13. xal to vvp tovg noXXovg vneQ&rjaoucu
X6yovg 9 ivu tijg vnoGx^Gewg gov taxiov tbv lXeyx w nwiiGtopau dib i<p ijufov avtSv tcSvtag ygatpag eidbttop.
7. Horn. XV, 11. — JtfMriQav Ovrpxitav pa&fir,
6(p(G.o) x7] - - Ix&trat, an aitov etc. in quibus nul-
lum verbum differt E p i t. CXXVUI. - - ;;//«r. ntaxw
f*a&t\v nooiom (al. fiaS-. hyi&ovxi x\i to£m) tov Xoy.
ix&f\aofioi (ita etiam pro 6<p&t]oopai corrigendum
videtur), an ait, nQuxov (al. om.) do/' - - aitor (al.
oc* avror) ft. fair. (al. dtl) - - xal oti naoa - - afamo
xoXaa&f'jGiTat , w? (I; ait. xwv oXwv dfftfi. &*6v.
8. xal xovxo (Horn, ravra) — lm&t(q : consentiunt
cum his et Horn, et Epitome, xal tvtdptroq - -
0/A01/5: consentit Horn., item var. lect. Epitomes,
sed editum est: xal toitovq tvxjj B-tqantvaaq rijy /x-
xXrjafay dilkvatv. Horn, xal t*8? — avytjO-fariowr (sed
Ottob. avrrj&vv) / Epit. «*$■' (al. xal tW) opt.
fiatXd-div (al. til*)*) xal (al. om.) t<Zv etc.
9. Horn. XVI, 1. paucissimis differt: ogOyov - -
tldiv (Par. f dtp) - - iXrjXv&ws an (Dav. corrigi vole-
bat in*) - - Xoyov (Ottob. Xfywv) - - fittd (Par. add.
yt) - - dtaXtyoftlvo) (sed Par. cum nostro male -ftl-
vov) — vno ffov oncbanott into etc. Epit. "Oofy. dl
ndXw (al. om.) o fit. l£. xcu (al. add. inurrcu;) inl r.
aw. dtaX. ton. axdq (al. om.), axt xa» noXXiav owdtdqa-
ufjxotoiv o/X<oy (al. cum nostro) , a t ua — ptxd yi tov
* Entx. IA&ijv. dtaXtyofUvw a. i. <u? dv na<rt tok v. a. niol
ftov. vnayoQtvofdvoiq drjfioata naquv avxoq dvxtXkyoi
(al. propius ad nostrum acced.).
10. Horn. — xwmv toiv ha(qmv (Ott om.r. It.) etc.
Epit. CXXX. — idov xal 6 2(u. avv IA&. xal ttaiv
aXXov; faalQoiq tiatjH t. III. oXtas tlntiv, avxoq no.
"Efta&ov, (ptiaCv.
11. Horn. XVI, 2. — 4/0*? (Ott./#*?) (rivov fitlX.
&tov (ita Ottob., Par. om.) - - ?/a. Epit pergit:
or* Z&tq vnfoxov tw 4>. xaxd trjv — an* avtov nqia-
tov — 6*t% fiovov (al. ftov. tin) — xal or* attavtav
v(p(£fi rt)v xiftmofav.
12. H m. L 1. noo n. b*\ — dnovotav (ita Ott, Par.
nqovoiav) — ntnurxiVfUvtav (Ott. mmatvfilvwv) (3(fiX.
Epit 1.1. ngo «.ow-- vnovoutv, oxi ijXn. ptxantioa*
d. a. ovxm - - xotv iXnldotv xal tov &tXtipato<; t ate na-
oovxoq - - Xatoq ydq dv xal rindtfjxo ftrj naq. t/tov, idw-
TJ7; — ntnurtwfiivwv pfftX.
13. H m. L 1. xal to (Ott t«) - - tuv (male a Dress.
omissum) tdq - - tpevdtj (ita Ott., Par. ytvdqq) etc.
Epit. 1. 1. to vvv tie — i'va Odxtov gov trjv vno ax*™*
da&cvwq fyovaav toXfyEw. X/yt totyaqovv o vn6rx ov
- - l&iXov; noQaXtntiv - - ovxtx; dnodttftq or« ytvdq
ta vmaxiydva etc.
Digitized by
Google
88
o ifisaxov Xeyeiv, ig^ax, ei di tbv ekeyxov aidoifievog kp ^fjmv avtmv tip vnoax&sw nagahneiv &fijttg>
avtdgxtjg xal ovtoyg tj anbdei£tg oti xpevdrjg, nad'' on inl twv tag ygacpag eibonav ehtelv owe foclpqaag.
14. xal vvv di ti Ge avaptvoo Xeyeiv, piyvstov tym fidgtvga rijg imoa%iaE(og gov top nageotwta yegovta;
xal ravta elno\v i(*{ft.e\pag toil natgl &ptj Eini poi, avdgwv an arrow tifuoitare, ov%i ovrog o avyg im-
ioyBto goi det^ai GijfAegov on elg iGtl &ebg xal ov XQ*j hegov nva Xeyeiv ij vofufev &eov 9 6 di naga ravta
nowv awvimg xoXaG&ijvai fyei; 15. xal o nati/g icptj Kolas a? njv fjiagtvgiav nag ifiov amjireig, 2ifJUDv t
ei ngbtegov ijgveito Iletgog ' vvv di owe aidtodijaofuu Xeyeiv a del Xeyeiv, olftcu Ge bgyjj nengrjGpevov dut-
Xex&ipai fteXeiv, bneg avoixetov goi ts tovto noteiv xal ijfuv toiovtov inaxoveiv, bti fidxrjv BGtlv iGtogyGai,
xal ov ngbg akrfreiav (bcpeXeuj'&ai, 16. xal vvv e£ 'EXXTjvixijg naideiag cog xoh t0 ^^ tyftovvrag noieiv eiddg
vnofJtvtJGO*. exaregog vpw to eavtov doyfia ix&tG'&oo, xal tig itegov oi Xoyoi yeveG&oxrav' iav di ftbvog
Tlttgog ix&ijtai to savtov cpgovtjfjiay gv di to gov Giamag, ixdexetai nva Xoyov vnb gov gtj&evta &\i$w to
avtov xal to gov (pgovrjfia, xal dftcporegovg vftag (cod. yftdg) vnb tov Xoyov tjtttj&evtag fU} (pairea&ai
ijtTTjptvovg , aXXa tov ix&e'fievov to (pgovyfia, tbv di /#} ix&t'ftevov bftoicog tjttq/Jiivov f*q ngobyXov elvai,
aXXa xal vevixtpievai vofti^eGd-ai, xal b Zi\mv dnexgivato IloitjG<Q (bg Xeyeig' d&vfiw di fit] nwg tjdtj ngo-
siXrjf*fMvog avtov toig Xbyoig ov cptlaXfjdyg emj xgmjg. 17. xal b natijg anexoivato Mtj fie fkatpv axQitcog
Gvr&eG&ai goi, Iva oee^eo cptXalqfhjg eJvai XQitr t g' el di tahjdij axovaai ftsletg, tm am cpQOvJjfian pdXlov
nooeiXtjfifuu. xal b Sjuov Ilwg nooeibppai, owe eldcbg o cpoovdiv (sic); xal b natr t Q Tovto Qcudwv eativ
eidevai, xal n&g, axovGov' iXey^eiv vntoxov Tletoov eva &ebv Xeyovta ehah on tpevderai' b di Iva keyovta
ikey^ai inayyeXkofievog , tog aXTjftevow to avtb ov Xtyeu ei yag ran xatatpevdofAtvaii to avtb Xeyu, xal
avtbg xpevdetai' ei di ta havtia Xiyaav anodeixwGi, tote aktj&eitt. 18. oi xakiog ovv tbv iva &ebv ehai
yevGtrjv Xe'yeig, ei pq n av on noXkovg do^a&ig &eovg. Qeovg di noUxwg ehai xal iyiu )JyW to avtb ovv
14. H o m. 1. 1. — avdq. ndrtwv — n. %. noujijv, ws
ft* fiiyurta auaQxdviav at x. */«; t[ ydg oinc anoxyfrtj
po*; Epit. 1. 1. — rt ntQifUvbi at Xfytiv — tov yiq.
xovrovl; tavxa tlnuv xal tw natol nQopk/tpaq (prj<j(r
- - 6 iipuoraroq, ov/i oitos vTteaxtro - - nouap d&d-
rarov tiaTCQax&r^tTcu xtfJ.o)(jfav ;
15. Horn. XVI, 3. - - o(Ott om.) Ilhooq - - mnqi\a-
ftevov (Par. mnoHTft.) - - ao$ (sed Ott ao( rt) — ro*-
ovxov (Ott. tomvtw) Inox. (Par. vnax.) etc. Epit.
CXXXI. u) Slpiav oQytjq mnXrjOfiiroy dtaX.
f>oi'Xfofrar xoito fo ovrt <ro* nqoatixn noulr ov&' jytlv
oi'tok f/ovra vnaxovw etc.
16. Horn. 1. L - - xal tiq ?r. oZ A. y. (Ott. xal vq>
ixiow xq(votu tov? Xoyovq d&tfor) — Ili. ftopoq - - **-
dixtveu — to awToi; (Ott iavroiJ) - - 6ft, rpTr\pivov
(Ott yrtoftirov) etc. Epit 1. 1. all* hdttooq (priora
omnia omittit) - - U&iad-o) xal vy Mqw xobovti tovq
Xoyovq tioxiov xal oikw ndrruq dvafnp(Xoyov tdXf\&^
tvQt&riotxcu. tjQtat iw Slpwvi to Xfx&&r f xal noii\onv
tWo/iTO xatd ravta, nXf\v dXXd didotxa, xw <I>av<rtw
tvrj, pii nv>< i V& 1 ! itQOxaxtiX. xolq fflxoov X6yoi$ ov 9,
yivt] xo.
17. Horn. XVI, 4.et Epi t CXXXH. — iVa(Epit
w? av) dofw - - f I di (Ott et Epit ydo) t. ax. <$4lyq
(Ott et Epit (JovXa fta&nv) — fidXX, no, (Epit no,
ftdXX.) — (pgoi'w Ilixoov (Epit. xov Ili,) — 6 dk
xov (Par. om.) Fm Xiy. \ptvfff*axoq (Ott. et Epit om.)
ndrxtq tFtdtjXov u>q ixtlroi; dXtj&ivWf ov xo otVro (sed
Par. plane cum nostro cod. facit) - - xal avxoq (Epit
ed. addit a^a) — tot* (Epit. amxgvq) dXtj&tvti.
18. ov xaXdqi Hom.et Epitom. rectius owe aXXwq.
Turn Epit ft ftrj (sed al. fir; xt) dv 6V* noXX, ai»x6q
dotdXnq (Horn. cod. Ott -C.»;?). Horn, et Epit —
xdyw (Epit xal iyw) Xfyat (Ottob. et Epit. q>tifit) ' xo
avro (Epitrw aitrw) - - X*yu (ita etiamPar., rectius
Ott Xiy<av\ Epit. Xoyw) aoi ftdXX, (pro his Epit. xdyta)
noot(X. (Epit nqoxaxtCX,) In sqq. xal xaxd usque
</)ooyw plane consentiunt cum nostro Horn, codices,
contra Epit sic : xai xaxd xoxno mot Iftov al xo na-
gdnav ov dtdoixhai xqt\ dXXdllixQov xxiyxdvwydoav-
xw xal hi xd iv, <poor£ir . . . onto (ttxd cum Par., Ott.
wamo ftixd; Epit. fttxd di . . . Epit ndaav dnodva.
n\>6X. ... in ceteris omnes pro re us conveniunt.
Digitized by
Google
89
goi nQo rr t g fyirtjGewg tiyco, goI pcVilov itQoeOjjiquu, xal xara rovro ayconuv nigl if/uw ovx wpeiXeig, alia
iHtQog, on axfirjv avrq) ra ivavria opqovoo' bneg fiera rip vutrigav tj(tr\Giv ttetiCp* cpiXaXr^g coy xQtrrjg y
iTQohppw anobvGcuievog > ro} imxgarovvn twv&ta&cu Xoyon. ravra rov narobg einbvrog yjQt'ua (lotj rig
inaivov ix rolv o%hav iyivero im ro) ovrcag rov nariqa dudex&ijvcu. 19. Kal ofuog o IltrQog rb iavrov
ft£Qi &bov Qt'frero (pQovtjfta' xal noXka ntgl uovoQxiag dutXex&etg psra daxQvcw, rq %uq\ ngoGBxaUlro
rovg ox^ovg' olg TtQOGtX&ovGi rag xsiQag imn&etg (xcu) eiyoptvog noQexaXei navrag, xou evIoytjGafiev
curavregrbv&eov. 20. 'TmtGidQape ding liyow agog Zifjuava Annuov b nXetorovixqg avv'Awovpiam yxev
agrioag ano 'Avnoxfuxg. xcu ravra axovGog £i(AG>v ev&iojg i&jX&e rov vnob*e%cuj&ca avrovg. b dt nartjg
axowjag xcu #«£€/£ ikpq ro) Ilirgon E! fwi imrginzig, nogevopai xayta ngoGayogsva<ov Annima xcu Av-
vovfiiawa, ix ngdrr^g ijhxiag yikovg [m yeyertjuivovg' rvybv (cod. -^w?) yog Awovpiowa neicoo Kkfoevn
dicdex^ijycu negl yevia&og. 21. xalb nirgog'Emrginw, lg?^, xcu inatvw ra qjihov ae nhjQovvra [Atgrj' nfyv
ivvbu (tot tog xara ngbvouxv &eov navraxb&iv Gwrgix^ ra ngbg tip atp nhjgoqtogi'av, oixziav anork-
Xovrra rip agfioviav. rovro de tlnov dia rqv Awov^lcavog xg^GifMog goi yevopirrjV imdrjfuav. xal b nari^g
iyq AXrftmg awogo) rovro ovrwg Ixov. xcu ravra einoov inogev&r} ngbg 2i'fmva. 22. xal evgow Anni-
owa xcu Awov^Uova, ngoGayogevGog avrovg ixa&ic&t]. b di ^ifuav axovaag irndq/iqaaprdg nvag ix ngo-
Grayijg (toailsxyg im£tjrovvrag avrbv, xal opdaxorrag xa&bn Kataag noXkovg (idyovg avsXav xal ra xara
rov Z'uuava paddw Big im&jrr^iv avrov Inefnpev, oncog xal avrbv cStf xal rovg ago avrov fmyovg xoldari,
agog Armitova xal 'Awovpioova icprj tfravarov nqbg rjuag ik&bvrog, ahav avrbv avjifieraax^ tjfuv noi-
jjGare' iyat di fwgov (sic) n Gxevdaco, tva deuivt/aag xal avaXafkbv rb tdtov XQ^^ TtQOGWtov rrjv ifv]r
naGiv *x HV &°%V f*0(xp>p- 23. xal rov 2X[tcwog ravra zmovrog AnnUov xal Awovpuov Icptj Ti ovv goi
ix rtjg [Vjxavijg ravrqg form xigtiog; xal b 2t[u»v iqjtj TlQwrov ftiv Gvllapbvreg avrbv oi ifu £tjrovvreg
19. KoU ojtvs - - inn. xcti (hoc in cod. post addi-
tnm est) «*/. — rov ^ior: ab his discedit Horn,
textus (cf. XVI, 5.), sed consentit Epitome, nisi
quod pita daxQ. et r. x*ty- Tf fntxCd-u xaX vnlq aixQv
17^/*f , o• xou ofiov ndrt. ivX. t. &. habet.
20. Epit. ctxotV. o SCft. QttOiv tv&ttaq <a$ toi»«
tlQt]fitrov<; vnodftofttroq. Horn. XX, 11. consentit in
verbis vitHoityafti t*« usque ano *Art. f ad quae ad-
dit xoi Stvfytou noQ*2(pwn. Turn vero rursus Horn,
magis quam Epit. cum nostro consentit: - - dxoixr.
x. xa%* *? (pro his Epit. ed. nooffii&wr) ttpn (Epitom.)
- - tnvtoin. (Epit. add. tyy, xvorf pov) rcoo, xd/w (Horn,
om., Epit. xay. ait aittw) lAnx. (Epit. add. ti ) - - /io*
(Epit ed. ftov) yiYtvrtfi. (Epit. ytropivovq) yao
(Epit add. xotf) - - n. ytr.
21. Horn, et Epit. - - yfkmv at (ex errore ut vide-
tur DresB. tt) — imdtipCa* (Epit. cod. btnvxtav).
xal 6 nar. ¥<ptj (Epit. post lAXti&. ponit, Horn, om.)
avrooCH (Epit xdyw avroQ.) t. ovw; (Epit oil wot, Horn,
om.) - - no. 2 (ft. (his exit Horn. XX, 11.)
22. Epit — *Ann. rt xa» lArr. xal noooay. —
imdrifi f{at $v rw dq - - dvtkiar, tira xai id xardStfi. mt~
&r>t tiros (al. fia&mt) - - nipytuv, on. x. eu ouohaq (al.
cum nostro) xoXaatj, 7rQ.lArrovp. x*A7tn. f<pt] <I>avoxoY
n. f\, iX&orta /i<rour/«If dXwv not^aart ovv rjftlv —
xaraaxtt*dab> (al. axtvdatu) im d. x. dXtupdfitvoq (al.
cum nostro) -- ndai dof. fy- poQcp. InHom.cf. XX,
16. dxijxodx; {7Tidrjpr[Gtty no&h tiraq lrtav$x* tJJ Aao-
foxtta ix nooaxayji$ paatXixijs lijrovrra<; avrov, item
XX, 13. xoi Ifjxdv axrtov tpdaxovroq xa&on Kaloaq
noXXovq ftdyov? dvtXotv xal ra xar avrov [ta&wv if*k
inlri\v avrov Itfrtiaiv totpytv, onus etc. ad verbum
consentit usque xoXdoy. Rursus cf. XX, 16. 0avarw
d) lUsiovri rov tdtov O-vfiov [inloxituft] <pr,aaq ovrws
nooq fjfidy [AXwv airrov IX&ovra avpfttraax*** vpiv
Ttoitjaaxc /ycu <ft fivgov ri axivdota, \'va 6. x. dv r$ (om*
nino ex nostro corrige to) Id. xg. no. etc. ad verbum
consentit usque d6fa (ita ipse codex) ftooyyv.
23. Epit. - - fooi nooq avrov Kal xC dga aoi xio-
Soq ano rtjq firix> farm ravxijq; xaxaXin. Mtoy
nooomq>ovtrixaaiv (al. cum nostro). In H o m. cf. XX,
17. IxtCvov d) ravra ngoXiyovxoq fy*\v Tt vvv (corrige
ex nostro ovv) aoi ix xrjs roia\>r. py/Joxl (corrige ex
nostro faxcu) xtodoq; Etiam reliqua plane conve-
niunt; extrema: nooaq>vyovr[e<; ru nttoy] awtoy. ex
nostro confirmantur.
12
Digitized by
Google
90
navcovtai t^g xat euov ^tfryoeoag' ei de xal vnb (laGtXtxijg x&obg avcuQe&ttrj , ueytorop nevftog liovotv oi
rovrov ncudeg, otnpeg iui xatahnbvteg Troooypvybvteg top TltrooH aweoyovGiv. 24. Arvovpiow di xal
Annioav xat Idiar top Q>avarop evoovteg rtjv inifiovXi/v e^eq^av. b de ftavarog ovx eniarevaev ahj&fj
elpai ta leybuepa. GvpdetnptjGag de b narr\q uera Zipmog xcu Annicwog xcu Awovfiiowog, ekct^ev ex
XeiQog rov Ziponog rb uvqop, xcu to 10W XQWag noboomov rrp tov 2tuwpog nooaeXapero pogapi^' nXi/v
ev uwq ye wxti avaatag b 2lpsav rip em 'Iovdaiav inouiro tpvyqv. 25. ijuetg de oi awbvreg rep TlttooHy
di bh-g wxtbg maUj)hag nwOuvbpevoi vnb re ijdovijg xcu %OQag rap Xeyopevw rtjcpopteg ewxteQevaaptv.
tjdrj di mog wxtbg vnavya&uevTjg JJetoog eptfkfyag euot re xcu tolg adehpotg uov &ptj /Jtunogoo ti !do£e
tolit vuetigmi narqL xcu Xtyovtog tovro fpcev b natijQ avrb&i, tov IJttQOv ijpiv negl avrov diaXeybuevov
xataXa^av' xcu cl&vuovvra idohv nooaayoQevcag dneXoyi'aato , rb di tjv air lav Sco xexotutjtau i/uefg de
iufitinovreg avrop e^eiar^xeiuev, to eldog Zipoovog OQcavteg, qxnviig de rov narobg tjpoh axovovreg &avarov.
xcu di] (fevybvroav ijucZv avrov i&ne'nhptro b naryo em to ovrtog dntpoZg xcu fx&QMdoog avrop jftM^rftai.
26. povog de Tlizoog rip xara cpvaiv avrov bow uoo<pjv ngbg ijpdg *gpjy Tivog tvexa (idelvaobuevM
anoy&eid&e rov vptreoov natioa; ijuetg de xal *} jm/t'/o tyaptv 2t'pcov tjulv ovrog y carer ai? qxovtjP «£«j> *<*>
ijueteoov narobg. xal b Tltrgog tcpt] 'Tpiv uhv r t dpdyevrog avrov gpam) ubvtj yvcioutbg earn, euov de roig
auayevtotg by&aXuoig xal rb eldog avrov dg eanv boarai, bri utj eari (sic) £ipm alia Q>avarog b vue-
teQog nati\o. tore dij nooaeu^lexpag xal tm narol kpq To yvi\cwv gov eldog avroig oi (pai'perai, d/Aa
JZiuapog rov aoepeararov xal ijfuv *x&iarov. 27. tavra tov Tleroov duxXeyouevov ineuryei rig r<av 71qo-
24. Epit. *Ann. 31 x. *Aw. x. /. nikna tJJ <I>avoto)
dicurcHfoTai xaX %i\v in. y\)aC.ov<ji. xal 6 0. ot'x akrj&fv;
(irattovs Xoyovq vophiaq, avrdnnv. xw 2 (p. fterd yt
twv italqoiv *Ann. re x.*Avp. ix /(H*- to? 2 {p. Xaftftcirei
to fii'QO*, x. t. t. dXtupdfuros 7t{*. — *v0-v? vnidv ftoQtp.
— y* VI r « iMvaotaq — Inl rrjs 'Iovdatcv; (pvyjjv in.
In Horn. cf. XX, 14. *Aw. [yon* olxtios] ftov ftt <pd*h
fivar. tr\v imfi. HiiptjPtr. xcu olnt intorfvaa. Item ex-
trema nli\v ** etc * a( ^ verbum leguntur XX, 17.
25. Horn. XX, 12. Epit CXXXVI. i} ( i/*k d> o/
o.t.n. (Ep.^. S. yi ol r. n.avr.) — inalX. nwd-. (Ep.
cUA^Aot; diopilovvrtq, sed al. cum nostro) - - irvxttQ.
(Ep. durvxt.) — rfxro? (Ep. t»/<? ri'xr.) vn. TIL (Ep.
o 114.) - - rt (Ep. om.) - - ftov (Ep. om.) - - tl Itf. tw
vp,. na. (Ep. xi aoa yt tw vp. not. ydyov* [al. ¥do£c] —
xovto (Ep. xattxa) r t x. o n. a. (Ep. idov xal 6 na. tjx.)
— xaxaX. (Ep. ijdij xax.) xal &0-. id. n$. (Ep. aO-vfi. xt
id. not no.) dmknyrjaato (seqaens to uterque textus
om.) — i^tarrjxttptv — afaor (ipse cod. Horn, ov-
twk) xal axfyovrxwv (Ep. haec om.) f£tn. 6 na. (Ep. o
na. i£tn. (inl xy o. ei. x. ix&Q&$ «. ZQ- (Ep. ed. haec .
omnia om., sed. al. habet ini xo ovx. d. x. i/O-vwd.
26. Horn. 1. 1. et Epit 1. 1. - - oowv fwgq>fjv (Ep.
fto. tvoomv) — Vvtxa pd*k» an. x. vfi. na. (Ep. trfxtv
tor vp. dn*)&. na. xal dnoaxgfyta&t) tjp. 61 x. tj p. ty.
(Ep. t\p. dh nooq avror xal t[ p^xt\g absque fy>.) 2ip.
(Ep. or* 2(.) - - tq>t\ (Ep. Ov, q>t}o(v) - - povrj yv. iox.
(Ep. yv. i. p.) (26*. aixov w? fox. loaxov (Ep. ti6.
onoior ioxt xa&ooaxa*), on (Ep.inn) pyiax.2(p.(E\).
pij 2(. lax. oito?) naxf}g (Ep. orxw; na.) - - t<pt\
(Ep. Xiyu) [Mi]or (Ep. to yrymov, atque sicetiam in
Horn, omnino scribendum est) — lx&(axov (haec
vox in Horn, codice periit).
27. Horn. XX, 13. Epit. CXXXVH. - - iX n lv-
Outq (Horn, ex coniectura Dresselii vnooxaqttiq, sed
repone potius lXrjlv&.) U. Ilbo. (Ep. om.) — xt'^.
pov (Ep. add. Ilixof) — or* vnijgxt (hac duae voces
male in Horn, desunt) - - nomv ovdfr dXXo anovdd-
^wv t\v t[ oh purrjxov avxolq xaxaoxfjoa** (haec omnia
inde ab ovdb in Horn, desunt; sed videntur ibi ea-
dem quae in nostro codice leguntur male exci-
disse, librario a nouav priore ad posterius transili-
ente) payor xt (pro xt quod in ipso cod. invenerat
Dress, at reposuit; sed omnino ti rctinendum est
restitutis iis quae exciderunt) -- x.puutp. (Horn. x.pt.
om.)* xa* (Ep. iff w xal) noo? (Ep. om.) too. avr. pin.
nao. (Ep. pro pia.nag. habet tjgiO-iat xara oov) w? yX.
nd. dr&Q. xwv (ita Dress, pro xijr edidit, sed omnino
scribendum est cum nostro rov) ixtl (Ep.wqyX.xovQ
ixtl ndvxaq) irndtiprjadrrtov oagxdr (haec vitiose edita
a Dr. possunt ex nostro textu corrigi ; Ep. omisso
Imdqp. pergit cum nostro xwv a. «iVr., turn addit
0-r t (>nj)doii) dn. a.
Digitized by
Google
91
6oW anb rijg'Avrtoxetag iXtjlv&Gjg h'ycov ntroon EiSerai ae &eko, xvqu pov f brt^ipow ir rrp 'Arrioxeiah
ore vmJQxe dfjpoGia no)la rsQaana nouav, ovder aXXo fiQOGdieXtyero rj ae nobg avrovg ttgbg fucog aounr,
payor re bropa^ojr xal yotjra xal puuyoror' xal fiQog xocovror avrovg ptGog BOQeGxevaGer, cog yMxsG&ai
nana arfroomor rbv exel imdijpqGana (cod. additum habet ae) roir goqxw avroh anoyevGOG&ai
gov. 28. ijfmg tie ftolv xara gov (tovxovGar rip nokir iojQaxireg, rjX&oper rov anayyetkai goi' aXka xcu
imb Kaiaaoog nepq&elg paaiXixbg ngog rbr tijg inaQxiag ijyoiperor eig avatyjttjGir 2ipiarog> pa&cw on
(pvyag eig 'Iovdaiar inoQev&t], xcu avrbg eig ava^rfjGtP avrov oTrijX&ev, Ira xard rip nqoara^w KaUaoog
ttfuo(»'iGi]Tai avtov. 29. ravra axowsag b IJeroog &pt] agog rbv nariqa Avrbg tdioig cckhv axyxoag row
KQOobm anb 'Anu>xeiag ekqh^bttav xal einorrar cog ixei yeyonvg 2i\mv iGxyomg rovg ox^ovg xar e'pov
aaQoi%vre f payor xal puuqoror rikaror re xal ybrpa anoxaXow. noiqGov ovr tog eyoi goi leyoi, xaraXutow
Khijpevra nag epoi 9 xal ngoXafiw? ijfmg eig rip ^Artwgeia* per a rijg Gvp^iov gov, hi 6e xal Q>avGrirov
xal &avGtu>iarov roar viow gov' GvrtGorr ax be goi xal aZXoi ririg ovg eyo) xquxo dvrarovg vnovoyiJGai rm
iptoi &eXqpari. per a rovrtar iv Arrioxeia yevoperog iv ogq? 6 £{pcop (fairy (cod. qjairtjtai), dtjpoGia xj/-
qv%ov rip Geavrov perdroiar. 30. ravra rov Tier gov einovrog Olda, eyy 6 aarijg, o n (ita codex)
fiovXei* dw /my xdpve' ifwl yog ovx fpror peh'joei exeice ikftorri dialex&ijrai a XQ*l *i*gl <*ov dtakyeo&ai.
31. xal dtj rov nargbg imb rvxra pe& dr imlevGe Tleroog gvv rm 'ArrovfUowi OQfitjGarrog em rip nXq-
gwv 'Arri&xemr ijk&e. xal Grog iv peGou rijg ayoqag elner nobg rb nlxftog rov luaov 32. 'Eytb Hifuor
28. Epit. — 7rtfi<f>&. tk (too. — tk 'Iovd. wyjxo,
x. a. xard ^tjtijatp — ainbv. Ex his pauca tantum
cum Horn, conveniunt Cf. XX, 13. post dnoytvo,
oov, ubi pergitur: o&tv iffttlq oi Tnjoodm, rursuspost
alia^o/ti'xctraaoi" fitJi/ovcrar ttjv nolw luijaxoTts, xyv-
<fa lis to et post alia Ko\*vriXio$ /xarorroto/o; vnoKal-
aagoq n* fup&iisTtQbt; to* rrj; bray/, rpovfitvop, ov Ivetc
29. E p i t CXXXIU. et H o m. XX, 18. rava ebe.
vqai nq. t. nat. 6 TIL (pro his Horn, tov <J> ncngot;
ti/torvoqlJav etc. 6/7/. drtX(j(vato) jittoq ld(oi$ (Epit.
ed. Wo*?) — Troodcf. (Horn. add. pov) - - ikrjXv&.
(Epit liatkijl. , sed al. ikrjk. al. awil?jX.) — 6 2(p,
- - xar ip. 7i<*Q. (Ep. no. x. /.) pdy. (Ep. nXdvov xi) x.
pi. nl. tt x. yd. an ox. (Ep.x. in. nyo; 6i xal pay. x. y6.
wu t<* totatta xcdvv. Horn, vero his addit: ini ro-
ooTtov w? yXfxtaOuu ndrrai rov? ixtl xwv iuwr array fv-
aao&cu (raox»f). noitjofu; ovr w? iyw Xlyta (pro his Epit.
vvp ovv iiavtfjq notrjaov o iy<*> trot trrOJiopat) , xataX.
(Ep. xoU xar.) xal (Epit om.) TZQoXafiotv (Horn. »oo-
ayayuv) tfpdq (Ep.aiVo?) t. xrjr (Hom.Oin.)!^vT*d/*«af
(Ep. male -/lo>v) ptrd (Ep. male xatd) t. ovpft. a.
(Ep. -rij? yvvaixo? Max&idCas) , It* d'r *P. — aov (Ep.
om.) — oi'i iyut — 0-tXrfp. (pro his Epit oitivk; ^i»-
kstoa faorra* xmovoy. pov rw povXqpari) — if %\\ *Arr.
yerop. (haec vox in Horn. cod. excidit) - - 6 (Horn.
»«) 2(p. q>a/vrj (Ep. ir oaw t>}? po(j(frjv frt Stpwtos /Tf-
QtyiQtis) - - ptra [piXttar] (omnino cum nostro cod.
et Epit. Cotelerii scribendum est fuvdvotav).
30. Horn. XX, 20. Tovra t. /I. vnort&tpbov us-
que dtaXtytodai prorsus consentit Aliter Epit
CXXXIX. Taf*a t. II. tbrorroq, of itq dv il; to rorjacu
<I>ai(TToq Ol$a, t<pij f xi\>Ufiov, xlpovXtxcu xd QTjpctra
Tarra. 6u> pi\ xdprf ptXtjffn ydq poi ixtlai ytropivw
d«txiXlaa$ to nqtiaxaxxoptvov.
31. Horn. XX, 21. ad verbum consentit usque
'Artioyjtav, turn alia sequuntur. Multo minus con-
sentit Epit 1. 1. xcu dtj xd (al. drjra) vnb vi-xxa 6 na-
xffQ pt&' 6*p ix. II. xfjq noXtwq #00/1170-0? inl xijr etc.
Post verba xal axd<; — iht. (Epit iXyfj*f) ny. x. 11X.
(Epit. om. to? Xaov) rursus consentit Horn. XX,
19. multo magie quam Epitome, et ipse Horn, tex-
tus ex nostro cod. corrigendus est
32. Horn. 1. 1. Epit 1. 1. 'Eyd SL (Epit repetit
h. 1. ty*>) bpoXoyv (ita etiam in Horn, reponendum
est pro opoXoywp, Epit xai opoXoyw) dd. xaxaxfttv
[oaofrai xd xov FIL ov ydq] tax* (potius in his cum
nostro cod. et Epit ed. omitte xd et repone 01*
pro ov ydq) IXtyov (Horn. Xfytav ¥q>&arov vnb &v-
pov iXavvoptvos) — avxbq fyv (Epit lyd avt.) — Toil
ydq - - iax. ovxoq dnoar. (pro his Horn, sic: to? ydq
vno &tov 7t\j. a on. xoap. dmexaXphov dXrjfrovs nqo-
Vt'jtov dXt]&t}<; iax. dnoox. - - ai*6<; (Epit. add. iyd)
avpfi. - - xtiqvaata (omnino e nostro corrige -aou)
- - dnoXiixa* (pro his , in quibus tantopere noster
cod. et Horn, consentiunt, Epit sic: ovppovXo? vpiv
xd yt nqoq ouxijqiav xfp vptxiqav xa&ioxapat, xal
naqaivta ntt&HT&a* xoxny xal ittoxtvuv tw vri axnov
xrjqvaaopipy &fy, bid ndoa etc.)
12*
Digitized by
Google
92
tavta vfrfv xtjovaca)' ofwloyoa ddauog xatmpevaaa&cu Tlitgov* ovx faxi nXdvog, oh (uaupovog, ov yoyg,
ovtie oca noti cpavka negl avtov iXeyov' diofuu ifmv, avtog iyd> o tov ngog ipag (uaovg aitiog airtcp ye-
yovoig, navaae&e fUGovvteg avtov' tov yog agog aojtrjgiav xog[aov imicpavivtog vlov tov &bov dipevdrjg
iativ cutwstoXog. dio xal avtog avfi^ovlmo avto) vpag nei&eo&cu mgl o\v xrjgvaaei, inel nvtxsa ifuov y
nohg agdyv dnoXettau 33. di tjv di aitiav vfuv tavta (Ofioloyr^a, eidivai vpdg fttho. tavtq tiji wxtl
ayyeXol fte tov &eov top aaeffij, tag ix&gov ovta tm tijg dXy&eiag xijgvxi, demig ifiactiyow. nagaxaXw
ovv i*r t 8 dv avtog iy<a allots iX&wv nam Tlitgov imxetga Xiyeiv dffod^yc&t fie' QopoXoyoifuu ydg
vfrfv, iyw pdyog, iy<o nXdvog, iyo) yoqg. aXka fttravooi' Qeati yog tatog f*etavoiai dnolovaai ta n&tgay-
ptva (Mi a[MQttj(iata. 34. tavta elncov o natyg drjfwaia, tog ix ngoa&nov JZifuovog xai Tlitgov (cod.
-tgov) eiloytjGog, tr\v naaav 'Avtvoxww nohv eig no&ov fAetidyxe, xal ix tovtov ndvtsg intdvfmv idetv
avtov im'iyytXkov. iviovg xal xalenaivoptftg avto) <og Mfunvi, di yv ngog Tlitgov eJxov vnEgfidXkovaav
Gtogyyv, xal x^^ &&xw impaleiv rep f I>avatou cog 2Zfjuovi. dio (it'jnag dvaigEdjj dsdoixcog, «£ ctvtyg
iX&Eiv m'pipag ifeiov tov Tlitgov, on<ng avtov Cpivta inutataXafa, xal tiji noXti axfiaCowrq no&w tm
ngog avtov Evxaigcog inupavy. 35. Tlhgog di tavta dxovaag ngog to ixxhjaia^eiv nXelatovg awayay&v
xal iniaxonov xataatyaag, fiantiaag te xal iaaapevog, rjfiegcov enifisivag tgmv tiji AaodiXEiai, im tip
nXyaiov onpt'jGHv 'AvttoxEiav ianEVGE. 36. xal di/ tyv nohv xatalafioiv, anav to nXij&og ngocdgafwv
psta £«£«v vnedQato avtov , a>g ovta tijg ah ft dag xygvxa xal anoctolov. ngoaev^apevog de xal im&elg
avtotg tag xtH><*$ ndvtag tovg xaxoUg fyovtag i&sganevcE, xal tva &tbv iv tgimv vnoataaeciv ivayyehad'
pstog xal noTla didd^ag avtovg negl fwvagxi'ag, ngog tyv %zviav (in{jtifiev. yvovg de 6 nati\g i/fuov tyv
nagovalav tov uno6t6)j)v, ngoadgafuav xattyihrfiE ta fywy avtov, nagaxahov avtov htfclv to dyiov
pdntia/jia, bnoag to dgxaiov xdXkog tijg ywxyg xal tip fAogqjtjv tov acofiarog bfiov did tov dyiov Qantiapa-
33. Haec rursus multo magis cum Horn, quam
cum Epit conveniunt et eiusmodi sunt undo cor-
rigas Homiliarum textum. Horn. 1. 1. Epit. 1. 1. Si
fjv dh — &&<a (Epit pro his: orov S) y.<M>w tX^yxa
retina, xal rovro vjua<; %ld4wu fiovkoftat). tavrrjq xrj$
yi'xro? (Ep. taittj yaQ f. r.) toi" (Epit. om.) &tov
- - intX&wv (Ep. ik&.) - - imxH^wv Xtyot (multo rec-
tius Ep. cum uostro) , fifj (Ep. om.) - - ty<* (Epit. mq
/yw) ftd/oq — dXXa fiiraroui (haec Horn, male om. ;
omnino inserenda sunt) * Hum - - dnoXvaat, (potius
cum uostro scribe dnoXovaat) ta 7njonf7TQay/i. (ita
melius uostro) ftoi dp. (extrema Epit sic : H. y. ?•
fitx. /ro* ta xaxojq ntnQayp. fioi aityx^Qfl^vai).
34. Epit. CXL. xalna *ln. — t\ w? — tlq tok
ixttrov nod', fitr. Cf. ad haec Horn. XX y 23. nutq 6
naxf[Q dt]fia[at<f] aitou fWQ<pfj<; xartjyoQuiv IHtqop *v-
XoyCtv tf\v naa. *Art. n. tlq 7ro&. fitx. Verba xal ix
usque lni\yy. (in Epit x. nan. Im&vfitZ* aiVroP du-
vuq IXfyov) respondent his in Horn. XX, 23: xai ix
t. ndmaq Imd-vpiiv ait. IS. dntjyytXXir (ita ed. Dress,
sed ipse codex -ytXXo). Sequential hCovq usque
SCpwi plane cum Horn, conveniunt; Epit. vero
frwi St xal xaXtnairoiTfq avrw rjoav drj&tv, old nt{t
ai*w ixtbw £{fttnri ortu Pergit Ho m. Sm xrp ng. M.
vntQfi. fftoQy. x. /elfjaq usque 2 (pun; Epit vero Std
to vmqpdXXop rijq myl tov Ili. aronyijq , xai /*»£• imfi.
in*x*(Qow. Inde a dto (ii\7ivq usque imq>arjj ad ver-
bum convenit Horn, nisi quod dtdotxota et nlp-
yarta o&tovv habet Vario modo differt Epit xai
oq fit} naff axn&v draw, dtdotxiaq — intxaraX. ^unrza,
xal ax/iat. tw no. ait. no&. TfJ noX. titx. inup.
35. Horn. 1. 1. Epit 1. II1L d* raDra (Ep. tov-
%wr) avrayay. (Ep. ed. dyay.) x. in. (Ep. in. t«)
xaraar. (Horn, ix tdtv dxoXov&wv xax.) pant, xal iaa.
(Ep. xai iaadft. noXXovq xal fianr.) jjjutoCir (Ep. -qaq)
in. rot&p (Ep. tqtlq) - - fane vat. (Hac voce termina-
tur editioDresselii, sed nonnihil deesse ex iis quae
in Epit et in Recogn. sequuntur credibile fit)
36. Epit. CXLI. vnoXafiopra, to nX. avr-
doafi. anav ft. /op. im. w? rijq — xai xttyaq air. intO-.
— iO-ioan. , *va tt &tov — (tovaqxtaq. tUa nooq r. f .
an. yp. & 6 yiqwr ort TIL naqHv, nooadqatt. laiTo? rt
rij yij nqooxaraXapvp rd ixtCrov xartjana^tro fx vr l>
d£iuiv rw &t(w rtXttwOyvat panr (opart, wore ro dqx>
rt rijq y. xdXX. — maparoq dnoXaftttv dta rov fianr.
xal xotvwro; r. d/p. ytria&at rov Xq. pvor.
Digitized by
Google
93
rog dnoXuftbv xoivcovbg rmv axgavrtov xai ^(oonoiwv rov Xgurtov (tvarygicw yevrpai, 37. xai 6 Tlergog
ngbg avrbv &prj c xvgtog t][uSn> 'Itpovg Xgiarog o vibg rov &eov efotev *0 ntarevaag xai $anr*5&elg <x«-
drpercu, xai Kara rip nlariv gov yevrftipw am tag fteletg. noXka de xai hega ano rav &ewv ygaqwv
rovrov xarifipjaev. eanegag de yevofAtvrjg pezalafiovteg rgoqpijg vnvdaapev, aivovvreg xai evXoyovvreg rbv
ftebv, 38. rtji de imovatji jjftfQcu avaarag b Tlergog bg&guoregov xcu ngocev^dfievog fierexaXtaaro rbv
nariga ijfmv, apa de xai yi*£g, Xey&v Jtijiiegov, a adeXcpoi, peyahj X<*Q(t fiver cu ev rm ovgavwi inl riji
QeodcagipGH avayewtjoet rov xaXov yegovrog &avarov, xcu nagaXafinv ijfidg e^&f*ev xara avaroXag rtjg
noXeag, evxJa vnaQjovcw vdara no)la xcu xa&aga, xcu povov rov nariga tjfimv htfiwv idia> xartjxijaag re
nolla xcu dtda£ag avrbv ra negl rov &eov xcu rr\g dux aagxbg avrov agog i/pag enidt^fuag, Ifycvnrusev
avrbv eig rb bvo[ta rov nargbg xcu rov viov xcu rov ayiov nveifjuxrog* xcu Xafkov agrov, evxagiGrijaag xai
tvloytjaag uerSkaxev avro) rmv ayuov xai axgavnov xai ^oaonouav rov Xgwrov (werqgioov, 39. xai ypev
bfiov ol ndvreg ayaXkuApevoi iv xvgup TtfAtgag xcu wxrbg inl ry rov nargbg i\\uov dux rov ayiov fianriafia-
rog avayevvjjcei, tri re xai rbv &etov loyov naga Tlergov axgooifievoi. xai noujodvrmv rn*&v %q&vov em
roavrb (8ic) riva naai xaraS^Xa yeyove ra xaif rjpag, xai ev rotg dnavroav tjpev aropaai duxnavrog
(sic), xai i&ai(ta£ov ndvreg inl naai rolg GVfApep/jxoGiv ijfjuv, xai rip rov &eov eig ypag poij&eutv em rm
avayvGiQtaiMp 7/pa>*s rovg (uixqq) XQovtp dn aXtijkxov x^Q^^evrag xai re&vavai (sic) vofua&evrag [ifieyd-
htvov], 40. xai rovrov (hmptvov xara naaav rip nokv, fut&mv ra xa& quag b rijg y AvruYfix*v i/yepm,
xara nana ra ovpPefyxora rq> re mxrol ijfimv xai rjj tiqroi, xai on ftaathxov yivovg vnctQXOunv, arijyaye
ravra nana axoipag rdSt fiaoiki Ti^egicp. axovaag de b fiaatXevg ola awtpt] Q>avar<» rm iduai avrov
(jvyytm, ixtlevae ro) ifyefwvi rr\g yfvrioxeiag rb rayipg anoarelXai avrbv ouux xai rr\g lAyrgbg rjfuav. de%a-
favog de b ijyefitov rip rov fiaatk'cog xelevatv, nooaxaAeaapevog rbv nariga itfmv xai rip fapiga per a
noMSjg ruujg xai dofyg ....
ni.
In codice bibliothecae montis Sinaitici, saeculi fere decimi tertii, plura leguntur
quae ad Constitutiones Apostolicas pertinent. Descripsi inde libri VIII. caput 32 et
quae sequuntur. Scripturam codicis ita afferam ut quae a textu Cotelerii quemadmodum
recognovit doctissimus Ueltzenius differant, verbis latius impressis distinguam.
37. £ pit. 1.1. xai 6 TIL xaxrjxrjow; airtov el^rjxoiq
tt noXXd ntql ottrtrjQtaq , inl xiXtt dl xcd to Pro ilnutv,
w? o Jti'^. — &iov tolq fta&tpcuq imXXopwoq'O mottv-
aa$t fyy* *. peart, awfrqaircu, xa( Kara &4Xttq,
lnt( mQ 6 xai(^6<; ^05 lanfyav t/y, TQoyfjs {MiaXafioy-
raq (al. -nts) fitia tip avrtjthj tv/^f o vnvoq (al. add.
ij/*a?) iXdftpart.
38. E pit. CXLII. rfi di in. (om. 17/1^.) 6q&q. nd-
Xtr dr. 6 M. x. nQ. pttaxaXiltai <TiV r\piv tov nax., xai
2ttfit(). w a J. Xiyn, fitydkri — h&a tjr vd. n, n xcu
— natiqa Xafiwv - - mqi &tov — txyaQuit. tt xcu
tvX. x&v itQMr airto) xoinartl ftvat.
39. Epit 1.1. — Oftov ndrttq nWa tt xai
fie&* rjfU^av int ti t\\ r. naxq, dtd t. &tCov nvtvpaxoq
dray, xai t\\ dxQodan T«r Tltxqov Xoyhav, xQ°*op ow
two inl to avto dtaya/ovroty rjitHf naai dfjXa xatiotrj
atoftaai, xai nd. l&avfi. — inl tw dv. tjfmr iftt-
ydlintor (xovq fiax^w usque vofuaO'. om.)
40. Epit. CXLII I. rijq wiM* 0VP n<**r<*Xo°* ^ <a ~
&fov<jT}<;, 6 tijq !/#»f.f//. nd, to ovjip. in(tt ty natql
xai fitpyl yvoiq t xai ot* KatooQi xatd ykvoq nQoaqxov-
<r*f , dvwplqn tavta tw Tip, xai 6 poo. dxovoaq xtXivtt
to to/, drone fi(p&qvai avtovq tlq 'Pdfttjv. o xai ytyovt,
xai f*ttd noXX, tyirjq xai diagoqfOQCaq 6 rjytfiwv # lAr-
TM/tfa? ngoq tor Katoaoa Ttfttgior avtovq dnoatiXXti,
Digitized by
Google
94
I1ATAOT TOT AHQTATOT AnOSTOAOT AIATAEIS KANONQN
EKKAHSIASTIKftN.
Oi (plura praecedunt apud Cot. et Ue.) ngwmg ngoawrteg tip (iVGtrjgiaj tijg ewejkiag did
tew diaxbv&v figoaayead-wjav to) inusxbncp tj toig Ttgea^vtegoig, xai tag air lag e£etaC*G&o>oav oi X&(hv
ngooyjX&ov to) xvgiaxo) Xoycp. oi de ngoaeveyxavteg fiogtvgeitaxjav (Cot. add. ainoTg) axgifkiaavteg td
xat avtovg. i^eta^ad-oa de axgifiag 6 tgbnog xcu 6 (tiog, xcu ei dovXoi eiaiv tj iXev&egw. 2. Kal iav
^ tig dovXog, igfotda&co 6 deaTtottjg avtov ei pagtvgei avto)' ei de p/, dnofiaXeG&to, tag av ahov
i avtov imdeflfljto) deanbrq' eide pagtvgei avto), ngoodexeod'G). i&vixov oixitr\g dtduGx&j&o) evageateiv
to) deaizorQ, iva (Uj @Xa<jq>T]fieTtai 6 Xbyog. 3. Ei pev ovv fyei ywaixa tj tj ywtj avdga, didaoxeG&oxjav
dgxetad-ai eavtoig' ei de dyapoi eim, pavftavetmcav p} noQveveiv alia yaptfo iv vbptp. ei di 6 deanotr t g
airrov matbg av xcu eitkbg on nogvevei, oi didcoaiv avto) ywaixa r t tjj yvvcuxl avdga, dyog&G&GHjar.
4. 'Edv (Cot. add. de) tig daipova e*xVy didaoxeG&(o pev tip evatfaiav, /*/} ngotidexe'ad'O) de eig xoivtaviav
TtQtv av xu&agusdjj' ei de ftdvarog xateneiyei, Ttgoodexea&G). 5. El tug nogvofioaxog, tj navaao&G) (Cot.
add. tov) paatgoneveiv % dnofiaXtaftw (sequuntur plura apud Cot.), rmv inl Gxtjvijg iav tig ngoceitj
(sic) dvyg tj ywtj t] tjvioxog tj povopdxog tj otadiodgopog tj Xovdepmattjg (codex -atijg) ij bXvpmxbg tj
Xooaihig tj xi^agtatijg (seq. alia apud Cot.) $ avXqaiv imdetxvvpevog, ij navGaa&foaav ij dnofiaXtG-
&<oGav. 6. 2tQaruotrig agoaubv didaaxead'cj fit/ ddtxeiv, pq cvxoapavteXv, dgxeiad'ai de toig didopevoig
otpwvioig' nei&opevog ngoadexe'G&w, dvtiXeyow de dnofiaXtcs&oi. dggtjtonoi6g 9 xivaidog 9 §Xd^, pdyog, o^ila-
yayog, inaoidog, kara^, neQidfifJUtia nouov, oiowurrrjg, GVfiPoXodeixttjg, naXfmv eQpijvevg, apvXavtoptvog
iv Gwavripu ho$ag (sic) oxpecov i] aodew ij oqvi&cw t/ yalcov tj inupamjaetov q naQaxgoafMatoDV Gvpfio-
Xtxdbv, XQWty doxuia^ea'&foaav' dvaexvmtog - - anofiaXeG&utaav. 7. IlaJlaxt] - - anofiaXea&w - - ei
(tip dovltj iativ - - ei de &ev&tQa> yafieitca - - 6 (pro ei) de jtiiy, ajto^aXea^ca. 8. Ellrpixoig - -
[*erati&eG&G) t] ano ft a), to ft en - - InnodQO^ixolg dyaaiv - - dnopaXe'cd-G). 9. '0 piXXoov - - evvoiav
(codex dvoutv) e*xv (Cot. add. negl to nQaypa) - - 10. - - Xaixog evq. 11. Tldg mctbg - - ago rov
to eoyov x^QOv imteXeacu - - ei de tig Xoyog xattixyoeag yivetai, nootuitjodtiOGav - - evaefkiag.
12. Tliatbg y nu5tt\ - - immoXaig dietd^apev.
Ins crip turn est IJetgov xai TlavXov triiv dyiow dnoatohav didzcc^tg. *)
XXXIII, 1. 'Eym TletQog xai (Cot. add. iyw) TlavX. diardoaopev igyd^eaftai tovg Xaovg
nevte r\\niqag y (jdfift. de x. xvq. axoXa^ttODffav (Cot. add. iv) ty ixxXtjoia - - dtjfuovQy. toonov txeiv - -
2. Tijv - - 6 ovyxMQtjoag (Cot. add. i}) xai dvactt]aag - - nvevfrnrog ttjv do&etcav - - iv duty (Cot.
add. tijv) dnooodoxtjtov x^ v t0 *$ dv&ocinoig dedoc&ai -- Xoyov (Cot. add. 'ltjaovv Xotatov) ix
- - tijv tdjv ay iav fteocpaviav ioQTqv - - 3. Tdg ijfitQag - - ifflaHsav dyiov.
XXXIV, l. 2 ) Evxdg imt. oQ&QMg ttqcozjj aga toity te xai extq x. iw. xai eGfte'gag xai
dXextogoqxoviag, og&gov pep (Cot. add. evxagustovvteg) on icp. tjfidg (Cot. vpiv, non Ue.) - - vvxtav
- - oti iv aitj} dnoyaaiv dnb TltXdtov eXafiev b xvgiog - - iatavgeift/j b Xgiatog' iwdtfj (Cot. add.
1 ) Proximus titulus in tabula {n(vaE) est: mql rov tpvlatxHv I'xaarov rdtiv xcu faitovyytav.
*) Nulla textui inscriptio praeposita est
Digitized by
Google
95
fle) oti navta ixexivtjro - - agp* eanioag de evx* on tjiuv (Cot vfuv, Ue. om.) tdaxev avanavair
(Cot add. row) xa&qfteQmw - - rijg naqovclag - - 2. E* f**} - - ngoaitvai - - yevxrtog - - ovro)?
xai o* ivayeig [uaivovaiv. 3. E* d« ^aprc «V ooop ana pipe iv ixxL (Cot add. awa&Qota&ijvai) dwatov,
(xaarog (Cot add. nag) tavrcp tpalXtrto - - iav ghh (ita recte etiam Ue. contra Cot. dai) qnjoh
6 xvQiog (item Ue., Cot om.) - - 4. - - xax oh. ngocevzeGfrco (ab hoc ngoatvx* scriba transiluit
ad alterum) - - 5. - - dovloig (ita recte Ue., Cot dovloi) - - anopaliQ&wsav. Jam sequitur
caput XLII.nullo titulo aut nota interposita. 'EmxEXela&m (Cot add.&) tQira • - ivxpalp. (Cot
add. xal avayvoLceai) xal noooevxaig - - xcu rQiaxocra - - in. pveiag avttav ddtoG&G) ix r. in. avtolg
etg av. ait civ.
XLIU. XLI V. 1. 'Ep de xalg pvyfiaig - - fiQBC^trzegoi yap-- Xe'yet yaQ — olvov (Cot add. tie) (*/]-•
ov (Cot. add. fUj) bwwrtai - - pera xov &ebv - - ov% ita ju/} nicooiv* ohog yap ovx (ita etiam Ue.,
Cot xaf) - - fo} niveiv olvov etg - - toi (Ae&vaov. 2. - - to oVofia xt>(>tbt> rov &eov ijfmv 'Irfi. Xq. - -
e'otjxe Tivi - - ov nav XQ 0Vt & ** °* V< P *<** xaracxonovvnav n. n. yb. XLV. -•nQOGievtai--i(p eavtotg
- - XL VI., 1. Tovto de xotvjj naai - - ty ctvrqj do&eicq ra§« - - 6 axowav yog vpav, yrfiiv 6 xvgtog,
ifwv - - xul 6 ifis afterav etc.
IV.
Apud Fabricium Harlessiumque Bibliotbecae Graecae tomo XII. legitur „Leonis
Allatii diatriba de Georgiis, hinc inde contracta, cum notis Fabricii et G. C. Harless."
Ibi pag. 30. de Georgio monacho nomine Hamartoli claro haec scripta sunt: „Chro-
nicon et ipse scripsit ab exordio mundi adMichaelemTheophili filium (imperio praefuit ab
a. C. 841. ad 867.), quando ipse vitam agebat, ex variis et diversis chronographis et inter-
pretibus sacris contextum; historia quidem non admodum opulentum, sed ad firmanda
fidei capita dissertationibus et sanctorum patrum auctoritatibus longiusculum. Pleraque
sunt in eo quae in Cedreno, Theophane, Glyca aliisque iisdem pene verbis ac sententiis,
paucissimis tamen exceptis descripta: ex hoc autem illos veluti e fonte suo, cum posteriores
sint, hausisse nemo ambiget. Historiam ad aliorum scriptorum loca obscura et ardua ex-
plananda apprime necessariam nos e Graeca lingua multis abhinc annis vertimus in Lati-
nam. Quae utinam aliquando bono reipublicae litterariae lucem videat!" (Nota editorum
ad haec sic habet: „Nec dum, quod dolendum, lucem vidit, neque Allatio neque alio edi-
tore, licet manu exarata in variis bibliothecis ut Caesarea, apud Lambec. VIII. p. 462.")
Haec quo jure dicta et adnotata sint, apparebit ex aliquot eius chronici exemplis,
desumptis ex codice Coisl. 305. saeculi fere decimi (ipse chronici auctor vixit nono saeculo),
collato passim cod. Reg. sive Imper. 1706. aliquot saeculis recentiore. Primo loco quae
dabimus, eo gratiora theologis fore spes est quum maximam partem ex Clementinis hausta
esse appareat Conferenda autem sunt cum iis quae Cedrenus utpote a Georgio Hamartolo
mutuata habet editionis Parisinae pag. (205.) 206 sqq. (edit Bonn. pag. 360 sqq.)
Digitized by
Google
96
Merd de KXavdiov ipcusilevGe Negm (1706. add. 6) vibg avrov ertj iff' (1706. addita habet:
og nov^gorarog xal Xdyvog (Sy rijv ptpiga xal rip pvqGTtjV dveXow evvovxov eyqpev' ovrog dveiXe rovg
dnocrokovg Tlirgov xal JJavkov etc.) i cp ov Zipx&v b pdyog il&atv h 'Pobpq xal nolXd Gqpeta but yotfreiag
xcu cpavToaiag rtvdg imreXoov (1706. ixreXoHv) xcu iavrbv &ebv bvopa£ow. xcu rov peydXov IJirgov rijv
'PobfUjv rore xaraht^bvrog xcu ngbg rbv payor dneX&bvrog evge xvva nappeye'fh] dedepivov dXvGeGiv iv rop
nvXobn' ov 6 Jtipow deGpijGag ixcoXwev (1706. ixdkvev) ndvrag ovg owe tj&eXe ngbg avrbv elauvcu. xcu
roirro ip ngiarov ftavpa to) (1706. add. nergfp to}) piXXovri ngbg Zipxava eiGegxeG&aju b de iHrgog
idow tow xvva ovroa peyav xal dnr t yguoptvov, xcu pa&ow on noXXovg dvetXev imxetgtjGuvrag eiceX&eTv nob
rijg iniTgonijg Zipxavog, xgaryGag ekvGev avrbv ke'yow EtGeX&e ngbg Eipxava xal eine uirrep avftgomivQ
qjoavy Ilergog b dovXog Xqigtov eiGek&eiv ge &ttei. xal rov xwbg tv&hg dgopaiov eiaeX&oPTog xcu ovrw
Xah'jGarrog xarenXdytjcav oi per a Spowog Xeyovzeg Tig ian Hergog, xcu rig ij tog air q dvvaptg avrov;
ngbg ovg (pi}G)v b Spmv Tovto vpag prj %m£h<o' oneg xdya noir^on* xal ngoGxaXeGapevog rov xvva xal
MGavrag ngoGrd£ag sinew dr&ganivq cfotvjj rop nirgqt eiGeX&elv. xal tovto noiijGag naUv b xvoov,
eiat]X&e ritTQog ngbg Zipcava* xal GvpfiaXcbv per avrov Ziptov eig ftavparovgyiag , ivixr^e Ilergog idaetg
nouav, xal noXXol nwrevGavreg i^anziG'dr^Gav. xal tp iv ry 'Pcbpy ragaxij noXXi] (1706. peydXq) xal Gvy-
jyGtg evexev iHrgov xal Zipmvog, on xartvavri aXh)hxtv inoiow (1706. add. ra) ftavpara. dneg paftobv
'Ayginnag b enagxog dvi/yaye rop fiaoiXu Nigam Xeyoav Avo nvig eiGiv avdgeg iv ry noXet Gavpara noi-
ovvreg antvavn aZtijkov' b piv )Jyei iavrbv elvat rov Xqigtov* b de aXkov ehcu rov xal (1706. om.)
eGTavQapevov 'Itjgovv, ov (1706. om.) xal pa&tjrrjv iavrbv thai buGyiyQtt.eTai. ovg xeXevGag b Negoar
axdijvai xarevoimov avrov Xeyet nobg JSiptova 2v et ov XeyovGi Xqigtov; b b*e <pqGiv 'Eycb eipi. bpoicog de
xal rov Ilergov megorrijaag ei aXtj&aig ovrog icnv b XgiGrog, Ovx Igtiv ovrog, l(pt] Tlerpog, pq yevoiro'
iyw yog ixeivov padijTTjg eipi rov GTavQarfrevrog xal avoGravrog xal eig ovgavbv avahjcp&tvrog. b de
NtQwv cog TegaroXoyovg apeportgovg evdvg driptag ix ngoGcinov avrov ftarrov e&jjkaGev. oi de didyovreg
iv 'Pobpq inoiow tn ^avpara xarivavri dXk^kfav. xal b piv Zipxav ngoGrcu)ag xal dx&evrog peydXov
ravgov elnev Xoyov eig rb uriov avrov, (1706. puji ovv row ijpegmv ngoGTcu)ovrog rov Sptavog dx&ijvai
avrq) ravgov nappeyi&tj, ildfojGev eig rb ovg avrov) xal nagaxgijpa (1706. nagevdvg) ri&vr\xev b ravgog,
b de IJirgog ev^dpevog xal dvaGrijGag avrov, ndvreg paXkov i&avpaCov fa'yovrtg To ^caoyovtjGai imeg rov
&avarG)Gai peiZbv «r« (1706. add. rb) ftavpa. xal pevroi xal dXka Grjpela nolla inoir\Gav, xal
loyovg doyparixovg HdXrjGav dnivavri dJUjhov, ov pbvov iv 'Pbbpq d)ld xal iv 2vgia ngoregov, anva
KXr'ipTjg b 'Poapalog xal ndvGocpog re xal pa&t]T7]g Ilergov (1706. xal nave. pa&. IJirgov) xal Gwex-
dqpog ine^egyaGTixdregov (1706. inegyaanx.) dujytjGapevog (1706. dirjyovpsvog) ovrcog kpij.
Tov yog iHrgov 1 ) nore dtddaxovrog inl Xaov neol rov povov &eov, b 2iptov (1706. Tov paxagiov
Tie. rov dnoGTokov didaGxovrog rbv Xabv GefieG&ai xal ngoGxwetv rbv inl narrow povov dXy&ivbv &eov,
b Zip-) *£a> rov bxXov (toy peyotijfl XQUGctpevog ngbg Tovnirgov elnev (1706. 5f« r. o#l eGTtag i$brpe Ti)
Ti xvevdopevog dnardv fttleig rbv nageGrond goi idu&rtjv byhyv, neiQow avrbv &eovg pyre vopi^eiv /m/re
elvai, xaineg ro3v nag' 'Efigaioig fiiphov XeyovGwv noUjovg &eohg elvai; ntiirp ow negl ov eqtqg &eov, dei£ag
') Cf. ad haec Homil. Ill, 38.
Digitized by
Google
97
iyo) uij avtbv elvat tbv dvonatov xat navtodvvauov &eov, xa&b dngbyvoxnbg fon xat areXqg xat ivdeijg
xat owe dya&bg xu\ nolXolg vnoxeiuevog ndOeat xat a tip vuetegav ygaqyv, ktegog ndvttag negdeinetai
ngoyvtoattxbg > ttletog, dvevdet/g, dya&og, xcu navtbg nd&ovg dntjlAayuevog. ov di ov (pqg dquwvgybv xcu
hnig&eov, tolg ivavtiotg dvttxeiuevog vndg%et.
Airrixa yovv b xa& ouoioxhv ! ) - - ftavdrcp xatadtxd^etat - - inet uij navta^ov §Xenet int rjj iwf
Zodbuow xataotgoqfi, hfyet Katafidg bxpouat ei xatd - - xcu to eistelv negt tov 'Addu - - utjntag - - xat
yaytbv £»/ff«a* eig r. auava, dyvoovvtog x. qft. iatt avufioXov. oocneg xcu tb'Eve&vutj&tj -- xcu tb'Oacpgdr&tj
- - xcu to tiXog trig vnou. uij ngoetdbtog.
di nfooog ikprj ngbg avtbv (1706. no. tov 2iuwva) Ei tvq&bg - - nag ivtelXbuevog b &eig
ideixwev avto} Xeytov Anb di tov 2 ) - - xcu 6 IJetgog Ilojg - - elypv dveorybtag - - dijXov evtev&ev' eldev
(1706. dqXov* idovca) - - xcu (1706. om.) agawv iatt tov xatavoeZa&at (1706. -voijoai) - - xcu adorns
(1706. add. xcu) to) dvdgl cwrijg pet avtijg (1706. om. ust t avt.). ei ovv - - yvaatv eZypv xaloi ts xcu
xaxov, rnptv di (1706. xcu on oxptv) txaatov (1706. -ata) - - yvoMtv ddtdq>&ogov nagiaxev - - wphw
dixtp (1706. dix. rvcph) - - xcu to (1706. tbv) ndw yvcigtuov - - ovttag ovv xcu b Addu - - dteyig&fjaav
(1706. dujy.)' to ydg Aiatpoiyfi. avtmv oi bcpftaluot - - eyyevouevtp (1706. iyywou.) - - nagev&vg yog - -
nliptetau
Kat b Jtifuov cptjoiv El ngbyvtoatv el%Bv z ) - - xcu b Iletgog (1706. add. elnev) - - qttjal ngbg tbv
(1706. (prjct to}) A$g. rivoxsxoyv yivtoaxe - - dovldaovatv avto) (ita etiam 1706.) ittj y* (1706. ty')
- - anoatgcuptjcovtcu code. *) ovnco yog avanenXt/goivtcu cd auagticu tow Auoggcuow Stag tov vvv. otrrco drj
xcu ngbg Mawae'a qqatv 'Idov <jv xoiucujcu uetd tow natBgtov aov y xcu dvaatdg b htbg ovtog ixnogvevaet
bniaoa d-ecSv aXLotgwv ttjg yijg eig ijv eianogevetcu ixeT, xcu iyxataXeirpovai ue xcu duxaxeddaovaiv tip dut-
&TjxrjV uov ijv dte&e'utjv avrotg. xcu ogyta&tjaoucu &vuq> xcu xatctXeixpa) aitovg xcu anoctgexpoa to ngbaombv
uov an avtojv, xcu ecrrcu xaraflgoaua, xcu evgyaovaiv ctvtbv xaxa noXXd. oJda yag tip novtjgiav avtojv*
oca nowvcw olds cijusgov ngb tov eloayayetv ue avtovg eig tip yip tip dya&ip ip oLuoaa tolg natgdaiv
avtoyv dovvai, yip jtiovaav ydXa xal uek. xat (payovteg xcu iunXqa&evteg iyxataXeixpovci ue. Ti di;
ov%i xat Mowaijg (1706. Maw.) - - eig td l&vrj ndvta dtacnogdv - - 6 di Mowaijg xat oi (1706. om.)
&UUh - - ngofideujav (1706. ngoeyivoMxov)' nag - - td iooueva (1706. td ueTXovta) - - xatuev (1706.
uevtoi) ye xat to 'Enetgafy t. Apg. xat to 'Ooygdv&t] (** et 1706. ooovpg.) xat oca totavra t avyxata-
pattxolg (1706. coDftatixag) dut - - Mil (pdyouat - - niouat; o&ev b ej avtov (1706. I£ ait. b) ngb tow
- - o natijg vuav b ovg. ott %g. tovt. ndvtow (1706. dndvt.) ngtv avtbv ait^crjc&e (1706. •caa&at). xat
tolg (1706. add. uij) vofuXovatv ott ur t (1706. om.) ndvta - - dnodoicet (1706. add. vulv) iv - - dujyo-
gevev (1706. -gevaev) b &s6g*Eleog (1706. -ov) &&et (1706. &ikov) xcu oi {hxiag (1706. -iav ut
') Incipit h. L Homil. m, 39. Convenit autem *) Cf. ad haec Horn. HI, 42.
haec textus para tantopere cum Cedreni libro at 4 ) Sequentia usque dum est Ti di; in Cedreno
ea tan turn exscribere praestet quae aliquo modo non leguntur; desunt etiam in cod. Imp. 1706.
differant vel ad corrigendum Homiliarum textum Prima: ovnv-xov vvv cum Homil. L 1. conveniunt
valere videantur. Cetera cf. cum Deuter. 31, 16—21.
*) Cf. ad haec HomiL in, 42.
13
Digitized by
Google
videtur) - - oixtigporeg <og 6 narijg vpf (nee 1706. add. 6) ovgdviog. dut di tovg anat. (1706. add.
xal vnohtpfiavorrag) noHovg - - Iva ytvwnwxn (1706. -gxovgi) ce - - ngbg tbv enegoyryaarra (1706.
egcot.) JJoia iorl ngb (corrige ngonyt) narrow (1706. Arr. ngcotij^ omisso narrow) irrolq, anexgi&rj
(1706. kxptj) Ilgomj narrow errotij iGtw^Axove 'iGgatjl, xigwg
*0 di Hip. gw. on Iletgog avtbv (1706. iavtbv) Gwdyet (1706. add. iv) talg ygayaig eig - - ovtoyg
tjv e^GXfjpevog ev talg payeiatg xal pe&otie/cug tov Gatava, <bg (1706. iv talg dtafiohxalg evegyeiatg xal (my.
x. pe&. <ag) - - Gxedbv inl talg - - Intato xal ex - - dgdxow iyiveto xal eig hega £iwa petepogtpovto' durgoG-
omog iyiveto xal eig (1706. om. exega fcaa usque x. eig) XQ- f&tepdAAero* Gvgag - - rpoiye xal Gtdqga
(1706. atdrjQw) decpa - - eidedov (1706. idemv) nagiatow (1706. nagiGta) -- yegopeva (1706.(pegeG&ai)
ng. vn. inoiei {fldneG&ai (1706. om.) - - tav te&vqxotow - - nollovg di ybryra - - netgcDpevovg duxXXd^ag
- - dtacpogotg xal bvmdtotg - - nkeusta (1706. add. eigydaaro) xadvnovgy. avro} (1706. airrow) taw
day*, eigyd^eto (1706. om.)' xdvtev&ev ov pbvov iavtbv eig etegag pogepdg dr&goinow te xal dXoyow, ojg
Jkpqv , fAet€6X'j(*ati^evy alia xal ovg tftelev ovtcog inoiei. xal yovv • - negi&elg r<p pa&rjtjj Tletgov <Pavot<p
(1706. <PavGt. tq> pad. lie.) - - ngbg Tletgov ivoiniov tjpow sypov tip pogeptp Hipowog, xal (1706. pro
ivtontov usque xai habet iduixeto) vno narrow anoGeioptvog xal ptaovpevog (1706. om. dnoG. x. ptG.)
tka t. dv. eideav tov Hipowog (1706. ideav tjv negiexeito) ipf&etpag (1706. add. di) 6 lit. - - idow (1706.
add. tovtov) Xvnovpevov xal ddxgvGi Gwexopevov equj - - nagaXXayrj (1706. vnaXXaytj) - - yeyove did
xaxoprixaviag xal aatavuctjg imvoiag tov yotyrog (1706. om. dia usque yoytog)' inb yaq KataoQog
£t]toifiwog - - ha (1706. add. tov) 6vc%. x. avouq. gov (1706. om.) limrp - - humXavov (1706. add.
xai ix&Qoi' **l$ ahfteiag) Jfyuwog - - idiav gov (1706. om.) naqt%u (1706. add. aoi) ta%wp* oftsg by
xal (1706. add. gvp T(p loyq>) yiyovw (1706. add. narrow ypm fteagovrraiv). xal tavta ftt'noi - -
yeyoaqitptevt a\g xprp, KXiiptjg ip Zvqia (1706. om. i. 2vq.) Xetftijvai xal tka&QUX&tpcu (1706. add. tv Zvg.).
'Ev di rj Pdpd fiBta. tb - - d>g elgtyrai - - 2v kfiyg - - xal idow avtbv Flergog - - ane&avev. tov di
putQoi ahtov Gcipatog te&errog k*$a xal ntntantev, hdJftt] b tbnog ixtots Zqu&vuw (1706. 6 di tbnog
ittote b de^afjtspog avtov to pt'frjXor xal nappiaQot awpa BxXtj&tj Zipamov). mgi ov xal iv talg anoGto-
hxalg dutra^eGw 1 ) b avtbg (1706. 6 peyag anoGtoXog) Tlhgog - - iGxvlevGB - - ipnetQtag xal eregyeiag
- - duxGtQHjMP tbv Xoyov (1706. labv) t. &e. GVfutaQ. (1706. add. pot) - - Zaxxaiov tov noti teXaorov
x. Bag*. (1706. add. xai Natqta) xal 'AxvXa ad&qxov KXqfjurrog t. 'Poop. (1706. add. miaxonov te xal
noXirov) • - duxXBX&tlg avty eig tbv negl tov eiayyeXiov loyov xal to3v ngoq). xal • - tjtttjGag (1706. tjrrijGa)
ait. bvv. tov xvgiov (1706. add. iftmr 'lya. Xg.) xal eig cup. xara^aldw tpvy. xateGttpa, eig tip 'Italia*
- - nollovg avatginaov - - tate e&rrj exGtapcw (1706. e%nGtavtov) - - iregyeut (1706. -yeuug)' a>g (1706.
om.) xai note — narrow di %ovpatjwtow - - vno daifibvuw (1706. -new) eig tovg (1706. om.) ovqavovg
- - imxoqqyJJGew (1706. -yelv)' toUr di dtjfuxw inevep. avtbv (1706. om.) - - txeraw # (1706. -tevGa) - -
xatagQa^ai (1706. xatagd^.) tbv topauova (1706. hvpeowa) xal tip iayyv tow datpiwow neqwbtyau xal
(1706. om.) ateviaag (1706. add. ovv) «p Zip. eJnov Ei - - peta rffpv - - xal (1706. om.) tov bjkov
• - ov (1706. add. 6 Iletgog) - - aneafy (1706. aneG$*a&rj) - - tjptgav ixeivijv tov - - « 'PapawL
l ) Cf . Conetit Apost VI , 7 , 8 , 9.
Digitized by
Google
99
Quae iam sequuntur in chronico GeorgiiHamartoli, ea apud Cedrenum non leguntur.
Saratov yog rp iv (pxal TTomevpj xal vtjateia tolg ntatolg. %&og yog tp to ngooevx&j&ai tip ixxbjaiav
vnig ttov didaaxahov dyim£op*mv rj &h(loptv<ov, a>g iv tolg nqd%&n tmv dnoatiHoov yiygantai ort
ngooevpi rp ixtevr t g yevopevrj (1706. yivop.) vnb t^g ixxlqaiag vnig tov Tlttgov. <ag ovv iv (1706. om.)
tmrq tr t ijpiq? tov Gaftpdzov yevoptvTjg tijg Xgtatov vixrjg xal tijg ntobomg tov avti%gititov (codex
Coisl. avti%Q7i<5tov) Zip&vog, inqpavegolg (ita 1706; Coisl. -golg) aafifiaai to pvypiowov ixteXovvteg
Ptapaloi vtpstsvovai xal awd£eig qtatdgag noiovai, pexgi vvv tip nagddooiv ixeivrp (pvXdttovteg. xal yog
xal allai twig ixxhjciai duhcpoga nagacpvXdttownv i&tj, xa&ag oi tag ixxfojauumxag iatogiag [ygaxpd-
pevoif] dveygdipavto. naga 2xv&aig piv yog, qnjoiv, cri nohig naacu inixsxonov §xovatv ha hoi povov.
naga di Kvngmg xal *Agaytv xal iv tolg xripatg eialv iniaxonoi. oLaneg ovv xal naoa tolg iv *l>gvyia
Navatiavolg xal Movtavtatalg xal naqa piv tjj txxhjaia 'Pobprjg inta povov dtdxovoi yivovtai* naoa di
nam tolg dllotg ddwcpogog o tovtow dgid-pig Am. xal iv 'P&pq naUv ana% piv (1706. om.) tov
iviavtov Xtyetai to dllrjlovloy iv ty ngoitQ tov nda%a ijpiga, xal ovdelg in ixxhjolag didacxEt noti, ovf
avtbg o iniaxonog. iv di Ahfeavdgsia diddaxei per 6 iniaxonog in ixxXqaiag, t&v di evayyeXicw avayir
viocxopivwv ovx avlatatai tov ftgvvov. xal tip ticaagaxoatip toh vrjateuav ol pi? ipdopddag g' vtjctev-
ovatP 9 cog oi (1706. om.) iv tqi 'Itlvgtxqj xal Aifivq xal Aiyvntqp xal ndxsy ty dvoei xal IlaXaifftivy' iv
di (1706. add. ty) Kowotavtivovnolei xal negt£ ayyoi <boivvxr\g ifidopadag £' vtjotevownv' allot di tgtlg
pbvag r t pigag iv talg 3; ij inta anogdJdrp vtjatevowHv, Sregoi di tgslg ifidopddag icpe^ijg nob tov naa%a
owdntownv' (1706. addit allot di dvo 9 <og ol ta Mortar ov cpoovovvtsg) iv tusi di ncleai tijg Aiyvntov
ngbg itrnioav ijgurnpcoteg tav [tvatrjguov ftetalapfidrovGi* xal tavta piv b JSosxgdttjg 11 ) iatogrjoev cog
eixbg tots yvlavropeva navta' vvv di nUiatrj xal xata psgog ivalXayij yeyovev iv (1706. om.) tolg eiqi r
pivotg (1706. om.) i&eoiv.
Ista excipiunt ea quae apud Cedrenum statim post inurt^Mov ayown* Papam posita sunt,
ad historiam de Simone mago et Petro pertinentia. '0 pevtoi Nigmv axovaag ori necpwevtai
2X(ux>v vnb Tlttgov xal ayavaxttpag ix&evoev aitbv atavgoy&ipau 6 dilJetgog, nagaxalioag tbv mapypv
ha (it; og&tog 6tavg(»djj d>g b xvgwg, xata xecpalijg iotavgd^rj, xa&<bg ifeuoaBv ix noMJqg psrouxpgoavvrjg.
pet a de ys tip Tlhgov ttlevtip iv tqi devtigy fou (1706. om. ivt. d.l.) xadxig cprjaiv Evoifkog, JlavXog
b anootoXog xata piv tip ngoittp anoloyiav iX&dyy anb tijg'Iovdaiag dioptog xal anoXoytpdpevog Nsgtovi
inl tip diaxoviav tov xrjgvypatog iatdhj (1706. anearahj). xavtev&ev a>g iowev tag toh anoatohov
nga^etg in ixetvov tbv %govov Aovxag negieygaxpe, pixQW ote (1706. otov) awtp tqi IJavhp' xa& ov di
xatgbv ipaptvgrjcrev, oi avpnagip airrcp, tov anomblov aaqmg xal tovto (1706. x. r. cay.) Xeyovtog oti
ovdeig pot iv tfj nowrq pov anoloyia ovpnageyiveto 9 alia ndvteg pe iyxatileutov (1706. -Xtnov)' p$
avtoig Xoyuj&si^. rp (corrigendum videtur ut apud Cedrenum editum est trp, aut alio modo
locus sanandus est) Ay ngbg Tipb&sov devtigav imotolip deapolg xatexopevog lyqaxpev, bpov oijpaivw
tip te ngotigav avrcp yevopivtp anoXoyiav ngbgNiqmva, ov xal Xiovta did to andv&gwtov xal Qrigmdeg
') Nonnulla quae hue spectant vide apud Socrathisteccl.V,XXIL Sed non ex uno certo Socratis
loco haec omnia exscripta sunt.
13*
Digitized by
Google
100
tov tgbnov xahag covouaae' xal tip nagd nodag teXetaHHv indy ei ydaxcw'EggvQ&Tp ix ctbuatog Xeovtog.
a&d xal gvaetai ue xvgiog dnb nartbg igyov novTjgov xal aoiaei eig tip ^aaikeiav avtov tip inovgdnov,
vnefupaivoov to nagavtixa (utgtvgwv, o xal aacpeategov h ty avtrj ngoaayogevei ygatp^ leyow 3 Eya yog
ydy anevdoucu, xal o xatgbg tijg iutjg dvaXvaeoag iyeatrptev. dnoXoyqaduevog toivvv tip ngomp dnokoyiav
xcu av&ig inl tip tov xrjgvyuatog diaxoviav ateiXduevog, eha ndXtv to devtegov imfidg rjjj 'Pc&uq deauwg,
xcu aaavteog Negowi nagado&elg tov dux %hpovg tov uagtvgiov atecpavov dvedijaato fapl'Jowup x&'. xa(f
tp Tjuigav xal Ilttgog iatavgoidTj , xa&dneg xcu Mdgxog xcu jiovxdg oi evayyehatal xcu 'Idxwpog b ddeX-
(pofteog. b ovv Aovxdg inl ekaiag xagnotpbgov Gtavgco&eig, uij evgurxouevov %vXov Ifygov ngbg to yevic&ai
atavgbv iv t<p romp, Xaftciv tig to aojua xcu ueta^v nollmv uvtjuemv &d\pag adqXov inoitjae tov tcupov.
tow de ua&tpojv dva&jtovvtow uetenuta xcu utj evgtaxbvtow avtov tov tcupov did to nTSftog to3v uvq-
udtow, xcu ngoaev^auevow avtojv (Coisl. ngocev^duevoi) t# wxtl (1706. add. ixeivy) xovhwgia (1706.
xovlAovg.) poQctg (1706. ipge%ev) b &ebg iatgixd indvon tov tcupov, av^oXa t^g inust^fjujg avtov, dfjXov
moirjae tbv tcupov (1706. pro dijlov etc. xcu ix tovtov tov aqueiov ytyove yvoigiuog b tdxpog.) ov to
leixpavov Kowtjtdvttog vibg Kowatavtivov dvaxouiaag iv Kcovatavtivovnoku xate&qxev iv tq> vaq> tow
dnoatbhov, ov neg oixodouqcev b natijg avtov ueyag Kowatavtivog (hoc accentu). Incidunt haec
extrema in ed. Cedreni Paris, pag. 212; in editionis Bonnensis pag. 373. Quae vero in
codice de Iacobo iusto sequuntur, ea Cedrenus paullo ante (cf. ed. Paris, pag. 205. C;
ed. Bonn. pag. 360.) in rem suam convertit, scriptura saepe mutata, omnibusque omissis
quae ex Iobi libro aliisque afferuntur. Scripta vero sunt in chronico hunc in modum:
'O de ye (1706. (u'yag) 'Idxcoffog dyvbg vndgxow ix xoOdag urpgbg avtov, olvov uev xal aixega ovx
entev ovde e/jnpvxov kpayev, oide fiaXaveicp ixgtjaato' ta de ybvata avtov dneaxhpdta dixqv xaurjkov
yeybvaaiv ix tov del xdunteiv inl ybw xal tip ^«(p nooaxweiv. o&ev did tfjv vnegpoXi/v ttjg douuoavv^g
avtov xal ftavuaotijg nohteiag ixakeito dlxawg xal bpfa'ag (ita Coisl., bpL 1706.), o iati negio%ii tov
htov xal dwauxwvTj. og (ab hac inde voce cod. 1706. omnia omittit usque verba inel ovv uldtcuwg
xal ae^ousfuog) ye ueydXtov xal &eiow bgcusecav d£iovuevog icioaxev note nQOCpavolg tbv dutfloXov tip xat
avtov yenjGouevrjv uaviav xal uutupoviav tow 'Iovdaiwv dneiXovvta (cod. -hxiv) iv i^aujiqt xal (po^egotdttp
Gpiuun, neol ov qqalv nobg tbv '/oi^ 1 ) 6 &eog „ 9 Idov dtj jy layyg avtov in wnpvi' jJ de dvvautg avtov in
bfupaXov yaotQog. eatipev oiodv (bg xvnaQiaaov, ta de vevoa avunenkextai' ai nfovoal avtov xdXxeuu, tj
de Qa%ig avtov aidqQoxvtog. tovtb iativ doxy nXdauatog xvgtov, nenovquevov iyxatanai'Ce<5&ai vnb t<ov
dyyehav avtov, nenoi&evde oti ngooKgowyei'Iogddvijg eig to atoua avtov, iv de r<p bcp&cduqi avtov d&etai
avtov. nav de nhotbv awek&bv ov utj iviyxctm (tigoav uiav ovgdg avtov, xal iu (sic codex) nXoiotg
akioav xeq>altjv avtov. tig dnoxatinpei ngbaoanov ivdvaecag avtov; eig de ntv^iv ftcbgaxog avtov tig dv
eiaA&oi; nvkag de ngoocinov avtov tig dvoi^ei; xvxltp bdovtow avtov epilog, ta de eyxata avtov danideg
Xalxai' iv ntagf/up avtov inupavaxetai (descripsi inupdax.) <piyyog' oi de bqy&aXuol avtov eldog
etoaqngov, ix otopatog avtov ixnogevovtai fouvtddeg xaiouevai, xal dutgmtovvtai iaxdgai nvgog.
ix uvxttjgow avtov ixnogevetai xanvbg xauivov xawuevtig, xal nvgl dvftgdxow rj xlfvxij (cod. -jfi)
') Cf. lob. cap. XL et XLI. Textus chronici plura habet digna notatione critica.
Digitized by
Google
101
avrov* *) gvlo| fla ix aroparog avrov QiQiervu. iv di tq> tgaxykp aiXi^etou bvvofug* Spngoad-ev avrov
rgi%u dnmkeia. lottpte di wsneg dxptov dvtjkarog. idv Gwavri\<5W5w ovwp hbyxcu, ov&iv ov i*tj notqavxnv '
tjytjtai piv ydg Gtdqgov dyvgot, laktbv di wantg %vXov aa&gov. xal ov ptj rgoiaei avrov to%ov xdlxnor'
Tffiftau, piv nergofttXov xoqiov. mg xaXdprj di Xoyta&ebj6av ayvgai* xarayeXa pip aeuspov nvgqtogov. ij di
orgwpvij avrov 6(teXiax<H 6%elg. yyijrai piv rip ftdXaacav cianeg i£dXewrgov, rbv di rdgragov rijg dflvaaov
wsntQ aixpdXtotov. ovx eanv inl rijg yijg opotov avr(p. oi ydg dovloi rov fteov ayyeXoi nolkdxig bvopd£ovrat
iinb trig fteiag ygaqrfjg did rb dxoveiv avrovg "Uryovg nagd &eov xal dvayy&Am rolg XowtoTg dv&gcinoig.
(ptjGt ydg*Ecdgag Aniaredev b &ebg ngbg airrovg rovg dovXovg avrov rovg ngocpijrag' avrot di i%epvxrij-
(hZop rovg ayyikovg avrov. (boavrag xal negl rov ngodgopov h'yei xvgiog Ovrog iariv negl ov yiyganrai
'Idov iyat dnoareTla xbv ayytkov pov ago ngoaconov gov. xal ov pivov ayyeXoi Xiyovrai oi dixam, dJld
xal &eoi, xard rov hyovra 'Eyoii Una Qeoi tare xal viol vxplarov ndvreg. inel ovv*) aidiapiog xal
ae^dffptog xal ccpodga mgtpotjrog vnijgxev o iadyyeXog Idxwfiog, iogrijg yevoptv^g rov noa^a xal notijov
pvgidtov cvveX&orrtov iv rw raqj row 'Iovdawv, xal rovrov dvevtyxavreg oi iegetg (in margine ygappa*
reig) ml to nregvywv rov iegov dutoxeddaai (iovlopevoi rb xijgvypa Xgujrov, iJnov peydXq rjj qxavq
*A\wvpiv ae, dixaie, einelv rq> Xaqi tva pi\ nhfjmvrai oniaa rov Xeyopivov Xgtcrov' vol ydg ndvrtg
nei&ope&a, ytvwsxovrig as dlxautv ovra xal dagoo&nohjnrov. b di dnoxgifalg kpt} Ti p* inegandrs negl
rov Xgtarov, xal avrbg xaftt%erai iv &§*£ rov &eov iv rqj ovganp. oi di nagdvoftoi dgxitgeig xal ^agwam
ixga^av ^Si c3 (hoc accentu)* xal b dlxaiog inXavifitj. xal Anav ngbg dJltjXovg Kaxtog inottjaafiev roir
avrtjv [iogrvgiav xa& iavrmv vnig rov^bjeov nagaaxbvreg. xal noXkol ix rov Xaov dxovcavreg infarevaav.
xal tiri [tavtvreg oi i^dyurroi xal tovtov xaraxgrj^viaarreg, xUvag td ybvara vnig avtmv ngodfyi^o. xal
ngoaeyyi'aag rtg tav vi&v Pix*? **" dxovcag avrov Myei avroig Ti not&re; 6 dixatog pallor vnig vfmv
(1706. t](mov) et^ercu. xal dgapnv tig xvaqsevg Idcaxev elg rijv x&paJjjv avrov per a rov %vlov iv (p td
iudtut ixnut^H (1706. -&tv et<o&e), xal nagaxgiipa ireXevrqaev b dlxaiog. &d*pavreg di avrov nagd Tip
vatp dvrjyeigav avrov rip ortfav' pera di rrjv pagrvgiav avrov nagd nodag 'legovoaXtft* nofaogxefrau
tprjal ydg 'Icioynnog Tavra di GVfifitfrjxev 'Iovdaioig xar ixdixtjaiv 'laxci^ov tov dixaiov, og r^v ddehpbg
'ItjGov rov Xeyopivov Xgtarov' ineMjneg dixaunarov avrov ovra 'Iovdatoi dne'xreivav. Oi z ) toitvv'Iovdam
fAttd ri(V rov xvgiov tj(mv dvabppiv dnofo'fttjroi try p* dupeivav, rov Xgtarov paxgo&vfjiovvrog im rjj
nagavofua xal ^topaxia avrov, bmog yvtacmay^savng im ri routvrq nhjfifuXefa layyQav nwijaavtai
ri;v [AEtdvoutv. o&ev avroig cpofegd arjfteia inedeixwe ryv ptHovaat xaralafipdvsiv avrovg dXcoaiv ngopr r
rvovra. iv ydg rjj tmv dtyfuov iogrfj negl cogav ivdryv rijg wxtbg rocovrov <pa>g rbv vabv xal tbv (kopbv
negulafnpev ml wgav filav (bg doxuv tjpegav yevia&at. perd di rovro kpdty aargov vnig rip nbhv
gofMpaia naganXrjawv.
') Ita codex habet sed ut clarum est vitiose. In *) Quae ab hoc inde loco sequuntur, apud Ce-
textu Vaticano legitur: xcuopirrjt; nvqi dv&ydxur. drenum excipiont earn quam supra vidimus de
V V'iri ^iVrof' ay&qaxtq. Luca historiam, desinentem verbis 6 7tarrjg avrov
«) Ab his inde rursus cum Coislin. 305. Imper. fUyaq K*r<rcarcfro<;.
1706. facit; item Cedrenus textus rursus conferen-
dus est, cf. ed. Paris, pag. 205. D.
Digitized by
Google
102
Quae apud veteres de epistulis Abgari regis Edesseni et Christi circumfereban-
tur, ea a Cedreno relata sunt historia Christi exposita, cf. ed. Paris, pag. 175 ; ed. Bonn,
pag. 308. A quibus quum satis differat textus chronici, etiam hunc adscribere placet,
praemissis iis quae eadem Cedrenus alio nexu (cf. ed. Paris, pag. 191. D; ed. Bonn,
pag. 336.) et scriptura passim differente de Tiberii circa Christi honorem studio narrat.
/ju) xal IliXarog (hoc accentu ipse codex) eltkbg avrov rb cptXdXrj&eg xal cptXodixawv ra regcuma
Xqustov ndvra xal ra rijg evcefkiag avrov dbyfiara di imrofttjg avexotvoicaro airy, xa&mg icrooei
Teorvhavbg 6 row 'Poifiatxow vofiow inusryftow ev t\j vneo row Xqustuxvow anoXoyia, die£ubv xal on
fisra ftavarov aveftuace xal ijdt] naoa naci ftebg thai nusreverai, xcu on Tifttgtog xaranXayetg avijyyeiXe
ndvra inl rip cvyxhjrov. ij de oh noocipcaro nei&aQxeh> 9 vo/iop nahuo) Xtyovca fit/ nooreoov fteonoutcd'ai
rwa ei f*rj ipfapo? xoi dayman nao' avrijg eyxQi&eit], b de rbv per vbfiov rovrov ede%aro 9 ixelevce de ftrfieva
lyuiodov yivecd'ai rov Xqustov rqj xtjovypari, xal [u'v ye xal ftdvarov nQOCtpteQ^ce rolg xartiyooetv rolfi/owi
rov xtjovyftarog. ovr<o yovv rj &eia Xqustov dwdfm d&Qexog ij cvftnaca olxovpevq rijg tegag (sic) rov xqovy-
ftatog diet rijg row dnocrbhsw didaaxaXiag nenXtjooorai. *2? ow Baddaiov iv'Edeccn rjj note* xtjovecovrog rbv
lvyov, x ) xal b exeice ronaQXtjg, "A$yoQog rovvopa, deivq) nd&ei xarexopevog xal q&eiQOfievog* dxovcag rb
ovofjut Xqustov xal rag dwdfieig cvfiyowoig imb narrow (MXQrvQOVfjievag, Ixerrjg Xqustov dux yQaftfMtrr^poQOv
yivetai, d£uov rijg vocov rv^ew anaJAayip, yQMpag dui nvog Avavlov raxydobfuov etg 'IeQOvaaXtjp rode.
JApyoQog ronaQXng 'Itjcov conijoi ay a&o? dvayavevn ev 'IeQOwsaXttfA xuiqw. "Hxovcrai [mh neol gov xal
row cow iafjuirow cog avev q>OQfiaxow xal ^ordvow imb gov yivofiivow. cog yoQ Xoyog, tvqAovg avapXeneiv
nomg xal %o)Xovg neQtnareiv, xal XenQOvg xa^agi^eig xal axd&aQra nvevfuara exftdXkeig, xal rovg er
fiaxQOvocia ^acavi^ofievovg GeQanevetg xal vexoovg eyeiQetg. aneQ dxovcag xara vovv efte/ap row dvo rb
heoov' ij on cv el b &ebg an ovQavov xaraftdg, tj vidg vnaQX&g rov &eov nouav ravra. dux, rovro ovf
yoatyag a£ua iX&eiv ce nobg fie (ita codex) xal rb Gwe%of ue na&og GeQanewsai. xal yag tpunnsa on
xurayoyyv&wsi* [tsovf] 'Iovddun xal ftovlorrai ae xaxoxsai' nbhg di pot (JUXQorarrj iariv, fyns i^aQxeaet
afMKpoteQOig" '0 de xiquyg avayvovg ravra avnyQwcpet nobg avrov ovro. „MaxaQiog b nusrevaag iv ipol
xaf pTj etoQaxtv fie. neol de ov lyoaxpag ikd-eb fie nobg ce (ita), deof ecri nXtjowcai nana di a anecrahp
irrav&a xal avahfly&ijvai ngbg rbv anocreiXavra fie. xal ovroyg anocreXoS cot rwa (sic) row fAadrjrow
(iov, *al iacerai cov rb na&og, xal £cot/? col xal rolg cvv col naQe%ei" Tavratg ovv raig inusrohug en
xal ravra cwrmto r% row JZvqow qpcwj Qaddaiov nQo^avrog peta ti\v avahppiv rov xvqwv. *0 roww
*A$yajQog axowsag rip imaroXt/v xvqwv fiaJXov eig no&ov xal nicnv i&jqyfh] (iei^ova, xal xav ev eixopi rbf
Xqustov fiivov &eacac&ai liav ecpu/ievog anocreTXei ^owQeupov mere rb Geiov eldog ixeivov duzxaQO^avra
nobg avrov xofjU%uv (og raxusra. rov de duxjuxQrowrog (sic) rov exonov dux rip vneQpaXkovcav rov nooc-
oinov x&Qw re xc " htfinovtrira, avrbg ro) oixeiop noocoinoj b&bvTjv im&elg ivanofiarret rb eavrov bfiouafia
xal ixnefmei ro) ioown rb no&ovfisivov. Kal fievroi xal nQo rovrov nafav usroQtyrai mcavrmg, on neQ rov
xvquw rex&evrog ev BrftXelfi b row IleQcmv fiaadevg evyvrj nva tooyQCupov i^mefjnpev, og rip re rov
f ) Haec rerum coniunctio vulgatae veterum traditioni parum convenit Ipsum enim Thaddaeum
Christus ad Abgarum legasse dicitur.
Digitized by
Google
103
tqftirtoQ xal tijg texovaqg tixbvu dutyoaxftag nobg avtbv ijyayev. ei de oi navta xata tip eiayyehxip
iatooiav avayiyoantaiy ov navtcog naga tovto xal aniata. ovdi yog taXka otjpeia a inoiqGev 6 'ItjGovg
a&tnpeov, noXka ye ovta tag prjdf /co^a? xov xoGpov * a & & yoa<p6(*eva*
V.
BREVIS DE LIBRIS PROPHETARUM COMMENTATIO
EX CELEBRI CODICE VENETO UNCIALIBUS LITTERI8 OCTAV1 VEL NONI SAECULO SCBIPTO.
EN TQ AMOS.
A. *H fi£ta ndaag naUkiag iyxataXtixptg tov 'Iagatjl eig to ivavtwvG&ai &&jj, tovt tGtiv Xgwtq),
fteta luibv xal Gnavofi§Qiav xal voGovg xcu xcuuiofymaiav xcu y&ooav xcu Zodoftirixrp avatgontp, &p olg
ovx ineGrgdcprjaav. tnofmy de tjj evavtuoGei nto^Gig avenavogdxotog xcu bUycov vnoteixpig, and tov
Anayyeikate oti tovt a ijydmjGav ol viol 'loQca'/l, Idyti xvowg, ecag tov 'Tndkeiqi&qGovtai data to) onto?
'laoatjL
B. IlgogoijGig inixXvapov yijg' o xcu i%ijg inavaXofi^avu noo tov tetdgtov xscpaXaiov, anb tovKai
ini tovtoig oi taQax&ipetcu ij y?j, fag tov 'Qg to) notcuto) Aiyvntov.
r. 2xotaa(iog iv [tectftipqia xcu fieta^oXfj iogtrnv eig ner&og xcu cupcuQsatg Xbyov &eov, a yivetai
fax Xowtov, anb tovKai ictcu iv ixeirq tjj ijuiga, Xeyei xvgwg b Gebg, dvaercu b tjkwg l ) fuatju^Qiag,
fag tov Iltgidgafwvvtai tytovvteg tbf Xoyov xvgwv xcu ov ffl tvgoDGiv.
A. *E£agGig novygmv ^ogOJcov xcu vnbXtnpig tov oixov 'iGgaijX (ittd GxedaGfJwv nayxoGfiWv, anb
tov 7dov oi bqy&alpol xvgiov tov Qtov inl tip (toGiXeiav t£v apaQTooXdw, tag tov Ovdi $ inA&Q kp
tjpag td xaxci
E. AvdctoGig axrpijg A avid tijg ntGovGrjg xcu xataaxeaig yijg i&v&v vnb tov 'iGgaijX, anb tov
'Ev rjj ijfiiga ixeivq avacrifico it}* Gxrpip J avid, tag tov Aiyei xvgwg b nouiip tavta.
5> Tikog dvrlt] xaoawpoQia yijg xal xatomafwg tov 'looatjlL iv tjj yjj avt&v ufietaxirrjrog xal to3p
ycpaviafAtvcof noktoyf dvoixodofirjoig' a tat at dice Xoiatov vattQOv, rvr di Tivevuartxag' anb tov Idov
jjftBQai ifyxorrvu, Xtyti xvowg, xal xatalqipetai b aootQiav tbv fttQi^orza, Stag tov tikovg.
EN TQ IQHA.
A. Ev utaq> tmv ntql xafMmjg xal axoidog xal (Iqovxov xal tQUJifyg Xtyta&ai doxovrtow xtitat to
Mtj do)g tip xhjQOfouiav gov eig bvudog tov xataQ^ai avtwv hUhy, xal to 'E&jkoGe xvowg tip yfp avtov'
iv olg detxwtai negl ix&ocw b loyog m>, xa& cw xal ^tjlovv hSyetm b tobg vntQ tov idiov Xaov. xal pet
bXiya Tbv anb (hQQ& &c&a>£oi> cup vfuOv, xal i£ijg Qoqgu yt\ y %cuQe xal ev<pQaivov 9 oti ifieyaXwev xvowg
tov nottJGai wsneQel &avuaaiov xal evdo£ov Goorrjoiagy xal to fut^ov Ta tixva lUcbv, y[at(>ete xal ewpQai-
vea&e inl to) Geo) i>fuov, oti ib\axev ifuv tbv vnodtotvvovra IkxawGvvtp, og emyeoet tip «£ axaoniag
xaonoqpooiav, xal nvevfuxttxmg eveqyexoyv xata tip eig bUxawavvtp b&qyiav tip di 'Hlewv (sic) xal
') Hoc loco tres fere litterae erasae sunt.
Digitized by
Google
104
aoauartxoUg xara rb ftavudaiov rdiv xaonow. xal inl rovrotg ndkr Aiviaare rb oroua xvqiov rov d'eov
v(mw, og inoiqoev ue& vuow ftavudauz, xal ov utj xarataxvp&V b Xaog f*ov eig rbv alma* o rov iayarov
iarl xatQOv xal eig rb XeTuua rb nusrevov, anb rov Zahrlaare adlmyyt h Zixnv, lug rov Kal oh uij xar-
B. *Ekp dig ij rov nvevuarog xa& bXov doooed, aQ^auevrj uh curb rijg nQoirijg naQOvaiag, reXeovuenj
di i* rjj devrtQa, Kal nag uiv og dv intxaXearjrai rb bvoua xvqiov aoa^tjaerai, did ra e&rt] Xeyerai* neol
di rov 'lagatjX indyerai ori h rep oqh £iwv xal iv 'IeQovacdrju iarai avcuj<o£6(*evog 9 xal iv toig vnoXeup-
ftelair ovg xvgiog xaXeaeu
r. Kal uera rrjv may odor 'IooatjX i&vow iqndov nooQQijaig xcu iayyog 'IaQOtjX xara i&vow, mare
alyjAahariXew *<** dovXovg noietv' elra inupavovg wzoyiag &eov xara row ineXevaouirow, ue& ijv Xiyei
Kal iarcu c leQOvaaXiju dyia } xal aXXnyeveXg ov dieXevaovrai hi di avrijg ovxki. oneQ per a rip e£ ai%ua-
hoaiag BapvXowtaxijg indvodov ov yeyovev, (bg b nQoqnjrrjg nQoelnep "Qrav imarQinpa rip alxpahoaia*
'Iovda xal 'IeoovGatiju' dXXd Xqustq) neqwXaxrai ?<p imawdyorri rovg iyyepelg rijg 'ZegovaaXijU nvevuan
xal acouan.
A. Kal indyei xaQnoyooiav noQadd^ov xal raiv dxdonow fiovrcw xal bow, xal nqyip «2j otxov
xvqiov nQO%eouivriv , iQtjuiav di jpopaw row noXeuiow, rijg di 'Iovdaiag xarouuaubv aiowtor xal xvqiov
xaxaaxipoxsw eigJZuow, anb rov Kal iarai iv rjj tjutQa ixeirq anoora£ei ra boy yhntaaubv, etag rov reXovg.
EN TO ABAIOT.
A. *H xara narrow e&vow aneiXij xar aQX'P* *" °& ^ V xar< * 'Itiovuaiag, anb rijg ctQirjg &og
rov 'Exeiftep xutd^a) ce, Xeyei xvQiog. xal & rtXsi ij avrij' oodrrjQut di iv rop oqu 2kow xal xaraaxeotg row
idvow vnb 'IcQatjX xal avdXaxjig wt iyftoow xal eig Geor tj (taaiXeia narrow, a nXrjQOvrcu rr XQiary'
anb rov dwri iyyvg yuiQa xvqiov y &ag rov reXovg.
EN TQ I12NA.
A. '0 rvnog rov xvqiov «V xotXia xtjrovg {cw xal cooog anb xrjrovg nootow xal xtjqvggcw adixoig
oXe&Qor eig brusrooyip.
EN TQ MIXAIA.
A. Ueol rov Xmpdrov rov IaQai/X xal ttbqI rov xhiQOvbuov ngoop^reia iv rco Xeyea&cu noQ&rjGi*
avrow xal aixuaXoMriaw, Xaufiavovrog 8; avtow &eov ardaiv avrov, <og b Hacuag rip crasw rijg IeQotxja-
Xiju ay lav qnjalv i )' anb rov Aipperai «£ vpow or daw avrov, u*xqi rov *Ea>g rbv xXrjQorouof
dydyo* cot.
B. if rjj inavodop xa&ijyovuevog rov 'IaQoi/X paadevg, xa& o Xeyei b nooq>yrtjg JTjpo nQoadnov
avrow duxoxpav nvhjv, xal SpjX'&ep b flaaiXevg avrow nQo ngoaoinov avrow' ano rov Kal earax ix rijg
araybvog rov Xaov avrov, Soog rov *0 di xvowg tffjjaerai avrow.
l ) In co dice scriptum est nq6d^(Tf]q, quod corraptam esse apparet Videtur noo&q&jjata&cu vel
simile quid corrigendum esse.
Digitized by
Google
105
r. H rov OQwg do£a xal Gvvdoouii narrow i{focw in avrb xal em rip wr pou&p rcov ixet&ev
i^umcap ud&rjGw. cp axoXov&ei noogorjGig eiQTprjg, avcuQovpzrw noXiuov xal onhnv elg boyava yeataytxa
uetafkcZXoutvcov, xal avanavGetog naGtjg iGoueptjg, xcu yopov naptbg navouevov, ore Xeyttcu miawaybG&cu
if Gvvrerouutevt] xcu ehdex&ipw&cu i) an<QGuevt] xcu soec&cu eig l&pog Igxvqop 9 xcu fiaGiXBVGei{p] f ) xvgiag
in avtovg «r boe% HuAv, xcu y fiaatlua y noom\ Iqx&i&cu inl rip 2ubv rip pvp ovgop cog nvoyov aty-
[mdtj. ravra tie ovnco (sic), anb rov Kcu larcu m iGxarcav row tjubqow, &»g rov H aQxh V notAry
(iaGiXela rjj Qvyarol 'IeQovaodiju.
J. 'O ex BtftXeeu i^eQXousvog aQxeav rov 9 Igqot)X alcoviog &v, ixdtdovg rbv 'Igqot)X nog tj xairrj
ixxhput rixq rbv iavrijg Xaov. xcu rote inustQaqriJGeG&ai Xeyei tovg Xotnovg t&p adeAqxnv avrcov inl tovg
viovg y lGoat)X xcu nouuxpelp avtovg xvowv xcu tW£av avrolg neot&iJGeip ev tjj rov narobg bvouan. am rov
Kcu gv Btftleeu ohog rov 'EkpQa&a, mg rov Meyalw&jJGovrcu &og axqcav tijg yijg.
E. Tore ioeo&ai rovg vnoXoinovg (cod. -Xvnovg) rov 'iGoaijX cog dooGov inl ra l&ptj, xcu d*g
Xeopra xcu Gxiuvop oke^oevona rovg ftUxpavrag avrov* o ovre yeyopev ovre eorai, aXX ij nvevuartxoog
yivercu. anb rov Kcu lor ax ro vnoXeuuut rov 'laxoofi iv roig efheGip, &og rov Kcu navreg ol ixftooi gov
Qoh&oev&iflovrcu. *)
5* TJQOQQTj<Jig navouevtjg rrjg OQytjg rrjg inl rbv'lGQat)X uera rip vvv naUbevGw xal aioyvv&tjGoutvow
raw aXXoqwXmv rcov Xeyovroov TIov o fabg rov 'iGQaijX; xal raneuw&rjGouevcov vnb ix&Qoig, xal nouutp&tj-
ffouetov rov y lGoar)X & *V *&*£ 7V *4? ctlmpa xal d , avuda$op e^orrog inavodov aaneo rip S; Aiyvntov
e£odop, e\p cp d'avuaaetp Xeyei ra e&pt] xal exnXaytJGeG&ai' avnj di X^Q^ Xqujtov. anb rov My im'xcuQt
uot i\ qftoa uov on nmrcoxa xal apaart]aouai 9 loag rov rikovg.
EN TO NAOTM.
H reXevraia inapobog rov 'IoqcltjX, er&a Xeyerai To ovg nagrjaercu ix rov arouurog gov. hi onov
xal to 'Eogt a'Ce 'Iovda rag eoorag gov, Hunt ov uq nooG&mGiv rov dteX&eip elg naXawGt*. anb rov Kcu
pvf GvrtQkpm tip §a$dov airov, ue'xQi rov Ka&cbg vfcw rov 'iGgaqX. xal uer bXiya neol AiyvnrUap noo-
qnfzeia, civ 6 'AprixQUGrog xoarrjGei, Grjucupoutpyg rrjg 'AXe^apdgeiag, t]g tj evnogia d'aXoGGa, "Tdcog xvxXop
airtijg, xal Aiftwnia urxyg avrijg xal Alyvntog, Q)ovr xal Ai$veg iyevopro §oq&oi gov* xal avrtj (sic) elg
alxjuahoGiav nooevGerai, xal ra i^rjg. ueTXei tavra. anb toi 'Idov iych inl ce, Xeyei xvowg, ecog rov Kcu
navreg oi ueyusraveg avrijg deftijGorzcu x^^ontdcag.
EN TO AMBAROTM.
'H opdr) rov AuQaxovu Xiyerai rijg x(HtixJjg noQOVGiag rov xvqiov 9 nQoaiatiavouevov rov noocptjrov,
chg <po(kQci, xal cog nocirop uiv rip clpaotaGiP eoydaera^ to tgyov rb Skov h ro) xaiQo) rov xoguov
apa^monouov $ri iv xauro} rijg naQOVGtjg OQyijg' eJra anoxaXvcp&tjoercu e£ ovoavov xal rip do£ap avroi
cpopeoap xaraGTrjaei, ip anexotnpev iv tjj noortoa naqovGut rjj r£v x^Qcov exrdcei ra ueyusra laxvGag.
anb rov Kvgie eioaxijxoa rip axotp gov, kog rov Kcu i&ero ayamjaw xoarauxv ioyyog avroi.
l ) In codice est paodtvan.
*) Utraque igitur forma in codice est, et tfoXt&Qtviir et ttokofrQtvnv.
14
Digitized by
Google
106
B. 'Ep di vq devtega nagovaia tip d6£ar intdei&i xal tip xgiatv invteXAaei ngbg aiattjgiav dtxaiow,
ngbg xataxgiaip aae§wp. ta i$tjg ioog tov teXovg.
EN TO 2CXPONIA.
A. Ilgoqjtpeia tov xataaxs^tjaea'd'cu tip aMqwXov yip 1 ) vnb tmv'Iagar^Xitcip iv to) iniotgcuptpcu
tip aixpaXtoaiav avtow, onov kfyetcu to *Eatcu to cxoiviapa*) tyg ^aXaaatjg toig xataXoutoig otxov
'Iovda, xcu ta i£ijg, xal to Mwaft ag JZooopa eatcu xcu viol 'Apptov cog ttpogga, xcu to Oi xataXotnoi
tov Xaov fwv dtagnohtcu avtovg, xcu oi xataXotnoi e&povg fiov xXtjgopoprjoovaip avtovg, dwti (ovubUaav
xcu ipeyaXvpfhjaav inl tov Xabv xvgiov narroxgatogog' imcpapyaetcu xvgiog in avtovg xcu i£oXo&gevaei
navtag tovg -freovg tijg yijg, xcu ngoaxw/;aovaiv ovnp haatog «c tov tbnov naacu at ptjaoi t&p i&p&v.
tavta di ovv (supra lineam additum vvv } sed id ad emendandum locum non satis videtur) anb
tov Ztpijaate tov xvgiov navteg taneivol yijg, Stag tov Uaaai cu vijaoi toUv iftv<ov.
B. IJgoqjtpeia nayxoapiov fteoaefleiag, onov to 'Entatgetpa) inl Xaovg yXwaaav tig yeveag avtoSv
tov tmxateio&cu navtag to bvopa xvgiov tov dovXeveiv avto) vnb £vybv tva' xcu fierce pgayp negl tov
'IagaijX 'Ep ty ijpiga ixeirq oi pij xatcuaxvrdjjg «* navtcav tap inmjdevpatcop aov mv ^ai^aag eig ipe'.
xcu ngbggtjaig tov eoea&cu vnoXeXeippivop Xabv ip 'IegovaaXijp ngaov xcu taneivbv, xcu ivXa^tfitiaead-ai
anb tov bvbpatog xvoiov tovg xataXobrovg tov 'IagaijX, xcu ptj noiijaeiv idtxiav xcu pi/ XaXijaeiv patcua,
xcu fuj evge&ijaea&ou iv rqj atopan avtciv yX&aaav doXiav. aneg ovx eati tov*) nagbvtog auavog, waneg
xcu per bXiyov to Xcuge {hryaiyg 2ux*p atpodga, xcu ta i^t/g piXXopta elpou ip petafioXjj t<op 'IagarjXmxaip
xaxm AeXvtganai yog ae xvgiog ix x*H>bg ixx&gcip (sic) aov' ip pea<p aov fiaaiXevau xvgiog, ovx bxpq xaxa
ovxiti. anb tov AiJa tovto vnopeivop pe f Xiyei xvgiog, eig ripigap avaataamg pov aiam'ag, mg tov tilovg.
EN TO AITAIQ.
A. *H inayysXia tt/g xwtjaetog*) tov xbapov xcu tijg peta tavta eig 'IegovaaXt/p d&goioecog tov
xata top xbapov nXovtov xal dofyg tov poov pei£ovog vnig tijp ngotigap' peff tjv inayyeXiav, anXqganop
ovaav hi xal vvv, xal eigrjpqp toig xtiQovai tote top poop inayytTXetcu. anb tov "En ana\ iya> aeua tov
ovgapop xal tip yip, ea>g tov Tcp xtiQovti tov avaatijacu top poop tovtop.
B. l H inardhjxpig tijg avtrjg inayyeXiag, erfta xal dqXovrcu tig i; xiptjaig tov xbapov tag ftaaiXeuap
xaftcugovptpinp xal bvvapetog i&p&p xatafkAAopevtig nolepovptow ngbg aXXqXa. fa'yerai Si xal ZogofiafkX
tote tip peyiartp e^eip naga #«p tipfp, <bg avtbg <op b evfibxrpog &etp. bneg tvnog eig Xgiatbp, negl ov
Xe'yei qxovij ovgapiog Ovtbg iatip b vibg pov b ayanrpbg y iv <p evdbxtjaa. anb tov "Eti ana% iyci aeim tov
ovgavop xal tip yrp, &ag tov tiXovg.
! ) In co dice %r\w pro r*i* scriptum est; aXXoyvloy *) xov scripsimns pro rovro quod in codice eat.
emendatione (t&v aXXo<r>vXa>i>) non videbatur opus Item postea wonrQ pro iiotf.
habere. 4 ) In codice scriptum est axrjrrjatus.
*) In codice est oxvvijOfta.
Digitized by
Google
107
EN TQ ZAXAPIA.
A. TecGOQa xeqata dqXovvtm dtaaxogniXorra tbv 'Iovdav xal tbv 'iGQatjl' torn a de ioti* ai
teGGaoeg fkusdeuu, iv alg xal q 'Pwuouxij. Qemoovvtai xcu teGGaoeg textoveg neQtxontovteg ta teaGOQa
xtQCita, a leyu b&vtj malQOvta xeQag am tip yfp xvqiov tov tkaaxoQftiaou camp, anbxutax aoa xcu tijg
teti^tyg fiaaiXeiag neQicuQeGtg dia tip aduu'av tip xata 'iGQatjX, &Gte ovnm 'Igqo^I eig avenurrgocpov ano~
poXrp anofe'pkpcu, vneQ ov tuuoQia nQOopQtatcu. anb tov Kal tjqu tovg oqj&aXfiovg ftov xcu eJdov, xcu
idov tiGGaoa xtQata, ioog tov To inatQOuevov xeQag ml tip ftp xvqiov tov duxaxooniaai aim p.
B. 'Atuxiotag xaTOixux&ipeo&cu 'IeQovGaXrju 6 ayyelog nQoXeyet, tefyog de $%eiv top &eor, xcu eig
difeav ovta iv fMGtp avtijg. ovte de to atei%ustov yeyovev' teteifystat y&Q' ovte tj &eov xatotxtjtng iv
avtoig, o! iuelXov XQ u5toxtov ^ lf y **** evtivg de e£ OQxrjg ijfieXow (cod. yfieTXow) t<5v vbfunv xcu deiva
enQOGGOv. anb tov Kcu idov ayyelog b kdmr iv ifwl iattjxei, &og tov Kcu eig defect* ecoucu eig fieaov avtcw.
r. 'Ex tmv tecGUQW avifuav tov ovoavov qjrjGtv Gwi£eiv avtovg eig Jtoiv, xeXevwv avaGci^eG'&ai
tovg xatomovvtag Botfivl&ta. ovte de oi iv BafhXan nivteg enavijl&ov, ovte ex tew teGGctQcav foepow.
anb tov "SI a> yevyere anb tijg QoQQa, ewg tov Oi xatotxovvteg tivyattQa Baffok&vog.
A, Meta tip 6o£a?, (prjaiv, b ayyelog aneatabtev fie em ta idvtj ta GxvXevGavta vudg y xcu iniyu
on iaovtai GxvXa toig dovlevGaaiv avtoig. tfltefae (potius fypeitai?) ovv ta xata tow eUhoyv' oi yaq
ftenXrjQoyrcu fteta tip yevofiivrp okiytp defeav tov 'iGQaijL anb tov /ftori tide keyei xvotog navtoxQittoQ
'Oniam do£rjg aneGtaXxev fie inl ta idvtj, Stag tov Kcu yvcicead'e oti xvQtog nanoxQat&Q aneataXxev fie.
E. 'Idoveyci, epqeiv, loxopai xal xataaxrpcicco iv pe'eep gov, Ixyei xiowg, xa\ xatctxpevfeovtai l&vt]
noXXa im tbv xvqiov iv ty tjueoa ixeirrj. hi xal tavta anXfaata* inoXe'fuiae* yaQ toig 'iGoaqXhaig fierce
tip endvotiov ta e&vy, xal oi nQoaiq/vyev avtoig' oide &ebg iv puaq> aitm nQoeyvcmwtg rp ifteXkav iqya-
aaa&cu ueyiarrp aat'jteiav. anb tov Tiqnov xal ewyQaivov Ovyateg J£uav> etag tov Awti i^ey^yeQtat ex
veipeUw ayuw avtov.
5' AiOov aXbjyoQijGog tbv xvqiov (Kp&alfwig into, xexoGfujuivov , axpeatv hea&ai tm afiaotuiv tr^g
fr\g exewqg in avtovg nQoayoQeveiy rptg iv t<p nd&e* yeyovev, xal avdnavotv tov 'iGQatjX vnaxdra) cumihov
xal vnoxdta avxijg aitov. ta ivavtia de vvv ano(i£(h]xev' alyjfwXcotoi ydq eiGiv fierce to na&og, cLote eig
iXnida tovto anoxmai. anb tov "Axove by *h)pov ieQevg b ue'yag, ecog tov 'Tnoxdto* outneXov xal vno~
xdtca Gvxrjg.
Z. IleQl tijg navta%b&ev enavodov tov 'IaQatjiL xal dhfoovg nobg &ebv oixeuoaewg, o vvv ovx fotxv
oide yeyovev' onov to 'Idov iy<h 0a>£a) tbv Xaav fwv anb yr\g dvatokow xal anb yijg dvouwv, xal eiadfetn
avtovg xal xataGxtpciata iv fUGcp ^IeQovGaMju, xal eoofiai avtoig eig &e6v, xal ainoi eGovtai fiOi eig Xabv
iv ahfteia xal iv dtxaioovrQ. anb tov Talk Uyei xvQtog navtoxQatiOQ 'Idov iya> <7a)£a> tbv Xaov fwv anb
yijg avatotiiv, mg tov 'Ev aAq&eia xal iv d&awGvvq.
H. IlQoytpeia GwdQOuijg i&v&v eig ^eQOVGaXqft enl XatQeia &eov xal dixa avdQwv evbg avtQjafi$a-
vofutcov 'iGQatjXitov ftQog axolov&tfiiv xal Gtyoiyfjiibv (cod. GttjQiyiwv) tov oawv xal avenifidtov yyg xal
tov Xaov fxqxeti i^iXaG&tjGOfievov. anb tov Tide tiyei xvQtog navtoxQitwQ *Efi ifeovsiv Xaol nolAoi, &og
tov Jtoti vvv eoQaxa tcXg oy&aXfioi; fwv.
u*
Digitized by
Google
108
G. IlQoyrpeta neglXgtGtov tonetvy Git/pott ptVuovtog eig tip IegovGatijp ehtivai (cod. etGetelvoi)
inl noikov xal tijg pqtobg avtov, xal XcdrJGovtog elgiprp tolg efrvemv, xal petit tavta hvtgovpivov. to
Xetxpavov tov 'iGQatjX, xal dwdpecog dtdopevyg avtoig wit a toUv EXtipow, iv nofa'pq* oidevbg avtow iv cux-
pahoGta xataXemopivov, &aXdffctjg dtcugovpivtjg avtoig (cod. ainijg) xal notary £tjgatvopivwv. ngoo-
doxav di del tavta. anb tov Xalge GqA&ga &vydtt]g £uav, Stag tov Kal iv r<p ovopatt avtov xcwyfysovtat,
Xiyet xvgtog.
I. Hgotpjteta dtcOuvopivtjg tqg ngbg tit i&vt] dta&rjxtjg xal ineyetgopivow dlXt^Xotg tow dnun^Govtow
itivow, IkaJcvofiiVTjg di petit tavta xal tijg ngbg tov 'ZaoaqX xal ineyetgopivov tov ^Avttxgiatov , onov tow
dvo gdfidow 6 tvnog. anb tov Aia tovto oh cpeiaopai ovxin inl tovg xatotxovrtag tip yip, totg tov Kal
o ocp&alpbg avtov 6 de£tbg ixtwploipevog ixtwpko&tjGetai.
I A. LlgoggqGtg neGOvpivyg ttjg IegovGaXijp xal vnb i&vow xal taw nolapiow tanetvoaihjGopivow
xal Xeixpdvov layygov pevovvtog iv Jsgovaafyp xal xataxavGovtog ta e&vtj xal (knftetag &eov xal dofyg
tev^opivov xal %aQitog do&r^Gopiv^g tolg ntatevovGi, xonetov di ij^ovtog iv mupavia Xgtatov tolg amctif
gogi xal tjj %Qustoxtovia GwtgixovGi. xal ngoggtpstg xa&dgGeojg iv vdatt dtdopivqg enetat tovtotg, xal
ngoggtjGtg avatgovpivyg eidoiikoXatgeiag xal efikoXow xal xpevdongoqnpeictg ndaqg. am tov Aijppa loyov xvgiov
inl tov 'iGgaql, fa'yet xvgtog, ixtelvow oigavov, eoog tov Kal to nvevpa to axd&agtov i£agoi anb tijg yijg.
IB. Ilgoggt/Gtg nd&ovg Xgtatov xal xltjoewg i&vow xal doxtpaatag tow G<ȣopivow. anb tov
Popcpata i^eyig&rpt inl tbv noutiva pov, icog tov Kal avtbg igel Kvgtog 6 &eog pov.
ir. HgoggqGtg noQ&tjoe&g tr^g 'IegovGahrjp, leirpdvov di pevovvtog xal pet a tavta noUpov &eiov
xatit tow i&vow tow notepqadrrtov xal diMQtoecog tov aiwvog vnb totg noal tov xvqiov Big tioaaoa pi(>q
xal avanhjocboeatg etg cwcupeiav ttav peQia&irrow* xal noocpyteta naqovaiag Xqutiov petit tow dyuav
dyyiktov xal cxotcooewg tov xoapov nqbg piav tjpioav, vdatog iiiovtog i£ 'leQovaafyp xal agdovtog did
te x**powog xal fa'povg ndvta tit pigy tit dvtixit xal avatohxd. i^ijg TrooQpyaig aefidapatog &eov tit ndvta
xad-Qovtog xal 'IeQovaaXtjp inl tm oquov avrijg attjaopivijg xal pqxitt dvd&epa yevtpopiv^g. anb tov 'Idov
ijpigai eqxovtai tov xvqiov xal diapeQtGfrtpetai tit axvld gov iv Got, icog tov Kal xatotxfjGei JeQOVGcdqp
nenot&otcog.
J A. 'E&jg dneiJJj aupvtdiov xal noQado^ov duHp&ogdg t(ov noXepr^Gavtcnv' xal nQOQQqGig Gwaywyijg
nhnnov navtbg etg trp> 'IeQOVGaXrjp, xal dva(ldGe€og i&vw etg ioQtaGpbv tijg Gxyvonrfliag, xal ttptagiag
(cod. tipoagta) t<ov py dvtovtav, xal navtbg %ahvov nctQcdeixpeoyg eig tefirftow xataGxevrjv tcov inl tag
{hfGtag evtoemlyopivwv. anb tov Kat avti\ sGtat ij Ttt&Gtg tjv xtnpei xvQwg ndvtag tovg Xaovg, icog tov rikovg.
EN TQ MAAAXIHA.
A, Tbv 7axa>fJ ijydnyGa, tbv de *HGav iptGrfia, xal peta tavta 'Entxh^O-yGetat avtoig oqim
avopiag, xal Xabg iq> ov nagatetaxtat xvowg twg aiowog, xal iq^r^g to neol toh i&vw iv oig (ptjGlv ehai
{tvGiav avrqi) xa&agav xal piya to ovopa avtov iv avtoig, iv de 'iGQatjXftatg py elvat 0-ikqpa avtov, ngo-
etGayayw tvnov tbv 'Hgov xal tovg 'Idovpatovg, in^yayev tip tov 'iGgaqX ix$okip, (OGte elvat tinov avtov
tbv 'HGai xa&it xal naga r<p Ilavhp. anb tf;g dgxw *<og tov *Tpelg di ifkfclovte avto.
Digitized by
Google
109
B. Ilegl tov noodgouov, hnov 'Ejw anooteXto top ayyeXop uov y xcu i£yg neql tov xvoiov, Kal «£-
auppyg (cod. ilziqpqg) rfeei eig top poop avtov xvotog, xal ta e&jg. anb tov 'Idol fya> anoateXoi (cod.
h. 1. anoateXoi) top ayyeXop uov, eoag tov Kal xa&cbg ta hy ta eunQoa&ev.
r. Tip tov ngodgouov anootolip h top teXei Xiyet xcu tip avdurtpjiv tov pouov tov Monvoicog xcu
tavta nXrpiop trig *?"?*&?> & V ^ffteTXetai tit tow nopijQow xcu tow aya&ow. anb tov 'Eftapvvate hi
iui tovg Xoyovg vuow y ioyg tov tiXovg.
EN TQ AANIHA.
A. 'Ep top ipvnpiop tov NafiovypbovoGoq deixwtai q fiaotiueia y aiowiog, em yijg apaottpouipq ueta
tag ngb avtijg xataaypvaag tfaaaoag, tip Bctflvlowutv, tip TleQatxip, tip Maxedoptxijp , tip Poouaiav'
xcu (lepcuovtcu tavta nooqffjtixcig inb tov Aavirfi. hyoptog ' 4hfiwbv to epvnpuw xcu maty r) avyxQtGtg
avtov. am tov Kcu ip talg ijusQcug tow ^aoiXiow ixeipow avaotyoei 6 &ebg tov ovoavov fiaatXeiap tjttg eig
tovg aiowag ov ouxq&aotjoetai, ecag tov *Ahfowov to ipvnptop xcu matt] y ovyxQiaig avtov.
B. KataQt&uijOig tow teaocqxav (lactXeuSw tow xa&ohxow, xcu nQOQtpig (sic h. 1.) ueta tavtag
apaottpoueptjg tijg Xquttov ^aaiXeiag ti 4 g to&ipouipqg totg ayioig 'xcu xa&egovoyg anavta ta S&py, (Sate
xa&eotojtog hi tov xoouov xcu tow i&pow uepoptow 6 oonijQ ndgeatai xcu tip fiaotXeiap xataotyoetai.
anb tov "EcpQtl-er to npevua uov tv tjj e^ei uov 9 eycb AapiijX, eoog tov 9 Eoog olde to niqag tov Xoyov.
r. YV hrj nooliyei b nootpytyg, yaoxow ueta $tq PT7P, ip tolg teXevtaioig enta heoip ano-
Xefafrai tbv WevdoXQtatop, op ovx Satw y {taatXeia, anoXeia&ai de ueta tola rjunsv hq tijg araveoxrecog tov
'IooatjX. ineiaeX&opta top apotxodouovuipop poop xal apeXopta tag dvoUxg xal atrpapta Qdihvyua sQtjuwoeoyg
tv top paop' ow i£ijg Anlp y nooe^uipti dvaiQeatg tijg te nokmg xal tov poov xal nartetijg BQtjpcooig'
ativa yerec&cu del Xqutiov naoaywouivov xal xataxQipavtog tip cmoataaiap xal xataayovptog tjj im-
cpapict tijg naQovaiag avtov top *Arti%(HGtop xal dvcu^ovvtog avtov (cod. avtoj) top msvuun tov otouatog
avtov y xa&a qjtjoip 6 anootoXog.
A. Ta neQi tov y Apti%Qiotov TtQotylovutpov, cog ip tvnop 'Artwiop top Maxedopt, fyoptog uiv tipa
tvftop ip 'Aptw%op, xata nolXa 3s dtaXXdttoptog, inapacttjoofitpov naai aepcujuoun xal vnotQi%optBg o%tf
uati tip tov &eov duz&tfxip xal nagapaipoptog, xal mXeuovwog noUuovg nolXovg, xqatovrtog tQuxw
fiaotXeuap, Aiywrtov, Aifivqg, Al&umiag, nurtoptog ip tjj 'Iovdaux' U9& op xal t] dpoatamg tow vexooiv
7iQoayoQ€vetai 9 tow uiv in aiajvp^, tow 8e im do^jj. anb tov Kal apacttjcetai ix ti\g QiCtjg avtov (pvtbp
paaiXei'ag, ecog tov Kal anb tow dtxatow tow noXXow tag ot actioeg eig tovg aiowag en. tavta de xal 6
ooniiQ tiqo trjg ueXXovoyg iavtov naoovoiag iaoueva nooayoQevei, xal tip XitQOJCw totg ayiotg. tote xal to
uaxaQUw tiXog enayyiXLetai. negl tov xoloflo&yoeo&ai tag yuioag tijg tov 'Avzi%Qfatov (iaaiXeiag, (og 6
oonijQ Xiyeiy drjXoixal 6 Aapu% $£aoi&uow tag tjuioag tow tQtow xal ijufoeoyg how X.CV, xal inl tavtaig
allag N4G. anb tov Kcu anb xatQov naocdldZecog tov hdelextauov , ec*g tov Kal apootijoei eig top
xatqop aov eig ovptiXeutp tjuegow.
Digitized by
Google
110
VI.
Qui inter Epiphanii opera eaque suspectae non modo fidei Bed etiara originis a
Petavio editus est libellus de prophetarura vitis, is in duobus codicibus Coislinianis,
utroque decimi fere saeculi, inventus est Alter numero CXX, alter numero CCXXTV. a
Montefalconio signatur. Qui quum et inter se scriptura valde discrepent et ab editione
Petavii longe discedant, non abs re esse visum est utriusque textum plene edere. Edemus
autem ita ut codicum scripturam quamvis vitiosam maxime in nominibus propriis lectoribus
ante oculos ponamus.
EIU4>ANIOT
HEPI TON I? nPO^UTQN- nOSEN HSAN KAI HOr ETEAE1Q8H2AN. >)
(^Ertav&a apayQcupoptai ta opouata xal at noooifyooiai tw» ayUop xal evdo^cw nootptpcbp, xal
bnoiag xcoqag ixactog avtcop vnaq%ei xal onov eteXeua&ij, xal ep&a xatetidy ta tiuux avtoip Xelxpava)
A. 'Staie vibg Beigl ip ix BeXepobfr, qrvtijg 'Iaa%ci(>, xcu &apcop itwpq ip tfj yq avtov ip eiqrpq.
xcu Sdaxev tegag ffeew (cod. jyfai) top xvquop em tijg yijg f ear, qp^r«V, y tiovg f) iv IQjou usquj&j} eig i§
cup eavtijg xcu yevconcu doieg $.
(E. 2 ) 'flaye' ovtog rp ex Bcdsut&O-, tyg yvXqg 7 lG&%aQ, og noXka nqoecpipevae xata tov 'IaoaijX,
xcu ani&ape xcu haxpi iv tjj yjj avtov iv eiqrpq. xcu edcoxe tigag jj£w top xvqwp inl yijg ap&Qcbnotg
GwavcwiQeqvuevop. ate de ovq 6 ijhog ip Stjluu xcu ueQta&jj y tiovg rj iv HtXwcut cup eavtijg eig dcbdexa
uegrj, yevrftipoptcu titafexa doveg.)
B. 'Aucog (sic) ip ex Gexove, xcu av^oi^ij vnb tov viov *4uaaiov 9 ntifeag avtbp ip QOfupaux xata
top xgotacpop. xcu hi iunvicov t/X&ev eig tip yijv avtov, xcu uetf yuioag y teXevtijoag etwptj ixet.
(5. 'Aucog ip ex Qexove', xcu 'Aueaiov avtbp avyp&g tvunapfoavtog, tekog aveHev avtbp Auotg 6
vibg avtov Qondkp, ntifeag avtov top xQotacpov. xcu hi iunvecov yX&ev eig tip yijp avtov, xcu uetf quioag
dvo an&ape, xa\ hdcpy ixel)
r. Mi%aiag vibg 'Ieoauwg 6 Mtooa&hijg yiyovev ex yvkqg 'EcpQcu'u, xcu noXka nwrfiag Tcp 'A%aa^,
vnb *Icoqcui tov viov avtov avrjQ&hj xotjppij), oti rfayftv avtbp em talg aoefkiaig tw» natiqcap avtov' xcu
itcuptj ip tjj yjj avtov.
(I. Mi%aiag ip anb Mooa&i ex qtvlijg "EyQaiu. ovtog nolXa noiipag tep 9 A%aa§, vnb 'Icdqcu* tov
viov avtov apuqidy x^f«r(p (ppeig, on ijteyxep avtbp en aaefleiaig nateQ&p avtov' xcu hacpij ip tfj yjj
avtov uwog, avpeyyvg tov nokvapdowv 'Epuuxeiu (corr. est -%iu).)
J. 'la i]l vibg Ba&ovijX ip ix qrvlqg 'Povfip ej ayqov Qejjoomp' xcu &apm ip eiQrpy itwprj ixet.
(Z. 'IoiijX ip ix yvXqg tov 'Povfiu ayoov tov Be&coowv' xcu ane'&apep ip eiQtpQ xal itcuptj ixel)
5, 'Afldiov rp ix yr t g 2v%tu> b xcu tqhog nertyxoptaoxog ov e\pelaato 'Hh'ag* xal xatifa ngbg
f ) Hie titulua in cod. CXX. habetur, nisi quod *) In codice CCXXTV. singulorum prophetarum
pro *Emq>av(ov, quod iam praecessit, tov avtov po- ordo hie est: A. 'H^atcK, B. 'Uqtpfas, r. 'Ifaxu)X,
sitam est Textum eodicis CCXXIV. ubiqne lunu- J. Jav^X, E. 'Slofjl etc.
lis inclusum apponemus.
Digitized by
Google
Ill
*0%€&m' P**<K &* tavta dnoXewcor tip Xeitovgyiap tov (IcujiXmg ngoecpytevaep' xai laptop etdqttj fierce
twp nategow avtov.
(H. A§biov rp ix yi/g 2v%i^ dygov Btj&agxadp. ovtog ip pa&ipijg 'HXia, xai noXXd vnopeipag
bi avtov negtaci^etai. ovtog tjv 6 tgitog nepttptoPtagxog, ov kpeiaato 'HXiag' xai xatifhj ngbg 'OxoQop'
xcu petd tavta dnoXimop tip Xeitovgyiap tov §aai)J(og ngoeqrftevae' xcu dne'&ape, xcu itaqtj petd tew
nategtap avtov.)
E. 'Imvag vibg Apaftij ip ix pjg Kaguxftuxgip nlspim Atdtov noXecog xatd QaXaaaap' xcu ix-
@QOG'd'eig ix tov xjjtovg xcu dneXfttoP eigNtpevt xcu dvaxdpxpag ovx fairer tig tip yip avrov, dXXd naga-
Xafl&P tip ptpt'ga avtov nagdxtjoep tip 2ovg x&QM> *&* dlXoyvfow. eXeyep ydg oti ovtcag dcpeXm oveibog
pov, oti ityevadptp ngoqpjtevaag xutd Nrpevt ttjg noXetog. tp be tote iXe'yx<op 'HXiag top 'Axadfi, xcu
xaXeaag Xuwp em tip yrp ipvyet. xcu iX&<or evgev tip xhgap f***** tQ v v *°v «ww' <& ydg fjbvpato pepup
pet a dnegwptjtmp. xai evloyrjoer avtrp, xcu &apbpta top vihv avtijg 'Iow&p ndXip ix pexg&p 6 &ebg bid
tov 'HXia dpe'attjoep' iftekpev ydg bei£ai ccvtqi oti ov bvvatai dnobgdaai (sic, alter cod. -a-) &eov. xcu
petd top Xipop eX&mp ep tq yq Iovba ip Hadg xcu &anbr itdqaj exei. xcu ebwxep tegag em 'legovaaXijp
Xeyw "Ote tbwsw Xi&op (kx&vra oixtgcog f iyyi^ei to teXog' ore be Hkoaip er 'IegovaaXifp ndvta ta e&pv f
tine r\ noXig idcupta&rjaetcu.
(0. 'Impag tp ix yi/g Kagiad'iagip f&qciop 'Atpvzov noXectg 'EXXJjpwp xatd ftdXaoaar' xcu ix-
Pga&freig ix tov xtjtovg xcu dxeX&dw eigNipevij xcu dpaxdpipag eig tip yrp avtov ovx epeipep, dXXd naga-
Xajkvp tip ptpega avtov nagepxtjoe tip 'lag %<&oap dXXocpvXayy i&pcw. ekeyev ydg oti ovtcag cxpekn to
oveibog (*ov, oti ityevadptp nQoyrpevaag xatd Nipevii tijg nokecag tijg peydAqg. tp be to tiptxavta 'HXiag
&eyxcop top oJxop Axadp, xcu xaXecag Iuiop em tip yijp tqwyep. xcu ijteX&wp evoe tip X*iQ av V&td tov
vtov avtyg, xcu epetpe mtQ avtotg' ov yog ijbvpato pereir pet a dntQitpijtoyp. xcu eiXoyyoep avtrp bid tip
£epoboxi<w avtr t g' tp ydq yipdaxtop aitip ex ttoXkov. ftapopta be top viop avtijg * Invar ndhp ^ysigep o
&e6g bid tov 'HXiov, beixpvg avttp oti ovbe Qardtp bvpatai dnobodaai d'eor. xcu dpoatdg 'Ianrag pet a top
hpbp ijX&ep elg yip 'lovba' ftapovaap be tip ptjttga avtov e&a\pe xatd tip obop ixopera tijg fiaXdrov
JefkoQoag. xcu xatompag ip yy 2aaQ dm'&ave, xai etdcpj iv to) cmjlaup Katre&ov XQitov yepopivov
piag qwltjg ip i^peoaig tijg dpaqxiag. xai ebtoxe tegag im ' IegovcaXrjp xcu iq? ohp tip yijp' otap fiW*
li&op fotorza oixtgdig, iyyi£eip to telog' xai ote ibmaip ' IegovcaUip ndvta ta e&pi], oti ij nohg ippavicfhj ohj
emg ibclcpovg, xai petate&rJGortai oi Xi&oi avtyg xatd bwspdg fjh'ov, exei lot cu tj ngoaxiptiaigtov eibjppepov.)
Z. Naovp viog 'EXxeaaiov tp dm 'hafti/ qvXrjg Hvpetbp, xai petd top 'Icwap t\j Ntpevt tegag
ibanter, oti wtb vbdtmp xai avgog vnoyeiov dnoXeitau oiteg xai yeyortr' rj ydg negiexovaa aitip Xiprtj
xatekvoep (sic, rectius alter) ip aeioptp, xai Ttvg ix tijg egrjpov i!*ijX&ep xai to mptjXotegop avtijg ipemh
gqaep pegog. xai Gartop itcuptj ip ty yjj avtov.
{1A. Naovp tp dno 'EXxtoep negap tov Btpa^agi/p qn/Xrjg JZvpewp. ovtog petd 'Iowdr tjj Nvrevij
tigag ebomep, oti imb vbdttop yXvxe'ow xcu nvgbg vnoyeiov dnoXeitau o xai yeyopep' t/ ydg negiexovaa
aitip Xipvtj xatexhnsev aitip iv aewpo), xai nig ineX&bp ix ti/g igi/pov to inptjXotegop aitijg pegog
ipengtjcep. dne&ape be ip elgfpy, xai itdqn] ip t\j yjj avtov.)
Digitized by
Google
112
H. 'Apfiaxovu ip *£ aygov Btd£ovxdg, qwXijg Zvumv. xal tdev ngb tijg aixfMtkxxjiag negl tijg
akxHseotg ' IegovaaX^fji, xal inertojaev ayodga' xal ore tjX&ev Na$ovxodovooog iv ' IegowtaXiju, equvyev eig
otitgaxivtp, xal ip nagotxog iv yjj 'IcfjtaijX. cog de ineotgeyav oi XaXdalot xal oi xatahmoi oi bvteg iv
'IeQwaaXSju xatefhpav eig Aiyvntov, ip ovtog (cod. ovrcog) nagotxow tip yip avtov xcu Xettovgyow
ftegtatalg tov Xaov avtov. ohg de ikafkr to edeaua aneviyxai tolg egydtaig t ngoeq^tevaev tolg idiots einow
Ilogevofiai eig yip fioxgdv, xcu taxing iXevaopcu. iav de (Igadvvto, aneveyxate tolg ftegurzalg to agtatov
avtoiv. xcu yevouerog iv BaffoXcivi xal dovg to aguytov top JavitjX, iniattj tolg ftegustalg fo&iowji, xcu
ovdevl elnev to yeyovbg' awijxev de ex tovtov oti ta%ewv enustge\pei 6 Xabg ix Ba§vXewog. xcu nob dvo
itch tijg inurrgwpijg ft avow itcuptj ixel h aygo}. edcoxev de tegag tolg iv rjjj 'Iovdaia, oti otyovtai iv to}
vac} qxog xcu ovrcog tdoaciv tip do£av rov vaov. xal negl tijg cwteXeiag tov vaov ngoelnev vti vnb e&vovg
dvttxov yevqoetaiy xal tore to anXoofia, cprjotv, tov AiafiljQ (sic) eig uixga dtaggaytjaetai, xal ta inixgava
tow dvo atvXow cupatgeftijcetai, xal ovdelg yvoiaetcu nov ecovtai' tavta de iv tjj igtjfup dnevex&ijaovtai
vnb ayyeXov, onov iv oqxq indyr; 7 dxtpij tov pagtvgtov, xcu tolg inl teXei yvoM&tjaetai xvgtog.
(IB. 'Apfiaxovp ix tpvXfjg ip 2vueow i£ aygov Btjd'ooaxdg. ovrog eJdev nob trig cuxfitahoaiag neol
tijg dhaaeoag trjg 'leg. xal tov vaov, xal inerfhjae tnpodga. xal ote ijX&ev Naftovxodovoaog eig'Ieg., kpvyev
— '/opotyA. ohg de vneatgetpav oi XaXdam xal ol xatdXomoi ol bvteg iv 'leg. xatifapav eig Aiyvntov y ip
nagotxow tip yrp avtov, xal ekeitovgyei tolg ftegtatatg tov aygov avtov. ohg de eXafle to edeafjta, ngoeyij-
tevae tolg idioig avtov einoyv -— aneveyxate to agurrov tolg Qegunalg. xal yevouevog — dovg tbv (sic) agtatov
top /tarttjly ine'otij tolg ftegtatalg icftiovtH, xal ovdevl elnev to yevofjtevov' awijxe de oti ta%iov inustgexpei
Xabg ix tyg aixuahodiag tijg eig Bafhloiva. xal ngb ft' itoiv ttjg iniatgoq^g ano&vrJGxei, xal itdqtt] iv
ay go} Htiop fwvog. Idooxe de tigag - - - cpoUg, xal ovtoog oxpovtat ttp do^av tov &eov' xal negl cwteXeiag
tov vaov ngoemev oti vnb i&vovg dvtwov $ayijcetai. tote xal to anhofta tov daftfjg, qptjciv, eig fuxga
gijyuata gayijaetai, xal ta inixgava tow dvo atvXsov acpatge&ijtjovtai, xal ovdelg yvoicetai nov eaovtcu'
avtd de iv ty igtjpo? anevex^covtai vnb ayyekov, onov iv agxjj tp rj (Txtjrr/ tov (iagtvgiov* iv avtolg
yvcoGfrtjGErai inl relet xvgtog, tolg dmaxofievotg vnb tov bcpewg, ohg «5 ugZW V*-)
0. 2otpoviag vibg Xovar) tp el; aygov 2a$aga&a\ cpvtfg 2vuem' ngoecp^tevaev de negl tijg nokecag
xal negl tov tekovg to3v i&vaiv xal tijg odGyyvqg tow a<je(hm>. xal teXevtrjaag itcuffj iv aygo} avtov.
(ir. 2oq>oviag rp ix cpviijg 2vueohv i£ aygov JZaflaga&a. ovtog ngoetppevce negl tijg nolecog xal
negl telovg i^vm xal aiayyvrjg daefkxiv. xal &arwv ercuptj iv aygo} avtov.)
1. y Ayyalog veog r)X&ev ix BapvloHvog eig 'IegovtsaXtjp, xal cpavegmg negl tijg intatgwpijg tov Xaov
ngoeytpevaev 9 xal tdev ix pegovg tip oixodopip tov vaov. xal &avohv hcupt] ivoimov rot; tdcpov tow
iege'ow ivdo^oag.
{JA. 'Ayyalog fuxgbg tjX&ev ix BaffoXtZvog - - - ngoeqfoevoe, xal elder ix pegovg tip oixodo-
uip tov vaov. xal &avo\v itcuptj nXqoiov tov tdcpov tow iegeow ivdo^oog' tp yog xal avtbg ix yevovg
dgxtegatixov.)
I A. Zax^gictg vibg Bagaxiov tjX&ev anb XaXdatow eig 'IegovaaXqu, ijdq ngofiefhpu&g, xcatel top
Xao) noXXa ngoeqqtevaev xal tigata edoaxev eig dnodei^iv. og xal to} 'Icxsedex elnev oti yewtjaetg viov, xcu
Digitized by
Google
113
iv ' IegovtraXiju legatevaei* xal top HaXad-ujX em twp eiXoytjaev xal to bvoua ZogofidfkX we&tpW xal inl
Kvqov tegag edcoxev eig pixog, xal negi tijg Xenovgyiag avtov ngovybgevcev rp noujaei ip * IegovtfaXtju, xal
evXbyqtsep avtov' xal negl teXovg i&vtov xcu 'IagaijX xcu tov vaov xou agyiag ngotprpcbv xou iegecov ngo-
ecprpevcev. dnixtwev di avtov 'Icoag (taoiXevg 'Ioida (teta£v tov vaov xou tov dvatatrtijgiov, nagcuvovpta
avrq> re xou tcp Xacp cmt'xeG&cu tijg defefieiag xou imotgttpw ngbg dew' xou Xafiopteg avtbp oi Ugeig
e&afyav (Jteta tov natgbg avtov. xou o\nb tote iyivovto tegata te iv to) roup noXXa <pavtatHc6t\q. xcu ovx
layyov oi iegetg tdetv bntaaiav dyyiXcov fteov ovte dovrcu XQqcuovg ix tov daftig ovte did tcov drjlcov dno~
xgi&rpai ip to) Xaq) cog to ngiv.
(IE. Za%aqiag ijX&ev ix yijg Xaldcucw, tjdt] ngoftefopxog, xdxeX tcp Xaq) noXXa ngoetpipevoe xou
tegata tdcoxev eig dnbdei£iv. ovtog ehtev tip 7 Icoaedex on yevpijcrei viov, xou h> 'leg. kgatevaeu ovtog xou
top Zaka&uil inl vicp tjvXoyqoe, xou to bpoua avtov ZogofidpeX ine&yxe' xou em Kvqov - - nottpjet im
'ieQOVGoQJifr xcu negl teXovg i&vwv, xou evXbyijcfev avtov acpodga. ta di tijg ngocpipeuxg eldev ev'legovcraXfju,
xou [negi\ tov vaov xcu agyiag ngocptpcov xou iegecov xou negl dintijg xgiaecog i^e&ero ! ). xou dm&avev ev
yijgei (corr. est piga) uaxgcp ixXetmov, xou etaqq cvveyyvg tov Idyyouov.)
IB. MaXa%iag uetd tip imatgocpip tov Xaov tixtetcu iv 2^%c\ y og veog cov (Mop stye* xaXbv
napv. xou eaeidrj nag b Xabg itiua avtov cog ay tov y ixdXeaav avtov MaXaxiav, b eattp ayyeXog. ip ydg
xou tcp efou evngem)g xou tcp Xbycp nXtjgcotijg (corrige nXqgm&eig?)' baa yog elnev avtolg iv ngocptpeia,
avrjj t% i/uega bqy&elg ayyeXog xvqwv iftepouooatv. xou eti peog &p itelewfch], xou etcuptj ep ayoo} avtov.
(IS* MaXa%iag' ovtog tixtetai iv roapa peta tip imatooqnp tov laov, xou hi narv peog car
xaXbp §(o v hxTjxe. xou meidij nag b Xabg ittfia avtbp cog bauop xcu noijtop, ixdXeaev avtbv MaXaxiav, o
eQUTpevercu AyyeXog' rp> yctQ xou to) eidei evnoeni'ig' dXXa xou oca eJnev avtbg iv nQOtprpeia^ avtj rjjj i/utQa
bcp&elg a>g ayyeXog &sov inedevteooDcevy <bg iyeveto iv tjpe'ocug tijg avoQxiag, cog yeyoantai iv aacpoQ epeor^u^
tovteatip iv (tifiXcp xcutebv. xat hi viog tov nooaete'dTj ngbg tovg nateqag avtov iv ayoo) avtov.)
W. 'Haaiag vlbg'^pcog fa anbleQOvcrab'in' avai(>e&eig de vnb MapatKJij, mnG'&etg eig t%o 9 irdcpq
vnoxatco b\wbg 'PmytjX, nXtjoiop tijg dtccfiaoecog tw vdatow cSy aaoXeaev (sic) 'E&xlag xebcag avtd. xou
b &ebg to otjuhov tov 2tXcoau t\a top aootptjtijp iaoujoep, <m nob tov ftavetv oXiyooijcag ifi^ato meh
vhUxtQy xal ev&t'cog anectaXtj avtcp *£ avtov. xcu 5ia tovto inexXtfOy JtAonafA, b ictw aneotaXfAevog. xou
*E£sx{ag im tcop evx&v tovtov enobicev tovg Xaxxovg xal tag xoXvufh'f&Qag. [uxqov yoQ rp vtkoo i£eXqlv&6g 9
ore tjp b Xabg iv cwyxXetauq) aXXocpvXoup' xal tva uij dutcp&ctQq rj noXtg cog $ ejovaa vdtog, inobjeev tovto.
xal btav ovv iJQXovto oi noXe'fuoi dptJJjaaiy ovx ijqx^o vdcoo' btap di'Iovdouoi ijqxotto, ijqxsio xal to vdcoQ.
o&ev ecog tov pvp aiqm'dwv i^eoxttcu to vdcoo, tva deix^y to pwrrijotov tov d'eov. xal inetdq foot twHaatov
tovto yeyovevy uvtftUjg x&W *ca b Xabg nXqaiov avtbp e&atpev ivdo£tog 9 Iva dux, tcov evxcov avtov (inmarg.
additur xal uerd &dvatop avtov) cbaavtcog excooip tip dnoXawnv tov vdatog 9 btt XfPfflW H&h] avtoig
negl tovtov. fori* de b tcupog ixopeva tov tdepov toh paaiXe'cov bmftev tov tdepov tcov legem im to \nigog
to ngbg votov. HoXoucbv yog inoujerev tovg tdxpovg tov J avid buxygwpavtog xatd dvatoXag tijg 2uop,
rp%q tga e'ootiov anb rafiaco (sic), utjxo&ev tijg noXecog aradiovg x 1 ' xal ino!r t OBv oxoXidv Gvr&eatv
l ) His parum concinne scriptis multo praostat a.lterius codicia scriptura.
Digitized by
Google
114
dwnovorjtov, xal iativ &og tov vvv tolg noXXotg dyvoovpevrj. ixel elxev 6 (ktaiXevg to XQvaiov to i£ Ai&io-
niag xal td dooifiata. xal inetdrj 'EZexiag Idet^ev tolg iftveai to fwatijgiov J avid xal IJoXoftmvtog, xal
ifuavev oat a nation* aitov, did tovto 6 &ebg inagdaato tig dovXeiav to aniofia aitov tolg i%QQolg
aitov, hoi dxaonov inoitiaev 6 &ebg anb tijg yfugag ixeivtjg.
(A. 'Ha at a g 6 ptyag nooq)far;g rp anb 'IeQovaaXfjfi, ftvijaxei di nQia&elg vnb Mavaaij fiaoiXmg
viovE^exiov, xal ite&t] vnoxdtta dovbg 'PooyijX ixbpeva tijg diapdaecog to3v iddtow ow dnoiXeaev 'E^exiag b
(laaiXevg xataxoiaag avta. xal b &ebg to atjfielov tov Zifoodp inottjoe did tor noofpijtqv, oti ngb tov ano-
ftavelv bXiytaotjaag rfeato nvelv vo\oq, xal ev&e&g dneatah] aitqp f£ aitov. did tovto ixX/^tj JLiXoidp, b
ioprpevetai dneatalpevog. xal inl tov E^exiov di nob tov noujaai aitov tovg Xdxxovg xal tag xoXvfAptj&Qag,
inl TJ} ev%y tov 'Haatov fuxobv vdoDQ i^MjXv^ev, bti tp ly nbhg iv ovyxXeiapop dXXafiXow, xal ha pt/
dtaqy&OQJj r\ nbhg cog f»j e%ovaa vdooo. i/Qoitow ydo oi noXifuoi node* nivovai* fob xal ixaodxataav tip
nbhv, xal naoexafteXovto top <ZUioap. btav ovv ijQXOvto ovv top 'Haata oi 'lovdam, dqwo $E?iQxeto to
vdcoo' indv di oi dXXoyvXoi iJQXovto, oix i&iQX&o to vdcog. dtb xal &og aiftieoov akpvMoDg i^igxetai, xal
xatd tip wqav rjv tJQX** Haaiag tote ovv tolg 'lovdamg, tva deix&Q *b [wattjQtor. xal ineidrj did tov
'Haatov tovto yiyove, i*rijur,g aitov X<*Q iV xa * ° ^W nXtjoiov tov 2jla)dfi inipeXtog e&atyev avtbv xal
ivdifcoig' onoog did tow eixow aitov xal fietd ftdvatov aitov exoiaiv a>g avrbg tip dnoXavatv tov vdatog'
bzi xal xotjapbg ido&tj aitolg neat tov vdatog. eati di b tdxpog aitov ixbpeva tov tcupov tolv (kunXeow
bmaftev tov rdcpov tow kotow inl to fif'oog to ngbg vbrov. 2olo(iow ydo inoiqae tovg tdcpovg tov /lavid
diayodtyavtog xatd dratokdg Zijow, ijtig ?x ei tiaodov anb raflaow fitpco&er rijg noXeoag atadiovg x ,m xal
Moitjas axohdv xal ovv&etov ti/v eiaodov xal dwnovbtpov tolg noXXolg. xal lativ mg tijg arnu^ov tolg
nolXolg dyvoovperii tow Uqbow xal o>Up to) Xao). ixsl cfyw 6 (iaaitevg to XQvaior to i£ Aiftwniag xal ta
UQ<6fiata. xal instdij 'E&xiag b paadeig tdet£e to (ivattjpiov Javld xal ^oXofjuiovtog tolg e&reai tolg Bafh-
Xowiotg xal ipiave td bata tov tbnov tow natioow aitov, did tovto b &ebg avvex(OQfj<yev slg dovXeia* eaea&ai
to amqfiut aitov, tolg ix&Qolg aitov, xal axaonov aitov b &ebg inoitjaev anb tijg iftitQag ixEivr^g.)
Id, Iepepiag tp il; > Ava&oy&, xal iv Tdqwatg tijg Aiyvntov Xi&otg fiXtj&tig vnb tov Xaov ano-
fttijaxu. xeltai di nXtjaiov tijg oixiag tyaqaoi, bti oi Aiyvnttoi ido£aaav avtbv eieoyetrj&trteg di aitov'
tfi^ato ydo, xal ai danideg aitovg iaaav xal tow vddtow oi ftijoeg, ovg xaXovaiv oi Aiyvnttoi Mereycrfr,
"EXXqveg di xQoxodeiXovg, di (cod. oio)v) tjaav aitovg Gavatovvteg* xal ei^aptvov tov nQoqr/rov ixmXv&tjaav
ex tijg yijg hmvtjg to ye'vog tow danidow, xal ix tov notafuni (oaavtoog to evedoov toiv tiyotow. xal baoi
eialv niatol &eov, sa>g tov vvv evxovt ai iv top tontp bnov xeltai, xal Xappdvovteg tov xobg tov tbnov
df/yfiata danidow fcoantvovaiv xal ta &rjqia tov vdatog qtvyadevovaiv. itfmg di yxovaapev ix tow naidow
Avttybvov xal IltohfAaiov yrjQovtow tivow, on 'AXQavdoog b Maxedow iniatdg top tdxpop tov nQoyipov
xal imyvovg ta eig aitov (watijQia, tig 'AXs^dvdgeiav fietdatrjaev aitov ta Xsixpava, neoiat&Xag aitd
ivdo&og' xal exwXirfh] ix tt/g yijg to yevog tow danidow, xal ix tov notapov owavtoyg td fhjoia.
Ovtog b nQoy{[tT}g a^fmov did&xe tolg iegtvaiv Aiyvntov, bti del aeusftrpai td eidtoXa avtow xal
avfineaelv td x&Qonoirpa ait&v, otav ini^-q iv Aiyvntop naQ&ivog Xoxevovaa (to&pog &eoeide'g. dtb xal
fag vvv tijmaiv nao&tvov Xoxovv (sic) xal (lo&pog iv ydtYQ ti&evteg nooaxvvovaiv. xal TltoXefjiaiop top
Digitized by
Google
115
(taatXsi nvv&avopevop tip aitiav ekeyov oti natQonaoadotov ijuiv ictlv uvott/Qiov, vnb boiov ngooprpov tolg
natQcunv % [mov naoadoQev, xal ixde%oue^a to niQag tov (twrrrjowv ijuSv.
Ovtog de nob tijg ahoaemg tov vaov tjonaaev tip xifknbv tov vbuov xal ta iv avrjj, xal inoitjcev
avta xatano&tpai iv netga, Xeytav tolg nageatoHnv 'Anedyutjcev xvowg ex 2kan> eig ovoav6r y xal naXiv
ekewsetai iv dwaueu xal Gtjuelov vulv lotto tijg naoovatag avtov, ote %vXov ndvta tA e&vq ngoaxw^awaiv.
tip de xtflonbv tavtrp ovdelg ixpaktei ei ur t Aoqcov' xal tag iv avtjj nldxag ovdelg avantvaoei UQeoyv tj
nQoqpipow ei fiij Mtacijg o ixXextbg tov &eov. xcu iv rg dvaataaei noohov jj xtfkatog tov fteov avacttjaetcu,
xcu e^eXevaetai ix tijg netoag xcu te&ijcetai iv boet £iva 9 xcu tote navteg ol ayux awax&tjGovtai
ixel, ixde%6uevoi tov Xgurrov. iv de vq netga iaopgaytaev top daxtvhp avtov to bvoua tov fteov, xcu
yeyovev o tvnog dig yXvqpij aidi'igov, xcu vecpebj iaxinaaev to ovoua, xcu ovdetg vou tbv tbnov Stag tijg aw-
tehiag. xcu Scttv r; netga iv ty igf t uop onov nodfoov i] xtfkotbg yeyovev uera£v ttav dvo ogetov iv olg xeltai
Mtooijg xcu Aagtov' xcu iv wxtl veqpebi tig nig yivetcu xa*<i tov tvnov tov agxcuov, oti ov ftij navatpat
ij do^a tov Qeov ix tov vb\wv avtov. xal edtoxev 6 &ebg to) "Iegeuia %agw, iva to telog tov (wattjoiov
avtov avtbg nottjaq, oncog ytvtpai xomovbg Mwvctmg.
(B. 'legepiag tp «J Ava(h£& f xcu iv Tcupvcug Aiyvntov - - anoftvipxeu xeltai de iv tbnop *ijg
oixt'joeag Oagaoi, oti Aiyvntun - - tp%ato yag f xcu ai oko&gevovaai avtovg aanideg ane&avov, xcu ton
vdatcov oi Qrjoeg, ovg xcOuovai uiv Aiyimtm Neqx&&, "EMqveg de xgoxodeiXovg. xcu oaoi rial nuytol foot/,
nog oiju€QQv evxovtcu iv top tonop ixeivcfr xal lapfiavovteg tov %oog tov tvnov dijyuata aanUkov deQcuiev-
ovoiv. ijueig de TjxovGcutev ix toov naidcav Avt. xal IltoL avdqcov yeytjoaxotoov, oti AXe%avdoog - - ta
Xehpava, neQt&tig avta ivdo&og xvxkp' xal ovtwg Qtolo&fmrOyaav ix tijg yijg ixeivtjg to yivog tmv aam-
dew, xal ix tov notcuwv daavtoyg. xal tote ivt(ktXe tovg oyetg tovg Xeyouivovg fyyoXcuovg, o ictiv oqno-
udxovg, ovg ipeyxav ix tov"Aoyovg tov Ilelaayatov, o&tv xal aoyokcuoi xaXovvtai, tovtearw "Aqyovg
aQiattQoi Xcuov yog Xeyown nav evoiwuov.
Ovtog o 'IeQefuag oqueiov dedcaxe tolg ieQevaiv Aiyvntov y oti del oeio&ijvcu ta eidahx. avtoHv xal
neaeh dta oorrijoog naidiov ix naQ&evov yewwutvov iv cpdrvq, xal dux tovto mg rvv faonowvai ncu)&evov
"Ijoxw (sic), xal (Igicpog iv qpatrQ nd'ivteg fiooaxwovcL xal IltoXefjuuqp de to) paailei m^avopevcp tip
akiav tXeyov oti natqonaocvdotw iati to iwatyotov, vnb - - noQado&tv' xal txde%6ue^a y (pjal, to neqag
tOV UVGtIJQIOV avtov,
Ovtog b TtQoyt'frrjg ngb tf/g • • xatano&ijvai iv vq netoa, xal elnev tolg naoeatciaw Aaedijutp*
xvQiog iv £wa eig tbv ovoav6v 9 xal ttafav ekevaetai vofw&erijoai iv 2uva iv dwapeu xal ctjuewv — otav
%iXov - - TTQOGxvrTjGaxsiv. elnev de oti tip xifiottov tavttp ovdetg ix@alei ei ptj Aoqwv (wvog b iqpvg, xal
tag - - avamv^ei ovxeti, ov% UQtxov ov noocprptiv, ei ui/ Mowaijg • - ngcitrj ij xt^catbg avaoripetcu, xal
i^eXevaetai xal te&qaetai iv ooei Ziva\ xcu navteg oi aytoi nobg avtov cwayfiipovtai, ixde%. xvowv xal
tbv ix&QOv opevyovteg avekeiv avtovg i&ekovta. iv de t\j - - xal iyiveto b tvnog - - xal veqpeltj qpaneirij
iaxenaae - - vorjaei tbv ronov, ovde avayvo3vai avtb dvvatai Stag tijg ijueoag ixeivrjg. fori de ij netqa iv rjj
- - 6oeo>v onov xeiprai Maycijg te xal Aaocbv. xal iv wxtl <bg nvoirrj veopekq yivetai inl tbv tbnov xata
tbv tvnov tbv cuflouov.
16*
Digitized by
Google
116
IE. 'Ie&xitjX vtbgBovljj ip ivHagigd, ix row legion' xal anoxtetpag avtbp ijyovpepog toi'logaijX
w *i 7V *<*>* XaXdaimp inl tijg aixpaXcoGiag, iXeyxopevog vn avtov inl ettkoXoap aefidapaoTv, e&arpap
avtov ixel iv aygy Maovg, ip to) rogxp iX/p xal i Agq)a£a'&, noXXd ngwptpevoavta tolg h tfj 'Iovdaia. xal
latip b toupog antjXawp dmXovp 9 oti xal o 'Apgaap eig Xsftgmp ngbg tip opowrtpa avtov inotyoep tov
taxpop Uaggag. dtnXohv de Xiyetai oti etkxmdig iatip xal dnoxgwpov i% imnidov vnegq)ov.
*Edaxe de tigag r<p Xaqi mote ngooixeip T<p notapip Xofidg, xcu ore ixkdnoi, iXni£eiP to dginapop
tijg iQrtfMMfecog eig nigag irjg yijg, xcu ote nXqfjuwgijGii, tip 'isQOtKJcdtjfA inavodop. xcu yog ixel xanoxe* b
ooiog, xcu noXXoi ngbg avtbp ovpijgxopto, mote qpo/Seftritai tovg XaXdaiovg $ aptag&au ikb xcu inijX&ov
avtolg eig avaigeaip' xcu inofyoev otfpai to vdatg, Iva ixyvyctxnv eig to ntgav' xcu oi toXuijoapteg twp
ix&Qtap imduo^ai xatenoptiafhiQav. ovtog did ngooevxijg avtopat&g avtolg daxptUj tgocpip ix&vwp nag-
taxetOf xcu nolXolg ixXinownv ^caip ixagiaato. ovtog dnoXXvfiivov tov Xaov vnb t(ap ix&gwv ngooijX&ev
tolg tjYOv/Juwotg, xcu did tegaaruop yofirfterteg inavaavto. tote eXeyev avtolg on dianeqwrnptaiiev, dntiXeto
ij iXnlg fj/mp' xal iv tigaoi t£p bat hop t&p pexgw avtovg enetaev oti eat ax iXmg tcp'IaoaijX, xal irzav&a
xcu em tov [itTAoptog. ovtog (cod. ovtoag) ixel wv ideixpvev r<p Xaxp 'IogaqX ta ip < IegovoaX s (* xal iv t<p
yaq> yintfieva. ovtog ygndyq ixelO-ep eig 'JegovoaXqfJi eig ekeyxov TC ^ dniatcop. ovtog xata top M&oijp tde
top tvnov tov paoVf ov to telxog xcu to negkeixog nXatv, xa&mg eisiev daptyX oti xttff&tjaetcu. ovtog
ixQipev iv Bafivhwi trpf yvltp tov rdd, oti ipeflovp eig xvqiop dtcixorreg tovg top po/mp yvXaaaoptag, xal
inoitjoep tovg oqwg avaXbxeiv to, ftpe'tyi] xal nana ta xtqpi] avtap, Xtyw oti di avtovg ovx miotoicpei 6
Xabg eig tijv ytjp avtov. «? c5y xal apqQi&tj.
(r. 'le^exitjX iatip ix yiqg Sa^d, ix tw leQeow' xal am&apep ip y$ XaXdawp im tijg aixpa-
Xexjuxg, noXXa nooquftevaag tolg ip tjj 'Iovdaia. anixtwe tie avtov b tjyoifievog tov Xaov 'Icgat^X ixel,
iXey%6pevog vii avtov im eiddXow GepdofAaai' xal e&a\pap avtov b Xabg ip ayocp Moovq ip rq> tdcpcp Hyf*
xal 'Aoya^ad mxteQcop y Afy>aixi. xal hstiv b tcupog anijXawv durXovp, on xal ApQadfi ip Xe^gmp nQog
ttfp - - Xiyetai oti ihxtov iati xal axoxQvyov &£ imnitiov iv vneQipop' xal htiv im ytjg iv mkga xQepafAevop.
Ovtog b mxxptjtfjg tioag edcaxe tqi Xaxp oxne nQOGe'x m T( P notofju# Xo^dg* ote (cod. oti) ixXetnet,
eneX&elp to dgemxpov tyg igtumaecag eig nioag (cod. tegag) tijg yijg, xal ote nhj^wglaei, tip eiglegovaaXi^
inapodov. xal yog - - Ttgbg avtov owjjyopto. xai note nXrftovg owovtog avtcp edetaav oi XaXdawi tovg
'Eflgaiovg ^ dvtdgaxji' xal inoirpev b ngoytftiig diaatrpai to vdmg, iva ixyvytoaiv eig to nigav yevofxevoi'
oi Se toXfujaarteg tw ix&ga»P (corr. est tov ix&gbv) xatabua^a* xatenoptfofrqoap. ovtog dia, ngoaevxijg
avtoftdtoig avtolg daxpiXij tgoyip ix&iw mtgioxe, xal ftoUxop ixhnopttap £<ol]V iX&elv ix &eov nagexdXjeaep.
ovtog anollvfupov tov Xaov vnb twv ix&g<op ngoaijX&ev tolg qyovfupotg, xal aqfiela nottjaag id-gavoe tovg
noXefiiovg, xatanX^^ag avtovg ovgavoO-ev. tote yog eXeyep b^IagayX on IkaneqxDpjjxafAep , anoXuXev ij iXnig
Tftuxtv' xal iv tigaai taw baticop tap pexgcw avtovg rneusev vti eatip iXmg tqj 'IogatjX, xal aide [xal] inl
tov peTXovtog. ovtog ixel &v ideixwev tm Xatp 'Jogai/X ta iv 'IegovaaXqfA xal iv t$ pay yepopepa. ovtog
ijQnayri ixel&ep xal tjX&ev eig 'Iegovaa^fA xat avti/v tip oigav eig eke^x * T<3 ^ dnei&ovvtow #«p. ovtog
xata tov M(owtF]p elde tov tvnov tov vaov xal to telxog xal to negtt&xog xal tip nvhp ip $ xvgiog eiae-
Xevaeua xat i^eXevaetai, xal total y nvkq xexXeiOfAtvt]. ovtog exgivev iv BaftvXoivi n\p qwXip Aav xal tov
Digitized by
Google
117
rddj on rpifiow eig xvqwv duaxovtsg - - enoirpsv avtoig tioag piya , on oi ikpeig dvrjkcxov ta pQtqy «vt<j5*
due tip daefieiav avtoh. xai noosiotptev oti 6V avtovg ovx miatoixpsi 6 Xabg eig tip yip avtov 9 a)X iv
Mqdsia iaovtai eojg avvteXeiag nldvyg avtoh. xai «| avtoh tp 6 dveXnv avtov' dvtexeito yaQ avtop ndaag
tag ijpdQCtg ryg Carijg avtov.)
IS* JaviijV) rp iv (cod. ix) Bs&oqojv (sic) tfj dvoneqa qwtijg 'Iovda - - xai vneQ tov Na$ov%o-
dovoaoQ noiXd rpl^ato naoax. ait. Bala, tov viov avtov 9 ore yiyovsv - - xtipog de oti vno^vyiov tp tov
BeXiao. x. in. xai dtg fjiev Qovg fjO&iev %oQtov - - qjioecog toixptj • - xai vow ei&eojg iddxowjsv, xai naoe-
xdXei — oi de (Kp&. avtov yeyovaaiv - • enta \upag. xai to (twrrijQiov toh enta • • dvofuag avtov' dnidoaxev
naUv avrcp 6 &ebg tip (laaiXeiav avtov. xai ovte aotov - - e^djBojaaa&ai tov &eov. 6Va tovto ixdXeae to
otofia avtov BaXtdaao - • dnsoitfjirpoov. xai totg ftetineita de - - p&vog avtbg &eo) ngoatpxsto. to de
devtsQOv - - xanvia&^TStai ro ** foOQUf *v*e ij%st -- ore de dag nvoi xohtoij tots to tekog ndayg - - Qsvooxnv
vdata - - yip avtoh' iav de aJjua fevaoxHv - - tjj yij.
(A. Aavir{k' ovtog \u» tp ex yvXrjg 'Iovda toh e^ejprtojv tijg (iaGiXtxjjg vntjoeaiag. dlX hi vipuog
oh rfl&n iv t\i aixpakoaia dnb tyg 'Iovdaiag eig yip XaXdamv. iyevvrftti de iv Be&ooooh tjj dvoyriga, xai
ip imio awpQwr, olats &av(id£siv tovg 'Iovdawvg ntatevovtag eig avtbv ehai cnadovta. ovtog noXXa ine'if-
Oyaev in) tov Xabv xai tip ndh» 'IeoovaaUjiA, xai «V vfjateuug tjaxtjaev' anb naa^g flocAoexog emdvfupijg,
aneQiutta yrjg io&uw' xai rp avtfti &jobg per xai anarbg tijv eide'av, alX Moateg iv xaom vxpiatov. ovtog
noXka rfi^ato into tov Na$. naoaxalovvtog - - ore iyevete cog dr^lov xai wttpog - - ifMnooad'ia tag (hog,
fyow to <rpil*a xai xecpah'p, xai oi nodeg ovv totg ofttff&mg Xiovtog. xai anexaXwpOy tdp 6W<p neol avtov
to (watrjDiov tovto, oti xtrpog yiyove 6Va tip aloyor avtov cpthjdoviav xoti (ndtjoorQay/jhav' xai oti cog
ftovg vnotyyiov yiyove r<p BstiaQ, How de dta to aonaxtixov xai tvoavnxov xai fttjouodeg tov toonov
avtov. tavta yaq eypvaiv oi dwdatat iv vevrtpi, tovtiati to xttpoldeg* iv wrtiocp de {tijoeg yivovtat 9 aona-
£oneg 9 olo&Qevovteg, avatQovvteg, tvoavvovvteg 9 aae^ovvteg 9 natdaaovteg' tag de tovtoyv dfwtfiag nana
tov dixaiov xoitov Qeov dnoht^dvovteq. iyvtn oh did tov Qeov 6 ooiog, oti tag fiovg tjo&it yootov xai
iyiveto avt<p dvO'QOMrivfjg (dvav&QOMt.f) yvaeoyg tQoytj 6 xootog. o\a tovto xai 6 Na$. peta tip ni\ptv
ttjg tootprig iv xaodia dv&Qomov yevofmog exXaie xai tj^iov xvqiov vvxta xai tftuoav tetraoQaxovtaxt^
deopevog. tog de ineyiveto aincp, xai ildv&avev oti yiyovev av&QOMog, qoyei 17 ykaooa avtov tov kxXeiv,
xai voojv ei&ioig iddxovev' oi de oq^aXfw} avtov r/pav <og vexobv xoiag ix tov xXaieiv. noHuoi yog i^tovteg
ix ttjg noketog ifaoioow avtov' 6 de JaviyX fwvog ovx tfieUv avtbv ideiv, oti ndvta tbv %qovov ti\g
dMjouoaewg avtov iv nQoaev%q tp into avtov. ekeye ydo oti ndXtv av&oomog yevtjaetai, xai tots 6\pO(uu
avtov' xai ipthtow avrcp. 6 Javii/k ovv ta enta ht] 9 a elnev enta xaioovg, nooaevxofievog nqbg tbv
vrpunov inoirpev ema prpag yevio&ai. xai to (tvottjoiov wv emit xai{Hav iteUaftti in avtqi, xai anoxa-
tiottj iv enta wci 2 )' ta de lotna ?| etr t xai e 1 pipag vnimnte tcp {tap xai dfwXoyei tip daipstav avtov
') Haec recensio tantopere convenit cum textu Differunt autem pleraque sic ut editis praestare
eoqaemPetaviusappendicislocotom.il. pag. 243. clarum sit
ex Augustano codice edidit, ut ea tantum ex Cois- s ) Ita restituenda est vitiosissima scriptura a
liniano codice exscribam quae ab illo differunt. Petavioedita: oti dnoxcwiattiaer Inxd [uotx^. ij oi*
Hti xcu f£ privaq etc.
Digitized by
Google
118
xal naaav rip avofuav avrov. xal pera rip acpectv rijg avofiiag avrov anidamev avnp 6 &ebg rip ftaatXeiav
avrov' xal ovre agrov ovre xgiag ecpayev ovre ohov inuev, i^OfwXoyoif*evog ry xvgiqp on Jav. ngoak. iv
OGTtgwtg pgexroig xal %l6aig «£&. xvgtov. due rovro - - aXX 6 viog ovx rj&eXrfiev, einobv "IXecig (Uh oupetvai
(cod. dqnpcu) fie xXqaovofuav trarigarv xcu xoXXqOipai pe xXqg. aneg. xcu rolg aXXoig di (faaiXeim riegoofo
moiqee regdana, ooa ygacpij ov nagedody. xal ani&avev ixet, xcu ercuptj iv «p GnrjXakp rap fiacduup
fwvog evdo£<og. xal avrbg edwxe regag iv - - BaffoXwog, on ore xanvur&rjoerai rb ex (logga, rote jy£«i to
reXog r. Baft.' orav di cog nvg xairjrai, rote -- iv T<p vorq> gevcfj vdara, imorgitpei 6 Xabg - - cufia gevor],
Cpovog kreu rov BeXiag iv ndxrq rjj yjj. xcu ixouui&t} ixei 6 ociog iv etgrprj.
A. 1 ) Na&av ngoqrfrrjg rp rov J avid ix ra§amv, xal avrbg rp 6 dtdd^ag avrbv vo/wv xvgtov. xal
eldev on J avid iv rrj Brjgoa^ei nagafirjoercu, xal ianevae rov iX&etv ngbg avrbv xal avayyetXai avrtp'
ivenodtae di 6 BeXiag, on xara rip bbov evge vexgbv xeluevov yvpvbv eoyaypivov, xal inifmvev ixet. xal
ore eyvta on moujoe rip cuiaortav 6 david, vniargexpe nev&ch' xal cig avetXe rov avdga Bygoafki,
sneuxpe xvgwg iXsy^ai avrov. xal avrbg ft aw yrjgaaag (cod. navrj yvgiaag) ani&ave, xal iraqrj iv rrj
yjj avrov.
B. 'Axia rp anbJZrjX&iu, onov rp rj cxrpr) rb naXatov, ix noXecog 'HXei. ovrog ehtev ttegl JZoXofuovog
on ngoaxgovoei rdp xvgup* xal ovrog r)Xey£e rov 'Iegoffodp, on dohp nooevaerai ftera xvgtov. xcu eldev £evyog
fow narovv rbv Xabv xal xara r&v teoitav im>rQe%ov* nooefnev di xal np HoXofMovn on ai ywaixeg
avrbv i^aaar^aovci xal nav rb yivog avrov. xal ani&ave, xal irixpq avveyyvg rijg dovbg Stjlobft.
r. 7wa^ rp ix yt)g 2apaoeiag> ovnva indra£ev 6 Xicov xal ane&avev, ore r)ley^e rbv Isoofiocui
im rcug dauaXeai* xal hcuptj iv Be&ijk ovveyyvg rov \pevdonoocprpov rov nktvt)oavrog avrov.
A. ^ACaqiag rp ix yijg 2v$a&a\ og aneargeypev eig IeQOvaaJjp rip aij^uxhaaiav 'Iovda* xal &aviav
erciquj iv ayoy avrov.
E.*) 'H)Jag (HXiag di) 6 Qea^hr t g rp ix yr]g ^Aqafkov, yvlijg 'Aaooiv, otxofo iv raXaad, on r)
0fa(kg d6(M rp roTg ieoevat. xal (ieQevmv* ore di spell, rlxreo&ai) ore ifieXke rex&rpat, 2o$a% 6 narrfo
avrov (idev 2oxapa r) pipyo avrov) eldev on avdoeg hvxotpaveig avrbv nooayyooevofy xal on iv ttvqI
ionaoyavow avrov (xal iv rep ttvqI air. iajiaoy.) , xal q>l6ya nvobg ididow avra) yayeiv. xal ihOwv (p
narifQ avrov 'Aaap) avijyyeiXev iv'leoovoaljjuj xal ehev avrrp 6 XQtpfW My dedia (p %q. Qaooei)' earai
yog r) otxrpng avrov qwg, xal 6 Xoyog avrov anoyaatg, xal xoivelrbv 'IaoayX iv gopcpaia xal ttdqL (Addita
habet eadem prorsus cum cod. Augustano Petavii: xal yag fykurifg xal gptXla! -- xal xoQwudrcn
(sic emendanda est scripturaAug. cod. xgtap.) &euav -- 6 di rovrov omrrpbg (cod. yvryEhoaaiag
r)v e£ etc. nulla distinctione facta.)
5. 'Ekaaaibg rp «£ 'AfieXftaovX (' 4fAefytovrjX) , yrjg rov 'Povpip (add. yvXrjg Aevi, vtbg 'loxracpdr.)
im rovrov yeyovev rigag, on rpixa (xal ovrog di rpixa) irix&ij iv raXydXotg 9 jy dapahg r) xgver) (r) %g.
') Hunc in modum solus pergit cod. Coisl. 224. >) Vitas Eliae et Elissaei alter quoque codicum
Alter postDanielem duas tantum vitas habet, Eliae Coislinianonim continet ; qui quibus differret, ad-
et Elissaei. Vide infra sub E et S. Ceterum numeri ditamentis ipsi textui immixtis significavimus.
vitarum in Coisl. 224., ut edidimus, rursus ad^. B.
etc. redeunt.
Digitized by
Google
119
dap.) o£v ifioipev, oxrte oxowrtHyfoi iv 'ieQOWjaXrjp. xai elnev 6 ieoevg dut row dqltov, on nooqyryg hsx&fj
iv 'Iaoatjl, og xa&eXei ra yhmra avrow xai ra xowevra avrow. xai &avow hcuprj iv Sapageia. (xowevra.
xai yog mavanavaapevov in avrov rb 7tv. dmXovv yiyovev iv avrop dmld iv itvevpan xai ra x^tapara xai
ra iveaytjpara' o&ev ov povov iv rfj fa>fl avrov i&avparovQyei t alXa xai &avow xai raxpelg iv <Eapaota 9
iOQuptj vexobg pov6£coog iv rop tdqxp avrov, xai ev&vg avi&pBv 6 vexobg. 1 )
Z. Za%aoiag rp «£ 'IeoowalJip, vibg^Joadae rov iegioyg. ov amxreivev 'Jaag 6 (iaailevg 'Iovda
ixopeva rov &vaiaartjQiov , xai i£ixeev rb alpa avrov 6 ohog Javid ava picov rov'EXdp. xai Xa^ovreg
avrov oi ieoetg t&axpar avrov para rov narobg avrov. hxore iyiveto rigara yavraoiag iv T<p vaq>, xai
owe ioypov oi ieQeig tdelv onraaiav ayyifow &eov ovre tiovvai XQtpfwvg ix rov Jafiyg ovre iomijaai iv rop
'Ecpovd ovre dtu dqlow anoxgi&ijvai rop Xaop a>g rb ngiv.*)
i/ 8 ). *Avftgomog rov &eov 6 ik&ow ix yi/g 'Jovda eig 'IegovaaXqp agog 'Iegopoap 'Iadmx ixaleiro.
ovrog nQoeytjievae negl 7axr/a rov ftaaik'cog 'Iovda, on ra bard row iegiow (cod. -gow) rov Book (cod.
(IdX) xaraxavaet im rov Ovaiaarygwvy ev&a 'Iegofioap iOvev rjj BdaL xai ngoq^evovrog avrov i^ireivev
6 paatXevg rrjy X e *Q a mnov ovXkafkiv avrov , xai eT$qgav&q ij x&Q *<*> fiaotXioig nagavrtxa.
0. Kcu aUoi di Ttgotptjrai iyivovro xgvmou, ow ra bvopara ixqpigovrat, iv ralg yevealoyuug avrow,
im fiifilcoy bvopdrow 'JagarjX' iygwpovro yag nav yivog 'lagaijX xai ra bvbpata raw nooqfljrwv xai below
avdgow, xai b Qavarog airow xai ra a£icipara avrwv, xai note aniihijpxov' xai yv elg (mjfwowov rtov
ieQtcov xai fieujiXt&v xai nQoyquav xai n&v psyiaravtav xai bouov avdQwi>.
1. IZipcov b vvog rov Kktma, b avexpibg rov xvoiov, avxoyavrrftelg vnb row aiQeaetav xartffOQtfdy
im ' 4mxov vnanxov. xai inl nolXag tjftioag aixttypevog ipaQTvorpev , dig navrag vneo&avfiaaai xai rov
vnanxov, nc*g qx' hAv rvyxdvwv vmpeive rag alxiag* xai ixtkevaev avrov oravQct&rpai.
Kal ravra pev pixQ 1 tovnov. naoaxaho de rovg ivrvyxdvovrag rybe rdp noviipan yyow rep iarooixqi
duiytjfAarij evxag ijfuv avndovvat rov xonov' vofuCta yog ov fuxqav rvyxaveiv rip ix rovrojv oxpileiav, rb
prj ayvoeiv ripr row dyiow rovrow nohreiav re xai reXeioxnv 9 on pvtjfiq dixaiov per iyxoifuow, xai dtoti tj
nobg rovg ayad-ovg row bpodovhov npij anod&^tv exei rtjg nobg rbv xotvbv deoBonp evvo/ag.
VII.
Huic suppositicio Epiphanii libello ea adiungam quae in eodem cod. Coislin.
nr. 224. fol. 14. leguntur de adamante gemma summi Hebraeorum pontificis: ista sunt
enim et ipsa in Epiphanii scriptis iisque genuinis a Petavio edita ad calcem libelli de XII
gemmis. Vide torn. II. p. 230 sq. Exscribam autem e cod. Coisl. tantum ea quae ab edito
textu aliquo modo differunt.
'O li&og b addpag ipepeo^g ianv «p Hoi. bv iybqei b aoxveoevg ore • - rov naaxa xai rjj v xai rg
ffxr { vo7itjyia - - rrp> incoptia. ty^ero de // inoyptg xardregov - - xai qpfoeoig rb - - inavoj&ev row pa&v iv
') His exit libellus in codice Coisl. 120. Quae 8 ) Quae iam sequuntur usque finem, ea in edi-
sequuntur vitae, ex altero solo haustae sunt tionePetavii non habentur. Eorum loco ibi legun-
2 ) Cf. haec extrema cum extremis vitae Zacha- tur tria alia brevissime concepta: 6 ptosrov Svuuiv,
riae pag 113. 6 p(oq 'I&drrov rov pcmxiarov , in(Xoyo<;.
Digitized by
Google
120
cp dvo ion. owtQQOjno - - adapag xtp qjwnr aeQ%<op. inapta di raw (Spur oi ifi' XtOot, m xa opopaxa
eim fade. Saotoop, xona^uop. to de xona£top l ) iovd-oop iaxip T(p 2 ) efiki vneo xop ap&oaxa xaXovpepop, «r
xomp xijg 'hdiag evotaxopepop f ip xaodia Xi&ov Xaxopovpipov xvyxapop. fyei de ovxog 6 Xi&og toxipip
rotdrde' xoipopepog ip axory taxQtxq ovx bqv&qop anodtdann xop yyljop y xbv yhwp, akla yalaxxcLty' nhjgoT
de xoaxtjoag noHuovg. xal 6 aixbg xjj neQupeoeia xal ?cp axa&ptp Isog evoSaxexcu. %(npi(Aevei de xb «£ avxov
leuttvopsvop (sic, forma epica) nobg bcp&alpi<opxag xal vdowmmxag xal agog xovg anb axcupvtijg VaXdaayg
patpoptpovg*). cpoQaydog' aiyvowp*)' axdryg* ape'&voxog' %Qvcoh&og' (lijQvXfoop' bpijwv' laamg' ar&Qa$ m
aanapBtQog. xo)g b ) de <ag eiofjxai - - nexdkov' ei ip apaoxiaig evQe&tpar, ei iv xcug epxofoug, xal ei dedoixet,
(prjai*, djTCKpaatv 6 &eog, ixoenexo 17 %qoa xov h'&ov xal iytpexo pelag - - iybexo aipaxtpog - • xbv Xoop
xovxov xal eTzeX&ixaxyap - - xal oaoi eig pdxatgap - - go? glow Xcumoog - - JjbXvxqouxcu <tc - - owe oxpei - -
htpnobg iyivexo 6 U&og -- ore xal ip$oadvvopxog - - p!q eoxai - - xal i£eX&. avxov ypopxeg bxt - - dedo^aap.
xb nixaXor kpavrj.
VIH.
Fragmentum est Irenaei ex libro quinto adversus haereses, quod ut in Catenis
aliquot est inventum, ita iam ab Anastasio in Quaestionibus in scripturam sacram ex-
scriptum est. Evulgavit Anastasii textum Gretserus in Quaest nr. 74. Sed ad eum ernen**
dandum egregie facit idem de quo iam vidimus antiquissimus cod. Coisl. 120. cuius folio
186. locus Anastasii vel potius Irenaei hunc in modum legitur.
"Oxt eig xoeig xd£eig xal xaxaaxaaetg duuQe&jpopxat oi ata^opepw. Eiotpaiov ex xov xaxa aiQeomv
e* loyov.*)
Qhpiv yog 'Haatag "Op xgonov oioavbg xatpbg xcu ytj xcuvy, a iy<o noun, pt'vsi evxomov fwv, "kiyu
xvQtog, ovxatg axtpexcu xb crngpa ifmv 7 ) xcu xb ovopa ifmv. xcu 'Ioidrrtjg ip x$ aTtoxcdxnpei yrpip *ldot
ovgapop xcupop xcu yijp xcuptjv, xcu xrp noliv tip ay lap 'JeQOVGaXqp xwmp "dop xaxafiouvovaav ix xov
ovoavov anb xov &eov, ijxotpaafiipqp dg pifMpqp xexoGi*q(iipt]P xtp clptiol avxijg. xcu yxovoa qxnpijg fisyah^g
XeyovoTjg *Rov i; axtjpj] xov &eov (Met a fciV av&QiWKov, xcu oxypriaei pax ovxow, xcu b 0-ebg pax' ovxwp
ioxcu xo\ Qcdeixpet nav ddxovov anb xw oq&aXpow avrciV, xa\ Qavaxog ovx iaxcu hi, ozi xa TtQaixa
aniik&ev. xal idop xtp nohv 'IeoovGatijp i%ovcap xtp do£ap anb xov &eov* xal oi fapeltoi xov xelxovg
avxqg li&cp ruucp xexoaptjpipoi' xal ij nXaxeia XQvaiop xa&aoop, cog velog buwyqg' xal poop ovx "8op ip
avxq , oxt xioiog pabg aixqg iaxip. xal oi pq etaik&xj e 'V avxtp nav xmpop xal nag nouop pd&vypa xal
*) Haec de topazio conferendasunt cum lis quae s ) Ab hoc inde loco pergitur cum textu edito :
de topazio leguntur II, 226. A et B; item II, 233. p. 231. A.
B et C. •) Cf. Irenaei opp. ab Ad. Stieren ed. torn. I.
*) Codex xm. Similiter infra to tonm, to xaodtcu, p. 818 sq. Ceterum quaeritur an quae ex Johanne
xm kaiZi , rrji mquptqtUf. et alia. afferuntur ad Anastasium potius quam ad Irenaeum
>) Ita etiam II, 233. legitur; contra II , 226. est referenda sint.
uavcurofiiyoix;. *) Hoc loco in codice interpungitur.
t) Ita ex cod. descripsL Petavius II, 226. edidit
hytytor, cum nota: „forte liyxotytov."
Digitized by
Google
121
\pevdog, 8i pi] oi yeyQOfifievot ev rjj fftj&ip tr}g £a»/?. xaJ r t nofog oi xoeiav ijsi tov r)liov ovdi tijg oelrpyg
ha apahwctr avtjj f ort 17 do£a tov &eav eqxonaev avtrpf' ualrvl; oix iatax «ew &*, 6 yaQ xvowg qxatiet in
avtovg' %a\ (kujtXsvovaiv eig aiwa aidwog. tote yog oi pw xata^uo&dfteg tr]g *r ovoardp dutiQifiqg ixeiae
XciQtpowHv, oi de t^g tov naoadebov tpvqtijg anohtvaovoiv t oi di ttjv ay lav yijp xal ttjr ktfvtQottjta tyg
nolecog xa&i£ovGiv aw (cod. avp) nam tolg neqi avtqv aya&otg imjipqi^yovfAtvoig vnb tov &eov* nariaypv
yaQ 6 GwtijQ ooa&tjaetaiy xa&&g a&oi eaovtai oi ooarteg avtov. ehcu di tip duurtotip tavtrp tr L g olxtpetog
(cod. oixtj(6<je(og) t&v ta q 4 xaonoqoQovvtfav xal t<ov to. £' xa) t&v ta I" cSj> oi (*w Big tovg oioavovg
avakffl&rpovtaiy oi Si sv tip noQodekcp diatoixpovotv, oi de tip nohv xatotxjjaowjw. xal tita tovto eqyqxwai
top HVQiov iv totg tov natoog pov porag thai noXkag' ra nana yaQ tov &eov, og toXg naoiv tip oQpo-
Covaat otxqaiv naQtyu.
IX.
In papyris Coptis Taurinensibus, undo nuper textum Coptum Actornm Pilati
ad editionem meam evangeliorum apocryphorum (cf. Prolegg. p. LXXII.) adhibui, inventa
etiam sunt fragmenta sermonis „Theophili archiepiscopi" (Alexandrini ut vide-
tur), dudum deperditi, et mecum a eel. Peyron cominunicata. Cuius Theophili scripta (cf.
Cave Script, ecclesiast. hist, litterar. pag. 178 et 179.) quum tantum non omnia perierint,
ex interpretation Amadei Peyron adscribam quicquid ab initio eius sermonis legitur,
usque dum lacuna unius folii sequitur, item singula plura ex partibus reliquis.
EXEGESIS SANCTI THEOPHILI ARCHIEPISCOPI, QUAM DIXIT DE CRUCE
ET LATRONE.
„Sol iustitiae apparuit in oriente, illuminavit eos qui erant in tenebris et umbra mortis.
Rex iustitiae tulit diadema regni; inimici eius humiliati sunt sub pedibus eius. Suavis eius
odor bene olet super altare salutis; cessavit foetor in odore unguenti eius. Leo robustus
surrexit ex silva; ferae omnes absconderunt so in antris suis. Medicus sanctus venit ad
nos cum suis medicinis vitae; vos omnes qui laboratis, accipite medicinam gratis. Lae-
titia totius mundi effusa est; qui dolent, omnes laetentur cum eo. Quemadmodum enim
civitas quam inimicus rex obsidebit et includet earn, tunc qui in ea versantur sunt in magna
afflictione afflicti, dolentes et clamantes: quando rex potestatem babens in ea audierit
magnam audaciam qua ausus est in ea interficere cives suos, tunc congregat copias suas
omnes, curat ut incendant sagittas hostium; postquam vero docuerit copias suas bellum
gerere cum hostibus, it ante eos cum gaudio, sciens profligaturum se esse eos magna
victoria. Ita dominus noster Jesus Christus quum vidisset verum hostem totius humani
generis seu diabolum occupasse universum mundum, afflixisse omnes multis peccatorum
speciebus eosque dispersisse in plagis multis, scilicet in servitio idolorum, rapinis, vanita-
tibus, adulteriis, blasphemiis, homicidiis, detrectationibus, ebrietatibus, comessationibus,
16
Digitized by
Google
122
rixis, invidiis, odiis, indignationibus, iris, incantationibus, magiis, pollutionibus, astu, frau-
dibus, superbia, iuramentis falsis, impuritatibus, fornicationibus, astutiis, et his similibus,
quae sunt laquei diaboli, quibus insidiatur humano generi ut illud perdat et dispergat:
euge eum vidimus qua ratione rex Chris tus bellum gessit cum eo, donee eripuerit ab eo
animas et fecerit liberas. Incipiamus nunc penetrare in magnum thesaurum plenum fructuum
vitae, qui est magnum mysterium sanctum ligni crucis, in quod cum amore adscendit deus
verus Jesus Christus. Quum descendit in hunc mundum, venit ad populum Israel praedi-
cavitque ei dicens Poenitemini, appropinquavit enim regnum aeternum. Ipsi vero non
attenderunt eius consiliis Sanctis. Post haec fecit virtutes omnes suae divinitatis in medio
eorum innumerabiles, caecos videre fecit, claudos ambulare, surdos audire, leprosos mun-
davit, mortuos resuscitavit, daemones eiecit, paralyticos reddidit firmos, peccata eis remisit,
publicanos ad poenitentiam adduxit, manus siccas extendit, pauperes evangelizavit ; adul-
teris peccata remisit easque purificavit sua divinitate et effecit uti virgines. Nam ut forni-
cariam illam mulierem dignam reddidit magnae huius gratiae quod manus eius ungerent
pedes sui creatoris, statim ilia particeps fuit puritatis divinitatis eius, statim vox dei per-
venit ad earn Fides tua te salvam fecit, vade in pace. Post haec omnia ab ipso facta in
medio eorum non crediderunt ei, sed eum comprehenderunt et tradiderunt ut crucifigeretur.
Quum vero introductus fuisset in aulam pontificis, contumelia pro honoribus affecerunt
eum. Tunc scriptura impleta est dicens Constituerunt mala mihi pro bonis, et odio pro-
secuti sunt pro amore meo. Quanta sunt mala quae creatori suo fecit populus homicida:
terribilia sunt dictu et creditu; lingua mea tremit, oculus meus lacrimas efiundit, spiritus
meus gemit, anima mea turbatur in iis dicendis. Deum comprehenderunt, dominum liga-
verunt, regem gloriae cruci affixerunt, Jesum Christum ligaverunt, clavis confoderunt
manus creatoris sui, percusserunt alapis faciem domini sui, pugnis ceciderunt caput eius,
coronam spineam posuerunt super caput eius, induerunt eum clamyde purpurea, dederunt
ei bibere acetum et fel. Haec omnia ipsi fecerunt. Cum eo crucifixerunt duos latrones,
quorum alter erat indignus manifestation divinitatis eius; deum allocutus est improperans
eum Si tu es Christus, salva te et nos. Alter ipsi respondit obiurgans eum iracunde Non
times dominum? Accipimus nos quod dignum est peccatis nostris quae fecimus, hie autem
nullum admisit peccatum. Et dixit Jesu Memento mei quando eris in regno tuo. Respondit
ei Jesus cum magna laetitia Amen amen dico tibi, hodie mecum eris in paradiso. Porta
paradisi clausa a tempore quo Adam peccavit; sed aperiam illam hodie, introducam te in
eum, quia agnovisti sublimitatem capitis mei supra crucem. Particeps mecum fuisti doloris
crucis, particeps mecum eris cum gaudio regni mei. Glorificasti me in medio hominum
carnalium peccatorum: ego etiam te glorificabo in medio angelorum. Fuisti adhaerens
mihi supra crucem, adhaerens mihi in tua voluntate cordis: ego etiam te amabo, et pater
meus amabit te, et angeli tibi ministrabunt in sancta coena. Fuisti antea homicidarum
Digitized by
Google
123
socius: ecce feci te socium meum, qui sum vita omnium. Antea ambulabas in desertis 1 )
eorum cum filiis tenebrarum: ecce te ambulare facio mecum, qui pum lux totius mundi.
Consilia antea inibas cum homicidis: ecce feci te socium meum, qui sum creator. Haec
vero omnia tibi gratis do, quia confessus es divinitatem meam in medio eorum qui me
negabant. Ipsi enim viderunt virtutes omnes quas feci, nee mihi crediderunt, tu vero qui
es fur, raptor, homicida, latro, avarus, destructor" 2 ) „creavit nos propter res huius
mundi. Sunt enim nunc quidam negantes deum propter substantias ; avaritia enim excaecat
oculos eorum qui earn diligunt. Ille etiam accipit partem, nam hie etiam vendidit dominum
pro triginta argenteis."
Ab hoc inde loco excerpta tantum eorum afferam quae Coptice scripta in papyris
supersunt. Post plura alia, in quibus de Christo pendente de cruce exponitur, pergitur
sic: „Videte dilecti mei, observate misericordiam dei mundi. Qui vestit creaturam
omnem, nudatus fuit suis vestibus, positus fuit nudus super lignum crucis. Sed sol servus
prudens operuit dominum suum tenebris, quae factae sunt donee obtenebravit oculos eorum,
ne viderent magnum mysterium iacens in ligno crucis, quia id non merebantur. Qui enim
dignus erat ut videret horam illam, vidit complementum mysterii divinitatis eius. Quis
vero dignus fuit magna hac gloria in hora ilia? Videamus eum. Pater vidit de coelo.
Latro etiam positus supra sublimitatem crucis vidit omnia quae contigerunt, et gavisus,
laetatus est quia ea vidit. Quis vero eum vidit? Cohors angelorum circumstans crucem
hymnis eum celebrabant. Pater vidit de coelo glorificans unigenitum suum; aer omnis
exsultabat, quia corpus creatoris sui pendebat. Terra omnis laetatur, quia sanguis regis
sui effusus est super earn et mundavit earn. Arbores omnes florent, quia dominus pependit
supra lignum crucis, lignum immortalitatis, lignum incorruptibilitatis, lignum remissoris
peccatorum, lignum sanatoris, lignum vivificatoris, lignum fructificantis, lignum plenum
requiei, lignum plenum laetitiae, lignum plenum gaudii, lignum plenum gratiae, lignum
plenum salutis, lignum plenum laudis, lignum plenum omnis gratiae a Christo Jesu, qui
pependit in ligno crucis." Per multa continuatur laus crucis, ut „Crux est scala sancta
quae elevat homines ad coelum. Crux est vestis sancta quam ferunt Christiani." „Crux est
laetitia sacerdotum qui sunt in domo domini." „Crux est pater orphanorum custodiens
eos." Postea pergitur: „Vidistis quanta sit magnitudo crucis, eius virtus et magnum auxi-
lium quod fuit omni creaturae. Quando enim homo expandit manus suas ad typum crucis
et orat cum fide, angeli turbantur inter se donee concedatur ei ipsius petitio. Zacharias
oravit, Gabriel ivit ad eum eique concessit eius petitionem. Johannes - - - - (deest unue
versus) „Petrus oravit: angelus eum adiit, vincula ferrea dissolvit, porta ferrea ipsius aperta
est." Allatis aliquot exemplis similibus additur „Quare oremus omni tempore sine inter-
f ) Hoc cum dubii significatione ezpressit Peyroniua.
*) Hoc loco ezcidit folium papyraceam unum, Pejronio teste.
16 #
Digitized by
Google
124
ruptione in omni loco et salvabimur in temptatione omni. Dixit enim apostolus Orate sine
intermissione. Qui a daemone vexati sunt, oratio eos sanat. Salvator ait Hoc genus eiici
nequit nisi in oratione et ieiunio. Quapropter" . Desunt cetera, sed ut videtur pauca.
X.
Ex eodem Coisl. cod. CCXXIV. unde iam plura allata sunt supra, descripsimus hanc
nominum Hebraicorum interpretationem, quae eiusdem generis est cum iis quae
tanquam fragmenta lexici Origeniani in operum Hieronymi volumine HI. a Vallarsio edita
sunt. Hae vero ipsae partes eiusdem ut videtur libri ibi non leguntur; atque ea quae tantum
Latine pag. 98 sqq. et pag. 117 sqq. nominum Hebraicorum in Apostolorum Actis et in
Apocalypsi scriptorum interpretatio legitur, multis quidem locis ad Graecum hunc textum
accedit, sed nee paucis ab eo discedit. Ceterum cum hoc Parisiensi codice conferendus
est Vindobonensis a Lambecio torn. HI. nr. XXXIV. descriptus, in quo simillima habentur.
'EQfAfjveia ipQai'xtnv dvopdtav rdv iv xaXq nQa^iai imp (Vindob. addit ayuav) aftoaroXav
i(Aq>8QO(4e'iH»v xaia atoiystov tjQfttjvsvfts'vi] (Vindob. -fiivmv.)
A
AqimajQfiog
i^eysiqmv trt&patw tanewtxh
'Akpcuog
paOrfitg
oetog
'AQafiia
oped*/ Tiedipy
y Ayqinnag
GVGTQtqxav i£cuqptjg
'Avmiag
yoQtg xvqiov tj %oqiq avtdw
AdQOfWttivW
mQorti f*et&oQ<og' tj cuqovti
Aftobg
XQatCUOQ
inpTjXtZg
Aiviag
OJlOXQM>l*8VOQ
Artniov <poQog
ikev&iQa xa^noqx^ia' tVn-
"Ayafiog
ayyeXogevayyekujfiov ' % ayys-
XQCtTWr* XOQTTtXpOQC^f
Xog &Xt\p8<og' 17 ayyelog ow-
AxsXdapd
%(oQa atfAatog
W
"Arvag
XttQtadperog
Aficpmohg
Xaov orofMati neQuremoDxata
"Afynrog
TtvQog adekptdovg
AmXhxtvia
ncudut *) avrwr % etaaywyy
'ArrdXeia
xaqjog xvqiov
avrojv
"AQteftig
QeyeiQovGa vocov
A&tjvcu
xardxo7tot ' ij xamivcu' jy xcu-
0<p diaaxeda&fievcu
Adgiag
(jwoyti wtTtim
*Aq8ios ndyog
TtegitQoyyofup^^) ioQttj
B
'Aycua
ddekpt] xomcMcc
BaQ&oloftaibg
vtbg xQeftdaag vdatog
AvtinatQtg
XOQtaafi&HOp aveaig
BaQvafiag
vtbg noQouQJpe&Q
') Corrigendum est naiSt(a, quemadmodum
apud Hieronymum est: „disciplina vel synagoga
(?) eorum."
*) Videtur in hac voce vitium latere. Apud
Hieronymum est: „primitiva solemnitas."
Digitized by
Google
*y
125
BaQoaffla*
VWf MUJTQ&fHtrta
BXdatog
tjw ifmoQiav
QsoqjtXog
avaq&Qar' tj imatQiym
BctQupovr
notovrta xaxiav' rj xax&g
&evdag
oujjAcOuonZ&yv
fiowvvra
OeaaaXovtxevg
anevlkor tnuav OTiy(>iJew
Bbqom
vlbg ctvtrjg
Qwftag
didvpog' ij afivaoog
BudvfUt
{hrydttjQ avaHpeXt/g
QvaieiQa
xarcuparti£o[ifrt]
BeQftxq
exXextcig oaXevopert]
K
i
r
Kcumadoxcu
Xvnoipepoi xvgt'q*
raXiXtucL
raXtXaian
ra(Mdjt$]X
rdtbg
xataxvXurrij
xa**xvXiG&erz(ov rqoxm
dtdovtog &eov
xmftsig
KvQTp>cu'm>
KouaaQSia
Kotptjkog
KoXdreta
xXtp&og teXeapog
xkjQorofwvrrcw
xTtpig aq%ovtog
iniyvwg neQito^iv
ardxofjnpig avian' § vxpr^'
tjiuyabi
A
KoQtr&og
noXiteia avrov
A avid
fteno&r t fUPog' i) Uavbg jbiqi
KvQf/Vtj
xXt^QOPOfMOVCa
dapOJBXDS
Jiovvaiog
cufiarog trotiapog
XaXjptj' % XaXid
duutexQtpevog' ? dtaxQtWfie-
vog
KifiQog
KiXuaa
Kavddxqg
KXaidiog
oxv&QGmog
ixxXrpia &Qtjvovg
wditjXXayfuvTjg
iXmg evcadmg
JdfMtQtg
Guoncoaa xecpaXtj
KQusnog
ypovg' tj tmypovg
/tijpqtQiog
Ixavwg exduuov
A
JeQ§cuog
XaJjjtog
Aevfoqg
7iQooxei[4£vog
/jQOvatXXq
yt'vovg BiQrpMov
Avddav
wptXeutv
JianwQOt
eveidelg cnceTidacu' tj Jibgvloi
AifkQtmw
T(OP XlttwTtW' fj aXVQOTTOi-
R
OVPtfOP
'Ektfurcu
TTQofiepXqiuvoi' i] 7TQoe(iXt^r r
Aovxiog
Avxaoviap
avrbg avuxtcop
tov dfCUTITJOCU
'EXvpag
*EQaarog
Evrvxyg
GOV
dnoGidrqg' iy anoatardv
ddeXcpog pov jSUWcor
i^tardpevog
Avdia '
Axnuct
AvatQag
Avaiag
wpeXq&efaa
dtaxQovovca
yeppyacu evnQmqg
yeptdfterog
H
M
< HQcHhj$
dtQfmrog flofa' i} deQpatwog
MctQia
HVQia * $ qwtia&efoa ' f/ qxort-
ajiaig
tovoa
'Hocuag
GcotrjQia xvQt'ov
Mar&ouog
dedotQttfiwog' § do/Aartafctg
Digitized by
Google
126
Mijdoi
ixpergovvTeg' ij fMf^etQ^fuvot
Hdraga
&ax<o(M0fi6g
Maduip
dwHQtatg
nbnhog
axtp}] avrov
M&Qxog
vxptjlov ivzolJi
IlotioXovg
xXivortag
Maxsfom'a
OQ%aia
P
MOajtog
Mega (sic)
M&jonotafua
Molox
Mvaia
Mixvkipti
Mvaaw*
ybnptg
mxQVZtjg
cn&goiAivri' q mury
fiawh'cog vpcw *)
xprjkaq^ig
dnoxiGfwg
TTaQaxaXow
'Pcaftaloi
'Pcuqxpav (sic)
7*0^07
€ Pcbfoj (sic)
'Pyytov
'Podog
1
vxpovpevoi' 17 pQwratorreg
notipetog vpdw
inpqXfj poowtj
OQWTa
ropy ainur
OQamg
1 i* r
1 \ * 1 1
N
xa&aoog
acpQoavvri ixxXqaiag
aalevuv {tavpaxriri
Sardg Xvxvop
avafkuvow
HafjuxQeia
SoXopobv
JSapovtjX
SdncpUQa
(pvXdaaovaa
^sigUm?' $ ixoiaf kv*tp>
ovopa avrov #«ot/* 2 ) § av-
tog &e6g
dujyovfitvt] yoafifuina Ptf&wa
II
JSre'cpavog
xavow V(mov % 17 ev&vjqg
HaficpvXia
vevcaaa anb nrcooetog
2v**>
Gtfu'aaig (ihgov*)
HiXdrog (hoc
ace.) arofia acpvgoxoTzav' ij atofm
JSavkog
neiQaafwg dpaveioag
XalxtCDV
Saqowdg
aoW Mmrp* wig di *u4oaa-
IlgoxoDog
*aQ7tbv awaytav
Qiava epaaiv, ovyi Solqwkjl,
Haujx a
didfiaoig
OTtBQ XQ€lTTOP
nim
Xdapa
JSidcwiog
tiyoevfUL aPGKpekBg
litem
GTOfMt afiVGOOV
JZeXevxeia
oQaffa eavrrp
nrdUfAutg
anerex&eioa eig phoynt
JSaovX
aiztpog' tj curypa
HoQxtog
duuQow oyfajQonjta avrdw
2aXafuvr t
<jxid adXov* tj aonr^ia xqi-
[laqOoi
diaxonijg teleiag' tj foaxotz-
C8G>g
rorteg teleuog
likag
dnocrraXeig
Ilovtiog
xXAhop (kwXtj*
Swa&ivTig
a&Zm avrovg
llaQfievag
diaxomow nhpfwrtp
Sexovvdog
incuQoap
ndcpog
XvTQoxjig nennoxotanr
2e(la0iijg
xvxXevovatjg
Ilguntdla
imymaaxovca
Svgrtg
ovvoyfi
l ) In cod. scrip turn est fyiror. Reposui vptav,
quemadmodum apud Hieronymum est: „rex ve-
ster."
*) Fortasse corrigendum est &to<;, ut apud Hie-
ronymum est: „nomen eius deus."
3 ) Hieronymus simpliciter: „Sichem, humeri."
Digitized by
Google
127
SwtatQOQ
JSixdovot
JSvodxawsa
Tvquk
TapfQtcu
Ta(k&d
TiotvlXog
'flap'
Mt%aiag
*A$toov
Naovp
axoij dnoxodixpew;
dujyovfMrog
(bduutnog
[IB&VOVTEQ
<PaQtacuoi
OPOfMt (HXTfTTjQlOV
(frotrixrj
ret'xtGfia ewpQoavvrjg ' tj yqay-
ftijcrog
fMog
<I>gvyia
<l>OQ(m
aQt&lMnr' tj nXsiotrjg
<l>rih£
cwi%ovtBQ
ooaroh avrow' tj dya&rjg
oodaewg' twig di tufiiovag
ra navdo%eia 2 ) yaoh
XaXdaiow
dogxdg
XaQQaf
evdoxdw
Xavadr
</i
Egpyveia t<iv 7iQoq>r t Tix(ni> dvondnov.
6xtd£ow Soqxm'ag
cxhjQog' 6 tie rov Hacuov ^Ayycuog
nattjQ aXXwg sQfUjvevercu Zaxaqiag
yivovg SovXog MaXaxiag
'airrbg layyg 'Ieoefu'ag
dovXevow' i} dovlog i^ojwXo- 'Ie&xttjX
yovpevog JarujX
neqiatBQa *Hccuag
naiijQ iyetoon
(Ttofia Xapnddog
diaxex(OQiCfuvoi
vevGtv* y Svevasv
arofia noXXdw
xarecrtiyfievor ari'yog (hoc
ace.)
dnonetdaag avrw
ataatg now]\utTog
dog datfiovi'ojv
ogvaaorti air or
perdfioXog
aVKTUOV ItQOGOMHMg*)
ioortj' tj iooxai
vtxr{Ti]g Mow
fiaatXevg
7la Q°Xh vtionog
xodrog &eov
xQtag daio foyyqov
cnuaopog
'Eopyveia ipQai'xcov ovopdroav tolv iv x\t dnoxaXvxpei snytQopt'vcov xarct oroixetor.
^Qfutyeddy QeyeQOtg rov ddparog' ij
Qe'yeQOtg eig id ifmQoad'sv
'AMqlovia alvem tot &eop' *} 6 xvQtog
eQXBjaiy aivtire ctvror
BaXadfA fmtouot^g Xaov' ?} fidtcuog
Xcwg
^Sic. Similiter Hierony raus : „Samonem." Sed
8pectatur locus Actor. 27, 7. ubi est xaraJZaXpwrrjy.
*) Ita codicis scriptura emendanda videbatur.
Jbi enim scrip tarn est nani.
BaXdx
dvaQQipaow bvo ovovg' ij
dvaxontow dvo ovovg
7tetQaTtj(HOp' tj miQcujfwg
ddifia
ixavcjg ly.dico^etnt' ij ixavwg
Qcipdqt xatafiaXei
3 ) Apad Hieronymum est „ specula domini",
item in Graeco f ragmen to codicis Vaticani (III,
683.) oxonfa xvgfov.
rdd
rdd (sic)
dtftntjtQtog
Digitized by
Google
128
*Ety9O0Q
fharetQa
'Iowrtog
'Ianjk
'Jdaotv
AaMxsut
Asvm;g
Mavaaijg (sic)
(hvfojfAa fwv iv avtjj Maydy
XODftOtpOOOW
tow xorco irnxoatovaa' tj NtxoXcutcu
xataqxati^ovaa
qyctg afyuttog' tj Qt'ovaa aqia Necp&aXetp
Ttooatt&sig Tlioyctfwg
cpsitiopevog' i) dtxcuog
ivaQ^apsvog&sq)' ijdw &ew Povfteip
no&<op ['$] aottjaag tip iv- Sftvava
toMjv Haolteig
^wXri nooaqytiqg xvoiy Jfrpecw
Ttgoaxsifisvog ftiXadilqpsia
intXav&avofisvog
to dapa' tj if anobXsut' tj ij
xataatootptj' ?/ 6 anoXhtnav
ixxhpla aoooxytoma' tj ex-
xhjpiag oupQoavrt;
awavaotoiqxov
duuQOvr' fj buxomov g>a-
titers via*' y titers fteta&i fwv
fuXoodiag avtoh
dxowov Xv7np
ata^ovaa
*H xqool xai r\ idea ivbg ixdatov Xt'&ov tow iv ty avtjj dftoxalvxpsi.
A. "axsmg* pshtviCovaa xodaivog, s%ovaa qiktfiag tstgaatoixovg 9 ) :
B. xakcqdw' <ag ttvq l&xvog (sic)* oitog de iv ty tov 'Aclqw inoDfiSk ar&gal; ifuptQercu 8 ) :
r. opaQaydog' ngiaivog xXoitew, noag (pvaiv xata %o6av vnsopcuvoav:
J, G&TKpsiQogi xalXaivog> dQcuag hicov antXddag g^txribv °k ** atiyfiaaiv:
E. aaQdcirv^' di'xQOog, index 03 * <W a k uz *"* ow^:
S. caqdiov' aifiatiXov ri>g cupa, vniovd'oov qxHvtxtodeg:
Z. XQVook&og' exow antXddctg XQvaiov avya£owrag ohg iv qartiapan:
H. ptjovlXog' xkrfCw, nQaofcw' svQtaxstcu di iv dwlaatrtf :
Q, tondtyov' iqv&obv r<p stitei* to de to ovx iattv oq&qov, <5g twig cpamv*):
I. xQWW*Q<Htog' Ttodaivog, vnoxhooiZw , exoiv cniXddag x^txro?:
I A. vdxiv&og* oioavoxQoog, ovoav%(ov 9 asQcilhjg, vmpeXaviXcov, vsqtskadrjg:
JB. dpe&wmvog' cmttsq ohog tjtoi oivoxQoog, vnsov&Qi£ojv oi fiaO-e'cog' o avtbg di liystou xcu
Ofii&wrtogi
'EQ^vsia 6vofiat<ov tolv d* psyalav not a par ano tov nagadsiaov i%SQXO(*iv(ov.
Tiyoig' inhaypa o^vtrjtog Ttvsvpatogi
ftstaoiv' dice to yeiGao&ou tov &sbv tijg av&QGh
nurtjtog:
1 ) Apud Hieronymum est Pergamo, dividenti
cornua eorum vel dissecanti vallem. Videtur igitur
post Stcuqovv aliquid excidisse.
2 ) fttijafTTo^ovq : sic in codice est Cf. Stephani
Thesaur. sub vocibus r#T(»d(rri./os et rir^a<rTo«/o?.
Evyoattig' av&irrov qxotftovtog Ttvsvfta:
r^dv' oti am yijg inXaasv 6 &sog tov av&oomov.
3 ) Ita, quamquam per compendium, scriptum
videtur; sed scriptura non satis apparet
4 ) In his nonnihil vitiosum esse videtur.
Digitized by
Google
129
X.
In codice membranaceo bibl. Imper. Paris, nr. 296, non mediocri antiquitatis laude,
inveniuntur fol. 68. recto et seq. excerpta quaedam libelli archaeologici, cuius quod sciam
nee auctor nee argumentum innotuit. Longe maximam partem in „deliramentis apocryphis"
ponenda esse haud dubium est. Laborant magna scripturae vitiositate; nihilominus
insignia sunt vocibus multis alibi nondum inventis iisque ex parte certe haud improbabi-
liter effictis. Eiusmodi sunt xavxog, quod saepe repetitur, yovgdov, atgoyyvhyyivuog t gavtonoXiog,
kytofidyovXog. Inscripta sunt: 'Ex tav EATllOT tov 'Papaiov dgxaioXoyovpevwv ixxXtj-
ataotixfjg iatogiag' neg) x a Q ax ^VQ (ov (rcofnattxmv. Primo loco est: negl AddfL Sequitur:
tkq\ po(Xpyg ixdatov tcSv ftooqnjtaw. Primus est Iesaias. Secundus Ieremias. 'Iegefuag yegcw xal
avtbg fuxQOP o®ov i/ow to yiveiov imig tov 'Haaiav. Tertius Ezechiel . '/efooj^l paxgoxiqiaXag,
hyvoTtgoawiog, xal (uxgov intftfjxeg to yevetov fi^cw. Quartus Daniel: AavttjX' <madcw evudi/g Xiav.
Quintus Baruch (ibi est inter alia «jaw yovgfov ixv ngoo&tv: ita prorsus). Sextus Malachias:
MaXaxtag' twg etetoV/?, atgoy^vXongoawnog, mg (w (ita prorsus, item infra) rtp> TOigaxw £j|raw,
nXarvxtyalog , xavxog. Septimus Zacharias: Zaxagiag' viog xavxog, eveifh'jg, [Aetduov xal xaQonw
ei<ot to ngoaaonov, nagd fuxgov iaoxovgog. Octavus Sophonias: 2oqmiag' opowg (sic) ttp 'ImdwQ
tq> fttoXoycp fuxgo* tor ncoycova otQoyyvXiL<m>. Nonus Haggaeus: 'Ayyawg* ytjgeog atgoyyvXoyiruog,
tgixag (sic). Decimus Habacuc: Af^axoifi' atgoyyvhyyivuog, oh reXiiotg xavxog, dg fw (ut supra)
T, i v *otywsi» J °v uetomov Ijrcw, gartonoXiog xal im tip xeyaXijv xal im tijv yeveidda. Undecimus
Nahum: Naovu' GtgoyyvXoywewg, inikyvog ngbg toTg payovXotg, tog (w (ut supra) inptjXijv fyow tip
rgiXOMw tov fteroinov, fiaxgoxtcpaXog etc. Duodecimus Ionas: 'Iondg' q?aXaxgog 9 <rrgoyyvXoytvewg,
aiftoytpewg, yig&r. Tertius decimus Ioel: 'Iom'jX' nXarvfitJomog, atgoyyvXoyireu)g 9 XiyropdyovXog*
(iaxQOXHpaXog, xavxog. Quartus decimus Abdias : 'Afidwv ' (tavgoxtcpaXog, opwog t<p dnocrroXcp Toxco/fy.
Quintus decimus Michaeas. Sextus decimus Hoseas.
Prophetas excipiunt haec de Iesu Christo : IJegl tov teanotwov x<H>a*tiJQog tov xvgiov tjfmr
'ItjGov Xgiatov, oca mgl avtov oi naXaiol iatogtjtal yeygdxpaaiv. EvtjXixa, avvoqtgvr, evoy&alpw,
imggwov, ovXotgixa, inixvyov, tvxgow, tip yenidda piXaivar exorra, aitoxgovr, tq> eflki xatd tijv
fjujtgcpav ipcpdveiar, fiaxgoddxtvlov , evqawov, ^dvXoyov, ngaotatov, r\avxov, [taxgo&vpor, dvt^ixaxov xcu
td naganlrjaia tfjg dgetijg nXtovtxti^ata ntgupigorta' iv ofomg iduopaair 6 teavdgtxog avtov £«(>a-
xtTjgt'fecu loyog, tva (nj tgonijg aTtoaxiaapa xcu nagaXXayijg aXXoiaoig «V tj &ua tov Xoyov ivavd-gomrjou
cpoga&titj xatd tovg Mawxcu'wv Xqgovg, xal tog yaw eta lag wduXfia Xoyia&ei?] to dXq&eg (cod. top akrfitt)
xal dvaXXoi'oDtor' to yog dhjtifg h t<# opouopan deixtvto (sic) to dgx^vnov iv tjj eixovi, to ixategor tv
exattgq) nagd to tijg ovaiag didepogop' xa) did aiafhjtcw avfi^oXtov im tag dnXdg wv vorj^dtoyv dvayco-
fjte&a (sic) Vecogtug.
Sequitur: Tlhgov anoatoXov. O dyiog dnoctoXog tov Xgiatov Hitgog ip tjJ eldia dipoigcuog
(sic), dvaydXag, xwdo&gd;, Xivy.6g y vn(o/gog, ohvmttig (cod. oironayqg) f/ow TOtv ocpftaXpovg, oXonihog
17
Digitized by
Google
130
trjv xaqav xal to yiveiov, evrnoyw, paxQOQivog, owocpQvg, dvaxadyitsvog, ygovtpog, olfaokog, 8vi*etaf&qtog 9
deiXog, (p&eyyopevog vno nvevparog ayiov.
Item TIcwlov anoatiAov. c O de anwnoXog TlavXog tjv Tfl sldsa xovdoeMjg, pwpopey&fy?, avacpalag,
xpdog ti xeyalq, ayyvXcdog tcug xvrjiuug, fii^onohog tijv xagav xal to yevewv, evgvg (cod. evgotg), vno-
yXavxog, ovvocpQvg, favxoXQOvg, av&tjQonQOGOMiog, evnciyow, ewxtutog, vnoyehivta i%<nv tbv xaQaxtiJQCi,
(pgbvifiog, if&ixog, evopiAog, yXvxvg, %aQitog nXqQqg, vno nvevpatog ayiov iv&ovGia&pevog.
Sequuntur Awvixsuog ^Hv o paxaQuog /ftorvaiog tbv aonfmtotbv tvnov to psye&og peoog, lexvog,
kvxog, vaoDXQog, wtoa^wg trjv Qtpa, tcug ocpQvoiv avaanoGpivog etc.), tov ayiov rqrjyoqiov Na£iav£ov 9
tov ayiov BaatXelov Kannadoxiag, rQtjyoQiov Nvaaijg, 'A&avaaiov 'Ate^avdQeiag, 'Iwawov Xgwroatopov,
KvqOJjov ^le^avdQeiag, Kvgttlov 'IegoaoXvfuov, Ewna&iov *Avtw%dag y tov ayiov Tagaoiov y tov ayiov
NutrflOQOv Kowatavtivovnokeag.
XI.
Codex Actuum Apostolorum, de quo supra relatum est pag. 5 et seq. num. VII. *),
textu ille quidem praestans cum antiquissimis codicibus nostris mirum in modum conve-
niente, nuperrime transiit ad thesauros Musei Britannici. Gratum facturi nobis videbamur
viris rei Novi Testamenti criticae studiosis adscribendis hoc ipso loco lectionibus eius
codicis omnibus quibus in re critica aliquid momenti esset. Scripturae specimen a sub-
scriptione desumptum exhibuimus tabula HI. num. VIII.
Elz.
Cod.
Elz.
Cod.
I.
11. elnov
ebrav
1. 6 'Itjoovg
confirmat
^pJnovzeg
pkmovteg
3. teaaagaxovta
teaaegdxovta
13. avefl. tig to vneg.
tig to vneg. an'fi.
4. nagrjyy. avtolg
confirmat
'laxcofi. xat "Itoaw.
'Icodw. xal 7axa)
5. (iamiG'&. if nvevfi.
iv nvevp. jiantus&.
14. xal ty deqaei
omittit
6. imjQWtbw
confirmat
Magia
MoQlOfA
7. efae de
elnev*) di
xal avv tolg
confirmat
8. [AOl
confirmat
15. xal iv
confirmat
xal iv ndoy
xal ndarj 3 )
/jta&rjt<av
confirmat
10. io&rjti Xevxq
ia&iaeoiv Xevxalg*)
tjv te
confirmat
! ) Ibi in eo erratum est quod versu secundo
6, 17. pro 7, 17. scrip turn est Praeterea, ut iam
indicatum est, in exhibenda subscriptione plura
correcta dedimus, ut itvivfiatoxttvtjroq pro nvtvpa-
Toxt/wro?, U(jd pro lt(ta, avrti pro avtr\ t 'ioxw/9 pro
7ax£/9, (Iwkwov male express um est pro 7oi.) , 6*a
pro Sk*.
a ) thttv 64, non tint 61, in codice est. Hac de re
summatim infra dicetur.
8 ) In codice est ndatj, non ndatj. Eadem codicis
ratio ubique est; iota enim nee subscriptum nee
adscriptum habet
*) io&fotw. ita codex. De similibus vitiis infra
summatim explicabitur. Nee enim in variis lectio-
nibus locum habebunt nisi quae in verbis propter
aliam caussam referendis inveniuntur.
Digitized by
Google
131
Elz.
15. elxoaip
16. sdsi
?Q(Mprp> tOVttJP
tip 'Ifjaovp
17. ovp
18. tov fua&ov
19. '^xeXdapa
20. avtov
€QtjfWg
lap*
21. *V<£
yep&s&cu ovp rjfi.
23. Baooa^ap
24. «&ror
«< rwr. rear ADo
Ira or a£eila!;a>
25. ror xXijqop
26. avraS?
n.
1. anapteg
OfiO&VfMtdoP
2. xcc&rjfievcH
3. ixd&iaev
4. anapteg
ahtolg anwp&e'yy.
6. rjxovor
7. «£*<**. fl* names
nobg aXkijXovg
ovx
napteg
ovtoi eiotp
8. iyerv^d7jf*er
11. jie/avlaa
12. dujflOQOVP
Cod.
eixotw
confirmat
om. tavrqp
confirmat
*r
[UG'O'ov
'AzeMafAaz
avt&p
TjwiMoiievti
r
ovp 17/lc yepeo&.
BaQoafflav (hoc ace.)
e&rar
or *£«£. »c rovr.
tot dtio &a
confirmat
3 3 T
cup yg
avtotg
narteg
bfwv
confirmat
narteg
aaoqft. ahtolg
fpwvev
confirmat
omittit
confirmat
eiah ovtoi
12.
13.
14.
16.
17.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
30.
31.
Elz.
#&o*
Tletoog
anapteg
xaliotm
trp ijfuoap
« *
og av
Cod.
falsi
dtaxlevd£orteg
o Tletoog
narteg
confirmat
confirmat
nqip
confirmat
confirmat
anb tov fteov anode-
deiyu.
xa&ag xai
htbotop Xaflopteg
Xeqa*
ave&ete
Saratov
nQWOQmUtJP
evgpoaWh?
// xaodia pov
> 3
en
adov
anoded. a. tov &eov
xa&ag
otdotop
XetQog
aveilate
confirmat
confirmat
tjixpQardy
confirmat
confirmat
atop
to xata GOQxa ava-
orfoeip top XQtatop omittit
tOV &QOPOV tOP &0OVOP
on ov on ovte
xateXeup&rj i\ \fwxji av-
eyeptj^rj(iev
confirmat
confirmat
33.
36.
37.
TOV
eyxateXe&p&q
eig adov
eig adqp
ovde
ovte
tov ayiov npevp.
tov np. tov ayiov
pvp vpelg
hpetg
vpeig pienete
confirmat
XVOWP
xal XVOWP
Xquttop avtbp
confirmat
o &ebg inoiqaep
inobqaep 6 &ebg
xatepvytjGOP
xattpvytjcap
17*
Digitized by
Google
132
Elz. Cod.
37. Tg xagdia tijv xagdiav
ti THHtjGOpeP ti TZWtjGWfiSV
38. IletQogds&ptjTtQ.a&T. Iletg. di ng. ait. Meta-
Metav.
voijaate (prjair
Elz. Cod.
1 1 . *Ia>awijv tov 'Imawtjv
nag o Xaog agog ait. ng. ait. nag 6 Xaog
2oXo(mvtog UoXo/mvog
12. flitgog o Ilitgog
enl rep
confirmat
tov negtnatelv
tovto negutatm
apagtuav
t(ov apagtiwv vpriov
13. xal 'Iaaax xal 'Iaxcbp confirmat
39. oaovg
confirmat
vpelg
vfistg (te*
40. dupagtvgeto
dufiagrvgato
ijgpfjijaff'&e airtov
ijgvijGaafte
41. nagexdXei
nagexdXu airtovg
16. inl rq nurtet
til niatei
aofAevcog dnode^dfA.
dnode£dpevoi
18. ngotp. airtov na&. tov ngocp. na&. tov Xgurr
tiitfUQa
iv tij tjpiga
Xgiatbv
tov
42. xal rjjj xXdaei
tij xXdaei
20. ngoxextjgvyfiivov
ngoxexetgujfAevov
43. iyiveto
confirmat
'Iqaovv Xgtator
confirmat
noXXd te
noXXd de
21. narrow
t(OV
iyiveto
confirmat
an aiwvog
an amvog airtov
44. ndvte g di
xal ndvteg di
22. itiv yog
ftiv
45. xal ta xrijpata
omittit ta
ngbg tovg natigag
omittit
46. xhnvteg di
omittit di
avaotijGH
dvaGti/G^
47. ty ixxXqaia
omittit
6 &bbg vpcor
confirmat
IU.
XaXyGu
Xaltjaei
1. inl to airto di Tlitgog Ilitgog di
23. av
tav
ivvdttjv
confirmat; aliter 10, 3.
i^oXo&gev &i]attai
confirmat
2. ngbg tip &vgav
inl trjp &vgav
24. ogoi
confirmat
3. og idmvffitgov x.7a
>. **idov te tov Ilitg. x. 7a>-
ngoxattjyyaiXav
xatyyyeiXar
fuXkovtag eiaievai aw. omissis reliquis ;
25. viol
c « /
01 VIOl
elg to iegbv
* omnia omittit
dti'&eto 6 d-ebg
diiftetw (sic) o fttog
Xafkiv
confirmat
ijfuav
ifjuiv
6. elnev di Tlitgog
confirmat
r<p aniquati
iv tco anigfiatt
iyetgai xal negmdtu eyeige x. negm.
26. o &ebg avamipag
confirmat
7. tjyeigev
ijyetgev airtov
'IrjGovv
omittit
al fidaeig
at fidaeig airtov
VfMOV
confirmat
8. xal aivobv
xai aivov
IV.
9. airtov nag 6 Xaog
nag o Xaog airtov
2. tip ix
confirmat
10. te
di
3. i&erto
confirmat
ovtog
airtog
4. 6 agid-fiog
confirmat
11. tov iaftirtog x&Xov
airtov
wee} xtkudeg
%iXiddeg
Digitized by
Google
133
Elz.
Cod.
Elz.
Cod.
6. xai *Ar*at tbv oqx*
xai *Av*ag b aQXtegevg
34. dnoateXco
anoottiXco
xcu Kauupat xai
xcu Kcucufag xcu
35. dtxaattp
dataaTrp kp yaw
^mafn^x.AX^avdgop'Itadvvtjg x. 'AMfcavdoog
aQXorra
xai aQXorta
7. «r r<p utacp
confirmat
cutdareder
axBGtaXxe*
Inde ab *Aoxorteg
4, 8. codex deficit usque
iv x&Qi
ovr x&Qi
b XQO^og tijg mayyekiag 7, 17.
36. yjj Alyvmov
yi Alyvmcp
vn.
teaaoQaxorra
?'
17. (Sfioaep
confirmat
37. ebrciv
einag
18. &XQIQ
confirmat
avtov axovaead'e
omittit
*r£po£ absque iriAiy. confirmat
39. i/pcw
ifmp
19. natiqag ijiM&v
confirmat
MX
confirmat
BouivixfteraiaPQiqqBOUw ta fowpt] avtcop at-
tatg xagdiaig
confirmat
avtcw
&eta
40. yeyovev
confirmat
20. natobg avtov
natQog
41. evtpQaivorto
kpQabovto
21 . ixte&trra de avror
ixte&tvtog de avtov
42. t&raagaxopta
?'
dteihto
anihtro
noQtd. avtoig
nage'd. avtoig
22. ndurQ
confirmat
43. fteov vfjtah>
confirmat
24. Iddv tiva
Ukov twav (sic)
'Pefupav
'Pefjicpa
25. adeXcpovg avtov
confirmat
44. iv toig
totg
avtoig aoottjQiav
GcmjQiay avtoig
mgaxei
confirmat
26. tg fti
Ttf te
46. tq> &eq>
confirmat
awtjXaaep
awTjXkauep
48. x^onoojtotg taoig
X&Qonoujtotg
icteiueig
iatt
50. tavta nana
confirmat
27. i^io?
ij[im>
51. rq xaQdia
confirmat
28. gv
omittit
mg
confirmat
X *k
confirmat
52. yeymja&e
iytrea&t
30. tsacoQaxofta
h. 1. confirmat
55. eldw
confirmat
ayyekog xvohv
ayyeXog
56. avtqpYfutrovg
dupotyu&ovg
(ployl TWQog
confirmat
58. iucitut avtm*
confirmat
31. i&avuaoe
i^avfut^ev
60. r^y cutOQt. tavttjt
confirmat
XVQIOV BQOg OVtOP
XVQIOV
vm.
32. xai 6 fabg'Iaaax xai
2. inotyaavto
inotyaav
6 &ebg '/axa>{?
xai 'laaax xai 'Iaxatp
O.di
*te, **ti
33. *r <p
eig nohv tijg 2aua
34. eltior
confirmat
geiag
confirmat
avtdw
confirmat
6.n
di
Digitized by
Google
134
Elz.
7. nollojv
. xcu eyeveto
XagafieydXt]
9. i£tOt<QV
10. navteg anh
npeyaXn
12. ta fiBgl
tov 9 Iyaov Xqujtov
13. crjpeia x. dvvdu&g
peyaXag yivoptvag
14. tov Tlhoov
16. OttfTO)
xvgiov 'Itjaov
17. inetiftow
18. facta ctfisrog
to nvevua to aytov
19. av
21. ivdmov
22. tew
25. duuiaotvQdftsvoi
vniatQStyav
'IegovGaXTjiA
evtjyy&iaavto
26.
27.
28.
30.
32.
33.
Cod.
nolXol
qxortj fisydXq
$£t'lQXOVTO
iyeveto di
noWj %aoa
Qtatavcov
confirmat
7/ xaXovpivtj (ieyaXq
neol
'Itjgov Xoujtov
confirmat
confirmat
IJttQOV
ovdenco
confirmat
metifteaav
idtav
confirmat
lav
ivavttov
XVQWV
confirmat
vaeatQ&pov
'Ieooaofofta
evrjyyeXi£ovto
omittit
avtt] (qruiOg
pcujtXeioGyg
confirmat
confirmat
avttj eativ eottfiog
tijg fiaatXiGGrjg
og ihjXvd'si
xal aveyivcocxe
tov nQoqnpnryHcoucaf confirmat
nooado. di nooado. te
top nQocpt'iTTjv'HGcuav confirmat
xeioovtog corfirmat
iv t. tanuv. avtov confirmat
t\v di confirmat
37,
40.
2.
3.
5.
5,
Elz.
dire di 6 4>iL usque
tov jfyo\ Xq. omittit
KaMS&Quav
IX.
rrjg odov ortag
xcu i%aupv.
Cod.
Kcuaaoiav *)
ortag tijg odov
Qaicpv. te
13.
15.
18.
mouptoayev avtov avtov TreQtqatQcnpsv
o di xvgwg ebtev *6 di sfaev, **o di
6. axhjgor aoi noog
xivtoa usque 6 xv-
gwg ngbg avtov aXka
f V
n oti
erveoi iveoi
axovovt. piv t. qp.'p. di
OX. di T. Op. U. &8(OQ,
2avkog
ipsayyuwatv
confirmat
confirmat
confirmat
idev
avdoa
Avaviav ovopati
XdQog
Avaviag
jqxovaa
8. 6 JSaiJjog
aveq/yuivatv
ovdeva
10. 6 xvgtog iv hoop.
11. dvaatag
12.eVkv
iv ogapati avdoa
bvopati 'Avaviav
b 'Avaviag
axt'ptoa
moitjae roig ay. gov toig ay. a. motqaev
UOltGTW
i&vwv
fonv poi (sic)
t&vciiv te
anmeaov amneaav
ano tcov oqp#. avtov confirmat
(oaei
tag
19. iyeveto di o Ikxvkog iyeveto di
20. tov Xgtatbv tov 'Itpovv
ihjlv&ei ib'jXv&ev
') Contra 9, 13. confirmat codex Kaurd^itar
Digitized by
Google
135
Elz.
Cod.
Elz.
Cod.
24. noQettjoovr
naoettjoovvto
tioTJjh eniatevaav
eniatevaar nolXol
te
de xai
de tip. ixar.
(uiiv. ain
. de avtbr peir. ijp. ixar.
25. avtbr oi pa&tficu
oi path?*. avtbr 4 )
X.
xa&ijxar dtd tov teir did tov remove xa&tjxar
1. tig t\v
tig
%ovg
ainbv
anetotjg
confirmat
26. naoayeroperog de
top &ebr
tor xvotor
6 JSavkog
naoayevofi. de
2. notwr te
notuv
eig iBQOvaaXrjn
er 'IeoovoaX.
elder
confirmat
ensioato
ineiodCer
3. cove)
<ag neol
27. titer
confirmat
ervdt^r
erdttjr
tov 'Itpov
confirmat
4. evobmor
IfVTQOO&eV
28. iv { ' IeQOvoaXtjp
eig leQOvacdrjti
xai ai iXstjfioovvcu
omittit at
xai naoQtjOia&pwog naooqaiatofierog
tov xvoiov ^Iqaov tov XVQIOV
5. eig 'Ionmjv drdoag avdoag eig *Ionmp
2ifiowa J£ifiowd tira
30. e^aneatahtv avtbr
confirmat
og emxaXeitai lletoog confirmat
31. at per ovv exxXqatat
i\ per ovr exxfopta
6. avtbg hxXqoei ooi
ti
(pofkp tov XVQIOV
(p6fi. XVQIOV
ae det noteilr
omittit
32. uivddav
confirmat
7. t<p KoQvtjkk?
avtm
33. Aiviar bropati
ovofiati Aivear
oixetwv avtov
oixetar
em xoafifidtcp
em XQaftdttov
8. avtolg an art a
dnavta avtotg
34. 6 Xotatbg
confirmat
9. exeuxor bis
avtwr bis
35.eldor
confirmat
10. eneneaer
eyereto
Avddav
confirmat
11. xatafiairor en avtbr xatafialvor
JZaQGwa
Scymvav
dedepevor xai xa&ie-
36. Taped
Ta$rftd
pevor
confirmat
dyad-wr eoyatr
confirmat
em tfjg yijg
em ttp ytjr
37. eyiveto de
omittit dt
12. tr t g yijg xai td eon.
x. ion. ti\g yijg
avtrp e&tptar
edr t xar avttp
ta tetodnoda xai
ta
tv vTteodcp
confirmat
{hiQia
ta tetodnoda
38. Avddqg
Avddag
ta netewa
netetvd
fjij oxrijaai
$ oxrtjWQg
14. xotvbr iy
confirmat
totg avtoh
e<ag itfjunr
15. exa&doiGer
exa&tQtaer
40. i£a> ndvtag
confirmat
16. xai ndXiv
xai ev&vg
Oelg
xai &elg
17. xai idov
idov
42. tr\g ' Ionm^g
confirmat
dnb
vnb
l ) Sed avtov ex avtov ipsa prima manu antequam accentus apponeretur correctum est
Digitized by
Google
136
Elz.
Cod.
Elz.
Cod.
Siutorog
tot 2ifuorog
45. oaot
confirmat
19. 9P&VftOV(M9P0V
bUtr&vpovittPOV
tov dyiov nveifuttog
confirmat
eitep crimp to nv.
elnev to np. avtco
46. 6 Mtoog
IlitQog
avdoeg toeig
confirmat
47. xoriiocu dvpatai tig
dip at. xmX. tig
tytovotv
tytovmaig (sic)
xa&wg
cog
20. on iyci
omittit eyob
48. «
de
21. nhgog
confirmat
(iantuj&, h tip drop
. BV tip OPOfA. t. XVQ. 'Itpov
tovg dneat. dnb
T.
tov xvoiov
Xonotov (sed ** om.
Koqp. ftQ. avtop
omittit
'ftp. Xq.) $amto&.
22.eJnop
ehtav
XI.
23. 6 Iletqog
dvaatag
£. xcu ore
ots de
tyg 'Ionmjg
'Iabnmjg (sic)
'Ieooaohffjut
'IeoovaaXqp
24. xcu tfj
ti\ de
3. nobg ardo. dxoofi.
eiaijX&eg no. avdo. axgofi.
eiaijl&op
eifftjX&e*
ejppt. eiaijl&eg
eXOPt.
ovyyepsig avtov
ovyyevelg
4. 6 IlitQog
Tlhoog
25. elaeXOelv
tov eiael&eiv
5. xatcuScufOP axevog tt
oxevogn xata^cuptap (sic)
26. avtop yyeioev
yytioev avtov
a%Qig
confirmat
xdyA avtbg
xa) iyco avtbg
7. tjxovoa de
tjxovoa de xcu
28. XOl ifUH
XCU fMM
8. nap xotvbr
xwop (item post xvvov,
6 &ebg Idei^ep
confirmat
similiterque alibi)
29. (ivavriQQTfKog
dvavtioytiag
9. dmxoitiy de /we
inexQi&t] de
30. vrprzeww xal
omittit
qxori] ex devtdoov
confirmat
Ippdtrp toga*
epdttjp
ixa&ctQtaep
txaOtQioev
32. og naoayepop. XcOJ r
10. ndXtv aveanda&i]
dveandja&T} naUv
oei cot'
omittit
12. fio< to nvev/Aa
to nrevfid uoi
33. naoayevbuwog
naqayeviuvepog
avtolg utfit? dutXQi-
avtolg uydev diaxo/-
vnb tov &eov
vnb &bov
poperop
vavta
34. to ctofm
confirmat
13. te
de
36. op dneoteiXev
amcneiXsv
einorta avrcp
einopta
37. ctQ^ouievov
confirmat
lonnrp avdoag
'Jonnqv
38. NaCaoit,
confirmat
16. xvoiW
tov XVQtQV
39. ?#4£i? «J/4£?
ijfieig
17. f^w o* **!?
e'yoj (sic)
Of
ov xcu
18. edo^a^op
ido^aoav
«y«/U/r
dvelhtp
doa ye
UQU
42. awo?
confirmat
tlkoxep elg ^iatjv
eigCioijV /dwxt*'
44. imneaev
confirmat
19. in) Steydvo)
confirmat
Digitized by
Google
137
Elz.
Cod.
Elz.
Cod.
20. e tael^ovteg
tltfomv
'lM»ZV'i
ipotyrj
iidXuvv
ilakow xai
tig rrp> nohv
in) tip nohv
'EXkjViatag
confirmat
11. yevofA. iv eavtm
iv eavt. yevo/A.
21. matevaag
6 ntotevaag
i^eileto
i^eikato
22. tijg iv
tyg ovar t g iv
12. cwvidciv te
owtdcw di
'hQoaol&iMg
'leQovoaXqf*
MoQi'ag
tfjg ftloQtag
dieWeiv
omittit
13. tov Hitgov
avtov
25. eigTd\HJovoBa(pdp(tgcon&rmsLt
15. elnov
elnav
evQ&v avtbv
evQCjr
theyov
confirmat
ijyayev avtbv
yyayev
6 ayy. avt. eat.
confirmat
26. avtovg
avtotg
16. etdov
confirmat
avtotg inavtov
confirmat
17. dtr^aato avtotg
dtqytjoato
28. iai'ifutvev
confirmat
(tvtbv i£ijyayev
i^qyayev avtbv
piyav
psydhjV
di
te
oavg x«) iyiveto
fag iyiveto
19. ttp> KOIGUQEUW
Kaiadgetav
Kkavdlov KatGOQog
KXavdiov
21. xa* xa&iaag
xa&ioag
29. t t vnooelto
confirmat
23. tip do£av
confirmat
XII.
25. i% 'IeQOVGaXqfi
eig lEQOVGaXqfJi
1. 'Hodti^g 6 paa.
6 fj«<7. 'HQcbdqg
xai 'Jxaawrp
confirmat
2. futxainu
t*ax«W
imyChfiivta
imxalovpevov
3. xai /flaw
idcav di
XIII.
f t fitQCU
Ol ijfUQCU
1. tjoav di Meg
ipav di
5. ixtevi^g
ixteveig (sic)
2. rov te
confirmat
yivopivq
yewpivt/
tbv JZavXov
Pavlov (librariu8 scrip-
VTlhQ
mot
turus erat tbv ante
6. tfAtXXsv
queJJjev
2avhov> sed antequam
avtbv ftQoaysiv
TtQoayayetv avtbv
absolvisset delevit.)
7. i^ineaov
i^ineaav
4. ovtot (uv ovv
avtol fiiv
8. T€
confirmat
tov nvev\k. jov ay.
tov ayiav nveifmt.
mQiXwacu
£(OGCU
trp 2eL et tip King.
bis om. tip
ovtcog
ovtog
te
di
9. tpwXov&ei avtcp
yxokritOei
5. xattjyyeMjov
xati)yyeXov
y/yo^iwoi'
yevofievov
6. tip vtjGov
bhrp trp vijaov
Awe rati 077.
confirmat
tiva
avdqa ttva
10. diekOovteg di
diek&ovteg
BaQtt t aovg
BaQtfjGovv (hoc ace.)
t]X&op
confirmat
8. ovrayg
ovtog
18
Digitized by
Google
138
Elz.
Cod.
Elz.
Cod
9. xa* drevhag
dreviaag
37. 6 &ebg ijyeiQep
jqyeiQev
11. rOV XVQIOV
XVQIOV
39. xal dno
confirmat
di
re
r<p vofup
om. r<$
imneaev
ineaev
41. iym iQyd&uai
*Qyd£opai iya
13. rov IlavXov
Ilavlov
SQyov $
toyov o
14. efoek&ovreg
ik&ovreg
42. ex rijg owaytay. raw
15. ei
ei rig
' lovbalwv
avrm
loyog iv ifuv
iv vfuv Hyog
noQexdXow ra iihnj
noQexdhivv
17. rovrov 'Jagatjk
confirmat
43. nqoahthjvvreg avrotg confirmat
Aiywrrcp
Aiyimrov
enet&ov avrovg
tnei&ov avrotg
18. hQonoyoQqaev
confirmat
emptpeiv
nQoaptveiv
19. xal xatovUiy
xa&ehuv
te.de
confirmat
xarexh l Qo86jr l (je%'
xarexbjQOPOfAtjaev
in^ofuv(p
confirmat
avrotg rrp yip
rip yip
rov &eov
rov xvQiov
20. x. pera ravra a\g h. ug h. rerq. x. nevr. xa\
45. idovreg di
idovreg
r er£. x. *r»T. *toa>x.
per. ravra Hdaxev
Xeyopivoig
Xalovfitvoig
TW TTQCKpTjtOV
TZQOCprflOV
dvrOJyovreg xa)
omittit
21. paaAia
paaik'av
46. di
re
Berutfuv
BeviafieTfi (sic)
elnov
elnav
reaaoQ&xovra
i*
imtdi] di
ine) di
22. avrotg rov Aa.
confirmat
47. ivtiraXrai
ivriHerai
23. ijye*^ t<p 'loQaij).
yyayev
48. rov xvQiov
confirmat
acoriJQa ^Itjaovv
confirmat
50. naQanowav
naQii^wat
24. navri rep Lwp 7a)p.
confirmat
ywalxag xal rag
ywalxag rag
25. 6 'Icodvrtjg
'/(Ddvwjg
rov BaQvafiav
BaQvdflav
riva fit
ri pat (sic)
51. row nodm avrar
raw nodm
26. cV v^iTf
iv tjfuv
b2.oidi
confirmat
vp*> 6 kJyos
tjfuv 6 Xoyog
XIV.
anearahi
tfeanearabj
2. inu&ovvreg
ajie&ipavreg
27. «V 'leQOVoaXqp
'leQowaXijn
3. xal dUkhtt
xa* didovrog
29. irileaav
confirmat
7. tpav eiayyekC.
evayyeh£. ipav
anavra
nana
8. avrov vnaQymv
avrov
31. omvig eimv
omveg vvv elm
niQwnenatifxei
neQiendrrpev
32. OVTCW Jfltlf*
confirmat
9. rjxove
jjxovoev
33. ivxpatyiqitqidevr.ye'yQ.iv \paXfi. yeyQ. tc5 &vt.
nurnv e%ei
e%ei nloriv
35. too
* diori, ** dio
10. f fl qpOWtf
qpam;
Digitized by
Google
139
Elz.
Cod.
Elz.
Cod.
avumrfti
confirmat
22. ifiptretp
evfAtPtp
ijXXsto
ifljuxo
23. ngea^vt. xat ixxL
xat ixxL nQeafi.
11. di
confirmat
25. iv IltQYQ
eig trp IleQyrp
o Ilavkog
confirmat
top Xuyop
tov loyop tov xvoiov
AvXOQVlGti
Avxaopiati}
27. awayayoneg
awayoneg
12. top fuv
TOP
apqyyetXap
apjjyyelop
did
Aiav
28. dtitotpop di ixel
tititQifiop di
13. bdi
rote 6
ovx okiyop
bXiyop
fiQO tijg noke<og av-
nob (scriptum est nooai)
XV.
tOW
row nvhav tijg nolecog
1. neiHttfmp&e
neQitfArfi^te
ij&eter
ij&sXop
Mowaiojg
tei Motvaioig
14. avtoh
confirmat
2. yep. ovv
yep. di
eicenrfitpap
Qenifirpav
xcu avfyftrpeoig
xal typijpeGtg
15. tov Oebp top £ohta
&ebv £ol>na
3. du'jQX. tijp
dtt'jQX* trpf te
17. xaitotye
*xafooi, **xahoiye
4. 'IeQcvaafyiA
' JeQoaolvpa
iavtop
confirmat
aTtedex&tiOccp
naoedix&tpap
ayaitonotw
aya&ovayoh
vnb trig ixxX.
anb t^g ixxL
ovoapb&ep tjfuv
ovoapo&ev (scriptum est
6 &ebg in. (Met ait.
in. f*et avtdjp b &el
ovpop&ev)
6.di
te
vetovg didovg
didovg vetovg
7. di av&prpetog
te fyprpeag
18. 19.avro£\ inijX&op
avtoig f cOJJt noQeveo&ai
b &ebg iv rjfup i^eX.
iv vfuv i£eX. b &ebg
di
ixaatop elg tit tdta. dux.-
S.dovg avtoig
dovg
totfionoyp di avtdip xal
9. ovdh
confirmat
didaoxonow infjX&ap
11. xvoiov
tOV XVQWV
19. xa\ neiaapxeg tovg
xat diaXeyofUPow avttor
'hpov Xqtatov
'IrjGov
oxhwg
naQQ^ala avtnewav tovg
12. ifyyoVftipow
eTflyovfiipov
o%lovg ananijvat an
14. inl top opofutti
t(p bvofian
avtow, Uyoneg oti ov-
17. tavta nana
tavta
dh afoftig iiyovaiv a)X
18. yvoxna an aiowbg
anavra \pevdonai
iatt top &eop nana
Hgvqop
confirmat
ta loya avtov
ypoxrta an aiohog
vofiiaaneg
vo(u%oneg
20. aXXa
ati
teOpavat
tedvTpcipot
anb tow
tow
20. avtbp tow [aclO;
tow pad-, avtbp
xal tov nvixtov
xal nvixtov
21. evayyehaapepot
confirmat
tov aifiarog
aipatog
xal 7xor. x. *Anio%.
x. tig 'Jxop. x. efg 'An.
22. top riavXcp
confirmat
18*
Digitized by
Google
140
Elz.
Cod.
Elz.
Cod.
emxalovfAevop
xakovpevov
7. ik&6v7eg
Ik&6p7eg 8i
BaQGafiav
BaQGafflav (hoc ace.)
xa7a 7r t P
eig 7tjp
23. did yetobg avxbiv rade confirmat
noQeveaftai
TtOQBV^Vai
xa) oi ddelcfoi
afclcpot
70 xpevpa
*ro nv. 'hfiov, ** om.'/i^x.
24. Uyov7eg nBQmfivead-
8. Tocpdda
T(Hoddav
xai rjj(i. top vofwi
t omittit
9. did, 7r t g
confirmat
dieateiXafie&a
dta<rzetkd/A£'&a
aiqrdTj ftp Tlavhp
r. Ilavk. o5g>07/
25. ixXe^afu'vovg
ixXe^apivotg
dvfjQ 7ig tjv Maxedciv dvtjQ Max. 7tg r t v
28. rep dyiqt mevfA.
tq5 ^y«!jt«. rq) ay/q>
naQaxakop
xa) Traoaxakibv
raw indvayx. toi/tow
toimw mp indpayx.
10. eig rqp
eig
29. xa) nvixzov
xai nvtxrcop
o xvQiog
o &ebg
30. tyVov
xattjl&ov
11. dvayi)iv7eg ovv
dpax&trreg &
32. *Iovdag di
'hivd. 78
drib 7r t g
dnb
ineottjQi^av
confirmat
7% 7€
7tj df
33. dnotrzokwg
OTWG7eikaP7ag atnovg
12. IXEllh'v 7€
xdxelOep
36. HavX. TtQog Buqv.
itQog Boqp. llavk.
7r t g Maxedop/ag
Maxedovtag
70vg ddekpovg ijfidw
7uvg 'dekfovg
xoXcovm
xwkaveta (sed corr. est
ndaav nohv
confirmat
xokdveta)
37. iftwXevaato
iflovktto
7aV7% 7%
confirmat
top 'JadwrjV
xa) 7ov 'Iwdvrtp
13. noXecog
7tvh t g
xcdjuifJLSvov
imxakuvfiepov
ov (pofttXsio nooaevpj ipo(u%ofiep nooaevy)^
38. GVfmaQcdapetv
avfmuQafotfijidpetv
(omissd ov)
39. iytveto ovv
iyt'peto dt
15. fjietpa7€
[Atpe7e
40. tav Oeov
70V XVQUW
16. eig
eig 7t]V
XVI.
nvOwvog
7tvOayva
1. xai AvaTQav
xa) eig AvG7oav
anawipai
vnav7^aai
ywatxog tivog
ywatxog
17. xa7axolov\>ij<jaaa
naQaxohwiyifiaaa
3. anavteg
confirmat
iftjuv odop
vfuv odop
top naxfQa ainov
Ski "KUj^ 6 na7r t Q
18. 6 Havkog
confirmat
iki "ED^v
avrov
naQayytViA)
noQayytkn (hoc. ace.)
4. naQedidow
noQedidoaap
19. top Sikav
confirmat
7wv 7TQe<T^vrt(xav
7TQ€a^V7tQ(OV
20. einov
elnap
'JeQOvffatiijfA
'leQoaoXvfAutg
22. neoiooirfeaweg
7ie(HQi t £ap7eg
5. «/ fi*y oJy ixxk.
at fuv ovv ai ixxk.
23. te
dl
6. diel&urzeg
dtijk&ov
24. eifo t qwg
hifap
rijv ruhmxrjv
ra\u7r/r l v
26. dveqx&rfidp 7e
ijpoizfyaap di
Digitized by
Google
141
Elz.
Cod.
Elz.
Cod.
27. im%aiQav
* rtjv puxaiQav, ** omit-
k'yovt. foeQ. elrai
?i€Q. Xtyovt. ehat
tit 1t f P
10. ftv&twg did itjg wxi
. evd-toag
tfieXXev
1i(At)}£V
Btootap
confirmat
28. aeavto) xaxov
Gsaxnbv xaxov
taw 'Iovdatdl iuiipGav confirmat
29. iy Sila
confirmat
11. to m&
xa&
30. nQoayaydtv
TiQoaayayow
13. GoXevopieg
GaXevort. xal laodoGOPieg
31. *7;rw
tlmtv
14. <og
tcog
'ItjGOVV XfHGlOV
'IqGovp
vnt'pevop de
vmfietvdp ib
32. ffif ^«<7/i'
(Tvimam (sic)
15. xa&iGiowieg
dnoxa&iGrdvopieg
34. olxov aviov
UIXQV
ijyayop avibv
jqyayov
tfluDjaaato
confirmat
Tifio&ew
ibv Tipo&eov
36. aneaxuhutmv
amGTBikap
16. &ecoQOvvn
{tecoQwrtog
37. «jpjy ;r(w*j
7TQOg
18. 71 pig tie
img de xal
$«>Uw
confirmat
iw Sico'txwv
Siw'ixow
38. dvi]yysiXav
dm/yyeiXav
aviolg evrfly.
evrfly. avtoig
x«) iqopfjOTjOav
iyofitjftrfiuv fti
19. is
da
39. QeX&orteg
dnek&opieg dm
hdovfu'vTj
keyofuv^
40. £/j? r^y
nQog lip
20. povlope&a
povXcope&a
idovieg lovg ddekp.
idovteg tiuqsx. rovg ddeX-
it dp &t7/H
itva #&«
Ttaoex.
(fovg
21. evxaioow
fjvxaiQOW
XVII.
x«) dxoveiv %mv.
confirmat
1. 'yinolXcavlav
rijv 'Anottxovlav
22. iv ptGcp
confirmat
i/ Gvpaywyy
Gwayaytj
23. bv et ioviov
o et ioviov (sic)
2. C^lto*
etGrjl&ov
xaiayytlXu
xaiayytkoa (sic)
fl/ekyero
diel&ato
24. WQiog vnoQXwv
vn&jQjjm KVQiog
3. o XQHJtbg 'IrjGOvg
XQtGtbg 'Jr t GOvg
25. dp&QWiMf
dvO-QOMwow
4. TiAAi/yoM'
xai 'EMjjvow
%aia Ttdvta
xal nana
5. ^yLaxTttires $ oi aneh tykwravieg di oi 'Iovd.
26. «J *Vo£ aifutiog
fj tvog
Qovpieg 'Iovd. ;
ml x. 71qog)m$.
ndv ib nooGvmov
navibg nQOGotttov
TfQoaXaft.
nQOieiayfitvovg
nQOGiBiayfAtvovg
iivdg drdoag
avdQag iivdg
27. rw xv^ioy
ibv &ebv
imGidpieg ie
xa) tniGidweg
xo) evgoiev
confirmat
dyayeip
XQoayayetv
xaiioiye ov
xat'ye ov
6. SGVQOP
confirmat
Post cSs xaiimg 17, 28. codex deficit usque
iop 'laGova
'Idoova
23, 9; ubi rursus incipit a verbis ovbh
7. nqaiiovGiv
7tQOGGOVGIV
xaxbv svQiGxofiev.
Digitized by
Google
142
Elz.
XXHL
9. i*ii &€Ofidx oi f 4E1f
10. y&optvrfi ardaeoig
xarafiav
ayeiv
ll.&aQoei Ilavte
ovtto ae
12. nr*g row 'Jovdauop
reaactQaxorra
13. TTBTTW^XOTSg
14. elnov
l^devog
15. omag ovqiop
avrbv xaraydyy
nobg vpdg
16. rijv eviboav
17. ixaronaQXow
Ugpjy rov
andyaye
rl anayyetiat
18. fear tap
20. «4* to avrtdo. xatay.
rbv HavXof
/utiXovreg
21. trot fwi elatv
veaviav
22. naoayyeikag
23. Wo wo?
exatond(>x<w (hoc
ace.)
dt&okdfiovg
25. neoiiywaav
27. i$eil6w avrbv
28. &
Cod.
omittit
confirmat
Elz. Cod.
yv&vai imynorcu
xartjyay. air. eig rb
ow&q. avr&v omittit
qofitj&etg
29. ffldiv de
prfiev
confirmat
fydqiMt Ijvrta
e\ovra eyxhfia (sic)
confirmat
30. ptTXeiv eaea&ai
hea&at
confirmat
vnb rah 'lovdamv
t£ airTtov
confirmat
Hzavtijg
omittit
Gvarooaprjv oi 'Jovdaiw
ra ngbg avrbv
confirmat
im gov
omittit
Ji, item v. 21.
etYQwao
confirmat
nonpdpevoi
31. b\u rijg wxrbg
did wxrbg
tlnav
32. 7IOQ€V€G&CU
cbrfj»;££(T#a#
confirmat
34. dvayvovg de 6 tjyeptuv avayvovg de
OTTGtg
35. ixttevas T£
xeXevaag
xaraydyrj avrbv
avrbv iv r. no. rov iv rm tiQ. rov *Hq. qivX. av~
eig Vfmg
'Hq. (pvXdaceG&ai
TOV
confirmat
XXIV.
confirmat; non -oqx^v
1. rcSv nQe<spvrtQ<»v
noec^vr. wtw
elnev rbv
3. xatoo&wfiaToyv
0\0Q&0)[MTCQV
dnaye
4. iyxonrw
confirmat
anayyeiXai ri
5. OTOVGIV
ardattg
veavhxov
rbv IlavX. xaray. eig rb
OWe'do.
6. 7. 8. exoaryaapev , x.
, , , , ixoartjaapev, omissis re-
%ara rov tjfi. voftov
usque *qx* em ae
(A&ktOV
8. nag ov
confirmat
etch itoifwi
9. awiftevro
owene&evro
confirmat
10. &
re
naoayyeikag avrbv
ev&vfwreoov
ev&ifjuog
nvag 8vo
11. yvwai
imyvmvai
i] dexadvo
diodtxa
confirmat
fv 'Iegova.
hoove.
confirmat
12. imavaraaiv
inocraaiav (sic)
fyovaav
ovre xard rijv
ovdexarartjv (his accen-
i^eildfBjV
tibus)
confirmat
13. oirre
oide
Digitized by
Google
143
Elz.
hvvavtai
WV
\ 9
Cod.
bvvarrai aoi
vwl
14. xal iv totg xat tolg iv tolg
15. taea&ai vexQcSv taeoftai
16. 8i avtbg xal avtbg
ilEtv confirmat
nQog tbv confirmat
17. nletiv. naqty. iXeijp. nltdv. iXer t p.
7zoitj6. e, t. edv. pov nottja. e. t. tftv. pov naQsy.
lo. tv oig tv aig
Elz.
Cc
XXV.
1 . ty inaQxuf
tip inaQZiav
2. lie
te
titfg
19. to*
20. ei tt
tivig be
idei
» *
evgov
evqov tv tpoi
21 . ixQa£a ixixQa^a
eatag iv avtolg iv avtolg eat(og (hoc ace.)
vy vpmv i(p vptHv
22. axovcag 6e tavta avepaketo tie avtolg
6 &?jhl; avt§aketo air- (sic) 6 0#l*£
tovg
eindv thtag (hoc ace.)
23. diata£apevog te diata^apevog
7ov TlavXov avtov
vntjQtrelv tj 7zqog*qxbg-
&cu vnijottelv
24. ty ywam avtov tjj idia ywam avtov
Xgujrbv Xoustbv 'Itjoovv
25. pelXovtog eoia&cu peTlovtog
peraXafkbv Xa(kav
26. apa di xal apa xal
ontog Iv&q avtbv omittit
27. te *«,**&'
X<l(Htag xoQita
o 4tyU£ xatihnev 6 &ijh£ xatikemev
o dQX'tQ&e oi dQX&Q&g
wv 'Iovdaiav rtjg nob-tag
4. iv KausaQtitt tig KausaQeiav (v. 6. -tra-)
Qiav
5. bwatol iv ipiv, yrjatv iv vplv, yqaiv, dvvatoi
iv r<p avdgl tovtqp iv rep artyi atonov
6. nteiovg tj dixa ov nXeiovg oxrw § dixa
7. neQuattjoav neQuatr t aav avta
aitiapata aitwiputa
qttQovteg xataxpiqovteg
8. anoXoyovpevov avtov tov Tlavkov anohyyovpevov
9. tolg 'Iovdaiwg fttlcov &&. tolg 'lovdaiotg
xQiveaftai in ipov xQi&ewai (sic) inl ipov
10. ifiUrpa, d>g x. av ijdouxobg' xal ov (sic)
11. ei piv yao ei piv ow
avrolg confirmat
12. avU.aXtjaag awXaXtjaae
13. aanaaopevoi confirmat
15. dtxtp confirmat
16. eig ancileiav omittit
17. aweX&ortow ovv av-
nav confirmat
18. inxpeQOv kpegov
vnevoow iyto iy<a hnzvoow novyQ&v
20. eig rip n£(H rijv negl
TOVrOV tOVTOHV
eig 'ieQQwaXtjp eig 'leqoaokvpa
21. nipxfxa avam'pifm
22. iffti omittit
o ds AvfHov confirmat
23. %olg x&uzQXOtg x^QX ^
toig xat «5- ovct tolg x. i^ox^v
xat xelevcavtog xekeicavtog
Digitized by
Google
144
Elz.
Cod.
Elz.
Cod.
24.
25.
nav
aitur
26.
imfiowrtg
(iowvrtg
ltjv avrbv
avrbv tyv
xuraXa§6fUvog
xareXafiofAqv
ftavdrov avrbv
ftavdrov
xa\ avrov da
avrov di
nipnw avrbv
nifmtiv
(T*W
t X <o
ygdxpat
ygdxpw
XXVI.
inirginerai
imrirganrai
vnig atavrov
ntgi atavrov
5.
6.
7.
8.
10.
12.
13.
14.
15.
dntXoytho ixt. rip> ixr. rr t v %eiga dntkoyttro
ytiga
[tfXkovdnoloy.intaov in) aov fit'XXov aiftieg, dno~
a^ptgov )u>y.
dtOfiUl (50V dtOfUU
rip he veorqrog ix vtoryrog
iv IegoaoL tv rt ItgoaoL
ndvrtg oi ndvrtg
{tgyaxtiag confirmat
ngbg rovg narigag tig rovg narigag ijfjuav
iyxaL paaiXtv 'Aygin- iyxaL vnb 'lovdaiow, $aai-
na vnb rap 'lovd. lev
ri dniarop (non ri;
amarov) confirmat
xai noXkovg xal noDjwg rt
qvhtxaig iv qvhtxatg
xai nogtvofitvog nogtvbfttpog
rijg naga r^g
ntgO,d(i\pap ntgiXoftxpavra
di rt
//fiwy tig ijfAwr in)
qarijv Xafowaav ngbg tycortjv Xiyovaav ngbg fit
fie x. )Jyovaav
ehtop tina
6 di
b di xvgivg
16. eldeg
confirmat
17. X(U J(OP
xal ix rcor
tig ovg vvv
eig ovg tya
ai dnoar&Xco
iianoartha ae
18. imargixpai
dnoargtxpai
rijg iiovafag
confirmat
20. ngwrov
ngarop rt
xai Iegoaol&img
confirmat
tig ndaav
confirmat
dnayyiUxov
anlflytOjov
21. fit oi 'IovdaXoi
oi 'lovdaloi f*t
iv r<p
ovra iv tcw
22. nagq. rov
dnb tov
fjiugrvgoifitvog
pagrvgofmog
23. ptllti xutayyDletv fitTXeiv xarayyiXtiv (sic)
7<j) tw tt
24. tq>rj' Maipy q>r t mv' Maivei (sic)
25. 6 di b di TlavXog
cdX dXq&eiag dXXd dXq&tiag
2&.rirovr(ovoinei&.ovdiprt ruvrtov ovdtp neiftopai
28. tyq omittit
yept'ofau noiijaai
29. b tie TlavXog ehrev b di TlavXog
tv^aipijP ti^afujv (sic)
iv nolAqj ip fAtydko
30. xal ravru einovrog av-
rov aviary aviary re
31.a$tovtjdta[Mi)vngdaaeiy dea/itav a£tiv n ngdaaei
32. intxixhjro confirmat
XXVII.
2. (AtTAovrtg [uttopri
rovg xara
3. rt
qjiXovg
nogev&ivra
tig rovg xara
di
rovg yiXovg
nogtv&ivri
Digitized by
Google
145
Elz.
Cod.
Elz.
Cod.
5. Mvga
Mvqclv
[Atjdw
confirmat
6. ixatovtaQXog
ixatovTaQXtje
nQOcXafiopevoi
confirmat
*Alrf£avbQhov
'Ak^avbqwov
34. TTQOolaj&U'
fieralaftetp
ipepipaaev
confirmat
vpeteQag
confirmat
7. iv ixavoug
ivixelvatg
ix tr]g
am tijg
8. AaGaia
Aaxsia
neaettcu
afToXelrou
10. cpoQtov
qiogriov
35. einwv
confirmat
11. ixarovTOQXOS
ixatavtaQX^
evXaQhxtpw
tjixaQtartjaep
iaeifteto fidHior
fuftAov ene&ero
37. fJ(M£V
ijfte&a
rov Tlavlov
TlavXov
iv t. rik. cunaocu rfw)
\ ai nacou t/w^a! iv t. nL
12. nleiovg
aXebveg
duxx. efid. (%
go£
xaxet&ev
ixet&ev
39. ifkwXewmvto
iffoilovro
13. *Aggov
aaaov
Mvaivto
confirmat
14. evQOxhvdcov
evQoxtirfko (sic)
40. aqtspova
aQtifuova
16. Khxfapr
KXavda
41 . imbxethtv
inixOuav (sic)
17. pofjfaicug
{kfffteiag
epe&ev
confirmat
18. ti
confirmat
fiiag tmv xvpdtwv
confirmat
19. f($i\pctfAev
IgQixpav
42. tiuupvyoi
duupvyq
20. jracra efan?
ihtig Tiaaa
43. exarAvtctQXog
exarovrdoxqg
21.tti
re
ti
ti
23. rj/ wxtl tavvq
tavtrj rij wxti
xxvin.
ayyeXog tov &eov
r
1. meyvoxiav
im'yvtofm
S4fU
ayyeXog xvqiov ov eifii
2.ti
X8
27. iyiveto
ineyiveto
noQeliov
confirmat
28. bis %wa?
bis oqyvag
avdxpctvteg
axpavreg
29. w
ti
S.nMj&og
n (sed per errorem ti
prpHog
fja/j nov
scriptum est) ntifoog
eig TQaxeig
xata tQaxetg
ix tijg
anb tijg
ixfrtaaxnv
confirmat
QeX&owsa
confirmat
tfixovto
confirmat
xa&ippev
confirmat
30. flQtoQOg
confirmat
4.eldor
confirmat
peXL ayxvQag
ayxvg. peXL
XQefidfA. to fhjQior
to <h]Q. xQepap.
31. «£rw 6
elnev tie 6
Sksy. jiqoq aJJjjlovg
ftQ. aJXrjL Hey,
32. cm otQatuotcu anexo- aanmpar
5. ¬wa£ag
ajtoTTpa^afievog (sic)
rpav
6. fiera^cdXofiefOi
petafiaXoftBiKH
33.JfiMsp ijfuga
iftt. tjpdXep
&ebv avtbv ehcu
avtbv elf at &sov
19
Digitized by
Google
146
Elz.
7. llimh'cp
8. dvaevreQia
9. rovwv ovv
Cod.
Ilotmtico
confirmat
Tovrov de
fyovieg cuj&ev. iv ry tv t/J vi t c. fyon. aa&ev.
10. triv iQBiav confirmat
Elz.
xairflOQtjGai
21. elnov
ovie yg.
itBQi gov ide^dfi.
22. iatip ijfuv
23. qxov
Cod.
xairflOQeiv
elnav
* ovdi yQ, y **
confirmat
vfuv (sic) ictiv
Tj).ft0V
ovte yq.
avtil>eg adekfui, tya eyd, uvSq. ddehj.
noilfiag
18. tfiuvhtvzo
TtQahtg
confirmat
Subscriptum est: nqaJ^sig rtav anoar&hw.
Digitized by
Google
147
XIII.
LIBER THEONIS SMYRNAEI DE ASTRONOMIA IN CODICE
VENETO, ITEM VERSUS ALEXANDRI AETOLI.
Ex paucis demum annis inter viros doctos innotuit textus libri de astronomia a
Theone Smymaeo Platonico conscriptus. Primum enim ille editorem nactus est Th. H.
Martinum, facultatis litterarum in academia Rhedonensi decanum, anno 1849. *) Praevenit
vir clarissimus libro suo quam ipse iam sex annis ante meditatus eram vel ut rectius dicam
praeparaveram editionem. Quod feliciter accidit; nee enim, opinor, is Theonis liber edi-
torem earom quas tractat rerum peritiorem nancisci facile poterat. Tamen ad edendum
librum ipse Martino aliqua certe ex parte instructior eram. Inveneram enim et descripse-
ram auctumno anni 1843. Theonis textum in codice Veneto, cuius lectio Parisiensi, quam-
vis sit simillima, anteponenda est propterea quod ex Veneto Parisiensem fluxisse tantum
non certum est Quod antequam probem, breviter explicandum est de editione Martini,
duce ipso Martino. Hausit ille textum suum e Parisiensi codice, antea Tolosano, quern
idoneis de caussis non ante saeculum sextum decimum scriptum esse existimat, cf. editionis
Martini pag.30. Nee autem improbabiliter docet (cf. ibidem pag.31.), Parisiensem codicem
transscriptum esse totum ex codice Mediolanensi Ambrosiano, qui quidem primum anno
1644. per Ismaelem Bullialdum, Arithmeticae Theonis editorem, innotuit, cf. ibidem pag.
25 sqq. Praeter hoc codicum par, teste Martino pag. 24, nullus alius inventus est eiusdem
Theonis libri codex. Ait 1. 1. „An sit etiam tertius aliquis, valde dubitamus."
Nihilominus adest tertius, indeque, ut iam supra significatum est, textum edere dudum
nobis proposition erat. Est Venetiis in bibliotheca Marciana, numero nisi fallor 307. signa-
tus. Qua sit ratione, qua aetate, in schedis notatum non reperi. Qua vero textus bonitate
sit, facile iudicari potest collato textu Parisiensi, quo solo uti licuit Martino editori. Maxima
quidem inter utrumque intercedit affinitas, conspicua non in universa tantum textus indole,
sed in ipsis scripturae vitiis et lacunis. Rursus vero sunt quae in Parisiensi libro male
habeant, recte in Veneto ; neque desunt quorum ea ratio sit ut facile intellegas quomodo
scriptor Parisiensis codicis in describendo Veneto errare potuerit. Quarum rerum
exempla afferam exscribendis e nostro codice per priora capita omnibus iis quae vel a
Parisiensi differunt vel ab editore in notis tractata sunt.
Ceterum quod de Parisiensi codice dixiipus, idem fere in Mediolanensem quadrare
videtur. Sed ex hoc nihil exscriptum est praeter Alexandri versus, nee per hos ipsos ubi-
que satis accurate indicata est Mediolanensis libri scriptura.
i
') Libri titulus est: Theonis Smyrnaei Pla- bus geometricis, dissertatione et notis illustravit
t on ici liber dc astronomia cum Sereni fragmento. Th. H.Martin. Accedunt etc. Parisiis e rei-
Textum primus edidit, Latine vertit, descriptioni- publicae typographeo impensis publicis 1849.
19*
Digitized by
Google
148
Pag. 140. Venetus recte habet xcu fteQvroXrpug, Parisiensis xata fteQurohfasig, Martino
restituente xai. Ibidem Venetus peftwoov, unde in Paris, est perecoQov. Martinus vero (istetooov
restituit. Ibidem nota 4. Paris. evoiaxetcu, corrigente Martino evQtaxsto av. Hoc ipsum Ve-
netus codex praebet absque &v. Ibidem uterque codex tcw nobg tovtm. Emendavit Mart.
tw> ftQ. tovtov. Pergit vero Ven. oath pjg, Par. anb tijg, restituente Martino anb ttjg y^g. Paullo
post in utroque est t}, omisso pj. Contra So recte est in Veneto, in Par. &og. In iis quae
subsequuntur Ven. sic: aitdw ainav aatotov imtohti 9 in Par. vero teste Martino avtmv praeter-
misBum est. Pag. 142. in utroque est xltjpaai, item avtureQuatafitrov, votewtiootg, torsion, mzQa-
nhjaivn. Contra Ven. nodiovoi> Par. nQotowi; Ven. ter aiei, Par. ae(; Ven. t<ov om&tv, Par. row
oma&ev; Ven. TtQotegor, ut emendavit Martinus ; Par. nootBQa; Ven. navtanaaiv cupari}. Par.
ftarranaei atpavjj. Pag. 144. inter utrumque convenit de nhtov, ijQefuuy*), 6V vno^^h^troh
yoviag, ixateQccg. Pro eo vero quod in Par. est im to (iiaw, Ven. liber habet im tov fiwxor.
Martinus mavult im to (uaov, tamen im tov piaov ferendum censet. Pag. 146. Ven. recte
nXoiov habet, Par. ntelov. Turn vero uterque o\pu, xav to, efooQeiv, xvXotega, tijg et inupavetag,
avayopev, im^ei^ofisv. Versu 14. Par. outdo' mkpvxe, Ven. ovtoag' mcpvxe. Versu 19. Par. im pet
tov pt'aov, Ven. im piv tov peaov' Pag. 148. Ven. recte habet tov, quod pro to in codice Pa-
risiensi scripto Martinus edidit. Uterque vero anoaxrj, to (nota 10.), h (nota 11.), Qu ij (Par.
£ju tj) exhibet. In reliquis Ven. recte neduav i^a^uOJm^a (Par. mxiduw jtfapaUoTjyTa), item
dvapatiag et rdV, non cum Par. aropcdu'ag et to. Pag. 150. Ven. recte oVo^d/ow et evotpavcuy non
ota/ul. et evQixt'rcu. Conveniunt in xcu pro t@ (nota 7.) et vnegfistoovrtcov. Versu 8. Ven. habet
xataaxevdaoifuv turrav&a 9 Par. xat. irtuv&a; Ven. eyyusta dixa otofV, Par. iyyiata de xatiatf.
Versu 12. in Ven. codice non satis liquet utrum xeyxQuticug an xeyxQicuotg legendum sit; Par.
male xeyxQtcu'cug. In iis quae sequuntur memoratu inprimis dignum est quod pag. 154. v. 5.
in Par. codice legitur f*q g*. Hoc enim vitium inde ortum videtur quod in Veneto codice
fy st* ita scriptum est ut dubitare possis, prima littera utrum p an X sit. Pag. 158. (nota 8.)
Paris, codex aia&qtov male pro (mftrpip habet; in Veneto utrumque per errorem scriptum
est hunc in modum: aia^tbv uia&rjtip.
Pergam ad celebres versus Alexandri Aetoli de stellis errantibus, quos ex hoc
ipso Theonis Smyrnaei opere, codice Mediolanensi ut videtur adhibit o, primum edidit
Thomas Galeus Anglus in Addendis ad Parthenium pag. 49. Post Galeum repetiit Fabri-
cius ; saeculo fere post Schneiderus et Naekius. Horum duumvirorum coniecturis non me-
diocriter emendatos Augustus Meineke inseruit Analectis Alexandrinis suis. Denique edidit
Martinus in libro Theonis, ubi suum illi dudum locum nacti sunt. Ipsi vero ad duos codices,
quibus viri docti hucusque solis usi sunt, non tantum tertium addimus Theonis codicem,
*) Quae in spiritu ponendo errata sunt, non scilicet de suo illud scriba exemplaris Parisiensis
ampliu8 adnotabo, nee magis ubi Parisiensis scrip- addidit
tura iota subscriptum male habet, ut in taoxQarJj:
Digitized by
Google
149
i
de quo iamiam exposuimus, verum etiam quartum, Marcianum et ipsum, Bed reliquis tribus
omnibus praestantiorem. Comparatus iste ita est ut coniecturas editorum quos nominavi
doctorum saepe confirmet, passim etiam novi aliquid idque bonae ut videtur frugis addat,
licet plura vitia cum reliquis codd. communia habeat. Adscribam textum eorum versuum
totum ut est in cod. Veneto 203, lectionibus reliquorum codicum et emendationibus edito-
rum sub textu appositis.
'Ale^dvdQOv AirwXov nsqi r<av nXavtiiwv.
'T\p6v 8 SXko&ev a&og vneQtatov 1 ) ekaxe*) xvxXov'
'Ayxvtatri piv dia 2ehp?airi z ) mqi yaiar,
/fevTBQog ov £ti1§ow ££>lw>£oov 4 ) 'Egpeiao,*)
T<p f im*) (poaacpOQog i<m qxmvArarog Kv&eQeiqg,
Tttgatog' 1 ) airrbg*) WKQ&er in 'Hikog 9 ) ytQti? wnoig,
Tliimrog 8 av Ttvgoeig (pfroviov Qoqiutog *A(njg, 10 )
"Exrog # av 4>ai&cov Awg ayXabg tatatcu arijQ, n )
"EfMofiog [av] Cf>a/raw w ) Kgov(p n ) ayxo&i teXkercu aort]Q' u )
Tldrteg 6* eirr ajorow IvQ^g (p&oyyouji gvmooVh 15 )
f AQ\unirp crreijfowTi 16 ) dtaataaei SXkog iri attfl. 17 )
10
*) Sic codd.omnes quattuor; sed Martinus mo-
nente Meinekio mavult xyityriQov.
1 ) Versus ratio postulat OAa/e . Sed codd. om-
nes flax*.
•) Hanc scripturam codex noster habet, iam a
Meinekio post alios de coniectura editam ; reliqui
codices StkfpcUa.
4 ) Ita solus codex noster; reliqui /c At(woi/. Ad
marginem Grotius scripsit £f Atiowoou idque rece-
perantGaleus et Schneiderus. Rectius praeeunte
Naekio Meinekius et Martinus ediderunt /«A,u-
oaaoov.
*) Ita dudum de coniectura editum est, sed re-
liqui codd. omnes 'Eqfittov habent
•) Ita recte iam coniecit Naekius, item Schnei-
derus omisso <?. Reliqui vero codd. tot Xm tuentur.
"O Sic solus ut videtur codex noster; alter Ve-
netus et Parisiensis xhaqroq.
8 ) Alter Venetus avroq, item Parisiensis. Hinc
Galeus edidit altos. Noster avtoq.
9 ) Ita codex ut iam edi consuevit, sed alter
Ven. et Paris. inUXioq.
10 ) Haec est scriptura nostri codicis. In altero
Veneto et Parisiensi pro q>&ov(ov scriptum est
9....0V (apud Grotium 9....00), quattuor fere lit-
terarum spatio relicto. £ coniectura praeeunte
Galeo plerique ediderunt (pwnfJQ. Pro Goifbxos
"Aotis reliqui codd. 0£ijtxoc ^qo«, probantibus edi-
toribus.
") Hac voce noster codex a scriptura reliquo-
rum aortic male discedit
") av in nostro codice pariter atque in reliquis
deest Rectissime vero habet <Pa(mn>, quod pro
yafatcu, ut in reliquis scriptum est, iam reposu-
erunt editores, nisi quod Schneidero yv/^* legen-
dum videbatur.
ia ) Ita noster; ex reliquis editum est Kyovov.
M ) cum'iQ in codice scriptum est, ut cum Schnei-
dero Meinekius edidit Contra alter Venetus et
Parisiensis aotQwr, quod mavult Martinus. Cum
Grotio Galeus, Fabricius, Naekius daxQov.
15 ) Haec scriptura haud spernenda videtur.
Reliqui codd. avroSov, unde editores awWo* cor-
rexernnt
16 ) Ita codex noster; reliqui crrot/ofw. Quum
apud Heraclitum scriptum sit, noooixovoi, Meine-
kius legendum censet nQoxiovai, assentiente Mar-
tino. Schneiderus vero suspicatus est poetam
scripsisse «rr«(^ot»a*, id quod in ipso cod. nostro est.
17 ) Differt haec scriptura a reliquis codicibus
eo quod non in aMij* sed in aU.fi habet. Pro &a-
ardoti Galeus et Schneiderus ediderunt 6uurxa86v.
Meinekius Heraclitum secutus scripsit duunaq al-
ios an allov. Martinus sic: „Voces in* aUrp pro-
Digitized by
Google
150
15
20
rcua (*ip ovv vnanj re fiaQua re i*eoi&i fctiet' l )
'AnXaviwv di wpatoa (nmjfifmyg tnXzro rtjrtjQ'*)
Meat]v b* ijekiog 3 ) nXaxtm*) &*<nv fo^etfw 6 ) aarQoov'
Tov 8 vno $ ) by ^Pvxqos flip «/c* dia ritsaoQa 1 ) window 8 ).
Kdvov 8 tj fiit or op &cuvwp aritjai xaXao&ug,
Tov di toaov 9 ) <t>at&G)v oaov i0 ) o^gq*og i] ) *j4(&og u ) cunyo,
'HeXtog It wro ,2b ) rijai 1 *) xovov t€Q\ptfi^aotog iA ) ta%^
u4iyltjg 8 i/eXmo 16 ) xqu\\dtovov Kv&eQetyg l6 ) *
'Hfiitovov 8 vnb *<p 17 ) ZriXfow yeQetf Egpeiao 18 ),
Toaaov di i9 ) xQUHS&alaa qwciv mhntafmm* ) i*jwj.
KtvtQov 8 tjeXioto^ 1 ) &taw di[a ntvr] ekaie**) %&<av>
Avrfj 23 ) nerxd^corog an ijeoog eig yloyoev kvq**)
'jJofioa&eiG axtlai 2b ) avQog xoveQqGi 2 *) re naxvoug
cul dubio mutandae sunt; de voce diaaxdoti non-
nihil dubii superest an servari possit."
l ) Haec codicis scriptura proxime abest ab
emendatione editorum : piaaofo vain. Alter vero
codex Venetus cum Par. et Mediolan. fifoy/hmdi.
*) Ita codex noster, reliqui ovrriftpivti tol. voxijq.
Cum Galeo et Schneidero Meinekius edidit awnjfi-
pivfj tnk. vunov;, Martinus vero pro *utois correxit
*) Ita recte noster, dummodo fUcinjv pro pkrn*
restituatur. Reliqui ft&np $ ijXw<;.
*) Ita codd. omnes ; editores vero TtXayxxw.
*) Sic noster codex solus; reliqui xmiqaxto,
unde editores coniecerunt fox \mio.
•) Pro vno reliqui ano.
*) xiaaa^a codex habet, quamquam qa periit
Alter Venetus xiooaqw, hincPar. etMediol. xeaoa-
<p)v. Editores xiaaaga.
*) Pro xixXw rectius reliqui xvxXos.
•) Ita recte solus codex noster; 'reliqui xw 61
xaow.
10 ) <Pai&(ov oaov: ita reliqui codices praeter
nostrum, in quo est Qai&wros rjv, ita ut jjv ad o/fy#-
poq trahatur.
") opQiftoq: hanc codicis nostri scripturam de
coniectura edideruntGaleus et Meinekius. Reliqui
codd. praebent tpQipoq.
M ) Ita in codice nostro scriptum est; in altero
Veneto et Paris i ens i "Aytox;.
12k ) Ita recte iam edideruntplerique,sed reliqui
codd. omittunt d\
ia ) Ad reliquos codd. corrigendum erit xoict.
u ) Haec nostri codicis scriptura est. Eandem
confirmat alter Venetus. In Parisiensi vero legit ur
xiQxptvpQoxoq.
") Ita codex noster; alter Venetus <J* tjtXCourh
ultima littera non satis distincta. Reliqui codd.
<? tjtXCou; t}.
ie ) Kv&fQfttjq in omnibus codd. scriptum est,
non Kv&tQtttj. Hinc postea in nostro xw, non xfj.
lT ) Ita codex noster, ut iam indicavimus; reli-
qui xjj.
18 ) Ipse codex 'EQptlaov. Reliqui libri 'EqptCas.
,9 ) Pro M> quod omnes libri scripti tuentur, edi
solet re.
*°) Ita recte in nostro cod. legitur, in reliquis
noXvxapnxia.
S1 ) Haec rectissime noster; reliqui xirxutfrjiXfou;.
w ) Cod. noster dUXa/t; alter Venetus Sla (sic)
tXayt, Par. 6td fXa/t. Placuit Naekii coniectura,
(' i. e. nirt ante IAa/f excidisse statuentis. Alii
aliter. Cf. Martini librum pag. 188. nota 5.
M ) Ita noster codex , item alter Venetus. Pari-
siensis ut videtur airtrj.
■*) cbr tjlfjoq «/?: ita noster codex. Ven. et
Par. antifQttjq, id que (an ij*p%) servarunt Galeus,
Schneiderus, Meinekius, adnotante Schneidero
se non intellegere versum. Martinus mavult vri
nty ♦/?•
* 5 ) Ita cum reliquis scripsimus. In cod. nostro
est aqfiooO-tloa xxjjoiv, in altero Veneto ayttoo&tUra
axrlat.
2G ) Reliqui libri praebent xqvtQoTai, idque ab
editoribus servatum est
Digitized by
Google
Ovgatop e^dtorop *) tow* &s%&&b 2 ) top dm narrow 3 )
Toitp 4 ) tot G&Qtjv 6 5 ) dibg ncug f/Qpocrev 'Eqftijg,
'Emarovov xi&oqiv, &fOfi^roQog etxova xoapov. 6 )
151
25
27
Ceterum istum textum Venetum, cuius scriptura tantopere praestat codicibuB iam
ante excussis, ante multos annos ex longo itinere redux cum Godofredo Hermanno
communicavi. Misit Hermannus a se transscriptum ad Meinekium qui ephemeridibus
philologicis inseruit. Pauca tamen Hermannus ex schedis meis non satis recte transscripserat,
ut ndJXetcu pro rfilercu versu 8, item cuylo pro afytyg versu 18.
XIV.
. EVANGELISTARIUM CAEPENTORACTENSE.
A viro clarissimo Ghistavo Haenel in eo quern 1830. edidit Catalogo librorum manu-
scriptorum, indeque a Scholzio in Prolegomenis editionis Novi Testament! 1836. notatum
est in bibliotheca Carpentoractensi codicem Graecum Novi Testamenti exstare, litteris
uncialibus sexti saeculi scriptum. Quod etsi non accuratissimo ipsius codicis examine
niti credebam, tamen eiusmodi erat ut, qui totus essem in requirendis antiquissimis sacri
textus monumentis, officio meo defuturus mihi viderer nisi adirem bibliothecam Carpen-
toractensem et quern insignem litterarum sacrarum thesaurum habere tradebatur in rem
Novi Testamenti criticam converterem. Cum igitur ineunte anno 1843. Basilea Massiliam
proficiscebar, brevi post iter Romanum suscepturus, nee impensae nee tempori peperci ut
ad usum libri Carpentoractensis pervenirem. Mox vero, quantus in cl. Haenelii Catalogo
error esset, satis intellexi. Codicem enim ilium tanta ab eo laude ornatum nihil aliud quam
evangelistarium continere vidi idque saeculi fere noni. Delineavi facsimile quod vocant:
vides id lapidi nunc incisum extrema parte tabulae nostrae secundae. Liber signatus est
in bibliotheca numero 101, foliis constans 281 formae maximae, quavis pagina duplici
columna versuum plerumque 25 scriptus. Scriptura satis est accurata, accentibus et
spiritibus haud negligenter positis. Ab initio plura perierunt; incipit enim ab evang.
Joh. 16, 28. Textus cum antiquissimis libris scriptis nostris paullo magis convenit quam
pleraque quae supersunt evangelistaria uncialibus litteris exarata. Hoc apparebit ex iis
l ) Ita libri omnes. Martinus edidit Ot'oaro?
Itdrotoq. Quam in rem quae scripsit vide apud
ip8um pag. 189. notis 7 et 8.
*) Ita uterque Venetus; Parisiensis ?<r/*<r^*,
quod quomodo ex alterius Veneti scriptura fieri
potuerit, ipso loco inspecto facile intellegitur.
*) Keliqui libri %S» dtd ndnwr. Edi tores plerique
corrigendum censuerunt Toy &d nctauv, Galeus
solus topoy fox** ^v dta ndrxmv.
4 ) Ita codicis nostri scriptura confirmat con-
iecturam Schneideri, Naekii, Meinekii, Martini
Reliqui libri xobvv.
*) Ipai codices praebent <ii*prp> 6, Schneiderus
proposuit att^tjv o. Meinekius cumNaekio oitqijva.
6 ) De hoc versu consentiunt codices, nisi quod
Parisiensis x(&*wv habere dicitur. Pro ^co/c^rooo?
Meinekius #<o/< j?'<rr opo? legi voluit
Digitized by
Google
152
quae excerpsimus lectionis exemplis. Quae antequam exhibeamus, mentio faciunda est
subscriptions ultimo folio positae : quae etsi non eadem qua totus codex raanu scripta est,
tamen satis antiqua est et ad cognoscendam huius evangelistarii historiam idonea. Habet
enim ita: TlQOGtjvex&t] to naQOP evayyihop ip tiji Gefiaafju'cu popfji tijg ineQayiag &xov tr^'Afmov tyg
ovt(o movofia&fAtyijg (in cod. ianopou. est, nisi fallor), tov regiov' naqa 'Enupapiov payiatQov toi
nousjahi xcu xttjTOQog tijg avtijg popyg' xata top 'Oxzo&pQiop ur t va tijg dunxovayg Tteptexcudexatyg ipd.
tov g% hovg* oi htvyxapomtg tovtop (cod. tovto), e$x 8(T & 8 «vrcoi foot top (cetera desiderantur).
Pertinet igitur haec subscriptio ad donationem codicis anno 1092. factam.
Exempla autem lectionis ita delegimus, ut primum ea tantum quae a recepto quern
vocant textu differrent adnotaremus, postea vero nonnulla adderemus in quibus evangeli-
starium cum illo textu consentit.
L
Mt. V. 21 sqq. semper est iQQtfoij, non iQQe&i] 5, 28. im&vuijaat avttjv 5, 44. xahog notelte
totg fucovaw iuag 5, 47- tovg yikovg vuow povop VH, 14. ti atevi] y nvhj 7, 22. ov top cop opouan
irtQfxpqtevaaitev. Eodem modo 15, 7. legitur xcddog inQoytjtevaep. Aliter vero est 11, 13. ubi
legitur soog 'Iudwov nQoeqnjtevoap. Mt. VUI, 8. popop eine loy<p IX, 5. aqtioptai (ante ayemvzcu)
gov ai auaotiai, ij einsip' lysigs xai 9, 17. auyotegoi ovpttjQovptcu 9, 18. aQ%uv eiaeXOuv nqoaexipu
X, 10. PBxqdvg iyeigete, Xengovg xa&agiZete 10, 10. 6 igydtyg tov fwj&ov avtov (absque iativ)
10, 12. secunda manu additum : TJyopteg' eiQifPT] top otxcp tovtcp 10, 13. eioeX&ha jy etQtjrt] ifjuop
10, 19. otav di naQadciaoaaip vuag 10, 28. xai ui; yopeia&e am tm anoxtevoptw XI, 8. ip tcXg
oawtg tm flaatleiw ship 11, 10. idov iyco 'aoateko 11, 16 sq. ouoia iottp acudt'otg xa&yuwotg er
ayoQcdg xcu TTQOGqwvovaiv toig itcuQoig avtcot xcu Xiyownp' qitijaauep ifup xcu ovx otQXtjOOG&e' i>j-
iripcuw xcu ovx txcnpaa&e XIII, 15. utjnote eidoxnp r. o<p&. xcu t. gkhp axowtaatP x. tjj xagdia ovpghhp
xcu imarQtypcoGiv xcu idaoucu avtovg 13, 27. no&ev ovv lyei £i£ctput 13, 30. dtpate avta fkoudg
13, 44. xcu ik&iw evQtffxei XIV, 18. im tovg ypotovg, Xaftow XV, 32. tjfUQcu tqefg TtQOGuipovaiv uoi
XIX, 29. $ ayqovg wexep iuov, ixatorzanX. Xtppetcu XXII, 37. ip okq tjj xagdia aov xcu iv okq
(recentius additum est tjf) \pv%y aov xcu ip *}% tjj diapoia aov XXHI, 8. elg yccQ iotw v/uop 6
xafhjytfrtjg, b XQurrog: corrector vero 6. y. *. v. 6 diddaxaXog, 6 XQtatog 23, 30. ijpe&a XXV, 2.
nipte di tjaap *f avtoh cpgonjuoi (sic) xcu at nine ucoQai 25, 48. ia&fy de xcu mry. Marc. V, 3 est
oideig iovpato. Luc. HI, 32. tov Boog, 35. tov 2eQov% et tov (PaXey VII, 4. agtog iotw cp naqi^
tovto XII, 16. ijwpoQTjOev 17 x°*Q a e * v - 32. qidoxyGSP 6 natr$ v\mp Ioh. VH, 39. ov ypeiXop et oti
'Itpovg oidemo VTI, 52. post iyjjyeQtat statim pergitur: TlaXir oh avtolg 6 'Itpovg iXdXtpep Mym
(8, 12.) Praeterea notavi ivrnprnta, XQeoyeitizcu, ta didgayua, JZoXoficw, JfoXofJuiipog, ti nqog <ri.
n.
Mt. VTI, 29. tjp yaQ diddffxojp avtovg <og i^ovalap fyon xcu ovx <ng oi yQCuuMtelg VIII, 28. eig
tip x^qav rwt reQys<jTjvw> XII, 29. iap $ ttqwjov dqaq top wjp^oi', xal tore tip otxiap avtov IkaQ-
ftdaet Xm, 33. ipexovxpep eig aXevQov 13, 44. evQijxei trxoljaXovta GBaaqcauivor xcu xexoautjuero*
Digitized by
Google
153
13, 52. pa&yrev&eig eig rtp ftaaiXeiav XVI, 3. xcu i&eto iv qsvXaxjj toa 'HQa&ada. XIX, 16. AMa-
xaXe aya&ij ti aya&ov no^aco tva e%<o fw^ aimiov XX, 30. ilfyoor ij/Aag xvqib vibg dad. XXI, 28.
aw&QOMtoe efyev tixva dvo XXII, 32. ovx iarip 6 &ebg &ebg texQ<m> aXka ^dvtav. Luc. Ill, 32. tov 'Slptfi
IV, 27. Neefiav o £vQog et 31. eig KcmeQvaovp VIII, 26. eig tip x^qav t&p rada^vmp. Ioh. VH,
52. nQapjttjg Ac tr t g r<dtlaiag ovx iyqyeQrcu.
XV.
In clarissima bibliotheca ducali quae Guelpherbyti floret ex longo tempore cele-
berrimus est codex Originum Isidori. Celebritatis autem caussa non in his Isidori Ori-
ginibus 1 ) posita est, sed in iis quae sub Isidori textu scripta latent Est enim codex
rescriptus isque compactus ex variorum antiquissimorum codicum reliquiis, quarum pro
summa simiUum monumentorum raritate nihil magis in laudem pervenit fragmentis
Gothicis epistulae Pauli ad Romanos. Eruit haec fragmenta e litura palimpsesta
ibrasque dedit ante annos fere centum vir ad promovendas litteras curiosissimus Franciscus
Antonius Knittel. 9 ) Quibus Gothicis fragmentis laude proximae sunt reliquiae duorum
codicum Graecorum quibus olim quattuor evangeliorum textus continebatur. Etiam
ad has eruendas edendasque Knittelii cura pertinebat: nisi quod plures paginas plane
non legit, alias multis lacunis relictis, denique permulta quae edidit parum accurate, certe
parum feliciter tractavit. Propterea nuper ipsi, quicquid eorum Novi Testamenti codicum
et aetate et textu praestantissimorum superest, maximo cum studio pertractavimus: cuius
studii eventum habuimus tantum ut nova quam dabimus editio nomine principis nuncupanda
videatur. Sed ea de re nunc non explicatius dicendum est; dicemus enim propediem alibi. Per-
gimus autem adreliquaseiusdempalimpsesti codicis partes, adquasnonnihilcuraecontulimus.
Graece quidem scripta non sunt nisi Galeni fragmenta. Quae quot et quibus
foliis inveniantur, iam e libro Knittelii satis disci potest. Longe eorum plurima, si cum
aliis comparantur libris palimpsestis vel etiam cum partibus Graecis Novi Testamenti in
eodem codice scriptis, non difficillima ad legendum sunt. Scripturae specimen a Enittelio
exhibitum quum ab ipso codice nimium discedat, faciundum curavimus aliud et tabulae
nostrae quartae praeposito numero VII. inserendum. Exarasse puto Galeni codicem cuius
ilia fragmenta supersunt, hominem sexti vel septimi saeculi.
Latinae vero scripturae quattuor distinguendae sunt. Prima est qua interpretatio
continetur textui Paulino Gothico apposita, folia occupans quattuor. Hanc eadem tabula
! ) Scripturae specimen exhibuit Mabillon in
libro de re diplomatica pag. 351. tab. 4 nr. 1.
Litterarum genus Saxonicum vocat; aliis Tole-
tanum dicitur, in Hispania olim celebratissimum.
2 ) Libro suo hunc titulum fecit: Ulphilae ver-
sionem Gothicam nonnullorum capitum epist.
Pauli ad Romanos. Venerandum an ti qui tat is monu-
mentum pro amisso oninino atque adeo deperdito
per multa saecula ad hunc usque diem habitum.
£ litura codicis cuiusdam ms. rescripti qui in
augusta apud Guelpherbytanos bibliotheca adser-
vatur una cum variis \ariae litteraturae moni-
mentis hue usque ineditis eruit commentatus est
datque foras Franc. Ant Kn. (1762.)
20
Digitized by
Google
154
quarta repraesentavimus numero V. Ipsum textom infra apponemus, quoniam non modo
litterarum pallentium plus quam Knittelio assequi sed nonnulla etiam quae ille iam legit
paullo rectius legere nobis contigit. Cf. fol. CCLXXVIL vers. v. 14 et 27; fol. CCLVI.
vers. v. 8. 9. 10. 13. 14. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 26; eiusdem recti v. 1; fol. CCLV.
versi v. 1; recti 1. 10. 12; fol. CCLXXX. recti v. 3. 13. 17.
Duobus locis prima lectio mutata est: fol. 255. versi versu 4, ubi d littera lineae
superscripta est, forma quidem paullo minori, eandem tamen nisi fallor aetatem referente.
Fol. eiusdem recti versu 10. ex vestrum correctum est nostrum, manu satis antiqua, sed
non ipsa prima ut videtur. Knittelius nihil nisi quod ab emendatione est viderat. Praeterea
eodem folio versu 12. aesca est ut edidimus, alibi esca. Item, ut iam recte Knittelius
ediderat, volumtas, in ira, spernes, eet. 6 quod ad finem folii 280. adpinximus plane
Graccam habet formam. Videtur exnumeris esse quibus quaterniones codicis numerabantur.
Altera est fragmentorum libri lob folia octo occupantium, exbibita a nobis eadem
tabula numero IV. Textus est Hieronymi interpretis, ab editis non ita diversus. Lectionis
specimen infra dabimus, indicantes una quae quovis folio continentur.
Tertia viginti duo folia occupat, in quibus textus legitur libri Iudicum; certe cnim
quicquid legimus ad istum librum pertinet. Ea vero quae legimus infra addemus. Sunt
etiam haec a textu Hieronymi. Scripturam expressimus tabula IV. numero III.
Quarta quae restat, prae reliquis omnibus latet, nee erit facile qui plene legat.
Pertinent adhanc omnia ea folia quae fugerunt aciem Knittelii, tria (211. 216. 276.) dicen-
tis , semisepulta", alia septem (214. 217. 281. 319. 320. 321. 322.) „sepulta", alia denique
praetereuntis silentio. Aliquot ex his folia chemicis adhibitis clariora reddere nobis licuit;
nihilominus magna remanebat difficultas legendi. Inter alia legimus folio 211. verba haec ;
cum epist. ad Rom. cap. VII. conferenda:
peccatu ei dominabitur* neque sub lege est*
cessat enim circa eiun auctorit^s legis quia
liberatus est a peccato • quos enim reos te
(v. 25.) sed ipsius 3f providentiam secuti su
(v. 26.) mus per xprn.
(v. 27.) Nescitis cui exibetis vos servos ad obaud
Concludendum ex his videtur, fragmenta ista ad commentarium vel potius ad hoini-
liam in epistulam ad Romanos scriptam pertinere. Scripturae ratio ea est ut Latinis prio-
ribus, quas nescio an quinto et Bexto saeculo adscribam, aetate paullulo cedere vidcantur.
Iam igitur dabimus loco primo (A) fragmenta versionis Latinae textui Gothieo appo-
sitae, secundo (B) et tertio (C) fragmentorum libri lob et libri Iudicum specimina.
Digitized by
Google
FOLIUM CCLXXVII.
FOLIUM RECTUM. FOLIUM VERSUM
155
et scientiae di
in novitate
quam scrutabilia sunt
sensus vestri
iudicia eius
ut probetis
5 et investigabiles
quae sit volumtas di
viae eius
quod bonum
~~7 Quis enim cognobit
et beneplacitum
7 sensum dni
et perfectum
7 aut quis illi
— Dico enim per gratiam dT
10 7 consiliarius fuit
quae data est mihi
7 aut quis
omnib* qui sunt inter vos
7 prior dedit illi
non plus sapere
7 et reddetur ei
quam oportet sapere
7 quoniam ex illo
sed sapere ad prudentia
15 7 et per ipsum
et unicuique
7 et in ipso omnia
sicut divisit ds
7 ipsi gloria
mensuram fidei
in saecula- amen-
sicut enim
~ Obsecro itaq- vos fratres
in uno corpore
20 per misericordiam di
multa membra
ut exhibeatis corpora vestra
habemus
hostiam vivam scam
membra autem omnia
placentem do
non eundem
rationabile
actum habent
25 obsequium vestriT -
ita multi unum corpus
nolite coiifigurari
sumus m xpo
27 huic mundo
singuli autem alter
ROM. XI, 83— xn, 2.
BOM. xn, 2 — 5.
20*
10
15
20
25
27
Digitized by
Google
156
FOL. CCLVI.
FOLIUM VEBSUM.
coram do
sed etiam coram
hominibus
Si fieri potest
5 quod ex vobis est
cum omnib- hominib-
pacem habentes
non vos ipsos
defendentes
10 karissimi
sed date locum irae
Scribtum est enim
7 mihi yindictam
7 ego retribuam dicit dns
15 7 Si esurierit inimicus tuus
7 ciba ilium
7 et si sitierit
7 potum da illi
7 hoc enim faciens
20 7 carbones ignis
7 congeres
7 super caput eius
7 noli vinci a malo
7 sed vince
25 7 in bono malum
~ Omnis anima potestatib-
27 sublimibus subdita sit
INVERSUM.
FOLIUM RECTUM.
non est enim potest[as]
nisi a do
quae autem sunt
a do ordinatae sunt
itaque qui resistit 5
potestati
di ordinationi resistit
qui autem resistunt
ipsi sibi
damnationem adqui 10
. . runt
nam prmcipes
non sunt timori bono
, , operi
sed malo r
vis autem
non timere potestate~ 15
bonum fac
et habebis laudem ex ilia
di enim minister est tibi
in bonum
si autem malum feceris ti 20
me
non enim sine causa
gladium portat
di enim minister est
vindex
in ira 25
ei qui malum agit
ideoq- subditi estote 27
ROM. XII, 17— XIII, 1.
ROM. XIII, 1 — 5.
Digitized by
Google
157
FOLIUM CCLV. INVERSUM
FOLIUM VERSUM.
ut et vi[vorum]
et mortuorum
dominetur
Tu autem qui iudicas
5 fratrem tuum
aut tu quare spernes
fratrem tuum
omnes enim stabimus
ante tribunal xpi
10 7 Scribtum est enim
7 vivo ego elicit dns
7 quoniam mihi flectet om
7 et confitetur s
7 omnia lingua fo
15 Itaq* unusquisq- nostru
pro se rationem
reddet do
non ergo amplius
invicem iudicemus
20 sed hoc iudicate magis
ne ponatis
offensionemfratri
aut scandalum
— Scio et confido in dno ihu
25 quia nihil commune
per se ipsum
27 nisi ei qui existimat
FOLIUM RECTUM.
quid commune [esse]
illi commune est
nam si propter escam
frater tuus contrista
tur
iam non secundum cari 5
,. ± tatem ambulas
noli esca tua
ilium perdere
pro quo xps mortuus est
non ergo blasfemetur
bonum vestrum 10
non est enim regnum di
aesca et potus
sed iustitia eet pax
et gaudium
in spu sco 15
qui enim in his
servivit xpo
placet do
et probatus est
hominibus 20
Itaque
quae pacis sunt
sectemur
et q* aedificationis sunt
in invicem custodiamus 25
noli propter escam
destruere opus di 27
ROM. XIV, 9 — 14.
ROM. XIV, 14— X0.
Digitized by
Google
158
FOLIUM CCLXXX.
FOLIUM RECTUM. FOLIUM VEBSUM.
inproperantium
tibi caeciderunt super m[e]
Quaecumq* enim
5 praescribta sunt
ad nostraui doctrina
scribta sunt
ut per patientiam
et consolationem
10 scribturarum
spem habeamus
ds autem patientiae
et solacii
det vobis id ipsum sapere
15 in alterutrum
secundum xpm ihm
ut unianimes in uno ore
honorificetis dm
et patrem dm
20 ni iEu xpi
propter quod suscipite
invicem
sicut et xps
susoepit vos
25 in gloriam dl
Dico enim xpm ihm
27 ministrum ftrisse
ROM. XV, 3 — 8.
propter veritatem di
ad confirmandas
promissiones patru
gentes autem
propter misericordia
honorare dm
Sicut scribtum est
7 propter hoc confitebor
7 in gentibus dne
7 et nomini tuo
7 cantabo
Et iterum dicit
7 laetamini gentes
7 cum plebe eius
Et iterum dicit
10
15
— e —
7 laudate omnes gentes dmn
7 et magnificate eum
7 omnes populi
Et iterum eseias ait
7 et erit radix iesse
7 qui exsurget
7 regnare gentibus
7 in eo gentes sperabunt
Ds autem spei
repleat vos
omni gaudio
BOM. XV, 8—13.
20
25
27
Digitized by
Google
B
159
FOLIUM CCLXXXIV.
FOLIUM RECTUM.
ens autem
usque quo loqueris talia et spiritus
multiplex sermone oris tui-
numquid ds supplantat iudicium
5 et omni • ps • subvertit quod iustum est •
Etiam si filii tui peccaverunt ei et
dimisit eos in manu iniquitatis
suae- tu tamen si diluculo con
surrexeris ad dm- et omnipoten
10 tern fueris depraecatus-
si mundus et rectus incesseris
8tatim evigilabit ad te et pacatu
reddet habitaculum iustitiae tuae-
In tantum ut priora tua fuerint
15 parva et novissima tua multi
plicentur nimis- interroga eni
generationem pristinam et dili
genter investiga patrum meinoria-
Hesterni quippe sumus et ignora
20 mus quoniam sicut umbra dies
nostri sunt super terram-
Et ipsi docebunt te- loquentur tibi
et de corde suo proferent eloquia-
24 numquid virere potest scirpus
FOLIUM VERSUM.
absque humore- aut crescere carec
turn sine aqua- cum adhuc sit
in flore nee carpatur manu an
te omnes herbas arescit-
sic viae omnium qui obliviscuntur 5
dm et spes ipocritae peribit-
non ei placebit vaecordia sua
et sicut tela aranearum fiducia
eius- innitetur super domum
suam et non stabit- fulciet earn io
et non consurget- umectus vi
videtur antequam veniat sol
et in ortu suo germen eius egre
dietur- super acervum petraru
radices eius densabuntur et in 15
ter lapides commorabitur-
si absorbuerit eum de loco suo ne
gabit eum et dicet non novi te-
haec est enim laetitia viae eius
ut rursum de terra alii germi 20
nentur- ds non proiciet sim
plicem nee porriget manum ma
lignis donee impleatur risu os
tuum et labia tua iubilo- 24
IOB. VIU, 1 — 11.
IOB. Vin, 11 — 21.
Digitized by
Google
160
Quae mira in his — si excipis fol. rect. v. 3. sermone, v. 4. et, v. 14. ut priora — con-
sensio cam editis est, ea satis probat quanta antiquitatis laude excellat textus libri lob
Romae editus. Septem foliis reliqois haec continentnr: fol. CCLXXXV. lob. 3, 6 — 4, 2;
fol. rectum incipit a verbis: sideat- non computetur in diebus; extrema sunt: cessaverunt
a tumuUw et ibirequi; pergit fol. versum: everuntfessi robore* et quonda, usque: sermonem
tenere quis possit. Fol. CCLXXXVTL lob. 4,3 — 5, 1; foL rectum: ecce docuisti multos et
manu8 las — visionis nocturnae quando solet; fol. versum: sopor occupare homines' pavor —
voca ergo si est qui tibi responde \\ at* et ad aliquem scorum conver \\ tere. Fol. CCCXXVI.
lob. 5, 2 — 5, 24; fol. rectum: Vere stultum interficit iracundia — eorum quod coeperant;
fol. versum: qui adpraehendit sapientes in astu — tuum- et bestiae terrae pacifi \\ cae erunt
tibi* et scies quod. Fol. CCCXXXII. lob. 5, 24 — 6, 14; fol. rectum: pacem habeat taber-
naculum tuu - — out mugiet bos- cum ante praese \\pe plenum steterit; fol. versum: Autpoterit
comedi insulsum quod — derelinquet- fr aires met prae \\ terierunt me sicut torrens qui.
Fol. CCCXXVII. lob. 6, 15 — 7, 4; fol. rectum: raptim transit in convallibus — veritatis
cum e vobis nullus \\ sit quipossit arguereS) Fol. CCCXXXIH. lob. 7, 4 — 7, 21; fol. rectum:
vesperam et replebor dolaribus — numquid mare sum ego aut cetus \\ quia circumdedisti me
car cere; fol. versum: si dixero consolabitur me lectulus — dormiam- et si mane me quae \\
sieris non subsistam. Fol. CCLXXXVI. lob. 8, 22 — 9, 20; fol. rectum: qui oderunt te
induentur confusi — non videbo' si abierit non intelle \\ gam eu' fol. versum: si repente
interroget quis respon — ero- os meum condemnabit me* \\ si innocentem ostendere*)- pravu~$).
*) Non additum est me.
*) Sic, non ottendero. Item paullo ante intellegam eum ab editis differt ubi eum deest
") Vacuo hoc spatio ita uti placet nt mentionem iniiciam codicis evangeliorum Latini Taurinensis,
septimi ut videtur saeculi, cuius indolem mini olim scire cupienti vir cl. Amad. Peyron plura lectionis
ezempla misit. Sunt ea ita comparata ut saepe confirment codices versionis Hieronymi praestantissimos
Amiatinum et Fuldensem, passim vero ab emendatore nescio quo profecta videantur, quippe quae ab
editione Romana pariter atque a plerisque antiquis codicibus discedant. Praeterea singulare hoc est
quod passim Marci textui supra lineam adscripta sunt quae locia Matthaei geminis leguntur. Ex capitibus
Marci quattuor haec cum lectionibus Amiatinis conveniunt: 1,2. ecce mitto absque ego, ibidem desunt verba
ante te; v. 2. est et egrediebantur ad ilium, item Iordane flumine; v. 19. in navi conponentes retia; v. 27.
quae doctrina haec. 2, 5. peccata sine tua; v. 22. vinum no vellum; v. 23. cum sabbatia sine dominus, item
coepissent praegredi. 3, 29. non habet remissionem. 4, 1. ut in navem ascendens, v. 4. volucres sine caeli,
v. 6. non haberet radicem, v. 11. est scire mysterium; v. 29. et cum se produxerit Alterius generis sunt:
1, 16., ubi ad „Simonem u supra lineam additur : „qui dicitur Petrus ;" v. 19. ubi ad ,,in navi" eodem modo
additur „cum zebedeo patre ipsorum;" item 2, 23. ad „spicas": „et manducare," item 2, 26. ante „sacer-
dotibus 11 : „solis. u Tertii generis sunt: 1, 30. ei de ipsa, v. 36. persecutes est, v. 40. domine, si vis, v. 41.
extendens 2, 24. faciunt discipuli tui sab bat is 3, 9. ut in navicula sibi deservirent, v. 26. dispertitus erit
et non potest stare 4, 10. cum eo erant discipuli parabolas v. 26. si faciat homo sementem, v. 34. sine
parabolis autem.
Digitized by
Google
c
161
FOLIUM CCLXXXIIL
FOLIUM RECTUM.
Noluit
efraim etiam non interfecif
chananeum qui habitabat
in gazer
5 sed habitabit cum eo zabulon
non delebit habitatores
caetron et naalon
sed habitabit chananeus in
medio eius factusque est ei
10 tributarius
aser quoque non delevit habi
tatores achacho et sidonis
alabh et achazib et albha
et afech et rohob
15 habitavitque in medio chana
nei habitatoris illius terrae
nee interfecit eum
18 neptali non interfecit habitatores
FOLIUM VERSUM.
Bethsemes et bethanath
et habitavit inter chananeu
habitatorem terrae
fiieruntque ei bethsemitae
et baethanitae tributarii 5
artavitque amorreus filios
dan in montem
nee dedit eis locum ut ad pla
niora descenderent
habitavitque in montem 10
hares quod interpretatur
testaceo
in ahilon et sadalin
et aggravata est manus domus
ioseph factusque est ei 15
tributarius
fuit autem terminus amorrei
ab ascensu scorpionis petra 18
IUDICUM I, 88—33.
1UDICUM I, 33 — 36.
21
Digitized by
Google
162
FOLIUM CCLXXXIL
FOLIUM RECTUM.
Necionem caderet
sisara autem ftigiens perve
nit ad tentorium iahel
uxoris aber cinaei
5 erat enim pax inter iabin
regem asor et domuni
aber cinaei
egressa igitur iahel in occur
sum sisarae dixit ad eum
10 intra ad me domine mi intra
qui ingressus tabernaculum
eius et opertus ab ea pallio
dixit ad earn
da mihi obsecro paululum
15 aquae quia valde sitio
quae aperuit utrem lactis
et dedit ei bibere et operuit
18 ilium dixitque sisara ad ea~
FOLIUM VERSUM.
Sta ante ostium tabernacuK
et quum venerit aliquis inter
rogans te et dicens
numquid hie est aliquis
respondebis nullus est
tulit itaque iahel uxor aber
clavum tabernaculi
assumens pariter malleum
et egressa absconse et cum
silentio posuit supra tern
pus capitis eius clavum
percussumque malleo defixit
in cerebrum usque ad terra
qui soporem morti socians
defecit et mortuus est
et ecce baraac persequens
sisaram veniebat
egressaque iahel in occursum
10
15
18
IUDICUM IV, 16 — 20.
IUDICUM IV, 20—22.
Digitized by
Google
163
FOLIUM CCLXXXXIX.
FOLIUM RECTUM.
Dixitque ei gedeon
obsecro dne si nobiscum est
r
dns quum apprehenderunt
nos haec omnia
5 ubi sunt mirabilia eius quae
narraverunt patres
nostri atque dixerunt
de aegypto ednxit nos dns
nunc autem dereliquit nos
10 et tradidit in manibus
mazian
respexitque ad eum dns et ait
vade in hac fortitudine tua
et liberabis israhel
15 de manu mazian
scito quod miserim te
qui respondens ait
18 obsecro dne mi in quo liberabo
FOLIUM VERSUM.
Israhel
Ecce familia mea infirma est
in manasse
et ego minimus in domo
patris mei
dixitque ei dns ego ero tecum
et percuties mazian
quasi unum virum
et ille si inveni inquit gratiam
coram te
da milii signum quod tu sis
qui loqueris ad me
ne recedas hinc donee re
vertar ad te
portans sacrificium et offe
rens tibi
qui respondit ego praestola
bor adventum tuum
10
15
18
IUDICUM VI, 18—15.
IUDICUM VI, 15—18.
21 •
Digitized by
Google
164
XV.
In eadem bibliotheca Guelpherbytana alius est liber palimpsestus antiquissimus, bis
Latine scriptus. 1 ) Scriptura quae priore deleta membranam occupavit opus continet
quod Prosperi Aquitani esse vulgo olim creditum est, quum potius sit Iuliani Pomerii
Arelatensis, inscriptum de vita contemplativa. Quam scripturam recte saeculo septimo
adscribere solent. Ea vero multo antiquior est prior scriptura, a nobis specimine expressa
tabula IV. numero II- Ista quin quinti saeculi sit, haud dubito. Continet fragmenta lectio-
narii, lectionibus quum e Veteri turn e Novo desumptis Testamento. Singulis lectionibus
passim interpositae sunt notae, quibus cantus lectioni interiiciendus indicari videtur. Ita
fol. 71. rect. inter Hebr. 13, 21: 3s autem pacts qui eduxit de mortuis pastorem magnum
avium in sanguine testamenti aeterni dnm nostrum ihm aptet vos in omni bono ut faciatis
voluntatem eius, faciens in vobis quod placeat coram se per ihm xpum cut gloria in saecula
saeculorum, et Ioh. 10, 9. In tempore illo ait bins IKs discipulis suis' Ego sum ostium' per me
si quis introierit salvabitur, interposita sunt verba haec: exaltavi electum de populo meo.
Item fol. 74. verso post verba: sed haec loquutus sum vobis ut cum venerit hora eorum reminis-
camini quae (si recte vidi) ego dixi vobis. Ioh. 16, 2., antequam sequitur: Lectio isaiae
prophetae- haec dicit dns, interiecta est nota: iustus maiore. Rursus aliae notae textui simi-
liter interpositae rationem liturgicam babent aliam, ut fol. 71. verso inter verba: et nemo
potest rapere de manu patris mei* ego et pater unum sumus, Ioh. 10, 30 et ea quae sequuntur:
Lectio esaiaeprofetae- haec dicet dns % levate in excelsum oculos vestros, interposita leguntur
verba: inponit sacerdos memoriale. Sunt haec, ni fallor, eiusmodi ut adiuvent indagantes
quae antiquissima ecclesiae Latinae liturgia fuerit. Quam ad rem codex Guelpherbytanus
eo est gravior quum ipsum Gallicanum lectionarium aetate superare proptereaque anti-
quissimum librorum eius generis exemplum esse videatur. Non dubium est quin totum
codicem ea qua in excutiendis libris palimpsestis opus est patientia subtilitateque pertrac-
taturis multo plures inveniendae sint notae liturgicae. Ita ad tres iam relatas accedit
quarta folii 73. versi versu 20; item quinta fol. 77. v#rs. ab initio.
Textus lectionum mirura hoc habet quod, quum plerumque cum Hieronymo interprete
consentiat, passim ab eo magna cum licentia discedit. Quam ad rem valuisse videtur lectionari-
orum natura; in libris enim ecclesiasticis praesertim antiquissimis non tanta quanta in codi-
cibus continui textus anxietas obtinuit integritatis textus conservandae. Tamen pro ea qua
lectionarium Guelpherbylanum est cognatione cum quibusdam Italae quam vocant versionis
testibus plura quae ab Hieronymi usu diversa habet ab antiquiorerecensionependerevidentur.
Quae lectionarii ratio quo melius iudicari possit, adscribam aliquot paginas integras, item
plures locos et lectiones in quibus memorabile aliquid inest. Pagina folii LXXVII. sic habet:
*) Breviter iam de eo et de utraque eius scriptura exposuit Knittelius in Commcntarii sui ad
Ulphilae textum appendice 1. 1. pag. 507 — 509. Codicem dicit LXXVI. Weissenburgensem. De quo
quae scripsit, pleraque recte habent.
Digitized by
Google
165
non derelinques animam meam
In tempore illo cum adpraehendissent principes sacer
dotum scribae et farisaei dnm ihm ut eum morti tra
derent- expuerunt in faciem eius et colaphis eu
ceciderunt- alii autem palmas in faciem ei dede
runt dicentes prophetiza nobis xpe quia est qui te
percussit- petrus vero sedebat foris in atrio
et accessit ad eum una ex ancillis et dixit- et tu cum
ibu galilaeo eras- ad ille negavit coram omnibus
dicens nescio quid dicis neque intellego- exeunte 10
autem illo ianuam vidit eum imus ex servis prin
cipis sacerdotum cognatus eius cuius abscidet
petrus auriculam- nonne ego te vidi in horto cu
illo- et iterum negavit cum iuramento non novi
hominem- et post pusillum accesserunt qui ibi 15
stabant et dixerunt petro vere ex illis es tu-
nam et loquella tua similis est- tunc coepit de
votare et iurare quod non novisset hominem-
Et continuo gallus cantavit- et respexit eum dns ihs
et memoratus est petrus verbum ihu quod dixe 20
rat- prius quam gallus cantet ter me negabis-
Et egressus foras amarissime ploravit- mane au
tern facto consilium inierunt omnes principes sa
cerdotum et seniores populi adversus dnm ihm
ut eum morti traderent- et adduxerunt eum 25
ad 1 ) caipha in praetorium- erat autem mane- 26
*) Sic in schedis meis.
MATTH. XXVI, 67 — 70. 71. cum lob. 18, 26. 73 — XXVII, 1. Ioh. 20, 28.
Digitized by
Google
166
Quemadmodum in hac lectione textus Matthaei ex lohanne interpolatus atque ex
utroque nova quasi narratio contexta est; ita quae lectio fol. 73. et rect. et vers, ex priore
ad Timotheum epistula desumpta est, varios eius et alterius epistulae locos in novum or-
dinem redactos exhibet Habet enim sic:
ait dns ds
Fidelia sermo et omni acceptione dignus* quia si quis
episcopatum desiderat- bonumopus desiderat-
Oportit 1 ) ergo episcopum inreprehensibilem esse
unius uxoris virtim- castum- vigilantem* sobrium
pudicum prudentem ornatum hospitalem- doctore
non vinolentum- non percussorem- sed modestu
non litigiosum- non superbum non copidum- non
avarum- suae domui bene propositum- filios
habentem subditos* cum omni castitate- Si quis
autem domui suae praeesse nescit- quomodo ecle 2 )
siae di diligentiam habebit*
tu autem sollicite cura te ipsum probabilem exhibere
do operarium inconfusibilem recte tractantem
verbum veritatis- adtende lictioni exhortatio
ni adque doctrinae- noli neclegere gratiam quae
in te est quae dabitur per prophetiam cum inpo
sitione manuum- haec medetare- in his esto ut pro
fectus tuos manifestus sit omnibus- mantis cito
nemini inposueris neque communicaveris pecca
tis alienis- adtende tibi et doctrinae* insta in illis
hoc enim faciens et te ipsum salvum facies et qui te
audiunt* Si enim bene ministraveris- bonum gra
dum adquires* et multam fiduciam in fide quae est
in xpo ihu clno nostro-
f ) Eiusmodi formas iste codex saepe habet. Cf. antea v. 12. abscidet, infra dicet.
*) Ita in codice scriptum est. Item v. 15. lictioni, v. 16. adque et neclegere, v. 18. medetare, v. 19. tuos.
Cf. haec ad I. Tim. 3, 1 — 5. II. 2, 15. I. 4 t 13 — 15. 5, 22. 4, 16. 3, 13.
Digitized by
Google
167
Fol. 73. verso Ioh. 21, 15—17. sic legitur:
In tempore illo ait dns ihs petro- Symon iohannis
amas me- dicit illi utique dne- ait illi pasce agnos meos
dicet ei iterum- symon iohannis amas me- ait illi utiq'
dne tu scis quia amo te- dicit ei pasce oves meas
dicit ei tertio- symon iohannis amas me- contris
tatus est petrus quia dixit ei tertio amas me *)
Et dicit ei dne tu omnia scis- tu nosti quia amo te-
Fol. LXXVIL recto legitur Matth. V, 22 sqq. Ibi v. 22. deest ignis, v. 23.. est off ores,
v. 24. vadeprius reconciliari, v. 27. moecaberis posteaque moecatus, v. 28. dico vobis quoniam
omnia, v. 29. proice: ita hoc verbum cum similibus semper; v. 30. expedit tibi. Versus 31.
et 32. praeteriti sunt. Versu 33. est non iurobis. De lectione e Iohannis capite 10. sumpta
fol. 71. iam supra dixi. Inde notabilia inprimis haec sunt: v. 12. non omittit autem invitis
Amiatino et Fuldensi codicibus, v. 15. habet et ego cognosco patrem, ibidem meis non omittit;
v. 16. audiunt, item fit unus grex. Fol. LXXTV. verso legitur Ioh. 15, 17 — 25. 16, 1 — 4.
Versu 17. est ut diligatis invicem sicut dilexi vos, v. 20. sermones, item prosequuti, v. 22.
loquutus eisfuissem, v. 25. ut impleatur, item scribtus, item me ftabuerunt. 16, 2. se obsequium,
v. 4. quae ego dixivobis. (Antea v. 3. non omittit vobis.) Fol. LXXXV. legitur Ioh. 20, 26
sqq. Versu 26. est pax vobiscum; v. 28. omittit Thomas, v. 29. est dicit ei dominus Iesus.
Fol. XC. legitur 1. Cor. 7, 29 sqq. Versu 29. est ut qui habent, v. 32. qui sene uxors, v. 33
sq. quomodo placeat uxori* et virgo quae innupta est cogitat quae, item sancta et corpore; v. 35.
verba: et quod facultatem — obsecrandi praetermittuntur. Versu 37. est potestatem autem
habet. Fol. LXXX1X. legitur 1. Cor. 15, 51 — 58. Versu 51. est resurgimus; v. 52. camt
enim et] v. 53. incorruptellam. Orthographica sunt: inmortalitatem, inmobiles, absorta.
Fol. LXXXVin. est Col. 3, 1 sqq. Ibi legitur v. 1. consurrexistis Christo et v. 3. abscondita
est Fol. XIX. legi Eph. II, 10 — 17. Ibi v. 12. est in mundo, v. 15. in semet ipsum. Cum
hoc folio cf. LXXXXTT, ubi idem epistulae ad Ephesios locus habetur. Fol. LXXVill.
legitur Hebr. XII, 28 —XIII, 10. indeque usque XIII, 17. 21. pergitur folio LXXI. Versu
1. est maneat absque in vobis; v. 9. enim est gratia stabiliri, v. 21. voluntatem eius, item cui
gloria. De orthographicis notabilia haec: regnum inmobilem, emitamini, conubmm, bene-
ficientiae. Fol. LXXXV. legitur Iacob. I, 2 sqq. Ibi v. 4. est habeat, v. 5. sapientiam, fced
antea invitis Amiat. et Fold. codd. retinetur' in temptationes varias. Locum Actorum IV,
9 — 12. folio LXXIX. scrip turn plene addam:
') Inde a contris usque amas me omnia super raauram rescripts sunt
Digitized by
Google
168
redargtrimur in benefacto hominis languidi in quo
hie sanatus sit* notum sit omnibus vobis et omni
* plebi isrl quia in nomine ihu xpi nazorei quern
vos crucifixistis quern ds suscitavit a mortuis-
in ipsius nomine virtutes operamur et in hoc
iste adstat coram vobis sanus- hie est lapis qui re
probatus est a vobis aedificantibus qui factus
est in capud anguli et non est in alio ullo salus
neque enim est aliut nomen sub caelo datu
hominibus in quo oportit nos salvos fieri
Ceterum eadem textus indoles est locis ex Vetere Testamento allatis. In lis locus
Iesai. 40 ; 26 sqq. folio LXXTV. scriptus multas ob caussas memorabilis est.
Levate in excelso oculos vestros et videte eum qui e
ducit in numero milia hominum et omnes ex nomi
ne vocat- quare dices iacob et loqueris isrl
abscondita est via mea a dno* et a do meo iudiciu meu
5 transibit- numquid nescis aut non audisti- ds sem
piternus dns qui creavit terminos terrae non defi
ciet neque laborabit- nee est investigatio sapientiae
eius* qui dat lassis virtutem et his qui non sunt for
titudinem et rubur multiplicat- deficient pueri
10 et laborabunt- et iuvenes in infirmitate cadent-
qui autem sperant in dnm mutabunt fortitudine
adsument pinnas sicut aquilae- current et non la
borabunt- ambulabunt et non deficient- taceant
ad me insulae et gentes mutent fortitudinem-
15 adcedant et tunc loquantur- simul ad indicium
propinquemus • et vos servi mei quos eleli 1 ) ne ti
meatis quia vobiscum ego sum et ne declinetis
*) Sic, vitio 8cribenti8, pro elegi.
Digitized by
Google
quia ego ds vester confortavi vos et auxiliatus
sum vestri et suscepi vos de terra- ecce confun
dentur et erubescent omnes qui pugnant adver 20
sum vos- et erunt quasi non sunt et peribunt
viri qui contradicunt vobis- quaerites eos et non
invenietis viros rebellantes vobis* erunt quasi
non sint- et velut consumptio homines bellan
tes adversum vos- quia ego dns ds adpraehen 25
dens manum vestram- posui vos quasi plaus
trum triturans novum habens rostra serran
tia- vos ergo ne timeatis neque paveatis quia ego 28
custodivi vos 29
XVI.
DE EVANGELIOEUM CODICE GRAECO GUELPHEEBYTANO XVI, 16.
Esse in bibliotheca Guelpherbytana etiam Graecttm evangeliorum codtcem, dudum
inter viros doctos notum est. In codicum indicem receperunt et GrieBbachius et Scholzius
numero 126. insignitum, saeculo adscriptum undecimo, quod non improbo; addidit quoque
Scholzius ex Alexandrino eum genere esse: sed lectiones codicis paucissimae tantum
Knittelio auctore inter viros criticos hucusque innotuerunt Propterea nuper nactus otii
aliquid operam dedi ut qua esset indole, quo pretio, cognoscerem accuratius. Nee reperi
indignum cura critica: eiusmodi enim est ut multa contineat ex antiquissimis fontibus
derivata. Tamen non omnia quae a plerisque testibus differunt antiquitatem magis quam
negligentiam produnt, atque insuper recentiorum temporum ratio locis multis cum antiquiore
mixta est Inprimis notabifia sunt quae cum paucis tantum testibus iisque antiquis communia
habet, cuiusmodi est Matth. 28, 7. xa&mg dm* ifur, qua in lectione duos modo Latinos codices,
Graecum nullum assentientes habet Adscribere autem placet textus specimina quae
excerpsimus omnia. Quibus lectionibus longe plerisque manu quadam satis recenti lectio
recepta quam vocant in margine adscripta est
Matth. I, 18. confirmat yfrptpne II, 6. habet aj ov yaQ 8. nQanampio avtop 11* habet ddov
12. om. tk'&Xkjg oM HI, 3. habet tip odor tov xvqwv 4. avtog di 'I<od**rje HE, 8. xaqabp ajpor
IV, 4. yeyQamcu oti owe, ibidem confirmat ar&Qwwe absque articulo 18. om. 6 'Lpovg 22. habet
cuptme tit, dottva V, 23. mo! &eT 27. om. trie aqxcuotg 31. habet ou oe a* attotixjH 44. totg
fuaownt 47. ttwg qpAou? et to avto VI, 18. om. er «p qparapp VII, 14. habet ti otmj VIII, 15.
Digitized by
Google
170
daptopsi ovrcp 25. noarsX&orrBg oi pa&tjtai IX, 14. oi di ao\ pa&tftcu 27. om. ovrtp 36. habet
ioippipoi X, 4. 6 (sic) xai naoilknxtp 8. om. pexQOvg iyeiQete 10. habet Qoftoovg 25. BttxaXeoa* et
oimaxovg 28. anoxtepoptoop 39. 6 evo. t. y. ovr. aaxroi 42. tf^py a prima manu XI, 15. naMotg
if ayooaXg xa&yf&poig et rofe etiootg 21. ^o^aftV et (Iq&acuda (hoc. ace.) XII, 3. mupaaep absque
ovro$ 6. petto? 8. am? rov absque xai 13. confirmat anoxaT&jrd&i] 21. rep <xp ofopari 29. &a£-
iraotf 32. ip t<p pvp altmn 35. om. t^ xaodiag et ra ante aya&d 44. xo* eXftoy 45. xai Tore /ro^. x.
hmfiasf* 47. om. versum XIH, 1. H&wv 14. ovto£, item ^ itQocptpua absque 'Hcaiov 33. ildlrper
avtotg le'yow 35. cofoxexovfifAepa 40. xoierai XIV, 26. e*w r^ GaXdcaqg 28. om. ar^o? <«' XV, 5.
Tijp (ajtioa absque avtov 25. nooGBk&ovaa fiooaexvptpep 32. i^iejoai XVI, 28. tm ode iatwwp
XVII, 2. eydpopto XVIII, 6. Big top todxifap 11. £ifrrjacu xai owrcu 29. xcu anotkoaca aoi 31. eovra>r
XIX, 9. /a/ eW absque ei 19. Toy ^«T^a absque gov, turn c»£ eovror 26. om. tovto, item om. «bw
28. mi food. Qoopcop XX, 2. xai ovfAcpompag et ioyatrnp avrov 3. om. ttjpet ip ty dyoQJ. 9. ajiel&orreg
23. ^TOf/u. fro^a tov 25. om. xai oj fiey. xare£ot*r. aitAp XXI, 8. ra ^oeTia avra>r 21. ipjtB niaxw ols
xoxxop Givanecog 26. om. ovV 36. htotxpap <oaavr<og absque avrofe XXH, 10. ncartag ovg 16. r^* ooor
tov xvoiov 23. om. o» XXIII, 30. bis ype&a XXIV, 2. bg oi xatdh&. 9. narrow to? *#?<£? 15. con-
firmat iatcig 17. Ta ex ti\g 20. pyoe <ja@pdr<p 24. om. payola 30. om. tov vjov 32. exqpvg 36. xai
tSoag 45. 6V xaT. o xvo. avroV 49. eVrfiet o\ x. mret 51. vnrjqetwf pro vnoxottm XXV, 1. tov vvfMpatog
3. lofjutdd. avrwr 7. om. ixmai 9. ftjf frore ovx aoxnrei 44. om. avrcp XXVI, 33. £/ ndrreg et eyw
de 35. o* pa&tjtcu avrov, omisso dnop 36. yeactjfJtafei 48. '•Or ear 50. egf o 52. eV pttxaiq. dxo&a-
povptai 63. ei av omisso eZ 74. xata&$iiati£etp XXVII, 30. Srvntop tip 33. yolyo&d (hoc ace.)
2 «jw 35. om. &a frbjQay&y usque xXtjoop 46. $l#, 17XJ, fytta aa$ax&o&*( 64. yvxro? xUyovaw
XXVIQ, 7. xaft»? eire* v^Tr pro &ov e&ior v^T* 10. xcu exef 19. om. ow. Subscript* habet haec:
avpeyodqw to xata (tar&cubp ayiov eiayyihop (urit, oxrei x? "*'? T ^ XQWtov tov &tov t]f*ap apaAtppmg'
Qedo&tj eig ikjp qwrij ry ifccudi' ati%oi, fy'
Multopaucioralectionisexemplaexevangeliisreliquis excerpsimus. Marcievangelium
inscriptum habet: boxy tov xora juooxor.a/ibv evayytilov. I, 5. est tfemooworto, ibidem om. ndmg
13. om. eV t^ e^fitp 14. om. 6 ante 7^ovV 15. habet Xfymp absque xai 28. (tsta di 'Iaxupov II, 7.
ovto>?, non ovt«o 14. levi III, 5. t^t x 6 ^ absque aov, item dmxar&jrd&ij 20. ow^xorroi 29. ^Lcht-
ytipfym IV, 4. om. tov ovqapvv 7. «4? ^ TV 1 ' ^^^ 8. ter eV 9. om. ovroiV 13. xai trAg ypwaea&s
tag naoafloXdg 15. om. id 18. om. ovtoi bicip 30. naQafidXtofiep 33. sdvrarto V, 3. idvpato 4. ovr.
lOXtwre 6. fiQoaexvvei avrcp 11. /r^ Tcp o^ei 16. o« loVire^ 40. eianoQevorrcu et in fine xaTaxe^ieror
VI, 11. om. ifidg 17. eV qjvlax^ 18. exe*? ywaTxa VII, 35. apedx&tpap VIII, 24. ap&owt. on tig
25. confirmat dnoxatsctd^ et anaptag 26. e/? oJicor avrov IX, 50. a^rvaerai X, 27. *ra£a ^eqp et
ovr. «rr. naoa rep matBvorn &&p 28. ^of. 5* 6 Hero. JU/etr XI, 18. anoUctoaw 31. Aa ti absque
ovp XII, 1. eV naQafl. Xeytop 14. om. aW>(Wflrcj*\
Luc. 1, 2. om. yevoptvoi II, 28. t^aro avroV m, 23. cog hup, ibidem ijbt 24. ^k%ei 25. ArX^i;
vayyi 26. (re^iee/ 27. 28. 31. food, fo ^lea: his accentibus 28. ^x«/ 29. Aevei 31. toop (sic)
Digitized by
Google
171
32. paaadp 33. apwaddp, item t. oQafi t. uogafA 35. <repot/£, item ^al^ IV, 9. Et viog 18. eiayyeXi-
aaa&ou et efrexer 38. frartepa U V, 13. ev#. ha&aeuj&rj y Xmq. an ait. 25. kp o 36. to o*io VII, 9.
ovts 37. & rqnoLtiqip VIII, 8. xa^r. imanhxawva IX, 58. *UV«i XI, 26. £L^oira XVIII, 2.
«r rj /raki XXII, 12. ardycuo* XXIII, 35. 6 viog tov &eov txlextog.
Ioh. I, 10. om. xcu 6 xooy*. d. a. fyw. 29. om. 6 7o)aw. 38. om. di 49. om. 6 ante 'Itpovg
II, 16. ^ noitjte 17. xataqjayercu 18. om. ow o« III, 12. ntatevctjte 15. %c* IV, 3. om. nakv 25.
ponac 28. om. avrijg 35. om. fa» ibidem habet tetQd)npog 40. /ju#?a* 47. tudlev V, 19. om. ay
34. habet naQa ar&Q(on<m> 35. ayaJOua&ijvcu VI, 10. avmtaav, ibidem om. ow 39. avact^an airtot
qj At*, yp, 42. om. 'Itpovg 45. Woxtoi tow et axowov 70. om. 6 !%o5ff 71. ipdlBv VII, 12. oLtoc
tleyor 39. o pro ov 40. t&> loywv VIII, 6. Syoaipep 7. opcSrof' «r* ovr. U&. (laX. 8. tygaxpet 9. er panp
owxa 10. om. i; ywi\ 11. xofyca hoc accenta.
xvn.
In plaribus itineribus meis ad pervestigandos bibliothecarum libros mss. susceptis
operam etiam dedi excutiendis Philonis Iudaei codicibus. Feci id potissimum auctore et
suasore Christ Gottl. Leber. Grossmanno, quo nemo est qui plus studii aut amoris, plus
diligentiae aut sagacitatis posuerit in tractandis Philonis operibus. Quam Grossmannus
longissimo ex tempore novam operum scriptoris istius gravissimi editionem praeparat, ea
ex collationibus meis codicum fere triginta ubique terrarum dispersorum non modo appa-
ratum habebit locupletissimum et textum prioribus editionibus multo correctiorem *), verum
etiam auota erit ineditis nonnullis quae in Italia reperire mihi contigit Quae inedita spes
est iam propediem lucem visura esse Grossmanno viro S. Ven. et editore et interprete.
Nunc ipsum vero nobis visum est edere quae nuper Cairini in bibliotheca patriarchae
Alexandrini excerpsimus ex codice saeculi decimi sententias antiquorum scriptorum col-
lectas continente. Sunt enim haec eiusmodi ut haud raro nee sine probabilitatis specie ab edi-
tis differant Quod quo facilius iudicari possit, adponemus plerumque editionis Mangeianae
lectiones. In iis quibus nullum editionis locum adscripsimus, nescio an sit quod lucem non-
dum viderit; plura unde decerpta suit, qui Philonis opera penitus nota habent facile dicent.
1. Ai hi XQqpatmp xai xrtfttdtm tm&vpicu tovg ££oVot/? avaXusxovai' %qovw di qtetikc&cu xaXov.
Cf. Phil. opp. ed. Mang. II. pag. 474. Ibi vero est: Ai yao jgqp. x. xtr}p. inifaleuu etc.
2. Ta xaXa xav q&om nQog oXiyo* im&uaa&q £?6Voy, inl xat£<p Xv&erta av&ig aralatmei.
Cf. 1. 1. II. pag. 672. Ser. XCIX. Ibi est: Ta xai ar gtfowp *q. oL iftumaa&epta X qop. etc.
3. Meitof av&Qcbncp xaxov axpQoawn^g ovdir iaw, to fotov tov Xoyiotwov yerovg tov tow tyfitah
#«m. Cf. 1. 1. II. pag. 648. P. 363. A. Ibi est - - i<m t tov idiov tov Xoyujfwv yepovg tor tovr typ-
*) Ad rem criticam in operibus Philonis recte factitandam perquam grave est quod inveni codicem
unde princeps editio fluxit. Qui quum ex recentissimis sit, apparet Mangeium textum a Turnebo editum
male fecisse tanti ut non facile nisi ex plurium auctoritate testium mutandum censeret Ceterum, ut id
obiter addam, non debebat Mangeius Francofurtensem editionem sequi pro principe: ab hac enim ilia
saepe ita discedit ut auctoritatem plane nullam habeat
2«*
Digitized by
Google
172
4. *EyxQ<mtof t&og ywsmg xoatawn^ font' xal (ed. addit to) ptxoa py xtafafbp&a apaottj-
pata (ed. omittit apaot.) yvetat xal imdidotcu nobg piye&og avpav£a9ona (ed. av!;d*ona). Cf. 1. 1.
II. pag. 674. IltQi awrfttiag etc
5. Ov% <W to ixovatng apaqtatm hut adtxov, ovtoog to axowstmg xal xata ayrotap evdvg
fatawt' alia ta%a nov pt&bowv apqmr toxcuov xal cMxov, to vnb tmot xalovperor atohpooor. apoQ-
trjpa yoQ ovUf iqyof faumovrtp. Cf. 1. 1. H. pag. 651. P. 526. B.
6. Oi iavt&p pbrop bexa nana nqattoneg qnlavtiag (ed. (pdavtiaf) pfytatof xaxbv tmrrfiev-
ovm. Cf. 1. 1. II. pag. 662. ab initio.
7. Tov yavXov fttQa pi* ta ir&vput, fnoa di ta ftipata, alXai bl at noagetg, tohpooa di nana
xal pa%bptta. Cf. 1. 1. pag. 663. extr. Ibi pro a&ai editam est noUai, et extrema sic habent:
diaxp. di xal paxop. nana naaw.
8. Q>Qonjai$ no* allow aottwr aq%W povog b cwpbg ilevfaobg tt not aggro, x&p pvoiovg tov
atipatog fa deanbtag. Cf. 1. 1. 1, pag. 252. § 41. exeunte — btib aotpbg poro* Hev^egbg ** *• <*QX*
xal av pvoiovg etc.
9. &&or ffftjtBOP tbf forftm xal anwp&efr i&ilona, x&p pq dvptjtaL Cf. 1. 1. U. pag. 659.
P. 788. QiXove .... i&Honag 9 xal &p pq bvpmtat.
10. Towvtog yipov asp tovg aovg oixkag oh* efa vol top &eot ytpia&ai' tig yao axovoper
axovG&rpjopt&a vnb tov &eov (ed. om. vnb t. #.), xal <bg bo&pep boaa&tjcbpB&a vn avtov (ed. vnb
avtov) * nooGBvfypmpB* (rectius editam est nooerepc) ovp tov Sieov to* Hear, ha to} opoup to bpowp
an*a(k»per. Cf. 1. 1. pag. 672. Ser. LVII.
11. Ovo% ovtoog evdytoyop tig wpotar otg ij t&p (ed. om. t&p) eveoyrjpitmp eixptjpia. Cf. 1. L II.
pag. 671. Ser. XLm.
12. 'j4noatQ&pov t&p xohxxwp tovg anarrjlovg loyovg' Qapptitporteg yao tovg tijg yvpfc (ed. om.
r. \pv%) loyujpovg oi cvyxvioovaw t&p nQaypaetmp tip aMftuop* ij yao etc. Extrema usque xothtopa
ab editis non different. Cf. 1. 1. II. pag. 671. Ser. LIT.
13. TRovrov xalXog (ed. itL yaq to xaXL) oint «r (laXaptioig, alX er rj t&r XQVto*™ " ^fxavoia.
Cf. 1. 1. H. pag. 61. lin. 42.
14. anovdatog oltyodetjSy a&a*dxov xal &rt]trjg yva&ng pe&ootor (rectius ineditis pe&oQtog),
to per imdeeg i%t09 dta a&pa Qvrpop, toblpq nolvdeig (ed. nohnAig) b\a *pvpp iqxepmjp a&ataaiag.
Cf. 1. 1. H. pag. 377. lin. 12.
15. Idpfaavov ta peyaXa nob tw ptxg&p natdev&ipai. Cf. 1. 1. II. pag. 90. lin. 38. ubi est
teXec&fpou pro natdevd. Quaerenti utrum praestet adhibenda sunt quae proximo praecedunt
16. 'Aiitog ovbUug (ed. ovde dg) to* Gebr tip& alia toxaimg pom* bnbte ovde totg yovtww usque
ot&f tt tovtovg. Cf. 1. 1. 1, pag. 89. lin. 20 sq.
17. Oi yovug peta^h &eiag xal ar&Qamirrjg qivomg (qwoong in ed. ex coniectura adpositum
est) efol (hoc accentu codex) pnexoneg apqfoTp' ar&Qmmrtjg pfr 9 ig iati bijXov, oti xal yeybvam xal
yftaorponai' toiag If on (ed. di oti) ytytnijxaci xalta pij ona ug to ebai naoijyayop* xal okbq (ed.
Digitized by
Google
173
on$Q yao) olpm 4hbg nobg xd\tpop 9 tovto (ed. ovtwg) *qoq tixpa rottf?' AwiAy <£? iuSpog r<p py wrop-
jom wra^tr xat&Qycusctso, xal ovroi pipovp&oi xa& oaop oiortcu (corrigendum cum ed. o&p rs, Bed
etiam in cod. Barocc. 143. scriptum est oloptai, vide II, 199. notam d.) tip ixeipov dvpaptp to
yipog a^apotiCovaw. Cf. de parentibus colendis apud Mai. 9. et 10.
18. Top oppvpta patrp in aduup (ed. bit adfap) 4hbg (Mai. ed. &tov) o tip qrvatP Stso? (ita
codex; ed. Hung) ovnote trjg curiae anaXkafcu dwfxa&aotop xal pmobp orta, x&p (ed. xal op) bUaqNyy
(ed. toaqwyoi et otaqpevyg) *<*? *** (®cl &*b) &*&QOJ7tm (Mai. ed. atftownov) tipnoiag' dtadidoaaxetcu
6* ovdmote (Mai. tutdoaaitai If o&.). Cf. de parent colend. ap. Mai. 28 et 29; item ap. Mang.
H. p. 672. Ser. LXXXVH.*)
19. Tba SnQOP ev notfrovaw oi tip avyy&wtaxm xal tag ptyiatag naoaaxopipw (ed. nao-
*syflpipmp) dooQsag 6%ynoovpt8g 9 a\p fpuu di irfUQpofyp ovf apoiftag Bptixoptau n&g yaq (ed. rectius
add. &p) o yepptftelg aptiyeppfjcai bvrairo usque oi bvpapepop. Cf. 1. 1. II. pag. 199. lin. 32 sqq.
20. To) pip aypoia tov xoektopog b^apaotapopti ovyympq naQuaigptai (ed. dtdotat, sed cum
nostro facit cod. Barocc. 402.)* 6 ti i£mkfibeg (item cod. Barocc. 402; sed. ed. i£ wurrt'iws)
admfip anoloyiap ovx fyu. Cf. 1. 1. II. pag. 518. lin. 29.
21. QofaOmptp ov%i poaop tip a-cofor aiX (ed. alia) apaQtqpata di a (ed. dux a) q poaog,
not (ed. om.) pooop tftgty?, ov%i ampatog. Cf. 1. 1. II. pag. 674. Tleol ipaotiag.
22. Eixottog fuJJtrp pip Gopatov, <map bl xal vnoyoappop tip av&ig ioopmp (ed. inopmje)
apofk&jmg top www oi ta abj&tj nxpQonpcoteg anKpiparro usque 8; blmQJftov. Cf. 1. 1. U. pag. 667.
neQtvnpov.
23. '0 pip top nopop ytvytop <pevyu (ed. add. xaC) ta Aya&a' b Hi (ed. 6* av) th^umg *al
apdQtkog vnopipoyp ta bwTxaQtaoijta omvfa nobg paxaowtipa. Cf. 1. 1. II. pag. 162 sq.
24. % Apw&g (DJppa hoi petitooog ocbyrjp not ovrextjg xtPtpng oyovm (ed. b^p&alpmp) not Qatopa
OBwfafiepop xal to im pqdepl tip <pavla>p iov&owp oypua yvjpie few (ed. iatt yvffl<d ahxhtt^g, tovg
wpaptSg t£p ohauop v»u6£p tvnovg (ed. tonotg, quod corruptum esse apparet) iyyoaq>ovarjg to)
<paptQo} oriuatL Cf. 1. 1. II. pag. 652. P. 668.
25. Owe few naoa toov (ed. few naoa #eqp) ovte mmjoop Uta anolioai top aya&bp pia&bp
fuol ipbg aya&ov fiera nleibrmp xoxAp nmoaypipov, ovte naltr aya&op hpta anolioat tip xolaot* xal
p) lapifr avtijp q peta nhwpon ayu&wr, iap t% (ed. la@. ait. ti peta nLwf.h twi) ymjxou norrjoor
(ed. ftopyiQeixop)' draper] yao usque top tew. Cf. II. pag. 649. P. 349. A. Hoc quidem loco
editus textus nostro anteferendus videtur.
') Hac occasione data in textu eiusdem de parentibus colendis libri ab Aug. Maio primum edito
locum cum aliis multis ab ipso vitiose ex codice descriptum corrigam. £<fi<fit enim ille §. 9. 9 All* ovx
oikms iott tk drofjros mq Una %wp ilatxovmr wtthmv xovq akfovs, btl tok ptttomp — iap pttifap & wrifitfpa tov
^^o« fwtiq wnfffoopvphov ual vftpZofitrov to myi Tip» fcooV nopa^aw &tov ytvoptrop in ytvioouta* — [imtuuty
xw<jt*a*]. Quern in modum quae male legendo conrnperat, frnstra staduit coniectara sanare. Scribendum
enimvero ita: *AIX ovx ovtmq itnt tk a*6tjro<; mq hi*a xmv ilcnxormr xrtirmp tovq akfov* M tok ^(^ocm iap.
p*?tov ft aoiptjpa xov nooq yovw; ttaxtprooovphov nal vfiojiophov to mo} xtp Itiptw nqoe^ffdP &tov ytro/upov
in ynvdooniaq.
Digitized by
Google
174
26. Ot ardoeMot neoag tuunqi&p ehou roui^ovGtP top (ed. om.) -frdraror' ir di to) &etcp dtxcurnf-
gup uoytg ovtog (cod. ovtcog) ww (ed. Art. ovt.) agpl- Cf. 1. 1. II. pag. 419. lin. 25.
27. T^ OiXmpog yvpcuxog. *H OSfaopog ywii iQGmfteiGa vno tirog (ed. om. v. r.) ip Gvpodep
nkn&pcop yvpcux£p t did ti fioyiy «Sf &ULa>* ov g>0£& xqvgovp xoguop (ed. x&j/i. ^.), Hjwy Avtiqxqq xoGftog
fori (hoc ace.) twoou 7 rw (ed. om. row) artyo? a^r?/. Cf. 1. 1. II. pag.. 673. Ser. CXXIII.
Ab editis nihil differunt quattuor haec: 28. Teh nohtixoh idp usque ovx i%opta II, 661.
29. Apcwsyvptia uip Shop gjavAov usque xoi dGvyxata&eteag II, 672. Ser. LXXIX. 30. 'Av&pct}
atniQup xcu (nisi quod ed. xcu a*r«(>. xcu habet; nescio an xtaprius rectius desit) usque diaaio-
fe<x#ai I, 85. 31. 2vyyvm\ap cutovuepog ducuyrrjudtiap usque ytpetcu dacdlayij II, 670. Ser. VIII.
Reliqua sunt: 32. "Atonop ydq dueuyiijuaGip evc%ovg ehou tovg toig aXkoig td dixcua Pgafkiei*
dfciovptag. xcu to per d&oodoxeip m adwoig naunoptjocop km* dr&Qcbrt<DP toy op, to 6* inl dixatotg kf
i/fuaeia ftovrjQevopevtoP. 33. Aoxei ydq uoi utjdep ovtcog Gebg iuyapig cutiQyaaaad'cu ui\a\ua cig oxptr
Xoyiauov. 34. 'Eyxoateiag uip fikop vykux xcu iG%vg' dxQotaiag di daftepeta xcu POGog yutw&aa Qavattp.
35. Kaxiag Qodog aQerijg eiGodop ioyd£etcu 9 cog xoi tovpapttop vnexGt&ptog dya&ov to iqiedoevop xaxop
eustQxercu, ' 36. dXrj&eia noeG§vteoog ovx ip urpw xqopov dlX jtncupetq} xcu teXeitp (&p dmoeitcu.
37. '0 uip fabg ovdepog deitcu' (kusiXcvg di ugpov -freov. utuov toipvp top ovderbg deouepop xcu denpdevov
toig cutovGi top Slsop 9 utj cocotfioloyoiuwog mol tovg covg ixetag dXXa nam naQi%fop tag TtQog to 5J*
aitr'jGeig. noXu yaQ xoeittop iati dux tovg d%iovg ileup xal tovg dpo^iovg, xcu ut; tovg d^iovg anoateQUP
did tovg dra^iovg. 38. TlHpvxep afyqeop im utjdevbg sardveu ttodyuarog, xcu lattp cevtq} £<°y naxsa
xQepauspfj , fidai* dxoddaptop ovx fyovGa. 39. Ilecpvxev acpQcw del im top ooftop Xoyop xwovuerog
TjQtuuz xcu dpctnavaet dvuuertjg dvau 40. TDJor dydna (iaadev tovg lauftdreitr naqd gov %dQttag
txetevoptag rptiQ tovg anovdaCoptag d&oeag cot nQoaysom. totg uh ydq oyetXettjg duotffijg xa&unaccu'
ol di goI top oqwXfatjp noapovGip top olxeiovuevov td sig avtovg yipoueva xal dpeipouerop (ita corrigen-
dum duxi pro -ueva) dyaftaZg dptidoaeaip top qtiXdp&Qwnop gov Gxonbp. 41. Xaiqur em talg eteqmp
dxxrfioug ei xcu dtxawp note, diX ovx dp&Qoimrop.
xvm.
In antiquis libris scriptis a viro clarae memoriae Zachar. Conr. de Uffenbach olim
congestis iisque post ex legato Ioh. Christoph. Wolfii in bibliothecam publicam civitatis
Hamburgensis translatis insignem locum obtinere fragmenta uncialibus litteris scripta
epistulae ad Hebraeos, inter viros doctos dudum constat. lam enim Bengelius, Wetstenius,
Griesbacchius in codicum Novi Testamenti catalogum receperunt (vide apud Griesb. codd.
epist. Paul. nr. 53.) ac passim in rem criticam converterunt, atque anno 1800. singulari
libello tractavit Henr. Phil. Conr. Henke 1 ). Nuper contulit etiam vir cl. Sam. Prid. Tre-
gelles, suaque mecum communicavit. Equidem fragmentis istis in prioribus editionibus
*) Est libellus academicus Ant. Aug. Henr. Lichtenstein Theol. doctorem renunciandi caussa
Helmstadii 1800. scriptus, cuius in titulo legitur: Inest codicis Uffenbachiani, qui epuhUae ad Hebraeos
fragmenta continet, receneue et specimen aere exsculptum.
Digitized by
Google
175
meis Novi Testamenti nondum eum quo digna sunt locum adsignavi nee magis singularem
coram adhibui. Quam iniquitatem quo plenius corrigerem, anno superiore ipse profectus
sum Hamburgum ut cum ad codicem evangeliorum H, qui criticis dici solet, turn ad UfFen-
bachiana epistulae ad Hebraeos fragmenta novum studium conferrem. Ac de illo quidem
evangeliorum codice, qui multo saepius lectionis bonitate excellit quam ex imperfecta
Wolfii collatione disci potuit, nunc non attinet dicere ; dicam in nova quae sub prelo est
editione mea Novi Testamenti critica. UfFenbachiana vero fragmenta, olim insignita inter
Uffenbachianos codices nr. 2, nunc nr. 50. inter Hamburgenses, haud indigna videbantur
quae tota transscriberentur pleneque ederentur. Quam editionem ex schedis meis ante
menses aliquot paranti contigit ut Londini viderem fragmenta utriusque ad Corinthios
epistulae, adnexa Harleiano codici 5613 (Plut. XXXIV. H), de quibus iam Qriesbachius
in editione sua Novi Testamenti secunda pag. XXV. sub cod. 64. adnotavit haec: „Com-
parans quae de hoc fragmento abhinc annis 37 inschedis meis notavi cum elegantissima
fragmenta Uffenbachiani (supra nr. 53) descriptione Henkiana, summam utrarumque mem-
branarum similitudinem non mirari non possum. Utraque fragmenta ad eundem codicem
deperditum pertinuisse, saltern ab eodem librario scripta esse videntur. Certe pares
omninosuntetaetateetpraestantia." Qua de re Griesbachium non errasse intellexi. Quam-
quam enim inter utraque fragmenta hoc interest quod Hamburgensia versibus 45, Londi-
nensia versibus 38 quavis pagina scripta sunt, tamen reliqua omnia tantopere conveniunt
ut dubitari nequeat ab eodem ea homine et eadem aetate et ad idem exemplum exarata
esse. Utraque enim textum habent duabus columnis versibusque eiusdem longitudinis
distinctum, totum rubro non atramento scriptum, scripturam nulla re diversam, compendia
scripturae eadem, eandem accentuum spirituumque rationem, iota semel adscriptum *) alibi
vero omissum, eandem interpunctionem cum iisdem quos vocant arabescis 2 ), atque idem
etiam textus ingenium. Accedit idque maxime singulare ac grave est, quod Londinensia
folia idem in inscriptione alterius epistulae ad Corinthios dictum habent quod in Hambur-
gensibus praepositum legitur ad Hebraeos epistulae: ixreduaa ofc tr mVaxc Quae quum ita
sint, utraque fragmenta eiusdem plane corporis membra videntur esse, quamvis differat
versuum numerus: passim enim in antiquis libris similis invenitur versuum varietas, quern-
admodtun in codice Ephraemi Syri rescripto paginis plerisque versus unus et quadraginta
vel quadraginta vel quadraginta duo scripti sunt; in epist vero Petri priore quadraginta sex.
Ceterum quod attinet illud ixte&uaa ok it TTtrcau, quod et epistula ad Hebraeos et altera
ad Corinthios in titulo expressum habent, non equidem Henkio assentior de charactere
scripturae quasi codicillari intellegenti 8 ). Potius ita existimo, fuisse olim continuo epistulae
') In Hamburg, foliis est m y do&a XIII, 21; in Londin. t^« ixxXijafa 2 Cor. 1, 1,
*) Vide inprimis signa 7 7 7 et: —
*) Vide L 1. p. VI. 6 nlvat enim in re scriptoria de codicillis usitari, codicillos vero impera-
torum et orientaliam quidem praecipue, puniceis purpureisque atque deauratis Uteris vel signari vel
Digitized by
Google
176
textui praepositam epitomen quam argumentum dicere solent Quod quamquam postea
maluerunt omittere, tamen inscriptio mansit
Breviter autem dicam quae ratio sit inter ipsas membranas veteres et editionem
nostram. Singulas voces parvo intervallo seiunximus: id com ad maiorem facilitatem
legendi turn ad codicis similitudinem factum est, quamquam ibi intervalla modo magis
modo minus apparent, saepe etiam nulla sunt. Unumquemque versum ut in codice scriptus
est reddidimus: hinc singulae textus scripti columnae duas in editione paginas efficiunt.
Compendia vocum ea quae linea transversa insigniuhtur, ut &v f nqa, jv, nva, oquuj; owo^
arov y f/^7xe<^»7^1igenter retinuimus; quae vero passim syllabae, exeunte maxime versu,
compendio scribuntur absque linea transversa, ut *<*>, tm (cf. tab. nostr. column. 2. vers. 3.),
BQog, ov, og (in afolcpog), rjg (in bcUhpais). ovg (in ayydavg et Unovqyovg) x ) y xcu, eas plene edi-
dimus. Accentuum et spirituum signa quantopere ad similitudinem codicis a nobis con-
formata sint, observato etiam loco quo sunt posita, quamquam ea in re scriptura non
constat sibi, collato facsimili nostro perspicuum erit Curiose etiam providimus ne accentus
aut spiritus poneretur ubi in ipso codice deest Nee raro enim desunt; quod cum a
scribenti8 negligentia turn a lege certa vel consuetudine profectum est, quemadmodum prae-
positiones et coniunctiones aliquot plerumque vacant signo. lis tantum locis foliorum Lon-
dinensium (cf. 2 Cor. 10, 16 sqq. 11, 8 sqq., 20 sqq.) ubi dubitari nequit quin signum a librario
positum post evanuerit, restituendum curavimus. In interpunctione exprimenda omnis
opera data est ut recte distinguerentur puncta pro loco quo collocata sunt di versa: modo
enim ad caput litterae praecedentis positum est, modo ad medium modo ad pedem, quorum
quod sit discrimen constat In Londinensibus fragmentis ubi spatium vacuum reliquimus,
scriptura periit prorsus; nisi quod aliquot locis propterea cerni nequit quod membrana non
satis pellucida obtegitur. Nihil eiusmodi in Hamburgensibus accidit; istis enim multo plus
detrimenti Londinensia passa sunt, agglutinata ilia quidem tanquam per se inutilia codici
chartaceo recentiori in fronte et ad finem.
Ceterum codicem cuius haec ad nos firagmenta pervenerunt saeculo nono scriptum
puto. Scriptura aliquam similitudinem habet rationis Graecae Copticae. Quam in rem
confer facsimile quod dedimus tab. IV. loco I. cum tabulae nostrae I. nr. IX. vel potius
cum tab. III. nr. IV. in Monum. sacr. ined. Nov. Coll. vol. I. Cf. etiam quae L L in Prolegg.
pag. XXXIV sq. de ea scriptura diximus.
peracribi etiam solitos esse docemur: ut itaque librarius noster, dum epistolam ad Hebraeos a capite ad
calcem non summa tantum cura et arte, verum etiam cinnabari vel minio, quod plane insolitum erat in
huius generis et omnino privatis libris, describendum sumebat ac titulos praeterea, quod pellucidum
adhuc est, aureo liquore obducebat, quasi honoris caussa hoc a se factum, totumque librum wc h ntowu,
tamquam y^d/ipa pcurfatov, sive ad rescripti saeri instar, ezhibitum esse, significasse videatur."
l ) Etiam Hebr. 1, 4. in avroi;?, quo loco falsus est Henkius, cui pro avtovq videbatur avtotq
scriptum esse. Kara sunt vitia, ut wpXd^n^oq 186, 85.
Digitized by
Google
177
+ erpx<J>H xnb itxxixc aix TiMoeeoy : —
+ h npoc eapxibyc erncroxH
eicreeeicx cbc eN ttinxkj:
^ TToxyMepcDC kxi rrox yrporrcDc rrx
xxi 6 ec xxxhcxc toic nxTpxciN eN
toTc npoc|>HTxic. err ecxxToy tcdn
HMepcDN ToyrcDN exxxHceN hmP~
eN yicb- on eeHKe kxhj»on6mon ttxn
tcdn • aj* erf- kxi enoiHce Toyc xicdnxc
RUC CDN XTTXyrXCMX THC AO^HC KXI XX
pxicrnp thc ynocrxcecDC xyroy • <|>e
pCDN T6 TX n\NTX TC1> |»HMXTI THC Ay
nxmccdc- Ar exyToy KxexpicMON
TCDN XMXpTICDN TTOIHCXMeNOC- 6KX
qiccn eN Aejix thc MerxxcDcyNHc
eN y>pHXolc" TocoyrcD KpeiTTON re
nomcnoc tcdn xrrexcDN. OCCD aixc|x)
pcfyrepoN nxp xyroyc KeKxnpoNOMH
KCN ONOMX TINI rxp eiTTeN TOTe
7 tcdn xrrexcDN- yidc Moy eT cy- ercb
/ chmcpon rereNNHKX ce- km ttxxin
7 ercbecoMxi xyrcbeicTFpx. kxi xyrbc
7 ecrxi moi eic yioN . : . otxn Ae ttxxin
HEBE. I, 1—6.
CODEX EPiSTULABUM PAULINABUM M
FRAOMENTA HAMBUBGEN8IA.
S3
10
15
20
Digitized by
Google
178
j r
*e,
25
30
86
40
42
icxrxm ton rrpayroTOKON eic thn
oiKoyMeNHN- xerei- kxi npocKy
nhcxt(Dc\n xyra). ttxntcc xrre
xoi ©Y' kx v i npoc MeN Toyc xrrexoyc
xerer 6 ttokdn Toyc xrrexoyc xy
Tdy TTNeyMXTx. kxi Toyc xeiToyproyc
xyroy nypoc <f>xorx rrpoc A.e ton
yioN- 6 epoNoc coy 6 ec eic ton xkd
NX TOy XICDNOC- KX V | H pXRA,OC THC ey
eyrHToc pxRA,oc thc Rxcixeixc coy
HrxnHCXC AJKXIOCyNHN KXI eMICH
CXC XNOMIXN AJX TOjTO CXpiCCN CC 6
©Cose coy- exxioN xrxxxixcecoc t rx
px Toyc MeToxoyc coy kx v i cy kxt xp
xxc Re THN THN eeeMCXICDCXC- KXI
eprx tcdn xeipcDN coy cicin 01 oyNoi
xyToi xTioxoyNTxi cy A,e ajxmc
Neic- kxi ttxntcc cbc imxtion ttx
XXICDOHCONTXI- KXI CDCCJ JiepiRO
xxion exijeic xyroyc kxi xxxxm
contxi" c y* A,e 6 xyroc ei kxi tx cth
coy 6yK eKxer^poyciN* rrpoc tinx
HEBK. 1, 6 — 13.
CODEX EPISTULARUM PAUUNARUM M
FRAGHENTA HAMBUROENSIA.
Digitized by
Google'
179
j A,e tcdim xrrexcDN eipHKCN i lore
r Kxeoy gk A.eiKbN Moy . ecoc xn ecb
7 royc exepdyc coy ynonoAjoN tcdn
7 ttoxcdim coy oyxi rrxNTec eia Xei
ToypriKx nNeyMXTX eic ajxkomY
xn xrrocrexxoMeiMx xix Toyc Mex
XONTXC KXHpONOMeTN CplXN* 61
rxp 6 aj xrrexcDN xxxHeeic xoroc
ereNeTO rcrxioc- kxi ttxcx rrxpxRxcic
KXI TTXpXKOH 6XXR6N 6NAJKON Ml
cexnoA.ocixN- ncbc hmcTc eK<j>ey$6
Meex THxiKxyxHc xmcxhcxntcc cp
xc hmc xpxHN xxRdycx xxxeicexi
a.ix Toy Ky- yrro to>n xKoycxNTOT
eic hmxc eaeRxicbei-r cyiMerriMxpry
poyNToc Toy ey chmcioic kxi Tepxci
kx v i itoikixxic A,yNXMeci kx v i ttnc
xnby MepicMoic kxtx thn x yroy ee
- xhcin 6y rxp xrrexoic yTTerxje thn
^OlKOyMCNHN THN MCXXOyCXN FTC
pi hc xxxoyMeN' AjeMxpTy-pxTo A,e
7 noy tic xercDN • ti gctin xNoc 6ti mi
HBBR. 1, 18— II, 6.
CODEX EP18TULARUM PAULQiAROM M
PRAGXENTA HAMBUBGEN8IA.
»8 #
10
15
Digitized by
Google
25
80
180
7 mnhckh xy roy A yioc xNoy oti eni
7 CKeiTTH XYt6n H\XTT(DC\C XyTON
apxxy ti rrxp xrrexoyo A,c$X H KXI iri
MH eCTG<J>XNCDCXC XYTON. KXI KXT6
CTHCXC XYTON €171 TX e|TX TO)N XeipdT"
coy nxNTx yrferxxxc jTtokxtcd
tcdn TTOXCDN XYTOy 6N TO) rxp y
ttotx^xi xyrcb tx nxNTx. oyxeN x<J>h
KeN xyrcb xn yrroTxicroN* NyN A.e
oyttcd opcbMeN xyrcb tx ttxntx yno
TeTxrMeNx 1 ton A,e apxxy ti rrxpxr
rexoyc hxxttcdmgnon- nxenoneN
in a.ix to nxeHMx Toy exNXToy A.65H
KXI TIMH €CTG<f>XNCDMeNON. OTTCDC XCD
pic ey yneY nxNToc reycHTxi oxnx
Toy errpene rxp xyrcb A,r on tx ttxn
tx. kx n i A, [roy] tx ttxntx- noxxoyc
yioyceicA,65xNxrxroNTx- TONxp
xhton thc cpixc xytcdn ajx nxeH
mxtcdn Texeicbcxr ore rxp xhxzcdn
kxi of xnxzoMCNoi. e^eNoc rrxNTec
aj' hn xitixn oyK'erTxicxyNeTxi
45 xyroyc x.A.ex<|x)yc KxxeiN xera>N
34
40
HEBR. H, 6—18.
CODEX EPISTULARUM PAULINARUM M
FRAGMENTA HAMBUROENS1A.
Google
Digitized by
181
xrrxiTexcb to onomx coy toic \A.e\
<|>oTc MOy • 6N MGCCD 6KKXHCIXC y
mnhocd ce' kxi ttxxin erco ecoMxi ne
noiecbcerrxyrtir kxi ttxxin- Ixoy
ercb kxi t\ ttxiajx x moi eAxoxeN 6 5
©c enei 6yN tx ttxiajx Kei<oiNCD
NHK6N XIMXTOC Kx\ CXfKOC. KX^I XyTOC
nxpxTTXHCKDc Merecxe tcdn xyrAN
Ynx ajx Toy exNXToy kxtxjthch ton
to k|*xtoc exoNTx Toy exNXToy • Toy 10
T6CTIN TON A.IXROXON- KXI XTTXXXXjFH
ToyToycocoic|x>RCDexNXToy- ajx
nxNToc Toy Zhn gnoxoi hcxn Aoy
xeixc oyrx|»A,HT7oyxrre
.(DNenixxMRXNeTxi* xxxxcrre|»Mx
TocxR^xx^ierrixxMRXNeTxi- oeeN
cixj>eixe kxtx ttxntx toTc xxexcjxric
OMOICDOHNXI YnX 6X6HMCDN reNHTXI
kx n i rricToc xpxiepeyc tx irpoc ton eN
eic to ixxCKecexi txc xivixprixc roy
xxoy • eN cb rxp nerroNeeN xyroc rrei
pxceeic. AyNXTxi toTc rreipxzoMeNoic
rohohcxi' oeeN xAex<J>o N i xnoi kxh
HEBR. II, IS— III, 1.
CODEX EP18TULARUM PAUL IN ARUM M
FRAQMENTA HAMBUB0ES8IA.
15
20
Digitized by
Google
182
ceax^erroyRToyMeToxoi- kxtxnoh
25 cxre ton xttoctoxon kxi xpxiepex thc
OMOXOriXC HMCDNTN- TTICTON ONTX
tcd ttoihcxnti x yroN- cbc kxi mcdchc
eN oxcd tcd oikcD xyroy nxeioNoc rxj»
A.OXHC 6yTOC TTXpx MOXJHN H$ICDTXI-
so KxeocoN rrxeioNx timhn exei Toy oY
i<oy 6 KXTxci<ey xcxc xyroN • nxc rxp
oTkoc KXTxcKeyxZeTXi yno tinoc-
6 A.e ftxntx KXTxcxeyxcxc ec~ kx v i mcd
CHC M6N T7ICTOC 6N OXCD TCD OIKCD Xy
sb Toy CDC eepxrrcDN eic Mxpi^ypioN tcdn
XXXHOHCOMeNCDN' XC A,C CDC y IOC
erri ton oikon xyroy- oc oikoc gcmcn
HM6IC 6XN THN TTXppHCIXN KXI TO
KxyxHMx thc exrnA.oc Mexpi Texoyc
40 ReRXIXNKXTXCXCDMeN* AJOKX
5 wcbcxereiTOTTNeyMXTOxnoN- chmc
7 poN gxn thc cJxdnhc xyroy XKO y*CH
t TC- MHCKXHpyNHTeTXCKXpA,IXCy
7 MCDN CDC 6N TCD rTXpXTTIKpXCMCD
45 r KXTXTHNHMepxNToyneipxcMoyeN
HEBR. Ill, 1 — 8.
CODEX EPISTCLARCM PAULINABUM M
FRAGMENTA HAMBURGENSIA.
Digitized by
Google
V
HEBE, in, 8—15.
CODEX EPISTULABUM PA17LINABUM M
FRAGMENTA HAMBURGEN8IA.
10
183
th epHMCD- oy erreipxcxN Me oi rrpec
yMCDN 6N AX>KIMXCIX K\l efA,ON
t\ eprx Moy TeccxpxKONTx gth ajo
npoccbxeicx th reNeK TxyrH- kxi ei
TTON Xei TTXXNCbNTXI TH KXpAJX xy
toi A,e 6yi< erN(Dc\N txc oA.oyc Moy
cbc cdmocx eN th 6pm Moy ei eicexey
contxi eic THN KXTXTTXyON Moy
RxerreTe xA.exc|x>i MHTTOTe ecrxi eN
tini yMCDN- KxpA,ixnoNHpxxni
ct/xc eN tcd xftocthnxi xtto e~y
Zcdntoc xxxx nxpxKxxerre exy
Toyc i<xe ckxcthn HMepxN. xxpi
6y to CHMepoN Kxxerrxi- Tnx mh
CKXHpyNBH TIC e^yMCDN XnXTH 15
thc xMxprixc- mctoxoi rx^ Toy xy
reroNXMeN exN nep thn xpxHN thc
ynocTxcecDc Mexpi Texoyc rc&xj
xn kxtxcxcdmcn* eN Tcb xerecexi CH
MepoN exN THC <J>CDNHC xyrdy XKOy ao
CHT6. MH CKXHpyNHTe TXC KXpAJ
xc yMCDN eN tcd nxpxniKpxcMCb
Digitized by
Google
184
tincc rxp xKoycxNTec TrxperriKpx
nxn- xxxoynxNTecoieXexeoN
25 TeceXxiryrrroyxixMox^ecjDc- ti'
ci A,e Trpoccjbxeice TeccxpxKONTx
6TH- OyXITblcXMXpTHCXCIN- CDN
t\ kcdxx erreceN eN th epHMCD; ii
ci A.e cdmcdccn mh eicexeycecexi
30 eic thn KXTxrrxyciN xyroy ei mh
toIc xrreieHcxci • kx v i RxerroMeN
oti 6yi< Hj^yNHOHcxN eicexeefN
AJxnicrixN* <Jx>RHed>MeN 6yN
MHnoTe KXTweinoMeNHc enxr
35 rexixc eicexeefN eic thn kxtx
nxyciN xyroy- A,oi<ei tic ex y
Md)N ycrepHKCNxi- kxi rxp ecMeN
eyHrrexiCMCNoi. Kxexrrep kxkc?
noi xxxoyKcb<}>exHceN oxoroc
40 thc xkohc eKeiNoyc mh cyrKe
KepxcMeNoyc th nicrei toTc xi<6y
cxcin efcepxoMeex 6yN eic thn
KXTxnxyciN- oi rncTeycxNTec
Kxe<i)c eij*HK6N cdc cdmocx cn th
45 6pm Moy ei eicexeycoNTXi eic thn
HEBB. UI, 16— IV, 8.
CODEX EPISTULAKUM PAULINARUM M
FRAGMENTA HAMBURGENS1A.
Digitized by
Google
185
\ •■ /
RO\H6HceTxr kxi oyrcoccpoRepoN hn
To<J>xNTxz6ivieNON- MCDCHcenreNeN
<J>or6c eiMi kxi eWrpoMoc xw\ rrpoce
\H\ye\Te ci&n opei- kxi rrdxei eyzdr"
toc ixhm erroyNicl)- kxi MypixciN Krre
xcdn rrxNHrypei- KMeKi<XHcixTTpa>
10
TOTOKCDN XTTOrer|»XMMeNCDN 6N OyNOIC
K\l KpiTH OCD T7XNTCDN • KXI TTNeyMX
CI AJKXICDN Te'rexeicDMeNCDN- KXI AJ
X6HKHC N6XC M6CITH fy KXJ XIMXTI pXN
TicMoy . KperrroN xxxoyNTi nxpx ton
xRex- Rxerrere mh nxpxiTHCHcee ton
xxxoyNTx. ei rxp 6K6?noi 6yi< e<J>yroT
6171 rHCTTX|»XITHCXMeNOI TON XfHMXTI
ZONTX. TTOXXCD MXXXON HMGIC Ol TON X 15
tt oyRoy xTTocrpec(>6MeNoi- oy cJxdnh thn
thn ecxxeyce noTe- NyN A,e errHrrex
txi xercDN 6ti eTi xrrxxercb ceiccD oy
MONON THN THN . XXXX KXI TON OyNON
to A,e eTi xnxx a,hxoTtcdn cxxeyoMe
ncdn MerxeeciN CDcrrerroiHivieNCDN.
INX M6INH tx mh cxxeyoMeNx
^A^i6 RxcixeixN xcxxe yroN rrxpxxxM
HEBE. XH, SO— 28 .
CODEX EP1STULABUM PAULINABUM U
FRAGMENTA HAMBURGEN8IA.
U
Digitized by
Google
186
*/
rxnontcc. excoMeN xxpiN AJ HC xxTpey
25 oMeN eyxpecrcoc tcd ecD MeTx eyxxRei'
xc kx) xlxoyc- kxi rxp 6 ec hmcdn rryp
KXTXNXXICKON* H <J>IXXXeX<J>IX M6N6
TCD thc <J>ixo5eNixc mh enixxNexNe
cee. ajx txythc rxp exxeoN tincc 5e
ao nicxntcc xrrexoyc MiMNHcxecee
TCDN A.6CMICDN CDCCyNA,eA,eMeNOI. TOT
KXKOXOyMCNCDN. CDC ICM X yTOI ONT6C
6N CCDMXTI TIMIOC 6 TXMOC 6N TTXCI Kx)
H KOITH XMIXNTOC- TTOpNOyC rxp KXI
as Moixoyc KpiNefo ec- x<J>xxprypocoTpd
ttoc xpKoyMeNoc toic rrxpoyciN • xy
toc rxp eipHKeN oy mh ce xncd 6yx oy
mh ce erKXTxxeiTTCD- cdctc exppoyN
txc xereiN • Re eMoi rohooc kxi oy <po
40 RH6HCOMXI Tl'nOIHCei MOI XNOC- MNH
MONeyeTe tcdn HroyMeNCDN yMCDN
orriNec cxxxhcxn yM?N ton xoroN
Toy eY w>n xNxeecopoyNTec thn gk
rxcin thc xNxcrpc<J>HC MiMeicee THN
46 nicTiN rcXcxeecKxicHMepoNoxy
HEBS. XII, 28— X1U, 8.
CODEX EPISTULARLM PAULINARUM M
FBAGMENTA HAMBURGENSIA.
Digitized by
Google
187
toc kxi eic Toyc xicdnxc- aja,xxxic
ftoikixxic k\i jcnxic MH nxpxc|>epe
cee kxxon rxp xxpiTi Reaxioycexi
THN KXpAJXN- dy RpCDMXCIN 6N OIC Oy
k dx(>exHeHcxN 61 rrepiTTXTHcxNTec- e 5
xoMeN eycixcTHpioN- eXoy<J>xreiNoy
k exoyciN 61 TH ckhnh wTPeyoNTec
cdn rxp eic<J>epere zcdcdn to ximx rrepi
xMxpr ixc eic tx xnx ajx Toy xpxiepe
CDC. TO yTCDN TX CCDMXTX KXTXKXIGTXI 10
e^CD THC TTXpeMROXHC* A,l6 KXI IC ?NX
xnxcH ajx Toy lAj'oy ximxtoc ton xx
on. excDTHcnyxHcerrxeeN- ToiNyiM
exepxcDMeex rrpoc xyroN c^cd thc
TTXpCMROXHC TON ONCIAJCMON XyTOy 15
<f>epoNTec- oy rxp cxomcn cdac MeNoy
cxn ttoxin. xxxxthn MexxoycxN e
TTiZHToyMeN * at xyroy 6y*N xnx
cJxepcDMCN eycixN xInccccdc ajx TTX
toc tcd eTD to yrecri KxprroN xeixe *>
CDN OMOXOroyNTCDN TCD ONOMXTI Xy
Toy- thc A.e eyrroifxc kxi koincdni'
HEBB. xm, 8 — 16. •
CODEX EPI8TDLAB0M PAUUNARUM H
FBAGMENTA HAMBUB0ENS1A.
84*
Digitized by
Google
188
xc mh eniWNexNecee* toix yrxi rxp
80
eycixi eyepreTeiTxi o ec:
leieecee Tofc HroyMeNoic yMCDN kxi
kxi yneikere- xyroi rxp xrpynNoy
cin yrre|» tcdn >pyxd)N yMtbN cdc xoro"
xrroAXDcoNTec- Ynx mgtx xxpxcToyro
TTOICDCI KXI MH CTGNXZONTeC XXyCITG
xec rxp yMtN Toyro' rrpoceyxecee
nep hmcdn rreieoMeex rxp oti kx
XHNcyNeiA,HciNexoMeN. eNrrxci
KxxtDceexoNTecxNxcrpec^ecexi- rre
piccoTepcoc A,e rrxpxKxxcb ToyTo ttoi
86 Acxi . inx txxion xnoKXTxcTxed) y
ivifN oA,e SCthc eipHNHc 6 xNxrxrcD"
GK NGKpCDN TON TTOIM6NX TCDN TTfORX
TCDN TON MerXN- 6N XIMXTI AJXBHKHC
xfcDNlby TON KN HMCDN IN- KXTXpTICXI
40 yMxc eN ttxnti eprcD xrxecb eic TO
ttoihcxi to eexHMx xyroy ttoicdn
eN hmTn to eyxpecroN gncdttion
xyroy ajx iy xy- cdi ha o^xeic Toyc
XICDNXCTCDNXKDNCDNXMHN- FIX
46 pxKxxcb A,e yMxc xA.ex<Jx)i xNexecee
HEBR. xm, 16 — 88.
CODEX EPISTULARUM PAULINARUM M
FRAGMENTA HAMBURGENSIA.
Digitized by
Google
189
Toy xdroy thc TTxpxi<xHcecix> kxi
rxp ajx RpxxecDN enecreixx yMiKi
riNCDCKere ton xA.exc|>oN hmcdn
TiMoeeoN xnoxexyMeNON- Me
e oy exN txxion s
epxHTxi 6>pOMXI
yMXC. XCTTXCX
cee ttxntxc Toyc
HroyMeNoyc
yMCDN ICM 10
TTXNTXC
Toycxnoyo xcrrx
ZONTXI yMXC Ol XTTO
THC ITXXIXC* H XXflC MCTX
TTXIMTCDN yMCDN XMHN * 15
> > > > >
HEBE. XIII, 22—85.
CODEX EPISTULAEDM PAULINAEDM X
FBAGMENTA HAMBUB0EN8IA.
Digitized by
Google
190
cxxrncei rxp kxi oi Nerpoi erepeHcof
t\i x<J>expToi. kxi HMeicxxwrnco
Meex A,et rxp to cJ^exproN ToyTo eN
A,ycxcexi xcpexpcixN kxi to 6NHton
5 ToyTo eNA,ycxcexi xoxnxcixn- o
T\N A,e TO 6NHTON TOyTO 6NA yCHTXI
xoxnxcixn TOTe reNHceTxi 6 xoroc
6 rerpxMMeNoc KXTerrooH 6 exNXTOc
eic nTkoc • no y coyexNXTe to nTkoc •
io rroy coy Xah to KeNrpoN • to A.e K6N
TpoN Toy exNXToy h xMxprix • h ab
A,yNXMIC THC xMxprixc 6 NOMOC'
tcd A,e eTD xxpic tcd aja,6nti hmTn
to nTkoc ajx ry ky Toy i<y hmcdn •
CDCTe xxexcjxrf Moy xrxrrHToi e A.px?
oiriNecee- xMeTXKiNHTOi nepic
ceyoNTec eN tcd eprcD Toy Ky ttxn
15
TOTe • ei AOTec oti 6 Konoc yMCDN
OyK eCTI K6NOC €N KCD:
L COR. XV, 52 — 58.
CODEX EPISTULABUM PAULINARUM X
FRAGMENTA L0NDINEN81A.
Digitized by
Google
n
191
epi A.e thc xonxc thc eic Toyc xnbyc 20
cbcrrep ajctx^x txTc gkkxhcixic thc
rxwTixc • oyrcoc kxi y MeTc ttoih
C\T6 KXTX MIXN CXRRXTCDN 6
kxctoc yMcbN nxp exyrcb TieeTCD
eHcxypfecDN on exN eyoAxoeA 25
inx mh ot'xn execD TOTe xonxi
HNCDNTXI OT'XN A.C TTXPXreNCD
mxi. 6 y*c exN A,oKiMxcHTe. aj en
ctoxcdn ToyToyc neM>pcD xrre
NerKeiN thn xxpin yMd)N eic ao
lepoycxxHM . exN A.e xxion h
Toy KXMe rropeyecexi. cyN eMoi
rropeycoNTxr exeycoMxi A,e
npocyMxc. orxNM\KeA,oNi
xn Ajexeor Mxi<eA,oNixN rxp as
AjepxoMxi • npbc yMxc A,e Ty
xon KXTXMeNcb h nxpxxeiMx
ccDTNxyMeTcMenponeM>pHTe as
I. COR. XVI, 1 — 6.
CODEX EPiSTULARUM PAULINARDM X
PRAOMEMTA LONDINENSIA.
Digitized by
Google
192
10
oy e\N rropeyoMxi • oy eexco rxp y
mxc xpri eN nxpoAXD i A,eiN ex
rn'zcD rxp xpoNON tinx erriMeT
nxi rrpoc yMxc exN 6 kc eniTpe>pH
emMeNcb A,e eN ecj^ecco ecoc thc
rreNTHKOcTHC- eypx rxp moi xnc
core MerxxH kxi eNepmc. kxi v xn
TiKeiMeNoi rroxxor exN A,e ex
eHTiMoeeoc. RxeYreTe inx x<jx>rcdc
reNHTxi rrpoc yMxc to rxp eproN
icy* eprxzeTxi cdc erco mh tic
6yN xyTON eipyeeNHCi-r rrporreM
>pxTe 6yN xyroN eN eipHNH. inx ex
oh rrpoc Me eicxexoivjxi rxp xyro -
15 M6TX TCDN XXCXcfxDN * TTepi A.6
xrroxxcb Toy xxex<J>oy • rroxxx
rrxpei<xxecx xyroN inx exeH rrpoc
yMXC MCTX TCDN XXCXcJxDN-
kxi ftxntcdc 6yi< hn eexHMx inx
L COR. XVI, 6 — 18.
CODEX EPI8TULARUM PAULINARUM H
FRAOMENTA L0NDINENS1A.
Digitized by
Google
193
exeH rrpoc yMxc exeyceTxi A.e 20
otxn eyxxi _ _ ____
KfXTxioycee- ttxntx ymcdn eN x
rxrrH ni\iecea> rrxp xkxxcd A,e
yivjxc xA.ex<jx>i . 6iA,xTe thn 01 25
KIXN CT6cJ)XNX OTI eCTIN XTTXf
XH THC XXXIXC KXI 6IC AJXKONI
xn toTc xribic erxjxN exyroyc-
inx yMeic yrroTxcCHcee toTc Toioy
toic Kxi n\NTi txi> cyNeproyNTi so
km KOT7id)NTi xxfpco A.een)
th rrxpoycix cre<|>xNx kxi <Jx>yp
ToyNXToy kxi xxxiKoy- oti to
yMeTepoN ycrrepHMx xyroi xNe
rrxHpcocxN- xNerrxycxN rxp to 35
eMON rfnx kxi to yM(DN enin
NCDCKeTe 6yi\i Toyc toio yroyc*
XCnxZONTXI yMXC xf GKKXHCl' 88
I COB. XVI, 18 — 19.
CODEX EPISTULARUM PAULINARUM M
FRAGMENTA LONDINENSIA.
86
Digitized by
Google
194
10
16
XI THC XCIXC- XCJ7XZONTXI yMXC TTOX
xx eN kcd xi<yxxc kxi npicKx cyN
TH KXT oTkON XjTCDN CKKXHCIX
xcttxZontxi yMxc of xxexcjx^i
nxNTec xcrrxcxcee xxxhixoyc
6N <J>IXHMXTI XriCD 6 XCTTXCMOC
th eMH xeipi nxyxoy ei tic oy
cj>ixe?TON rart htcd xnxocmx
MxpxNxex h xxpic Toy Ryiy
xy Mee yM<bN • h xrxnH Moy Me
TX TTXNTCDN yMCON 6N XTD fy —
>>>>>>>>>>
h npoc Kopineibyc r erncToxH
eicreeetcx cbc eN jttinxki: —
TT xyxoc xnocToxoc xy iy ^'^ ©gxh
mxtoc ey kxi TiMoeeoc 6 xxexcjxk:
thT 6kk\hcix Toy ey th oycH eN ko
piNecD cyN to1c xnoic nxci toTc
oyciN eN 6xh th xxxix xxpic y
L COB. XVI, 19— II. COB. I, 2.
CODEX EPI8TULABUM PAULINABUM M
FBAQMENTA L0NDINENS1A.
Digitized by
Google
195
MlN KXI eipHNH XTTO ©Y HfC HM(D~ ao
KXI KY <Y *Y — — — — — KXI
TCDN OIKTipMCDN KXlSCTTXCHC
rrxpxKXHcecDc onxpxKxxcDN
hmxc erri ttxch thi exf>pei eic to 25
A,yNxcexi hmxc nxpxi<xxe?N
TOyC 6N TTXCH eXI>pei AJX THC TTX
pxKXHcecoc hc rrxpexxxoyMe
ex xyroi yno Toy ey on Kxecbc
rrepicceyei tx ttxqhmxtx Toy xy
eic hmxc. oyrcDc ajx Toy xy rre
80
-^piCCeyei KXI H TTXpXKXHCIC HMClT"
fciTe A,e exiROMeex ynep thc y
Md)N nxpxxxHcecDc kxi cprxc
eire rrxpxKxxoyMeex. ynep thc 35
yMCDN TTXpXKXHCeCDC THC CNCp
TOyMCNHC 6N yTTOMOIMH TCDN XyTClT
TTXOHMXTCDIM CDN K\! HMeTc TTXCXO 88
a cob. i, »— 6.
CODEX EPI8TULAKUM PAULINA BOM M
FBAOMBNTA L0NDINEN8IA.
25'
Digitized by
Google
196
MCN KXI H eXTTIC HMCDN RCRXIX y
nep yMCDN elAxxrec on cdc koincd
NOl'eCTe TCDN n\9HMXT(DN. 6 yTCDC
kxi thc nxpxKXHcecDc oy rxp ee
5 \oMeN yMxc xrNoetN xA,excJ>oi
ynep THcexi^pecDC hmcdn thc re
NOM6NHC 6N TH XCIX OTI K\0 y
rrepRoxHN ynep a,j*nxmin crx
pneHMeN- CDcre e^xnopHeHNxi
10 HMXC KXI Toy ZHN XXX X yTOI 6N €
x yrotc to xnoi<piMx Toy exNXToy
ccxhkxmcn. Vnx mh nenoieoTec
cdmcn e<j> exyrotc xxx* erii tcd
eCD tcd ereipoNTi Toyc Nei<poyc
is oc eK THXiKoyroy exNXToy eppy
CXTO HMXC KXI pyCTC CIC ON HXniKX
MeN kxi en pyceTe cyNynoyproyN
tcdn kxi yMCDN ynep hmcdn th
xeHcei inx eN noxxcb npoccDncD
II. COR. I, 6— 11.
CODEX EPISTULABUM PAULINARUM H
FBAOMENTA LONDINENSU.
Digitized by
Google
•»- ,-.
II. COR. I, 11 — 16.
CODEX EPISTULARUM PAULINABUM H
FRAGMENTA LONDINENSIA.
197
20
to eic HMXC xxpicMx ajx noxxcD -
. eyxxficTHeA ynep hmcdn
H rxp KxyxHcic hmcdn x yrH
to MxpTypioN thc cyNeiA,HcecDc
HMCDN OTI 6N XHCDTHTI KXI eJXI
KpiNeix Toy ey . k\i oy k eN co<J>ix 25
cxpxiKH • xxx eN xxpiTi ey xng
crrpxc|>HMeN eN tcd kocmcd ne
piccoTepcDCA,errpocyMxc oy
rxp xxxx rpxcJx)MeN yMiN xxx'
HxxNxriNCDCKeTe. HKxienin 30
NCDCKeTe* eXTTlZCD A,e OTI KXI
ecDC rexoyc ernrNCDcecee- kx
ecbc kxi enerNCDTe hmxc xno Me
poyc OTI KXyXHMX yMCDN ecMeN
Kxexnep kxi yMelc hmcdn gn th
HMepx Toy kY hmcdn lyxy kxi
TXyTH th rrerToieHcei eRoyxoMH -
rrpoTepoN npoc yMxc exeelN Ynx
36
Digitized by
Google
16
198
coMeex. w\\ kxtx to MeTpoN
Toy kxnonoc ocoy eMerpHceN hmT
6 ec Merpoy e<j>ii<ecexi xxpi kxi
yMCDN* oy rxp cdc m£* e<J>iKNoyMe
> imoi eic yMxc yrrepeKTeiNOMeN e
xyroyc xxpi rxp kxi yMCDN e
c[)excxMeN eN to) eyxrrexitD
Toy xy. o yi< eic tx xMeTpx Kxyxd)
MCNOI 6N XXXOTpiOIC KOTTOIC 6\
io n/AAexoNTec \yxxnom6NHcthc
rricrecDcyMcbN eN y»v»N Merx
XyNOHNXI KXTXTON KXNONX H
mo)n eic rrepicceixN eic tx yrrep e
kcTnx yMd)N eyxrrexicxcexr
oyx eN xxxotpkd kxnoni eic TX
ctoimx KxyxHcxcexr 6 A,e Kxy
xcoMeNoc. eN KQ5 KxyxxcetD oyrxp
o exyroN cyNicTxNCDN ckcinoc e
CTI A,OKIMOC. X[WX]ON 6 l<C CyNICTHCF
II. COB. X, 18 — 18.
CODEX EPI8TULARUM PAULINARUM M
FBAGMENTA L0NDINEN8U.
Digitized by
Google
6<l>
199
e\oN xNeixecee Moy MiKpoN ti 20
— — — \wxK\ixNexecee
rxp y mxc eWi xNxpi rrxp —
NON XrNHN ITXpxCTHCXI TO) XTD
c|x>RoyMxi A.e m h ttcdc cbc 6 ocJ)ic s»
e^HnxTHceN eyxN eN th rrxNoyp
nx xyroy . oyrcDc cf>expA t\ no
HMXTX yMCDN XTTO THC XTIXOTH
toc thc eic XN * ei MeN rxp 6 epxo
MeNoc xxxon flR KHpyccei on oy ao
k eKHpyjFXMeN h fiNx eTepoN
XXMRXN6T6 6 Oj"K eXXR6Te H
eyxrrexioN crrepoN o oyK exe^x
cexiKxxcbc XNeixecee* xon
ZOMXI rxp MHA6N yCTCpHKC 36
NXI TO)N yiiep XIXN XTTOCTOXCIT
ei A,e kxhajcdthc to) xorco
xxx" oy th rNCDcei xxx 1 eN ffxn as
II. COB. XI, 1—6.
CODEX EPISTULAHUM PAULINAKUM H
FBAGKENTA LONDDJENSIA.
Digitized by
Google
200
ti <j>xNepcbcxNTec exyToyc eN
TTXCIN yMXC" H XMXpTIXN eTTOl'
hcx eMxyroN TxneiNcbN. Vnx
yMetc y >pcoeHTe . on AXDpexN
5 to Toy ey eyxrrexioiM eynrre
XICXMHN yMIN XXXXC 6KKXH
cixcecyxHcx- xxrcdn 6>pcj6Nio~
rrpbc thn yivjcbN ajxkonixn
kxi rrxpcbiM npoc yMxc kxi ycrre
10 pHeeic oy i<xTeNxpi<Hcx oyee
noc to rxp ycTepHMx Moy npoc
xNerrxHpcDcxN oi xxex<jx>i ex
eoNTec xno mxk6A.onJxc. kxi eN
rrxNTi xRxpA etvjxyroN yivjfN
eTHpHCX KXI THpHCCD BCTIN X
XHeeixxyeNeMoV oTiHxxyxH
cic xyrH oy <j>pxmceTxi eic eMe
6N TOfc KXi'mXCI THC XXXIXC
— — — OTIOjX — — — —
15
H. COB. XI, 6—11.
CODEX EPISTULARUM PAULINARUM M
FRAGMENTA LONDINENSIA.
Digitized by
Google
201
N OA,e —
, — — — — — — — — oirxp
I oioyroi >peyA,xTiocToxoi ep
rXTXI A.OXIOI M6TXCXHMXTI
ZoMeNoi eic xrrocToxoyc xy
xxmyexyMxcroN xyrocrxp
6 CXTXNXC MeTXCXHMXTl'ze
txi eic xrrexoN cJxdtoc oy Me
rx 6yN ei kxi 6i ajxkonoi xyToy
M6TXCXHMXTI ZONTX! CDC AJX
KONOI AJKXIOCyiMHC CDN TO T6
xoc ecrxi kxtx tx eprx xytcd
ii. cob. xi, it— 16.
CODEX EP1STULARUM PAULINABUM M
FRAGMENTA LOKDINENSIA.
30
TTXXIN XerCD MH TIC M6 AX>lH 85
xcJ>poNx eiVixi • ei A,e MHre
kxn cbc x<J>poNx .xe^xcee Me
ifsIX KXrCD MIKpON Tl KXyXH 38
20
Digitized by
Google
202
CCDMXI oxxxcb. Oy\X\(DKXT\
kn. x - - cbc eN x<J)pocyNH . eN T\y
th th yrrocrrxcei thc KxyxHcecDc
enei rroxxoi KxyxcbNTxi kxtx th"
5 cxpKx. Kxrcb KxyxHcoivjxr HA.e
CDC rxp XNexecee tcdn xcJ>poNCD~
<J>poNiMOi ontcc" XNexecee rxp
erricyMxcKXTxxoyxot err ic
i<x — — — TicwMRXNeiemc
10 enxipcrxr erricyMxceicrrpo
ccdtton A.eper kxtx xtimixn xercD
CDC OTI HMelc HCeeNHCXMCN 6N CD
A'XNTICTOXMX 6N XcJ)pOCyNH XC
rcD* toxmcd KxrcD eapxtoi elciT
15 i<xr<D icpxHXiTxieici. Kxrcb
crrepMxxRpxxMeici. KxrcD aj
XKONOIXyeiCI. TTXpX<J>pONCDN XX
xcb. yTTepercD' eN Korroic rrepic
coTepcDc eN rrxHrxic ynepsxx
II. COR. XI, 16—28.
CODEX EPISTULARUM PAULINARUM M
PRAGMENTA L0NDINENS1A.
Digitized by
Google
H. COR. XI, 28 — 27.
CODEX EPISTULABUM PAULINARUM M
FRAGMENTA LONDINENSIA.
203
xontcdc • eN <J>yxxi<x?c rrepicco 20
Tepa>c eN exNxroic ttoxxxkic
— — KONTX TTXpX MIXN CXX
RON TpiCeppXRA,ICeHN* XTTX^
exiexceHN* Tpic eNxyxmcx 25
NyxeHMepoN eN tcd Ryecb
nenoiHKx* 6A,oirropixic nox
XXKIC- KINA,yNOICTTOTX
MCDN- KIN A,yNOIC XTKTTXJJN
KiNA.yNoic eK reNoyc »
KiNAYNoiceXeeNcbN* kin
A,yNoiceNrr6xer KiNA,yNoic
eN epHMix. KiNA,yNoic eN
exxxccH' KiNA^yNoiceN
>peyAXA,exd>oic. cnkottcd 35
kxi MoxecD eN xrpynNixic
ttoxxxkic- eN ximo) kxi aj
>pei eN NHcreixic ttoxxxkic «
Digitized by
Google
204
eN >pyxei kxi ryMNOTHTi-
xo>pic tcdn nxpeKToc • h em
cycrxcic Moy h kxg HMepxN
H MepiMNX TTXCCbN TCDN 6K
5 kxhckdn* tic xceeNei kx v i
oyKxceeNcb* tic ckxnxxxi'
Zctxi. KxioyKercbrrypoy
mxi • ei Kxyxxcexi a ei, tx
thc xceeNeixc Moy KxyxH
10 comxi 6 ec kxi rrHp Toy Ky
hmcdn iy xy otxeN . 6 cdn ey
xorHToc eic Toyc xicdnxc,
oTioy |-eyA,oMxr eNAA
mxckcd 6 eeNxpxHc xperx
is Toy Rxcixecoc. ecj^poyrei
THN AAMXCKHNON ftoxin
ftixcxi Me eexcoN kxi ajx
eypiA.oc eN cxprxNH e xx
xxcohn ajx Toy Teixoyc
U. COR. XI, 27 — 33.
CODEX EPI8TULARUM PAULINARUM M
FRAGMENTA LONDINENSIA.
Digitized by
Google
kx v i e$ec|>yroN txc xeipxc xyrx>^
Kxyxxcexi a,h oy cyM<^> — — —
205
xyrx>y. 20
Digitized by
Google
206
XIX.
In codice Guelpherbytano Latino saeculi octavi vel noni Pompeji grammaticam con-
tinente duo ad finem folia Graecis litteris uncialibus eiusdem saeculi scripta sunt. Conti-
nentur iis quattuor hymni sacri, quorum duo priores vitiosissime scripti sunt. Alter his
incipit: vno rrjv aw: ivo7iXa%na: xaratpevyoiAev: ftewroxai: rag ^/aop: rpmuauig (i. e. ixeaiag) funagdkg.
Alter paullo longior priore hoc initium habet: do%a ev vxpusroig: #«»• xai em yqg* eigm h
av&gonoig: evdoxta [•] evovfiev ce> evXoyovfiev ge: ngoaxwovpev ce [:] 8o£oloyovfiev ae: evxagujrov(M£v exv,
et hunc finem : w xa&ipetog ev dtha rov nargog ektusov t^ag* cony (i. e. ori) ov ei povog ayuag^ av ei
fiovog xvguog us %<s- sig bo^av &eov nargog aper. Uterque ab usu liturgico satisque inde notus
est. Videtur eos monachus Graecus non ad exemplum scriptum descripsisse, sed memo-
riter litteris mandasse: hinc pleraque ad pronuntiandi consuetudinem, non ad grammaticas
leges composuit. Alteri duo ab hac vitiositate scripturae alieni sunt et sine dubio ex anti-
quiore fonte fluxerunt. Alter est Mariae hymnus ex Lucae evangelio 1, 46 — 55. desumptus,
alter Zachariae Luc. 1, 68 — 79. Unde quum nonnihil frugis redundet ad rem textus sacri
criticam l ), utrumque hymnum ut in codice est h. 1. adponemus. Ceterum utrumque, addito
insuper tertio, qui inscribitur ngoaevxy ovpeow rov ngeapvrov, ex Luc. 2, 29 — 32, invenimus
nuper Oxonii in psalterio bibliothecae Bodlejanae signato D. 4. 1. (120. Bodl.) Mixtae sunt
in eo codice scripturae minuscula et uncialis; hymni vero nostri toti uncialibus litteris
exarati sunt, nisi quod scholia textui interposita sunt minusculis formis. Vir clarissimus
Coxe, qui edendis nuper librorum scriptorum Oxoniensium catalogis egregie meruit de
bonis litteris, rectissime psalterium istud ad nonum saeculum retulit. Leguntur hymni
foliis 313 et 314. Duo priores hos titulos habent: oJ&} pagi'ag rijg fteoroxov. ix rov xard Xovxdv
eiayyeXiovy et ngoaevyti &xagia rov ngg rov ngodgofwv. Textum, si pauca excipis, cum Guelpher-
bytano codice communem habet. 1, 48. scriptum est peyaleTa o bvtarog. xai etc. 1, 50. elg
yeveav xai yevtdv 1, 53. i$an. xawovg 1, 55. dpgadp et ecog aluwog 1, 69. iv rc3 oixm 1, 70. tab ayko*
row an aimog 1, 73. mfuaaev 1, 74. «c %etg. row fy&Q' *jf**w 1 y 75. ijfiig. rijg £anjg ijfww 1 , 76. xal ov
naidiw 1, 77. iv ayeaei apa#rum> ijfuar 2, 30. eldor. Scholiorum exempla haec sunt. Ad ve^ba
pvr t o{tijrai dia&yxtjg dyiag avrov notatur: i t ovxiov' avrt} ydg Ip tj dia&tpnj rjv du'&ero ngog avrovg 6
xvgiog neg) ttjg nagovaiag avrov. Item ad verba did onkdyyva ifa'ovg&eovijfjuw: yovxiov' rtpowrijgtav
naoiv icpave'goxjw ioodrrqg einoiv (sic)* foe 6 apvog rov &eov' oxpeaiv di dfiogtuov ixtjgv};** leyw'
ueravoeire.
Reliquum est ut textum adscribamus Guelpherbytani codicis 2 ).
*) Cf. 1, 49. 50. 51. 55. Praeterea a Graeco homine alienae videntur fonnae uttqcuX et a^iqaafu Item
cf. 1, 69. (74. aqofiotq negligentia scribentis exeidisse videtur; certe enim in nullo alio cod. deest) 75. 77.
3 ) Cumulatas interpunctiones in priore tantum hymno plene edidimus.
Digitized by
Google
1 -4r<*^mmim**^mm*^**9***i^*im*^~^ — ' *^^^ra»gcyg g3gg^;
207
MerxxyNei- h >pyxH Moy: ton
kfi- KxmrxxxixceNrTorrNey
mx Moy; eni to ear- tcd ccdth
piMoy: oti erreRxe>peN; eni
Digitized by
Google
10
208
eyxomToc kc o ec Toy ihx- oti e
neci<e>pxTo kxi erroiHceN xy
TpcDciN tcd xxcd xyroy ; kxi Hrei
peN KepXC CCDTHpiXC HIvllN 6N Ol
5 KCD.XXX Toy ttxiaoc xyroy; KXOCDC
exxxHceN ajx ctomxtoc tcdn xriCDN
TQ)N XTT XICDNOCTTpO<J>HTCDN XyTOy;
CCDTHpiXN e^exepCDN HMCDN; KXI
ei< xeipoc n\NTO)N tcdn MicoyNTCDN
hmxc; noiHcxi exeoc mgtx tcdn npcDN
HMCDN KXI MNHCOHNXI AJXOHKHC XH
xc xyToy: opxoN on cdmocsn npoc XR
fXXM TON Hpx HMCDN Toy AX>yNXI HMIN
ei< xeipoc tcdn exepcDN hmcdn pyc
eeNTxc: xxTpeyeiN xyTCD gn ocio
THTI KXI AJKXIOCyNH CNCDTTION XyTOy
nxcxc txc HMepxc hmcdn : kxi cy nxi
a.ion npoc|)HTHC y>picToy kxhohch
nponopeycH rxp npo npoccDrroy Ky
20 btoimxcxi oAoyc xyToy; ToyA.oyNxi
tncdcin ccDTHpixc tcd xxcd xyroy
eN xcj>ecei xmxpticdn hmcdn ajx cnxx
xnx exeoc ey hmcdn ;
eN oic eneci<e4"XTo hmxc xnxtoxh e
i.5 XY|"°Y C emcpxNxi toic eN ckoti kxi
ckix exNXToy kxohmcnoic
Toy KXTeyeyNxi Toyc noxxc hmcdn
28 6ICO.XONeipHNHC t
LUC. I, 68 — 79.
15
Digitized by
Google
209.
XXI.
DE CODICE EPISTULARUM PAULINAEUM AUGIENSL
Inter antiquissimos epistularum Paulinarum codices Graecos locum non ultinyun is
tenet qui a monasterio Augiae Maioris in Helvetia Augiensis nuncupari litteraque F apud
viros criticos insigniri consuevit Qui postquam ex longo iam tempore privatorum homi-
num factus erat, in manus pervenit celeberrimi Richardi Bentlqji; a quo quum ad fratrie
filium et ipsum nomine avunculi Richardi dictum transisset, anno 1786 collegio Sanctae
Trinitatis Cantabrigiensi legatus est. Hinc ex Augiensi codice dudum Cantabrigiensis
factus est. t
Hoc de codice qui olim exposuerunt, Wetstenius, Semlerus, Michaelis, Herb. Marsh,
HugiuB aliique, ii omnes magnum in modum errarunt. Nimirum ipsum codicem nemo nisi
Wetstenius viderat isque praeter morem negligentissime tractaverat. Hinc qui post eum
scripserunt, non poterant non cum eo errare. Negligentia enim Wetstenii inprimis in ex-
cerpendis lectionibus codicis variantibus conspicua erat. Quam collationem quum iuvenis
annorum quattuor et viginti anno 1717 Heidelbergae suscipiebat, nondum a Bentlejo didi-
cerat quanta ea in re diligentia, quanta religione opus esset. Pendebat autem iudicium de
codice a collatione Wetstenii tanto magis, quum quae ratio esset quae affinitas inter
Augiensem et Boernerianum Dresdensem, quae quidem quaestio viros criticos diu et
maxime exercuit, sciri non posset nisi accurate collato utriusque textu.
Quae quum ita se haberent, anno huius saeculi 42. adii Cantabrigiam ut accuratum
codicis Augiensis examen instituerem. Institui autem in celebri S. Trinitatis collegio eximia
cum liberalitate exceptus. Cuius liberalitatis memoria egregie nuper renovata est: quod
enim ante menses aliquot secundum iter Cantabrigiense feci, id ex magna sociorum eius-
dem collegii benevolentia singulare ornamentum suavitatemque habuit ' Examen autem
codicis fieri non potuit nisi cum constanti recordatione Richardi Bentleji. Hie enim, quern
constat codicum Novi Testamenti et conquirendorum et excutiendorum studiosissimum
fuisse, insignem hunc epistularum Paulinarum codicem non tantum a familia Wetstenia, >
ad quam brevi ante a Ludovico Christiano Miegio Heidelbergensi transierat, anno 1718
emit atque maximi fecit, sed etiam totum cum exemplari Novi Testamenti anno 1675
Oxonii impresso magna cum diligentia contulit. Hinc codicem perlustrans una perlustravi
collationem Bentleji, qua quum imperfectissima Wetstenii collatio *) dudum magnopere
emendari posset, tamen nondum quisquam ante nos usus erat.
Quam autem labore meo supellectilem criticam nactus sum, earn quantum ex re
erat iam adhibui ad editionem meam Novi Testamenti Lipsiae anno 1849 publicatam,
illustrata insuper in prolegomenis affinitate Augiensis et Boerneriani codicis. Quod utrum-
l ) Exempla vitioram Wetstenii infra non dabimus. Esse vero innumera conferenti nostra cum
notationibus Wetstenii facile apparebit Ceterum Latina ille vix attigit.
Digitized by
Google
210
que hoc loco supplere in animo est, atque ita quidem ut primnm accuratius dicam quanta
inter utrumque lectionis vel, quod etiam plus est, scripturae consensio sit. Est ea vero
tanta ut dubitari nequeat quin Graecus utriusque codicis textus ex eodem exemplari fluxerit.
Neque enim in iis.tantum plerisque conveniunt unde sensus scripturae pendet et gram-
matica scrip tons ratio 1 ), quamvis saepe discedant a reliquis testibus antiquis omnibus,
verum etiam eiusmodi communia babent quae a legibus Graeca scribendi abhorrent vel
etiam singulari aliquo vitio laborant nee aliter quam a socordia aut ignorantia describen-
tium expUcari possunt. Prioris generis exempla non afferam, horum enim largissimam
copiam commentarius eius editionis nostrae quam supra diximus continet. Alterius vero
haec sunt: -
Rom. 3, 21. Nvp' tde' (pro mm de) 3, 29. ov%* xcu e&vm 4, 14. xcuxamatcu y mating 4, 16.
. (leufkuar try* enayyeleiav navtei 5, 6. aafteviov cutei (pro en) xata, item v. 8. et cutei 5, 17. htp-
(farteg (pro Xaupapovteg) 6, 5. avryvyoi (pro avfMpvtoi) et apa xai (pro a)la xai) 6, 21. eaten 7, 1.
. ye&maxoaw 8, 2. eXev&egtoGev ecu 8, 17. a & texpa xcu xX^qovo/mh' de J^v. Hunc in modum
in Augiensi codice scriptum est, spatio vacuo litterarum fere quindecim ante de relicto,
quod expletum est in Latino textu exadversum posito. In Boerneriano vero locus sic
habet: ei de texva xcu • xbjgopofm dexQv 2 ). 10, 15. mag de extjovaaovaiv 15, 1. aQeaxor (jpro-oxur)
1. Cor. 7, 30. bis xXe&orng (pro xhuovteg) 13, 13. uwei de 14, 10. ei tvxov (pro -jo*) 15, 15.
eyiyev (pro eyeiQev) 15, 37. ettvxotg ' eitov (pro ei nyoi aitov) 2. Cor. 1, 8. e^artOQe&r^cu 1, 14. xa&a-
fteQt (pro xa&aneg) 5, 19, O0tt£ofievog (pro Xoyi£opevog s ) 5, 21. ercofita (pro yermfie'fra) 6, 9. <og m
ano&rtjGXOfwrregtOi' xcu etei (pro tog anofhtjoxovteg xcu en) 8, 4. dvpoptvoi (pro deofieroi) 9, 4. evQOvaw
10, 3. nequtatowtag (pro -towteg) 11, 32. maou (pro maacu) 12, 1. etg ta (pro tag) 12, 7. tow
anoxahnp {pro-hnpewv). InB exeunte versu positum est; hinc videtur ipsam versuum rationem
hoc certe loco ex vetustiore exemplari accurate repetisse. 12, 12. aXU (pro alia) Gal. 4, 8.
totg (joj yvaeir ovew &eotg 4, 24. evteg (pro orteg) Eph. 1, 7. xata tov nXovtog 2, 12. d&v (pro a&eoi)
5, 19. aUxavfteg in Augiensi, aXXowteg in Boerneriano (pro hdovrteg) 5, 31. avtmtov (pro am
rot/) Philip p. 1, 12. Emoaxeif (pro rtmoxHf) 3, 1. adehpoi /io* 3, 11. tow ex vexQwv 3, 16. exp&aauev
(pro eqtduaafAev) 4, 13. ev tea evdw. fie XQurtov Col. 2, 18. xata§Qa^evtoa 4, 2. H nQoaevxn (pro Ttj
fZQOGevxrj) 1. Thess. 3, 3. aaterea&ai 4; 9. tfoi didaxtoi 1. Tim. 3, 4. XQoatatapevw 5, 16. muQ*
xeta&m (pro maqxeva&<o) 2. Tim. 2, 11. ow&iouw (pro awtyaoptv) 2, 25. aw fiyixotyn (pro ngao-
ttyn) 2, 26. ex to (pro etg to) 3, 9. exd^wg (pro exd/jlog).
*) Hue pertinent etiam insolentiores formae hae, in utroque magna cum constantia positae:
KfJoXyfiyu; , Xypyovxou , tvXoyn,xcu, (tamen Philem. 18. fXXoya praebent), ovvpaQtvQti, <nn>orfra±n f oaXmr$,
tmcirrgtccuy tx&qoi, anoxztvrH, yvpnTtvoptr. Postremam hanc formam etiam Bentlejus in exemplari suo
dilfgenter notavit, nee igitur ab itacismo explicuit, quippe quern ex codice non excerperet.
*) Etiam scripturae compendia in utroque codice conveniunt, in quibus a more plerisque recepto
recedunt trju et xjjv cum similibus.
3 ) Confusae sunt litterae antiqua scriptura simillimae A.OPI et A>C"TI.
Digitized by
Google
211
Haec quam ad probandam communem originem vim habent, earn non amittunt locis iis
quibus scribendi vitia in altero sunt; in altero plane non vel certe non prorsus eadem sunt.
Hqiusmodi enim locis auctores codicum proprio Marte errasse existimandi sunt. Hue haec
exempla pertinent: Bom. 4, 8. Augiensis vitiose habet ow avtovg, Boernerianus recte ow
ovtog 4, 18. A yeraa&ou B yevea&ou 5, 2. A xavgafiera B xav£a>p£#a 5, 15. ovtog xou to B ovtoog xou
to 5, 16. A xaraxQTjpa B xataxotpa 5, 17. A ep eivei B w m 5, 18. A naQatnofia et ovtog xou B naQcut-
tatfia et ovnog xou 6, 1. A eon/per B coovpe? 6, 2. A otmg et citc* B outre? et etsi 6, 4. A yacoor
B yexow? 6, 5. A avcuj&aceoDg B a*aotaoea>g 6, 6. A naXkouog B nalcuog 6 7 16. A vnccxovr] B vnaxotp
7, 7. A sgevofitp B loovpe* *) 7, 2 et 3. A avagog ter et araai, B ayfyog et arfyt. Alter igitur lit-
teras a et d confodit, non item alter: nisi mavis statuere ab altero vitiosam scripturam quam
invenisset correctam, ab altero servatam esse. 8, 15. A dovhyutg B dovleiag 1 Cor. 5, 19.
A ouHxaGopwog B dgouj^ofievog: ut Rom. 7, 2. sq. Item 6, 6. A. xoivate B xqwoutB (debebat esse
xQtpetou) 10, 15 et 11, 27. A xovoig et xopo B xonotg et xo/wj 16, 2. A emorolor B e/wrolow 2. Cor.
5, 6. A emdrjpovrreg B miXrjpowteg Gal. 5, 25. deest in A £4, in B positum est locumque suum
ineunte versu obtinet 6, 1. A fmQao&fB n&Qouj^ (vulgata lectio est nuQoa&rig) 6, 13. A neQtr
teprtjim B mgnefm^fMepw Epb. 4, 14. A tv ttjti xvfita B tf ty xvfka 6, 6. A aftipa>° naQ&jxoi B ap&ow,
naooaxM 1. Tim. 2, 1. A ranoaudei JJ Tooaxala. Qua in re non praetereundum est quod qpibus
locis vitiosa codicis Augiensis scriptura emendationem superscriptam habet, iis in Boer-
neriano emendata tantum scriptura invenitur. Ita Bom. 4, 1. A e$ soyof B e£ BQyoav 4, 8.
A mmto\up B TieQttOfOjv 4, 17. A xa&og B xa&oog 4, 19. A aopa B oo>pa 5, 1. 2. 19. A arx&caftf*,
&>§£*,•, ovro$ B extptapw, dotyg, ovtmg. 8, 36. A atevxcuogia (in margine or&axaoia) B <stevaxo>Qta.
Inprimis vero notabiles sunt lectiones maioris momenta quibus alter ab altero differt.
Sunt eae ni fallor eiusmodi ut uter antiquiorem scripturam expresserit plerumque dubitari
possit. Ad Bom. 3, 21. A dotcuoowtj tov &eov B bjxouoavnj &eov 4, 1. A aXka ov B all ov 5, 16.
A xou ovx mg B xou w% tog 6, 16. A notouatatetou B naQuatatvetou 6, 20. A* dovXevtjtet** dovloupe*)
B dovlottjte 7, 18. A ovx evoujxw B ovx evotoxn 8, 15. A xQa£ope* B xQa&fie* 9, 3. A uvou
ar&ipa B ara&epa wcu 9, 4. A xcu enayreka B xcu qnayyeXeia 9, 17. A erfci£opai B £?&f|a>/MU
9, 19. A pewpetcu B peppenu 9, 31. A «$ ropo? r dtxauxyvrr^g ovx &p&oxer z ) B «$ ropor ovx
ajptfojc? 12, 4. A f*oa|«f ty** 4 ) B *£«* n^aj«r 14, 10. A « x^€i^ B n you) xpteig 15, 5. A upow
XQUJtov B xqmjov UJ60W 15, 7. A xa&wg xou XQt&*og B xa&wg xou ££«rro? 15, 24. A etor^fftfeo
B tfUTlijG&oo 16, 8. A to? uyantjtor B rw ayamjtov pov I. ad Corinth. 1, 10. Aiqaov xQWtov xvgtov
B «7<rov XQ uri0V tov XV Q WV 2, 6. A ov ouowog B ov tov cuowo? 2, 15. et 16. A avotXQiwat et awpifaocu
B ctroxptra et <m>§t$aGU 4 } 6. A. ftercurxr^atiaa B (Aetouj^fAatusa 4, 19. A #trro>* too? nexpvtjauoperor
1 ) In antiquiore exemplari unde uterque descriptus est videtur scriptum foisse: t^tv/ttr supra-
scripto o syllabae tv. Hinc alter recte legit tyov/ttr, alter litteram o post tv inseruit
2 ) Corrigendo ex 6 non tam O quam per incuriam eftectum est. M
8 ) Sic, ut in Boerneriano. Ben tl ejus legerat Htfatxn.
4 ) Indicatur signis appositis. verba transponenda esse.
27*
Digitized by
Google
212
B avmv tow neqwaeuonemv 7, 6. A xata ovrpxouov B xata awyvtouiv 10, 15. A xqwete B xQivatcu
11, 12. A ovrav xa* aw?(> B ovrav xou o avt]Q 11, 31. A hwtop B eavtovg 13, 3. A otda B otda 14, 4.
A o *akt B o hdet t tatar 14, 23. A eav awek&n B ea* avp eX&q 14, 25. A avayyeXhov Banaycor-
yeiAow 15, 3. A auuQtunv r\- vfuor B afuurtuop i\\uav 15, 21. A b\a bis, B priore loco duty alter o di
15, 24. A fcco xai nvevfiati B &ea> xai natQt 1 ) 15, 39. A* aXka*) aXbj B all aXk] 15, 51. A xoquj-
{hpMpe&a B xoqut&rjGotiS&a 16, 5. A de dt£QXO(MU B yog hzQiopcu 16, 19. A #rocp ovg B ara^ o*s
II. ad Corinth. 3, 3. A nXa^eip xaQdiag B nka^eiv xagduag 7, 2. 4. 5. 6. A v[*ag, &k\pei vpcov, vfMor,
vfiag B tjfAag, &k\p. tjfmv, tjimw, ijpag 7, 12. A vfuav ftp vntQ vfuor B tjfitav ttp vneq itfMor 7, 14. A rj
xavx^tg v F ov ^ V x&vXWttG Vl*®* 8, 22. A a&Agxw t/poor B adehpov tftuav 10, 6. A %i vnaxoij tjfMar
B 17 wraxotj vfuor 11, 12. A xcu vfug B xcu ^4i£ Subscriptum est in A eteXea&ij ngog xogtp&iovg • £•
UQXttai nQog yaXatag, in B vero omissus est • • numerus. Ad Epb. 1, 20. A eptjoyqaep ep to
ft Miopia ] ev to 2, 3. A aaoxog vfuav B aoQxog r^mp 2, 5. A* oyras B opto? jypas 2, 15. A ev avtm
eipa xoipop B ev eavrw eig evai : xowcw 2, 22. A toot; B rw #«w 5, 29. A xafhog xcu XQWog B xa&wg
xcu XQunog 6, 20. A nagQ^oiaaofAcu ex-aatfAcu factum videtur; in B est naQQtjciaaofuu. Ad
Philip p. 1, 8. A anhtvxfoig tqaov XQ*oibv B anXavxPoig XQ usrov *%<*<*> % 16, A ciff tn&Qag B eig tjfteQap
3, 7. A aXhxiva B arwa 4, 18. A tvaQEarrp B evoQearov . Ad Coloss. 1, 16. A on ^ B em ryg
pig 2^15. A ep avta> B a> eavroj 3, 13. A eavrovg B eavzoug. 3, 19. A artyeg (debebat esse Ot)
B SI apdqeg. Videntur librarii iam in communi exemplo suo pro Oi invenisse, ita ut A im-
mutatUm repetierit, B a> correxerit. I. ad Thess. 2, 4. A ano tov &eov B vno tov fte. 2, 10.
A noog aytog B n <og ocuog. Vide infra. 3, 6. A tiQog vpag B **(>o£ quag (Latine est vnos) 4, 3.
A vfiag ano -naci' trjg noqviag B vpag ano' trig noQvutg 4, 13. A Mv (sic 3 ) &ek>pev B Ow fteXopey
5, 8. A ptfipofiep B rtfim/isp 5, 24. A O kioto? et noupai B koto? et ttwjobi. II. ad Thess. 2, 2.
A fi^de &a fffa fuyrc dca io/w [ufa B fc^re dux mv fv t re duz Xoyov ptjie 2, 4. A w« ^ xa&eujai
B "^tra #y xa&eacu 2, 8. A rov cmfiarog B rot; GToparog 2, 11. A xpevdei B ra> xpevfoi 2, 13.
A owrco xw B wro xw 3, 4. A ^aoa/^eiUa)fi£y B TMtQayyeXXofiev. I. ad Tim. 3, 12. A rextoor xafow
B rexfaw xahag 5, 21. A tov &eov xai ttjaov xqw*w B rw ^ £0t; *«* ^^^^ a ? (TOt ' II. ad Tim. 3, 8.
A xai avroi B xai ovioi 3, 16. A naUkav ev B ncudiav rip ev. Ad Tit. 2, 2. A ryyaXewvg B rj^pa-
Aoiotv 2, 9. A dovXovg B oovilot;^ ^ 3, 5. A tow dtxawavrrj B tow cr dtxauxrwi].
Iam alibi notavi lacunas quattuor Graeci textus in utroque codice easdem esse, duas
alteras in priore ad Corinthios epistula, alteras in epistula ad Colossenses et in epistula
ad Philemonem, quemadmodum etiam in utroque epistula ad Hebraeos Graece deest
Accedit lacuna inter versum 4 et 5 capitis secundi alterius ad Timotheum epistulae, nisi
quod ibi multo plus spatii in Augiensi quam in Boerneriano relictum est. Contra vero
post Bom. 14, 23. in Boerneriano vacuum spatium est, non item in Augensi; nee magis
») Confusa igitur sunt TTNI et FTPI.
s ) Alteram a erasum est, ut iam lectio codicis A cum B conveniat.
a ) Non recte igitur Wetstenius retutit fit} pro ot'.
jitized by
Google
213
Augiensis codex post epistulam ad Philemonem titulum epistulae ad Laodicenses cum
Boerneriano cummunem habet. Etiam notas in margine scriptas Boernerianus codex
proprias habet Contra singulare in Augiensi codice hoc est, quod saepe maiores lit-
terae ineunte nova sectione adhibendae non positae sunt, spatium vero quod artifex
earum litterarum occupare debebat, vacuum relictum est Cf. Rom. 5, 4. [E]i yao 5, 18.
[A]ga ovt 5, 20. [N]o^io^ de. Passim etiam accidit ut recentiore manu littera quae a prima
deerat suppleretur, neque tamen maiore sed vulgari forma. Hoc factum est Rom. 6 19.
[a]r&QCMeiror 7, 1. [tj] ayvome.
Atque haec quidem omnia de Graeco codicis Augiensis textu, cui exadversum
Latinus appositus est De quo antequam dicamus, redeundum est paucifr ad Bentleji col-
lationem. Haec ubique ipsius Bentleji manu margini editionis Oxoniensis 1675. sfcUcripta
est, nee nomine tanti viri critici indigna est. Pauca enim Bentleji aciem fugerunt, quem-
admodum Rom. 9, 15. non animadvertit pawaei pro iMmxsrj, nee 10, 15. quod row ante evayyeh-
Zoftenov deest, nee 13, 12. <wo(lala>[ie&a pro afto#a>p£#a, nee 15, 16. quod deest eOnQoadexrog,
nee 15, 22. evexomjv pro Evexontopip* nee 15, 33. j/tod additum, nee 16, 8. quod deest pov. Item
I. Cor. 10, 7. praetermisit nw pro nmv; 15, 28. non vidit post tore deesse xcu, nee Gal. 4, 19.
rexva pro rexvux notavit. Per errorem vero Rom. 9, 31. xp&axev notavit pro eq&oxer, I. Cor.
II, 22. nmv pro nm } H. Cor. 1, 10. xcu eri overcu pro xai on Qverau Passim vero etiam notas
adscripsit ut ad vneoei r^iuav Rom. 8, 34: videtur ortum ex duplici lectione Kegel rjiitor,
into f/fio>r. Ad Rom. 14, 15 et 20. cwro>UUW — xaialveiv. Nota: inLatino est noli perdere,
noli destruere. Item ad versum21: § axapd. § ac&er. in quibusdam deest Nota ergo
v. 13. tj oxardaXop. Ad lacunam inter 1. Cor. 3, 8 et 16. Vide pag. 39. Defuit folium in
Autographo: nam utrobique et hie et 39. et ^ f ) par est spatium. Nee vero Ex-
scriptus est ex Cod. Claramontano: quia et iste et Germanensis utroque loco
integer est R. B. Similiter post tv xqu, quibus verbis Philem. 20. codex exit, adnotavit:
Folium ultimum deerat in Autographo. Ad Philipp. 3, 6. N. B. $jXog sic Clemens
Romanus utitur. Ad 1. Thess. 2, 10. ubi scriptum est o faog noog aytog xcu dtxcumg, haec nota-
vit: nQog. forte erat ttq 2 ) cog. Ad quas de lectionibus codicis notas accedunt duae aliae de
ipso codice pariter editioni Oxoniensi illatae. Prior habetur ante initium prioris ad Corin-
thios epistulae. Epae Pauli coll&tae ad vetustissimum Ms. Codicem, Nostrum.
R. B. Altera primo editionis folio legitur in hunc modum: Deinde 8 ) hie liber collatus
est cum Vetusto Codice Paulinarum Epp. Literis Capitalibus, sine accenti-
bus, plus 800 annorum, descripto vero ex Codice egregio, qualis nullus hodie
J ) Hunc numerum supra lineam post adscripsit Spectat ad Col. 2, 1—8.
*) Sed TTA^'rHP nusquam TTP, sed ubique ITHPper compendium scribitur.
*) Nimirum praecedit nota de collatione eiusdem editionis cum „vetusto Lectionario 800 annorum
in Bibl. Regiae Societatis Londini Literis Capitalibus scripto (num. 31. in catalogo)."
Digitized by
Google
214
exstat: Porro is codex nunc (1718) estRichardiBentleji. Praeterea duas notas manu
Bentleji scriptas ipse codex habet: Altera ad finem posita est: Monasterium Augiae in
Belgis, ubi institutus est Goddescbalcus. Altera in fronte codicis posita duas anti-
quiores excipit, manu scriptas eorum qui ante Bentlejum codicem possederant. Prima est:
GeorgiiMichaelisWepferi^Schaphusiani. Secunda: Ludovici ChristianiMiegii.
IamsequiturBentlejihaec.'EmptushiccodexRichardoBentlejoA.DeiMDCCXVIII. 1 )
Hanc rursus excipit notitia codicis anno 1839. adscripta. Duarum vero notarum antiquio-
rum, quae supersunt ad calcem libri, alteram accurate iam retulit Wetstenius N. T. II. p. 8.
„Hic liber est" etc. Altera ab ipso codicis auctore scripta videtur, hunc in modum com-
parata: In domine universorum qui nullam habes indigentiam.
Denique nonnihil de Latino *) utriusque codicis textu dicendum est. Is in Boerneriano
inter lineas scriptus est, in Augiensi alteram cuiusvis paginae columnam efficit Multo
vero gravius in ipso textu discrimen est, quamquam id non satis recte olim indicavi, in
Augiensi mon aeque' ac in Boerneriano italam sed veterem vulgatam inesse dicens. Nimi-
rum multo quidem plura in Augiensi codice cum interpretatione Hieronymi, quemadmo-
dum ex antiquis codicibus prodit, conveniunt quam in Borneriano; sed aliahaud pauca ab
EGeronymo discedunt, eaque vel cum Boernerianis lectionibus, maxime iis quibus signum t
praefixum est conspirant, vel certe prope ad easdem accedunt, vel denique soli Augiensi
codici propria esse videntur, quippe quae nondum aliunde innotuerint. Ita, ut aliquid
exemplorum afferamus, legitur Bom. 3, 22. omnes qui credunt 3, 23. egent gloria 3, 25.
propitiationem 3, 30, iustificavit 4, 4. ei autem qui non operatur 4, 5. in eum qui iustificat
impium 4, 6. cui deus reputat ad iustitiam 4, 9. in circumcisione, item in praeputio 4, 11.
signaculum iustitiae, ibidem ut fieret pater, item ad iustitiam 4, 14. et exinanita 4, 17.
qui vivificat, item et vocat, item tanquam essentialia, item ut fieret pater 4, 18. dictum
est ei 4, 23. propter eum quia 4, 24. qui suscitavit Iesum dominum nostrum 5, 2. acces-
sum habemus 5, 5. sanctum qui datus est nobis 5, 7. quis et audeat (scnptum est audiat)
5 ; 8. Christus pro impiis mortuus est 5, 9. salvabimur 5, 14. etiam in non peccantes 6, 9.
mors illi non dominabitur 7, 7. concupiscentiam non cognovi nisi 7, 8. sine lege enim pec-
catum non erat 7, 11. occidit me 7, 19. quod odio malum illud ago 8, 11. si autem spiritus
eius, ibidem per inhabitantem 8, 18. quod non sint condignae 8, 20. Vanitati autem, ibidem
sed propter eum qui subiecit in spe 9, 1. testimonium reddente mihi 9, 11. aut egissent
aliquid boni aut mali 9, 23. et ostendere divicias 9, 29. quasi Sodoma, item quasi Gomorra
10, 15. quomodo autem predicabunt 10, 20. inventus sum in me non quaerentibus, in mani-
festo factus sum 11, 2. quomodo postulabat deum 11, 5. et nunc in hoc tempore 11, 7. quod
! ) Latinis scriptorem adsuetiorem quam Graecis fuisse, concluseris etiam inde quod passim Graecis
Latinas immiscuit litteras, ut Rom. 9, 15. scriptum est 6C^.\^ et I.X.COR.
*) Cf. de hac re litteras R. Bentleji ad Jo. Jac. Wetstenium datas in Prolegomenis Novi Testa-
menti Wetsteniani pag. 153.
Digitized by
Google
215
qnaerebat Israhel non invenit 11, 16. delibatio sancta, et massa (absque est) 11,22. in eos
quidem qui cadtmt 11, 36. in saecula saeculonun (in Boerner. oodice voci saecula adpoai-
turn est Graece tear mammi) 13, 6. tribula penditU 14, 2. alius quidem credit manducare
omnia 14, 10. ant tu quare spernis fratrem tuum in mandncando 14, 14. ei qui aesthnat
14, 16. blasphemetur bonum yestrum 14, 22. tu fidem tenes 14, 23. si manducavit 16, 14.
pleni estis caritate, ibidem nt invicem possitis.
A qua rati one satis singulari ilia quidem, si affinitatem excipis qua Augiensis codex
per Latinum quoque textum cum Boerneriano sine dubio coniunctus est, nee epistula ad
Hebraeos *) aliena est. Ita ibi legitur 2,1. supereffluamus 2, 3. in nobis confirmata 2, 6,
*) Praemissum est huic epistulae argumentum, quod egregie cum eo textu convenit quern e
oodice Amiatino edidi in Novo Testamento Amiatino (1850 rursusque 1854) pag. 353. Inscriptum est :
Incipit (Scriv. -pi) argumentum in epistolam ad hebreoe. Subscrtptum : Explicit argumentum. Incipit
ipsa epistola ad hebreoi. Conrenit Augiensis tex^us cum Amiatino etiam in his : in hac epistola (Am.
epistula) scribendo. Differunt tan turn mo do haec: Aug. simili modo etiam, Am. simili modo iam; Aug.
Hanc epistolam ergo fertur apostolum, Am. Hanc ergo epistolam fertur apostolus; Aug. post discen-
sum be. apost pauli, Am. post excessum be. apost; Aug. composuit, Am. conseripsit.
Praeterea ad eandem ad Hebraeos epistulam appendix addita est eaque duos commentatores
nacta est. Prior cum Orig. bom. 2. in Levit. composuit, alter haec notavit: „imo potius conveniunt iis
quae Cumianus habet in*) 1. de Paenitentiarum mensura* qui auctor vixit anno 640, et iis quae extant
BibL Patr. XXI. p. 42. Mentio huius appendicis iam a Wetstenio Nor. Test. torn. 11. pag. 9. faota est.
Quern vero textum attulit, eum miro modo tacitus oontraxit. Legitur enim in codice uno fere post
Cumiani mortem saeoulo scripto hunc in modum:
Post illam generalem baptismi gratiam et illud pretiosissimum martyrii donum, quod sanguinis
ablutione conquiritur, multi sunt penitentiae fructus per quos ad expiationem criminum pervenltur.
Non enim tantum simplici illo penitentiae nomine saius aeterna repromittitur, de qua beatus apostolus
Petrus: „Penitemini igitur et convertimini, ut deleantur vestra peccata", et Iohannes baptista vel
ipse dominus : „Penitentiam agite, appropinquabit enim regnum caelorum ", sed etiam per caritatis
affectum peccatorum moles obruitur; „caritas enim operit multitudinem peecatorum". Similiter etiam
per elemosinarum fructum vulneribus nostris medela praestatur, quia „sicut aqua extinguit ignem, sic
elemosina extiuguit peccatum". Ita et per lacrimarum profusionem conquiritur ablatio delictorum:
„Lavabo enim per singulas noctes lee turn meum, lacrimis meis stratum meum rigabo". Denique
subiungit oeteudens non inaniter eas fuisse profusas: „ Disced ite a me omnes qui operamini iniquita-
tem, quum exaudivit dominus vocem fletus mei". Nee non per criminum confessionem eorum abolitio
conceditur: „Dixi enim, pronuntiabo adversus me iniustitiam meam domino, et tu remisisti impieta-
tem cordis mei u . Et ite rum: „Narra tu iniquitates tuas primus, ut iusthiceris". Per afflictionem quo-
que cordis et corporis admissorum scelerum remissio similiter obtinetur; nam „Vide", inquit „humili-
tatem meam et laborem meum et dimitte omnia peccata mea". Praecipueque per emendationem morum.
„Auferte u , inquit, „ malum cogitationum vestrarum ab oculis meis, quiescite agere perverse, discite
bene facere, quaerite iudicium, subvenite oppress©, indicate pupillo, defend ite viduam, etveniteet
arguite me, dicit dominus: et si fuerint peccata veatra ut coccinum, relut nix dealbabuntur; si fuerint
rubra quasi rermiculus, velut lana erunt u . Interdum etiam intercessione sanctorum impetratur venia
delictorum. „Qui enim scit fratrem suum peccare peccatum non ad mortem, petit (sicj, et dabit ei
vitam deus peccanti non ad mortem". Et iterum: „Infirmarur quis ex vobis, inducat presbyteros eccle-
siae et orent super eum, ungueutes eum oleo in nomine domini: et oratio fidei salrabit infirmum, et
*) Anno 1842. (anno enim 1856. retractandi consilium, quo CanUbrigiam veneram, exeequl neQuibam,
quum codex Falmuthum mlssue eeset) ieta menu recenti eaque Angli eulusdam seripta male legeram : Cumianus
Rabasi. Tregelles in libro: An introduction to the textual critioiem etc. 1856. p. 198. auctoritate J. A. Hortii cor-
rexit : Cumianus Fota (shre Fata) in. Nuperrime rero F. H. Serirener in Codicis Augiensis editione (1859.) p. XXV.
seriptum esse docuit: Cumianus habet in.
Digitized by
Google
216
quidam dicens 2, 9. mortis eius 2, 10. per paasiones 2, 17. propitiaret, item est ipse temp-
tatufl 3, 2. domo illius 3, 5. dicenda sunt 3, 9. probaverunt opera mea 3, 12. cor malignum
3, 13. cognominetur 3, 14. fermam retineatis 3, 18. non intrare 4, 2. sermo auditus non am-
mixtis fidei eorum ex his quae 4, 3. qui credimus 4, 4. quievit 4, 15. pro similitudine carnis.
Quae exempla attulimus, iis qui cum lectionibus Boerneiiani codicis codicumque
Hieronymi nee non cum apparatu critico Sabatarii conferre volaerint, satis erunt ad signi-
ficandam universam Latini textus rationein.
Atque haec quidem iam anno 1855. scripta sunt Quam autem turn futuram esse
speravi et Graeci et Latini textus editionem, earn Frid. Henr. Scrivener vir clariss. dudum
scite accurateque absolvit atque anno 1859. Cantabrigiae foras dedit*). Praetereaque
iam anno 1857. paranti mihi editionem Novi Testament! septimam, qua est erga me bene*
volentia, plagularum libri sui copiam fecerat, quo factum est ut plena lectio eius codicis,
prout institutum meum ferebat, in apparatum reciperetur.
allevabit eum dominus; et si in peccatis sit, dimittentur el Nonnumquam misericordiae ac fidei me-
rito iabes excoquitur vitiorutn — " Extrema sunt: atque obHriscens ea quae poateriora sunt, id est
carnalia vitia, ad ea quae in ante sunt extendetur, hoe est spiritalia dona atque virtutes.
*) Quo in libro quum clarissimus editor passim respiceret in Anecdotis meis de eodem codice
dicta, qui tandem quod de Latino textu minus recte in Prolegg. ed. Ni Ti 1849. propositum erat repeti
poterat p. XXVIII., rectioribus quae eadem de re in Anecdotis p. 214. scripseram neglectis ?
In appendice eiasdem b'bri cl. Scrivener exhibuit „a full collection of fifty Mss." etc, in quibus
qnum sit etiam qui nuper a me ad Mus. Brit, transiit (hinc est apud nos lo ti i. e. ex Tischendorfiano
Londinensis) Actorum codex, nonnullis lo'cis scripturam eius a me non animadversam didici: 2, 37.
tin. ft 9, 11. *T*Qctav 9, 13. om. gov (13, 5. t* pro ft, item ft pro r* 17, 4. 17, 10 * 23, 10.) 24, 12. ## «wo-
oraohty 26, 21. om. of 27, 37. ao$ (pro oo£). Praeterea ille 3, 11. oolop&vros et 16, 17. ^ui> 6S6v, ego
aoloftmvoc et vp. bd6y: rursus 9, 26. et 26, 12. equidem |y pro il$ et nooivofi. pro xttt nog., non item ille.
Reliquis veto locis quibus Scriveneri collatio ab Anecd. p. 130 sqq. differt, iis omnibus iam in ed. Ni
Ti septima ex mea ipsius collatione verum hausi, quum in Anecdotis vel minus accurate scriptum
esset (scribendum erat 2, 3. 12. 46. Els. ixa&tafy rt, ay &£loi, xl&vr. re 3, 2. cod. inl to avro. ni. ft
3, 11. Elz. no. «ut. etc. cod. nac 6 etc. 3, 21. Elz. navx. sec. 10, 48. **'/. X^. omisso r.xvq. 16, 39. bis
*&**<?? 16, 40. Elz. /. r. a. n. avr. 24, 11. cod. tt s ho. 25, 7. Elz. tfio. xu. r. na. 26, 4. ed. 1849. ix et h
re, Elz. et cod. Trjv ix et iy 28, 7 et 8. cod. novnl.) r vel non notata conseusio codicis et ed. meae Ni Ti
1849., ad quam instituta collatio (4, 5. rove *Q- «• rovg yq. 7, 22. om. Iv sec et add. avrov 7, 87. om.
xvq. et vfd. 8, 1. n. ft pro n. re 9, 8. ix pro ino 9, 18. om. nagaxq. 9, 29. &rtL avr. 9, 81. olxofofiovfiivti
etc. 12, 20. om. 6 »#o><f. 15, 34. om. vers 16, 18. om. rp 16, 24. fay., avr. 27, 16. to*, pol. 28, 30. om. o
navl.), vel denique neglecta collationis transscriptio (3, 12. rovro pro rovnp 3, 21. etc. ptDvoTje 9, 42.
i}/i. txav. fifty. 11, 3. elarjl&ev et ovvttfaytv 15, 4. vno 16, 18. om. rip 26, 26. ovfcy 27, 37. om. of). Ac-
centuum quidem rationem Scr. neglexit aliquoties ubi aliquid momenti babet, ut 17, 23. 23^7. 24, 12.
26, 23. Rocte vero videtur vidisse (cf. p. LXIX.) annum subscriptum non tarn esse 6562 (— vtfi) «=1054,
quam 6552 (— y^)=lU44, praesertim quum buic anno, non item illi, indictio 12. simul adscripta
conveniat.
Digitized by
Google
217
XXII.
Quo ex codice saeculi decimi Cahirensi supra pag. 171. sqq. plures Philonis Judaei
locos ex8crip8imus, in eodem amplissima sententiarum collectio ad modum Stobaei est
institute. Tituli sive capita scribuntur 71, quorum primum est: *egt fliov dovifjg xcu xaxiag,
alteram n*Qi qtoortjasoog xcu povtijg, ultimum neat oti ovx del to nXelov aototw. Quum homo Chri-
stianus instituerit, ne ea quidem neglecta sunt quae e scripturis sacris (rot; evayyeltov, tov &no~
atokov, aoXoftmrrog, oigd% etc.) aut a scriptoribus ecclesiasticis ad singula capita afferri possent.
Nihilominus non modo celeberrimi scriptores antiqui, quorum opera aetatem tolerant,
magno c.um studio excerpta sunt, sed etiam rariora nomina quae Stobaei florilegium simi-
lesque alias collectiones exornant plurima per totum librum comparent. Cuius generis
obiter perlustrando fere centum adnotavimus, in quibus sunt: dyd&cwog, dyamjtov, aiooinov,
dvaxdooUhg, dnayoQOv (sic), drua&tvovg, drucpdvovg , drttycorzog, ajmaiXdov, dourrcwvpov, aQumi-
dov, pafiQiov, pt'anog, fiuorog, yatov, yXavxcovog, yooyiov, 6Vqpilot/, tyudfov, IfyfuAvaxtog, dtoydvovg, dtjpo-
xQitov, evtpov, evxleidov, im%d^ftov f fyvowog, £aXevxov, O-eoyndog, Oedyovg, &alov, ifino&ocorrog,
xdttorog, xXedr&ovg, xXendg%ov f xXtofkwXov, xgniov, xvqicxov, xvxpikov, peraptyov, petAlov, fwedtjpov,
uiftoodcboov , [waxuxHtog* [wwsnriov, vavxodtovg, vatoxfe'ovg, vixoctodtov, \av^inaov, nvooov, miQi&ov,
mt&ayooov, nntdxov, QTjyivov, oexowdov, otoatoptxov, oaniowog, awotQcitov, ouimtdov, tifuovog, too-
ytkoV) vfteQitov, yafkoowov, cpOJ^uofog, (piXoZwov, quXcwidov, yihnnfoov, qxnxUovog, (pdtatuwog, xi^ftog,
XaQixleiag, x«3towo$, XQwInnov, jwoixiov. Adponamus vero etiam nonnihil exemplorum ex iis
quas exscripsimus sententiis, quamvis non sit otium accuratius de singulis videndi.*)
A. Msvdvdgov.
1. "Anavta dovla tov qigoveh xa&fotatcu. Cf. Stob. 3, 11.
2. *T§Qig xcu ohog anoxaXvTnm ew&aair
yHotg ta tj&ii t&v yQjav. Cf. Fragm. 354. Meinek. (Ant. Meliss. 68, p. 116.)
3. '0 noXvg axomog oliy dpayxd&i cpQOveiv.
ov yaq to nkri&og) a* axony tig, tov notov
nwti TKtQoweiv , tov nwvtog Stj cpvaig. Cf. Stob. 18, 4 et 5.
4. XaXenbv ot av tig &v nim nUop Xakfi,
ftrjdw xatetdobg, dXkd nooonowipBvog. Cf. Stob. 18, 19.
5. *fl toiod&hoi etc. (fuydka pro fidya). Cf. Stob. 22, 11. *)
6. Kgetttop ilda&cu xpevdog tj ctlrftlg xaxov. Cf. Stob. 12, 5.
7. Totad&hov ye etc. Cf. Stob. 98, 53.
*) Videbit, ut spero, Conr. Bursian, collega claries., qui schedas nostras perlustravit ac passim
libri Stobaeani et reliquorum locos adscripsit.
l ) Ubi nihil dubiae lectionis in ed. Lips. a. 1823. adnotatum est, textum Cahirensem noloimus
plene repetere.
*8
Digitized by
Google
218
8. EiQtjfi] yBtooybt xat nhomg tQ&pq (sic) xaX&g,
noXepog d$ «* mat (sic : &i nut) rtMp xaxbg £p. Cf. Stob* 55, 9.
9. Owe forir atoiag oidit, a>g ipci doxtl, toXfflQoteQOt* Cf. Stob. 4> 35.
10. 9 Ot at <pwm tb xtilog etc. (Arixooyia*). Cf. Stob. 65, 2.
11. Kata moXH at iatw oi xaXbt siQrjfietot
to yt&Oi aeavtbt (sic)* %Qij<niulyi9QOt 7*Q *l*
tb yvn&i tovg aXXovg. C£ Stob. 21, 5.
12. 2v fdt naoamig tavta oca ao* nornm*
if*i di noult xa&ijxo* ov% 6 cog Xoyog,
ev "<j& dxoifiag, b $ faog mtfaf toonog. Cf. Stob. 37, 5.
13. Oi&etg ftorrjQot iroaypa XQV&tfo <*>? owe*. Cf. Stob. 37, 1.
14. Tovg tb* "b\o* danamttag aXoyiotmg fiiot
tb xaX&g axovmt xa%v nouX naaw xaxdig.*) Cf. Stob. 15, 1.
15. *Ap!iiato* paHQa* ovtrfl-uat £v ^Qa%eiXv6cu XQoty. Cf. Stob. 43, 31.
16. Tb yctQ avnfteg ovdapaig naoofttio*. Cf. Stob. 44, 5.
17. Xorjatov fTQog dtdobg ptjdip vnotou xaxor.
dmaiog adixeXt ovx iniotatai toonog. Cf. Stob. 9, 9.
18. AfttTco nottjQot, ZQiptb* otat eury Xojot. Cf. Sent. sing. v. 352. Meinek.
19. Ta Atacov m naait vrttx* [toig?] Xoyotg'
Xoyog xaxbg xaxm yao *) ioytot iff qui*.
20. IIXeote£ia fiiyiatot at&oibnoig xaxbt etc. Cf. Stob. 10, 3.
21. Ev^&eid 2 ) pot yatretcu dtjXovptrt]
to totl* fiit Sea dti, (pvXdrr&j&cu If a flef. Cf. Stob. 4, 28.
22. Wvxijt fym dtt nXovciar etc. Cf. Stob. 93, 1.
23. Maxuotog oatig ovciat — xaXtog- Cf. Stob. 94, 7.
24. "Ootig vni%Bt %ovau$ tijt %eiQa f xat fty <jwj* (sic), aotijoa (iovXevetai. Cf. Stob. 10, 20.
25. Oi ficinot 9 ifyhxHsa etc. Cf. Stob. 16, 7.
26. y Ia%vg tovt ovx sypwsa tagxp tovg i\uiinxonag naoadSkwjit. Sic.
27. Xovobg jut bidet doxifid^ecOcu ttvqi'
ij tie nobg qtfXovg evtota xatoo) xQivetcu. Cf. Men. fr. inc. 143 (662) Mein.
28. xaiQty evtv%ovtta xoXaxewot cpOuov xatooi <p0uog m'qwxet, ovji tov epiXov. Cf. Men.
fr. inc. 145 (664) Mein.
28 b . 8 ) "j4q)QOGi firj £oc5 (pilots, iml xXq&faa xal dv natteXmg aqymr.
*) Istos Menandri versus excipiunt haec: JlXovatoy tk aaatrov Staadutvog llctfac to&lovta xtt\
vda>{) nlvoma %<pr\' tl ovrttg t/^Arrac, ovx ay ovrme Ifofavitg.
x ) In codice scriptam est: Xoyog yog xax. xax. t$y. try. •) Evrj&ua: ita codex. 8 ) Quae hoc numero
comprehendimus, quum subiancta flint sententiae quae praecessit Menandri nomine si gestae, et ipsa
pro Menandri sententiis venditari videntur. At vix recte.
Digitized by
Google
219
0dog ahfitfi o nowoHDt xal tcug ovfxpoQcug toig (p&otg.
*Otov XQUcur SJy%9i iQayyniS bdoi ' xal qpAof eifovf at avppoQcu IkaxQiPOwjw.
MvattjQtAf cov urj xareurqg t<j> qptSLp, xcu oi (pofhj&rjcu avtbf tx&QOf yitofupop.
29. 'Chew hBQog cot ftqdi if nleof &&p etc. Cf. Stob. 3, 23.
30. IlXovrog dl6yunog nQoahxfiiw Qovaiap
xal tobg (pQOPilp doxovrtag arotjtovg nmi. Cf. Stob. 92, 8.
31. OMAp dutfiolrjg iotlf mtnofdteQOf'
tiff itBQy yao xtuuftp apaQtiaf
cuts fuftxptp Maf avtbf mdrayxtg lafktf. Sic. Cf. Stob. 42, 4.
32. 'Oottg di du&kcuai nnfacu, rajy etc. Cf. Stob. 42, 6.
33. Ovdeig in avrov tb xaxbf owopa, nafupde,
caqmg' itiQov tf dcxfjuoroirrog oyncu. Cf. Stob. 23, 3.
B. EvQuifltov.
1. «£ ifdQOfiaxtjg. Ov tot Uhpata etc. Cf. Stob. 1, 2.
2. Eygrp yog quag oittjoyop noiovfiifovg
tbf qwfta &Qtjfur ug 6V fax**** *****
tbf d* av Qaporra xcu nifcaf nmavpirop
XcuQOftag ewpwovftag ixne'fimtf dopm. Cf. Stob. 120, 22. (Fragm. 452. N.)
3. JSapbf yctQ ibflovlevfia (sic) tag nolXctg x*QVS
nxa' cvf 6 X hp S aim&ia nUof xaxof. Cf. Stob. 54, 5. (Fragm. 220. N.)
4. Ggdaet uir ovdeig ovdmm, nbvy 8k xcu
yepfaionjti xcu immeia oQitijf imxttjoato. Sic.
5. 7& yfJQctg, outf ihrida ydorijg fyug '
xcu nag tig tig ci (toilet ai af&Q&nm polstp'
Xa$m tie n&Qat fistcuuleiat XcatfidfUy
<bg ovdip iattf (sic) xjUQOf if ^ffjttp y&u. Cf. Stob. 116, 6. (Fragm. 1065. N.)
6. Oidif q tvyivua agog ta XQypma'
tbf yctQ xaxustof nlovtog Big nQckovg ayet. Cf. Stob. 92, 1.
7. 7% yoQ fa'yuf A d&fof iottf, u qxQot ttfd (Diafaf. Sic.
8. "Anarttg iouir elg tb pov&etuv aocpoi'
avtol 6* Staf nouauep ov ymioxopef. Cf. Stob. 23, 5.
9. *Ep toig xaxoig fle* tovg cp&ovg eve^areiV
it of yoQ 9 tiffi xaXig M<p ti XQ*l qi&ov ;
apca* yoQ 6 &iog avtbg ckpeXeif foltop. Sic.
10. Atiwg yctQ oQyijg nluop wpelu fiQotoig. C£ Stob. 31, 1.
11. "Qgiibq di &prjt6f xal tb c&ii iju&p Sq/v t
M*
Digitized by
Google
220
ovtat ftQoaijxei prjtie trp ogyrp e\ew
a&dfaroty ofc (sic) tig oaxpoopeit miataxax. Cf. Stob. 20, 17. -
12. "Ootig ytQ enl to nleiov l%et* ntyvx aptjo t
ovder cpqovel dixcuor ovdi (toilet au*
y&oig apixtog iati xcu ndxrQ nolsi, Cf. Stob. 10, 7.
13. Evotfiidov arttoftrj. Ei tf evtv%^p tv; xal fiior xextqptrog,
utjdiv # opuooi (sic) %&9 xahSif netodaetaiy
eym pip avfbr ovnot olfkop xetku,
cpvXaxa di paXXop XQtjudrw evdaipopa* Cf. Stob. 16, 4.
14. "Oaxig di tovg texoptag & fitcp xtefiu,
6 # iotl xcu fcS* koi &op&p &eov (sic) y&og. Cf. Stob. 79, 2.
15. Ovx ioti nam tovtov xdXktop yeoag,
tj natobg ia&Xov xaya&ov nxpvxwcu,
xcu toig texovaip d^iav tiprjp vipup. Cf. Stob. 79, 3.
16. 'Aovpetog ootig iv qrifkp pip aa&mjg,
Xafiavr di ptXQOp tijg tyvxyg cpQOpet piya* Cf. Stob. 4, 10.
17. Ovx hstw evqew ftiov^ ahtnop oviepL Sic.
18. TQ X(**t«, de^uxtpa xdXkiatop (lootoig,
cog ovdi ptjttjo rjdordg towed* ejfec,
ov naldeg dr&Qobnotoi*, ovdi (pOiog nattjo*
ovti q KvfiQig towvtop dyOafotoTg ogap, *)
ov&' eganag pvgtovg avrrj tg&pet. *) Cf. Stob. 91, 4.
19. Eigimdov dpnomj. To 6* do&epe'g pov xal to &ijh> atbpatog
xaxwg ipe'pqrfhjg' ei yag ev (pgopeh Ijw,
xgetaoop tob* iatt xagtegov ^ga%iopog. Cf. Stob. 3, 12.
20. 'Entatapcu di xcu nmeigapai etc. Cf. Stob. 91, 7.
21. "Ota* di xgrjn)g pij xatafifoftifi yipovg
oQ&ag, dpdyxtj dvotv%eip tovg iyyopovg. Cf. Stob. 90, 4.
22. 0w, q>ei, ncAcuog etc. Cf. Stob. 90, 5.
23. Bepaw* ovdep iotip etc. Cf. Stob. 105, 47. ubi JupHov dicitur.
C. Smimog ex tov neo\ ogyijg.
Toig awpoig aptl ogyijg usque itr^ei. Item *Qaneg nXoia yeppaia, ov% oca usque apdgelou
Cf. Stob. 20, 53. 54. Oi dehpiveg pe'xQi tov xlidmog — ovx i^oxeOjovmv — nagapepovoir, xai tovg
cpilovg etg — aniaoip. Cf. Stob. 14, 10.
>) owf rj et oqov: ita codex.
*) Bursas dedimus scripturam codicis : ov& tour, et avrrj tQ&pu.
Digitized by
Google
221
D. 'TttBQtdov (altero loco -Qefoov).
Ju top dya&op imfaixpva&cu, iv ptr totg Xoyotg a cpQovei, it di totg iqywg a nom. (Cf. Meinek.
Stob. IV. p. 288.) J tit bvo ftQOtpaaw *&* ddtxrjiidtwp av&QOinot dniyovtcuy tj dtit yo^or jj dt aitsyvvrp.
E. 'Aotatoqtdpovg.
EiQtptj paOvftlovte xcu £evyaQtop ftoeixor'
ei ydg ifiot navaoutim tov noXifiov yivotto
cxdxpcu t dnoxXdacu (cod. -a-) xcu hnKScuw/y dubciocu
tr)g tQvybg aotop Imago* xcu jtdcpato* yiqont. Cf. Stob. 55, 2. (Fragm. 163* Bergk. 106.)
F. Aiayyhm.
KdtontQOP tudovg etc. Cf. Stob. 18, 13.
Gh Zocpoxhtovg.
tf>ri, tov Qcwoptog etc. Cf. Stob. 126, 3.
KXinttap b* ot av ttg iuyanog kpevQe&q,
ctyap dfdyxrj, x&p xcdb* yegg atOpa.
cu&bg yaQ ip xaxofotp etc. Cf. Stob. 24, 4 et 13, 9.
''Si fiXovre xcu tvQappig xcu tipy te%pijg
vntQyioovoa t<p ftokv£jjh} 0*<p,
oaog ftaQ ifup 6 (p&opog qtvldovtrou. Cf. Stob. 49, 10.
Zip CUGXQ&S cuaxQbf trig etc. Cf. Stob. 17, 1. .
'Ex rcwfo pettot tm toontop usque nogeietcu. (Cf. Ajax 1246 — 1254.) His adnectitur
versus qui Chaeremonis dicitur Stob. 3, 17:
f O yaQ (fQOvanr «S ndvtct avVLafhop $%h»
H. 'Icutfttu'xw ix ti\g imat. tijg ntQt aoxpQ. Tldaa pip yaQ aQetfj to {hijt. nap dtipdfa, to
di d&dt. danaCttat' nolv di dtacpeQoruog etc Cf. Stob. 5, 61.
I. 'HQodotov.
'Ayd&VQ<soi dfcotatot — oixrjWi — fy&u %o« ig dUjXovg. Cf. Stob. 44, 43.
E. Bafotov.
Jiov tit t(h\ tm nQaypdtwp rjpdg noooQap, xcu ovttag tip toitm iyxHQtptp noteuj&cu.
L. KXtjptptog JHopqg.
"0 yaQ ptot£ ttg dt* tijp imovaat t§ i/hxia ovptotp, tovto dtd tip ftoXvxQOPtop tap xaxtop arm'}-
Qttav ftgdttetp Qwavayxafacu , detrijt ovpotxor tip dpaotiap ncumXtjqwg. Ista in epistulis de-
mentis, quemadmodum editae sunt, non reperiuntur.
M. 'Iypatfov.
TiXetot 6pttg tiXua yooPBtte. &&ovai yaQ vptp ev BQattetp faog hotpog tig to ncu>e'x*tP.
Digitized by
Google
222
N. xov ayiov Eioipaiov «x tip noog Butrooa ematoXrjg.
'Ep <p at tig dvvano ei notetr tovg ahpiov, ip fuj notq, alAototog tijg aydfnjg xov xvqiqv topir
oOrpexou. Cf. Iren. Opp. ed. Stieren I. p. 827. ubi editum est toig (sed cod. Monac. tovg)
nhpiovy item xcu ov (cod. Monac. xcu prj) nouL
0. Kltjperrog.
*Oaa mol vmov Xeyovoi, tit avta %(*) *<** *«£* Saratov e^axoiur' ixategog yao drjloi tip
anoataaiat ttjg tftfty? etc. Cf. Strom. IV. ed. Pott p. 628. ubi editum est anoataow pro ano-
Gtaoiar. — nig yaq oma&eig anfe nata tip toaytydut* usque ebter xaxwg. Cf. Paedag. II. ed.
Pott p. 181.
XXIII.
In nuperrimo itinere meo orientali nullam bibliothecam excussi quin libros palim-
psestos omni cum studio anquirerem. Itaque factum est ut non modo duodecim eiusmodi
libros vel librorum fragmenta Petropolin adferrem, de quibus breviter iam alibi 1 ) ex-
positum est, sed plures etiam alios cognoscerem hominum doctorum curis haud indignos.
Inter hos est codex monasterii S. Sabae ad mare mortuum siti, multis ille quidem nomi-
nibus insignis. Commentarium enim in prophetas continet, duodecimo saeculo scriptum*),
quern ad conficiendum sex codicum antiquiorum reliquiae sunt adhibitae. Horum duo
primum uncialem scripturam octavi fere saeculi habuerant, et alter quidem duobus saeculis
post super uncialem iam acceperat minusculam; reliqui quattuor vel saeculo nono exeunte
vel decimo primum scripti erant; unus vero eorum iam duplici scriptura insignis erat,
antequam ad earn quae est de prophetis scripturam adhiberetur. Folia bis rescripta per
totum codicem numeravi undecim, quorum quinque ter minuscuHs formis, sex primum
uncialibua script* sunt
Maxima autem foliorum pars ex eorum est numero, quae sub textu prophetico unam
tantum scripturam eamque uncialem octavi saeculi praebent. Huiusmodi plus 120 sunt
Quorum priorem scripturam argumenti patristici fuisse ea probant quae passim erui, ut
r\ tov nXovtov ttjg XQtptottpog avtov . . . eoyw eig {hmav rw #a> . . . rovg yao ntioxovg e^eke^ato o &g
. . . ek&GHf de o ntjQ avtov . . . luavryg (ad quatemionem xfi pertinent) — no* adeXqxw exactor
ta ex tqg ouuag eoyaoiag entipeoopevov . . . nqooevyiig fietanowvci (quatern. #/) — aneatijlev pot trp
l ) Cf. librum quern flic inscripsimus: Notitia editionis codicis bibliorom Sinaitici auspiciis im-
peratoriB Alexandri H. susceptae. Accedit catalogus codicum nuper ex oriente Petropolin perlatorum.
Item Origenis scholia in froverbia Salomonis partim nunc primum partim secundum atque emendating
edita. Lips. 1860. De libris palimpsestis ibi relatum est pag. 48 sq. Quae ibi p. 49. ineunte fragmenta
sexti saeculi tractavi, pluribus scripturae exemplis additis, ad Sap. Salom. et Sententias Siracidis per-
tinent, ut primus vidit Ewaldus, vir S. Yen.
*) Iste commentariufl , quantum memini, integer est, nisi quod quaternio y (octo foliorum) desi-
deratur.
Digitized by
Google
223
TQoqjtp* Xeyei avtm o yaQpovG*) (quatern. ig) — ijtovfie&a to naQayyekpa ...to ma to ayvop
naqixa&ei nag ep ttj *atapovag (*« ).
Ad haec aetata proxime account folia sex, primum uncialibos formis eiusdem
saeculi octavi (Ooujafie&a ovp t0 » • • • <pat* x/), turn minusculis scripta.
Tertio loco ea ponamus folia, quae philosophici fuisse videntur argument* ; inveni
enim locum ubi tb Up, tb ovx Sp et tertium aliquid sibi invicem opponuntur. Iste locus in
iis est foliis quae triplicem scripturam minusculam prae se ferunl Alibi scriptum vidi
lefopig kfyetat, qua de voce vide Handwtirterb. der Gr. Spr. von Jacobitz u. Seiler. IL p. 1786.
Accedunt quarto loco reliquiae alius scripturae minusculae, unde tag nQecffoteQOig
et cog fo en[eneaep] to ma en avtotg notavL
Quinto loco commemoranda sunt folia triginta (quat (f 2, quat. f 2, quat. i 2,
quat. g 2, quat f 1, quat. r{ 1, quat &' 2, quat i 2, quat. *0' 2, quat #/ 4, quat u 3,
quat if 3, quat «y' 2, quat. i&' 2) litteris elegantibus decimi saeculi scripta, in quibus
fragmenta operum Gregorii Nazianzeni supqrsunt Quat. e legi: ova epdui&tpta' di
in&p ijQCMxdw. Qefoig ep XoyioKJw ael yhoaaji te pom te etc. Item quat. g titulum: xata tijg
aaQwg.
Prae illis vero omnibus accuratius notanda sunt fragmenta sexti codicis, cuius
supersunt folia quindecim, continentis tragoedias Euripidis. Ac triom quidem, Orestis,
Phoenissarum, Andromachae ; aliquot locos exseripsimus. Nee aliunde reliqua fragmenta
carte pleraque derivata esse apparebit, si quis notas meas accuratius cum editis comparare
voluerit Quae a nobis Hierosolymis, quam in urbem codicem pertulimus, notata sunt,
observato singulorum foliorum ordine indicabimus.
Fol. 1. — ovtog ti naayug (v. 1.) — ngbg tocSr ce Xiccropcu (v. 2.).
Fol. 2. rect %oijp yico daw [p]ip «$ ipov' nipnei dt f*e paotoP no&ovpta* tiyQoir a&hot
(hoop etc. Phoeniss. 1618 sqq.
Eodem verso: pexoap. de tapie' top pip eig dopovg xgeap rfiq xofiitat' top de $ og neqaap
nohp natoiba etc. Phoeniss. 1643 sqq.
Fol. 3. xahZg Qavopteg ij xalng aeaaapepou
Fol. 4. e£tflyetX£ pot (v. 1.) ovx V nooaoyig dXXa taoya (v. 2.) —
Fol. 5. rect. col pep oip iyay apvpeip' a&wneoog yao et Orest. 1526.
Eodem verso: tbp elsptp qmop dtnxop etc. Ibidem 1549.
Fol. 6. rect. n&onog inl noonatoqog styaf. Orest. 1441.
Eodem verso: oi de nobg Qobpovg eoa polopteg. Ibidem 1407.
FoL 7. thipopa' dpqjl Mxtomp (v* 1.) dibvpap (v. 2.) ypa&i (v. 3.)
Fol. 8. nb&og yog (v. 1.) doao (v. 2.) d (v. 3.) poyft (v. 4.)
*) Editum est in Actis SS. Jul. torn. II. p. 698 sqq. martyrium Patermutbii, Copretis et Alexandri,
ut ex Fabricii Bibl. Gr. X. p. 305. hausimus.
Digitized by
Google
224
Fql. 9. yipa* yog frying (v. 1.) col If ty tig (v. 2.)
Fol. 10. dipevg th? rjuugtfptep Big <r apaQtiap' firj tymx eycoye xewov 6<$&eupr xuxwg.
FoL 11. x(OQrja9t(ti tig ftv&ixy* nobg icria*. Androm. 1069.
FoL 12. ag aovita fuv deT iQtjpdtw (v. 1.) — noow (v. 2.) — lap*** (v. 3.) — xap (v. 4.)
— V IttW** * ( v - 5.) — ?- ywcutfrf (v. 6.) —
Fol. 13. 61 yao yvwcuxsg tig totf feovaw Qoacovg. Oreat. 659.
FoL 14. rect. in fiip ipnviu etc. verso fifana norma *v% etc. Qrest. 155 sqq. 174 sqq.
Scholioruin textui adiectorum exemplum hoc est: oixewipevog 6 xooog tag avfupogag xal awax-
&6pevog yeyopotBoop (sic) i&pitpe to (3 taXag. 8w (pipit bXelg bi ftiJyaoa xirtpeig.
Fol. 15. tivadaipayr # Igig aXXa. Phoeniss. 825. xaxtl yaQ tp ttg aokepog EipoXno*
dopg. Ibidem 868.
Ceterum istum librum palimpsestum iam ante nos videratH. 0. Coxe, clariss. bibl.
Bodl. custos. In libro auo: Report to Her Majesty's government on the Greek Manuscripts
yet remaining in libraries of the Levant, Lond. 1858. p. 55. Jlr. 22. his verbis mentionem
eius fecit: w Codex palimpsestus et rescriptus trium scripturain librariorum exhibeng; quo-
rum prior et antiquior sec. forsitan VII. Uteris uncialibus usus est, hodie tamen vix enu-
cleandis; secundus Euripidis Orestem et Phoenissas tragoedias, nee non Gregorii Theologi
poemata aliquot, sec. XI. ineunte exaravit; tertius, ut supra diximus, commentarium super
prophetas."
XXIV.
In eiusdeni monasterii libris perlustrandis in codicem incidimus, cuius ligatura
agglutinatas habet epistulas duas encyclicas patriarcharum manu scriptas. Alteram scripsit
reopavbg iXe'y &eov natotaoxyg trjg ay lag ndXecog teoocoXvpow , alteram £a>q>Q6vtog - - naroiUQXifi rijg
ayiag noXscog xal naXaiet&^g. Prions initium est: Oj ananayov onsg navtegmtatoi /^tgonoXitai
xal vnegriftoi xal QeoquXt'ctatoi inlaxonoi oi iv aynp msvpati dyanqtol adeXq>ol xal GvlXeitovoyol ttjg
Tjfuov (utQunytog* xal ivtytwiatoi xal evXafttatatoi xbfQixoi te xal iegeig xal oaoi toi ieoov xataXvyov
orreg, item alterius : "Oac* te tov isoov xatal&yov. Inventum indicavi fratribus duobus, suadena
.lit pretiosa aitoyoaya ex ligatura curiose solverent.
XXV.
Plures libros palimpsestos vel Graecos vel Ibericos deteximus in monasterio S. Crucis
prope Hierosolyma. *) In codice Graeco liturgico form. quat. med. duorum antiquiorum
librorum fragmenta latent, quorum alter litteris uncialibus saeculi VII. scriptus erat, alter
minu8culia saeculi X. De priore erui: ttjg xata nQob^xp?^ , de altera: Xy mol tov noi.
*) Hurus collegii novem tantum codices indicavit clar. Coxe in eo quern modo vidimus libro
p. 53 sqq. Multo plures nobis examinare contigit. In iis quos Coxius praeteriit etiam est codex membr.
form. quat. omnium Novi Testamenti librorum, item, de quo iam dixi in nuperrima editione V. T. iuxta
LXX p. LVUI , psalterium uncialibus litteris saeculi IX. scriptum.
Digitized by
Google
225
In alio codice sub recentiore scriptora Graecae litterae unciales saeculi VIII. appa-
rent Cuius scripturae antiquioris exempla duo haec sunt: nolXnxtg tig iva fitj stg oqt&dkfwv
Xafiti trp nhjyrp, tiptov pekog, dexetat degpa vneg: — y xongta ly navtog &govov fiaatXeatov aepvotega'
ano pev yog tov &govo (taodetxov ovdev xegdog aXka ngoaxatgog tegtptg.
xxvx
In libris patriarchae Alexandrini codex est chartaceus saeculi XIV. Sophoclis tra-
goedias Ajacem et'Electram cum scholiis continens. Textui tragoediarum praemissa est
poetae vita (fiiog aocpoxXs'ovg), cuius scriptura inprimis convenit cum codice Jenensi, quern
ad editionem vitarum scriptorum Graecorum minorum A. Westermann,* collega clarissimus,
adhibuit Quod ut doceam, indicabo quibus locis codex bibl. patriarchalis a textu Wester-
manni differt. Initium vitae facit verbis Kalkintdov vnoxgttov dnb igyaaiag e£ bnovvrog yxovtog,
quae ipsa cum codice Jenensi conveniunt ; vide apud Westermannum pag. 130. ineunte.
Versu 62. cod. patr. habet negl toig cum codd. Jen. et Paris, pro nagd tohg, v. 63. nipypavrog
(cum cod. Jen.) aoyoxlei otaqwXqv, htfiavta avtbv, ibidem cum Jen. et Par. gdya (sic) eig to ctopa
avtov in bpyax., v. 66. dvayivcbaxovra, ibidem confirmat votjpan, v. 67. cum Jen. § vnoattyp.,
ibidem invitis reliquis omnibus tov loyov ovx ixovrog ng. avanavaw, v. 68. ayav dnotelvat cum
Jen., ibidem cum eodem xai tip \pv%. cvv t. ycwy, v. 69. oi di, ibidem cum Jen. omittit tov
dgdpatog, v. 72. toi%ov cum Jen. pro teixovg, ibidem yam di &n } v. 74. confirmat x<*>Qo* codi-
cis Jen., ibidem cum Jen. et Paris, habet teteixix6t(ov, ibidem xata pro xat, v. 75. omittit
cum Jen. xat wag. Ad finem p. 132. habet v. 5. Gygbg cum Jen. et i7iexa&e%eto, ibidem allot
cum vulg., v. 6. omittit cum Jen. to ctopa, ibidem di xai cum Jen. et alio Paris., v. 7. a#//-
vrftsv confirmat invito Jen., sed ygvytov cum eodem tenet.
Argumentum Electrae sic scriptum est. 'Tnoxeitat &de 6 tgoyeig, deixvvg t<p oghrq ta
ev agyet. pixgbv yog Svta avtbv xltxpcuja y i/hfxtga, ijnxa b nati^g avtijg eayd^eto, didawt rtp rgo-
yet, yopovpevrj py xai avtbv dnoxretvtoai avv rep nargi. b rgoyeig di iartv b ngoXoyi£cav, ngeGpvrqg
mv, xai vaex&tpevog tov bgiarrp eig rrp yaaxida ngbg tov otgoytov. etxoat di h<o* yevopevog dyixeto
petit tov natdayayyov eig to dgyog, iv q> xatgtp medetxw avrqp ta iv agyet. — 'AneigoxaXov de ion to
Xeyetv btt ov tgonov xata pigog tit tijg i&dxqg i\ ddyva Sdet^e rep odvacet, ovtoag idei xai tov natda-
yaybv rq> dgsGty fci£ai* tdp piv yog dyvoovvtt dsixwatv b fTaidayatybg , rep di anvstovvtt tj dOrpa.
In textu Electr. 162. codex habet de^er (pro de%erat) einarQidm, v. 168. 6 d* ikd&ero
pro 6 di la&etat, v. 170. tajer* ayyeXtag pro igxerat dyy. 9 v. 171. aiel pro del. Item Aj. v. 119. ad
evQcbdq Tgoiav addit (quod ex scholio fluxisse videtur) rjvepoeaoav, et v. 118. habet endym arav
pro dr. in- Quae in editis ad finem argumenti Ajacis leguntur, rgwrbv Ipeive, pro iis codex
praebet argtarov ov dtipeivev. Ibidem antea pro tpiote* mi rd rot. vooyp. habet ipnimovciv int etc.
Scholiorum exempla sunt: Ma&eTv orov: oi dtttxot dvri tov vnoraxrixov ag&gov rijg
ytvtxijg ra>v yevixcw rov ov xai rqg dotixfjg tov <p tb orov Xeyovatv xai rb orq), ngoatt&evteg to tov xa}
29
Digitized by
Google
226
to T<p. tovtotg di dxokft&ovvteg oi rtoajtal xal em tow niewvoov burn tovto nowvatv, ofov ot<ov dvti
TOW £>mt<Ot y XCU OtHHQ dvtt tOV OlGTtClf. BfH di t<Of CUJUtTlHOW OvdiftOtB TOVTO BOtOWM, OVtS 01 ftOUJ-
tat ovtB oi farftoQeg. — Ileigdv tut i%&Q&v: ix tov mtQmuai yiverai. cpauir di mtQtofuu <r« xaXeiv
arii tov did neiQag xatakcutpdfm oe xaXetv' xal aeiQoiucu tr\g orjg yvobftqg dvti *ov &eko did neiQag
tavttjv xatalafieiv* xal nuQ&fjuu (IXdmetv ae dvti tov im%UD&. cup S>v mtoa, fjv didwi tig tm tj
Xa/ifidvet, xal y smxeiQiiGig, dg ivtav&a. — *Avdol dvouevei: dittolg tovto' tj yaQ on dv&iatato aiag
odwHTti xcu ecpdopsocei tytrnv ta tov a%01s(og onXa Xafietv, xaXei avtbv dvcutvij' tj oti Tcp anotv%£ir
avtbv tw onfaav uaveig igqtei avtov te xcu tovg dtgetdag dnoxteivcu 9 tag ovtog qwolv (hoc accentu)
6 noujTtjg. — *Ex& negdvag: dvtt tov mioavev 6 alag dftQoodoxtjtov nqdyua xatd tov xwqbv tijg
wxtbg tavtyg' o ovdmg curb nSv iiAqvow TtooGedoxTpev iv. for* di dttmii if ovna^ig.
xxvn.
In codice Patmio saeculi X. plura leguntur excerpta commentariorum Hippolyti
Romani. Quorum ut pauciora iam in Fabricianam operum Hippolyti editionem recepta
sunt, ita plura nondum innotuerunt nisi ex ultimo volumine novae patrum bibliothecae
Maianae, quod Romae anno 1854. prodiit. Quae ex cod. Patm. hausimus, hoc loco plene
describemus, non modo ad confirmandam editorum fidem, quod ipsum in fragmentis eius-
modi grave est, sed etiam quoniam scriptura ab editis satis differt, nee raro ita ut ad
restituendum supplendumque ipsius Hippolyti textum valeat. Ceterum ad priuium scholion
etiam codicem Coisl. 120. (de quo iam supra pag. 110. dictum est) et (ex comm. bibl. Vind.
Lambecc. ut edidit Kollar. torn. VIII. p. 829.) cod. Vind. adhibuimus.
Nr. 1.
'Innokitov ix t&v (Fa. et Coisl. tov) Big td dopant (ita etiam Vind., Fabr. et Coisl. to
aapa) not dapdtcov.
Kal bov ndaa tj nlovaia avttj yvoiaig; nov di td [wattjouz tavta xcu (ita etiam Coisl. et
Vind. ; Fa. om.) nov ai fiiflXoi; dvacpegovtai ydq (ita Fa. Coisl. Vind., solus Patm. om.) povcu ai
naoouueu xal tj awpia xal 6 ixxhpncuntjg xcu to fopa teiv (ita Fa. Coisl. Vind., sed Patm, om.)
doudran. ti ovv; rpevdetai tj yoacpjj; $ yivoito * dXXd noTltj ph tig vbj yeyivqtai (ita Coisl. et Vind.,
item Patm. -dwtpai, Fa. yiyove) tmv yQcuipdtow, dg dqloi to le'yeir (tafia (Fa. add. tow, non item
Coisl. et Vind.) dapdtcov. aypcuvH ydo on ova (ita Patm. et Vind., Fa. o, Coisl. plane om.)
7tfQuil%ov ai ntriaxuriChm cpdal (Coisl.** add. o) iv tq> ivl ditjytpato . iv di tatg fjpsQoug 'ECexiov td
flip tm (tipkov (Fa. et Coisl. fkflluov) QeXtyyoa*, td de (CoisL add. xcu) neQuoqj&ipa*' o&ev q^aw
tj yQaytjj avtai at aaQouwu JoXouwrog ai ddidxQiioi, dg i&yodxparro (item Coisl. et Vind., Fa.
tyodrpavto) oi y&oi 'E&xtov (solus cod. Patm. -xia) tov $aodJ(ag. noOev di Qek^arro cttX tj ix imp
fitPkiw (Vind. ffihav) tow iyxtuiivwr if alg Xiyei (Fa. add. tatg) toutytiaig (Coisl. iv taig — sed
Digitized by
Google
227
talg ex cug effectum manu emendatrice — tQusxtXiatg etc.) nctQa§olcug xal mnaxurxiiJaig ydaig 1 );
e? cdt &r c&* tovtcov oi cptkoi 'E&xiov awpol vndqxpnag i^sXe^avto td (Vind. om.) agog olxodouip (Fa.
add. trig, non item Coisl. et Vind.) ixxhjcicu;.
Nr.2.
Post haec cdd. Patm. et Coisl. novam inscriptionem habent : Ewefliov tov FlafupQuov
ix tijg dgxaioloyixqg iatoQiag, qua praetermissa Fabr, (ex Anastasio) et cod. Vind. ea quae
sequuntur ad Hippolyti locum qui praecedit trahunt. Sunt autem haec: Tag de (tifDuovg tov
^oloucorrog tag neol tcov nagafoXm xal q>oc5*, ev (cod. Patm. alv) alg neol qjvtch xm navtouav
foW qwHoXoyiag, xeQaaim neteivm te xcu vyxtoov, xcu iapdtcov nd&ovg navtbg (Fa. et Vind. ndv~
tcog) f yoacpeicag avtcp cupavetg inofyoer 'EQexiag diet to tag Qeoaneiag tcov voarpidtcov Sr&ev xo(u£ea&cu
tov Xabv xcu nsQioqav (Coisl. neo. xcu naoooav) akelv (pro aitelv Fa. et Vind. avian) naoa &ecp
tag idaetg.
Nr. 3.
Quern Eusebii locum excipit titulua : Ti sow fj coajia oixodofujaaaa iavtjj ohm *) addita
nota nominis Hippolyti. Legitur autem ipsum scholium hunc in modum: X^ctbg tj tov
&eov xcu natobg ooyia xcu bvvauig tip iavtov adqxa' 6 Xoyog yog goq£ iyeveto xal ecxtpcocsv «V
ijulr*). — xcu vnygeusev atvXovg intd 9 tyv tov ayiov*) nveifiatog i@dopdda 4 )' dog q>7j<jif 'Haatag, xcu
dfctnava&tai in avxov intd nvevpata tov &eov 6 ). — ihyaZet de ta iavtrjg &ifiata tovg nooeppag
xatct xcugof avaiQOVfMvovg naoa teat dmatoov 6 ) intQ tijg afofttiag xal (focovtag, Svexa gov &avatov-
ut&a ohp tip ypigav, iXjoyfaOttfUv cog noofiata aqtayijg. — exeQoaev 7 ) eig xqattjoa tbv iavtfjg olvov'
Big tip noQ&ivov* tip iavtov faotipa ivcoaag rjj aaoxl cog olvov axgatov, 6 acotijQ eyetvviflxi «£ avtijg
dovy%vtcog &ebg xcu dv&oconog. xal ipouidaato tip iavtijg*) todmtaV tip iniyvcoatv tijg d ) tQiddog
xatayyeXXoutvtp. — dm'oteiXev tovg iavtijg dovXovg' avyxaXovoa fietd vxptjXov xqovyfiatog, og fori*
*) In cod. Patm. et Vind. est TQioxiXtag naoa-
ftoXag x. ntvraxiaxiXlag to6ag>
*) Fabr. tov ay tov 'innoXvTOv nana 'Poiprjg tig
to ' Zoifkt (pxo$6[Ar\oiv iauTTJ ohtov.
*) Haec multo auctiora (e cod. Taur.) Fabr.
et (a Sim. de Magistr. in act. mart.) Lagardius sic:
^ crofput (pxo^ofiTjtrev iavrrj olxov xal vnyouai axv-
Xovg intd, tip v4av % UoovaaXi^fA xal ay Cay adoxa.
axvlovg kntd ri^v kfiSofidSa tov aytov nvtv/uajog In
avir]v (Mai. in avry) avanavofAivov iorjpavf. (Haec
omnia solas Lag. praemittit. Exscripsit vero ea-
dem e catenis A. Mains Not. pp. bibl. II. p. 73.,
ubi additnr: xa&ng'Hoatag paQTVQ*Z X4ytov totfutt
t« iavrtjs d-vftaia.) XQtarog yaq (Fa. Om.) yrfllv, r\
tov &tov xal naiobg oo(f. x. 6*vv. <pxod*6(iri0€V iavrrj
olxov, tip ix nat&ivov adoxmaiv y xa&cog nooitofixtv,
6 loy. <r«. kyiv. x. lax. $. r^uv, tog paprt/pet xal 6
aotpbg nQOipTtTTjg' rj noo tov aliivog, yr\aty xal nagve-
xtxf\ C»^f , q anuoog ootpta tov &iov (pxo^ofitjae tov
olxov iavrrj i( dntioccvSoov firpoos, vabv yovv (Sim.
de Mag. yip) ompaTutmg neoi&ifievog.
8 ) Fa. et Lag. navayiov. 4 ) Iidem tvatlav.
ft ) Ad haec addunt (aliena ab Hipp.) Fa. et
Lag. allot, 6*k liyovoiv ilvai OTvlovg intd ra bira
&eta Taypara xa Sid Ttjg Uqag avxov xal &tonv*v-
otov 6*iSaaxaUag xr\v xttotv /ktcrxaCovxa, ijyow xoi/g
nootpijxag, xoi/g dnooxolovg, xovg fJUtQXVQag, rove
UoaQxag, xovg aoxrjrdg, xovg bo(ovg xal Tovg <fi-
xntovg. •) Haec ill! sic exaggerata: to o*k icxp.
xa i. $vfi., Tovg ngoip. (fjjal xal pdorvoag xovg xaxd
naaav noliv xal X t ^9 av *°* ixdaxtp vn6 r. dnlox.
wontQ agvag dvaig. vnko etc. f ) Fa. et Lag. xaX
txto. 8 ) Lag. (ex errore) iavxov. 9 ) Fa. et Lag.
r. dytag tq. xaxtnayy. praetereaque addunt: xal to
Ttfuov xal dxQavxov avxov o»pa xal at/ia, Snip hr
rj fivoxtxij xal &etq xoaniCy xa& ixdoxip imxtlovv-
xai &v6(i€va tig avdpvtiaiv xijg oh/av^cxov xal no»-
xrjg ixeCvtjg xouni^g xov fivoxtxov StCov fotnvov.
Digitized by
Google
228
atpgm, iyxhvdrai ngog pe y rovg dnoarolovg eig rbv avunarra xoauov .ngoaxaXovfuvovg ndvra ra
i&vq Big rip eniyvoyjtv rov &eov 10 ). — xal 11 ) roXg evdee'aiv qjgsvosv ebn* trig ptjnto xexrqut'rotg rip
dvtafitf rov dyiov nveifuxrog 1 *), el&ere (payers row i^uav agtoiv 1 *), xal nieie ohov ov ixigaaa w ) vjuv'
rip faiav avrov adgxa xal rb ayiot 16 ) avrov alua oVotoxer tjfuv ea&ietv xal mretr eig ayeaw duagtmv.
Nr. 4>)
T\j fidtViQ rgeig Qvyarigeg t^aav dyani\au dyancouevai, rjj dfutgria 1 ), ij nogvua, q&otog 2 ),
eflkoXoXargeia, xal avrai 9 ) at rgelg ovx eveninXacav 4 ) avrijv' ov yao eumnXdtai 5 ) del bha rciv ngd~
|eaw rovroav vexgovaa 17 auagria rbv av&ga>nov 6 ). ^ $i rerdgrtj 7 ) ovx ygxeody eineiv 'Ixavov, if xara
narrow*) novqgd im&vfua 9 ). mansg yog iv ptv ifftiv rb <J(oua y *## de fuXrj noXXd 10 ), ovrotg 11 ) xal
ij auagria uia ovaa noXXdg xal notxiXag im&vui'ag fye* 12 ). S'&ev rovro dtdd£at (fovlouevog dia naga-
deiypdroov indyei Xt'yow 1 *) "Aifofi xal tgatg ywatxbg xal rdgragog xal yij uij H ) iuntnXafu'vij vdarog'
xat vdtog xal nvg ov uij e'noxjtv 'Agxet. ov ydg rgonov 6 adr t g ov dutXeinei dexouevog \pv%dg avfrgoLnoov,
ovdt 6 sgo>g rijg afxagriag navoerai ixnogvevoTv xal rag xpvx&g rolv av&gomoav dwup&eigoyv 16 ) • rr\g 16 )
& avTTJg iwoiag fyoprat o re rdgragog xal ra Xotnd.
'Oq&alfiby xarayeXowra l ) nargbg xal drtud^ovra yijgag utpgog, pXaayrjUOvvra rbv &ebv xal
nart'ga, xal Qovdevovvra Xgiarbv tip 2 ) rov &eov ooyiav' exxoipatoav 3 ) avrov xogaxsg ix rmv qagdy-
ymv 9 ra dxd&agra xal novtjga nvevpara, rb dtogarixbv rijg dygoovnjg ouua' xal xataydyoujav 4 )
avrov vepoool derow, xarandnjua 6 ) hovtat rolg noalv rwv ayiwv.
Tgla iortv ddvvard fun vorjaai xal rb 8' ovx tmyivcoGxco 6 )' faq derov nerofjuvov, rov Xgujrov
rip dvdXqxpiv' xal odovg o<pea>g inl nhgag, didfioXog ovx ^Q 69 W'W dfuxgriag ev rip ocipari rov
Xgtarov' xal rgiftovg vtpg nortonogovatjg 9 rijg ixxhfoiag d>g iv n&dyei rep /^/q) rovrtp rjj tig Xgtarbv
10 ) Fa. et Lag. sic: ?o tk anior. r. i. Sovl.
I GOifla, 6 XQtOibg SrjXovoTi, ovyxal. pe. v\f/. xtjq.
os i. a. Ixxl. ng. /ue (faoxovop, xovg Itgovg anoat.
ngo&rjXov rovg tig r. avfXTi. xo. Siatigapoinag xal
71 goaxaliaovrag tit I. kU t. ixttvov Iniyv. cdrj&uig
ttji vi^ly x«i &t(<g) iovtqjv xrjgvypart. 11 ) Fa. et
Lag. to <fi xal. ,f ) Fa. et Lag. t^v tov ay. nv.
Svv. fylovoTi. 18 ) Fa. et Leg. tov Ipov agrov.
,4 ) Cod. Ixtgaxa. Fa. et Lag. xixgaxa. 1R ) Fa.
et Lag. t((juov. Iidem post rj/div addunt <fr\o(v.
*) Quae sequuntur omnia inde a tJ pd(XXy
usque tov Xoyov rrjg aXu&efag, in Fabricii et La-
gardii libris desiderantur. Protulit nuper, ut iam
indicatum est, e catenis Vaticanis Ang. Maius.
Quorum nihil animadvertit P. A. de Lagarde,
quum „Hippolyti Roman i quae feruntur omnia
Graece 44 a. 1858. editurum se in libri tttulo pro-
fessus esset. Quantopere vero scriptura Romana
ex codice Patmio emendanda sit, facile patebit
l ) Mai. tiJ afAugr. ayantop. ay an tj an, ■) Mai.
6 (fftov. (sed ipse editor correzit <pov.) xal etti.
8 ) Mai. om. x«l avr. 4 ) In codice est tve/un Inl.
ut etiam cod. Alex, habet ; Mai. ov IventnXrioav.
5 ) Hoc ace. ipse codex. Mai. tpntnl. 6 ) Mai.
addit: fjttjtiinott rjHoKo^vti alia navroxe inav-
$ovoa. ^ Mai. 1} yag t*t. (frjotv. 8 ) Mai. xara
navxa. 9 ) Mai. add. xtxagx^v liymv xijv fttxa
ndvxtav im&vftfav lorjpavtv. I0 ) Mai. p£X. S. no.
?/. ") Mai. ovtta. »») Mai. iv iavxj fy- *<
iv in(povXog idZv av&Qtonoiv ytvexai. !S ) Mai.
Sict nag. <fjj tptiotv. ,4 ) Mai. ov. I5 ) Mai. ov-
64va yitg xgon. 6 $6*. ov Si. <f«£. tp. av6fi<uv dvfrg.
ovSk 6 l(>. t. opi. tag yvvatxog navtxai ixn., ngodo-
*H$ »^? avtov tyvxys oatig ytvofiivog. I6 ) Mai.
f&g tdgtagog Sk ael iv etc. quibus nihil in textu
Patm. respondet.
*) Mai. negligentissime : 6<f%ktXfd6s xatayeX&v
ta tov na. (pergens x. atipatoyta). f ) Mai. cor-
rupter pX. 1. £f. xal firjttga i$ov&. Xgtarov xiiv.
8 ) Mai. ex errore ixxoxpaaav. 4 ) Mai. xataqvi-
yoitv. 5 ) Mai. xal xatanatr\fi(va. •) Mai. rlr «o-
tov pro <f . •
Digitized by
Google
229
ikmTk dta rov aravgov xvfkgv&pivqg' xai bdovg avdgbg & veorijii, rov ix nvevfiatog dyiov xai rrjg
nag&ivov yeyewyfjiivov' idov yog qqalv dryg, dvaroXrj ovo/ia avrcp 7 ).
ToiavTt] odbg poixcdudog , ij orav ngdlflj, anovixpapivi] ovdiv ytjotv nmga%evou*) aronov' rw-
avttj iarlv fj avaorgoqw rijg ixxbjGiag merevowrtjg Xgtaro), 17 per a rb nogvevacu iv 9 ) tolg ei&AXois
dnora\a\uvti rovrotg xcu rcjj dtafioXqi xcu dnoXovaafiivt] rag dfjiagriag xcu Xafiovaa aqxaw ovdiv ytjoiv
nengaxivai aronov.
Jia rguov aekrcu tj yij 9 dia nargbg xcu 10 ) viov xcu dywv nvsiftarog' xcu rb If ov dirt at cu yigeiv
rip foyarrp inupdveutv tov aonfjgog 11 ). — 'Eav oixerig 12 ) fiaeilevGy. 'O'lagatjX iv Aiyvnry dovlog
yevopevog xai iv rq yq rijg inayyeXiag 13 ) (laatlevaag . xcu cupgow nhja&i 14 ) airway' rqv yijv «£ hoifwv
Xafiow xcu yayow xcu ipntyaOeig dn&dxrtaev. xcu naidiaxq idv ix^dXrj 15 ) tip iavrrjg xvgiav' if xvgto-
xrovog awayoayi] tiravgciaaoa rtjv adgxa rov Xgiorov «£co rijg nvXqg 16 )* xcu yvrij fucnjTtj iav rvffl avdgbg
aya&ov' tj ef i&vdiv ixxfojoia rov Xgiorov 11 ).
Tiooagd ioriv Hdxiora inl rqg yi/g, ravrcz di ioriv ooqxorega rw o*ogx»*" ol fiigprpteg, olg
ovx isriv ioyvg, itoifid^ovrai &igovg rr\v rgoqtijv ' ra w ) l&vi] diet rijg elg Xgiorov niorsmg footpd£ovoiv
iavroig rrjv auaviov Cowyy di igycttv dya&cSv. xai ot xotgoygvXXwi i&vog ovx ioxvgbv inoitjoav iv nhgaig
rovg iavroh oixovg' ra e&rt] inl rjj nvevimrtxjj niton Xgiordp (pxotiofitptcu, rftug iyevjj&tj sig xecpalyv
ymviag. derxedaftdnrjg %8q<jIv igeidoftevog xai evdXmog £v, ovrog oixei iv oxvgcbpaoiv fiaatXtoW b Xyot^g
iv r\j ixrdoei rmv £«/<x»v rep oravgdp rov Xguorov ineQBibofuvog oixei iv rqp naoadefaq?, rco dxyowpan
raw dvo 19 ) paaiXiow, narobg xai vtov xai ay lav nvevparog.
'Afiaatkevrov ij axQig, xcu ixaroaravBi aqj ivbg xeXevofiarog evrdxrac. dfiaailevra rpav ra
e&v?], vnb rijg afiogriag yitQ ipaotXevovro' vvv di marewyavta* ) rqp d*<p aroarevovrai rrp moved-
vtov Grgareiav*
Tgia ioriv a evodoag nogevsrai, xai to d' xahog dtaftaim' ayyeXot iv ovgavoig, dyiot im
rijg yijg, \pv%a\ dixaiow vnb yrp' xai to tif, &sbg l/ryogr cagxca&eig diifa xahag prpgav nag&ivov,
dvdnXaaiv rov 'Adap noiovpevog' dUpy? 1 ) iv xoafup* ^(wf aXq&eiag yevdfievo^' diify iv ady, rag
xpvxag raw nmedtjfuvow Xvaou rov dicpov fiovlevopsvog' diiftri niXag ovgavcSv, dnagxh dvaordaecog xai
dvaXijyetog ndoiv yevofievog.
JSxvpvog Xiovrog hxvgotsgog xrqmv' Xgurrbg vnb TaxcbjS iv rtp 'Iovda 22 ) ngocpTfrevopevog .
'AXixrtog negmarmv iv &rjXeiag evxpvxog 28 ). TlavXog iv raig ixxbjaiaig ngo&vfumg xtjgvoou* rbv liryov
rov #eov M ). Tgdyog ^yovfievog airroXiov' 6 vneg rtov d^agtim> rov xoofuw Gyayiaa&eig 25 )'. Kal pact-
') Huiu8 loci textus prorsus idem est apud derantur. 1S ) Mai. male ami t«. 19 ) Sic cod.
Maium. 8 ) Mai. negligenter : ovti. <frjau ntnga- Patm., rectius ut videtur Mai. tqiuv. *°) Mai.
X^nvai. •) Mai omittit. lo ) Mai. om., postea ntarevoavTeg. u ) Ab hoc -altero (f*//9i| ad quar-
plene scriptum habet to riragtov. Item infra, turn transilit catena apud Maium, ita at verba
") Mai. tov Xgiorov. *) Mai. oixixr\q. w ) co- dtifa iv xoa/utp usque flovlevopevog apud eum
dex inayyeUfag. l4 ) Mai. nliio&ilg. ,5 ) Mai. desint. M ) Mai. iv t. '/. v. 'lax. ") Mai. tv-
txpaXXy. 16 ) Mai. om. male verba l£w t. nvl^g. y/vxug. u ) Mai. Xgiorov tov teov. k ) Mai.
17 ) Ista omnia: xai ywrj — t. Xg. apud Mai. desi- ayiao&tfg.
Digitized by
Google
230
Uvg bjiitffOQobv ip S&pb*' XQtetbg fiaaiXtvaag bit tit fopy drjutjyoQtX Ika fiQoqnfU&p xal dftoctohat top
Xoyop trjg dXq&eiag.
Nr. 5.
Sequitur in codice: n<Zg porjtiop to Owe forw dya&bp «r dr&Qwaqp, og (sic, ut cod.
Alex.) ydyerai xcu nizzcu xal detest tjj xpvxi avtov dyaObp b pogfrp avtov. (Eccl. 2, 24.) Hunc
titulum quae verba excipiunt (praeposito numero «/), ea et ipsa Hippolyto (nee contra
videtur esse codex Patmius) adscribuntur apud Anastasium Sinaitam quaest. XL. et in
Mss. Bodl. apud Sim. de Magistr. p. 273. , unde ad editionem Lagardii transierunt, cf.
pag. 200. nr. 136. Ov aaQxixtog io&ieip xcu nivw BQoatdaaei 6 exxhjcncusrrjg alia nptvuatuuHg etc.
Convenit autem scriptura codicis Patmii cum editis, nisi quod pro dnatda&e habet ana-
rdo&cu, item noQevOfjvai pro noQtveo&cu.
xxvin.
Quo codice Coisliniano supra (pag. 110.) usi sumus ad edendum Pseud -Epiphanii
libellum de prophetis, ex eodem Montefalconius in Bibliotheca Coisliniana pag. 193. exeunte
aliquot versus de canone bibliorum sacrorum exscripsit. Qua in re varie erravit Non
enim in codice est : uadppov tov eiayyehatov ix tew inm. "CkpQa di etc. ; sed index librorum
Novi Testamenti exit verbis: navXov id. dnoxdXvrptg iwdppov tov eiayyehatov. lam sequitur:
rov fooloyov. ix tat inwp. "Oqtga de etc. Quae quidem ad Gregorium Nazianzenum, quern
Theologi nomine veteres insignife solent, spectare in promtu est. Altero vero versu non
8criptum est xaxorj&eg sed xaxoyteg, quod corrigendum est xaxotr^teg (non xaxottpog, quern-
admodum editio operum Gregorii Coloniensis 1690. habet). Neque quarto versu latoQi-
xm uh loci fiipkoi bvoxalbexa naaax scriptura absolvitor, sed additur quintus : tijg aoxawreg^g
i^gaixijg atxpi^g, ad quern ipsum illud naaai exeunte versu 4. positum sensu pertinere inter-
punctione significatur. Quos versus excipit index librorum Veteris Testamenti ex ratione
eiusdem Gregorii: cf. Opp. II. p. 98. Quamvis scriptura codicis Coisl. bonitate non excel-
lat, tamen haec notari possunt. Versu 14. ^aaiXenap (vix recte) pro §aatXy<op 9 v. 17. oolo-
uoptuu*) pro -cbrtuai, v. 23. dufiaxoiu pro dpftaxovu, v. 30. dgiOun (rectissime) pro aQi&fw^
v. 32. (editum est male dt kaXiq pro If hatifj) diaudlk pro dxai'dlk. Finito carmine sequi-
tur: neQi tmv £ ptfluw xcu oca tovtcap ixtog. Rursus post sexaginta illos hie titulus ponitur:
xa\ oca IJw wv £. Qui libri hunc in modum notantur: a ooyia oolouwrtog' (? ooyia aiQax'
y lAOXxafiaitop' If uaxxapauop' e uuxxafiaicop' g uaxxafiaico*' f ea&tjo' ij iovMjd'' &' tco£*t. Hos
denique excipiunt: xal oca dnoxqwpa. a' dddu' ft' mojf y lapex usque xe eiayyihop xata uat-
&iap. Quae recte exscripsit Montefalconius, nisi forte retinere poterat ijkiov pro qUov, et
numero of potius QaopdQa imaxoh) quam -la* pro ratione compendii edendum erat Prae-
terea sub i& in codice scriptum est: navlov nodite-
# ) Etiam ia codice Patraio saeculi decimi scribitur: 6 oolopiovrtog vaog.
Digitized by
Google
231
XXIX.
In codice Sangallensi nr. 912. sub recentiore scriptura cum multis psalterii frag-
mentis etiam aliquot Jeremiae fragmenta ex veteri versione Latina latent. Legimus non
sine magna difficultate paginas 303 et 304. 309 et 310. 25 et 26. 31 et 32., quibus quattuor
paginae libri antiquioris i. e. saeculi fere quinti ad rescribendum adhibiti repraesentan-
tur, quavis pagina receniioris dimidiam antiquioris efficiente. Duabus alteris continebatur
Jeremiae 47, 12 — 18., alteris 17, 10 — 16. Prions loci versio Itala nondum innotuit;
nee magis alterius, nisi quod ex Augustini, Ambrosii aliorumque scriptis plura fragmenta
colligi possunt iamque a Blanchino collecta sunt Itaque ad utrumque locum comparan-
dum Vulgatae textum additis ad posteriorem patrum fragmentis ex opere Blanchini ad-
scribemus.
I. Pag. 304.
ljex bibendi calicem biberunt
et tu dum mundata videris
non mundaberis- per me
enim iuravi dicit dms- quia
nemo pertransiet in op
probrio et in maledictione
eris in parte tua- et omnes
civitates tuae erunt deser
n. Pag. 309.
tae in aetemum- auditu
audivi a dmo et nuntios
ad gentes misit dicens con
gregate vos et venite adver
sum earn exsurgite in pug
nam- pupillum dedi te inter
gentes dignae (sic) contemptu
III. Pag. 303.
Inter homines lusus tuus
adquisivit hoc tibi stulti
tiam (sic) cordis tui habitavit
in cavernis petrarum
. conprehendit munitio
nem collis excelsi et quia
exaltasti sicut aquila nidu
tuum inde detraham te
mi. Pag. 310.
eritq- idumea sine vesti
gio- omnis qui transiet
per earn sibilabit sicut sub
versa est sodoina- et gomo[r]
ra et vicinae eius civitates
sic subvertam te dicit dms
omnipotent- non sedebift]
Cf. ad L usque IUI. Jerem. 47, 12. Quia haec dicit dominus : Ecce quibus non erat (I.) iudicium ut
biberent calicem , bibentes bibent Et tu quasi innocens relinqueris ? non eris innocens , sed bibens
bibes. 47, 13. Quia per me ipsum iuravi, dicit do minus, quod in solitudinem et in opprobrium et in
desertum et in maledictionem erit Bosra, et omnes civitates eius erunt [II.] in solitudines sempiternas.
47, 14. Audi turn audivi a domino, et legatus ad gentes missus est: Congregamini et venite contra
earn, et consurgarous in praelium. 47, 15. Ecce enim parvulum dedi te in gentibus, contemptibiiem
[III.] inter homines. 47, 16. Arrogantia tua decepit te et superbia cordis tui, qui habitas in cavernis
petrae et apprehendere niteris altitudinem collis: cum exaltaveris quasi aquila nidum tuum, inde
detraham te, dicit dominus. 47, 17. [11U.] Et erit Idumaea deserta: omnis qui transibit per earn, stu-
pebit et sibilabit super omnes plagas eius. 47, 18. Sicut subversa est Sodoma et Gomorrha et vicinae
eius, ait dominus: non habitabit ibi vir etc.
Digitized by
Google
232
V. Pag. 25.
[se]cundum vias eius
[et secu]ndum fructum co
[gitatio] num
s- clamavit perdix
[congrjegavit
multos rapiat sibi
adquirens divitias
[no]n cum iudicio in
VI. Pag. 32.
[dimidi]o dierum eius dere
[linque]nt eum et usq- in no
[vissimjo suo erit stultus-
[thronjus autem virtute
[exaltatjus est-.et erit
o nostra patientia
rael-
VH. Pag. 26.
Ume omnes qui te [dereli]
querunt confunfdantur]
, qui discesserunt [a te]
scribantur in libr[o mortis]
quia derelinquer[unt fon]
tern vitae dmi- cu[ra me dne]
et salvus ero- tu es [secu?]
ritas mea- ecce hii [dicunt]
VIII. Pag. 31.
mihi ubi est verb[um dni]
veni ego autem n[on labo]
ravi subsequens [te et die]
hominis non de[sideravi]
tu scis quae procedfebant de]
labiis meis in cofnspectu]
tuo sunt omnia
Cf. ad V — VHI. Jerem. 17, 10. qui do unicuique [V.] iuxta viam suam et iuxta fructum
adinventionum suarum (Aug. ut dem un. secundum vias eius et secundum fructum studiorum eius).
17, 11. Perdix fovit quae non peperit, fecit divitias et non in iudicio (Aug. Clamavit perd., eongre-
gavit quae non peperit [Auct. op. imp. in Mt. Alios quos non genuit], faciens divitias suas non cum
iudicio) in (VI.) dimidio dierum suorum (Aug. eius) derelinquet (Aug. -quent) eas (Aug. eum) et in
novissimo suo (Aug. •ssimis suis) erit insipiens (Auct. op. imp. stultus). 17, 12. Solium gloriae alti-
tudinis a principio locus sanctificationis nostrae (Aug. sedes autem glor. exaltata est [Amb. thronus
virtutis ex. est], sanctificatio nostra.) 17, 13. Exspectatio Israel (Aug. Patientia Isr.) (VII.) domine:
omnes (Aug. universi) qui te derelinquunt, confundentur (Aug. -dantur); recedentes (Aug. qui reces-
serunt) a te, in terra scribentur (Aug. super terram scribantur; Auct. 1. contr. Fulg. scribentur in
libro mortis), quoniam dereliquerunt (cod. S. Gall, -linq-) venam aquarum viventium (Aug. fontem
vitae) dominum (cod. ut edidimus: domini). 17, 14. Sana me domine, et sanabor (Hier. salvus ero),
quoniam (Aug. quia, Hier. omittit) laus (Aug. gloria) mea tu es (Hier. tu es gl. mea). 17, 15. Ecce
ipsi dicunt (VIII.) ad me (deest itala): Ubi est verbum domini? Veniat 17, 16. Et ego non sum turba-
tus (Aug. etc. Non laboravi) te pastorem sequens (Aug. post te), et diem hominis non desideravi
(Aug. concupivi), tu scis. Quod egressum est de labiis meis, rectum (Hier. om.) in conspectu tuo fuit
(Hier. ante faciem tuam est).
Digitized by
Google
233
XXX.
Eadem bibliotheca Sangallensis pluribus gaudet codicibus veteribus Latini biblio-
rum textus. In quibus excelluut duo libii palimpsesti, alter evangeliorum, alter epistu-
larum Pauli. Prioris fragmenta maiorem omnium quattuor evangeliorum partem compre-
hendunt 1 ), in altero supersunt fragmenta epistularum ad Philippenses, ad Colossenscs,
ad Ephesios, prioris ad Thessalonicenses et prioris ad Timotheum. Textum continent
Hieronymi, sed antiquissimis eius testibus adnumerandi sunt; neuter enim saeculo sexto
inferior haberi potest. Utroque nuper usi sumus in adornanda VII. Novi Testamenti
editione nostra critica (cf. Prolegg. CCL. et CCLL), sed nondum ita excussi sunt ut decet.
Ceterum iam anno 1830. eorum est mentio facta in Gustavi Haenel collegae clariasimi
Catalogis librorum manuseriptorum pag. 729. adhibitis schedis Ildefonsi ab Arx. Qui
quum excelleret tractandis antiquis scripturis, tamen in excerpendis illis evangeliorum
fragmentis duobus locis graviter falsus est. Quae enim ad Matth. 23, 13. adnotata sunt,
ex iis ,^Lucinii exemplar" effecit, quod ad Haenelium quoque transiit*); at pro „lucinii "
legere debebat „ latino", quod ne cui post me codicem inspicienti dubium sit, chemicis
lnfusis clarisaimum reddidi. Scriptum enim ita est: ,Jn latino exemplar i post hunc capita-
I urn, ubi increpantur hyppocritae (sic, non hypocritae), qui cludunt (sic, non clodunt) regnum
caelorum, sequitur hoc capitulum: Vae vobis scribae et pharisaei hyppocritae, qui comeditis
domo8 viduarum oratione longa or antes: propter hoc amplius accipietis indicium. Hoc (ita
videtur, etsi secunda littera potius u quam o esse videatur) vero non lalet hoc capitulum,
unde arbitror apud latinos aliqua superflua inveniri Simili modo ad Joh. 1, 35. aduotatum
est: In altero exemplari iohanna repperitur pro iona, sed mihi magis videtur hoc rectum, cum
etiam in alio loco manifestissime Jili iona id est bariona dicatur. Alter vero locus, quo in
eruendo Ildef. ab Arx vehementer erravit, Mc. 1, 2 sq. est. Significavit enim sic ibi adno-
tatum esse: Hoc in greco minime reperitur. Quod si verum esset, gravissimum esset.
Quum enim viris acutissimis dubium visum sit, an ipse Marcus evangelii sui initium illis
Veteris Testamenti testimoniis exornaverit, tamen in veteribus textus sacri documentis
nihil unquam inventum est quod dubitantes confirmaret At nee in codice Sangallensi tale
quid invenitur; scriptum enim ibi est: in eseia minime repperitur.
Ceterum „Graecum exemplar", cuius cum Udefonso ab Arx Haenelius meminit,
revera aliquoties conlatum est cum Latinis. Ita ad Marc. 14, 3. adnotatur, et uneialibus
quidem litteris pulcherrimis : cvrrfuxpaaa to (sic ; corrige notam in N. T. ineo ad h. 1.) aia-
{iaaroot. Ibidem ad v. 6. : xorruvg naoBxere* Ad Joh. 8, 25 : rtp <tQ%r t v in graeco accusatium
(sic) sonat, non nominatium.
t) Sangalleusibus foliis etiam aliquot Turicensia accedunt , eiusdem corporis disiecta membra.
») „Scriptor tria exemplaria ad inanus habebat, duo Latina, quorum unum erat Lucinii, et ter-
tium Graecum^.
30
Digitized by
Google
234
Sed nunc quidem servatis in aliud tempus reliquis propositum est exemplum edere
scripturae psalterii Latmi, cuius eadem bibliotheca non exigua fragmenta continet. Tex-
tum ilia praebent Italum, septimo fere saeculo scriptum, conferendum cum variis eiusdem
rationi3 libris, quos ad suam bibliorum editionem Blanchinus adbibuit.
LXXXIII. in fine pro turcularibus-
filiis coreph psalmus david-
Uuam amabilia sunt tabernacu
la tua dne 1 ) virtutum- Concu
piscit et defecit *) anima mea
in atria dni- cor meu et caro
mea exultaverunt in dm vivum-
eteni passer invenit sibi domum
et turtur nidu sibi ubi reponat
pullo8 suo8- altaria tua dne 8 )
virtutu rex meus et ds nieus-
Beati omnes qui habitant in domo
10
tua in sclm scli laudabunt te •
Beatus vir cuius est auxilium aput
te dne ascensus in corde eius •
Disposuit in convallem lacrima
ru in locu que disposuisti ei-
Eteni benedictionem dabit qui le
ge dedit ambulabunt de virtute
in virtutem videbitur ds deonT
in sion- Dne ds virtutum exaudi
praecem mea aurib: percipe ds iacob:
15
20
super omnia tabernacula iacob-
gloriosa dicta sunt de te civitas di •
Memor ero raab et babilonis scien
tib : me • ecce alienigine 4 ) et tyrus
et populus aethiopum hi fuerunt
in ea- mater sion dicit homo et
homo factus est in ea et ipse funda
vit ea altissimus • Dns narravit
scripturis populorum suorum
et prineipum eoru qui fuerunt
in ea sicut laetantium omnium
nostroru habitantio est in te : :
LXXXVII. psalmus cantici david •
JJne ds salutis meae in die clama
vi et nocte cora~te- Intret
oratio mea in conspecto tuo
*) inclina aurem tua ad pre
ce mea dne- Quia repleta est ma
lis anima mea et vita mea in infer
no adpropriavit • 6 ) aestimatus su
cu discendentib : in lacum factus
92 su sicut homo sine adjutoriu inter
mortuos liber.
l ) Secunda manu repositum est deus. a ) Concupiscit et defecit: ita etiam psalt. Corb. *) 8e-
cunda manna addidit dens. *) Sic codex. *) Quod h. 1. scriptum erat plane erasum est. 6 ) Ita
pro appropiavit.
Digitized by
Google
235
sicut vulnerati dormientis 1 ) pro
iecti in monumentia quoru non
est memor*) amplius et quide ipsi de
manu tua expulsi sunt- posuerunt
me in loco inferiori in tenebris et
in u bra mortis* In me confirma
ta est ira tua et omnes elationis 3 )
tuas super me induxisti- Longe
fecisti notus mens 4 ) a me posuerunt
me in abominatione 5 ) sibi- tradi
tus su et non egrediebar oculi mei
infirmati sunt pre inopia* clama
vi ad te dne tota die expandi ma
nus meas ad te • numquid mor
tuis facies mirabilia aut medici
resuscitabunt et confitebuntur
tibi • numquid enarravit ali
quis in sepulchru misericordi
am tuam aut veritate tua" in perdi
tione^ Nu~quid cognuscentur
in tenebris mirabilia tua- et ius
titia tua in terra oblibionis*
10
15
20
22
[Ps. 100.]
Misericordia et indicium can
tabo tibi dne psallam et intel
liga in viaTinmaculata quan
do venies ad me • perambu
laba in innocentia cordis mei
in medio domus tuae • non proponeba
ante oculus meus 6 ) rem mala facien
tes prevaricationes odivi- non ad
hesit mihi cor pravu declinantes a me
maliguus 7 ) non agnoscebam- detra
hentem adversu proximum stiu ocul
te 7 ) eu persequebar- supervo oculo et
insatiabile corde cu hoc simul non ede
bam- oculi mei super fidelis 8 ) terrae ut
sedeant hii mecum • Ambulans in via
inmaculata hie mihi ministrabat-
non habitabit in medio domus meae
qui faciunt supervia 7 ) que 9 ) loquitur ini
qua non dixit 10 ) in conspectu oculoru
meoru* In matutinis interficieba
omnes peccatores terrae ut disperda
de civitate dni omnes qui operantur
iniquitatem : :
XXXL
Ad aliud psalterium pergimus, cuius fragmenta in thesauris eiusdem S. Galli biblio-
thecae locum habent*). Textum continet turn Oraecum turn Latinum, sed ilium et ipsum
Latinis litteris scriptum. Ad similitudinem igitur accedit psalterii Veronensis, quod Blan-
chinus anno 1740. Vindiciis suis canonicarum scripturarum addidit. Cf. Vet Test, nostr.
*) Correctum est dormientes. *) Secunda manu memoria. 3 ) Correctum elationes. *) Cor-
rectum notos meos. 5 ) Correctum abomiiiationeT •) Correctum est oculos meos. *) Hoc loco
nil correctum est. Intacta etiam manserunt oculte, insatiabile, faciunt supervia. •) Correctum fide-
les. •) Correctum qui l0 ) Erasum est t, Bed emendatio (direxit) ut videtur non est absoluta.
*) Cum illis fragmentis etiam aliud psalterium Graecum et Latinum bibliothecae Sangallensis
commemoravi : Deutsche Zeitschrift fur christliche Wissenschaft und christliches Leben, 1857, Nr. 8,
ubi est: Neue Arbeiten Uber theologische besonders biblische Schriftdenkmale zu Miinchen, St Gal-
len und Zurich. Simile istud est pro scriptura et aetate codici evangeliorum Saugallensi a Rettigio
a. 1836 edito. Cum uuius codicis turn eorum, de quibus in textu agimus, fragmentorum mentio
faciuuda erat in nuperrima editione nostra Veteris Testamenti sec. LXX. pag. LV1II.
/ 30*
Digitized by
Google
236
ed. III. Prolegg. pag. LVIII sq. Quorum utrumque grave est de pronuntiatione littera-
rum Graecarum testimonium ; vehementer autem eo inter se differunt quod liber Veronen-
sis, quinti vel sexti saeculi, ab itacismo posterioris aevi multo magis quam Sangallensis
abhorret, qui quidem nono demum saeculo scriptus videtur. Quae differentia quo melius
appareat, sub Sangallensi textu ubique adnotandam curavimus Veronensem scripturam.
Latinam vero columnam quam vocant non adposuimus, quoniam tota a vulgato textu pendet.
LCiJulogitos *) kyrrios- 2 ) oti etha[umas]tosen 1
to eleos autu- en p61i periochis 3 )
[E]go de ipa- ecstasi 4 ) mu- aperimme 6 )
apo prosopu- ton ofthalmon 6 ) su-
[DJia tuto isacusas- ke- 7 ) tis fonis tie deiseos 8 ) mu- 5
en to cecragene me prosse-
[AJgapisate 9 ) ton kyrrion 10 ) pantes- iosii 11 ) autu-
oti alithias- 12 ) ecziti 13 ) kyrrios 14 ) ce antapodidosin-
tis perrissos- piusin 15 ) iperifanian 16 )
[AJndrizeste- 17 ) ce cratetistho icardia imon 18 ) 10
pantes- hi 19 ) elpizontes- epi kyrrion- 80 )
[MJacharii 1 ) on af&hisan- 2 ) e anomie
ce on epecalipthisan- 3 )e amartie-
[MJacharios 4 ) anir- 5 ) o umi 6 ) logisete kyrrios- 7 )
amartian- unde 8 ) estin en to stomati autu- dolos- 15
[0]ti esigisa- 9 ) epaleothi 10 ) ta osta mu-
apo tu crazin me- olin- tin im&an- 11 )
[0]ti imdras- 12 ) ce nictos- 13 ) ebarinthi M ) epe me-
icheir 15 ) su- estrafin 16 ) istaleporian mu 17 )
ento empagme 18 ) mi 19 ) acantha- 20 ) 20
[T]in anomian 21 ) mu- egnorisa 21
») eulogetos *) quirios 8 ) perioches *) en te ecstasi 5 ) aperrimme e ) ophthalmon *) isecusas
quirie ") tes phones tes deeseos <*) agapesate 10 ) quirion ll ) y osiy l8 ) alethias 18 ) ecseti 14 ) qui-
rios 15 ) tys perissos pyusin ia ) yperephanian 17 ) andrizesthe ,8 ) e cardia ymon n ) y *>) quirion.
*) macariy ») aphethesan *) apecalyphthesan 4 ) macarios 5 ) aner •) *u (u u?) me, **o
(o u?)me pro ou mi 7 ) quirios 8 ) ude 9 ) esigesa 10 ) epaleothe ll ) olen ten emeran w ) erne-
ras ,3 ) nyctos w ) ebarynthe ,5 ) e chir 1€ ) estraphen ,T ) deest mu l8 ) enpagene ,f ) my *°) acan-
than addito diapsalma fl ) ten amartian.
Digitized by
Google
237
ce tin [ajmartian 1 ) mu- tic ecalipsa- 8 ) 1
[I]pa- exagoreuso- catemu- tin 8 ) anomian mu-
to to- 4 ) ce ypsi- 5 ) aficas- 6 ) tin 7 ) asebian tis 8 ) amartias mu- 9 )
[Y]per tautis 10 ) proseuxete- prosse- pas- 6sios'
en cero eutheto- 5
[P]lin- en cataclismo n ) idaton 12 ). pollon-
pros auton- uc eggiusin 18 )
[S]y mu i catafigi 14 ) apothlipseos- tis
periechsusis 15 ) me- to agallioma 16 ) mu-
litrose 17 ) me- apoton ciclosanton 18 ) me 19 ) 10
[SJynetiose- ce cimbiose- 20 ) en odo tauti
i poreusi- 21 ) epistirio 22 ) epise- tus ofthalmus 28 ) mu-
[M]i 24 ) ginesthe- 25 ) os ippos- ce imionos- 26 )
is 27 ) uc estin sinesis- 28 )
[E]ncimo ce chalino* 9 ) tas- siagdnas- auton- 15
anxis- 80 ) ton- mi 81 ) egigizonton 82 ) prosse
[P]olle- e mastiges- tu amartolu-
ton de elpizonta epi kn- 88 ) eleos ciclose- 84 )
[EJufranthite 86 ) epi kn- 86 ) ce agalliasthe dicei- 87 )
ce cauchasthe pantes hieuthis ti cardia- 88 ) 20
xxxn.
In catalogo codd. mss. bibl. Reg. Bay. ab Ignatio Hardt plures indicati sunt libri
palimpsesti, in quibus non ultimo loco ponendum esse codicem Gr. 252. accuratiore nuper
examine instituto intellexi. Compositus enim est ex quattuor libris antiquioribus Graecis,
quorum tres litteris uncialibus octavi et noni saeculi scripti erant. Ex his unus argumenti
erat patristici (ouivzw • tka ti yaq ovx eftalke — to to aQyvQtov pov etg tga — m&tag xayw ekVoav . . .
hcu er tote xocfuxoig ngay — naatt duLty&tjGiv typ eavrov otxofoptar . . . ttfi peraroiag- tr t v &av —
fuumjv Bxsmj* gact^' — rjv eaaxra dut peravoiag) ; alter lectiones biblicas in usum ecclesiae ex-
*) ten anomian *) ecalypsa ») ten 4 ) quirio 6 ) sy pro ypsi (?) •) aphecas 7 ) ten 8 ) tes
fc ) cardias mu. Diapsalma ,0 ) tautes ll ) plen en cataclysmo >*) ydaton ,8 ) addit Diapsalma 14 ) i
(sic) cataphyge 16 ) tes periechnses (vitiose cod. Sang, -chsusis) 16 ) agalliama 17 ) lytrose ,8 ) cyclo-
santon IW ) addit Diapsalma *°) synbibo se SI ) taute e poreose **) episterio w ) ophthalmus **) Me
,6 ) Haec vox non satis apparet in cod. Sang. w ) emionos **) ys w j synesis *•) en chalino ce
cemo **) agxes 8l ) me •*) eggizonton M ) quirion M ) cyclosi *) euphranthete M ) quirion **) dicey
w ) y euthis te cardia.
Digitized by
Google
238
cerptas, tertius vitas sanctorum continebat. Quern secundo loco diximus, eius totam
paginam (fol. 97.) eruere contigit, in qua scriptum est Jesai. 93, 7 — 9. et Zach. 14, 4. 8.
hunc in modum:
HCg xqixrjg ayad-og xw oixw itjX
enayei rjfiiv xaxa xo eXeog
avxov • xai xaxa xo nXyd-og
xrjg dtxaioovvrjg avxov •
Xai €l7t€V- OV%l hxog (iOV eOXl
xexva' ov fit] a&exrjoovoiv'
xai eyeveto avxoig etg cioxtj
Qtav- ex naorjg d-Xixpewg av
xwv + ov rtQeopvg- ovde ay
yeXog- ail avxog o xg eowoev
avxovg dia xo ayanav av
xovg- xai cpeideo&ai avxwv +
Avxog eXvxqwaaxo avxovg*
10
xav aveXafiev avxovg' xai
vipwaev avxovg naoag xag
rjfxeQag xov aiwvog:
avayvwoig [ex] xov [ay.] faxaQiov
Tade Xeyei o xg + idov rj/uega
egxexat xv • xai oxtjoov
xe at nodeg avxov • ev xrj
rjfxeqa exeivt] ■ em xo oqog
xwv eXaiwv- xo xaxevav
xi iTjjn • el; avaxohav tjXiov +
xai ev xrj TjjueQa exeivt] •
e£elevoexai vdwQ %wv ev
iXrju + xo t^jllov avxov
15
20
25
26
Inprimis vero notabiles sunt tertii codicis reliquiae, in quibus, ut praeteream alia,
inveni textum extremi capitis actuum Thomae, qualis nondum innotuit, nisi quod priore
parte multo magis quam Graeca a. 1851. ex codice Parisiensi a me edita in Actis app.
apocryphis p. 241 sq. cum Latinis Abdiae historiis (Fabric* Cod. Apocr. II. p. 735 sq.) con-
venit. Legitur enim ibi sic:
oiv avxoig enoitjxw '
1 nooxoXov &wfia
eig oe xai eXerjaei ae
2wefitj de ov fiexa
noXvv xqavov eva
o xg ig XQ dia xrjv 15
1 aVXOV XQlOXOXTj l
xqaxeiXov xov vv ]
xwv naidwv (xio
(.tov xai d-eQanev
xa • aneX&wv de
daiov nXtjyeivai v
5 fhpexai- aneiei
xai avoigag ovx €v
no daigxovog- xai
ovv noirjoai o evedv
Qev ooxea exei *
ovdeig t]dvw]%h]
lirj&rj o puodeog o • j
5 eig yaQ xwv adeX 5
d-eqanevoai avxov*
(laaiXevg- o de ano
q>wv xXexpag xo Xei
navoi yaQ yv yakai
axoXog &w(iag em
xpavov xov fxaxa
7tcog o daifxwv:
10 cpavig avxw ei7tev:
qiov anrpeyxev
eveOvfxrjdr) de fxio
Eig twvxag ovx emo
eig xrjv [ieoonox[a]
dewg o ftaoiXevg
xevaag- xai eig ve
*o fuav- ano de xov 10
avoi^av xov xaq>ov:
xQovg moxeveig;
xonov xov iivrjpi
xai agag xwv oaxe
nXipr fit) g>o(lov •
ov. ev&a xa oaxa
wv xov a
is €7tei onXayxvyterai
exeixo. xot>*» Xa
Digitized by
Google
pit)V 7Z€(H€xhpLeV
njv iwfpaXrp avTov,
levg twv (iaoikev
tut vw avzov xxxi
15 v7to rag %eiQag oupo
ovriov xai xg
eiTZBV- TtlOTEVW [sIq\
gov: eleyev de xoig j
5 Tiav TWQiev . . .
oe %£ WV OT€ (?) TUX
[cefanev fie exei]
adehpoig o oicpOQ- ]
EvXCLlOd-tU V7TBQ
L
fiiodea) xt]v eig
vog o xaqaaaov tovg
1 tov fiiodaiov tov
avTOv eXnida •
av&QOttovg xai
fiaaikewg- iva na
vnyyera) ovv
avzixeifievog av
Qa iv %v evonkay l
> fiera tov nkrj&ovg
zoig iva firj ida)
%viav de^rjftai
T(ov Ttioxevov
aiv oe' xai xqe/na
5 xai afivrjaixa
to)V' do^atcov
aavcog ccvtov tw
xeim avTio • na
nqa xai vv nai
naidi } vyieig o naig
zeg de ev ovfiyo
ayiov nva • a) nqa
eyevero: avvei
via x<xtQowaig 3
10 zog xai fieyalo
&Qvtero de xcu (uio
V7t£Q aVTOV 7CQ0O
nqeneia- wv %ai
deog o paailevg fie
10 ev%t)v enoiovv
aei xai eig xovg
ta tov adekqxov
xio' o de (piXavog
aiwvag Tiov at
xai V7cexkrp>ev
deonorrjg, o ftaoi
(OVtOV-
•
Of. p. fj. y.
239
15
10
XXXTTT.
In codice Patmio litteris uncialibus noni saeculi scripto martyria duo inedita inveni,
alteram Petri, alteram Pauli, quemadmodum iam in Actis apocryphis meis pag. XX sq.
significavi. Quum nuper secundum visebam Patmi insulam, cum variis aliis, in quibus
eminent scholia Origenis in Proverbia Salomonis, Notitiae editionis cod. bibl. Sinaitici
etc. adiecta, etiam illas de apostolis fabulas transscripsi. Unde hoc loco nonnihil exscri-
bere placet, non quidem earum quae narrantur rerum caussa, sed ut intelligatur quous-
que illo tempore depravatio scripturae Graecae progressa sit: nee enim multa absque
vitio in eo codice scripta sunt, ita ut passim difficile sit primo obtutu veram perspicere.
Quae res, observata ilia quidem in pluribus octavi et noni saeculi codicibus, quamquam
nullus aequiparat Patmium nostrum, eo magis mira videri potest, quum vix aliis quam
monachis Graecis debeatur. Videntur autem illi non modo ab interiore litteraram cogni-
tione alieni fuisse, sed etiam potius dictata calamo excepisse quam ante oculos posita
descripsisse ; ita enim factum est ut quicquid similiter sonabat incuriose confunderent.
Ceterum inter rei criticae sacrae peritos satis constat codices utriusque Testamenti anti-
quissimos Graecos *) inprimis conspicuos esse scripturae vitiositate, quae quidem ipsos
*) Ut cod. Vat., Alex., Ephraemi Syri palimps., Octateuchi Origeniani fragmenta Leidensia,
psalterium papyraceum Londinense. Excellunt inter hos prae omnibus Psalmi quos diximus, ipso
quarto illi saeculo ut videtnr priores, editi in vol. I. Monumentorum Sacror. ined. novae collectionis
a. 1855. Neque vero eodem numero eximendus est codex bibliorum Sinaiticus.
Digitized by
Google
240
iam Origenem et Hieronynium exercuit Cuius rei gravissima caussa in eo posita videtur,
quod celeberrimi calligraphi Alexandrini, a quibus illos codices scriptos esse perquara
probabile est, parum Graece sciebant. Quod quamvis molestum sit, tamen id habet cora-
modi, quod certum est tales scriptores abstinuisse ab improba ilia emendandi audacia
(Origeni lukfiq pox&tjQa tijg diooQcoaetog dicta), quae ipsis primis p. Chr. saeculis plurimum
valuit ad depravandas sacras scripturas.
Sed ad codicem Patmium redeo, undo quae hausi, missis plerumque accentibus et
spiritibus, qui quidem et ipsi saepissime perperam positi sunt, ut paucis exemplis doce-
bitur, adscribam.
IletQog o anoatoXog iv ev tij Qcofit/ ayaXXt t a>[U;Vog peta tow atieXqaw em to xoa wxtog xai tjfie-
oag em to cox^co to xa&eifieoivco to nooGayofJiet<o to (avvfiati to ayia tr\ tov xv tv %v X a Q n/ } • ^wiyovto
de xai e nailaxqdeg tov enaQXOv ayqmna nqog tov netoov, teaaoQeg ovaui, ayoumtjva xai vixaQqa xcu
evyrjfua xcu doaotjg ' axovovacu tov tr^g ayvr^ag Xoyov xai navta tit tov xv Xtoyqa enXtiyijaav tag \poixag,
xai owtiepatve aXbjXatg ayvai tyg ayotnna xvtr t g breathe i'voxXowto vn avtov .... tavta de axovaag
o xaiaaaQ exatXewe* mxptag tovg dedeftevovg Ttvoi xataxaqve, tew de mxvXov tgaxiXoxoni^tire to vofw
t(»v Qtofieav. o de navlog iv fa otjomov tov Xoy<»v, aXXa xoirovfxevog to noeyexto Xoyya xai xuiato to
xaitvoiovi .... xaxtrov &avpa£<ovtog xai dijamjQOwtog, <ooav ewattjy eatotcov ttoXXcov [i$ta tov xaia-
aagog cptXoocoqxw xai tov xaivtvQiovog t iX&ev o navlog evnoooQev navtwv xai rjnev' xatoaoQ qdov nav~
Xog o tov &v GtQat/jOtrjg ovx ane&ayov, aXXa £<»' ov de nolXa eate xaxa 9 av& ov dixatov epa e&xeag
ov pet a noXXag tjneoag tavtag. o de taQaxfrr { g exaiXevcev Xv&eive tovg deaptjovg, tovde natooxkov xai
tovg neqi tov (taQoafiav. xai og eta^ato navlog, oq&qov noQev&evteg o Xovyyog xai o xaitvowv xeatog
peta q)o§ov nooaiQXfovto v° *wpo mxvXov. emjGtuvtatg de idov dvo avdoag ftQOoevxofievovg xa* peaov
navXov, oate avtovg exnXayive, tov de tvtov xai Xovxav yofico cvaax^Bvta av&Qomvo r t g qwyi { v toa-
mve' tov de dioxovtoiv Xeyovttav' ov dioxopev oqiag tjg ftavatov aXX yg Coaz/y, iva tjpiv dote og mxvXog
evetiXato 9 o pe& vfjuav ttqo p^xgov fteoog nooGtvxofmog etc.
Emendationes vide supra in notis ad indicem libri.
Digitized by
Google
TABULARUM INDEX.
TABULA L
SPECIMINA SCRIPTURARUM TREDECIM CONTINET EX UNDECIM HAUSTA C0DICIBU8 A NOBIS IN ORIENTS
REPERTI8 INDEQUE IN EUROPAM ALLATIS.
Duo numero I. insignita codicis Graeci libri Numerorum palimpsesti sunt, descripti pag. 1 — 2.
Prior scriptura sexti, altera noni videtur saeculi.
Numero II. scripturae specimen signatur ex Graeco codice fragmentorum Npyi Testamenti palim-
psesto saeculi fere quinti petitum. Describitur pag. 2 et 3.
Numero III. repraesentatur codex Graecus evangeliorum Lucae et Iohannis octavo fere saeculo
scriptus. Describitur pag. 4 et 5. Nuper ad bibliothecam Bodleianam transiit.
Numero IV. repraesentatur codex Graecus evangeliorum saeculi noni Describitur pag. 5 et 6.
Numero V. repraesentatur codex Graecus libri Genesis, qui octavi saeculi esse videtur. Descri-
bitur pag. 6 et 7. Cum eo qui praecedit nuper Bodleianus factus.
Numero VI. repraesentatur codex Graecus libros Iudicum et Ruth integros cum extrema parte libri
Iosuae continens. Ex meis nuper Musei Britannici factus. Describitur pag. 7.
Numero XV. repraesentatur codex evangeliorum Syriacus palimpsestus , scriptura quam putant
Hierosolymitana insignis, haud dubie antiquissimus. Specimen nostrum non invito quidem
codice sed ex incuria tamen inversum est Describitur pag. 13.
Numero VULI. fragmenta Graeca repraesentantur libri prophetae Iesaiae septimi fere saeculi. De-
scribuntur pag. 8 et 9.
Numero IX fragmenta Graeca ex libris Begum repraesentantur saeculi eiusdem vel insequentis.
Altera scriptura marginis est, altera textus. Describuntur pag. 9.
Numero XII. versus exhibetur ex fragmentis Graecis laudationis cuiusdam patristicae in codice
palimpsesto saeculi fere quinti repertis. Describuntur pag. 10.
Numero XIV, 2. repraesentatur fragmentum psalterii Graeci, quod quintum saeculum antecedere
videtur. Prior versus rubro scriptus est.
TABULA H.
DECEM SCRIPTURARUM GRAECARUM SPECIMINA CONTINET, QUORUM NOVEM EX CODICIBUS TI8CHENDORFIANIS
BIBLIOTHECAE UNTVERSITATIS LIPSIEN8I8 PETITA SUNT, DECIMUM EX OODIOE OABPENTORACTBNSI.
Numero V. insignitur specimen evangelistarii palimpsesti nono fere saeculo scriptL Descripsimus
pag. 29. et seqq.
Scriptura numero VI. litteraque F. insignita ex fragmento lectionarii desumpta est nono vel de-
cimo saeculo scripti, de quo exponitur pag. 37 et 38.
Eodem numero littera C. exhibetur scriptura fragmentorum codicis patrietici saeculo ut videtur
septimo adscribendi. Cf. pag. 35 et 36.
Rursus eodem numero littera B. fragmentum repraesentatur orationis Gregorii Nazianzeni nono ut
videtur saeculo scriptae. De quo fragmento cf. pag. 34 et 35.
Duae scripturae numero II. coniunctae codicis palimpsesti sunt in quo praeter aliquot Octateuchi
partes etiam fragmenta grammatics reperiuntur. Ex istis utraque scriptura desumpta est,
altera textus, altera marginis, saeculi fere septimi. Cf. pag. 17 et 18.
Numero UT. fragmenta palimpsesta repraesentantur codicis patristici saeculi noni, de quibus ex-
plicatur pag. 19 et seq.
28
Digitized by
Google
Numero XII. littera D. initium exhibetur notitiae impensae in evangeliorum codicem factae, de qua
diximus pag. 64 et seq. Scriptura videtur saeculi duodecimi.
Eodem numero littera A. scriptura saeculi decimi repraesentatur, ut est in Iohannis Lydi quae
videntur excerptis, de quibus cf. pag. 58 seqq.
Ultimo loco tabulae II. scripturam evangelistarii Carpentoractensis expressimus saeculi fere noni,
de quo diximus pag. 151 et seqq.
TABULA in.
OOTO CODICUM, QUATTUOR LATINORUM, QUATTUOR GRAECORUM, SPECIMINA OONTINET. QUINQUE SUNT
GUELPHERBYTANI, UNUS HAMBURGENSIS , UNUS ANTEA EX ME 18 NUNC MUSEI BRTTANNICI, UNUS
ETIAMNUM MEUS.
Loco I. specimen datur codicis Hamburgensis , antea Uffenbachiani, cum fragmentis epistulae ad
Hebraeos. Saeculi noni. Cf. pag. 174 seqq.
Loco II. scriptura lectionarii Guelpherbytani palimpsesti repraesentatur, quae prodit saeculum
quintum. Cf. pag. 164 seqq.
Locis m. IV. V. specimina scripturae ex celebri codice Guelpherbytano palimpsesto qui Ulphilae dici
solet proferuntur. Numero III. expressa est scriptura fragmentorum libri Iudicum (cf. pag. 154),
numero IV. scriptura fragmentorum libri lob (cf. pag. 154), numero V. Latinus textus fragmen-
torum Gothicorum (cf. pag. 153 seq.). Ad quintum fere saeculum scripturae omnes tres per-
tinere videntur.
Loco VI. specimen scripturae est ex fragmentis Novi Testamenti palimpsestis, de quibus exposi-
tum est pag. 2 et seq. In horum fragmentorum editione nostra (vide Fragm. sacr. palimps.
pag. XIV.), diximus scripturam septimam eamque sexti saeculi: cuius specimen quum ibi non-
dum datum esset, hoc loco addendum curavimus.
Loco VII. repraesentavimus scripturam fragmentorum Galeni quae in eodem de quo iam diximus
celebri libro palimpsesto Guelpherbytano habentur. Videtur sexti saeculi esse. Cf. supra
pag. 153.
Loco VHL adnexuimus subscriptionem codicis Actuum Apostolorum, de quo uberius dictum est
7 et 8, rursusque pag. 130 et seqq. Subscription ista annus Christi notatur 1054.
TABULA IV.
SPECIMINA SORIPTURARUM 8EPTEM CONTINET, QUINQUE SYRIACARUM, UNIU8 GRAECAE, UNIU8 ARABICAE.
EA OMNIA EX CODICIBUS TI8CHENDORFIANIS BIBLIOTHECAE UNIVERSITATI8 LIP8EENSI8 PETITA 8UNT.
Primum est, ut inscripsimus, codicis Tischendorfiani IV. quo Graece continentur quattuor evan-
gelia, decimo saeculo scripta. Descripsimus pag. 20 et seqq.
Duplex scriptura quae sequitur ex codice Tischendorfiano XIII. petita est, in jquo habentur evan-
gelia quattuor Syriace et Arabice decimo fere saeculo scripta. Cf. pag. 65 et 66. (Ibi male
impressum est XII. pro Xffl.)
Sequitur specimen codicis Tischendorfiani XIV. in quo Syriace leguntur Genesis et Exodi fragmenta,
illustrata pag. 66 et 67. (Ibi male pro XTV. impressum est XIII.)
Quinta scriptura est codicis Tischendorfiani XVI. D. in quo superest fragmentum categoriarum
Aristotelis Syriace redditarum. Cf. pag. 68.
Sexta scriptura codicis Tischendorfiani XV. est, quo continentur Nestorianorum hymni. De iis
diximus pag. 67.
Septimo loco expressa est scriptura fragmentorum evangelii Marci quae codicis Tischendorfiani
XV I. partem tertiam (C.) efficiunt. Cf. pag. 68.
Ceterum in promtu est scripturas quartam quintam et septimam magna antiquitatis laude insignes
esse, multo minori sextam.
Digitized by
Google
TISCHENDORFIANA.
I. REISE IN DEN ORIENT. 2 BInde. 1846. 1846.
(37, Thlr.) (TRAVELS IN THE EAST. Translated
from the German by W. E. Shuckard. London, Long-
man & Co. 1847. 6 ah. Vergriffen.)
In Anschluss daran: DE ISRAELITARUM PER
MARE KUBRUM TRANSITU. Cum tabula. 1847.
C8 Ngr.)
IL BIBLIOTHECA MONUMENTORUM SACRO-
RUM CRITICA. In dieser christlichen Urkunden-
bibliothek sollen die kost Daren altesten, d. h. tau-
send- und ffrbastentheils mehr nls tausendjShrigen
Urkunden des heiligen Textes des A. u. N. T., die
griechischen wie die lateinischen , durch zweckm&s-
sige Druckvervielf<igung den Gefahren der Ver-
nichtung so viel an uns ist entrissen und der cbrist-
lichen Welt to weit sie eine Wissenschaft besitzt
in die H&nde gegeben werden, womit zugleicb die
Zwecke der gelebrten Textforschung eiiie wesent-
liche F5rderung gewinnen. In den (mit Einachluss
der Anecdota etc.) bereits erschienenen 11 B Jin den
(grdsstentheils kL Folio) liegeu 3d soleher Urkun-
den grftssern und geringern Umfangs veroffentlicht
vor. Sie tragen folgende Titel :
CODEX EPHRAEM1 SYRI RESCRIPTUS sive Frag-
menta utriusque Test, e cod. Gr. Paris, celeberrimo
quinti ut videtur p. Chr. siiec. Eruit atque edidit C.
T. 2 tomi. 1843, 1845. (27 Thlr.)
(1.) FRAGMENT A NO VI TESTAMENT! 1843. (18
Thlr.) Diese den grossero Theil des ganzen N. T.
umfassenden Textfragmente des 5. Jahrh. waren vor-
her nur hochet unvollst&ndig und fehlerhaft gelesen
word en. Die chemische Auffrischung hatte schon
1834 stattgefunden ; die Entzifferung blieb trotz der-
selben sehr scbwierig, besonders an den mehr als
tausend von Correctoren ge fin der ten Stellen.
(2.) FRAGMENTA VETERIS TESTAMENTI 1845.
(9 Thlr.) Diese Fragmentc aus Hiob, den Sprich-
wortern, dem Prediger, dem Hohenliede, der Weis-
heit Salomos und aus Jesus Sirach hatte vorher noch
Niemand zu bearbeiten versa cht
MONUMENTA SACRA 1NEDITA sive Reliquiae
antiquissimae textus N. T. Graeci ex IX plus mille
annorum codd. per Europam dispersis. Eruit atque
edidit C. T. 1846. ?18 Thlr.)
Uuter diesen 9 Codd. 2 von Anfang des 7. bis Ende
des 8. Jahrh. verfaset, sind die wich tigs ten die Pari-
ser Evangel ienhdschr., bei den Kritikern L genannt,
und der vorher fast ganz unzug&nglich gewesene Va-
tik. Codex der Apokalypse. Dazuaommen verschie-
dene Fragments ans den Bibliotheken zu London,
Paris, Wien und Rom, sowie ein Codex Tisch. der
Leipziger Universitatsbibliothek.
CODEX FRIDERICO-AUGUSTANUS sive Frag-
menta Veteris Testamenti e codice Graeco omnium
qui in Europa supcrsunt facile antiquissimo. In
oriente detexit, in patriam attalit, ad modum codi-
cis edidit C. T. 1846. (32 Thlr , fur die wenigen noch
tibrigen Exx. in Kohlers Antiquarium 15 Thlr.)
EVANGELIUM PALATINUM 1NEDITUM sive Re-
liquiae textus evangeliorum Latini ante Hierony-
mum versi ex codice Palatino purpureo quarti vel
quinti post Christum saeculi. Nunc primum eruit
atque edidit C.T. 1847. (18 Thlr.)
Diese uralte vorzugsweise rait B und D zusam-
menstimmende Evangelienhdschr. in der Kais. Bib I.
zu Wien, auf Purpurpergament in Silber und Gold
geschrieben, war bis auf eine einzige Seite noch
unbemrtzt geblieben.
CODEX AMIATINUS sive Nov. Test. Latine inter-
prete Hieronymo. Ex celeberrimo codice Amiatino
omnium et antiquissimo et praestanrissimo nunc
primum edidit C. T. 1850. (6 Thlr.) Editio repetita
1854. (4 Thlr.J
Die alteste kaum 125 Jahre nach Hieronymus* Tod
feschriebene Handschr. der Vulg., eben so wichrig fUr
ie Herstellung des Textes des Hieronymus als fur
die Erforschung des friihesten griech. Textes. Nur
die fehlerhafteste Vergleichung war vorher bekannt.
CODEX CLAROMONTANUS sive Epistulae Pauli
omnes Graece et Latine ex cod. Pans, celeberrimo
nomine Claromontani plerumque dicto. Nunc pri-
mum edidit C. T. 1852. (24 Thlr.)
Keine Handschrift des N T. fibertrifft den Cod.
Clarom. an Alterthtimlichkeit der Textgestalt. Die
Bearbeitung desselben wurde durch die vielen alten
Correcturen, iiber 3000, sehr erschwert Wiederholte
Revisionen der Abschrift (von 1841 — 1849) machten
die genaueste Herausgabe moglich.
MONUMENTA SACRA INEDITA. Nova Collectio.
Voll. V. et appendix. (96 Thlr., spater 108 Thlr.)
Vol.1.: Fragmenta sacra paliinpsesta sive
Fragmenta cum Novi turn Veteris Test, ex quinque
codd. Graeo. palimpsestis antiquissimis nuperrime in
oriente repertis. Addita sunt fragmenta Psalmorum
papyracea et fragmenta evangelistariorum palimpse-
sta, item fragmentum codicis Fr.-Augustani. Nunc
primum eruit atque edidit C. T. 1855. (16 Thlr.)
Vol. IL: Fragmenta evangelii Lucae et libri
Genesis ex ill codd. Graec. V. VI. VIII. saec, uno
palimpsesto ex Libya in Museum Brit, advecto, altero
celeb. Cotton, ex flammis erepto T tertio ex oriente
nuper Oxouium perlato. Addita sunt et N. et V. T.
fragmenta simiha nuper in codd. VI antiquissimo-
rum reliquiis inventa. 1857. (16 Thlr.)
Vol III.: Fragmenta Origenianac Octateuchi
edit ion is cum fragmentis evv. Gr. palimpsestis ex
cod. Leidensi folioque Petrobolitano IV. vel V.,
Guelferbytano cod. v., Sangalleusi VIII. fere sae-
culi. 1860. (16 Thlr.)
Bis 1864 sollen erscheinen: Vol. IV.: Psalte-
rium Turicense purpureum etc. saec. fere VII.
Vol. V.: Reliquiae textus sacri utriusque ex codd.
duobus paliinps. aliisque plus mille annorum Vindo-
bonae, Parisiis, GuelTerbyti, Petropoli adservatis.
Appendix: Codex Laudian us actuum app. Gr. etLat.
saec. fere VI. etc. Vergl. den iiber das ganze in 2U0
Exempp. gedruckte Werk im Sept. 1860 ausgegcbe-
nen Prospectus. Die Subscribentenliste zahlt 156
Naraen, von denen 100 auf die protest. Kirchen, die
iibrigen fast gleichmassig auf die rSmisch-katholi-
sche und die griechisch-orthodoxe koramen
Hieran schliessen sich nameiitlich durch
die Hamburg-Londoner Unzialfragmeute
der Paulinischen Briefe die„Aueedota sa-
cra et profana" an.
Digitized by
Google
HI. EDITIONES NOVI TESTAMENTI.
Die zwei neuesten Ausgaben:
NOVUM TESTAMENTUM GRAECE. Ad antiques
testes denuo recensuit, apparatum criticum omni
studio perfectum apposuit, commentationem isago-
gicam praetexuit C. T. Editio septima critica
maior. 1859. (8V 3 Thlr.) Accessit anno 1860. notitia
codicis Sinaitici.
Auf Grund der umfassendsten Quellenstudien
wurde hier der vollstandigstc bis jetzt vorhandene,
mit den Belegen fur und wider die aufgenommene
Lesart ausgestattete kritische Apparat dargeboten.
Die Textconstituirung ruht , unter Bevorzugung der
ftltesten Zeugen, auf aussern und ionern Grtinden;
an vielen Stellen sind die Entscheidungsgrunde an-
gedeutet. Proll. 280 S. Die „Notitia a enthalt gegen
800 Lesarten (noch mehr als die Schrift: „Notitia
editionis" etc.) des Cod. 8in.
NOVUM TESTAMENTUM GRAECE. Ad antiquos
testes denuo recensuit, cum apparat u eritico et pro-
legomenis edidit C. T. Editio septima critica
minor. 1859. (27 3 Thlr.) Accessit anno 1860. noti-
tia codicis Sinaitici.
Der grossern Ausg. entlehnt, unter Beschrankung
des Apparats, doch mit Beibehaltung des kritisehen
Belegs itir und wider. Proll. 140 S. kl. 8. Die „Noti-
tia" enthfilt gegen 700 Lesarten des Cod. Sin.
Friiher erschienen:
(1.) NOVUM TESTAMENTUM GRAECE. Textum
ad fidem antiquorum testium recensuit, brevem ap-
paratum criticum una cum var. lect. Elz., Knapp.,
Scholz., Lacbm. subiunxit, argumenta et 11. parall.
indicavit, commentationem isagog. notatis prop ri is
lect. edd. Steph. III. atque Mill., Mattb., Griesb.
praemisit C. T. 1841.
Hieran scbloss sich an (2.) eine revidirte griech.
Textausgabe zu Paris 1842, und
(3.) eine griech.- latein. unter dem Titel: „In antiquis
testibus textum versionis vulgatae Latinae indaga-
vit lectionesque variantes Stephani et Griesbacnii
notavit, viro S. V. Jager in consilium adhibito, C.T."
Wiederholt 1849. Die Tendenz dieser Ausgabe ist
genau in den Vorworten bezeichnet.
(4.) Eine vollige Umarbeitung der ersten Ausg. er<-
schien 1849: „N. T. Graece. Ad antiquos testes re-
censuit, apparatum criticum multis modis auctum
et correctum apposuit, commentationem isagogicam
praemisit C. T." (2»/s Thlr.)
Hieran schloss sich an : (5.) „N. T. Graece.*' Re-
censuit C. T. 1850. (Editio Tauchnitiana.)
(6.) Desgleichen: Novum Te stamen turn triglot-
turn. Graece Latine Germanice. Graecum textum
addito lectionum variarum delectu recensuit, Lati-
nam Hieronymi notata Clementina lectione ex aucto-
ritate codicum restituit, Germanicum ad pristinam
Lutheranae editionis veritatem revocavit C. T. 1854.
(2 Thlr.)
Ferner daraus separat: a. N. T. Graece. Edi-
tio academica. 1. 1855. II. 1857. (*/ s Thlr.) b. N. T.
Graece et Latine. 1858. (I 1 ', Thlr.) c. Das Neue
Testament Deutsch von Dr. Luther. Nach den
Originalausgg. revidirt und bevorwortet von C. T.
1855. (*/a Thlr.)
Hierher gehort auch noch, dem textkritischen
Gehalte naen: „Synopsis evangelical Ex 4
evangeliis ordine chronologico concinnavit, prae-
texto brevi commentario illustiavit, apposito appa-
ratu eritico recensuit C. T. 1851. Editio in commo-
dum academic, repetita 1854. (l»/a Thlr.)
IV. EDITIONES GKAECI TEXTUS VETERIS TE-
STAMENTI.
(1.) VETUS TESTAMENTUM GRAECE IUXTA
LXX INTEttPRETES. Textum Vaticanum Roma-
num eroendatius edidit, argumenta et locos Ni. Ti.
parallelos notavit, omnem lectionis varietatem codd.
vetustissimorum Alexandrini, Ephraemi Syri, Fri-
derico-Augustani subiunxit, prolegomenis et epile-
fomenis instruxit C. T. Ed. tertia, ratione etiam
abita thesauri Sinaitici nuper inventi et editionis
Maianae codicis VaticanL 2 tomi. (Proll. 106 S.) 1860.
I. 1850. II. 1^56. (4 Thlr.)
V. ZUR NEUTESTAMENTLICH-APOKRYPHI-
SCHEN LITERATUR.
DE EVANGELIORUM APOCRYPHORUM ORIGI-
NE ET USU. Disquisitio historica critica, ornata
praemio aureo societatis Haganae pro defendenda
religione Christiana. Scr. C. T. Hagae Comitum
1851. (lVs Thlr.) Vergriffen.
Zwei frahore gekrdnte PretsachrifUra : Doctrlna Pa a li
Apoatoli de vi mortis Christ! sattsfaetari*. 1897. < J* Thlr.)
Disput&tio de Chriato pane vitae aive de loco Job. 6,
51—69. coenae sacrae potiaslmum ratione habita. 18S9. (J/aThlr.)
EVANGELIA APOCRYPHA. Adhibitis plurimis codd.
Graecis et Latinis max imam partem nunc primum
consultis atque ineditorum copia insignibus ed. C.
T, 1869. (3»/s Thlr.) 22 apokr. evangeBsche Texte;
7 waren noch inedirt, die ubrigen ha ben sum ersten
Male eine strengere kritische Bearbeitung erfahren,
unter Vermehrung das Apparats von Thilo etc' um
mehr als 40 Dokumente. Proll. 88 S.
ACTA APOSTOLORUM APOCRYPHA. Ex 30 codd.
Graecis vel nunc primum emit vel secundum atque
emendatius edidit C. T. 1851. (2»/s Thlr.) 13 apokr.
Apostelgeschichten : 7 waren noch inedirt, 6 hochst
ungenugend edirt. Proll. 80 S.
PILATI CIRCA CHRISTUM IUDICIO quid lucis
afferatur ex actis Pilati. 1855. (»/s Thlr.)
IAnschliessen wird sich zunachst:
3ALYPSES MOSIS, ESDRAE, IOHANNIS,
PAULI. Accedit Mariae xofprjoie cum aliis simili-
bus. Ex pluribus codd. Graecis etc.]
HERMAE PASTOR Graece ex fragments Lipsien-
sibus, instituta quaestione de vero Graeci textus
Lips, fonte. Ed. C. T. (Ex ed. pp. apost Dress. 100
exx. repetitum.) 1856.
Zuletzt erschien :
NOTITIA EDITIONIS CODICIS BIBLIORUM SI-
NAITICI auspiciis imperatoris Alexandri II. sus-
ceptae. Accedit catalogas codicum nuper ex oriente
Petropolin perlatorum, item scholia Ongenis in Pro-
verbia Salomonis partim nunc primum partim secun-
dum atque emendatius edita. I860. (3V 8 Thlr.)
Ausser den Mittheilungen Uber den Codex Sinai-
ticus (Auffindung, Inhalt, Alter, Uber 600 N.-T. Les-
arten und 60 vollst&ndijr.e Textcolumnen ) enthfilt
diese Schrift das Verzeichniss der vom Herausg.
1859 nach Petersburg gebracbten Manuscripte (12
Palimpseste, mehr als 20 griech. , mehr als 60 syr.,
kopt., arab., hebr., samarit, slavon., abyss., arme-
nische Mscrr. etc.), sowie, excerpirt aus Mscrr. des
Orients, ein ineditum des Diodor, die Scholien des
Oriffenes zu den Sprichw0rtern ? ein ineditum der mit-
telalterlichen Historiographie dber Muhammed II.
LIPSIAK, IMPR GIK8KCKK & DBVRTEMT.
Digitized by
Google