Skip to main content

Full text of "Andreæ Alciati emblemata cvm commentariis Clavdii Minois ... : & notis Lavrentii Pignorii Patavini : nouissima hac editione in continuam vnius commentarij seriem congestis, in certas quasdam quasi classes dispositis, & plusquam dimidia parte auctis"

See other formats 


/V 


e>^ 


k. 


l 


V 


f^ 


-S 


fc**-: 


r 


f 


ANDRE^    ALClATi 

EMBLEMATA 

CVM  COMMENTARIIS 

CLAVDII  MINOIS  LC  FRANCISCI  SANCTIl  BROCENSIS, 

&:  Notis 
LAVRENTII    PIGNORII  PAT  AVINI. 

Nouifiima  hac  editione  in  contimam  vnius  Commentarij  feriera  congpHis^  in  certai  qi^af- 
dam  qaaft  Clajfes  dijpofitis  >  &  plufquam  dmidia  parte  autiis  . 

OPERA    ET    VIGILIIS 

lOANNIS  THVILII  MARIAEMONTANI  TIROL. 

PhiL&  Med.  D.  arq;olim  in  Achiiijic.  pMburg.  Brifgoise 
Vniuerficate  Human.licer.  Profeffuris  ordinarij . 

Opus  copiofaSciueiitiarii.n,  Apophchegmatiim   Adjgiorum,  Fabulariim,  Mythologiarum,  Hiero 

glyphicorum,  SJnmmorun  ,Piflararum  &  Linguarum  varietate  inftrudum  &  exornatum  : 

Proiude  om:iibus  Anciquicacis  &  bouarura  licerarum   ftudiofiscum  primis  vtile  . 

Accefferunt  in  fine   Fedcrici   Morelii  Profejjoris  Regij  CorolUrta  & 

MonitA  ,  ad  eadem  Bmblemata^  , 

CVM   INDICE   TRIPLICI. 


Patauij  apud  Petrum  Paulum  Tckzium, 

Stil?  Siqno  SS.  Nominis  lES  ^.    I  6  2  l . 


H 


VIJII 


j.>. 


f 

:                     6            -- 

i 

• 

) 

i 

( 

K 


viiiL 


/z 


Imy 


A 


RcuerendifsimoPatri,  acDomino 

D  NICOLAO  DE  ODDIS. 

Monafterij  ccleberrimi  Sandi  Bcnedidi  Patauini 
Abbati  optime  merito, 

Petrus  Paiilus  Tozzius  Bibliopola  S.P.  D. 

A  ep^^euerendtlJime  Pater^excellentmm  tunrum  vir 
tutum  illecebra^ed  morumfuauitas^yt  pUneferrett-s 
fiv^qui  Te^^eljemelallocutfi^f^non  admiretur^^colat^ 
atqs  jpfisferat  m  ocuhs.  Ego  'veroplumbem  jim ,  jl 
tvtiesa  Te  omm  humanitate  exceptus^ac  prouocatus^rio  coner^quO' 
quo  fJ^odo  poljum^publico  altqao  tndicio^meaerga  Te  obferuantiam^ 
Aepenitus  addtcinm  animurn  teflari*  Hoc  '-i>t  efficiam^^non  incom^ 
modamoccaflonem pr^bent  ^ANDREuE  tALCIATI  ICti.Qarif 
fimiy<(s*  Poev^  optimi  EMBLEMATA  pene  diuina^  qu£  qutdern 
egofummofludtoac  diltgentia  recudenda  curaui^cunouo^  eoq\  om^ 
ritbus  numeru  abfoluto  (^ommentarto:in  quo  quid praflttum  flt  ab 
€ius  AuSlore  loanne  Thutlto  Germano^Vtro  eruditifflmo^ac  tui  Bu^ 
diofljflmo^malo  doSiiperfe  cognofcant  ^quam  iJt  ego  mmvs  laudan^ 
do^^^elle  videar  yenales^fvtinquit  tlle^merces  extrudere,Hoc  vnu 
affirmare  auflm^doSiiJflmorurn  virorumfretus  teflimonto  acpericu 
lo^qui^scHnq^  in  altorum  adhanc  yfq,  diem  edttis  fomentarijs  defl^ 
deraripoterati  in  hoc  vnufurnmo  tudicto  ac  deleEiufutfe  congefla^ 
ac  noua  methodo  digeHaiaddtto  infuper  ab  eodeThutlio  tnflgnt  au^ 
&arto  ex  Gr^cts  Lattntsqs  AuSioribus  cocinnato^  quo  tanquaregia 
clauiEmblematum  arcanafenfa^^  interiora  myfierta  referantur» 
Hoc  tgitur  munusyflue  AuUorem^flue  argumettim^flue  labores 
in  eo  enucleando  ,  acplmquam  dimidta  parte  augendoexantlatos 
fpeSies^mintme  ieue-yCut povtiis  quam  Ttbi^Keuerendi^ime  ^  DO" 
iiiJflmeVater ,deflinarem>.qui  acerrimo  ingeniopr^ditHs  tantabg^ 

a     5  Karum 


VI 


^iATum  ArtmrnJcientUm^  ta?2tam  hf^mamor/m  litterarumfupeUe* 
ciikm  Tihi  comfdYdjihnft  inter  reltgiofiftmii^im  Ordmis  fuirosy 
perpattcos  hahea^s-iqui  tecu  altqua  ex  parte  comparart poffintyfupe" 
rtorem  ommrio  nemtnem^^u  enim  ignorat^Te  tnfuhttltoris  Philo' 
fopht(Z yTheologt&^ac facrarum  litterarumfludijs  (^uae  fuaproprta 
profeffio  eff)  tta  effe  njerfatu^^vtin  tUis  tnjtgmter  excella^^^thtis 
tamennon eo adh^effit^Tft  non etiam in Utos  atq\  'Xfheres  Ethtces, 
^oitttcesy^  Htfiorta  cupos  excurrertsstmo  njero  tn  ampia  Mufa- 
rum  ac  Foefeos  vireta  dtuertertJ.Harit  rerum  teftes  haheo  multos^ 
doBosac prohos  virosyqttiperfepe  miht  afii''  maruntife  aconfuetw 
dtne  congreffuq\  tuo^omnt  erudittonis  acfuauitatis  genere  condttOy 
femper  doSitores  ac prohiores  euafiffe.Neqi  tamequis  extfitmet^Te 
atatern  ita  in  literts  contrtuifie^vt  nullam  attigeris  eius  vita  par* 
tem^qudeinaSiionthus^acreruagedarum  vfu  verfartfolet.Etentm 
^rincipum yirorit^f^ purpuratorum  oAnttHttu^quthus  carus  esy 
amicttta^honoresqi  ac  magifirattif  a  tuiOrdinis  Patrthusfrequen^ 
ter  Tthi  credtti  &*  comtl^i^fatts  declarant^quanta  prudentia  laude 
florea^iyquantumq^  yaleasin  munerthtis  oheundis\ad  quorum  fum 
mufafitgiumTe tampridem  occultis  amoris  ^  iudtcij fuffragij s 
proueSittm^nemo  (^omitiorum  njefirorum  confctM  ignorarepoteH. 
^uamqtiam  animt  tut  magntttido  dtgnttatum  culmina  mereri  ma» 
gis^quam  confequi  exoptaf^cumfat fcias iha?iorthus  non  mtnus  di" 
gnos  effe^quimerttiftint  '^t poitrentur^  quam  quipotiuntur  . 

Sed vereor profeSioyne  harumrerum  commemorattone  offende" 
rim  eximtam  tuam  modeHtUjq^vt  pottus  fiarum  yirttitum  ac  me^ 
ritorum  confcientta^quam  Uudum^licet  yerarum^t  ittUatione  dele^ 
Betur.Pinem  ttaqs  eptfioU  imponamyfiprtus  humamffimu  Genium 
tuuentxe  deprecatus ft^ero^Vt  non  ta  munus^quodexhihetur^qua 
exhthentis  animu  Tthi deutn^iffimi^  rejptciatiquem  efje munerum 
opttmum^non  mtnus  Tfero^qna  elegantiprouerhio  tradttit  eH.Va" 
le^ac  dtufeltx  ijiue^Benedi^tm  Ordtms  columeac  decus  fivgulare» 

Pi^fado 


VII 

P  R  AE  F  A  T  I  O 

lOANNIS  THVILII  MARIi£MONTANI  TIROL. 

DE  NOVl  SSIMA  H  AC  SV  A  EMBLEMATVM 
Alciati  editione* 

Culeata  verborum  liccncia  pafnm  ab  exteris  vellicamur 
nosGermani(Ledor  candide)&  mordaci  fale  pcifrca- 
mur,acfinihilnofl;ro  Marteinuenire,  nihil  noftro  flylo 
&  filo  texere  nobis  datum  fit,  (qA  folum  opera  alioium 
colligere,  aliorum  inuenia  fi:ruili labore corrogara  in  lu- 
cem  protrudere.  Vnde  fcriptorquidam  Italus  hac  opinione  imbutuss 
nihil  dubitauic  false  de  nobis  pronunciare ,  Germanos  cevibrum  in  dorfo 
gefiare.id  efi-,  {cripta proFerre  magis  labonofa quam  ingeniofa .  Verum 
nx  illi  finiftre  dcnobisiudicant:Nam  prcecerquam  quod  ingcniofiifima 
monumenta,  Germanorum  genutnos  parius,Italis,Gal!is,&:  cu'uis alte- 
ri  Nationi  abundereponcrepoiiem  jvideasea,  quxa  Germanis  indcfef- 
fo  labore ex  alijs  colliguntur  (vc  hoc  aduerfarijs  demus)  plerumq;  elegan 
tiori  mechodo,adde  &:  cultiore  vefie  in  publicum  prodire.  Nec  minorc, 
meiudice,  mereturlaudemaccuraia  Difpofitio  &:  EIocutio,quam  tu- 
multuaria  Inuentio.Sedquid?vbiiam  ampliusapudexteroseftlheolo- 
gus,IureconfuIrus,Medicus,Hifioricus,Poera5autaIiasgrauis  Autor,que 
non  mulieiculct  &cerdonesfuaIinguareddiciiIegant?Ecquidhocaliud, 
quani  aliorum  (cripta recoquere,&  peregrina  veftc,forre  ec''a;n  Muierua 
&:  omnibusGrncijs  inuitis,induere  &:  inducere?quud  certe  German is  no 
tain  f  equens  6c  folenne  eft,qui  malunt  Auftores  natiua  Vcneie  decoros 
venerari.quam  adfcicicio  fucotam  turpiterrudi  plebecul^  proftituerc. 
Quod  fi  rcmoto  velo  fenfum  meum  liberiiis  oftendere  licet  (licebit  au- 
tem  bona-^ruditorum  pace)  aIiudfubeftereor,vnde  nobis  illud  couitium 
impingacurj  nempe  fincerus  candor,&:  Germana  fides.Siquidem  Germa- 
ni  memores  benignum  ^plenumingenuifudoriseJfe^fateriperqHOS^ro^ 
fecerifAliuni  cuiqj  alierunr,&:  quoad  fieripoteft,  candide  indicant,  dum 
incerimilli^quinobisidobcruduntjegregicdiilimulantcsaliorum  vigilijs 
in(idiantur,(S^  laborcs  fuftbrantur,pairimq;  illud  evpnKA,  eypw^t*,  Archime- 
dis,in(l:ar  gracillancis  gallin2!,qusE longum  pepcrit  ouum,  ftentorea  vocc 
ingerainanCjmaluncqjfTpcinpIagiodeprehendi ,  quam  mutuum  red- 
dere,  auc  inuentionis  gloriola  priuari. 

a    4         Sed 


VIII  lOANNIS    THVILir 

Scd  qiiorrum  iflh^c  tam  calide?  inquis .  Quia  proximm  ardet  Vcak" 
^on:  ad  mc {cilicec ,  &:  Commenrarioshorce meos non-meos,quos  fi  fub 
ramrigidacenfuravocaueris,  noneftugicnt  conuitium  illuddoctiilimi 
cuiufdam  G':dl\,Lil>rum effe  Gerwankum.Qmd  tum  poftea?  Sane  hunc 
qualemqualem  laborem  non  ideo  vihoremcenfcndumefleexiftimo, 
quod  ex  aHjs  hbauerimjVt  apesificut  nec  aranearum  tcxtura  ideo  mehor 
eftjquod  ill^  ex  fe  fila  gignant.  Sed  propius  ad  rcm . 

Dum  in  peregrinatione  mea  crurum  debihcate  Sc  abfceflu  periculo- 
*ijfius'ldi  fifl^n:ic> Venctijs &:  Patauij  fcre  intcgro trienio  le6to affixus  detinerer,  6c 
tionis.  tscdio  pcnc  contabefcerem,  ftudiis  feucrioribus  aliquandiu  nuncium  re- 
i-nifi,&  cum  amcenioribus  Mufisdenuo  in  gracia  redij,ccpiq;  per  latos  & 
Jartos  Philologie  campos  toto  animo  (quia corpore  prohibebar)  hberius 
euagari,quo  tempus  ab  amicorum  alloquio  &c  deftinaro  ftudio  vacuum 
fallerem.Neq;  tamen  vnqua  eo  fine,vt  ahquid  in  lucem  producere;cer- 
tus,  id  non  nifi  elumbe  &;  enerue,quippe  ab  imbecillo  &:  iacente  profe- 
^um,futurum.Interea  Emblcmatum  Alciati  nouam  editionem  medita 
tur  Petrus  Paulus  Tozzius,  vir  fane  induftrius ,  &:  qui ad  rem  literariam 
iuuandam  &:  exornandam  nullis  parcitfumptibus:  jsinftat&:  vrger,  vt 
opus  mea  lima  politum  lucem  videre  poftit.Huic  tam  laudandoconatui 
religiofum  vilum  eft  non  annuere.  Quapropter  ex  diuerfisCommenta- 
jrijs  Claudij  Minois,Francifci  Sandij  (Sebaftianum  StocKhamerum  vix 
-Commentatorisnominedignor ,  quia  in  (bla  epigrammatis  reiblutione 
occupatur,pauciftimis,ijsq;  i>tis  vulgatis  fententijs&  fabulisadditis;  ad- 
licEC  vix  mcdiam  Emblematum  partem  hocfuo  more  explicat)  &:  Notis 
Laurentij  Pignorij  hadcnus  editis  v  num  continuii  textum  exorfus  fum.* 
tum  quodarbitrarerpenfumeilbanicnon  prorfusalienum  ;  tum  vcro 
quod  tatu  quodam  ad  me  deuolutum  augurabar  .  Nam  ad  MinoisGalli 
in.^^num  &:  induftriam,adSandjj  Hiipani  ingenium,ad  Pignorij  Italie- 
ruditioncm,foknnaIicuiusGermani  videbatur  requiri  Iabor&:  conne- 
xio .  Vnde  fn6lum  cft-,vt  fufceptum  opus  neicio  qua  lubentia  fub  manu 
excreucric,&:  vltra  quam  promiferam,&  meum  crat  inftitutum,audun:i 
fucrit,prafertim  cum  viderem  laborem  hunc  meum  ijs  probari,quibus 
ipfe  probari  femper  ftudui.Tradaui  autem  Emblcmata  prout  mihioife- 
rcbaritur,&  vc  heib.T  quardam  fine  ferentis  cura  furgunc,ita  tk  hoc  in  in- 
genij  mei  agello  opus,dum  diuerfosfcriptores  iliccifiuis  horis  hbo,&  ea, 
i^wx  m  \tCto  lccta,diligentius  ruminor . 
Metho.  Vcautcm  &:  IaborisaIiorum,&:  me^  induftrie  &:  methodiconftet  ra- 
d!(s  obfcr  tiojnevemealiquislcgeplagiaiiaconueairepoilit^tribusverbis  te,  Le- 

dor 


P     R     AE     F     A-    T     I     O.  IX 

^orbcneuolcedocebo.lnprimis  finguln  Emblcmara  in  quatuorCIafles 
cIiftribui,quasnumeriinmargineappofiti  vbiq;indicant.  I.  Inprimam      ^- 
Claflem  ea  conge(ri,que  ipfam  pi<auram  refpiciuntjfingendo^formando,  ^i^u^ 
iuuando,exornando,aut  etiam  corrigendoldem  prceftitit  in  elegantifii- 
misfuis  EmblematisHadrianus  lunius/ed  in  Alciatinisante  meadhuc 
nullusrnifi  quod  Pignorius  plurimasfigurasex  venerand^  Antiquitatis 
i-nonumentis paftim  correxit ,  &c  felicirer  rcftituic ,  cui  fane  hac  in  parte 
niultum  debemus.II.Secunda  Claftjs fontem  Sc  originem  Emblematis     1 1- 
indicatjvbi  plerumq;  ea  adducuntur,  qu^E  ad  elucidationem  totius  Em-  chfr'^'^ 
blematisfaciuntjVt  HiftoriiP,FabuIa^,Mytho}ogise,&  variie  varioril  fen  * 

tenti^e.In  qua quidem ClafTe egregie ceitarunt  Minos &:  San£lius,ita  vt 
dubium  fit,vtri  palma  merito  debcaturrftridius  quide  ferit  feopum  San 
cl:ius.;fecuriuS(S<:  fufius  Minos.  Nec  ego  fum  hictotusa^y^Ms?.  IILTer-     i  ^  ^- 
tiaCIaflistotacircaexplicationem  epigrammatis,  &  inueftigationem  cS; 
thematisoccupatur .  In  qua  Clafle  fatis  parcus  fuit  Sandlius,  copiofior 
multo  3c  accuratior  Minos;  ego  vero  poft  Pignoriu  latius  fum  exfpacia- 
tus,&potiustyronibusquaemeritiseaoperaconfulereftudui.IV.Quar      iv. 
taCIafiisomniummaxima^Emblematis  finem  oftendit,moresinfor-  ^Z^"^ 
mat ,  falutaria  monita  vndequaque petita  fuggerit ,  &:  f^epius  in  difcur-  ' 

fus  pios,  5^qui  Chriftianum  hominem  ad  virtutis  amorem  &;pecca- 
ti  odium  inflammant ,  fe  difllmdit .  Quam  me,pr^ter  ea ,  quas  Minos 
communia  fecitjtotammihi  bono  iure  vendicare  pofle  ,  iudicabunc 
ij,  qui  meas  cum  aliorumlucubrarionibus  conferenc.  H^c  de  mea 
methodo. 

De  fide  vcr6,cam  in  excerpendo,coIh>edo,&:afFerendo  quam  potui  ^'^<^^'f^^ 
adhibui  maximamripla  verba  Autorum  obftinate  retinui,necfacilecu- 
iusquamfententiam  verbis  meis  amphficaui  vel  ornaui,  fed  ledori 
nudam  proftitui;  ficuti  nullius  laborem  in  compendiia  coegi,  nifi  vbi  for 
te  pr^ftitit  feligere  quam  colligere .  Hinc  videas  fiepe  locos  adduttos  ad 
faftidium  vfq;  prohxos,fic  enim  in  fundo,vndededuxi,inueneram,fecu 
rus  tituIi,quo  quisq;  in  poflefifionem  illius  venerit.  Neq;  vllius  dida  auC 
faftidiose  neglexi,aut  odiose  vellicaui ,  autalieni  Patrisfamiliasfupellc- 
dilem  alteri  fciensadiudicaui.  S^pe  etiam  aliquid  annotaui ,  quod  non 
valde  opus,ne  fi quis  apud  ahos  forte  in  id  incidiflet ,  meam  induftiiam 
accufaret,&:  culpam  negligenti^  impingeret.  Oftendiquoq;pIurimaex 
ijs  fontibus  haufta,qui  publici  funt,&  qui mihi  a^quc  atq;  alijs patent,ea- 
dem  etiam  meo  vafe,fi  non  ^eque  capace,  faltcm  non  minus  puro,hauri- 
le  poceram:quia  tamen  alii  occuparant,  induftrise  laudem  potius  eorum 

efl'e 


X  lOANfNIS    THVILII 

cfle  volui  quam  meam.Itaq;  fubaliorum  nomineplu(culadico,qu«po2 
tcram  etiam  meo^prsfertim  ea,qua?in  Iibris,quos  dodi  ab  omni  zuo  pu* 
blicos  cfle  voluerunt,habentur.ln  fententiarum  difcrepantia  non  nifi  ra- 
rillime  iudicium,aut  conieduram  meam  interpofui,  quia  mihi  placear, 
cuiuis  iudicium  effe  liberum  debcre:  dcindc  quod  pleraq;  in  hocgencre 
fjnt  huiufmodi, vt  fme  detrimento  Reipub.  fecus  fentire liceat :  Dcniq; 
nedum  inter  Gallum,Hifpanum,&  Italum  (^gentes  populariodio  difli- 
dentes)  ego Germanus  me  arbitrum  ftatuerem,potius  partibus  quam  rci 
veritati  ftudere  cenfear  j  &  dum  huius  fcntentiam  probatum  eo ,  illius 
improbatum,Flaccus  in  me  illud  torqueat : 

Nilaiit  wterpres,  qui  litem  lite  refoluit . 

Amicorurn  &  fautorum  meorum  nonumquam  data  operahonorificam 

mterfcro  mcntionem  ,  vt  gratam  corum  recolam  memoriam ,  &  vt eo- 

lum  ad  pofteritatem  tranfmittam  nomina  (fi  quid  tamen  ex  mepoftcri- 

tate  dignum)  quibus  aliud  reddere  mca  prohibet  tenuitas . 

occu^a.         Ridebunt  fortalle  ij,  qui  in  perift^lijs  anfati  ambulant,  &  quibus 

""'         cle^antiitliterarummera:  nsni^pr^ficarumfunt^quod  centonem  exhi- 

beam  fuo  cuiusq;  autoris  filo  &:  eolore  tam  curiose  form  ntum.  A t  rideaC 

&:  irrideant  quantum  velint.-Ego  fane,  fi  me  meo  metior  pede,  Germa- 

nus  fum,&:  proinde  (quod  etiam  ipfi  volunt)  melior  in  aliorum  fentetijs 

&:  laboribus  colligendis,quam  in  nouis  inueniendis.Finge  tu  tibi  vnum 

aliquemeprimaclafTeliteratorum  Alciatumcommentari^antUjvelali- 

quis  mei  fimilis  propterea  rem  fadam  habere  exiftimes  ?  minime  vero: 

quippefelicesillje  &:  erudit:E  anim^e  ex  ingeniorumfuorum  acuminc 

dodrinxq;  copia  alios  fere  xflimanti  &:  quod  nos  nodum  Gordium,  &: 

Sphingis^nigmaccnfemuSjid  illi  tanquam  pueris  &:  anicuIisnotum,ne 

verbuloquide.Tidignantur.EttalesquifuntjeduntplerumqJiia  tatum, 

nimium  feruile  rati  in  fententijs  aliorum  corrogandis  operam  ponere,  c- 

tiamfi  ad  lucem  Autoris  facere  non  ignorent.  Quare  fi  Commentatoris 

nomen  mihi  iDuideant,quod  id  maioris  ingeni)  &:  dodrinse  fit,faltem  fi- 

delis  Eclogarij  partes  cgifle  me,negare  non  poterunt.  Id  licet  fit  medio- 

cf is  iudicij  &  eruditionis,  tamen  eft  laboris tsdiofiffimi ,  &:  fupra  fidem 

non  expertiiquem  fiabinitio  velpernebulam  prsuidiflem,  fubdubito, 

analiquispaterpatratus  hancoperamameimpetrnfiec. 

QhHEio-        Sed  video  quofdam  hinc  &:  inde  in  me  arietare:  hi  quidem,  quod  ni- 

Yum  foiu  mius  fim  in  auctorum  cirationibus,cum  potius  ipfos  locos  adduxifib  opor 

^"'-         tcrct:illi  vero  contra  de  cccdiofa  locorum  enarracione  conqueruntur,vbi 

locum  obiter  indicafle  fatjs  fuillet.Yrrinqi  vallum  obijcio.  Illis  quidcm, 

me 


P     R     AE     F     A     T     I     O.  XI 

me  nontatoabundareotio,vtiJnguIa  exfcnbere  poflcmjprsfertim  cura 
ca  ratione  Opus  in  immcnfum  excrcuiflet:  parcent  itaqj  homini  alijs  r.- 
bus  occupato,&  boni  confulent  libri  commoditatem,cum  pra^fertim  ni- 
Jiil  omiflbm  flt,  quod  ad  lucem  Autoris  neceflario  requiri  videbatur.Hi 
vcrojequoanimofuflinebunt  prolixitatem,  qua^in  mulrorum  bonum 
confultoa  me  attentata.-quotus  enim  quifq;  eft  i  qui  tantum  laboris  in 
iftam  Guram  impendat,vt  fingula  inueftiget?im6  qui  omnes  audores  in 
parato  &  tanquam  numerato  habeat?Ego  flc  exifl:imo,  vix  centcfinuim 
qucmq;  atq;  intcr  do6tos  &  diuites,ne  dicam  detenuioribus,habereom 
nes,a  quibus  lucem  &  ornatum  nofl:ro  Alciato  fumus  mutuati .  Ncq;  c- 
nim  ignoro,quid  ipfe  laboris  deuorarim,dum  libros,  quos  hic  laudo ,  ex 
Bibliothecis&tabernislibrarijs  cruo,&:  amicorum  Muf^a  &pluteos 
excutio.  Quainreprajtcr  Bibliothecam,  quam  Nationis  Germanicse 
membra  hic  Pataui  j  comportarunt,  &c  poftcriorum  liberalitas  indies  au- 
get^muItumdebeoMufxoD.  loannis  Andre^  CioIi,D.Ioannis  Bapti- 
fte  Canclini,&:  Francifci  eiufdcm  fiIij,amicorum  longo  vfu  probatorumj 
maxime  vcro  neceflari  jcuiufdam  mei&  pene  domeftici,  cuius  flncerus 
candor  &:  cum  probftate coniunda  modeftia,hicnominarinon  vult.fcd 
in  pr^ecordijs  meistam  folidumfixiti?^^/yr,  vtindeeuellifaluahac  vita 
nunquam  pofle  Sperem .  Horum  itaqj  benignitas  &:  hic,&:  alibi  femper 
mihi  patuit,laboresq;  mcos  non  parum  promouit. 

Verum  enimver6quis,qu2:fo,hicferuetmodum,  qui^quegratusflt  ^ycHja. 
omnibus?cum  prxfertim  aliud  vulgus,ahuddodti  amenr.  Quisingenij 
fortisq;  tam  fclix,qui  vbiq;  Tfn  «|/3fl^AH?Sapientiflimos  quoq;  viros,(apits 
Romanus  ait,multa delinquerc,  &:  neminem  efle  tam  cucum{pe6tum , 
cuius  diligentia  non  aliquando  flbi  excidat,&:  fe  veluti  perdat .  In  rebus 
arduis  conatus  in  laude,efFe6tus  in  cafu  eft.Mjhi quidem  confcientia pro 
tcftimonio  dicit,me  bono  Reipub,&:  literarum  omnia,  qu^e  po  ui ,  vo- 
luiffe.  Fuit  ver6  (ne  &  hoc  nefcias)  in  operehoc  excolendo  eadem  cura, 
qua?  in  producendo,nimirum  fecura.  Non  enim  m:hi  in  ipfi  ftudiorum 
incudepofito,&  reifamiliarisanguftialaboranti  tantumotij,vcin  vhils 
operis  cultura  totos  dies  confumere  Iiceac  ,  nc  mihi  concingac quod  Ly- 
flppo,quem  ftatux  vnius  lineamentis  inha^rentcm  inopiaextinxit.ldeo- 
quchorum  laborum  vcniam  fpero,laudem  certe  non  i^u^rojiniO 
Etvemampro  Uudepeto  ilaudatm  ahnnde, 
Nofi  fajitditiis  fi  tibi ,  le^or^  ero  . 
Nequc  crrarc  mihi  tuipe  duco,  eft  enim  initium  f  ipientiar.Tnfignispoc- 
ta  Accius,£Etate  &:  ingenio  raatuio  Pacuuio  Tra^^uiani  fuum,cui  Acicus 

lioiiiiei). 


tto  . 


Xn         tOANNIS  THVILII  PRAEFATIO: 

iiomen>cumTarentirecitaret,  exclamauitPacuuius :  O  canolUtti  fctV 
ptum&  poetici  fpiritus,magnificentia  turgcns;  verum 

Carmma  nuliaprobasy  molli  qua  tramite  currunt , 
Sedqu£pr  faUbra^  ,  altaq\  faxa  cadunt  • 
Refpondit  placide  Accius,id  veri/Timum  efle,  ingencique  fe  ideo  I^ticia 
perfundi-.  fperare  enim  fe  quod  deinceps  elaboratiora  producac.  Ingenia 
namquc  humana  efle  vti  poma ,  qu^  acerbiora  felicius  tcmpeftiuiusque 
maturefcantjmolliora  citius  putrefcanc.  Quare  &:  mihi,fi  quid  minus  ad 
prudentlaj  Solem  codum  do,  condonandum  ,  non  enim  ex  ijs  fum ,  qui 
perfedifTimc  mefcribere  ccnfeam,fed  in  eorum  numcrum  rae  repono, 
qui  &:  fcribendo  proficiunt,&  proficiendo  fcribunt:  Nihil  enim  fimul  6i 
inuentum  &:  abfolutum  efl: . 

Accipe  igitur,  Le6tor  candidc,  has  meas  lucubrationcs,  velut  pr^mif- 
fum  ad  incerta  viarum  exploranda  nuncium;  cuius  pcriculo  fi  cognoue- 
ro,  mihi  paucos  duntaxat  hoftes  efle  (omnium  enim  morfum  autinful- 
cumeffugerG,quisin  tantaRhinocerotum>  &in  alienis  fcriptis  male 
ingenioforum  multitudincfibipromictcreaufit?)  maiorapofthac  fiden* 
ter  in  Famae  campum  producam  . 

Vidertt  ilia  Deus^  qui  nunc  meape&ora  verfati 
Nefcto  quid  certe  mens  mea  maiu^  agit . 
Itaq;  qu^  mea  mens  fuit  in  hoc  labore  fubeundo,in  agendo  fides,eadcin 
cua  fit  in  fufcipiendo  &:  iudicando ,  vc  cua  legencis  beneuolencia  crefcat 
fcribentisfaculcas.  Vale. 


Vt  €ayqu£  fupra  de  Methodo  &  Clafiihu^  diBa  funt,  rnagts  elucefcerent,  placuit 
Embkma  effingerCi  ^  rationls  mea  aliquod  fpecimen  prabeye,  quoparatior  ad  c<ete' 
rorum  Commentarierum  le^ionem  accederet  Hudiofws  .  Hocautem  quidquid  eftja»- 
trum  effe  volui  eiycui  Liber  ipfe  dicaim  efi  ,  cum  nonhabeammagis  dignum  ftudiQ- 
rum  mmum  aufpicmt  qui  tutius  rcliquum  agmfnmihi  ducat  • 


NiilJiQs 


xm 


NuUius  indigavirtus. 

E     M     B     L     E     M     A 

lOANNIS  TH  VILII, 

Ad  Rcucrcndiflimum  Patrem  ac  Dominiam  D.  Nicolaiim 
dc  Oddis  t  Abbatcm  • 


"P  R^fcrihit  Medicta  pilulas,  vt  vifcerapurgei  j 
^asparat  artifci  Pharmacopola  manu . 
_^ ,  Jias demumargenti  >  velbraciea contegit  auri ; 
Nonvimt  feJformam.tegmen  at  tlludhabe:  . 
yerattanulht^sfit  quamuis  indiga  VirttfS:, 
Niltamen  externisperdit  operta  bonls . 

„       G  O  M   M   E    N   T   A    R   I   1 


2>  TN  officinaPharmacopoei  probe  inftru- 
i  da  flet  rotundum  monopodiir,  in  quo 
pyxis  feu  arcula.vnlgo  Scatula  didta  cnm 
opercuJo  remoto  pi-ngatur,  continens  pi- 
iulas  aoiinuiias  formaus;  &  guia  hajplc' 


rnri^rbra(5leis  aarcis  obduci  folcnt,  libel- 
lum,quo  httiufmoJi  bradleiafleruantur, 
&culteHum  ad  vfumappingicurauimus, 
PofTefirorcm  Emblemacisindicantinfig-nia 
gcnciiitia  ct^pezop horoiufcuIp«;  vnetii 

dufdsm 


•XIV 


lOANNIS    THVILII 


ciufdem  cogno.-ncnipfs  pilalx,  tum  intc- 

graj.tum  compreiTxobrcure  produn:  • 

II.  M  E  D  1  c  :  N  A£   Corypharorum  pla* 

cirnm  eft,vt  Medicus  lautus  &  ekgas  non 

modo  cuo  &  cutOjfed  etiam  iucundeme- 

diciiiani  fjciatQuapropter  vtaegrocantul 

Tiluu       ori  ic  palacocontuiatur.pro  pharma^isa- 

ar  tnue    cribus  ros:idis,&:  amaris  deglucieniis,  ars 

'*  •  piIi)lasexcogirauit,qu2  pletunqj  ei  aloe. 

co!ocynthide,agarico,epopanace  ,  fagape- 

no,&  alijs  purgantibus  guftui  infuauibus 

licri  contueueruncconfiitetia  folida.figu 

ra  fph£rica,&  parua  quancitare.  Ad  harfi 

Cur  anro  veropilularuinfuauitace  legcndam  Scfal- 

obducin-  Jcndam,e3;.auro  vel  argentn  foliato  cxttin 

tur.  fecusartificjose  velantur.non  vciude  virtu 

rem  aliquam  re.;ipiant,  fed  folum  vt  gra- 

tiamaior  ocuiis  &  palatoconcilictur.  Na 

fi  paulifperinore  ftabulcntur.acq;  dcnti- 

bus  aut  lingua  compreffius  attingantur  , 

iion  tanciim  quendjm  triftiti^  fenfum  gu- 

ftujeicitaiit.fed  velut  horrorem  &  vcntri 

culi  fuDusrfioiicm  proiitant  •    Nonfccus 

vera  virtus  nullaad  fuiconfummationcm 

re  iii.iiget,fi;d  fcipfa  contenta  cft;  imo  co 

phuis2l^imanda,quo  pluracontemnic  £c 

<]Hamuisaniiciatur  boui!,  eztcrtiis  ,  diui- 

tijsJionoribus,dignitare,amicitia,  valctu- 

dine,form3,viribus,&  his  fimilibusinulU 

tamen  ei  ficacceffio  aut  fupplcmcntum  , 

nifi  fortein  fpeciem,atq;  ad  difficulcatem 

Cfiquidem  ad  ardua  tendit)  aliqua  ratione 

mitigandam-  Recte  icaq;  fenfit  Romanus 

Orator  Tullius,diim  ei,in  qaofit  virtus, 

nihil  declle  ad  beate  viuendum  purat,  Ec 

alibi  inqQittPtasfiJij  ad  viuendum  in  vir- 

tHte  fatisefl.  Cui  (ufFragarur  quoqj  Co- 

JonsEm-  jj,,j.y5  Cviidenos  noflrum  Emblcma  erui- 

kUmatu.  ^Qjj  -ij  Amphitruo  : 

Virtiuprtmium  e/7  optimum. 

Virtus  omntbui  rtbiu  anteit  profe^i : 
UbertM,faltii,zitx,res,parentes  , 
Patrta,  &>prognAtitutantur,feruantur  .' 
Virtus  omnia  in  fe  habet :  omnia  adfunt 

bona,quem  penes  efl  virtus . 
Nec  abludic  Sillms  Italicus  Iib-^. 
Jpf*  qutdem  virtus  fibimet  pulcberrima 

merces . 
Qu^anti  igitur  a:fHmandaeft  virrus  ,  qux 
jicccripi  ,  nec  iurripi  potcft?neqi  luufra- 
giOjueqi  incendioamKcitur,ncc  tcmpella 
^i  vere  tum,uec  tcmporum  pcrniutaiionc  niuta- 
dtuites.  tur?  Qua  prardici  qui  funt,  foli  funt  diui- 
tcs^foa  unsn  ^oiHx^zai  les  &  fru<5luoias  , 


&  fempitetnas.foliq;  fquod  d^proptlum 
diuitiarurajcontCQtjfuw  icbuj  fuis.  Tc« 
fteenim  Sophoclc , 
A'piTti{  ^i^a.icu  j^iH^iv  *i  xtwVw/*^- 

V3U  . 

Virtutnfiltt  confians perpettaq-^  P^Jf^jP^  • 
Duiitiasergo  finc  duiitum  eile  ,  tu  vero 
vircutcm  prxfcrdiuitijs.nam  U  voiesvir- 
tutem  cum  duiitijscoiijparare  ,  vix  facis 
idone£  tibi  videbuiuur  (liuai2,qux  viicu 
tispediirequ^  func, 

FRMSCRIBII  Medicus]  Pr?cipit,con-      i  j  i, 
ftituic.impera:  Pharmacopceis, 

Filuloi^  Puuls.medicaincnti  genus  ,  a  piluU 
parua;  pilx  vci  globuli  forma  iibi  nomen 
adopcaucruntjqusquod  uoncdantur.uec 
lingantur,fcd  lutcgrd:  deuofcncui,Gra2ce 

KATATTCTat  dlCUUtur  .  AZfO  TS  y.AJATTl-   X*Ts{,T« 

vaV'  T/ct. 

Vtvifcerapuyget]  Hufliorcs  pcccautcs     ..   .     , 

erpcilac.-hiuc  wuuls  alia:  dicuntur  phieg-  J Ji  '*''* 

I  dtffereiv 

magogs.qus  picuiramj  dJio;  cholagogje  ,     .*' 

qusDueaiialis  meIaiiagog.E,  qu<eiuccii 

meiaucholicum  dccurbai^c. 

Arttjici  manu\  fccundum  artcm,  non 

temcie  . 

BraSieacontegit  auri]  aurum  &  argcn  p  .n  ^ 

tunitolutum,  ac  mallco  dudum  brattca        ■     ,.^ 

dicipotcrt.  Hinc  Bradlcanusjqui  huiul-  ^ 

inodi  bradeas  facic .  Dicitur  aute  budca 

dTTO  T4  0f.a.yygiY,a  refonando  3c  ^iltcrt  a 

lamina  ,  quod  nxcciaiiior,  iila  luucilior. 

Non  vtm,fedformam'j  nuUas  addic  vi- 

rcsfoliumauripiIuIis,fed  tautum  pulchri 

tudinem,&  formasgratiara  touciljat,  pa- 

latumqi  fallic . 

Tegmen]  quidquidaluid  tegit:  dicitur  Tetmen 

ecia  fegimen,tcgumen,tegmencum,  cegu- 

nieucum,cegulum,tegillum,dimiuur. 

NuUiusfit  qttamuss  ifidiga  vtrtus,  £m- 

bleniatis  epigraphe.Lti-rccuis  iio.i. 

Ipfafuu  poUens  optbus  nthil  i;:dtga  nofiri. 

Niltamenperdit]  nullum  darauum  vcl 

iafturam  pacitur. 

Externis  operta  ^o^;;/]  amida  &:  ornara  5,,^  ^j^, 

bonis  fortuna;.Excer;,a  oona  func  orania  ,  terna  . 

qux  a  fortuua  depcndcut,vcdiuiti«,  glo- 

ria.amicicia ,  &.c. 

ViRTVTEM  feipla contentam cfTe,       IV. 

fupra  dixi;  uec  tamen  boua  cx;erua  pror- 

fus  reiiccre  •    Ita  cft.xreaim  vututis  vcrjc 

comices  fere  perpetui  funt  bona  corpons 

&:  toftuu^,nou  vjce  verfaifiquidcm  fingii 

ianDci  nutuprouifum  cft,vtainaroihu- 

ius 


E     M     B     L     E     M     A. 


XT 


Apo^ro- 
phe. 


Biuium 
Htrculu. 


Angufia 
eoeli  por^ 


pojjintin^ 
gredi  per 
anguJiM 
portam . 


ius  radicis,  qaje  ta  diilces&  prectofospa- 
rir  friidus.faltetn  aliqiia  dulcedinc  permi 
fccarnr  ,  ne  primo  rtacim  adicii  feclatores 
deterreatarrAtfemel  perfede  pofTeffa  vir 
tus,exceriia  omnia  vilipcndir,  quippe  qu2 
nullius  reiindigeatdiaitijsparior,  vtilior- 
quegcnerisfpledorejvcpotcqu?  folacofc- 
iiefcac  mcncibus.cu  quibusbona  fide  coa- 
lueric.Ad  tuu  ttibunal  appello.Pr^ful  Re- 
uercndjnrime,curenim  noadluflitia  plus 
quam  Prienenfcmappcllem?im6  tereom- 
nium  virturum  viuum  cxemplar  ftatuo  . 
Veriim  aiuequa  ad  culmcn  virrutum  tua 
rum  veniamus.age  myAicum  illud  intre- 
mus  biuium,ab  omnibus  decacatum,quo 
fecnriori  patTu  tua  legamus  vcfligii.Notu 
eft.quam  fpaciofa  ac  patcnti  fcmita  pcrue- 
niatur  ad  pccditionis  vaftij  ac  formidabilc 
fpccum:  ad  arccm  vero  virtutis  caflatam 
fideribus.radiantem  &  fulgida,ar(f}a.prcf- 
fa  ac  lubcica,  vbi  cx  legione  hominum  aur 
niyriadeintegra  vixdecimus  periculi  fecii 
rus  tuto  pertranfeat-EtDelphico  pronun 
ciatum  hoc  tripode.ncccx  cortinaSybill^ 
certius  oraculu^  diumienim  oris  teftimo- 
nio  comprobata  rentcntiacft,cui  adflipula 
turconfenfus  dodorum  &  vni^erfa  Chri- 
ftianz  profellionis  antiquitas.EtdedupIi- 
ci  porra  non  miiius;iltera,qu5  morris  re- 
gia  intrannbus  sperir,capaci  &  ampla:alre 
ra.qus  vic3;,niniis  angufla  illa  quidcm  ac 
humili.quc  gigantes  ifti  ccrreftres,&  graii 
diafpirances  Polypheminon  infcruntpe- 
dcmjquo  nec  Sardanapalus  penecrat ,  ncc 
Epicuruscum  curgido  faginati  vctris  fui 
tympano:vbi  crumena  calentis  prsgnans, 
&  rccenti  crapula  Fumans  ingluuies,&  bul 
licntis  cholcrae  cumor,  &  fpuma  libidinis 
circum  praecordia  efFeruefceiis,&  picatus 
ftertentisignauiaElentoraditu  nufquam  in 
neniunt,&  in  primoftarim  veftibulocum 
dedccore  retunduntur.Cur  enim  nonpra; 
cludacur  mouftrisiftiscceleftis  ianua?cur 
aforibus  repelli  &  excludicolluuiem  for- 
didaacpeftilentem  noncoueniat?Sicenim 
fatpcmecum  difcurro:Superbie  tumor  ex 
altis  illis  fedibus  deturbauit  inflatum  Lu- 
ciferum,ncfas  igitur  fperare  accefTum^qui 
busarrogati?  ventoinflatur&  protuberat 
pctflns.GeneralecaracIyfin  introduxit  fo- 
ia  Iibido,&  circumf  udit  orbe  fatalibus  vn 
dis.non  igitur  fperandus  libidinofis  pcr  il- 
la  portam  tranfitus.  Quia  peccatum  eftin 
nataia  fuccubis  rms  &  muli^iia  paflls , 


arferuntSodoma  &  Gomorrha  terribiliiB 
ccndio^vindicantc  turpitudine  rei  flamraa 
&  fulphurediuinitus  iniecflo.qnomodo  igi 
tut  de  occupandoc^lo  cogitet,quiijfdem 
fordibusinquinatus.promifcuaau:  incefta 
fe  Venere  polluit?Aut  quomodo  recipiat 
fedcsill^pcrtufumaliquoddoliu  viniper- 
dx  vcntriSjcraiTi  &  pinguis,cu  incegras  vr 
bes  degluciueric  ia  olim  prodiga  vinoficas? 
Submitci.debctcolli'T  &  curuari  poplcsad 
tcrra  vfq;  fi  in  votiseft  aut  fpe  libexpcr  il 
la  limina  cranGcus:  rependu  incro  macera- 
to  corpore  &  attenuaro  prius  falutaribus 
ieiunijs.nondiftento.nec  innoleccefccnte 
a  laxiorepaftu  &  fagina.Hecclauis  prima 
fuic  ad  redudenda  hac  feraro.laboru  Himi 
iLi  &  inediac  tolerantia  voIuntaria,qua  pr? 
iuiteledis  fuisftupendomagisqua  imitan. 
doexempIo,fpeculu  patientias  &  humilita: 
tis  Chrii^us.  Plures  accingunt  fe  aiiimosc 
ac  viriliterad  illud  iter,fcd  afperitace  de- 
teriiti  reiiocant  pedc  au  t  deficiunt,&  con- 
tingitillis  quodolim  Hebr2Eis,per  vaftifH 
mas  folitudincsad  promiflionis  terra  con- 
tendentibus,quamjduobus  excepris,  e  tot 
millibus  tame  nullusapprehedit.Poieft  & 
nobis  euenire  naufea  correpris  iiiter  fentcs 
illo^  &  fpinet3,ficarnibusairueti  mijdanx 
vanitansin  medio  laboriof^  peregrinatio- 
nisdefcrto.rcrieiftamus  ocuios  f^pius  ,  & 
refpiciamusad  olUs  AEgypti .  Nonfic  tu, 
Pr^ful  dignillime,qui  ex  turbulentismuii 
danaru  illecebrariiprocellis  forrircicnaui 
ftij&infecuro  Rcligiouis  porru,  taquam 
inarce&  faftigio  virruru.acquieuifti.  Hic 
lux  rua  viuaci  virturij  flama  accenfa,velut 
in  mote  pofitaftatim  radiosdilpcrgere  lon 
ge  laceq;  cepic,  adeo  vc  ad  diuerfas  profef 
fionis  cuf  dignitates  ffpiijs  vocatus.amplif 
fimismagiftratibusc©ndecoiatusfueris»&. 
tantii  non  honoris  apice  afcenderis;  qucm 
plurimoru  vora  lam  dudu  in  re  transfcrrc. 
conati  fuiir,  nifi  ingenira  tiia  modcftia  po- 
tius  rcfugifter  qua  alFeif^afTec.Sed  fcis.glo- 
riaeffe  crocodylum.^Eraiim  qua  huic  mu 
ncri  aprus  fis  vcl  vnu  ruum  monaftcrium 
bic  Parauij  abuude  teftatur,  qd  nonn:odd 
magnificisxdificijsadornafti,  fcd  ecia  nor 
uoiuucnu  femiiiario,&  crcfccnreReligio 
nis  fobolclocupletafti;qHa  tanta  folicitu- 
dincjtanto  ftudio  bonis  literis  imbuendam 
curas,vt  fubgraui  curarum  domcfticaru 
mole  nHlla  hac  potior  videatur:hcm,quan 
tuseigo  hinc  icacuiitatis  fiu<flus  ezpe- 

^andusr. 


ClauuaA 

portnm 
coeU„ 


NicoUi- 
de  Oddti 
laus . 


StmtKA-^ 
rium  in» 
flituthm- 


XVI 


lOANMIS  THVILII  EiMBLEMA: 


t^andus.'  QuKldica  de  niimeroflfnma  li- 

Bihliothe  ^'^°''"'*^  ftipellcdde  ,  qiiam  iii  iiouam  abs 

^^^  :e  infticmam  Bibliothecam  compafafti& 

iutulifti.eoq;  ordiue  8c  elegaiuia  difpofui- 

fti,  vc  vel  prinio  iiuuitu  cuilibec  Audlorfi 

fiuguloruni  occurrat  noticia.  Eccequan- 

tuii  'ibi  debeat.commifla  fainilia?qua  ita 

guberuaSjCui  ita  virtute  preiSjVt  c^uisquis 

tuum  iiigrediatur  monafteiium.iibi  vi-lea 

_.^  .  ..     turominum  vircutum  theacrum  fubire  . 

iJtJctplt-    j^jp  pijj,^  jg  Pra:fule  humiliras  nihil  finit 

>  ''■*  alcum  fpirare.veld  coutrahit.ncc  laxat  tur 

.       geiui  vento  .  Nufquam  Mtillatio  jafciuias 
aliqua.aucoccultus  ignis  fe  prodir.quiaad 
xegulam  facrz  pudicitiaj  &  honeflaiisom 
iiia  deceiuer  atcemperas.  Vbiq;  moderatio 
eftinijSjin  quibus  vitaconfiitir,  &  corte- 
ftio  exce/rus;  vbiq;  cupidiras  ad  natur^e  le- 
gesfr5i)ara,quxparfimoni2amica  faftidit 
^etns.       copiam.Dc  cua  in  Deum  piecatciam  dixjf 
leoporcuiflccqusealpha  elt  &c3putc3:fe- 
rarum  virrutum,  difponitq;  cor  &  feram 
reciudit  intrarurisalijs,  quxex  his  mun- 
danis  abripit  ad  filorida  il!a  beatoru  atna  . 
Liherah-   IiigrTfiis  fmi  cuculus,fi  racicus  prajteream 
t'.ii,(S^cA-   libcralitateiTijqua  toc  egeftate  preflos  fub- 
terA   vtr-  ieuas  ,  nec  vnquam  vrgeiue  cafu  manum 
t.!i:es  .        claudisaffiidis:  ccrte  haiiccgodomi  ple- 
noanimomihicomnicntari  folco,&  plcno 
ore  foris  prf  Jicarinon  defina.Quisicrinjc 
iieget,in  te,ceH  in  e covTicmpia ,ifcr[cdmn 
"virtutum  circulum  compietum  iudiescer 
ni?vbiiurtiri3  quarrit,  prudentia  inuenit  , 
fortitudo   veniicat.remperancia  poffidct, 
ita  vt  iuftitia  ht  inafFe<ftu,prudentia  in  in- 
telleL^u,torntudo  in  effedu,  tcmpcrantia 
iii  vlu.  De  rara  rua  doclnna  &  eruditione, 
affabilitatcSc  Neftoreo  eloquio,  manfue- 
tudine,morum  eleganria,&  candore  fince- 
ro  (quime  fiatim  prinio  congrcfTu  itacc- 
pifjVt  faepius  exclamare  cogar:o  reliquil 
prifcajfinceritatisgermen)  nihil  dicam,ne 
proEmblemate  panegynm  iuflituiflc  vi- 
dear.Sed  vide  quo  tcReuerendifTlmc  Pri^ 
fnljdcducam^Cum  has  omnes  virtutesita 
in  numeraco  habeas  &  poffideas.nulla  me 
Herclc  rc  alia  indigcs  ad  beate  viuendum : 
de  his  tamen  tam  raris  docibus  nihil  mi- 
nuunc  amplaj  opcs,  quibus  fortuna  mater 
te  ditauit;  necgcncrofa  profapia  &  maio- 
■£l}fsiUu-  ^""^  prifcas  imagines  ,  quos  abhiuc  quin- 
i^risfAmi  gcntiscirciterannisex  Vngaria  profccT:os, 
'll^^  Peruliasiuradcdiflc  &  rcrum   ibi  potitos, 

in,6  pace  &  bello  claros,cognatioueiun- 


(^os  fuiffe  cum  primis  Italia:  familifs,  Co» 
lumnarum.Beiuiuolorum,BalIionorum, 
5£aIiorum  K.omanorum  ,  legimus  apud 
Hiftoncos  fide  digiiifl^imos  Guicciardinii 
&  Iouiuin:&  ex  his  Odd;s  Periiluiis  \n= 
no  Chufliano  Ii98.  quiiam  hic  Patauij 
Prstono  praefuiccogiiomine  Vngarus  ,  a 
quo  Oddi  Patauini  originem  fuam  traxe- 
xunt.Nec  foliim  Perufiius&  Patauinis  ter 
minis  conclufum  ftetic  flupis  tux  decus, 
fed  Franciicus  fiarer  tuus  fede  Ncapoli 
fixa,opibus  &  honorcclarusjincer  nobiles 
Ccncuniviros,  quos  Concinuos  vocar,vf- 
quc  ad  annuro  i6i  f.  vixic,  ea  dignitate  ad 
filios  &  nepotes  propagata.Nimius  fim.fi 
in  enumerandis  cociliufhibus  viris.quiei 
hac  Oddorum  familia  prodicrunt,&  faus 
propria  virtute  innocuerunc,inha:r€rem  . 
Nihil  deniq;  decrahit  ornamento  tuarum 
virtutum.imo  plurimum  auget  amicicia,  '^rftict» 
qurccibi  tionjmodo  cura  mulcisex  purpu 
ratoruin  ordine  intercefrit.fedetiam  cum 
viris  cotiorbiciaris:nuer  quos  metito  ha- 
betur  Torquatus  Taxus,poetarum  ItaJo- 
rum  facile  princeps.qui  nobis  Hierofoly- 
manj  ram  eleganti  poemate  ab  obfidionc 
barbarorum  libeiauitjfimulq;  lingua:  Ita 
lica:fuum  nicorem  relticuic  ;  cui  tu  non 
modo  amicicia.fedetiam  cohabjcatione  ali 
quandiu  &    concubernio  iunc^^us  fuifl». 
Q^jsetiam  amicitia  intcrtc  &  Reuercn- 
diliiinura  Abbarem  Angelum  Grillum  , 
illud  Icaliaj  decus.nefcit?  Laurentium  Pi« 
gnorium  itidem,&  Martinum  Sandelliii, 
duos  eruditorum  Patauii  apices,tibi  natale 
folu  &c6munia  ftudiamagnoliteraru  bo- 
no  &  pacri^  honore  coainxetuc.Taceo  Iu« 
liu  Ccefarem  Capacium.Andrea  Chioccii 
Medicu  Veronef"e;n,duo  liteiaru  lumina, 
quorum  neceffitudinis  cecum  doda  pro- 
ftant  monimeiua,reciprocie  veftras  epil^o- 
la:  typis  datse.  Ecquisnam  tuam  non  am- 
biat.uonamplecl^acur.nonemac  &ameca-  A£alUli- 
miciciam,quam  cam  iucundis.cam  erudi-  tat . 
tis.&cedrodigniscodircfoIescoUoquijs? 
cgo  fane   fine  alfencatioue  glorian   pof- 
fum,me  numquam  abs  tc,  nifi  dodiotcm 
difccdere-  Sed  netna,  virtusmeo  encomio 
indtgere  videatitr,\\\c  dcfino.quia  oiatio, 
non  materia.me  deferir.fcd  fuftinct  oificij 
mei  pietas  ,  qu£  verfu  concliidcre^iubec: 
Sipict(if,docirtna,fides,ft  candida virtns 
£.sl  mundo  relt^na  ,  hanc  inclitus  Oi- 
Ati,i  Imbtt . 

IVDI- 


XVII 

IVDICIA  ET  TESTIMONIA 

VIRORVM   PR^STANTISSIMORVM  DE  HAC 

NOVISSIMA    EDITIONE    EMBLEMATVM 
A     L     G     I     A     T     1  , 

MartinoSandellio  Laurentius  Pigno- 
rius  Salutem . 

T^;^^^  Vxris  ex  nie  (amice)  quo  potiirimum  litcerarionegocio  fal- 
'f^^^%    lam  ocium  hoc  arftiuumjiifce  prsecipue  diebusj  queis 
4^^^^^       Exontiircjt  Canisdatratq;  Canicula  flammans  > 
(g^jg.>^J      Bt  rabit^  igne  fuo  geminans  incendta  Solis . 

Ego  vero  obiedo  me  accuratiflimis  lucubratioiiibus  Thuilij  noftri  > 
in  Emblem.ata  CI.  Viri  &  minquam  fatis  laudati  ANDREAE  AL- 
CIATI .  Illas  vt  habeam  a  pra^Io  pene  tecenres  curat  honeftiflimus 
vir  PetrusPauIus  Tozzius,cuiusinduftria;&  impenfisdebebuntquan- 
doq;  ftudiofi  non  minimani  profedus  fui  partcm  .  In  illis(fi  hxc  fcire 
aues)  elucet  eruditionis  apparatus  &;  concinnitaseafanc  copia,  vtpof- 
fis  appellaie  Menfam  ApoIIinis  &  Mufarum ,  Indicam  Solis,  fabulaium 
&:  figmentorum  plenam  ,  magna  veritatis  mole  opprimentem  ,&  non 
dubie  obruentem  .  Sunt  h^cquidem  &  ab  alijsdid^a  rathic  nofterin 
eamnou^  methodi  fericm  redegit,  vt  Colchidem  illam  fatis  ianide- 
cantatam  a^mulatus ,  vetulum  Acfonem  recoxcrit,  reftitueritq;primx- 
ux  &:  quidem  veget^  iuuentuti.  lam  vero  qu^  ipfe  de  fuo  addiclit, 
quam  pulchra ,  quam  acria,quam  limata  funt?  fty  lus  ipfe  acutus,  inuen- 
tio  &c  difpofitio  elegans,aculci  molli  vrbano  ilhti,  quos  nemo  decli- 
net,  imo  vero  lubens  excipiat,  admittatq;  Mihi  fane  Emblemata  ha^c 
nunc  demum  vere  Emblcmata  yidcntur.  Ihuihj  enim  lucubratio- 
nes  inftar  aurei  vafis  mihi  funt,  &:  quidcmmagni  ponderis,quodh^c 
Alciatina  toreumata  apte  conueftiant ,  ornatum  nonmodocommoda- 
tum  exfe  ipfis,  verum  etiam  fplendcrem  ab  auro  obryzo  fumptura 
mutuum,  magnacum  ingentisprecij  acceftlone  .  Tu  cum  primum  h^c 
vidcris,  ibis  fat  fcio  in  fcntentiam  meam  ;  tu  Patauina  Siren , 
^i  folm  legts ,  ac  facis  dtfertos  . 
Vale  &  fitim  a-ftumqjres  fuas  fbi  habeant,res  fuas  fibi  aganc,iu- 
beto.Ex  Bibliothecula  noftra,XlV.  Kal.  Aug.  MDCXX. 

i     b         lOAN- 


XVIII 


lOANNI  THVILIO  MARIi^. 
M  O  N  T  A  N  O  Phyfico-iMedico  Poly- 
mathiainftmaiffimcQ^VI  ALCIATI 
EMBLEMATA  fudato  «rumnaH  la- 
bore  &  improbo ex  Cimrneri js  tenebris  vin- 
dicata.eruditionis  varietate ,  linguarum  ele- 
gantia  emendauit ;  Aliorum  Hypomnema 
tibus  auxit ;  maiori  cultu ,  nitore  multiplici 
illuftrauit,  E  L  O  G I V  M  hocce  teffevse  in- 
ftar  REDHOSTIMENTI  impense 
magis  PETRVS  PAVLVS  VEN 
TVRINVS  fiftit.  MadeViruraMA- 
XVME  hoc  TVO  GENI,  INGE- 
N  I  Q.  vigore . 


AN- 


ANDREAE    EMBLEMATA    ALCIATI 

S     V     V     M 

IN     NITOREM     IN     CANDOREM 

ELEGANTIAE    OMNIS    IN    CERTAMEN 

R  E  V  O  C  A  S  T  I 

lOH  ANNES     THVILI 

A      C 

IN     TAETRO     lACENTIA     SITV 

AD     VENEREM     REDIERE     SVAM 

VOCES     HINC     INDE     ET     VOTA 

QVO    TACITVRNIORA     HAEC 

AD     STVPOREM 

EO     CONTENTIOSIORES     ILLAE 

AD     PLAVSVM 

A    NVLLO    AETATIS    INGENIQ^FLORE 

FAVORE    ET    FAMA     ADSPIRANTE 

I  S  T  H  AE  C 
Q^V    A    M       A       T  V  O 

T  H  V  I  L  I 

VIRTVTVM    ADMIRANDE   PROME 


b     a 


XX 

PRO    COMMENTARIIS 

IN  ALCIATI  EMBLEMATA 

SCRIPTIS    GOLLEGTIS    EDITIS 

A  lOANNETHVILIO 

PHILOSOPHICAE  SCIENTIAE  ARTISQVE  MEDICAE 

DOCTORE  EXCELLENTISS.- 

C     A     K     M     I    N    A 

A  'A  K I A'  T  01 0  ^i^Komv,  iv  fr  E'  M  B  A  H'  M  A  0'  o  yfA-^z  , 
TloKhoi  'TTohK'  dytt^av  il'y./Sct\ov  ivtpfovias ' 
ilv  TivAi  tv7KiJi.v{  fJLAKKov  ffvKKi^ccTo  ,  e^tsTour, 

KKhvos  I' Xi  A'  N N  H  S  ,  y^  '^poire^n^  'iKctvct, 

'{.'hhoyl^COi  ,  (^ctVtpwS  7i  OfJiSs  Ttf  eTe  TrdvT  iTtHosiv 

A'AKIA'TOT  7i6)^)(s  K'hKctp  s^<>v  T/vwTey. 
A'N  A  P  E'_0T  6K  7i  A'v>ip  ,  (k  7   A\Kifxos  A'  A  K I  A'  T  01  O  , 

YVv  ^AosiK  7g  ^osf,  <?cos  fj.iyct^ari  '^opav 
Vaov  a.7ro<iiKCav  te  vsw  ,  (rehcivy  7'  iTriiost , 

K'  OJ^iVOS  iKpctvicoV  J^iUTipOS  aV  (AipGTTav  • 
^hiKA  7    A^ipo7ipaV  ia^KOV  ,  yKao!S)i]S  7i  ppiVOf  76  t. 

l^'KKA)(ev  d7piKias  K^i^iOS  ovpAfia  . 
0"7Tr  S^i  tuppAJ^iif  xo/x4?  y^  piyyil  KA(ji.'7rpa 

A/ev  VTHp  aKKhs^  iTrpiTr'  AVAi/.ipiK6yas  > 
OCJiv^AUfJi.A  '7T--KH  '  Kffi  ydp  0  OTii  AIO'  2  es-/ 

Tt'AAI02,  nJieiOT   H."AI.0S  AvTiKi^n. 


Dc 


De  Commentario  luculento  in  Alciati  En^blemata  ^ 
4  lOANNE  THVILIO,  V.  Cl.  in  lucetn  edito. 

St  fortunatos  quonddm^ft^a  fi  bona  normt, 
idgricolof  ypleno  frotultt  ore  Maro , 
V^nc  5  qmbm  ^AlcUti  Thmlitis  effe  fequeBer 

Contigit  ^anne  illos  fecula  doEia  manent  ? 
Grammaticos  bonaficla  manent ^bona  f^cla  Minerute 

Symmy^as ,  Themidos  qmfue  perurit  amor  • 
Neritio  quts  ^oly  Duci ,  amuleta  yeneni 

Mercurium  jE^ei.  mira  dediffe  putet  ^ 
Mendaci  quondam  fingebat  Gr<iccia  fama 

Taliay  qu<e  grandi pangis  Homerefbno . 
tAuSior  hic  en  n)eram  Anttdotum  tuliti^Aurea  chartis 

Sacula  defcribens^Ferreafaclafimut: 
Dilgrantes  fcelerum  radices  rvellit  3^  alma 

ZJirtutts  flores  ^  laSiea  dona  ^parat. 
f^lunere  fic  Diuum ,  diuinis  '-virtbus  aucius  \ 

Alciato  immenfum  robur  ineffe  docet ; 
Hinc  y  qu£  fefiiuis  Emblemata  cuderat  horis  j 

Sertaytrtutum  Bemmatafronte  gerunt  c  ...*; 

And.  Chioccus  Med.  Veronenfis.-*^ 

D  E      E  O  D  E  M.       ^^^^^"^ 

EXcutit  ^Alciatt  folers  Emblemata  Minos; 
Sandius  ^  njires  exertt  ingenij  . 
Vatica  qmdem  sfed  doSia  tamen  Pignorius  <t^^/>,- 

Vlttmus  aft  ptmHum  T  H  FILIFS  omne  refert. 
Gallus  esr*  Hifpanus  certaty  certatj-^  Latinus, 
Soli  at  GERM  ANO  palma  decora  datur. 

Bencuolentias  ac  fliigiilaris  arfctftionis  gratia  accinefcaf 
Bcrnhardiis  Langwel  Hamburga-5'axo,  Inclyta:  Nationis  Germanicx  DD< 
Thcolcgorum.Mcdicoriim  ac  Philorophonim  p.  r.  CQnriliarins. 


^n 


,  .AlREccellcntifs,  Sig.  Giouanni  Thuilior>D  n»^ 
I%f  *f  imt^femi  deirAIciat^  clW  id 

.    Madrigaledi       Mtif^vwi-v.:  'i^j 

.Gio^;Maria  Auanzi^  ^ 

Ocean  di [cienT^^  e  dl  dQtmnt^^  ■  '7\ 

fontengon  quant^Mcolfe  Tolomeo^, 
2s!el  celebre  f^lufeo . 
Venna  non  pur  ^^maccj^j^xx^^i^^i^-^u 

^aeternayConlorpacc^s,M^A%ssh.^^sw 

"^m  tu  ninfegniJoU/ 

CJx  i  Liceiy  ttAcademie  ^e.  ognaltra  ScoU  o. 


■■N»i 


,•   !   J 


FOrma  dat  efe  rei ;  minor  eji\  qmfufcipitilUm  ^ 
Si^teries/i  nulln^s  mi  negat  hocce  Sophus, 
Materiam  itAlciatf^s  Itbro  huic,  dat  THFILIFS  omnem 
Formam  yeriti  hincmam  THVIJL IVS  %4lciato,. 

Hbnons  S^amicitia^  cv^; 
. ;  .  \^_      ^        ,      ludebac 

^, ' '' '  lahahnesi VVolflfgangus  Bcer 

Auguftanus  ,  .Coniiliariu! 
Bohemicus  5  &:  Nat.Germ 
Eibliothecarius.. 

lOHAN- 


XXIIT 

I O  H  A  N  N I  TH  V I L I O 

PHILOSOPHO'  MEDICO,  PHILOLdGO 

EXIMIO,  , 

/^  t  C I A  T I  E  M  6  L  E  M  A  T  A    ;  ^>  ^ 

In priftinam riatiuamq; repofta Oi:cliertram,nouo  eoqj laitirsimo amida 

habitu  producenti . 

QVicqutd  carmme  finxit  zAL  C I4TFS i  ,    ,■..-/ 

,^<sque  Emhlemata  pmxit  ars  oAP  E  LL  IS $ 

H<sc  T  HVILIVS  yHercult^  lahor^ 
.  Qlaro  refittuit  Lihro  hoc  nitori. 
EueSift^s  fiuoeras  Liher  fiuh  oras 
.    Dts  litem  atque  Deabus  excitauit^ 

^uisnam  flus  rnereatur  inde  laudts  y 

Inuentor  >  Grafhium  ^  yel  Expltcator  f 
Tandem ,  voH  njartas  opiviones  > 

Hermes  ^ertdicum  leuans  hactUum  ^ 

Dts  pUudentthus  (^.  rDeahus ,  haccc^ 

Rt  xas  compofiutt  fioluttonei 

^^od  fitntelltgeretts  ^ecquis  ejfiet 

Cradu  di^ntor  alttore  laudis  p 

Atirum  qui  erutt  ahditum  fiodtnis^ 

tAut  qut  cudtt ,  ^  induttfigura^  aut 

yti  hoc  dentq-yqui/acitfirufqy  -^ 

A^hahus  manihus  mthi  daretis  , 

Maiori  quod  in  afiimatton^ 

fiommentaria fint  THVILIANA^ 

^uam  3  quie  carminafinxtt  eAL  CI AT VS ^ 

^aqi  Emhlemata  pin'^it  ars  AP  EL  LIS, 

Applaudebac  Verona:  in  itjnereTheodoricus 
Refchingeder  Neopyrgo-Pal. 

b     4  AD 


XXIV 

i^   D     E  V  N   D  E    Mv 

COntendere  dm  librt  de  Auciore  nouati 
DtSfaribiM  ^otiSy  turba  nouena  ^  Dea  :  ''  " 

tA^DT^EAS  cecmts  quid  tum?  d^xere  priores: 

Altera pars , /acilis/ed  JA^ VS  explicuit  • 
Hoc  cpus  5  hic  labor  eH ,  qua^  non  compommtis ,  tlU 

Et  bene  percipere ,  O*  rite  docere  rades  . 
Pieridum  ^rafes  yeniens  ad  iurgta  Thcebus 

(/ompontt  litem  ^  conctltatqs  animos  : 
Imgite  foedus  (ait)  3^1  u/k  concordtter:  <s^iuSior 

Stt  JAN yS'zA NDRSAS^  dignus  ruterque cedro. 

Amiciti^  nunquam  intermoriturx  hoc  pignus  apponebat 
Franci(cus  Canclinus  Venetus . 

£       I       D       E        M        'noKV(xctb^^ 

Dltter/ts  dtuerfa  placent :  non  omnibus  idem 
Efi  Homachus  natus  quemltbet  e/fe  ctbum* 
Esgratitj  Orator ,  leptdusqi  Poeta ,  T H  VI LI ^ 

Hi/iortcus  i  MedtcHj  ^  Mu/icus  yatqh  Sophus : 
Dote  nttes  '•varia  s  quin  es  aptus  ad  omnia  ,  St  non 
Ht/ce  p/acere  potes  ,  nemo pUcere  potefl^ 


Idem  eidem. 

Vm  nomen  tento  pro/erre  ^  T  H  FIL  IVS  s  aio 
TV  LLIV S :  errorem  non  rnale  lingua/acit . 

Honoris  &!  obferuanti^  ergo  alUidebat 
loan-Baptifta  VVindthier  SchonganusBauarus  Medi- 
cinx  in  Patauino  Lyceo  lludiolus . 


v.c 


I  XXV 

V.  C. 

ANDREi^  ALCIATI/I.  C 

MEDIOLANENSIS 

V    I  T   A, 

PER    CLAVDIVM    MINOEM 

IVRISC.    CONSCRIPTA. 

NDREAS  ^LCIATVS  in  pago  Alciato  feu  Al^ato  Akiati 
MediolanenfmattiSiinobili  Alciatorum  familia  t  JurifconfultO'  folnm 
rum  &  politorum  hominum  gloriam  incredibili  fiudio  ac  virtute  pa"iui"» 
longo  poH  fe  reliquit  interuaUo .  Is  adolefcens  cum  primum  inge- 
nif  cultum  caperet^non  pcenitendos  inftitutores ,  d  quibm  edocere- 
turynaBus  eiijed  maximi  lanum  Parrhafjum,qui  I{om£  acAde-  Prajcc- 
diolani  litteras  humaniorcs  jummo  omnium  applaufu  docuit^Eas  primas  artes  Al-  ptor  AI- 
tiatua  auid^  arripuit,fequeijs  non  leuiter  tinxitt  earum  tamen  rfum  omnem  ad  pe^  <^'^^'  ^^^^ 
ritiam  iuriSiCuife  totum  addictbat ,  optimk  refcrendum  efje  duxity  rt  eaftudia  ,  in  jhafius . 
quibfts  aljfi  tanquam  apud  Sireniosfcopulos  confenefcuntMic  vni  ancillarentur.lUe 
itaque  quod  ferio  &  percupide  eam  iuris  fcientiam  perfequeretur  i  breui  admodum 
fpatio  temporis  ita  promouitiVt  dignua  exiiiimareturiqui  DoBoris  inftgnibus  cohO'  d'^^'"* 
mftaretur  .  Eoprimum  honore  donatwsftc  abomnibus  fufpiciebatur,  tantamque  de  ci-catus . 
fe  admirationem  concitabat^rt  de  rebus  ctiamgrauij[fimis,&  quanonnift  veteranis» 
&  longo  vfuexercitatis  viris proponi  folita  eftentyargute polit^que  refponderet. Ro- 
gatus  enimd  Quxfttoreyquem  appellam,har€tica  prauitatis  ,  de  re  admodum  peV' 
plexa  &  dubia,  quaque  iam  anth  multosfanh  doHos ,  tum  Theologica  rei  peritos ,    Ingcnio- 
tum  iuris  profeffores  exercuerat,ita  fatisfecit,  vt  Quafjtor  ille  non  tam  ab  homine ,  ^f  jj^./^^^ 
qudm  ab  ipfo  edodus  oraculo  abierit:  agebatur  defupplicio  Lamiarum ,  &  eartim 
mulierum,qu£  vene5c<e  aut  fortikgiC  vulgato  vocabulo  nominantur:fed  citm  Lamia- 
rum  feu  ftrigum  non  efiet  vna  fpecies,ex  iffq-,  alioe  dicerentur  in  Crucem  imminxifiet 
C  H  RISTV  M  Deum  abnegajfe^prafentes  ipfas  &  vigilantes,  venefuijs  atq; 
deuotionibus  infantes  extinxiffe-.alia  nonnuU^e  aliquando  matribus  intervninata,  no- 
Siu  ad  earumfilios,quamuis  foribtis  obferatis,valuijque  occluftsirrepfifte,  ecs  fafti- 
nopreftijfe:  quos  pueros  conHabatmorborepentino  captos  ,  (^medicis  ncn  cognito 
deceffifJe.Refpondit  in  has  illasque  Quafttorem  debere  fuo  fungi  munere.Ouanquam 
enim  {dicebatj  ex  ijs  aliareuera,<&  vt  vulgus  loquitur ,perfonaliternon  aaejyjfentt 
tamenid  L^mHribm  fuis  videri  mndaffe.  Qu^dam  etiam  nibil  ykrdtgifjt  atgue- 

banthti 


XXVI      :  VITAALCIATI 

bantur.nift  qtiodfuh  arbore  Tellina  chortas  duxifient.quodtamen  hanegabant.  Et 
ea  quidem  vnafulpicione^quamquamfQlo  vutgi  ynrnore  vagareturycas  tamen  vole- 
bat  Quitfitor  teimettus  [u^  ijci.eo  qubd.in  fauonrnfideiiConfciori^  &  confcelerato- 
rufh  tefimomum  admimretur .  yilciattia  contrd.id  verum  "efie  de  ijsiifua  vigiladiei 
"pidifientmn  qua  doymientes  ^  infomnls.multaq-^  aliafraclarh,  quibus  totam  hane 
qu^JlioncmfoluittVt  nihil  ad  eam  dubitcttionis  rclinquerlet . 

£rgo  Afediolani  per  triennium  moratus,fefeforo  parabatimunusq-i  aduocationU 

cum  aliqua  UudeiCerth  magnafide  ac  rehgione  fuftinebat,cum  nomen  ccepit  dus  ad 

exteras  natio)i€s,neduni  fuos  Italos prbpagari.yiccitHS  enim  eH  ad  publicum profi- 

°/  A*^  f^"di  muntis  ab  AuenionenfibuSipropofito,  eiSlipendio fexcentorum  ,  cum  riitnquam 

uenioiien  <^d  etmdiem  cathedram,quod  ipfe  ait.corifcendiffet.  Qua  in  vrbe pe*  ahqudt  annos 

fes .         m  ingenium  fuum  &  induftriam  probauity  vt  vnus  penh  inter  iaudatos  iuris  inter- 

piptts  folusqiie  egregih  doSius prj^dicarei ur .  Ea  hominis  fama  excitatus  FRAN' 

Ad  Bicu  CISCVS  l.ingeniorumfokrs^  munifiim  (ASiimator^AiclatumadBuHrigum  A- 

ligeseuo  cademiam  vocauityAnno  ChriHiano  i  s^9-honorarioilli  duplicatOiadeo  vtprofex- 

ea?u?.^,,^  QcntiSifeiundofuvaduentus  annOtmiKe  ^  ducenti  pneflarentUr.  Qua  in  vrbe  Gatlid 

€eUbri,&  qua  npbdiumauditorum  frequentiatquantum  ille  Uborum  fumma  fua  lau- 

de  ptHuleritiidque  quinquennium  expleriti  quofuit  in  GaUia\,fuperfunt  ttiam  hodie 

tefies  longhmuUiJaudaii  viriyqui  Alciatum  docentem  audiueruni :  teHes  euamii- 

hriediti  aterna  digni  /nemoria,quos  ille  fucciftuis  horis  fummo  Hudio  purque  inge'- 

mo  rtliquif.Cumenim  ad Uboremynon  adotiumfe  vocatum  d  magno  pnm  pe^C^  in 

Aiademia  Galliarum ftorentijfma  inteUigeretine  quidde  ea  laude.quam  muitis  ma- 

gnisq\  vigilijs  conftcutus  eratiimminui  pateretury  initium  duxit  ab  ra  CoaliitudoT 

ne.qua  efi  De  quinque  pedum  pnefcriptione .magna  omniumy  faricq\doflo>um  ho' 

minum  admiratione^eoque  fucccfju  UudiSiVt  is  laboriVel  potiusvidtfeffiaHimicorfr 

tentiofianuam  fam^  nunquamintermoritm^  aperutrit.Non  eft  mrhi  ammHa  (ingu^ 

U  percurrereyqua  magna  dodrin^ie  .lnudet  parique  dignitate  toto  eoqui^qnennioperr 

fecityeiHS  orationem  vixpoffumtranfilire^qmmilkhabuit  ex  tempore^u  FRAN' 

CISCVS  Rex  audiiorium  eiu^  ingrejfnSipr<efens  interefiet .   Eam  vnamiaudem  ^ 

multis  non  vkimam  fuiffe  cenfemus^tanto  Principi  pUcuifld  eius  auditoris  animum 

•■■:  --^ii^    demulftffeiVt  quaft  Rcgia  iUa  maieftas  lurijpriidentiie in  fuo fedenti folio  fafcesfub- 

mittf.re  videretur  .  "- 

Ea  viri  ad  publicam  vtilitatem  nati  virtU4  ,  cumin  dies  incrementum  caperet  t 

FRANCISCFS  S  FO  RT 1  A  AfedioUnenfmm  Duxfui  popularis  amo- 

re  acgloriacaptHS.^eum  moras  ne^entem  ,  peneque  tergiuerfantem  ad  patriam  re- 

T'  ■  'do  uocauii'V!que  omnern  excufationis  remoram  interciperet  ^  fenatoria  dignitate  orna- 

cet .         uit,&  vt  Ticini  dccendi  partes  fuflineretiab  eo  impetrauit.  Orationeea,  quam  ptt- 

blich  Ticini  hcbuit  ifatetur  ipfemet  fe  de  longinquis  regionibus  a  principe  Sfortia 

foU  viriutis  commendatione  agniium,fuiffe  reuocatum ,  i^  furKm^  dignitatis  codi- 

ciilis  ornatumiampU  itinm  donatim  honorario,vt profeffionis  miinHScbiret.  Paulo 

Eononiij.  p^^  ^^y^^  de  caufis  Bononiam,fiudiortim  cmnium  altricem  petijt,in  qua  totos  qua^ 

tuor  annos  ea  celebritate  ius  ciuile  docuit  >  vt  nuliusfatis  do^tts  efcholis  redin  p». 

taretur. 


-  V  ITA    AL  C  r  A  TT  rn       XXVII 

Wetuy»nift  qul  jilchtum  audimffet.Quoi  quoties  animo  compleSioryfuccumc  iliud 
Hamenctim  deTirefia, 

J^t^pneter  eloqHentiam^qua  ille  vnus  fua  iCtate  prudentiam  iurk  illujirabati  Itti' 
gu£  vtriufque cognitionemi  qua  fuo s  cequnles  omnes  anteibat  ,  ingenio  adeb  ftlici  & 
ybe^chi^oriam  omnem  vetuHatis  bauferat&  exprejjerat,vt  nihilpenitu^  ignorare 
yiderHur\ium  Ubyrinthos  ita  ingeniose  penetrabat,ea  myUeria  purh  diferteque  tra- 
diubat^rt  veterum  laudem  pcne  adaquareti  recentium  indu§iriam  faciU  fupcraret . 
Xicinu.reHOcatwSy ita iubente   C  ARO  LO  1  MVERATOREy  per  annos  Ticinum 
jillquotiilic,7ef£dit,nihil  de  incceptis  laboribus  remiftt,gloria,quam  tot  vigiliarumim  reuoca- 
p^enfn  mercatas  erat,  auxityVt putaretftbi  exeplarpropofttu  HerculiSiCui apudtragi-  '"* ' 
gu'ifinii  vrHH^  laboriiiadfequentemgradws  pararetur.Ferrariam  deinde  inuifjtiDucis  Ferrarix 
HERCFLJS  honorificis  addu^usconditionibm,  &  proHrata  Academiaeafolertia  doccc. 
extultt,quac£teraseuexeraty  peneq;  excitarat.Ea  in  vrbe,vt  in  altjs,quas  incolue- 
rat,non  modb  viuavoce profitendo,fed  &  permulta  variaq\  fcribendo  id  effecit,neyi- 
uk&  prafentibtis  modb  confuleret,fed  &  poHeris  idem  multb  cumulatius  pneHaret. 

PoH  multos  tandem  peregrinationum  labores,  Ticinum.repetijt,in  eaqs  vrbefua-  xiciuum 
rumfortunaruM  tabulas  poflr^mb  collocauit;docuittres,  quatuorve  ad  jummuman-  redif. 
nos^vir  qui  nuUis  <etatis  difficultatibus,neq',  quietis  alicuius,  quam  capere  poterat , 
hlanditijs  delinitus,d  ccepto  opere  ac  Hudio  ceffauit .  De  qua  tamen  adeb  frequenti 
0oncurfatione,quam  plerijq;  fufpe^am  pr<efentiebat,feipfumpubliceitapurgauit,vt 
non  temerh  rationem  probabikm  reddiderit.  Quidenim  fi  Auenione  primhmy  quid  ^^^^^^-^^^ 
ft  Ticirii,B6noni<e,Biturigibus  profeffus  ftt,tanquam qui  nufquam  pofset  confiHerti  peiegti- 
prompta  enim  excufatio  h^ec  illi  fuit^nam  dum  bellicos  furores  fubterfugeret^tutam-  nacioms .. 
quefuis  quietem  jiudijs  perquireret,diuti[fimk  peregrinatum,principumqviuffionibw5 
huc  atq-,  iltuc  agitatum  certamfedem  tenere  non  potuifje  dicit.  Enimverb  memine- 
rat  Plautini  verbi,Dij  nos  tanquam  pilas,homines  habentiitafe  raptum  infiar  ligno^ 
rum,quie  profiuSiuum  impetu  feruntur,varieq;  agitatum:quicquid  tamen  erroris  hoc 
fueritiin  pubticam  fmper  vtilitatem  ceffifie.Alijs  etiam  rationibus  inconHantia  hu- 
it^sculpam deprecabatur,neminem  effe dicebat,qui  Soltm  vituperaret,qubd  dum  ra-     .       ^ 
d\\s^  calore fuo  cun3a  viuificef,arnbitum  terra omnem  circumquaquepercurrer€ti\tt:.'.i 
nec  quemqiiam,qui  eo  av.imo  fixa^s  Hellas  laudaret,vt  errantes  improbaret.Cdebrd-  =9-?';  ar 
tum  Homeri  carminibus  Vlyf^em ,  quod  mores  hominum  muitorum  ^vrbes  vide.^     ■  *" 
rit,fed  &  philofophos  veteres,vt  Pythagoram,?latonem,ApoUonium,aliGfque  fttul^ 
tos.do^rina  caufa.peregrinationesmaximarfufcepiffe:  DionemPrufienfemy  qubd  ad' 
Celtas  &  Sarmatas  fe  contuUfietdanti  d  Traiano  imperatorefaBum,  vt  rcuerten- 
.temaureocurruexceperif.C^  Arifiotelem,  ei  qui  ciuilis  adminifirationis  Hudia  pro^ 
fiteretur,admodum  conuenire  peregrinationem,exiHimafj'e,idque  Hippodam  \Mile.^ 
sif  exemplo.qui  diu per  multas  vrbes errarit, priufquam  aliquid  fcribere  fit  aggref.. 
ftis.ldem  de  LyCurgo,Solone,Zal€UCO,Vbilolao,multisq;  preeterea  alijs  proditu,hinc: 
iUui.apud  Sophoclem  ,  oh.oi  fj.ivw  ^ii  tsv  }ta.\^i  ivS'eu[j.ova. ,  domi  manend-um. 
cttn<^Jtcui  lunt  ^J^of^QtSLjfapjentes.  de  ij^intcUigere  dtintaxai,qM  priuatim  vitam 


JtXVIir  ViTA    ALCIAtl 

agerenttquiq',  domi  &  in  otio  mmefcere  citra  publicum  incommodum poJSfttt :  alh' 

qui publico  literarum  profejforiitiui  verfaretur  inhominum  luct  &  frequentiathaud' 

quaquam  conuenireMnguam  qu£  plurimis  ^cademijs  prodefie  pofjitiintra  yniui  lo^ 

ci  cancellos^in  quo  propter  bellorumfirepitu^  C^  horrores  gymnaftum  nullum  fittcoth- 

cludere;multHmprof€cifie  hac  ratione  profefiores  aliosi  ftbi  peregr^  agenli  firmifjimu 

femper  fuiffe  in  do&rina  pneftdiumi  legalem  hanc  profeijionem  ftbi  tanquam  VdU- 

dis  agiferaclypeum.quo  fuperatas  Gorgones^id  eft ,  monflra  omniafabuU  prodide- 

runt.Eth£cquidem  iUeyVtpaffim  multa  defua  peregrinatione:quam  tamen  tamcre*- 

bram  locorum  mutationem  nihil  moramur ,  quin  potius  eximiam  hominis  follertiam 

admiramurjlle  difcipUnarum  liberalium,  HiHori<e  omnisy  Gr<ic<€  &  RomanA  lin- 

guxfretm  fubftdijs.imisfludia  nitori  priHino  foeliciter  reHituit  >  amulatus  veteres 

quofdammagni  nominis  lurifconfultoSiHerennium  ModeHinumyAntifiium  Labeo 

nemiAtteium  Capitonem,aliosq;  qui  pares  fuere  in  vtriufqs  lingu<e  cognitione  >  <:r- 

tiumq;  meliorum  facultate . 

Cur  ali-      •?<»»»  verbft  quid  aliquando  inter  difputandum  pronunciarit  aduerftts  receptas  a 

quandoa  maioribus  opiniones^hoc  noneoanimofecit ,  vt  leHorem  etiamreluHantem  in  fuam 

commii-  jententiam pertraheret,ftcuti  obiedumilli  fuit  d  quibufdam  maleuolis,quiomnia  e- 

nionibus'  ift^  (^onfilia  finifiri  acciperent. M ulta  enim  dum  doceret,  varia  quaft  fercula  ^  vt  in 

diildife-   apparatiffimoconuiuio,folitus  erat  apponere,ex  quibtM  quod  magii  faperett  vocati 

r« .         conuiute  profuo  arbitratu  eligerent.Jn  qua  tentanda  iudiciorum  alea,qudmfe  pruden 

ter  &  circumfpeHh  gefferitM  argumento  efi,quodfe  ad  vtrumquecompararit :  vtfi 

forth  populari  aura  exciperetur,non  ideo  tamen  exuharefididicerat  enim  ex  BiantCi 

plures  effe  malos\^  non  quicquid  continuo  multis  placerety  id  fapientibus  arridere: 

'    contrd  ft  paucis  probaretur,nonideb  remittendum  animum.cum,  deferto  ab  omnibus 

auditoribus difcipulo,Antigenides, mihi  cane  Sc  MuCiSidixerit*  Sic enim aduer- 

fus  infanam  hominum  quorundam  petuiantiam,adeoque  caninam  facundiam  fefe  ob- 

firmabat,vt  neq\  cauiUis  moueretur ,  neque  conuicijs  ab incapto curfu  reuocaretur» 

Qua  de  re  tamen  maturiu^  paulo  pofl  . 

buodecim  poH  annos  cum  ciuilis  &  Pontificij  iuris  profefforijs  inftgnibus  dona» 

Alciati     '^  effetyVaradoxa  .&  dijpundiiones  in  publicum  emiftt,opws,  vt  ipfe  dicttielabora- 

paradoxa  tum  horisfucciftuis,^d  candidato  adhuc  &  tirone.  Ouoties  enim  ea,qu<s  d  fulfdo- 

in  liiccm  ^oribus  acceperat,Hudio  ipfefecum  perpenderet,  ft  qua  effent,  qu<e  probabilibus  ar- 

cdita .      gumentis  digna  refutatione  viderenturt  ne  quod  occurrebaty  memoria  protinus  exce- 

deret,  quibufdam  quaft  aduerfarijs  defcribere  confueuerat  :  ^«4?  omnia  tum  in  mantts 

accepta.cum paulb  accuratiiis expolijffet,in  codicem  verasq-y  tabulas referenda  duxit, 

Qpjj-jj     tandemq;  ftudiofis  omnibws  communicauit.Quod  opus  non  tam  vt gloriam,cuius ilta 

illius  oc-  atasfoleteff€auid!lftma,captaret,dfefatetureditum,qudm  vtratione  aliqua  DoSio- 

cafio  ,  &  rum,qui  tumfiudia  iuris  profitebantur.iudicium  conueUeret,quibonarumliterarum 

"•        cognitionem  non  modb  lureconfuko  non  neceffariam  vbiq;  affeuerabant  yfed  contra- 

riam  potius,&  ferijs  omnibtts  fiudijs  blanda  qutcdam  Cf  illtci  voluptate  repugnan' 

temiquapropter  nonfecus  qudm  d  nauigantibus  Homericas  illas  Sirenes,euttadam, 

Vlyjfjsqifequendum  exemplum,quifemalo  nauis  alliga/Set,focijsq-y  aurescera  016- 

uijfety 


VITA     ALCIATI  XXIX 

44i[fet,  ne  vocummodulationecapti  a  ccspto  curfu  abenarent .  QuiC  tamen  quia  dici 
fierique  bominum  more  agnofcebatiqui  eafacile  afpernarentur,  quic  affequi  ipfi  non 
poffentid  fuo  propofito  non  difcedebat^nihiloq\  feciiis  indHflriamfuam  excitabjtln- 
terdum  tamen  eorum  conuicia  nonftrebati  qui  qubd  ekgantim  qmmaeteri  difputa. 
retipro  obfcuro  incefiebatur  vulgo,  adeo  vt  imperiti  auditores  ceu  no^u^  ad  Solem 
caligarent-.quin  etiam  aliquzndo  incUmarcnt  >  Indo<5tius  loqiiare»  fed  apertiiis . 
Ouod  tamen  non  tam  auditorum^quam  Profefforum  iudicium  fuit,  qui  crefcenti glo- 
ri£  Alciati  aperte  inuiderent  .  Ex  ijs  Do^oribu^  neminem  in  pretio  fuifk  habitum 
confiat  {vno  aut  altero  exceptis)  qui  non  omnium  aliarum  artium  rudis  efjet.Satis 
igitur  ftbi  fadum  eo  tempore  arbitrabatur  y  ft  fuum  literii  humanioribm  honorem  .,  ■ 
fertiajfetyiungiq-y  eas fua  t^tate  fapienti^  sludijs  pofie  docuiffet.  Ouod  dum  viua  voce^  iimidia 
&  fciiptis  conaturyiuris  Dociores  tanquam  transfugam  eum  infeHabantur,  ijdemq\  preiTus. 
libris  editis  laceffere  non  deftnebant\apud  Humanitatis  verb  profefjores  >  tanquam 
omninb  alienus  effetynec  fibi  locHSynec  ratio  vUa  conHjbif.quorum  alij  eum  tanto  ^- 
rifoluendo  non  e[fe,alij  pr<edijs  pradibu^q;  nonfatii  idoncum,alij  alia  comminifceban 
tur,quo  {aHum,vt  maximam  apud  omnes  inuidiam,glori£  loco,adeptus  fibi  videre- 
tur,^  huius  incaffum  coepticonatus  t^deret ,  vel  potius  mah  edoHm  laboris  eum 
pceniteretidonec  paulatim  libri,quos  emiferat  in  publicum,&  docendi  ratio,quamfe- 
quebatur  in  multii  gymnasijs  fefe  infwuarint  • 

Nec  verb  ipfe,quoties  occafw  fert,difjimulat,fe  reie&a  f^culorum  aliquot  ante  ta- 
pforum  confuetHdine,quam  iutienis  erat  amplexatws,  ad  imitationem  (^  prafcriptam 
yeterum  iuris  explicandi  rationem  omni  conatu  fiudioq;  reuocaffeSed  quod  obferua- 
ret,effe  quibarbaras  &  impolitas interpretationes  elegantioribus pr£ferrent,&  tri- 
ticonegledocum  atauis  vefci maUent glandibiiS,CHm  primimhanc  difciplin:im  pro- 
fiteri  ccepit ,  eo  quod  nondum  ftbi  tantum  auBoritatis  comparafiet  ,feruire  fcenjc  ac 
tempori  cogebatW',quantumq;  fieri  poterat  ,fiudia  fua  difcipulorum  auribus  accom^ 
modabat.  Interea  tamen  detrita  vulgataque  docendi  ratione  identidem  querebatur,  J^^'|j*'' 
fuosq;  monebat,  ad  vtilitatem  publicam  valde  pertinuifje  luHiniani  edikim  obftr-  cendi  AI- 
uari,^  eamfiudiorum  fequi  methodum.quam  ipfe  prooemio  Digefiorum  pr^fixifiet.  ciati. 
Humana  quadam  curiofitate  deceptos  longe  muitos  modum  non  tenuiffe,^  eb  plane 
deuentum,vt  Alciatns  ipfe,quiquein  eodemfiudio  verfarentur,  dare  manus  confue- 
tudinipridem  recept£  cogerentur,non  enim  £quales,non  auditores.non  gymnaftoium 
prxfecios  omninb permifiuYos  antiquatum  C$  obfoletum  morem  in  vfum  reuocari\plu 
ris  eos  facere  coeptam  ducentis  ab  hinc  annis  docendi  viam,qudm  legislatoris  ipfius 
iuffum\itaq\feea  de  re  fecurum  fore  pofihac  ,  neque  motmum  eo  nomine  controuer- 
ftam:id  nibil  effe  aliud  qudm  aduerfns  torrentem  natare  ,  eiquefe  difcrimini  permit- 
tere,  vt  qui 

Fertur  equis  auriga  ,  neque  audit  currus  habenas  . 
In  quo  cum  diutius  hxfifjet,nondefiitit  tamen.quinfe  totum componeret ad  veterum 
imitationemmon  tanKn,in  tanta  opinionum  vnietate  ac  diffenftone.alicui  feSi£  no- 
men  dedit,aut  in  alicuius  migiHd  verba  iurauit,qubdoptim^  cenferet,  vt  in  omtji^ 
btisalijs  artibHS,ftcin  ea maxime,quam profitebatur,primas  panes  tenerefinum iu-^ 

y         dicium;, 


Alciiti 
candor. 


XXK  VITA    ALCIATI 

dicium;vix  quoq.,  fieri  poffcinatura  diibite  famtatis  ejjet,idem  legalls  fapientUeertUi 
doHor  cuaderet .  ISJec  vero  efi  quod  quii  exifiimet  dv^AS^icts  aut  etiam  fthAvtids 
eum  Huiio  captum  qu^damfuo  tempore  inmuafk  ,  aut  fecws  docuijje  qudm  qui  fn- 
&  indu-  periore  fjecnlo  fioruiffeittyfi  quibws  locis  errafje  veteres  doBores  animaduerteret,  eo- 
rttia .  tiim  nom\mbi(^  parcebat.fed  tanquam  aliud  agens  ofiendebat  quatenm  eisfianduTfi 
€(Jei;in  quo  fuum  candorem  cert^  laudandum  exhibuit-Nouerat  enim  tributum  fuiffe 
vitio  Arifioteli^quoi  qu£  compilaffet^eis  accepta  non  referreti  d  quibus  acceperat ' 
tontrdvbieos  peccajje  animaduertiffet^nominatim  carperet  atq,  infeBaretur.fibi lu- 
ris  intcrpreti  agendum  ejfe  mode{iiu/S ,qtiia  moralis  quam  profitebatur  fapientia^hoc 
ceu  inhumanum  <&  inciuile  nonadmitteret;altercandi (iudium  eiufmodi  ad  nihilcon- 
ferre  aliud  quhn  artis  opprobrium,nec  cedere  in  iaudem  altercantis.Eo  coniiUo  Al' 
ciatws  fua  (itidia  pnbtic£  ptilitati  prodefie  voluit,&  citra  omnem  ambitlonem  bona 
Qi^°^  fide  fuos  auditores  docuit .  Vidcbat  hominum  varia  effe  iudicia,(^  quot  capita  tot 
"rSi*-  f^nfus-.effe  quibreuitatemeam  affe^arent,quam  veteres  Dynu^t  Oldradus,  Raine» 
fus .  riws  {Ctate fua  fecuti  funt;alios,qui  copiam  maiorem  vellent,  etiam  citra  acumen  vl~ 
lum,qualis  in  Barbatio,Fclino,alijsq)  nonnuUis  agnofcitur\quofdam  fubtiUa  perqui» 
rere,&  cum  Aretino,Socino,Rmno  imaginari  maUe,vel  cisf-o/?a.7HV,f^  -TnptipfovHV  toV 
i)\iov ,  per  aera  incedere,&  citra  Solem  fatagere,  quod  de  Socrate  AriSiophanes 
ait.Sed  ipfe  longo  vfu  didicerat,neminem  vnum  fequendum  effe^at  optima  quneq;  de 
ftngulis  decerpendaiquod  prudentice  opus  plank  fmgulare  ab  eodem  perfecutumy  «e- 
dum  tentatum,quo  fuum  lurifprudentiae  lumenredderet.  Deelegantia  verb  (^  poUto 
genere  dicendi,quam  iniuris  DoHore  non  ferebant  moroft  quidam  veterani,  vt  qui 
dfuis  m.igiHris  perfnxft.errorem  vfu  confirmatum  mordicustenebant,  ille  quadam 
diff>utauit,idq',fuis  vigilifs  conjecutus  efi,  vt  virSa  barbaries  d  Fhilofophiie  &  JU' 
ris  latifundijs  ablegaretur.Quod  cum  faceret^non  tamen  veterum,do£iorumfan^hO' 
minum.audioritatem  eleuauif.de  ijsfemper  candid^  fenfit :  eorum  doBrinam  magni 
f£cit,quanquam  Jermonis'  etegantia  caruerinf.idenim  vitium  non  hominumjed  tem' 
porum  fuiffe perfpiciebat.  Conuenire  quidem  lurifconfuUo  oratori<e  artis  facultatem 
cenfebat-.faciliovm  enim  aditum  ad  iws  Quiritium  pr^Hare,  non  tamen  corptis  effi-. 
cere,folam  eiws  fifperficiem  colorare,maximos  fuijje  lurisconfuUos  Bartolum ,  Bal- 
dum,CaJirenfem,  Accurftum,  quos  conjiat  ne  fummis  quidem  labijs poUtiores  artes 
attigifje-.eorum  non  ferendamcenjuram  ,  quifuperciUo  grauijfmo  in  eos inuehuntur 
€0  vno  nomine.>qubd  bonarum  literarnm  rudes  extiterintiid  enim  perinde  efie,ac  ft* 
quis  minoris  AfirQlognm  faciatyquod  A^uftcam  ignoret:  Galenum  prceJiantiJfimMn 
medicum  nuUo  babcat  in  n^mero ,  quod  EucUdis  Geometr^e  nunquam  circinum  in 
manus  fumpferu  . 
Alciati  £os  itaq\  fummos  iuris  Do^ores  euoluebat ,  quos  propter  inftgnem  peritiam  co- 

lebat  imprimiSjneq;  ob  Ungu<e  minus  poUta  horrorem  dedignabatur:  interea  tamen 
quicquid  tx  corum  feniUbus  areis  adfuum  excolendumjiudium  colUgebatipura  La~ 
tinaeq;  locutionis  fliiuijs  inigabat.Quod  apertius  qudm  antea  ftbi  faciundum  cefuit  , 
accitm  in  fcholam  Biturigum,citm  tertiws  Pande^arum  tomus  pro  lege  Academia  ' 
ejjet  expUcandm  :  titulum  enim  De  verborum  (^hUgationibus  » ad  expUcandum  e^  i 

figgrejfm» 


lcdtio . 


VITA    ALCIATI  XXXI 

aggre[fui,in  quo  non  pr£termittebat,  qi4.s  k  Bntolo  &  recentiorihus  rnploftus  &  «- 
cutiiis  ob  mate/u  fubtilitatem  explanntafuerantyqudia  funt,  quaad  mO'  <£,  pio-^a- 
tionemiqua  ai pae^alis (iipulationis  commi[iionem,quce  ad  renuntiationem  fideuom' 
mifforum  pertinent.Et  profitenti  frequentes  aderant  nobili/fim  ex  Gdlia  tGermi- 
niaq;  adolefc€ntes,qui  eitis  doHnmeilUcio  capti,eaq;  Suad^  medulla  non  leuuer  al- 
leHi^vnacum  viris  do^ijfimis,qui  eifrequentes  aderant>mirati  ttmen  eum  tritam  m 
fcholis  ^  nimium  paiienter  approbitam  docendi  rationem  confeHm  ^  Himulos  illi 
admouerunttne  id  quod  fciret  melius  i^  politiiis  eos  ita  ceUret»  vi  iuuidere  videre- 
tur.Cum ergo incufabint  ilU^vt  qui  ceu  Vlautinus  Euclio,quos  in  pc^ioris  penuthe- 
fauros  haberet,occluderet,nec  in  apertum  referretydicebant  nibil  abfurdius,quam  qui  itifrml»  • 
optima  qu^qs  haberet  in  miinibiis ,ad  imitandum  ea  non  proponere;obferuabant  eum  i|,cjtaba. 
aduerfus  legum  fcitaiqu£  traSaret  ipfe  ^  non  foliim  facere  ,  fed  &  recentiores  alios  tm-  Alcia 
iujfiffe lufiinianum  KAjo.  Tjor^etinterpretationes  fieri,nihilq\magis femotum ab an^  tus  ad 
tiquorum  vju  &  confuetudine,qudm  toto  anno  decem  leges  magno  apparatu  explica"  "^"""a* 
re,verbos^q\  commcntarios  conficere-.coepiffe  quidem  Tyleum  ,^ccurfmm,^-^7^onem ,  r^tionc, 
&  Gloffematum  fcfiptores  alios.quod  infefuit,legesad  Utteram  explicare,nec  ideis 
infeliciter  ceffifle  negotium.fubfecutos  Bartolum,^  qui  didafcalici  re^e  nominantury 
vtfunt  CaflrenftSyAlexander  ^  lafon,  qui  certis  do£irina limitibns  &  cancellisius 
concluferejjos  non  parua  laude  dignos ,fuoq;  f£culo  principes  habitos,  non  putabant 
effe  fequendam  nouijfimam  opinioforum  fe^am  non  multis  ante  annis  enatam  ,  quie 
modum  omnem  exceffifjet^qu^cq,  iam  in  ftudiorum  perniciem  retineretur-.hos  cffe  vt 
viperinos  f^tus  parentibus  exitiales,vt  qui  atate  poHeriores  feniorum  fententijs  ad- 
uerfarentuy^omnemq;  horam  quam  doHrin^  impendiffe  debuerantxontradicendo  in^ 
fumerCide  Bartoli  verb!s,aiebantinon  debere  DoHorem  ita  anxie  foUicitum  in  mul- 
tis  &  dpropoftto  alienis  immorarijatis  ejfe  quodfentiret  inteUigi ,  &  breuiter  ad- 
moneri,cUnoreq;  ordine  quam  fecifkt  ipfe  :  non  illius  tantiimjed  c^eterorum fenten^ 
tias,fi  qudi  ad  rem  facerent,adducendai  videri;fe  minrmi  prcbare  fatebantur  DoHo- 
res  eos  ,qui  fuggeflus  pajfim  occuparent,quatuor aut  fex  ad  fummum  leges  totoanno 
interpretari  foUtos;Alciatum  centTi  poffc^  quotilli  Conflitutiones,eum  totide  inte- 
gros  cufuis  titulis  traHatus .illos ,viros  quidebonos-fed  non  fatis  eruditos.folain  rubri 
ca  tres  menfes  infudare;qtta  ex  leHionu  pompa  nemine  ferh  dcHiorem  redire  domum-y 
inultos,fedignaros,Do5iorum  laborem  admirari',paucos  qui  inde  aliquid  proficerent  • 
Etea  quidem  fantvehement  &  acutaauditorum  oratione  permotus  Akiatus» 
Vt  qui  fe  omnibus  vtilem  &  morigerum  do^orem  prxHare  cuperet,  poHea  non  nift 
perfpicua  &  luculenta  oranone  docuittnon  nifi  qua  optima  efjent  propofuitfimmb  iu- 
dicio  &'  ratione  fnis  ea  conuiuis  apponi  voluit,quje  conferrent  ad  valetudinem  ,  non 
qu£ cuiq;  f^cerent  ad  Homtchum  .  lam  verb  cum  ipfe fuo  munere defungi  pofet  v-         . 
nius  hora  fp:itio,maluit  tamen  clepfydras  duplicaremempevt  viua  vvcejntegra  ho-   ^^^£^0 
ra  doceret^aUera  vero  diHaret,qub  qui  pofient  ,  aut  etiam  vellent  exfcribere  ,  id  ceu   dcceudi . 
au^arium  ab eoconfequerentur.Opportune id  quidem&  ingeniosi cogitatum  ab  cru- 
ditohomine,qui  citrafucum  omnem  docerett  intelligcbat  enim  lurifconfulto  mcmo- 
rim  effe  maximd  necefiariam  >  quam  non  parum  obtmderet  aut  etiam  mmir.ueiet 

anxia. 


XXXIl  VITA     ALCIATI 

anxia  illacogitatio,qua  circa  iuris  fubtiles  quafliones  implicaretur.rojl  auditlonem 
idebajfiduam  &  ddigente  non  pofje  leuari  meiius^qudm  fcriptione  obferuabatiquam 
quamenimefient  aliqui,qui  valerent  excellenti illo  natura bonOimemoriaitamen  & 
temporis  inte>u<illoj&  curis  interdum  hebetari,quiedam  in  ipfo  orationis  curfu  minm 
ab  auditore  {)ercipi,qu£  ex  commentario  faciU  intelligeret.Quam  praclaramfan^  & 
cotnmodam  docendiraiionem  pkriq\  po^ea  funi  omni  conatu perfecuti»  fed  nefcio  an 
ex  multis  pat'ci  f:nt  affccuti . 

Exhocfl.igranti  fiudio,fummaq)  animi  contentione  ad  idgloria  peruenlt ,  quanl 
mnquam  ante  fperauerat ,  id  nonfemel  fafjus  eH  ,  vt  ad  idem  fiudiorum  iter  ingre- 
BclHcis     diundum  adokjcentes  excitaret.Bellica  prwium  clade,affiidio  cenfu ,cum  nujquam  in 
tiinuihi-  p^^y,^  pedemfigere  tuto  pofietM  profeffionem  iuris,quamfacram  anchoram  rocaU 
tus  Akia  fe  confugifie  aif.ab  eafalutem,  honorem,  opes,  fummum  denique  decus  efie  confecu- 
t\xs .         tum.Vtq:  Zenoncm  dtxijje  ferunt-.cum  naufragus  enatafiet,fe  nunquam  felicius  na- 
uigafk,quamcum  rebus  amiffis  racare  Philofophia  coepifiet:  fic  ^lciatum  ,  citm  in 
patria  nimio  otio  marc€fceret,atrocitate  betlorum  tandem  excitatum  ccepiffe  peregri- 
narii^  ad difciplinam  confugiffe^qu^illi  fuerit  vt  Myrtili  clypeus-fuifkillumin- 
gentis  animi  militem,fcuto  dimicare  folitumiquem^cum  ad  expeditionem  maritimam 
nauigafjet,fubmerfa  forte  naui^eidem  clypeo  innixum,in  tutumfe  recepiffe  .  Ve  hoc 
legitur  epigramma  Gr<ecum  ,  quod  ipfe  retulit  inclaffem  Emblematum,  Jdeiuf- 
modi  efi : 
VideEm       ^'"^  pericla  vnis  efFugi  Myrtilus  armis  , 
blema  Cutn  preniererque  rolo,cuni  premererque  falo  . 

i6i.  Incoiumem  ex  acie  clypeus  me  prsftitir,  idem 

Nauifragum  apprcnfus  littus  ad  vfque  tulit  . 
TrofeSiionis  autem  ad  alias  nationes  occafto  quanquamnon  vna  effet ,  eam  tamen  i 
multis  exteris  approbari  voluit,nonfe  vltr6,vt  omnis  egentem  opis,erronem,C^  igno 
tum  obtrudere.Hic  ne  quidem  poffum  tranfilirefane  lepidum  ea  de  re  carmen  Albu- 
tij  u^urelianenffs  ad  ^lciatum,quo  eum  monuit ,  vt  de  tumultibus  Italicis fe  fubdu- 
ceret,in  Galliam concederet,illicq\  profiteretur,in  quo  matenam  fumpfit d  pomi Per- 
ftci  translationCiquodfuo  in  folo  noxium^in  exteris  confitum  tandem  haberi  ccspit  in 
pretiOtSic  ergo  lUe : 
Vide  Em       Qua:  dedit  liGs  frudus  arbor,cosIo  aduena  noftro  , 
^^^"^^  Venitab  Eoo  Perlidis  axe  prius  : 

^  Transiaiu  fd(5ta  eft  melior,  quxnoxia  quondam 

In  patria,  hic  nobis  dulcia  poma  gerit . 
Fert  folium  lingus,  fert  poma  fimiliima  cordi  j 

Alciate,  hinc  vjtam  degere  difce  tuam  . 
Tu  procui  a  patria  ,  in  pretio  es  maiore  futurus  t 
Mulrum  corde  fapis,  nec  minu«  ore  vaies. 
Scripta     Sua  quadam  correxit  ^tate  maturior ,  qu^e  fibi  adolefcenti  fatetur  excidiffci  ex  eo  4 
qua-dam   quibufdam  reprehenfus,id  fefeciffe  maxima  ratione,  necfwe  exemplis  innuit ,  Cum 
iiu  corre  f^j/^y^j^^j^^  futf  confuleret,  noluitin  publicafludiorum  caufa  prauaricari .  Jdemfa- 
*"'  Hum 


VITA     ALCIATI  XXXIIT 

ilum  ah  HippotYate^Medkorum  ?rincipe,qm  ne  poHeri  errarent ,  qu£dam  maU  d 
fe  tradita  primua correxit-Fecit  M.TuUiuSiqui  cum  libri  Rhetorici.qmsadolefces 
tmiferatyparum probarentur^alios oratorios adornauit ,&  dfe  antd  tradita damna^ 
.  uit,&  earum  rerum  occaftone^in  quibus  lapfUs  efiednouis  libris  editid  fuam  gloriam 
permultum  auxit.Eodemetiam  modo  Fab.Quintilianu^,  duobus  dfefcriptis  librU 
de  Rhetoricayquodnec  fibi.necalijs  pUcerent,duodecim  illos  magna  cura  elaboratos» 
ftngulari  do^rina  laude  conftdos  edidit .  Quod  ergo  alijs  glortA  datum  efi.fraudt  _ 
non  debuit  ejje  Jllciato-Mndam  hanc  fcriptoribws  veniam)  hocq;  pramio  ad  fludia 
illufirandayvel  etiam  quoquo  modo  efie  alliciendos,  in  quibus  emendatio  fit  erranti 
concefia,&  noua.quod  diciturypermittenda  limatqua  niteant  &  poUantur  ea,qua  aut 
incuria  fuderit^aut  humana  natura  parum  cauetit.vt  ait  Flaccus  JSIfC  vero  inficia- 
tus  eji,redid  ab  eodem  fuafum  ,  vt  in  nonum  annum  fcripta  premantur ,  qua  diutiws 
durare  velimus-.fed  fer^  nullum  ejfe  exomnibm  ,  quifitpneceptumhocad  vnguem 
Jeruaturws\quofdam  enim,qui  ex  tempore,  qudm  d  cura  pr^flantiorcs  habeantur\  a- 
lios  qui  ftc  ingenio  fuo  indulgeantyVt  compefcere  nimiam  licentiam  nonpoffmt;  non- 
nullosetiam  reperiri^qui  dfe  confcripta  femel  approbent,  corrigendi  tndiurn  nonfe^ 
rant;dixiffeOuidiumdecentioremefiefaciem,iuint€uusinefietaliqui4. 

Hac  celebritate  famce  notus  ^lciatws  ,  vt  d  viris  folidi  do8is  cultus  efi  (miffcf  Alciatia- 
lubensfacio  exteros)  imprimisq;  lacobo  A<finutioJoanne  Selua,Petro  d  SteUa,mul-  '^"^^* 
tisq;alijs^qui  verk  faneq\  de  ingeniJjs  iudicare  poterant  •  fic  d  quibufdam  certh  male- 
uolis  ^  inuidis  obtreHatoribm  maltacceptu4y&  nonnumquam  exagitaim  efi.Lon» 
gouallium  infefium  habuitjjominem  interdumftne  mente  ac  ftne  iure  tumultuatem, 
u^lciato  detrahentem,  alios  etiamineam  contentionis  rabiemvelis  remisq;  pertra-  Maleuo- 
hentem.  Fuit  etiam  iUi  £mulus,&  ^vvJ^pouos  in  Jtalicis  j^cademijs,Do8or  quidam  jj'^  ?'"'* 
iuris-.nomine  ^lexandrinuSyd  quo  non  femel  prouocatus,  fcep^q;  conuicijs  impetitws 
nihil  reffandit-.vttamen  interdum  folet  effe  acrior  viri  boni  iracundia ,  indignh  tulit 
eum  quaftftbi  opponi,^  ineodemfuggefiufuccefforem  nominari ,  quod  ofiendit  boc 
carmen : 

Altiuolarn  miluus  comitatur  degener  harpam  „  ,  j. 

Et  ptajdae  partera  fiepe  cadentis  habet :  blema 

Mullum  prorequiturjqui  fpretas  Sargus  ab  illo  i-t-- 

Pi^retitafqi  auidus  deuorat  ore  dapes : 

Sic  mecum  Oenocrates  agit:  at  deferta  ftudentum 
Vtitur  hoc  lippo  curia  lanquam  oculo  « 
Jta  Ufu4ftbi  temperabat.fedtamen  ne  foro  cedere  prorfus  videretur,iniuriam  acce- 
ptam  interdum  vlcifccbaturiquod  idem  feclt prouocatus intolerabili  ptandq;  indigna 
Francifci  Floridi  maledicentia,qui  Za:^ium,Bud<eum,^lciatum,viros  incomparabi- 
lesfucrat  aufus  lacefjereipofiquam  enim  hominis  infaniam,petulantiam,onfq;  auri- 
tiam  pertulijjet^ipfe  quifiyli  atumine  facile lonfodere  Floridumpoteratjatis  babuit 
hocvibrare  fatyricon,nominepaululumimmutato,verloq\  in  RancifcumOlidum  , 

Audent  flagnferi  matuls,ftupidique  raagiftii  hUmz  ^ 

Bilcm  in  nos  olidi  pedotis  euomere  #  164. 

c         Redde- 


XXXiy  VITA     ALCIATI 

Rcddcmusne  viccraopprobrijs?  fed  nonnecicadam 

Ala  vna  obftrcperam  corripere  iftud  erit? 
Quid  prodeft  mufcas  opere/is  pellercflagris? 
Negligereeft  fatius  quod  nequeas  regere  . 
^i^'"!'  ^c^i^i^  Bitmigibm  Italiam  repetens>  vrbem  eam  infe  benejjcam ,  boc  tetraRiaho » 
mqn .       S>^^^^  animi  tejie^donauit : 

Vrbs  Bitunx  inuitus  amans  te  defcro  amancem , 

Qujnq-,  per  xftates  terra  habitata  raihi  : 
Nunc  opus  ad  vitulos  eft  a  veruecibus  ire  » 
Ergo  vale>  &  felix  fit  tibi  lanicium, 
Quod  tamen  ab  homine  candido  candide  fcriptum  carmen  maledicm  quidm  nugater, 
^^  ^  _  Mciati  nomini  nefcio  qua  caufa  infenfm ^iiafugiliauiti vt  totidem  numcvis  ei  calum 
(um^      »io;e  occineret : 

Non  nos,fed  noftrosnummos  Alzatus  amabat » 

Qui  tacitusfpretis  vanuit  hofpitibus  . 
Ille  ergo  valeat  virulos  pafturus:  at  illum 
Noftra  vel  horrcntera  frigorelana  teget. 
£x  quo  iliud  verum  intelligimm  vfurpatum  iam  olim  ifelicitatem  omnem  inuidla 
ebnoxiamtfotam  miferiam  carere  inuidia.  Qttatamennugacitate  minime  deterritus 
^lciatU4,perindefe  gefjit  vt  Hercules  ille  in  ruflicum  Lyndium^  cuius  infanaa  vo- 
ces  contumeliarum  plenas  non  magiscurabat  ac  mufcas:aut  vt  Hecatey  qu£  canum 
latratus  nihil  moratur-Ea  ratione  facile  conijcimusfctiptum  Emblema  aducrfmina' 
TMe  Era  ^^^  qtiorundam  impetum: 

blema  Lunarem  no<5tu  vt  fpecufura  canis  infpicit  orbera  > 

i^s-  Seq;  videns,alium  credidit  cfTe  canera, 

Et  Iatrat:fed  fruftra  agitur  vo3c  iriita  ventis ,. 

Etprragit  curfus  furda  Diana  fuos  . 

^lciati     Sed&  DoBor  qmdam  noum  ,  ^  Cifalpinm  profi^us  in  Vniuerfitatem  Te&ofa^ 

^oT'  •   ^""^  ^^^  ^^  Tholofa)  in  ea peregrinationenon  folum  Italoium  vitia^qui  quorundam 

iJam.    '  Tnes,fed  i^j;  virtutes  fe  addidicifjc gloriatm  ^  cuiufdam  Itgis  aggrefjm  explicationem 

in  eum  fermonem  incidit,vt  diceretyaliter  dfe  legum  nodos  inttUigi  quam  ab  ^lcia' 

/o,qui  nihil  apudnos,/n^«/r,facit,quara  quod  florettai  iura.Z)of??  ^«w  quidam 

aderant,qui  his  auditiSifeu  hominis  arrogantiam perofhfiu  rifm  captandi  caufa^  di- 

xerunt:qux  Alciatus  florettat  iura,ifte  oletar.£fl/«in»^^w^  &  pr<tflantis  f  ani 

vivtutis  comes  inuidia  ,  qu<&  virum  omnigenere  laudis  admirabikmtQto  profefjionis 

temporecontinenter  exercuit . 

morbiis        ^^  quanquam  fano^viuidoq^  habitu  corporis  a  natura  conformatm^  quo  tempore 

mors,  &  deminuendis  laboribus,quos  rnultos grauesq-y  pertulerati  ob  iCtatcm  ingrauefcentem 

fepulni-    cogitaret,neq\  dtm  cxcederet  annum  atatis  o^auum  C^  quinquagefimumidolore  pe- 

**•  dunt  pritnitm  leuiter  correptmidcinde  paulb  grauius  e^  cnbrim  ,  adco  vt  continuts 

fibrii  fywiptcma  iUi  morho  adiungeretUYi  paulatim  confcdus  intia  decem  &  quatuor 

dies,miegrisfenfbus.,animam  Dto  reddidittineume  anno  ChriSianOiad  Rcman<£ cii- 

ri(S 


VITA     ALCIATi  XXX\^ 

Yi<c  cakuluni,  1 5  s  g.Ticmfeptdtns  bonoYtfic^  in  Eaftlica  vrb^yvir  tui(tuftm  dice- 
re)  plnsfm  pcitriti,quam  ipfc  patrix  debear-  vnus  qui  multis  annls  objitam  (^  occnr 
patam  quibufdam  quaft  opinionumfenticetis,  &  vinSiambatbariie  laqnsis  lurijfru- 
dentiarn  afjeruitMndicauit,perpurgauit:qHem  qui  perdrinxefunt^  aui  inuidiy  aute- 
tiam maleuoli\qui  parcius  h'tdarunt^  parum  candidi; qui  pro  dignitate  coluerunt,  e- 
iusq;  do^rinamfanh  vtiiemfunt  amplexati,  gratosfe  z^  probos,  nec  leuitsr  eruditos 
pr^Hitcrunt . 

Hicfymbokbominps  omni  laude  pofleritatis  dignijfmi  non  pratermittam  ,  quie  A^'^'^" 
adraram  iUius  do^rinam  virtutemq;  prxdicandam  non  parum  pertineant .   P^num  j/"^  °' 
fuit  gentilitium,vt  ipfe  in  Emblematis  teflatus  efi.ad  nomen  uilciutorum  familin  aU 
ludens-fmjcuti  planitie  depi^a  confpicitur  ^lce,fera  Gcrmanicaiqu£  vnguibas  ienet 
epigrammai  y.nHv  Mct^AKKouivo^.  cuius fymboli explicationem  ipfemet  §didit  Em- 
blemate  in  ordine  5  .ad  hunc  modum: 

Alciate  genris  infignia  fuftinet  Alce,  VideEm 

Vnguibus  &  ixnS^iv  fert  ava./SA\Ko'y.ii'9f  *  l^ema  3. 

Conftat  Alexandrum  fic  refpondifle  roganti , 

Qm  tot  obiuiffet  tempora  gefta  breui? 
Nunquam>inquit,differre  volens:  quod  Sc  indicat  Alce , 
Fortior  hxc  dubitcs  ,  ocyor  annc  fiet . 
^lterum  fymbolum  fibi  ipfi  proprium  &  pracMfecit ,  vtitne  pridem  Vaulus  lo- 
uius  docuit,  eo  libello  fane  venitHo,quem  de  fymbolis  armorum  C?  amorisMngua  pa* 
triafcripfit .  Caduceus  efi  Afercurij  inter  duo  Amaltheji  cornua  ,  cum  infcriptione 
baCi  dvS^po!  S^iKctiis  KctpTros  iK  A-^ihvTTcu.  huiushxc  eHfententia : 

Anguibus  implicitis  gem  inis  caduceus  alis  vMt  Em 

Inter  Amalthes  cornua  re6tus  adeft  .  blema 

Pollentes  (ic  mente  viros,  faridique  peritos  *^^* 

IndicatjVt  rerum  copia  multa  beet . 
In  ea  tamen  icone  Alciati,ad  viuum  exprefla^qua  me  nuperdonauit  ANDREAS 
THEFETIVS,  Cofmographus  Regius.vii  U(^if]imus,fubtus  exprefiaofienduntur  infigwia 
inftgniafamilia  Alciatorum:  quorum  alterum  gentiliiium  efi ,  cuius  fic  fe  planities  genniitia 
habet  d  Uua,  turricula  ,  in  qua  ereHa  flans  aquilacorona  inftgnita fummo in apice  Akiaci. 
confpicitur  -a  dextra,repagula  quatuor:fupra  ficuti  planitiem,galea  (fignum  dignita- 
tis  equeHris)  fuperius  etiam  ceruinum  caput ,  porrcHis  ^  eminentibus  anterioribus 
animalis pedibusjn  apice  fententia  efi,de  qua  dixi,  y-vSiv  d.vci0cthKo'y.ivof ,  Qu£  ftn- 
gulaft  quis  attendat  accuraik  ,  facilk  percipiet ,  ab  ingeniofo  &  folerti  homine  nihil 
aut  cogitatum  aut prietermifium  ,  quod  ad  iUuHrandum  nomenfuum  {vt  optimi  c»- 
iufq\  gloria  ducitur)  autaugendam  rei  literaria  dignitatem  conduceret . 


c    a         IVLII 


XXXVI. 

IVLII   CAESARIS   SCALIGERI    EX 

LIB.   POETICES    VI.   DE    ALCIATI 
Emblematis  IVDI  CIVM. 

A  L  G  I  A  T  I ,  prster  Emblemata,  nihil  mihi  vMerecontigit :  ea  ycro 
taliafunt,vt  cumquouis  ingeRio  certare  poffint.Dulcia  funt,  pura  funt,ele- 
gantia  funitfed  non  fine  ncruis.Senteaiis  vero  tales,  vt  etiam  ad  vfum  ciui- 
lis  vits  conferant . 


LILIVS    GYRALDVS     LIB.    IL 

DE     POETIS     NOSTRORVM 

temporum. 

ALGIATVS  poteft  inter  poetarura  collegium  Sc  confortium  reponi, 
eo  quod  eius  extant  carraina  plurima  diuetfisin  vrbibus  iam  imprefia  ,  vt 
func  Epigrammata  &  Erablemata.  De  hoc  enimillud  verinime  dici  poteft  , 
quodeftapud  Giceronem  de  ScajuoIa,lurifperitorum  eloquentifiiimus  ,eIo- 
queniiura  Iurifperitifiimus:addam  cgOj&polyhiftor,bonusqi  poeta.Sed  no- 
ftra  coramendationenonindiget  Alciatus,  qui  fuis  fcriptisiam  toti  orbi  il- 
luftris  8c  clarus  habetur . 


B  A  R  TH  O  L  O  M  AE  V  S     ANVLVS, 


Libello  ,  cui  nomcn  fecit  De  lurifprudentia  a  primo  fui  ortu  ad 
Academiam  Biturigum  dedudta . 


A 


LCIAT VS  tandem tAlcides rvelut a[tery&* tAlce , 

tAdGallos  njenit  tantoeiusnomme  motosy 
tAfperuitqi  a^iamntptasper  *zft  Anmbal  ^Alpes  y 
^afuafida  comey  Jurijprudentta^rerum 
Reginay  adregni  tranjcenderetintima  Franci. 
HuNcBtturixy  medtam  quam  tota  ample^itur^riem 
Franciay  £^Jetropoljs gremio  felice  recepits 
Hiinc  Btturix  magnts  excepit  honoribus^  ampU 


Et 


XXXVII 

Et  mercedei  prlus  q  uantam  non  ceperat  ^vUm  ^ 
nAcSaluAtori  Cf^imtinerefmi6iM  honeUo  ^ 
larnquejenex  erat  emeritu^s)  Jhccederefecit  • 
^rtmus  ab  ^ufbnijs  leges  regtombus  tllc^ 
TranBulit  adGallas  do5ior  clartfjimtis  aras  , 
DoSirin^  humamz  ^aritery  lurt^que peritus  , 
EloquiopoUens,  lingua  ^  polyhtftor  njtraque  \ 
^rimtis  (^  ille  tuba  njelutt  clangente  ^ocauit 
^itlttiam  adiurts  Hudtofos  njndtque  mundi 
VarttbHs  ex  ^varijs  turba  coeuntefrequentes  , 
^.iurtbus  appenfos  dicentis  ab  ore  dtferto , 
^lirantesque  njtrum  tantumfua  njerbafonantem  • 


lO.  M.    TOSCANVSSVO 

Itali^  peplojlib.  3. 


c 


Hura  mihi  ante  alias  yrbs  no^r^gentvs  origo , 

Et  cut  debevtur  tenerts  doctmentafub  annis 

Vrima  meis^  quam  nataltpraeponimus  ora  $ 

Infubrum  regtna  tibi  quo  munere grates 

Vberius  referam^  quamft  quoftdera  adtbas 

tAlctatt  (^ternvs  intexam  nomina  chartfs  .<* 

Qlartus  hoc  non  prifca  tihi^  non  njltimafecla 

Qonceftere  decusi  prtnceps  poUuta  negando 

BarbarKnfanSia  heu  tegum  myUerta  monftro 

Herculea purgautt  opCy  (f^  yiuaciaferro 

QolU  rendfcentis fuperautt  ^  tgmbus  Hydra  • 

Htc  quam  compedtbus  mifere  conftrtnxerat  audax  \ 

Infcelus  omne  dolvsfucans  ytolentta  reSium , 

c    5        jufiithm 


XXXVIII 

luftitiam  coeco  proJuxit  carcere  in  aurofy 
Fallendique  artesfublata  ambage  rete^;* , 
^Aargine  qua  Stculo  tellus  ad  littus  iberum 
Torrigituri  quaque  Aemoniai  declixiat  ad  ArSios 
In  Scythicum  ^elagusyrtfamque  bmommis  Iflrt , 
V^jje  quibus  laboreft  n^eterum  decreta  ^tritum^ 
Hoc  duce  facra petunt prtfcipenetralta  iurts: 
Hocfine  tuta  via  eH  nuUt ,  njeHigtap  quis 
tAlteriuspremati  inpraceps  hunc  deutus  error 
Ttanfuerfum  trahit^  ^  j^eratofruftrat  honore  • 

A  ndrcasin  AIciato,Mcdiolanenfi  pago  natus,  fcxcentos  antc  annos 
a  barbaris  hominibus  captiuam  detentam  lurifprudentiam  primus  in 
libertatem  afseruit. Ab  illis  enim  elegantiflima  veterum  lureconfulto- 
rum  re(ponra,fcedis&:  ineptis  commentarijs  deturpata ,  locis  etiam  in- 
numeris  ob  infcitiam  deprauata  reftituit,&  priftino  nitori  reddidit,  fuis 
ea  dodiflimissqueacelegantiflamisnotis  ilkiftrans.  Teruntur  quo- 
tidie  dodorum  manibus  numerofa  eius  de  lure  Ciuili  volumina ,  qui- 
busmagiftrisapud  Tranfalpinas  nationcs  illuftres  emerferunt  lurifcon 
iulti,Duareni,Cuiaci;,Zazij,Hottomanni,  vel  alij ,  quorum  fama  per- 
uulgata  eft.Poeticam  foeliciflime  eumattigifse  argumento  funt  Emblc 
mata  toties  Typis  recula ,  atq>  in  Icalicam  >  Gallicam  >  &  Hifpanicam 
linguam  corjueifa  • 


CLAV. 


XXXIX 


CLAVDII   MINOIS 

P    I    S   T   O    L 

priorutn  editiomm  • 


A 


ROTOCENEM  pidtorem  Aia  statc  nobilem,  tam 
improbo  foifTe  ftudio,  tamqj  indefefla  pingcndi  cura  diii- 
gen£iaquc,memoriaj  proditum  efl:,vc  Apelliparem  in  om- 
uibus  futurum  diccrent, fi  manum  dc  tabula  tollcre  potuif- 
fetiadeo  vtile  in  omni  vit£  humans  inftituto  vulgatum  il- 
]ud„a»;<rsi'  iiyetv ,  vt  Ifocrateain  compofitione  cura  diiigen- 
tior  aplerifquereprehendatur  .  Quodide6\  medidlum  vo!o,amice  Le<5tor, 
vt  planum  tibi  faciam  ,  quis  mea:  commentationis  in  bxc  Emblemata  mo- 
<ius  a  me  fic  adhibitus:in  quo  nirairiim  e  muItis,qUiE  facile  cogere  citra  nc- 
gotium  poteram,ea  duntaxat  in  (uos  locos  contuh  ,  qua:  ad  rem  prcefentem 
magis  accommodata  viderentur.Iu  quo  malui  breuius  omnia  perfequi ,  6c 
lcuiter  attingcrc ,  quas  nemini  efl^e  ignota  fufpicabar ,  quam  quafi  fcu^aS^tiv  > 
perque  locos  communes  identidem  exfpatiari.Sed  ne  te  pluribus  morer,non 
erit  alienum,fi  rc  ab  ouo  du(5ta,q«od  aiunt,  huius  mcx  lucubrationis  confi- 
lium  exp!icera,vt  eadem  via  compertum  habeas,quid  quantumque  in  literis 
contcnderira,quofq-,  labores  hadbenus  incredibili  facultatum  pcnc  omnium 
inopia  laborans,  ia  ipfis  pueritiae  meae  rudimentis  fura  perpeifus.  Qup  tem- 
poreciim  fpcrarera  meliberatum  iridifficultatibus,&,pene  dicam,mifffrijs> 
quibus  exerceri  &  interdura  obrui  pupilius  foletomni  parentum  cpe  defti- 
tutus,manendum  quafi  aliqua  in  vigilia  mihi  ftatuebara,  nequeanimum  ita 
defjcicbamjVt  a  liberalium  artiura  ftudio  penitus  auocarer:tametfi  neq-,  for- 
tuna,ncq;  alia  melior  occafio  hunc  mihi  frucftum ,  quem  Dei  beneficio  vi- 
deor  confecutus,  haudquaquam  polliceri  videretur.  Nam  rae  (anno  statis 
duodecirao)  per  feptennium  ferme  ad  inferiores  relegatum  fcholas,  &  no- 
dis,quibus  me  expediienon  nifi  (eroadmodum  porui,detencum  conftrinxii 
inimica  &  certe  molefta  foriis  conditio,qu*E  ftudia  mea  nefcio  quo  veterno 
quafi  fopita  &  ferrae  extin(fta  leddidit.  Quibus  tamen  m  aerumnis  fic  ani- 
mus  occalluitjvt  feptem  anni  citiuselapfi  fint,quam  meum  asc  otium  tam 
malccollocafl^e  fenferim.Qus  quanquam  vera  fint,tamen  cum  exantlatos  a 
me  iaborcs  in  memoriam  rcuoco,eft  certe  quod  fummo  &  pr^potenti  Deo 
immortales  habeamgratias,qui  me  hoc  veiutigyro  includi  primum  volue- 
ritratqi  mc,quanquam  ea  aetate  nimiura  rudem,nec  dam  fat  s  ccnfirmatum, 
prouinciam  iufcipcre  conceflit,ad  quam  partim  astacis  imbcciihtate,  partim 
etiam  ingenioli  modulo  ac  captu  omnino  eram  ineptus.Poftquam  enim  lin- 
gua:  Latinas  &  Gra:cs,Matheraatum  &:  Philofophix  Pcripateticx  rudimen- 

c     4  ta  de- 


XL  CLAVDIIMINOIS. 

tadelibaffem,earumq;  difciplinarum  cognidonem  aliquaracerte  mediocrem 
percepiflTem  in  palaeftra  viri  literatiffimi  L.Bae2x,Hifpani  hominis  (cuius  in 
Logicis  &  Arithmeticis  commentationes  in  lucemedits  ado(5lis  commen- 
dantur)  opportunitarem  aliquamfum  nadus  ea  omnia  recoquedi  fedulius  , 
quac  per  triennium  &  eo  plus  ia  Philofophico  ftadio  primiim  bauferam.ln 
quo  quidem  diuturna  cetfe,paramqj  vtili  meditatione  retexendo^hceredum 
mihi  diurius  fuit  quam  vnquam  cogitalTem,  vt  quafi  fcopulum  Sifyphium 
toto  fermc  feptennio  eff  radis  pene  viribus  voluerem .  Quz  tamen  a  me 
di<5ba  ,  nolim  a  quoquam  fic  accipi  ,  ac  fi  quasin  fludijs  aerumnas  pertuli  , 
lam  molefte  fecre  debeam  :  nihil  enim  eft  quod  tanci  faciam  laboresinefcio 
qiics,autfpontaneasiIIas  moleftias,qUtE  ftudiofoscomitarifolent:  quaquam 
tamen  (vt  id  ingenu^  ac  Iibere)  dubius  fim  an  ratione  aJiqua  conqueti  mihi 
liceat,qu6dfortunam  non  tam  iniquam  habuerim  ,  quam  ingcnmm  inani 
admodum&  rufticano  quodarc  pudorepracpeditum.Deienim  Optimi  M«- 
ximi  beneficio  (cuius  munere  ac  dono  fum  id  quod  fum)  recreari  paululum 
occepitingenij  mei  Ianguor:&:  ita  hucufq-,  perueni,vtnunquam  me  poenitus 
rit  tantillis  laboribus  adeptum  ftudiorum  frudus  vberiores  quam  vnquam 
cogitafTemrnonquodingenio  me  valerc  ia<5tem  (  quod  in  me  quamfit  exi- 
guum,plane  fentio)  fed  quod  mihi  nafci  contigerit  tempore  feliciore  ,  quo 
inciderira  in  prasceptorem  cordatifIimum,muitipIici  rerum  cognitione  locu- 
pletem,  &,  quod  in  maximis  duco ,  cui  meuni  ftudium  probari  haud  dub ie 
perciperem.  Exco  itaq;  ciim  excefli,  quantum  in  mc  fuit,  bonorumau(^o- 
rum  Graecorura  Latmorumq-,  pomosrialibero  &quietoanimo  paruoluca- 
ui,erat  enim  mihi  otij  fatis;bibliothecas  virorum  aliquot  eruditorum  adij  , 
quantum  mihiconcefTum  fuit,-&  eruditionis  ahcuiuscomparandginftrumen 
la  quam  plurima  perquifiui,eaqi  auide  arripui,quafi  diuturnam  fitim  exple- 
rc  cupicnsjvt  ea  mihi  nota  efTent,  quorum  poftea  vfura  aliquem,quanquam 
admodum  mediocrem,fum  diligentia  Sc  ftudioconfe^tatus.In  hisitaq-,  cum 
mihi  viderer  aliquanto  implicaius,deq  j  multis  multa  confultarem,  commo- 
deincidit  in  manus  meas  Alciati  liber  Emblemacura  ,  quera  recens  nobis 
Lugduno  adue<^um,&  aliquot  annis  ante  Parifijs  excufum,noueram  a  Phi- 
lologis  omnibus  non  mmimum  coramendari.  Quera  ciim  de  manibus  ferc 
Don  deponerem,  8c  multa  in  eo  perobfcura  deprehenderem,  in  quibus  hajre- 
bam  diutius,&  in  raultis  nitendo  fudans  ,  quod  tunc  quos  vellem  imprimis 
libros  nonhaberem,fcifcitabarex  Leodegario  Agathochthonio,  Benedidi- 
no  Diuionenfijhomine  verepio,&  in  Hebrcea^Grc-eca,  Latinaq-,  lingua  non 
mediocritcr  vef  fato  ,  vnde  raihiomnes  nodi  &  fcrupi  difToIuipofrent .  Ille 
quidemde  nonnullis  mehbereadraonuir,fed  hoc  maxim^,vt  fontemipfum, 
fi  fieri  pofTetjadirem  ,  ex  quo  nirairiim  Embiema  quodque  fumptum  efle 
conftaret:&  Alciatum  Alciato  interprcte  ,  quoad  eius  maxime  fieri  pofTec  t 
cnarrarem:id  eft,Aiciati  fcripta  alia,qu6  id  prxftarem  commodius^fcdulo  & 
accurate  volueremrvtqj  ingenij  vires  periclitari  paterer,raeqi  nihilo  fegnius 

exerce- 


E  P  I  S  T  O  L  A.  XLI 

CJtercerera,  cum  ftudia  mihi  alia  grauiora  non  fuppeterenc,  ipfa  omnfa  Em- 
blemaca  fcholijs  &coramentarijs  illuftrarcm  .  Guius  viri  confilio  primiim 
nonleuiter  inflaramatus,primaslineas  (quantum  per^tatem  certe  tencllam 
&  confilij  inopem  licebat)  ducere  incepi:in  quo  primo  impetu  fatis  mihi  fum 
confcius,menon  fecusatq-,  vriinum  fo^tum  mconditum  plane  &c  informem 
peperifTe  .  Quod  enira  mihi  hic  au(3:or  impen/i(Time  placerec ,  cum  furama 
perleg!  auidicatercuius  opes  adrairabiles  vt  accuratius  &c  raelius  apcrirem  rai- 
hi,alios  plerofqj  qui  ad  hoc  argumentura  tam  plaufibile  facere  videbantur, 
deuorauitperque  multas  Philologi^  areas  locupletillimas  fumma  cum  volu- 
ptateexfpaciacus,  adextreraura  id  raihiIucrifeci,quodnunquam  fuifiem  con 
iecutus,nifi  animum  ad  hanc  rcrum  cxplicandam  difficulcatem  appiicuiflem. 
Ec  quidem  non  pocuit  hic  liber  vel  ob  argumenii  fplendorem  varietatemq*, 
velaudtorisnomen  clarillimum  apud  omnes,quinon  func  alienia  Mufarum 
amoeniorum  choro,non  graciflfimus  efle  :  cuius  lepores  6c  concinnitatem  e6 
pluris  facio,qu6  video  maiorern  cum  voluptate  vtilitatem  in  eo  coniun^ftam^ 
quam  alijs  pene  innumerabilibus,  qui  quocidie  manibus  ceri  confueueiunc  . 
Quis  igicur  mihi  iure  fucc«nfeac,auc  pauloeciaminiquius  froncem  corrugef, 
quod  aliquas  horas  in  eo  explanando  collocarim?  N6  cnim  meam  qualem- 
cunqiinduflriam  &  ftudiumabhoc  genere  fcripcwnis  pucaui  vnquam  ali^- 
num  efle  debere  ,  quanquara  non  parum  in  eo  efle  difficulcacis  agnofcerem  , 
quac  nifi  ab  homine  &  ocio  &  liceris  abundance  ,  vix  folui  poffe  videretur  , 
Qii6d  fi  quisjvc  func  varia  &  iniqua  fere  hominum  iudicia  ,  animo  repucec 
commencarium  nullo  laboreanobis  abfclucum,cenfearq;  id  opcris  quibus- 
hbetaut  eciam  Grammaticulis  commitiinon  minus  quam  mihipotuifiejve- 
heraenter  errat.  Quotus  enim  quifq^  eft(abfit  arrogantia  diOio)  qui  vel  E- 
thicardifciplinicaut  Phyfiologi^  ignarus,ne  dicara  hiftoriaz  aut  lingus  Grse 
cae  prorfus  infcius,qui  vnum  aut  alcerum  Emblema  pro  dignitate  enarrarit? 
Ac  vt  ifthiBc  raifTa  faciara,quis  nofter  in  eoexplicando&  iliuftrando  libello 
eonacus  fueric&  induftria,vt  eruditosnon  lacueric,  ica  impericis  non  poceft 
non  efte  perobfcurara  &  valde  ignocum  ,  qui  non  plus  ea  de  rc  quam  cxci  de 
coloribus  iudicenc.  In  quo  R  non  iDgenij  dexcericas  aliqua  vel  rerum  pericia 
melior  elucefcatjcerce  diligencia  qusdam  obferuari  non  obfcuieabijspoceft, 
qui  func  aequi  rerum  sftimacores  .  Id  vero  maxime,nifi  fallor,  perfpicuum 
ericin  obferuando  fonce&  origine  cuiufcuna;  Embiematis,  in  comparandis 
vcriufq-,  linguae  aucloribus,qui  magaum  videbantur  adferre  adiumencum  ad 
fingulas  notas  &  explicaciones,vc  denique  in  curaulandis  ijs  locis,  qui  fpar- 
fim  apud  Alciacum  in  fcripcis  alijs  prolixiilimis  habsantur  .  Quse  cum  dico, 
fcio  equidem  quid  naihiobijci  hoc  loco  poftit:quafiqui  velim  diligenciamab 
omnibus  approbari  meam  ,  vt  nihil  omniu6coacedam  ijs  ,  qui  in  eo  libcllo 
primum  enarrando  eIaborarunt,fuamq',  nobis  induftriam  probauerunt.Cer 
te,vt  verum  fatear,modeftius  de  me  fentio,  quam  vc  velim  incidere  in  mini- 
mam  arrogantiaefufpicionera^fed  vcaliorumingeniorura  fumcandidussiti- 

raatorj 


XLII  CLAVDII    MINOIS 

matorjita  velim  h©c  mihi  iribuiconcediquejVt  de  me  non  falfa  iaAaAtf,fBi- 
hi  crcdatur.Ne  enimdififimulare  videar,fcioanteannos  odl:odecim,Sebaftia 
num  StocKhamerum  Germanum  in  aiiquot  Alciati  Emblemata  fcripfiiTc 
commentariola  (fic  enim  appellat^  farailiariter  admodum  &  ftudio  facilicoa 
cinnatarfed  an  fuerit  audtoris  mentem,&  argumenti  fplendorem  fecutus,  a- 
liorumefto  iudicium.Loquor  deTorncfij  Lugdunenfis  Typographieditio- 
ncnondealia  quadam,  quam  ante  aliquotannos  adornauit  P/antinus,  hac 
noftra  statediligentifiimus  Typographus:ea  cnira  aliquotaccefnoaibuslon 
g^  alia  eft  quam  prior:quod  non  erit  obfcurum  ei,qui  editionem  vtraraquc 
conferre  volet.at  vel  poflerior,vtut  fit,ca  eft  tamen,vt  eruditorumoculis  noQ 
fatis  digna  videatur.Sed  eftoj  fcripfit  StocKhamerus  illc  in  aliquot  Emblc- 
inata,non  tamen  attigit  omnia  :  fiquidem  foriediuinare  non  potuitquid  in 
aljjs  au^ftor  fibi  vclletiita  quasdam  perobfcura  funt,  vt  vcl  multa  rcrura  co- 
gnitione,veI  Deiio  natatore  fit  opus  ei,  qui  ca  commode  velitexpIicarc.Ad- 
haccjetiam  fi  Bartholomjeus  Anulus,vir  eruditus,brcuibus  verbis  ,  omnium 
fere  Emblematum  fententiara  complexus  fit,eum  tamen  non  puduit  aliquot 
inta(5ta  omnino  prarcermififlfe^quam  obcaufam  ncfcio,nifi  quod  vcriflimum 
cfie  video  quod  vuIg6dicitur:Z)o^i  efi etiam quddam  igncYarcvely^i  cum  Poc- 
t2,X\lon  omnia pojjhmiis  omnes.  Nihil  enim  moror  leluitanaz  familiie  fodaleai 
aIiquem,quemaccipioante  annos  fex  in  hac  Academia  publicc  interprcta- 
tum  ha:ceadem  Emblemata:fed  tamen  qu2dam,n6omniaaitigit:quamnam 
obcaufam  nefcio,nec  vt  fciam  fum  admodunft  follicitus:  nie  tamcn  nonfu- 
git,fi  perfecuiurus  eflret  quod  inceperat,  aliorum  quorundam  induftria  ei 
tuifte  vtendum,aut  certe  vigilias  maximaseom  impenfurum  in  explanandis 
rebus  tam  varijsjtamq*,  ingenioseab  ingeniofiffimo  lurcconfulto  excogita- 
tis  aut  efformatis  .  Quod  tamen  didtum  noIim,vt  lefuitx  illi  quicquam  dc- 
trahi  velim  (^quandoquidem  lubens  faueam  iiteratis  omnibus  ,  cuiufcunque 
profeflionis  8c  jnftituii  habcantur)  non  hocdico,inquam,vt  mihi  canere  vi- 
dear,qui  nihil  aliud  poflim  de  me  aftererc ,  quam  quod  ingenio  pene  nullo 
£im:&  fi  quid  fit,illud  diligent/ae  cuipiam  velim  tribui  potius  quam  acumi- 
ni  aut  dexteritati .  At  fi  ad  iuftara  carminum  tam  lepidorum  explicationem 
multa  deefte  obiecerit  aIiquis:dico,nihiI  cfCe  quod  omnibus  numeris  abfolu- 
tum  dici  8c  perfedlum  poirit.Sum  equidem,vt  verc  dicam,quod  potui,  con- 
fecutus,  nullumq;  vnquam  laborem  in  bonis  audtoribus  euoluendis  ,  qui  in 
hoc  mihi  pofii^nt  efle  commodiores,  cfFugi,  vt  ipfam  au<5lorjs  mentem  elicc- 
rem:quam  fi  nondum  aflecucus  omni  parte  videar,tamenquantum  a  mcfic- 
ri  potuit,conatus  fumjvt  eo  nominc  noftram  qualemcumque  diligentiam  do- 
ikis  non  nimium  morofisprobatum  iri  confidam.Quam  fi  gratam  ftudiofis, 
vt  vtilem  fpero,  &  aliqua  dignam  approbatione  intellexero  ,  efficient  profc- 
<5l6,vt  qualifcunqj  noftra  induftria  cxciietur  ad  cam  commentationem  non 
raod6  illuftrandam,fed  etiam  locupietandam  Quid  cnimdefperem  ftudium 
eiufmodi  gratum  fore,cum  res  per  fe  iucunda  &c  frudluofa  mirabiles  araorcs 

in  ani- 


E  P  I  S  T  O  L  A.  XLIH 

inanimfs  eorum,qui  funt  ingenui  &  liberales,excitet>Laudatur  anobis  Ora- 
tor,Poeta,Hiftoricus,  PiiilofG.phus,  aut  aliqu/salius  fcriptor^fi  W^^.,jnfl. 

«^ninnbus  ranouarn  ftellulis  e^Lilfreai.'^. /i  *  j 

tur,digito  aut  trlniucii  "Ididilni  tfotari  tolent,  vt  memons  commod.us  in- 

figantur  ,  &  citius  occurranr ,  ciim  ijs  opus  erit .    Atqui  has  fententias  non 

pa(Tim>nec  femper,nec  vbiuis  reperire  eftfacile,  ciira  nulJum  fit  Emblenia  , 

quod  prater  fententiam  non  afficiat  animum  rei  nouitate,&  egregia  quadam 

antiquitatiscognitione.Adha^c  yva[XAi  funt  interdum  obfeuriores  ,  neqj  om- 

nibus  pcruix  eftepofTuntrEmblemaaut  fubie^la:  pi<5tur;E  caufa,aut  carmin;s 

e/)//t«mV >  aut  £V/^P<4fH',  aliquam  facilitatem  habct ,  in  qua' poflicanimus  ccn- 

quiefcere.Proindenon  mirum  videridebet,  fi  boc  fcnbendi  genus  &  Alcia- 

to,&  viris  plerifqj  grauibus  admodum  placueric ,  vtaliquid  emfmodi  lud  s 

cruditis  confequi  poftent,quod  ftudia  grauioradulci  (vi  ita  dicam)lenimen- 

to  reficeret  *   Id  enim  fimile  prjeftitere  poft  Alciatum  Gulielmus  Perrerius 

ThoIofas,qui  Morofophiam  centum  Latinis  &  totidem  Gallicis  tetraftichis 

confcripfit.Hincpegma  Coftalij  habuimus,hinc  BarthoIoma:i  Anuli  pidara 

Pocfira  egregic  &  follcrter  elaboratamrraittoenim  Bocchij  laudaium  inge- 

nium,qui  in  hocgenere  fummum  fe  artificem  pra^ftitit.-poftremoq-,  omnium 

optime  poft  Alciatum,  fi  quid  mihicredendum  fit,  loannes  Sambucus,  & 

Adrianus  lunius,  fua  nobis  Emblemata  cudetunt ,  quibusnihil  ingeniofius 

auc  accuratius  adinuentum,nihi]  diligentius  elucubratum  aut  abfolutum  efle 

conftac.Sed  vt  fuperior  xtate  Akiatus  fuir,  ita,ni  fallor,  fc  priorem  &  inge- 

ni)  foIIertia,&  dc€tnnx  laude  praeftititiquem  cum  hoc  in  genereprimas  te- 

nere  dicam,quas  fuo  iurcmihi  tepetcre  videatur,non  eft  quod  quis  fufpice- 

tur  rae  nonnihilfamsdoftifljmorum  huius  feculi  virorum  Iuni;,Sambuci, 

Achillis  Boccbij  detraxifle  .  Id  vero  ftudij  genusnifi  fuiflctliberalecenfen- 

dum  &dcfto  horaine  djgnum^noluifl^enc  ipfi  profedo  vjri  tanci  fuam  indu- 

ftriam  contu)iflV,aut  bonas  interdura  horascollocaflein  ij|s,qus  nihiii  faciea 

da  efleduxiflenc.  Sed  de  his  tara  hxh. 

Supereft  vc  brcuiter  cocaranoftr£ecommentationisrarionemexpIicem,ijs-  Con/ir-ii 

quercfpondeara,quos  ad  obcrcdaedum  citius  quam  iraitandum  paratosfo-  &  nTcth© 

re  praefentio.In  hac  tota  ineunda  ratione  nihil  magis  obferuandum  efle  du-  j^^^j^f^^i^j 

xi,quam  fcrupos  omnes  &  mafandros  diificiliores ,  vt  locos  etiam  obfcuros  j„,t^  i\it. 

cnarrare,  &  Emblematumpcne  omniumoriginero  ex  fuofontedu(5bara  re-  uoii. 

pecere,poftremoqi  vfum  cuiufq-,  loci  &  fentenii^  facilem  pro  virili  partcad- 

ijcere.Quam  vcro  perfpicue  &  commode  \d  a  nobistcntarura  fic ,  non  dico 

perfe(flura,ali;  viderincraliquid  cerie  laboris  &  dihgentise  obfciaari  non  ob- 

icure  poteft,do<Slrjna  uullam  mihi  tribui  darive  laudera  pcftulo:  in  quo  ta- 

men  ab  i)s,qui  feri6do(Sti  funt,&  liceris  policioribus  exculti,faciliusahquara 

gratiamimpetrare  raihi  videbor  ,  quara  imperitis  &  quibufdam  nebuloni- 

bus,qui  omnia  non  modo  temere  vellicant,fed,quod  ait  Gomicus,nifi  quod 

ipfi  faciu»c,Diliilre^um  putant .  NuIIum  adhuc  fcriptorwi  legi,qui  cuihbet 

""  in  omoA- 


XLIV  CLAVDII  MINOIS  EPISTOLA'. 

in  omnibusratisfecetit.Namin  multiscura  amIabordefidcratur,inaIijs  ia- 
eenij  dexteritas.aut  Gtxcxlmgax  peritia,  vel  Latinsproprietas:  malijs  dc- 

melatct  in  Virgilij  poemate,  Seruij  Graramatici  diligentis  8c  accurati  opc« 
ram  f*epenumer6  defidetari:quemadmodam  nec  defunt,qui  idem  in  Porphy 
rionis  &  Acronis  commentarijs  in  Horatium  obferuent :  fed  cert^  hi  mihi 
videntur  moleftifliimi  cenforcsjqui  cum  nihirfaciant,  nulloqj  fe  labore  nobis 
commcndent,importUDe  tamen  de  aliorum  fcriptis  conqueruntur .  Non  ta- 
men  vt  mea  qualicunquecommentationeprcciudicatum  aficui  velim  ,  quafl 
mea  tam  vnice  probem,vt  nolim  aliquando  vel  cmendari ,  vcl  caftigari  .  A 
qua  fufpicione  quantum  abhorream>  qui  me  propius  agnsucrunt,facile  Iibe- 
rabunt:qui  nihil  aliud  adodtis  requiram  ,  quam  vt  hafce  minutiasfuarepre- 
hen(ione,in  quibus  erratum  fuent ,  aliquando  dignentur:  vt  in  ijs  recogno- 
fcendisparem  diligentiam  atq-,  operam  impertiant.  Nonenim  noftros  erro- 
res  emendari  feremus  impaticnter-,neqi  nos  vllo  modo  piguerit  audirepotio 
ra  fuggerentem  6c  mcliora:vt  nec  molcftum  erit  priorcm  fententiam  commii 
tare,fi  quid  minus  accurate  tra^tatum  aut  cxpenfum  i  nobis  quifpiam  con- 
queratur.Quod  dum  facio,videri  nolim  in  publica  Iiterarum  caufa  pr«Euari- 
cari,&  ea  docere,quacaliquando  putem  dedocenda.  Quod  tamen  nec  fine  e- 
xemplis  nec  rationibus  me  pr^ftiturum  inrelligent ,  fi  modo  adfit  aliqua  in 
iudicando  2quitas,ciim  nemini  dubium  fit,pofteriotes  cogitationes  meliores 
efle:&  in  monumentis  veterum  legamus,  Hippccratem  artis  medicasptinci- 
pem  quasdam  a  fe  non  fatis  diligenter  tradita,primum  emendafle,  necjeteri 
etiam  in  idem  impingerent  .  Idemfa€lum  a  M.TuUio  meminimus,qui  cum 
Rhetotici  libri,quos  adolefcens  fciipleratjnon  fatis  placerent,  vt  minus  elu- 
cubratos  damnate  magna  parre  maluitjquara  corrigerejfcripfitq-,  accuratius 
Iibros  alios  Oratorisjquos  canti  heri  a  ciodiis  agnofcimus.  Sed  &  Fabius 
duos  libros  a  feprimum  De  artedicendi  fcriptos,  qudd  non  fatis  probaren- 
tur,expunxit ,  &  duodecim  illos  vtiliflTimos  nobis  magno  ftudioforum  om- 
nium  applaufu  dedit,in  quibus  videtur  &  priores  emendafle,6c  perfe(5tius  a- 
iiquid  reliquiffe  .  Quod  iliis  igitur  tantis  viris  laudi  datum  eft  in  fuis  retra- 
6tandis,nondebet  nobis  efledamno  vel  fraudi,  vt  meminerintquorum  ma- 
xime  intereft,do(5tiores  permulta  fcire,non  tamen  omnia.Itaque  vtfeuerio- 
rem  omnem  obiurgandi  anfam  pr2cludam,fubinde  Horatianumiftudapud 
eum,qui  fit  reprehenfuru$,oppono,vt  &  feipfum  norit,&  errata  mea  menon 
deprecantem  luftineat : 

Si  quid  nouifii  re^ita  iflis  , 
Candidtis  imperti:  finoni  his  vtere  mecum  . 
Lutetia,M.   D:   L  X  X  X. 


SYN. 


XLV 
S  Y  N  T  A  G  M   A 

DE    SYMBOLIS, 

STEMMATVM  et  schematvm 

ratione,  q^ae  insignia  sev 

arma  gentilitia,  vulgo  nominantur. 
Deque  Emblematis. 


^  E  s  Y  M  B  o  L  I  s  &  re- 
■  ^  C^3^^  r"i"  notis  nonnullapleri- 
I  ^^a  \  quefcripfcrunt.-eorum  ta- 
fi  B%.  7  il  xnen  ncmo  cftadhucquocl 
fciam  )  qui  eam  rationem 
&  argumentum  fit  accu- 
ratadifputationcpcrfecutus.lci  vtpr?fta- 
re  quodammodo  poftim.quod  videam  cas 
partes  hoc  loco  mihidemandatas  ,dein- 
iientioiie  lymbolorum.eorumq;  vfu  &  fi- 
nequzdam.fi  non  accurate,  atcerte  bre- 
uitcr  dicenda  mihi  videntur  ,  ne  fubindc 
cogaranxi^  repetere  qua:  fcmcl  dixi/Tcfa- 
tiseric. 

§lu£fueritinuentioprimeiSyTnholortim  . 

•^SyP^V  CoMP  E  RTvM  quidem  nobis  cft^ 

^  Chal-  7^1  folaconiedura,primos  lilos  homines, 

dAiprimr  fcdpotifllmum  AEgyptios  &  Chaldicos, 

inuentO'    qui   in  fchola  Memphitica  phijofophati 

res   Sym-  funt,ira6  anteexpreflani  notarum  autcha 

hlorum^   raderum  inuetionem  &  fctipturz  vfum, 

ieperi'/re  fymboja  quardam  ruJia,  vt  ani- 

malium.vel  fiderum,vel  rcruni  aliarum, 

qu2  hpoyKv^tKci,  id  c[i,fculprur(ufacr(if 

appel  larunt:qiiod  primum  ab  his  fjftum 

cffe  ccHiftat  ,  ne  ab  imperira  multitudine 

myftena  &  arcana  (apicntia:,  quam  colc- 

bant  puris  animis  ac  manibus,£acile  pro- 

fanarencur,  fed  ab  ijs  duntaxat  inteliige- 

rencur  ,  qui  facris  ijfdem  initiati  eflTent. 

Q_uarum  rerum  iuicia  piiradfuifTe  admo 

dum    rudia  &   fimplicb  nemo  ambigit  , 

qualiafolentefie  reruni  peneomnif)  prin- 

GrAci        cipia  ,  qus  a.  icbusmiiiimis  orta  randem 

Symbol.t    progreiium  ampliorem  ,  &  certe  maio- 

inuenta     rem  confequuntur.  Qu^od  nobis  plannm 

poliue-      elTe  poterit.fieam  inuentionem  ,  quam 

runt^       A.EgyptiJs  &.Chaldccii  acce^tara.  cdbui.- 


mus,conferamiis  cnra  8rnatu,&  accurata 
expolicione,quam  huic  pr^darjE  inucntio 
ni  GraJci  adicccrunt,  tanta  profcdo  cum 
vcnuftate  &  apparatu,vt  poftcriores  Gra: 
coruracogitationes  prioribus  his,  &  fer- 
ml  incultis  AEgyptiorum  fignis  pra?fer- 
re  non  dubitemus  .  Eo  cnim  faAum  efTe 
crcdiderim.quod  etiam  inucnto fcriptur? 
vfu  acutiofis  quibufq;  i)'gcnijs,  fcd  ma- 
xim^  Philologis ,  Imperatoiibus,  Duci- 
bus,  &  alijs  etiam  ,  quibus  policior  qua:- 
dara  literarum  cognitio,  rcrumcjjmelio- 
rum  elcgans  &  culra  natura  placuit ,  au- 
«flus  fit  &a(reruarus  non  fine  litcrarum 
politioruin  ori)atu  ,  is  hpcyhv^fiy.av  v- 
ius.Adquam  Philologi?  parcemquodam 
modo  hoc  Syntagmace  dcclarandam  (iiou 
cnim  mei  pudoris  cft  magiuim  qiiidpiam 
de  me  polliceri.  quicquid  fit ,  velim  ftu- 
diofia:quiconfulanc:nam  alijsfbrtafletra 
doIampad3,qui  perficientquod  hic  a  me 
iiicboatum  potiusquam  perfcdumj  fin- 
gamus  primum  nobis  aliquem  ordinem 
familiarem.vt  eruditos  homine?,&  niaxi- 
mc  reium  anciquarum  ftudiofos  hac  qua 
licui  que.fed  ranjen  familiari  CGmmcuta- 
tionc  iuuen  us  . 

§^id  S  Y  M  B  o  t  r  M  ,  C^  quotuplex  ft 
huiuf  zocti  acceptto  . 

s  Y  M  B  o  L  V  M  ira  Graeci  definiunt  .-  SymBoTiB 

Khv  rjfji  yvavcu-  efl  td  ,  quo  aliquid  conie- 
£in.mti6  0>  cognofcimtn  .  Vocabuii  huii-s 
mulc2  fignificaciones  ocurrunt,ex  qui- 
bushsefunt  inprimis. 

Symboir]  accroi  vulgare  eft  profigno-,.  Syrr^Bolh 
quod  epiftols.vel  vafi.aut  dolio,an?c2'f-  t>- n  /r, 
riiciuficgencxis  vafisiniprin.i.ur  neicn-  ic . 

gjiicnuic 


XLVI 


DE    SYMBOLIS 


rro  figno  g.^cntur  a  quibiis  minime  oportcat:  idq; 
bcuico  .     j^.j^  vulgariluigoa  Marqua  iiominaniiis. 
Ucinde  pro  bcllico  figno,  quam  Tcfle- 
ram  vocant,Gailis  Sdot  dn guet .   Nempe 
vox  hsc  Symbolum  ,  pro  belli  figno  fca 
teilcra,  qua;datur  xniluibus  puguaturis  , 
qiiod  in  bcllis  ciuilibus  o!im  etiam  folem 
nehabituni:quibusquoiuam  &  armorum 
habicus  par ,  Sc  fonus  idem  vocis ,  Sc  mos 
vnus,atq;  eadera  bcUandi  n)ftituta,i.equa 
doli  fubreptio  fiat,  fymboladux  quifque 
fuis  militibus  diftindadat,vt  fi  foricquif 
piam  occurrerit,  dequodubitetur,  fym- 
bolum  edat ,  &:  ica  fi  fic  hoHis  vel  focius 
facile  agiiofcatur  .   Q_uare   temporibus 
motuum  ciuihum,  &  feditionum  iutefli- 
aiarum.CMarij  fymboJu  fuit.Lar  Dcus; 
L.  Syllx.ApoIlo  Delphicus;  C.Inlij  Qx- 
faiis.Venusgenitrix.In  vigilijs  etiamca- 
flfenilbus  fymbolaid  geiuis  dari  confue- 
«erunt,vc  Palma,  Virtus,Vid;oria  .    QucB 
tamcn  prarcepta  ex  vfu  difciplina:milua- 
ris  quotidie  variari  debent,  ne  hinc  detur 
hoftibusoccafio  inlidiandi,  &  explorato- 
rcsimpunc  verfentur  . 
Fropecu-       Tettio  idem  fonat  ac  coilatio  vel  pe 
niAcoUd-   cunia  ,  qua  pluresin  vnum  conferuiicad 
tione^.      epulas&  conuiuia  celebranda:  quo  fenfu 
pleriq;  viri  eruditi  etiam  fymbolum  ,  & 
fymbolam,  vfurpant  neutro&  fceminino 
genenbus,  &  quibufdam  rationibus  con- 
fitmint,Synibola,m  dedi,3^nA  Teretium , 
non  Symbolum  dedi,t(^t  legendum  . 
Promnfi        Q_iiart6,Symbolum  nuptiarum  annu- 
lonuptm  itimfignificat. 

,.  Q^incd  ,  conic^flruram  fcu  indicium  , 
Tro  tndt  quo  pra^nofcimus  aiiquid,vel  coijcimus, 
cio ,  velobfcruatione  dignum  puramus,  quo 

fcnfu  ad  res  varias  transferri  ceftancur  au- 
clorum  monimenta. 
Fro  nnm       Scxto,  pro  Principis  numilmate  fumi- 
rno.    '        tur.  ^ 

Tro  notx  Septtmo,proargumento>feuerymo,fcu 
oMid^m.  'Jcnique  vaticinioaut  nota  quadam  ,  qua 
^  quidpiamoccuItatur,(cd  tamen  dodisau- 

ribus  incelligendum  pi.oponitur;quo  kn 
fu  pofttemo  nos  Symbolum  ad  Emblema 
tis  nacuram  accommodamus,&  veluci  ad 
finem  noflri  huius  Syntagraatis  eiplana- 
leconamur . 

Dt  Symbolti  ^gyptiacu . 

Observamy»  itaquc  }k  fapienti- 


bus  AEgyptijs  fymbola  primum  fuiffc  v-  SymboU 
furpata  illa  ,  qua^/e/ss^t/^/xtf  nuncupa-  curtnum 
bant.quibus  fuam  raramillam  quidem  &  t^  • 
reconditam  fapientiam  folis  ijs  agnitam 
elle  volebant,qui  ea  le  dignos  prsllarenr. 
Abeaenim  confuJto  &   prudentcr  hifcc 
iiigeniofis  &  eruditis  fvmbolis,vt:  iam  ad-  detnens 
monui,  profanum  vulgus  arcebant:  eoq;   jilexan' 
niodo  arcana  illa  dodrina;  reuera  primx  drinnsiie 
&  ardu«e,  caltis  becec;  rotundisaunbus  ,   Ambolfi. 
&  prjcparacis  animis  cxcipi  volebanc .  In- 
figiiis  eft  apud  Clemcncem  Alcxadrinum 
locus  ;.Strom.  quolocoaic,AEgyptios& 
HebrjEos  fymbolis  vfos  fuifle  reconditis, 
vcfapientia  diuina:  eos  participes  cffice- 
rent,qui  rebus  facris  initiati  eflent.  Addit 
etiam  nefas  exiffimatum  Piatoni,cum,qui 
minime  purus  effet,  ad  purum  quidpiam 
attreftandum  acccdere.-quam  obcauflam 
facra  vaticinia  enigm.3tis  reddita  olim  fuif 
fe  conflat,nec  vera  myfteria  olfendi  lis  fo- 
lita.qui  tcmere  &  impudenrer  accederet, 
fed  quiprimum  purgati  eirencfefequedi- 
ligenccrprajpararenc  Obferuatidem,eos, 
qui  ab   AEgypciis  docerentur  ,  primum 
arripuifle  viam  &  racionem,  quje  vocaba- 
cur  i TnToKoypctpi/,-,!, id  cff  ,  ad  epiftolas 
fcribendas comparata  methojus:aiterani, 
qua  facerdotes  vtebacur,id  dijipoyptti/, 
/x*Tf7f.  tertiam  &  poflremam  hpoyAi^t- 
Kiiv  nominabanc.id  ell,facram  quandam 
fculpturam  vei  cjelaturam.cx  quibusma- 
xime  celcbrisfuitea,  qua:  crv/>c/?oA//t«  di- 
cebatur .   Longior  e{lem,fi  excmpla  Cle- 
mentis  vfurparem,  quxeadem  pene  funt 
apud  Orum  Niliacum.Sed  vnum  id  dun- 
taiat.Omnesquotquot  vetuffis  tcnipori- 
bus  de  rebus  diuinisaiiquid  fcriptis  mau- 
darunt.tam  Barbari,quam  Gra:ri,rerum 
principia  occulta  clfe  voiuerunc,&  ipfum 
verum  [to  ctAH^eVj  enigmatis,fignis,^ym 
bolis,&allegoricisquibufdam  figuris  tra 
didcrunt.EademfueteccIebratailla  Gra:»   Plutar- 
corum  oracula:  qua;caufa  efi:  cur  Apoilo  chffs. 
Pythiuscognomen  Ko^ia.;  habueric  ,  eo 
quod  obfcure  ac  obiique  refpondcrec. 
CHm  Ciementeillo  polyhiftorc  vna  con- 
iungam  Plutarchum.qui  difpucationeT£- 
f>i  VffiJ^os  >yu  O'a-ipiS^0i  idem  omnino  do- 
cet.inccrqjalia  oliendit,hoc  vctcrum  Ae- 
gyptiorum  inftitutum  fuiire^vt  abi)S  le- 
gerentur  reges.velex  ordinefacerdotum, 
aur  eorum,qui  miluiasnomendarent :  eo 
quo J  liii  ob  ibrtitudiuem  ,  hi  vcro  ob  fa- 

picn- 


DE     SYMBOLIS. 


XLVil 


j»ientiam  magniaccelcbrcs  habereiitiirSi 
quis  e  bellicofis  rcx  crcarctur  ,  ftarim  fe 
faccrdotibus  eriidienciiim  dabat.idemque 
fapiciuiiB  particeps  efficiebatu  r,eius  in  qua 
fapieiUJ(j,qua:fabulis  plcraq;  occultabat, 
8c  obfcuroquodan»  vetborum  inuo  lucro 
compledebatur-  H^ceius  \eiba:iv90f  i- 
yinro  7a)v  hp&ojv  y^  [xtTer)^  T>Tf  fiKo<ro- 

<pia,{  iTtKiKpvy.iVilf  TaC  ToAA*  /ULV^^Olf 
Xpt/  Koyoti  ,  dy.vS^pdi  iij.'pa.<THi  TWf  dA«- 
^HAi  >{^<i^ttt!3ci7Hiiyj[a-ii{.  Quod  certe 
ipfi  notant,  cum  Sphingesad  templorum 
lm'iiia  Iocant:innuunt  enim  e3m,quam  de 
rebus  facns  doftrinam  profitentur.  ea  fa- 
pientiaconilafe,qui'obfcura  fitj&inuohv 
crisquibufdam  latcatde  qua  rc  vLde  Em 
blema  i88, 

Certe  antiqua  iila  Pythagora:  fymbola 
huius  Fhilofophia;  vfum  non  minimum 
prxbuere  ;  quscum  aTyrrhenijs  (apud 
quos  fuiteducatus.rel^lcPIutarcho^aut  ab 
AEgyptijs.vt  relarum  eft  ab  lamblicho 
nobili  Philofopho,3ccepiflet,ita  excoluit, 
vr  magnam  fn^  doftrinae  partem  hifce 
myfterijs  occlufamede  volucfit.  Tradit 
enim  idem  Iamblichus,eos  olim  defignaf- 
fe  per  nauis  gubernarorem  ,  fupremum 
Deum,primuin  mororem,  &  primam  illa 
caufam  r^rum  omnium  j  vtoftendercnt 
omnia  Dei  pronidciuia  curaqjadrainiftra- 
ri:vt  pet  nuindi  I.itum  ,  m.iteriam  aptam 
ad  gencrandum  ,  ipfumq;  corpusintelligi 
volebant.  Atqui  &  interdum  non  a!io  fym 
bolo  Deum  deiignabant,  quam  oculo  de- 
pido  ,  cui  &  baculum  feu  fceptrum  fub- 
rtituebant:quandoquidcm  Dens  vnus  eft, 
qui  omnia  videat,  &  peiics  quem  fit  prx 
cellens  &  regia  d:giiuas .  Nonnulli  tamen 
ftantem  bacuinm  adaliud  referunt,  nem- 
peaJ  naturam  duiinam  4t?-3'e£.fT3r'^  d/J- 
viiToVjid  eil.mutationi  mimme  obnoxiam, 
&:  qua;  nunquam  labefadari  aut  imminui 
vjlo  vnquam  pado  polTif . 

Hanc  AEgyptiorum  Philofophia  Chse 
remon  complcxuseft  ,  vtSc  Orus  Apollo 
Niliacusiauxit  Pyrhagoras  ,  illuftrarnnc 
excellentesquidam  Philofophi, 3c  fcripto. 
res  nobiles,Athena;us,  Clemens  &  Cv  ril- 
lus  Alexandriiii ,  Paufanias,  Porphyruis  , 
Plinius,  Apuleius,  Plutarchus:  quamquc 
uoftra  astate  pene  iutermortuam  maguo 
labore  ac  induftria  ,  imo  vero  admirabili 
peneqjdiuino  ingeuio  excitauit  ,  fuisque 
pcrfecanumcr.s  Pictius  Val,eiiauii5 »  raa- 


gnis  illis  Hicroglyphicwn  Commerarijs^ 
Cuius  prima:  fapieutijE  vfum  ,  neid  diifi- 
mulare  vidcar,rctinuerunt  multo  antcPy. 
thagoram  Mofcs  ,SaIomon  ,  alijque  He- 
brajorum  fapientes-  Sunt  &  qui  de  Chal» 
da:orum  fymbolisexPfelIicomn\entari)Sr 
quibusniagicaoracula  fcu  Chaldaica  Zo- 
roaftres  exequitur,nonnuIIa  pofteris  reli- 
queruHt  .  Sic  enim  in  figura  plantarum  , 
flotum,animaIium,ftcIIarum,reruroq;  a- 
liarum  pleraque  inuoluebant,  vtminimc 
putera  commodiusfapientia:  veteru  quaf- 
dam  reliquias  ad  noftra  vfque  tempor» 
tranfmitti  potuifle  .  Id  vero  fi  quis  velic 
oftenfum  cfiealiqua  exemplorum  farra- 
gine,ftatim  colliget,  pro  fertilitatis  fym- 
ho\o  Fdpatier  vfurpatum  ,  Cutreffum  pro 
morte,  Oliitjim  fignum  pacis,  Jjiurum  8c 
Hederamingeni]  femper  viieiuis,  Malum. 
cotoneum  connubij  uotam  lifdem  habitam 
fui/Ie,  yiSatyrum  vel  Capram  hbidinis  , 
Leonem  terroris,  iracundix  ,  dominatus,, 
Solem  anni ,  Lur.am  mcnfis.,  &  cxteraalia 
longemulta,  qtije  immcnfolabote  paiiqi 
docTiina  idem  Pieriusexecutus  eft .  , 

De  PythagOYS.  fymbolti  ohiter  qusdam  ., 
V  E  R  V  M  quia  de  Pythagors  fymbo-- 
lis  m<;ininimus,  placcr  quxdam  hucadii- 
cere  ,  quasad  id  aigumenti  genus  forrafte 
conduca'.u,qucq;  reiunvantiquarum  ftu- 
diofi  non  auerfentur-Fuit  vnus  ille  Pytha 
goras ,  primus  modcfti;E  magifter  ,  &  qui  Tyth.rgif* 
prior  ?/Ao^o?K  m.iUiif,  qnam  cropKnome  ^^  Lrtts  , 
fibi  tribui>&qui  ad  fobiietatem,  ptimnra 
fapientia:  omnis  humans  fundgmentum  ,. 
fui  fa^cnli  homines  reuocauit.  Ciiius  Do^ 
ctoris  fane  prxftantis.iSc  omnium  iudicio, 
magni,fenrenti£  pta^clarx; ,  qusfymbola. 
vujgato  verbo  dicuntur,notis  exprellk  fub- 
obfcufis.placetobiter  enarraic,&  aliquo 
in:crpretaiio;us  lumiiie  infignire. 

Prius    illud  cccurrit  ,   N  e    d  e  g  ■»:- 

STARIS  EX  IIS  CLV  I  B  V  S  E  S  X 
N  I  G  R.  A    C  A  V  D  A  .]   //»>    yiuiff^CU  jWfc- 

AAVxLCjy,  Melanuros  ne  gufiato:  fic  eiiirn-. 
malumuscuiT)  Gyraldo  reddi:  non  vc  Fi» 
cinus&  Guarinus  Veroncnfis,qui  nonad- 
uercebant  Mclanurosefireexgenete  pifciu,  _^ 

quod  poftr^imo  Erafmusei  Pliuioniemi-         ^  .' 
nit.Similefiiitxnigma  AntiphanisComi»  *^'^iT-  ■ 
ci,a  MeIanuio&  Mugiic  cauendura.\;c- 
nctitaq;  fcicntcr  Pythag5>ras  animal  nigra- 

CJluJ.l. 


XLVIII 


DR    SYMBOLIS. 


caufla  non  edc  attingendiim.-inniicDS,  efTe 
declinandum  vitium,  cui  fuccedat  mentis 
nigredo,&  voluntatis  conflidatio  moleftaj 
/iquidem  vitii  facilitatem  vita:  mox  mife- 
rabilis  confequiturdifficultas  •  Apud  La- 
tiiios  atrum  nigrumqj  pro  malo&impro 
bo  accipi.aliis  locis  dicetur  commodius  . 
MelaKU  5i,„[efgo  Melanuri,  dclofi.fraudulenti  , 
rt  qui .  i„(]jiatore',ii  denique  omiics ,  qui  aliud 
inore  promptum  habent,aliud  inpedtorc 
cclantjficutietiamfallaces.prsftgiatores, 
quiqjcalumniisrem  fuam  aguntaliorum 
difpendio.etiamq;  interdum  exitio  .  Sui- 
das  ,  &  alii  quidam  a  Melanuro  abftinen- 
dum  eflJe  cenfuiife  Pythagoram  fcribit , 
caufamq;  reddit  occultioiem,  de  qua  hic 
nihilattiiietdiccre.  Obferuandumadhxc, 
iioii  bene  ab  Erafmo  fepiam  poni  pro  mc- 
laiiuio  ;  cftenim  non  retfle  fecutus  inter- 
pretem  Laertii.-vtetiam  in  prouerbio,  Se- 
quitttr  Perca  Melanurum  . 

Stateram  ne  tranftli^']  //>/  (^vyav  VTip 
/Saivhv  Sarcrit femeIadmonui(le,vnius& 
ciufdem  fymboli.vt  adagii  fententiameflTc 
prima  quidem  fronte  generalem,  qux  ta- 
xnen  ad  varios  vfus  &  fignificatus  traduci 
pofTlt.  Cyrillus  Alexandrinus,  Stateram, 
inquit,we/r^'?y//;V^,hoceft,au3rus  neefto. 
Item  &  Athenajus.qui  hoc  fymboloTA^o 
ye^/stisauaritiam  fugiendam  efie  cenfet,& 
jequalitarem  fedlandam  .  Sunt  tamen  qui 
praicipi  puteiit  ftudiisin  omnibus  mode- 
rationem  &  temperamentumadhibedum.- 
alii  fimpliciter  ad  pondera  &  mcnfuras 
rcferunf,qua:iuft*e  debent  efie.-nosdcom- 
ri  potius  squitate  nnelligi,  vt  fit  hoc  tan- 
quam  ad  reges  principesq;  monitum  ge- 
i)erale,vtetiam  iudices  prouinciarum,  a- 
liosque  omnes,qui  rempublicamadmini- 
ftrantjvt  legum  (eruata  audoritate  fe  ge- 
rant,populosq;  fibi  ccmmifl!bsiufte  &  le- 
gitime  inofRcio  contineant .  Notaeft  lu- 
llitia;  pulcra  defcriptio  ex  Carneadis  libr. 
'Tripi  itA\it^  t^S^ovtfi  apud  Gell.i4.&  Ci- 
ceronis  verba  illa  magnifica  ex  orationc 
pro  Cluentio  :  Legum/ninijiri  mngiFira* 
ttudegum  interpretes  iudiccs-.legum  deni- 
que  tdcirco  omnes  ferui  fttmu^yVt  Itberi  ef- 
fe pojfimus.Scd  ptopiuseft  vc^terum  einble 
luflitiA  nia,qui  luftitia  &Nemefim  ita  pii.geb.u, 
C9>  Ncme  vt  ftateram  manu  altera,&  gladium  altera 
fts  emble  oftenra tet:!iimirum  vt  indicareiilduo pra: 
r/ta .  itantillima  luftitias  munia,  vnum  quidem 


Varia  hu 
imfymbo 
li  expo- 
fitio  , 


pofittim  in  faculratc  fuutn  cuiqae  tribiien 
di;alterum  vero  inpunicndisfacinorofis  . 
Exempla  corum  qui  ftareram  tranfilierinc 
poflem  adducere  Imperatorum  turpium, 
&corum,quinon  priiicipcs.fed  pcftcs  fu{ 
reipublicjefucrc,  vt  Neronis,  Domitiani* 
HeliogabaIi,Caracalli^,Cambyfis,aIiorum 
que  nimis  multorum;fcd  hxc  fatis.  Inte- 
rea  fuifle  viroseruditoscum  Lijio  Grcgo- 
rio,qui  ex  vno  hoc  fymbolo  duo  feccrint, 
Grxcadeceptos  ledionc,in  quamodo  iu-  ^i'^  ^„ 
gum,mod6  ftatctanulegimus  Nam  apud  pUcf^tio 
Plutarchii  Sympofiaco  ita  cnunciatur,^« 
CApov  uTgp^ct/i/Hi^.quo  loco  adpov  quida 
^io^vyov  pofitum  crediderur.Sed  nemul  (TApos 
tai5-<t/J0/,  vt  lulius  PolluxexpIicat,cftin-  quid , 
ftrumentfi,quo  pauimenta  &  are?  vcrrun 
lur.a  vcrbo  7oupa,(Tttp'4.  Itaq;  vertedum 
iuhtScopas  noH  t ranfiliendum:\\oc  eft,  ne 
fimusadiracundia  proni,ncve  lcuidecati 
faa  ratione  abducamurlta  in  carminibus 
aureis  Pythagorzpr2ecipitur,ob  leuc  crra 
tum  aliquod  amico  non  ellc  fucccfcndum. 
//«  s^^ctips  iptK^-^pn  AyLttptdi^oi  eiviKA 

(XIKpiif  . 

&qua:  multa  Tg/;/ /wgT/j/oTWTOf  ab  aliis 
difptitantur. 

Chcenici  ne  inf!deas.]^oiviKt  //>;  eV/- 
Ka.^i(Tcu.  Choenicem  Clearchus  hemcro-  Chuenix 
trophum  nuncupat.id  cft.dmrnum  cibCi,  quid. 
&  demcnrum,quod  in  dies  alicui  impcn- 
ditur:a  recentioribus  Latinis  Sportula  & 
Salarium.  Rhcmnius  Fannius,  aliiq;  non- 
nullijchosniccm  mcnfuram  aiunt  cfle  qua- 
tcrni  lextarii: 
G^i  quater  affumptUA  fit  Graio  nomine 

Choenix .  1 

Picus  Mirandulanus  in  quadam  oratione  I 

ficexpofuit ,  vt  omnia  nosanima  rationali 
metientes,  ad  menfuram  &  regulam  cun- 
dadirigamus.aitenim.-Prarcipu  Pythago- 
las.ne  fuper  modium  fedeamus.ideft,  ra- 
tionalcm  partem  ,  qua  animacundamcti-  | 

tur  &examinat,nc  otiofa  defidia  remittcn  | 

tesamittamus.Ied  rationis  exercitationeac  1 

regula  &  dirigamus  aftidue,&  cxcitemus.  | 

Hajcille.ltaqjmiferootio  vita  traducenda 
non  eft,  fed  id  penitus  excutiamns.  Rcde  Otiumfu\ 
Plaiitinus  ille  (enex.-Adolefcens  ciim  fis,<!^  gtedum. 
ciim  esi  fangtiis  integer  ,  reitUA  qu&rendi 
connenit operam  dare.Xxttvo^;  Nimt6  homo 
nihili  eft  quipiger  eft,nimuq;id gentu  odi 
ego  m  alhVigtlare  decet  hominem,qui  vult 

fux 


DE    SYMBCLIS. 


XL!X 


fu*  tefnpove  eonficert  negotia :  qui  dormit 
lihenter ifine  lucro  ^  eum  malo  comeFl . 
Monct  icaqj  nc  fimiis  >;^.e/50/?/o/,ftdexcm 
plo  formica:  fiitiiris  profpicianuis.  Vidc 
EmbIcma8i.CoeliumRhodig.lib.  i<f.va- 
riar.Icdcap  17. 

Ne  cuiuis  dextram  inieceris.]  f/.ii  ttavti 
e//iS*AA«K«r«^/5sV  .Edoccmiir  id  noro  ver- 
ficiilo: 

Nec  ctth  defiflo.nec  temereirjcipio . 
Cacrernm  porrigere  ,  &  darc  dextram  ,  eft 
fuppetias  opemq;  ferrcsdare  manus.vidu 
fc  fatcri;manum  inijcere,  vim  inferrcjma- 
nus  addcre,deridere.Monet  autem.nc  temc 
r^  quemlibet  in  familiaritatcm  admitras , 
fcd  dciigas  qiicm  diligasrquod  conuenitcii 
Solonisapophthcgmatea  Laertiocx  Apol- 
lodoro  rclato.  Amicosnccito  parcsjquos 
autem  paraucris,nc  rci)cc.  Apud  prifcos  fi 
quid  firmum  &  illibatum  efle  vcllent ,  id 
dextra  fancicbant,vt  tradit  AurcI.Probus. 
Accipiebant  item  dextram  pro  parte  fcli- 
ciorc,  rcligiofiorc  &  fandiorc;  &  dextrum 
profelici  &  proipero  ,  vt  Nonius  rctulit . 
Multuscfrem,&  forte  nimius,fihuc  locos 
congcrerem  dcdextra  porrcda,  profidei 
facramcnto:ad  alia  itaq;  vcnicndum.  Vi- 
dcjfi  placet.Emblemata  ?.&  5p. 

ArBum  annulum  ne  geftato.  ]  ^»;  ^o- 
fHV  ^tvov  J^aKTvXtov .  Idcm  &  Plutar- 
chus.Flaniincsctiam  Diales  apud  Roma- 
nos  ca  ratione  vtebantur  pcruio  &  caffo 
anmilo  .  Plautinum  illud  fymbolo  huic 
c^uzdiat, Lil>er£fi*nt£des  ,liberfum  ego , 
libereme  vti  zolo  .  Adco  Iibcrtas  rcs  cft 
ina:flimabilis,vt  ccnfcnt  iuris  aucf^orcs.Sa- 
ne  annulum  pro  hieroglyphico  poni  fcr- 
uitutis,qualis  cft  maritalis  ,  conftat  cx  vc- 
leribus .  Nam  etitm  quanturo  etymo  no- 
lT)inisannuIico]|igimus,dcducitur  ab  AN, 
particula,qu3e  circum  fignificat  ,idi.oquc 
compcdum  velmanicarum  ceu  vinculum. 
annulus  notam  habet.Ex  hoc  ergo  Py  tha- 
gorci  yidcntui  monuiflc  cauendnm,ncnos 
incam  fcruitutcm  coniiciamus,  qua;  dura 
fit  &  incommoda,  qualis,  cft  connubii  fo- 
cietas  &  quaficolligario  ,  duris  implicira 
iTtoIeftiis,foIicitudinum  morfibus,&  qua- 
/ilaqueis  ,  a  quibusnos  expedireminimc 
pofrumus,  poftquam  volentesiugum  tra- 
hcrccoepimus. 

Ignem  ne  gladio  fodito,]  •^rCp  eiJ^npa 
/uw  {TXctAgwfiV.Porphyrins  ignem  fymbo- 
lum  cfifcdicic  nacuix»  canique  ob  icm  in 


tcmplis  afleruari,capitalcq;  fuiflc.fi  faccr- 
dores  igiien)  ipfum  extingui  pafli  efl^ent  : 
quopadloapud  Romaiios.virgines  Vefta- 
les,&apHd  l'erfas'igniprqficicbantut:qua 
de  rcalii,  &  Clemens  non  parummulta  . 
Symbolum  igiturita  placct  explicare,  di-. 
uinam  natnram.hoc  eft,  Deum  immorta- 
Iem,non  gladio  impetendum>  hoc  cft.lin- 
guz  acumine  &  malediccntia.Pleriq;  hoc 
ligiiificaridicunt,  potentiorum  iram  non 
cfle  didis  laceflendam  j  quod  id  non  nifl 
communi  ,aut  ccrt^multorum  pcriculo 
fieri  poflit.  Etenim  pcriculofum  cft  in  eS 
fcribcre  ,  qui  poflit  profcribere  .  Ex  quo 
quidam  cum  ducerctur  ad  regem  Antigo  . 
num,reus  flagitii  capitalis,  qui  duccbant ,  "^*^^  If ' 
hominem  bonocfltanimo  moncbancfutu  '^'"/'v''' 
rum  cium  vt  lolueretur,  cum  ad  regisocu  ' 

los  perucnirct:At,inquit  ille,  Cyclopimc 
crutium  vultisappoiicfc  ?  alludebatad  rc- 
gcm  lufcum  .  Qiiod  cijm  regi  delatum 
cfl!ct,homincm  iuflit  interfici.Ira  in  fuam 
pcrnicicm  mifcr  illeglsdioignem  fodica- 
uit.Quod  dcprincipibus  didum  cft.idcm 
dcaliis  omnibus  dici  potcft,  ncminem  fci- 
licct  vcl  dido  vel  fado  Ixdcndum  ,  auc 
prouocandum,quod  iracundiam  excitet. 
Nam  &  fapientcr  accepimus  a  Salomonc » 
modcratusfermo  frangit  iracundum  ani- 
muni,atdurus  furoicm  arccfllt .  Et  hoc 
quidcm  fymbolum  vnum  cx  iis  cft,  quaj 
AndocidaePythagorco  aGrzcis  fcripto- 
ribus  ,  non  Pytbagorx  ipfi  afcribuntur. 
Politianusaliter  Icgit,wu/3  ffiS^iifa  y.ii<rx.et, 
hivHv-  ignemferro  nefodicato  .  Alii  ttu/j 
[j.tf)^Aipti.  /u«  ffKAKivHV.  ignem  gUdio  ne 
fcalpito  .  Scio  &  alios  cflc  proucrbii  Ca^- 
fus.ciquibus  quidam  ita  obfccenc  conce- 
pti,vt  pudeat  diccrc:quod  ad  morum  cul 
tUiDjVcl  honcftam  dodtrinam  facir,magis 
placet ,  &  iis  finibus  noftra  ftudia  tcrmi- 
nantur . 

Corne  edito.]  fjt.ii  {ff^ifiVTi)v  KApS^iAV. 
Ciccro  dc  Belklophontc  ,  vcrtitex  Ho- 
mcro  : 

Jpfefuum  cor  edtns  campu  errahat  Meu  ,  - 
Et  Phocylides,  apud  igiiem  fcdentem  cor 
fruftra  non  minnendfi,pr?cepir  hoc  verfu: 
/u»;  «Tg  fJ-ATi]v  t^ai  '?rwp  KASicrAs  /xi\v^)it 

flhOVVfOS  . 

rcd^quidcminam  prstcrquam  quod  tri- 
ftitiariim  molcs,&  curarum  cdacium  onus 
aducrfam  valctudinem  &  corp oii  infcfla 
adductt,nc€  cogitatiooum  qi.cqucftudiis 
d        libe- 


+ 


DE    ^YMBOLIS. 


libcrum  perfflittitcireanimum  •   Noneft 
iginncor  edciidam  ,  fi  fiii.ul  Sc  faperc  &c 
valcre  cupinuis.Sunr  etiam  qui  lioc  lym- 
bolo  vfiim  Pytliagorum  fiulTc  aireueraut, 
quodtoidis  caro  cn.iiefa  ,  luapte  natura 
nonfaal^concoquacur  .  Ex  Cyrillo  didi- 
cimus ,  cor  fupracraticulam  impolicum  . 
.pri.!iis&ig'ie  fiippofico,apad  AEgypcios 
flaujficate iram  fu roremq ;  quod  cor  cden 
dum  vctnit  Pychagoras,  eadem  racionece 
lebrum  noncdcndum  vecuit ,  hoc  eft,  vt 
G  r^cce  dicuur,//.«  gV3-/«f  iyKiOeiKov,  ce- 
rehrum  ne  manditoicinod  ab  alijscxponi- 
turdeobliuionefugienda.  Ex  quo  Apu- 
leius  ait:  Homines  funtanxijs  mentibus  , 
Humana  brutis  corporibus ,  vita  querula.   Rede 
conditio.    quidem  &  vere;  nam  quot  in  hommc  funt 
perturbationes,  tot  rcgnant  quafi  prajdo- 
nesiiifefti,&crucnticarnificcs,quinunqua 
conquiefcere  miferura  animum  pcrmit- 
tant .  Ea  rationede  hominum  couditione 
conquefti  funt  Philofophi  longe  multi.Si- 
lenus  cnim  pronunciauit ,  optimum  non 
iiafci.aut  quamocyinmemori.  Huc  re- 
ferre  portis  Heracliti  lacrymas  dc  homi- 
num  miferi)s,Timonis  ^KTAv^^aTTH  foli- 
trtdines.Poetarum  &Phi!ofophoruni  faty- 
licos  aculeos.Saluberrimum  itaqj  hocora 
culum  Pythagorae  fapientis,  in  quo  bona 
patsPhilofophixmoralisoccupatur.tenen 
Hum  mordicus,vt  quifq.  ooftrum  memi- 
nerit,  fenonparum  profecifte  ,  qui  malis 
affevSibus  feucram  legcm  indixerit.Sitci- 
go,vt  Flaccusmonet. 
lAtta  in  piAfens  animm,  quod  vltra  eff , 
Oderit  curare,(^amara  Uto 
Temperetrifu. 

Nam  &  Chry.^ippus  At/Vwf  ,  quafi  AvV/v 

hominis  appellat  :  etcnim  qui  triftarur  & 

niaetoreconficitur,quafi  fcuefcit  mifer , 

maciemq;  &  palloremcontrahit.Ideoque 

Galciius  hoc  vnum  praecipit  ad  tucandam 

valetudinem,a  curis  acrioribus&a  mocro 

leanlmum  fubtrahendum  ,  eoquod  indc 

morbis  afflidantur  humana  ("orpora,  fie- 

riq;  intcrdum  vt  fanguisintra  prajcordia, 

quafi  viquadam  trufus ,  confeftim  cxan- 

guat  uifitumcaloremjex  quo  tabes,autc- 

tiam  mors  confequatur.Sed  vtvult  lam- 

Cor  ^      blichus,  corideo  &  cercbrum  mandi  non 

i-etihrum  permifit  Pythagoras.quod  quafi  duo  fint 

fnr  non     duces,&  tanquam  gradus  fcdcsve  viuendi 

tnanden-  &  fapiendi.  Qiiidara  ctiam  funt,qui  fym- 

dum .       bohim  id  ad  amicos  traducant^quibus  uon 


cfieobtreftandum  vel  abfentibus,tatioip- 
fa  fuadet.  Amicum  enim  &  cor,  &  corcu- 
lum,blaudiciidi  caufla  dicunt:  vtque  finc 
anima  &cordeviui,  fic  fineamicitiacom- 
mode  vicatraduci  non  potcft  . 

A  faoK  abfltneto]  Kvcif/.av  etTriyijBou. 
Tiroycha  Pychagorica,  ciim  cam  Diony- 
fius  cogerct  id  myfterij  patefaccre  ,ipfa 
arcanum  ne  proderec,mordicus'fibi  lingua 
pra:Icuidens  infaciem  tyrannidicicur  ex- 
puilfe  :  quod  idem  fcribit  Iamblichus& 
Olympiodorus  hisfere  verbis  in  Platouis 
Ph2done:MuIier,inquit,Pythagorica  co- 
ada  enunciare  ,  curfabam  non  comeftet , 
dicit,  pAyo/y.t  a,v,ij  eTrojf/./ av  -  Ruifus 
coacla  cum  eiret.ait,  s^wotfxt  Av,»<peiyot(Jit 
av  Et  dcmum  linguam  fibiabfcidit,inftrii 
mentum  fcilicet  &  Ioquendi,&  guftandi . 
Tamctfi  abditum  eft  (inquamj  fabajmy- 
fterium  ,  Antiochajus  in  ijs  ,  qua:  de  faba: 
naturafcripfit.adMichaelem  Byzantium 
Impcratorcm,aic,fabasmaIum  fuccum[fer 
rcjinfomnia  turbuknta  facere,camque  ob 
rem  Pythagoram  fabisabftinuifrc.  Idem 
Pliniusmemoriae  tradidir.Heron  x.rei  ru- 
ftic»  cx  Gcoponicis  Didymi ,  idem  cum 
Suida  &  Plinioi  fed  dicitin  fabarum  Hore 
aufpicium  quoddam  lugubre  repeiiri. 
Horatius  Serm.  i.Satyr.6. 
O  quado  faba  Fythagora  cognaia,  ^mttlq; 
Vn£ia  fatii pingui ponetur  olufcula  turdo? 
Origencs  in  co,qucm  ipfe  (piKoa-o^pa^ivav 
infcripfit,Zarctham  ait  Chaldaeum  has  af- 
ferre  caufas.cura  fabis  abftinendum  eflct, 
qaod  faba  C\  maccrata  ad  Solem  per  ali- 
quod  remporis  fpatium  dimittatur,  femi- 
nishumaniodorem  contrahat.  Clariuse* 
tiam  hocexemplum  prcfert,  quodea  flo- 
rente,vna  cum  flore  in  oUacircumlutata 
fi  concludatur,humoq;  obruatur,&  poft 
aliquotdicselFodiatur,pudendimuliebris 
cffigiem  habere  repcrietur  ,  &  moxetiam 
pucrilis  capitis.  LucianuseoDiaIogo,cui 
$iav7rpaTi{tiomtn,i\\\xA  pr^cipue  notat, 
fi  viridemfabara  foliiculoexuas,  appate- 
rc  virilibusgeniralibus  fimilem  :  codlanl 
autem  finodturnotemporead  Lunam  ccr 
ro  fpacio  dimiieris,  (anguini  pcrfimilem 
fieri.Acron,Afaba,inquit,Pyth3gofas  ab- 
ftinuit,qu6d  viridis  in  pyxide  sereaferua- 
ta.verricurinfanguinem.  Memoratur& 
illud  Pythagorae  tributum  apophthegma, 
qui  rogatus,  quotempore  Veneri  opera 
dauda  ^Hm  Cutn  tcipfofieri  debiliorcm 

&iux< 


D  E    S  Y  M  BO  L  I  S. 


LI 


KVd.fJt.0' 


Amti  gd. 


Oratio 
cibm  ani 
mi . 


Sytnholii 
hoc  va- 
rie  enun. 
ciatHm  . 


&  imbecilliorcm  voles,inquit.PIurarchiiS 
dc  inftitutione  liberorum,abftiiiendum  in- 
tcrprctatur  a  fufFragijs.quajper  bicojo- 
rcs  fabas  vt  plurimum  feruntur:  id  quod 
&  Athcnicnfes  inprimis  fecJfleui  principi- 
bus&  roagiftratibus  fortiendis ,  tcftis  cft 
Lucianus  .  Et  Kueiy.orp&^,  apud  Grsecos 
prouerbij  vicediciturin  eum,qui  inde  vi- 
(5l4tat,hoc  cft,  in  dandis  pra»ftandisq;fuf- 
fragijs,quafi  Latiiie  dicas,F«^<er(7/5>r.Scri- 
bit  Paufanias,  quod  Pheneutae  Arcadiae 
populi ,  fabam  ideo  immundam  &  impu- 
ram  exiftimant,  quod  cum  illic  Proferpi- 
nam  qu^rens  Dca  Ceres  diiiertifTetiomni- 
bus.qui  eam  hofpitio  fufcepiftcnt^lcgumi- 
na  pra2buit,pra:ter  fabas.-  quoaigumento 
cam  impuram  eflcagnouere,  arq;  idcirco 
cam  Pythagoras  prohibuit.  Marcellus  Vir 
gilias»cy<!t/^oi»V,oua  eft  interprctatusjcya- 
monq;qua(i  ;cyH3'iJ',  foeturam  &  concc- 
ptum  animalis  incclTigerfrmaluit.ac  6  per 
ipfas  £abas  Philofophus  non  miuus  ab  ani- 
malis  principio  fcmineque  abftinendum 
innuat.quam  ab  abfohito  iam  &  perfe- 
fto  animali.  Vidc  multo  pluraiu  Chi« 
liadibus . 

Cibum  in  matellam  ne  immitta*.]  2/- 
rloveif  oi[xi<^a, y.)) t iji.^(ihKnv .AtiMS  Gix 
ce,  vasin  quo  viina  &:  cxcrementa  depo- 
nantur.  Symbohim  ita  quidam  interpre- 
tanrur:fordidos5c  inhoneftos  homincs  no 
cffenutricndos  .  Sed  placet  interpretatio 
Plutarchi:  ne  fermoiiem  vrbanum  immit- 
tas  inanimum  hominis  improbi  •  Nam  o- 
ratiocibuseftanimijiscorrumpitur  &  pu- 
trcfcit ,  fi  in  animum  infyncerum  incide- 
rit.Nonigitur  fuiit  Cvtetiam  infacrispr^e 
cipiturj  uiter  fues  fcminanda;  margaritae. 
Vt  enim  fubigenda  ,  &  cultu  perdiligenti 
cft  paranda  tellus.antequameifemen  man 
des:itanon  nifi  refte  pureqjpcxparatisa- 
nimis  dodrina  honefta  comiitenda.Quor 
fum  enim  Hon^ims f  Nunc adhibe pttro pe- 
Boreverba  puer  .  Qj^iod  idem  ipfum  ver- 
bisali|S  inculcat  Clemens  i.  Pasdagogi : 
fiS^ihvno-^cu  ydL^  70  ayiov  ^oKvH<T^tU 
toTTnpiv  cixoV . 

Adfinem  -vbiperueneru,  ne  retrouerta' 
re.']  ixii  i-sricfiipij^cu  iTt  tb?  cpaii^^^ov 
Tet.  Sic  Suidas:  (i7ro^;)^HV7(t  iV  Toli  opois 
a.vi:ri7pi7n(iv.  Hicronyinus  ficenunciat: 
Cum profecftif  fueru,ne  rededi  .  Exiftimat 
cnim  Pyrhagoram  animorum  immortali- 
utemoftcndifle,  necaliud  quam  y.iTiy.- 


> 


•^v-^^Mfiv i  zy\t  'VAKiyyiViTieLv  figniiicat. 
Moiiebatigitur,nonc(fe  vitam  cxpctcdam 
poft  mortcm.vt  Hicronymuscxponit.PIu 
tarchus  de  libcr.cducand.Cum  moriendu 
cft,  inquit,  &  vitae  terminum  in  proximo 
ciTc  vidcamus  ,  id  aequoferrcanimo  debc- 
mus.Suidas  vero:  Cum  peregrinatum  cfl 
in  finibus,non  rctrofledlcndum;vel,quoi 
idcm  fert,apud  Diogenero.In  finibus  pc- 
regrinanti  non  rcdeundum;  hoc  eft.nonin 
concupifccntijs  &  defideriis,  mutata  iani 
vitz  rationcviucndum  cfrc.ncque  iis  qui- 
dcm  voluptatibus,  ncc  illecebris  ,  quibus 
ancca.Alioproucrbiodicitur,^  carceribui 
ttd  metam.Sic  crgo com poneoda  viia:  ratio 
crt  ,  vt  cum  lam  vitjE  bona  pars  tianfada 
fit ,  noncapiat  nosad  pneritiaro  redeundi 
iicrs  vanumq;  defideriumjfed  Deo,&  na 
tur?  pareamus.Sc  nugatoiiam  omnem  fpS 
ab animo  propellainusiimd  uc  quidem  fpe 
remus.nifi  quod  liccat  . 

SuperU  impari  numeroAnfertiparifacti   j^  nume- 
ficandum]  tois  y.iv  tipet,¥ioi{  'jripiffffd^V'  roim^ari 
m,  tiip7idt.  S^i  7oli  ■x^ovioi<-'Ei  ratione  (vt  p,yjieriu, 
idobiter)  quidam  pucant  Pythagoramab- 
ftincndum  luftifTc  trigla  pifce,  quodper 
cam  ternionis  numeriir.yfterium  colerer. 
lamblichus  tamen  Pythagoram  ait  Apol- 
liiiiex  ternario  numero  facrificafre  ,  pro- 
pter  tripodem.vt  air.Vencri  cx  fenione-Ec 
Theon  SmyrncusPIatonicus  ,  ternarium 
nnmerum  in  libaminibus  ca  caufa  folitum 
adhiberi  fuifTcquod  primusipfeinternu- 
meros  dicituromniaefrcSic  &  apud  Gr^ 
cos  in  compotationibus  terrius  ciatcr  loui  Seruatori 
fofpitatori,fecundus  feroideis&  dxmoni-  tcmus, 
bustiibuebatur.Hucfpeaatilhid  tritum,  adagtil . 
Gaudet  numero  impari  Dwj.Multa  de  ter 
nario  numcro  Proclusad  iiiitium  Timxi 
Platonis,  &  pafTim  apudaudcres  veteres. 

Perpublicam  -jiam  ne  ambules.]  A;a 
THf  hia:pcf>i  iv.i  /?«i<r/^«v  .  Stc  Olympio- 
dorus  retulit,i^eu>«»'  TetV  Aicopopnsf^^g^^' 
das  vias  publicas,  vel  a  publicis  viis  dcfle- 
aendum.  Ficinus.-  Populares  vias  fiige.per 
diuerticula  vadito.  Politianus:  Regiam 
viam  dedi/iato  ,  per  femitas  ingreditor  . 
Idtraduci  placet  Gyraido  ad  \itam  cce- 
nobicariim  ,  quam  benc  ,  ipfe  vidcrir. 
Qnidam  per  Y.Iiteiam  a  Philofopho  de- 
fignatam  volunt  fiiiircde  qua  multimul- 
la.D.Hierouymus  exponit:  Ne  vnlgi  fc- 
quaris  errores .  Nunqiiam  cnim  tam  bene 
cum  rebus  humanis  a^um  eft,  vtoptima 
d     j.        plu- 


LII 


DE     SYMBOLIS. 


OUa  &  ci 
TiK  quid 
infacrts . 


Capitti 
mortali- 
tatti  fym 
bolnm  . 


Mrtifca- 
tares  au- 


plurimispJacueriiit .  Hucpcrtiiiet  Eiian- 
gelij  prxccpcum  :  Ne  in  viam  gentium 
abieritts  . 

ToUenti  onu4  auxiliare  ,  deponenti  ne- 
quaquam]  Alij  legunt  ip6p7ioy  (TvyKoJiett' 
pHV,  fjLij  S"i  (TvvcLTToTt^tvcu  .  Ficinus  fic  : 
Viroqui  pondusclcuat,  auxiliarcnou  ta- 
mcncum  codeponas.Scntcntia  hzccft.Si- 
nuil  quidcm  tollcndum  onus  ,  non  fimul 
tamcn  deponendum.In  cosfymbolumdi- 
ci  poceft,  qui  pridcm  aliquot  vitse  fandio- 
ris  inftitutam  profciri,ad  laxiorem  demii 
fc  vuiendi  normam,  fculiccntiam  vcrius, 
contulcrint.Olympiodor-in  Platonis  Pha:- 
done  ica  legit :  ySi  eCTroTtSiveu  ,  etAAct  <ri>v- 
(Tznt^ivau  /Saipn.Non  deponendajed  vna 
jubeunda  onera .  Quod  ipfc  ita  cxpoQit  : 
Simulin  vitaoperandum,nonautcm  con- 
trafaciedum.hoc  &P(,<TV[ji.7rpA7THV  t^^coa, 
VH.dt.VTt7rpa.TTm.  Cumeo  fentit  Cyrillus; 
No,i  oportet  ( inquit)  cooperari  cuipiam 
ad|gnauiam:fedad  virtutcs&  laborcs.Ide 
PJucarc-  Sympofiacis  . 

OUa  vefligium  in  cintre  anfunde-]  Poft 
inimicitias  ira:  mcmimflc  raalorum  cft,ait 
illc.  Sic  habet  Prophcta:  vaticinium:  Olla 
igiie&  carbonibus  fuccenfa  ;  hoceft,  cor 
plenum  curis  &  foIIicitudinibus.OIla  pro 
corde.cinis  pro  poenitencia  inccrdum  fumi 
tur  a  facris  Dodoribus  . 

Vnguium,cri)iittmq;  pr&fegmina  vrina 
non  inlpergenda  j  h''^ovv)^7^a.<rt  y^  xb- 
pa.7ffj.ii  iTTnpHV  .  Quid  veto  dicas.fi  non 
calcandara  ,  ncc  pcnitus  ncgligcndam  rc- 
rum  extremarum  curam  fuo  hoc  fymbo- 
lodocuic  Pythagoras  3  Ideo.fcribit  lam- 
blichus.uidic  fefto  nec  vnguesfecari.neq; 
comas  tonderi  volebac  .  At  contrarius  eft 
fymboli  fenius,  il  {  vt  Ficinus  tranftulit) 
cnuncietur:  Capillorum  &  vnguium  fu- 
perfluuates  poftquam  abfcideris,  pellun- 
da:ac  fiinnuac,de  excernisminime  curan. 
dum  .  Theodoiecus  capillos  morcalicacis 
habcrefyinbolura  dicicjniortuieniin  funr, 
necdoloris  fenfumhabent.  Alicer  cxplicat 
Paroen-iiographus. 

§^£  vncti fttnt vngy.ihus  non  ntttrien- 
da,\  Ta.fx4'Jn-;)^>t  ySi  Tpi^av.  Moncmur 
hoc  fymbolo,  vc  rapaces  homines  fugia- 
mus ,  neve  inter  famiiiarcs  &  domefticos 
habcamus:quoniam  rapiendi  defiderio.in- 
fatiabijic^;  auiditate  omnia  confundunt  & 
conturban:.  Qnod  prxcipue  in  au lis  prin- 
cipura  eft  Yidere,&  quibus  fcre  huiulmo- 


di  reifamiliaris  magiftri  praeficiuntur  ic 
induftria,quiamp]ins  al!quidcoucedere& 
confcruatc  dominisoftcntat.vt  eoampIiiTS 
ipfo  rapianc  &  furentnr.  Vnguicuruia  igi 
tur  non  nutricnda.necdomihabcnda.  Altj 
vcro  fignificari  volutomnem  rapacitatem 
h  ciuitatccxterniinandam  eftcquod  &  fcti 
fit  AEfchyIus,quiIeoniscacuIum  noncftc 
alcndum  inRcpub.fcripfit. 
Oy ;^pw  hioVTos  (TKuy.vovev  TrehH  Tfe?«K» 
MtfiA/fft  fJLiv  hiovTa.  (A.ih  'ttgKh  Tpi^pnv  » 

»vSi  iKTpOfiTtiyTolsTpOTrotSVTnjpiTHV- 

Catulum  leonts  alere  in  vrbe  non  iuuat , 
Sed  mage  cauendum  ne  leonem  nutrias  , 
^em  qui  educarit,  eius  ^  moresferat  , 
Quod  de  Alcibiade  Pocta  intcllcxit  tum 
tcmporis  adolefccntc  m  primis  fadliofo  > 
rcrumq;  nouarum  appecentc . 

Aduerfns  Solem  ne  loquitor,  ]  Tp^f  Tof 
»Kiov  iJ.»Ka.hHV.  Vfu  comprobatumcft, 
cum  in  difciplinis  rcliquis ,  ncdum  in  pri- 
ma  rcIitteraria,non  mulcum  profcdurii, 
quimanifeftx  vcritati  cotumaxrepugnat.  Sol  pr» 
Sol  pro  Deo  intcrdum  accipitur.  Ergo  Beo  , 
aducrfus  diuinitatcm  loquendum  noncft. 
Alitcr  ctiam  cfrerturfymboIum,./l<^«fr/"f^ 
5o/m«e;weyV<7.Quocomendatur  vcrccun 
dia.Apud  Hcbrxosis  loquendi  moseft,vt 
aliquid  contra  Solcm  ficri  dicant,quod  in 
c6fpicuo&:  apertofiat,vtcft  apud  Mofem. 

Hirundinem  fub  eodem  te£io  ne  htths- 
to.]  ofjLapo^iiaf  yiKtJ^ovas /jLti  i^HV-  ApnJ 
varios  fcriptores  variaeft  huius  fymboli 
cxplicatio;  Domefticas  liirundincs  nc  ha- 
bcco;N'c  domi  pacere  hirundincs.  D.Hic- 
ronymus  reddicHifundiiiem  indomonort 
fufcipicndam.  Alius:  Subcodem  tcdohi- 
rundincm  ne  habeto.Marfilius  FicinHs:hi- 
rundincm  domi  ne  (ufcipias.  opjLapoiptos  c- 
nim  eft  ciufdem  vel  tedi  vel  cuIminis.Si- 
gnificatnr,  admitte  .dosnoneflcin  contu- 
bernium  amicos  illos  fucacos,qui  fni  com 
pendijcaufacoiant  amiciciam.  Audor  ad 
Herennium;Vt  hirnndines  ajftiuotempo- 
it^xxiio  fnnt,frigore  pnlfae  deccduntiita 
falfiamicijfereno  vit^  ccporeadluntifimil 
latq;  fortuna  immutaca  eft,  denolani  om« 
ncs-Alij  tame  dcgarrulis,&  fufpicacibus  ; 

dici  malunt.  Quo  fpcdlat  illud  Horatij  :    vide  Im 
Tercunfiatore fugito.nam  garutlus  ide  eft.    hlem» 
Alexander  Myndius,  &  Dionyfius  Helio»  -70,  , 

polites,  hirundincm  in  fomnis  malum  fi-  \ 

gnificare  prodiderunt  :  vtnon  temcre  vi-  | 

4eatur  Pythagoras  hirundinuna  confuc-  i 

tudi-  1 


Amicifti 
cati  non 
admitteu 

di. 

I 


DE     SYMBOLIS. 


LIII 


emper 
■d  migra. 
'.Hm  nos 
aratos 
(fe  opor- 
et. 


Nofi  ajfu 
mes  no- 
men   Dei 
in  vanU. 

I 


Oleu   pro 
ajjentit- 
tione  . 


tudinetYt  vitanrlam  prarcfpilTe . 

StragHlit  fem^^er  circurfjuolut.t  h^hto.] 

Moiicre  Pythagoiam  ciedideritn  puciiis 
(aitGyraldus)  vt  parariatqj  erpcditi  lem 
per  fimiis.quadqj  in  procuidii.tanquam 
pcregre  abituri .  Nam  &  ui  calUis,  cum 
migrandum  eft.omnia  conuoluta  habere, 
&  colligata.conuafacaq;  rolemus,  Adani- 
tnum  tamcn  confern  poteft.ac  fi  ab  hac 
niortalitace  fit  migrai}duin,  ne  nos  impa- 
ratos  mors  offendar .  Chiali  nos  moneat, 
cun»  non  firmam  hic  &  itabijem  manlio- 
iicm  habeamus,  &  varij  plcruroque  calus 
immineant  acqiimpt;ndant,vt  paratilem- 
per  fimus,quocumq;  locorum  pcregrinan 
dumfit.fedesq;  mutaodxMiofque  ui  iiobis 
ipfis  omnia  noftra  pofica  habere,  omnesq; 
fortunx  cafuslouge  virtute  infcnorcs  elle 
duceredebeiei&  demum  tales  elle,  quales 
etant,quifua  fccum  bonaomniain  paciix 
direptione  ferrealleuerabanr. 

In  tinnnlo  Dei]Jiguram  negefiato]In 
ftnnulo  Dei  tmaginem  ne  circumfcrto.  Sic 
enim  lamblichus  explicat,  eV  <r<t;cTt/A/&> 
^ia  eiKova.  ySi  'i-ipnipav-  ea  fcilicet  ratio 
iicnepolIuarur.Cyrillus.Deorumimagi- 
ncs,inquit,ne  feras  in  aniuilis.-in  hanc  len- 
tenriam,  &  fignificationem,  de  Diis  nc  fa 
cile  duuilges.  Sed  Coslius  RhoJigmus  fic 
interpretatur,nonel]eanimajn,qua,'imago 
Dci  eft,merfandain  incorpus,qi:o  plane  , 
vti  animlus  gemma  ,  anims  vis  coiitiiieri 
videtur.ncc  mancipandam.Sed.vt  Gyral- 
dusait.fymbojum  nos  monct ,  nein  deli- 
tijs  &  propatulo  Dei  cfligiem  ac  memo- 
riam  habeamusinam  non  :emere,&  vulgo 
Deinomen  ptonunciandum  Hebtasis,  no- 
bisque.opcrta  enim  &  arcaiia  efieoportct 
diuina  myftetia . 

Sellam  oleone  abRerferif.  ]  EAetJ la  ei{ 
^etAov  [J.\)  oiJi.6pyvva^au.Ql}.\id3im  putant, 
nos  moneri,  vtamicorum  omnia  uacurc- 
nAusatq;  propria:neque  blandis  veibis,  & 
fcrmonum  fuco  pjaceamus ,  fed  veri  ftu- 
diorfcdcs  enim  amicitias  veritas  cft  ,  non  a- 
dulatio.Qnid  fi  nos  ita  interprctemur,  vt 
^a.Kov  pro  throno  &  cathedra,vt  Latini  fe 
dem  &  fcllam  pro  foIio&  tribunali.ul  eft, 
proimpcrio&magiftratu  accipuint?0]eu 
pro  anencatione  poni,ex  facris  littcnspro- 
ditunijVt  &  pro  fidis  fcrmonibus  palpo- 
que:vtillud  Dauidis:0/e;<»7  peccatomno 
finguefaciet  caput  meffm.Si.  Pxo».  Oleum 


ore  ferre.dc  arTenfacTone  blandientmm  dici 
videtu  lEtyOlium  ferre  in  auriculam  . 

Coronam  ne  carpito.  ]  2t£  ^stroK  /Ui)  S^pi 
'Triff^au  .  Cyrilius.Hreronymus.  ali)que 
tradunr.Pythagoram  eofymbolo  nionuif- 
fedifcipulos  ,  ne  vrbium  &  ciuitatum  ,  iii 
quibus  eos  elfe  concingeret,  leges  decreta- 
quecontcmnerent,  neve  violarent ,  fed  ea 
cuftodirenc  ac  inuiolata  feruarent  :  nevc 
magiftratus  principesque  vrbium  ,  qui  &  Corona 
hodie  per  coronarum  &  diadcmarum  infi-  pro  magi 
gniafignificantur.lacellendo  prouocarent.  siratu  . 
Id  quod  &  Chriftianis  legibus  pr^  ipitur. 
Pindarus  reclillime  dixic,  legcm  omniutn 
cHc  dominam  ,  cui  vc  Deo  parendum  :  & 
AriftoteIe5,aliiq;  multi  prsceperunt:  qua 
ratione  Plaro  minatur  excidium  ei  ciuita- 
ti,  in  qua  nou  lex  magiftratibus  ,  fed  legi 
magiftratus  prajfuerintMitto  prjedaram 
difputationem  Dionis  Chryfoftomi  dc  le- 
gibus.-raurum  admoneo,coronam  pro  re- 
gio  faftigio,  ipfaquc  adco  nomophylacia 
multos  fane  auclotcsadnotafle  ,quorum 
raciones,quia  fatis  celebratas  exiftimo,  hic 
non  iccito. 

^<«  ceciderunt  ne  coUigito.]  T«  Tgs-oV 
1A  tj.i]  'hcupHT^au.  Id  &  liipcrftitiose  ho- 
die  a  qtiibufdam  obferuari  monuit  Gyral- 
dus:quem  tamcnniorem  fi adaninium,& 
animi  cibum  conucrt3mus,nihil  fupcrfti- 
tionis  erit  metuendum.  Suidas  huius  me- 
minir.ad  hunc  modum:  T«t  "TriTrTovTct  et- 
TTS  T)7>  Tpetmi^iii  fj.ti  dvcupHa^M.Sc  ead^ 
ferme  qu^  Diogenesaft^rtc.Sunt  &  qui  fic 
cfferunr:  fj.\i  y(vi7^cu  citt'  a.v  ivTo;  Titi 
TpcL7ri(^ni  KetTetTrio-yi  .  id  eft  ;  i^e  guflato 
qtucumq-yinmenfa  deciderint .  Sunt  qui 
paulo  populanus  explicant ;  ^<e  dectde- 
runt,netollito:[\oce{t,r)oi)  decet  quequam  Ixplica. 
fuarum  rerum  efte  auidioicm.vretiam  vi-  tto  fym- 
lem  fefc  demittat  ob  alTcm  ,  quod  Hora-  boli, 
tiusait,  Nifiquis  malitad  fuorum  mor- 
tem  refcrre,quosardentius  appeteie  ,  vel 
rcquircre,  prjeter  humaniiudiciimodum 
cft- Vidco  &  qui  non  male  ad  lites  accom- 
rrodei)t,quas  femel  eitip.das,nonoportet 
reuiuilcere.vt  lurifconfultiafleucrant. 

jl  gallo  candidoabRineai.]  A'?.iKTp'JO- 
vo?  y.ri  er.TTTfaQou  KiVKK  .  Lacrtuis,^:  ^ui- 
das  Icnbiuir.gallum  aihura  non  attingen- 
dum,qu6d  louifaccrfit,  &  Lunz.atque 
horarum  nuncius  &  diei.Meminit  ^.Sym 
pof  Pjur.  .'ed  caufam  non  aftert .  Scribic 
Paulanias  m  Laconicis.in  Methanaad  Ifth- 
d    5         inuni 


LIV 


DE     SYMBOLIS. 


niuin  ▼rbc,cuies  contra  Afticum  vineis 

floiefceiitibiis  acgermiiiaiitibus  uifcftum, 

galli  peniiis  albis  ac  imicis    temedio  vfos 

fuiffe  ,  quem  gallum  koiniiies  in  duicifa 

ttaliemesdifccr^icbuiicper  vineas  difcui- 

rcutes.demum  in  eundem  locum  ledcuii- 

,  tes,  vbi  difceipferautgallumf  peiicoaut  . 

Fythago-    Q^,j.j^j  j^j  |-„^j.^  ^  Pyth.gora:  inftitutis  , 

^l^^Sl     quem  traduut  galUun  album  aJeoamaf- 

"^    "  fe.vt  fi  quem  vuierct,  fratris  gerniani  loco 

amor  .       fjiut,retj&  apud  fc  haberctriuis  tameu  (e- 

(5latoribus,quipoliticidiclifunt,permiiif- 

feait  Iamblicbus,vt  gallum,agiium,&:  a- 

lia  quzdam  paulloaute  nata,  pra-ter  vitu- 

lum,  rede  facnficarent.  Idem  fere  5uidas. 

Panem  nefrangito.  ]  A'pTGV  y.i\ Ka,7ct- 

j/Cu/Hj/.Pleriquefic  luterpretantur,  vt  di- 

cancjhomiuis  vitam  diftrahendam  &  con- 

fumendam  no  cfle.ea  1'cilicct  rationcquod 

Cocordia  P^"'^  ^^  humana:  vitajfubfidium.Alii  vc- 

non  vio-  lo  ita.vt  ad  cocordiam  &  communionem 

landa  ,     conferuandam  inducamur.   Nam  vt  ex 

roultis  granis  vnuspanisconficiturjfic  ex 

multorum  vojuntatc  &  confcnfucommu 

oio  &  concordia  conflatur:quibus  ita  par 

uaerescrefcunt.vtcontra  maxim(j  dilaban 

lur.Ab  eaPythagorea  fuperftitione  Chri- 

fliani  funtalieiiimaxim^,  quorum  religio 

in  fradione  panis  prajcipuc  fita  eft  ex  Do- 

minico  iiiftituto,hoc  eft,  Chnih  Scruato- 

ris,  quo  Deus  ki't  vereipfum  nobis  exhi- 

bct .  Apud  Plucarchum  iympof  Lucius 

Tyrocheuscos  Pythagoreos  reprehendit, 

qui  iii  amicorum  fociorumq;  c^nis  panem 

.  noii  frangcbaut .  Apud  Q^.Curtium.ciim 

Mexan-^  Alexader  Macedo  Roxanisamorecaptus, 

l    f^"^  eam  vxorem  ducerec,in  mediocupiditatis 

^,:^    °       ardoreiuiru  atferri  patrio  morc  pancm  : 

iiuijn,      q^jj^j  ^|.gj  gp^,  j  ^iacedones  fanclillimum 

coiuiidorum  pignus:  quem  panem  diui- 
fumgladio  vterqj  libabat.  Ciedo  (inquit 
Curtius,  eos.quigctismores  condiderint, 
parco  &parabili  vidu  oftcndere  voluiffe 
juiigentibus  opcs  ,  quautulo  conienti  clfc 
debeteiit. 

Salem  apponito.]  7ov  eihet  -TrupcCTl^i- 
Sal  pro  o^ou.  Quia  fal  a  putrcfaciione  fcriiat  om- 
amuitia,  nia,&  cx  puri/Hmis  liquidiftiinisqjconftat 
rebus,aqua  mariq»  proamicitix  (ymbolo 
falevfi  veteics  Pythagorei.Huic  (ynibolo 
roiinihil  congruit  Proucrb  Salem  O"  "Jf 
famnepr&tertto.  nam  fale  &  nienraamici- 
lia  fancuur.vt  ex  fcquentibus  iiuelligitur. 
Autiqui  faieai  apponebaut  iacoimiuus  ho- 


fpitibusantealioscibos,  quoamicitijefii» 

mitas  fignificabatur,vel  quia  conferuat  & 
producit  rerum  multarum  corpoia  ,  vel 
quia  ex  aquis  multis   &  fufilibus  fal  cogi- 
tur.&in  folidum  quid  &  vnum  coalefcit: 
ita  ex  diuerfo  conuenientesanimi  coniun- 
guntur.  Sunt  quihoc  fymboloiuftitiam  Fro  Itif 
fignificari  putein:nam  fal.inquiuiit ,  nota  ''<*  • 
modertiaj,  quoniam  in  cibatu  hominisad- 
mittitur,nec  plurimus  ncc  minimus,nam 
vtrumq;  refpicicur.  Sed  &  falem  myftice  ^'^"^^P^ 
fapientiam  prudentiamq;  legimus:  itaque  '^^** 
dices  in   communi  fermonc  ,  omnibus  iu 
rebusfalem  adhibendum.Etfacetomorda 
ciquelepore  quodam  ditfta,  falcin  &  fales 
noftrifjepedixere.  Quiii&  pro  acrimonia  ;vo  ae\ 
falponitur,vt  oleum  promollitia.  Scribi-  monia, 
tur  a  Platoncfalem  diuinis  rcbusmaxime 
conuenirc  :  idcirco   ab  Homero  diuinus 
falappclIatur:quodab  Hebr^isPiatoacce 
pifife  videri  poteft  ,  apud  quosMofesora- 
nia,qua:in  facrificieofferuntur,  fale  coii- 
diri  prxc\fit,cum  aii:>^ -Traiv S^apov  ^vcTiets 
Ufxav  dhiQiiatTcu.  InEuangelica  hiftoria, 
fcd  alio  lenfu  dicitur,Oiw««  viciima  falie 
/«r.Apud  gcntes  ad  placandos  dcos  fal  ap- 
poncbatur-Ouid.in  Faftis : 
Ante  dets  homines  quod  conciliare  valeret, 

Farerat,&'  pttri  lucidamica  falts  . 

In  via  ne  feces  ligna.]  iv  oS^a  /jl»  ff^t. 
^HV  ^vKet  Via  ,  vit;c  humaiiie  curfum  i  & 
lignum.fortem  animum,etiam  in  facris  li- 
teris  videraus  figuificare.Malim  tamenos  Publict 
moneri.ne  publica,&  qux  funt  vniueifita  non  tu 
tis.turbare  velinius.Ad  eam  rcm  tit.iuris,   ianda. 
Nequidinloco  publico,&  fimilia  Prxto-  i 

risinterdida. 

Ne  Itbes  Dijs  ex  vitibus  non  amputatti\  i 

M>;  a^mivS^av  -S-es/j-  i^  Ay.itiKm  d,T[A.ii- 
Twt/.Salomo  Rex  maximus  &  fapies,vinea 
feu  vitem,  hominis  ftulti  vitamintelligit,   yjfif^f 
qua:  fine  dodlrinacft  bonisq;  adionibus  .  pf^f^fff] 
Et  id  noii  vnius  Pythagor^  fuis  pr^ceptfi,  ^^^/„/; 
fed  &antiquorum  legibus  cautum,  vtme  flnitify 
minit  Piinius .   Seruius  Maurus  in  facris  (^qIu^ 
diciait,vtis  furore  corripiatur,qui  de  vi- 
«o  facnficauerir.quod  dc  vitibusefTet  im-  ' 

putatis.  Roniai.ietiam  louis  facerdotem 
(vrait  Plutarchusj  fub  vitem  ingredi  no- 
luerant.quodleum  fcilicet  cbrium  fieri  no 
dccercc  . 

Ne  facrificatofinefarint.  ]  fMt  BCw  et-  i 

Tep  AKziTav.  Hdc  eft,  vt  roundi  ac  n.eute  ;' 

candida,&cxpurgataconfcientia,p]obeqi 

cxpia- 


DE     SYMBOLIS. 


LV 


\dentepu  cxpiata,Deo  facrificemus.  Itaq;  &  gentes 
»1)00  fa  mola,  c]iia:ex  farina  &  fale  conricicbatur , 
rifican-  vidimaruni  capua,anteciuam  madarcnt , 
\Hm .  infpcrgerefolebani.Et  Hebra:icadem  cau- 
fa.vt  conijcimus.fua  pleraq;  facnricia.fa- 
iiua  &oleo  confperfa  Deo  olferreconlue- 
uerant,vt  eft  apud  Molem,  rhiioueiii.io- 
fephum  . 

Adorato  circumactni.]  Upo^KVViiv  tts- 
p/9£p5//.£i'of.  Vertigine  actus  av.lordto.  Plu- 
tarch.vidctur  hoc  adfctibeie  Numas,  non 
Pythagor^,  qui  &  rriulca  fcitu  dignadc 
'^erttgo  vertiguieni  lacris  arifert.  Auuu  quidam  e- 
nfacm .  ^xdnu  hoc  fymbolo  prudentiaai  circa  di- 
uinas  preces  voiuidc  uidicate  Pythagora  , 
neinnos  videlicet lute  recorqueri  pollct, 
Nefcttts  quid petatu.  Scio  hac  de  re  multa, 
fcituq;  dJgna  poifehuc  confeiri ;  fed  quia 
Theoiogoium  verius,quam  Philologo- 
rum  penlum  elt ,  ad  alia  facio  tranritum  * 
Interim  vidc  Paroemiographum  . 

Adoraturi  fedeant.  J  KA^>\(T^ax  'Trfoa- 
x.yf/i73VT(*f,Hxponitur  iic:Oporterecerta 
vota  concipere,  &  ia  his,  qua:  optimafue- 
rint,  perfeuerare  •  Id  di^tum  ea  rationc  , 
quod  fedentesmeliorcm  pacauoren;quea- 
nimumalfequi  exilhmaurj  ('iiam  (edendo 
&  quiefci^ndoaninuis  mclior  fit,fefte',Phi- 
lofophoj  eaquecaufa  redius  de  requaque 
ceniere.Ergo  iudicem,dum  lenrentiam  eft 
di£turus,pro  ttibunali  federe,tanqua  Deo 
facra  fit  fadurusjegibus  caucum  eft.Con- 
fule  Emblema  145. 

Surgens  e  lecfo  vefliiium  corponi  cor.fun 
dito  ]  A'va,<ra.i  i^  i'jyS}i,3'vvTa.petrTHV  Tci 
S^pay.ATct  ■  ParcEHiiographus  nicfailitur, 
qui  putat  idem  elle  hioc  prouerbinm,^^'''»- 
gulafemper  conuoluta  habeto,  cum  hoc,  E 
le^o  furgenstiffa  conturbes  firagula.  Plu- 
tarchus  5ymp.  hoc  ait  pertinerc  ad  pudo- 
rem  chalami  &  reuereiitiam,  quam  ttctam 
&  illibatam  eiicopoctet  iic  Gyrald-  Sur- 
gens  e  lecto,  Itragiiiaexplicato,  exponu  c 
lomno  motcalis  huius  vitas  erige  teaa  diti 
Iuccm,&:ad  cceleftuim.diuiiiarumque  re- 
nim  contemplacionem  :  corporeos  fenius 
dcferuo,  &  pcriiidecoipons  veftigium  & 
ftragdla  confundito.-hoc  eft,ne  ad  momeu 
tanca  &  moitalia,  fenfuiq^  obnoxia  ici].e- 
i;ris,eorumvememineris.  Non  poteru  er 
go  rede  philofophan  ,  qui  fluxariim  retii 
curam  noii  abieccrit.Nam  &  facn  uiterprc 
LeBtti ,  tes  per  led:um,feu  cubile,  carnis  volupta- 
carnu  vo  tes  interprctantm:  quod  &  poctje  feculi , 
luptates . 


•iedendo 
inimm 
it  me- 
\lior . 


Th.il.^mo 
>  dtbetur 
ilrencren- 
,f  tia . 


leclum  feruare  purum  caftutnq;  Icclum 
non  polluercledum  foedare  dicunt, 

A  ptfcibtti  abfltneto.]  V\^vav  (y.H  y{- 
vtff9eu.  Quo  locodicit,nullum  piiccm  ido 
neum  ad  facrificium,de  Atgyptijs  intelli- 
gendum:nam  &  apud  gentes  quaidam  ve- 
teresdc  thynno&  anguilla  rcm  lacram  fa- 
ciebant,quod  pluribus  oftcndit  Athenasus 
in  y.Et  M.  Varrolib-j.dereruft.  decertis 
pifcibus  rem  lacram  rieriapud  Lydios  fcii 
bit.Non  tamenexiftimandum  eil,omnige- 
nerc  piicium  Hebra;os  abftinuific,  quippe 
qui  tantum  vefci  ijs  prohibiti  cirent  ,  qut 
pinnulis  &  fquanus  caterent,  vt  eftapud 
Mofera.Sanc  prster  Aigyptios,  &:  Syros 
abftinuillepiicium  vfu  legimus.  Itaquea- 
pud  eos  Ateigatis  Deacoiebatur,  qu£  fic 
dicebatur,quia  fine  pifce  eiler,  quippeSy- 
rorum  lingua^-r^rf-r.pnuatuiacft  d'idio,& 
G^itts  pilcem  figuificat.HoiTierusetiani  vi- 
detur  abftineiuiam  pifi.ium  aficreicquod 
nuiquam  fuocarmiuepifcium  tfum  often 
deret  :  quod  idem  Plutarchus  meminit . 
Meleager  tamen  GadadeuseV  ;^«p/3-/  tra- 
dit.Homcrum,  ciim  Syrus  ellet.iuxta  pa- 
triiim  morem  fecifie  ,  vt  ptifciilli  heroes 
pifcibusabftinerent.Sed  potuit  eaquoquc 
ratione  Py  thagoras  pircium  vfum  interdi- 
cereyoluinc,qudd  fortafieab  Hebrseisdi- 
dicillet.  pi  ccbigiiobiliinmaeireanunalia. 
Tradic  cnim  Philo  in  fua  cofmopQsia,inter 
animalia  primos  cfiecreatos  pifces  ,  quia 
videlicet  eorum  fitanima  ignobiIilrima,vt 
hominiseft  aci*tilTima:qux  autem  ambo- 
rumcft  incermedia,terreftribus&  volucri 
bus  dara  eft:magis  enim  h^c  fenfilis  quam 
in  pilcibus  :  hcbetior  vero  quam  in  homi- 
nii3us  .  Eigo  interanin-antcs.Deus  pifces 
pnmos  condidit.magiscorporis  fubftan- 
tia",  quam  aiiimaspaiticipes  ,  &  quodam- 
modoanimalia&nonaBimalia.mobiliain- 
anirrja,atq;  ad  ipfam  folam  corpotis  con- 
feruarionem  Deus  illis  indjdit  fpuitum  a- 
nimalem.lcu  (vt  dicuur,  fal  carnbus  in- 
Iperguiii  ne  facile  putrefcaut  Vide  Piu- 
taichum  Tripi  a-Apy,o3Ayid.^,d<  H.Steph. 
ibidem.  Coniiile  eriam  Adagiographum, 
qui  multa  in  fymbolum  Apifcicus.ibsii- 

«e/o.coiiacilit . 

Vndc  profeBus  Stemmatum  ifus  • 

E  X    ci^v  o  fadum  t(^c  confTat  ,  vt  C:i- 
pientes  quiq;  pofteri  inuennoni  huic  tam 
d     4         'nge- 


Pifcibtts- 
a»  facra 
fierent  . 


Getes  qU€ 

pifces  non 
edebant  , 


Pifces 
qualin 
anima» 
lia. 


LVI 


DE     SYMBOLIS 


D«fK  hel 
licorum 
nja.rid  in 
ftgnin  , 


Tofies  0- 

li  m  ^o- 
liji  crn.t- 
ti. 


ingcniofz  multum  ornamcnti  adiecerint 
fius  tum  librisjtiim  difputationibiisificc- 
tiam  permHlti  nobiles  &  genetofi.viriqiic 
principes,qni  bellicis  olim  negotijs  pr^fe- 
«Si  funt,vt  etiam  hodie.qui  eundem  digni' 
tatis  gradum  obtinent ,  quo  fui  nomiHis 
atquefamilijefplendorem  quam  latidime 
propagarent.ftemmataquasdam  &  fymbo 
Ja  fibi  vfurparunt.Et  cert^  omnibus  pcne 
gentibus  inmore  pofitum  fuic,vt  fpecialc 
aliquod  fignum  milirare  habcrent,quofa- 
cilius  cogi  poffent ,  &  in  vnum  conuocari 
locum  milites,qui  vcl  fufi  vel  fparfi  extra 
caftracflent.  Occurrit  mihi  quod  Diodo- 
rus  Siculus  i.  B//2A/&9.  retulit,  quo  loco 
inicium  eiufmodi  fchematum  videcur  repe 
tere  a  temporibusOfiridis,  his  plane  ver- 
bis  :  73  J"''  o-jv  0'a'ipiS'i  ffvVi^petTivcr^ou 
S^vo  hiynjiv  wifV  A'v>i/Slv  76  >^  Mst^jeTo'- 
vct,  S^nt^ipovTAs  civSpeia.  d/x^^oTipnf^ptt- 
fct^Scu  Toli  {'ZffianiJ.oTa.Toii  ottaoh  etsro 
7ivav  ^ovviK  oivoiKeio)v  r^^Tnpt  etvTbf  tv 
TOA///«t.Piiidaruscnim  te(Hs  cft.Amphia- 
laum  in  expeditionc  Thebana  pi(5tum  dra 
conem  in  clypeocircumtuiifle:Stati»sCa 
paneum  hydrafjPolyniccm  Sphmgis  ima- 
gine  vfos  in  fcutisfuiflTe.  In  bclloTioiano 
Agamemnon  pitflum  habebat  in  fcuco  Leo 
nem  vna  cum  epigrammate,  KTof  fx.iv  (^o- 
^oi  eV/  BpoTav  .  Vlylfes  dclphincmrTy- 
phonem  Hippomedon  ore  fumos  efflan- 
Tem:Peifeus  Meduf?  vel  Gorgonis  caput- 
Virgil.y.  AEneid.ad  finem,graphice  nobis 
cxhibct  armaTurni  pidnris  ekgantibus 
&  ingeniofis  confpicua,his  omiiino  verbis: 
2pfe  mter  primos  prtfianti  corpore  Tnrntti 
Vertitur  arr?ia  tenem  ,  &  totovertice  ftt-- 

prn  eft  i 
Cui  tripltci  crinita  ittirjt  gaten  alta,  Chi- 

m&rnm 
Suflinet  ,Mthn&o  s  effldtemfnucibus  ignes. 
Atl&iicm  cl)peum  fublatPS  cornibuslo 
Auro  infignibat,  iam  fetis  obfita,iam  bos  , 
(Argnmentum  ingens)  (^  ctiflos  virgmis 

Argus  , 
Cdtlataq;  amngm  fttndens  pater  Inachus 

vrna . 
Ec  Romanis  in  more  pofitum  olim  poftes 
fpolijs  hoftium  exornare.  Verba  harc  Poly 
bij^sV  76  Tcii;  oiKiciis  KcLTci  rovii-TTipAvz 
^■cf.Tovf  roirai  riSictfi  roL  a-KuAet,.  Virgil. 
a.AEiicid. 

Barbarico  pofies  auro  ^olijsq ;  fuperbi » 
Multaq;  praterea  facrts in pofiiius arma  : 


Captiui peniient  currus,  euru&q;fecures. 
£/  criR&  capitum ,  C^  portarum  ingentitt 

clauHra  , 
Spiculaq;  clypeiq;  ereptaq;  rofira  carinis . 
Neq;  enim  dubui  poteftcfte,quin&cx 
teriNobiics  fuz  infignia  familiaj,feu  fym 
bola  quxdam  propria  fibi  vendicarint.  Ho 
mcrusaltcr  8.A£iieid  id  minime  fibi  pra; 
termittendum  putauit,  cum  Turni  auii- 
liarcs  copias  memorat,  quorum  hominii 
arma  fignaqjdiligenter  &  ftudiose  pcrfe- 
cutuscft.Cinibrorum  &  Teutonum  bel- 
lo  illo  horribiIi,quod  in  Mario  Plutarchus 
defcribit,  id  memoria  dignum  notat ,  eos 
populos.quanquam  irnmanitatebarbaros, 
fuisin  peltis.fcutis,  alijsqj  idgcnus  belli- 
cis  inftrumcntis.non  modo  nitotcm  arrao 
rum  habuiftc,fed  &  depidlas  ferarum  iraa 
gines.NonnuIli  putant  Marium  primum 
Aquila  pro  fchematc  vfum.vt  prjEter  cas- 
teros  teftis  occurrit  Val-Maximus.Primis 
enim  imj>erij  Romani  tcmporibus.incxpc 
ditionibus  bellicis  cura  educenda  eflet  a- 
cies,  autetiam  manusconfercnda?,pro  fi- 
gno.fccni  manipulis  vtebantur:  vnde  legio 
nes  manipularesprimo  sppcllataseflccon 
ftat.Sed  ctim  inctemcntum  aliquod  cepif- 
fet  imperium,  fignaalia  fibi  finxerunt.qua 
lia  fuere  Lupi,Equi,Apri,Minot2iiri,pro- 
vario  Principum  arbitrio  ,  quimilitibus 
prajficicbantur  .  Scdvteademum  Aquila 
vfurparic^ptaeft  pro  publrco&  pcrpctuo 
imperii  Romani  fymholo  ;  fic  vfus  inua- 
luit, yt  quxcunq;  legio  diftindas  infigniii 
notas  haberer;  quod  pofteris  ita  tranfmif- 
fum  eft  ,  vt  eins  rei  memoria,  quanquam 
longa  tcmporum  iiitercapedine,Iongoque 
fpatio,&  pene  vetuftatis  obliuionedemet 
(n,  fcriptorum  beijcficio  camen  nondum  in 
termnrr  potuerit  Dio  tradit  in  Pompeii 
Magni  annulo  exprefla  fuifl!e  troph^a  tria, 
vt  anteidem  Sylla  didator  fieri  fibi  cura- 
rat.PIucarchus  vero  air,  ineo  fummiprc- 
tii  lapilicqui  Pompeii  fuit.quiq;  poftmot 
tem  eius,  Cjefarem  cocgit  ad  lacnrymas  » 
Leoiiis  cofpicuam  fuifle  imagincm  enfcm 
rcnentis.Qnodgenus  doiftrina:  reconditio 
ris  quaiiqiia.ii  pleriquL-  hidicrum  effecen- 
feant,au{in-i  tamendiccre.id  fapientibuso- 
lim  hominibus  familiare  habitum  ,  pto 
cerro  conftarc.-quoddeclarant  erudita  & 
literata  lila  fympofia;quo  maxime  nomi- 
nc  Principibus  digna  viJeri  debct  caexcr- 
citati©,quos  fi  vctu  Praicipes  ngant ,  litc- 

ratis. 


Aquila  ' 
quis  pri- 
mus   pri 

figno   V- 

fw  . 


Trincfp.i 
quale  o 
Itm  ntt\ 
dium  . 


DE     SYMBOLIS 


LVlf 


ratis  colloqiuis  fuas epiilas  condire  pa r  cfl; 
iiou  vtinertes  quidam  aulici,&  (quoi  di- 
cebacille)  arietes  in  aurco  vellere,qui  la- 
piilis  &  tefleris,  qui  cHbis^&  foliorum  lu- 
lu  nonmodo  totos  dies  terunt,  in  quibus 
luditur  quidero.fcd  iiiterea  permultum  o- 
tij  8c  pecuniarum  impcnditur,  multoquc 
plus  tcmporisiiifumicur.quam  necclTecf- 
lcticucD  in  ea  fymbolorum  dodlrinaexer- 
ceuda,&  Iiberis  hominibus  dignacognitio 
iie,non  mediocris  vtijitas  capiatur,ingeniia 
intetidatur,iudicium  augeatur,excrceatur 
mcmoiia.mirificaobkdatio  capiatur.Sed 
ha;c  miffa  faciamus . 

Qua  enim  fupcrioribas  antcatSis  faicu- 
lis  hic  fymbolorum  vfus  magnis  quibufda 
viris  arrifcric ,  exemplis  innumcrabilibus 
teftatum  habemus :  Q^in  id  antiquarij  & 
ftudiofi  logc  ante,&  hoc  noftro  f^culo  dili 
genterobferuarunt  in  qnibufdam  prifcoru 
tcmporum  numifmatisxieis  &argenteis, 
tu  (axis  &  aidificijs.Ionga  fasculorum  cali 
ginc,  &  quafi  fcnio  fere  omnino  collapfis, 
cx  qifibus  illorum  vetcrum  hominum  ftu- 
dium  agnofcuntin  obferuandis  familijs , 
vel  gentisalicuius  fteramatis,aut  effiugeiv 
dis  us,quxipfi  fuo  arbJtratu  conccperat, 
qusq;  vel  multis.vel  ccrt^  paucis,&:  qui- 
dem  erudiris  atq;  ingeniofis  propofita  efie 
cupiebant.Siquidem.vt  e  multispauca  fub 
legam,  Alexander  MagnusSerpeiitis  ima- 
gine  vfus  e(t,qa6d  fe  a  loue  Ammone  pa 
tre  fub  forma  ferpentis  efle  natum  credi 
vellet .  Auguftus  C^Efar  magnam  fuiani- 
mi  moderationem,alienumqi  abomni  te- 
meritare  iudicium,  idcft,  maturitarem  iu 
rebus  gerendis  oftenfurus,  in  altera  numi 
aurei  parte  ,  quod  cudeodum  ea  maxime 
caufa  iuirerat,Papilionem  vnacum  fluuia 
tili  Cancro  ca:lari  voluit ;  altero  quidem 
tarditatem  ,  altero  vero  celeritatcm  intcl- 
ligebatEundem  &  Sphingisimagiiiem  iii 
figiUo  feu  fphragidio  fumpfifl*e  meaio- 
ranf.quo  pleriq;  ccMuiciunt.eumdefigiiaf- 
fe  fuam  in  rebus  obfcuris  illuftrandis  ,  & 
conficiendis  ncgotiis  alioqui  perplexis  ad- 
mirabijcm  folertiam.quod  tamcn  figiuim 
commutauit  Republ.primum  compofita, 
Sc  iniagine  Alexandri  Magni  poftea fertur 
vfus,  fortafle  vt  Monarchiam  ,  qua  fe  di- 
gnum  putabat,intelligerct:  quam  vbi  raa- 
gna,planeqi  inaudita  felicitate  confecutus 
eft,nonalia  delecftatus  eft  imagine  quam 
fiia.Majcciias  cques  Augufto  fkmiiiaufli- 


mus,Ranam  vfurpauif.fortaffc  Scriphia  , 
vtquibufdam  placct,ad  arcanifide.quam 
vniceobferuabatille,  defignandara.Titus 
Vcfpafiauus  Auguftum  xmulatus,  pro- 
piiam  fibi  ac  peculiarc  fchema  vcl  fym- 
bolum  habuir.quomacurandum  efle  pras 
cipiebat,  Delphinum  anchora:  alligatum, 
Narratur  hiftorijsEcclefiafticis,&  D.Hic 
ronymi  Commcnrariis  literam  Hebraica 
r.<4r,falutisfuifleolim  fignum,etiam  Pa- 
ganisipfis  habitum,  quod  pariccibus  tem- 
pli  Serapidis  palfim  vifum  fuit.NuUuseft 
cinofttis.quinaudieritaut  legerit  mema 
rabiicm  illam  Conftantini  Magniexpedi- 
tioHcm  aduerfus  Maxencium  ,  quamaxi- 
me  fignismilitaribus  figuum  Dominicx- 
Crncistum  primum  c?pit.Eccerte  Crux 
merico  profaiucisnota  vfurpari  c^pcaelU 
quod  T,licera;,  quod  fuicolim  abfblucio- 
nis  figiuim,videacur  refpondere  ,  fi  pidu- 
ram  &  iiueas  fpedtes.  Vide  qux  fubiunxi- 
mus  de  S.  Cruce,EmbIem.  150-  &  iji» 

Qjjid  enim,vc  excerna  illa,  quaj  innu- 
mcrabilia  funr,cr3nfi|iam,vt  qusleguiicur 
de  Aiheiiienfium  Nodu3,Perfarum  Aqui 
ia  aurea,vel  Solis  effigie  ,  auc  igni  facro  , 
Thebanorum  Sphinge,Ofiridis  Cane,Cy- 
ri  Gallo  aureo,&aliisetiam  pluribus,  de 
quibus  fidem  fcripcores  faciunt  ?  Sed  ne- 
firio  quo  modo  nos  magis  deledanc  &  affi- 
ciunt  domeftica  ,  vc  ell  nauis  illa  ,  quam 
pro  ftemmatc  habueruut  Franci  vetercs  i 
ficuti  Sidonius  ApoUinaris  &  Panegyri- 
ftesillc  Pacatus  te^antur  :  quod  idem  Ci- 
gnum  Parifiofum  efle  adhuc  aperce  vide- 
mus :  vt  triailla  Repagula  rubea  feu  vc- 
(fles,^quibus  in  pubJico  ftemmace  Burguiv 
dioncs  vfi  funt;vt  Vrfi,quibus  Heluctii  : 
vt  Lcones,quibttS  Germaui  quida  duccs  ? 
vt  Igniarium  vna  cum  filicc,  quoequites 
illi  corquati ,  qui  a  Burgiindo  Duce  pri- 
muminftituti  funcPlongum  enimeireciii 
Cngulisimmotari,&adea  omniaexplica» 
tiones3diicere.Quid,inquam,nuiic  mcmo 
rem  vetcrum  illorum  Gallorum  ftemma- 
ta  &  infiguia,qua:  fibi  vel  rngeniofi  finxe- 
ruuc  ,  aucaliqua  nadi  funt  occafione,vcl 
tanquam  ha:reditario  iure  pofteri  vlur- 
parunt  ? 

Quia  camen  muicus  cflcm  » imo  vcro 
fortaflc  nimius  iu  ca  rcrum  veccrivm  com- 
■lemoratione  ,  quas  fubinde  faccri  cogi- 
rour  longa  vetuftatis  obliuione  nobisf  cn^ 
dpI«tas&obliteiaus;faciiius  vidccur,meo 

giiideja 


Vc^flft» 


Ciuitatte 
quaruir- 
dam  i„f 
gnia. 


Lviir 


DE     SYMBOLIS. 


Caroli  ¥• 


I.odeici 
XII.Gal- 
lU  Regti. 


S.%laman 
dra  Tran 
itjci  I. 


Henrict 
II. 


qiiidemiiidicio,iniispedem,vtita  loqiiar, 
figete,qiia:  noii  tam  pnfcorum  homiiiiim 
libiis  ,  qiumipfo  iioftrorum  patrum  ,  & 
quidcm  hiiiiis  ajtatis  homimim  exemplo, 
plancattinguntiir  .  Itaque  prxterpubli- 
cum  &  folenue  imperi)  Gcrmanici  fiem- 
ma  ,  quod  CaroUis  V.  fupcrioribus  annis 
pro  imperiroiio  iure  habuit  ,  fymbohim 
etiam  peculiarc  fibi  vendicauit,duas  Her- 
culis  Columnas ,  vni  cum  fymboli  anima 
Vlterivs.  Lodoicus  x  i  i-antcqnam 
ad  regnum  eueduscflTer.aliqua  rationc  Hi- 
ftricem.quem  Porcum  fpiccum  vulgus  ap 
pellat. Francifcus  i.  felicis  memonie  Ptin 
ceps,tria  lilia,  quibns  alij  Reges  rcgio  no- 
inine  fucrunt  vfi  ad  ha:c  noftra  vfque  rem- 
pora  ,  &  Salamandram  aliqua  caufapro- 
priam  fibi  fecit.  DeSalamandra  Francifci 
i.hoc  placet  adijcercquod  pauci.aut  nul 
licx  fcriptoribus  attigerunt  vcl  cxnoflris, 
alioqui  curiofisj&eruditisjfortc  qui«  (en 
fum  Principis  adequi  i.on  potuetint ,  aut 
quia  noluerint  teneros  amores,quibus  ille 
deledatus  ferturimpcnfius,fuis  celebrare 
commentarijs  .  Accepimus  enim  a  patri- 
bus,  ptincipem  reucra  maximum',  a  qui- 
bufdam  familiatibus  non  femel  monitum, 
abftinerctab  vfu  amorum  nimio,oppofuif 
fe  confultoribus  alioqui  bonis  fuam  Sala- 
mandram.quE  (feu  faxum,feu  animal  fit, 
noneft  hoc  locoquaetcre  j  conie>fla  info- 
cum  crcpitantcni,dicitur  algore  fuoflam- 
mas  reftiiiguerc  .  Adalciorem  tamen  fcn 
fum  traxit  Salamaiidiam  regiam  au£lor 
diftichi,  quod  littcris  aurcis  exfcriptum 
vidimusiii  tegia  CallirhoeSjideft  ,  ad  fal- 
tum  Foiitis  aquae  bellx  ,  his  oraniDO  nu- 
meris.- 

Vrfm  atrox,aquiliq-j  leues,0'  tortilts  an- 
guu  , 
CeJJerunt  flammdiam  SalamMdra  tu&  . 
Cckbratur  Francifci  vidoria  de  Helue- 
tijs,qnorum  fymbolum  vrfus.quod  &  in 
numifmatis  ipforum  vidcre  eft  :  irem  de 
Germanico  CasfarcCaroIo  V.  cuius  infi- 
gne  Aquija,  ratione  Imperij:  deque  Duce 
Mcdiolanenfi  ,  cuius  gentilitium  ftcmma 
Serpcns,  dcquo  nos  fpcciatim  ad  Emble- 
ma  primum  .  Henricus  ii.cius  fi!itis,crc- 
fcentcm  Lunnra  ,  vna  cum  hemiftichio, 

DoNECTOrVM     IMPLEAT     OR- 

B  E  M  .  Margaris  Nauarrxa  !\.coina,  ma- 
gni  Francifci  foror,Hcroiiia  verc  illuftris, 
Hcliotropiri  non  fine  caufa  fibi  legic  Caro- 


Henrici 
III. 


Henriei 
IV. 


Eiufdem 
laus . 


lus  ix.duascoliinas  in  fc  complicatas  vna  Caroli 

CUm,  PlETATE    ET    lySTITlA,  ^^» 

defcriptoepigrammaie:haud  dubie  figni- 
ficatum  ho,c  fymbolo  duplici ,  principatii 
omnem  Chriftianum  duabus  niti  quafi  co- 
lumnis  firmillimis,pictate  fcu  religione  , 
qua:  Deo  irigit:&  iuftitia,qu2E  focietatem 
tuetur  homunim,&  concordiam  ciuili  vin 
culo  firhiat ,  vnaque  homiucs  hominibus 
confociat.Hcnricus  m.  G3lIico&  Polo- 
nico  regno  potitus,fymboIo  trium  corona 
lum  fpeciofodonatuSjCX  quibusdu^^qua 
liter  uindx  vifuntnr  ,  tcrtia  vero  fubli- 
miorac  fupcrior.addito  fubtus  emblema- 
te,  Manet  vltimacoel  o.Hen 
ricus  I  I  I  I.  rex  inuidifTimus,&  Gallia- 
rum  bonofingulan  natus.vcl  cuius  heroi 
cx  virtutes  laudationemomnem  fuperar, 
inter  multa  fchemata,quibus  certatim  ex- 
ornatura  viris  eruditis,hoc  fere  primum 
euulgatum.vt  fceptra  duo  colligata,  enfc 
intermedio  fimul  adnedantur  ,  ad  regni 
Francifci  &  Nauarrici  ius  defignandum  , 
addito  verbo,  D,v  o  p  r  o  t  e  c  i^r  v- 
N  v  sSed  id  quidem  patum, fi  tanti.tam- 
que  inuivfti  Principis  res  gcftas  cum  fum- 
roaomnium  admiratione  velimus  ^eftima- 
re,  qucm  Thrafybulo,&  Camilio  fupeiio- 
rcm  cenfere  non  dubitanus  ,  imo  ex  no- 
ftris  ,  Carolo  Magno,  &  Philippo  Au- 
gufto  vel  parem  ,  vcl  certenufquam  infe- 
riorcm  cognofcimus  ;  qui  tantum  nobis 
profuitjVt  meritoiureilli  falutem,vitam, 
ornamenta  dignitatis  omnia.Iibertatem  de- 
beamus-  Id  nifi  fponteconfitemur,indigni 
luce  communi  fumus.Pacem  Princeps  bo- 
nusarmis  qua:fijt,im6  qui  nunquam  nifi 
laccflitusad  arma  profilijt.Etquis  in  ma- 
gnaetiam  armorum  licentiaeo  ptincipe 
manfuetior?  quis  parta  vidoria  in  fuppli- 
cesac  viJ>oscIemcntiof  ?quis  in  padtiscon 
uentis,ininducijs,f^dcribus,promill!S  om 
nibus  conftancior  ac  fidior  ?  Communi 
quodam  errore  lapfos  fe  fatentur,qiii  ad- 
uerfus  eum  coiiiurarant,  poftquam  agno- 
uerunt  quis,&  quantus  efTet.arma  fponte 
abiecerunt,manusq;  dederunt:  illiautem 
viccrunt,  qui  fe  vidlos  fafti  fuot  j  ipfeque 
Princcps  duplici  vidor  nomiiie,  qui  fcfe 
vicitin  vidoWa.  Catharina  Medicca,  Rc-  Cathari- 
gummater,  Iridem  f  u  calcftcm  arcum  ,  n&Medi- 
adiedo  fymboli  arguTjcnto.^wf  ^gfWjfcTg  cei. 
^i*Aiii'))i'.  Annas  Mpmmorancius,miIitum  Mommo- 
magifter  ,  nudum  Enfem ,  vua  cum  ver-  rancij. 

bo 


DE     SYMBOLIS. 


LIX 


Morhnij 

Cardina' 

Iti. 

\Caroli  Lo 
'"  thareni . 


Francifci 
Tttrno- 
nif. 

Chriflo- 
phori  Ma 
drucci/ . 

Alphonfi 
Regis  . 
Fraci/ci 
SforttA  . 


lAUren- 
tts  Medi' 
C(i. 


'Prolperi 
ColUnA. 


bo  A^n  A  A  N  O  S  :  quo  inmiebat ,  feab 
omiiifraudealienum,operam  fidam  ac  fhi 
diiim  in  fiimmo  magiftratii   prxfticifTe. 
Marefcalliis  Sancandrciis   nodiim    Gor- 
diiim.Pleriq;  idem  cribiiHiic  Regi  Cacho- 
lico,  vt  louuisipfc. Cardinalis  Borbouius, 
paftoricix  dignitatis  notam  ,  Enfem  feu 
gladium  flammcum  habuit,  quo  verbi  di 
uiiii  vim  intelligiaiunt.   Carolus  Lotha- 
renus  Cardinalis  Hederam  altx  pyrami- 
di  hairentem  ,  vna  cnm  verficuli  parte  al- 
tera.T  e    stantevikebo.  Fran- 
cifcus  Turnonius  Cardinalis  cflefte  Man 
na  .    Chriftophorus  Madriiccius  Cardi- 
nalisTridentinus  ,  Phccnicem  feigni  com- 
burenteni,  vna  cum  fententia  ,  P  e  r  i  t 
VT  V  i  r  A  t:  Ferrarienfisdeniq;  Cardi* 
nalis  Hefperidum  mala  ab  infbmni  non 
cuftoditadracone,quo  virtutes  fignificari 
conftat .  Alphonfus  Aragonum  rcxlibro 
aperto.ad  libertatem  defignandam.vti  ma 
luic .    Francifcus  Sfortia  cum  Ducatum 
Mediolaneiifem  obtiHeret.Canis  fibi  fym- 
bolum  pingi  fingiqj  curauit,vna  cumepi 
grammate,  N  e  m  o    q^v  i  e  t  v  m   i  m- 
pvN  E    j.  A  c  E  s  s  E  T.  Duo  iutcr  cajtcra 
Principum    Italorum  fymbola  ,  eruditis 
hominibus  pl3cuerunt,nempe  vnum  Lau- 
rcntisillius  Medicci,&  alterum  Profperi 
CoIumn^.-IIlequidem  tresplumashabuit 
colorc  triplici  diftindas,  aIbo,viridi,  ru^ 
beo  ,  vna  cum  S  e  m  p  e  r,  adiec^to  voca- 
bulo  ,  quod  erudici  horaines  ad  virtutem 
triplicem,  Fidem ,  S  pem,Charitatem ,  retu- 
lerunt:Hic  vero  Columna  ,  quo  tempore 
Rauennati  Reipub.  prasfedus,  vrbem  ob- 
fefTam  defendebat,  duplicem  ramum  com 
plicacum  pro  fymbolo  circunitulit,  alte- 
lum  e  Cuprefio,  c  Palma  vero  alterum  , 
vna  cum  fententia  adiecla  ab  eo  eloquenti 
homine  Antonio  a  Cafanoua  ,  E  R  i  t 
ALTEKA  MERCES.  Illum  quidem 
ramum.morcis;  viclorias  hunc  cfTe  nocim 
volebatrvc  fignificaretin  eaexpeditione  Ci- 
bi  certilTimum  effe  mori,vcI  vincerc  Q^ii- 
biisprofedo  notis  &  fignis  illuftribus  ma 
gni  iili  heroesac  Principesexcellentem  a- 
hquam  fuorum  animorum  cogitationem 
non  obfcure  oftendi  voluerunt . 

Dequaquidem  Philologije  parte  ,  iie 
cogar  fingula  pcrcenfere  ,  cum  quofdam 
viros  excellenti  dodtrina  ,  &  aiiciquicacis 
vel  maxim^  ftudiofos  aliquando  difputa- 
xe  audiebam,  memini  vltto  ciiroqi  habi> 


Regum 
Gaiiu  (tn^ 
tiqua  in~ 
fignia  . 


Regum 
Angli& 
nimata. 


toseade  re  fermoneseruditos,  cx  quibus 

tamenad  extremum.vt  vnodicam  vcrbo, 

nihil  fere  prarter  coniedanea  mihi  coxr.- 

paraui.Nam  vt  prifca  illa  &  externa  pra^- 

teream,quidam  audoresfunt  nonomnino 

mali,a  quibus  acccpimus.prioUim  Galli? 

Regum.qui  a  Pharamundo  profedi  funt, 

infignia  fuifletres  Bufones  autRubetas: 

nonnulli  tres  Coronas  nialunt;  alij  Leo- 

ncm  qui  Aquilam  ad  caudam  habeat.  In 

quo  illi  boni  fcriptorcs  temere  interdum 

&fine  mdiciocaliganti  quippe  quiquod 

Regum  qiiorundam  pcculiaie  fymbolum 

fucrit,  ad  aliosctiam  tanquamcomrouiie 

omnium  referant .   Vidcri  autem  certius 

poteft,tribus  Lilijs  prinium  Clodoueuin 

fuilfe  vfum,cum  primum  fuadente  Clotil 

de  vxorc  lediflima  ,  rcligioni  Chriftianse 

nomen  dedit  :  quod  liliorum  trium  ftcm- 

roa  poftcri  ctiam  Reges  ad  noftra  vfquc 

lempoia  retinuerunr.PoIydorus  Virgilius 

in  Anglicahiftoria.quo  loce  viram  Guliel 

mi  Nothi  perfequitur,au(ftor  cft  ,  Reges 

Anglos  ad  eam  vfque  rcgis  illius  a^tatem 

certas  infignium  notas  niinime  habuifTe, 

fed  pro  regum  varia  fucceflione,  etiam  fi- 

gna  ilia  fuiffe  varia  .   In  quibus  omnibus 

primo  excogitandis,efEngcndis,exornan- 

dis,  aliqua  latione  piiigendis  vcl  fculpeii- 

dis.non  videoquid  vcri  certiq;  ftatuicer- 

to  poilit  i  nifi  dicamus  pro  animorum  & 

opinionum  varietatc  miram  fempcr  pene- 

que  incredibilem  fymbolorum  ciufmodi 

varietatcmextitifle.Efret  quidem  iropeii- 

tihominis,parumq;iurcrum  vetcrum  hi- 

ftoria  excrcitati.quiauderct  affirmarenul 

lam  fubefTe  fententiam  in  ea  ingcniofa  in- 

uentione  ftemmatum  ,  fchematum  ,  infi- 

gnium  &  fymboloiuro  .-  qua;  veteres  ipfi 

non  tam  ftudiose  aifedafrent,  nifi  fiiajdo- 

v.T:rinx  folertioris,fii3:  laudis  &  glorise.fua 

rumque  cogitatioiium  aliquam  non  mini- 

mam  partcm  alijs  notam  efTe  voIuifTenr . 

Svmbolorum  tria  genera  . 


Caetirvm  ne  hoc  quidem  prar- 
tcrmifliim  velimSyrobola  &  Emblcmata, 
dequibus  hoc  agitur  ijbro.mulcipliciacf- 
fc&  varia:  quorum  taroen  rationem  mul- 
tiplicemad  quoldam  quaficancellos  reuo 
care  poflumus.  Qu^edam  cnim  hiftonca  p„.^K  ,. 
lunt.alia  phyfica,  aiiacthica,  &  certealle-  /  ./  -^ 
gorica^quibus  aliquid  pecitura  a  fabulis     '^  ^" 

auc 


LX 


DE    SYMBOLIS 


Cit, 


aut  rcrum  natura ,  ingeniose  ad  mores  vt 
phirimutn  traducitur.  Hirtorica  fiuKea, 
qu3L'dacu!itur  exhiftorijs,  vtLeajna:  fta- 
tua  «erea  in  AcropoH  Athenioifi  pofica,  de 
qua  i^.Emblemate  .  Triumphus  M.  An- 
coiiij  triumuiride  M.  Tulliointerfeiflo  , 
19'  EmblcmHunni  Scythici  dcfcnptio, 
rhyfic/i.  Emblcm-3  7&  c.Phyflca  vcro  ,  vt  Bacchi 
&  Palladis  (imulachris  cadem  ara  eredis, 
Emblem.  15.  dcCic(m'\x:i'vTi7ri\ApyidL. 
Emblem.  30.  quxtamen  ad  moresomnia 
mihi  reduci  poirefacile  videntur ,  quia  es 
ijsomnibus,quanquam  nonfemperita  pcr 
fpicue,moralis  feiitenria  cliciatur . 

Differre  inter  fe  fchemata  ,  imagines  ,feti 
infignia,^  fymbola . 


Ithica . 


Qmne  fle 
ma  fym- 
bolo  con- 
fiat  ,  non 
vice  ver- 
fa. 

Imaginu 
ratio  . 


Im.Tgines 
veterum 
quales  . 


Q_v  o  D  cum  fortalTe  pluribus  often- 
do,nolomihi  quifpiam  fuccenfeat,  vt  qui 
nullum  plane  difcrimen  conftituam  inter 
fchematailla  feu  infignia  ,  velarma  ,  quJC 
vocantur  gentilitia,imagines,&  peculiaria 
homiiium,veI  publica  nationum  aut  ciui- 
tatum  fymbola  .  Scio  equidem,vt  primo 
de  fchematis,id  facile  vei  tacehtemeintel- 
ligi  abijs.qui  omnino  non  funt  obtufi.nui 
lum  ftemma  etreputo  ,  quod  fymbolo  & 
nota  non  conltecfed  tamen  non  omnia  lym 
bola  ftcmmaca  effe  poduntiAlterum  cnim, 
nempe  fymbolum,latius:ftridius  vero  & 
fpecialiusalterumaccipi  compertiffimum 
eft  . 

Aliavero  imaginum  ratio,  quamquam 
ad  eundem  fortalfe  finem  olim  Romani 
fumpfitfe  videanturimagnies  ,  vtpofter;, 
&  hodie  Nobiles  fua  illi  ftcmmata.Ij  cer- 
te  nobiles  erant ,  qui  fui  gcncns  imagines 
poteranroftendere,  refte  M.  Tiillio:  qua: 
caufa  fuit,  vt  ixpc  imaguies  pro  nobilita- 
te  vfurpari  familiare  fic  audoribus.  Eas 
Romae  patritij  ui  primis  fibi  tribuerunt  , 
Bc  qui  fo!i  maiorcs  niagiftratus,  nempe 
AEdjlitatem  maiorcm.Prxturam,  Cenlu- 
ram.ConfuIatum  obtinebanc.Qu^ximagi- 
nes  quales  fucrint,  lib.6.  Polybius  me  do- 
cuit,  Plinius  jf.vteciam  M.Tullius  pct- 
mulcis  Iocis,&  nos  infra  Emblem.137.  & 
184.  Eranc  enim  (imulacraquxdam  ois 
fimilitudinem  artificiose  fi<flaro,coloribus 
&  pigmencisadumbratam  refeieutia,quas 
ininfigiiiore  domus  parte  pofitas  armaria 
ligiica  i;:cludebant.  Eas  aucem  imagines  die 
bus  fef^is  cxornabantapcrtisariuaiijs^cCi- 


quealiquis  e  propinquisantafRnibuJmot 
tuuselatus  c(Iet,in  funerccitcumfereban- 
tur,addito,vc  magnitudine  quam  (imilli- 
miapparerent ,  reliquo  corporis  trunco* 
Eas  dcmum  cereas  fuiffc  me  locusadmo- 
net  Plinianus,qucm  citaui  prcxime:vt  in- 
deappareat  maiorum  imagines  poltcris  e- 
liam  tcmporibus  nominatas ,  fcd  non  ita 
tamen  vfurpatas.  Nam  in(ignia  Nobilium 
imagines  habent  illas  quidem,fed  non  hu- 
rrani  vultus,  vtfuercolim  Romanorum.  j^/^ /j<^/?j 
Proquibus  certc  imaginibus  pofteriora  ^f^f^  ^r- 
fa:cula  coeperunt  habercfua  illa,quevul-  ^^ 
go  Arma  vocitantur,  id  eft.infignia  genti-  /.^^^^ 
Iiti3:qu2e  vtad  honorem  &gIoriam  vetc- 
ribus  vfurpatafunt.tic  certe,  vti  crcdibile 
eft,fuere  poftea  virtutisprsemia,  &  rerum 
prajclare  geftarum  aperta  teftimonia  . 

§ltii  speBentur in  fymboln  . 


mn  gentt 


A  D  extremumitaquc  quid  ad  confi- 
cicnda  fymbola  in  primis  obferuandum 
fit,adiiciam,vt  tandein  Ceorum  gratiama 
xime.qui  hanc  liberalem  &  ingeniofam  co 
gnitionem  colunt;  formulam  quandam 
apponam  fymbolorum  conficiendorum  , 
expeditam  dlam  quidem  &  facUerr,  luxta 
louiidodnnam,  quinonmodo  uotas  hc- 
roicas  Principibus  multisexcogitauir,  fed 
&artem  quandam  aperram  &  compendia- 
riam  admodum  inchoauit  potius  quam 
perfecit . 

Symbolorum  id  proprium  &  peculiarc 
cft,vt  gyris  quibufdam  &  mxaudris,nem- 
pe  obfcuris  fentcntiarum  inuolucris  obte- 
gantur .  Si  cnim  tam  aperta  &  popularis 
cffet  inuentio,  nihil  doArinx  autgratixiii 
iis  effe  vidcrcturjquod  fymbolisAEgyptio 
rum,ChaId2orum,Pythagora:orum.Gr2 
corum,  &  aliorum  ante  quadam  ex  parie 
dcmonftratum  eft . 

Deindc,ineo  vel  maxime  fita  eft  Sym- 
bolorum  ratio,  vt  cum  grauitate  breuita- 
tcq;  quadam  plunmum  fententis  conti- 
neanc:quod obferuadum  nocacaudorgra 
uis  &  acutus  Demetrius  Phalereus . 

Id  pra:terea  obferuatur  vt  plurimum  , 
vt  fymbolum  habeataliquam  cumadagio 
feu  parosmia  fimilitudincm  .  Et  quidem 
fajpcnumcrofit, vt  fymbolorum  &  adagio 
rum  eadem  natura  eiVc  appareat ,  quan- 
quam  mterle  radonequadam  difTferanr  . 
Quod  Plutarchus  diligeuter  obferuauit 

ia 


Symboli^ 
inuolnti 
fitopor- 
tet . 


Sit  bret 
&  gratt-. 


Sitfimi 
aiiagio 


D£     SYMBOLIS. 


LXI 


in  qtiibufJam  :  &  prxtcr  cum  Apulciiis  , 
qiii  etiam  excmplum  appoiur.vt  cum  olim 
diccrctur,  Exquocunque  ligno  Mercurium 
non  /er/,iignificabaiu  omuia  &  qu^euis in- 
ecniaminime  ad  dodlrinam  capcflTcndam 
idonca,  ncquecuiurqueanimum  itaeflc  a 
iiatnrainrormatum,vtingcniicuItumtam 
commode  capcre  poflit . 

Qux  tamcn  fortane  magis  attinentad 
cafymboIa,quaeoratione  viuaq;  voccvfur 
pantur.  non  ea  ci»x 'srctpctJHf/.A  &  apavec 
^■ufiCoKct  nominantur.  Certe  intcr  vtra- 
queniagnapotcfl  intercederenmilitudo  > 
vtnufquamelTcnonpollitintcs  rcs&vcr 
ba  non  minimacognatio:autn  magispla* 
ceat,vt  xnigmata,(ic  fymbola  funtalia  in 
vctbiSjin  fcntentiis  alia;  qua;dam  etiam  in 
vtroqi  imo  interdum  litetis  atqj  fyllabis. 
Quod  pluribusillu(lrarcm,fiputarera  id 
Audiofosaliquo  tandem  modo  rcmorari. 

Ars  quAdam  inuenienderum  ^excogitxrt 
dorum  fymbolorum , 

Ei  itaque.qui  fymbolumaliquod  vcl 
fchema  commode  volct  effingerc.fpetftan- 
da  h2BC  ptimum  proponuntur,  vt  iufta  fit 
animi&  corporisanalogia  (per  animum  , 
fenteutiam  vno  ,  altcro  ,  vel  cctte  paucis 
comptehcnfam  verbis  intelligo  :  nomiiic 
corporis,  fymbolum  ipfum  de/tgnari  pla- 
cet.)  Deinde,ne  ita  tenebricofum  fit&ob- 
fcurum,  vt  Dclio  natatore  opus  habcat . 
Terti6,vtfaciIeconfpici&diiudicaripof- 
fitjfi  fortc  aliquiJ  interiedum  habcat;  vt 
intcrdum  fuut  fidera,  ftellaj,  Luna.Sol,  i- 
gnis,vnda,nubes,riluaj,rupes,fpclunca:,8c 
alia  innumerabilia  •  Quarto,  ne  qua  hu 
manaforma.niliadmodumrarojdepinga- 
tur.  Poftrcm6,adhibeatur  interdumaui- 
mailla  fymboji  linguaquadam  nobilimi- 
nimcq;  vulgari,vtid  Trotpcia-iiiJ.ov  >^  eiyctK 
^et.ingeniofaqueinuenno,  quxcogitatio- 
nem  rcquirat ,  &  eam  quidem  eruditam  , 
riultoplus  dignitatishabeat&gtauitatis. 
Id  autcm  fictiab  eruditis,vel  iis,  qui  a  li- 
bcrali  &  polita  literarum  cognitione  aiier 
fum  animum  nonhabeant,Gra:ceaut  La- 
tine  commode  folec:autdenique,  fimagis 
placeat  extcra  quadam  lingua  ,  idque  fcn- 
tcntiabrcui,arguta,graui,vel  adagio  ,aut 
ctiamhemiftichiojintcgro  verfu  nonnum- 
quam,qui  vel  recens  narus.vel  aliundc  pc- 
tjtus  fit,  dumiaodo  arguciaium  alic^uid 


Symholu 
Aldi  Ma. 
nutij  . 


&  falis  eontincac. 

Defymbolis.fchematij,  &  ftcmmstut» 
rationeiam  fatis:  nunc  tandcm  dc  Emble- 
mate  quxdam  commcntcmur. 

^&dam  dc  fymbolti  exempla  Typg^ 
graphorum  . 

N  o  N  tamcn  mihi  tcmpcro,  quin  ani- 
micaulfa,  quorundam  rci  Typographica; 
peritornrH  horainum  huc  adiiciam  cico- 
iias.quibus  ingeniose  vti  foleant  in  fuorum 
librorum  frontifpiciis.quibus  fevcl  inge* 
nio ,  vel  arte,  meliorum  littcrarum  adm- 
mento  nccciraria  commendenl .  Vnus  iii 
primishabitus  liceris  primum  rcnafcciui- 
bus,  qui  pur^  .nitidequc  typographicara 
illuftrauit  ,  AldvsManvtivs 
Romanus,  qui  pio  nota  fii-gulari  ac  pro- 
pria  fibi  fumpfic  Dclphiniim  anchorx  al- 
ligatum.fortead  laudem  maturitaris,qua; 
nicdias  partes  tcncat  intcr  nimiam  ac  pra:- 
cipitem  celerjtatem,&  tarditatem;  dequo 
nosad  Emblema  zo.cuius  epigraphe,Ma" 
turan dMm.Sc.  uoimihil  Eniblem.  144.  Ex- 
cidk  mihi  memoria  typographi  ci  folo 
Italico  ,  qui  etiam  ante  Aldi  artatem  Sire- 
nem  habuic,qua  vfusinfiiorumfrontc  vo- 
luminum  ,  adeloquentix  (nifi  n)C  conie- 
*flura  fallicj  fimulacrum  oftemandum  . 
Alioqoi  menon  fugit  Siienum  uomen  ad 
alios  fledi  fcnfus,  de  quibusnos  ctiam  fuo 

loCO  .  S  E  B  A  S  T  1  A  N  V  S     G«.YrHlVS 

Lugduni  eam  artem  peruigili  ftudioillu- 
ftiiorem  fecit,  fuamque  follertiam  nobili 
fyrabolo  patefecit,  captato  fui  nominis  ety 
mo,  velaltliGonepotius  .  Li  tabellx  pla- 
nicie  Gryphis  effigies,  qui  vnguibus  pedis 
dextri  faium  quadrarum  attollat:  fubtHS. 
orbis.feu  figura  fphsrica.ad  cuius  paiccm 
vtramquetotidem  ala:,fcu  pluma:adfix?^? 
addito  nocraace  ,  Virtvte  Dvce» 
CoMiTE  FoRTVNA.  QuaE  vcrba 
duo  vim  {chematis  ingeniofi  coiicipiunt. 

Apud  Germanos ,  Bafilex,  Frobeiiius ,  Trohnf 
artis  eiufdem  apud  fuos  Rofcius,  ftemma 
libris  cditis  affixiteredii  baculum  duabui 
arrcptum  mauibus ,  in  cuius  apice,auicu- 
la,  &  cx  partevtraq;duoferpentesc6pIi- 
cati,fed  nullo  addito  vocali  fymboIo.Crc» 
dibileeft  viru  follcrtcm  his  notisbencdi- 
cendi  artc,quae  baculo  innuitur,quafi  lepi 
riaccoIligarifapictia,qu;apud  vetctes  ler 
pentisfioi7iii]efigaarecur,figai£cane.Ioaii. 


Se^afHa- 
ni  Gry^ 
phii. 


Lxir 


DE    SYMBOLIS. 


loannu 
Oporini 


'Roberti 
Stephani' 


Simonu 
Colin&i . 


Andrei 

VVeche- 

lif. 

Tederici 

Moreili , 


ScbaFiia- 
ni  Niuel- 

1  icobi 
Putrani  . 

Nicolai 
Chenelli . 


Oporiniis.cruditusfane  vir.ncdum  typo* 
graphus,  Delphinoinfidcntem  Ariona  Jy- 
XX  fidesdigitisattrcdantem  fibi  lcgitifot 
tc  indicans  littcratorum  virorum  falutcm 
in  medijs  ac  tempeftuofis  vjtx  huius  riu- 
dibus  tutam  ac  (eciiram  :aut  ctiam  crudi- 
tcshominesa  fuis  nonnuDquam  maleha- 
beri,3b  cxtrancis  excipi  humanius.Nimis 
inultasc(]"em,fi  fingularum  vrbium  Gei- 
mauicarum  velim  colJuftrare  officinas:a«- 
lioqui  faceor  iHgenue  plurescJTe  vcl  Coio- 
nia:  Agrippinje.vel  Francofurti,veI  Spir^, 
alijsq;  celebribus  Germania;  ciuitatibus, 
quarum  typographi  erudiris  fuis  fymbo- 
lis  non  minus  fcfe  orbi  Chriftianocom- 
metidarunt. 

Sed  ad  Galjos  venio.qui  fcfc  ijs  fuperio 
ribus  xquarunt  ,  vclcerte  nufquam  infe- 
liotes  habiti  funclnter  eos  nemomihioc- 
currit  illuftrior,veJ  fuo  xuopericior,  aut 
dijigencior  RobertoScephano,  qui  pro  fa- 
mijiari  fchematearbotcm  habuic  iii  ramos 
porrcdam,additafigura  fpeculantis  homi 
nis,  verboaflcripro  D.  Apoftoli,  N  o  l  i 
Altvm  5ap£Re:  qua  nota  vifuseft 
arguere  nimis  curiofam  de  rebus  obfcuris 
ac  diuinisinueftigationem,&  doiStrina^cui 
cumqj  apponendum  modum.Simonis  Co 
Jinxi,politi  hominisjaudatanoftiis  &  ex- 
tcrisinduftria,qui  vt  iitteras,carumq;gIo 
liara  nequidcm  tcmpore  intermorituram 
fuo  agalmare  rcprxfentaret.Satumum  fal 
cemetentem  omniadepinxit.addito  verfi 
culo  vc  fymboli  anima  ,  V  i  R  r  v  s  S  o- 

LA    ACIEM    RetvNDIT    IstAM. 

Non  prxtereo  Andrex  V  VecheJij  equum 
Pegafum,de  quo  in  fabuJis,  quod  fignum 
immorralis  nominis  per  dodrinam  compa 
randi.Elegas  &  bene  fuba^ihim  ingenium  , 
iudicium  par.moresinculpati  FedefJLiMo 
reJli,cuius  inligne,  Fons,percnixs  fluuios 
dodriiiaiomnis  iiigenux  ac  Iiberalisfigni- 
ficar.Qui  vir  cum  in  viuisclfet,  bona  fide 
pt?ftuit  quodartis  fuit,&  reliquic  liberos, 
quieandem  palmaniexcendun:  indies  vbe 
rius.nec  vnquam  Foncem  illum  finuncare 
fccie.Sebartianum  Niucllium,  probum  & 
hoiieftum  virum,fuaeiamduduiTi  Ciconix 
dcledarunt  ,  notum  fignum  T>Tf  avTiTri- 
ha.pyidi.Hi  lacobu  Puceanum,  fua  Sama- 
ricana  putco  p  roxima.  non  ad  aliuin  quje 
fita  finem.quam  vtalluderct  ad  fuicogiio 
minisaliquam  racionem.NicolaoChenel- 
Io,feu  Q^crculo  placuit  Quercus,  &  re- 


lorum  feu  arundinum  fafciculus  vnacollU 
gatus,&  arbori  appenfus,  affixo  epigram- 
mateio ,  Vis  Nescia  Vinci. 
Q_uod  ex  Scyllu  ri  pctitum  monito  ad  H' 
lios  ,  cum  morti  proximus  concordiam 
fuadcret.Chriftophori  Plantini.cuius  mc- 
moriam  fande  colo  ,  fignum  familiare  ac 
proprium,circinus,cum  crudita  Gnoma  ^ 

LaBORE      Et     CONSTANTIA. 

Circulus  in  fccircumaduslaborem  indc- 
feJfumridcm  in  pundo  ha:rcns,conftans  a- 
nimi  propofitum  notat .  Id  fane  Plantino 
fphragidion  conucniens,  quohominc  nul- 
lus  laboris  patientior,  nullus  in  vitajomni 
propofito  tenacior  fuir,  prseter  eam  morii 
facilitatem  ,  qua  fcfeomnihominum  for- 
ti  probauit .  AEgidius  Beyfius  ,  Flanti- 
ni  gcncr  ,  vircert^  bonus,  idemqueindu- 
ftrius.conatus  foccri  ftudia  a:mulari,Iabo- 
riose  &  conftanter  fefcgcftit,  &  prasproj 
pcramortedefiderium  lui  reliquit.  Is,cu 
anteannospen^  fedccim  fymbolum  fibi  pe 
culiarcacproprium  qu2Ereret,mc  percon- 
ratus,rogauit  aliquid  reperirem,  quoda- 
lijs  itacommunenon  forcc:ego  illifertum 
albi  Jilij  lubcnsexhibui.addito  boni  Poeta: 
hemiftichio,  Casta  Placent  Sv- 
p  ER  I  s.  Symbolum  moribnshominis 
accommodum  ,  quem  noram  ab  omni- 
busijlccebris  turpium  voluptatum  inpri 
mis  abhorrercNec  vero  pofliim  tranfili- 
re  loannis  Richcrij  Arborem  virefcctem, 
cum  fcnccciofa  nota,oA(5/of  auT«t/>xwf.qu? 
tanien  parumadmodum  lefpondctarboti 
ci  vircnti.fi  bcnecorpus  fymbolicum  ani- 
maxftimemus  .  Grauius  fane  &  melius, 
meoquidcm  iudicio,Stcphanus  Tafibtus, 
Richcrij  foccr  ,  ante  vfurparat  arborem 
viroris  plenam,  addito  vcrbo  ex  Dauidc , 

FOLIVM    NON    DEtLVET.    FioC 

eftrmcrucci  Deumnihil  defnturum.Qu? 
omnia  quafi  per  facyram  conijcio.non  fin 
gula  petfequi  cogito.qua;  vtadgregare  dif 
ficillimum  eflec.fic  non  perinde  frugiferu. 
Alioqui  memini  mccum  quidcm  plus  o- 
tioabundarem,  vclantequam  mc  publici 
muneris  raciototum  occupaftet ,  felegifte 
librum  fymbolorum,qua:  vulgus  noftra- 
tum  deutfei  nuncupat,no  tam  geniomeo, 
quam  voluntati  aliorum  feruics  Seorfum 
ctia  ,  dum  ftudijs  grauioribusqu^romihi 
folatium,  non  pauca  fcripfi  emblcmata.in 
quibus  ceciiii  mihi  haclenus  ac  Mufis,  de 
quc  ijs  edendis  no  su  magnopere  folicitus. 

De 


ChriRo' 
phori  Ha 
tini . 


Beysij . 


loannts 
Richerif\ 


Stephtini 

Tajfeti . 


DE     SYMBOLIS. 


LXllI 


"De  MnigmAte  &  Anagrammatifmo  . 

E  T  is  fane  locns  mc  adinonet ,  ijs  fa- 
ciam  fatis,qiii  pridem  mihiaurem  vellica- 
runr.ad  hacdifpiitationis  inftKiir:Edc  fym 
bolis  pcrficiendam  racionera,  de  affinibus 
fymbolonim  AEnigmatibus.atqjAnagra- 
matifmis  ,  feu  onomaftrophia,  quidpiam 
adijcerem.Verum  dcgryphis.feu  ajnigma 
tis.noneft  necefTe  hic  commctarialiquid; 
&idnodigenusfacilepermittoiis,quibus 
plus  otii  fuppetat,&  ingenij,  vt  qui  in  rc- 
busobfcuris  cnodandis  operam  cum  fru- 
gealiqua  locare  poftint. Quanquam  cnim 
emblemata  longe  multa  vidcri  asnigmaci- 
ca  polTintjeo  quod  dodrina:  rcconditioris 
aliquidin  fe  contineant:abfunt  tamen  non 
patura  ab  xnigmatis,  &  ficuti  res  a  verbis 
difFcrunt .  Alioqui  dc  aenigmatum  omni 
nattrradifputationcm  adornarc,  hominis 
cft  vclegrcgie  folcrtis.vcl  non  paruman- 
tiquarii>quive non  aliunde  occupatus  pof- 
fitingeniiaciem  inafpeftum  luccmq;  pro 
fexre.Tancumdem  penedixcrim  dc  tranf- 
mutatis  nominibus ,  inquibus  bona  pars 
ftudioforum  hominum  nimisopcroseoc- 
cupatur:&  do(fli,indodiqjhis  capiunrur 
aurium  atq;  oculorum  illiciis  ,  vt  quam- 
quam  falli  fc  interdum  fentianc  ,  ludicro 
tamen,&  fcte  inanierroredeleftantur.Ta 
mcn  inanagrammatifmisnon  pauci  fudat 
niccndo;aIii  poft  longam.ccrtcq;  faftidio- 
fam  iKv»pia.Vi(tw  TipiefyietVt  quam  ftrc- 
nuamincrtiam  FIaccusait,inhil  tamcnpro 
ficiunt.Quid  enim  de  iis,  qui  nefcio  quid 
doft rina:  leconditse in  eiufmodi putant  cf- 
fe  littcrarura  mctathefi .'  Equidem  non 
prorfus  probo  vcl  improbo  ingeniofam  i- 
ftam  litterarum  miftioncm.dum  quid  yva^ 
(xiKov  in  fe  habeac:  fed  non  ei  co  mihi  dc- 
pofcam  paimarium.quia  fieri  poflit,  vre- 
iufdem  nominis  &  cognominis  elenicnta 
fledli  in  contrarios  fenfus  omnino  poftint  .• 
cuius  rei  exemplanon  pauca  in  plerifque 
virorum  ptincipum  nominibus,ncdum  a- 
liorum,inquibus  varie  contorquendisna- 
futi  quidam  &  nimis  otiofl  hixuriain.  Et 
ha:c  fasculi  noftri  fcabics.vcl  opinio  afTcnta 
trix,  vt  dclicatus  quifqj  ac  nitidus  fuas  lau 
des  magis  putct  cfle  proprias  ac  peculia- 
res,exfuoqu?fitasanagram3tc,quafiqui^ 
fuo  fundo  frugcs  cflc  mcliorcs  arbitrctur. 

trahit  fua  quemq'^  voluptat . 

.Nec  faftidio  aliorum  ftomachuni;mco  dif 


fiGis  ingenio;fed  vercor  ne  nimia  illa  cuu 
anagrammatum  ,  nihil  ferc  aliud  habeac 
quam  afFe^flationera  ,  &  ftudium  vanica- 
tis  .  Hic  defifto,&  ad  alia,  qux  magis  in- 
ftant,propero  . 

De   emblimate. 

P  L  E  R  I  Qjr  E  funt  non  fatis  acuii  , 
quiEmblemacum  SymboIo,ciim  AEnig- 
mate,  cum  Sentcntia.cum  Adagio  cemetc 
&impcriccconfundanc.  Fatemur  Emblc- 
matisquidem  vim  in  fymbolofitam  cfler 
fed  differunt,  inquam  ,  vt  FJomo&  Ani- 
malialtcrum  cnim  hic  maxim^generalius 
accipi,{pecia|ius  vero  atrerum.noruntonv 
nes,quialiquid  iudicii  habeant . 

Emblema  a^nigmanoneft  ,  quanquam  Im6!e* 
interdum  cum  a:nigmatealiquam  fimili-  matt^  ^ 
tudincm  habeat ;  Pvatio  enim  qusdam  cft  Mnigmx 
apertiorinEmblcmate,propternotas,qu?  tvs  dijfe- 
apcrtx  &  perfpicuxfuiit;  AEnigraa  vero  rentin  . 
in  vcrbis  ambiguum  cft  &  obfcurum  ,  vt 
etiam  viros  alioqui  folcrtes  &  ingeniofos 
interdumlongamora  teneat.At  Symbolo- 
rum  &  Emblematum  (de  quibus  maxim^ 
hic  agimus)  ratio  dcbet  eflle  clarior  &  apcc 
tior.-vtqucm^dmodum  ab  iis  impcriti  ar- 
centur,fic  do-ftihomines  aliquid  habeant» 
in  qiio  ingenium  exeiceant . 

Neq;  Emblema  eft  yvev^i)  Ctn  fentctia, 
quanquam  fspc  Emblematafeiitentias  in 
fccontineaQt;nifi  fortaflequa  rationc.Em- 
blcma  fumitur  f{«Tft)i/y///)tSi',pro  epigra- 
mate  fcu  cxplicationc  Emblcmatis.  j-cty^jf 
enim  verbis  cxprimuur:&,nififal]or,  ali- 
terj/va/ai/e/re  mmim^  poteft  ,  nifi  proea 
vfurpctur,  quod  iv^OvviJLct  diceremus  • 
Emblema  enim  fiEpenumerd  eft  ei(poveov  : 
nec  fcmper  ncceflrccft  in  Emblemate  cflc 
adicdum  epigramma.  Dcniq;  vtvno  vcr- 
bo,Scntentia&  Emblema  vidcntur  mihi 
difFerrc  vt  verba  &  res,feu  figna  q^uawiam 
tcrum,&  rcs  fignara; .. 

Dcniq ;  non  cft  Adagium  vel'  par?mia  ^  Addiij 
quia  Emblema  eft  aiiquid  ingciiiose  ab  (^^■Ernhle' 
ingcniofis  excogicjtum, vc  ita  dicam;  ada-    tnatu  di:~ 
gium  vero  fcrmoeft  inoreomniu  veifans.   fcnmea  ^ 
Inquoadiicrtcnduni.aniiacute  vidcruit, 
&  non  potiiis  aberrarint,qui  quafcunquc 
fcntcntias,adagia,fimilia,apophthcgmata» 
hiftorias  ad  Emblemata  pofle  reuocari  cca 
fuerunt,quafi  ex  rc  quauis  Emblema  cudi 
&  confict  dcbcret.. 

Supcc" 


'Emhle' 
matu  (^- 
fentchti^t, 
differen 
tioi^ 


LXIV 


DE     SYMBOLIS. 


Supercft  itaq;  Emblcmacisnomen  ex- 
pliccnuis  ,  (I  priiis  Alciati  vcrba  ex  Com- 
meiitarioin  tit.  Dc  rer.&  verbor.  fignific* 
apporucrimus.r«r^flfy/j-»(/?f««r,inquit,m 
figni^cdntur-.tetmetft  &res  quandoqifigni 
ficent  ,  vt  Hieroglyphica  apud  Orurn  ^ 
Chiremonem,cuiui argumenti  &  nos  car- 
mine  libellum  compofiiimwy  cui  titulttf  efi 
EMBLEMATA.  HKCillc. 

E  M  B  L  B  M  A  quid,  vnde  dicaturic^quo- 

modo  id  nomen  proprie  ,  quomodofi- 

gurate  accipiatur . 

D  I  c  I  T  V  R  Emblema,  quicquid  in- 
EmbU'  tcrfcritu  r  ornatus  caufa.non  modo  paricti 
maquid'  bu$&pauimctis,fed  &  rebus  aliis  pcrmul 
tis,  vt  vafis  ,  pareris,  vcftibus  :  cuiufmodi 
funt  clauiculi.  aut  imagincs  aurcaj  vcl  ar- 
gentcar.vniones  &gcmma:,ca:teraq;genc- 
ris  ciufdcm  .  ^aaiov  vel  <r«t//'aA^««  dici- 
lur  Euftathio,ncmpe  ornamcntum  cxcm- 
ptilcquod  innoxi^  dcmi  poteft  vafisau- 
rcis  vel  argenteis,  idemq;  reponi.  Id  enim 
iiominis  dedudum  eflc  conftat  'ira.pa.  tk 
c^CaAAeir.3-a<,aut  e'ar£///3A«cr3-fi«,qHod  eft 
inferere,intcrponerc,vcl  miiccrc  Antiqui- 
tusenim  lapillis  qnibufdam  quadratis  & 
minut^fe<flispoIitisque,in  quibus  eicones 
qusdam  intertexrjecirenr,?des  magnatum 
&  Principum  regiae  vt  plurimum  ornaban 
tur,vtcoIIigerecftcx  Paufania,PIutarcho, 
Apuleio,  Phiioftrato.&aliis  plciifqjcu- 
iusetiam  reivfum  aliquem  vidcmusinqui 
bufdam  templis  ,  tum  a^dibus  publicis  & 
priuatis.vt  noftra  ha^c  astas  antiquitatis  x- 
inula  pridcm  efte  coepit .  Itaq;  fxtTa,(popi- 
Kcos  hic  Emblemata  vocantur  carmina,qui 
bus  imagincs,agalmata,pegmata,  &id  gc- 
nus  alia  fcite  adinuenta  ,  varic  &  erudit^ 
cxplicantut.Scd  &  oratio  variis  verborum 
rerumq;  pigmentis  &  lenociniis  Rhctori- 
cx  artis  claborata,  Emblcmatis  referta  dici 
figuratc  poteft-NotumenimilludM.Tul 
liicxLucilio  : 


^am  lepidi  lexets  cmpofiA  vt  tejleruldt 

omn  es 
Arte  ,  pauimento  atq;  emblemate  vermi^ 

cuUto  . 
Vcrba  funt  Lucilii  Poeta;  Comici ,  apud 
quem  Scxuola  exagitabat  Albutium  .  qiii 
nimiusefTet  in  ornatu  &  ftrudura  vcrbo- 
rum:iu  qiio  non  vi:abatafFe<rtacum  dicen- 
di  genusdodisauribusodiofum.Non  pof 
fum  fubricerea  M.TulIio  Vcrrcm  rcpre- 
hendi  accrrime,  quod  emblcmatum  vim  * 
qua:  cftct  in  Siculorum  vafis  j  abftuliflct ; 
quodq;  Suctoniusait,Tibcrium  eicganti^ 
vcrborum  ftudiofiorcm  ,  cmblcmatis  vo- 
ccm  afpernatum  in  quodam  patnim  dccre 
to:  commutandumenim  verbum  ccnfuif- 
fc ,  &  pro  petcgrino  RomaDum  conqui- 
rendum  . 

Emblcma,  vt  accipitur  a  M.  Tullio ,  9c 
Vlpiano  I.  Cornamcntuexcmpiilc,quod 
pro  hominum  placito  va/is  argentcis ,  vel 
aureis  citra  incommodum  dcmi,  rurfusqj 
reponi  poteft:cuiufmodi  figiHa  ,  aut  rcru  , 
vcl  flofculorum,  coloiumvcfimulacra  fa- 
brcfada-Nempe  ef^/S^,iif/.A,  ^ek)aTov,S'a.i- 
S'a.K[/.a.  attachepourorner  les vaijfenuxd* 
or  oud'argent,  vti  redledo<5fus  Hadrian, 
Iunius.;:^^pi/(7£j'<r£7ct,Martialis,  vafacx  au- 
roiIIigata,qtijEcruftashabenr,aut  torques 
exauro  nexiles,vtapud  Baihum  .Turnc- 
bus  noftergcmmata  vafa  ,  qux  confcrtas 
auro.g€nim3S,hoccft,  ht^icKov{  ypvfftU' 
cTeToi/f  tcneant,exponit  ypva-hJ^eTtt . 

Ca:tctum  plcriqj  vcl  lufpicari,vcl  obii- 
cctc  potcrunr,  hic  abAlciato  Emblcmata 
improprie  dici,cum  eacarmina  videantur 
potius  expofitioncs  efTc  &•  explicationcs 
Emblematum,id  eft,corum  fymbolorum 
vel  firauIacrorum,quajabantiquispetita 
hicmagnaparte  repra:fi:ntar,&  horum  ra- 
lionem  tradit.  Scddjcimusadiundanon 
tcmere  aliquando  fubicdotum  habcrc  ra- 
tionem  metonymicJs  ,  &  fcntcntiam  vc] 
epigramma  dici  pofTc ,  quod  Exnblcma  in 
fccomplcv^acur  . 


AD 


IXV 

A     D 

ALCIATI  EMBLEMATA 

L  A  V  D  A  T  I  O, 

Vice  prtcfdtloni^  ad  EmbleniAtufn  expUmtionem 
Habita  Lutecis  in  regia  Burgundionum  fchola,  ix.  KalMaias,  157^. 


f  TS 1 ,  ^  f'D  ITO  R  ES  optimi ,  «0«  e!i  mea  confuetudinls  qno 
tempore  ad  aliquem  egregiumfcriptorem  explicandum  aggredior iini- 
tio  me<t  prcfef^ionis  tam  anxi^  rationem  reddereycur  huncpotlus  qudm 
illum  fumam  m  maniiSj  propterea  quod  fludiofis  omnibu^  meam  indu- 
~  Hriam  &  confilium  in  officio  meo  perfotuendo  ,  req:  litteraria  iuuanda 
prohari  iri  confidamitamen  in  hoc  au^ore  certt  nobili  ^  acuto-,fed  recenti  nimis  for- 
taf[e,vt  mihi  obijcitur,caufa  proponenda  efi,cur  hunc  enarrandum  publice,meisq;  com 
mentarijs  illuHrandum  in/iituerim,ne  quid  d  metcmere  &  inconfultofadum  effe  vi' 
deatur  .  Sunt  enim  nonniilli,non  quidem  mali &  improbi,neq\  alieni  d  literi)um  t»e. 
liorum  vfu  &  dignitate,qui  dicant  me  non  facere fatis  conHanter,  qui  nefcio  quoani» 
mo  inteimiffis  antiquis  au8oribm,C^  ijs,d  quibtM  folida  puraqs  dohrina  petiiur,mU' 
tato  priore confilio,  ad  recentiorem  iHum  diuertam:  ac  fi  prifci  ilii  fapientes,  &  iam 
longa  ficculorum  diuturnitate  probati  mihi  non  fatis  arriderent  ■  Ego,  ^uditores,  de 
menihil  poffum  excellens aut  magnificum  poUiceri\fed  aufim  tamen  dicere,menon  ita 
effe  plumbeumtVt pulcram  &  vtilem  veterum  hcminum  do3rinam  tam  paruifaciam» 
qui  nuUis  vnquam  laboribm  &  vigilijs peperci^vt  ex  eorum  quafi  pomoerijs  &ferti- 
libws  agriSifiudiorum  aliquemfrudum  tandem  aliquando  demeterem.  Quia  tamen  ab 
ineunte  <etate  cognitionem  rerum  ^  antiquitatis  (nedum  va borum  flofculos,in  quibus 
alij  pemulti  atatem  exigunt)  mihi  primum  comparandam  efje  duxi ,  opene pretiu7n 
me  faBurum putaui,fi  per  varias  melioris  notafcriptorum  areasjibero  &  quieto  ani 
mo  exjpatiarerinuUoqs  audiore  infalutato,qui  aliquid  fdeBioYis  do^rin^habere  vide- 
'fetur,  copiam  quandam  vberem  rerum,qua  ccgnitione dignijftmiefunt,  mihicompara- 
^em,^ k  meliorum  maximeq-,  locupletam,  prim<€q;  dignitatis  hominum  Gracorum  & 
Zitinorum  fontibiis  meos  hortos  irrigarem  ♦  Jn  quo  negotio  conficiendo  nunquam  i» 
animitm  induxi  meum^vt  veieres  potius  qudm  vetera  confe^arer,  atque  ita  quorun- 
dam  religioni  me  addicerem,  vt  nuUo  iudicio  in  cuiufdam  magifiriverba  iurarem.  E 
mtdtis  tamen  quofdam  delibandos.non  omninb  deuorandos  effe  iudicaui :  i^  ex  ijs  ea 
fublegenda  vidi,qute  ad  fludiorum  liberionm  progreffumfacerent  :  non  modb  vt  qui 
lacunas  <cdium  complentyquibm  vhum  Hudium  ifi,vt  ea,qu£fnnthiuica  obturent , 
fed  vt  iocupletes  iautiq;  homiries,qui  cum  habcant  qucd  f(ifatis^&  quibm  vita  ipfn 
tarere  tmfaciU  non  potefi,abundant  etiam  innumerabilheaque  varia  rerum  copia , 

e         quippi 


LXVI  ORATIO     MINOIS 

qiiippe  qui  ex  m/tgnoaccmo  quidpiamfamere  putent  ejfe  tnulto  iucundlus.  Quod  chm 
dicere  apud  vos  inflituo,fcio  certh  quamfaciUus  fit  ea.  de  re  initium  prccfandi  reperire, 
tjua  exituitamen  ne  videamur  in  immenfum  tek  iacukfi,&  de  rebi{^s,qu;e  ad  inflitutu 
hoc  noTirim  ftudin  non  pertineantilongu  ^  odiofum pro^miu  texeremeam  omne  oratio 
nem  in  duo  capita  conferaiquorti  primo,de  Alciato  qu£  dicendz  hoc  tepore  arhitror-al- 
tero  verb  demeoipfiHsfl^dioatq;  cofilio  pauca fumdi^uru^;q'tjefo  diligenter  attedite. 
S TATJAl  vhi  primum  ex  puerii excejfit  Andrexs  Alciatws,  atq;  e^ts  difci- 
plinas  ccepitimbihcre^quibus  tenella  <£ta4  ad  humanitatem  folet  informari,  ad  im  ci- 
uile  animum  appUcciuit,primum  quidem  MedioUn:  (nam  ibi  natws  eTt  loco  nobiliiC^ 
cekbri  vrbe  &  coplofaydoHUq^  hominibws  afjiuenti)  naturce  bonitute  cderiter  ernni- 
bus  antecellere  ingenij gloria  vifus  cft.  Erat  ItaUa  his  temporibws  plena  Uberalium 
artiunhin  qua  nempeftudia  omnia,quibHS  ingenij  cultws  capitur ymirijick  tum  coleban- 
tur .  Itaq--,  cum  Alciati  iamfama  in  aperto  efiet,ad  quamcumq;  fe  Academiam  ncbi' 
lem  conferre  vellet,fic  eius  aduentus  celebrabatur^vt  famam  ingenij  expe^atio  homi' 
nis ^expe8ationem  ipfiiis  aduentus  admiratioq;  fuperaret .  Quapropter  hunc  magna 
laude  &  fumma  omniim  obteHatione  apud  fe  dodorem  habuere  Bononienfes  ,  Ferra- 
tienfes,Ticinij,eumq',  amplijfimis  pr^emijs  donauerunt  :  (J  omnes  quotquot  in  Europa 
de  ingenijs  aliquid  iudicarepoterant ,  cognitione  atq;  hofpitio  dignum  exiHimarunt » 
Hac  tanta  nominis  celebritate  ciim  efjet  etiam  exteris  notm^patriam  prirnumfibi  cha 
fijfmam  armis  &  fa^ionibtis  oppre^amad  tempus  deferere  cogitauit ,  e^  Auenione 
mora-s  trahere  maluif.quoiocoprofitendi  munus  ftbi  demandatum,ftipendiO  fexcentQ- 
rum  ornatu^,mcignafua  laude  fuHinuit.  Deinde  d  Biturignm  magiflratibus  accitiis  % 
ipfoetiam  Rege  Chriflianiffimo  procurante,fecundo quam  eo  venerat  anno,  dupiicatum 
habuit  honorarium  ,  c?"  mille  ducentis  efi  donatus .  Fuit  illis  temponhws  iucundus 
Antonio  d  Prato  GaUiarum  Nomophylacijoanni  Selux  principi  Senatus  amplijfimo, 
muhiiq;  legationibm  inpvimis  illuflri  acnobiUicultus  tum  d  Budt&oMm  ab  Erafnw, 
quorum  akcrum  rarijfmum  Francije  lumen  non  iniuria  p^ffumus  appeUare,  aUerum, 
Uier.norum  huius  tevnporis  in  Germania  primum'.adamxtus  d  Bembo,  Cardinale  do- 
Brin^  laude  commendatiffimo.cultm  deniq\  ah  omnibm  ijs,qui  virtutem  &  Uterarum 
gloriam  adamabant\quos omnes,quamdiu  vixit,deuin^os  fibi  confuetudine  tenuit.Sed 
confe^o  tam  longo  itinere,dfuo  tandem  Principe  reuocatm  {ferh  fit  enim,vt  ipfa  vir- 
tusinp^oprio  &  nataU  folo  non  niftferoadmodum  cognita,  ad  extremum  excipiatur , 
excepta  reficiatHr,  refeHa  pr^mijs  exornetur)  dfuo  ,  inquam ,  Trincipe  in  patriam 
,  reuocatm ,  po(i  ancipites  variusque  cafm  &  tabores  nomine  pubUco  exantlatos  ,  in 
ordinem  Senatorum  honorifice  cooptatm  eTt  \  quam  acceffioncm  ,  vt  ipfe  affirmabat^ 
ne  quidem  cogitans^  honore  omni  maximodignm,  impetrauit .  Eam  vero praHantis 
ingenij  &  eruditionis  famam  permuhum  auxit  libris  editis^  quihm  &fut£  atatis  ho- 
mmihm  &  poiteris  confutereftbi  propofuerat .  Et  quidern  intelligebat  eos,  qui  verh 
dodi  effent,non  foliim  cum  viui  funt  ac prjefentesMudiofos  difcendi  erudire  atq;  doce- 
re-.fed  hoc  idem  etiam  pod  mortem  monumentis  Uterarum  affequi  .  In  quo  fuamfidem 
C?  siudium  tam  mirifjce probauit,vt  nuUus  hodie  ftt  eleganti  ^  polita  cognitione  tin 
^iUS,quin  buim  if^geniumfuf^iciai.   Neq;profe^d  hacparte  video.qudm  fit  ^quum 

opima^ 


AD  ALCIATI  EMBLEMATA.  LXVII 

dplmonem  fequi  vel  M.  ^ntonij  OratorlStaut  C,  Luciltjt  tametft  do^ws  &  vrbanus 
d  M.TuUio  nominetur:  Alter  enim  curfuas  orationes  edi  noUet^  probabilem  ratio^ 
nem  redderefolitusM  dfe  itajieri  dicebatt  vtftfortafie  quxdam  minimh  alijs  place^ 
rentiinfitian  poffef.alter  verOiqute  fcriberetineq;  d  dodiSineq;  ab  imperitislegi  veUe: 
quod  iUi  meliws  qudmfeM  autem  nihil  inteUigerent .  At  qua  fronte  aliquis  noflrum 
artifici  huic  tam  laboriofofuccenfere  aufifi  quis  candido  animo  fcripta  non  exceperit^ 
qu^  &  doHis  iucunda'>&  indoBis  profutura  funt^.Neq\  enim  exifiimandum  nobiscfit 
veriora  iUa  ^  fmpUciora  cenfenda,qu<&  viuavoce  dicuntur,qu£q\  fmulariy  fingiqiAe 
pofSuntiqudm  qu^  omnium  fubieSia  oculist  quaft  ad  publicum  quoddam  examen  pro- 
ponuntur.Et  h<ec quidemt^uditores  humaniffimii  neceffanb  primum  dicenda  vidtban 
turtne  quis  forte  putaret^me  iUotis.quoddicitur^manibws  aggredi  audorem  veUctam 
lepidumytamq;  terfum  &  egregic  doSiumy  eumq;fludiofjs  adolefcenubws  proponere  > 
nifl  iuflam  aut  certe  probabilem  confilij  mei  rationem  primum  redderem.  Occurrunt  e- 
nim  virinonimperiti  quidem  (^  ignari  rerum.fatisne conflanter  facere  videar>quire- 
liSiiSiaut  certh  fepofttis  ijs  auBoribm^qui prifco  (S  metiore  fei.ulo  fioruerunti  vnum  i 
recentionbm  afiumam  potiws i&  ad  eum  explanandum  aggrediary  ciimalios  penk  in* 
numerabiles,eosq;  maxim^tquos  pofleritas  communi  confenfu  approbauit.expUcare  hoc 
temporCipro  mea  conjuetudine  &  ex  officioydebeam . Ego  verd^Auditores,non  fum  ist 
qui  veteresyVti  iam  dixi,  potlws  quam  vetera  eaq;  practara  vnquam  probarim:  ac  fi 
antiquam  &  recodam  doBrinamytemporum  ratione  citiits.quam  dignitate  (3  vfu  ^Sii- 
marem,  Quis  enim  tam  atienus  efl  d  re^a  ratione  &  iudicio  ,  qui  hominum  ^etatibus , 
non  autemfuo  pretio  atiquid  ^^imandum,rriagniq;  ducendum  putefi  Sed  eb  prolapfa 
eH  hominuminuidentia  &  c^ca  opiniOyVt  noua p ene omniaiquamquam fapientum  iu- 
dicio  pi  iefiantiffima,non  modo  faflidiant  ,fed  etiam  aperth  damnent:  quod  idemfuo  fe- 
tulo  non  temert  videtur  iUe  conqueHus  : 

EiTe  quid  hoc  dicam  [inquit]  viuis  quod  fama  negatur , 

Et  fua  quod  rarus  fccula  ledoramat? 
Hi  func  «nuidis  nimirum,  Regule,  raores , 
Pr^ferarantiquos  femper  vc  illa  nours . 
Qu£  quamquam  nos  interdum  moueant,retinenda  tamen  e(i  cum  reBefentientibtis  per 
petuaconfenfiOyVt  nunquam  imquis  iwperitorum  qucrundam  opinionibtis  nos  abdu- 
ci  patiamur^  Quis  enim  Ennium,vel  ^acuuium  Firgilio  i  quis  Lucano  Andronicum 
Liuium^quis  M.TuUij  orationibns  omni  dicendileporeaccopia  tin^is  iforenfesac 
horridas  a^iones  M.Catonis  fenioris  anteponafi Equidem fcio  qudm  non  facitk  fe  nO'^ 
ttitas  apud  quofdam  inftnuet,vt  honorificum  aliquem  locum  obiineat:  adeb 

nos  noftraq;  liuidus  odic  . 

• &  nifi  qujE  terris  femota ,  fuisq; 

Temporibus  defan(fta  vide-,faftidic&  odit  : 
non  quodrc&ius  inea  re  iudicium  adhibeat^neq;  qubd  eo  modo  literarum  digmtatem 
augeri  vetit;fed quia  non  niflxgre  patiaturfe  vitimo  haberi  loco.fl  res  in  certamen  ve- 
mat:&  induflriam  excitarefe  nilnlo  pltis  poffe  ffetct .  uit  id  qudm  ab  <equo  &  bono  , 
qudm  dre^arationealienum^ 

c     2         Nam 


IXvni  ORATIO     xMINOIS 

Nim  fl  rAtti  G^^arjis  nouitas  inuifa  fuiflet  , 

Q^am  nob  s.  quid  nunc  effbc  vetus?aut.  qui  i  haberet 

Q^>cl  legeie^  terercfq;  viritirn  publicus  vfus? 
Quam  multi  multA  pofiint  obijcere,  vltro  mihi  in  mentem  venif.ex  ijs  enimmorofi  qui 
dum  ^  tetrici  cafl/gatores  qutecHmq)  fe  vetuflate  commendant,ea  penk  fola  ^  in  pri~ 
mis  oinni  honore  hibendaputint-.nouit  auBoritatem  omnemfidemq\  detrahunt.Jn  cjuo 
rtfibi  mirt  pUcentMa  Plautmam  cautionem  inpergulisjn  conuutijSiin  balneiSi  pe- 
neq-t  dixerim  medio  ipfo  foro  perfonant  ; 

Qui  vmntur  {inquiunt  illi)  vuio  verere,  fapientes  puto  j 

Et  qui  libenter  veteres  fpttlant  tabulas  : 

Antiqua  enim  opera  &  verba  cu-vi  vobisplacenc, 

Aequum  placere  efl:  anciquas  fibulas  . 

Nam  nunc  noua:  quaj  prodeunt  comedia: , 

Multo  funt  nequiores  quara  nummi  noui . 
u^gnofco,inq'iamiego  Comici  verba,ieneo  mentem,  ni  fallor:  non  tamen  beni  illi  viri 
mihi  vnquam  perfuaferintM  in  omne  fcriptigenm  effe  torquendum,quod  dcfolis  fa^ 
hulis  Poeta  iile  perfjiicu^  &  apertt proHHnciauit. Quibws  nimiumfeueris  ludiiibm  vt 
non  miniis grauem  quam  argutum  opponamteilem,Lyricorum principem  Pindarum» 
(liixfo,audiant'.  Aivti  takcuov  yJv  oivov,  Av^iA  «^'  vfjivcov  viaTspav  •  ZJmum  vettis  hudan 
dumeffe  vult,at  etiam  recentiorum  flores  hjmnorumfuam  quoq\  laudem  mererigra- 
uiter  ac  verheftatuY.lta  quidem  do^rinam  veterem  ac  eruditam  nuUnsnon  laudat : 
qnis  tamenfloridxs^vt  ita  dicam,recentium  quorundam  hominum  fcriptiones,&  qa^fi 
tenella^s  nouasq;  Alufarum  corollas  labore  ac  fiudio  concinnatas  non  atiquo  putabit 
honoredigncts,non  eiiam  debitafua  Liude  ornandcis exi}}imabittVultis  itaq;  vno  ver^ 
bodicam  quod  fentio,yiuditoreSy  non  pojium  faciliui  qudm  Plinij  lunioris  argutafa- 
nk  C^  oppoYtuna fententia-.Sum  ex  ijs,qui  mirer  antiquosfmquit  iUe\  non  tamen  ita  vt 
ingcnia  no§lrorum  temporum  de(piciam  :  neq;  enim  in  gignendis  optimis  laffa  efi  & 
quafi  effeta  natura.Sit  ergorecens  Mciatmydum  tamen  antiquameim  doBrinam  tffe 
confiet.Quid  enim  exceUentem  Hlamy^  eruditorum  omnium  cakulis  probatam  pru- 
dentiam  Iuri-f,quid  eloquentiam,qua  alijs  prje^itit,inmedii4m  adducam^Sic  enim  iam 
olim  non  ttmer^  didicimHS  hanc  pulchernmam  Juris  dicundi  facultatem  reuera  rroK-j- 
fiA^^Uv  efie,^  multiplicem  atq;  vberem  rerumoptimarum  ptneq\  innumerabilium  co^ 
gnitionem.verum  profe^o  &  m  a^ione  pofitam,non  vmbratilcm  quandam  &  inpuU 
uere  latentem  decertationem,fed  in  omnium  oculis  ac  luce  pofitam  fapientiam  .  Qtiiti 
loquar  de  Alciati  admirabili  dicendi peritia,  deq;  Uteraiijs  monumentis  ab  co  editis  « 
qu<e  omnia  non  augcri  verbis.nedum  illufirari  pofie  certb  fcio^  Ouanquam  enim  qui- 
dam  h  veteribus  elcgjcntcr  ijy  acut^  dixerit^facillimnm  efje  laudare  Solem,  cum  vbi-  \ 
que  prxflo  ^  femper  efje  pojfint  Uudationum  argumenta  pene  innumerabilia'  Ita  cum 
dijjicile  non  fit  bominem  com^mndare  ^in  quo sot egregix anim; doies  eluceant  ■  milA 
tamen  verendum  e§i,ne  quis  obijciat  illud  olim  d  Phauorino  nobili  philofopho  vfurpa- 
tum,Fituperari  fatins  efcqudm  rcmifs^  laudari.jidde  ,  qwbd  fi  mihi aliquando  Ha- 
imndmi  ejkdvt  Aliiaium  quadm  infgni  wenr^4>  '^(Idtione  exornarm,  putarem 

squidm 


AD  ALGIATI  EMBLEMATA.  LXIX 

equidem  non  alio  eloquendigenere  mihi  opM  efSe  ,  qudm  eo,quo  celcbritatem  nomink 
uilciattis  eH  confecuttis^vt  quiolim  ad  laudandum  commodi  Vindarurn ^non  alia  qua 
Pindari  lyra  fibi  opuf  effe  cenfebat.  Ouamobrem  ft  certbieneam^nunquam  aut  raro  ad^ 
fnodumipayem  gloriam  effein  dicer,te  vtl  Jcribentcatq;  in  eo^cmu^  iauaa  oratione  ce- 
tebranturuamen  rei  difficultate  nuUo  modo  deterritws ^non  poljum  quinpro  ingenij  mei 
'tenuitate  Mciatum  commendem:qucd  ipfum  tamecum  pro  tantiUa  meafacultatevix 
COnfequortTft  certk  cuperem^huim  mea  vocii  teHcs  aduocabo  potentiijimas  C^  nobilif-- 
'ftmas  in  Europagentess  d  quibu^s  raram  &  exatUm  DoHoris  huxtM  ornatifjmi  erudi" 
tionem  probatam  fuiffe  d  patwbm  accepimm  Vrirrium^tt^is  efi  Jtalia,  bonorum  ir?ge- 
niorum  parens,qua  hunc  Ferrari4,Bononi£,Ticini,fumma'omnium  admiratione  defug 
gefiu  fulminantem,im  cinile magno applaufu,  pariq;  auditorum  coniurfu  <&  frequen- 
lia  docentem  audiuitTfflis  CaUia,qu<eeum  Biturigibu^  per  quiriqucnnium  aiuit  regijs 
aUe^um  fiipendijs.Tefiii  Cermania,qu^  pra  acteris  femper  indtifirios  &  joUertes  ho- 
mines  habuit;quorum  opera  fa^um,vt  literarum  cultm  G?  exercitatio,  pndm  extin- 
{ia  Cothorum  incurftonibu^ doeperit  hac  tandem  mundi  fene3ute  reuiuifcere  .  Tefles 
exter£  nationcs  omncs,in  quibm  tamen  eHaliqua  humanitas  atq;  inftitutio  liberali*: 
quiC  omnes  vno  ore,vnoq\  confenju  yilciatum  €Xcipiunt;ambabm,quod  aiunt,vlnis  am 
'plexantur,adamant,€Xornant.Et  certPeafuit  egregijhominis  Suadela,vt  etiam  popu 
tos  immanitate  barbarcs,multitudine  innumerabiUs  fic  etiam  exterosabfentcs  demuU 
feritiVt  mirer  hoc  pene  vno  Italo  inris  Hudium  fuifk  diuinitm  excitatum  .  Oua  f«»i 
dico^non  efi  quod  veHrum  quifpiam  exjpedet  d  mCiVt  nobiles  huim  nofir<e  cetatis  lu- 
ris  doBores  inter  feconferam,nsq',  enim  id  menmeH  :  &  quamquam  mihi  permiffunt 
ac  conceffum  effe  videretur.tamen  fcio  in  primis  id  &  permolefium  ^  odiofumijs^  qm 
fefe  poHponi  alijsnon  tam  facile  ferunt,quiq;  vtl  ingenio,quod  ait  iUe.cedere  noluntiin 
quo  fiputarem  eos  ne  verbo  quidem  mthi  fore  moleHos  ,tam€n  vt  verh  &  ingenue 
Jfatear,  — -non  meus  audet 

'    'Rem  tentare  pudor,quam  vircsferrerecufen-t. 

Sed  quid  immoror  in  ijs,qu£  orhmbm  crudiiis  hominibm  prohata  efie  confido}  Enim' 
uerby  yiuditores,  non  efi  mibi  anirrtm  caliulum  adijcere  meum  ad  eas  dijputationcs  , 
quas  magnafua  laude  fcripftt  ^lciatm  ad  Jm  iUufirandum ;  de  Embltmatum  libeUo 
mnc  temporis  habeo  dicere;de  eo  inquam  libtUo  qui,vt  vide-nt  omncSiptrexigutis  cjiy 
ft  molcm  fcripti  confideremm ^at  rragi  m  ctrte  CS  locupks  &  ornatm,lt  pr€tium,fi  di- 
gnitatem,fi  officinam  rerum  omniumfel(^ifiimarum,quAq;  Hudio  &  cognitione  cmni- 
rto  dignx  funf»egregie  infiru8am:fi,vt  vnodicam  verbo.bonorum  mate  aduertarrim. 
\Aufm  equidem  affirmare,nihil  omnino  efie  quod  philclogi  alioqui  moroft  in  eo  defidC' 
Yent.Sunt  enim  nonpauci,qui  icngiores  vcrborum  an bitm,qui prodigicfas,  vt  ficdi- 
cam,foliorum  &  paginarum  ampiitudines  ,  qui  prclixam  in  dtdrina  farragivcm  non 
temeri  fafiidiant.Quis  eniw  tam  patienti  animo  eam  lihcrum  mcii m  euolut  rit  ?  yJn 
tantum  nobis  relidum  efi  ttmpoiii^an  otijian  vita^der.ique,  quam  tamcn  briujj.nam 
effe  datam  nemonon  conqueritur.vt  adaiiaetiam  pr^ilara^  ^  inquibm  plm  vtilita" 
■ti^  effe  inteUigirnmy  nonprimo  qiwque  tempcre  prcpninm  ?  tli^e  CaUmaiimiUe 
CrammaticHSi^  imequidem  dicebatimpgnum  libium:magnum  ejiemaikm:  vt  intti- 

e     5         iigamm 


LXX  ORATIO     MINOIS 

UgamiM  bomines  infignheuera  magnoq;  damno  mul^aritquibH^  Uhritammuhi  atq; 
ampli  euoluendi  proponuntur.yit  vt permulti  funt,qui  proUxitatem  auerfentur,fic  pro 
fe^o alij quidam  nominari hocloco  pofjent  noniUiterati,non  inertesi  neq\pofiremo  in 
numero  pomndiy  qui  ftmiUtudinemJatietatis  matrem ,  vtcrambin  bis  maU  recoSiam 
flanc  refugiant .  Quid  enim  deijs  loquar  ,  qui  £grk  admodum  ferunt  fibi  quafi  onus 
quoddamgrauiffimum  impofttum  humeris.vt  e muUis  muUa  conquiranty^  nonnifi  /«- 
bore  indefeffo  moleffoq;  (iudia  perfequanm^Sunt  etiam  permuUiau^ores,qui  mani- 
bi^  terunturyin  quibws  fmgulU  non  nifj  fortaffe  ftngulas  virtutes  reperire  eft:  adeb  ni^ 
hilab  omni  partc  beatum,aut  omnibus  abfolutumiperfeHumq\  numeris  reperirid  no- 
bis  potefl.Scio  aUos  quofdarn  dodos  &  vtiles  effe  Ubros,  e  quibm  res  memoria  dignas 
exprimimtisiaUoSyqiii  verborumpuruatem  ^  ekgantiam  doceanf.aUos  deniq;  qui  non 
niihquam  vtileduUi  permifceant.AihU  dico  dc  ijs,qui  nihil  nififpinas  habentiamtjSt 
qiii  propter  obfcurum  dicendigenws  ,  aut  infperfas  opiniones  erroneas  pium  &  corda^ 
tum  ledorem  fapenumero  a  legendo  reuocant.Quis  verb  inhac  Emblematum  officina , 
C^  quafi  locuplete  rerum optimarum  penu  breuitatem  nonlaudefi  quis  varietatem  re- 
rum  iucundiffimam,&  exadam  pulcramq\  copiam  non  amplexetur^uis  muUipUcem 
ynins  UbeUuU  thefaurum  exigua  mole  comprehenfum  nonputabit  excolendum  iC^  no- 
Hurna  diurnaq;  manu  verfandumWt  enim  deprima  ilia  virtute,qua  breuise^,primo 
loco:certh  Homertis  ingeniorum  vertex,quos  egregios  &fapientes  viros  effingit,  eof- 
dem etiamin  dicendo  parcosefie  dicif.quantumq;  mea  mens  diuturna  le^ione repetere 
potc/iy&  veteremhiftoriam  recordari,non  agre  reperio,quamdiu  manferunt  incorrupti 
hominum  mores,fetmonem  fuife parciffimum  &  breuijiimum.Quod  ijs  perjpicere  fa- 
ciilimum  erit,qm  priorum  temporumau^ores  cum  ijs,qui  po(lerifuccefieruntiVnd  con- 
ferre  volemwt  Orpheum,Linumi  &  aUos  cum  Homero,cum  HeftodojSocratemyTla 
tonemcum  Cbryftppo;cum  Galeno  Hippocratem.  Veterum  enim  fapientum  fuerefen-  \ 
tenti£  perbrcuesyquafi  decrcta  quxdam  &  placita,  vt  iUa  ctlebrata  omnibus  Pytha- 
gor£  fymbolaySocratis,&  aUorum  quorundam  fapienter  &  argute,  doBh grauiterque 
refponfa,qute  hodiecircumferuntur,quibtiS  quid  eruditiu^^uid  neruoftH4}quid  adtnira 
biUws  ?  Aihildico  de  Solonis  Ugibus  MhenienfturnXycurgi  Spartanorum-y  nihilde 
duodecim  TabuUs,quibws  mira  breuitate  contraBis  tam  diu  Romani  vft  funt,  vt  non  : 
yideamquid  ampUus pofteris accefferit,cum  Philofophia primum  loquax  efe  capitivt  ^ 
ad  rem  Toetx  iUudhoc  loco  exclamare  lubeat , 

laudato  ingentia  rura  ,  Exiguum  colito  . 

Pr£termiferam  EpiHetum,in  quempermuUa  conferturlaws^quod  duobus  verbisyihi'' 
>«  x^^«7£\k.  vniuerfam  Fhilofophiam  complexu^  eft  .  Quod  tamcn  ita  noUmfeuerd 
accipiyVt  omnino  exulare  vtUm  dicendi  copiam,  non  vtilem  modbjcd  etiamnecefja' 
riam.at  vt  veHrum  quifq;  inteUigat,  u4kiatum  fua  iUa  breuitate  concinnum  C^gra-  ■. 
tum  omnibws  non  iniuria  videri.iAm  verb  quis  breuemiUami^  argntam  prifc£  doBri  ' 
raefyluam  non  pluris  habendam  ducat,qudm  immanes  fcriptorum  quorundam paginasi  , 
qu^  mihi  pennde  videnturac  cibi  nejcio  qui,ex  quibus  aUmenti  minimum  ,  reUquia- 
rum  nmUo  plm,vt  in  cochkis  &  tciiudinum genere,capitur}  Sed  pergamu^  quJfoad  • 
variet-itmUlam^quafe  commendAt,qua  in  deUcm  habmr,  quafttidiofQS  pajcitani- 

mosi 


AD  ALCIATI  EMBLEMATA.  LXXI 

mSiqmeYuditm  cogitationemfu(penfamtenet  Quodcum  meditor  vna  mecum,  exi- 
ftimo  eos ineptos  ejfe  minimeq\diUgentes,quifemper  idemaut  iegunc,  idemq;  fempcr 
canuntyneq;  varietatereYum^quam  nohis  natura  ipfa  commendauity  ingenium  perpo- 
liunt.Quidenim  morer  Senecteyacuti  hominisyvitatamen  inflituto  pUne  Stoici,  moni- 
tum  conftliumqs  grauiffimum.quo  non  obfcurh  variam  ledionem  ,  vt  alienam  d  fiudijs 
infe&atur^ Reuera  hic  magni  nominis  Philofophus  non  fme  iudicio  videtur  fuam  ea  de 
re  fententiam  dixifje.fed  nosnatune  certiffmum  quoddam  pr^fcriptum  fequimur,  eiq-, 
paremus:quo  nomine  nullus  eflyOpinoYiqi^i  nobis  moleflus  effe  debeat.Anm  quocum- 
que  ocutorum  aciem  fiedimus.quamcumq-y  in  partemfefe  menshumana  recipiat.mut- 
tiplex  ^  varium  non  tam  numero.qudm  infinitate  dijiin^um  deprehendemm ,Plznt<t 
rum  enim,fioyum,herbarummagna  eaqs  admirabiUs  efl  in  omnigenere  varietas:tam 
diuerfa  animaliumfacies,ea  colorum  certi  innumerabilium  diftin^fio  :  imo  vero  ter- 
ram  ipfam  videmushac  parte  mor.tibws  eminentemfiUa  vallibHs  lacunofam^  fontium 
quadam  perennitate,fiuminum,tacuHm,valioq;  Oceano  (rriguam.&  certd  d  teyrafeere 
tamiVt  ipfajui  maximum  omnibm  vbiq\  jpedacutum  pr^bere  videatur.Cuiu^  natii- 
ra  tamfapientis  &  prouid^foUertiam.homines  ingenio  maxim^,&  arte  ftliciter  xmu 
latifuntyijs  pr^cipuk  rebus^quA  litterarum  monumentis  continentur . Etenim  rc5it}fimh 
putarunt  ingeninm  humanum  nonefieita  Herile  (J infecundum,^  quaft  canceltis  cir- 
cumclufum,vt  fua  vi  non  continere pojfet  ea  omnia,qu£  abundans  &  opulentanatura. 
educere  voluifSet.Ne  tatnen  vos  morer  piuribus^^uditores.ft  conferre  libeat  hunc  tan- 
tilium  iibellumcumalifs  longe  plurimis:  &ftmaturt  iudicium  adhibere  par  ftt ,  quis 
non  capietur  admiratione^vbi  obferuarit  in  eo  vno  innumerabiles  opes  contineri ,  qu<e 
nonniftmagnadifjicultatefummoq;  fiudio  inpermuttis  alijscommodc  obferuari pojjmti 
Vt  enim  id  aliqua  parte  reuocem  quaft  ad  calculosjn  AlciatQ  puram,terfami&  anti-, 
quam didionem nutius,vtopinorydefiderabit:acumen  togicum  non  abcji  dpr<eclara  itla. 
fabrica  G?  inuentione  rerum  tam  muttarum:non  iudicium  &  ordo ,  quo  res  tam  varne 
coUigerentur:non  hijioria  rerum  pcrmuttarum:non  phitofopljia  morum  &  naturce,qu£ 
tota  in  omnibus  Emblematis  ouupatur,vt  quemadmodum  in  Homero  pleriq;  veterum 
diiterunt  effe difciptinarum  omnium  officinam quandam locuptetem;ita  in  Atciatum  v- 
berrimd  concurrunt,qHce  hominis  eruditi  &  ingenioft  taudatam  atiquam  ideam  poffint 
effingere.Qu^  certe  cmnia  non  ideo  d  me  dicuntur,vt  aliquis  vejirumputetime  tam  ti- 
bera&aperta  laudatione  meos  quatefcumq;  in  hunc  au8orem  tabores  venditare  cupe- 
r€:quodprofeHb  qudm  atienum  ftt  dmeo  Jenfu  yfacit^  quiuis  inteliigetyftverecundum 
animum  meumy  ft  mea  vita  rationem,  (i  minimumpeneq;  nultum  fiudiorum  progref- 
fitm  viderit.Neq;  verb  isfum,qui  ^tciati,viri  certemaximiydignitatem  raramq;  do- 
^rinam  cum  mea  tenuitate  conferre  audeam  .  iHe  enim  vir  'Trohvkap  y^  'z^owy.ctSiis  io- 
cando  tibere yretaxandoq;  animumyEmbtemata  omniJate&  iepore  ^ttico  tinHa  effu- 
dif.nos  induJiria,Jiudio,cogitationeyfenfu  deniq,  omni  nutium  non  tapidem  mouemus  , 
rt  ft  pro  dignitate  non  pojfumus  ad  vmbiticum  perducere  qu<e  cogitamtis,faltcm  tarne 
admiratione  quadam  raptiyConiedanea  noflra  quaiiacumq;  potius,qudmferiie  do^rin^ 
frudum  aliquem proponamws.lUeyViife  rcs offierebat (quando maxime d luris p^ofef- 
ftone  honeflam  &  iibtram  cefjationem  impeirabatj in  mediofuo  otio negotiumtitera- 

e     4         rium 


IXXII  ORATIO     MINOIS 

rium  ccnftffattiSi  rent  quidem  pHlcberrimam^  dignamque  omni  te^io  apparitu^  eru- 
dnorum  homlnHw  oculls  l^e^andam  propofuit'.  ego  vero  ,  vt  Ubelli  hiiiws  gnfium  aU' 
quem  meo  aibitratu  perciperemJnnumerabiUspeneau8ores  Gracos  et  Litinos  ahqua^ 
qtiod  certe  aud(o  dict.re  ,  diligentia  &  voluptate  animi  deuoraui ,  earnque  continuam 
operam  in  perqnirendo  fixi  atque  locaui ,vt  qui  Sifyphws  verfat  faxum  ,  fudans  niten" 
do,fed  nefcio  tamen  an  hiUm  profecerim  .  Et  h^ec  mea  certe  mens.ea  cogitatiojid  i«- 
iicium,yiuditGres,  vt  um  ea  de  re  apud  vos  tam  Ubere  verba  fdciam,poJfim  adokfcen 
tix  Upjkm  depiccayi .  Fateor  enim  nefcio  quoatatis  feruore  ante  annos  feptem  contu- 
Ujjei^  jubUgiffe  me  in  Ubelli  quandam  formam  aiiquas  minutias  ,  quas  cum  amicis  ^ 
aliquot  meis  ofiendiffem,  mihi  au^ores  fuerunty  vt  deus  edendis  tum  primitm  cogita- 
rem,&  in  pubUcam  edi  lucem  pattrer.Jd  certiyne  quid  ego  dijJimuUm,mihi  tum  vaidh 
placuit^vt  quimeorum  HudmumaUquod  vetminimum  fpecimen  non  agre  ferrem  JiU' 
diofis  efje  confecratum:  ad  eamq;  rem  citius  quam  Ucebat,  neque  tam  maturetVt  opor- 
tehaty  ad  Chrijiophorum  Plantimm  ,  cluem  Antuerpienfemy  regium  typographum  , 
jcripferunt  amici  meo  nomine  >  vt  quemadmodum  is  ipfe  mihi  coram  pro  Jua  faciUtate 
primum  hic  Luteti^  poUicitus  erat,  deinde  perUtteras  idem  non  inuitus  confirmarat» 
iibeUm pr^lo  committeretur-.quod  tarnen-t  vbi  exemplar  adeum  mififfem,  pene  omnino 
AV7cypd.(pov ,  &  reuera  KAKoypA^ov  v  diuturna  &  mcUJia  negotiorum  mole  auocatusy 
tam  citb  prxjiare  non  potuUiVt  ipfe  conJiituerat.Sedea  tandem  editi  fchoUa,immaiu 
ra  pene  omnino,neqy  digna  fatis  qu£  hoc  temporettam  eruditis  bominibm  abundantiy 
lucem  ferrenf.tamen  exceptacum  applaufudHudiofis,  mihi  animos  admouerunt ,  vt 
quceincuUa  parumq;  terfa  efie fciremifumpto  quodam  otio  Ubero  corrigeyem.  Ale£  ita- 
que  paitesjunt,vt  lum  rnibi  tam gratos eruditorum  hominum  animos  exputu^  fm  , 
qui  pro  eo  labore^  aUoqui  tenui,gratias  mihi  non  femel  habueruut,  de  caHiganda  iUa 
editione  cogittm  .  tum  vc  refpondeam  hominum  de  mt  bene  meritorum  exfpctiatioHit 
tum  vt  adoitfcentum  siudia  ^uacunque  tandem  ratione  iuuare  pergam .  Quod  nego- 
tium  citius  tonfecijjem,^  alacri  fiudio  maturajjem,  nifi  profrffwnis  mece  confinuaq^, 
ta  ^ labonofa  contentio  ,  inqua  ceffatori  effe  non  Ucet,  me  penh  omninb  d  Jubfeciuis 
^udtjrabiirAXiJfet:  nifi,  inquam  ,  me  toto  iamfexennio  excrcuiffet.Aeque  verb.t^» 
facile  eft  ei,  qui  nojira  huius.  profeffionis  rnunws fufimeat ,  animum ad  res  tam  varias. 
CJr  mtdtipUces  appUcare  :  quem  certe  magnum  &  arduum  taborem  ft  qui  tamfacitem 
effe putant,vchementer adrnodum  errant.AuUus  enim  plane  anirnm  cji  veiadeb  re3h 
dnaturainformaiHS.vt  l>oc  qiucquid  eJi,quod  facere  debemws  ex  ojjicio,  qui  non  mod^ 
agendo,V€ium  etiam  cogituado poffu  fuJUnere,  An  vosdiam  caujjam  tjie  vUampu^ 
latis.cur  in  tanto  honore,quo  maxim^  artesaluntur,  tam  pauci  repertifunt  hadentts^ 
qui  in  hac  profiitndi  iaboriofa  conientione  pro  dignitate  verfati  firit^  Aon  eji  long^  re- 
petendn.ratio-.funt enim  ornutmdje  voluptatei,frxtermutend£  Jiudia  dtU^ationisJu- 
du4,iocm,€onuiui:i,cQ)if^bulatiOfies  omniu  pene fimitiarium  deferendx:qu£  res  vt  pin 
rinm  ardua  ^  di^ciUs,in  hoc  genere  homines  d  taborehoneHoq;  conatu  ^udioru  huma, 
matisauocat,zir  intcrdu  omnino  abJirahit.Aon  long^ abiero,dicamq;  hot  tepore  quod 
tacitusnulio  modo  prxtermiite.f.  pofJ<4m:noHra  hxc profifiiologe  grauior  eji,mag':sq-y 
feriAiqudm  fuffican  vnquam  atitpenipere  poffunt,  qui  dolium  boc  numquam  voiuta- 
<  tunt» 


AD  ALCIATI    EAtBLEMATA.         LXXIIi 

tunt  NuUa  fiquUem  ars  efi  digna  hominis  liberaliter  cducnti  fiudio>cuitts  non  aliouA 
cognitione  opQvteattin^um  eum  ejjeyqui  munm  hoc  aliquz  laude  &  hominum  apprch- 
batione fuflinere  meditetur.  In  quo  ego  docendi  munere  obeundo  quanto  magts  in  dies 
prouehor,  tantoetiam  magis  inteWgo  quam  abfim  a  ptyfeHione  furnmorum  opcrum^ 
huiusq;  profej]ioni<s  dignitatcvt  quamquam  videar  plerifq;  nunc  extra  laboris  aleam 
pofitns  aliqua  mea  indufirin  &  exercitatione,  imb  verb  hominum  eruditorum  appro- 
hatione\tamen  hauddubU  fateri  cogar,me  fundamenta.qua  cogito^  nondhm  bene  ie- 
ciffe.Et  hac  quide-m  quamquam  veriffima  efjeconflet  ifcio  tamen  qudm  imperitis  ^ 
parum  cauti^  adolefcentibm  arrideant  cxoterica  potiws  qudrn  acroamatica'.qudm  pla' 
ceant,non  folieices  C  indu^rij.non  laboriofi  &  ingenui dodora  ,  fed clamofi quidam 
&  importuni  ardeliones,vt  etiam  fumorum  venditores,qui  audacia  quadamimpuden 
ti  &  intokr^bifi.iuuentutem  fibi  deuinciunt  >  eoque  nomine  literarum gloriam  infigni 
quodm  fafiu  complere  non  verentur.Quid  enim  nos,nos  inquam  iaboriofi  (^  indufirij, 
tion  vbicumq\  fxci.fcholasiica probamui^uia  faHum  omncm  pr<£cludimm\quia  ma- 
lumus  fiudere  vtiiitati  audientium  qudm  voluntati',  non  pendemns ab  aura  populari; 
huic  muitorum  capitum  beiiuee  non  obfeq^iimur  .  Et  hinc  iU^  iac*ym£,^uditorts,  vt 
nemini  mirum  ftt,cur  etiam  lupiter  ipfe,vt  efi  in  adagio  vetere,ne  quidem  placere  om 
nibiis  pofht.Sed  vna  tamen  optime  faSiorum  confcientia,&  dociorum  quorundam  Ijo- 
vninum  de  nofiris  fiudifs  grauiffimo  iudicio  fufientamur  atq\  animum  coUigimm-.quam 
quam  nihilfit  quod  me.pcenitere  debeat,vt  eorum  hominum,qui  ab  euentu  metiuntur 
omnia,fortunam  incufare  velim.Licet  enim  minime gloriari poffim,vt  iiie^cui  miiieSi^ 
cuiis  errabantin  montibws  agme-.neq;  cantare  aw.i€am,qii<e 
folirus  fi  quando  armcftta  vocaret    -. 

Amphion  Dircarus  in  A(5l2:o  Aracintho  ; 
tamenmea  ipfe  forte  contenrm^ftfas  efi,ft  licet,AHditores,dicam  ingenuh 

Non  fum  adeo  informis:n;ipcr  mein  littore  vidi , 

Cum  placidum  vcnris  ftarec  mate.Numquam  ego  Daphnim 

Cancando  metuam,fi  nunquam  falhc  imago  . 
Sed  iam  nimis  muita  de  me:in  qua  nimirum  commemoratione ,  vereor  ne  quU  exine- 
met  me  meas  merces  alitnis  nominibm  velie  cariits  vendere. Quod  ft  facio,  mei  piane 
fum  immemor^vtqui  nafutis  ijominibm  me  ridendum propinem  .  u^tne  paiiar  vos 
hinc  nonfatiatcs  d'ifcidere,neve  aberrem  d  fcopo,quem  rnihi  primum  propofueram,vt' 
que  vnoquafi  fafce  compieBar,qu£  hadienm  d  me  di^a  funt,qu£fo  ,  fiudioii  yldoie- 
fcentes  (vos  enim  iam  aiioquor,in  quorum  gratiam  nofiri  bi  iabores  infiitutifunt )qyjg 
fo,inquam,nofiri  Ijuius  au^oris  antiquam  do^rinam  diiigenter  ohferuemm  &  exofcu 
temur-.pe  ritiam  iuris  admiremur-.eloquentiamconfe^criiur  :  fuccindum  dicendi  genm 
eodemcum  doSiis  hominibus  confenfu  approbemus:varietatem  cenc gratijjimam  ihcun 
diffimamq;  venemur-.cuim  ftnguias  easq;  admirabiles  virtutts  fi  penitim  intuemur  , 
thefaurum  habemus nuUo  auronuiiisq;  gcmmis  cofiferendnmimuitoq;  magis  admira- 
bii€m,ft  eim  vnim  feie^ifjimas  do^rin£  gemmas  cum  aliorum  vdcerte  permuitorum 
fiofcuiis  comparemti/s.ln  quo  Emblematum  liheilo  mea  quaiicumq\  commentatione  ii- 
lufirandOinon puto  me  omnino  maii bouas  fioras  coUocaJJt-.qumquam  id  di^um  ncl''m, 


IXXIV  ORATIO     MINOIS 

vt  coYntcibHSiquod  aimt^configam  oculosy  aut  tne  apud  vos  efferam  impenfius ,  qmd;. 
neq-j  vejira  de  me  expeHatiOyneq;  mewspudor  vnquam  pateretur.Sed  hoc  vnum  con- 
tendotexcufeturyquicfo  {id  enim  mibi  nonfemel  deprecadum)  excufeturjnquaminimius 
adolefcentia  meaferuor,  qui  libellum  quafi  e  nido implume^vt ita  loquar^C^  vt  immi- 
turum  fetum  emitti  permiferimt  excufetur  deniq-,  nimia  fortaffe  tarditas ,  qua  effecit 
vt  nondumfatii  mihifacere potuerim.neq;  fupremam  admouere  manum  in  eo  diligeter 
emendando ,  eo  qubd  continuum  mearum  pneleHionum  penfum  ab  eo  ,  quod  tam  dit* 
rnihi  propofueram-,me  diutiws  auocarit.  Sic  enim  mihi  firmo  quodm  animi  propofno 
SlatuiiVt  quamdiu  mihi  liberk  ac  quiete  verfari  hac  in  Academia  licueriti  efficiamyVt 
qui  eruditis  hominibm  rationem  mei  ocij  conHare  velim,  Quid  enim  verear  apud  vos 
meas  hic  fateri  delicias^ yidolefcentes  optimi  > 

Mufx  nofter  amor  Permerfides  . 
Jn  quarum  fladio  quamquam  moleflo  &  <crumnarum  pleno,  honefio  tamen  Gf  lauda- 
bili\fic  me  contineo,fingulari  Dei  beneficio  ,  vt  nuUws  vnquam  fuerit  adolefcens  ,  qui 
tne  totoiam  fexennio  profitentem  de  fuggeHu  audierit ,  cui  tamen  modcjiia  commen-^ 
data  fitiCui  honeHi  cultuSiCui  deniq',  humamtatis  litera,  qui  idem  mihiex  animo  non 
fuerit  obfecutws.  Nihil  moror  aliorum  Hudia  &  labores  certd  multos  follicitudinum 
plenos,perme  licet,oble^entur  alij  c<ecis  quibufdamcupiditatibmialij  fori  mrgia  con- 
fe£ientur,hi  rei  militariiaut  mercatura  faciunda  totosfefe  dedant,alij  lucris  inhienti& 
opima  facerdotia  vel  prece,vel  pretio,ft  pof]int,aucupari  non  defmant : 

Mevero  primum  dulces  ante  omnia  Mufe  , 

Qoarum  facra  fero>ardenti  perculfus  amore  > 

Accipiant,  coeliq,  vias  &  fidera  monftrent . 

D     I    X     I. 


INDEX 


LXXV 


I    N    D    E    X 

EMBLEMATVM  IN  LOCOS   C  O  M- 

niunes  ad  ftudioforum  commoditacem 
digeftorum. 

Numerui  prior  oniinem  Emblematls  ^alterpagmam  denotat . 


.P 


Rxfatio  I. 

Iiifignia  Ducatus  Mediolanenfis .     9. 

Mediolaiuini  •  18. 

Nunquamprociaftinandum.  ij. 

DEVS  SI  VE  RELIG lO. 

lu  Deol^etandum  26. 
Sapientia  humana,{lultitia  «(1  apud  Deiim- 

35- 

Fida  Religio  •  40. 

Non  tibi,  fed  Religioni .  46. 

8  Qua  Dij  vocant.eundum.  jz. 

VI  RT  VT  ES. 

F  I  D  E  S  . 

9  Fidei  Symbolum  5  5' 
loFoedera  60. 
1 1  Sileutium  65. 
iiNonvuIgandaconfilia  71- 
13  Ncc  quxftioni  quidem  cedcndum  .  76- 

PR  V  DE  N  T  I  A. 
i^Confilio  &  virtute  Chimajram  fuperari , 

hoceft,  fortiores  &deceptores.  81. 

1)  Vi>ilantia&Cuftodia     ^     ^^  ^5- 

16  N>7?e,  x^  fJLi iJLvnv'  d.7r t^eiv  ap^pA  lavTct 

lav  (fpivuv  '  91' 

1 7  n jT-tyfit/iSi^^vj  71  cT'  tfi^Ai  t/  /uo/  cTeof  if;c 

grsA«V3->;  j  lor- 

iSPrudentes.  108. 

1.9  Prudcns  magis  quam  loqiux.  iii. 

10  Maturaudum  .  116. 
i  I  In  deprehenfum  1 10. 

.  11  Cuftodiendas  Virgines  izi. 

13  Vino  prudentiam  augeri.  119. 

i4Prudentes  vinoabftinenr.  135. 

ij  In  ftatuam  Bacchi.  i;8. 

iCGramen.  151. 

I  V  S  T  I  T  I  A . 
x7Nec  verbo.nec  facfloqucmquam  l^dcdum. 

157- 

iSTandem  tandem  iuftitia  obtiuet.  161. 

i^Etiamferociflimos  domari  167. 

30  Gratiam  referendani .  171. 

3 1 'Abftinentia <*  mnnenbKS  atpimdn .  I7<>. 


179. 


5 1  Bonis  a  diuitibus  uihil  timcndum  . 

FORTITVDO. 
35  Signafortium . 
3  4  AV/;]^»  k5"  tiTriy^ . 
35  Inadulari  nefcientem. 
3  6  Obdurandum  aducrfus  vrgentia  . 
37  Omnia  mea  mecum  porto. 

CON  CORDIA. 
3  8  Concordia:  fymboUim 
5  9  Concordia 

40  Concordia  infuperabilis . 

41  Vnum  nihil.duosplurimum  poflc. 
41  FirmilHmaconuellinon  pofle . 

S  P  E  S. 

43  Spes  proxima 

44  In  fimulacrum  Spei . 

45  In  dies  mcliora 
4d  Illicitum  non  fperandum  . 

47  Pudicitia . 

V  I  T  I  A. 

P   E   R.   F   I    D    I    A. 

48  In  vidoriam  dolo  partam  . 

49  Infraudulentos. 

50  Dolus  in  fuos  . 
yi  Maledicentia. 
jiln  reccptatorcs  ficariorum  . 
j3  Inadulatores. 
;4  Ei ,  qui  femel  fua  prodcgerit ,  alicna  credi 

nonoportcrc.  zj8. 

ST  VLTIT  I  A. 
^j  Temcritas.  2^1. 

j5  In  temcrarios.  264. 

57  Furor&  rabies.  268. 

j8  Ineos,qui  fupra  viics  quidquam  audent . 

170. 

59  Impoflibile . 

60  Cuculi 

61  Vefpertilio  . 
61  Aliud  de  codem 
6^  Ira 

64  In  eum,qui  fibi  damnum  apparar 

65  Fatuitas  > 


i8j. 
190- 
19J. 
198. 
XOj. 

107. 

110- 

113. 

119 

zi4. 
217. 
231. 
^3J. 
235. 


239. 

141. 

24f. 

148. 
251. 

lyj. 


17J. 
17J- 
179. 
181. 
iSj. 
28:? 
19*. 


^^Ob- 


LXXVI        INDEX  EMBLEMATVM. 


<?6  Obliciio  paupcrtatis  parens  •  t^4» 

S  VPERBIA. 

*7  Siipcrbia  i-96. 

6S  ImpHdentia»  JP'^* 

6^  (piKAinicL.  Jof' 
7J  Garrulitas.                                  :j   i^^\ 

7iIouidia.  1^6, 

LVXVRIA.  s"'"'- 

71  Luxiuia  Jit» 

75  Luxurioforam  opes.  3,15. 

74TumuIus  meretricis.  }  2-9. 

75  Iii  amatorcs  tncretricum  .  3  3  3' 

ySCauendumanseretricibus.  5  3  «^- 

77  Amuletum  Venetis.  540- 

78  Inuiolabiles  tclo  Cupidinis  .-  }  43. 
ypLafciuia.  '3  48. 
80  Aduerfusnaturam  peccantes .  355- 

DESI  DI  A. 

«iDcfidia.  356. 

8i  Defidiamabijciendam  .  160. 

8}  Infacilea  viraitc  defcirccntcs.  3  63- 

S^Ignaui  3<5(5. 

AVAR  ITIA. 

SjAuaritia.  5^9- 

86lnauaros.  373« 

S/Inaulicos.  577« 

88  Infordidos.  380. 

89  Indiuites  publicomalo.  381. 
jolnauaros  ,  vel  quibu!)  meliGt  couditioab 

cxtraneis  offertur.  }8j. 
G  V   L  A. 

jiGuIa.  389. 

5)iOcnieffigics.  J95. 

^j  In  parafitos.  5  96. 
94Paruam  culinam  duobus  ganeonibus  non 

fufficere .  3J)p. 

jy  Captiuusob  gulam  .  401. 

96  Ingarrulum  &:  gulofum  ,  403. 

97  Doctorum  agnonriina  .  40;. 

N  A  T  V  R  A. 

5)8Natura.  409. 

5^5' Ars  Nacuramadiuuans.  414« 

100  In  luuentam  .  418. 

loi  Inquatuoranni  tempora  .  410« 

ASTRO  LO  G  I  A. 

iGiScyphus  Ncftoris  .  4ij. 

103  Quse  fupra  nos.nihil  ad  nos  .  416. 

I04ln  Aftroiogos  .  43  ^* 
lej  Qujaltacontemplantur,  cadere  .     458. 
A  M   O   R  . 

106  Potcntiffimus  aftedusamor  .  441. 

107  Potentia  Amoris.  447. 

108  Vis  amoris  •  4)0. 
io>  luftudiofura  captum  atnore .  4J3 


odv7epa(,  id  eft,  Amor  virtntis .         45^7, 
I  d^TipMf.Amor  virtutis,3lium  Cupidinem 
fuperans  •  ^    ^   ^46 r. 

i  Dulcia  quandoqjamara  ficril-     *    a66, 
5  Fere  fimile  exTheocrito.  469. 

4  Inftatuara  Amoris.       '    >  473. 

5  In  obiiuionem  patria; .  484. 
6Sircncs.                                              487. 

7  Scnex  pucllam  amans .  49  5". 
Slacoiorcs.                                        499, 

FO  RT  V  N  A. 
9  Virtuti  fortunacomes  507. 

0  Fortuna  Yirtutem  fupcrans.  5x1. 

1  Paupertatem  fummis  ingenijs  obefle,  ne 

prouehantur.  jio. 

z  In  Occafioncm  .  523« 

3  Infubitum  terrorcm  .  ji^, 
.4  In  illaudatajaudantes .  ^51. 

5  In  momentancam  felicitatem  .  j  j  8. 

6  Exdamnoalterius.alterius  vtilitas.  /41. 
■7  Bonis  aufpicijs  incipiendwm  .  54/. 

8  Nihil  rcliqui  J48. 

9  Male  p3rca,male  dilabuntur.  5)"4- 

0  Sempcr  pra:ft6  elfc  infortnnia  .  J57. 

1  Remedia  in  arduo  ,  mala  in  prono  elle  . 

J5o. 

H  O  N   O   R. 
lExarduis  perpetuum  nomen.  5^4. 

5  Ex  licterarum    ftudijs  immortalitateni 

acquiri  .  "568. 

4  Tumulus  Toannis  Galeacij  Vicecomitis, 

571.  _  ■    ■ 

5  Optimus  cinis  .  57^. 

6  Strenuorum  iramortale  nemen.        581. 

7  Nobiks  &generofi  .  jSf. 

8  Duodecim  ccrtaroina  Hcrculis.       59x. 
y  In  nothos.  600. 

40  Imparilitas.  603. 

41  In  defcifcenrcs  .  606. 
4z  Aimulatioimpar  .  508. 
43  Albutij  ad  Alciaruro,fuadentis,  vtdc  tu- 

multibus  It3licisfefubducatj&  iii  Gal- 
liaproficcitur  .  611. 

PR  IN  CEPS. 

144  Princcpsfubditorum  incolumitarcm  pro 
curans.  ^15. 

145  InSenatum  boni  Principis  .  618. 
I  46  Confijiarii  Principuro.                       ^13. 

147  0pulencia  tyrauni  ,  paupcrtas  fubiedo- 

rum .  517, 

148  Quod  non  capic  Chriftus,  rapit  fifcus . 

630. 

149  Principisclementia.  631. 

RES- 


INDEX  EMBLEMATVM. 


IXXVU 


RESPVBJLICA. 

lyo  Saltis  piiblica.  6J7. 

iji  Refpiiblicaliberara.  641. 

V   I  T   A. 

if  1  Iii  vitam  hnmanam  .  646. 
Ijj  AErequandoquefalucem  tedimendam  • 
6;i. 

M  O  R  S. 

ly^Ciim  laruis  non  Uidaudum  .  <5|4. 

i/y  De  Mortc  &  Amoie  .  6s7- 

ij^Informofairj  fato  prasrcptam.  661. 

l^j  Inmortem  prxpropcram,  65 j 

158  Tcrminus  .  667. 

15P  Opulenti  hxrcditas.  675. 

A  M  I  C  I  T  I  A . 
i5o  Amicitiaetiam  poftmortem  duras.  676. 

161  Mucuum  auxiluim.  6%o. 

161  Auxijium  numquam  deficiens .  68r. 

l6j  Gracix  .  6%6. 

HOSTILITAS. 

itf^Indetraftorcs.  6^1. 

165  Inanis  impctus  .  69  J- 
i6(f  Aliquid  mali  proptcr  vicinii  ma!u.6i>8. 

167  In eum, qui cruculentia fuorum pericnc. 

701^ 

168  i^^poiv  a.S^apct  ^apA  .  70  j. 
I(J9  A  minimis  quoq;  timendum  .  709. 

170  Obnoxiainfirmitas ,  711. 

171  Velpoft  nioitem  fotmidololl .  714. 

VIN  DICT  A. 

I7ilufta  vindicla.  718- 

17J  lufta  vltio  .  72,1. 
174  Patem  delinquentis  &  fuaforis  culpam  cf- 


fe. 
17;  AJms  peccac,aliiis  pleditHr. 

176  Infanigladius  . 

P  A  X. 

177  Pax. 

178  £x  bellopax. 


71;. 
718. 
7JI' 

734. 
717* 


1 7  9  Ex  pace  vberras  .  741. 

SCI  tNT  lA. 
180  Doftos  do<f>i<.  obloqui  i.efas  c(Tc .     7^7. 
lili  Eloqiiei.tia  t-u.ritiidineprarftaucor.  •     •  „ 
I  81  Fa^undia  JifHcilis. 

1 8  j  A lUK] mX\ ma  quxqj  commcnticia . 
18+  Infigriia  Poetarum . 
i8j  Muficam  Diis  curx  efte  . 

186  Littetaoccidicfpiritus  viuificat . 

187  Di^a  feptem  Sapientum  . 

IGNORA  NTIA. 

188  Submouendam  ignorantiam  . 

1 89  Mencem.non  formam,plus  pollcrc  8oj . 

190  Diuesindo^^us .  80^. 

MATR IMO  NI VM. 

191  In  fidem  yxoriam  ,  8ia. 
i5Ji  Reuerctiam  mmatrimonio  requiri.  817. 
i«^j  Info^cudicacem  fibiipfl  damnofam.Sii. 
194  Amor  filiorum  .  814. 
19;  Piccas  filiorum  in  parentes.  8r8. 
196  Miilieris  famam,non  formam,  vulgatani 

8}t. 
83  8. 
842.. 


7JC. 
76*. 
7^,7. 
77$- 
7i>o. 

7^/' 
796^. 


cireoportcre . 

i97lnPudoris  ftatuam. 

li>8  Niiptacontagiofo  . 

A  R  B  O  R  E  S. 
IP9  CuprelTus  . 
loo  Quercus. 
loi  Salix  . 
202.  Abies . 
105  Picea. 
104  Cotonea » 
10$  Hedera. 
io5  Ilex  . 

107  Malus  Medica . 
io8  Buius. 
lop  Aroygdahis . 
iio  Morus 
iii  Laurns 
ziiPopuIusalba- 


84S. 

855. 
857» 
859.. 
851. 
86J. 
86g. 

870. 
S7J^ 
87;- 
t79- 
881. 
S86> 


IJ^DEie 


LXXVIII 


INDEX    ALTER 


emblematvm  in  ordinem 

ALPHABETICVM  DIGESTORVM. 
jyiumerHS  prior  Embkmatis ,  poHerior  pagina  e^ . 


ABies  101.     8;  7. 

Ahjiinenti^  a  muncribus  capiiindis . 
31.     176. 
jtduerfui  natttram  peccantes .        80.     3  53' 
Mmulatio  impar .  14*"     60^. 

JEre  quandoqHe  falfttem  redimendam  .155» 

Albutij  adAlciatum,fuadentn,T^t de tumul- 
tthui  Italicnfe  fubducat,<&in  Galliapro 

fiteatur .                                 143.  ^i^* 

Aliquid  mali  propter  vicinum  malum  .  166. 
69S. 

Alinipeccat,  aliuspleclitur .          ijS.  718. 

Amiciti»  etiam  pofi  mortem  durans  .  i6o. 
67S. 

A  minimts  quoq;  timendum  .      i69-  709. 

Amorfiliorum  .                               l?^'  82.4' 

Amuletum  Venerts .                        77.  340. 

Amygdaltu .                                 109.  87/, 

A^vi^X^xs^^^^iy^                           3  4-  150. 

A'v7ipo)S,id  efi,  Amor  virtutts.   i  10.  4/7. 

A'v76 puiiAmor  virtutts alium  Cupidinemfu- 

perans.                                    lii.  461. 

Antiquijfima  qu&q;  commentitia  185.  760. 

Ars  naturam  adiuuans  ,                 ^y.  414. 

Auaritm                                           8j.  365». 

Auxilium  numquam  deficiens  .    \6i.  <J8i. 

£o»M  ^  diuitibui  nihil  timendum.  51.  1 79. 

Bonu  au^icijs  tncipiendum  .        127.  J^J". 

Buxu4                                             io8.  873. 

Captiuui  obgulam                           9^.  401. 

Cauendum  a  meretricibm               76.  116. 

Concordia.                                       35»,  ziq. 

Concordia  infuperabilti                  40.  113. 

Concordixfymbolum.                      38.  107, 

Confiliarij  Frincipum .                   146.  613. 

Confilio  0>  virtute  Cljim&ram  fuperari ,  /><?<: 

e^yfortiores  i^  deceptores,       14.  81. 

Cotonea                                         zo4.  861. 

Cuculi                                               60.  i7f. 

C«7»  larutsnon  luEtandum  .          154.  fij^. 

Ctifrcfjus                                         19^.  848. 

Cuftodiendas  virgines                      zi.  ilz. 

D;  J^-iVrft'  c^  Amore                        l  ;■  y .  65-7. 


Defidia 

Defidiam  abijciendam  . 
Diciafeptem  Sapientum 
Diues  indocitu 
Do^orum  agnomina 


%i.  3;^- 

gt.  3^0. 

187.  78/. 

190.  8o<f. 

97.  40;. 


Docios   dociis  obloqui  nefM  ejje  l8o.  747« 

Dolui  infuos  .  jo.  i^T* 

Duicia  quandoq;  amara  fieri  iji.  466. 

Terefimile  ex  Theocrito.  II 3.  469« 

Duodecim  ceramina  Hercuiis  138.  JJi* 

K^^-pcov  a.S'apet  J^apet .  168.  70f. 
Ei,qui  femel  fuaprodegerit ,  (tlienfi  credi  non 

oportere-.'.  54-  ^J^* 

Eloquentia  fortitudine  prAsiatior.  1 81  .*•  7^  !• 

Etiam  ferocijfimos  domari  ly.  167. 

Ex  arduti  perpetuum  nomen  131.  5^4* 

Exbellopnx.  178.  737' 

Exdamno  alteritu ,  alteritis  vtiiitas  .  1^6, 

541. 
Za:  litterarum  fiudijs  immortalitatem  acqiti- 

ri .  133.  6  6  8. 

Expacevbertas,  17.9.  742" 

Tacundiadifficilit  182.  7J  8. 

Fatuitas  65.  ^5?^» 

FiV?^  Religio  e.  40. 

F/i^fi  Sytnboium  $.  y6. 

Firmijftma  conuelii  nonpofje,  41.  1  ^9' 

Foedera  10.  60. 

Fortuna  virtutem fuperans .  j  10.  j  1 1. 

Furor^  rabies  .  57.  268. 

Garruiitas  70.  311. 

Gramen  .  z6.  ly  l. 

Gratiam  referendam  50.      171. 

GratiA  165.  68(f. 

G«/*  91.  389. 

Heder»  2  05.  86  j. 

Ignaui .  84.  3  65. 

•?/^^  105.  868. 

lilicitumnonJperandum,  46.  13  y. 

Imparilitas  140.  603. 

Impcjfibile^  _j9  175. 

Impuden  tia  .  68.301. 

In  adnlari nefcientem  35^,      193. 

/^;  adiilatoYcs  .  J  3  •  ^  T  J» 

7» 


INDEX  EMBLEMATVM. 


LXXIX 


§n  nmnto  res  m  erttri  cum  7  j"  •  33  3« 

lna}i  ti  impetm  i  ^T  •  ^9  f  • 

In  Afirologos  104.  431. 

Inauaros  86.  37J. 
/;z  auaros^velquibHs  melior  conditio  ah  exfra 

neu  offertur.  9o.  38^. 

Inaulicos  87-  377- 

incolores  II 8.  499. 

JnDeoUtandum  4.  z6. 

7»  deprehenfum  2 1 .  1 10. 

In  defcifcentes  141.  606. 

2»  detraSiores  164.  ^^s»!. 

In  dies  meliora  ^j.  i_jz. 

In  diuites  publicomalo  89.  381. 
i»f*f .  qui  fupra  vtres  ^uidquam  audent . 

;8.  270. 

7«  eum.quifibi  damnumapparat-  64.  »89. 
7/z  eum,qui  truculent iafuorum perierit .  1 67. 

701. 

7«  facile  a  virtute  defcifcentes  83.  3  6  j . 

Infidem  vxoriam  191.  812. 

/»  fizcunditatem ftbi  ipfi  damnofam  193. 

8ii. 

Informofamfatopr&reptam.  i^d,  663. 

In  fraudule/itos  49.  241. 

Ingarrulum  &  gulofum.  $6,  403. 

In  illaudata  laudantes  124.  jji. 

Inluuentam  loo.  418. 

Inmomentaneamfelicitatem  iiy.  /38. 

Inmortempriproperam  15-7.  667. 

Innothos  "^19'  ^oo. 

Inobltuionempatri*.  llj'.  484. 

In  Occafionem  izi»  J13. 

In  parafitos  93.  35; 6. 

/»  Pudoris  Ha  tuam  197.  838. 

Inqtiatuor  anni  tempora  lOl.  42.0» 

In  receptatores  ficariorum  ji.  zyi. 

Infani  gladitis  175.  731. 

Jn  SenaTum  boni  Princtpis  .  14^.  618, 

InfigniaDucatus  Mcdiolanenfii      1.  9. 

Infign:a  Poetarum .  1 84.  7  6  7 . 

Infimulacrum  Spei .  44.  227.. 

Infordidos  gg.  380. 

/«  flatuam  Amorts  j  1 4.  ^y  3 , 

JnflatuaTMBiicchi  25.  138. 

Inftudiofnm  captum  amort  \o9.  4;?. 

Jn  fubitum  terrorem  ^ij,  ^29. 

Jntemerarios  ^5.  2164. 

/»  vicioriam  dolo  partam  48.  2 J9. 

Inuidia  yi.  ji^. 

Invitam  humanam  jy^.  «4^. 

tnuiolabiles  telo  Cupidinis  .  7S.  343. 

■■'''*  ^j.  28;. 

iKsia  "vindiiSA  iji.  718. 


7«,/?^  v/r/^ ,  1 7  3 .     7 1 L 

Lafciuia  79.     j^g 

i««*'«'  111.    ssi 

Litteraoccidit,f}iritusvi»iJicat.   i86.     780 
Luxuria.  71.     321 

Ltixurioforum  opes  .  7  j  •     3  2  5". 

M^ledicentia .  ji.     i^S. 

Maleparta,  male  dilabmtftr,     119.  //4, 

Malus  Medica  207.  870. 

Maturandt*m.  zo.  116. 

Mediolanum  %.  i  g. 

Mentem,nonformam,plmpoUere  i8p.  803. 

-iVioraj  210.  879. 

Mnlierisfamam ,  nonformam  vulgatam  ejfe 

oportercj.  1^6.  832. 

Mtificam  DifS  cur&  efftj.  \%$.  77 j. 

Mutuum  auxilium  161.  580. 

Natura  98.  409. 

Nec qu&ftioni quidem  cedendum     13.  76. 
N^c  vf  r^(7 ,  necfaBo  quemquam  Udendum  . 

2-7.^1^7. 
'i^i)(pi,x^ l^iy.vn<r  a.Tsrt^HVApSpit  JAvret  ru» 

^pivav .  Kf.  5)1. 

Nihilreliqui .  128.  5-48. 

Nobiles^  generofi .  137.  jg/. 

Nontibi  ,ftd  Religioni  7.  45-. 

No»  vulganda  confilia  12,  71. 

Nunquatn  procraflin^ndum  3.  23. 

Nuptacontagiofo.  \9%.  841. 

Obdurandum  aduerfus  vrgentia     36.  198. 

Obliuioypaupertatts parens  .  ^(,.  294. 

Obnoxia  infirmitas.  j  70.  711. 

Ocni  effigief  92.  393. 

Omniameamecum  porto.  37,     203. 

O/i/;  %« j  f /«» .  j  j    ^     ^  ^  ^  ^ 

Opulentia  tyranni ,  paupertas  fubieciorum  . 

147-  627. 
Opulenti  hAreditas  j^ef.     ^jy, 

Parem  delinquentis  &>  fuaforis  culpam  effe. 

Paruam  culinam  duobus  ganeonibus  nonfuf- 
ficere,  ,,4.     3^^. 

■P'*^  177.     73  4- 

Paupertatem fummis  ingenijs  obeffe  neproue~ 

hantur.  12.1.     520. 

-arH  'TffctpiBnv;  t/  «T'  g'/)e|*j  t/  /xo/  «Tg 01/  «x  eV 

Agj-^flW  j  17.      102. 

(piKAvria..  69.     }os^. 

J^tcea.  2,03.     8/9. 

Pietasfiliorttm  in  parentes »  19;.     828. 

Populus  alba  212.     886. 

Potentia  Amoris  107.     447. 

Potenti^tmus  affeSius  amor ,  1Q6..      441.. 

trAfatto  i  n  Emblemata  i  ^ 


LXXX 


INDEX  EMBLEMATVM. 


149. 
19' 
l8. 

14- 
47- 
8. 

lo^ 
loo. 


tnncepsfuhiiinrum  incolumittttem  prteMrMs. 

/44-  <'if. 
Trincipts  clementix 
frudens  magis  quam  loquM: 
trudentes 

Prudentes  vtno  (tbfiinent , 
fudicitia . 

^^a^Bij  vocant,  eundum 
G^dfupra  nos,  nihil  ad  nft. 
^luercus  .  _„^ 

§^ialta  contemplantur,cadere .  lof. 
Chtod  non  capit  ChriBus  ,  rapit  fifcus 

^30. 
liemedi»  in  arduo,maU  inproat  effe.  131. 

y^o. 
iieSpublica  liherata  .  ij-j, 

^euerentic.m  in  matrimonie  requiri 

817. 
Salix  201 

Saluspublica  Ijo.     -;,/. 

Sapientia  humanafiultitin  e!i  apud  Deum  . 

Scyphus  Neflorif 


6si. 
III. 
108. 

2.3  (f. 

Su 

42.6. 

8^2. 

458. 

148. 


^41. 

^>7- 


rjo. 
117. 

33- 
II. 

11  ^. 
45- 

13^. 

188. 

^7. 


Semperpr£/!o  effe  infortuniA 

Senexpiiitl.im  Amant . 

Signafo^tium^ 

Silentium 

Sirenes 

Spes  proxima 

Strenuorum  immortale  nomen. 

Suimouendam  ignorantiam 

Superiia 

Tandem  tandemiuftitiaohtintt.  xs. 

Temeritas 

Terminus  ^g 

Tumulusloannis  Galeacif  Vicecomitis 

Sl-L- 
Tumulus  meretricis . 

Velpoftmortemformidolofi . 
Ve(pertilio . 

Aliud  de  eodem . 
Vigilantia  c^  Cuftodia 
Vino  prudentiam  augeri 
Virtutifortuna  comes . 
Vis  amoris 


101. 


415 .     Vnum  mhil,duosplurimumpeffe. 


74- 

171. 

^i. 

iS- 
108. 


41. 


SST- 
43^5". 
183. 

6S' 

487. 

224. 

;8l. 

796. 

Z96' 

162, 

i.61. 

667. 

134. 

714. 
179. 
281. 
8/. 

507. 
4JO. 
il6. 


CL. 


fc 


C  L.    V  I   R  I 

ANDREAE  AiCIATI 

INLIBRVM 

EMBLEMATVM 

T  K  AEf  A  r  r  o 

C  H  O  l^  R  A  D  V  M  P  E  V  T I N  G  E  R  V  M 

A    Vv:g    V   S   T   A    N   V    M  . 

T^  V  M  pueros  iugtans,  iuuenes  dum  tejpra  fAllit  > 
■^^^    Dettnet  (^fegnes  chartuU  pi^a  vtros  \ 
Hac  nos  feTtiuis  Emblemata  cudimH-s  horis  > 

Artificum  illuHri  figna^faCta  manu: 
VeJiihm  vt  torulos ,  peta/is  vt  figere  parmas  , 

Et  valeat  tacitis  fcribere  quifque  notis . 
At  tibi  fupremus  pretiofa  nomifinata  dsfar-i 

Et  veterum  eximtas  donet  habere  mantts\ 
Ipfe  dabo  vati  chartacea  munera  vates , 

^jiA  ,  Chonrade  ,  mei  pignus  amoris  habe^  . 

COMMENTARII. 


HAnc  candem  p rsfarionenj  cdirio 
StocKhameii  habet  folutaoraiione, 
in  hiinc  modiim  : 

§^o(ipueri  nncibm  ludendu  tempu,:  te- 
rere  ,  inuenes  cuhti  vel  alea  ,grand&uiores 
"jero  defidiojl  viri  fdpenumero  chartarum 
Itifufallere folent :  id  nos  animi  etiamre- 
creandi  caufa  ,  ^  fucciffims  qutbufdam 
hort-i  in  'Emblematibtis  hts  componendts , 
^sq-y  peregregijs  artifictiin  imaginibu^s  ador 
nandi4  infutnimtts  .  Vt  qutique  ea  veflibus 
(zeluti  inauratos  ,  z  tfole,.  t  glolulos)  aut 
etiampilets  feu  galerts  ( 1 1  fa  nitldafcu- 
tula  in  hunc  modui^i  exfculpta]  orn^.te  iK- 
ferercfcite  &  venujit  au.~i t.ire pojft:  atq; 
ctiani  per  iHiufmodi  characieres  -vefltgia, 
&figuratos  modos^nnigmatnm  injiar,pul- 
cra  qu^que  cc>nmovfriirc,ctplane,velfine 
vUa  verborum    l:fterarumq;ferie  facile 


exhibere  valeat.  CAterum  poter.tifftmtisil- 
le  CAfa,r,Qermanorum  Imperator  ,  te  donet 
pretiofts  numifmatibui ,  httiufcemodt  fpe^ 
cies  ^  imaginespr&feferentibus ,  veterum 
olim  artificum  mira  indufiria,  elaboratu : 
JEgo  enim  vates  tibi  etiam poetA  carmina. 
folum  ,picios  Qr^  chartaceos  mitto  Itbellos  , 
fmgularts  mei  erga  te  amoris  cctt:jfm^ 
pignor£L->. 

Propo,nitvr  hoc  cpigramma 
vice  pra:fationis,qiia  riium  IibelUim  Em- 
bler^atum  coiilecxat  nobili  Viro  Chonra- 
do  Pcutingero.Sumpraautem  eft  quadam 
imitatione  ex  oratione  Ciceionis  pro  Ar- 
chia  poeta  ,  vbi  ille  fic  argumentatur  : 
Quarequis  tandem  me  reprehendat ,  aut 
quis  mihi  iure  fuccenfeat ,  fi.quanrum 
cxrerisad  fuas  resobeundas,  quaiuumad 
feftos  dies]«dorum  ccUbrandos  ,  quan- 
A  rum 


11. 


Andrea^  Alciati 


Jrgume- 
tum  pTA- 


III. 


Chenr*' 
dui  ^eu- 

t:vger. 


tum  aJ  alias  voluptates  ,  &  adipfamrc- 

quiem  ammi  &  coiporisconcciitur  tcm- 
poiis  :  qnaiitumalij  tribuuntfntcmpefti- 
uiscon'uuii)s:quaiituiii  dcniqjalcai.quan- 
tum  pil2:raiuum  miliicgomctad  li^c  ftu- 
dia  recoleiida  funipfcroJPrimo  itaq;  Au- 
tor  fuiim  ftudium  laudat  cx  diffimilibus: 
occafiontm  huius  opufciiii  confcribcudi 
aperit  i  defcriptioiicm  Emblcmatis,  cittf- 
dcmqi  vfum  ac  fiiicm  ponit:&  ad  extre- 
mum  amico  homini  ac  do(fto  Chonrado 
idem  fuum  opufculum  modcftc  com- 
mendat . 

AdChonradvm.]  De  Chon- 
rado  illoPcutmgcio,  cui  hoc  opufculum 
dicatum  conftat,tantumca  dicam  &  huc 
rcfcram,  quasfcriptorum  noftri  tcmporis 
leclionc  confcqui  potui.  Andrcas  Cratan- 
der  in  Epiftola  quadam  ,  quam  cditioni 
omnium  Ciccronisopctum  prarfixit ,  haec 
habettChonradus  Pcutingerus,  cximiuro 
ijlud  Auguftanorum  Vindclicorum  dc- 
cns  i:  fpccimcn,  quicum  incomparabili 
auifloritatc,  quam  in  gnauiter  luftinendis 
irolibus  Reipubl<magna  nominis  celcbri 
tatc  adeptus  cft  ,  cgrcgiam  humaniorum 
Audiorum  pcritiaro  coniunxit .  Proqui- 
busquoanimodcpugucr.vcl  indc  fatisap- 
paret,qu6d  mihi aliquot  Ciceronianarum 
orationum  reliquias ,  &  venerands  vctu- 
ftatisexcmplaria  tranfmifit,  tanquam  au- 
xiliatrices  copias ,  &c.  Ha?c  quidcm  illc  . 
Scd  cxprcllius  Henricus  Pantaleoij  Pro- 
fopographiz  partc  j.ciufdem  Choniadi 
vitam  ,  laudefque  pcrftrinxit.  Sicautcm 
ait :  Chonradus  ille  Augnftac  Vindelico- 
xum  ex  honefta  familia  riatus,  &  iii  omni 
gcncrCTirtutum  ibidcm  cducatuseft.  Is 
cum  fcliciingeniocfTct  prajditus,  a  tcneris 
^nnis  lireris  incubuit ,  &  in  primis  Icgum 
leAionidiligctem  operam  impcndit.Hinc 
faiflum  ,  Yt  luris  Dov.^or  omnium  accla- 
mationecrcatus  fuerit  AcccdcbantTOuIrai 
heroicx  v:rtutcs,&  rcrum  agcdarum  dcx- 
tcritas .  Itaquepatriae  vtilis  ciuis,  &  (in- 
gularconiamciuum  extitit,  atq;  a  Maxi- 
miliano  Caffareinter  fuosconfiliarios  co- 
optatusfuit.  Qoinctiam  hunc  Erafmus 
Rotcrodamus  plurimum  ob  cruditioncm 
dilcxit,&  interfummos  amicoshabuit. 
Scripfit  isanno  1  jo6.  Scrmoncs  conuiua- 
Ics,  in  qiiibus  multadcmirandisGerma- 
niatantiquitatibus  rcferuntur.-practcrcade 
gcntium  qaaiuii<iam  cmigtatione  Epito- 


mcn  ,  qux  Prdcopio,  &alijs  hiftoricis  >■ 
cditioncadicdia .  Erat  ciiim  Chpnradus 
rerum  anciquarum  fingularis  xftimator, 
qui  eiufmodi  indagarc,.&  pofVcr^s  propo- 
ncrcmagiia  dcleiflationc  crat  folitusrtan- 
dcm  xtdtceonfectus  obijt,  &  apud  fuos 
honorifice  fcpultuseft.  Hadenus  Panta- 
leon,qua:omnia  pcnc  mihi  vidcntur  fum- 
pta  cr  1 8.Epift.Erafmi,quam  ad  cundera 
fcripfit.Pi;£tcreaqr.ifMam  fucrit  Chonra- 
dus  Pcntingcr  ,  ucmo  melius  Bernardino  . 

Trebatio  Vicctiiio  cxpofuit.  Iscniman- 
no  M  D  X  V.  Pcutingcroinfcribens  ver- 
fioHcm  fuam  Hicroglyphicoru  Ori  Apo|. 
linis,kxc  habcc.-Aneiquitas  ipfanulloma- 
gis  gaudct  alumno  .  Romani  autcm  Cas- 
fares  queai  alium  malint  curatorcm?noii 
tibi  corum  gefta  cognouiffc  fa:is,cos  ipfos 
fignatosomncs  in  chartis  ,  a:re  ,  argeiito, 
folido  auro  dcmonftras;&  quod  viui  nou 
potucruut,  mortui  adcpti  fuiit,  vt  codem 
tempore  &  iuucnes  ,  &  fencs  ,  &  iii  omni 
ajtatc  quales  fucrint  confpici  polTjiit.  .'>cd 
&  ipfi  Romani  duccs,  quod  noii  fecuiido 
pcricrint,  tibi  acccptum  rcfctunt:  tu  eo- 
rum  Epigrammata  colligis  vndccunquc, 
&iam  vetuftafecoll.-ipfa  ,  dimidiata  fer^ 
renituis,acdas,  vtpoitquam  in  marmorc 
ncqucunt.iu  chartis  legantur-  Haec  illc 

Jjumpueros.']  Dilfimilirudinc  fiium  nc 
gotium  cum  aliorum  otio  coafcrcns,  tria 
lufuum  gcncra  totidcm  ajtatibus  apta  po- 
nit,cxadiuiid:o  temporc,quo  hoc  opufcu 
lum  fcripferit  .  Putri  Hucibus  dclcdan- 
tur:hincque  rulgd  trita  proucrbia,Relin 
quere  nuces :  Nunquam  a  nucibus  rccc- 
dcrc.-Nucibus  indulgere:  &,.Ad  nuces  rc- 
dire:id  eft,  fcmper  puerum  cffe  •  Adole- 
fccntcs  &  iuucnes  telTcra  deledantur  , 
quod  eftaIeatorum.Scgiicsautem,quiquc 
corporis  motum  rcfugiunt ,  charmlis  pi- 
»ftisoble(ftaiitur.Eft  autem  hoc  loconotan 
da  clegaiis  gradatio;  pueri,  iHucncs,viri. 

/«^/<»«f,]  Nui.Macrobius  lib.j.Satur.  Nux,J 
C.i8  niquit:Nux  iuglansjfecundum  non-  glflfii  , 
nullorum  opiMioncm,a  iuuando,&  a  glan 
dc  di^a  exiftimatur.  C  BadMS  vero  ,  in 
lib-defign.verb.hoc  refert:  luglansarbor 
ditta  inde  cft,perindcac  louis  glans.Nam 
id  arborisgenusnuces  habct.qu?  funt  lua 
uiorc  fapore  ,  quamglans .  Conftat  fa- 
ne  prifcis  illis  tcmporibus  ,  aiuequam 
mortalium  gcnus  ad  dclicids  fefe  lu- 
xumquc  conucrtcrct ,  maximo  in  honoie 
glaudeta 


Emblemata^. 


^ 


glandem  Aii(1c>  ve  quac  fbla  Hniplici  vitx 
atq;  innocux  prxbebacalimcnca  .  Qu^are 
cum  hunc  fruduni  egregiuni  ,  ipfamq» 
arborem  Dcodignam  extftimarenc,deco> 
rarccum  digna  appellarione  Tolenres,  iu- 
glanJem  ,  quad  louis  giandem  nuncupa- 
uerunt.  Cioatius  aucem  VerrituiDlib-a 
Gr^cis  tra<n^atorHiri,ica  memorac.-Iuglas, 
di.prxccrmiirum  ed  ,  quaii  diiuglans  ,  id 
cft,  Ato(  (^AKttvot.  Hanc  Grjeciobciccl- 
lenciamcciam  baAlicam  vocanc . 

luuenet,]  mcdia:  xcatis  tiomincs  .  Sct- 
uiusciiim  TnliusRcx  Romanoruin,tcftc 
Gcllio.xcacesdiuificin  pucritiam,  iuucn- 
tutem,&  fenetflutcni.Qupd  idcm  fenfifle 
vidctur Arilloteles  j.de  Anima.vbiin- 
quit:  Neccfleeft  omncquodgcncratur  • 
augmentum  habere,  ac  ftatum  ,  &  dccrc- 
mcntum .  Commodius  tamcn  nos  cum 
Auicenna  &  medicorum  fcUoIa  aerates 
onuies  in  quatuor  ordines  digerimus  ,  ita 
tameii,vtquofdamalios  fub  le  pofitosha- 
bcant  gradus  .  Aetas  prima  eft  adolcfcen- 
tia,ad  annum  £cth  prcdu^a  trigefinuim; 
(ccunda  vcrocoiififtentixnuncupata,  vcl 
vigoris.aut  pulcricudiiiis  ,  adannum  fere 
quintum  poft  trigefifnum  :confcquitur 
indediminucionis  occulta:  tcmpus,  quac 
(enedus  appellatur  ,  ad  aniium  fere  fcxa- 
gelimura  .  Subeft  niox  xtas,  qux  ad  ma- 
nifeftumnos  interitum  prarcipjtcs  agit ; 
in  qua  ,  qui  diutius  perfeuer^t ,  dicitur 
vy/A^«t/f /VHA/^,ideft,nymphis;«qu?uus. 
Gradus  «etatum  minutiorcs  vide  apud 
Auicennam  i.  i.  cap.  de  compjex.  Gale- 
num  3.Aphor.  com.zy.jo.J  i-&  f'Apho- 
rifcom.7.9.&  aiibi.  Scicndum  ver6,aeta- 
tum  coinmcnfus  non  vbiq;  neq;  fcmpcr 
habeit  eofdem  ,  fed  euadcre  diuerlos  pro 
conftitutioais  ratione.au tfexus,  vcietiam 
rcgionumtc  terrarum  fitus,CGeIiquoqi  & 
vidus  tcraperameri,&aliorum  plurium, 
vt  probc  monet  Galenus  6.  de  finitatis 
rcgiminc  •  Dicitur  autem  xtas  media  iu- 
ucntus,&  in  ea  conftituti,iuuencs,aiuuan 
dcquod  ea  xtas  maxiHie  apta  fitad  labo 
rem  tolerandum  . 

Neq^enim  robujlior  AtM 

VUa,nec  vberior ,  nec  quA  magu  ardeat 

vUit-'. 

TeJJera.]  Dicitur  telVera  ,  quicquid  ex 
omni  partequadratnm  eftreftq;  coipus  ex 
fex  lateribus  arquali  idtitudine  planitie- 
rum  per  quadratum  ,  a  Grxcis  dicitur 


KC0oft  cubus ,  ttTorH  Kv$i7ay  ,  quod  fa- 
cillim^  prouoluatur  ,&  quafi  feniper  in 
caput  faliac  Is  enim  cum  cft  iadus,quam 
inpartctnilicubuit.iminotani  habec  ftabi- 
litatem:  vt  funt  ofTicuIa,  punftisquibuf- 
damdiftind^a,  quatin  fritilium  fcu  aiucii 
taciunc  oi  TAvKt^ovTet  (vc  Diomcdis  vcr- 
bo  vtat)  idcftjtablizantcs,  dequibushoc 
loco  fcrmo.Hunc  terterarum  lufum  mul- 
ti  maguocrroreeundemcum  talorum  fcu 
taxillorum  lufu  ciiftimant.  Eft  enim  ta- 
lus  propric  oflls  geutts  in  articulo  pedis, 
vcntrc  eminens.concaua  in  vcrtcbra,  iiga- 
tum  folidiftimis  neruis  ,  quadratum  for- 
laa.al  tera  parte  concauum  .altcra  fere  pla 
num  ,  cftqi  in  pofteriorc  duntaxat  fufjia- 
ginc,  nuii«]uara  in  prioribus  pedibus  jiicc 
cft  homini.aut  ali  js  animalibus  digitos  ha- 
bentibus.nec  folidas  habcncibus  vnguias, 
fedtantum  bifuicis.  Hoc  genere  ofticuli 
ludere  veteres  confueucre,nou  tameneo- 
Gcm  modo.quocubis  fcu  tefle/is  ludebat; 
differunt  enim  hiiufus  nomine,  forma,& 
iaihi  ,  addo  etiam  inuentore:  Nam  cubo- 
rum  lufus  Grxcis  dicitur  x.f(SHrt,  talo- 
rum  vcro  Ariftotelcs  i.Rhct.  cer/xt^rtA/- 
<xtv  vocat:ilIi  fex  latcribus  conftabanr^  hi 
autem  quatuorrin  ludendo  tefleris  vteban 
tur  tribus,  talis  vero  qnatuor:tcflerarHm 
inucutionem  Lydis  attribuunt ,  Palamedi 
fcilicetapud  Troiam  ,  taiorunj  Naucrati 
cuidam  Aegyptiorum  dcoHanc  quoque 
diffcrentiam  animaducrtit  Cjceio  >n  Di- 
uinat.Quid  eft  cnim  fors?ideni  propcmo- 
dum  quod  rHicare,quod  talosiaccre.quod 
teflcras .  Et  ex  ea  obferuationc  Martiaiis: 
Honfum  talorii  numeropnr  tcjjera ,  quiifit 

Maior  quam  talis  aleaftpe  mihi  • 
Vide  dc  his  Macrob.  lib.  lin  fom.Scip. 
Gellium  lib.i-  cap.  lo.  Coel.  Rhodig.Iib. 
lo.cap.  14.&  17.  &  Budxuni  y.de  Afle. 

Detinet.]  Remoratur,&  a  feiijs  ncgo- 
tijs  abftrados  tenet. 

Se^nes.]  Viri  fegnes  dici"itur  tardi.igna- 
ui.ftcrilcs  ,  quafi  finc  igne;  ficut  e  contra 
dicunturardentcs,pro  folertibus,diiigen- 
iibus,&  omnis  mora;  impatientibusrfcgni 
ticm  iiamq;  parit  frigiditas  ,  qux  iii  fciii- 
bus  vt  plurimum  dominatur,roaximc  ac- 
cidentibushumoribus.  Nota  hoclocoar- 
lificium  Alciati,  qui  vno  cpithetoduasic- 
Jiquas  jctates  ccmprelicndit  ,  ijsqjlufum 
chartarum  attribuir ,  viris  ncmpeociofis 
&  ignauis,tum  etiam  fenibus  dccrcpitis  & 
A     X  inibc- 


Talus 
quid. 


TaUrufn 
&  tejjera 
rii  lufus 
diuerfi , 


Segnti, 


4 


AndireasAlciati 


M^a  pro 
die. 


Emhle- 


imbecillibirS.  ••>"  »■?«•" 

Chfirtulz  pi^a, .  }  Lufus  cbartariim  : 
huiic  Volaterraiuislib.i?.  Philolog.noiii- 
tiiUTj  inHentiim  effe  fcribit,  digmim  fane 
liidicro  ho'c  noftro  tempore  .       ^ 

tiftiHx  horti.]  Diebiis  geilialibiis  &'fc- 
ftJHis»  quibus  animum  reinirfeba^m  a  feuc 
rioribus  kguTn  fttidijs :  Ve\,fe/}iUM  horvs, 
fubcifiuorempore  .  Sic  eiiim  M.Tullius» 
cum  dies  aliqui  dataiuur  ad  rufticadum, 
vteciamuum  dantur  iuftitiorum  dies  Se- 
natonbus.ad  eorum  numerum  accommo 
daba.,qu?  fcribebat.tefliseftipfe  i.de  Le- 
gibiis.  Sumpfitautera  horam  prodie,; 
imitatus  Virgiltnm,quiait: 
s '  i    ^_^^NHnqHam  te  craJlinafaUet 

HorH 

Imo  pfum  Giceronem  i.  in  Verrem  : 
Hictu  fortafTeerisdiligens,  ne  quam  ego 
horam  de  meis  legirimis  horis  remittam. 
Vbi  Afconius.-mire  horis  dixit  .cumdies 
finc  plurimi.Et  vereres  pra^tereahorasge- 
neralicer  dicebanr,more  Grjccorum. 

EmblematrX.  ]  Dicitur  Emblema  aro 
maquid .  7x  ifji.0AAKa,  quodeft,  iiuerfeto.Sunt  e- 
nim  embleraata,  vt  fupraetia  innuimus , 
ornainenta  exemptiiia  ,  quoj  ad  placitum 
vaflsargenteis,aureisve  tolli  &  reponi  pof 
funt,  qualia  funt  figilla,  variaque,  vt  flo- 
fculorum,  fic  &  rerum  aiiaruni  fimulacra 
affabrecajlata,  vel  depitfta.  Sicaccipitur 
id  nominis  a  Cicerone  primum  ,  deindc 
Vlpiano.  Ex  jibris  enim  lurifconfulto- 
rum  didici.mus.nihil  aliud  emblemaefle. 
l.cum  aurum,$  idem  Cc|fus,&l.pedicu- 
lis  argenteis.  §.iffdeauro&  arg.  leg-Ea 
voT,cum  peregrina  effec,  &  Romanis  au- 
ribus  no  1  fatis  nora  Tibetio  Csfari  mini- 
meplacuit  ,  vrprincipi,  qui  pacriamlin- 
giiam  prsferret  externa: .  Qu^amquam 
cnim,aic  Snetonius.G  raeco  fermone  prom- 
ptus  ertet  ,  non  eft  tamen  nifi  opportune 
vfus  ;  abftiiuiit  enim  ,  fed  in  fenatu  maxi- 
nie:adeo  qiiidem,  vt  raonopolium  nomi- 
naturus  ,  veniam  prius  poftularit ,  quod 
libiverbo  peregrino  vrendum  eller.Acquc 
etiam  in  quodam  decreco  patrum  ,  ciim 
Sfx^Aifixcc  rccitaretur,vc£em  commntan- 
dani  cen  nerit  ,  &  pro  peregrina  Roma- 
namnoftiarem  requircndam  :  aur  fi  non 
reperirecur,  vel  pluribus,&  perambitum 
verborum  remenuntiandam.Idem  in  Dio 
nis  epiiome  £t  h:sc  quidem  ille.  At  nos 
Embieinatis  voeabuKim  ietinemus,vt  iam 


rcceptiim  vfu,digniirtrq,  RtJftiana  ciiiita- 
te:  cft  enim  venuftum  &  elegans ,  imo  fi- 
gnificanfilTiraum  ,  &  ad  hanc  imitationis 
materiam  appofitiftimurh.  Necmodova- 
fis  adhibentur  emblemara  ,  fed  &  alijs  re- 
bus,cum  tripiici  tamen  nommis  diftin^flio 
iK,n3m  ea,qucBin  parienbus  fiebanr ,  ver- 
miculatafeu  roufxara  dicunturj  qux  in 
ligniSjfegmcntata.quaziii  pauimentis,  tel- 
iellata.Interim  tamenhrEcaliquando  con- 
funduntur.  Dehocinfuper  vocabulo  plu- 
ra  Budajus  in  Annorat.ad  Pandecfi;.  &  elc- 
gauter  Crinituslib.ia.c,  i.dehoneftadi- 
icijplina  • 

CHdimta.]  A  fabris,aurificibusjvel  alijs 
fculptotibus  dhhiiyBpiA,  cui ,  meo  iudi- 
cio,coniunftacftf</;£»ff/«t,  qua  facilitatem 
fua  in  his  cmblematis  componendis  ofteu- 
dit.  Significat  enim  fehoris  genialibus 
ha^c  lepida  carmina  confcripfifte  ,  cuderc 
vero  feruile  eft  &  magni  laboris  opus: 
Hincmihi  haud  probabile  fit ,  Alciatum 
tempoieillo.quo  relaxationem  a  feucrio- 
ribus  ftudijs  captabat,graaiori  laboreani- 
mum  facigare  voltiiffe  .  Sic  &  nos  Gcr- 
roaniiocanfoIemus,dum  poetaftros  illos, 
qui  omnibus  imploratis  Mufi':,&  toto  Hc 
liconeaccito  ,  vix  viuim  autalterum  ver- 
fumexinrimis  ingenij  penetralibus  extor- 
quent,cudere  verfus  dicimus,  V^ers  fchmi 
denjfumpta  a  fabris  ferrarijs  metaphora  . 

Artificum^c.]  Hic  verficulus  defcri- 
ptionem  cotinet  T(S^'e//i^AH(U*Ta)f,quadC 
reiam  fatisdiximus.  Sed  hic  aduerte  ma- 
tcrialem  caufam . 

lUuflri,]  cIara,ceIebri,nobili  •  Sic  dici- 
mus  illuftria  faJta,  illuf^ris  fama,  illuftrc 
domicilium,  illuftres  viri. 

VeJtibu.S'Jttorulos .]  Finalis  caufa  eni- 
blematum,&  vfus.  Confcrent  hasc  eLtavct 
figna,vt  ornamenra,  quxdam  vafis,  vefti- 
bus,pileis,  sdium  parietibus,aalaeis,fene- 
ftris  podimus  apponere:  vtqj  ingeniofi  ho 
mincs  tacitis  quibnfdam  notis ,  &  quafi 
hicroglyphicis  littcris  animorum  fierifa 
exprimant.  Morisftiit  A  lciaristate  ,  vt 
veftibusalfuerentur ,  vel  iii  ima  fimbria  , 
velinmanicis,  velin  thorace,  imagines  & 
ingeniofa  dideria  ,  vt  videre  pofluBius  in 
pi<fburis  Ducum  &  Impeiatorum  cius 
a:ni ;  &apparet  infblidis  aureis  Ludouici 
Sforti2,&  aliorum.  Etquidem  Ludouici 
illudfuit  non  admodum  vulgare  inhoc 
geucre,  quod  aatiqua  li  bcrrate  perftiingit 
Mattharus 


Ztnble- 
ma.     tn. 
plex . 


Tmble- 
matis   fi 
riK  qun 


Ludoui- 
cus  Sfor- 

tui . 


Emblemata-» ; 


Macthaens  BofTns,  in  epiflola  ad  lacobum 
Comicem  Purliliarum  :  luquoq;  Sc  Lu- 
Jouicum  muitiputantpaciiasmifericordi- 
ter  ,  Scdiuinitusdare,quo  fcfe  ezploret 
atqj  agiiofcat.qui  fupraiuimanoserrores, 
fe  tantx  meiitis  cxcitati  obftrinzerat  ,  vc 
luimanaatqj  diuinaiuxtadeluderet.Nam 
pro  pulcro  &  regali  iiomine  (Ludouici) 
Maurum  vocari,&  proelcgantiforma  pm 
gi  nigerrimum  atque  terrificum  fe  fecitj 
inuertentemmamiorbem  teriarum,&cir 
ca  orbem  hoc  a^nigma  infcnbi ,  quod  efl: 
Dei  folius  auderc  ,  F  A  C  I  T  6  V  E- 
L  I  M  ;  quum  fui/Tet  ei  fatins  dicere  ; 
FACITO  polTim.Hxc  ille.Excateria 
iiunc  Patauij  in  t«mpIo  auguftillimo  D. 
Antonij,  prope  oflium  facrarij  interahc- 
ram  anrarum  &  parietem,imago  viri  mili- 
tans  ,  incuius  manica  legitur  patria  lin- 
gua.T  V  DIRE\  E  MI  FAR  O^  ; 
tudices,3:ego  faciam.-qiiod  planc  rhrafo- 
nicum  iudicat  Dn.  Pignorius,  Quid  fi  po 
tiiis  fubminie  &  modefteJad  fignificadam 
promptam  obedicntiam,  q  lam  miles  fuo 
duci  debet,  ac  fi  diceretrtu  impera ,  &:  di- 
d:um  fadumq,  puta  ?  Sed  njhil  affirmo 
conrra  t.intum  Gefofem.Io.  Villanus  lib. 
lo.Hiftor,  Flor.cap  6o,de  Caftruccio:Per 
Icggiadriae  grandigia  fece  vna  robadi  fcia 
mito  crcmisi.e  dinanzi  al  petto  con  lettere 
d*oro  che  diccuano  ;  EGLI  E  QVEL- 
LO  CHE  DIO  VVOLE;  enellefpal- 
le  didietro  fimile;  E  SI  SAKA."  QVEL- 
LO  CHE  DIO  VORRA\  Torulos 
autem  appcllacemincntias  quafdam  in  ve 
ftibus,coiolIis,&:  a!i  js  fimilibus  .  Cicero 
in  Oracore  perfecfto  ,  demediocri  gcncre 
dicendi  loquens;  Addir,inquit,  aliquosvt 
incorona  toros  ,  omneniquc  oracionem 
oruamcncis  modicis  verborum  fententia- 
rumquediftinguit.  Suntitaque  toruli , 
ornameiuaex  auro  vel  argento  ,  qu^  pe- 
tafis.id  eft.piieis.aut  pcnulis.veftibusque 
adijci  folent  .  Palam  ett  illud  ex  Am- 
phitruoue  Plauti :  Tnm  meo  patri  autcm 
torulu4  tnent  auretu  [ub  p(  t:jfo. Vhi  Com- 
meiuatores  ,atq;  aucol-  Thcfanri  liugux 
Lacinsjforcane  i.on  incelhgentes,  quid  fit 
hic  torulus.  legcndum  cenfent,  croculus: 
eo  qiiod  corulus  a  corus  ducacur,dimina 
tiuaforn^a.id  eft,parnus  coius-Scd  Plau- 
ti  locum  defcndentcs.tori  tororuni.figui- 
ficarc  dicimus  caniem  extanteni  in  bra- 
chijshominum  robuftorumjinqua  figni- 


ficationc  dixit  Plautus.totuluj  aurcuj  fub 
petafo  .  Et  forte  Alciatus  hic  alluficad 
Magnatum  morem  noftri  tcmporis  ,  qut 
iu  famulorum  vcftibus  folcnt  addere  to- 
rulos  holofericosdiucrfi  coloris.quam  (Ic 
ipfa  vcftis:veluti  fph^rulam  depiflam  ex- 
tantem,vel  mundum.vel  globulum  ,  auc 
laccrtum,&  fimilia 

Peta/is.]  pilcis  ,  galcris,  &c.  Petafum  ,  Petafm 
Arcadicum  pilcum  fignificatione  prima-  quid , 
riaeftc  ,  didici  ex  Hefychio.  TreVitsrof  to 
Tciv  iotiCcdv  (pop}iy.et.  fic  enim  lcgendum 
in  Hclychio^non  ippovnfxA,  vt  ia  vulgacis. 
Suecouius  aic,  Auguftum  non  nifi  pecafa- 
tum,  hoceft,veIatocapite  fub  diofpatiari 
folitum  .  Ccrce&Poecarpecafatum  Mct- 
curium  faciunt  •   Id  nominis  a  7r67a.vvv- 
a-^cu,  panderc.vel  excciidcrc  defleditur  : 
quod  pilei  genus  galero  non  abfimile  vo- 
luncPrndentius  i.  in Symmachum: 
Kcc  pct.ifo  infignu  potcrr.t  Lacetis.mO' 

)2C  captt 
McrcuriHs  feruare  fuas  de  clade  paU' 
fira^ . 
Aliqui  ramen  fcioli  hoc  iiomeii  a  vcrbo 
Gra;co  '7mAo[xcu  ,  quodcft  volo  ,  nafci 
volunt,  idq;  pro  calceamcnro  Mcrcurij  , 
hoc  cftjtalatibus  perpcram  funrintcrpre- 
taci,  cumillc  apud  Pljutum  in  Amphitr. 
AiciiV.Ego  has  habebo  vfq-^  inpctafopinnu- 
lasinon  rcfpicientes  ad  ea,  quc  alibi  apud 
eimdem  Plautum,nec  non  apud  Poetas  U 
Hiftoricos  leguntur.  Vnus  locusex  Sue- 
tonioiam  addudus  fatisfacit,fi  enifn  An- 
guftus  folishyberni  inapatienserat,  capuc 
tegere,  non  pedes  dcbebat :  nam  nudis  pc» 
dibus  per  frigus  inccdercautcgcntifTimi , 
autinfaniflimihominis  vidcturcfTe.  Huic 
reiquoq;  fufFragatur  Suidas.cum  inquit: 

TiTAO-Of  «/(3f  V(pA<T[J.A70i.  E^Vlppi^V' 
TCOV  S^pAKom  T^ VQ[/.oHTil}Tm  dSiWAtaV 
'^iTO.a-iii  T^HOVAf,  y^  yjTCuVAi,  (U  «t-CTO- 

'TTViyvvcu  iv  Ta  ^iATfu  .  Vndc  liquido 
conftat  petafum  nonefle  calccamentum  , 
fed  capitis  velamen  in  modum  pilei  ;  vel 
etiam  ^.gT«tcJ3p/>t«,- ,  quiddam  in  galcri 
formam  £edifici)s  fuperpofitum  ,  vtapud 
Plinium  Nat.Hift.Iib  3  r. 

Tigere.']  affigerc,applicare,  afTucrc.Vn- 
de  militia  omi(Ia,miiitcs arma  figere  dice- 
bantur  ,  quiaea  in  templis  fufpcndebant , 
Tcl  parieribus  affigebanc  • 

tarmoi.]  Parma  fcutumbicuc  pedirii,   Varmci—i. 
pcltaccismdi^a  a  Plinio  ,  quamuis  pelta  T-elt.-t-,  . 
A     3  pro- 


6 


Aadre»  Alciati 


Tacitis 

notisfcri' 


proprii  dicatur  clypcus  Amazonuta  ,  in 

modiim  Lunac  reciirinis.  Virg. 

Ducit  Ama  zjjnidii  lutiatts  agmina  peltu, 

Noniiis  in  «iiflionibus   Parma  ,  &  Veles. 

Mariiaiis,; 

H&c  qui.fApefolet  vinci,  qus.  lAncere  raro » 

'Parmxtibi  fcutum  pumilionu  erat , 
Parma.iiiqnit  Varro  dc  liiigua  Latina  , 
dicitur ,  quoci  a  niedio  iu  omues  parccs 
par.Alexaiiderab  Alex.iS.  c  it.  hnelligit 
autem  Autor  uununosaurcosgrandiores, 
velargeuteos  inauratos,gemm3Sq;  eicifas 
vel  incirasauroinclu{as,qu3eomuia  ad  pe- 
tafornm  ornacnm  transferti  ctiam  miac 
folent . 

Et  tacitu  valeat  fcrihere  quuqi  notti^'] 
Notx  hic  Zifra:  funt ,  de  quibus  lo.  An- 
dreasPalatius,  lo- BaptiftaPorta,&  alij  > 
Sicquoq;  feiiabcnc  Acgyptiorum  Hiero- 
glyphica,  vceciamnum  hodic  fyn^bola ea, 
qu?  armis,rcutis,fignis  militaribus,&  c^- 
ceris  id  genus  apponi  (blent  •  Oe  quibus 
lepidum  3c  eruditum  fcripfit  Dialogum 
Paulus  louius.  Nos  in  noftro  Syntagma- 
te  quxdam  adduximus-Tacitis  uotis  fcrt- 
bere,aIio  fenfu  ,  &  docle  quidemTurnc- 
bus  Aduerf.14.cap.vlt.ad  finem  .  Eft  au- 
tcm  tacitis  notis  fcribere  ,  rem  ita  perpi- 
(fluram  exprimere,vtuon  indigcac  cl.ara- 
fteribus:  vc  Ci  velis  fignificare  •  don\i  ma- 
ucndum  efle  mulieri.pingis  Venerem.qu? 
referat  muliebrem  fexum  ,  appouifq;  fub 
pedibus  teftudinem,  hxc  eniin  uunquam 
domo  fua  cgreditur.  Hoc  geiuis  fcri- 
pcurx  apud  Acgyptios  noii  Ibliira  digni- 
taris  plurimum  habuic,  fcd  etiam  vo- 
lupiatisnon  parunv.  Nemo  cnim  poterat 
«allere  Hicroglyphicorum  myfteriumCfic 
enim  vocabant  illi  hoc  fcribendi  genus) 
nifi  rcrum  Sc  animalium  naturas  perfpc- 
ftas  habuiffec^^od  nonconcigit,  uifiil 
li,qui  folerti  contemplatione  rerum  natu* 
raliumcaufasefictperfcrutatus.  Dc  Hic- 
roglypticisdov-^^iffimc  fcripfit  lo-  Piciiiis 
Valcrianusritcm  duos  libro<;  de  facris  li- 
teris  fcripfit  Orus  Apollo  Niliacus.  Hiic 
&  Chcremoiicm  fc  fatetur  Alciatusimi- 
ttii,  in  lib.dc  verb.fign.in  princ. 

jit  tibifupremm.']  Optatiocxdifnmili- 
bus.Idem  ferS  difiimilium  locuse.ftapud 
Horat.Ode  S.Iib  ^.Carmin. 

Donarem paterofygrataque  commodtts , 
Cenforine,meti  drti-fodalibtt-s : 
DoK  a  rem  tdpedas,pr£miaforti»m 


Graiorum:neq-y  tu  pejji/aa  munerum 
lerres,  diuite  mefciltcet  artium  , 
§luas  aut  Parrhafius  j>tulit,  aut  ScopMr 
Htcfaxo,  liquidu  tUe  coleribui  , 
Solers  nunc  hominem  ponere,nunc  dcii. 
Sed  non  htc  mihi  vti:non  tibi  talium 
Res  efi,  autanimus  deliciarum  egens . 
Gaudes  carminibui  :  carmina pojfumuf 
Donare,  ^ pretium  dicere  muneri.  &c. 
Huius    autem  dilfitnilitudinis  ha:c   mi- 
hi  vidctur  gcrmana  fenteutia;  Pofium  cgo 
tibi.Chonrade,  Emblemacum  quorudani 
filuam  &  catnulum  ex  vcterum  audo- 
rum  bibliothecis  aggregare  :  at  magnus 
Impcrator  (cuies  a  confilijs)  poteft  tibi 
commod^  &  niuuifice  fuppeditare  vctc- 
rum  arcificum  manupretia,ftatuas ,  ima- 
gincs  ingcnios^  pivftas,  folcrter  cxpicfl!as  » 
fculptas,elfbrmatas :  ipfi(Iimas,inquam  « 
imagii)es,non  pi'5turam  quandam  nudam 
aut  defcriptiohem  ,  qualis  mea  harc  cft 
chartacea . 

Pretiofa  nomifmata,'^  Douaria  ,  qualia 
boni  principcs  confcrrc  foleiuoptimis  & 
fidifiimis  confiliarijs-Pignoriusnoudona- 
ria,  fed  vetera  numifmata  interpietacur  ► 
C^efares  ('vcaitTrebatius)  fignatos  arre  , 
argento.fdJidoauro  .  Dicimusautcm  nu- 
mifma  &  nomifma,  «to  tk  vo'^k,  a  lege ; 
quia  cum  antc  percufiiim  uumifma  vci 
permutationc  homines  foletcnt,  lege  vfus 
numi  introducftus  eft . 

Cdifar.'\  Maximilianus  Imperator,cui  a 
confilijs  fuifte  Pcutingerum  paulo  autc 
mcminimus. 

Et  veterum  eximiat  donet  habere  ma» 
aus.]  Tabulas  &  Ciguz  antiquorum  artifi» 
cumiutclligit.  Artificumcnim  opera  ma- 
nus  dicuntur.  Marcial.lib.i  .epigr- ii9.& 
lib-8  epigr  50. 

Solui  Praxiteles,mantti  ScopAq;-  Idcm  r 
Mttorti  hac  mantn  efl,an  Folyclete  tual 
Ipfe  dabo.]  To  crpaVof^in  libro  Poecico 
Pocca?confccrato.Non  euiin  modo  videu- 
Hum  quid,rcd&  cui  des.  Sencca  De  bcnc- 
ficijs:  Vide  nemittasmunera  fuperuaca- 
nea,vtfaeminajarma,ruftico  libxos,&  ftu- 
diofo  retia.  Id  enim  cft ,  ac  fi  cani  des  pa.- 
]eas,&  ofi^a  afino.  Sic  Martialis  14.  lib.  Ced, 
uon  codera  tamcn  fcnfu: 

NonfuKtmuneraqtMputOipuella, 
Cum  donatvdcuoipoeta  chartas , 
Idero  lib.feptimo: 

DiHitib^fipoterts  Mufitf,elegesqifonantes 

Mitterey 


Nomif 
ma,et  it. 
mifrn.x  » 


Manus» 


Decorun, 
in  mune 
ribtis . 


Emblemata->; 


IV. 


lM.tttere\piiuperihM  mune  ra  pexft  date . 
fdem  libro  codcrajfcd  aliorrum  : 
Munerihfti  cupiatji  quu  contedere  tecum  , 

Affdeat  hic  etiam,Caflrue,carminibm» 

£c  id  quidcm  rcuocat  iii  nieiKcm  di(li- 
chon  Lacinum  lani  Lafcans »  do^fliflimi 
hominis,ad  louianiim  Poncauum  : 
VerJiculos,Fotane,  tibi:fie  munera  BAceha 

JJhamu^  Bacchitfic  Cereru  Cereri. 

Chonrade.]  Ch6radus,fiuc  Cunradus, 
idcm  apud  Gcrmanos  fignificat ,  quod  a- 
pud  GrxcosThrafybulus,  id  elt,  «udacis 
confilij.  Gcrmani  enim  vcccrcs  nomina 
plcrunquea  fludijs  &  czercicio  folcbanc 
imponerc,  qualia  noftro  adkuc  cemporc 
pafiim  audimus;vr  a  venaciontXconhart, 
Bernharc,  VVolffgang  :  a  ftudio  paftori- 
cio,Henrich,  Genfcnch,  Vichartra  laudc 
bcllica.Sigmund.HarCman,  Heiderich :  a 
pacc&:  pietate  ,  Frideridi  ,  Sigfrid,Goct- 
frid  :  imo  &  a  vitijs ,  vt  Gebhart  ,  Gott- 
hart.GoctfchalcK,  Eite!;  &  alia  prope  in- 
finita,  quxmera  Germanica  fiuit.  Idem 
videnuis  in  nominibus  etiam  fjminarum, 
yt  Hildegarc,  Konigund,  Gcrcraut,  &c. 
Quod  phirimis  inihi  aliquando  probauic 
Fauftus  Vcrantius,Epifcopus  Chanadicn- 
fis,cuius  manes  Deo  viuanr. 

Fignui  amorts.']  Ideft,/^;'»)^oVt/faj'-  Sc- 
iicca  dc  Benefic.  Beneficia  non  numcro, 
neq;  magnitudine  cenfenda.fed  dantis  vo- 
luntate.  Demofthcn.-srpcV  AsVT/f-  0'v^t 
yAp  T»V  ?^ct^cV7et{  ty&yt  iiynfxeu  Ta 
T^tiSof  Tav  ^pnfjLciTcov  ^A\j(xdrau,a.hhtt 
Tnv  TTpo^vfJiiAv.  Sed  ad  ron  maiimefa- 
cit  To  TfSTsveiuSjqui  librun»  confecrar, 
&  eius  cuiotfertur .  Etenim,vc  Ariftides 
ait ,  Orat.  y.  hpav  :  ToyV  (j.iv  v{a(  to1( 

^iOti  TpOS-liiKH  y.A-^npoZv,  TO-J{  /''  etvS^pAi 

TtdAhcyiuas  Tif  Tav  /Si^Mav  dvA^ivH 
TifXAV.  Hoc  eft;  Templa  dijs  facrare  con- 
uenit.viros autem  egregios decet librorum 
dedic.-itionthui  honore  afficere  . 

E  X  hoc  proosmio  duo  prccipu^  notan- 
da  veuiunt . 

i.Scucrioribus  ftudijs  aliquando  inter- 
ponendam  eflequiercm,  &  aiiinuim  curis 
defatigatumhonefta  rccrcacioue  relaxan- 
dum  :  nain 

'Huod  caret  alterna  requie  durahile  no  efi. 
Q\i6  forte  poflcm  uo.i  iiiconcinue  il- 
liid  Dcmocriti  attexere,  ex  Stobxo  Orac 
16.  qiio  loci  aic:  jB/p?  Avi^TATos  ,  //.a- 
K^}}  oS^as   ATTAvi^oKVJTos.  id  z^iVitafine 


fefiiuitatihut.hnga  via  tfifint  diuerforiif.  '. 
Ecillud  Scacij  4.  Siluaruni : 
1  Virft  infligct,alitqi 
Tempefiiua  quies.maiorpofi  otia  virtur, 
Talu  cantata  Brifeide  venit  AchtUes 
Acricr,et  pofitu  erupitl  HeHoraple^tt. 
Vcgecaciiim  &  ftrcnua  ingenia  ,  quoplu» 
rcccrtus  rumunc ,  hoc  vehementiorcs  im» 
pccus  cduiic,  ait  Vaicr.  Maximns  lib.j.c. 
tf.Addo  ic  illud  Xenophontis,  fortium  vi- 
rorum  voces  &  gcftus,ctiam  in  vino,&  lu- 
fu  dignum  ftudio  &  memoratti  quiddam 
prxfcrrc  Hinc  plurima  clariftimorum 
virorum  cxtant  monumenta.qn?  ctfi  fub- 
cifiuis  tantum  &  genialibushorisconfcri- 
ptavidcntur,  nihil  tamcnhumMe,  nihil 
vulgarc  fapiunt ,  vc  vel  ei  ipfis  vnguibus 
lconcm  agnofcas .  Ex  quorum  ccnfu  cgo 
iudicoh^c  Alciati  EmbIcmata,Horas  rc- 
creationis  Guicciardini,  Dies  caiiicularcs 
Simonis  Maoli,  &:  antc  omniadies  genia- 
les  Alexandri  ab  Alexaiidro  .  Vcrum  Hon 
ita  rc'axandus  animus,  vr  ad  defidiam  in- 
clinet.fcdfic  indulgcndum  orio,vt  Scipio 
ncm  Scniorcm  imitantcs,  nunquam  fimus 
miiius  ociofi,  quam  cum  fumus  in  ocio  ' 
Nam  &  occupatis  diebus  aliquid  efle  ageu 
iJum,monet5cneca  Epift. 73.  Qujnctiam 
fcftis,vt  Virg.  i-Georg. 
Huippe  etiam  fefiu  qulda  exercere  diehus 
Tas  c^  iurafinur.t . 

Aqua  ftans  pigro  lentorc  putrcfcit  pau- 
Iatim,&  fqualct  fiiu:ficmciis,quam  >gna- 
«ia  occupac,viciumcontrahit  facll:mc,& 
corrumpitur-  Vigorin  motu  eft&agita- 
cione ,  quam  modetata  quies  breuibus  in- 
teniallis  intcidum  interftinguit . 

z.Tacitc  carpit  perdiros  noftroruni  tcm  Temptrit 
porum  mores  ,qiiibus  bonas  horasmald  iaciura 
collocamus  ,  prccium  nullum  tcmporis  graue  dx 
ponentes  ,  cum  taracnnulla  fic  turpioria-  num . 
dluraiomnia  cnim  alicnafuiit,hoc  folum 
noftrum  ,  fugacis  ac  lubnca:  rci  poncfllo , 
in  qiiam  nos  mifit  Natnra  ,  cxpelleiidos 
quando  ipfi  vifiim  &  Dco.  Magnuni  ple- 
riq;  Morcalium  iii  caducishis  ac  fortuitis 
momeiitum  poiuint,&  beatos  cosccfeiit , 
quibusad   votum  parantur  ;  mifcros  vbi 
quercla  dcfedus  &  egeftas  ;  roiferrimos  , 
quibus  ludibrio  fortuna;  demanibusex- 
cufla  &  ablata  jterum,qu?oIim  benignior 
indulfit  aperto  &  laxo  finu  .   Complora 
tur  hxc  iadlura,  ncc  rcmcdium  confolan- 
tis  admittit.-morficat  vifccra,  &  dcfcendit 
A    4  altius 


s 


Andreae  Alciati 


«Itiiis  in  cor  ,  niillis  ^omentis  bUtidioris 
alloquij ,  Sc  ex  fcrini  js  fapientiz  tradmfli 
fanabilis.   Nulladies  cicacricem  obducit 
Tulneri ;  recrudefcit  ad  ivflum  rcfricancis 
memori^.Nemodeuoiare  poreft  ininriam 
hanc  fortunx.fub  qua  cciam  generofsc  me 
tes  &  virilia  petflora  (c  incuruant,nec  eri- 
gunturquibufcunq;  rationum  fcilcris.aut 
alTurgiuu.Tanti  videtur,vel  in  tcnui  rc  , 
&   lubrico  cafiii  fubiecfta  fadtum   femel 
naufragium  ;  cum  intcrca  pra»cipitis  a»ui 
lapfum,&  pronos  ad  intcritu  annos,quid, 
Sc  quantum,&:  quomododeperditum  fit, 
pauci  fintqui  ad  calculosreuocent.  Senti- 
mus  quotidie  in  nobis  decederc  aliquid  de 
natiuo  vigore  ,  &  imminui  corporis  lianc 
fabricam  decrementis  virium,Natur?Iaf- 
fitudine.qua:  vclut  annofa  macer  ac  decre 
pita,  fterilicarciam  fua  languere  fenfim  & 
niarcefceieincipir.    Depilac  verticem  de- 
forme  caluitium  fluentibuscorais,  nubs- 
cula  pupillis  oberrat  &  ofFundit  caligine, 
aurium  tympana  furdefcunt  percufTu  vo- 
cum,  vallo  denciuni  cxarmantur  fauces  , 
adalfueta  naufeat  ftomachus,&  lente  de- 
mittit  ingeft3,fenfuum  omniumac  mem- 
brorum  remiflior  fundbio  ,  &  manifefta 
quqdam  tarditas.  Huc  igitur  tabule  & 
rationumcodeXjComputenuis  ,  quoabie- 
rit,&  quomodo  ,  quod  fubtraAum  que- 
rimur,nnm  rctrahipo.lirjaut  reponi?num 
emcndabilisfupinus  hic  error  fneculpa  a 
nobis  maior.quani  ncccftiras  a  fatis  &  lege 
hacVninerfi  videatur,  in  quo  motus  fuus 
regularis  &  pcrcnnis  rotar,aut  raptat  fingu 
laad  periodum  a  prima  caufa  determina- 
tam,certoacdefinito  tpe.Parce  vtendum 
igitur,  necdifpergendum   in  vanos  vfus 
grandc  munus  e  Diuina  manujin  quo  vti 
'litcr  difponendo  &  difpcfandocaucos  nos 
effc  decet  acprouidos ,  imo  tenacesxnaxi- 
Bic  &  auaros  ,  vf  partirionis   ratio  dari 
queat  aliquando,  &  modusad  congruum 
hnem:ne  anferatur  vel  male  agetibus  per 
libidincm  &  vitia;  autnihil  agentib-.is  fur- 
ripiatur  mocio  &  ignauia,  qui  furesfiinr 
icmporis .  Vecnseftprouerbiun»:Sera  iii 


fundo  parfimonia.Cuirudior  a;'aspucti- 
Jibus  incprijs  inrer  ralos  &  nuccs  deflo^ 
ruit.quam  libidinofa  excepitadolefccntia, 
&  adlufum,luxum,&  lafcjuiam  prsccps 
iuuentus ,  in  viriles  annos  fcortarionibus 
&  adulterijsexhauftosdefiuens,  qux  ran- 
dcm  fpcsrcliquafir  purioris  fucciinimo 
amphorzcolligcndi  ?  Turb'dam  fa^cem 
porer  neccffe  eft  in  ipfo  vit^'  cxiru  prodi- 
gus  fxncerioris  «eui,quod  amiffum  fruftra 
refpiciraut  reuocat;  nam 

fr^w/yrxr^.finquitTibul.i.cleg.^O 

^^uam  cito  non  fegnis  flat ,  remeatqr,  dies : 

§^a.  cito  purpureos  deperdit  terra  colores  , 

^^ua  cito  formofas  populus  altacomas : 

^iua  iacct,i}ifirm&venere  vbi  fatafeneiiA, 

^Shii  prior  JEolto   efl   carcere  miffus  e~ 

quus . 

Vidi  iam  iuuenem premeret  cuferior  Atsts, 

Moerentemfiultosprdterijffedies  . 
Euanuernnt  ,  vt  fnlguns  fulcus  diui- 
dens  acrem.  Qusre  veftigia.nulla  reliqua 
funt,nifi  prauifrud:us,&  iniquiratis  ope- 
ra,doIotis  rnaceria,&  feminaiuim  inutilis 
p^nirciiriaj.  O  fpina  nienrls.quam  acure 
pungis^Difparuiffe  noftra  culpadies  pro- 
merendo  diuino  fauori  deftiiiaros  ac  dcbi- 
tos,elapfam  mcrcada:  cosleftis  coron^  pul 
cherrimam  occafione.affigi  &  affligi  letflo 
iam  nudos  operfi  defperata  lalure,  graues 
nobis  ,  moleftos  alijs ,  inuifos  Deo  &  ho- 
minibus;cx  omni  numero  mrannorum  a 
cunis  ad  canos  nihil  fuperefle  aliud  ,  nifi^ 
breuemomenrnm  efflandi  fpirirus.  Quot 
vora,&  quam  calida  concipir  runc  ,  quan- 
do  pert^fusquafiignauiam  fuam  langucs 
fpiritus,  anrea<f>a  tempora  rccolligit  taci- 
teac  percurrit  ?  O  mihi  pr^teritos  refe- 
rat  fi  lupiter  annos  ?  O  fi  decur  reuerci 
adcrepundia,  &  exordiri  dc  noiio  tclam  ? 
vtmeliori  rextu  concinnarem  oninia?qua 
parcas  manusimmircerem  rhefaurojnullo 
iabore  reparandoi'  Sero,  fero,mi  homo, 
cnm  ventiim  ad  agoncm;  vixiili,  nefas  re- 
gredi.  Siergo  vtt  visrempoie,  aurcciam 
frui.bono  ruo,  nunc  incipc  :  dumincipis, 
moreris.Ohe,  manumde  rabula. 


AD 


i  i 


AD  ILLVSTRISSIMVM 

MAXIMI  LIAN  VM. 

DVCEM  MEDIOLANENSEM: 

Super  infigni  Ducatus  Mediolanenfis. 

EMBLEMA     PRIMV  M. 


"P  X 1  Ll E N S  infam  finuofi  e  faucibm  anguls ^ 
^^  Efi  gentUitijs  nobile  Tternma  tuis . 
Talta  PelUum  gefifif^e  nomifmata  regem 

Vidimus ,  his^  fuum  concelebrafi^e  genus : 
I)um  fe  Ammone  fatum  j  matrem  anguis  imagine  lufkm  , 

Diuini  cjr  fobolem  feminis  efe  docet : 
Ore  exit.  tradunt  fic  quofdam  enitier  angues . 

An  quia  fic  Pallas  de  capite  orta  louis  \ 

COMMENTARII. 

I.     T)RoPoN  I  T  infigneDucatusMedio     Principiim  Mediolancnfiiim,  cnius  pidti 
3l     lanenfis,  id  eft  ,  geniilicium  fignum     ranotiorcft,   cjuam  vtpluribiis  explice- 

tar 


lO 


Andreas  Alciati 


tiir:  Inclypco  cnim  (cii  planitie  aurca 

coafpicicurfcrpens  cceriilcus,  multisgy- 

ris  contortus,  quipuerum  anniculum  ru 

boi'etai(flani,  cxpands  brachijs,  euomit. 

Mittitautcm  hoc  Emblcma  ad  Iliuftrit' 

iimum   Maximilianum   Ducem  MeHio- 

laoenfem  >   Ludouici  Filium  •  Francifci 

Stbrtiae  nepotcm  .   Floruit  hic  Maximi- 

lianus  anno  Domini  ij^iz.  DccefTir  fine 

Jiberis.  5andius  teftatur,  fe  habcre  nu- 

tnifma  Mcdiolanenfe  ,  quod  exaltera  par 

tc  hoc  jnfignehabetexpreHum  ;  ex  alte- 

ra  effigiem  D.  Ambrosij  ,  Epifcopi  Me- 

diolanenfis  . 

II*  H  V  I  V  5  quidem  fchematis  rationem 

adferam    >  (i    prius  hnc   tranftulero  , 

<juod  idcm  noftcr  au(flor  ea  de  re  fcri- 

pfit  c   43.  De  fingulari  ccrtaminc  ,  vt 

Alciatus  ipfe  Alciatum    enarret  hac  in 

patte  .    Sic  enim  illc  :  Cclebrc  cft  in  An- 

Ahiati      nalibusOthonis  Vicccomitis  cum  quO" 

hcm  .       ^^^"^  Sarraccno  in  Afiaceicamcn^quem  il- 

le  manu  captum  confofliimq;  galeaior- 

nanicnto  priuauit  ,  idque  gentiiitijs  infi- 

gnibus  fuis  addidit,  hoc  eft.vipcra  vix  na 

tum  &  adhuc  inanantcm  fanguine  infan- 

tem  oreeuomens:  nimirum  ab  Akxandro 

Wagno  acccptum  emblcma.  Siquidem  in 

eius  antiquis  nomifmatis  idem  figiilum 

repetire  eft  ,  quo  loue  fe  natum  rex  ille 

perambages  oftendebat.  Etenim  (erpcu- 

tis  forma  pluribus  Graicia;  locis  lupiter 

colcbatur  •  Suntque  in  A(ia  gcnera  fer- 

pentum,qnosore  parere  hominumopinio 

ne  teccptum  eft.HacHienus  ille.Celcbratur 

itaque  llemma  eiufmodi  a  diuina  &  auti> 

quaotignic,  percnnique  nobilicacc,  e  (ano 

Sapicntise  capice ,  promanante  .  Scd  infti- 

tuenti  mihi  commentaria  integra.  quo  ad 

eiusmaxime  fieri  poteft  ,  occurrit  praltcr 

alia ,  qua:  dc  hoc  ftemmatc  Ducum  Me- 

prAnci'      diolancnfium  retulit    Francifcus  Petrar* 

''ciii  Pc'     ^ha,  Rcrum  mcmorabilium  lib.  4.ad  fi- 

trarcha.    "^"*  •  «"'u*  I^s^c  pen^  verba  funt:  Azo  Vi- 

cccomcs  ,  qui  deindc  Mediolani  Principa* 

tum  obtinuit.magni  animi  iuucnis  ,  pacris 

iufiu  cum  copijs  tranfmifit  Apcnimim  ^ 

In  ca  expeditione  cum  fort^  dcfcendcns 

cquo  rcquicfcit.ingens  vipera,nulloaduer 

tcnce  comitc  ,  in  galcam  Prmcipis  iuxta 

pofitam  irrcpfit :  quam  cum  mox  capiti 

reponerct,  famofo  quidcm  &  horrifico  , 

fcd  prorfns  innocuo  lapfu,  pcr  gcnas  Du 

cis  intettici  fluxit .  £am  a  ncmiQC  Ixdi  paf 


fus  adolefcens  illeanimofuf  *  xA  omen  ge- 
minae  vidtorix  traxit.  Kincq;  fadVam  tan- 
dem,  vt  ipfeprofigno  bcllico  vipcravtc» 
retur .  £t  ha:c  quidem  Petrarcha ,  magni 
nominis  raraeque  craditionis  aucflor:  qua 
iiarrationem>cumadoIcfccns  Eononix  ftu 
dijs  opcram  daret,  fe  fjcp^audiuidcfcri- 
bit  .  Idcm  pene  Gabriel  Simeon  Italus 
retulit,eo  Compcndio,quod  liiigua  patria 
ediditde  DucibusMediolancnfibus:  cuius 
tamen  verba  huc  conferre  minime  atti- 
iict.  Paulus  autem  louius  ,  noftra  pa- 
trumque  memoria  hiftoriaefcriptor  infi- 
guis,  cum  Alciato  conuenit,  eo  nempc  li- 
bro  ,  quo  Mediolanenf  Piincipum  Vice- 
comitum  vitam  eft  complexus  .  Ait  cnim 
Othoncm  (  facro  iii  bello  contra  Turcas 
&  Sarraccnos,  Bulionio  Godofredoduce) 
infigni  pietate  &  raagnitudine  animi  vi- 
rum,iuhil  territum  Volucis  Sarraceni  fe- 
rocitate  ,  qui  medioin  campo  ad  fingula- 
rc  ccrtamen  fortiftimum  quemqueex.jcic 
Chriftianaprouocabat,  cum  eofuiftc  con- 
grcflTum,  tandemq;  eum  non  minorcfor- 
titudinequam  fclicitate  deuicific  :  dequc 
confolfi  hoftisgaleaopimum  plenumquc 
immortaligloria  fpolium  retuliftc  ,  auri- 
tam  fcilicet  viperam  ,  inexpHcatis  fpiris 
minacitera  couocafiidiseredam,  &  puc- 
rum  paftis  manibus  dcuorantem  :  quod 
vnum  aufpicata!  virtutis  argumentum  » 
noii modo  gentilitix laudis geftamen fuit, 
fcd  &  pofteris  id  infigne  audader  vfurpan 
tibus,  &  imperia  ,&  opes ,  &  latc  glonam 
portendit.  Fuerequi  exiftiment  Volucem 
ex  ftirpe  Ajexandri  Magiii  progenicum  1 
tulifie  proinfigiii  viperam,ei  Olympia- 
dis  fabula,  puerum  parturientem  ,qu6d 
ea  a  dracoiie  fe  comprefiam  fuific  ,  louis 
imagine,  prxdicaret.  Sic  louius.  Cxterii 
id  ftemma  nobilc  &  antiquum  video  .  Si 
quis  euim  veterum  Asgyptiorura  notas  , 
quas  Hieroglyphiccrfiinomiieappellabat, 
obferuaticexOromaxim^  Niliaco,  faci- 
le  difcec  eos  imagme  ferpcntis.Impcrato- 
rem  regemquc  dcfignaflc.Quid  enimdo- 
miniumorbis.quid  prouinci^Priiicipcm, 
quid  rcgem  optimum  &  tutelarcm  fiuc 
cuftodem,  quid  heroem  ,  quiJ  noininis  & 
famx  aaaplitudiiiem  figura  ferpcntis  ex 
ptimebaut,  nifi  quod  fpedato  huius  ani- 
maIisadmirabiligenio,condirioiiem  &di- 
gnitatem  Principum  co  fchemate  ingenio- 
fo  ciuditis  ho^uium  oculis  proponi  vo- 

lebani  ? 


Gahricl 
Stmeon, 

louim » 


1 


^id  ptr 

ferpttem 

Mgyptij 

defigna- 


hEmblemata.;. 


II 


Icbant  •  laAatum  etiim  fiitt  olim  Grjcca 
hbcrtacc  iii  pocciuiorcs,qiii  populi  difpen 
dio  fuas  opcs  adaugcrcnc  ,  Angucm  ,  aiCi 
«ngucm  degluticric ,  dracoucm  non  ficri . 
Sed  &  proditum  memorix  cft  ,  ferpenccs 
olim  adiuniflos  leonibus.qui  Opis  Dear  fi- 
tnulacrisapponierant  folici,  quo  figiiifica 
bantorbis  Frincipatum-  Anguis  eiiim  cir- 
culans  orbem,  Lco  vcro  forticudincm  vi 
'uid  per  resqiic  repjxfentabat .  Qj2,od  autcn»  fer- 
rpetem  pens  ica  Cxpe  depidttsconfpiccrctur  ,  qui 
•41  cAU'  fibi  caudammordicusore  retineret,  pau- 
«  mor-  ci  funt  qui  explicucrint.Ea  vero  mihi  pcr 
ictu  te-  placcteruditorum  qaorundam  horainum 
«(it ,  coniedura  ,  quiaiunt  co  intclledlum  ,  & 
quafioboculospofitum  fuiflcRcgemeii , 
qui  finem  fibi  adtionum  omnium  &  coii- 
filiorum  prudencer  &  accurat^  propo- 
ncret ,  cuiquc  vltima  ,  imo  vcto  minima 
etiam  curzedent .  Eo  cnim  nominc  Au- 
gtiifiis,  Anconinus  Pius ,  Traianus  ,  Ha- 
driaims,  Pertinax  ,  Seuerus  Alcxander  ad 
ccclum  euedi  funt:  contra  raale  ceflic  Hc 
Iiogabalo,  Caracalia;,  Commodo,  Domi- 
tiano,Sc  alijs  pcrmulcis  R.eipubI.Ronianx 
peftibus  ,  quod  fimul  atqj  ad  fumraum 
illum  Principatum  confccndcrunt  ,  abie- 
dacurapublica.fibitacumfcruircjfuascj; 
perfcquicupidicatcs,  quo  iure  ,  quaiiiiu- 
ria,  voluerunc.Cjetcrum  Anguisimaginc, 
Rei  cuftos&  tutelaris  indicabacur  :  iiam 
in  boiiorum  Principum  monumcntis,  po- 
pulus  fuum  in  Regem  fludium  (cuiusbe 
neficenciamgracoanimo  agnofcebacj  non 
alio  modo  pofteris  commcndabac ,  quam 
ferpence  vigili ,  furrciflo  vertice  ,  &  elato 
peiflore  .  quod  Homericum  illud  dccla- 
rat :  Ou'  vp>)  '^(tvvvyjov  ivS^nv  /SithtKso- 
pov  AvS^pcL  :  iion  decet  virum  confnlto- 
rem,  qualis  Princeps  efledebct,  totn  nocie 
dormircj  ^  Apud  Horatium  co  quidem 
fcnfu,  ferpcnsEpidauriusappcJlatur,  vt 
apud  Graicos  o^ias  ejU/**,ad  vigilantiam 
dcfignandam.  Deniquc  tam  fuit  infigne 
&  cefebre  id  Hieroglyphicum  ferpentis  , 
vt  non  tera«rc  Imperator  clariffimus  E- 
paminondas  vfurpariccxtr-imoad  Man- 
tineam  conftdo  bello  :  cuius  memores  po 
fteri  columnamerexerunt  ,  appcnlb  cly- 
peo,  in  quo  fculpcus  draco  cflet.  Eiusmo 
mimcnti  rationcm  affcrt  Paufanias, quia 
is  Imperato^:  laudatiflimusex  Spartiata- 
rum  gencre,  quod  Thebis  antiquiflimum 
faicjortum  diixiile  pat^acur><^uoxiim  id 


gcncilitiuminfignccfret,  vt  qni  ab  angui- 
ucisillis  dciuibus  a  Cafimo  telluri  man- 
daciscffcnc  oriundi .  Noiidum  miln  tcm- 
pero,quin  aliaqu^damad  huuis  magnifi- 
ci  ftemmacis  arcanum  iiluftrandiirh  adi)- 
ciam  ..  Inoftenrisenun  &  prxfagijs,  An- 
guc  fumma  nominis  dignitas  &  ampliru- 
do  portendebacur,  non  modo  ijs ,  qui  ad 
regij  dominacus,  auc  eciam  regni  faftigiii 
cxpectabancur,fed  &  ijs,qai  arce  quadam 
vel  ingenio  celebricacem  quadamfibi  com 
pararunc.  Vc  cnim  retulic  i.  De  diuina- 
cione  M-  Tullius:  Cijm  Rofcius  m  cuna- 
bulis  eflec,  educarecurque  in  Selonio,  qui 
cftcampus  agri  Lanuumi ,  nocftu  lumine 
appoficoexperre(5ta  nutrii  animaduertic 
puerum  dormienccm  circumplicacum  fcr 
pentis  ampleiu,quo afpedu  eicerrita cla- 
moremfuftulic.  Pacer  aucem  Rofcijad 
arufpices  reculic:qui  refponderunt,  nihil 
illo  puero  clarius,  nihil  nobilius  fore.  At- 
quc  hanc  fpecicm  Praxiceles  c^Iauitargeii 
to,&  Archiasexpreftic  verfibus.  H?c  Ci- 
cero.Spartianus  aucflor  eft  ,  Seuero  impe- 
rium  prajmonltratum  :  ei  enim  in  ftabulo 
dotmienri  ferpens  caput  ciniit,&  fineno- 
xa,expergeta6fcisatq;  acclamantibus  farai- 
luribus,abijc.  Ferunt  &:  Anguem  porten- 
dilfeimperium  Aureliano,  quanquara  ille 
mediocrium  fortunarum  &  parentum  ef- 
fec .  Nam  cum  eius  pueri  peluira  ferpens 
ciiixiflct.neq;  vnquam  pocuiflet  iutcrfici, 
poltremo  matcr  eias  anguem  occidi  no- 
luic Mulier  h?c  rempli  Solis  facerdos  erac  » 
diuinacionum  minime  ignara,quippe  qu^ 
familiarem  hunc  ferpencem  ,  canquamgc- 
nium  agnofccrec.  Tibcrius  Cazfar  fcrpeu' 
tem  dracooem  in  delicijshabuir,  eiq;  fua 
manu  cibum  minittrauit :  quem  cum  is 
corrofum  a  formicis  obferuafIet,moiiirus 
eft  cauendam  effe  fibi  vim  multitudinis  : 
foxmicis  enim  popuhim  fignificari.Maxi- 
mini  lunioris,  qui  a  patre  regni  particeps 
fa(fluseft,(lormientiscaput  f-^rpens  circuii 
dcditjfutur?  digniratis  pracfaguuTi.  Idcm 
pene.quod  de  Alexandro  Magno,refertur 
de  Pompoiiia  AfricaiuScipionis  macre  ,  & 
A(flia  matre  Aufjufti  CV<nauij,qux  in  tcm- 
plo  Apollinis  fomiiiauit  fe  cum  dracone 
congrcffam  ,  indeque  fa^ftum  ,  vtmacula 
pifti  draconis  incorpore  conftanter  ha;re- 
ret,qu?  nunquam  pofteaeximi  potuir.Dc 
anguis  augurio  Cornelius  Tacicus  lib.  1 1 . 
Iic:Sedente  Claudio  Circeflbus  ludis,cum, 

p.ieri 


Anguts 
quid    fi- 

gnifica- 
bat. 


RofciiU, 


Seuertis 
Imper. 


Aurelia- 
nm  Imp. 


Tiherim 

Cdfar  ^ 


Maxitni' 
t7ta   Inn. 


Augufti 


IZ 


Andrea^  Alciati 


pueri  nobijcs  equis  iBclicrnm  Troiac  ini- 
icnt.iuterqueeos  Britannicus  Imperatorc 
gciiicus  &  L  Domitius  adoptionc  moi  in 
imperium&  cogMomcntum  Neronisad- 
fcicus  jfauor  plebis  acrior  m  Domitium 
loco  przTagij  acceptuseft.-vulgabaturquc 
afFuilfe  uifantix  cius  draconcs  in  niodum 
cuftodum  ,  fabulofa&  extcrnismiraculis 
alllmulata  •  Nam  ipfe  haudquaquam  fui 
derraclor  vnam  omnino  aMgucro  incubi- 
culo  vifam  narrare  folituscft.  Virgilius 
«on  temerc  fcripfit  angucm  cxijrtcctu- 
mulo  Auchilis.  Vcteresenim.vteftapud 
Plurarchum  in  Cleomene.fcrpcntcs  tribuc 
runt  heroibusrcuius  rei  rationem  non  vna 
multiafFerunt .  Sicenim  Poeta  lib.y.quo 
loco  Aeneas  patri  mfta  facit: 
Salue  fancie  parens,  iterum  fitluete  recefti 
iiequicqu(tm  cineres ,  animAq-^  vmbr&q^ut 

faterm . 
Non  licuit  fines  Italos  ,fatali{t^i  arua, 
Nec  tecum  Aufonium  {quicunqi  e/i)  qu&- 

rere  Tybrim. 
Dixerat  h&c,  adytis  quum  lubricus  anguis 

ab  imts 
Septe  inges  gyros,feptena  "oolumina  traxit, 
■Jimplexusplactde  tumulii,lapfusq;^  aras: 
Caerule&  cui  t.'rga  not&^maculofus  &  auro 
Squamam incendebat fulgor,  ceunubibus 

arcus 
Mille  trahit  varios  aduerfo  fole  colores  . 
Olflupuit  -zifu  JEueoi-.iUe  agmine  longo 
Tande  i?:ter  pat?rai,&  leuiapoculaferpes, 
Ltbauitofj  detpes,rurfusq-^  innoxius  iino 
Succejjit  tumulc,  &  dcp.~fla  altarta  liquit. 
Hoc  magts  inceptos  genitori  i^iflauratho- 

}?ores , 
Ince}tu5geniumq-^loci,famulSneparenti4 
JEfe  putet . 

Sed  de  his  fatis  ;  plura  de  ferpcntibus 
qui  voIet,ade3tPieriiim  Valerian  )ib  14. 
&  ly.Nuncad  (ingula  verba  exannnanda 
accedamus  . 

Ex  I  L  I  B  N  s.]  ProdienSjextra  falies, 
faliendo  proiumpens. 

Infans.']  Pucr  «iniculos  Vi)7rios  i^^rett- 
Tortxicur  /ijj'^,^^;  rnbens.vc  fetus  ex  ^  cero  .  Rubet 
aucem  fetus  icccns  natus  .  ob  cenuitacem 
cuticul^»qua;  a  frigore  ambieiue  conden- 
fata  cutemgenuinam  tegir,cxcremirarcs& 
ofculavenarum  per  cticem  didcmmata 
ru<n  claudeus.  Hmc  communiorcft  Ana- 
tomicorum  fentcnca  ,  cuciculamin  vtero 
omnino  abefte,  quodfalfum  eHc  ,  ratione 


III. 


Ttibeat . 


&  ezperientia  eonAat>  Tt  <}iIticiJc  probat 
lulius  Caflerus  Placentinus. 

Sinuofi.]  in  finu  &  gyros  complicati : 
cpichcton  ferpenti  conucnicns  ,  finuofum 
cnim  dicimus  >  a  longo  finu  ,  quicquid  ob 
laxitatcm  fluit.  Virg.  i  i.Aencid. 
Sauciui  at ferpes  ftnuofa  volumina  verfat. 

"Et  fjLiTA^ofiKaf  zpud  noftrum  Auio- 
rem  ia[t&:Sinuofi in  faucibu^  antri  . 

Efaucibui.]  Fauces  fnnt  gula;  partcs 
interiorcs,totanimirum  illacapacicas,qu? 
orehiaute  percipitur.  Qu^?  regioobaiigu- 
ft»am/V5-/t/.oy  dicitur  ,  funt  enim  ibiduo 
foraminaangufta  fiftularum,cibalis,nimi- 
rum,&  fpiritalis.PIin.Summum  gul?,fau- 
ces  vocatur;poftremum  ftomachus.Hiijc 
fufFoco,prxfoco,id  eft,fpiritum  prasclu- 
do,veIutiobftridlis  faucibus  . 

GentiUtijs.]  vfurpatum  3  tuis  gentili- 
bus  &  maionbusfamilia;:  Nam  pro  ima- 
gimbus  pofteriora  tempora  iufigniagenti- 
litiahabuerunc ,  qux  arma  ,  vcl  armaria 
vulgo  dicunturrqu?  ipfaquoq;  priraum, 
vtfimile  verieft,virtutis  fuere  pr^smiaac 
rerum  pr^claregfeftarii  decora-  Bud^us. 

Nobile  ffcmma.]  Nobiliotes  erant,  qui 
fui  generis  imagines  &  fterHmata  feu  fche- 
maca  profcrre  pocerac.  Budsus  Aniioc.in 
Pandeifi:.  vfurpatur aute  ftemma  plerun- 
que  pro  corona^dedudium  veroeft  id  no' 
minis  a  ^■itiirScu:  vt  illud  Homcucum  ; 
^ifjt./xeLr'  iKcoviv  X^P^^i^'  iK>f/Sa\is  AVoA- 

Kcovof  . 
Alciat.  referti.  Parerg.  c.jo.  Lcge6.Mi- 
fcellan.P.  Naunij. 

Pell&utn  regem.]  TiptZpcifiKaf  pro  A- 
Iexandro:»t  apud  luuenal.Sat.  10. 

Vnui  Fe/I&o  iuueni  nonfufjicitorhts: 

JERuat  infelix  anguflo  Itmite  mundi . 
Aufonius  Paulino  : 

Ocyu^s  illa  iugifatalts  foUiere  lora 

Pell&umpotuijfe  deum  reor . 
Sic  autem  dictus  eft  a  Pclla  vrbe  Ma- 
cedoni(j  abiedilTlma,  quam  tamen  (vt  rc- 
feit  Pompouius  Mela  Iib-i.j  alumnivPhi- 
lippus  &  Alexander  illuftrem  reddiderfir. 
Hancetiam  Plmiuslib.  3  j.  Alexandripa- 
triam  appcllar. 

Nomifmata.]  Symbola  in  numis,fignis 
militaribus,in  tcmplis,  locisq;  publicis  ex 
prefta  ,  fic  enim  hic  nomifma  o-vviKj^o^t- 
«cf  accipi  vidctur  .  Pignoiius  arbitratur 
hic  nomilma  efte  numos  veteres.Neq;abf- 
q;  racione;  Vidim2^,zi\im ,qi]od  fequitur 

iu 


Pellfi^ 
vrbs. 


Emblemata_>. 


t^ 


incarmiiie,  omncm  tollit  dnbitationem  . 
Alciatus  autcm  vctiiftatis  fiiit  oljferiian- 
tiflimus . 

Vidimiti.]  lcgimnsapud  Hiftoricos . 
Ke<^h  ak-vidimt^jvevhnm  enim  eft  iy.(pet 
riKov  •  5ic  Kct^'hopietv  /«Vo/,  vifendi  vel 
fcicndigratiaire,vtapud  PlutarcL  de  Hi- 
ftoria  dicitur- 

ConcelcbraJJe.]  illuftrafle,  cumcelebri- 
tatealiqua  Ja\.^afle,publicafle . 

Sutim  genui.]  fuam  originem.  luftinus 

libii  aic,  Alexandrum  virum  fupra  bu- 

manam  potentiam  magnitudine  animifuif 

feprxdirum.  Dcgenere  Alexandri  Plutar 

ch-Iuftinus.Q^.  Curcius,alij  multa. 

Ammone fatnm .]  h\  Aphrica  Cy  renai- 

Templu    ca  piouincia  eft.in  Cyrenaica  louis  Ammo 

Hmmo-     nis  temphim.tefte  Pomp.  Mela  ,&  alijs 

jjj.  Gcographis-  Didus  fuit  Ammo.id  eft,are 

nofus^rtjWiao?  enim  Grijcisarena  eft.quffld 

cum  Liberpater.rota  iam  debellata  Afia  , 

per  arentcs  Libya:  camposexercitum  du- 

ceret ,  &  in  ficca  arena  maxima  omnes  fiti 

prcmerentnr.Iouem  patrem  fertur  implo 

rafl'e;rtatimeiapparuitaries  ,cuius  dudu 

I  amoeiiiilimum  repcrit   in  medijs  arcius 

fontcm  ■   Hac  de  caufa  Bacchus  templo 

[  loui  conftituto.vbi  fons  eruperat.fimula- 

crumarietina  figurain  templocollocauit, 

^Ammon.   ^  Ammoiiem  voca^iit.Celebratur&aliud 

templum  louis  Ammonij,infigiie&  fum 

ptnofnm  ,  ab  larba  Gctulorum  Rege  ere- 

(ftumjcetumaris  nobile,dequo  Virgilius: 

TempLa  louu  citum  latn  immania  regnu 

Centnm  aroipofmt ,  vigiUmq-,  fncrauerat 

i^nem , 
Excubtoi  Diuum  iternoi. 

Qu^o  &  Martialisallnfit  eo  vcrfu  : 
Dijfimuletq-y  Deum  cornibm  ara  freqttens . 
^ed  hoc  abillo  diuerfum  recte  putat  Po- 
■litianus  :  hoc  fiquidcm  futnptuofum  , 
illud  vero  pauperrimum  teftaturLuca- 
nus  his  verfibus  : 
Ventum  eratad  templum,Lii>ycu  quodgen 

tibu4  vnum 
Incultt  Gitramates  hent;ftat  corniger  illtc 
Jupiter,Tt  memorant,fed  non  autfulmina 

vibrans  , 
jititftmtlu  nofiro  ,fed  tortts  cornibtts  Am- 

ynon  . 
Nec  illic  Libyce.  pofuerunt ditia gentes 
Templa,??ec  Eotsfplendent  donariagemts, 
G^amuu  JEthiopupopulu4,Arabuq:,  beatu 
'Gentibu4,ata-j  Indtii  vnuifit  luppiter  Am- 
mon  . 


Patiperadhuc  Detti  eft ,  nuUvs  violata  per 

Auum 
Diuitijs  delubra  tenen s ,morumq.^priorum 
Numen  Komano  templii  dcfendit  ab  aur». 
De  his  vide  Lilium  Gyraldiim  Syurng- 
mate  x.hift.Deor.Politinn.ca.  yi.Mifcel. 
Lege  &  Hygrn.Iib.i.de  fignotum  ca-lcft. 
hirtorijs,  Suidam^Paufan.lib.^.  Q^Cur- 
tium  ,  &  alios .  Alexander  Magnus  itaq; 
ingeniidudus  cupidirateadeundi  louem, 
qucm  generis  fui  autorem  ,  haud  conten- 
tus  mortali  faftigio,aut  credebat  efie  ,  aut 
credi  voIebat,nuIlis  difficultatibus  abfter- 
reri  potuit,quomiiuis  per  ficcas  regiones, 
&  tenacidimnm  fabulum  dudaretexerci- 
rum  adAmmonem  .  Qu6  cum  peruenif- 
fet ,  maximus  natu  c  facerdotibus  filium 
appcllauit  ,  hoc  iiomen  illi  parentem  lo- 
uem  reddere  affirmans.  Plutarchus  ta- 
menaliter  hoc  refert.cum  Ammonis  facer 
dos  Alcxandrum  falutaturus  IinguK  vitio 
prajpeditus,pro  Trt/cT/o;',  fiIioIe,dixift'et  , 
TrtTcT/oV,  id  eft.Iouis  fili,illum  vocis  er- 
rotem  Alexandrum  libenter  ,  perinde  ac 
omen  audiuiffe,  hinc  coelcftisotiginisgra- 
tiacaptara,cui  initiadedifiet  error-  Apud 
Lucianum  in  Morruonim  di^logis ,  Ak- 
xander  fatetur  vtilc  fibi  fuidead  resgeren 
das,  quod  louis  Ammonis  filius  crederc- 
lur  .  Formidandura  enim  erat,  nealiquiL 
fibi  repugnarer  .  Id  curfadum  fit,  legc 
Auguftm.De  ciui.t.  lib.j.  cap.  ^.Prsclara 
extat  Alexandri  lauHatio  apud  Apuleium 
Prmio  Floridorum  . 

Matrem  anguts imeigine  lufam.]  Olym  Olympitis 
pias  Alexandrimatcr  vel  purauit,vel  fimu  Alexan- 
lauit  fca  loue  comprtflarn  fub  fpecie  dra  ftri    ma- 
conis.ad  tegeadamcongrefliisignommia.  t:r. 
Id  enim  faftnm  fuille  a  Mago  quodam 
impoftoie  credibilius  cft,  vt  audores  iion 
poEiiiteiidi  prodiderunt .    Quas  res  amc- 
rem,  charitateniq;  Philippi  extinxiilc  fer- 
tur;adeo  vt  illius  perfa;pe  coi>cubitus  cuj 
tauerit.fiue  aliquas  m.ip,icas  arrc?.&  veiK-- 
ficia  reformidanSjfiue  illiuscoliietndiocm 
&   contuberniuni  cuiquam  Deo  ex  q-ua- 
dam  religione  permitteiit .   Poft  illa  tum 
Philippushac  de  caufa  Cheronem  Mega- 
lopolitanum  Delphosmififlet ,  a  Deo  rc- 
fpoBfum  eft,vt  Ammoni  rem  diuinani  fa- 
ceret ,  &  hunc  in  primis  Dcum  venerarc 
tur,  amiflurumq;  exoculis  aIterum,quo 
die    in   draconis   forma  conci;mbentcni 
Deum  cum   Olympiade  per  oftij  rimi: 

lam 


H 


Andrea»  Alciati. 


Melufi. 
nt->, 
Bobertiet 
Diabo. 


£paphi 


ArffphtS. 


Muftel* 


LacertA 

^  epu . 


lam  afpcxiflfet.  OlyiTrtpiasquoqiic  (ficut 
ait  Eratoftheiics)  proficifceiui  iii  expedi- 
tiouem  Alcxaii<lro,{ecret6  gcniturrdctc- 
xit  arcana.proindcdignosgenitoreanimos 
foucrc  iuiIit-Hxc  carptim  cx  Plutarcho  . 
Et  protctflo  maius  humana  niortalitate 
opus  vtcro  tulit  quara  cum  Atacidarum 
gciisab  vltimaf(jcnlorum  memoria,&  re- 
guum  patris,  fratris,  mariti ,  &deinccps 
maiorum  oa.nium  iiluftraucrit:nulUus  ta 
mennominc  quam  filij  clariorfuit.  Huc 
rcfcro  congrelVum  Martis  (id  eft.pcrfona- 
ticuiufdam  mihtis  ,  qui  Martcm  mentie- 
baturj  cum  Rhca  RomuIi&  Rcmi  ma- 
tre  .  Qu^id  cnim  huc  commemorem  ani- 
les  noftrorum  fabulas  de  Mclufina.dcquc 
Robcrto  cui  cognomcn  Diabolofeccrunt? 
Non  plura  :  nam  de  Succubis  &  Incubis 
alias . 

Diuini  0*  foholem  feminu.  ]  Dcorum 
noneft  propria  gencratio,  fedhominum, 
vt  red^  difputat  iii  Nunia  llutarch.  >bi 
agitdecongredu  Pompilij^cum  Nympha 
Aegcria.  Nam  lcxus  in  hominc,argumen« 
tum  eft  impotemix  &  imbccillitatis,  qua: 
in  Dco  cfle  non  potcft,vt  Ladatius  docct. 
Sedmulti  i!luft;es  nothi,  cuniinccrtepa- 
trcnati  cflent  ,  rctulcrunt  fuum  geiuis  ad 
Dcosjnonmale  profed6,fcdcautc  tame, 
vt  EpaphuiOuidianus  Phcrbum  propa- 
trcagnouit ,  quu  Sol  <Sc  homo  gcncrant 
homincm . 

Tr^duKt  ftc  quofiiam  enitier  anguts  .  ] 
P  in.lib.8.cap.i3  &  Soliiuiscap.  Jo.Poly- 
hift.  Amphisb^nas  oie  parere  tradunt :  his 
ciiim  caput  eft  geminum.hoc  cft.&  ad  ca- 
put  &  ad  caudam.Neraincm  quidcm  ftu- 
dioforum  latere  velim,  id  commode  atq; 
pcrfpicue  rclatum  fcriptis  a  Picrio  ly. 
Hicroglyph.ne  quisme  ingratianimi  ar- 
guat ,  quiex  tam  fcEcundo  ac  copiofo  rc- 
rum  (clc(5li(Timarum  poiTiosrio  tot  flores 
&  frut-Tius  collegcrim  .  Atldo  cx  opuiione 
Anaxagorc  Philofophi.cccunflc  Ouidium, 
muftelam  orc  parerc.Sic  enim  inquit  in  9. 
Mctam. 

^^UA  quia  mendacem pariente  iuuerat ore , 
Ore  parit ,  noflraiqy  domos  ,  zt  ante,  fre~ 

quer.tat  . 
Hanc  opinioncm  rcfutat  Ariftotclcs  lib. 
dc  anim.  gcn.  3  .  Plin.  quoq;  lib.  10.  La- 
ccrtamore  parcredicit  ,  quod  vulgocrc- 
ditur,  Ariftoteicsncgac.Itidcmalijde  fc- 
pijs  artirmant. 


Enitier.]  procrritijTA/JAydfyrf .  Enixr 
dicuntur  ffminx,nitcndi,hoc  eft,  conandi 
&  dolcndi  laborc  pcrfun«fbe.Nexum  cnim 
dicimusardum  &  colligatum  •  Nonius. 
Id  quidcmad  zon^  folutioucm  rcfcrri  no 
inconcinnc  potcft,  qua  partus  defcribitui 
a  poctis,nempc  quod  omni  ncxu  oporfcc 
mulicr  foluatur  ,  rt  commodius  cnitatuc 
&  pariat  Callimachus  Hymnoin  loucm: 

gVe/    r»/jl.9(   /g  f  ftH   07    iKV7A79  (JLt' 

rfi)v,i(i  eft.quando  pepetit.quod  &  admo 
nctGrJtcus  fchoIiaftcs.AIcimcdcapud  A- 
pollonium  Argonaut.i.fihj  difccfl\im  lu- 

lJi.irpYiv  'TTpZrov  iKvtTA  »^  rjTArnv  , 
Q_uo  loco  fcholiaftes  ab  altero  non  diA 
fidet,quin  &  adijcit .  'i^iv  Kgl  Kii^i^avns 
Aprifj.iS^oi  Itpv  iv  A^iivaif.  Q_uorum  Ic* 
corum  (ait  Minosj  mihi  copiam  pro  fua 
humatiitatc  fecit  loanncs  Frater,Baioccn- 
fiumgymnafij  hac  in  Parifioruni  Acade* 
miaprimarius,vir  vtriufque  lingux  peri- 
tiirimus,&cura  quo,  literarum  nomiiic  > 
mihinupcramicitiaintcrccflit . 

An  qutafic]  Hxc  noneft  intcrrogatio» 
fcd  modus  loqucndi  Philolophorum  in 
problcmatis  diflblucudis ,  qui  etiamfi  cer- 
tifCipni  proferant,  veluti  dubitando  dcfi- 
iiiunt  per  particulam -<^». 

PalUi de  capiteorta  louu.]  Imitatusvi 
dctur  illud  Piopcrt.  e  Iib-^- 

Semina  curarum  de  capite  orta  tuo- 
Martianus  Capeila  initio  lib.6  dePalladc; 
Hinc  de  patre  ferunt  ftne  matru  foedere 

natam  , 
Frouida  confiUa  quod  nefctt  curia  matrS. 
Poftrcmum  hunc  vcrfum  (  quod  obi- 
ter  nioneanj)  vna  vocc  corruptum  ,  Bc- 
roaIduscmcndaf,annot.in  Caligulam  Sue 
to«)i),ac  ptoconftlia.lcgi  mmalt, conftliii, 
Nos  cum  lureto  ita  melius  &  commo- 
diijs,  nifi  fallitconiedura  ; 
Proutda  conftltj  quod  nonfit  curia  matrS. 
Qiiodautcm  Pallasex  louis  cerebrona- 
tafit,  teftis  eft  Pindarus  Olymp.Odc  7. 
cuius  ici  rationcra  (fcd  aliam  atq;  aliam) 
reddunt  Fulgentius  Mythologic  i.Phor- 
nutus  Dc  naturadcorum.Gyraldus  Syn- 
tagm.  1 1  Ouid.  Faftor.3  .cpim  V thia  ct  fua 
tradut.fedlogealijsdiuerfa.Ex  his.n.alij 
fpcculationcm  phyficam,alij  ethicen,  alij 
alia  confideraiit .  Thcmiftius  oratione  10. 
s-j^i  'prpofKA^eif  T»V  ^thoffoZKi  ("  allo- 

quitiir 


lni$i. 


Pallat 
cur  e  lO' 
uu    cere- 
bro  nata. 


Emblemata. 


^T 


^iutiir  Impcratorcm  Valcntem  )  kav  «'-  ]n>fla,&  fiimmoingcnij  coiutu  artcm  taii 

'TTsKyaJi  •   )(yj  oTrairov  au  ^pcvov  T^  exisf  Hem  coiiquui  ?    Ncn^.o  enim  vnqwamar- 

iTi  )(ropa.f  f/,evnf   ,   a.vAyx.t]f  ^^^f^ift^f^f  lium  apiccni  confequcti.r  ,  fi  pruis  iton  fe 

Taji  Koyav-  ro7f  ^petTtiyuff/  A  ot  g^iKoao-  vigilijsifiidoribus,  &  algoribus  cxercue- 

^owVTgf  iv)ffn  TpoeS^ptiA  ,   yvdfxnf  al.{j.a.  rit.   Scd  quici  cfi:  ,  quod  aiidit  rirdaiivs  , 

t^[S''j7tiu.ta>f  ffi    QtcefTrevHff^f  .  S^iei   ydp  c^him  &  tcrram  clanioreMincrua:contre 

riior^rm  A6hvS.v  tKTiif  K€(pAKiifyevv«o  muinc  ?    Nihil  aluid  efle  reor,ouam  cce- 

ffiv  01  Toimeu  TK  Aiif yivS^HKvCf/.tvei  Kdu-  luiin,tciram,ftellas,mare,  cunCtadeniquc 

Kvf  oTi 'T^cofftiKH  Tcov  fia.ffiKiiav    fj.>'ni  fapientia  gubernari ;  ad  cuuis  impcrium 

Koyov  a.Tpa,>^Toy  ,  f/.tiTe  'Trpa^iv  ei.hoyov  atq;  nutum  omnia  moueantur atqjcon- 

iMoiTiv,  ci.?f\eiyjiu  toV  vovv  ivtpyovHvctc,  tremifcant .  Quid  tandem  innuit  clamor 

Xff/yilJ.^v  4^  Tc  J^pa.Ttipiov  •    Eiiftimo  illc  Mineru^  recens  natc  ?   Iuftitiam,aj- 

autem  cum  Pindari  Tcholiaftcad  7.  Olym  quitatcm,iura,  lcges  ,  focietatem  humani 

pior.figmeutum  id  effe  leferendum  cojVt  generis,virtHtum  prarmia,  fcelerum  puni 

dicamus  omnesartcs  &  difciplinas  ,  e  lo-  tionem.Rccfte  itaq;  tam  pium  clamorem 

uisccrebro  ,  id  eft  ,  fummi  &  pr^potcntis  coeUim  &  tcrra  timent  &  rcuerenrur.  Sed 

Dci  mcnte  &  fapienfia  prodijfTe  .   Pcrfpi-  quoniam  &  bcUorum  prefes  eftjvideamus 

(piium  cnim  nobiseftc  debet,vt  aliaomnia  rutfus,anhsc,auxdiximus,  indifciplinis 

i)Ona,  fic  ipfas  quoqj  iiigcnuas  artes  a  Dco  bcllicis  etiam  poflint  adaptari .  Eft  Dea 

nobis  cfic  communicatas  .    Etquaiiquam  belli  Pallas,  haftamq;  vibranscffingitur  ; 

Deibeueficio  nobis  ha;c  Mincrua  gcncre-  proptcteaquod  illi  fe  in  bellicis  opeiibus 

lur ,  dudore  tameii  &  magiftro  prinium  gcrunt  ftrenue,qui  bonas  difciplinas  cum 

opuseft.Adeo  nemocftjqui  doiftrinaj  lan-  artcbcllica  coniunxerunt ,  vixqj  lepeiias 

datiflimam  g^/f  compararcfibi  qucat,qui  in  rc  militari  duccm  infigncm  ,  qui  iion 

non  bonis  prxccptcribus   fcfc  tradiderit  idem  fumma  prudcnria  fit  prxditus.Na- 

inftitueiidum  .   DcNatali  Palladis  cxtat  fcitur  ex  cerebro  louis;  quia  belligubcr- 

fcftiuus  Luciani  dialogus,quem  compcn-  natioex  Deo  eft,vt  inquit  Homerus .  Scd 

diohuc  aflbribit,  eiq;  fiiam  fubiungit  my-  militarisars  vfu  &  cxercitatioiic  conftat: 

thologiam  Sandius.Laborabar  lupiter  do  quapropter  Vulcanus  fccuri  caputfindit 

lorecapitis,  iuflit  Vulcanum  cum  fecuri  louis ,  vndenafcitur  Bellona,id  cft,  ani- 

acutiflima  vcnirc,  qui  caput  diftindcrct .  rnus  fortis,agilis,ftrenuus,  &  confilijs  at- 

Vulcano  totis  viribus  in  caput  louis  im-  qucftiatagematis  valcns.  Et  quia  louiscft 

pellentc  fecurim  ,  virgo  Pallas   piofiluit  filia,proptcr   luftitiam  defendendam  da- 

armata,iam  nubilis,  c^fia^pnlcra  ,  clypcu  mat.-bella  enim  ideo  fufcipiuntur,vt  in  pa 

fakando  concutiens  ,  cum  armatis  tripu-  ceviuatur.   Sed  enim  cum    bellum  adeo 

dians.haftam  vibrans.Addit  prseterca  Pin-  res  fit  horrcnda,  vt  vix  eius  calamitas  cx- 

darus  in  Ojympicis ,  adapcrto  louis  capi-  plicari  poflit.quid  mirum,fi  c^lum  &  tcr 

tc,  adeo  vchcmenter  Mineruam  infrennuf  raconcutianturad  horreudas  Bellona:  vo- 

fe,vtiotn  clamorc  pcrtcrrefaceret  Olym-  ccsJNafi^itur  Pallas  armata,  &  iam  adul- 

pum  .  Scd  nonabs  rc  fuerit,quoniam  fq-  ta.noninfans;  quia  confilium  ducis  ,  ante- 

peinhoe  opcre  fc  nobis  ofFcrt  Minerua  ,  qnam  iujuccm  prodcat ,  iam  oportct  efle 

femcl  dixiflc  ,  quid  hxc  fabula  fignificet ;  perfedum  &  intcgrum.omnibusq;  nume 

iiulla  enim  tam  vilis  fabula  cft.cx  quaPIa  risablolutum.Scd  quoniam  iam  de  Palla 

to  noneliciat,aut  Aftrologia:  myfteri3,aut  dc  coepcrimus  ,  cantcmus  itcrum  eiufdcm 

ad  vit^commoda  prqccpta  falubria  .  Mi-  nariuitatcmvt  ab  Hefiodoacccpinuis,  fcd 

neruaioitiir  fiuc  Pallas,eftaftinm  omnifi  tamcn  brcuius. Inquitenim  ille  ; 

&bclioriim  Dea.Arrcs&  ingenu?  difcipli  Zivf  St  ■^e  Ji'  Qai^iKfjf  'jfcoTnv  aKa^iv 

Arfes  ex  n?  cx  cciebro,ceu  capite  louis,  id  cft,Dei  StTo  ij.»tiv  , 

ierebro       Opt.Max- fapicntia  proueniunt .  Scimiw  Vxoremprimam  Metimfihi lupiter  addit. 

louti.         ctcnim  cx  factis  litcris.omnc  datum  opti-  (id  cft,  prudcntiam;  Q_na:  cum  iameflet 

mum  ,  &  omne  donum  a  patreluminum  Mincrua  paritura.Iupitcr  a  C?lo  &  Tcl- 

dcfcendcre.Sccmi  caput  louis  apcrit  Vul  lu  rc  monitus,filios,quos  cx  Metide  fufci 

canus  vt  Mineruanafcatur  •  Quid  hoc  a-  pcret,  confilio  &  fortitudiiie  patrem  fupe 

liud  cft,quani  impetu  ^uodaro  >  cjuadaqi  iaturos,Mineruam  ei  vcutre  Mctidis  per 

iocum 


Clamor 
Mtnerim- 


PaUni 
Dea  bel- 
li. 


'>aUadts 

>r$!cs . 


Bellotia 
qutd  • 


FaHas 
cur  armt^ 
tx  r.afca- 
t.'ir. 


i6 


Andre^Alciati. 


Ahfurdit 
figjnc/itu 


MinerHa 
vnds  di- 

Tailas  vn 
de  dicia . 


Pali.-n 
cnr  Trito 
mn,  dica, 
lir. 


iocam  &  dolum  criitam  fiiamct  aluo  con 
diflicSiibdic  iiiferius;  Ipfeautem  Iiipircr 
cx  capice  proprio  Miiieruam  progenuit,c5 
ii)s  oculis  pr3:dicam,acrera,  indomicam  , 
venerandamjcui  bell3,&  belliclamor  erac 
cordi-  Hxc  ille  •  loannes  Diaconus  Meci- 
dciTi  graiiidam  a  loue  deuoratam  tcribic 
his  vcrbis;  >^eyKvov TetJTHv  TotiKra./j.iv.of, 

KttTcCTTiVH  a,-JTIIV,  \vA  UVtetKKOi  TiiTCiV 
Bia>V   ciTTOKVU^Hn  Tctp'  dvTHf  AVAlS'i](  ^ 

ATti^^dKoi.  id  eft  ;  quim  cum  graiiidam 
feaj/et,  deglut/uit ,  ne  qnu  aiiiii  Deorum 
nafccrctur  ex  ea  impuderts  acfatuui  .  £x 
eo  cibo  mox  ipfe  lupicer  pro  vxore  graui- 
dus  fadus,  Palladem  armaram  c  capite 
peperitQuod  quidem  monftrum  tanto- 
pereconrranatur?  coluetudinem  fidlum, 
iiefcio  quo  paclo  primum  cequis  animis 
perferripotuit ,  neq;  fueritcum  maximo 
omnium  rifu  explo(um;quippecum  raeu 
dacia,&  res  fupracredulirarem  fid:ae  ,  fo- 
lea'.it  etiam  vens  &  probabilibus  plerun- 
que  fidem  detrahere.Purant  auremMiner 
uam  dKn:am  a  minueiido  ,  quod  neruos 
rainnat.Pallas  autcm  dicitur  fvcaic  Eufta 
chius  in  princlliai.)  ATra  ts  ■sra.KKHV  To 
(^o^pu.  id  eft  ,  a  vibrando  haftam  :  vnde  a 
Poecis  Lacinis  dicicut  Armifona.  Vel  quod 
Pallantemgiganrem  ingiganromachia  oc 
cideric  .  Vcl  quod  e;c  T»?f  tk  J^/oi  s^un- 
"^rdKTo  x.t2!tK>ii-id  eft,ex  louiscapireexi- 
lierir.  Hinc.vc  aic  Hefiodi  interprcs  in 
Afpidc,diCl:aeft,Tritonia,  vel  Tricogenia; 
quoniam  iiiigua  A  Eohca  TfiTco  ,capuc  ([• 
gni.^icar  j  qiiamquam  de  hoc  nomine  ma- 
^aa  ert  opmionum  diuerfiras  .  Nam  Ho- 
nisri  fcholiaftes  hb. Iliad  Q.  iiTO  tv  Tpnv, 
diillam  afi«ric ,  quod  hoftes  pauefcerc  fa- 
ciac .  Pomponius  Mela  lib.  i.Superhunc, 
inquir,  ingenspalusamnem  Trirona  reci- 
pit,ipf3  Triconis:vnde  &  Mineina;cogiio 
men inditum ert,vc  incola: a rbirranrur.ibi 
genir^.faciunrq;  fabulxei  aliquam  fidem, 
quod  qucm  naralemeius  purant ,  ludicris 
virginum  iiiter  fe  decertanriumcelebrac. 
Hoc  fecutus  Lucanus,  (ic  canit  de  Trito- 
nide  palude  : 
Hanc  &  Pallas  amat  ,  patrio  quA  vertice 

nat  1— j, 
Terrariiprimd  Ijbya(na  proxima  coelo  efl, 
Vtprobat  ipfe  calor)  teticit,fiagniq-^  n^ct.i 
Vultm  vidit  aqua  ,  pofuitq;  in  margme 

plantas ; 
'Etf  dilecia  Tritonida  dixit  ab  vnda . 


Percd  afterit  Eiiflathius  i.Iltad.  vbi  canit 

Homcrus.delccndirtedeccEloMineruam, 
vt  fedarct  iram  Achillis,jfp«ti'oi'  abanti- 
quis  pro  capitc  vfurpari ,  qnia  caput ,  cx 
Piatonis  fententia.ad  inftar  mundi  lit  fph; 
ricum,vbi  Pallascommoratur;  quaj  nihil 
aliud  eft,Democrito  interprete,quam  ip{a 
prudentia,quae  (vtautor  allegoriarum  iu 
Heliodum  traditj  iuredicitur  e  louisvcr 
tice  prognata,quoni3m  ab  experientia  fe(e 
proniit  prudcniia,experientia  vero  ex  'en 
fibus,quiin  capitis  ambitucermintur.Al- 
lufitadfabulam  Tcretius  m  fene  feipfum 
excruciante,  cum  H)C[int :  Nonfi  ex  capite 
fis  meo  natu4  item ,vt  aiuntjtdineruam  ef- 
fe  exIoue.Et  Ouid.  in  Faltis.- 
A»t  fa  de  capittsferturfine  matrepaterni 

Votice  cum  clypeo profiluiffe  fuo  , 
Nolim  fieri  moleftusieClori,fi  Ifacij  Tzec 
zis  rationesadiunxcro  :  cums  hsc  fermd 
fentcntia  ex  ijs  commencarijs  ,  qiios  ftu- 
diosc  cofcripfitiu  Caflandram  Lycophro 
nis;Tritonia  Palias  dida,  qd  iuTrito  Li- 
byx  fluuionata  creditur;  vel  quod  certio 
menfisdicorca  Ideoemm  cercia  dics  Mi- 
neiiia:  fjcra  eft  Athenis ;  vel  quod  ex.  TWf 
Tf/TK^j-.id  cft,Iouiscapicepiogeiiica;  t/»/- 
Tw  enim  Boeocum  lingna,  caput  uomJua- 
tur;  vel  quodeadem  cum  Luna  fit,  quae 
apparec  rcrtioqiioq;  acoiCu  die;vcl  quod 
eadcm  fic  ciimanima,qux'Cies  partes  ha- 
bet,  iTi-^uy.ist.v,  ^u{j.ov,  »^  Koyio-y.ov:  vel 
quod  eadcm  cum  prudtiuia  iit;aut  ex  De 
mocriri  lcnreuti3,quod  h^c  tria  pi(^rtencur 
ab  anima,  bcneconfulere  ,  rcdeiudicare, 
iurte  agcre,ideft,  iufiovKium,  iUKpivHV,^ 

iU^paTTHV  ' 

P  R  A  E  T  E  R  ea,qua:  fupra  in  Mycho        1  Vo 
logia  Mmerua:  rad^afunc,  vnum  hoc  loco 
no.o,  cx'cam  nimirum  temcriratem  corii , 
qui  condirioiiis  Cuz  obliri  fefe  morcalirate 
exuerecoiuti  fuiit  diuiniratem  fibi  arro- 
gaiices.Nec.n.folusAIexander  hanc  infaui- 
uir  infaniam,fed  plures  habuirafledas,  ex 
qnibus  aliquos  produxille  iion  erit  abs  re. 
Ancigoiius  Rex  inomnibus  Liberum  pa-  jintige* 
treni  imiraruSjhederam  capiticircumpo-  nm, 
ftiitloco  diadematis  Macedomci,rhyrfbm  ' 

pro  fceprro  geicns,  (\  Hetodiano  di.betnr 
fidc^^quanquam  non  dcfunt  ,  qui  hanc  in 
ipfodiuinicatisafFcclationem  cxcufcnr.C.  ^     ,^   , 
Caligula  iion  modo  iiouus  Dionyiius  fiue     *.        ' 
Bacciuis  appellari  voluic ,  fed  i:  viiiucr- 
fum  Dionyfiacum  habitnm  :ndutus  mcef 

fir. 


Emblemata-j : 


M 

17 


Ant3- 
tti. 


tmmo. 
tt. 


\XtMF5 
iits . 


fitjineo  etiam  apparatii  iiidicia  exciccns , 
vt  rcfcrr  !ib.4.  Athciia;usi&  latiiis  Dio  Ni 
caiiis  lib-  f  9.ii)  hxc  vetbj;  Caligula  jntcr- 
oiim  ctfoemiDatiorfpcdabariir  ,  thyrfiim 
ii  cratcra  tcnens ;  incerdum  virili  fpccic 
claiiam  &  lconispcllem  geftabat,  fubindc 
facie  Ixuigata  &  crafa.moi  barbata  vifcba 
tmjnunc  tridcntcm  tcnens  ,  nunc  fulmcn 
vibrans;nonnunquam  Palladi  bellica^vir- 
gini  alfimilatus  .  Bacchi  quoq;  habitum 
cultumq;  vfnrpafle  lcgimus  M.  Antoniii, 
qucm  Vcllcius  Patcrculus  rcdimitum  hc 
dcris  ,  coronaq;  vclatiim  aurca  ,  &  ihyr- 
hm  <encntcm  »  cothurnisq;  fuccindum 
fcribir ,  curru  velut  Liberum  patrem  vc- 
dum  fuiflc  Alcxandriar .  Sic  Commodus 
Imp.  Hcrculcm  fe,  &  louisfilium  nomi- 
nari  voluit ,  dcpofito  Imperatorio  cultu 
omni.leonisexuuioindutusj&clauam  nia 
nu  gcftans ,  Herodiano  huius  rei  oculato 
tefte.  Non  fecus  atq;  Sextus  Pompcius 
Ncptuni  filiusolim  haberi3mbiuerac,Ph^ 
nicium  paludamenrum,quo  Inipcrarores 
vtcbantur.iucoerulcum  CGnueitcns.  Pro- 
deat  tadem  inter  laruatos.hofce  Deosfru 
flumillud  hominis  Heliogabalus,  qui,  fi 
lampridio  credimus,  ceruos  quatuor^d 
curium  iunxit.quo  vehebarurjtotidemq; 
canes.Dianam  fcappellans;  &  quatuorti- 
gres, Bacchum  i'e  diffirans;&:  quatuor  Ico 
nes,fc  Cybelen  vocans;  non  tam  venatio- 
nis&ferarum  ftudio,  quam  rcligionis  5c 
Deorum  hominumque  contemptu  .  Scd 
quidmirumj  fi  in  prifcos  iltos  tcnebrio- 
nes,quibus  ver?  fidei  iux  non  affulfir.tan- 
tum  potuiteorum  antefignaiuis  ,  qui  di- 
■xn :  Similis  ero  Altifftmo  ?  Si  enim  impia 
licentiajigiia  &'  lapiJcs  fibi  Deos  flatuere 
pocucrunc,cur  non&fcipfos,  aut  fuos,fer 
uilia  fculptilium  mancipia  .  Nos,nosma- 
ncc  ha:c  dignitas,  quibus  facro  Baptifma- 
tis  fonte  regcneratis  vcra:  fidei  fulgor  illu- 
xitjnos  ^ceriuis  ijle  !'acer  in  filios  &  legiii 
hacrcdcsadoptionc  fibi  clegit.Gloriari  ita- 


qac  fas  fit  homint  Catholico,&:  erigcrc  cri 
flashoc  vnico  titulo  (  audite  cGeli  &  elc- 
menra,  &  vos  bcati  fpiritus)  quia  filius 
Dei .  QuJscum  bulla  huncmihi,aut  fu- 
mo,vcl  vmbra  amplius  conferac  ?  Prodeac, 
quicquid  fub  Luni,&  fupra,  nonarquabit 
cxcclicntiam  hoininis  &  magnitudinem  . 
Quidenim  propiusdiuinitati.quid  magis 
diuinum  quam  filius  Dei  ?  O  nedegenc- 
rctjo  monitaaudiat .  Audite  &  mc,odc- 
generc$;vos  appcllo.qui  nominis  &  digni 
tatis  vcftrxoblici ,  contempcohoc  rnagno 
patrocinio.quo  magnus  iiacurje  Autor  ac 
genicor  vos  ampiectkur,i)utrit,  &fufteu- 
tat  liberali  manu.tucoiem  alium  &patro 
numabinferis  qurritisjipud  quosita  for 
detac  vilefcit  paterna  h^c  behignitas ,  vt 
inmedia  copia  rerum,  velut  Tantalusali- 
quiSjcfuriem  arq;  fitim  conqueflijmagicis 
artibusaffluentiam  talium  mercari  vobij 
impie,&  Jicitari  pro  his  cum  Scygijs  mer 
catoribusfruilra  coiiemini,execrabili  fan^ 
coiincntio-ic&paclis  .  Coelum  fufpicito, 
nequam  genus,ibi  p.inarium  noflrum  ,  & 
cellx,&  horrea,qu«  pafcunt  ;  eo  dirigen- 
dus  Qculus.inde  prxfidium  expedadum  , 
&  quicquid  neccflarium  vitcEhuic,&  pofl 
hanc  •  Nec  vcro  cogitatio  Uxc  vnquam 
irrcpat  menri ,  nos  idcircoinfieliciorGs  ef- 
fe  ,  quia  in  cataflam  haiic  laborum  &  fu- 
dorum  tanquam  mancipia  damnati.feiui- 
lcdorfum  percutiemis  forcun^  flaorisfub 
micterecogimur,&paci  iniunas  .""'Certa- 
men  eftad  gIonam,luaa  ad  triumphum, 
vt  viJlor  xternnm  regnet,  confors  &  co- 
hxres  auguftilfim?  poflcllionis^quam  pr; 
potens  DEVS  ,  nolkr  omnium  commu- 
nis  pacer,prxpatauicdi|jgentibusfc  .  Sci- 
mus  filiorum  parccs  efle  &officium,obfc- 
qui&  audirciufla  pareotum;horum,  pro 
fpicerc  &  largiri  nccefTaria.  O  diuitcsnos, 
6  fecuros  a  patcriia  hac  eura&cceleftipro 
uidcntia  ? 


B 


ME^ 


^s 


Andreae  Alciati 


MEDIOLANVM. 

E   M  B  L  E  M  A     II. 


TyjTf^MICIS  veruex   ,  Heduis  dat  fucula  JtgHum 
"*■        His  populis  patrut  debita  origo  ntCA  esi  . 
^ji^am  McdioUnum  facram  dixere  puelL^e 

Terram  :  nam  vetm  hoc  Gallica  ltnr>ua  fonat  , 
Culta  Mmerua  fuit ,  nunc  elf  vbi  numine  Tecla 

Mutato  1  Matris  virgtnis  ante  Domum . 
Laniger  huic  fignum  fis  ef  ,  animaig^  bifortnt   :. 

Acribti6  hinc  fetis  ,  lanitio  inde  leui  . 

C    O    M    M    E    N    T    A    R    I   I. 


1 1. 


PIngvntvr  operari)  circa  fabri- 
cam  niag  iificixdificii  &  nioeiiiiim  oc 
ciipaciiabhis  noii  longe  foda  coiifpicitur, 
proiaciciidis  nudanieiitis  facla,  ex  qiiaa- 
nimal  extrahicMr,aineriore  fiii  parre  fiie, 
pofleriore  vero  oiiem  refcreus  ;  viideno- 
men  Vrbi  Mediolanoiiidiriim  creditur. 

I  N  D  I  c  A  T  Alciatus  hoc  Emblema- 
tc  ;  quod^iam  Mediolani  vrbis  Indibrum 


notilTimc,  patrias  (nx.infigne  fitatq;  ori- 
go  .  Siis,niqaic,cuius  dimidia  pars  fitla- 
nea,  rehqua  fetacea  ,  patriasme^  datinfi- 
gneindeq ;  Mediolaiium  dicitur.quafi  di- 
cas.dimidia  parte  lanacum,nocationeehci-  MedioU 
taexduarnm  ciuitatum  Galhe  fchema-  num  v) 
tibus  publicis,  Biturigum  nimirum,&  Hc  de  nom 
duorum;quorum  hi  fucu!am,illi  arietem  natnm. 
pro  iufigni  &  fymbolo  habent.Itaq;  habcs 
Medio- 


Emblemata. 


ip 


Mediolani  iTVf/.ov  &  deiiominationer»  ,  a 
fiie  lanato  fiimptam  .  Diini  enim  prima 
vrbis  hiiius  fundamenta  iacerenriir  (  vt 
prster  alios  rcrulit  D.  Ambrofius)  apcr 
eft  repertus  media  partc  lanatus  .  A1j|  a 
MeJo  Infubrnm  duce  nominatuni  Me- 
diolauum  malunt  .  Vrbs  eft  metropolis 
GalJi^eCifalpniar.a  Gallis  Infubribus  con 
dita  5  yi'- annis  ante  Chriftum  natum  : 
quanquam  Olanum  duccm  Tulci^  pri- 
muni  candem  excitafle  teftetur  Cato  frag- 
mento  7  Origin.Hnic  doifli  pleriquepro- 
diere,inter  quos  non  infimum,fed  merita 
gloria  certe  iufignem  Alciatum  iuread- 
fcriptcrim  ,  qui  hoccmblemate  Mediola- 
num  natale  fojum  non  illepide  celebrat. 
Nec  vcro  mihi  temperare  pofTum  ,  quin 
adijciam  quod  difcendi  ftudiofis  nwnom- 
■ino  difpliceac  .  Imperio  iii  Orientem 
rranslato,  vereriquali  feuefcente  Roma  , 
Imperatoves  Mediolano  capi  &  deledari 
coepetunt;vndein  tantu  excveuitea  vtbs, 
vt  a  Procopio  i.  Guthici  belli ,  prima 
inter  Occidentis  vrbes  poft  Romani  dica- 
tur,&  facile  citeris  aiueire  ,  vt  magnitu- 
dine.ica  &  hominum  fiequentia,reliquis- 
que  fortuna:  bonis.  Aufunius  Catalogo  il- 
luftrium  vrbuim  : 

Ei  Mediolani  mira  omnia  ,  co^ia  rerum  , 
InnumerA  cult^jj  domus,facunda  virorii 
Ingenta,antiqui  mores:  tum  duplice  muro 
Amplificatx  loci ipecies,popultt:j-,  voluftas 
Ctrcus,  &inclufi  moles  cuneatatheatit  : 
Tepla,palat.n£J;  arces,opulensj;  monet.i, 
Etregto  Herculei  celebrts  fub  honore  la- 

uacri , 
Cun£iaq-^  marmoreis  ornata ^tfiylaftgnis, 
Mceniaj-^  in  valli  forma  ctrcUdtta  limbo: 
Omni.i  quA  magnts  operum  velut  &mula 

formts 
ZxceUi{t,7iec  iunBaprcmit  vicinia  Rom&. 
Ad  id  likiftrandum  mulca  fuppeditabunr 
Gcographica  Volaterram  3>:  Munfteri:ille 
quideni  lib. 4.  hic  vcio  1.  louge  pluta  re- 
tulit .  Huc  fortalTequoque  pertinet,quaj 
de  iadis  fundamentis  Mediojani  refeit 
TitusLiuius;.ab  V.  C.  Pr:f;o  Tarqui- 
nioRomajregnante,  Celtarum  fquspars 
Galli(j  tcrtia  cfty  pencs  Birurigcs  fumma 
imperi)  fuit,  ij  regem  Cchicodabant.Am 
bigacus  is  fuic ,  vircutc  ,  fortunaqjcum 
lua,  tum  publicapri^pollens,  quod  m  im- 
periociusGalliaadeo  frugum  homiiuim 
qucfcrtilisfuit ,  vt  abundans  multitudo 


vix  regi  videretur  poffc  .  Hicmagiiona- 
tu  ipfeiam  exonerare  prsgrauaHte  turba 
regnum  cupiens,Bellouefum,  ac  Sigouc-  Hellotte- 
fum  lorons  filios,)mpigros  iuuencs,  niif-  fus  & 
furuHi  fe  elTe  ,  in  quas  di j  dediflent  augu-  Stgoue  - 
ri)sfedes  ,oftendu  ;  quantum  ipfi  vellent  fus, 
numerum  hominum  excitent,  nequagcs 
arcere  venientes  poftet.Tum  Sigouefo  for 
tibus  dati  Hercinci  faltus.-BellouefohaiKl 
paulo  l^tiorcm  ni  Icaliam  viam  diidabat. 
Is  Bitur!ges,Auernos ,  Senoncs.Hcduos  , 
Ambarros ,  Carnutes,  Aulercos  cxciuit.- 
profcdus  ingenribus  pcditum  equituma; 
copiis  iiiTricaftinos  venir,Alpcs  tranfceii 
dit,fufisq;  acie  Tufcis,haud  procul  Tici- 
nofluniine.Cum  in  quocofederar,agruin 
Iiifubrium  appellari  audiiflet ,  cognomi- 
nem  Infubribus  Heduorum,ibiomencun 
di  fequentes  Joci,condidcre  vrbem  ,  Me- 
diolanum  appellarunr  .  H?c  ei  Liuio  . 
Hiuc  iam  lux  aliqua  affulget  verficul?^ 
Claudiaui  de  nuptiis  Konorii  &  Mari?  : 
Id  Ligurii  terris  iptimantia  peitora  Triton 
yippulerflt,laJfosq-^frctis  extenderat orbes: 
Continuofublime  volans  ad  moenia  Gallts 
Condita  lanigens,outs  ofientantia  pellem  , 
Peruentt  • 

Alitertamcn&  rcdius  Icgit  h^ccarmina 
AlciatusinPareig.Iuris  j.c  ij.Illuis  hec 
funt  verba  :  Habebant  &  ciuitatcs  fua  fi- 
gna  ,  quibusongineni  aut  cuJcum  terta- 
rcntur.  Hinc  111  iiomifiTiatis  Athenieli- 
fium  plerunque  vidinuis  uoc^tuam  .  Sic 
Claudian 

ad  maenia  Gallts 

Condtta  laniger&fuis  ofiendentia  pellem . 

B  I  r  V  R  I  c  I  s.]  Bituricis  pofuit  pro       III. 
Biturigibusper  Enallagcn.  Bitungcs  au-  Eituri- 
tem  (  quorum   ciuitas  metropolis  Bicu-  ges . 
iixy  Aquitani^popiili  funt.quorum  fines 
ab  Heduis  Ligcns  diuidit  fluuius.dequa 
lib.S.belli  Gallici  C?far,  &  Plinius  lib.  4. 
ci^.  Gallice,  lcpaisal  entourde   Bour- 
ges.Vrbs  eft  Academia  florcntinima  ccle 
bris ,  in  qua  per  quinquennium  magna 
cum  laude  lus  ciuije  docuit  Alciatus : 
quod  ex  aliquot  fuorum  operum  locis  col 
ligcrceft  facile,tum  veimaxime  his  vcr- 
fibus  (quorum  copiam  fecit  ante  aliquor 
annos,  vireruditus  .  qui  Alciatum  dodo- 
rcm  illic  audiuitj  quibus  Biturigein  do- 
nauif.cum  Italiam  rcpeteret.- 
Vrbs  Diturix  inuitus  ,ama7is  te  defero  a- 
manfim, 

B      z  ^inq-, ' 


zo 


Andreas  Alciati 


Gluinqifer^Itat.s  terra  halit^ta,  mihi. 
Nf*»c  opus  ad  vitulos  eB  a  veruecibtis  ire. 

I.rgo  va,le,Qr>felix  fit  tibi  lanictum  . 
Hisautcmalluditad  Biturigum  ftcma  , 
quod  nomiihi'  adiuuat  liuius  ioci  ciiaira- 
tioncm  .  Q^nbus  Alci.ui  ver(ibus  coiitu- 
meliosc  rcfpoudirneicio  quis .- qiio  iurci 
qua  iniaria,  non  efl  meum  difquirercnifi 
cjuod  exirtimem  nihil  tam  belle  fieri,dici- 
vc  pofFe  ,  quin  male  intcrpretaiido  polTlc 
deprauaticr .  Humsanonymi  hoc  cli  ma- 
lcdicum  retrafticnon: 
NortnoSyfed  nofiros  nummos  Alx.atHs  a- 
mabat  , 

§Hii  t.icitus  Ipretis  vanuit  ho^itihus  . 
lUe  ergo  valeat  vitulos paslurus  :  at  lUum 

Nofira  vel  horritem  frigore  lana  tcget. 
Caiccrum  ciim  ait  vitulos,porro  Icalos  in 
telligit :  cuius  rci  caufam  cx  Gellio  petas 
Jicct,lib.ncmpc  i  i.cap. i.qu?  tameua  mc 
obiter  diiila  fint  • 
Veruex,  Veruex]  Vcrucccm  hic  proarietc  for* 

tafle  pofuit  Kctra.)^pn?'ticaj ,kd  parum  rc- 
fcit.  5ic  Varrode  vita  populi  Romani 
lib.  1  Aatboucn7,aut  ouem  aut  vcrueccm 
habctfignum.  DihTcrt  autem  vcrnei  ab 
ariete,vt  cantheriusabe<^uo,maialis  a  ver 
rCjcapus  agallo,  capcrab  hirco. 
Hedui .  Heduts.]  Hcdui.qui  &  A  uguf^oduncit 

fes.Gallis  populi,Sequanis  fiiiitimi.in  Du 
catu  Burguiidia: ,  &  Jn  Francorum  rcgno 
fitijolim  fratrcs&  confanguinci  a  Roma- 
iiis  appcIIati.Cxfar  Con>ment.bcIli  Galli- 
ci  lib.i.GaJlicc,Icpaisar  cntourd'Aurun 
cn  Bourgongne.  Apud  Strabonem,  Pcolc- 
mxum,Steph3num,Melam,&  Corn.Ta- 
citum,inucnio  Heduos,Eduos,Aiduos  , 
OeduoSjABdufios,  pro  ijfdem  . 
SuculcLj.  Suculfi.]  paruafus,porcuIus.  Plaut.  iii 
RudcHce:  ^in  tu  i  direiia  cum  fucula  , 
C^  cum  porcults . 

Signum.  ]  publicum  flemma,  fymbo- 
luni,armag«ntilitia. 

Hpspopulis  &>c.]  Sic  Aufoiiius,  cx  quo 
Alciatusid  videri  porel^  mutuatus.epifto 
)a  qua*  :ncipit,  Aufomus  genttjr  : 
Ipfc  ego  Burdig,%l&  gent^  dtucrfa  ^  vrbcs 

§^Jt:{or  antiqua{,fhrpi6  origo  mc&. 
Mcdiolanum  vcro  a  Gallis  excitatum  fiiif 
&,  fupra  cx  Liuio  retulimus  ■  Michacl 
T»nfus  I.  C.  in  oratioiie,quani  habuit  ad 
Georgium  de  AmbaHaCard-  nomine  po- 
puli  Mcdiolancnns, anno  lyco-  Cnm  in- 
tcr  Hiftoricos  conflet  Mcdiolanum ,  om- 


ncniqi  Ittfiibiiam,  Gallorum  vwam  pcn^ 
coioniam  fuifle.Id  quod  vcl  ex  hoc  facilc 
coIligimus,quod  vniuerfum  hfic  trac^nm 
Galham  Gifalpiuamadhuc  nuncupanuis- 

Sacram  dixere]  Mediolanum  Alciati 
pacriain  lUjiaefl^feJert  &  Medioiaiuim, 
fiue  Mediolanium  in  Gallia,  Gallice  Xain 
<ftes,quod  faiid^um  figniricat  ;  inde  Alcia- 
tus  diiir,  Sacram  dtxere  pueU&  Terram. 

Vetushoc  GflUici  linguafonat.]  Nimi- 
rum  GaIlice,Milai),dicicur  ,  a  mediatim 
lanato  luc  .  SiJonius  Apollinans  lib.  7. 
cpi-  !■ 

Etqui  lanigero  defue  nomen  habet . 
Veterem  linguam  Gallicam  ait ,  vel  pro- 
pterGallos  Infubres,  a  quibus  Mediola- 
num  exciutum  iam  docuimus  :  vel  pro- 
ptet  veterem  rnguam.quam  loiige  aliam 
tuiire,quani  qua:  nunceit  vulgans,  &  vc- 
rilimilc  eft,&  dodi  plcriqj  autumat.  Hic 
de  lingua  Gallica  vetcre  lubens  aliquid 
difquircrem.fi  aut  eruditorum  hominum 
non  fatis  inter  fe  confentientium  opinio- 
nesaliquid  haberent  firmameiui  j  auc  nifi 
vetda  certaq;  monimenta  nos  iii  hac  rc- 
rum  caligine  &  ignoratione  dcricerene. 
Niliil  ciiim  ea  de  re  poiTumuscerti  pro- 
nunciarcuifi  piimo  confcitcric  non  modo 
qua:  linguaGallica  vctus  ,  led  eciom  qui 
vctcres,&qua  maxime  xtacc  funt  iarell-i- 
gendi.  Ali|  cnim  fueruut  ,  qui  nxeruat 
ante  tcnipora  lulij  Cjefans  ,  qui  primus 
dc  rcbus  GalJicis  lcnpcisaliquid  manda- 
uit:quique  vctcrum  Druidaruni  fajculis, 
vel  poftea  florucrunt,  Alij  vecercs  Galii, 
qui  fub  Impcratoribus  Romanis  fcruilc 
aliquodpafli  tugum  :  alij  qui  fub  prion- 
biis  Regibus  (vt  vetuftiores  praftermit- 
tam)  Clodoueoprimo.CaroIo  Magno,  & 
alijs:  quibus  tempotibuscrcdibilceft  noa 
eandem  fuiffc  Gallo^am  liiguam  verna- 
culam,qualis  poftea  ,  quarquehodie  cclc- 
bracur.  Qjiain  rcperquirenda  mihiqui- 
dcm  certc  videntur  ociofa:  JifputacioiKS 
quorundam  ,  qui  vct-res  Gallos  linguA 
Gra:ca  fuiflc  vlbs,vcfa«j.iliari,&  peiie  do- 
meftica,conce!.dercaufinr.-alii  purant  lin- 
guam  vetcrum.GalIorunieandem  fuifle  , 
quxcfthodie  Suizenhum  feu  Heluetio^ 
rum.  Plcriqicciam  voluiit  a  Gcrnianis 
Francos  onunJos ,  &  linguam  Teterum 
FraHcorum  eandcm  ac  Germanorum  , 
qua:  hodiecclebratur  ■  lamqui  voluntin- 
gcniofioics  vidcri ,  Celcas  veteres  cadena 

liugua. 


Medtol 

nium 

GaUtn- 


De  ve: 
re  Gai 
ca  lin 
gua  0 
niones 
varii  .. 


Emblemata-). 


11 


iiiigua  feiiflc  vfos  afleucrant.quaimac  Ar 
roorici  Bataui.  Alii  dcoiqj  (vthber^  funt 
cuiafqjopinionesj  coniiciiinteam  lingua, 
qualisnunca  Gallis  Ptouincialibus  vfur- 
patur  ,  veterum  Gallorum  extitifle  .  Sed 
nefcio  quo  modo,(i  fit  ftandum  ab  vnaex 
iis  opiuionibus,  qaje  putacurfinailior  ve- 
ro  ,  nos  polfimus  commodc  extricare. 
Qj2's  enim  ea  de  re  ccrti  aliquid  pronun- 
ciatu,  intanta  prxfertim  rerum  omnium 
confuflone,populorum  ac  gentuim  migra 
tioiie,multuudiiie  colouiarum,  priucipu, 
ac  publicarum  rerura  mncationc  ?    Quis 
i)elciticentum,aut  eominoic  annoru  fpa- 
tio,lii)guas,non  fecusac  lesalias.vt  vari^ 
traducuntur,aut  vfurpantur,oninin6,vel 
non  mmiraaparte  variari,aut  corrumpi  ? 
Exemplum  uifigne  proferrem  in   Latina 
lingua,  nifi  putarem  latis  e(fe  notum  lis, 
qui  vetereslibroseuoluerunt,loi)ge  purio 
rcni  &:  nitidiorein  fuilfe  fxculo  Varronis, 
Ciceronis,  Augufti  ,  quamajtate  Catonis 
fenis,&:  primi  belU  Punici  temporibus.il- 
lud  vnum  alleuero  ,  linguam  Gallicam  , 
quxfuit   in  vfu  temporibus  CaroHMa- 
gni,nobis  hadenus  inauditam,planeqj  m- 
cognitam.Noseiiim  deficiunt  vecera  nio- 
nimenrajVt  diximus,quibus  liqueat,qHse- 
nam  ea  fuerit,  etiamq;  adiicio  ,  eam,  quce 
vulgariserataureo  U.  Ledoici  principa- 
tu,acieo  fuUfe  liorridam  &  uiculcam,  vt  fi 
cum  ea,qua:  hodie  in  vfu  eft,  coiifcratur, 
nihiloplus  vnaab  alcera  diiferat  ,  quam 
hodie  vulgaris  Parifiorum  (eiraoa  biito- 
num  oiatione  populari  .   DeGallorum 
quidem  vetere  iiiigua  corrupta  conftat, 
ledapud  quos  Gallorum  fetmo  velut  fer- 
uacns  £uerir,nondum  liquet .   Nam  Galli 
{eimoiieni  Galiicum  dedidicerunc ,  cum 
Dou  folfi  Komaiix  leges.IlJ  &  legiones  in 
Galliaconftuuts  Gallos  Komana  vcilui- 
guacogereiir.-vc  facile  licniteliigerea  Ro- 
niauo  tbro  ,  ipfaquc  Komaiia  in  liitia  Gal- 
licam  linguam  a  niaioritnis  illis  vfurpa- 
tam,  pcne  omniiiofuilfeabolitam  .  Sed  vt 
vetera  prxcermiccam  ,  cui  potcft  efledu- 
bium  ,  qum  pnfcum  Galionim  idioma 
aut  non    parunk    fiieric  nnmuta  tum    , 
aut  eciam  adeo  corrupcum  ,  vt  primani 
fui  facieni  amiferic,  quo  ttmpore  Fran 
ci    a  Germauia   irriunpentes    in  Gallias 
tranficum  fecerimr,  &  a  quibus  non  im- 
petrabant  fcdes  ,  Gailospartim  expulil- 
fe,paitim  eciam  iibi  fubiecille  ?  Atliugua 


Gallica,qu3lis  hodie,  quanquamex  fe  lo- 
cuples  gcabundaiis,  habet  tamen  perraul- 
tas  voces,qu£  a  Gra;cisdeHexxnon  ccme 
r^  videri  polfant .  Habet  etiam  non  paii* 
cas  Germanicas,&  Latinas;exquoramcn 
non  fequitur,  maioies  noftros  promifcue 
vel  GraEcc,vel  Germanice,L3tiuevefcif- 
fc.    Qmd  igicur  in  hac  re  ftatuam  non 
habeo  ,  vt  promptum  mihi  fit  qnod  pof- 
fim  refelleie  ,  quid  certiusadducerepol^ 
fim,nondum  videam.  Vnum  mihi  fiiper» 
cft.vt  cum  doif^iffimo  Seneca  Philofopho, 
eius  maxinie  loci  occ3fionc,quem  ipii:mi 
hi  obtuiit  ca.S-coniolationisad  Albinaro, 
nyirosfaciam  alios,qui  degentiummigra 
tionibus,conuerfiohibus,&:  corruptis  Im- 
guis  varie  difputarunt  .   Certc  hoc  loco 
Alciatum  ad  prifcam  Celtarum  linguam  , 
feu  potius  noftratem  Germanicam  allu- 
fifle  conftat,dicit  enim  :  dtxere puellA  ter- 
rcitn  .  Et  Dos  Germani  Mediolanum  ve- 
camus  Meydlandifiue  MedellandiMeyd,   Meyd- 
enimnobis  virginem,  Mcdel,puellam  fo-  land^ 
nat,quafi  diceres,puell£e  terram  ,  feu  vir- 
ginis  regioneni,nempe  Miiieruse  quodam 
hic  pra^cipua  religioiie  culta;  ,cui  rei  etia 
Po-.ybius  fuftiagatur  Huius  templum  in- 
duiTto  dein  Chrifti  Euaugelio  duucuin  , 
&  in  D.Tcclae  commutatum  eft  quq  tem 
poribusillis  inter  fauiflas  vuginesni  lum- 
ma  vencratione  fuit ,  vtin  Eulcbi)  Chro- 
nicis  fi:ribit  Hieronymus ,  &  verfibus  fe- 
quentibusinnuit  Alciatus. 

Cultii  Minerua^c.]  Olim  coloci  Mi- 
nerux  diuini  hoiiores  tributi  ,  vbi  nuuc 
templum  D.Tcclie  ,  antc  factam  Virgmi 
Dcipars  aidem  .  , 

Numme .  ]  Numen  ptoprie  eft  ^iuv  Humen  . 
/SuAh,  voluntas  Dei,  a  nuo,  quod  veceres 
pro  volo,vfurpabanc .  Hic  aucem  fumi- 
tur  pro  poteftate  .  Cicero  6.  Phil.  Magna 
vis  eft,  magnum  numen  vnum  &  idem 
feiicientis  fenatus. 

TecU.]  Hsc  virgo,Paulidifcipula,mar  D.  Tecla^ 
tyiij  coionam  meruitapud  kontum  fub   Mattjr. 
NeroneHuius  vitam  pete  ex  Surio,  &a- 
h|s  Hiftoricisecclefiafticis. 

MatrK    Virghiii  (t/.te  Domum.]Tcm     B.<tfi'ica 
plum.Bafilicam  D.Virgim  lacran),quani    ^-  ^^^^- 
vulgus  yoc3Li,ilT>omo.  Huius  templimo-  yn Meato 
lcfiue  amplitudinem  &  architedtiram  x     '-^''^^  • 
dificij  fped:cs,fiue  piccia  matciiaruni  .rfti 
mes,  iiiliil  eft  ,  quod  fcpttn   mundi  miia- 
cuhsalfcribas  auguftius  ■H..iic  engcndam 
B     ;         cuuuit 


zz 


Andre^  Alciati 


lAniciH^ 


IV 


MeAiola,' 
ni  lam  % 


curauit  loaniies  Galcatius  Duz,aiinoDo 
Diini  138^. 

Animalq-^biforme.  ]  diias  forn>as  ha- 
bens,iiempefuis&  ouis:  laniger  fus.&fe- 
tigeraries . 

Dinicioinde  leui.]  Lanicium  idem  eft 
qiiodlana,  feu  lana:  proiieatus .  Virg  3. 
Gcoig.Sitti&i  lanicium  cHrs..sh\  Seruius: 
Lana,inquic,Sc  lanicinmdicimus,  cjucm- 
admodum  Fuga.&refFugium.Hoc  de  no- 
ininequxJam  Nonius,  &  Turnebus  Ad- 
uerfar.  ly.  cap.  ii.nequid  addamprx- 
terea  • 

A  P  P  A  R  E  r  hoc  loci  pius  Alciati 
alumni  afFevT;usin  patriam,qu3m  tam  fe- 
lliuo  Emblemace  celebrat.Et  reuera  (i  vl- 
la  ciui  as  do^T^iillinorum  fcriptis  celebrari 
mererur,  vnaeft  Mediolanenfis :  nam  fiuc 
originisantiquitatem  ,  feu  ciuium  nobili- 
latcm  ,  loci  amplicudinem  ,  siificiorum 
niagiiificentiam,aeris  clementiam.Coli  fa;- 
cunditatem  ,  &:omnium  rerum  abundan- 
tiam  cofideres.vix  vlla  alia  eft,quam  h  lic 
iure  prsponere  polTis .  Vaftillimam  ha- 
bec  planitiem,apricoscolles,amoenosmon 
tes,commoda  flnmina,fxcundosq;  Jacus, 
quae  illi  onuiia  alimenca  vbertim  mini- 
ftrantj  nihil  pulchri  ,  nihil  boni  h.xc  am- 
plilfnTia  &  vberrima  regio  patiturexopta- 
ri,adeo  vt  prouerbio  ferant;5o/o  in  Milano 
fi  mangia  .  Hic  magna  quoq;  eft  opifi- 
cumomnium  varietas&  nuiltitudo,  praj- 
fertimeorum,  qui  ferrariam  exercent  , 
quodiocofe  iinuiic  Macaronicorum  Au- 
tor,dumcanit : 

Milanil  tich  toch  refonatcatonefub  omni, 
Dnm  ferrxn  t  firingivi,faciunt(i-j  foraminx 

gucchu  • 
Horum  opera,quiaboniiate  cum  reliquis 
ccrtant.in  longmquas  regiones  exportan- 
tur  .  Quapropterhaudiniuria  Ciceroin 
Philipp  dicit.Galliam  Cifalpinam,&ideo 
Mediolauum,floicra  Italia;,  impcrij  prx- 


jfldiuni,  acillius  pacis  ornafficncum  effc  . 
Qn^5  profe(5lo  rcs  ita  fc  habet,ciuitas  enim 
circumcirca  habcc  colonias  ,  qua;  ipfam 
cingunt,quibus  imperar,&  quaiimperata 
faciunt .  Hinciure  nomea  Magna:  pallim 
obtinuit,  vt  canit  quidam: 
Vrbs  Mediolanum  populofa  e  i?  ,  magna  , 

potensq- 
Et  Thomas  Edvvarius  Anglus  ; 
Z/?  Mediolanum  iucundr7,nobile ,magnu  . 
Qnod  idem   verfus   Icalici  ,  quibus   vr- 
bes   Italix  defciibuntuc  ,  clegancer  ex- 
primunt : 
fama  etranoi,  Roma  pompofa  efanta, 

Venetiaricca,  faggia,c  fignorilcj, 

Napoli  odorifera,  e  ge/  tilc^, 

Fiorenlji  bell^  t  ittol  motdo  canta  , 
Milano  d'effer  gra/jde  ognhorfi  vanta, 

BolognagrafjA  .  &c, 
Hanc  igitur  vrbis  celebritatem  &  abun- 
dantiam  forfan  indicare  voluit  bifor- 
me  illud  animal  ,  dumfundamenra  iUius 
iacerentur.repertum  .  (Liceat  mihi  quae- 
fo.bona  pace  ,  nonnum^  ferijs  immifcerc 
iocos  ,  fic  enim  placere  video  temporum 
noftrorum  moribus,qui  nil  tetricum  pro- 
bant.&facuum  iudicant,quicquid  non  ha- 
bct  copiofum  afperfum  falenij  Oueenim 
integram  non  oporcuic  ede  ,  licec  illa  f^- 
cundicacis  habeat  argumencuni  ,  camen 
plusaequo  fimpliccs,cacicurnos  ,  &  ftoli- 
dos  ,  ouesvocamus  .  Nec  vero  fus  tocus 
conueniebar,  deillo  fiquidem  dicitur  vul- 
go  iadVatuni  prouerbium :  Gr^^  r«»ior  ^ 
puoca  lana.G&vmnn.Vtl gefchrej  -vnd  vve 
nig  vvqII  ,  Iprach  der  Teujfel  ,  da  er  die 
favv  befchor .  Non  igitur  vrbi  illifutu- 
ram  famaecelebritacem  abfq;  vberc  copia, 
nec  vbercatemabfq;  celebri  famajin  fum* 
ma,noufuturum  eireciamotem  abfq;  la- 
na^animal  Porcariesomine  fuo  portcndir. 
Sicego  confultus  augur  refpond  iflem;  (\ 
falIo,nunquam  ms  laua  fuiHa  tegat. 


Nunquam 


Emblemata-j  1 


I. 


Jcnitio. 


2^3 


Nunquam  procraftinandura^. 

EMBLEMA      II    K 


A  LC I  AT  AE  gcntis  infigma  fusiinet  AIc<lj  , 
''^    Vngutbiu  c^  ^iHj^lv  fert  Kvcc^xKhotiivos  , 
Consiat  Alexandrum  fic  rejpondife  roganti, 

J^i  tot  obiutjfet  tempore  gesla  breui  ? 
Nunquam  ,  inquit ,  dtfferre  -votens .  ^luod  &  indicat  Alce-t 

Fortior  hxc  ,  dubitesj  ocyor  anne  fiet  . 

COMMENTARII. 


DEpingatvr  fera  illa  Scpten- 
trionalis  Alce  dicla,  cuius  prioribus 
vngulis  inferta  finth^ec  verba://w<^ei'  a,veL- 
$a,^\6y.ivot- Alcen  defcripfit  Plin.Iib.8  c. 
ly.&Solinus  cap.ji.Carfar  in  Comment. 
belli  Gallici  lib.6.Etqtio  commodiusani- 
mal  hocdepingi  pofTit,ipfmsCxfaris  ver- 
ba  apponam,  qu?  huius  feras  naturam  mi 
reexplicanr:  Sunt,inquit,  quxappellan- 
tur  Alces  ,  harum  C'}  confimiliscapris  fi- 
giira,&  varietas  pellium.fed  magnitudinc 


paulo  antecedru,mutileq;  funt  cornibus  , 
&crura(ine  nodis.articulisq;  habentr  ne- 
quequietiscaufa  procumbunt.neq;  fiquo 
afflidi-cafu  conciderinr,  erigere  fefe  aut 
{ubleuare  pofTunt  .  His  funt  arbores  pro 
cuhilibus.ad  eas  fe  applicant,atq.  ita  pau- 
lum  modoacdinat^quietem  capifn;  qua 
runi  ex  veftipijs  cumefl  animaduerfum  a 
venatoribus.quo  fe  recjpere  confucuerinr, 
omneseoloco  aut  a  radicibns  fubrr.unt, 
autacciduntarbores,vttai;tuni  m  lumma 
B      4         fpecics 


2-4 


Andre^  Alciati 


fpcciesearum  ftaHtium  relinquatnr.  Huc 
cum  fe  confuetudiuc  acclinauerintj  infir- 
mas  ai  boies  pondere  affliguiK,atq ;  vna  ip 
fecojiciiiunt.Hxc  Ca:(ar-Q_ii^"  fi  quiscou 
feratcuin  Plinianis.facile  aduertec,ea  tam 
facile  noii  pofleconciliari.Addeex  Plinio: 
Lal->ium  ei  (uperiuspifgrande  ;  ob  id  re- 
trograditiir  in  pafcendo  ,  ne  in  priora  cen- 
dens  inuohiatur  •  Idem  ait  &  Solinus.Cij- 
far  Akes.  dixir  efle  mutilas  &  (ine  corni- 
bus,ac  vero  Paufanias  (AEliano  denacura 
aniaialinm  teltance  j  iii  fupercilijs  cor. 
nualiabere  mares  teftacur ,  fceminas  con- 
tra  omninocarcre  .  Reculerunc  Germani 
quidamjeruditi  homines,  qu?  traduntur 
a  Plinio  de  Alce,verioraene  quam  qu?  a 
C^fare.  Isenim  retulitaliorum  quorun- 
dam,  quieam  fortafle  feram  nunquam  vi- 
derancopinionera.-ac  eam  ene,qualem  Pli- 
niusdefcripficexperiencia  conftare.  Defe- 
ra  iita  pr^ceriam  didlos  vide  Gefiiertimiii 
operofoillo  volumine  deanimalibus. 
II.  PRINCIPIS&  patri^  havtcnus  iii- 

Alcieito-  fignia  quafi  depinjcit; nunc  fu? iamili? gen 
rum  fche  tilitium  (temraa  proponit  &  cxplicac.Al- 
^■<i_j  .  ciacos  enim  ab  Alce  fera  iiui>cupacos,a  fot 
ticuduie  nimirum  &  diligencia  commcn- 
dabilcs  tacite  indicat,  fumpcoargumento 
ab  Alces  fer?  natiua.qii^equi  robore.cer- 
uiccleritate,&,ni  procericasaurium  &cer 
uicisdiftmgueret.uimeco  (imilishabctur  » 
audorePlin.Iib.Scap.iy.  Quod  illuftrat 
cleganci  Alexandri  apophchcgmace  >  qui 
qu^renti  qua  caudem  via  tanta  fibi  adeo 
ccleritcrcompaia{Iet,rcfpondit  (quod  vn 
guibus  Alces  iufcrtum  legiturj  [xnS^iv 
AVctBa,KKo[j.ivoi  ,  nihil  differendo  aut  re- 
crafiinando-  Siquidem  opcima  &  accom- 
modabellicomcseft  feftinacio;quo  fit,  vt 
qui  imperac.qiio  rerum  difficultates,  qu? 
nonuihil  remorando  vltro  fefe  ofTerunt.ar 
Cerefacilius  poilint,  c6  pcde  citiirimone- 
cefic  fic  piopcrare  .  Sumptum  efi:  Emble- 
maex  Homcri  Scholialte  t- Iliad.vcanno- 
tauit  Erafmus  inadagio:  Nmc  timmfer- 
rum  in  tg7ie  efl .  Subfcribam  &  Homeri 
verba,&  fcholiaflcs ,  quouiam  in  vtri(que 
nonmediocre  fubeft  documencum.Sic  igi 
,  tur  inquJt  Neftor  :^ 
JM«x.s  T/1'ui'  i"»^'  d,u9i  Keyay.iSa  ,  y.nS^i 

T/   J^HpoV 

Ay.0ctKKay.i9a.  tpyov,  o  «T»;  ^eoV  iyyvdt- 

Ki^H  '  id  c:l  • 
Ne  verbii  tem^us  fuaiat,  neqi  te^ore  longo 


T>ifferamHs  optiiypulcherrirmi  munera  Di- 

uum . 
Tum  fubiungit  fcholfaftes  :  "^TpATnytKi) 
<^t<S^a.srKAKiA,  ypdva  (ptiS^iirBcu  .  K7g  yAp 

"TTApiKd^OVTa  a.vaKAKiiiT^aU  ,  feTg  dlTtf- 
CAVTAS  KA0HV  AUTOV    ivVciiJ.i'}^    ipCOTH- 

^Hi  yAp  ^.'Ki^AvS^poiyTrMiTiii  zKKaS^of 
vnpizyivis-  yiiJ^iv  etvA/SaKKoy.ivoi,  fV/rg. 
Id  ca.Militare  Jlrat.igem.t  eft,t:mpori  par 
cere  .  No;i  enim  ant prAtereunt ;m  horam 
reuoc{tre,aut  comprehendere  pojjkmm  .  In- 
terrogatus  Ale.xander  ,quopa£to  Gr&ciam 
fuperaffit:  Nihil procraflinans,  re!pondit  • 

ALCIAT JE  ^^Kfif,]  ftirpis,&fami- 
li^AIciat^.  Ingeniose  nomen  fuum  ab 
Alre  rraJuck  ,  cjuamnis  vetus  famili?  nO- 
menfuit  Alzatus ,  vtetiam  conl^at  ^car- 
minePoet^  Ricnricenfis: 
Non  nos  ,fed  noftros  nummos  Al{atina- 

mabat . 
Et  in  vcrereedicioue  Aufoniinaapud  Dn. 
Pignoriiim  ,  in  qiia  cerniciir  aucographia 
Cl.  Vui,  legicur  hec  infcriprio  .  AndreA 
Alz.tti  liber  esi,&amicorH7n  eim  .  Cere- 
rum  Alciacus  inualuit  pro  Alzato.  Ec  for- 
fan  in  Emblem.^3. 

Alc&am  "jetercs  caud.tm  dixere  leonis  . 
nonnullaelt  allufioad  cognonienerudit^ 
immutattim  . 

Sustinet-]  Pr?fcfert,fuftentat,fupra  di- 
xitjg^jllilfe  infignia  • 

Alce.]  ferailla  Gallica,  de  qua  iam  di- 
ximus  . 

Vnguibus.]  pro  vngulis  pofuit ,  vngucs 
enim  func  eorum  animalium,  qu?  digitos 
habent  feparatos;  vngula  vero  eorum.qu? 
digiciscarenc  ,  quod  pulchre  innuit  Oui- 
dius,Ioe  bouiseffigic  in  priuJam  formam 
redeuncem  defcribcns  : 
Vngukt  quA  in  qumps  delapfa  abfumitur 

-vngues  . 
Vngulam  Alcisocculta  proprietate  Epi- 
lepfi^  mcdsri  feruut:  quid  (i  ctiam  hic  Al 
ciacus  his  vngulis  rcmedium  animi  pigri 
&  rccardancis  adhibtieric ,  fciHcec  y.iiS^iv 
AVA$AKKoi/.iVi;  ,  quo  languencem  animii 
excicec,  vc  illa  coipas  moibo  proftracum 
erigic?Pataie  Iicec,arfirmaie  vixaufim  . 

yLnS^iv AVA0AKKoy.tvoi']  Nihil  procra 
ftinans,nihildiffereus  in  aluid  tempus,  Alc 
xaudri  apophthcgma- 

Vortior  h&c]  wxmdhKti,  AKKtif,  forti- 
tudinem  fignificat ,  vndc  videcur  noraen 
hoc  dedu  dlum . 

Ocyor 


III. 

Alciat.'. 
pro  Al{ 
to . 


VnguUt 
Vngnti. 


Vnguta, 
AlcH  . 


AAX»  • 


EroblematcLj . 


^S 


IV. 


QcjoY  Anmfict.^  Id  eft,an  forcior,ve!o- 
ciornefi:  Alce  ,  dubiiim  eft .  Pliniuseuim 
loco  citato,ad  infidias  capi  aic.alias  menio 
randq  velucitatis  . 

Hoc   Embleniadiio  nosdocet. 


rt-       ■       i.Oiann  niomenci  fic  opjorCLina  cele- 
^      ,   ,,.  ncas  C<cdili»eiui3,prqtercmi  vero  inrebus 
•.rebeUt.  bejiij-is  ,  idquod  Alexandn  Magniexem- • 
''  plo  palam  facit .   Eajn  eiiim  ob  reniAle- 

'lexadri   xanderab  omnibiis  ferme  laudacur,quod 
llinatio.  fiia  precipiciin  rebus  agendis  cura  &  iu- 
duftria,  Principuin  omnium  celericaceni 
mulcis  quafi  ftadi|sanceuerceric.Narranc 
enim  eum  peJicesfic  inftitHille,vcfua  cele 
ricareequorum  curfum  ad^quirent  :  ip- 
fe  ne  quidem  libi  parcerec,  nodles  vc  plu- 
rimum  infomnes  craducerec,feque  crepi- 
ticuloexcitarec ,  fiquando  fomno  corripi 
fe  lencuec,  quo  maxime  tenvpore  vigilan- 
dun-ielle  incelligerec .   lcaque  cum  abeo 
Dariusimpecereair,  maxime  conqueceba 
tur,nullum  (ibi  facis  longum  relinqui  fpa 
tium,quo  Alexandrum  pro  viribus,  &  ei 
quapreftabac  aiiLmi  concencioneacq;  co- 
pijs.rctundeiecJioc  enim  pra:cipuc  cura- 
bac  Alexandcr,  vcdiu  noL^uque,  magnis 
itincnbus  confedis ,  imptouifum  liGftem 
offendercc.quemanimum  etiam  adokfces 
habuillemeinoracur.Huic  itaqi  cum  Ari 
ftoteles  dicerccexfpecladam  elfe  robuftio- 
rem  ^etatem.  qua  longemelius  &  oppor- 
tunius  ad  res  belhcas  animumappl  caret: 
At  mecuendum  mihieft,  inquic  ,  nedum 
annos  exfpeclo  firmiores,audacem  iuuen- 
tutem  incerea  mihi  prsnpi  per  incuriam 
paciac-Hunc  Cslarimicatus,  atdua  quii- 
'ulij  Cijd  qae  quafi  remere  &  (ineconlilio  aggredie 
•ts  celeri-  bacur ,  imo  vero  dicebac  de  ijs  contulcan- 
'«* .  dum  non  efle.quod  ad  ea  perticienda  ma- 

ximam  vimcelericas  haberec  Non  prxter 
miccam  AEliani  locum  de  celeiicate  Ale- 
xandriin  rebus  «onficiendis  .  Varixhift. 
lib.io.  AlexandcrPhilippi  filius  cer  cccc 
ftadijs  continuo  itinere  confeAis.anrequa 
quietem  caperecexercitus,  cum  hoftibus 
conflixit,&eos  vicic  .  A'hi^Av<^POi  rpif 
TiajitptlKo^ia.  TaiS^iAiZi^tif  (J.ih'  iTrKcoV 
oJ^ot'rrop{icra.i,7^vix0a,Ka;'  roli  Tohiy.iotf, 
faptva.;'di7rcu<j-au  To^pa.io-^siS^ov,  iicpciTn 
ffi  Tuvi-y^pclv.  Sic  Seneca  i.Suafor.  Venic 
ilie  dies.Alexander,  exopcacus,quocibio- 
perx  eft  adelTe  .  lidem  func  cermini  tai , 
regni,&  mundi.  Tempuseft  Alcxandrum 
cmn orbe ,  &  cum  Sole  defiaere  .   Qux»d 


noueram,vici;  nunc  conci>pifco,quod  ne- 
fcio. Qjjr  tam  ferx  gentes  tuertinc  ,  qUc« 
nun  Alexandrum  poIIlo  genu    aJorauc- 
rinc?qui  ram  horridi  monres.qiiorum  no 
iuga  vidor  railescalcauerit?  Vltra  Liberi 
pacris  trophaea  confticimus  :  non   quajri- 
nuis  orbem,  led  amictimus  ,  &:ca:c.Rede 
Plau.Vegetius  lib.4  c  5 1.  in  rebus  bellicis 
celericaceinampliiis  folereprodelfe  quam 
vircucem  Huc  facic  M.  Tullius  6.Phi!ip. 
Namciim  plerifque  in  rebusgerendis  tar 
dicas  &  procraftinatioodiofaeft,  tnm  hoe 
belkim  inJiget  celeritatis .  Videram  etiam 
quod  idem  habec  Orarione  de  Porapeij 
laudibus,fcu,vc  infcribitur,  Pro  lege  Ma- 
niIia:Nonenim  illae  funt  tolaj  vircuces  im 
peratoriaz.quse  vulgo  exiftimanturrlabor  Vi^t:<tes 
innegotijsjforritudoinpericulisjinduftria  imper^^to- 
in  agendo,  celeritas  in  conticiendo  ,  conti-  fj^^ 
lium  in  prouidendo,  &:c&  deinceps:Vn- 
deiilam  tantum  celericacem,  &  cam  incrc 
dibilem  curfum  inittim  putaiis?  iion  enim 
illum  eximia  vis  lemigum,  auc  ars  inaudi- 
caqusdam  giibernandi  ,  auc  veiui  aliqui 
noui  ,  cam  celerirerir,  vr:inias  terras  per- 
tuIeruiir,!cJ  hx  res,quaj  cxteros  remora- 
rifoIeiK.non  recardarunc.  Addo  de  Alexau 
dro    nuUam  vircutem  regis  iftius  magis 
quam  celeriracem  laudari  a  Curtio,  lib. 
j.  cumeiiim  auJilfec  regem  Darium  ca 
pcum  elIe:Ini!lo  corpore  politaeft  vi<fl;o- 
ria  [inquic  Alexander)  &  canta  res  celeri- 
tatiseft  prsemium.  Certenatura  earexil- 
le  fuit ,  vt  omnia  facilius  ,  quam  moram 
perpeti  poflet.Monemur  itaq;  hoc  lepido 
carmine,maxima  qu?q;  pcrfici  diligecia, 
&  virium  firmitate  (qua;  duo  aperce  re- 
prsfentat  Alce)  &  allidua  tam  animi  qua 
corporiscura&cotetionefeliciterabrolui. 
Nullusenmveft    repertus  hadenus  (nili 
fica  forcuna  quadam  benigtiit^re  ladacusji 
quiabfqjaliquo  labore  imDrobo.conftan- 
tiaque  animi  lic  aMquam  fummam  laudc 
conf-cutns.  Cicaturex  aliquo  vecerum  : 

A'AiC AvS^pOf    fJLiV    rohlACoV    ,     'TTOVaV  ,   Tf^ 

icya^uivof ,  uiirz  x.ct-j iiy.ivoi  i-jruyji. 
id  z{i:Alexand?r  'itidendo,l(ibora.ndo,.^gen 
do,  non  defidendcfummam  celebritJ.tem 
confecutn-s  ei?.Huic  conuenic  illud  Hefio- 
dilib.  1.  e^py- 
^H  S-'  AvctHhKia-^cfjc  ii  r'  AVpiov.  ii  r 

'ivvi](ptv  . 
Ad  crns  rem  diferre  nocet  tept^q;  ftiturp. .. 

£1  Lucaivj.bell  ciul. 

ToUe 


z6 


Andre^AIciati 


Tolle  fnortis,fempeY  nocuit  iiifferreparatii. 
Ciii  affine  illiirl  Oiiidiaiuini  : 
Sedpropera,nec  te  uenturoi differ  in  horoi; 
^hii  non  eft  hodie,cras  minui  aptm  erit. 
Marrial. 

Non  bcne  diJiulerUtvideai  qt pojfe  negari. 
Id  viiiim  ex  prajceptis  Sociacis  refertur  a 
Xenophoii.2.ot77-9/>£i'»)jWoi'gv//«Twi'.  Q_uid- 
nuidagas,pron)ptifliraeatquc  optime  & 
dilisenter  age. 


1.  In  rebusgerendislibrandascflecuiuf^ 
quc  viresjca:  namqueceleritati  pares  ,  & 
contra  celeritas  viribus^qualis  effedebet: 
alterum  enim  flne  altero  non  multum  po 
teftafFerre  commodi,imodamna  plerun- 
quemazima  ,  funeftumque  exitium  hinc 
confequitur.  FacefTantergocoruina:  vo- 
ces,&  ad  resgerendasiugi  niduftria  &  ani 
ini  firmitate  ferio  accingamur . 


In  Deo  l^tandutru . 

EMBLEMA     III   I. 


ASPICE  vt  egregitis  puerum  louis  alite  pilior 
Fecent  lltacum  fumma  per  affra  vehi  . 
^^isne  louem  tacfum  puerili  crcdat  amora^  ? 
Dk  ,  hxc  Mxonin^  finxerit  vnde  fenex  ? 
Conjilium^  mens  atque  Dei  cui  gaudia  pr^slant -, 
Creditur  is  fummo  raptns  adcjse  loui . 


COM- 


Emblemata-j. 

COMMENTARII 


27 


'rifcri- 
>tio . 


II. 


Poefis  pe- 
7e  tot.r  <£- 
ligmatis 
Htna. 


§iu.ttuor 
elementA 
\totidem 
\deoru  no- 
minibus 
UeUeci.i . 

Cur  Pr.l- 
l(ts    cum 
Marte^> 
idijjfideat. 


Coelus  t 
Satur- 

Rhea. 

Macrob. 
I.  Setpir. 


FI  N  G  A  T  V  R  forma  eleganti  &  hila- 
ri  vulcu  pHcr,quem  dorfo  exceptum, 
&  vnguibus  retentum  aquila  ui  fublime 
vehat.Poteft  quoqjiufra  appingi  (non  ta- 
meu  ex  ncce/ntate/  canislatraus.tum  quia 
fabulam  fic  Virgilius  &  Statiuseuarrent , 
vt  mox  fubiungemusjtum  ad  {ignificau- 
dam  uiuidorum  caluniniam,  quifelicibus 
fuccenibus  nuuquam  nouallatranr.Quo 
ad  uifcriptione  EmbIematis,/»De(j  Utan 
du>n:\ozws  mihi  videtur  fumptus  ex  ver- 
bis  D.Pauliad  Philipp.4  vbi  ait:  va/p«T2 
iV  Kvpia  ■va.vTOTi  3  )t5W  'ra.Kivipcu  ,yau- 
ptTi  .  id  eft:  Gaudete  m  Domino  femper  , 
iterum  dico,  gaudett^. 

A  D  ingeniofi  huius  carminis  fentetiam 
&originem  iamiam  me  recipio  ,  fi  qux- 
dam  prius  vice  pra;ludij,  &  quafi  difputa 
tionis  anticipauero.  Vniuerfam  poefim 
ajuigmatum  efle  plenam  docet  Platoiu  AI 
cibiade  i.quippe  qua:  nonfit  cuiuisiutel 
le<fbu  facilis.qd  rerum  veritas  quibufda 
verborum  inuolucris  obtegatur  .  Huiuf- 
modiaucem  figmenta  tribus  modisexpli- 
cari  poillint,  vt  plerumq;  veterum  moni- 
rrentis  deprchendimus:quidamenim  phy 
ficen,alij  ethiceniufpiciunt,  noiinulli  etia 
rei  Theologica:  rationem  habent ,  vtiex 
doiftrina  Platotjicorum  plerique  dovfti  vi- 
ri .  Sic  enim  Homerus,  iugeniorum  ver- 
tex,quatuor  illa  prima  ^or/fia.  inter  fe  pa 
guantia,  &  fefe  mutuo  producentia  effin- 
xif  fiib  nominibus  Iouis,Iunonis,  Neptu- 
ni&  Plutonis  .  Admeres  traducitur  al- 
legoria,vtcum  Pallademcum  Mattediili 
dia  5c  puguas  ciere  aiunt,  eam  nempe  ani- 
mi  pattem,quaj  fit  rationisexpers,  in  fu- 
periorem  fefe  attollere  inte!ligimus,virtu 
tique  vitium  aduerfari;  quodegcnere  eft 
ea,quam  nunc  fumusexplicatun,fabula. 
Ad  Theologicam  vero  rationem  uonnulla 
referunrur.vtcum  coelum  fuomotu  tem- 
pus  producat ,  qua^que  gignac  perpetuo 
abfumeus ,  imaginem  quandam  intelligi- 
mus  efie  Dei.CasIum^Rheam  atq;  Satur* 
num  filiosdeuorantem  :  in  quibus  Coelus 
Cvel  Ccelius)  ellentiam  diuinam  pra^fert, 
Rheavitam,Sacurnusautemeiufdemme- 
tem  .  Q_nx  ante  viliim  eft  operje  pretium 
admonere  ,  vc  malurius  ad  ndftri  Emble- 
niatis  gV//t/.i/'3-/fli'deuenian)us,  Poetafque 
veceres ,  quautum  fieri  poceric ,  ab  iuepta 


quorundam  fcioloruni  conrumclia  vindi- 
cemus.   Eosenim  ta'e  quippiam  infabu- 
lofisnarrationibus  obfcrnare  voluifle  cre- 
diderim  ,  qualepriores  illi  lurifperiti  (vt 
M.Tullius  in  libris  de  Oratore  memoratj 
obkruarunt,qui  vtaudoiicatemaliauam  ^em.td 
obtinerenr,eamque  augerent,artem  fuam  fiyie  pottA 
vulgarcm  elTe  noluere  ,  nifi  cum  Cu.  Fla-  finmentis 
uiusprimus  eam  propalauic ,  qui  cam  ob  zfifmt. 
remdi(flus  eft  corn'cum  oculos  confixif- 
fe  ,  Eodem  plane  modo  veteres  illi  poeca: 
fubaliquo  quafi  velo  ,  cerceobfcuro,  fa- 
bulofifque  otnamencis  res  fuas  occuha- 
runt)  vtimperitam  plebeculam  a  myfte- 
rijsfapientia;  teconditiorisaiceret.  Quod  jiUea-oriA 
&  Ladantiusindicatjlib  i.  cap.  11.&:  19.  poettcA 
cum  Poetasair.qux  vere  gelta  func,iriali-  r^fig, 
quas  fpecies  obliquis  figuracionibus  cum 
decore  aliquocoiuicrfa  traduxifle,&:  men 
dacium  non  in  faiflis.fcd  innominibusad- 
mififle. Q_uamobrem  ineptifunt,  &:  plane 
afJLnaot,  quiin  Poeticis  narranor.ibus  ,  & 
figmentis  explicandis.ipfas  tantum  voccs, 
nudaque    vocabula  ,  aut  etiam  fimplices 
>'!'&!//*?  coniiderant,nec  eapociuseliciuc, 
quas  fenfum  aliquem  abftrufiorem  conti- 
neanc.-vtqui  in  picturis  dijudicandiscolo 
res  aliquos.aut  operum  lineas  quafdam 
con(piciant,auc  vt  qui  mercibusiiniolutis 
appofitas  imaginum  tefleru/as  admiran- 
tur,nec  quidintus  l3teat,aut  inclufum  ef 
fepoffit,animaduertunt  .  Habet  enim  di-  2;^^^*,^^. 
uinum  hoc  ftudium  nelcio  quid  latens  &  ^^^^ 
reconditum  ,  quod  seque  omnibus   per- 
uium  &  aperium  non  (it ,  fed  ci  duntaxat 
homini , 

Ingenium  cuifit,cui  mens  diuinior  , 
vt  Flaccus  loquitur ,  ficuti  nonobfcure 
aliquocdifputationibas  eft  a  duiinoPIaio 
ne  traditum-Sed  &  vt  hoc  adi)ciam,Poe- 
tas  ipfos  Philofophis  (apiencia  neuciquani 
pofteriorcs,auc  inferiores  fuille,  pr^ter  a- 
liosquofdam  Placonicos  contendit  Maxi- 
mus  Tyrius  Hienim  fefe  videntur  popu-  Xn  fo(ti 
lanauro?,  &:  infima;  plebecu!a.'accomuuj    flnlofo- 
dafle,dum  fabulofaeiufmodi  prodiderfu,  fhi^pofile- 
quxduiinis  rarionibus  accommodaruut ,  riorcs  . 
rem  quidem  aperta  ratione  abftrufiocem, 
aenigmatis  autem  clarorem,  a:qualiter  a 
fcientiaacq;  infcitia  diftantcm  ,,  fidem  (ibi 
facientem  propter  id,quod  iucundum  eft, 
&admiraciouem  ,  aliaq;  non  fau^  vulgo 

perfuafa 


i8 


Andtese  Alciati. 


Poets  no- 
rii-ne »  re 
yhilofo- 


FoetA  fe 
viilgofa- 
cilius  ac- 
comodat. 


Foctlcx 
eade phi 
lofophiit 


Gtny^ne. 
dis  f:!':i. 


ferfuafa  :  adhaec  quas  auimiim  ad  rerum 
exiiteiuium  perueftigacioiiem  .Sceorum 
i\n^  renioca  func.inquifitioiiem  dilig^cem 
concitet .  Qa_a  in  re  proifl-aiida  hi  fane  ho- 
mines  magniim  quiddam  erfe^ere  :  quan- 
doqui  lem  auribus  humanis  infidias  quaf- 
dam  funt  commeiiti.i)  quidem  re  ipfa  Phi 
Jofophijuommeauteni  Poet9,rem  inuidio- 
fam  ad  eam  artem  reuocarunt.qua;  popu- 
lum  admodum  demulceat.  Sefe  enim  pcr- 
inde  habet  ergamultitudinem  popularem 
Phi!ofophus,atq;  diues  aliquis  in  eos,qui 
premuntur  inopia-Sic  autem  videmus  na- 
turacomparacum)  vtqui  vitiofunt  ajicui 
addidti ,  virtutem  contrariam  no)i  fufti- 
ueant ,  nifi  eam  fuperinduJlus  aliquisfu- 
cus  adumbraric .  Habetur  autem  Poeta 
mollis  &  facilis,  propterq;  deledVationem 
diligitur,&  propter  virtutem  nequaqua  , 
aut  falcem  raro  cognofcitur.Itaenim  me- 
dici  falubre  quoddam  alexipharmacum 
dulcialiquohquoreafpergnnt  ,  nedeter- 
reatur  xger  Taponsaut  fucci  acriorisama 
ntie  .  Eodem  plane  modo  de  Philofophia 
illa  veterifeiitiendum,  quxfententijs  fuis 
figraentornm  aut  carminum,tanquam  ve 
fte  cultuque  magnifico  ted:is,  pnfcorum 
hominum  animos  primuni  cepitatq;  de- 
lini'.iit:neqj  fecus  id  quidem  ,  quanidilTi- 
mulaca  difciplins  moIelTia  adinftitutio- 
neni  &morum  feritatem  cicurandam  U- 
lexic .  Nec  efl:  autcm  quod  in  dubium  re- 
uoces.vrri  melius  dediuinis  tra^ftarinc,  ['hi 
]ofjpliiiie  an  Poetx:  quin  potiiis  itudium 
vtrumqiie  taiiquam  iiiico  foedere,mutu6 
ftCi^  co.iiplecti  Jepiehendas.vt  eadem  uon 
duierfa  putes  .  Cliiti  enim  Pliilofophum 
ais,PoetaiTi  ctiam  iiitelligis  :  &  ciim  Poe- 
tam.Philofophiim  quoq;  iiinuis-  Hsc  & 
jnulta  alia  Tyriu5,qna;huc  conferre  pla- 
cuir,iiein  fequeiitibus  repetere  fubinJeco 
gar,  quoH  femel  admomnfle  fatiserit ,  vc 
quaiitum  Poetis  debeamus,  philologus  in 
telligat.nollrumquc  confilium  in  narratio 
nibus  mythologicis ,  &  Poeticis  jllegorijs 
planum  ^liquan-Io  faciamus  .  Sienim  fa- 
bulam  nudam  aut  bifloriam  attexerc  fitis 
eflc  ad  commenrationes  has  ,  quaiiquam 
tenues,exiil:ima(reinus,  aiifam  rideiidi.car 
pendiqueh^c,  tanquam  Pojtarum  delina 
&  nugamenta  prsberemus:  {nonullienim 
luiic,&  fuere  iam  olim,qui  poecicum  hoc 
Ihidium  vt  plan^  nugatorium  afpernen- 
tur,  Sc  maxime  hoc  de  Ganymede  figme 


tum,quoJ  rcprehendit  La£lan.D.Au*u(l. 
De  ciuit.i8.cap.i3.&  ipfe  Plato  i.  De  le- 
gib.fub  perfona  Achenienfishofpitis.nimi- 
riim  ob  infanum  p^drrafli?  flagituim-Sed 
quia  non  video  quam  fic  necefle  fingula 
tam  auxie  per(equi ,  quin  pociiis  ad  pro- 
poficumfinem  me  concinue  recipcre  iam 
tandem  par  fic  .  Age  ^ero,  per  Gaiiyme- 
dem  abaquila  raprum,aiiimam  humanam 
intelligitnus,qux,vcait  PIotinus,tum  con 
derecaput  intra  c^lum  diciiur,  cOim  reli- 
vJlaquafi  corporis  fecretione,  c^leltia  meii 
tis  ochIo  contemplatur  .-  quod  fane  abfq; 
raptu  quodam  fieri  miiume  potefl.  Plato 
etiam  in  Ph^Jone  &  The(^teto,cum  iubet 
animam  acorpore  feiungere,  non  locofe- 
gregandam  intelligic,fed  monec,ne  coipo- 
ri  animus  adh^refcar ,  neque  ob  corporis 
commercium  a  mcnte  fuperiore  fiat  alie- 
nus,coneturq;  quantum  fien  potcric.fub- 
ditam  fibianim^  fpeciem  ad  fuperiora  per 
ducere  .  Conflac  aucem  fumptum  Em- 
blema  ex  Xenophontis  Sympofio,quo  lo- 
ci  concinne  &  appofite  Ganymedis  6"tu- 
//.01/ explanat .  Ait  enim  Deos  &  Heroas 
anim^amicitiam  multo  pluris  facere.qua 
vfum.qui  ex  corpor^  percipitur  .  lupitet 
emm'  quarum  formam  (cum  eflentmor- 
talesj  amauit.has  iplas  motcaiesefie  finic  ; 
quorum  vero  aiiimas  eft  amore  profecu- 
tus,hos  immoitalirate  donau:t,de  quoru 
numero  Hcrcules,  Gaftor  ,  &  Polluxefle 
dicuntur,cum  aliquot  ahjs.quos  Heroas 
appellabant.  Sic  etiam  alleuerat  Gaiiy- 
medem  non  corporis  ,  fed  aiiimi  gratia  a 
louein  Olympum  fuifie  raprum  .  Cuius 
quidem  rei  &  teftimonium  ex  ipfb  nomi- 
ne  coUigamusIicet.  Habeturenim  alicubi 
apud  Homerum  ya.vvvTcuJ't  t'  a.K^o}V  , 
Utatur  audteizdo  :  &  alibi  etiam  ^-^tvkivo. 
(ppzo-i  fJLiiS^ZA  fiJ^a^  ,id  e(i,fapie>:tiiiple- 
}2a  meiite  confilia  fciem.  Ex  ambabus  igi- 
rurhis  vocibus,iioncOrporis  ,  {.z^  meiitis 
dcliciarum  iionien  Ganymedes  referens  , 
inter  Deos  eft  relatus.Sed  dum  vacat,huc 
a(I..riba  verba  PhiIofophi,vt  aliquo  cande 
onerecandidaros  liiigu?  Grecaileuare  pof 
fim.H'T/^u/y.»  sTs  701  ,a  Via.}'.Kia.,Y^ [AV^o 
^.oyiiyae^  ,  wf  a  i/,ovov  av^paTroi  ,  a.?^Ka. 
Xal  Qioi,  y^  n^cou  T\\v  th?  ^-jyy)^  (pihiAv 
'^^f^  ^''^'V'  '\'^''i'  7d  (Tcoua.T0i  yp7)ytv 
'^3/ei'Ti6i  .  ZsJ>  T£  ya.p  ojcov  uiv  ^yii- 
To>v  >i7vy  uopphf  i]ca^j^;\  a-vyyivduevof , 
tia.  a.'jTd?  ^vina;  ^vax  *  G7m  /e  '-^vyoi 
dya.79ci» 


la.   vat 
acce^ta 


g^id  p 
Gany) 
de  mte 
gtmw. 


Emblemata_j. 


^9 


dyAT^eiH  )  d^Avtf.THi  T«TKf  iirotH  •  ev 
iipetK^Hi  fxiv  n^  j^ioTKispat  hci  ,  Kiyov- 
Tcu  S^i  >^  AKKot  •  yjji  iyco  «Ta  ipi^fAi  y^  ya,- 
VVfx,»J'nv  i  (Te:ofJ.a,Toi ,  tkKKii^^vyjifiviica. 
VTo  S^ioi  eii  oKvfjLTrov  a.vivi)^»vcu'  fzctp' 
rupH  J^i  f^  THvofAtt  dujraiTt  f^ivyetp  «Th- 

•TTK   XS/U0f/.»pO  . 

,  ^J.vvwrai  J^e  T  ajciav 

T»TO  Ji  (ppd^H  6.  T/  nJiTOU  Ji  T  Ai(,i(OV' 
i<?t  Ji  K^ ctKKod-IToV  . 

___  'TTVKivei  (ppifTt  fxnJicL  nJcoi  . 
i^  uv  (Xvvct,f/.(poTipcov  Tireov  in,  nJvTcoft.a.- 
roi  ovofjLa.a-^Hi  6  yctvvfJLtiJm ,  sf,KK'  tiJv- 
yvwfAav  iv  ^iolf  nrifctircu.  Hqc  fcrme 
Xenoplion.  FacUlimiim  mihi  ellet  repcce- 
re  agalmatis  hiftoriam.nifi  fallor  a  Phnio, 
qui  fic  habct  lib.34.c.8.  Leocras  aquilam 
fccit  feiitieiitera  qiiid  recipiatiii  Gaiiyfne 
de,&  ciii  fcrat,  parcctem  vngiiibiis  etiam 
per  ve!tcm,&c-  SaiidiiisEmblcroatis  hii- 
iiisoriginem  ad  Scholiaflen  Homeri  rc- 
fert  ,  lliad-  4-  cnius  h?c  verba  :  yavvv- 
f/.itJiii  n  TrnpiTH  fy.ova  TftT  ^>i ,  ort  o 
fxiv  ^iVi  TTpSTCi  i^i  vii ,  fAavoi  cTa  5  »»«{• 
Sp^H  OlKH^JV  TO  roii  fJLi\Ji7l  yctVVVT^CfJ-  T<S 

royd.^0  racvvvfXiiJni-  Hoc  eft  :  Gsiny- 
medesfoli  loui  miniflrat  •,  quoniam  lupi- 
terpnma  efi intelligentia: foliw autem  in- 
telligehti&proprium  efl  confilijs  g.%ndere  , 
atq-y  hoc  fonat  Ganymcdes .  Fabula  Gany- 
medis  refertu  r  ab  Homeroin  hanc  lciiten- 
.  tiain,vt  vertit  Nicolaus  Valla: 
Tros  ai/  Erichthonia,fatu/s  efide  fanguine 

Trou 
Idus,^  Afaracu4 ,  fimihsq;  Deo  Ganyme- 

des  , 
Egregin.s  forma,  raptii-s  fublimis  in  auras 
Afupcrif  coelopofitiis  diuum  ititer  honores 
Pulcher  ,zt  ante  louem  mifceret  pocula 
menfii .. 
Gitnyme-  Trois  igunr  fuit  filius  Gaiiymedes  ,  non 
des  filtus    Laomedoiuis,vt  videturfenfiire  Cicero  i. 
Troi^s.         Tufcullapfus  vidchcet  memoria  ((-■j-uo  no 
niine  folent  magni  viri  laborare  ,  qui  gca- 
uioribusim.pediri€nri6,ciim  citant  vcl  au 
toresjvel  autorum  reflinionia,  toto,quoJ 
aiunr.cGclo  aberrant:  id  quod  diligens  le- 
dlor  f?pe  in  Ariflotejis  dcprehendet  libris, 
pr?'er:im  de  moribusj  Verba  Ciceronis 
hec  funr:Nec  Homerum  audio»  qui  Ga- 
aymedem  a  Dijs  raptumait  proptet  for- 
mam,vt  loui  pocula  minilUatct:  non  iu- 
fta  caufa,  cur  Laomedonti  tanta  ficrct  in- 
iuria.  Fmgebath^c  Homeriis&huraana 


ad  Dcos  transfcrebat.diuinamallead  nos, 
Memiiierunt  huius  fibulc  &  alij  Poet^  .• 
Virg  iib  y.  AEneidfic: 
Intextuscj;  puerfrondofa  regius  Idx 
Veloces  iaculo  ceruos,  curfuq-^fatigat: 
Acer  anhelanti fimilti  ,queprdfes  ab  Ida 
Sublimem  pedtbus    rapuit   louts  armiger 

vncts  : 
Longiui  palmcu  nequic^  adfidera  tendut 
Cufiodes,fduitq-,  canum  latratw  in  auras . 
Statius  lib-i.Thebaidos ; 
Hinc  Phrygiusfuluts  venator  toUitur  alu. 
Gargara  defidut  furgenti,et  Troia  recedit: 
Stant  mcefii  comttes,fruftyaqx,fonmtiala- 

xar.t 
Ora  canes ,  vmbramqypetunt ,  &  nuhila 

latrant . 
Ouidiusnon  ab  aqnilalouis,  fcd  ab  ipfo 
louein  aquilam  mutaco  Ganymedem  ra- 
ptum  canit: 
B.exfuperum  l4jrygij  quo^dam.  Ganymedts 

amore 
Arfit,&  inuitum  efi  ali^d  qtlupitcr  efie  r 
Ghiam  quod  erat,maU,et:nuU,atamen  ali- 

teveiti 
Dignatur  ,  ntfi  qu&  poffet  fua  fulmineLj 

ferrc^, 
Nec  mora,fcufio  mend,%cibm  aerepennis, 
Arripit  IliadS,g,  nuncquoq;  pocula  mifctt, 
Inuitaq-y  loiii  neciar  lunone  minifirat . 
Hisquoq;  fufFragantur  &  hi  verfus: 
AiiTisi  0  ^iji  ijA^lei^  feV  Avri^iov  yttW' 
fy.il S" II V  . 
KvKvoi  i-Ti  ^av^iiv  fji.inipet,  riii  iKivm. 
Ipfe  aquila  adpulchrum  Ganyinedem  lu- 
piter  olim  , 
Ad  matrcmque  HelenA  deinde  vohtuit 
olor . 
Suntquifakilamhanc  adhiflotiam  refe-  p^  Gany: 
rant,exquibus  Herodianus  lib.i-  Licet  ,  y^,^^g  /ji^ 
iiiqu  t.apudaliQscomperiam  pugnamillic  jfpj.i.i_,, 
Ilum  Phryga,  Tantalumqj  Lydum  nucr 
(c  conferuilte  fiue  de  vu  oriam  ,  fiue  po- 
tiiisob  Ganymedis  rapcum  .    Cumq;diu 
(jquis  viribus  decerratum  foret,ac  pcrmul 
ti  vtrinq,  cccidifrent.nomcn  cx  ea  clade  !o 
coeffe  imporirum.Hicetiam  fama  f.'rtiir, 
Ganymcdcm  ipfum  trahentibusin  diuer- 
la  geimani  arq;  anutoris  manibus,vitaef^ 
feorbatum.fublatumq;  e  mediG,prG  cala- 
mitatis  folatiorelata  ad  louem  raprorcm. 
fabula.diuinis  fuilfc  honGribus  affedum. 
PaulusOrofius  lib.i.cap-ii-Tantalus,i.i 
(luit,Rex  Phrygiorura,Ganymedc  Tiois 
Darda.- 


30 


Andre^Alciati 


III. 


Zgre 


Auium 
rcgina  a- 
qutla,  ^ 
louti    a- 
les. 


Dardaiiioriini  Regis  filiunijcuni  flagifo 
filfime  rapiiinec,maiori  conferti  certami- 
nis  feditacedetinLiit:ficiit  Phaiiodes  poeta 
conrirmat,  qtii  maximiim  belluni  ab  hoc 
concuacum  fiiine  commeraorat.Eufebius 
iii  Chronicis  idcm  fcre  fcribit,  inquiens : 
Obraptum  Ganymedis,  &  Trois  patris 
Gan)  medis,  &:  Taiuali  bellum  exortum 
eft.vtfcribitPhanocIes  poeta-  Frurtraigi- 
tur  louis  fabula  ,  &  raptrix  aquila  fingi- 
tur-Chalcidenfes  tameu  folebantofteude- 
lelocum  (quem  Harpignim  nominabat^ 
vbi  Ganyniedesab  loue  fuiilet  raptus.In 
fabulamhanc  Ganymcdis  multisin  locis 
iocatur  pro  more  fuo  Lucianus  ,  quem 
coufuIe,fi  plura  de  Ganyniedecupis.  Vi- 
de  prxcerea  Hygin  in  Allron.poet.  Mar- 
tial.  7.  epigram.  Homerum  in  Hymno 
Vcneris. 

A  s  p  I  c  i.]  proprie ;  nam  inuitatad 
contemplandani  piftutam  ,  qii?  nou  nifi 
intuitu  &  afpecftu  percipitur. 

Zgregitcs  picior,  ]  Exceiiens,  eximius  , 
quafi  ex  totogregeeIe6lus,peritus,T£Tcu 
j^evy.ivof-  Pidoies  olim  florente  Gra;- 
cia,non  fuajartis  modo.fed  &  rerumom- 
iiium.quxcognicione  dign^eirent^pencos 
fuille  conftatex  Paufania&  Plinio  .  C^uis 
autem  fuerit  hicegregius  pidor  parui  le- 
fert  niquire:e. Nam  poceris  ha;cinteliige- 
re  de  quodam  pi6lore,qui  ha;c  Emblema- 
ta  depiiixic;  nili  malis  de  Leocra  pidore 
nobililTimo  ficri  fermonem,dequoex  PIi- 
nioiam  dixinius  . 

loHt4 altte.]  AcniUxTlpiispetiT/^    HailC 
auium  reginam  appcllant,crediditc]uean- 
riquita5  eara  loui  tela  miniftrare  &  ful- 
nien.Horatiiis  4.  Carm. 
'chi.^lcm  tninifiiam  fHlmints  alitem, 
Cui  rex  Deorum  reg/.um  m  aues  uagai 

l^ermtjit  expei  tmfidem 

luptter  in  Gauymede  flauo  . 
Ha:cin  louis  cuccla  ideoelledicicur,  quia 
fulmine  non  tangitur,  vt  Plinius  lib.  z.c 
f  I.&  lib  lo.capj.cftautor .  Vel  quod  fit 
altilllnii  vol3tus,ita  vt  nubcs  transuolct  , 
&coutra  Iblis  oriencis  radios  immoram 
teneat  oculorum  acicm,  cuodlcribic  Ari- 
ftoreles  .  Suiequod  regina  (itauiuni  ,  vt 
cccinit  in  Olympijs  Pindarus.  5iuequod 
.-ib  CJ  louem  emitritum  arbitrati  hnt,  vt 
rcftatur  Mxioin  liis  : 
NiV.-rfp  /'  Ik  'TTiTpvis  iji.iy{inut76{  Sinv 

ciz  vjcov 


TA/J.^ilK-^,ipoptffKi  'TrtlaV  Ali  fjt,HTl6eVTt. 

Tov  t^    VlKi\7AS  TATipct  KfOVOV   VJ^VOTTA 

A'SeiyA7ov  'sroinre ,  )(5m  ipAva  iyKA7i» 

VA77ZV  • 

Aft  aqutla  huic  neSar  de  pitra.  dulctj 

quod  haufit 
Moxrofiro  fubltme  "vclans  ajferrefolebat. 
Hanc  patri  altitonans  mox  regno  vtcior 

adempto 
Effe  immortalem  zoluit,coeloq;  locauit . 
Phornutus  eam  loui  elle  facra  vult,  quod 
volandi  pernicitatealijs  auibus  exceliac , 
Itpos  i"'  opVK,  iuquit,  etvT»  0  A&Tos  Kiyt 

TAl    HVaj,  ,  ilA   T5  6^\i7A70V  7S70V  ^VOU 

Tcov  aKauv  '^7>iveov .  Lege  Plinium  iib.x. 
c.4-&/.Pieruim  Valeriau.lib.  19.  Hiero- 
glyphicwn.  Suut  quialio  conuertuntaqui 
lam.-naiiem  enim  incelligunt,cuuis  infignc 
aquilae(let;aut  Icgionem  militum,quale- 
gione  raptus  eire  putBtur.  Ladant.lib-  i-c 
iQ.Fulgentius  Mythologic  i. 

lecerit,]  wa/wir-S-atjPoetarura  eft;  nam 
huic  TTonncu  didi  funt .  Hic  ad  pi(fturam 
reFertur  .eftenim  pidura  nil  aliud  quam 
muta  poefis  i  vc  viciftim  poefrs  loquens 
piftura . 

Puerum Iliacum.]  Ganymedcm,ab  Ilio 
TroiiE  ciuitate,qui  Troem  patrem  habuit 
Troia:  regeni;&  a  Poetis  diciturabaquila 
raptns,&in  coelum  fublatus,  vt  Deorum 
prarficcretur  aqualiculis.  Matiijlisiib  i, 
Aethertas  aquilapuerum portate ^  auras, 

lUdftim  tufnidts  vnguibui  hafit  oi>us. 

Stimmaper afira.]  Fuco  alludi  ad  ani- 
mi  alas,de  quibus  Flaco  . 

Vehi.]  Prazciara  Mecaphora:hinc  vchi- 
cuhim  animi  ,  contemplatio  ,  S^iavoia  , 

^iCOplA  . 

^}utsne  louim.]  lupiter  idem  eft,  quod 
iuuaiispater  ,  qucm  conuerfis  cafibusa|.- 
pellannis  a  iuiiaiido  louem  .  Ita  Cicero 
lib  a.dc  Nat.  Deor.  iimili  modo  dicitur  a 
Grxcis  ^t/f.quod  vit^omnuim  fic  autor, 
«£779  7«  (^AM,  x/w.Eundcm  &  A/d.  vocar, 
quod  pei  iplum  fincomma.  Hxc&  plura 
Diogenes  Laercius  in  vita  Zeno.  is . 

T^cium puerili ^Qr^c .]  Puerilem  fimpli- 
citatem,id  c(t,  innocentiam  &  mencispu- 
ritatcm  Dco  gratiflimam  c(lc  pafiim  tc- 
ftantiir  (acrx  literx  .  Quo  illf.d  facri  o- 
raculi  lefcieudum  ;  Sintti'  paruuli  adme 
z.eninr.t .  Sc,Nifi  efpciamt)ii  fict.t  par- 
uult,  ^c. 

M&onius . 


Ji 


Uom. 
Itad.  s 


lupiter 
znde  d 
ciuf  . 


Fuerili 
fimpl/ci 

tas  D, 
grat.i. 


EmblematcL^ . 


'omerus 
•4r  M&o- 
ius    di- 

HS  . 


fjczva,- 
iTTTrnV' 


Melefige- 
les  Ho- 
merui. 


lAUiHo- 
meri . 


\  Jiomerm 
lomens . 


M&onim.]  Homcrus,qiu  Maronins  cx- 
ciuieiisappellatiir  a  Marciano  Capella  lib. 
i.de  niipri)s  Philologix  ,  a  Marone  regea 
quo  educatns  fertur  ,  ita  cognominacus- 
Therfagoras  apuH  Lucianum  iii  Demo- 
fth.  encomio,  itade  Homero  verba  fa.it ; 
'TrttTipct  J^£  fxa,iovet  7ov  KuS^ov  ,  ii  ■ttota- 
fjLov  ,  yjJ  yJITipet  *  fiiva.KcoT>iv  0A7lv  »') 
vvfxipiiv  Tcov  J^pveiS^m  •  Alu  M^Eonium  , 
fiue  Mxonidem  didum  volunc  a  M(jonia, 
regione  minoris  Afix',(cefte  Plinio  8c  Pto- 
Jenixo^  luinc  Lydiadi^fta,  quodinde  Ho- 
merus.vtquorundam  fuit  opinio,  traxerit 
originem.Sed  de  Homeri  patrid  varutra- 
duntur  ,  multaq;  in  hanc  reiucnciam  fnnt 
confcripta  epigrammara  .  Adiungam  v- 
num  ditlichon  ex  Gsliianis  noctibus  lib. 
3 .  c.  II. 

E'7rT«t  'TffoKH'^  S^noiQ.^t  ■^ipi  pi^av  oyjjon, 
'S.fJivpvA,  poSof  ,  KoKopch,  iJAKAuiv  ,  /jV, 

a,pyo{,  A^tivcu  .         Hoc  efl: : 
Septem  vr-bes  cert^nt  defiirpe  infignu  Ho- 

meri  , 
Smjrnct ,  Rhodos,  Colophon  ,  Salatnin,  los  , 

Argos,Athens. . 
Sed  Piutarcl.us  ex  fententia  Ephori  Cu- 
ma:i,non  a  patria,  (ed  a  geuere  Maronium 
appellatum  tradit .  Tres  enim  enumerat 
fratres  Cuma;oSjArteIlem,Meoncm,Diri; 
horum  Dium  inAfctam  BcEOtict  vicum 
migraire.ibiqueex  Pycimide  vxorefufce- 
pille  Hefiodum  •  Atrellem  in  parria  dicm 
obijfle,  iiliamq;  nomine  Cricheida,ft3Ciis 
Msconis  cucei^  reliquide  .  Hanc  Ma;on 
cum  ingrauida(Iet,infamiam  vericus,  eam 
Phemio  Grammatico  in  matrimonifi  col- 
locauit  ,  qua2  non  multo  poftiuxta  flu- 
niumMeletem  Hemerum  peperitjqui  Me 
lefigenes  inde  fuit  appellacas.  Eius  vjcam 
hariirmie  profequicur  Herodotus,  quem 
Tide  . 

Senex,]  Aba:tatis  peritia.abaudoritate, 
dignitaceq;  eo  quippe  proueif^us  eit  au- 
(Ttoricacis  Homerus,vt  non  cancum  prifca; 
poeciccediuinus  auftor  apud  Grjecos  ,  ab 
A  pulcio  lib.  y.  fed  &  concentione  fumma 
literarum  parens  ,  &  doclrinarum  fons  a 
celeberrimis  pronuncieturau<ftoribus.Eft 
qne  memorabile  inprimis,  quod  Palatoii 
^aypa/poiy  fiue  pi(5lor,cum  Homerum  dc- 
fcriberet,  tikim  quidem  veUiti  vomentem 
exptimebat.poetas  vero  reliquos  per  am- 
bitum  adftitutose/>'«/'tS3"/>.eVat  d.pvoy.iv^s , 
id  cft  ,  qiic  reieciiret  iSjabforbentes .  Cui 


3 


non   inepte  accommodari    poterit  illuJ 

Ouidij  : 

jispice  M&oniden^  quo  rcufojjtc perenni 

Vatum  Pierijsord  rigant;ir  .tquvs . 
Huius  I.-;udes  fi  pluribus  Jepr^-Jicarc  ve- 
lim  ,  verear,  nelaborem  futcepturus  fim 
inanem.ac  prorfus  inutiiem,cum  iiiliil  hoc 
aliud  videri  polfit,  quam  eum  laudare  , 
quem  nemo  vituperat,fedomnes  veneran- 
tur  &  fufpiciunt;  Aut  eciamcum  Arifto- 
phane  qu^rendum  mihi  fir,vudeiiam  ^uv- 
piauzopov,  quodjSuida  iiuerprcce,  decies 
mille  amphorarum  verbum  eft.acciriam, 
quo  facisdigne  eum  compeilare  polfim  . 
Eius  laudes ,  pacriam  ,  kiminuiTi  oibica- 
tem  ,&quotempore  vixerit  Cqua  dc  re 
multum  auiflores  ambiguntj  ex  probatif 
fimis  fcripconbus  tecuiit  Melchior  Gui- 
landinus  in  zt3>A.  de  Papvro  ,  membro  4. 

Conftlium,mens  at^-.,Det,  &C.']  My9fl-  Ganyme- 
As^/iAelhqua  refpoudecad  intenog3ta;in  dti  nome 
qua  aduerrendum  ,  quam  graphice   &  vnde^. 
commode  Gauymedeinommis  vim  expri 
mat.yavvuj  enim,vcl  ya.vvvij.ai,  letorcft: 
relpondetque  lusqu?  dixic ,  Gatidia  pr<t- 
fiant^&i.  /xitSia.,  co/ifilia,vnAc  ydvvvij^cfx 
[j.iiStTi  Ta  J^tcfy  Emblemacis  &  figmenti 
fenfum  explanac .   Dicic  enim  illam  efle 
propriamIeciciam,qua'  aconfilijs  &  coii- 
templatione  oritur,  &  in  qua  fummum 
bonum  nonnulli  Philofopriorum  colloca- 
runt.    Diftichon  fic  explico.IIie,  cui  Dci 
confilium  acq;mens  pr^ftant  gaudia  ,  is 
creditur  adefle  fummo  loui. 

R  A  p  T  V  M   Ganymedis  Alciarus  tra-       IV. 
ducit  ad  eos,qui  pia  cogitarione,&  arden- 
ti  afFedu  animi,Dei  quafi  domicilium  pe 
netrant,  tamq,  fibiplacentiiiijs,que  Deo 
gratafunt,vt  inhacetiam  vita  nonnihii  q 
terne  beaticudinis  deiiciarum  experianru  r. 
Ab  hoc   non  diflentit  Homeri  fchoiiaftes 
ad  4.IIiad.qui  louis  nomine  primam  intel  lupiter 
ligentiamjTfwTsi'  vovv:  Ganymedis  vero,  quid , 
eumqui  confilijs  diuinis  gaudeac.  tkto 
yap  6  Vavvvfj.iiStii  ,  eoi  6  v^t  iya  01- 
KHOV  TCToii  ij.iiSiart  yctvvvixSou.  Hocpe- 
ne  fenfudixit  Naumachius.vetus  Poeta  , 
pulcrum  effe  tirginem puris femper  cogita- 
tionibus  deleciart  :  id  eft  (nam  Grfca  per- 
belleconueniunt  huic  Ganymcdiictymo) 

KaKov 

'7rap9ivtK>)v  KaSapo^a^tv  dci  (j.tKiSiifjiairi 

yaj^HV  . 
Sed  &  G raminarici  uon  inod6,quineriam 

Philo- 


Andrea^Alciati 


f^lues       Piiilofophi  noti  poftremi  nominis  beatos 
qin  -  fcti  fclices,quos  iiiJ'cLiuiVA(  ,   r^  fJLAKtt- 

/:;'»$•  appcllaiK,non  aliofcnfu  ijs  idimpo- 
limm  nomen  putant,qiiam  c]u6d  habeac 
alicjuem  cum  dijs  confenfum  .  Nam  & 
iuj cu/xiVHv  Ariftotclis  interpreranrureu 
^iiy  :  nonnuili  eciani  Qeap(7v .  iJ.AiiAcivi 
autem  a  uA,y<  T^yjupci).  Locus  Arirto:. 
eft  Moialad  Nicomach.y.  Item  \o-  cap. 
4  cuiusfententiam  SanC^uis  paulo  fufids 
irac^at  .  £ft,inquit,  vniuscuiusq;  fen: us 
voUiptas  proprii.vtauditionis  ,  guftatio- 
rus,&c.  ScJitam  vnoquoquefcnfu  pcrfe- 
da  crit  voluptas  ,fi  fenfus  illepuriirimus 
rir,&  obieclura  ilhus  fenfus  fit  pr^ftantif- 
fimum  .  Fiet  hqc  res  cxemplisilhiftrior  • 
Si  auditionis  fen(us  purgatus  eft  abunde , 
obijciaiurqi  iUi  cqleftis  quqdam  &  duiina 
Mufica,  tum  ingenerabitur  fummailhus 
fenfus  Toluptas .  Sic  in  vifu  .  Qnjd  pro- 
deft,(i  tibioftendatur  vel  Apellis ,  vel  Ti- 
manthis  ingcniofillime  dcpidia  tabula,  fi 
lippus.autfis  captus  lunune  ?  Opuseft 
denique,vtocuIus  fit  purinimus,  &illius 
obiectum  pri^ftantilTuTium  •  Vt  igitur  f"U 
cuiusque  fenfus  voluptas  eft  propria  :  ita 
&  mencis,&  mteUe^tus  ,  &  contemplatio- 
iiis  :  fimihq;  padofumma  voluptas  gene- 
rarur  ii)tclligentjc  noftr^,fi  ipfa,quoad  fic 
ri  potcft,piiriilimafic&  defccata,&  fibie-^ 
ligat  ex  onmibus  rebus  quod  lit  pr?ftanti{ 
fin  uiTijVCpote  Deum.inquem  contemplc 
tui,  &  totis  viribus  rapiatur .  Qm  igitur 
fic  coUocanntellcdum  fuum.nec  vilibus 
&  caducis  luiius  fcculi  rcbus  intcntus  cft, 
meiTCo  Ganvmedcs  pocerit  appellari  •  Et- 
cnim  (vteodcm  libro  cap.  8-  ulem  Arift. 
inquit)  (\  Dij  res  curant  humanas  (licuti 
curant)  profedoillud  quidem  cft  confen 
taneum  ,  vt  re  deleclcntur  &  optima  ,  & 
qu^  generis  focietate  curo  ipfis  fit  coniun 
dilliina,qualis  mcns  vidctur  efie,ijsqj  ho 
irinibus,qui  cam  rem  maximcament  & 
colant.bcncficia  reddant,  quod  res  cascu- 
rentilli ,  quashabcntcharas,  red^qne  vt 
pr(jclare  fada  fequatur.  Ergoq.  Deocha 
iilTimuselhidemq;  bcatinimusdcbcc  clTc: 


ita  fapiens  maxime  cft  beatiis  futurus. 
H?c  jHc  .  Addo  preterca  cciam  id  pietacis 
crgo:  Ganymedci  rapcus  figmentum  non 
louis  habcreflagitium,fed  hiftoria,a  qna 
poflinr  ad  Deiculcum  homincs  inflamma 
ri.  Laudauiaudorcs  ,  ctnh.<i^nrti7o<j(  , 
Xenophonccmnempc&  Euftachium  Ho- 
mericum  interprctem .  Sanc  noftri  non 
ccmere  Hieroglyphicum  aqui!?  D.Ioanni 
cribucre.vc  eius  in  diuinis  rebusacurnen 
longe  pcrfpicai  &  oculacum, vc  ita  dicam, 
oftcndcrent.  Vc  enim  aquil3,quafi  acula, 
abacumine  dicta  eft  ;  &  Homero  cefte  , 
Aitrof  o^uTATov  <lipKia^aiu7ro'jpAVia)V 
■TmiHVcov:  fic  diuus  illeoculorurr,  aciein 
altillim^diuinitatis  rcceirum  dire<fta,  pra: 
alijsomnibus  ^iAvSpaTrov  arcana  vidit , 
qua  Ebionitarum  nefandam  h^rcfim  pef- 
fundedit,&  pr^petibus  pennis  euolauic.de 
que  ipfo  rerum  diuinarum  nidopelluci- 
dasillas  gemmas  eft  mucuatuSjqu?  poftea 
oculis  hominum  caligancibus  veram  cer- 
camqueclaritatem  aiferanc .  Sed  hicmc 
cohibeo,  quod  id  cfie  videam  Thcologorii 
penfum  ,  {i  vnum  Lacftancij  Firmiani  lo- 
cum  adfcripf^ro,  ex  lib.;  cap-  lo.qui  ad 
generaleemblemaris  huiusargumentum 
facit:  Ad  placandum  Deumjquem  colas, 
inquir,  ijs  rebus  opus  ell  ,quibusillura 
Saudcreac  deleotari  fcias.  Sic  fit,vc  vitam 
colentium  Dcus  pro  qualitate  numiiiis 
fui  formet  ,  quomam  reliiiiofiinmus  eft 
ciiltus,imitari  .  Totum  igitur  tnibkma 
mnuic  ,eum  qui  form^elegantis  &  pra;- 
ccllentis  eric,hoceft  ,abomni  fcelercpu- 
rus,vui)s  nuLiscontaminatus.ted  vita'ii> 
cegritate  candeas,  &  lefplcndentibus  vir- 
tutibus  omnimode  prarditusjquiqj  humi- 
li  fpiritu  .  &  fimplcx  vti  pucr  ,  omnibus 
f-uisconfilijs  &  cogitationibus  in  Deofo- 
lum  gaudcr.dici  a  Dco  raptum  pcr  aqui- 
lam,mentcm  homiiiis  (qu^auis  inftar  fub 
limiapetirj  fignificantem  .  Talis  vcrein 
DeoIa:tabitur,cidcniq;  incoelis  commo- 
de  ncftar  illud  propiuahit  perennc&  fua- 
uiftimum  . 


IpilogUi' 


Sapicntia 


Emblemata. 


33 


Sapietia  humana,ftiiltitia  eft  apudDcu. 

E     U     B    L    E    M     A      V. 


QF  I D  Mcam?  quonam  hoc  cempeRemnomine  monJlrUm. 
Biforme ,  quod  non  eU  homo  ,  nec  eB  draco  ? 
Sed/ine  vir  fedibm  ,  fummls  fine  partihifs  angu^  , 
Vir  anguipes  dtci  ,  &  homiceps  an^nis  poteH . 
Anguem  pedit  homo ,  hominem  eruclauit  &'"  anguii  : 

Nec  jims  hominis  ejl  y  inttiurn  nec  efi  fera  . 
Sic  olim  Cecrops  dociis  regnauit  Athenis :        • 

Sic  d^  gigantes  terra  mater  protulit . 
Hac  'vafrum  fpecies  ,  fed  relligtone  carentem% 
Terrena  tanthn  (juij^  curet  ,  tndicat . 

C   O    iM    M    E   N   T   A    R    I    I. 

PO  N  1  T  V  R  monftrnm  biformcfii-  DPauliad  Corinth.i.cap-^w  y^a  a-otpiit 
periore  fui  parte  virum,  ir;fcr!ore  fer-  tk  Ko^ixii  thjm  ,  y.Kpia,  'rdtpoi  rco  Qia 
pentem  referens,circa  fceptra,coronas,va  sV/.  Sapier.tia  huitn  mu;:d! fitiltitla,  eji 
{i  pretiofa  ,  &  pecuniarum  aceruos  occu-  apud  Deum  .  Verfus  funt  Hexametri,  S£ 
patum  .    luktiptio  fumpta  eli  ex  Epift.      Trimetri  lambici. 

C  II  o  c 


34 


Andrex  Alciati. 


II. 


Tons  Em- 
hiemati4. 


t  iiifixir. 


f^uid  hoc 

?no/iiiro 

iritjUigii- 

tar. 


H  o  c  in  monftro  clcflgiiando  verbis 
vfus  eiVobfciiris,&  feiirentijsplanc  xnig- 
maticis.  IH  tamen  <]uicquid  fit  ,  aperto 
primiim  fontc;deindcaudoris  confiljo,  fi 
tamenpoffimuscomniode.illuftrarecona 
bimur  •  Totum  hoc  ferme  videcurimita- 
tusexgryphismoniftichis.&didichoquo 
dam,c]uae  \n  collecflaneis  epigramm.Grx- 
corum  Icgimus,  quajc^;  huc^aflcribemus. 
Suiitautc  Hi  -)^pcova, iTTTOKivTdLvfiovAih. 
4.Anthologi;£his  verbis  : 
A^vS^poSiv  tKKs^vS'  iTrTrof  ,  eiviJ^peoixt  y 

ITTTToSeV  ccvtip. 
A'v>ip  vocrpt  ToJ^aVi  Kipct^tif  S'' etTip  ctlo- 

Koi  'iTSTroi  . 
Jl  TTTTOi  ipivytrau  ojiS^piti  etvtip  «T  ATroisip 

^iTCU  'i^TTTTOV. 

1  -sr-^srof  env  etKctpHVOi  ,  AVnp  Jr    it.TiKi<:os 

ZKeiTo  , 
O  vyz  (pCris  Tcti^ns-cc  d^ou  ivsKiVTpta-iv 

'iTrrro) . 
Ad  verbum  ficeffertur: 

tx  virodefcendit  cqHils;afcendic  ^U.. 
lem  de  equo  vir  • 

Vir  fine  pedibus,  fine  capite  aiitem  CQ- 
ler  equus . 

Equus  ruftat  virfi,viraiit  pediteqnii. 

Equusnonhabebat  principium,vir  au- 
tem  carebat  fine  : 

.Sed  hunc    natura  ludens  acri  cquo  f 
mifcuir . 

Al^iatus  noftcr  paucis  mutatis  vcrbis 
fic  vertit  : 
£x  "Jtro  defcendit  equm  ,  afcendit  antem 

■vir  de  eqieo  . 
Virquidcmfinc  cruribu4,<^  equui  fuit  fine 

•vertict^. 
ifnm  ecfuumpedit  vir ,  ^  velox  equtcs  ru- 

ciat  virum  j 
Non  habebatfinem  homo  ,  neq;  qnadrtipes 

exordium  j 
Sed  virum  nat^tra  ludens  acri  equo  com- 

mifcuit . 
Hocinformi  moiiftro  ,  quod  ncc  omnino 
formam  luimanam.nec  omniiio  ferpenti- 
nam  figi.ir.ini  lubcac ,  natura  quidem  du- 
pIici,quodque  nccduni  cernm  appellatio 
nem  fortiri  po(Iir,  i  j  notancur,  qui  anima 
rationis  parricipe  a  Deoinformati.terrcna 
tantiim  fapiunr:&  neglecftaconditione  ftii 
jMchore,  humi  repunt,  in  iiaturamq;  bel- 
luinam  degenerant.  Monftrum  enim,  vc 
hic  exprimirur,  in  hominem  nondefinit , 
liec  cft  fe;  X  pa-iiicipium  :  noji  enim  finera 


fpedant  Epicurci  homiiies,propfer  qucm  Hpicural 
homini  Cu  concclla  ratio,qua  mifer^  abu- 
tuntur,eamq;  fpontanea  quadam  &  exi- 
tiofa  ignoratione  inficiunt .  Talesfuerunt 
ligidiilli  Phiiofophia:  (atellites,qui  ciim  Fhilofi- 
perpetuo  dognutis   fapicntirE  NCtcris,  &:  phi . 
fibi  pariim  conftantis  adha:(criiit,  nihil  a- 
liud  fpirarunt ,  quam  qua:  terr.-c  funt,ra- 
nietfi  vnum  illis  videretur  eflc  ftiiduim 
ccelcftia  diuinaq;  contcmplandi.-  quosid- 
c6  cxagitat  virfandiftimus  Auguftin.  li- 
brisdc  ciuit. Dci,La(ftantius,Eufcbius,  & 
alijmulti.   Opinor  autcni  hic  Alciatuni 
exempli  caufa  Cecropemappofuifle  ,  ncc  Cecrops 
quidcmab  rc:Ille  cnim  primusidolorum  hiformts 
cultutoram  Giasciam  imbuit,piimus  lo- 
uem  inuocauit,  fimulacrorum  vfum  indu 
xir,aras  conftruxir,  &  facra  dijs  fccit  (te- 
fte  Eufcbio,Hcrodoco,  &.  plunbus  alijs) 
qua;  omnta  anteea  tcmpoia  onminofue- 
rantinaudita  .   Qii^od  vero  primus  intcr 
marem  &  fijminam  certa  connubiadica- 
tur  inrtituifle,qu2  ante  vagacflenc  &  in- 
cetta,</^/ipy>if,  id  eft.biformis,  eft  nomina-  | 

tus-Hincq;  colligerelicet,  rnuiidi  fapien-  ' 

tiam>  quam  tcchnis&  prasftigijs  fatanicis 
inuexere  prioresilli  Principcs,mcram  fuif 
feftultitiam,ciim  perfpicuum  fit,eam  lon 
gedefciuilic  ab  iiiilitutis  illis  pnfcorum 
patrum,qui  legesdiuinas  a  Noco,  &eius 
meliore  pofteritatc  haufcrant  .  Hos  itaq; 
vafros,&  rcligionis  expertcs,  quibus  tan- 
tum  curas  tcrrena  funt,&  quorum  Dcus, 
ventcrcfticx  hominum  albo  rcijcimus  . 

^lutd dicaml quonam &c-]  Qiiq  noua  III 
funt,  ftnpcnda  ,  aut  admirationisaliquid 
prae  fe  fenmt,  vtqua:  a  communi  rcrum 
natura  funtaliena,dcfcribi  fcre  folentqui 
bufdam  verborum  fubobfcuris  ambagi- 
bus  &  rcrum  iiniolucris,  vt  hic  fit  ab  Al- 
ciato  in  monftrihuius  periphr^fi.  Totum 
CQctcJ^iKetTi^ov,  vti  pciiculofx  plcnum 
alcicdoinis  vifum  ,  mihi  quidcm  non  po- 
tuit  non  vidcri  pcrobfcurum.  Qu^oct  fi 
rcm  acu.quod  aiunt.non  tctigerim,tcnta- 
ui  tamcii  quid  hac  in  parte  vires  alioqui 
imbecillcs  poflenc,  &  alijs  tradidi  lampa- 
da,vtmaiaie  taiidem  induftria  diligctiam 
aliquam  noftram  obfcurent  .  Qux  dunv 
interea  mcditor ,  forcafse  non  male  vne 
claudam  prouerbio,quod  hic  obfcurc  pro 
ponitur.-  Id  igitur  piouetbium  vlurparfit 
duoccclefijc  Chriftianx  lumina,  Nazian- 
zeBHS  Grcgorius  ,  &  Chryfoftonuis :  ille 

quidcm 


Emblemata_» 


3f 


qiii<icmijicpi(^olisfIc;  tmV  tri^D^Te^yHv 
fi\o<ro^lAV,K^  KecTa  {jt.ivtsrAV,  pedejirem 
amplexari,humiqf  manentem  phtlofophtd. 
Idem  motiodia  m  BiC\.V\iim- av  ivS^pATa- 
J'eo,f'H(  y^  Kdt,Ta  veveuKas  o  (iioi  :  qiiorum 
vita  rcriiiliscft.qualis  mancipioriim,&  hu 
roum  rpe<5l:ans  .  S\c  Chryfbftorausadhor- 
tarur.humi  repetescogitationeserigamus.- 
ivtt  Tovi  ■)^fjLou  crupofy.iViii  KoyKrixisi  eivop 
Bayctfxiv .  Mitto  enim  quod  depagano- 
rum  ftudio  multic  noftris  tradiderunc , 
quos  alicubi  Theodoretus  ■^a.fj.cu^jiihvi 
Ks"  gV/)'i*/'»f  appellat:idcft,rerum  cadu- 
carum  &  humi  repentium  ftudijs  addi- 
<flos.  Sed  Ladantianaquajdam  lucem  huic 
loco  afFerent,meo  quidem  iudicio,excap. 
j.Iibi-Q^ios  homines  (de  philofophis  \o 
quiturj  philofophus  ac  poeta  Lucretius 
grauirer  accufat  tanquam  luimilcs&abic 
dtos ,  qui  con:ra  iiatur.T  (wx  rationem  ad 
veiieianda  terreiiafe  proIlernat.Aitenim: 
Et  facito  t    a7iimos    humtles  formidine 

Diaum, 
DepreJJosq-^premUfit  ad  tcrram . 
Alioloco  (ic  idem  .• 

NecpietM  z/Ua  eB  ,  ■velatumf&pe  videri 
Vettier  ad  lapidon  ,  atq-j  omnes  accedere 

ad  ara^  , 
Nec  procumbere  humi  profiratum,%cC' 
P?uIo  poft:non  oportet  (iiblimes  &  excel- 
los  animosaduocari  ,  atq;  in  terram  prc- 
mi.fed  nihilaliud  quam  cfleftiacogitarc 
Mon^rum  biforme.']  Duas  formas  ha- 
hens,  fuperne  hominis  ,  inferne  vero  ler- 
pentisjnec  tamen  hominisaut  ferpentisna 
turam  aut conformationem  habet.  Mou- 
ftriim  enim  eft,  quod  fitcontra  naturam. 
Interea  ,  quaiidoquidcm  Alciatus  nofter 
inmonftto  tam  informi  efiigiando  priHUi 
h«feiit,vti  rem  nouam  &  in{olenteni,pla- 
neque  Ihipendam  exprelVurus  ,  ne(cio  an 
huc  conferre  au/im  Lib)'cam  illaBi  fabu- 
lam.quam  ChrvfoftonuisDioii  retulito- 
ratione  j.  Sed  cum  nihil  (it  innarrando 
pericIi,nonpatiar  ftudiofos  eadefraudaii. 
Aitigituredein  Libya  ferarum  [',cnus  ,cx 
promifcuo  belluarum  diuerligci  cnscoi- 
tUjfjuum  admodum  &  ferox  circa  Svrtes 
imprimis  verlari.Monftn  facieni  cllc  mu- 
liebri  corpore  certc  formofo,  papiUis  tu- 
mentibus,  toto  pc*.T:ore  ac  ceruicc  pulcher 
rima,cutiscolore  admodum  jiitido  ,  rcli- 
quis  partibus  corporis  horridis,  &  fquam 
marum  fcabritic  afperis ,  infernc  dcmum 


in  longum  angucm  dcfincntibns.Fcras  cf- 
fc  omnium  velocifTinias  ait,  vt  nemo  fiC 
adcaalaccr.qui  earum  infultuscflugciit. 
Animalia  ca;teraquotquot  nada:fucrinr, 
per  vim  aftcquuntur  ,  tandemque  oppti- 
munt.-vnum  hominem  modo  blanditijja- 
doriri  ,  &  prsftigiis  implicare.  Cxtcra 
Dion.At  quia  fuperiorc  commcntano  co- 
natus  fum  inuentioixm  carminis  Alciatt- 
ni  expifcari,  ficuti  feci,&  ex  quodam  au- 
tore  veteic:addo&  hoc  ,  apud  AElianum 
lib-9.dc  varia  Hiftorantiquiflimum  que- 
dam  virum  in  Aufonia  fuiileolim,  nomi» 
ncMarem  ,  cuius  antcriorfacics  hominis 
cfTet ,  pofterior  equi :  G  rjecis  eft  /T-aro///- 
yi)i  •  Caufam  autem  natura:  duplicisin 
id  confert ,  quod  primus  cquumafccnde- 
rit .  Refertquoq;  CoeliusRhodigin.  lib. 
ly.cap.^z.exconcubitu  paftoris ,  nomine 
Crathisjcum  capr"  ,  obidq;  abhirco  ze- 
lotypooccifi,natum  efle  infantcm.qui  cru 
ribus  matrem  referret,facie  vero  patrem. 
Hunc  deorum  numero  aflcitum,conftans 
tenuit  fama,fuitqj  Hylseum  numcn,  Na- 
paeuma;  Huiufmodi  monftra  nullo  paiffo 
repcriri  poflefeftiuis  carminibus  indicat 
Lucretius  lib.  y.  riinius  tamcnnat.  Hift. 
lib-7cap-J  dicit,CIaudium  Cjefarem  fcri 
pfifle  natumin  Theflalia  Hippoccntautri, 
codemq;  die  intcriifTe. 

Nec  efldraco.]  Obiter  admoneo  hic  con 
fundi  virum  &  hominem,  draconem  cum 
angue  fiue  ferpentc,  &cquxa:njgmatura 
lex  eft  . 

Vir  anguipes.^c^  videtur  de  induftria 
verbis  obfcuris  vfus,  vt  rem  3bftrufam,&: 
quafi  recoditam  infculperet  potiiis  cfuam 
delinearet  . 

Anguempedit  homcc^c.l  HicGrxco- 
rum  morenon  abfumit  vocalera  ,  qu«e  in 
cjefura  hac  iemanctintegra,idquc  fere  fit 
rei  difficultatis  aut  giauitatis  oftendendse 
ergo.Ca:rerum  nouc  videtur  vfushisver- 
bis,  pedit,  &  eruBauit ,  qu^  vim  magnam 
h.^bentad  demonftrandam  monftn  huius 
ol  (cosiiitatcm  .-  Rcin  enim  turpem  turpia 
^cila  dccent .  Ponuntur  autcm  h?c  duo 
vciba  ,  pedit ,  erucfauit ,  kat'  a.VTi6e7tv  • 
Pedeie  enim  tit ,  quandoapcrtis  caucrnis 
iiifcrioribus  AeoIus  pex  pofterius  pro- 
montorium  flatus  emittit,narcs  ferientes: 
atariguem  pedeie.prorfusnouc  &infoicn 
ter  di<ffum,  \t  fcilicctad  monftn  infolen- 
tiam  adderct  quoq;gcnjuux  nouitafcjn. 
C     a  Sic 


t  TTfO^t' 

yvii' 


Molhum 
ex  capra 
&  hotni- 


Hippocen 
taura-s  . 


Pederr  Qf 
ertiilare  , 
obfcccna 
"jerbd-j . 

Tederiu . 


Andreae  Alciati 


".mffare. 


Flin.j.  c. 
56.  - 
Cecrops 
rex  Athe 
nufmm . 

Cnr  di- 
Hus  «T/- 
pvi]iyva,- 
rU  opinio 
pes. 


Tz,:tiz.is 


Sic  hoTninetneruAare  anguisdicitur  ,vt 
rein  prodigiofam  qtioquo  moio  Cili  ige- 
ret .  Era>flare,nihil  ertaliudquameff-r- 
re,&  egerere.vel  rudjiidoaliquideijccre- 
luueiial- 

■  Si  bem  rucixuityfi  recit  minxit  a,micu4  . 
Hoc  f;re  renfu  dixit  Caturms ; 
-  In pede  fidsfixo  ca,Y}7iinA  ru^sit  hia^is  . 
Et  LucUius  apud  Horarium  ducenros  ver 
ftis  fta-ispedeiii  vno  ruclibar.  Serpeiitem 
quoq;iuter  fi^iiificatioiies  alias  turpium 
volupratum,&  mollium  illecebrarum  uo 
tam  eire.aliuudi  Jidicimus  . 

Uecfints  hominis  esl,  &>c.]  Non  defimt 
in  hominem,qu6d  finem  non  fpevflet,  cu- 
ius  raaxiinc  caufa  conditus  hDmofic-  mc 
habctferx'  principium,  quod  primo  ani- 
ma  rationis  parricipe  donatum  a  Deo  (ir, 
vtomnibus  alijs  animanribus  excelleret , 
ficutJcopiofa  difpucatjone  Cicero  i  D^  le 
gibprofcquitur. 

SicolimCecrops.]  Cecrops  regionis  At- 
ticc  rex  primus.qui  Athenarum  arcem  ex 
truxit:hinc  CeciopiJs  Arhenienfes.  Veuir 
autem  Cecrops  Athenas  ex  vrbsAEg^- 
■ptia.quaz  dicitur  Sais,  atq;  vtinquic  Cha- 
raXjSaisapud  AEgyprios  vocantur  Athe- 
nx  .  Pauianiasait  cum  S^ipui} ,  hoc  efl-,na- 
turx  duplicis.fuperiori  parte  virijiiifcno- 
rifer^.quod  cooiugiaprirnum  inrtitucri» 
iu  Attica  regione-Malim  ramen  referre  ad 
idquod  fuperiiis  attigi ,  de  fuperftitione 
n^mirum.&idolomania,  quam  primusil- 
licdicirur  induxiifc  .  Lege  D-Aug  De  ci- 
uit-cap-  8.  libiS.  luf^in.lib-i.  Tzetzes  in 
Cafrandram  Lycophr.Cecropem  aic  bifor 
mem  nocninatum,  quod  ex  draconis  den- 
tibusegredus  li:  :  vel  quod  duorum  ho 
fniimm  magnitudinis  elfet  :  vel  duarum 
linguarum  pericus.AEgvpciac?  nimirum 
€i.  Gr?ce:aut,vteil  in  fabuIis,quod  fupe- 
rioreshomini^  parres.infcrioresaurem  Hra 
conis  habuerir;  quodquiden  AKK--iyopt- 
K'*>  Demoftlienesinrerpretatus  dixit  ,  il- 
lum  robore  fimilem  draconi  fuilfe ,  homi- 
ni  meiue  .  Exiihma:  taineii  idem  Tzetzes 
eumopcimum  regcm  excitilli^quippe  qui 
hominum  feiocirarem  onnemde  medio 
fufluleritrvel  quod  prinuis  mulieres,qu5 
morefcrarum  coibantpromifcue  ,  (vc  eft 
apiid  loannem  Antiochenum)  ad  certa 
coniugia  reuocuic,ficque  iiefandos  coiicu 
bitus  &  belluinos  aboleueric .  Nam  antea 
wziitnn':  uovcpvfif ,  id  efl  ,  vaius  iiacii- 


r?,mar;ein  qdtppe  foUm  aofcebaiir.  Re- 
gnanre  veroin  Acrica  Cccrope,cci!Juit  il- 
la  feruia  commiftio,  &  viris  Icgici.ne  Ce- 
crops  vxores  iunxir  •  Iiide  iam  pue  ris  & 
patreai,&  macrem  iiofcennbus,  diclus  efl 
ipfeCecrops  c^/3:///\',quod  per  illuni  pue-  j 

ri  hocelleiit  confccuci  .  Hx'c  Tzetzes.  Ce-  | 

crope  regnanteprimuTi  in  arce  oliua  orta  Eufehij., 
eft,  &  ex  Mincru?  quoq;  nomine  Gr^co, 
Athen^  nuiicupat^.  Dicebacur  autem  Ce- 
crops  J^/au«V,  id  eltjduabus  naturis  ,  fiue 
ob  longitudinem  corporis;  fiue  uicirco  ,  | 

quod  cum  eflet  AEgyptius  ,  vtramq;  Iln- 
guam  fciebat ,  Gr^cam  &  AEgyptiacam  . 
Primus  Cecropsbjuem  imniolans  louem 
appellauit;  &  Cecropia  regio  abeo  nun- 
cupata.Floruit  rempore  Mofisanno  Mun 
di^^^y.  H^cexEufebij  Chronicis,  qu^ 
omnia  in  pr^fatione  pofuii  lacius .    Alicet 
Pjutarchus  in  libcllo  De  feranuminis  vin 
di<fta:Perinde,inquit,  ambigue  prifcos  de  Plut;ir- 
Cecrope  fabulatos  arbitror  ,  non  (vt  ali     chi. 
qui  aireriinrj  ex  optimo  regecrudelem  & 
immirem  faftum  elfe  tyraninim.feJ  con- 
tra  cum  fub  initium  morofus  ac  terribilis 
fuilfet,  poftea  perquara  humaii-  ac  placi- 
dcimperalfc.   Alirer  lufHinis:  Aiite  Dcu-  lufimi 
caliouis  cempora,  inquic  ,  regem  habuere 
Cecropeni.quem  ,  vt  omnis  antiquicas  fa« 
bulacaeftjbiform.m  proJiJcre:  quia  pri- 
mus  marem  focminc  mattimonio  itinxit . 
DoSits  Athenis.]  Dodis,mefaphora  epi 
theci .  Doclas  pofuit  propcercelebracifn- 
mam  cocoorbe  fcholam  .   Hinc  enira  ma- 
gni  OratoreSjhinc  Rheco:es,  hincSophi- 
lt?,hincclari  deiiiq;  legum  latores .  Phi- 
tarchus  huius  epitheti  vim  exprelfit  com 
mencario,TcT£^o!'  A^ir,i(Ctoi  Kp  TaAgy.oi', 
»   Y^  c-o^iAv  ivJ^o^iTtpoi .    Reuera  hfc 
vrbs,  inquir ,  inulrarum  eciam  aliarCi  ma- 
ter.arriumquebenijna  parens,quarum  a- 
lias  prima  reperit,inq,  luccin  mifit,  alijs 
honorem,vim,iiKrcmenca  contnlit.Gr^ce 
vero  (ic:  toKKcov  y.iv  «Th  yjd  aKKcov  *?  "tto- 
Kiiii<N  fxihnp  tii  Tposcf  huivtif  Tty^-cov 
yiysvi  ,  T«t; i/.iv iupituivn  lu  avctptivATet 

TpaT»    •  T:*7f    S^i    ^{/VAU.lV  l-pOfT^il^A  )^ 

7iy.i}V  YjjtA-j^nTiv  .  Cicero  t.deOratore, 
omnium  doctrinarum  inueiurices  Athe- 
iias  appellacSic  idem  pro  Flacco:  Adfunt 
Arhenienfes,  vnde  hunianiras  .dcclrina.  re 
ligio,frugcs,iura,legesort^  aeq;  iiiomnes 
terrasdiltributs  pucantur.H.-cc  funrprx 
elara  certc  &  auriqua    vrbis  Arhenaru.m 

eulogia 


Laus  j. 
thenari 


Emblemata-j. 


3^ 


Anguipe 
des. 


eulogia-SeJ  occurriint  e^tiam  aliorum  quo 
rundam  noii  posnirenHa  teflimoniaSic  e 
nim  Velleiiis  Paterculusad  finem  i-hift. 
Rom.  Viia  vrbs  Attica  pluribus  aniiis  elo 
qucnria,quam  vniuerfa  Gra;cia,operibus 
que  floruit,  adeo  vt  corporagentis  illius 
fepatata  (int  in  alias  ciuitates.  Ingeniave- 
ru  folis  Ataciiieiifium  muris  claulii  exifti 
mes.ApuIeius  ei;:m  lo  Aliiiiauici:  Qua- 
le  autem  &  illud  iudicium  apud  legite- 
ros  Athenienfcs  &  catoiiiloSi&omnis  Icie 
tiajmagi  >ros.Idein  Apolog.i-Apud  Athe 
rjieiifes  cattos  Melecides  fatuus .   Et  lu- 
ftif.Ub.  j.Athenas  vocat  patriam  commu- 
nemeloquentix-'.  Lib  i.idem  fcripferat,  ii- 
tetas  certas  ac  facundum,  ^  oidinem  ci- 
uilera  ,  difciplina;  veluti  tempium  Athe- 
uis.  Mamertin.  orationc  panegyricquam 
luliano  diiftam  volunt:  Ipfa;  \ilx  bonatu 
artium  magiftrdeSc  iinientrices  Atheiia:. 
Valeiius  ?viax.  lib.  S.  c.y- Athenas  locum 
doctruia:  fertiiiirimum  dixit.  Qu^id  enim 
tranfiiiam  cum  alijsquam  plunmis  Caf- 
fioaorum,qui  lib.  ii.Variarum,  epilt.iS'. 
Athenas  fedem  eiTe  fapientiiim  dnflas  ab 
antiquisait  ? 

Slc  0\Gigaf!tes  ]  Gigantes  Titanis  Sc 
Terra:  fuerunt  filij  :  liue,  vtalij  volunr  , 
Teria;  tantum  fine  patre.  Fucrunt  autem 
flatura:ad.mirabiIis,quoU!m  pedesin  fer- 
pcntum  volumina  dcfiiiebantjijqj  iu  Deo 
rum  perniciem  nati  purabantuivcum  qui- 
buspngnare  auii  ,  fulmme  concufli  funt  , 
atq;  fub  AErnam  ,  aliasq;  infulas  detru- 
li  .  Pugiiam  haiic  attingit  Pindarus  in  Ne- 
meis  .  Huius  figmenti  rationem  Mytho- 
]og-  adff  runr,eamque  traducunt  ad  liomi 
r.es  quoidam  impios  ,qui  Deos  iieghge- 
rent,aut  etia.Ti  iicgarent:quoruni  pcdesin 
draconum  voliuv.ina  deii)(le  aiunt,  quod 
nihil  fuperum  ,  nilui  retflum  coguaient, 
totius  eorum  vitx  grcifu  ad  iHfema  mer- 
gente  Niacrob.SaLur-iaJ.ic.i©.  Virgilius 
m  opufculo  de  AEtiia  : 
His  naturafua  efl  aluo  tchy^,ima ^  otnuts 
Squdmeus  intortmfinuat  vefitginferpcns. 
Multa  deGigantum  ortu  ^  pugiiis  Dio- 
dorus  lib.4  6c  5  A  poeiis  vocantut  angui- 
nei,anguipcdes  ,  &  fcrpeiuigena-Ouid.i. 
Metam. 

.-^«.'^  ce;itum  quifi.-^pariib^.t 

hiijcere  anguipedii  cattuio  brachia  coelo  . 

Idem  ^Trift- 

Sphingaq-^  (^  Harpyiaf,fcrpentiaef;ftsqigi- 


GigatUm 
itrrogan- 

ti(t. 


gantcu , 

Q_iiodmihi  reuocat  in  nsemoriam  vererci 

ftatuas,  quibus  gigautum  forma;  obtortis 

cruribusconfpiciebantur  ,  quodq;  Lam- 

pridius  retulit  in  Commodo:  cum  ncmpc 

quosobtortiscruribus  edet  vbicumq;  na- 

«ftusjfagittisexlibidine  {olitum  configerc, 

eosqj  dracouteos  appellitaic.  Qu^od  epi-   eV///u- 

mythioii  hexafticho  complcxus  eft  Bar-   ^ioV' 

tholom.  Anulus  in  pida  Poefi:hunc  cnim 

fcriptoiem,  alioquJ  reccntem  ,  eruditum 

tamen  &  acutum,  citare  nihil  vercbor .- 

TalegigHt&um  legitur  geniis,ztnihtl  altii 

Cogiti t,c.t s'pernat,-jel  neget effe Dcum: 

I.t  t.infii,  quant.~i  fenfu  exferiore  mouetur-, 

Commodat  adpr£.fensfe,vel  ad  id  quod 

adsfi  . 

Hoc  genus  auguipedum  mythici  finxer% 

1^01  ts. , 

\ihiorum  affeciiii  hnmi  {fegnis  ad  alta) 

repa  t . 

S'\  vacat,lege  Pierium  Valerianum  \ih.\6. 

&  ij.  Hieroglyphic  Horum  gigantum 

arrogantia  tantafuit,  vtprouerbi)  locun» 

obtinuerir  j  iiec  abs  re  ,  nam  ex  ficris  lite- 

risorigincm  fumpfiire   videtur,  vbi  legi'- 

tur,giganres  turiim  conatos  rrruere,cuius 

culmcii  coelos  attingere^nili  Deusconfu- 

fionc  linguanim  eos  ab  incepto  abftraxif- 

fet.  Gigantum  fabulam  Homeri  fcholia- 

iles  in  haiic  feHreniiam  narrat.-Cum  lupi- 

ter  patrem  Saturiuim  regnoderurbaflet , 

Deorumq;  Jibi  principatum   adfciuiliet  , 

Gigantes  Terije  filij  fuccenfentes  Tartefi 

(qua:  ciuitas  eft  luxta  Oceanum)  magnii 

bellum  aduerfus  louem  adornarunt:  lu* 

piter  vero  illis  obuiam  faiftus,  iu  Erebum 

deiecit,ac  patri  Saturnoin  ipfosimpciium 

tradiditEt  Ophioiii,qui  c^Eteris  fupetbia   Ophio»  . 

pr^ftare  vidcbatur  ,  iliperato  monteu.  ab 

eius  nomine  Ophionium  fuperimpofuit . 

Miflbs  hoc  locofacio,  qui  multimulta  de 

gigaiitibus.quorum  aiijjfuiife  negant,qui 

dam  contra,5c  cert.e  phues,  nonenim  va- 

cat  fublegere  qus  de  giganribus  tradunt 

Herod-in  Clio.  Plin.  j.c-  i6..SoIin.cap.5'. 

tar.riim  admoiuiille  fateft  .    Ego  qnidem 

Licile  mihi  perfiiaferim  hoc  gigantum  no 

miiie  inteiligi  veteribus  baibaiam  &im- 

p:am  gencen),  qnx  fubhominis  figura  fe- 

riratem  exerceret,  a  qiiibus  houeitarum  /''•*-' 

leuini    inducla  fuerir  a.7cr'^ict  ,  quales 

defcribuntur  a  !'oct;s  Cyclopes ,  Larftri- 

gones,  aIijc]He  oui  ferinis  moribus  vaga- 

C     ?  baiitur 


Glgant3.K 
aens  i-fji- 


38 


Andre^Aiciati 


bantiir,  infontes  &  probos  quofqj  iinpii- 
r.e  la'clcbant,nul!.iin  diuini  humanicj;  iii- 
lis  racionem  habcbanc.  Cui  videcuraftt- 
pufan  BerofusBabylonicus  de  Annquic. 
Circa  I  ib3num,inquic,fiii(reEnos  vrbem 
mjrimain  Gigancum  ,  qui  vriuerfborbi 
domjnabaiicur, ab  occafu  So!is.id  orcum. 
Hi  vaftiratecorporis  ac  lobore  conh'(l,in- 
uenris  armis  omiies  opprinieba!!r;Iibidini- 
quc  inferuieiues  iniieiierunr  papi|iQnes,& 
inflfumcnta  mufica  ,&  omnes  dclicias. 
Mauducabanchomines,  &  procurab.it ab- 
orfus,  ineduliumq;  pra:parabanr,&  com 
mifccbantur  macribus,fi|iabus,foionbus, 
mafculis,  &  brucis  ,  &  nihil  erac  fceleris  , 
quod  noaadmittereiic.concempcores  reli- 
gionum  &  Dcorum  . 

Glg.intes  ^^'■'''^  materpmulit.]  G  igantcs  te  rrige 
terrige-  "^  dicuncur  a  Poetis,id  eft,cerrx  filij,  vc 
„^  ^'^         ■vinoiiiinisintenigicurj>'H,terra,>/i'o^.a<, 

fio  ,  nafcor.  vci  ,  Tetpa,  to  £k  yii^  levcu , 

quafi ix.  ytif  yiy£r.>y.ivoi .    Sic  canit  Qr- 

pheus  Iib.S.facri  ferm 

i{  KetKiiT-t  yiyetVTA:  iTavv/xov  iv  (Xct- 
KdipiJ^IV  , 

hiKO,  r>}iiyimTo,xcu  ei/ua,Tof  ipetvioto. 

id  eft : 
Nomine  gentili  Diui  hoi  dixere  Gigantes, 
<§litod  geniti  e  Terra  ,  Calt  fint  f^tnguine 

critt . 
Heliodus  quoq;  in  Thcogonia  ,  Erinnyes 
&  Gigantes  ex  cniore  Cce!i,ciim  is  a  Sa- 
turno  filiocaftraietur.ingremium  Terrx 
dilap<bprocreatos  dicir,his  verfibus: 
ooj-o/  ya.p  petd-xuiyyi^  ef.Triorv^ev  cufxet 

'TTAJcti  j^i^etTO  Tctlet  '   TepiT^OfXivav  S"' 

ivtetVTcov 
TfiVetT  ipiVvZi  Ti  KpctTipa.!,  fyLiyctAitf  71 

yiyetvrcti  . 
SanguineA  quotquot gutts.  cecidere,recepit 
Terra  omnes-^eade  rurfus  voluit:biu annis 
Horrendoi  peperit  Furtas  ,  magnosque  Gi- 
"antcs . 
Tem  fi^  A  Gigancibus  orcum  efl  prouerbiiim.Tfr 
h'is  .  r£,fili:ts.Sc,  Gigat.s  fr.Tterculus.De  qmbus 

U-y/i^.t  <  vide  Chiliadcs  ,  itcm  Poluiaiuim  cap.  i  8. 
fr.ttarcu-'  Mifcel.  Gigantiim  prxterea  mcmiinc  O- 
lus .  uid-  i.Mecam.vbi  eos  vocat  fuperum  con 

temptores.&anguipedes.  Meminic  &Iib. 
5  operis  eiufdem.- &  f-Faftorum  ficaic: 
Terraferos  part.is  immania  monftra  Gi 
ga::  f.s 
J-did.  t,  ^«  ^HTOs  in  louis  ire  domum. 


Mille  mantis  illis  dedit ,  ^pro  crttrihut 
angues : 

yftq;  a:t:In  magnos  arma  mouvte  deos. 
J.xtruerehi  montes  ad  fiidera  fu7nmapa. 
rabant  , 

Zt  fnagnum  bellofiollicitare  louem  . 
Vulmina  de  cceli  iaculat:t-s  lupiter  arce  ,  \ 

Vertit  in  autjres  poridera  vafita  fuos  . 
Et  Claudianus  in  Gigaiuomachia  : 
Terra  pare>:s  quondam  coeleslibit4  inuidtt 

regnts , 
Tit.mumq-fimul  crebros  mifierata  dolores, 
Omnia  mofirifero  cdplebat  Tart.ira  coetti. 
Inuifium genittira  yiefoi,  Fhlegraq;  retjxit 
Tat.  t^i  prole  tumens,  c?»  m  &thera  protnlit  \ 

hoftes .  I 

Titfionittii,  erumpunt  crebri  .  Scc. 
Homerusquoq;  in  Batrachomyomachia, 
Terrx  filios  vocac  Gi?,ances : 
TnyiVit^v  ctvdpcov    f/.iuisy.ivoi  ipyet  yt- 

ydvTiov. 
Terrigenuq-,  virilfiimulates  facia  Gigantit. 
Quinta  Lunaaliquid  aggredi    inaufpica- 
tumeratapud  antiquosteratcniin  hic  nu-  §^iKfL. 
inerus  Minerux  coiifecratus ,  quam  lleri-  Luna  n, 
lem  elTe  conftat.Hocdiecanunt  Poet^  na-  tiGigan 
tumOrcum,Eurpenides,&  Gigantes.Vu  tes  . 
de  Virgil.iGeoig. 

QHJr.tamfuge: pallidM  Qrcus 

Eume:i{dcsq-^fiatdi,t:i  partu  Tcrr^i  nefaudo 
Cceumq-^  lapcttcq;  creat,fiti!iumq-^  Typhoea  , 
Et  conturatos  cctlum  rejcinderefratres  .  1 

Ter  fu).  t  conati  imponere  helio  Offam  ,  \ 

Scilicct  at-];  OJJa  frondofium  inuoluere  O-  ' 

lympum : 
Terpatcr  extrucios  deiecit  fulmine  motes, 
Gigantum  nomina  ,  qu?  illuftriora  cele-  Gigatim 
brantur  a  Poetis,funt:Coeus,Iapetus,Ty  nomina 
phon,fiue  Typhosus.Alocus,  Enceladus, 
Tityus,Briareus,Gyges,Aiitxus  ,  Ailas , 
quibus,  fi  placet  ii"igatutillud  monftrum 
horrendum  ingens,  cui  lumen  adeptum, 
Polyphemus  iiiantro  .  Qui  pIuradeGi- 
gancibusdefiderac.adeat  OrKcmam  Raui- 
lij  Textons  ,  lib.i.  cap.^y.Nacaicm  Co- 
micem  in  Mycholog.lib.  6.  c-i  !•&  alios  • 

Hdc  vafrum  species.  ]  (■TrifJt.C^tov ,it\.\ 
figmenti  lencciuia  •  Vafer  aucv:m  dicicur  Vafier. 
callidus,all:ucus,quafi  valde  Afer.-iniia.n. 
femper  fuiceiusgeiuis  calliditas  ac  verfu 
tia.Cicero  j-de  Repub.Non  funcindifpu 
tando  vafii,non  veteratores.non  malitiofi.  ' 

Eius  diminutiuum,  vafcllus .  ( 

Sed  relligione  carehtcm  1  In  qua  tamen 

lum- 


Emblemata_) 


39 


'^a  ma- 
xttne  ro 
homo  a 
•nutn  X- 
nimali- 
hui  diffc- 
'at . 


liummu 

honil  vbi. 


Hnm.rna 
fipiehtiit 
cur  slulti 
tia  dicti- 
tw. 

Ub.  3.  c. 
II. 


£/".  '-9. 
Abd.  I. 


fiimmum  hominis  boimm  cfle  liquido 
coi)fl:at:cxtera  enim,qii?  putaiuurellc  ho 
n.iiii  propria.in  caeteris  quoqi  animalibus 
deprehenciuntur-  Rcligio  foia  differentes 
homiiies  a  belluis  facic:quam  qiii  iioiiad- 
mitrit.alieiius  a  natura  hominis.vitam  pe- 
cudumfiib  humana  fpecie  viuit.  Ladant. 
lib.  t.cap.j.Sc  lib  j.cap. lo.&de  ira  Dei> 
cap  7.&  8. 

Terrena  tantum  quique  curet,indicat.] 
Concinit  huic  Laft.inti)  loco  ex  3.  lib-di- 
uinar.inftitcap.  li-  Beata  vita,  quam  Phi- 
lofophi  quxduerunt  femper,&  quajrunt, 
luie  in  cultu  Deorum,fiue  in  Philofophia» 
uulIaeft,ideoque  ab  ijs  noii  potuit  reperi- 
ri,  quia  fiiramum  boiuim  no  1  in  fummo 
quasfiuerunt.fcd  in  imo  .  Quid  eftautem 
fummum,nifi  certum,&  Deus,  vndeani- 
m«s  oricur?Idem  ad  rcm  propius  lib.  6- 
cap.  I.  Nihil  fapiunt  nifi  terram  ,  inquit , 
honaque  &  mala  (blius  corporis  fciifu,  & 
volupcAte  perpenduiic.  Huius  atbirrio  vt 
lehgioiiem  poiiderant,  fic  toti>is  vits  fus 
acradifpoiiant.Ha;c  ilk  •  Verum  &  Piii- 
des.auftor  Grsecus.fuisde  numdi  fabrica 
verfibus  alludere  huc  mihi  videtur.quo 
loco  iii  Philofophosj&  Proclum  maxim^ 
iiniehitur ; 

A'AA'<y''  a-ozi^dHciKki,  Tcov  y.irrco  Koyav 
O-sroAAa,  (spovTcoviy,  vtecov  Ko^oS^pofJLCov- 
Qn^os  (lc  nuper  reddidit  Fed.  Morellus , 
Gr^ce&  Latine  dovftus : 
§^antum  zalent,zt  hauriant,non  quan 

tum  habes  , 
Sophijl.r  Frocle,  vocem  humi  ferpentium 
Multmn  intonatis  t"  flexuofis  imbrtbus  . 

E  A  eft  huius  Emblematis  foscundicas, 
vtinde  Jovflriiia:  fruJtus  vberrimos  decer 
pere,  &  ad  vfum  accommodare  polTis. 

I.  Sciciidum,humanam  fapienriam  (qu? 
apud  Deum  ftultiria  dicitur  D  Paulo)  hie 
pociirinuim  reprehendij  quippe  qux  reli- 
gionc  carudit .  V\:M  aucem  L3i.T:antius 
vnam  cum  altera,id  eft,relioionem  cum  (a 
pientia  infeparabili  nexu  colligari  ,  in  qai- 
bus  hominis  ofticiiim  ,  &  veritace.ii  om- 
nem  inclufam  eiJe  co  ligat.  Religiocnim, 
qux  (nie  ("apicnria  (it,  iion  religio,  feJ  fu- 
perftitio  putauda  eihlapientia  vcrii  (me  re 
ligione,meraeft  ftiilticia  ,  dequaeit  i.lnd 
Prophet£:Perdam  fapienciam  (apientum, 
&  prudentiam  prudentum  reprobabo.  & 
D.PauIi,i.Cor.  i.&^.cap. 


V.  Eft  przterea  hic  typus  pcrquam  elc-  Machixm 
gans  veteratorum  quorundam,  quos  Ma-  uelltt/t 
chiauellitas  non  malc  vocitamns,  vtqui  quales . 
impuram  &  impiam  MachiaueHi  doiftri- 
nam  mordicus  teneant,&  ab  cius  prsfcri- 
ptis  non  dilcedant  .  Gens  omnino  Deo, 
pijsque  hominibus  inuifa  ,  vr  qua:fit  ad 
religionis  omnis  nata  contemptum  ,  &  ad 
homiiuim  pefniciem  quafi  ab  inferisexci» 
tata  .  Qujd  enim  almd  fpirat  aut  fperar. 
quam  vtindicatur  pietati,  omniqueadeo 
virtuti  probrolum  exfilium?laxentur  ha- 
ben^e  fraudibus  &  latrocinijs  ?  faueatur 
compendijs  hfci,mi(eraque  plcbecula  de- 
glubatni  ?  Itaq;  iain  agnofctis  .}pcrtius, 
Philologi  ChriQiaiii ,  cui  monftro  fimiles 
k(Q  prasftcnt  immanes  iUi  «t^^es/ ,  quales 
aulici  quidam  funeftiftlmi,  nefandi(fant. 
que,  digni  qui  in  Morboniam  concedant, 
vel  vt  Seianus  (iib  Tiberio  ,  aiit  (ub  Alc- 
xandro  SeueroTurinus  quidam,  dignum 
exitmm  (oitiantur  • 

3 .  Id  porro  tocum  poteft  conuerti  in  pro 
fligatos,&  perditos  huius  f^culia-Js»V,& 
voluucarios  Epicuri  alfeCtatores ,  qui  ne- 
glefta  fucuri  boni  fpe,fuas  omnes  cogita» 
tiouesabiecerunt  in  id  modo,  qriodadeft, 
quodque  prxfenselt-  Id  quidem  ego  ar- 
gumentum  noninuicus  explicarcm  copio 
se  :(ed  facius  eft  vt  breuius  conrrahara  ,  h 
ftudiofuni  quemqueadmonuero,id  com- 
modiiisrepeti  poile  a  Laclanciaais  Infticii 
tionibus  ,  maximcquelib  2- cap.  3.&  le- 
quent.irem  lib.j.cap  lolib.j^.  cap.ij-  & 
ijsquas  fequuntar,vtdeniq«elib.<J.  capi- 
tib-i.y-  9- 

4.  Tandem  ad  fenfum  Emblematis  huc  Animui 
adduco  Lacftantiaiia  hxc  lib-i.ci^.Quis-  ad  ftiper- 
quisanimam  (uani  ,  cuius  origo  de  cceIo  na  eleuS, 
el^  ,  ad  iuferna  &  ima  proftrauerit,  eo  ca-  ciu/S, 
dat,quo  fe  ipfe  dciecerit,ideoque  oportet 
rationis  &  ftatns  fui  memorcm  ,  nonnifi 

ad  fuperiia  niti  femper  ac  tendere  :  quod 
qui  fecer;r,hic  plaiie  fapiens.hic  iuftus.hic 
coslo,  Deoque  dignus  iudicabitur  ,quem 
fuus  parens  non  humilem,  nec  ad  terram 
morequadrupedum  abieflum  ,  nec  ftan- 
tem  pocuis  ac  leclum,  (icur  euin  fecit,  a- 
gnouerit.  Idcm  lib-^.cap.iy.Deus  folus 
poceft  honoraie  virtutem,  qtiam  qui  non 
appecunr.nec  religioneni  teneiit,  cui  xtet- 
na  vica  fubiacet ,  prcfe^fto  ncquc  vututis 
vim  I*ciunt,cuius  pr.Tmium  ignoraiit;  ne- 
que  in  coeium  fpedanc,quod  ipfi  fe  facere 
C     4  putant. 


40 


Andre^  Alciati 


piuaut.cum  rcs  tioa  iimeftigabiles  qujc- 
ninr,  qiiia  racioiii  coeUiiii  rpjtlans.imlU 
cft  alia.iiih  atic  religio.ie  [iifcipere,auc  afii 
hiam  fuam  inimorcalcmcirecrederc-  Vi- 
de  &  iib-4.c.i8.iiiicio,&  iio  i  minus  difer- 
te  in  Phiiofophoslib.i.ca.tf.  &deiraDei 
cap.ii.Sme  reiigioiie,aur  iitimaiiicacebel- 
Inis,  auc  ftulcicia  pecudibusaHa:quamur  : 
in  fola  enini  reIigionc,id  eft  ,  in  foiius  Dei 
fummi  notione  fapicncia  eft.Hxc  ille.Ne- 
que  fiMC  homiiuim  appellaciojedigni  siir, 
qui  hac  defticuuncur  nocicia  ,  quanquam 
planum  liteos  rat  oiiis,  doiflriua^cuiufda 
&  humaniratis  haud  expertes  fuiili:  iiani 
ca  re  carneruiit ,  qua  lola  ditfirt  ho"no  a 
leliquis  animantibus,  ideft,  rcligioue  ,  in 
quacertc  noshoniines  lummum  bo.ium 
cenftiuiimus  Q^nanquamenim  homoflt 
ver3&  expreira  Dei  iraago,'i  tamen  fic  fe 
abijciatacq;  profteniac,  vtopince  D:um 
ignorec  ,  in  belluarum  numerum  m;rit6 
eftaggrcgandus  Magna  igitur  aniinajcas- 
ciras  iiCjimo  peruerlitas  ftupenda  &raa- 


litia  verius.imiiifcerc  fe  tcrrenis  Sc  impli- 
care,  coeleftis  cum  fic  Sc  diuini  (cmims  . 
Qjnd  igitur  tibi  ciim  [ordido  hofpicio.ini  zpHogi 
morralis  meus,  qua:  perennis  xui  capax  , 
'Igiiawuium  in  te  prcefers  Conditoris  tui  , 
.id  augurtidimam  ciufde  maieftatem  con- 
tcmplandam  inceiledtu,  recoleiidam  me- 
niotia  ,  &  voluncaciseligeiidam  arbitrio  , 
procrcara  pulcherrime  &  eflicla  prxpo. 
teiitidigito?Ve[uc  vpupa?  iii  lulus  eft  hoc 
corpus  quod  circumferimus  ,  e  fordibus 
concinuatum  &  ftercore,  cui  infidet  altior 
il'a  ac  nobilior  pars  ,  vndc  inlicitur  &  fos- 
corem  trahit.niii  euolet  fubinde.ac  liberio 
re  coelofrua  tur.Inuifcat:  f(^cidum  hocglu 
ten  carnisjfi  cubac.necegreditur.-  adha^ret 
lentor  &  inquiuat,  fl  non  quatit  interditm 
alas, Sc  (efeeleuat.  CLuifa  quidem  eft,& 
in  cufto-lia  ,  (cimus  ;  imo  &  compedibiis 
fuis  hic  ftringicurac  viiicuiis.  fed  fcirpea 
fuut  vel  fcortea  no.i  zx  ferro  ve!  chalybe: 
iiiladamantiiium,nil  marmorium  c  irgit, 
clu(n:etur&  erumpat.pacebit  via  conanti  . 


Fida  Religio  . 

E    M    B    L    E    M    A       V    J  . 


R 


Eroblemata-j. 

EG ALI  refidens  meretrix pulcherrima  fellt  , 
Purpureo  infignem  gefiat  honore  peplum : 
Omnihtii  &  Utices  pleno  e  cratere  propinat : 
At  circum  cuhttans  ehria  tnrba  tacet . 
Sic  Babylona  mtant :  qux.  gentes  illice  forma  » 
Et  fi^a  Bolidas  relltgione  capit  . 

COMMENTARI 


I.  P  E  D  E  A  T  mulier  habitu  fupcrboin- 
«3  diica,  iii  regali  (ella  ,  pateram  auream 
manu  teiiciis,&  pocum  quafi  libando  tur- 
bascoram  fedecumbenci  propinans.  Hanc 
piLhiram  emendauic  Pignoriusivelim  ta- 
men  ego  mulierem  fplendidiore  ornari  ve 
fte,quam  hic  apparec:  tum  brachi  im  dex 
trum  corrigi,quod  hic  truncum  videcur  . 
Interini  tamen  non  me  fVigit,haiic  mulie- 
remaiicerii  D.  lo.inne  in  A.pocal.  17-  de- 
pingi.quam  defcriptionem  omnes  cxcers 
ediciones  funt  lecutx  in  piiflura.Eius  ver- 
ba  fic  pairim  leguntu  r;  Et  vidimnlicrem 
fedcrem  fiiper  beftiann  coccineam.plenam 
iiominis  blafphemi,E  ,  habenrem  capitafe- 
ptein.Sc  cornua  decem.  Et  mulier  eraccir 
cumdata  purpnra  &  coccino  ,&  inaiirata 
auro&lapide  preciofo,&  margaritis,  ha- 
bens  poculum  aurenm  in  maiui  fua  ple- 
num  abominatione.&immundicia  fornica 
tioniseiiis  :  &  in  fronce  eius  nomen  (cri- 
ptun»;Myrterium,Babylon  magna,  ma'-cr 
fornicacionum,&  abominationum  terrx  • 
H:ec  tanien  pidura  noftra  magis  menti 
Autoris  accommodata  videtur  . 

Q  V  A  M  varie  lioc    agal.ma   no mulli 

T  T  ^^  ' 

•'•  *■'       hoc  tenipoi-e  accipianc.quamqueobliquis 

interprccationibus  contorqueant  ,  &  ai 

fuos  .ifFeLtus  accommodenc ,  vtpoce  odio 

parcium  labovantes.cercc  recenlere  puier. 

Quanqjam  enim  falua  iide  &  pudore,  a- 

iiotum  fcnteutiasjn  medium  atlerrepof- 

fem.ue  cui  camen  ftomachum  moiieam.-.u 

tiu»  clVciiulico  veterum  hominum  doctti 

nam  potiOis.quam  nouoruin  placitaconle 

ftari.  Idexi^.  loannis  ««/rs^ciALl^Lsw?  17- 

&  ex  Hiere.mu  cap.yi.dimptum  e'fscla- 

ru  m  e'Tjquod  quidem  deemeinica  religio 

uis  obleruatione,  &  verx  pietacioppofita 

Valfiireli  "i^'^"-"''"'^- ^^  ett  coIled:io  reproborum, 

iiociuA       qn-^Eii^ei^e-fixtiicii^wr  >qu6d  Deo  rerum 

•'     *     omniura  auftore  neglecio  &  vero  fponfo 

lcfu  Seruarore,  inif  uro  ,  ilUcico  &  aouo 


I 


quodam  cultu>id  eftjfucat^  religionis  ri- 

tu  ,  impur;Eac  formidabili  bellua:  dicitur 

inlidcre  .   Aureum  poculum  manu  tener,  -AuYeum 

id  eft,hypocrifim  pcrfequitur  ,  qua  diffi-  poculwn. 

mulatis  vitijs,&  fapientic  fucatxauro,pie 

tatis  veroJ  pr2textu,quamplurimis  impo 

nit,  qui  ebrietate  plus  quam  fannatica  cor 

repci ,  mifere  pr:£cipices  m  ima  ruunr.  D. 

Auguftinus  lib.  lo-  de  ciuicace   Dei  ,  ita 

plane  hunc  locum  iiucrpretaturiQ^se  fic 

ifta  beftia.inquit,  quamuis  fit  dijigentius 

inqairendum  ,  non  tamen  abhorret  a  fide 

red:a,vt  ipfa  impia  ciuitasintell  igatur,& 

populus  infidelium  contrarius  populo  fi- 

deli  &  ciuicati  Dei .    Imago  vero  eius,  fi-' 

mulatioeius  mihi  videtur  :  ineis  videlicec 

hominibus,qui  velut  fidem  proficeiuu  r  > 

&  infideliter  viuunt.  Fingunt  enim  le  efie 

quod  nonfunt,vocancurt]ue  non  veraciei: 

figie,(ed  fallaci  imagine  Chriftiani.  Hade 

mis  ille.Calix  aureus  adagij  vice  vfurpa- 

tur  a  DHieronymo:Miilta  de  perfedio- 

nedicuntur,aic,  vtqui  volunien  Philofo- 

phi  nefciunt,  fub  marty  risnoniine  bibaiic 

de  aureocalice  Babylonis.Origeu.  de  va- 

na  &  fucacaeloquentia  totum  hoc  iutelli- 

gi  voluic.Eos  enim,qui  apud  gentiles,  in- 

quit,e'.oquentice  laude  Horuerunt.pelTlmo 

rum  Jog'natum  fennones  mortiferos ,  id 

eft  ,  venenum  in  calicem  aureum  infude- 

ruiu  .    Libet  huc  transferte    verba  Coelij 

Rhodig.ex  cap-ii-lib  S.ln  faii(!tis,inquic. 

litteris  meretricuL^  verfutioris  typum  ha 

bec  Rabylon  ,  qua;  geiicibusau  reo  poculo 

infciciam  piopinei  ,  viide  fceicruni  mox 

agmen  promicer,  &  errorum  inexpugna- 

bihsacies  .  Apud  Hiereraiam  cap.  "ii-fxQ 

adnocacum  compen:  Calixaureus  Baby- 

lonin  manu  Doinini,iiiebrians  omnem  cer 

ram  .  Sun:qui  fermonisornatum  fic  dici 

concipiant.quo  vicijs  inebriencur  omnes: 

qui  fit  tamenin  Domini  Poncificio  conft!- 

tutus.Origenes;BabyIonis,inquit,c3!ic-m 

aureuni 


42 


Andre^AIciati. 


III. 


anreiim  accipcdogmarum  prauorur»  vcr 
ba  peftifera,eloqucntijecuItH  dccora.Om 
nino  per  parabolam  a  Prophetadici  ea, 
fcribit  NicoIausTheoIogus  •  Indicariau* 
tens  Babylonis  regem;isell  (vtinquit  Ori 
geiics)  Nabuclioclonofor,qui  gentibusin- 
numeris  propinarit  mosroris  potum  ,  fu- 
perbe  accrudcliter  ,  quod  Domini  fiebat 
virtute,fibi  arrogantiusaflfcribens.  Lubes 
equidem  huc  referrem,quxineamipfam 
rem  commentati  funt  nonnulli  e  neoteri- 
cis,  viri  certe  cruditi  dod-rinxque  veteris 
amantes  .  Sed  ex  auftorum  recentium 
fluuijs  meos  agellos  tam  fajpe  irrigare 
iam  noii  eft  animus  >  ne  quis  philologus 
mihi  profuoiurediemdicat:quod  longe 
pulchrius  fit  (vt  Vatro  dicirapud  M.Tul 
Jiumj  adire  fontes,quam  riuulos  con- 
fedari. 

R  E  o  A  L  i]  Adiunda  funt  maieftatis 
Scregis:  cuiufdam  magnificenciK,fignum 
alioquin  aliennm  a  fimplici  &  modcfto 
ctiltu  Chriftiani  grcgis . 

Refidens  merttrix-  ]  Turpitudo  &  im- 

puntas  regio  in  foliolocum  habet,qui  fc- 

li  virtutidebebatur  .  At  nulla  vltia  pra:- 

,  fcntioreai  innehuntpernicicm,  quam  qu? 

^^'  '       fplendoris  &  honefti  vcfte  teguntur.Sede- 

re  enim  in  Hieroglyphicis,  maieftatem  & 

auguftum  honorcm  cxprimit.vt  cft  a  Pie 

Vefiispur   iio'eIatum  lib.43-  Veftis  purpurea,  pu- 

tnrecL^.     doris  &  verecundise  notam  ,  idem  lib-  40. 

Hierogi. 

Meretrix pulcherrimn.]  In  facris  literis 
non  (emel  compaiatiir  cmcntica  religio 
cum  iTietecrice,vc  Babylon  meretrix  11011 
raroficut  mox  dic^mus.Et  Ezeehiel  lea;- 
nam  ,  id  eft,  meretnccm  Hierofolyinam 
nominJit. Coiura  vcra  religio  cum  virgine 
confcitur  .1  D.PauIo;  Vni  viro  viiginem 
caftam  exhibcre  Clinfto  Conuenit  aiitem 
hocepirheton  cum  eo,quod  fequitur,;Af/- 
ee  formsL^. 

Se/Ia.]  Confidera  ,  annonnihil  allufum 
fit  perhanc  voceni  ad  ilkid  Suctouij  inTi 
ber-  Sellatiam  cjtcogitauit  (efcm  arcana- 
rum  libidiiiiim  .  Cuiusetiam  mentionem 
facit  Coel.Rhodig.lib-i^.cap.S. 
]i/rt::rA         Furpureo  />'<7«orf'.]  Purpurata  veftis  or- 
onu-tM      namcntum  fuit  regium,  &:  maieftatismli- 
rcius.        gue.    Vndc  forralfe  Horatius  Tyrannos 
appelhr  purpureos,Carm.i.Ode  3;. 
Regumq;  matres  barbdrorum^^ 
turpirci  metuu}.  t  tyrdnni  . 


Idem  TertuIIianfis  affirmat,  deldololat. 
Etobhanc  maieftatem  Deushauddubie 
Sacerdotis  vefteni  fieriiuftitpurpuream, 
Exodi^^.  Sed  &  vnicus  falutis  noftcaein- 
ftaurator  Chriftus,  cum  a  profligatismi-  i 

litibus  per  ludibrium  Rex  lalutaretur  , 
purpurea  vefte  indutus  fuifte  legitur:  Vc 
re(fte  Ladlantius  purpuram  infigne  regix 
dignitatisaflumpta;  fuiftefcribat,  lib.^.de 
verafapient.  c.7-Hinc  Purpuraprofum-  PurpurA 
mo  magiftratu  ponitur  a  Plinio  lib.  10.  promag 
cap.ii.Etideo  imperio  Romanoadmo-  finttn. 
oarchiam  dedud:o,principesipfi,qui  etia, 
vt  olim  ,  Imperatores  dicebantur  (quo- 
niam  Regium  iiomeii  Romse  infauftum 
inuifumq;  eratj  purpuram  pro  infigni  Im 
peratorio  feruauerunt  j  vtauctor  eft  Ca- 
pitolinus  in  Maximin  &  Gordian.  &:  re- 
fert  Budsus  deAflelib.z  Quam  ob  cau- 
fam  &  Alexius  Comnenus  Imperator,cii 
loaiinem  F.natu  maximum  ,  quem  maxi- 
me  diIigebat,Impeiiodeftinaret,&:  Impe- 
ratorem  appellare  curaret, purpureos  cal 
ceos  ei  dediiTe,  fcribitur  a  Niceta  Chonia- 
ta.PIura  depurpura  infra  Embl.9.&  1 17 

Peplum.]  Peplus,fiue  Pephim,  Gra-cis  Feplupi 
•Triyrhoi  ^Tt-TTkov ,  &!.  ^i^uA  Sophodem  ,  qmd , 
'sriTrKaixA  .  Sacrum  &  foleiine  veftimen- 
tum,  eximio  candore,  aureis  diftindum 
clauiSjfine  manicis  ,  quod  veftitoies  deo- 
rum  fimulachris  inijciebant .  Seruius  ad 
illud  Virgilij  : 

Interea  ad  templunon  &qu&  Palladis  ibat 
Crinibm  lliades  paffis,peplumq-,  ferebar: t , 
tradic  peplum  fuilie  pallani  flxmineam  , 
Athcnis  MiiiCrue  confecratam,  cui  incex- 
ta  erat  Gigantomachia  ,  &vi(n:oria  Palla- 
dis  deEncelado.Ad  idem  Turnek-Iib.  14. 
cap.i;.  Peplum  Troiana^mulieres  ferujiti 
vt  ea  vefte  Mineru?  fimulacrum  indiiant, 
&  Deam  propitianl  habeant.Magniseniin 
in  periculis  deorum  fidcm  &  opem  impio 
rances,  eos  veftibus  etiam  ornabant  ,  illo 
cultufauorem  numinis  emere  fe  cieden- 
tes .  Videetiam  Alexand.ab  Alex.Suidas 
tamenpeplum^ire  aic  i [j.*r lov  yvvctiKHov 
y^  TotKlAoViohv  TripiTTihoi  7ti  rlif.  Idcm 
fciuire  videtur  Euftichius  .  Hinc  apuJ 
Homerum  (ict^-jTri-^hoi,  KctKKiTnTrKot , 
iKKiii-Tn-jKoi ,  Sc  TAvvTnTrKof ,  epiche- 
ta  fuiif  mulierum  .  Euripides  ramen  viris 
etiam  tnbuic,  vbi//£A£t/y.-:TeTAei' inducit 
Tyndarum  ,  &:  peplis  Oreiteni  obtectum 
fcnbic.Dicicurquoq;  Bacchus  vi&ftS^o-^n. 

'TTKOi, 


Emblemata. 


43 


TAof  ,iii  Epigram. 

J^OTnTTKOV  ' 

Pcplum  primo  iiiftitiieruiit  ex  quadam 
viftoria  Athenienfcs  ,  iiiq;  eo  ftrenuorum 
ducum  gcftaintexta  tempIoMineruxim- 
pofueruiit.  Hincfluxit  prouerbium:Pe- 
plodipiui,ab  Ariftophanededudum,  de 
ftrcnuo  &  infigni  quodam  vixo  .  Texeba- 
turmatronarum  manibus,  intraq;  trien- 
nium  numini  otFerebarur- Audor  eft  Por- 
phyriusconditum  ab  Ariftotele  commeu- 
tarium.cui  tirulus  foret  Peplus,in  quo  dii 
cum  exequebatur  gCHealogias,  &  nauium 
numerum  ad  Troiam  profeiftarum  ,  quiu 
ic  in  fingulos  duces  epigrammata.difticha 
vt  plurimum  ,  prxcer  quam  in  Aiacem  . 
Poniturctiam  peplu  pro  curruum  peri- 
ftromate  ad  puluerern  arcendura,ab  Ho- 
mero.  Icem  pro  inftracis  equorum.  Dici- 
tur  &  velum  Panathenaicx  nauis ,  quam 
quarto  quoq;  anno  Pallados  honori  inftrue 
bant,dutla  pompa  a  Ceramico  ad  Eleufi- 
nium .  E!\deniq;  peplusgenusfruticisa- 
pud  Diofcorid  lib.4  cap.196.quod  Hippo 
crates  y.iix,aviov,>^  iMnKavirmv  vocat,  tefte 
Galeno  :  alijsdicitur  ^iwcw  d^paJ^ns ,  id 
eft,papauer  fpumeum  • 

Lp.tsces.]  Lacex  dicicur  quiuis  humor, 
quod  intraaliquidlateat.De  aqua,  Vag. 
4.  AEiieid. 
Sparferat  {^  latices  fimulatos  fontis  A- 

uerni  . 
Devinojidem  i.AEueid- 
Kegales  iriter  menfas.,  laticemq;  Ly&um  . 
SicOuidius  Palladios  lacices  dixit ,  cum 
oleum  dicere  vellet .  Hic  vinum  factum, 
vtapud  Virgil.in  4. 

Latices  nigrefcere  Jacros  . 

Captiofuni  hoc  poculum,  quod  errorem 
tectum  (iguificat,mihiin  mentem  reuocac 
clcgantem  Lucretij  locum  ,  quem  habec 
lib.  I. 

Sed  velutipuerps  abfmthia  tetra  medentes 
Ch.  dare  conantur,prius  oras  pocula  ctrcum 
Continguunt  meUts  dulci  flauoq;  liquore  , 
Vtpuerorum  &tas  i-mproutda  ludtficetur 
Labrorum  tenus;i7!terea perpottt  amarum 
Abfinthij  lattcem,deceptaq;  non  capiatttr. 

Crat^re.]  Cracer  eft  vas  rotundum  & 
amplum;neq;  audienduseft  Nonius,  qui 
crateram  vas  vinarium,cratercm  veroolea 
rium  eftedicic .  Elfc  aucem  capacins  vas, 
qiioiQ  Iibauonibus&  foleumonbnsepulis 


Crater  li 
tium . 


vti  foIebant,ceftatur  Viig.  9.  AEucid. 

Sed  magnu  metuens  fe pofl  cratera  tegebat. 

C^uod   &    vocabulum   Grxcum    moii- 

ftrat ,  KoctTiip  ,   «ars  t^  KpctTe7v  ,  quod 

cft  tenere,  capere.   Ab  huius  valls  limili- 

tudine  craceres  in  monte  A  e  tna  appel  lati  Crateres 

funt  foramiiia  illa^perqux  igiiis.cinisquc  _^f^£  , 

cuomitur, Lacine  fauces. Lucret.  ]ib.6. 

In  fummofunt  vertice  ite  crat^res  ,zt  ipfi 

Noininitant,  nos  quas  fauces  perhibcmus , 

Q>  orcL^. 
Crater  licium  ,  de  re permotefta,  fiiiede 
hominelitiumaudore.prouerbiodicitnr. 
Ariftoph.K/3«tT>;|5  KAy.m,  Tpi^rTtip  J^/Kav, 
id  eft j  Crater  malorum,fecior  Ittium  .  Dc 
cratercicem  Helen^  ,  lege  Cosl.  Rhodig. 
lib.ip.cap.^. 

Propinat.]  Laticem  crrorisin  quosciiii- 
que  obuios  diiFundit  &  propagjc.  Propi--  fropina- 
nare  a  Grxco  cravftum  ert,T^5n-/i'f/i',poft  re  quid  . 
porum  cradere  •  Elt  aucem  proprie  pra:- 
guftaroleuicer  vino  poculum  alteii  otfec- 
rc  ,  quaz  confuetudo  inde  iiiicium  habuit , 
quod  principcs  Gixcxx.  folenui  die,quem 
(piKoTnviitv  vocabant ,  mifcereaureis  atq; 
aigcnteis  poculis  vina  folebant.quc  e  ma- 
uu  geftaacuim  fumentesori  parumperad- 
mouebanCjdeindealteri,  quem  vellent.of- 
feiel-iant ,  ingens  hoc  argumeiitum  bene- 
uolenciieexiftiHiances  :  hoc  vero  t/jot/- 
v^v  ,  id  eft  ,  prxbibere  dicebatur  .  Hiiic 
PlautusinSticho: 

Propino  tibi  falutem  ptenps  faucibus . 
Quinetiam  in  abfeutium  memoria  idem 
faditabant  :qux  confuetudoad  Germa- 
nos  hodic  quoq;  deriuata  videtur,dumin 
fanitatem  aliorum  bibendo  propriam  cor- 
rumpunt  falutem  •  Hac  fuper  reaudi  fe- 
ftiuos  cuiufdam  verficulos ; 
Duin  nobifcum  agitur  bene  ,proq;fahits 

btbur.tur 
Alterius plena  pocula  fumpta  manu  : 
Ghiid  prodefi  iUipotM,que  nominat  abfens 
Abfente,tt pro  quoplurima  zinafluut? 
Hoc&quo  medit.^re  animo,  7ion  vlla  ab  a- 

micK 
Pocula  pro  noflra  poffe  falute  bibi  • 
Abfurdum  eft,  talem  phraftn  vfurpare  lo- 

quendt . 
Aft  magus  abfurdum  efi,hocfacere,  atq ; 

pati  .  ^ 

NuUafalus  potu  :  nec  vero  femper  (opinor) 
^iuod  multifaciant  more  lubehte  ,  bc- 

num  efi  . 

Scd 


44 


Andre^Alciati 


Jiabylon, 


Mefopot.t 
mis.. 
Bahylon 
:,7:de  di- 


Mnri  Bfl- 


Seddetiirpi  hocabufii  infrahtius.Propi- 
rare  intcnm  qiioq;  ad  alias  res  traiisfer- 
lur.Enniiis  lib.  3.Satyr. 

Enni  Poetafalue,qui  tnort.iUbm 

Vcrftis  propiniif  flainmeos  mcdtillitus  , 
Tercncius  in  Eiuuiclio  :  Hunc  co^neden- 
dtim,&  deridendum  vobu  propino.  Demo- 
fthencs  cos.qui  patriam  piodunt ,  'TrpoTi- 
rnv  rolii-^bf.oiiM  t^ypropinare  hosJibu^, 
dicebat. 

jit  circum  f.v^;>.TWJ.  ]  Nu/Iuni  vene- 
Dum  prxfentius  erronea  opinione,  qu?  vbi 
n^cntemocciipauit,  hon^inisanimum  tan- 
quam  aliquo  Circxo  poculo  ita  immu- 
tar,  vtfeomnino  nefciat  • 

Zbrin  turba  iacet-]  Is  enim  errorjCaq; 
pertifera  hxrefis  non  potcft  infuiaari  ho- 
ininifineaperto  animi  delirio.  Atquiex- 
pertes  rationis,  ad<:oq;  dementes  mouen- 
tur  rebus  extcrnis,piiucipatu  ,  au6torita- 
te,imperio,dignitate,Sc  c^tetis  huiufmo- 
di  .  Iscrgoeft  mentis  granlfimuscrror  , 
quem  fibi  adimi  nolunt  incauti,  vt  quem 
iion  putent  errorcm  efic  . 

Sic  Biibylona  nctant.]  Q_ui  notaiit  ?  nen.i 
pe  viri  fagacesjvereq,  pij.Uuas  vrbes  Ba- 
bylonis  nomine  mngnitas  reperio  ;  vnam 
AEgypti,ab  aliquibus  profugis  cx  Eaby- 
loneantiqua^vel  (vt  ahj  malunt;  a  Cam- 
hyfePerfarum  rege  xdificatam.cuius  me- 
niinit  Stephanus,  Strabo  ,  &  Ptolemarus  . 
ied  altera  ,dequahic  lermoeft  ,  vrbs  eft 
Mefopot3mia:,C.haldaicarum  gcntium  ca 
piUjfic  dicCta  a  Bclo  ,  per  :ucrarum  redu- 
plicacioucm  &  tvanfiuuta^ionem  ,  vr  au 
Ecymologicus  .  Sed  vt  (acix  iicera;do« 
cenr.a  coi)t"iifione  potius  dicicur,  propcer 
linguaium  coiifufioiicm  eorum,  qui  tur- 
rin,  xJi.ficalant:  Babelenim  Hcbrcis  cofu 
fio  eft  .  Hanc  condidit  fapientiftinuis  ,  vt 
memorant.Mcdi  fiiius,non  Cvt  voluit  He 
rodotus)  Semiiamis,  cum  duobusanno- 
riim  millibus  eam  ciuitatis  huius  cdifica- 
tio  antccenifte  vidctur.dihgenti-Chronico 
rum  fupputacione  •  De  hac  vide  Q_X)uf- 
tiumlib-  5'.  Diodorum  Sicuhim  hb.  j.  de 
rebns  fabul.Hciodotum,  Pliniumlib-  6. 
C3p.z6-  Htiius  vrbis  muri  inter  miracula 
orbis  nun"ierantur,quos  Semiramis  a-mu- 
latione  Ninas  vrbis,  a  Ntnomaritoextru- 
(ft^  ,  poft  ipfius  obitum  ruiiiofos  repara- 
niCjCOiliiilibus  jatcrcuiis,  &  bituminefer- 
iusT.ii  aus.tatje  cralfitudiniSjVt  quadriga; 
libi  inuiccm  occuneiires  facile  percranfi- 


re  poflent.  De  Babylone^opcttiiislib.j. 

rerfari7flatuit  Babyiona  Semiramu  vrb! 

Vtfolidum  cocio  toUeret  agger  opus  . 
Et  duo  in  aduerfum  mifit  f  moenta  currui, 

Nepojfent  taciofinngere  ab  axe  latM . 
Duxit  ^  Euphratem  medium,  qtia  condi- 
dit  arces  , 

lujftt  &  imperitfigere  Bacfra  caput . 
Turres  muriifti  habebant  ^oo.pUucsmuI 
tohabituri,  nifi  aliqua  cx  parte  paludes 
pro  m^nibus  fuiftent .  Per  ambicum  cen- 
tum  port^  ftabant  zere?  ,  omnescum  car- 
dinibus.  Eiq;  portentofoopeii  adhibita 
fuerunt  ex  onuii  regno  tcr  decies  cencena 
hominum  miilia,  tefte  Diodoro.Plura  de 
his  habesiiiOfhcuia  Textons  Ub.  ^.cap. 
64-.Vide  quoq^  Giudonem  Pancirollum, 
&  eius  dodiifimum  Commecatorem  lib. 
i.Rerura  memorjbiiuim  .  C^terum  hoc 
loconon  polfum  tranfire  ,  non  temcre  fub 
Babyloiiis  nomine.  fpurcitiem  omnem,&: 
tetram  libidincm  intelUgi  ,  que  non  mo- 
do  corporum  fuit  commiftione,  fed  &a- 
nimorum  foeda  &  (celefta  confpiraiione  , 
qualisque  vel  leua  fuperfiicioncaut  finiu 
lationecuicus  ,  vel  deniq;  nefanda  hciefi 
committitur  .  Q^Curcius  Ub  j.  Strabo 
Geogijph.i  <s.  &  Heiodotusju  Clio,  tra- 
dunt  Babylouicis  mulieribus  morem  fuif 
fe,exoraculoquoda  cum  ho^firibus  tur- 
piter  permifceii:qui  vcro  aduitcebancur, 
pofico  fuper  gei  jbus  arsento.,  auantum 
videietur,nui]ierem  abdudam  iiMDat,  lu- 
que  aigentum  Vcneti  fuilfe  facrum  •  Ad" 
duntquoq;  nil  fuilfe  moribus  cius  vrbis 
corrupcius,nec  ad  ii  riiandas  voluptates  iu 
ftructius;  Babylohios  i;i  vinum  &  cbrieta 
tem  fiiiile  niaxime  effufos  ;  femiuaruni 
conuiiuaincuntium  ii,i.io  modeftuni  f\  if 
fe  haLi;um,mox  tanquam  meroincaluif- 
fent,(umma  exuere  confueuilieaniicula, 
profauato  pudore  :  poftiemo  eo  adduci 
impudcnii^,  vtim.a  corporum  reuclare 
nonerubefcerent.  Putet  fortealiquiSjdam 
nati  iafcliLisq;  pudoris  fcoira  ifta  folica 
perpetrare,  imo  iTobililTim^-cuiusq;  ma»- 
tron^decorah^-c  habebantur. Qjjam  pet- 
diti  ellent  moics  id  porro  abundc  aigue- 
rir.quod  con  iraicm  arhitrarentur  vuiga- 
ti  corpoiii  vijitacem.Ex  quo  fatis  fuperqj 
apparctjCur  meretricem  purpuraram  Ba- 
byloncm  appellat  D.Hieronvnuisio  efi- 
l^oIis:Cum,iiiquit,apud  Babvloncni  ver- 
farer,c/femq;  purpuratar  meretii.iscolo- 

;  ps, 


Babylo- 
nts  morc 
corrupti 


Bab;loK 
cur  me\ 

trix . 


Emblemata_> 


4r 


mis,  &c,  Kadem  figiira  loquendi  vfus  eft 
iiiCar.ilogo,  vbi  Romam  aica  DPecroe- 
piftola  j>nore,ca.  ;.Babylonis  appellatam 
nomiiie.Memiiiic&  locisalijSjVt  iii  E(aia, 
cap.i4  cSc  47.Sic  &Scptimias  Terciilliaii. 
adiiern.is  Marcionem.&adiierfus  ludasos- 
Potef-  huc  etiam  conferri  Ificiiij  locus 
libyiii  Leuitic.  quo  diferteaic,  quaicun- 
cjuecuUu  idolorum  impiuantur,figuram 
merctri  Js  infumpflire  . 

Gentfs  flolidcu.]  ftulcas,&  excordes.*an- 
tea  dixic,c^r/>  f«r^;?, fcilicec  opinionisfal 
fxcrrore.Vel  (\  mauis  deEchnicisincelli- 
gerc,  in  quos  hsec  hxrefis  maximeiusfibi 
vendicat.  Et  ludaji  nationesomnes,  pra:- 
ter  fuam,gences,  &  gentilesappellabant, 
vtpote  qui  cultumidolorum  a  fuisgeiiti- 
libusaccepcum  nonmutadenc  . 

lUice  forma.]  Illicio  &  obcentu  pieta- 
lis.alias  enim  iion  caperet .  Metaphora  ab 
aucupum  auibus.  qu;£aliasilliciunt  ,  vo- 
canturq;  a  Grxcis  TrctKivTpiau-  Sicapud 
Apulei.im,  oculi  iUices.  Eft  eiiim  illicere, 
feducere,iIlaqueare;hinci!lecebr?,illiciLi, 
&  illedus .  Plauc  in  Bacchid. 
Magu  iIleBum  tHiim,quam  leclum  metuO' 
Vel  ////cf.abillex,  id  eft.finelege.  Nonius 
enim  hanc  differentiam  ftatuicinrer  illix, 
&illex,vt  illix  ab  illiciendo  deriaetur . 
Plaut  Poenulo: 

^Un  illi  mnl&  rei  tMt&  fuimia  illices . 
Illex  veto,  a  quo  lex  non  feruetur,  quafi 
exlex.  Idem  ; 

2mpure,inhonesle,iniureyill£x,lal>es  popli. 
Inceiim  tamen video&iilexjabiiliciendo 
deduci.PJaut. 

Efca  esl  meretrix,  leBus  iUex  • 
Etfcfii.]  Non  omnino  falfa.fed  fi£ta 
duncaxac .  Qua:  enim  prorfus  falfa  funt, 
vt  veris  oppofica,  quialefe  produnt  ,  iion 
tarnfacile  pofruntimponere,  proindeque 
vicantur:fi>5la  vero  ,  vc  qus  habeantali- 
quid  fiir.ile  vero.etiam  cautosdecipiunt . 
Capit.]  Decipic&  allicic  hincarcesca- 
ptatoiia:.  Virg.  I.  Georg. 

.^^qi  itifiiiijsnoclu  capiereferenA. 
Cicero  j.O.fficex  veterum  legum  formu 
la:Nam  quanti  verba  illa  ,  vti  ne  propter 
te  fidemve  tuam  captus,  fraudatusve  fini. 
Etiniiire  frpe  ,  capere  pro  decipere;  vt, 
Noncapirur,  qui  uis  pnblicum  fequicur. 
l-i  i6.de  reg.iiir.  fF-  S^pe  eriam.ticulode 
Minorib.vt  I.3.1 1.&  1.  ii-hiaccaptionem 
accipi  pto  fraadatioQcfallacia^damuo^no 


raro  repeiimus,  l.i.dc  tniiuegrum  reUi.- 
tucl.iin  hn.  de  vacac  mun.  l  3.  de  coli- 
bon.ifEccaptiosu  profallaci  acq;  damno 
{0,1. 4i.de  vtucap.vt  &  aliquot  locii  alijs. 
Q_y  A  M  apie  Emblcma  hoc  noft;is 
exulceracis  cemporibusco  lueniar,  nimis  , 
eheu,prompcum  id,verumq;  efle  conftac. 
Ecenim  falfarum  opinionum  illeccbrisin- 
e(cati,decipimur  fpecie  redli-Nam  vc  pru 
dentiamnialicia,&  temperanciam  immani 
tas  in  voluptacibus  afpern3ndis,&  magni- 
tuduiem  animi  fuperbia  in  animis  excol- 
leiidis.&defpicienciain  concemnendis  ho- 
noribus,&  Iiberalitarem  eftufio,&  forcicu 
dinem  audacia  :  fic  fuperfticionem  religio 
imicatur.  Vt  enim  oliin  apud  Grxcos 
noiinulli  Philofophi  pallio  barbacjue  pro- 
miira  raram  quandam  fapienciam  pollice- 
bancur  ,  femperque  habebanr  in  ore  liber- 
tatem  &  honefti  ftudium,  cum  ex  ijslon- 
ge  mulci  vitijs  plufquam  vulgaribus,pla 
nequc  feruilibus  laboratent;  Vtque  apud 
ludsosPharifsi  &  ElTari  crifti  vultu,latis 
phylatfterijs ,  &  cultu  quodam  fucato,  a- 
pud  imperitum  &  rude  vulgus  venabau- 
tur  fandicacis  opinionem:iraeciarri, (quod 
dicerenos  admodum  padet  &  txdec,  fed 
dicenduni  tamenjincer  Chriftianos  homi 
nes  fuereiam  olim  ,  &  adliuc  hodie  funt , 
reuera  nimis  multi,  qui  fuis  prieftigijs,  fi- 
d:aque  dodrina  imperitos  homines  inc- 
fcant,quibuscrrorum  quafi  poculomifer 
rime  &  fallaciflime  imponunt;ijque  tan- 
dem  fad^icbrij  ,  erronea  perfuafione  tan- 
quam  mentecapti,puriflimos  vcr^  &  fim 
plicis  doclrina;  fontesafpernantur  ,  &  ica 
infaiiienres  ad  bellus  nutil  {t^z  totos  com 
ponunr.vt  nnnquam  poftea  decommutan 
domifeio  vitxftatucogitent.Hiuc  publi- 
ccEcalaautatis  caufa  ,  hinc  malorum  om- 
niuin  radixCogico  fxpius  ftatum  &  for- 
tunx  iniquitatem  ,  cum  qua  regina  Euro- 
pa:,&  mater  tot  Imperatorum  &  Ducu  , 
Germania  noftra,  fiorei)ciflima  illa  qnon- 
dam  &  celeberrima,tor  iam  annis  miferri- 
me  oppreila  luiTIacur.Turbantdomeftica 
bella  &  excerna,coiifundunt,  fubuertunt, 
perduntomnia  :  conflicVanrur  prouincia: 
inteftinis  motibus.fparguntur  pafTim  di- 
fcordiarum  femii>a,lis  lici  neditur,  ex  bsl 
lovno  bellorum  feries  &  cachena;tunuil- 
tus.vc  vuds  vndas,  ficalij  aliostrudunr , 
vt  iii  filum  quafi  quoddam  cotinuum  iam 
milTeriarum  telaprodu<^a  creucric  Hinc 

sens 


IV. 


Vitia  ■vir 
tute  imi- 
tant.ir  . 


Ffeiidofo 
fhi. 


Pharif&i. 


Pfeudo- 
Chriflia- 
ni . 


Germa- 

r.:&  mifc- 
ra,  facici 
ob    h&re- 

fes. 


4^ 


Andre^  Alciati 


gens  geiitem  prcmit  agroriim  vaftationc  • 
lapinisjiiiceiiclijs  ,  &  cxcurfionibiiscoiiti- 
Jiujs,nec  ratio  viciniae  tuetur,nec  ius  pro- 
pii)iinitatis:exhauriuntur  aerjria.&cautc- 
rium  hoc  mutux  expilationis  &  fpolij  ad 
medullam  vfq;  defcendit,quonerui  fecan 
tiu  Chriftianaj  Reipub.  atq;  omnis  adco 
foibctur  &eiu^itur  fanguis.vt  luridi  ca 
dauerisiam  potius.quam  vegeti  corporis 
ac  valentis  viuam  rcterat  imaginem,elum 
bisprorfusatqj  aridaCiim  interca  barba- 
rus  illcMahomctica:  perfidiae  propugna- 
tor.Afiaticus  hofl:is,cladi  noftrscommu- 
ni  &  cxitioguauiterinuigilct ,  diripiat  rc- 
gnaatq;  piouincias  ,  vircsq;  latiusindies 
&cruenta  tyrannidis  fiia:  btachia  porri- 
gat ,  &  abduiflis  in  captiuitatem  miferri- 
mam  populis  limitaneis,tn  ipfa  Germaniq 
vifcera  paulatim  penetret.Has  tibi,6  mea 
Germania,diflidiorum  faces  profanatai  rc 
ligionis  contcmptus  acccndit,&  propitia- 
torij  facrificij  pedibus  h.xreiicorum  con- 
culcata  reuerenria.Quid  eniTnboni  a  Deo 


fperandum  hisaut  capelTendiim,qui  pro- 
ditionis  rei.tanquam  dcfertores  &  transfti 
g?,non  folum  nipernnt  f<^dcra  pac^acum 
ipfo,&  facramenti  rcligione  ftabilita  ;  fcd 
in  caltraeiufdem  &  tentoria,protritisau- 
dacicalcanco  vidoriaemonimentis  &  in- 
fignibus.cxircmae  tcmcritatis  &  impuden 
tia:  reliqucrunt  exemplum  omni  a:uo  mc 
morabile?vt  quamuis  Chrifti  nomineglo 
rientur,&  Euangelicaiila  fualibertatc,c^ 
lumq;fibi  debitum.nefcio  quoiure.iadr- 
tcnt.fidcm  prsetcrea  ac  fpem  fuam  totam, 
imo  temerariam  priefumptioncm  ac  facri 
legam,nullaoperi4  rationehabita,  Crucis 
folius  ac  paflionis  merito,fccuri  falutis  fci 
licctjConfidcDter  fulciant;  Chtiftinihilo- 
minus  falutareni,purjm,  &incorrupram 
do<n:iinam,&  legemgratix  ,  velut  hume- 
ris  fuis  intoleiabilem.perofi  ,  probris  om- 
nibus  nefarie  profcindant,argumento  cer- 
rc  infignis  nequiiis  .  Tu,  fummc  Deus , 
crrorum  tenebrasgratia:  tux  luceillumi- 
na,tu  qui  folus  fcis  &  potes . 


Non  tibi  led  Religioni. 

EMBLEMA      VII. 


I, 


Emblemata-j . 

T  S  t  D 1 S  effigiem  tardm  geflabat  afeHtis , 
^     Pando  verenda  dorfo  habens  myjteria  . 
ObntPis  ergo  Deam  quiscjuis  reuerenter  adorat  ■, 

Pias^f  gcnibus  tonciptt  flexis  preces . 
AB  afintts  tantum  pr^Hari  credit  honorem 

Sibi ,  (^  intumefcit  ,  admodum  fuperbiens 
Donec  eum  flagris  cornpefcens ,  dixit  agafo : 

Non  es  Deus  tu  ^  afelle  >  fed  Deum  vehis , 

COMMENTARII. 


47 


A 


S  T  I  T  afinus  fimulacro  Ifidis  omi- 
ftiis,clatocapite,arrc(ftisauribHS,  in 
afinina  maieftate,  coram  turbaflcxisgcni- 
bus  procumbente,  qucmagafofuftc  noii 
perfundorie  dcHolet,  vt  hic  apparet.Vc!- 
lem  camen  ego  Ifidcm  paulo  aliterefFor- 
matam,  velofcilicet  tedlumcaput ,  &  ra- 
mum  potius  viridantem  quam  arcntem  in 
dcxtra:ve|]em  prasrcrcaafcljum  finc  Apo« 
cope-Vcrfusfunt  Hexametri ,  &  Trime- 
tri  Iambici,vtfiipra  Embl.  5- 

SvMPTVMcft  Emblcma  ex  Gabrix 
apoIogis.Sicenim  ille: 

Si'lJl.Oti  OVOf  TApYiyiV  dpyV/l^V  0piTct(  , 

0'V£p  (Tuvcurav  TrSii  T/f  d'J  (ttpotkCvh. 
Tu^oi  cT'  i7ra,pSeii,(j.ri  -^'cKsv  {j.i.   vhv  ovof, 
H^^KHffiV,  »  &lOf  ffO,  70V  Qiov  tT'   a.yHi. 

Cuius  talis  circumfertur  translatio  :  Hu- 
meru  afintn  gesiitlxtt  argenteum fimula,- 
crum ,qHod  vnusquuque  occurrens  adora- 
bat  .  Superbin  vero  elatu^nolenimanere 
(ifinui  ,  audiuit:  Non  es  tu  Deu4  ,fedfers 
JJeum  .   A  fFabulatio.  Quod  oporteat  eos , 
ui  iiidignitatibus  conft'tuti  funt.cogno- 
cerc  fe  efte  homines  .   Hi  verficuji  quo- 
niamcommode  (fed  TipKppct^^/Kas)  led- 
dki  funt  a  Gabricle  Faerno  Cremonenfin 
conferam  hucperlibenter : 
Simulacrum  afeUui  baiulans  argenteum , 
Citm  id  tranfeuntes  flexu  adorarent  genu, 
Sui  hoc  honorti gratia  efifieri  ratui: 
Jamqi>nfolenti  elatus  arrogantia 
Holebat  ambulare,  donec  a§pero 
Frobi  dolatuifufie  clunes,audijt : 
Ofiulte,non  es  tu  Deus,fedfers  Deum. 

S  E  NORIT  HOMIKEM,  QJV  1 
MAGISTRATVM      GERIT.      Fa- 

bulae  huius  rationem  vno  difticho  com- 
plexus  eft  loannes  Merccrus,Hebr?a2  lin- 
guas  Dodor  regius,quod  abcodem  non  fc 


?, 


mel  in  fuggeftn  obiter  didum  : 
§iuidfibi  vult  afinHs  tergo  myfieri^por' 
tans  ? 
IndoHos  videds f&peprAeffe facrts . 
Noetita  realienum,fi  adieceroafinuroa 
veteribus  AEgyptijs  fapientia;,  fortitudi- 
nis.laboris  indefefti,&  frugalitatisefte  fym 
bolum  .  Qui  enim  lapientijB  fitoperam 
daturus.eum  oportet  vidu  cfTe  tenui,om- 
nia  •quae  in  vitam  humanam  cadere  pof- 
funt,a;quo  ferre  animo,neq;  ad  vllam  ex- 
candefceiuiamaut  contumeliam  fcfecon- 
uertereraninio  effe  paruum,fimplicem  & 
inopcm,vt  afinus  efl,qui  nullum  inter  car 
ducs  &  Ia(5lucani  difcrimcm  faciat:  nullii 
deniq;fit  onusquoddetred;et:&  vbi  opus 
fuerir.probouetcrram  profcindat.fitq;  to 
tius  humancBcommoditatis  aftiduus  miui 
ftcr.vt  etia  ,  quod  adagio  dicitur,  porrare 
myfteria  compellatur.  LegePieriu  Hiera 
glyph.libvi  z.  vbi  plurima  de  aiino  congef- 
fit.  Sed  ne  vllum  officiofiffim£  feruitutis 
genushuic  brucorum  generidefit,  noftris 
etiam  morbis  nos  Icuare,ac  cos  ad  fe  reci- 
pereperferrcq;  natur?  ipfius  viquadam 
occulta  ,  minime  detreiflat .  Nam.  vt  A- 
pul.lib.de  re  ruftica  ait,fi  qiiisa  fcorpione 
i^flusfuperafinfi  aflederitadcaudam  con- 
uerfus.tranfibit  inafinum  dolor,  &  is  pro 
perciiflb  torquebicur.  Addit&  Democii- 
tus  fuam  fabellam  ,  qui  ait ,  percuflum  a 
fcorpio,fi  ftatimad  afinum  quendam  acce 
densin  aurem  eius  dixerit  :  Scoipius  me 
percuflit;iion  doliturumamplius,  dolcre 
fcilicet  in  afinum  tranfeuntc,  qui  mox  pe- 
dendo  emoritur  ,  vt  addit  Zoroaftes .  Et 
haec  quidcmmihi  meditanti.fuccurrit  i'- 
la  mordax  &  acura  Cornclij  Agrippa:  de 
clamacio  ,  quam  de  fciencianim  vanicate 
iufcripfit  ,  ad  cuius  fiuemadiunxic  Afiiii 
encomium 


§iuid  per 
afinifym 
bolum  ve 
teres  in- 
tellexe- 
runt . 


Jfi^iie:-. 
comium 
per  Cornc 
liam    A- 


48 


Andre^  Alciati 


IIT. 
Ijls. 


ifis   eade 


Ijis  i.egt- 
fer-L--. 


cncomiiim  ,  de  quo  homine  qiiid  omnioo 

rc!nia,nihilhabeoiiecefledicere:nifiqii6d 
cum  iii  literas  declamicanit,  vidcri  voluic 
ef^regie  literatiis.- quanquam  tamen  non 
niiiiusapud  fanos  videatur  aucupio  vani- 
tatis  dcleiftatus^quam  otiose  folersin  va- 
nicateartium  infecftanda  . 

I  s  1  D  1  s]  Ifisprius  lodifta.filiafuit 
Inachi  regis  Argiuorum  ,  quam  lupiter 
amauit ,  &  forruito  ei»s  coniugc  lunone 
interueniente,vt  noncognofceretur,muta 
uitin  vaccamcandidam  .  Sed  lunopro- 
pterfufpicioncm,aftute  illam  vaccara  fl- 
bi  dari  petijtjquam  deinde  Argo  cenrum 
oculos  habenti ,  diligentiirimc  cuftodien- 
damcommifit.Tandeni  eaad  Nilum  per- 
uenienSjimpIorato  louis  auxiIio,priftina; 
form<j  reftituta.ab  AEgyptijs  pro  Deacul 
tafuit.Ifisq;  appellata,de  qua  Suidas,  O- 
uid.  I.  Metaraorph.  &  multa  Diodorus 
lib.i.c.i.&alibi,  quiait,primos  in  AEgy- 
pro  genitoshoniines  ,  hunc  mundum  ad- 
mirantes.vniuerforumq;  naturam  ,  duos 
tantuin  Deos ,  &  quidem  xternos  c^di- 
dille,Solem  &  Luna.&ilkim  quide  Ofiii 
dcm,hanc  vero  Ifideappellafle.vnde  Ifidi 
apponCit  cornua.Herodotus  per  Ifidem  in 
telligi  Ceterem  ab  AEgypcus  tradic  ;  vt 
pet  bfiridem  Bacchum.  Idem  &  Diodo- 
rus  feiitic  ,  atq;  etiam  ipfius  verba  fubii- 
cinro-Q^iidam,  iiiquit  ille.lfiridem  louis 
AEgvptii  Regis  filiam  fuille,  eandemque 
cum  Cercre  eire.qux  ab  Ofiride  fratre  v- 
xoi  acccpta.mulca  contulerit  ad  vfum  vi- 
ta:  iiuman?    Prima  emm  triticum  &  hor- 
dcum.quq  prius  mcognita  hoiviinibus  ca- 
fuintcr  ceteras  hcrbas  oriebantur  ,iuue- 
nille  fertur  .  Legcs  quoq;  Ifidcni  ftatuifi^e 
ferunr,quibus  iuftitia  eque  onunbus  fer- 
uaretur,  viatqi  iniuiia  timore  p^na;  lub- 
latis.  Hacdecaufa  prifci  Grxci  Ifidem 
lc^iferam  appellarunt ,  tanquam  primam 
Ugum  inuentricem  ;  &  quse  fequuntur  • 
Extar  Plutarchide  Ihde  &  Ofiride  com- 
nicnrarins,  quem  vide,  fi  plura  dehac  re 
cupis.  Addara  tamen  quxdam  auctari)  vi- 
ce  cxeodemlibro.In  SaiPalladoserJt  tem 
pium.quam  Ifimeciajii  arbiti3i:tur,eiuf- 
modi  prxlcriptione;  iyeu  hui  ■Tra.v  ro  yi- 
yovos  >  >C5",  01',  yju  i76;j.iYov,yjii  t6v  iy.iv 
rri^TTKov  iS^ns  drroSvnTof  ATriKoikv^^i  .  Ego 
fum  omne  quod  ftat,eff,er!t-^meMm  peplum 
7no) tahs  reuelauit  »emo.Kcc  his  multum 
dillimilia  fui)t,qu;E  trcdit  Diodorus .  Ait 


namqj  facris  literis  in  Ifidiscohifnna  h?c 
fuifle  fcripta  verba  :  Zgo  ifis  fum  JEgypti, 
Regina  ,  a  Mercurio  erudita:qu&  ego  legi^ 
buiJiatui,nullM  foluet.  Ego  fum  Ofiridis  . 
Egofumprimafruguminucntrix.Egofum 
Ori  Regls  fnater.Egofum  in  afiro  canis  re- 
fulgens  .  Mthi  Bubdjla.  vrbs  condita  eft , 
Gaude  ,  gaude  ,  JEgypte ,  qui  me  nutrijli  . 
Cx'terum  ne  illudquidem  fiJenrio  prxter 
euiidi^  ert.quod  narrat  Eufebius  iu  Chro- 
uicis,  rapuifle  louera  Ip  Inachinliam  ,  in 
vaccaroqj  trafmutafl"e,quo  cemporcapud 
Hebr^os  Parriarcha  lacob  legnabac .  Plu- 
ra  de  IfidehaKes  apud  Pienura  Hierogly 
ph-lib.^^.C^lium  Rhodig.lib./.c.ii.Na 
talem  Comicem  Myrhol.  lib.  8.  cap.  i8. 
Huiuseciam  meminic  D.Auguftin-  lib.8. 
deciuitat.cap.vJt.ali)Sqilocis,Ladant.  i. 
cap.  II.&  X  j-.  quidq;  ea  lignificetur  enar- 
rat  Macrob.cap.zo-lib.  i.SatHrii-&  poltre 
mo  Lil.ius  Gyraldus  Syntagm.  n. 

Ejjigiem]  figinim  ad  fimilitudinem  vi-. 
uamaltenusjvelad  vericacis  imaginem  fa 
dum.ram  in  piL\uris,  quam  in  fculpcu-. 
lis.  Dicitur  eciam  eftigia,  ficuc  matciies ,. 
maceria,h;xMries,  kixuria,  &cxc.PIaut.in 
Rudent. 
.....^1'rc  Dif  tmmortales  ,Venens  efpgia. 

hAc  quidem  csi  .. 
Afranius  Vooifco  .• 

cun44te fufcitat 

Imago  ?  cutus  effigta  cognatu^patret 

Tardusafcllus]  Kedte  ,  &  ad  \entatem 
appolite.  Sicenim  noii  rato  videmnscns 
prxfici  magnis  &  honorificis  fuixftioni- 
bus,vc  etiaiT)  facerdotijs ,  qui  funt  omiiiu 
tardiflimi  &  impcritiflimi.Hancafininam 
tardicatera  &  ignauiani  intellexit  Aiui- 
ftbenes,  cum  Athenienfium  iudicium  lu 
creandjsmagiftiacibus  nocaturus  fuadc- 
bateis.vt  afinosadagriculturam  delige- 
rent,quos  cum  illi  negarct  idoneos  ad  ara 
tionem.-Atqui,  iiiquit  ijle,  non  fatis  vobis 
eft  magiftratfi  elegifle,fiueaptus,  fiue  in- 
eptus  vir  ille  fit  ad  gerenduni  ?  Ex  l\ac  ta- 
Bien  nota  tardiratis  cxcipiendi  funtafini 
Palarftini,  qui  equos  ipfos  pernicitate  pro 
uocare  dicuntur  .  Et  apud  Euphratcm 
Xenophou  primo  de  Cyriminoris  expedi- 
tionCjiiuientos  aitafinos,  qui  equos  curfu 
facjlc  fupcrarent  ■ 

P'indo  dorfo]  Reflexo,incuruo.propter 
impolitum  onus.  Ouid.4.  Mctam. 
Sufiinet,(^pmdo  nonfortiter  h&ret  afeUo  . 

Idcm 


Ef^gies. 


Iffigia 


JfiyiOrii 
qtio-un- 
d<-i}n  per- 
nicita^ . 


Pandus  • 


Emblemata-j . 


49 


IdcA\  i.Faftdtaihi 

Venerat  &>fenior  pando  S/lenut  afello  . 
£tj. 

Vtqipigerpandi  tergo  reftdebat  afelli . 
Ecnaues  pandx.',hocetl,incurii3e  dicuncur 
folemii  epitheto.Lucrer.Jib.y. 
Tum    mare  ■veltuolum  fiorebat  nauibus 

pandu . 
Virgilius : 

, Etpanda*  ratibuspofuere  carintu. 

Ouid-J.Anior . 

Currit  in  tmmefttm  panda  carinafalum^ 
Dicicur  etiadealijs  cebus.Vitg  t.Geoig. 
Lancibus  (^pandis  fumantta  reddimus 

exix-j. 
Et  Ouidius  lo.  Mctamorph.  deapio  lo- 
queus  : 

l^rotinus  excMjftt pando  venabula  roFiro  . 
Dcriuatur  autera  a  verboPaiido,as,qHoci 
incuiuare  ^gnificat .  Hinc  Pandiculatio  j 
&  Pandicularijdicuiuurij.qui  totocorpo 
leofcitantes  extenduntur,  coquod  pandi 
liunt.Piauc  Mcnsech. 

VtpandiculanS  nfritaturf 

Verenda,]  honoribus  diuinis  afficienda. 
Ouid  9.Metamorph.de  Hercuieflammis 
cxufto  .• 

maiorjue  lideri 

Coepit,^  augusia  fieri  grauitate  "veredus. 

Habens  fnyfieria''^  Myfteriun»,  Latine 
arcanum,fub  cjuoaliquidarcaiu  latet,  tes 
occulta,qu2  nefas  cft  vulgo  cfFerri,qu?q; 
ijs  tantum  cognira,  qui  i)fdcm  facris  ini- 
tiantur  .  Putatur  hoc  facrorum  genus  ab 
EIeufina,terra:  Attica:oppido,in  rehquas 
terras  transiatun<:ibi  enim  daoeiantmy 
fteriorum  gencra,  maiora  fcihcet ,  Cereri 
facrai&,  niniora  Proferpina:  euis  tili^e.  Lt 
quia  quxm  ijsagebantut.faceidotes  (um 
mo  ftudio  occultabant,fadum,vtmyfte- 
ria  proarcanis  accipiamus.Vide  C^l-Rho 
dig.lib.i6.cap.9.Dicuntur //1/$"»'/:^*  ,  oTi 
J^ti /j.-Jca,VTci(T»pHv  ivJ^ov.id  eft,quod  o- 
portet  occludete  uuus.uuus  cuftodire,nec 
cuiquam  piofanoeiplicare  .  Vel  aVo  t» 
fj.vfiv  T«  Toixec.  ab  obfignando  orci  omni- 
bus  enimmyfterijs  filentii  fides  debetur. 
Vide  prouerbuuTi.^w/e  mysleria  difcede- 
re.  Alludicautem  hoc  locu  ad  paivnuani, 
ovoi cLyav  (Ui/ri;p/ct.  Jftr.us  portans m^  iie- 
rta  .  \\\  eum  dicebacur.qui  prxttr  digni- 
tatcm  in  munerequopiam  verlabatut.  Ve- 
luti  fi  quis  ignari.s  literarum  bibliothecx 
prasfccius  cflet.  Aiiftophanes  iu  Ranis  •• 


N»)  yav  cT/'  iyiiry  iv  l'v9(  Sytdv  f/.v^tiptA  • 
ATeip  tf  Kitri^a  TAvrdL  Tov  TThHi}  ypovoVt 

idcft  : 
Ita  per  louemfum  afinus  vehens  myfieriet. 
Verum  isia  non  iam  fuitmebo  diutius  . 
Interpresaffirmat.aidcnatum  jrdagium  , 
quod  olim  quibus  ad  peragenda  facra  E-- 
leufiua  opuserat,afino  impofira  deporta- 
bantur.Quadrabit  &  'v\  eos,quorum  opf 
ra  ali  j  duucaxat  eft  vfui,ciim  ad  tpf^s  pti^ 
termokftiam.nihii  interim  redeat;  »cluti 
fiquiscib«sa!ijguftet,quibnsipfi  nonli- 
ceat  yt{c\ .  Huc  allufiirc  ridetur  Apule- 
itts  ,  cum  fe  fingit  afinum  Cercrcm  Deam 
circumfcrentem.  Suid^saflfcribicDa^o- 
nciM  par^miam  ad  lapidem  molarem  re- 
fcrrcquem  Grxci  oVofappellantjpropte- 
rea  quod  in  facris  molis  frumentarijsco- 
ronasimponcre  confueuerint  .  Itaq;  tor- 
qncbitiir  eleganter  tn  cos  ,  quibusimmc- 
rentibushonos  habctur.-veluti  cum  indo- 
disDodons  titulus,  pileum,&  annuhn, 
aliaq;  id  genusinfigniatribuuntur .  H^t 
Erafmus. 

Obuius  ergo  qtmquu]  Quisquis,  pro 
Quiuis.Thom.  Lifacr.  iib.i.dc  part.  E- 
nall  autoreft.h^c  nomina  fxpe  mucarivc 
Quisquam,pro  Q^iuis.Ciccroad  T.-ret. 
iitfi  vosfortiores  cognofcerem,quam  quem 
qtiam  virum 
Retterenter  adorat]  Adorarc.Noniuscx 
plicat.pro  Rehgione  propitiarej  tra.  ucit- 
qiieabadoie,frumeiui  gencrc,  quod  epu- 
lis  &immoIationibus  facris  pium  habeba 
tur.  Proprte  tamen  adoraic,  eft  ad  osad- 
m,oueic,quod  in  Deoruni  faluranore  ob- 
feniatum.celtatur  Lipfius  Jib.i  Lied  c.S. 
Multtenimen.iiuis  ftates,  quod  Dcos  oic 
profano  tai.gere  verebancur,manum  por- 
ngebant ,  eamq;  adosiuum  relatam  fua- 
uiabantur  .  Idcm  videtur  /cnrtreTurnefa. 
Aduerflib  i8  cap.6.&  lib.ij.cap  i.  Vlai 
veteres  folitos  fcnbittn  portis  vrbium  ali 
qua  Deorum  fimulacra  ftatucrc,  qus  qui 
vrbes  inibanr,  aut  nide  exiban: ,  ntu  quo- 
dam  rehgioi:is,tavl}adextra  manu  (alutare 
coiiUicueraiit,  mox  roauum  ad  ofcuhim 
rcferre.VudefahitareDeos,pio  Adorare, 
Plautus  vfurpat  inScicho; 
Deos  falutatum  atq;  vxorem  modh  intrl  de 

uortor  domum  . 
Idem,pro  Oriadniouere,atgute  &  feftiui 
tcr  pofuit  in  Amphitruo  : 
Nec  Bacchumfalufem  hodie,nec  Cereremi, 


pu  mola- 
rts . 


§luis, 
quis . 


Adorare. 


^jd  pr0 
prie. 


fo 


Andre*  Alciati 


Adcrare 
/itcrx  pur 
fMrat»  . 


i^dorare, 
fro  Fan . 


Concipe- 
repretes . 


lUgr 


ni  purgnri  iujferds  Vafa  . 
qiian  diceiet:Piecor,vtne  potiim.neeci 
biimmeoori  hodieadmoucam,  ni  ptuga 
riiiifleias  vafa.  Vt  it^h  inrcrpretaciir 
Schoppius  lib-i  .Verifim-  cap.S.  Hincqiii 
Principem  faliuabant,  facramipfiiis  piir- 
puram  adorare  dicebantur  :  quia  fcilicet 
cjcxcram  manum.quamprimum  ea  pur- 
puream  vcftem  attigi Tent,ad  osadmoue- 
bani  &  Aiauiabantur-J.i  Cdeapparitpr? 
fecl.  rra:ror.lib  II. &1.  fi  quis  feruum  7. 
C.qui  milit.pofT.eod.Jib.Pliniuslib.  i8  c- 
z.Nat.Hifti»  adorando  dextramad  ofcu 
lum porrigimus  .  Incerim  video  Orare,& 
Adorare,profari  vfurpatum,quodorefit. 
Apul.  Milef.  i.  Singulorum  iuuenum ge- 
nua, contingens,fic  adorabat  .  Et  10.  Aii 
ifium  modiimfeneadorate.Vodei  vtrum- 
que  proPrecari:&  pofterius  manfitincul 
ru  deorum  fignificando  ,  quia  is  inpreca- 
tione  fummus-Nam  quum  »  9eiv  uTip- 
jjW*  Cit  iv  7a  ^UHV ,  y^  iv  7w  iv)^<rScu, 
vtait  PJatoinEuthyphrone,  piccatio  ,  Sc 
qu2e  precationi  zdi\.ni£iz  caEremoni?,atq; 
hx  potiirimura.conuerfioad  dextram,fle 
xk>  genuuin,manus3d  os  reIatio,feffioad 
aram,&  fimiJia,adorandi  nomine  contincn 
tur;  vt  inaltera  propriumnomenfacien- 
di ,  quod  ha^c  fere  in  agendo,  alcera  h\  di- 
cendo. 

Genihus  flexu]  AcTius  fumm?  venera- 
rionis-  Honos  certedebetur  magiftratui, 
eftenim  munus  publicum.v  fedmagiftra- 
tus  virum  arguit,feq;  is  gerere  debet  non 
roodo  vt  jicet,  fed  etiam  vt  decet  • 

Conctpitprece:]  Conciperepreces,  pro 
prccari  tannim  accipio  ,  quicquid  ali)  di- 
cant.Sic  loquitur  OuidiusS.Metamorph. 
Concipiunt  BAUcuq-^preces,timtdusq-^  Fhi- 

Umon  . 
Etlib.?.Trift.EIeg.i3. 
Jjb.iqi  dempro  te  genitale  notantia  ttpus! 

Concipiamq;  bonai  ore  fauente  preces? 

Fr&slari  honorem]  Sic  pr?ftare  beneuo 
lentiam.amore  Ouid  ^dc  Poiit.Eleg.io. 
Sedprsflatidus  amor,res  non  onerofa  voleti. 

Intumefat]  i.Jem  quod  tumct ,  fuper- 
bit,  i  iflacur.-  fiiperborum  enim  animi  in- 
flaii  viienair.  Horaci-  Epift.i. 
I^iudts  amore  tumes?        . 

Vlagrus\  Fbgrum.quo  feniilia  tcrgora 
cajii  folent  ,  cuius  diminut.  FJagellum  . 
Hincfolennia  illa  feruorum  cognomina 
pallim  apud  Plaucum,  Flagiicriba,FJagri 


ciba.Flagrio  ,  SubicuUim  (fcu  vtajii  ma- 
lunt)  Sudiculum  flagii  . 

Compefcens]  Cohibens.retundes.  Hinc 
putoelfc  noftrum  Gcrmanicura,P-a/f%(?, 
cuius  6y.pet^iv  vixalia  voce  Latmaroagis 
propria  expliccs . 

Jtgafo]  Rario  fcilicet  &  mens  domiiia  , 
qu?  flcftit  habenas ,  ducitqi  cum  opuscft. 
Festivissimo  hoc  Emblemate 
tria  Autor  inculcat. 

i.Sacerdotes,  Epifcopos,&  qui  tebus  fa 
cris  pr^funtjclTeinhonorehabeiidoSjob  id 
maxime,quod  facris  pr?fint,quorum  siat 
admiaiftri,licet  interdumaut  vitiis  pluf- 
quxm  vulgaribusimplicati ,  autignari& 
ftupidihabeantur.  Hi  verovcfuum  rau- 
nus  &  oflicium  curare  vel  maxime  de- 
bentx  fic  quantam  dignitatem  fuftineant , 
ipfos  fubind*  animo  fecum  rcputare  par 
cft.  Meminerint  camen  fe  homines  efle, 
nec  fibi  arrogentimpenfiiis,quod  tantum 
minifterium  gerarjt ,  &  rerum  diuinarum 
curara.quafi  humeris  impofitam  babear; 
ne,vt  afinus  audiuit.non  es  Deus.fed  Deii 
fers,illiaudiant  ;  Non  vobis  h?c,fed  Deo 
foli  omniseft  tribuendagloria  . 

z.Itidem  dici  poreft  Jeprefedis  Impera 
torum  aliorumque  principum.cam  popu 
laremapplaufum  ejtcipiuntaudaciusqua 
par  e^^jin  prouinciis,  in  quibus  vicem  re- 
giam  obtinent.  Sic  enim  adeo  modefte, 
tamque  circumfpeL^e  fefe  gerere  debent , 
vt  priuati  honoris  nomine  nihil.ipfius  Priii 
cipis  laudi  vel  minimum  dettahant,  &  fc 
intcrea  norint  quales  func.Eftenim  oper? 
pretium  tsV  iv  A^ia>y,a,-9-i,  Ttixeayivas  yi' 
yciiTKUVsOTi  oi.v^pcoTot  f«r/V.Succurritmi- 
hiexemplum  nobile  Cornelii  Galli  Aegy 
pti  ptouinciq  prffedi:  isquiafefegeCfi.^ec 
infolentius ,  raulraqne  flagitiose  fecnTet , 
ftatuas  etiam  fibi  locari  pairus,&  Pyrami- 
<lesin  altum  toili,  quibus  a  fegefta  conti 
nerentur  ;  accufacus  eft  a  Valerio  Largo  ; 
cognitioni  pr?fuit  Auguftus  :  ignonunia 
notatus  cft  Gallus :  vetuitque  Caefar  ,  ne 
rcus  prouinciam  pofteaobtineret.Retulic 
Dion.lib  5^3.  Huicpenc  fimile  qc!  narrac 
Corn.Tacitus  lib.^.  de  Lucilio  Capironc; 
qui  procurator  Afiae  fub  Tiberioaccufa- 
tus  eft  in  fenatu  a  prouincialibus  ,  quod 
vim  pra^toiis  vfurpaflet,militnmquenia- 
nu  ad  comitatum  vfus  eflet^itaque  conui- 
»ftus,in  exilium  pulfus  eft  .  Laudacura 
PlHcarcho  Vriccufis  Caco,  quodqufftor 

faftus 


Pafchge 


IV. 

Sacerdo- 
tcs  hono 
re  ajficii 
dt. 


Pr&fecri 
ac  mini 
slri  Vrifi- 
ciputn  . 


Emblemata_» . 


ri 


ajino 
Uetnm 
rente. 


faAiis,fcribarnra,officioriim,aliorumquc 
gcneriseiufdem.minueric  eam  pr^rogati- 
uam  ,  quam  longo  tempore  vfurparunr.- 
iuffit  enim  miniftros.non  magiftros  feefTc 
meminiirenr.  Nonpoflum  preterire  lo- 
cum  e  Panegyrico  Pliniano  longe  pr^cia- 
rum.-Prjnceps  (air)  vt  fe  hominibus  impe 
rare  i.orit,  ira  feiplnni  hominem  quoque 
eflecogitet.Itaq;  voccs  &  laudationes.qu^ 
numinifoli  Jebentur,  tanquam  putidifli- 
masairentationesoderit.  H^c  ilie. 
>  j.Notantur  non  modo  ii.quife  indignos 
cuiuis  diguitatiingeruntjfed  &  ii,  quihis 
talibus  honores,  dignitates  ,  &  magiftra- 
tus  committunt  Hos  deinde  au  ritos  afi- 
nos  videas  fuperbtre,inflari,&  tumidosfe 
fci3(5lareac  oftentare,vt  nihil  magis  .  Dc 
kislufitnoftro  ?uofeftiue,nec  flnefale  vir 
non  indoiftus,  cum  quo  Luteti^ante  an- 
uos  lyingenii  cultum  fe  cajpiireait  Mi- 
nos-Sicille: 

I.fttibi  ovoivenerandus  ayav  ^v^i)piA  , 
rerum 
Sacrarum  culias  ^-prAfiiiet  immb  facrK  . 
J.x  quo  altum  ij>ira,ns  Superis  fefe  Aquat, 
e^  imos, 
Ob  facra  quA  geflat.territat  ore  minax. 
Ghiid  faciai  tlli?aurirufine  rudere  afellu  , 
^luemprocul  afacrti  rebus  abeffe  decet. 
QjLiid  eigo  niirum  fi  rem  perperamagi 
ceniamus,&  contiiigereid,  quoddeafino 
iuucnta  ferente  fabulatur  Nicander.quod 
fubiungendo  ledori  minime  moleftum 
meforeconfido.Mortales.aiut,  iropetraf- 
feolim  a  Diis  muitis  piecibus  ,  vt  petpe- 
tuoiuuentutis  munere  donarentur,3rque 
ita  nunquam  iu  pof^erum  feniocoutabe- 
fcetent,    Hanc  iguur  fimulac  louisbeni- 
gnitate  accepillcnt,imper]tos  adeo  rerum 
fuiire,vream  afino  ve£landamcommitte- 
rent  j  qni  cum  fiii  confe(ftus  ad  quendam 
fontcm  perueniflet,  in  quo  ferpens  loci  cu 
ftos  ftatiuam  babcbat  cuftodiam,cumque 
ibi  bibere  tentaftet ,  a  fcpente  prohibitus 
crt.neq;  alia  conditione  bibendi  facultasil 
li  facfla  ,  quam  vt  id  omnequod  vehebat 
onus,angiiimercedisiiominc  conceftin'et. 
Er  eo  inde  rempore  omnesangues  fiiigu» 
lis  annis  abicvfta  fenedutc  iuuerekere.ho- 
inines  vero  fenio  confedos  cniarcefccre , 


ac  ftoiiditatis  poenasluercquod  iuucntu- 
tem  ranto  cxpetitam  ftudio  ncgligentcr 
cuftodifset.HinciIiaTibullique<^imonia: 
Anguibui  exuitur  tenui  cu  pelle  vetuflcu  » 

Cur  nos  angufla,  conditione  fumui  ? 
Apuleiusoliin.vt  ferunr,mentemhominis 
tegebat  fub  afinina  fpecie  :  at  nunc  multi 
funt,quifub  humana  ^pecie  teguntafinii; 
adeo  vtnonde  Afinoaureo^fed  de  honiinc 
lignco  nunc  benigna  fuppeditarct  matc- 
ria .  Nam 

Summa  rudes  afini  reru  fafligiafcandunf, 

Maximtishoc  illti  tempore  venit  honos, 

Et  nififis  afinus,nullu  ttbi  notnen  habebu, 

Ac  omni  ifretus  deflttueru  ope . 
Nonabfimile  eft  illud,quo  lufir  idem  qui 
fupra : 

Sarcinulu  oneratur  ec^uui,facra  geftat  a- 
fellui  : 
Munerapartiritam  male,trdce,doles  i 
Hoc  fignificat  imperitos  rerun»,  ac  plane  Imptntt. 
rudes  admoueri  honoribus  rum  ciiiitibus,   extoUun' 
tum  Ecclefiafticis  ,  gcnero'os  &  eritditos  tur. 
adinfimasablegaricuras.  Qniflaliquado 
impatientia:  ajftu  exciti  ,  nounihil  recalci- 
trcnt  ,&  onus  detrcdeut ,  raox  petulantis 
linguse  flagrocompefcuntur  : 
Sts  afinus,quecumq-^  afinufors  afperafecit. 
Etquos  ludos.fortuna.facis?  imo  quotus 
quisq;  qui  non  defperet ,  dum  virrus  no- 
ineuinaneeft?  AudiMartiaiemde  hoc  ip- 
fo  qHerulum,9-Epigr. 
"Dentibui  antiquas  folttusproducere  pelles , 

Zt  mordere  ltitoputre,vetU4q\folum  : 
Prineffttia  tenes  defuniii  rurapatroni, 

hi  quibus  indignorfi  tibi  ceU^  fuit. 
Rumpts  &  ardenti  madidus  cryflalla  V.i- 
lerno  , 
Etpruru  domini  cum  Ganymede  tui. 
Atme  litterulaifluhi  docuereparentes . 
Ghiid  cum  Grammaticts  ,  Rhetoribusqi 
mthi  ? 
Frange  leues  calamos  ,^  fcinde  Thalia  li- 
bellos  , 
Si  dare  futori  calceus  iflapotesl . 
Sed  non  Tltra  agitaboafinos,&  verborum 
farcinas  fufpendam:  fiqiiidem 
Lafores  efjent  multo  quampcndera  plttres, 

Si  cuiuis  afinofarcina  dandaforet . 
Relidiis  ergo  afinis,  qua  Dij  vocant,  ibo- 


D    2. 


QiLi 


r^- 


Andreas  Alciati 


iH" 


Qlu  Dij  vocant,eundum_5. 

EMBLEMA     VIII. 


IiV  triuio  mons  efl  lafidum  :  fupereminet  itli 
Trunca  Dei  effgtes  ,  pe^ore  fdBa  tenus  . 
Mercurij  esf  igittdr  tumuhi-s\  fufj^endeviator 

Serta  Deo ,  reflttm  qni  tibi  monsirct  iter 
Omnes  in  trimo  fumiu  -i  atcjue  hoc  tramite  vitA 
Fallimnr  jOsiendat  ni-Dem  ipfe  viam . 

COMMENTA    RII. 


l 


PI  c  T  V  R  A  M  haiic  fcliciter  rertitiiit 
Pigiioiiiis,  idq;  cx  Aiitons  mciite.  In 
triiiio  riqiiidcmccrMitiu  accrmis  lapidu  , 
cui  fuperimpofitus  Wercurius  ii^oS^ios , 
iruncusbrachijs^&  peAore  teiuis.  Mitcc- 
bant  enim  viatores  lapidcs  adpedeti  Mer- 
curij  ieligionisgratia:atq;iiide  erat,c]uod 
fimulacrum  illud  cffingcbatur  petftore  tc 
Bus.neopera  &  lumptus  fruftraconfume 
mwi  iu  partibus  j.xfeiioribuscUboraadis, 


quasmox  effenr  lapidibus  obruenda; .  Ci- 
tat  infuper  crudinfliinuni  Comrjientariii 
Hieronymi  Aic.idri,in  qnoille  Solis  Pan- 
Theologiam,  ex  antiquorum  fcntcntia  cle 
ganter  afleruit  . 

H  V  j  V  s  Emblraiatis  chara<ftcr  mihi 
videtur  pene  fumptns  a  Suida.ex  quodi- 
dicimus  Hcrmas  efle  Mercurij  quafdam 
ftatuas.-quo  loco  adducit  Mcueclem  queu 
danijfiuc  Calliftratem  iu  opere  d-  Athc- 

iiiendbtis 


Ejnbleraata_>^ 


n 


tercu- 

j  ius  cur 
lodius  et 
'egemo- 
ittf    di- 


iHen/ibiiSji  varia  porticu  adiifqiTC  rcgiam 
ftacuasellc.qua:  Hcrmsdicuntur.vndelo 
cuxn  id  acccpiirenominisaiC,  quiatnultas 
ibi  &  a  priuatis,&  a  magiftracibusdicat? 
cirent.ei  quifcus  quidani  HeimjeHippar 
chci,  ab  Hipparciio  Pififtrati  diccbancur  ; 
fuiireq.  Hermas  faxeas  in  jedium  veftibu- 
lis,&  11)  fanis  .  AJdic  deinde  «f/y.«/of  ,pri- 
ir.irJascflead  ftatuas  iMcrcuriales  ,  quxin 
viiscollocabannir  a  viatoribus  Iteirq;  a- 
ceruos  lapidum  Mercurio  facrosin  cblcii 
ris  vijs,  qiixq;  iion  ica  cognitz  eflent  per- 
egrc  euntibus.  Vnde  illud  Damarceni:  }^§1 
i&oKH  ipfxcuu  iv  'mxjyivcu  ,  o  ixoi  -^s- 
piTjyci)v.\A  Q{i:VideiafurJi^t  tn  HernHum 
incidiffe,  quisquis  tn  me  tnciderfit.  R  ecreac 
enim  viacorem.vbi  dubius  de  Tia  ,  repcric 
accruum  Mercurij  .  Incerpres  Homeri 
ii^alzv  vocat  ,  lapiduro  congericm  ,  ad 
Odvll  p.vt  A/d/i'4y  crs:5f  ,  .Epigramma- 
rarius:&:  icu.cuov  A3:;;i',Hef\chius.Is  ho- 
Bos  congenei  liuecumali  lapidiim,  viro- 
rum  fortium  tumrtlis  folirus  fuitconfer- 
ri;teftis  eft  Paidanias.Srrabo.-  'Trctpd  of-.iiw 

eTa  Tlir  oS^OV    VV    ISHv     iKctnfO^SV   'TTOK- 

Kcty^    a7Ttp  ipy.ouet  TriTpov    i]hi0ct7ov 
TpoyyChov.    Reperio  &  eitifmodi  Hermas 
imponi  folitasfuifle  tumulis.ad  propagan 
dam  defnndorum  memorJam.  Virg. 
J.lor:te  [iib  hoc   lapidum  tegitur  BaUisfa 

fepultus  . 
M.TuUius^.ad  Articum:Herma;  tui  pen 
ttlicicum  capitibus  sneis^de  quibus  fcri- 
pflfti,  iam  nuiicadmodum  deledanr.  Sed 
gyronalijs  foiiras  fuifleconfecrari  Herma 
thsnasjid  eft,ftaruas  Mercunj  &  Minerue 
iuiidlaSjidem  alibilignificacCicero:Qu^od 
ad  me,inquic,  dc  Hermachena  fciibis,per 
mihi  gracuiB  eft,ornamenrum  Academia: 
propnum  mcar.quod  &  Hermes  commu 
ne  ommun),  6c  Minerua  fingulareinligne 
eius  gymiiali)  .  Didicimus  adh.x'c  cx  !>ce- 
phaijo  &  Hcfych.Gra.-cisaiJ>n:oribus  Mer 
curium  Hodium  &  Hegemonium  fuiile 
fjrilcjs  appellatum  {csT/or  -k^  t]yi[j.6vtoi 
iptJ.iH)  cum  a  vijs&  femicis.in  quibusfta 
tuebacur  ad  viam-monftrandam  peregrc 
proficifcencibus  .  Proinde  Hernia.',ideft  , 
ftatuaJiMcrcuri) ,  &  lapuki  Iigucr.ecipn 
folcbaiu  in  triuijs  erigivad  n.d.canda  v'ia- 
rum  dilcrimina  ,  auia  tt.v~^  Sizv  c^fTTO.' 
CAV  TTfct^iv  vyi.uovi ypvc-^au  ,aic  Phur- 
nurus  .  Viacoresiraq;"ftarins  folebantla- 
piduni  accrucscumui'ar£:lic  ciiim  Deuci 


pQtabant  houoraii ,  ei  CdWett  tt ,  qiia:  iii 
prompcn  eflct&obuia:veI  quod  ira  viam 
rcpurgarc  vidcrentur.vcl  quod  eo  lapidix 
cumulo  Dei  efligics  prarrercuncibuscflet 
nocior.Vjpi3nus,au(5lorGra;cus,  annocat 
ad  oraticn.Dcmoflh.aducrfus  Lcptincm,  Herm^. 
HeimaSjid  eft,Mercurios  eiufm.odjfuiflc 
quadrangivlos ,  fupcrioic  parrcMcrcurij 
figuram  rcfereirtes  ,  infenusinrcriptioneJ 
viarum  ofteiideijres.Qua  dercGyraldus 
Synragmare  9.  Huc  tefpeiic  luuenalis, 
cum  aic : 

fyUi7rAn..Ji*nin;*tifye    MetfnA, 

Hinc  quoqj  Prouerbia  :  Mercurio  dextroy 
Mercuriii4  lifrons;7piKi(^eth<>s  ipiAiJi.Tri^ 
ceps  Mercurtus.  EftingebaCHr  olim  triceps  MercU' 
Mercuiius,  quia  Phyficam,  Ethicam  ,&  rius  tri- 
Logicamampledebatur.-  feu  quod  coele-  eefs  ^ 
ftis,mariiuis,ac  tcrteftris  crederetur.  Ta- 
lis  quoq;  folebarin  triuijs  apponicumin 
fcripcione  in  fingulis  capicibus.quo  duce- 
rec  via  hsecquo  rurfus  i|Ia  •  Huiufmodi 
Mercurij  fimulacium  primus  pofuic  Pro 
clides,auc1orc  Philochoro.Hucquoq;  fa- 
cicparcemia,«'p//et75i',iVffrf«r/-a!/g:quii  dii  ipfAetToit 
ErafrKUsexp!anat,lumicmulcum  opere, 
nec  ramen  quicquam  proficit.Nosartttis 
fabulam  rcpetamus  ,  vtloco  diificili,  qui 
Erafmum  torfit,  lucem  aliquam  afi^-era- 
mus.Didymus  in  lib-KJ.  Odyflece,huiuf- 
niodifabulam  narratex  AnticJ^de.Mcrcu 
rius.ir.quit,  pra:cipiente  loue,  vicam  eri- 
piens  Argoluscuftodi,  a  lur.one  alijsquc 
Dijs  in  ludicium  du(fiuscft  impaif^adica, 
eo  quod  primusdxmonuni  cjcde  morta- 
Jium  eflet  coirquinatus .  Coiiueniunt  in 
iudicium  Dii,uidicant  tamen  par  &  asquii 
eflcvt  Mercuiius  dif^o  Icuis  audiens  ef- 
Iet,quandoquidem  illuiseft  nuncius.  Ab- 
loluentesdeiiq;  Mercurinm  aca?de,  fur- 
rexeri!r.c,&  ad  ijjius  pedes  niueas  atrasq; 
cefleras,  quihns  erar  vclabfoluendus  .  vel 
dan  nandus  ilIe,pioiecerunt.  Indeniorca- 
ks.vfq;  in  harc  tempora  in  Mercurii  ho- 
r.oiem  pervias  lapidum  tumulum  confti- 
luunt  .•  quoniam  Mercuriuseft  viacorum 
Deus-  Ec  hos  rumulos  vocant  ipu.aJ^a  Kc- 
^fci-.  H^c  Didyrous,quem  vide  iatiushec 
narraiuem.  Quis  lam  dubirabit,locnm  il- 
lum  Prouerb. i6.ex  hacaiuiquiflimafsbu 
Ja  j  orteinterprerationem  fufcipcrc.f  5'/.'«/f 
pjiimittit,  ii  quit  Salcmoli,  lapidtmtrxi- 
cerut-.m  Mercurij,  :t%  qUi  trihmt  irfipienti 
hofiorim.  Q^iafi  dicar;  infcitiaeft  lapide» 
D     3  Dto 


n 


Andre^E  Alciati 


(^id  Ko- 
M.rcurij. 


Sert;Uj. 


T)cumfe- 
quere  . 

I  U. 

Triuiil . 


Mercti- 
riiis  "JTiJe 
ii::ti:s. 


Deoobfcqniiim  praeftarc.lapiHes  coacer- 

iiando  ad  illius  ftuciiam  Csterumnc cran 

lijiamquod  ad  rem  perciiiere  videatur  , 

hic  Mercurii  nomiue  oJun  Deorum  nun- 

cii  ,  vej  lacras  literas  (qus  jiobis  diuinam 

..VOiluiitacem  aperiuiit  )  iiuelligmuis .- vel 

:I?ioplieras&:  Docftoresjacri  &c^^!en:isora 

'Culi  nuiicios,  cx  quibus  orthodoxam  falu 

rrisa;:eriUB  viam  &  rationem  excipere  cft 

nccclle  .  Scrta  autem  (uipeu[a  ,  honorcm 

culcLimque  aliquem  obferuanci^exhiben- 

dum  cl]'e  (ignificaut.Nec  male  huius  £m 

blematis  origo  refereturad  adagium  iUud 

quod  refert  Plutarchus  inlib.  de  audien- 

do,&:  incer  (epcem  G  rxcij;  fapiencum  ora 

culacelebratur.fcW»  ©£<y.  Deumfequere. 

De  quo  vide  Chiliad. 

I N  trjuio]  Triuium  eft  locus,  vbi  trcs 
pkuesve  via:  diuiduntur  ,  aucipitem  du- 
biumq;  reddenccs  icineris  iguarum,de  quo 
mulcaapud  Srrabon.Iib  )'• 
;  Motis  efl  lapiiium]  Prouerbium  (uteft, 
ipy.ct.7ov.  MercHriale,<ie  quo  iani  di^flum 
eii.N\c  perperam  id  accipies  pro  falebris, 
jtrumnis,  &  diflrculcacibus  ,  quxinvita: 
gei).'re  deligendo  cuiiiis  occurrunt  . 

Tritnca.  Diieffigies]  mucilis  &  trunca- 
tisartubus:  nammonet  ,  monftrarq;  vix 
flexusipfeimmocus  Mercurnis;  quij  fa- 
tisell  admoneri  a  do(5lore  ,etfi  ipfe  viam 
f(jpe  non  ingrediacur . 

PeBore faciatenm]  Nihil  praetcr  coufi- 
]ium,  quod  e  candido  pectorc  promanet , 
cxigicura  prxceptorci  rehquatuipfe  opc 
re  prx^la,  quod  moner . 

Mercurij]  ititerpretis  &  nuncii  Diorii, 
dcqua  re  plura  Cic^ro  in  lib-  de  Natura 
Dcor.  qui  viam  re(ftam  hsficauti  viatori 
monftrac:  peregrinancibus  euim  opitulari 
alatum  illun)  Deum  olim  putarunt.Mer- 
curii  ftieruntmulti ,  licut  mulci  Hercu- 
lcs:fed  poet?  vnuni  faciunc  eloquenti^  pr? 
/idem.Deorum  nuiKium,mercatorum  & 
furum  Deum.  Videadagium:  Expedit  ha,- 
J^ere plura  cogiiomina.  Didijseft  Mercu- 
rius  a  mercibus,  vt  ipfe  vjdecur  inmiere 
apud  Piaiituin  in  Amphitr.  Auc  didus  , 
quafi  mediuscurrens,  quod  icrmocurrat 
i.icer  homiues  vcluci  medius  i  eloquenti? 
namq;  parcns  eft  .  Vnde  i\  quaiido  lilen- 
tium  in  multorum  conciliabuliscxoricur, 
diciconfiieuic  proucrbialiccr ;  Mercurius 
fuperuenit .  O'  tpuvf  i-THTi^iih-j^cV .  ac 
il  ncfas  forcc  loqui  pr^feuce  Mercuiio  . 


Didus  eft  G  r?ce  ipuyif ,  propterea  quod 
Gr^cos^^vt  rcfert  Diodorusj  vcibaium 
docueric  inccrprecacionem  .  Vnde  etiam 
Virgilius  eum  intcrprecem  vocac  : 
Niinc  et  interpris  Diuii  loue  mifjus  ab  ipfo. 
Et  paulo  poft  : 

Interpres  DiuSfert  horrida  iuffa  ^  aurcu  . 
Plurade  Mercurio  conIuIc<yomict:mus. 
VidcCxfarem  lib  ^.de  bello  Gallico.Ma- 
crob.Satur  i.cap.  ip.  Natal- Comit  My- 
thol  Iib..f.c. j. 

Isi igiturtumulus.  ]  In  aliis  quibufda 
exemplaribus legirur  C/tw«/«j.fed  vtiaq; 
lectio  toleiabilis.  Tumulus,quali  tumens 
tellus,  pro  fepulcro  frequentius  vliirpari 
folet  .  Qm  vcro  loco  vocabuli  tumulus  , 
autcumulusjlegi  miUxnt.facies ,nov\  mihi 
probantur:qui3  vocabuIum,facies  proef- 
figic  aut  ftacua  hic  veram  Latiniratcm  non 
fapit.Non  definam  pnus,quani  quod  im 
proba  Ie(ftioneobfetuaui,  ftudiods  rerum 
antiquarum  communicem  Olim  conlue- 
tudjne  recepcum  fuit,vc  fuperftinoli  ccme 
re  oblacos  in  via  lapides  ft  pitefque  ,  caii- 
quam  numina  colerent  •  Apuleius  deali- 
no;  Neq;  iuftus  religiofam  moram  viaco- 
ri  obicceric,  aucara  floribus  reHimiia,aut 
fpeluiica  fiondibus  inunibraca  ,  aucquer- 
cus  cornibus  oneraca,auc  fagus  pellibus 
coronaca  :  vel  enim  colliculus  fepiminc 
confecracus,  vel  truncus  dolamiiie  effigia- 
tus.vel  celpcs  IibammehumigacuSjvel  la- 
pis  vngume  delibutus .  Ptopercius: 

Et  quicunq-yfacer,  quaUc  .  htq-^  iapts  . 
Xenophon  :  K5"  T*fV  fxiv    tb'  iipm  .i'ji 
0cofx(ov,  «V  AKKm  Tav  Scicov  vHv  Tiy.uv, 

TSsV  a^i  KOUKl^Hi,  X^J  ^■jAa.TdTU^CVTct,, 
f^    ^»piet  ffi/SiaScfj  . 

Vtator.]  quicunque  fis  hac  i  i  vita  ho- 
fpes,  vt  onines  rcueia  funt.  Plato  vitam 
noftrammodo  vi?,  modo  peregrmatioiii 
liinileai  facit.  7rctps-Ti<f'vy.iai,  yc/.p  6  fiioi  . 

Sulpende  ferta  Deo  .  ]  Piiinus  hilioM? 
muudi  ii-c  1.  inter  facra  taiitum  &  belli- 
coshonores ,  coronis  nomen  fuuni  vindi 
cantibus  .  Idem  3.  c.Et  iam  tunc  coron^g 
Deorum  honoserac.  Qnibus  ex  locis  ui- 
celligimus.coronas  ftatuis  rebusquc  (acris 
olim  Iolicasappendi.Q_ii6d  (1  quis  auclo- 
ricatem  eciam  aliorum  fibi  dari  poiluiec, 
adferre  poifum  ApuJeium  ,  qui  lic  3.  de 
afiiio  aurco  :  In  ipfo  vere  mediculJio  ,  in- 
quit,  Hippon?  Dee  fimulacrum  relidens 
^dicul?,  quodaccuracecoioUis  rofcis,  & 

quidem 


Interpres. 


Tumu- 
lus. 


Viatores 
hcmines . 


De   coro- 
nis      qu* 

ft.^.tuis 
Deorum 
appende- 
lantitr. 


EmblemataLv 


rr 


trimo 


<]uidcm  rccentibus  fiicrat  oniariim.  Et^. 
liblamque  |cr  plateasconimeaiitcm,po- 
puli  fiec]uejitcr  floribiis,  fertis,  &  (olutis 
aclprecantur  .  Idemque  libiio  vndecimo, 
fimulacrum  Lun^  defcribciis.- Coiona  , 
ait,  multiformisvanis  floribus  Aiblimtm 
difnuxerat  \erciccm.Et  paujo  pofl.-  Dex 
tra  profercns  (iuiftrdm  De^coronan.nii- 
hi  ctiam  Hercules  coronam  confecueiiter. 
Iiemq;  Nam  libi  vifus  eft  qniete  proxi- 
ma,  duro  magi-.o  Dco  coionas  exapcat.  Ad 
hui.c  veterum  ritum  refpexit  Ouid.  Fafto 
rum  i.de  Arioiie  loquei)S,quicitharcedus 
a.piratis  captus.iamq;  de  vua  dcfperaus, 

\    ~  cnpit  tllc  coroiiflm 

^ua.  pojfet  crtnes,I-hoebe,deceri  tnos  . 
/pponain  Sc  TertuJliani  Jocum  c  Jib.  De 
coroua  mili:is,  \biait  Panciorini  priniuni 
a  Charitibus  coronaram  ,  honoris'  caufa 
fcilicet  ,  cum  a  Diis  omnibus  murerare- 
tur  .  Vel  ecum  /t^fpc;:dcfcrt^,tii  qui  fai- 
diuro  aliqifo<d-agefcd«r»s-j-dG<Uem  re  & 
amabileirilpr^i^a  ;  fcifahieSiS^ukTfiOV  & 
houorariuni  tuo  docftori  •  Q^id  enim.^ri- 
dendo  dicerc  verum  nij  verat  ■' 

Becii(r/7,qni  tibi  moi  ffrct  ifff^jTyiv  op- 
Sih'  'jSov,  qui  fit  cibi  tviS^ioi  ,  quod-ttitu- 
tum  olim  Mercurio,ep,ithetoi)'Vc]  recttim 
iter,3i^  y.i9oj^ov  refeio  ."qu^  i:om^cn  haber 
ab  s<^K  ,  id  cft  ,via:  E(^q;nil  ajiudquani 
rctla  vis,  &  rati6-4uj}i)ltitu.rfo  benc  dui 
cendi  .  "  ;    ,'      ''  -'         .' ; 

Omnes  in  triuio pimu^ln  triu^b-dicuo 
tur  e(Ie  ij,quidubirant,quiq;  incern  funt 
animijhxlitantes  quid  ponfl-miim  ejigar. 
luxta  Ouidianum  illud.Fafloi.f- 
Vt  fint.i^  incei tm,<itici fitfibi,nefcit\hin- 
dttm  ,  '  ,  ;  . 
Cum  "jtdet  ex  omnipaite  ziator  iter. 
Theopms-.iv  Tpto^S^a  i^i)Ka:  In  fiuio  con- 
fiisl  0 .\\.  tvwm.  viam  (a:pe  pro  confilii  ratio 
ne  poni  folemne  eft  Grscis  :  fic  ipUS^ov  , 
proinccrtitudine  confijij.  Itaq;  PJato  7. 
Legum  ■,y.A^a.7tzp  iv  tpicio)  ytvc/j.ivof 
&c.monet,nead  rem  nouam  &  inufitatam 
ampledendaHi  accurramus,  fed  conflfta- 
mus ,  quad  ad  triuium  aliquod  veneri- 
mus.&  Minutius  Felix  in  Otfla.vt  qui  re 
£tam  vijni  nefcit.vbi.  vt  fit,iM  plnres  vna 
diffiudicur,ha;ret  anxius,  ncc  finpulas  au- 
det  ejigercnec  vniuerfas  probar^:  Sic  cui 
nou  e(i  ven  ftabile  iudiciuni  ,  &c.  Sic  hac 
in  vita  tot  tanca.'que  fefe  off^e  runt  difficuJ- 
tates  &  faiebra;  ,  vc  faci  le  fallamur  ,  mfi 


Densipfe  nobis  rcc^um  oftedat  iter:qu«d 
vt  faciatjcnixc  rogaiidus,omniq;  reuereii 
ti^E  conatu    vcDeiandus  eft. 

Tr/imitezitn.]  curr.culo  vita:  &  decur 
fu  .  Toro  difticJio  eandem  continuat  «tA- 
Kyiyofia.v  a  viatonbus.Traraes,  tianJuerfa  XrMme» 
&  cbliquafemica  . 

Osiendat  nt  Dett^  iffie  ziam.]  ni  flt  ivo- 
j^tos  KP"  cJCjro/cV- AJlufio  ad  illud  Pinda- 
ri;  A/oV  in  'Trpocif/.ii:  ,  c.b  louu  proeemio  . 
quo  ligDificatur,coiutus  omnis  noftri  prin 
cipium  a  Dcofumer.dwm  efle  .  Ariftides 
oratioiie  pancgyrica:«AA.'  cvyTrep  ipnTTiv- 
iSctpoi ,  ^i-iZ  i'ii^a,'vTO(  Apyfiiv ,  ovJiv  J"^ 
70  ■Ao>hCov  i  Sed,ita!t  Ir/.darut-Deo  ini- 
tium  ofiendente  ,  nthtl  erttimfcdimenti . 
Idcm  audor  alio  loco  eandem  fentetiam 
vfurraiiic:  9iov  J^i  ,  ciir/  nri^Setpof  ,  cTg/- 
^etMOf  a.cyvv,  iv^cia.  J^il  KiKivQo;  ivpitV 
70  c^poKe^y.ivcv  :  Deotnitif.m  monfirante, 
p.it  l^indarii^s^fnctiu:  efi fiLmita  ad tntienien 
■^um  qued prapofit^tm^ft  .- 

i.r  K  AE  s  E  N  T  I  quafi  a^nigmatiomo 
nemur.ea  rantum  lcquerda  cfle  ,  ad  qua: 
Deus  &  i:aturanos  idoneos  efle  voluit  i 
cum  funm-x  fatuitacib  &  demcmis  fit  , 
arKjttidinuua,quod  aiunt.Minetua  fufci- 
pe.re  &  pcrfequi.  Reftc  dicebat  Catoapud 
Citcronem,!  aturam  optmiam  ducem  fe- 
querdam,n*ihilqiie  aJiud  fuifleoJini  gigan 
tuiii  more  bciraie  cum  Dijs  ,  nifi  naturaj 
.iGpugiiare-C^icero.^  De  fin-commcmorat 
jntcr  pja\epta  veterum  lapieiitiini  ,  qu£E 
conftat  prouerbiorum  viceceIebrata:Que 
quc  funt,  aitjveten  prxccpta  fapienrum  , 
quiiubeut  tcmpori parerc,  &fequi  Defi  , 
&  fe  nolceiej&  nihi!  inirtiis.Scd  &  D.Pau 
Jiisadhfertatur,  eam  yt  ibrtem  viirarq;  ra- 
tionem  tcneanuis  ,  cijinos  Dcu$iddixit. 
Scd  quoniam  menti  humanxea  eft  innata 
ca:citas  &  ignoiatio  ,  vt  qua  via/iteuu- 
dum  plai  c  igroret.omni  pia:  vir^  cultu  , 
&  fyq^mifla..nientead  cum  pcrfugicdura 
cft.qui  fe  viam  ,  qui  vcrirattm.qui  vitam 
eflefafluseft;  qliem  qui  fcquituf.in  tene- 
biis  non  ambuJai.-continuoquciJJud  Daui 
diciim  r.obis  ardenti  anirao  lepetendum  : 
yvoptsov  [j.ot  Kvpii  cd  ov  tY.^  yropiviTiy.ou. 
tyficnde  mthi,  DomincLiam  ,  m  qua  am-  ^J.  1 4;  ■ 
btdem.  Certc  &  Socratcs  apud  PJaionem 
in  Critoncpergendum  ea  iolum  cfle  via  , 
qua  Deus  iiosducit,afleuerat.  Qii^o  perti- 
net  iiif.d  Peili)  e^.Satyia.- 

.         difice  quem  tc  Detis  efie 

D     4         iHjf.t 


IV. 


Seqtteda 
natura. 


1.  Cor.  7. 
Ephefi.  4. 


J,i    cmni 
itffi^li- 


r^ 


Andre^Alciati 


lu^it  ,  C^  humana,  qua  parte  locatns  cs 

. . : .  171  ro. 

A<Jde,q';od  tam  cradacaligo,  tamqiic  fii- 
riiia  lioniimini  mennbu s infira  fit  igiiora' 
t:o,  vt  quid  potillimuni  :cqui  deheat,qm- 
iiiS  ignoier,  &  nifi  adiurus  opjcoslcfti,  iii 
cetram  aliquam  viam  f"e  tecipere  iion  po- 
left.Diccbat  enim  ip(c'a!utis  inftaurator: 
&t,ne  mt  nihil  quicquam  efficere  potesiis. 
Nec  vero  (umus  idonei  ad  aliquid  vcl  co- 
girandum  tanouam  ex  nobis ;  fed  (iad  ali- 
quid  idonei  vidcamur,id  certe  ex  Deo  eft, 
au  DPauIus,  z.Cor- 5. 

i.Vidctnr  hoc  Emblema  non  malc  refer 
ri  poHe  .'.d  cuiufq;  vita-genus  &  niftitu- 
tum,3d  qiiodjngiediuiidum  ciini  diffici- 


le  fit.opuseftaliquo  Mercurto.id  eft,pr?  namag 
ceptoiefeu  do*flore,qui  vi<im  doceat.Siue  Hro  op; 
enim  Pliilofophiam  artingamus,  feii  Me-  eji . 
diciiiam.feu  Iiiiifprudenti.4m  ,  autcriam 
Theologiim.vixaliqnidabfque  magiftro 
duftore  proficiemus.  Nam  (choia:  Philofo 
phorum  plena:  fuut  argiiri)s  (pinofls  ,  & 
opinionum  labyrinthis.  Mcd.cina  inmul- 
tis  fiilaxelt,  ipfaq.  ts'>i'h  y.ttKpii ,  H  «Tg 
Teipet  7(fiA'Acp^,  kJ;  ji  kci7!{ yjtKZTrii.]?^^- 
petua  eft  inter  lurifconfultos  aicercandi 
alea.vnde  litesimmortales.Theologia  ea, 
ua:  in  fcliolis  ventilatur,  quantis  fcateat 
ifficultaiibus,notius  eft,  quam  vtpluii- 
busedicatur.Vbiq;  igitur  perito  &  flnce- 
ro  opus  cft  magiftro . 


l 


Fidei  SymboIutTu . 

E    iVI    B    L     E     M     A      IX. 


T BT  dipiciii^s  H O  N  O  S  ,  Tyno  velat;/<s  amiciu  , 
Bmsj.  iungAt  nudi  dcxtram  V  E  R  I  T  A  S  : 
Snq^  A  M  O  R  in  medio  caftin  >  cui  tempjra  clrcHm 
Jiofi  it.  Dioncs  pulchrior  Cupidinc^, 


Con^ 


.    EiDblemata^- 

ConHituunt  hxc  figna  fidem  \  Eeuerentia  HonorU 
^uam  fouet ,  a.Ut  Amor  ,  farturitQ^  Veritas . 

COMME     NTARII 


V 


ir. 


tiies  ad- 
iunciis 
caufis  de 
fcript.i  . 
Fides  g,d. 


AL  c  I  A  T  V  s  viiiiierfa:  antiquitacis 
ftiidiodllimus.hoc  Emblema  defum 
pfille  videcurex  ainiquiHima  Sabinorum 
ftacua.quanumen  vnum  tnplicifacie.no- 
mineqjcriplici  effingcbatur.  Sed  &  hodie 
inter  Komanasanciquicates  in  rcgione  A- 
renulx,inxdibus  Dominorum  deS.Cru- 
ce>  vificur  Fidij  fimulacrum  ica  eftiillnm 
Cvt  cdidic  primus  lacobus  Mazochius  Ro 
mx',anno  1511-)  Marmoreft  in  fcneftrje 
mod;im  formatum,  iu  quo  tres  imagines 
efHotx  ftatuuncur-  D.-xua  quidem  forma 
virili,imberbi,fed  xcace  marura.habicn  pa 
cificojcui  adietflum  nomen  Honor  .  Si- 
niftra  ver6muHebris,virgineafacie,eodem 
habicu.Iauream  coronam  incapitegeft.is  , 
cam  iufcripcione  ,  V  e  ri  tas  j  qus  dex- 
tram  dexcra:  iungac  cum  priore  imagine. 
1(1  harum  duarum  medio  ingenui  pueru- 
lieffigiescernitur  ,  cums  fupra  caput  hac 
Jegicur,  FiDn  Simvl ACRvM-Gyrald. 
Synragm  i.i.  &  lo-  Hiftorix  D."oi.Ha:c 
quidem  eft  veceris  iilius  fimuiacri  pi<fl:u- 
ra ,  quam  eciam  Pignorius  hoc  modo  ap- 
pingi  curauerat ,  nifi  pid-oris  iiegligenria 
locum  Honoris  cS:  Veriraris  permutallec, 
&  finiftras  iungcntes,vci  &  Vcricatc  vu'- 
tu  puerili  perperam  effinxiircc  Nuai  vero 
ad  Alciaci  noftri  msntem.VaMe  du')i:o:vc 
enim  pace  canci  viri  liberc  dicam,qux  Ccn 
ciojUoiifaris  arridecmihi  Vericas  &  Amor 
ve^tibus  i;iduri,cum  autor  dicat,?z/W,T  Fe- 
rit-ts-.Sc  iufra  quoq;  Amorem  virtutis  nu 
dum  pingac  Deeft  eciam  coroua  ex  roiis 
Amori,  quamexprefse  vult  iutor  ;  vri  & 
Honorem  ftantem-  Hinc  vc  Alciacoijlud 
fimulacrum  Fidi)  obferuatum  fuiirenihil 
dubitOjlic  idipfum  fuo  propoiico  perf.in- 
ctoria  mucat  oieaptare  voIuUle,  egoinfi- 
mi  fubfellij   iudex  cenfco  . 

Fo  N  s  Emblemacis  repercuseft.fimu- 
lacrnm.  ui!!ccc  Fidij  ;  hiscribus  imagini- 
bus  Fides  defcribirurrquippe  quaj  verita- 
te.fide  (Sca  Tiore  nitatur.Vericacem  habet , 
iliam  quidem  nudam  &  fimpliccm  ,  noii 
compcam  fucoaliquo,non  velo  tev.T:am.Et 
quidem  fidesdefiaitiir;  dic%nini  conuen 


torumque  conftancia  &  veritas.que  ideo 
parentem  haberc  Veritatem  dicuur,  &  ea 
nudam,qHodin  pa^is,  conuentionibusq; 
nihil  fucatum  cdTe.auc  a  veroalicnum  de- 
beac.-cui  adhairet  Honos  porreda  dextra, 
tanquam  ftabilis  cuiufdam,  firmique  pa- 
«fli  pignus.Is  Honos  purpurea  indutus  ve 
fte.quod  veritas  facillime  poftit  imminui 
&  labcfa(ftari,nifi  adfit  honoris  &  reueren 
tixqusdam  ratio,  qua  eadcm  fulciri  opj 
portune  &  cum  dignitate  pollit.Hoc  etia 
virtutis  prxmium,&:  honeftat:somnis  tan 
quam  patrem  nutricium,  piLT^oresiSd  plaj 
ftx  nobisadumbrarunt.  Ac  locum  mediii 
occupac  hon;ftus  Amor.qui  Vericatem 
&  Honoremnexu  firmocolligat&dcuin 
cit .  Nifienim  tanquara  condimento  ah- 
quo  amicicix  &  beueuolentix  mucu?  con 
focientur  hx:  mcer  fealioqui  diiier(a,viii- 
cuIumniHo  pene  negocio  diflblui  pote- 
ric  Porroiimihiiu  memoriam  reuocat  , 
quod  Athenxuslib.  13-  tradir,ingymna- 
fijsolim  vna  confecracos  Amorem,Mer- 
curiura.HercuIem.-quorum  ille  fecundus 
orationis.tertius  roboris  pr^fes  habebaturj 
quibus  coniuncT:is  amicitia  concordiaque 
lufcifolec  Idetiam  totum  referre  pareft 
ad  anciquam  illam  vecerum  Sabinorum 
prxiiguraciouei-n  facrofan^ft^  rpta.S^o?,  a- 
pui  quos.diu  aiice  C  H  r  i  s  t  i  feruaco 
ris  aduencum.erac  fimulacrum  quoddam 
tri'ji!C!  ficie,  cuiusctiam  110, nen  triplex  , 
nemfii:  SanL>us,Fidius,&  Scnupacer,haud 
dubie  pr.t-ipuum  religionis  Chnftianx 
mv!terium  repicientans  QmndabOtiidio 
defcribicur  6.Faftor.  Snnc  Dionvf  Haii- 
carn  lib.4ait,IoLiem,  Piftium  efledidum, 
qiiem  Romaiii  Saiivftum  appcllabanc,  qi:i 
&c  Sagus,Pi!luis,Sa!)(5>ai,  &  fideifpoyior 
alijs  no.ni:iibas  efterebatur.  Coniicerecft 
Piltium  eundem  fuille  cum  Fidio  .  Nam 
vt  T/V;>'  G  rx'cc  fides,ita  ^htoi  vji  Trfrci, 
Fidius  nominari  commodc  potelt .  Fidei 
fimulacrum  antiqui  Romani  in  Cap.tolio 
ftacuert'ic,  celte  Ciccrone  Oflic.j.QJi^iius- 
iurandum,  inquic,vioiat,i>  Fidem  violac, 
quam  in  Capicolio  vicinam  loui  Oprimo 


Verit.is 
nud* . 

Honos . 


Pudicus 
amor , 


Sancia 

TCldi 

S^-ilihiis 
t.i  . 


Iiip:t:r  , 
rif::!isS.i 
ci.rs ,  S't- 
crits  . 


Iidet    p. 
in  C.^.ty,r> 


^8 


Andre^  Alciati. 


III. 


Ilonor 
Deus  , 


'■■fra 


fi 


Max-  ( vt  in  Catonis  oratione  eft)  maiores 
noftri  elTe  volucrunt.Id  qiiod  ctiam  con- 
Himat  Pliniiislib._j  y.  cap.  lo.dum  dicic  : 
.VpcdUraeft  in  ^dc  Fidei  m  Capitolio  ima- 
l^o  (cnis  cum  1  vra,pueiuin  doceiitis.Q_iio 
viiu  Fidei  facia  facercnt.indicacT.Liuius 
hb.  lab  V.C-qui  deNuma  fic  incjuit:So- 
li  ridei  iblenne  iiifliruit,  ad  id  fadaiium 
Hamincs  bigis  curru  arcuato  vehiitiirit, 
niaiuiq;  ad  digitos  vfq;inuoKita  rcm  di- 
iiiiiam  faccie.-lignificaiitcs  fidem  tucanda, 
fedemq;  etiam  in  dcxtris  facratam  cfle  , 
Cicero  i.de  Lcgib-  Nofttis,iiiquit  ,  extra 
portamCollinam  a;dcm  Honoris,&aram 
ineo  loco  fuilTe,  memorix  preditum  eft, 
ad  eam  ciim  laminaellet  iHUcnta,  &  in  ea 
fcuptum  ,  DOMINA  HONORIS  .  ea 
caufa  fuit  xdis  luiius  dedicandc  . 

6^r£rj  In  ubula  depiiflus  proponatur 
ftans.Redc  vero  ftare  fiugitur.uon  fede- 
ie,3Ut  defidere,  quianunquam  honos  de- 
betefie  ociofus,aucdefes  . 

Depicius  HONOS]  Honorem  pro  Deo 
coluerunc  veceres.vt  etiam  Fidem  &  Vir- 
tutein.Plin.5  y  c  lo  Augiift-  de  ciuic.^c. 
11.&  14. Et  Ouid-f-Faft.cx  Honoris  ,  & 
Reuerenti?  coniugio  ortam  efle  Maielta- 
tem  voluic  ; 
Dof:ec  Honor  placidoq;  decens  Reuere?Uia 

Z  ultH 

Corponi  legitimis  impofuere  toris  . 
Hinc  fatii  Maiefias,  qu£  mundum  tempe- 
rat  cmnem  , 

§li!ac],  die pnitn  cfi  edita  ,  magnafuit 
Ei    l'vlaJcs    Eiixiaiius    in    Theogoaia  > 
lib.  I.' 
Se  CiUoditm  Ut}  RcncrCtia  iunxit  Honori  , 

Lt  facra  Maiefias  protinus  ortafuit . 
Adijciam  obitei:  Amor  honori  aduindus 
vcrccundiam  crcat,imn  vero  ipfamet  ve- 
rccuiidia  dici  non  ineptc  poteft  Quo  fpe- 
dacilhid  M.Ciceronis  ex  L^iio.' Vlaxiniu 
ornamcntum  amiciric  to!!it,qui  ex  ta  tol- 
lit  vcrecundiam  .  Iraqjiiiijs  perniv.iofus 
cft erior.qui  exiftniant.libidinum.rccca- 
torunique  omnium  paterc  ni  amicicia  li- 
ceiitiam . 

lyrio  amicfu,]  purpii  rca  ve  V.  Iii  fignCi 
honoris  &:  dignitacis  Romanos  Patricios  , 
ron  etiam  c^tcios  vfos  purpura,  teftis  eft 
PliiiiusJib.v-c  3<j  quod  tameiiiu  defuctii 
dincm  abiille  queritur  luueralis  Sat.^.Ex 
Tyio  vibePhccnici?  conchylia,  &  muri- 
cesaduchuntur,  quorum  fanguine  fit  pur 


pura.  Phniushb.f-cap.  i9'Nuiic  omnis 
eiusnobilitas  conchylio  atqj  purpuracoii 
ftat.Et  Iib.3  j.c.6.QiiarePureoIanuin  po 
tiuslaudatur,quamTyrium,aut  Gi^tuii- 
cum,  vel  Laconicum,  vnde  pretiofiflim? 
purpur^.Sic  Ouid-i.de  Arte.- 
„^___  Tyrios  laudabis  amiHus  . 
Pcr  veftem  autem  purpuream,purit3tem 
honeftatemq-  fignificaii,  iam  didum  eft. 
De  purpur^  unientione  extat  Nonni  poc 
t^  verficuli  Iib-  40  Dionyf. 

XJopisvptiif  cr-sFtv^iipetf  dKovTi^ovrA  ^a.-. 

H'^/    Kucov    a.Kiipy^i   i7r     auyietKols^tV 

ep&TTTav 
E^vS^o/j.vyoV   ■ya.po7ri}(7t  yivaA-rt  d-io-Ki- 

Kov  lySvv  , 
XtcviAi  TTopZvpi  TntpiitSctf  eyS'o9&  )to'^?^>i, 
XciKta.  C'>tvi^a,i  J'tip(^  TTvpi  ,  Tw    '^-o- 

TiUaVCf) 

^cuJpov    d,KtyKcuvc^v    epv^ouviTo    (^apoi 
d,va,KTcov  •  ,    -j 

ZtTyri&fpccia  infeclas  veftes  concha  , 
Furpuyeis  fplendoribus  micantes  maris  . 
Vbi  cants  curfitans  in  maris  litoribus  m.ei 

dens 
Abditutn  fublucentibus  faucibus  admir4; 

dumptfccm  , 
Niueas  rubef.ctt maxtllas intra  concham, 
Labra  purpurifjans  roranti  igne  ,  quo  olim 

folo 
Amccna    furptiratorum    rubefieb.it  icfiis 

llcgum  . 
Idem  rcfcrt  Pollux  lib.  i  de  vcrbis  ido- 
neisad  Commodum.-Tyrii  ferunr,inquit: 
captumamore  Herculcm  nymphecuiuf- 
dam  indigen?,cui  iiomen  Tyroj  fequeba-. 
turq;  eum  canis  antiquomore,quo  domi 
num  caiies  vlcij  etiam  ad  concionem  comi 
tabantur.  Q^are  canis  hic  Hercnlcus  ire- 
ptanrem  fcopuhs  purpuram  confpicatus, 
perefj  carui)cula,fua  libi  labra  cruoie  pn- 
niceo  mficit.  Cum  igicurad  puellam  Hct 
cules  adiifler,  deledata  illainfueta  tiadu- 
ra.quam  ceii  flotcntem  ineius  canis  labns 
afptxillet,aftirmauit  fibi  cum  illo  pofthac 
nihil  fore,nifiad  (e  veftem  affcrrci",  etiaiii 
canis  illius  labris  fpIendidiorem.QjJociica 
inuenta  Hercules  animaiite,co!Iet:toq;iaii 
guincmunus  puell<j  detidif.pnnnisCvt  Ty 
rii  didiranr^  audor  Punic^  iiifecl:ui  c.Plu 
radc  purpura  qui  volet,  adeat  Cainodoru 

iiiuiu 


Purpun 
inuentii 


Canis 
Herculi. 
purpur* 
inue   to, 


Emblemat.i--. 


^9 


^  Dextra  fi 
dei  fytn- 
bolum  . 


Verit^s 
Dea  quo- 
modo  pi- 


NudaVf- 
ritnf  cur. 


Hiontj. 


initiolilM.Variar.  formu!.  Lazaru  Rav- 
fiiimde  re  veftiaria,  Antoiiiiin)  Tiiylefiu 
decolonbiis ,  Poluiaiium  cap.  ii-Mifcel. 
Guidon.Paiicirolhim  de  rebus  memorabi 
Iibus.Hieron.  Columnam  in  Fragm.  En-'. 
nii,&:  alios .  Vide  etiam  que  fupra  Embl. 
6.dixniius,&:  qufinfra  Embl.iiy.fumus 
divfhiri. 

Eiu^q;]  Honoris  nempe. 
lu/jgat  dextram]  Fidei  fymbolum  in 
dextiis  iund:iscon(piciebatur,idqj  Niim<j 
Pompilii  iuftituto.  Moris  etiamfuit,vt 
fidci  facicnd?  &  comparandq  gratiadex- 
tras  couiungerentiqnod  multisaudorum 
ineliorum  locis  facile  eft  obferuarei  eft 
eniin  dextia  Fidei  dicata»  Vnde  Virgil.6. 
AEueid. 

Nfr  -^eriti  dominorii  fallere  dextrdf. 
Symbolum  coiiiundioms  dextrarum  do- 
cuit  Gyrald.i.Syntag-  Hift.Deor-Sc  poft 
ca^teros  vir  cruditus  Ca^Iius  Curioappen- 
dice  Hieroglyph.  Pieri)  quajdam  huc  £i- 
cientia  non  pcEnitenda  retulit-Sed  de  his  in 
fra  opportunior eri:  dicendi  locus . 

Nuda.  VERITAS  ]  Fingebatur  dhyi- 
QHAy  vt  fcribitin  AmphiaraoPlnloiUatus, 
virgo  niueis  induta  veftibus.  Hippocrates 
in  quadam  ad  Philopoemenem  Epiftola  , 
cam  depingit  nuiherem  pulchram  ,  ma- 
gnam  ,  fimpJiciter  ornatam  ,  illuftrem  ac 
fplendidamjcuiusoculorum  orbes  pro  hi 
mine  nitebant ,  vt  aihorum  &  ftcllaiura 
fulrorem  videieiuur  imitari.Nuda  hic  di- 
citur,qu6d  quieara  colunt,aperti  funtac 
fimpliceSjUuUo  modofr3uduIenti,autin- 
fidioii  jaut  quod  veritatis  oratio  fimplex 
eflcdebeat  &  reda,  nonfucata,  teda,  aut 
perplexj  ;  autquod  in  luce  &;ocuIis  om- 
niCi  agnofci  veIir.HincHor.1Car.Od.i4 

Cuipudor  ,  &  lujtttiiforor 

Incorrupta,  Fides,nud:tq;  Vent.ts, 
^htando  vUum  fnuenientparem  ? 
Ventacis  nuds  ranonera  docuit  Pierius 
HieroglyphicffliiUh.  44. 

S.ta;  m  mcdio]  id  eft.jWScr/THf.concilia- 
tor,  pacificator . 

AMOK  czfius]  De  hoc  amore  pudico  , 
qui  dviiproiy  diceturin  Emblemate,cuius 
epi^i-aphe.vf/wor  "^irtnti^. 

Cui  tcmpora  circumRofa  it]  Qm  redi- 
mitus  eft  corona  ex  rofis  texta.  quod  hic 
in  piiflura  uoncxprimitur . 

Diones]  Dione  Venerismater  ex  loue  , 
Oceani  &Tethyosfi!ia,p!uiesenim  fuifle 


Veneies  fc ribit  Ciccroin  lib.de  Nat.  Dco- 
rfi.Hinc  Dionefxpepro  Vcr.ere  ipfi  apud 
Poetas,  vti  et:a  hic,  pomtur.  Stat.SiIu.  i . 
Ced^it  eq-WM  Latls.  qui  cctra  ti-pla  Diones  _ 
EtPolitiaiuis  in  Nutricia  : 

Liuor  ^fandalion  aufus 

Crrpere  cv.m  domtnam  aflcruit  fua  forma 

Dionem  . 
Ouidiusin  Faftis : 

Hippolyte  infeltx  ,  velles  coluiffe  Dione  . 
Et  rn  rfus: 

TerribiU  quonda.ftia^iens  Typhona  Dione  . 
Dici tu r  etiam  Dionxa •  Vi rg. 5 .  A Eiieid. 
Sacra  DioniS.  matri,  diutoq^ferebam  . 

Pulchrior  Cupidine]  qni  pulchrioreft 
longe  ,  quam  alter  lafcuuis&  improbus 
Veneris  filius.De  duplici  Cupidiiie,&  Ve 
nereduplici,  maturius  poftea  . 

Conflituunt  h&cfignafidem]  His  tribus 
conftituuntur  treserticieiues  caufs  fidei  , 
V eritas ,m2.x.&i'.Amor yWwuv.xwi  pater,  feii 
conciliatoi:H<j«w  ,  qui  tanquam  fouet  & 
fuftentat  . 

Reuerentia  honoru]  Honor  cum  fua 
conforte  Reuerentia  Fidcm  fouet  ;  nam 
Reuerc:::nni  Honori  connubio  iundam 
fupra  ex  Oiiidio  retulimus. 

L  A  T  I  s  s  I  M  V  s  hoc  loco  mihi  pa- 
teret  excurrendi  campus,  £\  mihi  mensef- 
fet,!ecLori  obuiaiftamerce  tcEdium  affer- 
re:  vela  igitur  contraho  ,  pr:Kfertim  quia 
verbaipfa  Autoris  mentcm  abunde  ape- 
riaiit .  Vnum  tamen  non  prajtereundum  ,  'E-molema 
nimirii  hocEmblema  facile  traduci  poflc  '^^  appli- 
ad  amorem,reuerentiam,  fidem,  pareuti- 
bus  debitam  a  Uberis.-  ad  coniugum  necef- 
fitudiiiem;tum  obfequia,  quxprxftanda 
veniunt  Pnncipibus,magiftratibus,pra;ce- 
ptotibus.a  quibus  yel  fuftentamur,defen- 
dimur,libeialitereducamur.  In  fidecouui 
gum  houo3,amor,vericas:honos  ex  opinio 
ne  virturisjamor ,  propter  officia  mutua, 
vita:q,  huius  communis  vfibusnece(r«ria; 
veritas,vt  fandaifthxc  coniuiiLliio  procul 
abfit  ab  onuii  luco  &  fimulatione  ,  quani 
imprimis  deceatcoftanria  &c  vericas,quod 
vnumfocietatis  omnis  ac  concordise  cer- 
tiftlmum  firmamentum.  Dc  nde,qui^  dc- 
bctur  principibus  viris,  alio  loco-Saiiede- 
bentierni  dominis  leuerentiam,  obferuaii 
tiam,obfequium,vc  meminerint  /e  riibefte 
aliquoiure  gentuimjpudore  &  liberalica- 
te,non  vi  parendum.vcre  non  ficlc, auc  di 
cis  caufa  olficuim  facieudum  . 

Fce- 


IV. 


catio 


6o 


Andre^  Alciati 


Foedera->  * 

^d  ^taximiltamm  ^iedioUnin^iice  m* 
EMBLEMA      X. 


H 


A  N  C  cithsiram ,  a  lembi  qu.iforma  halieutica  feriur 
Ve^dicat  (^  prcpriarf^  Mufa   Latina  ftbi , 
Accipe  Du>i  :  placeat  nosirum  hoc  tibi  terrjpore  muntts  , 

^o  noua  cum  focijs  fadera  inire  para-s  . 
Diffcile  ejt  ,  nfi  doiJo  homim  ,  tot  tcndcre  chordas  ; 

Vna^.fi  fuerit  non  bene  tenta  fides  ■> 
Ryptaze  ( quod  facile  ifl )  perit  omms  gratia  conchx , 

ll/e^  pracellen^  cantus  ,  incptm  erit  . 
Sic  Itali  cocunt  proccres  in  foedera :  concors 

Nil  eH  quod  timeas ,  //  tibi  conjlet  amor  . 
At  p  alicjuls  defcifcat  (  'Vti  plerumque  videmtis) 

In  rnhiUm  tlla  omnis  foluitUr  harmonia. 


(  o  N'. 


Emblernata. 


6i 


COMMENTARir. 


I. 


II. 


Reipidl. 
cum  Lyra 
comp.tra 
tio. 


Jjoctis  in- 
fignts  e  2. 
deBepub. 
Cicero- 
nti . 


EX  1'  R  1  M  I  T  V  R  inftiiime.uiim  il- 
hid  muricum.lcilis  LiHfo,  Getmaiii'; 
Lizw/.dictum,  omnibus  luislidibus  inilru 
(flum  jiux  aquod  libellus  ceinitur  apei'- 
tus,  uorulis  muficisexarauis.ad  dedgiiau 
dam  liaimoniam  ,  qua;iu  cliordis  Lucuia: 
cxaice  requiritur . 

M  I  T  T  I  T  hoc  Emblema  ad  Maximi- 
lianum  Ducem  MedioIani.Lndouici  filiil, 
quo  priucipi  fuo  indicarj  quanta  vis  con- 
cordir  fit ,  fumpca  comparatioue  a  lyra: 
temperato.aut  coufufo  conccuturea  enim 
coniUsex  fummis,medijs,&  infimis  chor 
disconciunam  reddit  harmoniam,  fi  tame 
eam  vir arcis  peritus  aptaueric  .    Eodem 
quoq;  pacfto  Refpublica  omnis  varia:  ac 
diuerfa:  condicionis  hominibus  compofi- 
ta,firma  i^c  concordi  pace  ligatur  ,  fi  mo- 
do  Principem  habuerir  idoneum  ,  qui  & 
confilio,  &  vfu  rerum  valeat,  quiq;  bene- 
uolenciam,  alVenfum  ,  &  commune  pacis 
•vinculum  iucer  ciucs  foucre  norit .  Ea  ra- 
tione  pra;  alijsquocquoc  vfquamfuereab 
omni  fa;culorum  memoria,cerrarum  Dea 
genciuraque  Romaperftitir,qHaDdiu  Prin 
cipes  habuic  pacis  &  cranquiUicacis  ftudio 
foSjCofdemq;  aucloritace  dignicateq;  com 
mcndabiles.Cicero  de  Republica  difpu- 
tans,uiducic  Scipionem  eura,qui  Cartha- 
ginem  deleuit.de  Rcpubl.  verba  facicrem, 
quandoiam  iamque  pericura  prsfeiicieba- 
tur.  Cum  enim  Scipioin  i.lib.finedixil- - 
fet,vc  in  fidibus  ac  tibijs  ,  atq;  cantu  ipf^ 
ac  vocibns  ,  conccHtum  ede  qHendam  ce- 
ncndum  ei  diftincliis  fonisj  quero  imrauta 
tum  ac  difcrepancem  anrcs  erudica:  ferre 
non  podiinc  ,eumq;  concencum  exdifli- 
millimarum  vocum  moderauoneconcor- 
dem  tamen  effici  &  congruentcm  :  ilc  ex 
fummis,  &  mediis,&  uifimis  interiectis 
ordinibus,vt  fonis,moder3Ca  rationeciui- 
tatcm  confcnfu  difllmillimorum  concine- 
rc:  &  qui'harmoni4  a  muficisdicicur  in 
cancu  ,  eam  cfle  in  ciuitate  concotdiam  , 
ardiflimum  atq;  optimum  omni  U)  Rc- 
pub.vinculuincolumitatis ,  qu^fineiulli- 
tiacfle  nonpotcft:  quod  a  Ciceronc  pccitii 
coftac  e  4-Dcrepub.PIat.cHiushec  verba: 
»ptU  ovv  ,  iiv  6  tycj,  oTt  tTieiKet^fiy.Av- 
TivofJLi^ct  a.p7i ,  ui  eicfA.9viA  Tivi  >;  irco- 
fponv»  c[jiiicorajc  ;  rl  J^u  o7i  »>  ^isip  »' 


ivlrct  ii  (J.iv  ToSiiv  ,  ii  <P'  dvS^cHctv  niv  Trt 

KtV   7rA2C-i>"/"3    ,    iy  >iT^O  Tiiv    TOKtV     TTOlCt 

AuTil,  a.wi  S^i  QKili  e/.nyjco?  T-TctTaLt 
S^idL  ra.Ta)j  TApi^-.ixivn  ^uvcf.S^ovTit;  t»V 

Ti  dLT^iVircijrii  T  U.'J7QV  ,  y^  TVi  ITyjjpO» 
7AT.i^  ,  KCU  Tai     U.i7*i,  «  y.iV  0iiKet ,  <ppo- 

viijti ,  «J^s  /3<<AfY  ,  lyyyt-i  '  «  /e  TKii^n 
}')  ypiif/.stTiv  ,  yi  ctKKro  oTcoovV  TcoV  TOta- 
TCOV  '  CoTZ  6 p^ 070,7'  ctv  <poulJ.ZV  7cfj7>IV 
7iiv    auovoictv  (Tcoppos-jviiV  CtVcU    "^^pOVOi 

T£  K5"  a.J.i^'-'OVOi  kJ*  0'S7tV  TVfJiOCOVlCtV  , 
6T07ip0V  «Th  eif^HV  yjU  iv    -TTOKtl  Cj   iV  ivt 

iKATcp.  Hxccx  Cicer.Iibdc  repub.  recu- 

lic  D.Auguft.Iib.i  cap.ii.Dcciuit.  De^  ^id  per 

Sed  hoc  loco  non  eritalienum.fi  admouea   lyram  ve 

Romanos  vecercs  per  Lyra;  Htcroglyphi-  '^''^■^    *^''- 

cum  concordiam  dcfignaire  ,  vt  &:  veteres  tellexe- 

alij  iudiciumcompoficum,coiicor  diam  iii  rtnt . 

^qualium.redlam  bonamq;  infticucionem, 

racionem,araorein,  (edatum  auimum  ,& 

alia  plura,  TCcommodiusad  concordiam 

fuadcndam  fymbolam  ab  Alciaco  minime 

excogicari  poruifl!ec  Videcurautcm  fum- 

pca  comparatioex  Oro  ApoHiue  Niliaco 

de  literis  Hicroglyphicis  ,  in  fineoperis  , 

cuius  verba  funt  :  Pi^v^pco-yrov  a-vvt^iet  y^ 

ivco7iKov  ^iiK6[j.tvot  a-i}fJ.i)Va4    Kvpav  ^co- 

ypet^p^^Ti  .  ctv7ii  ya.p  7Vvi'/Cia,v  ipvKcf.TTd 

Tcov  iS^icov  KpiiS-[J.(i.Tcov .  id  e(\:  Hominem 

coninncium  &  initiuum  (vt   fic  dicaro^ 

fignificare  lolentes  A  Egypti  j  Jym»»  pi^^g^- 

i>ant.H£c  enim  continuitatem  propriarum 

fcruat pulfdtionum  .  In  lyra  enim  diucrfa: 

chord^  fimul  componuntur,&'  ad  eudcm 

tonum  cempcrancur:  quod  prudens&  fe- 

datus  homoprajftat  vel  iu  fuis  afFed:ibus 

ratioiii  fubijciendis,vel  in  osconomiamo- 

deranda,vel  deniq;gubcrnatione  Reipub. 

inqu'bus  homiucs  varij  acdiuerfi,  cum 

finguli  fint.non  pofllmc  non  haberc  fingu  - 

las  de  rebus  opiuiones;  fed  fapiencis  tameii 

Principis  moderationcin  vnum  quafi  har 

monia:  concencum  cpnueHiunc  .  Ifidorus 

quidem  Cynicusmeiico  Neronem  incre- 

pabat,  quod  cum  Mulicxartiopcramtla- 

recNaupIij  raala  bcne  canerec  ,  fua  vero 

bonamaIedifponerec,neque  fibi  vllum  ia 

vica  concentum  proponeret-Et  Diogenes 

Muficos  ftulcitixargucbat,quiIyr£chor 

das  optime  iiixca  fux  artis  leges  compara- 

rcnc,animum  vero  minime  componerenc. 

IdeipYideiis  qiieudara  parumcoidatHm 

apcare 


62. 


Andre^  Alclati. 


aptarc  pfaltcriumrNon  erubefcis.iiiquit, 
<]ui  fonosligiioaptes.animum  ad  vita  non 
componas;£a  quidem  ratio  fuic,cur  Pla- 
to  animum  harmonia:  &  concentus  nomi 
112  appellarit  :  &  Ariftophanes  fapientcm 
Iiomincm  &  Gratijs  ornacum,  optininm 
Muficuni  &  citharccdumelle.Nam  idem 
Plato  pucauit  Mufarnm  nomena  [j.^hv  , 
quoi  fonat  idem  ac  honefte  inftitucrc-Sed 
&  Getx',popaIus  i(le  Thracix  iuira  Hua 
gariam.hocidcm  fignificare  volentes.ci- 
tharas  fiimunt.casqj  pulfances.legationes 
de  conficieoda  pace  fictunt,  vtrefert  ex 
Theopompo  Athenxuslib-  Dipnofophift. 
i^-At  fepofiupaulumIyra,mox  refumea 
<ia,audiamus  citharam . 
^  ^  ^-  HANC  citharam]  Cithara  cH:  muficti 

Cithnra  .  inrtrumentum  in  tiiquecram  figiiram  co- 
pofitum,pIusriginti  chnrdis  aptum,viil- 
go  Harpa  .  In  qua  fignificarione  vfus  efl: 
Henriciis  Glareaniisdiligens  antiquitatis 
fcrutatorin  fiia  Mufica.Hic  tameu  cicha- 
rara  pro  tertudine,qua:  vulgoeft  Lutina, 
accipic.cuius  inuencionem  Mercurio  tri- 
biumt.Homerus  in  Hymno  Mercurij: 
J^flxiK  aci  TpaTi^a,  ^?.vv  riK7Hva.T 

Mercurius  prior  ipfe  chelynfacit  arte  ca- 
noram  . 
Lembui  •  -^  lembi  forma]  qua:  formam  habct 
lembi.nauicula:  breuis  &  celerrima:,cuius 
inuentionem  Cyrenenfibus  tribuitPlinius 
lib-7.Vidc  Lazarii  Bayfium,Jc  renauali. 
Halieutica.fertHr  .  ]  Id  eft  ,  pifcatoria  . 
propcer  hmilitudiiiem,  quam  habec  cum 
Hxhcnti  fcapha  pifcatoria.  Hiiic  Halieucicu  opus, 
cfiobus.  in  quo  de  pifcibus  crad:atur  :  «tA/swf.n. 
pifcacoreni  fonac,  &  d.Ki(vco  ,  pifcor  .  Ha- 
lieuticonopufculum  fcripfic  Ouidius,  qcf 
tamenpleriq;  viri  dodi  Lucano  criburit , 
Lilius  Giegoriusinopufculo  dcnauigijs 
fic  ait ;  Halias  eft  nauis  maritima,  apud 
G  ra;cos  notifIima,ab  ipfo,  vc  liquet,  mari 
a  ppellaca  ,  fcapha  fcilicet .  Sunt  qui  ean- 
dem  cum  pifcacoria  f3cianc,hoceft,«A/£y- 
T/JcsV  7rA«75i',  ccrc^  &  a  noftris  pifcatoii- 
bus  dicicur.  In  hoc  genere  reponunrur 
cymbae  ,  fcaphx,  horia: ,  lenunculi ,  &c. 
De  Halicuticis  quaidam  habet  Plinius.lib. 
3x.  cap.  1.  Exiftiraoaucem  hic  fieri  allu- 
flonemex  verboGrxco  ai  Tufcum  ,  fi- 
qiudem  Tufci  illud  inftrumencum  vocac 
Liuto.veluti  a  Gt^co  ti\tiva,  deriuantes. 
Piguorius  iudicat  Italos  vocarecitharam 


Liuto,  tionmodo  a  forma,^(I  etiam  a  n« 
xnineLembi.qucm  Liguresetia  nunc  Leu 
do>  fiue  Leuto  appellant .  Hinc  falfus  vi« 
detur  Volaterranusinetymo,  qui  lib.^j. 
Philologia:  hxc  habet:  Leutii  vocantfor- 
talTea  leuore,&  loco  pleclri  penna  percu- 
titur.  Inquoexcelluit  Pecrus  Bonus  Fer-  LyrifiA 
rarienfis.  Pulfarar  &  digicis  ,  inuentouo-  extelUn 
ftra  sccace  Scephani  Hifpani  aulici  Ferdi.   fcs, 
nandi  Sicilix  Regis ,  excellenciftimi  Lyri- 
Hx  .  Antonius  eciam  Roca  Patauinus  {  vc 
fcribit  Scardeonius  )  pulfando  Liucum  , 
in  Italia,  crudicorum  ludicio,  vix  parem 
habuit. 

Vendicat  ^propriam,  &>c.  ]  Vendicet  Lyrd  in$i 
fibipropriam  quatumuisjinuentioneni  ta-  tio , 
men  Grxcis  debet.  Sed  tamen  Italos  id  fi- 
bi  vendicare  fufpicor,qu6d  apud  eoslyr? 
vfus  ficfrequens  habitus  .  Non  ent  inco- 
modum  repetere  ,  qu:E  de  Muficz  pnma 
inuencioue  collegic  Polydorus  Virgif  lib. 
i.cap.  ly.  Q_uapropter  inquit  Alciatus  : 
Hoc  inftrumentum  ,  cuius  Itali  Itmc  in- 
uencores  ('malim  perfedores  )  ad  ce  mit- 
to,&  non  aliud,quia  Icali  Principes  cneijt 
in  foedera  • 

AccipeDtix.]  Aufculca,quid  hoc  fyra- 
bolo  velim  . 

Hoftrum  w«w«^.]Monicum,confilium. 

§^onoua,^c.]  Hiftorias  lcalJcorfi  bei 
lorii  &fcderi"i  tibi  comparesex  Guictiar- 
dino,&alii5pcrmuIcis.T.Iouius  l1b.15.Hi 
ftoriarum;  Interea  Maximilianus  5fortia> 
quumcrebris  rumoribus  alFerrecur  ,  ma- 
ximum  inGallia  exercitum  comparari  , 
&  Rcgem  iphim  bclii  Duccm,  fuperacis 
Alpibustn  Italiam  primoquoqi  tempore 
defccnfurum  ,  commeatus,  arma,equos  , 
tormcra,acq;omnisgeneris  prrxfidia  fum- 
nio  ftudjo  pararc  ,  pccunias  fingulis  vrbi- 
busimpcrare,munirearces,  &  Heluecios, 
cajterofq;  focios  Principes  per  lcgaros  ob- 
nixc  prccari ,  ne  le  in  canco  reium  difcri- 
mine  dcferere  vellent . 

Cum  focijs  .]  Socius  dicicur  ,  qui  pari  Sociiu. 
confilio  ,  fpe  &  periculo  rem  aliqua  cum 
alcero  aggreditur  .  Sic  Romani  focios  ap« 
pellabant,  quos  ica  fccdere  coniundos  ha- 
bebantjVt  belli  &  pacisedent  parcicipes  . 
Sic  quoq;  inter  negotiatores  focij  dicficur, 
qui  lucridamniq;  comunionem  inierunt- 
Cicpro  QJlofc.Qui  fociu  fallic,in  viro- 
rum  bonorum  numero  noii  habcndus. 

locdera  />?^r^.l  Pacta  &  fedeia  tribus  mo 

dis 


Emblematcij. 


^3 


dis  comperimus  vetcrcs  fancirc  cofiieiiir- 
fe:  verbis.vtiureiurando  :  Fadis,  vt  ma- 
datis  victimis:  manibus,  vt  his  fidem  ob- 
ftringereiir .  Vndc  tria  apud  eos  erant  ru- 
pti  fa-deris  criraina:,periHrij,  arae  viclat^, 

Difficile  eff,niji  doSio,^c.]  Immodif- 
ficilius  eft  impcrito  Principi  tenere  impe- 
rium  ,  tocqj  hominum  formismoderari  . 
Ideo  1'erfius.  Sat.4Ner0nemincrepat.Ec 
Scratonicus  citharoedus  Regi  Ptolemjeo 
perrinacius  fecum  de  arte  caneiidi  difpu- 
tanti  refpondit :  ErBpov  i^iv  ,  a  $A<nKiC 
ffKii^TFTpov  ,  enpov  J^i  'TrKiJKTpov  .  id  eft: 
uiliud  efijO  Rexfceptrum  ,  aliudpleBrum. 

Vnftq;  fi  fuerit  tion  benetefitn  fides  .  ] 
Nifi  coerceantur  improbi  &{celerati :  Id 
cnim  omne  ejAAwj/op/^cftJs-accipiendum.Fi- 
desautem  (inquic  Sexcus  Popeius  lib.6-) 
genuscithara;,  ficdi(5t£e,qu6d  taiitum  in- 
ter  fc  chordaj  cius  ,  quantum  hnerhomi- 
«esfidcsconcordet.Virg.  6.AEneid. 
Threijcia.fretns  cithara,fidi^usqi  canorh, 
Non  tamen  temere  repciias  numerofin- 
gulari.nifi  apud  Poetas,  eius  dimiimtiuii 
eft,fidicula. 

Ruptaue]  S\  intereat ,  aut  etiam-  e  me- 
dio  toilatnr  aliquis  patriae  neceftarius  ci- 
uis.Addam  hoc  loco  illud  pro  Alciatoj  vi 
deo  enira  eu  poflereprehendi  ,quoJ  fen- 
tentiam  a  fine  Pentametri  vfqj  ad  partem 
fequentis  Hcxametri  procraxcrit  in  illis 
verbis  : 

Vnaqifi  fueritnon  hene  tentafides, 
Ruptaucj. 

Quod  idem  in  primodifticho  fecit,  vbi 
principium  primi  Hcxametri  reddeiidu 
cft  principio  Hexametri  (equenris  inter- 
cedente  Pentamerro.  Sed  facile  Alciatu 
noftrum  excufarepofliimus  ,  praiterqua 
enim  quod  hocapud  Gra;cos  fit  freqiien- 
tirtimum  ,  Latinoram  quoq;  teftimonio 
defenditur.  Ouidius-x.Faftor. 
Vtt];,  dies  iticertafacris  ,fic  tempore  certo, 

Seminibus  iaiiis  efi  vhi  foetus  ager , 
State  coronatiplenum  ad  pr&fepe  iuuenci. 
Idem  lib.x.Faftor. 
Jortefuit  Nais  Lar  nomine:  primafed  illi 

Dicfa  bis  antiquumfyllaba  nomen  eraf 
XxvitJopofitum  . 

Quod  idem  etiara  apud  Horarium  in 
ftiophis  Sapphicis  oblcruare  licet.  lib.  1. 
Carm.Ode  t. 

^eue  te  nofiris  vitijs  iniquut» 


Ocyor  tiurtt 
Tollat . 

Idem  lib.z.Odc  i^. 
MugiuntvaccA,  tibi  tollit  hinnitHr» 
Apta  quadrigis  equa-^  te  bis  Afro 

Murice  tiniiA 
Vefiiunt lant . 

Perit omnis gratia;  ]  Goncentus,  dcco- 
rum  ,  fuauitas,  Allegorice,Reipub.  mo- 
dus  &  pulchritudoabit  innihilum. 

Co;ich&.]  Lyra: ,  teftudinis  .    Ex  con-  '^efiudo 
chaenim  lyram  primus  conftruxit  Mer-  quomodo 
curius  ,  vt  lefert  Lucianus  in  dralogo  A-  inuenta  . 
po!linis&  Vulcani,  fiquidem  cum  tcftii- 
dincm  mortuam  ad  ripas  Nili  inuenifrct, 
brachia  adaptauit,  ac  iiigum  induxit.cala* 
mospofteaagglutinans  ,ac  fundoquoda 
fubiedlo,  nouem  deinde  chordasfuper  ca- 
lamis,  tanquam  anliilisintcndens,  lucun- 
dum  quid  mGdiilatus  eft  . 

Sic  Itali proceres.  ]  Priucipes,  primores 
Italiae  . 
JEfi procerumveriprocerum  corpus  habere^ 

Coeunt  in  foedera  ]    Nota  fynonyma  • 

Coire  in  faedera,antc,Foedcra  inire:  Dici- 

tur  etiam  Ferire  f^dera.Cicero  pro  domo 

fua:  Foederaferiebantur  pecuniarQ.Virg. 

^..^^Haudfitmora  ^Tharcon 

lungit  opes,foedufq-,ferit . 

Nilefi  quodtimeaSffitibi  cofietamor.] 
biati  admodum  efficax,  planeque  ijs  ne- 
ceftiria,  qui  fuum  imperium  voluntefrc 
ftabile  &  pernjancs.Sic  Ifocr.ad  Nicocle: 

(pvKctKnV  d<7(pAK£^eirilV  iiyi  ffe^fXATOf  «Vs 
7i]V  T£  7WJ'  (piKcoV  etpeTifV  ,  t^  T})V  Tfijil'  '^O- 
KlTUV  iVVO/AV }  >^  TwV  ff-AVTV  (pp6vi)a-tV  . 

S^ta.  yAp  TVTCov  >^  KTAcr^eu  »^  S^tAcra^fiV 
Trtf  TVpAVViS^Af   [Jia.Kt9'  AVTtS  S^UVOUTO  . 

Et  Claudian. 

Nonfic  excubid,  non  eircumfiantia  pilrujt 

Vt  tutatur  atnor , 

Atfi  aliquid  defcifcat]  Difcordet ,  dc- 
ficiat ,  fialiquis  faciiones  concitet  ,aut  (c 
defertorem  prasbeat. 

Vtipleyumq;videmus.]  Vix  enim  vlla 
tam  fandla  focietas,  quseuonhabeatfuum 
ludam . 

In  nihilutti  fohtitur  ]  Antca  dixeratp 
Perit  omnts  gratia  . 

Harmonia.  ]  Fidinm  concordia  &  con- 
centus  ,  ab  Apuo^a  ,  coapto  :  Plutarchus 
in  iibello  de  vita  Honieri  ,  explanans 
allegorice  Maitis  &  Veneris  adultc- 
rium  ,  fic  conchidit :  Hiuc  fiec  planuni » 

quod 


^4 


Andreae  Alciati 


lY. 


Cocordia 
'vnde  di- 


L)'ra.  Titi. 
humanA 
fyniholii . 


Regii  nor 


qnod  &  ab  aliis  poetis  di£lumeft,cx  Mat 
tisatq;  Venerisconcubitii  natamcfle  Har 
moniam,  ex  contrariis  videlicet ,  graui  & 
acuto  ,  pugnantibus  intcr  feproportione 
debita  fiue  apta  ■  De  Harmonia  vide  Na- 
talem  Comitem  Mythol.lib.^.cap-^.Fab. 
c.io  iib.  J.Inftit.Orater.&  Macrob.i.Sa- 
turn.cap.tf.Laudatur  luftinianoj  Noiiella 
conlt i  t-  8.y.ctA>m  vsi  7uij.<pMV» s  TavTiyoLp- 
yovravf^  T^iV  Ap')(Ofy.e>V(ov  «t/)/xcv/«t.c|ua  Co 
liitafequitur  «fc/*^/A  &  perturbaiioom- 
niUm  Rcipub.orduium . 

Sed  audiamus  niinc  ,  quacnam  do- 
cumenta  lyra  nobis  cum  fuoconcentu 
pra:beat- 

1.  Interc^teras  luiiusfyniboli  fignifica- 
tiones  ,  mihi  placet  admodiim  ea,  qua  la- 
tio,qua  mens  ,  qua  iudicium,&  redi  per- 
fpicienria  intelligitur-  Sic  enmi  pleriqj 
optin-ii  fcriptores  (inter  quos  principatu 
quendam  fibi  fuo  iure  Cicero  vendicat; 
concordiam  a  cordc  defledunt:  cor  enim 
animus  videtur,  eoquod  ui  corde  {Itani- 
ini  principatus:  vnde  concordes.vecordes, 
&  excordes  denominaiuur  .  Alii  coucor- 
diam  a  chordaderuiari  malunt,qu6d  va- 
rix  chorda:  cantum  vnum  facianc .  lam 
veto  quia  ftiidiouim  confenfusatq;  (Imi- 
litudo  amoiem  patiat  ,  Placoni  lyracon- 
fecratur,Scannumeracurii)terea,qu?  sfit 
an^ons  monimenta  .  Ciim  eium  in  feiyra 
fiiauiratem.Muficam  contineat,non  male 
vidctur  habere  quendam  cum  Venere, 
AniorcGracusfimilitudiiiemrquippequ? 
blando  ad  fc  homuies  iUicio  pettrahat.C?- 
terumea  fedati  aninii  iucuuda  giataque 
imago.imo  vero  laborum,  ftudiorum  & 
perturbationum  duieclenimen.bellc  fuic 
inftuucis  Lacedi-moniorii  cxprclla,  apud 
qHoseracfblleuue,  vtad  |yraj,aut  tibi?,vt 
alii  volunt,  fomim  aciem  inftruerent;  & 
Achiiles  nonalia  racione  funbundum  aui- 
mum  (cdabac.quam  lyrx'  modulis,  vt  pla 
ue  mihi  Hicroglyphicum  iftud  imrabile 
efle  videatur. 

i.  Huc  lubens  conferrem  ,qu?  de  lyra 
retulit  Scoba^usex  EuryphamoPychago- 
reo,  eap.  mpi  ivScuf^ovictf-  quo  loco  hu- 
inanam  vicam  cum  lyra  uon  luconcinnc 
confcrt .  Sed  nc  longior  fim  asquo,  letito- 
xemad  Pierium  ablego,  Hieioglyph.  lib. 
47.qui  hacde  re  abundc  fuppedirat. 

3.Addohuc,qu?  Diogeiies  Pychagoreus 
difpucacapud  tuudcm  Scobaeum,cap.7re- 


pi  /SAjthfiaf,  Rcgis  ciremutias  Vt  Rcm- 
publ.  lyr?inftar  modcretur  :  nempe,  vbi 
prius  fibiipH  imperarit  cxpr^fcriptole- 
gis;quippe  qui  nolTe  debcat  popuIi,qucB\ 
fibi  commifltim  habeat,harmoiiiam  &  con 
ccntum,  adeara  iegem  ilbiaccommodau- 
dam  efle . 

4.  Difcant  praeteica.hinc  Principes ,  qua 
ratione  amore  potiiis  &beneuolentia  fub- 
ditos  gubernarcqua  vi  &  armis  debeantj 
fiquidem  conftans  pax,  indubitata  fides, 
prompta  obedientia.non  alia  claui  meluis 
adharmoniam  teuditur,quam  amore.Pr? 
clare  Agefilaus,cum  rogarctur  cur  Spar- 
tanuu  cuigeretar  mosiubus  :  ciues  arma- 
tos,&  inter  fc  conleiitientcs.fatis  elfe  ad  vi 
bisprffidium,  refpoudit .  Dicebacetiam 
ciuitatem  uon  faxis,aut  vallis,  led  incola- 
rum  virtutemiiniri  quos  niniirurw  fi  iun 
gat  concordia  ,  nullus  poteft  fiiniiorelle 
murus  .  Adid  refpexit  Cicero  x-  Philip. 
Nonneigitiir  millies  perireeft  mciiuSjqua 
in  fua  ciuirate  fincarmorum  pr^-fidiouon 
pofle  viuere  ?  Sed  nullum  eft  iftud,  mihi 
crcdcpr^fidium  :  charicate  &  bencuolen- 
tiafepcum  opoitet  cfle.non  annis.Piutar- 
ch.  eV  ■^oKniKols  TretpcLyyihij.a.a^t ,  nihil 
commcndacius  efle  viio  cuiili  ait ,  quam 
vt  luos  ciues  anijcitia  mutua  ,  concor- 
diaque  deuiuciat  ,  Iitium  &  difcordia- 
rum  occalionem  omuem  toliat  .  AwVe- 

TOU     cTh     TU      'TSOhniA.^     ^oyov     g;c     Tfilf 

vwoKeiiJ.{vov  spycov  ,  o  i/.»J'tvoi  sActTJov 
i?i  TO}V  dyctSav,  ii/.iVoia.v  iy.-oiHV  yja 
(pthictv  Trpoi aAhiihm  cteiToli  jvvoi/.K7tv, 
ipidcii  Ji  tCj  J^f^o^poa-Jvaf  K5"  <iyTfy.i- 
veictv  i^cupHV  a.7r<t.7<tv  ,  &c.Nec  vcro  a- 
fpernanda  vox  eft  Agaficlis,  qui  rogaCus, 
quaratione  Pnnceps  tutus  habcnabfque 
ftipa.toribus  &  fatellitio  poflec;  Si  fubduis 
iia  impcraret.vt  patcr  libcris .  Qu^id  cHim 
Periandn  vel  Antigoui  pr^clara  huc  re- 
fpoiifa  conferara  ?  Horum  enini  altcrdi- 
(fiitabatjfummaopcniccndum  clfeiis ,  qui 
tuto  reguarc  vcUent ,  vt  beueuolencia  po- 
tiiis  quam  armis  ftiparentur;alter,amicis 
fuadentibus,  vt  (\  Athenas  caperet ,  firmis 
&validiseam  pr^Cdus  muniret ,  redifll. 
mc  dixit,nullum  impcrii  firmius&  ftabi- 
lius  eflc  pr?fidium,quam  ciuiumbcncuo 
lentiam.Idemq;  pcu^Syucfius^et/Ko/aiWS- 
vn  Kf^  iJLcihiTct  (ictythicci  i^iv  io-yvpov  ov- 
hctKTilpiov.Ktc  veiomihi  tempeiare  poC- 
fum,quiuadiiciam  iftuc  ex  AratoPhuar- 

ch. 


Emblemata . 


6i 


cli-  Vcramac  ftabilem  ciiiiiim  beneuolcii- 
tiam.optiaiam  efle  Principis  ciilTociiam  .- 

iS^ivoloV  AA»9/Vl] l^  0i/3oUO!  SVVOlet  iSVKAK- 

r»pt9¥  dvJ^poi  aipyjivrot .  G  laflatores  enictt 
&  lacroiies  fcfe  cutaiuur  pr^eipitiis  &  ru- 
pibus,  quancum  polTuiit.-  Rcgiaurem  ni- 
hil  fi<He  &  bcneuolcocia  fuorum  fitmius 
auc  munirius  cflc  viiquam  poceft.Pulcher 
locusapud  IMin^  Paiicgyrico  ,  vbicoiiferc 
fecuritatcm  fub  Traianecum  Domitiaw 
meticulofo,&.  impotpnci  imperio.Quanto 
(air)  nunc  turior,  qu;yuo  fecutior  eadera 
domus  ,  pofiouam  cius  nou  crudelitatis  , 
fed  amoris  cxcubiis.uon  fo:itudine  &  clau 
rtrJs,  (eJ  cuuum  celcbritate  defenditur? 
Et  quid  ergordHcimus  cxperinicnto.fidif 
fiinam  elle  cuftodiam  prmcipis ,  ipfiusin- 


noccntiamH^c  ari  inacccfla,  hoc  incip» 
gnabile  rauuimentum  munimcnto  non  egc 
rcFruftra  fe  tcrrorc  fuccinxerir,  qui  fe- 
ptus  charitatcnon  fucrit;  armis  enim  ar« 
mairritantur .  Hec  Plinius  grauilfimc  , 
vtfcrcomiiia.Mcmiiicram  alioqui  cx  Vol 
catioGallicano  in  AuiJio  Caflio  ,  bonos 
piuicipes  illqfos  ;  contra  iurc  occifos  tj- 
rannosferme  omncs  ,  tradit  AElian.  var. 
hift.Occurrcbat  iilud  principis  cordati  cx 
Plutarciio,rcgum  A»ophthcgma:i^;deui- 
(ftis  Gr^xis.  cum  quidam  ipfi  conlulcrct, 
vt  pr^fidns^  vibc«  continerct ;  Malrr»  ,  it». 
quit,^««  bchignu^uqnam  breui  tempore  do' 
minn-mppeUari.'\A  t^,[JLZh?^ov  rroKuvy po^ 
VQv  i^iAHv  yP^^oi ,  >f  SiVTTor^i  ihiyav 
KctAHtrBcu.  Sed  h^c  plufquam  fatis. 


Silentium_5 . 

E    M    B    L    E    M    A       XI 


t~^  V  M  tacef ,  haud  quicquam  dtjjert  fapientiLui  amcrts  : 
StultitiA  eH  index  lininAa,  voxd  ^u.i . 

E         2rg0 


66  Andreas  Alciati 

Brgo  premat  labias  ^  digttdj^filenttafigneti 
Et  fefe  Pharium  vertat  in  Harpocratem . 

COMMENTARII, 


j^  Q  E  D  E  AT  graiiis  vir ,  habitii  Pliiiofo- 
OplHcoii)duriiSj  inter  rnutos  fuos  magi- 
ftros  |ibrO',qui  iiidicc  digito  fileiitium  fi- 
gnaiido.Iabia coni primat,iion ad  uares  por 
rigar,  vr  id  hac  Hgura  apparet 


IL 


BoLVM  cariiisiiurafauces  claudiinus 
LimuA       fpo^git^liiiii^fl^^xibilem.faliux  Sc  fputi  re- 
'vfm.         ccpraculum.quiaeris  reciproct  allifu.val 
lo  dentium.&  camera  oris,  ac  fornice  illo 
coiicauo  obfcptus.vocem  (tnngit  iii  arti- 
culos  (5i  f  nmat  verba.vnde  pledtri  nomej, 
&  liiiguaj.a  lingciido  iiiditum,quia  lingic, 
lanibK,forbct,  &  infraiflionc  n^rura^mo- 
lamadiuuar.attcnuandocibo  8c  deglutien 
do.  Exigua  portio  &frultillum  corporis, 
fed  ciiiusfuiidtio  fane  multiplex&  varia. 
linm^    Q^icqiiiJ  concipit  animus  aut  effingit, 
-v,;'!,.-  .v,   hoc  intcrpretemanifefcat  &  eloquitur  :  fi 
I  rabies  ibi  occulca.  aut  ipuma  bilis  circum 

prascordia  bullicns  ,  hoc  prjeconc  dctcgi- 
tur,  &  cumafperiratequadam  verborum 
emicat:  fi  vrentis  lafciuia;  fufcitcnturillic 
carbones,^  flagrare  incipianr,  pcr  os  cge- 
ranrur  fermonis  indicio.qui  lefertusama 
toria  leuitate,  mollis,  elfcEniinatuslibidi- 
iiem  fpirans  .  Quem  chartx  piifla:  oble- 
6lant&  vcrficoIores,alueus,fritilIus,  teflc- 
ra.Iuda,  palzftra,  chorea,  veiiatio,  aucu' 
pium,  luftnim,  popina,  culina,  &  ralium 
aliquid.in  ore  haber  f/-cqucntcr,&  tcftimo 
nio  linguae  prodit  morfum  animi.Cui  dc- 
uotio  &  pietas  cordi  ,  producir  in  collo- 
quium  diuina  tantum,  &  qux  c<jlum  aut 
fublimia  fapiuir,non  ludicra  •  non  fcurri- 
lia.aut  vanitatc  aliqua  commixta.  Diftiu- 
gui  hominem  a  ca^ceris  animantibus  lario- 
iic  &  oracione  nounnus.-inea  velut  in  mo- 
<IuIo  fpecics  imprimuntur  rerum  ,  pcr 
hanc  fc  diffundunt  &  communicant:  illa 
matrix  eft  imprajgnara  &  granidaconcc- 
ptisformiSjhic  vclutobftecrix,  quajpar- 
turienti  fuccurrit,&  fcctum  liberac.Surfb 
cacur  in  vccro  racionis  parcus.nili  aperiat 
clauftra  ,  &  cducacaut  loluac  orario.  S\ 
vicium  in  prolc  auc  defctflus  ,  talis  cdituc 
vtiqjdcformis  fciliccc&  monftrofus;im- 
pura  enim  cogitacio  &  flagiciofa  plcrum- 
que  in  voccm  erumpit  fimilem.In  caucr- 
nis  tcrra:  bicumiiutisaut  nitrofis  collcda 


aqua,non  alio  faporc  per  fiphunculos  aut 
tubos  falit;nec  cor  malum,nifi  mala_&  iii 
quinata  fordibuscruiftac.Si  vappa  in  cado 
vinarioautcorrupcus  liquor  ,  perepifto- 
mium  cerccgenerofus,  &  qui  Falerni  aut 
Chii  vircucera  rcfcrat,  elici  nunquam  po- 
tcric.-quifencina  (cacet  f^diftimorumalfe- 
«5luuni,qui  afpides  nutrit  &  bufoncs  in  pe 
«^ore  ,  quomodo  virtutum  rofasauc  lilia 
perorificium  cordis  progcrminec,vclapi- 
culaspariac.aut  bombyces?Vix  cpcinget. 
Q^cmadmodum  lepra  tacf  us  concagium 
fpirat ,  &  halicu  inficir,  ica  voluncas  pra- 
ua.auc  alFedusparaculeum  Iinguaj:fcor- 
pionisicflus  non  (\c  noxiusaut  viper^;  ve« 
nenum  cft  quidem  fub  labijs.fed  percana- 
lem  gucturis  ex  radice  vica:  ,  vbi  primi^im 
emcrgir,  Indcx  igitur  mentis  lingua.qu? 
fi  frxMio  regicur,fanam  demonftrar;(jgra, 
fieffia:nis&  volubilis.lnuaderealiosmor-  Lingu* 
dicns  rabidocanifimiIcm,qux  candem  no  nhnfiis. 
racft  pacatianiini?Di(Iidi0rum  femina  & 
car.fas  bcili  fpargere  ,  fuligincni  candori 
nominis  obliiicre  ,  &  induccre  nubcculam 
luce.iui  fimx,effucirciii  vulgus  quje  fecre 
to  conMT)ifIa,(iipcraddcre  audarium  cre- 
fcenti  mcudacio,  dillimularc  vcritatcm  & 
fiicare,  comminifci,  fingcrc,  dilatarcquaj 
nufquam  &  nunquam  ,  vouere  diris,  exe- 
crationibus  ferire  ,  allatrarc  cceliterian- 
ftuni  illud  &adorandum  Nninen,pcriu- 
rijs  afrnefccrc  ,  contcftari  falfa  ,  dcccftari 
concraria.nonne  cloacam  Aucrnifpirar  ta 
lis  mens.&  AchcroiK?os  pureos,&  manifc 
ftat  feindicelingua?  qua:  mordcc.pungir, 
murmurar.ganinr,  vhilac,grunnir,ftrider, 
flrcpic.fibilarjConatjfuIminac,  collic,  deij- 
cit,co!iigic,dilTipac,vuInerac,fanac,quado 
libecauc  quocies  incerior  vis,aiu  mocus  di 
(flac.  Miraculi  loco  eft,  qui  parcus  in  his , 
nccdiiftamenaudic,ant  vim  (equicur,  co- 
hibico  hocnacur.c  plcc1ro,&  vin<fload  im 
pcrium  rcgina:  Piudencix  ,  cuius  iuflii  fc 
moueacauc  cocrceat ,  Lubricicaccfcduci- 
murinterdum  &  agili  flcxu  mcmbn  hu- 
ius.clabicur  cnim  vc  anguilla  folccauc  mu 
rxnula,  capca  cciam  &  compreffa  ,  e  mc- 
dijs  digicis  ,  &  nocet  priufquam  animad- 
ucrtat  ratio:iaculum  antevolat  cclericacc, 

ncc 


Emblemata-» . 


67 


iiec  impetns  eius  mfi  ez  vulncrc  iam  fa(flo 
cognolcitiir:intcrcipi  ncquit  dnm  in  cur- 
fu  c(l ,  &  ab  arcu  mcntis  iam  cxcufTa  :  O 
ftragcra  fpiculi,quaimprouifa  csatqj  Eu 

^rtniiia,  rts  citatior?  Confultum  fit  velhoc  Emble 
matcftiparcardius  &  munire  vallo.quod 

1  naturaipfacircuradcditprouida  peticuli: 

quid  illo  firmius  arccndo  hofti  aut  fran- 

,  gcndo.fi  allidit  ad  huc  murum  ofieum  & 

retunditur?  Prsiuit  fapiens  olim  Harpo- 
cratcs:imitcmur,  compcfcamuslabra ,  & 
opponamus  digicum  nec  reducamus  nifi 
ad  laudes  Crcatoris  &  proximi  commo- 
da  .  Nam  filencium  autoritatis  tantum  & 
ornamentiobtinet,vt  homini  etiam  impc- 
rito  &  indo(5lo  prudentijropinionem  coii 
cilietjfi  garrulitatis  vitium  noueritcom- 
primerc  •  ^ld  exprenir  hic  Alciatus  Ik  7? 

VonsEm  irAKKdi.S'A,  i.AnthoIogixGraicorum  Epi 

jUma»      grammacum; 

*;;.  Treii-Tii  eirrcuJ^iuTdf  (ppoy//xaTct7oi  gV/ 

TcV  Kcyov  eyKpv^rTfov  ag  Trei^of  dt- 

Die  tactt  oidocitts  ypoterit  cordatm  haberi: 

li  morhos  animi  namq;  tzcendo  tegtt, 
Sic  vercit  5aii(fluis : 

C«  t:tcet  i??doci:^,tcterit  confultui  haheri: 
'■    Si  celet  verbum  turpe  -uelut  j^itlum, 
Excat  &  alterum  eiiifdem   Pailadx  ; 
H'  /.ce^siA»  ■^cuS^iujii  iv  tiv^pojTroiffi  > 
cruoTTil  . 
Mff.pTvpct  Tlu^a.yopci,v  ToV  To^ov  duTov 

O^V    KetKieiV   nJ^cai  tTiptii  iS'iJ'a.7Ki 

fflCOTTdiv  • 
fidp/xAKOV     i\aV)^i\{    iyKpCtTif    iupor- 
fy.ivos  . 
Quod  Thomas  Morus  fic  vertit  .• 
Rel/us  in  humanu  tnagna  eii  doffrina  ta- 
cere  . 
Tesln  eritfapiens  hic  mihi  Fythagorof  . 
Nepe  loqui  do£ius  reliquos  docet  ille  tacere, 
Magnum  hoc  ad  requiem  pharmacon 
inueniens  . 
Hocetiam  confirmanc    Hebrarorum  pro- 
ucrbia:5/«//«^,inquit  Sa.\ot*oufi  tacuertt, 
fzpiens  reputabitur-^&>fi  ccmprejfent  labia, 
fua.intelligens.'i,<i^  de  filciuio  mox  Ia;ius. 
II  I,       ^  Cr.^/Mcfr.Of^f  ]  Nulkim  videturioter 
fap;enteni  dod^himuc&miip-.eiuem  vel  in 
doctum  difcrimeii,  (\  vterq;  tacueric 
Amtm ,         .^/nens]  «fccirj.qui  meiite  eft  minuca,  vel 
qui  anicntc  dercendit.Vario.Hicpioftul 


to.vel  qui  non  male  Abderologus  dici  po- 
teftjid  efV,ftuIta  loquens,  quiq;  iiihil  nifi 
n(?nias  nugas<q;  meraseffutiat.Vide  pro- 
uerb,  Abderttica  tnens.  Sc  Coei.  Rhodig. 
lib.Jo  C.4. 

StultttiA eiiindex c^c]  Stultitia» argu- 
mentum  manifertiJfimum  eftlinguaerirx 
natajinterpreseftenim  mentis  5«:confiIij . 
Seneca  ad  Serenum,  capn.Vt  quifqjcou 
tcmptilfimus,  &  vtmaxim^  ludibno  eft, 
itablHtiffimailingua^cft.Kam  vtcorpo- 
rctcnucs.vcfte  fe  dilatant.'  fic  quiingenij 
aut  fapientKj  inopes,  difFunduiit  fe  in  ver- 
bis.Lipfiusiu  notisad  PoIitic.Qiiid  vifu» 
rus  fi m,i)efciOifed  verbofos  valdc  ,  &  vna 
fapiences,  iiondum  ego  vidi. 

Ergopremar]  Tacendi  artem  modum- 
que  teneat.  Apparet  ad  id  luuenalis  Satyr. 
loallufiire; 

digito  compefce  labeUum  . 

Labias]  Piutarchus  8.  SympoCacon  ,  iabr/i-> 
problcm.  6.  Labra  ,  quod  ijs  cibus  capia-  ^„4e  di. 
tur.appeilationem  fortita  efle  vult  uKdfy.'  cliL^. 
/SiivHVTtiv  9'Opa.v.  Sed  id  forte  nihi!  ad 
rcm.vt  plunbus  difputare,  anlabia.vel  la 
biasfit  legendum,  nequc  enim  me  mouet 
Gelliiis  &  Apuleius ,  qui  labias  vfutpant 
in  vocefijminina.  Gelluis  quidem  Iib.  10. 
No(flmm,c.4.bis  vfurpauitlabidS  inf^mi- 
nino.Et  Macrob.i.Satuiu.cz.citat  quof- 
dam  verficulosjin  quibus  c^Cucttrritad 
labiasmthi. Sai)c  Apuleius  Iib.2  Deafino 
aureo;Ecce,inquit,  iiafus  integer,  incolu- 
mesocuJi,lahia»aures,ilIibata2labis,men- 
tum  folidum.Idem  lib.j.  dixiz, labiaspen 
^«/^j.Lib.io.Contortainmodumlingua; 
extrema  iabia  grandifliHuim  calicem  vno 
hauftu  perhaufi;  hic  enim  lahia  extrema, 
eft  feitus  cafus .  Eodem;Labias  modicas 
ambrofio  rorepurpurantes  fuauiari.Piau 
tus  iu  Sticho  : 

Age  til>icen,quando  bihifiiyrefer  adlabiat 
ttbtas . 

At  quidopus  pluribus  ?  Certe  Iabias,&  lahia  ^ 
labia  citra  differentiam  veteres  dicebant:  labtas , 
quanquam  Donatusad  Eunuchum  diftin 
xcrit.iionapte  profc<fto,vtIabra,  fuperio- 
ra-labia,  inferiorafint ;  &  virorum  labra, 
muiierum  iabi3,&  labiasafinorum:  quod 
an  verum  viiquam  fueiic  ,ca:tcris  reliu- 
quo  diuinaiidum  . 

Digitojifle>itiafg»et.]AUadit  ad  il 
ludOuidex  Metam.ix- 
S^^<S[>premJtvoce,dtgitoq;flentiafuadet. 
E     1  Mar- 


6$ 


AndrejE  Alciati 


Sernpidi 

prs.pofi- 
tm  Harpo 
$ratss. 


■Jhnrsi . 


fhiri, 
^utd , 

^cddere  , 
f^  facere 
llarpocra 
0 ,  quid . 

Wtarpotr» 
tes  t 


Maiciaims  Capellalib.i.  Veriim  qiiidam 
lejimitiis  puer  ad  os  comprellb  digico  fa- 
lutari,lileiKiiim  componebat.Et  Apiileiiis 
lib-i.Dcadii.aiir.At  iile  iligitiim  a  polli- 
ce  proximiim  orifiioadnioiicns,  &  in  ftii 
porem  attonitus:Tace,tace,ino|iiit,&c.Re 
ipexit  autem  ad  id  >  qiiod  de  {imulachro 
Serapidis  audores  refeiunc  ,  cui  pr:Epo(i- 
tus  eiaclilentij  Deus  HarpocraccSjdigito 
lahia  comprimens,  aut  Angerona  ore  fera 
obfignatoD  Aiigufl:.  Dccurit.  iS.cap.y. 
Min-Iibj.cj.Macrob.i.  Sat.cap.  lo.Gy- 
rald-Syntagm.i.  Huc  quoq;  fpcdacillud 
Grjecum  Epigrammi  i.  Anthoiog,  quod 
xnonet  indecentium  vcrborum  lingu?  figil 
lum  eireimponendum  :  meliorcm  namq; 
elfe  verborum.quam  pofTellioiuim  cufto- 
diam  Id  autem  efthuiufmodi  : 
A'ppihrov   iT^cav   •y\dsr(r>]   crippi)y1i  irt- 

KpHj-jcov  ystp  fJt.u9ay  ,  «  KTiAvcov  <pv- 
Kak))  .     id  eft  : 
Jn  verifts  linguA  impondnttir  clauflra  ta- 
cendti  : 

Pr£jia.T  enim  lingua.,^ modererti  opes . 

1'h.irium]  ideft,  AEgyptium  .•  fumpta 
dcnominatione  ab  infula  AEgyptiPharo, 
prope  Alexandriani.in  q'.ia  ille  natuscre- 
ditur  flin.lib  y.&  ij-  cap.  tiHomer.  4, 
Odyir.Iiiea  turriseft  ingeus,iiicuiusfum 
initate  ignis  fieri  folebat.qiii  nauigantibus 
de  nodle  prajlucerec.ib  huius  fimilitudinc 
cscera;  quoque  fpeculx  in  fimilem  vfum 
conrtruLtx.Pbari  appellata:  funt . 

Vert.zt  in  Harpocratem.]  Apud  Catul- 
lum  reperiturformula  hxc  loquendi  pro- 
uerbiaiis:P/T/r««w  reddidit  Harpocrat^m: 
proeo,quod  eft.imponere  lilentiumlde- 
que  dixit: Etftcium  me  ejfepiita  H^trpocra 
tettt:id  eft,omniiio  taciiurnum  &  fileccm, 
HarpocratesDeus  AEgyptiorum.filentij 
prasles,  cuius  fimulacrum  in  facris  Ifidis 
&Ofiridis,veI  Scrapidis  fiut  pofiram,di- 
^ito  ori  admoto  comprime  '.s  li'iia  ,  vt 
filetijomncsadmonerct.  VerbaPnitarchi 
fnnt  cx  dilp  irarion;  de  Ifide&  Oiiiide.- 

TSV  eip  ^^X-pftTilV  ^Ti  diUvdTiKii  f;  VilTTJCV, 

kTg  yiS'iOTa:'  Tivd  vout^iov  ,  aKKo.  t» 
Tipl  Sicj;'  iv  dLv^puTrots  K-.yi  Vittpi  t^  elTi 
/.»$■  K^  i-^tctp^caTa  •Trpo^iLTiw  «^  trcozpovt- 
^rtV  ,  <^ii  TU  TofJi.etTi  Tov  S^a.KTvKov  'fX^ 
■'7rio7y^HU.ivov  ,  iyiuv9!a.i>u  (riccTiis  a-jy.- 
/SoKov  'fVTrfi  uiTopii  [j.iivi  TciV  yid  poxav 
tTTtpipovTii ?.iy>i7tv '  yKftofA  Tv^i), yKuT' 


(TctJ^ouucav  •  i  Harpocrates  non  eflhaben- 
dus  Deus  imperfe£ttii,aut  etiam  infans,vel 
certe  qui  leguminibus  pr&ficiatur ,  fed  pr&- 
fes  atq ;  cenfor  aliquvs  nou&  ,  imperfeSid  & 
incompofit&  honiinum  de  T>ijs  fententi&  . 
Jtaq;  &  digitum  ori  admotum  habet,quod 
fignum prA  fe  fert  taciturnitata  Q^ftlentij: 
proinde  qui  menfe  Mefore  offcmf^t  ei  legu- 
mina,dtcerefoleht:Linguafortuna,lingua 
gentus.ldem  didus  eft  &  Sigalion,  a  ver- 
bo  (TiyAa,  quod  fignincat  tacere  .  Vnde 
Aufoniusad  Paulinum  : 
Tu  velut  Oebalijs  habites  taciturnus  A- 

myclu , 
Auttua  Sigalion  Mgyptius  ofculafignet . 
Vide  adagium,2?e<^<^/W/>  Harpocratem.Vo 
litian.inMifcc.Sj.&alios.Hec  hacftenus, 
fed  nondum  faris  ([  ftudioforuin  defide- 
lio  volumusobfecundare.  Addamus  itaq; 
nonnulla  licecHarpocratis  figilhuT)  in  an 
nulis  folicum  geftari  a  quibnfdam  ex  vete 
ribns ,  teltes  funt  longc  mulci  ,  fiuimque 
autftorem  laudant  Plinium.-incaufaautem 
fuille  putant.vti  filentij  fidesiiidicaietur  . 
Qaa  ratione  Alexandrum  Maginim  cxifti 
inocum  epiftolam  quadam  marrisOIym 
piadis,  conuitijs  plcnam  nduerfus  Anripa- 
tri  nomen,vna  cum  Hephx-ftionc  legeret, 
traclum  e  digito  annulum  ,  oiiilliusap- 
predif ,  tacit*  quidem  &  aniice.fed  reipfa 
tamen  filentium  imperans.Qucd  mihi  vl 
tro  rcuocat  inmemoriam  Titi  Liuij  ima- 
ginem  a  Patauinis  fupra  Pr.ijtorij  fores  po 
ficanKhabet  enim  oii  appiellum  digicum, 
cuiusgeftus  caufasmulti  multas  afferrit, 
fedqui  exalijs  dodiores  videri  pollimr , 
conijciuntid  eacofiiftLim  ratione.qiiod  is 
fcribendo  adeomultaficcoplexus.vr  fi:ri- 
ptoribusalijs  fijentium  videatur  indixif- 
fe  .  Sed  id  ego  quidem  malimad  fingula- 
rem  hominis  tum  fapicntiam,  tum  mode- 
fliam  conuerrere,vt  qui  mulca  fcribcndo, 
longe  plurain  hominum  animos  cogiran- 
da  infuderit,deque  Romana  oiigineeanon 
miniis  prudenter,quani  fcite  &  verccun- 
de  tradiderit,qu.'E  finc  fabularum  permi- 
Pioiic  dici  iicquaquam  pocerant :  vel  quae 
fi  licterarum  monimentis  credita  extitif- 
fencnon  pjrum  de  dignitate  &  admiratio 
nehui.is  i;iiperi|,dcque  nominepopuli  rc 
rumdomiiii  detraxiflencAtcigimus  non- 
nulla  de  Angerona  ,  cuius  edigies  ore  fuit 
obfignato  apud  Romauos,vt  filendum  in- 
«ucret;incuius  CH.tela  vrbs  efl"ct,quodque 

»lli 


Sigalion 


Harpocrt 
tis  figil 
lum  in 
anntdts  . 


Angeri- 

nci^. 


Erableraataj  ? 


^ 


Romi.  •^r- 
bit  nomi' 
tiA  dno  , 
immo  ve- 
ro  tria.Po 
litian,  l. 
Epift.  X. 
de  origi- 
ne  ctttit' 
Vlorenti- 
nA. 


IV. 


Trudetes 
fancilo^. 


"Therfites 
Homeri- 


Nefior  elo 
quens  . 

Menelni 
oratiocor 


tttt  froprntiM  tioMen.'ea  lumirum  fupcr- 
ftttione  capti ,  nc  Dij  tutclarcs  facris  qui- 
bufdam  auocarentur.  Etea  cerc&caufa 
necatum  ValenumSoranQ  Icgimus,qu6d 
arcamim  iftad  fuiflet  propalare  aufus. 
Nullus  cnim  cft  '\n  littcrisadco  mediocri 
ter  Tcrfatu^Jjquinfciatci  veterumfcriptis, 
Romauac  vrbisduo  fiiidc  nomiiia  ,  vnum 
apcrtum  &  vulgarc  Roma>a  pa^«,puclla 
Troianajvcl  aforcitudiiie;autctiam  a  Ro 
mo,qucm  Romulum  poftcadixerunt:  Al 
terum  vcro  ignotum,iacris  abdicum  i  vel 
pauciilimis  cognicum,id  uomen  fuide  An 
thufamdidici.Plioius  ficlibro  ^.capitc  y. 
Cuius  nomen  altcrum  dicere  arcanis  ca:rc 
moniarum  nefas  habebatur.  lam  vcro 
quia  Romani  ellcnc  filcntij  tcnaciinmi, 
vtcbantur  prinia  huius  verbi  litccra  S>qu? 
tricliiiiorum  fotibus  fuperponicrat  foli- 
ta,  nimirum  vt  conuiuis  /ilcntium  indice- 
rccur,&  nc  fidosinteramicoseflec,qui  di- 
dta  foras  eiiminatct ,  vt  Flaccus  ad  Tor- 
quacum  cauet.  Et  hodie  quoqj  mos  obti- 
nuit,  vc  indicc  labijsoppofito  liceram  S, 
pronuuciandojfeu  potius  (ibrfando,filcu- 
tium  indicamus. 

D  o  c  E  M  V  R  •  quanta  lingux  adhi- 
benda  (it  cuflodia,fiquidem  fcre  nihil  di- 
ftinguatur  impcricus  a  dovfto  ,  a  circum- 
fpecflo  prudeiitiqiichomincimprudens,  fi 
liiiguam  cohibucric.  Diuiuus  ille  Plato  in- 
terrogatus ,  pcrquid  cogiiolcerciitur  ho- 
mincs?  refpondit  ,  honuucs  &  vafafigu- 
lina  fimili  modo  probari  ,  ha;c  quidcin  ex 
foiio ,  illos  vero  ex  fermone  facile  cogno- 
fci .  Eam  ob  rcm  facile  cft  coiujceie  ,  cur 
quos  Honierus,ingeiiiorum  vcrcex.fapie- 
tillimoseftiiixeric.eofdcm  &  hlcnccs  feic, 
aut  certe  pauciloquos  cflc  voluerit .  No- 
uerat  cnim  filccium  ,  &  patcum  fobrium- 
que  orationis  vfum,  fpecimenhaberegra- 
uiratis:  cniuraq;  apud  (apientes  maxime, 
loquacitatem  indicem  efle  ftultiti^.Neq; 
cnimaJio  nomiiic  Theriitem  morioncm 
vitupccatioiiedignum  arguicquam  quod 
loquax  eirct,quam  quod  obftrcperus,im- 
portun^  garrulus  &feduiofus.  Is  enim 
nonpropric  loquicur,  non  veiba  facic,  vt 
alij  ,  fed  tumuJtuacnr  :  ^ipa-nif  (j.ivof 
ecij.iTpoi-7r)i{  iKoKzA .  Neitori  coiifui  tifll- 
mo  feiii  tiibuit  oraciohem  meile  duicius 
ab  ore  flucntem  :  7k  )iau  ei,ro  yhco:isiif  y.i. 
KnofyXvitlar  '-.iov  a.uS'11 .  Mcnelaoatgu- 
tam  illam  quidem  ,  &  nuquam  a  rcdifce- 


(icacetn  breuiloquentfam :  TAupA/jLiv, 
ikKdfxAKet.Kryta(  fiTrH  i  TOKvf/.vSttf  . 
VljrlS  gtandem  Sc  vchemeutem  ,  fcd  diu 
umeticogicabundum  facit,  antcquam  lo- 
^ui  incipiac.Rcdiflim^  didumcfta  quo* 
damez  vetcribus,  loqucndi  roagiftios  nos 
habere  homines.tacendi  vcro  Dcos.  Pro- 
inde  laudatur  i^fxv^iei,  Pythagorica, 
&  Sparcanus  illc  Ljrcargus  ,qui  fuos  k 
pucris  filentio  initiariToIuir.  Notum  cft 
adagium  GrjEcorum  .Tntum  ftUntif  pri' 
mium :  &  illud  Simonidis,Locutuin  fuif- 
fc  poenituicracuifl^  vcro  nunquam  ;quod 
alij  Xcnocrati  tribuunt.  Ncc  cnimomncJ 
capr«diti  func  vircucc  ,qua  Caco,  qucm 
Cicero  dicit.nullum  rnquam  cmififlcvcr 
bum  ,  quod  cmifliim  dolcrcc .  Succurrit 
Zcuxidis  pidoris  ad  Principcm  Megabizil 
fermo.  Is  cnim  Princeps  cum,  animi  cau- 
fa,in  pidorisofficinam  defccnciiflct,&  vna 
cum  fuis  dc  arce  pingcndi  difputaic  ad  o- 
ftcntationcmauderct:  Ciim  primum  huc 
vcnifti  (inquit  Zcuiis  )  &liiiguam  conti- 
nuifti ,  pueri  mci  ncfcio  quid  dc  tc  magni 
fibi  polliccbantur,  quipp^  qwi  tuum  cuK 
tum,tuamq;  purpuram  obfcruarcijt :  kd 
vbi  dcarte.quam  non  tcnes.loquicospifti, 
tecontinuo  vt  ridiculfi  hominemcfle  pu- 
tarunt.Qu^idam  captiuus  ciim  ducetetur 
ad  Antiochum  regem.qui  hominem  comi 
tabantur,iubebancefle  przfenti  animo.ex- 
perturum  fortaflc  regis  clementiam  ,  vbi 
ad  ciusoculos  pirueiiiflet  :  Nuila  ergo 
mihi  fpcs,inquic:alludeiisad  lufcum  rege, 
quiiocfs  iiuempeftiuc  iadus  hominifuit 
cxitiofus  .  Merito  apud  Piiidarum  ccle- 
btatur  Thcbaiius  Epaminodas.qui  quam 
quam  muita  fciiet  ,  pauca  tamcn  loque- 
batur  .  £i  ccrtc  freqiiciitcr  vfuuenit  ,  vt 
qui  plushabeaiit  pecioiis.vt  ita  dicam,  id 
eii:,iu  quibus  &  cru«!uio  &  prudentia  ma- 
ior,ij  niiiius  habeant  Jiiigus  .  Demaratus 
ciim  iiicoiifeflii  quodam  filcret ,  rogatus 
aii  id  faceret  ftultitia  ,  an  ietmonis  iiiopia? 
Atqui,iiiquit,lluJciis  nunquam  tacere  po- 
teft  .  Non  poflum  tranfircabfquc  piacu- 
io  aiueain  Zeiioris  vocem  ,  qui  Athenis 
cxteptus  a  quodam  Ptincipe  ,  viia  cum 
ttgijs  oratonbus^^quod  ille  (ciret  eoscru 
duis  fermonibusobledari,curauit&quof 
dam  Philefophos  arceflere)  folusniliildi- 
cebat.  Itaq;  comitei  i  lcgatis  appellatus-; 
De  te  verOjZeno  Cinquiiint  illi)  quidnam 
fumuiiioftro  Piincipi  renuiiciaturi  ?  Ni- 
£     3         hil 


ratio  ve' 
hcnnnt. 


Megahi' 
XMS  repn 
henftii   » 
Zetixide  * 


loctcs  inti 
pejiiutis . 


Lata  Epa 
mtnondi. 


Demar/t' 
ttti. 


Zeno  fe- 
nex  intei 
pocida  t.i 
citurnti: , 


70 


Andreae  Alciati 


hi|,  inquit.aHtid.qiiam  Athenis  elTe  fene, 
qui  racere  fciat  inrer  pocula  .  Qu^oi  non 
finipliciterdjgiuin)  laiuie  l.abicfi  c(t :  ma* 
gimm  enim  cft  fenem  tacirurmjm  elle , 
ciim  ea  xtasfitadmoinm  garriila.-fortaf- 
fe  maiiis,  qiiod  nrer  pociila.  vbi  noii  vno, 
nomine  adloquciidum  honiincs  prouoca- 
tiir;  denique  quod  Achenis ,  vrbe  omiuii 
^oquaciilima.  Itaquc  olimdiaum  eft  ii> 
Oefcio<]ucm,quic)ua.mdiu  filuit,  tamdiii, 
jnagiius  &.  grauis  habiruseft.-Philofophus 
hic  videii  pocerat ,  fi  cacuidet  .  Pindarus 
IfthnnorQ  r  in  Herodoci  Thebani  cnco. 
mio  ,  dicir.-  {)  uAv  TToKKAKi  »c;  ro  tTiaaTrA^ 
ixivov  .iuSu/jiietv  (xei^u)  0ipH  .  Jt-^-^  fs.- 
fentimero  tacutjfe  non  parum  gratia.  nttu. 
lit.  IdcmiuNem.Odo-J(5«To  <xtya;v  ttoK 
Ka.Kti>f^t  (TopfoT ATov  avd-paTrav  vons^ae . 
StipenHmerofilere  tiouijfe  hominifapientif- 
fimumefl  ,  Ad  eundem  omnino  fcnfum 
occuiricex  Plutarchoid.inquogloriatur 
vel  in  primis  Ino  Euripidea  .  nimirum 
fe  fcire  atyAV  Tg  otto-j  S^h,  »^  Kiym  /V  «t7- 
(petKis.  Vnde  Ecclefiaftes  j.  Tempus,  in- 
quir,  efitncendi  ,tempt{s  ttem  loquendi  : 
I'rius  dixit,  r.!jKr^«^2  3  quia.  veritas  prius 
taccndodifcitur,  &  poflea  ioquendoprx 
dicatur,  Pjus  enim  quam  ridiculum  cft  , 
iddoccre  velle,  quod  nondum  didiceris  = 
A  quovitio  diligenicr  dchortans  Sajomo: 
Si  efi t  bi  inteUeiiu^,mqii\r,re}ponde proxi-. 
mo-.fin  mintti  autem  ,fit  mantcs  fiiper  os  tuit, 
ne  capiara  tn  ve)bo  indifciplinetto,^  con- 
fundarts.  Ecclef-T.  Igitiir 
Stc  linguamf^iia  reHs,  rationu  habena , 
Ne  t?  confund.itfi  verbafuperfitta  fnndat. 
DignaprofcdofuntjVt  animisnoftris  pcr 
petuo  in'cribanrur  illa  Philofophorum 
prascepta  ,  q'iibus  monemur  ,  vtveloces, 
quid-ni  adaudicndum  fimus  &  accurati , 
(icad  vidend-imq.ioqj:  adcredcndum  ve 
ro  tardi.fid  iudicandum  tardiores  etiam, 
Verh^  ad  loquendura.  vero  tardiifimi .  Qn.i3 
alati^.  enim,  vt  Poeca  nobilis  diccbat,  verba  alata. 
funt  &  volantia,  nulla  vriq^arte  rcuocari 
ca  poterunt .  Noadehnam  prius,  quam 
huc  rctukro  rulcrum  cerie  Pythagora» 
Sami)  elogium.quod  fcriptum  reliquit  A- 
puleius  i..Floridorum,quaiidoquidcm  de 
iilentij  laudemihi  verba  facienti  occurrat, 
quod  aliquis  ei  vetcribuslonge  ante  dixe 
xat.nuUos  cei  te fore  fapicutix  fru<Sus,nifi 
qui  a  radicibnsfilentii  proficifcantur  .  Sic 
igitui;  hic  uoftej:  Apul.Tot  ille  doaoribus. 


cruditiis(Pythagorarti  intclligcab  Atgy  ^^thago- 
ptiif ,ChaMsis,Piicrecide Syro, Anaatiman  ncn^n  fi 
dro  Mile^lo.Epimcnidc  Cietenfi,aliisque  lcntium 
mnltis  edod^um  )  tot  tamquc  QiiiUim- 
gis  comitibusdifciplinarum  totoorbehau 
ftis,vir  praefcrtim  ingenioingenri,  ac  pto- 
fe<5lo  fupra  caput  hominis  animi  angu- 
ftior,  priraus  philofophiae  nuncupator3c 
crcditonnihil  ptiusdifcipulos  (uosdocuic 
quam  tacere.-primaq;  apud  euni  medita- 
tio  fapiciiti  futuro  linguam  omnemcoer- 
cere:  verbaque,qua?  volantia  poeta:  appel-  v^^^  ^yi 
lantjca  veiba  decraclispinnis,intra  nuiru   /cnvidL  • 
candentium  dentium  prcmcre.  Protfus,  y  „^.   ' 
inquam,  hocerat  pnmum  Iapienti:Erudt-   J^^yjc^y, 
mcnium,meditaricondifcerc:Ioquitan  dc 
difc,ere:&c.  Idem  fuiflamblici  Pyrhago- 
rei  prxcepciun  ,  yKassiif  'rporav  etKKcov 
KpATeif^ioti  iTTOfMVo^ : linguam cohibe 
prs,  nlijs  omnibu4,ad  Deorum  exemplum  . 
Idem  fentit  Hefiodus  lib.  i  ipy. 

TKUTO-m  Tol?  ^HffAVpOS  iV    AV^pOHTrOKTtV 

eipfros 
^fVeTwAlTf  ,  TTAfiV»;  J^i  )^p/f  KATa  /xeTpcv 

'iacrni .  ^ 

H  <^e  KetKOV  H^TTOtf  ,  TA^^et  Y^  elvTOi  (J.H- 

Lingua  bonum  eximium  efi  homini,fipau 

ca.  loquattir  ,. 
Siq;  modttmconferttct ,  ineft  tunc  magna 

•venttslaf , 
Siprobrts  laceres  ,  laceraberis  illicopeius  . 
Idcm  ;  FarcA  lingUAmaximus  thcfaurus  . 
Cuius  (cntentiam  eleganccr  quidam  cx- 
preftit : 
Optimus efi hominHm,  linguAthefaurus,&. 

itigens 
Gratia ,  qu&  parcis  mefuratfingula  verbis, 
Zeno  Ci.cticus  c^m  vidifletadolefcentem 
multagarrie  itcm  :  Aures  ,  iiiquit,iKT  iii 
linguam  defluxere:fubmonens  adolefceu- 
tis  eftq  mulra  audire.loqui  pauca  .  Idem 
dicebat  ob  id  binas  habenuis  au  res,  os  vni 
cunijvtpluraaudiamus  ,  loqnamnr  pau- 
cilTima-  Id  quodMuretus  fic  red<Jidit; 
Vt  nos  pauctt  loqtti  ,plttra  autem  audire 

moneret , 
Linguam  vnam,  natura  duas  dedit  omni. 

bus  atires  ., 
Sed  ad  id  argumentum  copiosS  locuple- 
tandum,confult6  repctequashabet  dodif 
fime  congcfta  Plutarch-  commentario  Dc 
garrulitate  ,  &  tradatu  delfide  &  Ofiri- 
dcquo  locodocct,  quid  olim  Harpocra-- 

tes. 


Emblcniatij . 


71 


«es  apnd  AEgyptios  myftcrij  habiM^jp.. 
Dc  Alentij  vtilicatc  prsterea  videGelliu 
lib.ii.cap.ioPJin.j.cap.  |.&i8.cap.  6. 
rroucrbium ,  Tutumfilentij pr&mium .  Ac 
ne  de  fileiuioipfb  nimis  verbofus  fim,  ia- 
iam  filebo,  vbi  priushoc  vnum  imprima, 


icmper  cflc  taccndum.nifi  cum  taciturni» 
tas  nocet.ipfo  Salomoiie  docente.Protierb. 
i.  I  .§liii  cujlodit  osfuum  ,  ^  lingudmfuaf 
cuflodit  a  h  anguflijs  animamfuam.  E  t 
Proximus  ille  Deo ,  quifctt  ratione  t:i- 
cere^ . 


Non  vulganda  confilia. 

EMBLEMAXII. 


.  T    I M  INE  quod  Uco ,  obfcura  &  caUgim  monjirum 
*^     Gnofiacis  claujit  D.tdalm  m  laiebrM  i 
Deptftum  Romana  phalanx  tn  prxlia  g^ftat , 
,^.,  Semiuiro^  nitent  Jigna  fuperba  bouc^  : 

"   J^os^  monent^  debere  Ducurn  fecreta  latere 
Confiiia :  auciori  cognita  tcchna  nocet . 

C   O    M    M   E   N   T   A    R    I    I. 

DEPiNGiTVR    fignnm    militare     qiiodam  feii  tabernaculo  coIloc3ta,ha{l?- 
Romanorum.aqiula  fcilicetjlaurea-     que  impofita  ,  ciiius  ima  pars  pra;i>iiata 
ta.cxpanfis  alis  ,  volaiui  firoilis,  in  (acello     cft,&  rcrrasinfixa.  Inxdi;ulaautcm  illa  , 

E     4  imaoo 


7i 


AndreaeAldati 


imagocftMlnorauri ,  bouisnimfrum  hfi- 
iDanafacie,promiirabarba  praediti.  Haiic 
eleganteni  piduram  Dn-  Pignorio  cfebc- 
miisj  1  c?tcriscnim  cdicionibusomiiibus, 
pro  MinotauroCcntaurus  videturcxprcf 
lus  ,  Sc  in  ca  vcxilli  fpccie  ,  quam  vctcrcs 
nufquam  aguouidc  teftaturPorro  quidc 
imagine  Minotauriplura  volunt.ablegau- 
turad  Dialogos  AAuguftini  Archicpi- 
fcopiTarraconenfis.qui  Alciatum  pra»ce- 
ptorem  ita  proximeprcmjt,  vt  non  fecun- 
Sus,fedalterabilIo  fit.Anvcroin  eadem 
jcdiculacum  aquila  cffigicbaiitur  cxtcra 
fSgna  prifcis  vt*tata,vt  Lupi,  Minotaiiri , 
Equi,  Apri.dubiura  mc  redJit  locus  Pli- 
iiij,quem  habct  lib.iccap.^.vbi  aliquan- 
<ioaquilam  folam  cxcrcitumcomitatain, 
rcli(flisincaftriscxterisfignis,  lego.  Sed 
hxc  i-Apfpyttf.Hxc  Minotaiui  imago  te- 
nocatmihi  in  memoriam  nummum  quc- 
dam,qiiemmil.iaIiquaudo  Bolzaui  often 
«lit  Generof«s  Dn-  Marcus  Sitticus  Baro 
a  VVolcxenftein  &c  qui  intcrcxtcrosau 
xeos,3rgenrcos,  arreos  nummos  (quorum 
illcantiquitatis  amore,  tantum  congcflSt 
Dumcrum  ,  vt  iuftum  iumeutionuscza;- 
«juarc  poffit)  protulitqucnda.cuius  igno 
tum  mctallum,coIore  cnim  cuprum  ^mu 
latHr ,  fcd  du ricic  eciam  marmor  vinccre 
tidetiir:  inhoccffigies  apparct  fcmiequi , 
pcdibus  (blum  anrcrioribus,collo  iubato  • 
auriculisequinis,  &  facie  hum3na,yti  hic 
in  Minotauro  videreeftjlicterasincircum 
ferentia  vetiiftas  excditQ_ua:nam  h;Ec  fit 
f]gura,ego  anceps ,  lubcns  alios  audiam  . 
Qu^oad  epigraphen,haac  geucralioicm  ccu 
fctSan(ftius,quam  pro  Emblcmatis  fcnfu: 
Nam  diccdum  fucint,Non  vulganda  con- 
ftlid  ducutn,  Scd  nodum  in  fcirpo  • 
..  DisvMPTvM  videtur  hoc   Em- 

_,  '  blemaex  lib.ii.ScxciPompci  fefti,didio 
11  ti  '  "^  Minotaurus ,cnms\xc  funt  vcrbarMi- 
'tlcmattf.  i^tanjicffigies  inter  figna  militariacft  , 
quoniam  non  minus  occulia  cfTc  debent 
confiliaducum  ,  quam  fuit  domicilium 
eius.labyriuthus  .  Minotaarus  putatur 
eflcgcnicHS,  cu«  Pafiphac  Minois  rcgis 
Txor  dicitur  concubuifTc  cum  Tauro.Sed 
affirfinant  aliiTaurum  fuiirenomeuadul- 
leri.  Idem  &  exVcgeti05.de  i«militari, 
-eap.<.habcri  poteft:THti(Timum,inquit  i] 
JciH  cxpcditionibHS  crcditur  facienda  ne- 
fciri .  Ob  hoc  vcreres  Minotauri  fignum 
ifB  Icgionibus  habiierunt :  vt  cjuemadDio- 


•dirtM^illc  iii  intimo  &  fecretirtimo  labyriii 
rho  abditus  pcrhibeturritaducis  coflliuiH 
fempcr  cfrctoccultum.Hafcillc.  Hinc  fa- 
picns  Impcrator  Q^  Cxcilius  Metellus 
Maccdonicus,percnn(ftantibus  Tribunis, 
quonam  cxcrcitum  huc  illuc  agitarct  ?  Si 
purarcm.inquit,  tunicam  meam  meorum 
conflliorum  circconfciam,  eam  acflutum 
exucrem  ,  comburereraq;  Quod  argutii 
refponfum  cxcoUiturctjam  a  Crinitolib. 
ip.cap.  y.Et  Antigonus  Maccdonum  Rer 
Philippofilio  mulcis  prxfenribus  interro 
ganti,ac  diccnti:  Q_iiando  caftra  mouebi- 
mus?NihiIaliud  refpondit,  quam,  Num 
metuis,ue  folustubamnon  audias  ?  No- 
tansadolcicencis  imperitiara  >  qui  dehoe 
patrem  multis  audiencibus  percontare- 
tur,cumiubelJoA)aximecelanda  fint  con 
filia  principum  .  Hxc  quidem  bell^  dici  Lipsif  co 
purat  Lipfius,fed  vndc  rufticulis  illis  Ro  ieciura  , 
manisMinotaurus,&  fabella  hajcinnotue 
rit,dubitat .  Vnde  vcrctur,ne  non  Mino- 
raurns.fed  Taurus.fiierit.robuftum  ac  fc 
roxanimal.atq;  aptum  pugn2e,&  bellico- 
fis  viris  maximccongruum,  propter  ingc  j 

nium  dimicatioiiera  ample<flens:fparfa  fi- 
quidem  in  altum  arena,eoq;  ftiraulo  ardc 
fceiisdcimperiocerrat.cornibus  in  prociu 
£iii  manencibus  dum  aduerfarius  accin- 
(ftus  duello,  vt  cxplicat  Simou  Forcatu- 
lus  lib.fi.de  Gallorimp.  &  Philof.  De  fi- 
gnis  militaribus  pulchra  habes.apud  Ro- 
bertum  Valcuiiumde  re  milicari  lib.  10. 
loan.  Antouium  Valtiinum.  lib-  3.  cap.9. 
dc  remilitari  Rom3norura,&  apud  Gui- 
donem  PaiiciioIIum,  ciusq;  dov^ilfimnra 
fchoIiaftcn,&  alios . 

LIMINE  quod  cico  ^c.]  Dcfcriptio  pc       lll- 
riphrafticalabyrinthi.in  quo  rcclufusfuit 
Minotaurus.Eftaurem  labyrinthus  Ifido-        ,     . 
ro  iib.i  f  .c-i.pcrplcxuni  paiietibus  asdifi-     ,    ^^ 
cium  .  Ouidio  nuiltiplex  doauiSjC.tca  te- 
ila,&  limiiu  flciu  duifli 

-in  trrorem  vnriarum  amhage  viaru, 
Virgilio  , 

Lahor  ille  domusy^inextricaifilts  errer  . 
Horum  quatuor  celcbraiitur  ita  couftru- 
cti.vt  diffoluerc  cos  nec  vlla  quidcm  fa^cu 
lapoifrmt.  Primus  A5gyptius,in  cuius  ^iy- 
mcdio  pro  numero  pra:fedurarum  37.  /*'«'• 
erant  aul^.in  quibus  AEgypti  prJEfcAi  fe- 
pcliebantur.    Via;  eranclongae.tortuofs, 
&  fabtcrranci,quasad  domos  illas  pcrfof 
&s  cuBiculis  duccbanr.-ceccrumadco  incri 

carjei 


EroblematcLj. 


73 


CrtticHi , 


»at«,YC  qui  ha$  Jngrcfllis  eflct ,  incxplica- 
bilierrorcduccrctur,  &  exitum  inucnirc 
ucquiret.Idcoqjlabyrinthum  apptllabat. 
Portara  habebat  ci  Pario  marmorc  cai:- 
didilfimo  •  FeflTus  iam  cundo  cum  quis 
ad  viarum  finem  pcrucnifler,  deferebatur 
sd  porticum  columnis  dc  Porphyrite  la- 
pidc  coufpicaam,qu2  nonagenisgradibus 
afccndebatur.Indcperueniebaturinauiam 
fiue  CjBnaculum  marmoreum,  pulcherri- 
snis  fimulacris&  flatuis  ornatum  :  fed  & 
Ti?  feu  meatus  illi  erant  marmorei,aut  la- 
pidepolitofornicibus  tecfli.qu^damctiam 
fbres  adapertx  eiufmodi  edebant  fonuni  , 
ac  fitonitru  intus  tcrribileexiAcret.Con- 
tigua  huic  labyrintho  erat  pyramis  am- 
pla,Iatituduiequaqua  vcrfum  quatuoriu 
gerafoliobtinens,altitudine  odo  :  in  qua 
R.cx'ille,  qui  labyrinthum  iftum  fecerat , 
crat  fepultus.Hinc  vtiq;  fumpfit  Dfdalus 
cxemplar  altcrius  labyrinthi,  quemfecit 
in  Creta,fcd  ccntefimam  tantiim  portionc 
cius  imitatus.vt  Herodotus,  Plinuis,&:a- 
In  Uno  .  lij  tradidercTertiusfuitin  Lemno.Q_iiar 
IfalicM.  ^""™  Porfena  Hctruri?  Rcx  fepulchri  cau 
fa  fibi  fecit,Gallica  magnificentiaexterno 
nim  Regum  vanitatem  longe  fuperante. 
Molcs  fuit  fub  vrbe  Clufio.Iapide  quadra 
to,c  quo  fine  Inii  glomere  exitus  non  da- 
batur.Pyramidum  in  eo  fitarum  altitudi- 
nem  M.  Varronem  puduit  adijcere,  fafti- 
giatum  opus  alias  defcribentem,&  in  fum 
mo  orbem  a:neu,ex  quo  excepta  cathenu- 
,  lis  tintinnabula  vento  agitata  longc  foni- 

tus  referebant.  Delabyrinthis  plura  vide 
apud  Plin.lib- 10.C.4.&  lib.36.cap.  13  Ifi- 
dorum  lib  1  y.cap-i.Chairancum  in  cata- 
logo  glorix  mundi.part.  ix.  confid.  yj. 
Pomp.Melam  lib.de  ficu  orb.  i.c.9. 

Monfitutn]  Muiotaurum  intelligc,  qui 
fiiit  filiusPafiphaeSjfilia;  Solis,vxoris  Mi- 
iiois  legis  CictenfisEa  fiquidem  in  nefan- 
dum  amorcm  tauri  delapfa  ftut ,  adeoquc 
cxarfit.vt  pjteretur  fe  mcludi  lignex  vac 
cx.quo  tauroillo  potiretur.  Ex  qiiocon- 
ccpir»  &  genuit  hotnbile  monftrum  ,  for- 
mani  habcns  partim  hominis,partim  tau- 
rijVenen?  monimentanefandiMinos  au 
tcm  Rcx  volensmonftrum  illud  Minotau 
riex  oculis  hominum  occultacc,  Dzdalu 
iuflitlabyriathuni  cxtrucre,  xdificium  ob 
fcurum,&incxtricabilibuseEroribuscIau 
(iimjin  quo  Minotaurum  abfcondit .  Hi- 
ilQriam  lefcruut  H/gia.Fab.^j.Pal^phat. 


Minefat* 
r$is. 


lib  i.fabulof.narratOuiJ  S.Metam.Vir- 
gil.6-AEiieid.  Diodor.  Iib  j.  Ouid.i.  Dc 
arte  ; 
Dddaltis  ecclujit  coceptumfemine  mc.tni * 

Setnii^ouemq;  "jiru,femizirumq-j  boue . 
Phitarchusin  vita  Thefci  aflcrit,  exPafi- 
phaes&  Tauri,  c].duxerat  Regis  Minois, 
adulterio  coiiccptum  fuifl!e  Minotaurum. 
Monftraautem  vocantur  errores  natur?.  Afoyrrww. 
Facit  cnim  cafus  crrorcm  in  natura:  ficut 
fortuna  pariterrorem  in  hoininc:  vt  cum 
bonus  alioqui  Grammaticus,tamen  barba 
rifmum  vcl  fialcccifmum  loquendo  temc- 
refacit.  Phyficimonftra  vocantea  corpo- 
ra  naturalia,qu?noiihabentiuftum  fitum 
membrorum.ncqj  confuetam  naturs  pro 
portionem  partium  . 

Gnofiacii  lateiru]  Inclaufo  &obfcuro 
carcerc  labyrinthi  Cretenfis.  Gnofus.fiue  Gnoftu . 
CnofuSjfeu  Cnofllis,  vrbseft  Cretaiinfu- 
l?,olim  Cerathus  diifla,nunc  Candiaiquo 
dam  Miiioisregia.  Vnde  Gnofus,Gnofius, 
&  Gnofiacus,  adiediua- 

Bidaltu]  D^dalus  CvtexChronicisEu  D^dalfii. 
febij  difcitur)  tcmpore  GedeonisHcbr^o- 
rum  ducisclaruit.Athenienfis  fuit.Mitio- 
nis  filius,  faber  ingeniofiflimus  ,  cuiusia- 
uenta  plurimanarrat  Plin.lib.  7.c3p.  j6. 
Vifus  eft  is  fimulacrafecifle  CeCt  mouctia. 
Labyrinthumin  Cretafecit,in  quem  poft 
occifum  a  Thefeo  Minotaurum,vna  cum 
Icarofilioinclufiiseri:vnde  cum  aufugif- 
fet ,  propter  infcrutabilem  fugam  (vt  ait 
Pal^phatus )  pennis  auolaflc  eiiftimatus 
cft.Dequoplura  iufra . 

KomanaJ^halanx]  Eicrcitus  Roma- 
nus.  ^oAity^,  agmen  militare,quo  Macc-  phalax . 
dones  vtebantur,  vt  legione  Romani.  Li- 
uiusappellat  cuneum  &aciem  militafcm, 
conncxione  atq;  teftudine  quadrata  mili- 
tum  .  Continebat  phalanx  odo  millia  ar- 
matoru  m  .  Vcrba  Q_^Cu  r ti  j :  Ma  cedones 
Phalanges  vocant  peditum  ftabile  agmen, 
vbi  vir  viro,armisarmaconferta  funt.Idc 
lib.^.Alexauder phalagcm.qiia  nihil  apud 
Macedoiias  validius  erat,  iu  fronce  coufti- 
tuit.Noii  igiiorandum  ,  vetcres  ligiiis  co- 
rynisq;  id  eftjclauis  dcpugnarc  confueuif 
fe,  qu?  tatio  militum  phalangibus  jiomi- 
nis  caufam  prfftitifle  crcditur  ,  fiquidem 
ligna  vocantur  phalangia. Argumento  cft, 
quod  cx  materia  compavflas  liibftruclio- 
nes  etiam  phalangas  vocitamus:  &  quc  na- 
«ibusfubijciuntux  hcrmata^id  eftjfufteii- 

taculsj 


74 


Andreas  Alciati 


Phstlanx] 
rnternO' 
diutn  . 


racula,dicuntnr  icera  phalangia.Inde  for- 
Phalanx  faii  phalangia  niuicupara,  quai  h  trabibus 
.".nimal.  telas  contexuntjanimal  eft  fimilc  araneo» 
dcquo  Coelius  RhoJiglib./.cap.  i6.hanc 
narrat  fabellam  .  Scribunt  Gr^ci^fuifTc  in 
Attica  Phalangaqucdam.cuiibret  Arach- 
nc  fororrciam  vero  ab  Minerua  hoploma 
chiam  perdidiciffet  Phalanx,&  teljartifi- 
ciuni  A  rachne.matrimonio  (c  inuicem  6\s- 
ftrinxere;indignata  Dca  ,  in  reptile  genus 
vtriimq;  deformauit,  quod  afoetu  deuo- 
rctur  fuo.  Ad  digitos  quinetiam  vocem 
hanc  reuocat  Arirtoc€les.-Nam  qua  flexus 
conflat,condylus(inquic;  appellaturjqua 
non  fledinu,  phalanx  • 

Semiziiroqi  bone]  Alluditad  illud  car- 
men  Ouidii ,  quod  fupra  retulimuscx  i. 
Artis  ; 

Semibouemq;  virum,femivirumq;  bouem, 
Qui  quidcm  verficuhis  ex  illis  elt  ,  quos 
Ouidij  ar  annci  Ouidii  ex  ipfius  operibus  fublatos 
gutia  .  volebant  .  Qna  de  re  excant  verba  Senec^ 
i.Declamat.hbinhunc  modum.-Rogacus 
aliquando  ab  amicis  fuis,  vt  tollerec  trcs 
verfus,petiuit  iiiuicem,vt  trescxciperet  , 
inquosilhs  nihil  licerec  Confcripicrunt 
illi  quos  tolli  vellent  fec reto.hic  quos  tu- 
tos  ellc  vellet :  in  vtrifque  codicilhs  lidem 
verfuscraiuEx  quibus  primum  fuiflenar 
rabac  Albinouanus  Pedo  ,  qui  interarbi- 
tros  fuit  : 

Semibouemq;  virumjemivirumq;  bouem. 
Sec  undum  .• 

Egtlidum  Boream ,  egelidumq;  Uotum. 
Ex  quo  apparec  fumnii  ingenii  viro  non  iu 
dicium  dcfnillead  compefcendam  licencia 
caimiiium  fiiorum,fedanimum.Aiebacni 
terim  decenciorem  eflefaciem,  m  quaali- 
quis  nquusellec.  Hi^cSeneca. 

Sign^tfuperba]  milicaria  figna,  confpi- 
cua.in  alcumetcifla  . 

Au^ori  cognita  techna  nocet]  Confi- 
lium  ducis  de  re  dubia  vel  periculofa  fi  dc 
tegacnr  3ncecempus,nocec  ei,  qui  decexe- 
Technx.  ric  Tg;^i'H,  ars,arcificium;aIiquaadopro 
doIo,a(hitja,impoftura,cauilIacione,frau- 
de  artificiofa,  offucia  (vcinquic  Plautus) 
quemadmodum  Ars,  apud  Latinos.qualc 
eft  illud  :Sic  ars  deludttur  arte  .  Vtuntnr 
&  Latini  Gr^  adiiftione.Terent-in  Eunu- 
cho  :  Tamfcio  heinc  technam  k  Parmeno- 
he profcci;im,  quam  me  viuere.  £t  in  Pro- 
uerb.  Technam  hanc  in  tefhuxifti 
IV.  Epicraphe  Erablemacis  facisma 


iiifeftacquidnam  fibi  vclit  Antor,nimiru  ^rineitt^ 
quod  non  minus  occultaefle  debeant  con-  cofdia  o 
filia  Ducum  &  Principum  ,quamfuerit  cnifsda 
olimdomicilium  Minotaurt  labyrinthus: 
idque  vel  maxime  in  bcllicis  expedjtioni- 
busobieruari  debet .  Vt  enim  niomeuti 
plurimum  ad  viftoriam  habct  taciti>tiu« 
tas  ,  ita  f^pcnumcro  ingentes  adfertca- 
lamitates  lingu;  intcmpcrantia.  Dionau- 
&.OX  eft.Tibcrium  C?farcm,cum  aliquan* 
doapudeumquifpiampercocaretur,qutd 
cauf^eflet,  curfua  confiliaminime  com- 
mitteretiis.quibus  tuto  fidcrepoccrac,rc 
fpondifle;Aut  nulli,  aut  paucis  ^ognicum 
eflcoporccre  Principis  confilaim  .    Hmc 
fcftiue.vt  omnia.Plaucus  in  Milice: 
i^am  bene  confultum  ,  inconfultum  eji  ffi 

inimicufit  vfui  : 
hJeq;potefi,qutn,fi  id itjimicts  vfui  efi,ob' 

fit  mthi . 
Nam  bontim  cofilium  furripitur fApijftmet 
Si  minu4  cum  cura  aut  catalogo  lc^uendi 

leifum  id  e(l: 
§iuippe firefciuerint  inimici  confiliutuii, 
Tuopte  tibt  confilio  occludunt  linguam,(si> 

conHringU},t  manu4. 
Atq;  eadem  ,  qu&  tUis  voluifli  facere  ,fa- 

citint  tibt . 
Siquidem  reuclaca  &aperta  confilia  ,  non 
niodo  Rempub.totani,fed  &  ipfum  haud 
raro  proditorem  peflundabuncHoc  enim 
modo  iufiurandum  illud.nearcana  pande 
ret,violans,faciIe  fuoipfius  indicio,&  pro 
priis  peribit  armis  .  Nonitaq;  cemcrehi, 
quiarduis  negociis  pr?funr,animi  confuN 
tationcs,  neqj  iiitimis  eciam  amicis  com- 
miccete  debenc  .   Etenim.  crt/V./^KAoj- /e/soV 
iri  ^pyi{y.ct  .  Confultor  res  ef  facra:pio\ii' 
de  non  cuiuis  communicanda  PJutarch. 
'Tnpi  TroKVTTpetyfji.oc-tjvnf  •  e/  ta  tuv  fy.eit9 
Vav   >ietKet,  ^iireVTif,  TpoetvctKicrKiifi  rnf 
yvoo7iwi    ietvrii .  Qui  potenriorum  ma- 
la  inquiruncf^peantc  fcipfos  peffundaiit, 
quanj  cognouerint  quod  qua:iebant  .  £t- 
enim  quifbjis  radios,  ^  fplendorem  oni- 
nibus  apertum  diffufumquenolunt  intuc 
ri,  fed  adipfum  folem  conuertunt  oculo- 
rum  aciem,  exc^cancur.Itaq;  Philippides 
Comicusjcum  Lyfimachusipfi  dixifiet,fe  x4jilipp:- 
vellede  fuisaliquid  rebus  impartiri.-Qn^id  ^^^  Comi 
vis  (inquif)  6  Rex,mod6  ne  quidpiam  ar  ^^  /j/>«</ 
cani.Qu^enitt  f'uauillima&  vifu  pulcher  i^^fima- 
rima  Regcs  habencca  libere  ortentari  vo-  chum  . 
lunt,>c  fpleiidida  conuiuia  ,  ope«,niu.nifi- 

ccutii\in  . 


Emblematij 


75" 


iil  '•  Tuluio 
>»ale  cef' 
'Jr  ob  dete 
^um  prin 
cipis  ar- 
:anttm . 


ccntiani:  fi  qiuJantcmfic  arcani ,  id  qui- 
dem  iion  efl  mo«endum,iieq;  vel  minimii 
attingendum.&c-Notaeft  hiftoriade  Ful- 
Hiojcuipeilimc  cenir,qu6darcaiuim  Priii 
ci.iis  Augulh  0<5lauii  crcdere  vxoriuon 
diibitadec.  Nam 
Abfq\  gratti  nuUns  retegitfecreta  periclo , 

Vcemineotcum  fitgarrula  lingua,  gregi. 
Nos  Germani  licefferimus: 
VVillflu  vva4  verfchvvigen  haben , 

So  thue  es  deinem  vveibefagen  . 
Dof  bleiht  bey  ihr  alfo  verfchlojjent 

Als  vvafjer  in  einfib  gegoffen  . 
Scrijic  Q^.  Curtiuslib.^dc  Alexandri  re- 
bus  gertis,  Perlanim  morem  efle,vt  arca- 
na  reguni  mira  fide  celent:  vt  non  metus, 
neq;  fpes  vocemeiicfat,qua  prodanturoc 
culta:vetus  enmj  difcipiina  Regum  fllen- 
tium  vKf^pericuIo  faiucrat.  Linguam  gra- 
uiuscaltigari.quam  vllum  probruni  :  ncc 
magiiam  rem  fuflineti  polleputant  abeo, 
cui  taceie  gtaue  (it ,  quod  iiomini  facilli- 
nnim  natura  elfe  voluent:  h^cille.  Huc 
reponenda  verba  Cadiodori  ex  formuia 
Notariorum.libro  fexto  Vanarum:  Non 
dubium  efV,ait,  ornareiubicvftos  Principis, 
fccretum,  dun.  nullis  ^flimantur  necella- 
ria  poire  committi,nifi  quifueruit  fide  ma 
gna  folidati .  Publicum  cfl  quidem  omiie 
quod  agimus:fcdmultanon  fuiitanrefcie 
da.nilicum  fueriut.  Deoauxijiante  perfe- 
(flarqu?  tantoplus  debentocculi ,  quanto 
amplius  defiderantrtr  agnofcijRegiscoii- 
filium  fclosdecec  fciregraui/nmos.  Imi- 
rari  debentarmaria>qu?  continent  monu- 
menta  chartarum  ,  vt  quando  ab  ipfis  ali- 
qua  inflruvftioqu^ritur,  tunc  loquantur. 
Totumautem  dilTimuIarc  debent ,  quafi 
fcientes  ncfciant.  Nam  foliciris  inquifito 
libus  f?pe  &  vultu  proditur  quod  tace- 
tur,&c.  LeGimperator,lib.Debellicoap.- 
paratu  :  In  rcbus  (ait)  occultis  &  abditis 
fideles  adhibe  tibi  &  temperantes  vi  ros,  & 
taciturnos,&  qurin  fuanonaliorum  potc 
ftate  fintjCum  fecret?  res  ifte.vt  fccretio- 
resfiant,  minimc  ad  cognofcendummul- 
titudiiie  indigent.Oijolander  lib.Deopti- 
mo  Impcratore,  ca.Deconfiliisnoncuul- 
gandis.fcribiti  Stulti  inconfideratiq;  eflc, 
temerc  in  uulgus  cofilifi  promere,&  mul 
titudini  arcanii  intempcftiu^  committcre. 
Improbin.&qui  dcR.epub.male  fentiut, 
ciufmodiobferuat  occafioncs:quasnad:i , 
ifl  hoHes cofeflim  tiasfugiunc,  cCi  nuuciu. 


allaturijvnde  flbihonorcs  &  przmiacon 
fequi  pofle  rentur.  Necfuic  vnquam  v|- 
lus  exercicus  ,  de  quo  plerasq;  obcaufas 
tuiulibcrijtum  ferui  in  hoftcsiiaud  comi 
greut:ybi  prajfcrtim  arcanfi  aliquod  atq; 
icrium  traclari  fcntiunt;vel  confercdima 
num  &  pr^liandj  tepusaduentaie  animad 
uertunt.H^c  fereille.C^teru  accrbacerte 
lex  fuic  olim  apud  A  Egpy tios,qua  iubeba  SeuersU) 
turijsabfciiidilinguam,  qui  ReipubLar-  MgyptiO' 
cana,  qujc  teda  cflc  oporteret  >  alicui  de-  rtim  lex. 
texillenc,  vt  retuli:  Diodor-  Siculus.  Lau 
dabilefuit  mflitutum  maiorum  ,  quoob- 
feruabatur,  vt  (i  quisde  Rcp.  quidpiau» 
fciret  rumore,  aliove  modo,  id  ad  magi- 
ftratum  deferrctantea,.iievecum  alio  quo 
quam  communicaret,  ne  indepublicis  re 
bus  detrimcnti  aliquid  importaretur  . 
Magiftratus  quaj  acccpifllet,  vel  occulta- 
rec,  fiita  videretur,  vel  raulticudini  pro- 
deret.  Eam  ob  rem  Achenis,  ciim  hofpcs 
vcnjfletin  olficinam  tonloris,  narr.ue  coc- 
pit  viiftos  c(Ie  Athcnienfcsiii  Sicilia  :  con- 
forftacimad  magiftratnm  renunciauit  : 
hofpes,  quia  non fatis conftantei  affirma- 
ret,  ve!  quia  vrbcm  toramco  rumore  per 
turbaflet  ,  vin(flus,  tortusqueert: ,  doiicc 
certiore  nuncio  de  vero  conftitiflet.  Reuc 
ra  multum  refcrt  in  rcbus  tam  magiii  mo 
menti  non  temere  fpargi  rumores  falfos , 
vel  parum  veri  flmiles  :  vndc  ex  fumma 
profufaquclactitia  mceror  accrbiflinuis, 
(ummaqucconfternatio:  aut  contra  ,  ex 
mcerore  Ijetitia  nimia  &  immoderarajquo 
nihil  vcl  cotporum  valetudini,  vel  puijli- 
ca;  fecuritati  perniciefius  .  Rcferrem 
cxemplum  Val,  Maximi  de  Publio  Va- 
tieno,  fed  obuiumeft  cuique,  lib.i.cap.8. 
cui  etiam  argumcnto  belle  coueiiit,quod 
idem  fcubitinitio  libi.  Valerius;  fingula 
cnim  exfcribere  noii  vacat .  Interca  ta- 
mcn  nonpra^termittam,  quod  habec  Am 
mian.  Marccllin.  ii-  apud  Perfas  nemi- 
nem  conflliorum  fuifle  confcium  ,  pr^tcr 
optimates  taciturnos  &  fidos,  apud  quos 
fileiuij  quoque  numen  coleretur.  Vide 
Vegetium  De  re  militari  cap.  6.  lib-  ?• 
Frontin.  Sttatagem.  lib  !•  cap.  i.  Hsec 
ciim  eflem  commentatus  ,  illud  iterum 
fuccurrit  cx  PlatonisTheage  :  ConfiHum  Cofilium. 
rem  ef[e  facram  .  id  e(t  :  <7vu0>shov  h-  res  facra 
f-ov  hvou  yerifjLa,  •  Cui  coiiuenit ,  qiiod 
crfertur  e  Menandri  yvdy.eu(  :  hpovd^t 
^Mfi^tv  »  7V[j.C9vKiA  .  Rcperitur&  in 

Xeuc- 


76 


AndfCK  Alciati. 


Xeiiophontc,  i?  \(yi{JLivn  lipei  7y///3oyA.>f . 

Ad  lociipIctarKiiim  vero  pulchertimum 

themadcHon  viilgandis    pnncipumarca 

nis.fuccurrut  cx  Corn.Tacicoloci  duoin 

fignes  :  PrimuselHiutio  fere  Annaliura  , 

vbi  de  iiouo  Tibcrij  principacu  agir,cuius 

tacito  iunii  cscfus  eft  Pofthumus  Agrip- 

pa,centurionis  cuiufdam  miniftciioniun- 

ciaiuienim  ccnturioni,vt  mos  militia;,fa- 

diim  elTcquod  imperaftet^neqj  imperaile 

fcfc,&  rationem  facti  rcddendim  apud  Se 

natum  refpondit .    Quod   poltquam  Sal- 

Arcana     '"^'"s  Crifpus  parriccps  (ecretorum  cora 

domui        pcrif  •  metucns  ue  rcus  fubderecur  ,  iuita 

Imperato    P^riculofo  ,  fida  feu  vera  proinerer,  mo- 

runon  de  ""'^  Liuiam,  nearcanadomus,neconfilia 

frendn  .  amicorum  ,  minifteriamilitum  vulgarcn- 

tur,  ncvcTiberius  vim  principatus  refol- 

neret,  cunAaad  Senatuni  vocando  :  cam 

couditionem  clfe  impcrandi,vt  nonalitcr 

ra tio  confter.quani  fi  vni  reddacur  •   Sed 

tc  lib.i. vbi  de  fiditio  Agrippa  (is  erac  A- 


grippae  fcruus,CIcmeBl  Ooihine,  qui  Aa- 
gufti  audita  mortc ,  fcfc  pro  domino  gcf- 
lit,varioquc  apud  multos  riimore  fparfo, 
Agrippz  uomcD  mcntitus  )  is  vjndusad 
Tibeuum  dolotrahitur  ;  &  percontanti 
Impcratorii  quomodo  Agrippa  fatluscf- 
fct  ?  fertur  rcfpondifte;  quomodo  tu  Cae- 
far.Vtcdcret  {ocios  fubigi  non  potuit.ucc 
Tiberiusdeco  fupplicium  fumerepalam 
aufus,  iufccrcta  palatij  parte  iuirit  interfi- 
ci,  corpusqj  clam  auferh  .  Anacharfis  in  ^„^  l. 
conuiuioapud  Soloncm  confopitus  ita  dc  ^ 
cubuerat,  vt  finiftra  comprimi  pudenda  ■' 
vidcrcntur,os  autcm  dcxtra  ,  quod  fraino 
valentiore  indigerc  linguam  opinarctur. 
Rccle  vriq;  quando  non  facilc  tot  receii- 
fueris  homines,  qui  Vencris  inremperacia 
calamitatcs  fibi  contraxcrint,  quoc  ciuita- 
tes  principatusq;  arcanorumdefolaritenii 
ciatio. Qu^apropter  loco  conclufionis cfto, 
iilentium  omnino  feruandum  in  confilio, 
quod  vim  habere  vis  aut  vfura  . 


Nec  qu^ftioni  quidem  cedendum_5 

E    M    B    L     E     M     A     XIII. 


Emblemat.i_> . 


77 


CEC  RO  P  I  A  effiCiam  quam  cernis  m  arce  LCiznamt 
Harmodij  ( an  nefcis  hojpes  ?  J  amtca  fmt . 
Sic  ammum placuu  monstrare  viragtnis  ncrem 

More  fer.t-i  nomen  vel  qitia  tale  tulit. 
^od  fidibus  contortai  fiio  non  prodidu  vllmH 
Indicio ,  elinguem  reddidit  Iphtcrates  . 

COMMENTARII. 


II. 

'.mble- 

latisfos. 


lufebitis. 


HAe  c  quoq;  figuiainduftri?Pigiio 
rij  debetur,  quam  faue  non  poflum 
noH  niaximopere  probare  .  Stat  cnim  lea;- 
na  erecla  ni  arce  feu  turricula,  eliiiguis;fu 
praquam  iioctua.  Atheiiieiifium  inligiie, 
depic]-aceriUtur,addefignandum,Athcuic 
fium  opus  eile.   Hoc  icaq^  pofitu  cxpti- 
mitur  primum  ftatua  in  fuo  fitu;  apparec 
deindeiii  leonina  fpecie  fexusdiuer(itas,& 
lingux  defeclusrqus  fingula  antea  in  leena 
quadrupede  &  pro!a  no  itaeraccofpicua. 
P  E  r  I  T  V  M    hoc  totum  eft  ex  Plu- 
tarcho  :n  libello  Tn^i  TiTf  «tcToAea-^/ctf,  id 
eft,de  loquacitate  .   Pulchrum,  inquit,& 
Learna  fortitudinis  habet  munus    Ea  erat 
roeretrix  HarmodioSc  Ariftogitoni  tami- 
lians  .   Erac  &coiiiurationisadiierfus  ty- 
rannoscoiifcia,&  fpem  conceperat.vtfoc- 
miiij.rem  cafnram  felicicer :  biberac  eium 
ex  communi  Cupidiuis  crateie,  atquear- 
gijseiufde  Dei  inuiaca,  myftcriorum  erat 
coiifcia .   Verum  vbi  de  illis  fupplicuim 
fu.Tiptum  eft.ad  quaeftio.ies  vocata.fiten- 
que  iufia  ,  nuUum  ex  reliquis  conuiratis 
prodidit.lcd  forci  animo  fuit,  leferens  vi- 
rosiUos  iiihil  feiudignum  palliiros.qui  il- 
lam  dikxcraiit.  Athenieiifes  autem  cneam 
fabncaurcs  Iea;iiam,cliiiguem  in  veftibulis 
arcis  conftituerunt:  vt  forte  animal  mdi- 
carct  uiaiCtam  animi  forcuudinem;qu6d 
vero  Iingua  carerec,(ilentij  (idem  oftende 
ret.   Eufcbi)  verba,qu2;  iu  Laciniscodici- 
bus  habeucur,fic  fe  habent:Armonius,  in- 
quitille,  &  Ariftoguon  Hipparchum  tv- 
raiinum  !!icerfeceruiit,&  Lemna  mcretrix 
amica  corum  ciim  tocmeiitis  cogeretur , 
vc  (bcios  prod(2ret,liiigi!am  fuam  mordi- 
cusampucauit.Ha;cine.  Sed  vides  multa 
corrupcc  legi,  nec  folum  in  Eufebio,  fed 
iii  multis  ali  ;s  aliter  leguntur  hsc  nomi- 
na,&  hiftona  diuerfe  narratur.  Qu^im  (i 
cupisvidere,adeas  Liliuni  GyraldumDia 
logo  Poetarum  j.  cum  de  Hipparcho  lo- 


quitur.  Ladantium  Firmianum  lib.i.  dc 
falfa  relig-cap.  to.  qui  omnia  coiifundit . 
Arnaiiumlib.^.de  rcbus  geftis  Alexudri. 
Stephanum  N;grum,de  nimio  vica:  luxu. 
Alex.ab  Alexandrolib.  i.  cap.3-Boccatiu 
de  claris  mulieribus,  cap  ^S.Petrum  Cri- 
nitum  ,  dehoneftadilcip.Iib  pcap.S.Au- 
lum  Gelliumlib.9-  cap-  i.&lib.i^.c  ii. 
Paufan.in  A  tticis.Atheiixum  Dipnofoph. 
i^.cap.x+Pliiiuim  Iib  7.cap.zj.idemquc 
prolixius  lib  34  cap.8  Anftotlib.i.Rhe- 
tor.ad  Theoded;.  cap  41-  &  44.  Sed  iie  iti 
ius  vocer  abillis,qui  librorum  fupellecT:!- 
li  non  adeo  funt  inftruiTti,  hanc  hiftoriam 
pauloaltr.i;  ex  Thucydide,cIarilfimo  di- 
ligentilliivio,];  fcriptore  petamus  •  Is  igi- 
tiK  lib.6.fic  «it:  Qjram  ego  rem  pluribus 
commemorando  olte.idam,nec  a!ios  Gr:r- 
cos,ueqj  Athenienfes  ipfos  de  fuis  tyran- 
nis,aut  dc  re  gefta  aliquid  compertum  lo 
qui.  Etenim  cum  Piliftiatus  ienio  in  ty- 
rannidedccefiflet,nou  Hipparchus,  vt  ple 
riq;opinantur,fed  Hippias,  quierat  natu 
maximus,obtinuit  pnncipatum.  Eratau- 
tem  Harmodius  quidam  fioie  xtaciscon 
fpicuus,qusm  Ariftogiton,medixinter  ci 
ues  conditionis  vir,adamabat,habebatq;  Is 
Harmodius  ab  Hipparcho  Pififtraci  rilio 
appellatas  de  ftupro,noii  modo  non  expu 
gnatus  eft  ,  fed  etiani  querelam  ad  Arilto- 
citonem  detulit.  Hic amatorio  dolorc alfc 
d:us,cxtimcfcensq;  Hipparchi  potetiam, 
nevi  adolefceiitem  fibi  auferrct,  protiiius 
infidias  tenditad  dcftruendam  pro  lua  fa- 
caltatetyraiinidem  .  Inrerea  Hipparchus 
cum  rurfus  follicitando  Harmodium  ni- 
hilo  magisinduceret,  ftatuerac  tamcn  vj 
nihilagercjfcd  in  loco  aliquooccuIto.Cu 
neq;  ficquidcm  proficeret  ,accingebat  fe 
ad  eum  contumelia  profequeudum.Soro- 
rem  Harmodij  puellam  nunciatam  veui- 
rein  pompa  quadam  ad  geftandum  caiu'- 
ftruro,per  fuos  a  miniftcriolubmouu.di- 

ccntc3 


HifioriA 
Hiirmo- 
dij  <^  Ari 
ftogitonv. 
ex  Thucy 
dide_j. 


78 


Andrc^  Alciati. 


centes.nou  permittere  idmagiftratfi,  quia 
iiidignaen"cc  .  Quod  asgre  fereus  HariTio- 
diiis,&  ob  eum  multo  sgriiis  Ariflogito, 
comparaiitniiit  omiii3,qu9  ad  confpiratio 
ncn>  pcrtinebant  :  operiebantur  tamenfc- 
P:-.)iathe-  na,qua:(licuntur  magna  Panathen^a.quo 
-•..«.•£_'.         taiitiim  die  excra  fufpicionem  erat  ciues 
eos,qui  ponipam  mififlent ,  inarmis  fre- 
queiitcs  elfe  :  &  debcbant  ipfiquidem  ag- 
gredi,opitulaii  autcm  {jnenioraii,qui  in- 
terlianatoserunt.Fucruntautem  noninul 
iicoiiiurati,occultandx  reigratia;  &  quia 
fperabanteos  cciam.qui  conlcij  non  eflenr» 
quamlibec  paucis  facinus  audentibus;  ta- 
ineii  cx  repentiua  re,  cum  arma  haberct, 
Jibenter  feipfos  paritcr  in  iibertatemafler 
turos.Vbi  dics  fefhis  aduenit,Hippiascx- 
teriusinloco,qui  Ceramicusdicicur,cum 
haflatis  cxouiabat,quemadmodum  opor- 
tcbat  fingulain  pompa  procedere.Harmo 
dius  autem  atque  Ariftogiton  cum  fum- 
piisiam  pugionibus  ad  opus  prodijflcnt , 
confpicientes  qucndam  de  coniuratis  cum 
Hippiafamiliariter  loquentcm,  extimuc- 
runt,arbicrati  rem  palam  fadam  efle,tan- 
tumq;  non  fe  iani  comprehenfum  iri.Ita- 
que  cum.a  quo  fueianc  dolore  alFec^i ,  & 
perquem  omni  ftacu  periclitabantur,  vo- 
luerut  primiim  vlci(ci,fi  poflentjatqi  quo 
eranc  habitu   vadences  inttoeunt  portas , 
iiadiq;  Hipparchuminloco,qui  vocatur 
Leocorium,ftatimadoriunturinconfulte, 
acpcriracundiam.prarcipuealterobama- 
fium,alterobdedecHS,feriunt,occiduntq; 
Et  Ariftogiton  quidem  haftatosa  princi- 
piodeuitauit,veriim  concurlii  multitudi 
uis  poftea  comprehenfus  non  leuirer  mul- 
tatuseft.  Harmodius  autem  e  veftigioil- 
licoccubuit.    Hxc  Thucydides  ;  fed  de 
Lea:nanulla  mentio.Fuitautem  illa  fcor- 
tum  Harmodi)  &  Ariftogitonis,qu^,cum 
conatus  de  toUenda  Pififtratidarum  tyran 
nide  fuccclfu  caruiflet.capta  fuit,  &  torta 
Leiij&tne  fidiculis  ,  vt  conftlia  iuueiuim  proderet : 
rei\-icupa  fed  cruciatibus  ,  quanqnam  grauiflirois , 
tienti^in  noncenit;quin  iii  his  poft  multos  crucia- 
tormitti .   tus,ar,imam  exiialauic  Eara  ob  rem  Ache- 
nis,  vt  honorci  haberecur  ('iion  tamcn  can- 
quam  fcortoj  aiiimal  nominiseius  ereiftu 
fuit ,  &  vetitum  in  opcre  Iinguam  addi  ab 
artifice  ,  vt  honoiii  caufa  intcUigerctnr  . 
Exemplum  hoc  conftantifTimx  mulieris 
adfert  Tertullian.&in  ApoIogetico,&  ad 
Martyrcs:  quo  noftri  ficrenc  animofiores, 


&  conftantiores  in  tormentisquibufcum* 
quc  pcrfercndis  Chriftian^  pcrfuafionis  no 
mine  :  quandoquidcm  Icui  adeo  de  caufa 
reperta:  mulicres  cflrcnt,qua:tam  fortiani 
mo  pro  amicorum  falute  ac  fama  non  mo 
docruciatusintolerabiles  parui  fecifl^ent, 
fed  &  fpontancicmortifefcdediflent.H^c 
enim  ipfa,carnifice  iam  dcfeffo,  poftremd 
linguam  fuam  commeftam  'n\  facieni  ty- 
ranni  faiuicntiscxpuit,  vtexpuerct&  vo- 
ccm.nc  coniuratosproderetjfictiam  vida 
voluiflct,ait  idem  Tertullianus.  Addit 
Gclliiis,  in  honorcm  Harmodij  &  Arifto- 
gitonis  a  ciuibus  publico  decreto  fancitii 
fuiflle,  vt  nemo  vnquam  ipforum  nomine 
vocarctiir.  Vide  Prouerbiuin,  Harmodif 
cantilena.  Eadcm  in  tormentispaiicntia, 
vcl  pertinacia  potius ,  prodita  mcmoriaJ 
fuitdc  quodam,  qui  Piincipem  Gonzaga 
proditutus  crat,  &  in  hoftium  manus  tra- 
diturus.quam  hiftoriam  petas  licetex  Car 
dani  S.cap.^o.De  lerum  VarictatcExem- 
plapermulta  cadcm  pene  fuiic  apud  Va- 
ler.Max.lib.j.cap.j.idcmq;  omnino  Plu- 
tarch.in  vica  Hypeiidis  Rhecoris.  Hifto- 
riade  Lca:n3  concigit  Achenis  (vcex  Chro 
iiifis  Eulcbij  elicitur^  quo  tcmpote  apud 
RomanosTarquiiiius  Superbus  rcgnabat, 
Olympiadc  6f. 

CECROFIA  inarce]  id  cft,Athenicnfi, 
a  Cecrope  Cic  ditfla,  vti  fupra  incmoraui- 
rous  cx  Plinioln  Athenarum  acropolijfic 
enim  dicebatur  arx  Athenarum,de  qua  He 
liodorus  librum  fcripfit .  Tradic  quoque 
Paufanias  in  Acropoli,qu?olim  dicebatur 
Polis.fimulacrum  fuiflTe  Minerua:,quod  h 
cceIo  delapfum  tenec  fama  .  Propendcbat 
Iychnusaiireus,Callimachi  opus,  qui  fc- 
mel  oleo  plenus,  eciamfiinterdiu  nocluq; 
Iucerct,nuiiquamdeficiebat.  Lino  Carpa- 
fioconftabatelIychniri,fiue  Sfv«tAA/V,qui 
igiiibus  iion  abfumitur. 

Ejficiam]  Expicflam  a:rcftatuam. 

An  nejctiy  hofpes?]  Spedlator  ,  fi  forte 
pcrcgrinusignoratione  rerum  Atticaxum 
labores  . 

Amica  fuit]  trcupA,  fcu  meretrix.  Ami 
cus,  res  honcfta  eft.fignificatq;  cum,cum 
quo  vera  amicitia  iundti  fumus  ;  cum  ta- 
rnenamica,Cjuandoad  virum  rcfertur,in. 
honeflares  fit:vth?ceft  meaainica,idcft, 
concubiiia;ego  vero  eius  non  (um  ainicus, 
led  amator. 

AnimHm  acrem  ]  iAtyAho-^^j^^^v  ^v 


Harm»- 
dij  canti 
lena^t 


I  IL 

Acropolu 
Afpjentt- 


AmkeLj- 


Emblemata_j . 


79 


[jLov,  fortem.ercdiim.Virg.S.  AEiiei.i. 
Attt  dcre  dubttes  in  prdiapofcere  Turnii. 

FUcnit]  Verbiim  Iiiris  ,  quo  plebifci- 
tiim  intellic^it  • 

Vira.ginii]  Virago  AvrtAVHpdt,,  vel  iv- 
«Tp/V.Symmachiis  ;  Avr)]  KKn^M^ercu  av- 
S^pii ,  ori  gx.  TK  dvJ^poi  ihiipd^ii  avT»?.  hoc 
tii-.Vocabitnrh&c  virago,quia  exvirofnm 
pta  eff.Oiud.  z.Metam- 
Huc  vbi pertienifi>ello  metueneitt  virago. 
de  PaJladc  loqueus,c]UiE  vinli  fit  animo  & 
virtutc.Et  Martiau.Capellalib.^.decaHc.- 
C6fulti4q-^  virumpr&fisy  hinc  diciji  virago. 
Auion  epigr.i. 

ThrpJJ^q-^  viragina  arma  retra^at . 
ficappellatur  luturua  ii.AEueid. 

MoreferA\  Lexuai ,  c|uae  pro  fymbolo 
fortitudjuis  &;  iuui>5ti  auimi  vfurpaturrvi 
de  Pierium  Hicroglyph.lib  l. 

Nomen  vel  quta  tale]  quod  mulicri 
huic  Lexiixuomen  fuiflec. 

Fidibui  contorta]  Fides,  pluralitcr,  & 
Fidiculje  tormeuti  geuus.quoa  tortorc 
fontes  fuuibusalligatis  a  tergo  manibus 
torquecur.A  Grxcisdicitur  a-)^tvnTiJ.oi, 
Itahccja  cordd.  Suutigiturfidicul?  chor 
dulx.nou  eiiam  vngula^.vtputat  Ifidorus 
3.Etym.cap.i7.quo  joco  fcrihir,  vngulas 
diAas.quod  efFodianr."hx&  fidiculx,  quia 
his  rci  m  equuleo  torquetur.vt  fides  inuc 
niatur-At  Val.Maxim.lib.j.capit.De  pa- 
ticutia.apcrte  ofteudit,  fidiculas  cfle  funi- 
culos  feu  chordulas:  Rupit  verbera,  air  , 
fidiculas  laxauit,  foluit  equuleri;  Suetoii. 
in  Caligula  cap.3  j.Qu^'n&  fuhiudeiadU 
batexqujfiturum  femel  fidiculis  dc  C^fo 
niafua.cureanj  rantopereamarct .  Idem 
in  Tyberio  rcfeitjcum  Imperatorem  exco 
gitafle  geiius  tormenti,vc  repente  vcretMS 
deligatiSjfidicularum  fimul.vrinacquc  tor- 
meuto  homines  diftcuderet.  De  his  Seneca 
lib  3.Deira,cap.3.Apparatusqucilli  red- 
dedHseft  fHHS,cquulei,&  fidiculx&erga 
lh1Ia.Ammian.MarcelI.lib.19.  Inteudun- 
tur  equu!ei,expediutur  poudcra  plumbca 
cum  fidiculis  8c  vcrberibus  ,  &c.  I.  i.  C 
Thcodof  De  quasftiouib-NuIlas  omnino 
ob  fidiculas  pcrferendasinconfultisac  nc- 
fcicutibus  nobis,  &c.&  I.  1.  cod.Decurio- 
ncs  fiueob  alienum,  fiue  ob  fuum  debiti"! 
cxortes  omniuo  earum  volumusefle  p^ua 
rum  ,  quas  fidicula:  &  rormcnta  coufti- 
tuiit.Exrat  iu  iurcmeutioequulei,vuguIa 
rum»  feu  fidiculatum<  !•  4-  C  ad  leg.  lul. 


mai.l.KJ.  C  de  quarftiouib.  1.8.  C.  dema- 
]ef.&  Mathem.Curtiusiii  6.de  Alexaudri 
geftis,  Philotam  air  poft  fidiculas  lampadi 
bus  ardetuibus  tortum  faifTe.  Difcrepat 
ab  hac  feuteutia,  &  cum  Ifidoro  feutic  Cx 
far  Baronius,  in  Marryrologio  Romano, 
lilauuarij.quem  vide.vbi  pluradecquii 
leo,fidicuIis,vngulis,&  copedibus  habet . 

Non  prodidit  vlliim]  Nemincm  ex  fb- 
cijs  couiuracionis  iudicauit  ,aut  manife- 
ftauic. 

Elinguem rcddidit]  Repraefeutauit.for 
mauit,eftiuxit,fine  lingua.  Dicimuseiiam 
eiinguem  reddere,  quandoalicui  faculra- 
rem  loqueudi  adimimus,etianifi  is  Iingua 
habeat.Cicero  pro  Flacco.Conficit  &  eliii 
gucm  reddit . 

Iphicrates]  Summus  Orator,  qui  ma- 
xime  fauebat  Harmodio  .  Vel  potius  ille 
ftatuarius.dequo  Pliu.lib.  3  4.cap.8. 

Patientia  &  fortitudo  plufqua 
virilis  iu  muliercula  extiemis  etiam  cru- 
ciatibus  alTedf-a.teuacem  fidem  &  illibata, 
&  ad  miraculum  conftautein  nobis  propo 
nit  .  Nou  ergo  immerito  illius  fc-niiiice, 
prxfertim  ilorti.mirada  taciturnitas  apud 
Athenienies  tantx  dignatioius  fiiit ,  ciim 
pr^ter  naturam  mulierum  fit  cohibereliu 
guam.  Vfq;  enim  adeo  func  loquaces,  ob- 
ftrepeix,&  garrulx,  vtearum  verbalibus 
vndis  &  caufidiciccdanr,  nec  Granimatici 
mutianc,Rhecor  taceat,&  clamorem  prx 
cocompefcar.  Hinc  incerrogatus  quidam, 
quamobrem  muliercs  imberbcs  efreiit  Jrc- 
fpoudit ,  ciuia  tanrum  temporis  filere  ,  & 
immotis  labris  perfiftere  iiou  pof]"eur,quo 
ufqueeisbarba  abraderetur.  Non  abfimi- 
lepatientix  exemplum  refert  Suetonius 
iu  Caligula.quod  nongrauabor  fubne^flc- 
re,  inouit  enim  :  Q^io  magis  nulliiis  non 
boniexcmpli  fautor  videretur.mulieri  li- 
bertinaso(5iingeutadouauit,  quod  excru- 
ciatagrauifTimis  tormctisde  fcelcre  p.uro 
ni  recicuin'et.  Qu^asob  resinter  icliquos 
honoresdecretusell  ei  clipeusaureus.que 
quotaunis  cerrodie  collegia  facerdotum 
in  Capirolium  fcrrent,  fenatu  profequcu- 
te,nobiIibusquepueiis  ac  puellis.carminc 
raodulato  ,  laudes  virtutum  eiuscaucnti- 
bus.  ApudAmmiauum  MarccIIinum  lib. 
14.  non  tam  nobilis,quam  cruenta  narra- 
turqu?ftiodeijs  crudcIilTime  agitata.qui 
iu  Conftancium  nouas  res  moliri  accufa- 
bautur.  lutcrcxteros  cwicuit  Eufcbius 

<jui- 


Eling^ts  . 


Iphicra- 
tes . 

IV. 

conHdtiA 

mtrA  cxem 
plum  . 


Tixm:>£ 
curtmlcr 
bes . 


Honos  tti 
bt-t::i   /.- 
bettira 
in  toir^.e- 
tts  fd&  . 


8o 


AndreajAIciati 


'Eitfeb^ 

(uiufda 

conila.ns 

enimiu 

i?i  tormi- 

tti- 


Mulier  in 
frncti  ani 
mi  in  tor 
mtntn  . 


qiiidam  nobilis,  qui  ita  euifccracus  eft,  vt 
cruciatibusmembra  deedent,  implorans 
coclo  iiiftuiam,  toruum  renidens  fundato 
pev-^orc  nianfit  uTimobilis.nec  fe  incufarc, 
•   nec  qnemquara  alium  pafTus :  &  tandem 
nec  confelllis,ncc  confutacus,cum  abietlo 
conlbrtc  p^nali  eft  morte  muItatus.Duce 
bacurintrcpiduSjtcmporum  iniquitatiin- 
fiilcans.imitarus  Zenonem  illum  veterem 
Sroicum,qui  vcmentiretur  quxdam,lace- 
raius  diutius ,  auulfam  fedibus  linguam 
fnam  cv.m  cruento  fpucamme  inoculosin 
tcrrogancis  Cypri  regis  impegic .   Ha:c 
Amm.De  Cn.Pompeioegregium  quoque 
faftum  proditVal.  Maxim.  Is  cum  lega- 
tionisolficiofungerecur,  ab  liofte  Gentio 
Illyricorum  regc  interceptus,&  P.R.con- 
filiaaperire  iullus,  ardenti  lucernaadmo- 
tum  digitumcomburi  conftantinime  paf- 
fuseft.ftq;  potius  eiufmodi  cruciacu  vica 
quim  5enatus  conlilia  profulurum  dixit. 
Cornelius  vero  Tacicus  lib.  i  j.  Annal.quo 
locide  tormencis  eorum  agicquiin  Nero 
nem  putabancurcoiuraire.demulierequa 
dam  impercerriti  &  infraclianimi  (ic:Ne- 
ro  recordatus  Yolufij  Proculi  indicio  Epi 
charim  accineri,ratusquemuliebrecorpus 
impar  doIoti,cormentis  dilacerati  iubec  • 
Atillam  non  verbera.non  ignes.non  ira,eo 
acrius  torqucntuim  ,  nea  foeminafperne- 
rentur,peruicere,qum  obieda  dcnegarec . 
Poftero  die  cum  ad  eofdem  cruciacus  re- 
traherecur,  geftamine  felL-E  fnam  dinblu- 
tismenbns  r.equibac  uififterej  vinculo  fa 
fc!.T,quani  pL-dori  derraxerac,in  modum 
laqueiadarcnm  Cdlx  reftriclo,indidiccer 
■iccm,&  corporis  pederc  coumfa,tenuem 


iam  fpiritum  eiprefllt :  clariore  cxempl» 
libcrtinamulicr  in  tanta  necefTitate  alie- 
nos  acprope  ignotos  protegcndo,cum  in- 
genui  &  viri,&equitesRom.  fenatoresqj 
intadi  tormentis  chariilima  quxq;  fuoru 
pignorum  proderent  .  Qnis  ergo  iam  fi- 
dem  habearverbis  Senecai.in  Troade,qui- 
businnuit,tormentorum  vim  quicquid  la 
tet,exprimere  poiTePSicenim  ille.- 

Verheribm,igne,morte,cruci(itu,  elcqui 
^^odcunq;  cela^  adiget  inutt.tm  dolor, 
E  pedtore  imo  condita  arcana  eruct. 
Necejfitas plm.quam  pietaspotefi. 
cum  exemplis  cam  manifeftisetiam  in  fc 
xu  infirmiore  contrariumelucefcat  .  Do- - 
cuic  nimitum  conftans  fides  labilem  frx'- 
nare  linguam;  &  quo  humana  fpes  vix  in- 
uenit  aditum,e6  penetrauit  amor-Quatc 
nonimmeiico 

Scire  loqui  lam  efl,  Lttu  eH  quoq-jfcire  ta- 
cere^; 
llla  magtspulchra  efl,h&c  quoqr^pulchra 
magvs  . 
Bonus  fenexapud  Terenc.Andria,feruura 
laudac  de  fide  &  tacicnrnicacc  .  Huc  Ho- 
rarius  lepide; 

£/?  ^fideli  tiitaftlevtio  merces  . 
Grxci  dic\\nz,(iyJv S"jvov  yipa.i  riiis  fftynf. 
Horacius  ad  fcruandam  aniiciciam  fic  : 
Arcanumnec  tufcrutaberis  vllim  "jnqua: 
CommiJJumq;  tcges  (^  vtno  tortuf,  &  tra  . 
TuIIius  1.  Philipp.  criminis  loco  obijcit 
Anconio,quod  fcripcas  ipfiuslicceras.cum 
amici  efTencpoflcaeuulgaireCjCum  c?pif- 
fentinterfe  iniraicicias  exercere .  Sed  nc 
quid  defideres  ,  vide  Seuecam  epift.  82' 
&108. 


Con/jlio 


Emblemata.  '^ 


8i 


Confilio  &  virtuteChim^ram  fuperari, 
hoc  eft,  fortiores  &  deceptores . 

E  iM  B  L  E  M  A     X  I  I  I  I. 


IDELLEEOPHON,  njt  fortU  ecjHeSifuperare  Chifn^ram» 

Ef  Lycij  fotmt  slernere  monflra  foli  : 
Sic  tu  Pegafeis  vcciu4  pctis  athera  pennis , 

ConftltO(j.^  animi  wonHra  fMperba  domas . 

C   O    M    M  .  E    N   T   A    R    I    I. 


AR  M  A  T  V  s  cqucs  alato  equo  infi- 
deus  haftam  iu  niouftrunvilUicl  Ly 
cium,Chiroa'ramdiil:um,vi'uat.Ciiirux- 
ram  h.icformanobis  reftituit  l'ig;ioriusex 
aiuiquis  Coiuutiiorum  iuimmi-,qui  miri 
ficc  tameu  iHud  Lucic  i)  iib.  f-ijlulhaut: 

Trtplici  ctim  corl-oye  zt  zin/i-^ 

l^rimci  leoypofirema  dr*ico,mc(tia  tpfaClji- 
mAru—>t 


Oreforus  acre  effaret  de  corpore  jlatnma.* 
yi)de&  Fulgentiuslib-^.  M  yrliol<  g.Chi" 
ma:rain  tricipi:era  pingi  tEftatur,  Leoreni 
videlicer  in  priucipio  ,  caprain  in  medio 
dtaco.  em  iu  fine^;  qua:aut.e  Fulgeutium, 
liabec  Hvgiuus  non  viio  in  loco 

E  X  ipiius  vocabuh  Bellerophoncisety 
mo  funipcum  \idecur  Lmblcma,  couuer- 
^s  aliquoc  litieiis  .   Nam  licIicrophout;i, 
£  dixcxuuc. 


II. 


8z 


Andrex  Alciati 


licUero-     dixenint,  qiiafi  malorum  occiforem  j  ta 
phoifes      /SiAMpA  eiiim  ,  mala  dicmitiir;  vel  qiiafi 
vnde  di-  .^«AnpapsKTfit,  fapiciitem  confultwrem  di- 
Htts  .         xerisjquodctiam  iiiniiit  Homerus^.  Uia- 
dos,c]ui  ipfum  jSaMpapov  a.vJ^pet ,  coiiful- 
tum  virum.nomaiat.vt  vult  fulgciitius  , 
lib-^MythoIog.Fabulam  iurercaeteros  la 
te  narrat  Piiidarus,  Ode  13.  Olymp.Sed 
quia  nuiltjeam  duierle  narrantjvifuni  eft 
totam  ex  ^'aiij?  ccitexcam  autoribus,pr^ 
cipiic  vero  ex   Homeri  fcholial^e   in  <S. 
Trh  tl(t      rudhucaflTcribere.  Bellerophontes  eques 
de  Bellero  prajftantiflTimus,  adolefcens  formx  digni- 
phonte^.     tateinfignis,  aiitea  Hipponus  dicebatur  : 
fed  poft  occifum  Bellerum  Corinthiorum 
Dynaften,c?pitappeliari  Bellerophonces . 
Erat  autem  natiira  Neptuni  filius ,  fama 
vero  Glauci-Obc^dem  itaq;  perpetratam 
Argos  (econtulit.vbia  Proecorege  huma- 
«iterexceptus,hofpitio  regio  vfus  eft.In- 
terim  Antea,vel  vt  alij  maluerunt,  Sthe- 
noboea  Proeti  vxor,  iucredibiliadolefcentis 
amorecorrepta,c?pitilIiusanimum  ad  ftu 
prum  foIlicitare,&  fuJcopiamobtulit.il- 
lehofpitij  religionepermotuSjCum  flagi- 
tuun  recufaftet ,  &  foeminam  lafciuam  re- 
pulilVet,Antea  vcrita.ne  Proetoprior  Belle 
rophontes  indicaret  amorcs,  &  dolore  re- 
pulfx  indignata,  illum  apud  maritum  oc- 
culte  defert,&  tentatae  pudiciti^eaccufat. 
Quod  vbiperfuafi(Tet,quoad  poterat  regis 
animumin  perniciem  iuuenis  inftigabat  , 
femper  ad  auiemoccinens  illud  Home- 
xicum : 
^t^vtuni ,  a^poir  ,  n  KttKTctve  ^zKKi- 

fOtpoVTHV  . 

Aut  morere  ,  FrcKte  ,  aut  interfice  BeUero 

phontem  . 
Proetustamen  vere  regioingenio,&  vtHo 
fneri  vtar  verbo,etj'X.vAc//«T/$-,noIuitpro 
pria  manu  Belleiophoiitem  perimcrc,  fed 
abkgauitcum  ad  (ocerum  lobatcm,  Ly- 
c\x  regem,littcris  iJli  necopinanci  defigna 
tumfacinusindicantibus  datis,vt  quoquo 
inododemedio  tolleretur.  Qiias  vbi  per- 
Jegidec  lobatcs,  quoPrcEto  morcni  gere- 
iet,vari)Scxpedicionibus,aleisq;  valde  pe- 
riculofis  iuuenem  obiecit;  iiicolumcmq} 
atq;  inuivflum  totezantlatis  laboribuseua 
fiflecerncns.tandcmad  Chim^ram  dekn 
dam  non  tam  vocauir,quam  coegit .  Erat 
ChimAra.  autem  ChimxraadeoterribiIis,qua:  flam 
mas  euomebat ,  vt  proxima  quaeq;  com- 
bureietjac  igne  deuaftaret^  pccoraincct* 


ficcret.  Atvero  Dij cognita illiusiiinocen 
tia,eius  raiferti,  Pegafumaiatum  equura, 
natum  e  Neptuno  &  Medufa  ,  velvtalij 
voluiit,^  fanguinc  Medufa:,  dum  eiusca- 
put  a  Perfeocaiderecur.iili  dederunt .  Eo 
equoaftute  confceiifo  (vt  Scrabo  ait  iib. 
8.)  Bellerophonces  vccbus,  monftrum  il- 
lud  virtute  incredibili  confccit .  lobates 
iuuenis  virtutem  &  forcituduiem  admi- 
ratus,  re  diligencius  lecum  animaduerfa  , 
taadem  reperit,  meram  hac  efle  fallaciam 
atq;  calumniam.  Dataergoilli  in  macri- 
monium  Caflandra  filia  (  alij  Philonocn 
vocant)  ingenerum  fibi  adfcuiit  ,  &  de- 
cedens  legni  fucceflbrem  inftituit.  Hanc 
infamiam  non  fecens  Proeci  vxor,  fum- 
pta  cicuta  fibi  mortem  confcjuit.  Ve- 
rum  Bcllerophontes,  quale  eft^ingcnium 
plerisq;  morcalium  ,  tanta  reriim  gefta- 
rum  felicitate  elatus  ,iijccElum  quoque 
afcendere  (upcr  equo  Pegafo  ftatuit:  qua 
arrogantiam  lupiter  ,  omnis  temcricacis 
grauiflimus  vindcx  ,  deprimendam  cfk 
ratus,  ccftrum  equoiliiimmifir,  qui  fef- 
forem  exaere  in  terram  excufl!it,  inqua 
foliim  equitate  debuerat,  uon  vero  etiam 
in  coelum  ferri  ,  qupd  tot  vicfloriarum 
obcentn  ,  &  tot  riioiftrisdomitis  vidcba- 
tur  aff^eLlare  .  Vnde  Horacius  lib.  4. 
Carm.  Ode  11. 

Terret  ambufius  Phacton  auaras 
Spes :  '&>  exemplumgraue  ptdhef  ales 
Pegafus,  terrenum  equitem  grauatus 
Belleropho/item. 
Ceciditauterh  in  campum  Lyciar,  quiab 
huiufmodi  euentu  Alieuseft  dicl:us,erra- 
uitq;  ibi  claudus,  mancus,  &  cascus,  do- 
nec  inedia  abfumpcus  fuic  <^i!od  ideo 
confidum  volunt,  quia  mente  obeirarct 
excuflfiis.Namex  Epicliarmi  do<^rina,v»f 
opA  i  riffl  VKf  AKin  ,  rd.  eT*  a.KKA  "TrsivrA 
Tt/^Ast .  Mens  videt,mens  aadit,  rcltqua 
-vefoomnia  c&ca  .  Equumautem  alatum 
Aurora  dono  accepir  a  Ioue,vc  fine  laborc 
mundi  plagas  quoridiano  cur(u  ccleriiis 
pofletcircumire.  Hiftoria  referturab  A- 
fclepiadc.  Vide  prouerbium,  Bellerophon- 
tM  litteras.  Eiudem  hanc  fabulam  copiosc 
&  erudite  non  modo  retulit ,  fed  &  ad  hi- 
ftoricam  fidem  reuocauit Sabejlic. y-Enn. 
i.Non  grauabor  aucem  huc  attexeremy- 
rhologiam  Plutatchi  de  Bcllerophonre  , 
dcque  Chim£era,ex  iib.de  virtutib.nuilie 
tu-Huiush^c  eft  fcutentia.-Fabuiofum  eft 

cjuoj 


Pegafu; 


Temeri- 

tof  Beli 
rophonti 


MythoU 
gia  Belli 
rophonti 
ex  Plut(< 
cho. 


Emblemata-) . 


83 


qnod  in  Lycia  dicitur encnifle,  tamctfi 
hoc  piibJica  fama  receptum  flt.  Narratur 
jtaq;  ad  eiim  modumrAiDifodarus.fcu  Ifa 
ras,  vti  uominatura  Lycijs,ex  Lyciorum 
colonia,quat  iuxta  Zcliam  erai,  venit  vna 
cum  nauibus  piraticis,Chimaroduce,ho- 
miiic  bcJiicofo  ,  fed  ctudeli  admodum  & 
cfFerato  •  Huius  nauis  in  prora  Leonis,in 
pu  ppi  Draconis  habebat  infigne.Cumque 
noxx  muJtnm  Lycijs  intuJiflet,  mareque 
infeftum  habuiflec,vt  ne  quidem  traijcJ  tu 
16  po(ret,neq;  vrbes  maritim?  proindeha 
bitabileseflent.ineunde  quidem  expeditio 
nefufcepit  BelIerophontes,&  adextrcmu 
interfecic ,  ftigientemqjPegafo  (quod,  vt 
coniedlo.genus  eratiiaiiigij  celerrimi)  in- 
fecutus:atqi  Amazones  expulit,&  bcllica 
virtutedomuit. &c.Deiiide  fequitur:Suut 
quiaffirmeiic  Chim^ram  illam  Poetarum 
figmentis  decantatam,monreni  fuifle  Soli 
oppnfitumjinquem  Solis  raditcum  retro 
fieiflerentur,&  vehementem  aftum  in  pla 
niciem  retorquereiu  ,  fa<flum  efle  vt  inde 
friigesftiarcefcercnt.Qu^s  malicaufacum 
notacfle  Bcllerophonci,  excidi  iuflitipfc 
ptxcipitii  parteBieam,qua:Ixuiflinia  pu- 
tabatur,  &  pliirimum  Iblarem  scftum  re- 
flcvflebac  .  Sfd  quod  non  ei  eflent  habic? 
gratiaj ,  iratus  ad  vlcifcendum  Lycios  fe 
contulit:tandem  tamen  a  mulicribus  pla- 
catus  cft.Noraphisautem  ^.lib.dcHercu 
le  narrat,  fuifleaprum  iiigentcm  in  Xan- 
thorum  finibus.frugesdepopulantem.que 
Bellerophon  occiderit.  Q^uod  mihi  mini 
mevidctur  fabulofum  .  H.-ec  ex  Plutar- 
cho,fed  coiicife.  Hiftoriam  Iranc  comple- 
lus  eft  integrara  pr^ter  Homeri  enartato- 
rem  Palxphatus  lib.  i.  A'KhiiyopiKa(  m\- 
tem  Fulgentius  i.MythoIog.Vide  Nata- 
lem  Comitem  Mythologl  b.^-cap.^. 

Bellerophon]  Sapicns,  bcneq; 
confultus  ,  quique  fit  /JsAxaspsf,  vel  T* 
^ihhifct  povav  ■  Sic  autem  denominatus 
eft,a  Bellero  Corinthiorum  principc  3  fe 
interempto  ,cum  alias  Hipponus  voca- 
retur  . 

Forftseques]  Animimagni,  Pegafove- 
dus  . 
Chimdra.  ChitnAram]  Chimatra  ,  monftrum  tri- 
fornie,priore  parte  leonem.dracoiiem  po- 
fteriore,media  capram  rcferebat,  flammas 
ore  vomebac.  Homerus: 
Ylpo^h  KiMV,  aTTi^iv  J'i  J^petKuy,  ^{f^il 
Ji^if^cupA, 


Ativav  ei-TroTVeiiSTVt.  'TTVpoi  fJ.(voi  cw^o- 

IMlvoio . 
trima,  leo,poflrema  draco,  media  inde  cx- 

pellfuj, 
G^a.  grauiter  patulu  fpiraiat  naribtis «'- 

gnem  . 
Hos  codem  verfus  habet  Hefiodus  ia 
Thcogor.ia:  vnde  licecdubirare,  vter  corii 
prior  floiuerit,  quamuis  ego  fcre  coaeta- 
neosiudicem,  Homeruro  tamenantiquio 
rem  nonnihij.  Oiiid.  i  i.Mctamorph. 
§lMoq;  ChtmAra  iugo  medijs  in  fartibtu 

htrcum  , 
PeBu4  c^  ora  le&,caudaftrfentu  habebaf. 
Vidc  Homerum  6.IIiad.&  Lucret.lib  f. 
Solinus  tamen   Chima.*ram  montem  cflc  (^ijimsrM 
fcribit  in  Lycia,  vnde  nodu  fumidus  ignis  ^j,„,  ^». 
cxhalat  .  Atqj  hunc  montem  monftro  illi  ^^_ 
triformi  nomen  dediflcip^cmetetiam  Scc 
uiusaflentirur  ad  illud  Virg.<J.AEneid. 
Horrendum  ftridens  ,flammuque  armata, 

ChimArit-j. 
Eftjinquir,  Chimajra  mons  Lycix,  cuius 
etiam  hodie  ardet  cacumen,  iuxta  quod 
funt  leo:  es.media  autem  pa(cua  fuiit,ima 
vero  ferpentibus  plena-  Hunc  quia  BeLk- 
rophoii  habitabilem  fecit ,  Chim^ram  di- 
citur  occidifle-A  qua  fentcntia  parum  di- 
fcedit  Pal?phatus,cum  ait,  ante  planiticm 
moHtis  Chimajrse  Leonem  fuiflequcdam, 
Draconemautem  retr6,cxquibus  pafto- 
res  Izdcrentur.  Ad  qu^loca  Bcllcrophoii 
vbi  accefliflet,montem  occupauit,poftca- 
que  inicvfto  igni,fer?  pcricrunt.Triformis  Chimira 
ertautem  Chim^ra  (quanotatur  amoris  cur  trifor 
pctulantia,id  cft,xv/^'  tpcoros)  quiavolu-  ^^' 
ptascorporis  infultu  leonino  primiim  in- 
uadatjdeinde  procacitatem  &  lafciuiam  in 
ducat  ,  poftea  vcro  pojnicenciam  &  venc- 
num.FuIgent.3.  Pierius  i.  &  14.  Kicro- 
glyphic.  Hefiodi  interpretes  inTheogo- 
nia  Chim^eramfenfu  allcgorico  tres  cxpo 
nunt  Rhetorica?  partesrJ^/xafMJfV.feu  iu- 
dicialeniy-arAVHj/fp/x.};»' ,  feu  demoiiftrati- 
uam;c7-v^jSKAet/T/;cH>',  feu  deliberatiuam  • 
Ita  vtleoiudicij  geiius  referat.quodexter 
rec ,  ac  elingues  quodammodo  ex  aduerfo 
diccntes  conftiruit.  Chimarra  vero  ,  leii 
capra,  prxferac  laudacionii  typum,quia  la 
(ciuiclaiius  tum  quidicitjtum  qui  audic 
Dracodcniq;  obtineat  genus  7VfjL0iihiv- 
T/y.o>,quod  variimi  fit  in  priniis,&  lougio 
ri  ad  perfuadendum  vtacnr  oracionis;tra- 
itu.Monftri  huiu^materab  Hefiododici- 
F     1  tur 


84 


Andre^  Alciati 


Echtdtt  a, 

inater 

Ch:fȣr/c. 


Clnm&rd' 
miilier . 


Btiero- 
phon  Chi 
m£ram 

vicit , 


Lyci^. 


.'xterner 


tur  Echic?na,qiiam  nihilaliud  efTc  volut, 

c]uam  -TToiKiAov  v^v  yjil  TrokVHi^t) ,  id  elV, 
vaiiaro  nuilcirormemq:  mcntis  vim,  aut 
Iongiorem,&  voKviXiKTov  ,  idcft,multi- 
plicibus  implicicam  fpiris  artem,  Chimjc- 
rsinftar  igniseuonicntem  globos  .  Ca:te 
rum  pro  ingeiiiornm  captu,  funt  qui  va- 
rie  admodum  Chnn^ra;  figmeotcim  ad  ve 
riracem  rcuocenc  £lt  qui  Chimxram  e(I'c 
putet  vitiorum  quandam  varieracem  ,  ac 
multiformem  (perinde  ac  Chima^ra  eftj 
vim.-quam  perinuc  Bellerophon,id  eft,vir 
bonus  prudensque,qui  Bellcrophon  nun- 
cupatur,velut  malorum  occifor.  Vide  de 
his  pluraapud  Coel.  Rhodig.  lib.  ij.cap. 
5.  Nataicm  Comitcm  Mythol.  lib-  5.C.3. 
Satis  fupcrque  dc  Chiqiajra  hucufq;  nifi 
me  Lycophronis  interpr^s,  vt  aliquid  ad- 
derem,  reuocarct .  lllc  enun  Chimsram 
promuliercponit,  filia  Amifodari  »  Lyci? 
pracfidis  ,  cuius  fracres  duo  ,  Leo  &  Dra- 
co.quicu  Lycix  egrelfus  occupafleiic,  *ia 
tores,  aliosq;  multos  trucida(Icut.Qnp<^ 
autconcordes,  &  vna  in  alioru  pcrmcicm 
confpuantes,  tricipite  bellua  illos  pleriq; 
nominarunt:  vcquia  perici  bcIIoeflcnt,&: 
infignicorpotis  pr<jdici  robore.igncm  expi 
rante  dixerunt.Hos  Bellerophon  vicic,in 
icdo  faucibus  plumbo,id  cftjfcruicutis  ii^ 
no  In  priori  parteLco  pugnabat  ,  Draco 
inpofteriorc,  at  in  medio  Chimajra  ,  eo 
quod  e(rctinfirmior  .  Alij  ad  hunc  pene 
xnodum.-Chimacram  fvti  colligitur  ab  Ho 
roeroj  gentem  fuiflebellicofam,  quam  leo 
ri  en?fimilem  diccbant.  Hx  fuerunt  Ama 
xones,qu?afaciepugnabautvaIdc  ftrenu^ 
&  generose  ,  quas  i'oeta  cum  Chim^ra  , 
hoccft,capra,confert  ,  quia  per  prajcipitia 
inccdcrenrcaprarum  in  modum,&  in  pra: 
ruptis  locishabitarent . 

Monjim  Lycijfoli']  Chima?ram;f3llacia 
dubiam  ,  fraudem  ,  quanquarn  variam  & 
fortiorem:  Homincs  im  probos,maleficos, 
fraudulentos  .  Lycii  autcm  deducuntur  a 
nomine  Kv/iOf,liipui,huK  adagium,H<j»70 
homini  luptif.  Eft  Lycia  regio  mnioris  A- 
fit;,tic  dida  a  Lyco  l'andionis  fiI:o  ,  quam 
rigat  fiauiusXanthus,aliusabco,qui  Iliu 
pr^cerfinit:dic^a.ptuis  Teimille,vc  tradit 
Herodotus . 

Sfeynere]  Deuiitfcre.occidere.Lin.  i-bel 
1»  Maccd.  Cum  omni  parte  casdc  ingenti 
fterncrcncufHorat.i.Sat.S/r.^K;V/erro/'e' 
car.  H:;k  ftrage5,pro  irgcnti  clade  . 


Pegafeupennu]  Pegafus,dc  quo  ance  di 
ximus  ,  didus  cft ,  vc  ait  Homcri  fcholia- 
ftes  5.IIiad.  07/  tV.'7rsTi;/«V.f<  (k  tr  t;k 
Topyovoi  rpAyriKi:,\A  c{i,qtiod  extlierit ex 
MedufAcoUo .  Autpotius,vtaic  Hefiodus 
inTheogon. oT/  vKiava  Tripi  'Tnjydfyive- 
70 .  id  cft,  quod  apud  Oceanifotites  fit  nH' 
tui  .  Tradit  aucem  Pa|a;phatus,P(.f^afuai 
nauim  fuifie,  qua  vc>5lus  eft  Bcllerophon. 
Nauigiaenim  ciim  ex  alcocernuntur  ,  (\ 
force  remis  agi  concingac,obcelericacem, 
mobilcsque  vcrinquc  remorum  ordines  , 
procul  fpcAancibusalacorum  prebcnt  ani 
malium  fpecicm  .  Ad  allcgoriam  vcro  fi 
referanuis,per  Pegafum  (ciucm  cx  Mcdu 
£c,reu  Gorgoniscapicc  a  Perfeoamputa- 
to  procreatum  Poct^  coniminifcuntur . 
Ouid.4.Mccamorph.  luucnal.  iiac.4  ]  fa- 
mam  &  immoitaluatcm  nonnnisintelligi 
mus.  Vircus  enim  cum  terrorem  (qua: 
Gorgonc  figuraturj  ampucauerUvfamam 
procreat.Fulgenc.  &  Pieiius  lib.  4. LycO" 
phronisincerpres  Pcgafum  proequofabu- 
lofo  agnofcit ,  totiusq;  fabul?  fcriem  tra- 
<ftac,eodem  pene  quo  casceri  modo.fed  fub 
dit  iXKnyofictv  thi/  thj-  <pv7iKY\>  yvcoyeafi 
quf  ad  hoc  noftium  propoficum  nihil  at- 
cinec .  Addic  ctiam.nunqnam  fnitlc  Pega- 
fum  equum,quia  nullus  lc  vnquam  vidif- 
fcalacum  cquu  fit  ceftacus;atquia  vir  egre 
gius  Bcllerophon  nauem  c6fcer,Hrc,cuuis 
al?  velaeflbnt,  locum  faclum  cfTc  fabuls- 

Petu  Athera]  Prouerbialis  fbrmula,pro, 
laudem  cofequcris  immortalcni.  A  Bthcr, 
vt  auror  eft  A  riftQtclcs  lib.  i-de  C(;jIo,cap. 
3.  a.TS»  Ttf  eiii  ^inv ,  id  eft  ,  afemper  cur~ 
re»</(j,dicitur,cuius  verha  funcrAEthcrcm 
fupcrum  locum  appcllaucrunt  a  femper 
currendo,perpetuo  tempore  pofitaappel- 
lacionc.coelum  ipfum,ftclla:q;  omnifq;  fir 
dcrea  compago  inccl!igiru.r.  Non,  vt  qui- 
dam  putant  ,  quodigncus  fic&mcenfus  , 
fcJ  quodcurfibns  rapidis  femper  rocccur. 

Confiltoq-y  ammi^  cui  rtfpondcc  nomen 
BclIerophon,vt  dixunus.rius  autem  con- 
filio&animi  dextcricaceeffici,  quamviri^ 
bus  corporis  ,  infiiucis  cxemplis  pcrfpi- 
Ciium  cft  . 

Monjiraftiperlra]  oiKK>iyopiKZf,pro  do- 
lofis  lycophancis^obcrcctacoribus,  &  ali js 
gcneris  ciufdcm  ;  non  ccrte  hominibus 
(quid  enim  tamnaturse  humanas  contia- 
lium?_}  fcd  portcnris,&  naturaserroribus. 
j.  N  T  L I.  A  cft  tanta  djfEcultas,autctu 

vis 


Pegafus 
z?ide  d. 


Pegafui 
autd. 


Mthir . 


1V« 


Erablemata_*. 


8f 


"JJilif  ^  vis,  qu$  con/llio  &  magnitiidiiie  animi  fo- 
'ortitudi  piri,&  tolli  tanJem  non  pofTit.  Qnaquam 
'.K  VK .  cnim  uobis  interdum  fit  concertandiim 
cum  rortioribus,&  frauHum  omiii  genere 
inftruvftioribus,pugna:  tamen  miiiimeeft 
cedendfi,  modo  inftrudi  (imus  firmaqua 
dam  panoplia  conftaiuis  aiiimijfaniqi  iudi 
cii-Notiusenim  eft,  quam  vc  coiifirmare 
necelle  liabcam,  nihil  tamarduum.tamq; 
inaccciHim  efte  ,  quod  dcxtcritate  ingeuij 
attingere,&  tandem  allequi  noii  poftimus: 
luillas  deniq;  tantas  vires,aut  etiam  frau- 
dum  inuolucra  tam  intricafa,qua;decjina- 
re,  aut  etiam  auerfarc  uequeat  ingeniofus 
bcneque  confultusanimus-  Qu^s  fententia 
certe  philofophica  hoc  lepido  figuratui- 
emblemate . 

i.Siib  hac  pr^eterea  Bellerophontis  fabu 
la  vitx  humanx  ratio  prope  omnisconti- 
neturjnam  neq,  aducrfis  rebus  nimis  trifta 
ri.neqi  profperis&  felicibus  nimisgloria- 
ri  aut  extolli  conueiiit  ,  quoniam  horum 


omnium  dcniq;  moderatoiem  Deum  e(Ic 
experimur.Is  eiiim  profua  fingulaii  clc- 
meiitia  ,  &  calamiracibus  inique  circum- 
ueutosadiuuat.quod  accidit,  dum  calami 
tofusefret,BeIleiophonti ;  &  ijiniis  clatos 
animosdeprimit.quare  idem  poftcadccoe 
lodicitur  decrufus . 

3  .  Eadeni  fabula  denique  per  Chim^ram  tra  e]t 
ab  ira,  monftroiuin  oinnium  turpiftima,  ChimAr» 
propoficaeius  cinpicudinc  nos  rcuocattil- 
laenim  furibundos  faciccos,qui  taliaiiimi 
motu  exagicanturj  oculosqj  rubro  colorc 
perfundic ,  &  flammisarmatam  Chima:- 
ram  cSicic.  NuHum  fanc  eftvitium  ma- 
gis  vel  honoii,vel  virxmortaUutD,  vel  tii- 
culratibus  infeftum.quam  ua,  qu^omnia 
vuo  ten-. poreeuertic,  nifi  Bellcrophon,  id 
eft,rcda  ratioilli  moderetur.  Igiturqui 
huic  vicio  func  dediti,  non  minus  a  noftra 
cotifuecudineauertendi  fuiit  ac  deuirandi, 
quam  teterriir.i  &  raaxime  perniciofi  (er* 
peuces . 


Vigilantia  &  Cuftodia_j. 

EM3LEMA      XV. 


F     3  INSTjiN- 


86 


Andre^  Alciati 


I 


N ST  ANT I S  tjiiod  Jigna  canens  det  g.illts  Eot , 
Et  renocet  famulas  ad  mua  penfa  manm : 
Turribm  m  facris  effingttur  xrea  pelufs  •> 

Ad  fuperos  mentem  qtiod  reuocet  vigtlem, 
Esi  leo  fed  cufhs  ,  oculis  quia  dormtt   apcrtis , 
Templorum  idcircb  ponitur  ante  fores  . 

COMMENTARII. 


I.  ANterior  facies,  &  fores  teni- 

Xjl  pli  ciiiiifclam  coiifpiciinutir ,  cum 

duabus  vrrinq;  curriculis,in  c|uarum  fum 

rnitatecampaii2,&  fupercmiuentes  galli , 

vigilaiitiqfymbola:  porrojlimeii  vero  cu- 

ftodit  vcrinqjlco.Et  iiiec  piiftura  fuam  ele 

gantiam  Pignorio  taciteaccepram  refert. 

Sed  quia  plerifq;  epigrammatis  ftrufftuta 

fubobfcura  videcur  ,  cam  huc  fubiungcre 

nihil  eritabs  rc,  qu?  fic  habet.-G.«//.'«^e^^- 

gitnr  in  t:irribtis  facrvs,  qu^d  ccinens  det  fi- 

gnaEoiinfinnti!,  ^  quod  reuocet  mdntu 

fa,mHlM ad penfi  nouct:Mrea,peluis,  ici[i- 

cet,effingitur  in  turribus  (acris.g-^s^/mio 

cet  mentem  vigllem  adfuperos.  Sedleo  cu- 

Hos  efi,  quiit  dormit  oculu  apertu  ,  idcirco 

ponttur  ante  fores  tcmplorum  . 

II.  Ex  veteie  Chrirtianoiii  patrum  iufti- 

Vnde  de-  tuto,&ex  rerum  proprietatej  tum  etiam 

dudHiEm  cxOro  Apolline  videtur  defumptum  hoc 

hlemti-j.    fchema.quo  vigilantia  &  cuftodia  m  Epi- 

fcopo  requifita  defignantur :  Depingicur 

autem  duplex  vigil3ntia,corporis  vna,mS 

tisaltera-Corporis  vigilantiam  Gallus  re- 

fert,qui  hominesad  iabores  foletexcicare. 

Campana  vcro.quia  mencem  ad  Deum  ex 

citat.fymbolum  interioris  vigilantiajcon- 

tinet.Cuftoiiam  autcm  repr^fentat  leo  , 

proforibus  templi  excubans  Saiie  non  ci- 

tra  myfterium    veteres  gallum  editiori 

facroru  templorum  lococont^itui  voUie- 

runt,  quopaftoris  potilfimiim  vigiiancia 

Gallus       reprxrentarecur  .    Q^f'  ipcdat  illud  D. 

cur  facrts  Gregorijex  homilia  quadam  .-  Qjj^ifquis 

turribtii     populi  fpeculator  pouicur,  iijquic ,  debec 

fintua.-      j„  a]to  ftareper  viram  ,  vc  prodede  poffic 

tur .  per  prouidenciam.  Suiicpriecerea,qui  Do- 

tftorcs  facros  hieroglyphici^  gallinomine 

velinc  iiicelligi ,  ptopcerea  quod  illiincer 

pr.rrentis  vicas  cenebras  veucuram  lucem  , 

qua(i  cantaudo  praraunc.cnc  Vt  vero  gal- 

lusinteruanis  aliquoc  nodis,  modu  hos, 

modoillos  excitat,  &  tempusaiitclucanii 


dircrimine  aliquo  partitar:  ita  pro  ratione 
perfoiurum  ,  afiarunjquc  circumftantia- 
rum.dodrinam  falutarem  animis  inferere 
debcnt .  Quantum  vero  ad  leonem  perti-  GUiid  \f 
net,AEgyptij  vigilanteminnuere  cum  vcl  Leonet]» 
leiicauc  eciam  cuftodem,Ieoninum  capuc  1 

appin^ebac.-Ieoenim  claufis  oculis  vigilac,  | 

dormic  apercis.  quocirca  non  ab  re  adfa-  '> 

craclauftra  &  faualeones  eriguncur  ,  tan- 
quam  cuftoies,aic  Orus,  &  Pierius  lib. i. 
Hieroglyph.  ex  quo  cijcera  petas  licet ,  ii 
quiJ  prjetereadelidcres  .  Non  polllimil- 
lud  Plutarchi  tranfilirclib.DePythia:  ora 
culis  :  6  J^e  d\tKTpuoVA  'Tronis-ctiiTri  t>'V 
yppoi  TK  d.ziroKKavos,  icuS/viiv  UTni^rihco^iv 
copa.v,  ^  Kcupov  iTTiijiii  livctToKiii  :  id  eft  , 
qui  gallum  in  manu  pinxit  Apollinn,  ma- 
tntinumtcmpus ,  ^folts  ortum  inflantem 
fignificare  x^o/w^r.Apulcius  lib.i.Commo 
dum  iio£tis  iuducias  cantus  perftrepebat 
criftat^cohortis.Ouidiusin  Faftis  gallum 
No^-^i  caedi  fcribit  a  Romaiiis; 
Nocie  dcA  No^is  crifiat.a  c&dttur  ales  , 

§luod  tepidum  vigiltprouocet  ore  diem  , 
Etelegantiflime  Pliuiuslib  lo-cii.  Pro-  *^  '  " 
xime,aic,gloriam  feiuiunc  &  hi  noftri  vigi  '^''"'^* 
lesnodlurni,  quosexcitandisin  opera  mor 
ralibus,  rumpendoque  lomno  nacura  ge- 
nuit.NoruiU  fiderJ,  &  xernas  diftinguunt 
horas  incerdiucancu.Cum  Sole  cuuccubi 
tum,  quarcaqaecaftrenli  vigilia  ail  curas 
laboremque  reuocaiic .  Nec  Solisortum 
incautis  patiuutur  obrepercdiemque  vc- 
nientem  nunciant  cantu,  ipfum  vcro  can- 
tumplaufu  laterum,  &c.  AElianus^.aui- 
maI.hiftorix,cap.iy.  6  dKiKTpvcov  T>7f  cre- 
AHVJif  dvi7)(Kyiii  iv^airid  (pAffi,  tC,  (TKipTSL 
i)KtQ;  S^i  dvi(r)(Oiv  8)c  kv  ToTe  d\nov  S^ia,- 

KA^Ot  •  ciS'iA.ci)Tct.TOi  S^i  ietVTV  UAKKOV 
eV/  TiiviKdS^s  .  iJ  c^fGaUum  gallinaceum 
exoriente  Luna  ,  vt  affiatum  diuino  quo" 
dam  Spiritu  bacchari  atq;  exultare  ferUt. 
Oriens  autem  Sol  nunquam  ipfmn  falltt , 

tum 


Emblemata-j . 


87 


tum  vehementijftme  vocem  contendens  . 
Liicrerius4.  fic: 

0«/«  etid  galIum,noS}e  explaudetihus  al  ts 
Auroram  clara  confuetum  voce  vocxre. 
Poeticam  latioiiem  hiiiiis  anceliicaiiigallo 
rum  caiitus  tradit  Luciaiius  in  Somii. 
fiue  Galio.qua  mox  fubmi)gcmus:philofo 
pliica  Heliodorus  AEihiopici.his  veibis: 
Ket^'  ov  y<f'p  KAipov  d\iKTpv6ve(  etS^TlV, 
«T£,  «f  hoyof  ,  a.i7^ri7H  ipva-iKtif  ths  t« 
ha/k  ka^'  »txa.{  Tnptcpoip^f  iTri  rtiv  tk 

-3-g5  TpOSTpUa-lV  KtVHfU.iVOt  STg  t/T9  ^ipfXO- 

rnTOi,  diiJt.A  >^  tw?  Tep/  to  kivhit^cu  i^ 
ffiTH79au  9ai.rrov  HTi^uy.ieti  TKi  <tuvqi- 

KHVTAf    iS^it^    Ki}pvyfjLATI   kTTl    TO     'ipyOV 

iyeipovrtf-  At  vero  piilchcrrimum  D.Am 
broii;  locum  ex  lib.  y.cap  i^-hbri,  quem 
Hexaemeroii  iufcripfit.appoiierenougra 
uabor,qu6d  iithuic  Emblemati  valdeac- 
commodus:Galli  cautus  fuauis  eftinno- 
(flibus.nec  folum  fuauis,(cd  etiam  vtilis , 
qui  quafi  bonus  cohabicator  8c  dormien- 
tcm  exeicar,&  roUicitum  admoi)ec,&  iter 
facientem  folacur  ,  prelTum  nodlis  caiiora 
fignificacione  proceftans.Hoccanente,  la- 
tro  fuas  relinquic  infidias  :  hcc  ipfe  Luci- 
fer  excicacus  oncur  ,  c^Iuniq;  illuminac  : 
hoc  canence,moci1iciam  crepidusnaucadc- 
poniCjomnifqjcrcbro  vefpercinis  flacibus 
exciraca  tert.pertas  &  procella  mirefcic- 
hoc  caiience,deuocus  affedusexilicad  pre 
candum.-legendi  quoqj  munus  inftaurat: 
hoc  poltremo  caiiente,  ip(a  Ecclefias  petra 
culpam  (uam  diIuir,quani,priHfquamgai 
luscantarcr,  negandocontraxcrat  •  Iftius 
cantu  fpesoranibus  redic,2gris  leuacurin 
commoduiT),  minuicurdolor  vulnerum  , 
febiium  flagrancia  micigacur  ,  reuercicur 
fides  lapfis.Icfus  cicubances  refpicir,erran 
tescoriigit  .  Hazc  ilIe:quoexIocofaciIe 
videmus,quid  nobis  ftatuendum  fitin  vi- 
ta:&ftudiorum  rationcjcum  vir  illcfan- 
iftiirimus  canciim  elabortc  in  eo  explanan 
domyfterio.  Fulgentius  quoqj  gallum 
Mercurioaccribuic,  ob  mcrcacorum  vigi 
lantiam  .  Scd  quid  prohibecvcilibus  quo- 
que  permilcereiucunda  ?  Gal!i  nacuram 
feftiuiftime,  vcomnia,  cxpteiric  fub  jenig- 
mace  Thomas  Scigliauus ,  clcgans  Poeca 
Icalicus,hoc  modo  : 
Se  ben  nejftm  tni  hntte^io  gridoforte. 
Ed  h.  barba  di  carne,e  bocca  d'oJfo  . 
Stofra  Chrifiiani,epHr  tener  mi  pojjo, 
Com'il  gran  TurcOipiu  d'vna  conforte , 


Son  creflofo  in  vn  luogo,e  di  tal  forte, 

Chegiu  mtpidon,  quand^il pefo  e  groffo. 

Efempre,'o  che  mi  fermi,  0  chcfi^  mojjo 

Auien,  che  fhorologto  in  golaporte. 
Son  Capitan  d'eJferctto  pedone^, 

Epcr  vfarevna  mta  foggia  fgherra. 

L'elmo  h^  in  tefla,  cd  tn  groppa  vn pen- 
nacchione^  . 
Sonfenza  braccta,e  con  altrui  fn guerreuj, 

SonfenXa  derti,  e  mozzico  in  tenzone  • 

Vorto gli  ffroni,e  vhco  ipte perterr/i. 
Cauo  ipejfo  fotterra , 

Pcr  trouar  mia  ventura,  e  mio  deffino , 

Epurflimo  vn  Rubin  men  dvn  lupino , 
Habecur  &  aliud  de  Gallo  : 
Katursifolers produElus  fnunere  vfites , 

Mend.ici  nunquam  vocefutura,  cano  . 
G^apriiisobtueor  fole,bis  nafcor  in  auraf, 

Nec  bap.'fma,r:tfi pofl  meafata,fero. 
Mortuu4  anapiti  dependet  corpus  obelo , 

Cocilians  homintigaudia  multa  grefi'. 
Hscforfan  vltra  clepfydram,  non  tamcn 
exrra  rhombnm  . 

INSTANTIS  Eoi]  Lucis  aduentantis, 
dici  redeuntis,qucm  videtur  aperire  Eos: 
quod  teraporis  Gallicinium  appellarur  ; 
HoiacioGalii  cancus.  H'«f  autcm  aurora 
cftGrajcisOuid.^.Faft. 
Tresvbi  luciferos  veniens prAmiferit  Eos  . 
Aufon.  in  Eidyllijs : 

Ter  clara  inflantvs  Eoi 

Signa    canit  ferus    deprcnfo    Marte  fa- 

telles  . 
Scd  pro  Poe(cos  ftudiofis  pauca  fuper  h^c 
annotabimus.  Vocalis  »,apird  Grxcos  lon- 
gaeft,  Laciniq;cHm  Gr^cas  voces  huiuf- 
modi  rransferunc,H.  in  clongum  commu- 
ranc.quod  Ouidius  fecir  in  carmineiam  ci 
tato  .  Scd  ahquando  euenit ,  vt  didbiones 
G  rseca: ,  qua:  per  >;,  fcribuntur,  c?dcm  & 
per  e,enuncientur,quod  hic  fit.Nam  Gr^ 
ce  H(>)f,&  gwdicitur.ViidePropertiuslib. 
i.viio  difticho  vtiamque  quantitatem  eft 
complcyus.- 
Siue  tUam  Hefperijs,ftue  iUd  oflendttEoUi 

Vrct  &  Eoos,  vret  &>  Helperios  . 

Canens  detgaUu^]  Lucianus  in  Dialo- 
go,qui  infcribitur  Somniumjfcu  Gallus  , 
multadiflerir  de  gallo,  c  quibus  pauca, 
quia  non  fii!eiucunditarelegunrur,trasla» 
tahuc  conieci .  Lcquirur  autcm  Micyl- 
lus  in  hunc  modum  ad  galluni:  ProfeifVo 
&  olim  iftiufmodi  quiddam  dcvobisan- 
dieram,adoIefcentuliim  qucmpiam  fuilFc 
F     4        Gallum 


AUud. 


11 1. 


Eos  Auro 
rcL-3 . 


ilOJf 

ia( » 


& 


Tabula 

de  Gailo  , 


88 


AndresAlciati 


Arifiophti 
nvi  fabtt- 
IdiiegeiU 
lo. 


Un  mani 
e/intet . 


Gallnm,Marti  aaamatiim,  atqjhuic  Deo 
compocadb  ,  colIti/itaflTeqj  Si  iii  vohiptati- 
busgefrure  morem  .  Itaqjcum  Venerem 
adirct  Mars,  cum  ea  coiicubiturus ,  hunc 
Gallum  vna  fecum  adduxifTe.  Quouiam 
autcm  Solcm  poridimum  inetueret,  nefi 
e  fublimicoiiipexiirct,  Vulcaiio  fe  prode- 
let;  fotisad  oltium  adolefcentulum  fem- 
per  reliiKjuere  folinim,  cuius  indicio  cer- 
tior  fieret,quando5ol  emeigeret.  Deinde 
Gallwm  aliquando  fomno  coneptumex- 
cubiasdefenii(reinfcientem,Sojemc]j  nul- 
lo  pr^fcntiete  imminuille  Veneri  ac  Mar 
ti  fecurc  dormienti,  propterea  quod  con- 
fiderct  Gallum  indicaturum  fuiffe.fi  quis 
interuenilTet.Itaq;  Vtilcaiium  a  Soleedo- 
^uiT!,eos  deprehendifleimplicitos ,  atque 
irretitos  his  vinculis,  quaz  iamolim  inil- 
]os  fuerat  fabricatus.Porro  Marte,  fimul 
atq;  dimilfus  efl  ,  indignacum  aduerfus 
Gallum  f  ;iffe,atq;  euni  in  auem  tranfmu 
tafle.ijfdcinarmis  ,  vtin  capue  progalea 
criflam  obrineret .  Hanc  ob  caufam.quo 
vosMartipurgetis ,  cum  iam  nihilopus  , 
fimulatq;  Solem  exorietem  fenfiflis,mul 
toante  vociferari,atq;  illiuseiortum  prg 
nunciare  .  Hxc  Lucianus,  &  multa  alia 
ibidem- Ariftophaiics  in  fabula,cui  ticulus 
opr/Qef.Iepidam  narrac  fibellam;impcraf- 
fe  fcilicec  aliquan.lo  G.iIIum  Perfarum 
gciici  (quare  qnoq;auis  Perfica  dicicur) 
vnde  eti.im  tiaram  geflat  rertani,quod  fo- 
Jis  regibtiseratcoiiceirum-Adeo  verofor- 
midolotum  &  durum  imperium  illtii 
fuifrL-jVtnijc  quoq;  gallis  canentibus  cun- 
^imortales,  ceu  mtiltam  verentes.ad  ope 
ra  peragenda  profiliant  .  Erafmus  iii  ada- 
gio ,  Priufquam  galln^  iternm  cecirierit , 
caufas  rcddit  ex  Plinio,&  Cicerone,  atque 
aliis.cur  nodlu  gallus  cancet,  quem  vide  . 
Scdfas  fit  laciusiioinihilcum  gallo  cucu 
rire,feu  vt  Demofthenes  dicir,  KoH,>tu^HV. 
Ambrofius  Nolanus  fiuT^tatis  Philofo- 
phus  haiid  ignobilis,  in  fuis  qu^^ftionibus 
exiflimacgallorum  .iniilticanum  cantum 
abinnataqiiadam  fahcicate  proficifci-Ede 
enim  hocani-Tial  pr^  cCjTerisgallinis  dedi- 
tum,ac  vehu  vxorium,  mireq;  folicirum 
de  foboIepropaganda,aJeo  vc  vnusgailus 
complnribusgaljinis  pi^^-ficiatur,  tantam- 
que  turbam  vnicusmaritusinipleat.Hinc 
aliquando 

Trigintjt  viduas  lapidti  temerarins  iFlt* 
Reddidit {heii  faciniH)  folefin-pete puer. 


Cantu  aucem  libidinem  coeundi  fignifica-  I 

rijvcl  ill  ud  prfcipue  denocat,quod  ante-  j 

quam  ad  ineundas  gallinasidone;  finr.con  | 

ticefcant  •    Qu^od  pleri<;qj  auibus  vfu  ve-  ' 

nit,qug  Veneris  procliuicacem  deiiunciat: 
quemadmodum  de  perdicibus  aic  Plinius, 
qu^  fuperuolanciiim  afflatu  concipiiint  ,  ; 

f^pe  voce  taiuum  audita  mafciili  .  Q_iiil  Rifum  ji 
mirum  inauibuSjCum  &  vxoi- qii^dam  fa  neati^  . 
lax  folis  marti  abfentis  litteris  millis  feim  mici .  ■ 
pregnatam  fadafaeric  ?  o  fjcundicatem  .  '■ 

Galli  igitur  concotfln  cibo,expuIfo  ia  fom 
no  ad  Veneris  ilIecebrasexcitantur,cantHS 
que  blanditiisad  fegallinasalliciunt.Mul 
torum  Philofophouim  fuit  opinio,omnia, 
qu?  infra  Luiiam  funt,  cum  fuperioribus 
cognationem  quandam,quam  Gr?ci  a-vfjt.' 
rrti^Hctv  vocant.habere.  Vnde  Cheremoii 
Stoicus,  &cum  eo  Porphyiius  ,  arbitrati 
funt,  galloa  Solealiquid  c^Iefte  conferri. 
Inqua  etiam  opinione  fiiit  Pioclus  ,  qui 
iiifitum  elfegallis  ait,  Apollinis  numen 
aduocare,&  veltiti  propriis  canticis  alliir- 
genti  fupplaudcre.  Qui  adeo  pre  c^teris 
animalibus  cum  fole  elt  conumdior ,  vt 
hanc  ob  caufam  leo  ,  qui  animal  maxime 
foIareefI,eiusafpedl:um,cri(Ias  ,  vocemq; 
perhorrefcat ,  &  eorurn  pr.rcipue  (vc  D. 
Ambrofius  Iib-6.Hexaemer.  cap.  4  dicitj 
quialbi  funt.Cuius  rei  caufam  explicauic 
Proclus,qui  ex  Platonica  officina  prodijt, 
ineo  libellojcui  titulus.Tgp/  Twf  (j.ctyeiAi. 
Racionem  aticem  huiusa  maceria  fenfuue 
aflignarc  nequimus  ,  fed  folum  a  liiperni 
ordinis  concempIatioiie,quomam  videlicec 
folaris  virtutis  prazfentia  coiuienit  gallo 
magis  quam  leoni  •  Sed  Lucretius  aliam 
huius  tmioris  affert  rationem,cum  degal 
jo  loquens  ait : 

§hie  nequeiit  rapidi  contra  confiare  leones, 
Inq-j  tiieri,ita  continno  rneminere  fugai: 
Nimiru,quia  funt gaUorH  in  corpore  qu&dd 
Semina,  quA  cu  funt  oculpi  immijja  leonu  , 
Pupillas  interfodiunt,acremq'j  dolorem 
Pr&bent,z.t  nequeat  contra  durareferoces. 
Alij  autem  dicunc,gallum  elfcfymbolum 
colendx  diuinicatis,  &  diuinum  quid  prx 
feferre:Qii^6d  vero  diuinum  efI,omnis  hu 
mana  terrcnaq;  poteflas  reuercrur.  Tanta 
igitur  inrer  leoiiem  &  gallum  difcordia  in 
terccdit,  vt  etiam  ('quemadmodum  ex  fu- 
perftitiofis  Democnti  fcriptis  tradit  So- 
cion)  herbula  quajdam,qua;  leo  nuncupa 
tiirjicagallum  abhorieatjVC  (1  puella  nou 

dum 


Cur  h 
gallum  i 
meiit. 


Emblemata_j. 


8^ 


?enfnm. 


dnm  viroiunv.^a,rcitamei!quod  cuncmen 
(ibuslaboret.nuda.panisqi  cimibus  legu- 
niHium  legeiem  circumeaCjgallum  habes 
in  mambus.illico.cxarcfcat .  Scd  quo  me, 
galle.rapis? 

Zt  reuocet]  Hominesercitosad  laborem 
vocet . 

Famul/ti  m.tnus]  id  eft,manuaiios  arri 
fices.operaSjhi  funt  $Ava.v7oi  Ti-^^jircu  , 
mechanici,  feruiles. 

Ad  noHn  pen/a]  Penfum  eft  manipu- 
lus  lanx  vel  lini,e  colo^peiidensjmetapho 
rice,efl:  officij  cuiusq;  perfundio-  Ouid. 
l.Amor  eleg.ad  Auroram  : 
Tu,ne  feeminei  pojftnt  cejfare  lacerti  , 
•»  Lanificam  retiocoi  ad  fua  penfa  manu  . 
Idemde  Lucretiai  Faftor. 
1  Lumen  ad  exiguum  famuU  datapenfa  trtf, 

hebant  . 
Et  in  Epittolis : 

Neue  trahamferua  grandiapenfa  manu . 
Virgilius  S.AEueid. 
.__t'amulafq-,ad  luminalongo 
Exercens  penfo  .  ..^_ 
Cur  gal'  TurribM  tnfacrts]  Hoc  eftin  templis. 
hisintur  Apud  nos  Salmaniics  C  verba  funt  San- 
ribu^.  (ftij)  muicisin  nobilium  curribus  vificur 
huiarniodieffi(51-us  gallus,vt  pollimnsfa- 
cile  i.ifpicere,qua  regione  vetus  inriet. In 
terroganti  mihi  ,  cur  pocifnminn  gallus 
huicinferuitet  negotio?aIiquidixere, pro- 
prium  elle  gallinaceorum  roftrum  ad 
ventum  dirigere.Hsc  ilie  •  Magis  pia  eft 
illa  expIicatio,qu?  cruces  iii  turribus  tem 
•  pIorum,gaIIos  geftantes.eo  trahit,vt  pcc- 
catores,  dum  eminus  crucem  fpecflinc  &: 
ga!Ium,memores  peccaci  &  p^nicentix  Pe 
tri,&  veiiiajper  crucem  ©bcent£,exciten- 
tur  ad  fimilem  p(jnicenciam,&  in  fpem  eri 
gancur  impecranda:  gracia; .  Degallo  in 
piniiis  templi  extat  lepidum  hoccarmen 
jtnigmacicum : 

JE.xcelfo  volucrts  verfatur  in  aere  qtiidam, 
Huicfimilts  qu&fit  nullafub  orbe  uiget. 
In  medijs  huiiis  natA  funt  igfitbus  al&  , 

Orta  efl  efiammis^&thera  deindefubit . 

Septrnos  vafto  degluberet  ore  iuuencos, 

H.^ncfi  eorriperet  non  fatianda  fames. 

tJ  la  feu  '^''^^  peluii  ]  7npi(ppa,ytf  iiol.r  leu  tiu- 

«;„^.„„-     tinnabuli,  cuiusinaeutionem  tepetecx  6. 

Polydori.cap-i^.De  pelui  xrea  ipfe  Alcia 

tus  g.Parerg.  cap.i  i.  fic  ait.-Dubirabilior 

eft  alia  quarftio.an  immodici  importuniq; 

campanarum  peluiuiii  pulfatores  officio 


tintinna- 
bulum . 


iudiciscompelli  poffiiic.vt  cedent.Etfcien 
dum  veteribus  iion  fuiflc  liunc  morem  , 
fed  inflar  pclaium  fabricata  hjec  vafacam 
panas  appclIaric?pC3S,quod  ex  Campano 
jcre  conflata:  efTenc.  Vnd^*  proucrbium  iii 
loqu aces  &  obft  re peios, Dodon&ii  <£y  q u  od 
in  Dodona  duxelTent  columncc:  in  altera 
peluis  xrea,in  altera  puer  cum  flagro  pel- 
uim,  vento  impellente  ,  percutiens;  vndc 
tinnitus  in  nuilras  horas  perdmabat.  lu- 
uenal- 

Totpariter  pelues,tot  tintinnabula  credoi 
Ptilfari  .         . 

Ha;c  Alciatns  .  De  Campanx  inuencione 
&  vfu  pjura  habes  apud  Guidonem  Pan- 
cirolIum,&  lautum  eius  fcholiaften,  Re- 
rum  memorabiI.lib.i.Tir.9. 

Ad  fiiperos  mentem  &c.]  Vcgalluscor 
pus  ad  laborem  ,  fic  campana  mcncem  ad 
Deum  euigilare  facic^Eftaurem  tintinna- 
bulum  prsdicationis  5.'  inniru:ioi)is  hiero 
glyphicumjvtdocec  Picrius  Hieroglyph- 
lib-47-  Hinc  Sacerdos  Mofaicus  ad  imas 
tunic-e  fimbriasaurea  tin:innabulagefl-are 
iubebatur  ,  Exodi  28.  vt  eorumfonitus 
quotiescunq;  Pontifex  ingrederetur  egrc 
deretLu];  Sancluarium,  exaudiri  poflet  . 
Sigmricabacid  ,  oportere  Sacerdotem  vo- 
calein  ellc.nunc  docendo.nunc  arguendo, 
nuuc  exhortando  ,  fxpilllmc  vero  coufo- 
lando.acq;  ea  conquirendo  opporcuna  re- 
media.qux'  noftra  fragilitas  videbiturex- 
pofcere . 

Efi  leo  fed  cusios,^c.]  Hoc  totii  fum- 
pfit  Alciatus  ex  Oro  Apolline  Niliaco  , 
qui  libellum  denotis  Hieroglyphicis  Gr? 
ce  compofuic  ,  cuius  h?c  funr  verba  :  g- 
ypfiyopoTO,  ypdilzovTii  ,  «  vjji  (^vAttKet , 
KiOVTOi  ypd^ias-i  Ki<?a.Kiiv  ,  (TreiS^ri  a  Aeeov 
iv  Ta  iypiiyopivou  ,  y.iy.vKi  tu?  opSet^- 
[XHf  ,  KoiiJ.roy.zvos  «Ts  d,yi{f)yoTa.i  TtsTHt 
\yn  ,  oVea  gV/  tb  0vhd:>THV  (Tny.fiov .  cT/o- 
T2D  yj}s-v//.lSo?^tKoj{  ,  Tolf  KKei^poi;  rotv 
hpcovKiovTeti  cof  ZvKa.y.et.i  ■7TApnKi)'pet.7i\ 
Vigilant :7n  ^ fedulumhommem ,  &  cu- 
slode>n,cum  JEgyptij  volur^t  ofiendere,leo- 
nts  cdput pingu-.t ,  quoniam  leo  vigilans 
oculos  claudtt;eofdem  ciim  dormit ,apertos 
habet-.quoJ.  qtiidem  cufiodi&  atq-y  excubia- 
rum  fignum  esl.Vnde  &  non  abfq;fignifi~ 
catione,templortim  claufirts  leones,juifint 
cufiodum  loco,  appinxerunt. Lcomm  qni- 
dem  TTetpdTa  KdjHV,KA:>,h  vilendo  dedu- 
dum  volunt,(]uia  fcraeftperfpicaciflimi 

vifus. 


Dodomu 
&s . 


Tintinna 
bulu  pr&. 
dicatio- 
nt/s  fymbo 
lum  . 


Leo  fnde 
dtiim , 


po 


Andreas  Alciati 


Leonts  i- 
mago   in 

valuti  te- 
plorMm . 


IV. 

Dnop^fio 
m  eccle^ 
fiafiici 

mnnem  . 


vifus.De  quo  (i  pluia  cupis.vide  Aiiftote 
Icmdc  Hift-atiim.&Oppiaiuim  in  i.Sc  4. 
dc  veuatione,  Plinium  Nar.  HilhiibS.c. 
i^.quiaflericjlcoiics  nunquam  limis  ocu- 
lis  intileii:de  oculis  adapertis  non  memi- 
nit.  Videetiam  Coelium  Rhod.li.  1 3.C.8. 

Templornm  idcirc^oponitur  antcforcs] 
Eruditc  non  minus  quani  diligenter  in 
fuo  Copia:cornu  Pierius  leonis  faciem  il- 
iam.quxpiima  vifa  efl:  Ezechieli,initian- 
dorum  facrorum  admonitionem  nobisob 
latam  fuille  tradit.eamq;  a.  primis  vifam, 
quod  a  vita  principum  Coleat  totius  popu 
h  coiifenfus  legem  fibi  ftaruere.  Ponuntur 
iraqjad  valuas  templorum  ,  vel  poftibus 
fuftiiiendis.vel  hyperthyris;  aliquandoe- 
tiam  pronaislocorum,  vt  Deum  venetari 
primo  memiiierinuis- Addit  etiam,in  pro- 
iiaoTatuifina;  Cathedralis  draconem  ala- 
rum  vnguibus  leonum  duorum  compri- 
ini:  draconem  rctorto  collolconis  pcdlus 
reaiordcrc.  Cuius  Emblcmatis  cam  elle 
fententiam  docet:prauam  quidem  cogira- 
tionem  cor  inccflere,fortem  animumeam 
protinuselidercia  Ia;ua  leonem  fuo  pedo 
ri  fubijceieapprehenfum  leunculum:  ge- 
Dcrofum  quippeanimu  fcipfum  vincere  • 

I.  D  V  AE  fuiit  Epifcopi  neceflari?  do- 
res,  vtcius,cui  animarum  curademanda- 
ta  fic:niftiirt]m  vt  ijs,quibus  prjefit,conti- 
nuo  ftudear.vt  nihil  eorum  cisdefit,quod 
fpedet  ad  fidci  vcra:  profeiflum  &augme 
tum:nevc  quis  a  redta  via  dcfcifcat,aut  fa 
crxdodrinajtcrminos  traiiftliat.  Necve- 
ro  eft  fatis.vigilantem  eum  efle.nifictiam 
cuftodem  fefc  fortifnmum  prxbcat.ideft, 
cum  cura  &  vigilantia  ,  qua;  pcrpetua  (it 
oportet,  &  etiam  ncceflehabeatconiunda 
cum  moiibusdodriiiam.qua  &  fiios  infli 
tuar,&  alieiios  ctiam  hoftes,arq;  erroneos 
homines  forti  aniino  rcrundar ,  verxque 
&  fana:  inftitutionis  quafi  hafta  percellat. 
Quod  duplici  fymbolo  hic  oftenditur. 


fumpto  argumento  abijs  animalibus,qu? 
&  facrisin  turnbus,&  ptoforibus  templo 
rumapponi  {blcnt,gaIlonimirum,  &  leo- 
ne.-  quorum  alcer  vigilautiam  ,  cuftodiam 
alter  dcfignac. 

1.  Campana  prajterea  pra^dicationis  fvt 
diximus)  &  inftitutionis  gencfymbolu  . 
Meminerint  tamen  verbi  diuini  pr^cones, 
nifi  &  ipfimetad  vocis  fus  clangorem  vi- 
ucndi  rationem  inflitueiint ,  atq;  ita  ad 
noimamillamaccomniodarint  vicam  fua, 
caropanis  fe  vel  in  hoc  quoqj  aflimilan- 
dosforc,  quajctfi  clariirimum  edendo  Ib- 
num  alios  cieant ,  ipCx  tamen  11  bi  lurdae 
fint  &  ftupidai.In  quos  clegans  extat  em- 
blcmacuiuldam  : 
.^ra  gr^ui  ciicios  veluti  cetmpctna  fionore, 

Ipffi  licet  penittts fint fili furda,,  cient: 
Sic  cs,rccia  docens  alios,peruerfafequt{te. 

§hi!q;  alijsfapiens,non  fapts  ipfe  ttbi. 
Eodemq;  planelenlu  Apoftolus  i  Corin- 
th.13.  Sivelhominum  (uiquit)  veUnge- 
lorum  linguisloquar ,  charitatem  autcm 
nonhabeam  ;  facfius  fum  aisrefonans,  ac 
cymbalum  tinniens  .  Addani  de  campa- 
nis  'TTApipyeaf  ,  vulgarem  efle  errorem  , 
quo  Paulinus  Epifcopus  Noiamis,  Diui 
Hieronymi  sequalis ,  &  fandn-nonia  vita: 
fpetflabilis  ,  primus  m  fuam  Ecclcfiam 
campan^e  vfum  inuexiflTc  creditur:  quafi 
priori  fasculo  ignotus  ille  fueiit  .  Verius 
namq;  cft,  virum  illum  fan^flillimi"!  Geu 
tilium  facroruin  abuftmi  corrcxiflc  ,  & 
ad  pia  muniatranftulifle  ,  vt  nimirfi  eius 
fono  exciri  poflTent  feniotiiis  habitantcs 
ad  conciones  precationcsq;  .  Ca:teroquiii 
ijsdcm  ,  quibus  hodic  ,  vfibusdepuraras 
fuifle  prifcisquoque  fajculis  campanas  , 
Hadnanus  lunius  diferrc  docet  ,  lib.  3. 
Animaducrf  cap.  ii-Sed  nc  garuilitatis 
venco  impulfus  audiam  ActiJ^covciiov  ;^a^- 
Kfiov;  flagelhim  de  pelui. 


Conciona 
tores  quid 
a  cdpantt 
dtfcanf. 


Campa-  ■ 
narum  0- 
rt<ro. 


N«<^fc 


EmblemaM_> . 


pf 


Sobrius  efto ,  &  memineris  non  temere 
credere;  h^c  funt  membra  mentis. 

E    M    B    L    E    M     A     XVI. 


Xj  F  credas  ,  ne  (  Epicharmus  ait )   non  fohrim  eJio  : 
Hi  nerui  IrHmanA  mernhra^,  mentis  erunt . 

£cce  oculata  manm -i  credens  td  y  quod  videt:  ecccLj 
Pulegium  antlqttcz  fohrletatis  oliis  : 

^uo  turham  oftenfo  fedauerit  Heraclitds  , 
Mulferit  Cy"  tumida  fedttione  grauem  . 

COMMENTARII. 


RE  c  T  E^habet  femaimsociilaraj  fed 
fimplex  ilhid  quoduisaliiid  potivis 
reprasfcatat  qiiam  pulegium  :  elegantius 
multo  haber  edicio  Rouilliana.  Sandlius 
epigrapheu  Emblematis  Latiua  apponit , 


Sobrit  viHendum,Qf  non  temere  credendu. 
D  V  o  hic  prxcepta  cuiq;  lioiiefti  ftu- 
diofo  tradunturjnimirum  vt  fobtictarem 
amet,  &  credulicatcm  Jeuem  &  temerana 
vitet :  quam  ad  lem  duabiis  ((uomo-e) 

«io:is 


II. 


pz 


Andre^  Alciati 


notis  vtitur  ,  nempe  pulegio  ,  &  ociilata 

niaiiu:illoquidem,vt  fobnetas  paiuo  con 

tenta  fignificetur:hac  ver6,qua  rerum  cer 

tarum  fides  iucelligarur.Ciceto  i.Epifto- 

lar.ad  Atiicum,  carmen  hoc  Grxcum  ci- 

M.  Tulltj  tat:Priuatis  rebusmeis.iMquit.propter  in- 

loctis  i)-/i-  fitmitatem  bonorum  ,  iniquicatem  malo- 

Ae  petttj.  'iim,odiumin  meHnproborum.adhihea 

ifi Emhle  f]i'^"dam  cautionem  &  diligentiam:  atqj 

fnatts  epi-  "^Siculus  infufurret  Epicharmnscautile 

nrapht^  .  "^"'  illam  fuam  : 

N )7?£  ,  yj/u iJLifjLvetcTc  d.7ri7HV  ' ap^pA  Tccu 

TctTav  (ipivm- 
Ac  noftrsequidem  rationis  ac  vita:  quan- 
dam  formam.vt  opiiior,vides.Hoc  carme 
ali)  hoc  modocitauf: 
N>;26  ,  yju  fji'cy.VA7o  a.7ri';i^v  avipct  (ppo- 

vivTa,Ta.\JToc  •  id  eft  . 
Z/?o  fol?riti.s,&  memtneru  "jirum,quific  fa, 
fiat/non  oportere  effe  credulum  .  ied  quia 
Erafmus  deprauatum  verficulum  telta- 
lur  in  adagio  :  Nemtnifidas,  nifi  cumquo 
prim  modium  falts  abfumpferu .  fic  ille  e 
veftigijs  codicum  hoc  carmen  Trochai- 
cum  reftituit  ; 
tiazz  ,vsi  [J-i [j.va7o  ain^HV ,  toZto,  viJ 

pa  7C0V  tppiv^v . 
Nam  quod  vazi  dixir,  pro  VH«£,  &  [J-iy-~ 
V&70  ,  pro  fy.i[y.vii70  ,  dialedli  proprietas 
cft  .  Alteram  aucem  partem  idem  Cicero. 
vfurpauit  lib.  De  petitione  Confulatus  : 
Qn^amobrem,ait,Epicharmion  illud  tene- 
to.ncruosatqi  artus  cfi"efapicntix,non  te- 
merccrcdcie  .  Relatum  eftctiam  ab  Al- 
ciato  i!o  Mo  lib.Parcrgon  4.  c.  8.  Retulit 
e:iam  id  Epicharmium  Clemens  4-  Stro- 
n3at.&  ad  inftitutum  Chnftianum  accom 
modat.  Sed  dehis  moxdicemus  phira>  in 
quarta  claOe . 
j  jj.  NE  creda^]  temcrc.vel  adco  facile.Con 

uenitcum  Epicharmi  fententia  Tiicogni- 
dis  verficulus: 

Tii^nypiiy-^T'  oKZ7a-a,a,Ti<;-eiyiS''  i^^xoTA 
Etfo  res  per-^t,  diffifo  Jalu.%  rema;;fit . 
Licet  nemuii  fidcie  fic  iiihnm3niim,omni- 
Inis  vcro  fidere  ftuhiun  .  Q_uare  pulchrc 
Hefiodns.- 
\\a}  KaTiyynTu    yiKa7a>    i7ny.clpT'jca 

m^H;  J'  apct  oy.Mi ,  Ki"  aTri-^ioj.  ahi^av 

a\S pcti    \i  eft  : 
Si  quicquam  cumfratre  tibi  esi  ,t'ftem 

adijcc  rebus, 
Subridis,  nocuitnon  credere,credere  ieper. 


Senecaepift.3.  lib.i.Vtrumq;  cnmi  vitiG 
eft,&  omnibus  credcre,&nulli.Vide  par? 
piiam,  Iiduciapecunias  amifi. 

Zpicharmus]  Epicharmus  Siculus  ,  vt 
ait  Diogenes  Lacrtius,EIothalisfilius,Py- 
thagora;difcipulus,Philofophus  &  pocta, 
Comi^diie  inuentor,tefte  Suida- 

Ne non  jobriu^ efio]  Efto  fbbrius:duoe- 
nim  negata  vniaffirmationi  squiualent . 

Nerui  ,  membraq-^  j  ap^pa  ,  vioca  ,  to, 
fj.ip»  .  Metaphora:,quibus  vim  vtililfimi 
prazceptiilluftrat.  Nam  pCBy.ii  '^'■J/f^.i  ^^- 
^poaCviU  vt  refcrtalicubi  Stoba:us  .  Qu^o 
fenfu  dixit  Iuftinus,genitricem  Tirtutiim 
frugalitatem. Sic  Cicero  pro  lege  Manilia, 
neruos  Reipub-  appellat  milites,  clafles , 
ve(fl:igalia,quod  in  his  confiftat  omnis  Rei 
pub. firniitas.Sic  apud  Demofth.rgt/^tf  tto 
?Jy.K  Toi  ypii/xctTa.  Fabius  lib.i.mollcm 
educationem  ncruos  omnesanimi  &  cor- 
poris  fraugere.Et  Dion  in  Velpafiano.-Pe- 
cunias  ?jeruos  ejfc  imperij femper  dixerunt. 
id  eft,t'«uca,  yap  tH^;  t^yiuovhai  xet  ypii- 
y.aTa  du  TOTg  nvcfj.  khiyov  ■ 

Ecce]  Demonftrandi  nota  re<fte  iilgitur 
cum  manu  oculara  ,  qu?  credit  id,  quod 
vider. 

Oculata,  manus]  Adagium^quo  rei  cer 
titudofignificatur.  Ocularasenim  manus 
dixit  Plautiis,qua:  proinifla  veiint  exhibe 
ri  re.non  oratione  promitti.  Kam  oculos 
habere,quibus  videant  exhibita  aiircs  non 
habeicquibus  audianc  pollicitatioixs  Ita 
lena  qua.'d3m  fn  Afinari.i  adolefccnri  au- 
reos  mou-es  ponicenti,ciin)  illa  nihil  com 
moueretur  promilfis,inquit  : 
§^um  a pislore panem  pttimui,vi>u:m  ex 

cenopolio  , 
Si  is  habent,dant  mercem:  eadem  nos  di. 

fciplina  ztimur . 
SCfriperoculatA  nofih&funt  manus,credunt 

qttod  t  tdent  . 
Idcm  111  Pfciidolo  : 
Eme  dtc  c£ca  hercle  oliuu?n,id  -vendito  ocu 

Irta  di(u. 
Oculata  dic  aliquid  vendere,  eft  prsfeiiti 
pecn.na  veiidere  .   Vim  pronerbij  vidctur 
c^.prefii]e  7  erenti  nusilic  leno  Sannio  111 
Adclphis  : 

Vcium  ego  nuqunm  ade^-  .tfiutmfui 

Ghtin  qttidqutd  poJfem,mallc'm  aufcrre  fo  - 

tiui  in  pr&fei.  tia . 
Huc  quoq;  allufit  Cherca  in  Eunucho  ; 

. lac  fis^nunc  promiffa  appareant  . 

£t 


Epichar- 

mus  . 


Sobrietdi 
animi  ro^ 
bur. 

Nerui  Eei 
pub. 


OculatA 
manus  . 


Oculp.t.T 
die    len- 
dere^. 


Emblemata . 


^o»  fia- 
imfiUen 
ilttm. 


EtPropert.liS.i. 

Cui  no  ante patetydonec  mantn attigit , 
Idem  Plautiisui  Truciileiito/ 
idantu  Tetnt,pritifqftampenesfefe  babeat, 

quicq»am  credert^- 
Imo  &:facr?|itter?admonent,  noiiomui 
fpiritui  elTe  credenHum. 

Crede>;s  id  ,quod  videt.'^  Herodocus  : 
aTet  t^yyf-'-'^  a."^p(oTOt^tv  ioviet  ATTtTo 
tipA  i^^ctkiMuv  :  Aurcs  fiint  hominibus 
magis  incredul^jquam  ocuIi.Proinde  lau 
datur  illnd  Thcocriti  : 
^»;  'Tirhivi  rei^iTct,  'Trptv  ATpSKiaf  yri- 

petf  o-^-H  . 
Ne  crede  citiffime,ni  prius finem  vidects . 
Cuius  fententi?  vim  teneredebent  qui  ver 
fantur  in  Rcbufp.&  ncgoti  js  grauioiibus 
implicantur,fedmaxime  temporibus  pe- 
liculofis.Si  enim  propter  amicitiam  mul- 
toruni  fucaram  vjx  fratri  fidesinterdum 
(ic  habcnda.perpetuo  mcmiiiiflt  debemus 
Vyth3goucqp!iiC£n\\q,Ne  cuiuts  dextram 
twiVc^rff,  quandoquidem  hominum  ca  fic 
improbic3S&  verfuria,  vt  non  modo  fer- 
mo.fed  &frons,vu!tus,&  oculi  ipfi  perf^ 
pe  nicntiantur.  Apollonius  rogatus  a  re- 
ge  Babyloni?,  qua  rationequietus  in  fuo 
principatu  perduraret .-  Si,  inquit,  paucis 
fidem  habueris  .  Nulla  enim  regibusraa- 
lor  pernicies  impendet.quamcum  delato 
ribiis  facilem  ad  fe  aditum  pr^bent-  Plato 
de  Repub.magirtratum  optat  ,qui  fit  ta 
uTet  S" iitrtbpvhKii [xivoi ,  id  cft,  qui  aures 
obtufas  habeat  ad  rumores  &  fabulas  po- 
pulares  .  Addan>&  id  Plautinum  c  Tru- 
culcnto : 
Non  liiudandusefi  ts  ,qui  plus  creditqud 

auditquam 
^£vtdtt;!!on  placet ,  ciim  illiplus  lau~ 

dant  quA  audiunt, 
§luam  qu£.  vident:plurts  eft  oculatus  teflts. 

vnus,quam  auriti 
Vecem.qui  audiunt,audita  dicunt.-qui  vim 

der.t^plane  fciunt  . 
Quod  tanien  non  probatur  Apulcio,  ini- 
tio  Floridorum.qui  vt  inferuiatargumert 
to  quod  tradat,  plusfidci  auriiim  q-uam 
oculorum  eiTe  adhibendunj  vulc  .  Huius 
haic  verbj.Non  itidcm  maior  meus  Socra 
tes:qui  cum  decorum  adolcfcentcm,  diu- 
que  taceiucm  confpicatus  elTet  :  Vt  te  vi- 
dcam,inquit,a!iquid  eloquercScilicet  So 
crates  tacentcm  horoincm  non  vidcbat.-et- 
cnim  atbitrabacu.r  homiues  oon.oculotu  > 


^3 


OculorS 
iudicium 
prnpollct 
itidir-o 

attrtu^ft* . 


l^ulegiii. 


Ccil  mentis  acic  &  ainmiobtutu  couiidc- 
randos.  Necirtarecum  Plautir.oniilirc 
coiigruebar,  quiitaaic-  rlurti  efloculatu^ 
teflti  vnus,qtiam  aunti  dccem.  Imo-  hunc 
verfum  illcad  examinandos  hom'ncs  ccmi 
uerrcrat.Pluns  cft  auvirus  teOi;  vnus,qua 
oculaci  decem  •  Atqui  ;i  migis  pollcrenc 
oculorumquam  anuni  uidtcia.  profcdVo 
de  fapiciuia  foret  aquila:  concedeudum. 
Homines  enim  ncq;  lougc  diilua  ,  ncque 
proiime  adfira  pollumus  ccnicte,  &c.  A- 
pulcius  tn  alio  fenteriam  torquet,v  tdixi, 
neq;  propiic  cotraruim  quid  aPlauto  fta 
tuit,fcd  ccrte  diflimilc.Vide  Prouerb.Of« 
Its  magis  habendafides,^  aiiribus.Ad  leni 
redco.iVI.Tullius  m  L:Cilio:Ha'C  in  fabu- 
lisftultiffima  perfbna  improuidorfi  &cre 
dulorum  (cnum.Non  miuimum  corameii 
darunt  «tT/r/ctv  quidamcx  veteiiDus,iion 
quidcin  vt  omniiio  fidem  omiubus  abro- 
gi:mus,  fed  vc  nullo  non  loco  circfifpct^^i 
fimus,  vidtamulq;  qiiatenus  dextra  flc 
huic  vel  ilJi  adinouenda.  Demofthei;es  hac 
a.7n7ictv  vnam  ait  omnibus  qui  tapiu:  con 
ccdam  a  natura  cuftodiara  falutis  &  for- 
tunari"!.  ScJ  dc  his  lamiamiatiiisagcmus. 

PuhjTium]  Puleguim  Gxxcc.yKi)yuv  y 
alechon,iz\.iglachon:C\mi%  vires  pcrmuf- 
tas  habet  PJinlib.io  cap.  14.  &ApuI.Dc 
herb.virt.  cap.  91  multa.  C2:erum,pule- 
gio  vitia  ftomachi  rolli.reftatur  Diofcon- 
deslib.J.  cap.j  I.  Nrf.yT/£t$- 76  ^v^S^i^y- 
lJ.Hi <>o[j.ei')>^ fjLt7eto^vi(.fiarii  TrorH^A  Tret- 
fitt[/.v^Hrou  .  hoc  ci{:Naufeas  ^erofiones 
fiomachi  in  pofca  ("id  cft,  viiio,  quod  aceto  Pofca  ^d. 
&aqna  temperatum  cft/  bibitum  lenit  . 
Dixcrat  ant^.hanc  hcrbam  cde  KVTrrvvn^ 
xhV, ^tpua.vriKi]v, >^ ■nTrriKW/.  id cft:eA;- 
tenuatiuam,calefacftuam,  &  concotiionts 
adtutrice^n  .  Vide  epigiamraa  Grxcum 
lib.i.  fks  (paS^aKii^. 

0'y  yKnyecvt  Kfireav  a  ptKeiftyiJpot ,  «d>>Ax 
S^iyAK  /M 

etvrov  etiTQy^auvci  ^Ki^oij.cV>i  Toij.ei.yK. 
Q.Mod  ira  vertir  Sandius .- 
No  glechone  Crtton,afi  firdidus  d.ns  odorcy 

Vexatum  fiffni.ichum  fdpe  dolore  lcuat, 

AnttquA  fobrietatts]  qua  veteres,  honii- 
nesfrugi,&  rerum  paiabilium  appctcMrcs 
vtcbantur.  Eft  autcm  pultgium  fiti  &  vi- 
nolentiae  coutrariura.  De  vetcrum  friiga 
litate  lege  Valcr.Max.Iib  4-.  c-^.  &  lib.7 
C'  i.Na.vr  ait  Horatius  i.Carm  Qyic  1  j" 

Pritiatu  illfs  cenfus  er.nt  breuts  , 

Com- 


Trugali- 

tns   vctc- 
riiT>:  . 


94 


Andre^  Alciati. 


o/«>. 


In    oleri' 
bus  piper. 


Heluones 
qui    pro • 

pne  . 


M.ignti-) 
1.I5  eji  ora. 
tionunon 


Commtine  magnnm.  ,- 
Pliniiis  epift.ii.lib.  i .  Hc  Catilio  Sciiero: 
Qa^am  parcusin  victu?quam  modiciis  iii 
cultu  ?  5oleo  ipfumcubicuium  eiusjip- 
rumq;  leClunijVt  imagincm  prifcse  friiga 
litatis  afpiccre.  Ipfuis  aucem  Plinij  friiga- 
licatem  habes  lib.i  epifV.  <5. 

Olus  )  Ka^avov  ■  Olus  dicitur  omnis 
herba  faiiiia,ab  aleni-lo  ,  quod  veteies  olc- 
ribusalerentiir  ,  antequamedeiit  repertse 
fnigesjijsq;  vefcebantur  abfq;  luxuriofo 
condimento.vnde  prouerbium,  to  iv  Aat- 
yivoii  Tri-TTift ,  in  oleribus  ptper;  pro  rc 
ingiara  &  ii)(i|.Mda  .  Hiiic  quoq;  olus  pro 
tenui  &  quotidiano  vidu  nonnunquam  ac 
cipitur-Horatius  z.Serm.  Sat.7. 

■  f'  yifffiiu/^m  esforte  vocattiS 

Ad  coenam  Jaiidas  fecurum  olus  .  - 

Et  quia  segrotantes  plerunq;  ten u i  egent 
vi(ftu,eos  oleribuscuratosfuifleconftat  ex 
Plinio,&  Plauto  m  Capt.vbi  Hegio  Para- 
fitum  inuitat  ad  cosnam  terreftrem,  mul.. 
tii oleribus.Cux iJIe  refpondet: C«r<jra Agro 
tos  domi .  Inde  Hekiones  antiquitus  pro- 
prie  appellatijnam  helus,veteresdicebant 
pro  hoIus.Q^jia  vero  asgroti  naufeabundi 
valde  l"unt,faftidioi:o3&  de'icati  cibotum 
arbirrhiuni:  pC^^^a  translataea  voxad  ho- 
minesdelic3tosopipai-osq>  qui  magnas  pe 
cunias  in  dapes  profundettnt  j  non  mvo- 
races,  quod  hatftcnus  a  pIerifq;folso  €Xi- 
flimatum  . 

Heraclttus .  ]  HeracIituJ  in  feditione 
quadam  rogarus  a  ciuibus.vt  coucordiam 
fuaderetjdiggeftum  afcendit,  calicem  fri- 
gida  complcuit  ,  infufani  digiro  farinam 
mifcuit,  vna  cum  pulegio  ,  idque  bibit,& 
hinc  difcelTir.-nimirum  reipfii  loquensjplc 
rumq;  feditioiics  cx  luxu  rerumq;  fuper 
fluaiuu!  vfu  oriri  .inter  cos  autem  facilc 
conftareconcordiam,  qui  modicis  ac  tau- 
tum  neceflarijs  eflenrcontemi.  Nam 
i^eim-ov  ydp  ivilKii  i  Tziii  TttfoivictV, 

id  eft  : 
Vbi  cocna  frugi  cft,  nuUa  debacchatio  . 
De  Hcracliri  fa(fIo  vide  Plutarchum  dc 
garrulitax,  Erafmum  in  A  pophrhcgma- 
tis  lib.S.Commentatores  Diofcoridis  ,  in 
vetbo,  Glechon  .  Coclium  irem  Rhodig. 
lib  ij.cap.y.Vide  quoq;  adagium,  Thym 
bra  viciit.ins  . 

^^oturbam,^c.]  In  eo  nonnullis  for- 
tarte  iT/.jTf^^/cVhabeiidus  eft  Heraclitus,id 
c(i,tenebricofusiCci  certe  hac  a.mbagc  ,  & 


Tar^nim 

Superbns, 


fymbolis  aphonis  plus  fortc  perfuafif ,  mo^c,  fei 

quam  alius  quifpiam  oratione  prolixilTi-  ^  geRus 

ma.Siquide  'ttoKKcov  wttvu  J^jti  fJittKpav  'tti-  liri  boni. 

pioj^av ev  pti/xA  Y^  viv/jiet,  'TriTiv  iy^viof 

dv^poKn  Kvp/eoTipov  »;'^f«Tfl«  :  Plerumq; 

\ir,cuius  perfpefta  fidcseft,vno  verbovel 

nutu  longas  aliorum  orationes  fuperat  • 

Sicenim  fidem  fecit  Amafidi  Pittacus,  cu  Pittacus. 

linguam  immolatitia:  vidimse  remifit,tau 

quam  membrum  omnium  vel  optimum  , 

vel  peftimum.Sic  Anacharfis ,  de  quo  iam  -^nachar 

fupradiximus.cum  apud  Solonem  reper  fi^' 

tus  cft  co  geftu  dormiens,  vt  dextram  ha- 

berccadmotam  ori,finiftrani  pudendis:vt 

fignificaret,  maiore  ftudio  &  cura  lingua 

efle  cohibcndam.vt  partc  omnium  maxi- 

me  rebcilem.  Qmd  enim  vel  Scilurifaci-  Sciltirus . 

misadcbncordiam  fuos  liberos  adhorran- 

tisjvel  Tarquinij  Superbi  fummapapaue- 

rum  capita  baculo  decutientis,  huc  com* 

memorem,cum  h?c  iam  vulgo  tritafiut? 

Olim  enim  cum  nondum  Platonis  opcra, 

vel  Carneadis,  aut  Chryfippi  fapientialo- 

quax  efle  didiciflct ,  omnia  breuibusora- 

culis,aut  fymbolis  ,  inter<Iumque  et?i«« 

von  ,  non  minus  cojmmode  tradebantur  , 

quaspertinerentad  vita;  huroanx  cultum 

&  infcrmatioiiem  •   Sed  audiamus  Plu- 

tarchu  ea  de  re  ftudiose  commentario-ure- 

pi   dS^oKiiryJetf  diflerentern  :  s/cTg  ,  iii- 

qwiiyffv lA^oKiKaf  eiviv  emnf  a  S^h  cpd' 

^nvTif  B/t  iTOUVtiVTiU   ,    >^  Setlf/.d,^OVrM 

J^iec^ipoVTaf,  coi  t}pdy.KH70f  ,  d^iovvTcov 

dvTov  rav    ToKiTcov  yvay.nv  Tivd  eiTTHV 

'^Tipi  cy.ovoicti ,  dvetCdi  i^^i  To  ^\\y.tt,vsi. 

Ket^MV   4^>/»   KvKiKet ,  *^  Tcov  dKipiT&v 

iTiTrd^cLi  ,  K5"   Tw  yKiix^vi  Kivvcreti, 

iKTiav   dTijKSiV  '  ivS^H^dyiiVOi  dvToHi 

oTi  To  Toli  TvyyiTi   dpKHtr^eu  ,  yjl  //») 

(^HS^ScuTeov  rroKvTiKaViiv  Hpt^yiff^  Gy.0- 

Voiet  SietTiipH  TAi  TcKHi  . 

Turbam  grauem  tumtda  feditione'\  Po- 
pulum.vel  plebem  tumulruantem,  iamqj 
ad  ["edfcionem  fe  comparantem  . 

Mulferit]  mitigaiit,  leiiierit.   Mulccre 
enim  eft  delinire.quafi  raollicere.  hoc  eft', 
niolle  reddere.Hinc  Mulciber  didus  Vul- 
canus.QUod  molliatferrum.ac  niitius  red   ^f-  ^ 
dat.Et  Mulfum,quafi  mclle  delinitum.       Muljum 

E  M  B  L  E  M  A  hoc  frugalitatem  &  fo-       IV. 
brietarem  fuader,temerariam  verocredu 
litatem  difl"uadet,de  quibus  duobus  ficii 
duAilfimo  Minoe  pauto  latiusdiffiindar, 
facile  me  veniam  impetraturum  confido» 

pr?- 


M u lcere 
Mulci' 


Emblemata_j . 


PT 


praiferum  in  tc  ta  vtili,addo  &  neceflaria^. 
I.  De  frugalitate  M.  Tull.  5.  Tufcul. 
Verifimile  illud  eft  qui  fit  temperanj, 
quem  Gr^ci  jcispovct  appcllaut :  eamquc 
virtutera  (ru(ppo^v»v  vocaut :  quam  fo- 
leoequidem  tum  temperantiam,  tum  mo 
derationem  appcllare,  nonnunquam  etia 
modeftiam  .  Scd  haud  fcio  an  re<fte  ea 
virtus  frugalitas  appellari  poffit ,  quod 
anguftiusapud  Gr^cos  valel  ,  qui  frugi 
homines  ;y)»)(r//>:jfj-appellant,  id  eft  ,  vci- 
les:  Acilludeft  Lacinisabftinentia,omnis 
innocentia ,  qu£  apud  Gra;cos  vlitatum 
nomeiii  nullum  habet  ,  fed  hab^re  poteft 
i.^KA0ndt.v ,\MX\\  eft  ionocentia  affeAio  ca- 
lisanimi,qu£noceat  nemini,reliquas  etia 
virtutes  frugalitas  continet;qu£e  nifi  tan- 
ta  ciret,&  fi  hisanguftijs  ,  quibus  pleriq; 
putant.teneretur ,  nunquam  eflec  L.Pifo- 
nis  cognomcn  cantopere  laudatum  .  Sed 
quii  nec  qui  propter  metum  prsfidium 
reliquic.quod  eft  ignaui?:necqui  propter 
auaritiam  clam  depoficum  non  reddidic , 
quodeft  iniuftitixjnec  qui  propcerteme- 
licdtem  raale  remgeflit ,  quod  eft  ftulti- 
tia;,friigi  folet  appcllari:  eo  tres  virtutes, 
fonitudniem,iuftitiam,prudentiaiTvfruga 
litas  complexa  eft  ,  etfi  hocquidem  com- 
muneeft  virtntum  :  omnes  enim  inter  fe 
nexx  &  coniugatx  funr .  Reiiqua  igicur 
&  quarta  vircus,  vc  fic  ipfa  frugalitas  ne- 
cefle  eft  .  Hacichus  ille  de  vi  verbijnos  ad 
rei  notionem  veniamus.Rede  Apuleius  , 
fobriecatem  dicitefle  fapientia:oninis  pri- 
marium  fundamentum,quod  in  fevircu- 
tum  omnium  femina  contiiiet:nara  (obrie 
tas  temperanciaj  fpecies,  prudentiaj  comes 
eft.inperfpicientia  veri,falfique,cum  in  de 
lecftu  habendo  rerum  boiiarum  ac  mala- 
rumjea  forcis  eft.qux  voluptacuni  illece- 
biis  non  C3piatur,&:  luftitiam  colicquam 
iii  fe  primiim  feruat.  aIi)S  eciam  cribuicA 
(obrietace  icaq;  fuam  philofbphandi  racio 
iiem  Pychagoras  orfus  cft  ,  cum  quibus, 
certisquc  de  caufis  abefu  caniium  prohi- 
berec .  Qj^iod  adeo  mulcis  probacum  eil:, 
vc  plcriqj  inde  fadi  mdiores,  ac  culcio- 
res,fapieiuixlaciccs  imbiberunc;alij  fuper 
ftitiofe  Pycliagoram  xmulaci  111  cocum  re 
pudiarunc  efum  carnium,  &  animantia 
nuica.vt  impuracredidernnt:  quo  dc  nu- 
mero  EucraciciE,  deiiri  quidam  ha?recici  , 
de  quibus  Epiphanms.Sobrietas  vuturum 
pcnc  omnium  ieminarium  eft,-quam  vna 


qui  habcat,  &  cxtcras  etiam  facillime  ha- 

bucrit.Platoin  Charmide  tempcrantiam, 

vitcE  hominum  cuftodem  appellac.   In 

Gorgia  prxcipit.vc  qui  fanus  ac  beatus  cf- 

fe  vclit.hanc  virtutem  cxerccat.  Et  Xeno- 

phanes  nihil  in  hojnine  nafci  mali  pofle  , 

qui  tcmpcrantiam  fueritamplexarus.Ira* 

que  quotquot  lapientesolim  habiti  funt, 

temperatiflimi  prasdicantur:vt  Socrates , 

qui  quod  teiiui  vidu  eflet.ca  pefte  fxuif- 

fima  tadus  noneft.qux  Atticam  inuafit . 

Et  Plato,apud  quem  cum  nobilis  impera- 

tor  Timocheus  cosnaflet,  moderatis  cibis 

exceptus,poftridicillifa(5tusobuius,dixit; 

Qui  apud  ce,  Plato,  coenant ,  fequenti  die 

bene  fehabcnt.  Nominatur&  Pythagoras 

interfobrios  ,  quietiam  dicebat  ;  Venter 

pinguisnongignit  (enfum  teiuiem.  Idcm 

cum  offcndiflet  aliquem   infigniter  obe- 

fum:Nondcfines,inquit,cibi  moleftiorem 

carcerem  ftrucie  ?   Prxcermicto  Grxco- 

rum  vccerum  frugalicacem  laudacam  (je- 

pientibus,qui  femel  tantum  interdiu  epu- 

larcntur  .  ErgoPIato  delatus  in  Siciliam, 

cum  nullum  ifthicpatrix  frugalitatis  ve- 

ftigium  obfetuaret ,  admiratus  cu  iiifnlji 

corruptiinmxdepiauatum  morem,  que- 

admodum  rcfcrcipfemec  in  epiftolaqua- 

dam  ad  Dionis  propinquos.  Apud  vcteres 

Romanos,  fiequencior  pultisvfus,  quam 

panis  fuit,  &eoiu  bonx  valetudinisquafi 

qu^dam  matereiat  frugalitas,ii]imica  lu- 

xuriofiscpulis,  &aliena  nimix  vini  abun- 

dauti^j&abimmoderato  Vcneris  vfuaucr 

fa.Val.Max.Iib.i.cap.f  .Non  eft  qnodfic 

verbis  mulcis  augeamus  frugalicace  Caij 

Fabricij.Coruncani,  Cnri),quos  celebrat 

TuUius  ;  hx  emm  virrutes  fuere  pocius 

tcmporuiTi,quam  hominum  .   Probacur» 

me  quidem  iudice,modeftia  vcl  Agaliclis, 

de  quo  Aufonius,&  Plutarchus;  vcl  Ner- 

ux  Goccei,  boni  Principis  ,  de  quo  Vale- 

rius  Marrialis.Solemnia  olim  fucie  iiiplia-  Niphalia. 

lia,Iunonis  facra,  qna;  abflemia  a  macio-  J^acnx-j . 

nisabftemijs  celebrabatur,vt  matron^  mc 

mores  eflenc,  quam  Deam  colerenc ,  qux 

casmoiietet  fobi:iecacis,vc  qu.t  fic  induii- 

dua  pudicitix  conies.Noii  cranfilio.quod  ludices 

recepcum  moribus.vc  non  ni(i  a  iciunisiu  fol^rij  , 

dicia  exeicerencur  reorum  capicalium,vt 

meminerinr,fead  rem  feiiam  accedere,  & 

inquade  hominis  agatur  capite  ,  de  quo 

non  nifi  prudentiirime,  &  maximt^  fobric 

coguofcendum  .  Id  adijcio,  Baccho.Deo 

tCiUU- 


96 


AndreafAIciati 


tif  ad  le- 
gcs  na.tii' 
r&  compo- 
fitcUi. 


"^  ItHYit—) 

Jijl  tr.  IX- 
icrntt  . 


temiilcco.tiim  papancf  ,tiim  ferulam  olim 
cributam  Ieginuis,erudico  fanc  figmeiuo, 
vt  vini  vis  oboculos  pouerctur;  papaucr 
fomnum  conciliat.vt  mero  pleiuis  (ui  ob- 
licus,daie  fe  romnodcbeat.fiiam  vc  fpon- 
,taneam  infamiam  tegac:ferulam  veroca- 
ftigati  jnis  nocam,  vt  intclligant  cbriodXe 
pociia  dignos  citius  ciuam  mifericordia  , 
qui  fe  fponce  in  id  difcrimen  coniecerint. 
Eadem  prudentia  fnit  apud  fapientcs  vc- 
teres.dum  prarfigercntannnm  ludlusma- 
trouis.qux  virosaniififIeut,ne  fcilicctan- 
tc  annum  poft  niariti  mortcm  properaret 
ad  fecundas  nuptias,  iie  ficrcc  confufio  fan 
giiinis  ,  1-  8.  ff.  dehisquinot.  iiifam.lul. 
Paul.  i.rcceprar.fentenc-cit.vlt.Multa  huc 
conferii  poHentex  Decretal-  Poiitificum, 
dc  p^nJtent.&:  remiir.fcd  hoc  ftudiofis  pcn 
fum  impoiiinuis.  Addoego  poftrem6,nul 
lam  virtutem  ad  Natur?  leges  ficelle  com 
pofitam,quam  frugalitatcm.  Inquirenti- 
businnos  fagaci  mencis  oculo,  viciaqux- 
dam  apparebunt  obfcuriora  &  in  recefTu  , 
quxdam  in  apcrco  &  frote  pofica,&:  qviafi 
manu  prehcndenda,cra(fa,fupina  ;dcquo 
luxus  &  largior  bonorum  profufio,  vbi 
nec  racio  fuadet ,  nec  poftulat  nccelHcas  , 
facurando,  vcftiendo  ,  piotegendo  cor- 
pori ,  ^  ab  mcommodis  fuperne  deiedlo- 
nui-)  inibrinm  ,  caloris  &  frigoris,  vindi- 
cando.  Non  fudandum  magnopere  pro 
his ,  nec  Oceano  diuifa:  gcntes  adeunda, 
qu.-E  a  Solis  cubilibus  miniftrent  exoti- 
ca,(i  relcgaca  ui  vltimas  ceiraium  oras  in 
terapeiichac,moderair,en  nacur?,&  quod 
dicrac  fcquanuir,  qux  in  excellli  laborat 
&  frangitur.amica  frugilicaiis-Nonqua:- 
ric  fuperflua.imo  nec  ferc,  niodis  quibus 
expellar  &  Ic  exoncrct.prouid^corrupcio 
nis.vcilucriiuicucis .  Videmus  hoc  inelc- 
mentis,  &  quicquid  coalcfcic  eoriiin  con- 
nexione,inanimacibus,mccallis,  ftirpibusj 
cxccrnnnt  fi  quid  aggrauac  ,  &  dei|ciunt 
fupcrflua.Crepat  nubes  nimio  huniorc  prq 
gnans  ,  rarior  :i  c<.mperaco  hiimidoipfo 
mocu  o^  agitarionepaulatim  feconlumic, 
&  nufcccacii  Non  libracut  diu  vaporuro 
tcrreftiium  denfioribi  gIobus,ncc  molem 
fuftiaet  flabilc  fubieclum  pendcncis-  mate- 
riar.vmcicur  copia,5<:  ccdit  ruenti  tadem. 
Hincnix,  pruiika.grando,  fulmen.rores, 
1  imbi,pluui3:,ignit3  fpccflra.cadences  ftel- 
licqua.'  pnrgamcnra  nonincommodc  ap- 
pelleSj&:  prohuueni  veluc  quandam  facu- 


rata:  &  parcurieacis  auts  t  quani  cogic  ad 
egcftum  Natura,&  vfus  Vniuerfi-Dcindc 
illud  ipfum,ex  quo  talia,noniie  pars  Ocea 
nifuit,aut  fumantis  terra»,(ecretione  reic- 
<5ta?Eiudatinutilismador  fcjlicet,admJx 
cus  pingui  fcECulento&  vifcofo.de  magno 
hoc  &  infimomundicorpore,quemadla- 
bit  fohatq;  attrahit,vt  vel  diftlpctradiorii 
iadtu  ,  aut  rcuerbercti  cxuberame  maira, 
fubacflum  &  c0(fl:umaliter,eundem  re,dt- 
ucrfiim  afpcd;u  &  difpofitione  .  Srcriles 
herba:luxuriaiit  paflim  &  noxiagramina, 
non  iufla  crefcere  piodocantefenune  ,  led 
coadla  ejcire,vuiofe  vligiiii  ficquafi  exco- 
Iand?,&  purgando  cerreftri  vceio,ad  con 
cipieudummcliorem  fcecum.  Mecallarias 
intremuscaucrnas,  vbifcex  impurior  j  & 
fordida  fuperfluitas  inter  rameutaaurea 
&  venulas  dcfidens  ad  legregationem,  ex- 
trudence  vi  incriiileca  connafcentis  piecij, 
fenfini  icura,fe  oftentabitNec  in  ftirpium 
cxcrementis  propellendis  Naiura  fegnior: 
capillamentaqua;dam,cinnos,  aut  floccos 
pr^mittuncarbores,  &  mufco  feopcnunt 
ac  viridilanugine,  priusquam  germinet,, 
purgantisfe  medullxj&  inucilem  fuccum 
Iccernencis  manifefto  figno.  Age  vero,  qua 
prouide  in  noftro  deniq ;  &  cccerorum  ani 
mancium  corpore  canales  iftos  egeftionis 
fuperfluxdifpofuic  ,  necoilecflis  velucin 
cloaca  fordibus,exicu  incerchifo,corrum- 
perctur  fitii  &  pucrelcerec:  Hucaurium 
nariumq;  quadrifora:  portc  faciuiic.&  tu- 
bus  maior  deferendisexcrementis,  &  vri- 
naria  nftula  anguftaacbreuior,&foriculf 
traiedta;cucis,punduris  fimilcs  ,  fneiui- 
mero,iudoridei)cicndo,&  porca  ipfa  pr^- 
toria.reciproci  vfus  ,  gurgulio,  intraDCis, 
cxeuiuis  cibi  vehicujum:  curnq;  veliiue- 
ftinorum  voIun;iiia  curgenc,obftriu.ta  in- 
errance  fl.uu.auc  venartini  eiiripi  noxio  fan 
guiuc,  natiu£a:mula  ars  clvileres  prxpa- 
rsuic&  fcaljellum  apertioni  .  Adeo  vias 
omiies  ac  modos  difpofuic  fediila  maccr  fe 
gicgjiida:  copia:,vt  m  cenore  fuo,  meniu- 
raaccjjordinc  confil^erent  &  coi.fcruaien 
tur  fingulj.ne  vel  dcfcdus  noxam,veI  cx- 
ccilus  paieiec  Modus  in  medio  &  medio- 
cri,  vucucis  ciculo  &  laurea  dignus:cxcre 
ir>a  laboranCjiiec  lanafuni,  iiec  ad  fjuita- 
tem  adnuniculaqiixabundant  prefernm, 
fomentalafciuia;.Sacra  Fri^galitas  placac, 
falx  lt'.xi!n.x  &  farciihim  ruiicaiidis  fir- 
ricndisq;  filuefcencis  niali  quifouili)s,quc 

lola 


Meatns 
pro  excrC' 
mentti  in 
homine' 


VirtMS  in 
*f)ed:o  cS- 

JiHtt . 


Emblemata_> 


97 


fola  prucfcnccr,  qiiourq;  progredi  liccat, 
qiiid  ornatiis  corporis,qiiidaliDieta,qiiid 
ftiiivfbiirx  fumptimm  cfflagiteiu,  fubdu- 
ttiscalculis  computat,&  pergradus  vitjc 
ac  houorum  fic  partitur,vt  laxioiem  ma- 
num  potcntioribus,  &  qiii  in  aliquo  fafli- 
gioemiucut,  reliiiquat;  coiurahat  csceris 
de  uifenorc  forte,  &  iubeat  coercerc  uani- 
tatcm,comprcflo  pauliilum  (urgenti  fpi- 
ritu  .    Si  confulio  inhis,  vbiordinum  di- 
fcrctio  &  dignitatnm  ?  vbiautoriras  &  vc- 
iieratio?  Vilefcunt  a:qualitate  hac  &  pcr- 
dunt  fpIendorcm,dum  conditionis  fua:  li- 
niitcs,quifquc  tianfi!:ens,fupra  vircs  &  o- 
pcspcrambitionisfcalam  adiirgit.Corru- 
ptionis  hoc  publicf  ,imo  perdinonis  extre 
ma:fcminarium  fir .   Vcrtat  in  ptoprium 
finum  oculosquilibct,  videbit  quid,  aut 
cjuautum  liceat:  a  cenfu  cnini  &  ftatuhic 
rempcrandiis  alfeclus.  Violenta  funt,quas 
cum  immodico  appctitu,&  oidine  inuer- 
fo  fiuutjnaturam  cnim  autdefluiunt,  aut 
vitiant  &  corrumpunt ,  qua:  metas    fuas 
habetac  limitcs.intra  quos  confiftit  mode 
rabtli  ac  lietcrminata  inclinatione  ad  ea 
quxnutriunt,  firmaiuaut  (eruant, finecx 
cc'Iu  ,  cum  men(ura&:  legealiqua.quam 
iiefas  tranfirelalua  ilJa.  Vis  infertur.intem 
pcl^uio  rcrum  vlu  ac  fuperfluo,quibus  vo 
Juptatem  mortaliiim  infania  fcilicet  cir- 
cumf(.nbu,&  miferia  feJiciratis  ticulofal- 
so  indigirat  •   Oncra  cnim  fuiu,  &  corru- 
ptelx,quK  tumuItuariaobJciJtatione  &  in 
fidibfa  iic  confunduntur ,  vt  naturam  ve- 
lut  ia.gyrum  agant  ,  &:  non  foliim  often 
'atttra,      ^^^^t^-^cd  oppnmant  cojia.Obuiiim  &  pa- 
tucu  co-    wtiiIeert,quod  appetit,  nec  indiget  naiii- 
•ntn-j        giis.quibusex  alteroorbc  tranfmarinaap 
porccntuivcrefcunt,qu?alaur&  (uificiat, 
in  omni  loco:qux  faturenr  naufeam  in  a- 
bundantia,nulla  regio  dabit;  illaenimne- 
ceiricare,hx'c  defiderio  prxpol^ero.iiiquo 
varietas  &  no'.iitas,efliagitantur.- ibi  natu- 
ralia  Sigracuita  qnx  fe.lant,hic  importu- 
iia  ac  molcfla  irritant .    Venter  ad  lcgen. 
natura:  compofitus  ,  paruodimittitur ,  fi 
qucd  debetur  accipit:qui  volatilium  lauti 
cias  decoxit,&  depilciumgenere  fcledio 
res.non  placatur  polenta  ac  biibula,cxtra 
ordi  ariaciiim  famcs  vric  ,  qiur  non  tam 
ca(^iganda  vt  fileat,  quam  pruiiocand.i  ci- 
borum  deledu.vt  mi  lori  cupiditace  fopi 
ta  maiorem  reriifcicccuouo  quodam  &  iii 
gcniofogula:  'riicamcnto;  lUid  tonr.cnco 


vciius.SuppHcium  ccrte  eft  habercinglu- 
uiem,quxiiifi  cxhaufiis  filuis&  flumini- 
bus.nclciacpafcij  qux  icfpuat  dom.flica  « 
inhict  percgrinis  &  cxoticis.FlammxcoH 
fero  &  occulto  ighi  hoc  tortuix  genus  , 
quar.vt  podagricus  numor  ,  ftillicidiofo- 
uetutde  meliorc  hoc  fucco  obfoniorum. 
Si  fulfocaie  visjtempera,  &  viue  ad  icgu- 
lam,  quam  naturadidat;  vbi  luxuricsali- 
qua  &  fupcrfluitas,pra:{cindcac  demetc, 
&  cogita  I  falire  per  medios  canipos  riuu- 
lum.qui  remcdio  fic  huic  inccndio.-piofer- 
ri  inagris&  hortuIis,qu.-e  domcnteiurie, 
&corpus  uatiua  virtutc  vegetent  ,  quan» 
terra  iuferit,&  fabricator  huius  Dcus-Ne- 
minemadhuc  famesconfumpfit,qui  glu- 
tire  libellam  panis,&  fontanam  bibcrc  po- 
tuit .  Ad  lac  &  pultem  nafcimur  omnes, 
iunutrimur  his  a  teueris.quis  ad  culinaria 
ofHcia,  &  magyricasartes  infolenrem  fto« 
machum  traduxit ,  iufi  cunofitas  &  nau- 
fea?  Qmd  ?defperatio,vt  cgo  quidem  arbi-  DefferA- 
tror,prijna  magiftra  fuitfocarij  huiusar     tiodocuit 
tificij  ,  quje  prx'!cripios  continentiaj  hnes  pol)phri- 
tranlilire,&  polyphagia:  fiudio  rimariom  giam, 
ncs  mun?li  3ng«los,cum  abieiflionc  quada 
&  contcmptu  vitx  ,  temer.^ria  perluafit  . 
Qui  primus  concham  niariqam  aperuix  , 
oftrea,&  rubetas  poncicas,vt  i;odacoiiui- 
uijsiuferrer,defperatum  fuifle&  pioied? 
audacix  hominem,  necefleeft:  nec  mclio- 
rem  illum,a  quodetrada  cucis  angu  llar, 
&  cancro  fua  cefta,fliiuiacili  colubto  (cili 
cer,ac  fcorpioni;  &  qui  fungos  prxpararc, 
&  carduos  altiles  douiic ,  quorum  illi  tc- 
:ludinum,afinorum  ifli  proprij  funt.  Qua 
uis  vero  in  ranis  &  couchilijs  terreftribus 
nihil,  quod  pifcis  fpecieni  referat,  fimilc, 
cum  his  nec  oflicula  infint  aut  fpinae,  illa: 
fquammis  &  branchi)s  careant  j.cxtrada 
funt  tamen  ex  caueinulis  (uis  &  lacuuis  a- 
nimalcula  hxc,&  pilculentoru  catalogo» 
propterexiguam  buccellam.qux  incft  vti 
I1S.&  ad  concicaudam  libiJinem,elhcax,in- 
fcrta.Vt  iani  nullum  penc  fub  cc;logcuu$ 
viuccium  (icquod  in  vo,r:^iiic  vcntris  l^tt 
mai  i  &  doaca  infaturabrlc,  nouo  artifictj 
(umptu  &  precioconfedlri.elixum.fiixu, 
anatum,fe<fi:um,;ritum,fartum,puliiil"cu- 
lis  aromaticis  macerarum,  conJicum,  to- 
ftum  deniq;  autalijs  fcxcencis  codur?  for 
mis  pfa;paratum,non  dclccndat .    JLuctni 
igitur  &  Uxum  luxus  hic  aperi.  c  capum 
ad  oniucm  lafciuianKJiec  impunc  lam  ^cc 
Q  cacur 


p^ 


Andre^  Akiati 


Ars  m.t. 
gyric^i-!. 


I>e  credu 


Lex  Theo 
dosij. 


catur  hocpcccatum  aclibere,  fecicum  la- 
boreenam  &  inciedibili  moleftia  ,  quam 
cocjuus  riibit,&  is  cuicoquitur,vcerqj  laf 
fus.hic  vorando,aIccriiiitruendo:ad  pala- 
tum  euini  &  filiuam  prurieiuis  lingux  ac 
commodaredebecartem. nec  prccepra  lu- 
becaut  vfum.fed  nutum  deIiciancis,iSc  gur 
gulioiiem  vcrfatilem  pro  magiftio&ar- 
chini-igyro  •  Interca  tamen  ftrage  publi- 
ca  exhaiUiuntur  faltusac  nemora  ,  funtes 
&  fliiiiiina.  aer  &xquor;  nzz  nacura  par- 
{uiedendo  fufficir,  quia  uil  fufficit  diuitS 
meufis  .  Pullus  &  inateriu  eademolla  ; 
•vtinam  &nidus  incerdum  .  &qux  illun-» 
concinnaut.Pro  pcmiciem  ?  Habenx  ad(int 
quxfrxnent:  nx  faftigiofupremx  intcn\- 
peraniix  iufiftimus;demittamusnos  ad  dc 
cliiiia  facrx  fobriecacis ,  vbi  finum  fuum 
aperit  natura  ,  &  effuudic  quod  opus  ,  & 
cuantum  • 

z.QjK)ad  credulitatem,ea  faneautma- 
turc  admittenda  ,  aut  ftatim  repellcnda  , 
cum  nemocicius  faliatur.quam  qui  teme 
re  credic  ;  nemoq^  redius  iudicat  &  cer- 
tius,quam  qui  rem  exploratam  habec.  Ho 
tnerus  Vlyftem,  quem  fapienciftimumfa- 
cit,uouaIio  vfum  prxHdio  dicic,neq;  alia 
racioneterrx  mansque  periculiseuafille  , 
quam  quod  nemiiii  fe  crediderit.&calli- 
de  confilia  fua  texerit.Heflodus  ( vt  fupra 
annotauimusj  non  ab  re  monet,  vt  ueque 
fratri  quifquam  adeo  fidem  habeat ,  aut 
etiam  negotium  aliquod  vel  ioco  tranfi- 
gatjuili  tefte  adhibito-  NuIIuseft,qui  ne- 
lciat  ab  inimicis  nobis  impartaii  grauilTi- 
ma  incommoda;fed  longe  perniciofiusda 
num  ab  amico  crcatur  fxpenumero;  quia 
fit  alioquificile  inimici  efFtigerc  inflctias  , 
abamico  ver6,autcoquiamici  nomemca 
tiatur  ,quis  ita  prouidecauteque  fibi  ca- 
uerit,  qiun  interdum  oppnmatur  ?  Nifi 
moleftum  cfTec,  oftenderem  mulro  plures 
abamicis  quam  inimicis  oppreflbs  elle  : 
plures  vrbes  prodicione  captas ,  quam  vi 
ex'pugnata;:plures  iii  vctcrum  libris,ipfa- 
que  vlta  quoiidiara  reperiri  amicorum 
queftus,qu.iiTiinimicorum  accufatioiKS . 
Ad  fymbolum  iftud  etTt^iAi,  cbuius  po- 
tcftelle  locus  exl-  fi  viudicari  ,  lo-  C  de 
paen.quam  extrufit  B-Ambroflus  a  Theo 
dofio,  principenimis  pj^^cipiti  aciracun- 
do:Etfi  princeps  referuetaliqucm  punicn- 
dum.dcbetiudex  ad  dies  trigiutadilferrc, 
quo  vidcat ,  an  relaxari  poena  pofle  videa» 


tur  .  Occafionem  legis  huius  fcreuias  me- 
morar  Sozomen.  hilt-EccIef  lib-y.cap.i^. 
excacq;  in  Codice  Tlieodo(iano.  Bene,  in- 
quam.iufteqj  prouifum  a  fapience  pruici- 
pe.quc  facfti  a  fe  poenituit,  alioquinquod 
luftinianus  ait  l.Imperialis,  15-  Cde  nu- 
pt.mhilcft  tam  peculiare  Imperacoris  ma- 
icftati  quam  humanitas,  perquanj  folam 
Dei  feruatur  imicatio  .  H^c  de  iudicijs 
olim  faucita.  Nunc  (i  maiorumin  rebus 
aliis  prudentiam  incueamur,  licebir  aper- 
rc  viderc  m  tutelis  pupillornm,&  curatio- 
nibus  adolefcencium  raijwrum  ,  ad  eos 
nempedefendendos,  qui  fe  propcer  artatis 
imbecillicacem  defcnderc  no  polIiint.Cum 
que  iutelligerent  pupillos  ea  elle  xtate,  vt 
tutorum  opeindigeren:  adannumvfquc 
14  exatftum  iu  mafculis,  ly.  in  fosmims , 
nou  miiiorcm  curan  impcudi  voluerunc 
i«  miiioribus.curatorum  prudeuiia  guber 
naudis.ad  aunum  vfq;  vigefimum  quiutn. 
Eftenimadolefccntia  maxime  feruida.  & 
vitijs  iiidulgens,nifinitatur  &CQhibeati;r 
au(f\oritate  prudeutum.Elegautcr  Horat. 
ad  Pifoncs  epift.de  adolefcence; 
Cerem  in  "Jttium flecli ,monitoribu,s  alper: 
Vtdium  tardui  prouifor,prodigm  Aris  , 
Sublimis ,  cupidusq;  &  amat^  relinquere 

pernix  . 
Plutarch.  -irepi  cLkoJhv,  idem  complexus: 

AVetpyjA  [jLiV  ri]v  iVlOt    roiv   ViMV  ihZV^t- 

pietv  ,  a.-TcttS^iVTiet  vo[j.i(^^<rt,  yjtKiircori- 
povf  ZKHVcov  rm  ivrscuyi  SiS^ctry.a.heov 
Xffji  7rauS"cty:-jycov  S^icr-Trorcti  clupi^>]7i  reif 
iTrt^vy.na-^i ,  aa"Tipi>i  (^iiry.cov  Kvbn- 
(r»(  •  Non  minus  erudite  Dio  Chryfo- 
ftomus  Sophifta  :  "^^ctKiTrov  w  viorns,,  x^ 
ivpiTtTov  ,  yju  ivoAiTov X  K^  apoS^ponp  ov 
i^Hrcu  ■^ctKivi.  Proinde  Athcnisolim  ado 
lefccntcsT&>i'  Kri^cov  »p)(pv,  id  cft.rei  hxre- 
ditarix,fuorumque  boJiorum  habcreut  po 
tcftatcm,biennio  prxficiebantur  cura;  vici 
itx  rcgionisjhoc  eft,anno  i8.quo  ex  cphc 
bis  exccdcre  mos  illisedetad  vigefimum: 
tum  nominabantur  'T^ipiTToKot ,  ^cl  tfo- 
S^oi,  SciTrifKOTrot  rn^^copAs,  poft  id  trcs 
fiebaut  K»^iet,p;)^oi,8c  referebatur  in  corum 
numcrum.qui  fux  omuino  cfTcnt  potcfta- 
tis,  *^TiivK>i^iv,  h^rcditatcm  rcgcrcpotc- 
rat.Occurrit  huius  Emblcmatis  occafione 
adagiCi  A/na,tanqud  ofurus,oderti  tanqtta. 
amafttrus-.Ke^^e  id,quia  fallax  &  lubrica 
multorum  fides;  &  quod  homo  fite'y/^e- 
Td^oAov  ^cooy,?Uiom  ncnipc:&  Hcfiodus 

prajcc 


Veteru; 
cura  'p 
pupillis 


Emblemata_> '. 


99 


iulta  in 
,xit  ni- 
ia   cre» 

itlttOf, 


ftxcepit  i  non  nifi  tcflibus  adhibicis  cum 
fratrc  eflt  iocandiimrquia  f?pe  leuibus  dc 
caufis  fratrum  ira:  accrbiorcs  exiftunt.A-' 
pud  Atticum  Pomponium  queriturTul 
lius  dcCnco  Pompeio,  cui  pr^ec^teris  fi- 
(iem  habucrat ,  fequcabco  tamen  prodi- 
tum.Et  ad  uxorcm  Tcrentiam,fals6  fe  pu 
rafle  ab  ijsamari.qui  inuidebantrcos  fe  no 
fecutum,qiii  pure  amicicflent.  Tidi  lciii 
tateanimi  Athenienfesimpctum  in  Mace 
donas  moliri  ftatucbantifalfo  acccpto  nun 
cio  de  morte  Alexandn  ;  fcd  eos  retraxit 
Dcmades  orator  aculeato  verbo  :  Si  Alc- 
xandcrhodiemortuus  eft,  &  cras  ,  8c  pe- 
rcndie  fic  crit.Opportuue  vir  catus  indu- 
xitaT/s"/«fci/,camqj  oppofuit  inconfultofu 
rori  hominum,  dc  (e  fuisqj  rebus  non  be- 
n^  cogitantiiim.Apud  Poetam  Troiani  ni- 
mis  cieduli,  a  Sinone  prodici.qui  fuafic  e- 
quum  diuiiia  Palladisarcc  fabricacum  in- 
tra  III)  mcEniainducendiim.Mirum  quan 
tum  malorum  agmen  lecum  aduehat  ni- 
miacredulitas.  Ea  res  Pompeium  Magnii 
perdidit,popuIari  &  optimatum  fidentem 
ftudio,tandemc];  dcfperacisrehus  ad  Ale- 
xandrix  regem  miferrim^  profugu.Quid 
M.Bfutum,  C.Caflium  prajcipiccsegit, 
quamdcalceraacie  falfoacceptu  nunciu? 
Similcm  cxitum  nacii  Antonius  &  Cleo- 
patra ,  cum  illa  de  Antonij  mortc  finiftrri 
quid,quanquam  falso,  acccpiHct  .   Q_Hid 
nurum  (i  inparuiserror  dominetur,  cum 
ctiam  viros  magnaccs  opprimeie  foleat  ? 
Quorfum  queiela  Cotr\ici:Pro  Deum  fit- 
que hominum fidem'i  &  illud  Ouidij; 
Heu  vbi paBafideSj-vbi  qu&  iurare  fioleboft 
Tull.item  y.Vcrr.  Vbi  fides?  vbi  cxfecra- 
tioiiesJvbi  dextrje  complexx  funt  ?   No- 
tiim  de  BrafidtEclypeo,  quod  ineos  tor- 
quen  folet,qui,ciim  maxime  opus  cft,fi- 
dem  noii  fernat.Stiilcnm  ac  periculofnm 
cuiuis  fiderc  :  at  milerum  nemiiii  fidere  . 
Co'.ditio  ir.ifeia  tyrannorum,ab  omnibus 
fibi  metueiicium,fed  iii  primis  Dionyfij  , 
dc  quo  Tull.f.  Tulcul.&  ValMax.QMa; 
vetciat^^-cirerna  vt  milVa  faciam  fnotiora 
cnim  {uiit,qiiam  vt  in  i)S  inunorcnuii^  ad 
quid  candem  oiac«Ia  duiina  nobis  Tnv  a.7Tt 
^iAV  (uadciit?rt)»  ejje  omni  ^iritui  creden 
tium:  8i,try/ta>:dt  spintus  an  exDeofint : 
nciw, ratwndum  aferme}:fo  I-harifiiorum? 
De ni q ;  i II u d ; Ijiote prt:dc>  tcs ut  ferpen tes ? 
Illud  etiam  nos  non  fugiat  Ouid.j.Artis: 
Kec  cit^h  crediderts :  auantum  cito  credere 
Udat  , 


ObtreSia- 
tores  noft 
audiedi  . 


Exemplum  voBtt  non  leue  Troerts  erit. 
Aurel  Vidor.in  Valentiniano:  Sieiinfidis 
honiinibus  ,quibus  kk.  quafi  fidilfimis, 
prudenti/Iimisc]jdedcrat,carere,  aut  pro- 
bacis,  eruditiscjue  vci  licHiflet,  perfedus 
hauddubi^  princeps  enituiflecPlaut.Tri- 
numo :  Nimium  eii  difficile  reperiri  ami- 
cum,ita  vt  nomen  cluityquoi  rem  tuam  cre 
dideru,ftneomni  cura  dormias.  Hierony. 
ad  Celantiam.de  ratione  pie  viucndi ,  vbi 
dc  obtreiflatione:Eft  fane  hoc  vitiu,quod 
vel  in  primis  €Xtinguidebc3t,&  ab  eis  qui 
fefande  inftituerc  voIunt,prorfus  exclu» 
di.Nihilenim  tam  iiiquietatanimum.  nt- 
hil  cft  quod  ua  mobilem  metem,ac  lcuera 
faciat,quam  facilc  tocum  credete,  &  ob- 
treftatorum  verba  temeiariomentis  aflcrt 
fu  fequi  .  Hinc  emm  crebrae  diflenfiones, 
hinc  odia  ininftanafcuntur ;  hoc  eftquod 
fxpede  amicillimis  inimicos  faciat,&con 
cordesquidcm.fed  credulasanimas  dilTo* 
ciat .  At  concra,magiia  aninii  quies,  nia- 
gnaque  eft  morum  grauitas ,  non  temete 
de  quoauani  fiiiiftrc  quid  audirc:  bcatus- 
que  cft.qui  itacontra  vitiumhoc  fearma- 
uit,vt  ap udeum  detrahere  nemoaudeat . 
Harc  illc. Huiusfaiic  argumenti  lententia 
facilccft  inimmcnfum  excrefcerc;fed  pla- 
cct  excmpli  loco  ,  vcrbum  fy.iy.v}}!r'  a.~i- 
rffCjdeiudicio  hominiim  prascipiti  ac  te- 
merario  intelligere,  de  quibus  iionnun-  Videdum 
quam  pronunciatur  cicius  quam  paref- 
Ict,  nccdil  benciiifpe<5>iseorum  moribus, 
quicommcndantur.  Sic  Horat- i.cpift-iS. 
^htale  commedes,tt atq;  it afpice,nemox 
Incutiant  altena  tibi peccata pudorem. 
Fallimur,  &  quondam  non  dignum  tradi- 

mm  :  ergo 
G^cm  fua  culpa  premit ,  decepttts  omitte 

tueri ; 
Vtpenittis notum,fi  tentet  criminaferueSt 
Tuteruq;  tuo  fidenti  m  priifidio,qui 
Dite  Thecnino  ci-m  circumrodttur^  ecqutd 
Jid  tepcsi patillj  let.tura  tericula fer.tu.i 
Nam  tuares  agtttir,partes  cumproxtmm 

ard  et , 
Itnegleiiafolent  incendia  fumere  vires , 
Vccinm  qui  pro  alio  fideiubct,fec]Ue  folu- 
turu  con(i)Cuit,tenecurex  pa(f1i,fcu  ftipu- 
lationis  ncxu  pro  pnncipaii  debcnti  ico  > 
ficubi  non  fuerit  foluendo,ant  noxa  com- 
miferit ;  ita  quialium  commendat  non  la- 
tisfibi  perlpe<ftum  ac  cognitum,  &  cuius 
mcntem,Yerfatilem  fortafle,non  detexerit, 
G     i  fui 


quem  co- 
mendes. 


CoslMtius 
crgdtilw. 


fAra  rex 
Arment 
a    Valete 


lOO 


fui  danum  piidotis  fcrre  ac  pati  cogitur . 

Grauitet  M  Ciccro  ad  Btutum;  Tcmcrc 

dc  altcroaffirmarc  cft  periculofum,  jptcr 

occultas  homiiuim  voluutatcs.multiplices 

que  naturas.EtSciieca,  iicmiiicm  citolau- 

daucrisjncmincmcito  vitupcraucris .   Vi- 

tium  eft  omnia  ctcdcre  :  Vitium  eft  iiihil 

crcJere.    Inter  lcgcndum  fcfcobtulctunt 

eiempla  qusedam  ijluftria  de  creJulitatc 

ex  Amm-  Marcellino.   Primum  quidem 

lib- 1 4.de  Conftantio  fic  hab>t;  Areiatc  hyc 

mem  agens  ConftantiuSjpoft  thcatralcs  iu 

«losatq;  Circcnfesarabitiofo  cditos  appa- 

ratu  ,  addiem  vr.  Id  Odlob.  qui  imperij 

eiusannum  triccfimum  tciminabat ,  in(b- 

lcntia  pondera  grauius  librans,fi  quid  du- 

bium  defcrebatur.aut  faIfum,pto  liquido 

accipicns  &  compcrto,iiireraIiaexcarnifica 

tum  Herontium  Magnentianajcomite.ti , 

partis  exularimoerore  multauit  ■  Vtq;  a:- 

grum  corpus  quaftarietiam  leuibus  folet 

orfcnlis,  it3animuseiusanguft'-js  &  tener  , 

quicquid  incrcpuiHer.ad  falutis  fuc  difpen 

diumexiftimans  faftuin  autcogi  tati!m,in 

fontium  c?dihus  fecit  victoria  lucliiofam  , 

&c.Idem  I1b.50.vbi  iiariat,quibiisdoiis  m 

terccptus&  opprelfus  eft  Paia  RcxArme 

niorum,  Vjlentis  iuftu.-qui  quod  accepif- 

feteum  fibi  infeftum.malisq;  artibus  c  lid 

uis  facere  &  molirijagenti  in  Armenia  Tra- 

iano,renKJuemilitarem  curaiui  arcanis  li- 

terismandauitjVt  rcgcmeum  quoquomo- 

dodemedio  tolleret .  Itaqj  illeccbrofis  re- 

gcm  Paraminfidijspriinijmambiit,ei  Va- 

lentis  littetjs  egteois  in  eum  voluncatis  te 

ftesoftendir,  modo  f.feconuiuam  ei  pra:- 

buir.ad  vltimnm  compofita  fraudcad  pra 

dium  vcrecundiusinuitauit.  Qj^ii  nihil  me 

tuensmaIi,venit,conce(l"oquc  loco  honora 

tiore  difcubuir.-cumque  apponercntur  cx- 

quiflrajcupcdix*,&  xdes  pulfu  neruorum, 

&  articulato  flatilique  fonitu  refultarcnt, 

iam  vino  incalefcente,  ipfo  conuiuii  domi- 

no  ,  pcr  fimulationem  nacuialiscuiufdam 

Trgentis  cgrel(b,gladium  diftrivflum  inten 

taiis  ,  toruoluminc  fcrociens  quidara  im- 

mitcituf  barbarus  ,  afper,  ex  hisquos  Sw- 

pras  appellant,  confolVurus  iuueneni  ,  ne 

exilite  po'Icfetiani  tum  pr^peditum.Qu_o 

vifo.regiilus  fortc  promincs  vltra  torum, 

cxpe  lico  doloaiTurgens.vt  vitam  omni  ra- 

rione  (IcRiidcrcr,  pcrforaro  pe«ftore  defor- 

jnis  procubiiit  virtima^iicibLiS  nuiltipliea- 

ns  fedc  co:ici!a.Hocquc  iigmenco  nefarit 


Andre^  Alciati 


dccepracrcdulitatciiitcr  epufas,qii?  rctte» 
rcndx  funt  vel  iu  Euxinoponto,  hofpitali 
numinc  contucnte,pcreg.inus  cruoriiiam 
bitiofa  toralia  fparlus,&  Ipumans  lacictati 
fuperfuit,  coiuiiuarum   horrorc  maximo 
difpcrforum  .    Libio  vero  vltimo.qui  eflr 
3  1 .  dc  Valcntc  :  Illud  ferri  non  pocerat , 
quodcum  lcgibus  litcs  omnesqu^ftiones 
committere  veteres  vcllct,  deftinarisq;  ve- 
lut  le^nisiudicibus  negocia  fpedanda  raan 
dabat,  nihil  agi  concra  libidinem  fnam  pa- 
tiebatur, iniuriofus  ali\s  &  iracundus  ,  & 
cnrmnanribus  finc  ditferciuia  vcri  vcl  faifi 
facillimc  patens.qua:  viciorum  labcscciam 
i'.ihis  priuacis  quocidianifquc   racionibus 
impendioeft  formidaiida  .  5cncca,dequo 
fupra  fadamcncio  ,  epiftola  J-  non  minus 
efte  vitiofum  crcdcicomnibus.quam  nemi 
nidifpurat  ,  eodcni  cnm  Hefiodi  carminc 
fenfu,  Ti^^H^yjfl  ctTi^iau  aAs;Ta,v  a.vJ^fO.f^. 
Si  aliquemamicutn  pucascllc  cui  non  cjn- 
tum  habeas  fidei  ,  quara  tibi ,  vchcmencei: 
crras,&  verrEamicitia;  vim  nondum  tencs. 
TujOmnia  cum  amico  delibcra,  fed  de  ip- 
fo  priiisPol^  amiciciam  credendiim  eft  an 
ccamicitinm  iudicandum  .   Dui  cog:ca,3n 
cibi  in  amiciciam  aliqui;   recipicndiis  lu  •• 
ciim  fieri  pljcueiic,coioilliuivadniitte  pc- 
(flore  :  taniq;  audencer  cum  illo  loqueie  , 
ac  tecum.  Q_uid  eft  cur  mecoiam  illoiion 
putemfolum?  Quidam  qux  caucum  ami- 
cis  comnutteiida  funt,obui)Siiarrauc,&ia 
quaslibec  aures.quicquid  illos  viit,exone- 
rantiquidam  etiam  riufus  chanllimorum 
confcienriam  reformidant,&  fi  poirent,ncc 
fibi  quidem  credituri,inrerius  premut  om 
ne  fecretumjneutrum  faciendum  eft.vrru- 
que  vitium  habec .   Cicacur  dc  creduluatc 
hoc  Menandri  : 
O'  TpoKctTAytvas-yMV  «Tg'   'Zf.iv   aLKi^oj. 

A.\roi  TffOVHfOS  i^t   ,   '7Tl<^i'J7lf.S  adLKai. 

§hiictinq-y  damnat,  remq;  no plaae  audijt, 
liji improbn4"jir,ideo  quod  credit  male  . 
Itcm  iilud  : 

Mm  TetVTa.  -THD^'  TTAJl    TTl^ivHV  Ctet . 

Crcdenda  cnncits  ejje  ctincia  ntfutes . 
Ne  nimis  miilra,vtruniqi  verbum,!'»??^,»^ 
//£^.yi;3-'«tT/rf^v,referri  inihi  videcur  pol 
fe  ad  illud  Chiloiiis  j^eneraluis  ,  y.\]S'iV 
ciyctv ,  quo  innuebar  in  hominum  conlue- 
tudineomni,  dcbcreomiuaefte  modcrata  , 
fciliccr  amicitiam  non  etfufam  aut  dilloli» 
tan),fcd  fcbrism  ac  vcrccundam  ,  ciim  ni- 

mia 


Valentit 
tiimid  c 
dultttcs. 


SenecA 
ctti  de  c 
dulitati 


No  quit. 
in  ami 
tiam  rt 
piendtu 


Emblemata-j^ 


iot 


miainterdum  faniillaritas  coremptum  pa 
riat.  Vndcnobis  Gcrmanisrritum  fcrmo- 
ue  proiicrbium  :  Aller  leutfreund  ,  ieder- 
tnansGecK.  id  eft:omnium  amicus.fingu- 
lorum  fatuus.  Id  moiiitor  Valcrius  Mar- 
tialisant^  caucrar : 

Si  vitdre  voles  acerba  quddam  , 
Nullite  facias  nimts  fodalem  : 
Gaudelis  minic  ,  at  miniis  dolebis  . 
Querirur  iioinilcptde  Carullus  ,  fed  nou 
fi.ie  llomacho  tamen,  dc  amici  la:fa  fidc  , 
liis  omiiino  verbis  ad  Alfenum  : 
Alfene,  immemor  atque  ■vnanimis  falfe  fo- 

dalibus  , 
14  te  nil  mi/eret,  dure,  tui  dulcis  atniculi  > 
lam  meprodere  ,  iam  non  dubitrtsfallere  , 

perfde  ? 
Nec  fa^a  impia  fallaciit  hominum  coeli- 

colis placent  , 
§^&  tunegligis,ac  me  tniferum  deferis  in. 

mnlis  . 
Eheu.quidfaciaKt  dic  homines,  cuive  ha- 

beantfidem  ! 
Certe  tute  iulebas  atam  tradere,inique,me 
Inducens  in  amoreTti ,quafi tuta  omnia  mi 

forent . 
Idem  nunc  retrahis  te,  ac  tua  diifa  omnia, 

faciaque 
Ventos  irrita  ferre   >  ac  nebulas  aerem 

finis  . 
Situ  oblitus  es-.at  Dij  meminerint ,  memi- 

nit  Ftdes  , 
Ghi&  tezt  paeniteat  pofimodo  faSti  faciet  tui. 
Idtm  alicJocoad  «tT/r/ctf  vocar.perratfus 
alius  amici  vcteraroii^ : 
Defme  de  quoqua  quu^  bene  velle  mereri, 

jitijj  aliquem  fieri p  /fe put^re pium  . 
Omjiia  sHt  ingrata.nihil  fecijje  benigne  efi, 
Immo  etiam  t&det,tAdet,  obeftq^  magts  . 


r<  mihi,quem  nemo  grautM,  vel  acerbita 

•vrget , 

^uam  mod^-'  qui  me  vnum,atqi  vnicut» 

atnicum  habuit . 

Exemplaiftbaec  adeo  multa  noscommo- 

uent.fed  grauiiisafficiunt  noftra,quiabijs 

audacin[imefallimiir,qiii  nobis  fecundum 

Deum  aniniamdcbcn::im6  uullosnadi  ftt 

mus  hoftes  capitaliorcs,  magisq;  dcfpera- 

tos.quam  qui  noftris  aufpicijs,  opeq;  vna 

funteue«5ti:  exquofatcri  vetusillud  cogi- 

muxBenefaiia  male  locata,pro  malefaHu 

arbitranda.  Non  prxtcribo  lepidum  pro- 

uerbium   ,    Germauis  nobis  vfitatum  , 

quod  fic  (Biiat  : 

Travv  nicht  dem  Wolffauff  der  Heyd, 
Dem  Bauren  nicht  aufffeinem  eyd  , 
"Dem  luden  tiicht  bey  feinem  gvvifjen-, 
Du  vvirst  von  allen  dreyenbfchtffen. 
Q_uod  fic  vertit  loannes  Buchlcrus.de  rt 
litreraria  benc  nierirus  .- 
Credere  iurati  Superos,per  ^  afira  colon^ 

Nitiq-y  confcientiA 
lud&i ,  filuuq-^  Itipc  confidere  in  ipfts  » 

Errore  complet  plurimos  . 
Itjq;  fide,  fed  cni  vide;  nam 
G^i  leuiter  notis  nimitim  confidit  amicis^ 

Fallitur ,  &  cordts  dicitur  effe  leuts  . 
Sed  dc  credulitati';  materia  long.or  ef- 
kt  oratio  ey  multi?  exemplis  :  quardam 
fatis  ctunt  .  Dion  pernr  ,  ciuaoquam  fu- 
fpicarctur  infidiasfibi  (ttui  a  ralippo.fed 
vcritus  cftobferuare  r.micuni  &  ho(pirem. 
Antipatcr  CafTandri  films.vocato  ad  c^na 
Demctrio,illoquc  vicillim  fequcnti  die  vo 
cantcvcritus  ei  diffidcre  ,  a  casna  opprel^ 
fus  cft.  Scd  uc  longior  m.legcoratioocm 
Dionis  Chryfoft,  THpi  <i/zTt7i«ts  • 


€     3 


Tln  Tet' 


lOZ 


Andreas  Alciati 


LapfusvbiPquid  feci?  autofficijquid 
omiiTum  eft  ? 

EMBLEMA       XVII. 


A 


ITALICAE  Samiu^  feci.t  celeberrimiti  au^or 

Ipfe  fuum  claufit  carmine  do^ma  brcui  : 
^jfo prjitergreffips  ?  q'4id  agis  ?  cfuid  o^nitfs  azendu^n  ? 

Hanc  rationem  vrgens  reddere  cfuemque  fibi . 
^lupd  didicife  grnum  voUtantum  ex  agmine  fertur  , 

Arreptum  gejiant  cju£  pedibi^  lapidem  : 
Ne  ceffent,  neu  tranfuerfas  mala  fla  ntna  raptent  * 

^ua  ratione  hominum  viia  regenda  futt . 

COMMENTARII. 

S  T  E  T  vir  coelum  fufpiciens.vola-    autcm  turmatim  voIitenr,&  fingiilalapi- 
tuignium  rublimium  intetusrgrues    dcna  vnguibus  apprehcnfum  geftet;  quod 

^uidem 


Emblemata-> . 


103 


II. 


'riplex 
tminu 


4urea  Vy 

'hagord 

•armina. 


Gruu  fym 
itlum . 


quidcm  in  liac  figura  non  exprimiciir,neq; 
criamcolli  &  roftri  breuitas  cum  forma 
gruum  facis  cogruir.Veriim  volarHsgruCi 
litteram  A,vcl  vtalijs  magis  arridet/j  -^i- 
?^av  delineaii  vidctur  i  ex  quo  Palamedem 
litteram  T,  inucnifle  uidicat  Pluloftratus : 
&  Hierouymus  gruum  ordinem  liccera- 
tum  appellat . 

Laertivs  &  SuiJasfcribuntjPy- 
thagoram  przcepille  ,  fuos  auditores  do- 
mum  repetentes,  huuc  verficulum  pro- 
nunciare." 
n*i  ■nfct.pi^uv ;  Ti  <^'  epe^Aiji  fAoi  S^iov  if ;c 

Coftatenmi  omnem  humaiix  vit?  lapfum 
potilfimum  e(Ie:auccum  trafgredimurjid 
elt,  fecus  facimus  quam  oportet,  quod  eft 
plusquam  decet:aucquodomi(lum  opor- 
tuit.ueq;  lacis  conliderate  fecimus:aut  o- 
mittiinus  quod  erat  facicndum.  Prion  er- 
fon  tefpoiidet  iWud ,7r^  TrApi fii)v,^u^  fraf- 
grejfui  1  iUtn  ver6,T/<r' ec£^*  i  qutdfectl 
tercio  ,  ri fy.01  J'iov  vicireMa^^it  ;  qutUfeci 
nonconuentens  ?  Erafmus  iii  adagio.g^o 
fr«w^>r/7;«?Uudar  plurimum  hunc  verii- 
culum;&  merito.  Nam  u  fic  exerccmur 
quotidit^jfierct  viiqj  vtnieliores.imo  fan- 
ftiftiiiii  euaderemus.  Aic  tanicn  Erafnnis , 
fe  ncfcire.cuiusfit  verflcuhis,  qucm  apud 
Homeriim  non  reperut  ■  Inuenicstainpji 
jllum  inaureis  Pythagoraecarmimbus.  iic 
eniiii  ille  ibi : 

M»/    <r    'jtvov  [XethAKolyiV    iTT    OfAy.A(ri 

7rpO(TS'i^Ol.O-^AI  , 

Tlpiv  7av  iifxipivav   epyay  rpif   iKA^ov 

^■■sri^-^HV  , 
crii  Ta.pijSnv  i  Ti  J''  ipi^ctiTi  {jLoi  S^ioviK 

JT6A«V5>J  i 

Quasincerpretatus  eft  Virgilius,fiuequis 
quisfiieritaudorepigrammatis  de  virobo 
no,his  quidem  verbis  •* 
Nonprim  in  dulce  declinet lumina fomnu, 
Omnia  quam  lonti  reputauerit  a£ia  diei: 
^lujL  prAtergreffui  ,quid gefium  in  tempore  , 

quid  noni 
Cur  ijii  faclo  decta  abfuit,aut  ratio  illi  ? 
Verficulnm  ver6  ita  explicauit  Erafmus : 
Lapftti  xbi?  quidfecil  aut  officij  quid  omif 

fum  eji? 
Coufcr  Hieroclis  commentaiium  ad  car- 
mina  Pythag.&  Anianum  dilfertationum 
£pi(5lcti  Iib.4.cap.6.  Refert  hunceundem 
verUim  Plucarchus  in  hbellode  Curiofira 
te.Cxterum  gruem  cum  lapillodepi<ftam. 


prudentix  fymbolum  fuifie  norum  cft,  & 
Pierius  rcfcrt  i7-HierogIyph.Docetenim 
probatiifimi  audoies.lapillum  grues  iJeo 
fcrrc,duminfublimevolant,vtilliuslapfii 
cxplorcnt.fupra  terramncan  marc  volicet, 
quod  ex  fonointelliguntjac  proinde  confi- 
dcndum  ,  an  vltetius  progredicndumfit . 
Maximus  Tyrius  dilputatione  40.  lapilli 
arrepti  aliam  ratjonem  adfcrt ,  nimirum 
qiiod  proptcr  imbecUlitatcm  corporis  ,  a- 
liasquc  parum  fnlras,  iuftar  nauis  fluitent 
a  ventis  im pullie  :  quod  cum  iiitelligunt , 
non  ante  fe  volatui  credunt.quam  lapiJem 
apprehendcrinc.firmamcncum  videlicct  va 
cillacuri  volacus.falutisquccuftodiam.Ha 
rum  prudent  am  ciim  nonignoraret  cor- 
Jatus  honio  Deucalion.a  diluuij  fludibus 
feruatum  aiuntgruum  bencficio:quarum 
quidem  fuperuolitarium  clangoieadmom 
tusenatauic,  tefte  Paulania  .  Nonerit  huc 
conferrealienum  ,  quod  fcite  &:adhunc 
locum  accoiPmodacePliuarch  reuilitlib. 
tffojipATciv  ^ojav  <?poviy.Q)TipA  ,  Toiyip' 
a-dxa.  n  to.  hvj^pa.  ■  lic  enini  habet  :  «  </'£ 
yipcLvc-A'  y.iTetCoKn  tvs  ^rTwVgWf  -Trpo?  eivt 
yj>v ,  ^Ktvcf  yivtf  i<riv  ,  aAAaTKTo  koiv» 

•^«tfTgf  i'^Vi{  VOdVTif  ,    etH  TTpOf  KlifJ.eti^ 

pouv  dvTtVii^ovTcu  ,  HpJt  '7reipeo(pvAdTTii- 
<rjv  OTrevf  fxn  xj^  ^(.dv  Tpocr^pipoy.ivii  tou 
TrvdixstToj  ,  H  ki-ris  clvefTrTvayo/uivii  hu- 
ns*  T9  cray.ct  yvfAv^fxevcv  ngu  J^ietTfityy- 
VOfxivov  ■  s^iv  eUi  (Tvvi/aa^iv  ietvTiid,vTt- 
^peopaf  •  eryj^ofjLivi)  yetp  aTa>  xj'  KOpv(pnv 
»1  ^etActeiree.  ,  TrtTg  ^pAy^iet  KetTet^i\» 
Aff ,  JC5"  i(p  Tov  ii-i^etVfieif  piinrtt  hHu){ 
Tli^H,K)  HK  dvit;tl(Tt  TO(}ptKvJi(  .lAc^, 
lUa  vero gruum  ad  lentum  aciei commu.- 
tatio,  non  xnius,fed  ^  vniuerfe  maritlmi 
generii  eftfiqutdem  &>  &ftumftucimq-^  con- 
trU  natando  niti,^  eadem  de  caufa  aqua, 
ttcu  omnibus  mos  eftuauent quippe ne  vert 
tui  a  tergo  tncumbens  ,  fquamws  fubrigat 
cteatj-j  atq;  ita  nudatum  &>  exatferatuttt 
corpm-vulneret-  xndc  in  ventum,  obnixi' 
que^JiuBtbtis  curfum  dirigunt  fic  enim  x 
"vertice  fciffifluciu.5  &  branchiascohibent, 
&per  fumma  delatt  mtnttiinf.ftant  ,  c?» 
horrorem  non  tncutiunt .  H  a;..  i  Hc.  n  flc  ri- 
berem  alium  lociim  pou  mi  uscommo- 
dum  ex  eo  ,  quem  fcripfit  ipfeniet  dcani- 
nial.  folertia  ]ibro,  led  indicareduntoxat 
hic  mihi  faci«  efto.Ammian.Marceilin  lib. 
l8.de  Barbatione  garrulo  qiic^dam  nebu- 
loncjcodemque  proditore:  Ignorabat,ii}- 
G     4  quit. 


Gruum 

zolatfti. 


I04 


Andre^  Alciati 


quic ,  notum  Atiftotclis  fapieiisdidum', 
c]iii  Calliftlieiicm  ,  fedlatorem  Sc  propin- 
c]iiumfLuim,ad  regem  Alexaiidrum  mit- 
teiis.ei  fxpe  maiidabat,vc  quaRi  ratiflime 
&  uicuudc  apud  hominem  loquerecui:,vi 
ta:  poceftacem  &  necis  in  acie  lingua;  por- 
tantem.  Ne  fithoc  mirum,  homines  pro- 
futura  difcerncre  nonnunquam  &:  decen- 
tia  ,  quorum  mentes  cognatas  cccleftibus 
arbitrannir.-animaliaracioiie  cartnria  falu- 
teni  fuam  interdum  alco  tucrifilcntiofo- 
Jcr.vtexempKim  el^  perquam  iiotum:  Lin 
quenres  oriencem  grues  ob  calorem  ,  pla- 
gamque  petenccs  occiduam,  cum  montcm 
pcnetiare  cceperintTaurum  aquilis  abun 
dantem.timentes  fortidimas  voliicrcs,rc- 
ftra  laf  iliis  occludunt,nc  cis  cliciat  vel  ne 
ccflitasextremaclangorem:ijfdemqj  col- 
libus  agiliore  volatu  tranfcur(is,proijciut 
calculos.atqjita  fecurius  peigunt,&c.Ne 
fcioanhuc  conferre  aufim  Virgilij  illud 
CXlo-AEneid. 

___^;^/i/f  j  fulf  nubibu6  afrts 

Strimonii  dantfigna  grues  ,  att^ue  Athera 

tra.ncint 

Cum  fonitu  ,fugiu»tq-yNetos  clamorc 

fcctinUo. 

Vide  Plin.Iib. lo.  cap.  i^.Pierium  Hiero- 

glyph.  lib.  17.  &  Prouerb-  Grues Upidem 

degiutientcs  . 

...  ITALICJE  Samiuiy  &c.]  Pythagoram 

^    ,     *      Italicorum  Philolbphorum  fecfVa;  audo- 

}  ■oa.go-  jg^,f^,i(]gte(^jmr  ciceroi.TufcuJ.  &  D. 

Auguft.inlib.SdeCiuir.  Dci.cap.iDici- 

tut  Samius.quia  cx  infula  SamociatoMU 

dus,  Demarati  mercatoris  locupletillimi 

filius,  vt  quidam  aiunt^  quamquam  D:o- 

gcnes  Laercius  mulros.ex  mulcorHm  ka' 

tentia,  illius  numerat  patres.  Multas  per- 

agrauic  rcgiones  difccndi  caufa  ;  tandeni 

Croronem  venit,  ItaIixoppidum,Tarqui 

nio  Superbo  regnante  ,  tcnuitq,  Magnam 

Grajciam  cum  honoic  &difciplin3  ,  tum 

ctiam  audoritatermultaqj  poft  fseculafic 

Tiguit  Pythagor^orum  nome,vt  luillialii 

dofti  viderciitur.   Pnmus  omiiium  /we- 

7'e/x\|.u;^(vr/i'  inuenit,id  eft  ,  animarum  dc 

corponbusin  cprpora  tranficumjideoquc 

vctuiccarnibus  vefci.Huius  vitam  peteex 

Laertio.Plutarcho,  Plin.Iib  %.-  Gelliolib. 

i.cap.9.&  Iib-  4.cap.i.&lib.  17-  cap.ii. 

De co  quoq;  multa  habet  Ouid.Metamor 

ph. vlt.iii  princip.Politianus  in  Lan)ia,Ti- 

*us  Liuius  lib-  J.ab  V.  C^ 


Dogma. 


SeBA]  Se^ftafecundum  Ciceronem  i.  de  Se^:t^. 
Orat  eft  difciplina,  vel  certa  quardam  di- 
fciplinxformula,fa(5lio,ftudium,racio  vi- 
txPropri^  tameiieftilla  ratio  dogmaai  , 
quat»  quis  fibi  imirandam  proporuit;a  fc- 
(ftando  (vt  quibufdam  placet  )  didla  ;  vel 
vtalij  volunt,  a  fcctionc,  quod  plerunqj 
dogmata  a  fe  iiuiiccm  fliu  diaiCd  . 

Aucior]  Num  Pvchagoras  Italic.t:  fed^ 
aU(flor,veI  durorfueric,  alijs  difquirendu 
relinquo  .-cerce  h.rc  duo  intcrfe  difFerre 
vocabula  vel  ex  corum  originc  conftatjcft  AuBor . 
cnim  au6tor,quirem  accepram  auget ,  & 
deducitur  a  Gra;co  vcrbootu^«y  Autor  ve-  Autor. 
r6,quialiquidcx  fe  facxt,  necabalioacci- 
pitjderiuatum  abatuToV. 

Claufit futim  dogma]  Sapietia;  fuae  vim 
omnem.aut  certc  pr^cipuam  vno  hoc  car 
mine  compreheiidit  &  circiimfcripfit  . 
Dogmaeft  diclio  Greca.figiuficans  fenten 
tiam,e  fitTium.decrerumjplacitum  cuius- 
quefctV3e:dicicur  0.7^0  j^  S^okhv,  quodeft 
opinari  .  Dc  dogmace  vide  plura  in  epift. 
o6-Senec3e. 

§^0  prAtergreffui?]  quo  tranfgrefliis  * 
aut  vitraquam  decuic  ,  fecifti?  qtiod  eft 
NIMIS.  Lege  \''Yon^\'h.  ^lu^trafifgrcffmt 
<il^id  agu?]  vcl  qnidagebas  ?  fic  enim 
Grcce  ,  r/  S"'  tfi^a. ;  qui  lapfus  eil  in  eo, 
^CffM  PARVM. 

^Mi^  omittK  agendntn?  ]  quid  iion  de- 
r^-ns  ;i  tefadum  eft?quod  eft  pcccatumiii 
bono  omiflb  . 

Hanc  ratiofiemvrgcns]  Vokbat  quifq^ 
fibiapud  fc  rationem  haiic  ledderet.  Idcfil 
p«nc  deSeftioScneca  lib.3.Deira,C3p.36. 
quem  locum  mox  fubijciemus . 

^^od  didictffe  grutim  ^c.]  Ex  volaru  Gruu  ;. 
gruum  prudentiam  hanc  in  rcbns  agendis  volatu  c 
iK)bis  propofuit,  nimiru  ok  aia-^Jvea-^cu  fuctHdo. 
TkV  KoyKr^Hi  ttoihv  »  (SpovHV  cf.  fj.uT  op- 
vt^ic  vt  vcreri  addifcanc  homincs  lationis 
participes,fi  deceriores  fc  prxftiterintaui- 
btts.in  vitasadionibus  •  Plinius  Nat  bift. 
Iib.10.cap.13.hxc  de  griiibus  tradit:Cer- 
tum  eft,  Pontum  tranfuolaruras  primum 
omnium  anguftias  petere  inter  duo  pro- 
montoria,Criumetopum  &  Charambin; 
mox  faburraftabiliri-Cum  mcdium  tran- 
fierint,  abijci  lapillos  c  pcdibus:  cum  at- 
tigerintcontinencem  ,  e  gucture  arenam. 
Idem  aii  Solinus ,  &  Cicero  i-de  Natuia 
Dcor.Alciatus  lib.i-Parerg-cap.io.expo- 
Benslocup  Pollucis,ficait:  Mctaphora  ^ 

gruibus 


IV. 


Errores  eo 
rum  ,  qni 
literxi  ad 
dtfcnnt. 


JjOcuiAl- 
ciati  'ex 
frdeSiio  - 


r 


gcuibus  riimptacft,qiia:in  terrani  Hcrcer,- 
duiit  (urripieiidi  alicuius  lapidis  caufa  , 
quem  pede  reriiient,  vcinalto  volaiues,eo 
demillb  cxperiancurex  cadeniisilrepitu , 
fupra  mare.an  vero  fupra  cerram  voliceiit, 
vt  Suidas,&  Ariftopbanis  incerpres  in  Api 
biis  oftcndir.&c.Conciariuni  tamcn  tenct 
Ariftotelesjcuius  h<jc  func  verba,in  Iib-  8. 
dc  nac  animal.  cap.  i  l  Sed  auium  grues 
(vtdictumeft)ex  vlcimisin  vltima  abeuc; 
volant  flacu  fccnndo.Qu^od  delapide  nar- 
rant.falfumeft:  Lapidem  enim  tencreeas 
fulcimenco,quem  vbidccidcric,accipi  vti- 
lemadauri  probacionem  aiunt.  Haec  Ari- 
ftoreics .  Quod  dc  anferibusMarcellinus 
fcribit,  roftrafua  lapillisoccludercTau- 
rum  montem  aquilis  abundantcm  ,  quas 
maxime  timcnt,  de  gruibus  alii  malunt . 
Noftrum  non  cft  dc  hac  lire  pronunciare , 
vt  q  ii  anfercs  nunquam  ad  pafiioncm  du- 
xerimus ,  ncq;  gruum  ordincs  ita  curiose 
infpcxerimus  .  Hucfbrtaire  pertinec  ver- 
bumGruere,  fiue  Congruere  ,  agruibns 
duiflum.qnod  (ignificaceoimenirc-  Grues 
cnim  fe  nou  feg regant.fiuc  cuna  volat,fiue 
cum  pafcuntur,ait  fcftus  . 

Ex  ag7n:ne^  proptie  .•  nam  agmen  pro- 
pric'miiliiiudinem  fefeagetem  lignificat . 
Virgil. 
, LoniH?n  per  valles pafcitur  agmen  . 

Ne  ceff'ent,^cAt.]  Reddit  caufam  ,  cur 
gtucs  lapidem  geftentj&eandem  .id  huma 
uam  vitam  applicat. 

Mala  flamina  ]  venti  aduerfi  &  im- 
petuo^. 

I.  H  v  N  c  Pythagors  vcrficulum  in  pri 
misobferuari  diligenter ,  &  addifci  cupe- 
rem,abiis  maxime,  qui  ftudialiberaliafe- 
(flancurj&  ex  iisfru(flum  aliquem  fperanc 
vbcrrimura.Permulci  enim  ex  iis  peccac, 
quodnoii  facisatccnci  fepta.vt  itadicam, 
le(flionis  tranfiliunt,  &  aliis  rebusanimum 
applicantes,non  videnc  (e  abfcedereab  eo 
laudabili  &  ingcnuo  inftituco  ,  cui  nomeii 
dederunc  .  AHi  funcqui  quanquam  !abo- 
riofi,non  funt  atceti  fatis.aut  adiiciunt  ani- 
mum  adquasagunt.  Alii  den  q;  quanqua 
mulca,  &  quidem  fkpe  diuque  agaiit,  ta- 
men  innumerabiiia,  autcerte  multapras- 
tcrmittuiit  in  tranfcurfu  ,  qu^ad  inftituci 
laboris  perfe(5lioiiem  valdcconducerenc . 
Sed  pra^ftat  Alciatum  magiftrum  audire 
citius  ,quiicafuos  auditores  adhortatus 
cft  quadam  pr^lctlione,ab  iifdem  primiim 


ematci_j,.  105' 

rogatus,qua  przcipue  mcthodoinft.idio- 

rum  cnrfuellet  vceiid;im:Prqcatnobis  (iii 
quit  illej  vccuftilliiTnis  Icalicse  Piilotb- 
phia:  auclor  l'ythagoras  ,  qiii  difcipulos 
iuos  carmineGr9co,quod  maxime  necef- 
farium  adipifccnJje  difciplin^  efler.admo- 
nuic  ,  Quodque  quotiiie  eos  in  ore  haberc 
iuirit.  Id  cft  eiufmodi::Tii  Trecpi/Snv  ;  ri  l' 
tfi^A  ;  ri  fj.oi  (^eov  ouk,  irthia-^;];  Ec- 
enim  ha:c  tria  non  tam  prxcepca  ,  quam 
oracula  vnicuiq;  noftrum  femperanteocu 
loselle  debe.it. In  primis  fcilicet,nequain 
re  aut  cxcidas,aut  tranfuerfus  abiufticuco 
trami:eferaris:quod  ijs  futingitjqui  ali:s 
in  rebus,animi  inrctione  occupata.ad  fcho 
Us  tamen  accedi'it,  vt  qiii  vel  amore  capti, 
vclarmis  rixisc]ue  dediti,  vel  alex  lufuiq; 
maricipati,vel  artibus  illiritisaddi(:Ti,fcho 
laftici  camen  nomen  feruanc  .  In  hos  An- 
najus  Seneca  veceris  lureconfulti  vcrbis  iii 
uehitut;Etiani  magna,inquit,pars  vire  ela 
bitur  mal(^  agentibusjmaxima  nihil  agcn- 
tibus.  Q_iucnim  auribus  folis  prxfcnteSj» 
raeiuem  a!i6  incendunt,  ii  aliuJ  agerc  La- 
tinisdicuntur.  Alterum  eft,  vt  attedamus 
ad  id,  quod  aginuis  :  vcciim  quid  boni  a 
nobisf"iclum  fueiit ,  magna  voluptateaf- 
ficiamur:  fi  verbquidmale  vercifle  vide- 
rimus,in  futurum  abftineamus  .  Eteiiim 
prsmiuro  vircutismnxiraum  ipfa  eft  ani- 
mi  volupcas-  lifceenim  iuuenibus,qui  in 
fophifticis  cauillanonibusjvel  legum  opti- 
marum  ambagibusdiuiias  immorancur  , 
re(5te  c^nxsAix^nv.Vjdequidagaf.  Cuius 
rei  eiemplum  in  huius  anni  iedionibus 
accipiporeft.  Fuerunt  florente  Romano 
imperiovarii  ineorum  Republ.magiftra- 
tus.vc  Prxfe(fli  pr^cocio,  vc  Proconfules  , 
vt  Praffides  prouinciarum,  vt  clariflimi , 
vcfpeclabiles.vtilluftres,  &  fiquaaliasuc 
huiufraodi  nomina;Hsc  hodie  mutata 
Rcipub  formaexoleuerut,  mc  viloin  vfu 
permanferiint ,  fed  vnufquifqj  iudcxeam 
lubetcoguorainationem  ,  quarfibi  vcllegc 
municipiijvel  Pnncipis  lui  diplomatecoiv 
celfa  cft  .  Ideoq,  parum  reieit  diutiusin 
vcterum  magifiratuum  nuiiieribnsdigna 
fcendis  verfari  •  Bartolus  certc  &  vcteres 
non  vlrra  cres  ,  auc  quacuor  Ic(ftior;eshac 
in  re  videncur  confumpfiflcQ^bd  li  quis 
maiorcm  anni  parrem  hoc  in  argumeiiro 
tranfigerc  velit.huic  xtdh  pra:ceptumry 
thagoricuniipfufurrabicur ;  Vide  quida- 
gas.  Supcteft  tertium  ,  uequid  agendum 

omic- 


ne    •««- 
dam. 


I.   §^0 
tranfgref' 


I .    §^i(i 

agis  ? 


^.^:do- 
imttic  a- 
oendtiy»  ? 


io6 


Andre^Alciati 


omittamus:In  qiio  (anc  adco  pcccant  viii- 

iieifi  ftudiofijvt  vix  vllum  fuperfit  remc- 

dium  .  Et  hxc  quidem  AIciacu5:cuius  di- 

fputatioiiem,&  apertam  dilucidamq;  hu- 

ius  carminis  explicatioiiem  huc  atcexerc 

in3hij,c]uani  quidpiam  alnidcommMiifci, 

autaliuiidc  minusopportuiie  conquuere. 

X.  Dcinde  hocidcmad  vniucrfam  vicam 

hiimauam  trahi  polle  nemo  fanus  non  iu» 

l-raclarHi  ^j.af.   Vidit  hoc  Scneca  lib-^.de  Ira.cap. 

SenecA  lo-  j  g.cuius  verba  non  piget  huc  adiicere:Om 

"'■■'•  nes  fenfus  perducendi  fun:  ad  firnutaccm. 

Natura  paticntes  funt,  fi  animus  illos  de- 

finat  corrumpere,qui  quotidiead  tatioiie 

reddendam  vocandus  eft  •   Faciebat  hoc 

Sextius  ,  vt  confummato  die  ciim  fe  ad 

nocflurnam  qiiictcm  recepUlec,  interroga- 

retanimum  tuum  :  Quod  hodie  maluin 

tuum  fanafti?cui  vi;ioobfticifti?qua  parte 

melior  Cb?  Definet  ira,&  eiir  moderatior» 

qux  fciet  fibi  quotidicad  iudicem  elle  ve- 

nicndum  .    Quid  ergopuichiiushaccoii- 

fuetudineexcuciendi  totiim  diem?Qu_alis 

ille  fomnus  poft  recognitionem  £ui  iequi- 

tur,quam  tranqiiillus.alcus.ac Iiber,cum 

auc  laudacus  eft  animus  ,  autadmonitus, 

&  (pccularor  fui,cen{orqi  fecretus  cogno 

fcec  demoiibus  fuis?Vcorhac  poceftace  , 

&quotidie  apud  mc  caufam  dico  .   Cum 

fubiatum  econfpecfVu  lumencft,  &conti- 

cuit  vxor,moris  iam  mei  confcia  ,  totum 

diem  mccum  fcrutor  ,  fada  ac  dKfla  mca 

remetior  .  Nihilmihi  ipfeabfcondo,nihil 

tranreo,  quareenim  quicquam  cxerrori- 

busmeis  cimcam,ciim  polliim  diccre:  Vi- 

de  ne  iftud  amplius  facias,  nunc  tibi  igiio- 

fco,  &c.  Neq;  eftalieiuim  etiani  quod  le- 

ApuWtm    latii"'»  eftapud  Apuleiri  i.  Florid.de  Gym 

deGyntno  "0^ophiftisloquens.-Vbi,ait,mcn(a  pofita, 

•ophijiis.     priHfquameduliaapponantur,omnesado 

lefcences  ex  duierfis  locis  &  ofliciis  ad  da- 

pem  coueiiiunc.Magiftri  perroganc,quod 

fadum  a  liicisortu  ad  illud  dici  bonum 

fcccnc.  Hic  «iius  (ecomeniorat  interduos 

arbitrum  delc(flum  faiiara  fiir.iiltate.reco- 

ciliata  graria  ,  piirgata  fiifpicione,amicos 

cx  infeiifis  reddidille.  Itidem  aliiis, /cfe  pa- 

lentibiis   quidpiani  imperantibus  obedif- 

fe  ,  &  aliiisahquid  meditacione  fua  repe- 

jilTc.vcl  alceiius  demonftrationedidicule.- 

dc:jiq;c2teri  commeinorant .    Quj  nihil 

habctad  otferre,cur  prandeat ,  impianfus 

ad  opus  forascxtruditur.  Nonacquicfco, 

fed  Seuccae  TCiba  ptoduccqux  miiii  ccrte 


videnturnoM  aliena  a  Pytbagoreis,de  qHi 
bns  hadlcnus.  Magnam  vitaepartem  elabi 
nihilagentibus.-maiorem  mal^  agentibns: 
totam  aliud  agentibus.  Cert^  Artianus 
difiertationum  Epictctilibro,  fcite  eft  in- 
terprctatushispen^  vcrbis:  "Tr^ '^Af.i^nvi  vxt^metff 
vbi  omifi  adulationcm?  quid  leprchLndi  i  r^: 
nuni  vt  ingenuusfnum  vtgcnerofus  ?  5i- 
qnid  autem  eiufmodi  deprchendeiit ,  fc- 
ipfuraincrepat&obmrgat.  Quid  tua  in- 
terfuit  ifta  Ioqui?an  mentiri  non  licebat? 
Philofijphienirn  afierunt.iiihil  ptohibere, 
quominusmendacium  erferatur.  Tu  ita- 
que  fi  nihil  curesaliud,nifi  vtrecl:e  de  re- 
bus  iudiccs,  vbi  mane  furrexeris,ita  tecum 
loqucrct  Qiiid  mihi  deeftad  toJicndasani 
n.i  pertuibatioiies?  quid  ad  tranquil.icatc 
animi  obtinendaTt  ?  Sic  Horatuis  5at  4. 
Ser.  lex  perfoua  fuadocct,quo  padlo  quis 
fcipfo  nieliorcuadat.  Inquitenim  : 

Neq-^  enim  cum  leBului^ut  me 

l^orticiti  excepitidesu  mthf.re^iu:  hoc  e/? j 
Hocfacits  viuam  melius:  fic  dulcis  amicu 
Qccurram-.hoc  qutdam  non  beUe^.umc^uid 

ego  lUf 
Jmprudts  olimfacidfimileiHi.<  ego  mecii 
Comprefjis  agtto  lai/ru  . 
Ha:c  pMici  lili  cenebriones  ;  Scdquid  nos 
fupenialuce  illuininati  ?  quo    labui.ur? 
quid  agimus/quid  nou  agimus?  vbicft  aiii 
musquocidiaims  fpeculator  fui?vbi  fccre 
ta  adionunicenfura  ?   /»gc  nuhomo  j  ad   V-t*  hti' 
cunasmecum  iedi&  crepundia.-  naciuita-   ma.^  e- 
tisfpccuJumaccipcinmauus  l?i  ius,&coi>  x^mert. 
fideia  generationis  eiordia;  fuucant  dcfe- 
»flus  natura:,corpori!,  infirniicas,mcmbro 
riim  languor:  pcrpende  oitum  iuglorium 
&  ignobilem.dcmalcdida  ftirpc&  cxccra 
biii  procop}afti  ,  tuctiani  ,  qiii  m  faftigio 
gIori^,nec  ex  colluuie  vulgi.  Vadciii  pc- 
iiecialia&  iiiceriorcs  rectnus>&  fcrucare  , 
fi  quid  (aiuim  ibiaut  inccgrun  jviiesa,io- 
rum  anunantuim  ,  robur,  ikC  ainia  coi.fer 
tu»s:anfra(fi-us  Ipccla  &  lubiicuni  vi^.  qna 
incedis.globum  volubilem.cui  infiltis, gy- 
rum  roca:,qiia.' tecircunifcicifluxuni  ccm 
poris.quiad  lcnitim  pra;cipitar;  curaium 
Jaboiumqi  turbinem,quo  iniioJiieiiSipio 
cellani  faci  deniq;  &  tubiciUTi  inipetum  , 
qui  proftcrnir,  &  cacaltropheii  inipofiit 
huic  tiagcdiaj.Cretam  lliiueauc  calculos, 
fubduc  raciones,  omnia  diJcute  qua  poces 
diligen'ia:fcribeprim6  numerum  eorum,- 
quxboiiain  tc>tuni  quxconciana  inueiic 

iis 


Embleraata^. 


107 


trofit  in- 
^efiio 


Toenerato 
ru  faccu- 
lc  ftmilis 
tenfcien- 
tia . 


libeUo  rct 
tionctrio , 


ris:figiiram  circiiliibi  reliiiqties,mihi  crc 

de,&  orbiciilaremlitteram,  qiiainihil  (i- 

giiat;hic  aceriium  mimerorum  vix  luime- 

rabilem  .  Multiplicabis  per  ceiitcuias.iii- 

quam  ,  &chiiiades  malorum  fiimmam  , 

ibiiiitermoiiadescoiifiiftes:  adeo  nihil  ua- 

loris  iii  te,  autprccii,aut  ponderis.Medira- 

re  h2Ec,&  fac  quod  molarcontuiide  Sc  coii- 

tere,  iiec  difTipa  tameii  &  eijceconclufain 

farinariocordis.nid  ueiitiUta  prius  &  pur 

gata  rationis  crjbro.Itafiet,Ttmemoriam 

tuiimnquam  depoiias  aiitnotitjam  .cjiia 

rece4ite&  florida,  vanicatisaura  euanefcec 

paulatim,qHaefumat  iii  nobis,&  ecloaca 

pedorisa(rurgit;&  riiccrefcent  virtutum 

plantiilce  vicilTim.ac  versedeuotionis  pul- 

cherrimae.  Plurimiim  autem  conducitir- 

rigandisiftis  nouellis  &  producendis,  di- 

fcuirio  tranfaclx  vita?,vtdixi,  &  infpefHo 

fiequens.-videremaculas  &n^uos,qui  iti- 

hjerent.aut  adhsrentjconiundio  enim  fub 

oritui  &  rubor  e  meliori  fanguine,{i  vul- 

nera  aniinxrecrudefcanr,  &  pateat  defor- 

mitas  .    Quodijscontingit,  quiinfpecu- 

lisexplorant  faciern,ci\mdefedns  aliquis 

fefe aperit,  autnota  turpior,  qu^dedeco- 

rar;purloreenim  fufFufi  refiliunt ,  abiecfto 

iiidice,&  deremecliocogitat:Similequid- 

dam  fentiunt,  qui  in  fc rutinio  fuarum  a- 

iflionuni  occupantur,  &  colligunt  anale- 

fta  flagiciorum  .    Latens  morbus  &  inco- 

gnitus,  infanabilis  ;  ad  radicem  enim  noii 

defcendit  remedij  applicatio,  vt  euellac 

aut  purget  foinemmali:Idem  planein  vi- 

tiorumhaccuraacciditjdumocculta  sfir, 

ferpunt.fenefcuncnegliguncur.-fanari  pof 

funtdetedla.  Foeneratoris  facculum  com- 

paiemus  confcientiam  noftram.quimone- 

lam  claudit  adulterinam  &  probanijiieu- 

tra  tamenagnofcitur.nifi  deprompta,  & 

ad  lucem  infpedlacuriofius.vnde  precium 

adduur  primum  &  xftimatio:De  hoc  ge- 

iierefucatoaftiones  noftrae  funr&opera, 

probacommixta  reptobis ;  laxari  oportet 

loculum  feu  crumenamcordis,vbiabfcon 

dita,&  eximi,vt  ad  Lydium  cxplorentur. 

Alii  cum  libello  conferunc  vel  codice  ra- 

rioiiario.in  quo  bona  continentur  &  mala 

nomina  Nec  infcitchoc:refertaeft  talibus 


debitis  nimirum  charrah?rmcntis;fuppu 
tandum,  &  inufnienrlns  modusvtcxpun 
ganrur  pruisquam  fubmirtantur  haft?,& 
auiTtionejitur  bona  :  incambium  enim  ve- 
lut  tradita  funt  &  vfuram  ,  vt  nummus 
nummum  pariat,id  eft.vt  ex  vnovitio  no- 
uum  fuppullulet.  Qu^o  diutius  tenemur 
obftridi,e6  difficilior  redimendi  ratiojin 
qu.'Eftnm  enim  obligamur  ,  &  inlucrum 
cedit,quod  foiuitur,fi  feio  foluirur  ,  nec 
ad  pr.xfiiiiriini  terminum  .  Ex  a(Tc  vix  li- 
berariojvbi  mota.  Faciamus  mature&  in 
tempore  ,  dum  iii  capite  confiftit  (blutio- 
nis  fumma  adliuc,nec  excreuit.Sit  tabula 
in  manibus  aflidue  &  in  confpei.T:u,nume 
remus,componamus  perpartes,  parcium 
parciculas.parcicularum  partes,  in  minu- 
tias  &acomos  rcxhis  in  capuc  deiiuo  & 
maflTam  incegram,  necalculieriordamno 
fit,auc  feducat.Magna  vcilitas  profefto  , 
imo  neceftiras  porius  hic  arithmecicum 
cffe.ac  Platonisaut  Pythagor^difcipulu  • 
Mercator  ftudioseatcendic,  lein  rationi- 
bus  fubducciidis  aberrct :  vbi  negocium 
animsB  &  faUicis  agicur  ,  ibi  fuppucacor 
ofcitec  au-^  dormiac?Ica  fic  tameu:res  ipfa 
clamac  &  improbicas,  qua:  incrementa  fu- 
mic  iii  horas.vc  corrcnsab  affluxu  iiiuium. 
Supina  negligenria  in  eruendis  his  fcrnris 
&  area  cordis  purganda  ,  communis  fere 
omiiium:  filuefcit,  cultoris  ignauia,&  in 
fpinasluxuriat;  nemofalcem  immirtit,fe- 
cat,auc  ftringic .  Inflore  eft  malorum  f^- 
cundicas.vcreor  nead  maruricatem.  O  in- 
furgac  Aquilo  diuini  cinioris,&  demecac? 
Venice  vos  Zephyri  coeleftis  grati^e  ,  per- 
flatehorrum  huncvtlilia  germinec  &  flo 
fculos  paraHifi-Delabereo  falurarecolly- 
rium,&  perungcoculos.vc  penetrcr  acies, 
circumfpiciac  &  obferuec,ii)  hoc  enim  car 
do  falutis  voluitur  .  Ad  lapfum  proiedi 
fumusomnes,&  ficucpifcisad  nacadum, 
ica  nosad  pcccandum  proni .  Si  lux  defti- 
cuacabalto,  &  fubtrahat  lucernam  a;ter- 
nus  Sol  ,  quxad  indagandum  crimen  5c 
agnofcedum  pra;fulgeat,iam  Siygias  oras 
tangimus  pcdc,&  oberrainusin  Cymme- 
rijs  tenebris . 


Prudcnics 


I. 


II. 


84 


Andre^  Alciati 


Prudentes . 

E    Kl    B    L    E     M     A     X  V  I  I  1. 


1  A  N  B  t^ijrvris  ,   qut  tam  trAufa^ta  futiiraa.  calksy 

Mf^-i'  ^^^^^  fanna^s  ,  ficut  &  ante  ,  vtdes : 
Te  tot  cur  ocuUs  ,  cur  fingnnt  vultihus  ?  an  cjuod 
Ctrcumf}e6ium  hominem  forma  futffe  docet  ? 

C    O    M    M    E    N   T    A    R    I   I. 


LT  p  p  1  s 
bifiontis 


s   &  toiiforibus   nota  c-ft  lani 
is  effigies  ,  lirilicet  capiM  aiio 
coa''ts  uc».ipiti)s,f'acie  vtriiiq;  vuili  pia;- 
<li:a  ijuid  eigo  opus  pluribus  explicaie  ? 

.i  V  M  P  T  V  M     vjdctur  hoc  Eniblema 

cx  '  iutarciii  probleniatis,  licet  hi^orij  de 

Iji;o  iiorio:  fic,  qnam  vc  Alciatim  noftril 

vcliiDUsadigeic  ,  vr  alicuiidc  i-ompilaue- 

rit  .    la;>us  rcx  fiiit  Italia?,  qui  Saturcum 

j^.^nscuy  '■"f'5  culcuram  edo.uit.  Hudc  biformem 

bicei-s.       ^*-'"  iJ>cip'ten)  vcte-esquidam  plaTia;  3c  pi- 

^  c'iorcscitiuxeruuc,vel  quod  feiuiuni  &  fij 


ueftrcm  cultum  fuorum  hominiim  iii  ci- 
uilem  mutarit:  vel  qucd  f  a.erGrxcx  & 
Latii)a\gciuiscredercrur:atir  quia  Solem, 
quetn  eundem  cum  lano  volebaiu  cfTc  , 
ca?Ief!is  aula:  iaiiitorem  purare.t.quippc 
qui  cam  otiens  apcrirc,occid:ns  vero  claii 
dcic  viderctur-  Sed  tamcnid  tam  celebre, 
variisnjnomiiijbus  decaiitatim  lanibici- 
pitiiim  quamplurinii  ad  folerium  prudeii 
tiamqiie  regis  retirlcruni  ,  Iia:iidem  pru- 
deiicis  e(l  prcrcnta  i:o|Te,fuciiris  veromul 
to  ancc  prouidert;  quoJ  ligiiificauit  Tc- 

rent. 


II. 


Emblemata_j.^ 


lop 


rentin  Adclph.  '  j  ^f 

Ifiuc  efi  fapere,non  qf  ar.te  pedes modo  eji 
Vtdere/eii  etiUayqfiitura  fuKt,  1'roificere. 
De  lioc  figmento  niiilti  Poetx  lulciuDt, 
quorum  alij  ad  alia  ingeuiose  traxenint. 
Oiii^i^^.Faftor. 

Vidtt  lanm  t^UA  pofi  fua  terga  ge- 

rujitttr  . 
ScA  maxime  iii  piimo,  vbi  faciei  dtiplicis 
rationcs  alias  aHfeitjcur  baciihim  Hextra, 
claiiemqj  finiftra  teneafjcur  vocetiir  Patul 
cius,Cliifius,&  aii  nuilca.Macrob.i.Sa- 
turn.Creditur  inquitjgemina  faciem  pr^e 
tulifle.vt  qux  antcquacquc  poft  tergu  ef- 
fenr ,  intueretur  .  Quod  proculdubio  ad 
prudentiim  r  gis,foIcrtiamquc  rcferendu 
eft.qui  &  pra:teiita  noITct,  &  futurapro- 
fpicerer.ficut  Antevorta  &  Poftvorta,  di- 
uiniiatis  fcilicet  aptiirim^e  comites,  apud 
R  omanos  co  1  u  tut.  Q5  6  fpc<ftat  adagiu m , 
Tpo^a  >C  oTriffCi),  ji  fronte  (^  a-tergo;c\no^ 
eft  diligemcr  infpicerc  ,  &  prajrerica  cum 
prxfentibus  &  futuris  confcrre  •  Berofus 
Babylonicus  (nifi  tamen  nos  fallic  Berofi 
nomen)  lib.s.Antiquitatum  fcribic  ,  Noe 
alio  iiominc  vocatum  C^Uim.tributumq^ 
illi  cognomen  lanus  ,  a  lain  ,  qucd  apud 
Aranuros  &  Hebra:os  fonat  vinum,  a  quo 
lanusjideft,  vinifer,  &  vinofus,qui3  pri- 
mus  vinum  inuenit  :  cuius  vi  &  vapore  c- 
briuseftedus.cum  miiuis  pudicc  interra 
cecidiflcc,Cham  eius  filius,m3gicus  &  ve- 
neficus  (  qucm  poftea  Aigyptus  Saturnu 
iuniorem  coluitj  patris  vinlia  comprehen 
dit,  tacitcq;  fubmurmurans  carniinenia- 
giLopacii  illufic ,  fimul  &  illum  fterilcm 
perindeatq;  caftratum  efFecit.Neq  ;  dein- 
ceps  Noc  foeniinam  aliquam  foecundarc 
pocuit.  fiinc  orta  fabula  apud  Poetas,  licet 
tempora  11011  conueniant,&  Lilius  Gyral 
dus  fub  finem  Syntag.  4.  abhoc  dificntit . 
Sed  bicipitjj  huius  caufam  aliam  &  eadem 
pcnc  attulit  Plutatcli.in  quffiftion  Roma» 
nis:  Nempe  quod  genere  Gr^cusex  Pcr- 
rhoebia  fr.erit.atq;  in  Italiam  profeftus,{e 
dibusapud  barbaros  pofitis,Iinguam  vits- 
que  rarioncm  mutauerit .  fic  cnim  fama 
receptum  cft.  Vel  quod  Italos.qui  feri- 
nis  enent  adhuc  monbus  ,  quiquc  iniuftc 
•viuercnt,ad  aliud  vitas  tradnxerit  &  rcuo 
carit  inftitutum.ita  vt  agriculturam  &  ci- 
nilem  cultum  eos  docuerit.Sic  vero  ille  : 
J^ittTi  70V  lewov  S^iTTpocreo-Trov  oiovTou  ye- 
yovsveu,  ^yp(X/pv7iv'<7as}i0ji 'Trha.TTv- 


<Tiv  ,  Tro Tgf of  onttd  yivy-va  gAA>;f  £* 
'Tnllaj^ia.i  nc  f 'Vj- /fcptir/  j  S':a.(louiSz 
«f  naKidV  «^  7vvciKiis-et{  voliancSiCa.p 
/Sa.poi{,f/.67ifa/.i  >^  y^/imavy^  i ia.acLVt 
i!  fjLahKov  ort  T>i( 'pripi  7»v  iTttKiav  dv- 
TCi  Aypioic  v^avoiJ.oK  ypcofj.{viis  iSt(Tiv 
eifiTipov  C/a  <r)^y.a,  ,  ■Trei^eti  y^u  yto)p- 
yM  HpJ  t!roKni-^e<r^aj  ,   //.ergy^etAe    nju 
/t/.£Tgx.(5V/>t»,'!r«.  EffingebaMir  p  crea  laniis  laKUS 
quadnfions,  quod  quatuor  nundi  plagas  euadri' 
maieftate   fiia  ccniplefleretur  ,  vel  quod  /?o;.J. 
quatuor  habeatannus  f  artes.ver.^ftatem, 
hyemero,&  autumiuim  .    Dicirur  lanus,  Ia>^i  ety- 
quafi  Eaiius,abeundo.Iai)Usenini  proc?-  mon* 
\o  &  mundo  capitur  ,  cuius  numus  cft  & 
officium.Icmperire.  Vel  dicitura  lanua, 
vt  videair  fcntireOuid.  i.Faft. 
Tr&fideoforibui  cceli  cum  mitihu^HortS  > 

I.t  redit  officio  lnpiter  ipfe  meo  : 
Inde locor  lanm  •   . 

Ali  j  potius  lanuam  a  lano  diJlam'  volut; 
alij  lanum  ab  hiando  didum  contcdunt, 
quoniam  chaos  ipfe  fit,tefte  Ouidio: 
Me  chaos  antiqui  (  nam  fum  rcs  prifca.) 

lecabant  . 
Templum  Iani,vt  autor cft  Plinius,  Nu-  Templum 
ma  Pcmpijius  primusinftituit.Verba  Ph-  lam  . 
nij  runt,Iib-54cap.  7.  Prarterea  lanus  gc- 
minus  a  Numa  Rege  dicatus.qui  pacis  bel 
liq;  argumento  colitur,digitis  ita  figuta- 
tis,vt  trccentorum  quinquaginraquinque 
dierum  nota  per  fignificationem  anni,tcm 
poris,&xui  ,  fe  Deum  indicaict .  Huius 
templi  portx  tempore  belli  pacebant,pacis 
vero  claudebantur  .    Eiinius  : 

„ loslcitiam  difcordia  tetrcUi 

Bclli  ferratos  pofieSyportasq;  refregit  . 
Vnde  ipfe  lanus  Patulcius  &  C  lufius  voca 
batur.dequo  Ouid.  in  Faftis.- 
Nomina  ridebu,  modv  naq;  Pattdciin,  :de 

Zt  modo  facrifico  Clufius  ore  -vocor  . 
Hafce  portas  ter  claufas  fuifle  ,  hifto- 
rijs  proditumcft.  Priroiim  Nunia:tcm- 
poribus  :  deinde  peracto  fecurdo  bcllo 
Punico  :  Poftremo  poft  A*ftiaca^  pigras 
ab  Augufio  confedas.  Qni  plura  de  la- 
no  cupic,  adcar  Macrob-  ^aturn.  i  b.  r» 
cap.9.Pierium  Hier' glyph-ljb  14.3i.5y- 
&  48  Vide  ciHoq;  adagia  ,  Afronte  ,  &  a 
tergo.&L,  Alter  lanus.  Imagolani  bil^ron- 
tis,fedcorona  fpicc3,in  luimmisctia  nunc 
confpicitur,  tributa  Pompcio  obcuram 
annona:  ;dequaErifius  in  Numifn^atis. 
Qua  fimiiitudine  deccptus  Thcodor.  Ca- 

teius 


I  lO 


AndreaeAIciati. 


III. 


Callere 
Qalliu . 


Sannto 


leriis  eanciem  cffigicm  lano  tribuit.  lib* 
vlcVariar.  le£lion. 

1  A  N  E  btfrons  ]  Sic  Virgiliiis  in  7. 
AEiieid. 

laniq;  hifrontis  imago. 

Oiiidiiis  bicipitem  vocat.  lane  biceps  &c. 

luturaq;  calles.]  CaIIcre,proprie  figiu 
iicat  calliimfacere.  Ell  autemcallus,fl- 
uecalliim,  cutis  labore,  &  opereindura- 
ta.  Hoc  taneu  loco  fignificat  fcire  ,  hoc 
cft  ,  calliditate  ,  qua:eft  vrbana  fcientia  , 
quod  ficut  pes  vel  iiianusexlongo  labote 
calJum  ducit ,  ita  nicns  longa  cxperientia 
colligit  habitum  quendam  rerum,in  qui- 
busvcrlatur.  Perfius  . 

Dicenda,tace»daq'^  calles. 

Horatiusin  Arte  . 

Legitimiiq;  fonii  digitis  callemus,  etaure. 
Plautus  vtramq;  (iguificationem  vno  vcr 
fu  complexus  eft  in  Perfa. 
Magis  calleo,qua  aprugnum  callu  callet. 
f^uiq-y  retro  fannas  ]  Alludit  ad  illild 
Perh]'Sat.i. 

O  lane,  a,  tergo  quem  nulla  ciconia  pinfit , 
Nec  manus  auriculas  imitata  efl  mobilis 

albas , 
Nec  HnguA,quantum  fitiat  canis  uippula, 

tantum  . 
Vos  h  patricius  fanguis  ,quos  z>iuere  fas  efi 
Occipiti  c&cOtposlicA occurrite fann& . 
Eft  porro  fanna  itrifio,  quae  (  vt  inquit 
Hier. )  ab  occipitio  ore  diftorto ,  &  labris 
contradisfit,  anteriornm  dentium  often- 
tatioiie  .  Hinc  fiibfaunaic  ,  tali  ludibrio 
vel  fcoiTimate  irridere:  &  fannionesdicun 
turfatuiin  didlris  &  motibus,quos  moros 
vocaiit  Gra:ci.Cicero  lib.i.de  Orat.Qu^id 
cnim  porro  tam  ridiculuni,quam  fannio 
ert?  qui  oie,vulcu,iniicai)dis  motibus.vo- 
cCjdeniqjcorpore  ridetur  ipfo  .  Eireautc 
originis  Gia:ca:Iiqiiet  Euftathij  veibisad 
io.i;.&  i6.0dyft'.&  colligicurex  Coelio 
Rhodig.  quiait ;  Apud  Cratinum  Sannas 
fccuum  indicat .  Vnde  &  Sanna  ,  verbiim 
Laciiiis  frequens,pi!to,(lefluxicj  etianid  \ 
i)aiu'i  foniui  Grainmatici  opiiietur  didii, 

Tct  tc  cur  ocults  ,  totfingunt  vultibtcs?] 
laiuini  nonniodo  bicipitcm  ,  fed  &  crici- 
pcem  ,  &  quadricipicem  effidum  olim  , 
iiipra  innuimus  . 

An  quodyH^c  won  eft  interrogatioPoe 
tis  &  oratoribus  familiaris  .•  nec  enim  hic 
dubitat,  aut  dubitando  interrogat;  ledeft 
modus  loqucndi  Ariftotcli  in  pioblcmatis 


pcculiaris^qui  omnia  propofita  problcma 
ta  fohiit  per  hauc  parttculam,.^».vt  &  fu 
pra  Embl.i.monuimus  . 

Circumlpe5lum  hominem]  Prudentcm, 
fagacem,qui  in  omnem  partem  circumfpe 
£lat,vtoccurrere  poftit , 

H  o  c  Ichematc  lani,  reprfffentatnr  ty 
pus  optimi  regis,  qui  cum  cjeteris  pra^fit, 
debetetiara  prudencia,alijsquc  virtutibus 
antccedere  .  Neq;  cnim  alia  ratione  puto 
Asgyptiosoculum  in  fceptro  regio  fuis 
hierogiyphicis  dcfigna(re,quam  vt  in  Prin 
cipibus,fummisq;  Regibus  maxime,pru 
dentiam,  tanqnam  Reipub.vigilantcm  ac 
profpicicntem  oculum  eflc  debere  figni- 
ncarcnr.  Memineramusalias  lanibicipi- 
pitium  c6  leiatum  a  pidoribus&poctis 
eruditis,qu6d  prouidus,  beneq;  cordatus 
Princeps  Gr*Ecam  gentem  cum  Latina 
communione  Icgum,  connubiorum  ,  mo- 
rumq;  fociaucritrquod  &  hiftoriae  vcterCi 
menioraut .  Nos  ad  virtutem  principis 
cgregie  periti  duplicem  conferre  malu- 
mus,  Tt)veipiiviKnv,xsiu7i)v  Tpdt.7iurtx.iiv  > 
ftudium  belli  &  pacis  ;  vtex  vrraq;  quid 
fitRcip.  falutare  videat,autprajuidcat  ci- 
tiiis,hoc  eft,  (ciat  quse  in  vfu  fint,  W  TtA' 
povTo.  eit^ivcu,  y^ra.(j.iKkoV7A  Tpoyiva- 
ffKHV.  Verbum  liS^ivcu  ,  Grxcis  iidere,8c 
fcire  fignificat .  Rcde  Vegctius  Iib.6.  de 
remilitari,nullum  efl'<,quein  oporteat  vel 
plura,vcl  meliora  fcire  quam  prtncipem  > 
cuius  do»ftrina  debeat  prode/re  oninibus 
fubditis  .  Atqui  prima  illiiis  ratio  impen- 
denda  in  conftitfiendis  legibus  falutaribus, 
&  mocibus  emendandis:alrera  in  tutandis 
fubdicis  abomnihoftium  externo  infultu; 
quod  redtt  facere  non  poreft,  nifi  videat , 
certoque  tciieat,  quid  temporum  vaiietas 
poftulet ,  vt  &  iudicis  ,  feu  principis  ofti- 
cium  cftjVt  rcs  ,  ita  rerum  tempora  quar- 
rcre,  quodait  Ouidius .  Paideiuia:  ciui- 
lis  cxempla  duo  ex  muitis  obuia  iicbis 
occurruncAIrerum  iii  Romai  is  ducibus, 
qui  domitis  pierifqj  gentibus,  fuoqjiiigo 
fubmiflis,  eas  fuismoiibus  viueie  peimi- 
fctunt :  alterum  in  Imperatoribus  Chti- 
ftiatia:  fidei  afi!ertotjbus.qui  prudei)ter  cCi 
hireticis  furamo  iuie  non  fempcrcgerijtj 
id  vttumq;  feorfim  ditpiciamus.  Ciim  ;a 
Scipionibus  Posni  denicli  cflent ,  eos  fuis 
legibus  viueie  conceflcinnt;  eas  enim  non 
pofl^e  tolli  funditgscenfebant,  quam  cum 
lumma  eorum,  <juos  viciflcnt,defpcratio- 

ne  : 


IV. 

Typus  0- 
ptimi  r«* 
gis. 


Virtutes 
duA  tprift 
cipe . 


Prudetia 
ctutlis  a- 
pud  Ro- 
mnnos  . 


Emblemata_j . 


III 


iic:ad<lc,  qiiod  intelligercnt,  iiiijsponmi- 
misa:qiii:atiseire,qii5  iii  Romanisj  quod 
&  ipfe  teftatiir  Polybius.  Sic  cCxm  Flanii- 
imis  jirofligaflet  Macedoiiem  tyrannum  , 
rcliquir  Grxcis  inftjtura  vetera  ,  &  fiuit 
eos  (uis  viuere  legibus  .  Subadla  Maccdo- 
iiia  Patilus  AE.milius  vi<Slor,  leges  patrias 
voluit  inta^fiasenejaliasqueaddidit  etiam 
iioiias,pIane  neceflariaSjtanto  ftudio,cura 
queadeo  diligeiiti,vt  neipfequidcm  vfus 
Joiigo  tempoie  experiundo  cas  arguerit  j 
ait  Liuius  •  Deuida  per  Cajfarero  lulium. 
Gallia.idem  accepit  vidoris  bcneficium  j 
incxteris  agiiQfcimus  facije  Romaniscoii 
iieni(I'c,cum  iusbarbaris  reddercnt,ijsque 
maxim^,qui  feritatem  exucrant,&  ftudiofi 
honeftatis  ciuilis  videreutur  .  Habuerunt 
itaq;  in  Gallijs  fempet  amicam  ac  (bciam 
ciuitatem  Maffilieniem,qu2  tinifla  eratlit 
teris  hunianioribus  .  Eo  nomine  femper 
habueruntfoeJeratam  Rhodum  iofulam» 
cwsa^[\e dvToyouiciy  probarunt,  &  naua- 
lcm  difciplinam  imitarl  non  crubuerunt. 
Nihil  hic  de  Germanis  ,  quibus  fuosmo- 
res,quos  Corn.Tacituseleganti  libro  per- 
fecutus  eft,  intaiSos  petmiferunt  Romani 
vidores.iii  quibus  obferuarentprifc?  fim 
plicitatisimagincm.HjEc  de  prudentia  ve- 
terum  Romanorum  in  vidlos  populos  . 
iptid  C«  lam  verd  non  niinor  fagacitas  fuit  Caefa- 
?m  rum  quorundam,vera:fand£Eque  pietacis 

IhriRia-  Chriftiaua:  cultorum.in  ferendisaliquan- 
oi  .  do  fedari  is,&  ijs,qui  alienas  ab  orthodo- 

xa  fide  opinionesin  orbe  Chriftianodifle- 
muiarent.  C^odquam  confuIto,quam 
ciuili  modo,  quam^uc  vtijitcr  ab  «js  fa- 


ftum  fir,excointelligereeft,qu6dTheo- 
dofius  Inip.vcreorthodoxus,noii  fit  vfus 
ftrido  iure,  furomaqiie  poteftate  in  ha^re- 
ticos,Socratetcfte,hift.Ecclcf]lib.  j.cap.z. 
neq;  coegit  eos  ad  communionem  ortho- 
doxorum  ,  fed  fingulis  permifit  pio  fuo 
cuiufq;  arbitratu  communicare.  Sozomc- 
nusitcm  Eccl.hift.lib-7-cap.i.narrat.Gra 
tiaiuim  Imp.  omnibusiuexfilium  proptet 
religionem  fub  imperio  fuo  deportatis  ie« 
ditum  concelliflclcgemq,  tulifle,vt  quif- 
quelibere.quam  vellet ,  religionem  tenc- 
rctjdemptis  tanicn  Manichjeis,  Photinia- 
nis,&  Eunomianis,quofum  pcruicacia  no 
ferenda  putabaturin  homiuum  ccetibus  . 
Ha:c  quidem  ex  bonoium  principum  in- 
ftituris.  At  mirum  videri  poflit.quod 
loannes  Papa  i.a  Theoderico  rege  mifTus 
eftad  luftinum  Imperatotem  ,  precatu- 
rus,Ytedi<flum  ,  quodaduerfus  Arrianos 
propofuerat,reuocaiet,iisqjalioquidam- 
natis  hjereticis ,  liceret  fuo  raore  viuere  • 
Quod  fatflum  loannis  ab  Ecdcfia  proba- 
tur,laudatum  do6loribus,non  fan^  quod. 
illi  faueient  hxrctica:  prauitati.quam  ftir 
pitusauulfam  pcrcupiebant,  fed  quodad 
Ecclefia:  communem  pacem  conducere  id 
arbitrarenrur.  Pauhis  Diaconus,  &  Pla- 
tin.  in  loanne  i.  Sulpitius  Seuerus  invita 
B.Martini  lib.i.Nondefinebat  B.  Marti- 
nus  Ithacium  increpare,  accufatorem  Pri- 
fcilliani  i  vt  ab  accufatione  defifteret  j  ac 
Maximijm  Imperatorem  orare,vt  fangui- 
ne  infeliciumabftincret.  Verum  de  his  (a* 
tis,ad  alia  feftinec  oratio  . 


Prudens 


liZ 


Andtcx  Alciati 


Prudens  magis  quam  loquax . 

uE    M    B 'l    E    M    A      XIX. 


fVT  0  C  T^f'  A  Cecropijs  wfignia  j)rxj}at  Athenis  > 
'^^      Inter  aues  f/ini  nociiia  confdij  . 
Armifer.e  merit^o  obfquijs  facrata  MinerutH , 
Garrula  quo  cornix  cejferat  ante  loco  . 

C   O    M    M    E    N    T    A    R    I    I. 


I.  T^E  p  I  N  c  I  T  V  R  iiodua,  nora  auis, 

L/  iii  fuaplamiie;  hxc  eiiim  Athcnicn 

fibus  crauc  ligna  gcntilitia  .   Epigraphe 

StoCKhameri  ibiiat  ,  rrude>7s  ,  fed  if?fa- 

curdfi^s . 

1  [.  H  V  I  V  s  Emblematis  characfter  da» 

Emhlr-   t^us  videcur  cx  min-.is  aliquot  vetullis,  in 

m-.tlsfcs.   quibus  cft  Minerux  fimulaclirum  cum 

ingenri  vmbone,  fub  quaefl:  noftua  •  Suiu 

&alij  quiHam  rnimi  in  quibus  exprefllim 

cft  Palln-iisgaleaitim  caput,  a  cuiusalfc- 

ra  parteiJOtftuaninititur  proftraiocarchc- 


fio  :  iuxti  quarlriga;  cum  Vidoria  ,  lair 
rea  ciicumHuda  cum  baccis  .    Fabulam 
autcm  notflua:  Ouidius   i   Mecamorph. 
rcferc,  qux  quia  longiufcule  ab  illo  nar- 
ratur,  brcnitari  confulens  omirto  .    Hoc 
tamen  fummatim  dico,CoronirIem  c  mi-   Cur   no- 
nifterio  Palladis    proptcr    loquaciratem   ctufi  Mi- 
CTpulfam  ,  incuius  locum  fucccllic  Ny-  nerudfit- 
clniiere-  Eftautcm  Noiflua  Mincru^  fa-  cra  ,   ^ 
cra  vcl  propteroculos  cxfios,  quibus  qui  Atheva- 
piarditi  fun:,prxflantior;s  &  acutioris  in-  rumfytn- 
gciiij  feruntur  efle  :  vel  proptcr  lucubran-   bolum. 

di 


Emblemata . 


li  8c  contemplaudi  muiius ,  quo^i  animi 
Tis  dicatut  nodlurni  poti/fimum  tcmpo- 
ris  (ilcutio  vegctah  .  Quiavcio  Mincr- 
ua  Athetiarum  pr^fcs  crac,  idco  ab  iis  pro 
figiiis  ^cutilitiisfuicadhibita  .  Nai»  cum 
NeptHuiis  a  Mincrua  vidtHS,  iiOii  polict 
rcgione  Attica  pociri-iratus  imminr  i]lis 
S^-js-jSnAiAV,  idcft,  leuia  ftultaq;  confilia. 
Hoc  Miiierua  iioii  miitaiiit,  fcd  quod  il- 
li  malertatui(rcuc,il!a  ui  bonos  exitus  vcr 
tcbat.  Vndc  naciim  prouerbium,  j-ActC^ 
tTrraCTo  ,Nodua  zolanit:  quoniam  ha:£ 
auis  facrata  Mincrux  ,  &  aufpicata  conii- 
liisciedebatur,ciufq;  vofdtus  Athenicnfi- 
bus  crat  viiTloria:  fymbolum  .  Ailunt  huc 
Ariftophanes  iw  Vefpis. 
FActi/f  ydp  n[j.cov  Tpi  V  fj.ci^y^au  70V  ^ptt- 

Tov  //iTTATtf  .  id  eit : 
Nociuii  noflras  nnte  pugnam  peruolarat 

copias  . 
Rcfert  cnim  Plutarchus  in  vita  Periclis  » 
Jlli  ^  fuperiore  nauis  tabulato  concionan- 
ti,  no(fluam  ad  dextram  aduolalfc,  ac  ma 
lo  infcdifTe  :  quod  omen  ctfccit ,  vt  om- 
ncs  ircnc  in  illius  fcntenti»m  .  luftin.  lib. 
ij-rci  hu  ufcc  causa  Hieroniduci  alfcri- 
bitjcui  adolefccnciprima  bcllaincunti  ,  a 
quilam  in  clypco,  iioctuam  in  haQa  con(e 
diirercfert.  Q^od  oftcntum,  Scinconfi- 
lio  cautum,&:  manu  promptum,  Rcgcq; 
futurum  fignificabat.Hinc  fadum  cft,  vt 
Athcnicnfes  non  foliim  in  nummis,  tum 
aurcis,  tum  argenteis  no«fluam  infculpc- 
rent,  (ed  etiam  in  templorum  foribus  ,  & 
inportis  vrbis  ,  atqj  ctiam  ui  vciillij  ide 
fignu.m  apponenJum  curaucrint .  vnde 
parsmia,  Ne^uns  jithenai .  Quod  idem 
fonat,  acfi  dicas,  in  marcfersaquam  ,  in 
moncem  ligna  .  lu  huiufmodi  cultum  no- 
(flua:acerbc  hifit  Dcmofthenes ,  cum  e 
carccrc  popuii  Acheaicfis  elapfus  fugerct: 
namad  Palladis  arccm  fubinde  rcfpedas  , 
fublacis  maiubus:  O  PaJIaSjinquir ,  vrbiu 
domiiia,cur  cribus  infauftilfiniis  beftijs 
deIedaiis?NJodhia  ,  Dracone,  &  popiilo? 
Ei  vna  fotte  ca:cicatcni:  ex  diacoiie  liuo- 
rem  animorum,  ex  popiilo  iiiftabilicacem 
&  iiicoiiftanciani  iiitelligei)s .  Alijmalunt 
refcrreadnummH  aureum  &  argenteu,in 
quoinfculptaerar  Noctua.Vnde  et  in  pro 
ucrbium  abijc,  Noctui  LaurioticA,  quo  vc 
lut  xnigmate  vim  pecuiiiaium  fignifica- 
banrs  Lanrios  ci  nn  Actc^  regiocft  ,  iion 
modo  me:alli  venis ,  fed  &:  novfluis  fre- 


"5 


quciis.   Hine  Ariftophaacs  in  Auibus  : 
thetvKif  Cfioif  9'JTTC  T    i7rtK(i-^fft  KetU' 
piaTtKOU  , 

A'aa.*  »vot)(,»<rva-/viyJ'ov  ,ivTi  7»?? /S** 

AAVTlOtf 
EvViOTTiV^HVt .    id  cft  .• 
Noifud  vos  Ko  relin^u^t  Lauriotici,fed  h^ 
JLdibus  aderunt  in  tpfis  ,  inqac  loculis  nim 

dulos 
Sihiparal/unt. 

Deijomifmacc  Athenicnfi  tcftatur  qnoqj 
Plucarchus  in  vica  Lyfandri ,  cnm  de  fer- 
uomeminir,  qui  domini  fui  fnrcu  «/!'/>'- 
fxATtKUi  indicans,  aic:  miiltaslub  tegulis 
cubare  noftuasjoftendens  illicabditas  pc- 
cunias,noftnis  infignicas.  Nec  illep.de  di- 
cetur  volalTe  no(ftua,  quoties  res  iion  viri* 
bus  ,  ffd  pecnniarum  interiientii  confefta 
credicur  .  Hoc  loco  mirari  fubit^qua  cau- 
fa  ductus  Erafmus,  vertit  Grarcum  pro- 
uerbium  yKA,\JKdii  eif  eii>Uci.f,  Vlulas  A- 
thenas :  cum  vcrteiKliim  ftullet  ,  Nociuoi 
Athenoi  .  Nam  yKeiv;^,  propric  nocluain 
(ignificarjaf/j/4»A/of,  vlulam  .  Neqj  eadcm 
cft  nodua  cum  vhila  ,  qtiod  ei  Ariftotele 
liquct  ;  &  diuerfarum  ImguarLim  nomint 
manifcftant :  Vlulam  vocaiit  Itili  Aloco  ; 
Gcrmani,H«A«:Hifp3ni,^//r/Z/o:No(naa 
vero  ilU, Ciuett.i-jidi,  KauZyi\i,Lechuza  . 
Prxtcrea  vlula  quanniis  iiitcr  aiies  uodut 
nas  nominctut.folet  venaii  picasj  noiflua 
mures,lacerc©s,&  huiufmodi  beftiolas.vt 
idem  Ariftocclesautoreft  ■  Plini:.  s  etiam 
Iib.  lo  cap.  iL.  Ariftotclis  verba  traiisfe- 
rensaic:  Vncos  vngues  &  nodurnxaucs 
habcnc,vc  no(flua; ,  bubo,  vlula;.  Pliira  dc 
huius  Emblematis  matcria  quidcfiderat , 
legat  ada^ia,V!u!as  AtheKM;No£}u.r  ■:  o!a- 
ute^  No£iu<t  LaurioticA  j  &: ,  Athcnie-  fium 
inconfu!tA  tem crita s  tl^Kiv^m  JO. Hicro- 
glyph.Gyrald.  Syncag.ii. 

Cecropiij  Athenis  .  ]  Athenas  Ce- 
cropus  a  Cecrope  Rege,  &  Athen-enfes 
Cecropidas  appellari,  lam  in  ftiperioiiSns 
atriginuis  .  ;A  thc.iar  aurc  *t3  Ti;?  a^-A\'A; 
('nc  icerum  adhuc  repe:eie  cogamur  j  hoc 
cft  ,Minerua,qua:  iiomcii  huic  cuiicati  im- 
pofiuc  .Diuus  Auguft.iS  de  Ciiiir.Dei,c. 
5).  ex  Varronediucrlum  aba  ijsfeiitic  vi- 
de  PI.TConcm  in  Cracylo. 

Infignia  pr&Jlat  ]  Cu r  A thcnienfes  no- 
duam  pro  infignibus  gerant,  iani  facisdi- 
tflr.m  arbicror  • 

SaninoSitta  cor,fliJ]  ab  effc(flu  dicitiT 
H  fai-.i 


Nolfua, 
zoiauit  , 

Erafmut 
t.tx.:titr  , 


III. 

Athent 
vnde  nO' 
minati^ 


114 


Andreae  Alciati 


Armatx 
cur  J^al- 


NoBtut 
cur  Fatta 
di  facm 

fornice. 


fani  confilij ,  qiiia  cius  volatus  laitum  & 
aufpicatum  confilium  reddebat  Atiicnien- 
fibas.  Nam  quod  qnidam  rcferunt,  ver- 
ba  illa, yiwi  confiltf.ad  fabellam  Angeli  Po 
licijiii,qnxertin  fiue  Lamiae  ,  dc  Nodlua 
&  c:Ecens  auibus  ,  Sandiononplacct.fiiu 
tamencniq;  efto  liberum  iudicium  . 

ArmiferA  Minerud]  Minerua  ex  cetcbro 
louisaimaca  profiUjc .  Confule  qux  fu- 
pra  Embl.t  de  Minerua  diximus.  Milii 
fucc^rritilliid  Anacr-soncisderofa: 

YI0KIU.0KK0VOV  r  d^nviiv 

Kopv^rii  iS^HKVvi  ^ivi ,  id  cil  :' 
vt  CLim  e  verticelouisesilijtarmata  fcu- 
to  &  hafta  Mi')erua.  OuidiusfJ.Fart. 
Creditur  nrmiferA  fignu  coclefie  Minerui^ 
Idem  i.Anioruni,eleg-(J. 
Viutt  &  armifen  corniK  inuifa  MineruA. 
Marcial.initio  epigramm. 
Accipe  belligerA  crudit  thoraat  MinerUA . 
Meminit  &  in  Olympijs  Pindar.  Ode  7« 
Armata  aucem  fingitur  (  aic  Phornu- 
tusj  in  ipfoortu  ,qu6d  fapientia  fuis  ip- 
fius  pra.'fidijsfatis  inftruda  fitad  maxi- 
mas  &  difficillimas  resobeundas.  Deinde 
arrium  omnium,&:  belli  Dea,  quod  &  di- 
fciphnarum  liberalium  vfum,&  bellorum 
adminiftracioncm  (inefapientia  manca,  & 
inancene  intelligimus.  Pindari  ScholuO. 
Obfequijsfacrata]  Noftua  dicatam  fuif 
fe  Palladi.repudiata  cornice,  copiose  tra- 
dit  Ouid-i.Metamorph.  Minerua  Erich- 
thonium  Cccropis  filiabus  ciftclla  vinii- 
neainclufum,&  fcruandum  tradiderat,  & 
nc  apcrirent.intcrdixerat.  Quod  cum  ne- 
glexineut,  Coionisfaiftum  Mincruajindi- 
cauit,  vndcab  ciufdem  comitacu  repulfa 
eft ,  &  in  corniccm  mutata.  Sic  cnim  coi>- 
<]uetit(ir; 

___  Mihi  gratia  talis 
Redditar,-.  t  dicar  tutela  pulfa  MinerUM, 
lEtponar  pafi  no^is  auem  :  mea  poena    vo- 

lucres 
Admonuijfe  potefi,ne  voce  pericula  quArat. 
Cuius  poftrenu  vcrba  mychologiam  ha- 
bent.Garrnli  cnim  ,  qiiiqucnimio  lingua: 
Ticio  laborant,  iiaud  vnquam  poflunt  cii 
fapicntjbus  &  cordatis  viris  haberc  com- 
merciiim.-  quin  vbi  apud  eosaliquid  cfFu^ 
ticrint,  taiidem  odiofa  infamix  labe  afper 
guntur.  &  a  conuidu  laudaro  virorfi  ho- 
ncftorum  ,&  virtute  infignium  abeireco- 
guiuur.  Denoiluzprudentia  Dion.Chry 
loftojBu?  doifte  ac  lepide  oratione  Olym- 


Cur  co 
n-ix  a  P( 
lade    r 


pica.quxeft  n.  Hocctiamaddere  no  gra 
uabor.quod  Alciacus  (ctibat,Minerua:  no 
(flua  mcrito  confecratam.ncmpeab  Eufta 
thio ingeniosc  ad  i  Iliad.rationc  reddica: 
yKdt.u)tA  facram  f  (le  rfoid-p HT/;cii^  d^nv^f., 

i^tAim  Trpoi  70  dd^pCiV  T»  yKAUSSHV  Tetu 

ToTKTct:  quia  iiimiri:m  dS-pHV  &  yKdxi9 
wv  idcm  (ignificenc.  Phornutusin  lib.  dc 
Natura  Deoru,  caufam  reddit  ,qaareno- 
d:ua  Minerua:  facra  fit,  his  verbis.  0/ /s 
«Tpst/camf  ,  ^r\  yKetv^  J^td  rc  ifxpepif 
Tuv  ofjLijLdreov^  dvArihivrou  tavt»  rf 
yKctVKaTTiJ^t  sVm.  id  e(t  :  Dracones  ^  nO' 
clua  ei  confecrati funtpropter  oculorumfi- 
militudinem ,  fiquidem  ipfa  glauca  efi.  Vi- 
deLamiam  Politiani . 

Garrula  quo  cornix]  Virgines  filentiii 
dccoratjgarrulitas  dedecorat.vt  poftea  di- 
ccmus,idcocornix,  que  loquax  eft,ex  mi-  .^ 
nifterio  Mincruf  exclufanodua  vero  alfci  t"*  J^' 
ta  VideOuidloco  cicato  i.Mctamorpho- 
feos  .  Reiedaeft cornix  aPalfade,  ficutia 
Gr:EJs  accepimus  ,  quod  meditacionum 
fit  jnfefta  pcruigilio  ,  &  n-,entis  agitatione 
interpellet  fuaganulitatc  ,  cuius  ip(a  fi- 
gnumgerit.  Sic  enim  Gra»ci  x./)<i'^«i' di- 
cunt ,  dc  garrulis ,  vt  cornicari  Perfius  m  1 

Satyris .  Scd  &  repcrio  cornicem  inPalla-  1 

dis  manu   apud  Peloponnefios  vfitatum  1 

HierogIyphicnm,Ioiige  fccusquam  Athc 
nis.vbi  coriiiccs  ad  arcem  Palladis  non  ad* 
uolabant.-  cuius  reicaufam  non  a  fabulis  , 
fed  abipfa  natura  repetit  Lucretius.  No- 
clua,  inquit  Boccatius,  idco  Mineruae  eft 
atcnbuta  pulfa  cornice,  vr  oftendatur,  fa- 
pieutem  pra;mcditationc  in  obfciuiisfcpo- 
fita,nofcere,vti  &  nocHiua  videt  in  tcncbrisj 
&  garvulitatcatqj  loquacitate  repulfa,  vi 
opercagat,loca,tempufq;  rcfpicerc.  Fabn 
]a  videturcx  vero  craxifleorigiuem.Nam 
Pjinius  decornice  loquens,  ab  Ar^uri  fi- 
dere,inquic,ad  hirundinum  aducntum  no- 
tatur,eamMineru3e  lucis  templifq;  raro, 
alicubi  omnino  nonafpici ,  ficut  Athcnis  . 
Videluftinum  Iib.  i^infine.  Memini  Ic-  Cornit 
geremeapud  Phitarch.  Deodio  ,  &  inui-  ^  c//, 
3ia,intercornices  &  vhilas  pcrpetuum  cf-  rumdi 
fc  difTidium  ,  quarum  vcl  occifarum  fan  dium. 
guinem  permifceri  quidam  negantrvt  ctii 
fi  quis  confundat,vcrumquefcorium  dif- 
fiucre  natrcnt.AElian.Iib-jc.^.deanima- 
]ib-pcl"picue  ide  trsdit,  eW  S^i  ti  yKctv^ 
i^iv  rtuTM  (  fupple /tof(i)v>i)  7rc?.ifu.tov  ,  »^ 

VVK76>pi7n/ioVhiCfi  To7f  (ioli  7Vi  KopavHf^ 


Erablemata_> . 


"r 


«^g  (J.ty  W/Ag'/}*?  iKtivHV  TAUTO  J^petTOVTO 
Hj^VtCt,  t^V  Tnv    O-^IV   Tiiv  yAAUHA  TVf 

viKrCtJTA  ATdiVil .  De  hoc  iiuer  iioftiiam 
&  cori)iccm  di(Tidiofacit  qiioq;  meiitio- 
ncm  Ariftotcles  lib.  9-  dc  Hiftor.  aiiimal. 
cap.  I.  CornixmeriHie  oua  rurripiensno- 
&\.\x  ,  abfumit,  cum  iiou  clarc  iiiterdiii 
no^flua  videat .  Novfliia  contra  oua  corni 
cis  nocflii  cxedit;  cftq;  altera  interdiii,  al- 
Ura  noifln  potcntior  •  Sed  dic  vcl  csrerx 
auiculac  omiies  nocluam  circumuolant , 
quod  mirari  vocacur.aduolanrcfq;  pcrcu 
tiunt.  Quapropteraucupeseacouftituta, 
auicularum  generamulra&  varia  capiut. 
Vide  AElianum  &  Oppianu, dcaucupio. 
IV.  Vkrborvm   parfimonia  fapientes 

Tucih-  maxime  decet.eorumque  peifpicacitas  in 
nfapie-  rcbus  obfcuris  &  difficilibus  agnofci  vcr- 
f  .  fariq;  debet.  Eo  enim  prxcipuedirfertab 

imperito  &  ihilto  prudens,rerriq;  fciens, 
quod  pauciloquus,  qiiodque  oculatusin 
ijs  (it.ad  qua:  ahj  conniuent ,  veloculorii 
mentis  obfcura  caligine  ccecutiunt.  Eius 
quidem  rei  fymbolum  elt  Noftua  ,  olim 
Athenienfium  infigne  ,  ac  Mineruxfacra  . 
Sed  quorfum  hoc  Emblema,  dixerir  ali- 
mble-  quis  ,  aut  quodnam  argumentuni  haber  ? 
ntis  do  Nimirum  ciuitatem  optimis  moribus  ac 
irnentu.  Jegibus  iflftitutarri  (apientia.confiliomatn- 
ro.retfta  prudentia  firmari,  fpretainani  ho 
minum  loquacitate.Itidem  dc  fingulisma 
giftratibus,  quique  Remp.  adminiftrcni  , 
eft  ftatuendum-.quarationcDemofthencs, 
ali  jque  boni  oratores  ,  aducrfos  habebant 
demagogos  ,  blandofque  concionatores  , 
qui  vulgi  cupiditatibus  inferuiebant ;  nec 
miinis  eos  infeftabantur  quam  fophiftas 
obftrepcros  optimi  quique  Philofophi  . 
Ccrre  epigraphesargumentu^quod  habet 
iiiftaroraculi, PrW*'.;  magis quam  loquaxy 
poftem  iio  incommode  ilhiftrare  Fabij  e- 
xemplo  Maximi  (qui  quotempore  Anni- 
bal.fm  iuueniliter  exultantem  fua  patien- 
tia  fregit,  multis  conuicijs  militari  lafci- 
nia  impetitus ,  non  poncbar  rumores  anie 


falutcm  )  nifioccurrercrjandatum  Eteo- 
nicifacinus  .  Is  Laced^monijs^priefeftus , 
cum  acccpifret,fuosmi|itcsininfulaChio 
annona  laborantcs  tacite  coniurafle  in  in- 
fulares  Chios.vtq;  fcfc  d/fcerncrcnr.arun 
dinem  manu  pileouecirciJtuIiire  :  cenfuit 
ille ,  non  aperta  vi  (  quod  ftcri  commodi 
uoiT  poterar)agcndum:  fed  quindecim  dc- 
ledliscomitibusper  vrbcm  incedcndo,qui 
piimus  ei  obuiam  veniebatarundincm  ha- 
bcns.obtruiicariiuffit .  Cauflam  fcifcitan- 
tibus,nihil  aliud  refpondebat ,  quam  id  s 
fefaiflunj.quodgeftaffet  arundinem  .  Ita- 
que  cartenconiurati  arundiiies  ftatim  dc- 
pofueruut.  Imo  Eteonicus  Chijs  conuo- 
catis  ,  ne  vllum  quidem  de  coniuratione 
vetbum  fecit  ,  ne  metum  aut  fufpicioncm 
inijceret.fed  pecuniasimperauit,  quasiuf- 
fitmilitibusdiftribui  ,  nequid  nouimoli- 
rentur  .  li  ftatim  paruere  .  Sic  paucorum 
pcEua  periclicantibus  mulrisoccnrfiimeft. 
RetuIicXenoph.z.  rerum  Grxcar.  Socra- 
tcs  admoncbatfuos  difcipulos,  vt  ttiapo- 
tifTimiim  inomni  vica  haberent  :  Inani- 
mo  prudentiam,iii  vultu  verecundiam,& 
in  lingua  filentinm  .  Hinc  Cato,  Vticen- 
fis  di^us,  cum  ei  etiam  nunc  pucro,vitio 
daretur  tacitutnitas  (  nec  enim  cum  pue- 
ris  exercebatur,nec  a  quoquam  auditi  vo 
Icbat^  ait :  Carpant  taciturnitatem  ,  mo- 
do  vitam  probent.  Etaddidit :  Tum  de- 
mum  abrumpam  hocmeum  filentiuro  , 
cum  ea  loqui  potero,  quse  funr  indigna 
filentio  .  Latere  plerumque  vfilunt  verc 
probi  ,  &  in  pe<flore  intimo  domicilium 
virtushabet,non  in  vultuaut  fronte.Coii 
tra  improbi  odiofa  garrulitate  perpetuo 
aures  aftantiumobtnndunt  ,  imirati  fcili- 
cet  oUas  &  dolia  ,  qua»  quo  magis  vacua 
&  inania ,  eo  magis  refonantia.  Natura 
cnim  hoc  linguofis  iflis  infitum  ,  vtiiou 
multa  folum  loqnantur,  fed  etiam  mala. 
De  quibus  non  male  dicetur  ,  quod  qui- 
dam  de  lufcinia  capra  &  pennis  exutac 
Voi  es,  prxterea  nihil . 


H 


Maturandum 


ii6 


Andrea^AIciad 


I. 

£<hiittts. 


Maturandunij . 

E    M    B    L    E    M     A     X   X. 


\/f  AT  V  :R  A  R  E  iubcnt  properc' ,  dr  cu/iC^arier  omnesi 

Ne  nimium  pr.iceps  ,  kcu  mora  longa  nimjs  .. 
Hoc  tibi  declaret  connexum  ccheneide  telum  ; 

B.ic  tarda  efi ,  njolitant  fpicula  mijTa  manu  .. 

C    O    M    M   E   N   T    A    R   I  I. 


TElo  feu  fagitrxcircUTTmoIiua  eft 
rcmora.maruricaiis  fymboliim  .  Eft 
autcm  Echneis  fiiie  rcmora  pifciculus  {^t- 
mipedalis  longiruHinis,  &  qiiinq;  digiro- 
iHm  crailiturliiiis,  limaci  magnx  fimilis  > 
vr  aflerit  PJiuias  lib-ji.  cap.i.Sccundum 
■vero  Oppianum.afpetftuanguillje,  forma 
turbinata.colorc  nigro  ,  oreacuto  ,  qui  & 
jncuruatur  vt  hamus.in  petris  viuens.An- 
/loteleslibfi.  de  nat.  animal.  cap.  i^ait: 
Kemoram  errore  iionnulli  pcdes  habere 
prodiderunr,  expescnim  omnuioeft;  fcd 
^oiuain  pinuas  habec  f  edibn^  iunilc.; . 


hinc  fir,vt  pedilxis  iiiftarc  videatur.  Pifci- 
culus  qnidam  eft  faxis  aHuerus  ,  in  ci- 
bos  iion  admittendus.nomen  a  remorai>- 
disnauibus  adcptus ,.  vtijisad  iudiciorum 
caiif3S,&  anutoiia  veneficia,  vt  aliqui  vo- 
Uiiir.  VidePIin  lib.g.cap.xf. 

Trito  vulgo  proucrbio  dicitur , 
maiurandum  quidem  cllq  &  accelerandCi, 
paulatim  tamen  &  prasraeditate,  ne  nimia 
fcftinatio&  parum  confiderara,  pcriculo- 
faj  Jieue  prxlenga  tarditas  &  mora  perni- 
cio^^a  fit  futura.fcd  mediociitas  &modus 
in  ompi  rc  fcmetur  .-  ^noi  eieganter  hac 


Emblemata^. 


117 


;  tum , 
.  'mora 


fedium 
tuere 
tati . 


Jtusiius 
nendd' 


\laturi- 

its  . 


figiirae^primitur.  Sc  diiabus  notis  hiero- 

glypliicisob  ociilos  poiiiturTelumciiim 

velocicacis,agiIitatisq;  iiidicium  elljVt  ex- 

plicac  Pierius  lib.^iHicroglyph.  Remo- 

raantcm  impedimeiuum  &  tan.iitatem  fl- 

giiiiiC3t:Idemlib.jo.  Alij  rem  plaueean- 

dem  (ignificantes.Delphiiuim  remor^Ead- 

iuiixeruiK,  vtPauIus  III.  Poiitifex  Mix. 

Alij  aiichoram  deIpliinocopulauerunt,vt 

Aldus  Maimcius,  iiobilis  Typographus. 

Reifle  icaq;  ex  his  medium  conltituetur, 

parcicipaiis  de  vtroq;  excremorum.excef- 

lu  puta  &  defejSbu  .    Id  enim  omiiibus  in 

rebus  fumme  laudatur,  commendatur  & 

prscipitur.Ariftotele  tefle  lib.i-Ethic.  & 

lib.^.PoIit  Hkic  illud  Ouidij  ; 

Jnter  itrumque  tene,medi  tHtijfifna^  ihiS. 

Nimia  fiqaidem  omnia  (  iuxca  Plautum 

inPocnuIo)  hominibus  nimium  negotium 

exhibent .    Quarefemperillud.quodme- 

dium  c(t  ,  atq;  iiiter  vcrumqj  probatur  . 

Martial.epigr.i  Cicero  lib.+.Tufc.quqfl:. 

Ariitoceles  6.Moral  cap-9  -fic  aic.Ad  deli- 

berandum  autem  multum  temporis  fu- 

munt.propterea  quod  celeriter  aiuntcon 

ficieiidacne.qua;  fufcipimus.lente  capien 

dum  coiifilium  .  Vndc  fumpdrte  videtur 

Salluflius  illud,  quodin  hifloria  Catilinse 

pofuit.-Nam  &  priusquam  incipias.coful- 

to.-Sc  vbi  confulucris,  mature  opuseftfa- 

(fto  .   Q^uem  locum  loachimus  Perionius 

diligens  Ariftotelis  incerpres  ,  fic  cenfet 

polTe  melius  legi.-.^ntequam  incipias,con- 

fulto;&  vbi  coifulueris  lente.maturc  fa- 

(ko  efl  opus .  Qjja:  quidem  interprctatio 

plenaeft,&  verbis  Aiillotelicis  cogruens. 

Sed  tamc  fi  verba  Salluftij  diiierfa  difpun 

ftionelcgas ,  integerconflabit  fenfus,fic  : 

Antequam  incipias,  confulto;  &  vbi  con- 

fulueris  maturc.faclo  opuseft.  Vide  pro- 

wtthxnm^VeJiina  lent):.  in  quod  vberrimii 

copiof^  orationis  quafi  fluuium  congef- 

fit  Chiliadum  autor  Vidceriam  adagiura, 

Antequtim  incipias  confnlto  . 

MATVRARE  iubent]  Maturitas  voca- 
tur  ea  virtus,  qu<j  media  eft  incer  celcrita- 
te  nimia,&  carditatem.Nigidiusapud  Ma 
crobium  (J.Saturn.cap.8.Macure,inquit , 
eft.quod  ncqjcitius  eft.neq;  (erius,fed  me 
dium  qtii.idam, &  cemperatum  eft  Sic  & 
in  frugibus.S;  in  pomis,macurad  cuntur, 
qusiieq;  cruda  &imaiitia  func.neq;  ca- 
duca&nimium  codta  ,  fed  tcmperaca& 
adulta  •  Inccrpretationem  hanc  N>gidia- 


namduobus  vcrbis  elegaijt^r  ciprimcbac 
Auguftus  Cxfar.Nam  &  dicere  infermo- 
nibus,  &  fc riberein  epiftolis  folitum  fc- 
runt:srxeD<^e  ^pctS^icof.  Teflina  lente.  Pcr 
quod  monebat,  vt  ad  rem  agendam  fimul 
adhiberetur  &  induftrio:  celeritas  ,  &  tar- 
ditas  diligencijc/exquibus  duobuscontra 
rijs  fit  matuiJtas.  Sic  Poeta  Neptunum 
inducit  difcefium  veiitis  imperantcm  ,  vt 
&  cito  difcedant,  tanquam  fugiantiica  ta- 
men  fugianc  ,  vt  ftandi  mediociitatem  in 
regrefiu  teneant.canquam  mature,  id  eft  , 
temperare  abeunces:  veretur  cnim  ,  ne  iii 
ipfo  difceflu  claftl  noceant,dum  nimio  ra- 
ptu  tanquam  per  fugam  redeunt.  Ha:c  cx 
Macrobio.  VideA.  Gellium  lib.  lo-cap. 
il.Nodl.Att.Obiter  iftudaddo,ex  dialo- 
go  de  Oratoribus  ,  qui  tribuitur  Tacito  : 
Maturare  huius  libricditionem  feftino,vt 
dimiffa  priore  cura,  nouxcogitationi  to- 
to  incumbam  pedore .  Quo  ex  loco  con- 
ftat,verbum  Maturare,non  femper  ita  ftri 
(flc  fumi,vt  a  Macrobio,GeIIio,&  alijs  . 
Idem  Tacitusin  z.hiftor-  vbide  Muciano 
agif.quem  penc  imperij  focium  habuit  Ve 
Ipafianus.maturitatem  perbelle  defcribit. 
&  quidem  paucis:Muciaiius  cum  expedi- 
tamanu,nonlento  icinere,  iiecun(ftari  vi- 
deretur.ncq;  tamen  properans.glifcere  fa- 
mam  ipfo  fpatio  finebat ,  gnarus  modicas 
vires  fibi ,  &  maiora  credi  de  abfentibus . 
Idem  Hiftoricus  lib.^-eiufdem  Opens.in 
duobus  principibus  confertcum  maturi- 
tate,  vel  tardationc  potuis,  celcritatem  ni- 
miam  &  prajcipitem  ,  ad  huncmodum  : 
Domitianus  Mucianusque  accingebantur 
difpari  animo;  ille  fpe  ac  iuuenta  prope- 
ransjhic  morasnedens ,  queisflagrantem 
retinerec,r.e  ferocia  xcatis,&  prauisimpul 
foribus  Ci  exercicum  inuafi{Iet,pacibeIloq; 
male  confuleret . 

Cun^arier]  T[a,pctyroyt!,C\\£\:anev  pro 
cund:ari.  Cundlationis  pulcher  eftapud 
Ammianum  locus  initio  16.  vbi  de  Con- 
ftaiitio:Hiiic  &  deindenec  !tinera,nec  flu 
mina  tranfire  polle  fine  inlidijs  putans, 
crat  prouidus  &  cuneflator  ;  quod  prxci- 
puum  bonum  in  magnis  du(ftoribus ,  opB 
ferrefolet  exercitibus  6c  fahucm.Sic  idcm 
lib-i^.  de  Theodofio  folcrti  duce  lub  Va- 
lente  Imperatore  diucius  ageiis  ,  vt  anti- 
quus  ilIecun(5lator  pro  negorio  confuha- 
b3t,commentispotius  &  prudentiajqn:!-?! 
periculofiicogreftibus,  ho'rem  pugnacem 
H     3  & 


'BefiintU 
Unte . 


MaturM' 
ro. 


Muei/tni 
fnaturi- 
ta4. 


CiiSiatit 


ii8 


Andreae  Alciati 


&  impenctrahilcm  iavflu  telorum  ,  fi  fois 
copiamdediirec,  opprellarus.  Non  mihi 
tcmperOjqiiiii  exemplum  nobile  adiiTigam 
exeodem  Hiflorico  ,  deduobusducibus, 
qui  fub  Graciano  Cefaremeruerunt,quos 
lubens  egoconfcro  cum  Fabio  Maximo& 
Minutio.  Sic  itaq;  Ammian.  Iib.3 1.  Nan- 
nieno  negotium  dedic.virtutis  fobrixdu- 
ci.  Et  Mallobandem  iunxit  pari  poteftate 
collegam  ,domefticorum  comite  ,  regem- 
que  Francorum.viium  bellicofum  Sc  for- 
tem.Nannieno  igicur  fecum  repurantcfor 
tunxcafus  verfacijes,  ideoqj  cuniftandun» 
eflbcenfentejMallobandes  autem  pu^nan- 
dicupidicace  rapcarus,  vcconUieuerat  ire 
inhoftem,dilFerendi  impatiens,angeb3tur. 
Ne  quid  Ne  ?iimium  prdceps  ^c.]  In  lehas  om- 
TiimK.  nibuscommedatur  niediociicas.  Videpro 
ucrb.Ne  quid?iimis.  Hefiodus  ipy. 

M{TfA<pvkA7ffi7^AI,Ka,tpOi    J'' iTTI    TTA 

<riv  cf.piTOi . 
Menfuram  ferua.  ,modni  in  re  efioptimttt 

omni  . 
Huic  quoqjadftipulatur  VenufinusPoeta: 
2.ii modu4  ifi  rebui,funt  certi  deniq-^fines  , 
§luos  vltra,  citraq;  nequit  confifiere  reciu  . 
Echeneide]  iyiViUs,  iS^oi  ,  Lacine  Re- 
mora,a  fiftendis  lic  lemoranJisnauibus  fic 
appellata.-arstftj  tb  iyav  tos  vAUi-  dequa 
iii  fcquentibus  upporcunius  . 

Telum]  Telum  vulgo  id  appcllatur, 
quod  ab  arcu  mitticur;!ed  propnc  idom- 
ne  relum  dicicur,  quod  maiui  in  loiigin- 
quu.Ti  proijci  poceftsvnde  lapis.plumbu  , 
Jignum,ferrum,(ub  hoc  noniine  continen 
tur.  Deduirium  a  Grxco  t>^A£,  vel  ti;Ak, 
quod/o«^ehgnific3t.Eandem  fignificatio- 
nemctiam  in  Grxconomiiie  inucnirc  pof- 
fumuSjCtenim  quod  nos  telum  dicinuis  , 
Jlli  jSikoi  ,  vocant,  ciTo  7a  I^aKKhv  ,  quod 
Telumve  eft  mittere,feu  iaculari  .  Teluni  feu  fagit- 
iocitatts  tam  pro  figno  velociratis  poni,non  eft  re- 
fiTnum.  cens.Iraq;  Armcnij  fagictam  Tigrim  vo- 
cant ,  pcrquandam  verbi  translationcm  . 
Nam  veiocilfimum  aiiimal  tigrisj  &flu- 
iiius  rjpidilfimus  nonunis  cinfdcm.quicx 
Atmenia  defluic  in  Mefopotamiani. 

Volitant]  ad  dcfignandam  ccleritatem  t, 
yt]  volitant ,  quia  fagitta:  pofteriore  fui 
parte  pennatx  funt . 
SpicHlu.  Spicula  mtffa  mauu]  Spiculum,  eft  te- 

lum  millile,  fiue  fagitta,  ftcdiftum  a  fpi- 
carum  fpecie  .  Ouidiusfcre  fic  i.  dc  Pon- 
io,eIeg.4. 


Zcloeneti. 


Tilum . 


Sarmatica  ^icula  mifjctmtinu. 

Virgij.ii.  AEneiJ. 

Spicula  conuerfo  fugientia  dirigat  arcu , 
Aliquando  fpiculum  fumitur  pro  fagitt.r 
ferio,  oicufpide  Curt-  Alexandcr  fagitca 
iduseft,  quxinmcdio  crure  icliqucrat 
fpiculum.  Nefcio  an  huc  etiam  rcifte  con- 
tulcro,quod  de  CymoJocsca  nynipha  Vir 
giliusin  10. 

Fugit  Ulaper  vndas  , 

Ocyor  &  iaculo,:^  ventos  &quate  fagitta. 
Sic  quoqj  celeritacem  profenmus  nos  Gec 
niaiio  prouerbio:G/f/V^  vvie  der  bol\^von 
der  Sennen. 

I.  I  N   rebus  aiduis  ,  &quibus  neglcL^lis      I  V. 
aliquid  pcriculi  cHe  poreft  ,  caucndum  a   Vit.tnd( 
nimiacelcritate  ,  acque  eciam  mora  :  fed  nimia  <. 
videndummaxime  ,  vtmature  nonmoJo  leritof  (^ 
fufcipiamus.fcd  &  confeiflemur.quodno  nimi^ 
bis  propoficum  eft  ,  nc  hac  vel  illac  aber-  tarditas 
rando  parcenos  quodammodo  pa^iiiceat. 
Plutarchorationead  Apollonium  •  a-oZol 
«Te  To  [xiiJ^iv  ci.yctv,'i7^oi  AVifxctv ^cpi^xsui. 
Sapientes  iftud  quidcm  ,  Ne  quid  nimis , 
pr^tcr  modum  celebrarunt .  Laudatur& 
illud  Phocylidis; 

'TTcivTaV    fXiTpoV    dipiroV  »   'JTip/ScCTlCtt  S"' 

d.KZuVdt.1  . 
eo  enim  vcl  maxime  nominc  Ariftidem  vr 
bc  pcpulerunt  Athenicnfes,  quod  nimis  iu 
ftus  ciJe  videretur.  Eode  pcne  modo  Ephe 
fij  Hermoiorum.  At  vt  modum  aliquem 
exemplisetiam  imponamus.hoc  viuimad- 
damuscx  Liuio:  In  bcllo  Punico  fecundo, 
Teretio  Varroni,  homini  luueniliter  exul 
tanti  &  tenieraiio  datus  eft  collega  Pau- 
lus  AEmiluis,  maturus  aftatc  &  confilio  , 
vt  fua  prudentia  feruorcm  alterius  tem- 
peraret.Sic  Fabium  Max.cic3tum  aliqua- 
dobelli  duccm  memini.eurn  quidem  cun 
(flatorem  &  maturum  ,  vt  Marcclli  cele- 
ritacem  reprimcrec  Id  .fi  placccad  niniiam 
quorundam  ftudiofornm  indnftriam  rcfer 
re,  fic  ftacuo  .  Pra,'ceptum  hiceft  rebus  in  Aured 
omnibusagendis  validiftimam.quo  aurea  medtocrt 
mediocricatis  regula  commendatur.  S'cu-  tM  . 
ti  uihil  magis  expcdir,quam  agrum  opti- 
me  coIere:ira  fxpe  pucacurinuciliflimum, 
nimio  tclaborc  coiificcre.Plant^  aqua  me- 
diocri  aluncur  ,  imniodica  futfocantur  .• 
fic  iuuaturingenium  labonbus  ac  ftudijs 
moderatis ;  contra  obruitur  fi  immode- 
rate  cxerceas  .  Nam  vt  plcrunquc  lufci- 
niiscueuitob  nimium  canendi  Itudium  » 

quo 


lc 


Emblemata_> . 


iip 


qiio  rriirjfice  dckcHianmr  ,  vt  in  eo  exfpi- 
rent,  ncmpe  quas,  vt  aitPJinius ,  (^"-^^^5 
deficiat  citiiis,  quam  cantus:  Ita  notinul- 
li.rtudiis  intenti  plus  quam  par  fit.in  ipfo 
conatu  interdii  emoriuntur.Cseterii  nulla 
opera,  quang^  ab  illuftri  artifice  profecfla, 
eommendatur,  quteimmoderara  fit,vt  A- 
pelles  Protogenis  tabulasadmirabatur  qui 
dem.vtimmenfi  laboris:  inhoctn  non  lau 
dabat^quod  manum  ponere  de  tabulavix 
vnquam  polT^z  :  fignificabatei  nocere  ni- 
miam  diiigentiamjquam  etiam  in  compo- 
fitione  Ifocratea  reprehendit  Fabiusradeo 
modus  in  lebus,  Sccerti  deniqj  fines  fpe- 
(ftandi  funtin  omni  capiendo  confilio,  la- 
bore  fuftinendo.aggredicndo, perficieiido- 
que  negotioivt  quod  ait  Flaccus  : 
Infnnifrpieris  7iomenferat,  Aqimsiniqut , 
Vltra  qudfatts  ejl,  -virtutefi  petat  ipfam  . 
Quibufdam  cette  in  negotiis  celeritatc  o- 
pus  eft,  mora  obeft ;  hoc  enim  citat  cx  ne- 
fcio  quo  PIutarch-Tl9eu5'i'«t'  ^.yavav  'ispo 

eet7li   ttpiTAV   ii  AITTVV     e/?*A£     !7K07oV  • 

Certamiiiibus  iam  propofitis,  cundlatio 
viftutem  profundasin  tenebrasdeficitlta- 
quelM  Caritis  Dcntatus  CoiifuI,cum  dc- 
ledlum  fubitum  coacliis  cilet  educere.ne- 
moque  iuniorum  refpoiidilTet ,  conictftis 
in  fortem  tribubusomnibus,  Pollix,  qux 
proxima  exicrat ,  primum  nomen  exrra- 
(Tlum  vrna  citari  lullit  .-eo  non  refponden- 
dente,bona  haftie  fubiecit.  Quodcumilli 
nunciatum  elfetjaccurnt  ad  tribiinalCo- 
fulum,  coIIegiuiTique  tribunorum  appei- 
lauit.  At  Conful  Dentatus  appellauonem 
non  lecepit,  bona  eius  &  ipfum  vendidit, 
non  lam  feftmacione  posna: ,  quam  prxue- 
niendipericulicaufa  ,  quando  res.tumul- 
tusque  belli  moram  dilationemque  non  re 
ciperet,dum  interim  cognofceretut  de  ex- 
cufationeaut  imraunitate  .  Retulit  Val- 
Max.lib.d.  Aliis  in  rebus  probatur  tardu 
coufilium,  vt  nuilto  prx'1antius  .•  contra 
nimitira  prazceps  damnatur,  vt  quod  ad- 
iunclam  poenitentiam  habeatSic  Lucian. 
Epigramm. 
»  ^pnJ^vTni^  0ii\>)  uiy  dueivav  •  ifS^iTct- 

A!iv  i^ihaoy.ivnv  r»v  iJ.iJdLvo>dt.v  i^  • 
1.  Subhocquoq;  fcheinate  continecur  e 
ca;'eiti  mvropoliodepromptum  remedm 
contra  vim  &  impecum  ii^  \itia  ruentis 
animi  ,  fcrtur  enimille  fxpeefFr^ni  curfu 
in  pra;ceps,nifi  remoxa  rationis  &  cunda- 


tio  furgcntcs  motus  frangat  &  rcrundat. 
Sic  enim  faciendum  eft,  quoties  inuitat  oc 
cafio,aut  potiund.^  vohiptatis  fpcs  aliqua 
obieda.cum  ad  lafciuia  fpedatus  in  mii- 
licredecor  &c  veiuiftas  prouocat,  auaiid» 
lacefritusiniuria  iii  adtierfarium  iiicidis  ,; 
&  vindidse  cupidii;e  pr^coidia  iam  pcr- 
celliac  ftimu!ari  fentisicum  obiiciturdc» 
niq;  &  occurit,  viidecaufam  peccati  vel 
anfam  quomodolibet  a  inuis  conciperc» 
&inefcai"i  queat,  prouocandum  moi  ad 
ratioiiis  tribunal,&  confultandum,  anci- 
tra  hqiioris  &  famx  iaftiiram  turpitudo 
illa  fic  polTit  traiilmitti,  qu^e  labes  inde  , 
quam  deforme  ftigma  perennis  ignomi- 
iiiq  expecT:andum,quai"n  conftanti  viroin- 
dignum  fic  cadere  &  difflari ,  velut  adfi- 
bilum  leuioris  aura:  flofculorum  pappi 
folent  in  patentibus  campisi  in  eam  molli 
tiem  mafculas  vires  degenerafi^e  ,  vtpro- 
teruioris  oculi  iadu  lethiferaplagam  in- 
flicTram  cordi,  vel  eos  fufcitatos  ignes.qui 
reftingui  nequcant,  querelseaudiantur,  & 
figna  probenrjdefperati  militis  notani  ef- 
le,  abiicere  clvpeum  r.d  fragorem  crepan- 
tis  tympani  ,  aut  rugiente  claflico:  ad  llrc 
pitum  blandioris  vocula; ,  aut  afpectum 
qnem  pruriensfemina  proiicit,  ita  leuiter 
cocuti,deferere  ftationem.&  dare  manuS; 
non  minus.  Adum  ipfum  intucdum  j  qua 
breuis  f^pe  &  momentaneus  ,  &  fordes  in 
ipfo,&  aculeos  poll  ipfum,  qui  tanquam 
afpidis  aut  fcorpionis  imminb  venenofau 
ciant.Magn?  virtutis  medicamctum  hoc, 
efficax  &  falutare  inhibendis  flagitiis,  vbi 
morainterrumpit&  deliberandi  fpacium, 
necad  fa«ftum  afFccT:us  re  inconfulta  mox 
fe  prarcipitat:  refrigefcit  calor  &  fubfidic 
fenfini,fino  exit  cum  impetu-  Sicutenim 
flamma.cum  materiam  corripit  &  effun- 
dit  fe  globo  p!eniore,coercet  minas,&  re- 
primituraqua  infperfa:  itaconceptus  ifte 
Iibidinis  feruor,  fi  frigidam  infundatdeli- 
bcrans,  &  attemperc  Vehemcns  eft  inter 
ipfainitia  ,  &  in  furia  fua,  fed  compefcit 
obex,&  frangit  vires  .  Ab  iracundo  exem- 
plum  habe,  cum  rabies  agirat,  &  armare 
manusad  vindicfl-am  incipit,ciim  in  oculis 
iiiimictiseft,  &  ad  vocum  perdendi  occa- 
fio,  cCim  furor  impellit  ,  &  recrudefcens 
memoriaaccepta;  iniurie  .  Aiflum  eft,  fi 
primum  fequatur  impetum, fi  116  difcur- 
ratiudicio&  examinet  molem  flagitii,fe- 
ueritatem  legis,  rigorem  iudicis,  posnas  & 
H     4  tor- 


IZO 


Andre^  Alciati. 


torrneiua,quibus  liicndum.  Qu^  dum  co 
g  tit,  languet  ,ac  frigct  manus  iiiterim  , 
dcfpumat  bilis,&  liofti  parcitur .  Similis 
ratio  iu  ebrio(o.-Jum  in  vitro  fciotillat  ge- 
iierofus  ijle  liqiior  ,  &  vrget  /itis ,  accla- 
maiit  focij,dum  feruct  opus  ,diim  fumat 
menfa,  dum  iii  circulum  bibitur  ,  &  con- 
trahuntur  noua  iura  fratcinitatis  &  ami- 
citix,  Bacchofancientc  foedera  ,  dum  cla- 
moribus  omniaperfonant  &  lastitiaiiubi- 
lo  ,  iam  portapanditur  adpeccatum  ,  iu- 
{rarei.beccitatis  panibus  &ingurgitari, 


ni  reuocenc  quje  adiuui^a  vicio.qua»  comji 
tantur.ratione  magii^ra-  Equo  freoucn- 
tcrexcuticinfeirorcm  nimia  pernicuas,& 
aurigam  impetusf.ius  fternit,  ruentcm  Sc 
pronum  in  verbera  ,  quibus  a  moderami- 
ne&mora  nullum  periculum,{i  comi- 
neanc&  rcducant  habenas  .  Similicar  £a- 
ciendum  in  hoc  ftadio  flagitiorum  ;  vnciis 
inijciendus  efl:  rocx,  qui  filtat  ,  frxnum 
equo,  &  remora  fagitcce,  ne  nimium  pro- 
percnt. 


In  deprehenfuiTLj  • 

EMBLEMA      XXK 


1j4MDFDFM  quacunof,  fugis  ,  te  perfequor  :  at  nanc^ 
•*     Cafsibm  m  noHris  demque  captus  ades  . 
Amplitfs  haud  poteris  'vlres  eludere  nofira^  : 
Hculm  AnotiilUm  firinKmu-s  in  folio^ 


COM- 


Emblematcij. 


121 


II. 

Angtiil- 

U. 


COMMENTARir. 

VI  R.  in  ripa  e  practerlabente  fluciico  'Bicubio anguillam ,  &e,'\  Alliifio  aJ 
excairiam  aii^iiillain  folijs  iimokita  ^iu\.\::b- IBolio  ficuino  ang:iilLim  .  Cui 
rctinec:  folia  aiueni  lint  ficulnea  ,  hoc  eft  ,  potelt  virleri  aliud  finitinium  quod  refei'- 
laca.vmbrofa,  &  profunde  laciniata.afpe-  tur  abaliis  ;  Inter  Orci  cancros  adh&rere: 
ra  &  fcabra  ;  aic  vcro  male  pinguntur  proarcle  irrecui ,  vt  nulla  pateat  cfFugii 
acuta,  lauri  folijs  fiiTiilia  .  ratio  . 

D  V  c  T  A  eit  (imiluudoa  natura  an-  Allegor.ica     profopoposia  iii       IV. 

o\\\\\x  .   Pifciseftobloiigus,  lubricns,  &     quemuisdcprehenfum,  &  fugacem  ,  qui  Fugax  ta 
volubilis  .generatur  fcopulorum  atcritu     ob  fcelera  no-acus  femel  acque  icerum  e  dem    di- 
flne  coicu,(ineouo,quaraideo  Aiiftoceles     manibas  iudicum  fiiblacus,  &  pro  cempo  ^rehefii^i^. 
neq;  m3rem,neq:  fceminam  enfe  dicit ,  vi-     ris  occafione  fubcerfiigiis  vfus,  non  tamen 
uitodonis  annis  ,duratq;  fine  aqua  fenis     poiTu  effugereSc  expedire  fefe,  C).  tandem 
diebus  Aquilone  fpirante.  Capirtnturplu     correptus  ardiori  nodo  illgetur  •  Id  fa- 
riniGB  inljcu  Benacohyematoj  Piinius  &     cile  &  commode  poteft  illuftrari  nobili- 
Solinus  in  Gangereperiri  uuifitata  magni     bus  hiftorijs  ,de  Perfe  ,  Pleudophilippo, 
tuJi  le  fcnbunt,  AElianusin  Timauo,aIi|     lugnrtha,  qui  Romanoruinfeftillimi  ho- 
in  lacu  Yulfinienfi  ,  Plutarchus  in  limo-     ftes,dohs,  fraudibus',  fubterfugiis  ^Ci  ,  vt 
fis  locisiuxcaSyracufasJngentem  anguil-     vixcapi  poffe  viderencur ,  tandem  tamen 

fiiccubuerunt ;  fed  Iibri  funt  in  omniutn 
manibus.  E  muUis,qu;eoccurrunc,  vnum 
fublegere  placet  ex  luftino:  Hano  Cartha 
ginienfis  adeo  diues  erat,  vc  c^teros  ciues 


J  C»  t-»    .     . 

larum  multitudinem  ellc  pcrhibent.  Dici 
tu  r  anguilla  ab  aiiguis  fimilicudine  ,  eftq ; 
adeoIa;uis,&  lubrica,  vt  difficulter  mani 
bus  teneri  pofiir,  imo  quantofortius  pre 


xnicur,  cancociciuselabicur,  cefte  IfiJoro,  opibus  anceiret,is  de  occupando  regno  co 

dequaeciani  Plinius  lib.?.  cap.  yi-  &  ^7-  gitauic.fed  incerfeao  piimii  Senatu:  quod 

Hinc  hominem.qui  fugitiuam  rera  ali  machinauis  fimulacis  filisnuptiis,  plebi 

quain  nulia  confequcndi  fpe  fe^Trarecur  ,  inporticibus  publicis  ,  Senarui  fuasindo- 

indicaxe  fi  vellent  AEgypcii,  anguillam  mo  epulas  parari  mandauic,  vt  poculis  ve 

pingebanc  ,  quam  manusa  canda  prehen-  neno  infedis  lenacores  tecliusenecaret,& 

deret  .    Haiic  quidam  vt  caperetdiligen-  ira  Remp.  iniiadcret  .  Qj^o  tamen  confi- 

tct  iiifecutus,  cu  fjepius  ei  manibuseius  lionefario  perminiftrosdetctftcmagiftra- 

euafifiec ,  tandem  deprehenfara  in  folio  fi-  tibus  placuit  fcelus  declinaii,  non  vindica 

culiio  fcabro  ,  &afpero  caute  inuolutam  ri ,  periculum  enim  erat,  ne  plus  negotii 

conftrinxicVndeadagio  diciturjTW  ^pia  exhiberet  res  cognita  ,quam  cogitaca. Ita- 


F0//0  fi-  -;-,)(,  iyy,iKi)v  •  Folio  ficulno  anguillam 
culno  an  q^od  vidc.  Lege  etiam  Ariftotelem  lib. 
6.de  niftoria  anim.cap.i6.CoeI.  Rhodig. 
lib  1 8.  c.  I  .Piouerb.  Cauda  tenes  anguil- 
lam,  Sc,  Anguilla  in  slrigmento.  in  Eraf- 
micis  &c  lunij  ad3gijs,&  nihil  vltra  ad  Em 
blemacis  explicatiorem  defiderabis . 

Iamovdvm]  vetba  funt  pifcacoris ,  an- 

guillam  capram  &  irrecicam  alloquenris  . 

C^-jfil^us  mnoflris]  Recibus,vinculis  . 

Ouid. 

Deciditin  cajfes  prida  petita  meos 


Tuillam . 


III. 


que  decreto  cohibuerunc ,  vt  modus  nu- 
ptiarum  funiptibus  ftacuerecur.  Qm)  co- 
filio  prxuencus  Hanno,  feruitia  concitat , 
rurfiifaue  confticucacxdibusdie,  ciim  ite 
rum  le  proditum  vidiiret,munitum  caftel 
lum  cum  viginci  fetuorum  millibus  oc- 
cupauir  ,  fed  comprehenfus  eft  ad  extre- 
mum  ,  dum  fibi  conatur  Afros ,  &  Mau- 
ritanosconcilure.  Virgis  cxCi\s  ,  ctfolfis 
oculis,&  mar.ibusciuribufque  fraiTlis^ne- 


catuseft:  corpus  verberibns  lacerum  crii- 

.jj..^ j. ci  affigitur.  Fili)  quoque  cognaciq;  qua- 

'^Jp*^  CalTisjis^g.m.fignificat  rete.quiacafium  quam  innoxii,  vltimo  fupplicio  attefti . 
id  eft,  rarum.Calfis,  idis,  g.  f.  galeam  de-  Sed  ne  fim  longior ,  id  &  opporcune  :or- 
nocac.  qneri  poteft  in  eos,  qui  fallacis  lunt  fidei, 

Vires  eluderenofiras]  me  cum  rifu  ef-      quiq;  crebro  furtim  felubdiicunt  abiis  , 
fugere.euadere  ,  aftu  mihiimponere.Cic.     apud  quos  verum  dicere  necefle  habeant  : 
in  Catil.  Qu_amdm  nos  etiam  furor  iile     vtiplerofque  (heu  niinium  mulcos )  no-  Bomincs 
tttuseludet  ?  ftrahac  tcmpeftate  vidennis,  qui  aliud  in  ambuUx 

Q  re       tri  . 


'i  z'z 


Andrc^  Alciati 


Perfifia- 
ces  . 


ore  picmptum  habcht ,  aliud  in  pedorc 
claufiini  tenent ,  qiiod  de  Catilina  Salu- 
ftiiisaiti  (icc]ue  imponerealiis  adiicuere  , 
vt  no!i  vercantur  perfiiina  fronte  pertina 
cius  obfiftere  iis,  quos  fibi  iufte  interdum 
aducrfari  norunt  .  Q^iiod  &c  accommo- 
dari  potcft  in  pertinaces  qiiofdam  &  re- 
fradaiioSiqui  duiinis  oraculis  dcmum  iu 


noftram  fententiam  pcrtrahuntur ,  cum 

cos  nihil  morcntur  humana.   Dcniq;  vix    Verjlfel 

quifquam  adeo  verfipellis  fugax  &  irnpro  les, 

buseft,  quin  artcaliquafiueinduftriaca- 

piatur,3tq;  itairretitus  io  extreinum  etia 

difcrimenadducatur,  &  infidiarum  fua- 

rum  poenas  meritas  luat. 


Cuftodiendas  Virgines. 

E   M   B    L    E    M    A     XXII. 


'\T  E  R  A  hxc  cffigtes  innupd>  efi  Palladls  :  eius 
Hic  draco ,  qui  domirLe  conHitit  ante  pedes . 
Cur  Diu£  comes  hoc  animal  ?  cusiodia  rerum 

Huic  data  :  Jic  lucos ,  facra^  tempU  colit . 
Innuptas  opus  esi  cura  affcruare  puellas 

Perutgili :  laqueos  vndique  tendit  Amor  . 


COM- 


Emblemata-j. 

COMMENTA 


123 


R    I    I. 


^alladi 


I.         PTat  depi>flaPalIas,veftcfuccincT:a, 
^galeata,  haftam  ceiiens,(cui  miror  ieef 
feclypeiim)  ad  ciiiiispedes  draco  vigil 
exciibac.qiiem  qiiia  caicerxedicioiiesqua- 
driipedem   &  alatiim  exhibeanc,  l'igiio- 
riiis  acrirer  coiicra  nititiir,&  fevpentis  fpe 
cie  depiiigi  debere  contendic .  Sic  enim  li- 
Pitnorii     ^^ '•  P-iH^dis  draconem  in  ea  hjered  fiint 
pinio  de   »0^^'*  ^'^  credant  fiiifte  alacum.aiiritum, 
Wacone      ^  qaadricriuem  .  pcfllme  omniuo.  Anti- 
quicas  enim  omnis,  dracones  ferpentum 
vulgarium  forma  perpetuo  exhibuic  •  Vi- 
dimus  aucem  proxime  ,  quid  Aufbnius 
in  Chini^ra  .Qominedraconis  incerpreta- 
tus  ficj  S:  nos  alibi  propofuimus  Sardx 
iconifmum,  inquo  draco,  Anciphili  cx- 
lo  infculpcus ,  arcum  incendebac,  appofi- 
raadiieruum  fagitta,&  pharetra  fpinsini 
plicica  ,  cuuis  hoc  erac  lemnia  in  altera 
parte  eiufdegem2:APAKfiN  GEAFE 
NOT2  ALKIMOSTO^^OTHS  A0H- 
NA  .  vtmiccamus  ,  quxahas  annotaui- 
mus  de  curru  Cereris,  de  ftatua  Laocooii 
tis,  ds  imagine  AEfculapii,  demalisHe- 
fperidum,de  Mercurii  vir^a,quam  Cadu 
ceum  appellamus .   Ec  fane  hanc  Athena- 
goras  dracone  &:  dracoena  conftare  infi- 
gnicer  fcribic .  Imo  Arnobius  ,  &  luUus 
Firmicus  anguem  &  colubrum  appellanc 
iu  (acris  Sebaziis,  quem  Clemens  Alexan 
drinusdraconeni  .  Ec  draconarii  in  exer- 
citu  Romanoquid  pra2tuIeriur,notum  fa- 
ne  eft  .   Hos  tamen  dracones  func  qui  an- 
gues  &  ferpenccs  non  femel  vocicencH^c 
Pignorius  Ego  hac  in  re  audicor  cancu  . 
Typvs   Emblemacishuius  mihi  du- 
£tus  videcurex  Atcicis  Paurani^  lib.i  vbi 
narrac.fimulachrum  Mineruo^fuiifeolim 
Athenis  calari  vefte ,  cuius  petSlus  obcege- 
rec  Medufxcapuceburneum,cum  Vido- 
ria  cnbicorum  quacuor,  &  hafta  in  manu: 
ad  pedcs  fuifle  clypeum  appoficu  ,  iuxta- 
quehaftam  obuolucumdraconem.Phidias 
clariftimi  nominis  ftacuarius  ,  Palladjs  fi- 
ladis    fi-   rriulachio  Draconem  appofuic,  que  pedi- 
mula-        ^^'^  ^^^  comprimerec,  qnofignificabat , 
chruDrx   virgiiies  &  puellas  (fuit  eiiim  Pallasvir- 
cone  pre-  g'"'f^^^^  numen)  peruigili  cura  continen- 
ff^gfff         das  efte  ,  vc  ea  racione  fit  optime  mulie- 
bri  pudicicix  confultum  .  Sane  draco  fa- 
cratus  Minerux  eft ,  &  propter  acrimo. 
niam  vifus  vigilix  cuftodixq;  admodum 


II. 


Cur  Pal- 


accommodus :  vnde  ab  acuto  vifu  nomeu 
apudGra^cos  habuic,  id  ett  'rretpATa  J^ip 
K,i<r-yM  .  nam  ^'ipy.oij.cij  eft,  acntijfimevi 
deo:\'iS>io'^ii,ferpens,ob  owTU).\l&o<\\  Pal 
ladi  facer  eft.quia  vocabulum  id  'rrcipA  t« 
i-AVTA  d^pHV  ^y^  /2A:V«;' ,  t^  -Jipi  Trdv 
ru>y  VOHV  ,  factum  pleriq;  cradunc,  pru- 
denciamqjhincincerprecantur  ,  qux  om- 
nia  perfpici3t,&:  ante  omnesiiuclligjt.  Vi 
de  Macrobiuni  lib.  i .  Saturn.  cap.  10.  Ad 
nominisetyniologiam  allufit  Horatiusin 
Satvtis,  ciiminquic: 
Cnr  in  amicorum  vitijsta-m  cernis  acutu, 
Ghihm  aut  aquila,  autferpens  Epidaurius. 
Et  Virgilius  i.  AEueid.  indicac  dracones 
in  Palladis  tutela  efte: 
At  gemini  lapfudeluLra  ad  fumma  dra- 

cones 
'Effugiuntf&usLq;  petunt  Tritonidis  arces  • 
Subpedibufq;  DeA ,  clypeique  fub  orbe  te- 

guntur . 

Porro  quod  hic   fcribat ,  veram  effe  Mi- 

neru^  virginis  effigiem,  nec  ramen  expli- 

cet  per  partes,  fed  Draconem  canciimad- 

iuHgac  vigilaiicis  veluci  miiiiftrum  ,  non 

videcur  alienum  ,  fi  Dex  panopliam  fub 

iecero  .  Puellaigicur  armara  virum  fapie 

rem  aduerfus   omnes  anirai  perturbacio- 

nes  fearmancem,  &  viciis  animoforci  refi- 

ftentem  fignificacivelquod  vircurem  fuis 

ipfius  prsfidijs  inftruclam  facis  efieincel 

ligimus  ,  vci  iam  dictum  eft.  Galeam  ha- 

bst  criftacam  incapice  ,  quod  refsrendum 

eftad  iudicium  ,  &  confl-anciam  ,  qua  vel 

maxime  fapiencis  cerebrum,  arx&  propu 

«^naculum  animi,  porifrimiim  valeac :  ha- 

ftam  vero  longam,  quod  oratione  percu- 

tiaceminu5:Scucuni  cryftallinum  viti  fa- 

piencis  magnam  folerciam   reprsfencac  , 

quafeipfum  haud  alirer  inrus  diiudicac, 

quam  fi  in  fpeculo  cryftalliiio  ea.quxex- 

terna  funt,cotempIeiur.Sed  illud  Goigo- 

neo  capire  cerribile  apparec ,  quod  formi- 

dinis  &  cerrons  imaginem  effe  vol Cu,  qua 

alii  pedlori  Palladis  appingunt ,  quia  fa- 

piens  i')  pectore  terrorem  babet ,  quoad- 

uerfarios  afficiat  .  Indc  enim  Tritogenia 

didlam  efle  vult  Phornucus  ,  quodmalis 

terrorem  &  mecum  ingenerecPallium  cri 

plici  colore  cinifbujquod  fapiencia  fic  mul- 

iiplex,feu  quod  cedta  &  operca  fic ,  iieque 

cuilibet  feipfam  confpiciendam  pr?beac. 

Can- 


Panopli/z 
Palladis . 


Cur    etr- 

matcL-i 

1'allas. 


GaleA-i 


fjaffii—i 
Scutum  . 


Caput 
Gorgonis 
in  clypco. 


Pallium 


124 


Andvcx  AlcJati 


GlancO' 
ptf. 


Dracones 

U   Pal' 
ladi  cofe 
cra.ntur . 


1  II. 


Caihiidusnneocolor  fimpHcitacem  rcfpi- 
cu;  auieus  i.iternitens,  vim  fapieiuiac  ful- 
gurancem;  purpureus  fulgorem  penetra- 
tem  yKA\)yS)-i!ii  ideo  eft  ,  )^gx  ^o/Scc*.  yjl 
•^Xi-i-nrn  ,  yjfi  J^nvZ;  ef.i'J'ptx,»  ,  qu  6d  vc  il- 
iultriseft  &  confpicua.vcquidam  volunr, 
fic  &  formidabi!is  Nonenun  cam  caefios 
habecoculos,  vc  acuce  non  videac  :  cpA 
ydp  J^fiU.O  •  vnde  &  o(p^Ahix'nii  yX^oT- 
T/^eV/f  dida;  templa  q^habuu  a  Diome 
de  poficuvTi,  nnmine  o^jJip/Cou  A^vivAi  . 
Cfceriim  alii,&  Homerus  maxime  ,  cra- 
dunt  cam  glaucis  ellc  oculis  &  cxfiis,qua 
ratione  huic  confecrentur  dracones,&:  vlii 
Is,  nimirum  ob  (imilitudinem  oculorum.- 
acuciirMocnim  vifu  eft  draco,&  quadam 
excubandi  vigilaiidique  vim  habet,nec  ve 
lutioiie  capi  polle  videtur .  Draconi  aucc 
/imilemelle  virturem  indagatriccm  aiunr, 
qux  dilige.itiirimc  omnia  perfcrucetur  , 
iimccurque  ftudio  indefelTo:  ideoque  ab 
acuto  vifu  illi  nomen  fadum,  vc  iam  dixi- 
nnis-  Sed  placet  huc  ,  non  pra:ter  rem  ta- 
men,attexere,  quod  perfpicue  docuic  Po 
ricus  Heraclides  in  allegoriis  Homericis.- 

«  «f  i  (tCv  epOVi\7H  lJ.irdt.VOlCt,  S^lKetlCOf  iv- 
loii  '7roi\)^.dL7iv    dSnvef.   vofjLi^iTeu  ■  o"^- 

J^OVydp  H   ^iOS ,  ^K  «AAK  TlVOf,»  7Vvi!Xiai 

i7rc^vv/x6i  iriv  ,  ei9p»vA  rn  t  ja,  y^  -t^om 

Tct  loli  hi-mTOTATOtf  OlJ.lJ.et7t  Tcov  Koyt7- 
(xZv  S^tdt^^pv^ct .  J^io  cT»/  Y^  Tretp^ivov  civ- 
7i]v  iT»pi]7etv  ■  ctp^opov  ya.pat.eiTo  Zpo- 
V}liJ.et  ,  iSiy.:et  KH/^^lJ^l  fJ.tetv^vveu^  <Svvet- 
(j.zvov  ,  iK  Tg  T/"?  T»  J^tcs  Ki^etKyff  yiyi- 
t>ii7^efu  S^oKci  .  tZt ov  [Miv  ya.p  d-TTiCVVCt- 
fxi-^et  Tov  ^cupov  iS^icoi  Koyt7tj.cov  eivcu 
fj.il Tipet.Q^x  coniuncla  eft  cuni  pruden- 
tia  pocnicudojiure  apud  Poetas  Achena  ,  id 
efi:,Minerua,nuncupacur.  Etenim  eius  no- 
men  non  aliundc  ducicur.quam  ab  intel- 
kulu.vc  Athena  canquam  tf9/>»)m  vocecur, 
hoceft.concemplacrix  ,  &  nihil  non  infpi- 
cicns  acucilTimis  mencisocuiis.Icaqj  virgi- 
nem  eam  maneredicunc  :  quia  prudcntios 
vis  non  peric,neq;  vlljfoedari  macula  po- 
teft.  Adhxcputarur  e  louis  ortacapite  : 
quem  locum  pra:cipuc  racionum  ellema- 
trem  oftendimus.  ied  hadcnus  facis.Lege 
Phornutum  Iib.de  Nac.  Deor.  Fulgenc. 
Mytholog.i.Gyrald.i  i.Syncag.  Pierium 
Valer.  Hieroglyph  14.  Nacalem  Comite 
Mythol-Iib-^.  cap.f. 

INNVFTJE  Pnlladis]   Hinc  'rretpSivcf 
Gia^wis  perexcelleuciam  di<5la.  eoenim  no- 


mine  culca  eft  in  Acropoli  Athenien(I:7n-  p^j« 
dc  8c  cemplum  Parchenon,  cuius  meminit  »,;--.- 
Plinius  lib.34.  vbi  ait:  Fecit  (de  PLidia  lo- 
quens)  &  ex  ebore  arqu^  Mineruam  Achc 
nis,quaieft  in  Parchenone  aftans.  Strabo  : 
iv  Tctp^ivavi  To  T»  (pHS^ia  ipyov  iKiipiv- 
Ttvov  ,»  «t^-wci*  Eiusaucem  virginitas  pu- 
ri  &  incorsupti  elTe  lymbolum  ,  Phormi- 
iisaic  . 

Domin&\  Palladis.-Sapientiaenim  rerum 
domina  . 

Ctir  Diu£  comes  hoc  aNimah  ]  fcilicet 
draco.  Huuis  quidem  rei  meminic  obiter 
Plutarchus,  comnient.de  IfideSc  Ofiride. 

CuRodia  rerum  Huic  data]  taquam  cu 
ftodix  fymbolum.  Inde  celebres  funtdra- 
co  hortis  Hefperidum  feruadis  pr^fedus, 
dracoaurei  vclleris,draco  Martis  Caftalij 
fontis  cuftosCicero  Philip.  13.QU1  domi- 
nipatrimonium  circumplexus  ,  quafi  thc- 
faurum  draco  . 

Sic  lucos,facraq-ytempla  eolii]  Sic  inlu- 
cis&delubris  cohcur,eo  uempe  habicu  , 
leftis  Paufanias  in  Acticis .  Scribic  Strabo,  ^^^' 
lucos  3  Poetis  templa  Deorum  vocari.Ma 
gis  tamen  probabile  cft,  lucum  dici  nennis 
arboribus  denfum,nequaquam  ca;duum, 
numini  alicui,  aut  hominis  cineribus  con- 
ffcratu  jideoqjcirca  delubra,  aut  circa  fe- 
pulchra  poficum.  Sicdidum  a  crebrislu- 
cibus  facrificiorum,  qux'  ibi  nodurnotem 
poreaccendebantur  .  Alij  didum  putaiit 
per  flri'T/?/)(*5-;i',  quali  mininie  lucidus,ob 
arborum  denlitacem  .  loannes  Scopas  in 
fuis  Colleftaneis  concra  Qu^intilianniT!  di- 
fputat,  lucum  dici  a  luca  ,  vocabulo  .Ara- 
mqo,  quo  Hetruf*.i  vtebaiicur,(]gnificacq; 
fenem  ,  &  feniorem  .  Exiftimabantur  luci 
religione  quadam  efleimbuti,  vtpote  Deo 
rum  domicilia.  Deiiiq;  nullus  erat  lucus, 
vbi  nonadelfet  aliquod  numen.  Qu^od  fen 
lille  puco  Ouidium  in  illo  verfu  y.Meta- 
morph.qoauisaliter  explanet  interpretcs. 

per  facra  triformis 

llle  De&  Iftcroq;  forct  quod  nutnen  in  ilh, 
Jurat , 

Ignorabat  enim  lafon  quodnam  numen 
in  illo  luco  coleretur,  per  illud  tameniu- 
rac,  gnarus  non  pofie  lucum  elfe  /ine  nu- 
mine  . 

Jnnuptas  opus  e^,&c.]PhocyIidis  eadcm 
eft  feiicencia. 
Tletf.SivtKi)v   S^i    OvKetart  ^oWKKti^iig 

Qcl,XcilJ.0/c;4  , 

MtiS^i 


Emblemata-». 


12 


>" 


T»va.i  idrti . 
Kdwot  J^-j^-iipnTov epv  TAiJ^av  ToKicxri. 
Claufa  tlbi  virgo  thalamis  feruetar  ho- 

ncflis , 
Nec  finito  hAnc  ad  connubium  foruvfq-^ 

vtderi . 
Vorma.  puellaruferuata.parentibusi.gre  eft. 
Q_u6  fpec\at  ccymoii  nominis  -zAp^evof, 
quoA  Grammacici  dcfledmic  a  TeccA^i' 
m  7A  fj.iiTpi  ,q\.i6d  virgo  apiid  matreni 
manere  debeac.qiiem  moreni  veteriim  He 
fiodus  atcigic  i-  tpycov. 
OyTg   J^JL/.rov   ZYTOJ^    ^iKn  Tecpa,  fji)l- 

TfpcC    uifjiVH. 

Cura  aff?ruarepuellai'\  No  eft  ari,ncq; 
Difflcul.  poircllio  vl la.qiije  tam  dilficu  Iter  afleriia- 
ios  cuRo-  "  ponitqiam  foeniina.  Stobxuscap.  75. 
iiendi  ^*  nefcio  qiio  poeta  citat  hoc  f  Minos  Ale- 
>uellas .      i'n  Conncnni  aliegatj 

iK  i<riv  KT£  TH';(Oi  ,  KT6  •^(JiiifJietTet , 
vT  d[\Ko  (tyi^p-JKcfATov  vJ^iV  coi  yjvii  • 
Ica  riauciis  Epidico  : 

dacie  &>  fapienter  dicts:non 

Nim:ipot:n- pudtcitiam  quifquam fuA fcr- 
tijire  filii.  . 
Lflqueos  vndiq^  tendit  Amor]  Tvcofj.ii  • 
Sic-ii.d!(cipulis  fuis  ccnerorHni  luforamo 
ram  prxcepic;  Semper  tibi pedeat  hamus. 
jy^  OccAsioNS    huius  Embiematis 

fubir  non  line  racntis  aculeo  ,  temporum 
nortrorum  proteruia,&  pulcKernm^  vir- 
tutis  cafticacis  negledus  ,  e  cuius  gremio 
eximiura  decus  venit  &  immortalis  glo- 
Caflita-  ria  ..  HxcCaudi  &  gaude  ,  alfiduus  caarx 
ttflaus .  vircutis  cultor  ,  qui  mein  has  vetborum 
ambages  rapis  &  rocas;  audite  &  vos,  qui 
fpreuiftis  luiftenus^  niueum  puritacis  can- 
dorem  affergens  animis  ,  canquani  AN- 
GELOS  tn  corpore  humano ,  rairabili 
mecamorphofi,  &diuino  plancfacu,  pro- 
ducit .  CaiU  mens  viridarium  eftdiuini- 
taris,  &  rofecum  fragranriflimum,cui  vir- 
gines  apiculaz  inerrantes.Fauosconue(ftant 
gratiarum.Cuftodes  (iios  habet  non  fqua- 
mis  horrentes  draconeSjfed  genios  &ce- 
leftes  fpiricus.qui  ftipant  &  muniuntauo- 
lantes ,  reuolantes  vicaria  funcftione  ,  folo 
decoretraclitam  terfipeefloris  ,  quod  nec 
imaginaria  aliqua  obfc^nitas  inquinar,  nifi 
volubili  faltem  &  aduentitio  conceptu  , 
^ut  pulfat  &  tranfit  nonaudicus.  Specio- 
fum  quidem  eft  omnium  Tirtutumac  re- 
«crcudum  agmen,in  quibus  claricudo  ma 


ior  atq;  venuftas  fpeAarctur  ,  fi  patcrent 
oculis  fupra  natura:  forrem  .  Scd  nefci? 
quomodo  (upcrgreditur  vna  carteras  di.- 
gnitace&  forma,  quotquot  fiuu,cui  prr- 
tcf  muiiebrem  habitum  nihil  mu.ieus  , 
fcd  Cherubinz  ordinis  aiitScraphici  que.Tt 
piam  conferas,  Solis  radios  xmulante  vul- 
tu,toto  corufco,fulgido,florido,leuato.\i 
fiJera.in  feipfam  redeunce  ,  &  fubmilfaa- 
gnitione  fui.toto  dcniq;  Sxo,  ftante,  pcr- 
clurantc  :  flc  flamraeus  ardor  aureis  virgis 
circum  rempora  ferpens  ,  fic  fuJgurantcs 
oculUatcntem  amorem,&abditum  ignem 
palam  proJunr.  Q_uid  ignem  ?  incendium 
pocius,&  ardencem  pyram  de  iignis  vicar, 
qnx  in  cafto  hoc  corde,nec  alibi  extra  hoc 
plantantur  .  Vera  vica  hinc  eft,  vernans  , 
perennansa  fontevita:,a  quo  &  donuni 
ipfun),ah  fuperi  ,quam  rarum,&  /ine  prc 
lio.'  Nihil  in  homine  viuum.totum  infpi- 
ce.vbi  radix  hxc  in  marcore  &  vitioremo- 
ritur  fuccus  &  medulla,tanquam  nouellse 
arboris  fiderationeperculfar.fub  ortum  ca 
nis.exiccatur  enim  &  defluitfenfim  cadu 
cis  folijs ,  occulto  roorbo  •  Non  attollir 
flos  vllus  virtucis  caput.iuxtafpinam  Ve- 
iietis,qux  premic  &  iliffracac:  purgacusfit 
oportet  hortus  interior  animi  ab  vrtica 
hac  libidiniSjCuuhi  pruricntis  lafciuixfcn 
tcs,areolx  difpodtx  ad  meliora  femiiia,  fi 
meiris  aliqua  fperanda  feledior,  &  in  finii 
cultoris  optabili  fructu  redundans.  Cur 
fic  defpedum  igitur,  quo  fine  fpccies 
omnis  fordefcic  >  curpcdcs  conculcant  id,  C^/"'^^" 
quod  diadcmatc  honoris  verticem  coro  ^°^^f^^^  •- 
iiat?quod  fercis  incingic,  xui  feriem  latu- 
ri$  conftanti  viroic?quod  throno  ter  ado- 
randa:maieftatis  redimitos  admouet?Hoc 
cine  ludibrio  fit,&  fubfannantium  cachin- 
nis  expofiiu?0  fempora,o  mores?Quod 
rofa  eft  in  florum  gencre,nardus  m  odori- 
feris^cuprelTus  inter  aibores,  incer  gemas 
adamaSjianietallisaurum  ,  hoc  caftiras  in 
vircutum  choro,dupIici  laurea  infigi)is,er 
palma  &  lilio:  Hoc  illibaci  pudoris  ,  illud 
profligaca:  Iibidinis  fignum  ,  quq  laceflit 
continuo  &  impugiiac  .  O  magnam  viBo- 
riam,nunquam  cadere^c^u^  martyrij  triii 
phum  iure  mcrcacur  pr^claro  inconcufTa: 
forcitudinis  teftimonio  .  Rediergo,  Re- 
gina  eiul,  veneranda  &  formofa  caftitas  . 
Tc,6  fancla  pudoris  mater,bonorum  om- 
nium  vora  flagitant.  Cur  auertis  faciem 
purpurantem  la«flis  &  rofaruro  mixtura  ? 

Sufcipe.. 


izo 


Andre^Alciati 


Suicipcfafccs  imperij ,  ic  auitiim  foliiiiu 
ingrecfere.nou^iiiaugiirationis  tirulofahi- 
tata  Domina&  Imperarrix  mundi.  HunC 
tibi  (efto  (ecuraj  iioninuiclebit,qua;liliiim 
tuum  praefert  u>ter  ccleftes  choros.parens 
Altirtimi.qua^eft  typus  tui,  aut  a  te  e£ty- 
pon:cuius  materes&  filia,  miraculum  v- 
tiaq;  in  veftvo  fexu,&  velutgemuia  Cyn- 
Cajiita-     thia  intcr  itellas  minores.  Atq;  vt  omitta 
tti  exepla  tot  vcn  Dei  cultui  dicatas  virgincs ,  inter 
tnZthni-  incredulosquoque  repert^  funt.ia  quibus 
c::.  mirum  quantum  eluxent  pertinax  pro- 

poficum  in  feruando  tanro  virgiiiitatisthc 
fauro,  vel  (quod  non  minus  cit)  vjcifccn- 
do  violatum  pracfloratumq;  Milefiasvir- 
gines  feptem  Icgimus.Gallico  furore  cun- 
&3  vaftante,  ne  quid  indccens  ab  iioftc  pate 
rentur.turpitudiiiemmorte  declinafle.Ni 
canorvidlis  atq;  fubucrlis  Thebis  ,  vnius 
virginiscaptiuxfupcratus  amoreeft  ,  cu- 
ius  expetens  coniuguim  &  voluntatios  am 
pIexus,quod  vtiq;  in  illa  fortuua  debuerat 
habere  captiua  iiuer  opratiftima,fenfitpu- 
dicis  mentibus  pluris  virginitatem  efle , 
quam  rcgiium,&  propriainterfeclam  ma- 
nu  llens  &  Ingciisamaror  tennic.Audores 
habemus.aliam  item  Thebanam  virgine  , 
quam  hoftis  Macedo  vioIarat,ditTimuIafle 
paulifper  doloreni,&  violatorem  virgini- 
tatis  fu3E  mox  iugulalVe  dormientem  ,  & 
taiidem  cum  gaudio  fequoq;  interemifle. 
Conlulto  pr3;te;co  Erechthei  filias  ,qu:e 
obcuftodian)  caftitatis  per  quandam  exo- 
Caslitxi  chen  rrtii.Q cvo t,^\^x  (wnt.  Cxterum  in- 
Virainit  ter  virtutis  hiiius  claritaresadeo  pr^fignis, 
1'a.txui-  adcuq;  gemniis  &  omni  au  ro  preciolioris, 
n.xr!4m  .  etiamfi  iii  pleiisq;  cnituit ,  quas  tamen  ve- 
teribus  prsferas  Patauinis,  non  fanc  mul- 
tas  inuenus.  Caftitas  loci  &  feueritas  tan- 
tum  iioji  incomparabilis  abijt  iii  prouer- 
bium  etiam  antiquis.  Q_uisenim  nor.  legit 
vcl  illud  Valeri)  Martialisex  it.Epigra. 
Tti  ^uoq;  nequtttns  noftri  lufusa-^  libelli 

Vdapuella  leges,fis  Patauina  licet . 
Quod  fi  quis  inuide  nimium  folers  eft,ac 
Pocta»  lepidiflimo  cr«denJum  nunusopi- 
natur,is  Plinij  Cxcilij  ex  i.Epiftclaftipu 
laiionem  audiar,  qui  vbi  vniuerfam  Tran- 
fpadana;  Iraliaz  partem  ,  vtmultum  vere- 
cundix  &  frugalitatis  antiqux  retincntem 
collaudauit,  deniq;  ait  dc  puella  quadam: 
Habetauiam  maternamSerranam  Piocu- 
lam  c  municipio  Patauino;  nofti  loci  mo- 
rc»,Serrana  tamen  Patauiuis  quoq;  fcueri- 


tatisexemplum  cft  .  Dnrantadhuchodic  irir9in&' 

invirginibus  Vcnctis  prifcar  caftitatis  vc-  rr,Jr.»„, 
...^         ,  r  r    ■  I-     y(.net»rt 

itigia.quandononniliopcrtaracic  prodeut  ^„ 

vifendic  in  publicnmrvclut  di(flent  fubin- 

dcillud  H:cronymi;IIla  tibi  fit  pulchra  , 

illaamabilis,  quzprocedens  in  publicum 

vix  vno  oculo  ,  qui  via:  neceflanus  cft,pa- 

tcntcingrcditur.  ApudSpartanos  tamcu 

diu  obtinuiflc  lcgimus,  vt  virgo  apcrta  fa- 

cit ,  at  conuelata  nupta:  in  propatulo  vi(c- 

rentur.Cuius  eam  Charilaus  reddebat  ra- 

tionem,  oriTdLi  fj.iv  x.optCfo.vJ^pAf  iCpnv 

J^H,  TdLi  Ji  yvvctiKttf  ffco^tv  vf  XyovTAi' 

id  cft.-quoniam  virginibus  vuos  fibi  profpi 

C€re,necefl"arium  fitjmulicribusaute quos 

compararint,  cuftodire.   Scribit Tacitus,  CStramii 

Poppajae  Sabina:  raros  fuifle  in  pnblicum  lieresvti- 

egrcirus,  idqj  velara  parte  oris,  nefatiaret  gtbudai. 

afpedumjvel  quia  fic  dccebat.  Scd  &  Ho- 

merus  in  perfoua  Penelopes.vultpudicam 

mulierem  vix  folam  in  medium  procedc- 

re  ,  fed  ancillis  comiribus   ftipatam  .  fic 

enim  ille; 

Ovx,  otn  ,  a^a,  T«  yi  »^  iiJL<p'tTro\os  J^u 

s-jsrofTo.  ideft  : 

Haudfola  ,  aft  illam  duAfamuU  comita- 

bantur  . 

Val,  Maximus  excmplum  feueritatis  me- 

morat  in  Q^ntiftio.qui  vxorcra  repudia 

uit ,  quod  illam  inpublicocum  quadam 

libertina  vulgari  fccrcto  loquentem  vidif- 

fct .  Is  enim  maluitoccurrereincunabilis 

&  initijs  culpas ,  quara  peifedum  fcelus 

vindicare.Itidem  fecit  Sepronius  Sophus  , 

non  alia  de  caula,  quam  quod  vxor,igno- 

rante  fe,ludos fpe<.4afl'et.Nunquam igituc 

comroittendum,  vt  virginesplufquam  fa- 

tis  eft  euagenfur,infidiaturenim  amor  vn- 

diq;  tanquam  canis  venaticus  auide  inhiaf 

fera: ,  loca   peiluftrat  fingula  :  nec  quid 

quam  eft  eo  fexu  fragilias  autimbccil- 

lius.   Namque 

Vt  corpus,  tenertffic  mens  infirma puellts . 

£t,  Videndoiiritfoemina  .   Prxrerea  pro- 

cliuem  efle  foeminam  occadone  prxfertim 

data,vel  facr?  docent  littera:;  Infilia,  in- 

quit  Ecclef.i6.K0»  aduertente fe firma  cu. 

fiodiam,  ne  inuenta  occafione  abutatur  fe: 

ficut  enim  viator  fitiens  adfontem  os  ape- 

rictyC^ab  omni  aquaproxima  bibet,donec 

deficiat. SimiU  modocap.ij.  No  des  aqttd, 

tUAexittim,nec  modicHm:  nec  mulieri  ve- 

niam  predeundi.  &c.  Ccrte  ciim  fit  adco 

difHcilis  puclUrucuftodia,ftatim  vtfuot, 

aut 


Emblemata^. 


12-7 


trgintt 
tifiUs 


Ma- 
hiui  feue 
'Ui  pudi- 
:iti*  vin- 
iex. 


Ojcnlum 
prQOemiii 
Adulterij 


aut  cflc  incipiuntmaturxmiptiii  ,  feu.vt 
luris  auiftores  loquuntur  *  viripocenres , 
funi  clocandxjSc  i)s  cjuxrenda  condicio  . 
Id  (Sc  prxcepit  Sapiens  Hehrasus  :  Si  tibi  fi- 
iix  fincaiCjerudi  illas,&  crade  viris  corda 
tis  .  Quamquam  enim  virgines  maturae 
vico  nihiidicancacq;  quod  Naibait  , 
Pulchra  verecundo  fuffu7ida72t  om  rubore; 
tanicnintia  feniuitaloquuncur,  vel  cefte 
Comico  verere  Menandro,  qui  hunc  alFe- 
(flum  clegaDti  penicillo  adumbrauic: 
QuysiT))f>   i7rtyct(ji.os  ,  kav  o\(o{  /mwc/^jV 

Kci\ii , 
i^ti  Ti  aico-zMt  TThH^A  mpi  dvTtis  hiyn. 

ideft: 
^hianqua.?}}  filedt  pajftm  puella  nubilts, 
Stlendo  multafolita  esi  intrafc  queri . 
Qu^arecircumfpede  lura  permitcunt  ei, 
qux  aiuuim  quintum  &  vicelimum  cx- 
cellcrit,  vt  pofTit  non  expc<^ata  parentum 
audoritate.virum  duccrc .  Val.Maximus 
lib.  6.  referc  exemplum  longe  praeclarum 
de  Publio  quodam  Mainio,  qui  fe  pudici» 
i\x  acerrimum  vindicem  praeftitit,  Nam 
jn  libercum  fuum,quamquam  admoHum 
gratum  fibi,auimaduertit,qu6d  filias  iux 
lam  nubiliofculum  dcdiflet^cum  praefer- 
tim  nonlibidine,  fed  errorc  lapfus  videri 
poflet.Et  quidcm  pcEijajgrauitatc,tencris 
adhuc  puellx  (enfibus  cailitatis  difciplina 
iugenerari  magni  xftimauit.-eiqj  tam  trifti 
excniplo  praecepitjvc  non  modo  virginita- 
temillxram  ,  (ed  etiam  ofculaad  virum 
fiucera  pcrfcrret .  Ofculo  enim   pudici- 
tiamroulierum  dclibari,  veteres  credidc- 
runt.  Hinc  Ouidius: 
Ofcula  qui  fumpfit,  ft  no  ^  cdtera  fumpfit, 
Hac  quoq;quA  data  funt ,  perdere  di- 
gnui  erat . 
Eteiiim  inccr  adulfcrij  proocmiaeciamo- 
fcula  enumerantur  vulgan  lUo  verficulo: 
Vifu4,i^  alloqiiiil,  taciu4,poR  ofciilafaciii. 
Quisenim  alligabitin  finu  igrem,  &  non 
ct>mbu  retu r ?  au  t  ambulabir  fu pe r  ca rbo- 
nesignitos,&  non  ardebic?  Vndcaduerceu 
da  Apoftoli  prudentia,dum  de  cjelibacu  a- 
gitinonenim  dicit;Bonum  cft  vxorem  no 
habetc;fed,  Bonum  efl  mulierem  non  tan- 
^ere.-velut  tactus  quoq;  noncitra  pericu- 
Jum  admittatur,  vt  qusillaqueet  viroru 
animaSjquae  adolefcentium  auolare  corda 
faciat .  Poetarum  concinunt  fabulx,  Mi- 
thram  &  Erichthonium  vel  in  lapide  ,  vel 
i»  terra  dc  aeftu/olo  libidinis  clle  geuera^ 


Virgini- 
toi    nu- 


tos.  At  lofcph,  qui  AHgypti.Kta(n:um  rc- 
formidauit.ac  vclut  rabidilfinK^  canis  mor 
fum  refugit,  ne  paulatim  fcrpeicr  virrs  , 
etiam  vcftem,  quamea  terigcrat,  perirdc 
ac  ii  peftiferum  irobibin'ec  fuccum,confe- 
ftim  abiecicQu^od  autem  di(fbum  eftrCr^ 
fctte.&multiplicamini-.ttecelTc  fuic  prius 
plantarc  filuam  &crefcere,  vcedecquod  ^"^.  ^'*r 
mox  exciderccur  .  Quod  veroait;  Replete  ^  ^  • 
^err/*»7;illudaltius  incucntibus  prsmon-  ^^" 
ftratur,nuptijs  tcrram  vtiq;  repleri,at  vi: 
ginitate  paradifum  .  Nuptias  fcimus  ho- 
norabiles,&  torum  immaculatum.-fed  ita, 
vt  prxf>ct  virginitas,&  micantius  vibiet . 
Argenti  nitorcm  matrimonium  proefert  j 
virginitas  rutilantis  auri  radios  imicatur  • 
RecTie  quidem  Verus  Imperator,  vxorem 
dignicatisnomeneffe.non  voluptaris.diifli- 
tabat.At  illuftrior  femiraeft,qua  nos  non 
praeflorata  integricasducit.  C^Ieftiu  igna» 
ri  dc  maritandis  ordinibus  fanciuiic,& 
cenfona  nota  caelibesmultant  .  Er  in  legi- 
bus  Plato,  qui  vxores  abnuant ,  fuppiicio 
cenfetadmouendos .  At  id  gcnus  domefti- 
cumthefaurum  quotusquisq;  per  momc 
tanon  cupic  allifum  obtritumque?  Ccrte 
vt  aliud  non  fit,  ftultillimum  eftcompe- 
des  fuasjlicct  aureas,amare.  Q_Mid?  quod 
veteresnonnifi  caftas  raeutes  facerdoti  js 
fuarum  Dearum  adhibuerunt.Hinc  Vir- 
gines  Veftales.IunoJiis  Argiuae,  Miiierua:, 
Dianae,deuiq;  Apollinis  etiam.  Ex  quo  & 
Lyricus  Pocta  : 

Dianam  tenerA  dicite  virgines  , 
Intonfumpueri  dictte  CynThium  • 
Teutonum  vxores,vi(fl:oie  Mario.vt  Veft? 
acCereri  dicarencur,  a  Confule  aiixiecon 
tcndcruiic:  vocoexcidcnces,  faucibus  elifis 
commori  praeopcaiuuc ,  qua  pudoiisalea 
fubire.  Tanto  fosdioreillo  ,  qui  viginci  fu- 
perftes  fuerat  vxoribus;eaq;  cui  fecundus 
&  vicefimus  fuilfer  maritus.  Huius  ranti  Cufiodia 
thefauri,c3.ftuatis  inquam,  cuftodiim  fci-   caftitatis 
te  Poct?  fignificarunc  per  Arguin  illum,  difficilis. 
cencum  oculos  habeiitem,vnicx  tamen  iu- 
nencje  feu  jnulieri  pr3efe<fl-um:cum  tameu 
ob   f?min:e  rmulationem  inceremptum  . 
Dequo  Ouid.  Hb j.Amor  , 
Centumfrote  oculos,  centU  ceruice  gerebat 

Argtis  ,  &'hos  vnus  fipe  fefellit  amor . 
Claudian.  fic  : 

jirgum  fama  canit  ceteno  lumine  cinciu  , 
Corports  exctibijs  vnam  feruaffe  iuucncam, 
Et  Angerian.de  codem  ; 

Argsu- 


zB 


Andrea:  Alciati 


Tac€f> . 


ArgtM  eram  prndens,^  hthtbam  lumina 
ceritHm , 

Centumfed  rapuie  luminei  Iuno  mihi  . 
OccuiTic  viri  egrcgij  frcqucns  diiftiim,  fc 
roallefcruciitium  formicarum  agmiiiis  , 
vclpulicura  cohorcis,quam  vnius  fccmi- 
nxcuftodiam  agcrc  Rcftc  icaq;  admo- 
net  quod  rulgo  dic\mt:Mulierpudicane 
folajit vnqunm.^zo^-y  eiiim  Dcs  (C\  poctis 
credituri  fibi  peperccrc,  necipfi  Dij  can- 
tum  profpicere  viiquam  potuerc,  quin  a- 
nioris  rcchnisdclufifuerinc  •  Haud  igitur 
fruftra  Propcrtiusqusrir : 
Die  mihi,  quupotuit  leciu  feruarepudicii* 

§lu£  Dea  cumfolo  viuerefola  Deo  t 
Nccctiam  ca,  qua:  fcmper  domi,  &  intra 
parictcs  vixit.omniuo  conciicns,  cafta,  Sc 
inuiolataz  pudicitiz  cde  ccnfenda  eftjfzpe 
cnim  nox  vna  intcrpofica  percurbacom- 
nia.atq;  vcl  vno  momenco,  ctiam  portis 
optime  claufls  ,  &  feris  quam  plurimis 
adhibitis  ,  furtum  illud  dulce  committi- 
turjamiflaca  re,quaj  ncc  reftitui  vnquam, 
nec  vlla  racione  reftaurari  poteft  .  Qua- 
•  tuorenim  funt ,  qux  abeunt  irrcuotabili 
tranficu  : 

Virginitai,tempus,verl>it,viridtiq;  iuueta . 
Huius  cuftodia:  diiHcuIcacem  expreirit 
elcgantcr  Tibullus: 
H&cfecere  malas.hinc  claue  ianua  fenfit  , 

ht  cocpit  cufios  Itmints  effe  canti  . 
Sedprettiifigrade  ferat ,cttfiodia  vida  eff, 

Nec  prohibit  claues,  ^  canu  ipfe  txcet. 
Aureosenim  hos  imbrcsnonexcludit  tur 
ris  ahenea  Qu^od  mihi  reuocatin  mcmo- 
riam  lepidos  Apollodori  fcnarios ,  quibus 
ait  occludiforcs  rcpagulis,  fcd  nequaqua 


fabrum  ianuam  adeoclau(am  & rounicam 
reddidiftc  ,  quin  aA.  cam  pateat  adicus  feli 
&adulcero. Eius  liacc  funtveiba  : 
Kou  KKM^'  «  •3'yf  ct  ^jLoyKoii.  «Aa'  '</*«'  hs 
TtKTay  a^^pftv  KTiTtff  tTolna-iv  ^•JpAV, 

Scd  ca  demum  cafta  cft,quam  iiemo  roga 
uicjarq;  cadem  continentia:  nomcn&glo 
riam  re«5tc  fcrcr,  cuuis  animus  nMiiiscuen 
cibus  facile  coUabafcit:  raodeftiam  auccm 
&probicacem  faIacitati,ornacui ,  vcftium 
compofitioni.faciei  pigmentis  &  figmctis, 
chorcis.inanibus  colloquijs,  &  curioficati 
long^  prarpon  c.ac  totum  deniq;  vira:  cur 
fum  pcrpecux  incegricacis  co.iftancia  cgrc- 
gie  pcrcgeric.  Sed  exulceiata  hac  noftra 
xcacealJter  iuucnculie  minorenncs  uifti- 
tuuntur,  aliosabipfis  incunabiilis  imbi- 
buntmores.  Vt  venuftula  Venufculaap- 
parcat,  conipta  ,  &  ad  fpeculum  compo- 
iita,  matercurat  primum  ;  vt  pro  artibus 
Minerua;arma  Copidinis  tra(.1et,  proacu 
arcum,  fpeculum  &  fpiculum  ,  pro  ccla 
tclum  exerceat :  vt  argutula,  pica  colore 
&  lingua,  iii  fpeftaculis,  in  choreis  prima 
&  vltima  :  vt  blanda  &  alfabihs  nucus  & 
ni(fiusamacorisobferuet  &  rcddac;  ne  pc 
de,  vel  oculo  aberrec  ;  vr  arguci  digiti 
dc  fenefttis  loquacia  figna  proijcianc ;  ne 
denique  foloecifmum  aliquem  commit- 
tat  iii  cyrocinioIafcJuije.  Exfcholahxc 
domcftica.excommuni  praxi  omnia  ,  ab 
cxcmplis,  a  conlbrcio  &  confuccudin«,ab 
aucoricate&  abufu  publico  ;  rno  verbo,a 
facaliquadam  &  incurabilidemencia  .  Et 
quid  cx  tali  hac  plantula  tandcra  !  Lais  & 
Thais  itec  :  fiieo  . 


^A   cn 

flx  cifen. 
da. 


Vin» 


Emblemata. 


125? 


Vino  prudentiam  augeri. 

E  M  B  L  E  M  A     XXIII. 


TJ  AEC  Bacchm  pater  ^&  Pallas  commumter  ambo 
^  ^     Templa  tenent ,  foholes  vtraque  vera  louis  . 
H£C  capttt  ^  ille  fcmur  foluit  :  hutc  njfu^  oliut 

Dehttus  ,  inuentt  primt^s  at  ille  merum . 
lunguntur  mertto  :  quod  fi  qui  ahslemitt^s  odit 

Vxna-,  DeA  nullum  fentiet  auxilium. 

C   O    M    M    E    N    T    A    R    I    I. 


I  •        "C  I  D  1  M  bau  inliftiiiu  Bacchus  &  Pal- 

Cj  Ia<:-ille  nudiis,  hcderis coronatus,  pa- 

teiam  teneiis ;  harc  galeata  ,  {"cnto  5f  i,ufi:a 

armat3,&  capire  Gorgonis  in  pcvflo^en;iu- 

nita . 

jj_  Pr  o   Dijs  failTe   vcteribus  hnbitos  , 

§)ui    Dii  <]ili  (ibi  bcocfici  js  hurnaiiunigciius  dcuin- 

''veieribw  ^''Tenc  ,  nGnuseftcx  M.  Tulli)  jibris  De 

hnbiti  ,      "■*'•  Deor.  LatT^intio  &   Eufeb.  qnam  vt 

confirmare  fit  necefTe.  Tancumobitcrad- 


moiiebo, quofdani  Deosijfdcm  olini  tem- 
pjis  &  aris  fuide  cnlios,vr  Ccrcrcm  &:  Nc 
ptununi,  quod  abfqj  fale  cibi  pcnconines        . 
iuflpidi  fint.rcfcrc  Plutarch. Sympof  4- Vc-"^ '''''''' 
Herculem  &:  Mufas  ,quia  Euai.drum  11-  ^iy  Z^''" 
terasdocuic  Hcrcules ,  idcm  tcllis    cftinJ^v'^'* 
qncrtioii.Rom.Sic  deniqiMerciiriun)  lux 
ta  Vcncrcm  ftarncre,  vtollcndereiic.matri 
monii  voliipcaccir,  maxiinc  oiatioiiis  indi- 
gcie.itcmijue  Suadam  lJc  Cratias.vc  iniiue 
I  reiic. 


130 


Andre^Alciati 


renrconiugcs  inuicciD  qnje  vellent,pcrfua 
dendonnpetrarcdebere.  Certe  reperioa- 
pudaudlorcs  cjuofdam  Gra:cosjnoriiinepe 
culiari  Deos  nuncupatos  cflTe  avvvA^f,c\\.n 
bus  dclubrum  comniune  fuit:  ij  etiam  di- 
di  c/xcoyiTAt,  vtapud  Thucydidem.Ro- 
De      dtjs  niasetiam  iniiifcriptione  priuatjc  cuiufdl 
a-uvvAolf   domus,  tcfte  Fabricio,  cT»;  /A/&j  fJLiycHKM 
in  eodem  ^''f-P'^'^''^^''^'^^^^  i^^vvAoii  ^eoi^.His  c^u^ 
teflo  chI-  '^'^'  'jedijsiTi/i/^^AoZfjvelim  adiungiargu- 
^^^  tam  lane  &  eruditam  non  minus  Cicero- 

iiisoptationem  ex  iiad  Attic-  de  Carfarc 
vicino:Scripferani  ad  te,quiacognoueram 
ex  tuis  litteris,eum  a-t/criior  Q^urinoma- 
lo  quam  Saluti .  TuIIiam  \rxc  verba  te- 
neo,  quibufuis  non  facilia  intelleftu:  [ci\- 
tentiam  itaq;  xnigmaticam  interpretor  . 
Optatitaque  C:E(arem  luliuiH  Cquiextin 
jftoPompeio  Reipub-  veterem  faciem  im- 
mutarat^  Qjiurini  ervj^KsMr^non  tam  vt  eo- 
dcm  templojijfdemqjariscolatur  Casfar, 
atq;  Qu^irinus,  quani  vt  fimiliter  pereat, 
deq;  mcdio  tollatur  C^far.quemadmodii 
olim  Rnmulusad  caprea:  paludem  aduo- 
cara  concione.  Vugilius  Deos  communes 
appeilat  codem  fenfii ,  m  vndecimo  Ae- 
iieidos  : 

In  mediosq-^focos,^  Difs  comunilm  aras . 
Exempla  qnxdam  attuliin  fuperioribus, 
quibus  adiungo  quod  nuiic  mihi  occur- 
xit.apud  ABgyrenles  Amorematq;  Fortu 
nameodem  in  delubrocoli  {olitos,nempe 
adcorum  figniiicandam  mutabilitatenj  • 
Scribit  Hcfiodus  in  HcMcone  ,  idem  fuiflc 
templum  Mularum  &  Cupidinis ,  qtiod 
ijs  fcilicet  Amor  comparetur-Et  Phornu 
tus  air ,  Mercurium  ducem  Gratiarum  , 
cumq;  ijs  adiungi,qu6d  ratione  quadam 
gratificari  oportet,  non  temerc,  Sc  m  pri- 
mismcrentibus  &  dignis,  nam  quieft  in- 
dignus.ad  retributionem  pigrioreft  &ne- 
gligens.  Locum  Synefij  longe  pulchcrri- 
jnum  ex  cpift.  i.  ameobferuatum,  video. 
ad  remfacere  ,  quo  venufta  fimilitudinc 
Poeticam  ajquar  Philofophias.  Huius  ha:c 
verba  :  TrctlS^ctf  iyj  Koynf  iyivviiirilf/.iiv 

7Vi  (J.iv  *TC  T)7f  (Te/XVOTciTilf  <^tKo(ro(plet!, 

jyuTiK  a vv V ctS  T!£Tt^  TTo/HT/xwf.  Ait,Poc- 
ticam  cire  awvttov  Philofophiae,  hoc  cft  > 
contubernalem,  &cius  quafi  templicon- 
fortem.Qnoddiclumad  fummam  Poeti- 
fae  laudem,qua:ijfdcm  honoribusac  Phi- 
lefophia  donanda videatur.  Hicergonon 
imm,eiit6  (imul  iunguntur  Bacchus  & 


Minerua,3mbo  codcm  patrc  nati,(ine  ma- 
treambojbcllatores  ambo;ambo  duaium 
prajclarillimarum  rerum  inueiuores.olci 
&  vini.  Videtur  porro  Alciati  carmen  con 
fiduni  cx  lib.4.Ep)gram-Grxcorum,  h< 
a.yAKfj.a.  AtovJcm  7r?^iia-iov  A^vvA^.id  cft: 
Inftatuam  Bacchi  ii4xta  Mineruam,<:[uod 
tale  eft  : 
«Te  T/  a-oi  ,  ^vvov  yjfx  TrctKKa.S^t;  r^  yeif 

etKOVTif 
y^  TToKi/Jt.Ot  '  TApoL.  COt  J"''  ivctS^OV  HKA 

Trivcu  , 
//»;  Tpo^Tmai  ,  d  ^HVt ,  9iav  mpi  Tola, 

fjt.iTa.KKA  , 
/tr^/  cT'   oaoii  'iKiKOf  J^cu/xovi   THcTg 

'niiKa , 
y^yA.p  ifJl.oi  TOKifJ.COV  (piKlov  KKieos  '  oiJ^iV 

ATTAi   [MOt 

i)ao  f  (^/J.itdHs  tvS^of  ctTr  uKiAvoj  - 
X5U  [j.ipoTrccv  «Ts  <pvi)viyiyvpA[ji.iv  •  w  y.iv 
iKAtyi  , 
AVTAp  iyayKVtcipolf  CoTpvirtv  M[/.spiJ^O( 
yjl  fjLi]v  hS''  iTT  iftoi  [j.i')Tiip  chS^ivcu  vTri- 

TKil . 

KVJA  S"'  iyu  fJ.i)pOV  'TrATpiOVfi)  S^i  KApH. 

Quem  dialogilmum  fic  Latio  donatum 
lepcri: 

Dicito  ,  quid  commune  tibi  efl  cum  taUa^, 
de^namque 

Spicula  funt  iUi,fed  tihi  fina  ficra  . 
Talia  ne  temerl;  Diuos  Ipe^antia  quAras  , 

Aduena,  diBuri  qutncapc  verbapriug. 
Bella  mihi  curA^tum  belli  ^loria,^iftud 

India  teftatur  robore  ziicia  meo  : 
Frodeft  illa  z'irti  fuccofrondentn  oliuA , 

Boculafed  nofiro  munere  Uta  bibvs  . 
Per  me  nec genitrix  tjUos  eH pajfa  dolores: 

Temur  ego  folui,fed  caputiUa  patris  . 
Nos  ( inquit  Claudius  Minosjcundem 
hunc  djalogifmumduplici  interpreratio» 
ne  cxpreftimus,quara  hic^LccHior  optime, 
repra;fentamus,vtctiam  alioru  E^igram- 
niatHm  Gr^cornm  ,  quorum  non  pauca 
fibi  fumpfit  Alciatusad  fua  cudcnda  Em- 
blcmata,non  vt  putes  noscum  artifice  no 
bili  Alciato  ccrtan-vcn  fufccpific,  fcd  vt  in- 
rclljgas  libera  clTe  ftudia,&  non  paru?  lau 
di  fore  Tcl  in  minimis  jcmulari  meliores  . 
Hoc  gcnu  s  vcrfionis  multos  annos  recon- 
didi,ca  mente.ne  vnquam  foras  euolarct: 
fcd  cxamicis  noflris  pleriq;  vimmihiin- 
iccerunt,  &  putauerunt  efie  fatius  edcre 
quam  pcrdere,adexcitadam  faltem.quod 
aiunt,ftu(iioforuni  induftriam-  Hic  igitur 


Emblc'   I 
matisfos. 


Emblemata_j. 


131 


'erjio  Mi 
ois  . 


Verfio  SS. 


III. 
BAcchus 
fater  vn- 
de  diHiii. 


animHm.non  carminaiadtcqux  fierimul 
to  meliora  ponunt.  Sed  qiiocuuq;  resab- 
caCjid  contentioDisgeuus  fi  cibi  probatur, 
aut  non  piorfus  imp^-obarur.nullum  mi- 
hipalmanum  depofcolibcraliiis .  Vcrfio 
igicur  noftrahxccft; 
Dic » quid  tibi  commune  [eft]  cum  Paila- 
deJNam  eijacula, 
Etbcllajtibj  vero  placetcopotatione». 
Ne  temerc ,  6  hofpcs  ,  de  dijs  talia  fcru- 
teris, 
Scdfcitoquibus  [egonotr.iuibus]  fimi- 
lisdeac  huic  fim. 
Etenimmihibellorumamica  [eft]  gloria: 
hoc  fcit  omnis  mihi 
Orientalis  domitus  Indusab  Oceano. 
At  certc  hominum  gcnus  donis  ornaui- 
mus:IIIa  quidem  oliua, 
Ego  autem  dulcibus  racemis  vitis . 
Qj^in  etiam  nec  mater  [niea]  propter  me 
dolores  partus  perpefiaell: 
Sed  foluiegoquidemfcinur  paternum, 
illa  verocaput. 
§lutd  commune  tibi  esl  cum  Pallade  ?  dic 
age,ncimque 
llli  a.rmn,  &pugnd,fed  ttbi  vinaplitcet. 
Islhdc  ne  te?neri  de  dtjs  fcrutaberis yho^es: 
Sed  mage,cu  diua  quid  mihi  conuenint, 
Fr&lia,  multa  mihi  cofecla:  fafebitur  iffud 

Omnis  ab  I.ois  India  vtciaplagis  . 
Munera  noflra  hominum  generifunt  gra- 
ta:MinerU£, 
Vtqj  olea  efitcertl;  vitis  amica  mihi, 
Mnter  nuUa  mei fenfit fafttdia partus: 

Patris  egoq^femtir,foluitattUa  caput  . 
Sed  qaiacoritencionislitterarisehic  rcscft, 
ageaudianius  &  verfionem  Sandij . 
^^id  tibi  commune  eft  cum  PaUadc?  cui 
fera  beUx^ 
Zt  cordi  haslifuntl  at  ttbi  vina  plactt. 
Ne  temere,'-'  hospes  ,  de  dtuis  talia  qu&ras  : 
Sed  quibus  hanc  referam  ,  difce  mali- 
gne,Deam . 
Gloria  beUorit  chara  esi  mihi:tesiis  ad  ortit 

Indiaperdomitum  littore  ab  Oceani  . 
J.t  mortale  genus  nos  ambo  tuuamus:oliua 
H&c  ittuat,atvttis  dulcibus  ipfebotris. 
Neonea  mepropter  genitrix  eil pajja  do- 
lores  : 
Patrts  ego  folui  femen ,  atisia  caput . 
BACCHVS  pater]  almus  Deus ,  cuius 
munerealimur  &  reficimur  Sicidem  di- 
citur   Liber  pater  ,a!ii  Neptunus  pater, 
Apollo  parerEttftathius  Horaericus  Bac 


chumdeducit  a-ro  7^ ^A^^eiv ,  quod  eft, 
incondico  vhilaru  perfonare,quofurtntes 
Bacchai.quas  Indiadebellaca  fecum  abdu- 
xic  Bacchus,  agebantur  :  deindenifertam 
iitcram  k, qnoexprellioficrecmimaiuoris 
Ibni .  Eadcm  de  caufa  lacchus  di<^useft  , 
lAK^^iv  enim  vociferari  fignificar  . 

Communiter  ambo  Templa  tenent]  vt 
fint  (r\JVvetoi9ioi,  vel  o-vy./SofjLot,  vt  Cercs 
&  Neptunus.HercuIes  cum  Mufis,  Mer- 
curius  &  Venus,  dcquibus  iam  dixnnus  • 

Soboles  vtraq-j  veralouis.]  Bacchus  lo- 
uisex  Semelefiluis,  de  quo  poft  a-  Pallas 
CT  louis  capice  nata  ,  vt  luperius  expoficu 
eft-Sufpicor  hoc  in  loco  non  rcniere  Bac 
chum  vna  cum  Minerua  c6iungi,&  vtrii- 
que  fobolem  louis  dicirvc  nocec  duoproe- 
fiancifiima  muncra  honiiui  a  Deo  concef- 
fa.quorum  alcerum  ad  anin)um,nimirum 
prudentia  ;  alcerum  ad  cotporis  vires  m- 
Uaurandas,  nempc  vinum,perrinear. 

Hdc  caput]  Muierua  e  capite  louis  na- 
ta  ,  vt  Emblcm.i-diclum  eft. 

lUe  femur  foluit]  vt  dicetur  Emblema- 
tc  a6  hoc  fecundOjUi  Bacchi  ftatuani.  Fe» 
mur.fiuefemen  illam  partcm  pcdisfigni. 
ficat,  qua:  acoxendice  ad  genuavfq;  pro- 
ducitur;  didum  a  fercndo,  ceuferimen, 
quod  hac  maxime  parte  fuftineatur  atq; 
feratur  homo  Valla  ira  diftinguit.vr  fcnien 
iiiteriorcm,fiueanteriorem  partem  fignifi- 
cet ,  femur  vero  exceriorem  feu  pofterio- 
rem  :  vidcointerim  inditfercnter  a  poetis 
vfurpari  . 

Huic  vfusoltui]  Olea  &olIha  ,  fignifi- 
cat  arborem  &  fiudum  eius,  oleum  &  o- 
liuum,Iiquorem  ex  baccis  oleas  exprefsii. 
Viig.3.  Georg. 

liquidi  corrumpitur  vfus  oliui. 

Er  ccloga  y.idem  : 

Craterasq-y  duos  fiatuam  tibipinguisoliui. 

Oleae  inuentionem  tribuunt  Minerue,Vir 

gil.i.Georg. 

Ole&q-j  Mincrua  Inuentrtx  . 

iiam  cum  terra  iiiitio  fuilletobrura  aquis, 
euierficprimum  Accicaicius  amore  duifli 
Nepcunus  &  Minerua,deciuicacis  confti- 
cuenda^nomine  lirem  inteiiderunr  :  loui 
complacitum.eiusforc  vrbis  pontificium> 
qui  piilcherrimum  excogitairet  munus  . 
Tunc  porcubus  &  iiauahbus  a  Nepcuiio 
vrbem  excuItam,MineruaoIeam  in  Acro 
poli  producente;  quo  argumencoeuafific 
fupcriorem  ;  &  indeiufticutum  ,oIeaftro 
I      2.  vidorcs 


lacchua 


Bacchui 

C^  PaUoi 
cur  loue 
patre  na- 
ti . 


Pemur . 
Temen  . 


Ole/t^. 
Oliuiit» . 


Olea  quo 
modo  in- 
ue/itx^. 


1  2Z 


Andvcx  Alciati 


vu'totcs  coroiurc.Quia  vero  oleiim,oli- 
iia:  friiChis,  ad  omnesartcj  fitaccoinmo- 
daciim,oi»Mesarres  Minerua  iivueniirecic 
diciir  •   Nam  profe>5l6  imlla  ferc  ars  eft , 
<]ua:noii  vtarurolei  beneHcio.ficurieciam 
iguismuiieie  .   Hiiic  prouetbium,  oleum 
l^  operam  perdi're.fio,fi:u{iiam  aliquare 
euiti  Itcm  &  a\hid,Olenmnon  vuitt  .pro- 
rudi  in  quaiibet  arte.Cur  autem  olca  Mi- 
neruxGcra  (it ,  varia:  allcruntur  caufx. 
Olia  cur  Olcaab  Homcro  aiitro  Ithaceiiuapplaii- 
1'^li/idi      tata  fiiigitur ,  (luod  typum  muncli  liabcrc 
facra  .       fapientibus  eft  vifiim,quiamo]cs  ha;c  vni- 
Herfa,diuina:  (it  germen  prouideiuiae,cu- 
--   inscrcditur  fymbolum  olea:quam  Palla- 
di  confccrarunt  vctcrcs,  qucc  ipla  el>  pro- 
uidcntia.Tradunt  alii  C3u(am,qu6d  (em- 
pcr  vireat,  &aliquid  fempcrhabcat  glau- 
ccdinis,&  quod  oleum  nihil  contineat  hu- 
midi  admixtum,  fed  femper  liiicerum  & 
AA^IpAiov  pcrleucrct;  ita&  virginitas,  aic 
Phornutus.Suntqui  fcrtum  olc^  alfigner, 
quod  arbor  hxc  pacis  fit  fymbolum,ideo 
qucarm.4  ferri  dicunrur,bcllaque  fufcipi, 
quo  tandem  commodius  in  pacc  viuatur, 
GyraldSyntag.il  aliam  habec  rationem. 
Porro  Palladi  oleam  ede  dicatam  cx  vetc- 
rum  commcntariis  didici.xandcm  cartita- 
ti  facram^quxq;  humanis  vfibus  non  pol- 
lucretur,  im6  quae  Deoriim  templisnon 
acccndcretur.nWicoiifulto.  Intcr  Grsecos 
au>ftorcs  pleriq;  ancuerant,oIiuam  abim- 
pudicis  cor.fitam  aut  nou  crefccrcaut  fru 
ftum  iion  ferrc  :  qua  opinione  imbuti ,  a 
,ca(^is  tantum  &  virgiiubusinfcri  dcbcre 
putabant  . 

Inucnit  primus  at  tUe  merum]  PraJtcr 
alios  plntimos  locuplcs  teftis  elt  Plinins 
lib.y.cap-  f  <?.TibuIlus  i.cleg. 
Hie  docuit  teneram  palti  adiun^ere  vife  , 
Hic  virtdem  dura  c&derefalce  comam, 
iUiiucundosprimum matura  fapores 

ExpreJJ:itficulti-s  vua  dcdit pedii/tts  . 
Idcm  contirmat  Euripidcs  in   Bacchis , 
cum  ait  : 

BiTpvofuypov  'TTofj.'  fjpi,  KH(rilviy>CA7o 
■  $V)iro7co  7rci.i'HT^(  TUAacrffafiiif  CpoTHS 
AwTJif  ,  oTAV  TKii j-^aa-tv  eLiXTriKa  ptfHf  , 

VTVi^  Ti  ,  A»9j)V  TCOU  KA^'  il/XipetV  KctKtOY 

i"ij\o7iv,  «<^'  i?  etKKo  ■pa.p/xAKov  Trovm. . 

Semcle  f,itsis 

Totum  racemi  repperit  mortalibus 
Ac  protiiltt,moerotK  tUe  nuhtU 


Vugat  repletii  viued  litjuott^M, 
So}nnusq;/it  mali  diebus  fmgulu 
Obliuio;  nec  ph.xrm/tcum  malo  aptitis  • 
Nonminor  tamen  gratia  illiaiino  habeii-  , 

da  clt.qucm  Nauplix  incola.' lapideum  Al'"'^'P''\ 
crexcrunt,  quia  putatioiiem  vicinmaJin-  '"''''"'j''^ 
ucmt,quam  Baccho  ,  qut  viccsraiuum  o-  '^'^'"  *^ 
Itcndit  mortalibus:  nam  nifi  viciscultura  "^"^o^ ' 
&  putarioiiuicuta  fuillat,  brcui  torum  id 
munuserat  intcriturum,aut  inutilc  futu- 
rum  .  Ciimigitur  afinus  vitis  pampinos 
Nauplixabrofiiret ,  farmentorum  puta-  i 

tioncm  vtilcm  cfle  vicibus  oflcndit:quipp« 
cum  illa  fit  arboromnium  csercrarum  hu 
midiflima,pluraqi  gignat  ligna  fupervaca 
nca,tanquam  cxcrcmcnta . 

lunguntur  mertt)^  Nacurje  fiquidem 
prouidcntia  duos  liquores  humanis  cor- 
poiibusgratillimos  concribuic,mtus  viiii, 
foris  olci  •  Id  quod  a  Deraocrico  pronun- 
ciatum  Grseci  fcribunt.ciimcx  eoquaire- 
rctur,  TTWf  a,v  a,vo<ror,>^  y.AKpAtcova  yi- 
yvotVTo  01  AV^peoTroi  .  Huc  rclpexit  An- 
nphancs  poeta,  qui  bibere&  Tiuereeadem 
infHceia  collocabar.fic: 
ToS^i  ^VHTTi  y.oi t/  eV/;T9  Trtveiv,  i?»y.' 

iyo). 
Dtc  miht  quid  eft  viucre?  btbercdico  ego  . 
^^'•dfiqui]  pio,  Siquis. 
Atfiemttti\  aiicnus  ,  (iut  abtliucns  a  tc-   ^bfle- 
mcto.id  cft.vine.GcIIius  lib.  lo.Ouid.Mc  ^,;^. 
tamorph.u- 

, Gaudetq:,  merts  abstemiti^  vndti. 

Varro  :  Q^iantopcre  abltemias  mulieres 

volucrint  cdc  ,  vel  ex  vno  excmplo  potell 

videri.  Diciturautcm  vinum  Tcmctum,  Temctti 

quod  atccntcf  5  male  addiderunt  vulgo  , 

quod  atteiitct  meutcm,  non  enim  mcicm  . 

folum  attcntat,  ted  &  corpus  ipfum  :  & 

buic  rei  propria  voxattcncandi.    Apul-  in 

Apolog.Aiiquod  vcriuscrtcxcrapula  he- 

luoattentatur?Detcmeto  Cicer04.dc  Rc 

pub.  Magnam  vim  habet  difciplina  verc- 

cu»dix*,carent  tcmcco  omncs  mulitrcs. 

PHAEJENS  Kmblcma  nilaliud  pr?  IV. 
cipit.quam  modcratum  viiii  vfum  com- 
mendat ,  ciusq;  cfFcAus  ofl:endic.  Deus 
enim  finedubiofingulari  bencficioburaa 
num,  gcnus  atficcre  voluitcommo  iftrata 
vini  plantatiQiie.cuius  inucntioncm  Ethiii 
xi  Baccho  atcribuuncNos  vcro  plantatio 
ni«  vitium  primum  inucntorc  fuifle  Noc 
poil:  diluuium,  ex  Genefi  iiouimus.  Eft- 
aiiUepi  vuuim.admiiltaccrtc  vtihnimii . 

Pliiiius^ 


Emblemata-j . 


?lato 
matenui 


iet. 


Zur  B.1C' 

■hui  (3r^ 
'Pallas  ea. 


^ini    V-  Pli"ius  Iib.ijait,Vinoali  vires,  fangiiiiie 

j^,  coloremque  Iiominiim,  &  meiuem  aiigeri 

cii  nobilioribtispartibus .  Gellius  lib.  i  f. 

cap.i.cx  Platonis  fententia,vinum  ingenii 

fomitemeflc  rcfcrt.virtutisqiieincitamen 

tum,(I  mcns&  corpus  hominis  eo  flagret. 

Quod  quidem  male  a  nugatore  quodam 

ciutum  iicemcndat  Gellius.-  Sed  enim  , 

inquit  in  primo  &  fecnndo  De  legibus  , 

-".'**   non  vtiliencbuloopinabatur,  ebrietatem 

iftam  turpillimam,quai  labefacere,  &  mi- 

nucrc  honiiiHim  mentes  foltt,  laiidauit  : 

Ced  haiic  largiorcm  paulo,  iucundiorcm- 

que  viniinuitationem,qu2efieret  fubqui- 

bufdam  quafi  arbitris,&  magiftris  conui- 

uiorum  (obriis.non  improbauit:  Nam  Sc 

inodicis  Iioneftifq;  inter  bibenduni  rcmil^ 

fionibus  refici  intcgrarique  animosadin- 

ftauranda  fobriecatis  o.^+ifia  exiftimauit : 

reddirqueeos  fenfim  Ixriores  ,  atq;  ad  in- 

tentioncs  riiifum  capiendas  fieri  habilio- 

res.HxcGcllius.Hincillud  vulgo  tritum 

emanallc  fufpicor:  Vinu??*  acuit  ingeniu  . 

Commode  itaq;  tLya.KiJ.et  proponit  Bac- 

chi,&  Palladisjcodem  altari  eredis,vtni- 

ie~aral    "^'''um  fignificetur  prudeiitia:  incrcmen- 

\'ar'tur      ''^  edealiqiiod, fi  Bacchi,id  eft.vini  gene- 

f  *     rofi.fedmoderati.  vfiis  acceflent.  Etenim 

viiiuni  prompti/fimum  habetut  libere  lo 

qucndi  tanquam  calcar  .-  itaq;  &  vino  fa- 

cnndiam  &  inuentionem  tribuit  Plutar- 

chus  Ec  Anftoteles  lib.S.denatanim.Pfic 

tacum  loquaciorem  fieri  putatjfi  vinuin 

biberit  Adh^ec 

J.nnius  tpfep.iter  numquam  nifepottnad 
arm-x^ 
JProfeluit  dicenda^. 
Et  AEfchylus  poeta  clariflimus  ,  nonnifi 
iutsr  pocula  tragoedias  kripfifie  fertur . 
Alcaeus  &  Ariftophanes  comiciis  vino  nia- 
ciiM  paiigendis  inuigilabant  poematis . 
Q^id  plura  ?  Narratur  &  prifci  Catonis 
fa^pemerocaluille  virtus.  Difertosautcm 
vinum  facere,ex  vulgaco  illo  conftat: 
Fcecundi  calices  quem  nofecerc  difertum  . 
Fpmescnim  eft.&incitabulum  iiigenii  vir 
tntisquc, vt  Cietenfis  il!e  iadabatapnd 
Gellium  lib.iy.cap.i.Prfterea  vinnmob- 
liuionem  maloriim  inducic,fomni  author 
cft,triftui£  folatiiim  adfcrt,  imo  taquam 
▼ita  vinumeft  hominibus;&  qua:nam  vica 
eft  homiiii  qua:  deftituicur  vmo  ?  Hinc 
Cur  Bae-  olim  Bacchoeffigies  pueritia:  tributafuir, 
cho    ejfi'  quod  vinum  potum  curas&  (blicitiidines 


35 


animiscximcrct,  hilariratcmq;  quandam 
anim»sinduccrct,ctiam  ipfis  fenibus,quo- 
rum  corpusdum  pcrmeat.calorcm  &  fpi- 
ritus  auget.vtinde  recreatis  viribus,qnafi 
intcrpolati  reiuuencfirerc  videantur-Vndc 
vinum  a  Deo  hominibustributum  Plato, 
fcribit,  quafi  remedium  aducrfus  fenc- 
dutem  . 

Mordaces  aliter  diffugiunt  folicitudinet , 
'iluupoflvinagrautm  militiam,  aut  pm- 

periem  crepat  ? 
aicHoratiusIib.  i.Carm.Od.rS.Etlib.j. 
Ode  ii.iraamphoram  alloquitur; 
Tu^m  reducvs  mentibu*  anx^'s, 
Viresqi  O^^ddts  cornua  pauperi  , 
Pofe  te  ncq-y  iratostrementi 

Begum  aptces^eqi  militum  arma  . 
Qu^o  pertinet  etiam  illud  Sapicntis  Pro- 
uerb.  5  t.  Date  ficeram  moerentibu4,^vi' 
num  ijS,qui  amaro  funt  animo.Bibant,& 
oblmifcatitur  egeflatis  fu&  ,  &  dolortifui 
ampltu^  non  recordentur  .  Nam  vt  «^rauis 
clt  Socratis  apud  Xenophontem  fcntetia  : 
Viiuim  non  aluer  m^rori  medetur.quam 
niandragoia  hominibus  ;  la^ticiamq;  non 
aliter  excitar.quam  oieum  infperfum  igni 
flammaniadanger.  Haudigicurimmento 
vinum  «77-0 T))f  6viia-ia{,  id  eft,  ab  emolu^ 
mento  feu  iuuannne  didum  cxiftimant , 
iuxca  illud  Homeri  Iliad  6. 

. Qvr\7iAi  a.iKi  'niyn^a.t.  hoc  eft. 

luuamen  fentiesfi  bibcm. 
Sed  &  nuIlomagisftimuIoconcitaturMu 
fica.quam  fuauis  viniguftu.Ouidius: 
f^er  non  ^  carmina,ijino 
Jngenium  faciente,  canunt . 
EtTibulIus: 
Jlle  liquor  docuit  voces  infleBere  cantu  , 

Mouit  £9»  ad  certos  nefcta  mibra  modos. 
Non  pofilim  prxterire.quod  fcribit  Athe- 
narus  Dipnofoph-  lo.  cap.  ij.ex  Polybio, 
vimimmulieribusolim  iiiterdiJlum;caH- 
fam  vero  adiicit;fJf  Aa^fvf  er/V  «</^uf«tTof 
Tjif  y'jva.iKa,'7nia'cLV  oivov.fierinonpojfe , 
it  quA7nulier  vinum  biberit,lateat  .  £a 
caufa  maxime  puto  abeodcm  Gellio  fcri- 
ptum  lib.  i^.cap.  ii.Conuiuarum  nume- 
rum  a  Gratiisad  Mufasdefinere.Sic  vete- 
res  Bacchum  Mufis  adiunxerunt.quia  vi- 
no  nonminimum  vires  ingenii  excitctur, 
quealiquandoinieiuins  torpentimouean- 
tur  phantafia;,addafur  impctus,  lubmini- 
ftretur  fiducia  :  quam  ob  caufam  laudata 
I     j  funt 


gies  pue- 
rilii  tri- 
buta . 


Bai-chui 
cur  Mufis 
iunciuf. 


134 


Andres  Alciati 


fiiiu  Iio.niiuim  veteriim  fympofia  ;  coquc  dicario  iiire  accepiffe  facecur.vt  elTet  abfle 
iiomiiie  Homernm  piito  fuos  Heroas.ip-  miiis  :  Adducam  ex  temperatiore  gcnte 
fnmq^  Vlyllcm  ii)ter  poculade  rebus  lon     quendam  ,  qui  vinilaudes  breui  compen- 


ge  !eriis  fjcere  dinerencem.quod  Virgil. 
egregie  imicacus  efl.  Scio  quid  Plutarchus 
lentiac  qiio  loco  difputac,  An  fir  inrer  po- 
culadc  rebusgrauibusdilferendum.-fed  lo 
cum  iiidicaremihi  fatis  ert.  Bacchilides 
qiiatuor  in  couiuiis  requirit:Moderacum 
cibi  acpocusapparacumrfuauecolloquiu: 
.\eram  conuiuarum  beneuolenciam.-  Sc  bo- 
uum  vinuni,quo  maxinie  fenes  deledan- 
tur.  Habec  enim  vinum  vim  accraheudi 
^miciciam,&  vt  Achena^us  elcganterdicit, 
videtur  ihK-JTtKov  t/  ■^rpo^ipiKia.v  .  Ouid. 
Vinfip^rant  miimos  yfaciuntq-^  coloribm 

aptos , 
Cur.ifugit,multo  diluit:irq;  mero. 
Si  tamen  non  fobric  bibancur , 
Vinaparant  afinos  ,faciuntque  furoribus 

aptos  . 
Triacnim  funt ,  quorum  moderamen  ex- 
cefifle  crt  ad  infernum  accefilfc . 

Q.?!'Of  ^''^TA  KOiTfCL,y^  U  Tripi  KUTTptV  ipM»  , 

0'^'jTcpctv7riijL7rHriiv  oS^ovii  alhw . 
Hiiic  profluxic  iftud  : 
Balnea,  "jtna  ,  Veniis  corrutnpunt  corpora 
n  oJlrrL->: 

Conferuanteadem,i>alnea,z'ina,Venus. 
Plerunqi  enim  horum  excelfus  tandemge 
nerat  filiaT»  podagram.quam  femel  fufce- 
ptam,  nulli  vnquam  genero  elocare  pote- 
ris,eciam  amplillimis  docacam  diniriis.fed 
libt  perpetuo  eritalenda  .  O  fobolem  iwa- 
moenam  ,  &  faspe  iuemendabilera  ?  cuius 
mentio  hoc  carminc  continecur: 
AviT/  ui/^^^f  BcCK^,  y^AVytfAi\^f  Appo- 

cT/t^k  . 
T&vveiTai  9vyctTilp  Wcn^iKni  'Toi^a.ypA. 
Quidamfic  vercit; 

Membrifragtis  Bacchus,  cum  memhrifra- 
ga  Cythertta , 

Progenerant  nata  mehrifraga.  podagrM. 
Sed  ne  ego  GermanuSjdum  de  vino  laciiis 
meditfundo.Iargiiis  infudillecenfearjprse 
fercim  qiiod  abique  cxcmplo  meorum 
Commentacorum  idagam  ,  Minos  cnim 
fatis  breuisin  vini  laudibus  eft  :  San^fl-ius 
quoq;  tali  munerc  faperfedet,ne  vinofus 
ar^uatur,  vt  qui  a  paientibus  quafi  ha:re-    defraudct. 


dio,  fed  prolixaelegautia  eftcomplcxus 
qui  fic  canit  : 

V in,  fanguc  della  terr^is,  Vini  ln 

Vinpiii  carc  amortai,che'lfangtie  uerq: 

Benedetto  il  primiero  , 

Che  ti  troit\Ver  te  s' ardifce  in guerrcUi, 

JLfi  flalieto  inpact^i 

Difcacciator  veracc^ 

De  1'humana  trifleXz. '—», 

Etefor  d'allegrez.z.\-). 

Jjquefatto  rubin,te-nera gioia  , 

Ch' entrata  a'  noftri  feni 

Altra  gioia  inuifibile  diuicni  . 
Viuum  igiture("l:,quod  robur&  viies  ho- 
miniaddit.eafdcmq;  mox  adimit:vnde& 
a  vi  nomen  rraxirjacuic  iiigenium,  liberat 
cor  metu.prinuim  ex  tellure  gignitur  ,  a 
folccoquitur;&  quamdiu  ligneis  vinculis 
coercetur,nihil  horum  pr^ftat.Apcriacur  VinumL 
ergo  carceres,&  profiliarequus  irte  poeti-  quusFot 
cusific  enim  Niceratus  nobiliepigramma  tariim  . 
te  vinum  vocat.quod  hucaifcribam: 
O/VoV  Tot  yjipiiVTi  (JLiyAi  Wa«  Ht^tsos 
AotS^a  ■ 

vS^apS^i  Trivcov  kaKov  k  TiKotii-Tros  . 

id  eft .- 
Juciidofonipes  vati  efl  t  carmine  Bacchu^y 

Nam  perit  epota  nobile  carmen  aqua  , 
Idem  fenfit  Horacius,- 
N/tU.tplacere  d:u,  neque  viuere  carmina, 

pojjunt  , 
§lu£  fcribuntur  aquspotoribus . 
Martialis : 

Pojfum  nil  ego  fohritis ,  bibenti 
Succurrunt  mihi  quindecim  PoetA  .   E  rgo 
Bacche,bihat  docfus  tua  munera  ,rusiicus 

vndam . 
Vel  mitius  iwnnihil  .' 
Docit  vina,  rttdes  Zjthum  ,pecui  hauriaf 

vndam . 
Vidc  adagia.No»  efl  Dithyramhus,fi hihat 
aquam.Et,Aqua  bibens,nihil  honiparias, 
Sed  hoc  Emblemacum  SalomoiiR  conclii 
do:Exultatio  animA  ^  cordu  vinum  mo- 
derat^efumptum  j  ad  iucunditatem  enim 
creatum  eI},nonad  ehrietatem,qu&te  vita 


Prndentes 


I. 


Emblemataj . 


i3f 


Prudentes  vino  abftinent . 

E   M   B   L   E    M   A     XXIHL 


q: 


V 1 D  me  vepcatis  ,  rami  ?  fum  PalUdis  arbor 
Aufertc  hinc  botros  \  virgo  fugit  Bromittm» 

COMMENTARIL 


STet  oleaarbor  ramisfais,&  perpe- 
ciio  fiio  virore  decora.ad  cuius  raHiccs 
implaurata  (ic  vitis  ,  quq  furfumferpen- 
do  palmires  fuos   cum  oleje  ramis  im- 
I  plicet  . 

jj  ViDETvRhic  rsttKivaS^i^v  •  Supe- 

ontradi    nor'cnim  dijcic  epi?,rafnmate,eum,qui  u 

-7/0    co>i-    ■viiioabhorteac ,  haudquaquam  prudetem 

CflldtHr.      cii^i^^i^C'  n'iod  rattonibus  aliquot  ,  fi    nou 

ominiio  necen'uijs,{altem  ramen  probabi- 

libus  confirmiri  porclt  Nuucaucem  pru- 

demes  a  vinoabftinere  debere  poiiic  .    At 

lircinter  fe  (ic  conciiiarceit  ficile.fi  dica- 

mus  prndenris  elle  vinomoderace  vti:  fe- 

cus  euim  fum-icum,  ratioiism  obui.cbar  , 


cur3S,vigoi"emique  animi  impedir,  vt  me- 

nc6  cefleritin  \? zo\.iz\h\\.\m,S(ipientiam zii- 

no  ohHmbra,ri,zii  Plinius.-Saniflius  citulum 

male  collocatum  ede  cenfec,cum  epigrani 

ma  de  virginibiis  cancuir.  agat,quibiis  vi- 

num  dandum  non  ell  :  hanc  igitur  difcre- 

pintiam  conciliat  mutato  lemmace  ,  fic; 

Virgines  vino  absiinent.  Porro  hicoliua, 

Minsrux  arbor,  vitem  increpat,  qux-  fuos 

ramos  implicer,&  adnujtieat  oliuis  ;  euis- 

quccuniundionem  &  focietacem  depieca- 

cur.  Sumpcum  eft  aucem  dillichouex  eo  ^ons EfK- 

(j  r.'ECo  incerti  :  blem^.t^s. 

/SsTs  Khayii  ;  .    ■ 

1     4  Ap/STg 


1^6 


Andre^  Alciat: 


III. 


Olea  qua 
lis  arhor. 


Soljfrfiu 
qanndo 
cotingat ' 


Oiea.  Mi- 
nertit.  f»~ 
cra  ~ 


AlfiTi     TSyj-  fioTpVAi   '    TAp^ivOi    « 

f/.i9Ceo. 
Qiiod  lambicisdimccris  flc  reddidit  Po- 
litiai'us : 

§^id  me  implicatts  palmites  , 

Flaktam  Minentd,non  Bromij  ! 

Procul  racemof  tollite , 

Ne  zirgo  dicar  ebria  . 
Miiiosaiire.Ti  C\c  : 
Palladis  fiim  plaiuaiBromij  cur  meaffli- 

gitis  rami  ? 
Tollue  racemos-'virgo  egono  sii  ebria. 
§^{id  mepalmitibus  premitts  ifum pla»ta 

MineruA ; 
ToHite  mi  vttes:  vina  puella  fugit . 
^VIDme  zexiJtts]  premitis.infeftatis . 
De  veibo  'vexo.yidc  Geljiumlib.  z.cap.6. 
R-imij  Palmites,pampii)i  . 
S;tm  Palladu  arhor]  0!ea  feii  oliiia, 
arboreil  in  Hifpaiiiaatqj  eciam  in  Italia 
no!^i'Iima  &  freqiienci(runa;Germanis  ve- 
ro,  (Sc  Sepceiurionalem  plagam  inhabicaii' 
nbus  peneincogiica.gaudec  enim  regione 
fubcaiidaSf  cemperaca:  nobis  Tirolefibus 
ob  vicinicacem  Icayia:(atis  iniiotcfcit,  praj 
iertim  ei  parti,  qu^e  lacui  Benaco,  vulgo 
lago di  Gtrda,  ,  vnicajf  vc  feruncj  carpio- 
num  pilcinar.adiacet.Huic  folia  nunquam 
deficiunc,  femperq;  frondec,  crefciclente 
&  cardius.perdurac  camenannis  plurimis: 
frudum  f;rt  vcili.nmum  baccas  nimirum 
oblongas.prunulis  fimiles.ex  quibus  olefi 
conficicur  omnium  prxflancilTimum,  fed 
&  cfui  falica;  ac  praeparacxaccommodaii- 
tur.Ole?  autem  fo^ia  (d\^\\  mirabile)  bru 
mali  &:foI(HriaIi  dieconu?rti,vc  qus  pars 
eorum  f  lerac  inferio;  Si  occuItior,eam  fu 
pra  fetri,acqi  adoculos  &  Solem  expoiii, 
prodic,&  feiplum  expertum  dicic  Gellius 
iu  Att.no^rt  |ib.9  cap  7.  Concingit  autem 
(vt  hoc  obicer  addam  )  bruma  feu  foifti- 
tium  hybernum  Sole  exifteiue  m  Capncor 
110  ipfis  Idibus  Decembeftqj  diesomniii 
breuiilima.  Solftitium  ver6a;(tiuum  con- 
cingic  Idibus  IuIij,SoIein  principio  Can- 
cri  exiftente  ,  eftqj  dies  anni  longillima  . 
Oliua  coronabanturequices ,  triumphan- 
tcs,&ouancesigc(^ancibusindicium  erat  pa 
cis;vnde  pacifera  ditfta  .  Oleam  Minerua: 
facra  elfc  ("upeciori  Emblemate  diximns  , 
idqj  tcftatur  Plinius  libiicap-  i.  lib.  itf. 
cap.vlt.&  i7.c.44.M3rtianus  Capellalib. 
6.Sidon.0.uid  lib.tf-  Metamorph.  Viigil, 
iGeorc'. 


Adfts,  0  Tegeaefauens,olesa['y  Minertm, 

Inucntrix . 
Olcu^inquit  Phornutus,  munuseft.quod 
morcilibus  dcdic  Minerua  .  Ideo  aurem 
Minerua:  don  im  efTe  credicur,quod  fem- 
per  in  virore  ficglaucumq;  co  orem  pra: 
fe  ferai.OIeum  aiulterari  nequic  pcr  aiiii 
humorem,  verum  femperinfua  (Incerica- 
teperfiftic;  ta."];  nondi/Iimileeft  viigiuita- 
ti  Virgocredicur  Pa'las,vt  i  iquic  Pocicus 
Heraclitus,  <:\\\\ictp^ovov  iu  to  opovnfxA  . 
id  e(i,Nunquam  cof?fenefc;t prude>'tia,\-tem 
que  vlla  inficitur  labe-Neq;  vfibus  huma- 
nis  polluicur  o!ea;vnde  no  1  cemcre  Deo- 
rum  aris  accendebacur.Grxci  quidam  ne- 
gibanc  ab  impudicis  planratam  oleam  cre- 
Icercfrudlumq;  ferre:  icaq;  a  virgmibus 
&  caftis  duntajcac  iuferi  voleb.inc  .  Sci  au- 
diamus  carmina,qu:Eex  Auienofe  tranftu 
liffe  Peroccus  ce  lacu  r  : 
Olim  quM  lellent  in  tutela  fua 
Diui  legerunt  arbores:  querciuloui  , 
Et  myrtu4  Veneri placuif.Phaebo  laurtu, 
Pinu4  Neptuno-ybopulm  celfa  Herculi. 
Minerua,  admirans  quare  Jleriles  fumertt, 
Interrogauit  caufam.  Dixit  lupiter  : 
Honorem  fruclu  ne  videantur  vendere. 
Atmz  Hc"cules,inquit,'j}  qnifq-y  voluerit, 
Oltux  ftohiU propter  fruciui  efi  gratior  . 
Tunc  fic  Deorii genitor,atq-y  hominu  fator'. 
O  nat.z,msrit^  fapiens  dicere  omnibus. 
Nifi  vttle  ef},q}  facimasystultx  efi  gloria. 
Oleuni  etfi  ludxorum  regijus  vngendis 
eratolim  propriirm.vc  ait  LacTtantius  lib. 
4.de  vera  Sap.  cap.y.adeo  vt  regesilliom- 
nes  Chriftijideft,  vnifti  fuerint  appellati , 
Cvt  Pfal.  I  o  f  .Nolite  tagere  Chriflos  meos) 
a  Chrifto  videlicet,  quieft  Rex  regum,& 
Dominus  dominantium,  Apocaf  19.  Mos 
tamen  ifte  ad  alias  quoq;  gentes  poltea  di- 
manauit.  Nam  &  Viyilem  reducem  ab 
Eurynomedomi  fua»  primum  locum,de- 
inde  oleo  vii<ftum  fuifle  ,  pnusquam  per- 
pulchre  veftirecur,Homerus  indicac.Ideo 
aucem  veceres  Reges  vngcbaut,&  taquam 
ftcllarum  rorecaput  liniebanc  ,  fapientiae 
fedem  oleo  dignam.quod  Miiieruaeijdem 
conlccraaint;  quamquam  vncitionis  iftius 
eciam  aliadari  poteft  rario,  quod  Regem 
non  modoaduerfus  hoftes  ,  fed  eciam  do- 
mi  cocra  fcelera  &  infidias  pugnarc  dcceatj 
ideoqj  par  fit,cum  oleo  inuiigi,  veluc  ob- 
ludtantcm  &  arduum  athletam  in  facris 
prifcorum  ludis.qui  Ioui,Yel  alii  cui^^am 

numini. 


Arbores 
Dijs    fa. 
cr£. 


Oleo  in' 
uyicii  re- 
ges  Iuddo 
rum  . 


Zt  alif , 


Caufa 


Emblemata_j, 


37 


'\ii€i  B.tc- 

hus  . 

Srofites. 


'iBacchi  co 
gmmi- 

na  , 


IV 


Veneru 
(^     vini 
porprieta 
tes,&  co- 
inortio  , 


numini ,  a'it  mauibiis  per  inferiasedcban- 
tur- Vndeapud  Virgiliuni : 

Exercent  pittridi  oleo  Iflhente paUfirM 

Nudp.ti  focij . 
Stephau  Forcatuhislib.6.cie  Gall.imper. 
&Philof  Scd  minc  ab  oleo  ad  butyrum 
(hem  lapfiis  fum)  aci  borrum  . 

Botros]  0oTpV{,BoTpii3i,  rlecliuant  Grx 
ci.figiiiticat  gemmamj  a-vviKJ^o^-jy.a;  pro 
tacemo  accipiuir  • 

Vtr^ofnrjt]  puella  verecuncia  &  pudi- 
ca  piocul  eft  abomnicemuIeiitia,abhorret 
a  vino. 

Bromitim  ]  Bromius  diLtus  eft  Bac- 
chus,  TApi  TiivCp3VTiiv,uatonitrn,c\noci 
dum  Mafceierur,eft  audicujvc  fabulantur. 
/SpovTiii)  .\y.tono  figniffcat  .  vnde  Bronces 
ille  f^igas,  Vulcani  fainulus  didus fuit.  Vel 
dicitur  ;i  ISpiiji.co  fremo,firepo.\w\.\tn-Szi-6- 

Brommm  comm-ttcre  noli  . 

Sfad  rem  appofice  Theogoaix  fcriptor 

non  inuenulhis.Pylades: 

Aflrepitu  Bromii!4,f  vociferetitr  lncchws: 

6V<  d  curis  foluat  corda,  Lyi.M,s  crit. 
Repcncituum  eiEnuio  Athamanre.- 
liis  er.tt  in  ore  Bromiu4,his  Bctcchti4  pater 
llli-c  Lyji:M  vit'5  inuentor  fncrA. 
Mulra  Baccho  nomina  indica  erprclTitO- 
uid.  4-  Metanj. 
Thiire-.q^  dat,B.xcchum^  vocant,  Bromium 

que,  Ly&umqut^, 
Igniuomuq;  fatum^;  iterit,  foliiq;  bimatre: 
Additur  hts  Nifeusq-,  indetofusc^-fThyon&us, 
Zt  cum  LenAo  geniatts  confitor  vua, 
Nylieliusque  ,Eleleusque  parens ,  ^  lac- 

chus,^  Euan, 
Et  qu£  pr^terea  per  Graitu  plurima  gentes 

Nomina,Liber,hahes.  . 

.De  Bacchi  cognominibus  prodica  plura 
funta  Lylio  Gyraldoin  hift.  Deor.  &  a 
luliano  Aurelio,&  alijs 

M  V  L  T  A   iiobis  prxcipiunt  fcriprores 
&  facri,&  profani  de  viui  vfu.&eiusinco- 
mudis,ex  quibus  aliqua  afterreoperaierit 
prec  um.  Virgilius  iii  Opufculis  : 
Nec  VenerM,nec  tu  vini  capiaris  amorcLj, 

Vnon.^mq;  modo  vina,Venu^sq;  nocent. 
Vt  Vemts  eneruat  vires,fic  copia  vini 

Ef  tentat greflus  debilit^tq;pedes. 
Multos  c&cus  .imor  cogit  fecretafateri  : 

Arcaiium  demens  detegit  ebrietas. 
Bellum  fdpe  parit  ferus  exitiale  Cupido  : 

At  Lapithas  bello  perdts,Iacche,graui. 
Quare  hoc  epigrammate  olca,quxeIt  pa- 


cis  &  tranqiiillicatisfignum.vicem  .i  (car- 
cec:cx  vino  namq;  nafcuncurplcrunq;  di- 
fcordia;,rix.^,&  bella,id  ceilance  fapicntif- 
fimo  Salomo  e  ,  Prouerb.  lo.  Luxuriofa 
res  eft  vinum,& cumuItuofaebriecas:Q^u 
cunq;  his  deled:atur,non  eric  fapiens-Scd 
&  hoc,pra'fertim  foeminis,nicliori  illi  fx- 
culofan(fteobferuacum  ait  Valer.Maxim. 
lib.i.ca-demftitucisantiqujs:  Vini,iiiquit, 
v^lis  Romanis  fopininis  prorfus  ignorus 
fuic,neinaIiquod  dcdecus  prolaberentur; 
quoniam  proxiino  a  Libero  patre  inconci- 
nencias  gradus  ad  inconcellam  Veneicm 
efle  coiidienic  •Q^uxcunque  cnim  fcemina 
viui  vfum  immoderateappcti  t,ea  &  vutu 
tibusianuam  claudic,&deli(^isapent.H^c 
ille.Iuuenal.Sat.  6. 

^uid  enim  Venu4  ebria  curat? 

Inguinu  &    capitts  qu&  fint  dtfcrimina 

nefcit  . 
Cuiusquidem  ret  iion  infcius  Romulus, 
vinofemper  eft  vfus  parci/Timo.  Quodq; 
anciquicus  Romanis  mulicribus  vinum  bi , 
bere  ,  pennde  ac  fi  in  adulterio  dcpiehen- 
fxicapicalefueric,  fcribicGellius  lib.io  c. 
i^.vnde  infttcucum  ,  vt  cogiiacisofcuhim 
ferrenCjdcprehendedi  caufa.quo  indicium 
odorfaceiec  fi  bibillcnt .  Sed  &  M.Caco 
rcferc,non  foliim  probroafFetlas,  fedmul 
(fbatas  quoquea  iudicemulieresiio  minus 
fi  viiio  vfje  eflenc.quam  fi  adulcevium  ad- 
mififtent  .  Egnatius  Metellus  vxorem  , 
quod  viiium  bibiflTetjinteremit^cuius  fatT:! 
nec  accufatorem  ,  nec  reprehenforcm  ha- 
buit, vnoquoqi  exiftimante  optimo  exeplo 
illam  violaca»  fobriecatis  pcEuas  pependif- 
fe,  ait  Val.Max.lib.i  c  i.  Pclybius  etiam 
ceftiseft,matronas  Hberas  vinoabftinuifle, 
vt  eriam  feruos,item  &ephcbosomnesad 
aninim  vics  tricefimum  ,  quod  &  apud 
Maftilienlcsin  vfu  fuiftenonnulliciadunt. 
Proditumeft  ab  A  E|iano,Iib.i.cap.3  7  Dc 
var.  hift.  Zaleuci  lcgein  apud  Locrenfes 
fnifle. qua  fi  quis  merum  bibinet,  nifi  va- 
letudinis  caufa  niedico  id  lubente  ,  mortc 
muldabatur.  Ex  quibus  perfpicuum  eft  , 
quam  olim  odio  habiti  finccbriofi,  viiio- 
quedediti  .  Oivoi  (inquit  Plato  in  Craty- 
loj  (/^;*  ri  o/jij-gf.if  Tov  v^v  iix-siiy.^wKajv. 
hoc  eftjvinum  diciturab  eo ,  quod  exilli» 
matione  ac  opinionum  vanitace  meucem 
oppleac.ttPlutarch.de  cranquillicatcani-- 
mi  ••  Vini  &  carnium  plcnior  vf,scorpus 
quideni  validum  ,  athlcticaqjfirmiiatc  fa-- 


Bomtilus 
fobrius  . 
^Roman/i 
matronA 
vinii  non 
attingC' 
bant . 


^luibus 
vinum  in 
terdice- 
retur  . 


Vinu  vn-- 
de  dtiiU  .. 


138 


AndrejE  Alciati. 


cic.anifiuim  vcro  imbecillum  &fragiiem. 
£:  Ouicluis : 

Nox,  &  amoty  vmntnq-j  nihil  moderabile 
ftcadent: 

Illapiidore  vacat,Ubcr,amorq;  metu. 
1-ropeicius  : 
n^ioforma  perit,vino  ccrrnmpitur  &tau 

Vtno f&pefuum  nefcit  amicavirum  . 
Prouetbiiim  vctus  t[\,Animaficca,fApien 
tijftma  .  An  vero  ctiam  conciliabimus  ad 
cpigrapben  huius  diRiclii  Plautiiiri  illud? 
Noii  viiuim  modetari.fed  vino  folcnc,qui 
cuidcm  probi  fuiit.  Reculi  paulo  ante 
moiiitum  Polybij  certe  graue,Act-3-f7c  sTiv 
aJ^CvATcv  7iiv  yjvouKA  •■^trtaa-Av  o7vov,(ievi 
uonpoire.vt  qu.x  vinum  biberit  mulier.la- 
teat.Bellc  co'ifciuit  illud  Varionisex  Aga 
thonc:  Virgo  deconuiuio  abducaturideo, 
quod  maioresnoftri  virginisacerba:aures 


Veneiis  vocabiilis  imbui  noliiernnt .  Dio- 
nyfinslcgem  primuma  Romniofcripta 
fuifTe  teftaturlib-i.de  prohibito  temeto  f? 
miiiis  Vinum  fiquidcm.iuxta  prouerbiii  , 
lac  Vencris  dicicur.Ouid.3 .  Arcis: 
Turpe  iacens  mulier  multo  madefaSia 
Ly&o  , 
Digna  cfl  cocubitus  quoslihet  illa  pati. 
Virginibus  deniq;  pr^fertim  facris  ,im6, 
&omniadolefceiui ,  virus&  roxicumede 
vinum  ,  adhortaturegregie  D-  Hierony- 
musepift:.44.Si  experto,  inquir,crediuir> 
moneopr^cipucjvt  virgo,fcu  fponfa  Chri 
fti  vinum  tamquam  venenum  fiigiat;  hxc 
aducrfusadolefcentiam  prima  funt  arma 
dajmonuni  .  Vinum  cnim  &  adolcfcciitia 
duplex  incendium  volupratis:quid  oleum 
flamma:  adiicimus  ?  H?cille,&  redle  fi- 
nc:Na  Venusin  vinis,iguis  in  igne  fubeft. 


In  ftatuam  Bacchi . 


EMBLEMA      XXV. 


Vinil  ld\ 
Venerif.  i 


D  I  A  L  O- 


Emblemat.Lj.  135^ 

DIALOGISMVS. 

VyACCHE  pater ,  quis  te  mortali  luminc  nomi  , 
^^    Et  docia  effinxit  qms  tua  membra  manu  ? 
Praxiteles  ,  qui  me  rapientem  Gnoffida  vidtt , 

Atque  tllo  pinxit  tempore ,  cjualis  eram. 
Cur  iuuenis  >  teneraj^  etiam  lanugine  vernat 

Barba  ,  queas  Pylium  cum  fuperare  fenem  ? 
Muneribus  quandoque  meis  fi  parcere  difces , 

lunior  ,  ^  forti  peciore  femper  eris . 
Tympana  non  manibus  ,  capiti  non  corntta  defunt  : 

Slups  nifi  dementeis  talia  figna  decent  ? 
Hoc  doceo  ,  noHro  quod  abufus  munere  fumit 

Cornua  ,  d^  infaniis  mollta  fisira  quatit . 
^llftd  vult  ille  color  membris  pene  igneus  ?  omen 

Abfit  ,  art  humanis  vreris  ipfe  focis  ? 
Cut?i  Semeles  de  ventre  parens  me  fulmine  traxit 

Igniuomo  ,  infecium  pnluere  merfit  aquis . 
Hinc  fapit  hic  ,  Itqmdis  qui  nos  bene  dtlutt  vndis  : 

^m  non  ,  ardenti  torret  ab  igne  iecur  . 
Sed  nunc  me  doceas ,  qul  vis  mifcerier  ?   ^  qua 

Te  fanus  tutum  prendere  iege  queat  ? 
£luadrantem  addat  aqudi  ,  calicem  frmpfijfe  faierm 

^lui  cupit  ,  hoc  fumi pocula  more  iuuat 
Stet  intra  heminas  :  nam  qtti  procedere  tendtt 

Vltra ,  aiacer ,  fed  mox  ebrius ,  inde  furit . 
Res  dura  hu  nimium',  funt  pendula  guttura  ,  duice 

Tu  fluis  .  heu  fdcile  commoda  nuita  cadunt  ? 

COMMENTARII. 

»  A    S  r  A  T  fimuIacrHm  Bacchi  vitibiis  iiicommodirates  &  damna,q«a:  tcmulen- 

Xl.  ciicnmfeptum.rorma  iuueiiili ,  im-  tbni  conrequuutuivnam  ex  immodica  vi- 

berbi,nuda,rubea,  froiue  cotuuta,  capite  ni  potioneebrieras.ei  ebrietace  furor,  quo 

hederisredimi:a,maiubiistympanum  pul  nilul  vel  miferius^vel  exicialius  videri,ne- 

faiue  .  dum  cogicari  pocell:.  Dcindefumendi  vini 

II.  N  ON  cxvno  loco  fumptum  eft  hoc  legem  quuidam  prrfcnbic,  omnibus  vti- 

EmbIcma,multaenimconcinet,qua:fpar-  Iem,&  planc  ncccllariam  •   Bacchus  qui- 

ilmalibi  leguntur.Nosomiiia  {ingillacini  dem  iuueniseSugicur  ,  quod  vino  hiiares 

diligenccrapericmus,  nequid  intercurbe-  homines  fiajic,iideniq;  annos  quafliuueni 

tur-Argumentum  vero  epigrammatis  ta-  les  ferusn:,(i  fobrie  vtancur  eo  Dei  miine- 

leeft.Bacchicje  ftatua:  profert  irr/iAuSiov  re.  Tympanum  8c  conuia  cidem  Baccho 

^SfKQV  pci  DiaIogifinmn,qiio  demonftrac  tribumKHr>ad  ftrepitum  &  furorcm  uidU 
».  candiim- 


140 


Andre^  Alciati 


III. 


Praxue- 
les. 


A  ■i^rcine 
<i  B.rccho 

r.zpr.i , 


Cnr  iuue 
■11  u  Ltic- 
fhu!. 


l.^ntiio. 


candu;ii,qui  vinoleiitiam  confcquifoleat. 
Jgneuselt  fcu  lubeus.ad  vini  nacuramde- 
figiiandam.quod  niflaquamifceatur,  non 
lccus  atq;  igiiis  pri'cordiaaduiit,ebrieta- 
rerw  &  furorem  iiiducit.  Itaqsad  exrre- 
mum.quoc  quibusve  vini  fit  vcedum  mcn 
furis  pra:cipit, 

BACCHE  pafer]  Cur  Baccho  Lib:ri 
patrisimpol^tum  nomenfit,  Phicarch.  ex- 
plic3.t KepctK.  pcoy.iUKm  librotquod  nimi 
rumbibenribus  i)bertatem  ingenerer-Non 
nulli  enim  pcr  viiiolentiam  liberi  &  fcro- 
cesefHciumui:  auc  quia  liba  cxhibuerit , 
aucquodilleapud  Eleutheras  vrbem  Bqo 
£ix,Eleutheruis,ideft,Liber  appellaretur' 
g^«  ts  mort-ilt  lumine]  Qj.us  te  homi 
num  aiiquando  humanisoculis  vidit,cum 
iis"  Deus.'Hxc  ad  figmcncum  .  Nam  nefas 
olim  hiit,  Deos  fuide  homines  putare  . 

Et docla.effinxit]  Quis  te  picVor  autfta 
tuariusartefua  tam  aftabre  expre/Iic? 

Praxitelcs,qttt  me.i^c  ]  Id  Plimusatti- 
git  incer  plurima  Praxitelis  opera  lauda- 
tillirna  lib.  j^.cap-S.Oriudus  liic  celebris 
artifcxex  ea  Itjjix  parte  ,  quxquondam 
magiia  Gra;cia  dicebacur,&  ob  arcis  excel 
lcntiam  ciuitate  Romana  donatus  . 

Rnpientem  Gnojftda.]  Ariadnen  intelli- 
git,Minois  Creteiifium  regis  filiam,quai 
Thefeiamorecapta,Minotaufi  necandioc 
cifionemei  prxbiiit.ea  lege,  vtfe  vxorem 
duccret  •  Sed  eam  Thefeusin  iufula  Na- 
xo.quce  Baccho  facrara  efl,  fomno  fepul- 
tam  periurus  reliquiccuius  mifertus  Bac 
chus.eam  fibi  connubio  iunxit,quam  inc^ 
]o  laptam,  Coronam  Gnofiiam  appeliac . 
Ouid  8.  Metamorph. 

CtirtHucnii,&c.]  Ouid.3.  Faftorum.- 
Sitte  qt ipfe puer femper  iuuentiq;  -videru  j 
EtmediiZ  esi  At.vi  inter  vtrumque  tibi  . 
Etin  Mecamorph. 

Tihi  enitn  inconftimpta.  iutient.t, 
Tupuer  &terntis,tu  formofiffimus.  _____ 
luuenis  ideoeffiiigitur,qu6dad  iuueniles 
annosmoHiter  traufigendos  maximccon- 
fcrat, fi  p3rcii\s,&,  vt  decer,fumarur  :  vcl 
quod  hilares  &  Ikcos  faciac .  Gyrald. 
Synrag.  7.  • 

L:iutigine  uern.it  Bnrba]  pilis  molli- 
btis ,  a  Ian3E  fimilitudine  ,  vt  eft  in  malis 
cotoneis.Martiallib.  1. 
Dam  tibi  vernarit  tenera  langtiine  mal&. 
Hiiic  ager  vernans.hoc  eft,pulIul3ns,flo- 
ridus,viridis,Ixtus. 


^etts Pylium  eufuperarefene]  Alludit 
ad  Vx:o\.\tih\\xu\tSenem  velnolente  vinum 
faltare  compeUtt.Vudt  ttii  trirum  illud.- 
Vinum  facit  vetuloi  leuiter  falire  , 
J.t  ditefcit  pauperem,claudum  facit  ire, 
Mutu  dat  eloqutum,ftirdtiq;  audirtj, 
Cui  conuenit  illud  cx  Athenxo  : 
Olvos  >C9U  tppoviovTtti  ii  eiippoa^tiynv   dvtt- 
(IaKKh  .   id  eft  : 
Infanire  facitfanos  quoq;  copia  vini . 
Hucfpedatquod  Plato  De  legib.  i.  ait: 
no  lolum  fenem  fieri  bis  puerum,verum 
etiam  temulentum  Perfeiiem  Pylium  a-u- 
ViK<f^o^iySji,Ccuem  quemuis  fapiencem  ho 
minem  intelligit  ,  qualem  Neftorem  Ho- 
meruscelebratin  Iliade.  Q_uem  tamen  lo- 
cum  de  Bacchi  iuuenta  non  de  vi ,  fed  dc  Bacchi 
a?cace  &  tempore  iiitelligendum  efie  mihi   tuuenta 
facile  pcrfuadeo  (ait  Minos)  cum   loan. 
Fratrc.viro  fane  dod:o:mirari  enim  pofiit 
aliquis  Bacchum  luucncm  femper  videri , 
cum  fitillcNeftore  annofior.  Na  &  apud 
Lucianum  lupitet  ridct  Cupidinem  ,  qui 
fe  pucrum  cfTc  iaAet,cum  fit  a.p-)^cTip9{ 
rrohC   Tn  la.7riiK.  Quam  germanam  cx- 
plicacionem  lubens  admicto,  vt  cruditam 
dignamquc,qu:E  probetur  omiiiiim  calcu 
lis.   Diciturautem  Ncftor  Pylius  fenex.a  ^efior , 
Pylo  ,  oppido  in  Peloponnefo  in  Mefenia 
verfus  occidentem  a  Ncleo  condito  ,  vbi 
regnauit.  Ouid.epift.  Heioid.  1 

Nos  Pylon,antiqui  Nelcia  Nefloru  arua  ,  I 

Mtfimm,incerta  eflfama  remiffa  Pylo  . 
Porro  Neftoreafeneiia,  iam  in  prouerbiii  Neftorea 
abijt,  de  fenibus  viuacibus.Sed  non  tot  an  fenecia, 
nos  vixifle  Neftorem,quoc  vulgo  creditus 
eft.facile  quiuis  coijciet  ex  Quajftionibus 
Porphyrij  fuper  Homcrum,ciim  difTerir, 
quid  (ityznd  .  Eft  autcm  yividi,  fpacium   Teved^d. 
triginta  annorum,  id  eft,pariendi  ac  gene- 
landi  perfediusfpacium,  quod  annotum 
triginta  periodum  conficit.  Quo  nomine 
fexagcfimum  attingens  aiinum,duas  vide- 
tur  implefie  vitxj^gfgfitV-Si  vero  vltraper- 
gat.in  tertiaiam  vciq;  cenfebicur  .'  Q^od 
de  Neftore  cecinit  Homerus : 

7U  <r'  tJS'»    S60  fxiv  yiViCU    [XipOTCOV     AV' 

Qpv^Tatv 
isSIa.j'^'  ,  fi/  'ZFpca-dev  etuct  7p<i<piv  »;'/' 
iyivovro  , 

iV  TTVhO)   liyASiri  ,  fXiTA  /S    TptrATOtfftV 

AVAOTiv  .  id  ell : 
Huic  iam  duA  quidem  ^itates  mortaliuTn 
hominum 

Defe- 


ilf     EiDbJemattLj. 


141 


Dcft(erxi:t,nut  cum  ipfo  ^xnfeaftwul  nutri 

ttfu,.t^geititi  , 
In  Pylo  dtuina,cumq\  tertijs  rtgnahat. 
Quoi.i  loco  Commeiicacor  aic :  Wi'jV  jt; 
ot  'TTO.Krtioi  Tctj;  yivictj  i^iiet^ov  fcov  rpid' 
y.iVTet-  hoc  elb  SciencLum  efl,quod  veteres 
genecu  numerahant a.nnorum  tngtnta.Ea,- 
dem  ii  CcnlcKUius  fcribicin  lib-Jediena- 
tali.<&:  Phitarchiis  de  oraculoriim  defcvftu. 
Herodocus  in  Euterpe.  Nam  cresviro- 
rum  progeniescencum  anni  riinc .  Tercio 
quoq;  Odvir.  repccic  Homcrus  Neiioris 
jBcatem.  Huiusopinioniseft  quoqj  Acron 
fuper  Hor3cium,lib.iCarm,Ode  9'Nam 
quod  ceciiuc  Ouid.in  11.  Mecamorph. 

Annoshos  centu,  nunc  tertizviuitur  &tM. 
fabulose  pociiis  dixiCjquam  hiftorix  veri- 
tarem  fecucus:  nam  aicin  S.eiuidem  ope- 
ris,Neftoreai  primisannis&  Tyndaridas , 
Pirichoum  &  Thcfeum,Pcleum  &  Laercc, 
aliosq;  complures  limul  coijlfc,  vcaprum 
Melagiicuin  occiderenc .  Atqui  Helenam 
rapucrac  Thefeus,quamuJsfeucx  pulilla, 
auchorc  Plucarcho.Pcieterea  viuebac  Laer 
ccs  po!t  tedicum  Vlynis.vigcfimopoft  ca- 
pcam  Troiam  anno  .  Deuiq;  ne  pluribus 
agam.fic  Neflorcm  ad  tcrtiam^cacem  per- 
Tres  Ni-  ueiiille intcHige.  1'rimaitiic,  quandoHer- 
tioris  it^.  cules  Pvlum  oppugjiauicSecunda.qua^iu 
fes..  tcr  illud  tenipus,  &  Troianam  eipedicio- 

nem  inccrcelllt.  Tertia,  quando  puguabac 
mbcllo  Troiano. 

Muneribui  queindoq-,  mets  o>c-]  Si  fo- 
bnc  vnio  vfus  tueris:nam  hic  pnrcere  ,  eft 
^.eij'u'.',  non  omnino  vii^tn'.  Vugad  tiuem 
1.  AEiicid. 

Munera,Uticiamqi  Dei  . 
Scioab  aliis  Icgijrf/>,pro  dieijfedhic  lcru 
pus  me  iiihil  moracur  •    In  appendicibus 
Virgilianis : 

Compedibui  Venerem  ,vinclti  consinnge 

Lyjium  j 

JVf  te  muneribu-s  Udat  vterq-^fuis. 

lunior  &c.]  Duo  praiftac  vini  vfus  mo- 

deratuSjfloridam  xcace,iSc  virescorpocis  . 

TympA'         Tympana  non  mxnibu^\  Tympanum 

nurm  ,         (aic  Saiic^iusJ  inftrumentum  erat  cx  vna 

«,.  parce  membrana  claufum,iucus  vacuum, 

quod  baculo  pulfatur  :  vti  eo  folcbancin 

facrihcio.macris  Deorum.Huic  fimiilimi'! 

clfe  videcur  mrcrumeutum  jlIud,quo  Ae- 

thiopes  nunc  vcuutur  in  nolha  Hilpania  , 

projcipue  ni  locis  maruimis .  Eft  quoque 


tymparKim  inftiunicncum,  quo  faxa  fub- 
uehuncucalio  nominc  j.-:rrti-3/,id  e!^  !jr«;. 
Sic  lUe  .  Tympani  dcfcrip;io  extjc  apud 
Suidani,quim  verbo?^>7»^^««,nc  fccibit:* 
Inii  cubxloco  flagella  quaticbanc  ,  habc- 
ban;<!^  cympana  hornbilcm  qucdam  bom 
bumedemia:  qua;  (ic  confcLfacrant  •  In 
abietis  (Lipdus  palma:arboris,int<;rpreta- 
curj  ftipicem  cxcauacum  nolas  (iue  ciiicin- 
nabuia  ex  orichalco  inferebanr,&  os  dciii- 
de  valis  tauriiiO  corio  obtcgebanr,  acq;  ita 
cympaiium  id  inalcum  fcrcbanr,  coucutic 
baiicqiinacieTum  qui*  ineo  eranc  tintin- 
nabula,&  miiha,&  magna.arqj  incus  iii  o- 
perco  fonaiicia  ,  oblcurum  8c  incoiidicum 
edebanc  fonum,mugicui  non  abfimilem  . 
Fuiccrgo  cympanum  illud  infra  rocun- 
dum.fupra  planum,  acq;  ibi  corioobdu- 
(5lu m,quod  baciilis  pulfabacur:qualia  si"k 
hodieequeftria  noftra  cympana  [Heerpaug 
gen)  q-uanquam  eciam  ligno  cauoex  vcra- 
que  parte  pellem  obductam  fuille  fcribat 
Ifidorus,  id  cameninftrumenci  genus  non 
tam  tympanum,  quam  Svmphoniam  ap» 
pellans  •  Tympanum  luxurixinftrumcn- 
tumdicitur.a  luftinodibso.Sufpicor  Bac  Ty}vpa- 
cho  tribui.tympai)um,caiiquamhil3ricatis  nu?n  citr 
figiium  nocilliinum  ,  vel  propter  ftrepitii  adiunclil 
inconditum.quem  cdere  interdum  {olent,  Baccho  . 
qui  vino  funtonufti.  Plucarchusde  Pto. 
lem;£0  Iuniore,qui  temulcntus  in  palatio, 
tympaoocomplolb  obambulabat :  Graue, 
inquit,  c^  calamitofumfi  Cleomenes  ope- 
riretur  otium  dtffolutum  Regts  Cybeleij 
prdfiigi.ttorts  ,vbi  primiim  ille  tympanum 
pofuer it ,&  tripudiiintium  coetus  dimifertt . 
G  rxcc  ita;  ^hvov  ydp  h  K?^iofifViif  ka-^h- 
rcu  y.iiTpAyjprii  /^A^t^icJi  (ryoKnv  dvAui 
vav  ,  oTctv  TTpSrov  a.is6^i]Tcu  ro  r^JixTTct" 
vov,  y^  Kcf.Tet7rctJ7»  rov  ^ictyov.  Ouid.4. 
Meiamorph. 
'ghtacumque  ingrederu  clamor  iituenilii  , 

0>  vn,i-j 
ToemyneA  voces  ,  impulfique  fympanapal- 

mts  . 
Concatiaqjira  fonant ,  longoj;  foramine 

bux:{.s  • 
Captttnoii  cofiua  defitnt]  Ouid.  in  E- 
pift.Sapphus  : 

Acceday.t  capiti  cornua,B.icchus  erts  , 
Nam  pniis  ab  Orphco  ui  Hymnis  ^a- 
Kipcof,yjie  J'/>'.ep<u$- cft  appcllatus .   Hoc  Bacehu 
loco    admoncudi    mihi     funt    Puilolo-  cornutH 
gi,  Bacchum  \ctcxihiis  KipATiepov  depi-  qutdfin. 

vtum        x(Tir:t. 


I^Z 


Andrea?  Alciati 


Cn>-nets 
ifi  pocu- 

rcs  . 


de   dicn- 


chim,  icieft,  cornutum,  autcornigerumt 
vel  qiiod  primus  ratioiiem  bourn  copu- 
laiidorum  aciagricuituram  inuenirieciecla 
tur:vclqu6cleuis  pater  Ammoncornutus 
colebacur-Plato  aliamcaufam  hiftoricam 
letulic  1.  Legum  ,  &  pofteum  Atheuxus 
Dipuoroph.i-Olini  foliticrant  iu  capieu- 
dopocu  cornibus  vti  pro  poculis  hinc  ver 
bum  Ktpd^cUi^To,ztnumfu?idere:8c  Kpai- 
Tnp,  quafi  ^e/;«.T>ip,quod  a  Domine  Kipcti 
dcfiexum  elt  •  Pompeius  Feftus  ad  mora- 
lem  fenteuriamaccedir.quod  qui  temulcn 
ti  funr,aie6  interdum  truces  appareut,vt 
cornua  haberc  videantur.&  Scholiaftes 
Hoiatii  ad  Odam  i^-  fecundi  Carm.ibi, 
Te  vt^ditinfoits  Cerberus  ciureo  cornu  de- 

corum  . 
aitcoruua  Bacchotribui  folica,quiacbrie 
tasarrogantiam  &  audaciam  gignacVude 
qui  bibit  plus  nimio,{i  foluatacutx  vetbe 
ra  Iingua: ,  liberiusnotum  ignotumq;  fe- 
rit,&arcaua  (iquatacenda  fufcepit.eftutit 
nullodeieiftu.  Cur  igitur  Bacchuscornu- 
rus.dequeprimo  vfupoculorum.qui  ecor 
nibuserant,qua'dam  attigimus.  Certea- 
pud  Xenopboutem  legimus  ,  Grxcos  non 
nifi  corneis  vfos  poculis;&  Nicandri  inter- 
pretesnonigiioiarunc.cum  nondumapud 
gentes  va(a  excogitaca  eflent  •  Nofter  hic 
fuo  more  ad  moies  &  Philofophiam  refer- 
re.quam  ad  hiftoriam  maluit . 

Hoc  doccoy  nosiro  quod  ahufus  i^c.]  Sic 
PIuuus  libij.  cap.  i.  Vino  modico  nerui 
iuuantur.copiofiore  Ircdunturjfic  &ocu- 
li.Stomacluis  recreatur.appetentia  ciboru 
inuitatur  ,  triftitis  curahebetatur  ,  vrina 
&aIgor  expellitur,  fomuus  conciliatur  : 
Cotra,  finimius  adhibeatur  vini  vfus,bel 
luina  cornua  cape(Iimus,&  in  furorcm  in- 
rolerabileni  noununquam  ruinuis.No  me 
fugicbac.vnde  viui.Ttf  o/Vk,  appellationem 
PlatoinCratvlodeducerec.quod  etiani  fu 
piacetigi  ,  iicpe  TetfstTo  (3/j;(7g&)!r  ToV  fjuf 
£//.T/^TArti',qu6d  opinionemeiuem  op- 
plcat  :  vcl,  vt&  ecyniolog.  c/.-jcr>7{  ovif- 
o-g(y>-,eo  quod  iuaet  &  recicet.Sed  ad  hfic 
locum  niihi  fatisfeccrit  Plutarchi  moiiiti'i 
cx  7-Svmpo(iPiobl.  ic.ci.uis  harc  cft  feii- 
tcntia^Q^od  vcio  lummum  eft,vt  incon 
fultacionede  rebusarduisimprudcns  acq; 
impericus  rerum  (equatur  prudcnriorcs, 
hoc  vinum  cbriis  adimit.  Idco  enim  Placo 
viuo  uomen  ait  inipofitumefteon'0i-,qu6d 
cBiciat.vt  qui  bibecint ,  faperc  fe  putcnt. 


^luibut 
'vtnum  M 
hibitum  \ 


otia^ttt  vovv  lytHV  'y'\nitSt(ia  qu^dam 
adduximus,cum  fuperiorc  commentatio- 
neadiungo.  Menandri  celcbratur  illud  ; 
e  'TToKvi  a.Kpa.Toi  (/.iKp  livAyKci^Hipfovtiy. 
linmoderatum  merum  nos  parttmfapere 
cogtt.  Plato  i.legum,  cenfetopcimum  fo- 
re,fi  quemadmodum  Carthaginefcsolim, 
milcs  in  cat\ris  nunquam  vinum  guftet, 
fed  totoexpeditionis  tempore  aquam  bi- 
bat :  feruis  uunquara  permitcacur  .-magi- 
ftratus  abfteraii  nant,quamdiu  muneie  pu 
blico  funguntur:  iudices,  iique,  qui  rebus 
praefuut  publicis,  vinum  omnin6  non  at- 
tiugant.quo  tempore  caufis  &  negotiis  va- 
cant-Ex  JEripho  Comico  cicantur  hxc  , 
Acyoi  ydp  eV  d.p-^f^auoi,  ou  kaku;  e)^f- 
Ohov  Ktyova-/  7o\ji'y{fovrct.i ,  S  Trdrtpt 
TleiSHV  ^opiVHV  o'j  QbAovreti . 
lunuif.iuxta  vetus  veibum,certe  veruir. 
rantam  effe  vini  vim,vt  fenes  vel  noleutes 
laltare  faciat. 

Sumtt  cornua.  jineffufam  prolabitut  CornuM 
audaciam.  Ouid.i.Artis: 

tuY)rpaup,>v  cornuafumit, 
&4-Trift. 

liimferor  in  pugntu  ,  ©»  nondum  cornuA 
fumpfi  i 

Nec  mihifumedi  caufa/h  vlla,  velim^ 
Idem  j.Amorelcg.  ic  quo  loco  fignifi- 
cat  fe  refipui{]e,&  ab  amoiis  laqucis  extri 
cafTe  fe,ait.' 

Veneruntcapiti  cornuafera  meo  . 
Plato  Dialogo  De  impofitione  uominum, 
Miavdiiftum  vult,  quafi  oiovovv,  nepe  J^id. 
ro  olriiTicei  ^(y.diifA^T.rifj.zirAAv.qnod  Hora 
tius  i.Carn\. videtur  circumlocutioneex- 
preflille  : 

,^.^f&uatene  cum   Berecyntio 
Cornu  tympana   ,  quA  fubfquttttr  c&cus 

amorfui , 
Attolles  vactiuplus  nimio  gloria  vertice  , 
Addis  cornua  pauperi  , 
Ouid.4'  Faftorum.- 
Mitte  pater  caput  huc  ,  placataj;  cornua 

vertas  . 
Coruua  pro  audacia  Phornutus  accipit, 
quod  vinum  audaces  reddar.  Vnde  fume- 
rc  cornua,ptoinfb|entcrfegererc,&  arro- 
gantem  fe  prsbere ,  prxtcr  alios  Amm. 
Marcellinus  vfurpauit  inicio  lib.20.  vbide 
Lupicino,  quem  lulianus  nuferacad  Bri- 
tannOs  tumuItuances:SuperciIia  erigctem 
vtcornu3,inquit,&c.AtheiKTUS  lib-ij  o/j'tf 
KArievroi Hs ro  ffa>{/.et.,  ^TrAvcttsKin  ka^ 

Kd 


SnmertJ 
cornuOjj. 


Emblemata . 


43 


xa  IVg^i  yju  70.  y.cuvoixiVct:  Vino  in  cor- 
pns  defce-adentcafcendunt  verbn  improba, 
^furiofa,  . 

Molliitfislra.]  Ebriiisad  muficam  ,  vt 
afiniis  ad  lyram,  Siftro  dulci  &  (bnoro 
iiiftrumeiicoiii  facris  Ifidis  vcebaiuur  ve- 
teres.  Martial. 

H&c  quatiet  tenera  garrulafifira  manti. 
Ouid-  dq  moite  Tibulli : 
Ghiidnosfacra,  iuuant ,  quid  niic  Mgyptix 
profnnt 

Sislra?  , 

De  SiftrcPierium  HierogIyph-48.diIigen 
ter  euolue.  Inftrumentuni  hoc  xneCi  fuit, 
curuum  ad  lebetis  formam  ,  vt  Plucarch. 
comnienrario  de  Ifide  retulit;  circum  erac 
paruaquxdamcymbala  leu  tintinnabula, 
&  in  euis  parre  fuperiorefculpta  eratfelis 
humana  facie-.iii  itua  vcr6,figura  Ifidis  & 
Nephthys  •  Eftautem  fiftrum  Grazcadi- 
Ciio,7H?-pov  >  a  ffeico,  quatio,  crepitaculum 
fignificans,  vt  ait  magnus  Etymologicus  . 
Dicitur  &  (Tii^pov,  per  ».Molliafi^ra,  di- 
lit,  non  tam  ob  id  ,  quod  fiftra  fint  re  ipfa 
mollia,quamquod  homines  reddant  mol 
les  &  erfocniinatos  • 

^l^id  ■vtilt  ille  color  meml>r(s,&c.]  Nu 
da  fiebaut  Bacchi  fimulacra,inquic  Phor- 
nutus.vt  naturam  vini  oftenderent,  quod 
arcana  deregacHorar. i-epift. 
$^id  no  ebncttts  defignat!  operta  recludit. 
Quade  caufanon  immerito  vinum  dici- 
tur  dulce  tormentum  ,  quod  porentius 
quam  vllusequuleusaut  fidiculx  fecreta 
extorqueat.  Vnde 

Reges  dicuntur  multn  vrgere  culuUvs  , 
Et  torquere  mero,'qtieproFpexiJfe  laborant . 
Rubedoaurem  colorem  facis  indicac,hinc 
que  cognumen  Ignigenx  habuic  .  Strabo 
Iib  13.  Habet  cnim  vinum  (  vr  refercex 
Eratofthene  Suidasj  a:quate  cum  igne  ro-» 
bur  ;  vbi  hominem  fubierit,conturbateu, 
ceii  Libycum  mare  Aquilo  vel  Aufter;vn- 
de  quoqj  proJit  ea  ,  quce  latent  in  mencis 
iece(ru,&  virorumanimumin  vniucrfum 
concutit.  id  eft  '.^^voi  rot  rrupi  /Vsv  tyn 
^Jiivoi^ ,  iv^  AV  ii  M/J^pet  iKhri  KVfjLcum 
«Pe  olet  hl06iasctv  eiKa,  /Soptii  ,  y^  voTOf  . 
T« «Te  xjp^ x.tKpvy.{vct  (pau»,l2vojo9iv  ix.  «Te. 

livS^paV  'TTO.Vt'  iTtVCt^i  VQOV  . 

Cum  Semeles  de  z/entre  parens  ^c&t.'\ 
Hunc  verficulum  cum  tribus  fequetibus 
ex  lib.i;JEpigr.Grxcorum  exccrpfit  Alcia 
jtus,tit.fif  or^^of.Tetiaftichou  GrscumMe 


leagri  fic  fe  habet: 

A/  vu^.peuTov  BciK)(OV  ot'  ix,  TVcoi  uKctS'  Bacchus 

6  Kovpoi  cur  ny:n- 

Ni^otVfV-ripTippiH etpri  Kv^ioy.ivov.  phis  te,n- 

TovviKct  <7\jv  vvixipcfjci  /Spaf,t.i9f  (piKoi  .  iiv  peradiis . 

^i  viv  ipy^i 
Mia-yij^ou  ,  S^i^i}  rrvp  er/  Kcizouivov. 
Bacchusvt  eflamis  puer  exilijffet,in  vndis 
Tinxerunt  Nymphi  fordidum  adhuc  ci- 

nere^, 
Hinc  itmcius  Nymphts  eft  B.zcchus  gratus  : 

at  ignem 
Ardentem  ctpies,  hun  c  nifi  mifcuerts  . 
Id  Claudius   Muios  ica  olim  conabatui 
reddere : 
Nyrophx  Bacchu  ,  ciim  ex  igue  profilijt 

infans  : 
Abluerunt.in  cinerenuper  volutatum. 
Ideocum  Nymphis  Bromiusfuauis:fi  ve 

ro  ipfnm  prohibcas 

Mifceri ,  capiesignem  vriqjardentem  . 

Frofilijt  rapido  cil  Bacchus  ab  ignepuellus, 

EflNymphts  lotus  ptdueruletus  adhuc  . 

Cum  Nymphts  ideo  gratusfit  Bacchus  ;  at 

iUum 
Ni  mifcere  finas,igneus  ardorerit . 
Bacchi  natiuitatem  &  res  geftas  videapud 
Homerum  in  hymnis  Bacchi,&  apud  Oui 
dium  in  fine  ^.Metamorph.  Extac  &  Or 
phei  hymni  in  eundem.  Fabula  fic  narra- 
tur:Iupiter  captus  amoreSemeles.filix  re 
gis  Thebarum  ,eam  grauidam  reddidic  ; 
quare  luno  irata,vteam  demedio  toUeret, 
formam  vetula:  airumpfit ,  cius  nutricis , 
ad  eamq;  accedens  perfuafit ,  vt  experire- 
tur,3n  lupiter  ver^&exanimo  illamjama 
ret:idq;  hoc  modo.abeo  aliquid  magni  pe 
tendo,  nempe  velit  talis  &  tantus  iecum 
concumbere.qualis  &  quaucus  cum  luno 
ne  coniuge  fua  confueuiflet.Semelc  igitur 
experiri  volens  (vt  funt  mulieres  illius  rei, 
prxferrim  noua;,cupidiflimx)  fummopc- 
re  petijt.Iupiter  aucemSemele  iurauerat, 
feqaidqaidab  eo  peceret  daturum;  ideo- 
que  vt  iufiurandum  feruarer,illam  flagra- 
ti  fulmine  occidit  adhuc  prsegnantem;  in- 
fa.ntulum  autem  nondum  maturumpar- 
tui.ex  venrrccius  (umeiis,femori  fuo  im- 
pofuit,ac  ramdiu  foiiit,  donecmenfes  ma- 
ternoscompleret .  Ouidij  verfus  deottu, 
Bacchi  hi  funt  ; 

Im^fecius  adhuc  infans  genitricis  ab  aluo 
Ertpttur,patrioq;  tener  (fi  credere  dignum. 
efi) 

Infuitut 


Bacchi 
natiui. 
tas , 


144 


Andre^Alciati 


^ !croi 


B.jcchus 
cur     Dj 

thyrabus 
d-chis . 


Kiv  deor- 
f.'i  Btic- 
chi. 


I>:fiii!:i}-  fe7nori,tna.ternaq;  tempora  coplet. 

i*onipo:iiiis  Mela  ]ihrodcJ!itii  Oibis  ^cap. 

:*  de  Iiidta  iic  ait.Vibmin.qiias  incohuu  , 

Nyia  ellcIaiiiTinia,&  niaxima,  montiuin 

Mdos  loui  racei:Kimani  liiiic  prsecipuam 

habenr,quod  lii illageiiitum  iu  huiiis  fpe- 

cu  Iiberuin  atbitrautur  cfle  initritum.Vn 

.ic  G  ivEcis  autoribus.vc  fcmori  louis  infu 

tiim  ciicerciit,aut  materia  ingcffit.aut  er- 

ror-Sic  ilie.  //».c3>-autcm,:deiVw^rw,  co- 

xamlcufemur  figiiificat .- hinc  diiftuselt 

Racchus  a  Poetis  Dith)  rambus,  7r«t/;«  To 

•  «f  Jj  5u.citf/5)ii'0Ujid  z{i,qii  d  duahus  lanuu 

^,y/>n/:hoc  eftjVtero  Scmeles,  &  louisfc- 

more  .    Quamiiisali)  Dithvrambura  di- 

(flumcxilhmeiit,quafi  Lythirambum  ,  vr 

ert  apiui  Piudanim  ,  quod  lupiter  illum 

aduuletfcuiori,  ac  niox  eo  iii  lucem  pro- 

clituio,iiicIamallet;Avd/  pu,uuct,^uSt  ta.ij. 

IJ.dL  .  ac  fi  i\\cdiV.Solue futuram,foltu  futu- 

ra??t  .  Vel  quod  fccrcta  promens  os-dithy- 

ronfaciat ;  nam  eidem  loquacitatis  ratio- 

iie  picam  facram  cllc  prodjdere  .    Plinius 

eadeni  ferc.quse  &:  Ponipoiiius  narrat , 

lib-6  cap.zi-  Nec  iioii,  inquir,  &  Nvfam 

vrbcm  pleriq;  Iiidix' a.'rcribunt,montem- 

c.ue  .Merum  Ltbero  parn  ficrum,vnde  on 

gQ  fabulx  louis  femineeditum. Hxc  Pli- 

nius.Phornutus  auteni  iiilib.de  Nat. Deo- 

nim  flc  inquit: Infutuseft  femori  Ioiiis,vt 

partusimmaturus  ad  matuntatem  &  per 

lcclioncm  vcniret.  Quod  viiuim  pedibns 

(qiH  per  femora  figiitficantur  j  calcatum 

ad  pcrfcdiouem  feitmct .   Primaeium  bo- 

ttorum  dij^ellio  &  concovTlio  noii  eft  vfui 

idonca:  vbi  autem  pedtbiis  calcati  fuerint, 

promanat  viinini,  &  perfcctioiiem  accipe- 

rc  incipit.  Prima  vini  concoclio  rit  tempo- 

lis  racionc  per  calorcm  radiorum  Solis  fcr- 

ueiite  cfhi .   Secunda  fit   pedum  minifte- 

rio  pcr  calcatioiicm  ,  qua  vinum  c  botris 

elicitur,&:eipnmitur ,  quafiid  necefrario 

fcmorum  vi  contingat.  Hadciius  Phornu- 

tus.  AfFeram,li  commodc  po;lim,qux  Phi 

lo  Iud.uus  li.iber,!ib.  Q_uodomiiis  probus 

liber.Jc  Thcoloro  &  Lvfimacho  loques: 

Ciiin.ait,  Lvllniachus  pr.rrcicj  rogallet  , 

num  &  c  patria  fugatus  cllct  propteifuo- 

rum  iiniidum  ciuuim.Tcfpondille  Ncqua- 

quain,  Icd  proptcr  exccllentiam  nigenij , 

quod  patti.i  mtiiime  capiebat .  Sicut  enim 

iemclc  Bacchograuida  cuin  non  potuilfct 

pcrferrc  vrerum,Iupitcr  eam  mifcritus  , 

abortiuumatnbuincScintcr  Deos  rctulit; 


ficcum  parria  meaminoreflet,  quam  vt 
capciet  Philofopluiin  ,  bonus  qtiifpiam  , 
fiue  Dcus,flue  Gcnius,Athcnas,in  locum 
fortunatioiem  commodioremquc  me  tran 
ftulit,  &:ca't.  Porro  Bacchi  nucitces,vites 
intelliguntur  ,  quas  Lycurgus  pcpiilit 
per  montem  Nyferon  :  quia  coiifuetii- 
do  fuic  alleruandi  vini  caufa  admifccre 
marinam  aquam  .  Idem  videttir  feiitirc 
Athenxus  Dipnofbphift.  ii.cap.  ^.quo 
loco  rationem  reddit,  cur  NymphKdican 
tur  Bacchi  nutrices,iiempe  quod  aqtia  im 
mifta  vinum  augeat,&  temperecPMlci  au 
tem  illi  lotii  duasnutcices,  lunoni  vnam  ,■ 
Apolliniduas.Buccho  piurcs  attnbuen"it, 
quod  oportcat  hutic  Deum  plutabusim- 
tricum  Nympharum  menfuiismanfucfa- 
dum  cfkac  domitum.  Referam  huc  Jcpi- 
dtim  Ccclij  Rhodigini  Epigramma,quod, 
nil^a]lor,c  G  rxco  cotitiiixit; 
Arde/.eis  Seweles  audes puer  excidit  aluOj 

ylrdihat^ -vno  mater  C^  iUe  rogo  . 
Zf  spes  nuUa  fu^  t?iiferdfucct{rrcre  matri. 

Atpuer  injldmis  non  tami  -vftus  erat  \ 
Ogygts  occurrit,fed  non  pritis  attigit  iUum, 

Succubuit  mHlt&  qua  louis  tgnts  atjUti  . 
Jgnts  abit,fed  non  abtjt  ijts  tgnea  prorfus  . 

'Huiq,  cutt  fummA  parctt,  tn  tma  furtt  . 
Ny??jpha  igttur proctthO puerum  ne  tangi- 
to,cla}nat  , 

^^iftjuu  es;tgnts  enim  tfl,  ni prius  im' 
brelaucs. 

Htnc  faptt  htc,  liquidn  Cr.f.1  Q^od  e- 
tiam  admonebat  Plato.Bacchuin  temulen 
tum  Deum  fob  njs  Nymplus  temperandu 
eile,id  cil.vinum  aqua  mifccndtun  .  Huc 
facitilhid  Plutaich.  difputatione,  An  feni 
regenda  Refpub.Aquam  niciomifccmus, 
quo  Dei'i  furentcm  (vi  cum  Platoneiihic/ 
fobrio  altero  caftigatu.m  temperemus  . 
coi  ^v^tv  7rAct.rm  ii-irK  fjLtyvu[j.U'ys  tti-c; 
iJeop   dKpciT^  ,   [J.auvojj.i\ov  -7iGV   iTipot 

SiOJVil^SVTt  <7-C0tpQvi^i7^C>U  K0Aa.^6lJ.iViV  . 

Idem  dc  philoU»phis,qui  iion  ntiuus  Jiteia 
tis  fcrmonjbus  coii(iuii)t  appatatum  con- 
i^iuil.quam  vTrriim  aqua  diff.ifa  diluit,«;^ 
)'lTTOV  Tctlf  MaV«/f  TOV  .\lOVV7QV  »1  7rt;f 
\vtJ.Zcui  x.ipcLvvvvTii:nb  ?/.i?:usBacchtim 
Mufts,  ijuafn  Nymphis per?nifcentis  .  Huc 
pcnincnt  Cncmonis  verba  ad  Naullclem, 
lib.  S'  AEthiop.  hift.  apud   Heuodor.  )(«l« 

(J.OI  cTo/tfif  )<^  T6   S'CUfJ.OVi'd  fjU.kl<ret    (TVVli- 

vpj  ,  Tov  £  py.m  la  :lioiJ7a  7vyy.A^i- 
(^fJxiv  1  >yu  Koyuv  iiJ^ua-fj.et.  t^.  "ttotco  <tv- 

VAVA/^COV. 


Bicchi 
nutrices   : 


Aqua  t 
peradui 
vtnttm . 


Emblematajr.^ 


i4r 


I 


'■^inum  Ia 
'itiam  c?» 
iolorem 
iut . 


Vftrij  efe 
itks  vini. 


\}ii9Ayee»V .  Videris  mihifacr&  rei  tenere 
optime  rationem,  qui  coiungti  B.xccho  Mer 
curium,&*  oriittonis  conAimentum  poctdis 
Admtfces  .  Eiurdem  jege  qiixftioncm  pii- 
rnam  Sympofj.Hiic  facicillad  Aiitinoi,ni 
fallor,  apiid  Homenim  OdylV-  ^. 
_  oivo^  <rt  TpciiH  fjLtKenJ^th,  of  rt  »^  ««AAtf 
(iKAT7H,o; eiv y.tv  yjtvS^oVih» ,ij.fi  <^"  a.t-, 

(Xiy.tt  Tiv» 
Vinum  l&dit  dulce,  quod  ^aiios 
X/tdit,  qtiicunq;  i[>fu>n  abundanter  capit  , 

neq;  decent/r  bthit . 
Ae  qiixcaufa  iiKi>raiidi  vini,  /iquisdam- 
nam  inde  confeouaturrs  yap  oivoi  TA-jra,, 
jffTe'  c  S^tovvjoi  'TTOiH ,  t6  </''  ay.iTpov  7Vf 
'ro7iu)i,  '){eu  To  'TripdC  r'^  y.a.Koji  iyovTo; 

iupOpei^ScU   T?  dKpATK  •    cV   S'    £,W^«Tpc6 

'Zsr/fM  ,  t\ctfroTipo(  y.iv  ,  yjii  tiSiruv  yivoir' 
tiv  id  efl:  Non  enim  vinum  hoc,  ncq;  Bnc- 
cbus  facit,fed  imm:}dsratHspotus,&  vltra 
quam  decet ,  (i^fitis  efi  .  Caterivn  fi  quis 
modcrate  bii'at,hilarior  quidem  &  iucun- 
dior fieri folet .  Tiieocricus  Eidyllio  i^.a 
Bacchodaii  hominibus  ]a;iiriam  &dolo- 
rcm  ait  ; 
o;st  Simvasoi  Suk    dvS^pa/Ti  ya,py.A   y^ 

Apud  Euripidem  Bacchi  verbafant  inte- 
ritum  minitantis  Pentheo,a  quofecotem 
ni  leiiferat :  Agnofce  Dionyfiumfilium  lo- 
uis  ,  quifi  eius  aucforitatem  Ipe^es  ,  Deus 
efl  vehementijfim!is,idemq'y  hominihtis  mi 
rijjimus.id  eR:  yvaiTiTou  Ji  tov  A/jVA/o- 

VVO-OV  ,  or  ■TfipvKiV  iV   d-iAC-l    9iO{  ShVOTA- 

Tbi  ,  a.v9pca7roicri  J"'  «V/«Trf.T«f.  quod  di- 
ftum  eft  pro  moribus  vreutiam.-qui  enim 
fapiunc,eomoderatc  vcunrur:  quifecus  , 
furorem  Bacchi  fuo  non  Jeui  malo  expe- 
riuncur. Ecid  explicanc  duo  vi:ihv.,yaipua, 
K5"  ^'(''y^oi,  ex  verfu  Theoctici  a  nobis  ad- 
d^ifto.-quorum  prioris  a  Maione  vis  expli 
caturad  finem  i.AEneid.vbidicicur  ,  £«- 
iiti&  Bacchusddtor.vt  Hcfiod.i.Operu  : 
S^vpa.  ^iovviTfjv  TrohvyttSios  .  Horaiius  , 
Odc  14.  X. 

mero 

Tinge  pauimentufn  fuperlo 
Pontificum  potiore  cocnts  . 
Tfifti  aucem  homini  &  mosdo  PlautiTS 
bibenduni  nionec,  vt  bileni  dijuat.  EcM. 
TuIIius  j.difpuc.TufcCaliceni  nuilfiiii- 
U'  gendum  eflc  dicit  uefcio  cui,  vtplorare 
definat:  hxc  qtiidem  de  alrcro  verbo  ytip- 
lAO,;  alcerum  vero,  ciy9o{ i\tm'^c  ,  diciriu 


de  anxietateanlmijdeqi  mceftitia.Eftcnim 

compertum,eosqui  metaco  vtuntur,fieri 

melachojicos  &  obliuiofos.atq;  interdum 

furiofos.Virgil. 

Bacchus  &  ad  culp/tm  caufai  dedii  :  ille 

furentes 
Cctauros  lctho  domuit,  B.h&tiiq;  Pholumqi 
Etmagno  HyUtl  Lapythis  cratere  minate. 
Poiicicus  Heraclides  Iib.De  allegorijs  Ho 
mericis,  id  pcrtpicue  docuit ,  citans  iJhid 
ex  Iliad  ^.  ^>  "TroTi  iJ.ajivo[xivoio  Siavv(Toi9 
T/9«i'ow,&c.aicei)iin  Bacchum  feu  Diony- 
fium  ^«/i/c^ajcoi'  appellatum  a  Foeca,  id. 
eft.infanum  &c  fuienceni.quod  nimio  vino 
infani  homines  fianr.Hinc  veccres  meruni 
non  {incnoxabiberunt,  donec  Staphylius 
Sirrheni  filiusdocuiirct  vinidiluendi  racio 
iiem.  Cxterum  quod  vinum  linguam  im- 
pediat,balbuciemq;  inducat  ,  Rom^ojim 
Mercurio  iion  vino  ,  fed  lade  facrificaba- 
tur.-quo  volebant  intelligere  ,  facundis 
quafi  Jatfleam  minimeq;  impedicam  dulcc 
dincm;  quod  ipftmi  nonvbiuis,  fedinvi- 
co,quem  Sobrium  nuncupab3nr,fieri  foj- 
Jemne  fuic .  Verum  quia  de  vini  varijs 
elfedibus  fermo  incidit,  non  puto  nic  le- 
dori  grauem  futurum,fi  plcrosq;  in  fafci 
culum  coIJe(51:oshucaflEeram,  idq;ex  ve- 
nerand?  antiquicatis  moiuimencis  tradu- 
<n:ocafmine,quod  forfitan  Pacuuij  abaiius 
parenti  fuo^bon^memoriie)  compoficum 
ad  feram  pofleritatem  tranfmifitjquodfic 
fe  habet :  ^ 

Bis  fex  credatis  Species  funt  ebrietatis  . 
EbriUs  eft  primus  fapiens:eft  alter  opimus: 
Ternus  grande-voraf.qtiartusftM  criminii, 

plorat  : 
^^uintus  luxuriat-.fextusq-^^  cmnia  iurat: 
Stptimiis  accendit  :  bis  qimrtus  ftngultt 

vendit : 
Nonus  nil  celat ,  qthit  fub  cordereuelitt. 
Sonia  dentis  amat-.undenus  ttirpia  clamat: 
Zt  cufitplenus  vomi4um  facit  duodentA . 
Da  ligtder  Haas  im  pfeifer.  Im  aufsLeieii 
findt  mans  . 

Torree ab igne iecur]  Hoiat.  ^.Carm.- 
Comeffabere  maximi  , 

St  torrere  iecur  quAris  tdoncum  . 
Ideniqj 

.  ,.,    .-    meum 

FerUens  dijficili  bile  tametiecur  . 
Vide  Athetiariim  lo-Dipnofophift.  cap.'9. 
Plin-lib.i^.c.  I  y.Dc  Alcxandri  viiioletia  . 

Sednunc  me  doccas,  &(=-.]  Noi^  fatftiit 
K  oacn- 


Ebrietdtis 
Ipecies  ^  ' 


1j^6 


Andre^  Alciati 


7nodo    1- 
tendum  . 


Cy^fhw  , 


oftcn<Jine  'ncommo;!j,&  xgritiidincs,  uid 
rcme;'ia  qiieJamadliibcaiitur-Prqcepcum 
itaqjcit  dc  vino  tenperace  fumeiido.nimi- 
rum  vf  quarta  pars  aqnx  femper  immi- 
fccatur.  Quod  tamen  prxceptum  pro  ra- 
tionclocoruni.temporuni  &  perfouarum 
ad  i^iHKHAv  reuocaiidum  cd  .  Prouerb. 
lpifcythi\jire.  Athenaius  lo.cap.S.&lib. 
ly.cap  if. 
Ohindrai  ^l^tf-drantem  addat  aqUA  ^c.]  Qua- 
drans  cft  tercia  pars  a!lis;fumicurpro  va- 
(e,quod  trcs  cyarhoscoiicineac.  Si  vis  (iu- 
quicj  fumcrc  calicem  vini  meri,  adde  illi 
trcsaquxpartcs.  Calicem  autcm  procya- 
tho  pofuit.Cyathus  autcm  idcm  eft,quod 
vncia.-ficq;  conftabit  fenfus  iuxtaHefiodi 
prxccptum.quo  ad  frugalitatcm  adhorta- 
tur  homines.lib.i.Georg. 
Kptivnf  T*  «tscottf  yjfj  cl-TropfUTii  >;t'  Si- 
KaTQi 

Tpif  vS^ATef  Tpo^^HV  ,    TO  «Te   TiTctpTOV 

h/^ev  oiva  .  id  eft  : 
TStihus  ex  liquidis  femperq;flu€tibus  adde 
Tres  lymphiparteSi-viyii  non  amplius  vna. 
Hunc  mifccndi  modum  non  attigic  Chi- 
Jiadumautor,  in  Prouerbio,i?/^f  quinq^ 
suttres,aut  ne  quater.  qucm  vide  .  Ncqj 
Coelms  Rhodig-lib.i8.  cap.  3  9.quamuis 
wulta  vtcrqj  deuini  fymphonijs  adaqua 
do^idimc  difputaucrinr.Eft  &  epigram- 
maGrxcum  Heflodicae  fcntcntiae  conue- 
niens,  incertiautoris: 

BAK^  /Jl.iTpOV  ttpt^V ,  9  fX»  TTOhO  ,   jUh/' 

iri  ycip  n  KuTnKeuTiot,   n  fxctvlnf  • 
^pH  Kpivei[xivof  Tptri  vuixpaif  TtT&p- 
T0{  «cyroV , 
Trifxoft^  ^AKeL/ji.olf  i^iv  tToiuoTctTOf. 
•JJ*6  -TToKt/;  'T^rvtJTHiv ,  aTiTpcf^TXt  ptiv 
tpfjretf  , 
CofcTTT/VtTrti  J"'  Jirva  yHTOVI  TvdctVCtTH- 

id  cfl : 
Kec  minor  eflo  modus  Bacchi ,  nec  largior 
Aquo  : 
Jlinc  mceror  mtntes  occupat,  inde  furor. 
Quartus  tres  fecum  Nymphas  admittere 
gaudet : 
Sic  thalamis  aptus,coniugioqj  z^enit . 
tiamq;folet  tenerot  contemnere  multus  a- 
morcs  , 
Etfomnum  morti  conciliare  parem  . 
Vini  mfcnfura  optima,qu5  uon  niraia,neqj 
minima  : 
£ft  cuim  dolotis  caufTa ^  vel  iufaniae . 


YinHm 
%tmiften 
dum. 


Gaudetadmixtiis  tribus  Nymphis  qitar- 

tusipfe; 
Tuncciiim  thalamis  ( id  eft  ,  iugalibus 

amoribu";}  promptiffimus . 
Ac  fi  multus  fpirer,eucrtetquide  amorcs, 

Mcrgeturq;  fomno  viciiio  morci. 
Nec  nimio  tfed  nec  mmitno    vino    vtere 

prudens  : 
Inde  dolor  venit,hinc  caufafuroris  crit. 
Gaudet  enim  Nymphis  mixtus  tribus  ejjii 

LyAus  , 
Delicijs  thalami  qua  ratione  placet . 
Immodicusftfit.tencros  exoluet  amores  , 

Vtfi.it  morti  par  grauis  indefoHr. 
Sicautem   vertit  Vrfinus .-, 
Sumere  nec  nimium  Bacchi  valet  optimus 

vfus  , 
Nec minimum-.hinc  maeror  prouenit,  inde 

furor  . 
§luartus  ^  ipfe  tribus  Nymphti  mifcerier 

optat  , 
Tunc  quoq-yffc  thalamts  conuenit   iUe 

magis . 
Sin  nimius  ipiret,placidos  auertit  amores, 
Atq\  fopor  morti  proximus  indevenit . 
Huc  facit  illud  Bafilij :  Nullus  exaqux  Aqud 
potu  crapulam  fcnfit,nul|ius  vnquam  ca-  ftu. 
put  doluiraqua  grauatum  ,  nullusaqux 
potoralienis  pedibusindiguit,  nullius  pe- 
desligati  fuut.nullius  rcdditxinurilcsma- 
nus  aqua  irrigara:.  Sed  hajc  omnia  tauti 
non  funt  potatoribus,vt  propterea  hydro- 
potajcflre  vcliiit:  quin  poriuscxcianiant,a- 
quam  circumagcndis  focis  molendinatum 
elTe  n3tam,&  vehcdis  nauibus,non  vt  fitira 
pota  tollat;  (icut  Cyclops  cciam  indigna- 
bundus  cxclamat.-ctTro^Ag  actf  tov  oivov  i'jsi- 
'xicLf  {jS^cop.  Et  aliusrApagefiSjiSetTfet^^o/f 
6ivo)^uv  at  cTfif.ad  cum,  qui  plufculuma- 
qu3e  raifcuerat  vino .  At  non  rccordantur 
ftolidi  ifti  $  primasuos  in  mundo  homincs 
ante  diluuium  prxtcr  aquam  nihil  aliuH 
bibilTc  ,&  adextrcmam  fcncdutem  fanos 
&  robuftos  degine .  Hacegoputo  rationc 
tigrides  Bacchi  currui  iunk.T:as  a  vctcri- 
buSjVtindicarcut  moderatri  vini  vfumfu- 
rcntisanimi  fjcuitiam  cohiberc  Habctau- 
tcm  ille  fodalitium  &  fatellitium  tale  : 
JPdtherA,tigres,Bacchii,satyriq ;  fequuvtur: 

In  vino  ferttas,  turgia,prohra ,  Vexus  • 
Sieenim  Zeno  Cicticus  hilarior  in  conui- 
uio  fa(ftus,quam  vc  cius  naturafcrret,  fc- 
ucra  illa  quidcm  &  Philofophica  ,cius  rei 
caufara  quxrentibus  dixit,Iupinum  quan 

quam 


Emblematau». 


147 


quamamarnm  ,  aqua  tamen  moderatum 
dulccfcerc.  Primus  Pfammcticlnis  ,  lex 
Ai^^yptius,  mcuds  vinum  acihibuit,  (ed 
ccrta  mcnfura  . 

Stee  citrnheminas]  H'fji.ivih  dimidium 
fcxtarij  fignificar.  De  quaita  Prifcianus, 
fuic  QJl  hemnius  Palo-mon  : 
AtcotylM  qum,fi  placentydixijfe  licebit 
Heminas:  rectpit gemtndifextnnus  vkus  . 
Qui  quater  ajfumptns  /it  Graio  nomine 

Chaenix  . 
Sigmficatautem  vlrra  mediocies  mcnfu- 
rasnihiladijcienduni.vcl  fobrijs  menfuris 
Ytedum.Ncqjcnim  Gra^corum  vecerum, 
bibacitaccinfignium.auc  Gcrmanorum  no 
ftri  huius  tcmporis  confuctudo  probanda, 
qui  uuec  conuiuandum  potando  certent . 
Carolus  Magnus  legcolim  vetuic.ne  quis 
alium  ad  bibcndum  prouocareticbriumq; 
iu  exercicu  aquara  in  pofterum  potare  co- 
pulit,  ipfccemperantia:  pulcliernmum  e- 
xemplu  exiftcns.cibi  potusqj  pacciinmus. 
Atq;  etiam  SpartA  mos  esl  lauAtbtlu  iUt , 

Vt  btbat  arbitnopocuU  quuqifuo  . 
Atnuncalia  Icx.irao  confuetudoillauda- 
bilis  viger ,  qiia:  fic  habec-  >;  -Trl^i,  »  aiyn- 
^i.  Sauff,  oder  entlauff.  6  ccm  pora  ?  Q^is 
vcro  Scycha  aut  Thrax  immaniorcs  leges 
pr^(criberec?Scd4iocparum  cit,uifi  dicat; 
Aut  bibcaut  hunc  cantharum.quatus  eft, 
jncaputimpingam  iuum.&  ita  non  raro 
cx  compotationcfit  monomachia:ficenim 
aflucfadi  (fcu  mauis,a  fuc  fadi)  funt.Do 
mitius  Ncronis  pater,omni  parte  vitx  de- 
teftabilis,  documcntum  furoris  fui  ctiam 
hac  inreediditjoccifo  Liberiofuo.honefto 
>iro,quod  potare  quantum  iubebatur.re- 
cufatet.  Alcxandcr  Macedo  Promachum 
bibaci!riruumhomincm,in  vini  certamine 
vKflorcm  ,  taleiiti  coronadonauit  ,  tribus 
tantum  poftea  fupcrftiteni  diebus:ipfc  rex 
ad  duoschoas,  feuduodecim  fextarios  (6 
rcgiam  &  egregiam  jaudcni?  j  proccilit; 
cxceri  cuu(fti,vniis  &:  quadiagiiua,cri-ufis 
vifcciibus  propemodum    IpeCiantc    rcge 
crcpuerunt ,  &:  pocando  fpintumcru^a- 
ucrunt.  Sed  placet  Enbuli  Comici,qucm 
crat  Atlienaeus,  lcgcm  conuiuakm  huc 
apponere  .    Loquuur  autcm   Bacchus  vt 

(TV[X-07lcip'^lS  . 

Cyathi       Tf«<-  yAo  ixovoK  KpAT7ica,{  iyKipctwvco 
i*(chi .    To7»  £'y  (ppovva^v  •  ToV  y.iv  vyieieif  iv(t 
0"v  TrpcoTov  SKTriVinrt  •  76 v  </^e  J^ti/Tipov 
E"paTof,  tjJ^ovrif  fi '  '^«'V  TpiTov  S"'  \J7rv>t ' 


O"  HTTtlomt  01  fOpOt   KBKKlffXeVOt 
O^lKitS^l  ^CtS'i(^i:7lV  0  (fi  TeTttpTodK  eV< 

tilxiTipof  eV  «tAA*  v/Spiof{  '  0  J^i  7rt(*- 

TTO{   (iOil{  ' 
E'k79{  Ji  KafJLCOV'   i/S^f^OfJLOf  UTOtTlOtf » 

0"yJ^oo{J'i  KK»Topo{-  0  J^ievvetTo^ )(OKtif~ 
^iKetTO{   /e  fJLdt.viet{  .   u^i  Kju  fiAKKHf 
TTOIHV  , 

'aoKu{  yap  h{  tv  [JLtKpiv  iyyMV  "xy^iit 
UToa-KiXi^ti  patr*  toO{  i^g&.voiKOTa.f  . 
Qups  verfus  fic  vercit  Fcrdinandus  Sau- 
dius.Fraacifci  frater,  &  laborura  comcs 
iucundilTimus : 

Tres  namq;folos  bibere  crateres  meri 
Suadeo  dtfertps;fanitatu  mtfceo 
Frimumifecundum  vero  amoris  ac  U(h 
Tiulcia  foports  dona  pr&bet  tertius; 
^htem  perbtbentcs,fobrijfi  dtci  auent, 
In  teSla  grejjtis  dirigaat-S^artus  tamen 
Omnino  non  meus  eB,quia  eft  iniurit,  \ 
^hiintus  refert  clamore:  atebriH  arguif 
Sextus:lacejfit  feptimus:  lites  mouet 
Ociauus:irA  nonus  e!i:decimusfurit . 
£r  tela  torquet;ndq; paruu  in  vafculum 
Zffufa  t/ini  copin  cuerttt  virum  . 
Permulti  e  vtEcwbus  vino  in  totum  abft— 
nuerunt,  fcd  in  primis  facerdotcs  AEgX' 
ptii,quiijdem  regesfuerunt  :  rcperio  ta- 
men  vfos  fuifievino  in  Deorum  csrcmo- 
ni)S,vt  tradic  Hecat<Bus,noH  rcm  quidcm 
gratam  Dijs  co:leftibus  oblaturi ,  fed  gi- 
gantum  cruorem.qui  in  Deos  pngnafient, 
propinaturi:fibi  enim  pcrfua(erant,vitem 
cx  fufo  in  terram  giganrum  fanguine  pri- 
nuun  pullulaircjviidc  &  amentiam,&  fii- 
rorem  iiiefic  vino  credebant . 

Vltra,  alacer  ,  mox  ebrius  ,  indefurit] 
Gallis  vetenbus  noii  ebrietas  modo  fcd  e- 
brietacis  comes  lixa  &  concertatio  a  Plato 
ne  ,  alijsq;  quibuldam  notatur.  Incuius   ^^^^^^^^ 
culpa;  (ocietateni  Germani  noftri  a  Cornc 
lio  Tacito  vocantui.panq;  &  viiiolcntia:, 
&  contentionis  appellautur  nominc;  ficc- 
nim  illc:  Adueifds  ficim  noneadem  cem- 
perantia  ;  dism  noc^lemq;  concinuare  po» 
rando  nulU  probrum  .  Si  indulferts  ebric- 
tati,  fuggereiido  quantum  concupifcunc , 
haud  minus  facile  vitijs  quamarmis  vui- 
centur.Crebia:,vcinter  viiiolciuos,rix2  i 
raro  conuitijs,  fxpius  ca:de  &  vu|neribus 
tranfiguntur-HaJC Tacitus.M<.mini  lege- 
remeapud  Firmicum  Maternum,audo« 
rem  non  poll^rcmi  nominis,libeIIo  quoPa- 
ganortim  errorcs  conuellit  :  Lycurgum 
K     r         Tluy- 


a  Tacitf 
taxati  . 


148 


Andfeas  Alciaiti. 


Torletx- 
>is  fugzUa 
tio  a  ptie- 
ro  faiia. 


Infans.  e- 
brietatis 
hinoria . 


ThTacium  ideo  vite?  excldi  tufTiflre  ,  qiila 
viimm  in  Thiacia  infaiiiani  furoremque 
pararer.-quo  pGitinerc  putoinitium  Odcs 
lib.i.Carm.  Horat. 
Natis  in  ■vfum  lititi&fcyphis 

tugnitrt,Thracum  eji.tollite  barharum 
'Morein,  verecutjdum^Bacchum 

Sanguineis  prohtbcte  rixu , 
•Q^a  raiioiie  etiam  Aftyagcs  apud  Xeno- 
phontem,cum  Cyrum  rogafler,  quam  ob 
caufam  a  vino  abftinuiflet  inter  conuiuan- 
dum.-quiametuerem.inquiCjUe  in  cratere 
mixta  venenaen'entjcum  enira  tu  ad  nata- 
litia  amicos  adkiuifli,  facile  cbferuaui  ve- 
nena  mero  mixta.Sed  quo  tandem  modo  , 
inquitiUe?  Vidcbam  enim  vos,ait,  neque 
meiuis  neqj  corporis  ede  compotes .  Pri« 
miim,  qux  nos  pueri  facere  prohibemur, 
•ha?c  vosfaciebatjs;  Omnesenim  clamaba- 
tisfimul  dicebatisq;  inuicem  nihil,  cane- 
batis  magnocum  ridiculo,  &  cum  cancn- 
temnoaaudirctis,  iurabacisoptime  eiim 
canere  .  Et  quisqj  veftrum  cum  de  fuis 
viribusloquereEur,mox  faltaturi  furgeba 
tis.cLim  nonmodo  ad  nunaerum  laltare, 
fed  ne  ingredi  quidem  pofletis ,  eratisque 
omninooblici,&  cu  quod  rexelles,  &  alij 
quod  ipfis  impcrares .  Ebriecas  nimirum 
eftilla  Circe,  homines  inaflnos,  porcos  , 
canes  ,  &  leoces  conuertens .  Qu^id  enim 
flmilius  cani,fui,deiiiq ;  infano  &  furibun- 
do  homini,quam  ebrius  }  Q^uade  re  au- 
diamus  miros  Diaboli  luflis ,  iaio  Tragi- 
com^diam  quandam,qaam  qnia  neq;  pro 
tritam,ncq;  vulgonotam  exiftimojagere- 
cenfeamus.Autoreft  TimxuSjfuilIe  Agri- 
gentidomfi  quanda,cognomento  rpoipn, 
i({cQ.Triremcm,&ucntn  tali.-AdoIefcentes 
aliquociUjc  conueiuentes  ,  conuiuium  hi- 
Jarius  agitabanrjniox,  vtiaflblet,  cum  in- 
caluifTent  vehemeutius  ,  ita  decuHi  mence 
funt,atq;  exccriiati,vt  in  tntcmi  feopina- 
icntur  conftitutos,mariq;  altius  exundan 
te  hiemem  ingruerc  atrocem  Pioindc  ve- 
lut  naufragium  verici,  egei^is  qua;  intus 
cllcnc  naiiigium  fnfturi  leuiu5  ,  vafa  om- 
nia,  Sc  quidquid  viiioferuidisprimumoc- 
curicbatjin  viam,  ceu  inmare  feftinantius^ 
iaftareadorti  func,accurrentibus  hinc  in- 
de,qui  proiecftadjriperent.Iufequentidie, 
v.bi  alFuic  magiftratiis,  faftum  iftudcoar- 
guens,cum  illi  necdum  fatis  cdormillciit, 
ref"podere,femorti.s metu  pr.-EoptailI:quae 
jn  ijaiu,efl?ntdirperderc  ,  quam  riudjbus 


dcuorari.  Admirantibus  mcutis  ftuporem 
vniuerfis,qu!  inter  eos  videbatur  natu  gra 
dior:Ego,6  viri  Tritones^,tiiquit,pr£efor- 
midiiie  uifia  thalamos  me  coiv.'-'jns  in 
imo  iacui.  Ctntiqjamplius  delirareanim- 
adiiert^rentur,  dimirriintur  abigiiofcentc 
magilhatu,  commoniti  grauiiis,  cauerenc 
in  pofterum  imiicacioncn)  eiufmodi  bru- 
falem.Atilligiatias  agentcs:Si,  inquiunc, 
feruati  ex  tam  procellofis  vndis  portum 
fuerimusafrecuti,iiiter  maiinosDeos  vo- 
bis,vt  feruatoribus.in  patria  Ibtuas  erige- 
mus  .  Hinc  noii  fruftra  dicicSalomon  , 
ebrium  fimtlem  eHe  dorn\ientiin  medio 
mari.  Ebrietatis  fceJam  ac  deformem  fa- 
ciem  ita  fuiscoloribus  depinxit  D.Augu- 
ftinusrEft  blandus  dxmon  ebrieta<^,  dulce 
venenum.fuaue  pcccariim;quani  qui  in  fe 
habecfe  non  habet  ;  quam  qui  facic ,  iion 
facitpeccatum^fed  totuseft  peccatum.Ef 
alius  belle  ,  fjLe^»v  iiv<ti iJi.v7po-?roKiv tZv 
KttKa)V'h.hic  cnim  ceu  coloniseomninm  fla 
gitiorum  deducnncur.  Audiamus  Lucre- 
tianam,  velillam  potius  expieflameffigic 
cbrij  conccmplemui^^ 

___  Homine  vini  vis  cum  penetranit 
Acris,^  in  x'enas  dtfcejjtt  didttus  ardor  , 
Cofeauttur  grauitas  mebroru  ,pr£.pediuntHr 
Crura  z!aciLlanti,tardefcit  lingua,  madek 

mens , 
iiant  oculi;  clamorfingultus  ,  iurgia-glU 

fcunt , 
Ifocratcs  ad  Dxmonicum  aiebat :  Ciim 
mens  a  vino  opprimirur,idem  facic  quod 
currus,qui  fuos  agicatoresamifeiuncSeii. 
vcalius  dicit: 
'Ferttir  equis  auriga ,  nec  audit  currut  ha- 

benas , 
Pictacusolim  volebac  facinusebrij  dupli- 
ci  pcKua  puniendumcfi'e,tumquodfueiit 
ebrius,  tura  quod  ex  cbriecatc  facinusad- 
mifcric.  Mitiusnoftti  ICti,  quidamnum 
ab  ebrio  datum  noii.  aliter  a^ftimandum 
ceniencac  fi  quadrupcs  id  fcci.irec.l..fed  & 
fi.§.i.fF.ad  !.,AqiiiI.  Aiiccafu  aliquoabfq; 
fado  perfonajcontigifler.  l.vlcin  fi.  fF.  dc 
3dminift.tuc.qu0d  pluribus  difpiuac  Ecr- 
dinandusVafquius  lib.  5 .  Illu.ftr.  conrro- 
uerCcap  9().nuni  3  l  lulius  CKixus  Iib. )'. 
Sentent.§.fin.verl'.Pra;terea  qucsro-  Anro- 
niusGomezius.  Iib.3.  VaiiaiMcfol.cap.  i. 
Dum.73.  Didacus.  Couarruuiasin  Clem. 
fi  f*irioius,d:e  homic.p.irr.3.  iuim.  ^.•.&  4. 
Ia<;pbus  Mcnpcluus  de  ar.bicrvludichb-x. 


Ebrieta 
tis  ima 


Emblemata_j  • 


H9 


ThrAcum 
mos  bar- 
barus . 
Thrax 
'Lycurgus 
■vitem  fe- 
cuit . 


cciit.4.  cafii  jt^.aHquos  ledorem  hiiius 
cupidum  ablegatum  volo  .  Hiftoiiarum 
mouimeiitis  pioditum  acccpimusjCJcome 
iicm  Spartanum  apud  Scychas  vino  in  iii- 
faniam  veifum,qu6d  cii  eis  voluiirercoii- 
tendcre  largiorc  vini  potione  •  Huc  refcr- 
rcm  proueibium  ,  Nemo  cantat fobrius, 
nifi  cllcc  omiiium  in  ore.vimque  eius  renc- 
reut  vcl  mediocriter  eruditi.Certc  vt  c\v\x 
fupra  funt  a  me  adiiotataj  hoc  qualicum- 
que  audario  locupletem,reperio  Thiaci- 
bus  in  moie  pofitum  fui{?e  incomiiuijs 
prxliari,  fcque  inuicem  vulneribus  dcfor- 
mare,  tefte  MarceUino  Amm.  Qua:  vero 
adduximus  de  Thrace  Lycurgodumen  ca 
picnt  ab  Epigrammatario  Gra:co  anony- 
mo  :  cuius  hoc  carmcn  er  lib.  i.  dv^o- 
^oy'ict(. 

T/V    TTOT    dKnIiTUf   OiVOTpG^OV    0[J.ipetKa, 

fitiKyov 

<tvt\p  et/J.Ti\ivti   KhVfJCetTOf  t^iTetfjLiv. 
;^«'A££t  cTi  rL^p-S-nV  ,  ydL^d^ti  Ca.hiv  ,  &>- 
Av   oS^iTeui 

HH  VHffoy.iVOli  il/J.tJ'stifjrKC/3etK0V ; 
eiV  61  j^iovv^rof  etveip(TtO{  otet  KuKHpyu, 

OTTl   [XtV    (i.V^0[JLiVetV   tT&iViV  ivippo- 
avvetv. 
roO  S^i  ya^  eiv  Tetp^et  t/V  «T/at  <rrea[jt.etrof, 
>;  'Trpof  eioiSdf 

iihvBiv,  \\yoipoij  K\iSeoii(ryt  Kv<tiv  • 
Qusiit  poeta  ,  qua  rationc  quisadeo  iu- 
confidcrat^  vuam  vini  altricem  imniacu- 
ram  Racchi  ei  vitis  palmite  abfciderit:  la* 
braautem  conftridus  (ficenim  qua:  fimt 
immatura.funt  eadcm  acerba,proindcquc 
labrahcbetanc,&  conilringunt)  humipro 
iecit,  adeo  vteflet  viatonbus  (emicome- 
ftum  putamen.Imprecatur  itaqj  illi  Dio- 
nyfium  hoftem.ficutiolim  fuit  Lycurgo  , 
gj  ipfam  crefcentem  extinxerit  lascitia  (is 
cft  Lycurgus  Thrax,qui  qd  vites  abfcin- 
di  curalTct  ,  dicitura  Baccho  hoftiiiodio 
perfecutus,  vt  cft  apud  Hyginum:^  Nam 
hunc  fort^  per  potum  aut  ad  cantum  ve- 
niflet  ,autcurxIu«fluofx  folutionem  ha- 
buiflet .  Si  quis  carmine  idem  malic ,  huc 
appono; 

^^is  temere  hanc  vuam  tenero  decorpore 
matris 

Aufusvefana  efi  dijfecuijje  manii: 
Semefamqj zta  mediaprotec!t,acerbus 

§fupd  trisiifenfu  ftrinxertt  ora  fapor  .? 
Infeftus  fit  Bacchus  ei,z!elut  ante  Lycurgo, 

Vtqui  nafcentem  fujlulit  iuphrofynem . 


Pie  rij  rc'- 
^onfto  . 


Hancqui  libaffetquondX,vel  ludere  vcrfu, 

Vel  poterat  cura  foluere  corda  graui. 
Cui  poetat  non  bcne   {ano  refpondit  vif 
multifcius  Pierius  Valejianus,  hoc  limato 
hexai^icljo  ; 

Kf7)'o$-  a.pt^iv7ai.(  k  6tvoTp6<pov  ofxoaKet 
[/.t<ro)v  , 

OV  /^eu^i  t6  (TKv(ietKov  Yy.iSctii  ya.- 

(J.Ct<i  ti  , 

KKtifxetTet  t'  e^iTetfj.ev  10,  oKoVf  ^Ket^if 

etTc   pi^lK, 
0'V THl'  etV^o fj.iVetV i(r^i<Tev tiippoiTVVetVt 

ToD  eTe  Tii  otvo/SetpHi  «T/A  'meiy.etTOi  ,  » 
'TTpoi  ctpnet  , 
li"Kv9'  civ  iiy  etv7^Tet^etKiKii9i  ^rpi- 

TTOV  ■ 

Macie  animis  quifquis  vinum  hoc  immi- 
teperofus  , 

Alltfitputri  vile  putamen  humo  , 
Kamostfj  &  planta  totd  ab  radice  recidit, 

Aiq-,  itiz  glifcentem  fufiultt  Aphrofyne . 
Namq;  aliquispoto  hoc  vitto  grauis  ijjet 
ad  arma , 

Aut  decoris  poterat  non  meminiffe fui. 
Huc  pcrtinethiftoria  quam  Hygiimsie-  lcaritts 
tulit  dc  Icaiioa  paftonbus  interfedo^qui  cur  occi- 
vinum  fibi  a  Baccho  datum  cum  ijfdem  fus, 
dcdifl^et,  eoquc  fadicbrij  concidiflent,  & 
fibi  venenum  propinatum  fuiflc  putafser, 
eum  fuftibus  intcrfecerunt .  Rcperioapud 
Tranquillum  in  Domitiano,  edixifselm- 
peratorcm,ne  quis  in  Iralianoucilarct : 
quodcnim  fummam  quandam  vini  vber- 
tatem,frumenti  vcro  inopiam  viderecexi- 
ftimans  nimio  vinearum  ftudio  aruanegli 
gi,  cohibuit  nimiam  hominumcirca  vites 
vcl  curam,vcl  libidiiiem.Iuflitctiam  vine 
tain  prouincijs  fuccidi,  reiida  vbi  phuiii 
partedimidia.Etharc  ferc  ille.  Sed  Philo- 
ftratusin  Apollonij  viracaulam  eam  di- 
ferte  tradic  ,  quam  fupra  pofui ,  nimirum 
cdi^fli  caufam  eam  fuiise.quod  in  Afiapre 
cipuc  homincs  viiionin.ii-.mindujgentcs, 
fcditioiicsexcitaient  • 

Rcs  dura  hs.c  f/tmium]  Scueiior  hcc  bi-    . 
bendi  kx.dixeric  aiiquis:  dura  quidcm  ijs 
poriflimum  ,  qui  fibi  onuiia  effufe  licere 
volunt . 

Suntpendulaguttura]  NuIIuseft,  qui 
nonappetat  vini  deiicias  ,  neq;  itadiiuti» 
aut  itaaiiguftis  poculis:facJle  cnimfluic, 
&  ipoiicc  fuaillabicur,  nec  opusiliudper 
manicam  Hippocracis  pcrcolare  . 

Heu  facile  commpdn  ^c.]  Q^\x  com- 
K     3         Aioda 


IfO 


Andreae  Alciati 


chrt-j . 
IV. 


"Ehrietx- 
t'A  dete- 
ftatio  . 


i^oiiii  ge- 
nus  certn. 
mints , 


mOi-Ia  rui.t,vcl  qii«  ita  pinantiir,noii  faci- 
l^  nobis  ac.idmir:  nam  cTuj-^tsAsfc  TdiKct- 
Ku.ardu/z  qu^  pnlchra.  qiia:  veio  fiuu  in- 
commocia.vluo  veiiiuiu,etiam  nonarcef- 
fita.  Dc  c]uo  iiifia  proprio  loco  . 

Sa  r  I  s   muUa  dc  viui  vfu   &abufu 
his  triSus  Emblemitis  palfim  attulille  vi- 
dcor,&  lubens  hicoratiouis  curfum  fifte- 
rem,ni(i  ciret  quod  vehementer  me  torque 
r?',   Cum  gemitu  &fremitu,cum  nibo- 
re  &  pudorehic   rccoudor  inchta;  noftra: 
Germani-Cjcuius  ■voKvxojidt,  reliquarum 
nationum  orefoedc  traducitur  •  Triuni 
Furiarnm  mcntionem  faciunr  Poeta: ,  ego 
quartam  adiungo.&do  principem  locum 
in  theatro  flagitiorum  Ebrietati .  Hxc  in 
med  o  Europz  fedem  ftabiliuir,atqj  adeo 
fubdiditorbemnoftrum,  vtquamuisalijs 
quoqjgencibusimperet  ,  Germanos  folos 
pedundet  calcaneo  ,  &  compedibus  inie- 
dis  trahar  inuiiStos  olim   populos ,  quo 
▼ult,  Babylonica  mcretrixcri  philtro  fuo 
S<.  intoxicatocalice  .   Non  fasuior  peftis 
vifaeft  ,  non  atrocior  hoftis  gradari;  nec 
Romana  potentia  ita  vjies  noftras  conrri- 
uir.vt  haec  •   Fradum  iam  hinc  &  imbel- 
legenus  videmur,decuf]Q  prifcoillo  robu 
ftatis&  forticudinis  flore;denigratomiIi- 
raris  gloriacquxfolennis  quafi  &  propria 
fuitgentisnoftrae,  fplendore  acluce;  con- 
uerfisiii  etf^minaram  quandam  ac  turpif 
/imam  moHitiem  ,  virtuxum  heroicarum 
clarilTimisinngnibus.quibusfulferuntata 
ui  proauiqjiioftti ,  peculiari  nationisge- 
nio  j  conculcatis  vidloriarum  palmis ,  & 
triumphali  laurea  de  capitibus  turpitcr 
abieda.  Vitreis  bipennibus,  &  cx  arginto 
aut  opere  figulino  confcLlis  gladijs  itur 
nuncad  pr^Bliajcantharus,  Iagena,trullaj, 
carchefia  nunc  armant  virosjcoronam  au- 
fert ,  qui  vtbrathaftam&  quatit  fortius, 
amphorale  poculum  fcilicet.aut  cratercm 
tricongium.aut  orcam  balneario  labro  ca- 
paciorem  .  Vexillum  fufpendirui  templo 
Bacchi  vi(^or  in  hac  palxftra,  cuius  nun- 
quam  ficcus  gurgulioin  dolium  ventris 
trafmittit,quod  nec  boniscapcret  vterus, 
aut  elcphanti.  Profterni  primum  iu  tali 
coiiflidii  &occun>bere,probrum  habetur 
in  fummo  gradu  ,  &  dcdecus  vix  Rhcui 
:^bluendumautIftrifluminibus.Vlrimun\ 
arena  excedere.res  trophxo&  arcudigna, 
quam  Faftis&  Annalibusinferas.Nec  lau 
dem  folidam  ineretur,  nifi  qui  calceos ,  & 


marulas  incruftatas  fquammis  fuis  &  con 
crctafalfugine,nouit  exhaurire  ,  &  rcuo- 
merc  ftomachofaftidienrejnid  refundateii 
dem  liquorem  in  menfam  aut  cyathum  , 
femicofium  iam  &  innatantem  turundis 
ciborum  ac  crudis  faiftulis,  execrabili  tur 
pitudiiie  .  Q£em  ex  arte  ranien  &  aulica 
nefcio  qua  vrbanitate  tradu(flum  morem  , 
non  vereiuur  pleriq;  Saxonicx  cuiufdam 
virtutis,  &  Pomerans  nouoinfignireelo- 
gio-  O  gigantes?0  Achilles  &  Hedores? 
O  monftramihi?6  vrres?6  cloacas  ?  Ho- 
minibusne  vos  comparem,  an  bcftijshmo 
nebeftijs  quidem.  Nam  quis  vnquame- 
briofas  vidicbcftias?  Q_uanro  igitur  melior 
afinus  &  canis,im6  quoJuis  brutum,  fiuc 
cfl'e,fiuebiberencce(Ie  fir.modum  norfit , 
nec  vltra  quam  eft  opus  progrediuntur , 
licet  multi  cogant  ?  At  ebriofimerumc*- 
dauer  &  foccor  funt . 

Vt  bibat  haudfitienSyvel  edat,  iam  ventre 

repleto 

Verberibits  cogi  beftia  nuUapoteft  . 

Ergo  hotno  detertor  longe  eft  (fatectmur  e- 

portet) 

§^ui  bibit  haudfttiens ,  qui  vorat  ante 

fatur , 

Violcnaim  fanehocmali  genus.non  infa- 

me  foliim  &  abominabile,  quod  fubucrtit 

naturamauimorumcorporumq;  luespr^ 

fentiflimaiquod  ingenij  neruos  debilitat, 

frangit  vigorem,&  quidquid  ineftluminis 

obfufcat,  ac  denfa  obducir  caligine:  quod 

fuccum  iuuentutiscxhaurit.fngit  colorc, 

perimitformam.vultus  facit  laruisacdia- 

bolicis  fpedrisfimiles  .  Manuum  tremor 

hinc&  titubatio,vcrtigo  cerebri,  raeiuis 

anxietas,rerum  obliuio,  mors  memoria:  . 

Hinc  graueolcntis  halitus  matutina  me- 

phitis.oculorum  tumor  &Iippitudo,  ru- 

gae  frontis.puftulac  &  furfures.nafi  marci- 

di  pyropi,genajpendula:,(cabies  mcmbro 

rum  &  conrra(ftio,male  confiftens  pes.va- 

cillans  lingua,furi3:nodis,fomni  trepida- 

tio  &metus.  Omnium  vitiorum  haec  ma- 

rereft,iurgia  feminat ,  c£desgignit&  ho- 

micidia,raptus,adulteria,ftupra,  tumul- 

tus,bclla  .  Qu^a:  poftquam  radiccs  altiiis 

egit,qu6  magis  euellitur,e6  firmius  ha:- 

reftoxicum  anim5&  aconitum.quo  taJla 

mens,  velut  afphaltico  bitumincpigrum 

lentorem  trahit  &  ghuen  ignauiaj,vt  ftu- 

pidis  fenfibus ,  &  vecordi  fpiritu  ac  ftcr- 

KUtctota  lagucat,fibimctipfagrauc  onas 


Ein    P^ 

nteri- 
fcher  Sa- 
chfenKer 
les. 


Ibrieta- 
tts  maU 


Emblemata_> . 


I?! 


ac  rarcina*  Non  £c  ruaiac  clibanus  auc 
rurniisardens,  vt  ftomachusebrij  ;  Sc  pa- 
tcncis  fepulchri  fecorem  libcntuis  qiiam 
cloacam  gucruris  ferasjfulphur  &  naphca 
incer  ronchos  efflac  citio  inferni .  Sed  cor- 
nua  funiit,&  contra  me  infurgicbiboinim 
&  ebrioforumcaterua,cali  (e  raciocinatio- 
nc  excufans : 

Faecunda  terrapotat , 

Hanc  arhoresq-ypotant , 

£t  potat  Aquor  aHrm , 

Et  Lu:2apotat  s.quor , 

Ipfumqi  Luna  l^hKbitm  : 

§luid  ergo  tufodalu , 

Fotarc  me  vetabu  ? 

Rcde  vtiq;  fi  raadidi  ifti  guloncs  aquam 

liqnidam  pocarencnon  refraif^am  feu  cx- 

tillacam  vice.Acdum  contra  cercacim  fpu- 

niantes  hauriunt  paceras,  plenoq;  fc  pro- 

luuiitoreinftuutum  natuiale  fallunt,fil- 

lunturq;  &  ipfi  crebro  .  Erubefcat  quis- 

quisparticulam  habetfmx  mentis,  dege- 

nerarc  inhoc  ncfas,  qux  voluncariaeft  in- 

f3nia,qua  mentis  ftacus  concucicur.profli- 


gacurcorporis  valetudo,  parrimoniaatre- 
runrurjcuius  vrbaini  &  prouinciarunl 
cxcidia  ac  ruinz  comites  funt  .  Ageduni 
euigilemus  aliquandcviri  popuIare«,abdt- 
cemus  tetrum  hoc  vitium  ac  flagitium  , 
hanc  tabcm  &  l3bem,&  parum  fupererir, 
quodinnobis  carpant  ,  deq;  noftra  laude 
deccrpant  Germanomaftiges.  Ni  parneri- 
tis.aUa  voce  inconabo.peuTWf  TrtTp/era^. 
Me  miferu,ipfa  fuaGermana  modefiiafede 
Exulat,^  luxus  virtutem  eiecit  auitd . 
luuat  etiam  vehit  in  fpccula  aliqua  confti 
tutum,vnde  non  folum  Germani  fcd  vni- 
iicrfi  populiexauiire  me  poftint,prophe- 
ticum  illud  proclamare:  Va  furgerjtibui 
fummo  mane,z  tpotum  inebriant<:m  fecteri' 
tur  .  Huiusoraculi  tum  prsfentes,  tnm 
pofterosmeminide  volo  Plura  de  hac  ma- 
teriaqui  cupT.videac  Piouerbium,r/;;«»» 
carct  clauo-.^yinum  fenem  etiam  nolen' 
tem  faltare  impellit .  Platonem  5 .  de  Rc- 
pub.&  tf.dclcgib&c.PIinins  quooj  dc  fu 
gicndaebrietatcfufum  orationis  riuulum 
expromplitIib.14.toto  cap.tr. 


GramerLj . 

EMBLEMA     XXV  L 


4 

^fe 

f^^^R^^^^i 

^™ 

:•           —   .-- = 

''1*='=-=^^^^  1 

a_     .  r-^ai 

K     4 


Ifz 


Andrea^Alciati 


I. 


II. 

Cramen 
quid    fi- 

gnificet . 


herbftm 
d.ircj. 


r^  R  A  M I N  E  AM  Fablo  Patres  tribuere  corolUm > 

Fregerat  vt  Pcenos  Hannihalemque  mor{u . 
Occhht  trjjlcxo  nidum  fibi  gramtne  alauda^ 

Vulgo  atunt ,  pullos  fic  fouet  tlla  fuos  , 
Saturno  Marti^facrum ,  quo  Glaucus  adefo 

Polyhides  -^facius  creditur  ejfe  Deits  > 
HU  mertt))  arguitur  nodis  tutela  faluij^ : 

Herhaj^  tot  vires  hxc  digitalis  habei . 

COMMENTARII. 


VI  R  1  Teiierabiles  &  togati  locoemi- 
iietKiori  confpiciiintiu  ,  qiii  aliiim 
habitu  qiiof);pacifico  indutum  graminea 
coroiia  clQiiaiit,quameiuscapiti  imponeic 
videntur.  luxta  e  gramine  alauda  prouo- 
latErt  autcm  alauda  parua  auicula.qu^  i« 
fummitate  capitis  apicem  habet.vufieetia 
galcraadicitur.vt  tcdatur  Pli:uus  lib.ii. 
cap  57.  Titulus  Erablematis  SaJiftio  non 
placet.  Qiior(umenim  gramen.quodaci 
aluici  eil  >  appouatur  pro  lemmate,  ac  noti 
potiusillud  ,quod  per  gramen  figiiifica- 
turPReponit  igitur  ille  titulum  .•^Tutela 
(^fiilus . 

G  R  A  M  E  N  herbam.qu^-alijs  cft  (an- 
guinaria>celebrat,vt  tutela;,prajfidij,falu- 
tisqucfymbolum.Exeaenim  corona  gra- 
minea  fiebat ,  apud  Romanos  maxinio  in 
prctio  habita .  Sed  &  proprias  quafdam  in 
ca  viresefie  cxeplo  e(l  alauda,Martisauis, 
qua;  nidum  gramincis  ramulis  vallare  Ib- 
lcac  .  AdhaicSaturno  &  Marti  gramen  efl: 
confecratura,  ne  quis  eam  in  minimis  ha- 
bendam  putct .  Poftremo  comefbgiami- 
iic  GJaucus.Dcusmatinuseft  habitus-His 
omnibus  tanquam  notis  arcanis  defenfio- 
nem,fahitcmque  incelligimus-Emblema- 
tis  huius  veram  (entcnti.im  repeta  ex  Fe- 
fto  Pompeio  ,  cuius  hxc  verba  :  Herbam 
dojcum  ait  Plautus,  viftum  mc  faceor.fi- 
gnificar:qnodeft  antiq-.iaj  &  paRoralis  vi- 
taeindiciumjnam  qui  in  pratocurfuaut  vi 
ribus  contcndcbanc,cum  fuperatieranr,ex 
eo  {bjojin  quo  certamen  erat ,  decerptam 
hcrbain  aducrfario tradebant .  Citatur  ex 
Attio  : 
GiiHdent,currunt,celehrmt ,  herbam  con-. 

ferunt . 
Plinius  de  obfidionali  corona.dari  folitam 
c  oraminc  tcftatHr,quod  gtapici)  dcccrptii 


erat ,  quo  loco  obfeffos  feruafTet  aliqufs  - 
Summum  cnim  apud  vetcres  vidoriajfi- 
gnum  fuit  heibam  porfigere  viflos  ,  hoc 
cft  ,  terra  &  altrice  humo,&  humacio- 
ne  etiam  cedere.  Idem  Plin.  dc  elephan- 
te  lib.  8.  Mirus  pudo^reft  ,  viftusque  vo- 
Gcm  fugit  vid;oris>  terram  ac  verbenas 
porrigicltaq;  herbara  dare,  fiucporrige- 
re  gramen,eft  fefe  faceri  vi(flunv,agno{ce- 
re  vi-clorem  ,  prxfidij  &  falutis  auvftorei», 
rcuereri  •  Auciquicusquidem,refteeodeia 
PIinio,nulIa  corona,nifi  Deo  dabatur.Sed 
demtim  vt  in  generofis  virrus  crefcerec,& 
ignauis  torpor  excuceretur  ,  diiierfa  vete- 
res  excogitaueruut  coxonarum  gencra  ,  j 

piout  cuiufque  virtus  non  abfq,  quadam 
conueniencia  exigerc  videbatur  .  Ali?  e- 
nim  eraiic  ex  apio  ,  aliargraminer  ,alix 
quetna;  fiueiligneje,  alia;  oieaginece  ,  aliaj 
my  rrex  ,  alix  laure^e  ,  atix*^  au  rea:  .  De 
quibus  librum  fcripfic  CLaudius  Sacur-  } 

niuSjin  quoearum  origines  vcaullas,  fpe- 
cieSj&foleniucateslace  compleaus eft.Sed 
de.graminea  corcMia.dequ.;  bic  fernio,ip- 
fiu.sPlinij  audiamus  verba  :  Corona  qui-  CoronA 
dem,  inquic,  nulla  fuicgraminea  nobilior  grami- 
in  maieftate  popuii  terrarum  principis.pr?  ned  dign 
mijsq;  glorix-Gcmmaca:  &aureje,  valla-  /^^ 
rcs,muraIes,roftratx,  ciuicai,  triumpha- 
les,  poft  hanc  fuere,  funtq;  cundlx  raagno 
inceruallo,  magnaq;  difFerentia  •   Castcras 
omnes  fij)guli,&:  duces  ipfi  imperatoresqj 
militibus ,  aut  aliquando  collegis  dedcre , 
decreuit  in  triumphis  Senatus  cura  belli 
folufus,&  populusotiofus.graminea  nuii 
quam  nifiiii  defperatione  fuprema  conti- 
git:nulli  nifi  ab  vniuetfb  exercitu  feruato 
decreta .  Cxterasimperatorcs  dedcrunrp 
hanc  folammiles  Imperatori.  Eadcm  vo-  ! 

catur  obfidioualis,  liberatis  obfidionc.abo- 

mixujK 


Emblemata_; 


15-5 


III. 

Corona^ 
grami- 
neajalu- 
tnfignu  • 


iUinanJoq;  cxitio  totis  caftris .  Q^iod  (1 
ciiiica:  hoiios  ,  vno  aliquo  ac  vcl  luimilli- 
jDocuiefcriiato,  prajclarus  faccrq;  habe- 
tiir ,  quid  taudcm  exiftimari  debec  vnius 
virtuce  fcruatus  vaiuerfuscxeicitusf  Hsc 
Pliuius . 

GRAMINEAM  ^ahio  &c.  ]  Corona 
gramiiiea  (qu§  &  obfidionalisj  dabacii  r  ab 
ijs,quosobfidioneliberauerat>ait  Gellius 
Iib.  j.  cap.  6.  Hazc  data  eft  a  S-  P.  Q^R. 
(qua  claritate  iiihil  equidem  iu  rebushu- 
manis  fublimiusduco)  Fabioilli,  quirem 
omnem  Romanam  relituic  cundtando  , 
non  pugiundo.  Nec  daca  cum  magiftrura 
equitum  ,  &  exercitnra  eius  feruairct:  Ci- 
tius  tunc  fuic  nomine  nouo  coronaii,  ap- 
pellatum  Patremab  i}s,quos  feruauerat: 
ied  quo  didumcft,  confcnfu  honoratus 
crt,Haiinibalccx  Italia  pulfo.  QuiBcoro- 
«a  adhuc  folaipilus  imperij  manibus  im- 
pofltaeft  ;  &  quod  peculiareei  cft  ,  fola  a 
tota  Italia  data.Sic  Plinius  lib  ir.cap.3»4. 
&  y.vide  eriam  Feftum.  Vndc  liquet,  co- 
rollam  gramineam  fuifle  obfidionalem  , 
iion  ciuicam,  ciuica  cnim  ex  qucrcu  con- 
ftabat.  Pnrchalis&  alij  .  Laureiuius  Lip- 
pius  Collcnlis  in  Diftichis,dcobfidionali  : 
OhfeJJam  lceno  fertiauit  milite  Komam 

§lHintHs,nattHO  gramine  ferta  tulit . 
De  Q^uerna  Virgi  lius : 
y^f^j  vmbrati  geriint  ciuili  ttpora  querctt. 
Vjtam  Q^Fabii  Maximi  latc  narrac  Plu- 
tarchus. 

l\itres]  Romaui  Senatorcs  .  Romulus 
centuni  SenacoreSjquosad  P^eipub.curam 
clegic ,  patres  ab  honore  appellauit ;  (iuc 
Cvtalii  volunt^  abxtatc,  &  curxfimilitu- 
dine :  horumq;  progenies  ab  his  Pacricii 
dicebantur.  Hiscentum  Pacribus  poftea 
alii  exequeftri  ordincadditi,ac  /imul  fcri- 
ptifiiere  vfq;  ad  crecentos,quos  Inutus, 
quo  plus  virium  in  Senatu  frequentia  or- 
dinis  rcgis  csdibus  diminucifacerec ,  ele- 
git .  a  quo  Pacrcs  confcripci  vocati  funr . 
Velquod  erga  Rcmpub.pacerno  clfe  ani- 
mo  debcrent,  fic  nominaci . 

J^anoSyHanniiaiemque.]  Id  cft  ,  Haii- 
nibalem  Carthagincnfium  DucemPoeni , 
quafi  PhcEui  ,  quiaduxerunr  originetn  a 
Phoenicibus.quam  tamcnderiuationemab 
ajiis  viurpatam  rcfellit  Pompon.  Sabiuus 
ad  principium  AEneid. 

Tregerat  mora]  CunAatioiic.Hinc  cun 
dlacor  pro  didacoiePdbiusappellacus,de 


quoPoetafi.AEueid.Euniu  imitatus,  fic  : 

ynti^squi  nobu  cun^ando  reflittiit  rem  , 
CUudianus  debello  Gethico; 

Primusfulmineii  lento  Ittciamine  PosnH 

ComprejfitFabiui . 
Autftot  de  virisilUifti'.  Fabius  Annibalein 
njoraftegit.  Puguam  eiuscum  Hanniba- 
lepulchre  defcribit  Liuius  lib.  i.  Dcc.  5. 
&  alij  multi  . 

Occtdtt inflexo  nidum,^c.]  Qujb« fd a 
auibus  &  belluis  herbarum  quariiudam  co 
givtio  eft  a  iiacura  infica,vt  quod  arte  ma- 
xima  &di!igeciobfecuat:o  ic  homincsipfi 
fciunt.h^e  natuia:  beneficio  fentiat.  Qu^od 
autem  alauda  fiue  galerita  nidum  fibi  ex 
gramine  ccniticiat,  cx  veteri  Prouerbio  fic 
exprenum  cft  a  Calliano  BanTo  fcholafti- 
co,lib.Dcagricultura.-GaIerita;,  iiiquic,  in 
gramine  ni.iificant,vndeetiam  frouerbiii: 

E'v  KOpvS^H     KOlTft     VKOkin      KiKpil13^7ctt 

er.ypag-if . 
Ramofitm  grame  nido  occultatur  alaudx, 
Solet  cnim  alauda  peculiari  quodam  am u- 
leto  fuum  luftrare  nidum  impofiris  quL- 
bufdam  ramulis  graminis,ficut  aquila  cal 
litricho,coriiix  verbenaca  fiipina  ,  turdus 
myrto,  palumbcs  lauro,  vc  ex  Zoroaftri 
magi  \<^ .yicoTov iKav  itK.\\\ii  liceraciflimus 
vit  Belgij  decus  Iunius,adagio,-4/^«af<  ?» 
nido  latet  gramen . 

Saturno,  Martiq-^  facrum]  G  ramen  ideo 
Sacurnofacrum  credicur,quia  Aifchyrion 
Samius  inquodam  lambo  ait ,  Saturnum 
ferainairegramen.quod  vocat  Gramendeo 
rum.Sandlius  conicftura  ducicur,  id  ideo 
clfe.propccr  viuacicacem.quam  huic  herbg 
peculiarem  tribuunc  Poeca: :  diciturenim 
ab  ijs  viuax  Sc  inexptignabile.  Cuius  opi- 
nioni  concinic  cclebratum  in  Hifpania  pro 
ucrbium :  Mas  vieio  atte  la  arafnma.  Ma- 
gis  viuax  quamgramen  .  Marci  veco  la- 
crura  eft,quia  cxgramineortusede  credi- 
tur  .  Neq;  abfurdum  fueiiceiusnatiuica- 
tem  recenferc  pulchcrnmis  Ouidij  verfi- 
bus.Faftorum  igitur  j.ilc  loquicur  Flora: 
i^hirs  quoq-yfinefciS,per  noflras  editM  artesc 

luptter  hoc  vtadhuc  nefciat  vfq^precor. 
Sanilalouem  luno  tnata  fine  matreMi- 
nertto-j,. 

Officio  doluit  non  eguifje  fuo  . 
Ibat  vt  Oceano  querercturfaifa  mariti: 

Refiittt  adnoflrnsfeffa  labore  fores  . 
^^amfimul  afpexit^uid  te,Saturniardixi, 

Attf(Ut^Exponit,quem  petat  tUa  locum  i 
Addidit 


Anima' 
lium  qtio 
rundam 
folertia  . 
Alauda 
in  grami 
ne  nidiji- 
cat. 


Gramen 
cur  Satu/ 
nofacr/7. 


Ctir  Ma.' 
ti . 


1^4 


AndreasAlciati 


Aiiduiit  &  caufam  Verhii  folabar  amicti . 

No,inquit,  verbu  cura.  leuandA  mea  eft^ 
Si  pater  eftfacius  negle£ioconiugtfvfu 

lupitertO'  folui  numen  vtrumqi  fenet^ 
Curcgo  deiperemfierifine  coniuge  mater  ? 

Etparere  intaSio  dummodo  cafia  viro  ? 
Omnia  tentabo  latu  medicamina  terrts , 

J.tfreta->  Tartareos  excutiamqifinm . 
Vox  erat  in  curfu,zultit  dubitantis  habeba, 

itefcio  quid,Nymphefcire  videru.ait . 
Tervolui  promittcrc  opem  ,  ter  lingua  re- 
tenia  efi  j 

Ira  louti  magni  caufx  timoru  erat . 
Tcrprecor  auxilium,dixiti  celabitur  autor, 

Et  Stygi&  nomen  tefiificabor  aqu^  . 
§)uod petts  Olenijs,inquam,  miht  mijjtu  ab 
aruis 

Flos  dabit.elf  hortuvnictu  ille  meu . 
^^i  dabat.hoc  dixit:fterilem  quoque  tange 
iuuencam  , 

Mater  erit.Tetigi.nec  mtra,matererat, 
Vrotinns  h&rentem  decerpfi pollice  florem  ; 

Taf7gitur,(^  tacio  concipittUafinu  . 
I^ttnq^  grautsThracem  ,  Qr>  Uua  Proponti- 
dos  intrat  , 

Titq;  potens  zoti;Marsq;  creatKS  erat . 
§lui  memor  acceptt  per  me  nataltsiHabeto 

Tuquoq;  Romulca,dixit,in  vrbe  locum. 
Quo  inloco  Antoniiis  Couftanciiis  Fanen- 
fis.Huic  Deojiiiquit.gramen  coiifecratum 
dicunt.quod  id  ex  humanocruore  procree 
tur  .  Poteiit  &  phyfica  huius  rei  ortcndi 
ratio.  Nam  quotiescaltra  locantur,feligi- 
turadidexpeditus  locus,non  exaratus;  ob 
idq;  fa:pius  in  gramineis  campis  collocan- 
tur,  qui  ab  agricolis  fpcrnuntur.-propterea 
quod  gramen  valde  ferpat&  propagetur  , 
humoremq;  omnem  cbibat,eiusq;  omnino 
tollendi  vel  euellendi  nuUa  ratiocfle  pof- 
fit.  Vnde  puto  ab  Oiiidio,epithetoad  rem 
accommodato,  inexpugnabile gramen,  di- 
(Ttum  eflb  y  Metamorph. 

Lolium  tribuliq;fiitigant 

Triticeas  mefils,^  inexpugnabile gramcn  . 
Reuera  granien&  in  nominis  ratione,&  re 
ipfacum  Marte  aliquam  habere  (imilita- 
dincm  vidctur.-  nani  Gram.n  &  Gradiuus 
fquod  Marrjscognomcn  cftj  a  gradiendo 
&  fcrpendoduci  videntur.  Adiiarc  Roma; 
incampo  Mattio  copiofum  gramcn  cre- 
iccbat;&  Martiali  pia:miodonabatur.Ho- 
rat.princ.4.  Carm. 

Tepergramina  Martij 

Campi,tc  per  aqua>;dure,  xoluhilet . 


Idem  3.Carm.Odc7. 

^luamuts  non  alitisfleSlert  equumfcitns 
JEque  conlpiciturgramine  Martio . 
§luo  Glauctu  adefo,  C^f .]  Id  variis  mo- 
dis  ab  Athena:»  libro  7.cap.i6.&  aliis  nar- 
ratur-Hicpifcatorfuit  Anthenodius,natan 
di  pcritifllmus ,  qui  vel  cundos  fui  tcmpo- 
ris  natatorcs  in  vndis  exuperabat,  ait  Palz- 
phatus:nam  folebat  e  portu  fpedantibus , 
donec  iam  extra  eotum  cflet  profpedum  > 
eHatare,  &  diebus  aliquotlatcre.  Com  au- 
cem  redirct.perfuadcbat  fcfe  in  marinis  flu 
ftibus  vixiflc  ,  hincquemarinus  Deus  pri- 
mum  eft  nominatus.Tradunt  aliieum  ali- 
qiiandoob  nimiam  pifcium,  quos  ceperat, 
multitudincm  fuilfedefeflum,  oimfqwe  ia 
media  viaabiecifle.-vnum  ex  pifcibusmori- 
bundum  herba  guftata  reuixifle  ,  &  in  flu- 
uium  profiliifle:  quod  cum  Glaucusobfcr 
uaflTet.cadera  hcrba  comcfa  ,  immortalita- 
tem  adeptus  putatur.Plin.lib.j.cap.i  6.  & 
lib.31.cap.11.  Aufonius: 
Sic  Anthenoditis  Boeotia  pcr  freta  Glnttcus 
Gramina  gufiatu  pofiqud  exitialia  Circes 
Expertus  cArpt/is  moribundts  pifcibui  herb/u 
Sumpfit ,  Carpathium  fubijt  nouus  aecola 

pontum  , 
Ille  hamtsi^  rete  potens  fcrutator  operti 
Neros ,  Aquoreamfolitus  co'sertere  Tethym, 
Inter  captiuas fluit.xuit pr&do  cateruas. 
Ad  id  refpexit  Franc.Picus  Mirandulan-in 
Voto  pro  (aluteconiugis  (mihi  enim  aliud 
agenti  pridem  locus  ille  occu  rricj 
Nu  mihi firmari poffent  mea  vota,  maligno 
Impete  depulfo  morbi^num  pallida  tabesl 
Nii  tetrts  pelli  poterit  mors  improbafuccts  ? 
Graminc  vel  Glauci,uelprifca  F&onts  arte? 
Alius  fuit  Glaucus  Mniois  fiiius,dcquo 
talis  refertur  fabula  :  Glaucus  xMinois  & 
Paflphaes  filius,  ciimmurcm  perfequere- 
tur,  incadum  melle  plciuim  incidit,  ibiq; 
exanimatuseft-Q^iem  cum  parentes  quar- 
rerent,ApoIIinem  fcifcitaii  runtdepueroj 
qnibus  Apoilo  rcfpondit:Monflrum  vobis 
natum  eft  iribus  colotibus.quod  fi  quis  vo 
bis  indicauerit  ,  cui  rei  in  agromonftrum 
hoc  fit  fimilcille  vobis  fiiium  reddet.  Mi- 
nos  foftcaudita  ,  coepit  monftrum  a  fuis 
qux'rere:cui  dixerunt,iiatum  cfle  vitulum, 
qut  ter  in  diecolorcm  mntaret  perquater- 
nas  horas;  primo  eflealbum  ,  (ecundoru- 
beum,  dcinde  nigrum  .  Minos  autem  ad 
monftriasnigma  foluendum  augurescon- 
uocauit:  intctquos  Polydus  Cerami  filius 

Argo- 


Glaueut 

pifcator , 


Tahultti 
de  Glat\ 
co  alio . 


Emblemata. 


irr 


Argolicusdixit,  monftrum  /Imilc  efle  in 
agrisfrudui  mori  fiuc  rubi.Nam  primum 
albus  eft.dciiide  ruber,cum  permi^turuic , 
nigcr.Tunc  Miuosait.ex  Apollinis  refpon. 
(b  ,  fiiium  mihi  reftituas  oporter.  Q\iod 
PoIyclusdumauguratur,vidit  novfluamin 
ccUaviiiariaapes  abigentemjacceptoaugu 
rio  qux.luit  puerum  in  cado  mellis,regjqj 
extra£tum  tradidit.Cui  Minosinquit:Cor 
pori  inuento  fpiritum  reftitue.  Q]upd  Po- 
lydusciim  negaret  podefieiijMinos  iulHt 
illum  fimulciim  pueroin  monumentoin 
cludi,  Sc  gladium  apponi .  Cum  eflentin- 
clu fi,  dracnrepente  ad  corpus  pueri  pro- 
cefTu  :  at  Polydus  fibi  rimensacceptogla- 
diodraconem  intcremit,  Cum  fupervenif- 
fe  &  dracrna,  vidifletqjdraconem  mor- 
tuum.herbam  quandam  actulit,qiia  ta<fbus 
draco  fpiriciim  recuperauit.Id  cum  vidif- 
fet  Polydus.fimiliter  fecitin  puero.cumqj 
ambo  vociferarentur  intus  in  monumen- 
to.quidam  prctericns  Minoi  nunciauit,qui 
moiiumenrum  iufllt  aperiri .  Sed  nec  fic 
ctiam  Polydum  dimifit.vtabirct  in  patria, 
nfi  prius  Glaucum  doccrctartem  illam 
Taticinandi:qui  quidem  docuit  artem,  fed 
iamiam  abiturus  iuffit,  vt  Glaucusinos 
ipfius  Polydiinfpuercr  •  Quod  cumfecif- 
fec  Glaucus,artcm  edocftnm  perdidit.Hxc 
ex  Tzetzein  Caflandram  Lycophronis,  & 
Hyginio.Idem  narratura  ClearchoSoIefi 
Ticar.Iib.7-Fuit  &  alius  Glaucus,  Silyphi 
filius.quiin  Boeotiaiuita  Potnias  dilacera 
tus  fuit  abequabus,  quas  a  Venerearce- 
bacjvr  velocioreseflentin  quadrigis  .  Alii 
atiter  referuiicHinc  nihil  ampliusobfcuri 
tacis  habebunt  verficuIiOuidii  in  Ibin  : 
FotnindMtn  mor[ttspibectA ,  -vt  Glaucui ,  e- 
quetrum  • 

7«^;  mami  falieu  Gtaucus  vt  alter  a- 
qutti  . 
Vtq-y  duobas  ide  diHis  mo^o nomen  habenti 

FrAfocent  anim&  Gnofia,  meUa  viam  . 
Fabulam  Glauci  c:iam  habes  apudeCidem 
Ouidium  1 3  Metamotph.in  fine. Vide  quo 
que  Natal.Comicem  Mychol.lib-8.c.;. 

Polybtdes]  Polybi  filius.In  hocpatrony- 
mico  fc  haefiirefacetur  Claudius  Minos» 
nifi  fcrupuhim  ^unc ,  qaamquam  leuem  , 
ipfiexemiflent  profopographi  ex  i-  Argo« 
nautic  ^  pollonii  fcholiafte  ,  cui  Glaucus 
diciturToAy/^tf  Trt/f.  Pleriq;  noftrae  Aca» 
dcmiaj  Parifienfis  f  verba  funt  Minoisj  viri 
wuditjj.niihi  pridem  fignifiicarHnt,rolybi* 


dem  Glaucum  //«t  rov  TiXCv ^lav  >^  /cThV, 
eflfeforte  denominatum:  quod  ipfum  non 
videretur  abhorrerea  Glauci  riuacis  faba 
la.  Sed  huic  tamen  coniedlaiieo  vt  non  pla» 
ne  fura  aflenfus.fic  neq;  omnino  repugna- 
ui.Sicille.  Age&nos  cum  Glaucoin  con- 
iefturarum  niari  pifcemur-  Nifi  addu<fla 
fatisfecerint.per  me  \tg&Polyhides,xxzA\\€to 
nimiru  patronymico  a  vate  iIlo,qui  Glau- 
co  vitam  tanquam  parens  alter  reddidit: 
hunc  fane  editio  Sanifti^  Polyidium  ,  non 
Polydum  vocat;  vndeauguror  abimperit» 
exfcripcore  fcriprum  Polyhides, cmws  afpi- 
rationis  fimilitudo  anfam  errori  literam  b, 
interponendi  force  dedit .  Si  pifcis  ifte  fri- 
get ,  calidam  afFunde ,  Sc  nobis  embarama 
coxcris  . 

Facius  creditur  ejfe  Deus]  Vide  proucr- 
bi.im  ,  Glaucus  comefa,  herha  habitat  in 
mari . 

Nodis]  notis  ,  fymbolis  ,  &  quibufdara 
quafi  aenigniacis. 

Digitalis.]  S^ctKruKiaf  ,  vt  Ariftolochia 
^ttKpet  n  S^AKTvhlrii  dicfta ,  a  digicorum 
forma,  qui  incerfcdi  funt.  q.  d-  herba  hajc 
vires  tantas  habet,  etfi  digitum  nonexce- 
dat. Plin.  2. ^.cap •  1 5>- Su nt  &  qui  aculeatuni 
gramen  vocant  triuragenerum,cuminca- 
cumineaculci  fint,plurimum  quini,dad:y- 
Ipn  vocant,&c. 

Addvcti  s  graminis  virtutibus  o-       *^* 

ftcnditilludmerito  pronota  falutis  &  tu- 

teIa;poni.Sic  enim  veceribus  in  more  pofi- 

tumeratjfymbolis  quibufdamanaloois  re    _,  ^ 

'  ,r   s  ■■  ^  Vcterum 

exprimere.  Vnde  memuiimus  querna  co-    r     1  t 

rona  vfus  ad  feruatorem  ciuium  celebran-  •'-^ 

dum  ,  quod  &  ad  finem  libri  huiusnoftri 

dicemus.  Et  cupreflifoliis  in  procerumac 

magnatum  funeribus  .   Item  myrci  foliis 

ad  amorisillecebras  fignificandas,  myrtus 

enim  Vcneri  facra  ;  &  populi  arboris  fron- 

dibusaddiei  nodlisquedefignandas  vices  : 

&  lauro  ad  vacicinia ,  virginicatcm,  Poeca- 

rum  famam  femper  viiefccnteni :  &pam- 

piuo  ad  hTticiam  ,  qn.nlem  Bacchi  munus 

pra^ftarjadhajc  pomis  ad  amorem  ,  nam  Tst 

fAiiKtt,  poma  Veneri  cribucat  item  micibus 

ad  puericias  ludosrpetftcoad  filencium  ccr 

datum  ,  quialingua;  folium  geratfimile  , 

pomumcordi:moro,ad  prudeutiam  in  ne- 

gotiis  adhibendam.-amygdaload  feftinatio» 

nem:la(flucis,quia  frigidarnaturi'  funt,  vt 

innuere.it  fiftendos,  aut  cohibendos  Veiic- 

rcos  impetus.Deniq?  naftartiojad  cakxrcni 

uuex- 


1^6 


Andrea^  Alciati 


iiicenmm  cxciraiidum  .  Sic  quoqne  gra- 
Cir.imif?ts  men  (alutis  uotaerat.  Pono  de  graminis 
xmfm.  Ti.cutemultimiilta  loquuiicur.Pliiiius  vc- 
ro  poftquam  multa  degramiuc  dixitlib. 
i^.cap.  19.  hajcaddit ;  Suutqtii  &aculea- 
tum  gramen  vocenc  trium  generum;  ciim 
111  cacumiiic  aculeifunt  plurimum  quini , 
^dKTvKov  appellanc  j  hos  conuolutos  nari- 
businlerunr,  extrahuntq;  fanguiiiisciendi 
gratia.  Alcero.  quod  eft  dH^oa  fimilcad 
paronychia  3:  pterygia  vnguinm  ,  &  cum 
caio  vnguibusiMcreuitjVtuntui"  cumaxun 
gia  .  Ideo  dacl^ylon  appellances,quia  digi- 
tismedeatur.  Tcrtium  gcnusdadyli,  fed 
tcnuis  ,nafciturin  parictibss  autcegulis  : 
huic  cauflica  vis  eft:  fiftit  vlcera,  qux  fer- 
punt .  Gramen  capiti  circumdatum  fan- 
Verhena.  gujnis  c  naribus  fluxioncs  fiftit .  Satis 
multade  graminc,quje  tamcn  ncfcio  an 
conferrc  aufim  cum  iis,  quas  tradunta  ve- 
teribus  defagminc,  herba  vulgonota,vbi- 
que,  vel  non  fata  ,  crefceiite  ,  quae  verbcna 
Plin.  iz.ci.facraolimhabita.quiaci  loco 
facro,hoccft,arce  Capitolina  a  Cofule  vel 
Prjetorc  cfi  fua  terraeuellerctur,  idco  fag- 
men  feu  iagminea  nominata,  quoniam  e  (a 
creagebatur,camq  lcgati,feu  caduceatores 
cum  ad  hoftcsclarigatumacccdcrent,  hoc 
cft,ad  ea  rcpetenda ,  qua:  ad  ius  populi 
Romani  pcrtinerent,  ad  fericndum  f<jdus, 
bellunxqueindiccndum  mitterentur,  clara 
voce  vcrba  concipcrent ,  cam  geftarc  ,ea- 
quc  rcdimiri  confucfcerent .  Ex  ijs  Icga- 
tis  vnus  vcrbenarius  dicebatur,  vt  Plin. 
idem  retulit  1;.  cap.  9.  Qvu  dc  rc Liuius 
lib.  I.  FoEcialcscumin  Africam  ad  foedus 
percutiendum  irciubcrcntur,  fenatufcon- 
fultiiminhasc rerba fadum  cft,  vt  priuos 


lapides  filiccs,  ptiuasque  YCrbeuas  fecutii 

ferrent ,  vt  Practor  Romanus  his  impcra- 

rct ,  vt  fcedus  fcrirent :  illi  Prscorem  fag- 

mina  pofccrcnt.  Herba;  id  genus  exarcc 

fumptum  dari  Foecialibus  folicum  ,  indc 

illud  Naiuii  poecx:  lus facratum  Iouk  iu- 

randum  jeigmine .  Haic  hcrba  ideo  magno 

in  honore  habita  ,  quia  in  fummis  reipu- 

blicx  negocijs  vlum  qucndam  pra,'ftare  vi- 

dcrctur  .   Circa  hanc  herbam  fcribit  Plin. 

magos  infanire ,  cap.   9.  lib.  zf.  credunt 

cnim  fi  ca  fub  canis  ortum  ,  neque  Lnna , 

ncquc  Sole  confpicientc,  clTatis  folcmnibus 

coIle<fla  fusrir ,  fe  pofTc  quas  velint  impc- 

trarc,  amicitiasconciIiarc,&:  qiiofcumquc 

morbos  abigere .   Hadenus  ille   de  vcr- 

bcna  •   Q£ibus  ex  verbis  facilccft  colligc- 

rc  ,  quam  dcUra  &  ociofa  veternm  homi- 

num  opinio  nefcio  quid  prajter  nacuram 

de  herbula  fomniancium  .  Nos  tamen  vc- 

niam  hanc  dansusantiquitati,  quajin  me-  yiiym 

dijstenebris  veri  lucem  viderenon  potue-  perfiiti^ 

rit .  Minus  ferenda  noftrorum  quorun- 

dam  fuperftitio  circa  eam  herbam  ,  quam 

D.  loannisappeilicanr,  quamqueante  fo- 

lis  ortum  eo  die  ledam  ,  rituque  folemni 

latam  ,  putant  habere  vim  incredibilcm  .• 

quam  ob  caullam  non  muliercula:  modo 

&  dclira:  anus ,  fed  &  viri  quidara  boni,hac 

fane  parte  nihilo  muliercnlis  nicliores  , 

cam  gcltant,  cx  ca  quafi  zonas  ,  &  corol- 

laria  concinnant  ,  quam   omnium  noxa- 

ium,&  infortuniorum  amuletum  certo 

fore  fibi  perfuadent .   Nosalijs  rcbus  pic- 

tatem  colendam  efle  ducimus,&  eos  qui 

narnias  credunt  eiufmodi,ftiomorc  viiicrc 

permittimus.   Noncrgo  pUiradc  his,  ad 

aliamaturamusiter. 


Nec 


Emblemata-j 


ly? 


Nec  verbo,  nec  fado  quemquam 
.l^denduraj. 

E   M   B  L  E   M   i'-'XX  vil. 


ASSE  SLlf  IT  V  R^  Nemefis^,  virum  veJiigut  feruat , 
"^^     Continet  ^  cubituyn  ,  dura^  frxna  manu  . 
Ke  mal}  qnid  faciits  >  neve  improba  verba  loquarls  : 
Et  iubet  in  cunciis  rebm  adefe  modum . 

C   O    M    M   E    N   T   A    R    I    I.. 


QV  o  4  D  piduram  ,  harc  aci  Sanilij 
meiuein  videciir  reftituca  ,  fic  enim 
iUe;  rioc  Emblema  vulgo  (ic  depingitur, 
Tt  finiftra  manu  Nemefis  frqnum  conti- 
ncat  ad  compefcendara  loquaciratem.-dex- 
tra  vero  maiuis  cubitum  fiiiiftrx  teneat 
apprehenfum  ,  ne  malefada  podlt  exerce- 
re.  Sed  fl  egoeffem  ni  hacfententiadecu- 
bitocompreiro,  uon  fic  pingcndum  puta- 
rsiiA  Neaieun.fc.d  vice  verfa,vt  frxnum.ha 


beret  in  dextra  ,  cuius  cuBitus  finiftra  pre-  Caryech 
me;etur:  dextra  enim  agiauis ,  quidquid  piclurA. 
fiue  boni  ,  /ine  mali  agimus  .  Ki-fi  rurfus 
obiiciasjfiniftram  malefadis  artribui,dex- 
tram  benefodis  .  Sed  tamen  his  omiflis  ,. 
egopotius  fumin  hacfenteria.vt  credam,. 
cubitum  in  hoccmblcmatenon  fumi  pro- 
brachiiciibito,  fedproquodani  menfur.-e 
gencre,qui  cubitus  dickur  apud  Vitru- 
uium  5caIios,Grxcc  Tir^/p»,  Lufirani  vo- 

cant- 


^8 


Andreae  Alciati 


II. 


cmt  cuodo.^umUitm  cortcpta .  Itaqi  il- 
la  verba , 

Continet  Q*  culfitum,duraqifr£nx  manu. 
fic uue rpretor.Nemcfis  viia  tantum maim 
funul  &  cubuiim  fhoc  eft,  virgamillam 
meuforijmj  &  traiiuim  coutineci  quod  dc 
clarat  verrus  vltimus ; 
Et  lubet  in  cunBis  rebus  adejfe  modum  , 
Hoc  eft  ,  iubct ,  vt  adfit  meofura  tum  fa- 
dcis,  tumdidtis,  Deniqjfi  cpigrammata, 
c\\ix  m  Prouerb.  Adrailia  Netnefts  .  ad- 
ducruur.cuni  Lacina  vcrfionead  vngucm 
cxaminaucris.nou  dubito.qiiiii  libcs  venias 
in  noftram  lianc  feuteutiam .  Quam  H  fc- 
qucris.emendabis  pii-^turam  .  Hxc  ille.  Ab 
hac  feurentia  uon  multura  difcrepat  Pi- 
gnorius.qui  lunc  ita  reftituit  figHram,niii 
quod  hicambas  occiipet  manus,  dertram 
fracno,  finiftram  cubitoi  quod  illc  vni  ma- 
nui  tribuit. 

Nemeseos  nomcn  ,  vt  hinc  du- 

i^emefis    <^^'^  iiiitiam,*Ta  roxi  nniaaiv .indignari, 

zinde  dt-  /««^^^"/^''^'  ''*J^^  accufare.  ve/J.i^i{  vero  a- 

^  ,^  pud  Latinos  nomcn  non  habec;  Plinins  tc- 

ftaturjib.  i8.  cap.  i.  &  Aufoniuseidyllio 

deMofella : 

,  rjzf/A.  Nemefis  non  cognita  Ungut,. 
Adraftiactiamdida  vltiix  fupcrborum  & 
arrogantium  verborum.T/^w^oV  vVepoj/- 
Kay  i^ei.^a,\ivmh6yct)v-  ait  Suidas  .  Pau- 
fanias  Adraftia  ctTo  TK/^HeTgV  «tyTwV  aVo- 
SiJ'pa,7AHV.i>i  ydp  w  Tctpd  t^  ^fiov  J^tK» 
dviK^ivKTov  Ti  K}  AvefrroS^pct^ov  •  quod 
nimirum  ipfam  nihil  effugiat .-  nam  diui' 
na  vltio  esl  inet*itahilujqtt&jue  non  fotefi 
effugi.  Qjio  fcnfu  putodi*.^um  a  CatuIIo: 

Vrprpff^Uf  noflroi 
Oramtts  caue  deSbuas  ocello , 
Ne  poenus  Nemefis  repofcat  a  te, 
Zfl  vehemens  dea,  Udere  hanc  caueta, . 
Idcm  Paufaniasin  Acticis  ,  audoreft,Ne- 
inefim,fiucRhamnufiam  fcclcrum  vindi- 
ccm  habitam.potiilimumque  contumelio 
fis  &elatae  mcntis  hominibus  fiiccenfere  , 
illofque  iufte  perfcqui  &  punirc.  Macro- 
bius  I .  Saturn.  17.  cam  contra  fuperbiam 
coli  fuiire  fblitam  lciibittncc  dcfiiere.qui 
apud  Kefiodum  Ncmcfim  lufticiam  intcr 
preteiicur,ciim  cecinit.  ctiSci>i>^vef/.is-i^ , 
Pudor  &  Nemefis\iQam\zs  rcliquere,&  ad 
immorcaluim  ccctus  cuolarunt.  Hxc  (t£ 
pcnumeropingcbatur  cubuumalcer3,alte 
ra  manu  frxnum  tenens  ,  dc  qua  illud  eft 
m  GrecorumcoIle(5laneis  lib.+.vndciftud 


cpigramma  defumptum  vidctiir . 
H'  vifito-if  'ZffiOKiyH  76»  ^»^: ,  r^  Ti  fons  m 
yAhtva .  blemAtit 

M«t'  a.u.iTpov  T/  •Troieiv,  ixiiT  a./(i.Ki' 
Vtt  Ktyn^ . 
Vnx  maniis  cubitum  ofientat,gerit  altern 
frinum  j 
lUa  moduferua,hi.c  adrtwnet  os  eohib  e, 
Nemefls  prxmonet  Sc  cubito  &  frxno  , 
Ncq;  immodcratum  quidagcniium.nc 
quc  efFr«nate  loquendum . 
Menfura  fr&noq:,  homini  Rhamnufia  mott 
flrat 
Veverbuffaenum,rebuiinejfe  modum, 
Etaliudciufdem  ferme  argumcnti  ; 
H'  viy.i7t<  'TTii)^  V  Ka.Ti-)^.  tivos  hiKO.; 

Ki^Hf . 

TlAa^tv  ei:ffAyyiK\r<> ,  fJi.nSiv  UTTip  T# 

{/.i  TpoV  . 

Contineo  Nemefts  cubitum.quA  caufa,  re- 
quins  .' 

Pr&cipio  cunHts  rebus  adeffe  modum  . 
Ncmcfis  [egoj  cubitum  contiueo ,  cuius 
[reij  caufa.»  diccs  . 

Omnibus  mandatum  annuncio,  nihil 
pr^eter  moduni  agendum. 
Menfuram  teneo  Nemefis.  curl  inquu.  vf 
omnes 

Admone4,quo  nil,ni  modui  adfit ,agat . 

NEMESISj  Nemefis  No(f>is  &  Occani      I  I  f.l 
filia^^vt  tradit  Heiiodus  in  Thcogonia.his  J^tmejii 
vcrbis  ,• 
TiKTi  Si  y^  vi(A.i<nv,  'sr»^*  SvtnoTin  /8pg* 

Tola-t , 
Nu^  oKo}}  .   Hoc  eft.- 
Notlefatit  efi  Nemefis  damnum  mortali- 

btu  Agris  . 
Eutipides  illam  louis    filiam  facit    in 
Rhefo: 

A'«r/3stVH*  fj.iv  A  Sios  'ssaIs i 
Hpyoti  ra/^^iTwf  (pd-ovov . 
Hxc  (vcbreuibus  multa  compledar)  dca 
indignationis  fingitur,improborum  &  va- 
niloquorum  hominum  vindcx  ,  eorumqj 
malitix.arroganciaiprxfcrtim  atq;  fuper- 
bix  feuera  vlcrix:a  turpibus  detcrrens,ad 
vircutis  amorem  alliciens.  Hanc  cclebrat 
Euripidcs,Macrobius,PIato,&  alii  multi, 
nofq;  paulo  poft  mulcadeea  dicemus,  & 
alios  citabimus.  Angelum  Politianum  hic 
pra:terirenon  pofTum.qui  eam  pulchcrri- 
me  defcribit  in Silu3,cui  titulus  Mato.fic: 
£/?  dea,qu&  vacuo  fublimis  in  aere  pedens 
It  nimbofuccin&a  lattn;fed  candidapald, 

Sed 


Embleraata_> . 


S9 


Sed  rAiiiatz  cotndm ,  nc  iiridentibM  i:7fo- 

nat  alti . 
H^c  ipes  immodicaspremit-./Mc  infefla  fti- 

\    perlfiyS 
Mminet'.  huic  celfat  hominum  contunde- 

re  mentes 
Snccejpisq;  datum  ,(^nimtos  titrbnre  pa- 

rtitui  . 
§^am  zeteres  Nemefin  genitam  de  Nocle 

filenti  , 
Ocear.o  dixerepatri;  fiantfiderafronti , 
fr&na  mantt  ,pater(iiq-^gerit,femperq-y  ve- 

rendum 
Ridet ,  (^  infanuohliat  contraria  coeptis  . 
Improba  -uot^t  domans.ac  fummis  ima  rc' 

uoluens 
Mifcet ,  Q*  alterna  nosiros  vice  temperat 

aEius . 
j4tqyhuc,atq;  illuc  vetorit  turbine  fertur. 
Vefligia  feruat.]  Epigrarnma  Gixco- 
rum  i.iyvAi^i  eam  ob  rem  divfla.id  t^,ve- 
fitgiaria,c\vix  veftigia  horaimim  infequa- 
tur.  Eft  &:  qu^dam  ad  proncrbiu  allufio, 

'X^^,'  /J.i7i\9HV  y  &    lyv»    ^iCOKHV.  id  cft, 

vcfiigifs  in/is7ere,Sc  vejttgiaperfequi.-quod 
Platoni  ramiliareeft  . 

Continet  (^  cubitum ,  duraque  frana] 
Hxc  rempcrantia;  fymbola  diligeiiter  aii- 
norarPieriijs  Valer-  HierogIyph.lib.j(5. & 
48.  Ctibirnm  hic  iiigeniosc  accipi  11011  in 
{ignificacioiieprimaria.procubitomanus; 
fed  pro  vliUifeipalmorum  menfura,tnm 
primtim  animaduerti.cum  aliudagens  in- 
cidi  in  lulium  Pollucem  ,  qui  proeodem 
accipit  7r>iyyv  i^  u^iviiv  ,  id  eft  ,  cubit.Hin 
C^  zlnam  .  Non  patiar  hic  de  differen- 
tiis  Yjnarum,  8c  cubitorum  apud  audores 
controuerfis  aliquid  commifceri ,  fcd  ad 
rcm  dico  "rtfyyv  a  fimilitudine  cubiti,cum 
ad  re<rtos  angulosbrachium  fleftitur,  ac- 
cipi  pro  inftrumcto  Architeftorum.quod 
cx  regulis  duabusad  angulum  reAum  co- 
agmentatis,  conficitur  ,  yvaiJ.ova,  Grxci 
nominancvt  Latini  normam  .  Quani  efle 
Yeri/Iimam  carminis  Grasci  (i)  viy.t^rif^ii- 
yyv  KATiya)  &  huius  noftri  Emblematis 
fenrentiam"phiIologi  omnes  facile  iudica- 
bunt.  Cxtetum  qui  cubitum  duobus  con- 
ftarepalmisdicunt  ,  digitosomnino  qua- 
tuor  fc  viginri  commcmorant;  diciit  enim 
cubici  fpatium  id  cfte  ,  quod  ab  extremis 
vnguibusinmediumbiachii  angulum  por 
teiifum  eft,illud  quidcm  fefquipedale.  Pi- 
Aoies  cubicum  ^uartatn  corp oris  hutna- 


i:i  partem  volunt  cjre.  Didici  etiam  ab 
Archi:c<flisregium  cubici,m  (id  muifu.-c 
iiomenj  maiorem  communi  crioiisdioicis. 
Ne  male  quid  facias  ,  i^r^c.]  ci,i  refpon- 
dct  frxiii  lymbolum  :  v:  cnnii  fia:iium 
equum  ferocientem  domat.fic  Ncmefis  ta 
cicis  iclibus  a  verborum  Iiceiuia,&  faiftc- 
rum  improbitate  ratiQueni  coercec  .  Huc 
facit  Menaiider  : 
his-ypov  Ji  /xiii^iv  TpdTn  ,  u.y,^i  uay- 

Nil  facitJ,difcitove  turpe  quodfiet . 
Idem  ; 

Efyav  -roviipav  yftp  i\eu^pctv  tyi- 
Noti  occupare  in  tmprobufaciii  m.-mum  . 

In  ctinBti  rebusadefje  modtim]  In  rebus 
cunvftis  modus  oftenditurcubito,  id  cft,vl- 
na  feu  menfura. 

P  R  o  V  I  D  A  profctto  fuitadniodum 
veterum  in  moribus  componendis  cura,di 
ligentiaque:qui  vtoiUnderent  fupcibiam 
Dco  pr.e  alijs  vitijs  iniiifam  ede.dixerur.t 
cos,qui  hac  correpti  eirenl,non  modo  ceii 
furadiuina,fed  etiam  indignationc  pnniri: 
ideoque  proprium  ad  hanc  vltionem  nu- 
men  adh.'buere,Nemefeos  nomine  nuncu- 
patum  .  Coiligerecft  cnim  e  mnltis,qua- 
tuor  potilTlmum  (ait  Ficinusj  nempe  le- 
gemjiudicium,  iuftitiam,  Nemefini.  Ho- 
rum  cxemplum  quifq;  noftrum  infe  ha- 
betjinmente  legem,quidagendri  fir,  quid 
non.conimuni  iiormadiLlitantem,  &  ho- 
neftum  quidcm  frquendiim.eius  verocou 
trarium  fugiendum  •  Habct  in  rarioneiu- 
dicium  diftin>fliori  quadam  argumenratio 
num  difcufrionc  difccrncns ,  quod  in  hac 
vel  ijla  adionepofitum  eft  honeftum  efte, 
vel  turpe  .  In  volunrare  cft  iuftitia,  qu.-c 
eligat  aut  profcquatur,quod  ratioper  men 
tis  leges  fequcuaumjVel  fugieudum  dida 
uerit .  Eft  &  in  imaginarione  Nemefis.quae 
turpibusaftionibuSiVetbisque  fuccenfear, 
ac  legitime  indignetur  .  Celebreeft,&  ad 
haecnoftra  praicipue  penincns  Lconis  By 
2anti  j  fcomiTia,quod  in  gibbolum  effiidit, 
qui  oculorum  eius  Jmbecillitatem  fuerat 
cauillatus.  dvSfMTiKov ,  g?»  ,  Trei^if  e w 

i^i^fii  i  £t/t«  VCoTH  ^tpCtlV    Ttiv  tii(J.tfflV. 

Humanam tinquit ,ajfeciionem  obijcts,cum 
in  tergo  feroi ipfe Nemefin  .  Ariftot.  1.  dc 
arrcdicendi,  vif/.is'tv  proanimicommotio 
neaccipit,&  pro  virtutc,  i.Moraiium  ad 
Nicomach.  n-.cdiam  illam  quidcm  inter 
f^om  yju  'i^Tn^^^iKAKKtv ,  id  cft,  inui- 

dtam 


IV. 


In  r,ieKte 
lex. 

In  ratio 
ne    ttfd:~ 
cium  . 

In  volun 
tate  iufii 

ttO-i. 

In  imagi 
natior.f 
Nemefs  . 


i6o 


Andreae  Alciati 


II 


li/.im  <y  peruerfatn  Utitiam:  dcfinirur  ira- 
c]iieiii  Rhecohcis,  ^yT»)  iTri  lu  (fauvQfJ.i- 
va  dvet^irvf  iv  TpttyHV  ,  dolor  ob  eim  feli- 
^ir.item,qHi eafi: i?jdignw,qnod  ic.i  velim 
apcrtius  ciplicari .  Oppoiiitiir  mifericor- 
o'/.r  N'emefis,id  eft,iiiJignatio:ftincicaque 
cjuodammodo  inrcr  fc  conrrarix,  fcd  non 
tanisn  proptcr  (catpioptcr  res  fubiev.'tas  : 
bonum  einm  bono  nunquam  contrarium 
cft.   Mifericordiaefl  ajgiitudo  exalterius 
mi(cria,ii:iuria  hbor3ntis,&  is  quidcm  af- 
fcd>us  nafcitur  ex  opinione  mali ,  non  cu- 
iufuis.fed  cius  cantLim.quod  vei  dolorem, 
vcl  inccritumafFcrat:  dolorem  quidem,vt 
fi  quis  vir  minimc  malus  pcllatur  in  exi- 
Juiai,&  abamicis  deflituatur,auc  uduerf? 
fortuna:  cafu  aliquo  concutiatur :  interi- 
tnni,  vtfi  quera  innocentem  torqucri.ve- 
xarivc  vidcamus.   At  Nemefls  profpera 
fortuna  improborum  cxcitatur.In  vtraqj 
dolor  quidam  cfi:  jNam  mifericordia  do- 
lemus  innocanrjs  afflic'^!  infortunio  i  Nc- 
niefi  dolemus  felicitate  hominis  improbi  . 
Qu^a  in  re  pleriq;  falluncur,  qui  eandem 
elle  Ncfnefim  acq;  inuidiam  putanr,  pro- 
pter  aliquam  motuum    limilitudinem  . 
ytfferen-  Nam  inuidia  nullum  intcr  bonos  &  ma- 
:'a  intcr  los  difciimcn  ponic ,  fcd bonis  alienis  cru- 
Nemefm    ci3tur,fcu  ilia  digne.fcu  indigne  accidant: 
C.?"   iijai-  &.  inter  xquales  ac  fimiles  prarcipuc  re- 
Ainm  .      gnat .   Ac  Nemefis  a-gre  fert  tantum  in- 
dignos  &  improSos  opibus  &  honoribus 
Horcre:  qua  ratione  laudabilisanimi  com- 
motioefl.vt  virtusexiftimetur.&  in  probis 
tantum  viriseft  .    Cum  enim  arquicas  po- 
ftulct,  vt  malis  male,  bonis  eueniat  bene  , 
cetcc  vir  probus  &  iuftus  maxunc  gau- 
dctjcum  iuftitia  fcruatur:  vt  cQ  fccleracos 
homineSjUcarios.grairatores,  pra:datores , 
aliosq  ;  id  genus  de  mcdio  tolli  videt  :  fic 
•neq;  miuLis  gaudct  quando  virisbcnc[me- 
ritis  aliquid  optimc  fuccedit.  Qua:  omnia 
paulo    poft  cxemplis  illuftrabinuis  .   De 
jnais  ex  Nemefi  fic  Ammian.MarcelMib. i^-ad  fi- 
->;;;/,.  ncnv.Hsc  &  huiufniodi  innumcrabilia  vl- 
ttix  facinorum  impiorum,bonorumq;  prc 
Vniatiix  aliquocics  opcracur  Adralria,atq; 
vtinam  fc.Tiper.qoaai  vocabulo  duplici  e- 
tiam  Ncmefim  appellamus  .    lus  quod- 
dam  fubiime  numiris  efficacis ,  humaoa- 
•  Tum  mencium  opinionc  Kuuri  circu  lo  fu- 
'  pcrpofiuinijvel  ("vcuchanunc  ai^)  (ubltan 
tialis  tnrelagcnerali  potentia  naiihbuspK^ 
fi.ieus  fjLis.quam  1  heologi  veceres  frngcn 


tcs  luftiti^filiam^exabditaquadam  a;terr 
nitate  tradunt  omnia  defpcftaie  tcf  rcna  • 
Kxc  vt  regiiiacaufarum,&aibicia  rerri  , 
hsec  difccptattix  ,  vrnam  fortium  tcmpc- 
rat,accidentium  vjces  alcernaus,  volujita' 
turaqucnoiharum  exorfa  interdum  alio 
quam  quo  conccndcbanc  cxicu  tcrminans, 
mulcipliccsaftus  pcrmucando  conuoluic. 
Eademque  neceflicacis  infblubih  rccn.acu- 
lo  morcalitatis  vinciens  falhis  tumentes  in 
caflum,&  incrementorum  dctrimcnton'iT. 
quc  n.omcnta  vcrfans,vt  nouu.nunc  cre- 
dias  mentium  ceruiccs  opprimit  &  ener- 
uat,  nunc  bonos  ab  imo  fufcuans  ad  bene 
viuendum  extollit  .  rainas  autcm  idco  il-  ' 
]i  fabulofas  aptauit.vtadeirc  velocitace  vo- 
lucri  cundtis  exiftimctur  :  &  prxtcudcre 
gubernaculum  dedit,ciqi  fubdidic  rocani, 
vt  vniucrfitaceiii  rcgere  per  clemenca  di- 
fcurrens  onuiia  nonignoiecur  .  5ic  iJlc  : 
quietiamjib.  ii.  Q^cmabinia  fortead- 
ufque  uibendum  Imperatorj  pene  cjatnm, 
idcociueintoJcrabiJem  ,  hunianorum  fpe- 
datrix  Adraftia,aurem  {  quod  diciturj 
vellens.inonensque  vt  caftigatius  viucret, 
reJuctantem  pra:cipicem  tanquam  e  rupe 
quadam  egic  excelfa.  Audiamus  eciam  Ayf.ff, 
Artemidorum,qui  Jib.2,.Nemcfis,ait,fem-  j 
perbona  e:l  vuicntibusfecundum  Jcgcm  , 
&  moderatis  honjinibus  ,  &  phiJoJogisjac 
verocontra  Icges  dehnquentibus ,  &  Jiis  i 

quiaJiquibus  infidias  ftruunt,  &  maguas  | 

resaufpicantur.  Nam  impcdimeutoefTe, 
&  obftarehis  qu^inconfulte  &  prasterani 
mi  noftii  fcncentiam  riunc,  Ncmcfim  vo- 
camus.  Qj.iidam  produnr,quod  Dea  hxc 
bona  quidem  in  peuis  vercac ,  mala  auteni 
jn  niciius.   PJato  D1aI0g04.de  legib.Ne- 
mefin  ludici;  angelum  appellat,  dicens  : 
Leuuim  vol.itijiumqj  vciborum  grauiili- 
ma  imminet  pojna  .   Nam  omiijbus  pra:- 
polica  eit  Ncraeiis.-iudiciiangclus  huuifcc 
modi  infpeclor  oninium  .   Cuius  lciiten- 
tia  proximeacceditadnoftram  religionc. 
Nobis  enim  cxdiuinis  oraculis  vcreper-  Deutei- 
luadcnuiSjfuprcmum  rerum  omnium  opi  »-'*'     '<• 
hceni  .-(ihil  latcic,nihiIqucomnino  impu-  ^f'. 
nc  rcliiiqucrc.-quippe  qui ,  vt  cecinit  Or- 
phcus  , 
'accvT  i0of^,xgji  ttcIvt'  cIkvh,  r{gJt  ^avta 

fifdCivH.  ; 

Idem  TiagJc.  5cneca.- 

Bominare  tumidu^,  ^iritta  altoi  geiei 
SequiturfiJpe)i>of  vltora  tergo  Dem . 
Quisque 


Emblemataj . 


i6i 


Q^isquc  tc^lmti  ciipit  fub  velo  (ileniii , 
quoJ  egitcum  moifu  aliquo  &  meru  , 
quemiugcritpattataobfcosijuas,  &  relin- 
quitpdlt   fc.    Latebrx  quxiuiuuc  &.di- 
u^rticuIa,uox(Sf  vmbrx.qu^mimllrsfiuc 
&fcruiaut  flagiciomuta:  teites .   Luci.la 
Solisfacies  omnibus  fufpeiflaeft  ,  &  a  di; 
farmido,ue reueletac  prodacSed oculum 
diuiuum  quis  fallat  ?  Maguus  eft  &:  acu- 
tus,penecraiisno6l:cs&  nubes.cuius  aciem 
nccabylli  termiiiein  aut  cardiocs  orbis  . 
Prajfeute  tamcn  iilo.nulla  nos  libiduiis  fpe 
cies  nou  poUuit .    Modo  clauiiim  fic  cu- 
bile.&obferati'  forcs,  iie  cercio  paceanciu 
calore  fuotraufeunt  iwceftaconcubia  .  fe- 
polico  cum  veftibus  pudoreacmetu.Cum 
incambio  fcdec  vfurarius  ,  &pauperum 
fudores  lingit  fallaci  &  infidiofocalculo  j 
cuni  multiplicatis  lucris  panem  dcuorac 
cfuricntis  animxc,  &  ad  olla  deglubitiniu- 
fto  sris  auclaiio  ;  quauio  totus  in  rafura 
nummaria,de  vei)dendoccelo&  animadc- 
liberaCjbonus  tamenhaberi  vult&bench- 
cus  incotigrellibus ,  quia  nemodepreheu- 
dit  ocularis  infpedor  in  hebraifmo  ilio  fj- 
neratorem  apertc  malum  .   Qj^i  fadioni- 
bus  clandeftinis  confpirant  in  ca;dcs,&  la- 
irociniameditantur ,  aucbonis  alienis,  vt 
valtur  autcoruuscadaueri,  inhiant  :  qui 
magicis  fecretis  iinbutt  conrellerant  ani- 
niam  factilego  foedere  cum  defetcoribus 
angelis,  modo  reccndita  fiut,  &  inclufa  m 
adytopectoris,  puros  feiudrcaiit  fceleru, 
&  proculculpa.    Ergocxcum  fibi  Deum 
fiuguntifti  tales ,  uec  videre  quid  agant . 
Erratis.quibus  hor  perfuafum  .  Diuiiuis 
cniin  uituuus,quem  nec  acon^us  fugit.vel 
apex  rerum  in  toto  hoc  ambicu,  videt  atTta 
&concepta,notat,&  candcm  eruir  quociin 
que  fcriiiiofepolitacu(todi:;animi;fraiigit 
figiilum  con(cienti2  ,  &  quicquid  lufcri- 
jonjcte      ptuniarcani  profert,  ludicit.damnat.  Ex- 
,  fi  periuutur  plenq;  compleco  lam  facinore  , 

^  *^  '  morlum  aliquem  ac  dolorem  intrinfecum, 
turbauturac  tiepidant,  &  quod  fadum  , 
expundum  velleiic&:  iiifcdum  ;  obuerla- 
tur  enim  ante  oculos  &  pungic  fucuroriim 
niemotia,  feueritasindicii,  &  ngor  poena- 
runa.quia  vindidam  nijignaiicis  Dci  (e  in 
curritfe.fecreto  iicei  flaguio,  tacita  mcJi- 
tatione  prxfumunc .  O  aculeum  mencis  , 
quamaltc  inrigeiis  ?  oduram  Nemcfin  , 
fiuam  pertinaci  infcqucris  pedc  ?  Prxeant 
hxc,auc  fubeanc,  dum  ui  apparatu  propo- 


)on[cien 


fitumfceluscft,&  in  via  ,  fubfiftet  fraiflo 
impetu  vekuiiiieiflo  frxno  .  Aft  uuik  pro- 
nidi  hdem  foiuamus,&  aJduiflis  aliquot 
cxemplis  rigoiem  Nemefis  .ofteudamus. 
P^odeatergo  Jinpms  ille  Nero  ,  qui  poft 
mulra  improba  &  fcclerata  faciuora  tan- 
dem  fuamperpelfus  eft  Ncmehn.  Is  euim 
matrc  interteda,  iudicium  uon  cfFugit  eo- 
rum,qui  prehendino  potucrunc,cuienim 
fenatuscoadus  fuerat  aflendri,  huius  fta- 
tu3e  populus  nodu  culeum  fufpenduipa- 
lam  etiam  voccsaudiebantur,his  couccpt» 
verbis:Nero  tnatrem  intcrfecit.  quas  mul- 
tiad  Neronem  deferebaut.non  tam  vtaffer 
rcnt  incericum  delacis,quam  vt  Neronem 
apud  Neronem  accufaieut.  Tandem  polt 
miferam  ,  impiam  ,  &  indignam  omnino 
vicam,a  fenatu  iudicatuseft.vt  luidus  per 
publicum  duccretur,furcacius  infcrtaca- 
piti,virgisad  mortem  vfqj  cxfus ,  atq;  ita 
prxcepsde  faxo  daretur,  vt  retulit  Xiphi- 
linus,&  Eutropius  Pafluseftetiam  fuam, 
certe  vt  arrociilimam.fic  iuftiflimam  Ne- 
mefim  SeianHS,magno  quidem.fed  fallaci 
honoic  fub  Tiberio  laAatus.adeo  vt  impe- 
ratori  pio  collcga  habereturifed  &  Liuia 
Drufi.filij  Tibcrij  ab  eodem  ftuprata  ,  & 
Drufo  vencni  potione  per  Eudemum  me- 
dicumext  ndo,  quod  deniqiPiserorianos 
militesq;  alios  mnUis  ac  magnis  larguio 
nibus  fibi  dei.inxilfet.eoquc  i.i  priticipem 
coniurairetjTibcrius  homincir,  nonaperta 
vi.fed  paulatim  dcprcllum  ureiuiic,  eum- 
que  in  fenacu  accufauic  .    Criminc  paccfa- 
dVo.Patrcsua  cen fucrunt.vt  Sciduus  capi- 
te  mulcaretur  ,  eius  corpus  in  Gcmonias 
proijceretur,  iu  liberos  etiam  anmaduer- 
terecuivqua  de  rcmulca  Diolib.yS  Cotu. 
Tac.in  y.Val'  Max  9.cap.Deimpiobe  di- 
ais  &  Icelera.efaais,alijq;  mulci  Dema- 
di  pcirirae  celficqui  dum  funciibus  necel- 
faria  veuderec,  ofirafle  ditiebatur  vc  in  hac 
arcefua  grande  maiusq;  folico  lucruni  ob 
uei.iiccitaq;  damnatus  cft,quia  id  votum 
nificx  mala  menrc,pe/Iimoq;  iw  Rcmpub. 
animo  proficifci  iudicatum  cft-adeo  id  lu- 
criim  uou  pofle  finc  nuijtoriim  morteco» 
tiugere  .   Rerulit  Scneca  de  be.cfic-  6,  Sic 
Theodoto  prccepcori  Ptolonixi  AEgyptio 
rum  legis  fua  lingua  fuic  exitiornam  ciim 
Pompeium  inretfici  pcrfuafiflet.quia  n.or 
tuos  nonmofdercdixiflet  ,ino  vero  fefc 
ladanct  Csfare  lulio  foitiorem  ,  iu  Alia 
taadewi  a  M.  Brwto  dcprchcuilis ,  mericas 
L  pceuas 


NercNc- 
mefin  cx 
petttis  .  u 


SeitDim 


DemM,- 
des. 


Thcodo- 
tui . 


i6z 


Andreae  Alciati 


^ocnasluit,  vtc:lapuf^  Pliitarclv  De  Nc-  Vide  ctiain  Pctruni  Crinit.  de  honcftadi- 

mcfi  idem  Plutarcliiisdifputatioiie  De  ij'>.  fci.-.Iib  ij.cap.  6- Natal.  Comit.  Mvtho- 

ouiferocorripifitura  inimiiicmuUaeru-  log.  lib.  9.  cap.  19.  Viouzth.  Adr^HiaNe 

ditecoIlegif,vt&  Gyraldus  iyntagrri.ir.  me/ts  . 


Tandem  tandem  iuftitia  obtinet . 

E  M  B  L  E  M  A    XXIIX. 


Tp^  AC 1 D  AE  He^ioreo  perfufum  fangfiine-  fcutum  j,, 

Slaod  Grdcormnlihaco  concio  imqua  dedtt  ^ 
lusiior  arripHit  ISJeptumi-s  in  aquora  iaftum 

Nai^fragto ,  ft  dominum  poffet  adire  fuum  : 
Littoreo  Aiacis  tumulo  namque  tntulit  vnda  , 

£lujt  boat  y  (^  tali  njoce  fepulchra  ferit  *. 
Vicisii  Telamoniade  tu  dtgnior  armis  . 

/ifFeiiui  fas  efi  cedere  iuIiittA . 


€OM- 


Emblemata.  i6^ 

GOMMENTARII. 


.1,  T  N  littore  marisvifitur  tumiilus,  ifh- 
1  briopcre  extrudus,  latera  ferientibus 
maris  vndis,quibu3  clypeusinnatat,  &ai 
tumulum  adnatat.  Emblematis  epigraphe 
CT  HcfiodocrHta  eft,  libt.Georg- 

E'{riKofi^i\^2ret.  hoc  eft  .• 
lujlitia  vero  emergitfttper  iniurictm  tadem 
prodiens.  QujE  verba  uon  commo(ici'iter- 
precacuselt  Ciuliadum  author  iu  1'rouer- 
bio,  Mitlo  accepto fibit fiultiii ,  iiiie  quod 
ptoperaiiter  admodum  componebat ;  (iuc 
quod  forte  in  exemplar  incidit  cqrruptfi . 
Nam  legir  {j$ptov,  prot/^p/Cf . 

Appare  rid  lumptumelTc  cr  dno 
bus  Epigrammatibus  Grse  is  libi.titulo 
fYf  £r/x.nc:primuniq;  fic  hab;  t:^ 
A'T7riS"'  AyjKh))3i  rnv  iAropof  au(J.ct  T/tf- 
(Tctv  , 

KttcTidiS^i^i  S'a.VU.Sv  eyAe  KAKOKpKTl». 

va.\j»ye  Si  Sa.\a.3jA  xetTeVTrstye,'^  irapa. 
ruuBiv 

cua.vroi  v)\Kriiv  aptxKTiv,  iK  i^ctKVi , 
l^elidA  clypeurn  non  &quo  cefftt  Vlyffes 

ludicio, plenum  fanguinu  HeBorei. 
Sed  mare  naufragio  detr.zxit-^naq;  natado 

Is  tntnulum  Aiacn,non  Ithacampetijt . 
Clypeum,qui  H«<5loris  fanguiuc  bibcrat, 

Laertiades  Grxcorum  obtinuit  iniquo 
iudicio  . 
Naufrago  [VlyfTi]  autemmare  detraxit  > 
&  ad  tumulum 

Aiacis  natantem  deiccit,no  ad  Ithacam. 
§^em  clypeum  Laertiadet  aiudice  Graiu, 

Hecforeo  iparfum  fipe  cruore,tulit  ; 
Naufrag:um  paffo  mare  ei  abfiulit,ad^fe- 
pulchrum 

Aiacus  pepulit fluSiibu4,haHd  Ithacitm, 
San^fluis  hoc  modo  vertebat : 
Hecioreo  clypeum  Pelid/iftnguine  tincium 

ludicio  Danaum  falfo  habuit  Ithacui  . 
Per  marc  difieclu^  ,di  uulffi  puppc  fepulchru 

Concutit  Aiacts,  littora  non  IthacA  ■ 
Qaod  aute  fequitur.AIciatasipfeexpref^ 
fit,fed  mufa  paulOim  fuiioie  ,addiditque 
pol^remo  i-rtuu^iov 

KAKO.  T307HSeLu>V  SiKO.c-iv  -ToKu  fj.aKhoV 

'/^  KpiTiv  ihhhov  ^vyipiiv  A-TriSH^i  ^a- 
AfTrU  iv  ctiytAKo^Tf  ^oa. ,  lypi  7iiuA  T/- 


AVroV   (T    iKKAKlHfA    79V    A^tOV  iaTi' 

/'tamv . 

ZypiO  TtOU  rtKAfAUVOf  ,  t^X^f  ffttKOf  «/*• 
KtSctO  . 

Minos  Cic  vertit: 

Reifle  Ncptuuus  iudicium  tulic,  melius 

qnam  Minerua ; 
Et  iudici.im  Grarcorum  odiofum  [ini- 

quum]  ofteudit  inare. 
Scutum  in  littoribus  clamac,&  moQumen 

tumagicac, 
Ipfum  te  vocaus,  [o  Aiai]  dignum  fcuto 

bellarorem  : 
Exurgc  o  fili  Tclamonis ,  habcs  fcutum 

Aeacida:. 
JEquior  efi  iudtx  Ncptuntis  PttUstde  longe  * 
Et  mare  iudiciu  GrAcorum  oftedit  tniquii . 
Nam  monumentum  agitat  fcutum  ,  ^te 

in  littore  clamat , 
Vnum  te  appellant  dignum ,  Aiax  o  bone  , 

fcuto  : 
Eifl  agedum  Telamoniade,fcutmm  excipe 

AchtUti  . 
Verfio  Sanftij  fic  habcc- 
ludicio  pulchro  Neptunus  Pallada  vicit , 
Arguit  (^  Graium  iuilus  fuffragia  Pontits, 
Nam  clypetts  reboat  Pelagi    delattts  ad 

vndof : 
Sufifl  quatit ,  dominum potiorem  vocefa- 

lutans  : 
Eia  age  iam  Telamon,  clypeum  iam  cernis 

Achillts  . 
rfiftoriam  de  armis  Achillis  multialiter  Hifiona 
intelligunt,aut  i>arrant,quamoporter,iios  de  armis 
ex  Q^Calabri,  qui  Paralipomena  fcripfit  AfhiRts . 
ad  Homericam  Iliada,  Iib.4.&  y.carptim 
candem  adducemus-   Achille  itaq;  a  Pa- 
ride  occifo,  adijt  Grarcorum  exercitum 
Thetis,AchiIlis  raater,  propoficisq;  pra:- 
miis  eos  inuicauir,vt  certaminibus  filii  (ui' 
funufi  celebrarent .    Porro  certaminibus 
confedis  Thetis  Acliillis  arma  in  medium 
protBlit,iIliotFercnda,qui  in  alTercndo  A- 
chilliscadauere  maiorem  in  Troia  nauaf- 
fetoperam.  Aiai  Telamoiiius,&  Vlyftes 
(ibi  iiiuicem  arma  petunt.  Confticuuntur 
iudices  aliquot  cx  captiuis  Troianis,idque 
coIilioNflioris.ne  fpefruftfatus  vel  Aiax, 
vel  Vlydes  GrjecisexitiLim  ftrucrer.Qua- 
re  Aiax  in  rabiem  Sc  furorem  adus  in  oucs 
GMJCorum  fxuicexiftimans  fe  V|yfli,c3e- 
tcrisq;  preceribus  nccem  admoliri  .  Sed 
L     t  poftea 


i<^4 


Andre^  Alciati 


^Jiter  se 
tit  Oui' 
diui. 


Ite  opinio 
«bmitnu . 


Synt.^ixn 


podea  fauiori  menti  reftitutus  ,  pudorc 

affedlus  o!)  ea,  qti^  patraucracfibi  mor- 
tem  confciuit .  Troiani  itaq;  iudices  Aia- 
cem  armis  fpolianiiit.noii  Grajci ,  quam- 
nisOuidiusaliter  videatur  feiuirc,  lib. i  j, 
Mctamorph.&5ophocIcs  in  Maftigopho- 
ro  ,  cnm  iiiquit :  i^iiv  cTe  cLvta  kTf^^cu 
^ari  TretvTapyu  (^tpeyeLi  tTrpct^Av  .  id  eft  : 
Nunc  zsrii  arma  ip/a  Atrid&  homini  ver- 
fHttjftmo  tribuernnt .  Illud  tamen  potefl 
accipi  velutabirato  hominc  diclnm  ,  qui 
temere  in  principes  Grjecornm  debaccha- 
tui,quafj  ipfi  fpontedederint^non  iudices. 
Hocautem  deindicibns  Troianis  prseter 
Calabrnm  aneritctiam  Homeruslib.  ii. 
Odyffin  fincjvbi  fic  loquitnr  VlylTcs .- 
0/>;  S^'  A^ictvTof-^vy)}  TiKetiJ.mictHo  , 
MoV?/vefc2£rH';tM  KtyoKa^ivi)  nviKct  vUiK 
T/iv  f/.tv  iy:i  viKixra.  ///-at^o/xgfof  -zretfA 

vwffi  , 
Ttir^es-/!/  a.^.<p'  A'^i\}iaf  iS>iKi  cTs  tt-ot- 

Vict  UtiTiip  . 
TlcuJ^ii  cTs  Tpacov  S^iKctrctv  >^  TctKKdLi 

«Biivn       id  eft  : 
Sola  autem  Aiacn  anima  Telamoniad& 
SeorjHmfiabat  iratapropter  'uiiioriam  , 
^lua  ipfnm  ego  vici  Ittigans    .apud  naues  , 
De  armii  Achillu ; pofutt  aittem  veneran- 

da  mater . 
"Bilif  atitem  Troianorum  itidicauerunt  (^ 

Palloi  Minerti.^n^  . 
Findarnsctiam  in  Nemcis  Ode  S  ideni  vi- 
detnr fentire.dii  inqnit:  Kcv^ictiTtycifiiv 
•^cttpoHs  OS^vTO-A  J^Avctoi  ^ipA-rivjctv.  id 
eft  :  Occultti  enim  iudicijs  Viyjfem  D.mai 
prAtuleru^^t. CommiimoT  nihilominnsob- 
linnitopinio.qnod  Achille  frandnlcnrer  a 
Paride  incerfedlo  ,  AiaxTelamonis  filiiis  , 
poft  enm  forcilfimus  Gr^cornm  cxcirerir, 
tnmqnia  multj  prajclare  gelfit,  tnm  etia 
qnia  fibi  fangnineiun(ftns,&  frater  patru- 
clis  fni:,&  cinscorpns  libera(Iet;ideoq;  ar 
ma  Achiliis  &  fcntum  flbi  da;i  a  Grxcis 
pcriit  .  Sed  Vlylfes  fnj  artntia  &  eloqneiv 
tiaindicibns  GrxciS  pcrfnafit ,  vt  fibi  po- 
tiusarma.tamquam  magisemeii«odaren- 
lnr;qnod&  faiftum  fuit.Aiax  vcroiiupa- 
tiens  rcpnifx.prasiracnndu,  illacaq;  iniu- 
lia  fibjmercnie  proprio  mortem  intnlit : 
qnod  elegantilTime  dcfcribit  Ouidins  lib- 
jj.Metamoiph.Sed  qnia  hoc  loco  propcer 
hyperbaton  confnfa  nonnih'1  fyiuaxis ,  ea 
fic  cft  ordiianda  :  Nctt^t^us  iufftor  arri- 
fiut  fcHtHm  JEaadA  (perfufttm  fftniuint 


HeHoreotCjuod  concio  iniqu*  Qnteorum  de- 
dit  Ithaco)  iaSiiiin  dquora  naufragioy^c. 

JEACIDJE]    Achillis  ,  ab  Afiaco  auo  ,       III, 
Telamonis  &  Pelci  patre . 

HeEioreo  pcrfnfum  fangitine  fcutum\  Id 
dicic.propterea  quoJ  Achilles  Hcclorem 
maximnm  Troianornm  ducem  incerfecit. 
Cretenf^lib.  ?.  debello  Troiano,  &  Darcs 
Phr>  g.dccxcidioTroix  • 

Ithacol  Vlylli.ab  Ithaca  patria. 

Concio  iniqun  dedit]  Qn^od  fcutun» 
Vlvfli  adindicduiti.iiquus  Grscorri  con- 
fclTus  •  Refcrtnrvel  ad  fiffragia  &  fa- 
uores,veI  ad  ipfosindices.Agamemnonem 
&  Menelanm,qni  conciouem  aduocarant, 
ad  fereiTflum  iudicium  dearmis  Achillis:  ' 

Fuir  ergo  ve!  iniquns  confeflus  &  iudiciu 
procerumj  vcl  iniqna  concio  ipfius  Vlyf- 
fis  ,  qnam  repcte  ex  Onidii  Mecamorph,  Coneio 
ij.Triaenim  fignificarc  Cowr/V  ,  nocatex 
Verrio  Flacco  Gellinslib.iS.cv.Locum, 
fnggcfl^nmq;  vnde  veiba  fierentvlrcm  c^- 
tum  populi.Et  oracioiiem  ipfam,  qua:  di-  ,     ■ 

ceretnrad  pODnlnm  .  j' 

lu/rtcr  NeftHKUs.]  Aqua  marina  fnit  je-  jv/^;.^  f, 
quior  Aiacijqu^fcnrum  &  armailli  ahtc-  jji^   h 
pca  leddiderir.  Tacitc  videtnr  alludercad  mtnibn 
idqnod  pofiea  di.ec ,  pjns  inelfe  pifcibns 
mannis  huinanicaris  &  fidei,qnani  homi- 
uibus .   Seneca  DecIan»at.i.Conrroiietfia- 
rum  7.0  maria  iniliora  iudiciis,  6  micio» 
rcs  procellje pacre  ?  Sic  Onid. i.Triftium, 
eleg.^.vbi  poeca  fuos  laborescnm  VlyfFs 
laboribns  compar.rc  : 
Ctimq^  minor  louefit  tumidts  qui  regnatin 
vndu  : 

Illum  Neptuni,  me  louu  irapremit . 
Idem  3.einfdem  o[  eris  elcgi.^  vndccima  i 

Neptuniq;  mi?ior  quam  I0UI6  ira  fiHt  . 
Apnd  enndem.Dido  AEiiea: : 

lufitor  tfl  animo  ventu6,0^  vnda  tuo. 
In  qnibns  egocomparatioiiibns  vitieo  Hy 
perboletK&qnideni  mari  niliil  eft  impla- 
cabilius.In  Epigrammare  Gr;Kco  fir  com- 
paracio  inter  Nepcuiuim  &  Palladem,  (\c-> 
YictKei-vocciS^cJuov  ^iKct^iv  'JoKu  y.ei.KKaV 

A^tiviif  .  Iioc  efl  : 

MMliomelii^s  iudtcauit  Neptuntts  quam 

Taildf  . 
Igitur  expone,  Ncptunus  iuftiorfuic  Pal- 
lade  &  cajreris,  hoc  cft  ,  maie  melius  indi- 
cauitqnam  fapientia.  Porro  Neptunns 
dicirura  nando.panluro  primis  lirteris 
iromutaiisjaiithorc  Cicerouclib-J-de  Na- 

«ura 


Emblemata. 


i6^ 


kiax  vn- 
e  fic  di- 


Boo. 


tara  Deo.r«m . 

Arriputt]  Vcrbiim  ccleritarisad  homi- 
mim  eleiiaudam  fidem,eamq;  ciim  Neptu 
ni.id  cft,nuris  ^qiiitatcconfereiidam  Imo 
vero  qaoduisgeiiusbelliixiiucrdum  mi- 
tius  eli  hominibus  ,  quam  ipd  homiiies 
in  fuos  . 

l)i.tquoraia&um'\Vvr)\°^i\tt\\n  marc 
vi  ten;ipc{lacis ,  qua;  Vlyflem  naufragum 
fecit . 

Dominumfuum.]  Aiacem  ,  qui  domi- 
niiim  quidem  uire  ,  poft  Achillemmor- 
tuum.animo  retinuerac.polTedionem  vero 
minime,qu3m  Vlyilcs  eloqiiencix  viiibus 
obtinuerat. 

Uttoreo  Aiactitumulo]  De  Aiacis  tu- 

.mulo  in  littore  iltoalibi  dicetur-  Ajaxau- 

tem.vt  traditSopKocles  in  Madigophoro, 

diclus  eft  a  patcicula,  st/,  */,  id  eft,Hf«  , 

heu.  Verba  Aiacis  ha.'c  luiit  .ipud  Sopho- 

clem:  */  ,  eii    t/V  civ  ttot  anS'  aS^e  iirci- 

-iivy.ov  ^uvoi/J-HV  ovo^j.ct  Toli  i/xolf  KAK,oli. 

hoc  eft:  Heu,heu,  quvs  v^iqu.imputnretfic 

meum  nomen  meu  maln  aU.iit.urum  cogno 

mentum  .   Pindams  autem  longe  aliam 

luiius  nominis  affert  rationem,  confida 

nonillepida  fabella;  cuius  fcn  us  carptim 

coHeiflusexOde  f.  Ifthm.  talis  eft:TeIa- 

monem  Hercules  belJi  focium  adiunxit , 

quodm  Laomedontem  Troiaz  regcm  pa- 

rauerat.Capta  Troia.occifoq;  Laomedon- 

te,Telamon  pro  concioue  Herculem  cele- 

brauit.  Hercules  vero  cum  facra  loui  fa- 

ceretjiic  pro  Telamone  loui  fupplicauit : 

lupiter  pater,iam  fxpe  measaudinifti  pre 

cesjnunc  te  orOjp3ter,vt  huic  virofortem 

prolemex  propria  vxore  tribuas,amicum- 

que  meiim  fortunatum  reddas.  Ha:c  vbi 

dixit  ,  auuim  reginam  aquilam  .-nagnam 

lupicer  e  cceIo  demific .   Hxc   tamquam 

vates  aliquis  oracnlum  promens  dixit  : 

Erit  tibi  filuis  ,  vt  petis ,  Telamon,  quem 

Aiacem  vocabis  ex  vifo  alit€»\nibus  pvx- 

ftantem,  belliqj  fudoribuscunelispopulis 

admirandum.  Vocatautem  Pmdjrus  hoc 

in  loco eiiiTov,aquild  ;  vndc  Atcti  dicitu r. 

'^luAboat]  Immuimurat,  &  quafimu- 

gitum  bouis  edit-metaphoraa  bobus  fum 

pcaj  jam  Boo,as,mugiief)gnificat,a  vcrbo 

Gra:co  0oa'<),  quodcft  cJamare  :  vnderc- 

boo,&  boat.is  • 

Voce;  KetTetyjji^^^iKcoi ,}pxo  fonitu  .    . 
Victfii  &c.  j  ■^pojroTOTToticc  matis  ad 
Aucem:fic  fe  habeiu  faca  quxdam  iudicib- 


Omtionui 


tHm,Tt  non  obtineant  «ifi  poft  eorfi  mor- 
tem,  quorum  fnit  ius  . 

TeUmoniade]  Aiax Tlemonis  fi|i  ■.  Pa-  Tefamct 
tcr  AiacisTelamondidus  eft  a  loro,vnde  vnde  d:- 
Icutum  propendct :  nam  TeAat^oV  cingu-  ^u^. 
lum  latum,  vnde  pcndetenfis  auc  fciitura 
fignificac. 

Affecluffcu  efl ,  &c.]  i^{\yniTii  %c  i-TTt^ 
fj.-j^toVi3d  quodilluftrandum  fuccurtit 
Afilianiexemplumnobile  ex  lib.  ij.var. 
hift.de  Macareoqiiodam  faccrdote  Mity» 
lenenfi,  fed  qnia  libereft  iii  omnium  ma- 
nibus,'ion  adfcribam.-r^jfe^/^/Jnqu3n»,y<M 
eficedere  iuflitiA,  hoc  cft,  ta  irec^n  TfS^t- 
Kcitojuvyi.  vrh  ciuftiria:  nome.iaccipiatUir 
ctiam  pro  ventate,  qua;  perpetuam  fe  iu- 
fticix  comitem  pra.'ftaiedebet .  Alludicur 
autem  ,  nifi  fallor,  ad  oracoriosafFcclus,  '^"" 
qui  (a;pc  vericatem  rerum  opprimunt,aut 
peruerrunr,adeoinhil  tam  horridum,  aut 
eciam  recrum,quod  non  fplendefcatoratio 
ne,&.  tanquam  excoIatur,vt  olim  dixit  ar- 
tis  huius  mirusarcifcx  •  Sed  camen  ad  iu- 
rifpericorum  placitum  reuocada  fiintom- 
nia  hominum  iudicia,  imo  &  confilia,Ve- 
ritati  opinionem  pra:pollere;  &  plus  valc- 
re  c}uod  agitur.quam  quod  fimulate  coi>- 
cipitur.Quod  &TuIlius  i.Officiion  mi- 
nusgeneraliter  videturdixiflc.-Efficiedum 
eft,vtappetitus  rationi  obediant,eaaiq;  ne 
que  prxcurrant  . 

D  E  occifi  Achillis  armisinter  Aiacem 
&  Vlyllemcoortacftnobilisila,  Poetisq; 
decantata  controuerfia:qu?  fane  Aiaci  ce- 
dcrecoaduscfletaftutus  &  vafer  Vlyfles, 
nifi  fua  eloquentia  tanquam  fakino  ali- 
quo  iudices  Grscos  in  fuam  fententiam 
pertraxiflet.  His  tamen  armis  iniuria  & 
dolo  partis,  nondiu  potitus  eftmala^fidci 
poflciror.Retulitenim  Paufanias,ea  Vlyf-  locus 
fi  naufragio  ablataad  Aiacis  tumulum  ad  Taufa- 
natairejficenira  in  Atticisille:  Dicunc  Sa-  "'*  • 
lamiais  accoias ,  fiorem  inea  regione  pri- 
miim  poft  mortem  Aiacis  efle  vifumj  can» 
didu>,&  purpurcus  non;ii,il,lijio  mmdr', 
&  caule,&  foli  js.  Litterx  in  co  funt,  qua- 
les  hyacintlxis  Hiftoriam  iudici),  quod  dc 
armis  inftitufum  fuit  ,  audini  ab  AeoIcu- 
fibus,  qui  inftauratum  poftc.;  1,'ium  inco» 
luerunt,quiquearuia  poit  Viy/iisnaufra- 
gium  ad  Aiacis  tumiiJiirr.  eiedia  dixerunt. 
Ofla  genuum,qua:  medici  molas  vocant , 
difcoadolefcencis  pentathli  fuifle  paiia  o- 
ftenderunt.Idautem  Deo  voiencefidum 
L     '3         «olligit 


IV. 


i6d 


Andres  Alciati 


colligit  hic  Emblematographii5,  vt  alhtdat 
ad  viilgatiim  miferonim  &  afflidtoriim 
VeritM,et  conqaeftiim.Iurtitia  veriimq;  laborat.fed 
tJts prem:  tand.melmflatiir:&  qiiaqiiam  prematur, 
tir  ,  non  iioii  opprimittir  tameiiCicero  pro  Cliien 
opprimi'  'io;  Multoriim  imptobitate  deprefla  vcri- 
tHr .  tasemergic,&  innocenrie  defei)(k)  incerclu 

fa  refpirat  .  Et  pro  Coelio,excIamac,ma- 
gnam  eflc  vim  veritatis,qua!  contra  horai- 
num  iiigema,calliditatem,folertiamq;  con 
tiaque  fid:asomnium  i/ifidias  facile  fe  per 
feipfam  defendat .  Idem  in  Sextiana  de- 
fenfiouc:  Alia  qHcedam  ciuem  egtegium 
iniqui  iudicij  procella  peruertic,c£teriaut 
repentina  vi  percul(i,3C  tempeftatepopu- 
lari ,  per  populum  tameu  ipfum  recreati 
funt  atqj  reuocati,aut  omnino  inuulnera- 
ti,inuiolatique  vixerunt.At  vero  quifena- 
tuscon(ilium,qui  auvftoritatem  bonorii  , 
qui  infticiita  maiorum  neglexerunt,&  im- 
pent^aut  concicata:  mulcicudini  iucundt 
clle  volueruot.omnes  fere  Reipublicx  p^'- 
nas  auc  prsfcuti  morte  ,  aut  turpi  exilio 
pependeruut  .  Permultis  tane  exemplis 
con;irmaripoteft,plerosq;  iudicuminiqui 
tate,aut  etiam  populari  rumore',  vel  alio 
«lododamnatos ,  deq;  honocis  gradu  de- 
ceftilfe.qui  tandem  vicafundi,  cercillimis 
conie(flurisinfonccs,&  abomni  obie<ftocri 
mine  iramunes  deprehenu,  concicatam  de 
fe  opinionem  nonmoddnonabfterleruue, 
fedimraortali  gloria  tandem  donati  funt. 
Opportuneergo  a  Liuio  ditflum  eft  .■  Ve~ 
ritatetn  taborare  f.t.pe,extingi<i  nufiqriam. 
Etenimquxfalfa  funt,  vel  nullo  ccrtc  la- 
borantc  delentur  temporisaliquo  tradu  : 
Tcraautem  &  iufta  violentis  horainum  in 
iurijs  inccrdum  ccdunt,fed  candem  emer- 
guut .  Redle  Menander  : 
£,'v  Tttvri  S^iii Kcuff^  t6  S^Ikcuov  eTiKpa.- 

«tf  Tot  J^i}cauo^  fivpiav  vk  ivS^iKav 

JtpaT«,TC  ^MV  Tiiv  J^tKUVTi  CUhKttCuV. 

Tepure  omni  qttoii  iuftii  cfi, virtccrepnr  esi: 
Vnm  Zftr  iuji:s4  iiifinitis  non.  itiftis 
PrAftatyDeo  O'  inftttia  itdittua/itlbit^  . 
Sententiam  verd  AIciati')i  carmirus  cum 
hoc  Menandri  monofticho  ccmparo  : 
ttytiJ^i-Tso!  ^w,-  Tih  uAti^cicti/  ')(jivo^' 
Temhm      Tempm  in  Uicem  tzndem  'veritati  trabit. 
trrtnvt  a-   Qi'3muis  pr^clarorum  hominum  niouu- 
£</ii»        mcnca  (itu  fqualeant,eorum  tan^en  virtus 
*       *         nuUis  vnquara  faeculis  obfcurariomniud 
•poteft  .  Hucforce  nonincommode  iUud 
K::diriiex  Qde  8»  Olymp.  KATa.KpuTrm 


«T'  i  Mvif  truyyovav  KiJ*vdtv  )^piv  .  id  eft  : 
Nee  ptiltterif  fitus   occtdit  congenitorHtn 
inclyt.tm  oratiam  .  Occurricincerea  Sene- 
caicordatus  fermo  ex  epiftola  79-  ^bi  de 
virtute,  qua:  fuos  honores  fuumqiiepre- 
cinmnon  obtmec.nifi  af*ud  pofteros,difpu 
tac.-Qu^amdiu.inquit,  videbatur  hirete  Dt 
mocnciis    ?  vix  recepit  Socracem  fama . 
Qji^amdiu  Caconem  ciuitas  ignoraiiit,re-   Viri    ^ 
fpuicPnec  inteilexir,ni(i  cum  perdidicRu   cellent 
tili)  innocentiaac  virrus  lateret,  nifi  acce-  nuUo  n 
pilTeciniuriam  .   Dum  violatur,  ehfullit  .  honori 
Numquid  nou  forti  fu^gratias  egic,&  exi  quam.H 
liumfuum  complexuscft?de  hisloquor,  -vixeri; 
quosilluftrauic  forcuua.dum  vexat.Qna  hftl/iti 
mulcorura  profectus  in  nocitiam  euafcre 
poft  ipfos  ?  quam  multos  fama  non  cice- 
pit.fed  cruitJnuUa  virtuslatet,  &  latuiflc 
uou  ipfiuseft  damnum;  veniec  qui  coiidi- 
tam  &  fijculifui  malignitate  comprc(Iam 
dies  publicet ;  paucis  natus  eft  qui  populii 
jetatisfn^cogitat.  mulia  annorum  millia, 
mulca  populorum  fupcruenient .   Ad  illa 
refpice,eciamfiomnibus  tecura  viucntibus, 
filencium  liuor  indixerit,  veuicut  qtii  fiue 
offeufa.iinegratia  iudicent.  Et  h^c  qui- 
dem  Seneca;  verbade  veritate  iniuria  veJ 
iguauia  homiiium  quodam  occlufa  tempo 
re,(cd  taudem  tamen  fuum  decus  obtineu- 
te. De  iufticia  verd  numinis  certiflima  ini- 
tio  lib.i.in  Rufinum  ClaudianuSjquo  lo- 
co,  prouidentitm  diiiinam  fatecuf  ex  eo 
qucKi  tandem  Rufinus  fccleris  pocnas  di- 
gniffimas  tuliifet.   Cic.pro  Sextio.Hunc 
ego  reditum  repudiarcm  ?  qui  ita  florehs 
fuit,  vt  verear  nc  quis  njc  ftudio  gloria; 
putetidcircoexifte,  vtita  redircm.   Vide 
Comment.Manurij  fbl.i^^.b. 
Ahflullt  hunc  t.tnds Rufini poena  tumultil., 
Abfoluitcj^  dfoi  iam no  ad  culmina  rerum 
Iniufios  creuiffe  queror.toUuntur  in  altum». 
Vt  lnpjit gratiiore  ruant  < 
Erigireigitur  vos,quiiniquoritm  Yroletia 
opprelli  in  fqualore  iacctis  ;  nametfi  eue- 
niat  vcriratctn  fupprimi ,  iniuftum  iufto> 
prsferri ,  taraen  Deus  vcracifTimus&  ac« 
quiifimus  omnia  temporis  progreflu,  vel 
etiam  poft  mortexTv  viudicabit,rcdincegra- 
bit,&  reftituet:&,  fquodadagiodicifolet) 
infpicict,etfi  ferd,  pellcm  luprter  •  Ideoqv 
eciam  Deum  laneos  habere  pedes  vetercs 
Ethnici  crediderunt,  vtqui  ccrtus  vindex: 
&vltor,Iicct  admodum  tardiis,  nobisque 
iam  non  fperantibas,  iniaftitia?  Sc  iuiujia^ 
tujn  exilUt  X 


Emblemata-j. 


T6y 


Etiam  ferociffimos  domari  • 

E   M   B    L    E    M    A     XXIX. 


TyOM/iNr  M  po^quam  eloquium^Cicerone  ^ercmj)tOr 

^     Perdtderat  patri<e  pesiis  acerba  fux , 
Infcendit  currtu  vilfor  ,  iunxii^^  leones , 

Compulit  (^  durum  colla  fubire  iugum  :■ 
lAagnanimos  ceftjfefuii  Antonius  armtSy 

Ambage  hac  cu^iens  fgnifcare  duces, 

COMMENTARII 


TRivMPHATOR  culru  regio  fe- 
dcat  iii  curru  triumpliali,quem  Ico- 
ncs  fubiugati  &  lupati  trahart  .  Formam 
autemcurrus  triumphalis  lulcns  vcllem 
ab  aliquoaccuracc  mihidefcribijccite  qu^ 
liic  polita  eft,ii6  p!acct,ob  varias  ratioues . 
Vtvero  hacin  parte  piclurauiuetur.non- 
millaexprobatis  autonbus  de  triumpho, 
quatenus  huic  rei  infcruiunt,aHetam-  £e- 


natu  itaq;  triumphatori  obiiiam  proccden 
tc  vfq;  ad  portam  Capenam,poftea  inCa- 
pitojium  fe  conferebant .  Currum  prsce- 
debant  tubicir.es,  &  buccinatores,  {polia  , 
ftatua;,tabula:,limu!acra  vrbium  cxpugna 
rarum.arma,  donaria,  niiiiiftri  facnficio'- 
rum.Pone  fequebarur  reges  c&:  duccs  cutiv 
liberis  &  vxoribus,  itemq;  alij  hoftes  ca- 
ptijinanibus  poft  teiga  ligacis.  Qiiodelc-- 
L     4  gantor 


Ritus 
triaphi. 


^8 


Andre^AIciati 


gaiucv  expreffit  Oiiidius.^.Trift. 
irgo  omnis  jiopttlus poterit  Ipeciaretritim- 
phos ,     • 
Cumq;  ducutitulis  oppida  capta  legct  ? 
Vmclaq-^  captiu.i  reges.  ceruice  tenentes  , 

At.te  coronatos  ire  xiideh^t  eqiios  1 
Hic  qui  Sidonio  fulget  fublimis  in  oRro  , 
Dux  fucrat  bellt  ,proximus  ille  duci  . 
Hic  lacus ,  hi  montcs  ,  hic  tot  caficUa,  tot 
amnes , 
Vlena  ferAc&dis,plenx  cruoris  erat.^c. 
Sed  propiusad  rem  .  Taiidcni  ipretiuim- 
f.urrus       phacor  qiiatuor  candidis  vchebatur  equis, 
formx-t.    ipfeaureo  infldenscuriu,qui  uoii  bellica- 
rum,neq;  ludicrarum  quadrigarum,  fed 
lurris  rotundx  inftaT  coiiftrudus  crat  , 
aurogemmisq;  miriiice  c?!atus,vt  Plutar 
ch.in  AEmiho,  Appian.  m  Libyca  &  Mi- 
thridatica  ,  Zonaras  de  triumpho  Cainilli 
tradiderunt  Habes  currusformam.videa- 
Hajitus     mus  truimphantishabicum  .  Hic  purpu- 
t-iumpha  ream  gerebat  veltem  ,  aurointertcxtam  , 
tis  .  interiusvero  tunicam  palmatam,  dextra 

manu  ramum  e  lauro,  finiftra  fceptrum 
cburneum  teuebat,&in  regia  fellaeburaea 
lefiJebat.  Vides  quam  non  refpondeat  ha'C 
pictura.Addo.quodeode  currualiquando 
vchebarur  triumphatis  vxor  &:Iibcii;im6 
&carnifex,tefte  Pliiiio  lib.iS  cap.^.&lfi- 
doio  lib.  I  8.c-i.qui  ait:Q.uod  vero  acar- 
mtice  triumphantes  contmgebantur  ,  id 
eratindicio.vtad  cantumfaftigium  eueJli, 
mediocritatis  humanx  commonerentur. 
Sed  his  talibusinnoftro  hoc  curru  vbi  lo- 
cus?  Totum  triumphiapparatum  qui  di- 
fcere  cupit ,  adeat  praeter  citatos  Dionyf. 
Halicarnaf  lib.i  &  ;.Valer.  Max.lib.i.c. 
S.Iofcphum  dc  bello  lud.Iib-y.  ex  neote- 
ricis  Guidoncm  Pancirollum  dc  lebus  me 
morabilibus,Anton.  Valtniuim  dc  reirnli- 
tari  Rom.Iib.7.5c  ante  omnia  Robertum 
Valturiumde  re  militaii  lib.ii.Si  alios. 
^j  Epigraphen  huius  Emblema- 

V.ide  eru  tis,£^/.f^«/e>"Of/j|7/w3C!y  ^<?/»;?r/,  videtur  mu 
ii  inCcri-  tuatus  Alciatus  c  primo  Aniial.  Corncl. 
^Vvj  "  Tacitijvbi  facta  Augurti  pixclara  pau.is 

coniplcctitur,  dequemutatione  reip.  Ro- 
mana:  agiuPcuitoTriumuiii  nominejCon 
fulem  [q.  fereus:  vbi  militewi  donis,  popu- 
]um  an  lona,  cund^os  ociidulcedine  pelle- 
xit.-  infmgerc  pa  ilatim  ,  munia  fenacus , 
r)agi(tracuum,.legum  in  fe  trahere,  nullo 
a.l-ieriaite:cum  fcrocilliini  per  acies  ,aut 
profcMpciouececidjlleac .  Teftishuiiislu- 


ftoria;  poteft  videri  PlhMUS",  qni  fic  lib.  8.  £^^/^, 
cap.ii?.  Primus  Romx  leones  ad  currum  ^^  ^^^ 
iunxit  M.Aatonius,&  quiderh  ciuili  bello   a,.,.,   ^ 
,cum  dinucatum  eflet  in  Pharlaucis  cam-  pn^j^  . 
pis,  non  (Inc  quodam  oftento  temporum  ,  Q^f,.^. 
gensrufosfpiricus  uigum  fubire  illo  pro-  ^^  ^^  ^. 
digiofignific.inte.Namquod  icaveftuseft  f^jj^i^^A 
cum  Mima  Cytheride  fupramonftraetia 
illarum  calaroitatura  fuic ..  De  Ciceronis 
vita.faclis  ,  &  cautts  iuteritus,  quibus  M. 
Antonius  eum  ad  accem  poftulauic.fqua- 
rum  pocilfima  h?c  fuit.quod  Ciccro,cum 
fibi,  c  re  lua  ,  maxime  opus  elVet ,  feruirc 
tempoii  non  potueritj  plenilfimc  agit  PIii 
tarchus  .   Nam  huiusopeiis  brcuitas  tan- 
ti  viri  prxclara  facinora  non  potis  eft  com 
prehenderCjiuftum  enim  volumen  deddc- 
rant.   Illatantum  refcremus ,  qux  lucis 
nonnihil  huicemblemati  poftunt  atFerrc. 
Cxfarem  in  Senatu  confofttim  accipimus 
a  ciuitatis  Romanx  principibus,qui  tyiau 
nidem  perfcrre  non  poterant;  qui  tamen 
cum  aleam  periciilofilfimi  &  funeftifnmi 
confilii  fubiidentjlogc  alicer  cecidit  quam 
putaflentityrannum  cnim  de  medio  fuftu- 
lerunt,  at  ipfam  tyrannidem  toUere  nou 
potuerunt  .    Statim  enim  perturbatis  rc- 
bus ,  &  omnium  confternacis  animis  ean- 
dem  potentiam  nefcio  quo  fato  M.  Anto-  M.Ar.t 
niusoccupauit,quanquara  moiibus  &  vi    nius    i 
tx  inftitutodiffimili5,aIiisq}  partibus  Cx  rannus 
fare  iriferior:cui  apertc  omni  contentione 
animi  reftitit  M.  Tullius  ,  &  pleriquealii 
nobiles  Romani .  Eam  quidem  quam  non 
modo  ante  pra:fentiebat,fed  planeexpeiie 
batur  infanam  M.Antonii  rabiem.non  dif- 
fimulauii  ipfe  Cicero  iPhilipp.  ciim  ait .- 
Doletis  tres  exeicitus  populi  Romaiii  in- 
tcrfeflos  ?  interfccic  Anto;  iii<;  aurtoritas 
huius  ordinis  afflida  ert  ?  aftlixit^  Anto- 
nius:deficleratisclariifimqs  ciues?eosquo- 
queeripuit  vobis  Antonius;  omniadeniq} 
qu?  poftea  vidimus  (quid  autcm  mali  non 
vidimus.'j  fi.red:c  raciocinabimur.  vniac- 
cepca  referemus  Antonio.Et  deinde  lubie- 
cit:  Verfacus  in  bello  el^  ,  faturauirfe  fan- 
guinedilfimilimorum  fui  ciuium.Itemq; 
3.Philip.ait,  eum  iu  hofpitiS  tedis  Brun- 
dufii  forriffimos  viros,ciues  optimos.iugu 
lari  iuffilie  ,  quorum  ante  pedes  eius  mo- 
rientium  fingniue   os    vxoris  refperlum. 
fuifteconftabat.  Certe  Piiniushb.  i^cap. 
21.  Anconium  fauguine  ciuium  ebrium,& 
cuni  fiticntem  noirvinauit.  Adiombus  ig^^ 


Brablemata-j .. 


i6p 


»ur  Philippicis  a  Cicetoiiciii  fenatu  habi- 
tis  fic  excanduit  Antoiiiiis, vt  iiidc  omjieni, 
quoclaiiuit,lapideOT  njouerit,  c\mo  Cicero 
de  medio  tolkretur .  Iraqj  compoilta  iu- 
ter  ties  R.omauoTum  duces,  pace  ,  Lepi- 
lli  dum,Antoi)iura,&  Ca;'"arem  Aiignrtumj 

triumvitanisinuaditurjfitciuium  proIJcri 
ptio:  vbi  Antonitis  ea  coiiditione  auiincu- 
lum  fuum  profcribi  paflliscftabAugufloi 
vt  Cicv.ro  (ibi  abeodem  profcribendus  tra 
deretur.  Q^areCicerocum.totadomo 
r'^  profcriptus  Afturam  prima  nauigauit , 

•3  mox  Cuceios.ui  terram  poftca  defcendit  j 

nondiim  omni  fpedcOAauioabiedtajAftu 
ram  pedibus  rcdiit.  Hinc  filijs  fuadeuti- 
bus  Formias  tranfuerfisitiueribuspfocef- 

t'  fit:quo  cnni  appuliflet,corui  iiifaufto  vo- 

[  latu  ab  iiifaufto  appulfu  arcere  voluille 

vifi  funt.Hinc  ledlicadelatus  eft  in  proxi- 
mam  viilam  fuam  ,  neq;  ibi  diutius  com- 
moraricft  aufus,coruis  itcrum  omniagar 
ritu  infeftainibusjreuerfus  itaqj  in  Formia 
num,vt  nauini  cofcenderer,cum  iualtum 
proucviluselfet,  vcntisque  aduerfis  agita- 
lu  s  ,  &  vitce  Sc  fuga:eum  coepic  t^edium  . 
Referebatur  igitur  Je<Sicaadnauem,cum 
Popiluis  Lxnas  fquem  aliquando  Cicero 
in  Senatu  capirali  iudiciodefenderat  patro 
,  nus)  cum  g!obo  militum  Antouii  obuiam 

■  Ciceronis  occurric.Seufit  Cicero  ecs  ad  c^sdem  mif- 
(€des  ,       loSjCoutinurViccticam  depam  iuftir,  hicq; 
fuiegemitu  barbam  fibi  ixua  manu  (qui 
mos  illi  fiiifTe  dicitur^  demulcens  vcnien- 
icsexccpic ,  atq;  ex  Ictfticaprominensca- 
putimmota  ceruiceaniputandum  Popilio 
prjebuit.  Iinerfecl-us  eftergo  aunos  uatus 
quatuor  &  fexagintajcaput  ab  Antonio  in* 
rcr  duas   manus  m  roftris  pofltum  fuit  j 
quo  loco  oiationes  in  Antouium  Cicero 
habuerac .   Nec  cohibere  lacrymas  potuit 
to.ca  ciuiras  ,  cum  rcfcifrum  Ciceronis  ca^ 
pac  111  liiis  fuis  roftris  fpeftaret;  necaliter 
ad  illud  vi-ienduro,  quam  anteadaudien- 
dum  coiicnrrebatur.Valer.  Max.  Iib.f.c 
^.nuilca.Senecay.Contronerf  1.&  Suafo- 
iiar.<?.capitc,Appian.lib.4.bclli  ciuil.Scue 
rus  Cornelius  fatunx  hoc  plaue  funeftum 
itadeflct: 

Abfiulit  vnct  dies  £ui  decus,  iSia^  luHtt 
Conticutt  Ijiti&  trisln facundid  lingu&, 
VnicafoUicitu  quonda.m  tutela  falu:^ 
^gregium  femper  patri&  caput.-ille  Senatus 
Vindex,tlle  fori,legttm,ritu4q^  ^og&q-^ 
J^blica.  i;cxf&uf4  £ternii  obmittu.t  armti  ; 


Informes  vultus,  iparfamjj  cruore  nefando 
Canitte,facra4q^  manM,operumq.  minifiras 
Tantortim,pcdibtM  cuiti^ proiecia  fuperbis 
Procidcaiiit  oua-ns.-nec  lubricafara,deesj; 
Relpexit,nt(lla  Ittet  hic  Anto7iius  &uo,  &:c. 
Qjuemadmodum  autem  in  abfcifliim  Cir. 
ceronis  caput  ignominiose  fajuierint  M. 
AncQnius,&  vxoreius,  recitat  Crinitus  de 
hoiicftadifc.Iib.  r.c.S.Quamquamad  Em 
blcmans  explicationem  Cfubiungit  Clau- 
dius  Minos)  videamur  adduxifl'e,qus;  ftu 
diofocuiq;  fatisfaciant:t3men  adijciemus» 
quod  non  parum  fortafle  conducatad  ma- 
teriam  fcu  fontcm  carminis  huiusexpla- 
nandum.Si  enim  locus  eft  coniedurx  no- 
ftra:  dandus  (iw  quo  tamen  nihil  cuiquam 
velim  prxiudicatum)  viderur  id  Alciatus 
duxifte  potiusex  Antonianaji.  M.  Tullij 
loco,  fed  (vt  plerifqj  doclis  viJetut)  cor- 
rupto,  qui  fic  habet :  Vchcbatur  in  efTedQ 
Tribuniis.&cfequebatureum  rheda  cum 
lcnonibus,  comitcs  nequiflimi  •  Nonnulli 
hic  legunt,  leon i bus  ,c]i\od  non  probatur 
criticiSj&ijs.quimaiorem  probabilitaterri 
fcclautur,  quiqj  ccnforiam  virgulam  in 
fcriptis  ancftorum  nieliorum  fubinde  ad- 
ferunt .  Qj^o  ex  loco  funm  videtur  Em- 
blema  coafinxifre  Alciarus,&,/eo«;^«5,  le- 
gillepro  lenonibus.-adha^c  noii  rccle  tem- 
porum  rationem  habniireSi  quos  moucat 
Plinianuslocus,  qnem  aftuli ,  nihil  certe 
moror,  cum  nihil  prxfrade  hac  in  parte 
aufim  afSrmare  ,       • 

ROMANVM  poflquam]  Eft  &  iahoc 
hyperbaton,&  implicatus  verborum  con- 
textus.qucm  fic  digerimus:Po/7^««»z  M^. 
Antonms,pef}t^ acerba patri&fu&  ,perdide- 
rat  eloquium  Komanum  Ciccronc  perejn- 
pto,infcendit  currus  vtclor  <&c. 

Bomanum  eloqttium]  kato.  rtiv i^jr^^viv 
RomaD*e  princepscloqucntias  vocatur  Ci 
cero,vteciam  difertusartifex  Reipub.  ad- 
miniftrandcea  D.Auguftinn.PJinius  fcnicr 
eum  fic  lib.7  C.50.  falutat:Saliie,inquit  , 
primusin  coga  triumphum.lingiiseq;  lau 
rcam  mcrite&c.  Lucanus  maxinumi  auto 
rem  Romani  eloquij  appellat.  Eximiam 
laudem  Cicerouis  vidcapud  Plinium  loco 
citaco,&  lib.  3 1.  c.  j.Iiem  Coslium  Rho- 
dig.lib.i^cap.j. 

Ferdtderat]  ideft.perdidilTcf,  dc  mcdia 
fuftuliffec,  Martialis  pulchro  epignim- 
mate  comparac  fcchis  Photiui ,  qui  Pom^ 
peiumoccidiCjCum  fcclere  Anta-n),  Ul>.  j. 


Fons  Em- 

hlem.itis 
alter  . 


IIT. 
SyntaxiSx 


'Eloquen- 
il&  pares 
Ciceio  . 


^•F 


)?.i« 


170 


Andre^AIciati 


AlctAtUi 

notr.tMi  . 


Peflis 
fatrid. 


Vefiis  ety- 

mon     C^ 
xfus. 


Epigr- 14- 

Pjtrfcclus  admifit  PhArijsAntoniw  armist 

Abfcidit  vultus  enfis  vterq^fuos . 
lUuJ  laurigeros  ageres  cu  Uta  triumphos  : 

Hec  ttbi  Roma  caput  cii  loquereris  erat. 
Antonij  tami  e^peior^quacaufa  photinii 

Htcfactnus  domino prAfiitit,tUe  fibi  , 
Fallitur  canicn  Alciatus  lu  tcmporis  lup- 
putatione,  quod  paulo  anrc  imujit  Mi- 
nos  ;  nain  ante  mortem  Ciceronis  Anto- 
nius  iunserat  lcones,vtex  Plurarcho,&cx 
Plimj  verbis  ciratis  patet .  £tcx  Ciceronc 
adAtricum  lib.io.cum  inquit;  Tu  Anto- 
nij  lcones  percimercas  cauc  .  Et  in  z.Phi- 
lipSequebatur  rheda  cum  Iconibus,  fice- 
nim  JcgenHum,  non  ieonibus  ,  vti  vidctur 
lcgifle  Alciatus. 

Patri&peilis  acerbafuA  ]  Allegorica  ne 
rarijhominis ,  Rciqucpub.  perniciofi  ho- 
fliSjdefcnptio  ,  quam  fa;pe  orationibus  v- 
furpat.vt  Catilinarijs,Poftredirum  ,  pro 
Sexrio  idem  oraror:  vtcum  Cloduimali- 
quando  :etram  &  iiv.manem  bclluam, far- 
pefuriam,'"ajpiuspc(km  appellat.  Scd  & 
Gabii.ium  arq;  Pi(onem,duas  impcrii  Ro 
mani  pertes  mcmini  nomiHacos  cadem  ora 
tioue  Scxriana •  Sic  in  Poliric.  Plutarchus 
Reipubl.hoftes  Ariftiona,  Nabim,CatiIi- 
nam,  pcftes,morbum  &  vomicara  patriac 
appellat,  id  eft  ,  voa^nfxA  t^  ebro^nfjiee,  tto- 
^.iag.  fic  Virgii-  Aeh  3.  Harpyias  pcftcm 
&iram  Dcorum:&  11. 

■     ■■  Turni  fepeslis  ai  oreU» 

Tertj',  refertq',fonans . 
Non  milii  tenipero,  quin  &  ha;c  adiicia  , 
ineoium  maximegratiam  ,  quosin  poli- 
tioiibus  litcrisinftituimus.-quicquid  le- 
thalc.noxium  &  damnofum  eft ,  id  pcftis 
nominefolereappcllari.verbum  enim.pe- 
ftis,  TTetpdro  TTiauv:  vnde  duc^a  vox  an- 
tiqua^pefTuni.  Pcrnicicsetiam  apernecan- 
dodida.  SalIuftius:Etfi  ccrta  pcftis  adef- 
fet,  manfurum  pocius,  &c.  CatuUus  feip- 
fum  alloquens  ita  deamore  fuo; 
Me  miferum  a^)icite:^fi  -vita  puriter  egi, 

Enpite  hanc  pes7em,perniciemj-,  mihi  . 
Ideni  nd  Rufum .- 
Eripui/liyhett  hcu,  nofirs.  crudele  venenum 

Vitc,  hi  u  heu,  nofir&peRu  a?nicitU, 
M.TulIius  1.  in  Catilin.  Hoc  aurem  vno 
interfedo.intelligohanc  Reip.peftcm  pau 
lifper  rcprimi.&  ibidem:  Atque  delebitur 
non  modo  bajc  ram  adulta  Reipubl.  pe- 
ilis ,  Ycrum  etiam  Airpsac  remeumalo- 


rtim .  Idcm  i.in  Anton.vt  Helena  Troia- 
ni$»(ic  iftc  Rcipubl  caufa  bclli.caufa  pcftis 
ato;  exititfitit.  Ec  Philip-z-Tctram  &  pc- 
ftireram  bcllBam  nc  inclufam  &  conftri- 
ftamdimittatis,canerc.  Apuleius  ;.  Afini 
aurei,dc  foronbus  Pfycha::  Sed  iam,  ait , 
pcftes  ill2,tetcrrim«cquc  furix  anhclantcs 
vipcrcum  virus  nauigabant  •  Idem  Jib.  7. 
Vcriim  fortnna  meiscruciatibus  infatiabi- 
lis  aliam  denuo  raihi  peftcm  iiiftruxit.Eo- 
dem  fchematedixit  idem  Apulcius^.  A- 
fliiijdc  muIierequadamrSed  omnia  pror- 
fus  vt  inquandam  cfnolam  lattinaineius 
aniraumconfluxcranr  flagiria  .  ErArno- 
bius  Iib.j.conrra  gentes.de  lone  loquens; 
VrcflTet,  ait ,  criminum  fedes,  maledido- 
rum  matetia.Iocus  quidem  expofitus  ,  in 
quem  fpurciti?  fe  omncs  fcenarum  coilu- 
uionibusderiuarent  &c. 

lunxitq;  leones]  Prxter  ca.quae  dc  iuii- 
(flisIeonibusadJuda  fnnt,  legimus  apud 
PIutarchum,hac  pompam  non  fuiflb  fum 
primiimab  Antonio  vfurpatam  :  conftat 
enim  iam  olim  Annoni  Duci  Carthaginen 
fium  mal^  cefllfle.quod  leone  pro  iuinen- 
to  vfus  fuerit  ad  fercndas  farcinas.pulfum 
quein  exilium  eo  nomine,quia  id  tyranni 
dem  portcndere  videretur  .    Qu^od  obiter 
mihi  reuocat  iu  mcmonam  hicroglyphi- 
cum  Emollitae    Ferociab, 
vbi  Bacchuscurru  riahitur  a  tigiiJum  pa 
ri:c«iiisanimalis  cffigies  indonmam  &  ef- 
feiatam  faemtiaRi  arguit .  Scd  ad  rem.  In 
Anriochinumo  vidcre  eft  leonem  ferehu- 
mi  procumbcnrem,&  fuperuolantem  no- 
<Sluam:quo  (ignificatur,vires  cedcrc  fapie 
tia:.  Lco  cuim  roborishabet  hieroglyphi- 
cum.-nodua  vcro  Mineroae.  Rcferrcm  & 
leones  fubiici  magnic  Dear  vehiculo  fuifl^e 
folitos,  cofqucSolis  traberecurrum  ,  fed 
haec  non  funt  huius  claflis.  Certc  in  Fau- 
ftinje  veterc  iiumo  Cybele  turrita  fella: 
Lconiuajin(idct,qua:orbcm  intra  maiium 
&  genu   rcneat ,  cum  infcriptionc  ,  M  a- 
TRi  Maonae  .Rcperio  apud  Hero- 
dianum  in  vita  Seucri.Iulianum  Elephan- 
tosquos  habcbar  ad  pompam  inftirutos  , 
conarum  afluefacere,  vrfeflbrem  parercn- 
rur  :  quod  &  ab  aliis  tenrarum  non  raro 
accepimus  ,  Sed  dc  Anronii  leonibus  iam 
faris,  fi  ramcn  admonuero  id  oftenrum  a 
Ciceroiie  ipfbmer  pracuifum,  Epiftolis  ad 
Artic.Tu  Antonii  lecnes  pcrrimefcas,  ca- 
ue:nihil  eft  illo  homuK  iucuiidius,&c.quc 

iocum 


Sacehi 
currtts 
traffus  4 
tigribut» 


Leonec     ;  ■ 
magnA     i 
J5f«  cur» 
rum  veh4 
fes. 


Emblemata-j . 


171 


locum  fiipra  quoq;  tecigimus . 
lu^M  ^d  '       iHgum.]  Nolim  prxreriYiiflum  quod 
notat  Pierius^S.Hicroglyph.iugoferiirtu- 
tem  (ignificari,&  fatigacioncm.  vnde  vul- 
gatum  illud:  Sui>dere  colla  itigo  ,  pro  eo  » 
quod  dicinnis  ,  in  feruitutem  trahere  ,  a 
Suh  iugti  bobusfumpramctaphor3.S»^/«^«wm:>-- 
mittere^:  fg^g  ^  caftrenfe  verbum  eft  ,  dc  quo  Liurtis 
libj.Tiibus.inquit,  haftis  iugum  fit,hu-. 
mi  defixis  duabus,  fuperq;eas  tranfuerfa 
vna  deligata.fub  hbc  iugum  Piiflator  Ae- 
quosmirit.Mittcbanturautcmfubiugum 
hoftes  difcindi.ereptis  omnibus  armis  ce- 
lisqj  vc  fcribic  Feftus.Hinc  etiam  verbum 
Toennfu-  Subtug^irg  ,  Noftro  terapore  fub  iugum, 
fum.        quod  Grxcum  n  ae»nulatur  ,  mictuutur 
ii.qui  pifatis  maiiibus  rem  inueniunt  aiite- 
quam  an)ictacur;non  camendi^cindicon- 
ducuncur  fed  a  caruifice,&  eiusparanym- 
phis  lidonbus  ftriftim  cindi  :  qui  dum 
vno  falcu  hociugum  rranfire  cogutur  & 
cona/itur.fatali  nexu  irretitihsrent  ,  &  e 
feneftra  canabina  profpicientes  mileran- 
dumexhibent  fpe^ftaculum,  cum  fanias& 
ynx  difpendio,&  corporis  fufpendio . 

Magnanimos  cejfjfe]  Huic  ferc  fimile 
AcciiilludexNonio  : 
NuUum  esl  ingenium  tantum  ,neque  cor 

tam  feruin  , 

^luod  non  labajcatur  lingua  ,  mitejcat 

malo  , 

jimbage  hac.l  Signis  &  mutis  demon- 

ftracioijibuseiufmodi .   Leones  cnim  iun- 

xit,  vt  fignificaretfe  fortiftimos  quofque 

le^quid.  fub  iugum  mififte  •   Leo  in  Hieroglvph- 

fortitudinem,robur,  &aliamulca  fignat : 

Amba-      quade  rePier.Valerianus  lib.  i.Ambages 

ge!»  aucem  primaria  fignificationc  proverbo- 

rum  circuicu,&  fententiarum  aliorfura 

tortarum  dudu  accipi  folet:at  hic,  quan- 

tum  conijcfo^fchenia.vel  pofnpam.aut  fa- 

ftum  infolentem  arguit,quo  tacite  qiiid 

fibi  vellet,innucret  Antonius.Scio  quidem 

apudaudores  frcquenter  fumi  ^iTet<pofi- 

Kaf  pro  vcrborum  circuitu ,  qualis  iu  cri- 

mmibusexcufandis  aut  velandis  adhiberi 

Bonnnnquam  folct .  Liuiiis  2.  Pcr  amba  • 


ges  tcgens  ingenij  dn  cffigiem.  &  9.  Vii 
p/ieds  digiiasarabagcs,fenes  &  confuJares 
fallendx  fidei  exqnirere.&  id  qr.id;?  tians- 
latitic,  proprie  vefo  ambages  func  flexus 
&ntxandrifluminHra.Claudia'H!sicaqLie, 
AEquoris  ambages  dixir  ,  fic  fxpe  apud 
Cortiel.Tacitum  AntTalib. 

1.  "Proponitvr  immanitas  facino       IV. 
rishuiufce  Antoniani,  vel  pociusinfoIe;uix  Kihil  t^ 
plufqna  nefarijeinfani  huius  bominis  iuga-  durum 
tos  leoncs  ad  currum  iungeniii.Et  hoc  qui  quodfrS- 
dem  certe  fac  nobisincelligidatur.nullam  gi  nofoj- 
cfle  tantam  viro,auc  firmuni  antmi  propu-  Jit . 
ficum,nulliustamprefra-ftam  voce  &  feii 
tentiam  ,qu2r  noucoerceri  aut  edomari 
queat.  Quoties  cmm  vellibertas,  vel  vic 
ius  opprelfa,  &  quafifopitaeft  cyranno- 
rum  violencia  ?   Vlcro  kit  raihi  orferunc 
exempla  longc  mulca  de  ijs  ,  qui  indigns 
&  immerica  excinifti  nece  a  mul  tis  iam  au 
teaclisannis,defiderium  fuinobis  relique- 
runt ,  vt  eorum  non  pofnmus  vel  fine  la- 
crymis,vel  iufto  dalopc  meminifle  .   Vice 
verfa  ncmo  vfqr  aieo  ferox,  iminanis,  po- 
tens.fcu  cciamaftucus  eft,qiiin  ab  alio.etfi 
fcinferioie  tandemdQmari,Yinci,&  tupe- 
rarf  pofnt  . 

1.  Notatur  prxterea  hoc  fchemate  iulo-  ArroTan 
Ientia&fuj?bia,qua;femper  &  a  natura  vi  ^^^  vuio^ 
(ftorix  ineftjVtexclamat  Cicero  in  oratio-  n^      ca~ 
nepro  M.  Marcellojquem  vidc  Seneca  in  ■md , 
Troade  :    . 

'  Viciorferbces  impefus  frimos  habet. 
Recitat P! utarchus in  Laconicis,  Archida- 
num  \gefilai  fiIiHm,poftconflie}-umapud 
Chxroneam  habitum,cum  a  Philippore- 
ge  Maccdonum  vidore  licreras  accepiifec 
acerbiiis  fcripras  ,  hunc  in  modum  rcfcri- 
pfifTc:  Simetiaris  vmbram  tuam.hauuqua 
q-uam  reperiesillam  faftam  maiorem,qtia 
erat  antc  vidoriam.  Grauiter  admonens  y 
iion  effc  prudencis  ob  fbrcunx  fuccelfum 
incumefcere  ,  quam  ipfe  fic  nihilo  maior  . 
AEqHum  autem  eft ,.  vrhomo  fefuis ,  & 
proprirs  bonis  metiarur  pocinsquam  ex- 
tcrnis,  qux  fortuna  cutn  libet  ,  dati  ciim: 
vifumeft,  etipit  ► 


GcatiAm 


iT^ 


Andre^  Alciati 


Gratiam  referendamLj . 

E    M   B   L   E    M   A      XXX. 


j\  E  R  1 0  Irijignis  pietate  ciconia  nido , 
•^     Inidcjies  pullos ,  pxgnora  g  rata  fouet . 
Taliag,  expe&at  fibi  muncra  mutua  reddi^ 

Auxtlto  hoc  quoties  matcr  egebit  anus . 
Ncc  pia  fj^etn  fibotes  fallit ,  fid  fejfa  parentum 

Corpora  fert  humeris ,  praUat  ^  ore  cibos , 

COMMENTARI   I. 

1N  ftimmitjjte  tfL^i;  tuirkriilaeminente  &  obfcquium  ciconiarnm  erga  fuos  fcnio 
dc;'i»5>iiscft  hidiiscicoinnnim,  vbi  cu-  confedos  parcntes ,  fatis  profecTio  liberos 
bantes  ciconi?  ab  altcfa  fi!!  geneiis  aHuoIan  noltros  bei;euolos  parentibus  arqneobfcr- 
tc,  cibiimq;  roflro  fereuieniu-riniujiuv  ■;»  "aiui/Iim^s  cfficere  poteft,mod6  meiitem 
E  X  O  ro  A pollii  e  N.iliaCo  jit  rpjp.ciAc-  '.-  a^hibeie  vcluit .  Ncmo  enim  prorfus  cft, 
riorc  de  HierogSpbicis  tra^um  ehiMe-"^  qui  natur^fenfu  prudentiaqs  ficdeftitiia- 
jiTa.-vel  ex  D  Rafilio  ?.'agiiohomi;ia  %  in  tur,  vt  non  mediocri  pudorc  eum  exifti- 
£;«t>/^g/5o^  cum  inquit :  lam  vero  piecas    metdiguum  ,  quisquis  quod  ad  virtutem 

atti. 


Emblemata_) . 


173 


t 


Cffcupha 
jratitudi 
'!is  fym- 
holum . 


Cucupha 
»His  . 


III. 


attiner,  fiuit  feabalitibusiftis  imlla  redac 
rarioiiis  vi  prajriitis.dcprchedi  iiifciioiem. 
Illa;  genitorem  pei  femum  dcfliixii  pen- 
nanim  deffr.uiefcciuein  ("iiismet  pei)niscir 
cumdatmn  fbueni;.&  abund^  vidum,Iau 
tcq;  riibmiiJiftrjiites  fubfidium  etiam  ej , 
quoad  fieri  poteft.miplo  voUtu  pixftaiit, 
{endm  vtriiiqjluis  euni  fub'eu3iites  alis  . 
Idqjadeo  vulgacum  eft  ,  adeoq;  nocun)  , 
vtquidam  haaim  ipfarum  alitum  nomi- 
ne  vicariana  gratia;  ditfVionem  appellenc 
«CT/7reAflt3^(ucr<i'Ha(^enus  Bafilius.Otus 
autem  ApoHo  fic;  Parenris  amatorem  fi- 
goificare  volcijtes  A  Egyptij,ciconiam  pin 
gunt .  Ha;c  enim  a  parentibus  enurrita 
nonfeparatur  abillis,.verum  ad  vltimam 
vfqjfenedlam  permanens ,  parcntibns  vi- 
(5lum  fufficic  Idem  inlibro  priorcdecu- 
cupha  inhuiiC  modum  fcribic:Graticudi- 
nem  fcribentcs  cucupham  auem  pingnnt. 
Sola  enim  hxc  ca;terorum  animalium  pa- 
reiuibusiam  feniocofedlis  graiiam  refert: 
In  qiio  enim  locoab  eisnutrita  eft,nidum 
illis  conficic.ac  pennas  vellit.cibumq;  fuf 
ficir,quoufq;  renatis  pennis  per  feipfos 
iam  pareiuescibum  parare  polllnt.  Vnde 
duiina  fceptra  cucuphainfigmunt  .  Hxc 
illc.Cucuph.i  auis  qux  fuerir,  fiquis  fcire 
defidcrat.a  Pignorio  inuitatur  ad  Mefam 
Ihacam.ad  quam  ille  comrncntariiim  fcri 
pfit.  Noneft  vtiqjcicuma  .qusevidetur 
efie  ny(flicorax,vt  apud  Antonium  Libera 
lem.  Extac  in  ChiliadibuselegantilTinuim 
prouerbium)  a.vTi-!szKA(iyHV,yh\  pulchra 
legunturex  Homero,Euripide,Aijftopha 
ne,  Plinio,  csterisq.  Addam  nihiloniiiius 
quod  Ariftoreles  deciconia  fcriprum  reli- 
quit  lib  9  dc  nat.animal.  Ciconias.inquit , 
genitoriim  (enec^utem  inuicem  educare 
vulgacum  eft.  Sed  funr,qui  meropes  quo- 
que  idem  facereconfirmenc,  vicemq;  red- 
di,vc  parentes  non  modo  (enefcentes,  vc- 
rum  cciam  ftatim  ,  ciim  iam  dacur  facul- 
ias,alantur  opera  liberorum,nec  patrem, 
avit  matrem  exire,  fed  in  cubili  manentes 
pafci  laboreeorum,  quos  ipfi  genuerunt, 
cnutrieruntjeducarunc  .Sic  ille.De  hocar- 
gumento  nonniilla  criam  cxPlacone  i-Al- 
cibiad.petas  licct.Plinio.  cap.  ij.&Val. 
Max  lib-  j.cap.4- Athen?o,Homero  Iliad. 
4.Ifidoro  lih.de  nar.  atiium,  irem  izety- 
inologiar.  cap  7'Ariftophane  inauibus, 
Ajiljano  li"b.n.c.4-&  alijs. 
JLE.B.IQ nidi)]  alto,  €x  fubieflo  adiiiU' 


duni  (xiTcovufxuSi  ,  vt  apud  Virgil.  i. 

edoga; 

Nec gemere  aeriA  cejjniit  ttirtur  ab  vlmo  • 

&  5.P.ilumbes  eade  ratione  diciltur  aeri^. 

l/ifig.-r^  pietate]  Petronins  Aibiter; 
Ciconia  etmm  grnta.,percgrina  hoipttn  , 
1'iet.iticultrix,  gracilipcs,  crotaltsJria , 
Auts  exul  h)emus  .  titultis  teptdi  temporti .  • 
Hmc  inniinmis  Adriani  fculpta  fft  cico- 
niacum  inlcriptio!ie,P  lErAsAvGv- 
s  r  A  .    Reges  eaim  anciquicus  fummo  iii 
fcepcro  Ciconix  geftabanceffigiemjinimo 
Hippopotami,ait  Suidas:vt  admoiiererur, 
piecacem  plurimi  e(le  faciendani,fa:uitiam 
&crudelitatem  cohibcndam  atq;  compri- 
mendam.Crinic.lib.4cap.  I  j.Nonpatitur 
autem  ciconianos  vltra  progrcdi ,  prius- 
quam  loannis  Mallara;,ciuis  Hifpalenfis, 
Sanvftioamicilfimi.catmenapponamus,  iu 
quociconia;  piecas  extoUicur  .   Idefthu- 
iufmodi : 
§hti  legis  JEneApietatem  infata  parentts  , 

Ciiq;  httmerts  olim  dulce  referrct ontis  : 
Laudas  antiquos  fratres,e»arferit  igntj 

Cif  gratits  JEtna,fuos  qtti  eripuerepatres. 
Mirartsquando  lunonts  templa  facerdos 

Afcendtt.gnatts  vecia  duobus  antn  : 
Non  animttm  extoUis  cum  parua  ctconia 
nidts  , 

Aqtiibus  altafuit,  conuehit  ore  dapes  ? 
Nene  tuas  ardens  exuritfldma  medttllas  , 

Anttpelargias  cumpiafacfa  vides? 
§lu£   ratione  carent  ,funt  noffro  exempla 
labori  , 

Vt  difc^tt  grates  reddere,parqi  pari. 
Elogium  hoc,  inftgtitspictate,  AEnCce  fuo 
Poeca  princepsinitio  i.  AEiieid.  cribuit, 
quod  repeticur  ab  hoc  r.oftro  in  Embiema 
rccuius  infcriptio  ,  Fietasfiltoriim  tn  pa- 
rentes  .  Verbum  ,  piecafis  (quodobicer) 
inde  di(flum,quod  qua;  inea  fimul,  quafi 
penitus  ,  &  in  penetralibus  recondantur  . 
Tullius  vfurpat  id  vocabulum  farpe  ,  fed. 
maxime  ad  Lentulum  ,  perquejn  fuerac 
abexilio  reuocatus.Sicenim  i.epiftoI.ini- 
tio:Ego  omni  otficio,  ac  potius  pietate  fa- 
cisfacio  omnibus,&c.Idem  «piftol.y.lib.i. 
eiu(deiT;;Periucund?nuhi  tuxlucera:,qui 
bus  intellexi  te  perfpicere  meam  in  te  pie- 
tatem  ;  quid  enim  dicam  beneuolentiam  , 
cumillud  ipfumgr3uilfimum.&  fandif- 
fimii  nomen  pietatisleuuismihi  videatur? 

Ciconia]  Fuiccicoira  fvtad  fabulasnos 
comiciwrausj  antea  pulcherrima  puelh 

T-oiana^ 


Nummtet 
Adriani. 


Epigram 
ma  de  pie 
tate  cicO' 
niarum . 


Victas  ti». 
dc  di^^i . 


Tahtii^ 
de    eico-. 


174 


Andreae  Alciati 


eKplicH' 


rroianijnoniine  Antigone,  Laomedontis 

filia,  qux  cum  fe  laJlaret  formx  pulchri- 

ttidine  lunonem  fiiperare,  a  Iiinone  in  ci- 

coiyiam  conucrrafuit.  De  qua  Ouidius  6. 

Metamorph. 

l'inxtt  '&  Antigonen  nitfam  conttndere 

qnoridam 
Cum  ma,gni  coforte  loHH:qu;im  regia-luno 
In  vol/ccrcm  vertitinec  profuit  IltcK  illi, 
Z^tomcdo/inep^ter  ,fnmptii  qttin  candtdit 

pennti , 
Ipf.x  fihipl^uditt  crepitante  cieonia  rofiro . 
Hucallufiirecredercm  Virgiliumin  illis 
\'e.ih\'i,ipretit,q;  iniitrta. form&.ntc\\iZ  expo- 
ncuJum  ilji,^«e.pro  ideft.vt  aliqiii  putat, 
qui  omnia  !iinulcoiuunguntjvideiicet  iu- 
dicium  Paridis,  fpretx  iniunafjims.  Sed 
hoc  curiofuslefftor  diiudiccc.  De  cicouia 
Nofcopulus  'S-spi'  T-^^iS^av  •  TriKApysi 
C^ov.,  a,z  i  dvTi7rc?^eipya7t(,  i^sri  7ay  iri- 

^AlXtVCc'V  '^ptV,  ip-  0)V  i'Ji7retlOV,  -^  ctAI- 
TlS^iS^ovT^av,  Sid  7i]v  Tav  TTihApyZv  Ttpoi 
Tef  i<tV70)V  '^ATipAi  6Ti  yi}pa.7K\i7l  ,  Kt) 

J^c!u.ovtcivi^  dLVTiSoTtv  T>ifytvv»<r£a(  A'J- 

tZv^  dvAT po<Sii(  . 

Inttefiis  t  Inuefies.]  Impuberes,&  quibus  propter 
tcneram  a:tarem  nulla  pars  corporis  pilat , 
ait  Nonius.de  hoc  verbo multa  dode  For 
iierius  Seievflion.i.cap.i?. 

PuUospignora.]  Appofitio.  Liberi  inter 
virum  &  vxorem  tanquam  vinculi  &clia- 
litatis  mutua:  habentur  pignora.Ouid.  j. 
Faftorum  : 

biquefinu  natos  pignora  charA  tenent . 
S\c  Nouelia  Valentiniani  de  Iibertis:I{aq; 
Iibercus,qui  ciuis  Romaiu  priuilegium 
fuerit  con  equutus,  fiue  vnicum  pignus  , 
fiue  plures  cuiuslibet  fexus  habeat  filios, 
cum  mon  cocperic,foboli  fuxomnes  pro- 
prias  luwahieric  facultates  fupremo  fecu- 
rus  dimictat  arbitno.  Claudia.  i.De  raptu 
Proferpina;,  vbi  Phito  queriturfe  priuari 
fpe  fobolis  : 

A^  ego  deferta  moerens  inglorius  attla 
Implacidas  nullo  folahor  pignore  atras  ? 
Ec  paulo  poft  de  Cererc; 
Comtdat Sicitlis  fn-tim  fita pignora  terrts, 
Idcm  3-eiii(doperis .- 

reuocat  tandem  cuflodia  chari 

Vignoris.  __« 

Taliaq^  cxpeciat  S*c.]  Sibi  vicem  repen 
fum  iri  fperat,cum  fuerit  affeifla  a:tate,& 
alieno  opus  habueiit  lubfidio  . 

Nec pia  s^em^c.]  nccpulhed«catipa- 


Liberi  pi 
"nora—t. 


tiuntur  parcntuia  fpctn  t^t inanem,fed  ijs 
fubueniuut  cibando,geftando  &  fouendo  .• 
hinc  ptxclara  szi\iiyvipa^i9KHV ,  yt^fOTpa- 

PHV,y»pOKifJI.HV .  ~ 

O  M  M  I  B  V  s  ijs,qui  humanitatis  iu-       IV. 

racoIunt,abipfaomnium  magiftranatura  Pirenti'     i 

perfuafumdebcteffequantum  parentibus  bui  qu/m    < 

dcbeant,  nid  tamcnomnemhumanitatem  ff*ni    de- 

fibidetralupatiantur- Siquidem  non  ho-  te^mtu. 

mines  moidarcano  aliquo  fcnfu  pietatis 

iii  parentes^fed  &  animantium  quxdam,  a 

quibus  abeft  ratio,admonentur  •  Ciconiaj 

enim,  vt  eftapud  Soliu.  cap-^j  Polyhift. 

quantum  cempoiis  impcnderinc  foscibus 

cducandisjtantum  &  ipfa:  a  piiilis  fuis  in- 

uicemaluntur.Itaq;  hs  &  pietatis.&gra- 

tianimi  fymboh  gerut,  vt  videre  clt  apud 

Pierium  hb-  17.  Hieroglyph-  Pudeat  no$ 

hac  iu  rc  inferiores  ,  aut  etiam  deteriorcs 

auibus  effe  .  Atqui  par  eft  eo  lubcntius  & 

alacnus  natur^  nos  reddere  quod  acccpi- 

mus,ninurum  vicain  eorum  conferuaretu 

tarujue,  qui  nobisauviliores  viticfuerun^,: 

&  quo  nobilior  eft  noltra  condicio.eo  afFe- 

dlusdebet  elfe  paratior  ad  hunianx  vita: 

officiaobcunda,  &  pietatem  omnem  cxcr- 

cendam  .  Nobis  enim  aerate  iam  afFectis, 

&  imbecillioribus  fadris ,  itidem  iiberi  fa- 

cicnt,eamq;  rependent  pictafem,quani  pri 

miiin  ni  pareiites  exhibuerinius.  Nec  ve- 

ro  cft  quod  pluribus  has  natur^  icges  co- 

monfttemus  ,  quandoquidem  omnes  no- 

rint,poft  triailla,qua'ad  diuinivm  cultum 

fpedant  prxcepta,primum  rerum  huma- 

narumdecretum  eHe,  vc  parentes  ipfos  in 

honorehabeamus:cui  &  fpem  certumque 

prjemium  vita;longioris  adiecit  fupremus 

lile  legisaudor  Deus,  aA  excicandam  ho- 

miiuim  tarditatcm.Heliodushuc  alludes, 

I.  z  ^yav ,(e.c\.\.\i\  impium  defcribit  abcfFe- 

dis  hominum  fceleratoru.qui  probrocou 

cunieliaq;  atficient  paienres  ,  eosque  fenio 

affedos  uon  fuftentabunc./«/i//fr,inquit , 

perdet  hoc gentu hominum,  ZiV!  oKija  xgx 

7»Cto  yivii  Av^pcoTcov    0/  yi)pAffKovrAS 

ATll/.ilJOU<ri  TOitlJAi  , 

Ij.iu.-^OVTCU  j''  ApA  tkV  ^AhewTf  Ca^ovt 

i-ritacri 
ffyJThiot ,  ovSi  ^iav  ottiv  fiS^oTti »  ouS^i 

fjt.iv  otyt 

yHpSvTioyi  TOKiVTlV  ATO  QptTT^pHt  J^oleV 
yHpsSiX£fi. 

£t  hodie  quoq ;  multi  funt,qui  non  ingra-  Parttum 
titudinc  iolum  ,  quod  cft  maximum  om-  violats- 

uiiun         m. 


Emblematiij . 


75 


Biuin  vicioriim  ,  vtinqiiit  Fabias,  nomeii 
I  illiici  facrum  violare  iioii  verencu ijfed  ecia 

1  piiguis  &  verberibusin  progenitores  fnbs 

fsuirenoiierubefcu(xt;quil>«s  canicnniflo- 
Dei  iudicio&  lege  ralionis,  proprij  hbcri 
repeodunc  vices  -  Hinc  quidani ,  ciim  a 
iilioraptarecur,cumad  ianuam  perduclus 
£jict,iir.iFafJijd-cuiKiKiuz  ,  x^  ydp  clv- 
roi ihKJ7^au  7oy  'Tra.Tipst,  y.i'/^-is  iv  7u 0- 
7eL-  id  eft:  Defmefili  ,  nam  ^egopatrem 
ha^enus .  Aluis  fe  excufans,  cur  p-.crem 
verberadec:  Erip(e,  inquic,  patrem  fuum 
veiberauit,  &  ille  rurfus  fuum.quin  &  fi- 
f  Ji«moftendens;Ethic,ait,vbiiu  virumeua 

{enr.mequoq;  fljgris  c^dec:hocenim  gen 
lile  nobis  eft  .  Qu^is  autem  fereCjfi  filium 
pacn  cdufam  necis  pra2ftitU]eaudiat?Por- 
lencum  acq;  raonftrum  eft  cercilTimum  , 
eifealiqucm  hunianafpccie  &  figura,  qui 
tancum  immaniratc  beftias  vicerit,vc  pro- 
pter  quos  hanc  fuauiirimam  lucera  afpe- 
xerit  90S  indignitfime  luce  priuaric .  Scd 
Zoctu  fri  vbi  eft  illa  natu  te  vis  (ait  Caffiodor.  vatiar. 
clarui  epifti^dib.a.)  qUcE  amplexu  copula:  de- 
ftinatur  ad  pofterosPferarii  catuli  fequun 
tur  parences.acefpite  fuo  virgulranondi- 
fctepaiit,ptopago.vitis  proprisferuit  ori- 
gi;.i;&  difcrepac  homo  a  fuofufus  raicio? 
Qu^iddicamus  illabeneficia,  qua;  ve!  ex- 
ttarfeara  perfonam  poffuntobligare?  Nu- 
triuntur  a  paruulis.ipfis  laboracur  :  ipfis 
diuui?  coquiruntur:&  ciimfibi  vnusquis 
quecredatabundare  qHod  po/fidetjcum  a 
patribus  adhuc  qu?ritur,proaIcera  pocius 
astace  peccatur .  Prohdolor?  non  merebi- 
muscorumafTeiftum  ,  proquibus  fubire 
nonrecufamus  exiciumJ  Mariaipfa  lajuis 
ifmpef^atibus  excicata  genitoris  cura  non 
refugit,  vt  peregrinis  mcrcibus  acquirat , 
quod  propriae  foboli  relinquat.  Aues  ipfa;, 
quaruni  vita  femper  in  efcis  eft  ,  naturam 
kam extianea  fotde  non maculant.  Cico' 


Cajfiodo- 
ri . 


nia,  redcuntisanniiugucrnunciattix,  eij- 
ciciis  triftiLiam  hyemis,Ienciani  vcrni  tem 
porisincrodiicens,  magiium  tradicexcm- 
plum  piecacis.  Namcum  parenteseorum 
pennasfeiiio  coqueiue  laxauerinr,  ncc  ad 
proprios  cibos  quxrendos  idonci  po:ue- 
rintinueniri.plumrs  fuisgcniroruni  mem 
bra  trigida  retouentes ,  efcis  corpora  lafla 
reficiunc ,  &:  dQuec  in  pnftioum  vigorem 
alisgraiidxua  rcdieric.pia  vicitficudine  lu- 
nenes  reddunr,  quod  a  parciitibus  paruuli 
acceperunt.  Idcoque  non  immcrico  vita 
longa  feruancur,qui  piecacisofficia  iion  re 
linquunr.Haiftenus  Caifiod.Hancnacurx 
legem  ,  quod  pleiumq^  a  fcelcraris  qui- 
bufdam  natura:  monftris  violarecur  ,  lura 
ciuilia  confirmarunt, vt  iib.  5 .  Si  quis  a  li- 
betis,  ff.de  liberis  agnofcendis;  &  deal,cn- 
dis  libcrisac  parentib-  C.  vbi  refponfum 
hoclegitur  Anronini  Fij:P  a  R  e  n  r  v  ^i 
Necessitatifvs   Liberos 

SvCCYRRERE      IvSTVM      EST. 

eatamenalitnenra  prxftari  dcbentpromo 
do  facultaruni:&  Unon  preftcntur.captis 
pignoribus  &  diftracfiscogetor  quis  fatis 
darc  fentent!£  .   Solon  vnus  e  feprem  fa- 
pientibus  ,  fiquis  parentcsnoncnutii/let , 
eumeefcnignobilem  ftatuit  &ohfcurum. 
Nam  vt  Cicero  quadam  oratione  fcriptu   Tietcuuir 
reliquit.quum  pietas  (it  vittuium  fuiida-  tHtu.fun~ 
mcntum,patrem  filius  vt  Deum  veteri  de  d.xmen- 
bct  &colere  ,  neq;  enim  jnulto  (ccus  pa-   tum  v 
renslibetiseft  .  Qu^id  aurem  pociffimum 
ratione  beneficij  deuincfus  h!ius,  &  plane 
au^Tboratus  parentibus  debeat,  Ariftotelcs 
ita  fiiut  lib.^.Moral- Videtur  quoqj  paren 
tibus  alimeiitamaxime  luggerenda,velu- 
ti  hoc  debeamus  ,  quumq;  vt  fimus  ipfl 
argumentum  prxftitcrintjhoneftius  quo- 
queearc  illis  mutuasoperas  reddcre,qua 
nobisipfis  allaborarc  :  honor  itsm  impep." 
denduseis  quemadmodum  Deo  • 


•^S^^^iS^^r 


hWi 


176 


Andrc^  Alciati 


Abftinentia . 

EMBLEMA     XXX  L 


i 


\ /f  A  RMO  REAE  in  tumulis  vna  liat  farte  column^t 

Vrceus  ,  ex  alia  cernere  malluuium  eft . 
Itis  hcU  forma  monet  diUtdm  ftne  fordibm  ejfe , 
Defuni^um  f>uras  atque  habuife  manus  . 

C   O   M    M    E    N  T    A    R   I  I. 


AS  T  A  T  tiimMliis  operofi  ftiLivftuia 
ereftiiSjia  ciiuis  priore  facie  vrriiic|; 
infculpraapparet  coli)miia,  quarum  «Jex- 
tra  malluiiium  feu  pollubruni.fiiiiftra  ve- 
ro  vtceum  fulHiicr.  Accuratc  &p!3iicad 
mciircm  aucfturis  Iianc  reftictut  piduram 
Pignorius ,  fit  cnun  cotumuarum  i-»entio 
i!i  cpigrammatcquarum  niliil  apparet  in 
rcliquise-luiouibus  .  Epif^rjpheu  autem 
uoueircfatis  plcii3m,&  argumeiuo  carmi 
nisaccommodatam  cenfe.it  Mi'.os  &  San- 
diusjhic  mv\\d,x.,AbFline-fiU.t  mdicum.  II- 
1«  vero  redlius  ,  Ab^inenttn (i  mmeril/m 


capiundis  . 

Lege    lulia  repetundarumcauetnr,        II. 
vt  vrbantmagiihatusabomni  forde  feab-  Vnde pei 
ftineaiit ,  neve  plus  doni  munerisve  acci-  tum  Em 
piant  &c.Vide  Alciat.lib.3  difpuntft.cap.  ^lemA-t 
if-  5ic  locutus  eft  Horatiiis  i.  Serm.  Sa- 
tyra  4. 
Magnfi4  cterqi  timor  latronibm  :  at  bent 

fiquis 
Zt  viu/jtpuris  manibiis,contenat  rtrumqi 
Vcrum  quantum  ad  fymbola  propofita 
fpeftat,  malluuium   &  vrceus  integiita- 
tcmiudicis  ,&amuneribuscapmndisab- 

Auicntiam 


Erableraataj; 


177 


<  luert 
'■  glim 


,  'ifiex  lo 
\-s  de  ri- 
:  ludAo- 
;  in  ab  - 
cndis 
itnibus. 


nii  & 

'jttn  in 
iurihu' 
et  fhia 


■USh- 


ftiacncum  rcpr^fcntant  •  Maniiitm  fiqui- 
dem  abluendaiuni  gefttisolim  f^iit  iniio- 
,  centixqiixdamapcicademonftratioCiim 
enimqiiis  feinfbntcm  &  imnuincra  a  cri- 
mine  aliqiio  vclletindicaie,  fed  nec  vlliim 
in  eo  adn>ittcndoa(Tenfiim  pr3ebiiifte,pra:- 
fenribusqiiibufdam  njanusablucbat.vt  ex 
ca  manuum  munditic  puritatem  animi  de 
clararet. HuG  qtiidem  fpetflat  illud  regjj 
Pfaltisj  Lauabo  intcr  innocentes  manui 
we/?^:idemquceft  incclledum  a  peruerfo 
noftri  Redcmptoris  iudice  Pilato  ,  cum 
accepta  aqua  nianus  abluit ,  iniiocentiam 
profeftiiSjCrimenquein  Iuda;os  rcijciens . 
Qu^iid  annotauit  l'ierius  Hieroglyph  j  y. 
Commode  (t(c  obtulu  locnsex  lib.Arifte^ 
(cripcoiisGrxci  ,  qui  eft  de  legediuina  , 
huicembl,.-m3cinon  parCiaccomodus.Ille 
fic;  iiTilproTilirelv  «Ti,  Xcu  TrfTo  T/Vcf  yoifiv 
A^OVI^OiJ.tVOt  Tii<  X^f^etf  ,  TC  niVlKetVTa, 
iV^OVTCU  •  S^iia-d.^ouv  /e  ,  OT/  fJ.eipTVpiOV 
gV/  TK  y.vSiv  eipysiT^ou  KctKov  .  ■7S'A7A 
ylp  ivipyoiAS^ia.  Tci>v)<-iD^v  ylnTc^,  ko,- 

hOH    XJW  O7l(0i  /XiTAZipOVTif  eV/  T«V  </*/ - 

Ketio7JviiviC)Tm'ci\ti^'eiAV  ■TcivTA .  ideft, 
Interrogaru/it  (hidxos  inteJljgit)  cuiusrei 
caufa  manu-s  abluerent  ~J0ta  faciuri :figni- 
ficarunt  illi  idfieri  in  tefltmonittm  ^  ar- 
gu?}ientum  ntiUiHs fcelerti perpetrati-.Nam 
quhdper  manus  omnes  conntus  foleant  ex- 
pediri  ,  ita  pulchre  ^fancie  ad  iuRitiam 
omnia  rtferebant .  Apud  AEgyptiospcr 
ignerrt&aquam.vtquqcontinereutur  thii 
ribulo  &  phiala,maculas,  labefve  dccerAs 
elutasque  optimci  didicimus  fignificari  . 
Apud  quafdam  gentes  fufficio  erat  in  vfu, 
quaqui  pro{equebantur  funus.quiapollu 
ti  haberentur  ,aqua  fparfi  folcbant  ignem 
fupergreji.vt qui  fibi  perfuadcrent^purga 
tioiiem  ica  fieri.In  aqiia  puricatem  hanc  in 
tellexit  Cacullus.ciim  ait : 

Autqutlihet  qui  puriter  lauit  dentes. 
Nonnulla  funtapu  I  Ca(Tiodorum  prr^cla 
ra  monica,  qua;  ad  ul  maximc  facianr ,  ex 
eo  pecac,quivoIet,lib.9.epift.  19. &  lib.xr. 
cpift.  8. 

VRCEVS]  Aqualis,  vas  terreum  auta:- 
neum  ad  aquam  excipiendam  aut  haurien 
dam  .   Horatius  in  Arte  : 

— .__  __  Amphora  coepit 

JnlJititi,  currente  rot^  cur  vrceus  exit? 

MtUuuium']  f*olIubr(im,vas,  lebes,  fcu 
finusad  manus  abluendas,  qnafi  manula- 
uinm.Bayfiirsin  libello  dc  vafculis  ficait: 


Noiintilli  pehiim  a  pclucndo  diAam  vo- 
Iiint.ali)  a  pedum  Iotione;indc  pclluuiii» 
vasin  quo  pedcslauantur  ;  malluium  vfr- 
lOiin  quo  manus. 

Hac  forma]  h?c  defignatio  fymbolorii. 

Itis diiium.]  Iudex,vcvult  Varro.iun- 

<5lo  verbo  dicicur.quiiusdicic .  lusdiccrc 

ipforum  eft  magiftraciium  .   Cicero  pro 

Fl3Cco;Q_ui  anno  antc  iusdixerat-  Idem 

ad  Atticum;Qj^iipp(}  ius  Laodicc^medice 

lecum  Roma:  PIocius  dicac.&  lo-Anco- 

niana:Quicum  Prxcor  vrbanuse(lec,vrbe 

caruit,  ius  nondixit.    Illud  tamcn  paulo  lut  dice- 

diftinJliuseftexpIicandum,  ne  mihi  diem  »"0. 

dicant  iuris  ftudiofi.Didicimus  itaque  cx 

VlpianOjl.Iusdicencis, fF.de  iurifdic.omn. 

iudic.Iusdicencis,  hoc  cft,  Prxtoris,  offi- 

ciumefielatiirimum  •  Atnon  modo  Pra:- 

torem  intelligimusiuris  dicencis  nonunc, 

fed  &  prxfectum  vrbi,  vt  ff.  deofF.  praif- 

vrbl.  I  &,Dein  ius  voc  I.i.pixfidem  pro 

uincia,',!  ciim  hi§.fed  nec  mandare,  fF.de 

tranfacT:.&  ^dilem  curulem.qui  ccrcis  dc 

caufisiusdicebac.l.  ide  xdilu.edid:.  fuii 

tamcn  magis  vficacum,vt  ius  dicencis  ver- 

bo,Pr^ror  appellaretur,  velut  iuri  dicun- 

dopriea!ijsconftitutus,I  i,§.popuIo,  fF. 

deorig  iur.  Atde  vrbis  Prstoreid  modo 

intelligimus:  alij  enim  qui  creati  funt  Rc- 

pubaugefccnre.iusnondicebant,  fed  tan- 

tiimde  capitalibus  qusftionibuscognofcc 

banc.quarjpfisobueneranc  force.vnde  Qii^ 

ficores  appel lari .  Ne  longior  fim,  i  ta  fta- 

tuo.alium  fuillc  a  Pra^tore  iudicem  ,  &  i 

ius  dicentc  :  quod  planum  eft  ex  M.Tul- 

lio.a.in  Vcrr.&  pro  Rabirio  Poft.Itaq;  di 

ftinguimusofficium  Pra^toris.&iusdiceii- 

tis;vc  ftipulationem  etiam  pr^toiiam  \  ui- 

diciaIi:camecfialiquandoiudicis  &  prieto- 

ris  nomina  confundancur.Ecenim  cempo- 

ribus  Imperarorum  (  quo  anciqua  pen^ 

omniaobfoleuerunc  vna  cumlinguje  Ro- 

mana:   puricacc)  iudicu  nominequicunqj 

magiftracusetmaioresappcllari  ccEperur. 

Sine  fordibus]  fuifte  ««TaV/Tai'  Kpnw  , 
indicemincorruptum,&  a  muneribusca- 
piendis  alienum.qualis  ab  Horario  defcri- 
bitiir  4.Carm.  9. 

Vindex  auar&  fraudts  ,  <;y  ahsiinens 

Ducentis  adfe  cuncia  pecttni&  &c. 
Soidesautc  proauaritia  &  nimia  paifimo  Sordes , 
nia  poiiiiiotum  eft.  Hofatius  i.Scr^Sar.^.. 
St  neq;  auaritiA-,ncq;fordcs,acf»nla  lufiret 
Ohij^iet  vere  quifq^uam  mihi .» 

M  H»4>c 


lyS 


Andreae  Alciati. 


Hinc  for(lidi,tenaccs,auari,&qniex  rcbiis 
viliffimisqiijeftum  captai)tItaJis^/7or<-/, 
Tacconi,Lefinant:.Gcuy\,  st^^-erling^Kif 
fenpfenning  .  die  cifi  lam  vmb  def,  balg 
fchindcn .  '  . ' 

I>efuu£in7n'\  qui  iam  officio  fiio  viiKU- 
di  fundijseft,  &:  hiicn.  iiT.pofui: . 
rurA'rn.1-        Invas  habuijfe  manus]  x.ct7icpeti  p^«- 
nus  .  pitf  ,  vcdicuiuurin  Nouclla.  8   Hip.iris 

mauibus  viueje  dicunur,  qui  ri.ieatoue 
inrcgre  vicani  traufigiait;  qui  neq')  doio, 
neq;  alhi  alijs  ncgociam  fjcefTunrjqDi  de 
niqi  funt  (vthic  AKiaius  iiitel]i_:;ir)  aJVi>- 
f.oS'iKyiToi..\.\  munerio'  accipiedis  alifui. 


XV. 


Rei'K.ae  sentantvs.    ludicis 


lequi  Jimi  &  incorrujiti  iiocx,quibui  poft 

iTiOftem  velmaximt  cckbretur.Siquidem 

vrceolus  ve!  aquaiisvna  cumuU  parte.mal 

luuiuni  malteradepitftum,  arguit  fepulti 

homiuis  jn  admini'+randa  iuftitiaarquira- 

tenri  &:  innocentiam  .  Quaj  virtutes  vtiu- 

clicem  quemqueroaxime  commendant.fic 

abeo  (i  abfcedaut  non  iudex,fed  impius  & 

inhumanus  cariiifcx  habendus  eft.  Recla- 

inant  enim  aduerfosii)iquosiudices,&  di- 

uinje.  &  humana;  conftitutiones  ,  quod  in 

Repnibl-beiieliberalitetquc  i;iftitHta  nihil 

debeatincorruptiusobferuari  quam  iudi- 

ciun),  quodlingua  faepiusquam  nummis 

peniertifolet .   Qiiamobrem  non  iniuria 

Cicero  dicebat^fe  non  intellig-ere,  cur  qiu 

Ifentetiam  pecunia  corrumpit^p^na  dignus 

ilt.-quiautem  oratione,  laudem  fcrat.  At 

prxcipueiudiciscft  necmuneribus,nec  af- 

fcAibus  priuatis  ab  ^quuate  diinoueri.de- 

betenim  ipfe  perpetuo  memiHifle  Deum 

habere  fe  iudicern.cuiusocnlum  nihilerfii 

gere  aut  prastenic  poftit .   Er  ne  quid  hic 

iiotadignura  tranliliam,  verba  luftiniani , 

cjuxintegta  repeiiuntur  in  primo  Codi- 

ci^^.citulo  de  fliandatis  principum,hucad- 

fcribani.digna  quideni  illa.qnae  literis  au- 

leis  paifim  configneutiit;<rHTo/j't/i'  ot  x<£- 

^ctpaf  TTa.pd.Ka.u^eivirTet.  ivv  a.pyjiv ,  >csci 

S c,7iai  a.,;a.7ii(  ^cifpti  ,  -T^po  tcov  a.KKav 

Ka9a.fcti    ei^TvciiTav  )i.A^a,fa.s  (^vKatthv  9e(o  ti  »^ 

'rHpiS .       >'7^'''  <S"  "^^  voy.cfi  TAi  /fipa,i  ,  vju  /UHcTe- 

voia.vm7^a.i  KifJ^m  ,  utne  uci^ovoi,  y.» 

Ti  iKa.T7ovoi  a>xK' a.pKH<T^a,i  fj.6yoiiTois 

'^apa.Tb  S^ii/J.oriii  foi  yoptiyov/xtvon  ,  vju 

i'ta.Ti  ffo.jT^ S^tarzTav  Tnoi  cre  KA^apov 

eivioli  7ra.vTa^o^iv  ^•jKo.tthv    to  «T/- 

xst/of     Opoy  tet  igttur  te  fure fufcipientem 

hoc  admiiiifirationK  munui,frocHl  ab  0m 


ni  largitioncprAdlijs  omnihus,mundai  fer 
uare  Deo,fiol?tsque ,^  l€gi,mnnus ,  nuUum 
luc  um  contmgercneq,  maius,  neq,  mi' 
nus  ,  neq-y  capt^ofum  qiiiddam  contra  fub' 
ie^os  facere  ■:igctta,nd'>,fed  corite;ttum  ejfe 
folts  a,  fifco  ti  bi.  miiuslratti  ,  C^  tam  per  te 
quam  per  eos,  qui  circatefu^t ,  purum  eis 
"vndtq,  feru.^re  lus .   Siieconitis  inTicoair, 
PontiricdCiiui  m.^xiin>!ni  ideo  ie  profellus 
ac  idere  ,  vt  puras  feruaret  raanus,  fidem        . 
prxftuit-   Piiritasha:c  manuum  reuocat  ^^'y^ 
nutiii.)   mcuern  ridiculum  cuiufdam  fu- 7""/'''^ 
(ftum.qui  cum  de  uidi:is  iniquicate  &  in  '***  ' 
clementta  apud  vicinum  conquereretur » 
vicinus  nionurr  vt  maiuis  iudicis  perunge- 
rec  (largitionibus  tem  aggiedieiidam  intei 
ligensji-Iq;  expmplo  curruum  perfuades» 
quinifiaxes  habeantprobe  perund:os,noii 
nififtridore&  rtrepitu  promouetur.rz/'er 
fchmiertjerfahrt  .   Momti  memor,  ille 
die  conftitutaad  tribunal  comparet.acce- 
pta  fccum  axungi5Copia,qua,dum  aduer 
farius  rem  agit,illeiudicis  maiuis  &  vefte 
non  perfundoiie  petungic,vel  hac  ratione 
iudicem  fibi  leueni  &  clementem  fadutus. 
Sic  fane  fit ,  vt  plerunq;  caufa  cadas,  aut 
differaris,nifi  iudicum  vngas  manus,  non 
quidem  axungia,  fed  linimentoex  chryfiti 
Sc  argyriti.prajparato,  fiquidcm  facile 
CauJjAperduntur,qu&patipertate  geruntur. 
Inuenii'ituT&  hodie  Stracocles  &  Dromo 
clides,quonjm  fermo  omnis,cum  deRei- 
pubnegoio  ahquo  capefiendojdeqi  tribn 
nalibuscolioquereutur,erat,vt  fe  inuicem 
ad  auream  meirem  inuitarent  Kotumquo  Itidex  f 
que  eft  miquitas  iudicis  iliuis.  qui  cum  ab  ruptus. 
vua  parte  (accum  glandjbus  refertum,  ab 
altcra  veroporcum  donoaccepifl!et,viiicut 
que  vidoriam  pollicitus  frat:cum  vero  il 
lcquigiandes  attulerar,  caufa  cecidilfet  , 
cumuidice  expoftuiauirj  fcd  refponfum 
tulit.porcum  faccum  eucrtiire,&  glandes 
deuorafie.    J  argitiones  huiufmorli  Ger- 
mani  non  incoocinne  vocant  HeelKiechel , 
qnafi  AiC2S,placentas  infernales  ,  ad  Sty- 
gium  focum  a  dxmon.ibus  excodas,  vnde 
&otigi»4em  traxille  probabilecft  j  nam  in 
Romana  hiftoria  prorfus  later  ,  qnis  om- 
nium  princcps  largitione  grafiariadortus 
fit.rcfte  Ccelio  Rhodig.hb.ij.cap  14  Hi 
qui  talesplacentasdeuoranr.tandcm  &  ipfi 
a  Tartareo  barathro  dcuorautur  •  O  mC' 
hora  Deus. 

fionis 


ErDblemata-j 


179 


Bonis  a  diuitibus  nihil  timendum  - 

EMBLEMA     XXXII. 


I 


VNCT  V S  contiguo  Marui6  mihi pariete  ,  ?2cc  non 

Subhardm  ,  nofiri  nomina  nota  fori , 
AEdificant  bene  nummati ,  fataguntque  vel  vltr)i 

ObBruere  heu  noftris  vndique  luminibus . 
Me  miferum :  gemin^  quem  tanquam  Phinea  rapiant 

Har^yisL ,  vt  propr^s  fedibus  eijciant ; 
Jntegritas  noHra-,  atque  antmus  quafttor  honesfi^ 

His  niftftnt  Zetes  ,  his  nifi  ftnt  Calais  * 

COMMENTARII. 


DV  o  iuncnescapite.tergore,  &  pedi- 
bus  alacij  armis  profequuntur  auo- 
lantes  Harpyias.monliracapice  virgineo, 
alata,vncispedibus,exrremitate  ih  angue 
definente.  Harpyiarum  aZete&  Calaiin 
fiigam  adaru  imaginem  ex  antiquis  monu 
mcnris  ftudiose  uobis  reftituit  Pignoriusj 


fic  enim  extabat  in  antiquagemmaexcifii, 
euisgeneris.quod  gemarij  vocant  Cameo. 
S  I  G  N  I  F  I  c  A  T  fibi  rem  ede  cum 
quibufdam  rabulis  forenfibus,  malis  vici-        I  ^' 
nis,fuas  ardes  ita  alte  extruentibus.vt  offi-  Occajio 
cerent  himinibus  fuarum  a:dium:atque  a  Zinkle' 
quibus  fic  importune  fatigaretur,  vtolim  tnatis . 
M     i         Phineus 


i8i 


Andre^  AkiatL 


SerHiiit 

nstntns  , 


III. 

^itiguii 


Phiiieiisab  Harpyijs,vtparu  abcfTetjqiiiii 
proprijs^edibiisexpelleretiir.nid  fiiccur- 
riflec  aDrmiptobitas&iinegritas.  Phinei 
autem  fabula  fic  fe  habet.-  l»hincum  Arcap 
A\x  regcm  vxorem  duxifle  Cleopatram  , 
Boreas  ScOrichyiasfiliam  traduiu,  cumq; 
alteram  uemine  Idzam  ,  Dardaui  filiam, 
Jiberis  nouercam  rupeniidutilTet, eiiisnc- 
fario  fuafu  hliosexCleopatrafufceptosex 
cxcauit.Qua  de  caula  irati  Dij,  ci  quoqj 
o:ulos  fuftulerunt,  &  immifcrunt  Har- 
pyias,qux  cibos  &  menfam  eius  diriperet, 
<Sc  turpilHmc  fcedarent.Hic  lafonemcnm 
Argonautis  vcllusaureum  pctentem  lufce 
pit  hofpitio.  Cuuis  beneficij  niemores  Ar- 
gonaucaeZetum  &  Caiain,Borca:  &  Ori- 
thyixfilios  ,  alacos  uiuenes  ad  pellendas 
Harpyias  miferunt. Illx  ex  Arcadia  arma 
tos  iuucnes  fugientes  ad  nifulas  l'loMs  per- 
ncnerunt.Et  cum  vltra  tendere  vellent,ab 
Indeadmoniti,vt  a  louis  canibusabftine- 
rcnt,conucrtcruntfuos  volatus.Hjrccoii- 
uerfio.icleftjStrophcnomen  infulis  dedit. 
Hxcfere  5eruius  3.  AEueid-Sed  fere  fem- 
perillein  Cofmographia  fallitu.f-.id  quod 
diligens  leifloi' porericintelligere  mulus  m 
locis  Phuieus  igjcur  non  Arcadix-fed  O- 
<lryfi;£rexfuit,vc  ei"  4-VaI.Flacciconftat, 
vbieius  narracur  hiftorja  mulcis  vcrfibus. 
Odryfiaporro  inThracia  eft.tcfte  Plinio, 
&  extenditur  vfqaead  Bofpiioium  Thra- 
cium.vbi  tuncerat  Phineus.quando  Argo- 
naucx  Colchos  petebanc,indeq;  Harpyia? 
fueruncfugaC32,non3b  Arcadia.vcSeruius 
narrat.Cxtera  exVirgilio  j.ABueid.Oui 
dio  <S.&  7.  Metaaiorph.  petes.  Vidc  ctiam 
Val-Flaccum  4.  Argonaut. 

IVNCrvs  contiguo  &c.]  Vicini  mei 
Marius  Sc  Subbardus,  qui  iundum  habet 
parietem  meis  sdibus.Dicicur  auccm  con 
tiguum  illud,  cuuisextremicas  vel  fuper- 
ficiesaliud  tangit. 

Fariete]  Proceleufmaticus  pes,  conft-as 
quatuor  lyllabii  brenibus,hic  vice  dadyli 
poficus.quales  vcrfus  paliim  occurrunt  a- 
pud  Virgiliura.vt 

^.'.ific^nt,fcclitq-j  intexHt abiete  coJi,rs.Et> 
rit!.}ctpArietibusfcalA,pofiesq,fub  ip/os.  E  t, 
Moenia,9uiq-^  imos pulfabat  /iriete  /nuros . 
Venim  commadc  ,  nec  infolciuer  accipi 
Tecbaea  ua  po(\'\.int,yt parifre,abiete,arie' 
•p.fint  trifyliaba,nempe  vtin/i^ir/fyf,  rlit- 
!Eraapp!icetur  vocali  prxcedenci,  A:i,pro 
nxina  iiat  confouauSj  ie,n4onofyildba3&  lic 


Diuite. 
improb 


de  ca:ccr« . 

Nomina  ftota]  Bene  noti  in  noftro  foreb 
Tcl  vc  locupleccs,  vei  vt  pragmatici  &  £a- 
(5liofi  homines.  Siefeind  beKandt  als  vvi£ 
der  boes  pfenning . 

Benenummati]  Horatiusi.  Epiftol. 
At  bene  nUmatii decorarfHadela,Venusq; 
Ciccro  I.  in  Rullum  ;  Non  mjnus  bene 
nummacus,quam  egregie  capillacus.  Am- 
mian.MarccIIin.lib.i^.Siadaliqucm  bcnc 
nummacum.cumenteraqj  loculis  honcftus 
aduena  falucatumintroieris  .  Sandius  hic  ^'fp^^j 
Difplafiafmum  efC:  dicit ,  qui  fir,  quando  r"'*^  • 
in  mcdiodj(flioniseadem  confonansgemi- 
natur-Nam  numus,&  iiumatus,  fimplici 
m.debent  fcribi ,  tefte  Ariftotele  lib.  j.  de 
morib.inquit  enim:  S.d  incrodudus  nu- 
museft  exinfticuco,  quafiinopix  ac  iiidi- 
geutixprxfidio  fucuriis .  Obcamq;  cau- 
fain  nomcn  duxir,quod  non  a  nacura,  fed 
zviij.cfi,  ideft,Iege,numus  C\t  ortus,  inno- 
bisqjiJ  fit,vtmutctur,reddaturq;  inutilis. 

Satag!intq{\  nicutur  quancum  poftlint. 

Vel  -jlrro]  Etiam  fua  (ponce,  nullo  fuo 
iure  nullaq;  ameiniuna  prouocaci.Argui 
turiniuftus&  violentus  diuitum  aiiimus, 
a  quibuiin  primiseft  timendum  ,  quippc 
quineq;  iusneq;  bonum,fed  nec  a^quum 
colunc. Q_n3  racione  puto  didum  aPIato- 
iic  j.Iegum.-vald^  duiitcshomines  nonef- 
fe  bonos.R.efcrc  Plutarc.  ita  quendam  di- 
xifte  Syllq  glorianci:Q^on>odq  vir  bonus 
efie  potes,qui  tam  magnas  opes  polTideas  , 
cum  nihil  a  patreacccperis.^Tales  quidem 
exeorum  funtgencrc,  qnos  notarPlautus 
in  PcgnuIo;Sr  nihilftr  liriitm,  Ures ferunt . 

Obfhuere  mflru  luminibus.]  Obftrue-  ohfirua 
re  luminibus  vicini  iu.-roS^i^^HV  T«  ato-  lumint 
'4-«-  cft  ftrucfturamaliquam  uixcaeiusxdi  ^«^  qu., 
ficium  facere  ,  quasluraen  eidemeripiat . 
Obftrucrcenim  lununibus ,  verbum  auti- 
quum  iuris.  vnde  Ciccro  pro  Domo  fua  ; 
Cum  illeneg3rec,inquic,prim6  felumini- 
bus  eius  obftruLlurum  minabatur  .  Idcra 
in  Bruto:  Vt  horum  concifis  fententijsCdc^  ^ 

Philifto&Thucydideloquitur}  interdum 
cci.im  non  facis  apercis  cum  breuitatc,tum 
nimioacumineofficit  Theopompuselatio 
ne  arq;  altituJine  orationis  fux,qnod  ide 
Lyfia:  Demofthcnes  :  fic  Catonis  lumini- 
busobftruxit  hxc  pofteriorum  quafiex-  ^ 

aggerataaltiiis  oracio  .  Q^od  didum  a  : 

Ciceronc  pcr  metaphoram  nemo  non  vi-  • 

det^pro  eo  quod  dijyllcc  fine  tropo;  impe»-  | 

diinent©. 


Erablemata_j^ 


i8 


f.arpyU 
vat,etun 

e  4tci<i . 


'iarpyU 
'Uid  . 


Cttr  virgi 
nes  . 

Cftr  voIm 
Tres . 

Cur  pln- 
Tiis  prA- 
iitA  . 
Cur  trest 
Aello,0cy 
'>ete,et  Ce 


dimentofuif,neoratiouis  Catoniana:  lumi 
qa  vidercnrur .  Hiic  rcfcro  Alciati  verba 
cx  commentarioad  tit.  Devcrb  fignific.  1. 
I  j  9. Finge.inquitrOonccdic  ler  volenti lau 
tc  idificare  ,  vt  vicinum  ad  prorima:  ici 
venditionem  cogere  pofiit^aii  eiim  quoq; 
adiuiiabit.qui  laiitum  ajdificium  pcrfecit» 
fed  addere  illi  aliquid,defiderat,  piira  hor- 
tumampliare  ,  vel  impluuium?  qua  in  re 
ciim  egoimpeterer  ,  negabara  adiuuan  . 
Ciim  cnim  o.rnacus  vrbis  ratione  iu  con- 
flicutumeircc,  Sc  qui  ciues  ad  expolienda 
xdificia  incicarcocur,  ineoqui  iam  perfe- 
cilfetthacc  ratio  locum  noii  habebac.  Paulo 
port  ita  :  Veriain  ciim  nou  tam  iuri  meo 
quam  iudicibus  ditfidcrem  ,  tranfegi  ,  vt 
verillinuim  fit  illud  Heliodi  ,  //.«  cT'  eiv 
fi^fATo^oiT  H fx>i yHTav ;tA)toV««.quod» 
vtaic  Columella,  noii  folijm  debouc  dici- 
tur.fed  etiam  de  amnibus  partibus  rei  fa- 
miliaris.adeo  refcrt  non  habcre  malum  vi 
cinum-H?c  Alciac.Vide  adagium,0^ffire 
luminil^HS.ScAliqutd  m.tlt  preptcr  vicinii 
malu»i.Sc  Budjcum  in  Annotat.prioribus 
in  Pandcd. 

QeminiquemtAnquam  Phinea  raptant 
Harpyii..]  Hefiodum  fecutusjduas  tacum 
Harpyias  ftacuit.Yugil  trium  meminit  , 
quarum  nomina  Aello.Ocypccc,  &  Celx- 
iiD.Fingunccir  volucrcs  monftronE  ,  facie 
virginea  ,  vnguibus  vulturcs  refcrences  , 
ehroTS  ctpTJoi^HV,  a  diripicndo  dicT:x-  vude 
Suidas  ait,  dpTAKTiK^i  <f'<x,if/.ovAf  ilvAi . 
Sed  quoniamnobis  propnficuni.fabulis  ip 
fis  allegoricas  enirraciones  adijcere,  non  vi 
debitura  re alienum, fi  explanemus,quid 
Harpyiarum  nominc  incelligacur  •  Sanc  vt 
vis  iiijminis  indicac,  Harpyia  rapacitarem 
notac:vnde  Harpar,&  harpagare  verbum 
apud  Plautum.Has  ficdcfcribit  Virgilius 
J.AEueid- 

Virginei  volucrH vultus.foedijftm^  ventris 
Proluuies,yncAq;  metnus ,et palltda  fem^er 
Ora  fimcj. 

Fulgentiusait  ,  ideo  virgines  fingi ,  quod 
rapinaomnis  fterilefcat ,  nulliusqj  fitfru- 
gis.-VolucrespropccrccIericatem  ,  qua  fc- 
runtur  qui  rapiunr:PIumis  opcrtx ,  quorl 
laticecquicquid  ab  ijs  anufcacumeft.Tres 
verojquoniam  primo  aliena  erpetuncur , 
cuifuccedit  inuafio,  &  poftremo  abfcoih 
dunrur.  Hinc  enim  nomina  e  re  fafta  : 
Aello.canquam  ihm'  if.KKo ,tolles  alienum. 
Ocypetcab  oKv;,velox,  &  '7ri7o^t,volo, 


qiisfi  citiiisaufiigiens.CcIa;no,a  UK<tivo(, 
quod  cft»/_^er.Sut  qui  pei  trcs  Harpyias, 
auaritiani,inuidiara  Sc  fupcrbiam  intcljigi 
velint.  Opinorautcm  hic  Alciatunrdc  m-- 
duftriaduarum  tantiammcminiire ,  vtai 
rem  fuam.ideft,  duos  vicinosaccomrao- 
daret.lllc  quidcm  1.  Praitcrmiflbrum  air, 
Harpyiasira  tonainis  aduerfusPhineum 
impulfas  a  Pocta  fingi.  quod  qua;cunque 
maximaorianturm3la,ira:diitina»folcatjt 
afcribi  :  &  Theophraftus  hafcc  tcm  pcfta- 
tes.fterilitates.&aliageiierisciufdem.quC 
non  vitio  terrjc»  fed  caslitus  proueniunt  , 
ATro  Ta  J^eti/xovof  dirietv  appellat ,  id  cft: » 
caufam  Deorum  Miiminc  vrgcncem  .  Plu- 
tarch.  hb.  dc  vfiira  vitanda,  Harpyiarura 
fabulam  torquetindebicorcs,  qui  grauen- 
tur  :EreaIieuo  :  tolerant  cnim  ac  fuftincnt 
tanquam  Phineus  Harpyias  illas  pennatas 
pjfcences ,  Scc  aif  0  (pmC^  ap7r'jictf  rivetg 
iiTOTFTeiiiii  jSiTKovTei  '  Si  plura  de  Har-  Barpyis. 
pyis  requiras.confule  Syncagma  <f.  Hifto-  rigidtex- 
rix'Deorum  Gyraldi.  Nacalem  Comit.  etSiores  . 
Mycholog  Iib-7.  cap.<^. 

Integritoi  uoflrn.^^^c.]  Accommodat  fa 
bularti-  Proprijsxdibus  cedcre  cogar  ,  Sc 
hisexpellar,  nffi  mentis  inregricace&  ho- 
neftate  vindicer,  meq;  tutcr,  vtolim  Phi- 
neus ,  Zete  &  Calai  adolefcentibus  for- 
tiflimis . 

Hvs  mfifint  Zetes  ,  c^c.]  Verba  Orphc* 
fubijciam  Latinis  verfibus  j 
Agnoui  dnpltcem  BorcA  de  germine  ^ica. , 
§luos  peperit  nubens  Illift  adjluminis  unda 
Regis  Erechthei  diuum  genus  Orithyia» 
§lui  plumis  etiam  circum  talaria  fufis 
Corpore  Dijs  ftmiles  Zetes  ,  Calaisque  V0*. 

lahant  . 
Pindarus  in  PycUiisOd.^.Strophe  8. 
fly^a  yiKctVH  ^ccxrov  i'v         , 
Tuiv  .Ssty/Ag  »V  oivefJ.e<)V 
Qi}Tctv  Ka.heiiv  t£  7ra,T»p  (iopicti  , 

aivJ^pctf  ■TSTepolcrt  v»7<t  Te . 

^piKovTAi  Ay.tpit  7roppvpe'oti.  id  eftc 
Animo  ridcnti  velociter 
Ornaiat  rex  ventorum 
Zeten  Calainq;pater  Borenf, 
Viros  ,  qui  alts  in  tergo 
MouebantuT  a^nho  pnpiircts . 
Bcfreaniautem  vencucn  ^111- Sepcentriona-  Zetet    ^ 
le.m  nemo  nefcit,  cuiiis  filij  dicuntur Ze- .C/t/<?»  , 
tes  &  Calais.fictis  ingeniosc  vocabnlis.Ex  ad     quid 
nominum  etymo  no.ieft  dubiuin  quin  lon  relat.i  no 
ge  mulca  peci  poffint ,  qux  quafi  nos  ma-  minit^. 
M       3  K« 


Bz 


AndreaeAIciati 


nudiicaQtacI  cognitioncm  reriim  vbcria- 
rcm,&c|iiidem  magis  apcrum.Certemi- 
hi  placct  (chnliaftis  Piudari  aciimen,  qiii 
co  loco  ^H7»v  cJf  ^ctiiTttv  ,  ncmpc  ciyAV 
cc.uv,(]i\dd  nimium _fiee,\iMcvptctat[.it:  koS 
Kdiiv  Ycro.vt  c|.u  yiAKwi  a-ov,  quia/c»;>er 
flet .  ConfiiTta  creditur  faLnil3,propter  ni- 
miam  velocicarem  illoriim.quiad  Boream 
habitaiiti  vnHehi  pjincipesad  Argo  venc- 
runt .  Atad  rationenj  phyficam  non  vfar- 
pat  Altiatus.fed  ad  mores  conuertit,  quo 
facilius  ingeoiofls  homintbus  fuum  id  car- 
vsxzn  ofteiitet  •  ' 

Integritn^  noftra. ,  atque  aNtmus  qmfitor 

honefti  . 
Nam /.aA«tiV  fortaflTe  d.TrcTs  kaK^,  quo 
animi  de(igiiatur  integritas^animusautcm 
qusficorhoiiefti.efl:  i\h^n'T)Ji,\  ^oTac  no 
mei\\\a,hens,c[uod qudrere  (ignificat.  Idem 
video  polTeobferuari  facile  in  Homericis 
iiomiuibus  permultis,&ijs  perfonis  ,  qua: 
a  Pla^oiie  indncuntur:  qux  nomina  inter- 
dum  totius  difputationisarguraenrum  im 
plicant. 
IV.  "OsTHNDiT  Emblema,qu3ntus  the 
VitAinte-  faums  fit  vitae  inuocentjs  confcientia  ,  vt 
gn  the-  quaeinfultus&  iniurias  maleuolorura  ri- 
fattrtts-  deat;&  quamuis  fraclns  orbis  labatur,iii- 
nocentem  ferient  rniiKximpauidum  .  Eft 
enim  hsc  inftar  muri  ahenei,qua  quis  fu- 
jdentatus.nonegct  Maiiriiaculis.necarcu, 
ad  retundeudas  infidjas  iniquorum  &  vio- 
lentorum  hominnm  .  itaqj  roguus  Bias, 
<jn;K  vita  metu  careret?innocens  ,  inquit, 
&  eius  qui  fit  fibi  bcneconfcius:nam  om- 
nes  animum  innocentcm  amant  &  charum 
HtabenCj Yt  cll apud  Pmdar.adeo  vt  iunoccn 


tcmdamnarc  prograuifllmo  criminc  fit 
iam  olim  habitnm  :  crgo  mal^  cellltAt- 
chix  quod  Archilochum  interfecifTet:Ca: 
cilio  Metcllo  dc  Dalmatis  citra  caufam 
triumphanti:  Attalo  regi  Afla:,qu6d  infpn 
tes  amicos  (^ccidiflet .  Virtns  enim  &  ani- 
midotes  virum  prudentem  a  qtiorumuis 
iniuriis&  molcftijs  cgregie  noucrunt  de- 
fendere,liberar'.-,&  vindicare.Siquidem  vit 
prudens  &  flbi  &  patri^e  (ufficiens  conful- 
tor,  refte  Platonein  Alcib  i-  Sicenim  viri 
boni  f^epenumero  ab  importuuis  dominis 
detnrbantur  liiie  vl!a  leguiTi  &  hoiiefli  ra- 
tione,nifi  a,"quanimiracc,  vcl  potius  numi- 
nisaliqno  pr^(id:o,&  qiiafl  ariete  vindicen 
tur-  Demof^henes  in  Calliclem:  jo  -^(tKi- 

TCOTi^OV  «cTgC,  >]yHTOVOi  TOViJf.^ HS^  l^Ktti- 

viitTii  Tvyiiv  :  id  eft ,  Nihil  moleliiHs  ejfe  intereH 
potefl ,  qtidm  in  vicinn-m  ^nalnm  ^  ctHo,-  lonii  h 
rnminciderc .  Qno  eciam  illud  Pindari  ^^.^g  ^^i 
nonmalequadrabitex  Nemeor. lo.XotAe-  ««;;^, 

Tta,  cT'  ip/i  UV^paTOKTtV   C [U.IKHV   KPisso- 

Vcov'.  PericulofHm  efl  contendere  cum  peten 
tioribui  Recte  Thurydides:T/3jVTjff  «Vt/- 
yHTovctf  'Tskri  To  dvTtTctKov  xs^iKiv^im 
pov  KctOi^-ctTcuExvicinti  malnm  bo7ium- 
■ve  proficifcitiir .  Themiftocles  CLim  pra^- 
dium  quoddam  vendere  veller.hoc  quoq; 
praeconem  adderci«iTlt,oT/»^ «>'«&'&»? Xytt 
yHTOvetf,  id  cft:  quod  vicinos  etiam^  habe- 
retbonos.  quaf!  vicini  commendatione  fu- 
turum  effet  loDge  vendibijius.  Cato  quo- 
que  feiiioradmonebatcos  ,  qui  agrosem- 
pturicflent.vtanteomniaanimaduerterct, 
nemaltim  habcrent  vicinum.  Cauebit  cr- 
go  prudens>  ne  ilU  At  falfuginofa  vicinia  • 


Signa 


Emblemata 


183 


I. 


Signa  fortiuiTLj). 

EMBLEMA     XXXIII. 


DIALOGISMVS. 

QV  AE  te  caujfa  mouet  volucris  Saturnia ,  ma^m 
■    Vt  tumulo  infidea^  ardua  Arislomenis  ? 
Hoc  moneo ,  quantum  tnter  aues  ego  roborc  pralio  9 

Tantum  femideos  inter  Arijtomenes. 
Infideant  timidx.  timidorum  huHa  columba ; 

Nos  aquiU  tntrepidis  figna  benigna  damus . 

C   O  M    M    E    N   T    A    R    I    1. 


II. 


IN  repulchromagnifico  fiimptu  eredo 
fedet  regina  aiiiuni  aquil3,cxpanfis  alis, 
volaiui  rimiIis,norafottitudii)is,ftrenuita- 
tis,&  intrepidi  animi  .  Eciitio  Rouilliana 
in  fepulchroinfculptam  habet  epigraphc, 
J).  M.  AriflomenK.  hoc  ell  .•  Hijs  manibus 
Arifiomenti . 

H  o  c  ex  epigrammatwn  Giaecorum 


]ibro3.fum'ptum  pulchrc  efl  xmulatas* 
quo  fub  nomiiie  Ariftomenis   Imperato- 
rcm  Carolum  V.  ceIebrar,3lliiHitt]iie3per 
tcad  aquilam  ,  quam  iii  fcutohabuit ,  &  Aquila 
imperiali  ftemmate,  qua:  fortirudihis  no-  pyo  fiem- 
lani  prx  feferat.  Eaenim  vt  dignitatec^-  pjate  Im 
■  tcrisauibusantecellit  :  ita  iHe  Pnncepsa-  peratoru . 
Iios  &  fprcitudine  3^  (pleiidorc  nominis  lou 
M     4         ge 


184 


Andreas  Alciati 


Imhle- 
matafds. 


t^mtilhs. 


g^  at)tccedit;H«c  qHJdcm  Minos,fcdnon 
immerito  ctim  Pignorio  dubitamns,  quo- 
ftiodo  Alciatus  potuctit  celebrare  cumu- 
Jnm  Caroli  V.  ciim  Carolus  obierit  anno 
1558  Alciatus  veroanno  i  j  jo-  Sed  Poc- 
tis  aliquando  liciuim  c(l  ctiam  viuis  tu- 
muloscrigercprxfertim  ijs»quosin  Dco- 
rum  numcrum  iiileierc  properant .  Epi. 
gramma  cfl  Antipatri  «$•  di-J^peiisf  ,  quod 
hnc  adfcribere  non  piget  : 
cpvi  A/cV  KpoviJ'a.i  JueuTope  ,  7ev'yapiv 

yopyif  VTTip  fxiyA^a  rvy.^ov   «c/rs- 

iyyi>.ha  fjApo-iriojiv  ,  c^  vViKiv  oojov 
a.piToi 
oJcovo.v  yiv6/j.a.v,  toosov  ctT'  fiy.tSiav  • 
^H^euTotS^eiAolffiV,  i^iS^ftjs-ny/  TTiAeiaf 

AUUif   /'  ,    oiTpiToif    d.vS'pa.7t    TipTTO- 

u.i9a  .  hoc  eft  : 

IfHnciafare  IouP5,prspesqj  volatibn^  ales  , 
Cur  mflgni  ad  tHtriulum  fidii  Arisic- 
menti  ? 
H&c homines moaso  :  zolucrnm  ciuantum 
oftima  ziuo , 
Tarjtum  hic  heroa.s  oftimu.s  irr^er  erat. 
Stiparintpauid^itimidorum bujla  colHbs. , 

Afi  cgo  delectoY fortibm  '^fq-y  z^iri^s  . 
Auis  louis  Satiirnij  nucia,quaiD  obcauf- 
fam  flas 
Feroijfu  p  magni  tumulo  Ariftomenis? 
Nuncio  hominibus,  quod  quantum  prs- 
ftantidlma 
Vohicrum  fum  ,  tantum  hic  femideo- 
rum  [fuit.] 
Pautda»quide  pauidisaflidebur  columba:, 
Nos  autem  interritis  viris  delec^amur. 
fare  age  ^d  fedeas  louu  ales  niiciapernix 
Magnanimi  tumidum  tiuxad  Arisio- 
ments  ? 
Uimirum  /jiiantum  alitihus  fum  robore 
prdfans  , 
Tantum  femideu pr&Ritit  iUe  zirts  . 
Sic  bufits pauidapauidof  decet  efe  coliibaa 
Ncs  zer"  intrepidnfgnafuperb.ijumu-:. 
Antipatri  cxltat  Epigranr.iu  ccrtc  ncbilc 
m  PIatoris,diuini  homiiiistumiilum,  cu- 
ius  ai-iraam  ad  fepulchrum  e  cceIo  ajla- 
pfam  i.:  rpcciemaquiix  dicic : 

iliTi.  Tl-rrTi  ^iB»y-as  CsipTaZOV  ,  \)TI' 

rcf,  H-ji 
a.<?i(iiiV7a  Siav  oiKov  a^rroyKoTrini  ; 
\vyfi';  Hfj.i  U.ha,Tci)voi  a.'7ra-mafiiv^)i  ij 


tHKuv  raiJLA^iyii  ynyivif  dr^^hiyti. 
Curaquila  ad  tumulwn  hunc  vol:tiii,dicf 
Hunfluid  ab  ashru 

Hic  habitare  Deum  forte  ttliquem  in- 
tuita  es  \ 
Iml  antma  extinRi  futn   diua  Flatonts  , 
Olympum 

§iu£.  colo,fed  corpui  terriienum  Attica 
habet . 
Hisnon  abfimile  cft  illud"MaruI]idc  A- 
gefilaor 

Kuncia  magnanimi  volucru  louts ,  ede 
quid  vrtii 

Inutcit  rofiro  cttdti  Agefilei  ? 
Ipf^  inter  volucres  quantum  captit  efero  , 
tantutn 

Mortales  onines  cedcre  Agefileo  . 

rOLVCRlS  S.^turnta]  Aquila,qnafi  di- 
xeris  louiana  ;  nam  &   lupittr  dicitur  Sa- 
turniusa  Saturno  patrc.  Viig.;n  4. 
Nec   Satttrniui  hic  oculupater  acciptt  i- 

quu . 
Sic  apud  Homerum  multisin  locis  y.f.o:i- 
S^m .    Cur  aucem  anuila  louifacra  ,  dixi- 
nuisfupra  Fmblcm.4. 

Ardu.t]  (ublimts,  ereila,  cmiucns  . 

Magtit  Arificmenis]  id  ef-,Caroli  Q^uin 
ti  ,  queiu  nomine  Ariftomcnis  appellar . 
K'piS^of/.iiii;,  optiniE  meniis  homuiem  fo- 
Dat,aitPindari  fcholiallcs.tt  Paufanias  iu 
Mcflen.eum  Grxcorum  omninm  optimii 
Apollinisoracnlo  iudicatura  refertjquod 
Sc  altoTbi  coiHrrmat  D.^Hici04ivmus.  Sed 
Ariftomenis  hiftoriam  ,  quoniani  multis 
eftincognifa,  paulolatijs  qnam  pro  ope- 
ri^  inllituronarrabimus,quam  credolegen 
tibus  iion  foic  iniucundam.  Scripfit  illam 
Rliianus  Rcnxws  Gricis  carminibus,  in 
quibus  Ar.ftomcnes  1  ihilo  f  .it  ignobil  or, 
quam  iii  Iliade  apud  Homerum  Achillcs. 
Paufanias  in  Melleniacis ,  Rhiamim  fecu- 
tus,latiliin)e  commcn-crat hanc  hii^ona; 
nosanrem  multa  pra;lciiideiites,  quod  ad 
Ariftomenem  attu-.er.ptofcqucmur.  Fue- 
runt  igirurinrer  A!el7cnios&:  I.accdxmo- 
nioscertis  decaufis  acerrima  odiu.bellaq; 
plurima,inquibus  cquo  Martepaignatum 
cfi:.  Taiidem  poit  coutinuos  vigintiannos 
in  Lellis  crhauftcs  (vt  Tyrcha:us  canit) 
Mcflcnijs  deui«f^is  talcslegesimpofueiunt 
Lacedxmonij.  Primum  uirci^irando  eos 
aftrmgunc ,  nc  vel  vnqnam  a  Laceda:ir,o- 
mjs  deficiantjvel  alias  noui  quidpiam  mo 
■liantiir.  Dsiude  Vtdtomiubus  ftumetttis. 


-^geJiUl 
tumuln 


II  r. 

lupiter 
S.itur- 
nius . 


Ariflon. 
nes. 


Arifiom. 
nis  hijio 
ria  ex 

FaufH' 
nia . 


Embleaaata_) . 


i8j 


/  \Arijiome 
\  nts  paren 
tes . 


^nx  agriciilrura  cowpatantur  in  homi- 
luim  alimoniam.dimidiam  partcm  iii  5par 
tam  ferreut.  Decretum  item  eft,vt  ad  fii- 
nera  regiim  ,  alioiumqj  qui  magiftratum 
gelVeruiit.tiim  viri  ex  MtfTer.ia.rum  mii- 
lieres ,  pullisinduti  veftimcnrisaccfdant. 
Itaq;  rantis  oppre(Ti  ajrumnis  Meireiiij  , 
cum  nihil  humjuitatis  in  pofterum  a  La- 
cedarmonijs  fperarent.fatiusene  duxeiunt 
inackcadcre^aut  tota  Peloponncfocieclos 
fugerc,quam  ha;c  pati .   Dccreueiuntira- 
que  deficere- Vrgcbanteosnon  lcuirer  ado" 
lefcentes  quidam,  rerum  quidem  bellica- 
lumimperui  ,  iflagnitudine  tamenanimi 
prasftantes ,  qiii  inlibera  patriamorimal- 
lent,quam  aiias  beatoetijm  feruirio  frui . 
Inter  hosfuit  &  Ariftomenes,  czteris  no- 
bilior.Nam  cum  eius  matre  Nicotelea  Ce 
nium  aut  Dcum  ferpcniis  fpecieaifit  rem 
habuiflcjputabarur  tamenPyrrhi.aut  Ni- 
comedis  filius  Hk  florcns  ^tate,excelfoqj 
pracditus  animo  magiftratus  ad  defcd io- 
iiem  folicitat-conferitur  pr^elium  :  vifto- 
riam  ncutri  manifeftam  funt  confcciiti. 
AfiftomcHem  vero  plura  ibcinoraedidifle 
famaeft ,  qu.nm  de  vno  viro  credi  pofTit  , 
adeo  vt  finira  pugna  regem  eum  elegerinti 
f  uit  enim  oruu;dus  ex  geuere  AEpytida- 
run.Ciim  regnum  derreL^Tafret^cum  exer 
citusimpcratorem  defigtiarunt.  Q^ii  vr  rer 
reret  Lacedrmo«nos,  profcdns  nodu  La- 
cedxmonem,  ad  templum  Palladis  Chal- 
cia:ci  clypcuni  futpendir,  cui  infcriptum 
£mx.yArifiomencs  de  SpartannDei  dicauit. 
Laceda:monijs    redduura  fuit  oraculum, 
vt  confilianum  Athcnieufem  acciperenr. 
Atkenasitaqj  mittuiit,  quioraculum  nun- 
ciarent,&   virum  peterent.    Atheiienfes 
verocum  nollcnt  ncc  res  Lacedxruonio- 
rum  ciefceicneqr.e  Dco  refiagari  ,  Tyr- 
thsum  luduuaginrum,qnj  &  ingenio  mi 
niroe  valere  putabatur,&  altero  pede  erat 
clauduSjSpartam  mittunt  .  ProfcAus  c6 
Tyrthasus,  magiftratibus  &  militibus  ele- 
giaca  &  anaprftica  recirauit  canr,ina,qui- 
bus  torum  animos  ad  bell  icam  Jaudcm  cx- 
citabat .  Itur  in  beIlum:Annxander  Spar- 
tanorum  rex  crut  ;  Ariftome;  em  lcgiona- 
iijex  Mcfl'eniiso.5loginta  (c]ed:i  comita- 
bantur,qui  contra  AIexandrum&  prir.ci- 
pes  Lacedimoiiiorum  impei'errito  aniiro 
irruentcs,  vulneraq;  excipieiucs ,  audacia 
&  tempore  Anaxandri  militcs  fugcbant  , 
liosyt  iiifeqiicrciitur  alijs  Mefleniorum 


praecepit  A rifrjmencs , ipfe  autem  fado 
in  alios  impetu  ,  qui  maxime  rcfiftcbant , 
ijsdemque  vi  icpulfis,ad  alios  lurfusefl 
conuerfus.Cum  hosquoqucabfquc  niora 
pepuliflet,  alacrius  iam  in  eos ,  qui  anhuc 
tefiftcbaiUjirrupit.donec  totam  Lacoimra 
aciem  ferturbauit  •   Cum  vero  non  finc 
turpitudine  fi)gcrcut,&  vim  fuftincte  noa 
poflcnt,  horribilius  eos  ,  quam  prc  vniui 
hominis  furoie  inlequebatur  :  Ibi  ne  py- 
rum  filucftrem  in  campo  enaram  curiu 
prajtervcheretnr  Atiftomenes  ,  prohibuic 
vatcs  Theoclus ;  ad  hanc  enim  Caftorera 
&  Polluceni  dixit fubfedifle .  Ariftcmenes 
autem  cum  cffr?nateferrctui,pyrum  pre 
terlapfu-s  fcutumamifitj  quoddumqux- 
rit,multi  Lacedaemoniorum  fuga  falutcm 
quajfierunt .   Poftacceptam  cladcm,  cuai 
cfTe:  animusabicclus  Laconibus,neqj  iara 
amplius  arma  fumcre  ftaruillcnt  ,  Tyt- 
thaeus  rcciratis  elegisperfuafiteis,vtaima 
non  abijcerent,  fed  bellacapeflbrent.  Ari- 
flomcni  autem  Andamiam  rcucrfocoro- 
nas  &  fruges  ii.icoerunt  niUlicres,caticura 
huiufmodi  concinentes : 
In  mediMK  cam^um  Stenychriori-,  (^iuga 
monns 
Spartanos  fequiturfortis  Arislomenes . 
Ariftomcnes  pofthxc  Delphos  eft  profe- 
dusicumq;  ex  Boeotia  rediret ,  in  tcmplo 
Trophonij,  reueianxe  Pythia,inuenit  fcu- 
tum.quoaccepto  maiora  continuoeftag- 
greflhs:na-mq;  obfcruato  vc(pertino  teiT.- 
poreinoppidum  Pharis  Spartaiiorum  per 
uenit,  iirdeq;  occifis,qui  repugnab3nt,pras 
dam  ingentem  abegic .   Initinere  autem, 
cum  quidam  Laccdsmonionim  grauioris 
armaturs  n:.ilires,&  lex  Anaxap.dcr  irrue- 
rent.in  ftigam  eos  vertit ,  &  Anaxandrum 
eftinfecutus  :  fcd  iaculoincoxendicegra- 
uittr  vuliieratus  rcccptui  ceciint;  non  ta- 
men  prjedamfibi,  quam  abegcrat,  cxtor- 
queri  pafluscft  .  Pof^quam  c  vulnerecon- 
ualuit,  cum  vcllct  mipai  tam  irrumpete^ 
Helena;  prodigijs  &  Diofcnroium  nodu 
eft  prchibitus .    Virgir.cs  deinde  ,  quxin 
honorem   Cian.-c  in  Caryjs  (altabant ,  per 
infidias  cepit  ,  quarum  paties  opibus  & 
authorirate  Vultbar.tPcrdudisliis  in  Mef- 
fenis  vicum  qLendam,no(5lcm  illam  quie- 
uir,&  militiLnis  &  manipularibus  virgi- 
num  cuftodian.  demandauir.-  Ibipetulai}- 
tesadolefceiitesad  vicladas  Tirginesjmpcl 
kbanturjvigcbaurq;  propofirQ  vcl icnn?i> 


C^ticsifn 
Ariflome 
ni  cantA' 
tuvt . 


Arificma 
nesi;ir<ii- 
nes  cat-c 


iS6 


Aadffeae  Alciati 


Mulieres 
Arifto7ne 
ne  cxftut. 


Zlal>itHr. 


Ariflocrft 
tes  prodi» 
tor. 


le  Arirtomene,tanquamSpartanis  viiis  fo- 
\i\a\  iiifericntiniiuiam  .  Ecadeo  res  pro- 
ccfTit,  vt  cogeretur  Ariftomenes  quofdam 
eoriim  interficere.  Dcinrle  virgines  i]lje- 
fjsmagna  pecunia  redemptasdimifit.  Eft 
in  Laconica  AEgila,  vbi  tempUim  Cereris 
eft,  ibi  feftum  celebrari  a  malier^bus  cum 
lcirec  Ariftomenes  ,  illuc  cum  niilitibus 
irruic:SeJ  cum  mulieres  non  fine  numinis 
auxilioarl  defenfionem  proueheretur.mul 
tos  Melfeniorum  &:  gladijs  ,  quibus  vidi- 
inasfecabant,vulnerant,&  verubus  ,  qui- 
bus  aHabantitransfigunti  Ariftomenem  ve 
ro  facibus  percuHum  viu^im  capiunt.  Vt 
autem  vinculis  elaberetur,Archidamia  Ce 
reris  facrifica  in  caufa  fuic ,  qua.'eura  illa 
iiodedimific,non  largitionibus  corrupta, 
fed  eiusamorecorrepca:Excufauic  autem 
fugam,  tanquam  peruftis  vinculis  Arifto- 
jnenes  euaferic .  Tercio  belli  anno  ,  cum 
pi;i'lium  eflet  committendum  ad  foflam 
cnaguam,&  Arcadesex  omnibusfimulop 
pidis  Ariftomeninufiflenc  auxilia,  Arifto- 
cracem  Arcadum  regera,  &  illobello  du- 
cem  Laceda^monii  pecunia  corruperunt . 
Ariftocrates  accepca  pccuuKi  primo  Arca- 
das  celauit  quid  elfet  fadurus;  cum  vero 
ad  tnanus  iam  eflent  venturi.cos  perterre- 
fecit,  tanquam  &  anguftijs  forenc  compre 
henfi,&  C\  viiicancur.recedendicopiam  nul 
lam  fiut  habicuri :  Sacrificiainfuper  iiuu- 
fpicacafuifleaflericQ^emlibet  igituriuC 
fit  fibi  fuga  confulere ,  cum  primiira  ipfe 
^gnum  daret .  Ciim  vero  intuliirent  fe 
iamhoftibus  Lacedxmonij,&  concra  nice 
xencur  Meflenij  ,  fubinitium  pugna:  Ari- 
ftocrarcsfubduxit  Arcadcs.-  Iraq;  finiftru 
cornu  ,  &  medium  agmen  deftirutum  eft 
pra:fidio.  Ariftocrates  flagicuim  flagicio 
addidujfugic  enim  per  mediam  acicm  Mef 
feniorum.  Q_aare  Meflenijscadebanc  ani- 
mi,  &  Arcadum  tranfcurfu  eranc  pertur- 
baci;&:  quidam  eos,vt  manereiit,fupplici- 
tcr  orabantjquidam  couicijs  aducrfus  cos 
tanquam  prodicorcs  ,  &  iniuiia  ftint  \C\ . 
Lacedijmonij  dcftitutosauxilijs  Meflenios 
facilecircumdaiUjfLiperanCjfuiKiunt  .  Ex 
Meflenionim  vulgo  miilti  ceciderunt,  ex 
principibus  eriam  non  pauci- Ariftomenes, 
qui  in  iila  pugna  magna  cum  laude  pu- 
guauerac,fed  fruftra,  propcer  paucicacem, 
collegic  Meflrenios  palaiices.quibus  perftia 
fic,  vcmeditenanea  oppida  defcrerent ,  & 
in  Iram  montcm  commigrarcnt.Hunc  ita 


do     ca^i' 
tnr . 


que  in  locum  cum  fe  contuliflentjcos  ob- 
fidioue  Laccdxmonij  cinxcrunt ,  quibus 
Metfenij  per  viidecim  annos  reftiterunt  ; 
nec  folum  refticerunt ,  fed  multisincur- 
fionibusinagros  Laconesexercu€runt,iu- 
ipenta  abigeudo,  mefl!esq;  Laconicas  com 
burendo  :  captiuos  infuper  fub  hafta  ven- 
debant.   Fccerunt  &irruptionem  in  op- 
pidum  Amyclas  nodlu,cepitq;  illas  Arifto 
mcnes,&  diripuir,antequam  Spartani  fup- 
pecias  ferre  poflent  .  Deinde  cum  tocam 
regionem  deuaftarec.obuiani  fadus  cft  La 
ced^moniorum  manipulis,&  duobus  regi- 
bus,  commiflbq;  prxlio  vulnerainrer  pu- 
gnandum  cum  aliaaccepic,tum  capuceius 
lapide  eft  ictum  ,  adeo  vt  tcncbra:  oculis 
otfundcientur  •  Proftrato  eo  Lacones  fre-  ■^^'Jfomt 
quentes  accurrunt,viuumq;  capiunt.  Ce-   '^f* /^f«» 
peruntitcm  exeiusmilitibus  circicer  quin 
quaginta  .   Hos  omnes    Lacedarmonj;  in 
Cseadam  ( Barathri  id  nomen  erat,qu6  La 
cedsmoui)  nocentcs  pra;cipitabanc/  abij- 
cicndos  cenfuerunc .    Cxtcri  Melfcni  j  de  - 
ic^fliin  Cxadam  continuo  perierunt,  Ari- 
ftomencm  autem  tum  quoque,  vt  antea  , 
deorum  aliquisconferuauit  :  Aiuntenim  Struatur 
aquilam  volatu  le  fubmifiircalisq;  illum  per    vul 
fuftinuifle,donecad  finem  Barathriperuc  feet  ela- 
nirccillsfus  .  Hic  iam  Ariftomencs,(ciens  btthr . 
fataleefle  hominibus  vt   morerentur  ,  ob- 
uoIucuspaIlio,forci  &  impcrcerrico  animo 
morcem  expetflabat  .    Terrio  autem  die 
poftjCum  ftrcpicum  fciiciiec,  facie  deteda 
vulpem  cadauera  corrodencem  confpcxit, 
quam  cacicus  fiuit  ad  fe  accedere,eamquc 
vtacceflirccpic,  &alter3  manu  chlamy- 
dem  mordendam  bcftixobijciebat,  ne  la;- 
deretur  ;  fugere  volcnrein  lequebatur  ap- 
prehcnia  cauda  per  tenebras:  cumqj  in  lo- 
ca  cranfitu  difticilia  cflet  peruentum,a  be- 
ftiaeftauuHus.Tandem  &cauernam  quan 
dam  deprehendit,&  per  eam  luminis  fplen 
dorcm  vidic;cunc  vulpem  dimifir,  cauer- 
namq;  laciorem  ir.anibus  reddidic,domu- 
quein  Irammontem  incolumis  euaficEx 
cemplo  Laccda-monijs  cft   per  rransfugas 
nuiici3tum,viuere  Ariftomenem;huic  ru- 
morinon  plus  fidci  citadhibitum  ,  quatn 
fi  mortuus  fuis  viribus  reuixifle  diceretur. 
Dum  hxcaguutunCoriiitliij  Laccdajmo- 
nijsmitcuntexercitum  ad  expugnandam 
Iram.   Cuiusreicum   Ariftomencs  eflct 
fadtus  cerciorper  exploracorcs.node  fopo 
ta  facuros  &  palaatesj  nec  excubias  agen- 

tcs 


Ernblemata_j. 


187 


Irijiome 
\ts  tertio 
tfitHr . 


tes  Corinthios  trncidar ,  viia  ciim  duci- 
biis.tpoliac];  ditipic .  Qux  reselfccic,  vt 
.Spartani  crederent  Ariftomenem  vinere. 
Lacedi'moniJ  poft  hxc  quadraginra  die- 
rum  induciascum  Ire  incolis  pepigerunr, 
&  ipfi  quidem  domum  reuerfi  feitum  ce- 
lebrarunt;  Cretentes  aucem  fagirtani  per 
Melfcniam  palTim  vagabantur.Ariftorneni 
igitur  ab  Ira  propter  mducias  longius  pro 
feAo  ,  &  fccure  vaganti ,  fepcem  fagitta- 
rij  infidias  ftruxerunt  :  &  captum  loris  , 
qu2  in  pharetris  habebant,conftrii)gunt3 
ii\o  vero  Sparram  proficifcuntur  ,  Ari- 
ilonjenem  capcum  nunciaturi,  reliqui  A- 
gellum  Menenias  vicum  petunt.  Habita- 
bat  ibiqusdam  puella  cum  matre  ,  patre 
orb3ta,h<jc  nocte  prxterita  per  quietem  vi- 
derat  leonem  viniTtum  ,  Sc  vngnibusdefti- 
tutum  a  Inpis  in  agrum  carum  elfe  per- 
ducl:urn.ipfa  vero  vinculis  leonem  exolue» 
bar,  vnguesque  reftiEuebatj  &  ficlupidi- 
fperti  a  leone  lunr  vi(i  .  Tunc  aurem  ad- 
ducto  a  Cretentibus  Ariftomene,inteIIexit 
virgo,  re  *era  fibi  otferri  ,  quod  nod:u  an- 
tea  apparuiiret,&  quis  efTetjmatrem  inter 
rogauit .  Vt  rem  perccpit,Cretenfibus  vi- 
num  infudit  jiberuis.qui  ciim  fuilTent  in- 
cbriati.pugionem  abeoabftulit,qui  maxi- 
mefomnoerat  opprefrus;&  fic  Ariflome- 
nis  vincula  refecuit  virgo.Ariftomeuesau- 
tem  arrepto  gladio  Cretenfes  interfecit. 
Kanc  poftea  virginem  Juxit  vxoremGor- 
gus  Arirtomenisfilius:  hoc  enim  modopr^ 
rnia  perfoluit  AriilomcnespueJIaj  pro  fer- 
uatavita.  Vndecimo  aiuem  obtidionis  an- 
no  fatale  iam  erat  tum  Iramcapi,  tum 
Mellcnios  fedibus  ei|ci;habebat  enim  Ari- 
ftomenes  huiufmodioraculum  : 
Cum  Neda  curuiuagas  ex  te  caper  haufe- 

rtt  vnd(u , 
Non  egc  MiJfenatueAr,^  fatapropinquat, 
(Nedd  fluniuseft,cuiusfontes  funcin  Ar- 
cadia,  MetTeniamqiab  Elasis  diflerminat) 
Timebant  itaq;  Ariftomcnes  &  TheocUis 
vates  (quibusdatum  fueratoraculum]  ne 
capri  ex  Neda  biberent ,  Scd  cum  vates 
Theodus  iuxta  Nedx  ripas  ambujaret , 
confpexit  capnficum,  qnxfummis  folijs 
radebataquasjhanc  Gr2ci  Olvnthum  no- 
THinant^Meflenij  Tragum.id  eft,caprum. 
Vnde  vates  coniecit,  id  voluifTe  Deum  fl- 
gnificarc,  inftareq;  iam  fitum  MelTenijs  . 
Id  tiguificauit  Arif^omeni,reliquos  Mefle 
nios  celauit .  Habebaiuncfcio  quid  inoc» 


culto  Meflenij  ,  quod  tietianefceret,futu- 
rumerat  ex  oraculo,  vc  tora  Mefleniafub 
mcrgeretur; fin  vero  idconferuarerur,  fo» 
revt  regionem  aliquando  Meilenij  recu- 
perarenc.  Idcirm  certo  tcirec  Ariftome- 
neSjOracuKi  nof^uafportauit ,  &  in  montc 
Ithoma  defodit ,  vbi  maxima  crat  tblitu- 
do;Iouemq;  Si.  reliquos  Deos,qui  Mefie- 
niam  vfqjad  illatempora  feruauerant,ad- 
hibuit  cultodes.  Polthxc  nocte  quadam 
piocellofacuftodes  deferuerunt  prxfidia, 
id  cum  per  paflorem  quendain  inrellexif- 
fent  Lacedazmonij,  eadem  nccte  per  tene- 
brasinuadunt  Mefleniorumarcem.Quod 
CLim  percepilTet  Ariftomenes  ,  venir  cum 
Gorgofilio.Theoclo  vate,  Maticlo  Theo- 
clifilio,&aIiis:noc^uquidcm  nihil  memo 
fia  dignumab  vtrisq;eflgethim.Ortaau- 
rcm  luce.cum  inuicem  fe  afpicere  poflent, 
Ariflomenes  Mefleniisoraculum  propaU 
uitjqui  in  eitremam  defperacionem  addu- 
di,  in  Lacedsmonios  quo  quifque  potuie 
modo,impetum  fecerunt.  Melleuise  icem 
mulierescorrepcascegulas  Sc  faxa.aliaque 
in  Lacedxmoniosiaculabancucfedimbriii 
&fulgurum  violeriaoculos  Metleniorum 
obcascabat:  quasomnia  LaceJsmnniorum 
animos  erexerunt .  MelTenii  tamen  con- 
tra  fatalem  ueceiritatem  totis  viribus  age- 
bant.Tres  itaq;  dies  contra  Laced^monios 
ftet€runt,&  totidem  nodes,  prodijt  tan- 
dem  Theoclus  vates  ,  &  Ariftomenem  fic 
eftallocutus:  Quidfruftra  laboras  ?  capi 
Metrcnaim  prortusnunc  fataleelh  vidifli 
cap^ficum,ApoIlp  pr^dixir.mihi  commu 
nenTcum  patria  niortem  Deusintentacrtu 
tcipfum  reliquosq;  Mellenios  ferua.  Hxc 
cura  dixiiretinhoflei  itruit  ,  quos  fic  ell: 
allocutus:  Atqui  uon  perpetuo  l^eti  MefTe- 
niorum  opibus  fruemini.  Pofthxc  irru-.  Theocli 
ptioneiuhoflesfacla  multosoccidit,&  in-  vatu  ir.tg 
feinterijt.  Me.Tenios  a  pugna  auocauit  ntu^ . 
Ariflomenes,quibus  prxcepit  vt  fe  feque- 
rentur  ,  fiquem  ipfe  tranflcum  prccberet. 
Congregacis  igicur  vxonbus  &  Iiberis ,  ia 
extrcma  partepofuit  filium  Gorgum  ,  & 
Manticlum  vatis  filium  ,  ipfe  in  principio 
ad  hoftes  conu«r^us  capitisuutu,  ac  raotu 
haftaj  fignificauit  fe  tranfitum  peterc  La- 
ccda:monij  ex  Hecati  vatis  confilio  aditum 
patefecerunt,  ne  rabiofi  homines,5c  ad  ex- 
tremam  defperationcm  petdiKfli  fupramo 
dum  ferocircnt.  Meflenios  abeuntes  fu- 
iceperunt  Arcaies  allaus  veiliinentis&  ci 

bis 


I 


88 


Andreae  Alciati 


Arsjlocra. 
tii  posita . 


Arljlotne 
nu  tnors . 


Ariflome 

iics  corde 
hirfuto 
^rAdii^iS  • 


Wii  ,  terram  iuriiper  cumeis  fiint  partiti. 
Poltaliquotdeinde  dics  ciim  &  MefTeiiii 
&  Arcades  expeditionem  occnltam  duce 
AriftomeDe  ii)  Laced^moiiios  parafient, 
ArillocratesCquem  (upra  diximuspecu- 
nia  a  LacedsemonijscorruptumJ  hoc  con- 
f:luim  Lace<i^moiiiis  patefecit  Hoc  cum 
Aicades  intellexiirent  ('niinquara  enim  ne- 
f]ue  Arcades,  neque  Mellenii  proditorem 
piitanuit  Ariftocratem)  eum  lapidibusob 
rucrunt.infepuitumq;  dimifernnt.  Rur- 
fus  Ariftomcnes  cum  quinquaginca  Melle 
niis  Iram  mcncem  inuadc,  mulcos  ibi  La- 
ceda^moniorum  trucidauit,ilIorumq;  triii 
phum  vercitin  ludum.  Reuerfus  in  Ar- 
cadiam  filium  Gorgura,&  Manticlum  va 
tis  filium  cum  exerciribus  dimifit ,  terras 
&  fedes  qusfitum.Gorgtisin  5iciliam  pcr 
uenit.S:  ZencliiT)  vrbem  occupatam  Mef- 
fenem  nominauicAIanticlus  infulam  Sar- 
doam  cepir,  habitauitq;  Ariftomenes  Del- 
phoseft  profedlus.quid  ei  refponfum  fit , 
non  dicicur.Cum  filiadeiade  fein  infulam 
Rhodum  conculicpoftea  Sardisad  Ardyn 
Gygxfilium.  Cumqjad  regem  Aphra- 
ortemanimodeftinaftetiter.raorbo  corre- 
ptusobiit.  Neq;emm  dcbebant  Lacedjc- 
monii  vlla  iam  clade  pofth^c  ab  Ariftomc 
neaffici .  Mortuo  Anftomeni  Damagetus 
ac  Rhodii  momimcntum  ardificaruntilUi 
ft:re,&  honores  ab  eo  temporedecreueriit. 
Ariftomenem  item  contendunt  Thebanis 
in  Leud:rico  prxlio  auxilium  tulifle  poft 
iT)ortem,&  incaufa  eum  potillimum  fuif 
fe.vcclademaccipcrent  Lacedxraonii.H^c 
exPaufania-  C^ujbusaddimus  feftiuum 
MaruIliepigrarntHa  : 
Viderat  armatns  vni  dare  terga  cohortes 

Iupiter;&  Martem  credidtt  ejfe fuum  . 
M(yx  -Jt  Anftomenei  notti  procul  agnitus 
armu , 

J.tfulfit  'volucrK  auxiliaru  apex : 
Ma5ieait,o  iuHenis,fite  mea  bella  tulifsit, 

Non  alia  calum  tunc  eguifftt  opt^ 
Dignum  el\  rclaru  quod  Pimius  lib.  ii. 
Nar.hift.cap.37.  de  Ariftomei'e  fcriptum 
rcliquir.-Hirco  corde  ,  inquic,  gigm  quof- 
dam  homincs  proditur,  neq;  aliosforcio- 
ris  elle  induftri.-e,(icut  Ariftomenem  Mef- 
fenium  ,  qui  trecentos  occidit  Lacedxmo- 
nios;  ipfe  vulneracus  &captus  femel  ,  per 
caueinam  latomiarum  euafic,angurtos  vul 
piumaditus  fecucus:  Icerumcaptus  fcpi- 
tis  cuftodibus  fomno,ad  ignera  aduolutus 


Semidii 


loia  cumcorporc  cxufTit  .•  Tertio  capt» 
Laced^monii  pe>5lus  diflecuere  can  fa  viden 
di,hirfutnmq;  cor  repertum  eft.Idem  nar 
rat  eciam  Crinitus  lib.  ij-de  honeft.difcip. 
C.y.VidePlutarchin  vita  RomuIi,&  Val. 
Max.  in  fine  libri  i.  cumagit  de  Lynceo: 
fedinomnibus  codicibus  inoieuitmendri, 
legcndum  enim  eft  ibi  pro  Athenienfes, 
Lacedajmonii.quod  clarius  eft,quam  !on- 
giori  indigeat  probatione.Vide  eciam  Coe- 
luim  Rhodig.  lib.  17.  cap.  5>.memiiiit  quo- 
que  Dion  Chryfoftom.orat.^^.fert^initio. 

G^antum inter  aues]  Collacioparium. 

Semidcos  inter.  ]  Semidei  funt  Heroes 
hlluftreSj  &  nobiles  viri ,  quiquoniam  ad 
Deorum  immorralium  naturam  quam 
proximeacce(Icrunt,ab  impejiita  plebecu- 
Ia,&  Poecisipfis  (qui  vulgarem  opinionera 
velis  remisquc  conlctfbaci  funtj  innumero 
Deorum  leiaci  creduntut:  Tales  fuerunt 
iili.quos al  tero parente  Deo.alcero morw- 
liprognacosexiftimabacvt  HercuIes,As- 
neas,  Achilles,&c.  Hefiodus: 
ZsuV  KpoviJ^iK    '7roi»7t    J^iKcaoTifev  KSt^ 

eipHov 
k^vS^pcov  Hpaav  Bhov  yivm  ,  e7  KAhiontu 
H'i/.i^eoi  . 

lupiter  Saturnius fecit  iufiiw  C^  meliut , 
Virorii  heroi(,diuinfi gentt4,^ui  appellantur 
Semidei  . 

Ouidius  i.Me^tamorph. 
f«r  mihifemideifilueftria  numina  Tatmt. 
EtStatius  i.Achill.Keges  femideos  appel 
lat.  Lucianusin  mortuorum  dialogis  fub 
Trophonii  perfona:  Hfwj-,  inquit ,  er/V  9 
^ijV  Av^paTTSi  ifi,  fjt.Yi-n  ©goV  ,  AKKtt.  y^ 
ffvva.i/.Z07iptv «V/ .  id  c[\:Hcros  efl.qui  «e- 
que  homo  eif,neq-,  Deus,&fimul  vtrumqi 
eft .  Mitro  quarPiutarch.  deoraculorum 
defe^rtu  difpucat ,  quxq;  Diuus  Augufti- 
nus  lo.deciuir.DeijC.ai.aliiq;  cert^mul- 
ri  reculeruut  de  Heroibus  . 

Infideant  timidd,&c.]  Columbam  pro  Columb/t 
trepidatioi)e&  timiditacis  fymbolo  pone-  P^"  trept'>  ; 
re  vulgatitlijDum  fuicanciquis,nam  &  na-  (^^^'0»^'  ' ' 
men  illi  apud  Grxcos  rpripMvMoc  idem  fi- 
gnificafdeducitur  enim  a  rpitiv,  qwod  eft 
rrf/)/W^r^.  Homerusenim  fic  : 
A;  ^i  0a.Ti)v  rpifpcjji  '^reKHciiTtv  l^y.ct^' 

ofxolcu  .  hoc  eft  : 
H£  pauida  grejfufimiles  abiere  columbts , 
Ouid.i.artis  : 

Vtfugiunt  aquilas  timidijfima  turba  et- 
lumbA . 

Pieriits 


Emblemata. 


i8p 


Pietuis  HierogIyph.Iib.zi.itl  Ccith  perfpi 
ciieqne  declarac .  Eft  ciiim  columba  aius 
-ilumbi  fimplex  &  fupra  moJrT  paiiida,ira  vt  pro- 
itHrx^.  pter  gemiiiium  cimorem  iu  fammis  locis 
niciificeciadmocium  (alax,  foerui  Gofrtinuo 
indulgec,eaqjnibil  fcECudius,maies  morc 
fxmuiariim  oiiis  etiara  iiWubaut  &:  ibuencr 
ob  hxc  Vencri  facra  efle  cieditur.  Aqiulae 
odiofa,de  qua  re  Varro-p4-«rima  .  Scd  co- 
lumbina  (implicirasiir  prouerbinm  abijt . 

Hlliim  ,       5«/?/«,]  Sepulclvra,tumulos.  luueoaj. 
5atyr.  3. 

^nYtxndum  ad hujfd  otdaucr . 
Oiiidms  Faftorum  f. 

Compofitiq^  }iepos  lufia,  fiahAt  aui  , 
Et  Virgilius  .- 

____  femiufltt^  feruant  Bufia  . 
Cicero  in  Pjfonem  :  Q^oium  ego  furori 
nifi  ccfTilTem,in  Catilina:  buftojvobis  duci 
bus.madatus  eilem.Mottiiorum  cadaue- 
ra  olim  cremabant,&  cinercs,qHos  religio- 
s^  afTeruabant.bufta  diccbantur.quafi  com 
bufta.Cicerotamc  3.DeIcgib.buftum  pro 
monumeqrpaccipit ,  vt  &  Suetoniuspro 
iepulchrof. 

Noi  ytquiU..]  Aquilam  Romanorum 
(rerum  dohiitiornm)  infigoe  fuiire,quam 
plurimiau(ftoies  referunt .  Neqjvero  id'^ 
fine  caufa  faclum  coni  icio,«am  vctufti  qui 
queaquilamauium  priiicipcm  vocicabaw: 
vt  Horatiusproiiide  dixerit,ei  louem  per 
mifilfc  regiuim  inaucs  vagas.Obferuabant 
cnim  eius  auis  pr?ftantiam  vinum,eam  po 
Iitam,concii)na-.Ti,  intrepidara  ,  ftrenuam, 
libtralemrqua;  adiundla  perpetuo  fortem 
debenc  Principem  comicari .  Sed  &  aqui- 
linonafohomines  tegios  appellarunc  ,  ce- 
ftibus  Placone  Sc  Plucarcho;ira  vc  Perfe  ad 
regnum  nemiiii  adicum  liberum  concede- 
renc.nid  quiea  nocajinfignis  eileiujatq;  Cy 
rus  ille,  quem  aouilino  nafofuilfe  memo- 
rabanc.Pyrrhuseciam  Epirocarum  Iinpe- 
raror,  Aquils  cognomen  fibi  datum  a  fuis 
lubens  admific.  Cum  enim  milires  eum 
Aquilam  appellaffent  :  7/  yeip  ,  inquit ,  k 
lA.iKKa roii  ufj.irepoif  o-TrXon,  aa^Trtp  aKV- 
TTi  poif,  aupoixivti  .  §^id  vero,non  deheo 
'vejcrii  armus  ,ta.nquam,  alvspernicibui,  in 
altum  tolli}  Imo  veroapnd  Thebanos  A- 

JtquiUfa  quilx  vtfacraaucs  colcbantur  ,  vt  apud 

ert,    aues-  A  Kgypcios  CrocodiIi,Ibes,CynocephaIi. 

Mii(nis .      Xiiio  non  aufim  cquidem  tranfilire,  Aqui» 


lam  olim  rerum  fuccclTHm  profperarum 
portendiHe,  fic  eiim  lupitcr  omen  opti- 
mum  cepitjciim  fibiaduerUis  Titanas  pro  AquiUf' 
ficifceutiapparuit  Aquila.Pra.'tcrmitto  lu  »»«»• 
bcnsqu?  prolixa  fwntiii  Xenophonriscont 
mentariis.   Ccrte  Aquilam  alii  teferunt, 
Gordii.pauperis  alioqui  viri,  iii  curru  per 
totum  diem  feditalfej  vnde  reginim  Phry- 
gia:  filio  Mid«.pr3cmonftTarum  volunt . 
Ciim  Hieroadmodumadolefceiis  eflct,&: 
mediocrium  homofortunarum,primobel 
k),quod  vnquam  iniifTet,  Aqiiila  fediceius 
clypeo  ,  quod  prajfagium  regni  fuifle  cre- 
ditur.TarquinioRomam  migianii  Aqui- 
lapileum  e  c3piteabftulit,vndeTanaquiI 
vxor  vaticiniorum  pcrita  regnum  illi  por- 
tendiconiccit.  C.Marius  puer  Aquilajni- 
dum  cum  feptem  pullis  in  agro  reperit  ; 
cuiusominis  ratio  fuicleptem  Coniiilaci- 
bnsoftcnfa.  Celcbratur  &  Odauii  C*efa- 
ris  Principatus  primum  Aquil?  oftenro  no 
tatns  ,  Ciim  enim  aliquando  in  via  Cam- 
pana  pranderct ,  Aquilaei  impiouifo  pa- 
nem  ei  dc  manibus  eripnit,&  lenicer  dein- 
dc  reddidJt.  Nec  prsrcrmittendum  quod 
legitnr  dc  Alexandro  Macedone  ,  quo  re- 
censnato ,  Aquilajduieinculmine  domus 
pcrtotum  diem  fedifledicunturj  quod  o- 
men  tura  piimiim  captum  fuit  dupiicis 
Imperii,nempc  A  fiatici  &  Europsi .  Sed 
h^ec  dum  colligo,  fere  non  fentio  mihi  ad 
reliqu»  pergendum .  Vide  Picrium  Hie- 
roglyph.  19- 

C  A  R  o  t  I  V.iaudes  celebratfvt  Clau      ^  ^- 
dius  Minos  arbitraturj  quem  qiiam  apte  ^^''^^^ 
cum  Ari-ftomcnccomparet^fatis  conftabit,  ^*  y^'* 
ft  quis  gefta  Caroli  cum  hiftona  Arifto-  ^^««^'^ 
menis  fu  pra  fuse  enarrata  conferat.  Quare 
non  multuscro  in  enumerandis  cius  lau- 
dibus,ne  raihi  contingat  id,quod  fbphifta; 
cnidam.qui  cum  apparatet  lecitarc  libru, 
.&  Ajualcid::^  percoiuanci.quod  eflet  argii- 
mentHm,refp©ndilfet,Herculis  encomiu  : 
Quisjincpiitjillum  vitAiperat:  Supervaca- 
neum  exiftimansin  co  laudando  fun.ere 
opcram.quem  omncs  vnoorc  prasdicarcr.^ 
Herculesautem  apud  Spartanos  religio- 
fiflime  colebatur,vt&  Carolusapud  Ger 
manosjvixitenim  is  inter  homines,  vt  vi- 
uus  laudabilis  fuerit,  inottuus  verd  fixlix- 
iudicetuc  . 


c^<!^!&^:vf^^;^t^ 


IpO 


Andreae  Alciati 


Suftine  &  abftin^. 

E   M   B    L    E   M    A     XXXIV. 


"p  T  toleranda  homini  triUis  fortuna  ferendo  ejly 
"^     Et  nimium  felix  fipe  timenda  fuit . 
SuBine  {EftBetm  dicebat)  c^  abfttne .  oportet 

Multa  pati  ,  illicitii  abs^  tenere  mantis  • 
Sic  ducis  imperium  vin^ius  fert  po^lite  taurus 

In  dextro  ',  fc  fe  conttnet  a  grautdis  . 

COMMENTARII 


II. 

Jymbolii . 


AVaccis  graiiidis,&  armeiitorum  gre- 
gepafcuo  bubulcus  tauru  refpicien 
tem  fegregat ,  iu  qiiem  verbenbiis  (xuiie 
videtur  .  Et  quamuis  epigramma  de  po- 
plite  vuiclo  dicac ,  tamen  hocloco  illud 
iioncxprimitur  • 

SvMPTvM  eft  Emblema ex Oro A- 
poiliue ii) libello  dc  Hieroglyphicis, vbi  de 


tauro  (ic  ait:  Hominum  dubia»  &  inftabi- 
lis  temperantia:  fignificare  volentcs  ,  taxi- 
rum  pinguutgcnu  dextrum  ligatum  j  fic 
cnini  uoncoit .  Alciatus  vt  hocob  oculos 
poneretur,  <TVfj.^oKtKov  adiecit.nepe  tau- 
rum  roboris  excelfi.patientiflimum  &ab- 
ftinentiffimum  animal  .  AEgyptii  enim 
facetdotcs  cum  fortem  &  tcmperantera 

figni- 


Emblematcij. 


ipi 


111. 


(ignincarc  vellent,taurum  valctudiius  in- 
tcgra:  pingebaMC .  Onerura  eiiim  &  labo- 
riim  omiimm  pacicntiirunus  eft.srumiiuS 
nuijas  dctrectat.uiftacq;  opcii  iieriii  quau 
tumlibet  .  Sed  3cabftiiiens  eft.cjuippequi 
polt  V  icca:  conceprum  cum  liJa  non  coeat, 
vt  lacni  Orus  l>b.  t.  Hieroglyplv  &  Pli- 
iiiusiiD  8.cap-4/«Vide  ricrium  Valer.Jib. 
3  HiciOglypiiicon.Sed  vc  paucis,quemad 
jnodum  Pariencia  &  Abllinentia  dux  vir- 
tutcs  (u.ic  prsec^teris  vtiles,ficiis  oppofi- 
ca  duo  vuia.incoleraiitia  nempe  &  uiconti- 
iientia,mulc6  omniumgrantinmx  &i  exi- 
tiola;  maxime  dicebantur  Epicleco  (teftc 
Geliio  Jib-  *7.c.  19-)  uempe  cum  auc  in- 
iurias.qux  iunc  feiendx,  iion  coleramus , 
lieq;  fciimus;  auta  quibus  rebus  volupta- 
tibusquenos  tenere  dcbemus ,  uon  cene- 
mus.  Icaque,iuquic,  fi  quishxcduo  ver- 
ba  cord:  liabeat,eaq;  fibimiperandoacq  le 
obferuandocuret,is  eritplerunqi  impec- 
cabilis,  vitamque  viuet  trauquilillimam  . 
Verbadao  h^c  dicebatjatye^^ov  Kff^  drriy^. 
Fatere  &  abjiine  .  De  aduerfis  arquo  ani- 
mo  peiferendis.quxdam  Ladanuus  6.  c. 
i8.Sc  Plutarchus  confolatione  ad  ApoUo- 
nium  j  deabftinentia  vero  exemplalonge 
multafuntapud  Valer-Max.  lib.+.cap.j- 
Videquoq;  adagium  ,  Suftine  &iibjiine, 
Vtriusqj  verbi  vim  cxprellit  Horacius  4. 
Carm.il. 

VindeK  atiar^fraudis,  &  abjlmens 
BHcentis  adfe  cHncia, pecimm , 
Confulq-^  non  "vnimanni , 
Sed  quoties  bonus  atcj-^  reciia 
ludexhonefium  prAtultt  ztili,  0* 
Reiecitalto  dona  nocitium  Vultu. 
LTtoleranda  homtni  &c-\  Adueria  foc 
tuna  viro  forti  tolerauda  ert.Huic  lefpou- 
det  verbum  ecYiyjs^   Adhorcatio  cftad  pa- 
tietiam,cui  fimirciHud  Virgilu  j.AEicjd. 
^idijuid  erit  yfuperanda  omnis  fortuna 

.     ferendo  efi  . 
,    £t aimiumfelixi  (^CAt.]  Publiimimus 
eftis:     - 

lortuna  cumbldnditur,  captatum  venit : 
Tum  enim  maxu-ne  cimenda  e(\,ciim  val- 
<le  profpera  putacur .   Ergoidcm  Publius 
vere  .• 
lortuna  vitrea  efi/iHAcum  iplendet,  fran- 

^ttur  . 
Horarunum  hoc  ct  vulgo  iritum:  Sdpius 
•ventis  agitatur  tngens  lHnu4 .  quo  vidctuc 
rcffcxiile  aa  ilU  Heiodoti,  »n  Polymma, 


X/.ot  dvd  s  y.iv  Kvi^H.  spi;  j^i  u;  ii  otK)')- 

stVTA  i:ii7r.i\7nH    CiAiet;  (fiKin  yttp  i 
SsjV  Tii  vz^ipiyovra,  m^via.  Koh^etv , 
Alexidi^hoc  laudarur; 
xeti'  iuTvyyTii,  a;  eo/x.6,  Tpoa-J^oKoiv 
clei  t/  J ii, yJj.u.,\Ti  -zt^riveiv  Ti/'>;i , 
lortuna  quamuisjit  tibi profperrimn , 
Semper  .tliquid  timetc,  dipucns  ei , 

I.picietM.\  Stoicuj.  f.;unatus  Hierapoli 
Ph..ygia;,leruus&  claudus.cuiusquidcm 
raoruiii  &  vu^tantj  fi;i:admirat;o,vtlu- 
cernaeius  iidhlis  trious  drachuiarumnjil 
libus  penderctur  .  Ciicumfertur  eiusno- 
mine  Enchindion  multisparadoxis  refcr- 
tilfimum,quod  eius  auduori  Arrianotjri» 
buitur  :  continctlibellus  ille  qualdam  di- 
rputationesadmodum  vtiles(5c  fuccinvlas 
ad  perturbationes  animicohibendas.  Hi4C 
Politianus  Latinitatedonauit.  Duos  Epi- 
(ftetidc  fe  verluscitat  Aulus  GeUuis  lib, 
x-cap.  iS.quosis  iic  Latinos  fecit  : 
Seruui  Epicietus fuera,qui  corpore  manctHy 

Fauperie prejju.s,charus  eramfuperis  . 

lUicitis  abf^-^  tenere manus\  Tme(is.  id 
efl,  tenete  manus  abs  iUicitis  nam  abfquc 
hic  noneft  vnadtctio,fed  dua',coi)fiata;  ex 
praspofitione  abs ,  &  copularuia  que  ,  ne 
quisfallatur-  Suadet  itaqj  contineudas  ef- 
femanusabillicuis. 

Sic  ducis  imperium  ]  id  eft  j  duAoris . 
AEgyptiicum  nidicarent  hominem  mode 
ftum  ,  &  quifacile  polfet  a  maje  fadlisa- 
uerci.taururr  genu  dexcroligacum  pinge* 
bant.  Si  enim  dextrogeiui)conftringatur  , 
manfuetum  fe  prajbet ,  &  vincula  confe- 
quentem  Pierius  eodcm  lib.5 . 

Foplite.\  Poplcs.genu  eft  curuatura  , 
parsgenuoppofita.  Lucanus; 

nifipnpl>ti>  lapfv 

Vltima  cttruati  procedcret  vngtda  tauri  , 
Sic  fe  continet  a  grauidts.\  Huc  petti- 
net  egregium  Aiiltocelis  verbum  ct7//u«t- 
yiKH,At  tauiodicl:um,qiii  feorfum  a  vac 
carum  confortio(Sc  grege  pafcuur,  ideft, 
abarmentatur . 

D  v  o  B  V  s  his  verbis,4ti'g';^K  y^(i.ri' 
;^K.Pailofopho  Epicletofamiiianbus,  cota 
bcne  viuendi  raciocomprehcndi  poceft-Pn 
mo  fiquiiem  ad  patienrwm  adhortabatur. 
qua  quifquedifcerct  tum  aduerfos  fortu- 
iix  cafus^tumetiam  laborem  ^quo animo 

pet- 


T.picletui  - 


Tauri 
fmbol» 
quid    Ji= 
gnijice- 
tur  , 


Poples 


A't/.«  ct,- 
yiKei  . 


Philofo- 
plua   eti- 
H.ti  dtta- 
bus  com- 

prchei^fji 
rerbn. 


ipt 


Andre^  Aleiati 


Pafietto. 


pCiTcrcndum  :  altero  ,  eHeab  onmi  luxii, 
potiirimiiircj;  veiiereo  prarcipiebac  abfti- 
nendum  .  Qua:  duo  prxcepta  duobus  hi- 
(cz  v€rbiscomprchcufa,(ic  Horacius  illu- 
ftiauic  : 

^^Ht  fiudet  optafam  curfu  cot'mgere  mcta, 
M:ilta  tnlit  fccitq,  puer^fndauit  ^  alfit , 
Jlhfiinuit  Venere  ^  Baccho  . 
Iraq;  duo  prxcipue  nobis  hoc  emblemate 
propO!uinrur,tolcrantia  &  abftinentia . 
I.  In  tolerancia  conflans  bominis  animns 
agnofcicur  ,  quando  fcilicet  malis  non  ce- 
dic, fcd  concraaudenciorexfurgic  .  Vnica 
fiquideni  coUantis  liomiueni  ab  hominum 
communi  f?cedifFerentem  maiimc',&  lon 
g^  nobilioiem  facit:quandoquidem,vt  do 
clc  cecinitPrudentius,  omnibusalijs  vir- 
tutibus  ,  &  focietatem  &  auxilium  fuurn 
fortis  paciencia  mifcear  j  vircusqueomnis 
vidua  fit.quam  non  patientia  firmet.  Gra- 
uiterad  huiicfenfum  Horat-  i.Carm.j. 

JEqHam  memento  relus  in  arduis 
,   Seruare  mentem,  non  fecus  in  bonis 

Ab   infolenti  teinperatam 

lAtici-L^. 

Exemploell  Socratcs,  quiea  fuitjcquani- 
mitace.vt  abenntem  domo,  &  redeuntem 
eoJem  fempervulcu  fiiifTe  dicebat  Xan- 
thippe.morofa  vxor.  Scoici  ergo  tccV  THr 
gySy/^/eti/inducebancfuisdifpucationibus, 
rm'civa.Ayiio-tctv.vjuT^vei7rAS!eiv-  Et  huc 
fpeflanc  Senec:E  coii(oIationes,&  fere  om- 
Abjiinen  „cs epiftola:.  quibus  tokrantia &  fobrietas 
erudicis  aculeis  inftillancur . 
i.  At  quantii  conducacabflihcntia,  quan- 
tasq;  habcat  vires,pleni  funt  audorum  li- 
bri.plenaantiquorum  monumenra:  iam  e- 
nim  late  patet,  vt  per  omnia  omnium  vir- 
tutum  domiciliafcrc  locum  fil)j  fuo  iure 
vcndicet .  Hincapud  La<n:antiHm  triplex 
ftatuitur  virtutis  gradus:primus  efta  ma 
lisoperibus  abftii)erc:alrer,a  verbismalis; 
tcrtius.a  rerum  malarum  cogitatione-No 
lum  efVillud  : 

Ejivirtusplacitis  abflinuijjh  bonis  . 
Cui  non  roalc  conueiiit  Ciccrouis  illud 
Oftc.  I .  Benc  Peiicles,  cum  habcret  colle- 
gam  in  prxtura  iophoclem  Poecam.hique 
decommuni  officioconueniffcnt  ,  &  cafu 
formofus  puer  pr:eteriret,  dixifletqjSo- 
phocles  :  o  puerum  pulchrum,  Pcriclcs? 
At  enim  pr^torem,Sophoclcs,doccc  non  fo 
lum  mauus  .fcdetiam  oculos  abftinentcs 
Kabere.  Anacharfis  Scythaeogcflu  rcpcr- 


tia-j. 


tus  efl  apud  Solonem  dormieiis ,  vtaltera 
manu  pudenda.aiccra  osobfignarct,conti- 
ncntia;  &  filentij  fignaexprimens  .   Duo 
enim  funtin  hominemerabra,qu?non  nifi 
admodum  difficultercdomari  pofrunt,Iin 
guanenipe&  gcnitalia  .   Itaq;  quod  Ana- 
charfis  toco  a:fatis  fua:  tcmpore  bellum 
volupcatibusindixerit,  f^atuiseius  infcri- 
ptum  fuifTc  Iegimus,^A«w>Ky^  j/etr/JflV» 
Y^cuS^oiav  KpcfTCiV •   Qu^arecum  facer» 
dotes  AEgyptijfiainum  ribioiniDusimpo» 
nendum  circ  fuadercnt,viri  geiiicalemanii 
cohibitum  &  reprefllim  pingebant.Rcfer- 
rem  qua:de  Alexandri  Maccdonis  conti- 
ncntia  ab  hilloricis  memoranrur,  c]-ui  nn» 
ptam  mulieieni  attingere.neqj  Dan  j  fjliias 
captuias  Videre  fuflinuit,  fed  hajc  funt  in 
brc  omnium.Huc  facitilhid  Horatij: 
Non  pojfidentem  multa  vocauerit       '  • 
Recfe  beatum.reiitits  occupat         oj  fid 
Nomen  beati,  qui  deorum 
Muneribus  fapienter  vti  y 
Duramj;  callct  pauperiem  pati  , 
Peiusquc  lcthoflagitium  timet , 
Nonillepro  carit  amicis 
Autpatria  timidus  perire , 
Item  iWuA  a.7ri-)(i\  fic  : 

»__C^/>fr  obflantes  cateruas 
Explicuitfua  viilor  armet-i. 
Nifijd  prijnum  conferrc  manis  cum  illo 
^.Catm.j. 

luslum^  tenacem  propofitivirum 
Non  ciuium  ardorpraiia  iubeniiuPt , 
Non  vultus  inslantis  tyranni 

Mente  quatit  folidfl 

J.  Exconfcquenti  hicinculcatur  quoque 
contincntiaconiugalis ,  tauruseuina,  vt  & 
c?teraanimalia,poft  inipr^gnationcmcum 
compare  non  coit,  folushomo  iu  talcm 
Jibidinem  prurit.adeo  vt  S^iKATTha.jiat 
mulicr  affedet  concubicum  quam  mas,  fl 
vterogerar.Vt  referr  Coelius  Rhodig.  Iib. 
I4,cap.4.tuncenim  fcmen  conccptum  ncr 
uosmouer,&  indeardor  confricationisiu- 
iiafcitur.  Videant  igitur  mariti  quomb- 
dohacin  parte  mulicribusmorcm  gerant. 
Laudatur  contincntia  Diufi ,  qui  fe  vxori 
feruauit  integrum,  quamdin  vcrfatus  efl 
in  expeditioiie  Germaiiica  .  Et  Pefcenius 
Niger  ignarns  rei  Ver.erex  fuiffedicitur, 
iiifiquantum  liberis  piocreandis  impciv» 
deretur  .  Claudian.i.de  laudibus  Stilico- 
nis.quo  loci  laudat  pudicitiam  Theodofli. 
Hincfuit  utpritnos  tn  coiuge  difcerct  ignes^ 

Ordi. 


Contim 
tiAgeft» 


IV. 


Conttttf- 
tia  conil\  \ 
salif  ; 


Emblemata.' 


1^3 


Ordirijjvirum  non  luxuriatite  iuuenta  ,  poflconceptun»  fcecom  mulieribus  iiingi, 

Sed  cumlege  thcri cafio  cum  foedere  vellct.  tumcjuoii  vcnrer  tumidus  noti  fubigarur 

Obuius  {^(q.  locus  otferr  D   Hieronymi  fine  periculo  ;  rum  quoci  non  rn'cipieuda: 

aduerfus  louinian.  Inconcefliim  maricis  ptolis  caunacoearur  , 


In  adulari  nefcientcra^. 

EMBLEMA     XXXV. 


QC  I  R  E  cupis  ,  dommos  tottes  cnr  Thejsalis  ora 
Mutet  ,  c^  vt  varios  qu^rat  habere  duces  \ 
Nefcit  adniari ,  cmquarnve  obtrudcre  palpum : 

Regia  quem  morem  Prwcipis  cninis  habet , 
Sed  veluti  trigcnutts  fonipes   dorfo  excutit  ornnem  > 

Slu^i  modcrari  tpfum  nefaat  Htppocomott. 
Nec  fmire  tamen  domino  fas  :  vltto  fola  elfy 

Dura  ftrum  vt  lubeat  ferre  iupata  magis  . 

COMMENTARII. 

PI  N  c  T  T  V  R  generofus  equus  cum     hus  ,  quafi  infefloris  impatiens ,  cxcuterc 
ruuequite,  habicu  &:appararu  eque-     nititur. 
ftri,quem  equus  eleuatisanterioribuspedi         Ex  V]pianoDemofthe:iisinterrrfe,hi 

N  ftoii^it 


II. 


ip4 


Andtex  Alciati 


;,7r;.'>     e  ftoriam  primi  hiiius  diftichi  peticam  fu- 
Drmofihe  fpicor  .    Veibaeiiis  noi  piget  adfcribere: 

■>.!$  inter"  A^iVCli  ^Toyovof  Tlf  7K  iipAK^iyi  9t7Tct 
prctt,:  AoV  ,  iTvpeivVJ^l  ^iTTctK^v^.  HTA  K^  ci 
T^THTCUJ^ef-  U)]  zifOVTli  OJV  TH'.'  TVpAV- 
r/cTst  Ot  SiTTAKoi  ,  >i  ATTOpOVVTii  Tl  /« 
TO/iiV  ,  [Jt.-,Ti7!iU']'AVT0  fi>'  TVIJ.UAytAV 
TOV  ^lKKnTroV     (iTA-iK^Cov  inHVOi  S^i- 

/SAKi  T6S  dhivciS^A;  eV,  t^V  TupAVViSoi. 
t^  ^irip  T»TB  yjiciv  dvTO)  o/xc/.iyo^VTH  ol 

^iTTAKoi  .  SiS'co/.A7IV  AVTb)  ViUiirScu 
'TTAyA^Ai  yj/ii  Ti.yo))UATA  TA  iif.  TCOV  Kt- 

(xivccv  y^j  Ti^ii  dyopAi  ■  A^Tirot  ^tTTAKoi 
iVOfJ.i yd-i\7AV  ,  >i  J^tetTa  TiV  id^OVA  ^iT 

7ak6v  ovta  ,  ATiirov  i^^^ivcu  Tnpi  thv 

fJ.riS'CHAV  if  iTi  TU  'TiKOTOVViliriAKa  TO- 
^ifJM  ,  iv  CtUT^  TiT  ■TSApATA^H  ATO  dBi)- 
yeUCCV     TpOf   KAKiJ^ct.lUOviHf    (J.iTiTA^AV- 

70  ,  aiOi)7iv  0  ^nKvS^iJ^Di-  ideft  ;  Alcucu 
^uidsitn  ex  Herculis  fimilia  Thejfalusyty^ 
rannide  in  Thejfili.z  potitus  efi:deinde  hu- 
ius  etiam  Itheri  .  {^am  ciim  Theffali  7iec 
ferrepojfent,  ^"^cjuje  verterent,  non  hp.be- 
rent^Vhilii^pi  opem  petierunt .  Is  citm  ■ve- 
niffet ,  Aleuaden  tyr.%nnars  expuUt .  Chius 
beneficij  nomine  gratumfHum  animum  de 
cl(ira.turi ,vfumfruciu.m  Paga  farie ,portorio 
rum  item  ac  mercatuum  uecitgalia  tlli  con 
ceffernnt .  TerfiJ.i  autem  exifiimati  funt , 
vel  propterTh efj.%lum  I.tfonem,quc7n  Me- 
de&fregiffe  tidem  confiat-^vel  quia  bello  Pe- 
loponncjiitco  ,  ciim  itraqiacies  iamllaret 
inprocinliu,ab  Atkenienfibus  ad  'Utced&- 
monios defecerunt,  -t  ait  Thucydides.  Ha- 
demis  Vlpiaii. Innafcitur  autem  plerunqj 
popularis  rebellio  ,  vel  ob  iniquam  magi- 
flratus  admmiftrationem  ,  vel  intolerabi- 
]em  Principum  ryrannidem  Extant  apud 
Locus  ex  T- Liuium  Dec.^.Iib  9- oracioues,  quibus 
Jiuiodcj  mutuis  conuiths  fc  lacerant  Phiiippus 
T.he/falis,  TheiTalorum  rex  ,  &  ipfi  ThelTali  coram 
Jcgatis,  quos  Seuatns  ad  difcepcandas  co;i- 
trouerfias  .iviferat .  Verba  Liuiicx  orJtio- 
ncThefraloruai  hec  funr.-Nequicquam  & 
illum  vic1um,5c  fe  liberjtosefre,  vtequu 
tenacem  mod  parentcm  frsiiisafpcrioribus 
caftigandum  cile .  Philippus  fic  claudit 
fuam  orarionem  :  Infoleiuer  &  immodice 
abuti  ThelTalosiuduIgentia  populi  Roma 
U! ,  veluti  ex  diutina  fiti  nimis  auide  me- 
ram  hauricnces  libcrtatem  .  Itaq;  feruo- 
lum  modo  prasrcr  fpem  repente  manuraif 
forum  liceatiam  vocis  &  hnguas  etperiri, 
&  i3«flaxeicle  infeitatione  &  couuiciis  do- 


minorum  .  Ncc  vero  hic  tranfirc  pofTum, 
cquum  rie<fte  cum  populo,non  quouis.fcd 
ferocieiui,  &  qui  uifi  difficulter  fr?no  pa- 
rear,fe(ro:em  cum  priucipe  conipaiari.Di 
dici  enim  fre  iato  xquohieroglyphicc  ho- 
minem  dedgnari  ferocem  quidem  &aui- 
moinui(fVo,  fed  qui  tamenobfequatur  ra 
tioui.  Eft  Ciiim  equus  animal  ferox  &:  fu- 
pcrbum.  fed  qu"'^  hominis  leges  fubeat,  & 
quas  non  egrejiarijr,vbi  paululum  aftuc- 
uerit;vt  quodaic  Horatius, 
Non  equitem  dorfo,non  fr&niipeUat  ab  ore, 
Sic  Virgiliu  sin  Georgic. 
Sed  tamen  ijdem  olim  curru  fuccedere  fueti 
^luadrupcdes,i3^  fr&na  iugo  cocordiaferre. 
Idipfum  &obferuatur  in  Carthaguiis  hi- 
ftoria.xum  enim  vrbisfundamenta  iaceren 
tur,caputacrisequi  repertum,&  hinc  gen 
temforebello  egregiam  pr?monft'-arum 
cftrcuiusoftentiea  figuificatiofait.facilcm 
vi<5l:u  per  f^cula  gentem  .  Addam  &  hoc, 
apud  0:iirocricas  Sc  fomniorum  coniecto 
reSjcapuc  eqiii,3hni,cauis,(i  in  fomnis  ap- 
paruerit,ferLiitutem  fignificari.De  quibus 
iam  fatis.  Nuncad  hilloriam  redeo  ,  (iu- 
quic  Claudius  .Miiios)f|uam  me  nou  Ita- 
tim  eiTe  naflum  fjreor,fed  pene  aliud  agcs 
tandem  reperille.  Cum  enim  iam  horum 
commeurariorum,  non  quideni  perpolicn 
dorum,  ied  fcribendorum  mefariecas  ali- 
quatandem  caperec  quippc  quiad  ftudia 
grauiorafeftinarcm,m!hiq;  permul  ca  no- 
dumfarisf3cexent,quodomnin6,ficuti  mi 
hi  propofucram  initio,  confilium  au<5loris 
decexifte  nou  viderer.maximeqj  rrium  vei 
quacuor  Emblemacon  ,  &  Iniius  ipiius  in 
primis  ,  opportune  de  iis  verba  fdcienti 
&  ftudia  humauitacis  recolenti  fcres  au- 
te  an'ios,ni  fallor ,  vni  cum  virodou^idi- 
mo  RoBERTO  VviDio,  Torno- 
doreiifi,Glareaiii  Loriri  quo;;dam  audito- 
re,  qui  per  fepteunium  hac  in  Academia 
Pari(ienlidiligenter&  erudite  docuir,  mi 
hi  vcnit  in  meucem  ,  qnod  aliud  agens  ab 
homineamico  acccperani,huius  Emblema 
tisonginem  viderihauftam  ex  Diod.Sicu- 
li  Iib.  ifr.adanuum  Phi!ippi4  Sicenini  pe- 
ne  Diodorus  :  Alexaudrurn  Phereum  cy- 
rannuin  interfeceruut  Thebe  vxoreiufqi 
fratres  Lycophron  &  Tifiphon.-  qua  ex  re 
fibi  grariam  popularem  pepererunt.  Hi 
tameiiiuapercam  ryranuidem  prolapfi,fx- 
uitiam  tantam  exercueruiiL ,  vt  Prir.cipes 
Aleuad^  in  Theiralia  nobiliflimi  iu  eo';  con 

iurariuc 


Equi  hii 
roglyphi 
cum .    I 


Imcus  < 
Dtodori 
Siculo  • 


Emblemata-j . 


^95 


III. 


ytrude- 


rtnetpes 
h  djjefi- 
itortbtt^ 
irdtti . 


finifts. 


jiuarint.  Qiiod  vero  ici  pcr  fe  iion  pof- 
feiu,  Pliiiippiim  Macedonitim  in  fiiiauxi- 
]ium  adiiocaruiu;qu!  profeLliis  in  Thella- 
liam.tyrannisdeuidislibertatem  huic  po- 
pulo  reitituit . 

THESSAUS  ora]  RegioTheflalica,  ii 
cft.ipfi  TheiTali  •  Thedalia  regio  eft  G  rse- 
cix  f3mofa,montibus  &  ciuicaribusciara. 
Strabo  lib  ^.Gensinqmetogeiiio  &c  Fla- 
iiius  Vopifcus  in  Sacurnino  de  Galiis  ne- 
fcioquid  tale  fcripdt.-Saturninus,  ait  ille  , 
oriundusfuitGallis.genceomnium  inquic 
ti/Iima,&  auida  femper  velfacieudi  priuci 
pis,  velimpcrij . 

Toties  dominos  mutet]  RegeSjfeu  tyraii 
nospotius. Hilloriam  paulo  fupraeiDio 
doroSiculo  lib.  itf  &  Vlpiaiio  letulimus. 
Obtrudere  palpum]  Prouerbium  Plau- 
tiiium,pro  co.quodert  ,  artcdoloq;  falle- 
re,  (TueaduUri.  Hinc  Palpones  dicuntur 
aduIatores.Translatioab  equifonibus,qui 
retra^ftarijs  cquis  vel  maiiuum  plaufu,vel 
linguje  palpohlandiri  folent.  Legc  Chi- 
liad.Grauiflimam  ofFenfam  tulit  Vefpafia 
nus.quod  Neronicantantiautdifcederet, 
autobdormifceret,  vt  eftapud  Sueton.  in 
Vcfpafiano . 

Regia  quemmorem  &c  ]  Huc  pertinct 
oratio  Maronitaruni  ex  Liuio,iocopaul6 
antccitatorltaqj  dominariairentatores  re- 
gioSjhis  folis  loqui  &  inScnatu,&  in|con- 
cionibuslicere.-eosomneshoiiorcs  &  cape- 
re  ipfosj&c  dare  alijs:optinium  quemtjue, 
quibus  libertatis,  quibus  leguni  eura  fir, 
aut  exulare  pulfos  parria  ,  aut  inhonora- 
tos,&  derenoribus  obnoxios  filcre.Occur 
ritciemplum  Conftaiuini  iManallis.delm 
peratore  Michaelc  ab  aHcntatoribusmife- 
re  peidito;In  fabulisell  Cmquit  ille)  vena 
toremillum  Adtajonem  a  rabidis  canibus 
proferadilaniatum:fic  certcciim  Michae 
lem  ftipafrentaflentatores  quidam  imprc- 
bi,ctFaeminati.omniiioquemale  fetiati  ,  in 
quod  exitium  milerum  ,  in  quam  raaloru 
Lernam  eum  nonconiecerunt  ?  Cnrtius 
lib:>*^Non  deerat  talia  concupifcenti  pcr- 
niciofa  adulatio,  pcrpetuum  nialum  Rc- 
gum.quorum  opcs  fEpuii  aflentatio,  qua 
hoftis  euertir.Paterculus  i.hiftnris  Rom. 
denepoce  Augufti  Caio  :  Necdcfuit  con- 
uerfatio  hommum  vicia  eius  afllentatione 
alentium  :  ctenim  fempcr  magnaffortunx 
comes  adcft  adulatio . 

IngenHiu  fonipes]  Eqnus  libcr,  gencro- 


fus.vclox  &  fuperbus  ,  fic  diiflusa  fouitu 
peduni.quem  quafiad  viuum  vcrfu  cr- 
preflit  Virgilius : 

^J^adrupedAHte putrem fonitu  quatic  vft- 
gula  campum . 

Hippocomon.  j  Ab  cquis  omandis  fcii 
componendis ,  vceriam  Hippotomiusab 
equis  inftruendis  fucato  coloie,robur  ina- 
ni  fagina  mentientibus.aic  Q_uintilAIcia- 
tus  noftcr  iu  annotacionibus  iii  iib.  i  z.  Ciij 
I.  iion  patimur  ypocomos ,  vbi  legendum 
Hippocomos,id  eftiftabuIarioS:  qui  equoj 
curant.  ittttos  enim  equum  fignificat,  ko- 
/ugs;,nutrio.curo  .  Exiftnnoautem  fucfTe 
munus  publicum  corum,  qui  inidageban 
tur,vt  de  prouincialibusacceptos  caufa 
publici  curfus  equos  cura  fua  alerent. 
Hxc  ille.  Forteilli  funt,  quos  Itali  vocant 
cauallarici.Germani  Roiljereiter . 

Necf&tiiret.^.men  domino  foi  1  Cleinen 
tia  principcm  maxime  decct,nihilq;  debet 
clle  ab  co  tam  alienum,  quam  nimia  cen- 
fura:  leueritas  ;  quod  fi  cogant  iura  &  k^ 
ges  infacinoiofum  aliquandofseuircidef- 
ficcre  debcnt,non  quidcm  perfonz.fed  vi- 
tij  odia . 

Lupaea.]  Fr^na  afpeirima ,  quibus  e- 
quus  ferocior  coercetur,  a  lupinis  denti- 
bus  ita  nominata,qui  dentes  in^cjuaks  sCi  r. 
Ouid.i-Amorum  : 

j4{J>er  equus  duru  contunditur  ora  lupatts, 
ClaHdian.i.de  rapcu  Prolerpinje  : 
Terruit  orbn  equospreffts  parere  lupattf  . 
Et  Pancgyrico  de  ProDiui  &  Olybrij  con- 
fulatu  : 

lugaferreaneBit 

Cornipedes,  rigiduq'^  docetferuire  lupatts  . 
Plutarchusfcnbit ,  difficileefle  confilium 
dare  regibus;  noii  cnim  regium  putant  ad 
rationis  pra^fcriptum  viuerc,  qui  regiam 
inaiertatem  velintinefFrxnata  li.cntia:alie 
nofefcarbitnopcrmitcere.fcruileaibitran 
tur  .  Quarc  uismoribus  viuuiu,Ieu  ve- 
rius,pro  iua  libidine  faciunt  omnia  •  Si  ve- 
ib  fint  paulo  nioderctioieSjiic  ii  quidem 
interpellatoreni  a:quoferiint  animoi  adeo 
Regibus  infitaeft  quali  peipetuum.ac  vcr 
naculum  malum.ignorantia.  Si  bcne  atq; 
ex  officio  adminiftrent,id  tor.  m  fibi  acce- 
ptum  leferri  vohnu:  cxtraneos  coufulco- 
res  in  focietatem  laudis  admitterc  dedigna 
tur  .  Vnde  illud,  Magno  conslare  regum 
amicts  bona  confilia .  Eodcm  fere  fenfu  , 
nifi  me  fallit  auimus ,  fugillat  Galliamin 
N     i         populos 


Hippoi 
THcn. 


Clemetiii 
principtf- 


Lupat;t; 


Frincipi- 
bu,s  confti 
lcre  diffi- 
ctle^. 


ip6 


Andre^Alciati 


1  V. 


Jeriti  ■*—> 
tfua  ratio 
ne  inprin 
ciptius  ef 

je  debet  . 


toy.UtcL^ 


popiilos  Lampridius  iu  Alexandro  Scuc' 
io,quo  loci  au;  Verum  Gallicanx  gentes, 
vt  fc  habentdurx  ac  retrogradz  ,  &  fa:pe 
inperatoribusgraues.  Idem  dicipareft 
de  Belgis.quod  periiicaxj&  luperbumho 
miimm  genHS,&  \ix  vnquam  fuis  priuci- 
pibus  morigerum.  Hxc  vecusfcriptorde 
BelgiSjfortalle  veic  profuo  tempore. 
1.  D  1  s  c  A  N  T  hnic  priiicipes  qua  ra- 
tioue  fubditos  rcgere  &  rooderari  debeaut, 
iie  impcritis  retum  gcrendarum  accidat 
quodequifoni  ,qui  dum  equum  alioqui 
vioJeutum  moderari  ncfciat ,  nec  cum  fit 
opusaut  fr^nojvt  fiftat,aut  calcanbus,vt 
incitet  ad  curfum,aut  modum  tencat,ei- 
cutitur  facillimc.fcqjexeiusraanu  equHS 
cximit :  Eodera  modo  Priiiceps  importu- 
iius,&  iu  fuosplus  xquo  fsuiens,  vcl  etia 
omniuo  regni  adminiihaudi  prorlus  'gua 
rus,  vulgi  auimos  in  fc  commouct .  Eam 
obcaufam  dicebat  Arillippus,  beiiecellu- 
rum  Regi  &  Priucipi ,  (i  equitandi  arccm 
primum  rcnerct.-eteiiim  (i  alias  difcipliiias 
diiceret.idquidem  homiuum  opera  &  vi- 
gilijs  effici,qui  tamen  f>Epeuumerd  vetum 
dicere  uc  quidcm  audeur,  vt  quodfciuut 
odiofura  eife  principibus.quicum  delique 
riut ,  argui  uolunt;  at  equitandi  pcritiam 
Priuccpsuon  modo  cx  homiuibus,  fed  ex 
equo  didiceiit.qui  adulari  ne(ciat,  vt  ho- 
mo, nec  certc  biadiri.vt  parafitusaut  fcur 
ra  .  Si  enim  vel  ipfe  Priuccps  equum  ,  vt 
dccct,  non  rcxerit  ,crraciim  ftatim  equus 
viudicabic,faumque feiforcm,  quicuuque 
fit,dciic)ct .  Scrio  itaqjpruis  ars  hxcad- 
difcenda  priucipi.aut  fefe  iudignum  repu- 
tet ,  qiiiintanto  digiutatis  gradii  fcdear. 
Q^od  pra;ceptumalicubi  a  Plucarcho  li- 
reusconfigiutum  memini  ad  huncferme 
feulum;  Q_ui  equos  domant ,  ijs  primum 
adblandiijntur,ac  mollilTimc  tracl^ant,  vt 
allucfcaut  fi^no:  llc  popularis  multinido 
lenicaceretiucnda  &  excipiendaei ,  qiii  diu 
iii  pace  rcgcrcciipiat .  Hnc  terpicitgra- 
uiterdidlum  a  Scipionc  Africauo  maioie, 
quQ  regi  Autiocho  pacem  cum  Romauis 
inirccupienci  cxprobrauit,  nou  efle  tem- 
pus  »  quandoquidcm  rex  ipfepcrpe(I"use(^ 
fct  lupacum  &  hippocomonem  .  Qu^oe- 
tjam  Stobxica  pcttmcut ,  quae  ictulit  cx 
Epideto,  (erm.44.  Qucmadmodum,  ait, 
txonus  cquorum  domitor  noii  bouos  tau- 
lum  pullos  alit ,  fcroces  autcm  fumelicos 
lakieiubcUj  fcd  aiubos  u  ^quonuuit. 


magis  ver6  ca(\igat  alterum,&  coglt  fimi 
lem  ficri  meIioci:(ic  virprouidas  &cuu- 
lisfacuUacis  peritus,bonos  ciuesbeneliciis 
demercri.malos  autcm  uoncontiuuo  pcr- 
dereconatur.fed  de  alimcnro  quidem  mi  • 
mis  ei  profpiciet,infticiict  vcio,  &  vrgcbit 
cQ  vehementiiis  qui  ratioiii&  legi  obftitc- 
rit.Plutarch.iiiitio  Dc  iuftitutione  liberali: 
Qmequia  piimis  benc  domiti  3nnis,fuis 
nonobfequuntur  fedbnbus  ?  Qui  autcm 
indomiti  perftant,  noiiiie  ceruicc  durilTi- 
mi,&  auimisferoces  cuafcruuc?  Idcm  Dc 
dilctimineadulacoris  &  amici.ex  Carnea- 
de  ait;Diuitum  &  rcgum  filios  uihil  recfte 
neciucbcnedifcctejprstcrquam  equitarev 
quod  his  aircutctur  pr^eccptor  iii  cxercita 
tione  literarum  >  femper  ca  probaus  qux 
pucr  admi('erit ,  ccdeiis  ac  (ubmittcns  fcfc 
plus  quam  pareft.  CcrtiiHinum  enim  eft, 
fxpc  ab  cquoIbiVorcm  deijci.qui  cquitan- 
di  fueritiguarus.Hxc  fcrc  PlutarchGrx- 
ca  ftuJiolis  pcne  omnibus  ad  manum  clTe 
fciOjvnde  latius  nondifruiidor. 
2.  Taxarur  pcrnicies  rcgum.adulatio  qu? 
plerunq;  iuaulis  Pruicipum  fedeni  habet, 
&  veijtati  os  obitrucreuititur:  nam  regcs 
uon  facilc  patiuntur  fibi  mollesauriculas 
mordaci  radcre  vero,  vtPerfiusait  Sat.  1. 
Imo  quotusquisqj  cx  aulicis  eft  ,  qui  vej 
hifcat  pro  veritate  contra  mendactum  ? 
De  hoc  Piincipum  folenni  vicio  Tacitus 
Ub.  i.Hiftotiarum>in  oracioue  Galba:  Pifo- 
ncm  Licinianum  adoptautis:  Irrumpcta- 
dHlario,b!anditix,  pellimum  vcri  afFcdliis 
vencnum  .  Suadcre  priucipi  quod  opor- 
tet,  multilaboris.  Hxcillc  Marcclliiuis 
vero  Ammianus  palfim  dealTcntatoribus 
Conftantij  Imperatoris.luliaui  virtuti  lau 
diq;  dctrahentibus,  fcdmaxime  ad  fiiiem 
Ub.io.ita  fcribit:His  tot  ac  talibusprofpe 
ro  pcrav.^iseuentu  ,  in  palatio  Conftanti| 
quidam  lulianum  culpantes  ,  vt  priuceps 
ipfedclcclarctur,  Viclorium  fiue  Vidori- 
num  ideo  Bominabancquod  vetecuudc  tc 
fercns  quocies  imperarct,fuperatos  mdica 
bat  Ixpe  Gcrmanos  .  Interqj  exaggctatio- 
Hcm  inanium  laadum,  ol!cutationemque 
apertc  luculentium  ,  inflabaut  cx  vfu  Ini- 
peratorcm  (uopte  ingeuio  nimium,  quic- 
quid  peromii£  tcrraeambittimagebatur  » 
felicibus  aufpicijs  eius  alTiguantcs  •  Quo- 
circa  magniloqucutia  clatus  adulatorura, 
tunc  &  deiiidc  cdiclis  propolicis.arrogan- 
te£  faus  muhasi>^t'cbdcar,  fe  folum.cum 


Cdrneit- 
du  apo- 
phtheg- 


Adsilatii 
taxutA^ 


Adttlati, 
in  nttlt 
principu 


Adulato 
rcs  Corfo 
Jiantij  ^  ! 


Emblemata-. . 


ip7 


gellis  nonafFui(ret,&  dimicaiVe  &  viciffc  , 
&  fnppiices  regcsgciuium  eiexifle  aliquo 
ties  fcribens ;  &  C\,  verbi  giatia  ,  eo  agente 
tunc  in  Itahadux  quiaam  egiHet  fottitei' 
contra  Ferfas.&cst.Tam  longe  cxular  ve 
ritasabaulis  principum.vt  non  uiuiierico 
dixerit.quisquis  illcfucrit,autor  Alpliabe 
ti  aulici : 

§lu&Ru.s  adulari  C^  mettri primu-s  in  aula. 
Antigonus  rex  Afiasaliquando  inter  veiian 
dam,mutata  velle.ieliclis  comitibus.erra 
buiidus  apud  agreltes  iiomines  in  vi!i  tu- 
gurio  pernoiStabat  incognitns ,  de  fe  ipfo 
tanquamde  altero  percontatus  aftantes  , 
omnia  qua:  fecerat  mala ,  ab  iJlis  audiuit . 
Manequ^fitus  atq;  muentus.cum  veftem 
allatam  &  regium  ornatum  vidiilef.Date, 
inquit,  purpuram,  quam  vtprimtim  in- 
dui,  verum  de  me,  nifi  hac  nod:e  ,  audiui 
nunquam  .Tale  elLquod  fertur  de  Ludo- 
uicoVI.  Francorun')  rege,  qui  fEpediffi- 
mulato  babitu  turbs  Ce.  adniifcuit,vtlibe- 
ras  populi  voces  &  iudicia  de  fe  excipe- 
ret.quo  facilius  &  fuis,&  Reipub.medere 
tut  incommodis.Notaeft  Alexandri  Mam 
maea:  Imperatoris  querela;  veritatem,aie- 
bat,regum  auribus  minimeefte  peruiam  , 
in  tanta  quidem  adulatorum  turbaO  gra 
uc  regibusincommodum,  rerum  veritate^ 
vix,3c  nc  vixquidem  ipfos  perciperejlon- 
ge  vcro   gt^uillimum  ,  quod  fobriariim 
admonitionum  miuime  fint  capaces  ,  fcd 
tanquam  aduerfus  incantationes,ita  aduer 
fusbonasadmonitiones  obtnrant  aures,& 
obdurantcorda,  folis  adulatoribusftciles 
&  moiigeri .   Inaulis  enini  Principum 
TfetTTfi  cT'  0  Kohet^  a,ptTA  'TTcivrav }  JiC- 

Tip<t 
O    aVKQZAVThi,  O  KAKOilSm  Tphet  hiyH  . 

Subit  Imperatoris  Augufti  augufta  con- 
feifio  Is  mortuo  Varo,  idcirco  (upramo- 
dum  dolere  fe'aiebat,quod  non  cftct,a  quo 
verum  audiret .  Q^uidam  non  ihconcinne 
hac  de  re  ratiocinatur  •  Habent,  inquit , 
principesnonnulliapud  fe  f?minam  qnan- 
dam  vultu  formofiirimam  ,  quam  magni 


faciunt,  induuntqj  veftc  longiftimaad  ra- 
los  vlq;  dcjrcendcnrej  \\xc  alrcTo  pede  ple- 
nimq;  claudicat,  nonniniquam  vttoq;  e- 
tiam:quo  fit.vt  a;getiimc  ferant.fi  ventus 
quifpiam  fpirans  velles,  quibus  hsec  puel- 
\x  vitia  tcguntur,quandoq,  attollit.Qua- 
reinftituere  pcrmulros,qui  non  fecushu- 
iulmodi  venros  buccis  plenis  abforbeant, 
atq;  Cbarybdis  &  Scylla  marinas  aquas  , 
&  quaeinijsfuntdegiutiieconfueuerunt. 
Id  explicans  {ubiungit  :  Principum   vitac 
conditio,permuItis  expetita,potentia  pru- 
dentiaq;  vtitur,&  magna  autoritate  exof- 
natur.-quam  veritasdenudare  &  imminuc 
re,3dulatoruni  o:a  obtegere  confucuevrit, 
Nam  regnatnunc ^/Ao>C3A.aK./(*, vtmultis  puA.oKs- 
mendaciorum  &  calumniarum  lues.vclut  ?:etx.ict 
oblonium  omnino  efle  videatur-  Et  ira  vittum 
ipfiex  ftultis  teddunt  infanos  ,  cx  infanis  folemnc 
infanabiles-Habet  illaSiren,  adulationem 
dico.cautionem  can  i  noftr?  fuauiftimam; 
fumus  enim  <piKAVTos,8c  quisq;  fibi  Surfe- 
num  agit  .    Longe  (ecus  Dauid  egit  ,  qui 
prolixe  defcribit ,  qnos  &  quales  in  aula 
fuaferat.   Nonerat  ftipatus,vtnunc  fit , 
magno  agmine  aioinim.negonum  ,  ganeo- 
num.gnatonum  ,  balatronum;  quos  Con- 
ftantinus  tineas  foricesq;  palatijappellarc 
fblcbar,vt  Anaxilausopum  vermcs,Diogc 
nes  canes  regios  .   Heliogabalus  alligabac 
eos  rotajaquatica:,vocans  eob  amicos  Ixio 
nicos.   Doceat  adulatores  reprimere   Si- 
gifmudus  Imperator,quicum  aquodam 
fupra  modum  laudaretur  in  faciem  ,  &: 
diis  prsedicaietur  fimilis.illi  colaphum  im 
pegit;dicentiqiCurmeca;dis  Impcrator? 
refpondit,  Cur  memordesadulator  ?  Dc 
adulatione  pr2etetea&  perniciofis  blandi- 
tiisplurima  habet  Ciceroin  dialogode  A- 
micitia,vbi  poft  multa  fic  aitrScitum  enim 
eft&hoc  Catonis,  multo  melius  de  qui- 
bufdam  acerbos  inimicos   mercri  ,quam 
cos  amicos,quidulces  videntur  ;illosnam 
que  verum  f2Bpedicere,hos  nunquam.Vi- 
de  quoq;  qu^  infra  de  adulatione  dicemus. 


N  5 


Obdu- 


1^8 


Andrex  Alciati 


Obdurandtim  aduerfus  vrgentia. 

E  M  B  L  E  M  A     XXXV I. 


^rt  IT IT  V  R  m  pofjdas  palma  ,  ^  confur^it  in  arcum ; 
■"*"         ^lupmagis ^ premifir  ,  hoc  mage  toliit  oni-s  : 
Fert  &  odoratoii  helUria  daUia-,  glandesy 

£liieis  menfu  inter  primiis  habetur  honos . 
7  puer  ,  c?"  reptans  ramis  has  collige  :  mentis 

^ui  conftantis  crit  >  pr.iimia  dtgna  firet . 

C   O  M   M    E    N   T    A    R    I    I. 


PA  t  M  A  arbor  cftin  ludca  frcquens> 
frondibus  perpecuo  virennbus,  quas 
etiam  nunquam  amiccit.  Coma  eius  ell  i  ii 
cacumine,&:  pomum  non  i;uerfol  a^fed  in 
ter  ramosiiabet.  Foliaculrratoluntmu- 
crone  latenbnsin  fe  bifidatis.Pomum  pal 
mxcft  obJoiigum,non  vt  oliuaj  orbicula- 
tura  .  Ha;c  igiturarbor  huc  appingcada 
*enit,cuiusraminonMihil  iYjflcxi  pueruin 
adhxtcmemrurrain  rapiant^ad  figniticau 


dam  eius  Srmitatem,  vt  cjuxconrra  pon- 
dusnitacur  . 

H  V  I  V  s  Emblematis  primarius  ty- 
pusmihi  Tidecurjnifi  conieciurafallor.pe- 
ticus  e  Qiiiucio  audore  Gra;co  ,  qiiiedi-  „,^^,  .. 
tomquendam  locum  &  admodum  aipe-  ^^^^^^j 
rum,  difficilemque  afcenru  tradit,cuius  in 
fummitate  palnia  confurgacJIIicqi  virtus 
infideac,nimirum  ex  montis  afperitate  va- 
lios  6c  diiSci les  labore^  :ex  palraa  vero  tc- 

fotis 


I  I. 


tot)pt6i 


Etnblemata-j . 


ipp 


poris  diutornitat«m  intelligcns .  Nnllits 
eiiim  efVjqui  viicutem  aliquam  pollic  alle- 
qui ,  nifi  multis  laboribus  diuque  perpef- 
fis .   Ac  temporis  dmcurnicas  nullo  Ctgno 
figurari  meluis  poceft,  quamcoquodan- 
ni  &  mcnfis  habecur  fymbofura  .   Huc  fa- 
cicillud  Q_uintiliani:Deiinic  in  aduerfani- 
tijqui  peruenit  ad  lumrauiTi,rcandenti  cir 
XtnGel  caima,  labor  cft  .  Anfam  quoqj  priebere 
pocuit  Geiluis  in  nodibus  Accicis,lib.3.c. 
Ccuiushsc  funf  verba.Perhercle  rem  ad- 
mirandain  Ariftoteles  iu  S.Problem.Si  Plu 
tarchus  in  8.S)  mpoliac-dixit.-ii  fuprapal 
in.-E,inquic,arboris  Iignum  inagna  ponde- 
ra  imponas,  ac  cam  grauicer  vrgeas  ,  one- 
resque  vtmaguitudo  oneris  fullineri  non 
queac,  noudeorfum  palma  cedicuec  incra 
ricc^icur:(ed  aduerfus  pondus  refurgic,  & 
lurfum  nicicur,  recuruacurq;  Propcerea, 
inquic  Plucarchus ,  in  ccrcamin.bus  pal- 
Piam  ligiium  elle  placuit  vicl^orix  ,  quo- 
niani  iiigcuium  ciufmodi  lig.ii  eft  ,  vc  vr- 
gencibus,opprimencibusq;  non  cedac-  Hqc 
GcUius .   Commodc  huc  mihi  fefe  offert 
locus  Phornuti  Grx^ci  (cripcoris,  libro  de 
nacura  Dcorum,cap.deiMulis,  vbi  aic,Mu 
fas  ex  vecerum  fencencia  coroiian  palma, 
ob  nominislimilicudinem,  eoquod  Phos- 
nices  primi  credancur  licceras  inuenilTe. 
Probabilioraucem  racioeft.qux  ab  eofu- 
micur;quod  plancaharc  ccnella  (it,  quod 
benefica,qu6d  perpetuo  virens.-Arbor  hqc 
difficulter  fcanditur.fruclusqi  refert  fua- 
ues  admodum,  vt  non  abs  re  Mufa;  coro- 
nis  vtanture  palma  confeftis  .   Gra;ca  il 
quis  malit.apponam^repstrayrTaw  S'e  ipoi- 

vjy.ictv^ji^d  Tuv  (poivtKav  J^okhv  ivpii- 
y.ATA  eivAi  Tct  ypa.ij.[j.ATet  •  co;  i^l  e'vA9- 
•ycortpiv  sV/,  tT/st  To  Tpu(psp6v  y^  ivzcyii 
i^  AH^iroov  >^  S^vyAVA/Sa.Tov  y^  yhvKvKAo. 
'3ro5'Ttr  2VTS  .  Nefcioauad  palmsenatu- 
ram  allufericSalomon  inCanricis,  cap.  7. 
cuni  inquic:  Afceudam  in  palmam  ,  &  ap- 
prehendam  frudus  cius  .  Sandius  cerce 
nulluminterprecum,quid  literalis  fenlus 
iignificecindicare  ceftacur.De  palma  vide 
Piinium  lib.13.cap. 4.&-  lib.  id.c.^z.Plu- 
tarch.S.SympoliacOrum  Apollinem  lib. 
i.Philoftrati  Icones  lib.  i.  in  Paludibus . 
Et  ance  orBiiiaprouerbium,  Palmamfer- 
rc.qnod  fi  legeris.nihileric  amplius  quod 
defideres  .  Cur  aucem  cadem  palma  fic 
viiSoria:  fymbolum  Sc  prarmiura  >  vide  a- 


iri. 

Palm^ 
curin  .r/ 
cum  coa  • 
furgat . 


BcUxria  . 


pud  Leonic.vat.hif^  lib.i.cap.^rS. 

,    NirrrVR in pondM]  videcurnitiaduef 

fus  impolicum  forte  fibi  onus  . 

Conjiirgit  inarcu7n\  Caufam  arcuacio« 

nis  feu  fornicacionis  palma:  reddit  Plucar- 

chus  in  libello  de  caufis  naturalibus,  pro- 

blen1.32.his  verbis.-Curincer  omnes  arbo 

res  fola  palma  concra  impoficum  oiuis  af- 

furgic  ?    Vtrumquod  igiiea  &  fpirabiiis 

faculcas.quamaxmie  polkt,  cum  cccacu-r 

&  irricatur  ,  fefeexercens   magis  ac  magis 

excric  l  Anquoniam  pondusramos  fubico 

vigens ,  aercmomnem,  qui  in  his  eft,  op- 

piellum  cedere  recro  cogar,qui  deinde  rc- 

fumptispaulo  viribus  ,  aduerfus  onus  a- 

cruis  rurfus  inftat  ?   An  nioIJes  &  tenera: 

vugsE  impecum  nonfuftincntes,cuni  onus 

quiefcit,paulatim  feerigunc,<S:  fpecicm  , 

quaficontraillud  aflurgancpr^benc? 

.    Betl.tria  dHlcia.^^miy.y.ecTcL  vcl  rpAyi]' 

^UitTit.-funcqj  ommaea.quaefecundis  nien 

lisapponi  Iblent.Geilius  Iib.13.  c  ii.Lo- 

cus  eftelegant  apud  loann.Salisberienfem 

Caudorem  quidem  non  inepcum,&  quem 

non  xgrcincer  optimos  forcafle  habcre- 

mus,(imeliore  (xcwlo  floruiflec;  in  Poly- 

cracicoIib.8.cap.7.Significantbeliaiia,air, 

omncgenus  menfx  ft;cunda.',quoniam  ibi 

folencapponi  qua:puichriora  func  &  delt- 

caciora.Vcuur  aucem  hoc  nominc  M.  Var 

ro:  Bcllaria,]nquic,ea  maximc  mellica  suc, 

qua:meIiicanon  finc.  Q_i^iod  force  eo  re- 

ferriporeft,  quod  vcentigratiorafunc  ea, 

quxneceflicasappecicquam  qua;irriracio 

gula:inucnit.   Ha;c  ilIe.Addam  &Iocuin 

Arnobij  adueif  gences  lib.^.nam  &  his  vcr 

bis  BeIIariafigniricac:Pulmeiuorum  varie 

tatibus,ait,afKciuncur  Di)  ccelues,  vt  fie- 

rimoseft  poft  cosnarum  dicuim  &  locu- 

plecum  fagnias:  frurtillaha:c  paruula  prQ 

luauibusmaceolis  funumc.non  quibusfa- 

mem  fedenc,  fed  vc  palacis  admoueanc  o- 

cium,  feqj  ipfos  plen2  appecicu  voracica- 

tis  inftigeni.Sed  vereor  ne  quis  h:EC  preccr 

rcm  congefta  dicac. 

OdoratMglddes]  Odbriferos  dactylos. 
Fructus  enim  palms  ob  digicalem  longi- 
tudinem  daftyli  dicuncur  .    H'\c  iion  pof- 
fum  no  lacius3liquancomedifFundcre,& 
dehuiusarboris  miranacura  aliquid  non 
iugratum  (vc  fperoj  afrcrre  .  Sciendum  e-  Palnt^ 
nim  palnias  inuicem  maiicali  quadam  co-  adwird- 
pulaconiungi.maresq;  atcrahcre  ad  fc  f^-  da  liattt- 
fniHas^ueqi  hascongre(rum,quancumcun  r-w» 
N     4        cjuc 


zoo 


AndreasAIciati. 


queadnitipolTiiit.aiifugere  ,  fed  vltio  ra- 
«nis  ab  vtraq^  viciirim  concra  ad  ofculum 
quodanimodo  exporre^ftis.manifefta  dare 
muruidefiderii  iigna.qiiemadmodum  cle- 
•f^aiuer  oftendic  Philolbatus  in  Imagiiub. 
&•  Galcnus  taiigi^Iib.^.de  loc.afR-d.cap. 
.f.Narratquoqj  Ammian  Marcellinus  Iib. 
i4.non  CAnrummaritari  palmasipfas,  fed 
&  fexus  faciie  pofle  difcerni.-quiii  &  ffnii- 
nasgenerarefeminibusmirium  illitas.cas- 
quemutuoamoie  deleiftari.Atq;  hoc  inde 
cIarec,quod  concra  fe  vicillim  nutantes  ne 
turgidisquidem  flacibus  auertancur.Ecfi 
ex  more  foemina  maris  non  illita  fueric  fe- 
miue,  abortus  vitio  Foecus  amittuntur  in- 
tempeftiui .  Addic  &  ilhid:Si  quaffmina, 
cuius  arboris  amore  pra:chifa  fic,  ignorc- 
tur.vngucntoipfius  iiifici  truncnm,&  ar- 
borem  aliam  naturalicer  odoris  duicedine 
concipere.hisqj  iiidicijs  velut  coeundi  qua 
damprodifidero.SoIent  icaq;  cautipalma 
lii.nef^min^e  aut  fterilicaris  iioxam  incur 
ranc,aucfrii(ffi!m,quemaIiquai)doimagi- 
nacione  libidiiiis  Cvtita  dicam)  eoncipeie 
confueuerunt,aiireiTiaturirarem  amittanr, 
itaordinare  vtriusq;  fexus  palmas,vt  ma 
res  eo  falteni  inceruallo  a  f^n.inis  difienc , 
quopuluis  vencorum  flatibus  a  foliisma- 
fculorum  fublatus.in  f^miuarum  folia  in- 
cidat,  idquefatisadfoscundicacem  &  fru^ 
«Hiusmacurirdtem  factrecompertum  efl , 
Sed  mirum  didu  ,  quod  f\  qua  procul  a 
mareabftiterir,  vtneq;  puluis  neqjaura  , 
odorueeiusad  ca  permeare  polfir,cxcogi- 
taucrunc  coloni  funem  a  mare  religarum 
adfcEminam  vfq;  producere,acq3  icaquafi 
niaricali  vinculo  copuIacam,mafcuIi  vircu 
tc  clanculum  funem  irrepciucfaccundam 
fieri,qux  prius  in  ea  fferilefcebat  folicudi 
T)icpha-  ne.Diophaues  quoqueauror  Grxcus  Flo- 
/iti  locm.  rentinum  cicac ,  de  palmxamorcin  Geor- 
gicisitadiffcrentem:  Palma,inquit,amat , 
&  quidem  ardcnter.alteram  palmam,neq; 
pruisdefidcruim  in  ea  ce(far,doiiec  ipfam 
amafiam  confolaricontingat.Videreelt  ip 
fam  arboremincuru3Cam,&  non  fercnccm 
pioprium  pedamencum  ,  neque  fruL^um 
produceiuem.  Atq;  hoc  ipfum  agricolam 
tion  lateCjiiouit  enim  (^uodamet,quam  ve 
ro  amct.ignorat.Qjiapropter  mulcas  pal- 
mas  corituigenSjrurfusq,ad  amantcm  re- 
grcdiens,eamq;  manu  accingens.quafi  ofcn 
lum  nnituo  nuniflrare  videturQuam  ve 
10  ipfa-dciIderct,aifcvflionum,  &  fi  jca  di- 


cere  licet,  manuum  nutu  aliquo  iTiodo  li- 
gnificatjadillam  enim  refpicit,&  iii  illara 
ex  toto  leamanter  inijcit,eamq;  quafiam 
pledicu  r  .  Medela  igitu  r  amoiis  cll,  v c  a- 
gricola  frcquentermafculam  corH:ingat,& 
manus  luasamanci  admoucac,&  maxime 
vt  flores  cx  fpatha  mafcula;  decerpens  ,  in 
caputamantisimponac ,  ac  vehici  expeciti 
conciibKusgratiamfaciac;hocnamq;  mo- 
do  amorem  micigac,  &  palma  ipfa  exhila- 
racade  caneio  optimum  ac  pulchcrnmu 
frudtum  fcrt.  Ca"terum  fine  inaribus  non 
gignercffminas^fpoiite  cdito  nemorccon- 
firmatquoq;  Pliniuslib.i^-c^.imo  vero 
circa  fin^ulosphires  mutarcin  eum  pro- 
nas  blandioribus  comis.-illum  eredishifpi 
dum,afflatu  vifuqueipfo,  &  phues  eciam 
teliquasniaricare.  Huiusarborecxcifa  vi- 
duas  poft  fteriIefceref(jminas,adeoq;  eflTe 
Vencrisincelledum,vc  coicusetiamexco- 
gicatusfirab  homine  cx  maribus  florc  & 
lanugincincerim  vero  cancum  pulucreiu 
fpcrlb  foeminis.  QuaJiiequisfabuloIa  (li- 
fpicecur  ,  huiufrnodiamorjs  &  coniugiie- 
xemplum  id  gciiusarbons  m  lcalia  quo- 
que  dcdic .  Cuius  rci  celebris  teftis  cft 
louianus  Pontanus,Alph6li  lunioiis  Nea 
politani  Rcgisco  tempore  pri'ceptor,  & 
epiflolarum  uiagiflcr;  Philofbphus,  Ora- 
tor,ac  Poecainfignis,  &  quem  fabulaspro 
hifloria,de  le  maximc  fuo  tempoic  omui- 
bus  confpicua.fcriberc  puduider.  Hic  igi- 
tur  duas  ccjcbrat  palmas,  marcm  vnum 
Brundufij,  fosminamalreram  Hydrunci , 
quxdiu  fteriles  permauferunc.donec  fcih- 
cet paulatim  fuccrelccnrcs.nondumalteia 
alteram  contuen  pocetat .  Vbi  vero  tan- 
tum  adoleuerunt,  vc  (c(t  inuicem  confpi- 
cere  pocuerinc,Iongo  quantumuis  multo 
rum  ftadiornm  rradu  dilfidences,f^tifica- 
recceperint .  Sedcurnonipfum  audimus 
Pontaiium  t 
Brmdiisij  lata  longe  z.iref  ardna  terru 

Arbor,ldHm&u  'ifq-^petita  locvi : 
Altera    Hydruntinu  tn  fa.ltibm   &mula 
palmc!—>, 

llla  virum  referens,h&c  muliebre  decui, 
Non  vno  creuere folo,diHantibu4  agrii 

Nulla  loci  facies ,  nec  focialn  amor  . 
termanfitfmeprole  diH,finefru£iibu4  ar- 
bor 

Vtraq\  fron-dofis  i^fme  fruge  comti  , 
Atpofl^  patulos  fuderunt  brachia  ramos  , 

Ccepere  ^  ca;lo  libertore  frui : 

Fro/idoft^; 


Paltnci-j 

fine  com- 
pare  no>. 
fert  fru 
£lum , 


louianm 

Pontan- 
nus . 


"De  dua. 
bn4  pal- 
mts  mi' 
rum  . 


Emblemata»;. 


20  r 


IV. 


Frondo/iq;  apices  fe  con^exere,  zfiriq; 

lUafut  vultu4,  coniugu  iUe  fu&  .- 
Haufere  et  blandum  venu fitientihtt^  ^g^e, 

Optatos  foetM^onte  tulere  fux^. 
Ornarunt  ramos gemmu^(mirabile  dictu) 

Impleuere  fuos  meUe  liquente  fauos  . 
Quoselegaitidimos  verfiis  propterea  hic 
leceiifere  minus  diibiraui ,  qiiod  videam 
his  hiftoricam  fidem  attribiuam  nontan- 
tum  a  loaniie  Pierioin  Hieroglyphfed  & 
MelchiorcGuilandinoinTrail.de  Papy- 
ro,  memb.  5.  phira  depalmarum  iiatura 
cognitu  iiicundiffima  &  admiranda  dilTe- 
rente.atqjPlatonis,  plantas  animalia  alTe- 
rentis,  fententiam  defendente . 

Mefasinter.]  a.vA?po^>i, pxo,  inter  mcn 
fas. 

Keptdns.  ]  nitens  &  confcendcns ,  fii- 
7A<pofa, . 

Mentuqui  conffantu  erit,^c.]  yvaix»  , 
qua»  comple<n:itur  totius  Emblematis  Cci\- 
tentiam  .  Eam  illuftremus  licet  exemplo 
nobili,  vt  Emblema  per  fe  quidem  lepidu, 
accedione  quadam  fiat  iliuftrius.Admira- 
bilis  Q^abij  Maximi  conftantia  omni  lau 
dationeliiperior  venitin  mentem.Is  cum 
pecuniani  pro  captiuis  Annibali  numeraf- 
fet.fraudatusea  pnblice,tacuit;vteiiim  pa 
rcntibus.fic  neqjpatri^  communi  pareiiti 
putabat  elTe  aliqua  occafione  fucceiifen- 
dum.  Cum  fibidiiftatorimagiftrum  equi 
tum  Minurium  iureimperij  fenatusi^aua 
uir,quaiiquamqueripol]et,  filuittamen  . 
Multisininrijs,contnmeli]s,probrislacef« 
fitus.iii  eodeni  animi  habitu  permanfit.In 
bello  gerendo  prouidus,rumores  ,qiii  dc 
fe  temerc  a  fuis  fpargebantur.quod  cum 
Annibale  iuueiiijiter  cxfultante  non  confe- 
reret  manus ,  aut  contempfit,  aut  clufit , 
adeo  vt  fe  inuictum  aduerfusiram,fpem, 
metumque  prasfticerit.  Dignus  ergonon 
vna  palma  Fabius,  qui  nifi  fe  imprimis 
fuosque  fortitudineinuidoq;  roboreatii- 
mi  vicillet,Annibalem  potentilTimum  ho- 
ftem  vixetiam  pugiiando  retudufet.Con- 
ftantiasexemplahabet  Val.Max.lib.  j.cS. 
OccASioNE  paliTix  arboris,  qua: 
pondere  prefla  non  fleditur  ,  fed  attolli- 
tur;&  cuiusliiauiftimi  fruifl:us,ncmpeda- 
(5Iyli ,  cum  voluptate  fecundis  menfis  ap- 
ponuntur,ad  laboru  &  difficultatunn  per- 
peflionem  ficadhortatio,ex  quanempefi- 
mus  vtilitarem  aliquam  non  minimam  per 
cepturi.  Nulluseftcerte,qui  eruditionis 


aut  fam^  Inideni  maxiniam  aflequi  pof- 
fit,nifi  prinnim  graues  &  moleflos  labo- 
res  pertulerit .  Id  velim  fvnibolum  benc 
nacis  adolefceiitibus  proDoni.aui  al;q'iaii- 
do  ftudiorum  liberalium  difficulrate  non 
miiiimum  deterrciitur  •  Si  eiiim  frudum 
maximum  liceranim,  cogitacione  incimo- 
que  fenfu  deguftarenr,  hac  vna  grata  boiii 
fpe.moleftias  quantumais  acerbas  deuora 
rent.Snne  rebusin  ageiidis  propofira  fem- 
per  debecefle  conftantia,  qua;lit  a^rumnse 
cuiusuis  firmiirimum  condimentum.  Bel- 
le  huc  conuenit  hoc  Senec^  i  i-de  Ira:Mil 
le  lunr,in  quibus  percinacia  impcdimetum 
omne  tranfcendit,oftenditq;  nihil  eife  dif- 
ficile,cuius  fibiipfa  mens  parientiaro  indi- 
xcrit.  Etdeinde;  Nos  non  aduocabimus 
patientiam  ,  quos  tantum  pra.'mium  ex- 
pedat  ? 

Palms  porro  fymbolum  poteft  tribui 
Ecclefis  viiftrici.qux  aduerfus  tot  tvran- 
nos  paganic?  fecl.r,&  ludaic^  fuperftitio- 
msxmulos  tandem  aliquando  triumpha- 
rit.  Vt  euim  concitati  fludus  ventorum 
turbine  ad  cautem  allidenres  cum  fremitu 
refiliunt,  nec  coniinuo  licet  afl"ultu  per- 
cuflTum  fternunt  aut  penetrant:  ita  liuoris 
ptocella  agitatus  D^mon.quantunmis  im 
petu^-feratur  &  furoremaximoin  hanc  pe 
tram,retunditur  tanieii  vfq;  &fraiigit  vi- 
»es  vanocoimcu-  Sic  Hilariusde  Trmitatc 
lib.^.Habec  hoc  proprium  Ecclcfia.dum 
cxercetur,floret:  dii  opprin-iirur.crefcit : 
dum  contemnitur.proficit;  dum  cx-ditur, 
vii)cit:duir.arguitur,iiicelligitur  •  Quid? 
quodnaturam  quoq;  palm?  arborishabet 
facrofanda  Crux,auguftum  icilice:,&  a- 
doradumillud  troph.cum,quod  lummus 
dux  nofter,  &  lupremus  Chnftianaj  mili- 
tislmperator  fuis  humerisimpofitum  iii 
altoCaluari^  vertice.acq;  in  ipfo  vmbili- 
co  nationumomnium  ac  gentium  ,  expu- 
gnatishoftibus  triumphans  erexit .  Hsec 
eiiim  dum  cedit  ponderi,&  cacumen  fub- 
mittitcalcand^E  fimiiis  &  protetenda:  pe- 
dibus.fe  fortiusdeniq.  relibiat,&  inardua 
paflisfrondibusco  itra  iiitiLur  •  Hxc  nul- 
ium  tormentuni  formidar  Sathanje  ,  nul- 
lam  machinam  fsuientis  fortunae  ,  nul- 
lura  arietem  oppugaantis  mundi,  iiullani 
phalaricam  libidinis ,  nullam  catapulram. 
iniuriq,nullos  teutationum  pvrobolos.nui 
lam  vim,nullun)  impetum.  Fulminec  i'ii- 
micuSjtonec,  verberec,  iacukrur,  fodiac, 

punclim 


Studio/t 
deterren- 
tur  labo- 
rum  diffi- 
cultati- 

biiri  . 


Palmt^ 
fymbolu 
viclricti 
Zcclefii, 


SanSffi^ 
Crux  pal 
m&  r.citu- 
ra,  habet. 


S.  CruciS 
vu . 


202 


Andreae  Alciati 


piiiitnim.caifim,  cominus,  eniinus,  eludet 
i^ciius  hxc  parma,  &  diuinum  facrofanifta: 
CrucisancilCjfaluumq;  tutabitur&  inui- 
vlum  militem.Qui  enim  fic  arniatus,con 
tcniiiitarioloium  magorumq;  feraliailla 
arcaiia,&execrandasartcs,&  ftygias  con- 
iuritiones :  non  formidat  occulta  carmi- 
jium  murmura.ncc  Colchicos  fuccos,nec 
philtra  vim  Dijs  faftura  ,  nec  Plutonica 
volumiua,quicquid  recoditarum  virium 
expirent,iiec  Acherontseos  ritus,mcmbra- 
na  charraque  contcntos,  nec  pra;ftigiorum 
quidquid  abinferis,  tutuseft,  tedus  eft  , 
inexpugnabilis  eft.Si  patenti  chafmate  cq- 
lumdehifcens  emicantem  flammaminab- 
<Iitooftentet,li  terrificofragore  crepentfa 
ftigia  orbis  ,  fi  repeiitinus  ignium  lulcus 
diuidat  aera  ,  fl  concufTa  rcfultentfunda- 
menta  terrje  ,  fi  cataraula;  ruant ,  fl  rauca 
ventorum  alfibilent  murmura,  fi  lapides 
glomcrentur.fifulmenincidat  &erunip5t 
flammx,  fi  fpedrum  occurracauttriftior 
aliqua  nodurni  phantafmatis  fpecies,fi 
cruenta  appareant  Solis  &  Luna'  corpora, 
fi  prodigiofa:  deniq;  in  nubibus  &  infoli- 
t^efigura;;  Crux  inclamatur  in  defperatis 
rebusomnibus.Quodcunq;  innos  telum 
finiftro  libratum  fidereinuoIet;qu?cunq; 
procellainopini  turbinis  feriat^Crucispr^ 
tendimus  fcutum,&:  plagamaut  retundi- 
mus  fiibito,  vel  minus  penctrantem  exci- 
Jidutrfa-  pimus  intrepidc.  Reperiuntur  tamenad- 
rijCrucif.  huccxca  hominum  colluuie  multi  ,  qui 
nu  foliim  reuerentiam  omnem  &  cfiltum, 
in  iiefcio  quem  impicratis  atheifmum  pha 
iiatico  fpi;iru  dcuoluti,f.ibfurari  impudeu 
ler ,  fcd  ipfis  ctiam  daninatorum  flammis 
iiiaudita  blafphcmia  dcuoueie  la^rrilegc 
'  pr^fumunt.  Apud  quosinterinfamem  iu- 

(^znC\  latronis  furcam  ,  vbi  infelicemani- 
mam  clifogutturcperpofticacoiponsmo 
riens  ei  icit.dc  noftrani  hanc,  iu  qua  fponte 
cgrcdientem  paternis  manibus  innocens  fi- 
liuscommendauir.nihil  reUnquitur  difcri 
minis.  Impolhirx  huius  feminaruim  fuit 
fchola  Islebij  apoftatcjillecruciarij  hiiius 
(vtfic  dicaj  bclli  aiitefignanus  ac  prodro 
mus,  du(flore  Diabolo;  cuiusafflatu  ple- 
riq;  exalto  Roniaui  cardinis  foiio  potcn- 
tiflimi  Cxfares  ebri),promulgatis  fangui- 
narijs  edidis,&  pubiicata  coutra  Cruccm 
malcdidionis  (entcutia,  i»  tenerani  adhuc 
nafceiitis  EcclefirB  (cmentem  immanitatis 
i\.\x  falcem  immifcrunt,  vtpriusquam  in 


florem  ai;  maturitatcm  germeM  laftcfccDS 
pertingeret.dccuteretur.lllifos  tamen  ple- 
rosq;  ad  hunc  fcopuIum,&:  faclo  vit^  naii 
fragio  turpilTima  morteconfumptos,  eui- 
dcnti  vltionis  exemplo,  rcperimus  .  Cum  Similf^t 
denfioraliqua  nubes  penduhshumoribui 
fefeconglomerans,  lucernam  iUam  orbis 
Solem  fubducitad  tempus,  caligantinfc- 
riorah^Cj&fublatus  vulgo  crcditur:mox 
vbi  refoluta  in  pluuiam  mate-ria  ,  aut  in 
ventos  difcufla^facicm  denuo  aperit,Iumi 
nc  velut  recens  produLto.noua  quadam  a- 
mcenitate  intuentium  oculos  pcrmulcet 
fuauiterac  recrcat.Ita  fpledor  Crucis  poft 
ecdypfiii  illam  ,  &  tnrbulentilfimam  to- 
nantis  paganilmi  procellam  ,  cum  verfus 
in  no<nem  totus  putaretur  &  extinclus  , 
perrumpens  randem  impietatisnubem  cla 
rior  multo  cmicuit,&  infulgorepulclui- 
tudinisadmirabili ,  vt  iam  radiosfiiosac 
cf  lefte  iubar  non  in  viiam  aliquam  prouin 
ciam  aut  regnum,non  in  eas  foliim  partes 
terrarum  &  climata.quibus  vniuerfi  mun 
di  ambitum  generali  illa  ac  trita  partitio» 
ne  compledimur  ,  Afiaminquam,  Euro- 
paro,Africam;fed  fubaxemipfum,&  po- 
lum  noftris  veftigijs  obuerfum,vltra  me- 
tas  AEquatoris,Capricorni,&  Oceani,lon 
ge  lateq;  proijciat .  Ibi  depacflus  tener  de 
hoc  facratifllmoligno  ramufculus,iam  in 
truncimi  exit ,  pandentem  brachiafub  ca- 
dentem  &  nafccntcm  Splcm  ,  lambentera 
cono  fidcra,bafi  demina  ad  vfque  confinia 
Tartari,vbi  piacularibus  ilammisabinhg- 
rentibus  labeculis  luftrandi  pij  manes ,  ri- 
uulos  etiam  diuini  fanguinis  per  canalera 
gratixdealto  falutifer^  Crucis  tubode- 
fluenteSjCum  fpe  potiundie  beatitudinis 
nobifcum  participant,&  per  nos  .  Pereant 
igitu  r  a  facic  terra;  omnes  inimici  Crucis, 
cuius  laiides  noii  capiunt  orbis  cardinesi 
cuius  nomen  inclytum  fit  &  gloriofum 
cinicT:is  gentibus.Hanc  Maunisadoret  ac 
Scytha.Thrax  &  Tartarus.-huic  lunas  fuas 
Orieiis,aquilas  Occidens  fubmittat :  huic 
tiara  Perficacedat,  &  Romanamitra:  huic 
rcgum  poplites  fe  incuruent ,  &ad  ofcula 
piocumbant  magnatesmundi.  Qu^is  mihi  -^poffrt* 
dabit,vtappreheiidam  ramos  tuos,6  felix  P"^» 
palma  ,  &  comcdam  de  frudlu  amaritudi- 
iiis.?vt  moeroris  decerpam  flofculos  ,  &  in 
fafciculummyrrhx  colligam  f  Submittc 
cacumcn,cia  fublimis  arbor,  infled?  froQ- 
des  tuas,6  fpeciofum  geiiDcn  &  floridum, 

o  nobi- 


Emblemata_j. 


203 


•  Hobilis  planta  8cinclita:  (ine,vrcontin- 
gam  mami  &  arripiam  dc  te  ramufcnltim: 
penuige  fenfiis  meos  cniantati  Itipicis  glo- 
riofo  riiuilo.cuius  balfamitico  faporc  igna 
ci  fpiricus  torporrotusimmutetur,  vt  cil 
iudex  ti-emcndus ,  quiin  te  pependir,  vin- 
dicaturus  fa^culum  per  ignemj  iit  uoui/li- 
ina  tuba  &  tempeftate  valida  defccuderjtj 


c]uaudo  piangent  vniuerfx*  nibus  terra' sJ 
confpecftum  apparentis  C\gi)t  cui  ,  cgo  iiiU 
vmbra  ramorum  cuorum  proteclus,cx  vl 
tricibus  flanimis  arduus  hiiic  abripiar  in 
camposillos  bcatorum  ,  percnni  Alaio  ac 
icmpiceniis  dclicijs  zternum  Yernautcs. 
O  iiat,  fiat. 


Omnia  mea  mecum  porto. 

E  M  B  L  E  M  A     XXXVII. 


TJ  V  N  NV  S  imps ,  ScythUt^  miferrimm  accola  Ponti  > 
"*■  "*■      Vfim  perpetuo  liuida  membra  gelu  : 
^ui  Cercris  non  nouit  opes  ^  nec  dona  Lyxis 

Bt  pretiofa  tamen  Uragula  femper  habet* 
Nam  7nurina  illum  perftringunt  'vndi^  pelles  : 

Lumina  fola  patent  j  c^tera  opertus  aoit . 
Sic  furem  haud  metuit  ^  fic  ventos  temnit  c^  imbresi 

7utHs  ap>ud^  viros ,  tut^i-s  apuda  Deos . 

COM- 


II. 


imblc 
maHs . 


Locta  «■ 
lujimo  hi 
slofica  . 


Z04  Andrcae  Alciati 

C   O    M    M    E    N    T    A    R    I    I. 

IV  X  r  A  mare  Scythicum  rupes  emi- 
ner.in  qua  caueriia  vel  aiicnim  confpi- 
citur.vnde  prodea:  vir  vndiq;  praeter  ocu- 
io?,pellibus  iiidi.irus,qui  ramen  hoc  luco 
no  iradepidushabetur,  cd  id  edicioLug- 
dunsnfis  eleganter  exprerTum  habet  ,  vc 
probemonec  Pignorius  . 

CoRNELivs  Tacirus  cxtrenio  de 
inoribus  Germanorum.Fennos  ica  defcri- 
bir:Fennis  roirafericas.foeda  pauperras.no 
arma,non  equi,non  penaresj  victui  herba, 
veftirui  pelles,  cubile  humus .  Sola  in  fa- 
gitrisfpes,  quas  inopia  ferri  ofTibus  afpe- 
rajr.idemque  venarus  vitos  pancerac  f?- 
minasalit.  PalTimenMncomiranrur,  par- 
temqiieprzd^  perunt.  Nec  aliud  infan- 
tibus  fetarum  imbriumque  fuffugium, 
quam  vcin  aliquo  ramorum  ncxu  conre- 
ganrur.  Hnc  redeuntuiuenes,  hoc  fenum 
receptaculum.ld  beatius  arbirranrur.qua 
ingemereagtis  ,i]laborare  domibus,  fuas 
al)cn3Sc|ue  forrunas  fpemeruq;  verfare  : 
fecuri  aduerfus  homines,  fecuri  aduerfus 
dsos.HscTacicus.  Quibusex  verbisfaci- 
lc  colligo  ab  'Mciato  fumpcum  Emblcma 
tisexemplar.Eadem  pene  defcriptioextat 
accolarum  ad  Xilum  apud  Ammian  Mar 
cell.lib.i^.nonlonge  a  principio.Nec  non 
Emblemahoc  a  luilino  hiftorico  petitum 
eife,  facilc  quiuis  dixerit,  qui  Scytharum 
defcriptionem.quam  retulit  ille  lib.  teuol 
uerit  .  Sic  enim:Scythis  inrer  fe  fines  nul- 
li.neq;  cnimagrura  cohinr,nec  domus  il- 
lis  vl  la,aut  ret4um,anr  fedeseft  ,  armenta 
&  pecora  femper  pafccnribus,&  perincul 
tas  folituduies  errare  folicis ,  Vxores  libe- 
rosque  fecum  i:i  plauflris  vehunr.-quibus, 
cori)simbriiim  hyemisqjcaufa  teclis,  pro 
domibus  v:uncur  .lufticia  gentis  ingenijs 
culca,  non  legibus .  NuHum  fcelus  apud 
eosfurcograuius:quippe  (ine  tecfto  muni- 
mento(]ue  pccora  &  armentahabencibus, 
quid  faluum  cirech  furari  liceret?  Aurum 
&argenrum  perinde  afpernanrur,  ac  reli- 
qui  morralcs  apperuiit.  LaAc  &  melle  ve- 
fcunrur  .  Lana^ijs  vfus  ac  veftiuni  igno- 
tus.-&'  quamquam  continiiisfiigonbiis  v- 
ranrur,pellibus  tamen  ferinis  autmurinis 
^ertiuncur.  Hcc  coucinentii  illis  moMim 
quoq;  iufiiciam  dedit.nihil  alienum  concu 
pifcemibus  .  Quippcdiuitiariim  cupido 
ibiciljvbi  &  vfus .  Atq,  vcimm  reliquis 


mortalibus  (imilis  modetario  &  abftinctia 
alicniforet:ProfedV6  nonbellorum  taturp 
peromnia  fscula  terrisomnibus  contmua 
retur:  neq;  plus  hominum  ferrum  &  ai- 
ma,  quam  uaturalis  fatorum  condicio  ta- 
peret.  Prorfus  vt  admirabile  videatur  hoc 
illis  naturam  dare,  quod  Grsci  longa  fa- 
piencum  doclrina  ,  praeceptifque  Philofo- 
phorum  confequi  nequeunt,cultofqi  mo- 
res  inculta:  barbaria:  coUatior.e  fuperari : 
tanro  plusin  illis  proficit  vitiorum  igno» 
ratio,quant6  in  ijs  cognicio  vircucis .  Et 
haecquidem  Inftinus.  Quem  locum  inte- 
grum,qui3  piilcherrimusell.afcriberema 
iui.quam  truncatum  .  Hincenim  Aicia- 
tus,vtopinor,materiam  traxit  Embleraa- 
tis,  vti  iam  dixi.-cuiusepigraphe  ,  Omniti 
mea,  wecw;^ />orfc), exapophtiiegmace  Bian 
tisjfentenciam  complcclicur  ,  &  quafi  ani- 
mam  ingenioix  pi(ftur?,quam  fubiecir  ocu 
lis .  Bias  enim  Prienenfis.qui  incer  feprem 
fapiences numerarur,  cuius  ('vt inquit  Ci- 
cero  in  paradoxis)  cum  pacriam  Prienem 
cepilTechoftis,c?ceriq;  itafugerent,vtmul 
ta  de  fiiis  rebus  fecum  afportarent  ^cum 
cdet  admonitus  a  quodam  ,^vt  idem  ipfe 
facerct.-Egavcto,  inquit,facio,namomnia 
meamecum  porto.  Hoc  tam  mfignedi- 
(flum  vt  nobis  oftenderet  Alciatiis  ,  depm- 
git  Hunnum  feu  Fennum  pellibus  cooper 
tum,nihilq;  prcciofi  geftantem:  vnde  iit,. 
vt  &  frigora  contemnar,&  latrones  no  per 
timefcat,nam,vt  inquit  luuenalis  , 

Ca.ntahtttjacHti^  coram  latrone  victor. 
Genus  hoc  hominum  fic  defcribi  ab  hi- 
ftoricis  recentioribus  animaduerto,  ne  vel 
minimum  ftudiofi  hi^reant.  Pannones  ini- 
tio  eam  terram  tenuerunt,  Pjeones  olimdi 
dd  :  inde  Hunni  habuere,  gens  Scythica. 
Mox  Gotthiexinlulis  Oceani  Germanici 
profeifli:poft  Gotchos  Longobardi;  nouif- 
fime  Hungariex  alia  Hungaria  Scythica 
cgreiri,  au£  non  longe  a  Tanais  ortu  ex- 
tac ,  &  Imbra  hodie  dicicu  r:  mifera  adhuc 
regio.vcpote  qux  fic  (ub  celo  fr  gidiirimo, 
Duci  Mofcouiartributana:  non  tamenau- 
rum.argentunivcquibus  omnino  carenr, 
fed  pretiofas  animalium  pelles  fabellor5 
fcifmorumquependunt  homincs.  Non  a- 
rantjuon  fcrunt,neq;  panes  conficiunt.-fc- 
rarum  carnibus  &  pifcibus  vefcuntur:  a- 
quam  potant ,  fub  tugurijs  cx  virgultis 

con- 


Biantts 

apofh- 
thegmtt 


Defcri- 
ptio  Htth 
norum  *  | 


Emblemata . 


20  5* 


contextis  intcr  denfas  {Iluas  humile';  habi 
taiit.-voJe  fit.vt  hoinines  filtieftribus  feris 
commoraiues,  veftimentisfc  .lon  Jane:sne- 
que  liieis  uiduanr,  fed  pcllibus  imper  aut 
lupo,autceruo  vrsovedetr^ctis  Nulluis 
ipiisaut  auri,autargenti  v(us  :  I<3C&  mel 
in  cibatu  frcqueiis:  coutra  frigora  &  rigo- 
ics  feriiiis  pellibusmurini^q^;  corporacom 
iTJumunt.Mela  Huniioseoldem  facir  cum 
SarmatiSjde  qu'biis  lib-iSarmat?,uiquit, 
auri  &  argeiiti  maximarum  peftium  igua- 
ri,vice  reium  cnmmerciaexcrcent,  atque 
ob  fsuiciaiH  liyemis  admodnm  aflidus, 
demerfisii)  humum  fedibus  ,  fpecusaut 
lulfofl'ahabicat,rotum  braccaticorpus,& 
nifi  qua  vidcMt  etiana  ora  veftiti .  Ouidius 
j.dcTril^. 
'Pelitbm  etfutu  areet  tnalafrigora  hraccUy 

Graq;  detoto  corporefolapatent. 
Idem  ;.  deTtift. 

^luos  zt  non  t!meai,foJfis  odiJfe,z)idendo , 
FeUibui  &  longa  corpora  tecia  coma  . 
facilehuc  polfem  aggererc  nobilem  eiuf- 
dem  gentis  defcriptionem  ex  j  i.  Ammiani 
Marcellini.ab  imtiofcrejfed  ftudiofos  ad- 
monuirtl  iaceft-  Vide  Val.Maximum  lib. 
7.c.t.&  Alciacum  lib.tf.Parerg.  cap.i6. 

HyNNVS  inops]  Inopsdicitur  fineope 
&  auxilio- Virgil.  i.Gcorg. 

jittj;  inopi  metuens  formica  feneB&. 
Scythiciq;  miferrimu4  accola  I^oti]  Pau- 
perrimus  habitator  iuxta  raare  glaciale 
Scythicum.  Sic  enim  differuut  accola  & 
incoia.vt  accola  dicatur,  qui  ad  locum  ali- 
quem>hoc  eft  luxta  locum  habitat,  vtac- 
cola  Padi.accola  Rheni:Iucola  vexo  ,  qui 
ipfum  locum  inhabitat . 

Vjiu^  perpetuo  gelu.]  Vrere  ctiara  frigo 
riseft.Virg.  i.Georg. 

^        BoreApenetrabile  frigtts  adurit . 

&  Lucanus : 

Vrebant  montnna  yiiuot. 
.SicOuidius^.Triftium,  eleg-i. 
Tlurima  mepelago  terrai^pericula  f^fsH 
Vjltiiab  ajfiduo  frigore  pontta  babet  . 
Eod  m  lib.e!eg.4. 

,  afiricio  terra  perujia  gelu  . 
StA  &  Faftor.  i. 

Vos  d.itejpetuos  teneru  Jementibus  auffus, 
Ne  noua per  geltdoi  terrafit  vlia  niues . 
Quanquam  tamen  veibum  iftud  ,  Vrere , 
pro  moleftiani  exhibere,  accipi  metapho- 
nca«,&  quidem  non  raro,palam  eft.Cor- 
cel.  Tacitus  iib.  15.  Ambufti  mukoruns 


arcus  vi  frigoris .  &  Feftus  Pompcius  Iib. 
i4.aJt,  prmiiim  noaicn  indeaccepiire  fri- 
gus,qu6d  fruclus  iiempe  ac  virgulta  per 
urac.  LocusPompeij  Fefti,  vbi  ptuinam 
deriuac  a  perurendo  quia  virgulta  &  ftu- 
gcs  prrurac,  fu  jpeditauic  cuam  rrihi,  cu- 
r(«  verbutn,quod  a  cor  vreiido  dvflcclunt, 
&  illud  ^i\i\\iimm:Cu>am'^e  leu.-^ffotquA 
nunc  te coquit .  Amm.  Marcelliniciofe- 
r^  lib.17.  accipic  vc  hicnofter:  £t  quonia 
aeiis  vrente  (kuitia.cum  difcriminibus  vl- 
timis  laboiabatur.  At  fji.iTA:opiK^  fa^pc 
reperias.vtapud  poetam  aliosq;  non  rard.* 
qualia  funt  hatc : 

Vritur  infoelix  Dido  ,  totaq.  vagatur 
Vrbe furens  .  Et  ,Vrtt  atrox  luno  • 
Sucton.inTiberio:Vrebat  iufuper  anxiam 
mentem  variavndiq;  coinucia.  Set»eca  e- 
pift.  j.Qujdam  obuiisnarrant,&  in  quas- 
libet  aures  quicqliid  illos  vtit  exoneraut, 
Marcell.  lib-  10.  Perfuga:  vrebant  luliani 
virtutes.quas  peroragetium  diuerfarum 
fama  celebrioreHundebat.  Idem  ad  finenv 
ciufdem  libri:Superhis  vrebat  eius  aniia 
mentem,  quod  velatpatefacta  ianua  diui- 
cis  domus,irritus  piopofiti  reuerteretur  » 
loquiturde  Conft^ntio  abexpedicione  Per 
ficaincalfum  reuertenceLib.ii.vbide  Iii- 
liano  bellum  in  Perfasmcditatc.-Vrcbatur 
bellandi  gemino  defiderio  . 

'glui  Cerern  non  noiiit  opes^  qui  vfum 
panisatqj  vininonhabct.Sic  Marcellinus: 
In  fua  viu  vidlu  funtafperi.  vt  ncoj  igni, 
neq;  faporatis  indigeat  cibis,fcd  radicibus 
herbarum  agreftium,  &  femicruda  cuius- 
uis  pecoriscarne  vgfcantur. 

LyAi.]  Bacchi.ii  eft,  vini,  o.tto  7k  k6hv 
fic  did»,  quod  hominum  membra&  ani-  Bacchuf 
mos  diiroluar,  vti  norunt  omiies .  LyAits. 

Stragula]  veftimenta.pallia,pelles,  qui- 
busvtiturpro   veftitu  :alias  ftragulafeu  Stragftia, 
ftragulaj  (vtrumq;  eiiim  dicitur;  pro  le- 
«ftorum  ,  &  aliarum  rcrum  opertonjsac- 
cipiuntur . 

Perfiringunt]  vndique  cingunt,  torum 
operi'.int,&  quah  includunt. 

Murin&peUes.]  E  murium  pellibus.Am  Pellesmu, 
miaii-Marcell.fic:Indumeutisoperiuntlia  n»<« . 
teis,  vel  cx  pelhbus  filucftriHm  murium 
confarcinacis .  Nec  alia  illis  domeftica  ve- 
ftis  eft,alia  forenfis :  fed  femel  obfoleci  co- 
loris  cunica  coiloinlerta  non  antedcponi- 
turautmucarur,  quam  diuturna  carieiii- 
pannulos  defluxit  deftuftau.Hz-c  ille.Se 

Ecca 


zo6 


AndreasAlciati 


Chinefes 

feliibut 

VtHntHY 


IV. 
Animni 
ab  extsr' 
nu  mmi- 
tni    peK' 


J^xHper- 

t.\i  zbiq; 
tHt.t  . 


ncca  iii  cpiftolis  mcminit  pellicularum  vul 
puun  ic  muruim  ,  qiix  acj  aiceudiim  fri- 
g  is  coinparatxefleiit.  Has  Armclitros  at- 
qiie  Zibclluios  quidam  putant,fed  uoJum 
r  o  an  rcvte  •  Hoiie  qiioq;  e  Scythia  fri- 
giiiifimisq;  regio  ibu^  iautilfimas  pelles 
mur  uoi  arfern  Mcgnlamim  lubernocul- 
tiii,vel  pueii  fcinnt;&TurnebIib  if  .Ad 
uerrai.cap.  13  meminit-  Atq;  harmi  pel- 
liim  vfum  ctiam  Ciiinenfibus  familiarem 
eire.teftatuf  loan.  Pccrus  MafFeius  lib. 
>  6.  hift.  Indic.  dum  Chinenfcs  veuimcnta 
per  hyemem  prcciofis  mutium  Scythoiii- 
corum  peliibus ,  quas  vu.go  Martas  vel 
Zobelluias  vocamus,caioreadmodum  fua 
iii,&  ventisimpenetrabili  deiifitate  fuffui 
cire  ait.quibus  tameu  haud  fcio  an  non  & 
cuniculorum  pcllcs  in  Batauia  fua  merico 
exsquandasputarit  Hadr.  luu  us  .  Sunt 
^uiopinantur,  muremillum  peregrinum 
abHieronymo  quandoq;  dici  Mufcum  , 
quiiii  delicatiorum  vfnm  habetur  ••  nam 
«iufcum,idcft,//y7;ta>i' ,  mursm  paruum 
indicate.Sed  hoc  odoris  gcnus  prifcisfuif- 
fe  incoguicum.HcrmoIausputatinecmu- 
fcum  dicijled  mofchum. 

SicfnremhaHd  metnit,  C^c.]  Tutus  & 
(ecurus  agit,cx  fe  beatus  eftjncq;  furum, 
neq;  temporis  iuiurias  metuit. 

H  o  c  fchemate  figmficatur,  animum 
hominis  pendcre  nondebcrc  cx  his  qua^ca 
duca  funt  &  fo  tuita,vtpote  qua:  follicitii 
diiies  &  cruciatiis  innumcrabiles  pariant , 
fed  ea  tantiim  debere  effc  fatis  ,  quae  beni- 
gna  narurafitclargira,  vel  quaeabingenio 
proficiicuiitur  .  Vel  intelligit  pauperta- 
tem  vbicunque  terrarum  (etiaraiiab  om- 
nibus  pcnc  mifcrrima  cenfeatur  )  cfte  tu- 
tam  &  fecuram  .  Sic  fane  nemo  poteft  non 
beatiffimus  efle,  qui  eft  lotus  aptusex  fe- 


fe.quiq;  in  (c  vno  ponit  omniarcai  aufem 
fpes  omnjs  &  ratio  ,  &  cogiratio  pendec  ex 
fortuna,  huic  nihil  poteltcde  certi,nihilqj 
quoicxplotacum  habcar ,  permanfurum 
fibi,nc  vnum  quidcm  die,  ait  M.  Tullius. 
Hac  pcrtinentqua;  Scueca  dilbutat  cpif^. 
14.  quo  loci  comparat  fortunx  &  do^flri- 
na:bo:ia.  Circumfpicicndum  nobis  cft  , 
quomodoa  vulgo  tuticffe  polfimus.Pri- 
miim  uihilindccoiicupifcamus:rixacft  iii 
ter  compctitores .  Dciude  nihiJ  habeamuf 
quod  cum  magnoemoIumeMtoinfidiantis 
cripi  poflitrquain  minimum  fit  in  tuo  cor 
pore  fpoIiorum.Nemo  ad  humaimm  fan- 
giiinem  propter  ipfum  vcnit  ,  aut  admo- 
dum  paucnpliires  compucant  quam  ode- 
rint .  Nudum  latro  tranfmirtit:  etiam  in 
obfefTa  viapauperi  paxeft.Ad  pbilofophia 
ergo  confugiendum  :  Hx  lircra:  non  dico 
apud  bonos,  fed  apud  mediocriter  malos» 
infularum  loco  funt,&c.  Adijcio  exfrag- 
mcntis  Petronij  Arbitri; 
Cdfonuere  tnbd. ,  iuguU  Ifat  diuite  ferrum 
Barbarn  eontemptu . 

fic  U^t,contemptH,YT9  contemptui.non  vt 
in  vulgacis,  contemni  .  Idem  incarminC} 
cuius  initium , 

Orbem  iatotum  viBor  Romantts  habebaf, 
lcgiturciufdem  argumentij';'^'//»;. 
Arma  placent  miferu ,  detritaq;  comme- 

da  luxu 
Vulneribus  reparantur :  inopt  audacia  tt4- 

ta  efi  . 
Sallufl-Quoniamegcftasfactlehabeturfi- 
ne  damno  •    Qu^is  au  tem  nudo  veftimenta 
detraxerit?Non  abludicluu«nalis,  quan- 
quam  non  fine  fale  Satyrjco  :     - 

lures  licetjC^Samothracum, 

Et  Diuoriiarai,  continere  fulminapauper 
Creditur,atq;  Deos,Dijt  ignofcitibni  tpjit . 


Concor* 


Emblemata-j. 


207 


Concordiae  Sy  mbolum . 

EMBLEMA     XXXII  X. 


/^ OS  N  JCV M  mira  inter  fe  concordta  vitA  e^ , 

^^     Mutua  ftAtj^  illis  intemerata  pdes  . 

Hinc  njolucres  hxc  fceptra  gerunt  ,  quod  fciltcet  omnei 

Confenfu  popuU  liant^,  caduntj.  duces: 
Sluem  fi  de  medto  tollas  ,  dtfcordia  praceps 

Aduolat ,  d^  fecum  regia  fata  trahit . 

COMMENTARII 


!•         T  N   folida  bafi  ftat  ereiftum  rceptriim 

J.  iegiiim,circa  qiiod  cornices,  notx  fatis 

anies  .magiiafeiHuitate  &  alarum  plaufu 

volicare  videiitur.quafi  fblicitae  ,  nein  ali- 

cjuam  partem  declinans  fceptrum  cadat . 

II.  DESVMPTvMeft  Embleraaei  lib. 

J.mbU-     ^.deanlmalibus  AElianiGrsci  fcriptoris, 

ma  vnie  citante  Politiano  cap.  67.  Mifc«lt.  in  hxc 

pefitnm  .  verba:  Cornicci  inter  fe  fidiffims  funt,  & 

cum  focietacem  coieiiut»maximo  fe  opexe 


diliguut.  Neqjid  genus  aniraalia  vide^t 
quifpiam  licenter  mifceri  &  temerc.  Qu^iii 
hocquoqi  difticant,qui  les  iftiufmodical 
Ient,altera  extiuifta  comparcm  viduam  dc 
gere.  Cseterum  id  quoqi  audio,veteres  iii 
miptijs  poft  Hymenjeum  cornicem  inuo- 
care.fignumque  id  concardixdare  ijs  coii 
fueflc,  qui  Mberum  quajrendorum  gracia 
conueniflenc .  Tum  q«i  fedes  auuim  & 
volatus  obIciuanc*inaufpicacum  eiTe  capta 

tibus 


zo8 


Andrese  Alciati 


tibusaiigaiiaflicunt,vniiis  tanrum  corni- 
cis  oblequiiim.HaEC  AElianus.Orus  Apol- 
lo  in  Hieroglyphicisfereidem  haber.-Mar- 
tcm,inquit,&  Venercm  fciibcntes,aut  nu- 
prias,gemuus  cornices  pinguncmarem  & 
fijminam  :  quoniam  hoc  animal  duo  oua 
parit,exquibus  marem  5c  f(jminam  gc\K- 
ran  oportet .  Siautem  eueniatjquod  raro 
eucniCjVt  duo  mares  generentur  ,  autdua: 
f^minx' ,  iugari  mares  ciim  f<^minis  alten 
cornici  nonadraifcentur.  Itidem  neq^fij- 
mina  alteii  mari,fed  dillbciati  foli  dcgrit. 
Ideo  vnica:  cornici  oecurrcntesanguran- 
tur  futurum,vt  viduali  vitafibi  viucdum 
Corntces  fit.Sicille.  Ca:cerum  cornices  haberi  pro 
Jymbolu  concordias  fymbolo  prarrer  Ornm  tradit 
cocordtA.  etiam  Pierius  Hieroglyphic.  lo.Iuueiialis 
Satyra  i. 

Vt  colifurpaXyHtq-^fides.viiioria.virtUi  , 
§^s.quefalutiito  crepitat  concordia  nido. 
Qnem  Satyricilocum  fcio  a  plerifqj  non 
de  cornice  (quod  pro  concordiz  notahic 
flatuimiis/  feddeciconiaintelligi.  Solent 
enim  ad  id  Ouidianum  iftud  adducere  : 
Ipfiifibt plaudat  crefitnnte  ciconia  rofiro. 
Sed  cormcis-imagd  videtur  in  Fauftm^  Au 
gufta;  nunimis  cum  infcriptione  C  o  N- 
c  o  R  D  I  A.  Sceptrum  autem  virgam  re- 
giam  Hieroglyphicum  regni  efle,  ex  lite- 
risfacris  tradit  idem  Pierius  lib-^i.  Vidc 
adagium,C<?r»/V;^w  oculos  confffere,c\.uas 
cxplicationem  non  admittit  nofter  Aicia- 
tus  lib.y.Pareigcap.  iz.quem  vide.Porro 
prodigiofacornicum  viuacitas  in  prouer- 
biuin  abijr,  Comicibns  viuacior  •  Vude 
Hcdodiis; 
Ter  tria  fecla  homints  tranfmittit  garrula 

cornix  . 
Et  Fauftus  : 

Lo>ig,iq;  producat  viuax  citfacula  cornix. 
Eodc  pcrtiner,quod  Philofophus  ille  mo- 
riens  coniicibuMnuidiirelongaiuitatem  le- 
gitur,quam  natura  negaftet  homini  .  De 
concordia  przterea  nonnihii  agitOuidius 
i.Faftor  ibi: 

Candida  te  niueopofuit  luxproKima  teplo, 
'^lua  fert  fublifnts  alt:i  Morieta  gradiis. 
I  II.  MVTVAfiatcj^illts  &'c.]  Hic  verficu- 

lus  in  ali)S  cdirionibus  fic  babebat : 
hiq;  vicem  nunquam  contaminata  fides . 
Q_iiam  autem  fequimur.correxir  Bartliol, 
AniiUis.vt  aliosquofdam locos ,  quos  po- 
flca  indicabimus  , 

^luodfcilicetomnes,^c.]  Huc,ni  fallor. 


Cornici- 

bus  viua 
cior  . 


videtur  pertineie  Horatianum  liiud,  Odc 
jy.iib.  I. 

iMiuriofo  ne  pede  proruas 
Stantem  columnam:  neu,popttlt(s  frequens 
Ad  arma  cejjantes,  ad  arm(t~) 
Concitct,  imperiumq;  frangat  . 
Hic  columna:  nominc  ',  fceptrum  Princi- 
pis,  ipfumqj  adeo  ftatum  regium,  popu- 
li.omniumquc  Reipub^  ordiiuim  concof- 
diafundatum  (ignificat:qux'  ni/I  (eruetur 
Concordia.omnia  peftum  eunt.  Elegans  lo- 
cusNazarij  Panegyricoad  Conftantium.- 
Perpendit  fecum  excellens  prudentia  tua, 
eiq;  feraper  pietas  tua  applicataomnescoii 
cordi^  commoditates,i|lam  etle  fu ndamen 
tum  ac  radicem  otij ,  bbnorum  ciuium  (e*  j 

minarium,quietis  publicajfegetem,  &  al-  j 

mam  pacisaltricemVidetur  ifte  panegy-  f 

riftes  noiioblcurc  alludere  ad  nomen^ct- 
<Xi\{coi,  quod  indicum,  quia  rex  C\t  ^d.7ii 
hAH.  De  quo  Minosadhucpuer  ita  lufit : 
Cur  docii  0et7t\iiet  olim  dixere  Pelasgif 
Nempe  /Sd^K  A«»  rex  hontes  haud  du- 

bie  efl . 
Stantq;  caduntq;]  Multiplex  verbi_/?*. 
rf,flgnificatus  eft  cx  Nonio.-  St3re,id  eft  ,  ^*^^^' 
confifterc,crigi,prominere,  fidcm  habere , 
valere,conftare,fixum  eflc.  Sic  apud  eun- 
dem  cadere,ruere,occidere,euenire.In  pa-   Caden 
negyrico  Maiimiano  &  Conftantino  A  A. 
difto;  Dij  immortalesprobare  voluerunt 
tibiinniiam  fteriire  Rempubiicam.cu  finc 
te  ftne  non  poflet . 

Duces]  Reges,  &  qui  imperium  in  po- 
pulos  excrcent . 
^luem]  confenfum  . 
Difcordia  pYAceps  adisolat]  Diicoidiam    Difcer- 
Deara  coluere  pagani  homines.quam  ean-   dia  Di, 
dem  cum  Ate  (de  qua  pofteaj  pleriqj  vo- 
lunc.Vide  Gyrald.Syntag.T. 

Regiafata]  Regisaut  Principismorte. 
Alludir  ad  iila  famigerata  verba,  qua;  po- 
fuit  Salluftiusin  Iugurtha:Concordia  par 
\xx  rescrefciJt,dif"coiJia  maximxdilabun 
tur.  Quod  &  euangelica-  liceia.*  teftantur  . 
Sic  fubditorum  atqjipfius  plebeculxfir- 
ma  concordia,  &  tranquilia  vnaniniitas  , 
Reges  ipfos,  eorumqj  Rempubl.  egicgi^ 
&  diucillime  conferuabir.iuxtaadagium : 
Concordia  fulciuntur  opes  ettam  exigud  .  IV. 

P  R.  I  N  c  I  p  V  M    fummorum    ftatus   Plebts  » 
non  aiiunde  ftabilimentum  capir,  quam  a    cordia. 
populi  coiifenfii.concordia,  &beneuolen     prtncip 
tia  .   Itaqj  ptudenter  &  prouidc  faciunr,   neceffa. 

qui         ria^. 


Emblemata. 


205> 


qiti  fiabilcac  firmnm  in  fiibdiros  imperiri 
tutarivolmit ,  cum  motnum  omniuni  & 
fetlitionum  caiifas  prsciduiu,  naluntquc 
a  fiiis  aniari.  qiun;  nmeri  .  Eam  popnli 
concofdiam  Sc  conrcnfum,  reg^a:  potefta- 
tis  conferuatricem  luc  proponir  s^Ujt/./?3A;- 
x<v<  ,  adhibita  comicum  ,  qux  fceptruni 
I  fuftiuentjimagine-  Ex  quo  niemiiiiirt  de- 

bcntamperium  fuuni  pendere  a  populari 
confcnfu  .  Quodnefit  nioleftum  cxem- 
plishinc  inde  conquifitis  confirmare,  taii- 
lummodo  repetam  quKaucflor  ipfemet  in 
lib  I J  .Corament-  De  verbor.fignific.attu- 
4««*  tx  ]it .  Principio  rerum  omnium,iiiquit,nou 
llftftt»  .  ^iiiina  iaihonc.fcii  cx  populi  confcnfu  rc- 
gesaflumpti  funt :  quod  &  poft  Romaui 
impeiij  occafum  fcruatnm  fuit,  cum  C*- 
rolus  Magnus  a  popuio  Romaao  Augu- 
ftus  elc^uscft,  &  a  Poiuifice  Lcone  facro 
olcoiiuui»ftus:quod  lus  populi  nodie  Gre 
goriana  kge  in  feptem  GcrmaniicPrima- 
les  tianslatum  eltSic  &  Franci  Chilperi- 
co  ciccto  ,  quod  tcguo  non  cflet  idoneuS , 
Pipinum  -TrctvKifaiK'^  coniilio  fubftitue- 
runt.  Et  cum  Ripini  proles  a  maioribus 
degeneraflec ,  rurf  is  Odonem  ,  mox  eius 
fraircin  Robertum,^<:  deinde  Roberti  ne- 
potem  Hugonem  ad  fiirnmum  faftigiuni 
cuexerunt  .  Is  Hugo-eft.qui  vulgo  Cape- 
tus  dicebatur>vnde  oriundi  funt,  quietia-. 
num  Francorum  rebus  moderantitr  •  Et 
quod  de  isaximis  hifce  Regibus,rtimnriin> 
Romano  &  Franco.didlum  eft^,  idiem  Sriu 
infcrioribusobreruatum  fuifle,  qui  hifto- 
ricos  legerit,dcprchendct,  vt  merito  ctn- 
feam  diuina  lege  eum  iuftum  Prnicipem 
efre,  quiex  populiconfenfu  regnet  ;  quod 
&  Ariftoteles  tradit.qui  vero  inuitisdomi 
netur,eum  tyrannum  efl!e.Vndecum  ma- 
gna  regua  non  ei  fubditorum  conftnfu  , 
fed  per  violcntiam  primo  conftituta  fint, 
merito  D.Auguft.De  ciuit.  Dei  ^.magna 
latrocniia  eifc  dixit,  addu Ao  etiam  pi w« 


cuiusdam  exemplo,qui  comprehenfus,  Sc 
aate  Alexandrum  Magnuni  adduclus,  cii 
interrogaretar.qiiacaufamatebaberctin- 
fcftum  ?  Quid  tibi.inquit.vtorbem  ter- 
xarum  baSeas  infcftum  ?fed  quia  idego  exi 
guo  nauigio  facio^Iatio  vocor;tu  quiama- 
gna  cUflc,Imper3tor  Hadcnus  Alciatus. 
Q^oties  autem  veterum  munumcnta  per 
currimus,facil^  obfernamusquam  fluxa, 
S<  momentanea  fit  Principum  potentia, 
quanquan^  fubiimisSc  alcisnixa  radicibus 
putctur.  Hienim  nifi  ptecario,&  quafi 
populari  fwffragio  imperant,nempe  quo- 
rum  nifi  modcratumfit  imperium.quara 
citiflln.e  corruit.  ABHanus  refert  Thry- 
fum  infignem  tyrannum  fuos  adeo  torfif- 
fe,v:  legem  tiikrit ,  qua  nemo  neqj  priua- 
tim.neqj  publice  inuicem  coiloquiaut  nii 
fcere  fetmones  auderec .  Qu^od  cum  fub- 
ditis  moleftifliraum  <k  odiofiflinumi  elTet, 
qunuuuocuIoium,manuumqjgeftu  ani- 
mi  fenfa  cogcbantur  exprimere  ,  ideciam 
voluit  efl"eprohibituin,vt  moleftia:  dolo- 
lem  adijceretintolerabilcm:  quifpiam  co- 
runi  locum  publicura  petijc,  qui  mulcis 
lachrymis  effufis.alios  ecia  ad  fletum  pro- 
uotauit .  Id  cum  refciflet  tyrannus,in  fo- 
rum  ftatini  venit,  qu6  cciam  id,fl  pofTct , 
populoeri^xreCjflendi  ncmpe  jibercatem . 
Giues  commoti  afma  regijsfacellicibuicx 
torferunt  j  &  fuum  tyrannum  de  medio 
fuftulerunt.  Eandem  fortunx  mucacio- 
nem  fcnfit  Amafis  ArgyptiotuTn  Rex . 
Cum  enim'  plerofq;  ex  fuis  citremo  fup- 
plicioaffeciffet,alios  fortunis  fpoliaflet,8c 
inomncs  infolentior  atque  fupcrbior  veni- 
ret,imperium  cius  aliquanto  toleiacura 
eft,doncc  Adifancs  Asthiopum  Rei  incii 
irrHpiflrct:tumeDimodiaoccultaerupere, 
cumq ;  multi  ab  eo  defciuiflfencregno  tan- 
detn  pulfuseftjtcfte  Diodorolib.i.PIuta 
obnia  funt . 


Thryfi  ty-  ■ 
ranni  rx 
JEliano  . 


Ama.fid.H 
famm . 


O  Concoidia 


^IO 


Andreae  Alciati 


Concordia. 

E   M   B    L    E    M    A     XXXIX. 


T  JV  bellum  ctutle  duces  cum  Eoma  pararet  > 
•*•     Vinbfti  &  caderet  Martia  terra  fuis  : 
Mos  fuit  in  partes  turmis  coeuntibus  eafdem^ 

ConiunCias  dextras  mutua  dona  dare^* 
Istderis  hxc  fpecies  :  id  habet  concordia  jignum , 

Vt  quos  iungit  amor ,  iungat  cjr  tpfa  manus 

COMMENTARII. 


L         T^  1  N  G  V  N  T  V  R  duo  viri,belli  duces, 

1    habitu  milirarj  dextras   iuDgenrcs. 

Virtur*      Hanc  piL^uram  licet  omnes  editiones  fic 

imendH'    habcani,iioi)  tamen  placct  Santfkio^  vt  qui 

:io.  dextrasconinnftasauro  velargentoelabo- 

ratas  vel  depiftasi'itclligat,  idcjucex  locis 

Taciti  cojligi  putct .   Vnde  non  viuorum 

hominum  manus  coniundionem.fcd  quaii 

dam  vritatam  fidei  notatu  pingi  vult.  Cui 

&ego  pedaneiis  iudex  rubicribojiiidm^us 


ipfius  Autoris  vcrbis  , 

ContHtiiitif  dextrds  mut»a  dona  dare  . 
Dextrje  enim  donari  non  potiierunt ,  nifi 
mecaJloaliquo  effigiatff.  Quid?  quod  Pi- 
gBorius  pignore  contcndere  paratuseft, 
Alciatum,cumJixc  fcriberet,  rcfpexinead 
eam  annulifpecicm.quidextras  implicitas 
exlubet,  quiq;  in  frequenti  vfu  apud  nia- 
iorcsnol1ros,nuMcapud  nos  (vtiprxclara 
quaeqs  lepudiauimusj  vix,  acnevix  qui- 

dem 


Emblemata_j  • 


^n 


dcmcitat;  Itali  appcllabaiit  o\im,Anne[lo 
dffede  .  Noftri  Gcrmaiii  vocant,  Hand- 
trewttipiid  qtios  adhiic  rrequens  illorum 
anulorum  vfuj  ,  quibus  plcruuque  noui 
rponfi  fc  donancSc  quales  m  illicicis  amo- 
ribus  Nifa  a  fuo  Mopfoaccipit .  Hoc  au- 
tcmcarmen  videtur  elfiiflum  incommen- 
Harionem  muneris,vt&  Antonius  Qjieren 
gus ,  poliriffimus  no^ri  fECuli  posraium  , 
in  munusfmaragdi  ludtelegancillimiscar 
miiibus.qusaiducicPigiiorius,  vt  labori 
fuo  cumulcuarioaucloritatem  concilient. 
Ea  Gc  fonaiit  : 

Ghtemfulgore  tibi  rutilum  viridaate  Sm* 
ragdum  , 
Parua  nouu  mitto  munera  ad  hospitiu  :■ 
Huncne  ingrata  tui  fubedt  obliuia  Lygdi, 
Pulcher  Hyla,digitii  infere  mxrmoreii  . 
Et  quoties  ocults  flexi  teres  inctdct  auri 
In  clufo  radians  circultis  in  lapid'^, 
Dic  tecum.-^^o  Lygdtts  Hjlam  bonus  ardet 
amortj, 
tiullum  aiirum ,  nuUa  efi  lucida  gem- 

ma  m.zfrts  . 
M  E  docuit  Alciatus  ipleniec  Annora- 
t!ouibus,quasiii  Coriieiiiim  Tacitumedi- 
dit.vndeiiaui  materiani  fumpferic  Emble- 
matis,nempeexeodeni  Tacico,!ib.i  &  i8. 
quibusoftendicur.dextrasconcordie  figna 
vltro  cicroque  deftinariabexercicibus  fo- 
liras  .  Nec  vero  afpernor  qnod  libris  Ge- 
nialium  dierum  notac  Alexander  Neapoli- 
tanus.nempe  Marium,  cum  \x\  Romanos 
maxima  dade  faeuirct ,  quos  feruare  vo- 
luit,  dextra  porre»fta  autfalutedataiiico- 
Iumesfeci(Te.  Tacitiis  in  lib-i.  Annalium, 
vbi  de  morte  Germanici  agit:  lu  rauere  ami 
ci.dextram  moriencisconcingences,hic  ge- 
ftuseft  darae  fidei  Germanico,qua  pollicc- 
bantur  famiIi3res,eiusfemorcem  vlcuros. 
Idera  paulo  ante:Ab  rege  Parchorum  Ar- 
tabanoicgari  vcnere,miferat  amiciciam  ac 
£acdus,&  cupererenouari  dexcras-Hicf?- 
dus  renoiiatum  incer  principes  Germani- 
cum  &  Artabanum  fignificatur.  Occurrit 
ciemplum  Valerij  Max  ex  lib.(S. cap-4.de 
Caio  Popilio  ,  qui  iegatus  ad  A  miochum 
■nifrus.ifquecum  promptoanimo &  ami- 
ciiTimo  vultu  dcxtram  Popiiio  porrexif- 
fet.in-iiccm  ei  fuam  porrigere  nohiic,  fed 
tabellasfenarnfconfultum  continentes  cra- 
diditjcui  ciim  poft  aliquam  breuemmo- 
ram  (atisfecillet.Popilius  manuseius  tan- 
quam  focij  apptehendit.  CxIar.z.Dcbel- 


loGallico,  tcndcremaiuis  ,  petcndje  pacts 
fignum  fuillc  Gallicum  men\orac  ,  vbi  ic 
BelloHacis.Itcmy.Gcrgouiorum  mulieri- 
bus,qu2c  pcdore  nudo  promincntcs  e  ma- 
ro  paiHs  manibus  Romanos  obtcftabatur» 
Signum  item  fuuTe  deditionis  codem  lib. 
traditur.vbidc  Hcduis.qui  manus  tcndc- 
re,dcdicioiicm  figmncare,  &  pro.cflis  ar» 
mis  mortem  dcprecari  dicuntur.rum  ijs, 
qu?adduxi  e  Corncho  Tacito  Iocis,vcIim 
addi  hscercodem  lib- iS.Hift.Centuno-    ^extrt 
iicm  Si(eocm,dexcras,concordix  infignia,  '«'2'^<e^r# 
Synaci  cicrci  us  nomint  ad  Prxcorianos  cocordta  . 
ferenrem.varijsarcibus  aggreffus  eft.Dcr 
tras  hic  pro  quodam  vficaco  fidei  fymbo- 
lo  depiclo  in  auro.argenco vc.auc  aUo  quo- 
uismecalloaccipi  patcr.Q_uo  fcnfu  hic  lo- 
cus  alius  Taciti  furoicur  libio  Hiftoriarii 
primo  ,  vbi  de  iiiitio  principatus  Vicellij  ; 
Mifcrat  (airj  ciuitas  Lingonum  vetere  in- 
fcituto  dona  legionibus  ,  deicras  hofpitij 
inhgiie  • 

DVCES]  Imperatores  ruos.quibus  excr      I J  f 
cituseflenc  committendi. 

Virthui&caderet]  Significat  bellum  ci  Bellum  c 
uileridquevidetur  ex  Horatij  Epod.  16.  uil^ 
imiratus  .• 

Altera  tam  teritur  belln  ciuiliiu^  ^Ltat-, 

Suii  &  ipfa  Roma  virihuiruit . 
Itaq;  confultor  illcapud  Antiochum  An- 
nibal  rebusomnibus  maturo  iudicioper- 
penfis  aic;|Rom3nos  nunquam  nifi  armis 
iais  vinci  polle  i  ncc  Icaham  alicer  quam 
Italicis  viribus  fubigi . 

Marttaterra]  Roma,  vcl  quod  fucrit  jt.oma  ter 
ftudijsafperrimabellirvcl  proptcr  Romu  ^^   j^/^r- 
lam  Martis  filium.vtfama  tulir,a  quoo-  /,^ 
riginem  traxir,  fic  appeliata .   Ltgc  T.  Li- 
uiumin  principiototius  operis .  Ouid.  3. 
Trift  eleg.7. 
I>umq;fMis  vicirixfeptem  de  motibui  orbi 

Prospiciet  domitu,Marti/i  Roma,  legar. 
Marcialis  iib.  j.  Epigram. 
Puicrior  ^  maior  t^uo  fub  duce  Mjirtia- 

Roma^. 
Alioquodam  loco  Martiam  turbam  ,  pro 
Romano  populodicic : 
Credemthi  ,nimtum  Martia  turba  fapit , 
Sic  Symmachus  lib.  i  •  Epiltolar.  Ab  cxor- 
tupenevrbis  Marti^.&c. 

Coeuntibus eafdem]  Syiiaerefiseft,  figu- 
ra,qua:  fit.quando  dua;  vocaksin  vnicam 
fyllabam  contrahuntur-  Eduio  StocKha- 
mcri  habet,A^j^cw . 

O     i  Coniun- 


Zll 


Andreae  Akiati. 


Dexttr/t 

fidti     Ja 


Cd^c9rdis 
•ynde  di- 


IV. 

T>cxtr» 
concordi* 


Dtxtera 
ttffu    fi- 

dti. 


C0niun3as  dextrxi]  Dcxrera  fidei  dic a- 
ta  cft,vt  mOx  (iicemus.  Virg-6.  ABneid. 

^tt  itriti  dorrnnorU  fallere  dextr/u. 
Pliiiius  lib.i  i.cap-  4r  T;icfl  &alijs  parti- 
biisqnxdartJ  rcligio:  ficiu  dcjtera  ofculis 
auerfaappctitnr,  in  fidc  porngitur.  Dcx- 
tras  iungcrc  Gricci  elegantcr  vno  vcrbo 
cffcrunt,  S^c^i^ffbdLt. 

■  Id  habet  concordittftgnufft]  Concerdia 
dicta  cft,c]uafi  corJium  coniundio-  Qji* 
coniuntftJo  quia  re  ipfa  nequit  fieri,  vt  fci- 
Jicetamicorun^  corda  ipfa  couiungantijr , 
id  fit  pct  dcxtrarum  apprehc:ifioncm;dcx 
irajcuim  parti  potiot  cordis  visiiicumbit, 
&  ipfa  dextra  manus  cA  cordis  potiirima 
(vtiniftra. 

H  o  c  Emblematc  Alciatus  indicare 
Toluit  prifcorum  morem,quoiun»fkisdex- 
tris  fidei  &  concordix  fignum  exprime- 
rcnc;cft  cnim.vtdixi  ,  dcxtcra  fidci  facra, 
Tndciu  permultis  vetcribus  nnmmis  dux 
manoiiniuniflaroflenduntur  additisinfcri 
ptionibus.F/^fj  exercitunm.nommnc^mm 
CH3m,Tides  Romanorum.Yortiffc  huc  per 
tinetillnd  Pycl>agorx',Ne  cniuis  dextrain 
porrexcii"; ,  ik  fcilicct  quempiam  rcmcr^ 
in  interiorcm  rx>i\ri  amicitiarn  admitta- 
nms  .  £r  vcro  poetaituilius  anriquitatis 
ignarus.cx  dcxrra  fidc(jue,a»t  nir>»irum  f^ 
dus  SccoiKordiam  petdcxtram  fignifica. 
ri.  Vidcrat  hoc  long^a  it^  Xenopbo:)  IiN. 
/.Dc  inftitutioijcCyri:)(5U  T  pKdcvUf  ,  ot{ 

r»'  Huncquoqucmorem  attigi:  Arifto- 
phauisrcholiai^cs^E-d-or  ivi  vri^H  jyti  srvy- 
^»KAt< $t0ettAtf7iU  «Tt^/etf  cr//«V«t/ «t\- 
A^Ao/<.  Ouidius  6.  Mctamorph. 

Vtpigruufidei  dextrtu  vtrtuq^poppfcit  , 

Inttrfeq;  datxf  iunxit . 
Ciceroad  AtticumrVbi  fuot  ill^dcnf^dcx 
tr3t?Idcm  i.Philip.Dexcrae,  qu^fidci  tc- 
ftcscfTe  folcbant  ,  pcrfidia  funr  Sc  fcelcrc 
Tiolatz.  Dextram  in  fide  porrigi  ideo  ait 
Varro»  quod  omnis  veterum  auifloritas 
dextcraenianus  virtuteconrtarct .  Audor 
cfVriutarchaSjFlamincs  rem  diuinam  ma 
ruaddigitos  inuoluta  facefe  confuclfe  , 
fymboljce  (ignifirantes  ,  fidera  turaudam 
eflc,3c  cius  fedcm  in  dextris  cfle  (acratam. 
C^3cdc  dextris  difputac  Coslius  Rhodig. 
lib.xi.-cap.  i^.Sactiuspro  ridiciiiis  baber . 
icth  tranfilierarn  quse  luflmns  de  Dario 


moribundo  retuiit  i  i.lib-Is  eniin  rezpot 
red^a  manu  cxpirauit.quam  vnicfi  pignus 
fide;  regix  dcxteram  Ic  fcrendam  Alcxan 
dro  darcdixit.  5ic  conqucritur  Azncas 
Virgilian.i.  Aencid. 

cur  dextrd  iHngere  dextrA/n 

Non  datur  t 

Quo  pcrtinet  &  iJiud  cx  vndecimo  As- 

ncid. 

Ortmuspactm  ,  ^  dextrtu  tendamM  in- 

ermes  . 
Cicero  etiam  pro  Dciotaro  :  Pcrdextram 
ipfam  ,  quam  hofpes  hofpiti  porrexifti . 
Fuitcmm  &  hofpitij  fymbolum  apnd  Sy- 
ros  &  Pcrfas.Hincflc  Romani  Principum 
bcnc  dc  Rcpubl.  mcntorom  ftatuas  pedc- 
ftrcs  &  cqueftrcs  ita  crfinxerunt ,  vt  dcx- 
tra  porre(^a,  fidcm  iu  Rempubl.  oftendc- 
rcnt.Itaq;  inipfo  i>clli,fe«  tumultus  ciui- 
iis  claflico»  nc  amici  cum  inimicis  abfque 
difcriinincprcmeicntur,  intcrpofitum  cft 
eiufmodi  fidci  facramcntum.FIoc  de  fym 
bolo  Picrios  lib.Jf.  Mos  illc  dextrasiun- 
gcndiolim  fuit  apud  Parthos,  vt  qui  dex- 
tris  comp|cxis>tanquam  Dijs  prifcncibHS 
&  arbitri$,pa(i>a  faiicifcnt.  Idcm  Mediob- 
fcruarunt  ic  Perfjc,qu»  dextrje  fi.leiq;  pi- 
gi«>recoiifirmabant,fiquid  raiuin  cfle  vcl 
Icnt .  Cert^  apud  ik»  Gcrmanos  adhuc 
liodic  folcmws  eft  vfus,rt  vel  mutuo  fc  fa- 
lutantes.vel  ccrtiquidpiam  pfomitDentcs, 
vel  etiam  fii>gularcm  amofem  &  finceram 
fidcm  dcmouftrarc  volcnros.dextram  iaui 
ccm  porrigant.  5ed  &  quidquid  hoc  ino- 
do  inuicem  (tipnlati  fuerint.hoc  muiolata 
fidcnon  fecus  ac  facrum  iufiurandum  di- 
ligcntiilime  obferuant  ,adeo  vt  Germana 
fides  in  prouerbium  abieri:  •  Hoc  ctiam  a- 
pud  D.PauIum  z.ad  Gaiat.videreeft:Dcx 
tras,inquit,dederunc  mihi  &  Barnabat  fo- 
cietatis  ,  &c.  Hanc  fcntcntiam  Canoniftac 
adduccntcs,Iui)gcrc,aiunt,dextras  folet  ef- 
fc  fignum  confocderationis.quo  vtcbantur 
antiqui  cum  iniiicem  conf^dcrabantur . 
Ncc  abfqj  m yfterio  iam  olim,  &  hodre  in 
Carholica  Ecclefia  eandem  confuetudir 
nem  obfcruari  videmus  in  fponfalibus  ,  vt 
quos  animorum  candor  ,  caftus  amor ,  & 
fpotaiKus  confenfus  pcrpetuo  3c  concor- 
di  m.urimonij  vinculo  coniungerc  dccre- 
uit,  hos  omnino  ctiam  dezctarum  (opuia 
publice  corroborarec» 


Dexttt 
bofpit^ 
fymboL 


Mos  <«• 
gtdi  d>' 

troi . 


GermA§ 
fides. 


^&^.^vf^^mPi^f^^ 


Concoidia 


Emblemata-^. 


213 


Concordia  infupcrabilis. 

E    M    3   L   E    M    A     X  L. 


'T'  E  RG  E  M  I  NO  S  tnter  fuerat  concordia  fratres  , 
^       Tanta  fmul  pietas  mntua  ,  &  vnm  amor: 
lnui6ii  hurNanis  it  'virihta  ampla  tenerent 
Regna  ,  vno  dicit  nomine  Geryonls . 

COMMENTARI 


I.  /^  E  R  Y  o  N  I  s  effigiem  exprimic  ho- 

Vj  mo  corona  5c  habitu  legio,  rriceps  , 

fex  pedibiis,&:  cotidem  manibiis,  qiiarum 

fitiiftrajomues  vni  clypeo  in  licuiitiujdex- 

tra:  vero,  vna  hallam,  alreragladium.rer- 

tia  rcepcrum  geriinc  Ap;.>o(ica  concordia: 

imagOjVt  cui  non  defic  piudencia  ,  defen- 

fiOjimperium,  inmriarum  vlrio  cominus 

&  eminus  facta,ce!eritas,robHr  • 

IT.  GER.Yo>rEM   vecercs  ralem  finxe- 

Geryo?iu     runt,  qualem  hic  depicflum  damus,  trici- 

Tnytholo-    picera,crimanura,tripedemjquod  varij  va 


I. 

rie  funt  interpretati,aiiisad  hyemem.alijs  gta     ^'*> 
ad  cempus,aliisad  Luns  murarionem  tri-  rix^' 
plicem  id  tralientes;a!j;  ad  fophirram  tria 
li  guarum  pcriri"i  rcferunt.aljj  ad  cresinfii 
las  Hifpaiiix  copjoiiiilmas.duas  nempe  Ba 
leaiides  &  Ebnfin  ,  quibiis  imperauit  Gc- 
rvon:PaIephacus  maunlt  aJ  Trinacriam.i. 
tricipiriam  ciui^^arem  in  Enxino  ponrocon 
uerrere:  fed  quia  hsc  parum  ad  nortrum 
inftitutum  facere  «-identnr.iis  omilfis  ,  de . 
fraternaconcoidta  id  iiueMigimns .  Vndc  Tors  Zm' 
liquet  Emblema  defunipmm  ellc  cx  vlti-  bletn.-if.i  • 
O    3  mo 


ZI4 


Andrea^Alciati 


ftio  libro  luftini  Hiftorici,  vbi  hxc  verba 
lcgUHturrln  aliaparte  Hifpaiiiae  ,  &  qiix 
cx  infiiliscouftac,  rcgnum  penesGeryo- 
nem  fuit .  In  hac  pabuli  tanta  la^cicia  eft, 
vr  nifi  abftinentia  interpellata  fagina  fuc- ' 
xic,  pecora  rumpantur.  Inde  deniquear- 
menta  Gcryonis,quxilii3  tempotibusfola: 
opes  habebantur,tanra;  fam?  fuere.vt  Her 
_^  culem  ex  Afia  pra^dx  magnitudineilleie- 
^'.^^°^'^  rint.Porro  Geryonemipfum  nonrriplicis 
triceps  ^  nacur:E(vtfabuIis  proditnr)  fuiifeferunt, 
fiicorpor.  fcj  tres  fratres  tantse  concordix  extitiffc , 
vt  vnoanimoomnes  regi  videientur.  Nec 
bellum  Herculi  fua  fponce  intulidc.fed  cu 
armenta  fua  lapi  vidilfent,  amUfa  bello  re- 
peti j (Te.Sicil le. H uius  de  Geryone  pegma- 
tis  permulci  meminere  ,  vt  Eunapius  Sar- 
dianusaudor  Grxcus.vicaSophiftarum  : 
lucianusin  Toxari,  ipfopene  extremo  : 
Arnanus  de  Alexandri  geftis  lib-  i.  quo 
loco  fenrentiam  renilit  Hecatei  Abderita; 
deHercule5c  Geryone  :  Natalis  Comes 
Mycholog  lib  7.  cap.  i  fub  finera  :  Ca:I. 
Rhod1g.l1b.6c3p. 7. &  hb.io  cap  (S.  Silius 
Italicus  lib- 1  j. 
^§lualii  AtUntiaco  memoratur  littore  qtfon 

dam 
Monfirii  Geryones  immane  tricorporu  ir<s, 
Cui  tres  in  pugntt  de«trs,  varia  armci  ge- 

rebant . 
Vna  ignes  f&uos,  asl  alteraponefagittas 
'Eundebatyvalidamfundebattertiticornu: 
Jitq',  vno  diuerfa  dabat  tria  vulnera  vifu. 
Videeciam  Plinium  lib.^.cap.  z.  &  Pom- 
pon.  Melamlib  j.  cap  6.  Ouid.9.  Meca- 
jaiorph. 

Nec  me  pafioris  Iberi 

Torma  triplex  mouit . 
Huic  armenta  Hercules  abduxir,  ab  Eu- 
riftheoiii(rus,vceflapud  Ifocratemin  cn- 
Herilus.     comio  HelcnajTalisquoq;  depingiturHe 
rilus  apud  Virgiliim  . 
"Et  regem  hac  HeriUim  dextrafub  Tarta- 

ra  mifi  , 
Nafcenti  cui  tres  ttnimas  Feronia  mater  , 
(Horrendum  dtfiu  ]  dederat ,  terna  arma 

mouenda  , 
Ter  letho  flernenins  erai  :  cui  tum  tamen 

omnes 
Alliulit  h&c  animasdextra  ,  C^*  totidem  e- 

xuit  armn . 
Molioni-    Tales  i:em  fuiffe  Moliones  ,  aut  Molioni- 
dfs.  desobfeiuo;  fiquidem  D  Grcgorius  Na- 

zunzeuusjvc  hoc  obicer  adijciam.pro  coii 


cordi  fracruniaraorcrerbum  Molionidcs 
vfurpauir.non  finc  aliqua  prouerbi)  facie: 

01  MoKlOviJ^eLl  ,  7>Tf  OfJLHptKVi   J^SATOU  70 

<3"etu//ct,  Kf  y.oivaviA  a-v/x^opZv  iyvupiyt  ; 
MolionidA  ,  Homerici  poematts  miraculit  , 
quos periculorum  foctetoi  coniunxit.  Phl- 
tarch-   'srsf  /   ipi\et(rtK^ia.f  .  ^eLvy.a^^<Tiv 

iS^iV  VTTOV  i>  TkV  MsA/Of/cTstf  iKHViit  !TVl/. 

(pVHfTili  <X0}[JLCt.7i  ytyoviVAi  SoK^vTcts: 
Nonaliter  quam  Molionidas  iUos  admi- 
rantur ,  auos  coaUto  corpore  concretos  fuif. 
fe  extfitmarunt .  Hi  vafta  corporis  molc 
Angia?  regi  Elidisajtxiliares.oppielTi  fuut 
ab  Hercule  atq;  incerf;^di,ait  Pindarus-In 
tcrpres  Homtr i  ad  Iliad.A.quaternas  ma- 
nus  totidemque  oculos  illis  tribui  a  vete- 
ribus  adnotac  Horum  nomina  Eurycus 
&  Creacus . 

T'EV.GEMlNOS\  Lucretius  lib  r- 
^luidve  tripeSlora  tergemint  quoq;  Geryd- 

n£  vts. 
Virgilius  S.AEueid. 

^ maximtn  vltor 

Tergemini  nece  Gerjonts,spolfjsq;fuperbtu 
Alcides  aderat . 

Sic  Tergemuii  &  Trigemini  fracres  dicun- 
curHoracijiSc  Curiacij  apud  Liuiu  i.ab 
Vrbe.quod  cfTenc  vnoparcu  edici . 

Inuicii hum.tnis  ttt  viribus']  Vt  cu  vinci 
ron  poffent  ab  hof^ibus  eciam  forciflimis  . 

Amplateneret  Regna]  Duas  fciHcec  in 
fulas  Balearides  &  Ebufin:  vel  Trinacria 
inPonco  Euxino,  dequa  Palxphactis. 

Vno  nomine  Geryonts.'^  Qiiamqua  cres 
e(Ienc,vnoramen  nomine  nuncupabantur. 
Geryon  vocabulum  prifcum  ,  ageradc- 
riuatum.quodcft  aduenajvc  incerprccarur 
Hieronymus .  Nam  Gcryon  filins  prifci 
Hiarbs  Numidarfuitjquamuis  Heflodus 
inTheogonia  eum  filium  Chryfaoiis  fa- 
cic,qui  fuic  filius  Medufas.in  hauc  fenten- 
liam  : 

Ediditat  Chryfaor  fibi  Geryonea  trifauci, 
Herculis  antefuos  illum  zts  inclita  tnuros 
l^erdidit^atq;  antma  claua  deponere  iujfit. 
Qu^idquid  fir,  aducniens  claflc  in  Hi/pa- 
niam.Geryona?,  id  eft,aduena:  nomen  ha- 
buicSed  qiu  Geryonemhyememincerpre 
tancur  ,  dicftum  voIubc  aTo  t«  yttpvHy , 
qd  cftfremere,  quod  propriu  cft  hyemis. 

CoNCoRDiA,  vinculum  incolu- 
mitacis  &  pacis.toc  tantasquc  vircs  habet, 
vt  vix  viiici  au  t  domari  fere  queat,etiamfi 
proE  fcferacnelcio  quid  pufillum  autde- 

bile 


II  r. 

Tergetr, 
nta  , 


Geryon 
vnde  : 
d:citi,s, ' 
cuitu  • 
lius  . 


IV. 


Embletnata_>i^ 


zr^ 


bilejiiempe  vbi (ingulorum  haberur  racio. 
Vc ciiim  lapides qiiidam iufulz  Cyciadic^ 
•  (cefte  Plinioj  incegri  nacanc  in  aqua,  fradli 
concidunc  in  fiindum  ;  ica  Refpublica:  di- 
fcordijs  pefTum  eunc,  &  quam  ocyilime 
collabuncur:concordi  vero  pace  ligac?  ma 
nenc  ^cpcrdurant.  Q^odapcrce  docuit 
ScilurusiIIeScycha.cum  irocibundus  ei 
telorum  fafciculoc^Iligaco  ,  &  poflea  fo- 
lucoinuiclam  concordiam  filijs  coramen- 
dauic.  Nam  fracrum  inccr  fe  concordiam 
diiic  Ancifthencs  quouis  muro  firraius 
munimencum  .  Qu^incilian.declam.  j^i. 
De  vnanimi  fratruni  amore:  Membra  her- 
cle  incer  fe  ciciCls  puguaHerinc,&:  fi  quain 
nobis  nacurageminauic,  duierfos  c?pcrinc 
effeClus  :  iiam  quidaliud  ert  fraternicas  , 
quam  diuifus  fpiricus  ,  icquac  ad  tuendos 
nos  conceda  funcmulciplicaca  eo  quidem 
feliciLis.quod  diuerfis  eciam  confiftctibus 
locis  elle  idem.ac  plura  fimul  obire  pofll- 
mus.Hoiat.lib-i.epiil. 

nntt.to-nt>ri,j^  Colnmbt  , 

Vraternis  eiyiimu  qHicqtud  negat  alter ,  c^ 

alter . 
Idemeod.libad  lulium  Florum  : 

_____  vhicumque  locorum 
Vfuitu,i7idtgnifraternum  rumpere  faedut. 
Nobile  fra  cerna:  concordia:  eiemplnm  no 
bis  reliquit  Eumenes  rei,qui  infidiis  peti- 
tus  a  Perfeo.credebatur  eitindus.Ciim  is 
rumor  Pergamum  elTet  perlatus,  Attalus 
ciusfraierimpofito  fibidiademate,du^a- 
quefratris  viore,regnum  occupauit.Caz- 
terum  cum  audiifet  illum  viuum  ,  profe- 
iluseftilliobuiam  vna  cum  fatcUicibus  , 
haftamgcftans.  Eumenesautem  amancer 
illum  amplexuSjdixicin  aurem:  Nefefti- 
nesducere,priusquammemorruum  vide 
risjiiec  praecerea  peromnem  vicani,vl!am 
offenfianimi  fignificacionem  veldictovel 
fadodedic  :  quin  eciam  moriens  fiacri  & 
vxoremSc  repiuim  reliquit.  Cuiusanimi 
memor  Attalus,ciim  multos  ex  fe  liberos 
haberet,nulluni  tanienregnoeducauit:fed 
filio  Eumenis.pofteaquam  adoleuillet.ad- 
huc  viueus  principatum  cradiiic,  Vide  Phi 
tarch.  Tep/  9 vActcTeAs /(«,$•.  Simileconcor- 
diceeiemplarexprimicinconiugibus  Oui 
duis  S.Mctamorph. 


Sedpia  Bnucu  anus.partliq-,  &tate  PhiUmo 
IUa  funt  annis  iun^i  iuuentltbus^lln 
Confenu^re  cafa,  paupertatemq'^  ferendo 
I.ffeeere  leuem,neciniqua  mete /erendam: 
Nec  refert  dominos  tUtcfamulosve  regrdf, 
Tota  domus  duo  funt yijdepArentq;  iubefq; 
Cfi  Xerxescipugnatis  Thermopyliscru- 
delicer  cratflaflec  Aftum,&  hac  fama  per- 
terriciclafllariicogicarcnt  dc  repetendada 
mo,  idque  plcrique  fuadercnt:foIus  The- 
miftodcs  obftitic ,  dicuis  ,  cos  vniuerfos 
hoftibus  forc  pares  ,  difpcrfos  vcro   pc- 
ricuros .-  Tanca  fiiic  viro  in    vnaninu  mi- 
licum  concordia  fiducia.  Vnde  ecia  Agefi- 
laus  Lacedaemonioruin  Rex,  cum  a  qno- 
dara  perconcarecur.quamob  caufara  Spat 
ta  non  cingerctur  nioeaibusPoftendic  ciues 
arniacos  &  vnaninies:  Hi,  inqniens,  funt 
Sparcz  ciuicacis  m^nia  .   Signtfi-ans,  Ref- 
publicasnullo  munimcnto  cuciores  eflc  , 
quam  vircuccciumm  confenciecium.  Eam 
ob  rem  cciam  finierCit  veteres  Geryouem  Ger^S  cttr 
fuilfe  tricorporem  ,  aut  tricipitem  ,  qiiod  tricorper . 
vna  cum  fratribus,quos  duos  habebaccau 
toamore  cancaq;  fide^euum  craduxic,  vc 
ij  vnonomineGeryones  dicerciicur;adeo- 
qucvnicam  regianiniam  &  voluncaccm  in 
efle.quancjuam  creseflent,  comraunisia- 
dabacopinio  No  pofltim  hoc  loco  fubci- 
cercquod  mihi  occurrit  ex  Politicis  Plu- 
tarchi,quoloco  raoner,eum,  qui  fit  infir- 
mocorporis  habicu,induftiium  fibfprofo 
cio  dcbere  fumercvc  quondam  Nicias  La 
machura.  Siquidem  prodicum  eftmcmo* 
rias  ,  his  arcibus  Geryonem  admirabilem 
fuilte,qui  mulcacrura  ,  pluresque  manus 
atq;  oculos  haberedicebatur.vnico  tamen 
animoatqjconfilio  regni  fuifinesraodera- 
retur  .  Hzcfere  Piutarchus.   Cxtcrum 
aiunt  Geryonesab  Hercule  vinci  iiunquS 
poruifle,  nifi  feparatos  &  a  fe  difiundos  . 
exquoperfpicuuni  fit,quam  firnius  &in 
uidusfit  vnanimus  ille  animorum  &  vo- 
luntatum  quafiiiexusatqjconlenfus:Vni- 
uerfiquippe  concordesinuidi,qui  fingu- 
li  debiles,&  nullius  fuut  loboris-Sic  cnim, 
vt  Philofophiloquuiitur.Vnita  virtusva- 
Ictior  eftfeipfadifpetfa.  LegePieiiua;  lib- 
Hiereglyph.34-c.De  tricipitio. 


O     4 


Viuim 


ZlS 


Andre^  Alciati. 


L 


Vnum  nihil ,  diios  plurimum  poffo. 

E  M  B  L  E  M  A     X  L  L 


T    A  E  RT  AE  gemtum ,  genitum  quoque  Tydeos  vna  > 
^-^      Hac  cera  exfrefiit  ZeriaUs  aj/ta  manm. 
Virthm  hic  pr<tsiati  hic  pollet  acumlne  mentis  ^ 

Nec  tamen  alteriu^s  non  eget  alter  op(Lj>' 
Cum  duo  coniun^i  ventunty  njicioria  certa  eB: 

Solum  mens  hominem  ,  dextrave  deHituit » 

C   O   1^1    M    E    N   T    A    R    I   L 


PRopoNiTvR  ^yAKiia.  ,  in  quo 
(inc  cxviefTx.Si  muriio  coiiiuixflsef- 
hgies  VlvllisJ-.abitn  ducismilitaiis,  iii  a- 
<^u  Ioquentis^&  Dtomedis,  habitu  itidcm 
niilitari,g3!ea,liafla,&  clypco  annati^quo 
lum  alterpiudemia*  confilio,alter  firmi 
tatevirium  commcndabilis  Cur  autem 
Jbic  VlylTi  catulus  attribirtus?anob  figaci- 
Utem  fig'  ificanvJam?  anquod  pofi  varios 
cucresln^atriaro  tt^nx  acanc  cognitus 


fuerit  ?  Editio  Lugi-liincnfis  viro  armato 
fcnem,  barba  &  tunica  ph  lofophum.maxi 
mum  codiccm  geftaiuem,orponit.Necid> 
meo  iuclicio,male  . 

Emblemati  s  huius  typum  ob- 
fcruoapud  Homerum  Iliad.  x..  quo  loco  p^^^^  ^, 
vn-i  cum  Aganiemnone  &  N'enelao  Ne- 
ftorconfultatdcmittendisexplcraioribus 
iii  Troianorum  caftra  Hancinfe  prouin- 
ciam  recipit  DiomedeSjaiiinjimagni  vir.fi 

tamea 


I 


ir. 

?s  1 
blemat^ 


Emblemata-j. 


217 


tamen  ei  fociiu  aliquis  viia  profedlurus 
afliuiigatur.  tuis  hxc  verba  ; 

vcopj 
dvS^pav  S^vffy.iviav  S^vvou  TpttTov  iyyji 

ioV7A 
7pcdcoV  a.KK' HTii  y.h  ctv»p  a.y,'  iTTono  vjjt 

AKhOi , 
fXAKKov  d-AKTapliiii^  ^etp<}-etKiaTipov'i?cu, 
ffCvTi  <^y  i pyoyivcii,  Kctirs  TpO  0  TOU  i- 

VOi\(TiV  , 
OTTTrai  KipJ^Oi'iyi  f/.0UV6f  «/^'«Vg/JTe  fOM^-Jt, 
dKKci  7i  01  BpA^COV  TiVOOS,  Ki7r7)}    cTe'  7i 

y.ifTts  .  id  eft  , 

Nefior,  memonct  cor,ge7ierofusqjanimui  , 
Torfiu  hofliufiibire  caslra,quAprope  funt  , 
Troifinorum  :  fedfifit aliquis  vir,  qui  me 

fequatur  , 
Maior  erit>t;ihi  fiiiucia,  ^  ctuAciciui  erit 
J.untibtMTjna  duobus:namq;  hic  ante  il- 

lum  cogitcit 
§hialiter  ■vtilefit:folui  vero  quanquam  in 

telligat , 
Tamen  ei  tardior  animuSi&  fonfiliumjm 

becillitis  . 
Vii-le  adagiu in  ,Dtiobt(i pariter  euntibn4,  v- 
bi  poftrenia  pars  horura  Hom«ri  verbo- 
rum  fic  redduntur : 
At  mihifi  q^uts  aliu4veniat  cemes,  ille  fti- 

turus 
Solamen,fueritq;  fimulfiducia  maior , 
Si  duo  coniHcii  veniant.Dein  hicprior  iflo, 
Si  ^d  optisfacig,videt.Atquifolus  c^  vnus 
<o^amuisper^iciat,tamen  efi  mis  fegnior 

ilii,  c^ 
Cojifilium  tenue  . 

Plutarchi  difputatio,  qua  ciiiilem  homi- 
iiem  iuformatjhuc  facit,ciim  ita  dicit:  ct,v 
i'  il'  T/f  (pyco<i")ii,  ('TSIipAviii  <^i  YJU  IXiytX.' 
Kil  TfA^li  ,  clvfov  i-Jl  7efJ7»  7a.^ctV7ct 
TpaTOV     H7A.  '7rp07iKi7^CU  70V<ptK0V-  Cdf 

a  Aioy.riS^Hi, 

filA.iV  eT»)  i7ctp6vyi   KiKiVrr'  iy.CtU70V  i» 

Kicri^cu, 
rrcoi  civ  iTTHT  O' S^v^Tnosiyco^ioio  Kct^oi- 

ynv; 
Ciim  res  aliquaproponitur,magna  quidem 
illa  atq,  illuJfrtSffed  ardua  ^  diffictlts,  la- 
borum  &  operufocium  tibi  amicttm  ajju- 
mito  ,  TtDiomedes:  §^ dfi  mihi  alterum 
adiungi  /«^f^f^jiiiguit ,  qui  tandempojftm 
ebliuifct  diui  Vlyjfts } ^c.Ei.inden\  Home- 
ri  locum  Apuleiusde  dazmouio  Socratis 
"sfurpaiiit ,  &  bieuibus  veibis  wplicuit: 


Nonne  Vlyflfes.ait  illexnm  Diomededc- 

ligiintur,  vcluti  confilium  &  auxiiium  , 
meus  &  mainis,animus  &:  gladuis?  Attigit 
etum  ClaiidianuSoCum  (ic  ccciuit  in  fexto 
Coiifulacu  Honorij  •; 
Nunc  mthi  Tydiden  attollant  carminx 

vatum  , 
§)uod  iunciofidts  Ithaco  patefa5ia  Dolonts 
Indicio,daptbusq;fimul,  religataq-jfomno 
Thracia,fopiti penetrauerit  agmina  Rh&fi, 
Graiaq;  rettulerit  captas  ad  cafira  iugales. 
Et  Ouidius  in  oiatione  Vlyllis; 
Deniq;  de  Danati  p  te  laudatve,petitve  ? 
Atfua  Tydides  mecum  communicat  aciaf 
Me  probat,&focio  femper  confidit  Vlyffe . 
Efi  aliqutd  de  tot  Graiorum  mtUtbus  vnic 
A  Diomede  legi,nec  mefors  ire  iubebat . 

LAERTjE  genitum]  id  eft  ,  Vlyflem  , 
Laert2e&  Anticlea:  filium.Fuitenim  Laer 
tes  pater  VlyllisjVtliquetexeadem  oratio 
ne  Ouidij : 

Nam  mihi  Laertes  pater  eH,Arcefius  illi , 
lupiter  huic  . 

VlylTes  rex  fnit  Itliacx  &  Dulichij  infula- 
rum.vir  mu!tifcius,&  aftutus  admodum, 
imo  Grxcorum  omnium  callidillimus,fa- 
cundifrimus,&  ingenio/iiriraus  .egregius 
beIlo,confilio,&  laborum  patientillimus ; 
ideoq;  in  Troiano  bello  multa  prudenter 
perfecit ,  cuiusnomine  tota  Odyllea  Ho- 
inericonfcripta,&  paftim  de  illofacitmeii 
tionem  Hometus,vt  in  i.OdyfT  deeolic 
caiiit  : 

Oppida  multa  adijt,fuit  huic  fapietia  nota^ 
Cofilium ivariosq-j  dolos  qui  nouit&artes. 
Vt  refertStrabolib.  i.  Virgil.  in  AEueide 
pailini  etiam  phuima  de  eiuldem  virtuti- 
bus  eximijs  &  fapientia.  Horat  lib-  1.  e« 
pift.  1. 

Genitum  quoq^Tydeos"]  Diomedem.Ty 
dei  &  Deiphiles  filium.Tydcus  filiusOe- 
nei  rcgis  AEtoIix,p3cer  Diomedis.fuit  ma 
gnusbellator,  parnus  taraen  corpore.  De 
quo  didum  fuit  illud  peruulgatnm  : 
Maior  in  exiguoregnabat  corpon  virtus  . 
De  quo  fatis  multa  5ratius,pra:cipue  lib- 
3.Tlieb.  Diomedes  autem  huiu5  Hluisetia 
eumalijsGrecisadobfidionem  Troia;  pro 
feiftus  eft.vbi  adeo  ftremi^  fe  geftit,vt  poft 
Achillem  &  Aiacem  facile  palmam  obtx- 
nuerit  forti(Iimi:plurmias  fingularespu- 
giiasaduerfus  infignes  Troianorum  prin- 
cipeshabuit,&  iuteraliacum  AEnea  nobi- 
1j  Troiono  congreflus,  Venerero  AEnean» 

o:otc» 


III. 

Laertes 


Vlyjfes 


Tydeus 


Dia7}ic- 
des . 


2l8 


Andreae  Alciati 


protcgentem  pcrcuflicquapropterillain- 
digiiatamiiltascimiferiasattulu,  vxorem 
ciusctiamaduiteramfecit.  Qua  re  cogni- 
t3j  Bouus-homo  domum  rcdire  noliiit,  vt 
idem  Hometiis.De  Vlyflepr?terca&Dio 
nicde  miilta  cleganter  Dift-  Crctcnfis, 
in  fex  illis  libtis  ,  (^uos  de  bello  Troiano 
fc  ripflt. 

Hac  ccrd]y{i%  in  cera  effigiandiartcs 

non  ignoro  antiquiflimas  eflfe.ied  an  ad  iU- 

lud  perfeftionis  fafligiiim  olim  pcrucne- 

rint,qiio  hodie  funr ,  dubitarc  me  faciunj 

infignia  hac  artcelaborataopera.qua:  paf- 

fim  me  vidercmcmini,  quibus  fan^  ad  vi- 

ftjm  prxterfpiritum  nihil  defuifle  vcl  lo- 

irem  lapidem  iurallcs . 

Zenalis  .       Zenalts.]  Q^isillefuerit,  adhuc  clam 

tHceifefarcor  uigenu^;  puto  equidem  no- 

mcn  efle  cuiufdam  cgregij  pi»5loris,qui  ?ta 

te  Alciaf  i  noH  minus  celebris  fuit ,  qaan» 

Alexadritempore  Apelles,aut  Lyfippus, 

alterpidor.alter  ftatuarius.-nifi  aliquisma 

litelTetKamen  quoddam  fiiflitium.Sedhe; 

dum  inhac  obfcuricatecum  Minoe  vacil- 

lans  hxrerem  ,  lucidilltraam  facem  nobis 

induftria  Pignorij  (vt  foletinhis  talibusj 

prsetulit,flc  enim  ille:  Bernardus  Zenalis 

Taruifinus  ,acutus  pidor&architedlus, 

y  fcripfit  de  Piftura,teftc  loanne  Paulo  Lo- 

matio,  quiciufdcm  non  femcl  meminit. 

Bonauentura  CaftiIlioneus:Quatuor  pra: 

tereaorbeseodem  in  marmore  confpiciun 

tur,cx  quibus  teftiraonio  Bernardi  Zcna- 

lij  Archite<5lonicesperiti(Iimi,nofter  Alcia 

tusexiftiniat ,  aquas  ab  Agonalibus  vcl  a- 

Jitindelabentes,  per  cuniculos  exorbibus 

infiliences.copiam  earam  indigenti populo 

fubminifttafle. 

ViriiushicprAjlat]  Diomcdcs  valetcor 
poris  viribus  . 

HicpolUt  acumine  mentu]  Vlyfl!es  pol- 
lctconfilio  Scperfpicacitate . 

Nec  tamen  &c.]  Alter  alterius  opc  in- 
diget . 

Cumduo  coniuncii  ^c.]  Alluditad  il- 
lud  Homeri  \\\iA.K.a\iv  TtS^u  ip'^[y.iva' 

Solttm  77iens  homine^n,  &*€.]  Confilium 
viribusdeftitutum  parum  conducit:  con- 
tra  verocorporis  roburconfilij  eipers,fa- 
cilime  i.}  prceceps  ruit.  Ifocrates  Parxnefi 
ad  Demonic  pafxii  </^£  (xiTO.  [/.iv  zp^Viifiai 
aZeKiiyiv  ,  *r£y  J^i  TetvTWf  rrKttw  roOf 
'i'/jvTa.(  iC\ct'-\^i  '  y^  To.  [xiv   crauATa, 

TCOV  a.7K0'JVTaV  iK0ffiJ.i)7i,7CIUi  «Te  Tf)^  4^* 


')^ftTtiJ.iKficust'7ri9M7nnv  • 

D  o  c  E  r  Emblema,  nihiicgrcgium  ,       I  V. 
nihilqj  magnificum  pcrfici  bcllc  polfe,  in  CofiUuTn 
his  potiflimum,  qua:  bellica  negotia  refpi-  (^  vire: 
ciunt,  nifimaturo  confilio  coniungantut 
corporis  vircs,ideft,nifi  iuuenum  robuftio 
tum  viuacitasjfenum  &  eorum,qui  valeac 
experientia,du6lu  rcgatur-  Nonenimfo- 
lum  viribus.aut  velocitaribus,autceIerita- 
teccrporum  resraagna£geruntur,fedcoa 
filio,ratione.fententia.Proinde  Sophoclcs : 
yva[/.ou  (xiv  ipyavTcoviv  a.v^puTronTpo- 

/SuKeU  TaJ^'  i^ilfpA^AVi  fix^P^V  ffBivOf. 

Hominum  quidem  rationibui  opera  fiunt 
ac  enutriuntur :  fed  eat  res  confUia  effece- 
runt,non  manuum  robur  .  Huc  refer  pro- 
uetbium«$-a^'H/', »'</'«?  aiitip.Vnus  vir,nul 
/^^  wr.quointelligiturquantum  confciaC 
mutuum  auxilium  in  rebusarduis,&aIio 
quindifficilibus.  Quamob  caufam  apud  Mercu- 
AEgvp;ios  Mercuri)  gemini  fimulachru  rius  gemt 
ficefliiflam  coufpiciebatur,vt  altcrum  fe-  nut ^       jJ 
niiieiret  vultu  veueranium ,  alterum  flo-  H 

rcnte  iuuenta:  vt  fignificarent  eum,qui  Rci 
pub.muniaobirc  rite  velit,cum  animipru 
dcntia  vires  habere  debeie  coiun*.T:as,qu6d 
altcruna  alterius  egeatadminiculo  *\rifto« 
teles  S.MoralNicomach.s-^/rTg  S'»'  ip^O' 
fxiva  ,  f^  yeip  voi)7cu  ,  ;tsu  mpA^ou  S^vvA' 
ToTipsi.  &c.hoc  eft;  Fariter  autem  fi  duo 
iterfaciant,(^  maiora  mente  concipere,^ 
plura  co7ificerep0terunt.  Quod  pcrfpicue 
declarat  Salluftius  inicio  Catilinari)  belli; 
Diumagnum  incerraortales  certamcfuit, 
vinecorporis,an  virtuce  animi,resmilita- 
rismagis  procederet.  Nam  &  priufquam 
incipias,confulto,&  vbi  confuIucris,matii 
refadoeft  opus.  ita  vtrumqj  per  fe  indi- 
gcns.akerumaltcriusauxilio  eget .  Lege 
Plutarchi  difputationem  pulcherrimam  , 
An  fenigercnda  Respubl.fit.Sed  occurric 
mihi  Hefiodi  iftuc  : 
'^KHav  yAp  TThHovav  /vtg^eV» , /^ft^i' /* 

tTn^iiKH'    id  eft  , 
Plus  augere  poteji  multoru  inAufiria  vires. 
idemqi  Homcricum  ex  lliad./u. 

•j-ycnvMv  /e  t/  ipyov  A/xHVoy . 
Q^id  vero  Euripideum  hoc  fcies  pra:ter» 
eam  cx  Phoe^iiflls  ? 

^^-  «T'  AViip  S  TTAV^'  OpA  .  VCl  il- 

lud  cx  Heiaclidis  , 

fJLlAf  ydp  X^P'^  A3-^iVi»f  y.A-)(ii  . 

In  id  quadrat  clogium  de  Fauno  Aborigi- 

num 


Emblemata-y . 


z  Ip 


num  reffc,quo(!  in  i.  retulit  Dionyfins 
HaUcitndvnp  ixiTAToO  (PpATipin  k^  aCvi 
Ttf.  vtr  0>  impiger  &  eonfultUrS .  De  Mi  - 
thridace  fic  PatercuIiis:Confilijs  ciuxjmi- 
Ics  mami.Idcm  Pacatus  paiiegyrico  Tiieo 
dofijjdux  co')fiIio,mi]es  excmplo.Sed  pla 
cet  admodum  quod  fuit  memoriaj  prodi- 
tiim  de  L^elio  &  ScipiOne.quorun»  amici- 
tia  non  muuis  quam  confilium  de  rebus 
inagiiiscelebrabatiir.ItaqiquiglorisSci- 
pionisiniiidebant ,  dieebant  eum  efTeegre- 
giorum  facinorum  hiltrionemjnempe  Lae 
lium  illius  collegamgcftorum.-Scipionem 
prxclata  quxdam  ger^rc,fed  Laelij  confi- 
[ijs.Tradit  Iiil.Capitolin.Antoninum  Piii 
nec  in  bellicis,nec  in  ciuilibus  negoti  js  ali- 
quid  ftatuifie  ,  priusquam  fumpto  cnm 
virisgrauibus  cofiliosdicebat  enim  ^quius 
e(l'e  vt  tot  &  talium  virorum  confilium 
fequeretnr  ipfe,  quam  vt  tot  praeclari  ho- 
mincs  ab  vnius  confilio  penderent.  Vicem 
duorumfiiftineredifficileefledixit  lurifc. 
inl.  Ci  plures.  §.nam  difficile-  f£  de  paift. 
Difiicileeft,3it,vt  vnusduorum  vicem  fu 


ftineat.In  hanc  fententiam  pujchre  Arifto- 
celes  zPolicTamen  Aufoiiius  in  Tumu- 
lishoc  clogiodonatAntilochum  : 
Confilifs  belloq-^  bonHS,quA  copuU  rara  efi  . 
Quonomine  celebratur  Traianus  apnd 
Plinium  Pancgyrico,  ciuitas  Athenicnfis  a 
Pericle,idemq;  Pericies  a  Thucydide.De 
confiliojdeq;  viribusad  les  maximas  vni 
gerendas  coniunctis.adduxi  nonnulla,  fed 
addoiftha;c  ex  dedamatione  Quintiliani 
317.  Intcr  pra:cipuas  vircscft,  Imperato-  ^^p^i^nto 
rcm  non  pugnare  aliquando.  Sic  exrrahi-  ^^&fffir 
turhoftis:fic  impetusfubitos  partis  aducr  ^'^^  ^^^' 
fx  mora  frangit :  fic  incerclufos  commea-  ''*'''*' 
tibusjin  dcdicionem  venirc,famecogimus, 
Itaq;  liercje  legimus  militcm  robuihim  » 
lcgimus  iuuenem:  Iniperatorcm  facimus 
fcnem.  In  iUis  cnim  vis  corporum,  &  ma- 
nus  fola  fpe(flatur;in  his,con(i]ium  ,  &  ra- 
tio,quxbona  procedencis  £Catis,in  locum 
virium  fubcunt .  Ipfum  praeterea  nomen 
Imperacoris  facis  fignificac,  noncxigere, 
manumipfius.Imperacorcuimdebctprae- 
cipere.Sed  de  his  facis  • 


FirmifTima  conuelli  non  poflTo . 

EMBLEMA     XLII. 


zzo 


Andreas  Alciati 


I. 


11. 

To?is  Em- 
blem;itn . 


f  acfolui 
r  r.xpit 


(~\C  B  ANV  S  quamuis  fluEitis  pater  excitet  omnesy 
^^    Danuhiumof,  omnem ,  barbare  Turca^  bihas  : 
Non  tamen  irruwpes  perfracio  limite  ,  Cxfar 

Dum  Caroliis  popul;s  bellica  figna  dahit  . 
Sic  facrA  querctis  firmls  radicibiis  adHant^ 

SiccA  licet  venti  concutiant  folia. 

C   O  M    M    E    N   T    A    R    I    I. 


AS  T  E  T  proccra  quercus  valiJls  fiiis 
nixa  ra^iicibus,  cuiiis  lacuiiori  folia 
huiciudeimpetus  ventorum  dccutiac,  ar- 
boris  truncoimmoto,  vtprob^  hic  expri- 
mitur. 

F  E  R  E  totum  hocmutuatus  eft  Alcia- 
tus  ex  Epigrammate  quodam  Cruiagora; 
iib.i.  Antholog  «j- p/y^i/c.  quod  Catolo 
V.  Imperatori  accommodat : 

eJJ^'  iiv  yiofJLAvin  pnvov  cLsrctvTA  ct/h  * 
Vaixiii  iS"'  Qosov  /ShA^-ei  iT^ivog ,  ciyjl  ;tg 

cTg^/a  (ri)u.aJi-mv  y.cuTctpt  9a,!iTAKin  . 
O'jT0>  yju  hpou  ^iivof  <^ft/£/  'i/JiTiS^Ap:- 

i^SijlV  (pvKKaV  <P'  AUA  )(iiSf'  AVifiOl  . 
Oceantts  moueat  licet  oes  vndiquejluci.-is  , 
Et  potet  Rhenum  Teutona  termfuum  j 
Kon  c.zdet  imperiii  RomA,quo  tepore  C&fa,r 
Fr&erit,\  ntq, fxlmpublica,  fict^,  reget. 
Sncra,  loui  f^uercu^  nam   f  Jic  radicibu4 
hs.ret, 
Et  t.xmen  aridulas  huic  f  c4,pit  aura, 
com.ts . 
Non  (I  Oceanus  omnem  inuudationem  ex- 
ciraiit , 
No  (i  Gcrmania  totum  Rhenu  biberitj 
Roma:  vel  tan:i  lum  labefaiflabit   robur  , 
donec  manebit 
Csefaris  dextra  ai  imperadum  ftrenaa. 
Sic  &  facra:  louis  quercus  hrnucer  radi 
cibus 
Stant,ex  folijsautem  ea  ,qu3:  funtari- 
da,  dccutiunc  venri  • 
Oceanus  quanquam  ipfe  omncs  commoue- 
rit  vndas, 
Et  Rhenum  ebiberit  Teutona  terrafuu; 
BomatA.men  fiabit  immoto  roboreidextr.i 

Cifaru  Imperio  slrenua  donec  erit . . 
Nepe  louiffacrti.  aucrcii^s  radicibus  hdrent, 
Sicca  licct  ventis  fulfa  cadant  folia  . 


Idconuertitur  ingenio^^c  ad  celebres  illas 
viilorias.quas  Germani  Pnncipes  deTur 
carum  exercitu  retuIeruncCunj  e<.im  So 
lymanus  trccentis  millibus  armacorum  , 
Vngariamaion  ex  parte  occupata.Au- 
llriam,  ipfamci;  Germaniam  toto  conatu 
inuadere  ftacuilfct ,  deVienna  ,  clarillima 
Aullnc  vrbe.oblidenda  cogicauit.quod  im 
menfoapparacu  circitcr  Idus  Septemb-an- 
no  iy29-aggicdiconatus  eft*  cuius  minas 
&impetnm,  quanquam  maximum,  ciim 
Germani  non  ica  pucarent  e(le  metuedum, 
vrbe  vndiq ;  obfe(ra,tanra  forticudine  refti- 
tcrunt,  vtTurca;  mulcoties  reie(fti,vix  ad 
oppugnationem  vel  fuftibus  adigi  po^fent. 
Sic  Turca  per  menfem  uitegrum  cotiimis 
oppugnationibus  Viennam  fruftra  tenta- 
uit,poitridie  Id-Oc1ob.reinfec^ainglorius 
difcelfit ,  &  fugienti  (Imilis  in  Thraciam 
redijt,multis  miihbusex  fuis  amilfis.  Dc 
hac  obfidione  lege  omnmo  difcurfum  Pa- 
ruca;,Iib.  i-Difcurfium  politicoru,quos 
Italica  lingua  elegantiilirae  coiifcnpht . 

OCEANVS pater]  Q_uamuis  videantur 
fluuij  omnes  in  mare  cogi,  a  mari  magno 
abfumi.Dicicur  Oceaiuis  otTS  ux.6ri)T0(  , 
a  velocitate-  Qu^od  videtur  innuere  Pom- 
ponius  Mcla  in  principio  j.  cum  inquic : 
Tanra  vi  femper  immufum,  vc  flu.nma  e- 
tiam  vafta  retroagjt,&  aut  cerreftria  depre 
hcndac  animalia,auc  marina  deiticuat-Por 
ro  Pacrem  Neptutium  ,  vc  hic  Oceanum 
pa'reni,qui  aquam  fignificec,a  quacuncT^a 
oriuntur.dici  palam  cft  ex  Lucilio  : 
Pater  optrmu  diuum , 

Vt  Neptu}iu4  pater . 
Ecfuit  do(ftiina  Thaletis  Milefij,  qui  om- 
nia  ex  aquis  generan  exif^imauit.  Plutar- 
ch.in  vica  Homeri,  vbi  illud  Homericum 
adducit : 

i^KiAVOi  t'   COTTTtfi  yiVifft!  TW/TiaSt  7£- 

Tjy.TOA  . 
Idem  Homerus  : 


Germati 
rum  Pri 
citum  T 
cioriA  dt 
Turcts , 


iir. 

Oceanus 
vnde  di 
5ius  . 


Oceanus 
cur  patg 
dicius , 


Emblemataj . 


zzi 


Jeeanus 
iater  ^ 
tllegori- 


hif*s . 


Ortg»  il- 
lius  . 


Matcr  Tethysinquam  ,  id  eft.marc  dici- 
tiir:  VI  Platoni  prima  Ula  rerum  ommura 
materia/.^ia  lationc  Piiidarus.ctp/ro»'  fxtv 
\ih<if  ceciiiit.  Similc  illiid  Virgiliaiuim  4. 
Georgic 

Ocettniiq;patre  rerum^ymphofq-forcres . 
Cicero  Academ.x.  PriiiccpsThales  ,  vmis 
cx  feptem,  cui  fex  rcliquos  confcnfiflc  fc- 
ruut,ex3qua<iicit  coufiareomnia  .  Quo 
pertincntetiam  Homericaifthaec  a  muitis 
decantata  ,  qaibus  Occani  patris  vbertas 
long^  laceque  patcas  oflenditur  : 
E'^  oCi  Hsi^  Tr<iyTi(  TroretiMt  y^  T«er*  9ct- 

Keu  TdLyou  KptiyAi  ^  (ppHetroL  Te^rtt 

VOUOUfl    . 

Sed  &  Catull.  Argonauticis : 
Ocea,nuiqfpttter  totii  qui  ampleBitur  orbg. 
Qui^ifi  per  Occainim  patrcm  iXKnyipi- 
kS(  iniclUgamusTurcicnm  Impcracorc, 
fua  celeritatc,  fuoq,  (vc  ita  loquar)  homi- 
jniro.vcl  potiusmaucipiorum  examine,  & 
inauditamulcitudiiic  toti  Europae,  orbiq; 
Chrirtiano.vc  magnum  &  immenfum  ma- 
rccJetcrisfluuijsbellumindicentcm  ,  du- 
dumq;mimtantcm7  Videtur  prxtercahic 
alludcread  illudcx  i.  Metamorph.  Oui- 
di |, vbi  loquitur  dc  diluuio in  t«rra$ miiTo: 

illtJ.in. 

Cteruletis  frater  iuHat  auxilinribHt  vndts, 
Conuocat  hic  amnes .  ___ 

Danubtumqi]  Danubius  fluuius  Ger- 

maniaicclcbns  ,  qui&  Iftcrdicicur  ,  tcfte 

PomponioMela  lib.r.cuiushaic  fum  ver- 

ba:Apercisiii  Gcrmaniafoncibus,  alio  qua 

derimt.nomiiiccTotirur.  Nam  per  imma- 

niamagiiarum  gentium  diu  Daiuibiuseft: 

deiude  alitei  appellantibus  accolis  Ifter 

fit,3cceptisqi  ahquot  amnibusinges  iam, 

&  corum,qui  iii  noftrum  mare  decidunt , 

tantum  Nilominor  ,  totidem  quot  ille  o- 

fliiSjltd  iribui  tenoibns,  reliquis  nauiga- 

bilibus.cffliiicHaec  ille.Exoritur  vcro  no 

longe  a  filua  Hercinia,  e  fonte  liropididii- 

mo,  inacrio  arcis  Donavvefchingen,  quae 

magiiifica  (cdesComitum  a  Furftenbcrg; 

vbi  fiimpto  initio  etiam  paffu  fuperabili , 

cnrfnra  verlusorientem  ad  Ponticu  mare 

lorquet ,  rcceptis  fexaginta  lunigabilibns 

amnibus   priufquam  mari  immifceatur. 

Et  hic  folus  in  Europa   ad  ortu  perpctnu 

cutfnm  dirigic.  Vidc  Plinium  hb.4.c.  11. 


Barbare  Turta]  fi«c  verbamagnam  \a 
nuunr  hvperbolcnjidcm  cinm  loiiantac  fi 
dni.^et;0  baibareTnrci,  ctumh  tot  ho- 
minum  miliia  congregarcs  ,  qiiot  (iicitut 
Oiim  Xerxcs  Perfuum  rex  habuiHe  ,  a  cn- 
iiis  copiis  flumina  iiigcntia  ciiccata  rradic 
Herodotusiiiihil  quicquam  iToficetes,  fi 
aduetfusinui(flum  Csfarem  armamouc- 
resMmo  iam  omnibus  notum  eft,qua!itcr 
aliquando  lalutem  fuga  qua^fieris  ,  idquc 
prarfraitis  pontibus,  ne  a  Czlarianiscapc- 
reris .  Scd  hajc  non  funt  noftri  inftituti,5e 
Catoli  Impcratoris  inuivftillimi  triumphi 
&  paitagloria,  magna  dciideranr  volumi- 
na  .  Vide  Pantaleonis  Profopographiam . 
Intelligit  itaq<  nofter  hic  auiflor  innume- 
rabilesTurcarum  copias  in  alromari  naui 
gantes,Danubiumque  Germani;  fluuium 
nobiUlTtmum  numerofo  fuo  exercitu  ez- 
haurientcs  .  Alludirq;  ad  exercitum  Xer- 
xis,quem  Grjcci  vc  numerortflimum  facc- 
tent,fluminaexhaufinc  finxerunr. 

Non  tamen  irrumpe:]  vi.magnoqj  impe 
tu  non  penerrabis  iuGetmaniam  . 

C&far dum  Carolui]  Qiiamdiu  pra;crit 
Imperator  Caiolus  cxpcditiouihus  bel- 
licis . 

Sicfacrd  quercus]  Sacrac  fcilicet  lor.i . 


^luerettt 


namGrxca  verba  fichabenr:  bt«  >cJ  itpeit  y^      /• 

^Yivo?  S^fdltt^occk.Sict^louifacriquer     "        •* 

cus  .   Cau  fam  cur  loui  fit  faciata  haec  31- 

bor,fupra  innuimus,&  Alciatus  ipfe  in  fi- 

ne  librirefert.   Eft  autem  apporuifnma 

comparatio.Licct  ventis  hinc  &  hiuc  pcr- 

flantibus  h  quercu  frondcs  decidant  arid?, 

ipfa  tamenimmota  fcdetarbor  :  ficimpc- 

rium  firmis  hxrctfundamcntis  auguftum 

&  ftabile,tametfi  plcriq;  hiiic  auoccotur, 

aut  peteatni  bellis  Turcicis.Huc  pertiiict 

Virgilii  collatio  Ub.  4.  AEneid-  qnam  vt 

A  Kiicje  conftantiam  oftenderet,  ab  Horae- 

ro  fumpfit.tcftc  Macrobio  lib  /  c.6. 

Ac  velut  annofnm  "jaltdo  cu  robore  quercii 

jilpini  BorcA  niic  hincniic fiatibus  iltinc, 

Eruere  inter  fe  cerfar?t:it  firidor,  &  alte 

Co7ifiernunt  tcn  am  concufjo  ^ipite  frodes. 

Ipfa  hAretfcopulus^  ^quaritum  vertice  ad 

Auroi 
Mtheria-Sitatum  radice  in  tartara  tendit . 
Eademquoq;  quaehoc  Emblcmatecorrv- 
paratio  allegorica  jcgiturapud  Lucaiuim 
lib.  1. 
Fronior  in  magnum  pofulus  ,  pugnatque 

mmaci 

Cms* 


zzz 


Andreas  Alciati 


IV. 


Carolus 
V.  cur 
qutrcui 

coUatus  . 


C«  terrorefides,  %>(  eu  tft/irt pojftdtt  Aufier 
'Elatilpus  horrifonit  >  hunc  Aquord  totx  fe- 

cjuuntur : 
Si  rurfum  telluspulfu  laxata  tridentts 
JEolij  tumidusimmittat  fluSlibus  Eurum , 
^^amuts  iSa  nouo  vetum  tenuerepriorem 
JEquora,nubiferoq;  polus  concefjerit  Euro, 
Vendtcat  vnda  Notum  .  __« 
Etaduertciiueiea,  quercusnomine  figni» 
ficariiii  Hicroglyph.fortitudinero.diutur 
nitatem.impcrium  firmum  &  principatu« 
vtdocet  lib-nPierius  Valerian. 

Firmts  radicibus  adRant.]  Huc  fortS 
non  omniiiomale  illud  rcferam  Scnecjc  e 
lib.De  prouidcntia:  Id  in  quoq;  ait.folidif 
/imumcft,  quodexcrcuit .  Noneftarbor 
iblida  ,  nec  fortis  ,  nifi  in  quasi  frequens 
vcntusconfurgat.Ipfaenim  vexarioiiecon 
ftringitur,&  radiccs  certius  figir.Et  id  cx 
Epiftola  z6f .  Libanij  Rhctoris  (qucm  li- 
brum  Gra:cc  fi  habcrcm.cd  libentius  vtc 
rer)  Ea,inquit,mencminime  quidem  com 
Biouerunt.Ncq;  cnim  vetufta,  &  iam  fir- 
mis  radicibus  arfcorad  rerram  fledi,vento 
etiam  maxime  furcnti,  facilc  poteft . 

Siccafolia]  arida.&  alias  ad  cafum  pro 
Ha.Typus  humanx  vitaj,vt  dicemus  . 
1.  I  N  N  V  I T  ,  ca  vix  confici  pofle ,  aut 
Jabefa(flari,quje  firmis  radicibus  hajrent , 
quaeqj  vel  longo  tcmporis  dccurfu, vel  in- 
fignialiqua  virtutcfamam  fibipcpercrunt 
immorralem.Ex  induftria  autemquercui 
Caefare  Caroliim  V.comparatanifior,  vel 
qnia  loui  facrata  eft.Ouid.|ib.7.5<?fr/«/<7- 
uiquercus  .  Velcriam  quia  a  veteribus  in- 
ter  felices  arbores  prima  reccnfebatur.Me- 
minit  Arremid.de fomn.inrerp.Iib.i.  cap- 
ij.Crinit.Iib.io.cap-^.  de  honefta  difcip. 
Sed  &  ipfius  arboris  qualirasquam  maxi- 
mead  iemfacit,eft  enim  procera.ramofa, 
&  valida,cra(fiorecaudice,glandes  produ 
cic  optimas  ,qajbus  prilci  frugi  homiiies 
loco  frumeiiri  vefcebantur:  tcftatur  id  O- 
uid-i.  Metamorph. 

Arbuteos  foetus,montanaq-yfraga  legebat  , 
Et  quA  deciderant  patula  lottts    arbore 

glandes . 
Multa  hacde  re  Pliniuslib.  ii-cap.i.Ra- 
dix^autem  eius  latiffimc  circumiacentem 
terrani  ampletflitur^fic  valido  robore  qui- 
bufiiis  tcmpeftaribus,  venrorum  turbini- 
bus,  cocliq;  uiuirjis  egregic  refiftit .  Vide 
adag  um,  Incus  maxima  non  metuit  flre- 

pltHS  . 


z.  Exhibct  humana:  yitae  typum ,  inm 
quoad  ptrturbationes  &  anguftias  ,  quae 
maris  fludibus  comparantur;tum  quoad 
breuitatem&  inconiiantiam  ,  quam  fblia 
aridaarborum  rcpraefcntant.  Obfcruaui 
iion  raro  apud  audtores  Iittcratos,vita:  hu 
ius  noftraepcrturbationcs,  tumultus,  cla- 
dcs.marinis  flu£Vibus  coniparari,  vt  apud 
Graicos  &  Latmos  fa:pc,  io  facris  verd  li- 
bris  faepiflime.  Sicpocta  : 
Diluuio  ex  illo  tot  vafia  per  tquora  veBi  , 
Idem  nubeni  bcUidixitalioquodam  loco. 
5i  quisautcm  caufiam  rcquirat,  cur  aqua 
pro  vchcmcntioribus  aBruninis  accipiatur# 
prompta  ratio  cft,quia  pcricula,  cafusquc 
reliquicorpus  folcantexvna  partcaliqua 
labcfadtarc  :  fcd  aqua  vniucrfo  ftatim  cir- 
cumfufacorporijipfum  obruit.ciquc  CtCc 
tuendi  confilium  omneadimir.Paiam  quo 
quceft  homines  fol«|sefte  fimilcs.indcquc 
Homero  dicuntur  fJLtvvv^a,J^ios,  citoperi- 
turi.Sxcwt  Iliadosd-ijdem  cum  folijscon 
fcrutur.quorum  alia  vcntus  humi  ftcrnit, 
alia  vircCcunttempore  vcrno.  ApudPlu- 
tarch.  Euripidcs  : 

OcTg  oK^Oi  ,  iS^i  ^(BAtOfy  ttKK'  (iptifjtipof  f 
K  il/XipA   fJLlA  Tci/JLiv  KA^HKiV  V^-^diV, 
T«t  S^'  i^p  divco  .  __ 

Sophoclcs  Aiace:  o.vSpaTOfi'?^  TVi-JfAA,^ 
ffKiA  fjLoVQV  .  Ncmpe  &  in  facris  litteris 
homo  dicitur  vmbra,puhiis,vcntus,cinis  , 
flos,foenum,ad  inconftantia  &  brcuitatcm 
viras  defignaiidam.  Sifte  re  mihi  paulifpcr 
hic,mi  homojnon  reducam  iii  Alcinoi  vel 
Hefperidum  illosfa»culis  omnibusdecan- 
tatoshortos,inareas  florum  fulcienteaere 
penfiles  ,  venris  impofiras,  vbi  diuinitatis 
jemula  fupra  vires  fuas  librauit  fe  temcra- 
rijs  alis  humana  ambirio.  Pratum  ingrc- 
dere  vcrnis  menfibus.cuiriuulusaqu?  cul 
toris  manibus  induvftuspaulo  pinguioi  in 
natat :  thearrum  videbirur  verficoloribus 
aulaiis  diftiiiAum.apotheca  gencribus  aro 
matum  vnguentorumquc  fragrantifllmis 
refertajtabula  (dicam  verboj  diuino  digi- 
to  pigmentis  omuibus  &  lenocinijs  colo- 
rum  difcriminata.quibus  palatia  ipfaftel- 
Jariorbis  tacita  mente  conferas.Qii^id  non 
fpedtatur  ibi  pro  voro  &  atfcctu  .'  imo  fu- 
pravorum  &afFec1um  ,  quod  rapiat,  fu- 
fpendatjligctac  vinciat  fenfus?Luftra  ma- 
tutinis  horis,cum  formofa  mater  Aurora, 
rubefc ere  celo  rofeis  q uad ngis  inuchitu r ; 
luftra,inquam,acperluftra,qualiter  (efnr 

genti 


Mare[ 
tumuh 


Hominet 
folijsfimi  j 
les . 


^iuid  t> 
floribui 

difca- 
mus , 


Emblemata-j . 


Zz^ 


gcntilumtiiiprimum  obuertaiit  tcneri  flo 
Iculi.&imprxgnati  iam  noifliirno  roris 
fucco  facifcanc  paulatim  apcrtis  tunicis,& 
calycem  rumpant,  falutantcsaltorem  So- 
lem  nouellialiinini,  &  oftentantes  diuitia- 
rum  quidquid  habent.Stupenda  resvere. 
Perge&uiambul3,concipe  figuras,  pidlu- 
ras,ida:ani  totamacfpeciem,cauIem  ,  fe- 
men,fo|ia,filamenfa,cinnos,  fingularcarpe 
Higicis  de  contempti/Timis  vnum,  &  con- 
/Idera,non deerunt  argumenta  diuinje po- 
tentise  in  tantillo  corpufculcquoj  fic  per 
fedeablblutiim,  vt  vel  Apcllis  ingenium 
prouocer.Ergopatcntifubcaiojinmedijs 
campiSjfcena  nobis  ingens  panditurmira- 
culoium  Dei,  iie  remocius  &  tanquam  in 
feceflii  fepofita,cauiam  pra^berentobliuio 
nis.Nonenim  vr  pafcatoculos  folum  ,& 
applaudatditfunodoris  Hamine  >  emergic 
formofum  illud  germen.fed  vt  magncs  (ic 
animorum,&  attrahatad  cultum  &agni- 
tioncm  Autorisdurum  huc  chalybem  hu- 
manicordis.  Nunquid  aliudetiam?  Ru- 
mina  &  difquire,  primus  afpedlus  anfam 
dabit,&  fubijcier arcanum  j  nonopus  ri- 
maii  altiiis  &  eruerc .  Vidifti  primo  crc- 
pufculo  furgentis  flbfculi  decoremfPauIo 
feriushortulum  repete,  fqiialorem  vidc- 
bis  &  mortis  faciem,vr  fubita  caluicie,flac 
cidismembris  &  languentibus,  capita  de- 
pilata  gratiam  omnem  amiferint  dian?  Ve 
neres,&  hemcrufia:,quarum  vitam  dies  v- 
na  cum  Sole  nafcentium  &  cadentiumin- 
choat  &  claudit  Vbi  nec  rcginis  ipfis  ex  eo 
genere  parcitnr,rofis  &  lilijSjquajprxcroi 
nent  aiijs  forma  ,  priuilegium  tamen  im- 
municatis  non  habent,  tridcioenim  ezpi- 
rant,  pofico  diadematc ,  qui  curfus  xcatis 
longilTimus.nec  ratus  tamen,iBgruentibus 
aliunde  periculis  ab  inclcmentia  coeli .  O 
fapiencem  &  falucis  proniJum.qui  fapere 
difcit  ex  his  talibus,&  prouiderc  fibi  ?  Cla- 
roaiu  fine  voce;doccnt&crudiunt  fine  fen 
fuac  mente  ;  praeeuntac  monftrant  viam 
paruulaeirtxparticul?  Vniuerfi  huius,mo 
riendum  elTe,  ncpotibuscedendum  ac  na- 
fcituris  poft  nos,eadem  lege  ,  vt  &  ipfi  ce- 
dant  regulari  ferie,fer6  &  ferio  dccurren- 
te  ,  tangentequidquid  fatum  vnquam  & 
vfquamihoc  vnum  .  Etanguftis  tcrminis 
viuendi  fpaciacircumfcribijhocalterum  . 
Etcxponipcriculis,qii£  primae  caufxco- 
gnitaihoc  deniq;  tertium>£tin  triadehac 


Nicolaus 


fatali  (numera  vtut  vij,inuerfo,conuerfb , 
triangulari  ordine)  quodlibet  primfi  eft  -• 
in  natinitateenim  periculum  nioriendi,& 
inmorce  ipfa.morcalem  nafci  medicinacft 
mortaluim, fi  iv.cminerint.O  icerum  terqj 
fapiencem  ,  qui  fic  (apit ,  vt  neceftitatem 
mortisex  floribus,&  poft  hanc  floridasil- 
las  palmas  prxmiiininquam  dcfituricon- 
tcmplando  faepius,  floienribus  (ertis  redi- 
mitus,triumphans  tandem  poffideat . 
Hoc  pio  difcurfu  prxiuit  mihi  Reueren- 
diffimus  &  doftiiTimus  P.  Nicolaus  dc  ,. 

Oddis,celeberiimi  monafterij  S.Benedidi  ««"'*«*'• 
Nouelliapud  Patauinos  Prxful  vigilan- 
tilfimus,  cum  aliquando  (qua;  viri  ell  hu- 
manitas)  me  ad  alloquium  &  colloquium 
inuitaflet,  &  fimul  iucundiflimo  profpe- 
du.hinc  ad  praeterfluentis  fluminis  ripas, 
inde  ad  amoeno  virore  ridentes  campos,o- 
culos  &  animum  pafceremus.  Cuiusego 
vcrbacxcipiens.in  has  prorupi  voces:Feli- 
ces  ergo  ter  &  amplius,  qui  concinnandis 
plantariis  &  horcorum  culcura  labore?' 
fuos  confecrant.iimedius  fidius  vitam  eji- 
guntnaturxmaxime  congruam,cuius  pri 
ma  femina  ab  lifdem  initiis  vernanre  ad- 
huc  &  iuuencfcente  mundo,quem  in  viri- 
dario  paradifi  formatus  Genearcha  ftir- 
pis,raftris  &  ligonibuseiercuit,  princcps 
hoitulanus ,  impreftb  ad  id  operis  diuiuo 
du^u.rationemagiftra  Multas,vt  video, 
habet  commoditates  h?c  vita,feu  voluptas 
fpeifteturjfeu  neccflitas  .  Ab  hac  inuencio 
artis  &  modus  colendi,  compelk-nte  fame  ^^'"f^^ 
&  cuftodiacorporisfouendi.tegendiex  v-  H^'^»'' 
tcro  telluris  fubaiflae  laboribus  &  edomit?  ^"^^  ' 
folertiinduftria.  Quid  cnimefFunditilla 
nifi  rogata  &  prccario.quod  cedat  in  vfum 
noftrum  de  raeliorifucco?  filuefcunt  paf- 
fim  agrcftia,&  in  copia  pullulant,  quibus 
cicurandis.vt  ficdicam,&in  natnr?micio 
rem  genium  traducedis,ftudio  certd  opus 
&  folertia.Cui  volupcas  fe  comitem  admi- 
fcuir.nonea  folum  qua;  nntriaiit.fed  quae 
dele(^entetiain  &  blandiuntur  fcnlibus  , 
viam  oftendens  inueftigandi-In  quibustaii 
ta  varietas,ornatus,&elegantia,vt  necocu 
los  faturare  colore  ,  iiec  fragrantia  nares 
valeant.inadmirationem  fni  pertrado,  & 
innaturalibus  his  aliquid  etiam  fupra  na- 
turam  fublimius&purius  contemplantc 
fpe».^atore . 


Spes 


224 


Andre^  Alciati 


I. 


Spes  proxima  . 

EMBLEMA     XLIII. 


II^NFMEJ^IS  agitur  Rejpublka,  noHra procellu , 

-*■      Et  fpes  ventuYA  fola  falutis  adeH  ' 

T^on  fecu4  ac  nauis  medto  circum  ^cfuore ,  venti 

£luam  rapiunt  yfalfis  iam^  fatif&it  acjuis. 
Sluod fi  TieletiA  adueniant-,  lucentia  fidera-,  fratres  , 

Amijfos  animos  fpes  bona  reftttuit  . 

COMMENTARII. 


II. 

eei  cfilo- 

cjiHij. 


NA  V  1  s  iii  mediomari  ventorimi  tur 
binibus,&  fliidlnum  procellisagita- 
tajvclis  vnJiq;  expaiis  pcnclitari  videtiir  > 
cui  dux  flella;,qu2  Diofcuii  appellantur, 
rupetne  imminent,fpcm  bonam  tiancjuil- 
luacisallatnra: . 

S  I  quid  nortrx  coniedlnrx  dandum  , 
fuipicamurid  ab  Alciatofcriptum  fuifle, 
qun  tcmpoiead  Niceum  colloquiuni,m3- 
gna  omnium  Ipc  &  votis  expcdabantur 


Reip.  Chriftiance  Principes  potcntiffimi» 
Carolus  Quintus  Imperator ,  &  Franci- 
fcus  I.  GalJiarum  Rex:  quo  loci  nonnul- 
li  in  ccrtam  fpem  veniebant.f^dus  aliquoi 
firmam  &  flabilcpacemq;  intcreoscom* 
pofitum  tandem  aliquando  &  fancitum 
iri ;  vt  eo  tranfado  negotio  riiarum  om- 
nium  &  contentionum,  tumdcniq;  falfa- 
rura  opinionura  in  religioueChriftianara 
longc  latequegraffantium  omnis  occaflt» 
tolleretur. 


Emblemati->  • 


225- 


itnparx 
0  Reipi* 
'.  cum 
xuiven 

i  a^ift*- 


afior  ^ 
oUux 
d  allego 


III. 


Kefpt;bli- 
in.  nciui 
compara 


tolIcretiir>aut  ccrtS  magna  partc  Iiies  ifta 
fanarewr  .  Comparac  ergo  Chriftianam 
Rcmpublicam  cum  uaui  veiitis  &  flu(5li« 
bus  hinc&  illincagitata.fic  vt  parumab- 
fit,quiuinranis&  Aireiitibus  aquisobrua- 
tur>omniumq;  fpespenicuscaJar.nifi  cam 
craflTx  caligini  &  rempcftati  Deus  Opt. 
Max.aliqujd  lucis  immi(erit ,  quo  bouo- 
rum  virorum,totiusqj  populi  conftcrnati 
aninai  recreencur.  Sunc  vero  qui  hic  per 
Caftore&  PoUacem  intclligi  vcIintSum- 
mum  Poncific.&  Imperatorera,  aquibus 
vnanimi  voto  ad  mecam  eandem  colliman 
tibus  btlloruai  ceilatio ,  turbacioinimquc 
opcacafuic  quies.  De  eo  regum  coucncu, 
quemiam  actigimus  ,  extac  Epigramma 
lani  Lafcaris,quod  fic  habec ; 
Hitm  M.XYtt^  caffra  ,  an  Veneru  tentori:^ 
fulgent 

Argento  atj;  aurohtfi are  micat jfceres, 
Et  Marti  grat:i  &>  Veneri ,  Venus  aurea  : 
ferrum 

Mars  amat:  inprecioefi  tfequodq;fuo  . 
Littiira  ad  Oceani  fummi  cit  coiuge  vterq; 

Qontienii*nt Reges.Eegia  teB.t  vides  : 
Conueniant  alacres  ad  publica  commoda; 
TurcA 

EuropA  excedentfinihus  atq;  Afii. 
Zxim^  Heroum,Led<£.-i  vtfidera  naut&  , 

Vos  feruatores  terrafretum^  colit. 

INNVMERIS  flgitur]  Reipnblicse  fta- 
tuspluribus  inferturbatur  affliclionibus . 

Zt  ipes  &'c.]  Sola  fpes  eft  ,  qua;  foueat 
miferis  modis  oppreiros  .  Hinc  interroga» 
tus  Diogenes.quidnam  in  vira  ertetextre- 
mum?Spes,dixit . 

Nonfecui  ac  nauts.^c]  Rempnblicam 
naui  comparari  ab  audoribus  ,  notius  eft 
quam  vtmultis  probecuri  quofdam  locos 
tamenatculifle  non  eritabs  re:M.  Tullius 
Epift.  ad  Cornificium  u.lib.  rc<5le  nauis 
nomine  Remp  defignauit.  Confcende,  in- 
quic,nobifcinn,&  quidem  ad  puppim.  V- 
na  nauis  eft  iam  bonorum  omnium:quain 
quidem  nos  d,imus  operam,  vt  reclam  rc- 
nean-ius,vriium  profpero  curfu  .  Idem  in 
Pifonem  non  fine  grada  vfus  e(V  eadem  al- 
]c^oria:Non  tam  f.ii  timidus.vr  qui  in  ma 
xnnis  turbinibusac  flu^nibus  Reipub.  na- 
uem  gubernauem,  faluamqjin  portu  col- 
Iocafil^i,froncis  tux  nubeculam  pertime- 
fcerem.  Alioscgo  vidi  venros,&c.  Et  pro 
Scxc-oeandem  cranslationem  mirc  variat: 
Si  mihi  in  ali^jua  naue  cum  mei?  amicis 


nauigantihocaccidiiret,  vt  mnltiex  muf- 
tis  locispticdoncsclanibus  cam  naucm  (c 
opprcfiurosminitarcntur,  nifi  mcvnum 
fibidedin"cnt,&c.  Ciim  verojnhanc  Rci- 
publ-nauem  etcpcis  fcnatui  gubernaculis, 
fluitanccra  m  alco  tempeftatibus  fedirio- 
numac  difcordiaruiTi,armar«  totclafies , 
nifi  cgo  vnusdeditusellem,  incurfur:E  vi- 
dercotur ,  depugnaiem  potius  cuna  fum- 
mo,  nondicam  exicio  ,  fed  periculo  ccrid 
veftrcquam  non  id  viuis  pro  omnibus  fu- 
fcipercm-  Horac.i.  Carmin.eodcm  fenfii 
&  fchematc  :  • 

O  naim,referent  in  tnare  te  noui 

Flucius,  &c. 
Pra:cer  Scoba:i  locum  cap  44,  &  alium 
quendam  ePlucarchi  Bruto,quibus  Rcm 
publicam  nauicomparanc,fuccurriic  duo 
alij  e  Panegyricis  Maximianodidis.  Prior 
isert  Pacaci:  Statim  igitur  prrcipitantein 
Rempub.refra:nafti,  &gubernacula  flui- 
tancia  recepifti:omnibus  fpes  falutis  ilfu- 
xic.pofuetcvenci.fugerenubcs,  fludlusrc- 
fcderunc:&  ficubi  adhuc  in  longinquiori-  . 
bus  cerris  aliqua  obuerfarur  obfcuritas  » 
aut  refiduus  vndaruni  pulfus  immurmu- 
rat ,  ncceffe  cft  tamen  ante  tuos  nutus  di- 
lucefcac,&  filjfac.  Alcer  veroeft  Mamerti-' 
ni:Ncque,inquic,ci]m  Reipubl.nauem  fe- 
cundus  a  puppi  flacus  implerec,falutarcnrj 
manum  gubernacuhsaddidifti,&c.AIia  e- 
nim  longiora  func,quam  vc  huc  transfcr- 
n  commode  poffint,  De  naui  quaidam  Pic  • 
rius  dodle  collegic  libro  ^y.qux  hic  com- 
niemorare  nihil  accinec . 

Circiim]  Circum.hicaduerbij  nacuram 
induic,  vnde  &  fuo  cafu  priuatur. 

Fatifcit.]  Deficic  ,  &  pene  obruitur  vi  ^'^fifio  ■ 
tempeftatis  &  flucfVuum.Virg.  i.  AEiieid. 
Accipiunt inimicum  imbrem , rimisq ;  fa- 

tijcunt . 
Vbi  Seruius  fic  inquit:Fatifcunt,abundan- 
tcr  aperiuntui:fatim  enim  abundanicr  di- 
cimusvnde  affatim;id  cft, afl^atim  hifcut. 

^luod  fi  Helens.  adueniant  ^c.  ]  Tti- 
pi<Pfct7is  eftgemiiiorum  ,  qui  Caftor  &  Cafior  ^. 
PoHux  a  Poetisdicuntur,&  louisex  Lcda  rollux . 
filii.  lupitcrn.incyguiformam  leifiis  Le 
damcompreflir,  qi;a.'  peperit  duooua,  c 
quoruro  alterogemini  naci  func.Caftor  & 
Pollux:ex  aitero  vcro  Hele»a.Qjia;fabu'- 
la  ex  didlione  'TroKvjtiy.a.  iiata  c(l  ,  vt  ail 
Athenxus  lib.i.cap.i'/  in  Dipnoloph.qui 
aflerii  <wr,  id  cii,ouHm,  idcm  apud  vecer 
P  rcs 


12,6 


Andrea^  Alciat 


flittitti . 


$t.:;ciA^- 


l«sc|iiod  VTtpaov  fignificaflc.idcfl.j^m^ 

rcm  thahmum, cceniCiilnm  ,  ve!  cubicu- 

i  m,  qiialc  cribiii:  Homcrus  Penelopar , 

OdyfT  I.  Atq;  idco  nati  ex  oiiis  ,  qiiuin 

Ai-eiiorc  parte  domusfueriu:  nari.Hi  v- 

bi  adolcnifrent,maic  piracisliber3runt,ca- 

tjiic  decaii/Ta  propitij  nautis  o]im  crcde- 

baiitnr.   Ferunt,fi  hornm  alcer  apparcat, 

rcmpeflatcn;  portenderc;  fi  ambo.fercnita- 

tem.Dehis  fic  Pinius  Iib.x.c.^?.  Vidino- 

«^urnismilitum  vii^ilijsinha^rcre  pilis  pro 

vallofulgorem  effigieej,  &anteniiJsnani- 

ganti!im,a]i)5q;  nauuim  partibus,ceu  vo-> 

cali  quodara  (ouo  infiflunr,vt  vohicre^  fe- 

dem  ex  fcdenuirantes;  graues  cum  folira- 

xiae  venerejmergcntesque  nauigia  :  &  li  m 

carinai;  iraa  deciderint ,  exu renrcs:  geminae 

autem  falutares ,  &  profperi  cuifus  prx- 

■unciaj ,  quarum  aduentu  fugari  diram  il- 

lam  ac  miiiacemi  appellatamq;  Helenam 

ferunt .  Etob  id  1'olluci  &  Cafton  id  nti- 

men  alfignant,  eofque  in  mari  Deos  inuo- 

cant.  Hominum  quoq;  capita  vefpertinis 

horis  magno  pr^-fagiocircumfulgcnt.Om 

niainccrca  ratione  ,  &  in  naturzmaicflatc 

«bdica  .    H^c  Plinius.   SeiKca  Nacural. 

Qu^^ft.lib.i.ficrArgumentum  cerapeflacis 

iiautx  putant.cum  mult^  tranfuolant  ikl 

Is.quod  fi  (ignum  ventorum  eft,  ibi  vcnti 

funtjid  eft  iii  aere,qui  mcdiusinter  Luna 

dt  rerram  e(^.  In  magna  tempeftateappa- 

rcnt  quafi  (ieUx  velo  infideutes  ,  adiiniari 

Ct  tuuc  pcriditantes  exif>imant   Poilucis 

&  Caftorisnuminc.Caufaautem  melioris 

fpei  cfl ,  quod  iam  apparet  fra^igi  tempe- 

ftaccm,&  defincre  vciitos.  Sic  ille.SoIet  & 

hoc  noflro  temporcid  fplendoris  fiiie  lu- 

minis  nautis  apparerc  inter  procellas  8c 

tempcftatcs.-quo  vifobcne  fpcrareincipiiit 

nautaf.idq;  vel  D.NicoIai.vcl  S.Thermi, 

fiuc  D.Hermia;  numini  tribuunt.Sed  (abf- 

<]uc  Saiictoru  iniuiia,5c  bona  piotnm  natv- 

tarumpace  dixerimj  res  eflnaturalis  ,  vt 

communisrhilofbphorum  confenfiis  pro 

didir .  Nam  hic  ignis  fic  ui  infinia  aeris  re- 

gionccxfumo  pingmore  ,  qai  frigiditate 

acris  nodurni  cogitur  acqj.  denfatu  r.lncen 

ditur  autemexconcurfu  duarura  coiitra- 

riarum  qualitatum,(]ua:  inter  fe  pugnac : 

Vaporemracahdusef^  >  &  aer  nofturmis 

/rigidus.  Coucurrunt  autcm  tantifper  , 

flonechacagicationc  vapor  inccndatur.Fi- 

p^rarautem  piiis  ,  auc  anccnnis  nauium  , 

j.tapiet  fuini^rauixaieniftYbi  laiitifpcx  h^ 


rct,donec  iiiccndij  materia  fiierir  abfnm»  j 

pta.  De  Caf\oie&  PoIiuccTidePIurarch.  i 

i.Decretorum  Philofbphic.cap.  l8.  Dio-  ] 

dorSiculumlib-/.  fub  finem  cap.  f.  La-  j 

diaiic.lib.  i.capt.  Val.Maximum  Jib-i  c.  ■- 

g.Thcocrit.  eid)Il.i7Tiiidaritm  Nem^o- 
rum  ude  lo  .  Senecam  in  Hcrc.  I  iirent. 
Nat-Coniit.M  vthol.lib.S.c  9  Videquoqj 
Homerum  &cius  incerpietcs  lib.  Ihados 
3..n  !llo  verfu  : 
Katr^fd,  9'  lT'ZFi^a,iMov  >  »^  Ty^  <i.ya.bof 

Horaruis  i.Carmvi. 

Dtchm(y<  j^lciderJripuerosq;  Led*.. 
Hnnc  equiiy  liliimfHtemre  pugnti 
Noiileml  quorism  fimul  all^  nautis 

SteRa  refnlfit . 
Defltiitfaxis  agitatiis  hnmor  , 
Coneidnntventiyftigiu-iitq;  nubes  , 
Et  mifiax  (ficDif  zoluere)  pont» 
Vnda  reaunbit . 
Ijicentiaftdern^  Ita  Horatius  l.Carr». 
$ic  te  diua  potens  Cypri , 

Sicfratres  Helen&,  lucida  fiderct  . 
Incelligic  Caflorem  &  Polluccm  gcminos, 
quialias  Diofcuridjcuiicur  ,  ide(V,Ioui5  jj;^/^^^, 
filij.Horuin  fabutam  eleganter  narrac  O- 
uidius  in  finc  j.Fai^or.his  verbis.- 
Abfiuleratraptai.Phoeben,Phccbesq\  farore    '^abtild 
TyndaridA  fratresyhic  cqueSyille pugil  .      Dtofcurt 
IkUa.parant,repetu:<tiifuM^  frater  »  ©*  r«w  . 
Idas , 
Leucippoferi  pactus  zterq^gener  . 
His  amorvt  repcfiiiir,iUi.i  vt  reJdere  nolint 
Suadet,(^ex  cattfa  pU7?iat  vterq ;  pari  . 
Efftigere  Oebaltds.  cttrfupotuere  fequentes  > 

Sed  Tjiftun  celeri  iiincere  tutpe  fugO'  . 
Liber  ab  arboribits  locm  efi  ,  apt:i  arsa  p».- 
gn^; 
Confliterant  ilb  ncminafiii.%  loco . 
I^eiiora  ti-aiecfu^f  L)ncea  C.tfior  ab  enfe  , 

Non  expeSinto.  vuln-ere prsjfit  h-umum  .. 
Vltor  adefl Pollux ,ijf>  Lynce.i  ^forat  hajfa, 

§)ua  ceruix  humeros  contintiata  co:f  . 

Ibat  in  hunc  Idas ,  vixq;  efi  louis  igne  rC' 

pulftis  i 

Tela  tame  dextrAfulmine  r.apta  negat , 

lamq;  tibi  PoUux  coelum  fublime  patcbatt 

Cum,Mea,dixiJli,  percipe  verba,  Pater  . 

§l^od  mihi  daf  vni,coelum  partire  duobusi 

Dimidium  toto  mttnere  maius  erit . 
Dixit,  ^  alternafratremjfatione  recepitt 

Vttle  foUiciufidus  vtrumq;rati  . 
5cd.obitexmcfniiulcgete  me  apud  Feflu  ^ 


Emblemata. 


227 


\nificet. 
iifxqidd 
■irogly' 


ftcllam  figiiificarc  Ixtiimac  prorpcnim  , 
i<lq;exAteio  Capiruiie,3iid:oticareai  fecu 
toSeniiliiaiigiiris.  Lucc-iietiam  reii  lu- 
meii.iJ  eftip5,-,pro  fpc  accipi  faliemiic 
fuit,vtapu.iM.TulJ.  i-  Philippica;  Lur 
quxdam  videbatiir  oblara  ,  &c.  Euripid- 
item.^ov  HiCH  iy.fl(  K<tKo](,ltttc  -venit  mcis 
malts  .  Nam  &  V^arro  dc  Itngua  Lati/u  i. 
teftatur.liime  pro  fjttfto  omiuc  vetciibus 
fuiile.Ex  quoilliid  Virgilii : 

,-  fiibitoqifrxgori-t 
Intmuit  Uur-iv%,.H  Ue  coelo  lnpfx  ^  vmbyM 
Stelltfiice dn-ces mnlt.i  cum luce  cucnrrit. 

Sidera^SxAwi  Latiiiura  vocabulum  efl» 
ideo  per  i.  &  nou  per  y.  fcribciiduiTi,vtfa- 
ciuiit  imperiti.iic  eciam  Cofideraic,De(i- 
Herare.  Ettautem  /iduscoti^labariomul- 
larum  lleiIarum,quod  aliqui  co-iflellacjo- 
Bem  dicuut,>t  Taurus.Oiinn.  Q^amuis 
aliquaDdo  fldus  pro  rtcila  poiiatnr,coutra 
Macrobij  pra:ceptum  > 

N  QN  eft  alieiuis  animu5  ab  illa  allcgo 
ria.quam  fiipra  tetigimus  ,  vt  (cilicet  per 


inucTi  procclIisa,5itatara  Rcfpublica  iii-  Cafloru  _ 
tclligarur.pei  liicidartdcra  SummusPon-  C^  l^ollu 
tifcx,&  Chiiitiamllimus  Impcrator,  fra-  cis t 
trcj  nempe  formofiinina:  Heleiar.  Eccle- 
fiajCacholicx.qua  nihil  fpcciofius.hi  ere- 
nim  iiflagranti  curbiue  Reipub.  Chriftia- 
iia;  l;j^m  uobis  adduur  uon  modicain  •  Eft 
3u:em  uohis  iu  aduerlis  amplexaiida  fpes  ^f^tf' 
pronma&  firmwnina,  qtis  nec  fallir,  ncc 
frultratur  vuqujm;  Je  qua  Pfal.  9.Spereut 
iiitcqui  iiour:ain  nomen  tuum,quoniam 
noii  dereliquiftiqaxrcntes  tc  Dominc.De 
hac  clamac  Eccklialt.z  Refpicire  filij  na* 
tioaes  homiuum  ,  &  fcitote  ,  quia  nullut 
fpcrauirin  Doniino,&:  confufus  eO.  Quis 
enim  inuocauiteum  in  die  tribulationis,  & 
«lcfpexit  illnm  ?  Hanc  vas  eleilionis  ad 
Roman^.inculcat:  Gloriamur.inquit,  ifi 
tribularionibus  ,  fcientes  quod  tribulatio 
parie.itiam©perarur,patieMriaantem  pro- 
batiouem.probatio  vero  fpemjfpes  autem 
nnn  coufundit . 


In  Simulacrum  Spei . 

EMBI.  EMA     XLIV. 


DIA- 


228 


AndreaeAlciati 


I. 


DIALOGISMVS. 

t^V  AE  Dea  tam  Uto  fufpeCians  Jidera  *vultH  f 
^^  Cuttis  peniculU  reddita  imago  fuit  ? 
Elpidtf  fecere  manus.  Ego  nominor  illa  , ' 

£^A  miferis  promptam  Spes  bona  pr^Bat  opem  . 
Cur  virtdls  tihi  palU  ?  ^^od  omnia  me  ducc  vcrnent. 

Sluid  manibus  mortis  tela  refra^a  geris  ? 
Sl^od  viuos  Jperare  decet ,  pr.^ctdo  fepultis . 

Cur  in  dolioli  tegmine  pigra  fedes  ? 
Sola  domi  manfi  volitantibtts  vndique  noxis  > 

Afcrai  vt  docuit  Mufa  verenda  fcnis  . 
^ua  tibi  adeH  volucris  ?  Cornix  fdtfsimus  ofcen ; 

E^  bener,  ckm  nequeat  dicere  ,  dicit ,  erit . 
^u^i  comttes  f  Bonus  Euentus  ■,  prxceps^  Cupido , 

^ui  praeunt  ?  Vigilum  fomnia  vana  vocant . 
£lua  tibi  iuncia  aftat  ?  Scelerum  Mhamnufa  vindex  > 

Scilicet  vt  Jperes  nil  y  nifi  quod  liceat . 

COMMENTARII 


QV  o  D  attinet  z\  piAiiram  ca  ad  Aii- 
thoris  meiitcm  ficexpiimeiida  fuc- 
rat.  Mulier  viridi  palla  iiidiita  fundo  do- 
lioli  iufidcar.vultu  ad  c?lum  elcuatOjarcri 
fradum  manibusgeftans:  ciii  cornixappi- 
da  nct,&  pr^cedatCupido,morc  (olico  nii 
Jus&alaruspidus;tnm  Bonus  euentu-x, 
habitu  fimplici.dextra  pateram.finiftra  fpi 
cam  &  papaner  oftentans .  A  icrgo  vcro  a- 
ftet  R  hamnti  fia  ,  frsno  &  cubito  aimata  . 
QorreBio    ^'^  tamen  pidoris  focordia  corniccm  re- 
iiurt. .       lcgauit,quam  defidcro.vti  ctiam  Spci  ere- 
■^  '       «ftos  ad  fidcra  vultus.   Doliolum  ooftris 

moribus  dcpjdu  Pignorius  ccnfet  xquius 
fuifle  tcftaccuni  cxprimendum  ,  quanuiis 
3i  ligncum  ab  antiquitatc  (it ,  vt  idem  in 
Commentario  de  fcruis  pridcm  anuo-tauit. 
Hxc  ad  mentcm  Alciari:  intcrim  no«  mc 
fugif,Spem,(Dcam  a  Romanis  culiam  x- 
dein  foroolitorio  ^edificata)  aliterqnoq; 
pingi  folitam:namaitGyraldus,cam  fc  vi- 
difle  piftam  in  Adriani  Imperatoris  anrco 
immilmate.  F^minafuit  ftans,ii;quit,iu- 
fiitix  laciniam  fmiftra  manu  nonnihilat- 
tollens  :  dextra  in  cubitum  clata  pateram 
profercbat ,  iu  qua  repofitum  erat  veUjti 


II. 


JEdli 


ciborium,id  eft,vasinfloris  (imilitndine , 
cum  hac  infcriptione  Sv  i  s  p.  r.  Qu^i- 
dam  ctiam  Spem  Deam  viridi  indutam  pal 
laeffinxerunt  ,  &  fede.ntem  fupradolium 
cnmcornice:qnidam  ctiam  cnm  Nemcfi, 
&c.HaJciIle.Vide  Syntag.  i. 

E  X  varijs  locis  apte  concinnatnm  eft 
hoc  Emblenia.quapropter  fingula  percnr 
ramns,  vt  vnicujque  fuam  explicationcm 
adaptcraus,  vbi  prius  huc  adfcripferimus 
doftirtimi  viri  B.  Dardanij  epigramma  in 
Spem,vr,fi  fieri  porHt.cuni  Alciati  Emblc 
mate  confcramus.Eft  aurem  cinfmodi: 
Tu,quA fuftentcu  tereti  z  eftigia  ligno, 

EsneDeatan  noRro  saguine  creta?Dea, 
Vndefata^Ecdcarerum  caligine.Ttecqu/i  [hgrn 

Admouit  nutrix  vbera^CrcdulitOi . 
'Ecquinama.  tergo plaudunt tibt?  Caudia. 
Dic  quu 

Palli  dulo  femper  te  priit  ore?Timor . 
Su^ictsintento  cur  coelum  luminefTande 

Htnc  dahitur  zetu  meta  fuprema meu. 
Tarcage^q  vultus  deturpat caufaferenos? 

J,xcrucior,quoties  irrita  ziota  cadunt  . 
Cur  baculoinnixa,is  ?  Dumpafcitopinif 
mentem 

CACJUi 


Epigr/tr 
ma     in 


Emblemata . 


tZf^ 


(Uca  meafrt.ifreppf  curuafeneHa  tnihi, 
^id  tituha4 pedibM^lRerutn  efii^tt  lubri- 

ca:fd.pi! 
^htpd  pHto  c^mpledi.labitur  i  manibus. 
Huic  vcro  Emblcmati.vt  &  4^.infia,mi- 
riim  ni  occafioncm  dederit  Marullus.qui 
lib.^.Carm.ita  fcripfitde  fpe&  Ncmeli  ; 
^lHinam  hictam  fe^nper  qu&  l^Ua  eft\  Opti 

ma  rerum 
Spes  bona  .  ^luf.  lateri  iunSa  ?  Fotens 

Nemefis . 
Duxmaiu  an  comes  efi  ?  Vif^dex  magu  . 

Vnde  duabui 
Tepla  eadem  \Speres  ne  fiifi  quod  liceat, 
Et  hinc  licct  vidcre  quammjninic  puduc- 
rit  clarinjmum  virum  landatis  aliornm 
veftigijs,  &  qnidcm  nonfeme],  mfidere, 
qnod  iiefcio  qnibus  nimiiim  delicatulis 
tcligiofnmftiinct . 

SVSl^ECTAKSfnlera  zultu]  Videtur 
hic  vetficuiusexprinieregcftus  fperantitl, 
quifemper  coehim  intucntur  ,  quoiiiam 
omniaboiia  e  coc!i'£,atq;  a  Deoipfo  boiio 
rum  omnium  da^orc  pioueniunt .  Huuis 
cspecflationis  fTg.ium  cxprefse  norauit  rc» 
guis  Pfaltes.Pfai  i  io.'^ca.  tkV  cS^a.K/j.^^ 

fta  Hf  Tflt  Op)  ,    C^it'    il^H  »    '^OH^Hci  [JX  . 

Leuaui  oculos  jkcos  :>i  moi!tes,  znde  ve-.iict 
auxiliHm  mihi.  '^x.  ixx. 'zrf.oi  7i  i^et  tkV 
OzSA\Ut(Uis  TOV  Ka.70IK^V7a.  IVTU  ifOL- 

vw.  Ad  te  leUAuioculos  meos.qui  habitaf 
in  coeIk  . 

Peniculis  reduita  imago.]  id  eft.pcnicil 
io  depjcia&rexj.  rc/fa.Pcniculus.vei  peni- 
cillus,fiae  fei)icult!m,picT:orum  eft  inftru 
mcncunjj^jt  caudarumextrcmitatibuscon 
feAum,qi;a(i  dicas.oaruum  penem  .  Pliii. 
5f.!ib  Arrcpcopeiiiciilo  lincaniex  colorc 
duxit  ruinmc  tenuitatis  per  tabuljm  . 

I-lpidij  fecere  manus  ]  Nulhisextitit, 
quod  fciam,  piiflor  aut  ftatuarius  hoc  no- 
nuiic  ;  fcd  eft  romene  re  fiiffitium  ,  nam 
ih-rii^io? a.-ro  lu^ iKTrlS^oi,  l.oc cft,  a  fpe, 
quam  dcpinxit,iiomeii  habct . 

SpesbonaprAflatopcm.]  Alluditad  Pro- 
wtib.Spes  ferui'.t  affl,aos.^,Spis  alunt  cxu 
les.  Ouiduis  : 

Spes  bona  dattires  ,animum  quoc^uc  i}es 
bonafirmat : 

Vtuere  ipe  lidi  qui  inoriturus  erat  . 
Scd  &memini  lcgcremcapud  Plurarchii, 
oljm  Roma.'.if3m  fiiilTe  bonx  Spci .  Cui 
cormenir  &  vcrliciilus  e  Con>cdia  quapia  : 


Haecexp/KatiusdixitOuidius  i-  dcPon- 
to.Eleg.z-^ 

Hdc  Dea.cum  fugertntfcelerattu  Numi>t/t 
terrat  , 

In  Dijsinuifafola  remavfithume . 
H^cfacit ,  z-t  viuatfiffor  quoque  compede 
vf)iiius  , 

Liberaq;  aferro  crr^ra  futuraputet . 
Hdc  factt .  it  videat  ciim  terra*  vndiqut 
nuUas , 

Naufragusin  medijs  brachi.%  iaffeta^s. 
SApe  alique  folers  MeUtcoru  cura  reli?:quit, 

Nec  Spes  huic.zena  deHciente.cadit. 
Carcere  dicuntur  claufi  iperarefalut.:m  , 

Atq;  alt^s pendens  in  cruce  xotx  facit. 
H&c  Dea  quam  multos  laqueofua  colla  li" 
gtntes  , 

Nsn  efi  propofita  pajfa  perire  nec(-j. 
Speiquoq;  commoda  dcfcribit  elegaiucr 
Tibulluslib.i.Elcg.vlt. 
lam  7nala  finiffem  letho,fed  credtda  viti 

Spesfouet,0>  meltus  cratforcseper  ait , 
Spes  alit  agricoloiylpes  fulcis  credit  aratit 

Semina,qu£  magnofcenore  reddat  ager. 
Spes  etiajn  valida  folattir  copede  vincium, 

Crura  fonant  ferro,fed  canitinter  opus. 
Spesfacilem  Nemefin  spendetmihi:fcd  «e- 
gat  illa , 

Hei  mihi.nevincas  dura  puella  Deam . 

Curviridis  tibi p.iUaf]  Palla  veftimenti    Pall^. 
gcnusefl  ad  terram  vfq;  promifliim  .  Vi-    Curviri- 
ridisautem  coloreorum  cfl  proprius,  qui   di    vefle 
fpcaliqua  ladaiitur:  nec  inimerito  is  fpei    indutx^ 
fuitdedicatus.fimilitudineducla  a  fcgeti-    Bes  . 
bus»quasquando  viridcs  vidcmus,  fpera- 
nuisillas  ad  maturitacem  pcrueturas.Hec 
fubindicat  Alciatus  in  enibiemateillo  dc 
coloribus; 
Nos  sperare  docet  viridts,  spcs  dicitur  efle 

In  virtdi,  quoties  irrit.i  rct/o  c.^.dit . 

§^id  mantbusmorttc  tela.&c.]  Refra-    fra^t  fe 
(flariiortis  tela  non  temere  Spci  tribuun-    /^    mer- 
tur ,  quod  viiios  etiam  in  extrenias  mife-    fjj  , 
tiasadatlos  foletnr  &  rec rcer,  vt  cnim  ha- 
bct  Adagium,.Sgroto  dum  anifna  efi,  ipes 
efl:Sc  Theocritus : 
Ga.pfciv  yj>i'  ZiKi   ^ATTi  ,  lay^  AVfiov 

lasiT'  a,uei'.'ov, 
E'/.7S^iJ'if  iv  ^eool^iv  '  a.viK7n^9i  il  vct- 

VOVTii  . 

XfJ  ^iC;  CLhKoy.ct  u.iv  ■TSih.ti  eu^fioi  ,  rt^>« 

?^0Kct  «T'  Jff .   hoc  efl  : 
Jidere,Batte,decet,melius  crasforfan  hA~. 

bebn, 

P      3  5pe. 


z^o 


Andreae  Alciati 


Spes  etia 
in  mori- 
bmdii  . 


Vri.cide- 


Loeus  ex 

Hefiodo  . 

dc Fando 
ra  . 


Sperandiiefl  viuis^o  efi^Ipes  vUttftpultis. 
Hnucplii  t ,  (>  claro  nunc  lupiter  Athere 

fuiget. 
Q^idjm  Rliodiusob  iiitempelliium  li- 
btrcacjeai.  a  cyranno  miccias  m  caueani,  ia 
quamQre  fcr^alebatur,  ad  ctiiciatiuTi  ig- 
JiomiiiijiDC];  amparacis  nji'bus,  ac  foeJa- 
ta  v;ilyc^ibu.;l"4C't^.ciMi  a  quibufdam  ad- 
maner^  ur,,,yt.incdia  (ibidojorum  tinern 
aiiqtieiP  quxrcrvC.his  refpondu  :>  A:  cuu- 
cta  hoi«iiii ,  t|'aoad  viuu,  (peranda  '.unt . 
Q^^Edum  cominenror,  lubens  adijciam 
Porner(i,prxclaii  ccrcc  honiinis  dillicho, 
qiiod  ille  vcraqj  lingua.eademcjj  fententia 
fuggellic : 
E'A:7-/V  yj]pT.f,3po^  fxouvn  tpipn  hS^o^t 

iif  oe.rctnu^i  SctvHv  iityiov ,  m  (iio'jv . 
Intus  alitpecius  nofirum  spes  viuid.i-.quafi 

jyen-tu.irAurum  eft  viuere^  malo  tnort. 
Ammiai). Marccll.lib  ji-quolocidc  beljo 
plane  crucn:o&  miferoaciuerfus  Germa- 
nosagit;&  ciim  omnia  casforum  corpori- 
bus  opplereatur,  iacebant  inter  eos  qui- 
dam  femiaiiimes  fpem  vitae  inaniter  vfur- 
paado.  Apollodorus  Comicus  huc  refpe- 
xit.cum  aic,noM  oporteie  animum  abiice- 
reeum,  cni  aliquidaduetfi  ceciderit,  fed 
femper  etpevSandum  elle  melins  . 
o\jS"fn-or'  d.^v^HV  rov  KctKas  ■^pdTovTec 

tivSpis,  7<t  0i\ria  J^i  'TrpoffSoita.v  da  . 
.  ^iuod  xiiuos  Jpirare  decet&r.]  Sic  or- 
Amo'.i.-'ricido febultis  i|hid,f«c;i  decetFpe- 
rare  wwo^.-vt  ilJud,  quod,  fit  ui  accufandi 
caiu.iDn  coniunv.'^io.  Praecidere  vc-o  hic 
ampucare,vel  denegarc  fignificar:  &  dici- 
mus ,  fpem  alicuius  rei  prxcidere  ,  id  eft, 
anferre  (i  le  przcludercvt  apiid  Ciceroti. 
X.  Verr.  ^"  . 

,  Cur  in  djl/oli,  &c.]  Ignauiac  ha;c  nota 
elTc  potert.Namfe:cdnm  fperamus,  ideli- 
demns:Ied  malim  hoc  ad  fabulam  referri. 
quam  tradic  Hcfiodus  de  Pandora,princi- 
piofetme  libn,  qui  ipysi*^  iiuiptti  infcri- 
bitur.  Cum  cnim  Prometlieusignem  fuf- 
furando  louem otFendiifet,canfa fuit  mun 
docantorum  malorum  :  fabricatur  virgo 
Pandora  ,  forrillima  &  gratiofiiTiira,  cui 
finguli  Dii  dona  contulerunr,vti  Pallas  fa- 
pientiam,Venus  clecorcm,Mercurius  elo- 
quent:am  &c-  vnde  &  ncmen  habuit,  crst;' 
enini  omne^&i.Su^ov  donum  iignificat.Mic 
tirnrergo  Panidora  in  terram,dolmni  afTe- 


rcns  Epimetheo  fratri  riomethei  ,omni 
malorum  &  motborum  gcnere  refertum  . 
Hoc  cum  aperuidet.innumerabilia  calami 
tatutii  gcnera  tum  primiim  homines  inua- 
feruntjvna  tantam  fpe  in  ddlii  labris  rema 
nentcid  eft,in  ipfius  ord  pyfidls  conliften 
te.Sic  enini  Hefiodus :  '*       '    '' 

ii.Ki\a.  yjvii  yjJpioTt  'jrt^isj/.iyee,  Ttay.   «^- 

0£Aa3"<*     '■     '  ■'        *"  '"  ■'■ 

i7/.iSa.y-'. dif^ipuTroKri S^ey.iis-etro  KiiSiA 

KvyoA  • 
/y,an;   /'    d,-jrd.^i  .E^A-sr/V   iv   dpniiKTois^t 

SoiJLois-t 
ivSov i[/.iuvi  Trl^a  CTTo^Ke^iy,  fej^e  8u- 

g^eTT»;  .  hoc  elt, 

,Tpgmpn  ab  vrna, 
Dum  Pandora  leuat^totH  exiliere  per  orke 
Qurarum  infefi&  efftgies-.^esfola  remanfit 
Intusy  ^  e  labris  tmafub  parte  refedit  . 
In  adagio.Al<»/o  accepto  siultus fapit.  nar- 
ratur  ha:c  fahula  ,  fed  concise,  &  videtur 
innui  Epimetheum  aperuiffe  pyxidem  (Ti 
pyxis  vocandum  ei^  vas  illud,  quod  om- 
niamalacontinebat,  &  nondolium^  ciim 
ipfa  Pandora  in  domo  Epimethei  vas  ape- 
ruit.Certe  verta  Hefiodi  nonindicaut,yais 
illud  po/fe  Latinedici  pyxidem  , 
AKKa.  yvvii  ynp^iosi  tiSs  fiiyoi,  "ttco//.'  dft- 

Kta-a.  •  hoc  efl  : 
Sed'mulier  manibus  magnum  operculum 

auferens  .' 
yidePIntarchumin  confo'aiionead  Apol 
Ibiiaim-Mofchopulus  in  Hcfiodum,S3ty- 
rosdicit  dolium  dedillc  Epimechcoantc 
Fandbrs  aduentum  .  Origenes  aducrfas 
Celfum  lib  4.hanc  ridet  fabuIa-m.Ridicii- 
lum  ,  inquit ,  eft,  quod  de  dolio  dicitur, 
quodolim  viuerenr  homines  abfqi  malis, 
Scgraui  dqlore,  &  moibis  moleftioribus  , 
qiix  ParC3jmo_rtaIibusdcderant:fed  f<jmi- 
na  nianibusmagnnm  dolii  operculum  au- 
fetcns.diffudithominibus,  &  curasatro-, 
ces  partitaell  j  Ibla  aurem  ibi  Spcs  in  tu- 
tillimisdomibusintus  relidaeil  fubdoli 
labris.iiec  cxtraeuo!auit.H?c  Origeii.My 
thologi  tamen  Pa  idoram  ,  ad  hunianiim 
corpus  rcferunt,  fosmmco  nominccxpref-  ^^  ''^^^ 
fum,quod  catnis  imbecillicas  minimo  ex- 
folu.ipotcft  . 

Noxm]  NoxajDcie-fingnntur,  qujehg-  Kox£  . 
miiiibus  mala  inferunt,  eorumquc  menies 
pertuibant,  vtcauit  Heliodus. 

■AfcrAi  vt  ddcuit  ^  &c-]  Heliodiis  ab  A-  Hefiodtt 

Icra 


EmblemataJ : 


3' 


Ofcen . 


fcra  Bocotiasvico.Viig<5.Ecloga : 

Hnt  tiii  dant  calamos  ,  en  accipe, 
Mu/a 
Jljcr&o  quos  a,7itefeni  . 
'  g»«x  tilfi   adefl  volucris  ?    Cornix.  ] 
Q_u6c{  vocem  edar,Cras,Cras,coinixSpei 
adiCigitur.proptercaquod  femperqui  fpc- 
rant  aiiimi  pendeantin  futuriim  tempus 


Mus  ex 

uetonio . 


Tvs  AvGvsTi,  dextra  patcram,flnt- 
ftra  papauera  tenens,  vt  apud  Plin.  Et  iu 
Seucri  numo  eadcm  Boni  Eucntus  fpeda- 
turcifigies,figura  ftolata.ftaiite.dcxtta  pa- 
teram  cum  frugibus.finiftia  fpicam  Sc  pa- 
paucr  tenentcjCircumferturjibelliis  Bar- 
tholoma^i  Marliaiii,qui  infcribitur  Topo 
graphia  vrbis  Romar.vbiIib.5.cap.(?.  bxc 
Ofcen]  Ofcen  dicitur  cornix,  quia  voce     vcrba  repcriuntur  :  Templi  Roni  etientus  ^f^plit 
auguriumpr^fagitjVtdeea  Virgilius  :         veftigia  quadrata  &  oblonga  fpcdainur ,  ^""^    -E- 
Ss.pefinifira  cauapr&dixit  ab  ilice  cornix.    inter  Mincru^e  &  S.  Euftarhi j  plateas  Co-  ^*^"''^  • 
Omnesnamq;  auesorecatuq;  aufpicium     lebaturaurcm  euentus.vt  omnia  profperc 
facientes,  prifcis  ofcniesfuerunt  vocata:,     foeliciterqj  euenirent  .   Qnare  Varro  ad 

Fundanum  fcribens.ipfiini  inuocauir.Cu- 
ius  fimulachrum  erat  habitu  pauperis.dcx 
tra  manu  pateram,{iniftra  vero  tenens  fpi 
cam.Vide  Alcxand.ab  AJexand.  Dier.  gc- 
nial.lib-4.cap.  11, 

'^i  pr&ennfi]  Hsc  verba  mihi  viden- 


ait  Varro.Crinit.Iib.ii.cap.  vlt.  de  honeft, 
difcipl.vt&  apud  Horatiu  Iib.j.Ode  17. 
' ;  Ofcinem  coruum  prece  fufcitalo 

Solis   ab  ortu .. 
'■  JEt  hene  cum  ncqueat  <iicere  ,  divit  erit] 
Videt^irhoc  imitatus,  &  quidem  inutua- 


tusex'  Suetomi  Domitiauo,qui  fic  aitiAn-  tur  pofle  melius  legi  fine  inrerrogatioiic  , 

te.paucosjquam  occideretur,  menfes  cor-  &  ad  fuperiora  refcrri,  vr  intcIJipas  Bonii 

lUX  iii  Capitolioelbcuta  eft.-  iW'  VaVr*  cuetum  &  Cupidincm  Speierieaiitcambu- 

KetKaf.idcd:  ownf^recfejrocedent.   Nec  Iones,quictiam  vocantur  fomnia  vana  vi- 


giluni.Seddehoc  Iiberum  eftoiudicium  . 

Vigihcmfotnma  ziana  vocant}  Hocex 
Platone  fumptum  eft,  qui  diccbat  T«e$-  gA- 
TriS^di;  iypnyoparcov  eivBpcd7rc-n>  oveipti  ^1 
veu.  .lioc.eft:  Spes  ejfc  wgilantium  fomnin. 

.    ,         ,_  Et  Quiiitilianuslib.(5cap.5.  Spesinanes  , 

Multa,  dies,variu4^fabormort%Uh'us&gru    &:  tanquam  fomnia  qua.'dan)  viwjlantuim. 

'R.ettultt  in  rAeliti^:tvultos,alfe'rna  reuifens     Qu.o  videtur  allufine  Maro  in^^Biicolic 

LufityQr'  injolto  rurfumfortuna  locantt.       an  qui  amant,ipfi fibi fomnia,fingut> 


defuit  ,  qui  oftentumfic  niterpf^tatetur  : 
Huper  Tarpeio  qti&fcdit  culmine  cornix , 

£/?  bene,  non  potutt  dtcere,dfxit\  irft .-  ■. 
H?c  Suetonius  Tranquillus  iii^hne^o^i-eriS. 
De  fortuna  in  meliusrnutaca,i"i.AEncid. 
Viroil- 


Spes  vigi~ 
lum  fcm 
ntcLj, 


Athana- 
ij  pr&fn- 


Szd  ad  rem  propi«s.-ex  liiftoiijs  ecclefiafti- 
cismemihimus,  Athanaiium  ,  yirum  fan- 
Cl:um,a  paganis  fugglllatiun^  q^uafi  ffiagi- 
cis  artibus  deditum.  lllum  ergoLiexcipien- 
tes  ludibrio,auditacornicula,  pofcebant  , 
quod  omen  illud  enet?refpoudit:Auisdi- 
cit.cras,  cras,  pronunciateiiim  vobistrifte 
deluliant)  infortuniura  .  Quod  verum  . 
conftitir,  iiam  paucis  poft  diebus  relattim"- 


Noncnim  eftqui  ver.bis  poflit  facilecon- 
fequi,quam  variasinaniraopatiatnurimji 
ginationes,qui  vehemcnter  aliquid  fperar. 
Atqrhisinanibusfimulachris  perindeaffi- 
ciuntur,ac  fe|net  obIedant,ac  (\  iam  tenc- 
rent,qu£e  /ibi  pollicentur.  Pindarus  in  O- 
Jymp.ii.       ■ 

ou  yz  ^eV  a\'<^pav 

tiva  ,  70.  tT'  dv  Koira 


cft  decxde  luliani  nUncium  .  '\,ev<^'7)  iji.i7a.^dviet  rty.voi, 

§)ui  co't^ites:Bonw  i:uentu^,?^c.]  Duo     acu ,  KvKivS^ovr  ih^^riS^a  . 


Bonus  E- 
ttentus. 


hi  Suci  comites  vaiia  quxdam  phantafma 
ta  ingerunt,  m  plus  ta:djj  adferatexpefta- 
tio,  quam  ferre  qucant  miferi  mortaks . 
JBoui  Euentus  rimulachtuin  dextra  pate- 
ram.finirtra  fpicani  ai|  pupauer  tcnes,fcul- 
ptum  Romiefuiine.r^ribit  iMinlibro J4.C. 
8.&  3  6.c.,;f.Bbi>t'^ii^:Lis;(Si  Boiisfortui)? 
iiniulachra  in  Capuolioex  Piaxitelis  ope- 
ribus.  Gyrald.Synragn^.  t-Lcgi  de  vcteri 
iiumirmatelmpcratoi-is  Titij  ,  vbi  quod- 
dara  flmuiachrumfuic  Boni  £vsm- 


iJ  eH: 


Spes  etenim  mortalirim  ,  multa  Anfiim, 
deinde  vero  deorfum  vana  mendacia  fecan 
tes  volutant .  , 

Scelerum  B.hamnufia,  vindex  ]  Neme-  Rhamnu 
(is,qu£E  etiam  Rhamnu/ia  ditlajquia  eius  fi.a   vnde 
ftatuam  abinclito  ftatuario  Agoracrirofa-  dtcia  . 
bricatam  coJuit  Rhamnus,  nobilis  Atticai 
pagtis  ,  tefte  Pauian.  in  Atric  De  Ncmefi 
Pomponius  L«etusin  Romanarli.m  Iiifto- 
xiarum  compendio  ficait:Virge'&  vi»flrix 
Ncmefisnumen  fuic ,  quo  quiex  malcfa- 
P     4  ais 


232* 


Andre^AIciati 


^i^mefis  {k\s  de]inqueI>anr,pun'ebantur.Vndc  vi<jlo 
nucd  Hu-  ie$  Nemcfin  nonfniftra  iniiocabant.  Ro- 
mcn  fnf~  manienim  fcmpcr  iufta  moiicrcarma;cac- 
rk  .  tcix  nationcscclio  &  malcuolcntia  liuore- 

qne  quod  impcrium  tantx  vrbis  iuftiria 
augercttintelain  popuJum  Romanumca- 
picbant.Nemefis.quam  plciiq;  exiftimauc 
reede  vim  fortunz,a]ij  filiam  luftitije.alij 
Timquandam  efteinter  ccelcftesdifcnrren 
tcm,  prima  rerum  fcmina,  c\\\x  fatorum 
&  fortium  vires  temperat,  atqicmendat, 
rebushumanis  truiinam  adhibeiis.c  c^Io- 
que  cerrcna  defpe(ftans,nocentcs  punic,bo- 
nis  prremia  largitur.  Et  cum  fit  velocidi- 
ma.quia  diu  nonpcrmittif  iinpios  pr.-tcile 
arqj  grailari.alaca  fingitura  veteribus  ,  & 
cius.pedjbus  fupponitur  rota  ,  cum  citif- 
fimc  ihfcurrat .  Sed  tandcm  mulcirudinc 
fcclcrum  indignata,  oculos  iam  diu  a  rc- 
bus  humanis  aucrcit,  &  cum  gepicrice  m 
rcmatiore  parte  cceli  vhra  terrarum  rc- 
giones  non  redicura  renafccutem  vrbem 
cxpedar.Rhamnuiiaeft  appeltata  ab  Rha 
nunte  oppido  A  ttica;  regio:)is,vbi  teplum 
&  fimulacrum  habui;;&  ab  Adrafto.Adra 


fJia  Romx  templum  huic  Dcai  pofult  jh 
Capitolio.vtindc  fuam  vrbempoifet  vlci- 
fciHi-cille  Vidc  quaifupra  Emblem.i^. 
de  Ncmefi  accumulauimus  . 

Vc  speres  ntl  nifiqi{^)d liceat]  Quacjibel 
cnim  fj^erarcno  cft  cuuislibet.l taqj  inhoc 
prxcipue  ilUnl  .TP«rao  fixura  ha^reat  ,  Nt 
quid  nimis  .  Fortuiii',vc  naturx  nolcenda 
el^  nieniiira  (iix-.Nec  vero  fapiunt.qiii  aj- 
tiiisfpirant.plusq;  animi  gcrunt,quam  vi 
lium  habcanc . 

E  I.  E  G  A  N  s  eft  Spei    dtfcriptio  pcr 
Dialogiln-ium,cuius  ncmpc  vires&adiuH 
dla  coiiucnientilfimis  (ymbolis  explicat. 
£aenim  honiiiicm  Ixtom  reddit,  &  icm-  ^p^i  ^r^ 
per  meJioracxpeiftaiitem  ad  mortem  vfqj  ^^, 
comitarur.  Earamen  fi  importuna  fit  ic 
immoderata,  vjtricem  Rhanmufiii  fecum 
aduocatjqux  vota  plus  jequo  ambinofa 
faciat  irnta-  .Scd  quia  hxc  fingillatim  fiiis 
locis  tadlafunt.pJura  de  his  addeie  fiiper  - 
fedeo.  Qui  plura  dc  fpccupit,  adcatStc» 
barum  ferm.io?.  &  aliosj  uos  ad  potcurtk 
properamus  vltcrius. 


I  V. 


.V!, 


In  dies  meliora. 

EMBLEMA     XLV. 


Emblemata^. 


II. 


Tir. 


TJ  O ST R  A  fjouo  mihi  fetigeri  fnis  ohtultt  Anno » 
•••^    Hdca,  ditns  ventri  xentA ,  dtxit ,  habc^  . 
Progredttnr  femper ,  nec  retro  refpicit  'unquam , 

Gramina  citm  -pando  proruit  ore  vorax . 
Cura  viris  eadem  esl ,  ne  fpes  fublapfa  retrorfum 

Cedat ,  (^  vt  melitPifitt  quod  c^  vlteritu  . 

COMMENTARII. 


^33 


PO  R  c  o  terratu  roftro  fuffodietijCui 
allcriptum  fitVLTERivs,  aftct 
rufticus.qui  verfus  duascolumnasfymbo 
lum  Caroli  V.  habcnces  ,  P  t  v  s  V  L- 
T  R  A  ,  manumextciidat. 

RvsTicvs  quidam  Alciati  clicns 
Kalendis  lanuarijs  porcinum  caput  pto 
ftrenisobculic .  Hinc  fibi  Eroblematisar- 
gumcncum  naAus  Alciatus,ex  natura  luis 
(quidum  filiquasorc  reflcxocolligit,fem 
pcr  vlterius  progrcdiens,  nunquam  recro 
afpicit)  nempe  vt  mUil  procraftinandome 
liorafequamur,  nequetcmporis  ahquam 
particulam  (inamus  cfHuerc.quod  non 
percinearadaliqucm  progrertum,&  reime 
ltusgetenda:occ.ifioijem  .  Alluditaurcm 
adcxtrcmuiw  ('vt  ne  in  minutulis  eciam 
ociofum  deprchcndasj  ad  fymbolum  Ca- 
toli  V.Impcratoris,quodcft:  Vlteri  vs. 
Epigraphen  hauc,/»  dies  mdiora.  videru  c 
atcigilfe  Tiillius  i-Ae.  kgibus:  Ego  animi 
pendere  foIeo,air,  cum  quid  orfus  tradu- 
coraliojneq;  raiT»  facile  incerrupta  contc- 
io,quam  abfoluoinflituca .  NonabUidit 
Corn.  Tacitus  inuio  UbridcOraconbus  .' 
Huius  librhediticMiem  maturaui.vt  dimif- 
fa  priore  cura  buic  nouar  cogicaticmi  co:o 
peCtoie  i  icHnvl>am-  Haac  ijle. 

R  o  s  T  R  4]  Synecdoche  numeri.  Ro- 
flr.imaucem  no  fohimde  auibus  dkricur, 
£«d  eiiain,  de  .ilijs  animaocibtis,  &  >ic  ipfo 
homiiie.Piauc.^ienaecli. 
^pud  menfitm plenO'  homini  rofiru  lieltges, 
Roftra  caprar.ira  dixlc  Var.i  Je  re  ruft.c. 
j.Ciiu?iv>  Pl.uius  lib.8.cap.4.Suum  Cice- 
ro  tde  Diiimac-A  fimilicuduie  aucen^  ro. 
ftri  auium  pars  nauis  exporreifla  &  acu- 
minaca,  ex  asreferrove  in  prora  emineiis  , 
toftrum  appellaturj  hi*>cnaues. tollraJ^,^ 
ejuas.etiam  ^rata  dicuntui. 

Noi4o  anno]  Kaleiidis  Ianuatij,c|Aio  die 
«tiain.hodie  ftrcias  mitccdi  obcinuit  vfus. 

Setfgerijtui^  proprium  porci  epLtheto,, 


fcciger,Tcl  (etofus.Virgil-i  t.  A«ncid. 
Setigere.foetum  fuUtintonf(tm(i;tricLentem 
Attulit :  — 

Dicuntur  autem  fct^  a  fuc,qaa(?  ruetaf;&  Sett . 
funfpili  cra(llorcs,rigidi  acq;credi,  qua- 
les  fues  habenc .  Et  licct  leonum  &  equo- 
rnm  pili  proptie  dicantur  iuba:,tamcn  c- 
tiam  nonnunquam  fct^  vocaiuur.CicTu- 
fc.f.Inhoc  medioapparacu  fulgentcmgla 
dium  e  lacunari  feca  equina  appenfum  dc 
mictiiubet-Dicuotur  item  fetjc  de  homi- 
ne.Ouidius:  ,       i 

B^rba,  -viroiMrtiq;  dectnt  in  c^rp^tfett . 
Plautus  Cafina : 

Ita  qHa,fifetii  labr*  mihi  copungit  barba , 
Setasdcnlum  pilorum  &  barbitii  horro- 
rcm  vocat;  vndeetiam,  barbafcto'a  . 

Cliens]  Clicns  eft  corrclaciuum  patro-  clien$  . 
ni:nam  pacronus  eft  defenfor  canfx,  clicns 
vero  defenfioncindigens.id  cft,  litigator  » 
qui  patronum  fequuur,vt  ab  eo  defenda- 
tur  inuidiciis  . 

Xenia.]  ^ivto.,  muncra  ho{pitibus  dari  XeniA^. 
folita.qux  vero  remittebaniur.apophore- 
tadicebantur.  Hinc  Marcialisduos  poftre- 
mos  epigrammacum  librosXenta  ,  atque 
Apophoreca  appcllauic  ,  quod  in  fingulis 
difticlvis  defcripca(lntmuner3»qu£  mitti 
fol-baiu,  &  di(^icha  ipG»pro  munerfbus, 
hoc  eft  ,  pro  xaiiis  &  apophoretis  mifla . 
Hic  vero  i^uellige  fttenas,  araicorum  do-  StrenSy^ 
naria,qu?Kalerki-lainiarri  vltro.citroque 
exhibcri  lolita.  Ex  L.  Poraponio.Pic^lori- , 
busalfide.fi  qua  vavturaeft.alia  ft:re(njlre 
mic.Q_iio  loco  aJiiettimus  ftreium  .\  ftre,^ 
nuuaced.ici>vtapud  NoniuJU  .   lam  qui-    • 
dem  Kalendas  anni  aufpices  antiq.uitas  fa- 
crauit,qiAibus  &  .ftrenoidojiarentur  •  Qm} 
raos  a  Tatiorege  pofteris  trafmiirus,eunv 
verbenas  felicisatborisex  lucoftrnas  no- 
ui  anni  aufplces  primiim  accepiiTec,  vt  vi- 
dereeft  apud  Symmachum  :  quod  argu.- 
raenruiu  lam  inde  fuit  viris  ftrenuis  eas  d^ 


34 


Andreae  Alciati 


Lucani 

CA 


beri,&  ob  virtutem  elargiendas.Ex  eo  col- 
lif^itniis,  occafione  munufciili  a  ruftico 
clientedati,  artificem  iiigeniofum  Alcia» 
tumegregiam  renten>>anicapta(re,&  ratio 
iicm  arnpuiire  philolpphanii. 

Vcntrihitbe]  Profopopoeia  ti.ifl:ic.-i  ru- 
ftici  hominis  .  Solebantautem  pro  Xcniis 
-plerunq;  mittiiauta  obfonia  &  delicatio- 
res  cibi;  quod  ei  Apuleio  colligo  :  Mittit 
mihijinquit ,  leniola  porcumoptimiim  , 
&  quinq;  gallinulas,&  vini  cadum  iam  aj- 
Carnes       ^^^^  pretidfi.Obiterhic  noto,prifcis  Italis 
/«/Z^dj    in  carnes  fnillas  in  raagnis  deliciis  fifi  fle.pra: 
delicijs .     fertim  vuluamfuillam.VndeMartialis ; 
""•■  Te  fffrtajjc  rnkgtt  Ciipiet  de  virgine'p0rc»  , 
'  Me  mctterhci  grctui  de  fue  vuluM  ctipit  4 
Lctcanis  quoq;  ltaIi:epopUHs'LucaiiicaS  ,  ' 
g^iVsfardminis  ex^^porcinacirneiaeiJepeas  ' 
referimui.QW^omodoveroh?  fianr,lingUa' 
Italica  tibidicetipfe  porcns  in  Sphingem 
mutatus.'  i  !  j  ,/...>h 

Zjfendofiato  in  'vitdfiin-Ahle^^^po-i^  f-'»  "  •J  ff* 
Mnigmn        j)g^g  mortepigliai  U pelarell^iJ."''' ^  ■'-" 
■  fiebhtfik  U  bndtlla  ifefttrd^alcoipTf'    '■ ''' 
Ed  hora  ho  il  corpp  dentro-^ie  budeUa.  ' 
'  'De  ie  qUali  eniraV  debbo  a  vn  Hltri ' 
■     corpo ,  '   "'    '  "-  i   ■"''  '     •  '~'i'-L 

E  quindi  girml  a  fotierr^aheii  ciUtiv  •'•  ■i 
■  '  La  oue  fen\a  Sol  rn  afclUgherh  , 
-  Terch' efca  ad  ingrajfar  dhi  m' ingrafso  . 
Sed  parum  abfuit ,  quiii  me'po'rcus  exrra 
cltnrum  faltarefacerer.Deca^rne  fliilla  pUi' 
ra  habes  apud  Coel.  Rhodig.lrE^.'ij^. -cap. 
zf..Sc  7.6.  ','  '  ."■'      '•■•  ■"  '•■■•■• 

Progreditur femper']  THinc  occafio  capta 
ta  Emblematis;&iitilIufioad  fymbolum 
Caroli  V.Imperatoris,  V  t  T  e  r.  i  v  s  . 
Gramina  ]'  QmlquUias  ^'^furfurds',  & 

aiiiv;  ';';■;■'-::"::;''".'  vv'\    '    \  '■ 

Orepahdo]  R.'oflfr6i:^fleio,TecUTH6;-Dc'' 
vbCE;*.T;2i^.'rf,diiimus'-E;i-hblem&'te'7.'^  -  -   • 
'^ura'i^r(s  eddem  e/?J'  Itidem  deberit  cu-  ' 
rjjte  I}ci^iheS,ne  fruffreiitur  fua  fpe,rebus 

qui'cupit^|i'l'  ■" ^  ■ 

'Vfmillki  (^c.]  id  cftr','  «f euTe'/)»;'  <*/««-' ' 
Vovedv'.  ;""'  '''''"■ 

pE  rV  I  1^'e  t  hoc  prxceprum  ad  fe- 
dulos  &'di!igeiites  ,  qui  femper  in  meiius 
^'^^  prpficiuiit  ,'noii  proctaftinant  ,  nou  diffe- 
liora  .  riii-;t,neq;'moras  nciflunt,  &diutius  con- 
fiittando  fibi  mer^  fomnia  fingunt:de(id'et 
interea.fpeq;  vana  fefc  ladlantjvt  ille  apud 
Martiaiem.idui  fc  nunc  caufTidicumjnunc 


IV 


me 


fc  R.hetota  fingcrec ,  ant  fpcrarct  ncfcio 
quid.nunquam  tamen  fe  prou^eret:  ina- 
nicert^  ac  fupina  cogitatione.imo  vscor- 
dia plaiie  deIir.a,Ndm,qucid'sSeneca  epifto- 
ia  t3.1ntcrc?tcramala  hochabet  propiiil 
ftultitia,  femper  incipit  viuerc.  Ad  id  tra- 
duci  poteftquod  Seiiec  difputat  dc  Bene- 
fk.libii.cap.i6.qup  loci  ait,  vitam  fem- 
per  inchoare,moleftum:  Idead  fin.  epift. 
(J^.&pulchre  paulo  a11tecpift.63.N0  in- 
concinn^  illud  Horacii : 

tiiupndr.  rsite  qui  prorogat  'hofa 

Bjiflicm  txspeciat  dii  defluat nmn u ^  '^ ^ 

Gcrtc  ne  pJuribus,pHto  generali  fententia 
cnvblcmatisintelligi  .Tnifeuiif/.ipicLV,  hoc. 
cftjfelicem  diei  fucccnirin.,quavoce  Cice- 
10  vfus  ad  Atticum  ^.Contrarinm  eft  Sda 
gixiip,Mandrabuli  inmorem  res  fuccedit:' 
cuicouueniirillud  Maronis  i.  Georgic.:..i* 
Omnia.  fatis.  in  pei»s  ruere  ..'■'. „ ;. 
Qujid  fi  hocreferamus  ad  ftudii  Philofo-^  j4Jft( 
phicLalSduiratem,vc  Plutaccliusfacitdi.i  tof. 
fputationc  dc  profctfluSmorunj.  JvSic  eaiai.-. 
ille:  6tToipihofa;pHv  tiK  iViAny^cnx^J^jAh 
^Hfxjy.i/wppKtSTiifiSef^i^^np/yfjiof.ln  .phiio»; 
fophando  &  virtutisitujercinulla eft cc(lk-f{ 
ti0,nullaperpetui  ptt>grelTHsi!itea:mitJio..I 
Contra,'miIer^  &'nonnunquani  improbe; 
defipiunti  qui  fuisitamal^  rebus  profpi-- 
ciunt,  vt  qiVo  'magis  xtate  prouehaiitur, 
peioreseuadaAt':  Skuti  Mencdemus  per- 
multos  AtheUas  ftudioiura  cauia  profici- 
fci  dicebat,principio  fapient€S,deinde  phi- 
loIbpho$;poftea  RhetortsftaYidcra  idiotas. 
Qn^i  itaqjfe  meliorem  in  dies  facit ,  quafi 
ftipfum  vincit:qu!  in  deterius  abit ,  vinci' 
fe  ignaue  permictiti  Q^od  Plato  i.Dele- 
giba^itefle  turpilfimum.-  nrTAv^oj.  avtov 
C^'  ietVT^  TreivTav  cttcr^^^ov  Ti  a.ijt.ct  y^^j 
K^^t't^ov '  'In  varijs  Gaihodori  forninlis 
mu-lta  funciqUibus  hic  JbGuscommode  po 
teftexornari.  Alacriter,sit,incumbeiuliim 
cft  iiichoaciSjCLim  i5.  exfpe^Ttatur  ahquid, 
qiionos  profeciftb  gaudeamus :  fpescoim 
erticiendi  laboris  t^dium  adimit:magnun^- 
que  lilicium  &  incitamcntum,  fi  nobis  pcf 
fuadeamus  id  perfe6tum  iri,  quod  percu- 
pimus.Idcm  Iib.8.  Natura  ipfa  boni  adhi 
bita  perfeuerantia  prscliatur  5  qiiiaroinus 
clt.fiqiixlaude  digna  ludicantur,  incipia- 
mus ,  quam  quod  confulto  eftinccptani 
perfcq^iiamur.  '  "'  ?*■  '■ 

■  .  ■.■:.•)!'    T   i  ■■»1 

Illicitum 


M 


■vi 


Emblematij. 


2-3  r 


I. 


I  I. 

Imitatic 
Alcinti 


Illicitutn  non  fperandura^. 

EMBLEMA     XLVI. 


P  E  S  fimui  (-r  Nemefis  noUrU  altarihm  adfunt^ 
Sctluet  vt  (pcres  non  ,  ;?//?  quod  ttceat . 

-V€  b   M"M:E  N    T   A    R    I    L 


IM  A  G  I  N  E  s  Spei  &  Nsmefis  fupe- 
riore  Einblecnate  fcice  exprelTimits.ea;- 
dem  &  hpc  appingendae  ,  Spes  fcilicec  do- 
lioinfidqis.pallainduta  viridi,arcufrafto, 
&cornictairecla.Nemeris  veroaltera  frf- 
num,altera  manu  cubitum  tenetis.Deftde 
ro  hic  formam  dolioli ,  arcum  fradrum 
(hic  cnim  integer  apparet)  &  abfentem 
cornicem  . 

H  oc  Emblema  fere  idcra  eft  cum 
fuperiore^^.Videtur  autem  Alciatusallu 
{ilTe  ad  EpigramraaGiaeciim,quod  habe- 
tur  lib.i.Anthol.Hf  £A.^/erAS'jfed  diuerla. 
claufula:narii  Graecutn  diftichonirndeu- 
do  coiicludit . 

YLhlTl^A   rij    ViyA^lV  iVVUf  TrApi,  ^COIAOV 


Tiiv  ij.iv  iv'  e'A7r/^  >  Ttjv  «T,  tVA(ji.»<tiv 

e>j'f  • 
Qu^od  ficeleganter  rcddidit  Politianus : 
Spemfimul  &  Nemefimpojfita  dicat  Ennus 
in  ar.t-j, 

Sciltcet  vtlperes  omnia^il  habeof . 

N  E  M  E  s  I  s]  De  NenTefi,qii?  &  Rha  III. 
nufia,&:  Adrafl:ia,deqi  eiiis  origine,  fimu- 
lacro,ac  deniq;  coutumelioforum  &  elatx 
mentis  hominum  per^ecucione  &  punitio  - 
ne  fcribit  Paufa:iias  ui  Atricis,&  refert  Leo 
nicde  var.hiftor.hbi.cap.  18.  Vide  ada- 
. gi u m,Rhamnufia. Nemefis,^ rstcr ea,  q u X 
fupra  abande  d'tl:a  fu.it . 

Noslrii  altartbus]  Ijfdem  aris  funt  !o-  Altar''^ 
cata:.  Alcare,quafidicas,AltaaraN3m  an- 
ticjui  in  ardificijs  a.  terra  eleuatis  facra  fa- 

ciebanc 


^3^ 


Andreae  Alciati 


ciebant  Dijs  fupcris  ,  iti  teira  Dijs  terrc- 
ftribus,  ineftbla  Di|Siiifenialibiis.  Alfarc 
fiiperis  taimim  coiifecratiim  eiat,aratam 
fuperis  quam  inferis  . 

Sciltcet  vt  iperes  0'c.]  Vcrfus  ifte  fer^ 
iJemeftciim  vltimo  Emblcmacis  44. 
17.  Rectje  &  vcrc  PindarusNcm.  8. 

Keviiv  cf'  iKTTtS^av  KA\)vovri\o^ . 
Vafid Ipei  imbellts euentm .    Qmt  fpc(flaC 
Horatianum  illud  ex  4.  Carmin. 

Terrct  ambuftu.s  1'haethon  aunras 

Spes,  ^c. 


ribusaliquot  vexillis  appingi  curaratil» 
lud  vulgo  \x.a.\\co'.OCtfare^onuV.o.  id  cft: 
Aut  Ca;(ar  ,  aut  nihil  :  qui  tandem  niorte 
mifcra  intcrccptus,  vaticiiii  locum  inue- 
nit ;  fed  non  qucm  fpcmagnifica  (ibi  pro- 
pofucrar  Itaqjdcco  ficlufit  Sannazarius: 
Autnihilt  aut  C*.far  vult  dici  Borgia  : 
quidni  , 

Cumftmul  e^  Cdfar,pojftt(^  ef[e  nihil  f 
Idcmqjineundem  .• 
Omnia  vince^as,lperabas  omnia  C&far : 

Omnia  deficiunt,  incipis  ejfe  nihil . 


Spet  cum  ^^"^'"imusinfupcrioriSpccum  Nemcfl  Non  polTum  nonatfcrre.qu?  Plaro  de  Spc  pUtoni 

ifemeft.     ^"acxprelfam  fuifl*e,cx  quo  iiicelligi  licc-  fentiatlib.i  j.fii:K  Rcip  Dial-r.  Qm  nul-  locu*. 

rct,nihil  nifi  quod  fas  &iuftum  fit,qu6d  Jius,inquir,iniurix  fibiconfcius  eft  ,  hu<c 

<^ae  ficri  facilc  polIit,cipe«.T:andum,fibiqj  iucunda  fpes  fcmper  adeft.optima  (cnedlu 


CAfar 
Borgia 


hngeiidum  c.Te.Nam  valdc  eft  in(blcns  & 
temcrarium  ambircqux  nequeas  afTequi, 
autfia(rcqu3ris,nontamcn  tueriaut  fcrua 
tcpoffis.OccurriteicmpIum  C?faris  Bor 
gix  Valentinorum  Ducis,  qui  audacius 
quamaliquis  alius  eiufdcm  conditimjij  , 
Imperiimaieftatcm  fibipollicitiis,  milita- 


tis  nutrix,  qucmadmoJum  Pindarusait. 
Qu^icunqj  videlicec  iufte  fandcquc  vitam 
exigit.dulfis  cum  fpes  comifatur,cor  nu- 
triens.fenedutcmq;  fouens.quae  maximi 
Iiominum  volubilcm  gubenuic  aiiimtim. 
Ha:cPlaco. 


Piidicitiai^ 

EMBLEMA     XLVIL 


PO» 


Emblemata_>  * 


2-37 


XyOJi  P  BT jR  I  0,  dominifi  incelfet  in  dtdibtn  vxovy 
•*"       Dejpondetj^  animum ,  pr^i^  dolore  perit . 
Ahdita  tn  arcanis  natura  eh  catijfa  :  fit  index 
Sincer^  Jiac  volucris  certa  ptidicitix  . 

COMMENTARII. 


PO  R  p  H  y  R  I  o  piidicicixfymboiri, 
ab  Ariftoteleiiiter  fciflipedas  comme- 
JTiorarur,  coeriileoqi  eflTe  coIorCj  cruribus 
loDgis.roftroqj  iuxtacaputpurpureo^ma- 
gnitudme  galli  gallinacei .  Eorum  etiam, 
qua:pedibusapprehciidir,reruac  fruftula. 
Podieinis  more  bibit.  Qjjinqj  digitosha- 
ber,iinerquosmedius  eminet .  Alexander 
Myndius  jn  i.de  Volucrum  hiftoiia  ,  Li» 
bycam  elleauem  dicit  ,  &  inter  Lybicos 
Deos  numen  habere.Pliniusait.Porphyrio 
folus  morfu  bibit :  idem  cx  proprio  genio 
omncm  cibum  aqna  fubinde  tingens.dein- 
de  pede  ad  roftrum  veluti  manu  afferens. 
LaudatiflimiinComage.Roftraijs&  pras 
longa  crura  rubcnt . 

Athenaevs  lib.  $•  Dipnofoph. 
cap.  11.  de  Porphyrionehxc  habet :  Pole- 
mon  in  j.eorum  ,  quasad  Antigonum  & 
Adarum  fcripfir,Porphyrioncm  auem  re- 
fert.in  quacunqj  domo  fuerit  enutrita ,  v- 
lorum  pudicitiam  mire  feruare  ,  &eiuf- 
inodi  pr^Efeiifionem  habere  in  adulterijs, 
vt  fi  talc  quidcognouerit,  ftatim  domino 
(ignificetjfufpendio  vitxfiiicm  imponcns. 
AddJt  pr^cerca,  hanc  auem  non  prius  ci- 
buiTi  fumeie,quam  loco  commodo  leper- 
to.vbi  paulifperdeambuIet.Poftea  puluere 
fe  coiifpergens  iau3t,'&  fic  denuim  cibum 
capit .  ABlianusquoq;  lib.  i^.cap  3  y  ait, 
Porphyriojiem  muliebris  pudicitixobfer- 
natorem  eile,  matrisqj  familias  aduIteriCi 
fufpendio  fuo  indicare-De  hac  aue  vide  e- 
liam  Oppianum.NicoIaus  Leonicus  lib. 
j.de  var.hift  cap.17.Iatc  profequitur  Por 
phyrionis  iiaturam  .  Fit  etiam  iii  Leuidco 
dehacauementio.cap. I  i.Hifpanis  ha:c  a- 
iiis  dicitur  C«/««2(7w  ,  vtmonet  Antonius 
NebriflenGs  in  Qmnquagenis,  c.3;.Ioaii- 
nesTzetzes  Chil.^.ficaic : 
O'jyrop(pupiov  opviovcLyetv  VTToip)^  crcoTipov, 
il'i  {itCjuovDV  o^^oiTo  TropviiVtiv^ias  ^vti- 

ffKHV .   Id  eft  : 
forphyrio  ctuu  valde  esl  tempcrans , 
Vtfifolnm  ■Dtdeat  meretrice,fl(ttimpereat. 
Huins  icicaufraeft  inabditisnaturxatca- 


nis:tantumque  licet  hinc  coIIigerc,|quam 
turpe,quamqj  flagiciofum  fitadulcerium, 
cuius  a>flu  vel  clanculario  auisemfmodi 
vica  priuetur.  Itaqj  quantumad  id  argu- 
mentum  pertiner,  ha:c  adhiberi  potcft  pro 
certx  &  illibatcc  pudicitia:  fymbolo  . 

I  N  c  £  s  T  E  T.]  polluat  fc  adultcrio  . 
Iiiceftus,vel  inceftum,  eft  t^agitium  in  af- 
fiues  admiffum  .  Non.Marcel.Sed  &  pro 
quacunquelibidinofa  pollutioiie  5eruius 
accipit-;c£Vor,pudoris  cingulum.quo  fpou 
fxornabaiiturjper  translationem  fumitur 
propudoreaclegibus  connubij.Hinc  «tr/ 
xero^pro  turpi  flagitioGrxci  accipiunc . 
lurifconfulti  inceftum  fumuiic  pro  impu- 
dico,  &  turpitudinis  f^agitio  in  propin- 
quosadmiffojl.  vlt.fF.de  ntu  nupclncefta 
re  etiam  diccre  pofTumus ,  funcre  pollue- 
rc,au<5tore  Viigilio  6.AEiieid. 
J>r&terea  iacet  exanimii  tibi  corpm  amici, 
Heu  nefcu,totamqx,incefiat funere  clajfem, 

Vefpondet^animum.]  Animum  defpon 
dere,  apud  Ciceionem  nufquam  legi  Bu- 
dxnis  opinatur:  vfnm  tameneius  loquen- 
di  formula;  apud  Varronem,Liuium,Co- 
lumcllamnotat :  apponit  Plautinumid  e 
Jvlenxch.Fatereiu-spofiquamperdidttpue- 
rum,nnimum  dei}ondit . 

Abditainarcams.l  Cauffam  occultam 
philofophi  appellant,  vt  cum  quxritur  , 
curmagiiesferrum?curfuccinum  paleam 
trahic?rdinnaturx  arcanis  effedicut,quia 
eius  ratio  reddi  non  poteft  . 

Sincersi]  purx.fimplicis,&  fine  fuco:  & 
in  hac  figiuficatione  per  i,  Latiinim  fcti- 
bendumeft.  Quod  fi  pro  integro  &  illi- 
bato  accipias.pcr  y  fcribitiir,  quia  prarpo- 
fitioni  G  rx'cx  o-ur.fwwjorigiuem  fuam  de- 
bet.Nam  qui  diuiderc  fruJlum  alucorum 
cum  focio  volunc  ,  fimul  cum  ccia  mel 
pariiuncur  j  quod  fi  mel  tancum  fineccra 
conri<»nenc,fiaudem  focio  faciunt,  neciii- 
te^rc  agunc  .  Synceruni  icaq;  quafi  fimul 

cum  cera  •  ,         «     ,   1 

?  R  o  R  s  V  s  deteftandum  cft  adultc- 
rij  crimen>vt  quod  animalia  ratiouisexpcr 

tia 


III. 

Incefiui  . 


Incefiare. 


Deiponde 
re  ani- 
mum. 


Cauffn  oc 
ciilta . 


SinCerM. 


TV, 
Ad:*.  Ite- 
rtum  . 


238 


Andreje  Alciati. 


tia  ad  indignationcm  raoHcat ;  nam  qiiod    tum,vt  porretflo  vlcra  Taygctiim  motem 
dc  Porphyrioiie  aiie  al!3ciim  eft  miracu-     collo  b;bac  ex  Eurota  .   Cumqj  Ule  ridens 
lum,eiu$qiioq;  apui  alio';  firnicncio,  fed     dixifTet:  Fierinon  poteft  vt  tancus  bosin- 
neocericos,  quorum  ftudium  &iiiduftria     uciiiatur:  Ec  quopa(flo,inquit  Geradas, 
laudo.-fed  veceicsiii  primis  habjo    Firmi-     Spartxexiftatadulter.iu  qua  diuiti^e,  de- 
cus  Materinis  (quema'ijis  citauimus.au-     litiz,&  corpotisafcicicius  cultusprobro 
i?T:orem  certc  puim  &  doLtumj  fcribir.a     habeutur:coiicra,verecuHdJa,  modefta,  ac 
leoneooftirtlmoaninnli  iexiiam  fcminam     obedientiae  magiftracibus  dcbitar  ob'erua- 
iagulari,  quae  cum  pardo  coierit.  Apud     tio,decorilaudiq;  diiicur  ?   Prudeuceria- 
A  rifliotelcm  Sc  Plinium  eremplaquxdam     tellexic  Gcradas,  ibi  uou  poflenafci  vicia  , 
a:ia  !c^uncur,quibus  cadem  nacurjc  vcre-     vbi  nou  admiccuntur  viriorum  femiuaria. 
cu'idia  ofteudirur.  Noneft  alienum  quoi     De  foeminarum  prrterca  prifcarura  pu- 
Nouella  i  i.Iuftinian.fcribit.eosquilepol     dictciinotumeftillud  Argei.quiquibufda 
luunc  nefariocoitu,  ea  faccie  ,  quzbruta     nonfuas.fcd  aliorum  quoruiidam  vxjrcs 
ratiouiscrpertiadeteftantur.-jrr/s^TTH^stre     praedicantibus:  Perdcos,  inquit,  de  bonis 
/Swrg  xsfl  ct'voiT/A  ,  y^Ty/AvTeiyi  eT/9y-     &  honcftis  mulieribus  nihil  temere  loquc 
IJic-iv  ■  cTTola,  TTsWii  yjfji  tmv  dKiyov  dro-    dum  eft,  fed  in  tocum  quales  fint oportet 
CHiTxe  ^»r'jy .   Vnde  non  immcrito  apud     ignorari.prjcter  quam  folis  mari^is ,  qui- 
diuextas  gcntesgrauidime  iii  adulceros  &     bus  cum  viuunc  Tamin!lgnis  eracapud 
PijeKfl  a-  a<Jnlterasanimaduerfumcft.Solon  fuislc-     prifcos  virgiuum  &  vxorum  pudicicia,v£ 
dttltero-     gihus  ftacuit ,  fasetre  deprehendcnti  raoc-     casab  a!ijs,quam  a  parcntibus.aut  fui-^ma 
rum ,         chum  interficcre  in  ipfbadultcrio.  Zalcu-     ritis  confpi;i,gradus  aliquis  ad  impudici- 
cuslcgem  rulit ,  vtquisquis  moechus  aut     tiam  haberetur:  tantaq;  cautionc  confule- 
aduherfuerit  deprchenfus  ,  erutis  oculis     batur  illarura  famx,  vt  parum  pudica  ha- 
pcEiiaslueret .  AEgyptij  adulterij  couui-<     beretwr.de  qua  rumor.quamuis  vanus,ori 
dum  virgisad  plagas  mille  caedebant,mu-     ri  potuit;  fed  ea  demum  fumma  matrona- 
liere  naribus  mucilaca  :  noueraiic  quippc     lis  pudiciti?  laus  haberctur.fl  mulicradco 
(apiencilTimi  Legumlacoresi.Timoderacam     domiconclufa  viuerct,  vt  nulluseiret^qui 
&  iiidomitam  foeminci  fcxus  ambitionem     deea  vel  bcnc.velmaU  loquipoflet.-proptc 
a  libidiue  &:  Tolupcatihiis.non  tam  feaeri-     rea  quod  hocipfum,  raatronam  verfariiu 
ratc  poiiarum  quam  formx  curpitudiic     fabulis,  trahiqj  perora  hominum,  profti- 
&  iiifamia  deceteri.  Aliquaiido  tamciiadul     tutionisgeims  putaiecur.Efcnim  qnilau- 
Aiidteri    terium  in  viris  caftracione  &  viriliumab-     dacalieuam  vxorem.videcur  habete  cogui 
c^Jirati  .    (ciTione  punirum  legimu^;vtea  pars  pa:-     tam  cuius  laudes  prardicat  ,  quod  ipfum 
nas  hicrcc.qiiae  peccaflec .  Vnlcmciiio  a     aliquiddecrahic  pudori  ffmineo.Qui^  igi 
Marciali  ridetur  ,  qui  vxeris  fua:  nio^cho     tur  dicendum  de  noftri  tcmporis  marro- 
nares  pra:ciderar»qua  tamencorporis  par-     nis,qu:c  finemaritisiutcrede  gaudciic  iiue 
te  nihi|  fiicrac  peccatum  :  num  coi)uiui|s ,  qua:  curfitant  ad  alieua- 

Quii  tiai _ffua/if  f/.xres  abfcindcre  mcecho}  rum  ciuitatum  dies  feftos  &  cmporia.qu? 
N3  hxc peccc.tum  ejlpa.rte,martte,tibi.  ducunt  choreas  ex  viris  &  f^miiiis  alcernl 
StultSyod  egifliinihil hic  tua. ^didit  vxor,  miiras ,  quzin  baliieis  'corpus  nudnm  o- 
Cumfitfalu.ifuimcntuUDetpholi.  ftendunt  quorum'ibet  firorum  oculis  ? 
Lycurg:  tcmponbus  tanta  erar  apud  oin-  Penitiora  tangam  cum  Horatio  ,  iiou  fiue 
nesvxorum  pudicicia.ta  uiimq;  aber^^irab     morfu  : 

eafacilitate.qux  po'1  lunafic.v:  pnuseflct     Su^it  ■-juru  I.u>2Hchi  irnbelles,^  moUia  seper 
t.^norum,   incrcdibile.cnmeu  ad.ilrcri)  a^ud  Sparra-     Ofcul.i dclecf.int,(^ desperatto  l/arbt. , 
nos  iiuieiiiri:ferturq-.ie  diclum  cuiufdam     Et  quod  .ibo, ti/to  non  eft  opu-s , 
vetufti'!lmi  .Spartani  Geradx.qui  rogacus     Prol\  pudor;  Hac  camen  i'enelopx  &  Lu- 
ab  hofpice  quodam.quid  p^iiarum  dareuc     crecjz  habcri  volunt .    Hinc  cgonouusa- 
apud  SpaitanosadulreriJneqjenim  viJere     rufpex  Porphyrionum    raritacem  augu- 
le  quidquam  fuper  hac  re  faiicicum  a  Ly     ror.  vc  quosmuliebris  peculancia  ad  infaii 
curgo:SJuIIus,iuquir,  o  amice,  apud  nos    l^um  fufpcndium  adai^los,  ^  rcrum  natii- 
adulccreft  .  (Viu  n  ille  fubicciircc:  Qu^id     raexulare  fecit , 
(gi:ur,fi  ciiftai.' Dabit,  uiquic,bouem  taii- 

In 


Prifci^rS 
m  itronO' 
rum  pttdi 
citia  . 


Pidici- 

t!  i  Spar- 


EmbIemaM->. 


235^ 


In  vidoriam  dolo  partam_r . 

E  M  B  L  E  M  A     X  L  V  I  I  1. 


\  1  AC  I S  tamulum  lacrymts  ego  fertuo  Virtm-% 
*^   Heu  mtfera  albentes  dilaccratd  tomas  ► 
Scilicet  hoc  reHabat  adhuc  ,  vt  iudtce  Gr<x.ca 
Vincerer  :  e/*  caujfa  liet  potiore  dolus . 

COMMENTARIK 


L 


II. 


MV  L  I  E  R  <!ifciii(fla,moe(b,  tirmuto 
marmoreoinficiet,  crinem  fibi  dila- 
niaiis-.  Ad  (igntficandum  vero  Aiaci^elle 
tiimuliim.iucifaeapparenc  litterje,.  D^.  M. 
A  I  A  c  I  s  ,   Dijs  Manibos  Aiacis.. 

E  X  p  L  I  c  AT  VR.  ui  aRalma  ab  Eu- 


=>«f   "Em  fta^l^o  ad  Iliados  Homerici'^.  cixaturq; 


Hvn^ftu .  aPorphvrioalicubi  .  Qiiod  cpigramma 
tributum  Virtuti  ,coiiditioncn>  Uiam  d«- 
ploraiui.mutauim  fiiiffea  MnatalcaSicyo 
iiio.,&  in  Voluputem  conuerfam,cx  altc- 
fi©iavl;iuii  dc  Aiace,adnaonuit  dodijrimas 


Camerarius.  Hoc  ex  j.  Epigrammocwh 
G  rjecor u  m  fu m  p  tu  m ,  ti r.  «<  lipeom .    E ffe 
enim  terraftichon  Afclepiadis ; 
tt  J"''  iya  a.  rKA^jim  lipiToL  'zsittpd  Ta  ^i 

KASilfXCU 

cactvTo;  TuuBoy  KHpa.i!itvc(,  'TrXoKcffji.vf,. 
a.  <i^o?Jip(Ci)V  dCTra.TOi ,  k^hxsov  iuH.  xd.- 

KpiTCU  • 

Vrfinus  fic  vettebar  r 
t  Dilacefafii comas,v'tffi miferabitit,«hau, 

Canifideo 


z^o 


Andreas  Alciati 


Tpigram 
ma  Anti' 
fatri  . 


III. 

Aiacu  tu 
mului. 


Aiax  •vtim 
ie  diciiii. 


Confideo  ad  cineres  hic  Teliimoniiid& , 
Xcia  dolore  graui,mihi  quodfraui  callida 
quondam 
iHdicibtu  Graijs  ante  locatafuit . 
Illaego  mifera  Vutus  hiiic  alfideo 

Aiacis  tiimulo.dilaceratis  criiiibiis , 
Animu  dolorc  magnolaiicia,qiiod  Gr?cis 
Fallacianim  machiiiatr!xfraus,resprK 
ftautior  me  iudicata  eft. 
Ad  tumulnm  fedeo  Aiacu ,  mifere  obruta 
lu£iu  t 
Atq^  comof,  Virttn,dilacerata  meof : 
Vicfa  dolore  graui,f  Graiiiiudicia  vnam 

Meme  fallaci  pofipofuere  dolo . 
EiufJcni  omuiuo  argumenti  fequitureo- 
dem  3.  lib.  Epigramma  Antipatri  >  quod 
fubiungiiiaus : 

2«//«  Trctfi'  htctvrtioy  ^ttI  poiTnlg-tv 
eiiTau^ 
Qv(jLo/Sapth  dpiTA  fji,vpoy.eu  i^o/xivet. 
m,7rf^6KA[ji.9s,  TrivotorA ,  ^ieCKpicriv  •  otti 
•^nKctiryav 
OiiKaptTAviKav  bK\a^v  ,  e.Khd.i^i- 
KOf  . 

AKfjCAi^ ' 

i  (TKcKuov  [Ji.u^(ov  Api(ji.i{  i<piiy.t^A. 
SanJliiusira  reddidit  : 
Aiactf  propter  Rhceteo  in  littore  bufium 

Affideo  ViYtu4,nec  letiis  ira  mea  efl  . 
Dildniata  comas,  lacrymans,  quod  mouit 
Achiuos 

Non  virtu4,  quando  viceritarte  dolus  . 
Arma  vel  h&c  dicant  Pelid&fortts,  inane 

^idvolumus  verbtim  ipofcimui  arma 
itrum  . 

AIACIS  tumulum]  Tumulum  aiacis 
ifi  litcore  Rheteo  fui-ne  conftat  exepigram 
mace  iamiam  aIlato,&  vulc  Q^Calaber  : 
Eu  fiiiire  prope  Sigxum  Troix  pron.ion- 
torium  ponic  Pliniuslib.  j.cap.  30.&;  So- 
zom.hidor.triparr.lib.  2.cap.i8.Sed  &  de 
Aiaci*;  interrici  Hercis  apud  Ilium  inuen- 
tis  ollibus  ,  ciiius  genu  patella  puerilis  di 
lcimagnirudniemfacilc  xquaret,  fcribit 
Paufan.  fcab  honiine  i\Ac  digno  audilfe, 
qui  confrada  verfus  lictns  eius  cumuli  par 
te,marinis  fluCtibus.inillum  vifendi  cau- 
fa  fe  pciiccrafre,&  omnia  dijigenter  perfpe- 
xilleallnicrauit  .  Nolim  prxcermilfum  , 
quod  notacur  afcho]iaftisquibufdam,Aia 
cem  (deqiio  hic)  nominatum  ab  At,  cu, 
heu,hau,uota  dolenti5,fcH  lamentautispaf- 
ticulaj&  «t'/«^y,  lamentari  cft . 


MarttMi 


Dilacerafa comasi]  Signum  dolorisgrl 
uinimi  Sic  Ouidde  TibuIIimorte  : 

Venit  inornatas  dilacerata  comai. 
AEfchvIi  fchoIiaftessV  T£'/3ya/j'  :  crvvii9iS 
ydp  Tolf  ^pnvouTt  tiKKhv  tas  {avtcov 
Tpi-^Af-  Etne  quidprxreruoletjquod  act 
matcriamilluftrandam  facit ,  illud  puta- 
mus'adijciciv.him.Gcftumlamentantisex- 
prclllt  Lucan.lib.zin  Martiamatrona  : 

Prtf^.-tu/im  cendidit  vna 
Supremos  cineres,miferando  concita  vultu 
Efftifoi  laniata  comas,  concuffaq ,  peHui 
Verberibsu  crebrts ,  cineresque  ingeftafe- 

puhhri  , 
Non  alit:r  placitura  viro  . 
Cum  hac  ftatua  Virtutis  eiulantis  confc- 
ro  illud  Horatij  ad  Auguftum  i.Epift. 
lib.  1. 
B.omulti4  c^  Liber  pater ,  ^  cum  Casiore 

Follux , 
Pofi  ingentia  fa^a,Deorie  in  tepla  recepth 
tloratiere  fups  non  refponderefauorem 
Optatum  meritis . 

Placet  illud  Petronij  Arbitri  Satyrico  : 
Pellitur  a  populo  vi£iiis  Cato,  triflior  ille 
§«i  vicit,fafcesq;  pudet  rapu^ffe  C<itoni  ; 
Namq;  hoc  dedecus efi  populi  ,morumqut 

ruinat-): 
Non  homo  pulfu^  erat,fedin  vno  viHa  f$- 

tefias  , 
Romanumq;  dect^:quare  ia^difa  Roma , 
Ipfafui  merces  erat,(^fine  vindiceprdda. 
Porro  Alciatus  imitatus  eft  hoc  Ouidia- 
num  4.de  Ponco,  1  j. 

Venit  ad  albcntes  illabefaEia  cemas . 

ludiceGr&co.  ]  Id  eft  ,  Agamcmnone,  Agamtr 
quem  prauum  Arridem  vocat  Aufon.  in  non. 
Epitaphio  ^iacis.quod  ctiam  huc  non  ma 
le  referri  potuilTet.  Vide  num  alludaiaid 
Prouerb.  Gr&cafides.ic,  Pergr&cari. c]\\0' 
niam  male  audiebant  Gra;ci  circa  fidem 
&  probitatem.Sed  is  poftremo  locus  mihi 
videcuralciore  qnadamconfideracionc  in-  | 

digere:nam  ciim  dicit , 
Hoc  rcfiabat  adhuc  ,  vt  iudiceGrAco 

Vincerer  . 
Rem  exaggerat  ipfa  Virtus  lachrymarum 
plena,a  iudicis  perfona.Eft  enim  indignif^ 
fimum,virtutem  a  Grxcis  ip/is,a  quibus 
id  omnium  minime  fuit  expe(rtandum,eie 
dam,oppre(lam  ac dcfercam  fui/Ie.-funte- 
nira  Grxci  fapicntije  nomine  commenda- 
ti,q'.io  eciam  carteris  ali js  nationibiis  prx- 
luceant.Atqnifi  id  a  liarbaris  profccftuta  | 

eflcE  I 


i 


Emblemata-» . 


Z4 


IV. 


]4$d  . 


e(tct,fctciidum  qaidcm  aiuridciidum  dc- 
niq;fucrat.Dc  hoc  iiidicio  vtdeqiix  fupra 
Emblcmate  rS.diximus.  irtm  Ouidium' 
13.  Mctamorph.  Et  lattus  habccur  apud 
Crctcnf.  lib.  j.dc  bcllo  Troiaao,  propc 
fiucm  . 

Ctufnflet  potiore  doltu]  adco  frau  du  leii 
ti  &dolo{i  fupcriorcs  fint  mcontroucrfia. 
Vcl .  dolus  dt  mejions  conditioms  quam 
iuftum  &a;quum  . 

PR.0S0POP0EIA  cft Vtrtutis ad 
trtutem  ^ig^,-,  rumulum  inGdciitis ,  (Scmagna  la- 
^gert^  chrymarfi  copia  eiulautis.propterea  quod 
iniude  lata  flt  a  Grazcis  iudicibus  fenteu- 
tia  de  armis  Achillis  Vly/H  ,  non  autcm 
AiacijCui  debebaiicur,adiudicatis.Qjip  in 
telligi  datur.quofdam  viros  bonosplerii- 
qucuiiquorum  iudicum  dectetis  angi,  & 
iniuftedefuoiure  dcturbarijnullis  tamcn 
condolentibus  aut  opem  ,  vcl  confllium 
prajftancibus.EmuIcis  qua:occurrunt  lo- 
cis  ad  id  iUnftranium  .apponam  vnum 
oeut  Ci-  aii^^lterura  ex  M.  TuIIio,  quibus  claro- 
._— .  rum  virorum  benecjuc  de  rep.meritorum 
caius  nnleros  &  uidignam  rortunara  con- 
qucritur.Sic  pro  Scxcio:  Ha;c  audiuimus 
He  clariftimorum  virorum  confilijs  &  d- 
ftis,harcaccepimus,hzc  legimas.-neq;  eos 
in  laude  pofitos  vidcmus,  qui  incitarunt 
aliquando  populi  animosad  feditionem  , 
aut  qui  largitione  caicaruntracntes  impe 
rjtorum,autqui  fortcs & claros  viros,& 
bene  de  Repub- meritos  in  inuidiam  ali- 
quam  vocaueruMt  :  leues  hos  femperno- 
ftrihomines,&audaces,&malos,&  perni- 
ciofos  ciues  pucauerunt;  ac  veroqui  ho- 
rum  impetus  &  conatus  rcprelTerunt ,  qui 
audoritace.qui  fiie.quiconftantia.qui  ma 
giiicudine  animi  confiiijs  audacinm  refti- 
lerunti  ijgraucs,  ij  principes,  ij  duces,ii 
auftorcshuiusdignicatisatq;  imperij  fem 
per  habici  fnnc .  At  «je  qiiis  ex  noftro,  aut 
aliquorum  prajcerea  cafu  hanc  vita:  viam 
percimefcat,  vnusin  hac  ciuitate,  quem 
quiiem  ego  poQam  dicere  ,  prxclare  vir 
de  Republ.metif.is. L.  Opiminsindignif- 
fime  cou.iiic.cutasmoiuinentum  ccleber 


rimum  in  foto.fepuIcrumdcfcrtifTimuni 

iii  litrore  Dyrrhachino  reli(ftumcft  ,  &c. 

liem  i.deOratore  vbiagitde  Rutilijcau 

fa.qui  CMarij  Procoful  a  publicanorum 

iniuri)S  Aflam  dcfcndcrar.inuifuscqucftri 

ordiui,  pcnesquc-n  iuiicia  tunc  ciaiit,  in 

exilium  pulfuseft  damutas    rcpctunda- 

rum  .   Sicitaq;  Ciccro;  Cum  ciTcc  il!c  vit 

ciemplura,  vt  fciiis.innorentia;,  cutnqi  il- 

loncmo  neq;  intcgrior  cnTet  iiiciuitace.nc- 

que  fan(flior,non  moio  fupplex  iudicibus 

cfte  noluir,  fcd  neornatius  quidera  aut  li- 

berius  caufam  dici  fuara  ,  quam  fimplci 

ratio  reritatis  ferebat  .  EtpoftrNunc  ta- 

lis  viramillas  cft,dum  caufa  ita  ii:irur,vc 

fi  in  illa  commentitia  Platonisciuicatc  rcs 

ageretur,  nemo  ingemuitncq;  inclamauit 

patronorum;nihiI  cuiquam  doluit:ncmo 

cftqusftus:  nemo  Rcmpub.  i.nplorauit  , 

iierao  fupplicauit.Caeteriim  nefcioan  con 

ferrehuc  poftim  opportun^adag.  quo  di-         .     .  . 

ciiiit, ifonos  virosejfe  lacrym;tbiles;  faciles  ^^"^*  '^'''' 

cnirafuntad  mifericordiam  viri  boni  pij-  ^^Y^"*''' 

que.-vcdcHeracIito  palam  cft.5/c  AEneas  ^"^^* 

Y \igi\. f^^tttrlacry  rrntns.  Dido  contta  du- 

riciem  eidem  exprobrat,  in  4. 

Num  jletu  ingemuit  noflro  f  num  lumina 

ftexit  f 
Et  Horat  inOdis  Plutoncm  illachryma- 
bilcm  facit.- 
Nonfi  trecenu  quotquot  eunt  iies 

Amice,  plaees  illachrym/ibile  Plutona  . 
Ex  ea  certe  perpulchra  thefi  polTumns  & 
alias  qnafdam  a  re  iion  alienas  fubi|cere : 
idprimum  ex  DHieronymo.ad  JulianQ: 
Difficilc  eftprefiam  in  malis  innocentiain 
non  dolere,&  in  hoc  ipfo,fide  iion  pericli- 
tari,  quia  videatfe  iniufteftiftinere  quod 
patiatur  .  Scd  hoc  grauius,  quod  putetur 
indignnm,iniuriasproficifci,vnde  nafci  iu 
ra  debeant,vtin  L.meminerint.C.vnde  vi. 
Ncc  hodie  id  rarum,vtfraus,iniquit3s,& 
perplexa  litium  ftratagcmata  prasualeant, 
aiquitas  inrerim  &  probitas  obfnfcetur,  & 
vfq;  adeoopprimatur,  vt  virtuti  ipfi  anfa 
ilendidetur  frequentiflima. 


Q^  In  frau- 


^^Z  "x 


Andrcaj  Alciati 


In  fraiidulentos. 

E  M  B  L  E  M  A     X  L  I  X. 


I. 

Stellionis 
f!efcri- 
ftio . 


TyA  RV  A  lacerta ,  Mrls  TlelUtm  corpora  guttk 

Stellioy  efui  latebras  ^  (^  caua  huBa  colit^ 
InuidLt ,  praui^  doli  fert  fymbola  pi6ttts . 

Heu  mmium  nuribas  cognita  "^clotypis  ,  \ 

Nam  turpi  obtegitur  faciem  lenttgine  qutscfuis  ?  : 

Sit  quibtis  imfTierftis  fellto  y  vina  bibat  . 
Hinc  vindiCla  fe/juens  deapta  peH:ce  virjo  y 

S^am  form£  amijfo  flore  relinquit  amans» 

COMMENTARII. 

AD  JcfTgnanJ  im   hominem  Praudii-  Eins  morfiis  hom"incmfacicftiipicftini,ra- 

eiKiun  &  iiiiiiium  pittgitiir  rtellio  ,  xo  tameni  iterficic .  San(5Hus  emblematis 

qtio  nulftim  animal  fraudiilcunus  £ftau-  epi^rapheneuieudat .  In  frauduler.tQi  ^ 

tem  ftellioferpeosl  ceicac  fimili^,  ciiculis  inuidcs  . 

cjiiibufJam,&  vcluc  luceu-.ib;;s  gactis  i:i  Pl  i  n  i  r  s  liS.ip.cap.^.tradit  ^  flel- 

mo;ium  (Idkriini  dcpiLliis.  Roie  viau.  hombiis  malum   meiiicameutum    fici  . 


II. 

Iiellio. 


Emblemataj . 


Z45 


I 


Nam  ,inquit,  cunn  ftellioimmortiuiscft 

TiiiOieoriim  qiubibeiinc,  fjcicm  ieucigiiie 

obducicOb  hoc  la  viigiiei)Co  necaiit  ema 

infidiantcs  pellicum  forniK.  Alciaciis  libro 

'  '  l.Parcrgaio,  C3p.46'  idcopiose  Qcisenar- 

Crime»     '^t.  Sic  emm  aic:  Crimen  ftellioiiatiis  iio- 

Bellio7ni-  "»f"  rumplic  a  ftellioue  ,  lacerca  ftcllata  : 

tfii,  quodaiiimal  ni.^leapud  veccresaudijr.flue 

qiiia  iiniidum  Ccum  emui  codem,  quo  aii- 

il  guis  modo  peilem  cxiiac ,  cam  coiifcttim 

deiioractaiiquam  vtiiemcilc  procomitja- 
t  Jis  morbi  remedio  noiic.idcircoqj  iiomini 

bus  prasripiat.vt  Pliinus  lib-S-cap.j  i.atte 
fiatiirj  luie  quod  ei  zo  malum  medica- 
mentum  fiiu  quo  mulieresdccipuuitur  . 
Nam  cum  mortuus  eft  iii  vino.faciem  eo- 
rum  quibiberii)c,lciicigincobduci::ob  hcc 
iii  vngueiKo  eum  nc;aiic  ,  fi quxmulieres 
pellicwai  forma:infidiautur.Qua  excauf- 
fa  vctidmile  eft  piimo  prodicum  id  uidi- 
cium  :  An  quia  m  id  animal  vcr(us  fit ,  vc 
cauic  Ouid.Mecamorph.y. 

, .duripuer  otts,  C^  audax  ? 

9telli0  im   vnde&  impudcnriaf  eft  fymbolum,  Grx- 

tudentiA     ccq;  dicicurrtTXrtAstaas,  quia  fir  a.7Kt?\i{ 

^mbeli.    Tiisa.pnt  i  contaciu  alper  ^durtu .   Ha*c 

Alciar.noftcr.  Sanc  idctfi  Piiiiius  Iib-  ^o-c. 

lo.nullum  eflc  jninial  dicir ,  cx  opiiiionc 

conimuni  ,  quod  fiaudulentius  inuideac 

homini.Hiidcq;  ftcliionum  nomcn  iii  male- 

dii.^um  trauslatiim  ferunt  •   Quocirca  & 

I  Venusirata,  Cupidine  filuim  probrofo  & 

I  rnalcdicOiiomine  Srellio;iem  vocac  ,  apud 

Apuleiuai  lib-;   Milcfiac  Pleriqj  volunt 

ftelliones  eofdem  efTcac  tarantulas  ,  quas 

Gra:.i  ct!'4tAs«/SaTetf  nominaut.  Quia  ve- 

S^eltiofta-   ro^^  proximo  .Aiciati  loco  memlnenmus 

tusquid  .   cruninis  ftellionacus.de  eo  ba:cpaucaobi 

I  ter:SteIIionjtus  i)sobi)citur  ,  qui  aliquiJ 

dolofcceiiiit:&:  vbicuiiq;  nomen  propriu 

deficit  crimiiiis,ftelIionatus  obi;cicur  ,  aic 

Vipian-  Locum  autcm  prsciput  habe;  in 

co,  <^ui  rem  forte  ali|  obligatam  diiiimula 

caobiigaiione  pcrcaliiditatem  d  ftraxeut: 

fed  &  111  eo ,  qui  merces  fuppofuciit  ,  vel 

conuperic.quiq.  u:ipoftuiani  frcenr.P^- 

113  ftcilionatus  nuUa-eft  a  lcgibus  conUi- 

luta,quu  nec  lcgi:imum  cnnricncft  Vnde 

fddailla  illufio  ,  dequ.iapud  Trcbellium 

Pollioiem  »n  GaMicnis  •    Ciim  enim  qui- 

Jarn  gemmas  vureas  vendidillet  pro  vcris, 

fubripi  quafi   d  leones  venditoiem  iuftit , 

dcinde  cauea  capo.iem  cmuci ,  3c  pcr  Cu- 

ti«utin  edici'-  Impoftutam  fecic,  &  paiTus 


IIJ. 


eft.  Qucm  lociirfl  ex  Capitoljno  ctijn-i 
J  ipfius  adducit  iib,  de  Amphicheat.c.  9. 
De  crimine  ftellionatnj  vide  plura  apti^ 
Ancon.Gomezium  lib.3.  Rcfblut  c  p,  7. 
Cuiacium  lib.  10.  obfcruac.cap-i6  Profp« 
rum  Farinac  in  praxicriminali  lib.i.citj. 
cap.9.i!.3  3.cum  muhisfeqq. 

PARVA  lacerta]  Quod  ftelho  lacerrz 
fit  fimi!imu$,fcd  multo  caminor  . 

Stellatu^  corpora  guttu]  In  tcrgore  ha- 
bens  notas  iii  modum  ftcHaaum  .  Vcrrius 
tamen  ab  eo  dicit ,  quod  verruis  ftillet  ci- 
bo,poriiis  quam  a  ftelfarum  fimilirudinc, 
quiaeiusconum  vaiuim  eft.HcIlenifmus 
hic  cft:vt  inidapedem,  hoccft,  Iccundum 
pcdem  .  Gvxci  fxpe  hanc  piarpofitiouem 
KetTci,id  e{\,fecHndu fn,ontitn\nt.ln\it3t\iS 
cftautem  Ouidium.quldicic: 

■varijs  fiellatus  eorpora  guttu. 

Stellio  qui  latebrtu]  Virgil.  ^.Geotgic. 

— Sipe  ignotui  adedit 

Stellio  luctfugi4  ctngcfla  cubilia,  blattH  . 

De  Sceilione  lic  cuiitOuid.j.  Metan.or.     Metamor 

Hii  bibit  tUa  datii,duri puer  oris,(^  audax  phofis  Bel 

Cor.flitit  atite  Dca,rifitq;  auidaq;  vocauit.  l'onit  . 

Offenfa  efl:neq-^  adhuc  epota  parte,loquente 

Cum  liqutdo  tnifia  perfudit  diua  potenta  . 

Cembibit  os  maculaf.et qus,  modo  brachia 

Cruragtrit,cauda  efi  mutaHs  addita  mer» 

brts  : 
Inq;  breuemformam.nejit  xumagna  no-> 

ccndi , 
Contrflhitur yparuaque  minor  menfura  la~ 

certa  efi  . 
Mirantem  ,  flentemqi  &tangere  tnonffra 

parentem 
Fugit  anit,latebrSq;  petit,  aptumq;  colori 
I^omen  hit,  varijsfiiUattu  cerperajguttis . 
Lt  cauabusia  colitj  Ouidius  3.  Attor. 
cleg.  8. 

Mors  t.tmi  e  templts  in  caua  bufia.trahet . 
J^rauiq-^dolt]  Doli  mali  ,  ad  diiferentia 
doli  boiii,qi.iett  folcrtu  quaedam,  caliidi- 
t3S,&.  ftiatagcniainhoftcsadhibuum-Do- 
lum  malum  Sciuius  dcfinit  machinatio- 
nem  quandam  alceiiiis  dccipiendi  caulla  , 
ciim  aliud  (imulatur.aliud  agicur.  Labco 
autemomncm  fallaciamjcaliniiraccrr^ma- 
chuiatioiicm  ad  circumucnitidum  &  dc- 
cipicndum  al  tetum  aJhtbitam,  ccnlctquc 
fine  doiomaloaliud  agi  poife,.duid  fiiUH- 
Jan.Hac  derc  Cal.  Rhodig.  iib.  1 1  cap. 
7.*  8. 

<^  i  Zeletypu 


Doliii 


'44 


Andrcae  Alciati. 


Z-lotypit.']  ^M^,atmu!atiofcu  inuiden 
tiajTKn-aj-.fotma.  Hiiic  miilicr  ^elotypa  , 
tli.a'  foimxalieu^inuidet .  Ea  zelotypia; 
opi.iio  pernuiltis  jnuliciihus  aaimum  de- 
dit  viros  c]uoc]iio  n.odo  colledi  dcmcdio, 
vc  hocetiam  adijciam  prxter  rem.  Nam 
Cic.i.  deOffic  lefcrt  Alexandrum  Phe- 
reum  ab  vxore  iitcrfeclum  proptcr  pelh- 
catiis  fiifpicioncm  Sic  Auconiiium  Vcrum 
LucirarLemnis  viios  omncs  vna  excepca 
inrerfecerunc .- &  Dtmctrius  Ancigouifi- 
liusjNicaiior,  alJiq;  a  luis  fcEm'nisniter- 
cmpti.  Deiiiqiciim  omnia  perueftigaris, 
coJligetecum.quod  vindi(fta  nemomagis 
gaiidctquam  ffnjna  Oiiid.i.artis; 
Sed  neq;f»lttu4  aper  mediatam  fAum  in 
irx  efl , 

lulmineo  rapidos  dum  rotat  ore  can^: 
Taemtna  quamfocij  deprenfa pellice  leffi 

A)  det,^  in  vttltu  pignora  metu  habet, 
In  ferrum  fiammameiy  ruit,pofttoq;  decore 

Feitur,zt  Aonij  cornthm  i^it  Dei . 

Nam  turptobtegitur]  Syntaxis  obfcu- 
rior  fic  componiru  r;  ^^uquts  vina  bibat , 
qutbttsfitimmerfusftellto,obtegiturfactem 
-  turpi  lenttgine  . 
Lentigo  ,        Lentigine.]  Lencigo,  macula  fubrufa, 
aut  nigricans  iii  facicaut  manibusad  lcn< 
tis  fimiluudinem . 
l^eHex .  Pellice.]  Pel  Icx  ,  quafi  TTAKhd^  u  -TrmK- 

Art.x./V,au  Gcll.lib.4cap.5-vel  a  pellcdo, 
c]u6d  vxorein  legitimam  e  thalamo  pel- 
Iar,vel  quod  vinim  pelliciat  Paulusiu  U 
144.de.  verb.fign.  Digeftisex  Mafurij  Sa- 
biiii  fentenca  pellicem  pro  ea  fumit,qua; 
cicra  matrimonium  cum  aliqiio  confue- 
(catjdomiq;  retineatur;additqjvulg6  fic 
accipi,qux  cum  co  fe mifcc3t,cui  fit  vxor. 
Cacteium  an  admittcre  aufim  diiUndtio- 
nemlurifconfulci  indivf^a  lege  inrer  pelli- 
cern.amicam,  concubiiiam,  nondum  fatis 
liquec.  Sed  prarftat  andire  Demofthenem 
oratioiie  aduerfus  Ncajram,  cgiegie  no- 
xniiia  T»K  TrtAArtxMj  ,  T»Tf  eTtufJcts  >  x^ 
7»i  yvvcfjx.oi  diftingiientem  .'  ait  enim  : 
7*f  [ji.iv  itcufAi  nJ^ovyif  fvtK  t.~^o[xi9  •  rdi 
<r«  ■aet.hXa.KJt.i  tJh-  ka^'  nuipctv  ^tpet- 
rtHdts  ToZ  <Tu>yiA7oi '  TstV  «Te  yvvouK(i.i  T» 
rTauS^oTrotHtrScu  yvna^iaf  rjflTcov  i^vS^rov 
fiJheLKtt  'Tri^Kv  i'^y  -  Amicas  habemus 
voluptatu  caufa  :  pellices  feu  concubinas 
f.imulitij  ^  cur&  qMottdian&  gratia  corpo- 
I  is  z  tim.tr.z xoris  autem  dHcimttszt  legi- 
-:kics  tollamus  Isberos^damq-^  reifamili/t 


ru  eujiodiam  habeamus . 

Iorm&  amifloflore  relinqutt  amans']  So- 
Icnne  hoc  fere  efie  folet  iu  amore  meretri- 
cio.vicum  forma:  florc  pereat  cciam  amo 
risferuGr.Q^uodnon  nefciuit  meretricula 
illaacud  Terentium  Heauton. 
^htippe  forma  impulfi  nofira,nos  amatores 

colunt ; 
H&e  'iibi  immut.tta  efl ,  illiftium  animum 

alio  conferunt  . 
Hinc  Socrates  diceb3t,formam  efre  modi» 
ci  temporis  tyraniudem  .  Deformitatem 
autemnihil  m3gisaccelerat,quam  viinini, 
in  qnoftellio  furfbcatus  ebibitum,  vc  do- 
cet  exPlinio  Alciatus;  nec  dilfimnlat  do- 
(ftifiimus  Turiiebus.cuius  carmina  ex  Epi 
thalamio  Francifci  Valefij  adduceie  non 
grauabor.ficenim  ibi : 

Sic  qu&pellictbtti  nupt&  infidian  titr  auaru,  Turnehi 
^of forma  plus  effe  dolent ,  medicatd  carmina 

propinant 
Pccula,guttata  lentigine  flellio  qu&  tft 
Inficis ,  vtvariofigmtur  tergore  vultttt 
Difcolor,  ^  maculti  iiuefcant  orafub- 

orttf. 
Prop  onitvr  ftellio , fraudis  &  lYa. 
malignitatis  nota^  vtpoce  qui  non  modo 
homini  bonafuainuideat,  fedetiam  viru- 
Icntia  inficiat.  Vnde  non  immerit6  ftellatis 
circulis  inacuIatur:Vjdemus  cnim  inple- 
rifque  animantibus  certas  quafdam  notas 
cfie  malignicatis  a  nacurainditas.vccauca- 
mus,  ne  quidindenoix  damnive  concra- 
hamus.VuIgoenim  fercur,cauendum  effc  Kot&mn- 
ab  ijs,  qui  iiotis  quibufdam  infignesfunt.  lignita- 
Dicicurqi  non  raro  cum.qui  pedibus  clau  tts  » 
dicac,  &  animiquadam  claudicare  partc  : 
quique  gibbo  fic  deformatus,auc  ftruma  * 
autaliqnogeneriseiufdcm  vitio,cactcrisin 
feftiorcm  eflc,&  magis  verfipellem,fi  quid 
tamen  vulgari  homiinimopinioni  dandir: 
Vitiofiim  corpus  vitiof^  naiu  r?  imaginein 
eflfe  Quod  Homerus  in  'uoThcrfitc  con 
firmamt ,  qui  vr  dcformiorcrat,ita  ctiain 
turpior,loquacior,  &  feditiofior  defcribi- 
tnr.Sic  Cicero  pro  Rofcio  Comoedo  cauil 
latur  Fannium  Cha:ream  ex  habitu  corpo 
ris:Nonncipfum  caput ,  &  fupercilia  illa 
pcnitus  abrafa  olcrc  maliriam,&  clamitarc 
callidicatem  videntur.»  nonne  ab  imis  vn- 
guibusvfqj  ad  vcrticem  fiimmum  (fi  qua 
coniecfluram  afFert  homini  tacita  corporis 
figurajex  fraudc,fallac»js,mendacijs  cou 
ftate  totus  vidctur  >  qui  idcirco  capirc  & 

fiipct' 


Emblemata^ 


m; 


fJpMciH)sfcaipcrc<Vrt(Is,iK  pilum  vllutn 
viri  bonihab«rc  dicacur.  Lufit  codetn  pe- 
n&fclianatc  Martialis  iu  Zoiliim  : 
Crineruber^iger  ere,ir^uu  fede » lumiae 
Ittfcm  : 
Se  ma.gn»m  prtffat ,  Zoile,ft  boHUi  et . 
1«  fraudulciitos  ulcs  SiHones  porro  mul- 
ta  ^iTiKsii  congert  po/Tcnt,  fcJ  pauca  ad- 
duriflcfiifFecent.-vtillucl  Tullianum  pro 
codcm  CoinxioR.ofcio:ABqa^  perlidio- 
fura  ac  oefarium  cll  liJem  fcaugerc  ,  qux 
vitam  concinet;5c  pupillum  fraudare.qui 
iuturclan»  periienicic  focium  fillcrc.qui 
ii)  uegocio  fc  coiiiunxit.Pjiaius  Sccuudaj.- 
Fides  improborum  Ieuis.&'  tam  infiJa 
quim  ipli.Iu  Anthologia  Gr?corum  hoc 
circumfertur  .• 

0'VK    KT'j>i  CKATTTH   fJ.t7HV  0   KiyCdV  il/(t» 

A./«r . 

tOV  f>tiV  ydp  fMfmTA  TpteiS^CTif  ivTpz- 


tav  «Te  KiyovTA  pi\(iv,  «  ^pi^vKeCKTo 

lliiT^A  . 

i^^pov  iya  KHVav  Kpiva  ^ApOv  ,  ilf  ToTi 

KaiSptf 
Ttiv  tt7r9  TJff  ^iKiAf  Tt^iv  tyAV  aJ^iKtt. 
fcilicet  amicum  fimulatum  dcciinare  noii 
poirumus:eum,qui  apert^  nobifcum  cxcr 
cct  innr.tcitias,  vicare  non  ita  aigre  poffu- 
mus-  Etquid  hominefubdolo  &  duplici 
potcft  cflTc  perniciofius?  Scncca  Tragic 
Hippolyto  in  fal[aces,&  fimufatores.' 
Vbi  vultus  illc,^fiiin  maiefitu  viri  , 
Atq;  hflbitus  horrens,prifca  ,^  antiqua 

appetens  , 
Morumtji fenium  trifle  ,  (^  alpeifu  granef 
O  vtta,  fallax,  abditosfenfus  gern  , 
Animisqjpulahra  turbidis  facicm  induis,_ 
rudor  impudentem  cel.it,c udacem  ffuies  : 
l^ietas  nefandum  vera  ,faUacesprobant , 

Simulantj;  moUes  dura.  

-Potes  htic  aiijcerecxcmpli  cauffa  ,  ouod 
Marccllin.Ammian  lib.  17  initio  ,  &:  d<; 
Mercurio  perfidiirmio  afscrarore,ibidem. 
Nosad  aliafelUnamus. 


Dolus  in  fuos . 

E    M    B    l.    E    M     A 


I. 


z^6 


Andreae  Alciati 


!. 


II. 
Locits 


\LT I L I S  alle^ator  anas^  (jr  aertiU  ^ennif^ 
■^    Jjfueta  ad  dominos  tre  redire  fuos , 
Congeneres  cernens  volitare  per  aeya  turm.u% 

Garrit »  i»  illarum  fe  recipitj,  gregem , 
Pr<£t€nfa  incautas  donec  fub  retia  ducat  : 

Obsirepitant  capta.  ,  confcia  at  ipfa  filet . 
Perfida  cognato  fe  fanguine  polluit  ales  % 

Officiofa  alijs  i  exitiofa  fuis . 

C   O    M    M   E    N   T   A    R    I    L 


AV  c  V  p  E  s  iii  iiindijs  latitant,  ex- 
panfis  fuis  retibiisianaces,  aues  vnJi 
qiiecognira:,  tiirinacim  aduolant,  prajda 
futura: .  Sed  fplencm  exerceo  nafum  cri- 
fpante cachinno,  quoties  artificis  conten)- 
plor  fubti!i:acem  in  expiiinendo  hoc  reci, 
cancellos  vcrius  dixeris  .  O  cajcxSc  ftoli- 
dxaues ,  cjuas  tales  clathracx'  mfidix  de- 
cipiunc. 

A  LC  I  A  T-v  s  lib.9.Paferg<vncap.i?. 
.  ficait:Io  Milice  Plautino  vinose  ]e^i'ur, 
2aleftrio,c u m  1  egend u m  fi XyfaleHtrio^wo 
n>en  veceratori,  impoilonq;  fcruo  conue- 
niens.Vnde  &  -TrethtvTpnfu,  quafi  alleda- 
tricesaues  Ahdoteli  librodc  hiftor.anim. 
9.  curcures  vel  cohimbi',quxaluncur,  vt 
a;iasaJlicianr,&  aucupes  ad  congeneres 
capiendas  adiuuent  .  Q^od  &  in  corurni- 
cibus  fieri  confacuic ,  itemqiie  anacibus  : 
dequibus.(efteinm  aucupij  genus  valde 
iucundum  }  nos  quandoque  fic  carrainc 
lulimus  : 
Altilis  alleBatoranas,  ^  coerula  pennas, 

JiJJueta  ad  dominos  ire  redirefuos , 
Congeyieres  cernensiolitare^er  aera  tur- 
mas , 
Gar-lt, in  iUarnm fe recipifq; gfegsm  , 
iKcautas  donec pr&tenfa  in  retia ducat : 

(jbffrep:tant  nli&,  confcia  at  ipfa  filet  . 
J>erfidafraudatrix  cognati  fanguinis  ales, 

Officiofaalijs,  i?ifidiofaftits  . 
Hxc  Alciacusjcuius  verfus  ideoa/Tcripfi, 
quod  paucuja  qua^dam  in  his  immutaca 
finc.  A  fidedignis  mihi  relatuxn  eft  ,  ede 
m  moncibus  Veronenflbus  huiufmod^iau- 
cupes,  qui  talesanates  in  turribus ,  vtco- 
liv.;.ba:<,alant,quecumaiol3Ht,non  prius 
t{f^mi'm  redeunt ,  uifi  alieins  comicatK  , 
adev»  vt  fXfie  triduoaut  quacnduo  donio 
.ab(iac  £t  LancflmiUtiidinein  Alciacasa«t 


AUeSia- 
tor . 


fux  gentis  prodicores  applicat. 

ALTILIS  anas]  Anacem  a  natandi  af-       I  I  L 
fiduicate  diiflam  vultVarro  j.delingua  Anas  , 
LatiiTa  .  Nam  iuxta  paludes  parit,  &  Ita- 
tim  apartu  aquaspetic .    Huiusauis  pe- 
(Hiustaiitutn  &ceruixolim  gul^- dabatur, 
nunc  tota  voratur.MarciaU 
Tota  quideponatur  anasfedpoStore  tantu, 

I.t  ceruice  fapitxitera  redde  coquo  • 
Dicicurautem  altilis.quod  alatut  domi  , 
vei  ruri.vtgalliii.i;  &c. 

AUeBator]  aballiciendo.  Legialicnbi, 
morem  efleaucupibus  ,  exoculatam  co- 
lunibam  in  reci  ponere  ,  quas  fubfulcans 
ftrepicu  cjecerascolumbasad  fepelliciat . 
Ea  Grarcisdicicur,-3-«tAgi/T/3/i*,  z^ttclKiS- 
fiv,  quod  eft  decipere,feducere,  fiue  in  la- 
queum  illicereVideadag  Sedens  colum- 
^/».  Ariftoteles  lib.p.de  hillor.anim.cap.?. 
aic:P4lumbum  aJleAricum  (qua^domiex 
carcatxaluntui)  piius  mas,  qu.am  fosmi- 
oamoritur.  Ariftophanes  iuAuibusde 
columbis  loquens: 
KaI  iTrAva.yKei^H   -n^AKvjnv  S^eJ^iuiva.^ 

iv  i^ntrCa  id  ell:  : 
"Et  co^it paleutfia  ageye  alli(Tat.%s  in  rcti  . 
Vide  criam  a^^giani, Pulch>i-fallitvulpe. 
Cccrulapennis]  cani  coloris ,  vel  (ubci- 
iiericip . 

Ire  redire.]  Ire,pro  abire,vcalludat  ad 
verba  Iuftiniani,in§.  Ceruorum  qiioque, 
De  rer.dmifione,  in  InftKut.  in  filuamire 
&  redire  folent.&  paulo  pofl  :Ir.  ijsaninia 
libus  qua:  cx  confuecudine  abire  &  redirc 
loknr.Martialis  ii.lib.epigram. 

Atq-^  inter  menfas  ire,redirefuas . 
ViigiliHS  6.AEneid. 

Itq,  reditq-yVtam  toties.  - 

Congeneres  turmas]  EiufJcm.  geueris 
anates  ciumatim  volaiites . 

Gnrrit 


Emblemata ." 


2.47 


Garrie]  GaFrire,  qiiafi  iiieptc  ftrepere. 
Cicero  lib.ideOrar.NaiTi  8c  Csdn  mul- 
tisantegvmnaiia  iiv.ieiua  fiiiu  ,quamiii 
his  Philoiophigarrireccsperiinc-  Noiiius. 
Et  proprium  eircauium  quidam  putant  ; 
hin;aiies  garrulsdicuiitur  canore  &  hila 
rts.  Virgil-^.Georg. 

C^rruU  quum  tigfiis  nidu-mfui^endit  hi- 
rundo . 

In  illarHm/e  recipitj^;  gregem']  Ct  focia 
illis  adiungit . 

Prs.tenf.x  incautas]  Donec  eas  cogat  iii 
pararas  ab  aucupibus  pedicas  . 

Psyfidst  cognato  (^c  ]  5efe  obftringit  fce 
]ete  perfidix  longe  grauilIimo,quod  pro- 
dat ,  &  per  in(idias  ad  mortem  prscipiter 
fuige  leris  aues. 

H  A  c  fimilitudine  (cuius  facile  fub- 
intelligitur  apodofls  j  proditorum  ani- 
mum  fraudulentum  apcrte  arguit :  qui 
cum  animoelleamicoac  beneuolofefepro 
fiteanturjvcincautis&improuidisfacilius 
imponaiit,e6  faiie  noceutioreSjquo  verfu- 
tioreSjhabendi  funt.  Sic  eoim  plerumq; 
infootes  5c  incautos  in  iguora  difcrimina  , 
vel  ad  extremum  vfque  vita*  periculum 
adducunt  &  compeltunc,  fed  potiilimum 
ciim  vel  virz  confuetudine,  &  familiari- 
tare  ,  aut  etiain  oblequij  aliqua  fpeciefu- 
cataeos  tenent  irretitos.nodisq;  tam  tena- 
cibus  illigatos.vt  (^i't  hinc  ncqueaut  extri 
carej.  Quode  genere  func  vefpertiliones 
quidam,&  fceleracitfimi  fycophantj  (quo 
rum  numerus  quantum  his  temporibus 
accreuerit,dicii)on  poreft)  qui  viros  incul 
pat£  vi'je,fimp]ices  plan^,  &  ab  omni  fu- 
coalienos.indifcrimen  &  praecipitinm  tra 
hunt;  nullumq;  ron  niouentlapidem,  vt , 
quod  cftin  prouerbicin  laqucos  inducat: 
quamad  rem  cuniculis  quibufdam  vtuu- 
tur,cum  impingunc  nooien  deccAandi  for 


tilegij.veletiam  hxrefeos,aut  fe^fl^alicu- 
ius,  vt  fccurrus  magisquc  impun^  ouicu- 
lam.id  eft,iiominem  fimp!icem,minimeq; 
maUim  abonini  criminctam  fcelefto.rani 
que  abominando  alienilTiraum  madenr, 
vel  certe  quocunque  tandera  niodo  excer- 
miuent:fic  vt  i.ifons  illemifellus  hac  afper 
fus  labe  fcamecd  coro  vica»  tempore  virtu- 
tipietatiqj  nonieudederitj  humanae  focie- 
tatis  pernicies,&  peftis  habeatur  ab  irape- 
rita  multitudine  ,  qux  vt  in  vicium  plus 
quam  liceaccrcdula,  ira  ob  inconftantiam 
maximam,qn2  ilji  familiariseft,ad  vircu- 
ces  ipfas  inuerrendum  fic  prompca  &  pa- 
raca  fic,vc,quodaic  Flaccus,fincerum  ani- 
Je  cupiat  vasincruftarcScd  vt  paucis  cou 
traham,  hocgenushominum  vtexirialuis 
&  magis  auerfandum  ,  fic  &  prxcer  cqtcr 
ros  ahos,  in  (juos  leges  folent  animaduer  - 
tere,digni/nmura  qui  in  exteras  terrasab- 
legentur ,  auc  cerce  vc  calumniacores  me- 
rira  posnaafficiancur  .  Quod  cnim  vnice 
docuitoptimaillaomnium  magiilranatu- 
ra,hi  tollunt,  &  improbitateiniquiore  la- 
befactabant.nimiriim  vbicontra  fui.m  fan 
guincm  infidiantur,  &  111  animas  fjasfrau 
dem  moIiuntur,vr  loquitur  Salomon.  Id  Prodito- 
totum  tamen  torqueri  melius  fortalTepo-  ^es  pa- 
teftinparris  piodirores  ,  quales  fuere  0/  tri*. 
fth/T-rl^ovTi^apud  Gra:coSjapud  0]yt>- 
thios  Lafthei^ies.Talis  fuitMetius  ille  Suf 
fetus  dux  Albanorum,  pugnxdefertor  in 
bello  Romanorum  aduerfus  AlbaHos,qui 
fujeprodirionispqnas  deditabequisdifcer 
ptuSrVt  lib.i-Iiuius  memorat.Tu  quoq; 
6  fceleratc  luda,  Chnftnm  Dominum  & 
^^agiftrum  ruum  ('vohiifrcs  modo)  &  no- 
^•rum,nefarioofculoprodidifti.  O  impie- 
ratem .  Sic  fspiflime 

Impiafnidulct  melle  t/enenfilatsnt  - 


Q^  4  Malfr 


i. 


248 


Andreae  Alciati 


Maledicentia. 

EMBLEMA       LI 


i 


A 


RC  H 1  LOC  H  ]  tumulo iftfeutptas de marmofe  vejpas 
Bjfe  ferunt  j  hngudt  certa  fegilU  mals^ 

COMMENTARII- 


STatvAtvr  ttimultis marmoreus> 
iaqiio  vndiq;  vefpx,  iiifedigenusin- 
uifiim.oberieiit.  Quamuis  caecerxeditio- 
nes  lubeaiit  aduolantes  &  auolaiues  ,  haec 
tamei)  pi(5lura  magis  arridet ,  qux  vefpas 
potius  fculptas  (He  quibus  epigramrtulo»- 
quiciir)  quam  viiias  reprxfeiuar . 

Archilochvs  Poeta  Lace^Tae^ 
monius.vel  vialij  volunt,Parrus,repudiu 
ac  repullam  paflus  in  nuptijs  Neoboles  , 
Lycambis  filisc-.fibi  promidae.  lambisa  fc 
xcpertisfatyric^adco,  &  grauiter  ipfum 
Lycambciideuouic  &  infeiftatus  eft  ,  vt 
cu.n  cum  filiaad  laqueum  impulerii- Vn- 
d?  Horarius  in  arte  Poetica: 
M^hAochnm-^ro^rio  r.iibui  tirxiAtiitlal/o. 


Etalibr.* 

Zf  agenti*  "verBa  Lycamien » 

Ouidiusin  Ibiii  : 

FofimoiTafipergtSyin  te'.mihi  liber  lamBuf» 

Tincia  lycambdo  fanguine  tela  dabit  » 
PoHt^atnis  ii)  Nutricia  r 

Ucetacrem  effufiu  in  iram , 

Qre  Lycambiadiu  raBiofo  otcideritamBi» 
Archilochui .  ___ 

Hinc  prouerbia  ,  Architochia  ediffa  ,  pr«> 
coDtiiraeliofis  &  raordacibus.  Archilochi 
p.itria,pro  maledicis  .  Arehiloehum  tere- 
re.Archilochumcaicare^^io  co,quod  eft> 
maledicenria  deledari .  Ertatepitaphium 
Archilochi.cx  quo  Emblema  hoc  defuni- 
ptum  videtur,hb.  3.  Epigram.Grscor. 


Emblemata_j . 


245? 


■>hiu  At' 
Maehi . 


THogenes 
velpti  fi- 
milss . 


M^^Avi^^ti^voua  ■rpaT9{i/2A'^i  ;;^3A^' 

Al{JlJ.^A(  SAXJC»mT«J'   O^ipOV  .  OtJi  \V- 
Kei.fji/2>if 
M.'Jp6[jiiV0S  Tpt03a¥  aJ^y.ATA  Q-j-/ATi- 

pav . 
WpiUA  S^it  TApeiixet^ov  0<tat7r9pi,ixn7r>- 
n  TBeTe 
Ktvii^nt  Tufx0(fj  ^nKAfipi^ouivovf. 
Archilochtu  iacet  hoc  in  littore  teHn-s  >  /?- 
mctrt.-> 
Cuiui  vipereo  ctrmina  felle  mtdent . 
SangHinefoedauit  Mufa,rHm  Helicona,Ly' 
eambes 
Lii^er  natnrum  turpia  hra  trium  . 
Mjipes  abi  tacite,irrites  neforte  crabreneSf 

lUitis  in  tnmulo  quos  habitare  vides  . 
Sepiilclirum  hoc  Archilochi  litcorcum  , 
qiu  quondam  amaram 
Muf.m  ferpeinir)a  pcimus  tinxitbile: 
Q^ucruentaiut  Helicor«manfuetum.no- 
uit  (id)  Lycambes, 
Lugeiis  ttium  nexus  fiiiarum. 
Seiifim  vero  tranfijviator,  ne  fortc  huius 

Mouens  rumulofucos  iiifideiites . 
Jjttoreum  Archtlochi  tumHlum  en-.qui  »0- 
xia  quondam 
Carminavipereofanguine  tin^a  dedit: 
Isq-j  cruentauit  manfuetHm  Heliconcf.Ly- 
'    cambet 

Pendentes  rtatat  de  trahe  tresq^  videt . 
Th  veinfenftm  tranfi,  tieforte  crabrones 

Ajflxos  tfii  eommvuefu  tumuh . 
Piudar.i.Pyth-ait  fenoIlccoiMiicioalicjno 
IxioDcra  afHccrCjquod  ArchilochoconiM- 
cia  non  bcne  ceflcrint.Sic  ille  : 
E*/ae  cTg  -x^picoy 

ei-jyHV  S^AKOi  AS^tVOViVAKAyiptAV, 
iJS^OV  ydp  iKAi  iUV,  T<t  TOK- 
A*  iV  AfjlA^^^AvlA 
•^yipav  A^-^fjho-^v lSAp'Jho- 
yoti  i^^irtTtoivofjLivoV'          fdefl-: 
Me  atttem  oportet  effugere  morfum  imbel- 
lem  ^  impoientem,maledieentiam  nem- 
pi.  Vidi  enim  iam  olim  inulta  in  egeliate 
pofitum  conuiciatorem  Archiloehum^nfcn 
fts  obtreStatioHibut  enutritur/f,^  ^uafipin 
guem  faSnm  .  Antiftheiiesdicebat,  Dio- 
geuem  vefpis  eflc  fimilem  .  Vefprs  eiMHO 
aoumagiium  cfrealarum  diepitum',  acu- 
leura  autem  acntifnmum.  Dion  oraticiie 
8.Sc  Stobzus  Sermon  ii-  De  Archilocho 
plurahabesapudYaI.Maiim.Ub.5.capj^ 


Alciatum  lib.  y.Parcrg.  cap.  18.  Proucrb. 
Irrttare  crabrones , 

TVMVLO  dc  marfnore]  Tumulo  raar-       III, 
morco.vtapud  Virgil.4. 
.  .  .  ■  Tuit  in  teHts  de  marmore  temptum . 

Vespas]  Vefpxinfc^rtorrigenus,  apibus  Ve^*» 
pene  (imile;fic  dii^um.quod  vcfperigrau 
diotes  mufcas  venccurin  cibo.ijsq;  capitc 
aniputatcreliquum  corpus  abfumat.  Ve- 
fpas  quoqicos  diciait  Seitus  Pomp.  lib. 
vlt.qui  fuircrandis  corporibus  officium  gc 
runt,iK>na  minutis  illis  infedis,  fed  quia 
vefpcrtinotempore-eos  efferunt.qui  pom- 
pa  funebriduci  propterinopiam  nequeijt. 
Vefparilmiiumartificium  inconftruendo 
mde  defcribit  Pierius  Hferoglyph.Iib.z(f. 

Certa  ftgilla.\  Qua:  funt  r/mboiacer-  Ve!pA  oB' 
c.-eq;  nota:  hominis  intcmpcrantcr  lingua  trekato- 
abuteniisivrquimalediccutinlrausfuerit.  res . 

Vespae   tumuloaffix.-c Archilochi, 
lingux  malrc  petulantiam  efFra^nem  ar-       IV» 
guunt.hz  enim  raucs^  fiTnt  &  mordaces  , 
fed  uullamabijsncq;  obIcdationcm,neq; 
frn<flum  compararcpolTis.vti  nec  a  male- 
dicisaut  mordacibus  expcdarcquicquam 
prxteraculeum  debcas  .  Sub  ArchilQchi 
iiomine  tntelligitur  fcriptor  quiuis.infoli- 
taquadam  vcrborum  petulantia  &:  mor- 
dacitatealios  infeclans:in  quo  tamen  neq; 
cur3m,ncq;  eruditionem  poflis  deprehcn- 
dere.fed  hoc  tantiim  nottis,qu6d  audacia 
in  obtredandomalueritoftentarc,  tamq; 
prauc  inHotefccre,  quam  f^are  gratis  ,  &: 
cum  frlcntiOiVt  loquitur  Martialis.Lnbet  xpita- 
atrexere  cenotaphium  Laurcntij  Vallar,  pfjiuVal' 
mordaciefft<firi  ftylo,  vtmordax  illefuit  /^, 
h^  fcriptis  penc  omnibus  a  fe  editis. 
Venit  ad  infemofpofiqHa  Laurentitfs  sdes: 
Si  quirts  quid  agatinunc  quoq;  mordet 
humum . 
Mordacius  fuit  Aretini  virulcnti  ac  pefti- 
feri  fcriptoris  Irali?epiccdium,Iingua  Hc 
rrufca  confiri  jptum  « 

^i  giace  FAretin  Poeta  Tefco' ,  Areiint. 

Che  dtfjt  mal  dagnun,  fuor  che  di  Dio  , 
Seufandofi  con  dir:  Non  loconofco  • 
Curushic  fere  feiifus  :  Hic  iacec  nretinus 
vates  Hetnjfeus,qui  petulantis  hnguarvr- 
nvs  in  quoslibet  euomebat.pr^rerquam  in 
Deum,Cttius  nutlam  habebat  coguitioncm. 
Erhi  tales  nonne  ad  veneiia  nafcuntur.»  j^t^i.j^^ 
qui  cum  velut  fcorpionis  i<ftu  optimum     • 
quemqj  lancinarint,ac  fiftulato  vulnere,vt      * 
Hieroiiymi  vtii  veibis,viam  aperuerinr> 


s-j-o 


Andre^  Alciati 


mox  latius  vefneni  peftiferam  vim  fiindur. 
Atra  hominum.vt  iiiquit  Pliiiins,ceii  fei- 
peiitiim  lingiia  vibrac,  tabcsq;  aiiimicon- 
treclara  omniaadiirit,ciilpancium  oninia, 
acdirarum  alictim  modo  tenebris  quoq; 
&ipfarum  noi5tium  quietiinuidentiumgc 
mitu,qu^foIa  voxeorumeft.vtmaufpica- 
tarum  animancjum  vice,  obuij  quoqive- 
teut  agercauc  pfDdefle  ritje.Nec  camen  vl 
lum  i:fiud  abominati  fpiritus  prxmium 
iiouere,quamcKlin'eomniaCicero  proPla 
tio;  Niiuledtam  volucre  quam  inaledi- 
ftum;iuhilfaciliusemictitur ,  nihil  cjtius 
«cipirur,l3tius  dillipatur.  FGet^nsicrmo 
putrid?menriseftindicium;hiiic  nihilgra 
uiusolet ,  qiiamoiis  malum  &  virulenta 
mephitis.Pljuciex  Pccnuio  fcita  feucentia 
cft.iii  maledicos ,  ac  vehic  Scyllajos  canes 
cojicinnata  : 

Whic  eft  thefaurus  ftultis  in  linguA  fitui , 
Vt  qusftui  hithettnt  mnle  loqui  melioribus. 
Medius  FuicMedius  quidam  ex  Alexandriadula- 
/idulatar.  t°"f^"S,qui  alios  hortabatur,caIummas  iii 
quenuiis  audader  conflarent.Nam  etiam- 
fi,iiKiuit,vulnusperfanaric,in  quem  mor- 
fum  infixeris.nihilominus  cicatnco(i.is  con 
Silatro .  uifetur  locus .  Balatronem  quoq;  inuenio 
fcuiram  fiiiire  viiuletum;vnde  Horatius.- 
JR.ilatro/uIpendeHs  omfiia  naft) .  Et  Hie- 
ronymus:  Ne  rae  putesinmodum  ruftici 
Balatroiiiscunfta  Origenis  reprobaie  .  Iii 
hoc  peftilcntix  virus  fcite  conibrmatum 
cftadagium,  vr  ocimum/erere  dicainnr , 
quum  peiniciofiis  fecarptorum  vitupero 
nuniqi  (iibdudli  fupercilii  vibrat  identide 
fpiricus.cuiusnocentiffiini  non  aliud  fere 
opuscft,  quam  cuiusq;  famarH  profcinde- 
te,&  tetcrrimi  vcneiii  lundam  cabem  afli- 
gerc,qua  plurimum  vita  deflorefcit,paran 
tur  rebiiscxitia,  &mentiumquoq;  (vclic 
«3icam)  cxurnnrur  intima.quadonilul  eft, 
quod  foididus  dens,  &  fclleiion  licj  ,  fed 
r^i^^crara  vox  non  concutiat.dum  luro  eo- 
dem  confpurcac  omijia.nec  in  fe  ingenum 
di!uit  ,  aiitclc  ^ltcrijs  oculo  fcftucamex- 
cufliira  ,  f.uam  prius  trabeni  cximit.  A- 
dagii  xatu)  eft ,  quoiiijm  (  vc  Piinius  jn- 
quic)  nihilocimo  foecuMdius  ,  cum  male- 
di(fi.sac  probris  fcrendum  prfupinnc,!^- 
tius  proucnict.  Cietcrum  ueli^igia  iioitra 
fic  glsdius  .-'cutuSjdnm  falt  inulohunc 
illum^;  dcfricamus,meminerimbs  Alchi 


lochi  1  ibros  ob  Cohm  dicacitatcm  &  inge-  lihriAr' 
nii  viruletiara  a  Laccdarmoniis  vrbe  fua  in  chilcchi 
terdi<^os,neillorum  lcdionequippiam  de  reiecii . 
veneno  honeftisillorum  moribus  inflilla- 
retur,quando  ad  bcncdicendum  natus  ho- 
mo  eftjuon  ad  intigendum  atrocis  luigua: 
vibrantem  aculeum  optimocuiq;  non  ad 
infpergendam  fadtis  alicnis  labem  .  Vide- 
mus  tamen  ferrequeac  pati  cogimurAr-  jiYifii^r' 
chilochos  &  Ariftarchos  quofdam  iii  pii-  ^p^^  ^ 
blicis  fcholis , 

§^{i  omnia/eftmulant/cire, (Planti  ver 
bafuMtj  nec  quidquam /ciunt  . 
§^od  quuqj  tn  animo  habet,aut hahiturus 

eft  /ciunt . 
Id  quod  in  aurem  Rex  TieginA  dixerit , 
Sciu/it.^od  luno  fahulata  e^  cum  loue  , 
^^UA  neq,futura,  ncq;faclafunt,tamen  y 

fcinnt . 
Quod  fi  ijs,vc  Afinoilli  AEfopico.leouis 
pellcmdetraxcris.illicoilla;  aures  Midae 
latitantes  patebunt.   Etcurin  Midsefa- 
miliam  eos  non  tranfTcribam  ?  cum  didus 
puterur  Midas,quafi  fJLt^S^iv  (iS"ai.,\\oz  eft,     * 
nihil fciens.N'i\\\\om\n\.\s  hi  talcs  nil  aliud 
penfihabere  videntur,quam  vt  ftylocou- 
fodiant  quofcumq;  vel  rci  literatia:  prin- 
cipes,feq;  ei  ea  obtrctlandi  iiccntia  palm» 
rium  qujcrere.   Infelu  hominum  genus, 
quigrunnitu  porcos.latratu  canes,  ruditii 
afellosmalunt  sraulari  ,  fuamq;prurigi- 
nem.ac  fcabicm  piodcre.quam  inrra  fores 
Mufarum  Tctc  d^Soviif  fe  continere.  Audi^ 
tc,6  vipcrx.quid  vobisoccinat  Italusqui- 
dam  Poeca.fane  veiiuftiflimus; 
I^unge  la  lingua  piitche  la/dettx^. 
E  fu  da  la  Natura 
Cinta  di  doppie  mura , 
1'erche  s'habbia  a  tener gtMrdata,eftretta, 
Tu  ,  che  l'hai  s}  attofcatA 
Verfo  la  fama  altrui., 
Tiella  de'  dehtitUi 
Rinchiufa  frai  cancelli  , 
Ch^-vn  d.i  non  te  la  ruhino  i  coltelli . 
5ed  ceflb  plura  naaltdicis  benedicere  ,  (al- 
tem  Ancicyrascosjiauigarc  vclim  ,  vt  pc- 
iftoiibus  hellebero  pufgitis,&  depofito  il- 
lo  igiiorantiae  atq;  obtrcdanonis  morbo  , 
ad  faiiiprcm.  ta-id^Mii.Aifculapio  faucnte, 
mentem  redeaat .   Quod  in  tanca  malcdi- 
corum    frequenira  fljagis  opto  ,  qiiam 
Ipcio » 


In 


Ernblemata_j. 


z^i 


In  receptatores  ficariorurpu. 

E  M  B  L  E  M   A  .  L  I  L 


T     AT  RO  N  F  Myfurum^  manm  tihiy  Sc^^ua^p^er  vrhem 
^     It  comes ,  (^  diris  cmcia  cohors  gladijs  : 
Atque  ita  te  mentis  ge/ierofum  ,  prodige  ,  cenfes  > 

£luod  tHA  complures  alhcit  oHa  malos  ^ 
En  nouus  AEi.ton  ,  qui  poHquam  cornua  pimpft^ 

In  pr^dam  cambus  fe  dedit  ipfe  fuis  • 


C    O    M    M    E     N    T    A    R    I    I 


I. 


Y\ 


I  R  venabiilo  &  habitu  venatJco  in- 

riKftnSjCapiit  ccriniium  cminenti- 

buscornibus  habeiis.a  grega  cainimirrue 

tium  profteniicur  &  laceratur . 

II.  S  T  o  B  AE  o  citaturillud  exPhauori- 

Fo«j  Ew»  no>  "'  fallor;  ucTTnp  o  i^^Touav  J-aro  Twj> 

hlematis    TpifOfxivmdr   Atrx  Kvvav  ei7r{^a.viv  , 

»  Sro^40  .  KTccf  ol  K'jKAy.if  Tis;  rpipovTA;  KArctK'j^- 


qms  ahhdt  ,  difcerptuse^  :  ita-  partifiri  ^ 
ttffer.t.^tores  eosji  qiiibus  enutriuntur  ,  mi- 
fere  perdnyit .    Aftsoii  venaior  Arift.T!  ex      .- 
Atitoiioe  fi!ius,Cadmi  nepos.cum  ex  ve  '»  r  r^ )'  ^ 
tioae.  lafTus-  ad  fontem  pocanuus  accede-  l'*^'^*''^ 
ret  ,.ibi  cafu  Diaiiam  fvcnationis  Deam  , 
caftitatis  &  fo-litii<-liiiis  amicam)  vif^ic  nu- 
dam  (e  lauaiitem  .    Qwoi  illa  indigne  fe- 
tens,  iiificiejn  Av.^a£oiiis  aqiiam.  iivfperfir  , 


z^z 


Andrcas  Alciati 


vuic  jllein  ccriium  eonuctfiis  eft.  Qacm 

cum  caiics  coufpcxiireut.iu  cam  irrueuccs 

dihccracutncoracJcruut  .  Namq;  ira  Sa- 

runii  legibuscautum  fucrat  (vtaic  Calli- 

machns  in  quodam  hymno)  vt  qui  Dcum 

iiuutum  ccrnat.ingenci  merccde  cernat. 

Qjio  refpexiire  vicietur  Virgiliusin  Phar 

maceuccum  dixit : 

Fer  cineres,Amxrylli,for(U ,riu9ii;  fiuenti  , 

Transj-^  caput  iace,fte  re^exem . 

Hanc  AflxonisfabuIamljcS  prorequtcur 

OuidiiMiib-3.  Mctamorph.idcmqjbrcui- 

rer  lib.t  de  Trift. 

Infcius  Acidon  viditfine  vefic  Dianam  , 

Pr&d;ifnit  c.inil>ut  non  minui  ille  futs. 
Deeodemetiam  Claudian.  in  Rutfin.  & 
Siil.Iib  ii.Huc  facit  pulcherrimus  locus 
ci  Mirccl.Policiai)i,cap.8o-  de  Tirelia,  ob 
Pallada  nudam  confpe(^am  oculis  capto  . 
Ibi  ex  Nonno  ;.  Dionyfiacwa  ,  inducit  A- 
^^onemexclamlcem,vtfelicemTireiiam 
Hicat,qui  citra  morccm.tantiim  amiiTis  o- 
culis  Mineruam  confpcxerir  nudam,  qua» 
etiam  lumenadempcumin  animumipfius 
tranftulerit.  Arqj  adeofic  aic : 

O'\0l'i  THpZ<rict  ,  ffW  {/.iV  t^pAKif  iKTOi 

oKi^piS 
Tv^UVOV  ivaUVO[JLivi)i   OlKTHpUOVOf    (iS^OS 

A'^riviis  • 
TetixTirefi^,  tu  pievidifii  citra  pernicie 
Nudu  inuiti  mifericordti  forma.  MineruA  . 
Quod  narratur  de  Ailxonc  in  ceruum 
J3»  A^AO  f^3|,sfQrniaro,funt  quifabnlam  putant.ple 
nev.tri-t.  j.iq^„.  h,ftoriam  malunt.aticlore  nuxim^ 
Plinio  ,  qui  A(fl::eonem  &  Cippum  cornu- 
tos  cdicos  mcmorat .  Q_u^iu  Sc  Maximius 
Tyrius  a  veriscanibus  Actxonem  lacera- 
tum  fiiilfe  dicitapud  Corinthios ,  huiufq; 
facinorisauctores  Bacchiadas  appeHat- Vi 
de  Mytholog.NataI.Comicis,Iib.6.  cvlc. 
Ad  quod  apud  Homerum  legitur,  Diana 
permjntium  errantem  higa  tclis  delei5ta- 
ri,capras  Sc  ceruos  fugaces  venando  perfe- 
qui,  funt  qui  referantal  fabulam  Adxo- 
ris.  AIij  vererum  fccuci  philofophiam  , 
fagircas  e3s,qu.i:  cciuum  affcquuncur,  fo- 
lares  radio'^  iirlicare  voIudc  hpoy\'j*)iK~>it 
quorum  ncmpe  radiorum  repercullu.cor 
nuaipia  procoiiiitione  loci,  vbilunacfl, 
&appare!ic  &  obducuMtur.Sed  hoc  in  car 
mine  Alciaci  il!uih-ando,  placec  mycholo- 
gia.quam  acc^ptani  f^jrunc  An3ximeni:nir 
mirumquod  Adxoti  pcricu!is,qu.c  mulca 
venando  pcrtuler;it,taniem  cxpeufis,a:rate 


iam  affe^ta  timidioc  faclus,  in  ceruiiro  di- 

cacurmutatus,  cumq;  caues  nihilo  fecius 

alcret,  fuum  omncpeculium  abfumpfit, 

hincq;  acauibus  laccratura.Conuerfusau  -     .      , 

tem  nngiturin  ccruum  haudabs  rc  Nam 

ficapce  fignificatur  flulciciaAudornara-  J*"*  "*** 

quccfl Ariflocelcs.omniaanimalia.qucma  «  *** 

II  •■f         ■    r    ■  r  ctAen , 

gnuna  cor  h3bent,ctmidiora,mlanioraq;cL 

ie.Vndc  apud  Homcrum  Achilles  rocac 

Agamemnoucm , 

Qivo,3itpi(,KuyQf  ouijt.ATA  '{-xav, KAp^lnv 

<r*  tKApsto . 

Temulente,qui  canis  ochIos  habes,  cor  aU' 

tem  cerui . 
Wiic  Aiagiiim.Ceruinusvir.  Plinius  quo- 
quc  vulc.pauid »  siV:  aniraalia.quibus  pr* 
grandc  fu  cor;  quo  in  mimero  refert  mu- 
res,lepores,ariuos, ccruos,  &c.MaIuic  Al- 
ciatus ,  iSc  quidem  ingenios^ ,  torquere  in 
cos.qui  lacroucs  furesq;  recipiunt:  aut  e- 
tiam  (vt  vcrbis  vtar  Marcellinide  dcpra- 
iiatis  Romani  populi  moribus  agencis.Iib. 
I4.)qui  familiariumagmina,tatiquam  pr^ 
datoriosglobos  po(t  terga  trahunt,ne  San- 
nione  quide  domi  reliclo,vt  ait  Comicus . 

LATROSi^M]  Voi  latronu  apud  vete-  III, 
res  vfurpacacfl  pro  flipatoribus,  Sc  cufto-  jjitronti» 
dixcorporis  prore»noribns,qui  Impctaro- 
re  co:iiicabantur,  quafi  laceronesqviod  cir 
ca  laceraefTc  folebant,a  verbo  Gracco  A*- 
Tpivco,  quod  el\,inferuio.  Sencca  i-de  Cle- 
mcntia.cap.  i  z.Itafumit  CapiioIinus.Mar 
cellin.Sparcia!i.&:  Herodian.lib.  y.  (TfJixA- 
TTi-jhAKii  diifli.feu  latciis  cuflodes.eTs/it/- 
p5p3/,fpiculatores  Tacito  lib.iy.Sc  i8.Se- 
nec2  3  de  Bencfic.cap.zy.&  hb-i.deira. 
Sueton.CIaudio,cap.3  j.In  Gaiba.cap  iS. 
Tacit.i.&  ij.  Ann.Tl.refertjGcrmanos  ca 
ftodcs  Imperacori  Romano,&  pruicipifij 
mini  adfuifre-Sicolim  latrones  pio  ftipa- 
toribus  ,  a  ftipenuncupaci,  quam  meice- 
dis  iiomiiie  accipiebant  corpons  cuf^odes, 
quicuni  fcfro  circundabant  Rcgum  cor- 
pora.Laciones  crgo.tfaraTtf  A«tTf!5y,a  mec 
ccde,VarroIib.6.  Latinx  lingux  .  HoHic 
dicunrur  lacrones  viarum  obrcilbres  ,  qui 
publice  &  per  vim  furantur:  fic  difli  a  la- 
tendo.vcl  quod  a  laterc  adoriatur.Horar. 
hbi.Eoift. 

Vtiugute>it  homines  furgunt  de  nocie  la^ 

trones  . 

Turumqf\  Ganeonum,eorumq;  quima 

lisarribiis  viuunr .    Erudicus  vir  Alciatus 

has  voces,  hafjonum furum^-^  non  accipit 

vt 


{ 


Emblemata . 


^n 


IV. 


▼t  fynonyma ,  \cl  promifcne,  qiiod  Ho- 
rar.ait  i.Serm.furta  latrociiiijs  cft  maguis 
paruacomparare  • 

Makus]  Multitudojglobus  vt  maxima 
militum  manns  apud  Ciccroiicm  in  Phi- 
lipp.&  fajpcalias.Virgil  6.AEiicid. 

luuenum  manus  emicat  ardens  . 

Sc&ua.']  Proprium  quoddam  nomeaut 
fi(fliriHm,  non  lemere  fufpiccturaliquis  . 
PIcriqj/e«/»,lc^uut,pro,dira,crudeIi,ter- 
rifi6a,&c.  Sedmalim  Sca»aam  accipi,  vc 
Symmachus,  proimprobo,  finiftrxfamje 
homine.rerurD  impcrito.  Quse  fub  obten- 
tutuoa  quibufdam  fcseuis  dcfignata  di- 
cuntur,aitilIc.Ec  Graeci.cum  qui  fit  ingc- 
niotardoja^Cit/oi^appellant.ovJ^e  3";c*mV, 
0U(/*'  iTihti^fxovA,  dicic  Arift«phan.  id  eft» 
neq;fc£Mam,neqi  confilij inopem  . 

Itcomes]  tc  comitatiir,(e  cibi  adiungic, 
&  laccn  ftipat . 

CinHa,  cohon gladijs]  Turba  {icariorii , 
quos  vulgusltalorum  vocAt,&raui,^fpa, 
dacini,^zi  co'itumeliam  . 

Mentis  generofum]  Nobilcm,&cxcelfo 
animo  prxditum  . 

Prodige.]  Ciccro  J.Offic  Prodigi ,  qui 
epulis&  vikerationibus  ,  &  gladiatorum 
muncribus,  ludorum  venarionumqueap- 
paracu  pccunias  prgfundunt  in  cas  rcs,qua 
rum  raemoriamaut  brcuem  ,  auc  nuUam 
funtomnino  reliduri . 

Allictt  olla  malos.]  Ea  cft  olU  amici- 
tia,yi  habet  Prouerbiumjad  quod  refpcxit 
Martiali<lib.5»cpig-/5'. 
Hundquem  vina  tibi  ,  quem  menfa  para^ 
utt  amicum  , 

"EfleptitcufidApeclusamicitiA  ? 
Vinum  amat,^  cyathos,(^  fuminat  ^  a- 
firea,non  tei 

Subtato  7,'ino  nuUus  amicus  erit  • 

EnnouusAS}don,&c.]  ^n^oKoylttTiL- 
git  Aiftaionis  fabulam  ,  quam  fuse  narrac 
Ouid-3.Metamorph.  vtfupra  innuimus . 

V  B  E  R  E  M  documentorura  fegctem 
cihoc  Emblematcmeterclicct.  Nos  tria 
potiiTjmu  jibabimus,  &  lcui  (quod  aiunt) 
brachio  pcrftringcmus . 
I.  Corripiuntur  Asftaroncs  quidam  ,  qui 
fibi  videntur  muhdinfigniores  &nobilio- 
rej,fi  qnofuis  ficarios.nuUiusqj  fnigis  ho- 
min€s,&  ganeones  ineries ,  domi  &  mcnfic 
lu(cipianr,haud  fano  mcntis  oculo  pra:ni- 
dences.fe  vna  cum  patrimonij  comminuti 
ddjitno.fiominis  ec  pleruraqi  vit?  iafturam 


Locus 


facerc  Tutidlmos  cnim  refore  crednnr, 
vcpotc  tanrotamqi  geneiofo  fatelluio  ft:- 
pad;&:  canicn  nonaducrtnnt,  quaiiti  co.i- 
ftet,quamq;  noiia  fit  ca  familiaritas.  Anu- 
lus  in  picftapoefi  fic  : 
Cornibus  in  ceruum  mutatum  Acliond 
fumptis 

Membratim  proprtj  diripuere  canes  . 
NA,mifer  tft  domtnus,parafitos  quifquis  e- 
daces 

Pafcit,aduldtum  pr&daparata  cantim: 
Se  quibus  irridendHfuggerit  ^  comedtdu 

Seruus  o»  ex  domi>2o  corniger  ejficJtur . 
Nonpigec  hiic  traduccrcqux  Dio  Chry 
foft.orat.ioDe  feruis,appofice  (cribit,  fe  ^1°"'/^ 
nonputare  damnaa  malis  canibus  plures  ^"^yM" 
accepiflejquam  amalis  hominibus.  Ece- 
nim  acanibus  perniciofis  vnum  Adlajone 
aiunc  (inquit  ille)  perdicum  ,  &  his  qiii- 
dcm  in  rabiem  ciim  a(fli  elTenr;  a  pernicio- 
fis  vcro  hominibus  dici  non  po(le,qunt 
perierint  &  plcbei  &  rcges,  qnot  ctiam  ci- 
uitatcs;  hiquidcm  a  feruis  ,  illi  anrcm  a 
militibus  &  farellitibns,alij  abamicis  qui 
bufdaro.nomine  tenusamicis:  alij  quidem 
a  filijs  &  fratribus,  vxoribusqj  damnaca- 
piunt  inuumcra  Memorabile  eft  illud  ex  ,,•  f  ^ 
Conftanriiio  Maiiade  Michaclis  Impcraro 
ris  eicmplum.quem  cuni  Aclsonc  acani- 
bus  dilcerprocomparat:  fiquidem  incon- 
fulcoilli  Principi,  quod  ab  allentatoribns 
obfelfus  e(lct,mifere  omnino  ceflit.Talem 
quoqj  Cicero  depingit  Verrcm  duierfis  lo- 
cis .  Libro  ^.Tua  Mcnana,tuorum  adiu- 
trii  fceLrum,Iibidinum  teftis.prsdarum  Verre  s  .. 
acfiirfofum  rcceptrii .  Aliqnanto  poft: 
Fuifie  Meiranaraomnium  iftuisturtoru  , 
ac  prajdarum  receptriccm,ncgarenon  po- 
lucrunt .  Idcm  lib.y  mcundem:Nam.vt 
antc  docuijhanc  fibi  ifte  vrbem  dclcgerar, 
quam  haberetadiutricem  fcelerum  ,  fur- 
torum  rcceptatricem,  .'lagitiorum  omniii 
focia.m.  Sic  Paulus  louius  lib.  ii-Hiftor. 
dcSacramoro  Vicecomite.-  Subidem  tem- 
pus.inquir.Sfbrtia  aduerfis  nutanris  Ligu 
rixrumonbus,  &  Sacramori  Viceconnris 
inexpcillaca  defedione  percul(us,cum  pri 
mis  Hcluetiorum  cohortibus  Nouariam 
contcnderat,  vtopporruna  in  vrbc,  tutus 
ab  infidijs  ,  aduei>tantes  legiones  expeifta- 
ret.Sacramorus  cucumuallandar  arciprae 
erat,  vir  piincipe  ortnsfamilij,  fed  m-;io- 
rum  fuorum  vuuiris  &  gloiiie  pcuirus 
obhtus  ,  vtpore  qui  fottuua  (na  mHnuiC 

coa 


Imper.r^. 
tor. 


Sacramo 

rus  , 


^5-4 


Andreae  Alciati 


Foena  re- 

ceptato- 
rum. 


Venato. 

tcs . 


contentiis,ad  antiqimm  inrlit?  domus^c- 
cus  ,  neqiiaquam  boiiisartibus  afpnaiec : 
alcbatenim  circa  feaudaces  veteiauos  .  ab 
egeftate  &  fupctbia  cacdibus  afluetos ,  & 
inaleficij-sinfumcs;&  nhisaliqiioc  primx 
nobilitatis  adolcf:enics  dinblura  vita  per- 
ditos  &c  cfFi<^iies,qiii  a  parcntum  inipeiio, 
gratiaqi  dilapfi,  licentiae  niiliiaiisiibeita- 
tera  qux'rcbaiit.&:c.  Vcnit  hic  mi;-.i  in  men 
tem  quod  dc  receptoiibus,  fcu  rcceptato- 
ribus  iuraedixeruiitjinquos  ncmpe  voluc 
runt  acerrimeanimaduerti ,  I.3  §  cogno- 
fcit,  ff.dc  oif.  piaif.vigil  quia  fine  iiis  diu 
malcHcialateienon  poflint.l.i.de  rccepri. 
Sic  Vlpian.iiil.Congruitjdc  praef.  vult  a 
pr^efide  animaiuerti  in  facrilcgos,  latio- 
iics,plagiarios,furcs,piouteoruir  quifquc 
deliqucrit;  rcceptorcsq;  eorum  cocrcere  , 
jSnequiJUS  latro  diutiuslatcie  no  potefl: . 
Cui  (imileilhid  Qu^intilianicx  declamatio 
»e  ijj.  vbi  ait ,  pxuximos  eos  cHe  ttansfu- 
gis.aquibustransfugx  rccipiuntnr  :  quia 
natura  (imilc  (it  ,facerc  fcclus&probaic. 
1-  Qui  mythologica  tradlafunt  ,  hoc  dc 
Acflarone  Hgmentum  ad  j^fcnatores  icfcrut, 
qui  (uas  opcs  mifcre  dilapidant  i,.  vcnan- 
diluxu  iinicjli  admodum  &:  fumptuofo.* 
ctcniin  a  canibuS:  quos  ahicrc,taiidem  vl- 
tio  c  diuina  quafi  mcnibraiim  diiamatur. 
Nam  tametii  nihil  aliud  fccleiis  admitte- 
rent,niliin  eo,quod  erogcnt  in  vidum  c-i- 
num.quod  commodius  pol]ct  cgenis  & 
pauperie  piclTis  confcrn  :  ca  tamen  culpa 
iatis  iiabet  grauitatisad  prouocandum  iu 
ftam  Dci  ptjepoicntis  iram  ,  qui  tot  bona 
nobis  non  c(l  elajgitus,vtijs  tam  male  vta 
jnur.Eoq  'c  graiiius  illi  pcccant,qu6d  re- 
bus  ncccilarijs  animum  nonappliccnt ,  vc 
agriculturc,vt  Rtip.vr  alijs  honeftis  atSio 
nibusjfcd  omncm  tcmpons  vfuramcollo- 
cant  iii  veiiatu.-qiio  fit,  vt  i/i  vrgentem  mi- 
nusqj  fibi  iiotam  pcinina  pr^i  ipucsriiant. 
Iraq;  dici  iion  ab  rc  potcll,  cos  uoii  a  cani- 
busmodo,  (cdauibus&  equi  abfnmptos 
acdilaccraios .  Palajphatus ait.Poetas  hoc 
Iigmento  mhil  aluid  docuiirc,qiiam  homi 
iics  cauercniaxime  debere,  nc  quid  agant 
qaoddijs  iimifum  (it  uut  i  .gratum  ,  aut 
quodcosin  iram  prouocet .  Adhzcolim 
omnes  labori  fuilfe  intcntilIimos,&  mani- 


bus  viiflum  qu«(luifle,  non  reniM  ant  c»- 
teris  fiia  negotia,  fed  fibi  tantum  commi- 
fifle:«'Jcoq;  qin  iaborioli  eilent  ,opibus& 
facultatibus  pia:  ca;teris  abundaflc:  cotra 
qui  /e  eocio  dcdcbait.voluptates  confccla 
bancur.venationi  &  alea:  d.  bantoperam  , 
inextremam  reruni  penuriam  decidjl]e,& 
opibusexhauftosei]e,  adeo  vt  aiucohanio 
fe  pifcatosefledolctcnt.aut  cum  caaibus 
fibi  opcscucurriile.auoladceumaccipitre 
conqucrercntur  :  qucmadmoaum  &  ipfi 
Ai.T:a:oni  cocigit.Cui  rci  domeiliciccuram 
ncgligeuti  ,  quinimo  venationi  duntaxac 
intcto,facultas  omnis&  vitadcfccit.Ciim 
autem  nihil  amplius  in  bonis  habcret,in  il- 
lum  homines  dicebant:<r«A8  h'KTcuZv ,  cV 
Tav  IS^iw  Kvvcov  KetTi0pco9ilf.  id  clt;0  tni- 
■  fer  ASlAony  qui  aproprijs  canibKS  confum- 
ptus  es .  Vidc  proucrbium  ,  Ale  lHp$rum 
catulos . 

3.  Dcmum  iljud  fpeciatim  in  prodigosa- 
dolcfcentcs  nou  ab  re  licct  conuertere,  qui 
promi  magis  quam  condi,  vt  Phryges  fc- 
ro  lapiunti&  tum  fort^,fed  fruftrarelipi- 
fLunt.cum  nihil  cft  amplius  in  loculis.ii- 
bi  quidcni  mirc  pJace;.t,cum  fccundisfor 
tuiisc  ven:is  opcs  fuppctunt,quibusin.pu- 
dentcs  &  ignanos  gancones  ('qui  nullum 
aluid  fil)i  penfum  iclidum  haijent,quam 
vt  lautasculwias  afledeutur.alienaq;  qna- 
dra  viuaiitj  pafcant  &  enutriant.At  exhau 
ftisp3i.rii\,onns,quidill:s  fupcreft,  nifi  vC 
alicna  compilent,tandemq;  in maiani  cru 
cem  adip;3iitur,ab  ijs  relidi ,  IoHgiim<^uc 
valereiufli  ,  a  quibusinconditioncm  tam 
niiferam,tdmqj  abie<ftam  coadi  fum  ?  ivc- 
Lleuaq;  dicciefolebat  Ariftonymus  :  Li- 
gnadtim  igiem  nutriunt ,  abipfo  confii- 
nii,  duiitlas  dum  adulatoresalunt  ,  ab  cis 
labcfadtari.Q_uxLumica  fint  comnicndan 
duseftTimoii  Athenieiifis,  qui  Dcmeam 
adulatoicn)  I.gone  pcrciidir,  homiiics  ad- 
monerc  volens  ,  ne  pciiima  parafitomm 
contage  labefacf^ati,  pcrimprudcntiam  in 
tam  piocjiuia  wtx  dirciimina  pefliim  ra- 
pcrentu  1  ,omniiimq ,  iguominias^contumc 
liis.atq;  ludibfiiscxpoliti,  eorum,  qiubus 
lc  luaq;  omniacrtdidcrant  ptoditioncpcr 
dercniui . 


Otioji  vt* 
ttatoret. 


Adolefci 
tes  prodi' 


lA 


ErDblemata-> . 


^rr 


In  adulatores. 

EMBLEMA       LIII. 


CEMPER  hiat ,  fempertenuem^  qua  vefcitur^  auram 

Reeiprocat  Cham^/eo»  : 
Et  mutat  factem  ,  varios  fumit^,  colores  , 

Prater  ruhrum   ,  'vei  car.didum. 
Sic  (^  adulator  poputari  vefcitur  aura  , 

Hians^  cun6fa  deuorat : 
Et  folum  mores  imitatur  Prwcipis  atros  ,  • 

Albiy  &  pudict  nefciiis  . 

C   O    M   M'  E    N   T    A    R   I  I. 


!. 

1  ntii  de 


CHamae  leontkm  pro  piflo-     tum  difTimiIc,caur?am  ptxloogano.cjn?  in 
iibus  Cic  exaudloribiis  dcfcfibo.Cha     teiuiu&cem  dednic.viperifusorbibus  feim» 
rr£'eoii:e  ^-  habec  Afiica  ,  fed  freqLientio" 
rcm  li.dia.   Crirraeuis  reda  funt ,  latera 
venrl  uingjirar  vtpi  cibus,&  fpiuafimi 
liruoJo.  Kolnum  habet  fuillo  uouroul- 


plJcai>s;viigi.;Csadi'iicos.Mytuiei  tarJin, 
vt  tcftiidiui:cr>rpt'.sarocriim  vccroco^^iio. 
Oculiin  rcceflu  caco.cenui  dfcr/jrincpr^ 
gWndc$&concoicr«s  corpori,  qr.imiQ- 


z^6 


Aridrea^Alciati 


CiC)2US 

c.irmi- 

nis . 

II 

Fmble- 
?nit  e  I  lii 
tarcho  pe 
titum . 


jidulator 
•vt  Chii- 
inAleon. 


Cham£- 
leonttifia 

tHTA^, 


quam  operiiintur:  nec  pnpillK  motu»  Tcd 
totius  ociili  verfationecircumafpiciunt. 
Cclfus  eit,&hiaiiti  (cmperoie;  folus  ani- 
maliiim  iHilloalio  quam  aerisalimcnto  nu 
tritur  .  Epigrammatis  verfus  primus  cft 
Hexameter,fecundusquifq;  lambicusdi- 
meter,  conftaus  quatuor  lambis  ,  rccepto 
tair.en  in  locis  imparibus  Spondeo. 

ExPREssvM  id  eTlutarchi  libcl- 
lo,  De  difcnmineadulatoris  &  amici.hu- 
ius  ha:c  vetba:  O  koacl^  a.TZ-)^^i  7s  tk 
■)^a,ij.cuKiovToi  ■TffiTTov^tv'  eKei  v6i  t«  ya.^ 
0.7:0.7^  yfiia,7rKi)v7t  KevKa  (ruva.zoy.oi^-' 
Toi.  y^  6  KcKJ,^  iv  7ois  d^ioK  c-jhS'»!  '6y.ot 
ov  ietUTov  i^  di^uVATav  'Tctpt^^HV  ouS^ev 
a.7roKH-!rH  Tuv ou^^^uv  aiixi^nTov  •  Adft- 
latori  quidem  omnino  id  accidit  vt  Qhn- 
mAleonti :  fiquidem  vt  ille  colorum  omniS 
fnnilitttdinem  exprimit pr&terquam  albi : 
fic  apntator,  cum  feftmilem  pr&ftare  non 
pojfttin  his  ,  qUA  dignafunt fiudio  ,  turpid 
qu&q;  imitatur  quantum potefi  .  De  Cha- 
marleonte  Plinius  lib.S.cap-  J  3  •  Ipfe  cclfus, 
inquitjhianti  femper  ore.folus  animalium 
nec  cibo  nec  potualitur,uec  alioquamae- 
ris  aIimento;&  colorisnaturamutabilior: 
muratnamqueeuni  fubinde,  &  ocuIis,& 
cauda,  &  toto  corpore ,  redduque  fempcr 
quemcunq;  proxime  attingit,  prxtet  ru- 
brum,candidumque.  Cafliodorus  Variar. 
formularum  lib-  j-epift. 3 ^.naturam  Cha- 
mxleontisad  ftuftratorem  debitorem  nou 
minusingeniose  traducit.  Fugere  nefcius, 
fcd  fu?  fponfionisignarus:ob]iuiofusci4m 
reliiiquitur:trcpidus,cum  tenetur.Mutat 
verba,variatcouftituta:necin  vnadidi  fui 
oualitate  contentus,  diucrfis  imaginibus 
immutatifT.  Mcrito  Chamceleonti  beftia; 
coiifercndus ,  quje  paruorum  ferpentum 
formaj  confirailis,aureo  tantum  capite,  Sc 
rcliquis  membris  fubalbentis  prafini  colo- 
rc  diftingnitnr  .  Hxc  quoties  homiuum 
afpeiftusincurreiif,  dum  ei  fugiendivclo 
citas  denegatur,  nimia  timiJitate  ,  colores 
{iios  varic  commutat ,  vt  modo  vcneta  , 
modoblattca.inodo  prafina,  modo  pofllt 
cyanca  vcpain.^ioiici-Cham^leonte  mu- 
tabdior  .  Mcminir&c  Ariftoteles  Chamaz- 
JcontisUb.idemorib.cap.io.&Plutarch. 
in  AlcibiadcjDcmociit.  in  lib.dc  potcftate 
ChamxIeontis.Crinitus  Iib.i8.dc  honcft. 
difccap.vIt.Ouidius  i;.Mctamorph. 
Id  quoq;  quod  ventts  animnl  nutntur  O* 
aurxjt 


Tfotintit  aptmilat,  tetigit  quofcun^ue  C6» 

loret  . 
Chamsleoncem  nihil  edcre,&  vento  nutri 
ri,non  probatur  omiiibus  ,  iisq;  eruditis ; 
Itnguamenim  habct>inquiunt,hoc  animal  ' 

fcmipalmum  longam,  quam  porro  in  iii- 
fedla,  quibusmazim^  vcfcitur  ,  cxcritac 
vibrat,eiusq;  mucote  fcarabxos,locuftaSf 
fotmicas,mufcas,&  ajia  infefla  ad  (c  addu 
cit.Fatcntur  tameuad  odo  mcnfeSj  atquc 
interdum  integri  anni  fpatium  famem  to 
lerare  }  nam  cum  putmonibusmagnis  fic 
pcazditus,yentum  intro  niaguo  impetu  ac-  j 

crahit,coq;inturaefcic.Chama:lcon  nome  Chamim 
eft  animalis  &  herba:  mucantis  colorcm,  a  leonvni 
^fxdi, id  e{i,humi,Sc  Kiav,ciuifi  leo  ter-  dicfsts, 
reftris.Ariftotel.4.  de  parcanim.  cap.  1 1. 
Omnium  ouiparorum  pedcfttiura  tenui(^ 
fimns  Chamxlcon  eft.  Prxnimiouamque 
•metumultiformis  efficicur  .•  metus  cnim 
tefrigeratio  per  inopiamfanguiniscaloris- 
quecft.  Videeundem  lib.  L.de.nat.anim. 
cap.  1 1 .per  totum .  Chamjeleontcm  apud 
Lconem  X  fummum  Pontificem  fe  vidif- 
feteftaturPierius,HierogIyph.lib.i7. 

SEMFER  hiat]  Hiare ,  proprie  eft  ore  1 1 1. 
apertofpiritumemittcre.Accipitur  tamen  Jiiarejt. 
eriam  pro  (iJOnte.autaliqua  vi  externa  ape 
ririfiucfcindi,vclingua  hiatariditate,  tcl- 
lusa:ftu;hiant  etiam  flores,quandoaperiii 
turjoratio  quoq;  hiarc  dicitur ,  qU?  mal^ 
coniundlaconcinnataq;  eft.Per  translatie- 
nem  (ignificat  mirari ,  dubitarc,  ftupcrc. 
Virg.6  AEiicid.  ' 

IncertM  clamor  frufiratur  hiantes . 

Reciprocat.]  Repetit,rctrofle<flitur,  vel  Recipro* 
rccipit.procarcpctereeft.vnde  procax,  &  care^. 
proci  didi.Reciprocum  vero  a  recipien- 
do  diciait  Varro.quiaeo  redeac  vndc  pro 
fciflum  eft.  Hinc  maris  &  anim?  recipro- 
catio.  Hocloco  vero  reciprocarc  propri^ 
eft  auram  refbrbere,fubindcq;  rctrahcre  : 
fic  enim  Liuius  reciprocarc  pro  rcfpirare 
vfurpauit.  1 

Vcfcituraura.]  Allufioad  Proucrb.Kf»  Vefci  m 
to  "viuere  .  Populari  aura  vefci,  eft  populi  rA-i. 
nugisaflcntiri,  vulgimores  infcqui.  Alias 
aura  Atherea  vefci,e{i  viuere:nam  quem- 
admodum  partcs  folid^animalis  cibo  8c 
potu  ,  fic  fpiritus  aerealuntur  .  Virg.  i. 
AEneid. 

^luodftfata  i>iriiferuant,fivefcitur  aura 
JEthera .         r 
Sic  0*  adulator]Ap]^licaxio  fimilitudinis. 

Mores 


I 


Emblemataj . 


2^7 


Moresatrds]  malos.  Solebanteiuifj  pii- 
fci  qiiod  bonum  crat,  creca,  vd  alba  liiica 
norar«,qiioi  tiirpe,carbone  nigro.   Vndc 
Perfius : 
G^iq-^fequendaffrenff&qUA  vitandn  vi* 

cijfim  , 
ISa  prita  creta,  tnox  h^e  earbone  notafii . 
tohr  al-      Albi  (^  pudici  nefciHs .  ]  Color  albus 
hu^  ^rti  menris  inrcgritatcm,  vt  rubeus  pudorem 
heus ,         iiguar.vcdicemus  iiifra  . 

IV,  Perstr  ingit  Emblema  non  fi- 

AdulatO'  ne  &!e  preiedam  adulacione.qiisio  Cha- 
rUmores  .  majkonce  prxfiguraturaiam  ailentacoro- 
remellico,curpilJima  &perniciora  adula- 
tionep-ruerfos  mores  rtipcrioris  fui  faci- 
Ih  imit3Cur,&  approbac,  a  pudore&  inte- 
gricateanimi  prornis  alicnus.Vc  enim  non 
nullipifftores  imperici,quia  nequeancalle- 
quiqua;  pulclua  func  &  diiltcilia,  in  ns- 
uis  quibufdam  ac  verrucis  aut   rugis  de- 
pingendis  toci  finc,  &  quxlibet  reprzfen- 
tant  prajtcr  ej.qns  pulchra  funciquarque 
ingeniofiarcificij  Jaudem  mereancur  :  Sic 
&afrencacor,  vcprincipi  viro,cuiairidec , 
aliquid  gracum  faciar.eius  diligenccrimi- 
tatur  inccmperantiam,  iracundiam.fuper- 
cilium.acerbitateni  in  feiuos^diffidenciam 
in  domefticos,&  cognacione  iuiivftos.Nam 
pr^cerquam  quod  (ponte  uacurxque  pro 
penfionead  dcceriora  propenfum  ett,vide- 
tar  co  modo  /Ibi  longc  abeHe  a   virio  re- 
prehcn(iouiSjfiturpiaimicetLirQm:m  mo 
rem  vtbarbaricis  moribus  coiuienienciili- 
mum,mericoper^rinxcrunr  au»flores  gra 
Alcibia*   uifrimirhoc  enim  vicioquod  laborarit  Al- 
ies.  cibiades,  vtqui  ingciijo  eifec  verGtili ,  & 

ad  quiduis  comparato,  nacutam  Chamz- 
leoiuis  habuidediiflus  cft.  Sed  mirum  eft 
Arabum  fanequod  natrac  de  Arabum  quibufdam 
tfsitatio,  populis,  apud  qtios  inualuit  confuetnd^  , 
vt  illorum  Rege  aliqua  corporis  parteaf- 
fedo,aucclecurtato,populus  eius  regionis 
xgritudinem  imitecur  Principis  ,  illoque 
membro  fafcijs  lana,que  coniloiuto  ,  licin 
meduim  prodeat  .  Q_uod  idemxle  fcurra 
quoda  PhilippiMaccdonis  raemori^  pio- 
dicum  accepimus.Cumenim  in  oppugna- 
tionecuiufdam  ciuitacis  Argiuorum,vnHS 
Philippo^uillct  ej:utus'oculus  ,  poftridie 
fcurrafafi;ia  firoirero  oculum  circumliga 
tus  proceffifle  fertut*  Idemq;  cum  crus 
in  quadam  pugna  Regi  fraftum  eflet,  iu 
eius  confpcdum  venire  nou  erat  folitus  , 
nifi  claudicaus,  ecxlcmqjcrarccolligato . 


Scurra 
Philippt 
Macedo 
ms. 


Ea  itaq;  cftaflTenrarorum  mens,hoc  vnunt 
ftudium.vt  imitcnturomnia.omnibus  af- 
fenfum  pra,'beant,  praetcrquam  ijs  ,  qu^ 
funta  natura  fua  longidimc  reraota.ninii 
lum  qu2  a  niucofimplicitatis  &  innoccn- 
tiae  decore.ac  pudoris  &  vcrecundia:  quafi 
ruboreomniiio  flr  aliena.Nam  quod  An- 
tifthcncs  di(flitabar,  vt  merecriccj  omnia 
bona  prsEterprndenciam,  fauumque  iudi- 
ciumfuisamatoribus  impiecantur:  ficaf- 
fcntacores  ijs,quibus  cum  agunt.Vide  Pic 
rium  in  Chameleonte.lib.i^.  Hicroglyph. 
AiTcntatorum  porro  moreselcganti  &  acii 
to  mucrone  percullir  Satyra  j.Iuuenalis: 
Natio  comtxda  eft.\rides?maiorc  cachinno 
Concutitur-.fietyfi  lacrymas  alpexit  amici  % 
Nec  doletMgnicula  brumtfi  tepore  pofcoi  , 
Accipit  endromidem:fi  dixervs,&fluo,fudat. 
Non  fumtu  ergo pares\melior  ,qui  femper 

Qf^omnt 
NoBe,  die^potefl  alienum  fumere  vultit , 
Afacic  icidare  m»ntii,  landare  paratus, 
Si  berikruEiauitftreElum  minxit  amicus  , 
Si  truUa  inuerfo  erepitu  dedit  aureafitndo. 
BencIfo(irat.ad  Dcmonicum  ,  (.ii<rii  roOt 
K0\eiKiU3VTAf  eoTTTip  i^etTrciTivT&f  ,  et/Ji- 
^OTipOI  yctp  '^1'PiJ^iVTif  ToCi  '7PI9iV0VTi( 

eLtiKu^fi .  Ammian.  Marcellin.  Jibio  ife 
Qji^ara  fit  adentano  infefta  ptincipi ,  non- 
dum  apud  Noricum  exuco  penicus  Gallo» 
ApodeniiusafTencatocturbarumq;  wiceu- 
tor,  rapcos  eius  calceos  vehens ,  equorum 
permuracione  veloci ,  Mediolanum  adue- 
nit,ingreflus  regiam,Co;iftantiiame  pedcs 
prpiccit  j  velut  fpolia  icgis  occifi  Partho- 
rum  ,  &  perlatonuntio  repentinodoccnte 
rem  infperacam  &  arduam.hi  quifummi 
aulam  cencbanC;omi)i  placendi  ftudio  ina- 
dulacionem  exmore  collato,  vircucem.fc- 
Iicicacemquelmperacoris  iu  coslum  excol 
jcban: ;  cnius  nucu  duo  exaucoraciprinci- 
pesefTenc  in  modum  milicnmgcegariori^. 
Quo  ille  ftudio  blanditiarnm  exquifiro 
fublacus  ,  immunemque  fe  deindefore  ab 
omni  mortaliratis  incommodo  fidenter  exi 
ftimans.confeflim  a  iufticiadeclinauic,  ica 
intcmperanter.vt  xcernicatem  eam  aliquo 
ties  aflereret,&  ipfe  didando,  fcnbendoqj 
propria  manu  ,  brbis  fe  tonus  dominum 
appellarecQ^GtwKis  Iib.6.de  Alexadro: 
Non  deerat  calia  iconcupifcenci  adulacio 
periiiciofajperpecuum  malnm  regnm.quo 
rum  opesfxpnis  aflcntano  quam  hoftis 
caerttr.D.Hieronymus  in  Pclag.  Callida, 
K  inquic  , 


2.^8 


Andrea^  Alciati 


■.;iq-'.ic,iu(idiofa,  blaiidaqj  fempcrcftadii- 

l.itio.Diogeuem  Cyiiiciim  fciteadmodnm 
&.  vc_re  folitr.m  dicere  acirepimus  :  Kpeir- 
Tov  eh'cu  ii  MottKAi  diTlK^^HV,  ii  ii  KoKct- 
y.iti.  \A  elhprdffare  ad  coruos  redigi,qudm 
adiilatoribus  exponi .  quoiiiam  illi  morti- 
ciiiamodo  confetl:ciniu' ,  hi  etiam  vmos 
boiiosqiic  laniatu  peftifero  ctcarnificent. 
Idcm  intecrogarus,  qii^aam  belHa  mor- 
fum  haberct  omimim  noceutilTimum.'  re- 
fpondit  Si  Jc  fcns  Miterrogas.eft  obtrcv^^a- 
torrfidemaiifuetis.clt  adulaior.  N41T1  ob- 
treclatoiquidem  ytx  fe  fertodium,  adu- 
lator  autcm  fub  am  ci  perfona  mnko  \x- 
dugrauius. Et  hi  tales.qui  probe  loquun- 
tur.Si  improbe  faciunt, ^^pnroAoyo/  dicun 
tuf,  qui  noruntpropinare  OccViiTiixoy  ixi-, 
hiKpu.Toi\  Em  Iiidd!  Kiijf. 

Dasfeiiid  die  rechten  Kci{en 


Die  vornen  lecKen  'vnd  hinden  KrJ*x.e. 
Adulatorum  moresgraphicedcpingicTe- 
rencius  EunucUo : 
Omniii  h.%beo,}:ec  quidquam  h.ibeo:  nihil 

cum  en,nihil  defit  tamen  • 
Efi genus  honnnum,  qui  ejfepriuos  fe  om- 

nium  rerum  njolunt , 
iHec  funt-.hos  conJecior:hifce  egonoparo  me 

zt  trrideant , 
Sed  hvs  vitih  arrideo:&  eorum  ingema  ad' 

ttiiror  ftmul . 
G^icquid  dicunt  laudo :  id  ritrfumjt  ne' 

gant,  laudo  td  quoqi 
Negat  quis,  nego:art,  aio  . 
Voslreny)  imperaui  egomct  mihi 
Omnia  ajjentdrins  quijlusniinc  efi  multl 

vberrtmus  .  , 

Sed  (^z  liac  malc  feriatorum  homimim  tilr 
ba  alias. 


Adulai 
rit  mor 


.Ei,qui  femel  fuaprodegerit,aliena  credi 
non  oportero. 

EMBLEMA        LIIIL 


COL- 


Eniblemata_» . 


x^9 


h 


CO LC  H I DO S  ingremio ntdum efuid congeris  ?  cheu^. 
Nefcia  cur  pulloi  tam  maCe  credu  ,  auis  ? 
Dira  parens  Medea  fuos  fauifsima  natos 
Perdidit ,  (^  JPeras  ^arcat  vt  illa  tuis  ? 

COMMENTARII. 


BA  s  1  fuaeinfiftat  ftatiia  Mede?,  ftri- 
ifloferro  infautcm  nudnm  pctentis  , 
incuiiisgremio  auicula:  aduolitantes  ni- 
dumconftruereappareanrrfed  poncinfans 
alternudus  &  faucuis,  quafi  raorcuus  at> 
ietftus  humiiacear , 

C  V  M  Epigrapha  huius  Emblematis 

conucnttilludSencca:de  beneficijs  4  cap. 

ly.Qtiomodomale  filiicconfulir,  qui  iU 

lam  contumeliolb  &  fxpc  repudiatocol- 

locauitrquomodo  malus  patcrfamilias  ha- 

bebitur,qi]i  ne^otiorum  geftoruni  damna 

topatriraonii  uiicuram  mandauerit:quo- 

modo  dcmentwrime  tcftabitur,  qui  tuto- 

rem  filio  rcliquerit  pupillorum  fpoliaro- 

rcmrllc  pellime  bcncficia  dare  dicetur,qLii 

cumque  ingraros  elegir,  in  quos  pcricura 

conferar.  Hocex  Grsco  Archix  Poet^  E- 

Tjpis         pigram.lib.i.  fif  CiiKo?-opyitcv. 

I,mble-      aJav  oAwi' ,  v»;Vkj-  ri  ///TTtf^sV»  <rO  yt- 

m/ttis .  htlm , 

finS^HiK  ypcLTTTy!  ■7rvK7iS'i    vooreTpo- 
p«f  ; 

tK-ryi  S''  6fTdt.\i'^fOV  Tri^lV  710  T\\V  i^i  Z\l- 
Ka.^eiv 
KiKyjS^et,  y.)U''  'iJ^iav  tpH^Af/.ivnv  to  ■ 
Kiav  ; 
Terram  omnem.infulasq;  peruojitans  tu 
hirundo, 
Medea:  in  pitta  tabula  pullos  alis? 
Sperasautem  pulljs  implumibus  fidc  tuis 
hanc   feruaturam 
Colcl>idem..qua:  neqj  propriis  pepercit 
liberis.? 
Totfaltus  ,  vridiuqjemtnfa,  0  hirundo,vo- 
Utu  , 
MedeA  inpiciit  nidificns  tabula  ? 
T«^  tuos fore  fecurosltibi  fida  putauda  , 

^}u&  /leq;  vel  natis  dirapeperctt,erit? 
Matuilusfic  expofuit  3.  Epigrammaton 
paraphrafticiJs ; 

^uid  vaga  tot  terras  vrbes^  emenfa,  vo- 
lucrts  y 
C^lchidos  infiuo  nidificas  gremio? 
fignoribus^jtuis   credis  mftle  fana  fidele  x 
lpf»fuospArtus  quA  lantauif  atrox  ? 


Kifaetus  exef^  tuos  Pitndione  natA 
Fhafiaca  quicrit  perdcref&uitia. 
Breuius  reddidit  roIitianus,nimirum  tri- 
bus  hcndecafyllabis ; 

MedeAflatuaell,mifeUa  hirundo, 
Sub  qua  nidtficas  ;  tuosne  credas 
Huic  natosj,rogo,  quAfuos  necauit  » 
Scd  breuiirimc  Rorbonius  noftcr,  vnodi- 
fticho : 

MedeA  ftatua  eff:natos  cui  credis,  hirHdo! 
Fer  alio:viden',hAc  macfet  vt  ipfafuos* 
Idem  pcae  Italicoidiomatcelegantet  rcd- 
iitum  inueni ; 

Sai  quale  fiatua  e  quella  , 
0«'  hai  tul  nidopofio  r 
Semplice  rondinella  ? 
De  la  cruda  Medea.  Mutato  tolfo, 
Mntalo  ,  nrfidare  i  figli  tuoi 
A  chi  gia  vccife  ifuoi  . 
Multaaliaextaiicin  Mcdeamepigramma- 
ta  inlib.4-Epigram  Grscor.f}»'  t^paiS^Af, 
vnum  tamcn  ciufdem  cft  argumenti.quod 
lic  habet; 

Ko\)^iSct,  T>;v  i-vi  '^suviv  «tAaVsfct  Tfctu 
hi  yiKiSciV  , 
Tsjj-  'tTK))i  TiKtcov  y.eudLV  lyHV  iSiccv  ', 
%i  £T/  KctvSos  vpeuy.oi  ETetrpiX/rTH  (povtov 
'TrZp  , 
y^  TToKtos  yiViicov  OJtpos  AnoretKttH-  ^ 
«tpT//?fep^»/f  Si  s-iSnf^of  i(p'  su/xctTt.  ?ey- 
yi  TTetViKi) 
y.}niflt,  KaV  KitptJJ  TiKVOIiOV^ffa.y  iTl. 

COLCHIDOS]  Medca  Colchis  nomina-       I  I  I.^ 
ta;quamuis  Mcdea:  patriafuic  Corinthus,  MedeA  0. 
vtteltatur  Pindarus  Ode  13  01yrap.&  ii?  A''^'*-'- 
tcrpres  ApoIIonij,  non  Colch',  vt  p!er.'q; 
exiftimant  ;■  tamen  euicitvfus  ,  vtMedea 
dicatur  Colchis  ,  propterea   quod   patcr 
cius  Aeta  Corinthuni  linquens  Colchos  te 
nuit.vbi  diu  regnauit  Fuit  autem  uihgnis 
venefica,&  incantatrix  maxima,qu3e  cnm 
lafonem  ex  Thelfaiiacum  Argonautis  ve- 
nientem  perdit^amarct.illum  aJiuuit ,  vc 
vellusaureum, q.'iod  in  temp'o  Apoliinis 
a  draconecHftodicbatur,acquircret,&  dra 
concm  fopiiuni  occideret  :  quo  fado  vna 
K     J.  cum 


z6o 


Andreas  Alciati 


cum  laroneclamaufugit.vtprolixcdefcri 
b)c  Valer.  Placcus  in  Argonaut.  Ob  hoc 
patcreamcelcrrimc  perfe  luebatur  :illa  vc 
ro  hocaducrtens  conffftim  fratrem  luum 
patuulum,  quem  fecum  abduierat,  occi- 
dit,  &  iumulta  frufta  fccuit  >  ac  fparfim 
iu  vaii)s  locis  pioiecit,vt  fcilicetpaterpcr 
fcqueiis  iiicoijigendis  hiuc  inde  di/tipatis 
membris  rerardareturjipfaq^  interim  com 
madiusaufugere  ponet.Cum  veroaliqua 
diu  cum  lafone  vixii]"er,&  duos  ex  eo  libe» 
ros  procreadctjlafon  percxfuseam  repu- 
diauif,&  Creufam  Creontis  regis  Corin- 
ihiorum  filiam  duxitjquamobrem  illain- 
dignaraitaexcanduit.vtiii  vindidlam  ducs 
filios.quosex  lafone  fulcepcrat, in  patris 
coifpedu  trucidarct,nec  prius  a  cajdibus 
abfti!iuit,quam  nouam  nuptaro  cum  tota 
domo  coucrem3ret..Hinc  iHud  Ouidij  i. 
de  Artc  : 

Cui  non  dejtetn  efi Ephyri&ftam»  CreufA  , 
I.t  nece  natorumfanguinolentit  pnrens. 
Tum  deraum  Athenasle  contuIit,AEgeo 
que  Athenarum  regi  iam  feninnpiit.  Hasc 
breuiterperftrinxi.quiauihil  tritiusquam 
Medeashiftoria. Qm  pluracupit,adeat  Se 
necam  in  Tragcedia,cui  titulus  Mede.x.Y.t 
Ouid  lib.  7.  Mecaraorph.  Natal.  Comit. 
Mytholog.Iib  d.cap.y.  &  alios  • 

GremiS  >  ^"grentio]  Grcmiumcft  iutercomple- 
xum  femorum,  feminumq;  in  quocom- 
plexu  mulieresconciperefolec  EcdifFert 

Sinus ,  a  ftiiu.quoniam  finus  eft  inrra  petfloris  bra 
chiorumqjcompIexum:qtiare<:um  laclan 
tur  infantcs,,Td  finum  admouentur;  pueri 
»er6  lam  fafli  a  fedentibus  matribiiSj  vti- 
quccum  liiisblandiuntur.ad  gremiumac 
cipi  folent.Cic.iii  Bruto.-filius  in  gremio 
jBiatriseducarus . 

Diraparens  Aledea]  Tarat  improbira- 
tem&crudelitatcm  focniinarum  ,  vt  qua: 
ira  pcrcit;»  pioprijs  filijs  non  parcerent . 

Jsf.ttifi.r     Dc  harumauccm  maiitiainnumeia&mi- 

mttliexii^   raadduccrem,ni(i  vcl  crabrones  irritare, 
vclparuulam  bonarum  turbamofFendcrc 
vererer.Sed  audiamus  vnum  &  alterum  . 
.Scneca  : 
Seddux  malorHm  focmina,  »  &»  fcelerum 

a',t:fex  . 
Sic  &  Pamphilus  Poeta  : 
'FaU/ix,improba,fnua,triJits,amens  „ 
hifirmajnfiabilu,  pro  cax>  petulcd 
S^*Jiq;  efffos/nina  » 
Idemalboloco  ; 


L<ibilti,incofians,pr£ceps,mutaifilu,ardef^ 
lnfulfa,ferox  . 

Hac  de  re  lege  Eclogam  Baptifta:  Manrua 
ui;  im6,(i  vis,  ipfum  Salomonen». 

Apostrophe  eftad  hitundine>  j^ 
ad  ftatuam  Medex  nidificantem  :  ex  quo  ^idg^ 
datur  intel  iigi,caucndum  efle  ab  co.qui  fe-  f,abe) 
melimpofuic:  vel  ijs  nullani  ampliusha-  giqui 
bendam  fidcm,qui  feuiel  vcl  quoqiiomo-  ^;^/^ 
dolxferint;  aut  ijs  nuliopado  afrentien- 
dum,  qui  cuin  fua  dilapidarint,  vix  alio- 
rum  curan.1  commode  gerent.  Ncmini  e 
nim  rcs  aliena  quara  fua  dcbet  efle  charior 
aut  commendatior.  Quomodoenim  fieri 
poteii,  KetJCaf  Ki^^vfjLtvov  avJ^pct  7oli  I- 
J^ioif,Hvcu  -Tri^oviv  uhKr^Tpioii  Idexpli- 
cat  Socrates  apud  Xeiiophontem  lib.  J. 
etsro/^i^H^.nempe  colloqiiio  cum  Glauco- 
ne  .  Refcrt  Plutarch.  iv  yct[/.tK.  'Tretpcty- 
yi\.  Qua  ratione  Timatchum  impudi 
citi?&  prodigalitatisaccufauit  AEfchines, 
non  tam  vt  hominem  piobro  atficerer  , 
quam  nedeinceps  ad  populum  conciona- 
retur.Quienim  rem  famiiiarem  adeo  roa» 
leadminiftraffet  ,  indignus  videbatuicui 
publicacredetentur.  Prxclai'e  Tiberijfa- 
(flum  niemoratur  a  Coin.Tacito:  qui  vt 
honeftam  iniiocentium  paupertatem  leua- 
uit:ita  prodigos,  &  obflogitia  egentes  Yi- 
bidium  Varronem  ,  Marium  Ncpotem  , 
Appium  Appianum,  Syllam,  Vitellium  , 
mouit  lenatu,3ut  fponte  cederc  paftus  eft. 
Gorgiaorarore  publice  aliquandodiccri- 
te,vtcbncordiam  (uaderet,Mclanthius  no 
fuftinuit:aiebat  enim  de  paceeumminime 
alijs  verba£iceredebeie,qui  fibi ,  vxori  & 
ancill^concordiam  pcrfiudere  non  potuif 
fet.Idem  in  Laconicis  :Agis  Archidami  fi- 
liuseiminime  Duci  fidera  habe:id  im  dice 
bat,neq;  credciidum  iuuenumexercitum, 
quifuamipfius  patriii  inifere  prodidifTet. 
Id  dicebat  Ephoris.qui  Imperatorcquen- 
da  lubricx  hominem  fidei  iii  hoftes  mitte- 
bant .  Egtegie  Ifbcratesad  Dcrnonicum; 

OTctV  'JTTip  T«  aiCtVT^  uiKKnf  7ivi  tTVtJ.0>i 

Ki'jiT^cu  (rx.07r(i  T^poTipov  ■rrcoi  unr-^p  tk 
eifjr^ S^icoKntxictv  ,  6  ydp  Ketxui  cTjitcoiN 

^HiU-rip  TaVlS^iciV.iS^iTTOTi  KAKCOi    ^K- 

htJfiTau  iTTi  7C0V  ctKKQTpiav  .  Cumquid 
de  te  ipfo  confilium  ab  alic^uo  es  captttrui , 
aduerte priiii  qnomodoi  fuo  ipfefe  mgotio 
gejfcnt-.nam  qui  perperantfuas  res  admini- 
/ir-^iuerit^vix  efi  ztquidquam  rc^e  confuU 
tit  in  alients .-  Idem  ad  Nicoclem,fub  fi- 

uem 


Emblemata-j./ 


z6i 


«em  :  «TrAev  vs  o  fA,»J^iv  av  eiinta  ^Oiifft-     tMtn  ejlyqucd quifiki nthtl  vtile  frqiptctxt,. 
fji.9f,iS'' iv  tfAAo/f  9fovt[ioy  Toi»yHiv.  Cer-     neq^  in  nlienu  frudentemfortj. 


Temeritas . 

EMBLEMA      LV. 


T  N  pr^zceps  rapitur  ,  frulira  quoque  tendit  hahenns 
"*■      Auriga ,  effr.zni  quem  vehit  oris  equm  • 
haud  facilt  huic  credai ,.  ratioquem  nuHa  gubernat , 
£t  temerl' propriQ.ducitur  arbitrio. 

C    O  M    M    E    N    T    A    R    I    1. 


I. 


'.mhlt- 
94  ex 
'Ufone 
^mpti* . 


A 


Vh  I  GA  ciirriii  JiifiJens  ab  cqijis 
cuifii  citacoproptrantihiis  pcr  f'a'e 
bras&Hciiia  tdpinu  111  pi^ceps.friiftra  re- 
tradtis  5;  dirciflislubcnis  . 

L  o  c  V  s  eftPlatonisin  P.ha\1rodc  duo 
buscijiiisjboiio  &  raalo,  tSc  coium  aurga 
ra:ione.-qu6  M.  Tulliu^  allufide  vifus  cft 
1-  lic  Rcpubl-  Vt  auriga  indodus  cur- 
xa  trahicHX;  opcricur  *  eliditux ,  laniaciu . 


Qi^em  locum  obfcruauit  Heraclides  Po^i- 
ticus  iib^odeailegoriis  Horncncis  •  U^~ 
cus  luc  ,  vtappare:,  c  MaxirmTyrii  (e^- 
monc  fy.  traduseft.  Ncque  Yciogra- 
uabor  locuni   iiuegrum   hiblcgcre  ••  Tb- 

TOV   «Te    7))i  cL'^p(i>TlVHS  iiJfiAl^  Tpis  ■'t^ 

^c-iov  i^iiipi  Sios  7poTov  ,  iTi^eis  rvt 
4'^)(»v  ymvco  ffuuAri ,  as  tivioyov  apfjia.' 
71  )     *s^  ^AfA^iis  ris  nV/<ty  TW  VVI6'^a 
R    3  «t?«xe 


x6z 


AndreaeAlciati 


«  J'^  iTtiS^dLV  tTijS^  cip[jitirav,  ;($u  ha.Cn- 
rcu  Tvv  tivtaiv,  »>  fxtv  ivS^Aiy.MV  yj/i  y,tt- 
KApiet  ■^v^fji  y^  [xiuvillJiivn  Tou  >' ri  Te 
•  ■)^iij.a,  TAJTiiv  ii/./^i0a,Tci,iJcivis  Stov  k^ 
rr^ioyHV  7rpo<ra.^a,v7of,  e^tToz  Teov  nvicov , 
)(«i  a.p')(ii  7a  a.piJLa,TOf,ncfj  koKo^h  Ta.i  Tuv 
i^TTuv  op[/.a.f  ■  ot^i  fiTiv  ATiyvai  'jra.v- 
To^a.TToUaJ^Koi  aXKay^  ^^v  ^iap[/.\\[j.i- 
Voi,  0  [xiv  dLVTav  ,  a.KoKa.Toif^  aJ'»pa.yof 
>^  u&pm]s,  0  «Te,  %[i(oS'»{  y^  hnTiKOi*^ 

StXTKilKTOi  ,  0  «Ts  ,  VaSlii  )C9"  iKKiKV[J.i- 
VOi  ,  0  cTs  a.viKiv9ipo{y^  iTfJLiKpo^pav  XSfi 
7a.Teiv6i.>tTeoi  ef.pfxa.  i7a.a'ia.7[j.ivov  TO,- 
feiTTH  Tov  iHvioyov.  Ka.To.  Koiv  fiiv  KpaT» 
«T-H  tivTH,  Ka,Ta.  T>>v  tk  J^vva.^iuoVToi  Ittw 
f'jf/,iiv  ei^av  ^ipiTcu  ,  vvv  fliV  tu  etKoKet- 
Tfi)  iTT^TFa  'TTO.v  To  a.pfxet.  ^Vf/.(pip6[liV0V 
etvTW  HVioya  i-ri  vCpHi  xifi  '^etpoivieti  xsfi 
KetyvHeti  Xffj  AKKeti  »T/  HKiKpiViii  tlS^o- 
Veii  ,  VJv  tTe  TW  ^vfAiKet  iyri  KetKaTHS 
•>TetVToS'et'7ra.i.  Q«x  Latin^  ira  fonant : 
Veriim  hic  zinus  inuentu.s  efl  modus  nb  ip- 
fe  "Deo  ,  quo  humxna.  conditio  minoremje 
ejje  diuina  fateyetur,propterea  fctlicet  qu  d 
/tnimum  terrefiri  corpori  ,  tanquam  auri- 
gam  impofu-.t  currui,cuitis  ^  habenarum 
fufiinendarum  ©»  incitandi  vim  effet  ha- 
iiturus.Huic  enim  aurigjt.fsmul  aurigan^ 
di  artem.viresn-y  tradidit:  fimul  ctiatn  li- 
berum  abutendt  artis  arbitrium  dedit,qui 
poflquam  infcenderit  currum,  ^habenas 
«eeeperit  ,fiquidemfelix  beatusq-.animus 
fit,memoriamq;  habeatfe  iuffu  Dei  fubla- 
tum  efje  in  currum  ,  valideque  aurigatio- 
nem  regere  debere,  nimiriim  habenas  mo- 
deratur,regitq-^  currMm,&  equorum  teme- 
ritatem  contundit.At  equi  diuerfum  appe- 
tunt curfum  ttemereque  huc  atq;  iUuc  ra- 
fiunt  currumjoic  ad  petulentiam,ingluuie 
0C  contumeliam  ,  tUe  ^dtemeritatem  atq; 
ferociam,alius  -jer-  tarditatem ,mollitie  , 
feruitutem,fatititatem  ,atj,  humilttatem 
felfaturi  cuiufmodi  feditiojiibus  Aiflratius 
currus,aurigam  coi:turbat,  &>fi  vt  cerit  eu 
prApotentu  equi  vis,  fertur  currus  pro  Itbi- 
dineviBoris  §luofit,vt  viHrice  interdum 
petulantta ,  vnd  currus  c^  auriga  ad  con. 
tumelix),conuicia,impuritates  ,atque  alias 
nefarias,minimeque  finceras  voluptates  ; 
interdum  vefo  dominante  iracundia  ,  in 
multas  variasqi  calamitates  vterque  fera- 
tHrmprAceps  .  Hiic  etiam  refciam  «otn- 


mod^  iHuci  D.Cypriani.cx  lib.DcdifcipIi  ^^^  • 
na  &  bono  pudicftia: :  Coerccat  animiis  ,    //,,' 

n  I  ■  r  •  lOCUI , 

air,(timulos  carnis.refr^net  nnpetiim  cor- 
poris.Accepii  hanc  enim  poceftatcm,vtil- 
liad  imperiumeius  membra  feruirent.  Et 
quafi  legitimus  ac  pcrfc^nrus  auriga  vlcia 
concedas  corporismctas  eicolleines  (c  car 
nis  impecus,  CGeleftium  pra:ccptorum  ha- 
ben  s  reflet5lat,ne  vltra  tcrminos  (iioscur- 
rus  iftccoiporis  raptus  in  pericutum  fuii 
fccum  &  jpfum  rapiat  aurigam,  &c. 

IN  prJLceps  rapitur  frufira  C^c]  Allu-        III. 
dit  ad  ilhid  Virgilianum  , 

. Frufha  retinacula  tendens, 

Fertur  equis  auriga,neq;  audit currsts  fjA* 

benas  ■ 
Etad  prouerb.Dtf  curru  delapfus. Ciuai7 
cx  Platone  locus  eft  in  Plia:dro,qui  expli- 
cacur  coramodiflimc  a  Plutarcho,  Quae- 
ftionum  PlatonicS.  quo  pcrtiiiet  Cicero- 
nis  hoc  ^  5.Tufcul  Exifte  h  potcftate  di- 
cimus  eos,quiefFrqnati  fcruntur.aut  libi- 
dine.aut  iracuudia-  Qui  igitur  cxifle  ^  po- 
teftate  dicuntur,ide6  dicuntur,  quia  non 
funtin  poteftatc  meiitis ,  cui  regnu  totius 
animia  natura  tribucum  cftj  hinccompo- 
tes  &impotes,quianimum  habent,vcIno 
habent  in  fua  poceilate  . 

.Auriga]  Auriga non dicitur  ab auro.fed   ^Hri^tti 
ab  aurcis;funtcnim  aureae  lora  fiue  fr^ni, 
qui  equis  ad  au  res  alliganturificut  oreae  , 
quibusora  cocrcentur . 

LffrAni  quem  vehit orts.]  Manifcfta  allu 
flo  ad  par^miam,  O/  infrAne^id  eft  ,  a>«t- 
Kivi  ^ifietTOi^i-Tr^^roi . 

Ratio  quem  nuU.i  gubcnat]  vide  pro- 
ucrbium.-EAT/V»/ nulla ratio  ,  oKi^pt:  liJ^Hf 
Koyof.  cuiaffine  iilud  Qu_intiIiani,SccIcra 
non  habcnt  confilium  . 

SiGNi5iCArvR,  nihil  ei  com- 
mittcndum  cile  ,  qui  iii  proprios  afFe«flus 
nuUum  fibi  fumit  imperir.m  ,  fed  temere  ' 
hucatq;  illuc  concitacus  fertur,nonaliccr  * 
quam  cqaus,qnem  nujli  freni  ,  nullaequc 
habenaccontincnt.Similitudincm  hancmii 
tuatus  cft  cx  Platonc,  qui  animura  noftrii 
cum  auriga  ,  corpus  vcro  &  eiufdcm  per- 
turbationescum  cquis  comparabat.Iuita 
quod  ab  Hjcronymo  ctiam  diifVum  eft,(co 
fus  cotporum  quafi  equos  cire  finc  rationc 
curretes,animam  vero  in  auriga:  modum 
fr^na  currentium  retincrc-  Maiime  enii» 
cftefficicndum  ,  vtappetitus  rationi  obe- 
diantjcamqj  neqipraecurraut,  nccproptct 

tcmc- 


Emblemata. 


Z62 


tcmcritatcm.ncc  propter  pigritiam  aut  i- 
giiaiiiam  dcfcrautWiiKq;  tranquilli,  acqiic 
omiii  pcrtiirbatioiiecareaut ,  vtJocet  M. 
Tulliiis.Nam  qnod  afinus  facir.quod  fus, 
&  canis,  hoc  homo  qui  afFcdibus  obtcm- 
perat ,  ratioui  enim  fubducit  clauum  ,  & 
committit  furiofo  ac  ftolido.qui  legcs  nul 
lasaccipit,nullas  dic^lat.  Bclbam  visindta 
trahit  &  obiedriamor,  modcrarincfcit  vcl 
cohibcic ,  imperium  cnim  cft  &  nccclfiias 
inip(a,non  voluntas  nec  elcdio.Felcm  vi- 
<iccuinobi)citurmufcuIus,pcr  mediosfu 
ftcs  inuolat  &  rapit .  Sirail  is  impetus  iu  il- 
lo.quifenfus  fequitur,  &  quodiubcnt  cli- 
git  Pr^poftcrus  o^do.fi  dominij  ius  fcrnus 
occupct,  cxcuffadi^ciplina;  Himpcratcui 
parcMdum;fi  prifirinferior.fubfit  maior . 
Vbi  ficibi  prajfens  nox3&  cxcidjj  mctus, 
labaf^it  rcgnum  &incluiatad  cuerfionem. 
Arccm  ilruxit  manus  diuina.dum  condc- 
tct  homincm,im6  nonarccm.fcd  mudum 
quafi  quciidam  coiuradiorcm ,  &  anibicu 
miiiori  copaftum,  vbi  ficut  in  am  plo  hoc 
&  fpaciofo  ,  iuraetiam  diuifit  &  ordincs  , 
Ttcap4Uefl"ct  &  rcdor  viius,vclut  Monar 
«ha  regni,fubditiC3eccri.Apei  hic  cclfitu- 
^iuis  &  ius  fccprri  rarioni  ccffit:fors  dctc- 
lior,  quibusfub  pr^cordia  ftationes  diui- 
fat ,  affe<ftibus  fHppofitis,  qui  cum  bclluis 
naturatdudum  participanc,  &  pra^fcntia 
rcrnm  tanguntur  ,  &gHftant ,  nifidirigat 
virtns  praEJominans,&  habcnas  inijciai.-fi 
taicntur,ruunt  vt  torrenscgrcfrus  jTietas, 
&  fcrociunt  vtaper  aut  pardus,  quos  oc- 
cultus  amor  ftimuiat .   Speftant  huc  illa 
cx  Tullianafchola  petira.iTufcuIan.di- 
fpiitation.  Reliquum  eft,  vt  tute  tibi  im- 
peresrquanquam  hoc  nefcioquomododi- 
catur.quafi  duo  fimus.vtalter  imperer.al- 
ter  parcattnon  infcice  tamen  dicicur.eft  e- 
nim  animus  in  parrcs  diftriburus  dnas, 
<purum  ajtcra  zarionis  cft  paxticepsj  altc 


tuuenili* 


raczpers.   Cum  crgo  praecipicur,  vt  no- 
bifmctipfis  impcremus,hoc  pr3ecipitnr,vr 
ratiocoerccat  tcmctitaccm.Philon  ludqiis  P^^''<^  ^' 
lib-i.  dc  vita  Mofis  ficait:  In  viiiuctfurn  ^oj'-^- 
dabat  opcram,  vt  ad  primos  impcrus  aui- 
mi  refiftcret  ,  quafi  contumaccm  cquuni 
obretuans:nimirum  ne  inuitoaurigaratio 
necurfum  plusfacis  accclcrantes confun- 
derent,pcrcutbai'cntq;  omnia.  Hae  fnntc- 
nim  bonorum  &  raaIorumorigincs:bono 
tum,  fi  ratiotcncatimperium:  conrrario- 
rum,fiaffe>5lus  dedifcant  obcdicntiam.Sc- 
necaitcm  ad  hunc  modum:Q^uid  prodcft 
cquum  regcrc.&curfum  cius  fr^no  rcm- 
pcrarc  ,  &  affcdibuselfcrariffimis  abftra- 
hi?  Fortafte  id  non  mali  coiiucrtasad  iu- 
ucnilcs  impctus,  confilijac  ludicij  cipcr-  .-^a^j 
tes,quibus  nihil  crcdendum  facit^  ,  quod       "~ 
iit  ca  xras  lubtica  ccrt^,&  pr^ ceps,&  qu^ 
nifi  marure  rcfr^necur,triftemexitum  (en 
furafit.   Argut^   Dion  ChryfoftcKnus  : 

ff^oS^porepn  J^fiTcu  "^^AKivK  •  Et  Ariftot- 
Moralibus  ad  Nicomachum  :  p^etA.eTO» 
KtnttiJLdLVTiviff^iu  Tipi  viav  ,  tl^i')^?^: 
yeip  »;  KhiKitt,i^  "TrohKeii  t)(}s^el  fxlTtt/St- 
Aetf  d^.hoT'6'tri  ahhe  fipofxivii  ■  Elcgan» 
cftdcfcnptio  adolefcentis  apud  Horatium 
cpift.ad  1  ifijnes  : 

CereM  in  vitium  flecii,  monitorihtn  aS^er « 
Vtilitim  tardui prouifor,proiiigics  Aru » 
Sublimis ,  cupidui^  &*  amat»  relinquert 

pernix  • 
Qiiid  pluribusopns  ?  Tria  fibi  vidcridif- 
ficilia  dixit  fapiens  Hebraju$,viam  auicti  • 
lae  in  acre  medio  volicantis  :  viam  colubri 
in  media  planitieobcrrantis.-  viam  nauisin 
a:quore  medio,  fcd  omnium  difficillimii  , 
viam  adolefcentis  in  ipfo  ajtatis  feruore  lu- 
xurianris.Sed  me  reprimo,ne  metas  exce- 
dam  ledionis  compoficae  ac  modcrat« . 


R    4 


Utt- 


z6^ 


Andreae  Alciati 


In  temerarios . 

EMBLEMA      LVI. 


II- 


A  S  P IC  I S  aurigarn  currtn  Phaethonta patcrni^ 
'*^    Igniuomos  aufum  fle6iere  Solis  equos : 
Maxima  cjui  pcn^quam  terris  incendia  fparfit^ 

Eli  temere  infejso  lapfus  ah  axe  mifer  ^^ 
Sic  plerique  rotis  fortun£  ad  fidera  Regcs 

Euecii  ,  ambttio  quos  tuuenilis  agit ; 
PoU  magnam  humani  generis  cladem^  fuam^^^ 

Cunclorum  pcenas  denique  dant  fcelerurn . 

C    O    M    M   E   N   T   A    R    I    L 

SO  I.  racJiatusciirru  riioaurcoquatiior  nes  Nympha: ,  iuuenis  maximc  tcmcra-  "p.ihntttj 

cqiiis  (licet  hoc  loco  c?ho  rantuni  /inc  rius,quiarroganrcrac  importune  a  patrc  phaetho' 

confpicui)  vchitur  1  qni  dum  conftcrijati  efdagitai>s,vtcurrum  &eqiios,quibus  Sol  f j^  . 

&.  rerocieiKes  videntiir,  iuuenem  aiirigam  vehirur,dic  vno  gubernare  pcrmit^erctur: 

Aium  c  cucru  iclidis  habcnis  dant  prsci-  impetrauit,  (ed  oneri  difficillimo  impar  . 

picciTi  .  Equiciiim  is^iioto  vc(ftorepcrteiriti,in  par 

F.  H  A£  T  H  D  N  filius  Solis  &  ClyiTic-  tcm  co!itrariam  inclii  auerunr ,  quos  ipfe 

cicra 


'"  Emblematij . 


z6^ 


}kid  per 
'hitethon 


ettraviam  cartentcs  rccincre  amplius  no 
potiiitjinde  magnumin  rerris  incendium 
cxortum,  adcoq;  vt  vniuerfus  conflagra- 
ret  mnndus:&  Iupitcripfec?Io  timensil- 
lumfulminisidudecurru  pri^cipitanerit, 
&:in  Padnm  deiecerit,vbi  fuicfubmerfus. 
Hinc  Onid.libi.Triftium: 
Vifaret  coelum  ?ha,ethon^[iviueret,et  auos 

(Jptxuit ftuWe  tAngere  noUet  equos  . 
Totamautem  Phaethontis  fabuIam.S:  pr? 
cipicem  eius  cafum  dcfcribitlace  Ouidius 
a  fine  iMetamorph.per  magnam  parcem 
i-Ciceroquoqj5.Offic.fic  de  Phaethonre 
meminic:  Ac  neillaquidem  promilla 'er- 
uanda  funt,qu?  non  nifi  ijsipfis  vtilia,qui 
bus  illa  promiferis.  5ol  Phaethonti  filio 
(vt  redeamus  adfabulasj  fatfturum  fe  efle 
clixit,quidquid  optafl[ec.-optauic,vc  in  cur- 
rum  pacris  toUererur.Sublacuscft,  arqjis 
ancequam  confticic,i(ftu  fulminis  deflagra 
uic.  Quanto  melius  fuerac,  inhoc  promif- 
fum  patris  non  efle  fernatum?Pluiius  Na 
tur.hiftor.lib.jy.c;!.  Pluethontis.inquh, 
fulmine  \Ai  forores  fletu  mutatas  in  arbo- 
tespopulos,  lacrymiselccfbrum  omnibus 
anuis  fundere  iuita  Eridanum  amnem  , 
quem  Padum  vocamus,vt  plurijiii  Poerx 
Grxci  dixerunt.  Scd  paulo  inferius  fub- 
ditrPriaechoncem  in  Aschiopia  ^mmonis 
obijflc  Theophraftusaflcric.&c.  Vtiture- 
xemplo  Phaechoris  Horaciuslib.^.Carm. 
ad  Ph)'l!idcmamicani,quiillaramonet,iic 
alciora  fe  petar, fic; 
•  Terret  ambuftus  Phaethon  auiiras 

Spes,  C5?  exemplum graue pr&bet  alet 

tegafus,  terrenum  equitern  grauatus 
Bellerophontem  . 

Sempervt  te  digna  fequar^:  ^-  vltra 

^iuam  licet ,i}erarc,nefaf putando, 

Disparem  vites . 
riacethucaffigerecuiufdam  anonymicar 
rien  non  illepidum  de  Phaethonce  : 
Aufus  in  iternos iuuenis  cofcedcre  currus, 

Igneaq;  audacffumere  lora  manu , 
OblitU! pariterq,  fui ,met£q;  patervA  , 

^luos  mundo  iparfit  ignibits  ipfeperit . 
Ecillud  breuius  eodem  fpedat; 
Lticifercpuer  inueHus  temerarius  axe 

Ce::cidit ,  ^fecum  perdidit  orbii  opes  - 
Hsc  diJla  meminimus  in  facuos  &  focor- 
ies  principcs  »quicnm  nimia  animorum 
irnpotenria  cerrxcccloq;  minari  nondnbi- 
tenc ,  (emecipfos  in  prxcipicium  non  raro 
conijci'.!  .r.£tie  Gallicismocibusquodfe 


II  L 


quicur,  frequcnter  a  ftudiofis  recicatur; 
Si  Phaethonte  vno  bona,  pars  ambufta,  ca- 
dcnt^Lj 

Orbts.^infolitu  terra perufta  rogts- 
Nil  miru  infelixfi  iam  cadat  impcte  vafto 

Gallut ,qud  fatuos  tot  1'haethitas  habct , 
De  Phaechonce  vide  plura  apud  Plucar- 
cluim.De  fera  numinis  vindicfla,  Lucianu 
in  Dialogis  Deorum  ,  Icones  Philoftraci , 
th.phaethon.  Natal.  Comic.  Mythol.  lib. 
<S.  cap.i. 

A  s  p  I  c  I  s  MftrigafhcurrM  &c.]  AI- 
ludicad  Epicaphium  Phaechontis  ,  quod 
Ouidius.lococicaco  ponic  ; 
Hicfitui  eft  Phaethon  ,  currus  auriga  pa- 

terni  , 
^luem  ft  non  tentHt,magnM tamen  excidit 
aufts  . 

Igniuomos  Solts  equos]  Sol  a  quacuorc-  5^,/^^ 
quis  crahebacur.quorum  nomina  referun-   tqui . 
tur  ab  Ouidio  lib  i.Mecamorph- 
Interea  volucres  Pj'rou,Zotis,  &  JEthon 
SoIh  equi  ,quartusq;  Phiegon  hinnitibm 

auras 
Hammiferis  implent . 
Qu^amuis  Homerus  ^.Odyfl^.duos  tantii 
Solis  equosenumeret ,  Lampum  lcilicer , 
&  Phaechonccm.-quibus  ali)  addunt  Ery- 
chra:um&  Adxonem  .  Hi  quacuoreqiii 
Solis  igneam  nacuram  iiidicanc:PhIcgon  , 
a  ^Asj^Wjquod  eft  /«^<?OT;7;o.-Pyrois,quafi 
ignitus,&7ro  tk  TruisV.-Eons.ab  «r^r.  auro- 
r«:Aerhon,quafi^r</c?zf  :Sdcqui  his  equis 
quacuor  horas  iuxca  Solisexortum  appa- 
rcnces  iiicelligi  vclinr,vnde  eft  illud  : 
H&c  inbet,hs.c  ^lendet^dein  h&c  caletjlla 

tepebit . 
Malim  ego  a  ftudiofis  legi  diligencer  qux 
de  ijs  Solis  cquis  habet  Ouidius  loco  iam 
cicato . 

Maxima  qui  poftquam]  vbipermulcos 
mocusconcicauic.flamma  &  iucendio  :er- 
ram  depopulacus  eft . 

Efl  temere  infefjo]  d«  plauftro  decidit  , 
quod  aufu  temerarioinfcenderac  . 

Lapf.is  ab  axe]  Synecdoche  ,pars  pro 
toro . 

Sicpleriq;  rotti^c.]  Similitudinis  atto- 
cf  oiT/j-.nam  noui  quidam  principes  ad  regni 
vel  principaciisfaftigiumeuedi  auraqua- 
dam  forrun?  b!andicHcis,non  ex  virCdtum 
meticis.  Fortunx  rora,cuiinfider,  nibuta  Fort/i/;A 
eft,  propcer  varictaccm  &  inconftantiam  ,    cur    rot^ 

Galcnus  iv  7rpoT(iK7i/'V  ^*'  '^^-^ ~Kiy^^t  ihftfi.^i-.  >x\ 

c"'.ei'.(; 


z66 


Andrc»  Alciati 


cius  Sfor- 


Miferrt- 
mt4s  fro- 
copij  Cili 
«M  Caftis . 


Antlgo- 
nus  Rex 


Uifera-i 
frincipii 
^uorun- 
dAtn  nm* 
bitioforii 
foriMna  • 


egregic  iortunam  eiuSc]}  inconflantiam  dc 
ptiixic  . 

Ambitioquos  iuuentlti  agit]  iuucniliter 
exuUantes,  vc  de  Hannibale  Cato  maior . 
Pignorius  ha:c  dc  Galeacio  Sforcia  Duce 
Mediolancnfi  Hida  elTecenfet,  qui  nacus 
annos  tres  fupia  criginta,ab  AnHrea  Lam- 
poiiiano  ,  Hicfonynio  Olgiato,  Si.  alijs  in 
xde  D.Scephani  cslusen: .  Laraponianum 
aucc  celebtauiccleganciffimis  verfibus  Ma 
ruliMS  iib  3-  carm.  Et  de  Galeacio  Boflus 
cpirt-,^.  fcripca  ad  Lodouicum  Sfoiciara  ; 
Q^od  tuo  frarri  Galeaz  facile  concigifler, 
nigenerofum  quidcm  aiiimum  ad  fsuicia, 
intolerabilemque libidinem  conuertiflet. 
&c.  Extatexcmpluro  longe  pulcherrimu 
apud  Ammianum.hiftoriarum  lib.  i6.  dc 
Cilicequodam  Procopio,  qui  vanaquada 
mocus  ambitioiie  delciuitab  Impetatore 
Valentiniano:im6  vero  impcrium  merca- 
tus  ,  imperatorqueappeilacus  leui panco- 
rum  fufurro  illetflorum  precio.deinde  tvi- 
jnultuarijs  fucclamationibHspIcbis,muI- 
tos  ad  luam  fadionem  concitauit  ,  pluri- 
mas  ftrages  cdidic.Sed  tandem  vivflus  poft 
fosdam  fuoruni  defediouem.captusq,  Jm 
peracon  ofFcrtur  reticcns  atq;  dcfixus.-fta- 
timque  abfcifla  ccruice  difcordjanim  ci- 
iiilium  gltfcentes  turbinesfepcliuit,  ad  ve- 
tcns  PerpennaJ  cxemplum,qui  poft  Serto- 
liuminccr  cpulas  obtruncatum  doniina- 
tionc  paulifper  poticus,e  frutetis,fub  qui 
bus  Iateb3t,excfadus,  oblatusq;  1  opeio, 
eius  uiflu  eft  iiitcrfcftus.Snbit  &  illud  An- 
tigoiii  regis ,  qui  i.  um  audiuiflet  filium  in 
extraordmanoconflidVu  ab  hoftibus  inter- 
fedum  e(re;nil  aiiuddixit  quam,Ser6  ni- 
misincerijftijnn  fi]i,qui  tam  temere  in  ho 
ftes  teconieceiis.neq;  tu?  falucis,iiec  meo 
lum  monKurum  memor  .  Senflt  vir  pru  - 
dencinimus,  eummetit6  perire  ,  quinec 
(wx  falucis,  nec  bonorum  virorum  nioiii- 
torum  memor  >  temerc  tii  periculum  fe 
coni  jcit . 

Pof}  magnam  humani  generts  0'C.'\  Poft 
ingcijtcm  populorum  ftragem,  &  faculta- 
lum  longe  maximum  difpcndinm  tadcm 
pfEiias  fuifuroris  &  amciitijc  luunt.Sene- 
caepift.pS-Multi  inucniuutur,  quiigncra 
inferant  vrbibus.qui  inexpugnabiiia  {x'cu- 
Iis,&  per  aliquot  xtatcstuta  profternant, 
qm  xquumarcibus  aggcrem  accollant,& 
murosin  miram  altitudinem  adduclosa- 
liciibusacmachiuis  quaflcuc.  Multi  func 


qui  ante  fc  agantagmina,&  rcrgis  hof^i^ps 
graucsinftent.&ad  marcmagnum  pcrfufi 
cjedegentium  veniant.  Sed  hi  quoquc  vt 
vincerent  hoftcm,cupiditatc  vidi  funt.  Ne 
mo  iJIis  venicntibus  rcfiftit.fed  nec  ipfi  am 
bitioni  crudelttatiq;  reftitcrant.Tunc  cu 
aliosagerc  vifi  funt.agcbantur.  Agebatin- 
fceliccm  Alexandtum  furor  aliena  deua- 
ftandi,  &  ad  ignota  mittebat .  Ncc  Cneo- 
quidem  Pom.peio  extrema  inire  bclla,  aut 
domeftica  vircus.aut  ratio  fuadcbat.fed  ia 
ianusamor  falfa:  raagnicudinis  ,  modo  in 
Hifpaniam  &  arma  Sertoriana  •  modo  ad 
colligendos  piratasacmaria  pacanda  vadc 
bat.Ha:  prattcxcbantur  cat^&ad  continua 
dara  potentiam.  Q_uid  CCajfarcm  in  fua 
fata  priuata  panter  ac  publica  tmmifit  ? 
gloria  &ambitio,  &  nullus  fupra  ca:tcros 
emincndi  modus  .  Quidni  CMarium  (c- 
mel  confulcm  (vnum  enim  confulatum  ac 
cepit ,  caetcros  rapurt )  cum  Tcutonicos 
Cirabrofquc  conciderct,cuni  lugurchani 
per  Africac  defcrta  fcqucrctur.tot  pcricu- 
la  putas  appctifle  vinutis  inftin^u  >  Ma- 
rius  exercitunifMarium  duccbat  ambitio. 
Idcoq;  cummultis  fueruntmali  ,  peftifc- 
lam  iilam  vim,  qua  plerifquc  nocacrnnt, 
ipfi  quoquc  fenfcrunt  •  £chaec  quidcRk 
Scneca. 

Phaethontis  cafus  hic  tradu- 
citur  iii  Principes  quofdam  Ducesq;  iuue 
nilicer  exultantes,qui  magnofuofuorum* 
que  malo  cundtafurfum  &  dcorfum  ver- 
tunt.-cumque  quod  volunt,omne  fibi  licc 
re  putent,nonmirum  eft  ,fi  iiitolerabilem 
malorum  lernam  fecum  aduehant .  Nih  I 
enim  aliud  af^^errc  poreft  tam  czca  prae- 
cepsque  temeiitas,quam  certiflimum  po- 
pulidifcrimen,&  interdum  exitu'.Q^6d 
fi  illiquandoq;  refipifcant  fqucdfcrcnon 
fir,nifiacceptodanuio,eo:j;  graui(Timo)i<I 
faiiecoiitiiigit.poflqiiam  vulgusdcciditiil 
grauem  forcunarum  omnium  iaduram  , 
vt  fpci  nihil  reliqui  habeat:  fere  fir  enim, 
Tt  Principcs  illi  farui  &  excordes,eoquo<l 
habeanc  in  alios  imperij  ac  pocentia:  ,  pro 
fua  libidine  miferrime  aburantur,  &  quafi 
prodiganc  in  Rcip.dctrimcntum.Vitio  da- 
tur  Agamcmnoni.quod  arobitiofus  magis 
quam  cordatus  fucrit,  qui  provna  Helc- 
natottantosqjhomincsadncccm  poftula- 
rit,fuosq;  ad  eandem  bcllialcam  piouoca 
rit.  Recte  Flafcus  : 

InMa  qttA  Pnridts  ^  narratur  Mmdrtm 

Gr*ci* 


Alexat 
der. 

Topcim 


Ctfati 
Mar'm 


lY. 
Stuhi 

Frinti- 
pts. 


Emblemata-> . 


^67 


Cr/iei/t  B/trharU  lento  coHifa.  duello  , 
Stultoru  regum  (^populorie  co>itinet  AjiHS. 
Noncft  ambiguum,  quiu  tccuriusjeuura 
traduiirtcnt,  &  gloriam  creHo  meliorem 
fuiflTcn:  confcciui  ■obilidinu  Iniperato^- 
rcs,  Cyrus,  Xcrxcs,  &  Alexaiider,  fifuis 
contciui  finibus,maluifl[ent  rcgna  propria 
tutari  &adminiftrarc,  qoam  armoruma- 
lea  plusquampareirer.alicnisinhiare  .  I- 
tidc  Sc  innumerabilcs  aIij,quorum  effera- 
tior  ambiticregnandiq;  cupiditas,  &  ruii 
&  populi  interitum  accer^uit.Qiud  enim, 
vtczrcros  taceam,  aliudiecic  Alexander, 
quanquam  przclaris  natur<e  &  dodrinx 
lubornatusrauneribus,quam  vtgraflato- 
rum  princcps  orbem  circumcurfaret;  fibi 
fuisq;  labores  ii  meleftias  innumerabiles 
crearet.nullumqj  quictis  &otii  Hnem  pro 
poneref  ?  Huius  infatiabilem  victoriarum 
fitim  nullus  vcl  profperrimus  fucceflus 
Tnquam  reftingucre  potuit:nuIIus  honos, 
quamquammagnuSj  ciusambitionem  fe- 
dauit-Itaq;  non  contcntus  ampliflimoim 
pcrio  Pcrfico.impetnm  fecit  mScythas,in 
Badtrianos,in  Indos,  vltra  etiam  progref- 
furus  fi  pcr  copias  fuas  licuifler ,  aut  nifi 
roorte  violenta  rcprefliiseflet .   Qiiiddc 
rompeio?quanta  virtutc&expericntiavi- 
ro  ?  quam  magni  a  fuis  habito  ?  ncc  enim 
vna  caufafuitcura  Romanis.aliisq;  gen- 
tibus  maximoinhoiiorecflet.Eum  tameu 
mifere  occaecauit,tandemq;  perdiditinfa- 
na  ambicio,nec  fc  modojfed  &  patriam  & 
Rcmp.quam  dcfcndcrc  fe  iadlabar.oppref 
fit&  funcftc  dilacerauit .  Totus  cnini  iii 
aucupanda  gIoria,in  cuiuscommunicatio 
ncm  admitti   ncmincm  fuftmebat,dum 
Spartacum  perdomuit,dum  Lucullocri- 
pit  vidorias  Ponticas&  Armeniac3s,dum 
Metello  honorem  de  piratis  fuffuratur  , 
vnusq;  omnibHsexcellere,omniumq;  glo 
riam  obfcurare  cogitat,alienauic  a  fe  opti- 
morumquorumcuiiq;  animos.Ergodum 
potemiam  fuaro  putat  egregie  fultam  C 
Caefaris  affinitate,quem  fibi  adiunxerat  ad 
fuas  vires  firmandas.ab  eodcm  fuit  opprcf 
fus  Et  hosquidemfuaeciuitatis  Phacthon 
tas  rede  dicimus,qualcs  nimium  mulios 
fuperior  patruni  &  noftra  viditztas.Con- 
ftantinus  Manafles  Ainial.de  Michaelolm 
pcratorc  hunc  in  modn  fere  fcnbit:  (quia 
enim  Grascanon  fuppetunt,  Latinam  ver- 
fionem  huc  confctre  non  verebor)  vbiMi- 
chaclus  macuram  ad  scaceo  petueniC}ia< 


qucfolus  amplitiidincm  iiegotiorum  Im- 

pcrij  procurarecospir.reapfe  vcrumilkid 

probauit  ede  quod  eft  in  fabuliv  Qjiipp^ 

mox  vt  tltcr  quidam  iuuenis  Phactlion  , 

currucoijccnlb,  totum  Romaiionun  im- 

perium  perdidit,&  iple  deauito  patrioquc 

regno,veluti  quodam  curru,  cft  deturba- 

tus  &  excufliiSinon  pionus  tantum  cadifs, 

fed  etiam  deorfum  laEdens.Quippc  luxu- 

riofae  humidxque  virx  (edcdidic.velutal 

tcr  Ncro,immodeftus  in  vino,animoefF?- 

minato,  impudicus,  tcmulentus,  omnem 

pccuniam  in  collufores exhauricns,qui  e- 

rant  fcurra:impuri,  curruumagicatores , 

mimi » primoftatim  diluculotemulentise 

dcditi,  delicias  ciborum  &  fuauium  obfo- 

niorumauide  quairentes ,  totos  dies  apud 

inuerccundas  mulicres  exigentes,potores, 

ludioiies,libidinum  flammis  furentes;qua 

lis  fcilicet  olim  erat  ille5ardanapalus,rex 

Niniuitarnm,  &c.Quoddum  meditor,vl 

tro  fcfe  offert  CaroH  vltimi   Burguiidiae 

Ducis  fatum  deploratiflimum  ,  qui  pro- 

pter  viriutembellicam  ,  &  ditionem  am- 

pliflimam,inter  Principes  fortunatifljmos 

habcii  potuiflef,fi  vim  ingeni  j ,  qua  polle- 

bat,  &  magnitudintm  animi,qua  fe  terri- 

bilem  &  formidabilem  oftenderat ,  ad  fua 

potiusafleueranda  ,  aut  etiana  augenJa  , 

quam  ad  cxtera  expugnanda  conuertiflet; 

nec  fane  tam  infeiictm  aiortcm  obijflec . 

Huc  refer  Adagium,  AutRegem  ,  autfa- 

tuum  nafci  oportere.  &,  Habenas  ignarm 

nontraffet.  Fabulam  hancalij  alio  traiis- 

ferunt ,  nimirum  ad  infignem  quatidam 

conflagrationcm  ,  vc  PlatoinTimajo  ,  cui 

Lucretius  lib. y.fubfcribit .  Ficinus,  &  ali- 

quos  alijjtraduncfuifleComeram  vaftum 

nacurafolarcra.qui  candero  diflblucus.in- 

colexabilcsajftusconcitaueric  Sed  h^c  prx 

ter  rem.Si  ad  morcs  referrc  malis.apponc 

rehuc  poces  cxcmplum  Flaminij  Confu- 

lis  ,  cuius  temcritas  infigne  detrin-.entum 

fua;Reipubl.attulit.VaIer.  Max.i.cap  <$■. 

Cjeterum   nolim  hoc  loco  prxtermitti , 

Phaethontem  hic  fcit^  ab  Alciato  compa- 

raricum  ambiriofis  &  improuidis  prmci- 

pibus  (quod  ctiam  facit  Dio.  Chryfofto- 

musOratiQue  1.  de  regno)  vctacit^  allu- 

deret,mco  quidem  iudicio,  ad  Tiberi)  de 

Caligula  dicftum  .   Qiiod  enim  fa^ncifli- 

musfencxTiberius  naturam  adolefcentir 

Caij  Caligul?  fseuam  arq;  probrofam  noa 

potcratinhibcrc,aiiquoties  prsdjcabat  exi 

vo 


Carolui 
dux  Bur- 

giindio- 

nHTTl, 


Cu  Th.%e- 

thonte_j 

Principes 

ambitiofi 

compaxd- 

tur. 


z6S 


Andreae  Alciati 


tio  r«o,omi)iunique  Cainm  vinere:  &  Te     Romano.Phaethomcm^orbi  terrarumf> 
mcricem  ( ferpciuis  id  gcimseftj  popiilo    ducare. 


Furor  &  rabies . 

EMBLEMA       LVII 


/^  R  A  gerit  clypeu^  rahinji  pCfa  leQniSi 

^^    Et  fcriptum  in  fummo  margtne  carmen  habet' 

hic  homtnum  eTt  terror  ,  cttut^s  poffeffor  Atridax 
Talia  magnanimtt^s  fgna  Jgamemm  tulit . 

COMMENTARII. 


!•  AG;4MEMNoM  habicu  milirari  j 

Jlx.  rcgia  cotoiia  otiiatiis  jppingitur  , 
«jiiidcxrraltiictumgladiiinj ,  (iniftra  cly- 
pei)ni  geflatjin  clypei  vcro  medio  fei)  "vm- 
bone  leo  depingitiir,  8c  iii  marginc  nomeii 
Agamsmnon  conCpicitiir-  £t  qiiia 
^gamcmnon  in  decennaliillo  Troiano  bel 
Jo  fummiks  militix  (iHx,eiat>pioptetca 


hinc  C  rscoriim  caftr3,illinc  Troia  inccn- 
dioconfljgrans  ei  attribnitnr  . 

^E  X  Paufaiiia  lib.  f .  qni  primiis  cA/<t- 
Acyj^jcuius  hfc  fnnt  vcrba.-Timor  Agame- 
nonis  fcu  to  infidet,habes  capiii  Jeonis  cum 
hoc  cumine : 

Hic 


II. 


Emblemata. 


169 


)tyfctit 


III. 

.eo  fym- 
oIh  terro 
1; . 


Atreus 


Agamem 

■lon  imde 


-»rt^.' 


Hfc  timor  ejl  hominum  ,fed.  enm  geJJans 

Agamemneri . 
▼cl  alitcr  .• 
Terror  hic  efl  hominum,  quiq-y  hunc  gerit , 

efl  Agamemnon . 
Talem  enim  cJypeum  habiiit  Agamemno 
cum  leonedepidoad  terroreni  allis  incii- 
tiendura:quiin01ympi?fanoperaliquot 
lemporapependit.HomerusIIiad.i  ipaii 
16  alitfcr  arma  Agammnonis  depinxitjcu 
ius  verba  Sandius  fic  Latina  fecit  : 
Accipit  ingentem  clypeum,pulchrUm^ifttmi 
perbumq;  ^".    r.:-^^^^,^_ 

Orbibus  k.uc  decies,  circitdabat  &reus  orhu , 
Bisq-ydece  iti^rii  radiahant  ultima  huUu, 
Afi  media  ipfixts  elauts,atq;  sre  rigebant. 
In  mediohorribiln  furgebAt  Gorgone  fma; 
Vmblicuf  durtti^  circum  terrorq-^  timorq; 
Defuper  huic  inerat  CAlata  argcntea  lora, 
Cxruleta  ^Hcti  ttrga  dractf  mttculofa  tra^ 

hel^^     "'■■      '^  :  ■■'  [[ 

Ipfe  trictf>t^'xfi)^\ioUebdtinaflra  coronM . 

OBA  ^^iif.li'p^us]  Leo  qnidem  profi- 
gno  robo|ris&  vjgilanti^tapud  AEgyptios 
habebatiftflit;  i&  ad  tcrrificum  hGminem, 
qni  reliqtios  afp€(5tu  IbJo  conrtcrnaret.af- 
fumebatur.ieftiseft  Pierius  in  Lcone.Orus 
ApolloJi^  inqurt:  Terrorem  fignificantes, 
leonis  cajpurpingHnt:quoniam  hoc  fortif- 
fimum  a4iqafil  9<nniBus  afpicientibas  timo 
icm  iiicutit-.  ; 

Itfcriptum  ittfummoj  Id  vno  nomine 
dicitur  i-riyfiA^iJji.  ,  vulgo  Gallico  £- 
fcriteau . 

Hic  hominum  eB  terror]  Infcriptio  cly 
peircyTs^  <po/Sof  eV/  /SpoTuy  • 

Cfiius  pojfejjor  Atrida]  id  ell,  Aganiem- 
non  .  Atreus  Tantali  filius  fLiic,pater  A- 
gamemnonis  &  Mcnelai,  qui  iiide  Atrido; 
dicuntur.  Horatius  r 

Nefior  componere  lites 

Inter  Felidem  feHinat,^  inter  Atridem  . 

Talia/tgna]  huiuJmudi  fynibojum  . 

Magnnrjtmtts  Agamemno]  Agamem- 
nonfiiius  Atrei  &  AEropes,de  quo  multa 
Homerus.Nam  rex  fuit  Mycenarum  ,  & 
lex  regum  m  expcditione  Tioiana]  fic  di- 
xftus  ab  ff.yctv,  id  e(i,-T.'alde,8<  [j.i[y.V(o,  mn~ 
■nea-.duro,c\i\a{{  quidui  duret  in  bellojaut 
qui  in  operaii.da  vircuceficindefsfiiis. Pau- 
16  tameiialiterdcriuat  Socia*es'apndP!a- 
toiiem  ni  Ciatylo.quamquani  ratiojetymb 
logia:  codemtendat.  Etymoiogia  vero  hccc 
''Si.i.ya.^ii  K,«tT«{  Tcy ■isriu^-.viw.  Ert  aiiiera 


IV. 


hoc  foco  tcrminatio  antrqwa.,  qua  vetcrcs 

vti.bantur,Agamemno,  pro  Agamemnonj 

fic  TcI.in-,o,pro  Tclamon . 

Q^ORVNDAM    Principnm  &Im- 

per<itoit;m  fqrocia  &  imm.Tnitas  figi.is  ple 

rumqiic  iiocifqi  vexiJJaribus  expnmitiir,    „■         r 

ica  vt  quid  uianimo  rccoiidituDi  hibeant,      ■^  ■     •' 
■        •   ■,-      ,    ■■  ^    A     j        /^      1       rccttatts . 

tacitis  fymbolisaperte  oltendant. Qiude- 

nim  fignificat  in  eiufmodi  fJ-emmatis  Vul 

tures,Gryphes,Dracones,Aqu:J?,Leones, 

quam  rapacitatem,  ferociam  ,  ititernccio- 

rtem,foimidinem,5cc?terageneriseiufdc, 

qu^perpetup  fangyjuarios  Piices  comi- 

tancur  ?   Plutarchus  Ariftide;  Hanciurti 

appe]Iationem,inquit,  regum & potctutu 

imllus  efl  profecutu.s;«i^AaTo;^/oo>6>;Va/, 

Y^ KifAvvoiy  }(5u  viK}iro.pe(,  ivtot  iidnot 

KjKpetKis  ^)^cLfOV  rrfoa-ctyopiuofAfvoi^rifV 

ATroriii /Slccs,  i^  rtis  J^vvay.ic<>f, «?  iotKS » 

lJ.Ah.hoV  M  T»);'  V-TTO  riii  dfirilf  J^o^etv  dy  at- 

•Tiavrif.fed potiusdicii fnnt  zrbiitm  vafia- 

tfresjfuirhina,  ^domitores  :  al^  eticim  a~ 

qUild  &>  accipitrcs  vocari  malti.erii-/;t,a  vi 

^poteMtia ,vt apparet ,magfs .cjnam  ex  vir 

tute  laudem  ^gloriam  ampUStentes.k^' 

pofiteadid  argumenri  Lat^ant.Jib^  i-Di- 

uinar-  Infticu t.cap.  1 8.  Romani  non  fapicii 

tiores  Graecis ,  tegiam   vntutem  putaue- 

runt.ait.exercitusducere,  aliena  vaftare> 

vrbesdeJere,oppidaexfcindere,Iiberospo- 

pujos  aut  trucid3re,aiit  fub^jccre  fcruicii 

ti ,  videlicet  quo  pliires  homines  afflixe- 

rintofpoliauerinr,occiderint,e6  fe  nobilio- 

res  &  cl3riorespuranc:&.  inanis  fpecie  ca- 

pti  gloria: ,  fceltribusfuis  nomcn  virtutis, 

imponujic.   H:ec  Ladan.  Nefcio  quis  a-      * 

pud  Tullium  loquitur  imperator  glorio- 

fius: 

Sifm  c&dendo  cceleiies  fcandere  fedes  , 

Vni  mi  coeli  ianua  aperta  patet . 

Cum  Syllana  crudeluas  magua  licentia  (x 

uiretiii  capitaciuium  (nam  fupia  nonem 

milliaoccifa  feruncur)  percuflbribuslibe- 

re  per  vrbem  vagancibus,  ac  castcris  mecii 

atrocitis,Qjl,acu!us  palam  aufus  efl  dice 

reSyiLT:Cum  quibus  tandem  viduri  fu- 

mus,  fi  inbeljo  armatos ,  inpace  inerroes 

occidimu'  JSubit^Neronis  fanguinaiia  crii      ^^^^Jf 

delitasris  Veftinum  conruIen»,ciim  eodem    ^'''^'^c/t- 

die  omnia  muniacoiifuiariaobiilTet.e  con 

'tiiuio  repeucead  mortem  lapi  uiffic.Coh- 

liiucenihii  aliud  quam  exitium  expcdla- 

bant.Horum  psuorem  irridens  Nero,  di- 

xW'iHos  facis  fuppiitij  luiije  pto  ep.uiis; 


ttiSl, 


zyo 


Andreae  Alciati. 


Ct>iifulanbiis.Dica1i  hoc  a  clcrticiitc  didu,     quibiis  poitentis  aliquando  committitur 
fi  cxtcra  Ncronis  faciuora  fpeifles .  Hci     Refpublica  ? 


In  eos ,  qui  fupra  vires  quicqua  audent 

EMBLEMA     LVIIL 


-^%. 


^^^ 

^y.  ■■■'  .-  '  j 

Ep=^ 

1 1  '^ 

j^^ 

=—  ~  -                              SN 

^a^i     '^ 

^^      t-^_^I=,^^ 

^"^f^^X         \ 

i^S^ 

t,     .J^^M 

^^^«1 

<^^^Y 

r        — ~          8 

^^^Si^^^WlL 

V^J^* 

f — ■                                 . — Xv 

cr^UiiBS^L             ^- 

■\  *~^j^ 

>^^^^^^^V^^^ 

^^^^8 

^fi^^.  j^.  -^    ^^^^ 

=V^0^=!ji 

^^7*/^  "Sfc-  .^S^-M?j 

i^^sBi^ataigi^j^^i^ 

^i^^^Sg 

^Il3^^3fG 

f^^^F/^^='/^ 

y         ^^^ 

^^^ 

S 

f^^M  j^^^   §vr^^ 

'^M  «^^^^^^^^"^ 

^^\\^^ 

W^X.  m 

^^M%^ 

^^ 

■^^i'^^     i^^L   /  'T^ 

^-^Tt^ 

^J^rfYrg^ 

^Mi 

pr^^ 

^H 

f  '/■  "Kv             ^  ■  ' 



"p\  r  i/  dorrMt  j  duici  recreat  dum  ccrpora  fomno 
^-'^  Sub  picea,   d^  clau^im  cxtera^,  arma  tenet^ 
Alcidem  Pygm^a  mann-s  preliernere  letho 

Pojfe  piftat  ,  vires  non  hene  do^a  fuas . 
Excittis  ipfe ,  velt4t  pidliccs ,  fc  proterit  hofiem , 

Et  fiui  implicitum  pelle  leonis  agit . 

C   O    M    M    E   N   T    A    R    1    I. 


HE  R  c  V  L  E  s  cxnuijs  leonis  rc^flii^, 
ciaiij  (iia  armatus  ,  mouti  innixus 
dorniie'iseffiiigitur,c]»icm  iianorum  uirba 
oniiu  geiiere  armornm  hac  illac  aggredi- 
tur,&Clormictem  laceilit.  Videtiuautem 
hicdefiderari  piuus  rc«picea,(ub  quarior 


micntem  lingij   Hcrculcna  Emblcmato" 
graphus  . 

Ep  I  GRAPHA  hasc  fcfptcic  ad tl-      1 1. 

Itid  Hefiodi  ex  1  e^p^wv.  Epigra-    m 

«9p(uv  J"'  Hic  i^ihei  Tpff  KfifJOVels  dv  phc^.         I 

VlKilg 


i^^Emblemata. 


Inripieuris.ait.clTc cum poteirionbiis  vcl. 
le  congredi:qui  etciiim  ua  fe  geiit.  longe 
abefl  a  vidoria,  &  adharc  dauma  pacitur 
atiocia  .  Emblemaaurem  ex  Imagmibus 
Philoftrati  petitum  eire.perCpicuum  eft.cu 
ius  hxc  funt  verba  :  Herculem  in  Libya 
dormientem  ,  poft  Autxum  fuperatum  , 
Pygma;:  inuaduut^vt  Anrarum  vlcircertu- 
tur.  cuius  fefratres  afterebant ,  non  quod 
athleta:,aut  illipareselTentjfed  quod  tern 
genz,  &alioqai  fortes.  Quibus  t  terra  e- 
ieuatibus(nam  velutiformica^terram  ha- 
bitaucj  coucitaturarena,non  aliena,fedpro 
pria,proprijsq;manibuscultapafcuntur. 
Cum  meiris  aducnit ,  fecuribus  dicunrur 
vti  in  (picas.co  quod  arbore*  eas  arbitren- 
tur.Sed  6  tenicritatcm,Herculem  dormiS 
tcra  feinterfedlurosa(3eruut,quem  nec  vi- 
gilantem  formidarent.  Ip(e  vtro  ex  palx- 
ftradefeilusdormiensinarcna  cubac,  exa- 
iiimisqi  anteipfum  lacct  Antni.s.Pygm?o 
rumvero  manus  Herculem  circuinfiltic, 
vnaqi  phalanx  iiniftram.duxdcxtram  in- 
uadunt.Sagittarij  &c  funditores  pedes  ob- 
(ident.ingentcs  tibias  non  fineadmiratione 
fpectantes.  Alij  capnt  oppugnanc  ,  iiicer 
quos  erat  rex,  hucq^  machinas  omnes  im- 
pclUint,arcem  veluti  munitillimamexpu- 
gn3turi,aimoucnt  igncm  comaj,oculisfar 
culos,  naribus  &  ori  fores,  ne,  cum  capuc 
capcum  fuerit,  poilit  Hercules  refpirate. 
Dum  hsc  circa  dormiencem  aguntur.cc- 
ce  incerigittir,  tancumqi  r;.'.eiis  adelle  di- 
fcrimsn,hoikscolligic  vniucrfos,iiK];  pel- 
lem  lconis  congeric,ad  Eurift^um  (vccon 
:edlo)  teporcaturus.  Hsec  cx  Philoftrato  . 
Memiuit  figmenti  huius  Politianusepifto 
laquadam.his  quidem  vcrbis:Vincere  no 
niagis  te  po:ui,quam  Herculem  ridiculi 
apud  Philwftratum  Pygm?i,quos  ille  ora- 
ncscorreptos  konis  pcllc  inuoIuit.&c.Me 
mniic  &  Alciatus  nofter  Commcutar.  <le 
quiiiq;  pedum  pra^fcripcione  • 

RECREAT  dum  corpora  fomno]  Idem 
acq;  dornn.c.  Virgi!. 

1'lacidam  per  mcmbra  qHietem 

Irrigat . 

Siilp:cea.]  Piccam,  quincaoi  ccdii  fpc- 
ciem  elfe  docec  Pliiiiiis  lib'.i6.cap.  lo.  Ar- 
bor  eit  feralis ,  &  fuuebri  indicio  ad  fores 
ooui  foiica.Vnde  Virgiliusdc  turauloMio 
tcni  Ioquc:)s6.Aiuci4'ait ; 


271 


Procumbutptccd,  fonatioia  fcr.w:l?u:  ilex , 

Clnuam  ]   Claua  Herculi  actribiiiair 
proarmis  proprijs.  Viide  liiud  : 
Herculu  armata  cfiinuicia  dextera  flaua, 
Ec  alibi  : 

Num  tegit  Alcides  nodofA  robora  clauA  > 
Vide  Prouerbium,C/««^w  extorqucre  Her 
culi . 

Alciden]  Herculem  ,  fic  vel  ab  Alcaeo 
auo,  Amphicryonis  &  Perfei  pacre;vcia^t>^ 
T^idLhySif,  a  robore  &foPlicudinc  div^um 
volunr. 

l-ygfn&a  manm]  Pumilionum  &  nauo- 
rum  mulcicudo  .  Vocancur  a  Philoftraro 
01  •7ri)')^s'7rcui'ieL  .  q.d.  cubirales  pucri  • 
Euftarhius  &  D.Auguftiuusdeciuit.  Dei 
i6.cap.8.  Nauosaiunt  Pygmzos appella- 
tos  a  '7ffvym,yc\  ':r»^(,  quod  cubitum  fi- 
gnificat.-vel  Tw^oVbicuis.Itaq;  Trvyfj.euof, 
quafi  Tnr^^ouof-  Hi  per  cauilhim  homines 
trifpttha?ni  vocantur-Talcs  autem  homun 
cionesextrcmas  AEgypti  parcesinhabicat, 
agricolationi  dediti,  fiibindecum  guubus 
bellagerunt,abijsq;  f^-pe  vincunturjquod 
imiuit  Homerus  jHiados : 
Ac  velutifonitm  ingentes  nthere  ab  alto 
Ingcminant  trifles  imbrcs  hyemeq-^percfd, 
Lata  grues  cani  repettntes  littora  Penti , 
PygmAA  bellum  gentt  crudele  minantes  . 
Pomponius  Mclalib  3.  cap-^.  loqueiis  dc 
finu  Arabico:Fuere,  inquit,  interius  Pvg- 
m^i,minutumgenus,&quod  pro  fatis  fru 
gibus  contra  gaies  dimicando  defecit.  So- 
linusiuThracia  ponit  Pygmacos,  in  vibC; 
Gcrania,  ynde  fugatosa  gruibus  aic  Pli- 
nius  Ub  4.cap.  11.  De  his  ortum  Piouei- 
h\wm,  PygmAo  breuior.  Mantuan. 

Inter  pygm&os  non  pudet  effe  breuem  . 
OuidiusdePygmjeisiib-  <S.  Mctamorph. 
fic  fcnbit; 

Alter.x  Pygm&Afatum  miferahile  matrti 
Parshabet.hdc  luno  iujfit certamine  vtSid 
Effe  grucm,popultiq;fuis  indicere  bellum  . 
De  Pygm^is  plura  vide  apud  Plinium  lib. 
y.capi.AriftotcI.S.da  nac-anim.cap.  12. 
Gellium  lib..9-cap.4.Claudianum  lib. i.in 
Eutropium,  luueiial.  Sat.  i^.Prouerbia  , 
PygmAorii  acrothmia  colcjjoadaptare.  &, 
Communis  Mercurifis . 

M^mus]  Non  facilc^  verbis  inl.xreo,  nifi 
quancum  adanciquitatis  notiriam  fa.iant 
libetaliorem,&  ue  mulca,vidco  \erbum, 
mar^ut, non  raro  accipi  pro  liominum  mul 
ticudiuc.-vtapudTull.a.  Vertina:  Comi- 

tc5 


Alcides . 


PygmAt . 


Homines 

trilpitha. 
mi' 


Mantii  , 
pro  mnlt! 
tudintj  ' 


Z7^ 


Andrea^AIciati 


trfs  illi  tuideletfVi.mamis  crant  tiiaj.-przfe- 
cti,rcnbx,medici,acceiifi,ariirpices ,  piaz- 
cones,maauseiant  ciis.-vt  qnilqi  ce  maxi 
me  cog'uatioi)e,affinicace,neceflitudiiiealic 
na  atcingeoat,  ica  maxime  manus  cua  pu- 
tabatur.-t-ohors  totailla  tua.quaiplusmali 
Siciluedeciicjquam  ficeiirum  cohoftesfu- 
giciuorum  fuidenCjCua  manus  fine  contro 
uerfia  fuic.ldcmlib.^.in  eundera;Non  ho 
ftiuma'duencu,neq;  repentinopraedonum 
impecu.fed  cx  domo  atq;  cohorte  Prarto- 
lia  manum  fugiciuorum  inftruclam  ,  ar- 
raacamque  venille.  Itemeadem  oratiorte.- 
VtciiQi  peiindeapud  te  Piaicoiium  im- 
perium  ,ac  nomeuenTet,  ad  illam  parnara 
manum  exringuendam.ducem  te,  princi- 
pemquc  prxbercnt.Nofter  hicde  rccepta- 
eorrbus  ficariorum  aote  : 

Latyonum..fHrumqjma,nus,^C' 
Frojiernere  letho.]  fuiFocare,eIidere,toI 
leredemedio. 

Fojfe]  quod  ciAt dJ^uvctToV' 
J>utat]  quodeiatstfoHToy.  Scipio  Afri- 
«amisdicercfolebat,  in  re  milirari  turpe 
vcrbumefle,No»^«r;ir<?w.quod  aliis  in  rc 
busincerdumlocus  datur  male  inftitura 
pofterioribus  confiliis  mclioribus  corrige- 
rejfed  qux  fcrro  peraguntur.ca  non  opor- 
tct  temere  aggredi ,  quod  hic  crror  ferc 
cft  incmendabilis  . 

Vires  nonbene  doBafuai]  Grjecaphra 
fis,pro,non  benc  dimenfis  viribus  fuis,nul 
]a  rationehabita  imbccillitatis  fuarum  vi- 
rium  . 

Excitus]  Excitatus  a  fonino.Liu.Iib.  i. 
Hercules  ad  primam  fomno  excitus. 

rrotertt hojicm]  Facile  vir  magnus  vi- 
(Ttoriam  depufillis  nanis  retulit . 

Zt  fAui  impli'citum  pelle  &c.]  Partem 
eorumcontriuit  vc  pu]ices,partem  rcclu- 
fit  in  pellc  Ieonis,fortaire  vt  ad  Eurift^um 
ferret  .  Leonina  autcm  peHc  dicitur  vfus 
piothorace  Herculespoft  occifum  infil- 
uaNemea  leonem  truculenciirinnim  ,  de 
jV.  cuo  Theocric.  &  Diod-  Siculus  ,  &  nos 
'hlihUprA   poftea. 

tcr  ijtrcs  AroLOGvs  hic  admonct,niIiiI  pr^- 
fufcipieK  tcrvircsaggrediendum,  ncc  vUnm  fufci- 
iium . 


picndum  ncgotium.ad  q«od  pcrficicdum 
vires  no  fuppetanr.Rcde  Pindar.Pyth./5. 

XpM  KAb'  eiuTOV  dei  -TTAVTOi  OpSv  fjL^TpoV. 

Oportet  q^uifi^;fui  fnodulum ipe^et.Sic  Pro 

pertius: 

Ti4rpe  efl  qund  nequem  capiti  fummittere 

pondus  , 
Et  prejfum  inflexo  mox  dare  terga  genu. 
EtCiccro  i.OificiortSuum  quifq;  nofcat 
ingciiium,  acrcmq;  Cc  ic  vitiorum,&  bo- 
norumfuorum  iudicem  pra:beat,nc  fccni 
ciplus  quam  nos  videantur  habcre  pru- 
dentiai.neve  hiftrio  videar  in  fcena,  quod 
no  vidcacfapiensinvjca.  Pindarus  Nc.io. 
KAhiTtd.S^'  'ipis  d.v^pa7rots  oiJt.i?Jiv  Kpif 

ffovav  .     id  eft  : 
Difficilu  pugna  c/?  fortivriBus  repugnare 

veUe  . 
Quod  mihi  declarat|  in  Vrania  Hcrodo- 
tus.'  Y^  S^vvetixii  UTTip  AvQpa-^rcov  n  BAfft- 
hi)0{  i^t  »^  u  T£/)//w;cwf  Scd,  ni  faIIor,con- 
ucrti  fabula  incos  poceft ,  qui  licct  rcnuis 
fortuna:  fint,  aut  ingenio  non  pcrindc  va- 
Ieanc,audenc  tamcn  pocenciorcs,  vcl  ctiam 
dodioresimpetcre,  quocxconfliftu  nihil 
icportaturi  fint  prarter  iiifamiam  &  decri- 
incntum  .  Allufio  eft  ad  prouerb.  Cumfis 
nanusycede.    Qjiod  inccllcxifle  vidctur 
Ammian.Marcellinus  ia.lib.qu6  locima 
gnum  Inliani  Imp. animum  cclebrat,& 
maledicorum  in  co  coiuemptnm  illud  ef- 
ferr  prouerbiali  fchcmate  ,  coque  eruro  ^ 
Grajcoapologo  quopiam:Fruftr^,inquit, 
viruni  circumlatrabant ,  immobilcm  oc- 
cultisiniuriisjvc  Pygm^i.Thiodamasagre 
ftis  homo  Lyndius  cum  Hercule  .   Quo 
innuic  luliaiium  nihilo  raagis  commotum 
fuifle  fufurronum  &  blateronum  aulico* 
rum  conuiciis,quam  Herculesille//6j/):fc- 
Ko^cofJLCi  »^  fxiyAKo^v^of  ruftici  homi- 
nisconciimeliofa  inledlacioncaut  Pygm^o 
runi  infultibus  exterritus  fuerit.  Huc  re- 
feroprudcns  Archidamidi».tum,qui  con»- 
fpicieiis  fihum  cum  Achenienfibusiuucni- 
literac  cemere  congrcdicntcm  :  Aut  viri- 
bus.inquic.addcjaut  animis^adimc.Doces 
pciiculofam  cifc  audaciair.ifi  viiesno  fup- 
pctant . 


JmporsN 


Emblemata-». 


II. 


ImpofTibilo  * 

E   M  B  L  E  M  A       L  I  X. 


A   BLVIS  AEthiopem  qmd fru^ra^.   ah  define\mctk 
"^      llluftrare  mgrdi  nerno  potej}  tenebra^. 

C   O    M    M    E    N  T    A    R    I    I 


'mhh- 


DV  oviriciica  AEthiopem  nudiim 
leJeiuem  iiixta  foDtem  occupatur  , 
vt  euiulcrD  alteiafpergeiido  ,  alterabller- 
gendo  111  uKoterH  dent,&  candorem  . 

E  X    Liiciaiii  Difticho  translatu,  quod 
reperi--«rlibi.Epigram.Gr;£CorHm  ,  tic 
«f  aJ6va.70v,(ic  cniin  habec  : 
EifTi  u.aTiiv  vitth;  S'i\uct{  lyJ^iKoVy)- 

S-/JO  iiyvr\5  , 
*  J^Jycia-cu  S^rozif^iiv  vukto,  y.a.Bi)Kia.a'tu. 
Qu^od  hcred.liaifT.eft  Latiiutati  ; 
Abluti  J£.thiopi  frHsirM.quin  defints  arte  ? 
Haud  vnqti-i^m  efficies  nox  fit  "^t  airx 
dies  . 
Id  autem  cx  spolugo  quodam  Aifopico 


manafle  planum  eit,de  quodara,  qui  emit 
AEthiopem,ratusqi  illum  colorem  nonna 
tiira,  fed  pr^eteritidomiiii  negligeiitiaac- 
cidillcperpetuis  lotiombus  miferum  vfq; 
admorbum  diuexauit.colore  nihilo  quara  j^f^yiop^ 
antca  fuerat  mcliore.   Natiuuni  AEchio-  ^^^.^-     - 
puni  nigroremex  fideris  vicitii  vapore  pu- 
tataccidcre  PIinius,lib.i.cap.78.  Oui.i.i. 
Mcramorph.ad  fabulam  retulit.ex  iiicen- 
dioq ;  Phaethontis  accidilfe,  v  t  nig refcexsnt 
AEthiopes: 
SangHine  tum  credant  in  corforafMnmn 

"vocato  , 
JEthiopum  pepulos  nigrum  traxijjc  colcr^  .^ 
ABthiopum  nigritiem  omniuo  eTnfxiriiJ 


2,74 


Andreae  Alciati. 


&  luperficiali  calori.qui  ncMi  iii  cordc  rcfl- 
deat,(e<iii)extremis  fiiperiuiet,  Alerander 
piiut  afrcribcndam.Cui  ici  nrgnmcnto  il- 
iiidclTe,popiiIos  eos  quiim  qftiiofidima  m 
cfjlaiu  ,  timidos  icem  elle  ac  etfoeminatos  : 
Scytha"?  vcro,quiiiig  iidiTima  fiiiu  regio 
nealbeseireacanimofos.Qaod  ipfurri  etii 
Sallt  cur  Gallis  fcic  vfti  vciit  ,  quibtis  in  coide  ac 
fAbi '  iecore  natutalis  fub/iftic  calo-  ac 'lidula- 
tur  ,  ncc  ad  cxtima  fc  magnopeie  proffiit , 
indicioeftcutiscaudrjr.  Vide  C^Uum  J^lio 
dig.lib.i6  c  i;. 

JBLVIS  JEthiopem]  Maiirii.  AEthiops 

autem  d  cirur  a  veibo  Greco  a,i^a,nrdeoi 

JEfhiafs     ^  '^^  ,aipeclM  ,  qui  folis  ardure  tcnea- 

tntie  dt-  ^^^^  ^^^^  pcf.inet  prouerb.  vE^///o/cw^«- 

iij's  •  a.lbaye:&L,/Ethiops  vonalbefcit.  quo  rei*er 

Mthiops     & 'Il"d  Na7nn7ciii:nct^J^ctA/f  tf>£.  ctJTOT/- 

non  albe-  ^^^^^  "^'  y.dLTdi.ciKrtov ,  oJ<^'  et/9/;4  rl  ^£- 

r^^f  Kav  hoc  cl\, Pardns  ?2on  deponit  peUn  ^a- 

cul(ti,neq;  nigrorem  ^thiops  .    Si  qiiid  de 

AEthiopibus  pluribus  requiras ,  confule 

Plin.Iib.y.c.8.&  lib.  tf.cap.jo. 

SiGNiFiCATvR  hoc  fchcmatc  , 

^^ '       oTi  ixivaa-iv  cu  ^u<THi  a>f  '^poiiK^ov  rriv 

Moresuet  dpytjy  ,  natHras  mantre  vt  Jkitm  habtiere 

animum   printipium.Pind^TiisOlvmp. i ^ .  a//.a}^v 

mittarcj    J^g  KfiV'^  70  (r-jyyivis  «dof  .  Difficilc  eH 

dtQictl^,  ficctiltare morem  i\^enttufnAdtm  Arifto- 

phancs  VefpiS.-sta-os-Hi/au  ^AKeTov  ^Caeiaf 

i\V  t^XJiS  Tii  AH  •  Teger^  difficile  eB  quam 

quti naturam habeat .  Succurririllud  Ci- 

ccron.ad  Q^fratrem:  Hoiinficnoncontcn 

do,qiiod  forraiTeciim  iiion\ninaturaotum 

iam  in  noftra  jetate  difficilc  eft  mutare  a- 

nimum,&  fi  quid  cft  penitus  iiifitura  mo- 

iibus,id  fubito  cucIIerc.Qjjo  referendum 

Diogeiiis  apophthcgma,qui  cum  impro. 

bum  qiiendam  &  proteiuum  caftigarer , 

logatus  quid  faccret:AEtliiopcm.iiiquit  » 

abftergo,vrdirticulter  candilum  rcddam. 

Qiiod  in  geaere  de  his  omnibus  iiitelligi 

poteft,qua:iuiIl3  ar[e,nullaqiie  indtittria 

corrigi  aut  mutan  queunt    Sed  fpeciatim 

hoc  torquebimus  in  ea,qu^  fiicata  funt  & 

{imulaca.vtglorianj  inanem,.ion  vitae  mc- 

litisjfed  precario  cmptam,cuiusomiua  (i- 

jMuIacra.vt  fic  dixerira,  ranquam  flof.uli 

cekriterdcc  duntrquanJoquidcm  fimula- 

Junaquicquam  non  polTit  elTediutiirnum, 

5i  fida  citoadiiaturam  icdcnnt  fiiam.Ve 

fc  Flaccus  : 

Naturd  expellafftirca,*amen  u/q;  rtcurret. 
Mcaandcr  : 


»;  ^i/V/f  d.-TTAVTm   rav    ^iS^AyiJnirm 

KpA7H  . 
Natura  omnibus  doBrinis  imptrat  . 
Vcl  hoc  traducemusad  moresindocilc;.* 
indomitam  qu  mdam  naturam.quaenulla 
viaucartc  mitefcere  potefl,vt  funtcffcra- 
taqnorundam  ingenia,  a  quibus  non  pof- 
funt  auelli,  quas  rudibus  annis  primi\m 
percepra  fum.  Nam 

^lnofemd  ejt  imbuta  reces,  feruabitodori 
Tejla  diu. 

TaiDetfienimad  tempusdefinere  videntur 
iiiplerifq;  cacoethes.multaq;  prohibeant 
aetas,me!:us,&  magiflri;  cum  tamcn  habi- 
tum  delerc,nedum  colierCjfer^  ro  elt  qui' 
poiTir.  Adfcribam  huc  Epigramma  lepi- 
dum  Anuli  cx  Piila  Foefi  : 
Indocile  ingenium  fipergat  velle  docertj, 
Infelix  opeyam  perdoi.-rtfi  quis  a/Alum 
Jn  campum  doceat  paietem  ctirrere  frAno: 
§^ui  citm  quadrupedum  in  martm  videa- 

tur  eqttfirum 
ToUerepoffe  caput,  greflus glomerare  fuper- 

bos  ': 
Hunc  tamen  attt  frmis-yautfi  ealcarihus 

vrges , 
Auriculof  dcmittit  iniqua  mentis  afellus 
In  terram ,et pedibus ppfiicu  calcitrat.JErgo 
Define:  namnunqftam  arsnaturam  vin- 

cet,cquus^j 
Nunquam  ex  degeneri  fietgenerofus  afello, 
JEt  nunqud  ex  iiolido  cord/ttus  fiet  ab  arte  . 
To7oKfj.Av a.^CvA7ov,  AvS^pOi  B  J-OpCL/.Co- 
}iari  qttodfieri  non  potvji  ,non  pertinet  ad 
fapientem  :  Helen^e  verba  fuiit  ad  Mene- 
laum  apud  Euripidem  .    Nulla  fapicntia 
(inquit  Se.oeca  epif^^ola  vndecima)  natura- 
lia  corporis  autanimiponuntur  viriajquic  Vitian^ 
quid  infixum&  ingcnitum  eff.leiiiter  artc  turalia. 
non  vinchcur.  Q^iajdani  nec  difciplina,  ncc   vix  fai 
vfus  vnquam  cxcutit,  fed  natiira  vini  fua   le  toUi  i 
cxcrcer ,  &ilIos  vitij  fui  etiani  lobufliffi- 
mos  admonct.Haecvt  dixi.nuUa  fapicntia 
abigit.alioqui  haberet  rerum  natu  ram  fub 
impcrio  fni.fiomniaeraderet  vitia   Qujb- 
cuuquc  attribuit  conditio  nafccndi,&;  cor- 
porisremperatura,cum  mnltum  fc.diuqj 
animus  compofucrit,hasrcbiinr.NihiI  ho 
rura  vitari  poteff,nonmagis  qnam  accer- 
fiii.  Ifocrates  inter  familiares  dicere  foli- 
tusen:,(e  quideni  doceredeceni  roim$:cae- 
terum  qui  ipfiim  docuiflet  audaciam  & 
vocalitatem,qu^  iiaruraillideneg3rar,mer 
ccdislocodaturumdtcem  miliia.H?cau-« . 


Emblemata. 


2-7  S 


tem  quia  funt  natur^.quxnon  facili  mii- 
tart  potcft.iion  arti?  a  praeceptoiibtis  Hiri 
nonpo/funr.  Dunim  elladlieta  relinque- 
rc.nit  illc;  Hicronymujad  Heliot^orum  , 
delatitde  vita:  folicaria;:  Corpusartliecurn 
tunicis  loricxonus  non  fert:  caput  oper- 
tum  linteogalcam  recurat :  mollcm  otio 
manum  durusexafpcratcampu^^.Niccpho 
rus  jib.li.cap.jt.hiftor.ecclefiaft.de  Mac 
lianoepifcopo  Nouatiano.quiciiiu  lud^u 
uiitiaflet.qui  tamcn  rifusadfuctos  iionpof 
fet  abijccre  dicebat  Martiaiius.perindcfnif 
(c  ac  Ii  fpiiiis  maiius  impofuillet ,  non  au- 
tem  SabbarioConfeiri  potcft  luuenalisil- 
Ind  t  Saryra  i  j- 
IMobilis  c^  vnria  eB  certtnatura  mahru: 


CumfeelHt  aimittunt.fuperefl  conftantia: 

quidfof, 
§liiidve  nefas,tMdem  inci^mt  fenfir*  per  - 

aBit  7 

CriminihHs  ,  tamen  Adm»res  natura  re- 

currit 
Dxmnatos  ,fingi  ^mutari  nefcia  :nam 

^uis 
reccandi finem pofuit fihii  quando  reeepit 
Eteciumfe/nel  attnta  de  fronte  pudorem . 
Vlpiaiuis  lurifc.hanc  tliefin  ad  fpeciem  fe- 
<£li  fi.j^nlarisaptauit,  I-  prascipiunt,  fF.dc 
a:Jil.edicl^mancipia,qua;  rndia  funt.pr^- 
fumuntiueiTefimiiicioia  ,  &  ad  miniftc- 
ria  mulco  aptiora,trita  veto  &  vctcratioM 
diiftcilecft  rcformare. 


Cuculi. 

EMBLEMA      LX. 


RV  R  lCOLASy  Agreflegenu^  ^flerique  cucuUos 
Cur  voatent  ^  auAnam  prodtta  cau/Ta  fuit  ? 


Cur  voatent ,  quAnam  p 


,f4fr 

S  1 


Vere 


7 


I. 


II. 

lcens  . 


Cuculi^ 
mos. 


Andre^  Alciati 

Vere  muo  eantat  Coccyx ,  cjuo  tempcre  vttes 
•   ^ui.non  ahfolmti  iure  vocatur  iners , 
Tert  oua  in  nidos  alienos  ,  qualtter  tlle , 

Cui  thalamum  prodit  iwor  ad^lterio  , 

COMMENTARII. 


DV  A  B  V  s  arboribnsiiifirlcnt  Hua^a- 
ueSjViii  cnciiliis  in  ramo  ;  alteri  cu- 
tuca  ii)  iiido,qiia:fuppo!ita  cuculiouafo- 
uct,  fuaede  creder.s . 

Qjr'  o  D  hoc  einblemateexpreflir,idc 
nobis  luculenter  enarrauic  ipfc  Alciatus 
hb.^.Parerg.cap.  j.his  verbis  :  Cuculum 
vocant.quimatrimonij  fui  inciiriofus  fic , 
quique  vxorera  fuam  moechis  permittat. 
Cncubitare  vcrbum  confinxerunt ,  quafi 
cuculuare.Ego  cuculos  peculiari  couicia 
agricolas  didos  apud  Tcreres  legi,  «jiii  ne- 
gligeiueSjfocordestatdiqiefTent.qued  no 
prius  putatas  vites  habctcnt,quam  cucn- 
lus  canere  ccepifTet.  Horatius.- 

,, Mngna  compellans  'voce  cncHUnm  . 

Gra:ce  kokkv^  a  vocedicitur.vtappareat 
\cteres  Grajcosypfilon  per  u,  eo  more  , 
quo  nos  Latinifacimus,  pronuncia/le.Re- 
centiores  Grammatici  Cuculos  dici  hos 
hominesputanta  nacuraauis,qux  inalic- 
num  nidum,  maximt  Hypolaidis,  quam 
ipfi  Curucatrl  vocant ,  oua  fua  cransfert  . 
Sedhac  ratione  noncuculi,fcd  curwcxdi- 
ci  debuilTcntjcura  non  ipfe  in  alienum,  fed 
alij  in  funm  niJum  congetant:  vndc  &  a- 
dultcrium  diduro,quafi  ad  alterius  toru. 
Ha<ftcnus  Alciat.  Aicitaq;  Cuculinomen 
abufiuc  incosefre  tradu(ftura,quorum  im 
pudicx  funt  vxores;  cum  ij  contra  cucu- 
li  potius  vocari  debeancqui  alienas  vxorcs 
aduherant,fpe<5lato  nimirum  auisingenio, 
qua:  fua  in  n:disalie;iis  ouaponerc  foleac. 
Latiushecprofequicuraucor  Adagiorum, 
in  V lOWtxh.Cuculus .^yHerniofi in  capum, 
ibiq;  ci'ac  Plinuim  Sc  He/iodum,a  qnibus 
ha^c  fumpca  func  Addit  infuper.-Quin  ar- 
bitror  inconuicic  cuculi ,  allufum  ad  vo- 
ccra  cuba  ji.Ariftotclcs  lib-  <?  de  iiatanim. 
cap  y.ficait;  Pullos  cucuii  nemoait  fe  vi- 
diifeiparit  ramen,verun)  non  in  nido.que 
ipfe  feccrit:fed  interdum  io  nidis  minoru 
auium,&oua,qua;alienareperit,edic.Ma- 
jime  vero  nidos  palumbium  petit,  quo- 
rum  &  ipforum  oua  cfa  abfumens  fiia  rc- 
linc|uit.  Multa  cjuoq;  de  cucylo  i-e^ecit 


Jib.9.cap.i9.per  torum.Nicolai  Leonicc- 
nicircumferuncur  problemaca  i-.acuraliu, 
inquorum  iS.fic  inquic:  Curcucu!usa- 
uisiii  alienis(vcaiunc;  femper  paricnidis? 
Anquia  naturaducc  ar.imantium  i:onnuI- 
la  pro  fui  cuflodia,  mulca  callide  &  pru- 
denccrfacere  videiuur  ?  Qu^amobrem  ra- 
tionisnonomniHo  expertia  effc  bruta  ple- 
riqj  philofophorum  contenderunt.  Timi- 
dicatis  igiturfu^  confcius  cuculus.vtpocc 
quiaminimis  quibusq;  vellicccur  auicu- 
Jis ,  ica  non  fore  tucam  generi  fno  ftirpem 
racus,ni  ferellerir.nullumfacicnidum.fed 
ad  aliosdeuolac,  ^biadulteracofoECa  nixu 
profuoalienum  &.  fubdiritium  educat  cu- 
culura.VidePliuium  lib. iS.cap.  i6.  lic- 
rium  Valer.Hieroglvph.lib.ry. 

RVRICOLAS  d^c;]  Solent.  inquit  Por- 
phyiio,I;Kuia  ruOici  (ali  j  lenti  leguiu)  cir- 
ca  viam  arbufla  vindemiantes  a  viatoribHS 
cuculi  appellari.-tum  illi  ptouocati,  tanta 
verborum  amaciLudiuem  ineos  efFundijc, 
vt  viacores  illis  cedanr.conteiui  eos  cucu- 
los  iterum  arq;  itcrum  appeliaflc  .  Acron 
haJcafFcrt;  Hoc^autem  ipfa  rc  nouimus , 
qucrDadmodum  viatorc;  ,  quosinitinete 
pcr  agrosconfpexeriiic  vindcmiatores.con 
uici  jsagitarc  gaudeanc,illiq;  ica  refpondc 
re.vtcuculumeum  appelicnt.qual  pigri"i, 
ignauum  fcilicet  ac  nihili  homincm  .  Scd 
hoc  patumcf^,alitcr  hooie  resagituf,  ca- 
lumiiijs  vehementicribus  o^rirepituriVia 
torcs  enim  cosnunc  Puirerones,nunc  Cor 
nutos,  nunc  aliisatq;  alus  conuiciisincef- 
fuut.  Illi  contra,fiue  ciuis,  fiue  magif^ra- 
tusjfiue  rex  ipfe  occcnrare  coepcrit ,  omnc 
©pprobrii  geinis  rcgeiuntjrcrctfiisq;  poftc 
rioribus  turpilT^ma  q-;a:quc  minitantur  : 
quamuis  id  iropunc  toto  agto  Campano 
Neapoliranoq;  tempore  vindemia:  Jicerc 
audio.nempe  ncquid  Jibertatis  Libcro  dc- 
trahatur. 

Cucullos]  Diciturctiaracucnlus.idque 
frequentius.Marrialis  : 
^amuis  pertmdtos  cuculus  cantmer^t 
annof , 

Alias 


Cur  cuci 
lus  in  ni 
dis  alie 
nis  pa- 
riat  oua 


Cuculi 
qu:  fint 


Cucultu , 

(^cucul 
lus. 


Emblemata-». 


^77 


Aliascuculliis  figinficat  tegumeiitum  ca- 

puis^Iiiucnal.Sar.j. 

Contentusq;  ilLc  veneto  ,  dureq^  cuciillo  . 

Hinc  Baidociiciilliis .   Item  muoliicriim 

chartaceiim,quoin:Htores  &  propol?  pul 

uercs  &  3romatacudunt,Gcrmanis5f^»»r 

nuz^el.  Martial. 

t^/»/  thtiris ,piperisq'y  cHcuUus  . 
Vere  nouo  catat]  vnde  &  pro  verni  tem- 
poris  fymbolo  ponitur  Cuculus,  id  quod 
imperitieeciam  plcbe.ulx  innottiit .  Vnde 
illud  dc  ciiculi  nacura  : 
Trigore  digred:cr,redeHri-te  calorereuertor: 
Dcfero  quodpeperi ,.  hoc  ttimen  educat  al- 

tera  m:iter . 
<j^;W  tlhi  ziis  alind  dicnm  i  me  vox  nna. 

prodit . 
Sic  Heliodus .- 

Vt c^r.tnm  audieris  qncm  reddit  db  ilice 

coccyx  . 
Tunc  enim  exulcare  homines  dicit  ,  quia 
co  nurcio  verum  veris  aduentum  iutclli- 
gant.Piftotherui  apud  Ariftoph.-.ncm,  Aui 
bus,vbi  Cuculum  Atf^yptiis  impcran'edi- 
citjtamcosait  qu.\m  Phosnices  ad  caiitum 
liuius  auicula^.tanquam  ad  imperiu/n.tri- 
ticnm  &  hordeimi  demetere  folitos:  tem- 
peftiuior  enim  apud  cos  meflis  ,  quam  in 
Graecia  &  in  Italia  titCantus  porro  toccy 
2i/,prouerbii  fpeciem  h3bet,dciis,qui  lem 
per  eadem  ingeruut:quod  auis  haeceadem 
vocem  fjcpius  reiteret . 

§luo  tempore  zites,&c-]  Hlud  cft,quod 
Pliuius  ai:,probro  foJere  obiici  vindemia- 
toribuSjfi  cucuius  cos  deprehediflet  vitem 
putantes-&  Hotar.i.Scrmon. 
Tum  Pr&nefiinus  falfo  ?nultumq;fiMenti 
J.xpreffa,  arbufio  regerit  conuicta,  durus 
Vi^demiator,&  tnuifhM.cui  f^pe  vtator 
Cejftjjet,magaa  comptdans  -voce  cucullum. 
Cum  ioco  Horatiano  &  Pliniarjo  coiiiun- 
go  jHud  AuIoniiconrcutaneu,iD  Wofclla; 

Inde  viator 

Riparii  fttbieci(iterens,hinc  nauitf*  labes 3 
Frobra  canunt  feris  cu/tortlus. 

Not.it^riners]  igiiauus,otiofus,  qui  iii- 
hil  laboris  vcl  artis  facit- Virg.  ecios.  i. 
LtbertfH  qunjerajafnen  relpexit  ineitem, 

Fert  ouainnidos  tlienos]  Agricolae,  in- 
cjuit  Sans.'iius,non  vocantur  cucuIi,proptc 
rea  quod  cuculi  naturam  iniitcntur  ,  fed 
quod  domi  habeant  cucBlum,id  eft,  adul- 
teium.  Q^aie  Hc  ille  vetba  cxpltcat  &  or. 


dinat :  Cueulus fert  otia  in  niihs  xliey.c:  . 
qualitert!Ie,id  efl:,aJuIter  ,  cui  vxor.fQUi- 
czi aVcii:i,prodit  thalamum  ,  fcilicet  ma- 
im,adultcrio,\A  eft.aduiterando .  Ego  vc- 
roexiflimo,  Alciatum,  refpexilTcad  pto- 
uerbium  ex  Arift^ophanc  pencum,  KiKKV, 
4a>A9/  "TnS^iovS^z    Coccu,  hcrniofi  i;i  cam- 
/>/<w.obitcr  taxaiis  AEg)  ptios,  apud  quor. 
plerique  fu m  exedi ;  Sc  hos  ad  agricolatio- 
ncm  vocat  .  Hinc  CjUoq;  hacc  vox  cuccu  , 
occinicur  iis  maricis.quibu-^^dum  fundi  v- 
xorij  ignauos  fe  prxbcntcoionos,  vicarid 
opcra  ftrcnui  &  magisafTidui  cultorisfuc- 
cedicQj.10  f|C(fl:ac  perfacetum  iliud  Epi- 
gramn)a,quodcx  venerand^  vetuftatismo 
numeiitis   defcripcum   Martiali  rcflicnit 
Hadrian  luniuslib  ^  Animaduerf  cap.  17, 
id  Martialis  effe  vei  louem  lapidem  iura- 
rc  para.us.Id  vero  ficfchabet: 
Mtlo  domi  ho  efi-.peregre  at  Milone  j>feEio, 
Arua  vacat;vxornon  minus  indeparit. 
Ctir ft  ager fierilis  ,cur  vKor  laciitet,  eda  : 
§luo  fodiatur  ager  nS  habet^vxor  habet. 
Thalamum  prodit]  coniugium,  feu  le- 
(fVu.m  coniugalem  deferit,decipit,ledit:Sic 
dicimusproderecoriiigium.prodeic  fide,  Predere^^ 
prodereofficiiimjpro.iureiurando  non  fta  fidem  . 
re.Saluft.in  Canl.Ea  frpe  ante  ha:c  fidem 
prodidcrat-Cicero  4.  Acidem.Qiii  ftaruit 
omrem  cruciatum  pcjferrc  pociiis.ouam 
auc  officium  piodat.aut  fidem  . 

Q__v  I  D   fibi  velic  Emblemahoc,  fatis       j  y, 
ex  diftis  clarum  arbitrortfiquidem  cucu-  Cuculi  q.. 
li  iiomcn  abufiue  iiieos  tradutTfum  cft  , 
quorum  injpudic^  funt  vxores;cum  ii  con 
tracuculi  potius  vocaridebcant  ,qui  vxo- 
les  alienas  adulreraiu  ,  fpecf^aro  nin  irum 
auis  ii)genio,qua;  fua  oua  innidisalienis  po 
neie  folcat.   Qu^o  eciam  figniHcaro  vtitur 
Plautus  Afnar. 
At  ettftm  cubat  cucuIhs  :  furoe  amator  ,i 

domum  . 
Et  paulo  poft  ibidem  : 
Cano  taptte  te  curJtlum  xxor  tx  litjhisdo- 

mumrapit .  .     . 

Hos  taies  Italicx  lingu^  procacitas  ctiam  ^""^'  ?^* 
Hircojvel  capics  nominat  ,  iinicnto  r.on  j^"'  >  ^ 
adconouG,vt  nullani  fapiat  aniiquitatem;  V^a^-^  •'"^ 
erat  enim  Caper  apud  veceres  hiCK^glvphi    *'"'  * 
ccm  eius.qui  vxorem  haberct  adujteiam. 
A  tqi  e  infuper  ilJud  ad  gium  fercbatur  m 
fpurios.fi  de  patrequifpiam  qii^iitaret.vt 
rclponderenr,T)Tf  fjLinipos  cof  cli^  .  Matrti 
5«>//'fx;f«»/T>i.Namcaprarun>  naruraiu- 
S     3         ftabilis 


a/S 


Andreae  Alciati 


Becfhui 

i/nde  dU 


AabilisiUibtica,  acque  mohilis  admodum 
eft,quarc  iicEdnsiu  caprilibus  a  matrc  tan 
tum  dignofci  potcft.  Quod  vcro  funt  iioii 
illiterati  viri.qui  diclcrinm  iiidefumptum 
putant ,  quod  iiirci  fuas  foemcUas  iniri  ab 
alio  facilepatiuntur.ctiamfi  coram  fpcda 
uerint,vt  quem  notat  luucnalis.cii  dixit: 
Docitu  C^  ad  calices  vigilatifiertere  nafo, 
aliter  traditum  ab  Ailianolegimus  (vte- 
tiam  fupra  retulimus)  qui  fentire  hircos 
riualitarisatfcctum  ceftaturexcmplo  Cra- 
this  paftoris  ,  cuius  dormicncis  ccrebrum 
caper  coniibus  in  eum  incicatiseiifcrit,pro 
ptcrca  quod  depreheiifus  eflct  abeo  cum 
capella  ,  quam  amabat ,  Veiierca  copula 
jnifceii.de  quo  vide  Coslium  Rhodiglib. 
lj.cap-31.  (proh  pudorihircum  quadru- 
pedem  a  capro  bipede  honcftate  viuci .  ) 
Qijod  vero  \i\\gK\^Becchum  vocitet  eiuf- 
wodi  notaj  homincm  ,  antiquifllmam  e/Tc 
dic^ioiiem  iiiGr^corum  habetur  commeu 
ratijs.Apud  hiftoricosenimlegere€ft,Pfa- 
iBcrichum  AEgypci  regcm  Phrygiorum 
antiquitatem  ,'dc  qua  magna  intcr  AEgy- 
ptios  &  Phrygas  erat  coutentio,  in  Aigy- 
ptiacis  pucris  humano  omni  coii(brtioiii 
hibitocducatis  ,  co  argumento  deprehen- 
difTcquodex  fuaptc  natura£t^r/>,pronun 
ciareiit,qu^  voxpropriecaprarum  &  hir- 
cornm  eft,eoq;  Tocabulo  Phtygcspanem 
Qppellarcnt.Roftruro  veroauium  plcrifq; 
nunc  Itali?  \oc\%Beccho  nucupamr;quod 
nonnefciuit  SuetoniHS,agensde  A.  Virel- 
lio.cui  Tolofa:  nato  cognomen  in  pueritia 
Beccofueratjidexplicatgallinacei  roftru. 
£t5«fcA»;«r«,pafnmpromordendo  decer- 
pcre  dicitnr.Q_uafi  vero  fucrint  ptimitus 
homines  a  capris  cnutriri,naturaq;ipfa  vo 
cem  enuciarc  docucrit,qua:  ad  alimoniam 
magis  neccffaria  ▼idetetu  r,id  honoris  Fhry 
gibusadiudicatumjVt  antiquiffimiomnin 
habcientur:  qwaqj  rationc  balantes  oucs , 
&  latianccs  cancs  uos  appciiamus»  eadem. 


Becchi 
cor>iutt 
couiciii 
frobroi 


illibecchoshixcos  vcvauerc  Nccrufficit 
pctulanti  plcbecul^  illos  becchos  appcilaf- 
fcjnifi  eofdem  probrofoetiam  igiiomiDiofi 
cpitheticonmcio  profcuiHerenr.&  becchcs 
eornutos ,kw  cornigeros  iniligetateiit,mon 
ftroflsq;  cornuum  iigiiis  oftenfis.ipfas  vo- 
ccsexafperarent.  Sic  Andronicus  Impera- 
tor  Coiiftaiitinopoliramis.Iiixu  &  Iibidme 
perditus  vir,cornua  ccruorum.qr.os  vcna 
tus  crac.infignia  ,  &  rari  aliquid  habentia 
in  perticibus  fori-fufpcndcbar.fpecic  qui- 
dein   oftcntanda:  mtgditudiiiis  feratum  , 
quasccpifTctjCUm  reucraciuitatis  mmes, 
&  vxotum,  quasipfi  corrumpebat,  lafci- 
uiam  notartt;vt  proJidir  Ncecas  lib.  t.dc 
Imperio  Andronici  Comnen.Inucaio  prx« 
terea  vxoris  adulrerio  infamem  0«^«?-^/-  Cucurb 
tam  dici  i  nam  in  legibus  Longobardicis   tncjuis 
Cor^/f-^.proftupro  vel  infamia  vfurpatur.   ff<*'«''  • 
Hinc  verbum  Cucurbitarc,  quod  dicitut 
dc  vafallo.qui  vioremdomini  adulcerat, 
vel  falcemad  illud  cnmen  fblicitar.Sed  nc 
illi  hominum  gcneri.quos  vnquam  Sol  vi- 
dit  miferrimo.fim  acerbior,nciic  iam  ante 
fatisaffli(flis  iftis  Bonis-hominibus  com- 
mentatione  hac  mca  affliftioncm  addcre. 
■videar,hisdimiflis  ad  cuculos  redeo.  Scio   Cutuh 
enim  nomen  cuculialioquoqj  accipi  fen-  ^  ^»^- 
fu,vtpro  inepto  homine.rerumqueimpc- 
rito,  Tt  apud  Lycophronem  Aiax  kokkv^ 
appellatur;  ficuti  Meleager  Glauconis  fi- 
lius  infulftii  eucului  ,  kSkkv^  nKi^to?,  a- 
pudPlatonem  Comicum.  Et  iiosquoque 
hodieftolidis  &ineptis  \oceCuccu,  inful- 
tamus;quod  (vtcgoquidem  tcor)  tradn- 
ftumcft  a  iufu  puerili,  qui  a  PoUucc  di- 
citur  ApodidrafcindajGctKianis  ,  Cugge- 
bergen-  vbi  obftrudlis  vnius  ex  caterua  ocn 
lis,caetcri  in  latebras  (t(c  abdfu.quos  dum 
ille  vcftigar,  ipfi  fubindccmiffa  vocc  Cut' 
c«,{igna  dani,&  qua?rentem  qua^i  impru- 
dentiacarguunt,quod  proditos  nequeatirv 
ucnire.Nuncad  Tefpertilioncs ,. 


Yefpettilitt 


Emblemata-» . 


^79 


Vefpertilio  * 

EMBLEMA       LX:i. 


A  SSVMPSISSB  f^um  vnlttcri  ex  Mwetde  nomtn^ 
*^   Socraticum  audores  Ch.trcphooni4  forunt  . 
Tiifca  viro  facies  ^  (^  Hrtdens  vocula  ,  tali 
Hitnc  hormnem  potutt  cowwaculare  noia . 

COMMENTARIL 


O 

I.         T^TNoi  nof\is  tenebras,  hice  liinari 
1       © -.01011  tlUirtratas  ;  ii)  his  vo!an:em 
vefpet  ilion  m,aacm  omnibiis  iiotam,veI 
fi  njaiiis,miircm  alaaim.exprime. 
* '•  S  vM  p  T  V  M  vijecur  Emblenia  cr  Siii 

da  in  ^^ivflioiie  yax^ttpm  ■  Fiiit  Chariephen 
Athciueiifis ,  Socra:isdiri.ipiihl",  qili  tam 
pertinaciter  librisiiiciibiiine  fertnr,vt  lu- 
:  cubrationibus  nO(!Uirnisexreiiuatus,maxi 

[  mum  pallorem  macicaiqiic  coutraxetit  ^ 

'hArephi  vt  vulgari  ioco  N'odua,vel,vtali)s  placet» 
lo^HfL^  Yefpertiliorit  vocitatus.Apud  Ariftopha- 
iclHi  . 


nem,in  macilentum  &  pa II nrccohfeciuhi 
pctitur  dicflcrium  yruiicrbia!e,B/eV  S'ioi- 
<rn(  yeupi9rovro{  Ty^  ipws^H.  Nth:l  mtnra. 
differs^a  UMrepho:.te.  Hic  eft  ilje  Chsic- 
phon.vtait  Laertius  in  Sdcratc.cui  Pythia 
de  Socrate  reddiciit  celebre  illud  oracu- 
\nm:<ro(po(  2323>tA>t'f ,  <ro(;:ei)7ips^iipt~i- 
tT»!?  ,  dvJ^pmv  J"i  ttTeh'Tm  ^MKfctTiii  70- 
forTATOi-  lA  cd-Sdpieyis  quidem  Sophocles , 
fapiitior  EHripides,ae  mortalium  omnium 
fapienti^imfts Socrates. l?hi]oi\mus  in  pr?- 
fat.vit.Sophiftarum,dHosfuinceiusr.orni- 


zSo 


Andreas  Alciati 


iiis  tradit.qnoriimaltcr  Bitxeuscft  cogno 
ininatus  (vr  Tt/^/vBf  Grxci  nominant,quv 
riint  luriHaciuc,&  texturi^  rarioris)qiro<l 
admodum  pallidus  elVetiillcenim  lucubra 
tiouc  nimiafangui,)e  laborabat:isque  eft  » 
qui  cognomcn  l\abuit  No£lua; .  Altcr  in- 
iuriusquidam  homo  fuit.impudentifTime 
que  momoid  t.quictiam  Gorgiij  ftudium 
taxareaufus  fit. Ex  quorumdam,  qui  non 
extant,  cotnmetarijs  AElianns  refert  m  9- 
philctas.  ^yaiigj  hift-Philetam  qucn.iam  Coum  fuif- 
fcadeo  macilentum,vt  bccafioncctian^  lc- 
uiffimafubuerti  ponet:qui  nca  ventis  tol 
leretur,ferreis  foleis  vcebatur  •  Id  tamen 
figmentofimilius  eflc  quis  non  vidct  ad 
iocandum  ? 
1 1  L  VOLVCRl  ex  Mineide.]  U  eft.vcfpei- 

Minei'       tilione  .   Mineides  Tlicbans  forores.cum 
des .  Liheri  patris  facrificia  iii  contemptum  la- 

pcrent,Minerux  lanificioaddictaj,  ex  im- 
prouifojquadam  vi  iiuminis.vocibus  tibia- 
lum  &  tympaiiorum  fono  pcrrerritx.telis 
jnftrumentifq;  fuisin  vites  ac  hederam  re- 
pentc  commutatiSjomniquc  loco  feris  rc- 
plcto  ,  nodu  fugicntes  ,  in  vcfpertiliones 
transformata:  funt-Hinc  volucrem  Minei 
de  pro  vefpcrtilionc  dixit  Alciatus.  Q^uia 
▼ero  typi  opportunitasmehuc  inuitat.ui- 
hil  vereboripfum  Ouidiiim,  fabuj.im  hac 
elegantifTimis  verfibus,4.Iibro  Mecamor- 
ph.  exprinientCHi  adducere  ,  fic  euim  ille 
canit: 

f/w^f  eratdiciu:(^  adhitc  Mijteia  proles 
Vrget  opm,^/ernitq\  Deu,fefiumq-,  j/f.tnnt: 
Tympa.nct  cum  fubito  non  appariticirr.ucii 
Obftrepucre  fonti,  &adunco  tibia  ccrnu  , 
Tinnulaq-j  *ra  fonant,&>  olent  myrrhdque 

crociq; 
Eesqifide  maior,coepere  virefcere  teU  , 
Inq-^  hederAfaciependensfrodefcerc  i-eftti . 
yars  abtt  tn  iitcs,&qu&  mod^fHafuerut, 
I^almite  mutdtur:de  fia?ninepapinui  exit: 
J>urpurafulgorem  ptHt4  accommodat  vutc. 
Jamqi  diesexaliid  crat,tcmpusq;  fubibat, 
Quod tu nec  ter.ebras.nec poffes diccre luce, 
Sed  cum  luce  tamen  dubis,  conftnia  no^ts  . 
Teifa  repente  (^wititpingnesqi  ardere  vi- 
dentur 


Lampades,  etruttlts  coUucent  tgnibusAder, 
T al[a(j-y  f&uart7 fimulacra  'vlu/are ferarH, 
fumida  iadudum  latitant ^te&tafororest 
Dtiicrf&q;  locii  ignes  ac    lumina  vit.int . 
Dumq^petUiit  tenebras.paruos  membrana 

per  arttcs 
Porrigitur  yteuueique  tnciudunt  brachia 

penni.  . 
Kecnua  perdiderint  vetere  rp.tionefigura, 
Scire  finnttenebr&  noiUaspluma  leuauit , 
Sufiinttere  tamen  fe  perlucentibt^s  a!ts . 
Cenatxq;  loqui ,mi>>imizm  pro  corporr  voce 
Emittiit,peraguntq\  leui  ftridore  querelas  . 
Te^aq^non  filuoi  celebrant.luccq;  pcrofA 
tJoBe  volant,feroq\  tenerit  aveiperenome, 

Ch&rephoonta]  Lcge  Chercphoonta  per 
rt,/,non  per  o/.Addicum  autem  cfto.pocti- 
cc,nam  dicendum  erat  Chxrephonta.  Eft 
autc  accufatiuusGra^LUS  ina.terminatus- 

Ttifcavirofacies]  quod  efict  colorc  fub- 
nigro,  &  voceftridula  .  Eius  quidem  rei 
cauflam  referre  non  teraere  poflumus  ad 
lucernarum  fuliginem,qua  lucubrautesiii 
ficiuntur-Qu^intilian. I  i.cap-^.Et  vigihu 
daenoftcs.&fuligo  lucubrationumbiben-  . 
da-  Dicituretiam /«/?;?  vox,<pdt.ict  (peavi) ,  ^  ^'^ 
Polluci;liuic  oppnmrur  canora.  '^  "*• 

Strtdes  zocula]  proprie.  Vefpertilioncs 
enim  ftridcre  dicuntur,  Grxce  Tpi^etv  . 

Commaculare  nota]  probro,  conuicio  ,  ^otcLa» 
ignominia-  Notj  <{icitur  probruDi.inquit 
NoniuSjLuciIIius  iib.  30. 
§hiefctsfcire-tuas  oes  maculasq;  notnsq-^  , 
Suetonins  .-  Vanis  .i^ediis  lutis.  Ciceio 
pro  R.abirio  .-  Turpicudmis  notisomuibus 
irsiignis  homo  . 

Q^  A  N  T  V  M  conijcereIicet,EmbIc-        IV. 
mahoc  11011  rorquccurin  pallorc«-H,qui  ex  Sefus  J.m 
ftudijscoiurahitur  ,  fed  mlaSesqualdam   blematis^ 
corporis.qua;  aiiimi  vitia  piodunr.Qui  e- 
nim  oculos  habeiuargrosairiduifcj;  lucu- 
brationibus  propo  iam  prrditos,  iion  ideo 
ludibriofuiu  habcndi  ;  fcd  potiiisqui  ve- 
fpcrtilionis  ajmulaci  naturam.videntui  ali 
quo  modo  tuin  vocem,  tum  vultum  hu- 
manum  cxuifleineo  ,  quod  inluce  homt- 
num  vcrfari  refugiunt.Sed  dehisproiimo 
Emblcraate  latius . 


Aliud 


Emblemata. 


25 1 


Aliud. 

EMBLEMA      LXII. 


V 


I. 


\ 


E  S  P  E  R  E  q^u  tantum  volitaty  <jua  lumtne  lufca  efii 

^U£  cum  alas  gesiet ,  c^era  muris  habet  \ 
Ad  res  diuerfas  trahitur   :  mala  nomina  primum 

Signat »  cju^  Utttant ,  iudicium^^  ttment . 
Inde  ^  Philofophos ,  qui  dt4m  cceleHia  qu^ruvt  % 

Caligant  eculis ,  falfaj^  fula  vident . 
Tandem  c!r  'verfutos ,  cum  clam  fe£fentur  if^trumqui  » 

Acquirunt  neutra  qui  fibi  parte  fidem . 

C   O   M    M   E    N  T   A    R   I   I. 

PI  G  T^v  R  A  eadem  hiic  quadrar,  qux 
fu  pe  1 


periori  Emblcmate  futt  exptefla  , 
nempe  Vefperrilioiiis. 

C  o  N  1  1  c  T  V  M  ex  multipHci  acce- 

prioiie  vocabuli  VefpertiKonis.quodad  va 

lias  restoiqucre  folenteriiditi .  Primo.in 

matii  ar-  ^j^i^jjQjgs  ^  naineiu  iiidieiui»  pettrJihaii- 


II. 

T.mhle 


gtimcritH^ 


tur,&  xsalietuim  coganturerfoluerc  ,  ai 
modum  vcfperiilioitum  lumcn  fugiunr.Sc 
in  medijs  nodi<;  tencbris  ,  &  peramica  (i- 
leiitia  Luit^  volirant  .  Conuertitur  eciani 
in  renebrionesquofdamj  qui  fapienriam  ca 
profireri  fc  fingui)r,a  qua  funcalieuifHmi^ 
(imulant  eoifi:  quort  no<i  f-'ut;  ncc  fccus 


zSt 


AndreasAlciati 


III. 

VesJ/erti' 
fto. 


Uifcui . 


iMfcinfi 
&  Lufci. 
tiofi . 


ac  volucrcs  hicplumatum  loco  mcmbra- 
nas  inaere  mocac,muribus  non  abfimjJes ; 
ita  hi  natursau:  rcrtim  obfcurarum  arca 
na  rinr.aiitiir,led  irrito  couacu-  Deniquein 
verfipellcs,  &  fubdolos  quofdani  dicitiir. 
qumuili  fa£tioni  fe  addicunr,  (ed  cum  v- 
traq;  parcccolludunr.-  qui  tanien  cum  fo- 
leant  omnibus  impoiiere,  omnibusctiam 
fufpedl:!  fiiiit  &  iiniiii.Sed  pro  hoc  &  pno- 
ri  Lmblen:ate  pcrjegc  ipfius  A  lciati  caput 
integrum  i6.1ibri  9.  Parcrg.  qui  locus  c- 
gregie  tibi  ifta  declarat . 

VESFI.RE  quA  txntum  volitat]  Vcfper 
tiiio.vohicre.biformc  animal,a  vefpercno 
menrrahens.qnod  vefpcri  volitet,  dc  quo 
Plin  c.6  i.Iib.io  &cap.37.1jb.  ii.Legi  ali- 
cubi  tetraftichon  hoc,naturam  vcfpertilio 
i\s  exprimcns ; 

Vt  quacimpes  &  auu  volitatidifcttrrit  ,  ^ 
inter 

^^uadrupedes  nen  eft ,  ntc  numtrandut 
aues  : 
LaSiefuos  nutritpHlIos,(^  nonparitouum: 

Sutjt  ali,def7tes,lal>ra,pedefqi  duo . 
Idem  ipfe  de  fe  fic: 
Est  mihi  de  fero  deductum  vefpere  nomen^ 

Ala  mthi  cutea  eil  ,plumaque  moUts 
abcft .  , 

Sola  auiii  pario,foli  vber*  lacie  tumefcilt 

Aipera  funt  foli  dentibus  ora  7mhi  , 
Velalit«r  : 
Kec  mn4pr»rfHs  ego  ,  volucru  nec  gloriof 

Sola  meofaetum  nutrio  laBe  meum . 
Aduerre  autem  iJIud  (Vefpere  qujitantum 
volttat)  refeiri  ad    primum  genus  homi- 
nnni.quos  attigimus,eorum  nempe,  qui 
infunics  fiint,  &  iiidiciuni  formidant. 

^lud  lumine  lufcaesl.]  Membrum  hoc 
rcfertur  ad  caligantes  Philofophos.  Li;fcu 
autcm  ponit  pro  luf  lofo  feu  lufciciofo;/!- 
quidem  lufcusillc  eli.q  i  alccrooculo  ca- 
ptus  clVquietiam  nionoculus,&  cocles  di 
citur.Martial. 

Oculo  hhiUnis  femper  altcroplorat : 

§hio/iat  :fi:id  quaru  modoUufca  efl  . 
Lukicfi  vero  func ,  qui  ad  hicemam  noii 
vident,&//.>a)T£f  vocancur  a  Grxcis.  Lu- 
fciciofi  dtnium  refio  fur^c.qui  paruni  vi- 
dencpropcer  vicium  oculorufti  ,  quique 
plus  \efperi  vident  quim  inMidie.-quo 
irorbolaboTaffeTibcrium,Dio  (^  ribir  .•  & 
Suctouius  eiiiidem  eaam  nodn  in  cenebris 
vidiIIeie£ert,Vlpunus  vero  Lutcuiofum 


dici  purat.vbi  homo  lumineadhibico  nihil 
videcjcui  &  Nonius  adftipulatur  ,  &  Var- 
ro-PIautus  Milite: 

Mirum  efl,lolio  viclitare  te,t4vili  tritico, 
^id  iamlG^a  lufcitiofu4.Verlere,Adepol 

tu  quidem 
Cdcns,  non  lufcitiofurS . 
Dicuntcnim,  quod  lolium  comecfentibus 
ocu  li  obfcu  reutu  r.  Vidc  p  rouerbium  ,!<?//# 
vi^ttant  . 

^*  cum  alas.]  Hec  parsad  pofleriores 
refpicit,ncmpe  verfutos  &  infidos.qui  dc 
fc  peffunt,  quod  efl  apud  Varron.in  Aga- 
thone,piofiteri  : 

§^id  multaffaciui  fum  velpertilio,  neque 
In  murtbu-s plane,neq\in  volucribwsH. 
Mala  nomina]  id  el1,debicores,  qui  non  Uominit 
fancfbluendo.  Nomina.inquit  Buda»us,  prodebitf 
prodebitoribus  ponuntur,vel  pro  fyngra-  ribus . 
phis  pecuniarum  creditaruni.  Jnde  illud 
prouerbiale  apud  Columella  lib.i  c-y- Vcl 
optima  norainano  appellandofieri  mala, 
foinerator  Alphius  dixifle  verillime  fer- 
tur.id  eft:quarauis  locupletes  habeas  debi- 
tores,tamen  fi  diu  ipfis  n.idicium  non  dida 
ueris,  vfurasq;  non  petitris  j  mala  taHdem 
fieri,id  eft,ipfos  taiidem  non  foluendo  tan 
to  ;Eri  alicno  fieri:ficqj  inanem  tandeni  per 
fecutionem  ,  &  nomina  ipfa  caffa  faclum 
iri.H^c  Bnd::eus  . 

■Indc^l'hilof  phos]  Conferhuc  Plura» 
chum  de  placicis  Pi)iIofophorum,M,TuI- 
riivm  denacura  Deorum"  i  Ariftopban.  iv 
rape^Aa/f.Luciaiium  pallim,lufti!ium  Alar 
tyrem  aduerfus  Ariftotelis  dcgmata;&  a- 
lios  fanc  multos,  qui  fapientum  veterum 
ci'citacem  ftilo  confodcrunc.  Vidcfls  Gra- 
riaiium.c.binc  cciam,49.dift  i. 

Caligant  oculu]  caliginem  inducunt  , 
obfcuranc.  Vnde  oculorum  caligo  . 

Talfaq;fola.  vident]  Sic  falliis  cft  Ckc- 
ro  1.  de  nacuVa  Deor.  fefacilius  quid  fal- 
fum  fic,vidt  rCjquam  verum  agnofcere  . 

Tandem  ^  verfutos.]  hoc  eft,aA.A.a<?rf  9-  w  /-  «• 
(r«AAKf,  qui  canquam  be(h:K  generis  com-  ■' 
nmnis  vel  epicociii  oberranc,defultoria  le- 
iiicate  ii)fdiT>cs,infidi,veceratores,Vcrcum- 
ncProteo.aut  Enipufamucabilioies  quos 
neque  vtprehcndas,neque  vc  mittas,fci3S. 
Verfuros  Nonius  vocatad  malitiam  calli- 
dos,vt  de  Catilma  Cicero  pro  C^lio:  Ver- 
fare  fiiam  naruram,  &  cegere  ad  cempus , 
atq;  huc  &]IIuc  toiquere  &  flcflerc.  Ide 
Ciceroj.denat.Deor.Verfutos  eosappcl- 

lo 


Emblemata_>. 


285 


IV. 


Uls  no< 


hi  cAci 


io,quorammcsceIcnicr  verfarur.Feftus: 
Vcrrutidicunturquorumnjcs  crcbra.ad 
maliciam  vertitur-Plautns  Epidico: 

Vorfutior  es  quam  rotafigularii . 
Ita^  Suidas  :  yiyyhCy.^  '^goKv^popca^iooi  , 
c^irdtne  verfatilior  . 

Q__v  A  N  Qj'  A  M  vefpertilionis  nomen 
ad  nuilta  traduci  poflit,  (peciatim  tamen 
triplici  hominum  generi  accoinmodat  Al- 
ciacus. 

I.  Primo  Vefpertiliones  ij  appellantur» 
'  qui  ob  malam  famam,  vel  aliquam capitis 
diminutionem.domi  fe  continent,  neq;  in 
publicum  produeaudent^hiquidem  luci- 
fag?a  Seneca&  ApuIei0.3ppelIati.VeI  qui 
§realienograuatinoclu  tantiim  prodcunt, 
ne  acreditoribusofFendatur,&inius  quo. 
quo  modo  vocenturivt  indicac  Alciatusdc 
rcrnm  fignific.Itali  de  ijsdicunc ,  E" pifi^ 
iirello.  Qmjd  ab  AElbpi  notiflima.  fabella 
tratftum.rie  vefpertiiione,mergo,&  rubo, 
nau  ticam  focictateracontrahaitibus. Vide. 
ziiigiwm,  Ve^ertilio.. 
1.  Deinde  ocuertitur  id  nominisin  quof- 
dam  rigidos  Philofophi?  fatellites,  qui  om 
niiK)  ca^cutiuntjdum  ca,quaj  funt  abftrula 
prorfus  atqjabdita  fcrutautur  ,  ac  rcrum 
casleftium  natutam  iaquirunt,qu£Ea  110- 
bislonge  remotaj,neqj  oculis  intuen.neqj 
ungi  mann,neqj  percipi  fenfibus  po(funt; 
&  taraen  ficde  hisdifputareauftfunc ,  vt 
quxafleruerun:,probaiacertaq;  videri  ve- 
lint  •  At  profeclo  lougc  (ecus  habendum 
nobis  ei^.IIIi  enim  dumcontradiccndi  pru 
ligineinfaniuntjdumccianB  quxfalfa  funt 
proferunt,ardle  &  accurate  defendunt,a- 
liorumq;  argumenta.quanquam  vera,re- 
fatantaudaciusjnontantun»  illiselapfa  ve 
ritaseft,quam  fequ^rerc  fimulant,feJ  ip(i 
eam,{iquam  tandem  reperire  magnoftu- 
dio  potucrunt,vel  imminuunt ,  vel  etiam 
lahthc}aut.S!miles  funt  no^u&  oculis ,  aie- 
bat  Ei3S,qui  fapiefiti^  inani  dniit  operam-j 
illius  enimeculi  nociu  quidemvim  fuam 
habe/itfole  orto  caligant:  eodem  modo  eo- 
rum  mens  ad  resvanas  peripictidas  acutif- 
fima  efi^ad  veri  aitt  luminu  obtufa.hoc  eft : 
ioiKATt  Tolfofjifjt.eia-t  7i:s  yhAVKojo:  Tre- 
pi  rii/  [xctrcua.v  <rosiAv  »7)^oKiiKQref  • 

X^  yAoiKHV))i  <U  0-4-H?  VVKTOS  fJiiv   ippav 

rou  ,  t^Kia  S^i  Kdiij(.^ix,vro{  A{/,A'jpovvrcu 
t^  d-cMDlOi  ,  'UpOf  c^a  7>)V  r»  AKH^tvi  (pco- 
roi  KATAKiv.iKTiv  i^AfAAvpoJvrae .  Facit 
kixc  Varroiiis  illud  £ud.£m3mbus;PQftre.. 


m6,nemo  ?»rotus  quifquam  fomniat,ncc 
tam  infaiidum,  qiioi  non  aliquis  lom  liat 
philofophus.  Socraces  cuni  eflTctomnuim 
Philofophorum  vel  ApoIIiiiis  oracuio  fa- 
pientidiniusiadicatnsitamc  vtc?teroruni 
argaerecigiiorantiam.iicebat  fe  duntaxac 
hoc  vnum  fcirc.qaod  nihil  fcirer.  Videbat 
enim  oculatilTimus  ills  veiitatis  iadaga- 
tor,Philofophiam  iiljm  humanam  ninil  iu 
lehaberecerti,  nihil  veri:  nec  (vt  plenquc 
ceufent)  doiflrinara  iplam  dilfimulauic,  vt 
alios  refellerecfed  quadam  ex  parce  verita 
tem  nouit:humanam  eninv  fapientiara  nul 
lam  efte  fairuselhadeoquequam  Philofo- 
phi  fcientiam  profitebantur,qu>E  tum  ma« 
Tinie  verfabatiir  infiderum  lufpedione  , 
contempfi.t,deii/lt,abiecit . 

}.  Poftremo  nomenhoc  traducicut  in  cal  Verfipcl^ 
lidos  &  verfipcllesancipitis  fidei  homines,  i^f  ^ 
quinec  huiiisordinis  fniu,ncc  illius.cuuv 
vtroqi  tamencollu  junt,&  plerumq;  taa- 
tadeiteritate  rcsagunt  fius.vt  cum  vtra- 
queparteconimunicandi  iiis  habere  videa 
tur,  &vtramqi  Cvbi  collibueiirj  conuicijs 
profcindere:cumq;.aIiud  tempons  cxigec 
Gccafio.eaodem  probabunt,  piiequealtera 
efFerent.GenushQniiiinm  certe  vt  vecfui- 
le  &  iiifidum.fic  deteftandum  maximc  & 
cifecrandtim.Qmd  eaim  cum  illis  agas  , 
quineqj  fidem.neque  mentem  habent  fibi 
conftantemfNondubium  eft,  quin  alios, 
cumquibus  verlaJitur  falUntjCiim  Tefeip-^ 
fi  prius  fefellerint .  Si  emm  vcritatis  eflenc. 
aliqua  tandem  pattc  ftudiofi  ,  darent  ope- 
ram  profc(fl6,vt  focietatera  cum  nnelioi<i- 
bus  &  fapientibinircnt,ijsq;  adh^Ererenc ,. 
coiurarios  vcro  fugerent,&  (erio.non  pci,- 
functorie  aut  ofcitauter,&  quafi  aliud  age 
tcs.adu-rfkrentur.Scd  quid  lucri.aut  prcE; 
mij  deniq;  co:ifequuntur?niiiiirii.n  quod 
mendaces  atq;  impoftGre$,qiii;3us  uon  crc. 
datur.eciamfi  veradueiiiit^fcd  &irudad- 
ijeilur,qu6d  vtriq;  parti.fufpedi  V  oiiofi 
apud  omnes  turpiflima  infamiajlabe  afper 
guntur.Vtrinq;  enim  produorum  haben- 
tur  loco,  quibusqueneutra  parsexanimo 
fauere  pollir;quo  fit.vt  qui fadiouis  vtriuf ' 
quc  fibi  contrarix  conuiflores  &  affecl^e 
voluerint  haben.non  raro  a')  vtraq;  con- 
ficiancur  &actei:atur,vt  Metius  Suffetins 
Albanorum  dux  ,  ancipitis  &  dubi.E  fidei 
homo,ruptor  Alba;ii,Romaniqu.  f<^deiis, 
cuius  alioloco  memini;  vt  fucrunt  111  bello. 
Italico^Senenfes ,  inquo  ciim  fc  mcdio$ ,, 


2-84 


Andre^  Alciati 


Soloftts 
lex  . 


gcrcrciit  in  nciirram  partium  ii7cIinatos,{c' 
daco  taiidcra  bcllo  adiuilis  militibus  con- 
foiri  (iinz.  Viulc  fe'^iue  diiit  quidam  mx 
gninomiiiis  Princeps,  Sencnfibusidcm  ac- 
cidi(lc,quo(l  i)S  lblec,qni  mcdiam  domus 
partem  iiicoluiu,  vtfumoabiiif'cr.'oribus , 
pnluereautcm  &  flrepitu  vcxcnturab  ijs, 
qui  (upernas  paires  tcueant.iiapieiucr  ita- 
qica  -Solone  fancirum  cil.vtqui  inciuili 
difcordia  &:  popiili  difce/Tioiieduas  in  par 
tcs,noii  vui  auc  alttri  feadiunxilleCjfed  fo 
litarius.ncurerque  a  communi  nialo  ciui- 
rafis  fece(T)liet,is  domo,  patria.forcunisqj 
oninibus  priuarctur,&  cxu!  extorrisc];  cC~ 
(ct ;  quod  noninflammandxauc  augendac 
difcordijBjTed  compcfcendas  por;iis,  aurc- 
tiam  citiugucnd?  gratia  decretura  eft.  Ide 
Phauorinus  Philofophus  intcr  fratrcs  &a- 
micos  dilfidcntes  faciendum  cfle  cenfcbar, 
vt  qui  eflent  ui  mcdio  pariis  vtriufq  j  bc- 
ncuoli ,  fi  in  concordia  amittenda  parum 
audoritatis  quaii  araiciambigui  habuif- 
fcntjtum  altcrin  alteram  partem  difcede- 
rctjVt  hac  viaconcordiam  vtriufq;  inftau- 
rarcnt.   Eo  confilio  Cicero  aiTtionibus  in 
Catilinam  vultinfrontc,ncdum  in  animo 
infcriptum  effe  quibufcunque  ciuibus,  vt 
Te^erti-    omncs  apcrte  fateanrur.quid  de  bellotam 
liontsfym  nefatio  &  pcriculofo  fcntiir-Orus  Apollo, 
bolum.       Hominem.inquit,  inibecillc  >^  Trpo^sriTtu- 
ofjLtvov ,  id  ertjleucm  ac  tcmcrarium  figni- 
ficarc  volcnces  ,  vefpertilionem  pingunt . 
HsEC  cnim  auis  cum  pennas  iion  habcat,vo 
|at  tamen  .  Huc  allufic  Politianus  in  qua- 
dam  epjftola  :  Dum  nec  mures  plane,  nec 
ancsfumus,vtrisq3  ramennos  probarc  tcn 
tajnus .  Sed  id  alia  fcAinanduiU;  ii  prius 


•    monuercHefychiumdixifle,  vefpertilio- 
/lem  impurum  homiiiem.quiqueinambi- 
guo  ponat  ea,  qux  ride»  funt,  rcprxfcnta" 
rc:\'efpertiIio  enim  vtrum  alcsanmufcu 
lus  fit.arabiguum  efl:,cum  ipfemet  in  fabii 
lispcrfuadeatgallo  fe  efle  murem,cato  vc 
ro  alitcm.  Volat  quidem  non  pennis  ,  fed 
mcmbranulis  innixus,  ncqj  pluma.fed  pi- 
lo,  eoqjmurino  vcftitu'.  Ita  homincs  ple- 
rique  volatu  qualicumq;  Pr3editi,(acrofaa 
<flo  Baptifmatisfontctantumabluti,  apud 
CatHojicos  Chriftum  fatentur  ,  Petrum 
Ecclclla:  fpecit7ce  prjBpofuifre  apud  hsere- 
ticosimpudenter  dehrantatq;  pr^uarican 
tur,apud  ludxos  Chriftum  rident ,  apud 
Mahumeranos  tain  lud^os  quam  Chriftia 
iios  incelfunc .   Impuri;fimura  hominum 
genus.no  modo  vcfpertilionibus  pcrquam 
fimile  ,  (edcui  merito  «to  t»  (jLApaxvi- 
^•^•«MnomSindicura  fit,abominabiieid  qni 
dcm  &  omnibus  abhorrcndum  .  Picrius 
libij.Hicreglyph.Ei  hac  facce  fuit  Ece-  Eceiolm 
bolius  ConH^antinopolitanus  Sophiib,dc  Conjianti 
quo  Socraces  libro  j.  Hifton>  Ecclefiaih  nopolitit*' 
cap.ij.&  Suidas,  rr.encioncmfaciunt,qui  ntu* 
cum  Imperatorum  ingenijs  feaccomrao- 
daret,vchementerChriftianum  c/Iepallia- 
tofuco  fin!ulauerat:fub  luliano  vero  Apo 
ftata  temporiinferuiens  truculcntus  Gen- 
tilis  appariiitiac  ruriiis  poft  lulianum 
Chriftianns  cfte  voluit.  Etenim  antc  por- 
tani  oratorij  fc  ipfum  pronum  inicrram 
proijcieiis,cIam3uit:CaIcatemc,falemin- 
fipidum.  Ad  hunc  modum  Icuis  &  mobi- 
lis  Ecebolius  &  antc  &  poft  lulianum  fuit. 
Sed  hi  Vertumni  cui  non  iuftam  moueaac 
iram?  Ergo  dircdoad  Ixarn» 


ttst 


Erpblemata_j. 


285 


'  ^"  ■*« 


Ira  , 

EMBLCMA       LXMI 


A  Z  C  AE  A  M  veteres  caudam  dixere  Itonis , 
■^    J^<^  liimuUnte  iraj  concipit  ille  graues . 
Lutea  cum  furgit  hilis ,  crudefcit  cr  atro 
Felle  dolor ,  furias  excitae^  indomitas . 

C   O   M    M   E   N   T   A    R    I    I. 


LE  o,  horrendum  animal ,  a  veiiatori- 
bus  ii)fequeiuibHsadus ,  irrtieiititim 
&  latraiitium  cainirn  turb?  fc  opponir,c3u 
Hacreifla  latcra  flagellans,GCulis,oie,ae  to 
tocorporis  habitu  furotcm  prs  fe  ferens. 
Id  c  (choliafte  Apolloni)  Rhodij  ad 
lib  4.  dKKo^n  hiyZTcu  )tvpia(  »  rou  Ki^v 

TOi  OVpoi,  OLTSO  «T'  AVTiii  H(  dhKiiv  TpjVe- 
ffSeu:  Alaa  dicitur frii.cipue leonu  cauda, 
qua  nitfiiru}n  ad  robur  ^fortitudinem  ex 
eitatur  .  Reliqua  apud  euiidem  require. 
Xmpoteutcni  &,  iudooiicum  furorcin  fjgni 


ficantes  A  Egyptij  ,  leonein  catulos  cauda 
fiagellaiitcm  pingebat:  leonem  quidcm  ob 
iiam,catulos  vero  carfos,  quouiam  eoruiji 
oda  inter  fe  collifaignera  videncuremicte- 
le.  Pliiiius  S.Jib-  cap.  i  (Jlecxiis  irati  figua 
colligens.ait:  Leonum  animiindeicauda, 
ficut  Sc  equorumaurcs.Namq;  &  hasno- 
tasgenerofiflimo  cuiq;  natura  tribuir.Im 
motaergo  pIacidHS,ciemeiis,  blandienriq; 
finii|is,quod  rarum  cft.-crebrior  cnim  ira- 
cundia  eius-In  principio  terra  vcrberaiur, 
incremento  terga,ceu  quodajn  iiicitamcif- 

to 


z%6 


AndrejeAlciati 


to.ri.gcilaritur,  &c.cxquibuscol!igcrceft 

fatilc,  cjuaiitiis  lic  leonisconcirati  fnror  . 

AElianus  f  hutoi.ammal.c. J^ideni  quoH 

Plinuis:iie<],  aU"a;a  cauda  videcur  idem  pe- 

ne  quod  Akiatus  eftcrre  lib-i  J-  cap.  i4.e- 

iuldem  liift.aniin.Coelius  Rhodig  Iib-  ij- 

cap.S.Qu^omam  vero,  inquit,Pliiiius  (cri- 

Leonu         bic.lGoucm  coiiuerbcrandofecaDda,llimu- 

caudx^      landoq;iii  piacliiimcxcitanjlcicnduin  eft> 

euraliAH   ex  hoc  faCto  di.-i  cam  ab  eruduiirimis  Al- 

csam,c4To  T?  cT/  dvriii  eis  AKKi)V  rpe-T^i- 

cr9s«,  quod  cius  incitamcto  ad  forcitudinc 

exufcitetur  .  PIutArchusio  lihellode  vita 

Homeu.loquensde  leoiiC  (iciiic  : 

y.a,^ii7ou  .  hoc  eft  .« 

Cauda  latcra,  ^  cofiiti  i.trifiq;  fla,geUat . 
Eilautem  vetliculuji  Homericus.VidcO- 
rum  .-^ipoll  ncm  lib  i.&  z.Nicolaus  Leo- 
niccnus  in  fuis  quxfliouibus  naturalibus 
duas  leddiccaufasicur  leo  motctin  iracun 
dia  cmdam.  liiquit  cnim.-Cur.lconcsiu  ira 
cu^^dta  tergafua  ciwda  flagellant?  Anquta 
leoiium  aninu  indexeftcauda  i  &  reliqua 
Pliiuj  vcrba  .  An  quod  iracundia,acceij(b 
cirta  pr.Tcordia  calore  proueniie  duitur  ? 
calidi  autem  eft  niouerccum  omnia,  tum 
ea  ma^is  &  crebruis ,  qux  inobiliora  exi- 
lUtncqiialis  (anc  in  ammaiicibus  omnibus 
eft  cauda .  A  quo  iion  diftentic  Lucrctius, 
liis  vcrlibus  : 

Sed  calidt  plus  efi  illi{,qmbu4  acria  corda, 
Iracu?idaq-y  mens,factlt  eff  rHefcit  in  tra  j 
^luo  genere  in  pnmps  i.u  eJI  Listeta  leonu, 
j^eciora  cjtiifremitt*  rumf>u?it  plermi^;g»- 

mentes  , 
Nec  capere  iraril  jluBm  in  pCLiore pcfjunt . 
Supcnus  verojcum  dc  varietateauinu  lo- 
quecetur.dixcrac  : 

£/?  itiam  calorille  ilnimo-,que  fumit  in  ira 
Cum  feruefcit ,  &  ex  ocuLn  micat  acriiis 

ardcr  . 
Alexaiidcr  A  phrodifcus  hanc  caufam  led- 
dkt,  quodcoruni  anima  vchemciuiiis  mo 
ueatur,  (itq;  vltiouis  adnujduni  appctcnsj 
cauda  vcro  vtat  ,r  velutii-,on.incs  rrta.iu  , 
,y  quailii  le  plerunq;  inexcandclceutiacom 

(TiCvQHV       ploderc  iblcnt.  Lco  porrb,vbi  ira  teruidus, 
qiiid  .  ac  turba  canum  circumuallarus,dcfixis  in 

tcrranioculis.conlurgic  in  prarlium,  dici- 
tu  i  CTKv^nv.  Hcliodus  in  fiiie  fui  cly pei  : 
Ac-ivov   6^ct)V  oosotfft  ,  AgWf  as  erdi/.ATt 

KVpffCtf  j 


Cttrleoin 
ira  cau- 
d)^m  mO' 
ucat . 


(Sf  7t    [JiAKK'  ivS^UKiaf  ftVoV   KpAT6po1e 

^^OJttft  OTT/  7ti)(Jfa,  fAihiippoVCt  ^U[MV 

ttTiiVpet  . 
E'l^fXiVias  J^^eipA  TKJ/g  KiKCUVOiTrifJt.TTKtX. 

Tcu  t*^Top  -         id  eft: 
SAuum  vtdcns  ocults^  vt  quando  naHui  leo 

corptu  t 
§iuiij;  alacriter  admodum  vnguihusfAUtt 

pelltj 
DiffeSia ,  ^  cit/jjime  lene  animum  abftuUt: 
Alacriter  adifAc  furibundum  car  explct . 
Sed  huc  propju:,accedu    Lucani  pulcUr» 
defcriptio  h  lib  i.quo  loco  Cacfarcm  cum 
lcone  fur  bundocomparat.* 
AeiiiferA Liljes  vifo  leo  cominta  hofle  , 
Subfedit  dubius .totam  dumcoUigit  iram  . 
Mox  vbi  fe  fAtiAftimulauit  verbere  catidA» 
Erexitjue  tuboi  ,  vafi»  ^  graue  murmur 

hi0ttt 
lnfremuit,dum  tortn  leutsfilancea  Mauri 
HAreat,aut  latitfubeant  venabula  peBu4, 
Fer  ferrum  tanti  fecuritsvulneris  extt . 
Horatius  quo  loco  vcrba  facii  de  excandc- 
fccntia,peritedixit,  ProinetheainfaMi  lco- 
nis  vim  ftomachoappofuillenoftro.  Vide 
delconeplura  huc  facicntia  apud"  Coel. 
Rhodigiu  Hb  i5.cap.8.fup.cit.&  Picrium 
Valer-lib.i  .Hieroglyph. 

ALCJEAM  veteres  caudam  &c.'\  Tc- 
ftes  funt  autilores  iam  citati,qui  hums  iio-  ' 
miiiis  caufam  alfignat.Callimachus  etiam  ' 
iu  Biufca  al  xam  abriirde  poluicln  Lexi- 
co  Coinico:  .vJon  in  leone  folum  intelligi- 
tur  alca^ajfed  iu  cquo  itcm  &  bouc&  id  ge 
nus  alijSjquajrtunturcauda  vt  adiutono: 
Vndecaudam  Grjcci  vocaut  «pa ,  eT/* 7o 
opivav  icfjrai  Ta^jet  T»ipa.  quia  ea  parte 
fecoDcie  u  animalia,vt  ko,rautus,cams. 
'o^a  fiimulante]  qua  fomoucncc  ,  cri- 
gcutcj&quafi  fpiiiefceutc,  latciaq;  flagel- 
JjiiCv  .Sic  Liican. 

Mox  vbi  fe  fAu&flimulauit  verhere  caudA. 
Lutcacum  furg:t  btlis.']  Bilis  Grxcc;)^o 
Kr\ ,  omnis  humor  eft  in  nobis  calidus  fic- 
cus.  Duplex  primiim  ftatuitur  ,  natuialis 
vna,qux*rin!plici  nomine  bilis  appcllatur, 
eftqiic  vcilis  ad  alcndiiin  corpus:  Alia  vc- 
rb  elt  qux'  iccedit  a  naturaj  mediocritatc, 
addiroquenomiiic  vitium  de/ignantc  folct 
appellari,cftq;  in  mHltiplicidiff-ercntiara- 
liaeniin  rubra,aliaglaftea,alianigra,  Haua 
alia,liquida,aauoIa5fufca,&c.puto  hic  in- 
tcUigi  glafteam  ,  <\\\x  iVttTwJ^jf  glaftum 

colove 


Emblemata_» . 


2.87 


t'/»  furor 
reuti. 


ratudit 
i  radus . 


I   IV. 
fra  cohi' 
'ftndfU), 


hrati  de^ 
(triptio^ 


cslore  cxfio  refcrt ,  cam  nicdici  faciunt  a- 
cerrimam,  cali<iiflrimam,mordaciflimam  , 
qiixq^cxtrtmam  iiitcr  bilis  gencia  mali- 
giiitatcm  obtineat,iii  vcnrriciilo&citcaip 
fiim  gignitiir  a  calore  vehementiilimo. 
Prxner  Galenicommcntaiios  eade  replii- 
rapeidocl:c  difputat  Fcraelljus  De  fun- 
ftioiiibas  &humoribus  lib.  i.c.3.&  9. 

Crudefctt.]  CruiJus  fit,  coaimouetur  ^ 
excitatur.Sic  fere  Curtiuslib.  ^.ininitio, 
Rccruduit  foporatus  dolor  • 

jitrofelle]  Fel.irxfoHicuIus.qu?  homi- 
ncm  pio  fui  conditione  comniutare  fblet. 
Cicero  j.Tufcul.Gr:Eci  vojuntilliquidc, 
fcd  parum  valeut  verbo  ,  quem  nos  furo- 
icm,i/.iKtiyyoKia.viTpfi  vocanr:quafi  vero 
atra  bili  folum  meus,  ac  nou  fa;pc  vel  ira- 
cundia  grauiorcvel  timore,vcl  dolore  mo 
ueatur. 

Furioi  excitat  inttomitas .  ]  Philemon 
ComiCHS  , 

IJMuvoyLi^A  TeivTii  ototav  opyi^oixi^ct. 
T9  ydp  KttTttvyfiv  «V/  T)k  opy^]i  "Ttovoi, 
Infantmui  omnes  cum  irafcimur  . 
Jra  tnim  diffictUime refrdnat^ur . 
EtTufculanarum  4.Cicero;Anquicquanj 
enfimilius  infanis  quam  irai  quam  benc 
Enniiisiram  initium  dixit  infani??&  furia 
mm  txdasardentesdixir  inP<^radoxis  ad- 
uerfns  Clodium  » Verbum  Grxcum  ^6- 
fjL9S  ,  animum  vehementem  {bnat,  de  quo 
hic,a  J^vofxou ,  cum  impetu  feror .  A  t  nihil 
aliudinfaniaeft.quam  ira,  vel  audacia  ni- 
niia  auj  fine  ratione  pericula  fufcipere.  Qp* 
y}}  leuius  quiddam  eft,&  cupiditas  vjcifcc 
di.TapetTB  optyHV,  appetere,cocupifcere.zi 
/wjlf/fjgrauius  quid  &  vehemcntius,vbi  cu 
piditatem  fa<ftum  comitatur  ,  ita  vt  a  fj.i- 
vxim  duci  videatur  . 

AOMONEMVR  irae  impctum  co- 
hibendum  efle,omnesqueoccafiones  deni- 
tandas  ,-qu6dea  perturbario  fichomii)cm 
extra  fe  deijciat,vt  inbelluam  ferociirmia 
quafi  transformet .  Hsec  vbi  femel  erupit 
&  laxauu  fraena  furori,impoteus  ef>  ,  nec 
fuicapai-.in  voce  rabies,in  oculis,  in  vul- 
tu.in  inceffu;  prsccps  fertur,  iion  vadit  : 
glomerat  vetba  &  abrumpir  laborante  fpi 
ritu,huilca,intercifa,  pra^poftera:  fpumat 
Jingua  vt  folet  cani  venatico,  tument  buc- 
cae.crepant  dciites.ignefcunt  lumina  &  ful 
niii)ant»tiemunt  pcdes,rotautur  brachia  , 
aflulr»  rapuu r  vt  ccruus  traiedus  glaiidc, 
furfum  dcorfum  curfitat,minatur,fternit. 


peliundat  ,  maiftatquidquid  obuium.  M. 
Tullius  i-deOffici|s:Licetoraipfacerne- 
rfiracorum,atitcorum,qiiiaut  Iibidnjca- 
liqna  ,^ut  metu  commoti  funt,  aut  volu- 
ptatenimiagefljunt.-quorumomnium  vul 
tus,voces,moius,ftatusquemutantur.  La 
cUtiusdeira  Dei,c3p.;.Cum  in  anirnum 
cuiufdam  inci  fit  vchit  f?ua  tcmpeflas,tat> 
tos  excitat  fludus.vc  ftatum  mcntis  immu 
tet.ardefcant  ocuIi,os  trcmar.lingua  titu- 
bet,dentesconcrepent,aIterius  vultumma 
culct  nunc  fuftufus  rubor,nunc  patlor  al- 
befcenSj&cSkOuidius  j.  de  Artg: 
JPertinet  adfacit  rabidos  coponere  mores  .• 
Candida  pax  komines ,  trux  decet  tr» 
ferai. 
Ora  tument ira,nigrefcuntfavguineven&y 
Lumina  Gorgoneo  f&uiu^  angue  micant. 
Itaqj  fumme  nobis  elaboraiidum  eft  in  ira 
domanda  ,  vcl  faltern  fic  compefccnia  & 
contmenda  ,  nenobis  po/fit  vllum  adfcrre 
nocumentum  :  hanceiiim  quivicerit,  ho- 
ftem  fe  vicifieomnium  maximum  &  pcr- 
niciofiftimum  diceie  non  iniuria  poteft . 
PertinethucTulli)  3.TufcuI.His  pertur- 
bationibus  ,  quas  iii  vita  hominum  ftulti- 
tiaquafi  qnafdam  iramittic  furias,atq;in- 
citatjomnibiis  viribus.atq;  ope  repngnan- 
dumeft  ,  fi  voiumushoc  qnod  datun»  eft 
vit^tranquillepIacdeqjtraducere.Quod 
exGrxco  Menandti  fumptuni  videtur, 
qoi  ait  : 

Zv.vHi  $iov  KpthiTov  ay  ^vfjLK  KpAr»f  . 
Viues  beate  vacuusiracundia  . 
Salluft.  lugurtha:  Cupido&  irape/llmi 
confuItores.Quxdam  lcguiirurapiid  He- 
brceum  Paroemiaften,Piouefb  ii.NoIi  a- 
cricus  efreiracuudo,neqi  ftude  furiofb,ue 
difcasmoreseiusj&capiasanim^  tuacfcan 
dalum.Idem  c.zi.Graueeft  faxfi  &  onc- 
rofum,fed  ira  ftulti  grauior.Et  Kcclcfiafti 
ci  18.  Certameiifeftinanrium  litcs  inccdit; 
fi  fiifflaueris,quafi  igi:iiardcbit:fi  eipue- 
ris,exrii)guetur.  Lnnius  iram  iiii  ium  di- 
xitinfanioe:  cum  plerisque  niniisillam  fe- 
quentibus  finis  &  infani^  fit  &  vira^.Siqui 
dem  has-c  etiam  peftis  ecfi  faepealios,  fem- 
pertame  prir.spondlbiem  fuum  torquet 
&  cruciat,  vt  mirer.vnde  qu ibufdam  vide 
ri  potuenc  luiic  nefcioqnid  mcllednicius. 
incfle  .  Habet  forrafle  vlcio  dnlcealiqui.l 
efFerum,ii.ihumanum;'ra  nil  il  uifi  3ma;Cr 
habec.Mordicus  ergo  Ciceionianun?.  illiict 
teneudume.^t:Iraprociilabfit,cum  onaui 


2,88 


Andre^  Alciati 


Iraperei- 
tui    Ale- 
xandcr 
amicu  in 
ferfecit. 


MAhome 
tes  Otho' 
mmus . 


h\\  ie(fle  ficri,nihil  conficicratc  porc{^.  Iti- 
relaiidacuir  Arclura:  Tarentiiiididtim,  ic 
Piatonisamici  fin  fadhl,qnorum  primus, 
duui  fcrtudijsded^ito  poneflioncs  fuascul 
pa  villicidcfl:ru(5lasafpiceret,  in  cim  vcr- 
fus:Sumcrcm,iuquit,ex  tc  dcbitas  posnas, 
!ii(i  tibi  iratus  efTcm.  Alteriratus  fcruoDG 
iiiipuucm  dimifit,  vt  Architas,  fcd  amico 
conimifitjVt  fupplicium  exigeret,  verirns 
ne  fe  ira:  impetus,quonondeceret,!mpeI- 
leret.  Ha:c,horumq;  fimilia  fra:nare  iram 
debeut,ne  fequaces  fuos,  vr  fojita  cft,  in  in- 
famiam  clademq;  prajcipitet.Id  qued  Alc 
jandroMacedoni.totiuspeu^  Orienrisvi- 
iftonjcoiitigit^qni  fubita  quadam  ira  c«r- 
reprus,Clyrum  untricis  fu^filium  (aquo 
fuerat  ad  Granicum  amiTem  fcruatns]  iii- 
tcrfccit;  quemquc  prouinci^  prxfecerat, 
conuiuioadmouerat.multisq;  honoribns, 
Tt  amici/Iimum,douaucrat,impetu  nefcio 
queinflammatus  fcrro  traiccir.  At  paulo 
poftciim  ad  fe  rcdijflet,ereprum  telum  ci 
Clyti  vulnereinfcipfum  doloris  impaticn 
tia  yertcbac ,  nifi  fuorum  manibus  fuiflet 
prohibitus  .   Sic  &  Mahomeres  Othoma- 
nus,  cum  duos  cucumcres  in  horto  pubc- 
fcentesforis  rcdicns  dccerptos  inueniflet , 
protinus  duosiuuencs  fibi  charos.ekganti 
forma  prxditos  (quos  ad  vfum  ncfarijc  li- 
bidinis  domienutricbat;  fedeccrpfifle  nc- 
gantes.traiccitgladio.Hinc  Jionimmcrito 
Menander  : 

O' pyi)  ^i^oKKa.  t^pciv  elvetyK(i^H  KctKA  . 
Malaperpctrare  cogtt  iraplurima . 
Ariftoteles  dicebat.perindeatq;  fiimus  o- 
cuIosSc  afpeclum  conturbat ,  vt  ncqucea 
Hobis  videndi  poteftns  fiaf,qu^fuiitante  pc 
dcs  :  itaoborta  irararionicaligo  fnifunai- 
tur,vt  fedelinqucre  nulla  cogitatione  dc- 
prehendere  polfit .  Vndc  plcrumq;  flidla 
eiira  !cquitur  poenitcntia  .   Quodimiuit 
Horatius  lib.i.Epift.diim  canit : 
____^«t  non  moderabitur  irA  , 
Jnfeclum  ziolet  ejfe  dolor  ^nod  futtferit  (^ 

mens  , 
l^umpoentu  edioper  vimfeftinat  inttlto  i 


SapuitSyras  ille  Terentianns,qui  fe  coit- 

ijcit  in  anguIum,edormiturus  quod  bibc- 

rat  villum  .•  at  iraminuseft  fuicoposqua 

cbiietas.  Dcmocritusad  LaccJxmoimim 

flagtjs  in  fctuumf^uiercm:Define,inquir, 

te  feruo  tuo  fimilem  oftendcre.Nam  fer- 

UHS  eft  quifuiscupiditatibus  impcrareno 

poteft.  Hinc  Cotys  Thracum  Rex,natu-  (jgfuj 

racelerad  iram  ,  fxuusquecaftigatoreo-  j^^^  , 

rum,qui  in  minifterio  deliquiflent:  igitur 

natura:  iiix  niorbum  agnofcens,vitioir>a- 

teriam  praeripuit .  Nam  cum  quidam  ad 

illum  detuIifTec  valcwla  fragilia  tenuiaq; 

fcite  tamenfc  curiose  elaborata,  is    qui- 

dem  hofpitimuneradadit.cxterum  vafcu 

laomuia  confregit .  Demirautibus  cur  id 

faceret:Ne,  iuquit.fa:uia«j  in  eos,qui  erac 

fracfluri  Hocnioderationisexeraplum  cx 

hello  furiofA  Thrace  (vt  canit  Horatius) 

babeco  .   Noftrorum  temporum  hcri  fa- 

mnlos  fuosdiris.cxitijsjcrucibus,  exccra- 

tionibus  fariofbore  imprccatiscaftigant  : 

Vnde  quidem  miniftcr  cum  dominoad  ira 

&  makdifta  prodiui  paftns  ,  ne  pofthac        'snv 

loijlc  peftes ,  aut  totidem  cacoda:mones  in 

hominum  ccetu.fibi  imprccarctunfed  mil-  V/,f,A 

le  potius  aureos  ;  facileenim  tura  fibi  fu- 

turum  ,  vt  clam  fecum  doroini  eipendat 

voluntatcm.  Non  ita  multo  poft  herus  ira 

percitus  ,  in  copiofa  freqncntia  hominum 

millcaureosfamulo  imprecatur.Ac  hicil- 

li  rurfus  decem  millc.  Q.u:e  res  ica  conci- 

cauit  ad  amarulentiam  herum,  vciam  di- 

ras.exitia  ,  &  quidquid  vfpiam  eftmaJa- 

runi  execracionum,inconarec.  C^ui  aderat 

litis  compoucndx  ftudio.dominum  oranr, 

ne  fxuiafjheve  in  dercriorem  parcem  dicla 

famuii  inccrprececur,cum  ncmo  ficcxijs, 

qui  non  verum  cflfe  velic,  quod  illeopca- 

«ic .  Verum  vos  quidcm  dicitis,ait,atqui 

alia  hx'c  cft  nioncta,  dequa  clam  iiiter  nic 

Sc  fannilum  coinieiiit,e3in  vos  noii  cogno- 

fcins  .  Qui  plura  Emblcma  hocexplican- 

tiadefidcrat,  cuoluat  totum  PJutarchi  li. 

brum  de  iracohibenda,  &  Val«r.Max-]ib. 

ji.cap.^. 


In^uin 


Emblemata, 


2^9 


Ineiim  qiiifibi  damnnmapparat 

E  M  B    L  E   M  A       L  X  I   V. 


/^  A  P  R  A  lupum  rion  fponte  meo  ntinc  fhcre  la^o  j 
^"^    ^^od  matc'  paHoris  protndd  ci^rd  iubct . 
Creuerit  ille  fimul  ^  mea  me  posi  'vbera  pafiet: 
Improbitas  nullo  fie^itur  obfequto  . 

COMMENTARIf. 


I. 


CA  P  R  A  vberiltu'5  laAe  diftciitis  liipi 
catuliim  laifleiuem  lacflat.S:  111^11.1111 
perniciem  hoRem  initrit. 
II.  E  X  lib  lEnigrammatum  Gr^corura, 

tit.f-ff  VjydLpi^^e^  y^  a^^p/S"tfj-,atK^oris  in- 
ceitijquod  ert  hujurir.oili  .• 
Ptgram    Tc  v  Kvx-o i>  i^  IJ^icov  y.ct^cov  T/sgVw  0 Ck  i^i 
''*-'•  Kov7ct, 

A\\ct  f».  avety-Kz^H  Troiixivoi  eippO' 
crjvi)  ■ 
Av^)0eii  J"'  nw  ifAQ-j  ,  kht'  ifjiGu  Trdj^i 
Sriipiov  crow  • 


iV  yjipti  AKKci^cu  rw  (pJcriv  i  JCvctrcu 

CapYfi.  lupii  laclo  manimii  ivuitci,fid,  iU.nA 
l\t(loris  cogit  tnens  male  canta  mei . 

Kutntm  per  me,tandem  fera  fiSMict  in  me; 
Vatere  naturayn  gratia  nullapctefi  . 

Lupuni  proprijs  vbeiibus  mitrio  iuuira  * 
5ed  [ad  idj  mc  eogic  pdltoris  iniprir 
dentia  : 

Qm  vbi  creueritex  rae,ccntra  meiurrum 
fera  erit  : 
Gratia  jTiutareiiaturam  uoii  poten:  , 

T  L7L% 


2pO 


Andrea^AIciati 


I^Aflo  lupi  catulHtn  mamis  innitx  cxfeUa, , 

•?hi')  mepafioYis  curncocgttinen . 
J^ojiquam  creHerit  lUe  ex  me  ,  mtile  fiuiet 
in  ihlj: 

Natiiram  mutat gratia  nuUa  malam , 
ChilialvMi  auroi  fic  vertit; 
Ijicio  lupum  -jberil>us  prop/ijs yno7i  sponte , 
fci  harfum 

Me  demen:  adijit pasfor,vt  id  faciam  . 
In  ms  rufus  efitfer^z  ,pof}quam  creusrit 
ex  mtj: 

Natura  h.tud  vnquam  vertitur  officijs  . 
Vifletur  co  ifictiim   hoc    Epi»raminaex 
Theociito  ,  apuci  quemeft  euifdemargu- 
meiiti  apologus. 
III.  MALEpafioris prouida  cura]  Tni^ivoi 

AZzojjvn  ■ 

lubit\  Permitci:,  /luic,  Graecum  habet 
a:i (tyy.a.^H  ,  cogic . 

Creuerit lUeJlmul]  Poftquam  adoleue- 
Simul .  rit.Ponicurautem  iiiHu!  pro  vbi,  vel  poft- 
qua.Sic  Liuius6.BelIi  Punici:Q_ai  fimul 
in  porellate  veftra  erut,extempl6  omnia, 
qua;nunc  fub  Canbaginenfibus  fnnt,  m 
dicionem  tradent .   . 

Mea  mepoji  vbera  pafcet]  id  eft ,  poft- 

quam  meis  vberibus  enutritus  fuerit  ',  me 

deindeipfam  pafcendoabfumet.  Eft  autcm 

Pajto  .        verbuiM  pafco, \\oc  loco  neutii  generis  ,  &r 

vefci,vel  comedere  fignificat .   Sic  Virgil. 

Vafcentes  feruabitTityrus  hoedos  . 

Aliasqaoc]i  acliuumeft,Sc  iigniiicat  alce- 
iicibum  prcbcre,niitrirc,veletijni  pafcen 
temobferuare.Cicero  i.de  Diiiin.  Qaicfi 
propter  paupertarem  fues  pucr  patireret . 

Improbttas  nuUo  &c.]  Idera  fonac  pene 
Publianas  ille  roimas; 

Maleuolus  femper fua  ntntura  vefcitur . 
id  eftrnallo  beneticio  ijgiaciaiiimus  muta 
tur.Coiifonac  quoq;  cum  Socratis  diolo: 
Xet/tas"  To/S/i>iC,^pi'4^  KuK^sf.hocediMa 
lisf.tciens  ber.^/iuf/tt  lupos  .  Hifpani  di- 
cunt:  Cri.t  el  cuertto ,ftcarte ha  el  oio.  Huc 
rcfer  adagia,  Lupus  pilurn  mut.%t,non  ani- 
mum.ii,Colubrum  •■>] fttu  fouere  8c,Aiies 
iiutrtcationis  mercedem perfoluit. Occii r- 
litopporcunc  iliud  Tbeocnti  Eidyll  0^» 
■^xc  yjJi  KiJKiS^Hs  ,  bLi^'^^  x.6ya,f  ,  w  tu 
zd-ywji .  Ale  & foettis  lupi,ale  canes,  vt 
te  afjpim.wt.Sic  znzem  Scholiaftes,  eKTpi- 
•4-H;;'  aiVTis  s^  Kjk'ov  iKyovnf,  yjui  K-jvatf  , 
i~i  ri  ?^.vfxv»  TA  ai-jTd  ci^  Ka.ycoT>irov  iS"i- 
S^ct^et  sW  A-yctpf^ia..  i?i  j^i  TiTo  'S.cJKca.- 


T  o  R.  T_v  E  T  V  R  Einblema  in  ingra- 
ro5,eost|ucpotilIimum,  qai  pcrnioieiH  ijs 
adfcruiicqui  de  fe  bene  merKifanr.-  quo 
genere  homitium  nihil  peius  aut  decerius 
educcre  vei  gig  lere  terra  potcft^taacamq; 
id  flagitium  acrocicatis  habec  &  piolni.vc 
omi)iacon.iicia  iiigraricudi-iisfoio  nomiiie 
concineri  dicaiuur.Qjid  vero  execrabiiius 
effe  pocelt,  quanj  i]s  vicam  adimere  ,  aut 
etiam  qaodaiT»  corquere  pa.ilo  ,  qui  nobis 
viuendicaufas  fuggelTvire.dederuntq;  ope- 
ram,vt  quod  fumus,circmas?C;Toranias 
iograciilimus  filuis,  riamviram  partes  fe- 
cucus,profcripti  patris  fui,  pra;rorij  &or- 
nati  viri,Iatcbras,oecacsm,  no.asq;  corpo- 
ris,qaibusagnofci  poirec.cencurionious  e- 
didic,quieui«  perfecuri  fuut.Sen.xcameu 
pacer  de  filij  vica  magis.quam  de  fua  foli- 
citus,pecijC,3nincolumis  Hlius  eflec,  &  an 
imperacoribus  facisfacerec  Ac  ipfeeft ,  qui 
ce  nobis  prodidit.inquit  vnus  e  mili^ibus.* 
continuoquepeAuseiusgladio  traiecicla 
digna  quidem  mors, fed  auAore  ca:dis  mi- 
ferior.  Idem  penede  ViIIioAnnali  narra- 
tur.qui  cum  profcriprusad  clientc  fuum 
confiigiiret.fceleratus  fiiuismilitibas  occi 
de  idum  patrem  fe  prxfente  obiecic ,  bis 
parficidj,vcqiii  conlilio  priiis.deiiide  fpe- 
Claculo  cam  crudeli  8c  impio  ei  vicam  ade 
merica  quo  vicam  acceperat.  Diguia  quo- 
quequod  memoieuiringratirudinisexem 
plum  eft  miliciscuiufdam  Philippi  Mace- 
donum  regis:is  force  naafragioexucus  om 
nibus,  vix  eciamium  fpiricum  ducenser- 
rabacconfilij  mops.Eum  confpicatus  Ma- 
cedoquidam  beoigicamplexacur.iubec  be 
nefperarcfemiuiuum  in  vjllam  fuam  per 
duGit,fouecaccurace,Ie(ftuloquoq;  cedir, 
nec  pacicur  quidquamab  eofruftra  defide 
rari.Poftremo  d.giedie.icem  viatico  eriam 
inftruir.fubmurmarincem  idenridero:No 
fentiar  ingracus ,  parem  racionera  faciam  » 
liceat  modomihiimperacorem  meumadi- 
rc.Vemcillead  Pnihppum.miferiam  (liam 
exponit,Icd  hofpicisbenigniracem  recicet  : 
nec  facis;Mifera!icem  iilura  inducit  impu- 
denter  qnidem,  fed  militaricer,  donet  fibi 
Macedoiiis  cuiufdam  agros  .  At  is  non  a- 
liuscrat.  quamilleipfe  hofpes .  Qui  tam 
inhumaiiirer  omnibus  exucas,nil  di.Iimu- 
lando,  perepiftolam  fifti  feriem  Philippo 
infinuar.Excanduic  i'.,4iec  valens  taminli- 
gnem  fa;ainam  decuaaerc  ,  improb:fhrao 
hoinini  bencficiam  rar?  fortunx  i  :;u  ntata 

rabie 


IV. 

Inarati 


liigrat.  ■ 

dinr 

plum 


Emblemataj . 


Z9 


rabie  lecaliauti,  flij;raaca  inuriiuflit,  refti-     calcibiis  petat  matrein.  Abhac  ingratitu- 
tiuo  iniiitegnmi  prioredomina.Mi.Tos  fa      dinis  peftc  miferc  exercicus  fuic  Ilomanx 
cioquam  plurimos  ali  isingracicudwie  no     facundixparens  Cicero.quia  Popilio.que 
tatos  ,  qui  nobis  inter(ium  occurruiic   u\     capitis  reum  defendcrac ,  ^  viuis  fublatus 
hiftoiicorum  moinimencis.ie  nimium  liic     fuit.Tullia  quoqj  Tarquinij  filia,CHrrum  Crudeli 
hxream  .   Tantiim  adiicio,quod  fcribunt     (uperficicm  mortui  parcntis  duxit,  cquis  f«*    Tk! 
au(flores  grauilfimi,  inf^raticudinennfcele-     etiam  immanitatem  refngientbus  ;  vtca-  lu  . 
risacrocilfimi  loco  efle  policam  ,  adeo  vc     ni:  Ouidius  lib  ^.  Fafiior.  ScribicTrogus , 
tancocrimininoiifit  vilapccna  legibuscon     Thellalonicen  ab  Ancipacro  filio  interfc- 
fticuca,qu6d  (ficuti  fapienrer  arbitraturj     dam.quod  Alexanfio  fratri  magis  quani 
maius  fit  quam  vc  ab  hominibus  vindica-     fibi  fauerec^qnum  fnien  iUa  vitam  per  v- 
ri  po!fic,ideoque  ad  vUiouem  diui^ian»  re-     bera  nraceriia  deprecarecur.His  homjnuna 
micri .  Namliomnium   vircutum  macer     porteiuis  iure  adiungo  Neronem.  alieram  ^gYotui 
grancudo,quo:iiam  ex  huius  fontibus  pro     huma:ii  getieris  facem.vceum   Pliiiius  vo-  pa,rrici 
riuac  in  parencespiecas,  in  patria  ch.rricas,     cat:  Ismacrem  Agrippinam  varijs  modis  ^^•«^  , 
iii  Deum  re|igio,incer  hominesainicitia.in     perderetentiuit.-  prinio  veneno,  fed  cum 
educatorcs  &  magiftros  veneratio:  cerce     fenrireteam  anudotis  pr^municatn.nauem 
coiligendfi.quoi  ad  Acticura  Cicero  fcri-      loUuiicm.cuius  luina  perirec.commeiitns 
bit.iiigratisomnia  incllc  vitia.Hinc  opinor     clt,  fimulataqueaniicicia  Baias  cuocauic. 
fadluin.vt  narura  ipfa  ad  id  nos  prouehen     Q^ani  lundoeua^iife  vc  comperic  ,  iiiops 
ce,iiigr3to6  ucmo  nou  VaciniaHo  profequa     coii!!!i)eam  interfici  iuilit ,  quam    prius 
tur  odio.figjfaculcas  adfit,  &  patiatur  ra-     ftuproconcaminauerat.  Ea  percrapta  pro- 
tio,  primo  quoq;  tcmpore  vltum  eat ,  ve-     currcns  nudani  eft  cotemplatus.nec  verbo 
luci  finc  cura  beneficcncix,tnm  renniorum      tcmperauir  flagiuofiore  :  ix,  tiJ^w.oTi  HTa 
omuium  commmies  hoftes.Vnde  lcgimus      KAhm (A.mipa,  eiyjv.  Mefctui,mqint,mihi 
apud  Xcnophontem  ,  h\  Per^arum  njori      ejfe  mcitrem  adeo  venuflam.  Proprer  ha:c 
bus  &  ftariicishoceftcpofitumjVt  m.3xime     &   alia  nefanda  flagitia  puto  irroboraflc 
ingraticudinis  notam  infedencur  .  Qucm     opinionem  illorum,  qiii  Neronem  rcfur- 
cnim  cognoueriiitpoife  gratiam   referre,,     redurum  fulpicaci  funt.futnrumq;  Anti- 
nec  iefetc,in  hunc  feneriifimeanimaduer-     chriftura  .   Alij  vcro  putarunt,  nec  occi- 
tunt:quippc  qui  arbicrentureos.qui  funt     fum  quidem  ,  fed  fubtradum  ,  &   viuum 
ingraci,&  Deos  negligere,  &  parentes,  &     occulcati  ina;taiis  vigore  ,  qua  fuit,  ciim 
pitriam,&  aniicos .    Ingratitudiuem  vero,     crederetur  extindtus  ,  donec  fuo  tempore 
aiCjpocilfimiim  im  pudcntia  fequitur,qua:     reueletnr,  &  reitiruarur  in  regnum  .    Scd 
ad  omnem  turpicudinem  maximaeft  dux.     ha;c  vt  lalemo  fngidiora,  &  qnas  vel  ipfas 
Sane  vt  hocquafi  per  tranfennamadi)cia,      thermas  Neronianas    pcffint    refrigerare 
piilcherriiiias  ingeiuj  fui  penc  diuini  do-      (vt  Martialis  abutar  verficulo)  meritoir- 
«       tes  mulrum  obfcurauit  A  riftoteles,  jf/a/o-     ridet  Auguft.lib.20.de  Ciuic.Dei..Confer 
i^ofdidusab  Atheni'o,qu6d  animoin  pre     huc,fi  vacat.pujcherriraum  Socracisrnoni 
ceptorem  Platonem  facrit  ingrato;  quan-     ivi  ad  filium  Lamproclem,niatri  Xantipp^ 
quam  ramcnalicubi  diifimu^ecin  fuis  di-     contumcliofum,  cx  1.  st^o/y'.i'>;//5i'.Xcno- 
fputatioiiibus:  exquibus  ocwlatihomines     piiontis,&  qusdam  Anliani  De  vatia  hifto 
facilc  coniicHint,quid  animi  habuerit  il|e     riaexempla.cx  lib.jc  vlt.Dc  ijsqui  abiii 
in  dntftote.n.cui  debebatomnia  lubens  re-     grata  patriamale  plcxi  funtj&  iniuftcda- 
ferreaccepta.Qu^apropter  noimmerito  ct     nati.  Nihil  euim  video  aptiushuiclocoil- 
ab  ipfo  Platone  muKis  vocabatur  ,  quod     luftrando. 
mulus ,  cum  faturatns  eftlaftc  materno  , 


■  iflote 


T 


rnn'ir.T<; 


Z92. 


^ndrea::  Alciati 


Fatuitas . 

E   M  B  L  E  M   A      L  X  V  . 


\/f  I R  A  R  1 S  noBro  quod  carmine  diceris  Ottis , 

Sit  vetHi  a  froauis  cum  tibi  nomen  Otho . 
Aurita  eH  ,  fimdes  ^  habet  ceu  nnCiua  plumas^ 

Saltantem^^  aaceps  mancipat  aptit^s  auern . 
Hmc  faruos  ,  captu  ^  faales  ,  nos  dicimm  Otos: 

Hoc  tibi  conueniens  tu  quoque  nomen  habt^ 

C    O    M     M    E     N    T    A     R    I    I. 


Y,  QTvLTVS  aiiri'0  barflociicullo  tc 
O  dns.ancm  otida  reqnitiir.quam  ir.ani- 
Otti .  bus  prehendcre  rat^gic.EftaiitemOtis  (vt 
rcfert  Piiniiis  l;b  lo.cap.u.i  aiiis  bnbore 
minor,nci5liiis  maior,aiiribtis  pliimeisemi 
r.cnt.biisjvnde  &  riomcn;I:i.  Qiiidam  La- 
lini  Afioiicm  vocant  ;  :niita'rix  alias  auis 
ac  para{Ita,&  cjuGdamgenercfaltatiix.Ca 


pitnrliaiid  difficulter,vt  noAua;>  inten» 
in  aliquo  circumenntealtero . 

1  o  c  A  T  V  R.  A  Iciatus  in  qnendam  O- 
tiionenr,vocanfio  eum  Otum, id  eft,  ftul-  *, 

tiim.ob  vncabuli  fTmilitudinem.Porrode  *-'* ^  *■ 
Otofic  fctibit  Anftoteleslib  8.  de  natnra 
anim  cap  li.Otns  rotfltias  (imilis  cft.pin- 
nulis  circiteraurcsemii.entibns  prec^itusj 

vudc 


Emblemataj 


2,^3 


vudenomenaccepir,  quafi  auriciim  dicas. 
Nonnulli  vlulanveum  appeIla!U,a!ij  a/io- 
i]em.Blareiohicelt,&  halIucuiator,&  pla 
nipes,rali:aoceseiiim  iruitacur.  Capicur  iu- 
tcutus  m  aIteroaucupe,aJtero  circumeun 
te,  V  r  uodua^  A  theu^us  Iib.  ^.  Dipuof oph. 
cap.14.cum  fercea,qua:  iam  ex  'irifloce- 
lc  citauimus,difputauetic,fubdit:Vudeef- 
fectum  eftjvc  qui  faciledecipiutitur,  Co- 
mici  ex  re  ipfa  Otos  vocauennr  .  Coelius 
Rhodig.lib.^^cap.ip.Abauribiis,  iiiquic, 
qux  Gra:cc  &T5t  dicuutur.cornuatur  O- 
tus.veluti  auricus  di  atur,  pionulis  circa 
aurcs  pvomiueutibus- Vjulam  uouuulliiii- 
terpreta;uur,alij  afionc.Scitum  ei\,  quod 
fcribic  AeUus  DiouyfiusiAuis  hcc,inquit, 
laiidata,  &  faltans  capitur  veluti  nyciico- 
rax:  vude  Otos  item  dicimus.qui  iiullo  ne 
gotio  decipiuutur  ,  aut  glora:  vauirateiu 
aif<:>fl:autes,id  cftjJterotTc^tff.  Hazc  Coeliivs. 
Vtiiur  autem  iu  hoc  Epigrammate  Alcia- 
tus  quodam  ridiculigeuere,dequomeu)i- 
nit  Qjiiuciliauus  lib-6  capde  nfu.his  ver 
bis:  Iruuit  &  detradla  &  adiecl:a  afpi  racio- 
iie,&  biuis  couiuu,!T:is  vecbis.  &c.Ficeuim 
iucerdura,vt  i),qui  uohilicatem  atfe^flaiic , 
nomiiu  lcuiter  :mar.;cato  vel  decorto,  di- 
guam  llolidicacis  appellacionein  forciarur. 

DICERIS  Ona]  feu  pociiisOcis.  Licec 
etiam  HifpauiOciu  &  Ocum  nomiuc  di- 
fliug'.ianc,vt  ceftacur  Saudtius,  tamen  ha:c 
nomiua  frpe  coufuuduucur,  vc  liic  appa- 
rcrjaues  funt  tam^i  diuecfic  . 

Aurtt.i  efl,fimVcs  2^'f  •]  Vide  Plinium 
lib.io.cap.i^.Ariftot  8.  denat.  auim.cap. 
11,  Atheua.nim  Dipnofoph-P.cap./^  Coel. 
RiTodig.  Iib.3  cap  19. 

Attceps  aptus]  dodus  aucupandi. 
tnncipa  Mancipat]  Manu  capic ,  propriam  effi- 
cic,&  vfu  capir.  Mancipare  verbumefl  lu- 
rifconfoltoruna.Horat.  i.Epiftol. 
§y^diia  iji  credii  confidtts,  mancipattfn;. 
Hiuc  emaucipare,quod  eft  manumitteie  , 
libersre-Etmancipium,  homo  veliumeu- 
tum.quod  manu  capitur.fiuemancupi  era 
ptione  acquiritur.Eit  aiitem  mancupi  ein 
ptio.quajfblenuitateq.iadam  iiebac ,  adhi- 
bitis  nou  minus  quuiquc  teitibus  Roma- 
nis  ciuibus  puberibus,&  aliociulmodi  con 


1 1 1. 
ttts    &> 
^is  aues 
'iierf& . 


tanci' 
um . 


tancipa 
0  . 


1 

ditionis,qui  libram  a?ncam  teneret  .  Em- 
pcorica  diccbat :  Hoc  ego  ex  iure  Qu^iri- 
tum  nieum  crie  aio,hoc  quod  em  ptiini  efl 
hoc  jcre,  cer^caquelibra.  deiude  libram  xrc 
percu:iebar,idqj  ?s  dabat  ei,a  quo  rem  em 
ptam  accipiebat:&  \\xc  inancipatio  voca- 
batur. 

Auem]  Otfdem  . 

Captu&facilcs]  qui  facile decipiutnr* 
&  circumucnuuicur,fuui.Icalice,  chi  non. 
hanno  punto  di  fale  tn  x,ucca  ■ 

Hoc  t:bi  conuenier:S.  ]  Q_uafi  diceret  : 
Tu  te  Ochurrriad-as,  vt  qui  origiuem  tra- 
has  ab  Orijoue  Impcratore  magiio  ,  ciim 
iu<yciiio  fis  ad  vauitateui  compo(ico,ad  au- 
cupandam  gioriolam  pronus:  ego  vero  rc 
Oium  abOcide  aue  dixerim,  quod  vci  ea 
gefticuUbunda,&  ad  fiias  laudesaffulrans 
ftcilc  capicur  ,  (ic  tu  ineprus  &gIoriofu- 
lus  couuenieus  tuis  nomeu  moribus  indi- 
tum  habes . 

H  o  c  diiftum  eft  in  quepiam  temera- 
rium,gIoriabudum,&  plus  quam  par  cft, 
auita:  nobilitacisiacflatorcm,  quem  Ocho- 
nem  appellac,  ab  Otideaue  facua  &  gefti- 
culacricccaptuquefacili,  quani  Ariftote- 
les  no(ffu3e  fimiiem,  &  circa  aurcs  alarum 
quandam  fimilitudincm  habere  tradit.Pro 
uerbialiter  enim  corot  dicuncur  ,  qui  in  re 
qualibetfacile  de.ipiuutur  ,  ac  illi  maxi- 
nic,  qui  verbis  fefe  piotelari  facillimc  fi- 
lunitjcuilibet  finedcleclu  &  prudentiadex 
tram,quod  aiuut,ii,i,)cientes,  vtex  Eufta- 
thio  Homeri  fcholiaie  didicJmus  .  Otos 
dicig'ori.-E  vauiratem  arfeftauteSjid  clt,.iC5- 
rocTo^ovs-,  quidam  eruditi  homiues  aJno- 
rarunc.Vide  proucrb.-4«w  qu&rn  ■  Noro 
prxterca  hoc  loco  eos ,  qui  vr  pvifcaj  nobi 
licatis  exiftimationem  fibi  concilieucgeiius 
fuum  abipfaarca  Noe  ,  ne  dicsm  a  rurre 
Babylonica,  aur  piimo  rerum  chao  deri- 
uantjidc;  armis  gencilicijs  nefcio  qi  ibus, 
plane  ridiculi'',  probare  contendunt;  vndc 
nihil  niirum,fi  dciude  Oti,  auc  eciam  ex  rc 
nacagigautum  fraterculi  habcantur.vc 
qin  m  cauca  omnium  rerum  viciiricudine 
h;*;ic  gcneris  g:oriam  fupcrftitiose  afFe- 
t^^tcnc  . 


iV, 

Otho   ab 
Otide^. 


W7C/  qtti. 


Thr^-fi- 
nes  • 


T    i 


Ob!  iil  io 


2P4 


Andrcae  Alciati. 


Obliuio  paupertatis  parcns 

EMBLEMA      LXVI. 


/^  V  M  lupus  efuriens  mandit  ceruarim  efcam  > 
^^  Prxj^  fame  captum  deuorat  hmnukufn  , 
^ejpiciat  fi  forte  alio  ,  vel  lumina  vertat , 

Pr^fentem  ohlitm  quem  ienet  vngae  cihum  ; 
^UAritat  incertam  {  tanta  eji  obliuio  )  pr.^dam  ► 

J^i  fua  negkxit  ,  Hulte  aliena  petit  . 

C  O    M    M    E   N   T   A   R    I    r. 


Sj*pttfeer 


S^jox, 


LV  p  V  9  ceruariiis.fic  di(fl:iTS,cfuod  er 
cerua  &I"ipo,vclex  lupa  &:  ceruogi- 
gnattir,animal  miftum.pingitur  prardam 
vnguibus  tcnens.fcd  refpiciens  ad  grcgem 
(ub  paftoris  cu  ftodia  pafcentcm ;  p  rxfcntis 
oMitus  futuroinhiac  Quod/i  placet  lyn- 
«em  appiiigcre.quar  etiam  e(l  ex  gciicie  Fu 
poiuni  ceruariorum,pcr  me  licet ;  cft  au- 
iscn  aniaul  vatiocoloie,&  maculafa  ter- 


IL 


gore ,  aciuilTImi  vifus,  mamnus  habet  lo 

peitorc . 

Carminis  hiiiiis  (cntcntia  fimilis 

eft  huic.quaj  cx  Menandro  ciratur  : 
ei^Hf  To,  (pitvipoi,fxti  J^iaKt  t'  a/pttvri . 
jiperta  linquens,perfequi  noli  abdita . 
Plinins  iib.8.cap.zi.Sniir,inquit,ineo  gc-  CeruAr^ 
nere,quiccruarij  vocantur.qualcm  c  Gal  naturAJ 
Jia  inPonipcij  Magiu  arena /pciflatum  vi- 

Jimus. 


Emblemata. 


Zp^ 


^mus-Huic  quamuis  in  famc  maiidenti , 
11  refpexitjoblmioncm  cibi  fiirrepcrcaiQr, 
digrefrunaqi  quzrcre  aliiid  •  Solinus  hoc 
explicatiiis  (lixit,cap.  i8-  polyhiftor.  Co- 
cunt ,  iiiquit,  hipi  toto  anno  nou  araplius 
dicsduodccim  .  Vefcunturin  fame  tcrra  . 
At  hi ,  quos  ceiuarios  dicimus ,  quamuis 
poft  loiiga  ieiuuia  rcpertas  xgr^ carnes  ma 
dere  ccepcrint,  vbiquid  cafu  refpiciunt,ob 
Iiui(cuntur,  &  immemores  prasfentis  co- 
piaj  ,  euntquaifitiim  quam  dereliquerunt 
latietatcm  .  Meminitquoq;  huius  rei  D. 
Hieronymus  in  epillola  ad  Chryfogonum 
HioiiachuiTi,his  verbis:  Veriim  tu  quodna 
tura  lyncesin/itum  habet,vt  polt  tergum 
refpicientes,non  meminerint  priorum,  8c 
mens  perdar,  quod  oculi  videre  defierint: 
Itanoflra*  es  neccditudinis  pcnitus  obli- 
tus,vt  illam  epiitolam,  qua  in  corde  Chri 
ftianorum  ((;riptam  Apoftolus  rcfert,  non 
parualitura.fed  imis,quod  aiunr,  ceris  e- 
rafefs.  Et  illx  quidem,  quas  diximus,fe- 
ra: ,  fub  frondentc  caprantes  arboris  ramo 
fugacescapreas,  aut  timidum  ceruos  ani- 
mal  comprehendunr,currcntemq;  fruftra 
pr2eJam,dum  hoftem  fuum  fecum  vehit, 
rabido  dcfuper  ore  dilaniant  ;  &  ramdiu 
memincre  prsdandi,  quamdiu  venter  va- 
cuus ,  ficcum  fame  gutturexafperat:  vbi 
vero  fanguine  paila  fericas  vifccra  dilienta 
compleuerit.cum  faturitate  ficcedir  obli- 
uio.tamdiu  nefcitura  quid  capiat ,  donec 
memoriam  rcuocaucrit  efuries.Tu  necdri 
fatiatuse  iiobis,cur  finem  iungisexorJio? 
cur  amittis  antequam  teneas?Hxc  ille  . 

LVl^VS  certtariits]  Lyni. 

M.zniit']  mandereincipit . 

Hinnulcum]  Hinnulus  (eu  hinnuleus  , 
cftceruorum^captarum,  iamarum,  &  fi- 
milium  foetusjHoratius  r  .Carm.Odcjj. 

Vit.zf  hinnuleo  mejimiln  Chloe  . 
Iiiuenioetiam  hinnuhim  dici  pifce,quem 
alias  g^leum  la;uem  dicunt,Romani/>f/r^ 
cohmoy.  Dicuiitur  etiam  hiiinuli  f^tus  ex 
eqiia  &  afinagcniti,  quibufdam  burdoues 
vocati  . 

y?^em  tenet  vngue]  AliqHeeditionesha 
hi-yT.  let  ore;it  rDagisarriJetz/»^«e,quod 
habc:  Rouilliana  . 

iKce.mm  pr&d.im]  (Vym  nonduniar 
ripuit.necde  arripienda  fecuruscft  . 

ghtifua  ne^lexifydt^c,]  Non  videturin- 
commodum,(i  appon  .m  lcpidum  &  faci- 
li  Thomae  Mori  tetraftichon.huic  Emblc 


maticonuenientifTimum  : 
Os  eaats  im^let  anM.-alium  capturushia- 
hat: 

Non  capit,at  qui  iam  eeperat,  ore  fugit . 
Sic  mifer  tn  terra,dum  r?  captat  alien.im  , 

Sdpiui  ^  merttJ perdii,auare ,tHam  . 
Gloflbgraphi  Accurfij  aiuiit,eum,qui  hf> 
ra  vna  eademquc  duos  feclatur  leporet  > 
quaiidoqj  vtroquccatere. 

Q_v  o  D  de  lupo  ceruario  didlum  eft, 
idem  fa:pecont:ngit  ambitiofis  &  auarij  , 
qui  fpc  honoris  aniplioris,  autcommodi , 
in  quo  fit  vberior  qu^ftus,neg!cda  pr^Ien 
tiforte  vcnantur  aliam.Fit  taracnfxpenu- 
nierd,vt  vtraq;  frnlh:entur.Hinc  Sopho- 
cles  in  Thyefte.- 

rav  dij. n^vov  /'  ip a f 

ideft  : 

ImpoJftMlium  cupido 

Mfdtos  fecit  re  pr&fente  fruUrari . 
Id  quiden\  exemplis  quam  plurimis  coit- 
firmari  poiTec,  (ed  vnnm  ex  luftinofubij- 
ciam.Py  rrhus  Epirotarum  Rex,iiiampli{ 
fimoiniperij  faftigio  collocatus  ,  iam  nec 
co  coiirentus,Gra:ci2,Afia:q  ;  regna  medi- 
tabatur;  neq;  illi  maior  ex  imperio  quam 
cxbello  voluptas  erat:nec  quifquam  Pyr- 
rhum,qua  tolilfct  impetum,  fuftiiiete  va- 
luit .  Scd  vtad  regnadeuiiicenda  inuiiflus 
habcbatur.ita  vidisacquifitisque  celeritcf 
carebat;  tanto  melius  ftudebat  acquirerc 
iropecia  quam  retinere  .  Quam  obcaufsa 
collatuscrtab  Aiuigono,lu(briimperito, 
qui  cum  multa  &  feliciter  iaciat.ijs  tamc 
vteiidi  modum  negligat,  Plutarcho  tefte  . 
Fruendum  eftitaqj  rebus  prsfeiitibus,  & 
re<5le  agendofpetauda  meliora.  Eft  enim 
animi  valdepufilli  &  anguftijinopiam  me 
tucre  plus  quam  pareft.ideoque  ijs,  quac 
adfii;t,nonfrui,&aIienis  aniius  inhiarc, 
magiisftoliditatis  argumentum  .  Feree- 
iiim  fit ,  vtiuita  prouerb.  Duosinfequens 
lepores  neutrum  capiat :  cuique  illud  con- 
ucniat : 

SjcIv iJ-m^vfj.ytTAs  iiS^iTspov  e'Tu;i^6f  • 
Ambo  concupifcens  neutrum  affecutmes . 
Pulcher  locusapud  Procopium  i.Debcl- 
lo  Gothico:refertcnim  BelhfTtium  iiiitio 
bdli  fc ripfilfe  ad  Thcudeberium  Franco- 
rum  Regem  (qui  cum  eo  manus  cofcruit) 
Satius  eft  fecurc  fua  vt  quifque  pofudcat 
tenerc,quam  dum  aiiena  nimiumappctic, 
de  fuis  rebus  pcrichtari-  Huic  bclle  con- 
T     4  ucnit 


IV. 

Auari  ^ 
ambttli- 


Fyrrhiu 
Epiroea 


Proe»pl 
lecut . 


z^6 


Andre^  Alciati 


ncs . 


uenitquod  Scncca  rcferc  epifl.^j.  Solebat 
Artalusliacimaf^ine  vti:  Vidiftialiquaiido 
cauem  a  doniino  frufta  pams  auc  carnisa- 
fcita  oiecaptanrem  ?  qnicquid  cxcepic, 
prctaiusintegrum  deuorat,  &  femper  ad 
{pem  futuri  hiat-Idem  uobiseuenit,  quic- 
qi'id  cxpcc^taiitibus  fbrtunaproijcitcid  /i 
i)e\lla  volupratedimitcimuSjftacini  adal- 
terius  lapinam  ercdi  & attenti.  Hoc  fapi!- 
ti  uoii  eueiiit,plciiuseft:eciam  fi  quideue 
ni:,fecureexcipit.  Huc  refer  Adag.Prx- 
fenrct»  niulge.quid  fugienteminfequeris? 
Molta:  fuutluiicaffincs  feiKeuci^.vtapud 
Hcfioduin  : 
NiiV/oi".  'oi  7«  tToiiJLa.  ?.i7rcov  ,  «jgTo/M^t 

StHlt:is,qHl  nonpromptafeq^utns,  iamprom 

pt.i  relinquit . 
Salluftiusiu  CatiJinario,  ouo  Joco  verba 
ficit  de  legatis  Allobrogum.pertradis  ad 
focietateiu  uefarij  beili,dccueutii  taraen 


aiuie  dubitatibusiuincerto  habuere.quid 

namcoufilij  caperent.  In  alteraparce  erac 
xs  alieiium,ftudium  belli ,  ma^na  merces 
in  fpe  viclori3e:inaIreramaiores  opes,  tuta 
coiiriIia,pro  inccrta  fpe,ccrca  prxmia.  5ed 
&  Plcudolus  feruusapud  Plautum  fic  le- 
cum  loquitu:.-Ce/-//j  anutfimfisdnm  incer 
t.%petiniiis,sitq\  hoc  ettenit  i/i  Libore,  atqtit 
in  dolorcvtmors  obrepatinte>im.ln(\.hnt 
nusl.ucmo.  C  dc  aflcflbrib.  Feftinansai 
duo  diuerfaneutrum  bcne  peragir.uecum 
m  vtrumqifeftinatjneutruni  perficiat.  Et: 
Sacyra  luueiialis  : 

Peciora  noftr.t  duas  non  ndmittetia  cureu. 
Ridetur  adokfcens  hiicu  perditus  apud 
Perfium,  Satyra^-his  verbis; 

., Dnplici  in  diuerfum  fcinderti  hamo'. 

Vdum  &  moUe  lutum  efi  . 

Hajcdun»  colligo.peae  mihi  quoq;  ad  vi" 

teiiora  progtedieudi  fu uepfic obliuio. 


Siiperbia . 

E  M  BLEMA     LXVII. 


£a 


x-^^ 


Emblemata-j. 


ZP7 


XJ  N  BatUie  Uatna  ,  ^  ducinm  de  marmore  marmor 
"^  Se  conferre  Deis  aufa  procax  Niobe_j . 
EJi  vltium  muliebre  frperbia  j  &  arguit  oris 
Duritiemi  ac  fenft^s -,  qualis  inesi  lapidi. 

GOMMENTAP.   II. 


AP  o  L  i,'o  ciim  foiore  Diana  e  fiiblt 
nii  fagitcas  iii  liberos  Niobes  iaciila- 
tiir,qiioriim  ille  filios  ,  hxc  fiJias  fericac 
profternic  :  Niobe  vero  mater  flebilis& 
xnefta  fcopulo  allidet,iii  quem  caiidem  ver 
ti  ^idetur-  Ad  picturam  exprimeudam 
rionnihi!  coiifercraiifaniasiii  Accicis,  qui 
Niobeii  iii  marmorcoiuierfametiamiium 
lacrymasemiccere  iu  Sipylo  affirmac,feq; 
aliquando  illud,  vc  videretacccinde  dicic 
his  verbis:  Ad  cheatri  verticem  ex  medijs 
faxis  fpeluiica  in  arcem  /ubi  jt  ,  impofito 
tripode,in  qlio  A  pollo  &  Diana  funt  Nio- 
bes  fflios  iiecantes.Niobcii  cgo  quoque  vc 
i.'e/<l-  vfderem  Sipylum  montem  confcendi.  Scd 
'—i>  vbi  prope  accefTeiis.videas  faxum&  rupc 
pr.^cipitem,iuillam  prorfuseffigiem  pic- 
ierenrem,nec  mcerorem.  C^od  fi  procul 
abfcedas,  intueri  videarisflentem  &  mce- 
fio  vuhu  mutierem.Q^od  etiamOuidius 
tf.MecamorphfabuIameleganciflim^  nar- 
rans,&  de  faxo  fic  foquens,innuic  : 
lUt  tnmen,^  valiiii  circumdata  turbi^ie 

venti 
Inpatriam  rapta  eft ,  vbifixa  cacumine 

montis 
Liquitury&  lacrymis  etiamnum  marmora 

manant , 
E  M  B  L  E  M  A  hoc  cx  luuenalis  Sacy- 
ra  5.pocifTimiiin  fumpuim  efle  cenfcmus, 
vbiilleNiobes  fabulam  commemorat ,  vc 
mulierum  fiiperbiam  notet,  quajmulto- 
rum  fxpemalorum  caufatV.it.  Sicigitr.r 
inducit  luuenalis  Niobes  maritum  Am- 
phionem  clamantem  ad  ApoIIinem  : 
F arce ,pre cor,Vs.an,&tu depone fagitttu  t 
1^:1  pneri  fnciunt,ipfam  configite  matrcnj', 
Amphion  clamnt.fed  PAan  cbtrahit  arcti. 
JExtul/t  ergo  gregem  natorum ,ipf!-!mqj  pa~ 

re?:tem  , 
I)nm  fiyi  noSrlior  'Lator.s,  aente  vidctur  , 
Atq;  e.<idem  fcrafa  Niohefoccundior  alba. 
Qiiibusin  carminibus  (vt  &  hoc  dicamus 
obirerj  Icgendum  puco  , 
Tarce,precor,P£a,  (^ti^De.i  ponefagittas. 
Nam  ApoUo  mares,Diunafa:ir.ellas  iuter- 


ficiebac.vt  pacecex  Homeri  verfibus.quos 
fic  vertit  Nicolaus  Va!Ia; 
Aurco  fex  natas  arcu  cecidiff".  Dian<i  , 
Ac  tctidem  Vhocbi  iuuenilia  eorpora  tclo 
Infelixvidit  Ntobe;  cumfe  ill,x  per  omyies 
Oflentat populos,nec  demsns  cediihonoyi. 
Infigms  Lato/intuo,  quia  numcro  foelix  .'• 
Natorum.  Sed  tegenitam  Titanida  Cco 
Arguitenixam  geminos:qui  nu?nina  facii 
Tamfacili  exitio  potuerut  tradere  plures, 
Nona  dies  illosfunefia^  morte  iacentcs 
Vidit  adhuc  ,  nec  enim  tumulari  lupiter 

ipfi_, 
Paffns,^  in  lapidem  populum  conuerterat 

omnem  _. 
Luce  tamen  decima  ,miferantia  nitmina 

Diuum 
Mandauere  folo.  Niobe  tot  funeravidit , 
Zt  potuit  tandi'  l^.cryTnts  faturata  doloreq; 
Indulftffe  epulvc.  Sipyli  nunc  motefub  alto 
Ta  lapidem  verfa  afjicitur,fimilisque  ge~ 

menti 
Supplicia  expenditfu^it,vbi  numina  mille 
Nympharum  fub  techt  colunt ,  Acheloia 

circum 
Litora,  vbi  toties  iuuat  indulgere  chorets  . 
Meminit  huius  fjbul^  &  Q;_Ca!aber  lib. 
i-de  relidisab   HomerOj  cuius  vctba  fic 
I.acina  fecic  Saniflius : 
In  Sipyli  fcopultSfNiobes  vbi  corpora  quon- 

dam 
In  faxumvertere  Dei,nnnc  faxa  pervda 
DifiiUant  lacrymA  ,  nebuU  caiignie  misteL 
CircumfiaiitlapidemydatuAofa  vmbracUt 

colonis  . 
Hancfaciem  veniens  longis  fiupet  aduc 

na  ab  oris  , 
Et  gemebunda  pie  miratur  lumina  petrA  , 
Taeminea  specie  refcrentis  imagine  luciu/s, 
Fabulam  aiitem  totam  habes  iu  Chiliadi- 
bus,adagio,N/o^t'^  mala.Eraz  Niobe  filia 
Tancali,vxor  Amphionis.qu^e  (ilios  habe- 
bac  Iex,totidemq;  pucIIas.Eo  fucceffu  in- 
folens  contempfic  Latonani,  qux  nounifl 
duorum  materefrcr,  Apoliinisac  DiaiK-c. 
Hanc  fabuU\Harrant  poft  occifos  Jibcrosj 


Niobcsft 
biila  eoc 
HJWri1-(f . 


Ex  ^lCa 
labro  , 


Ex-    rhr~ 
liadibiii  t. 


ipS 


Andre^  Alciati 


qiios  peimultoshabcbat,  prjedolore  iii  d- 

jum  coiKierram  fiiifrc,i!Iii.i  inrmentes.iiTi 

nioiicadolore  dirigiiille.Id  (axiim,  quod 

fabiilae  dedir  occafionem,  inSipylo  Phry- 

gis  confpici  tradit  Homeri  fcholiaftes.Ia- 

crymarum  fonteseniucens.Gelliuslib.io. 

cap.6.(icait:  Mira  &  prope  adco  ridicula 

Tilif  N;o'  diucrfitas  fabulaj  apud  Grxcos  Poetas  de- 

tes,  prehenditur  fuper  numero  Niobes  filio- 

rura  .  Nam  Homerus  pueros  puellasq;  c- 

ius  fcnosdicit  fuiffe  ,  Euripidesbis  fepte- 

nos  ,  Sapphobisnouenos ,  Bacchilides  & 

rindarusbis  denos.  Quidam  alij  fcripto- 

res  tres  fuiffe  folos  dixerunt  •  Tzetzcs  fc- 

ptem  filios  &  totidem  filias  fuis  nomini- 

bus  cnuraeratifilij  funt,Sipylus,Ap,enor, 

Pha:dinius,Ifmcnes,Eupnytus,Taiitalus, 

Damafichthon:filii*,Ne?ra,CIeodoxe,A- 

ftiocha,Phacra,Pelopia,  Eugyge.Chloris. 

Alj)  alitcrenumerant.Palaephatus  inlibel 

BijTorta     JQ  (jj  ,^Q„  credendis  fabulis  fic  ait;NiobeiJ 

fit  Nio&e.  dumviucret,  fuper  filiorum  fepulchrum 

lapidem  fa(ftam  elfe  raemorant.  Qu^icun- 

f[ucautcm  ex  lapide  homincm,rurfumq; 

cx  homiiie  lapidem  fieri  pode  credit,  ftul- 

tus  hicquidem  plane  eft  .  Verum  aucem 

fic  habct:Niobe,mortuis  fuis  liberis,  cum 

lapideam  imagincm  fibi  conlHtuiilet ,  cam 

fupra  natorum  fuorum  fepulchrum   po- 

fuit .   Nosq;  ipfi  hanc  vtiq;  qualis  reucra 

eirct.iufpcxiraus.Hafc  Palajphatus .  Extat 

intumulum  Niobeselegiaca  profopop<jia 

certcclegans.hisomniiio  verbis : 

i,fleprocul  lAti,cerntint  mea  funera  trifies: 

"y":  Non/imilu  toto  moeror  in  orbe  fuit . 

Bnfeptem  natos  peperi'^bis  pignora  fcptem 

(Me  miferam)  Diuumfuflultt  ira  mihi. 

Tiiriguidemum  liicrymti,zsr'  marmora  mn 

nant . 

$ic  mthi  morsdolor  eH ,  fic  mihi  vitn 

dolor  . 

Difcitcmortales,  quidfit  turirefcerefafiu, 

Lt  quidfit  magnos poslhabuiffe  Daos  . 
Fueruntqui  Niobesfabulam  ad  hiftoiiam 
Mythole-    rcferreconatifiinr.dixeruntq;  accrbinima 
•■/ x_j.  peflikntiam  aliquando  ftrille  in  l'hrygia  , 

atque  eodem  dic  Niobes  filics  omnes  inte- 
rijlle,cum  multos  haberet.  Atqj  cum  pe- 
ftilcntixautor  fit  Sol  Sc  Luin.quia  ex  ca- 
loie  vaporumqi  copia  i!ia  nafcarur,  pro- 
ditumcfl  iii  fabnlis  Apollinem  &  Dianam 
iilos  fagittis  confoJine  ;  ad  rantosdolores 
cum  obflupuiiret,&  propc  fine  fcnfu  Nio 
fce  matcr  eorum  viderctur,dixerunt  fabu- 


larum  artifices  illam  fui(fc  in  lapidcm  coo 
ucffani.Quoctiam  allufiflc  videturCicc- 
ro  j.Tufculan.  Et  Niobc,inquit,  fingitur 
lapidea,propteraerernum,  credo,in  luiflti 
filcntium-  Vide  Mytholog.Natal.Coraitis 
lib.6-cap.i3.&3lios.MuItaquoq}Niobcs 
inuenies  epigrammata  Grxcalib.^.Antho 
log.tit.Hf- A^yAiHi Tivitf.Ec  lib.4f}f  npoi- 
J^tiy.quazbreuitatis  caufa  omitro  . 

EN  slattt&  /fatua  &c.]  Exprefla  ima- 
go  lapidea  cx  aliaimagine  laxea  ,  in  quam 
conuerfa  Niobe.  Hoc  imitatuscx  fenarijs 
hiscxj.Epjgram. 
O' TvfJifiof  tTophJ^ov  ov>ti)^  veKpoy, 

O"  VlKfOfOUTOiiKTOiOUK  ^'^(H  TciipoV, 

A\k'  etuToi  cl'jT^  vi/.pdi  er/ »^Tce^3f  . 
Hoc  infepulchro  mortuu4  non  conditur . 
Hoe  efi  cadauer,^fepulcrum  nonhabet: 
Sed  efi  idem  cadauer,  ^fepulchrumfibi  . 
Sepulchrum  hoc  no  habet  intusmorturij 
Mortuus  hic  extra  non  habet  tumulum  » 
Sed  ipfe  fui  mortuus  efl  &  tumulus  . 
Ifiud  fepulfhrum  mortuS  intui  non  habet: 
At  nec feputchril  fibi  habet  extrormortuus: 
Sibifedipfe  efi  ^  fepulchrum  ^  mortum, 
Illudhuic  fimile  eft  Iib.4-  Autholog.  tir. 
ff>-  ihalt^Uf  • 
d)i  ^otii  |Ug  5eo/  Tiu^Av  KtBovix,  J^i Ki^oi» 

(fcoi]v  TlpA^tTi\»f  iUTTStKlV  HpyATATO. 

Quod  Sadius  Gr^ca  cpigrammata  euol- 
uens  fic  ex  tempore  verrit  : 
Viuebam:feccre  Dij  me  marmora-^marmor 

Sed  rurfum  viuit  munere  Praxttelts  . 
Cxteriim  id  varic  accipi  figmentum  rcpe 
rio,vtcum  torquecur  in  prxfradae  cerui- 
cis  homincm,ftupidum,  cumqj  qai  fit  vel 
animo  vel  corpore  immotus  .  Ad  id  facit 
quodcitatur  ex  Lucilio.poeta  Gra:co,  de 
quodam  faItatore,qui  fe  mouere  non  pof- 
(et ,  opPc,"5""f  vid/Siif  e^-rvoov  eip^^TvwoV' 
Orchesics  spirans  archetypum  Niobes  . 

Duciumde  marmore tnarmor]  M^rmo- 
reum  idolum  e  fimulacro  marmoreo  ,  id 
eftjNiobemarmorea.  C-Eterum  marraot 
dici  videtur  TApoi  rd  y.Apy.cupHv.iplende- 
fcere,3c  quafi  lcuitilhsmicare.  Demarmo- 
rum  gciieribus  habes  apud  Plmium  lib. 
3  (J.c3p.6.  cum  feq.  &  Ifidorum  Iib-  i6.C' 
j.  iiem  apud  PanciroIIum  lib.  i-  Rerum 
mcmoiab-  Intet  Ii:ec  vt  Parium  candore  , 
ica  Laceda:mo.Mum  viridirate  cunttis  hila 
rius.  Laced.xmonium  Marcialis  intelligit 
cum  Iib.  i.Epigr.84.itacanit : 
^hitiqua  pi^a  colit  Spartani  frigorafaxi  ? 

hoc 


III. 


Nioheft 
piditm  J. 
gnijicat 


Marmd 


Fariam, 

Laccdt- 
mmtun^ 


Emblemataj. 


Zpp 


hoc  cft.potcntiornifj  domos  Laconico  mar 
morecultas ,  Laccdasmoniosaiuem  Spar- 
tiatas  (luc  Spartanos  fuiflc  nominatos,iio- 
tum  eft,&  hiftoticam  hiiic  rei  fidem  facit 
Perotusaciiftum  Martialis  locum.Acrjuia 
Lacedarmonium  fiue  Spartanu  iftud  mar- 
mor  duierfis  quafi  Cquaramanim  colori- 
buserat  variegatnni,  non  immeritoillud 
pidum  appellarjidqja  ferpentiim  maculis 
Serpentiniim  fiue  Ophicesetiam  nomina- 
tur,vt  idem  Perotus  alibi  innuit  .  P  raiter 
fupraaddufta,  fabulam  Niobeshabes  a- 
pud  Ouidium  Metamorph.6.  Rci  verita- 
teni,  Ci  vacat,exPdIxphato&  Paufania  in 
Arcadic.exquire . 

Se  conferre  T>eis]  Qnx  numfni  aufaeft 
obIoqui,(cq;  efferrefupra  houiinii  capcu. 
TrocaxNiobe^  petulajis  ,  conuiciatrix  . 
Vnde  procacitas,  licentia  turpium  conur- 
ciorum,quamerctrices&  fcurr?  vtuntur. 
J.fi  "jtfium  muliebre  fuperhia]  Solenne 
eft  mulieiibus.qu?  funt  potentiores.fupcr 
birc.Sic  Salluft.in  lugurthino  dicic,fuper 
biam  commune  nobiljtatis  malum  .  Idem 
ibidem  :  Quajin  magnis  fuperbia,in  infi- 
misiram  rcdtins  runcupari.cfj/Wjquafi  ofs 
^>;,ab  cfiyza^efj.K\nc  o'py)]Koi  iracundttSy 
qui  Ga!licoidiotifmo,o?_^«f/^o«A-.  Sed  rur 
lum  alia  occnrriit  SalIuftiana:Q_iijeapud 
alios  iracundia  dicitur.eainiraptriofuper 
bia,atq;  crudelitas  appellatur  . 

Argtutom  lyuritiem^ac fenfu.s,&>c.']  Sic 
conftruc ;  ^fuperbia  arguit  duritiem  erts 
(^fenfuf,aualts  inefilapidi .  Senfui  hic  eft 
gcnitunis.  Huic  confonatillud  Terenti  j , 
os.durum,^xo  impudentc.  Lapisii;:*cis 'i^Q- 
glyphic  l.omiiiem  fenfus  cxpertero  figni- 
ficativc  proftnpido  &alicnatJE  mcntis  ho 
mine  vfurparicertum  eft  :  vndcillud  Cc- 
tn'ic\:§>uid  fias  lapu^Sc  Drimos  illos  homi 
nes  rudes&  impolirosjuullaq;  difciplina- 
runi  cognicionecicuratos,faxeos  appella- 
lunt.  Hiuc  enim  Maionis  illud: 

§luo  tempore  primum 

Dcucalion  vacuii  lapidcs  iaSauitin  orbe, 

Vnde  homines  nati,durum  genta  . 

Sic  &  Ouidius  i.Metamorph. 

Inde  genui  durumfumtts  ,  experiensq-,  la- 

borum , 
It  documenta  damus  ,.quif  fimtts  oriffine 

nati  • 
Theocritus  in  Eidylliis  Milone  riifticnm 
impolitura,  plan^q;  rudem  appellat/m^- 
vujt  dur&  ru^ts,id  eft ,  'TriTpe.?  ATiKo^iAO.. 


ctT6,oa7./fi;.Lacflantius  lib.  r.c.io.  loquciu 
dc  tcrmino  ,  qui  in  Capicciio  locabatur  : 
Q_uiddehisdicani ,  quicolunr  talia  i  ni fi 
ipfos  potillimum  lapidet,ac  ftipites  cftc  ? 
Ouid.;.  Mctamorph. 

Ad  auditas  flupuic  ceufaxea  voces  , 

Attonit&q;  diufimilisfuit , 
Idera  i3.Mecamorpho'. 

. 'Duroq;  fimillimafaxo  Torpet. 

Etia  Ariadne  .• 

Jnfa.vnfrig7da.fpAi , 
§iuamq;  taptsfedcs,  tam  lapis  ipfa  fui . 
Q^io  fenfu  dixeratante  Ouidium  Cacnl- 
]us  de  nuptiis  Pelei ,  Ariadnen  faxea  effigie 
fuiflb,  vt  vim  doloris  cxprimcre  non  pof- 
fet,  neq;  in  vHam  vocem  ernmpere ,  ciim 
vidit  fe  a  Thefeo  in  litore  Naxus  infulx 
relidtam.TibuIIus  lib.i-EIeg.  4. 
O  ego,ne  pojfim  tales  fentire  dolores  , 
§^am  mallem  in  gelidu  montibuseffc 
lapis  f 
Starevelinfanis  cautes  obnoxia  ventis  , 

Naufraga  qua  vafii  tuderet  ora  mariS' 
Ouidius  De  Ponco : 
Ttficem  Nioben,quamuis  crudeliapajfam, 

fiu&pofuit fenfum faxea  facia  malis  . 
i.de  Ponro,  Eleg.i. 

Fine  carent  lachrymA ,  nifi  ciim  fiupor  ob- 
fiittt  tUis  i 
I.tfimilis  morti peBora  torporhabet . 
Etdeinde : 

lUe  egofumfrufiraqui  lapis  effe  velim . 
Sic  impoflibilitate  ipfa  mutata  in  lapidem 
Pfyche,quamuis  prxfenti  corpore  ,  fenfi- 
bus  ramenaberat .  Apul-  6.De  Afinaur. 
Quodauteramododiccbam  lapidem  pro  Lapis  p^ 
ftupido  vfurparihierogIyphice,id  oftento  iiuptdo , 
planum  eft,  qnod  animum  perculit  Super 
bi  Tarquinij,cum  a  columna  lignea  repea 
te  lapfus  anguis  omnesin  fugam  vertif- 
fet ,  omnino  hoc  \i(b  confternatis .  Nam 
portendebat  is  fcrpcns  notium  &  inexpc- 
datum  principem,de  colurana  lignea.hoc 
eft,  ftupore,  quem  diu  iimularat,  prodi- 
turuirr. 

§^ualu  inefi  lapidi,]  Lapidcm  vfurpa- 
ri.pro  ftupido.aur  fenfus  vacuoiam  dixi- 
mns.Sic  Marcialislib.  j.in  quandam  Ma- 
triniam  .• 

Nonpojjum  vetulam  quererfs,Mafrinia  t; 
poffum 
Et  vetulam,fed  tu  mortua,no  vetulats: 
J^offum  Hecubam^pofjum  Nioben  ,  Matrii- 
ni/i:  fedfi 

2Sonduftst 


300 


Andreae  Alciati. 


IV; 

Kiobesf.t 
iulA,  quid 
fipnficet. 


De  Dijs 
ieue  fen- 
tisndnm. 


Th:%my- 

rts. 


27o/ui'f:n  '•ritilla  cnnii,tiondum  erit ifia 
iapts  . 

F  I  G  M  E  N  r  V  M  hoc  Niobes  ob  iii- 
foleiitcm  iai.'^aiiciim  in  faxnm  rigens  trans 
formacx,arguic  poreiuioriim  quanindam 
miilierufP  n.!pcrb:.rn,Sc  immodicam  arro 
gainiam  ,  qui  obcxcatx  ne  ipfis  quidcm 
iuperis  fubeirc  fe  pucanr.adeo  vt  fui'  mor 
talitaris  immemorcs  iiicidanciii  miferam 
qiiandam  'M'Ai7^if7iv  ,  &  (enfiis  vacuica- 
tem.  Hoc  ergo  veiborum  inuolucromo- 
nenrucnc  fcfe  altiHsefFcrac,&  plus  quam 
oporceac  apud  alios  intumefcaiu,auc  ccia 
plus  fibi  tribuanc,qu3m  parefl;.  Pra?rcrea 
dcnnminebenc  fencieiidum  efTcjtacicc  vi- 
acrur  innuerc:quandoquidem  iionerracur 
periculofius.neq;  fceleftius  quani  in  numi 
niscoiuempcu.Pindar.OlymD.d^.gVfy  70- 
yz  Koii^opiiTM  d-c^i  i'/9pet,  <7ozict  ,  v^  70 
KcLV^aiTS^^  'Tritpa.KffjCfov  iJ.cLviAiTiv  Otto- 
KpiKH.  nam  Dijs  conuiciari,  inquic,o^/'o/^ 
fapientia  eB;&'  intempefiine  gloriari,idem 
e^  atq;  infinire  :  Prseclarc  monicor  ilJe 
apud  Virgilium  : 
Difcite  iitftuiain  moniti ,  ^  -rion  temnere 

Diiics  . 
Sed  quodad  argumencum  facileemblema 
tisfacic ,  non  poifum  pra'cermkcere  illud 
Valerij  Max.  deneglccla  religione  :  Dco- 
rum  fprcci  raonicusexcandefcunt ,  &  lui- 
mana  confiliacaftigantur  ,  vbi  fe  coelciti- 
bus  pra?ferunr.  Erenim  propcer  aAct^o- 
\H'XV  Y.yj.  y.zyA?^>}y?pia.v  magnificos  luic 
imp'aflatus  racalisjvr  Scacuiscccinit  Thc 
baid.3.Huccongeramin(igi!cin  Puidarilo 
cumex  Olymp.  5).  quo  lub  Cadmi  perfo 
namciicc  vnumquemqucvccxemplo  Pen 
thei  tilii ,  pic  &  leuerenccr  dc  Diis  lencire 
difcac . 

fiJ'  '-^iv  o^ii  i^ouu.ovavl-^ri^zpovH  , 
eii  Ta  cf'  a.^p>^7ct,i  Scf.vctTov  uyiiT^co  Slii  . 

T6    TCOZfOVeiV  J^i,  yjlU  Ti/^HV  Tci  TOJV  ^iCOV 

•Ka.KKiTov  oiy.ctiy  rfyTJ, >i  ToZcoTctTov 
.JvhtoItiv iivcti ypvy.ct,  7olT/)^2cjy.svo/f . 

id  eft  :  " 
Si  qutsft,  qui  Decs  cor.timnat  ,  ad  huius 
(iiempe  Pemha)  mortcm  respictensfecum 
animo  reptttet  ejfe  Dcos.At  verbtemperan- 
tem  ejfe,  0>  numen  diuinum  colerct  cenfco 
rcm  effe  omnium pulcherrimam ,ify>  fapien 
tijjimd  homintb:i4,qui  huicfefe  ifnplic.a,nfi> 
Sicquoq;Thamyris,ciim  nimis  fuiffccar 
rogans  obpoeticefacuIcacisperitiam,cum 
Mufis  in  cercameu  venire  aufus,  fatis  nia- 


gnas  Cwx  tcmer/fatis  poenas  dedicSic  non 
leue  fupplicuim  pafluseft  Marfyas,  quia 
cum  ipfo  Dco,  a  quocanendi  arcemacce- 
perac,dG  cancu  concendere  aufuseil.Sic  e- 
tiara  Arachne  fertur  in  beftiam  miit.ua  , 
quia  auia  fuit  cum  illa  Dea  de  arcificio  :e- 
xendi  contendere,  a  qua  artem  didicerat . 
Fuic  NiobeTancaIi&  Euryanafle  Hlia  :  ac 
Tancalus  auaricia  ,  Euryaiiaffe  opulenria 
eft  ,  exhis  nafcicurmorcaliu  fuperbid,qua 
iamiani  depictum  ibo  ;  cuius  &i  Deorum 
defpiciencia,  amicorum  concempcus ,  & 
beneficiorum  vel  a  Deo ,  vel  ab  homini- 
bus  accepcorum  obliuio,  afleclarefie  coii- 
fucuerunc.  Apeliis  mihi  hic  raanuni  opca- 
rem  &  pigmenta,quibusad  viuum  liceret 
depingere  horrendum  iJiud  monfl:rum,c^ 
li  exulem.fali  &:  foli  pondus,  Stygis  inco- 
lamjSuperbiam^inquam-Non  ocuhis  eflec 
hominis  tam  curiolus  ,  fcio,  quemad  in- 
tuendum  voluptas  traheret ,  vel  amor  pi- 
clurx;  quidefiderio  duceretur  obledandi 
fe  terribiliafpedu  ifto  ac  tetrico  •  Colori- 
bus  viuis  egonon  vtar,  &  carbomihi  pro 
pcnicilloeric  ,  qui  adumbref  rem  rudiori 
di.i(fl:u,nec  ad  arcis  legem.  Quid  ad  legem 
autem  ,  vbi  lcx  omnis  concempca  virtutis 
&  honeftatis?  vbi  fceptrum  libidini.clauus 
fafl:ui,fra;i)a  ambitioni  committuntur?  vbi 
calcatur  ius&  ^equitas?  vbi  pudor&  mo- 
deftia  fub  pedibus  iacent?  vbi  nefis  &  Ha- 
gitium  iuia  diclat  ?  Hiccinead  Jcgem  me 
componi  pofle  &  dccorum  feruare,  vbi  in 
dedecorc  fummo  &  confufionc  fingula  ? 
Conuc.qrum  morcm  imitabor,&  quod  ver 
bis,i)pJ5»iikgjrimo,dccIarabo  fignis  &  nutu  .• 
id  cfl,p2Lci3cam  &  fiflam  in  theatro  ven- 
tofam  iljam  &  turgidam  AeoH  filiam  Su- 
perbiam  ,  qus  ventrem  habet  tumencem 
inaiii  flacu  vclut  vtrem.pedeslongos  ac  ri- 
gidosjcollum  griiisinflareic>fl:um,manus 
ficut  cedros  vicinasnubibus:  metatur  paf- 
llis  ac  numerat  librato  corpore  ,  fpirat  vc 
follis.canquam  Euros  parcuriensauc  Aqui 
lones;ocuIos  rotac  ac  diducic,ia<ffiiatbra- 
chia.cap  ic  obliquac  vcanfer,  voluicgran- 
dia,  quafi  mundum  cerebro  clauderet:  af- 
fuigu  fpiricujiiec  feipfam  capic,  concem- 
nic  Dcum.ridet  hominesjfimia:  mores  re- 
ferc,affec'lum  pauonis:  quidquid  videt  va- 
i)iraris,imitatiir&efiingir,&fpec\ari  vult, 
&  oflcntat.nou  contenta  dccore  fuo  nifi  ad 
miracoradfic,qui  monftret  digito.Calami 
ftium  iu  dextraeft  &  radiuscrinalis,in  aj- 

tera 


Mnrfytti 
Arachn 

Kiobes 
mytholo 


Detefi^  1 

tio  fupt   I 
bi&. 


Superhi. 
defcri- 
ptio  . 


Emblemata . 


301 


tcra  fpaculurn.-progalea  &  thoracc  lecicu 
imn  5:  vuca  j  fiiras  fuiidaliiun  ciiigic .  Ec 
hxc  flcarmaca  vincic  camei.O  i.icn.ri.-im.' 
Iiifpcximusmo^iftruni.  &  TU.-e  coaiiTas  ia 
■vulcu  acmeiTibris  vidiuus,  noii-ium  mo- 
res  ac  fru(f>u5,quo;  pant  rrrbbfe'ris,odc- 
for  ni:as,c]\iam  tibi  couform:s?ProfeiCM'- 
di  Sc  iftiiulucem.a  curpillima  matre  cur- 
pior  proIes,a  putri  cruro  vitiofus  ramus; 
hiiic  flos  &frucl:as  ad  nacuram  rtirpis.In- 
grediacur  fuperbus,auibus  fignis  h'c  mor 
bup.i  fuunv&geuerofamiiidolem  aperir? 
co.ifidereinus  eia  ■  Bipedem  fciurum  aut 
carum  diccmus,cum  mancfurgir,  ita  pi- 
]os  compoiiiceffingic  &  refingic  fe.fricac, 
Iambic,crirpat>furrigic,aucin  cergum  peu 
dulos  reijcic.vel  iiitorquctcinnos,  vnguen 
risq;  faturat,ro:ado digitis  fatimphimem 
adhuc  ,  &  cfiftraclamin  angulos,  murinis 
caudis  medjusfidius  quam  fimiliimam 
barbulam.  ih\  Aac  iu  obuicu  fpeculi  defi- 
xus.fubridejCV'  mJracur  formam  &  egregiii 
ilhid  dccuSttahir.r,  venufteobiiquac  ocu- 
los  in  hunieros  &  lacera.-piacet  ftacura.pla 
cec  habicus.aflurgic  paulacmi  (piriru,&:  re 
ciprocacurin  fui  amorem  cuaiesaffedus, 
inflacus  fupra  id.quod  eft,  inauiac  turgi- 
do  f^ftu  ,  concipit  iiaufcam  ac  defpetftum  . 
ahorumjfohis  iu  (iii  admiracione  &  muu- 
docorpnr^s,  fupTa  omnem  moHiciemfe- 
miueam  ac  leuicatem  occupatns.  Si  ruga 
incollari  minus  decens,aut  phca  iu  pallio;  ■ 
fi  calceusin  pede  flueusaut  laxiotjfi  ftria- 
tus  chorax,aUt  folhcances  cahgx,  nec  ad 
furas  velutconghicinata  tihialia  ,  rapitui 
furia  &diras  fpuit,execr3tusopificis  tiicu 
riam  &  errorem  manus.  Qu^em  hic  UT.hi 
uneuum  vefti  afperfic  trifurcifer  ille  (ar- 
tor?vtDij  Dejeq;  perdaut  fcclus. !  puer, 
accerfc  porreutum  hominis  :  pcreaciu  via 
mala  pefte;eu.vt  hidibrio  fini  beftise  ?  Sic 
turbac  futurse  vix  uotabilis  error  delicatu- 
him,&  niaguum  quiddam  de  authoiicare 
fib;  detraclum  putat,  fi  narcc  pauxillum  in 
coiio  pedunculus .  Lepidus  homuncio  . 
Qnjd  tum?  Egrcditur  in  pubhcum  ,  vbi 
pruisfepceno  fcreacu  clalTicum  ceciiierit, 
quem  canto  impccu  promic  ,  ac  Ci  pulmo-' 
iies  euellcre,  &  oTiniavifcera  euomere  co- 
iiarecnr:i3Clarcapucin  omnes  parces,quafi 
mnf-asiu  aere  numeracurus  auchirundi- 
nes:ad  menfuram  paffus.quaflqui  femcn- 
tetn  fpaigic  certofpacio  figit.&inccdic  ua- 
uutifinuiis ,  tauquam  ad  i«i"tum  tympaui 


arraarus  mi^e^^.N.UK:  viDrat  Auas  vtth-.  r 
fum  quatieuS'1  nu;icexciemoca'ce  ieui  cr 
ftringirh'.imum,&  circumferc  fe  affcMata 
quadam  iaclationecorporis .  Docec  uacu- 
rani ,  110  '  docecurgradum  fornlare  quaC^ 
,  iu  hbrapcudulum  Cediceobui  j,  &  locum 
honorat!oremconcedite,uifi  thrafonis  ma 
litiscxceriri  armatani  manum:vosq'.ioq; 
iumeura  fiftire,' cura  cahicroiieenim  vobis 
rcs  eft. Hx'c  lcuitaris  fig.'ia,qua:adluic  ve! 
Ktasexcufec,  vel  ftolidita?,  fi  noii  con.rcm- 
pcus  fc  admifceac,&  nefcio  qua:  pr.-^pofte- 
ra  philaiicia^vaniffima:  perfuafionis  fulcro 
iu'iftc.is.Deuohiicurcni[n  iurerdum  eo  de  i^iKav-- 
meuiciufl3curanimus,vc  c^citate  hac  pcr  t/«  . 
culfus  uecagnofcac  auchorem  vicx,necbo 
na  &  clona,qua:  habet  ex  eo  fonte  ,  irrifor 
Deiacqj  hominum.Et  dum  iii  admiracio- 
ue  fui  cocus  defixus  h.^rec.nou  reniictit  a- 
gnirionis  radios,grata  ac  humilibeneficio- 
rum  recordationc  ,  ad  capntipfum  &pri- 
mum  oftium  canaiisi  Inccslo  natum  hoc  SnperhU 
flagitium,e6  grauius,  quo  ahior  ruina  j  ori<ro  . 
mulracnm  cnim  percn.ii  flammariim  vftio 
ne  iucis  Angelum  inexecucorem  transfor 
niauit  diuiux  iufticix.horribili  mecamor- 
phofi.Prima  igiiut  nora  ha:c,vndenoceu- 
di  ac  perdenJi  omnes  foimz,  fi-miuarium 
malorum,  qnia  excuffic  a  fupremogradu 
celficudinis  fpiricum  iutcr  caicftes  choros 
princ!pem,in  voragi.em  calamicacis  uun- 
quam  cerminando: ;  qnod  calcarerac  per. 
fecuc  o.us  in  uoftrun-i  genns,&  cxcrceuds; 
tyrannidis.  Tauto  ftudiofinsenira  dnm, 
quoniam  qni  tali  fcelere  Cc  coiitaminac,  i»  • 
Deum  ipfum  armare  mauns,  &  velut  gi^ 
gasqn;dam  expellere  de  throuo  vidctur; 
nioiicesenim  vauiffimaruni  crgica-ionnm 
aggcftu  furgenci  in  nubesconuedac,  &  dc 
fpolio  ccrIi,excnrb«ndoq;  rcge  caciius  pro: 
fumic  Non  hoc  ii)Ceudac,dic  fodes,cui3- 
las  iftas  tumefes  adghicinac  uou  anispiam 
D<i'dalus,fed  diabohis?Omnin6:Iutieitiin 
memoriam  depoiiicex  quo  for.macus,&  hi 
cem  auiciac  generofi  ftemmaris  iu  le  tra- 
ducitjvc  iiobilis  profapis  fplendorem  dc* 
geuer  fpurius.  Airurgic  meiice  per  fcalaru 
vanitacis  &manisgIorix  ,  lion  reiffis  &  di- 
rectis  gradibus,  ab  infimo  in  alciorem  or- 
diue,fed  airulrim  ad  cnlmcu  cemerario  paf 
fu  .  Periculofum  eft  (tarein  pra:cip;:io& 
refpicercjverrigo  corripit  &,  fternicCaue 
fai^uSjUe  idccn  tjbi,auc  ex  te,cuhon. 

Inr.  r«- 


/ 


30Z 


Andre^Alciati 


Impudentia . 

EMBLEMA      LXVIII. 


T)  F  B  E  teniis  mulier ,  fuccm6fa  Utrantihm  tnfra 
-"■     Monsirorum  catfilu^  Scylla  btformis  erat . 
MonHra  putantnr  auarities  ,  atidacia ,  raptm  : 
At  ScylU  esi  ■>  nullui  cuift  tn  ore  pudor. 

COMMENTARII 


DEScyllzpidiuaficPignoriusrScyl- 
lam  qui  vuleniK  in  anteiioribtis  edi- 
Sc)'lLi  •  tioiiibiis.non  rideantjmodo  pofliiu  fe  con 
tiiicrc.  Nos  ijlam  c  veten  etflypo  hic  &  a- 
libi  exprimcnHam  ciirauimu«.  Vides  ergo 
liic  f(jmi  laiv.  alatam  i:ifima  luipartein  va- 
ria  nio:iftrorum  capica  defii<cntem.  Hanc 
1  fjt  uis  lefcrt  cauita  habere  fex  ,  &  duode- 
cini  pcdc«:f^  fj.tv  Ki(^u.AA{  i'^v.KAUT)f^, 
K'Ji'oS:^<iov7os,yopyovtif,Zdi.Ka,ivnf,a.vd'pa' 
TTK  Sex  habens  c(ipita,eriicd,canis,leonis, 
GorgoMis~balAn/i,,fcEmin£ .  Alij  aliter  eam 
dcfcribiiut,vtmox  diccmiis. 


S  c  Y  I.  X  A  M  Phorci  filiam,  Glauci  a-      i  i.    ! 
niorecaptam,Circe  ,  quod  euiidem  depe- 
rirec.fica(fecir,vcfontem  ,  in  quo  Nym- 
pha  fe  iauare  confueueracvenefici  )s  &  ma- 
gicisherbis  infeecrir,  cuiusreinefciaScyl    Scyll.i  i 
ia  fonrem  de  raoreingref]a,iiiferiorcs  cor-  ^"oflrum 
poris  fui  parcesin  caiiinos  ridus  vidirelTe  fnarinu' 
comnuitatos.-quam  taiitam  dcfojmirarcm  ^nf^tiH.x 
horieiis.in  mare  fe  pr^cipirem  dedit  &  in 
faxuin  mutata.Poetis  argumentun»  fabu- 
Ix'prxbuir.HomeriisOdyfr/x  Ouid.  14. 
Mctaniorph  Refercureciani  h^cfabulaiii 
pioucrbio  ,  Charybdimfugient  inctdi  in 
ScyUam 


Erablemata-). 


303 


Scyllxm.  luftinusin  TrogHm  ^.rabiiljede 
Scylla  &  Charybdi  materiam  Poetis  fiig- 
geitam  ait  ob  fretum.cjuod  inS  ciliacicato 
(iuoque  impetu  fercur  ,  in  quo  viidarum 
inccr  fe  concurrencium  tanta  pugna  fic,vt 
alias  velun  terga  dantes  vorricibus  ni  imfi 
defiderc  ,  alias  quad  vidrices  infublime 
ferri  videas  .•  nunc  hic  fiemitum  fenicutis 
sl>us,nunciHic  gemitus  iii  voragine  defi- 
(Jcncis  audias.  Accedic  perpetuum  AEcnx 
montis  incendiuni:hinc  jaciacus  auditos  : 
hinc  monilri  credicafimulacra,dum  naui- 
gancesmagnis  vorticibuspelagi  defidentis 
exterritijlacrare  pucant  vndas,quas  forben 
tis  arftus  vorago  collidit .  Scyllam  fuiHe 
naiiem  rnremem  Palsphatus  tradit.Sallu 
ftuis  fjxum  putat  efle  in  mati  prominens, 
quod  procul  vifeutibus  rauliebrem  for- 
niam  reprxfencetjiu  quod  illi  flu».^us,qiio 
niam  &  luporum  eiulacum  ,  &  canum  la- 
tracum  videntur  imitari,  finxerunt  illam 
pube  renus  feris  huiafmodi  fuccindam  ef- 
fc.  HeraclidesPouticusait  ,  ab  Homero 
per  Scyllam  fignificari  omnis  generis  im- 
pudentiam  ,  quas  noii  ab  re  canibus  cifiga- 
rinsriclibusaudaciajrapina,  S:  auaricia  re- 
ferris.  Locum  Grarcum  apponani,  cx  quo 
Alciatum  puto  fuum  Emblema  duxilte  : 
CKVf.hctv  Te  riiv  'ZFshvy.icZQi'  eivetlS^HAv 
VhKnyapvji^S^io  «Tw KUVct^ oOx,  dKoya^  uTre 
^wrou  y  'rscoTofj.cUi  a.pTot,y?i  ,  to7\(j.7\  y^ 
'TTKiovi^ia.  'TntppctyuevMf  .  Virgilius  fic 
ScvIIam  depingit ; 

uit  Scyllam  c&cii  cohibet  fpelunca  latehrii 
Ora,  exertatem,^  naues  in  fax.t  trahentt, 
frima  hominis  facies  ,  &pulchro  peciare 

virgo 
Pube  tenus  :  pofirema  immani  corpore  />/- 

_firix  , 
Delpljinnm  caudas  vtero  cbmiJJ.i  lupo-um.^ 
Qnx  carmina  niytholegice  funt  ihcelii- 
genda  dc  Iibidine,impudcntia,  cofufioiie. 
Scyl[aenim  roeretrix  -ft,  qna:  canibuslu- 
pisq*inguiiia  commifcet.Ica  Fulgentlib. 
i.Mytholog.Coelius  R,hodig  lib.14.  cap. 
j.Senecaepift.93.Nara!is  Comes  Mycho- 
log-lib-S.  cap.  11  Siiccurric  mihi  f  inqnic 
Praucifcus  Sandius)  nnnc  Ariftoclis  lo- 
cus  in  librodc  moribus  i.circa  fi'iem,iuif- 
quam,quod  fciam,ab  i;uerpret:bus  decla- 
ratus ,  qui  ecfi  ad  no^^rum  emblcraa  .-.on 
maxime  percineat,ab  Scylla  tamen  &  Cha 
rybdi  nonabhortet  omiiino  Qjiem  locum 
pro  viribus  explanace  tcntabimus ,  longe 


aliter  quam  omncs  inteIligunt,quos  &  le- 
gcre  &  audirccontigeric.  Vcrba  igitur  .Ari 
Itotelis  h?c  funt;Qu^areomnes,quimedi» 
cricacem  inueftiganc  &  exquiruc.primum 
ab  eo  debecquod  magis  ci  coiitrarifi  cfi-,di 
fccdere,  quemadmodfi  Calypfo  monebat: 
Extra  vnia  &fumHlonge  copelle  cxrina. 
Hxc  Arifloteles.  Quo  in  loco  primo  eft 
notandum,  laptum  Anftotelem  memoria, 
vt  fxpe  lolet.cum  citat  Homerum.Kam, 
vt  omnes  ibi  notant,  Calypfo  pofuit  pro 
Circe  .  Sedegopro  Calypfo  repoiiendum 
cenfeo  Vlylles.  Locus  enim,quem  citat  A- 
rifloteles,  efl  apud  Honnerum  Odyfl'.  12. 
Vetbaautem  fiinc  Vlyflis  ai  naiiderum 
fuurH,  iubencis  vc  nauem  defleclac  longe  a 
fumo  &  viida,  vbi  erat  Charvbdis  .  Nam 
deScylla  nonaufuscft  Vlyfles  verbunifa- 
cere,  ne  &  focios  &  nautam  terrerec  mul- 
titudine  periculorum,  vt  ipfenier  Vlyfles 
paulo  inferius  ceftatur.Demq;  iiuenigcfu 
mum  &  vndam,  cautum  pro  Charybdi  . 
Moret  enim  Ariftoteles.vt  qnando  vicium 
aliquod  fugcre  voliicrimus,  in  concrarium 
deflctflamus,  ficenim  medium  melius  tt- 
nuerimus;  Hq;  piobatexperimenro  ,iIlo- 
rum.qui  concortas  virgasiu  redum  diri- 
gunt.Ex  his  collige.fruftra  fcrip/ine  Chi- 
Iiadum  autorem  adagium  illud,£.vf;vjy«- 
mum  6r'Z'«</.2»?.Namqjneq;  adagium  il- 
lud  eft.nec  locus  explicatur  ,  nec  merito 
taxatur  Argyrophus,  quietfi  nonomnina 
fcopum  tetigit,minus  tamen  aberrauit  in 
fuatranslatione.  Przterea  verficulus  ille, 
qui  circumfertur  incerto  autore, 
Incidit  in  Scylla  cupies  vitare  Charybdim.  Adagiu 
malcinteliigitur  anoftris.Noueiiim  figni  explica- 
ficatur  minus  periculum  vicansinmaius  tum  ^ 
iticidcre,fed  contra.  Nam  Sc yllam  mn.us 
malum  ellc  quam  Charybdim,  nocius  eft 
quamvtegeac  admouicione  .  Haifieiuis, 
Sandtius  . 

FVBE  tenus  mulier]  Impudenti^e  nota  .       T  I  r 
ftjf  ffii{j.eiovrv^  a.voicti  sk  iKa.yi^ov  ■  quod 
nen  minimum  amentiA  fignum  ,  aic  Gale- 
nus  Tporpi-srrtKCJ  iTTi  ri^^o-i.  Imitatus 
eftautem  Virgiliura.qui  fic  : 

&pulchropeffore  virgo 

Vuhe  tenus  . 

Succin^alatrantihus  infra  cS^c]  Infs- 
riorefiu  partecinfta  quafi  monO rofis  ca- 
nibus.Eftaltera  imirawo  Virgiliana: 
^^id  loqucr  autScyllam  Nifi,  o^uamfamtt 
fet^uuta  rji  , 

Cardi' 


394 


Andre^  Alciati 


Sc)!U 


C.'iniiidii  fuccinRnm  latriiiJtibns  inguinn 

liionsiris  , 
Dulichias  vexijfe  rates  J 
Ex  qiio  locoadiicrtes  duas  fiiiflc  Scyllas. 
Viia  Nili  Mcgaieii/juni  icgis  fiiiafuit.con 
tra  quos  duni  dcuiajs  Atheniciiribus  pu- 
«juaiet  Miiios,piopter  filij  Aiidiogei  intc- 
x:tuni  ,  qucm  Athenienfes&  Megaienfes 
dolo  necaucianc,  amaruseft  a  Scylla  Nifi 
filia.Qu^x  vr  hofti  poflec  placere,  comsm 
puipiiream  parenti  abfciiram  ei  obtojic- 
quam  Nifusita  habuerat  confecmcam,  vt 
umdiu  rcgno  poriretur,  quamdui  illam 
lubuuletiiitactam.  Poftea  &  Scylla  a  Mi- 
noc  contcmpta,dolorein  auem  cirin,  qu:e 
icalauda  dicitur  ,  conuerla  eft-Viigil.i. 
Georg. 

£t  pro  purpureo  poena^  dat  Scylla  capillo , 
Vide  fabulam  apud  Ouidium  S-Metam. 
Alcerafuic  filia  Phorci,  dequa  hic  fermo 
cft.quje  verfa  fercur  in  faxum  iiimari  pc- 
riculofum,dequaOuid.4  Meram-Has  ta 
men  plerumque  PoeC£e  confundunt,vt  6. 
Faft.Ouidius .  Et  Frepertius  lib.  ^.fic  lo 
quitur  ; 

^hfid  mirum  in  pfltrios  ScylLtm  fmijje  ca- 
pillos , 

Cadidaqi,  inf&uos  inguina  verfa  canesl 
Ouidiu6  ni  Amoribus  : 
rernos  Scylla  patri  canosfurata  capiUos 

Pube premtt  rnbidos  inguifiibus^ue  ca- 
nes  . 
Idcm  Z'  dc  remedio  : 
l^rxtcritsi  tautus  Nifeida  nauitagaudet . 
Sunt  qui  volunc  Virgilium  vcramqj  Scyl 
jam  coiiiunxifle  ,  quapropcer  fic  verfiun 
cxcudendum  curaiunc, 
izluid  loquar  aut  Scyllam  Nifi  ,  aut  quam 

fama  fequuta  efi. 
Sed  duriulculus  cft  verfus,neccredoPoc 
tam  fic  fcriptum  reliquifle.inio  potiusmo 
re  poctico  fabulas  coiifudiflejVt  vnaScyl- 
lam  proalrera  acciperec .  Nam  &  ipfe  in 
Ciri  varias  rcferc  opiniones,  quem  vide. 
Legeetiain  Nannii  Mifcellan.lib.  6.  Sc  la- 
cobum  Bononieniem,Ani:ocac-  qiias  pau- 
culasfcripflcin  Virgilium.Alciatus  Iib. i. 
Parcrg.cap.6.contcndit  Virgilium  TOTrpt 
rjov  (i:ruarc  voIuifle,qu.r  vt  plurimumfal 
faeft:{ed  id  non  placerSandio  . 

Monfirorum  catulis.]  canibus  mouftio 
/is,  Virgil.dixit; 

.jihtimidos  nautai  cfinihus  laceraffe  ma- 
rinis . 


EtOuiJ.  4.Trift. 

I.fje  canes  -vterofub  virginis  „   - 

CicciodcharufpicrefponfistQ^uam  Scyi- 
lam  tam  enuiieutibus  canibuSjCamque  ie- 
iunis  Poete  fingcndoeiprimcre  pocuerut? 
&c.  Canes  porroaccipi  pro  rapacifcus  & 
exploratoribus  hominum  rapacium  idem 
Cicerono  fine  fatyricomorfu  nosdocuit , 
vtlib.i.in  Verr.Debere.aiebat.fuam  raticK 
nera  ducere:multa  fibiopus  efle.mulra  ca- 
nibus  fuis,quos  circafc  habeiec.Et  lib-j. 
in  eundem;Qnid  ifta  cohors.quorum  ho- 
minum  eftfVoiufij  arufpicis,  &  Cornelij 
medici,  &  horum  canura  ,  quos  tribunal 
meum  vides  lambere  ?  Eadem  oratione  : 
Quiciimagros  maximos  ac  feiaciflimos 
perfeipfum,hoc  eft,per  Apronium  ,  Ver- 
rcm  aherum  dcpopularecur ,  ad  miiiorcs 
ci  uitates  habebac  alios ,  quos  tanquam  ca- 
nesimmitteret,nequam  homines,&  impro 
bos.quibus  aut  pccuniam,  aut  frumctum 
publicc  dari  cogebat . 

Scylla  biformis]  Superne  fgminam  refe 
lenSiinferKc  in  caninos  rid:us  definens  Ui 
citur  vero  Scjlla  a.To  ra  i7KvKav,afpoliM- 
do  fcilicecr.vel  a  crKvJ^./.eiV,  zcxando  :  liccc 
quidam  pucarintct;7o'T<Si'  arKUAdKcoVjhca- 
tults  deriuari  • 

Monfira  putantur  ^c.]  Mythologia. 
Monftra  Scyllam,id  eft,impudentiam  co- 
mitantia  funt  auiditas,  temeritas,  lapina 
feu  lapacicas. 

Raptus.]  hic  raptus,pro  rapina,  poetico 
morei  vc  cogicatus.pro  cogitatione;vt  au- 
fuspro  audacia.  Iniureahoqui  raptus  di- 
citur  contrcd:ario  fraudulcnta  perfbnarii, 
propric,  vt  in  Cod.  de  rapcoxibiis  virgin. 
&  m  Dccrctal- j.deraptoribus.Rapina  ve- 
ro  fieri  intelligiturin  rebusmtjbilibus  per 
vim  ablatis,vt  in  tir.  Vi  bonor. rapc. 

AtScylla]  ipfamcc  eft  Tiif  uvouJ^eicn  ry 
pus  fcu  imago.  Vide  omnino  CoclRhodi- 
giii  Iib.i4Cap.3.noloenim  cgo  hicimpu- 
dcnti  curpirudine  chartam  iuquiiiare  . 

Q_v  I  D  N  A  M  fibi  velit  hoc  emblema, 
ficis  cx  ipfo  epigrammate  conftare  icor  ; 
appofi  c  enim  Alciatu.s  id  ad  iii.pudctiam 
traniUilic  ,  qua:  tribus  potillimum  vitijs 
l^ibidilTimis  comes  efle  foleac,aiiar!ti^',fiue 
rapii)aj,audacia:,3nuidix,  qua;  iub  eleganti 
aut  viri,  aut  muliens  foiroa  plcrumq;  la- 
titant .  Quid  enim  nonaudeaiimpudcns, 
qui  i>ihil  non  fibiperiTUttit ,  turpc  putat 

iirl  ? 

Pono 


Camsf 

rapati 


'U 


Scyllp^ 
de  dU 


'Raptui 

K.aprj, 


IV. 

Imptid 


Eroblemata-j . 


305- 


Porro  hoc  quicqiiic?cftcmblcmatis,  rc- 
£ih  torferis  in  fori  Iacratores,iabiilas,qui- 
busquici  unpuHctiusJquid  fapaciusfquid 
deniq;  frauduleutius?q'.ii  duni  iufti  &  x- 
qui  patrocinium  fufcipere  aiuut.fxpiusal 
tcratfirmatiuam,altcrnegatiuam  parte  rci 
iudicadae  defenduut:?udcfit,vt  vnuscorii 
iniulhimfempcr  tucatur.prout  pars  hunc 
vci  illum  conuencritprius  ,  idq;  pcrphi- 
icsdie$,mcn{cSj&annos,liresnucrdum  iin 
inortalcs  protrahcntcs,quoad  mifcrorum 
nunimi  pcnituscxhauiiantur  ac  eloculeu 
turitahtum  abeft  vt  bona  publica&r  priua 
tadefendant.  5ed  nc  vidcar  pauis  odio  la- 
borare,  nihil  dicam  hic  vltrade  arrufcato- 
ribus  illis>quibuSHulla  rciigio  ei^  vclom- 


nemhomiMcm  natum,  vtdicebai  Archilo- 
chus,dscoriare,prfiicipis  faltcfui  cui  pJa- 
ccrchoc  pa<5to  ftudeat ,  fifcum  vc  adau- 
gcantj&  nccminus  tamen  praedam  in  fmri 
fuum  conferantjVteft  apud  Lanipridium. 
Et  tamen  hi  iuprcciohabcutur.qui  potius 
noiiis  illis  tormentorum.hoccft,  tribuco- 
rum.vedigalium,  portoriorum  ,  quibus 
mifera  plcbs  dilaniaui  r,excogitatis  generi- 
busdigni  crant,  vt  Pcnlli  taHrum  aeneum 
expcnreiitur.  Hos  igitur  morboniam  abi- 
re  cxopremj  eum  enim  in  locum  lauernio- 
nes  &  grvphos  iftos ,  vel  ipfis  etiam  feli» 
bus  rapaciores  abiegari  video  a  Lipfio,lih. 
4de  Repub.c.ii.  Quo  etiam  ego  aman- 
doVcfpafiauum  cij  vectigalifuo  vrinaric 


<t>tAccvrix  . 
EMBI.  EMA       LXIX. 


^^od 


30^ 


AndreaeAIciati 


II. 

Vatici' 
nium  Ti- 
refig,  de-> 
Narcijjo. 

Nar^tj 
herba  , 


Narcijft 


r^  VO  D  nimmm   tua  forma  ttbt ,  Narctjfe ,  placebat  $ 
^^      In  jlorem  ,    ^  noti  eH  verfa  liuporis  olt^ . 
l^f^enif  efl  mareor  ,    cladesj,  ^tAccvricc ,  do6ios 

Sl^a  pejfum  plures  dat%  >  deditji^  viros  : 
Sjii  veternm  ahiciia  methodot  noua  dogmata  qft^runty 

N/)4,  fuas  pratcr  tradere  phantafias  . 

COMMENTA 


IN  fotre  limpiiliflimo  iuuenis  rormo- 
lus  vmbram  (namabaquis  reuerbcra- 
lam  iiirciitccoiircmpIarur,iuxta  quem  fui 
nomiiiis  flos.Narciirus  fcilicet,  prorfipit . 
Floscfi  purpurcus,  ftellatus.de  quoPiiii. 
lib.iicap.f.ii.&  \9- 

T  I  R  E  s  1  A  s  vates  tamdiu  vidturii 
NarciflTum  praedixit,  quamdiu  a  fui  con- 
fpedu  abftinerec .  Atille  ignarusinfortu- 
nij.quod  iamiam  fibi  impendebat ,  vifam 
\w  foiite  fui  vultus  imagi  uem  (ic  deperijt, 
vt  fui  amore  captus  mifere  conrabuerit  , 
&  in  florem  fui  norainiscommutatus  fit , 
quiNarcedicitur,teftePlinio  lib.ii.  cap. 
i9.Eftautem  Njrcc,  j/a/ooj  fiue  VApKHtTif, 
ftupor.torpor.membrorumq;  diflblutio : 
&  Nircifliis  flos,fi  diutias  iiafoadmouea- 
tur,mentis  torporem  inducii.de  qno  vide 
Marccllum  Virgilium  ii-i  DiofcoriJem  . 
Narcilfi  fabulim  refert  Ouidins  3.  Meta- 
morph.  Deeodem  vide  lcones  Philoftrar 
ti,tit.Narcifllis,&  Statinm  lib-?.  Tii^bai- 
dos .  Paufaiiias  in  Bocoticis  ficait  de  Nar- 
ciflo:ln  Thefpicnfium  terra.locus  eft,qai 
Danacumappellatur:ibi  Narcifli  fons  vi- 
ficur:  Sc  aquam  hanc  infpexille.Narciflljmi 
ferunt,qui  no  inrellexit  fuamfe  vmbram 
videre,ac  feipfnm  a  (emetipfo  amari  igno- 
rauir,atq;  hoc  amore  inxta  fontem  con^a- 
buicSed  id  plane  iiifulfumeft,  eodemen- 
tiiequemqviam  penienire.vtex  anaorisar- 
dore  homincm  ab  homiris  vmbra  d  gno- 
fcereneq  icat .  Verum  de  codem  &  alia 
quxrdam  narrantur  priorib'isminus  nota. 
.Sororem  Narciirumgcmellam  habtiifle  ,. 
tuminalijs  rebus  Ipecic  phne  fimilcm  , 
tum  eadcm:  vtrosqj  comam  hibuille  vni- 
colotcm.ijsdemq;  veftibiis  fuUreindntos, 
iimul  item  venatumexijlli::  at  Narcifliim 
jn  amorem  incidiiTe  fororis  .  Mortua  au- 
rem  puella  foiuemddijt,&  fuam  fe  vidcfe 
iniagiiiem  intellexit.Q_na  rcincelleda.non 
luhil  alleuuuoms  inamocefei)fit,taquam. 


R    I    I. 

non  fuam  vinbram,  fed  foForis  iinaginCRl 
coiirpicarctur.HxcPaufanias.qtii  &  Nar- 
ciflum  herbam  multo  aute  Narcifli  mor- 
tem  fuifle  ,  teftimonijs  antiquilfimorum 
probatVide  plurade  Narciflb  apud  Nat. 
Comitem  MychoMib.^.cap.  i6.Cel.Rho 
dig.Iib.Kf.cap  ir. 

^lVODnimium  ^c]  Defcriptio  ^/- 
Kcivra,  Huic  fimile  pene  eft  Epigramma 
pid:?  Poefeos  BarthoIom.AnuIi,quodpro 
pter  elegantiam  afcribam : 
Narcijftii  liquidti  formnm  ipeculatm  in 
i'ndis  , 

Contemnens  nlios  y  arfit  amore  fui  :. 
TabuityQr^fenfim  venientiin  membrajfu* 
pore^, 

Ipfc  fuifncius  flos  hyacinthusiamans. 
Hincfugite  (0  iuuenes)fonsiJieFhilautia, 
feipfum 

StultHi  -vbi,  ciife  nonf^bene  norit,  amaf. 
EuoKie  pulchcrrimam  difpntatioiicni  ea 
de  re  Marfilij  Ficini,  Orac.6.c.i7.  incon- 
uiiiium  Pldtonicum 

TuaformatibiyNarcif[e,placebat  ]  Plii 
rarch.  Sympofiac.  y.  quajftion.7.  lefertj 
idem  accidiiiecuidamiquem  Entelida  no- 
minar.quicum  lein  vndisafpe(flaret,amo 
refui  ca^tus,  peneperijt,  dum  itadepe- 
met- 

Inflorem'^  ribi  cognominem,id  eft,Nar- 
cifliim . 

Notijiuporu']  Narcifliis  enim  flos  dici- 
tnr  a  v<*p_'(.W)quod  ftuporeni  fbnativel  «*W 
T^vctpt.  '/'i  toipefcere.V ndc  ciiam  flos  ipie 
capuc  tencat. 

Olus]  OIus  dicitur  omnis  herba  (atiua. 

Marcor]  putredoi  caries  .  Metaphora  , 
pro  eo  quod  eft  deprauatio,  piKetvTia. 
enimingenio  inducit  quafi  marcorem  8c 
exilinm . 

Cladesq;]  movsSc  exitiura  ,  alia  meta- 
phora  . 

^iKctsjTtA]  (pihAVTiA,yi  vertit  i.Carra. 

Odc. 


ri 


Nanks 
■vndeii' 
Bus. 

Ol-us 
MartU 


Hih' 
ticLj, 


Emblemata_j. 


307 


Ode  i8.HoratiiJs,cft  excu%  amor  fni;  cii- 
ius  verbaelcgancifliniaad  Baccbuni,  fub» 
{cribam  : 

.<:^uj  tene  cum  Berecynthio 
Cornu  tympan <? ,qu&fubfequttur  cAcus  a- 

morfui , 
AttoUens  vacuH  plut  nimio  gloria  vertice. 
Dc  cJ/AstfT/at  vide  proucrbia,  Suum  cuiq-^ 
pulchrum.Sc  (piKAvToi,  Adi  ctiam  Arr.o- 
telem  Iib.9.MoraI.cap.7.&  8. 

PeJJum plures  dittq,  deditq{\  pro.pefTun 
dat,&  pefrundedit,tmelis  .  Pcinim,  a  t£- 
CHv tcadere Sigm^Cit  dtorCum  ,  quaii  fub 
pcdes  proie(5tumApul.Iib  j.Ni/ieam  pef 
fura  de  taiitis  opibus  deieccio.  Lucret. 
lib.  6. 
Multaq-^prAterea  ceciderunt  mceni/L  ma,' 

«nK 
Motilus  in  terris,  ^  multiper  mare  pefsU 
Suhfedere  fuispartter  cum    ciuihus  vrbes . 

^^i  veterum  abtecia  methodo^  Qui  a 
vecerum  doctriua.docendiq;  rstioue  defci- 
fccntes  ,  nouam  quandam  fe(flam  iiiduxe- 
runt.  Methoduseft  compendiofa  via.feu 
prarceptio:fiquidem  c/sVjviam  fignificat, 
&c  fjLi^oS^of  ,  viam  breiiiufculam  6c  com- 
pendiofam,  qua  uicedere  vetuic  Pythago- 
ras.Vnde  abbreuiationcs&  artiuin  pr^cc- 
ptioncs  hoc  vocabulo  ab  Ariftotcle  iutclli- 
g'intur  . 

Nilq-^fuaspr&ter]  ijq;  nil  aliud  tradere 
voluerunt  ,  quam  quod  eorum  aidabat 
libido  . 

Fhantafias.]  0^\monts-(pdLV7AffiAi  Fa 
bius  lib-  io.cap.7. 3c  Ijb.  i  i.cap.  10.  appel- 
lac  rerum  vi(iones&  imagincs,  Cicero  i. 
Academ.  Vifa  .  Anftoteles  t.  dc  Arima  , 
phantafiam  defctibit  phantaftica?  virtutis 
operatioiiem ,  fc^Iiccc  niotum  a  fenfu  fe- 
cundumaclum  faclu.Vnde  patecdiiFeren- 
tia  inter  phancafiam  &  phantafma  ;  nam 
phanca(ma  eft  imaginatio  vel  vifioeuis, 
quod  noueft.-  phantjriaautcri  folum  eius 
quod  eft.authoreSuida-  Egocum  Socrate 
percaiKm  &  aiif;iem  lurareparatus  lumj 
Alciar-.ui  hoc  loco  icfpexidead  phantaila 
morbum,qua;  eftincellect.aS  vcl  cogitacic- 
nis  deprauatio.de  qua  Galcnus  intenorum 
5.AiFedio,inqait,qr.a:dicitHr  phaiitalia , 
nil  aliud  ei.,quam  intelkcn^us  corruptio  . 
Q_i_i3m  eriam  tangit  Cclfuslib.^.vbi  phre- 
nefis  fpc.ie?  exceuitur .  Hinc  a  communi 
indicio  deuios  fimpkx  vulgus  phantafti- 
cos  nuncuput  .  Hos  Itaii  paftim  Byuros 


dicuntjcrcdoab  inconditismoribuspopu- 
lorum.quiinPonto  dicuntur  Byzares,  »t 
inquit  5tephanus  ,  meminitque  Valerius 
Y\3.cc\.\s:ByXjiresq;  vagi , 

NoTANTVR.  hoc  figmcnto,  qui  a 
veterum  legrijus  &  inftitutisdefcifcentes,- 
nouam  quandam  dodriD^forroam  confe- 
<5lantur:tamqj  fibi  placent,vt  liccrobtulio 
res  reuera  fint,quicquid  tamenpr^ecipiut, 
viclentiusaliquamum  inculcant,  negleda 
prorfus  &  oblicerata  maioium  via  &  ra- 
tioncrcoquedcuentum  eft,  vtfidemillam 
canair.  ,&:pn(cain  vcteium  au<floiitatem 
pix  fuaopinione  nihili  ducant:taiicacft  cx 
cucieutia,ftultitia  acq^  perucrlitas .  Tales 
funt  \eo<Xi<^ot  qnidaivi  impudcntiflimi.qui 
nouorum  dogrriacum  perfuafione  popu- 
lum  incautum  ine^^canc.vciborumq;  pha- 
leris  fic  proteJant&  peruertunt,  vtmifer- 
rimi  homines  eirore  perci;i,qHafi  guftata 
loto.libcntcf  a  ChriftiaiiK  Rcipubi.cum- 
munioncjfuo  maguo  malo,dcfcifcac.Tam 
enim  fuucperfridsfron£is,vtfua  dogma- 
ta  omiiium  cde  ccrtilfima  vcrbis  lcriptisq^ 
aflerere  110  verici,nullamaliam  meiiorem, 
autcertiorem  de  rcligionc  tradiram  fuitfe 
fententiam,quam  qu£  a  fe  fuifque  trada- 
tur,  affirment.  Sicq;  pluriraorum  damuo 
&  pernicie  deteftandam  (piha.v7ia,v  in  re- 
bus  diuinisexperimur  .  Potelt  &  hoc  tor- 
queti  commode  in  impcritos,  &  ciy.\ia-cv{ 
rerum  fuarum  non  squos  admuatores, 
quibus  fane  (vt  Comicus  ait)  nihil  vnqua 
quicquam  iniuftnis:iiihil  enim  reclum  pu 
tant  nifi  quod  ipfi  fecerint.-quo  fit,vt  alic 
natam  impense  carpeiido,fuaq;  plus  qua 
par  eft,admirando,  ingenioli  flosabfq;  vl 
lo  frudii  facillime  marceicat.  Vnde  meii- 
to  illud  repetam,quod  Alciatus  in  quada 
Oratione  dixit :  i>.'u!Iam  eile  pciniciofio- 
remiftudiorum  calaxnitatem,qaam  fui  ip- 
fius  cogfidentiam  &  admirationem.quem 
morbum  Grzci  (pthAvrittv  appellant.  Eft 
enim  ea  lucsaduIationcdcfetior,eoq;  ho- 
rriinem  inducit.vt  fecxiftimetoptime 'ci- 
le  qu2B  iion  incelligit,redditque  eum  ncgli 
gentem,fupcrbuni,ociofui"n,ali'!rum  con- 
teniptorem.  Eniendatur  autem  hic  er- 
ror  non  tara  oratione  quam  frequenti 
auditu  &  collatione,qii§  cum  peritioiibus 
babetur.Q^apropter,inqLiltiIk,cauedum 
ab  hac  bcllua:nullus  eium  enc  vcri  fapieu 
tiajcapitalior  hoftis,  quam  qui  nielioruni 
prxccptorum  dogmata  flocci  facit.  Diui- 
V     2.         nus 


!  \. 


Noy.z  d'j- 
cfore^  rc- 
preherjt . 


Imperiti 


3o5 


Andrcfc  Alciati 


fUi  locta , 


Ttet  mor- 
iia  maxi 
mHs» 


mu  Plato.qitem  t^nquam  rara»"alicnius  ic 
veiai  fapicntia:  terrcftte  oiacul.im  nicrito 
doifli  omiics  fiifcipiiint  ac  » encrantur,lib. 
j.  Dcleg.  auream  planc  fententianj  pari 
verborum  pondere  fcripris  mandauiti^ar*:' 
Tcov  <N  fJLiytrav  kakov  dt,v^pa>7rot(  Toli 
'!roKKoii'iu.yjTov  ivTaTii  \\j-)^dui  i^tv ,  ou 
TAi  A-JTa  tT\jyyvti>(jL)]v  i-)^u}V  drro^uyitv 
iJ^e/J.ictv  /xii}-jtvS,TM'T^To  /'  hiv  o  Kz- 
yvdiv, ai  ipiKoi  etvTa  ttS.;  AvbpaTroi  <purH 
7i  gV/  <5W  op^ui i')^  To  j^ciV Hvsu  7oiStoV 
ra  J"'  AKi\Seictyi 'TTu.VTav  el/j.scpT»fj.ATav 
J^istT^iv  (rzoi^pttiefjT^i (ptKiitv  ctntov  iKci 
rayinTcu  iKdiroTt.  Qnx  fingnlafidi- 
ligcntercxpendamus,  fuppctet  nobis  ac- 
commodatumcerte  Si  pr^fensamuletum 
adarcendum  ,  aut  minuendum  hunc  ani- 
mi  crrorem.hominibusquidem  gratum  , 
fed  tamenexirialem  .  In  prinais  enim  ^/- 
/^itvTictv  non  abs  rc  appcllat  maximum 
quoddam  malum,innatum  in  mcliore  ho- 
jninis  parte ,  ncmpe  animo:  &  co  quidem 
dctcrins  ac  prajfcntius ,  quod  licet  eo  ple- 
riqucmorbocorreptifint.no!)  tamen  vm- 
quamde  remedioquarrendo.auc  parti  ma 
lc  afFciflaeapplicando  cogitant ,  vt  randem 
fanipo.Tinreuadere.Atqui  nuUaexitialior 
aut  damnofior  jegritudo  cft  ,  quam  qiia: 
fui  fenfum  adimit ,  ita  vt  Avcua-^ns-ietv 
quandam  indticat.Sc  rcnaciter  foueat:  quo 
fit,  vtomiiianimicontcntione  &  induftria 
in  co  malo  periculofi/limo  propulfando 
fitcnitendum  ,  &  eo  maiorcun  confercn- 
da,qu6  morbus  hic  (in  quo  fic  fon$,&  ccr 
tc  principium  aliorum  omnium  ,  qua:  in 
animumcadcrcpofiiinr.vitiorum^grauio- 
resaffcrt  corruptiones,clademquc  ingcnij 
pra:fentiorcm  .  Nulla  enim  ratione  fieri 
poteil.vt  qui  hac  percivlfus  pcftcoberret, 
(anum  vclinalijs,  velinfeipfo  iudicium 
retineat.citm  fenoii  norirrquandoquidem 
fit  in  oculismentis  infu(acaIigo  tam  defa, 
tamque  fpinofa,  vt  velapertis  oculisnihil 
▼ideat.ftaq;  qui  fuicapitiir  amore.noii  vc 
re  fcfe  amare  poicft  ,  fed  falfam  quandam 
dc  feopinionem,vt  vmbramaliquam.qua- 
fiquiin  tenebris  pafpat,  ofcitantcr  aucu- 
patur  At  vero  (vt  Platodocet)  fcipfum  a 
feipfofalli  TrdvTcjv  ydiKi^TrcoTetTovyitwo  ve- 
roadijciam  SHVc!rTa.7ov  Ysfd^KicoTttToV' 
Ctim  enin»  impoflor  ipfe  pra^ftofemper 
habeacu  r,nec  niinir.vim  quiuem  abfccdat, 
qtio  paiftononeire.grauilTimum  maluni, 
jnpr.imis^ue  deploraiidnm  f  Cascitas  iia;c 


omnium  maximeinto!erabiIis,cflm  infci» 
tiam  noflram  fapientiaj  loco  habemus,  & 
quauquamomnium  penereium  ignoratio 
nc  laborcmus.tameii  no>!  omnia  ing^nio  af- 
feciKosarbitramur.ToIerabile  alioqui  vi- 
tium,fi  ea  tanium  placerent,  qua:  ingenif 
fpecimina  quxdam  prsc  fe  ferunt,  autalia 
generisciiifdcm;in  quibus  fi  tantiim.  faili- 
mur,  nec  fallimus,  aut  fi  fic  fallimur,  vC 
mclioribus  <S(  pcritioribus  aurcm  patetcni 
agnitoerrore  prxbeamus  ,  ncmo  eft  quiii 
veniale  putct.Quotus  autcm  quifque  ef^, 
qui  placidoferatanimo  ,  quod  ipfi  na^ui , 
&  fitia  tam  impcnsc  iiobis  pfaceant,veluc 
amattrem  amicAfVtzit  Flaccus, 
Tnrpia  decipitint  CAcum  vitia  ,  aut  etiam 

ipfa  hsc 
DeleitanffVeluti  Balbinum  polypu^  -^^»*)» 
Quo  fitjvt  vero  vctius  didtum  fit  a  Thco 
crito  (vt  id  ad  noflrum  fcrmoi^em  conuer 

tamus.)  spont 

TloKKc/.Kti,  a  7roKvpAfJ.i,TeifAif  KetKei  Ktt' 

KA  Trifdt.vTau.  id  cfl ; 

M,tu4.  raro  Polypheme  , 
^luA  minimefurit  pulchra,  ea  pulchra  vi» 

dentur  amori . 
Nimirum  id  iii  cuilI"aefl,quod,vt  ait  Var 
rOjOmncs  videmarnobiselfe  bclli,feftiui, 
fjpcrdar.cum  fimusij-itzsr^o/.Id  tamctfiom 
nibus  gcneialiter  vcrum  eft  ,  taraen  in  ai- 
tiHces.atq;  ex  his  potifTimuiTi  poetas ,  ad- 
ha:c  inamatesprecipuc  quadrare  vidciur. 
Etenim  reftiflime  fcripfit  Ariftotelcs  lib.  c«^;„I 
4.MoraI.Suoqueniq;  artificera  opcreim-  .* 

pcofedclcdlari,no  aiirer.quam  rcbusqui  rhrum 
bufdam  ex  fcfe  prognatis.  Ncq;  fecus  ada- 
mant  fuacarmina  poetx,  quam  parcntcs  1 

liberos.  Eft  enim  artificis  opus  quafi  qui-  I 

dam  ingenij  f(jtus:de  quo  Socrarcs  air,  rc- 
<5lius  iudicarc  obftetricem  quam  matrem 
ipfam  .  Sponfisitem  amantibus  mos  eft, 
fuam  cuiq;  fponfam  ccrtatinj  extollere. 
Cuius  rci  fat  magnum  exemplum  extat 
dcTarquinijsadolefcentibus.Vnde&  ho- 
dic  vulgofcitc  dicunt:  Nullum  rcpcriri 
deformem  amafiumiproptereaquod  ama 
ti  vel  non  pulchrapulcherrjma  vidcatur. 
Hinc  illud  Plautinum  in  Sticho  ; 
Suu4]  rex  reginAplacet  ifua  cut^ue  ^onfct 

iponfo  . 
Id  quoq;  optime deiiotarc  vidctur  apolo-   jtpej^^ 
gus  ille.In  auium  conciliodixitaquila,  fc  ^^    ^. 
iiiaulicoseligere  velle  formofillimosquos  „p^ 
que  aliarum  auuun  filios.  Cum  igitutcer 

UlilQ 


Emblemata_j." 


S°P 


'JJenta. 
*orits  ma 
'tm . 


icr.itu 


titini  qu?q;  Tuo?  ofTtrrecbiibOjO  regina, 
inqui<,accipemeo5,qui  c:E:cro?  piilchritn 
diiic  fnpcranr.  Qn^a  forma,fabdic  aqinla  , 
fiincfilij  tuiJQu^aego  fum.refpondic  bu- 
bo.Tuiicomnes  vehemeini  cachinnocom 
icota:  fuerunr.Scd  cfto  hoc  vcnia  dignum, 
vc  fuis  quifq;  Iiberis,fuis  artibus,  (uo  in- 
ftituto,fuisinuentis,fuae  patria:  peulo  im 
penfiusfaueatjnifi  eo  caecicatis  rapiamur, 
vt  Sc  virtutes  alicnas  C3lumniemur,5:  no- 
ftris  bUndianuir  vitij3,eaq;  viruitum  no- 
minedonemustac  fibiquisqi  fit,quod  fibi 
fuit  Suffenus  Catullianus  ,  aut  M^uius 
Horatianus.Q^uod  viti)  Flaccusin  Epifto 
lisnotans  inquit  : 
Dum  mald  deleciant  mea  me,vel  denique 

faUant . 
Ex  Ariftonymocitatnr  illud  :  i<riViV  /S/<u 

(jLAKI^A  /SKcCTTOVyTO  dvotlTO'J<  OVT(tiTrj( 

'TToKKovfiOiif^cu  ipfzviu^i Hvau.ld in pri~ 
mis  esl  i>i  vita  humana  no.xitim,qMod  per- 
multi  cumfefapere  putent,tamen  defipiat. 
Q_uamobrem  nihil  deterius  aucpericulo- 
fius,  quam  nimium  fidere.  Certe  (vcdc 
meipfo  aliquidj  fum  fatis  raihiconfcius  , 
quam  debili  fc  pcne  nullo  ingenio  /im  :  fi 
quid  tamen  fic,nriquam  vHaceiuis  me  pro 
fccifTclibere  confiteor.quam  cum  ignora- 
ic  me  multa,&  quidem  pene  omnia  primu 
agnoui,  rumq;  mconon  mmi/no  fumptu 
depreh€iidi,&  apertis.quod  dicitur,ocnIis 
expertirs  fum.quam  iio  /it  tutnm  aliorum 
iudicio  &  famxi.icumbere.  Nam  fzpenu- 
mero  contingit,vt  nos  plerique  prsfenres 
laudenr.velamore,  aucahoquouisaffeftu 
du(fl-i,ficq;  de  nobis  bcnc  mereri  putant  , 
cum  frpius  vc  decoloribus  cxci,  fic  i)  de 
iiollrocaptu  &  in  liceiis,aut  etiani  hone- 
ftisa(5Honibus  profectu  fentiant.Intcrea  ta 
iiTeneorum  in  fententiam  pedibus  imus  , 
quodaiunt,  atqj  importune  falli  nos  fini- 
mus.Craflam  mchercle  &  fupinam  credu 
licatem- Agnouit  lubensSocratesde  fe  Pby 
/iogno.-ni  iudicium,talemq;  a  natura  fore 
fc  pal.im  faiTusefl  ,  iiifi  fe  Philofophis  ex- 
colendum  tradidillec.  A  qua  quidem  mo- 
deltia  longc  fcmper  abfumus^quiementi- 
tos  quofdam  fapiencije  coIores,&  imagnia 
ria  virrutum  ornamenca  nobis  ineffcdemi 
r3mur,&  vc  veracredimusabfoluraque  , 
quafi  quibus  ad  perfeclioiiem  addi  nihil 
pofTir.ideo:].  molefie  ferimus,fi  qui.dum 
noftri  mcnrJoiem  faciu  iC,  lion  fatis  hoiio- 
xifice  loquantur,caque  tribuant,  quas  nos 


qH.int:o 
ZiKrt'J- 


minime  attirigunr ,  ve!  etiam  nullo  modr. 
ad  nos  attinent. Qmmocbus  vt  deploratif 
fimus  fanari  ?gre  poteft,nUi  tamen  ali  nia 
do  melioie  quodam  impulfi  gcnio,  potius 
fpe<ilenuis  quid  liobis  dcfit,quam  quid  ad. 
fit.Si  quid  cnim  adefl.cauendum  efiimpri 
mis  iieefriuat ,  aut  pretioampliori  quam  ' 
parlit,  ceft.marum  vilefcatapud  alios  :  fi 
quid  dce(l:,quod  fi.iamusornamenron©bis 
eile  polle  &  vfui,efficieiidum  eft,  tt  labore 
&  dUigentiacomparari  i  nobis  &  conqui- 
ri  poflit.Sed  in  primis  meminille  debenuis. 
fubindcqueanimo  repetcre,non  quanrum 
cxteris  excellinuis ,  led  quantum  alijs  fi- 
rauj  inferiores  ,  &  quam  alioqui  dercrio- 
res .    Bene  Seneca  Ibellodc  vitx  tranquil- 
li-fate^Putomtiitos  potuille  ad  lapientiam 
jjuenirc  nifi-purairent  fe  perucnille  .  Illud    , 
enim  c/Astyr/ci?  vitium  tam  nobis  familia  ^*    ■''^ 
re  ac  domwilicum.ted  tamcn  inprimisexi 
tiofum,pr.eterquam  quod  cumorem  ,in- 
uidiam,audaciam,&:  defidiam  foucc,  folec  '^'*'' • 
eciam  vna  fecum  adueherc  &  alere  rurpif- 
fimam  ignorationem  ,  quam  merito  So- 
phocles/vfTeAstcsi'  KAKov  appellac.Vete 
ribusillud  inorefuit,  eum  malignosha- 
bere  vicinos,qu:  fui  laudator  fuerit-Idcir- 
co  numquam  probata  eft  illa  plus  a;quo 
pruriens  ^iKAVTicti  opinioin  Aftvdaman 
re  hiftrione,  quod  fuasipfe  laudes  infcribi     .„    , 
vellet  ftecua:,quam  meruerat .  Non  enim        -','■' 
populus  homiiiis  votum  infolens  flbi  fe-  ^/ 
rendum  elfe  pKcauit,qu3nquam  Je  fua  pa  ■'  ^'^  ' 
tria  bene  meriti.Ar  quod  pcne  mihi,  dum 
ad  alia  piopero,  exciJerat,  Suidas  aucSlor 
eftiNymphasa  Narciilb  fprctas  veriirime 
dixille: 

TFOKKoi  <Ti   Ti  l/.l7iiTlV,a.V   (TdLJTOV  ^lK'}i  . 

Et  multi  te  odertnt ,fi  tu  te  ipfum  ames  . 
Qu^id  tam  maleaudijt  Sophiftarum  uo- 
men,nifi  ob  effrenataai  illam  ,  &  carcam 
fiii  admirationem?Socrates  vteorum  im- 
portunitatcm  frangeret  atqj  eluderetCiUi 
enim  nihil  fe  neftsre  iactabant  impudcn- 
tiusj  eosq;  concr3ri|S  armis  oppugnarec » 
nempe  honefta  diirimulatione  potius,qu3 
paii  verborum  ftrepitu  atq;  contenrione  » 
dicebachoc  vnu  fe  fcire,qu6d  rerum  om* 
nium  efletinfcius.  Id  vero  nonaiebat,  vc 
falfadc  feIoqueretur,apudeos  pr?fertim, 
quorum  familiari  confuetudine  vtebacur, 
fed  vt  alfererecea  hibens  omnia  te  ncfcire, 
quae  tamimpudenti  fronte  iibi  ariogabac 
tiiuiales  illi  ixATcuoKcyi,  qui  fic  iiberalcs 
V      5  difci- 


Sophtji^i . 


310 


Andrea^  Alciati 


Arjffote  ■ 
ies  ci'  Ci- 
cero     z't- 


ihltofd- 

pht    p/. 


difciplinaSjipfamquc Philofophiam  often- 
taiiclo,reuera  proflicuerenc  &  piofanaienc: 
aui  pocius  vc  fignificarcc  aJ  veram  folida- 
^iie  fapieiiam  iiemniem  accciieie  viiquam 
pon"e.i)i(i  primum  fc  iioru  igtiorare.  Smit 
cnim  qmdam  iiigemo  tain  rtoliio&  hibii 
eo,qiiicum  nondum  priraoribus  labijs  li- 
tei3SLiegu(tarinCjfalfia>  camen  fibi  fcjcn- 
Xix  peiluafionem  induant .  Ex  quibusalij 
fe  eijToi^tJ^aiKTiiiiah)  'vrcf^  ffatpaf  >^  "SFAViTi 
?))fj.ovAi  cffcrre  Ron  vcrencur  :  ali)aIios 
quofcumqueconuelluiic  &  impetunt,  m 
quorum  vel  leuiculis  &  venia  dignis  erra- 
lis  ingenio(iores,non  perpendunc,  ot/  ij.^o- 

fttKTA^dcU    fiAOV    i^iV  H    [J.l^»<TA7^efA.  {\h\ 

nempe  ignofcnnt,vtMa:uiusiIle  Horacia 
iuis,qui  feipfum  ignoranscarpebatalios.fe 
que  venia  dignum  cenfebac.  Quamobrem 
audijcadextremum,  ftulcum  &  improbu 
hunc  amorcm  cn'e,dignumque  nocari.  At 
quanto  in  errore  verfantur,qui  fibi  primas 
jiulloruborctribuunt  ?  AgathoclesPeri- 
pateticus  cvim  apud  Dcraonadem  iada- 
xet  ,  fe  folum  &  primum  elle  Dialcdtico- 
rum,audiuit:Si  (blus  es.qui  primus?(i  pri 
mus,qui  folus  potesefle  ?  Non  cftquod 
reperam  liceratoris  illius  Rhemnij  intole- 
rabilem  airogantiam.cum  dicerct,vna  fe- 
cum  nat3S,&  tadem  pericurasdifciplinas. 
Nec  eft  quod  memorem  duorum  in  Phi- 
lofophiaprincjpum  nocam  facis  &  peruul- 
gacam  ®/A^f  T/rtPjAiiftocclis  nenipc  &  Ci 
ceronisj  quorum  hic  tam  fuaripfemet  in- 
dulttixSc  ingenio  tribuir,vt  nuUisfcrcin 
proosmijs  laudera  propriam  concicuerit : 
ille  vero  ,  quod  non  modo  fuis  in  eodem 
Philofophico  curriculo  certatoribus  pa- 
rirm  faucric,  fed  quod  concradicendi  ftu- 
diodndorem  eciam  Placonem  vexarit,  fui 
nominiscelebriratcm  non  pariim  obfcura 
uullliipfi  Philofophi  Iibris,quos  de  con- 
temnenda  gloria  fcribunc,  nomen  cciam 
fuum  pr.-Bfigi  volunc .  Vnde  Heiaclicus 
rctle  ariogantiam  facrum  nuiicupauic 
morbura.-vcl  quia  pra:itancifnmus  quifq; 
ca  m  prirais  pefte  implicecur:vel  quia  vl- 
tima  rerum  linea  mors  ,affcrremcdel3m 
vaicac.Permictacurhocad  inflammandum 
ihidium,  &cierccndam  doiftorum  homi- 
in.im  induftriam  :  honos  enim  alit  artes; 
HuIIusq;  fuilaboris  pr;emio»&  coiueiitio- 
iiis  honefta:laudc  fruftrandus  ert. Ac  quis 
iajij?  mentiseum  dizcrk,  qui  fibi  plura 
cj_uim  habcaCj3xrogec  i  Narrac  Achei.orus 


lib.ii.cap.vltimo ,  Trafylaum  quendam 
tantainlania  fuiflc  pcrcttum,vt  quocquot 
naues  in  Pyrjcum  appcllerent,fuas  cfle  cre 
deret.-eas  enim  voluptarequadam  incredi- 
bilinumerabaCjalijfq,  iliam  forcunam  lu- 
bens  communicabac  ;  quod  (i  qu-a  nanfva- 
giumfecillec  ,  nil  inde  moeroiis  concipie- 
bat:donec  fraccr  eius  e  Sicilu  rcuerfus.ho- 
minem  mcdico  commicterec,is  vbi  refipuif 
fcc,  afhrmauic  fe  nuquam  vixille  fclicius  , 
quam  cumeo  mencis  crrorc  teueretur  « 
quippe  qui  ui  canta  voUipcace  nihil  mole- 
ftia:  fenfiHec.  Pcrinde  fe  habent  (piKetvrot, 
aut  reueradecerii.is,  quandoquidem  vc  a- 
lijs  nocumento  fint,anxie  ftuaenr,tum  vel 
maximc  quod  honorem  alienum  fibi  aii- 
daciiis  arrog3nt,aut  quod  aliorum  cona- 
tum  nigro  loliginis  (ucco,  &  meia  .xrugi- 
ne  confpergant.OlimdifcipuIis  mos  erat, 
vtproprioctiam  Marte  repertaad  pia;ce- 
ptores  referrcnt.  Qu^em  morem  fecutus 
Plato  X.  ad  Dioiiyfium  Epiftola  fatetur , 
quicquid  fcripferit.non  fiia  ,  fed  Socratis 
efTe.  Qujlcgcsprimum  tuleruntad  cicu- 
randos  mores  ,  aut  contincndos  horainum 
animos,carum  inuentionem  nonfibi ,  fed 
alicui  numini  cr.buerunt.-cum  vt  diuinita- 
tis  nomine,quafiobrentoariquo  velo,  plus 
haberent  audtoritatis ,  tum  vt  mfeierenc 
rudioruin  auirais,Ieges,vtpulcherrimum 
Dcorum  inuencum,  fic  &  vcilifHmum  ,  a 
nemineefte  violandas^fcd  coro  pectore  co- 
Iendas,curandas,amajidas.Sic  &  prioresil-' 
li,  cum  refcrrei)tomimim  artium  &difci- 
plinarum  inuencioncm  ad  pnmam  illam 
cauflam,  idcft  ,  pr^Kpotentera  rerum  ora- 
niumopificcm  Deum  ,  Palladcm  e  louiis 
ccrebro  nacam  efrecommcnci  func.Quor- 
fum  ha:c  ?  vt  nimirum  intelligamus.quam 
in  omnibus  pukherrima  i\t  raodeftia,qu5- 
que  turpis  valdeque  perniciofaip/ActvT/*. 
Concludamitaq;  cum  Pl3Cone,dicamque 
eura,qui  magnuscft  fururus,maximede- 
ccre,neq;  fe,neq;  fuafic  admirari,  vc  nihil 
pucctcxa<5tius,nihil  meljus.-J^/o  TacTtftcw 
6pri>-,Tov^pii  (^iuyeiv  Tu  apoJ^pa  (pthM  clv' 

TOV  ,  Tov  S"'  duT^  CsKTia  S^ll^KeiV  J^H  y-H' 

S^iy.iAv  £U<;-}yvi}V  et/  tu  Totovro)  'Trpoe-- 
^iv  '^rotovy.ivav-  Idcircoeftopera:  precicr, 
vt  quifq;  nimium  fui  amorem  fugiar,  me- 
lioies  iii!^quarur,nuIIo  verccundia:  ruba- 
re  pr^epeditus.Rcpeto  illud  Plaronis  Cra- 
tylo:Ti5  yAp  i^AWATei^^cu  6<p'  AVT^TrOiV'' 
Toxv  ■yAKtT^eaTAToViOTAV  ya.p  y.i}<i^iv  (Tfxi^ 


Thrafy- 
lam  inj 
ntii , 


1 


Pl^tonu 
modejii, 

Legum . 
tores  pr 


Emblemata, 


^ri 


KpoV  ATO^etrn  ,  dw'  AH  TAp^A  0  i^ATTA-' 

rt)(Tay ,  rrui  i  ^hvov  ;  A  feipfo  decipi  ali- 
cjiiem.rescftomniiim  pelTima.ium  quan- 
doftii  ipfliis  impoflor  ne  vel  minimum  a 
Te  difcedacifed  ipfi  fcmper  addt,  quis  non 
dicachoceflremoleftiim  ?  Verecundchoc 
ita  poecaprinceps : 

,-.yinn  ego  Daphnim 
C^intado  metud,fi  numqHamfallie  imago. 
Sc  M.TiiIlius:Nifimecommiinis  decipiat 
(pihAVTia,.  Lufit  in  quemdam  fui  nimio 
phisconfidentem  Srrobilum,  vircatus,  & 
fninaturaminimedicax»  hisomnino  fpi- 
cuhs: 

In  ipeculo ,  ^  vitrenfefe  dum  ^eHat  in. 
vndts 
Cherilw,^  nimio  flagrat  amore  fui, 
£  doBore  vago  bacchatiirvabpa,fiiostfj 
CoUegas nihili  ccecm,  iners^;  facit . 
^ingit,^j>  ipfefuos patitur pre  crimine  ma-> 
nes  ; 


Sic  neq;fe  infantim  esgitat  effe  mife  r . 
Succurrcbatpridern  excniphiin  Theflali  Theff^li 
apud  Plin.  Hiftori.r  mundi  lib.z^.vbi  fic  :  ^rogan'- 
EademaJtas.Ncronis  principatu  ad  Thef-  f'''  ■■ 

jfalum  tranfiliuit,  delcntem  cunclra  maio- 
rum  pl3cica,&  rabie  quadam  in  omnes  a:- 
uimedicospcrorantem.Kic  tanraarrogan 
lia  fait,vt  latronicenn  fi  iiifcripfericquafi 
medicorum  vidorem  •  Nihil  inferior  fnit 
MenecratismediciariogantJa  ,  qui,  cutn 
quazdam  defperata:  curationes  ipfi  fclicirer 
ceiridenc ,  populari  adulacione  dit^lns  efl 
lupiter  •  Hoc  cogaomento  vir  arrogantis 
iiigenij  deledacus ,  infoleiuius  vfns  cft  co 
procitulo.  Tandem  Agefilao  fcribens.Iit- 
terishanc  pr^efixit  faIucationem:Menecra-  ^^"i(>''^- 

rtes  lupiter  Agefilao  legi  falucem  .   Rex  eo  '*^  ' 
ofFenfus  proos;Tiio  nihil  vltra  legeredigna 
cus  efhfed  rcfcripfir  iii  hunc  modum.-Rer 
Agefilaus  Menecrati  faiiitaccm  .  arguens 
homini^  infaniam-Nunc  ad  alia . 


Garrulitas . 

EMBLEMA      LXX. 


V    ^ 


(S^-m 


3ia 


Andrc^  Alciati. 


^^  r  /  2)  matutinos  Pro^ine  mihi  garrula  fomnos 
^*    Rumpis ,  O"  obBrepero  Daultai  ore  canis  ? 
Dignm  Epops  Tereus ,  cff^i  maluit  enfe  putare , 
^u^am  linguam  tmmvdicam  Hirpitm  eruere^ 

COMMENTARII. 


T  "0  ^  C"  ^  ^  ^  '  'l^''^  ^'"^  reprxfetitatiir, 

X    homo  fcilicct  hiimi  reclinatus  &  dor 
micabundiis,fuperiii5  vcio  hiruiidoiufuo 
lureo,c]uod  fub  trabe  fixic  opere,  iiod  fa- 
tisfacirad  meani  faliuamjmagis  placetil» 
la.quam  editio  Lugdunenlis  habet.Quod 
fi  noium  in  kit^o  qu^rrere  fas  /it,  lic  ego 
MtA  pi.  eifingerem.  In  cubiculoaperco  homiiicm 
fiura..         in  J^<^o  collocarem.ibiq;  hirundinem  aut 
circumuolicantcm  ,  autextra  nidum  red- 
dcutem  Cianido  /iquidem  pleruuq;  con- 
ticefcit/  exprimerem.-Et  quia  Alciatus  hic 
proiure  poecico  hirundinem  &  Jufciniam 
£oiifundit,idcm  in  pidlura  imitarer,&  fo- 
ris  inatbore  icddeutem  lufciniam  affinge 
renij  nam  ficqurtquegarruliras  importu- 
nior  notaretur.  Ad  defignandum  vero  tem 
pus  matutinum.SoJis  radij  cfummis  moa 
linm  apicibus  prominentes  fvt  habetedi- 
lio  RouilJiana)  mihi  figooellenc . 
II,  iMiTATvseft  Anacreontis  Odatn 

Chara.      (h  yiKiS^ovA,  qux  fic  habct  : 
iierhHttis  T'  ^°f  Si^^.Hf  'TrotiWco , 

1-nible-  T'  ^"^  ArtAi;  -^^iKi^av  ; 

matis,  Ta  7dipa-a.  ffiv  rd  a^pA 

<C>iKHi  Ket^cov  •^oiKi^co  > 
>;  [aakkov  tvS'o^iv  triu 
Tiiv  y?^cooya.v ,  tof  o  TnptCe 
'E'KHVOf  ,  in^if-i^a  i 
'Ti  fxtv  KctKav  oVHfCov 
yTropSpiaua-i     ecovctis 
A^ptip^^et^as  Bei^vKKov  j 
.  Ad  viibnm  fic  fonat; 

^^id  tiBi  vafaciam, 
^luid  tihijoquax  hirundo  f 
yennas  tuoi  leues 
Visahreptasforficerefecem? 
Autpotiiis  interna,nt  hanc 
Jjnguam,  zt  Teretti 
lUe^demetnm* 
^luidmihigratos  fomtios 
MatHtinti  vocihtn 
Hripuijii  Bjithylluanf 
fiandem  fic  Lacijs  numeris  donauic  H- 
Stephauus : 


§hiiltus  loqu/ix,juil>ufnam 
Tepleciiim  hirundopxnn  i  , 

Vtrumne  vts  volucret 
Alas  tibi  recidam  ? 

Ima.mfecemvelinguarr»  ; 

Tibi  qt{od illeTereus 

lecijfefertur  olim? 

Nam  tu  qutd  mte  lueem 

Measfirepens  ad  aurcs  , 

Efomnijs  beatis 

Mihi  rapts  Bathyllum  ^ 
Minos  vcro  fic  : 

§luafnam  tibiparaho 

J^anastloquax  hirundo? 

Fenr.as  tuoi  recidam 

Anforfice  has  volucres? 

Tuam  feccmve  linguam  , 

Olim  vttibi  itle  Tereui  J 

Na,m  mayje garriendo 

Gratum  mihi  foporem  ,  . 

Meum  rapii  B.ithyllum  . 
Eiufdem  argumeucieft  lib.  i.Epigr.Gras- 
cor.  dpytvrApi^s  hexallichon  galio  indi- 
gnantiSjVt  apud  Lucianum  Micylli,qu6<i 
cum  importuuo  fuo  cancu  excicacuni,fua 
uilfimofomno  priuarit;  ideoquemaluni 
illi  imprecacur.llic  autem  hirundinem  ob 
iurgaCjfomnos  matucinos  auercenrcm.fuo 
que  importuno  cancu  dormiences  intertur 
bantcm  .  Sandius  cenfet  fermonem  ficri 
potiusad  lufciniam;idqj  probate  conatur 
cx  epicheto^«rr«/.*,  vt  infra  fuo  loco  di- 
cctur.  Scd  adintelligentiam  Emblcmatis, 
&  corum  ,  qux  dj^duri  fumus  de  Progne 
&  PhiJomcla.fabuIam  dc  Tereo  prajmittc- 
mus.quam  multis  verfibusdefcribit  Oui- 
duis  in  fine  6. Metamorph.Tercusitaque 
Rex  Thracum  fiiic,qui  cum  Pandionis  Rc  F<t 
gis  Athenarum  filiam,  Prognem  nominc,  de 
duxiiret  viorem,&  poft  aliquantum  tem- 
pus  ab  ea  rog3retur,vt  fibi  Philomelara  fo 
roreoj  videndam  accerfcret ,  profec^us  A- 
thcuas  dum  adducir  puellam  ,  ca.Ti  vicia- 
uic:ac  ne  cuiquam  fcelus  iudicaret,Iingua 
illiain|nuaiut,  foroteiD  pcrijfTe  coniugi 


hul* 
Ter, 


Embleraata . 


315 


III. 


affirmans.Illa  tamcnrcm  invcrtefuocruo 
rcdc(criptam  mifit  forori:  qua  le  cogoua 
Progne  Itj^m  filiuminteicnur,  8c  pacri  e- 
palandum  appofuir.Poftca  omnes  ni  aues 
mutati  funt :  Tcreus  in  vpupam  >  Itys  in 
phafianum,Progneinhirundiiiein(vtcom 
nninior  fert  opinio )  PhiJoaiela  in  lufci- 
niam  . 

G^ID  matutinos fomnos]  Qni  funtlon 
geluauinimi.  Hitic  inteilige  otium  cjuie- 
tum,&  a  cotcntione  laboriim  vacationcm; 
qu?  tamenquiesaliquandointerrumpitiir 
importuna  quorundam  nugacitatc.Matu 
tinus  dicitut  aMatuta.id  eft.Aurora.qu^ 
macutino  tenipori  pra^cft  ,  Grjcci  Kiuno- 
^£*t' vocantOuidius  «s.Faft. 
Lettcothea  Graijs,Matuta  vocabere  noftm, 
Videcurautem  Alciatus  primum  huc  ver 
fiimcx  Martialcmuiuacuslib.14. 
Si  matiitinos  facile  efttibi  rSpere  fomnos 
Lucanus  in  tertio : 
Vum  non  fecHvos  liceat  mihi   rttmpere 

fomnos  . 
Statius  i.Siluarum ; 

£r  matutinos  abriipere  murmure  fomnos . 
J'rogne']  Hirundo  .  Videtur  autem  hic 
«oftcr  Alciatus  Prognen  cum  Philomela 
conf^nderc,  cuiuslinguam  Tereus  abfci- 
dic,cum  ei  vim  intuliilet,  non  autem  Pro- 
gna:  vxori .  Nam  vero  Progneinhirundi- 
nem  mutata  fit,veHn  lufciniam  , 
Grammcttici  certant ,  ^  adhuc  fub  iudice 

lu  efi  . 
Ouid,  6.Mctamorph.vbifabitIamnarrat, 
ccfi  nonexprimat,  quxiilarum  in  lu^ci- 
iHam,qua:vein  hiruudinem  miiiata  fitjin- 
quitenim  : 

l^endebant  penf!H:quarH  petlt  alteraftluaf, 
Altera  teciafubit,  neq-,  adhuc  de  pe£iore 

cAdn 
Exctffere  notA  ,fignataq:,fanguine  pluma 

efi. 
attamcn  i.Faftor.  Progncn  in  hirundinw-ra 
transformatam  canit  : 
Tallimur,an  -vertiprAntincia  venit  hirHdo, 
Et  metnit  nequa  verfa  recurrat  hyemst 
S&pe  tamen  Frogne  nimitim properafte  quB' 

rerts  : 
Virq;  tuo  Teretisfrigore  Utuierit . 
Idem  fetitit  Seruius.explicans  illud  Virgi- 
]ij  carmcn  ex  Ecloga  6. 
G^Masilli  rhtlomela  dapcs ,  quA  dona  pa- 

rarit  . 
Atg^ui,ij)c]uit  iIle,ProgiK  hocfccitjfed  ab- 


Tzctzti 
Staty  . 

loan.GrS 
matici , 


Ouidij  ei^ 
teta . 


utiturnomtnc,  autiili  imputar  ,  proptcr 
quam  fatl;umeft.Piobus  veiocnnaem  lo-  Frobi  . 
cum  expHcans  Prognen  in  Jufcinum  dicit 
rransformaram.  Maiti3lis,&  ccmnuinior   MaMi»-: 
opiuio  Philomelam  in  liifcmiam  mutatam  Its. 
alkruijCjfic  cninulle  i^.Epit^ram. 
Tlct  Philomcla  nefas  incefti  Terees;&>  qnA 

Muta  puellafiiit,  garrula  fertur  aun, 
Casccrum  nondcfunc,q!.!i  contramim  fea 
tiant,&  Prognera  in  iufciiiiam  ,  l'hiIome- 
lam  in  hirundinem  mutatjm  aflerant .-  vt 
TzetzesinChiliad.Scatius  Papinianus; 

l^nn  ftr  l>hilomelapenatcs 
Circuit  ample^ens^animamq-y  in  pignora 

trmffcrt . 
Et  loannesGramraaticiis  in  Hefiodicora 
mentariofer^  in  fine.inquit:»^  'T^poKvn  dih 
cTwf  yiyovulce,  tov  Itvv  ot^vpiTcu ,  (piAo- 

fiicijdc.To.  hoc  cft:  Zt  frogne  taritifciniam 
commutata  Ityn  deplorat,  Phtlomela  atite 
inhirundinem,Tereus,inquit,mihi  vim  in 
tulit.ldcm  Guidius  ipfc  (ccutus,ad  Liuia 
dc  raortc  Drnfi  lafciniam  intelligit,  cui 
tribuit  filium  ,  &  in  vmbrofisfiluis  cora- 
iiiorarid  citrvndc  colligunthancantcfuif 
fcProgneii  : 
Talts  in  vmbrfis  mitti  nunc  deniq;fduis 

DefletThreicium  Daulias aUs  Ityn. 
Idem  cxpreftius  alibi  : 
Sola  viru  no  vltaprim  moeliijftma  mater , 

Cencinitlfmarium  Daultas  ales  Ityn  . 
Gabriasetiam  Gra;cus  fabulator  Itym  fi- 
lium  facit  lufcinix.CatuIlus  codcmodo; 
^ualiafub  denfis  ramorH  conctiiit  vmbns 

Daulias  abfumptt  fata  gemens  Ityli  . 
Ita  Sc  Horatius  deProgne  loquens,quam 
uis  non  cxpreflbnomine  ,  lufcmia:  tamea 
fimilem  dicit  : 

Nidum  ponit ,  Ityn  flebiliter  gemens 
Infelix  auvs,  ^  CecTopis.  domu.s 
JEternum  opprabrium,quod male barbarni 
Rcgum  elivlta  libidines . 

Omnium  apcrtiftime  id  mauifeftat  Mar-  Varrontst 
cus  Varrodiceus:  Lufciniola  (aiiqui  per- 
peram  Ugum  D(fctola,tMiY\  iplius  Varro- 
nisautoritate  conftac  in  libris  de  re  rufti- 
ca,c3ntatriccs  lufciniolasappellacas]  quod 
luduosc  cancre  cxiftimacur,  acque  eile  er 
Attica  Progncfac^aauis .  Sed  quid  opus 
tammiihis?  vidc  quidhac  dc  reditceptcc 
CccUus  Rhod1giu.lib.19.cap.  i6.Iacobus 
Bononie.&  P.Nannms6.  Mifceilaii.anno- 
tauon.in  Vir^il.  negenina  vidcoquam  fit 

acc?il"c 


GabrtA' 
CatUiii , 

Horatij , 


314 


Andtese  Alciati 


c{irnix . 


Uirttndo 
garruUtfi 
ea  [ignu . 


Uirtifido 
cXrrnla  • 


^Hiii  can 
n-  o/  c6- 
pefciitHr  . 

D^tilias . 


iiecelTe  quxftioncm  hlnc  intcr  Gramma- 
ticos  coiuiouerfam  dirimere  ;  vt  neq;  va- 
cac  huc  adducerequ?  legunrurapuJ  Thn 
cydidem  hb.i.rtie  (rvyypaLptii,VanCamam 
in  Phocicis,.Straboncm  lib.i.&  alibi. 

Garrula]  Hoc  epichetoSandius  pioba- 
re  conatuijhoc  loco  de  liiicinia  fieri  men- 
tionem.cum  de  ea  dicatur,  cantare firnul 
noBe  dieq-^potejl.  Du<^ws  prarterea  vetcri 
prouerbio,-D/?«///i  cornix.  qnod  ingarru- 
Jos&canorosdicitur,  &  de  lufciniaiutel- 
ligitur.Martialisctiam  garrulam  iHara  vo 
cat,Ioco  pauloantecitato.  Plinius  quoq; 
cantum  Jufcinia;  garruhim  vccatlib.  10. 
fap.29-CiratdenuTm  adagium  ,Lufcini<& 
dcefi  cantio.Sed  meoiudicio,  paruni  con- 
«incitjcum  ideiTi  cpithetonctiam  hiriindi- 
fii  tribuar  Maro^.Gcorg. 
Garrula  quam  ttgnts  nidum fu^enAat  hi' 

rnndo  . 
Adh?c  hocemblcmatctangitnrodiofagar 
rulitas,  at  garrulitatis  fymbolutn  clTc  hi- 
rundiitcm  coftatex  Pierij  Hieroglyph  lib. 
ii.Cantum  autcm  lufcinixquotusquisq; 
eft  qui  potius  ftudio  &  lubore  acccr(at>ne- 
dum  auerfetur.Deniq;  pofTum  &cgoada- 
gium  anducereex  Ariftophanis  Ranis,qui 
jiugationcm  nihili  Muf&am  hirundinum 
vocat.  Huc  fpecflat  illud  Hefiodi : 
1QV  cTg  iJ.iT  o^^^poyon  TTO.vS^iO  vis  eipTo  yj- 

hiS^av . 
§)uem  mane  gemens  Fandionti  extii  hi- 

rundo  . 
Vbi  interpretes  opBpoyon  exponunt,clamo 
{a,ncnautem  diJucuJoflens,cum  hirundo 
totacbmitet  die,nonautcm  mane  tanttim 
aut  vtfperi  >  vcluti  facit  lufcinia.  Eidem 
Hefiodo  KariAhii  w  '^KiSm  dicitur  pro- 
prcr  garruluatem  ,  vnde  Poeta  is  y.MnK- 
Aaast  formauit .  KftJT/AAHj/  cnim  garrire 
eft,  eoq;  cognomento  alcs  ha'C  apud  Ana- 
creontcm  &  Simonidem  appellatur  . 

Somnos  rumpu]  Rtfncat  mihi  memo- 
riam  hiftoria  ex  Pliniol.b  ^j.  cap.ii-Le- 
pidusin  Triumuiratu  quodam  loco  dedu 
(ftus  a  magiftratibus  in  nemorofum  hofpi 
tjam,mii)acirer  cum  ijs  poftero  die  cxpo- 
ftulauir.fomnum  (ibiadcmptum  volucru 
concentii .  /^  t  illidraconem  in  longilfima 
membrana  depicium  circumdcdere  loco, 
eoq;  teriore  aues  cum  lihii(]"c  narrantur  , 
&  poftea  cognitum  eft  ita  pollecompcfci. 
Dau!:(u]  DauIia,L  aulis,ve!  eriam  iJau 
lias,pro  iufciuiacliertur  a  Poetis,qud(l  in 


vrbc  Daulide  (qnx  quonJam  fuit  fnb  di- 
tione  RcgisThracix.PIin.lib.^.  cap.3.)in 
auem  fui  nominis  transformata  dicatur  a 
Poetis .  Ouidius6.Metamorph.&  Pxoii. 
Daulia  corntx , 

Digntu  EpopsTereui,  &c.]  ideft,  meri- 
toin  Vpupammutatus,  qui  mahicritlin- 
guam  rcfcindere.quam  omnino  auellere. 
Vpupa  auis  militarem  quandam  criftam  YputiCi 
in  capite  retinet,&  quafi  adhuc  filium  qu? 
litanSjhas  videtur  ingeminare  voces  ,  tt?, 
T»,id  eftj-Z/iii.x^^/.-hiiic  Epops  dicla,  Laci- 
nis  vpupa.Dequa  Plinius  lo.cap.i^.  Alij 
in  accipitrem  mutatum  Tereura  volunr, 
vt  Higinus  fabula  ^y.SoIiims:  In  Senienfi 
rcgione  ,  non  longe  a  FJauiopoli  colonia  j 
Byzixoppidum  ,  quondam  arx  Terci  rc- 
gis  :  hiuc  iiiuifum  hirundinibus ,  &  dein- 
ccpsalitibus  illisinacceirum  .  Anteaijuila  Vpupa,  9 
rei  auium  fuifte  vpupa  dicitur.cuiusemi  lim  rex, 
nentia:  no  obfcura  iufignia  reliqua  confpi- 
ciuncur  :  criftamenira  habet  plicatilem  , 
quxcum  erigirur  per  longitu-dinem  capi- 
tis,refertfimilitudinem  diadematis  rcgij : 
adhajc  longo  &  acuro  roftro  tanquam  cu- 
fpidcarmata  eiercet  tyranuidem  in  auicu 
las.  Hinc  illud  : 

Rex  fueram  ^fic  cviRa pobatyfed fordidi^ 
■vitfL^ 

Immundam  %  tanto  culminefecit  aue . 
Aitenim  D.HieronymusHi  ca.f.Zachar. 
Spurciftimaeft  auis  vpupa.fempcr  in  hu- 
mano  ftercore  commorans  ,  ex  quo  &  ni- 
dum  faccr^dicitur,  &  pullosfuosde  ver- 
miculis  ftercoiis  pucrefcentis  alit.In  diui- 
nisetia  vpupa  fymbolum  exhibet  hominis  ^/'«/* 
vitijs  dedici.  Picrjus  lib.  ij.Hieroglyph.     fyfnbolu 

Putare]  Pra:fcindere  .  Mctaphora  a  vi-  ^utars  . 
tibtis&arboribus,  inquibus  fuperflua  3c 
inutilia  refccancur  . 

StirpitM  crucre]  funditns,radicituseucl 
lere.Auem  j-orro  philomclam  fverba  funt  J'hilome- 
San<ffijjliriguaca'ere  procerto  aftirmare  la^  lingut 
poflum,  nili  mccculi  tallunr.Nam  diebus  caret . 
ibhincpauri',cum  ha:c  fcriberem,amicus 
quidam  meiis  mih:  commonftrauit  philo- 
nicKim  incauea  conclufani,quam  cum  in- 
dceicraxiircmus.pcrtcnue  veftigium  jin- 
gua?  vix  potuimus  reperire  :  qux'  res  non 
pariiam  mihi  prxbuicadmira£ioncm,ran- 
tani  inc^Ic  huic  auicula:  fuauitr.tem  caiiri- 
Ieiix,&  vociscril'pationem,nulIam  tamcn 
hngii.-.m  quai:i  ponit  modtiIari,nifi  forte 
cam  iuguttiitc  habct  abfconditam.  VndcL_ 

noi) 


X 


H- 


Erablemata_). 


317 


non abs  rc  finxctunt Pocrx  PhiiomeJx  pr? 
cirmifiiiltcIiogiiara.Vidc  Aritiot.o-de  In- 
ftGr.aiiim.cap.i^.Confiileetiam  Pliniiim 
loco  citato  lib.  10.  cap-  i9.q»i  ingeiiium 
exerciiit  in  liixuriofa  tantiilajauiculx'  de- 
fcriptione. 

T  o  R  c>y  E  T  V  R  Emblema  iu  eos  ma 
xtme,  quiodiofagarrulicate  ratioiiis  ino- 
piam  r  rj  Icferre  (atisarguunt»vt  Progue 
abfciifa  lingiia  in  hirundinem  garritu  ni- 
mio  inilgnem  comnuitata,  eos  fignificer, 
c]iufapient:a:parum  ,  loquenrix  raultum 
haHent- Ec  fani  vf.iuenire  folet,  vtloqua- 
cioresfere  fint ,  quibus  eft  ratiouis  4efe- 
clus,  quara  qui  prudcntu  &  ingeni)  viri- 
bus  anteftanr;ciim  upud  giaues  &  fapietes 
quofque  viros  filentium  commendariili- 
jTium,verborumque  parlimoniagrata  fit. 
Extarapud  Ariftophanem  de  Cleophonte 
quodam  garrulodicteriura  .• 

yiki^av. 
Jx  cuiHs  labrtsijhundo  Thr:iciit  infireptt.. 
Qno  fpe^lat  prxc^ptumillud  Pythagori- 
cum  :  6//>»po?/Vf  yiAtS^ovctt  fj.ii  i^X^v  .  id 
c[\.'.H!ru»dines fuh eode^n  tecio  ne  h^beaf^ 
C^uod  D.  Hicrouymus  &  Cyriliuscum 
Arilioteleconfentientes  inteljigunt,  abfti- 
«endum  elle  a  cofuetudine  &  commercio 
garrulorum  &  fufurronumi  quam  quide 
fententiam  cprroborat  Aleiaudri  hifloria, 
quem  cumquiefcentem  hirundo  qu^dam 
magnogartitiifupracaput  volitansimpor 
tuncincertnrbaret,'AriftanderThelniifeus 
pro  domefticis,qui;Alexandroinfidias  pa- 
iatenc,accipicduiii;nrerpretatus  efliquod 
cuentus  poftmodum  comprobauit  ,  Ale- 
xandri  AEropi,quem  examicorum  nume 
ro  Theflahs  equitibus  prarfecerat ,  cofilio 
patefacto-Hiiuudinis  quoq;  garrulitatem 
iiotauit  fuis  lambi^  Nrcoftratus  .* 
«    Te    fTMViyJi^  Ye}j.  TroKKa. ,  H5"    T^yifCi 

Ka,Keiv 
ifvr^  (^povHv 'r<tpacr)iij.ov,eti  y^hiS^ovzi 
ihiyy^viM  }}[jt.av    ffco<ppovi<^i:pcu   'ttoKu  . 

hoc  cft  : 
Loquifi  indefinenter,fnulta/^,  et  velociter, 
Prudentiam  indicaret,  itiq^  hirundtnei 
Fort^rjfc  quam  nosfa^ere  dicanttir  magts, 
Lege  Plutarch.S.Sympofiac  problem.  7. 
&eJ,que  fupraEmblemate  i  i.&alibi  ac- 
cnmulauimusiquibus  hicadiungimus  le- 
pidam  a  Ca;Iio  Rhodig.relatara  hiftoria, 
■  lib.ii .  cap.46.Ex  Hdlcfponto  iii  Atticam. 


veneratamator  quidam,Gnathenaf  fcortil 
Ji  fama  illici  pelIei.T;us  .•  cumque  admidiis 
comniodum  accubuillct.erat  mter  pocula 
loquacior  impendio,ac  plane.vt  G  ra:ci  di 
cunt,?5/;T/y«oV-Id  mirabunda  mulier, cu- 
piensq;  finem,fic  illum  aJorta  fcicur:  Aii 
non  ab  Hellefponto  ceprofecVum  dicis  ? 
Qjuum  annuilict  isrEtquo,  inquit,  patflo 
ciuitatum  ilHc  primam  ignorare  videris  ? 
Scifcitanteautem  eo,quxnam  foret  hxc  ? 
5igeum  ,  refpondic  Gnathena  .  quo  aptc 
admodum  &concinne,ex  nnmiiiis  rationc 
fiIentiu.iT,quod  Gisciscr/^i»  cft  ,  ill'  fua- 
dere  vifaeft.  Sic  enim  Troia:  proraonco- 
rium  Sigeuni  dicftumaccepimus.ob  Hcr-  Sigeum  . 
ciiiis  taciturniratem :  qui  hofpicio  ibi  pro- 
hibitus  difceiTum  fimulade  dicitur  ,  mox 
per  filentiumaduerfusTroiain  vemircat- 
que  eam  expugnaire .  Huc  facit  dic^um 
Cleomenis,qui  cum  nfifier.Sophiftaquo- 
dam  multa  de  fortitudine  difTerente,  atq; 
dicente:Quid  lidej  Ckcmenes,audiensde  eleome- 
fortitudinc  difterentcm.piarfcrrim  cum  fls  „«  dt^ii. 
rex?  Quoniam,inquit,6  amice,fi  hirundo 
de  fottitudine  loquereuvr  ,  idem  facerem 
quod  nunc  f  iciorfin  aqiiila  ,  magno  filctio 
aufcultarem.  Vifum  cft  ineptum,  quen- 
quam  de  fortituime  magnificis  vti  veibis, 
qui  ipfe  nihil  fortitergelfinet  vnquam.nec 
aliud  poffet  quam  in  hirundinis  moiein 
garrire.  Planequemadmodum  laudi  qua 
maxim?  eft  vera  illa  facundia.-ita  inanis  vcr 
borum  fonitusjnullafubiecftafententiajvi- 
tio  non  carct  quam  maximo.Cui  accedir, 
quod  qiiibus  multa  cfFutire  moris  eft  ,  ij 
auc  falfa  loquantur  ,  aut  fuperHua  ,  vel 
quod  verius.vtraque.  Nam  -^^opif  707  ei- 
'TTHV  '7roKKai,><^  70.  v^piet.  Non  efi  einfdem 
(^multa  ^  opportuna  dicere.  Videas  ta- 
men  Arabicos  iftos  tibicines,x'teDodoni^o 
loquaciores,in  confefTu  &  congreflii  fapic 
tum  garrulitateipfas  cohunnas  rumpcre,  Garrtili 
dum  orecfFra:nifenfuumclFutuuit  inuo-  reprehifi , 
lucra,&  verborum  fefquipedalium  iiiftre» 
punt  volununibus,  ac  vocum  turba.-  arq; 
vicioPifoniano  cum  loquinefcianr,  tacere 
tamen  haudqueunt,  quifibi  mhiloroinus 
acuti  &  arguti  videiitur,etiamfi  finc  omni 
piftillo  obtufioies.  Hi  fanc  fi  rantum  in 
loquendo  niolcftia:  caperent,  quantaahos 
afficiunt,  non  vtique  lo;igos  trahercnr  fer- 
mones.GarruIitacis  vitjt.  non  obfcuie  in- 
fimulantur  a  .PUrarcho  toii  oies ,  nam  "^orfijres 
tQnfo-cam  ^eim.s  beiie  locuiix elle  promi.i-  cu-r  ,r.-..  ,if, 


^i6 


Andre^  Alciati 


^iat :  &•  Theopluaftus  tonflrinas  iJeo  vo- 
caia.oiva.  yji/.Tc^TictMzdfficc^  contiiuta,. 
iclcntesiun  iii  tonftriiias,qii2  f.uit  toiifo- 
riim  officina^,  fperfnolog>,'uillius  rei ,  ni(i 
xa.norein  mutno  coIiigendi,ac  poftea  Jif- 
fei-endilludiodiii^iconriiierc.  Hiiic  Dooa 
iiis  in  Tere  uium  ,  tonftiinam  efle  fedem 
ocioftsapta.n  annotar,  qucmadmodnm  & 
fchofiaftes  Aiiflophanis  in  Pluto. Eimul 
to  igitur  iilo  \n  toii!hinis  defidentium  fcr- 
mone  tonforum  loquacitas  .  Senfltid  Ar- 
chelauSjqui  tonfori  garrulo  fubindc  rogan 


ti.'Qaomodo  te  raJam,6  fcx?  Silendo.iii-  1 

quit.  Hisramcnhac  in  partenon  muitum   I^c  lippi' 
fortallis  concedunt  lippi»  qui  cum  ob  ocu 
lorura  imbecillicatem  pluiimum  a  rcbus  i 

gerendishabeant  otijjjrumoribusaudien-  ' 

dis  &  djlTlpandis  fc  dcdcre  folent.  Indc 
iftud  prouerbulapud  Horat.lib.  i.Sar.7. 
Omnibtti  ^lippti  noftim,&  tonforibm  . 
Sedne&  ego  lcvfloribus  odiolo  niultilo» 
quio  moleftiam  pati-im,  naucad  luuidiam 
mcconucrto . 


Inuidia . 

EMBLEMA      LXXI. 


C  J2J^  -^  L  L  I  D  A  'vipereas  manducansfiemma  carnes, 
Cuij^  doUm  oculi ,  qu.^^^  fuH?n  cor  edit  > 

^u^am  macies  ^  pallor  habent ,  (pinofaQ,  geEat 
Tela  manu ;  talis  pingitur  Jnutdta . 


<^'0M 


Emblemata-? , 

COMMENTARII. 


317 


II. 


QV  e  M  o  00  Inuidia  depingeda  fir. 
faciscxiplius  Alciari  verbis  colligi 
poccit .  Mulicrnimirrimacie  lurida,  obli- 
quata  oculorum  acie  ,  v  jperis  circiim  ca- 
put  crrantibus  rcdimita  ,  mammis  tiupi- 
tcr  depeudcutibus,dextra  (piuorumgcrcs 
baculura  ,  finiftra  viperam  &  cor  huma- 
num:qua;  fi  ori  deuoraturas  fimilis  adn>o- 
uerec/magismeo  placcrct  iudicio  .  Reli- 
qua  ciusornameuta  umiam  cx  OHtdioad- 
duccmus  . 

Praesxns  Emblcma  Inuidix  de- 
fcriptionem  oboculos  ponit.cinsquccffc- 
(fliis  fub  ipfafiguraindicat .  Cuius  viuam 
imagincm  non  alius  exprclfit  clcganiius  ip 
fo  Ouid.  i.Mctamorph-  Et  iii  primiscius 
domum  fic  dcpingit : 
Pre  tinui  InHfdis,  nigrofqUAUentia  tabo 
Teiia  petit  :  domus  efl  imt4  in  vallibm 

hnius 
Abdita,ySfle  carent,  non  vUiperuia  vento  , 
Trifiti,et  ignaui  plenijjtma  frigoru,&>  qu* 
Igne  "vacetfempertcaliginefemper  abiidet. 
\d  habicum  dcindc  ipfius  Iimidiataccc- 
dcns,  canit .- 

vidKt  intui  edentem 
Viperenf  cflrnes.vitierum  alimentafuorit, 
Inuidiam.-vifittj;  eculos  auertit.  AtiUa 
Surgit humo  pigre,femefarumq\  relinquit 
Corpora  ferpentum,paffuq'^  incedit  inerti. 
Exduobus  interpofitis  vcrfibus : 
PaUor  iu  ore  fedct,macies  in  corpore  toto  : 
Sufqua  reSia  aciesjiuent  rubigine  detes: 
Pe^orafeUe  virent :  lingua  tfi  fuffufx  ve- 

neno  : 
Riftii  abeft,  nifiquem  vifi  moi4ere  dolores  . 
£Jec  fruitur  famno,vigilantibf^s  excita  cu- 

mj 
Sed  videt ingratoStintabefcitq;  videndo 
Succejftu  hominS,carpitqy  et  carpitur  vna, 
Stippliciumq;  futtm  efi  . 
Et  panlo  infra: 

.B^c:i!umq;  capit ,  quem  F^inea  circS 

Vtncttl.x  cmgebant :  adopert.ique  nukibti-s 

atra 
^acunque  ingreditur  fiorentia  praterit 

arui—i, 
J.xurtttii  herbas,^ fumma  cacumina  car- 

pit: 
jiffi^tuq-jfud  popttlosjvrbesq;  domosq^ 
foHutt  . 
Nonuiltum  Jiuic  djdirailis  cftdefcriptfo 


Viigiliana  Inuidix,  in  opurciilo  dc  Liuo-  Intiidii 
re.  Nos  fic  depingcinus  luridam  hiuusac  idecL^ 
trincin  formam  >  pallefcic  vt  plumbum 
color  noiinatiuus  ,  fed  argyrio  fimilis5c 
fulphuri.concauitasluminum  in  cxangui 
vultu.fiipcrciliorum  fiku,  rigidacurisac 
ftnata  plicis.dens  i)igricans,latus,  fcfc^ui- 
pcdalisjvc  fpatha  pifcatoria,  autpalmula 
nautica:camura:  aures  ac  fluxaj,capilli  vc- 
lut  ftuia;  peiidei)res,aduncus  nafus,hama- 
ti  digiti.ftruaia  &  gibbo  formidabilis  for- 
nia,&  prorfus  ad  habitum  Stygium .  Py» 
xidemgeftat  impletam  faliua  fpumantiy 
Cerbcri,ftridentibus  hydris  circumuolu- 
tacoUoac  humcris,tcrrificoafpe(f\u.Huic 
fubtcr  prxcordia  vorago  patcns  imos  rc- 
ceflus  corperis  aperit,vbi  vultur  fedet,  & 
rodit  ilia,  dipfadcs  circum  &  vipcrx  >  qu«t 
fanguincraadlambunt.Vis  mores  ?  dicam 
paucis .  Odit,rodit,  mordct,vorat,ridcr, 
fpcrnit,iBfe(ftatur,calumniatur,cxccraturr 
damnatomnia  .  Porto  in  hancmaceriam- 
mulcafcripta  rcpcriumurapud  Poctas  & 
Oratorcs.quos  vidc. 

S^ALLIDA]  Sordida,inculta,a  fqua 
marum  crebritace  &arperttatc  dicta  vox. 
Olim  enim  vcrbiim  SquaUere.de omuibui 
ijs  diccbatur,qu2  dura  enenr,denfa,&  ri- 
gida,  fquammarumqi  fimilitudinem  imi- 
caiicia:  at  poftea  aftiduo  vfu  clfeiflum  eft  t 
vthoc  verbum  de  ijs  tantum  dicerttur  , 
quxincuUa  funt,dcformia  ,  &  multarum 
fordium  congerie  coutaminata.  Virgi. 
A  EDciJ. 
Squallentem  harham,^  concretos  fangui' 

ne  crines . 
Squatlot  ettara  eft  trifticiaf  notarCtceroad 
Tereiit.MihianteocuIos  dics  no(ftesq;  ver 
fatuc  fquallor  veftcr  ac  m(Deror  . 

Famina  ]  Red^  fasmina  Iiiuidia  ,  vel 
quiaid  nomen  contumeliofum  ,  vel  quod 
no.i  cadacid  vitium.nifiin  animos  molles. 
parumq;  viriles.  £x  omnibus  cnim  vitijs 
nullurneft  pigriiisinuidia,h(jcin  alcosani 
mos  nonarcendic ,  Hinc  Ouid-  lib.^.de 
Ponco  r 
Liuorjners  vititim,moresno  extf  /'»  altos, 

Vtq,  L-^fens  t:?:avipera  ferpst  humo  . 
Eaquoq;  Jecaifaidem  Oiii^iiu!;  Inuidia 
in  imis  vailrbiiv  ia:itarc  confinxit . 

Vipereas  mamhicans  carucs.]  faaidia   InutdiH 
firailcaliquid  habc(  cnnv  vipcra,q'.?am  fe-   zt^iperi^ 


InutdtA 

m»ret . 


III. 

S^uaSere, 


SquaUtr  , 


Inf.tdit-t 

cur  fccmi 


3 


8 


Andrea:  Alciati. 


in  vene- 
ficos  * 


IrjuidirL^ 
vnde   di- 


CornS  e- 
dendum , 


riiiit  nou  ptodire  in  liiccm,nifi  ariofis  ma 
tris  latetibiis  (Theopluaftus  autem  id  ne- 
gat,  &  aliam  caulam  aiTignat  mortis  ma- 
tcriix,  fic  jufot  eum  pnmiim  afficit ,  & 
quafienecar,inquogioiiitur .  Quo  perti- 
net  illudOuidij  in  defcriptione  Inuidiac, 
i.Metaroorph. 

Videt  intu/i  edentem 

yipereoi carnesy  zitiorum  alimentafuorS* 
Sed  alia  fortaire  ratio  commode  reddi  po- 
teft.vipeieas  carnescdit  Inuidia,  cjuoda- 
Jienismalisgaudeat,  ijsque  pafcatur  :  (id, 
\icium  Grxcis  appellatur  iTr^ipiKct- 
Ktct)  vel  id  dicirur,vteiuspcrniciesoften- 
dauir.qua:  eiiim  venenata  venenis  aluutur 
auimalia.exuialius  venenuro  habeiit .  PJi. 
iiianumillud  re^flecociniijib.i^.Sed  quis 
innenitill3,venenarcilicct,preterhomine? 
Deinde  lequitur  :  Quid?  non  &  homines 
quidam  ad  veneua  nalcuntur  ?  atra  homi- 
num,ccu  ferpentium  lingua  vibrat.tabes- 
quc  animi  contra<fla  adurit  culpantium 
omnia,  acdirarumalitum  modo  tenebris 
quoque  &  ipfarum  nodium  quieti  inui- 
dentium  geinicu,qux  fola  vox  eorum  eft, 
¥C  inau'picatarumanimantium  viceobuij 
quoq;  vetantagere  ,  &  prodelle  vitx,  nec 
vllumahominatifpiiitus  pixmium  noue- 
re,quam  odilfe  omnia  . 

Cuiq;  dolent  ocuU]  Hinc  illud  Maro- 
uis  de  Liuote : 

Tefiatur  gemitngrAues  dolores, 
Suspirat,gemit,incutitq-^  dentes  > 
Sniiatfrigidm,  intuens  quod  odit . 
Suiit  qui  oculoium  affe:'tioiii  luiore  per- 
fimilem  facianc,&  reiftiirime  quidem:  IJli 
quippc  lumci  claiius  ferre  neq  ueunc ,  & 
adomnem  fplcdorem  caligant;quodidem 
eflinuidia;  proprium.  Vnde  purodidam 
imiidiam  ab/»,  quodaliquandohgnificat 
va|dc:&:  vtdeo.  Q^ia  qui  iiiuideutia  labo- 
rant,  ftrmper  animiim  &  oculos  iueum  , 
cui  inuidcnt  ,  habent  j  ex  quo  tamcn  noii 
nifi  tormeiitum  hauiiuiu  ,  quo  maius  Si- 
culi  non  inuencre  tytauni,  vt  canit  Ho- 
latius . 

Ghiiq;  fuum  cor  edit\  Allufio  ad  Pro- 
uerb. Pyilugors, Cor  ne  editoiAt?i,ntc\i 
ris  auimiim  cxcrucies  :  vel  ad  vocabulum 
cu^a,c\ax  quod  cor  vrat,veledac,dicitur  . 
Cicer03.Tuicul.ex  Homcroitlud  de  B^.1 
lerophoiite  cicac  ex  veterum  nefcio  quo: 
Jpfefuiim  cor  edeiis,heminumvefligiavi' 
tans . 


Similes  Maronis  verfus  hi : 

Torquet  vifcera  carnifex  cruentut. 

Vefanos  tacite  mouet  furores  . 

Intentans  /tnimo  faces  £rinny: 

Lethalt4,Tityiq-j  vultur  intus 

§lui  femperlacerat.comeiique  mentem, 
Sic  &  Pctronius  Arbitcr  : 

Cui  vultur  iecur  intimum  pererrat ,  • 

Et  peciiti  trahityintimofq;  fibrast 

Non  efiquem  lepidi  vocantPoetd.  r 

Sed  cordiimala,liuor  atq;  luxui . 
Quo  fpcdatdidum  Matiez  Alcxandri- 
ni.quia^nigmate  lufitandoaicbac,  fe  i>el- 
luant  alere.qudfe  tpfam  abfumeret-.^iiptov 
7pi<?HV,07np  avTa  ictuTo  i^Sioi.q\io  figni 
ficabat  quorundam  inuidiam.qui  improbe 
&ignaue  dolerent  ob  profpcros  fuorum 
laborumfuccedus.RetulitEuftach.i.  O- 
dy(r.&  Athenaeus.Sencca  lib.  Depauperta 
te.-lnterdum  non  Hcetelle  palam  miferos, 
fed  uner  a:rumnas  cor  iplum  eicdentes  . 
Grarci  dicunt  S^AKvicrScUjVclrm xetpS ia.v  /j^j/j. 
S^diivta-^cUyCiim  grauem  &  moleftam  ani  ff^cu , 
mi  folicicudinem  figDificant.  Et/atxe-^-y- 
fxos  AT»,)2oxa  antmum  mordens  ,  vt  Ho- 
jnerus  Iliad.vhimo : 

Teo  [JLiypii  oJ^vpofjt.ivof  >^  d^vci>v 

ffiiv  iS'iouKpa.^ii)v; 
^luoufque  lamentans  ^  moerens  cor  tuum 
exedes  ? 

G^ammacies]  fic  Ouidius  :  Macies  e 

Maciesin  corporetoto  .  tallor  in 

Virgilius  ••  «,;/,  . 

Infelix  maciesrenuditt  offa  . 

Zt pallor  hai^ent]  idcft.macies  &  pallor 
totam  occupant.  Ouidius  : 

Pa Uor  in  ore  fedet  > 
Virgilius  : 

Vallor  terribiles  genfu  colorat . 

Spinofaq^  gtflat  Tela  manu]  H  oc  refe- 
rendum  cft  ad  aculeatam  inuidorum  nia- 
ledicentiam.Siquidem 
jEpindit  tnalfl  lingua  ziittts  atrum  , 
&  perpetuo  carpit,qi',oi.l  allequi  uwquam 
poteft-Ad  id  lefpexit  Ouidius,  cum  ait: 
Jndolft!t,baculumque  capit ,  quem  Spinea 

circuiK 
Vinculatingebant  . 

E  L  E  G  A  N  s  Iiniidiar  dcfcriptio  cx  ef-        I  V. 
feclis,adiuntftisq;  qHihusoftendicur  cura,  Inutdii. 
qui  laborec  ini;idi3,viiulenris  togicationi-   efftftiH. 
bus  pafci.aliorum  prf  Iperis  fucceflibKS  iii 
gcniifcere,ai.imum  irceiore  coiificere,cor 
pus  ri.acie&  pallore  coufcttum  icddete, 

aculcis 


Maledi-l 
centia  i. 
uidir. 


Emblemata_. . 


31P 


Ahxailri 
di^um . 


Themijio 
eles. 


lebidum' 
ABij  Sin- 
eeri  reipo 
fi*m. 


aciilcis  malcdicis  alios  inreifVari .  Niillum 
enin  vicmm  uuuiiiapciic  vetiiftius  ell.aiic 
homini  damnofius&  eiFeratius  :  quai  do- 
qiiidemficum  quibuslibec  ali)s  confcra- 
tui.infpiciemus  quam  cxca  re  iicr>tate  ra 
piaiKur.q  ti  melioribus  inuidciic .  Nulla 
«iiim  alia  vitia  fuut,  qua:  lor.  aucupeucuc 
auc  feiuiaut  aliqtiam  voluptacem.-lnuidiis 
perpeCHO  n»f  tcrac  tnftacur.eoq;  grauius 
afficinir,  quoraaiori  cenetuntuiidii,  qui 
r.nu  fccns  atq;  xdes.iu  quibus  ipfe  lic,coii 
flagret.Miferrima  faueconditio  ,  fed  quae 
unquam  felicicacis  pedillequa  ,  fuccedlis 
videiidoprofperos  iucabefcat,vt  Nafoce- 
cinir .  Arridet  Alcxaudri  Macedonis  di- 
(flum  ,  luuidos  hommes  nil  eflealiud  qua 
toi-menta,(cii  tortoTcs  (uos  proprios.  leuis 
adolefccutis  graue  verbum. Anacharfisin- 
uidiam  vocauit  vlcns.quod  paiTim  verum 
fuavi  contraheret.Socrates  ferram  anima: 
appelIabatj\rifloreles  ancagoniftam  fortu 
natovum.Inuidieu  m  ndii  minns  crui.ian- 
tur  aliena  felicicare,quarn  fuo  iiifortunio. 
Hric  TKemiftocIes  aidhuc  adolcfceas  nihil 
dum  fplcndilum  a  le  fieri  dixit,  quod  in- 
uidosadhuc  naftus  nonforct.  Nam  ficut 
cantharides  vcgetomaxime  tritico  inna- 
fcu'uur,&  ro/is  pulchreflorentibus:lic  iu 
uidia  plcrunoi  iiiuadit  bonos  viros  ,  &  in 
virrute  proficientes,  &ingeuij  perfonxqi 
gloriam  fuftuienres .  Quare  refte  Cicero 
3.TufcuIai>.  inuidiam  dixitelTc  ^gritudi 
nem  cx  alterius  rebus  fecundis.  Sed  illud 
in  hacpeftcpeftilentillimum.quodhuidus 
menris  a»ftnarionem  grauins  diftrahentem 
neminiomninoaudeataperire,fed  difixus 
hatxensinvnoobtutu  fvt  Virgilianoabu- 
tar  verfuj  non  vcHicatur  Jnod6,(ed  lan.i- 
natur,  ac  demum  excainificatus  cantas  fo- 
licitudinisrationem  compnmu:crcdo,  di- 
Minoiudicio  protinus  irrogaiue  (upplicm. 
Ita  enim  intolerabilius  vritur,  dum  fateri 
crubefcitjinuidiaeftimulis  fe  agicari.fecun 
dis  rebu^ingemifcere  ,  fratris  auc  vicini 
forcunam  videri  maiorem  aut  niraiam.  A- 
(ftiusSiiKercis.rari  vir  ingeni),magnajque 
nohi!icaci?,cum  iiiconfpecftu  Federici  regis 
inter  phvflcos  efret  quiftio  ,  quid  pra:ci- 
pue  coiiferret  oculorum  perfpicuitati  ?  a- 
li jq;  foeniculi  afflatum.alij  vuri  vfum.alij 
aliud  diceret.  At  ego.inquir.iuuidiam  aio. 
Obftnpuerunc  hoc  dido  adeo  Medici  ,  vt 
abauditoribusderifui  haberentur.Tum  ip 
re:Annoninuidia  omuia  niaiora  &plenio« 


Findart 


ra.  vidcrc  facic^C^iid  autem  ocnlismagis 
prxlentaiwnm  ,  quam  vt  vis  ipfa  vidcndi 
maior  redditur  atq;  vcgetior  ?  Drotulitq; 
ftatim  Ouidianos  verfusex.  i-  de.  Arrc  a- 
mandi  ; 
Fertilior  /eges  efl  alienuf:mt>er  in  arnvs , 

Vici»umq ;  pecti^ grandiHi  v^er  habet . 
Pindarus  i.Pyth.fic  : 
____?•«  9// «c; 

'pnpioyti.i  yiviiA^zv  'ih- 

Koi  oS^AVctpovea  7rpo's-^i  KApJ^/tx, 

'TTplVCiXa,  ippOVTiJ^l {/.VyctVATXC  7VyHf. 

iddV: 
^««  facult.xte  .tlicuiics  tan^itur  ahund.tn 
ti,  inflixit  vlcM  mtferum  fuo  ante  animo, 
quam  quifecum  corde  mol'tur,aJJecfuatur. 
vel:^««  ob  f.tcultates  cfiiufdam ,opumque 
abundantiam,an.imo  difcYHci.iturfeipfum 
angitmifere ,  fibiq^  ante  infligit  vulnus  , 
quam  vt  nocere  pojjit  ei,cui  inuidet .   Hajc  .?»«"*<'''« 
autem  defcriptio  psrlegans,  qna  inuidoru   ^'"fi'''^  cS 
triftiifima  &  i'ifelici'Uma  vira   proponi-  <^''"' . 
tur:  quippe  qui  virnlentis  cogiracionibns 
■pafcantnr  ,  qna;  libi  horribilem  perniciem 
adferant,quiq;  (ineconfilio  &  ratione  alio 
rum  rebus  opimii  matccfcant  ,&aciilcis 
maledicis  pungant  &  infedencur,  luilhim 
tamen  indecommodumreportaturi.Icaq; 
vt  hoc  quafi  per  tranlennam,  quid  ea  tur- 
piusaut  miferius.cLim  vcalijs  noxam  da- 
numq;  inferac,fibi  prius.&quidem  fspe- 
numero  grauiiisnocet  ?   £rgo  incxreris 
iuiqiiidinvajinhoc  tameu  ^quitarisaliquid 
haber,qii6ci  eum.inquoeft,  canquam  vc- 
neno  proprio  afficic,  perdic,abfumit,eum- 
qoe  vUifcuurprimum,a  quoconcepta  flc 
educata  fueric:quod  habecillud: 
0  !;>^ovoi  fcV/  xa/./rof ,  g;;^  /'£  t/  KaCAov 
iv  cL-jra' 

Ti}KH  ydp  (p9ovipZvcy.iJi.Ara,  xsfJ  koa^' 
<r/Hv  . 
Inuidia  eft  m3lnm'j  habec  auccm  aliquid 
boni  in  fe  r 

Tabefacir  enim  inuidbru  ocutos  &  cor . 
Kes  mala,liuor-Jjabet  tamen  infe  auid  bo 
ni:  adurtt 

§^os  tenetyinterni,  corJe  oculuq-^face' 
Quod  idem  videcur  fentire  Meiiander,. 
dum  ait  : 

0  (pSoVipOf  AVrUJ  7roKilJ.lOi  KAbi<^ATa,l. 

A'vSajpi7oi(ya.p  a-vvi^^^Tcfj  KvTsui a/A. 
Sibi  hofiis  ipfe  redditur  vtr  inuidus- 
Huncnamqi  mocror  ,  c^ue  fbi  axcerfit  ,prei 
mit ..  IMacett 


3 


zo 


Andxex  Alciati 


Jnuidt  n    ^^^cct  addcrc-iii^ignc  rnuidx  maledicetiiE 
lus  a.  lu-    ^*s'"P'i'"ijCx  Animijnolib.17.  quo  Joco 
/,^„>.   -,     natrat.qnanrtim  apiid  Conftantium  Aii- 
iiuimten  §"""™  aetraxernitailcntatores  rebus  pr? 
N    ^f,^^.  clare  a  lulianogeftisrOmncsqui  plus  po 
hebantA'  ^^''^"^  in  palatio  adulandi  profcllbres  rc- 
tud  Con-   ^^  confulta.profperequefada  vertcbat  iii 
iidtium  .    '^'^'^''"'  ^^''^  ^*^^  modo  ftrcpcntcsinfnlsc  , 
inodium  venit  cnm  vidorijs  fuis  capella, 
p^i  homo.*vthirfutum  lulianum  carpen- 
tcs.eumq;  talpam  loquacem  nominantes , 
&  purpuratam  fimiam.&Jittcrienem  Grf 
cum:&:  hiscongruentiaplurima,  atqj  ▼er 
nacula  principi  refonantcs,  audire  hxc  ta- 
liaq;geftienti  ,  virtutescius  obruerc  vcr- 
bis  impudentibusconabantur,  vt  fcgnem 
incen"entes,&  tumidum  &  vmbratilcm,gc 
ftaq;  fecus  vctbis  comptioribus  exornan- 
tcmrquod  nou  tunc  primitus  acciditrnam 
que  vt  folct  ampUflima  gloria  obic<Sa  clfe 
lcmpcr  inuidix,legimus  in  vctcrcsquoq; 
magniHcos  duccs  vitiacriminaqj  (etiamfi 
inucnirinon  potcrant)  finxifle  malignita- 
temfpedarillimisaiftibuscoru  olfcnfam: 
vtCimonem  Milciadis  filium  infimulatn 
incefti ,  <^ut  propc  Eurimedonta  Pamphi- 
Itum  flumen  Pcrfarura  populum  deleuit 
iunumerum,  cocgitqucgcntcm  infoientia 
regiselatam,obfecrarG  fnppliciter  pacerK.- 
AEmilianum  itidcm  Scipioncm.  vrlbmni- 
cuIofum.aEmuiorum  incufari  maleuolcn- 
tia,  cuius  impenetrabili  vigijanria  obftina- 
IX  in  pernicicm  Roma;,du2E  funt  potentil- 
fimae  vrbesexcils.Necnon  criam  in  Pom- 
peium  obtreiftatorcs  niiqui  multa  fcrutan 
tcs.cum  nihil  vnde  vituperaridcberet.in- 
uciurctur,  duohxcobfcruarunt  Judibrio- 
fa  &  irrita  ,quodgcnuino  quodam  more 
caput  digno  vno  fcalpebat:  ijuodque  ali- 
quandiH  tegcndi  vlceriscaufa  defoimis.fa 
{iriola  candidacrus  coIJigabat:quoiumal- 
teruin  faditaic  vt  dinbiurum,  altcrum  vt 
nouarum  rcrum  cupidumaflercbant ,  ni- 
bilJntereflTc  oblatraiitcsargumenro  fubfri 
gido,quam  partem  corporis  rcdimerctrc- 
giae  maicftatis  infigm,  lu  cum  virum  ,  quo 
ncc  fortior ,  ncc  caufor  quifquam  patriae 
fuit.vt  documenta  prcclara  teftantur.H^c 
quoqi  peftismagnos  quandoqi  virosinfi- 
cu.quandoeiusquoque  ftirauiis  proditur 
^?     "j^^  agitatus.  Alexandcr  rex  potentilfimus,  vt 
j  .,      retdicam  odioproleqHeretur,eo  quodel- 
let  Dcllicoius.  Lylimachum.quod  militan 
di  peiitusi  Seleucum,  quod  magui  animi ; 


AttaIum,quod  imperatorirdigRitatepol- 
leret;  Ptohnjarum,  qiiodei  profpere  om- 
nia  fucccdcrent  .  Sic  Simmias  Periclem, 
Alcmazon  Thcmiftoclcm  ,  Clodius  Pora- 
peiura,Mcnccltdcs  Epaminodam,  Afinius 
Pollio  Ciccronem  iuuidiaoppugnauerc  • 
Inuidiaefzuitiam  quoqi  expcrtuseft  Bc- 
lifariusjluftiniani  Dux  generalis,fummus 
in  laude  militari  vir;  rcfert  enim  Zonaras 
lomj.Annal.inluftinian  cum  iufiii  lufti- 
niani,fiue  Triboiiiani  eius  Cancellarij,cu- 
iusprima  erat  apud  ipfum  principem  au- 
(ftoritaSjOdio &  inuidia,addcetiam  calum 
nia  afFc»flati  imptri  j,  fatellitio  &  ftipatori- 
busademptis  multatum.&domi  cuftodi- 
riiufl"um,  eiusquemoituiopcsfifcoaddi- 
(ftas.Procopius  taincn&  Crinitus  fcribur, 
eum  luminibuspriuatum,  &  tam  graui  , 
ramq;  iniqua  opprcfium  fortuna,  tugurio 
lum  fibi  propc  viam  conftitui  feciile,  in 
quo  tcliquum  vitx  tranfigcrct,  vidum 
quaeritans,&  hoC  fubinde  praetcrcuntibus 
di<5Vitans:Datcftipcm  BcIifario,quem  rc- 
rum  profpcregeftarum  magnitudo  extu- 
litj&  neccrroi,fed]iuor  &inimicorum  in 
uidentiaexcxcauit.  Praedare  Lipfiu$:5i- 
cut  virtuti  gloria  comes,fic  &  inuidia:  fcd 
hanc  adeo  noncurat,vt  vixcernat.  Minu- 
tiqui  nonfeattolluntjnolunt  etiam  alios: 
&fad;is  cum  obftarc  non  poniinr.conatur 
linguis ,  &  fpargunt  verborum  lcuia  ilta 
tcla  Atqi  ideminus.vt  Parthi  fugientes, 
nam  cominus  non  fe  componunt,nc  rcdis 
oculis  fplendorcm  noftrum  intueatur.Sed 
coionidem  imponatipfa  Inuidia,  &  fuam 
nobisbreuibus  defcribat  naturam. 
Sum  pefits,  toto  qua  non  truculentior  orbe , 

In  poYtentofo  corpore paena  mthi  . 
J.xproprio  Utor  non  proiperitatti  honore^<t 
JErumnn  animo  non  querorAgra  meu  : 
Ls7  nmor  /ilteriu-s  dolor,  eft  Atumna  volU' 
ptay , 
§^0  me  conficio  corpore  femper  adejl . 

Dti}»  nihil  altentt^  damnti gauifa  reporto:^ 
jilteriuiq;  bonvs  nil  cructAta  lucror . 

$oLz  ?f/!hi  Koceo,  pario  mihi  fola  dolorem  , 
Conficio  torqttens  membra  furore  meo  . 

JmmenfHm proprio  tormcntu  corde,  meo^i 
Alteriui  morior  prolperitatefinu  • 

Pluiadeinuidia  habes  apud  Horatium  in 

EpiHoIrs  ,  Plutarchum  paffini  ,  Ccelium 

R  hodig.Iib.  io.  c  30.  &  maxim^  apud  D- 

Bafilium  inlibcllode  Inuidia. 

Luxu- 


Belifan 
txitut . 


U 


Inuidi 
naturc\. 


Etnblemata-^I 


3^ 


Luxuria  . 

EMBLEMA      LXXII. 


ERV  C  A  capripes  redimitm  tewpora  Faunust 
JmmodtcA  Veneris  fymboU  certa  referi, 
EB  eruca  falax ,  index^  libidtnis  hirct^  : 

T,t  Satyri  Nymphiti  fernper  amare  folent . 

COMA4ENTARII. 


I. 


PT  N  G  I  T  V  R  Faiiuus  fiiie  Satyiiis  , 
_  mofttiim  coni  itam,  facie  tiibrjjhifpi 
diim,caudatum.capriiiis  pedibus,mutoiie 
arrecto,c£terafpecie  humauaj  cuius  tem- 
pora  ciiigaterucaicuiuslatasftipet  Nym 
paa . 
]  j_  P  A  V  s  A  N  I  A  s  iu  Atticis  narrat  hi- 

Hifloriit  ftoriam  dc  iatyiis.eorumq;  libidiue  va'de 
irodioio.  prodigiofam,  vnde  hoc  tmblema  defum- 
'adegaf/  pt""!  videturieamq;  fe  ai:  accepillcab  Eu 
r^,  phemo  Care,c|iii  uarrabat,  le,  cum  in  Ita- 

liam  nauigaret,vi  venroium  pulfum  adex 
tiinum  piare,  quod  nauigan  iion  foleat, 


perUtum  ede.InfuKr  ibi  multxfuiuac  de 
fcrtx,quarum  iiicoi^  funr  r.grelks  homi-   j^/j^/^  r.^ 
nes .    Ea;  infuls  nominantiir  ia:yricar,  iu    .     ■ 
quibus  homiues  rucicundi,  quicaauas  m    -" 
mediodorfo  habcanr  ,  equinis  nonmulto 
minores.  Qui  flatim  vbi  fenfcrunc  nouos 
veniffe  hofpires,ad  nauigium  ,  quafi  fado 
impetu,accnrrerunt,iuillamqj  voccm  edi- 
detunt  ,  fed  mulicribus  vna  aduedis  ma- 
nus  iniecctunt.Nauta:inetu  perculfi.bar- 
baram  mulieteminiiifulam  pioiecerunt  , 
eam  Satyri  non   fclum  qua  parte  natnra: 
con(uetudo  pcrmutit,  fci  &  toto  corporc 
X  libi- 


322 


Andre»  Alciati 


quid  de^ 
SMtyru 
/tntiat . 


^e  SAty^ 
ro  d   D- 
jlntonio 
zifo . 


^tyri 
Biiccbo 
facri . 


III. 
l£.rtiea^ 


Jibidiuose  violarunt.  Miiiittie  vcro  fabu- 
lofiim  efre  de  Satyris  Commeiitumofteii- 
dit  Plinius  ,  qui  illos  in  rubfolanis  Indorii 
iiKancibus  iuueniri  cradic ,  luimana  cflSgic 
animal  pcrniciinmum,vt  propcer  vcloci- 
tarem  nifi  fcnes  aut  rcgri  capi  nequeant . 
Idem  Saryros,quaIes  poec^e  &  pidores  fin 
^unt.cx  capra  videiicec  &homine  permix 
tos  fuifrearbitratur.Videeundem  lib.iS.c. 
jo  Iib-7-c.i.&  Iib8.cap.54.H0c  idem  vi- 
decurfencirelMucarchus  ui  Sylla.    Diuu? 
item  Hieronymus  refcrrjeiufmodianimal 
aS  Antonio  Eremita  vifum  incerfaxofam 
vallem,  homunculum  fcilicechaud  gran- 
dem,  aduncis  naribus,  fronte  cornibus  a- 
fperata,cuius  extrema  pars  corporis  in  ca- 
prarum  pedes  definchat.Q^ide  conditio- 
ne  fuaincerrogatus  refpondit;  Mortalis  e- 
gofum,&  vnusex  accolis  eremi,<juos  va- 
riodelufaerroregcnrilitas,  Faunos,  Saty- 
ros,&  Incubos  vocanscolit  &c.  Etpaulo 
infra  fuhdit  Hicronymus  :  Hocnecuipia 
ob  uicredulitatem  (crupulum  raoueat  , 
fub  rege  Conftantino,vniuerfo  mundote- 
fte,defenditar:nam  Alexandriam  iftiufrao 
di  homo  viuus  perdudus.magnum  popu- 
lo  fpedlaculura  pr2ebuit;&poftea  cadauer 
cx3nime,neca!orexftatis  dUTiparetur.fale 
infu(b,Antiochiam,vtab  Imperatore  vide 
jetnr.allatumeft  Plura  de  Satytis  Vidc  a- 
pud  Atlianumlib.  3.  Devar.hift.&  Lco- 
jiicThonixum  I1b.1c.14.  Apud  Plutar- 
ch.in  Cz\\32,homines  indiem  viuentes,  & 
SatyriciJpily.ipotKffi  ffA7vpiKoi  To7f  /ilotf 
ttvSffcJTro/.prolibidinofis  &  luxu  diffluen- 
tibus  accipiuntur.Idem  inPericIe;o/  2* 


do  t  vnde  &  fatiiosdicimus  inconfiderat^ 
loquentcs.  Scd  dcalio  Fauno  ibi  videtuc 
fierimentio.qui&Fatuelus.Pici  filius,  & 
patcr  Latioijquiin  Latioregnauit.  De  Fau 
nis  fic  Plinius  lib.i  i.cap.  i . Quin  &  Silua- 
nos,  Faunosqj  &  dcoruni  gcnera  filuis ,  & 
fua  numina  tanquam  c  ccelo  attributacrc 
dimus  .  Faunorura  quoq;  mcntioncm  fa- 
cicCicero  j.deNat  Deor.&  nosiufra  plu 
ra  dicemus,cum  de  Pane  aduri  fnmus;  fi- 
quidem  ,  vtdoiftis  placet,  Pan  luuus  ,  & 
Faunus  proeodem  fumuntur.Dicirur  ca- 
pripes  a  pedura  formj.Horatius  Carm.i. 
Ode  19. 

,^  aurets 
Capripedum  Satyrorum  ttcutnt . 
Redimitus  tempera.]  Capurhabens  cin- 
(flum  &coronatum.VirgiI.in  Copa : 
rSraia.  redtmita  mttella  . 
Ouid.j.  Amorum  ,  eleg.p. 
Tlaua  Ceres  tenues  Ificti  redimita  eapiSos, 
In  lo.AEueid.vbide  AEmonidePhoebi  fa- 
cerdotc: 

Infula  cuifacra  redimihat  temporx  vittit. 
Idem  j.AEueid. 
VitttSy&facra  redimitus  tempora  lauro . 

Immodic&Venerti]  Nam  Venusraode- 
rata.vt  naturalis,non  vertitur  vitio.modo 
fitlicita-  Decommodis  autem  &  incom- 
modis  a  Venereortis  Jegat  curioftis  Aetiii 
]ib.}.cap.8.PauIumlib. i.cap.j  f.Celfum 
lib.  I .&  Medicos  pafllm,  mihi  hxc  docere 
iam  nou  vacat  • 

£/?  erueafalax.  ]  Frequens  enim  eius  Zruca 
cfus  Venerem  ftimulat.   Ideo  antidotum  inx. 
contra  amorem  pra:l"criptutus  Ouid.  ab 


rvpct  Tou  Atovvjov  hpoi  opdiAi^^ovrtTa.    trwcx  vfu  cauendum  fuadec  1.  De  re- 
cuS^oIa  ,  ^vfx/SoKov  70V  Silis  -TrpvyfxATos  :     medio  * 


fAH?:m. 


Satyri  Bacchofacri  ereSlos  habet  mutones, 
diuinAjymbolum poteffatu  • 

ZRVCA]  Eruca  vermis  eft,&  herba  ca- 
lids  virrutisjde  qua  riiniuslib.  i^.cap.  8. 
Alij  ficdiclam  voluntab  vrendo  ;  alij  ab 
erodendo ,  quod  bcfliolas  omne«  corpori 
inna^ccnteserodat:huiusiucondiendis  o!»- 
fbnijs  tantacft  fuiuicas,vt  Gra^ci  cam  ob 
bonicatem  iuris  «'v^w^oj' appeHarint.  Ve- 
ncrcm  mirifice  ftimulat,vt  dicemus.  Itali 
vocant  Ruchetta,\z\  etiam  Ricola  . 

Capripes  Faunus]  Qn^os  GrxciSatyros 
vocabant ,  Latini  Faunos  appellant  ,  qui 
Dii'nemorum  habiti  funt,&  agroriim. 
Seruiusin^.AEucidos;  Faunus.inquit ,  & 
Fauuadidi  func  a  vaciciruiido.id  eft,afaQ 


Nec  minus  erucas  iuheo  vitare  falaces  . 
Virgiliusetiam  in  Moreto  ; 

Venp.re^m  reuocans  eruca  morante. 
Et  appendicibus  Virgilianis  : 

^_^Libidinofis  incitatus  eructs. 
Ibidemquc* 

SJAlarei  noSle  toUat  erttcas  : 
Eodemquoq;  poematc; 

Nan*  quamuis  videarfatis  paratus  • 
Zrucariiopus  e/i  decem  7naniplis .  (^c 
Vt  &  AEmilius  Macer  iu  elegantiopu- 
fculo  Dcviribus  herbarum  : 
Nen  modice  mxnfam,Venerem  fiimulare  » 

vel  haufixm  , 
Confir-inant  medici,ptri  ter  pluresq;  poetA. 
Loquitur  decruca.  Illud  tritum  vulgo  : 

Zxcitat 


Emblemata_i . 


32-3 


Ixeitat  in  Tenerem  tardos  eruca  maritos. 
Etex  Ouidioetiam  illiid  •■ 

,^y  horfo  qu&  ven't  herh»  falax . 

Salax\  adlibidinem  proiiocansjpetiilan 
tia:  nomen,di(flum  afalc,  quipropterca- 
lorem  libidiiiem  excitarc  ,  femiiialemqiie 
vim  eipergefacere  &  acuere  poteft .  Inde 
Veiuis  man  vel  falo  iiata  fiugitur.illiqj  (a 
lacitatisergofaimmad  portummarisarii- 
fpices  poiii  iuflerunt.Inde  marini  Dij  om- 
neslafciuiores  foecnndioresq;  habiti  func 
a  Poetis.Haceader»  de  caufa  AEgyptij  o- 
lim  omnem  falem  ita  auerfabantur  ,  vt  ne 
paneqnidem  falito  vefcerenturrquippecti 
viuendi  puritatem  in  primis  adamarent, 
omnia  nequitise  initamenta  fubraouenda 
cenfebant.  Vida  Anftot.inprobl.Langmra 
lib.iEpift.  32. 

Indexqylihidinis hircus']  Viri  libidinofi 
probra  &  impudicafacinora  notarc  (i  vel- 
lent  AEgyptij  faccrdoces  ,  hircum  fi:xe- 
runt;  hircusen:m  celerius  quam  quodiiis 
animal  rem  Vencream  aggreditur,qaippe 
feptimapoftqua  iiaciis  elt  die,  vt  eft  apud 
AEliaiium.alij  feptimadixerunt  hebdoma 
dcfxminas  infcendic,Q_narciion  immeri- 
to  ab  Horatio  Iibidinolus  appcllatur  :  cu- 
ius  foscunditatis  gracia  inter  Deos  infipieii 
ti  fjeculoannumcratns  aliquaiidoeft.per- 
indeac  Panes  &  Satyri.Huc  puto  torque- 
dum  Ariftotclis  verbum  rpAyil^^v,  quod 
nonnulli  vercuntj^/r^^w/r/eflire.ideftjinmo 
rem  hircorum  falacium  clunesmouere  & 
la(ciuire:quamquara  abhircino  odoref^- 
culenco  alij  trahant.  Nonpofiiira  tranfili- 
re  quod  retnlit  Paufanias  de  fimulachro 
Venerishircoinfidentis,  ad  fignificandam 
nimirumcoitus  infanam  peculaciam.PIa.;j 
tus  Moftel.  deimmundo  &  libidinolo  : 

.«__^  At  te  lupiter 
Jyijq;  omnes  perdarit,choluifii  allium. 
Germana  iUuuies  ,  rufticus  ,  hircus,  hara 

fuis , 
Canerm  capra  commiftn-j. 
Eundem  Apuleius  vov.at,  homincm  fordi- 
dum,&  hircina  libidinefcEtentem. 

1,1  Satyri]  De  Satyris  prster  fupta  ci- 
tatas  auctoiicaces  vidcPomp.Melam.AE- 
lianum  deanin>aI.Orphei  hyninii  inSaty- 
rum,NataIem  Comit.Mytholog.  lib.  j-c 
7.^.&  10. 

Ny  ?«/)^<s^]Nymphe  Oceani  &  Techyos 
fiIi(jcreduntnr,quaru»T\  quqdanacosleftes, 
quafdara  tcrrcftres.quaedaro  fluuiales,ali? 


marinjc,  aliai  ftagnorum  prxfides .  Qjia: 
ccElcftes  putabantur,credebantii,r  efle  ani- 
mae  fphaerarum,  quas  etiam  Mufas  voca- 
runt,ac  vires,  quxinde  ad  iiosmaiurent . 
Teneftrium  alia;  fihiis  prxerant.vt  Drya 
dcs;aIia;montibu$,vtOreadesj  alixfingu- 
lisarboribus  ,  vt  Hamadryadesj  a.ias  pa- 
fcuis  &  floribus ,  vc  Naptar.  Fluuiorum 
prxfides  Naiades  dicebantur  ;  ftagnoriim 
Linuiiades  .  Qnx  fontibus  prazefle  puta- 
runt,Ephydriades  vocarunt.  Vide  Mytko 
log.Comitis  Iib.;.cap.ii.&  it. 

Semper  amare  folet]  Amare  hic  mihi  vi 
deturcflTe  vcrbum  peculantia»,  &  pro  ipfo 
amorefrui,  poiii  .  SicutpofuicTerencius 
EHnucho,interprete  Donato: 

Certe  extrema  line^ 

Amare,  haud  nihil  eft . 
Plautus  Bacchid.     Sine  te  amem  . 

LiBiDiNis  fceda:  exprefTiflllma 
fymbola  ponit  ob  ocuIos,nemp^  Satyrft  , 
qui  erucamcapitegeftet .  Eruca  qnidem 
(ab  viendo  ditflaj  prouocatad  Venerem, 
vtpote  qu^- virtucis  fit  calidifllmx  .  Plin. 
lib  ij.cap.  8.  Satyrusautcm  ,  fiue  hircus 
(animal  falaciflimurw)  Inxuriam  putidam 
&olentem  dcfignat'.  Suntcuim  Satyriad 
Vcnerem  propenfifllmi ;  vndc  id  nominis 
dicfbum  putant  a  <7at9>i,  quod  viiile  mcm- 
brum  cft  .  Hoc  icaqj  iniuiit  Iibidincm  in 
affcdu  ardere  maximc,  in  adu  ipfo  fccte- 
re,&oleiitem  efle,  vtqucmqueab  illicitje 
Vcncns  titillationibus  fubducar.Dcpinxi- 
rous  in  fupcrioribus  Superbiam  &  Inui- 
diam.age  expcriatur  ctiam  penicillum  no- 
ftrum  Luxuria  ,  illa  fcilicec  qna^ad  Pria- 
pum  ,  impudicuni  hortorum  cuftodem  , 
ftirpis  fu^  refert  primordia,faIaciflima  mu 
lier.cloacalibidinisjqux  ficut  AEchnafur 
tiui  amoris  pcrpctuoxftuat  incendio:  pa- 
tsnti  coraa,  laxa  ac  pcndula  ,  in  qua  fucus 
coloris  &  tinftura  ,  delibuta  vnguentis  & 
fmigmatearomatico,  lafciuis&  emiflitijs 
ocnlis,procaci  vultu  ,  inflata  facie  ac  fub- 
rurfa,  carbunculis  fuis  condccoiaca  fcili- 
cet  &  fmaragdis,quaIesleprseflos  piocru- 
dir,auc  lues  Gallica  .  Infigiies  genimnla:? 
Nardo  redolent  manus,  pedus  niidum  . 
turgidajman"imilIa?,compofitaad  lafciuia 
omnia  merecricio  cultu.Nuirquam  hxc  fo 
Iagradicur,('arellicio  cnnflacft.pfalcriceco 
mitantur  &  chorusmuficus.V-enciis  prx- 
fe  rturinii^goin  ve>:illis,  rhedajinfidens , 
quam  trabunf  ad  libidinem  proieda:  volu 
Xi  X         cres. 


Amarc 


IV. 
Symholn 
lihidisfis. 


Satyri  l':- 
hidinpfi  . 


LuxuiiA 
Idert^. 


3H 


Andre^  Alciati 


lociis  . 


cros.ArmaiiO!!  KaLiet,q(iibiis  piigiiet.afpc 
dii  viiicit  &  ver'ji'; ,  qiix  ficuc  t  la  psiic- 
tra  K  &:occiiiinK.  Vjc  qai  tanwitinj  finc 
renfu  vulims.iucurabile cam-'ii,!ibrasciiim 
cortiisdepifcit.Si  fcrpir  aJ  ce.icrum  vitse. 
Graiiacim  Sc  diferte  hoc  (iocec  Gregorias 
iuM  ualcjm  ira  fcribit :  Ex  quo  hixuria 
f^mel  meiicem  aiicuiusoccupauicvixeiim 
boiia  co^itare  p^rmicricSurit  enim  deiide 
ria  vifvoU,  quiaex  fugj^^Jltious  oritui  co- 
gitacio.ex  cogitaciou;  alf'.'-lio  ,  ex  ifticla- 
tioncdeledliciojex  delc:la:ionecoi)fe.ifas, 
ex  co.ilciitu  operacio.ex  operacione  couUc 
tcidojex  confuetudi  le  defpcracio.ex  defpe 
rarioije  pecca^i  (iefeaiio.ex  dcfeii!io!U'  glo- 
riacio,exgloriacio;ie  diirmacio  Q_ui:irca 
Seneca  iS.Epift.monec ,  iudurandum  elFe 
an;murn  ,  &  a  blandimeatis  voiuptatum 
procul  abflrahendum.Et  quidemlibidinis 
initiuna  coiitinebis.Jfi  exicum  cogitaueris  ; 
quanquam  adeo  blaudum  malum  luxii- 
riara  diiic  Val  Maximuslib.9.  vcaccnfa- 
re  idaliquantofit  facilms.quam  vitare.D. 
quoq;  BeriiardusUlxuriam  triumphiu- 
temgraphiccdepingit:LuxuricEcurrus,ii» 
quit.quadrigis  voluitur  viciorum,  inglu- 
uie  ventris,Iibidinecoitus,moilicie  veftiu, 
ocij  faporisquere(bIutione:trahitur  equis 
ajqueduobus,profpcrirate  vicje.  &  rcrum 
abuudanria  :  &  qui  his  prxfuncduo,igna- 
uia:  torpor,&  infi  ia  fecuricas.Sed  quosna 
capciuos  in  triumphum  ducac  noiuiiiid  di- 
fpiciamus .  Acq;  vc  de  Hercule  cjceam  , 
qnem  lupicer  per  aduicerium  ex  Aicmc- 
nafuftuiir.Scqui,  ne  non  patris  fui  fimilis 
eiret.nihil  anciquius  habmt  volupracc  ,& 

y^is '  quidem  impura,  &qaouisiure  vetitajex- 

indeq;  triginta  vna  uodlemuiieresaiiquaii 
dofercur  ini)ire;atq;  vcapud  Atheiiazum 
cft.  idem  fepcsm  diebus  quinquaginca  filia 
bus  Tlieftij  virgMitacem  imminuiC :  Tra- 
dicum  vriq;  meminimus,  Proculum  ,  qui 
Probi  tempore  cyrannidem  inualic ,  noi'^c 

Troculus.  vna  decem  capciaas  ex  Sarmatia  eo.iihi- 
prafTe.-atq;  ea  de  re  pecuiiari  eum  epiftcv- 
iagloriacumfuiire,feqi  inter  fortes  numc 
rari  affe<fli(ie,dum  m-j'liciem  fuam  maxi 
me  commemorando  inaiifelaait,  vtgra- 
uicerccnfuit Picruislib.  lO.  Hieroglyph. 
Hoc  amplius  Anroo.  Mizaldus  prodidit , 
cx  eodem  Piocn'o  cciKum  virgioes  i.itra 
oiiii)dccim  di  s  fcjeaim  concepille.Cenc.  i. 
Memorabapiiot.  S8.  £c  qua  conci.ieucia 


Lnxuria. 

iyiuphas- 


Hereule 
luxurio- 


fuilTcdicaseum,  quicum  vlginti  iam  fepc 
iilTec  vxorcsjcam  llbi  matrimoniocopula- 
uic ,  qua:  vigcfimum  fecundum  mancum 
hibuecac?  Dc  his  D.  Hieron.  lib-  ^-Epill. 
Ex  l.oc  hircorum  genere  fiiicquo]ue  He- 
liogabalus,ilIc,vc  Aiexa  ider  Seuerus  aic  , 
no.i  foluin  bipedum.fed  etiam  quadrupe- 
dum  fpurciiTimus;  is  enim  muiieres  nun- 
quam  icerauic  pr.rcer  vxirem-Mec  camen 
video  ,  quidmanbus  m  hoc  veiintmulic- 
res  ccdere.  Singulare  muliebris  iatciuia:  e- 
xeaipium  reculic  Gaudenrius  Merula , 
qui  Auguft.E  Taucinorura  vidiirefc  tela- 
turadolefcciicuiam  facis  elegaiirem,&  ad- 
eo  libidinisauidam  ,  vcquinq;  &  triginra 
virosordiuis  milKaris  ad  coitum  feriatim 
admiferit.Anton.Mizaidiis  Ceiit.8.  Memo 
rab  aphorio.Mciraluiam  fciiicet  Ciaudij 
Ccefaris  vxorem  vid:ura,quam  l^iinius  lib. 
10.  cap.j6.fcribic,  anciilam  in  Venereum 
idcettamen  h  profticucis  eleclam  .  die  ac 
Do<5lc  fuperaflc  quinro  &  vicefimo  concu- 
bitui-E/^  laJfitOf  -jirts,7iaadum  fatiatA  recef 
_//r.vcaic  iile.Dc  huius  portencofa  libidine 
extatapud  Dionem  Ca!lium  Nic?um  Iib. 
6o-  &  eius  Epitomarium  Xyphilunim  ia 
Ciaudio,,Nihil  dicam  de  faiacitate  Sem;- 
ramidi5,Myonia;,Cyrena2,&  aliarum  pru- 
riencium  foeaiinacum.fola  raihi  agmen  du 
cac  Qjjjirtilla  Pecronij.cuius  didura  ille, 
eEfcratam  mulicris  iibiduKm,  &  pafliuam 
proflicuci  pudoris  nundinacionem  exe- 
queiis  ,  ica  concinnauit :  lunouem  meam 
(incjuic  Qjurtiiiay  iratam  iiabeam  ,  fl  mc 
ynquam  memini  virgiiiem  fuuIe.Nam  in- 
fanscum  panbus  inquiiiaca  fum,&  fubiu- 
de  prodeuntibus  aunis  maioribus  me  pue- 
risapplicui  ,  donec  ad  hancxcatena  perue- 
ni,qua  fcilicec  Cvt  eft  in  prouerbioj  taurii 
fcrrc  porefl,quje  vicuium  tuIerat.Sed  por 
tentofa  hsec  libido  me  quoq;  in  verborum 
luxuriem  traxit.  Defino,vbi  cum  Vencra- 
bili  Beda  cxcIamauero:0  excrema  libidi- 
nis  tutpitudo,qua:  uon  foliim  mcntem  ef- 
foeTiiuat,  fedcQtpus  enciuat;  non  foinni 
miculatan'.mara,fedf<jdat  perfonam.Om 
nenamq;  peccatum.qHodcunq;  fecerit  ho 
iBo.excra  fuum  corpus  eftjqui  autem  for 
nicacur,  in  corpus  fuum  peccac .  Sempet 
illam  prxcedunt  ardor  &  petulautia,fem- 
percoaiitacur  fottor  &  immundities.fcm 
per  fcquiuu  dolor  &  poenitcntia  . 


mi. 


Hcliogst 
IfMus . 


Lafciuu 
puelU  c 
lufdnm 

Mepli. 


^^artil 
Ferroni) 


Excla' 
matio . 


^JPCi^ 


Lnxii* 


Emblemata] 


3^r 


Luxuriofomm  opes. 

EMBLEMA       LXXIIL 


"D  V  P I  BF S  aerijs  ,  fummi^  crepidine  faxi 

^    Immites  fru6iHS  ficus  acerba  parii  : 
Sj^6s  corui  comedunt  -i  quos  deuorat  improba  cornixi 

J^ui  nihil  human.z  commoditatis  habent  . 
Sic  fatuorum  opihm  parafiti^^  fcorta  frunntur  -i 
Bt  nulla  iuHos  vtilitate  iuuant . 

COMMENTARII 


IN  caciimine  ardiio  moutis  cxprimitur 
arbor  caprificus  cum  fuis  groflis  ,  ad 
quam  certgtim  aduolant  aues.maxime  vc- 
ro  cornices  &  corui.  Emblematis  titulum 
S3ndiusmutJt,&  reponit,F/i/.voww  o^es. 
Aut  pro  luxuriofis  mtdligi  vult  effufos 
&  prcdigos:&  tunc  aljo  loco  cenfet  collo 
candum  Emblema . 

H  oc  ex  apophthegmate  Diogenis  fum 
-ptum  .  Dicebat  cnim,eos,qui  profuse  & 
temcr^  boiudecoquercnt  in  rebus  Vcnc' 


reis,conniui)smagnificis,&id  genns  ajijsw 
arboribus  elVe  fimiles  in  montuim   cacu- 
mine  nafcen.ibus  ,  quarum  fru>flus  homi- 
bus  elfcnt  inutilcs.a  vuJturibusaut  coruis 
deuorandi.Atguta  hac  Diogcnis  fcntenria 
retulit  in   Paraphrafi  Mcnodoti  orationis 
eV/ Te4?  T4^f«tf  Galenus.his  plane  verbisV  i^*"'' 
Ka.AWi  oCv  ^cfl  0  Aiifxos-.^ivyi(  >o,  6  Aioyi-   *^"'  • 
viK '  0  [A^v  ,  >F^^*  Trpo^ctrct  KaKsov  t»V 
'TrK^tri^i  so  fi7r<2/<rs:/Tii$-  •  o   ^i  y  taji;  eV/ 
tKv  Kpiiy.r0V  s^vy.cuf  a.-jfinaX^m  (jvry.i  • 
X     3  tKeivcrv 


tOCtis  C-J 


315 


Andreae  Alciati 


III. 

jtiritiS » 


Cre^:t 


ix.e'ivav  ytip  7ov  KdpToV  ,  »x,  dvSpco-raf  , 

aAaA  KCpttKtti  n  KOhti>  i^SlHVT^TaV 
•76  7ce.^pil//,A7A,  (/.»d  iV  /XiV  O^cKOf  etVCU 

Tolia.7eioif  S^ct^retvSyScu  J^'  uTiTm  K0~ 

^d/.COV  .  ci  TtVii  icL'  liTcoi  TU>»  TTcivTCOV 
tfJTOli  UVct^CO^JiVTcoi;  aTitTcaVTii  TTctpcp 
yovTCJJ.  ,  ixi)  yvcopi(^uv  ■TrpOVTOlHf/.iVOl  . 
c^'iV  ^<^'  0  Toui  y^tnvcui  T^i  Tot^Tns HKci- 
cta-,  diiJ.^yoi Tii  t; V,  Jt9t/ ysip toi  yjl o]  d-jo 

ICOV  KpilVaiv  vS^pi-jUiVOt  TpOjd-iV.iTTC-lSdv 

ftnKiT  iycojiv  vScop,  dvc(,a-(jpciy.ivot  Tpo» 
eapajt  .  C^.t  veiba  lic  fe  habeur.-Pr^r/^- 
reit^q;  Demofihe?ics  &>  Diogenes  :fiqui- 
dtm  ille  diuites  imperitos  ,  nuUocjj  litera- 
rttm  cttltuperpolitostitureaspecudes  appeU 
labatihic  autem  eojdemficubus  compara- 
hat.quA nafcuntur  in  locis  pr&ruptis,^  ad 
quiL  difficilis  accejjus  efi  ;  earum  enim  ar- 
horumfruclu  non  homines  ,fed  cortio$  Z3* 
graculos  -vefci:horum  nutem  horninmn  bo 
»«  C^  rcditus  non  ab  honefiis  bominibus  , 
fed  a  quibttfdam  facetis  ^  afientantibus 
abfumi .   ^^hti  tamza,  poftquam  locupletis 
res  omnts  confumpta  efi,huicforte  occurren 
tes,cum  eius  cognitionem  diffimulent,  fine 
falutatione prAtereunt^  §^are  nec  ille  ine 
legans,qui  httic  locupletnm  generi fimili- 
tudinem  cum  fontibus  efie  ofiendit^quando 
quidem  kos,cum  forte  humore  omni  exbau 
ftifiiit,qui  ant^e  c.b  ijfdem  aquari  folebant, 
mox  abduiia  z/efie  permingi^nt  Ha^c  Ga- 
ieuiis  .  Confero  verba  Plutarchiex  apo- 
phrhegmatisPhilofophorum  :t^s etJoTti 
i<p))  Tctpet^P^iiJiiCi  HVcu  cvKcui  iv  Kpt}y.v(^ 
•TrtZVKvictii  y  av  7?  KctpTr^  fxiv  civ^pcoTOi 
»/,  ATsoyiuiTcu  ,  KopctKii  Si  ri^Ji  yvTrif  i- 

ffdiHiTt  . 

RVPlBVSaerifs  &c.]  ii  eft,editi(Timis, 
altiifimisreademinctouymia.ffua  fuperius 
Emblcm. }oaerio  nido  diii^  ^  Sic  Viig-^. 
Georg. 

Rupe  fub  aeria  deferti  ad  Strymanis  vnda. 
Scd  uotaacumeu  &  artificiunhuam  rupes 
fcu  faxum  ,  eft  unpenti  &  ftolidi  fymbo- 
lumjaer,pro  venfofb  ponitur;ciepido,pro 
foriuux  fummo  gradu.  Qua  e  rgo  racioue 
clegautius  expnmas  dinitc  impeiicum  Sc 
gloriofuQ)  ? 

Summtq-y  crepidinefaxi]  Crepidofccun 
dum  Vallam  ei^  ora  terra ,  quam  aqua  al- 
luit  ,ex  hoc  appeUata  ,  qnod  >bi  aqua  al- 
luenscrepaticum  currit,auc  vndas  appel- 
iir.Columel  Iib  S.cap.iy.  Sic  enim  maris 
acLOcius  ouie^^iicreDidiuisfrangicur  Per 


mctaphorara  vero  &  piitei  extremam  o- 
ram,quxad  puteum  refpicit,YuIgd  ospii 
tei  diAum;  &omi)emextremitatem  folc- 
mus  crepidiuemappellare.  Dicicur  cfiam 
crcpidoabrupci  faxi  alcicudo  ,  vtairSer- 
uius.velora  prxcipiti).  Virgio.  AEueid. 
Forteratis  celft  coniundta  crepidtne  faxi  . 
quem  locuni  hic  videcur  imicatus  Alcia- 
tus.Item  crepido  dicitur  edicioiis  cuiusq; 
loci  alfitudo  &  extremicas,quam  mendici 
infidcre  folebauc.vt  ellent  magis  cofpicui. 
Scncca;Qn^iscredeiec,iacentem  fuper  cre- 
pidinem  Manum,aut  hufTe,  auc  fucurum 
coufulemJPonic  Minos  h.\.\c;AKpoK<tp7roi, 
arbor  dicicurin  cacuminc  auccxcrcmofru 
(flilicans.Sed  videtur  mihi  decepcus.rcfpe- 
xiccnim  ad  locum&  flcum  arboris,deq«o 
hicagitur.-acqui  ttKpoKctpTOi  caeft  arbor, 
qux  fcrc  fruibim  in  cacumine  &  apicibus 
ramorum.Id  vero  quidhicad  rem?  cum 
ea  arbor  ecinm  iu  plano  poftit  confilkre 
cuilibecexpodca  . 

Jmfnitesfrucius]  crudoSjimmatu ros,a- 
ccrhoi, KctpTT^i ctKdpTisi.Sic  Plinius,immi 
tiaadhuc  &:crudapoma  vocar.  Hotatius 
z.Carm.Ode;.Vuam  immitemappellat . 
Eoldein  Virgilius  \ociiferos,  Georg.i. 

Tru^usq;  feros  moUtte  colendo^ 

Et  cleganter  Lucretius  lib.  j. 

Trudusq-^fcros  manfuefcere  terrx 

Cernebant  . 

licus  acerba  ]  Caprilicurn  intellige  j 
c[\.\xi<icoacerba  dicitur,  quod  fiuclus  ip- 
iiusnunquamjiiatuiefcacDc  hac  Plinius 
lib.i5.cap. 19- 

^luos  cortti]  improbi  quiq;  impoftores, 
homuies  nigri,  id  eft  ,  moribus  infamibus 
&  perniciofis  prxditi,  quos  fugiendos  elte 
monuit  Horatius : 

Hic  niger  eft ,  hunc  tu  Komane  caueto  . 
Coruumautemefle  impoftoris  hierogly- 
phicum  teftatur  Pierius  lib  24. 

Improba  cornix.  J  Id  eft  ,  inaufpicata  , 
quan»  Virg.finiftram  vocat  inEcIogis;& 
improbam  i.Gcoigicwn.vtiroprobus  an- 
fcv  obgarruIirateni.Cornicemautem  pri- 
fciintcr  prodigiofasauesreponebant.Itaq; 
his  nominibus  imptobae  vita;  homincs  lu- 
telligit.exquibusnullapoteft  neq;  gratia, 
nequccommoditas  elici,  vt  funt  lcna:,  & 
fcortilla,&  alij  opuma.Teclx. 

§lui  nihil  human&  commoditatn  habii\ 
qui  non  (iibferuuint  hominum  vfibus, 
quamuisomuia  hominum  caufa  fint  fa< 


Minos  d 
ceptus . 


TruBta 
immitu 


Caprifi- 

CU4. 


Corui 
qui 


Cornixl 
tnauipi\ 

satA-t* 


Emblemata ". 


iiy 


Aa.Etbonadicuntiir  a  beando.-beate,  cft 
proJcfle.feu  beatiim  facere  .  Hiiic  )^ptf9oi 
AvJ^pif  ,viri  boni  o^falutares. 

Sic fatuorum]  infipidorum,improuido- 
ium,nulla  pene  mente,  nulloqueingeuio 
pr$ditorura.Cicero2.deFinib.Ipfenegar, 
vtaute  dixi,  Juxurioforum  vitam  lepre- 
hendendam,ni.'i  plane  fatni  fint. 

Farafti]  fcurra?|  vagi ,  homines  alienac 
quadra:afliieti,&quiomnia  ventrisgracia 
faciunt.  Dehis  commodiiis-infta  Emble- 
mate^j. 

Scorta]  meretiicuIai.Scortum  apud  au- 
tiquoscorium  vel  pellem  flgnificabat.-inde 
in  aliquot  factis  ac  /acellis  (criptum  habe- 
ri  Varro  teftacur  lib.  6-  de  luigua  Latina  ; 
Ne  quid  fcorteum  adhibeatur ,  ne  mor- 
ticinum  quid  adfit.  Qik>  refpiciens  Oui- 
duis  ita  canit : 

ScortcAnon  vUi  faseji  inferrefatello  , 
Ne  violent  puros  exanimata  Jieos . 
A  fcorteis  ii!is  pellibr.s  nieretrices  quoque 
fcorta  fueruiKappeIlara»,&  pelies .  Nam 
&in  Atellanis  licet  animaduertcre  ,  rufti- 
cos  diccre.readduxilfe  pro  (corto  pellicu- 
lam.terte  Varrone,  loco  iam  allegato  .  Et 
illud  Lcuit.ix,  Veftem  &  pellem.quam  ha 
bueric,lauabicaqua:Hefychius  Hierofoly 
miraims  de  meietiicibus  interpretatur . 
Vel,  quodpellibus  (corteis  prolevfto  vtc- 
bantur  .  Pierius  lib.  34.  hieroglyph.Vel, 
quod  vt  pelliculx  fubigantur,  vt  eftapud 
Feftum.Vnde  fcortum  fcorteum  Apuleio 
libro  r.Mifcel.pro  raeretriceannofa,&  in- 
ftar  pelliculx  ac  corij  rugofa  . 

lufloi.]  Virosbonos.  In  facris  iufti  di- 
cunturnon  tantLim  qui  iuftitiam  ,  fed  & 
quivirtucesalias/omnes  colunt.-eaqj  iufti- 
tia  eft,qux  in  fe  virtutem  ampleditur  om 
nem.&  Plato  DiaIogo,qui  e/;£ts*cu,vel  ts- 
pi  ipiKis-otpia,;  infcribitur,  virtutcs  niora- 
les  vno  iufliti^  nomine  complecfti  videtur. 
TulHus  i.Offic.Iuftiti^incft  fplendor  vir 
tutis  maximus,ex  qna  boni  viri  noffiiiian- 
tur,c»iias  primuni  munus  eft  ,  necui  no- 
ceacjdeinde  vt  communrbus  pro  commu- 
nibtis  vtatur,piiuatis  vt  fuis  .  Idem  in  1. 
luf^itia.ex  qua  boni  viri  appeilintur  ,  mi- 
rifica  qu^-Iam  res  multiiai:^  :.:  videtur. 
Referic  po  hs  huc  qua:  difpntaT  ■zripi  vo- 
fts  DionSopliifta,&  Anftoteles  j.demori 
busad  Nico:nachum  . 

I  L  L  V  D  hoc  loco  exprimltur ,  quod 
vulgus  cvcbro  yfurpat:E  diuice  malo  ma- 


l?opcs,&  opibusboniscosindiguosefrc  pt 

nitus,qui  ijs  male  vtantur.Fitenim  faepc» 

vtampluiimxpofrefliones.qua:  iii  pios  v 

fus  conuerti  debueranr,  in  fumptus  inuti- 

les,  Tcl  etiam  perniciofbs  &deteftandos 

prodigaiiturjnulla  habita  iuftiacxqui  ra 

tione.  Etenim  pecunias,  quas  multo  cum 

labore  quis  vnciatim  vii  comparferit.iur- 

ta  Archilochum.easnon  rar»-  vniuerfes  fc 

meliii  vnius  fcorti  aut  fcurr;^  raarfupiij 

effundit  honioignauus,prodigus,&  inuti- 

lc  terra:  pondus.  Alexander  Macedo  Pro-  jiUxtm- 

machum  hominem  bibacirfimum  ,  in  vini  ^g^  , 

certamiiie  vidorem,aureacoionadonauit, 

M-  Tigellius  Hermogenesfuit  adcopro-  TigtU.itu- 

digus,vt  tibici:ies,hiftnones,parafiti,  gna- 

thones,mimi,cpulone?,balacrones,mendJ 

ci,vnguentarij,caiipones,r£liquiq;  ociof? 

&  perditx  vita:homines,  niorrera  euis  la- 

crymis  defieueriut .   Horat.  lib.  i.  ferm. 

Sat.  1. 

Ambubniarum  coUegia,  phnrmacopola  , 

Mendici  mimi,balatranes,hoc gentisomne 

Moejlum  acfoUiatum  ejl   cantoris  moite 

TtgcUi , 
§^ippe  bentgnu^f  erat . 

Callias  quidam  fuic.qui  confecfandis  mc-  CaUias . 
retticibus  vniuertum  dilapidauit  patrimo 
niumHiiic  periocum  dicebatur  a  fcurtis 
tleplumatus.Commode  fe  injhialfert  oc- 
cafio  promcndi  deluxu  id.quod  alca  mete 
claufiim  gero,  fermonem  fcilicet  femilia- 
reni,  quem  non  ita  pridem  mecum  habuit 
Rcuerendiffimus  Pr*t'ful  Nicolaus  de  Od-  Nicolau* 
<lis  ,vir  vtdod:i(rimus&  humaniftimus  ,  de  Oddis* 
ita  praeclare  de  me  meritus  .  Nam  cum 
dedonis  &  bonis  natursincidiflec  mencio, 
isq;  plura  erudite  (vt  folec  omnia,  cedro 
digiM  locutus  eiTet,  ego  tunc  vulgari  im- 
butiis  opinione  fic  fubiungo  :  lu  fenium 
vergit  natura.parca  nunc  in  largnionibus, 
quajolim  profufiorjvix  decimo  fuppetut 
advfum  vitx,quibus  famem  pellat,  &  ab 
iniuii  js  coeli  tedus  flt ;  labor  &f  umptus 
grandiores  f<^pe,necad  menfuram  prouen 
tuum;  vitis  &  arbor  infta  votum  coloni , 
nec  comparandis  rebusprecium  ,  nec  cii- 
dendohuic  niatcria  fufficitiiii  fummomec 
ciumomnium  vaIor,&  in  monecis  inquil 
audaiium  ,  non  a  pondete  ad  vnc;ariam 
legem  aut  libeUam.fed  a  libidine  taxantiu 
eftima  tis.Non  ea  gratia  frudibus  &  fapor, 
non  ea  virtus  herbis  &  radicibus  ,  non  ea 
copia  in  voluc-riini  &aquaci!ium  genere, 
X     4  i.ec 


3iS 


Andre^  Alciati 


li  malst , 
Lihido  (^ 
LUXMS  . 


t-oltbidi- 

SfiU  , 


v.cc  tam  procligl  iiiliumanos  vfus  propaga 
tioue  fciina:  (airus  ac  ncmoia  ,  ficut  auti- 
quis  fxculis.  Irata  fir  nut  iiiuida  terrauc- 
ceflceiljauc  nule  propitiaficicra;  torpere 
illt  vtcrumgranda;ux',aucimpoteutia  hxc 
&i  fcniiijaiiHum  .  Verum  illc  fubriJens: 
Falleris,iin  TJuiili ,  falleris ,  inquitj  &  te 
vulgaraad  aflenfum  leducic  opiuio  ;  non 
cercenie.Coufideramorcs  &  luxum  Cxcil 
li  Iniius.prodigiofusefl  &  in  tun.ore  fuo, 
vcNiUis  in  foi(^icio,tranfgre(liis  rationis 
mecas  &:  naturx,a  duplici  fontcLibidinis 
&  Luxus,  quibus  monftiis  facurandis  vel 
orbissratiacongeri  nil  itiuet.Vcvn  fexum 
peccctur  &  diuerfam  fpeciem,  vc  amatori 
luo  cognaca  fuccumbar,vcfepca  religionis 
perfriiigac  inceflus  ftupracor.adulter  alie- 
iios  choros  vioIec,iii  raptum  quarracur  vir 
go,pelIex&  vxorcoliabicenc,macrona»  pe- 
xicluencur  &  impuris  lenoujbus  pra^d^e 
finc,  mifceacur  proles  dtibijs  parencibus  , 
toc  fpurios  &  nothos  omnis  regio  alac,iio- 
durnis  lamiarum  conuenticulis  Cihix  &c 
montes  perftrcpant ,  Libido  fuadet ,  qu^e 
conglutinandis  affedibus  impuritatis  ne- 
xu,querulis  hincinde  cranfmiflis  epiflolis 
&  munufculis  primo  vadfi  cecar,c6uetus 
indidt  folitarios  Sc  clandeflina  colloquia, 
ad  fympofia  cicac,volupcuarias  menfasin 
itruit,  lauticijs  adornac  &  fcenicoappara- 
tu  ,  fcurrasacceifir&  mimos  ,  phonafcos 
adhibec  8c  pfaIcrias,adPhrygios  modos  Sc 
falcaciunculas  prouocar,in  amplcxum  de- 
niq;  propellicj  &  hasc  orania  fua  quadam 
folennicate  &  plaufu,  proflitntopudore, 
publice,  paffiro,impune.  Sumptuofa  haic 
fpetftaculafunc,  8c  impenflscgenc  irriraii- 
do  fceleti,qu5  vel  iarga  pacrimoniaexhaii 
rianc.-pecunijs  non  paicicuc.modo  pociuii 
Ax  Veneris  arrideac  fpes,  aer  &  vnda  con- 
uehancqtiod  pro  philtro  fit  ,  Sc  crahacin 
mflam.  O  infclix  pifcacio  &  capturas  rao- 
dus?Ita  viuitur  camen.vt  cocum  orbem  in 
hoc  malum  coniuralTe  dicas.-iion  cocaiiicii 
]x  Jn  filuis,qiioC  merecricuIa'>Ienones,for- 
nicarij,concubinari),pellices ,  adultera;  in 
vrbibus.vbi  moechaiicur,fcortanturjvenan 
tur  ,  &  lepufculos  quaerunt  in  irtis  dume- 
tis.Ah.Chriftiamim  lioc?  Barbarum  inter- 
roga,Thracem,THrcam,Scytham,decefta 
bii:ur  turpicudinem,  adhonelHamorem  fo 
lius  »ucur«  du«^u,ciuam  nos.qui  de  falu- 


tifeio  chrifmatc  &fidei  donoacJco  gloria» 
mur.mcliiis  compofitu;.  Pcculiaria  qu2- 
dam  vicia  notancur  &  quafl  propria  fingu- 
larum  gentium,vtali^lacrocini)saucfur- 
tis  dcdira;  finc  impcnfiLis.ad  crapulam  ali^ 
auc  fafti.m  &  inaiiem  gloriam,  ad  iracun- 
diam  quxdam  Sc  futorcm  proicdiorcsdi- 
bido  vuiuerfum  mundum  pollidec  Ecne- 
fcio  cercc  quofato  concingac.vrdecrccum 
iudicis.auc  prxtoria  feuericas  ui  hocgeuus 
flagicij  minus  rigida  &  prarceps.lente  ad- 
modum  procedac,aucinfra  modum  deli- 
di:conniuecur,ha;ret  fcncentia,in  moraco 
tus  procelfus  fuftragancium  lcnitudine. 
Laudem,  fi  in  fpcm  corredionis  ,  patrato 
crimiiic,  noniccraco  3c  in  confuecudincm 
trado:rcprobem,fi  in  fcandalum  &  corru 
ptclam  alioruai  ,  quam  intcmpeftiua  harc 
conniuentia  facile  proreminar,peftiIenci  fa 
nc  Sc  omniii  maximc  perniciofo  Reipub. 
concagio.Luxiim  adiungo,non  miniis  no-  Lf^xfis  . 
xium  &  virulentum  malum  ciuicacibus  , 
ptouincijs,regnis,imperijsjgrafiacurenim 
Sc  fcrpic  qua  cerrarum  fe  laccra  porriguc. 
Huncdilfuaforem  honefti,  &  populacore 
opum,pra:cIaris  fcilicec  citulis  Sc  elogijs, 
Poet;E inligniunr.Vere  calis,forber,degIu- 
tir,deuorac,  decoquic  vniuerfa  inexplcbili 
ftomacho.Regios  thefauros,&  talencoinm 
myriades  i!igiuuiescapir,in  ftrucluris,mii 
do.volupcate  ,  &  palhi  corporis  (aniinam 
vtfocariam  miniftram  habet}  cxceifus  ad 
ftuporem,fupra  rem  &  annuos  cenfus.-  ab- 
fumit  diaita  quod  mcnfis  non  rcddat:qHO 
animus  rapitur,  crumena  fequi  cogicur  , 
quidquid  repoficum  inficNon  erge  natu-  An  na,t 
r:e  fenium  aut  laflitudMiem  incufa  :  im-  ret  def 
menfa  pecimus,qua:  illa  largiri  nefcicjcer-  ciat  . 
minos  fuos  habec,  defideria  noftra  infiuita 
funcjnecefficaci  fuccurrir,ad  fuperflua  nos 
votaextendirousibenignc  difpenfaCjingra- 
li  accipimusjdat  quancum  poteft ,  nos  in- 
iuriam  interpretamur ,  fl  in  media  copia 
defatigatisexcrema  deficianc .  llla  nos  pa- 
fcere  ac  veftire  debec.fecicac  faciet  in  pofte 
rum,imperiomagniNuminis,  quod  prx- 
fldec :  quis  adplura  imporcunus  vrgeat/ 
Dignum  cft  experiri  noucrcam,vbi  matcr 
iiafolicicudo  in  naufea.Ha;c  ille  tanquam 
ex  Ph^bi  tripodcjcgo  tacitusin  reiucciam 
pedibus  iui,pluraaddicurus,  nifime  Lais  .j 

ad  fe  vocaflet .. 


<^^'^^3^C^^^ 


Tajnu- 


Embiemat.Lj. 


3^^ 


Tumulus  meretricis . 

E  M  B    L  E  M  A      L  X  X  I  V. 


(^  y  1 S  tumulm  ?  cuia  vrna?  EphyrAA  esi  LaidoS'  uh ,  noH 
^      Eruhuit  tantum  perdcre  Parca  dectu  f 
I^ulla  fuit  tum  forma :  tllam  iam  carpferat  Atoi , 

lam  fpeculum  Veneri  cauta  dicarat  anm » 
Suid  fcalptm  fibi  vult  aries  ,  quem  parte  leAna 

Vngutbus  apprenfum  posieriore  tenet  ? 
Kon  aliter  captos  quod  ^  tpfa  teneret  amantes  : 

Vir  gregis  eH  aries  ,  clune  tenetur  amans  „ 

COMMENTARIl. 


J*        'T^  V  M  V  1 V  s  pingitiir  m3rmoreiis,in 

X  qijo  fculpta  cernicur  leajoa,  arietem 
Tnguibus  a  tergo  complcxa  .  Sed  ncfcio 
«]ui$  veternus  hic  pidorcm  corripuir ,  qui 
dumaiics  depingendusfuilTec»  capcani^ 


eamqjmammisruillis  prrrditam  cffinii:* 
Quis  fibi  a  rifu  temperec  ? 

D  V  c  T  V  M  Emblema  cft  ex  Paufania 
i.Corinthiac.ciiias  hxc  funt  verba  :  Anre 
Yibem  CCoii.nthijm  dicirj  cupredbrum 

nenius 


II. 


33° 


Andre^Alciati. 


nemus  viret.quoctCranion  vocac,  in  qiio 
J^^vume-  cft  BcilcrophoiuislucuSj&Veueiis  Mela- 
*.u  Lamiu^  nidis  templum  ,  ac  Laidis  mouumentum 
iufculpra  lcxua  ,  quje  prioribus  pedibus 
aiietem  compleditur  .  Altcrum  item  in 
ThelTaliaeft,  quod  Laidis  exiftimant  .   In 
Thedaliam  cuim  accellit  Hippoftratis  a- 
morecaptaAntea  vero  cumadhuc  puella 
cflet,  ex  Hyccaris,  quar  in  Sicilia  funt,  a 
Nicia&  Atheuieiifibuscaptiuam  fiiiife  rc- 
ferunt,Corinthiq ;  'iuieuditait»,formaom 
iies  temporis  euis  meretrices  fupera(le,at- 
quein  tantam  venidc  teftimationem  apud 
j.  Corinthios,vt  minc  quoq;  pro  Laidc  con 

£*«  quA.  tenJant.H^cille.  Fuitemm  Lais  meretrix 
nobilitllma  Corinch!,vnde  &  Corinthia  di 
<fta  Gellio  litj. i.cap.8.  quaquam  patriam 
habebat  Sicfliam  ,  auvflonbus  Phitarcho  , 
Athcnaro,  &  Solino  «  H»:  obelegantiam 
venuftaiemqj  fbrraa:  grandem  pecuniam 
dcmerebatjconuentusq;  adeam  ditiorum 
hominumex  omni  Grae^ia  ceiebres  erant: 
iieque  admittebatur,  ni(i  quidabat,quoci 
popofcerat  :  pofcebat  autem  iJIanimiam 
quantitatem.  Huic  ndtum  illud  frequeus 
apnd  Grxcos  adagium:*  TrccvTo^  AvJ^poe 

iKon  cuiiin  homintim  contingif  adire  Co- 

rinthnm  . 

Ab  hac  cum  DemofthenespetijlTer,  vtfui 

copiam  faceret ,  &  i  Ila  decem  drachmarii 

nillia  pro  concubitu  popofciiret,petuIan- 

tia  mulieris  ,  &  pecunix   magnitudineex- 

pauidus  Rh€tor,difcedens;Ego,inquit,tan 

ti  pa:nuerc  non  cmo.  Soiinus  Polyhiftor. 

«ap.i  I  de  SiciliarHic  Lais  illa,qua:elige- 

te  pattlam  maIuit,quamfatcri.Hoc  dicit, 

quod  cuin  nata  Crafti  foret,  qua;  vrbs  eft 

5iciiix,Cfcriuthi  agcre,  Corinthiaque  dici 

Laii  occi'  maluit.Eam  porro  Suidas  a  Theiralis  mu 

f'x^.  lienbus  Zelotypisin  templo  Veneris  iiiter 

fcdam  fcribit  ex  Atlienxo:nam  Corinthw 

Cct;s  Venerioperatam,Cotyn  Deam  turpitudi- 

Ui.x  mr-  tudinis,&  pra:poftera:  libidinisprxfidcm 

pifudinu,  coIuille,tradiciJem  Suidjs,qui^'  cadcm  Co 

cyto  diccbatur,in  cuius  turcla  ohfcceni  in 

famium  amorum  fetftarorci  erant .  Eam 

idem  nomiiiat  ^^opov  Tav  a.ty}^pav .  De 

Laide  extat  (criptum  carmen  anonymi  cu 

iufdam,eruditi  ianc  liominis: 

Lati  anits  iperidofe   cohtanplHta.  7iitenti , 

Vtfolitnm  vidit  depcrljjje  dectts  , 
Labraque  nnnc  paUeret  olim  innidiofa  co- 
raliis, 


If  verfa  in  atncu  anreaftla  nlues, 
Et  qui  certabant  ebori ,  rubigine  denfei 

SquaUere,&  ruga  tempora  laxa  rudi  , 
Luminaq;  illuftri  tantu  no  &mula  Phcebo^ 

Nuncfub  mucofo  claufa  latere  fpecu  : 
Et  tamen  idem  animut  flimulos  fub  peSto 
re  eofdemy 

Zt^noto fenfit feruida  corda Deoi 
Sicfeeum:Iaeie  nimittm  z/iuacior.o  mens, 

€ur  dudum  h&c  anns  efl,  tuquepueU/$ 
manes .' 
Idnonmalequadrat  in  noftrum  hoc  Al- 
ciaticarmen.fedaccepi  pridem  a  viris  Ita- 
licifoli.id  fcriptum  fuidein  quandam  mc 
retnccm  Veiietam  ,  qua:  aitatis  lapfo,  fei» 
decuflb  flore.quoties  fe  in  fpeculo  confpi- 
ccrctjfronte  iam  rugisobfita,  mifere  con- 
tabefcebat,  &  nihilo  (egnius  ardore  tenti- 
ginis  premebatur.Piura  de  Laidc  require 
apud  Stephauum  Nigrum  ,  denimio  vita: 
luxu  ,  cum  de  meretricibus  agit ;  Athe- 
nexum  lib.  13.  cap.  io.  Leonic  de  var. 
hiftor.lib.i.cap  81.  Laftantium  lib.  5.  dc 
falfa  fapientia.Gyraldu  Syntagm.13.hift. 
Deor. Memini  quoq ;  me de  eadem  aliquid 
Icgerein  epiftolis  Anronij  deGueuara  . 

G^IS  tummlus']  Cuius  hoc  eft  fepul- 
chrum  ?  Dc  ttimulo  diximus  fupra  Em- 
bleraate  8. 

Cuiavrnai]  Vcteres  interrogabaiitpcr 
Cuius,  cuia,  cuium;  nunc  idem  per  geni- 
tiuum  Cuiusqu.-crimivs  .  Cicero  j-Verr. 
Vtoptima  conditione  fit  is  ,  cuia  res  eft , 
cuium  periculum.Vrnaautempropricfi-  VrneL^, 
gnificat  vas  aquarium,a  verbo  vrinare.d- 
uc  vrinari,quod  eft  in  aquam  mergi .  Scd 
hiccapitur  pro  fepulchro,  quiacum  cor- 
poramortuorum  cremabanrur,quidqu!d 
reliquiarum  remanebat.in  vrnam  conijcie 
batur,fiuelapideani,fiuefidilem,quxim- 
poiiebatur  fepuichris  . 

Iphyr&£  fy?Z^/W(j.f]  famofa:iIliusmere-  jEphyre^, 
tricis.  Diciturautem  Lais  EphyrxaabE- 
phyra  vel  Ephyre,vrbe  Acbaiae  nuam  po- 
ftca  Coiinchum  appellauerc  ,  rclle  Piinio 
lib.4.c.ip.  4.  cuius  veiba  fiuit :  Medio  lioc 
inteiuallo,quod  Ifthmon  appe!lamu.s',ap- 
plicatu  colli  habitaturcolonii  C<  rinthus, 
antea  Ephyra  di<5ta ,  ab  Ephyra  Oceani  fi- 
lia.ProperHuslib.i.eieg.6. 
Non  ita  complebant  'Ephyr&&  Laidos  &des, 

Ad  cuitis  iactut  Gr&ciatotafores  . 
Claudian.in  Eutropiura  : 
Haud  aliter  iuuenum  fiammu  Ipbyreia 
Lats,  Lt 


III. 
Cuiuf . 


Emblemata- 


'.on  ne- 
inipar- 
t. 


§rc*> 


\arcaru 


eneBute 
orma,  4e- 
hrefcit . 


/irmapo- 
itrcj. 


.  If  gemino  iitiid  mttri . 
De  eius  pacria  pleriqj  cocertat.vt  Athen. 

Ah,rton  Erubuit^  ci  etiam  tam  formofa; 
morsaufaeftinijcetc  manus?  Ncpemors 
nemiiu  parcicVifgiliusin  Appendicjbus : 
lUarapit  iuuenes prima  fiorente  inue/it*  , 

Non  obltta  rapit  fed  tamen  iU,n  fenes  . 
EtOdar.Iib.jHoiat. 

Mors  ^  fugacem  perfequitur  zirum  , 

iJec  parcit  imhellis  iuuentA 

roplitibus,  timidoejj  tei-go  . 

i^^rf^ijmorsjvlrima  linea  rerum.  Di- 
cuntur  Parcxdca:  fatales,  fic  a  Poetis  per 
thThpct^jV dictx ,  qnod  neminiparcant  . 
Q^arum  tres{iint,CIotho,Lachefis  Atro 
pos,diuerfispr?fei5txofticijs;vohu)tenim 
vnam  eflc,  qux  vitam  hominis  ordiatur  * 
&  colum  baiuletjalteranijqua:  neat  &  con 
texatjtertiam,quaz  filum  ruinpatac  finiar. 
P  tima  eft  CIotho,quam  Statvus  vocat  fer 
iMm  Senecagrad2uam,Pontanus  impro- 
bam  &.  fedularaSecunda  eft  Lachefis,Oui 
diodur3,Martiali  inuida  ,  Claudiauo  fer- 
rea  divfta  •  Tertia  Atropos,de  qua  Statius 
lib.  4.  Thebaid. 

Hos  ferre/\  neuerat  annos 

Atropos. 

De  rarcis  vidc  Mytholog.ComitisJib.  3. 

cap-  6. 

NuHa  fuit  tum  forma]  lam  obrepente 
fenioamileiat  formajelegautiam  &  vemi- 
flatem . 

CarpferatAtOi]  Nempe  fenilis,  qua  ve- 
niente  color  &  venuftas  ftaccefcit.Ouid.j .. 
Trift. 
JJ}a  decensfacies  longts  -hitiahitur  annis , 

'Ruga4jin  antiqua fronte fenilis  erit : 
Jnijcietq-y  manus  formA  damnofafeneclHS , 

G^lUA  firepitumpafju  non  faciente  Tjenit. 

Jam  ipeculum  Vencri,&c.]  Miiites.qui 
perxtatcm  a  bellicjs  fundlionibuscefsat, 
dicuntur  vulgo  arma  pofuiflc;  &  qui  ali- 
cuiomnino  arti  renunciaflent,DeoilIi,qui 
arti  prsceratjinftrumeiitaciusartisfufpen 
debant.Horat.^.Carm.id^ 
Vixi  pueUis  nuper  idoneus  , 

Et  militaui  nonfine  gloria . 
Nunc  armajdefunHumq^  beUo 
Barbyton  hicparies  habebitc 
Idem  i.EpiftoIa  ad  Mecceudtera :. 

.__^  Vetantus  armis 
Jierculis  adpofiefixis  ,latet  abditus  agro  % 
Ycalicubi  Virg. 

hirijiSfnr  cefiHS,efrtem^repono., 


33 


Loqnitutdc  Entello.  Sic  fcorta.ctimad   Veneri 
femlesannos  perucniucjVeneri  fpeculnm  ipectdum 
dicant,  Aufonius  G  rxcum  Platoiiis  epigrl  dicarc^ 
ma  fic  vertit ; 

Jjiis  anus  Veneri  Ipeculum  dico:  dignum 
habeat  /o 

JEterna  &ternum  forma  miniRerium. 
Atmihi  nullus  in  hoc  zifus  ,  quia  cernerc 
talem  , 

§lualis  fum,nolo:qualis  eram,nequeo  . 
Idem  inuenies  apud  Thomam  Morum  . 
Neq;  hoc  Poet«  alicuius  Itali,faue  clegaA 
tis.diftentit  : 
K/7?  ifi  Kicolofa 

Dentrvn  ^ecchio  ,  ch'vn  dt  Vera  rf<«- 
uante^y 

A  la  laida  Bertuccia  effer  fembiante  : 

Ahi  Tjeloci  anni  (diffe)  ahi  licue  etate  ^ 

Come  toflo  paffate  ; 

Hier  cre^a  cgiaUa  hebb'io  la  chioma , 
hor  haggio 

Crelpo  e  giaUo  il  vifaggio  . 

Hier  fui  con  quefio  zifo 

Cagion  di~pianto,horfon  cagion  di  rifo  » 
AEgre  fernntenim  rugasconcradtaSjamif^ 
famqueforma?  gloriam.quam  diu  in  fpe- 
culoerantintuitaj.  Hinc  Ouidianumillud 
3.Trjft. 

Cum^aliquis  dicet:Tuit  hAcformofa^  do' 
lebis. , 

Et  speculum  mendax  effe  querere  tuum^ 
Idem  fereaud:orde  medicamine  faciei  : 
Tempuserit  ,quo  vos  Ipeculum  vidijfepi- 
gebit ,, 

Et  veniet  rugis  altera  cauffa  dolor  .. 
Id  &  attingitad  Ligurini"i  Fiaccus  lib.  4» 
Dices  heu,quoties  te  ipeculo  videris  alte  ru: 

^luA  mens  efi  hodie,cur  puero^non  eadet» 
fuit  ? 
Defpeculo  mulca  paffim  leguntur  .•  fuic  speculutt^ 
enim  illod  anathema  Vcneris.Philoftratus  anatfj^- 
IconibuK  Ideoq;  Triton  apud  Apuleium  ma  Vene 
Venen  fpeculum  pxajgeftat  in  ponipa,  A-  fis, 
»nor,vt air  Eutipides  ,  ztAHKinoTrTpAyjji 
KOfj^Hf  ^ctv^i (7-/j.ct7et..amat  ipecula,&  cri 
nium  ruffationem.  Apudeuiidem  Ele<flra 
damnat  forraje  lenocinium  vfu  quxfitum 
fpeculi.in  matreClyteroneftra,abfcntema 
rito  Agamcmnoiie  : 

H"  ^etV^OV  KetJOTnpoV  'TTKOKpl.y.OV  i^ilT' 
KHi  KO.UIIC  • 

^ht&flauos  orbes  criniumadJpecHlumfit^ 

diose  componebas  . 
S^  &,  Qiiidias ,  teiieroiura  dodor  amo^ 


33 


Andreae  Alciati 


ium,eieg.i4.1ib.i.adafJiicam  : 
^^td  male  compofim  qhereris  ferijjje  CX' 
*  fillos  f 

^^ttid  ipeculum   moeffa  ponis   ineptit 

m.tnti  i 

Si/tlpcre  >       ^^id  fcalptui]  Scalptus  idcm  cft  qnod 

fculprusjimo  rcalpeie,&  noii  fculpere,di- 

ci  debeie  audoi-  eft  Diomedes.  Hiftoriam 

iam  exPaufaiiia  commemoiauimus . 

Konaliter  captos,  &c.]  eo  quod  fcirct 
inefcrate&caperemiferos  amantes. 
'■    Vir  grcgts  efi  aries.]  Virum  grfgis  ap- 
pellatarietcm  ,  vt  primo  Transformatio- 
jnim  Ouidius : 
I>e grege  nunctihivir  ,^  de  grege  nattu 

habendtu . 
Virgilius  etiam  dc  Capro: 

Virgregis  ipfe  caper. 
&  in  Georgicis  : 
^^em  leger»  dncem ,  ^pecori  dixere  ma» 

ritum . 
Vidc  Macrob.  lib-  tf^.cap.  6.  Hanc  loqtiendi 
formam  vfurparunr  aut^torcs  ccrte  gra- 
iieSjVt  miflum  faciam  Ciceroncm.qui  ora 
tione  ii)  Pifoncmjadmifrarium  pro  hominc 
immoderat2:libidiiiisdixit .  Papinianuse- 
nim  dcadmillario  tauro  : 

. Jiahiilif!',  maritns. 

^dmiffa-  ^^  •'iah1ianus7.de  Prouidentia;Hi  vcre  vt 
emilfarij  equi,non  ad  paucas  tantum,  fed 
penead  omncs  vernulas  fuas.id  eft.adgrc 
gcsproprios  irrucbat,&  in  morem  corum 
pecudum.qui  maritigregium  appill^tur, 
feruida:  libidiiiis  debaccliationcgraftanres, 
in  quanicumq;  eos  piimam  foeminam  ai- 
dens  impudicitirEfuror  tiaxerar.irruebar. 
Hos  tales  &  nos  Germani  vocamuR  St.-ttt- 
haagen.<^\xiL{\  dicas  tauros  vrbaiios.qui  to- 
li  vrbi  fufficiant . 

Clnne  teneturamans.]  Horatius  i.Sa- 
tyra  iib.  i  Sermon. 
^od  pidchrd.  clunes,breue  quod  caput,ar- 

dua  ceiuix  , 
Hoc  illi  re^i,ne  corporis  optima  lynceis 
Contvmplere  oculis . 

Locusiftc  omnis  fan^  Jubricus  acVene- 
reus,  quofethuus  fcriptormuticres  equis 
veiialibuscomparat.Sedad  rcm;cluncs,& 
carum  infpecliojfedesacircitamenrum  li- 
bidiiiis,  quarum  intuitu  rnulieres  tfr/ps- 
/^ai fTj  iiomines  oriolos  adigu nt  ad  infa- 
mam-Sed  quis  non  videt,quam  focdum  ac 
fontemptum  clune  capi,  &  vohiptati  tur- 
pi  fuccumbere?quam  belluiiuiiH,^  horao 


ratJonis  particcps  nihil  pufet  intCf  fe  ft^ 
quadrnpedcm  intcrcfle?  Adduxiftcm  huc 
aliquid  hunc  locum  explicansex  Anatonii 
cotnm  fcitii,ri(i  caftismctibusparcldum 
duxiftem  .  Jcrtinet  huc  Diogenis  Cynici 
didlum.apud  Lacrtinm,qui  vidcns  Oiyra 
pioniccnquciidam  oculosin  fcortum  (ub- 
indc  rcfledlentcm:  Ecce,  inquit,  vt  aries 
Martiusa  puella  vulgari  obtorto  collo 
viniftusabducitur. 

H  o  c  fchcmate  cxprimitur  ftoliditas 
am3torum,&  rapacitasmeretricum.Nam 
perarietcm  ,  fatuum  ftolidumq;  animal , 
amatorcm  vefanura  &  famum  intclligc, 
qui blands  &  dolofa:  domina:  fubkruiar , 
quiq;  fuam  fcruitntcm,  quam  fitmifera, 
non  fentiat:fed  vidcs  eundem  alea:napar- 
tibus  pofterioribus  fcalprum  &  detcntu  , 
quo  rapinamcretricia,impcriumquc  in  a- 
mafios  libidine  prurientcs,&  quafi  vincu- 
locolligatos  cxprimitnr.G^tcrum  lcarn^ 
nomine  mcretriccm  intelligi  multis  vetc- 
rum  fentcntijs  conrtat,  &maximefacro- 
rum  Bibliorum  locis  aliquot:  Ezechiel  c- 
nim  Hicrofolymam  lea;nam  vocat,&  Hc- 
liachim  carulum  eius,  qui  in  AEgyptum 
duftus  cft  .  Plautus  Truculcnro  : 
Bonis  effe  oportet  dentibtM  Unamprehamy 
Arridere  ^utsquts  veniat,  blande  altoqui , 

male  cordcj 
Confultare,bene  loqui  lingua:  meretricem 

ejjc  fimilem  fentis 
Condecet.^c. 

Huic&  conucnit  fenarius  veteris  cniuf- 
dam  poeta;: 

'i^ov  Kzctivi)i  vtu  yvVffUKof  w/zcri/r . 
I>ar  csl  leAn&  &  foeminA  crudelitas  . 
Rctulit  Pieriusin  leone  i  •  Hieroglyph. 
quem  etiam  lege  in  Ariete  lib.  lo.inqui- 
bus  Laidis  monumcnti  huiufce  meminit . 
Idem  Picriuseodcm  lib.i.oftendit,  mere- 
trices  qnoq;  fphigis  ctfigiehicroglvphice 
defignari,  quod  capitehumano  manfuetn 
dinem  prsfeftrreiit  quidem,  cjctcrum  re- 
liquocorpore  kouino  rapacitatcm  &  im- 
pcrium.quod  in  amatorcs  exercent ,  indi- 
carent.  Idcmq;  Philip.Camerarmscap.ji. 
Horar.fuccif  fcriptura  reliquit.  Et  Mcja 
rica:  fphinges  in  opprobrium  dici  folirum 
de  meretricibus,ob  impuros  fcilicetmo- 
res  McgarenfHm  ,  quos  omnes  vcterum 
fcriptores  damnant.Eajdcm  quoq;  vocan- 
tur  Iupx;viidc  hi}  anar  dicitur  aTeitul- 
lianolib.3.  ad  vxor.couniloxiitm  publica- 

fum 


diHum . 


IV' 

Aries  /?(>- 
lidumji. 
gnificm  . 


Le£nA 

meretri- 

cemfgat 

ficaf. 


Meretri- 

cejphinx 
dejtgnatf 


Emblemata_j. 


33 


rnm  libijmum.  Plaiuiis  Epidfco  :  Phuto  tcac.qnT  t.x},iiq>er blfindttuyjmu 

Biuortunt  mores  virgini  longe,ac  lufrs..  tUnd  qnod  rapiat,  vidct .   Eam  ctiam  mari 

Sic  veiodicunrtir,  fonaiTe  quod  miferos  /imilem  facir ,  cum  quicqnid  desdciioiec 

amaiues  lainaiu.cxcorianrjaccraiir  3c  dc-  &  abforbeaCjfatietur  nnnquam.  Sed  dehis 

gUumiu:  Efca  cnim  eft  mcrenir  j  eodem  htiiis  in  feqiicntibni  . 


In  amatores  meretricuirLj, 

EMBLEMA     LXXV. 


\T  1 L LO S  AE  tndtitm  flfcator  tegmina  d^pr.i  > 

Addidit  vt  capiti  cornHo.  bimt  fuo  ; 
L^Mlit  amatorcm  Bans  fummo  in  litiore  fargum , 

In  laqueos  fimi  qucm  grcns  ardor  agit  . 
Capra  refert  fcortum  :  fimills  fit  ftrgn-s  amanti  > 

Slfft  mifer  ohfco^no  captm  amore  perit . 


«  O  M' 


I. 


334  Andreas  Alciati. 

COMMENTARir. 

PI  s  c  A  T  o  R  iii  cymba  fiia  ftans.cor- 
I 


nibiis  &:  pslle  capnna  tecflas,  reti  ca- 

ptum  far^umextrahic.  Eft  autem  (argiis 

■="  pilcis  c]uiaam  caiithaio  pilci  iimjlis,bis  an 

no  pancns,  veie&  autumnoj  antrisinha- 

bitat,  &  fempcr  mulhimcomitatur.  Plin. 

Iib.9.cap.i7.&  n- 

jT_  CoMPARATioNis   huius  ori- 

LocHi  JE-  S'^  fumptaeftab  A-^liano,  lib.  i.  de  ani- 

lisini,am   mat.cap.13.  falij  lib.i  i.  cap.  ipalleganc  , 

eii  tvpta  cgo  hoc  audoieclefticutus,Jum  propeio, 

L,.;.j/       videie  non  potui)  cuius  veiba  huc  confer- 

I.mble-       re  no')  piguic.p/Aacr/TwrT  j»!/  ctKoyav  etl- 

mitis         y-''^ lcryypcoi-  ia,v yovv  TrMnlav Tiif  >)nvos 

Viy.ouivcov  1]  iTAidL  fjLia.i  ii S^tviipeii  ivT» 

^rtAaV»)  ?itl'il  tOlS^iATiJ.iVCOi  ^poyViHiTl 

)t^  si.vst,7niS'coTiv  ,  ai  iij^oy.ivoi  yju  •Trpo-' 
cA-^Ao-^cu  ToJv  drycov  -Tro^^Tiv  z^ctKKo- 

fjLiVO/,  yjUT^I   STJCfVT/sVTSf  AKTtKoi  m- 

VitKKcoi  '  vii^iJ.evotj^i  yju  v^Tiro  rolf  kij- 
[yLctriv,  cixcoi  THf  rcov  ctiyav  o^(Jt.>i{  s>B(r/y 
a,'i^9n:riv,*^  yp' vS^oviif  TpoaiKSHViT  ti'j- 
Tci;  yvriji^ajiv-  i-TTH  Toivvv  «r  t*  '^poH' 
pnuiVdi  d^v^tpeoTiiHO-tv  ,  e^  coV  '^ro^Tna-tv , 
i/.  TtfTWf  dKtJKovTcu  .  dhizOi  yip  dviip 
cuyof  S^opdviAVTov  'sri(ia..u'^i^  <rvv  iv- 

7-5?;  TO/f  KipA7l  J^ApCiTili  dvTiii  ,  KA[A- 
^dvCH  cf''  dcA  TOV   »KiOV  KATA  VCOToV  il^t- 

fi-^Kiv^ov  c  ^iipATri;  ta  clypct  ,  hta  ka- 

TATATTCi  TVf  ^ctAAarHf  V(p'  IIV  OIKiliTIV  01 

<upoH(:nuivot ,  AK<piTA  cuyciM  ^cofj.a  S^iA- 

jSf.AyivTA  .    iKKO/JLiVOI  </'    01    (TApyoi     OJf 

VTo  Ttvii  Ivyyof  ,  t»s  ai7{j.iii  Ttii  'zrpoetpji 

fJ.iVlli  ,  '^rpOTlATI  Hffl  0'tTOV  VTCU  [J.iV  TCOV 
dKpiTcov,  Ki)K^VTcu  J^i  J  sro  TKi  S^CpAi  /?Ag 

TTOuivni  OJiCUyoi  ,  CUpHTCU  Si   d.VTVV  TTOK 

K»i  dyni^peo  ynKiipiS-  Quoru  verborum 
hxc  cft  entencia  :  Caprtnpngi  adfnodnm 
fimnrtt  .Cum.n.zmbra.  qitadam  npparct  ea 
rii  caprarri^qH&fecundum  littus  pafcH?:tur, 
fl.ttim  piA  Utit!-:i  gefliunt.et  quaiituin ma 
ximl poffuiity  adnatfiiit:  ^  quanquamfa- 
lirs  non  ppfjuiitjamen  falire  nitar.tar^fed 
fruflra  t.xmen  .  Caprarum  odorem  pcrci- 
piunt  ,  etiamfi  in  fluctihm  terfentur  j  qu& 
caujja,  cfl  vt  accedere  ad  capra^  in  primti 
njfaclcfit.At  ciim  in  fuo  aynoreftnt  adeo  in 
felici  na:i  fidercearum  cauffa  capiuntur  , 
qiia4  tam  dipereunt.Vifcator  enim  caprina 
iiid,ut!t4  pelle  cum  cornibtti^i^^idias  Jiruit , 
fole  relt^e  a  tcrgo:atq;  farinam  iure  capri 
no  madefa^iam  in  eam  deijcit partem  mx 


iir 


ru,inquafargifunt:qU9  iUieto  oderticapti 
fnrgi  aceurrunttfarinam  degufiant,^  ma 
ocime  detinentur,  eitapellis  caprinA  quam 
fentiunt.Ex  hu  itaq,  pifcator  multos  vali- 
dc  hamo  eapit ,  (^c.  Sic  fe  habet  iuuenilis 
amafiorum  facilicas,  qui  in  quoduis  for- 
ma:  obic(Slum,vcl  caprx  ctiam  larnata:  fpe 
<Sbrumiracxardefcunt,vtilIius  laqueis  ir- 
retiti,vix  inde  fc  extricarc  poflint .  Porro 
fargus&  eius  amor  in  capras  quxrendus 
eftapud  Gaudentium  Merulamlib.^.Mc 
morab.cap.3  3.Eundem  quoq;  pulchredc 
fcribit  Oppianus  lib.  4.  &  Volaterrauus 
lib.  z;.  ! 

VILLOSJE indutus pifcatdt^&c.]  Pifca- 
tor  indutuscaprinam  pelle  pilofara.  Hoc 
mutuatuseftcx  Moreco  Virgiliano : 

y^  cinBut  uiUofA  tegmina  caprA. 

Addidtt  vt  capiti  C^c.]  additis  capiti 
duobus  quafi  cornibus;  nam  ftulti  aman- 
tes  induunr  &  libidinemhircorum,  &fe- 
rociam  taurorum  • 

Amatorem]  amorc  capr^e  detentum  . 

Stansfummo  in  Utore]  pifcator  eo  cultii 
&  tegmine  ad  licus  haerens  . 

In  laqtieos]  Laqueo  amorem  fignifica-  jjtqnti 
ri,&  Venerem  vinculo,docuic  Picriuslib. 
48.HierogIyph.  quippe  laqueis,  retibus  , 
aut  dccipulis  incauti  ininfidias  trahutur  : 
Sed  neminem  faciliusdecipias,  &  arbitrio 
colligaris  tuo,quam  amantcm.  Q£o  fen- 
fu  Virgilius: 
Compedibta  Venerem  ,  vinelts  conHringe 

Ly&um  . 
EtappodtilfimcOuidius  ^.deartc  : 
Dum  cadat  in  laqueos  captu^  quoq;  nuper 
amator  , 

Sefolum  thalamos  iperet  habere  tuos . 

Simi  quem  gregt4  ardor  agit]  Sargus  ca 
priamoredetentus,&  emencica  capr^for 
ma  delufus  illaqueacur  .  Simum  gregem  Simut 
piocaprisdixic.qus  fimxdicuntur  obde-  grex , 
prenasnarcs.Eodemenimepithetovfuscft 
Poeta  lo.Ecloga : 
Dum  tcnera  attondent  fimA  virgulta  ca- 

pelU  . 
Citantur&hivcrficuli  Nsuij  AEgiftho.- 
Tum  autem  lafciuum  Nerei  fimum  pecu.s 
Ludens  ad  cantum  clajftum  luffrat . 

Capra  refert  fcortum]  Quiacapra  libi-  CapriL. 
dinofa  admodum  eft,  vt  ait  Plutarchus  in  meretri 
qaxftionibus  Romauis  prope  fint m.cuius  cemfig. 

harc      ficat. 


Embleraata . 


33r 


tiomo- 
) «  tur- 
etmore 
tuednm 


hafc  fanr  verba  :  Qmd  eft  ,  qiiod  cane  & 
capella  facerdotem  adeo  abftineic  voliie- 
riint.vt  non  modoattingere.fed  ne  appel- 
lare  quidem  liceret?  An  qiiod  capra  qiiad 
luxiiriofamatqjolidamabhorreienc  ?  An 
quod  tanqHam,roorbidara  timerent?  Ca- 
pra  ciiim  morfu  peftilenti  maximc  no- 
cetjfiquidem  germina  perueftigar,qua:  a- 
uidilfimedepafcitur  :  fic  mcrctrix  adole- 
fcentixpotillimumcnpida  elt,  niminim 
artasea  ert,quaeob  impericiamfjciliusde- 
cipiatur-  Vudenon  illepide  Nitfo  Attica 
meretrix  «/^,id  eft,  Capra,  cognominata 
eft,  qaod  TLallumadoIefcentem  ,  qiiiin 
Atticam  mel  &  caricas  cmpturus  aduene- 
r3t,3bliguriflet  r 

Obfcano  captus  ctmore  perit\  Imitatus 
&mutuatuseftillud  Otiidi)  i.Faftor. 

''^rn  cmptHi  nmore  fmit . 
vbi  deTarqufnio  amore  Lucreti;^  capto 
loqnitur.De  nomine  veroG^yfOfw/^.quod 
ad  fcribendi  rationem  attinet,pulchr^  an- 
notauit  Lucius  Andreas  Refendius,  Luft- 
tanus,  virpariter&Grxcis  &  Latinis  lit- 
leris  imbutusjin  fuo  Vincentio  ■  Ofci  iin- 
quit ,  populi  fuere  Italia: ,  dequibus  Ae- 
ntx^.j .Ofcorumcj^-^  manus.Hi  notati  funt  a 
veteribus  dc  fpurcarum  libidinura  fre- 
quentiori  vfu.  Vnde  verba  impudentia  & 
fpurca.autore  Fcfto,Verrius  tradit  Ofce- 
«a  appellari.Ergo  in  prima  fyilaba  b,fcri- 
bendum  noneft.necdiphthongus  in  penul 
timaQu^in  etiara  fi  a  fcena  deriuetur  (vt 
Varroni  placet,qui  fane  etymologias  coa- 
iftioies  facit )  abfq;  diphthongo  fcribi  o- 
portet,quoniaminfcena,qux  Grxce  <rKn~ 
v»)dicitur,nuIIaeft-PIuradehacvocecom 
mentatuseft  Baptifta  Pius  in  Lucretium. 
Qu\ ohfcasnu4  fcribuut  ,,ab  o&  &  coeno  de- 
riuant . 

H  o  c  de  fargo  pifce,qui  Cifith  larua- 
to  pifcatorcdeceptus,manifefte  ineos  tor- 
quecurjqui  c^eco  turpiq;  amore  capti  de- 
cidunt  in  obfcoenam  perfonatarum  mere- 
rricum  nadam  ,  mentis  errore  nefcio  quo 
rati  pulchrum  id  enfe.quod  pulchrum  ap- 
parer,fed  tandem  eos  dui  multumq;  poe- 
nitet.cnm  adfeferedeunt;  non  enim  pof- 
funteffugere,ciimmaxime  volut.  Q^uod 
difcrimen  vt  vitari  tandem  aliquando  pof- 
fit,adhibenda  cft  cautiodiligens.Nam  ,  vt 


noftrates  diclitant,  Prins  node  opus  cft, 
quam  amare,  qui  eiiim  priino  vifam  fta- 
timexardetjleuitatis  noiiminimum  prar  le 
fertargunienturo.Iudicio  fiquidem  cft  o- 
pus  &  maturoconfilio.Proinde  bellc  pio- 
fedlo  Ouid.  De  remedioamoris  primo  , 
qui  vtillicitosexcluJic  eiufmodiignes.Iic 
honeftos  probatraitenim : 
Si  qnts  amat ,  quod  etmare  iuuaf,  feliciter 
ardet  ; 
Giiudeat,^  vento  nauiget  ille  ftio. 
Sed  hodie,proh  dolor,feelera:os  &  libidi» 
nofos  plerosqi  flagitiofofoeminarum  amo 
rifefetaquam  in  feruitutem  deteftabilem 
applicantes,tandem  infidiarum  reti  turpif 
fime  capi ,  &  ad  omnium  fortunarum,  fa- 
mje,honoris,atq}ipftus  vita:perniciem  ruc 
re,&fubit6  praicipitari  videmus.    Refte 
PlauEus  meretricem  mari  fimilem  facit.v- 
biincautioranium  facultatum  faciutnau- 
fragium.Huc  fpecftat  diAum  Archit?  Ta- 
rentini  apud  Platoiiem  :  vtS^ovnS^ihiAp  ka- 
Kcov-Efca  malorum  z>oluptai:c^i\a.  vt  pifces  VoUiptat 
hamo,fic  hominesomnis  gencris&  xtatis  efca  ma^ 
capiuntur.  Hincmacaioniceqaidem.fed  iornm  ^ 
ycih  &  ferio  iocatuseft  ille.quisquis  (it  , 
qui  cecinitde  fiaudemerecricia : 
Vult  iutienem  y  Venera  propter  fmora.irff 

bruforem  : 
Vult  braUum  ,  propriampropter  difendxre 

eaufam : 
Vultq;  fene,reliquu pro fouuenire  hifegnts  . 
Atq;  in  malhoram  mittit finaliter  omnes. 
Has  tales  miratur  ApuIeius.Quantas,in-  jtptim 
quit.Iatebras  nequiftiraaemulieres  profua  leiui  . 
libidnie  comminifcuntur?calIidaj,  proca- 
ces.temeraria:,  &  ad  flagitia  peraftutulx. 
SedaufcuItemus,ob(ecro,fapientifrimo  Sa  Salomon^ 
lomoni.quiProuerb.y.flc  aitrPauus  difti! 
lans  labiameretricis  ,  nouillimi  autem  il- 
liusamara  quafiabfynchiu,&  acutaquafi 
gladiusbiceps .  Pedes  eiusdefceiidiuu  iii 
mortem  ,  &  ad  inferos  greflus  eius  pene. 
trant  .  Nunc  ergo,fili  mi,audi  me:  longc 
facabeaviam  tuam  ,&  nc  appiopiiiques 
fbribusdomuseius .  Ad  huius  Emblema- 
tis  argumenrumcopiofiiis  iNuftrandnin  , 
repecenda  eft  pulcherrinia  Socratis  difpu- 
tatiocum  AnftippOi.  Commenrarioruni 
Xenophontis,  &  colloquiiimemldem  Sc- 
cratiscumTheodota,lib.3» 


Qi*2Pc€Jif^<^fcftiPC€¥^ 


Cauct^ 


33 


S 


AndreasAIciati 


Caacndum  a  meretricibus. 

E  Tvl  B  L   E   M  A     L  X  X  V  I. 


Q  0  L  E  fatx  Circes  tam  m^^na  potentia  fertnr  , 
Vcrtcrit  vt  multos  in  nona  ,nonfira  viros  . 

Tcslls  equum  domnor  Picff^->  tmn  Sj,ylU  biformis  > 
Atque  Ith/ici  posfq?iam  i'tna  htbere  fues , 

]ndtt;at  illuHri  i-neraricem  riomine  Circc^  j 

T.t  rAtionem  antmi pcrdere  »  qulsqnis  amat . 

C    O     M    M     E     N    T    A    R    I    I. 

PI  c  T  V  R  A  ,  qua.' hic  reprxfciitatiir,  gam  noo  hal?c:,  &ei  delphinusappingitiir. 
(vc  l.berc  tlcamy  nou  placet,  foemiiia  Q^i^ldelplniuis  itirerra  ?  iioivie  hoc  tft. 
wempe  luxta  iiaucm  ftans,&  hcibisioftiu-  Dclphi/aim  JiIhh  apptngere  ,ftu^hui  a- 
<n:a,poriof!en»  n.uitis  ("i.bmiiii(lrajis:..one      prum  2 

Piacenc  magis  ca;terarum  cditioniim  figu 
X7t .  &  praereitim  il!a  ,  qnani  iiabet  editio 
Rouiliiaiiaj  jci  cnira  mulier  folio  fedens  » 
circumiacentesbJluas  virga  tangit  - 

H  o  M  E  K  V  J 


jiin»  Circt.  ad  naueni  vcui  j  fcd  ab  VlylVe 
nniri  focij  mdon-nin  illius  diiiertciunc , 
quosiila  poculo  &  tatftu  viigx' aurear  in 
beitias  transfotmauit  .  Hic  vero  iila  vir- 


Emblemataj^ 


537 


H  0  M  E  R  "C  s  Odyifea  ;6.ait,  fociosa- 
liquot  VlylTis,qiii  midiab  eofuerant  cx- 
ploraturj  Circzas  xdes.virga  percudbs  a 
Circe.cpotoqj  pharmaco  venefico,  ftatim 
in  porcos  eife  transformatos.  Qj.io  figracn 
to  effingitur  mcretricis  &  libidinisfosdac 
typus.Eaenimfuisprxftigijshumanas  il- 
lascogitationcs,&naturaIesmotionesfqu? 
ipiJi.cu  Gr^cis  dieuntur)  in  homine  tumul 
tuantesexcitatimpotenter3&:  mutatindc- 
ictiusjex  quo  fit>  vt  homo  natura:diuinac 
particeps  in  belluam  degeneret.Per  Vlyf- 
fem  autem  ,  qui  nuUo-veneficio  a  priftina 
forma  dimoueri  poteft,menteni  anim^  du 
ccm.intelligimus.Morale  huius  Erableraa 
ris  figmentum  finquit  FrancifcusSadiusj 
fumptum  eft  ex  Plutarchi  libello  ,  qucm 
de  vita  Homericompo(;iit,qui  libellus  j 
quod  fciam.nondu  eft  donatus  Latinitate; 
quauisPoIitianus  raptim  ,  atqj  fuppreflb 
aucfloreomne  fua  prxfationc  in  Homeri* 
tranfcripferit .  Plutarchi  verba fic fe hcnt: 

O' S^vasia^ Hf  ffiia.f,  y^  7Qi(tu7et,  ^Zet  7K- 
70  cuvi-rmcu  ,  o7t  7(ev  dppoveov  av^pd- 
'7r&)V  eu  '^v)^eu  [/.iTAKXa.Ti:<nv  eii  «J^H  «8- 
ccoy.A7av  ^uptaJ^av  ,  e//.7rey^a'eu  hs  7}iv 
7«  TAV^oi  iyK'jKhtov  '7!!-epi(^opdv  ,  vv  Ktp- 

mn'  TpocTeLyopivH  ,  >^  ZatTet  70  HKO(  ^AlH 

rrcuS^A  viro7i9i7cu  oikvo-av  iv  7X  Ata/yi 
Vilra  .  Taj7>}v  j^i  d.:TO  t»  Atdi^nv  >  J(cu 
cS^vpzs-^cu  TsV  Av^pco-THf  eTri  7els  ^ct- 
VAToti  KiKKiiKev .  Hoc  eft:  1.1  illa  trans- 
formatio  fociorum  Vlyjfis  infnes  ^fimiliit 
anim^lia,  inigmxtict  if7nuit,qud  amau^ 
tinm  hominum,  animd  trftnfmHtiintur  in 
speciem  corpcrum  ferinn  natun.  ,  cadentes 
m  circularet»  hallucinc.tionem  -vniuerfi , 
quam  Circen  appellatHoweru^  .  £t  merifo 
Soltifiliam  illamfacit  in  Ai&d  infiula  com 
morantem-^Q^hanc  a  lamentatione  O^  lu- 
fiu  hominum  circa  mortuosfic  appeUauit. 
id  eft,ab  au  ,  ou.  heu,Leu  .  Su.nt  vero,  qui 
dicant  rei  veritatcm  exeoeftc  infpicienda, 
quod  Circe  merctrix.quos  fibi  amore  tijr 
pi  deuinxit.efFccilTettandcm  prsdatores , 
viarum  obfeflbres  &homicidas,  nempe 
quibus  liihil  fuperefletad  vitam  miferam 
fuftinendam  ;  quxvitia  cCim  potiiis  fera- 
runi  fintqiiara  hominum,rem  totam  le- 
pido  &  commodo  fchemate  HomeruSj& 
alij  nonnuili  e  vereribus  adumbiarunt . 
Cui  fententix  fubfcribit  Palladas  jib.  i. 
Gratc0r.epi2r.his  vcrbis." 


Tlh  KlpMIV  \s  9» fJi:,il. ASuf  HpHHtV  0//Hfef, 
AVt'  AvSpaV  "TTOIhV  M  OVetj-  >je  KCKVf, 

7vi  dxi7»  '7rposrtov7Af.i7eupA  /'  oJV*  Tat 
vipyoi  , 
7V(  J^eheATSev^Af  <S7a')(i7A7isf  i-xoiH. 

raV  cT'  dvBpCOTTHUiV  d-7ro7VKri7A7A  Koyt(T' 

^  /"«»'  > 

wT  ATrc  7av  iJ'icovfy.ii<^ev  eyonAfS7t, 
i'7pe^ev  evJ^ov  ey^cA,  J^ikhv  ^aav  dKoyi- 
^av  ' 
'iy.^pav  J"  av  oS^vcrevf  T»V  vei7iiTA  f'J- 

v-)^  ipf/H  ,  ipjjecoiJ''  iS^iAi  t  cTwpH^A  Ao  f  eiJ.ipi" 
ytcrlJ.ov  VA  . 

H'/e  ,  yOHTeiAf  0Apy.AKOV  dvTt^^AKov. 
idcft: 
No,it  Homer^  ait,trifii  medieafnine  leBos 

Hoipitio  Circe  reddidit  ipfiafiues  : 
tatiperiorfied  quuquu  erat  dtficeffttab  iHa: 

Nam  meretrix  quondd  perniciojafuit . 
J.xtitesqjfiua  prorfus  ratione  marttos 

lornice  continuit,non  fiecu^  atq^fertts  . 
Zt  t<imen  hanc  firenut  delufiam  ^reuit  V- 

Infiigni  rerum  conditione  valens  : 
Mercurio^  datam  necfoi  efi  credere  molyt 

lUe  fed  ingeniro  reppultt  vfiqi  dolum  , 
Circcm  non  dico,  vt  dixii  Honierus  , 
Pro  viris  feciile  aut  fues.aut  lupos. 
Ad  ipfam  diuertentes,  mcretrix  cum  elTcc 
vafra , 
Hamoinefcatos  pauperrimos  efFecit . 
Et  humanam  vbi  prsdataeft  rationem  , 

Dein  (fecitj  vt  nihil  habercntamplius* 
Alebatintushabens  inftar  animaliura  ex- 
pertium  rationis , 
rrudcnsautem  cume/Iet  Vlyflesiuuen 
.;  tutem  vitans  :    •  1 

Nbn  (tam)  Mercurij  (quam^  nature  pro 
prise  donurH.rationem 
Habebat,  incantationis  remcdium  con- 
trarium  . 
Non  eredam  Circen,ceu  magnofertur  Ho^. 
■ ,     mero  ,      ' 
Transformafie  homines  in  nouamofira% 
lupos  . 
Sedlpoliaffe iUos  fortunts  omnibus.hamo 

Cerreptos,  meretrix  na  bene  cautafuit. 
Exutos  opibusfatuos  &>  mente  care^-.t^et 

Reddebat.mifirti  turpiterzifa  zim. 
!Expertes  rationts  erant:  has  i?itus  alebat , 

Vt  captas  turpi  in  fornice  ■vafraferas  . 
Hanc  tame  illufiit  maturopcctcre  Vlyffes  , 
Kon  tamMercunj,  quam  ratiorn  op cj. 
Y  >:e;;o^ 


33» 


Andreae  Alciati 


TII. 

Ciree  So- 


Ciree-t 


i^ur  Solts 
filt.t  Cir- 


Xciiophon  i.d-rofji.vttu.oviv(jL(iTeJV: Socra- 
tem.aitjin  coiiCimijs ,  ad  qua:  non  nifi  coa- 
flusaccedebat,  parcifTKne  cibiimcaperc 
foliciim.iocoq;  viutpurc.inultiscmrinodi 
appofitii  cibis,  Circem  homincs  traiisfor- 
marrc  iu  fucs:  ipfum  aucem  VJyflem  mu- 
tari  noiipotuiflTe.confilij  Mcicurijmemo 
tem,&  abltinfciaipfummecfua  fcmpcrv- 
tcntem.  Prxterca  fabulx  huius  raeminere 
Diodotusiib.^.  Pliuius  varijsIocis.D.Au- 
guflinus  i8.  de  Ciuicace  Dei,  cap.  17.  M. 
Tullius  quoque  prima  Venina  (  vt  hoc 
quafi  per  tranfennamj  allufit  ad  hanc  poe 
ticamfabuIam:E'^  adhuc  id,quod  vosom 
iiesadmirarivideo,non  Vcrres.fed  Q^Mu 
tius.quid  enimfaLcreporuicekgaatuis  ad 
hominumxxiftimacioncm?  aequiiis  ad  V- 
uandam  mulieris  calamitacem  ?  vehemen- 
tiusad  Quxftoris  libidinem  coerccdam? 
fumme  hxc  omnia  mihi  videntur  laudau- 
darfed  repente  vercigioexhomine.tanqua 
aliquo  Circxopoculo,  fa^fluseft  Vcrres  : 
rcdit  ad  fc.acq ;  ad  moics  fuos  ,  &c. 

SOLEfflU  Circes]  Ouidiusinitio  14. 
Metamorph- 

Solefat*  CirceSy  variarumplenaferarum. 
Teftis  Higimis.Virgilius  (vt  &  Ouidius) 
Solis  filiam  vocat,  A  e  ncid.y.inicio  .• 

jproxima  CircAA  raduntur  litora  terr&y 

"D-uesinaccefjos  -vbi  Soltsfilia  lucos 

Ajfi.iuo  refonat  cantu . 
Fuitaurem  Circe  (vtinquit  Heflodus  in 
Theogoi,iaj&  Cicer05.de  Nat.Deor-^  So 
lis  filia  ex  Petfide  Occaiii  filia.  Hxc  vcne- 
ficijs  dedita,mulr3rum  herbarura  ac  radi- 
cum  vircs  adinuenit ,  quamuis  a  matrc 
pruisinijsclTet  inftruifla  Nupfit  Sarma- 
tarum  regi.quem  veneno  fuftulit,  regno- 
que  crudeliter  vfa,abincolis  pulfa  eft.In- 
Jcqnein  Italiam  vcnir,&  non  longe  a  Ca- 
icta  Campaaia:  oppido  in  monte  Circcio 
confedit,  vbi  hominesad  fc  veniaites  car- 
minibus  &  venelicijs  in  variis  hellias  mu- 
labar.Vidc  Virg.7.  AEueid.  Filiam  autem 
Solishabitam  proptcr  herbarurr  fcietiam, 
<\ux  radijs.Solis  vini  &  incrementum  ca- 
piunr.credibileeft.Lcgccmnino  Nac.  Co- 
Biitcm  Mytholog  Iib.6  cap. 6. 

Tam  magna  potentia]  Vis  carminum 
A:  veneficiorumjde  qua  re  vide  Epiftolam 
Mcdeacapud  Ouiduim,Virgiliumin  Eu- 
«olicis.Manilium  lib.  i.Aftionom. 

Verteritvt  mtiltos  i&c^  Honierus  O- 
<i)"tl.  :o.&  pofteum  Virgilius  &  Ouidius, 


hic  14.  Mctaraorph.  illc  7.  Aitieid.  & 
£cJog.  8. 

TeHis  equum  domitor  Picus]  Sic  qitoq; 
cum  vocac  Virgilius  7.  AEiieid.  Picusfuit 
Sacurni  filius,  re.v  in  Latio  ,  quem  Pomo- 
na,Dca  florum,araauic,&  eius  volcntis  for 
tita  eft  coniugium  ('licet  Ouidius  14.  Me- 
tamorph.Caneiitem  I.ini&  Vcuilix  filiam 
vxorcm  habuifte  Jicat)  Poftea  Circe  cucn 
cumin  venacione  vifum  amarec,&  fpcrne- 
rctur.irara  eura  in  auempicum  Martiutn 
coiuiertit.  Virgil. 

Ibfe  ^lnirinali  litue,paruaq'yfed£bat 
Succincius  trzhet ,  l£uaq;  a.7cile  gerebat 
Ficus  equum  domitor.qucm  capta  cupidi- 

ne  coniux 
Aufea  percuffum  virga,x  erfumqi  -jenentr» 
Fecit  auem  Circeiipayfitqt,  colonbus  alas  : 
Hoc  aurcm  ideo  fingicur.quiaaugnr  fuir* 
&  domi  habuit  picum  ,  per  quem  futura 
nofcebac . 

TumScylla  biformu]  Idem  epitheton 
tribuit  Scyll?  fupra  £mblem.68.0uidius 
i4.Mctamorph.citca  principium  refcrr , 
Glaucum  Deum  marinum  a  Scylla  Phoc 
ci  filia  fpretum  ,  Circes  auxilium  implo- 
raffc  ,  Circemqueeiufdem  Glauci  amorc 
corrcptain,illiScyiIa;odium  coiaaram  in- 
ducere  •  Q_uod  cum  minus  affequerecur» 
Jacum  ,  in  quo  fe  Scylla  lauare  confiieue- 
ratjiiifecit  venenis  ;  quibus  pube  ceiiusin 
varia  monftra  conuerfa  Scylfa  ,  cuni  fibi 
difpliccrcc.feque  ipfam  fugerer,iiifrctum 
Siculum  dcfiluic,  ibiq;  in  fixum  conuer/a 
cft  ,  cuius  fuperior  pars  virginis  figuram 
referr,inferior  in  cancs,&  Inpos,  &  huiuf- 
modianimalia  mutataeft.Carfnina  Virgi- 
lij  dehac  re.fupra  Emblem.<?8.citauimus, 
vbiplura  deScyllacongeflimus .   ' 

Jitq;  Ithacifues]  Vlyflis  focios  innnic 
in  fues  mutatos ,  quia  Ithacarrex  fuit  V- 
lyffes.Sed  hxc  tritafuntjiiec  in  hisimmO- 
rari  nccefteeft  . 

Indicat  iUuFfri  &c.]  Hoc  eft  qnod  fii- 
pra  deCirccmeretricc  innuimus.Hoc  an- 
temepicheton«//«/?r/  ,  declarat  cur  Solh 
filia  diiTta  fuerit  Circe.quia  illuftris  &  fa- 
migerata  :  nam  hoc  fentic  Plutarchus  in 
verbisfupra  citatis  . 

Etrationem  animi  perdere]  iJeo  my» 
tViologici  Vciiercm  «^/JoJ^/TMi^.quaiifi^p- 
«rJi/iJv^.ideft.ftulcitiam  &  mencis  priuacio- 
ncm  incerpretantur.  Propius  allufit  ?..  de 
laudib.  Stilicoms  Claadianus : 

Iftxtt- 


Pieifah 
Isuj. 


Scylla.. 


Zuxur  ■ 
mente  i 

MOt, 


Emblemata-j . 


t^xuftes  pYtdulce  malum,qu£  deditafcm 

per 
Corporis  ariitrys,  hehetat  caliginefe)ifiis  , 
Mlbraq-y  Circ&is  effoeminat  dcrius  herbis  . 
Simileeft  irtud  Menandri  : 
A'aa.'  o-xav  ipomA  voiJv  e)^v  rtt  a^iol , 
TlApd  rivi  Todvonrov  cCroi  o-].ijou  ; 
Carere  amantes  mentefi  quisnonputaf, 
§>uos  ejfe  potius  mentis  expertcs  futctl 
Propcrtias  : 

Scilicet  injano  nemo  in  amore  videt . 
Ameretricibus  effciatitur  iioraiiies ,  &  in 
belluas  mutai)tur,diim  nimirum  fiunt  li- 
bidinofi  vt  iiuci,guIofi  vt  (ues,iiuiidi&  ri- 
xofi  vt  caiies.iiiettcs  vt  afini.  Hocperfa- 
bulam  Circes  hoc  loco  eleganter  eiprimi- 
tut.quara  ad  veterum  mythologorum  fen 
fum  iic  expreflit  vir  induflria  &  ingeuio 
(vtinam  vereaddere  poflem.orthodoxa  fi- 
de}  nulli  (ecundus  traimus:  Qj.ud  inniiic 
.  Circes  fabula  ,  venehci  js  homir.cs  vcrren- 
.  tis  in  ieras,  nili  cos.qui  nequaquam  ratio- 
ne  ducuntur,  id  quod  hominis  elt  pto- 
priuHi,  fed  totcs  lefedediderunt  turpibus 
alfeclibus.iam  pr^cet  hominis  vocabulum 
nihil  hominis  nabeiejfed  ad  pecuduP'  de- 
generalfe  naturam,  puta  hbidine  in  \t£os, 
fomi)olentia  ignauisque  in  lucs.ferocia  lu 
]eones,atq;  itadeceiifimilibus?  Quid  V- 
lylfes,  quifolus  }.ocuJo  epoto  ,  vugaque 
moniUifica  petciii]us,i.ori  efl  niutatus,i}i- 
fi  firnnim  illuni  &.  conftantem  fapientis 
habitiira,qui  nec  frar.gi  terronbus,nec  vl 
Jis  affeduum  ilhcijsab  hor.eflo  poteflab- 
duci?Huc  quoqj  recidunt  carmiua  Hora 
tlj  i.Epiftol- 

Sirenumzoces,  ^  Circi  poculanoRi : 
Qudfi  cumfocijsfiultns  cufiAusqjbihtJfit, 
Sub  domina  meretrice  f''-tfj-t  turpts  ©»  ex~ 

cors : 
Vixijfet  canss  immundus  ,  vel  amica  luto 

fus. 
Nec  parum  illuftrabit  hoc  Emblema  PIu- 
tarchi  Dialogus ,  quoGriJhiin  cjlputan- 
tem  facit  .  icfcra  kv  yAfji.iKcli  TretfAyyiK- 
fjiO,  .  fic  habet  .-  >;  Std  rav  Ca,f.ixa>iav 
Bilfn.  ,rA^j  ixiv  aJfH  K&i  KAfx/iAiH  fct- 
J^tcoi  'io  V  iy^d-uv  ,  A^parcv  </"«  Trotei  >^  (^Au- 
?^ov  .  arrcf  cusi/\TfA  riia,K^  yovirHAi  iTri-- 
re^rjcauivcu  roli  dvSpAs-t  yjii  yHpiy.iveu 
J^i  nJovvf  d.v7^i,iy.'tffK^Krot;\ajt  avoU 
roii  i^  J^iiC^Apaivotf  cvfj.^iZs^iv.Hiii  yAp 

rtjV  KlfKiJV  aV))7AV   Oi  KATAeAiO.AKtlSiV- 

7ii ,  li  Jiiy^iiirAro  Tpof  vJiv  durolf  ^V/ 


33P 


yjuovotfyivo/jiivatfTDV  «T'  iJ^-josia,  viv 
iyjvrA  t^  vvvovrA  (ppiv'nj.mi,v'7ripviyA'zs\\- 
oiv.  id  eft  ;  Vtpifces  qut^fdam  medica- 
mentts  celentcr  capiwitur,  fed  efiittamen 
fiuntinutilcs.ita  mulieres  ,  qu&  amoris  po- 
eulis  &  vericficijS -virof  captant ,  lolupta. 
teji  infuam potellatem  redigu;:t,fiuptdot 
eos,amentes ,  ^deprauatos  vitAfocios  de^ 
inceps  habent .  h  enim  nthil  CircA  profue- 
runtquos  zenefietomutauerat,7,eq;  ad  vl- 
lam  rem  ijs  vfa  ejc.ciim  <»  canes  c^  afinos 
dcgenerajfcnt :  Vljfiem  autem  prudet.ttm 
virtim  ,pi  udenterq;fecum'ierfantem,cmni 
no  dtlcxtt.i.uhtt  iuie.s.ctt  icpidumacmor 
daxepigiamma  Eeiiaij  in  quendam; 
Certauere  dtu,cum  te  genuere parentes  , 

Tene  afini<m  malleht,an  generatcfut : 
QlitclU  aamq;  huic ,  lanienaplaccbat  at 
tlii  ; 

Nec  paribusfiudium  par  erat  ingenijs  . 
lecit  tc  varium  a7..borufentent  amefirit, 

iflam  caput  efi  afim,cstcra  mibrajuis  . 
Vidcturhoc  elegautiiuii^  penicillo  expref 
lille  homiaeai  plaiie  fiojidum.ac  gulcsi'? , 
quiuon  phisiiittgra:  mentis  habet  quaru 
afcllus.vccois  anin!a!,&  tamengulsacli» 
bidiniaddidior,ad  n«tu:am  fuilJam  acce- 
dit.  Qualcsiiimismultos  f^robilos  &;  ga- 
neones,  c  bonis  alioquin  &  honef^is  ortos 
familijs  agnofcimus,&  quos  neqi  ratales 
iiigenui.neq;  ipfaedticatio  flcdere  potue- 
rit.Et  quidcum  ijsagas  lurconibus.come 
donibus,ventiibus,  qui  interinguen&ca- 
put  nullum  difcrimenfaciunt,  &  tantum 
fubare  &  obligurire  fc!unt?Diximus  fatis 
depiiori  exemplo  coritm  ,  qui  a  Circe  in 
belluas  funt  conuerfi.  Aiterum  eft  Pici  c- 
quum  domitoris  :  hunc  ctfi  in  aiiem  ideo 
«lutatum  dixinuis  ,  quod  piimus  pico  in 
aufpicijs  vfus  fit,^quodqueaugur  fueritj 
quod  a  Seruioeflantiotatumttamcuidme 
Jiiis,  &  ad  hunc  locum  oppertunius  refe- 
rcmiis  ad  animi  Icuitatcm  &  inconf^amia, 
qi  xcx  turpi  arroic  ci^ntrahitur.Tei  raim 
cxemplum  fuit  apfofitum  iii  Sc}'I!a,de 
qua  lom  fupctius  a  liobis  dit^aim  fatis . 
Hic  tamen  fpeciatim  conucititui  ad  me- 
jctuciam  tMrpitudinem  ,qua;  vt  fupcine 
facicm  virgiiicam  oftcntat,  tainferne  ra- 
buii  cancs  confpiciuntur^aufl.-icia,  rapiiia, 
ingluuies,  qiii  adexitium  miferiamq;  cer- 
tillimani  prxcipi;csagant,quoi.quotamo- 
re  turpi  capiui.cur  .  Q^ua?  cmn  a  eoipc- 
«ftaut ,  vc  quifqj  vixtutis  &  honefti  ftudio- 
Y     1  fus 


Lepidum 
eptgram- 
ma  Bel  ■ 
laij. 


Ficus  cur 
in  auem 
mutatus 


Scylla 
quid    hic 
denotet. 


40 


Andres  Alciati 


fiisunpiiidicariim  malienim  dolos  prxfti- 

giasci'ieomiies  iiccli;iec;iiu-erigatq;  qiioj 

Ciceioait,  corporis  vohiptatem  noii Tacis 

dignam  efle  homiiiis  prxfbntia.eamque  vc 

bclluanim   propr  am  conremtn  ac  rcijci 

oporcerc:  Prx^crtim  cum  (quodicfem  Ci- 

cero  priidciitcr  monei,;  libidinofa  intcm- 

petansq;  adolelccnrin  effcetum  corpus  tra 

lorus  Va  dat  fcncduti.Red'}  Val.MaximusiLuxii- 

lerij  M^'   ria  &  Iibidine  n:hil  foedins.nihil  damno- 

ximi .        fius:  his  virtusacrcritur,  vicftorix  languc 

fcunc,  fopicagloria  innifamiam  coinierci- 

turjanimiq»pariter  &  corporis  vires  cxpu 

gnaiuur.Adco  vtiteliiasab  hQftibusiie»an 


abilliscapi  perniciodushabenJum  fit. Itc 
uuuc  ,  qmtam  ftudiose  merctrices  fequi- 
niini.quij  vos  ad  mortem  anima;  &  corpo- 
ris  rapcauCjin  infamem  notam,  feramque 
poEnitentiam,&  fortaife  inutilem.ducunt. 
Cogicace,qua;fo,rei  obfccenitaccm,  bteui» 
tatem,finem,ac  longum  dedecus,  horxqj 
fugacis,aucforficanmomeuti  vnius  illece- 
bras,mHltorum  p^nitencia,vel  sccrno  fup 
piiciopuniendas.-eft  enim  merecrix  (vtcii 
hoetioconcludam)inferni  ianua  ,  vii  ini- 
quicacis.fcorpionis  percufIio,vifcarium  fcc 
lerum,puteus  iucericus.Nunc  vobis  Veac 
lis  amuietiim  paracum  eo  • 


Amuletum  Veneris. 

EMBLEMA      LXXVII. 


'\NGyjNA  dente  fcro  fuffdfi-im  Cypris  Adonin 
"*•     Laclucx  foitjs  condidit  exanimem  - 
Him  genitali  aruo  tantum  laUuca  refiiiit , 

^antum  cruca  faUx  vix  sfimitlare  voteU  . 

COM^ 


Emblemata.  34 

COMMENTARII. 


i.  TVviNBM  formofiim  cxanimcm  Vc 
i.  nuslacrymabiinHa  tcgitlad:iica:,herbs 
hortcnfis,rolijs}ciiiMmpioofficiointcreft 
Cupido.matri  condolcjis;apcr  vero  homi- 
cida,fuga  fibicoiifulit.  Quod  ad  Epigra- 
phcii  feu  iiidicem  Emblcmatis  hnias  atti- 

i  ule-  nct,cft^;w«/f£^^f'««e'''*.  Sciendumcr- 
go,quid  fit  amuIetum.Amuleta  ,  rcmcdia 

"  *  funt.quibusarceri&auerti  creduuturma 
la  omura,  fedmaximc  veiicficia  ;  ab  amo- 
licndonomiuata  ,  dc  quibus  Pliu.  aliquid 
zj.cap.i.Sc  hb.Z)'.c.^.  rtemiS.  cap.^  & 
3o.cap.io.&  1;.  &  lib}7.'cap-5.&9.Di- 
^intur  <Sc  A7ro7po'7srcc7a.,(\^x  appenfa»all  i- 
gataquciucitamentamagica  ,  vcnenorum 
propulfant  infidias  ,  aut  certe  inefficaces 
rcddunt ;  uiquo  diffcrunt  a  periammatis 
&  periaptis,quia  hsec  fpecialuis  quid  figni 

^^  ficeut,  &quod  fuum  cfFeclum  prjebcaut  , 

vthominibus  inftarmuaculifint.  Illa  ve^- 
ro  fignificacum  habenc  gencralem,  fuam- 
quc  vim  cx  ratione  tnedica  videntur  mu- 
tuarcApudMedicos  amuleta  lunt  indif- 
fcrencia  multiplici,  aToTporrcLlA,  oAt^n- 
7tipiA  ,  <i.\i^i<paffx.AKA  .  Hxc  beftiarum 
venenatarum  mcdentur  niorfibus  ,  rcfte 
Galcno,eoq»  difFerre  ctTo  Tav  d\e^{<pAp 
/xrf/.ftjj' quidam  putant.*quod  tamen  noii 
probarui  GalenoEriidici  liomines  hoc  dif 
ferre  putant,quod  To  ciAi^/pdpfjt.ctKov  in- 
tro  fumatur  .  oAf^invpiov  foris  impona- 
tunuec  modo  veneni  cauilajfcd  &  fafcina- 
lionisdepcHenda»,  qusappendi  foleatcol- 
lo.-iiA6^WTH/3/ocfimpliciter  Hippocrati  eft 
mcdicanientum  leu  remediuin.-nam  ctAe- 
^stfl-^cueft  /SonTeiV  .  Akiipharmacura  di- 
euurmedicamenc.uT)>quocl  deleceriisphar 
macismedctur.iio  cxtrinfecusimpofi  tum 
corpoti,  vt  quod  dM^mttpiov  dicirur,  fed 
iiitro  (umptum.  Siuit  tanien  qui  hjec  acci- 
piant  indiflferenter:  «Ae^f^j^enim  eft  a  ve- 
neiii  noxa  vindicare,  firuti  &  Latinis  amu- 
leta.ab  3moliendp:ctTOT/:o7ra<«t  luntanui- 
leta  qu^appenfa,  Uiigacaq;  vencnoium  & 
incantamentoruro  ar*.eiit  n)fidius,aut  red- 
dunt  inerHcaces.H^c  hadenus,nuncad  ip- 
ium  Emblema  perginuis  . 

AtheNAevs  lib.  z-  Dipnofophift. 
cap.^i.iacioiiem  affert,cur  dicacur  Vcnus 
Adoaidcm  abapro  nuercmptum  laducaj 
folijs  occulcalle  ,  quoi  liimirum  laducis 
▼ckcntes  hcbctiorcs  fiant,  f^J^tvpnriMi  , 


&  4c!  libidiiiem  minus  idwici,  Eiusvcc- 
ba  ha:c  funt :  K<!tAA//^t*vof  ^w^/v  ,  oTt 
n  dipfoS^irii  Tov  eiS^avtv  tv^pii^AKtv^  Kp6- 
•^Hiv  ,  AWnyopsvrav  rav  TFoinrav  ,  ort 
ttiT^tveif  eiTiTpof  AppoS^itTiAol  ffvvtyoi 
ypdf/.evo(  ^piS^A^i-  Hoc  e(k:GaUimachtts 
ait,Vencreminter  laducas  Adonin  condi- 
dijje »  aUegorice  innnentibin  poetis  ,  eos  ad 
Venerea  tmbeciUes  ejje,  qtti  la6iucK  ajftdne 
vefca7iinr ,  Idem  Achenxuscitathacccar- 
mina  Eubuli  poetx  : 
M.iiTrtpni^n  fj.oi  ^piS^AKivAf  ,et  yvveu^ 
^''Tri  rtiv  rpd^r^-e^AV,  »i  ffeAvrm'  diria  - 
E'v  ru  hAydva  r^Ta  ydp.coi  o  Koyoi  "Trori 
Tiv  hi^av IV dTToBdvovTA  rrpvSiiKi  Ki/T/Jif- 
Avf  i^i  vzKvav   ^poi'fj.A  •     Hoc  eft  • 
Ne  appofie  nobis  laducof,  o  mulier , 
Meam  ante  menfdm,  veltete  coarguc^: 
Namqi  ^^^^  '^  herba ,  vt  vettufermopr*.- 

dicat  , 
Venm  Adonin  condidit  exanimem  . 
Efl  itaq;  ne  erres^mortuortim  hic  cibus . 
Coslius  item  Rhodig-lib.iy.cap-  vlt.infi- 
i)e,fic  ait:Q_uodad  laducas  attinct,  cclc-         ^, 
bres  funt  apud  Athcnzum  Anftoxcni -^-p/  •3'P'oa^t/ 
«r«/.;v««,id  eft,ladl:uc<B,q(nbusin  hortisfo  V^^-^^h^o 
le  occiduo  cenomeli  infundebat ,  manc  o-  ■*^"'  * 
ftencans  vircntes  fe  habere  placcntas,  fibi  a 
terra  fummiftas.  In  laduca  deniqjoccul- 
tatum  a  Vcnerc  Adonin,  cecinit  Callinia- 
chus.    Quod  allegorice  interprctatus  A- 
thenaeus,  ilhic  refercndum  putat,  quod  iil 
Vcnerem  hebetiores  fiant,  ladlticis  vcfccn- 
tcsafliduc  ,  tanquam   mortuorum  fitci- 
bus ,  vti  fcribit  Eubulus  .   Ha:c  &  plura 
Cosjius  . 

mGVmAfuffoffum\  Hcllenifmus, fub- 
intclligitur  enim  prajpoficio  x.rtTfltingui- 
na;in  loco  nimirnm  niaxime  periculofo, 
cum  eo  intcftina  decumbant .  Theocritus 
tamen  in  epitaphio  Adonis,infemore  per- 
cuflum  dicit  . 

Dentefero]  apri,qui  fulmen  indetibus 
&  orehabet.vtcanitOuid.S.Mctamorph. 

Cypru.]  Venus  ,  ab  infula  Cypio-ei  fa- 
cra,libidini  dedicitlima  Polydor.Virg-Iib. 
3.cap.i7.Dcinuentorib.rcrum,poft  lufti 
num  Martyrem  ,  Eufcb.Ladanc  &  alios 
fexcentos  rcculit.  Alij  Venerem  Cypnam  ^^'^ 
didara  putar.quia  in  vieto  fcrrc  pr^beat, 
quod  dicunt  Grxci  KVWTtopH,  quippccQ 
Cyprus,anicqua  Vcnus  c6  appulifiet.dice 
y     }  rctu£ 


t  1 1. 


C)-pria-i 
Vetms. 


^luarefc 


342< 

letitr  iphe.ia,  al>  habiuiuibus  ibi  populis 
5pbccibiis  vocacis,  vr  fcMpfic  Philoflcpba- 
misiurebus  Cyprijs .  Djindedicta  Ccra- 
i1ia,vtinc]uit  Xcnagor3s{]n  iib.i- de  lufi.- 
lis,quod  ilJam  homincs  habitarent ,  qui 
jTiulros  tumoies,raqua;n  cornuaqua^dam 
in  capitibus  habere  Tidcjrair,cum  cornua 
yjpa.7a.dk\^  fuit  Giccis,;t£frf.ra<,cornu- 
ti.  ('Venusenim  cornutos  cfficii^  Alij  vo- 
lucruut  infulam  illam  vo:atam  fuille  Ala- 
cariaiTijauaii  bcacaiiijob  fcrtilitarem  .  At 
poftquani  Veuus  ilhic  appuiit,vocata  fu'.r 
Cypriis  . 
Jldonidu  ,  Adoriin]  Fabulam  Adoi!idi<;  ab  api"oin- 
fabnliL^.  tercmpii  defcripfit  Ouidius  fab  finem  lo. 
-Metainorph  huius  ramen  myfteiij  nonmc 
miuicFuit  Adonis  filius  Cyniras  regis  Cy 
pri.-. tuni  ex  propria  filia  Myrrha.adeo 
pulchricudinc  exce!!ens,vr  eius  amore  Vc 
iins  capcieuir.  Cumq;  maximededitus  ef- 
fet  venationi,aliqu3ndo,maudatorum  Ve- 
r.eris  imnicmor.aprum  cxcipereaufus,  ab 
eo  fuit  intercmptus.  Adduutautem  Grac- 
cifabulx  huicMartem  riualem.quia  amo 
rem  Veneris  Adonidi  iiuiidcret,  fefe  in  a- 
prum  trans£brm3(re,&  fub  illa  fpecie  Ado 
*)ira  interemiflc.  Fabulam  hanc  accigit  Au- 
guftinus  De  ciuJtatc  fi-cap.y.  totumqi  il- 
lud  ad  Phyficen  retuHt  Macrobius  i.  Sa- 
turn.cap  ii.Dc  Adonide  plura  vidc  apud 
Nat.Comitem  Mytho!cg.]ib.f.cap.i6. 

LnctucAfolijs  condidit  O^r.]  quofi  hic 
refcrt  Alciatusde  Adonidcidali)  de  Phao 
iie  Lefbio  tradidcre.quem  Cratinusait  in- 
«er  latftucas  pulchras  abfconditum  ab  a- 
mante  Venere,  vt  rctulitinhiftoiia  Poera- 
rum  Lil.GyraJdus  - 
jiyttnm  Genitaliaruo.']  Hicaruumgenitale  pro 

ctnit.xle  .  virilibus  &  pudcndis  pofuit.quod  fintge 
ncrationisinflrumenta.vt Viig.3.  Geor. 
Hac  fitciunt  nimio  ne  luxu  obtufior  vfiu 
Stt  getiitaU  aruo,^  fulcos  oblimet  inertes. 
Sic  quoq;  vocar  (  (\  rede  meminij  Oui- 
duis  1.  Amor-  eleg.   ij.   Loquendi  eau- 
tiem  formubm  nou   cft  afpcrnatus   Au- 
^uftin.  lib-  18.  cap.  15.  Dc  ciuitate  Dei  : 
5ed  voluntati,  inquit,  mcmbra  illa,  vt  cc- 
tera  cundVa  feruirent;  ita  genirale  aruum 
"vas  in  hoc  opus  creatum  f(:minaret,vtnuc 
terram  manus,&c.Sicaruum  genitale,  k«- 
'S'2f  Gra;cis,  Latinc  horius  dicitur.  Apu- 
leius  ex  Mcnandro.- 
.j4re»tqi  fulcos  mollts  amo  Verjtreo  , 
]2^hyrfnm/ii  p.ang(irtt  hor(nlo  m  Cnpidinpt. 


Andrc^  Alciati. 


fjii^ucarefijlit]  PJinms  ]ib.  i?.cap.8.dc 
generibus  lav.'^ucxloqucns  Cic  inquirrQui 
djntq;  Eunuchion.quouiam  hrc  maximc 
refragetiir  Vcneti.  Eft  quidcm  nacura  om- 
nibus  refiigeratrix  ,  &  ideo  asftategrara: ; 
flomacho  faftidiuni  auferunt,cibiqi  apoc- 
tentiam  faciunr.  t^^ic.  Dionyf.  Callius  lib. 
I2.deag1icult.cap.13.  Cocta.ait ,  coitum 
auertic.  Vnde  Pythagorici  ipfam  eunuchii 
appellant,at  muJieres  eifv\iJ'a„iottc  quia 
arrigere  prohibeat;  s"vAof  .n.  colcimuaeft. 

G^antum  eruca  fiilax  &c-]  Plinius  fa- 
tisde  eruca  Iib.10.cap.15.i11pr1ncip.fcda- 
pertiBscius  naruram  dcdarat  I1b.19.cap. 
8.  his  verbis  ;Eruca  pra;cipue  frigorum 
concemptrix,diuerf£eeft  quam  laduca  rM| 
turKjConcitatrix  Vencris.Idcirco  iugitur 
iJlifere  in  cibis,  vt  nimio  frigori  par  feri- 
uor  immiftus  temperamcntum  xquet.Vi- 
dequa;  dc  erucadiximusEmblem'  yz. 

F  I  N  G  I  r  V  R.  Vcnns  interempri  A- 
donidis  geuiralia  laducis  recoiidere,vtmo 
neamur,  libidinem  turpemq;  volupcatem 
ciborum  modcratorum  vfu  fopiendam  & 
leprimci.dam  eflc.  Nihil  euim  arque  con- 
ducit  ad  motus  illicitos  cohibendos,quam 
vi(frus  latio  temperata.  Ouidiusinter  a- 
lia.qua:  de  temcdio  amoris  fcripfic  ,  vt  a 
quibufdam  cibisabftinenduni  efiemonec , 
fic  quofdam  elfc  tuto  adhibendos  fuadec , 
his  qujdem  verbis  ; 
icce  cibos  etid  (medicina,  fungar  vt  omni 

Munere  )  quos  fugioi,  ques~^e  fcrjuare 
dabo  . 
Daunitis  an  Libycu  bulbHs  tibi  miff-M  ah 
oru  , 

An  veniat  Megans,noxiui  omnic  erit , 
Ucc  mintu  erucas aptum  eft  zitarefaUtccs, 

Et  quic^d  Veneri  corpora  nofiraparat: 
Vtiliu^fumas  acuentes  lumina  rutoi  , 

Zt  quic^d  Veneri  corpora  noftra  ncgat . 
LaurcBtius  Lippius  ColJenfis,in  diftichis: 
Surgentem  Veneri  moUn  laciuca  moratur: 

Dguoret  erucasqui  cupit  efje  falax  . 
5icquoq;  Martialislib  ij.paiumbcs  tor- 
quatos  reprimcre  Vencrem  tradir; 
Inguina  torquati  tardant ,  hebetantqipa 
lumli  . 

Kon  edat  hanc  volucrem  quP  velet  effe 
falax. 
Scd  &  ex  nimia  ciborum  copia  rurpcra  a- 
moicm  cxcirari  Phocviidcs  rcftatur  : 
OCk  a,ya.-^iy  rAiova.^ov  i?'J  ^¥^)Tos<nv 
6\(ta.o  , 

H  rTQhhn 


Laiiuca 


Iruct. 


IV, 


fio '  qt  l 
conferi'. 


Ciborf:* 
copia  li 
dintm  ^ 
rita^. 


Embleftiata. 


43 


tparcti  • 
Rede  Valerius  Max.Efiis  carnmm>&  po 
tiis  vini.veiitrisqiie  fatiiiitas,  feminariiim 
libidinis-  Siquidem,tene  D.Hieronymo, 
venter  mero  srtiians  cito  fpnmat  in  libi- 
dinein.Venterenim  &genitali3  vicinasut, 
&  vnum  aheri  fubminiftiat.  Ex  vicinitate 
cnim  menibrorum  fequitur  coiifideratio 
vitiorum.Etcui  incognitum  cflepoteft  il- 
lwd:Sine  Cerere  C^  Baccho  frigct  Venu-s  ? 
Pabuii  certe  vbertatcm,  quxgenicur:E  r» 
dundantiam  p!ajitisetiarn,i;eflum  animaa 
tibus  aiFatim  fubmiiiiiUat^in  homine  quo 
que  falacitatis  caufam  exifterctradit  Em- 
pcdocles.  Q_u6  pertmet  illud  Euripidis : 
Vultcrapulatum  Cypris,  haud  fanielicu. 
quod  ab  Achso  fumptum,qui  multo  an- 
te  dixerattAmara  Cypiis  ellcfurientibus. 


5ed  qnid  /arJofo  noftro  ia^ctilo  amulcta 
pratfcribo  Veneris  >  irritarttcnfa  &  incita- 
menta  nunc  quxruncur  :  quotu-^quisq;  e* 
nim  eft,  qui  non  ex  intimis  Medicina:  rc- 
iietralibus  pharmaca  ad  Venerem  proii- 
taiuiaeruat?  nec  Medici  inquirirur  confi- 
lium.quisq;  fibi  hic  medicus.  Pofllm  tx- 
dij  leuandigratiaadducere  binas  hiftorias 
de  cantharidibus  pcrperam  adhibitis,  pla- 
nc  ridiciilas,  in  quibus  ego  ipfe  confuUus 
Apol!o,dum  Conftant:a:ad  Acronium  la- 
cum  adhuc  ftudiofus  Medicins  ,  D-  Aa- 
dresKaitio  (xternum  viue  Deo  ,  mi  An- 
drea,qu3ndomihi  non  potuifti  diutius)  ii) 
praxi  adil^erem  ;  fed  mcmor  iuramenti 
Hippocratisnoftri  de  taciturnitatc  feiuan 
da,  (upprimo,  &  a  Veneread  Cupidiiiem 
propere . 


Inuiolabiles  telo  Cupidinis 

E    M    B    L    E    M    A     L  XX  VI II. 


Ke 


344 


AndrcsB  Alciati 


h 


Jjnx , 


N 


E  dirm  te  vmcat  amor  y  neu  foemina  mentem 
Diripiat  ma^uis  artihtu  ■vlla  tuam  : 
iacchica  auis  prAjfo  tibi  motacilla  paretur  « 

Sluam  quadnradiam  circuli  in  orbe  loces : 
Ore  crucem  ^  cauda  ,  ^  geminis  vt  com^ltcet  alis  , 

Ta/e  amuletum  carminis  omnis  erit . 
Dicitur  hoc  Veneris  fegno  Pagafjius  lafon 
FhTfeacis  UJi  non  potmffe  dolis  , 

COMMENTARII. 


IN  T  B  R  diios  circulos  fefe  qnafi  de- 
ciifiatimmterfecantes  pingatur  nioca- 
cilla  feii  iynx.ita  vt  oie  &  cauda,&r  amba- 
biis  alis.quatuoriiimirum  aiigulis,  eruce 
conftituat, vt  hic  vides.Motacillaro  &  lyn 
gem  aliqui  confuiiduiit .  Pitflurara  iuuec 
Ariftoteles  Iib>z,de  nat.animalcap<  i  t-his 
vcrbis:  Vt  aniculs.qnam  lyngem  vocant. 
Ha?c  paule  maior  quam  friogilla  cft  ,  co- 
lore  vario.habet  fibi  propriam  digitoruni, 
quam  raodddixi,difpofitionera,&  lingua 
lcrpcntibus  fimi!em,quippequam  inlon- 
gitudinem  menfura  quatuor  digitorum 
porrigat,  rurfumque  contrahat  intra  ro 
Arun),non  complicatam,fcd  terreni  lum- 
briciraore  coUci^ain  ,  &  iu  fe  rcduvTtani . 
Collum  etiara  circumagit ,  in  aduerfum 
«eliquo  quiefcente  corporc.modo  (erpcn- 
tum.*vnguesei  grandesSc  fimiKs ,  vt  mo- 
jiedulisexeuntjvoceautem  ftridet  Dehac 
aue  vidc  pluraapud  Plinium  lib-  ii.  prx- 
ter  ea,qu3B  iamiaro  fumus  prolixiusdi>5ti) 
ji  inCtaiTe  j. 

PiNDARvs  Ode  4.Pythi6rumaii- 
Ttlofacil-   ^°^  ^^ '  rrjotacillam  a  Vencre  primum  e 
InaVene  coeioaJ  homines  deportaram  ,  &  lafoni 
re  la/oni  traditam,vt  Medeamallicerci.  Eius  verba 
fradit^,  haecfunt:      ^^      ^ 
4  TTcyT/rt  ^  rioTC/A  /  6^uTct7rov  jSeKtav 
TJotKi^^itv  Ijyyct.   7eTpeiKva,/j.ov 
0'\v^.7r6^iv  iv  e/KvTa  ^iv^etcret  KvKhUt 
McuvaJ^A  opviv  Kv^poy4;'ncK,  zepiv 

JlpaTOV  <i','9pCO-rOtTl  ■  KlTAS  7'  iTTtlOlJ^eii 

^.'J^iS^ii^Kna&v  a-opov  Ai<roviJ^Av  , 
0"(ppct  SAnJ^Hcli  roKlcov  d^iKoiT   «/«Tfo. 

id  eft  : 
Veneranda.  verh  Cyprogenia,  telorum  etcii- 

tornm  domina , 
}'ifffiratam  lyngcm,Bacchi  aue^  ex  Olyt^- 

pe  attulit 


II. 


Hominiktn  primum,vt  fndiJfotu^ili^circU" 

lo  quadriradiam 
lungens  icarmina  pr&terea  magicafapien- 

tem  docuit 
Mfo7iidem ,  vtMcdEs.  erga  parentes  reue^ 

rentiam 
Etpudorem  adimeret . 

Quolocoadmonent  interpretcs  ,  Pindari  lynx  i 
lyng?m  auiculamellemaculofis  plumis ,  qHtdt 
oblongocollojlingu^admodum  protenfa, 
frcquenter  (t^^i  vertentem,  ceruicem  fub- 
inde  volutantem.quam  fibi  vcnefica:  mu- 
lieres  ad  amatorias  incantationes  accommo 
dam  putent.-eam  namq;  accipiunt,trocho 
&  rotjealicuialligantcs ,  quam  in  oibem 
voluunt ,  &  nox+a  verba  immurmurant . 
AdJuntinfuper  fcholia  ,  Venerem  lafoni 
hanc  dedifleauiculam  applicaram  rhom- 
bo,pedibus  &alis  crucem  camplicantem:  1 

vt  Medea;  crga  parentcs  fiios  ipfc  lafon  j 

auferretpudorcm,&  illam  ad  {uum  auxi- 
liumnillimnlarec.Alij,quod  exempta  vi-  | 

fcerum  interancaoxbiculo  appendunt.Vn 
de  prouerbioapud  Gro^cos  valgato,  lyn- 
gem  hi  dicantur  habere,qni  velutiquibuf- 
dam  prxrtigijs  homincs  ad  fui  amorc  per- 
trahunt.  Eft  ctiam  aluis  iocus  Pindari  fa- 
pereadem  re,  quecitat  Adagiorii  audor, 
(imul  cum  his,qua:addu£unt  interpretes.. 
Quap'ropter  confulcius  erit,ipfius  verbis 
omnia  referreln  adagio  \gmiT,l)nge  tr/t- 
/'or.ficaitrQui  vehcmeiiti  &impotentide 
fidcno  trahuntnrad  aliquid  >  lynge  rrahi 
dicuntur.Ita  Pindarus  U\  Nemeis,  hymno 
4  tvyyi  'iKKO[J.cu  tiTop.  id  efl:  :  lyngetYp.ho* 
/i«/w<? .  Interpres  addit  huiufmodi  fabu- 
lam:Iyngem,aiunt,fui(re  filiam  Echus,  a-  ^''^SM  ^ 
lij  Pythus,qux*CHm  amatorijs  venenis  in-  *'*'**-' 
citaflcc  louen»  in  amorem  lus  ,  a  lunonc 
iraca  vcrfa  cft  in  aucm  ,  qua  mulieres  vti 

confuc- 


Emblemata_»I 


HT 


confucucrunt  in  amatorijs  vcnc/ici  jsjquc 
admodum  indicat  Thcocritus  in  Pharma- 
cciitria: 

Per  te  lynx  ment  ille  domum  virtqu&fo,tra 

hatur  . 
Hsecille.Exquibus  ratisapparet,haucaui 
culam  nou  fuiflle  olim  accommodam  ad 
depelicijdosamoreSjfed  ad  inducendcs  po 
tius.   Id  quod   fa:is  declarat  verficulus 
Theocriti,  rotiesin  Pharmaccutria  repeti- 
tusiintercalaris  enim  eft.&  verba  commcu 
tatorumPindari:  tum  pr^tereaipfa  fabel- 
Ja.  Siquidem  lynx  pellexitlouem  iu  lus 
amorem,non  autem  amuletum  fuit,vt  lu 
piter  abamore  liberaretur  Sed  Alciatum 
iiondeeaintellcxifleargumento  funt  vcr- 
ba  Puidati.vndeille  omnia  fumpfifle  vidc- 
tur.&duoillacarmina  vltima  nuiusepi- 
grammatis.Scdantequam  vltra  progiedia 
mur)audiamusquoq;opinionem  Scocxha 
mcri .  quiad  hocemblema  fic  commenta- 
tur:Hocabftrufum  rem€dium,quo  viokn 
ti  amorcs,&  magiex  artes  fitgari  &  euita^ 
ri  poffint,  excerpfit  audor  ex  Paulo  Geo- 
mctra  Florentino.Iib-z.fu^  Gcometr.cap. 
ro.quiafTcrit,ifciii  qiiodam  Albetti  Ma- 
gnt  Iibe]Io,qucm  de  arnuleto,  hoc  eft  ,  de 
omni  gcHcrc  remcdij  aduerfuscunv.^tama- 
la  medicamenta ,  &  prarlcrtim  contra  vc- 
neficia,quam  dodidime  fciipfit,Iegiire  fse 
piiis,MotaciIlam  auemnotirfimam  (cuius 
duplex  genusrccenfet  AElianus  lib. i  f.c. 
iS.&Iib-ltf.cap.  13.)  Libero  patri,ideft, 
Bacchomultis  decaufisfacram^vtautflor 
eft  Herodot.Iib.8.cap.3  6.infiguram  cru- 
ccm  efficientcm  difpofitam,  inter  circulos 
biuosaeque  fefe interfecantes,  ac  humano 
peclori adhibitam  ,  quam  maximumedc 
amuletum  aduerfus  philtra,'ac  veneficia 
omnia.maxime  tanieu  contra  illa.qux  ho-' 
miucsad  Vcnerem»mpeIlHnt ,  coiitra  fx- 
uilfimos  f^uilfimi  Cupidinis  arcus,cj.qui- 
dem  ,  vt  Pelignus  vates  multisin  iocis  te- 
ftatur,  paucis  parcerc  didiccrunt.  Medea 
verQ  nulliscarminibus,  nullismedicamcn 
tis.nullisdeniqjincantationibus  aut  vene- 
ficijspotuilfeadamorem  fui  lafonem  re- 
ducerc  ,  cxquoipfam  Corintho,vbi  tunc 
erat  ,  cxpulit ,  &  Glaacen  fiue  Creufam 
Creontis  regis  filiam  vxorcmduxit,vt  re- 
fert  Theodontius  lib.  10  cap.4j.Id  autcm 
pcoptetamulctum  illudtquod  lafoufc- 


cum  geftabat.cufus  naraen  fubticet  Thco- 
dontius.Hxc  ille.  Q^a:  licct  cum  Alciati 
mentc  probe  conuenite  videntur,San(f^ius 
camen  omnia  meras  nugas  efte  dicit,ob  ra- 
tiones  nuncaddu<fl.is.No!.  aliorum  lentcQ 
tiam  pofteaaffcremus,eidemq;  fubfcribe- 
mus.  D-Iynge  videporro  Tzctzen  Chi» 
Iiadii.Suidam,&  Lycophronis  iiuerpre- 

NE  dirin  tevincat  amor]  Ne  amoris      1 1  I- 
laqueis  te  irretin  patiaris-   Dinis  amor  ,  ^"'«^- 
quafi  Deiiraimmilfus.  Ouidius  10. Mc- 
taraorph. 

Multaqi  vt  excuteretdiros yfi fojjct^ntnores 
Addidit . 

Neufoemina,  &c.'\  Neuc  mulicr  qu?da 
venefica  animum  tuum  magicis  artibus 
prjepediat . 

R.icchica  tiHts]  Cur  motacilla  dicatur 
auis  Bacchica.rationem  audores  non  red- 
dunt ,   Hefychius  quidem  Bacchum  ivy-  Sacchut 
ynw  cognominatum  aic ,  quia  (  ni  fallor)  ^**^  dtca- 
ad  Vcnereminflammec  immodcratus  viui  '^''^  *^^ 
vfus.   FortalTe  Bacchus /u5/j//))j-appella-  y'**^* 
tur.quod  vjnum  hominesad  fe  lyngisin- 
ftar  alliciat.  ac  fi  dicamus,  illcccbrofum  , 
Findarus  dixit  ij.Atv<i^et  opvtv  .  hoc  cft  , 
auem  infdnientem.h  [jLctiva  ,  quod  c(i  fu- 
riofemoHeorynnx.  infnnio-y  qucmadmodum 
Majnades  Bacchifacerdotes .  Vide  Hero- 
dot-Iib.8.cap.j6. 

Motucilla]  Auicula  cft  plumis  difcolo-  Motacil- 
ribus.praelongocollo.linguacxerta.colore  ^^  ?«*  ** 
vario.motu  crcbrofecircuniagens,  &  cec  ^*** 
uicem  iu  oibem  fledens.-vnde  &  (ma-s-rv- 
yiS^A  vocant,feu  9eitovpAV,z\.\t  Ki\Kovpov, 
vcapud  Hefychium  j  Latiiiis  Mocacilla  , 
CMis  bergeronnette  ,nnt  i>allequeuc  yltalist 
Codatremola,k  cauda:mocu,feu  cauda  tre 
mwla.VcnetiStS^uafacoatlfallarina,  vccet 
lo  di  neue.CciminisBachJielti^t^iu  etiara 
alfiduam  cauda:  vibrationem  Qiigarrulo 
compit:iinydicctzs:Es gchct  ihm  diumaut 
als  vvie  der  JBachfieitzen  derfchwant^ 
Hifpaui  voc3in,Fezl>ita,vd  aguz^aniette ». 
quod  roftro  Uiuem  forct .  Varro  meminit 
De  liiigua  Lati«a:Sic  Galcrira  Sc  Mo^scil  ■ 
la:altera  quod  in  capite  habct  plumara  a- 
latam;  altera  quod  femper  mouet  cauda . 
Nonme  tamen  fugit,qudd  plunbus  ver- 
bis  contcndat  Baptifta  Pius,Annotac.poft» 
c,3.MocaciIlara,&  lyngem  provna&ca- 
dcm  accipi  non  debere  ,  idqueccjura  Sci--  Tyn^.  aV 
yij  &  Gazx  opiuiouemXcxce  i'u}'^.  lynx^  jcxf^tia. 


54^ 


Andrea  Alciati 


MmOY  di' 
tiifu4  in- 
firmior . 


Atmih' 
lum . 


Cannen 
f  ro  inciz  n 
t.itione . 


ca eft ,  qiij;  alio  nomtne  dicitiix  Kivaui^of, 
l.itim^iyVerticHLtyHif^pamc^.Toryecuello, 
Jtji\icc,Stortacollo,  capotorto,  Germanicc, 
Vvindhals,Traehals,  Gallicc  turcot;  aiiis 
paulomaior  rringilIa,coIorisvaiij,ciiicol 
liim  circiimagitur,  lingua  ferpetibus  fimi 
Jis,  pra:longa  (qua  cxcrta  formlcas  attra- 
liit.vnde  forraiculaHiifla  qnibufdam  Ita- 
\\%)  vngucs  vtrinq;  biui .  Quxautem  \\xc 
auisfic,repctcexPlinio  lib.ii-  &  ijs,  qu£ 
fupracx  Ariftoteleadduximus  . 

§luam  quadriradiam]  quam  locabis  in 
medio  orbis  circulo.ita  vt  vtraqj  ala,capi- 
te&  pedibus  quaficruccm  referat.Voluit 
autem  exprimcre  vcrbum  Gr.-ccum  t£- 
Tp*/.v:ty.5c,qnoPindarus  cam,  de  qua  hic 
agitur.auem  appellatjid  t{[,qiiadriradia : 
Kvvy.)i  enim  eft  radius  rota:  . 

Ore  crncem  &  cauda  ^c]  Hocallc- 
goricealiqui  iHterpretantur,  innuentes,  fi 
vclisabamoris  feruitio  liberari,opus  effe, 
vtillumamoiem  diuidas.  Id  quod  prseci- 
pitOuidius  i.de  RemcdioamoriSjhis  ver 
bis ; 

Hcrtor  is*  vt pariter  hinas  habentn  ami- 
cat : 
Tortior  efl,phiresfi  quts  hahere  potefi . 
ScBa  bipartito  cum  7nens  difcurrit  vtroq; 

Alterius  viresfuhtrahit  alter  amor  . 
Hoc  pulchra  fimijitudine  «b  oculos  po- 
nit  Plutarchus  in  libello  de  amicitia  in 
muItosdifiFufa.Inquit  enim:Verum  que- 
admodnm  fluuij  in  multos  didufli  riuos 
Icntiorcm  habent  curfum,ita  vchemensa- 
morin  mnltosdifperfus  haud  dubie  mar- 
cefcit.  Haberur  &  alia  allcgona,  de  qna 
paulo  poll-  . 

Tale  amulefum]  Mhi^ita.piXAKOv ,on\- 
negeiiu!;  rcraedij  aduerfus  veneficia  ,  ma- 
laq;  mcdicamenta;  diilum  abamoliendo, 
vt  quidem  aiunt  .cfcVoTfOTat7(JC  ,  rtro  tJT 
ilrrcrfiTC-iVy.^imolirijdepelieretCiuod  verhu 
frequens  efl  Pliiiio  .  Vide  qux  fuperiore 
Embicm.  initio  de  amuleco  diximus . 

Carmi?iif]  Carmen  hic  ponitur  pto  in- 
cantatione.vci  Virgil.  vlurpauit  Eclog.  8. 
Ducite  ab  vrbe  domum  mtd  carmina,du- 

cite  Daphnm  • 
Carmina  vel  coelo  po(Ju?it  dedueere  LunM. 
Carminihus  Ctrcefocios  mttt^iuit  Vlyjfti  . 
Jloc  Venertsfigno]  quia  id  Venus  c  ccc- 
lo  attulifle,  &  lafoni  donade  ,  cecinit  Pin- 
darus . 

l'a^af4M4  lafon-]  ralhmtuf  qui  lcgunt 


VegafAus.  lafon  autem  di^QS  eft  PagafaitW 
a  Pagafa  Tlteflalix  vrbcquam  flnus  Paga- 
ficus  ampleditur  ,  tefte  Pomponio  Mela 
lib.  1.  Iiixta  hanc  Argo  nauis  fabrefada 
fuit,quam  ctiam  Ouid.7.  Metamorph. 
prinsipio  PagafaEam  puppem  nominat  > 
Idem  8. 

Au^nv  teli  P4£afius  lafon  . 
Et  Faftorum  i. 

i^/T^/«  idem  Tydetu,^  idi  Tagafius  lafon, 
Lucan.i. 
Vt  PagafAA  ratti  peteret  cum  Phafidos  vn- 

das . 
Aliquibus  ea  vtbs  dicitur  Paga{x,numero 
multitudinisjhinccorruptclegiin  Porapo 
nioloco  citato  Pagafam,  proPagafas,  do- 
«ftcannotauit  Ferdinandus  Pincianus  ,  vir 
accrrimiiudicij ,  infuis  caftigationibus  in 
Pompon. 

lafon]  lafon  filius  AEfbnis  Theflalia; 
regis  fuit,qui  in  Colchoscxpeditione  pa- 
rauit  ad  vellusaureum  expugnandum  . 
Qu.am  rem  late  profequitur  Ouid.lib.7. 
Metan».&  Orpheus  in  Argonauticis.Pin- 
darns  Ode4.Pychiorum,ApolIoi)iiisRho 
dins,Valerius  Flaccus,  &  alij.Dicitur  au- 
tem  lafon  a  fanando ,  vt  videtur  innuere 
Pindarus  citato  loco,  iA7ii  n^Tnc\-^fanitfte 
efl::&  quia  Chiron,  qui  a  piimis  annis  la- 
Ibnem  inflituit.magnus  fuit  in  artemeden 
di,ideo  ab  ea  arte  isis-covA,  quafi  fanatorem 
nominauir . 

l'hafiacts  dolts]  Incantamentis  Medeaf. 
Phafis  fluuius  ell  Colchorum  ,  vnde  fue- 
runt  nomiiiati  Phafiani .  Ab  eo-dem  etiam 
Medea  Piia(iaca,&:  Phafias  Poetis  dicittjr, 
quod  ibi  i-arani  clfe  quorundam  fic  opi. 
nioj  quamnis  Pmdarus  Corinthioriudam 
dicat.Odei  j.Olymp. 

A  R  r  I  !••  1  c  I  A  L  E  eft  in  Vcncrcos 
motus,&  prxfti^iorjm  laqueos  amuletfi, 
cuius  tamen  rei  ndcs  j-cnes  auclores  efto  , 
Id  Alciacus  nofltrex  Homero  &  fcholia- 
flis  quibufdam  cxrulit,  quod  hicoclofti- 
cho  tradit ,  iiiniiriim  ad  arcendas  amoris 
illecebras  (quo  nullum  cxitialius  3ucfu- 
riofius  prorltigium)  adhibendam  €,'!e  mc- 
tacillam  humaiio  ftomacho,qua;  dilpona- 
furintcr  binos  circulos  fefe  quafl  iHtetfe- 
caiues.Sanc  nunquam  mihi  petfuafeicvi- 
rnm  docT:ifnmum,&  rerum  nuiltarum  co 
gnitionc  iuilgiiem  .idaliis  communicairc 
vc  rcm  veiam  &;  feiiamivtcredere:  tatam 
efle  amatoa)  phiUii  vira,vi  mentis  huma 

JKC 


m^f^ 


Pagafi^ 


lafon . 


Jafon  vi. 
de  di£iu. 


Thafis, 


IV. 

Amulei 
ad  a?n 
retn . 


Erablemata. 


347' 


fnfiigiu 
amoru 
prAnigi« 
rien  felli- 
tur  , 


Hiltrn-i 
funt  no- 
xia . 


'Remediii 
ejficax  in 
amorem . 


nslibcrcatem  (Iccogcrc  ,  aut  torqiicre  tcI 
iledcreeo  taiidem  modo  poflct.Scd  tamen 
piofcdo  iion  aufim  diffitcri.plcraquc  clTc 
remediacxbomsaajSotibus  petenda,  qui- 
buseffr^iuta  &  indomjta  pciie  anoiis  hu 
iufcc  perulaiitia  cohiberi,autetiara  fopiri 
queat  .  Ar  vcto  quis  tam  cxcors  cht  aut 
ftupidu$,^mfurorcm  ilJiu»  CtipiduicuiM 
iuflgni  boc  prjeftigio  coerceri  poflc  dixe- 
rit,&/afcinoquodam  cupiduies  mentcm 
occupantcscxturbari  1  Vidcrij)rali),qt!i- 
bus  amatoriaOuidiana  quandoq)  p}acue- 
riutimpenfius  :  tameu  ipfcmet  extah:&: 
vetius,&  quidem  (alubrius: 
Ardet,^  d^uetM  Circe  tendebat  di  nrtef , 

Mec  t*mtn  tji  iUts  tittenuattit  nmtr  . 
Ergo  quuy  0pi  nojira  tii/ipo/cis  nii  arte  , 

Demeveneficijs  ctirtninibiu^fidem  • 
Idem  loco  alio  vete  &:  difertc,amorc  non 
conciliarimagicisartibus.docec : 
iaUitur  JSmonias  fi  ^uts  decurritadartct, 
Dntq;  qued k  tmerifronte  reucUit  equi. 
Nofacitt  zt  'viuat  Atnor  Mtdeides  herb*  , 
Mixtaq-y  cii  tnagnts  Marfa  uenenafents. 
l^haftas  JEfonidem,Circe  tenuifjet  Vlyfjemt 

Si  modoferuari  carminepofjct  amor. 
Hec  data  jffuerint palletia philtra  puillu; 
jfhiltra  nocent  animts ,vim^  furorts  ha 
■  lent . 
Sit  procHl  omne  nefa*:  z  t  amerts  amabilu 
efio', 
^lnodtibi  no  facieSyfotxveforma  dahit. 
Sed  nuferi  hominesamorc  pcrculfi  gmii, 
cum  re  amata  ftatim  pocin  ncquiiierunc, 
ad  arces  roagicas  Si.  amatoria  pocula  per- 
fugium  habiiere,res  iuprimis  noxias  &:  c- 
xitiaks.Conftatenim  Lucrctium  poetaiti, 
Anciochum,  Caligulam,  iufurorem  ver- 
fos  fumptis  hifce  philcris.qucmadmoJum 
&  Lucullum,aliofquenonnullos .  Cz:c- 
rum  nullum  petindercmedium  eftetficax 
adturpes  hofcc  motus  fedandos ,  quam 
ihid:o  8:  labori  cuipiam  honefto  fcfe  pror 
fusdedere:  fic  enim  fiet ,  vt  clauus  clauo 
pellacn  t-Cum  enim  perfpicuum  fit,anio- 
rem  hunc  non  nifi  in  animos  luxu  &  otio 
frados  irrepere,  nullo  plane  modoanelli 
poteft  ,  nifl  accedatlabor  aliquis  &anxic- 
ras,quq  fua  moleftia  innatas  araoris  nacu 
lasobliuat.Ouidius  : 
Defidiam  ptter  iUefequifolet,odit  agentes: 

Da  vacui,  menti,quo  teneatur,opus  . 
Porrode  hac  re  Claudius  Mines:Diu  mc 
lorftt,  quod  fatcor  ingeniie,  carminis  hu- 


ius  fententia,fed  poft  diutinum  medicauo 
nis  txdium,  conicclaiici  mci  facio  conam 
ftudiofis,  vt  exfpciflem  eornm  iudic;um  , 
quorum  acutiore'./S'9p-/<t.Q^amquam  \i- 
bidunsfir  adeo  furensac  feruidus  impta- 
tus.vt  vix  fubrooucrianinio  pofnc ,  qiicni 
{cmeloccuparir,  fopiri  ramen  imppfitoalt 
quo  iaboie  vtj  ludicro  poteft,qui  quadani 
opiiiionc  honiiiiem  tencac  obuincliim  ac 
tkfelTujn.vt  quad  clauus  ciudatur clauo, 
&  ntollicies  ,  vndcnafcitur  roaie  falatus 
arr,or,rccuiidaturj  autetiam  qucdammo- 
do  corrigacur  •  Amor  cerre  res  leuis,  & 
qui  non  iufi  leuitate  nicicui^  ac  fifticur  ali- 
quandorei  leuiculoe  inreruentu  .  Et  quid 
fi  rei  ferije  animus  intcndatur,  &  honclUs 
lefe  laboribusdedat; 
a^^Venus  otia  amat :  fincm  qui  qu&nS  X' 
tnori , 
[Cedit  amorrcbus)  rcs  age,tutus  eris  . 
Kulius  ramen  qui  fapiat ,  exiftimec  amo- 
tem  fedjriefficaciter  per.caunina,  vel  fu- 
furios  magicos ,  fed  iiomiuniquam    com- 
mentis  quibnfdam,ac  ludicris  artibus  mo 
tus  animi  efferati ,  auc  mipocentiscompe- 
fcicur.Occiirritexemphim.fortalleabhoc 
argumento  uon  alienum.apud  Cerr.Taci- 
tum  lib.i6vbi  de  Pcrno  quodam,  Baflb  , 
qui  Neroni  Domitio  flagitijsimpiiris  ac 
csdibus  ciuium  occupato.fpeciem  thelau- 
ri  obiecit,quem  dicebat  in  fundoquodarn 
defoflum.Vanum  quidem  certc  commen- 
tum.led  incereadum  chefaurusille  imagi- 
iiaruis  ir.agno  coi;atu  eruerecur ,  auc  eiui 
pucaietur  ,  tamdiu  Nero  fpeanimum  la- 
tlans, remifit  fefe,&  a  fccleribus  vacauic. 
Eodem  fpedat  illud,  quod  cftapud  Plu- 
tarchum.Alcibiadcs.cum  populirumores 
de  fe  fpatfos  inhibcre  nonpollet »  caudam 
fuar  caniculaj  truncauit  ,eaqne  per  vrbcm 
Athenienfem  fugientc,popularis  multitu- 
do  caufTam  exquiicbat,  cur  id  facrum  ef- 
fet.  Rogatus  a  familiaribus  Alcibiades, 
quero  ad  finera  id    fopulo  fpedacalura 
prsbuillcc  ?  Vr  taudcm  defiDaCjineuitjde 
me  detetiora  ccmmiriifciSed  vcfah;  amo- 
ris,  scqj  effr^nis  libidinis  adeo  dilncilia  & 
abftrufa  funt  remedia,vt  nifi  diuinitus den 
tur,vixqnisquameft,qui  huiufmodi  infi- 
dias  euadere  poflit;Quid  fiergoamuiecLl 
certius  &  piofcv.^^ofalubrius  hucappofue 
co?Suggeric  illud  Laurentius  Anciquus, 
LeontinuSjinfignis  TheoIoguSj&iarf  pro 
bicatjs,ncc  vulgariseiuuiuoius  vit:l5vuiai 

arbi- 


An:or  YCi 
la::s . 


Baps. 


■^lctBla. 
des .. 


utmHlttS 
facrmn 

contra  :t- 
morts;  . 


34 


Andreae  Alciati 


arbitratur,  lioc  rymbolo,  Motacilla:  ctu- 
cisorbiinclunE,  voliiille  Alciatiim  expri- 
mere  verbailla  DPaiiiiad  Galatascap.y. 
Qtii  autemfunt  Chrifli,carnem  fuam  crti- 
eifixerunt  cum  iitijj  ^  eoncupifcentijs  * 
Interpretaturautem  dirum  amorem,  Ve- 
sicieni  mafcalam,cuiaii(flor  aditingatilli- 
cinm  fa:minrirum,qiix  dtio  menrem  diri- 
piunr.PreTStlo  frequens  ille  caudsmotiis 
in  MotaciHa,  nefcio  quid  obfcceni  repr^e- 
fcntccPie  f3ne,&  ingcuiose.Haberaus  ec- 


go  pra»rentiffimunicontra  tela  Cupidinis 
remedium>nempe  vtinzta  D.PauIicoD^- 
lium,carnemcum  vitijscrucifigamus-Si-^ 
quidcm  iftcctitdiuinus  &cocleftis  ctCTg'- 
pwf.qui  terrcnum  iIIum>&inhaccorporiS 
com  pagc  delitcfccntcm  iptmtt,  roborc  va^ 
lidiorc  conficict .  Hoc  vnum  captiuarura 
animarum  amulctum  fatisericad  turpia 
omnia  libidinum  motuumq;  gcucra  fran- 
genda . 


Lafciuia . 

EMBLEMA      LXXIX. 


D 


E  L  I C I  A  S  (jr  mollitiem  mti6  creditut  Albus 
Arguere  ,  at  ratio  non  fat  aperta  mthi  eH . 
An  quod  ei  natura  fatax  &  multa  Itbido  eH  f 

Ornat  Romanas  an  quia  pelle  nurus  ? 
Sarmaticum  murem  vocitant  pXerique  ZibellHmy 
Et  iekbris  fuaui  eft  vnguine  mufcus  Arabs. 


COM- 


Ertblemati^.  345^ 

COMMENTARII. 


II, 

Mms  ma- 
ius  inho' 
minem 
lafcitiU- 


I.  TJIngitv».  focmiiiapellibus  muri- 
J.  nis ,  &  fumptuofis  veftibiis  oruata; 
quam  ego  vellcm  dare,vt  chirochecas.vel 
quid  limiienaribustanquam  odoratura, 
admouerec.Huicafliftaucmuies  illi  albi, 
vel  Zibelliui  • 

Qjr  o  N  I  A  M  breuiter  inadagijsde- 
cIaraturillucl,Af«i  ;»/p«j  omniailla  verba 
tranfcribam  •  Mus  albus,  apud  Suidam  j 
fjXii  KAKof,id  eft,w?«f  malus,npad  Dioge- 
nianum  :  in  homiuem  lafciuum  &  immo- 
dicxiibidinisdicebatnr.  Nam  muresdo- 
meftici  falaciffisii  funr ,  prazfertim  albi . 
AEJianus  miram  eircmuruim  falaciracc  , 
authorum  teftimonijsdocer,  lib.ii.  cap. 
10.  Acq;  intcr  multa  illud  addit,  Epicratc 
in  fabuia  quapiam,cum  mulierem  ligiiifi- 
care  veliec  prodigiofa;  libidinis ,  ix.vmia.v 
appellalfe  ,  (  fic  euim  Meifalinam  vocat) 
quali  dixcris  w«r/»^OT:citatq;  prouerbii^t 
Myj- Asyx.oV,exPliiIemonis  com^Jia.  Vn- 
de  rcceptura  videcur ,  vt  inter  amatoria 
blandimenca.quemadmodum  palfercali  , 
columbx,  &id  genusaliorum  ,  itidem  8c 
muris  cognomeucum  vfurpecur.  Mar- 
tialis  : 

Nam  ciitne  mure,cume  tux  luminx  dicis. 
Sedcur  nonipfum  audimus  ABlianum, 
fua  verba  ex  lib.ri.cap.  ro.hiftor.  animal. 
Murcsfa.  Policiano,cap.?^.Mifcel.diAaucem:  Fetut 
Idcijjmi.  aucem  ii.ures(lnquicj  fabcillimoselle.te- 
ftemq;  adducunt  Cratiiuim,fcilicet  iu  Fu 
gitiuis :  Age  nunc  tibide  fcrenoaduerfus 
moUiaem  murisfulgurabo  Xenophoucis. 
Sed  euim  fcemiuam  quoqj  tnurcm  narrat 
ad  VenereaeiTe  prxrajiJam.Rurfumq;  a- 
pu  J  Epicracem  ia  Choro.fabula  cnim  hxc 
Epicratis  cft:  Poftrcmo  fubijc  me  decclla- 
bilislcua.deierans  perpuellam  ,  per  Dia- 
\  ua.pcrPerfephaccam,  elTe  viculam.cde  vir 
ginem  .cirepuellara  indomicam  .  Acilla 
cauuseracmurinus.  Supcricftionccam  fa- 
JacilTimamdicere  voluic,cum  cauuin  pror 
fus  murinum  vocicauir.EcPhilemon;.Mus 
albus.cum  quiseam.  SeJ  pudec  fari.  Cla- 
mauic  adco  ftacim  deccftanda  lena,  vt  faipc 
laccre  noneft.  Haifteous  AElianus,aufto- 
ritatibus  etiam  magni  nominis  Comico- 
rum  fuccencuriacus-Sane  de  muris  (alaci- 
tace  mulca  funca  plcrifq;  fctiptoribustra 
dita.Opicimures  dicuncur  luuenali  fa!a- 
ceSjIibidinoH  lObfc^ui ,  a  fpelunca>  quam 


Grxci  ori)vM  e(^,foramen,cauem^m  ,  vc 
D.Auguftin.cradic  quxft.  iu  Exod.  lib  i. 
Sicenira  obfc?nicacis  parces  percaucrnani 
inccrdum  argui  docct  Aufonius  in  epigra 
macis : 
De^lubit.fetleit,  molitur  per  vtramq-^  cd- 

uerncim . 
Murisquoqjfahcicaccni  exprelTlc  Plau- 
tusTruculciico.vbi Phronelium  Dinarcho 
fuadcrc  conacur.YCmultiuolusficinre  Ve 
ncrea.fic  enira  aic : 

Coqit.it  o,mns  pufillus  quafitfapiens  ^efiia, 
JEtJitem  qui  vni  cubili  nunqnam  commit- 

tit  fuam , 
'^Htta.  fi  vnu  ofiium  ohfideatur  ,  ^.liudper- 

fugium  gerit . 
Adhxcnonullif^minam  falacifilmam  pcr  JEluri 
jelutifoeminx  fimuIacrurD  figurari  dixc-  fymbelii  . 
rnnc.propcer  animalis  ingenium  :  coguuc 
enim  mares  ad  coitum  f^rainxjipfajc];  pu- 
niunt,  nifi  pareaut . 

DELICIAS  &■  moUitiem]  moHiradinc,      1 1 1. 
luxuin.libidincDi,  lalciuiam . 

Mus  albus]  Adagium.Ai»^  albus,de  la-  ^ui    ^l- 
fciuo&  imroodicslibiJinis  homincMu-  ^;^^  . 
rem  album  hodie  vocanc  Armellinum,  de 
quoPafchalius  in  librode  Coroiiis,&:  Sce 
phanus  Pyghius  in  Herculc  Prodicio  . 
Arguere]  oftcndcrcfignificaiC . 
Natura  falax]  Dc  falacicace  murium  -^«r^* 
iam  diiimus;quibus  addo,  non  deelleau    ^^/li  ^"^- 
itoreSjqui  fceminasabfq;  mafculi  coicu  ,  ''*  ^^'^f' 
fologuftacu  vellindu  falis  concipere  affir  P^*"^' 
mcni,  eo  quod  in  uauibus  maritimis  im- 
menfam  muriumcopiamenafci  vidilfeut.  „. 

Francifcus  Petrarcha  contra.murcm  albii  ^  ^' 

fiue  Armellinumfuis  vcrfibus  pro  caftita-  ""^  ■'■^^' 
tjshieroglyphico  nobilitauit ,  vcpote  quv  j^^^^f^ 
delicatioriscuiufdammunditiiicxeraplar  ^  *'  ^  *'' 
haudquaquam  ignobilc  elfet  ,cui  fciiicec 
fpurcicia  cancse  fic  abomiuationi ,  vtlimo 
ante  oftium  caui  iIIito,capi  potius  a  vcna- 
roribus,qiiameof<j'dari  patuctu;quodcii 
fan^flioris  ficamoris  propriumiacc.Tierat:» 
cafticacis  fymbolum  ,  qua:  diuina  cantiim 
flamma  fuccendacur.a  pcrui.fimis  rei.u:n 
ponicur  •  ^  ^ 

Romanainurus]  matronas.  nomen  fpe-  ^^^tts^ 
cialius  procommuni,o-uig>cJ^5;^^MPoecis  v- 
fitatilfima.  Ouidius  z.  Metamorph. 
Excipit,&  nunbus  mittit  gefiaia  L.itiTi:i, 
ideftif^jrainis  Latinis.DJcamobiie.'-,  Rq- 

£i;auo5 


55-0 


Andreac  Alciati 


V^fut  ftl-  manosoliminlob/icfioncVoiorujnpellibiis  redibit .  San^  iii  India  waxJmnm  Mofchi  jif^, A^|  | 

^iii  apud    tetftos  hvemaie  cocpi(l'e,vteft  apiid  Liniu  proiientnmcfle.inreromncs  conucnit,cii- ^^^^^^ 

Roma.'      iib. j.fed  \\x  pelles  ludioies  eraiit.vt  nECu-  iiis  hiftoria  ita  defcribitur  a  Scaligcro  E-  ratio . 

1t0s ,           lum  tuncfuit ,  quas  nullialij  vfiirparent  xetcitat.ii.Iii  regnoPeru  ('inquicj  Gazc-               j 

iu  vrbe.  Conftac  tamcn  pellium  vfum  po-  laifimile  animal  albumeft,cuiusexinferio               I 


Ilea  111  vefticum  irrep/i(Ie:"quod  Seneca  te 

ftatur  in  epiftolis.quoloco  mentioneni  fa- 

cit  pelliruIaMini  vulpium  .muriumque, 

quas  Zibelliiios  atq;  Armelinos  plerique 

nuncnpanc:  rametfi  Zibellinimaiores  fint, 

quam  quibusniurrum  nomcn  conueniac  . 

ZihellHS  ,       Sartfiiiticum  murcm  ,  &>c.]  Zibellus  a 

quibufdam  mus  Sarmacicus   appellatur 

ad  Alciaci  mentem.quod  e  Sarmacia  adue  ■ 

hatur.-dicitur  &  AElurus,  dequo  Icgc  ca- 

pit.  lo  Iib.  12.  Atlian.Deanimalium  hifto. 

\ideeciam  qux  fupra  Emblem.  37.  de  his 

peliibusdidiafint . 

Mufcits  Arabs]  Muremillum  peregri- 

num,  quem  Zibellum  vcl  Zibellinum  ap- 

pcllant.ab  Hicronymodici  quandoqj  Mu 

fcum.quiindelicatiorum  vfum  habetur, 

aliqui  opinantur .  Nam  ^jl^itkov  ,  paruum 

murcm  fignificac .  Sed  hoc  odoris  genus 

ptifcis  non  innocuilTe,  arbirracur  Hermo- 

\t..r  >    "^  Iaus,nec  Mufcum  dici,fed  Mofchum.Ha- 

MulcUs  a  ,  11 

■k^.rj.      beri  aurem  ex  arbonbus  arences  paniios 

mufcofo  villo,  prxftancesodore.quodge- 

nus  Bryon  dicunc  Grsci  ,  nos  Mufcum. 

Mofchiisauceni  apud  Aecium  &  Paulum 

captex  (aniescredicur,  quam  Dorcadadi- 


Mefcho 
diuerfus , 

Mofchus» 


rcmandibulaarqu^  dmtcs  vtrinq;  finguli 
cxcruntur .  Sub  cuius  ventrc  fit  fanguinis 
colle<5Ho  in  tumorcm,quod  apoftcma  Gr^ 
ci  vocant.Capta  fera.eam  partem  cum  co- 
rio  fimul  abfcindunt.  Quz  fanguini?  gut- 
taiintcr  fccandum  cffluunt,caduntque,eac 
pro  Mofcho  opcimo  atq;  excellentiflimo 
aut  cxcipiuntur,  a«c  coIliguntur:eiusmi- 
nimaiparticuls  bencficio  ad  cateri  cruo- 
riscondimencum  vcnntur.Vbi  fecucrut, 
hirudtnes  adniouei)t,tamqi  diu,quoad  ea- 
rnm  fu«flu  vniucifus  cruor  cum  ipfa  vita 
dctrahacur.  Eum  fanguniemexiccacuni, 
atq;  in  puluerem  redailium,  prioris  illius 
pcrpauxilia  quantitate  viribus  vcrc  effica- 
cilfimis  perficiunt,quippeccntcfimam  fa- 
tis  efTe  produnt .   Tum  illud  111  foHiculos 
hofce.quiad  nosimporcantur,tiiduiini  fec 
uant.  Adulcerariones  ,aurfiucciicarem  ira  ^ius  t>r 
veldeprehcndunr,vel  probauc,   Sincerum  {,^^1/ 
naribusadmocum  illico  fanguinem  citc 
re  &c.Porrd  alia  rurfus  Mofchi  prouetus  -^"'*  ^^ 
racio  a  regni  Chinetifis  tradicur  fcriptori-  *'°     ^^ 
bus,qua:  fic  habet-BeftioI?  ibi  fuiit  vulpc-  fcni  colli 
culx.aut  cacellorum  magnicudineacq;  i-  Z^fidi , 


Chtnefii 
t  Mifci 
"je?2dedc 
■ucus . 


maginc.Hje  ad  necem  verberatx  ac  plagis 
cunt,ex  ymbilico  aut  vomica.  Nam  circa  mollitx  putrefcunt  cum  carne  pariter& 
vmbilicum  folet  Nouilunij  temporehuic  fanguine.Tum  cx  pelle,carne,&  fanguine 
capreoIo,feu  caprea»  Indica*  (quam  Scali-  incola:  rotundas  vncialesq;  pilas  finecru- 
ger  vulc  Gazelam  efte  Arabum  ,  Exerci-  menulas  coiificiunr,  qua:  filis  vndiq;  con- 
tat.iii.concia  Cardanum)  abfcelfus  qui  futre  venduntur  .  C-Ereriim  optimum  ac 
dain  protuberare.qui  maturus  vel  fpoiue  prajftanciilimum  Mofchigenusciccfticu- 
rumpicur,  vel  ob  quendam  pruricum  cer-  lis  horum  animalium  colligitur.  Alterum 
r:c  aut  faxo  affriiflus.faniofum  humori.'m  etfi  Mofchi  nomiiie  &  ipfum  proftet,  ean- 
emittit  (hinc  a  quibufdam  pus  aromaci-  dem  camen  vutucem  non  habet- Vnde  Chi 
cum  vocanir)  euacuataq;  hac  vomica  rur  nenfes,  omniin  re  vc  feruncur  clegancifTi- 
fum  fanguinem  quafi  menftruum  colli-  mi,it3&  crumenas  has  rotundas  tcfticulo  X 
gitj&iteruin  fuo  temporc  emittic.  Exifti-  rum  formaeffingunt.quo  faciliuscmenti-  ^' 
niaiu  autem  periciores  ,  huiic  tam  precio-  bus  imponanc.Aniraal  ipfum  naturali  in- 
fum  fuccum  capreolamillam  proiuceic  >  ftiniflu,  ciim  pretium  tcfticulorum  fuorii 
&  c.ii)qnam  libcralitate  vbcriorecompen-  incelligac,de  fugaaliasdefperans,  eofdem 
faicquod  a;cepic,pio:)tcr  pafcuaodoratif  dentibus  &  morfu  aucllic,  &in  lytron  ve- 
fima  heibarum,qua:in  fanguinem  vertan  luti  libertatis  abi)cit .  Ituoccupatocolle- 
tur,  &hunc  odoremilli  concilrent :  vteft  «flione  tefticnlorum  venacorc,  necem  ali- 
apud  loachim.Camerar.Symbol.  Cenr.i.  quandoenadit  .  Qnod  ipfum&  defibro 
Emi)lem  4J  Veniam  facilc  impetrauero»  proditum  accepimus,  de  quo  infra  Em- 
prarfertim  a  delicatis  nafis,  fi  mareriam  de  blem.i  f  j.Chinenfes  multa  fane  verfucia  Modus  f 
Mofcho.non  vbiuisobuiam,  paulo  proli'-  idodoramenti  genus  vendunc,  iecinora  e-  dulterai 
xius  triuero,fic  cnim  fuauior  ad olfailum    nim  boum  fcu  vaccarum  ficcata&  concu-  1^^  Mo^ 

fa      fchi . 


Emblemataj. 


^P 


faa.^mifctfnt^quibus  Mofcho  imbutis  cru 
menas  impleanc:&:  frausqHocidianoexpe- 
timcnto  agnolcitur  •  Mo(chus  fi  tempore 
corruprus  {ic,&odoriscxpers,criimenulis 
cximirur  ,  ac  in  mortaiio  tiindicur  in  rai- 
nutas  partes:dcindepuerili  vrinaafpcrfiis, 
ac  plumbexollx  inchifus.obturato  probs 
ore.priftinam  odorisvirtutem, fi  modo  a- 
liauis  eciam  vigor  fubfic,adipi(cicur .  lo- 
han.Hngoa  Luilchocen  c.25.  &  7o-  fux 
nauigat.Coel.Rhodig.lib.i4.cap.iT'Corn 
mentator  Pancirolli  lib,  i.  Rer.  mcmor. 
tit.  X. 

Perstringit  molliticm  &  la- 
fciuiem  nobilium  quarundaramatronaru, 
qUx  adcorporis  ornacum  oftencent  raras 
pelliculasanimalculorum,  nempc  muris 
aranei  ,  celuri,  zibelliniCfelis  libidinofidi- 
mi)  &  prjBCcrea  vtantur  fuffitu  mufci  Ara 
bici.Cqccrum  mufcum  Arabicum  circum 
fcrunc,non  modo  matronae  principcs,  fed 
&  alijegtadu  longe  inferiores:  tantaq;  in 
ijseft  &:cultuum,  &  fuffituum  variecas, 
vc  ferme  ignorent  volupcacem  ,  quas  inde 
capi  polTic.quod  in  hisaffidue  vcrfencur, 
quibusnempe  perfJ3ed"um  noneft  ,  quod 
Satyricus  ait ,  volupcates  er  vfu  rariore 
commendari.  Cnr  autem  mulieres  fuffitu 
&  fuauiffirais  odoribus  vtanrur,  hanceffe 
caufam  aiuntjquod  tota?fint  Veiieres.Ita 
qucPoetx  Graeci  Veucrem  nufquam  lo- 
cocgrcdientem  fingunt,  nifiodore  aliquo 
exquifitiffimo  relxflo  ad  fuam  pr^fenriam 
dedarandam  :  adijciunt  praeterea  fuffitus 
omnes  eflfe  falaces.  Muliebics  ornatus  ri- 
dct  taiatqj  Lucianus  in  Amoribus,Iuue- 
nalis  Satyra  ^.&  vberrime  Plaucus  in  P?- 
nuloritem  A Elian  i.Dc  varia hiftoria.Ncc 
cnim  pauca  rcperiuntur  apud  auAorespri 
mx  not^lpiculainnimium  mulierumcul 
rum.Ouid.in  arte  : 
Jcemina  caniciem  germanis  inficit  herbist 

Et  melior  'vero  qti&ritur  arte  color  . 
Voemina  procedit  denfijfima  crinibtfs  em- 
ptii  , 

Trojifuu  alios  ejficit  sre  fuos . 
§h4id  de  velie  loquar  ?  non  iam  fegmenta 
requiro  , 

Necqu£  de  Tyriomurice  lantt  rubet , 
luuenal.6.  Satyra  : 
Nil  non  permittit  mulier fibi {turfe  futat 

nil , 
Cu  virides  gemas  coUo  circumdeditiet  cum 
AttrihHs  extenfis  magnos ^romifit  elechos: 


IrJolerabilius  nthil  efi  qtiafoemifta  diues, 
Martialis  de  quadam  Philseoijlib-?. 
Tinciis  muricc  veflibus  qtiod  omni 
T.tnocie  viitury^die  Philmis  ^ 
Non  esl  ambitiofa,  nec  fuperba  j  1 
Deleciatur  odoreynen  colore^. 
Plutarcapophtheg.philofophorum:  CuJ-" 
dam  vnguenris  dclibuto  dixit  Zeno,mulic 
rem  olet.id  eft,  tiii^i  yvvaux.os  o^fav;  D. 
Hieronym.3d  Demetriadem,  de  feiuanda 
virgijiicace:PoIire  faciem  purpuriflb,&  ce 
rufla  oradepingere,ornare  crinem,&  aiie- 
nis  capillis  curricum  vercicera  ftruere  »  vc 
taceamdemurium  pretijs,  candoremar- 
garitarum  rubri  maris  profunda  tcftan- 
tiura  ,  fmaragdorum  virorc,  cframiorum 
flamraisjhyacinthorum  pelago.ad  quacar- 
denr,&  infaniunt  ftudia  marronarum.  Idc 
Hieronymus  epiftolaad  Gaudencium,  de 
cducacioneinfanculs  Ck:^iKoko7[jlov  ge- 
nus  foeminarum  eft,mulcafq;  etiam  infi- 
gnis  pudicicix  vidi.tamen  iibenter  ornari  - 
QHapropcer  cumf^mtnas  &  imbecillitas 
mcncis.&grauiorum  operum  negataaffe- 
ftatio,  omne  ftudium  ad  curiofiorem  fui 
cultum  hortatur  conferre,  vt  Valer-  Ma- 
ximus  fcriptum  reliquit  I;b  p.cap.i-  ideo 
ruenti  harum  luxuria^in  ipfo  moxintroi- 
tuobfiftcndum,  cjcccroquinfucurura,  vt: 
infblici  fiueinfolencisc^cus  ftudiumquo- 
tidie  aliquid  nouicacisfumptuofius  firad- 
iedurum.Quocircafoiis  maritis  peimif- 
fa:  funt  fosmina:  ornari:fic  enim  habet  Ca 
non:  Fucari  pigmentis,  quo  vel  rubiirun- 
dior,veIcandidiorappaicat,aduIterinafal 
lacia  eft,qua  noii  dubito  etiam  ipfos  mari- 
tosfenolle  decipi.quibus  folispermitcen- 
da:  func  fqminxornari.feciidum  vcniam, 
nonfecundum  imperium.  Nam  vcrus  or- 
naciis,maxime  Chriftianorum  &  Chriftia 
nanim.nou  tancum  nuilus  fucusmedax, 
verum  neauriquidem  veftisqifed  mores 
boui  lunr.Adhibeodaigicurert  mundicia , 
vc  Cicerodicebac,noii  odiofa.neq;  exqui- 
fitanirais,  vtnon  quxrantur  colores  tid:i- 
tij  &  fucaci.Nam  vc  grauis  eft  Intiocencii 
exhorcatio:3bfic,vcaltecius  color  compa- 
rabilis  fic  natiuo.-quinimd  cum  faciesadul 
terinocolore  fticacur,os  abomuiabili  f^to 
recorrumpicur  Quid  enim  vanius.quaii» 
crines  intorquere,pl3nare  cajlaaem  ttngc- 
re  genas.vngere  facicm,  prohicere  fuper- 
ciliaJquandoquideni  fallax  l!rgloria,&  va 
nafit  yulchritudo  .  Omnis  caio  foMum  , 


Jdulierei 
circa  cut 
tum  siu» 
diofa, . 


^litalif 
ornatus 
coueniat* 


sr^. 


AndreaeAIciati 


^iri  tnu- 

liebres . 


JericAru 

"veslinm 


&.oiiiiiis  giOrla  ciiis  qiUfi  flos  a^ri.Scd  ad 
hanc  tameii  luxunam  ardcrc  &  infanire 
ihidia  macronarum  coiiqueritur  D.  Hie- 
lonymusad  Demetriadem.vtdiximus.Ec 
in  vita  B.MarcelJxitade  Roraanis  matro 
nis  dillecit ;  Illa:  lolent  purpuriiro  &  ce- 
ruflaoradepingere,lericis  nitere  veftibus, 
fplenderegemmis^aurum  poitarcceruici- 
bus,&:aur;bus  perforatis  rubri  maris  pre- 
cioflfllma  grana  fufpendere.fragrarc  mu- 
lco  mure,maritos  ira  pjangere.vt  tandem 
dcminarueorum  fe  caruine  Jartentur.  De 
hifce  inauribus  loquitur  SenecajCum  cu- 
iufdam  locupletis  domus  cenfum  auribus 
geftari  fi;ribic,in  lib.de  rita  beata-Sed  quid 
folasfcminasornatuu  ftudioinceflimus  , 
cum  viderc  fit  quofdam  virili  faltcm  for- 
rna  raulierum  nitores  zmulari?de  quibus 
aculeatcfic  idem  Hieronyraus  ad  Rufti- 
€um  monachum:  Videas  nonnullosaccin- 
«ftos  veftibus,  pulla  tunica  ,  a  mulicribus 
non  pofle  diflldcre ,  fub  eodem  manerc  te- 
^ojfimul  eodem  iure  ancillashaberc  uuie 
nes  inmonafterio  ,  &  pra^ter  vocabulura 
nuptiarnm,  omniaeflrematrimonij.  Mar- 
tialisacutum  fcomma  inquemda  lib.  ii. 
Hic qui  faminets  noBcs(j;,  diesque  cathe- 
dris , 

Incedittota  notus  tn  Vrbe  nimis  , 
Crine  nitens.ni^ertngiiento  ,pelIuciduso- 
po, 

Ore  tener,latus pecfore,  crure glaber . 
In  huiufmodicincinnatulos  pucros,&  ca- 
Jamiftratos,fs:peregrini  murisolentcspel- 
licula.inuehicur  etiam  D.  Hieionym.  il- 
lud  Martialis  vfurpans  : 
Tcfihu}?7e,no}i  hene  olet,g  benefemper  olet. 
Cui  accommodari  poteritillud  Tullij  ad 
Atticum  lib.i.Q^amquam  illa  tuahorri- 
dulaniil.iarq;  incompta  vifa  funt,  (cd  ta- 
nien  crant  ornata  hoc  ipfo,quod  ornamcn 
ta  ncglexerautj&  vt  mulieresjideo  benc  o- 
lcrc,  quod  nil  oleant ,  vjdebancur  ■  Sed 
quantushodie  cft  abufus  vcftium  &  fcri- 
ciJinquibus  matrona:  transluccnt,  &  viri 
vfq;  adplebeiosiam  ijs  ornancur  ,  toties 
vctitis  Icgefumptuaria  ,  tam  fxpe,quam 
fruftrapromulgata.  Solinusccrte  hoc  il- 
ludclTc  fcricum  diccbat,cap.  63.111  vfum 


publicum  damno  feuentausadmii1um;&: 
quooftentarc  potiuscorpora  quam  vcfti- 
re,prim6  faminis,  nunc  etiam  viris  per- 
fuafit  luxurix  libido.In  huiufmodi  ferica 
rum  veftium  fubtilitatem  tcncrrimara  gra 
uitcr  ftomachatur  Sencca  lib.  7.  de  Bcnc- 
ficcap.j.inquiens :  Videofeiicasveftes.fi 
veftes  vocandx  fatit^in  quibusnihil ,  quo 
dcfendi  aut  corpuS,aut  pudor  dcniq;  pof- 
fitjquibus  fumptismulicr  parum  liquido 
uudam  fc  non  efl!e  iarabit.Hx  ingeuti  funi 
ma  abignotis  ctiam  adcommcrcium  ac- 
ccrfunturjVtmacronajnoftrjencadnltcris 
quidcm  plus  fui  in  cubiculo.quam  in  pu- 
blico oftendanc.  IntclJigit  nimirum  fericas 
illas  veftes,  in  Cco  infula  e  fijofubcililli» 
mo,tenuiflimo,ac  delicatiflimo  teitas ,  vt 
inftarvitti  pellucerent,  atqueita  corporis 
partes  fub  afpedum  faciJe  fubijcercnt . 
HincHoratclib  i.  Satyra  i.  C«V,  ait,  hoc 
cftiteuuiflimisillis  in  veftibus , 

tihi  pp»)'  videre  efl 
Vt nudam,ne  crure  malo,  nejitpedeturpi: 
Metiripoffis  oculo  latus  .  An  tibi  mauis 
hifidioifieri,  preciutnq;  auellier  ante 
Ghiarn  mercem  ofiendi  ? 
Indeqi  Varro  veftes  iUas,  vitreas  appelJat 
togas,ideft,ocuJatas  vcj  oceJJatas.  Suidas 
tunicasinterlucentcsdicir,&  vifu  facile  pc 
nccrabiles,  Petronius  vocat  vcntnm  tcxti- 
lciri;&  alibi,nebulam  lincam.  Huiufmodi 
ornamenta  Efaiascap.3.  mulierum  impu- 
dicarumefleinnuit.At  Chriftianarum  mii 
lierum  verusornatus  graphice  a  Tcrtul- 
lianoica  aefcribitur,  lib.  decultu  fcemin. 
Prodite  \os  iam  medicamenus  &  ornamen 
tiscxtrucl?,Apoftolorumrumentcsdcfim 
plicicate  candorem,dcpudicitiarubcrcm,; 
depicta:  oculos  verecundia,&  /piritus  ta- 
citurnitate  ,  inferentcs  in  aurcs  fermonem 
Dei,  annedentesceruicibusiugum  Chri- 
ftiCaput  maritis  fubijcite,&  fatis  ornatz 
critis.  Manuslanis  occupatcpcdes  domi 
figite,&  pUifquam  inauro  placcbunt.Ve- 
ftite  vos  ferico  probitatis,byfllno  fandira- 
tis,purpura  pudicicix.Talitcr  pigmcnratc 
Deum  habebicis  amatorcm.Nuncad  ftabu 
lum  Augix  accedamus . 


Adiierfus 


Emblemata^ 


35^3 


Aduerfus  naturam  peccantes 

EMBLEMA     LXXX: 


TV  RPE  qutdem  di^iu  ,  fed  d'  ^^  ^cs  improba  faBu , 
Excipiat  fiquis  chosnice  'ventris  onui  . 
Menfuram  ,  legtsque  modum  hoc  excedere  fanCfA  eH , 
^uale  ft  inceBo  poJilui  adulterio. 

COMMENTARII. 


HV  1  V  s  Emblematis  pidiiram  niil- 
lus  hadeimsdcdicatc];  ipfum  etiam 
epigramma  leui  (quod  aiuiit  j  brachio  per 
ftriiueruuc  commeutatores .-  ego  vero  ni- 
hil  verebor  rem  turpiculam  libeiioribus 
impetere  verbis,pra'(crtim  cum  ha:c  zita- 
nia  non  perfuntfloriam  rcqiiiiac  runcatio- 
nem.Quapropter  fic  piftori  prxiui  :  Fiac 
lcdusviidiq;  pcripetafmatis  vclatus,  iux- 
ta  hunc  homo  nudus  vciurcm  in  pateram 
aiueam  cxonerer,coram  cjuo  in  mcfa  qiia 


<lam  ftet  fivftilepoculum  ,  &  cyathus  vi* 
creusjcuius  ici  latioDcm  iam  fubifigcnuis. 
Q_iiid  au'eni  inlccto  velato  agatur,  fuffi- 
cit  illudmc  &  pidorem  (cireparcoeniiu 
caflis  oculis,  &  cum  hisetiam  nientibus. 
Ob  id  quoq ;  a  Minoe  hoc  cmblcraa  ad  cal 
ccm  rcic^um  futt  ,  quod  non  vidcbatur 
committendum  auribus  tcrfis,  tum  quod 
ipfi  indignum  vifun»  fit  explicatioiie  proli 
siore.Altmeno  pudcbitcii  Virgiliocx  En 
nijftcrcore  margarJtas  legere-Eigoad  rc. 
Z  "S'  I  D  E  o 


3f4 


Andrcas  Alciati 


!  I.  V  1  D  £  o  alliiAim  ad  fymboliini  Vy- 

thagora:,  qiiod  C\c  cxplicac  Phirarchiis  ac 
ed  ucatioic  pucrorum  :  ct/t/o;'  eif  eiui(ta. 

fAii  iy.BstKKHV.iTlTH UAtVH  yttp  9Tl  Hi  "TTO 

ViifdLv^  -^jym  oA^HiV  K^yov  i{jt.$a\KHV  k 
rrpojT^Kiv  O' fiiv  ya.p  Koyoi  TpoZn  ^IA- 

roiAi  i?t.  T^TOV  cTs    ciH.Ci^ApTOV    »  ■TSrOVtt' 

fiet  ■^QiHTmeu>^ou7s-vv  .  id  cft.-  Cil>os  i» 
fcaphio  non  ponendos.  Significat  autem  in 
animum  neqn^m  'vrbitnos  fermones  im~ 
tnitti  non  oportere  :  fermo  enim  intclligen' 
ttA  ciius  efi,  quem  impurum  reddit  homi' 
num  neqtutin  .  Vide  adagiiim>  Cthum  in 
^ons  tm-  rnatcUam  neimmittsts  .  Cxccrtim  id  rra- 
hlematu.  ^flum  vidctur  ei  Artcniidorifdc  infom- 
iiijs,  cuius  ha?c  fiuit  verba  :  tS^o^i  Tti  fif 
yoiviKAyi^Hv,  idxco  aJ^ehOA  iuuT^  l^t- 
yvvfjcivor  fXiTpov  ya.p  h  -)(^ivi^iTo  /s"  ui- 

TpOV  VOfJL»  tOtKi.  TpOTTOV  )sV  TlMA   'TrO.piVO' 
IJLH,  'TtdLpa  Ta,ytVOIJLITlJLivdi,  Koivi  TOIiiK- 

Ma-fTrpATTCiv .   \\x.c   Latme  ita  foiiant  .* 

G^tlpinmfthi  -vifus  efl  in  choenicem  aluit 

txonerarcconuiBus  de  eo,qu  d  cum  forore 

eulit.tjfetyditmnatus  est.Menfura  enim  eif 

thoemx  :  at  quidem  menfura,  legifimtlis 

til^luodam  itnq-^  modo  legem  tranfgrefius 

erat ,  qui  ?iimirum  admiftffet aliquid  prA' 

jtlia  opi-   ter  leges  toti  QrAciA  communes .  Ego  vero 

niodcfon    pro  pig'iorecertareparatus  fum.Alciar"], 

fe  Emble   oum  hoc  emhlema  cudctet ,  rcfpexille  ad 

wafu ,       illud  Marnalis  de  Bafla  : 

Ventris  onus  mifero  t  nec  tepudet ,  excipis 

auro , 

B^ff.tMhis  uitro:  eariusergo  cacas. 

idqj  torfifle  in  nefandutn  iilud  mafculae 

Veneris  flaguium.quod  praetercpigraphe 

latisqiiov]j  indicat  comparatio.    Quid  c- 

jiim  iTiJgis  c'>  u^ipov  TTpampov  ,  &  quis  a- 

liust  iri)'or  abulus.quam  auro  excrcracn 

taexcipcre.aft  e  vi:rovci  fidilibusbibcrc? 

Sic  queqic  cft  coiitra  iiaturam  (dc  eniro 

^  plerumqj  Iurifcoi)fulti  hoc  vocant  flagi- 

tiumj  tam  cxccranda  va(orum  pcrmuta- 

lio  Haecmeaeftopinio  de  hoc  Emblcma- 

tc  ,  cui  ctiam  hanc  pifturam  accommoda- 

ui-  De  rcli  uio   Le>5ioris  cfto  iudicium . 

£  ]  1 1.  Tl^RPE  quidem  diitu  ,  ^r.]  Ifocrates 

ad  Dcmooicumri  'ztoihv  At(rypov,ToiAu- 

7A  VOfJL :^i  fJ!,»J^i  KiyHV  HlcU  KctKOV     ^od 

tutpefadUyneput.^  d/iiupulchrum- Va<\l6 
diucrfius  ramcn  M.Tuiluis  ea  cpiftola.cu 
ius  iuitium.^Vmo  verecundiam:Q^^dam 
fiunt  non  turpitcr,dicuntur  non  honefte. 
'£(  f  riori  dc  Oiiic.C^uacuni  parciumcot 


poris  vfus  funt  necelTarij.eas  neq;  partcs, 
ncq^carum  vfus  fuis  nominibusappellat; 
quodqjfaccrc  turpenon  cft.modo  occul- 
te  ,  id  dicercobfcocnum  cft  .  Etad  fiiicm 
ciufdem  libri:  Ira  tctraqnxdara.ica  obfc? 
na,vtdivflu  quoq;  videautur  turpia  . 

Excipiatfiqttis^j  Imicacio.manifefta  Mar 
tialis  : 

Ventris  trius  tnifero ,  nec  tepuditt  excipis 
auro  . 

Choenice]  Gh^iiix  dl  dcmenfum  &  ci-  Chomt. 
bus  diu  rnus,  dc  quo  dicetnus  paulo  infra 
Enibl.  81. 

Menfuramt0>c]  Comparatio  lcgis,qu? 
ctiam  qua:d«m  e  1  menf  ira,  ad  ch^nicem  . 

Legisq-y  modumhoc  exc edere  fan^A  efi] 
Eaeft.qua;  vno  vcrbodicituraJi'&)u/a.,!egis 
traiifgreftio  ;  Ced  hic  nou  Icgis  cumscunq» 
lcd  naturaiisac  diuiii2e»quam  turpitcr  vio 
laiic  &  nefarie,qui  vel  inceftu,  yel  adulte- 
rio,  fcu  pr^poftera  Veiiere  fefc  iiiquinant. 

Incefto poUui  adulterio]  Sicquoq;  Cicc» 
roprodomo  fna.inccfto  flagi  io  poHucrc, 
dixic.  Diciturautem  iiiceftui«,quafi  mini- 
me  caftum  ;.  vel  a  Vencris  ccilo  alicnum  . 
Cogira,nuito  allufum  ilt  ad  npcam  opi- 
nioncm . 

V  I  X  faluo  pudorc  aliquid  dc  prajlen- 
ti  Emblemate  dici  poteft,tamcn  aliquid  fo  •'»f«  w 
briedicciidum  cft.Quamuis  cpigramma- 
te  fuo  non  obfcure  vidcarur  taxarc  incc- 
ftum  Alciatus.tamen  cgo  in  conccpta  pcr- 
fto  opinione,.du,ctuSi  vti  dixi  .infcriptionc 
&  comparatioiic  j  Interim  noii  negocos, 
qui  iiiceftu  (c(c  polluuntjin  naturam  pec- 
care.   Quisenim.vcrbi  caurta.iionexhor- 
reat   maculolilfimam  illamSemiramidis 
cum  Niuo  filio  commiftionem  ?  Quis  Nc- 
roms  cum  Agrippa  matre,  A  rtaierxis  cum 
forore,  KaflianiCaracall^  cum  nouerca  > 
&aliacius  generis  flaguiorum  monftra  ? 
quac  qui  pacraruut ,  vidcntur  haud  dubiS 
vimquafi  armatamipfi  naturx  iniccifTc, 
cum  ncin  brutisquidemanimantibus  ta- 
Icquid  idmiffum   rcperire  fit.Nam  loan-  Tqu  t 
ncs  LopezHifpanus.qucm  citat  Nicolaus  Hus  tt 
Bocrius  Dccif.j  iS.numa.a  fidcdigiwho  tertti 
mine  audiuiflcfe  referr,  qui  fuisidviderit  ceHit 
oculis  quod  gcncroiiflimusequus  propter 
inccftum  cum  matrc  fua  commilTum  ,  ad 
qucm  coinmitccndum  artc  &  yngucntis 
pelle^ftus  fuerat ,  cogiiito  criminc,  morfii 
fibi  ipfigcnitaliamagna  cum  aftaiitiumad 
{niracioue  abfcideric.  Hxq  quamuis  ica 

itac» 


r 


Embletnata-*^ 


3rT 


U^o- 


tinx,nt(z\o  qtia  rationc  casrcra  cnormia  fcc 
lcra  imraanitatc  prfcatmafcula  Venus:ar- 
giimcntoclTe  pofluutiodomiticaeillasciiii 
tates.igni  &  fulphurc  a  Dco  fubucrfi^.Ge- 
nef.i  9-  Viide  &  in  cos>  qiii  impiae  huiiis  a- 
ftionis  c?iioinquinatirunr,poenam  morcis 
conftitutam  videmus.  Auth.Vt  non  luxu- 
ricncurcontranaturam.  Ec  Auth.  De  his 
qui  luxur.contranatur-Qiiopcrtinet  lcx 
Scancinia,  qua;pucrorum  amplexus  im- 
pios,  &  prxpofterain  acqueabomjnandam 
catamitorum  fuftulit  Vcnerem  ,  concubi- 
toribus  graui  (upplicio  mipolito  >  vc  ait 
La^cusin  Legibus  Romanis.  Atquc  in  hos 
Coiiflantiusetiam  &  Conilans  Impp-gla- 
dmm  diftiingi  iubeut ,  cum  in  ha:c  vcrba 
refcribunt:Cum  virnubit  inf^miiiam  vi- 
ris  porre^fluram  (ita  euim.  legcndum  cfTe 
potiCis  quim.viros  paruuram,  Godofre- 
dus  rcde  monet,fiquidem  porrigcie  pio- 
prium  cft  fcminarum,  vtiarrigcre  mafcu 
loriuTiJ  quid  ciif)iatur  ,  vbi  fcxus  perdidit 
Iocum?vbi  fccluseit  id,quod  non  profi- 
citfcuc?  vbi  Venus  niutatur  in  a'lccram 
formam?vbi  amor  qua:rirur,ncc  videcur?,- 
lubcmus  infurgerc  lcgcs.armari  iuragla- 
dio  vltore  ,  vcexquificis  p^nis  fubdantur 
iiifames.qui  funt,vel  fucun  fiint  rei  I.cum 
vir.j  i.C.ad  L.Iul.deaduIcNec  minuicur 
hxc  fupplicij  irrogacio.etiamfi  cx  vcritif- 
que  cam  concubitoris,q'.iam  pathici  ciii?- 
diconrilioatq;  animo  delinquatur.  Nam 
&  Caiiis  Fcfcennius  Tiiumuir  C  Corne- 
lium.fortillimatmilitix  ftipcndiaenacritii, 
vircutisqj  nomine  qtacer  honore  Primipi- 
liab  Iraperacoribusdonatum  ,  quodcum 
ingenuoadokfccntiilo  ftupri  commercu'i 
habuiftet.publicis  vincuIisoiierauir.A  quo 
appellaci  Tribuni,  cum  de  ftupro  nibil  ne- 
garec,fed  ,fpp;ifio;iein  lefaccre  paratum  cf 
fe  dicertt  :  fi  uoti  adolcfcens  illepalam  & 
apcrcecorporcqu2eftumfadticaflet:intcr- 
cellionciti  fu^i  inrerpoiicre  noluerunt. 
Itaqj  Cqrnalitjs  in  .carcere  mpri  coadus 
eft.Rci.Li)iIi"r^4c)ajm'p]actiit,nullaex  cau- 
fa  hoc  raalCijrohim  ncfas  exccifan  poiic  ; 
quia  quad  «atu ra,.legibus  ,  &  niotibus  lit 
prohibuHm,iicqiiedum  iu  vpjcine^n.cooi- 
miccioportear.Sed  &  M.  Lcdono  Mcrgo 
Ttibuno  milicaji  iComifetTs-TTifjnTJirs  pte  ■ 
bis  dicm  ad  (opulum  dixic ,  quod  Corni- 
culaiiuni  luum  ftupri  caula  appcllafret: 
isiudiciuni  non  Aiftinuic  ,^&:  fibi  mortem 
atcuIit.C.Maruis  quoq;  Impcrator  f  CIu 


fum  fororis  fu{  filium  Tribiinum  miiici"i, 
a  t  Plocio  iurcc^fura  pronunciauir,  quia 
cumdcftupro  compcllarc  aufus  crar ,  vt 
ex  Val.Maiimolib.  6.  cap.  i.Pctrus  Ab- 
rodius  rcccnfet  Iib-i.Decccf.tit.4(r.  Planc 
qui  mulicbria  pafliis  fuit,  eum  k  Prjctore. 
afubfellijs  rcmoueri  Vlpianus  tcftatur, 
inl.i.§.tcmouct. fF.de  poftuIandoAudoc 
nobis  Plato  cft ,  Laium  Thebarum  regcm 
atrociccr,idcft,igiiis  fup^licio  in  cmafcu- 
latotes  ac  nacura;  peruercenccs  placitaant 
maduerteiidum  cenfu.fle.  Vbi  eftis  nunc 
ki;es?cur  tam  impune  peccatur?qutd  fc- 
Iesiftaepullari?(vc  Aufoniano  vcar  vcrboj 
fantli  pudoris  maicftarem  audaci  pedc  con 
cuicanc  ?  Grauiccr  Plato  8.  de  Legibus  .• 
Abftincndum  a  maribus  cenfco;  nam  qui 
iltis  vcuncur.genus  homimim  dedicaope- 
rauiccrticiunc.in  lapidem  feminantcs,  vbi 
radiccs  agere  quod  feiicur.nunquam  potc 
nc.f  ogiiatai)s  funt,qu?fcribic  Maximus 
Tyitus.:  Cum  mafculo,  inquit ,  corporc 
iiiiquafic  peimixrio,fteriIisq;  congieirus. 
Ciuid  faxismaiidasfemina?fabulum  quid 
acas.'  Obledacionis  hoc.gcnus  ad  ipfam 
trasfer  uaruram.ad  agricolacionem  oculos 
couucrccfruifluofls  lartare  volupcacibus  , 
nefxcula  mox  fucura  femine  pereant  de- 
ftituta.Scd  quoc  hodic  fepecirceft.qui  ?ca 
ter.i  imbccillam  ,  Sc  pricfidio  iiidigencem 
libidini  llix  depopulanda  f^danHamqj  fub 
■"fternunt.Non  poceft  r  s  hajc  promagnitu 
dine  fceleriscnarrari.  Hos  tales  nonimmc 
rito  impios  &  parricidas appel laiieii s,qui 
bus  non  fufficit  fexus  a  Deo  dacus ,  nili  & 
fuoprofane  ac  pcculanter  iHudanr.  Hxc 
tamen  inter  illos leuia  &  quafl  honefta  su t. 
Qjiiid  iiide  miruni,fi  qucrclas  fcxus  foemi 
neiaudiamus?Vt  nupcr  hifceaunbusau- 
diui;cumenim  meretricula  ex  triobqlari 
bus  ferip  penfum  traherct,&  luucne  quen 
dam  irobcrbem  obuium  habcrct,qui  qiia:- 
rcret,cut.a  qu^ftu  fiioadiinum  &  lanam 
redircifJUanihil  prarmcduaca  fubiungit: 
Hoc  vobis  catamuis  acccptum  fcrimus  , 
qui  nobis  lucrura  noftruai  pra:ripitis. 
Quodfuitmagno  circuniltatuim  cacliin- 
no.cxceptum.Qj.iki  dicam  de  ijs.ijuiabo- 
minandam  non  libidincm.fcd  infainam  po 
n[xS"Cxercciit?"Figec  diccrc  5eti  quid  his 
fotte  credamuSjQuos  non  p'get  facercJSc 
tamcodiccndum  cft,quia  fit .  Dciftis  lo- 
quor,  quorun>jEetcrrinu  libicJo  &  txccra- 
bilisiiiroi.uccapitiquidcro  parcit.  Qui- 
Z     »  bus 


bonio 


Platfi  in 
Venerem 
mnfettls* 


Argutum 
tneretri- 
cul*  re- 
^on/utn .. 


3y<$ 


Andreae  Alciati 


immftnis 

libido. 


bu  loc  verbis ,  aut  quaiiKiigiiationc  tan- 
tum  ncfas  piofcquai:?  viucic  officiHmlin- 
gui  fcelerismagiiicudo.  Videamus  aliud 
inoiiflrum.Ncfo  Imperator  Sporum  puc- 
xumeiedis  teflibus  inmuliebrem  iiatu- 
ram  vercereconatuseft.-addita  dos,  addi- 
tum  flammeum,additaceleberrimanuptia 
rum  loIciiDKas.  Q_nid  mciltis.'  palam  pro 
vxore  habuit.Hinc  uoii  iiifcituscuiufdam 
iocHS.-Bene  agi  pucuufe  cum  rebus  huma- 
ti>s  ,  fi  Domicins  Nerouis  pacer  talcm  ha- 
buiflec  vxorem  .  Intcr  GaUos  olim  id  ma- 
JumpoRicx  Veiieris  adeo  infardijlfe  me- 
«iioiis  proJitum  efl-,  vt  iude  uefaiia  lauci- 
returlex  ,  nccuiduxilfe  vxorem  iiceret , 
cui  pruis  vxoriam  non  implelfec  fuucTiio- 
jiem  .  Louge  fecusuoftra  Germauia.qux 
licec  bibula  jfordida  ,  fufpiciofa,  fuperba 
(quod  vjcimum  )p(i  Alexauder  Maguus 


exprobrauit)  apud  aliasgentcs  audiat,  ti- 
meu  ipfi  nefanx  libidiuis  huius  nota  uun- 
quam  mreinuti  potuit.  Redciuam  tauta 
huiusrci  turpicudoeft,  tantum  dedccus  , 
vt  morcem  pocius  eligendam  ,  quam  talc 
quid  gatrandum  ,  Paulus  refpon^cat  ui  I. 
jfti  quidcm  8.ff.  deeo  quod  metus  caula. 
Sed  de  hoc  uefandocrimincpropter  quod' 
ira  Dei  vcmt  in  filios  diffidcncii'  :  &  quo 
ipfa  focietas,qus  curo  Deo  nobisefle  cie- 
bet,vioIatur;cumeademnatur3,^cuius  ip- 
{e  audoreft,  libidinis  p«ruer(itate  po'lui- 
turjnihil  dicam  atnplius ,  cum  vel  folum 
iplius  nomcn  chartas  quojammodo  uiqui 
net.Videfi  tamen  poteric  lul.CIarus  [xb-u 
fcntenr.§.Sodomia.Iacob.  Menoch-  lib.i. 
dearbitr.iudic.ccnt-  j.  cafu  zStf.  &  CocL 
Rhodiglib.ij.cap.^.S:  lo. 


Defidia . 


EMBLEMA     LXXXI. 


HESIDLT 


Emblemata. 


3S7 


DESIDET  iff  modio  Ef^tis ,  JpecuUtur  ^  aBra^ 
SubtM  dr  accenfam  contegit  tgne  faccm . 
Segmttes  Jfecit  re^it  velata  cucullo  , 

Non  fe  ,  non  altos  vtiUtate  iuuat . 

COMMENTARir. 


II. 


tAtU  fi- 


'itcem/tc 

enjnm 

egerc_j 

Uid    y     & 

uid    per 
Ttiem  in 
'.lliga  ■ 
ur. 


feahs . 


SE  N  »  X  habitu  hiJaico  infidet  inucr- 
fo  rvjodio,&  vktltu  ad  cacloseleuaco  (i- 
deracoiiccmplatur.'  fub  modioaucetn  ab 
fcouditara  habccfacem,  qi\x  taineufumo 
cuaporancc  proditur. 

E  X  vDofymboloPyrhagoricoduoem- 
blemata  fiiixit  Alciatus.pr^fens  uitnirum, 
&  immediace  fubrequeiis.tiam  defidere  tn 
modio,5i,inchoenicefigerefedem.  idem  fo- 
nac.fei  varie  tamcuaccommodacur.  Do- 
ccmurautem  eo  fymbolo,  nondebere  nos 
in  \nx  nollra:fporruIis  ita  fpem  colloca- 
re.vtfede  ineisftatuta  tocum  xtatis  tem- 
pus  ociose  ttaducamusjfed  aliquam  iuea- 
mus  racionem,vt  noftra  iudultria  victum 
coraparemus,nec]j  femperabalior  im  opc 
pendeamus-  Hoc  aucem  alK-quemur  vua 
vel  contempljtiua  (vt  vocant)  vel  adma: 
quod  his  duobus  embkmatis  oflendcre 
Alciatum  voIui/Te  mihi  plane  pcrfuafum 
cft  Ac  prcinde  hic  locusmihi  vifuse(tin 
tcr.ilios  permnltos  digiuis  effe,qui  maio- 
ic  cura  fludioq;  a  nobis  expjicaretur.  5ed 
mihi  ea  dere  cogicanti  ram  multa  e  miil- 
tis  &  varijs  occurrunt ,  vt  vercar  ne  quis 
ine  putei  luremperantcr  abuti  fludio,  aut 
eciam  plerifq;  otiofus  videri  •  PJucarchus 
4  Decrecorum  deanima  difpiitausex  De- 
mocri:o,  ignicum  quiddam  elfeair  ex  na- 
cuiis  concrecis  mence  percepris  ,  globofas 
ideas.qushabeant  igneam  facultatcm,  id- 
que  corpus  elle-  Siiccurrit  id  Ladanti)  e 
i.cap-3  Quod  fi  anima  igniseft.in  c^Ium 
dchet  enin.licuc  igiiis,ne  excinguatur,hoc 
eftjad  immortalitatem  ,  quxincosloeft  . 
'Wixg  I  iu6. 

Igneui  efi  kjtlis  vigor,^  cctlefiis  origo 

F,eminihuA. 
Hefiodus,&  eiusinterpretes,ab  ea  opiuio- 
ne  iioii  recedunt.cumrimnt,  Prometheum 
igMem  cosleftem  clefjfi(re,quem  (imu'acro 
a  feconfcsi>oappo(inc,vc  animatnm  ficret, 
ea  eiiim  mens  cft.qus!  molcm  agitat,&  to 
to  fe  coipotemifcet.Qj^od  fi  obrcpat  igna 
uia,facile  huiic  igncm  dcprinuc ,  uec  (eiv 
fus  ad  alta  ferri  pernuttit;  ha:c  enim  in 


iniidijs  Iatitar&  abditis  viarum,  Tt  prar»' 
uertat  auxilia  &  annonam  obfeftis,  com« 
meatum  cniraintercipit  cttleftisalunenti» 
atq;  aduusomnes  claudit,  netalutacium 
ciborum,qH!  mcntcm  pafcunt,quidqiiait* 
trafeat.Qbftruit,inquam,canalesfenfuun» 
&  conftipat ,  aurium  inpnmi^^,  qua:  fuac 
velut  pr^corix  duaj  porta:  caitrorum  ii» 
Kumana  hac  acie  ,  ne  nuos  di-fcraut  diuiui 
fluminisad  interioracordi-^.d>;  laxet  (itim.r 
Italic,  vt  pigio  lencore  itejtens  fubfidat 
paulatim  inf^ccs  iiatiuus  humor  &  vita- 
|is,douec  expiiec  tandera  &  emoriatur,  vc 
lychnus,  ardens  fubttad6  pingui.Grande 
malum  hoc,&  pene  defperandum  ,  trun- 
cum  euim  facit,  &  hominera  vercit  in  non 
homuicm  ,  vt  (imulachro  (imillimus  fiac 
&  iiifenfibili  ftatu.-cqui  hocobfedus.  Au- 
res  habet  quidem,('ed  fHrdasjOs,("ed  mutu, 
ocuIos,(ed  La:cos;  pcdes,  (ed  claudosj  ma- 
nus  rigidas  &:  qu<-E  nihil  palpant  ,  veftigia 
insiit&  inaniaorgana,  qualia  incadjticre. 
Clam3,ii)fta,obiurga,increpa,im6  coropel 
le,verbeia,cum  mortuo  agis;(tipes  eft,Ia- 
piseft,fen(u  caret,nec  Deum.aec  hommes 
audit;necminis.nec  p^nis  tangicur.nec  to- 
iianrem  nec  fulminacem  mecuic,(icut  mor 
tis.itaeorum  qiia:  (equHtur,(ecurus.Cur 
it.i?quiafax  &  igi'is,qui  mentero  vegetat, 
extin<n-us  eft.aut  jcrte  lentore  fnpprcdiis. 
Quod  (i  quis  fortaflcdubitac,  curHefio- 
dus  &ip(e  Maro  dicanr  louem  ab  homi^ 
nibusignem  remoui'(re,faciiiscft  refpofio. 
Viseuiro  &  folertia  humani  animi  oiffici- 
liseit  inueiitu  ,  qiiod  hebenore  ingcniofi- 
mus.-adce  nihil  tam  excellcs  &  pr^clarum 
fine  magno  aliquolabote  vira  dedirroor- 
talibiis  .  Contegunt  ergo  cii-nobita.o!:io(i 
ac  languidi  faceu»  accenlam  lub  p-IIio> 
nullis  artibiis,  aut  ftudijs  honelbs  am- 
mum  applicantes.nulla  fua  iiiduftiiaacdi 
ligentia  notioncs  animi  cic.cnrcs  ,  vr  non 
minus  vere  quam  rcc^^e  in  eos  id  Plauti- 
num  conuerci  pofli''  ; 

Summit' ingenia,  in  occulto  latent . 
Adea,quz  de  igni ,  velardeuti  facula  iam 
Z     ?  dida 


3^8 


Andre^Alciati 


III. 

Dejidere, 


Ejfki  qHi. 


amd   in 


di»fta  (j.uit ,  adijcetem  liibsnsqiiajPlutar- 
ch.  «iilpiitat  Commentario  ,  Aii  rede  di- 
<ftum,Astd-£  /2;£y7:tf'.coetiam,qui  ell  de  cu 
piditate  JiuitiarumSedmaximc  iuuat  lo- 
cusille  Problem3tnm,quoait,  veteresob- 
fcuris  vfos  rationibus ,  potiiTimum  in  re- 
bus  facris,I'.icernam  corporianimam  con-  ■ 
tinenti  !imi!em  dixiire  .  LuxeHimen:,  ia- 
quit,qui,intus  ell:  animus,  &C' . 

DESIDET  inmoJio]  vitaignauara  du- 
cit.  Ciceio  proindein  Verriiiis  dixit  per 
Meraphoram  ignauis  confentanea  .•  Q^iid 
fedes  Verres?quid  fpedas?  Idem  in  i  ifo- 
nem:An  potell  vllacxcii(atioefre,nondico 
male  lcnticnti,fed  kdenti.cunLtanti,  dor- 
mieiui  in  maximo  Reip.motu  confuli?Eo 
dem  (l-nfa  Htf\od-ait.,ipem  non  l>onam,vi 
rum  indigentem  tenercjedentem  in  tnber' 
norxtii  uiciiii fu^dens  nonfit : 
ih-Tsii  J^'  sx.  dyct.9i}  Ki-^^))^.ivov   ctvS^pa. 

KOfJiii^H  , 

Tiixevov  iv  A.eV;^|i,  t«  fj.ti  /2iof  aipKiof  m. 
5ed  &:  Demortheni.  Olymp.  Athenienfi- 
bus  fuccenfet,eoiqjfedere  dicit,&  Philip- 
p|pocentiam  nonattendere-Sic  enim:iA\A* 
*i[jLcu  Ka,9>i[y.i^a,  ,  «</sV  imoi^vTii,&cc.De- 
fiderein  modio  ,  pro  ignaui  (igno  fupetirts 
po(uu,in  (imulacrum  Spei  : 

Cur  in  dolioli  tegmine  pigrafedes  ? 
LegcPierium  Hicrogiyphiclib.  yCi. 

EJJahs]  ElTrijIudsi  fuernnr,ab  alijs  \i 
t«e  feueritate.  ieiunijs&  inf-ituris  quibnl- 
dara  differcntes-De  ijsPUilo  ludxus.Eu- 
febius  deprajparat.  Euang.  &  Philaftrius 
iiicaralogo  hsrcf  Qiiid  (i  Ajciatus  noftcr 
per  Elfxum  Pharifxosintelligat,  fedam  a 
cxteris  iudiis  feparatamjquxq;  ob hypo 
cniiwpiiries  denlb.itHs  dicicur  in  facris  lit 
tcris;  Ego  fane  nihil  ab  hac  opiniwieab- 
horreo. 

Speculatur  (^  aflra]  vt  qui  rcligioncm 
profiteatur  ,  '3^£<up);T//uMi'quaudam  prarfe 
fercis.Sic  fupradc  fpc  : 
^lu£  Dea  tam  Uto  Juspeciansfidera  vultu} 

Subtus  <Qr>  accenjam  contegit  igne  face\ 
tegufaculam  ardentem  fnb  modio:  vucs 
ingenij  nonexcrit,  fcd  hcbefcere  patitur- 
Indiuinis  litcris  modms  hicroglyphicum 
cltdodrina:  ludaicx,  vcritatis  lumen  lub 
eo  fecondentis ,  (icutcxplicac  Hilarius  ui 
Macthaeum  •  Id  vero  pericum  e'>  c  So- 
cratis  apophthtgmate  :  ovre  irvo  IfjLct 
ricd  Tjo/s"«^£M  S^vVATov  ,  luTi  dis-^pov  d,- 
^Afr>][/.A  ypovaMeq,  ignem  veJiSiiiectHY 


pje  aliqtiod  deliclum  tempore  occtiltare  pof- 
ftbile  eJf.Q^o  referoadagium,5«^  timica 
^>yi««.dcijs,qua:occulte  (iunc,  non  pala 
&  iii  ^io^:itw\o:S)CiM.anum  htiberc  fiib  p/tl 
//o.pro  eoquod  eft.laiiguercoiio  •  - 

Segiiities  velata  ■cucuUo]  S^is  manife- 
fte  caxathic  c^aobitarum  quorundam  de 
fidiam .  '  •      .  l 

Nonfe,non  aUos  iuuat.]  Proinde  ^extet' 
tioillogeiie're  hominum  ,  quod  Hcfiodus 
allignat.Ciccroi.Offic.  Qiiamobrem  cou 
teninuncur  ij  ,  qui  nec  (ibi,  iiec  alijs  pro- 
func,vc  dicicur:in  quibus  ntillus  labor.nul 
la  cura.nuUaiuduflria  eft.  Lcgc  prouerb. 
Nec  fibi,  necalijs  vtilu. 

N  ON  mefugit.hoc  fchemanon  inco- 
mode  torqueri  polle  in  cos ,  qui  concrcdi- 
:am  fibi  erudirionis  &  ingenij  docem  ali- 
auam  excellentera  milere  ne(»lignnc ,  idoi 
non  rererunc  ad  vfum  ,  cums  potilhmura 
gratiam  norunc  fibi  elfe  dcmandacum  & 
comraiirum  a  fummo&r  ptxpoteini  bono 
rumomnuimauclore  Deo;camen,  nifi  me 
fadicanimus  ,  videcur  hoc  reuera  tortum 
ede  in  deddes  qnofdam  ccEnobicas,qui  Seco 
piui  imaginem  aliquam  prpfelll  ,  ignauix 
Iltu  jetacem  cciunt:Iicerasafpernaiitur,aut 
certc  non  magr.i  faciunt,  quanquam  alio- 
qui  valeancingenio  ,  &  non  parua  natura: 
dextericace:iners  omnino  gcuus,  &  fruges 
confumere  natum,  &  ci  tercio  iHo  homi- 
iiumgeaere,quod  aflignat  Hefioius,  me- 
rito  dixerim,CLim  ncc  fib',Mec  alijs  com- 
modum  aliquod  referaiit.Quod  ipfuai  :a 
mcn  velim  arquis  auribus  accipi.uon  cuim 
is  fum,quiaufim,  autetiam  vclim  carpc- 
reinftituta  illa  vetera  primiim  quidem  k 
fapicntillimis  induifla  pacribus,noftra;  pie- 
tacis  ChiiiHaMfantcfignanis  &  vindicibus, 
qu^^rum  canci  cftapud  nos  au(f(oricas  ,  vc 
inucrecundum  eilet,ncdicam  impium,co- 
rum  vicam,pietatem,do(flrinani,(idem  no 
probare,non  coleie.non  amplexari.  Vcer- 
go  aperce  dicam  qMoJ  fencioea  de  re  :  hic 
ab  Alciaco,a  me,ab  alijs  ctiam.quibns  fim 
plex,minimcq;  fncatus  cftaiiimus  ,  nullo 
modo  reprehendirur  monacliorum  infli- 
tutum  &  regula,  fcd  mulcorum  ex  ijs  o- 
tium,ignaui.t,  impcntia  notatur  jquippe 
qui  eo  UQniine  peirime  de  fe  ,  deque  alijs 
mcrcancur.  iadencij  quancumuis  fuior- 
diiiis  faarumqilegum  anciquam  dig;  ica- 
teiii  &  fandimoniam  ,  nifienim  fe  (imiles 
ijs  prsfticerintjqui  Iaboribus,vigiiijs,ftu- 

diis 


IV. 


^or» 

dam 

nobitai 

defidini 


Eroblemata-j . 


3rp 


di  js.ieuinijs  ,  omni  deniq;  paficntiae  laiu^e 
Ciirifliaiuim  iiomcii  auxerunr  &arnplifi- 
carunt.non  vidcoqua  rationedigni  habean 
turcojquod  fuithonorificu  apud  pnfcos, 
monachi  nomine,  quod  illi  fua  vecordia  & 
inertia.nequid  dicam  grauius,  in  coHtcm- 
ptum  adducunt.Vtinam  vcro  vt  cotinud 
Iblent  infolefcereob  veterum  iliorum  pa- 
trum  admiraMlem  toti  pofteritati  religio- 
nem.ita  eorundem  vita:  inftitutum  a:mn- 
larenturrnonenim  mifcro  &  infeliciotiofe 
ita  dederent,  vttT/V  S^iatao-Zv  abefTentab 
ijs,quosad  pia»  vixx  teligiofrt] ;  inftitutio- 
nem  fe  imitaii  diditant.Sed  ne  abean»  jon- 
gius,quid  laboriofius  excogitari.quid  (an 
dius,  quid  diuinius  in  terris  fiHgi  aut  au- 
diri  potuit,quam  fuitilla  vere  acmerito 
laudata  priorum  monachorum  vit?  ratio? 
quod  purius  aut  vberius  olim  ecclefia  fe- 
ininariumclarorum  viroruni  habuit.qua 
quod  a  coenobijs  ,  mandris  illis  Sc  eremis 
ductum  fuit  ; ,  Nudc  vero,Deus  optime? 
quam  abfumusa  prima  Jllacanaq;  reli- 
gione,  ciim  qui  feuerioribus  innitutis  fefe 
obligent,  non  tam  pietatera  quam  otium  , 
iiontam  folitudinem  mcditandiquc  derc- 
bus  diuinisopportunitatem,quam  defidio 
fam  vitam  fibi  proponant  .  Talisolim  fuit 
Seruilius  Vacia  ,  virprxtorius  ac  pra:di- 
ues ,  qui  odio  negotiorumabdiderat  fe  in 
villam  fuam,  quam  habebat  non  procul  a 
Cumis ,  nec  alia  re  notus  fuit,  quam  eius 
villxocio.  Itaq;  qui  negocijs  prerijeban- 
tur^cxclamare  fblebant.O  Vacia.fblusfcis 
viu<:re  .  Hums  tam  ignauum  &  finelire 
ris  bcium  damnans  Seneca.epifl:.  f  i.  negat 
illum  fcire  viuere,  fed  latcre  .  Eoq;  non- 
nunquam  villam  prxteriens  ,  iocodicere 
folebat;Hic  fiiiisefl  Vacia.  fubindicans. 


nihil  intercfTeinter  mortnti,  &  inerti  ocin 
abditum.Ahquam  vcreor.neidem  vcrc  di 
ci  pofritdemultis.quifub  rcligionis  fpccic 
prxftatiflimasingeiiijdotcsfepeliut.Atid 
quidemcertepluribusexaggcrare  videtur 
ellc  non  modo  fuperuacaneu,fed  8c  intcm 
pcftiuumjquadoquidem  notius  fit,qiiam 
vtconfirmarehabeam  ,  ne  videarmiquius 
in  eos  debacchari ,  quos  ad  meliorcm  fru- 
gem  reuocare  laboris  e(retinfiniti,&  pen^ 
a.S^CvetJov  :  admonere,  intempeftiuum  & 
quidem  importunum.-rcprehendere,pror- 
fusodioQim,  3i  perindenon  omnibusgra- 
tum.  Hac  eiiim  tcmpcftatefic  omnia  funt 
exulcerata,fic  lubrica  &  peruicacia, vt  quo 
quo  te  vertaSjve!  etiam  noIcns,experiaris 
teper  ignesincederc  fu ppofitoscineri  do- 
lofoj  &:  quicquid  in  eiufmodi  quorundam 
hominum  negotio  vclis  attingere,  vlcus  & 
voniicam  citillimc  deprchendas,ade6  fub 
omni  lapide  dormit  fcorpins.  Q^uamobrc 
fatius  efle  duco  malum  bene  coiiditum 
nonmouere  ,  &  huiusordinis  viros  bonos 
(quos  tametfi  paucos  &:  colendos ,  &  er- 
ofculandos  efle  ^w  lo)  a  malorum  fj ce  fem 
pei  abftrahendos  &  exitnendos  vnice  vo- 
lo, neerrore  quodam  populari  provitio 
virtuscrimina  fa;pe  fcrat .  Quod  fi  qui 
monachi  (vt  funt  cx  ijs  quidam  boni  vi-. 
ri ,  fed  non  fatiseruditi]  dicant  id  a  p5<>a- 
nisaudoribus  male  detdrturo  ,iie  videar 
verbo  moleftus.quippe.  q.oifaaftaomi)ia 
illis  prccari  non  defino  ,cuoIuant  qua:fo 
diligentermagni  ac  fantfii  viri  Chryfofto- 
imi  Chriftianam  fententiam,adillum  facri 
Euangelii  locum  ^Lticeatluxveflra.^c. 
Hunc  enim  Chryfofiomum  iudicera  ho- 
norarium  fiadinilerint,nihildicoamplms, 
cauffadi^flacfl. 


Z,^'4 


Deficii 


ma 


I. 


3^0 


Andreae  Alciati. 


Defidiam  abijciendanij. 

EMBLEMA       LXXXII. 


Qy  l  S>  ^V  1 S  intrs  t  akeat .  Nam mchcemcc figerefedem 
Nos  frohibent  Samij  dogmata  fan6fa  fcnis . 
$urge  igitur ,  duro^  rnantis  ajfuefce  labori , 

Det  tibt  dimenfos  crasiinA  vt  hora  cibos  . 

COMMENTARII. 

^  E  D  E  N  T    diio  viri  deficics  &  otiofi» 


II. 

Symboia 


habita  vili  &  paiv,ofo>ilter  maiui  iii  ft- 
niirn  inferta.egoalrcnitri  nia'inj  fuppone- 
le  raodium,vr  huic  iiitideret,  fic  cnun  vi- 
detur  velle  epigramma . 

rvTHAGo^As  Samtus intcr  alia 
rcifle  viuen.il  prafcepta  hoc  prajcipueco- 
f)th(igO'  [ncniiabit: fjLfi iTTi  ^iv/Ket  Kei^imv.v i  cft: 
r«  .  i^g  choenict  trfiJeiis. Q^d  Pli  tarchus  dc 

ediicarione  piieror. itacxpo.'iir:  (pi-Jyny  dp 
yiAV,  Xff^TrovoHV  ,  oTrus  Ttiv  dyeiyKcii  ctv 
'7rApA7KiVA7COlXiV7f,0<Pm-  \6.t^:Ttigere  0- 

tium  >  0*frc^icire  ^Hemadmodhm  ntctf- 


farium  paremtu  cihum  .  Diogenes  Laer. 
tins  in  vita  'ythagcrajair:/^  chvenice  nojt 
fedendHm:i<i  eft.ex  a?qiio  futuri  habcndam 
ctiiam;chaenii  cnim  diuri^  cfca  eft  Hu- 
iiis  fymboli  Pythagorici  diuerfxferunrur 
cxpofitioncs,  fcd  hanc  Phirarc  ^.i  fequnrus 
cft  hic  Alciatus,&  libro  i-  Parcrg  cap  17. 
cuius  cxplicationcm  malumus  ab  ipfb  rc« 
perere  'cum  fit  focusobuius)  qtiam  aba- 
jiisquibusqj  tamet,'i  dodiflimis  cmcndi- 
care,vr  fiirous  inirio  polliciti.  Sic  itaq;  ibi  chaeni» 
illc.-^ciendum  cft,inquir,  apud  Athemcn-  quid. 
fes  fuillc  jneufiiram  tritici,  quaciim  quif- 

que 


EmblemataLj. 


3<^i 


II  L 


qiic  vnodie  comederer.-eaeiat  &  maior  H- 

bra,vocabacurqiic  chocnix.vel  (A^Tpov ,  vc 
incerpres  AriltophaHisait  P^ndebatancem 
eaiumdrachnjas  CL.hocel>,  fepcem  Sc  vi- 
giuti  vncias  Grxcas  ,  vc  lulms  Poliuj; ,  & 
Nicandn  intetpres  fcribii  :  nolri  autem 
menfura  fefquilibramteius  chcEiiicisdimi 
dnim  drachmarum  /y.libra  feu  Inella  di- 
ccbacur ,  vt  Rhemnius  Palasmon  oftcndit 
cocarmine  r 
AtticA  non  minor  eft,ter  qninqHe  hanc  de- 

ntq;  drachmis , 
JSt  ter  vicenutradnnt  explerier  vnctm  . 
Igtcur  iubet  coftitucio  duas  libcllas.ii  eft, 
choenicem  vi(fbua!is  fubftantia;  cuftodicis 
pra;ftari:quodetiam  olim  fieri  folicum  o- 
ftendit  Pychagora:  fymbolum,  Super  choe- 
nicemnon ejje fedendnm:ii.  eit,  nondebe- 
requenquam  pr^fenti  ciboeHe  contetum, 
fcd  pocius  aduerfus  legeia  Enang.-licara 
de  craftino  folhcitari.S»c  &  Corinthii;^^/- 
ViKny.iTpcu  ditT;!,  quod  pluribus  feruis  a- 
bundareiK,  quibus  demenfum  ,  feci ,  vtin 
Euaugelio  Luc^sdicitur.y/To.ugTp/av  qno 
tidie  prazftandum  erat.  Id  finguiis  raenfi- 
bus  eratapud  Romanos  quaterni  modii  , 
vt  fcribitin  Phormione  Tercntiaua  Dona 
tus  Hatlienus  Alciacns.  Vide  p'ura  in  ada- 
gio,  Cibum  in  mjtliam  ne  immittits.8l.t 
Choenici  ne  ijijideas  &apud  Pierium  Va- 
lcr.Hieroglyph.  Iib.  ytf.praecerca ,  qua;in 
Prolegomcnisde  fymbolis  Pythagoricisdi 
^afunc, 

^^VIS^IS  iners]  quicunq;  fine  arte  , 
otiofus,  &ignauH«cft,nihil  operisautar- 
tis  facit.Cic.i'  de  Fin.  Scd  luftremus  ani- 
BiononhasxDaxix])asartes,quibus  quica- 
icbantjinertes  a  maioribus  nominabancur. 
In  chuenice  Jigere  fedem^  feriari  ob  fpe 
demenfidiurni  . 

Nos  prohibent]  prohibemiucx  Pychago 
raefvmbolis  . 

Samijfenis]  Pythagoram  dicit,  grauem 
illum  &  fcuerum  Philofophum  ,  a  Samo 
patriaSamiumdi*rtum,  vc  rcfert  luftinus 
lib  lo  hiftor.  &,  nosplurade  codiximus 
Enibl.17. 

I>ogmata fnnHa.']  Pythago  raj  fymbola 
.  oraculorum  inftar  a  prifcis  celebrata  si5t. 
De  his  Plutarckus  variisiocjs:qu«fymbo 
la  certacim  a  viris  doftis  expofica  func.Ex 
veteribus  nominautur  Anaximander  Mi- 
lefms  mnior,&  Polyhiilor  AIexander,quo 
xum  libii  temporis  iniuna  pericruut.Pln. 


tarchtis,Athen»us  &  Lacrtiu?  nonperpe- 
tua  difputatione,  fed  hinc  inde  multa  ex- 
p'icuerunt.  Ex  recentioribus  Philipp.  Bc« 
roaldus,  Erafmus ,  Phorcinus,&  Grego- 
rius  Gyraldus  iu  ea  re  fedulam  opcran\ 
oauarunt  . 

Manus  affuefce  lahori]  apta  &  compo- 
ne  tcad  laborcn  .  Verbnm  \\oc,afJuefce  , 
(inquitMinosj  frequentatinum  vel  natu- 
rxnentriusproadiuomalc  vfurpari  ,  me 
non  lOiige  ante  monuit  Fornerius  IC.do- 
«ffciffimusjvel  aliud  agens:cui  ego,  vt  in  cx 
teris,faciIeaftentioc.  Malira  ergodicere  : 
.T>urnqi  mctnus  combone  lahori  . 

Cr^flinavthora]  id  eft,craftinus  dies  ,  Hom  pra 
Synecdoche  .  Hoiaautem  prodiepQni,  <//o, 
alibi  monuiraus- Virg.i.Georg. 

.^..^Nwiquam  te  craftina  faliet 
Hora  ,  _„ 

iNcvtcArvR  hoc  fymbolo  Py- 
thagoraj.non  cire  indulgendum  ocio  &  de- 
fidis.ncc  in  dienn.vcaiunt,  &  cicrafucu- 
ri  temporis  pra;medicacioncm  viueudum; 
fed  ftrehue  laborandiim,  &  fua  quemque 
induftria  fiSi  vic«  neceflaria  ,  iie  in  pofteril 
cadennt,lucrari  debere.  Labores  cnim  bo-  X.i^hor  fe- 
nis  viris  ,  &  fene<5luti  optimum  e(le  obfo-  neButts 
nium  .  ait  Xenophon  in  C)eco(iom.  Sed  &  objopiii , 
DiogCHCs  interrogatns.quid  mortalibus  iu 
vttamiferrimnmefteexiftimarct?  Refpou 
dit,fcne<5lutem  inopem.Itaq;  laborandura 
iuucni,  vtfeni  commodior  viucndi  facul- 
tas  fuppetat;&,  vtquida  reifte  admonuit, 
viaticumad  fcneftucem  f-mper  reconden- 
dum:qn:e  timcHda  co  qnod  non  veniat  fo 
la,fed  quamlibet  fecum  atFerens  quctelara, 
Appofite  nosGermani; 

GedencK  lung anden  altenman» 

VVillftu  Z.U  lezt  nicht  bettlengan. 
Proindc  merito  Rcfpublica   omnis  libe- 
ralitcr  inftiruta  (egnes  &  laborum  ofo- 
rcsexpellit  &  execratur.  Inftitutum  cclc   Inftittitii 
brclaudatur  Athenienfium  (profedum  il-  Athenien 
hidquidem  ab  Indis  &  A  Egyptijs )  qnoy<«/», 
tnertia  &  otium  iudicio  pnbiico  daninaban 
tur.Nam  fingulis  annis  ftatoque  temporc 
ciuesiniudicio  fiftebant,  cxpofituri ,  quo 
qu.^ftu.quaq;  arte  viuercnt .  Ec  Corinchi 
Pcriader  huncmoreminftituir.vt  fi  quem 
fplendidius  obfooarianimaduetterent.ex- 
quirerent  vndenam  fumptus  ille  fuppecc- 
ret:fi  eftet  viide  illud  vit?  genus  tncri  pof- 
{et^fincbant  vti:  fi  faculcacum  niodiisnon 
e({etj  iubebanthotninemraoderatius  viue- 


^Sz 


Andre^  Alciati 


fcmidi-rtoclletaudten?,  mulfta  damnaba- 
rurjat  (i  inlii!  omiiiiio  lubeiet,  nihilomi- 
itus  ita  fplciu^idc  viiietetjcurabantinteifi- 
cijquiahunc  ftircm  elle,aut  pra.'datorem  > 
autcalumniatorem  necelH- eflet.  Ea  fiicre 
veccrum  inftitiica,  hi  mores:fic  enim  cen- 
fcbacigiiauum  &  iiullius  frugis  homiiiem 
^•«idigiuim  eire,qui  vicx  commodisfruerc- 
TiiSlum      t;ir.  Prxclara  femihioftert  oracioTiberij 
Tihrij  .     iu  fenacu^qua  relpondit  M.HortaIo,nobi- 
li  iuueni,  cui  inopi  Augufius  ante  fuccur- 
rerat,  vt  fuum  ordinem  feruaret :  fcd  po- 
ftea  cum  fcjfuosqj  liberos.quos  mulcos  ha 
b.batjfurtencare  non  poflec,  Tiberium  Cx 
farem  rogauit ,  vti  noua  liberalitate  iuua- 
recur.Cui  fic  Tibcrius  :  S\  <|uantum  pau- 
perum  cft.venire  hnc>&  liberisfuis  peterc 
pecunias  cospcrint,  finguli  numquam  ci- 
faciabuiuur,Refpub.deficic:.deindc,quod 
liambitione  cxhau!crimus,pcr  fcclera  fup 
plendum  erit.  Dedit  tibi,  Hortaic,Diuus 
Auguftus  pccuniam,fed  non  compellatus, 
rec  ca  lege  vt  femper  daretur ,  langucfcec 
alioqui  induftria  ,  intendetur  focordia  ,  fi 
iiullusex  femecus,autfpes,aut  fecuriom 
iiesaliena  fubfidia  exfpedabunt,  fibi  igna- 
ui,  nobis  graues.Corn.Tacit.i.  Annal.Re- 
Infiifutii  fcf c  Sabellicus.apud  Florentiam  patrio  in- 
lUrenti-    {liruro  in  eos  animaducrti,  quiotiose  &  i- 
num  ,         enauiter  ineaciuitateagunt.  Expoftulatus 
enim  corum  quifpiam  ,  vnde  vidtum  /Ibi 
comparet ,  nifi  racioncm  poflit  cxplicarc  , 
qua  vic-E  probet  iiuegritatcm  ,  vt  fcelcris 
cormidus  pleditur .  aut  vt  ciuitaii  perni- 
ciofns  cijcitur.  Talc  profe(5t6  debecefle 
ionaui  hominismal^queferiati  pri^mium, 
y^oiiJLCoijLivoiyAp  iS^tvoik^ioi.M  PlatOj^or 
initans  nulla  re  digntts  e^:c[no  quidem  m- 
lunr.cum  numquam  ad  fummam  virtutis 
laudem  pcruenturum,  qui  duram  &  afpe- 
lam  illius  callcra  mimquam  fueric  iiigrcf- 
fus  .  Siquidem  o  tpiuyav  y.vhi)v,ei.^(piTa, 


eiCyei^qui  fugit  molapt,fupt  farinam.Vn 

dcmcrito  vt  ftudiorum  labores  fequitur 

gloria,  fic  ignauiam  contcmptus  &inopia 

comitantur.  Apud  Laconcs  prouerbio  ce-    Tj-a-  . 

lebratum  eft;  Admota  manu  fortunam  ef- 

fe  iiiuocaiidam  ,  quo  fignificabant ,  fic  efle 

inuocandos  Dcos,  vt  fimul  &  manum  ap- 

ponaraus,&  noftram  addamus  operam,  a- 

lioquifruftra  inuocari.  Vcruro  eft,  numi-. 

ni  acccptum  ferri  oportcre, fi  quid  in  adio 

nibus  hominum  profpcre  cedit ;  Scd  non 

fauet  numen  ociofis  &  pigris .    Vult  (iia 

rauneraad  nos  per  noftrara  venire  indu- 

ftriam,ne  ftultum  videatur,  fifaueat  do- 

iia  ipfius  contemnenribus.  Et  quid  po» 

tefteflencquius  aut  fceleftius,quara  tcm- 

pus  ,  rem  fcilicet  preciofillimam  ,  fomno 

inertiaqj  tranfigere  .  Qui  eniiii  defides  , 

ignaui,  &  ofcitanrcs  viuunt ,  non  hercHLc 

magis  viuunt,  quam  ftolidce  pecudes  ,  8d 

racrxbellua,';neq5  cnim  viuunt,  fed  fpiri- 

tura  trahunt ,  ficut  pecudes  folent .    Vn- 

dc  non  imracrito  Solon  iu  fuis  legibus  in- 

ertiam  hanc  ,  turpemque  ignauiam  feue- 

rifllm^  culpauir;  Qui  dcfidiam  ,  inquit  , 

fectatus  eftjisaccufaiuibus  efto  obnoxius. 

Idem  fyrabolum  de  chcrnice  Plutarchus 

itaexponitin  Sympofiacis,  vt  exprasfcnti 

mcnfafemperaliquid  ui  futuru  relinqua- 

mus  ,  &  hodicrno  die  craftini  mcmineri- 

mus  :  rc  fiquidem  parata  non  cric  vlterius 

confultandum,  vt  illebonus  vir  hofpitem 

clufit  Cne  rebus  ferijs  ioci  defiBt)  cum  c- 

nim  fatur  recedcret,&  ex  rehquijs  capum 

integruro  co(5lum  in  manicam  coniecifl^t; 

interrogante  hofpite,  quid  eo  fadurus  ef- 

fct,in  ciaftinum  fc  afportarcdixit:  cai  cii 

fubieciflethofpes:AtquJ  lei  nobis  pr^fcri 

ptaert,iie  decraftinocogitaremus.  Sufcc- 

pit  ille:  Parcoigitur  legi,qui  hoc  prandio 

cnihideftinato  ,  nihil  qnidquamctofupet 

craftino  follicicus* 


locus  , 


In  fa- 


Emblemata:. 


3^3 


In  faciiea  yirtute  defcifcentes  • 

E  M^¥  i:'f 'M'A      L  r^X  'X  I  I  r. 


Ty  ARF  A  vclut  hmax  Jpreto  Remora  impete  'uentt , 

•*■       Remcrumj^  y  ratemjifiere  fola  potesii 

Sic  quofdam  ingenio  c*  virtute  ad  fidera  vecios 

Dettnet  m  medio  tramite  caujfa  leuis . 
Anxia  lis  vcluti  eli ,  vel  qui  meretricitu  ardor 

Egregijs  iuuenes  feuocat  ^  Hudijs. 

C   O   M   M  E    N  T   A    R    I   r. 


j  ^^  A  V  I  s  omiiibus  fiiisarmis  inftruila 

1>I  111  mediomarifluauet,  velisexpafls 

&  venro  cumi(iis,cuiiii  puppe  adhrcreato- 

rc  remora.pifciculuslimacc  magnicudine 

a:quaiis.pctris  aflruetuSjalus  Echeueis  ap- 

pellatus.vtdicemus. 

II.  PVLCHR.A    fimilitudine   declarat  , 

T.chenei-   <]»am  fintleaes  cau(i',qux  a  itdc^  virtu- 

^K  n;it!i'  Us  via  uos  aiiercaur.cum  negraui(rimis  qui 


dem  caufis  nQbise{?'etcedeiiduni;idq;  fiiiB 
ptum  a  remoiz  naturaiqux  cum  pi("cicu- 
Jusfit  afpedu  niger  ,  iionmaioris  quam 
pedalismagnitudiiis.hmacis  magua?  ficni- 
lis,  tamen  nauigia  ftarecogitnullo  fiiola- 
bore.uoii  retinendojneqi  alio  modo  quam 
adli2rendo;infra  enim  carinaj  tabulameiv- 
ris  applicitus  pinnis,quas  etiam  teni.ies  ad 
modum  habct ,  iu  traufuctfum  di!acatis , 


3<^4 


Andrc^  Alciati. 


ipfe  paruuliisadeo  infraeuet  in  petus ,  & 

mundi  rabiem  dometiidem  habct  ena  lib. 

9.cap.i;.de  echeneide.  Videpotio  ifido- 

nim,  A  Eliaiium  lib.  i  i.c.^y.  Lucanum  Jib.. 

6.VoIaterranum  lib.  ij-  PhiloJog-  SicD 

Loem  Sa  ^^filius  iii  Hexamer.Homil./.vndecajte- 

filij Mitm     ^^  ruinpta  (iint;6;^7t'0f  ot&v  'TrpoiS"»  ta^o,- 

irni  y^'^  £'£  a.v(iJ.cov  ,  •IfiplJ^a,  nva.  ^TtiKhm 

yi\\'cua.v  ,  i-TT  a,vTilf  aa-Trip  bt  ayicvpat 

(izfialai  (TAKi'J(ri  KATiyjulV6i  TU  fidfH, 

T^sV  70  iJ.»paJ^ia{  To~i{  Kvy.as-iv  a^oiTC- 
pir^au,  7^^'  cTav  'iS^coo-iv  ol  vavTiKoi  ro 
ffiiy.eiov,  'i<ra<ri  7iiv   Tirpoa^toKaixtviiv  /S/' 


III. 


Zchenea 
"^■nde  di- 


ranti  loboris  cft ,  vt  mant  vcnti  licct  (  fic        Tamdiu  infus  remoratur  nmeHghei  ? 

loqiiitur  Plinius  lib.  31.  c  I.)  &  i^uiant  eopuim  nomuie  lemoram  appellat.  Lo- 

procella: .  imperetfurori ,  ac  viies  tantas  cum  cvtat  Feftuscx  Patin* Comoedia. Cx-  r^«,^« 

compercat.quoiq;  non  vllaioterdum  vin-  terum  temoram  impedimentum  ,  &  obic-  auid 

cuIa,noManchota:pondereirrcuocabiIifa-  «flam   tarditatcm  fignificati  apud  vctercs 

^x  pra;ftarequeat,quantumUbetmagnos  afleritPieriiis  Hieroglyph.30. 

5/>rertfim/»f/«j  ideft.impctu .  Vidc  Gcl- 
liiira  lib.i?.cap.7-Statiu$  Tbebaid.7. 

,  auritratn  impete  VuJIq. 

Sic  quoq;  Ouidius  j.M£tamorph.&:  Lu» 
cietuis  varijsin  locis. 

Ratemfijiere  fola  potefi]  Pliaius  lib.  5. 
cap.ij.&lib.ji.cap   i.&aiiicitati . 

Adfidera.  velios]  futomuni  iam  hono- 
rem  confecutos.  dkKiiyopia.' 

Infnedio  tramite]  proin  mcdiaiuftitu. 
tibenc  c?pti  via,re  infc*fta.  *AA»;^of/;t  7f  . 
Anxia Ips veluti  efi C^c .\  duaspoiiit  cail 
fas,ob  quas  iuueiies  poeiflTmu^ni  ccEpcis  rc 
tuav  Kivt)(TiV  7C0V  dvi/j.av..  id  eft  :  Echinus  bus  cum  damuo  non  leui  abftiaent,  casque 
tlfipr£fintttvttorttm^tumulttcs,c»lcHlHm  penitus  defcruntj  vna  funtcontrouerfi^  , 
quendam  & lapiUum  magnum  arripit ,  in  aut  litismouendje  tdca:  &  quafi  tcndicii- 
toq.quafiin  anchora  tnnititur  ,  nefacile  Jx.-altera  eft  amormcretricius,  &  amafia- 
impitufluiiuum  dimoHeatur  :  quod  cum     rum  illecebra: . 

»aut&  obfernant  ,prAnofcHntventorum&         Qj/ i   funt  ingenio  hibrico  &  incon-    ,         A 
fiuciuum  agitattonem.CafTiodoT.mcmhnt     ftanti ,  mencem  fuam  ab  honeftoquodam    ^"'^°"fi' 
epiil.35  Iib.  I.  Variar.  formul.  Cardaiius     inftituto  virx  dimoueri  facillime  finunt.   ^"  ' 
De  rer.V3riet.7.cap.3  7.fatisconftare,  ait ,     Hos  refcrt  nauis  ,  quar  rcmora,  pifciculo 

minuti(Iimofiftitur:mirum  fane  &plane    ^^'^fi 

incredibjjc,  lufi  fidem  audafcsmagDi  no     '  ' 

minis  facercnt.Sic  homines  quofdam.licet 
admodum  ingenio  vittuteqj  prarduos,  re- 
raidataliqua  caufajeuiftima,  vtin  niedio 
cuifupergereamplius  nequeanr,&  ita  tur 
pitcr  deficiaiit.Veluti  inquibufdara  eftau 
xialis&  forenfiscontentio,  qua  tanquam 
gyrouiextiicabi]i,noi)nulli  fponte,  pluri- 
nn  auteminuiti,trahuntur  &  perpetuo  iu 
uoJuuntur.adeo  vtinnumeros  ad  honoru, 
bonorumqjomnuim,  imoetiam  corporis 
pernitiem  viq,  redacftos  videamusln  aliis 
vero  peruerfa  fociecas,  &  perniciofa  im- 
pioboruni  coufuecudoive]  ecn  iiiuusch-ir 
rarum,ufl"crarum,&alca;  Jufus,infatiabi- 
Iis  coiDtiiai  io,&  Jibidinola  crapula  :  vcl  e- 
tiam  pefhfera  illa  lues,n;eretricius  amor, 
abomuianda  fcortatio,&  id  genus  aJia,qU£ 


li:trentem  Remoramnaues  retardare-  Et 
Rondelctius  contendit  experimento  vidif- 
fc  triremem,  in  qna  Cardinalis  Turonen- 
fis  Romam  vehebacur.a  curfu  inhibitam» 
camq;  deprtheiifam  prxbuiflecouiuium. 
Vide  prajteica  adagmm,Fcfiinale}2te,8c  ea 
qux  {upra  Emblem.iode  echeneide  dixi- 
mus.item  Plutarchum.i.Sympof  qiisft. 
7  &  i.Problem.quarft.j.nGncium  comnio 
de  poirumuscura  txdiumomniahuc  con 
ferre . 

PARVAvelut  limax,&c,]  Contextu, 
quaiidoquidem  multos  faljit  ,  ficordino.- 
Parua  remora  veluthmax, id  cft,qua:  ad- 
eo  paruaeft,  vt  iimaci  rnagnx  poflit  com- 
l^aran  spreto  impete  zefiti  remorumq;fola 
potcslftjiere  ratem  •  Itaq;  illa  verba,  velut 
ltmax,pe[  parenthcfin  refpondeant  ad  vcr 
bum  parua 


cjttic  mu 
tos  reta 
dant » 


Remora]  G  rxcn^i^^^vilifi^^apdTc  t)^v  pJerunq,  iuueiics,licet  generofa;  indoJis,a 

Tctf  vavf,  a  teiiendis  nauibus,  vnde  ctiam  virtutum  tramite  ,  pariterq;  a  feriis  ftu. 

Epigrammatari)  quidam  vctcies  anchora  diisiam  fcjicitcr  cceptisdiftrahunt,&  pja- 

cchc-neida  vocjrunt;  Latini  Remoramdi-  iieauocant.Qua  in  re,vtin  CJauci&  Dio 

xerunt.obeandem  rationem-Huiusimpe-  medis  arnorum  permutatione  ,  fentiunt 

dimenti  habita  ratione  Plautus  aic :  tandeoj  fuomagno  maJo  quam  periculo. 

hJam nuid rllA  (iim  fit,&  quidcm alicnum  a  redamente, 

^  PhiJo- 


^iEmbiematai 


$^S 


Pljilofophis  Tcptis  auocari.vt  rei  vd  leiix- 
ciil^.velctiam  flagitiofajfc  adiiciant.H^c 
,  anirai  humani  lubticitas  rehqnia:{uht  de 

primo  naeuo,  «juero  prixpopare.nti  afperfit 
tentator,  cicatrices  adhnc  appardnt  &  ftig- 
mata,nec  fanics  extrajfla  ab  radice  ,  puru- 
lentia  qua:^am  ineft  priojis  mali,  &pro- 
pcnfio  ad*morbUjm  {Repcto  hic  ea  ,  qua; 
aliquando  pcroccafioucm  cxarauiacl  Ex- 
ceilenti/Timum  Virum  D.Ioannem  Sozo- 
mcnum  IC.fautorcm  fingularcm,quJna- 
tiux Grxca:faclindix  Romaniddqhij l>i- 
torcm  probe  coninnxit^  Sicut  lapidcm  fua 
grauitasac  moles.,  irh  mentem  propenfio 
ha;c  trahit  in  praeiCeps,niri  fufpendatac  te- 
ncat.vt  manusillam.ficbrachium  diuinii 
Jnconflas  ^  gratia  cocleftis  hant.Hinc  kuitas  illa  & 
animu4  gyrusconfiliornni  %  atq;  in  propofito  nu- 
hftmannt  tacio,qUod  vanitatisanra.vt  plumamven 
tns.rorat  inani  vcrtigine.Non  fic  Polypus 
mucatcolorcm,aut  Protheus  formam,  vt 
animus  rota.Somiiia  rer«m  l3».^ant  &  lu- 
«iuntjCCrufTa  ducit  8c;ftibium.id  cft,vanus 
fplcndorac  mehdax.vt  fi^bxraturo  aurum: 
I  in  node,aut  coraliij  rubor  ia  vitro.Profe- 

I  «fto  vitrca  funt  qu2  admiramur  ,  quibus 

trahimuriniamorem.Videoliominem  At- 
talicis  autPhrygijs  tcxtisoperHim,cnius^ 
collumgemmatus  torques  ,  armilixbra- 
'  '  chia.digicos  adamanrcscingant&  froarag- 

di.qaem  fatcllitum  agmina  ftipenrjglifcit 
cupido,  &.V0I0  veftiri  fimili  habitu.  Fer- 
tur  fama  dcalio  ,  quiin  arcem  fapienria: 
&  dovfbrinarum  euafit;deleiflor,S!:eligoa- 
liquid  tale.Si  Myda;tcjlent3&  gi7am-Pcr- 
ficam  audio,infifto  affcdu  &  defidero.  For 
titudincm  mihi  aliquis  commendat,&  vir 
tutcs  hcioicas  in  lulio  Cqfaie.aut  Popeio 
Magnojpafcunt  laudes  &  trahunt .  In  O- 
lympico  ftadioaiit  gladiatoria  arcna  coro 
iiatus  defcribitur  ,  lego  txiumphalfs  cur- 
rus  Capitolioinucclos  ,  &  apparauim  vi- 
doiiaj.IaureaplMcetj,  &il!icingi  vellem.pe 
vino  Chio  fermoncs  ferimtur  aut  Falcrno, 
faliuam  truditliiigua,&  ebullit  voluiitas, 
totus  fum  in  poculis ,  fic  vmbra  deglatio 
cane  A?'ibpico  ftolidior  .  Magna  volubili- 
las  &  rapidacomicrfio  ?  Qu^odin  indicc 
horario  rota  facif.hoc  in  noftra  natura  cu- 
piditas.fcmpcr  in  mocu  eft  ac  laborcTri- 
ftia  ftermintjlartis  eiigimur.profperaraul 


ccnt,  aduerfa  turbant:  fpcs  fulcit,  dcijcit 
metuS.-curxmorJenc.gaudia  laxant  &  fe- 
renantaoimos:contrahit  ira,aperit  &  dif- 
fundit  aaior  .■  roduiit  acerba  &  conftria- 
gunt.dulcia  blandmntur  &  exhilarant  , 
ringimur  prxfenti  malo  •  formidaraus 
futurum  ,  dc  prxtctitis  aculciis  adluic 
inhxrct  &  pundura  ,  qux  dcfuuropta- 
mus.qua^adfunt  reijcirhas  :  naufca  in  co- 
pia.indcfeiflu  defperatio,  vicina  fnolcltat, 
remora  alliciunc  &  rrahunt  ad  Cs:  percgri- 
na  placeht,difplicent  domeftica  &:gener5c 
faftidium.Siin  mari  fumus,ad  litora  refpi 
cimusfinhiamus  traofmarinis  e  terra  ,  & 
veutisalas  pandimus.  In  eligendo  ftatu  vi- 
taipar  lcuitas:foIitaiius  tHibasqu?tit,qui 
in  turbisrcccflUs  &  qui^tcm.-vxOri  dcuin- 
dus  iibertatem.coclcbs  viikuhufi  &  focia 
iateris.-quiftiuam  cxercent,qui  raftra  &  li- 
^gones.qui  naftam  irahi'ttac  retia,aliorfuni 
fle(fluntoculos,&  fu|>raivel  infra  fuam  for 
tem  tendunt  vota.Miles  ad  iiua,  ad  arma 
rufticus:nauelernsad  campos,  qui  hic  ad 
nauim  &  traftra:  ruijs  opes  tollit  aulicus, 
quiin  rure  palatinasdelicias  &  luxum.Ne 
mo  contentus,Ii:indiH\Hr  in  partes  vago  di- 
fcutfu  ,  necqnifquam  quod  habet  diligit 
&ampleditur,alienisinuoIat,  &imraittic 
manum  autmentem.Hincfcges  vitiorum, 
ei  fenfu  enim  confenfus ,  ex  hoc  opus  na- 
fcitnr:vidcnt  oculi,appetit  voIuiitas,rapic 
luanus  aut  perficit:impellit  aniinus  ,  cor- 
pus  exeqmtur  ,  vt  liftor  atit  carnifex  edi- 
dum  pr^toris.Sicut  rcniotis  valuis  Sol  in- 
gredicur,ita  per  fores  ienlnum  coiruptio- 
iiis  radijjiiifi  pefliilHm  reducatauerfa  vo- 
luntas.qu^cuftoscft  ac  ianirorjfi  ncgligca 
tiusfxcubataut  ftcrtit,iirumpit  hoftis  &  , 
oCcupat.Porfo  ad  illuftrandum  hoc£m- 
blemacommodiflitnum  habesexemplum 
in  Critia  &  Alcibiadeapud  Xcnoph.  i.Co  £.\'t^tx 
mcntar.hi  cnim  adolcfcentes  magnis  lufu- 
rx  &  ingenjj  confoimari  dot;bus ,  ai  les 
fummasnati.leuiculis  occafioiubus  non  tl 
detcrriti  quam  auocati  ab  orficio.fibi  (i\x- 
qne  Reipub.exitium  crearunr.Quis  nefirit. 
Neronis  primiim  in  imperio  qiiii..qucn- 
ntom?quo  fe  ram  mitcm.&  prxcer  rBodii 
tradabilem  pix^litit,  fedmox  inprsrabi-. 
dam  feritatcm,  &barbaram  truculcntia.Ti 
erupit.Sed  nunc  Iguauos  cxciccmus  , 


tenttts  f/7 
Jimforte  > 


^i^a^Cf^^fcllSJ^irt^i^ 


l|;i«ui 


^66 


Aridre^Alciati 


Ignaiii . 

E  M  B  L  E  M  A     L  X  X  X  I  V. 


1  G  NA  ?'  !  Ardcolam  lielUrem  effingere  ferui 
^     Et  fi-Mdia  ,  &  mores ,  fabula  prffca  fiif  :.'  '  < 
^£  famuium  Ai^erjam  voXucris  fun.ffiffe  fguram 

Esf  cdmmcntax  fdes  fit  penes  hilioricos  .  . 
^Begener.  hic  'veluti  rjiit  ceuet  m  aere  Falcoeft  > 

Di^ks  abahtjqttisvatibtis  Ardelio^ 

C   O   M   -M^  E  N  T   A   R  ^I  li 


nyl 


I>J  aercapparetanisardca,  vncis  vngui- 
biis  &  rodro.expanus  alis  volaiui  fiini- 
Iisrfub  qua  i-iiicnis  pcniiis  vcfhtiis  difciir- 
rit  ,  qui  bracli  onira  loco  alas  arJeo:  fu- 
ftiner  . 

E  M -B  L  E  M  A  T  I  s  fons  petl  potcd  ex 

'£cn5'E:n-   ioco  A  nrtorelis^qai  cft  Iib-p  cap.x  S.de  Iii- 

lU}n.\ti4.   ftor.aniniaLcuiushxc  ruut  veiba:Sed  rtel- 

laris  oK.f?,-,  id  cft  ^ptger  cogno}pinat«s'iii 

tabula  cft.vt  olim  c  feruoiii  auera  traulic- 


I. 


I  I. 


rir.atq;  (vt  cognomen  (bnat)  iners  ociofav 
quecft:taIisardcoIarum  vita  crt:,Hdec  illc: 
Tctigit  uoninhil  Paufanias  in  Phocicis:  Ail 
gures.inquit.&au  m  o^ct^cK  appellaut.qu^ 
iuterardeolas  &  maxima  e!^}&  p  icherrir 
ma.  Iii  vcccrc  igitur  fabuIainduAus  crat 
(erHUS  quida  fatuus,>S:  nihil  nonfatagcns» 
qui  aftcriar  vel  ardcolaj  ftcllatx  figuram 
rcprxfentjtfctiVt  mores  &  conatus  ardelio 
num  cxprimcret.Hiquccquotfunt,  fatis 

inoucn» 


h'  Emblemataj, 


'5 


67 


II  r. 


Cttt^tj. 


Ardeli» 
quid  . 


jnoucnt  fcle.nihil  tamcn  proinouent,nihil- 
qneagunt.fed  tantum  fatagunc,  idqiic  ad 
modnm  adultcrnii  &  dcgeneris  falconis  , 
qui  cit  tantum  ccucntis  n>  acrcmotns. 
Taicm  defcribit  Attalnm  Martialis.lib.i. 
&  1.-&  Afrnm  Iib.4.  vt  pottcai  fubiuugc- 
mns.  Taliscftapud  Terentiumin  Euiui- 
choThrafo.vtctiam  Suftcnusapnd  Catnl 
Inm.Hnc  rcfer  ad^giam^Callipt^es . 

IGNAVIferui]  nullam  ad  opcram  vti- 
lis.Ordocft  ta\iv:Falul(tprifcafttit,id  eft, 
antiqnifabulaci  Comardeotam  ffeilarem  ,  . 
id  ell,auem  illam  alUtiam  vocatativ^  ful- 
goreaftrorfi  .  effingere ferui  ignaHi  ^fiu- 
dta  (^Mores.tiidA  cnim  cft  auis,Hifpaois 

GarXola  dida  .  ■  ■  /•' 

ArdeolamfieUarem']  Ariflotclcs^lib.^.c. 
r.dc  hiftor.anmial.  ArdtoUrum  irja  funt 
gcnera,Pella,Alba,Stcllatis,  piger  cogno- 
minatus  Qu^  verba  tranftnlir  Plinius  |ib. 
lo.cap.fio.jnquiens:  Ardeelarum  tria  ge- 
iicraninr,L€ucon,ab  albcdinejAfterias,  ab 
aftrorunVf«lgorepctfrmilitndi4icmdi«.^a;  -" 
&  PeHos,qUia  non  ita  jn  altum  volai,Tj- 
Koff  enim  prepe  fonat . 

■  labHlaprifca]  Ariftotcles  fupra  citatus 
H».9.cap.i  8. 

lidesjitpenes  hifioricos]  Eiufmodi  eft 
illudSallunij  e  lugurthinotCjeterum  fi- 
dcs  cios  rci  pencsand^orescrit  . 

Degener  hic  -veluti  falco]  Hic  ,  fcilicet 
fcruns,cft  vcluti  falcodegeneri  qui  ceuet 
in  aete.  Falconem  degcnerem  vocat  auem 
illam,qua2  in  turribus  nidificat,  quam  fa:- 
pepueri  aluntpro  accipitreadaucupan- 
dos  pafrerculos,TinnuncuIns,  Latine  di- 
citur.Hifpane  Cernicalo, Gcim<in.  Yvan- 
itenvvaeher.Hscams  aliquando  durat  in 
aere  pcndens  leuiter  commotis alis,nec  dex 
tcra,ncc  laEua,antc,aut  rctr6,infra  vcl  fu- 
pra  mouetur,quod  hic  Alciatus  vocat 
ccnere . 

Ceuet]  alasagitat,&  volarccontcndit . 
Ccuereproprie  eft  clunesmonere,  obfcoe- 
num  verbum,(:eninens  ad  marcs  obfc^ne 
fc  rootantes.Pcrfius  Satyra  1. 
w__  An  Romule,  ceues  f 
luuenalis  2. 

jin  te  ceuentem^exte^verihor  ? 
&  Sat.^.idem  ; 

Computat  &  ceuet,  ponatur  calculut , 
Ardelio]  Ardtliocft  homo  inqnictus  , 
huc  atq;  illuc  fcmper  voIirans,faljens,ma- 
Bus  iacianSftogaiii  fnodo  deijcicasjinodo 


rcponcns,  &omnibusnegotijs  fcfc  in.mi- 
{cens.Vndc  rcdc  a  Germanis  dicitur,H<if 
in  allen gnpn.  Qiiid  fitardelio  nemomc- 
lius  docec  Martialc  Iib.z.  his  verbis  : 
Declamas  i>ell},caufas  agn,Attale,  beUe, 

Hiflortas  l?eUas,cArmina  bella  facss  . 
Componu  beUe  mimos,epigrammata  beUe  s 
BeSu-s  es  Grammaticus ,  bellf^  es  ji/ha- 
logns . 
I.t  beUe  cantas,^faltat,Attale,beIle  j 
BtUtis  es  arte  lyr£,beUui  es  artepiU  . 
Ntl  beK£  ciim  facias,facu  attamen  omni» 
■■ieUe, 

Vii  dtcam  quidfts  ?  mjtgnui  et  ardelto  . 
Deeodem  Artalo  idtm  lib.i.: 
Semperagu  caufas,et  res  agts,Attale,fem£, 
I.sl,non  efi,(^t agas,Attale,femper  agu . 
Si  res,^  catif&  defunt,ngts,Attale,  mulat . 
Attale,ne  quod  agas  defit,agas  animam, 
Idem  Martialislib.4.deridensfenem  Afrfi 
fic  ait: 
Cddita  cumtibiftt  iam  fexagefima  mejfts» 

J.tfavief  tMtlto  Iplendeat  alba  pih  ; . 
Difcurrts  tota  vagtts  vrie  ,  necvUt  eathe- 
dra  eflt 
Cui  non  maneferttt^  irrequiettts,  Aue . 
I.tfine  tc  nuUifas  eflprodire  Tribuno  ,  ? 

Non  caret  officio  Conful  zterq;  tuo  . 
Xtfacro  deciesrepettspalatia  cltuo, 

f  Saturiosq;  modoSyFartheniosq;  fonOi. 
Hac  faciant  fane  iuuenes;deformtm,Afert 

Omninonihilefl  ardelionefene . 
Phosdrus  ckgantifllinus  fabulator  fic  : 
Eft  ardelionum  quadam  RomA  natio , 
Trepide  concurfant,occufata  in  ocio  , 
Gratts  anhelans ,multa  agendonthil  agis» 
Sibi  molefla,(^  alijs  odiofijftma  . 

A  N  T  E  Qjr  A  M  vcniam  ad  intentio- 
ncm  huius  carminis,  lubet  pauliim  exfpa- 
tiari,non  tamcn  vt  omnino  volitcm  pra:- 
tercafara,quodaiunt,{cd  vt  a  thcGadhy- 
potlicfim,quod  pra;cipiunt  Rhctores,  fa- 
ciliusmerccipiam.  Quiaenim  iJomnino 
tortumcft  inardelioneSjCosq;  quironltis, 
varijfqueftudiiseodem  tem;  ore  animani 
applicaiu,qHjeramus  an  prouidi  fint ,  qui 
ficfegcrunr.  Primum  quidem  vidcmus 
eflc  naturacomparatuni.vt  nemofit  repcc 
tushdcnus  ingenio  adco  fclici,natur2Ci.]; 
bonicate  prasftans,  vt  plutibus  artibus  ad- 
didus.muluim  promoncat :  Rcicijim  v- 
nius  ftiixiium.facultas  vna,&:  negoi.inm  a» 
lioqui  ferium,  totum  homincm  rcquitic; 
quodq;  dc  cibis  Medict  folent  prasfcnbc- 


•f  Sigerios 
quzj. 


IV. 


Afi  coful' 
tum  va~ 
rijsftudifs 
occHp.%ri. 


3<^8 


Andres  Alciati 


rc  ,  itidcm  in  ingeuiis  prnJciitcs  hotriincs 
<iilige«itcr  ellccaueriduin  prajcipjunt.adco 
fluilus  cit  i:a  valeuti  Aomacho  >  qiiin  (ibi 
permultum  noceac,  fi  iiuiltiplici&confu- 
fa.immodcrauc]}  ciboium  copia  vcntricu 
lum  fabiirraremjlic ,  &  corpus  onuftum 
rcddercquodait  Horatius,  quam  medio- 
cribus  &  ueccnaiiis  cpulis  valetudini  con- 
fulete  .  Sic  qiii  pluribus  &  varus  ftudiis 
vnocodemq;  temporeiiigenium  onerat  , 
fcipfumqiiidemad  rempus  vidctur  lefice- 
re  varicrate  rerum:  fcd  intcrca  tamen  non 
modo  nihil  iiidc  lucii  capic,  fed  nifmoiia 
bbtundit,  acicmq;  ingenii  dcbiiitaf.  Ali- 
quis  forccimlii  Caconem  Porcmmobiccc- 
•ric ,  queiii  (ummum  hominem  fuille  me- 
Aioranc  hiftori?:nempe  is  fummuslmpc- 

'  *ator,fumnVusorator,furamusqj  hiriscon 
fulcus  a  quibufdam  clogio  magnifico  cclc 
brarus.  Si  tamenconferarurcum  quibuf- 
dam  aliis  vel  Grascis.vel  Rcmanis,quifu- 

■  ppriote  aut  inferJore  f^culo  ilorucrunt , 
long^  aliud^feutiendum  crit:fiiir.n.  M. Ca 
to  Aqttifi©  GaWo  multo  inferior  ,  fi  iHiiis 
in  iurc  pcritia  cun\  huuis  dodiina  vciiiat 
incercamen .  Inoratoriomuncre  acfacul- 
tatedicendi  ncq;  Lucium  Crafllim,  Mar- 
cumve  Antonium,ncqi  Hortenfuim  ,  aut 
Ciccronem  fuperauit.Iam  vcro  indifcipJi 
na  belli  noneft  cum  C.Ca:fare  comparan- 
dus,aut  aliis  cettemultis,  quos  Refp-Ro 
inaiiaolim  laudat  ftlmosaluit.Ideni  uidi- 
cium  dc  csteris,  nam  &  Plato  relidis  ar-  - 
tibii5  leuionbusjfetotum  pkilolophi?  con 
fecrauit.&:  Uemofthcnescum  fegloriajda 
ret,reli<fta  philofophia,inqua  non  parum 
piofecerat,  eloquentiam  elt:  amplcxacus  . 
jtcqnidcm  viniili  magni  iii  id  viilenttir 
mcubuine.vc  vnam  difciplinam  libi  ornan 
dam  &:excoleiidam  proponerent,  ad  eam- 
quc  viuim  fuum  oraneftudium  reiioca- 
rcnt.Itaquiexcellerc  aliisiSc  aiitefta,e,aut 
aliqua  in laude  eife  vo|ec,procul  al  e!le  dc- 
bel«t  ab  illo  'TToWy.A^icc.f  immoderato 
ftudio  ,  qiix  ciuct^itiv  f^Kpciuimcronidu- 
cit.Statuo  itac^;  cuni  Senec3:Certis  inge- 
«ijs  immorari  &  innutriri  oporterc  :  nuf» 
quam  cftc  qiu  vbiq;  cft.In  pcregnnatioRC 
agentibus  hoccuenire  ,  vt  multa  bofpitia 
liabeantjnullas  amicitias:idem  accidat  cft 
receffeijs^qui  luillius  ingcnio  familiarixer 
fe  applicaiit.fcdcmtjia  cu.i/im  &  propcran 
tcr  traiifroittunt .   Nihil  aque  faintatem 

impcdic^quam  icmcdiotufQ  cicbia  muta- 


tio .  Non  connalcrcit  pfaiita  >  qn£  CxplvS 
trai.sfctcu r,&c.  Sed  latn  fatjs  lulimas.  Vc- 
diamusadiplum   Emblcma .  Sulceptnm  ^*'*''^'* 
eft  in  ardclioycsjvanofqj  Qftcntaiores,<iuo  '"*"*  ^- 
kominumgcncre  nullumaluid  impudep-  ^*"'  '^* 
tiusaut  uuiulius  i  quandoqu.idcm  fepni-  '^**» 
nia  tcncie,  &  ad  vnguem  nofle  profiteaa- 
tnr,cum  tamen  teuerain  ijs  pixccr  ia<A%n 
tiam  &  imporcunam  loqnacitatem  uivie- 
niasnihil.   Sed  lubct  paucis  io  ciufmodi 
Thtafones  inuehi,qu6d  o|nnia  fibi  tam  Exeurp 
temcrc  vcndicent,  tam  nullafronte  arro-  in  ardt 
gent,viilcumalijs.(qu9d  fit  fxpiiifculcj  lienest 
rixancuz ,  ,  '; 

Tot.faritenpelufs,  tot  tinfinnAhtfil»crtiliti 
J>Hlf/iri.  -  '  .        ; 

Quaroenim  cx.omcibtisartem  aucdifci» 
.  plinam  adduzeiis  in  m«duim,€uius  fciHi- 
pcritos  nonnegent?Quid  tam  recodicum 
Sc  obfcurum  in  rcrum  arcaniscllc  poreft  , 
quod  illi  fua  induftria.miraqj  ingenij  fo- 
lcrcia  nonlinc  cxafte  complcxi?  Tanra  cft 
,;horum  homumm  tamm^lc  feriacorum 
impudentiatcamque  infblcns  protctuia»  vt 
ciim  oculos,quod  aiuc^cornicuiu  ault  iinr 
configere,nemii)i  debeac  cflc  mjrum,  fi  dc 
tebus,quas  minimc  compert*shabcnt,eou 
traomniura  fencentias&  iudicia  proiuin- 
cient  audacius,  &plus  quam  pareft,  ini- 
qiiius.Tumenim  vidcas  eos  fuamopinio- 
nem  elato  (apercilio  tueri  accuratiiis  ,  fic 
vt  pcrjculum  /it ,  fi  coneris  cos  de  cauila 
dcijccre,ne  fuaefferata  licentia  in  tcimpo- 
tentius  fa:uiantquam  velles,  actius  inue- 
haticur,  fuaq;  Scciicorea  &  vocaliJfimalo- 
quencia  tc  cuasq;  rationes  inuidiosc  tiadu- 
catapud  impcntii  vulgus,tibiomuem  rc- 
fpondendi  libercatem  eximanc.  5i  vero  fic 
qua:ftiode  licccns  ,  quzad  humanitatem 
pertuient,  quas  vclprimoiibus  tantui-n  ]a- 
brisdeguftanncauccibicacendum  ,  aut  fi 
penitus  aufcultare  nolis,  colloqucdum  eft 
rarius  ,  coq;  pa*5Io  vt  non  vfpiam  tequic- 
qnam  refelJere  poire  vidcarc-  Si  quid  de 
lurifprudentia  fotcc  diccnduKi  fit,  tum 
bellc  fuomoieexcurrent .  Nunquam,in- 
quient  .vctcrcs  cxadcdifcipliuam  legum 
funt  inrerprctati,auc,Farragine$  fum  glof 
femacum  incolerabilcs,auc,Jnterfcroiiabi- 
liter  pugnanc.aucaliquid  aliud  eiufmodi  . 
Si  dc  aite  mcdica  fetmocft.Numquam  ta 
concinne.tamq;  opportuneCii  modo  fidc 
illishabeasj  Gakuusaut Hippocrates.  Sj 
dc  aftiorum  fcisutia^quMi  ?  Hoc  lippis  &• 

tonlo- 


jlrdclt 
num  a  j 
giintiA » 


t  jErablemata^ . 


l6p 


tonrontms  cfTe  iiotilTImum  contcndent, 
iicmpe  yt  diligenri  hac  &  bene  ptouida  cau 
tionc  propiiam  iiircitiam  tegant  .  At  fiad 
Tiieologiac  rcconditioiisaicaua  dcueiiicn- 
dum  fit.apcricnt  ftatim.quid  iuris  habeat 
inijsexcuticndis:  folertes  fe  eflc  fingent , 
fudabuntnirendo.neq;  tamen  hilum  pro- 
ficient>&abund^ratagcnt,  nihil  agcht  ta- 
men.Ncc  e(t  quod  Philofophiam  comme- 
morem  .  Ulicnim  nihil  nefciunt.qui  tam 
lerio  pcromncm  difcip'inarum  circulum 
peruolitarunt ,  vtcorum  iudicio  vel  ipfc 
Platocx-cutiatjAriftoteles  ineptiat.Cicero 
garriat.Aquinas  deliret.&Peripatetici  om 
ncs  miierabiliter  crrcnt-Adco  funt  inom- 
ni  difciplinarum  geucrecxetcitatifrimi,vt, 
eontraSocratisinllicutum  &  mentcm.hoc 
tantum  fciant.quodomnia  fciant:quin  po 
tiushoc  taiuum  nefciatjquodomniaigno 
iciit.At  fi  tam  multa  fciant.mirum  e*^  ma 


ximd,qu6d  fenefciat  Si  cnlm  vcl  rjuadam 
cx  partefcirc!ir,quidillud  Cit^yvuh  crtdt.v- 
ToV.iampridem  pcrfpcxincnt  fapienri(^  adi- 
tum  cuiuis  obuium  &  paientem  cde  non 
poire.  nifi  cumaliquid  fe  ignorare  norit  : 
aut  fi  quid  fciat,  non  oportere  eo  faftu  in- 
tumcfcerc,  vtnullum  aliuni  fciremeliiis 
pone&abfolutiasaudcat  exiftimarc.  Sed 
niiflos  fjciamus  eiunnodi  '7roKu7rpd.yiJL9- 
vcts,  vercor  enim  ne  vehementius  in  rci  li- 
teraria;ardcIiones  iiiuchar ,  &  fpccialius  id 
confcrre  vidcarin  Sophiftas  quofdam  ia- 
i5labundoj,iiihiIqj  non  tentantcs.-quod  qui 
djm  tainen  in genere  vidco  intelligi  deijs 
pofle,  qui  fuam  operara  Sc  ftudium  collo- 
cant  in  varijs  &  multiplicibus  vno  eodem 
quetempore  tcnratis  negotijs,  qua:ccrtc 
aggredi  poflTuntilli  fatis  audader  &  an- 
xie.perficCiC  vero  conftanter  niinimc  pof 
funt . 


Auaritia. 

E  M  B  L  E  M  A     L  X  X  X  V. 


Aa 


H  EV 


y/o 


Andreae  Alciati 


fl  £  r  wi/er  in  medifsptiens  Uat  Tantaltu  vndis^ 
^  ^    Et  porna  efuriens  proxima  hahere  neeiuit  . 
Nomine  mutato  de  te  id  dicetur  auare , 

^ui ,  qujfi  non  habeos  ,  non  fruerls  quod  habcs . 

COMMENTARII. 


TN  fumiilofluiiio  Acheronrc  rex  Tan- 
'•  X  taUis  hunieroram  temis  immcrfiiyappa 
ret.cuiiiscjpici  fuperimpendet  frucflifera 
pomusiofe  vero  ore  Kiintefiuftra  frufli^ 
cawtac  Magis  placet  piwliira  Roiiilliaiia, 
ibi  euim  Tantalus  mentum  aqua;  eiFugien- 
ti  immergitj&brachiaad  frudusimpen- 
dciire<;fruftraext:adit,adeo  vtcibo.Sc  po- 
tu  fimul  fruftrctiir  • 
II.  E  $  T  auarihominis  ttKav ,  fumpta  ex 

I.^hle-  Petro.iio  Arbirro  &  Horatio  ,  vcrbis  qni- 
)7:at:  ty  bufdam  taatiim  mutatis  .  lllceuimitain 
/./.  7,. •  Pe  Sacyrico  : 

tr.y-  :o  Ar  2icc  blhit  inter  aqu/u,  nec  pemj»  fugaeia 
h-to  ,  c;^  carpit 

a.Q.<riti9  .       Tantalw  infelix,que  fHavotapremunt. 
I}iuitv5  hic  magni  facies  erit ,  omnia  late 
§^i  ten:t,?^ffcco  concoquit  orefamem. 
Hic  vero  iScrmon.  Satyrai. 
Tantalui  a  labru  fitlens  fugientia  capttt 
Tlumina  '§htid  rides  !m:et.ito  nomine  de  te 
"Sabulanarfatur-.congefiis  ■vndiq;  faccu 
Jndormu  inhians,  i^  tanqua  pireere  facrii 
Cogeru  ,aut  pi^vs  taquam  gaudere  tabultis- 
Et  Cor.ielius  Gallus : 
^l^id mihi  diuitidiquarumft  dempfern  v^ 
fum  , 
§^amu$i  largHS  opufemptr  egenui  ero  . 
Imi  etia  poena  eti  partiS  incumhere  reb:ii  , 

§luas  cumpnjftdcoi,  efi  violare  nefas  . 
Kon  aliter fttiens  vicinas  Tantalns  vndat 

Captat,&  appifttu  abfiinet  ora  cibiS . 
Fauftus  AnJreliiuis  i'>  Diltichis.- 
Semper  eget  yjitiens  medijs  cet*  Tantalus 
vndis  » 
Inter  anhelataspauper  auarus  opes . 
TMtali     Tantalus  leuis  ex  Plote  nyrapha  filius  fuic 
falfulcL^<^  (licet  Lucianusin  dialogo  deDipfadibus 
ipfum  AEthonisfiliumfaciacj  qui  ciimali 
quando  DcQSCoiuiiuio  fufcepiflct ,  vt  eo- 
runa  diiiinitatem  experirerur,PeIopcm  R- 
Jium  mcTibrarim  difccrptum.ccxflnmque 
appofuit  comedcnJura;  illi  vcro  cum  ex- 
Jiorrui(Tentcibum,non(blLim  abftinuerc, 
fcJ  colleflis  in  vnum  mcmbris  puerum  iii 
[-iilliiuin  rormom  icdiixcie  .  Taacaluia 


vcroad  infcros  detrufira  perpetna  fame 
fitiquc  torquendum  cenfueie,  vtetiam  in 
medijs  epulis  &aqais  famelicii';  &  fiti  eiie 
duscogatur  langucfceic.Quod  canitHo- 
merus  K.  Odv(f  lii<;  veibis : 
>a"  /UHi'  HeivrtiKov  HTHi^ov  yAK^iT  aJ^yC 

iyovTct , 
i?dLor  iv  Ktfxvif  ,  iiJ^i  't^fpotri-TrKA^i  j/S* 

fgVTO  eTe   S^l^l.diaV  ,  TliHV   J"'  HX.  ^/iV    i' 

Ki<T^cu  , 
oac-aKi  yetp  xw^f*  "'  yiptov  'TriiHV   fit- 

Vicuveov , 
'TooijA-)^  vJ^ap  A7roK{<rKir'  a.vet/2po)(^iv  « 

eluoi  «Te  -Trooji 

ycUtt  /JLiKetlVet  <pAVt7Ki   ,  KATet^tivACKt 
S':    S^CUiJMV. 

S^ivi^piA  i'  u^' Wn;A«  KATAKpti^iv  yf& 

KAp-rov  , 
e^vcu  )(^co/eu,vju  fjt.nKtcu  AyKAcKApTOi, 
ffVKcu  73  yKvKipeu.  >C,iA,euvj  T»K^9crojcu. 
7av  aTrir  i^^uth  q  y-lpav  i-ri  '/tp<^i  [■'■A- 

<TAU^'JU 

teiri''    a.vi[j.oi    piTi^ATKt    ^eW    viipiA 

erKidiVTA  . 
Tantalon  hicvidi  durosperferre  labores  , 
Kamq-y  erat  in  ffflg^o  mentum  tangente  , 

jlftdue  ■vrgebat.potandi  atnuUa  facultas- 
Naquolies  in  aqud  defleBit  labra,  refugit 
Vnda  leuu  toties  abforpta,ac  terra  tiidctur 
Subpedibus  ,  rurfumq-^  leuem  Deus  euocat 

'jndam  . 
Hie  funt  ariorei foetus  ,pr^antia  mitlx-» 
Punica,funt  oleA  .fnntficus,  pomaq-^formtt 
lnfigni,fenu  aUtStat  qu&  cuncia  palatitm  , 
Sed  quoties  manibus  tentat  decerpere  fru», 

Hus  , 
Frotinus  hos  vHus  celeres  in  nuHlaportat, 
San^fVius  fic  Latimtaci  reddidir  .* 
Tantalushic  aderat  duros fine  fine  dolorts 
Cordeferens,meftto&cantingens  vfq;  pa^ 

ludcm  , 
J.tfttiis  nuUaspoterat  coprendere  lymphnt, 
Nam  quoties  haufim  Uquidarum  optaboi 

fiquarum  > 

H<«  totiei 


Emblemata_). 


37J 


H*  toties  fugiunt,(^fe  tellure  recQndunt , 
^igraquefiib  pedtbn4  {  Dijficcant)  terra 

nuinehxt  . 
Atq;  e»put fuprnpendelfant Punic.i  maU, 
fomaq;  ciipyru,^ledenees  arbore  fru^utt 
Et  dulcesficui,foetusq\  virenttf  oltUA , 
i  ^^•^■f  rnifer  efuriens  fi  vellet  cxrpere,vetus 

In  fublime  ferens  nebulu  condebnt  &  vm^ 
bru  . 
Alitrum  Alij  aciiuferosrelegatum  voluiir.citisque 
finiones  capiti  faxum  impcudcre,CHUis  cafum  lcra 
ie  Txnta  pcrextinicfcac,eaq;  p^nacxcructari.qaod 
»•  Deorum  libcralitatc  vfus  fit  inremperau- 

tiiis,  cum  eorum  intcredet  conuiuijs  ,  & 
,  uciftar  &  ambrollam  fuis  a:qualibus  ira- 

pertiuiilet;  vt  teftacur  Pindarus,  Tzctzcs  , 
'  &  Didymus.  Ali)  qaod  linguam  habueric 

incouHneinem,&  Deorum  fectcca  reuela- 
ucrtt.Oiiid  i.Anior.  Ekg.2. 
Aspicis  indicibtnnexiis  per  coUa  catentt  , 
Squallidits  orba  fide  pe£iora  carcer  het  . 
^lu£rir  aquas  in  aytis ,  ^  pomafugacia 
captat 
Tantaluithoc  illi  garrula  lingua  dedit. 
1  Idem  z.de  Arte  : 

l  £ximia  efi  v  irtas,  pr&Hare  filentia  rebus  ; 

At  contragrauis  eft  culpa,tacida  lequi. 

§^am  bene.quhd  fruftra capt-itis  arbore 

pomti 

Tantalus  in  media  garrulus  aretaqua. 

Vide  Pindaxuin  i.Olymp.Sc  adagia,r/i«- 

t.ilipoena.Tantali  lapis.SCtTantali  talen 

/.i.vbi  alias  cau(as  ex  Athsiiafo  &  alijs  de 

pos.ia  Tantali  reperies.Clicophon  apud  A- 

ichilles    chillem  5ca:iunj  Icnpcorcm  vetcrem,  hb. 

ttitius  .     i.loquensdeamore  piierorum.quem  Me- 

nclaus  vchcmenciorcm  dixerat  muliebri : 

0^0  pado.aicjvehemcntior  ?  An  quia  fi- 

mul  arqueapparuit,cuanefcit,  nec  amanti 

fui  perfruendi  poreftarem  facit.'' fed  Tan- 

tali  poculo  finiiiii  videcur :  Sspc  cnim  c- 

tiamuicer  bibendumaiaolat,  amansq;  ni- 

liil.quod  hauriar.ampliusinucuicns,  abire 

cogitucatq;  etiam  ]d,quod  iam  huuilum 

cfl:,priLiscripitur,quani  vijiu  bibit,  exatu- 

rccur.&c.Apudeuudem  Achiilem  elvgan 

ter  dctorquetfabulam  rancali  Mellire  al- 

loquens  CJitophotem.cuius  Vencicm  pro 

bocarc  noi  poterac:(^3n^dui,ait,eorum, 

qui  maliquo  facrariocubanr,inorem  imi- 

Ubimur  ?  Largjm  tu  quidem  aqua;  mihi 

copiam  offers;  verjm  nehauiiam  ,  vetas . 

Tancoiic  tempore,  vt  propc*cr  fluuium  fc- 

deam,licimque  czpiere  non  poilim  ?   Nx 


cgoTaiuali  mcnfaj  hautJ  didimilcm  tho 
rum  fortita  fum  ,  &c.  Lcge  Luciantim  in 
Dialogis  moruiorum.  Horat.  i .  Epift.  ad 
luiium  FIorum,Ciccronis  vltimum  Para- 
doiura,  &  Nat.Comic.  Mjrtholog.  Ub-6. 
cap. i8. 

MISER  Tantalus]  vcriquidem.at  fpo 
tc  mifer.Tantalus,quafiT<eA.AfT«tTOf  ,  id 
c(i,infelictJftmus.Pl3tom  Cratylo.  Apul. 
libr-dc  Deo  Socrarisrfolus  Tantali  ricc  it 
fuis  diuitijs  inops,egens,paupcr,tion  qui- 
dem  flucntum  vllum  fugitiuum  captat, 
&  fallacis  vnda:  ficim,&c. 

In  medifs  vndts]  opibus  &  facultati- 
bus,  qux  funt  fluxxcaducicq;  Hinc  du- 
dium  puto  ycthava  abundare  ,redunda- 
re.  &c. 

Sitiens]  Nunquam  cxplctur  cupidita- 
tis  fitis.proinde  redc  cum  hydropccom- 
paratur  auarus.Hoiar.i.Carm.i, 

Cre/cit  tndulgensfibi  dirus  hydreps  , 
Necfitim  peU,t,nifi  caufa  morbi 
Fugerit  venis,  ^  aquofus  alb» 
Corpore  languor  . 
Legeeinfdem  Satyram  i.Ser.  i  Ouidins: 
^^plus  fiint  pot£,plus  fitiuntur  aqua, . 
Stat\  nunquam  fedet,  ner  conquiefcit  . 
Pomaproxima]  respartas  ,  nummos  in 
arca  . 

^i,quafinon  habeas,  &>c.]  Ciratur  ex 
D  hieronymo  vujgacilllnnim  illud.Tam 
deeftauaroquodhabct,  quam  quod  iion 
hahet. Marfupiorum  miniftrum.  i.i^ovKtr- 
Tai' /S«tA£ti/7/W,auarum  hominem  vocat 
Eunapius  Sardiatius.  ralis  dcfcribitur  in 
Aulularia  Plauti  £ucIio  ,  miferrimus  fc- 
nex.amittendi  mctu  fefe  perpetuo  excru- 
ciaiis.Contr.\  laudatura  Theocrito  Ptolc- 
ma:us  Philadclphus,qui  domi  fu^  nonoc- 
cultarec  opcs  inutilcs  ,  vt  formica:  fblcnt, 
qua;aurum  penitusegcftum  in  antris  afler 
uare  memorancur  ,  vrSolinus  &alij  qui- 
dam  cradiJr.Huc  i\oi:Aiia.n.Magnas  inter 
opes  ineps.  j.Carni.  iC 

F  A  B  V  t  A  M  Tantali  inmedijs  vnd  s 
fitieiitis  torquet  inauaios.qui  habendi  cu 
pidirace  excascaii  ctiam  in  hac  vira  fuos  pa- 
tiutuur  maiies:  vndeijsquid  malioptet, 
nifi  vt  viuant  diu?Macrob.Saturii  i.Illos, 
inquit.epulis  aiuc  ora  pofitis  excruciari  fa- 
me,&  inedii  tabefcere,  fignificaceos  quos 
magis  magisq;  acquirciuli  defiderium  co- 
git,pra;fentem  copiam  noi  viderc,&  in  af- 
fluentia  inopcs ,  cgeftatis  nialain  fbcrtatc 
A  a     ^  pa- 


II? 

Tanta!:.. 

vnde  <if 


Autfrui 

compara.. 
tur  hyd,o 
pico  . 


IV. 

Attarcn. 
co>idit:t-: 


372. 


AndrexAIciati 


patiiiiuurjiercienteS  parta  icfpiccrc,  dum 
egeiit  habciiclis  .  •^pnfjLATvv  J''  cpi^/s  ,  >1p 
IJL»  opi^iTsuKopa,  TZivhlfiT^THfTroh^cj 
ya.Kin(0Tipr^,  [j.H(^ovii  ydp  opi^Hi  fj.H^O' 
ya.i  ivJ^iia.i  'zaoii^i ,  aiebat  Rioii  :  id  eft  : 
Citpidit.is  h.xbendnrum  opum,  nifi  aliqua 
fiUietute  cohibeatur,extrema  pauperie  lon 
ge  deterior  cfttmaiorcs  enim  cupiditates  e- 
gelfatem  quoq;  maiorem  arcejfunt.  Proiii- 
defic]ucm  (iiiiitein  efficere  voles,  (Vlicebat 
Epiciuus;  [j.nyji^j.diTa.  TrpoTtOc/,  TiJi  J^' 
iTi^iifj.ict{  a.^aupH  ■  non  eji  qudopes  au- 
ge.isJcdtoUas  cupidttatem  .  Referam  huc 
j^lax.Ty^  Maximi  Tyrij  riatonici  verbaex  oratione 
rtj  loctts^  ^^-^i^idyobfecro,  continua  hominum  cupi 
ditate  egentius  ?Vbi  enim  femelanimus 
fupra  quam  necejjarius  exigit  vfus,volun- 
tatibus  indulferit,priorem  continuo  fafli- 
dit,nouarum  cupiditate  detinttur  .  Et  hoe 
efi  quod  T antali fignific at  &nigma ,  conti- 
nuam  videiicet  voluptuarij  fitim ,  vt  cum 
oblectationum  interdum  latices  affluant, 
recedant  interdum,propterea  cupiditatum 
refluxus  excitetur  ;  quibus  tamen  cupidi- 
tatibus  infefiijftmus  dolor ,  metus  ac  per- 
turbatiopermixtafint.Na  quidna  homines 
timere peius  folent,qua  nepr&fens  voluptas 
tlabatur?  Gzxca  C\  qnis  malit,haec  funt: 
t/  yip  a.v  hh  TiviTipov  eivS^pci  i^wiSvfj.ouv 
TOi  S^D^ViKai  i  i-reiS^v  yeip  a.7ra.^  A'^/j^ 
^«uVjjtsm  \\Sovav  VTTipTitv  ci'JTiiil^f-Ha.v, 

KOpOi  dvTiiv  'TTpOTipaV    i")^    ,    V^    iTipOiV 

ipa.  *  Y^To  T»  TavTaKis  tC:viyij.a.,TVTo  tiv 
0.pd.  ,  Si-^l.ct.  Si»viKiii  AvSpoi  <piK})Scvii  , 
)J5U  iiSpvvi  va/xetTa,  'Zirpoa-iovTcc  y^a.7rtov- 
ra.  a.u^ii ,  t^Trcthippoia,  i'7rt^vfj.iav,  yju 
hv7ra2  'TTiKpai  ravTaji <hroLKiKpa.i/.iVcu, 
K5U  TOLpdt.y^aj.  ,  Kj  ?5;53/  •  (^oCipovfJiv  ydp 
'Tra.piiTa.  i'i  tiSovii  f/.ii  ctTriK^i}  .  Ici  quocjuc 
«luod  fupra  diximus.eos  nimirum  ,  qui 
fuis  cupiditatibus  obfecundant,fuos  in  hac 
vita  pati  manes.colirmat  Lucrctius  libj. 
.Atq  j  ea  nimirum  quAcunq-^  Acherontepro- 

fundo 
prodita  fiint  effe,in  vitafita^omnia  nobis: 
Nec  rnifer  impendens  magnumtimet  aere 

faxum 
T.tntal us ,vt fama  efl,cajfa  formidine  tor- 

pens  ; 
Scdmagiit  vita,Diuii  metus  vrget  inanis 
Mortales  ,  cifumq-y  timent ,quem  cuiq;fe- 

ratfors  : 
Nec  Tityum  volucres  ineunt  Acheronte 

iacentem 


SedTityus  nobt4  hic  eff,in  atttore iaeentem 
^^em  volucres  lacerant,atq;  exefl  anxius 

Aut  alia  quzuufcinaunt  torpedine  «■'<♦"*  . 
Hzciftead  fpicuri  feiifum.ficuti  &Tul 
lius  i.fchola  Tufcul-fub  perfona  cuiufda 
Epicurci.Kani  &  funt,qui  hucputentper 
tineredefcriptioiiem  inferorum  apud  Pla- 
tonem  Sc  Virgilium  lib.<^.  Afineid.  Cupi- 
ditas  ergoeft  illaauri  facrafames:cupidi- 
taseft  ilie  Tityj  vultur:cupidiras  habcndi 
eft  ,  qux  bufones  nutrit  in  mediis  vifceri- 
bus  pingues  &  ventrofos  ,  nec  fatiirat  ta- 
me&  placat  famelicos.in  ventriculoenim 
fcoria:  mafla  inhxret  de  fufili  argcnto  ,  & 
grandefcit  continuo,  neccibosadmittit  a- 
lios:&  quamquam  radir,rapit,  trahit)cle- 
pit,furatnr,pifcarur,  emuiigit,  exhaurit, 
euacuat ,  fpolia.t ,  aflidua  tameii  fame  tor- 
quctur-Eft  enim  auaro  hoc  proprium,  vc 
fcmper  fic  inops  ,  &  curis  inanibus  perpe- 
tuo  vexctur.teftantc  Horatio:5ew/>t-r  <?«* 
rus  ff^^r.Cuius  mifeiiam,ingenium,&  ab- 
furdosraores  plunbus  defcribit  lib.  i.  3i 
i.Serm.  &  nos  Emblcm.  proximo  depin- 
gemus.-longe  autem  clegantilfime  Lncia- 
luis  in  Timone.  Denia^  vt  vult  Publius  In 
numis,&  Seneca  van  )s  in  locis:  Inopix  par 
uadefunt,auariti?omnia-  Luxuris  deliint 
multa,auariria;omnia.  Innullum  auarus 
bonus,in  le  autem  pellimus  ;  ipfeq;  mife- 
riaeeft  caufre  fuxrtamenim  illideeft  quod 
habecquAm  quoJ  non  habet.Ec  quidquii 
omnibusabftulit,iibi  ipli  negac  Infanus 
medio  flumine  quxritaquas.  Is  niii  cum 
moritnr,nihil  rcvflc  facic  Auaritix  porro 
immanem!»elluam,  turpem  eifedum,  & 
fallaccm  fedam  tam  Latini  quam  Grxci 
fcriptores  paifim  detcilatur  &  execrantur 
mirificc,vtmultiseri3m  luuenalis  Sat.14. 
Auaiitix  currum  pnlchrc  defcribit  D- 
Bcrnardus  fupci"  Canf.Serm-jSAuaritia, 
iiiquit  ,  rotis  rehitur  quatuor  vitiorum  , 
qux  funf  Pufillanimitas ,  Inhumanitas  , 
Contemptus  Dei,  Mortis  obliuio.  Porro 
iumenca  trahentia.Tcnacitas  &  Rapacitas: 
&  his  vnus  auriga  ambobus  prxfidct,  Ar- 
dorhabendi.  Sola  quidcm  auaritia,  quia 
conducerc  plures  noii  patitur.vno  contcn 
taeft  feruifoie-Redc  Apollodorus: 

k'hXd.  jyiSoV  T/  TO  KiZaAaJOV  T^V  KAKIilt 

Eipi)x.a,i  '  iv  <piKa.cyvpia.ya.p  'osa.vT  ivt , 
Is  nempc  dicls^om^nium  qticd  efl  captit 
Malorum ,auaritiam  mihi  cum  nominas. 

Pcrtiiice 


Cupidt . 
tis  hati 
di  fdcA 


I 
Auar^* 
detesl . 
tio . 


AuAti 
currt 


i 


Emblemata_>. 


373 


'JfuitrtifA  Pertiiicthiicilf'ic?  Paiili  ApoftoIi:p7^>«p  Q^'ibus  &  adrleiidiim  Timonis  didhim  , 

radix  om  -TreivTm' Tcov  Kct^CMVii^iv  »  9i>^ApyvDiA   iJ  duomalonini  eflc  clcmciua,  *TA»r/«tr  >^ 

Htum  mn  t^^-.Rniitx eniin  omnium  mnlornm  eft  dtist  ^i^oJ^c^iAV.id  eft  :  inexplcbilet?;  dimt.a- 

hrum  .      ritia.^^cd  &  Hioii  hanc  appsUauit, KAKictf  rnm  amditatem  ,  ^gforiA  appetittonem  . 

f/,H7povofKiv.  id  eii:z>itiorummetropolin  .  Scd  dcliac  in  fcqiiciiti  latius. 

In  auaros . 

^  E  M  B  L  E  M  A      LXXXVr. 


QEPTITJVS  populos  inter  dittjsimnrs  ojnnes , 

AruA  fenex  nuHtii  qrfo  magis  ampU  tenet  \ 
T>efraudans  geniumt^,  futirn  »  nienfi^sj^  paratas  , 

Nii  prtzter  hetas  duri^j,  rapa  vorat . 
Cui  fimilem  dicam  h:rnc^  nwpom  qi^ern  copia  reddit  ? 

Anne  ^fino  ?  fic  esi  :  insiar  hic  eim  habet . 
^amqHe  afint^s  dorfo  prettofa  ohfonia  geifat , 

Setp  ruboy  aut  dura  carice  panper  alit . 


Aa     3 


COM 


374  Andreae  Alciati 

COMMENTARII. 


I. 


II. 


jlnari  a- 
fmo  com- 
parati  . 

Locus  Plu 
tarchi  . 


AS  1  N  V  $  ,  igiiaiium  aiiimal ,  oneri- 
btis  fereiidis  nacnm  &  deftiiiarum  , 
piiigiciir  obfoiiiis  &  ciipedus  laiuilTimis 
oiuiftiis,  ipfeiiicerim  a(peiis  carduis  vc- 
icens,  olere  fuis  labnsdiguo  . 

Pi.  vTARCHvs  libello  Tnpt  iv^'j- 
/t//«t?,mcmiiiic  negociatoriscumfda  Cliii, 
qui  omiiium  m3ximcauarus,camec(imul 
tum  vini,piimxc];  bonitacis  venderec,  ipfc 
tamen  fibi  acidum,vappamc]neconqaire- 
bac .  Ec  fortafle  is  fuicja  quocum  piofu- 
gilTetferuus.rogacus  quamobrem  feab  he 
li  dominiofugitiuus  extuIiflec:Qjiia,  in- 
auic ,  cLim  prxfco  bona  (inc ,  mala  tameu 
qua-Tere  foIec;quippequi  vinu  generofum 
vendac.tancuniq;  fubacido  &:  viciaco  vca- 
tur.  Itaq;  redegenus  idhominum  compa 
raturafino,qi4i  tergo  gcftecepulas  opipa- 
ras,obfoniaq;  del  caciifiraa,  &  tamen  car- 
duis  vK^icecVeiba  hucappona  Plurarchi: 

UTTTip  Al  (TIKUCU  TO  y^pl^iV  £*>£.    THf  jr<*/3- 

Kof  zkKHJtv  ,  ovrcc  rd  Kdiif^A  ra>v  Ii^icav 
erweiyHs  i'^i  (tautcv  ,  vJ^iv  ri  roC ■^ih 
^zKriav  yivifxivo^ ,  oV  toaCv  y^  ypn^-ov 
oivov  iripoii  7ri7rpdt.7K,rov ,4 Avra  Trpoirov 

dpi^OV  Q^lVi)V  i' ^ilTH  S" lAyivo [j.ivo;  •  OIKl 

7Hi  «Ts  rnipcoTw^Hi  upgripov  ri  ttoivv- 
TA  rov  S^io-ror^w  KATAKiKoiTrov,  .\'yct,- 
6av  (isn )  -Trctpovrcov  ,  kakov  ^htouvta  . 
i^ffjycto  oi  TToKKoi  rd  ^htoc  i^  "^^orifXA 
lav  vS^iaiv  vTip^ouvovref ,  e  t/  ta  J^y^>e 
p»  yjii  i/.o^^»ptii  rpi)^ovyiv  .  Referam  La- 
tine.vc  potero:  Vt  cucurhituU  pejfimum  e 
carnefa,nguinem  eliciuntfic  tu  ^u&q-^  pef- 
jima,  in  teipfum  cmfers,  nihilo  meltor  illo 
mercatore  Chio,qui  cum  magnam  vini  ge 
nerofi  copiam  venderet  alijs  ,fibi  vappam 
f^actdum  vinu7n  ferua&at.Eius  itaq^fa- 
mulusrogatus,cur ab  hero  fttgifjet-.^uia  , 
inquit,  ciim  ei  bona  adfmt,  malum  tamen- 
cofiquirit.Ei  longe  niultifimiles  fuauiapo- 
(uler.ta  tranfmtttunt ,  &  ad  molcfia  pra- 
uaq;  quafi  accurrunt. Idem  -repi  etiKo-srKa 

riAi     OvJ^iV    i'J  '7rA7')^dV,  ajTTip    OVOi  Ca- 

KAvecd;,^'JKA  !(5W  Of^vyAVA  KArAKoyJ^^-ov, 

dn  KATTVOV  yjti  ri^PpAi  AVATriUTsKAlJ.iVOi, 

Ko-jTpov  cTe  fj.ti  ixeri^ov  ,  /j.;iJ^i  AKiAi  , 
/t/.i/cTe  KATApiornTof  ■  Nihil  capiens  inde 
ctmfnodi.veluti  halneatorn  aftnus,  qui  li- 
gna  ^farmenta  dcfert  ,femperfumo  ple- 
r,us  ac  fauillis  ,nmiquam  autem  balnei 
j.zisiceps,  neq-^  teporis,ncq-,  mundiciei^Si- 


milc  eftilludcx  fecnndo  Epigrammatiyn, 

tit.fif  pf<cr<vABf . 

TloKKAi  (J.VplA^^Ai^X))^!^»  AprilJ.t<^apOi,     _,  « 

X^fj.»S'iv  J^ATAvav^iji  /Sicov  ti/xiovcov  ■    ,,        .' 
ToKKAKii  cu  ^piias  riixAKpiA  ooprov 
iyvTcu  , 

tSOKKOV  VTTtp  VCOTi  yopTOV  geTiO"/  [J.0VOV. 

Mulcas  myriadascompucac  Artemidorus, 
Ec  iiihi!  impendes  viiiit  vira  mulorum- 
Qui  fi-pe  auri  pretiofum  onus  habentes 

.Mulciim  fuper  dprfo,fcEui'i  edunr  ib\u. 
Viums   vt  muli ,  dum  fnmptus  pr&causl 
omnes  t 
Supputat innumeras  Artemidorus  opcs  . 
Auri  fdpe  gerunt  ingentia  pondera  dorfo  ^ 
MHli,fedficcum  non  nifigramen  edunt. 
Ex  M.Tullio  citari  hoc  memini  :  Ferebac 
hanc  quoqjiniqnicacem  SeptuiS,  &  imbri 
frumenra  inarca  corrupi  patiebatur.Talis 
Opimuisapnd  Horatium  2,.  Sacyraru  3. 
Tauptr  (Jpimius  argitipofiti  intus  et  auri, 
§lui'l^eient.tnumfefi!4potare  diebus 
Capana  folttus  trulla,  vappamq;  profefiis, 
'SUtondam  lethargo  gradi  ejl  oppreJfus,&c- 
SEPTITIVS]  nomen  fiAuro  ab  Alciaro  .       ... 
Populos  inter  ditijfimus  omnes  ]  incer 
fuos  popuiaresomnes  locuplecillimus,  vt 
ilie  apnd  Perllum  ^..Sacyra  : 
Diues  arans  Curibus,  quantum  no  miluus 

oberret  . 
Ec  Horac 
Diues  agris,diuespoJitis  infoenore  numm»   Aruutn, 

Arua  quo  magis  ampla\  vno  verbo,lo- 
cuples  .  Aruum,  qnod  aratum,  necdum 
fatum  . 

Senex\  eo  quod  auaricia  foics  prxcipuS  Senesati 
inuadere  folec  ^  quia  deferit  eos  calor  defi-  ^t . 
cientefanguine  .  Senum  auaririam  carpic 
Ciceroin  libde Sene<5l. mquiens:  Auaritia 
fenilis  quid  velir.non  intelIigo:qnid  enim 
abfurdiusefte  poteft,quam  quominus  re- 
ftatvix,plns  viatici  qua:rere?  Senibus  au- 
cemomnibus  vitium  auaricia:incfre,often- 
dic  Comicusin  Adelph. 

Defraudans  geniumq^  fuum.^  Defraii- 
daregeninm  ,  eft  nacuraj  denegarcquod 
appetir.cuiopponituri/^^/a/^ere^ew/Ojani- 
moobfequi.Plaut.in  Aulul. 
Perditijjimus  egofum  omnium  in  terra  , 
Na  qutd  mihi  opus  vtta  eH,  qui  tantu  auri 
Perdidi,quod  cufiodiuifedulo  ?  egomet  me  i 

fraudaui  >  '  f 

Ani- 


Emblemata ". 


^7S 


Ammumj-y  meum,geniumqi  meum.Scc. 
Sic  Tcreiuius  iii  Phormione : 

Suum  ticfraudafis  genium  . 

Nilpr^tcr  bet^s.durHq;  rapa]  (rvviKi^o- 
;^)},proqaibiisliberabie(5lis  &  vilibiiseHii- 
Jiis:  io  quo  uoranda  fordicies  auarorum  . 
Martialis : 

Vt  fapiantfatUAfabrorum  prandia  bet£ , 
fanuas  vocar.quia  fuiuinfipiclaj;  hinc  pro- 
wtih-Seta  inJipidior.PerCms  vocacpkbeia. 

Iiiopemquem  copia  reddit^^  Aiuitheca  . 
Ouidjum  imicarur 3.Metamorph. 
Ghiod  cupio  mecii  ejljnope  ms  copiafecit, 

Prettofaobfonia]  Ohioanxm  eft  quiJ- 
quii  vlcra  pauein  &  vinum  incibum  ad- 
\]cii\.\t-G ixci iKT pa,7n(^auATA  vocanrob 
foniamenfls  impofica  (inquic  Rayfius)  Ica 
li  dicunr,Co;w/'iJ«<5f/;Vo,quafi  id,quod  cum 
paneedacur.Hiuc  y&vo\xmobfonari  ,  quod 
eftjfumpcus  pro  obfonijs  facere  . 

Seq-yrubo^aut  &c.]  Alludic  ad  adagiii , 
Afintis  firamina  mautilt  qudm  aurum  . 
Id  genus  hominum  a  Grarcis  nominancur 
x.pctS^osa.yoi.  &  Cuminifeciores  ab  Arifio- 
tele  4.Moral.Nicomach.;cy//,/i'(3Tp/s'(«.vi- 
de  adag.C«»»/«/yec?(»'.  Hos  Itali  vocanc, 
Squartapiccioli . 

D  I  c  I  T  v  R  in  auaros  &  fordidos,qui 
afinina  quadam  ftolidicate  obfefll  adeo  siTic 
cxcordesjcamque  fui  parum  memores,  vt 
folo  pine  mucido,vapp3,&  larido  fubran- 
cido  fcexpleanc.quamquam  opimispol- 
fcifionibusabundenc.  In  quo  fane  vcgeniii 
infigiiiter  defraudanc.fic  &  parcis  ad  vfum 
humanumconcclTis  miferabilirer  abucun- 
tur  .  Vnde  redc  feufic  Cicero  z.  Tufcul. 
Magno  malo  (inquic)  eft  Lomimbus  aua- 
ricia,idcirco  quod  homines  magr.is  Sc  mul 
tis  mcommodis  confliclancur  proprer  in>- 
nienfam  pecunixcupidicatem .  Abanimis 
enim.in  quos  femel  ingrelTa  eit,amiciciam 
honorisq;  dcfuleiium  pellit:  ac  nunquam 
iiidecgredicur,qum  potius  cum  anniscre- 
fcit,&  quamuisfenio  fubeiince  corporibus 
vires  d-crefcanc ,  habendi  cupidicas  ccuit 
pore  ipfo  augecur.Ec  quo  minus  ad  viueii 
dum  fpaci  j  fuperel^l,  canto  plus  ftrueudis 
inceacaopiDUS  cimidiusneceiraria  promic 
Icaqj  quicunq;  auaritia  capcus  Iaborat,CLi 
neminem  amct.a  nulloetiam  amacur;  & 
ciira  omiiia  auro  poftponac,  quanto  plus 
auri  pollider.tantoplus  querendo  inhiat  . 
Vraurifacra  fames  explcatur  pcriculofis 
nauieaciouibus  vltra  anni  &  folis  vias  ad 


quxrendum  aurum  vicas  prctio  commca- 
tur,&in  vifcera  terrx  fxuitur,dum  ad  Iii 
ccrnarum  lumina  per  inuios  monres  agun 
tur  cuniculi  :  vtlcit^  mehcrcule  Dcmc- 
truis  PhalcreusdixeritjAuaritiam  vcl  Plii 
toucm  ipfumexintimis  rcrr?  penetralibus 
fetravfluram  fperare.  A  qua  tamendetcr- 
rcredcberetfuneftum  M.Crafti  exeplum,  Crttfft<s 
qui  dum  Orodis  Parthorum  rcgis  thefau-  auartt.i 
risiuhiat,auaritiam  f.iam  Yndecmi  Legio-  peenas 
nibusj&proprio  capicemulflatam  fenfic,  luit . 
poftquam  apud  Carras  ciicumfufi  vndiqi 
cquicacuSjin  modum  grandinis  dcnfas  fa- 
gictas  paricer  fuderunc.  Icadelecomiicra- 
bili  ftrageexercicu  ,  iple  viuus  in  manus 
hoftuim  incidicj  cuiuscapuc  recifum  legi 
ludibrio  fuiC ,  auro  liquido  in  ridl:um  oris 
iiifufo,vc  quiarferacauri  cupiditate,mor- 
tuus  faltem  faciarccur .  Ceicciliud  veluc 
exoraculoprompcum  vidcri  poteft,quod 
Afl:rononiic.4.Icribit  Manilius  : 
Viiiuros  agimusfemper ,  nec  viuimus  vn^ 

quam  : 
Patiperiorq-y  bonts  qutsq-^  efl ,  qui  plura  re^ 

quirit ;  • 

Nec  quos  hab.t  numerat,tantum  quod  non 

habct  optat  . 
Ss.l  nunc,quod  fupra  promifimus  ,  auari  -^«'«r;  h« 
mores  &  praxin  vicx  depivflum  eamus ,  6  '*'''^is  "z-»- 
illaudabilem  &  impiam?Qu^ramus  hunc  **^  ^ffi- 
in  cubiculo  primum  ,  quid  cractec ,  quid  Z'^^  • 
fomniec.quxcuras  mordeanc,quce  flagel- 
lec  anxietas  Phuonis  mancipium  .  Nun- 
quam  fblus  dormic ,  quin  lemures  fecum 
habear  ac  virunculos  cerrigenas  perpetuo» 
cuniculoru  fcrutacores^  auriphilos.cocus 
incauerniseft  mence&  voco,&  chefauris 
incubac,eruic,conflac,cudic,congerir;  fac- 
cos,modios,ciftas  &  arcas  farcic,  claudic, 
referac,  eicrahir,  fuppucac,  pafcic  oculos 
coIore,copia,variccace.Hicabacum  videas 
pro  akari,  racionum  tabulas  pro  iibello  de- 
uotionis,  calculos  &  cretam  prograiiulis 
precatorijsj  crumena&loculus  diio  cau- 
delabra  fuiit  ,in  quibus  aurum  ,  non  cera 
fulgeciraonecatum  fculpcurs  &  fymbola 
factasimagiiies  referunr .-  lancea  hebrora  , 
qua  debicorum  lacera  cranfuerberar.Cru- 
jus  ftipicem;  in  cornibus  ara:  ludx  cfligies 
pofica  &  Mercuri]  ,duo  penacesquidam  & 
cutelatia  numina.  Dum  fubducir,niulti- 
plicac,fubcrahic,diuidic,orancis  pattescxc 
quicur  ;  fyngrapha  &chirographa  pccca- 
torum  colleiflanea  funt,  compHiicTiio  fab- 
Aa     4  na  citur 


37<^ 


Andre^  Alciati. 


ftafcitur  &  intimns  dolor  ,  fi  in  paftis  3c 
contradtibus  fponfor  excidat  fide  ac  rallar. 
Vt  primu  pcdcs  etFcrtdomo,  rapin^  ficut 
vulturinhians.forum  pro  templo  quxrit, 
licitationesaudit  8i  prccium  rerum  .•  crc- 
fcenre,animus  ridct  Sc  iii  rolis  cubat ;  tur- 
batur.Ianorc  ilio  &  xqiiabili .  Si  inftiu- 
dior  cella  &  granarium.Iouis  arma  inuo- 
C3t,grandincs3C  procellas  accerflt,  prui- 
uasexcipitofculo  &  (alutat.  Vitcsaduti , 
&  contcri  fcgetes,in  votis  &  delicijs  habcr, 
volupra?cft  viJere  ftr.igem  piiblica,plan- 
itusaudire  &  querelis  communes  cgen- 
tium.dumiv.odo  marfupij  vterns  talcntis 
libi  turgeat  quocunqj  iure:fpc  folus  deuo 
ratomnia,&a/Fc(ftu  uuiadit ;  qua  lucri  o- 
dor  fpirat ,  fagacior  canc  feqnitnr  ,dela- 
queo  cogirat,(ifruftratur.  Qiiinimo  tc- 
runcij  vnuis  iaftura  raagis  affligitur.qua 
facrilegio  millies  irerato.qua  denind;a  con 
tinuisperiuriismyriadid^monuminfclici 
anima,qua  plauftrisblafphemiarum  conie 
ftis  in  magnu  ijlud  cosli  Nunseu  fupcran 
tc  rabie.  His.nplerumqj  dotibus  cxornat 
•vita  fua  tenaiopum  &  fordiduscorrafor; 
iiec  mirum,  inquo  mctus  omnis  pcEnarii 
extindus,&  fpes  pr^mij  ;cuicoslum  fabu 
la  eft  &  iHfcrnus.  Qu^id  ni  fabula  ?  quj  fu- 
pcros  cxcos,da:monas  mortuos  iam  pridc 
prorfus  fibicoufingit-Itapertinaciterma- 
Juseft,  ncc  vtbomis  fit  veuit  viiquam  iii 
meutem,licct  videri  taliscupiat,&  fimulec 
deuotioneexteriori  habitu;fpei.'>atur.ii& 
ipfe  in  anno  ferp.cl  in  cxtu  fideliu,&  mur- 
murat  labijs nefcio  quid,curuatgenu3,& 
fufpiiat  fixusmobtutu  (acrasimaginis.Su 
-  .  t  fpifdt,  iiiquam,  fi  fumptuofafic&  incru- 
ftata  nobijiorimetallo  ,  dcplumare  vcllec 
ac  detrahcre  corium  .  Igneusferuorora- 
tionis,qucm  mater  hypocrifis  parit.  Sicut 


uofio , 


paral)  fis  ncruos  diffoluit  &  ligat  fcnfu  J , 
ita  morbushic  vigorcm  animi,  nefcexe- 
rat  falutari  conccptu  :  diftrahirurincurfu 
vanitatis  afl'uet:£,  ne  colligat  fpiritum  & 
aftlirgat.in  tcrrciiis  hcErctimmerfns.vt  ra- 
naiuluto;&  quod  rubetajcoringit,  hoca- 
uaro,vt  copia  nunquam  faturer,  &  in  ipfa 
rcrum  afflucntia  famc  moriatur-  Auari- 
tiam  porro  ipfam  monftrum  horrcndum 
dclcribit  Crinitus  lib  z.  Pocmat, 

Ecce  horrenda  oculis  heufacies  meis 
Ral tim  fumifico  defiliens  ipecu, 
Immane  monflrum  conflitit , 

Cuifunt  (^  manus,et  pedus  ahenea  , 
I,t  diris  coluhris  implicitum  caput  . 
TroKS  humana  ,  tamen  iurida  buxeo 
Fallore,^  maculis  fquallida  Ituidis 
MonHrabat  infitam  fnmem . 

Tunc  primumpauido  dirigui  metUt 
Etmcns  attonitis  tcrpidafeiifibus  ; 
Vnde  h&c,  obflupui,1anta  luesforett 
^iluA  fic  tabificis  noxia  fordilus 
Vrbes  c^  agros  inficit . 

Sed  tnox  cum  licuit  cemere  clarius  , 
Et  dirum  video  prodigijfcelus : 
Agnoui  cuptdis  tmplicitum  ziris 
MonHrum  ,  qui  mifera  foUicitifame 
Nil prdtcraurum  cogttant . 
Vero  vcrius  igirur  eft,quod  a  CrifpoSal» 
luftio  rcfertur  inhuncmodum:  Bellua, 
fera,imnianis,iutoIeradaeftauaritia.  Q£6 
intendit,oppida,agros,fana  atqj domos  va- 
ftat.diuina  cura  humanis  f  ermifcet. Neq; 
exercitus,ncq;  mo:nia  obftanr,qu6  minus 
fua  vi  penctrct:  Fama,  pudicitia,  liberis, 
patria  atque  parentibuscundos  mortalcs 
fpoliat.   Auari  quoq;  hominis  infeftatio- 
nem  habec  Phoedrus  .•  Vulpu  cubile  fo' 
diens^c.  ledor  indc  petat,quianos  pro- 
peramus . 


Auariti 
quale  m 
firttm , 


U 


Emblemati-» . 


In  aulicos  . 

EMBLEMA      LXXXVII. 


V 


A  N  A  PaUtinos  quos  educat  aula  clientes , 
Bicitur  aurati-s  ne^lcre  compedibu^  * 

COMMENTARII. 


I. 


IV  V  £  N  T  $  ciiicinnatuliis,  veftcmore 
aulicorum  indutus.in  cippo.vel  pcdicis 
aurcis  inclufus  detinetur. 
II.  A  L  L  V  s  I  o  eft  ad  Diogenis  apoph- 

AureA  co  thegma-.diccbat enim  Ariftippum  CPhilo- 
pedes  au.  fophuni  aulicum)  aureisteneri  compedi- 
lieamm  .  bus,ne  poiTetcxirejquod  fpledidiorc  Prin 
cipum  vitacaptus,  Philofophicam  vitatn 
mentirctur-Inquo  fenfu  etiam  Sencca  di- 
xitjftultumcirecompedes  fuas,  quaquam 
aurcas,adamare. Id  tamen  quam  ftudiose 
faciant  auIici,ncmo  cft  quin  videat.  Qjj^an 
tum  autem  pertinct  ad  noftri  diftichi  ma- 
teriam,videiur  refpicere  ad  M.Catonis  Ic- 
pidam  feiueniiam.-Dicebatenim  furespri- 
«iicocum  fuitoium  ui  aetuo  &  coinpedi- 


bus^tatcm  agerc,pubIicos  inauro&  pnr» 
Dura  vifendos.RetnlitGelliusIib^.i  i-cap. 
1 8.  Huc  fpeftar  adaginm  ,  -^pvaau^Tri^f^at. 
aureA  campedes.  Proiierbiali  mecaphora 
dicitur  feruitus  fplendida  &  aniabi!is,qna 
liscftfere  vira  aidicorum.Horacius  de  ir- 
xore  formofa  .• 

Tenetai  graf.t 

Compede  vincfum  . 
Vidc  etiam  adaginm  ,  Leo  chordula  vin' 
<9«j.ApudPhirarch.Theophraftuscxpro- 
brat  Ariftocc!i,qn6d  rcInTb  Academiamal 
letin  Philippi  aula  ve>-fari  ,quod  &antc 
fueraca  Diogcne  reprehcfum.Ariftotelcm 
cosnarc  cuando  Philippo.Diogenem  cuna 
Dioseui  placcret . 

WAUA 


378 


Andrcae  Alciati. 


II  I.  Vu4NA  aula]  cfnhcton  \cri(fimum  ,     ra  aulicimoiioncs,&  flrobilI,qui  vcntofu 

quia  aula  iiiaiii  fjepe  vcnto  fuos  affeclas    moq;  ebrij  merafibi  fomniafingunr,nihil 
laclat .  non  fpcrantjuiliil  non  promittiinr,feruitii 

Fnlatnu.  Palatinos]  Palatinus  mons  didus ,  fu-  te  vohintaria,  caq;  grauiore  prerfi ,  quod 
pcr  quo  Ronia  piimo  a:dificata  fuit,&  iti  etiam  ciim  poflint  aflererefefcefFiigianul 
co  Regcs  primo  ,  deinde  Confules,  podea  la  quxrunt.  Minosca  de  re>  quo  temporc 
Imperatores  maioreex  parte  fedem  ha-  curis  vacuus  ruflicaretur.carmen  fcripfir, 
bueruiit.Vnde(godu(5l;um  puro,quod  ij,    quod  taleell : 

quiindomibus  principum  habitant,  vel  of    ylulicui  infipiens,^  fHmu  ehrita  auU,       Mtnou 
ficium  cniialeexcrctnt ,  palatinidicaiuur         Se  fperautpoUicifu  credtt  ad  aftraz/ehi.   cartne  k 
('iicet  etiam  a  palatio  id  non  malc  tradu-    Zt  dum  captat  iners,^  fe  forepojje  beatilt  (HtUcff  .     \ 
xeris}  quietiam  Comites  &  Cunalesdi-         Vt  qui^eret  edax,  certafuttira  putat t 
cfitur  nortrofxcuIo.Alciatus  in  l.fcrii:ijs,    CompedibusJlricieO^manicts adjlringitur  \ 

de  palar.facr.Iargir.jib.ii.Cod.  excors ,  \ 

Aulix^.  ^«/«]  Aula  propricdiciturlocus,  qui         Et patitur vana  credulitate capi . 

peiflatum  habet .    Nunc  domos  &:  regias     Ore,oculK,vuUumentittir,fi.pe  ret*nttu 
priiicipum  anlas  vocanuis  ,  quod  ante  fe         hlufqtiamjcruili  conditionemifer  . 
habeant  plerunq;  loca  fubdialia  &  ampla.     Nam  qu&feruities  efl  turpior,  imopudeda, 
Vidc  pliira  de  hac  voce  apud  C? l.Rhodig.         §^am  turpe  (3^fuedii  spontefubire iugui 
lib.i2.cap. 5".  Verilfmium  hoc,  Aulicavita,  fplendida, 

Auratts  compedibfts]  Prouerbium,  AU'    miferia  .   Habent  enim  aulae  fua  mylleria 
re&  compedes  .  non  cuiuis  obuia  ;  habet  hoc  pelagus  fub 

l„  AvLici    appcllantur,  qui  in  regum     vndis  latentes  fcopulos,  qui  nauigantibus 

A   r  '  -^   principumv^  aulis  educuntur  &  iiutriun-     non  apparcnr,  antequam  grauiter  impege- 
f,.^.       tiir;hiquidem  viuunt  fplendide.epulatiir     rint :  Vnde  redeamicum  monct  Ouidiiis 
lautilfimt^vcRiuiitur  magnifice  ,  mcedilt     lib-^.Tiift.eleg.^. 

f.iperbe,  verbis  vtuntnr  fefquipcjalibus  ,  Vfibus  edo^oft  quidquam  credis  amico , 
prxliimunt  maxima  qucCiiisifrausqj  fub-  Viuetibi,^  longe nomina  magnafttge. 
limi  regnat  inaula,  adeo  vteorum  felicif-  Viue  tibi,quantumq;potespr&luRriavtta, 
fimaomnium  videatur  vita.  Interim  ta-  S&uumpr&lujlri fulmen  ab  arcevenit, 
menfui  iuris  noii  funt,iiec  ingenue  liberi,  Nullum  enim  efl  vit2gcnus,quod  totca- 
imo  aureis  vincuhs  alligati.impliciti  &  ir-  fibus  ac  mutationibus  fit  obnoxuim,  qua 
retiti  rectedici  pofllint.  Non  enim  anim-  vitaaulica.  Exemplo  nobisinterinfinitos 
aduertunt  quantuni  voluptatis  &  oble-  fit  vnus  Petrus  Vinea  Campanus,obfcuro  -^^'''^■^  ^' 
damenti  fuppeditet  viuere  Kijai  fxiv  ,  loco  natus  ,  fed  dodrina  atq;  eloquer.tia  ,  "^^  ^^^- 
akk'  iv  ihiv^iph  ,nccA\]s  gnathonum  quantum  a:tas  illa  tulit,infignis,  Friderici  P"^"^^' 
morcaut  parafirorum  nelciocuius  reigra  IMmperatorisarcanorum  omnium  priii- 
tia.maiium  deofculari,  ridentiarridere,  &  ceps  ac  muderator  .  Ca:ietum  per  inui- 
fardc  palpando  quamlibet  perfoiia  indue-  dian),qu2  iu  aula  &  oritur,&  nutrimcnta 
re  .  In  quibus  facliitandis  quid  (obfecro)  habet  ('licet  Germani  dicant  Inuidiam  iu 
fidci  aurbonxmencis,  qua:  honefti  ratio  collegijs  &  monaflerijsnafci  ,[inaulis  nu- 
cflepoteil: ,  ciim  fimulariouis  &  perfidia:  triri  &  viuere,  in  xenodochijsmori,  atq; 
fciuinam  inexluuftam  in  animo  pra:fen-  virtutisperpetua  eflinfedatrix,  in  fufpi- 
tem  vbiq;  circumferant?  Elegans  aulico  cionem  addud-us.tanqnam  cum  Pontifice 
rum  defcriptio  haberurapud  icneca  Tra-  Alexandro  III.  fentirct  (quo  cum  Fride- 
gicum  Hercule  Oeta;o  :  Dcusbclhim  gerebatj  lurainibus  efl  pri- 

JPauci  reges,  non  regna  colunt ,  uatus  .    Cuius  rei  impaticns,  atq;  ob  id  ia 

Flures  fulgor  conuecat  auU  ,  fuiorcra  vcrfus,  ad  5ancT:um  Miniatum  , 

Cupit  hic  rcgi  proximus  effe  ,  quod  Hetruria:  oppidura  efl.fibi  ipfi  mor 

CUrusq;  Utas  ireper  vrbes  :  tem  confciuit .   Rcfert  Fulgentius  lib.  6. 

^  Vrit miferurn  gloria peElws  .  c.  r  i.  Lucianus  eo  Commentario  ,  quem 

Sane.vrid  paucis.fi  qni  fint.qui  vicara  pa-     fcripfit  deijs,  quicondudi  mercedeindi- 
rafiticam  vuianr,  totam  illam  quidemad     uitumfamilijs  viuunt,  fcitc  aula;  pidu-  j^uU  d$- 
alicnura  comparatam  arbitiium,fiut  reue    ram  cxplicuir,  ncmpe  veftibulum  fublinie  [criptio  . 

&in. 


Emblemata  ^ 


179 


&Iiuuratum,abruptiim,lubricoq;  aditu  , 
ita  vc  pleruuqi  qui  fe  ad  fiimfnum  peruc- 
nillc  putant,pr2ecipitesceriiicefra(fta  dei)- 
ciantur  .  Incus  opiilcDtiaerftenratio,  fpes 
fallax,ambicio,a:mulatio ,  obtrectano,  fu- 
mi,arlulaciones,mult2  manus,  pauca  cor- 
da,hixus,anaritia,qua;omnia  fpeciofis  fu- 
cis  teguntur-  Nam  quiin  aulis  funr  arri- 
fores,hos  habes  &  arrofores,-m6  &  derifo 
xes.qui  fimulate  omnia  gerunr.Intcrroga- 
tus  quidam  iniufiarum  pa'atinarum  pa- 
iientiifimus,quomodo  fer.e(flatcm,rem  in 
au.israriffimamjefle:  confecutus  ?  Iniu- 
rias,iuquit,accipiendo,&  gratias  agendo  . 
Circumferuntnr  verficuli  nimium  vcriau 
thoce  incerto,  de  muiiftrisin  aulis  princi- 
pum  feuefccntibus  : 
KegumfoUicita  quicunq^fenefcit  in  aiila  , 

Autfurit.aut  zltro  cencupit  effemifer  . 
Lucanus  non  {ccus  fenfilTc  videtur.dum  8. 
dc  bellociuili  inquic  .• 

TY^nt  Aulx^ 
§)ui  zolet  ejjepus:virtus  (^  suma  potefioi 
No»  coeunt . 

Kosquoq;  Germani  de  aulicis  ferio  ioca- 
mur:  L^ng  z,u  hoff,  lang  z.h  hcell.Scnb  fa- 
«e  jIIc  poeta.qui  aulam  igni  comp3rauir,a 
quo  non  nimium  diftare.nec  piopiusacce- 
derc  iuuat.  Sic  ille  : 
Vicinum  torret,  longinquii  noiuuat  ignii, 

Sic  neutro  pota  efl  aula  iuuare  moclo  . 
Ki  nimium  femotus  eris,fiimiumq;  propin 
quus  , 

Vtiln  ignts  erit  proderit  aula  ducum  . 
No  poflum  coroiiic^is  loco  preterire,quin 
huc  apponam  Alphabetum  auIicum,quod 
a  lacobo  Reiueio  excellentiffimo  Mufico 
fymphoniaraccommodatnm  me  aliquado 
canere  memini  .• 
A  ula.  eadem  esi  omninofides,  quA  mobilis 

aurA  . 
B  landitur  ,fed  pofi  mordet  e£U  fcorpius 

Aulx^. 
C  «njilijs  raro  tnelionbus  vtitur  Aul^^ 


D  ijft>nulet,reg»are  diu  quipofcit  in  Aula. 
E  xuh.t  integritas  ,pii;tai  ,^  candor  ab 

Aulrt-) . 
F  erre moram,atq-^iram  fr&nare docemur 

in  Aul^T-j. 
G  rAnde  fophts  ridere  bonos  cenfetur  in 

Aulr^. 
H  orrent  -vera  loqui  ,  cupiunt  qui  crefcere 

i/2  AuLt-j. 
I  nuidiam  qui  ferre  nequit ,  difcedat  ab 

AulcL^, 
•  K  yrie  ,  qui  fenuere  canent ,  eleyfon  ,  in 

Aitla. 
L  anguent  virtutes,fcelus  omne  at  regnat 

i»  Auli-L^. 
M  uneribus  mentes   hominum  capiuntur 

in  Aul^L->.  ' 
N  ugas  Aula  leues,&fumos  veditinanes. 
O  tia  quisqups  honesla  cupit ,  procul  ext' 

at  Aulft-). 
P    orta  Erebi  in  terris  Aula,  0*  tua,  Tan- 

tale,paena  efl . 
Qu£.fius  adulari  &  mentiri  ejiprimus  in 

AulrLj. 
R  ara  auu  in  toto  ver^e  pius  aulicus  or- 

be  eji  . 
S  inceris  &fimplicibusv&fem^'inAula. 
T  urpe  fenex  O"  inops  quando  incolit  au. 

licus  Aulam  . 

V  it&  dijfcilu  method^  bene  dicitur  Aula . 
X  anthe  retroibts ,  eritquando  conflantia 

in  Aulrt^. 

Y  dra  Aula  efl  capitum  multorum  horren 

dx  venenis . 
Z  enonesfatui  funt  t /itque  Thrafones  in 

Aul-i—>, 
Phuade  re  aulica  habes  apud  i^uguftin. 
Niphium  lib-z-  Deftatuetiam  &raiferia 
curialium  agit  AEtieas  Siluius  epift  41.  & 
\66.  pulcherrime  Antonius]  de  Gueuara 
in  fuafcholaaulica.  Extacetiam  libelluj 
idiomatcGermanico  plane  feftiuus.inquo 
tota  praxis  aulica  fub  perfonis  animalium 
graphice  repra:^cntatur  . 


la 


380 


AndreaeAIciati 


In  fordidos. 

EMBLEMA      LXXXIIX. 


(^  FJE  rosfro  i  clyTtere  velut  ^  fibi  froltut  Alttum 
^^     ibis  -i  Ndiacis  coznita  Littoribm^ 
Trans^t  opprobrij  in  noTnen'.  quo  Publim  hoUem 
Nafo  fuiim  appellat  ■^  Lattiadesj^  fiium  . 

C    O     M    M    E     N    T    A     R    I    I. 


j^  T  B  I  5  ar.is  AEgyp:ia  ,  fcre  !ioc  Iccoin- 

X  curiiat,&  fibi  ipfi  pcr  pcfteiiora  roftro 

ll/ts .  aliiiim  prohiic .  Ibidis  au:em  f  jrmam  fic 

dcfcribic  Hcrodotiisin  Eiitcrpe:Nigra,i(i 
c]uir,tota  ve!-;emetere(l,ciuribiis  gruinis, 
rollromaiima  cx   parre  aduHCo  ,  ejdem 

Crex .  qtia  ciex  (aui-  piig  iax,&al  cibiim  com- 
parandum  iDt^ciiiofa  )  ma^nitndine  ,  Et 
ha;c  quidcra  fpeticseft  :)igranun,nua:  tTi 
fcrr^enribus  pugiiain.Atcaram,qu^  pcdes 
hurnanis  fimilcs  habsnt  (nam  b;fjria;ibi- 
dcs  ruiit)gracile  capur  ac  totum  collum, 


pcnnajcandidar,  praercr  capur  ccruicemq; 
&extfemaalarurci  &:  natium  ,  quasomnia 
funt  vchcmeiner  nigra ,  crura  &  f.c'cs  al- 
tcriconfentanea  •  Colitur  ab  AEgvp:ijs , 
quia  ferpentes  alatos  cx  Arabiain  A  Egy- 
ptum  verc  ineunre  commigrantes  interfi- 
cit.  Sic  qnoq;  Cicero  I.  de  NaturaDeor. 
Velut  ibcs  maximam  vim  ferpcntum  con- 
ficiunt,cuni  fiiit  aucs  ex:eifa:,crurilnis  ri- 
gidis,corneo  proceroqi  roftro  •  Auertunt 
peftem  ab  AEgypto.cum  volucres  angii.cs 
cx  va(\ua;e  Libya;  vcnto  Africo  inuedas 

inter- 


Emblemata-j . 


3S 


irttcr/Tciu«ia(q5  confumunt:cxq«o  fit.vt 
i\]x  viux  ncc  morfii  noceant ,  nec  odore 
kiortux  • 

P  L  I  N  I  V  s  lib-8.cap.17.  dc  Ibidc  fic 
ait  :  Simile  quiddam  &  «olucris  in  eadeni 
AEgypto  monftrauit,  qua:  vocatur  Ibis  , 
roftri  aduncitate  pcr  cam  partem  fe  ab- 
lucns  ,  qua  rcddi  ciborum  onera  maxime 
falubrceft.HiEC  Plinius.Vide  Ariftor.  lib. 
9.dehi(tor.aniraaI.cap.i7.&Iib.3.degenc 
rat.anim.c.  6.Ammianum  lib.ii.  Hiflor. 
Pompon.Melam  lib  3  .cap.?.So]inum  cap. 
^f.Plutarchumde  indttflria  anim.  Pietid 
Hieroglyph.lib.  ly.QuamobrcraOuidius 
^  Callimachusfuos  ajmulos  &  obtrec^^a- 
tores  hoc  nomiue  infigncs  cflfe  voluerunt, 
vt  mox  fpbiiciam -.-*•••  ^        •   r"*:"      •' 

CLYSTEREvelut]  Clyftcr  GrxcisxAw 
S"i(p,  >i\'j^[Jt.oi,K\'Jcr,UA,sy)i^'Jijfji.et,8c  kKu 
^•tipiov,h  vcxho  K\6^Hi',  quod  cft  ailuere, 
etfi  in  genycomne  medicamenti  genus  fi- 
gnificet.^Uod  liijuidiim  inpartcm  aliqua 
infunditit^sJ^miBo  in  fpecie  plernnqj  acci- 
pitur  fotiftnipro  medicamento,  quod  pcr 
anum  in  mtcftiua1niicitur:vndectiam  evn- 
//*  dicitur.  Huius  autem  medicamenti  v- 
fum  hominibus  oftendiflcibin,  refcrt  Pli« 
nius  lib.S.cap.  17. 

Ihisj  be  Ibidc  lege  quaz  fcribitFIutar' 
chus  Comment.Vtrum  plus  ratioiiis  infit 
tcrreftribus  animanribus  quam  aquatili- 
bus  ;  Strabo^  Jib.  17.  V{ji.ipaTetTQv  J^i  » 
t^if  ,  Trt^Apyai^Di  fiiv  KctTo,  <Ty>)^it  k$" 
liiyz^oi  .  J^iTT»  J^i  TMV  ^PoiAv  ,  V  y.iv 
"TnKetcytuhlf  ,  »  <^i  oA»  fj.ihouvet  ,  u.i^i) 
J^'  eivTcoV  A-Tretyet  TpioS^o^  gV  h'Ki^etv- 
^■pHets  . 

Ntliacis  eognita]  in  A  Bgypto  nota. Ari 
ftot.^hiftor.anim.Sunt  vero  ibes  tani  pro 
pris&  pcculiarcs  Asgypro,  vteitraeam 
regionem  viuerc  non  ponint,  afportatxq; 
ocylTime  moriantur.  Hinc  ibes  hiercgly- 
phice  Afigyptu  fignificare  fcribit  Pierius 
i7.H''eroglyph.De  Nilo  porrd,qui  mira 
ferocitate  vniuerfam  AEgyptum  beat  al- 
luuioiiefoscunda.habes  multaapud  Pop. 
Welam  lib.  i.cap.?. 

Transijt  opprobrif  in  nomen  ]  translata 
cftin  probrofam  appellationem  fordido- 
rum  &  obfcqnornm.Vidcturautem  Alcia 
tus  vel!cfacerenouum  3dagium,&  mcri- 
to.  Njm  Ibides  pofliimus  vocare  fordi- 
dos.proprer  auishuius  naturam.quando- 
quidem  fic  vocauic  OuiJius  hofie  fuura  % 


in  quem  fcripfit  Ibin.-3c  Callimachus  cac- 
men  maledicura  fcripfit  in  Apollonium, 
qui  Argonauta^celebrauit.quani  tcdono- 
mineappellat  Ibin.vt  3itSuida.s . 

§>ji^o  ?ublius  hoficm  Nafo^c.]  Ouidius  Ouidius 
Cailimachumimiiatu-J.aducrfiruimquen  *nlbin . 
dam  (uuiH  Ibini  appellauit  ,quod  virum 
Romanum  menciietur:  vel  quod  eiulan- 
tisOuidii  vxotem  turpi  amorc  radus  fot- 
licitarit:mutc.S<];  ad  AuguOum  defertet  , 
quodiutiusin  exilio  Poeta  detincretur. 
Itaquedodumeniifit  Poemarion  in  Ibim 

*Nafo,in  quononcxprcrtltmalcdici  nomc, 
fiue  quod  inultus  malcdicat,  &c  prouoca- 
tus  regerat  ineum  conuicia;fiuequ6d  ali- 
qiicm  noininatim  carpere,  &  ita  vcrbis  pro 

j.fGiudere.Jcgc  probibjtum  enet.Ouidiuseo 

■'dem  opufculo  iij  Ibim  : 
Niic  quo  Battiades  i/jimicu  deuouet  Ibim : 
Hoc  ego  deuoueo  tcq\  tuosq.  modo  . 
Battiadcsq-^   Callimachum  intelligit ,   CaUima' 
Poetam  elegiaeum  Cyrenxum  ,  difcipuICi  ^^«'  . 
Hermocratis  lafei  Grammatici-Hic  Apol- 
lonium  Rhodium,qui  fc  ingratum  difci- 
pulum  pia;buerar ,  d.ris  imprecationibus 
deuouk,cumq;  per  contcmptum  Ibim  no 
minauit ,  quafi  auem  Aigyptiam  &  Alc- 
landrjnani.fiue  quod  Alexandrinus  efler, 
quamuts    Rhodius.diceretur  ;  fiuequod 
fputcifnmus  &impudentiflimus.  Dicitur  Cur  Bat. 
aurem  Battiadcs,aut  quia  originem  traxit  tiades  di 
a  Batto  rege  Cyreneufinm.qui  alionomi-  ^^*. 
nedicitur  Ariftieusrautquia  Cyrenjei  om- 
nes  a  Batro  gaudebant  dencminaii ,  ficut 
Cec ropidc  a  CecropeNam  Baitus,  vtait 
Piiidarus  in  Pythijs  Ode  4.  rcx  fuit  incli- 
tus&  probus;  quamq;  charus  fuerit  Cy- 
rena:is  ,  aperit  Ariftophanes  in  Pluto.ViJc 
^rowcxh.BattiSitphion  .  Suidas  Callima- 
chum  Batti  filium  &  Mefarmx  facir ,  qu: 
etiam  huius  pocraatismeniiiiic  his  verbis: 
i$l{,  inquit  ,  gV/  Tror.if/.et  iTnTt^S^iviij^evDV 
H{  elyei^netv  ^  KoiJop/etv  f/V  T/i  A  ^i^ilyi' 
vo^.ivovjy^pov  re    KetKKiuA^ov  .   tj^v  J''^ 
ovTOf  h^-TToXhcovioi  6  ypef4-*s  TA^pyovetv- 
TiKet.Ac  Apoiloniusuon  tam  dodoti  fuo^ 
quam  parris  ingratus  ,  merito  nomenid 
forticus  eft,  prscipuc  ciim  per  ignominia 
vocabuhim  fpurcifTroK  vakicr  s ,  qua  re- 
fertiflima  patriafuir.quam  tum  auerfaba- 
tur.ferre  coaduselfet  .   Ouidios  I»b.4.A- 
mor.elcg.ij.  i]c  laudat  Callimachum  ;  IV. 

Battiadcstoto  fcmper   cantabitur  orbe  ..   Ho7nims, 
I.D  diciuir  ui  piitidos  &  ibiditiequa-   impnyi  (.t 

d..ia      [e.rdidt . 


582 


Andre^AIciati 


dani  indgDes.vt  qiii  turpia,?i  qne  alioqui 
lllcijcij  iidem  requiruiK  ,  etudantc^  apc- 
riur.r,-^  qu^  natura  prouiHa  voluic  clTetc- 
^a  ,  dercguiuenuleanrq;  ficq;  iitetrium 
loquuiifur,  vt,quod  vulgo  diciroIer,podi- 
ccu)  ex  ore  facianr.  Hositiqj  nou  ab  rc  I 
bides  drxcris,ideft,  fordidos  &  incprulos ; 
indigiios,  ioquam  ,  quiin  hominum  a!bo 
uiiroerentiii;,  pcrfpcdoauisingenio-  Hxc 


enim  (vt  dixirausj  roftri  aduncitate  fe  pet 
cam  purgac  pa»tem,id  e(V,aluum,qua  rcd- 
dicroorumoueramaximc  cft  falubrc-  Df 
panthcra  ferunt,cam  tam  auidam  e/Tc  ex- 
crenieiuorum  hominis.Tt  fiiii  vafc  fufpca 
daiitur  alcius  quam  polTit  attingcre,  cne- 
cer  fefcdefarigatJ  porrccfVti  corporis;  It* 
nonnHilis,quodcftfcEdiirimum,id  dulcif- 
fimum  eft.  Vidc  prouerbium.Oyce  loqui. 


In  diaites  publico  malo» 

E  M  B    L  E  M  A      L  X  X  X  l  X. 


A   N  G  f  I  L  L  /!  S  (jr{!<ijuis  c>iptat ,  fi  limpidd  verrat 
"^^    Llumwd^  fi  illincs  auyt  adire  lacii^  •, 
CaJJ^ti-i  crn ,  ludctfj^  opird7v :  m>jltutn  excttet  ergo 
Si  cretiCi  d^  vitreas-paimula  turbet  aquasy 
Diues  ertti  Sic  ijS  res  pubi:ca  tarbida  iucro  elf , 
^lut  pAcey  arctatt  l^gibiis-i  efuriunt . 


COM- 


Emblemata-> . 

C   O   M    M   E    N  T   A   R   I   I. 


353 


DV  «  pifcatores  in  aqiia  ftagnantepi- 
fccs  vcuaiitur  :  altcrqiiidcm  pcrtica 
aquam  tarbarc  viHetur,3lcer  exaqua  tur- 
bulciuacaptamangiillam  extrahit . 

I  D  vjflctur  fumptum  cx  apologo  e]UO- 
dam  Aifopico,  depifcatoreaquam  verbe- 
rautc  ,  vrhigientcs  pifccs  incaute  in  retia 
prolabcrcntnr.  Qjiamaquarum  turbatio- 
ncm  cum  culparcr  aliquis.llatim  luiic  pi- 
fcator:  At  nifi,  ait,  fic  rooucatur  vnda,  me 
roori  efurlentcmcft  neccde.  l'roinde  vul- 


mar.Virg./.AEneid. 

Litus  nra. ,  ^  U»as  Rringat  fine  palmul» 
cAUtes  . 
Vitreas  aquas]  Pcrfimilirudinc  ritree  jquitii- 
dicunturaqux  cum  func  quicrr.iiec  tur-   /,-g,t_,, 
barx  Statius  y.Siluarum  .• 

Vitreasq;  natar/4 

Plaudit  aquas  . 
Turbet]  Arirtotcles  lib.S.de  nat.aiiimal. 
cap.i.Anguillx.inquit,  paucxqusdam  , 
cercisq;  locis  vcfcunturlimoatqj  edulijs,  rumnatn 
ra-j. 


Angu^U^ 


gato  Adagio  ij  dicunrur  anguillascapta-  fi  quisapponatSed  piurima:  dulci  humo 

\i  ,  qui  priuati  quacllus  gratia  tumHltus  re  viuunt ,  idque  qui  viuariis  anguillariis 

concitant  ,cum  vidcant  publico  Reip^ibJ.  dant  operam,ob(eruant,vtquam  maximi 

ftatu  nihif  fe  pofle  corradere.  Itaquc  non  pura  finceraq.  fitaqua,  fluens  femper,  8c 

mirum,fi  feditioncscnatasefTcgaudeant,  efflucns  pcr  ripas,  vbi  viuaria  extrnutur. 


vcletiara  cxcitcnt ,  quo  publicura  cinita- 
tismalum  in  fuum  vertant  commodum  • 
Proiierbii  vfum  ex  Ariftophanis  vcrbis  in 
Equicibus  colligcrecritfacilc . 
CfTTip  ydLp  01  r*fiy)f^KHf  6tipa(jt,ivoi  «B-g- 

Ot*"  /*6f  »  ^iiAm  KftTAT^ ,  h<tf/.(i{ivv' 

ffiv  iS^iv  * 
£'«ej/  «T'  «Lva  Tj  >at/  KttTe»  rov  /iop^spov 

KVKaftV 

TfltpatTTHS-  . 

Teeifii,vtts  qui  captat  anguiUai,facit  j 
§h(ietJi  cum  funtjiagna,  venatur  nihil  : 
Sed  toerium  vbi  omnt  illae  C^  hacfubuer- 

tirit  , 
Captttr»  magna  */?  ":  tu  quoq^  vbi  pertter- 

bauerit 
Uanc  ciuitatem,&  inde  plurimum  capis . 
Videadagium  ,  Ang-uillaf  captare.  &  Pic- 
rium.Hicroglyph.z? 


Namnifiaqua  fitclara,  breui  ftrangulara: 
intcreuncbranchiasenim  habent  cxiguas. 
Hinc  turbare  aquas  folici  funt,  ^uicas  pi- 
fcantur.Hsc  Ariftot. 

Diues  erit]  ditabitur  cx  copiofa  ca» 
ptuta. 

Sicifs  respublica  C^c.]  Simijitudo  crat, 
cuius  hiceft  a.trsroS^o^n . 

Turbiiia]  tempotc  tumujtttsaut  bclli  . 

Pace]  tcmpore  pacis . 

ArBati  legibus]  coaJti,rctcntiquc  iugo 
legum  ciuilium-Elegans  mctaphora  a  vin 
culis  aut  compedibus,  quibusilligati  fou- 
tes  retincntur.Lex,tcl^e  Ciccrone,  vincu-- 
lumeft  ciuiracis.Iibcicacis  fundamcntura, 
fonsa:quitacisj&c.  Nec  (ane  aliunde  roa- 
gjs  floret  Refpublici',qnam  cum  lcgum 
vigetauckoricas:qu;einftituc3:funt  praeci- 
pue  ,  vtearum  mctu  huraana  coerceatur  Lex  eur 
audaciajtutaq;  fitinter  improbos  iunocen  primum 
tiajtradit  Ifidorus  auc^lor  non  oronino  tatn-j. 


ANGVlLLAS]  Dcangtiilla  diximus  fd     malusHuc  pcrtinctauodalicubi  di^um 
^~*'  eft  a  Demofthene  :  iS^iv  o^iKof  TcAeo»?  , 

Wf/f  y.ii  ViOpA  iTri  TkV  eiS^tKiVTAf  e>H. 
Nulta  vtilttas  ciuitat:s,ciu&  no  habetner 
tios  inininriofos  .  Legis  virtuseft  impcia- 
re,vetare,permittere,punire,  aic  Modcfti- 
nus  .  Seneca  91  .epift  appellat  leges  minis 
mixta  prajcepta,  confticuuntur  itaq;  legcs 
poena.Ergo  punit  lex  ea  etiam  inrerdi(fto  » 
quxnon  fponteadmittuncur  flagicia  ,  fed 
culpa  aliqua  acq;ignorantia:vclex  Aqui- 
lia  cul pam  in  damno  daco  vel  leui  'imam  » 
1.3X.Siputator,1.4+.a'JI.Aquil.fF-  Sedad 
rem.-Ieges  conrtri.nganc  improbos,  aliosq ; 
iiiofficiQCQUtiiiait  Repub.  quioi,  nulla- 

quc 


pra  Embt.xi. 

Si  limpid»  verrat  Tltiminnf^x  In  aqua 
pura  8clucenccpifcetur.Virg.6.AEneid. 
Remis  vada  liuida  verrunt . 

iQimes  Ucttt]  finelirooOuidius  j.Me- 
lamorph. 
Tons  erat  illimis,nitidis  argenteui  vndis^ 

Caffiif  erit,ludetiji operdm]  id  cft.fpe  cx 
cidecnihil  capicr,  fruftrafe  laborafTc  fea- 
uccProucrbialcs  metaphora:  • 

Multttm  excitet  ergoSi  creti]  Si  multii 
arcna:  vcl  fab  ili,aatca:ni  linsiuccxcitarit. 

Falmulz]  Rcmiextrema  pars ,  fic  di- 
^co  c^uodptotcofa  eft  iii  oiodumpal- 


384 


Andrcae  Alciati 


lugt!  pro' 
legufytKi 
hlo . 


IV. 

Vijcari 
anguillM 
qutd . 


quc  teiitatj  tnmultu.Sic  M.Tull.  pro  Stx 
tio:  lllum  totiam  funeribusRcipubexuI- 
taiueni  ac  tripuciiaiitctiijlcgumffi  poflet , 
laqueisconftriiigerct.Rcbuscnim  pcrtur- 
batis  fcelerati  homines  fibi  pollicentur  im 
punitatem.qua  nulla  maior  arl  peccadum 
illecebra.Proindeapud  Suetouium.Iulius 
Ca'fardi(flitabat,iis,quosgrauiorcrimiuri 
vcl  inopizluxuriaivc  vis  vrgerct,bclIoci- 
iiili  opus  e(l'e.  Cum  fuperioribus  iflhsc 
adiungo:arf^atos  legibus  pro  iis,  qiii  legd 
iicxibus,&  quafi  iugo  continentur .  Nam 
&  iuguiTi ,  'egum  fyn^.bolum  fuiilcinter- 
pretes  quidamrerum  facrarum  doccnt  . 
Rediapud  Virgil.in  i.AEneid. 

■  T.fgf.sq-j^  ■viris  ^  moeniA  penet . 
Qm  enim  legibus  parent.fimilrtudiuc  qua 
daaicollafubdereiugovidentur:  vt  fub- 
irciugum  uiferiores,quipotentiorum  pa- 
rentimperiis . 

P  E  R  pifcationem  anguillarum  mani- 
fefte  defignatur  ilUid  ,  quod  dicitur  :  oTt 
y^javTrehlciV  S'» l^etywyol  TQTi  f/.ilhl?A 
ipycf.^OVTCU  ,  OTctV  TdLi  TTcLTfi^sti  ti(  Tel- 
ffiv  TnoiAyo^Tiv.eos  nemp);  qui  Rerupub.ela 
uum  teyient,tum  vel  miixime  qu&Jlum  fa- 
cere,cumpiitria,fuiT  opera,  lahorat feditio- 
rte.  Eft  certe  quoddam  hommum  genus , 
quod  noiinifimalopublico  fagiiiatur,  & 
cuirebus  tranquillis  male  cd  .  Hi  nihil 
inaoisaffedant  quam  vt  res  mortalium 
f..rfum  deorfum  mifceantur.M.Tull.pro 
Amerino  ••  Is  mihi  proptie  &  lolus  hoaos 
■videtur.quem  fisncq;  mdioruin  commen 
datione,neq;  peralterius  calamitatem  af- 
lecutus.  Lucanus  lib.  r.belli  ciuilis : 
HtncT.fura-Jorax  ,  auidurnque  tn  fcenore 

tempiis  . 
Zt  concH{Jafides,&  multis  ztile  bellum  . 
Eo  de  geuerc  prasfedi  fifco.aerarirquxfto- 
rcs.depeculatorcsj&quiannonam  vexat, 
«rulcatorcs,dardanarij  >  hirudinesnum- 


quam  faturar ,  qui  fpiritnm  ac  ranguii>cm 
populiauidoorc  fitiunt,  ncdum  fortu.ias 
cipilant.-&quibus  licet  e/TcbeatiSjquiaco 
rum  fraudibus  quidam  viri  principes  vti 
nunquamfere  dcfinant.Qucrimur,  eiuia» 
mur.lamcntamur,  fcd  quisCalais  vel  Zc- 
thcsharpyias  famclicas  abigit?quis  magi- 
ftratus  intcrcedit?  quis  graniofus  noxas  vo 
litantesaHcrruncat?Im6  fi  quisfefc  fortc 
ofFeratjfufpcdas  habemus  quercntum  la- 
crymas,votainccflinuis  fpoliatoru.  Quio 
nccmalanoftra,necctiam  rcmcdia  patipof 
furaus.-prasdarijdepeculari.alienadiriperc 
putamusefle  Iicitum,quia  folcmne  eft  fic- 
rijaf  ad  id  vit?  gciius  pcr  omncs  prouincias 
comparatx  funthominum  myri^dcs,  qui- 
bus  nihilaliud  penfi ,  quam  vtfuos  cora- 
pilcnt  populares,  miferos  nonnunquam  & 
cgentes,&  qnibusprijter  mifcramanimam 
nihileftrcliqni.  Vcrum 
H*c  fierent,(i  virtutisvena  vBa  pAtern*  ', 
Viueret  in  nobui  vnde  ifiud  dedecM  • 
Hancartcm  [hcu  nimium)  callet  quidam  Frineip, 
Principes  S'»/Ji.o06pot,c\iu  ty r;«nnico  conci-  quorun- 
lio iHciiiitatibusdiflTidia ferunt.quo licei»-  '^'^f^ ra 
tius  muident  miferam  plcbcculam  .  No-  »«->• 
tifllmum  cft  quod  iacflitant  magni  iJIi  la- 
trones  a  laqueoimmuncs,nihiJ  eflc  vtilius 
&  opportunius,quam  in  aqua  turbida  pi- 
fcari-Sic  viuirur.-ea  eft  morum  deprauatio 
atq3  hominum  peruerfitas,  vtqui  ipfi  fae- 
pcnumero  legum  facra  tradantjautcertc 
quibus  vt  cuftodibus  afleruanda  &  tutan- 
da  concreduntur,ip/imctlegum  folutis& 
perfradis  repagulis  viclitcnr.jyiemini  q\\% 
aliquando  Marius  apcrtc  libcrcquc  faiTus 
eft:  Bcllo  eiiim  contra  Cimbrosgcfto.cum 
mille  Camertes  ciuitate  dona/Tct^idq;  qui 
bufdam  reprehendcrctur,  vta  legibus  pa- 
trijs  alienum.ftatim  air.feinecr  armorum 
ftrepituslcgum  prselcriptum  &quail  yo« 
ccm  audire  miuimc  potuide.  - 

:^,fi?-.iv.  r     f 


In  Aaato» 


Emblcmataj  I 


3«; 


In  auaros,vel  quibus  melior  conditio  ab 
cxtraneisofFertur. 

EMBLEMA       XC. 


<*?  •• 


l^  E  LP  H  I N 1  infidens  vada cosrulafulcat  Ariont\^^ 
^     Hec^^  aures  mulcet  ^frxnat  &  crafono  -  '      ' 

Sl^iam  fit  auari  hominis ,  non  tam  mens  dtra  ferarum  eB' 
Slifif,  '^iris  rapmur ,  ftfcibm  eripimur  . 

COMMENTARII. 


I. 


^Belphi- 
nus  . 


EX  iiani  perfidinaurx  Ari-ynem  cicha- 
rosdum  dci)ciunc  vna  cum  ciihara  i 
CcA  hiinc  Delphiniis  excepcnrns  pra:ftoIa 
tHr.E  longinqtio  vero  illius  cer_»o  nfidens 
cicharam  piilfac  Arion,  &  ad  porcuni  hoc 
veftoreenacar.Delphini  fiinrpifces  homi- 
Diiin  amacofesjlingnam  hahcnccoiura  na- 
turam  aqn.ui!iam,mobilem;breucm  &  la 
tam.non  ciirFerentem  a  fuilla.  Arremnfica 
mulccnturj  pro  voce  gcmitura  cdunt  hii- 


mano  fimilem.DoiTfiim  habent  rcpandiit» 
&  loftcim  limiii-nj-iiieS:  SJmouis  nomi- 
negaudcnt  Obuiam  nauigijs  veninnt,allu 
dnri:  ctiam  ,  &  qu.Tnis  plcna  prxrereunt 
velaMuillum  eft  ainmal  qund  celeriratc i»o 
cxcell.inc.  _         ]  {. 

I  D  evculit  e  Gra?co  ^tclvof.of  hcxafti-  jr^^c^^^. 
cho.quodeft  i-Epijrr.  fic  artrem  ;'^  ^  ^/evz;?/«. 
^apiicr    Hvcf.Ktoi  rvoffmi^-oi  f  iyy^^i  4-J^^.'q,. 

Bb  i-.oui- 


i^ivix 


3  8(5         Andreae  Alciati 


/WgV3f, 

Ws;^p/f  s  sr'  i7^uav    tKiKcrt  Kopiv^m- 
tjcct  ^ctKetaya, 
I 'x^^i  Avd-p''!  T10V  ei}j  S"iKMor^\ii^ 
Ad  vctbiim  (Tc  faiiac : 
tures  quando  mxrmi  Tyrrhenum  prope 
vo.ticem 
Cithai  adum  de  naui  pefuerunt gurgite 
mergeadum , 
St*tim  eum  cum  cithara  argutafufcepit 
delphin 
SeJJorem:exprofundo-  autem  enatauit  e- 
mergens  : 
Vfi\  ad  Isihmum  appulit Carinthiutn  Cer 
te  mart^ 
Tifcei  hominibus  habuittum  A^uioret  - 
Sic  aiitem  reddiflit  Minos  r 
JfrAcipitem  l  naui  citharuedttm  aliquando- 
latrones  * 

In  ■vafbim  petagi  forte  dedere  fretum  j 
fretinusitt  medifs  delphin  apparttitvndist 

lUicio  oratA  dulctfond'^',  chelysi 
Seffbremoj  iiihmit  deuexit  adufq;  Cerinthi, 
Flu£iibMs  C5*  medijs  reddtdtt  incolumi , 
Hincpatet  indomtto  meliores  &qttore  nnfci 
Fifccs,qud  tellus gignat  alumna  viros. 
Ixtat  \aliiid  eiu(dcm  Bwnon  liK.4.  Epi- 
gran,.Hi:  ti:K9vcf,  ebiovos  T*  KiQetpaS^Sy. 
c)iiod  tdcelt  .• 
ffna-e»  TlipictvJ^pQf  tipiovoi  eiKoytL  7«e»- 

Kffi  rav  tf70XKuiJi.(v6t  ffuv^fiO(jt,dt.  vn^eL- 

wcO^tov  ^iK^lvct  .  KiyH  j!'^  cV  A'ftovt 

Kreivg/u.t^*  d,v^fcof!roi(  ,   l^^^Cs^t  cta- 
^■if/.tSet  ■ 
Qnod  fic  feread  verbnm  vertitSaclius  .• 
Conflituit  Feriander  Arionis  r  ona  tnlem/y 

Zxpe:  tum  ithomine ptfce  rehi  vtdeas  » 
J^lphin pifcis  erat.  quidjfrionis  indicat 
fcon  ? 

Not  pifces  feruant,  interimiit homines  . 
Tcte  idem  ccci!  it  Fauftns  Sabsiis  .• 
Xrexitfiatuam  Feriar.  di  r  Arionis,  ^  qui 

JEqua,  a  julcahti  tvrgora  curua  dedtt  , 
J>elphini  monllrat  placidi  pia  fabula  » 
quantum 

"Exuferent  homines  impiet^teferas , 
^iSLOMsa,  ku  (fi  niauis)  £ibulam  copio> 


se  tradtaiilt  Hcrodotus  lib.t.qui  infcribi- 
tur  CIio,&  pofteiun  clcganter  A.  GellJut 
lib>i6.cap  19.  jtem  C  lulius  Higinusin 
poeticoaflronomico.cuni  loquitur  de  Del 
phino,  &  Plinius  Iib.<>.  cap.8.  Plutarchus  jyig„if 
in  conuiuiofeptero  Sapieiitum.  Eaaucem  ^fffja^ce-. 
fichabet  :  Anoncitharoedusexcelicntiffi-  ^- ^  jj^^J 
xnuSjartefiia  pectint)smultis  pariis  cum  p^^  f,  ffA 
pacrian»  rcpeterec  Corintauni  ,  in  piratas  ^^^^  f^^al 
tncidit.qiiinummoriim  cauHa  ccnritium     -^i^       f 
ceperuntdeeo  inrcihiicado  .    Qnod   vbi 
animaduerciflcc  ,  impetra'3abeis  vcnia  fi- 
dibus  cccinit  ;  tum  ftatim  e  prora  fefeiti 
profundumdeietitrcjuem  fuhito  adclphi 
noexceptum  ,  &dorfa  Coruithmn  vfq» 
vedum  aiunt.  Sedcur  nou  apponimus 
Kuc  Ouidij  catmina  cr  z.  Failoripfa  VC' 
nuftate  vcnuftiora? 

^^od  marenon  neuit .'  qti*  nefcit  ArienMi 
t^Uui  l 

Carmint  cttrrentes  iOe  tenehataquas  . 
Stpe feques agna  lupus  eii a,  vocereter.tusi 

S*pe  auidum  fugiens  reftitit  agna  lupit. 
SApecanesleporesq^na  iacuerefub  umbra- 

Etftctitin  faxo  proxima  cerua  lei  . 
J.tfint  lite  loquax-  cu  FaSadis  alite  cornix 

Sedity  ^dccipitri  iuncia  columbafuif . 
Cynthia  fnpe  tuisfertury-vocalis  Arion  , 

Tanquamfraternis  obftupuijfe  modis . 
Nomen  ArioniHSiculas  tmpleuerat  -vrbes, 

Capt.iq-j  erat  lyricis  Aufhnis  ora  fonis  . 
tnde  domum  rcpetens  puppim  confcendit 
Arion  » 

Atq'j  ita  qu^ftas  arte  ferihat  opes  . 
Torfttan  infclix  ter.tcSjSndasq-^  timebas ^ 

Attibi  np.uetua  tutius  dquor  erat. 
Namq;  gubernator  diftri^o  conilititeJife  » 

C&ter^ao-j  armata  cenfcia  tiirba  manu  . 
^Md  tibi  cum  gladio  ?  duhiam  rege  naui- 
tafuppim , 

Nonfunt  h&c  digitis  arma  ttrenia  tuiu 
jUe  metHpautdus,morti  hon  deprecor,ingt,. 

Sed  Itceatfunipta  pauca  referre  lyra  . 
Dant'^  eniam,ridintqtte  moramz  capit  iUt 
coronam  , 

§lu£poftetcrines,Pha:beydetere  tues . 
Indutt&  Tyrie  difitnciam  muricepalla\ 

Reddidit  i£la  fttos  polliee  chordafonos . 
Jtebtlibus  nttmeris  -elutt  canentia  dura^ 

TrateRus  penna  tempora  cantatolor  . 
J^rotinus  tn  medias  ornatus  defiltt  zndes» 

Sparoitur  impulfj  carula  puppis  aqua  . 
Jnde  (ftde  maius)  tergo  dclpf;tna  recuruo^ 

&em»merantoneiifuppofuifle  nouo  . 

iRt 


Emblemata_> . 


387 


JlltfedetydthMrSqi  tentt,prec$Hq-y  vehendi 

C*ntat,(^  dquortas  carmtne  mulcetx- 

quas  . 

Dif  pia  faila  vident:afiris  delphina  recepit 

lupiter,^  iiellas  lujfit  habere  nouem  . 

[  /lludtad  hanc  hiftoriam  rropertiiis.cle- 

'  gia  i.  ad  Cyiithiani.rfc  fommonaufragij  : 

ied  tihi  fubfidio  delphiaum  currere  zidi  , 

§^i  put)  Arioniam  zexeratante  ratem. 

Habemr  vcnuftiim  ^  clegansodoftichou 

Philippi  libi.Epigram-  Graicorum  .  vbi 

philomclagloriattirfe  vedamcflc  delphi- 

no  ;qiio  fa(flocolJig  t  fabulam  dc  Anone 

uou  fuilTw  vanam  nec  ficlitiam.   Quod  fi 

propter  G  rxca:  compo!i:ioiii5  leporcm  ap 

pufucro,  mhil  iiicpeccacurum  arbictor. 

,  (jt.iy.3oixivv  ^opiuv ,  i7ri7raTaiJ.iDV  VTrip 

ptgram  aJ^ui,{  . 

na  ae  Uel  ^  '  v    .      \  a    '        <r  .  m  " 

,.        ,.       'TTveiyAciuit  ■J^.AKntnTTiot  V4^  avifxoi. 
'htno  pht    •,''■■         ,  ••  '  •    A '        r\'r 

,  '^        aM.et  fJ.i  mv  lJ.iKiyiip\iV  AHd^iyA,iPi^at.TO 

»«..,  vdroif 

&iKZlV,  <gu  'TTTHVnV  TOVTtOf  nvio^ . 
Cr/r5  7*T&»    J"'i'piTlf   TopSfji.iVOy.ivH   ,  TOV 

eiy.Mrov 
vci-j7nv  T^  ^9  lAATof  Si  Kyov  iy^  K/^aipvi' 

tifiTitiv  (f^iKslvit  A«  fj.ejyij.v  el.UI!T^OV 

j  nvvfxv  .«  -vl-giJr»/?  {jZSof  dpioviof. 

j  Cuuis  cpigrammatis    fcnfum  Cc  vcitcrc 

conabarur  Sanflius: 

Prdpetibus  pennis  vento  bacchante  ferebar 

Fer  mare  Btftonio,  qui  mihi  fiuus  erat  . 

Sed  me  dulcifcnam  fufcepit  aedona  curuo 

Pontiuagui  delphtn  corpore  ptfcis  aui . 

^hii  fido  tranans  sfaciofum  in  remige  pen 

tum  t 

Mulccbamvarifs  corda  m^trmafonis . 

Delphini  Mufzs  (naulo  fme) f&pe  tuleritt: 

Nam  neq;  Arionia  fabulafalfa  fuit . 
Porio  dedelphini  natura,  &  eiusinhomi- 
ncm  amorc  teftarur  Gellius  lib.  7  cap.  8. 
&Phniuslib  s».cap.8.hicrcfertde  delphi- 
T>elphin  no,c|ui  e  paupcris  cuiufdam  pueri,  cx  Ba- 
pueri  ad  iano  Pntcoios  in  ludum  iucrariura  itantis 
ludum  fe  manu  paftus-iorfum  pr:Ebebatafcen(uro, 
pinnzaculcos  velut  vauinacondens:  rece- 
ptumqj  Putcoios  pcr  niagnum  a^qrior  in 
ludum  ferebat.fimili  modo  reuehens  piu- 
ribusannisrdoncc  motbo  extinifio  pncro  , 
fubinde  ad  confuetum  locum  ventitans  , 
trirtis&  mcercti  {jmilis.ipfeqtioqj  (qnod 
ncmo  dubitarcr^expiranit.Lconicus  quo- 
que  de  var.hiftorlib.i.  cap.  n-cx  Paufa- 
ria  rcfert.fe  vidille  dclphinum  a  pncro  vo 
catuii)>fubud  adueutare  foIitu(n>illumc]; 


rtns. 


dorroacccptum.Icnitcrperrrarefrrrccoii  Delph-- 
fucturo,  collati  in  febcncficjj  memor,-  de  „^^  atti' 
<juo  ille.Qiiamobrcra.inquit,  veracflcil-  ro  zoca 
la.quaidecicharocdo  Arione  Herodotus  ,  ,^^  pj_ 
P|niius,&  pleriq;  alij  rcfcrunt,  haud  ma-  y^,> 
gnacum  rc  crcdipoteft.    EiTalumetiara 
adoiefcentem  inmari  a    Delphinis  fcrua- 
tum.eejdcm  penequo  Aiiona  n>odo,retu- 
lit  in  Sympoflo  feprein  fapientuni  Platac 
ch.Itidcm  narratur  de  Te.'cm£chopueru- 
loioui  cum  fortejn  marc  decidiil'er,exci- 
pienribus  Dclphiwis,  ab  inioq;  retrahenti- 
bus.eiiafit.    Aitidcm  Plutaich.ad  tinctn 
difputarionis.qua  niqnirit,  An  fit  aliquid 
iii  bruns  racio  lis.^^cd  n?c  plufquam  faris. 
De  Anonccoiifule  etiam  Mytholog.Nat. 

Comitis  jib  8  cap.  14 

DELFHINI  irfider.t]  Delphin  pifcis       J  I  r. 
marnms,celerrimus  &  5/Ai«t5/;«7rof,DcI-   Dthht- 
phnnim  mulicnm  (Tg.  uni  i  <eod  ci  (vt  Sc  f,t.s  cht 
hoc  addam  )  Arati  inrerpres  fciibir.tquod  fgr.um 
nouem  iKIIis  uifig-iitus  (it.vt  tel^atur  O-  mkfcH, 
uid.Faftor  t.quie.t  Mufaruni  nurrcrus, 

Vade ccerula]  raarecneiulenm  VaJum    Vada  pr^ 
non  raro  pro  mari  {^ouitur  apod  Poetas.  mari  . 

CatuII  Argonaut. 

Aufifunt  vadafalfa  cita  dtcurrere puppi , 

Et  Virgil-  7  AEiieid. 

Litus  ad  AufoniQ  tct^  vada  coerula  vexit, 
Sulcat]  /ugTet^Of«tabaratoribus,  pro  co 

qiiod  eft.fecatjprofcindit,  tranfgreduur . 

Hac  quoqj  translatione  vfi  funt  Virgil  j. 

AEiieid  Ouid.  j.de  Ponto,  &  alij . 

Hocq;fono]  iyr^  f«2  modulis  .  HuiiC 

verfnm  aliqui  fic  legunt  : 

£/  citharA  mulctt,frinat  ^  dra  fono  > 
Aures  mulcet]  dclphini.Virgil.  i.As- 

neid.dixit : 

i.t  mulcere  deditflu^fis,  &  tellere  vetos,. 

Vicc\.\m\.\s,mulcere  laudtbus,  pro  inollire  Mulcere  . 

feu  lenire,vt  vult  Feftus.Ouid  a.Trift. 
yaflor  arundineo  carmine  mulcct  oues. 
Fnnat  &  ora]  translatio  in  vciboyV*- 

»fl!f,abequisfumpta;pro  eo  quodeftireti- 

nctjflftit,  rcgit  . 

Viris  rapimur  ,  ptfcibus  eripimur .  ]  I<l 

paulo  ante  carmcn  Graicnm  cxprelTit . 

H'  fet  ^itKAxa. 
VySvf  ilv^pamm  Syi  ii/.auoTipnf- 
Itera  eiufdcm  argumenti  cx^.  h^v^oKiy. 
Epigramma  fupra  addudiiro,cuius  cou- 
clufioeajemcum  Alciati  verfii  vinmo: 
KTeiVo'uiS' eiv9paT0if,  i^^iin  a-co^ifjlS*. 
Cui  couenu  Ouid.i.lud  cx  i.Trifteieg.-v. 
£  b      I.  Cumq; 


388 


Andrcae  Alciati 


:  m  homi 


IV. 

cytantx 
pe.nici€S, 


_A:-'.%r:tt» 
.■tn-n:im 


Cnmq ;  minor  lonejit ,  tumidis  qni  regnat 

in  vndis , 
lllum  SeptHni,me  louis  ira  premit . 
Noiiabfimjle  huic  Corn.  Tacitiis  j.  Hi- 
ftoc  (iixit:  Valcijti  mare  mtiusquara  lito- 
ia&  vrbcs  .  Rapimur  aurem.hoceft.op- 
priniimur,  Ixciiraur,  dc  medio  collimur: 
rapereenunad  vini  pertiiiet.Eripimur,li- 
beramur,  leruamur- Virgil.tf.  Afncid. 

Eripe  me  his  innicie  malis  . 
A  R  i  o  H  i  s  fabulanouiniuria  flc£H- 
turin  ctudelera  &infatiabilem  hominum 
auaritiam.qui  in  vicamaliorum  non  vercu 
turcofpirarc,qu6  boniseorum  &opibn5 
pociti  quov-juomodoqucant  .  Hincqsad- 
monemur.micioreseircferasin  homincm, 
quamipfehorao  in  horainem  (ic.Hincno 
imincriro  Virgiiius  5.AEi»eid.  exclamac : 
'^^id  n&n  mortalia  pectora  caait 
Auri  facrafames? 

Qmd  verofceleiiiusaut  detcrius  eacupi- 
ditate  habcndi  ,  qua:  non  modd  fui  facic 
immcmorem.fed  etiam  (ibi  &  alijscxitia- 
lem?Eara  itaque  rcfte  MenandcrappeUat 
f/.iyi'rov  dvSpc^ToifKAnav.  Maximum  ho- 
minibnsmalum  .  Euripides  veriflime, 
«r/f  yAp  i  27/  Tc  TThiov  i')^v  TreipvK  dviff, 

iS^iv  PpOVHV  S^lKCUOV  ,  jleTg   jSdhSTCU  , 
9>iK0li  t'  cLlJLlKTOi  i^l*<^    TrATATOKH.  . 

Qojfquis  ambiciofum   &  auarura  ingc- 

nium  habet , 
Nihil  fapiciuftc,  neq;  vult, 
DifficiJisq;  amiciseft,  &  toti  ciuitatt. 
Ambire  que  vides  ,  auarum  (^  viuere, 
Is  nec  fapit,nec  fapere  vult prorfus  fibi  '^ 
Imo  esi  amicis  0»  molefius  ciuibus  . 
&  Bion  Sophifta  optiroeTfjv  0iKetpyvp'tct? 
f^mpoTToKiv  ■ra.<7iH  KAKiets  tivcu  cefuic. 
nefnpe  auaritiam  effe  metropolin  omnium 
x7V/(7r«w.Cur  autem  fummumraalum  a 
quibufiamdicaturauaritia  ,  in  promptu 
ratio  cft  ,  qudd  ea  vix  vnquain  fola  efle 
qucat:  quippecum  perpetuas  habeat  fibi 
coniices  rapiQam,periurium.mendacium, 
prodicionem  arq;  ctiam  parricidium,quod 
excmphs  iongc  inuUis  pcrfpicuum  elTe 
potcrt  :  fed  vnumad  rem  pr^efctrcm  fatis 
erir,quod  ei  A  riftotele  protulit  A  riftony- 
mus  :  Socio5o6tolarrones  defpolijs  intcr 
fe  concertalfe,  exqui^us  qiutuor  funr  in- 
lerfedi :  dcindc  quatuor  alios  rupfum  co 
r.omincdimicair^vndefaAum  vtduo  tan 
tum  fucrint  fuperftites,quietiara  ciim  ri- 
x.mdi  iinem  ^iou  faceiciu  ^  Yiiusezomui- 


bus  adcrrrcmum  incotumijcuafit .  Sel 
quid  reliqui  tandcna  fiiturum.fietiam  dex 
tra  in  llniftramarmctur  }  Ha^cillc.Ciccro 
pro  Qn^incio  :  NuHum  e*^  ofticium  cam 
fan».^umatq;  folcmnc  q-.iod  noHauariria 
comminuercatq;  violare  foleat.  Er  quide 
Aatim  omnis  luftitia  neg'i^itur  ,  &  alicna 
per  iniuriam  occupantur.cum  pe(5Ius  aua- 
ritia.mifcraque  cupidiuc  ferucr,aic  Hora- 
tius-  Pcrplacet  illud  Iuueiialis,deauariria: 
IndeferAfcelerii  caujfa  ,  nec  plura  venena 
Mffcuit,(H/tferro  grajfatur  fnpius  vUnm 
HumanA  mentts  vitium  ,  c^nei  fn.na  cupid» 
Indomiti  cenfus:nam  diues  Quifieri  znlt , 
J.t  cito  vuUfierizfed  ojt&  cufiodia  legum  .' 
Id  flefti  verc  poteft  ad  cxcpla  miferx  pro- 
fcriptionis,  noncerceSytlaux,  vel  criuro- 
virahs,  fed  Gallicans  iam  coties  vfurpaca:, 
non  in  citlwroedosfquibusfaci!^  carerc- 
mus)  (iA  in  homines  yica?  incalpaca; ,  fo- 
brios,non  rebelIes,non  reprobos,  quieros  » 
qui  minime  belligeii,  imd  ab  omni  dimi- 
candialietfiinfania,&:  iueadem  qual}  \d'd 
nauc  publico  &  nefarii>tumultn  ,  infontes 
pcrierunt  ,  aurextorres  fiAi  patria  carere 
coadVi  func.  Et  quis  non  vrdic  virosboiios, 
certeque  laudaros  penc"  nmncs  extorres-Kr- 
dos  diuexulaircauc  iuexceris  regiombus 
morcuos  ,  nec  alio  Homiiie  a  fuispnlfos  , 
quani  qudd  inlTgnicer  improbi  no  eflenc, 
aucfaclionera  nuUam  aIerenc?Ec  quideoi 
ccrtd  fcimus  idem  conrigine  quibuld.im 
noftris  vrbibus.arq;  Milelioruni  ciuicari  , 
apud  quos  nemini  efte  bono  licebar .  Sed 
dcfifto  ia,  vtfuccurracillud  Tibulli  eleg. 
j.lib.i. 
trAda  fera^  acies  auxitdifcordibta  armu  : 

Hinc  cruor  ,  hinc  cs.des  ,  mo)s  propior^ 
venit  . 
PrAda  vago  iujfit geminare  pericula  pontff, 

Bellica  cum  dubijs  roflra  dedittatibus  . 
Certe  propterduo  Pronomina  ,meum  Sc 
f///<w7,fubindc  hominiimminet  periculum 
indcvnde  mimmeoporter.ab  hominc  fci- 
licct.-naro  honDo  hommi  lupus .   Nullum  Homo  . 
malum  frequentiu<; ,  nullum  pertiuacius,  mini  i 
nullum  blandius.  Tempeftas  minacuran-  ptn, 
tcquara  fiirgaccrepair  :rdificia  ancequam 
corruanc,  praenunciac  futnus  incendium  : 
ex  folo  hominc  fubica  pernicies,&  ed  dili- 
geiuiLis  cegicur,quo  propius  accedit .  Er- 
ras,(i  iftorum.qui  occiirrunt,vuItibuscre 
dis;honiiinsmultieffig'em  habenr,animos 
ferarum.NiIul  i-ias  ad  i)oceudum,nifi  ne- 

ccllitas 


Emblcraata_>. 


38P 


•effitasincffat,  fameanttimorccoguiitur  Hcrode.qiiod  phifamala  abco  fiat  paHlj 

adpognam:homini  pcrderchomincmquo  qujmab  vlUbcfliaipfis  mfligi  potuiflet. 

uistcmporclibet.  Sic  Iuda:i  apud  lofeph.  icdccfro,&  me  ab  Auaritiaad  GuJam  con 

Aiuiq.  lib.  17.  cap.  17-  couqucruiuurde  feio,a  barathroii  voraginem  . 


Gula-j. 

EMBLEMA      XCI. 


t. 


(^  VBCVLIONE  gruis ,  tumida  virpingitur  aUo 

^^     Slut  Laron  ,  aut  manibHs  gesfat  Onocrotaium : 
TaMs  forma  fuit  Dionyfi  t  Cr   talis  Apiciy 
Et  gula  quos  cekbres  deliciofa  facit . 

C    O     M    M    E     N    T     A    R    I    I. 


I 


V  X  T  A  mcnfam  cupedijs  &  vinis  in- 
rtru(flam  rtatuatur  homocolio  gruino 
Cviide  vcllem  huic  icom  colUim  longius 
protrahi )  veiure  fefquipeJe  prominente, 
qui  vna  nia-m  larumalreiaonocrotaluin, 
aues  voraciillmaSjgertet.  De  hisia  progref 
fn.Scd  long^  veimftioi:  meoiudicio  appa- 


retpi(flura  Rouilliana.habet  cnira  collam 
longillimum.  &capaciorem  veurrciti.Bac 
chi  fepulchrum  dicercs  . 

Aristoteiis  f.Moral.cap-io.        \  \. 
ad  Nicomachum  ficaitrltaq;  Philoienus  }>i,ihxi 
quidam  Eriiius.cum  epularum  volupta-  ;,^^, 
tc  duceretur,coIlum  fibidarigruis  logius 
£b     3  optabat^ 


35>o 


Andfeae  Alciati. 


L.irus. 


Onocr^ta- 
Uis. 


Melan. 
thiurS , 


Tll. 

trtulh: 


optabat.quod  cx  M(^a  capcrcc  voluptac6. 
Prxfeiui  crgo  eicone  depingtiinur  lurco- 
nes  &guIo(i  feu  hcliuoiies,  quorum  illis 
tribuii  gruis  colluno,vc  tibi  did  poftula- 
b3cPhiloxeiius.-lus,vc!  (eciana  fimauis)  v- 
trilq;  ve.icrem  max  me  prominentem.Ex- 
preilic  aucem  vencris  h.xc  gul^eqi  manci- 
pia.duaruin  auium  maximc  furacium,  & 
giilaidedicarum  imaginc.  Larus  enim  cda- 
cilfimuseft.qui.quod  tocam  efcam  orc  dc 
uorec,locum  fccic  prouerbio.L^r^ /»/<?»^. 
Aiiiculaefte  jnari  viJlum  quxritans  aut 
lacubus.qua:  Gauia  Lacmis  dicicur .  Hinc 
Macrou.quidam  Parodus,Cha:rcphoutem 
paradcum  compjrauic  famelico  laro  ,  co 
quod  voracifnmusefPec  helluo  .  YlHVavri 
Kctpo)  opvi^i  eoiKaf  •  Onocrotalus  aucem 
GJorum  (imilicudiiiem  habecmecomnino 
ditferrc  vidcrcncur  Onocrocali  Sc  olorcs  , 
ni(i  faucibusipfis  ineflct  alterius  vterige- 
ims-  Huceuim  inexplebileanimal  conge- 
lit.mira  vt  fic  rapacicas;  mox  pcrfecfta  ra- 
pina.fenfiminde  inos  reddica,in  veram  al- 
uum  ruminantis  modo  refert.Plin.c  47. 
lib.  10.  Ethajc  belii  fimaguloforum  infi- 
gnia  Melanrhij  Poeta:  tragici  c-^^ipayti  in- 
fignis  vocumfuifTc  tradirur,  vccollumo- 
lorinumoptarec,  quodutcius  dapum  fen- 
fufrueretur:vt  etiaraeiuy.quem  fuperiiis 
attigi ,  qui  fibi  a  Di)S  volebac  imparciri 
TptaVi^^^HvTcv  Kiipvyyet  7ri))(fav.  uguttur 
tres  longum  c ubitos ,cwiw%  eft  inentio  apud 
GcUium  I9.C.  i. 

CVRCVUONE  gruu]  Gruis  collo.  Vi- 
dctur  ex  proprjofeciflcappellatiuum  ;  eft 
cniro  curcul'o,vermis  edacilTimus  ,  quafi 
gurgulio  fic  diftus  ,  &  frumcnti  fortitus 
vocabuhimjquo  nomine  fiint  etiam  notati 
pletiq;  parafici.vt  cx  i.Mifcellan.  Nannij 
difccs.Varto  1  de  rc  ruftcap  3.  cciam  pro 
gula  pofiiit:Collo  brcui,  curculionc  lon- 
giore.vbide  hircis  loquicur.  De  gruibus 
confulePiinium  libio.cap.ij.  &  qux  di- 
aiimus  Embl  17 

Tnmida,  vir pingitur  tiluo'\  Idcft.pyT- 
K,uv  I  qnafi  dicas  ve.icro(iim;quo  epiihcto 
netatus  cft  Ptolcmaeus  Eucrgctcs.proprer 
abdora:n's  ftuduim  .  Vt  Alcxus  Pitiacum 
Mitylcuaeum  ?t;3"KM>v«t»^  >str/)ft)i'«  ,  quod 
pingucm  habcretaqualiculum,appcllauit, 
tefte  Lacrtio  .  Citaturab  Arhenjco  cx  Eu- 
ripide.ficuti  &  a  Galcno  orationc  iTri  Tctj' 

yvftlixTi  J^>s\»(ynJ^vof  ^  tiffffinvoi. 


Abdomints  minijier  ^ftrtlus  guld  . 
Huic  conucnit  Pcrfianum  hoc  Sacyra  i. 
jfinguti   aqualiculta  propenfo  fefquipedt 

extet . 
Id  hominum  genus  vocantur  Tr^oKtfSo^tf 
Grajce.ncmpc  queis  pinguiabdominc  ven 
tct  prominet . 

§lui  Laron]  Larus  auis  eft  auida  &  vo- 
rax  .  Larum  (ignificauit  Virgilius  inillis 
carminibus.qiiae  funt  4.  .AEiieidos  : 
Hic  primum  paril>us  n 'tens    Cyllenius  alu 
Conflitit  -yhinc  toto  pnceps  fe  corpore  ad 

vndas 
Miftt  aui  fimilti,qHA  circum  littora,  circH 
tifcofos  fcopulos   humilis    volat   ^quora 

iuxt  t_>. 
Qh3e  carmina.  vtinquit  PctrusNannius, 
ab  Homero  fumpta  flint,  quod  primus 
ipfe  animaduertit.Homerica  fic  vertit  ille: 
Fieria  infcifa  fe  mifit  al  &thcre  in  vndas; 
Deinde  laro  fimilts  volitat  iuxta  Aquora 

fumma  , 
G^i  marn  indomitifinuofa  ad  littoraf«.pe 
Captando  pifcts  aspergine  tingitur  vndi  . 
Poftca  fubdic:VaIdemiror,  cur  Virgilius 
nomen  auis  ontife /•!!,&  in  gcnerequam  in 
fpecic  vcrfari  maluerit,  cum  non  (ioe  cau- 
fa  Homerus  larum  cxomnibus  pifcatri- 
cibusauibuscxcmcrir,  cui  Mcrcurium  in 
volando  fimilcm  vellet .  Eft  cniin  larus 
Mcrcuriodicatus,qui  a  loquacitatc  nome 
inuenitrAacfOf  cnim  qnafi  A<«A9f  di^flus.De 
niq;  hanccaufam  reddit:Larus  Latine  ab 
alijs  dicitur  Fulica,in  quibus  eft  D.Augu 
ftinus:ab  alijs  Gauia,in  quibus  cft  Gaza: 
ab  alijs  Herodios  >  Ciconia,  Ibis  .  Quarc 
Virgilius,ne  litcm  faccrct.nomenauis  omi 
fit.Hoecille.  Aliara  caufam  slfert  Seruius 
in  illo  loco.quxnon  difplicet.  Incongnm 
enim  crat  Hcroico  carmini,fi  Mcrgum  di- 
ceret .  Sicalibi  pcr  pcriphrafin  ciconiam 
dixit  .• 

Candida  venit  auts  longis  inuifa  coluhrts. 
Haic  illc.  De  laro  extanr  qujcdam  prouer- 
bia  in  Chiliad.  Vr,Z<«r«5  hians.  Lartt.spar' 
turit  Larus  in paludibus .Svim  (\\.\\  hanca- 
uem  eandeiTi  cum  Ccppho  cfTc  put;nt,pro 
ucrbiodeccoti,quod  circumfertur ,  hdpoi 
x.8V03f.*Sed  laro  lorge  alind  eft  ingcnium 
quam  Cepphofic:  Ccpphus  enim  ad  cibii 
tenuia  qusqj  feL^arur.vcetiam  fpuma  ma 
rina  ficcontentus.-larus  verointcr  voracif- 
limas  numeracur,oraniuorumqucaniiral 
cflefcrtur,Yndefita  vcteribus  HcrcuLidi- 

catus 


Larut 

Merci 
facer . 


Lari  d 

Cepphi 
differen 
tieUf,    ! 

i 


Emblemata  l 


3Pi 


carus,  quem  helUioncm  maxtmura  ruide 
pr^dicant.Neq;  lemcrc  Ariftophancs  Ra- 
uis.Cleonem  rempublicatn  omiicm  deuo» 
lacem.Laron  vocarit.Pr^tcrea  Hefychuis 
Hicrofolymiranus  •  larum  aitcflTe  aucra  , 
quf  tam  inmari.quam  in  terra  verfetur  , 
&  vtriufqj  partiscibo,  qucra  plurimum, 
&  vndccunqj  pcrquifitum  deuoret ,  cnu- 
triatur.  Vide  plura  apud  Pictium  Hicro- 
glyph.ij. 

Qejiet  Onoerotalum]  Antonius  Ncbrifl. 
tnulta*  dodrinx  vir,Hifpanix  iaus.iu  fuis 
Qu^iiK]uagenis,  teftatur  (e  vidilleduos  O- 
nocrotalos.alterum  mortuum  iii  foro  Bo- 
nonienfi.-alterum  volantem  ad  Anje  riumi- 
«is  ripam.qui  arquiparabat  nioic  fuaagnii 
anuiculum  Alfcribam  aliqua  illius  vcrba: 
lugluuics.inquitjin  onocroraio  mirum  iii 
modumellampla  ,  quippe  qua:  amphorx 
menluram,  auc  iiou  mulco  mtnus  capiac  . 
Dequa  Martialis  lib.  il. 

Ttirpe  RauennatiS guttur  Onocrotali . 
Nam  curpe  guctur ,  pro  magna  ingluuic 
pofnic.Eft  porro  ingliiuies,vc  definit  Ari 
ftoceksjcutis  in  amplum  finuata,  qua  pri- 
miim  cibus  ingeftus  concinetur  inco(5lus  . 
&c.Hauc  onocroralus  aqua  cxplct,  atquc 
ore  aperro  pifcijulis  fe  obie(flat,quos  cum 
fenfitdeprehcnfos  intra  ingluuiem,aquam 
pcroris  fpirameiita  euomit,  at«j;  itapr^da 
velcitur.Croton  Bononicnfcs  (vt  &  Venc- 
tij  vocant. Incerpieratur<vf««x  crepitans: 
quoniam  ovsssitajinus  ,  KpoTeicOy  crepito  ; 
iioiuen  impofitum  efl  a  voce  ,  quam  auis 
illacdicquam  mihiaudire  non  licuicHaic 
ille.Hancauem  Gallia  Septentrionalis  O- 
ceano  pioximaiuictitjteftcPlinio  lib.  io> 
cap.  47. 

Taln  forma  fuit  Dionyji]  Dionyfius 
Clearchi.qui  primus  Heracli^e  legnauic , 
filius  ,  &ipfepatria:  imperans,ob  uimias 
WcliciaSjDinuasq;  crapulatio;)es,adeo  pin- 
guiseffc-^tuselt.vt  pia;  pinguedine  vix  fpi 
rarec  &  penc  furfbcarecur.Qu^are  ftacue- 
ruiic  Medici  ,  vtacus  oblongxac  tenuiffi- 
mx  neteiit,quaj  tunc  latcabusac  ventria- 
digerentur,ciimprofundUnmo  fomiio  te- 
nerecur.-tCic  enira  excitabaturcum  viuam 
carnem  acusattingebant.  lus  dicebat  cor- 
pore  arca  ita  condito,vt  prxter  caput  pe- 
nitus  nihil  excarer.Q_iiinq;  &  quinqBiagin 
ti  annos  vixic.cum  cies  &  triginta  inipcraf 
fet-  Hxc  Scephanus  Niget  in  Iib-  dc  nimio 
luxa.Athena;uslib.  i.Dipnofoph  cap.  j. 


rf^/»/</-4/>/«]  Apicr.proApicijtfic  Dio  m.  J'^ 
nifi,  pro  Dionyfij  ,  per  apocopcn  figuram  cms 
Poctis  vfitatidimam  .  M.  Apicius  (quem 
Plmius  vocat  ncpotum  omniuni  aliilTi- 
mum  gufgitem;  &  alibi  ,  ad  omne  luxus 
ingcmum  folcrte).  nobilts  fuit  Rornanus  , 
valde  gulofus.qui  amplillimuni  Capirolij 
vcdigai,|&:  Piincipum  congiariacomefia- 
tionibushaufit .  Hiccum  fubdudis  ratio- 
ntbus  ex  fextcrtio  niillies  ,  quod  in  cuinu 
congcderat  ,  tautum  centies  fibi  fupcrcfie 
coguouidec.famcm  nietucns  vcncno  vitam 
finuiit.  Inquemfic  lufit  Martialis  lib.  ;. 
Epigram 

Dederaf,Apici,  b  it  treeenties  vtntri , 

Sed  adhucfupererat  ce):ttes  tibi  laxum; 

Hoc  tu  grauatm.nefami  &fitim  ferreSt 

Summa  venenum  potione  duxtfii, 

Ntl  en,Api(t,tiln  gulcfms  faHum  , 
Libios  de  gula;  irritamcntis  confciipfit.vt 
authotefl:  Suidas.Vide, fi  piuracupis.Senc 
cam«deconfoIatione  ad  Albinam  matrem. 
Luciainimin  Nigrino,Athcna:um  loco  ci- 
tato.Pliiiium  Iib.^.cap.i/. 

Et  gulaquos  celebret  &>c.]  Multos  hu- 
ius  gcneris  prajterduos  iam  nominatos,  li 
cupis  Iegere,confuIc  Stcphanum  Nigrum 
dcnimioIux»,CceI.Rhodig.lib.7cap.  ii. 
Officina  Textoris  lib.y.cap.  n.Talisfuit 
GnathoSicuhis,PubliusGalIonius,quiob 
gulam  in  prouerbium  abijr.AEftpus,  A- 
bron,Aftydamas,quorum  luxum  &  deii- 
cias  ex  veterum  monumentis  hinc  inde 
colIiges.SedabexempIisguI^ClcdiusAl 
binus,S:  Phago  minime  cxcludendi  funt, 
quorum  hicadeogulofus.vt  adhibitusmc 
fa:  Aureliani,aprura  inrcgrum,centum  pa 
ties,veruecem  &:porcellum  vnodiecomc- 
derit,biberitque  orcam  vini  ,  tcfte  Flauio 
Vopifcotille  quingeiuas  ficus  ccncuni 
Campana  perfica.meloues  Ollenfes  decc  , 
vuarum  Labicanarura  poudo  vigiiiti,ficc- 
dulas  centum.oftrea  quadraginta  vna  coe- 
na  deuoraiit  . 

Proposito  gula;e£lypo  notan-  j  v, 
tur  ganeoues,guloiics,lurconcs,gurgitcs  ,  Qulofi. 
&  voraguies  ,  quibus  vt  porcis  aiiima  pro 
faledataeft,quorum  vita  fagina  e(I:hosau 
icm  ventri  maiicipatos  homines  imnuii)do 
rumdjcmonum  vafa  ficii  fcribit  Porphy- 
rius.  Idem  dixitcorpus  pinguc  fjdum  a- 
nimam  quoq;  ia  efuritionsmcogcic  a  vi- 
ta:  prolap  am  felici ,  rcddi^am  cciaraiiiim 
corporcam.-ad  idq;  quod  diucrfum  elhdc- 
B  b     4  fl«xam 


^^z 


Andreas  Alciati 


Sapotij 
cur  rndes 
i^iibtti. 


Sfiindyri 
des  Syba- 
ritx^. 


flcxam,vti  ne  primeribiis  qiiidem  ,  quod 
aiuinJaKns  fapicutiam  pr^guftet,  izA  nec 
fumniiscu.uiugat  digitis.iuifquam  ad  bt> 
nain  fcfe  recipicnsfriigem,aut  vix.Demo- 
crates  r.it.vJueie  impudcfner ,  iiuempera- 
tc.irapic,  non  ram  maic  viuere  eft,  quam 
hiori .  Baeotios  iioii  ,ilia  jnagis  ratiotic  fa- 
tuos,  piijgucs  ac  rudcs,  &  stcsfc/o^.B-WTej-,  id 
elt.biutos  ab  Acheii  eii!ibL.sdici,qua  pro- 
pcere4</^;t^rt^/ati',id  eft.cdcdi  iiicxpljbilem 
aiiiditatcm,cellatur  Plucarchus.  Idem  af^ 
£rmat  Philoxeiium  S:  Gnathoiiem  Sicu- 
Jum  (qiiorum  iari^  rucminimus)  gulepro 
ceies.imo  veroextremos  ac  pcrditos  ho- 
muucioneSjCupcdiuorosque  infamari  lite- 
iis,quod  conuiuijs  adhibiti  emangerc  fe 
in  paropildes  /iue  pultaria  foliti  elTent ,  vt 
abili;ientibusc:Kreris,  foli  epulisamplirer 
fruerentur,  vel  ad  diftenfiencxn  obfarcirea 
tur  verius.  Smindyrides  Sybaritaluiu  & 
felicitatediftluens.aiinis  plusminus  vigin 
ti  ncc  orientera  {e  vidilfe  rblem  dicebat » 
iiec  occidentem  .  Epicuri,vt  puro,hic  fo- 
cius  exricit,  qui  dum  palacoquid  fitopti- 
inum  iadicat ,  coeli  palatium  (  vr  Enniu» 
diccbat)  non  fufpexit.  Aft  hoc  ipfu*ia  fiu- 
cerius  tota  fer^  vira  fibi  contigiife  przdi- 
cabit  Ponticus  Heftieus  >  dum  crudirioni 
incuruberet  auiiius .  fluius  nimirumani- 
musfuerac  in  paginis  &  codicibus  :  iliius 
vcro  nebulonis  {'hcm  ,  epulonis  dicere  vo- 
Icbam)  in  patinis  5c  calicibus  cuius  dodo- 
rcs,co(flore5iculpa,pulpajpoena,ccena;co- 
Hex,lodexifiibuIa,pabulaifupelIcx,pellcx; 
fifcui.difcus  fueranc.  Id  genus  hominum 
dum  cogito.inmeurcra  mihi  venit  Hercu- 
Jis  Stroza:,vere  nobilis  poetxin  heluancii» 
confcriptum  epigraHima.quod  flc  habet : 
S^pe  htbis,c^unf&pe  vomoi,  &fipe  voriicem 

DiFiendas  mifert  corporis  tnglumem  . 
^inft  fortttenax  nomacho  cibtts  h/tferit, 
hunc  vel 

'Dtxtm^vel in  fetHces  inditapenna  eiet. 
Tanquam  fis  genitns  perdendx  advina  , 
nec  vlli 

Te  natHra  alif/inxerit  officio  . 
©  dignum  laqueefacinus  .-  qutdcunq;  t/»- 
rfit-tr , 

Turpiter  iogeyitur,  turpiw  egeritur  . 
Hiiic  iii  rcm  vide  ,  qua:  lof  Q^ercctaiuis 
iKcris  prodiditinfao  Dixtctico  Poiyhillo 
rico  Scci.i.cjp.g.vbi  de  varijs  ciim  fobtic 
:ati?,t;iOT  gulx  ebtieratisq;  eflPectis  erudi- 
tc  diffetic.  £c  quii  dubice:  ,  ventres  illos 


commodiiuiTie^quipararipofftincxptebi- 
Ii  ilU  Danaidum  dolio,  quod  inani  quani- 
uis  labore  rcplefura:,vtcum  Oiiidiodicat 
jijfidu**  repetHt  cjnas  ^dant  Beltdes  vrtdoi. 
Q^ix  fabtila  etfi  variJm  interprctationem 
capit  a  my  thologicis  fcriptoribus,vt  »:de- 
rceftapud  NatComitem  Iib-9cap-i7.Ta 
mcii  &  de  heluonibus  tc(fle  eam  vfurpari 
pofTe  feiHuusqmdcn»  Pocta  indicar  hoce- 
pigrammatc  : 
Beltdof fingunt  pertufa  in  dolia  vatcs 

Mox  ejfundendas fundere  femper  aquos, 
Nomine  mutato,  narratur  fabula  de  ro» 

Ebrie,qu&  meias  quifine  fine  bibis  . 
^«/»  etiam  hoc  in  te  quadratttttrba  ebria» 
qu»d  fint  y 

Corpora  quA  fuerant,doli»  faSla  tibi  . 
De  talibus  (ic  peigrecantibus  perquam  vc 
rumeft.quod  Varrodixit,  ijs  vira:  modu- 
lum  culinameire,dum  fcilicet  omnia  epu- 
lis  metiuutur.  Sic  prodigos  &  cbriofos 
Lucretius  dicebat  natos  clle  vinoin  vefica 
calando  ficcaudoq;  quippe  qui  ccllasdiui- 
tum  vinarias  cpotas  efFtmdunt  in  macula: 
Tcljvteiufdem  Varronis  vtar  verbis,  diui- 
tum  apothecas  Chias  ad  commuiiem  reuo 
cciic  maccllam  Nam  quidquid  auinm  vo- 
litat,  (inquic  Sencca)  qaidquid  pifcium  na 
tat,quidqaid  ferarum  Jifcurtit.noihis  fe- 
pelicur  ventiibus.-qtTsere  nuiic,  cur  fubito 
moriamur?quia  mortibus  viuinius.Retia, 
hamos,vilcum,Iaqueos  meditamur,rapa- 
ccs  volucres  impcrio  parerCjS:  pixdan  no 
bis  docemus,ad  ni!  aluid,nifi  vtgulxfaris 
fiat;quim  iionniodo  explendo  ,  fed  onc- 
randofatigamus.&anguftum  ventrera  va- 
ria  arce  laxaitius,  cui  aliquaudo  vtil  or  fa- 
mes  eiret,  vrilillima  vero  fbbriecas  ,  fcedo 
illi  facculo  ac  mifero  ,  fimul  &  filuis  ,  & 
nubibus,&  flu(5libus  pacem  Iinquens.Nos 
c^lura  rerrx,vt  habccadagium.mifcemus: 
hoc  eft,qux  in  terra  crc(cuiir,vt  oIcra,fru 
iflus  arborum;quaein  aquis.pifcium  emne 
gcnus;&  quxinacre  volitaiir,vnum  in  ven 
rrem  coaccru3mus:&  quarci  elemeri,  hoc 
cft.igiiis  loco  forria  rina.arpmata,  finapi , 
&c.3diungimus.  Ita  confulis  elementis  tem 
peftates  varias,coiicu(Tio;,es  ,  &  tanquam 
toiiitruacieri  nibil  rairumcftjvtex  conci- 
nuis  vaporibuscatarrhos,flucnte  &  refluc 
tc  tanquam  in  curipismateria.  Qu^id  itaq; 
mirtim  ,  fi 

Frigida  cum  calidis  pttgnant ,  humertia 
ficcis  3 

MolliA 


Heluone 
dolifint 
funt  Dx 
naidum 


lngeni»- 
fi  g»lA. 


Hypotypg 
fis  guU. 


Emblemata . 


m 


MoSi^  eum  dnru  yjine  fondere  hxbentta. 

pondu*  . 
Bafiliiis.-Ex  vario  &craflb  alimenro.vino- 

3UC  fultgiuofaieiUalacioncs.clatar  tii  tnoie 
cnfae  nubis,  Spiricus  Sandi  illuftratioiics 
inipfam  mcntem  fuo  interueutu  impe- 
diuiit.Sed  uunc  pro  more  Gulse  anTcclara 
fuis  coloribusdcpiiig^mus,  fed  ftrivflim  & 
currcnti  pcnicillo.  Aqualiculum  crahir, 
uon  fert.  criatnphoralem  inlUtcadi  vina- 
rij.latum  » inflatum,  infirdum:  furas  tre- 
muIashabet,fo|Iicances,cubuali  cralKtie , 
breuiufculas.pumilioiuim  menfura:cluni- 
busiHcedic  ac  pedice  penduIo,radcncc  tcr* 


ram:capiteob!on»o,pr«minentibus  auri- 
culis,ficut  olla  tricongia.auritum  pcpoiic 
diceres.-narocHpico,  purnlcnto,  gibbofo , 
flacddis  maxillis.Jabris  ftillaiitilHis  &  ob- 
tortis  facculorum  more.quibns  Veneti  pi- 
per  fuum  Sc  caryophylla  vcndunt.  Digi- 
tos  vidclucaiiicas  credcs.brachia  (\nz  intec 
nodijs  &  tuH(fluris,iiicuIcata'ficur  puluil- 
li  lanei.Iu  funoma.truncus  cariieus  eft  fpi- 
rans.damnatus  ad  faginam  &  macellum  , 
cuius  lardum  &  pernas  deuorabunr  in  (ty- 
gia  popinainferorum  vuIturcs.Niic  OcHft 
fanisnosadfe  trahic. 


Ocni  cfRgies,  de  ijs  qui  meretricibus  do- 
nat,quodinbonos  vfus  verti  debeat. 

EMBLEMA      XCII. 


I 


M  P 1  G  E  R  hatid  cejfat  funem  contexere  jfdrto  ^ 
Humidaj^  artifci  tungere  fU  mann  . 


s^A 


3P4 


Andreae  Alciati 


I. 


II. 

Chara- 
Rer  Em' 
ilema- 
tti. 


Oeni  fii' 
niculum 
torquere. 


Sed  cjuantum  multis  vix  torquet  Hrenuus  herts » 
Protinus  ignaui  ventris  afella  vorat  . 

Fcemina  »  iners  animal ,  factli  congefta  marit$ 
Lucra  rapt ,  mundum  prodtgit  in^  fuum  . 

COMMENTARIL 


III. 


PI  N  G  1  T  V  R  ftrcmuis  icftio.conficie- 
disexiiinco  fumbiis  uuiiCjiiarn  noii 
occiipatiiSjfed  qiiod  ille  miler  longo  tem- 
pore,arfidiioq;  labore  coiuotfic ,  tortiiin 
ignaua  afella  aftaiis  deuorac . 

I  D  ex  Paufauia:  Phocicis  tradum.eiui- 
meratis  ciiim  aliquot  ftatuis  Deorum  &c 
Heroum  Po]ygtioti  maiiu  depiiflis ,  poft 
lus  virum  cjuendam  (edcreait,  infcriptio- 
nemqueiiidicare  eum  e(reOciuim,qui  tc- 
xateiunco  icftim  vel  fu»em,feda'l3iitem 
afell^m  totnm  quod  illc  laboriose  rexuc- 
xitarrodentem.Gnauum  &  iniuftrium  ho 
Diinera  fuidc  Ocnum  aiunt  ,  qui  vxorem 
fumptuofam&  prodigam  habuerit  ,qu*e 
profundercconlueuerat.quicquid  iJIe  ope 
rcfaciundo  perfummum  laborem  qua^ri- 
tafTetjidq;  pcr  ambages  voluinePoIygno- 
tum  dcfignare.  Compcrtum  eftctiam  lo- 
nutn  vulgo  proncrbium  eflTc  ,  quoties  ho- 
minem  fignificantad  laborem  quidem  ve- 
henienterpropenfum,fed  nihil  indecapic- 
tem  commodi ,  Ocni  funiculum  torquet . 
Ita  fermS  Paufanias .  Huius  quidcm  effi- 
gici  Plutarchus  meminic  libcllo  ■Tnpi  ev- 
^ufxiAftSc  Piin.j  j^.cap.  1 1  .inrer  opera.ni 
fallor.Socratis  pidoris.  Sic  &  Propertius 
4.Elegiarnm  : 
Dig)iior  obltquofurism  qui  torqueat  Ocno, 

Aeternumque  tuam  pafcat  afella  fa- 
tnem . 
Rctulit  &commode  ii.Hieroglyphic^n 
PiCrius.Et  Politianus  Mifccllaii-  cap.  8i. 
Idquoq;  argumentum  iii  niarmorccarla- 
tum  tradit  Hermolaus  Birbarus ,  Roma: 
duobus  locis.iii  Capitojio  nimirum  &  Va 
ticanis  hortis  videri.Idemq;  de  Ocno  alia 
fcitu  digna  traditmcaftipat.  Pjuiianis  jib. 
3  y.cap.i  i.Pr.uterCi  Cratinus  fingitetiam 
quendam  apud  inferos  funem  torqucccm, 
afinnm  vero  arrodentem  ca,  qua^ille  iam 
torfillct.  Hinc  de  inaniter  laborantibus 
id  prouerbij  etiam  vti  foleiit;  Conrorquet 
figcr  funiculum.At  quo  vide  adagia  . 

IMVIGER]  DjIjgens,induftnus.Virgil. 
l.AEueid. 


____  ille  impiger  LaHjlt 

Spumantem  pateram. 
Et  Ouid.i.Metaniorph. 

^patries  adit  ncpiger  ortU4. 

Videtur  tamen  ('quod  obitcr  dixerim^  ad- 
iediuum  hoc  differrc  vel  maxime  a  nomi  Somt^f 
ncOcni.quod  propiie  ignauuni,&  qui  fa-  Oeni , 
ciataliquidgrauacc.figiiificat.  Dicitur  c- 
nim  oKVOffCoKVtipii  ,  &c  ipfap«t-9'i//t/./ctdi- 
citur  oKvos  K^  aKvnpiet :  fed  &  «Jtj^^ii^.idem 
eft  quoii  prgrefcere  i  Ha;c  tamen  dirtioad 
fenfutp,  potiusattinec.-igiiauusenim  eft,ni- 
hilqjagit,tametfi  labotct.quifuasopesma 
le  coUocac  ,  cafqj  in  vfus  minimc  necefla- 
rioserogat . 

Sparto]  Gcnifta.Sic  cnim  quidara  intcr- 
pretantur.  Spartum  vero  genuscft  herba:  $partUPt, 
apud  Hifpanos  frequentinimie.-ex  hac  fu- 
nes  nauticos  ficri  folitos  fcribic  Liuius  t. 
bell-Punic. 

Humidaqi  artifici,&c.]  Tepl^pctfftrtt' 
ftis  . 

Pretinus]  porro  ac  finc  intcrmi/fionc, 
continuo.  Nonius. 

Ignaui  uentris]  -TTOKvTlKi^cyxjvii.  fum- 
ftuofa  mulier. Sic  D.  Paulus  Crctcnfcs  vo 
C3iiyA<rtpa.f  eipyi(.  ventres pigros  . 

Foemina  hiers  animal]  Hcfiodus  in 
Theogonia  mulieres  fucis  .Tflimilatjquia- 
pnm  laboies  confumunt,cuius  h^ccft  fen 
tcntia  : 

<S^ale  fauts  examen  apum  dulciq-^  liquore 
Cernimus  infames  haud  rar^pafcere  fuc$S' 
Per  thyma  mane%olant ,  ©•  piBaper  arua 

tepenti 
Sole  vJigi.cerMq;  Itgunt,  &  dulciamella. 
Prdd:  latct ,  curuoque  vorax  fuh  vimine 

viuit  , 
lnq-,Jua  abdit  edax  alienos  exta  labores  . 
Talis  in  humanis  priws  ab  loue  focmina 

rebus 
I.fl  data  yfiagitijs  homine  qua  Udat  inigs. 
Vide  fToucihlum, Mulieris  podex  . 

Mundum]  Muiidus  eftornatus  mulic-  Mundnt 
br  s,Grxce  dicitur  Koa-^Oi  Vndemridus  quid, 
di^us  eft  hicjquodalio  uoininc  c^lum  ap 

pcJIara 


Mulier 
fucis  com 
parata . 


Emblcraata . 


$9t 


pellarc  libuit.  Nam  vtinquit  Pliniiis  lib. 
ft-cap. 4.qiicra  Ko^fxov  Grarcinomine  or- 
namcnti  appcllaucnint,  cum  nos  a  perfc- 
Aaabfolucaqi  elegantia  MundiimLiuius 
iu  Otationc  Catonis  pro  lege  Oppia  fer- 
uandarMunditiaf.ornatus,  &  culcus ,  ha:c 
f^minarum  infignia  funt ,  bis  gaudcnc  & 
glorianturihunc  mundum  mulicbrem  ap- 
pellaruncmaiorcsuoftri.  Noniuscx  Lu- 
cilio.' 

Legamt  quidam  vxori  mHndtitn  omne,pe-> 
numjue-j. 

inndus    Vlpianus  nofter  aitraundo  muliebri  conri- 

tulie'      neri  fpecula.vnguenta,  vafa  vngjcntaria, 

ris  qttid  &  (iqua  dici  ficnilia  p^^fTuntjJiftinguitquc 

iriscon-  muliebriaotnamenta  a  mundo  muliebri  , 

dtis  .       ac  fi  mulier  poffit  cllc  munda  ,  ncc  tamen 

ornata  :  vt  foler  iu  ijs  contingere  ,  quaifc 

mCidarint  locae  in  balneo.neq;  feornarint: 

!  «Sccoacra,  eftaliqua  rtatjm  afomnoorna- 

ta,  nec  camenmundata.  Sed  hoc  ninaium 

fubtilitera  lurifconfulto;  namapudora- 

tores,poetas,aliofq,  terfos  audlores,  raun- 

domuliebri  nonea  modo  coniincntur,qui 

bus  mulicr  fit  mundior,  cd  etiam  quibus 

ornatior.VaJ.Max.lib-scap.Deluxuria  & 

libidinc,  memorabilc  rcfcrtexemplum  dc 

abrogata  lcgeOppia.qux  latafuerat  olim 

bcllo  Punico  fccundo,ad  coerccndam  itiu- 

Kcrum  luxuriam.-^deas  taracnaic  excufa- 

li  mcncisimbccillitatc&grauiorum  opc- 

rnm  neg3taaffe(flacionc,quamobrem  om- 

nc  ftadium  ad  curiofiorcm  fui  cultum  lU 

lis  pernwtti . 

Prodigit.]  Conrumit,  didipat  j  vcrbum 

aptidimum  ad  prodigalitatera  notandam. 

IV.  V  £  T  1  R  E  s  cum  virum  iii  rccumu- 

Janda  foUcitum>»eqs  afiiduos  quancumli- 


bet  laborcs  dccUnantemjTXorcm  vcro  pr« 
digam,&  ad  omnia  pcrdcnda  diffipandaqj 
intentam  hieroglvphicc  fignificarc  vcller  * 
hominem  fpartifuniculum  torqucntera  » 
illam  vcro  afella;  erfigie  a(fidcnccm  I  tcr 
go,3<opus  quancumcumq;  fietet  abrodcn 
tcm  effiiigebant  .  Laborac  cnim  mifer  il- 
lehomuncio  totis  diebus,fperarq;  ditefcc- 
rc;  fed  quicquid  laborc  tam  iraprobo  par- 
tunicnafcitur.ad  ornatum  quedam  fuum 
transfcrt  prodiga  Sc  infolens  mulicr.Vndc 
vero  verius  a  luuenalc  fcriptum  Satyr.  6. 
Frodiga  non  fentit  fereunte  foemina  ce^isS^ 
Ac  vdnt  exh.xhfix  rediuiHui  pullulet  ar(H 
Numw,&  'ipleno  femper  toUttur  aceruo  ; 
Non  zinquam  repHta:  quitnti  fuagaudit^ 

confient  . 
Quo  pertinet  3JagiHm,M«//em  podex.in 
Chiliad-Adag.Reclcc-um  Hcfiodus:Qjii 
fidit,inquit,mulieribus,is  cciam  fu  ribus  fi- 
dem  haber.  Et  feftiuc  Lacon  quidam  qux- 
rcntibus,quamobrcm  vxorem  duxifletad- 
copufiHaro  &  paruu|am?refponHic:E  ma- 
lis  quod  minimum  cfrcc  eligcndum.  Naio 
Yt  vcrc  Menandcr  . 

yvvH  70  tCvoKov  ift  S^cLTreivnpov  (pv^n , 
Naturafeeit  fumptuofoi  faeminof. 
yuvn  -TTthvTiKiU  i?'  G-)^))fov  ,  0"'  g^ 
Z»v  79 V  kaBov^'  cdi  ^khncu  . 
Efi  permoleffa  fumptuofa  faemina , 
Nec  viuere  arbitrio  finit  virum  fuo  . 
Cui  autcm  contigic  vxor  in  otio  dcfcs,&  in 
compto  corporis  oriiatu  prouentus,  redi- 
tus,&  quseftus  profundcns ,  is  ccrce  rcm 
faciet  vtfunarius  {bkcnimirum  retrogra 
do  du»fbu.  Epigraphc  embkmatis  videtur 
iJ  totum  torquerc  in  raDacicatem  &  aua- 
ntiammcreciicum^dc  quibus  alias , 


in 


19^ 


Andreae  Alciati 


In  Parafitos. 

EMBLEMA     XCIII. 


QF  0  S  tibi  donamm  yfluuiaies  accipe  cancrosl 
Munera  conueniunt  moribtu  iffa  tuis  • 
his  oculi  vigiles  ,  C'  forfce  pluriwus  ordo 

CheUrum  armatus  ,  masima^  atuus  adeli : 
Sic  tibi  propenfus  Hat  pingui  abdomine  venter , 

Pernicestj,  pedes  ,  Jpiculaj,  apta  pedi : 
Citm  VAgU6  tn  triutjs,  n.enfx^^  fedthbf^  erras^ 
In^  alios  mordax  fcon-mata  falfa  tacis  . 

COMMENTARII. 


f. 


II. 


PI  N  p  T  T  V  R  p.ira(itus  habitn  aiilico, 
quu  i  lud  honiinuiTi  J^eiius  plerunqj 
aulas  fctflerur;  veiitre  obefo,ic  proiniiicn- 
ie,progreiiieiiti  fiinilis-  quiiii  patina  can- 
cros  fluuiatilcs  fcrar. 

N  o  N  cft  mihi  dubium  quin,ciim  au 


risadiutus  thefaiiro,cgrcgj3m  Taciti  de* 

fcnptioncm  fibi  tan«|uam  archetypum  fin 
geiec:  fic  enim  illc  lib- 1  $  Aniial.  vbi  At  Ne 
ronis  lafciuijs  amplillim^:  Vatinius  inter 
fosdi/nmaciusaulaEonenta  fuit .  Aitrnix  Parajf/i 
tabei*n*alumnus,corporcdctortoifacetijs  defcri' 
(Xoi  hie  fuum  carmen  ciidcrcc,vcl  mcmo     fcuriilibus  primo  ia  contamclias  afTum-  pi» » 

ptus. 


I 


i:>.^EmblemataJ. 


5P7 


Vnde  pe. 
titii  Em- 


III. 

jparafi 
tus. 


Tarnfifi- 
c&  intten- 
tor. 


ptns  » dcititlc  optimi  cuiiifq;  crirtiiiiafioDe 
eoufqj  valuit,vc  grat.ia,pccunia,vi,nocen- 
di  etiammalisprarcnniuerct .  Apparet  hoc 
fufceptum  elTcni  mordacctn  quendam  k^ 
d/jtkivH  ?o[j.ttroi  fcunam,  cui  fymboli- 
cccancios  fluutales  doixj  dat,. parafiticis 
moribus  apprime  refpondentes.Decorum 
itaq;  (eruatinco  ,  quod  racionem  liabeat 
pcrfoux,cui  hsc  rnbuat.  Nec  male  illud 
traduxeriscx  libello  Plutarchi ,  de  difcri- 
mincadulatoris&  amici.cuius  verb^funt: 
Ego  vero  noui  qucj)dam,  qui  Yxprie.^wm 
eiecerit,vt  amicus  itcm  fuam  repudiaret . 
Deprchenfuseftautcm  clanculum  ad  il- 
lam  commeare,Tei  ad  fe  accerfcre.id  quod 
etiam  abamici  vxore  animaduerfum  cft. 
Vfqucadco  non  nouerat  adulatoris  ii-ge- 
nium  ,  quicredidit  hos  verfus  lambicos 
niagiscoiiuenirecancio.quam  aftcntator;: 
i,  £/?  venter  omne  corpus,  zndiq^  ehtuens 
;  Oct^lHt,  fuuq;  besiia  reptat  dcntibui  . 
Nam  huiufmpdi  quidcm  eft  imago  para- 
fiti  .S:araicortim>qui  parellam  fequuntur, 
&  ad  prandiaprffto  funt,quemadmodum 
mqu4tEupolis.HxcPlutarchus.  Deadu- 
lacoribHsfeftiuainueniesepigrammatalib. 
i.Flonleg-tit.rif  KshAKctf.  Vide  etiam  a- 
■  dagium,  Po/y/i». 

I  N  Farafitos  ]  Parafitus,  Gr^ca  eft  di- 
<flio.T<*cfltV/7Sf.qui  aliorum  menf.s  &  ci- 
baria  feclacur.Coponicur  ex  'Tretfo.,  quod 
fignificat  iuxt.iySiL  «TiToViquod  efculentum 
lignificat:quareparafiti  vocantur  ,  qui  ad 
voUiptatera  eius,incuius  coutubcrnio  sut 
Joquuntur  &  faciunt  ,  nihil  repugnantes 
cibi  &  ventris  gratia.Hi  etfi  olim  ferui  no 
eranctamen  maxime  feruileshabebancur  , 
quippequiliberracemorfa  venalem  habe- 
banc.ciusquegratia  przter  irri(iim,  didle- 
ria,colaphos,cciam  ollas  fibi  m  caput  con- 
fringi  pcrraittcbantjquod  non  obfcurein- 
nuit  Piautus  in  Captiuis.Infuper  fcaeolla: 
erant  repleta:cinete,vt  nimirum  eo  per  to- 
tum  corpusefFuforaaiorem  rifum  prsbi- 
toribus  fuis  cxhiberent .  Ad  quod  alludit 
idem  Plaucus  Curcul.  Homerus  primus 
parantum  induxi(re  videtur,  quc.Ti  appel- 
\;x\\ix.(p'iKoveiKtf:nva.^riv ,  amtcum  menfd' 
/fWu.Sinopcus  Diodorus  fdccteadmodum 
rcliquas  artes  non  a  dijs,  fcd  a  fapientibus 
excogitatas  videridicitjverum  parafiticam 
eflePhilij  louis  inuentum  .  Parafiti  eciam 
olim  diccbancu  r ,  vt  prodidit  Crates  ,  qui 
facro  fiumcnto  colligeado  pr^ficicbantur. 


Ceel.Rhodig.lib.ii.cap.T.- 

fluuiales  cancros]  De  cancris  videPh'- 
nium  Iib.9-cap.-  31-  vbileg.:s  aliquoscan- 
cros  Hipposvocan  tanta:  \clocitac"s,  vc 
confeqiii  non  fit.  Vndc  apettiorctit  com- 
paracio,ad  parafitiim,  cni  Alciacus  perni- 
ces  pedestribuit.Canctosp^^tcreagraphi- 
ce  defcubit  Calencius  :■ 
lUu  dena pedujn  -Lefligioi,  denac/;  inarctu 
Crura  recuruantur  ,  laterumqi  Amargins 

ludunt  ,■ 
Jtmhiguuma;  iter  efl,  ^c. 

Munera  cotiuentunt  moribus  ]  Canccr 
cnim  animal  eft  aquatilc  ,ocuIos  fempcr 
habensapercos,  ibrfices  dentatosacq,  acCi- 
tos  pro  atmis,venticm  magnum,  &  ovfto 
pedcs:fic  ctiam  parafitus,quiaduladp  hicc 
iide  vidlum  qu2titat,o«ulos  habet  admo- 
dum  vigiIantes,ob  vencris  repkiionem  om 
nia  perluftransiuec  dcfunt  fpicula  nociua, 
dumenim  cibi  giatiahuic  app]audit,alte- 
ri  maledicit  j  vencriiiifuper&  gula:  totus 
deditus:vti  denique  cancer  plures,  fic  ille 
per  omnia  locaceleres  pedes  habet  . 

Hti  ocult  (jfc.]  Sic  ordmo  :  Hts,  fcilicec 
Cinci\i,oculi  "vigiLes  Cnui.C^ ordoplurimus 
chclarum  armatu^forfice  ■ 

Vigiles]  aperti:quod  refert  parafitorum 
vigilantiam  in  oblctuaDdis  aiiotum  mcn- 
fis.  Euojue  proucrb.tfAAoTfo/aaj^o/.in  Chi 
liad.Sic  vigiles  oculos  ti'buit  Fama:  Virg. 
lib.4.  AEueid. 

lorficeplurimus  ordo]  oiKKiiyoplAah  e- 
xercicu.ledes  enim  habentcancrifiuiiiaks 
ad  n^.odum  forficis:Sanctius  roauultlege- 
ttjf^rcipe,  vti  etiara  in  Plinio  legu  dc  caii- 
cris  loco  citato.-Prasterea bina  brachia,den- 
ticulatis  forcipibus.  Sed  non  magnireferr 
quoHiodo  legarur,  vtiumq;enim  infttu- 
mcntum  rcferuntcancrorum  chel2,nimi- 
rum  forcipis  &  forficisjcft  aut  forcepsiu- 
ftrumentum  bifulcum.quofabii  clauose- 
moliuntur,  quoue  prunasaut  candens  izi- 
rum  prchcdunt:forfex  veio  eftinftrurcen 
tum  factoium,  quo  pannum  in  coramoda 
fcufta  dinecant,&  vfuiaprant . 

Chelarum]  Chclxdicuntur  cancrorum 
&  fcorpionn  brachia.a  Gr2ECo;^eA»),quod 
eciam  fignificat  vnf^ulam.  Eft  eciam  (ignCi 
cceleftc,anccrior  fcilicctpars  fcorpij.Vndc 
Virgilius  iGeorg. 

G^u/i  Uctu  Erigonen inter,Che'.Mqifeq»etcs 
tanditnr  : 

Ma.ximaqi  aluu-s]  id  cft,venter  * 

Iri^fe^fUs 


Hippi  gt' 
nus  cart' 
crerum» 


Caneri  et 
parafiti 
ccmpar*' 
tio  . 


Forceps, 

Torfex . 
CheU. 


3?8 


AndrcceAlciati. 


FropefjffdveHter]  promincns,  turgens . 
Perfius.Sat.  I. 

finguti  aqudliculm  fropenfe  fefi^uipede 
extat  . 

Abdomi>  ytngui  abdomine  ]  Abdomeii  proprtc 
fignificat  piiiguediiiem.quae  fpinz.vbi  rc- 
IKS  funt.adhzret  j  ficdidum  ,  vtquidara 
volunr.quod  abditum  fit-Sed  CeKo  lib  4. 
cap.  i-Abdomen,  t/Voj/sts-p/ji'  ,eftilla  cot- 
porishuma'M  pars,  quxa  coxis  &  pubc 
furfum  verfus  ad  praicordia  pcruenit ;  ab 
exteriorepartceuidentecute ,  ab  interjore 
leuimembranainclufa,  cjuxomcnto  iun- 
gitur,&  'srepnoveuoi  dicitur.Hincab  Ana 
tomicisabdomen  dtciturea  cauita'; ,  qua: 
intus  diaphragmatc  a  thorace  diftingui- 
tur  ,  &circumfcribitura'cartilag  necnC- 
formi,ofIibus  pubis  &  coxendicis.lumbo- 
rum  vcrtcbris,&  vtrinq;  cofti^.  Translace 
ponitur  pio  vitio  vcntrisrvnde  Cicero  pro 
Seftio  dixit.infaturabilcabdomcn.  Indcc- 
fiamdicimlis.Abdomini  induIgere.Abdo- 
mini  inferuirc,Abdominioperam  dare,Na 
tus  abdomini.  luuenaiis  : 

■DpntfY  a.dt>ft  abdomine  tardtti . 
Aufonius  Eidyllio  9.cui  MoJella  nomen : 

...^^Cuiprodiganutat 
Aluu^,opimatoq;  fluens  abdomine  venter. 
Et   parafitus   Euftathio  dicitur  yet^epo- 
T^n^,c\uod  abdomini  inferuiar . 

Spiculaq^apta  pedi]  id  cft,  dideria  & 
niordacia  verbahabcs  in  prGmpturnam  fpi 
cula  mil]avolant,ctiam  volat  irreuocabile 
verbum  . 

Cum  vagus.]  Horat.i.EpiftoIar,  bell^ 
fcurram  ita  dcfcripfit : 
Scurra  zagHs,non  qui  certil pnfepe  teneret; 

Scum  de  impranfu^ynb  qui  ciuem  dignofceret hofte'. 

fcripteo.  6^^  /,^^,  ^„  c^uitiu  opprobriafingerefmtis: 
Fernicies  (^  tepeflns,barathrumq-^  macelli. 
Parafitum  c]uoq;  eleganrcr  defcnbit  Val- 
la  lib.^cap.ii.Item  IuucnalisSar.3.&  4. 
Menfdq;  fedtlibus  erras.]  Hinccpitheta, 
Tptf7n^ohof)^i  ,  quod  mcnfas  illingat,  & 
nidorem  ecibis  furgcntcm  rabido  ore  car- 
paf.Hinc  ^vpetTA^^aiit^Vpa.p^^ra^,  quod 
foribusalienisinfidietur  ,  ncmpc  qui  fue- 
ucritaliena  viuerecjuadra.Prou  Sartagi. 
num  pernicies, 

Scomma.  Scommatafalfa]  Epithetimetaplqoraja 
mordacitate  faIi<;.Eft  autem  ffKa^jLiJLA,  ca- 
uilluro,fales,difterium,a  vcrbo  vna-mco, 
cauillor  ,  dideria  idCio.  Dc  Scommatum 
autcm  gencribus  Macrobius  Saturn.^.c.y. 


D  o  N  A  T  Parafito|cancro$iVt  per  ho»      jy^ 
rum  figuram  graphice  depingat  hominis  Hcentit 
importuni;&obtre<5lantisclfr^natam  liccn  nimiat 
tiam,  qui  ad  quxftum  &  vcntrcmomnia  „r^i  ^ 
confcrat  fna  ftudia,vtalijs,  &plcrumquc 
ctiam  prajfentibus  obIoquatur,in  quoseia 
culetHr  molefta  &  acria  qusedam  dideria . 
Idaucem  genushominuin  Ci  quandoiocan 
difiiies  tranfilian(,ifa  vc  e  falibus  hilari 
fronte acceptis,&  datis,ad  fcommata  mor- 
daciah  feconferanr,iam  tum  faftidio  effcno 
ab  jieincipiuntrneccnim  fapiiu^qui  ijsom 
nia  licerc  voluntjquandoquidcm  nihil  ma- 
gis  lubricnm  fit  &  importunum  conuicio, 
quodquafimellelitumanimosiBgreditur. 
Cauenduin  itdq;  quam  fieri  poteft  abhu- 
iufmodi  fcu rra  &  adul.itorcqui  omnia  lau 
dar.omniaaflentatur,  eciam  iniqua  &  im- 
piJ,vt  placeat,probac,iiiI>iI  non  facit  &  pct 
petrat  ventris  gratia,  in  quo  fummam  feli- 
citatem  conftituit.  Ii)ter'mctiam  crcden- 
tem  decipit.abfciKem  rodit&  mordcti  de- 
inde  feodiofum  rcddit.acdeniq;  pciditib- 
nem  fibiipfiacquirit  Legcparafitum  Lu- 
ciani.  Belle  apud  Plautnm  Captiueis,ini-  Parajtii 
tio  fere  Avftus  1 . fic  patafitus  de  fe ,  fuzqj  m9rtt , 
not2E  hominibus : 

§luaf  mures  ftmper  edimtet  alienu  cibum^ 
Vbi  resprolat&fnnt,ctim  rut  homines  eunt^ 
Simulprolati  resfunt  noflru  dentibus, 
^iuaftcu  caletur,cochle&  in  occulto  latenf$ 
Suoftbifucco  viuunt,ros  fi  non  cadit: 
Itemparafttirebusprolatts  latent 
In  occulto  miferi^iViBitant fuceo  fuo  4  '••■ 
Martialis  in  Philomu  furo  fcurram  ,  lib.y» 
G^d  tc  diripiunt  pctentiores , 
ter  conutuia,porticus,theatrat 
Lt  tecttm  quoties  ita  incidifli  , 
Gefitri  iuuat,  &iuuat  lauari, 
Nolito  nimium  tibi placere» 
T>elecias,PhHomufe,non  amaru . 
Mordet  ibi  homiiiem  fatuum,&  vrbanum, 
in  coniiiiijs  alienis  oberrantem.Idcm  Ma' 
rialis  lib.pin  qsendam  Cantharum  : 
Coenes,Canihare,  cum  forts  libenter  * 
Clamas,(^  maledicts,^  min^rts . 
Deponof  animos  trucesmonemus  f 
liber  non  potes  (^  gulofus  ejje . 
Horaiiusi.Epift.i.notamifliprcflit, 
^luatusfit  Dorfenius  edacibus  inparafitts, 
Nam  &  Philum  mordet  feftiu^  Martialis, 
eo  quod  inimquam  domi  coenarer.  Scdad 
rcm  .   D.  Hieronyinus  ad  Domnio.-em.'  j 

Cootra  quemlibet  paflim  in  criui  js  ftrepe- 

rc>  & 


jnhelu 


Erablematajl 


199 


re,  &c«Dgeret«  maledi^ba  /hoiicrimina  , 
fcurraruoi  cft&parafitoiHm .  Porrocan- 
crum  incon/lancixffmbofum  facit  loan- 
ncs  cogiiomciito  Scholafticus,  chim  horai- 
ncm.quimodo  rifur  iudulgeat.modo  lu- 
^ui.raodo  aunerirati  atq;  remperaiitiat  (c 
red  iat ,  mo  16  dclicijs  difftuat  &  volupta- 
tibusimpUcetur.cancrexqoiparauir.UHnc 
ant^.nunc  recro.nunc  in  tranrtierfum  gra- 
dieu[i,miraqi  iucoallancu  vitam  fuam  cta- 


ducentitquod  idem  &  de  parafitis  non  ma« 
le  Jizeris.qui  dum  leuitace  mimica  orania 
imitantur,omnium  mores  induere  nicun- 
tur.De  quoHoratius.- 
Sic  iterxt  voces,  ^  verba  cadenti/t  toUit  , 
Vt puerum  credcu  fduo  dtctatamagiUro 
Reddere.vel partes  mimit  traffarefeci(da.f. 
Parafitos&adiilatoresmuIcoshabcsiuOf 
ficiiia  Textoris  lib  j.cap.40. 


Paruam  culinam  duobus  ganeonibus 
non  fufficero. 

E  M  B  L  E  M  A    ^k^CTlY. 


iN  modtcis  nihii  eli  ^  ^'4od  efuis  t?Hrctnr\  (^  vnttm 
•*'  Arhujium  geminos  non  atit  erithacos^ 

A     L     1     V     D. 
T  N  tenui  fts  nuHa  lucri  e!f  :  vno4.  repdunt 
^  Arhu(io  gemtnx  »on  htnc  ficcdvU  . 


COM- 


400 


Andrc^  Alciati 

QiO  M   tM  E.  N-X  A  Rir  I.. 


^'  A    VicvLAE  dusepro  TcJein  rarao 

Xjl.  arboiisdimicant ;  harum  vtw  ramo 

luliilet.aicera  vtiiiliciere  poflit-illarn  mor- 

dJcusimpugHat  . 

j  |_  Dvo   Epigiammata>ciufdcm  penc  fen- 

Tc»s  Em   tentia;,defiinipta  vidcdcur ex  proucrbio 

ilematii.   ^  rarco  Zenodoti;  ///«t  Ao;;^//!)  «  rp{tH  iuo 

ioi'^ciKV{  Vnicum  arbuflum haud  alitdHos 

erithacos.Y'\it  tiMm  AA2g\\.\vvi,Vna  domus 

non  aiitduos  canes.  :\A  hocelcgantcf  allu» 

fit  Ariftopluues,Vcrpi,s :.  .^ 

, i  yoLp  AVTroTS'.   . . 

Tfi<fHy  J^vrctr  av  f^tet  A"c^//>»  KKi^^et 
S^ueo.  id  cft:  .     ,.  ^m^.-   , 

Non  tnim^eri  poteff  ...-  ^-■■'  Jl 
"FHres  vt  vriquamfaltus  alat  vn(fiduos  . 

DVOBVS ^aneonihusJGiaeo^cai  vita 
xnodus  eJt  culiiia,vt  Varro  defcribit.quan 


aiiiicf  id^emciiin  fuperiorfbus.  Arbuflum  Arhufiu 
locus  efi:  arboribus  coulitus . 

PtVfrf»/^]  ficedula  a  ficubus  edendis  Ficed»- 
nomen  habet,cum  tamen  vuis  potius  vefca  la . 
tur,  Maicial.Iib.i. 
Cum  mefitus  alat,eu  pafcar  dulcibus  "juu,  , 

Curpotius  nomen  non  dedit  vua  mihif 

Pormam  &  cblorem  luutant  ficedulje.No 

men  hoc  folum  autumno  habent ,  poftca 

MeJdHchorypbi  vocantur.Italisj.Bfrc^jffC'.    . 

,J  jGerm.5f^»*/>^JLegePlinium  lib. lo.c.iy. 

rJviOi  ^  i  ^'  N^P  N  cft  iniiiltiim-Iucrilexpeftaiidum 


111. 

Ganco . 


IV. 

ex  rcbus  minimis.inquibus  qnanquamul  £  rebui 
'tum ,l-boris^&  oper?  collocetur,tamen  fru  rninimt 
iftus  inddlparhm  capitur.Atin  rcrum  ma-  parutnl 

iorum  adminiftratione  vtilitasmultocon-  cri* 
'  Airgttvberior-  0tumobrcm  vulgo  varijs 

effcruntnrmodisadagia,  vt  in  tcnui  ftatu 


Zritha- 
ctts. 


quama  M.TuIliofumaturefiatSiprofcor  -coii^stfiron  c(re>cjj!ii-fltfaj|>»s^:  qualia 
tatorc,  qui  proftibuia  &"meretricu)&s,aC-  Uim^ifta.^iJtf^wwj-t/^/i/t^i^  altt  canes , 
fedatur.  Eft  autem  talis  homo  futilis,  Vo-  ^ >iei /ti-bu^um  d^os  ejfhhacos-.l^toramo 
r3x,heKio,gul2e&  luxui  totu.s  dedims;qui/  *^'^'^~!''^^^ M^^* ^"^fisM^^^l*'  &  ^"°^  n°- 
iii" huiie  illa  fuaiiihil  non  abfumit  &  ex-  Rfates  locaiido  eiFernnr,.N(jiZr/j  /4f»«/»  non 
ha°i rit.tales  iraq; plu res  non potcrit liutri-  ff^^inet duos  mendices.  Falluntur  itaquc , 
re  vna  vel  tctMUsailiHa.  qui  e  rebusminutulisam^illimum  expe- 

I»  modicts]  rebus,  vcl  negoti"js  .  ^^^^  quxftum,pra»feitim  fi  Ci}:  eodem  ftil 

Z/  vnum  arbufium  &c.]  Prouerb.  eft     dioconrors  ,.vbi  pleriimqj  resabfq;  inui 


Chiliad.-^ri-wy?^!;»  vnum  non  altduos  eri 
thacos.CciiK\ms,'}rp\v/.oipApia,v  dcteftas, 
hanc  fimilitudincm  vfurpaiut:J'^o,pH9-/f, 
ipi^ctitovi  y.U  \o)^/^»  o»rp{iSH,  ovTi  f^ia, 
^^pet  iVi^u^'ii(tiTcu  Jtto- cTl/S  Kv/2epvco- 
tJ.iV)i  dpyilyaV'  Vt  vnum  arbuflum  duos 
erithacospon alitif/ip  wumr^numfeltci- 
ter  A  duoitiiprineip.ib^s  admtniliran  «^» 
potesl.  /^-  '■\f'l  K  ■"-;■-.;-:■  !-  ^:, 
£r/?/ji«f(7i]"^Brityacus  auis.  cTft^qu?3dam  ' 
folitaiia,  vc  c.odem  in  faltu  npn  teniere  nifi^ 
vna  rcpeiiatut;qnamThcrdoriis  Gazain 
Ariftorelc  nnnc  Siiuiam,nunc  Rubccutam 
nominat.-alteram  qi.iicnva-.iiluaium  de- 
fertis.alceram  a  luboris  indicio  ,  quodex 
Grsco  nomineintelligitur.Mc  quoq;  Ira- 
lis  dicitii  t.Pfr/aro/^^^-Germanis.Kor/Jrw/?/?, 
2?i'riCra/'_^)?/>7.Huins  mcminit  PliiMO.r.a-o— 
In  tenut,  .(pe^,  Cfc.]  D  ftichon  alccrum 
ciufJem  aigiinieiicicnm  fiiperiori,  nnita- 
tis  tantum  vcibis.  Alliidit autemad  pro- 
«erb.Tc^Mwi^fi.VHe  Chiliad. 

Vno^rtfldunt  Atbuflo.  ]  Prouerbium 


dia  rranfigi.iiifi  a;grc,pdffir.  Veluti  ncc  rc- 
gniiin,necamor  vjlo  modb  fociilm  patiun 
tur,teft?  5eHeca,N6  regQa,inquit,focmm   "Regnai, 
fcrrcnec  tada:  fcinnt.  Ej  pluJi6s  :  patiittiti 

Kon  bene cumfoci^s regna,^-enus(^;,manet.  fociu,nt 
Vnde  quoqj  vnlgatum  i|jii4y  j  ?  (^fnor . 

Dum  canti  os  rodit,foeium  qsis  diligit  odit. 
<^od  nos  Gertnani  f]cei|e.rim.uj«, 

Zvzenhund.an.eine^bkifl^i,  "-'■' 

jBleibenfelTeKybereih.  ||f  | 
Src  ctiameftjuijTjieghi,j:iupa!pful|^hr^  cx- 
pte/firLucajmsfib.il    l   V;',!  '    i 

^ullit.fides^*ignifocij.s,kjiri0ici.-,  fcfteflat 
...  l.mp.atjxiu^canfartii..&ut...  '--  -  '.  ' 
Qu.o ctjam  rcfpexit  Al'. xan.dcr  Magnus, 
.Cfitei  ad  monarclyam  aipira«s-dixic,  Mtm- 
,;dum  non  capcr.c,duos  SoIes.Ciccro  i.Of- 
•iic.Qtiod  etiim  cft  aprrd"£wirium  ,  Nnila 
fanvfla  focvctds,^eque  fidcs  regni  cft.  id  la- 
tikspatct.Nam  quidquid  cinfmpdi  cft,  in 
quOnon  poflint  pluresexcellere  ,  in  cofit 
5>leruoq;  tanta  contcacio,vt  difficillimum 
fit  Iau»5lam.fc.ru.arc  focictatcm  . 


C&f^"^^^  ^<^<i&l!3? 


Captiuus 


Emblemata-j . 


401 


Captiuus  ob  gulam- 

EMBLEMA     XCV. 


n  E  G N  AT  0  Rj^penuii  '«^«A^J  arrofor  hrilis 

"^   OTtrea.  mtis  fummis  vldtt  hiulca  Ubris . 

^ueis  teneram  apponens  barbam  ^falfa  nffa  momordit , 

AH  ea  clauferunt  taHa  repente  domum  ; 
Beprenfum  CT  tetro  tenuerunt  carcere  furem^ 

Semet  in  obfcurum  qui  dederat  tumulum. 

COMMENTARII. 


i  I. 


1 1. 

'mblt- 
mttsfo}. 


1N  T  E  R  oftrca  cjuaedam  hinc  indc  ia- 
centia  vnuni  cxcens  maius,  latiiis  hiat, 
quod  fubiens  mufculus  cibum  capturns 
capirur,&  gulx  poenas  luit  • 

E  M  B  L  E  M  A  defumptum  eft  cx  epi 
grammate  Antiphili  lib.  i.Epigram.  Gra:- 
corum,tit.fif  ^a  ,quod  hic  ferc  ad  ver- 
bum  Latiiicexpiellic  AlciatuS)  £cavuem 
fc  habct : 


l6opoi  (/.Z(  , 

oVpesi'  A^ptifAf  ^HKiffi 'uiTrrtt/Atvov, 
'Bci>ycovoi  S^ilpolo  v6^i]V  dS^a.^etro  <reipKet . 
axntKct  <r'  c^rpAKOHf  eVAstTctj/^ce  S^i- 
H-oi  , 
apfAocr^»  J"  o^vveufftv.  «^' iv  KKeiSpot^iv 
az>\JK7ois 
h\](p^Hi ,  dvripovov  1 7VU0OV  {'TnffTra.'  f/reT/u^. 

CATO. 

C  c  Omni- 


r 


40Z 


Andreae  Alciati 


Omniaorus,repe$q;  pcr  aedcs  hellno  mus 

Oftreiim  confpicatiis.Iabris  patens, 
Barba  madida  fpurcam  momordit  car» 
nem  : 

Statim  vcro  teftaceacrcpiiit  domus^, 
Aptata  [id  eft.claufaj  cniciatibus.  atmus 
in  clauftris  iiieuitabilibus. 

Captus,fiji  iincrfetflorem  tumuUim  con 
traxit . 
Helluo,^  omnifiortti  ,  repen/que  per  atria 
mttiiVt 

Con^pexit tumidii  ofirea  aperta  labrti, 
Appojutt  barbam  inadidamy  Ipurcoiqj  mo~ 
mordit       ,     ; 

Carnes:tum  crepuit  teftea  Ufa  domus  . 
Clauiha   retentarunt  captum  firmijftma 
murem  , 

Interfeciorem  qui  reperittumulum  . 
Apiid  Asfopum  etiam  miis  penum  inha- 
bjtans,  vbi  vidns  variorum  domini  fercu- 
loriim  afleruabantur  ,  fingula  corrodcns , 
vtqi  nihil  intacflum  relinqueret ,  vidit  in- 
ter  alia  oftrea  hiiilca,fifla,teft4sq;  apertis: 
accurritgulaefedlator,  &auidc  momor- 
dit.  Oftrca  verolsfa  repentedomum  feu 
concham  occludunt,  capto&  ftrangulato 
fure,  qui  (emctipfuminiilo  obfcuro  fepe- 
liuit  tumulo  . 
I  I  I.  REGNATOPq;pentti]  Musincolcns  pc- 

le^in'  """*  '  ^^""S^ft  o'"""Cs^f"IcntumaHtpo- 
culcntum,fcd  frequctermctonyn.icospro 
eo  locoi.nquoafTeruantur  cfculentaquas- 
ois,accipitur  ,  qno  de  nominc  controuer- 
fiam  repete  non  posnitendam  ex  Gellio  c. 
J.lib.4.  Dicitur  autem  Penus,  fccuuda»& 
quartaf  dccIinationis;item  Pcnu,penu.Pc- 
num,peni.P€nus,pcnoris . 

Menftq;  arrofor  herilti]  alTuetus  rodc- 
rc  mcnfas  heri  feu  patrisfamilias. 

Ofirea  hiulea]  hiantia,  vcl  oftreas  hian- 
OSirea-».  tcs.  Oftrca  funt  pifces  concha  opcrti ,  qui 
fingularcm  iii  cibis  gratiam  habeiit.  De  his 
Pliiiium  vide  lib.^i.c^.Oftrcorumetiam 
myfticam  cxplicationem  habcs  apud  Pie- 
lium  Valcr.  Hieroglyphic.Iib.  i8. 

lalfa  ojpt]  id  cft ,  teftam  oftrcae ,  quajn 
ofTa  efTcputabat  . 

Domum.]  Pro  cochlca,  vel  tefta  ,  qua 
prodomo  vtitur,idq;mctonymicos&  ca« 
ucrefticos  . 

Deprenfum  furem  ,  ]  In    iare  eft  eV* 

^lVToii  ^O p6>  . 

Tetro  tenuerunt tarcere  furem.]  «jAaw- 
yofiA  afuiibus,qui  deptehcufi  conijciun» 


tor  incarcerem . 

Tnmulum]  (/.zrctptpiKa^  runulutii  di- 
cit.Vel  a  confequcnti,qa6d  pericrit  forex 
inOftreas  tefta . 

I  D  videtur  proprie  nieoscffe  tortun.       I V. 
qui  lautioris  vfc^us  ergo  fe  in  domos  opu-  Gulofi  i, 
lentas  feruiliter  ii)gerunt,vnde  nihil  pras-  ^onta- 
ter  damnum  ,  autetiam  interitum  confe-  »^'*  ^*ft 
quuntur:  gulam  enim  iu  feruitutem  per-  feruituti 
traheredocet  Lucianusde  mercedecondu 
ftis.Itaquc  huc  non  niCommode  retulero 
illud  Horatij,quanqn5  fortealio  recidat: 
.^^.^qui  pauperie  fugiens  potiore  metallis 
Ubertate  carety  dominum  vehet  improbttft 

atque  ' ' '  j 

Seruiet  dternum  quiparMfnefciet  vti  . 
Lyfimachum  memoriaprbdit.cum  fuinet 
in  Thracia  prxlio  victus  a  Dromachece, 
ac  firi  peiie  eneclus,(e  exercicumquehofti 
permifiiret,iam  defiderio  expleto:  O  Dij» 
inquir,  quam  pnfilia:  voluptati*  gratia  in 
feruitutem  iTie  ex  tanroregeconieci  ?  Vel 
in  eos  quadrabit,  quiluxu  &  gula^intem- 
perantia  morcem  prarpioperam  fibi  arcef- 
lunrjquique^vt  vul^odicitur  GaIlico,fuu 
in  dentibus  tumulum  conficiunt-Hi  func 
a,y.pee,THS  Ccii  impotentes.quiobiedam  cu- 
piditatem  fe>flancur  :  qni  a  delicatioribus 
bolis  nunquam  fibi  temperant:  quieciam 
totosdies  i;i  crapula,  nodlcsq;  incompo- 
tando  exignnt.hi  fic  defcribuntur  a  Luci- 
lioj.vt  citat  Nonius  MarccIIus  : 
^hiifcx  menfes  vttam  ducunt  ,  Orco  SfoU' 

dent  feptimum  . 
Hi  faginx  mancipati  ad  faces  &  cereos  vi- 
uunt ,  dum  inter  pocula  tranfiguntur  no- 
Oes,  fomno  impenduntur  dies,lucis  ac  tc- 
nebrarum  ordincpernerfo.  Dehis  putoc- 
go  Virgilium  cccinifle  : 
Nosq-y  vbi  primu4  equu  Oriens  afflauit  an- 

helts , 
lUicfera  rubens  \accendit  lumina  vei}er . 
Hos  ru  exiftimas,mquit  Seneca,fcire  que- 
admodum  viuendum  fit,qui  nefcint  quan 
do?timcr  vero  hi  mortem,in  quam  fe  con 
diderunt?taminfaufti  homines  qnam  no- 
durnjE  aues  funt.  Licet  in  vino  vngucntis- 
que  tencbras  fnas  exigant ,  non  ccnuiuan» 
tur,fed  iufta  fibi  faciunt  Rcde  ctiam  Ci- 
cero  pro  Ceelio  :  V itium  ventris  &  gtittu- 
risjnqnit ,  non  folum  minuit  ajratem  ho- 
minibus,fed  etiamaufert.  Plurcseuim  v'u 
demusgula  quam  gladio  cadcte.  Porro 
dcmeiito  deprehenfis,  pceiiasq;  dignis  il- 

lad 


Eroblemataj. 


403 


Ju«l  prooerbto dicitur :  Deeipula  murem    cidit.aHtapcr  in  ea/Tc^, Vidc  etiam  adagiti» 
ff^iV  Qiiafi  dicatiir, Lupus  iu  foueam  iu-    Mtti picem  guflanf . 


In  garrulum  &  gulofum . 

EMBLEMA      XCVI. 


\J  OCE  hoat  torua^  prdargo  eli  gutture ,  rolirum 
Inftar  babet  naji ,  multiforisj^  tub^ . 

Deformem  rabulam ,  addicium  'ventrij^  ^^^^^i 
Signabit ,  votucer  cum  Truo  piiitts  erit . 

::   C  O  M   M   E    N  T    A    R   I   I. 


PI  N  G  1  T  V  R  trno,auisic}Hatica,qu? 
alias  etia  Onocrocaliisdicitur.ab  aiini 
nojcrepitaculi  foiio.quam  fupra  Embl.9 1. 
defcripdmus .  Forte  truo  iiic  cft,  qui  paf- 
firriinueniciir  apud  Inios  Mexicanos,  di- 
cicurq;  Alcacraz,  aiifcris  magoitu^ine.pi- 
fcibus  vict.tii)S,roftrodujrum  fpitiiama- 
rum,cuius  taii:iimi;if-;riorem  parternmo 
uet.Habct  iugluuicm  a  roflio  ad  peclus. 


in  qua  pifcium  deccm  libras  ingcrit ,  &  jt- 
quaj  vrnam.  Rcddit  facile  qua;  ingurgita- 
uic.Quidamaliquandopraigrauedinc  ce- 
cidit,&  captus  cft^dcglutiueratcnim  par- 
Qulnm  puerum  AEthiopcm  . 

ViDETVR.  id  tra<5lum  ci  Clementis 
AIcxandrini»a.Pajdagogi  cap. i.cuius  ba:c 
verba:  tov  voxiv  iyKATopC^ctf  th  KoihiA  , 
Ta  lypui  tS  KAhv/xiva  ova^rd  /u«eA/r«6 


II. 


404 


Andrca:  Alciati 


Trne 


III. 


iotKoii  G^ianimumin  aluo  defoiiit,pifci 
qni  afelliu  dicitur,m.%}iim'e fimslis .  H  il iic 
cx  pifcium  genere  foliim  lubere  cor  iii  vcn 
tic,iv 7A  yctTp i,Athcnqns  cx  Ariftotele  tra 
dic  :  quamobrem  vocatur  ab  Epicharmo 
iK7ptt-7ri\6ya.^j)os ,  pr9pKrmonftrific<jfn 
ventrisnatiiram.  Cajterum  Oiiocrotaliis, 
qui  &Triio  (iiciciir.giuciiris  e(l  ampliiri- 
mi,&  vocis  claiTiofiffimcE  ,  ita  vc  tuditiim 
afiiii  dicas,&  nafiim  habereinftartubx.  A 
vafta  i!la  inghmie  GermanisHicirur  Kropf 
gnns.  a  latitiifluie  vero  roitri  LoeffetgAns. 
Auftriaci  obabfurHam  &  monftrofam  a 
reliquogcnereauiii  fpcciem  vocant  Ohn- 
«ojf/,qu3fi  finc  pari  . 

VOCE  boat]  Translatio  i  bobus  ,  quo- 
riim  eft  boare  ,  Prifci  etiam  dicebant  Boi- 
re.vtcftapud  Pacuuium  in  Mcdea.Et  Bo- 
uare  ;  fe^i  Boare  vluatius  ,  quod  a  Gricco 
J3o«tVj,c/^»zo,deriuatum  videtur . 

Torua\fxt7(t(pofeL  abafpcdln  ad  voccm. 
Hanc  autem  vocem  ederc  proprie  cft  KA- 
pvyyi^HV,vte(i  m  proucrbiojhoc  eft,non 
natHraIimodo,feddilatato  gutture  effun- 
tlereimmancm  voccm.Qu^od  vitij  Demo- 
fthenes  obiecit  Asfchini . 

InHar hahet  nafi]  Feftusad  hunc  mo- 
dum.Truo,auis  onocrotahis,  Cascilius  ir- 
rideiismagnitudinem  nafi.-Prodij  immor- 
tales.vnde  prorcpfit  truo?Germ.  £in  Na- 
fenKcenig  . 

Multifornq;  tubi\  Hoc  epithcton  ma- 
lim  tibijs  ^uam  tuba:  adiungere,  ratione 
obuia. 
R.ihuU  y  Rabulam]  Tamctfi  fimpliciter  procaii 
farum  patronoexponat  Nonius  ,  Rabala 
tamcn  propric  eft  is ,  qui  niraia  verbofita- 
rc  ,  &  rabic  quadam  in  ageiidis  patrocinijs 
vtcns,  aures  radit  atq;  percellit .  Vndeei 
nomen  a  radendisauribus.vel  a  rabie.vel  i 
raui,ideft,  raucitare-  Raua  vox.rauca,  in- 
quit  Feftus,parnmqj  Iiquida,proxime ca- 
num  litratum  fonans .-  viide  &cau(Idicus 
pugnaciterloquens,rabulaGalIi  vernacu- 
Jalingua.nunquam  nllicontumcliose  Chi 
canosappellant  rabulas.forte  a  verboGrat 
co^/^^faerwK.corripcre.off^nderc.inuencum 
aliquod  corapararead  decipiendum  .  Ma- 
lim  tame  a  vocca/xetfo/.Siculornmenim 
gcns  querula,&  controuerfa  natura.Gcr- 
mani  quoqjnon  inepte  voC3ii\tZungedre- 
feher.Scinter  hos  ^n(goy t^lappartflecher. 

Addtliumventriq;  guUq-]  Is  vnicover 
bo  yh(i)T(/oyAr»p,\cl  j/Awytraj-ecra/jappel- 


latur  a  lulio  PolIuccOuoruafticz. 

AccoMMODATvR  iii  quofdam  IV. 
rabulas  forenfes,&  (vt  Ariftorelis  vcrbov-  o^ocrot 
tarj  ^:ts'/)///,*/)^!ff  ,  qui  incondito  fuocla-  Itts  qui 
morc.importunaq;  garrulitateccelomarc  reftrat, 
•conturbarcapud  quofdaOD  vidcntur,  cum 
tamcnimportuna  fua  loquacjtarcdcnt  finc 
roentcfonura  ;  quippequi  omnia  rcfcranc 
ad  ingluuicm:  quibus  deniqj  vt  (di(flcrio 
vulgato  notantur  )  omnia  funt  lingua  & 
podex.Id  gcous  homines,qu6(i  in  dicendo 
nemiiii  cedere  vidcantur,flb  iroperita  HUii 
titudine  phirimi  fiHnc,  quos  tamcH  probi 
viri  dodtiq;  faftidiunt.  Vndc  CiccrodcO- 
ratorc:  NoneiiimdcclamatQrcm  aliquem 
deIudo,aut  rabulam  de  foro,  fed  doiflifli- 
mum  &  perfedliffimum  quxrimus  orato- 
rem.Idcm  Ciceroeodcm  libro  i.  dcOra- 
tore.-Qoafi  rabulae,  qrfi  fJbi  diferti  non  vi- 
dcntur,ni(lomnia^umultu  &  vocifcratio- 
uc  concufTcrint.rclem  Ciccro  ibidem:Non 
cnim  caufldicum  hefcio  qucm.ncqj  proda 
matorcm.aut  rabujam  hoc  fermone  noftro 
conquirimus.  Intei  hos  qui  clamofilfimus 
cft,putaturaIios  iudicio  &  doArina  aiite- 
ftare,dum  caufam,quam  defendit,  a  iudi- 
cecontendit  extoiquere.  Hincnonimme- 
rito  fsuidimaexperiuncur  verborum  fla- 
gclla.  Rabulamenim  Ammianusappcllac  RabuU' 
litium  coufarcinatorem,  Cato  vitilicigato-  r«  agne 
rcm,SalIuftiuscanin^facundi^cxcrcitum,  minA^,\ 
lurifconflitiumconciiiiiatorem,!.  9.  fi^-dc 
off.proconf  Apuleioeft  hirudo  forends  , 
y\foasoyoc.^ap  Ariftophani,x.oV;?  Euripidi, 
quod  linguaeorum  ceu  mucro  penetret . 
ali js,vt  Comicis,<^/JC3AeK.T«j',  ^/AoJ^/«,«f, 
^theti^tef^fa-sroTnpTripii^^^a. ,  acrufcator  > 
fycophaiua  ,  &  Demofthen.  Tnpicptfj.fjot, 
Tiii  Ayopii,  lulio  PoUuci  J^/^(3/)p<3t^3i' ,  fic 
cnim  illc  gcnus  hoc  hominum  dcfcribit : 
S^tK^ippecpof,  S^iKoypct^pot  ,  Ktyrov  i-ri  ■)(()» 
[/.AJt  //■ilJ^iV pii(/.A  TtpoiKet  Hveiy , /jn<r9^ 
^^iyyo (/.tvof ,7rpo{ "^^piv  KtyaVt^^rpef  tiS^o 
vnv  J^»iJ(.nyopav,\d  c{k,Calumniator,Utium 
conceptor,  litium  confutor  ,pecuniA  caufjit 
loquens,  n^ium  verhum  gratis  proferens  » 
pro  mercede  verha  faciens,ad  gratiam  di- 
cens,ad  voltcptatem  conciones  hahens,  Se* 
nccain  ludo  Claudij  eos  appellac  Venale 
gcnus  Et  Apuleiuslib.  lO.Capita  viliffima 
dicit.forcnfia  pccora,&  togaros  vulturcs  . 
Et  dc  his  Plautu  s  Pcrfa  : 

Etiamfinihil  efi  litium.lites  ferunt  . 
HiK  etiam  faccre  videcur  illud  quod  Di- 

'     ttUS 


Emblemata . 


4oy 


uusHieronymus  ait,cos  Iyncit»us  &  leo- 
iiibus  crudcliorcs,qui  orerabido  deuorcc 
Qmn  &  caftas  fcriptor,  Columelli,  prx- 
fationclibroruiTi  de  rc  ru(lica;Olim,aic,ri- 
iie  rabulisbcacas  fuiHc  vrbeJ:  fed  maximo 
quodam  malo  ,  coiura  raaiornm  morem 
rcpcrtum  ac  conceirum  in  ipfoforo  latro- 
ciuium.Pliuius  Secuud.Iib.i  epift.j.  Nos 
qui  iu  foro  veris  litib-  ac  iurgijsquotidie 
tcrimur.multuro  malitic.quaquani  nolen 
tes  addircimus.Svmmachiis  dc  luliauofa- 
miliari  fuo  lib.  i  .epift.  3  ?■  S  J^  in  illo  foreil 
pulucrcquam  rara  {iccopia,  cogniriofaa- 
di  oris,&  boni  pcAoris,dum  au  t  modcllunj 


ingeniura  verecHndia  cqijtraljat,  aur  Cac- 
ceflfueloqucs  infolefcat.  Laertms  Aiiachat 
l\de,Aynpdv  s?»  tiva,i  dpis-fjiivov  tIttov  at 
10  a.kKDhni  diTa.7siv.forum  ai}ba.t  defltnn 
tutn  locttm  ad  i>i:iice>nfa,llenaHm  .  Egrc- 
gie  Conltantinus  magnus,  qui  litium  cir- 
cuitus  amputauit ,  in  Cod-  de  formul.  & 
impeci.  fublac.  cuius  legis  videcur  memi- 
nifle  Nazarius  pancgyrico  :  Noiiue  kges , 
aiCjingerendis  vircucibus,&  vitijsfugien- 
dis  coilVitntE,  vcceruracaliginofxamba- 
ges  refciir?,cupicnd^-  (implicicacis  laqucos 
prx'cideruiu.'Sed  cenb.nein  me  ipfum  ra- 
b:-iias  concitem  .    , 


po6lomm  agnomina. 

E   M  B  I.  E  M  A       X  C  V  I  I . 


\  /}  0  Rl  S  vetufti  f/?,  aliqua  pY^eJforibHS 
■^    -*    Sffperadijci  io^nonftna , 
Factles  apertos^,  expUcnns  tantMm  locos  t 
Canon  uocatur  Curtiit^. 

Gc    3 


'Bcual- 


40(? 


Andre^  Alciati 


RcHolmtur  qui  eodem ,  &  iterat  qui  nimfs  > 

Mxander  ,  i//  rarijim . 
OhfiurM  &  confnfu ,  vt  Picus  fuit  % 

Labyrinthfu  appellabitur, 
Nimis  breuls ,  mnUa  amputaus  ,  vt  Claudius  « 

Mucronis  agnomen  fcret . 
^^i  'vel  columnas  voce  rutvpit  •  Parpalus  , 

Di&ii^s  Truo  eH  fchola[iicis  . 
Contra  eli  vocatus  ,  /f;/;^^  ^^/  Alhius 

J^uod  voce ,  vejpertilio  . 
At  vttimas  mutilans  colohotes  fyllahas , 

Htrundo  Craffus  dicitur. 
^uf  furdits  alijs  ,  folu^  ipfe  vuU  loqui , 

Vt  liurnus  in  prouerhio  eH . 
Hic  hiafus  ,  ille  raucus  ,  iHe  garriens  . 

Hicfihilat  ceu  vipera . 
Tumuituatur  ille  ri^u  e^  narihus , 

Huic  iingua  tereheliam  facit . 
Singuitit  alitss  ,  atque  tufsit  hxfitans . 

At  confpuit  aliud  ,  vt  pfecas. 
Sluam  muita  rehus  vitia  in  humanis  agunt  % 

Tam  muita  furgunt  nomitta  . 

COMMENTARII. 

!•         Th  ^  cath«Jrado<flor  habitii  cfecentior-  Cegnomina]  aliqiiandoad  landcm  ,  fed 

XZ»  natiis  proficeri  videcnr.cui  frequentcs  pociflimiim  ad  vitiiperium  . 

affideiit&aufcnlrant  auditorcJ.orcmanu-  Reuoluitnr  qui  eodem'\  qni  fe  implicat  , 

quegeftum  locutiiti  refi;icnces  .  codcmq;  rcdit.vnde  digrefliisefl  • 

jl^             Hoc  Embfema  non  ahundc  fuit  dc-  Aif<«^»(^?>-]  feu  MarandruSjflnuius  Phry  M^Mdn  i 

Occafto      fnmptiim  ,  fed  taiuum  Academiarum  o-  giae  !iue  Moronix.ira  finuofis  flcxibus  ,  vt              ' 

J.mble-      ltendicmorem,in  quibus  plerunq;  profef-  faepe  credacurad  fonccm    reuerci,  dc  quo 

matis  .       foribus  addunturagnomi  ta  ex  vitijs  prx-  vide  Piin.Iib.  j.cap.i9-Hinc  cum  resagi- 

cipu^  ucfumpta.  Qwod  hocloco  planum  turnon  fimpliciter,  fed  vafris  &  obliquis 

ficin  qiiibuTdam  fuperioris  ficculi  luris-  confilijs,  Marandrosdicimus ,  metaphora 

confuIcis.veletiaiTi,  quancumconijcio,  in  fumpta  a  fluuioMa^andro.qui  finuofus  & 

aliquotalijs,  qui  Alciati  tempore  minus  flexuofus  labitut :  vnde  &  nomen  habcre 

apceiusciuile  proficerentur  (quorum  ta-  vidctnr,qnafioberret,qu3erens  hominum 

men,  vtparcrac,  nominibusparcic)  vnde  conforcia.  Efteciam  M.tander  pidurxge- 

/inguli  fmgula  in  fcholis  co^iomina  func  nus  ,  in  moiem  labyrinthorum  flexuofis 

forcici,quibusnotarcturingenij  vel  nacur?  ambagibusimplexum. Vidc  adagium.I'*- 

proprium  &  peculiare  virium  inkgibus  byrinthus  . 

cnucleandis  .  £«^y>-/»/^//i]  quod  fe  belle  non  cxpli- 

I  i  1-          MORIS  vetum]  Nihil  hoc  eft  noui  ,  in  cet,  nullaqj  vtatur  methodo.  De  labyrin- 

Academijs  praeferam .  tho  diximus  fupra  Emblemate  1 1- 

aimii 


Emblemata  ^ 


407 


tJimtf  breuti\  Breuitas,  qiia  nccefTaria 
pra:tcrmictuntiir,eft  in  vitio.vi  foite  fiiit 
Claudius  Cautiuncula  •  De  hac  brcuicate 
elt  illHd:D«w  breHii  ejfe  volo,obfcurusfio. 

Mucrontt  agnomen]  forfan  alludit  ad 
agnomen  Ki-rti  >  qaod  Euripides  rabnlis 
tribuit . 

^^ui  vel  celumncu  voee  rumpit}  HuC 
Prouerbium  Chiliad- Columnat  rumpere  . 

Truo]  quidicitur  Ai*/5Uj'j'/^i',  hoceft, 
gutturedilatato  immaiiem  vocem  cfFun- 
dcre.dc  quo  diximus  fuperioie  Emblema 
te.  Hoc  vitium  quoq;  AB^chinia  Demo- 
flheue  fuicatrributum  .  ' 

Tenuu  quodv$ce]  vt  Chxrephon  Socra 
ticus,qui  didus  eft  vefpertilic.Dequo  di» 
ximus  Emblemate  61. 

Colobotes]  macus,dccurtatus.;c{)A9/3o'«, 
ComminHo  &  trunco  .  , 

^luifurdus  ali^s]  Sandius  legit,^^/7^>' 
dtsaiijs.  Sed  non  placet,  cum  id  ncc  metri 
racio.nec  feufusadmittat  . 

Sturnus]  De  hac  aue  Pliiiius  lib-  10.  c. 
Z4.&  Volaterraiuis  inPhilologia  . 

Bl&fus]  Qui  lingi.ia  impeduus  eft.Hoc 
cogiiomcnfuit  SempriJiiiorum,a  viciolin- 
guajimpofitum.vtieciam  Balbus  . 

Sibilat  ceu  vipera]  ferpens  ,  ferpentum 
enim  proprium  eft  fibilare  . 

Tumuhuatur  ille  riciu.&c,]  Notat  hic 
alia  vitia  ex  ipfo  oris  habitu  defumpta  . 

1'fecas]  Pfecaseft  ftillicidium,vel  gutra« 
aut  rtiila  e  te<5lis  decidens  Pkcas  iam  olim 
audiuit  Antimachus  lyricus.quod  identi- 
dem  loquenscxpuerct  :  quod  cognomen 
etiamdatum  fuit  Olympico  cuidam,  cu- 
ius  nomcH  non  occurrit.  Vocaiitur  etiam 
Pfecades  ancillx,qu?delicatarum  macro- 
naru  capillos  faco  medicato  confpcrgunt. 
Videfis  prouerb.  Ffecoiiautros  , 

^i^uammulta&c.]  Quot  vitia  ,  totvo- 
cabula&  nominaconuiciofafingi  pofllinr. 
Q^  A  M  V  I  s  hic  peculiarium  quo- 
rundam  vitiaraxantur.poteft  id  ramenge- 
neraluiS  de  omnilMis  accipijcft  cnim  nacu" 
r3,ve!  pocuis  confuetudinedeprauatacom 
paiacum,vt  citius  vitia  quam  virtuces  \n 
ijs  obferuemus,qui  piiblice  docenr,  iocu- 
lari  quadam  Iafciuia,vtcft  quonindam  in 
conuicjado  natura  procax. Homiuesenim 
imperif,vte:iam  argutuli  quidam  anJito 
res,qui  iiafum  ihuiocerOtis  ha'jent,facilii]s 
quod  ftultedixeris  repreheiidere  ,  quam 
qiiod  fapicnter  tacHCiis>probaie  poflunt , 


vtaiti.deOrat.M.TulliuS.Magnum  pr« 
fevflo  onuseftatq;  nuinus,vt  ipfemetalle- 
uerat  difputatione  i.De  natura  Deorum  • 
fufciperc  atqj  proficcri  fe(e,omnibus  filen- 
tibus  ,  vnum  maximis  dc  rebus  magno  m 
hominum  conuentu  audicndum.Adeft  e- 
iiim  fere  nemo,  quin  acutiusatqncaciius 
vitiaindiccncequam  reda  videat.lta  quic 
quideft,inquooifenditHr  ,  id  etiam  illa  , 
qua:  Iaudandafunt,obiuit:&quoties  dici- 
raus,toties  de  nobis  iudicatur.  Nec  quic- 
quam  eft  tam  infigne.ncc  tam  ad  diutmni- 
tatem  memoria;  ftabije  ,  quam  id  ,  in  quo 
deliqueris.  At  ifthxc  licentia  &  deprauaca 
confuetudo  repnmenda  erat.  Siquidem 
conuicia,  qu2  torqueri  folenc  ob  ea.  qua: 
funt  \n  corpore,  vel  n\  fortunis  hominum 
vitiofa.pioficifcuntur  ab  animisparum  fa 
nis-Pioinde  VlyfteSapud  Homerum  Ther 
ficxnon  claudicatioiiem,  non  gibbum  aut 
caluiciem  exprobratjedomnino  garriendi 
vitium.  Sic^^chilles  non  natura;  vitia  infc- 
Claturin  AgamemiiOiie.fed  ea,  quaranimi 
maxima.quibusadhiberi  modus,  Sr  quafi 
fr^uura  imponi  refl?  rationis  poteft.Sic  Fa 
biusQuintil  lib.  lo.c.  1  In  magnis  auftori 
bus  incidtit  aliqua  viciofa,&  ^  dcdis  inter 
ipfos  ctmutuo  reprehenfa.*acq;  vtina  ram 
bona  i.r.ita-ues  dicerent  melius.quan»  ma- 
lapeius  dicfit.H^c  ille.  Subiungu  iMiiios.- 
Sicegorum  primum  ad  Academiam  Pa- 
rifinam  venillcm,3d  capieduTn  ingenij  cul 
tum  ,  offendi  longe  multis  (imulratibus 
Dodtorcs  Iaborare,fedeorum  matim^.qui 
Ramirt.E,&  Carpenrariftie.quafi  fadiouii 
nominibusinfigniebatur.Ramus.viracris 
ingenii,&  iudicij  fingularis,TheflaIusme 
thodicus  audiebat,  fed  a  quibus ,  nifi  tu»- 
ipultuofis  &  liuore  pcrcitis .'  Quernus  , 
trium  canrilenarum  pocta  ,  &  hiftrio  Re- 
ginx  vocitabarur  ,  qu4rn  rcd:e,alij  vidc- 
rint:  Certc  nunquam  vidi  fcftiuiorem  ,  & 
qui  fuis  prxlciftionibus  plus  opcr^e  fume- 
let  in  falibus  iocisijuc  infpergcnds.  Bellc- 
rinus  peregrinus  111  Philofophia  ,  alioqui 
G  r.-Bce,  reique  philofophica;  peritus .  Et 
Mallicus.qui  Hebia^um  alphab  tum  pan^ 
cisauditoribus,hoceft,vni  uut  alteri.qua^ 
quam  publiccdoceret ,  Vox  claniaMtis  lu 
dcferto,&  venetabilis  Beda.falSc  nomina- 
barur.  Bofrulus,bos  laniis,  &  cymbalum 
Academi^,vtoIim  Appion  Grammaticus> 
mundi  cymbalum inceilebatur  .  De c^rc- 
ris facile fikii  patior.Ha*c  Minos .  Quid 
Cc     4  ego 


Vitia  tcr 
foris  ne 
tnivi  cx~ 
frobran<- 
dcL^. 


ContuiiiX 
in  frofef' 
fores  » 


4o8 


Andre^  Alciati 


cgo  dc  mc  ipfo  dicam?  qui  cum  tantis  vi- 
ris  nii;  i.Tie  mm  compataudus,  nihilomi- 
1  us  iinguaium  aculeos  dum  in  Academia 
Fitbuigeali  Humai)Uatem  publice  profi- 
tercr,  noii  potuiefFngerc  ,cteuim  fubinde 
Kufticus  Academicus  audiebar  ;  fic.u.ali 
qui  nafuti  uebuloncs  mihi  humile  geuus 
exprobiabant ,  &  c]uod  fpario  od:ejinij  ab 
arario  &flgroad  catnedramcuafiflcmjpri 
mumqj  Bucolica  Vngilij  expUcanda  Ui- 
fcepillem.Scd  hos  talcs  fcripta  Ecloga  pul 
cherrime  retudi,illisq;longij  filentiu  indi 
xi.  PoTem  hic  no  incomode  inuehi  iu  quo 
runJaiuuenum  petulantiam.ue  dicam  ma 
Iiciam  ,  qui  profellbies  docentes  clamori- 
bus,ftridor.'bus,iibiIis,&:n«iagniftrepo  tu- 
multu  iutetturbant  &  cxploduntifednolo 
paucorum  vetborum  aniarulentia  multo- 
xum  odia  incurrere.  Sed  quia  etiaro  pueri 
fubprxceptoribus  ik.  magiftris  militant , 
cosque  non  raro  dicaci  kurrilitate  impe- 
Tueritii  tnnc,  de  puerili  procacitate  nihil  verebor 
no/}n  fA-  aliquid  dicere  ,  qus  infelici  noftro  fa:cuIo 
cnli  mo'  it^i  uiualuit  ,  vt  niiiil  minus  puerileappa- 
Yij _^  reat  modo,  quam  puer  ;  nihil  ad  virilcm 

audaciam  proiedius,quam  ipfa  pueritia  , 
malorum  ac  libidinuni  pene  oniiiium  ca- 
pax.in  qua  prauitas  fupra  ai)nos,anni  prq- 
occupati  maliria.necad  frugeni  aliquando 
venturi  numerosomoes  &  gradus  matu- 
lioris  seui  fupplent.non  fane  virtutum,fed 
flagitiorum  deteftabiliquadam  ac  execiaii 
daptolufione.5iabcrret  citharcedus  &  h<^ 
reat  interinitia:/i  fabulxfummam  prsfa- 
tusavftor  trepidet  fallentememoria  ,  quid 
fperaudum  deprogreiru.?Sic  a  capite  pcn- 
dcnt,hoceft,a  rudiori  a:rare  totius  vit?  iu- 
dicia,  &  fpecimeii  ibielucetac  fuftiiietur  , 
avttcadit  atqj  labafcit  fpes,  qua:  raro  me- 
liori  exitu  a  prauisexordijs,  fe  commen- 
dac  .  Qjiiod  in  Ipinz  vel  vrcicas  fpeciem 
prodire  vulr.pugit  ftatim  &  vrit,nevuam 
ab  ijsaur  rofam  fpeies.  Au  vero  pulUfter 
corui  roftruTA  rautafte  aliquando  aut  co- 
lorem  legiturJWec  Maurus  infans  pcHem 
transforaiauit  vnquam  vir  factus:vi  nigtc 
dohic,ita  vitiumiji  altius  infigitur  .  Ego 
inter  fxculi  farales  uxuos  etiam  hanc  cor- 
luprclammorum  in  iuuentutco:  inf;clio- 
uem  6  nimi?  peftilentem  &  contagiofani  , 
nunieto.Siftemihi  huc  punonera  aliqtiem 
I  quadrimulim) ,  vix  ouo  cxclufum  ,  vt  fic 
iiicanjnotaboqux  in  viro  etiam  oftendat, 
CicoJiis  Yirgula  :  adeo  fupra  decorem  fa- 


piei  vcrfutaquadam  Sriiiterapeifliuacalli- 

ditate^tetaboingenium  propofitis  gryphis, 

cxpedietacutulus  refponlaad  ftuporem; 

diclccits  impetam.opponet  (ir.ncc  deetunc 

conuicia.quibus  latrct  &  mordeat;  ftoma- 

chum  moucbo.iuramenta  eru».T:abic  rabio- 

fuIuSjblafphernias  &  execrationes.In  fum- 

ma,adomnem  nequitiam  inueniam  aptCi  , 

&  talem  prorfus  ramum  ,  cxquoimpuri- 

tatis  &:  incontinentiajcapaciftimum  torna- 

ri  podit  vafculum  ;  amatoria  enini  fi  mi- 

fceam  &  Veneteaiila,  nutum,rem  &  ver- 

badabir.   Noncftgrauior  vin.4i<fta  ,  meo 

quidem  iudicio,iiidignantis  Deiin  ftnpem 

noftram  ,  quam  peruerfitas  ha;c  in  tenetis 

nouellis.qu?  a  tadicibus  corrupt^ein  con- 

nato  malo  granJefcunt.  Excufetur,fi  ra- 

riores  &  hinc  inde  difperfas  aliquotjvt  lo- 

lium  multiplicant  fe,  ac  (erpunt  vt  fcabies 

in  morbido  pecore  .    A  flagris  remedium, 

inquis;oIim  profuerunc    certe  ,  nunc  vix 

aliquidfuftes  incallofo  &:  rigido  corio.Pa- 

rentes  fciunt&  Magiftri.quantus  laborin 

educandis  &  formandis  Iiberis  ,  quorum 

manus  ocuhis,  lingua  curJUt  &  intendunt 

fine  fruciu.P/appiint  auidem  perculli,cla- 

mantjvlulanr,  recalcirrant  hib  ftagrocor- 

reiftoris,  tanquam  cauterio  fubiecti  ,nihil 

interim  abafttieta  nialicia  rcmitcunt  aut 

emendanc  ,  reduciis   cfliigis  &  fubiidente 

dolore  repetunt  folita.plagarum  nonam- 

piius  oiemores.  Inglobum  incidat  aliquis 

aut  coronam  talium  nebulonum.ljturatus 

opprobrijs  &  cauilIis,fufpen(o  nafo.iadlis 

digitis,diftorca  &  caperata  fronte,bifurca- 

tis  manibus  infignirer  exceptus  verbcra 

vix  elfngiet  &  lapides .   Erubefcit  vir  bo- 

nws,&  dolore.vt  par  eft,  tangitur  intimis 

•  vifceribusplloquitur  admoner,rcuocac|fa- 

lutari  &  paterno  confiiio:  fcibfannant  ilii , 

&  poppyfmiseludunt.  Si  grandajuus  ali- 

quis,delirium  &  calnicium  exprobrat:  naa 

tronahonefta,veneficium  audit  vel  profti- 

bulum,ftrix,faga,meretrix  .  'Vbicigoil- 

lud.-E»  ore  infdntinm  &  lacientium  per- 

fccisli  /^WewPMalcdivfta  crepant&fcom 

mata  (ab  falfiota.qux  Deura  &  homiuem 

tangunt;  Diras,  Eryunes,  Fuiias,  quibus 

deuouent  animas ,  &  aduocant  te  iu  fidem 

periurij,o  Veritas,&  adorandum  Nuraen. 

Q_uin  &  farcire  ingluuiem  profufos  nepo- 

tulos  videas  interdum  ,  venire  ad  tumul- 

tus,defcendere  inaciem.cofertaremanus, 

gladiatoria  fpei^acula  &  Indos  apcrire  , 

|auai'» 


Agnemi. 
na  apue 
rti  profe- 


Emblemata . 


40^ 


fannircgrunnirein  plateis.neniiniccderc.     aiireacotcula,  CaifaicIIi  &  Rcgiilipateu- 
Ec  hicalcsindclicijs  funtimclliuofcula,     tum.O  tcmpora,6  motes  . 


Natura-j . 

E  M  B  L  E  M  A     I  I  C, 


T)  A  N  J  colunt  gentes  (  Natnram  hoc  dicere  rerum  est } 
■*-       Semicaprum^,  hominem  ,  femiuirumg^  Deum » 
Efi  vir  pube  tenm »  quod  nohis  injtta  virtus 

Corde  oriens^  celfa  verticis  arce  fedet. 
Hinc  caper  efty  quia  nos  natura  in  ftcla  propagat 

Concubitu  >  vt  volucres ,  fjuamea ,  bruta  ,  fer^s  * 
^u^od  commune  alijs  anlmantibus  >  efi  caper  index 

Luxurht  y  Veneris  fig^^ji  aperta  gerit . 
Cordi  alij  fophiam  >  alij  trlbuere  cerebro  : 

Inferiora  modm  >  nec  ratio  vlla  tenet  • 


eoM> 


41  o  Andrcas  Alciati. 

COMMENTARII. 

T)An  (deqao  nomiihil  diximus  fupra    iiifcitia:,i)ihilaliiicl  cflcDcum  cenfiicnint, 
EmbleiTi.71.)  piiigicur  cormuus.ru-     quam  prodedc  homiuibus  ,  &  variis  fanc 


II. 


brafacie.inferioieparte  hifpidus,  pedibus 
capruiis,  manu  fiftulam  feptcniplicem  te- 
ncns  .  Quorum  omuium  fignificata  iaiam 
fubfcnbcmiis-Editio  StocKhameri  epigra 
phen  habet.Kfcf  Natur&StA  parum  autui- 
hil  a  noftra  difFett . 

PvLCHRVM  epigramma,  &  erudi- 
liouis  atq;  varietacis  plenum  ,  in  quo  reru 
iiaturadepingitur  in  figura  Panos ,  quem 
colebat  antiquitas  quafi  NatuivE  Deum  , 


Ciir  tot 
D.os  A- 

gyptus  ef' 
finxerit , 


modis  vitam  bearecommunein.  At  quia 
in  rebusnatura;nihil  pra:ftantius,aut  per- 
fed:ius,quam  DeiipCusopificium,  id  eft, 
homo,animal  prouidum,  memor,  fagax» 
plenum  rationis  ic  confilij.prjeclataqua- 
dam  rationecondirum,in  defcribendacor- 
poris  humani  fabrica,  &  compoficioncad- 
mirabili ,  fuam  foiierciam   nobis  probare 
conaci  func.Cuius  rei  fpecimc  ingeniofum 
iiobis  hoc lepido  carmine profert  Alciatus, 
quod  &ipfu"m  indicatnomen.Sed  hic  non     quihomine,ccrte  iMiKf6KO(T[JLov,\t\  quafi 
crit  alienum  paucis  digredi,  vt  huius  peg-     totius  Vniuerfi  epitomen  exiiiiaet.  Scd  au  - 
matis,&  pluriumaliorum  fiat  notio  expli     diamus  quid  de  Pane  fentiac  antiquitas  . 
cacior.Nemocfcex  licteratis,  qui  nefciat,     Phornutus  fiue  Coniutus  iii  lib.de  Natu- 
qua:  &quoc  portentaolim  AEgyptustu-     ra  Deorum.cap.dc  Pane.-Talem,inquir,  &  p^^  ^, 
lerit  qusfuicauiTa^proquefuo  arbitracu     Panaelleno  dubico.Siquidem  &  ipfecum   ^niuer- 
dcosfinxcric  .Sic  emraSaturnum  colunt,     hoc  vniuerfoidem  cll.  Inferiorparshuius  fum  deft 
qui  fororem  fuam  Cybelem  in  vxorem  du     Dei  hifpida  eft,&  hircum  refcrr,ad  Atd-  g„^f  , 
xit.cxquafufcepit  Ofirii»  &  Ifidem,  quos     gnandamafperiratem  terrse.  Superior  au- 
alij  lanum  &  Dranam  nominant,  &  libe-     te  pars  fimilisefthomini,propterea  quod 
ros  ex  ijs  genitos  Typhoea  ,  Apollinem  ,     a:ther  reneat  totius  mundi  principatum  . 
Vcnerem  .-  fcd  maior  au(5la  infania  homi-     Hoc  autem  rationabilem  defignat  parcem. 
lium  ,  ctim  quidani  animalia  prodijs  ha-     Lafciuum  &  libidinofum  eum  fingunt , 
berecoepilfent,nempe  boues,quibus  care-     propter  multas  feminum  caufas  &com- 
renou  pofientad  vfusagrorum  colendo-     miftiones,qua:ex  ipfis  fiunt .   In  locis  de- 
rum:&  oues,  a  quibus  viderent  maceriam     fertiscura  morari  tradunr ,  vt  eius  vnica- 
prxbeti  veftium  ,  iceraq;  lac  &  cafeum  ad     tem  oftcndant  ;  mundus  enim  eft  vnus  & 
nutricationem;  imo  &  caiies.vt  hominum     vnigenitus.  Nymphasperfequitur,  fiqui- 
cuftodes,&  venationum  focios  .  Qnare&     dem  gaudet  exhajationibus.qaacex  humi- 
apudeos  Anubis.caniiiocapite  fidus-.Ibis-     do  prodeunt,fine  quibus  fieri  non  potcft, 
queauis,prodea  habica  ,  quia  locuftas  &     vc  mundusapparjat.  Indutusefre  dicitur 
lerpentes  AEgypto  infcftasabfumerec.At     nebride,aut  pcilcpardi,  tum  propcer  pul- 
■vero  Hircus  ca  ratione  deus  putabacur,  vt     chram  rerura  omriiuni  variecacem  ,  cum 

cciam  propcer  colores,  qui  in  muudo  cer- 
nuntur.SvpToV  eum  sppellant,  fiue  qiiod 
a  veiuis  omnibus  peifleturjAzB-a  TKjryf/r- 
Tf^i^.id  eft.a  ftando:  fiue  quodad  faltandi 
liiUii-i  fir  minus  3pcus,&  more  rufticoiu  , 


Priapusapud  Grarcos,  &  Romanos  ,quu 
permembrum  gcnicale  conrinua  fpccies 
animalium  pr0p3garetar.Ir.de  Pana  deu  , 
cornutosq;  Saty ros.perpecm  tentigine  ad 
res  Veneris  idoneos,  Hanc  dcorum  fimu- 
lacorum  muliiplicjcatcm  merito  vcllica- 
runt  Aruobius,  Laiflancius,  luftinus  Mar- 
tyr,idemq;  Philofophus,Arhenagor3S,Ta 
tianus.D.AuguftinuSjD.Ambvofius,  Fir- 
niicus  Mater;!us,&alij  vera:  pietatis  aifer- 
tores  ac  viudices  .  Myrhologiad  rarior.cs 
phyficas  Deoium  naturani  retuIeruncM. 

Tullius  z.denatura  Dcor.  ad  mulciplices  des.Fuericfortafie  hic  &  Priapus.cuius  vi 
Dei  eftedus  multo  prudenrius  pro  fuo  omniain  lucem  prorumpunt.  Hxc  &ali3 
captu  reuocauit.nara  &  nacurxnomenfas-  plura  Phornucus.  Homerusauce  in  hym- 
pc  prodeo  ,aucmente  diuina  vfHrpauic.  no  Panoseum  Mercurij  filium  facit,voca 
Imo  vetcres  penS  omnes  immerfi  cencbris     tumq>  Pana  dicit  a  Bacchojquod  obleda- 

rit 


qui  mufam  politiorem  non  deguftaHTut, 
fubiuIretjCtToTtf  (Tiiiproiv.id  cft,a  faltan- 
do.Quod  autem  plerunqj  in  montibus  & 
fpeluncis  verfecur.fa^flum  efl.vc  coronam 
c  pinuarbore  fortirecur  :  ha:c  enimaibor 
"rnoncaniquippiam  &ra3guificum  habec . 
Fingitur  cornucus  ,  &  bifidos  liabere  pc- 


Emblemataj . 


41 


^anos  de 
'cripdo . 

i 


titommiimDeoriimaiiimos.  Orplieus  in 
hymnisIaciusPaiu  Djiim  celcbrac.  H/m 
nipriiicipium  talccft : 

TtfV*  KAK'^  KJiATepiV  >  yZ  ^iOV,  KiT^il» 

T9  7J>Jt.TtlV  , 
ipAVOV,  »H^ai\A7TA9f  nJ^e^aVA  TTAU.- 

fiATlKHAV,  N 

»$  TTVp  A^ivATJV.  Tic/g    yAp  /AsAH  gV/  Tflt 

'TTAVoi-  id.  eft  : 
Patiaimiocofort6,deii  iniinJi  vniuerfum, 
Cackira,mare,cerram,omniam  regem, 
£c  ignc  immorcalem .  Pani  enim  hxc  cii- 

rxrunc. 
Fann  voco  nntgnum .qui  totti  cStinet  orbSt 
§lttim:tre,  qui  coelum,  qui  terrat  frugife- 

rentes , 
Mternumq;  ignem.HAc  FanosJUniomnia 

membm . 
Silius  IcalicHS  Pana  fic  defcribic  libro  3 . 
P*n  loue  mijfits  erat  feru;iri  teciit  volentet 
Troia pendentifimilts  Pan  fefnper,Qr>  vno 
Vix  iUa  infcribens  terrA  vefiigin  cornu : 
Dextera  l^fciuit  caJo,  Tegeatide  capra  , 
Yerbera  Uta  mouesfejia  per  cSpita  cauda^ 
Cingit  acuta  comas,^  opacat  temporapi^ 

nus , 
Aiparua  ernpunt  rubicundx  cornuafrote. 
Stant  aurcs.fummoq-,  cadit  barba  hifptda 

mento . 
Pafforale  Deo  baculum,pellisq;Ji^iffrum 
Velatgrata  latus  tenerA  de  corpore  dam.i  , 
Claudius  Minos,non  vc  ccrcet  cum  nobi- 
li  &  erudico  arcifice  AlciatoCdifpar  cmm 
congreffus  Achilli)  fed  animicaufacarmc 
iaolim  de  PaneDeoeiFadir.quod  talceft; 
Pana  Deufacie  humana.pedibustfjferinu, 
Semivirumqi,  de»,  femiferumjj  virum  , 
Xffinxere  olimplaJi&,  docitj-^  poetA . 

Ars  objcura  quide,ne-a  male  gratafuit, 

Si  bene  confpicia^.totumfonat,  e^q;  homo 

totum  : 

Namq;  animo  refert ^ratione  Dmm  . 

Xfi  mebru  copaiius  homa  vel  fenftbus  tpfis, 

Eji  animalparte  hac,inferiore  ferum: 
In/iar  habet  plantA,quaparte  aitgefcit ,  vt 
orbis 
Paruulus  apri/cisinde  vocatus  auis  . 
Herodocus  iH  Eucerpe  loquens  de  Aagy- 
pciorum  moribus.Panos,  inquit ,  fimula- 
chrum  &  pidoces  pingunt ,  &  ftaiuarij 
fca'.  punt  quemadmodum  Grxci  ,capriiia 
facie.hircinisque  cnuibus.haudquaquam 
exiftimanteseum  effe  talem  ,  fed  fimilcm 
caetciis  Dijs.Q^  tameucaufa  eum  talcm 


defcribant.noncftmihi  relataiucundum. 
Sedqu^cunq;  haiflenusdc  Pane  diifla  siic, 
cxplaiiacius  tcripfit  Seruiusin  Bucol  Vir- 
gilij:Pan,inquit,Ds:useft  rufticus,  in  Na- 
U\x<^  fimilitudinem  formuus;  vndedicitur 
Tst/.id  e^tomte  ,  Habct  ctia.n  cornuaad 
fimilitudinem  radioium  SoIis,3c  Lun^cor 
nuam.  R.ubec  eius  facies  ad  a:clieris  imita- 
tionem.  In  pe»!lore  ncbridem  habet  ftella- 
tam.vt  ftellasimireturParsinfcriorhifpi- 
da.propter  arbores  &  feras .  Caprinos  ha- 
bec  pedes.vc  oftenJat  ccrr?  foIiditatem-Fi- 
ftulam  habecfeprem  calamorum.propter 
harmoiiiam  ex  ieptem  fouis.Pedum  habet, 
propcer  annum,  quem  in  Ce  recurcerc  fin- 
gunc  Poeta» .  Cum  Amorc  Deolutflacum 
elle,&  abco  viflum,  quiaomnia  vincic  a- 
mor.Ex  hisSeruij  verbisadmoneorelcgau 
tifiimiepigrammacis  Scroz^  pacris,  dc  A- 
moris  &c  Panis  luda  ,  quod  hucapponcn- 
dum  duxi ,  quandoquidem  nec  abhorrec 
mulcum  i  maceria  ,  nec  eft  iniucundum 
audicu  . 

Pan  c^  AmoY  quondam  luSia  certare  va  ■ 
lent^s  , 

Djpjnunt  calamytiUe  vel  iUe  facros  , 
Hic  onus  alarum,viIlofAnebridos  ille  : 

Proijcit  hic  arcum,proijcit  ille^dum  . 
Tunc  Itqttido  exutos  artus  perfundit  oliuo, 

CecropiAj-^modum feruat  vterq;  Pales. 
Conferuere  manus  totts  concttibus  ambo  , 

Robore  ?an  fidens,  dexteritate  puer  : 
Asferapugna  fuit,  primuq-j  affultibus  an^ 
ceps  \ 

Nunc  Pana  aiebat  vincere ,nnnc  piteru, 
At  demum  elato  prenfauit  cornuci  faltu 

Panaq-j  qui  vtncitomnia,  vicit  Amor  . 
Sed  iam  aJdamus  aliquid  ic  Pane  ,  quoi 
peritioris  liceratura;  auidos  nonnihil  dele- 
clarepolTic.Porphyriusinlibro  de  Refpon 
fis,Panem  famulum  Dionyfi)  facic,  Scin 
numcrum  bonorum  Deorura  collocatjni- 
hilomnusnarrac  agricolis  quibuldam  ap- 
paruilfe.quos  repente  mortuos  confirniat, 
incerrogatumq;  Apollinem  de  necenouem 
agricolarum  in  quodam  Brancbidajura 
agro.fic  refpoiidiffe  : 
Toruus  Dionysij  famulus  Pan  ,  aurique 

cornis  , 
Per  nemora  obfcurus  gradiens,  mentesqn^ 

per  altos  , 
pinum  vna,atj',  alia  refonans fyringate-» 

nehat  , 
Gejlabatq^;  manu:multoi is  corpore  fajit 

Fr«. 


Sertiij  de 
Pam  te- 
Jiimoniu. 


De  luit/$ 

Panos  (^ 
Antorts, 


Alia  dcj 
Pane  . 


412. 


Andre^  Alciati 


Hifloria 
de  Pane . 


Zufebij 
de  h.tc  hi 
sirria  te- 
jh/nomii. 


Irofl.-^nit ,  mortiqut  vtros  iedit  horridus 

iU'^'.  _  '  _ 

ScJ  magiia  digBum  cft  adfniratione,  quod 
P]?irarchus  referc  in  eolibro,  qiicnn  coni- 
pofi.iitdc  taccntibiis  oiaculis.cuiiis  verba, 
ns  Gra:cis  cenconibus  obfti.ep3t,(Ic  expri- 
mcteconatas  cft  San^flius  :  Demorceau- 
tem  huiufmodi  dxmonum  hxc  ab  homi- 
iie  n:c  imprudente,  necfutili  nobis  funt 
tradiia.Epitheifcs  prxceptor  Grammati- 
cx  hiif  AEmiliani  Rhecoris  ('quem  &  vos 
aliquando  duTerente.n  auduuftis)  paccr . 
Nauigaturushic  in  Italiam  nauim  confcc- 
dit,mercimoniis,:Bercacoribusqtie  multis 
plenam  ,  qui  fc  audiiflc  dicebat  Ccum  fub 
nocltmcirca  Echinadasinfulas  ventus  po- 
fuiilct,  nauisquc  prope  Paxas  conftitiffet) 
vigilantibus  phirimis,multis  etiam  a  c?na 
bibentibus^rcpentecuiufdam  vocem  audi- 
tam  e  Paxis,Thamum  nomine  inclaman- 
tem,ita  vtomnes  teneretadmiratio  .  Erat 
autemThamns  vir  AEgyptius,eiufdemqi 
nauisgubernator,iion  tamen  omnibus,qui 
aderanr,nomine  cognitus.  Eisitaq;  vocatii 
filuide^tertio  refpondiflre.Aft  illum,  quis- 
quiserac.alciore  voceclamafle:  Cum  per- 
ueneris  ad  FaloJes  ,  ha;c  verba  nunciabis  : 
'^r^Xv  0  [j.{yu.i  TiSviiKi  •  hoc  eft  .-  Fan  ma." 
gnus  /«r.T^Y.  Hisaudicis,  Epithcrfes  dice- 
bacobftupuiire  cunclos  ,  coiifulcancq;  in- 
ter  fe,pcrageiidane,  an  negligendaeflenf , 
quaeaud  uiircnc;cenfuiire  Thanuim.iiafpi 
rarent  venti.filentio  pra^cernaaigandum  s 
finautemdcScerenc,vbi  eo  locorum  venif 
fenr,  manifeftanda  qua;  audierant .  Ciim 
randem  ad  Palodes  vencrunt ,  &  iiauis  ne- 
que  veiuis ,  neqne  vn^IispolTct  propelli,  c 
prcra  obuerfum  m  tcrram  Thamiim  pto- 
nunciafle  iii ilajhoc  eft,Tai'  o  ixiycn  ri^vn 
m  .  Pnnmagnus  obijt.  Hxc  v.xdum  pcr- 
ftila  verba  vi  ulatu  magno,nec  vnuismo- 
di,  fcdquafi  mulcoium  gcms  ,tiuniexce- 
pta  fnnt.  Qux  rcs,quoiii  m  multis  pr^fen 
tibns  accidcrat ,  celericer  Romam  eft  alla- 
tajThamusipfc  a  Tiberio  Cajfarcaccerli- 
tus-  Confuliiicdeiiidc  Tiberius  Pliilofo- 
phos,qi!cainani  Panemillnm  arbicraren- 
tur  .  Qni  refronHerunt,  ex  Metctino  & 
Penelooenacum  elf;:  credi  oporteic-Kaile 
nus  Uint  verba  Plutarchi  .  Enfebius  vero 
rcfert,ha:c  &  fimiiia  accidifl!c,quo  rempo- 
re  fub  Tiberio  Csfarc  Chriftus  Deus  ac 
Dominus  noft-r  pailns  eft,  qui  omne  daj- 
monum  gcnus  c  vita  cxpuIit.Q^  a.iquam 


quid  vctat  ,  hanc  voccm  intclligi  pofTc  Je 
Chfifto  Seruatorcnoftro,qui  vcrus  eft  Pi, 
id  cft  ,  Omne,  ac  totius  Natarjedominus 
•5:  coiifcruatorJSunt  qai  afl!eram,illam  vo 
cem  audiram  cPaiisilla  nofte,quspoft 
paflioncm  Dominicam  fequuta  eft  >  anno 
Impcrii  TiBerii  decimo  odauo  .  Sed  ha:c 
hacicnus. 

PJNA  colunt  gentes]  Gentiles,fcu  Pa-  III. 
ganivulgo  diifli.De  Panc  confule  Ladlan- 
tium  ,  &  D.  Auguftinum  de  cinitate  Dci 
Iib.  iS.cap.  17. 1'h©rnutum  de  Nat.  Deor» 
&pofteum  Gyraldum  dc  hiftoria  Dco- 
rum^.Syntagmi  f.nonnihiletiam  tibi  fup- 
pcditabit  Eufcbius  ^.prxparat-  Euangeli- 
cx.  Vide  prqierea  Plutarchum  lib-^.de  pla 
citisPhilofoph  Alex.Aphrodif  in  7.  //«Tct 
Tsfcav^yxo.  Lucretium  lib-j  Natal.Comit. 
MythoI.Iib.y.  c.  <y.  Pierium  Hieroglyph. 
lib.  ro..&  44. 

Eslvirfubetenus]  Alii  legunt , 
Vir  tenus  ijmblico  eft,  hominum  quiapro-^ 

pria  zirtus,(^c. 
fcquitor  ]ecVionem,quam  voles.    "     ' 

§^od  nobis  infita.  'virtus  C^c]  CiccrG  Anim» 
I  .TufcPlatoncm  in  Tima:o  fecntus,&  A-  an  in  c 
riftotc]em  iii  z.De  Anima,prii)cipacam  a-  rebro,  a 
nimi  ait  e(i"c  incapitc.ficutin  arcefumma:  tn  cord' 
ira  vcro  &  cnpidiras  locis  diiclufaj:  illa-n. 
in  peclorch.rc  fubter  pr^cordia  fede  habe 
rc  dicitur-Gdienus  in  lib  De  [ilacais  Hip^ 
pocratis&:  riaroiiis.inccrcbro  pohiit  fpiri 
tns^nimalesj  id  eft,imaginationem,memo 
riam,fenfum,miotum,&  inte]]igentiam.fa 
cultatcm  virale  in  cdrde,naturale  in  ieco- 
rcjdequo  exiftit  nucritio  &  generatio.qux 
tria  funtnoi)  par£es,Ted  facnlcatcs  &  vires 
dc  vnicoaiiimo  exift;:nres,  qui  vt  feipfum 
moueat  ratiociuando,  irafccndo  &  concu- 
pf:endo,vtitur  cerebro,  cordc&  hepafe  , 
quar  tiia  fiincinftrumenca  fcde  &  iocodi» 
ft<i)Cta. Q_uod  itaq;  Alciatus  ait  nos  habe- 
rc  vircutcm  cordeorienrcra,&  celfa  verci- 
cisarce  iedentcm,animum,fiue  eam  animi 
faculcaccm.quarratioujs  cft,inceiligic,quaj 
vita:  principium  a  corde  ,  mencis  vero  & 
inteiligentix  a  cercbro  habeat:vel  fortafle 
ad  vcceriim  quorundam  fencentiam  ,  qui 
animi  principacum  in  corde  ftarucbaut.vt 
Empedocles:aIij  in  cerebro,vt  Plato  &  De 
•  mocricus.  Piutarchus  De  placitis  ^.c.f. 

Celf»  ■verticu  ctrce  fedet.  j  ■■s;tps<pfa,Tii 
&  elKAiiyopiitk  fummo  &  pixftanti  Prin- 
cipeinarcc  fumnia,vtIoco  tutiOri,{edcte. 

Htnc 


Emblemata_.. 


413 


IV. 


Hi»e  cApet  tJt ,  (^e,]  \n  luperionbus 
iidiimclt ,  lurciinj  libidiiiis  eflc  fymbo- 
lum,  &  concubitu  fitgcueratio .  Vidc  Ma- 
crob.cap.S.Saturn.i.lib. 

Vt  voli*eres,fqi*amea,iruta feraf.]  Ani- 
maliumcftdiuifiorfuiit  cnimautaerea,  vc 
volucrcsaucsjaquatilia,  vc  pifccs;tcrrcna, 
vthommcs  &  bruta  omiiia  .  Huccoafcr 
principium  i.Mctamorph.  Oiiiiiaiij;. 

Cordi  alij  fophitn-  &c.]  Id  cft,  ratioiiem 
3f  racntdm.cuiusfcJem  in  capiccboua  Phi 
lofophorum  pars,&  quidem  corum  ,  qui 
mclioris  nocae  putantur,ellc  voluerc.Cicc- 
ro  i.Tufc-Q^aeft.Alij.inquit,  in  corde^a- 
li  i  in  ccrebro  dixcrunc  anim i  fedcm  e(Ie  & 
Iecum.Homcrus&  Heliodus  iiicx)rde  vi- 
dcncurpofuirteintclligentiam.-idqingnifi- 
cari  volunt  {apicanores  per  illa  verba 
pafHmapud  hos  poctas  repecita:  :rJ  J^iivi 
(ppi<Ti$AhKi!>)<TATi7.  hoceft,  vcdixicMa- 
ro:  r«  conditA  tne>tte  teneto .  Suiitenim 
phrcnes  fcptum  tranfucrfum  flue  praccor- 
diaivnde  proanimoaut  mente  fiimuntur.* 
&  Phrcnericidicuncur,qaibiis  meiis  labo- 
rar.Plutarchus  tamen  lib.i.de  placitis  Phi 
lofoph.  tellimonio  Platouis  iii  capite  mcn- 
tem  collocat.Plutarchi  verba  funt.-Proptc 
rea,inquicPlaco»mens  quae  ia  homineau- 
guftiiTiraa  pars  eft.incapiceconftituu  eft. 
Lcge  Opificium  Deiapud  Ladlantium. 

Inferioramodits  ,  nec  ratio.  ]  Inferiora 
bclluina  plane  funt.vt  ira  &  appcticus.qu^ 
tamcn  fupcrioriauimi  parti,idcft,ipfi  men 
ti  fubijci  dcbcnf,iiifi  enim  in  mociis  impe- 
rium  obtincat  ratia  ,  quidinter  homiiiem 
&  belluam  putabisiuterede  l 

P  A  N  pingebatur,vc  mulcarum  diucr- 
farumquenaturarumparrtceps  .  Id  enim 
nominis  Pan  totum  vcl  vniuerfum  fonat . 
Itaq;  MacrobiusSaturnal.i.cap.  17.  Pan 
ipfe  fub  hoc  habirw  quo  cernicu'',  folcm  Cc 
cflc  prudentioribns  pcrmitcit  incclligi. 
Hunc  Deum  Arcades  coluiic,  appeliaiucs 
TsvTHf  \j>.rn  KVfiov,  non  fyluarura  dom'- 
num,fcd  vniuerf^e  fubftanti^macerialisdo 
xninatorcm.figoificare  voIences;cuiusma- 
terix  vis,vniuerforum  corporum,{eu  illa 
diuina.fiac  terrcnafinr,  componiteflcntia, 
8cc.  Alciatus  Panos  naturam  &  habitum 
adhominera  tranftulit .  Homo  cnim  con- 
ftat  animo  diuino,c^lefti,immortali,  An- 
gcUs  &  Dco  fimili;  corporc  vero  morcali , 


cxqtiatuorcfemcntit  corapofitojhac  qur- 
dcai  parte  bcliiiiii  m  nuiicam  proxime 
refereiici .  In  aiiimo  di\x  parccs  funi.-ill» 
qux  inteIIigit,mem.nic,(apit,ratione,uidi- 
cio.ingenio  vtituiac  vaec.qua:  pars  hipc- 
rior  nominarur,  &  proprio  uoniine  Mens, 
qua  vcre  homincs  fumus ,  qua  Dco  fimi- 
Ics.quacrteris  animalibus  excellentiores, 
&  loiige  fuperiorcs.  Alcera  eftexconiun- 
dlione  corporis.rari^ius  expers,  bruta,  fe- 
ra,acrax,&  beftixqiiam  homini  fimilior; 
inqua  funtmotLTS  illi.fjui  Gr^cis  ta^i)  di- 
cuntur  ,  pars  longe  inferior&  abiecflior  , 
quanimiruma  belluis  nihil  difFerimus. 
Homo  itaqj  medium  cft  quiddam  inter  di- 
aims  inrelUgeiKias,&  bruta  animancia,ea- 
qaeobcaulTam  finxecunt  veteres  Panacf- 
fc  Deum,  qui  fuperiore  parce  homniem  , 
iiiferiorc  verdcaprum-rcferret;  vt  natura 
humana  hocinuolucro,&  quafi  propofito 
agalraatcfignificaretar.  Homoenim  pro 
fupcriore  (iii  parte  rationcm  habet  diui- 
nam,&  coeleftem  ;  inferiorcappentum  Sc 
libidincm  ,  quibus  conuenitcum  belluis. 
Caeterum  funt  qui  hominisnatnram  tri-  HominS 
plicem  hic  notari  vclim  >Hiuinam,  huma-  naturti-t 
nam,&diaboIicam:diuinam  quiJcm,  qua  triplex  . 
cum  Ai>gclis  parcicipatihumanam,quacu 
belIuis;diaboIicar»aatcm,  qua  quippiani 
fcelefte  &  dcprauarc  cogitac  &  raolitur  . 
Q£od  pfanuro  ctiam  facit  Auguft.  fub  fi- 
i^emc^.Iib  I  4.  deckiitate.  Difquirercra 
hic  dc  vociseryrao,TK(*v9p«TK,in  quo  iii- 
geniofa  Grammaticorum,  &phiIologorii 
conie<5tanea  pridera  celcbrantur;  fcd  id  a- 
liorumeftopenfum  .  Non  pcdcra  rcfero» 
nifi  priiis  raoneam  ftudiofum  ,  lcgiirc  mc 
nonitapridcm  homiliam  D.Gregoiii,huc 
locum  facri  Euangclii  explicantis  :PrAdi^ 
cate  Euangeliumomni  creatt*rA,<^wzcnV' 
dit^  prrclarus  &  eruditus  iHe  pacer  ver- 
bum  i\\\\i.,omni  ereaturA,ad  folum  homi- 
nem.feu  hominura  fpeciem  ingenios^  con 
fcrt .  Eft  cnim  homo  creatura  omnis,  hoc 
eft  ,  particeps  enfcncia:  rerum  omnium  a 
Deocoiiditarum:imo  hnmocft  Dci  opi,fi- 
ciumplane  fiugulareac  diuinum,  quorea 
naturar  vniuerfxquafi  fub  compcndio  ha. 
beantuc.Lege,  fi  placer,  Anatomicos  quid 
de  Microcofmo  fencianc,&  incer  hos  om- 
oino  Andrea  Laurentiamlib.i.  fux  Atu- 
tomia:. 


Qfcfea?c€^Q&l3^(;€¥^ 


.Jic3 


4^4        Andrcas  Alciati 

Ars  naturam  adiuuans  • 

EMBLEMA       IC* 


\T\T  Jphdr£  Fortuna  ,  cuho fic  infidet  Hermts: 
Artihm  hic  i  varijs  cafihtis  illa  pr^efi : 

Aduerfui  vim  fortuna  efi  ars  fa^a  :  fed  artts 

Cum  fortuna  mala  eH  -,  fepe  re^uirit  opem  •.^^y/,^ 

Difce  honas  artes  igitur  liudiofa  iuuentus  ,  \    r' 

J^UA  cert£  fecum  commoda  fortis  hahent\ 

COMMENTAR    \% 


i,»» 


I. 


ME  R  c  V  R  1  V  s  pileo  alaro ,  manu 
caduceum  fuum  ferpencibus  impli 
cicum  tetiens ,  &  in  cnbo  fedens  exprimi- 
tur,cui  atfingicur  Fortunacaeca.globo  iii- 
ridens.dexteiaguberiiaculum,  fiuiftraco. 
pizcornu  teneiis.  Accuratiorem  vciiusq; 
liabitum  iamiam  Galenus  docebic . 
II.  E  M  B  L  E  M  A  T  I  s  ,  vci    &  carmiuis 

Tions  Tm  huiusniateriam  vidcofumptano  cx  Galc- 
hlematv.. 


ni  oratione  parasneticai  ad  bonasai-tes,  in 
quafuse  &oratoriomore  Fortun^&  Mer 
curii  fymbola  diucrfinima  ciplanar.  Dc- 
claraturid  vberrime  e  Plurarchi  comen- 
tario  Deeiilio.  Locu  Galeni,vel  Mcnodo-. 
tiCut  aliis  placerj  ci  orarione  gV/  Ta.i^i')^^ 
rsK-huccoge/fimusingratiaPhilologoru: 
T»(i/  Tcf  Tt;>»;f  fJLoy^i]pictv  i[j.(pa.viffcu  Ca- 
\ti^£VTi>  01  'ja.hauoi,  yfO^ovJH  ^  mha.7 

rovns 


Emblemata-». 


4^5" 


Tovn(  AU7HV  »  J^orey^  iv  f,/«  yvvMKos  fentare  (qmdtamen  erat  mxgnumamen- 
iipu 7h7AV  -^  imroi  t^9'  hctvSv  »va\  oian  ti&figmim  )  fed  &  fecernnt  ,  zt^mani^us 
er6l/,$ohoV^'  AK^d  H^  '^itHKm  U^oo-av  clauum prehenfnmteneret,pedil>tu  autem 
iv  )(}po7v  f^XHv  ivT^  K^  rolv  joS^olv  vTri-  fedem  globofamfupp-fueruut:  adhxc  eam 
6i<TAV  ^ctTiV  a-feup/KttV  ,  i9ipi)7AV  /s  t^  priuarunt  oculu-.ijsqi  omnibui  fortuns.  tn- 
noiv  oip^AKiJ.o]viivS'HKVV^iVoi  S^iA  7<irav  RabUitatem  deftgnarunt.At  verl  quemad 
dTTAvrav  ro  rtu  rv^^ns  a^atov.  e^s-rep  ovv  modumycum  naui4 admodumflniiuat ,  ittt 
iv  vm  )^/xAp/xivn  o-poS^pas,  at  iTffiKKv"  vtprocellu  vndique  agitata  parum  abcH- » 
^o-^cu  Tg  Tols  KV^A7i  KivJ^wevHV  >^  /Su-  quin periclitetur,improi>e  certe  illepraueji 
^io-^ii^vcu, jxo)^iljia>{  Avr  n  TtpA^HiV  i-Tsi'  omnino  fecerit,fi  caco gubernatori  clauum 
rpi-^As  ra.  TnS^aKiA  KV0ipViiT»  7v<pK6)  •  comfniferit .-  ita  cum  longe  plura  naufra- 
KATA  rov  Avrov  oiy.cu  rpcTto  v  kav  rvjSia  gia,eaq;grauiora  muttu  infamilijs  quam 
(j.H^dvcov  VAvAyiav  'Ttipi  'ttoKKhs  otKHs  yt  in  mari accidant.profeifh amens  illefueriTp 
yvoixivav  ,  ti  'Uipi  ra.  ^KApn  kata  ^a-  quiin  eiufmodi  caftbm  fcipfumTortun£,cs. 
KATTAVy^K  opSas  ytvafKovTos  eV;V,  eV/-  ca  DeA  commiferit,  ea  enim  nullam  habef 
TpiTHV  iAVTov  iv  ToiAvTcus '7ript?Aa'iS'i  firmitatem  i& coujlantiam  ,Jiolida  nimi' 
'srpAyuATav  rv^Kri  J^cui^.ovt  [AnS''  dvrif  Bi  rum  c^  expers  mentis  e^\,  quAf&penumero 
Ccui>s  i?'>tpfyfjt.iv»  '  i[A.7rKi)Kros  n  yip  viros  honore  dignos,c^quorum  magnaeft 
t?i  K^  Avns  HS  Toa-arov  ,  as  •^oKKakis  t»V  habenda  ratio ,prAtermittat:l0cupletet  au- 
A^toKcynf  AvJ^pAS  TApip^ofxiv»  ,  TKari-  tem  indignos :  ;. eque  hoc quidem  cenfianti 
^i^v  ras  divA^iiss  i.iS^t  rir^s  /2i/Scu(os  ,  aliquomodb:namQ^  quAdederit,po}fea  ifp 
dKK  070V  'TTAKtV  HTas  A(peu^H7^eu  Tit  terdum  adimit.  Hanc  autem  Deam  impe- 
So^ivr A,  TAVT» r»  <Scu/jt.ovii'K»9os  AV'  ritorum  hominummultitudo  confeciatur , 
Spav  A[XABav  K/t  oKiyov  i^nrau  ,  [/.nSe-  numquam  in  eodem  manentem  loco  ,  eo 
TOT  iv  r(c  Avra  //eKuVw  Stei  to  rris  /Sa-  qu-d  bafis,cui  infidet ,  fit  maxime  volubi- 
aias  iv[J.iTAKvKi^ov  ,  mts  Avriiv  i'>«  i^     Its.  §luam  ob  caujfamfertur  in  loca  qtudM 

abrupta  Qr>prActpitia  ,  i?;terdum  eti.tmin 
?nare  dctrudttur,in  quo  vna  omnes  obruun 
tur,qui  fucrint  eam  fecuti:ipfa  vero  damni 
expers  elabitur,intereaqifecureridet  eos  , 
qui  conqueruntur,  (^  a  quibm  inuocatur  : 
cum  tamen  ea  tamquamfurda  nihil  auxi- 
lij  ets  prAflet  Zt  quidem  foytunA  fa£ia  eiuf 
yv  [xiv  'ovTA  SnrTrorvv ,  ipyAToV  Tiis  ri-     modi  fimt.  Nunc  vero  contemplare,qu&fo  ,  2^^^^^^ 
yy»s  ATrctTns  QiA7ou  'Tra.Kiv  oTras  i^  vVe-     Mercuriumfermfnis  dominum,  omntsjue  ^-^^    ^^ 
VAvria  rfis  ^uy^ii  KiK0(r[j.riKA7iv  oi  ypd-     difciplin&  optficem,  quem  contrarioprorfus  /^,^^^^-*. 
9ovTgV  Tg    Y^  'UfKArrovns  .    ViAvio-Kos     modoexornaruntpiBores  &>fi£iores.luue-  ^^^     " 
er/V  apAtos  .  iK  iTtKrnTov  KcTg  Ko[j.[Aa-     nti  efl  c^formofu<,formam  habens  non  ar 

cejfttam ,  nequefuco  illitam.fedfiatim  vbi 
apparet.ea  quidem  forma,  virtus  animi  e- 
lucefcit:hilaritatem  ocults  prAfeferr,acu- 


q)ij>H  ,  X^  KATA  Kp)}[/.vci>v  ivioTi  Xefi  •3"'*- 
KATTilS  .  iV^A  a-VVATToKKVVTCU  (jLiV  4A- 
KVlKOIS  I  i7rd[/.iV0l  TTAVTiS  avt7\  .  [i.dvn  S" 
dCKACiisiKHVH  S^li^ipyiTcu   KATAyiKoi- 

ffA  rav  dKo^vpo[/.iveav  n  iiffl  KAKovvrav 
dvruv ,  or'  iS^iv  'dpiKos-  ta  [liv  cTh  tv- 
"^^is  tpyct  ToiAvrA '  rdv  S''  tp[Ji,nv,  iVe  Ko 


riKQv  iyav  KoiKKos,  ciKK'ivSvs  act  <7vvi[t. 
(peuvatQeu  riiv  riis  "^v^ris  dpiniv  J^t'  «utb. 

eV/  cTs  (pcuj^pdf  (XtV   TAS  d'4^S  ,  S^iJ^OpKi 

<re  S^pi^xu,  nff^  )i  [Sei^is  rd  Tdvrav  a-X^md     ^e  intuetur-.eius  auiem  fedes,cubus efi,om- 

ardtA-     nium  figurarum  maximefiabilis,  perfr.  ul- 


raviSpeudTATovn  n^A[j.irA'?rrayd 
tov  s;(«  ,  ToV  yjj^ov .  eV3-*  on  Si  «^  av- 
Tov  rdv  ^idv rovT(t>  rca  (Tyf[A.Art  ko7[*.^- 

atV  ,  iS^OIS  S'  AV  T«f  SlAaafTAS  AVTi,<pcU- 

J^pJss  [liv  d[ioias  ra  KABi)y\s[/.(va  Qia  , 
fAtfJ.(^o[JiiViis  Si  iSi-yon  Avrdv  ,a7Tip  o\ 
tiiv  rvyyv ,  iS'  d7roKH'ro[jt.ev6S  "Trdr  ,  iSt 
^pi^o[iiviss  ,  akk'  eVojUeVisf  Te  x^  Sia- 
itAvrds  dTsroKAvovTAs rtis  'TtfovotAs  Avns 


tumquea  cafu  aliena  ,  Hac  etiamfigurx 
Deum  hunc  interdum  ornant,  vtpojfts  in- 
tueri  eoSjd  quibits  colitur,hilari  effe  vultu, 
ficuti&*dux  ipfe  Deus:cui  f.unquamfuc- 
cenfeant,vtfunt  qui  fortunam  aecufant , 
cumfe  reliBos  a  tergo  contemptofque  fen- 
tiunt.^lui  enim  eum  confequuntur,per  om- 
nevitAtemfus  eius  prouidentia  fingulari 


id  cft :  Cum  veteres  declarare  vetlent  fortu-    perfruuntur . 

VA  improbttatem,nd  fatvs  habuerunt  eam         VT  fphArA  Tortuna]  Alij  lcgunt.rf  F<rr- 

pinoendfi  Hngendc^  ^ecie  muliebri  repra.    tunapiU.Czi  cura  mawfcfto  nvo mctn . 


IIL 


Fortu- 


4 


i6 


Andreas  Alciati 


FyrfUKA  rortiinam  total  Ccw  rotiind*  lapidi  infideu 
fHr  sph/i-  tem  piiixcriint  vetercs.qiio  eiusinftabilita 
ti  i»j!~  tem  defigiiareut ,  vt  pliiribiis  verbis  docct 
j^af .  m  Circulo  PierUis.  Et  Galeuiis  loco  fupra 

citatOjfic  vcrtciucSauclio;  Cuius  mdicarc 
nequitiam  citm  vctercscourtituillcut.in  f? 
nuiieam  fpecicm  cxprimere  non  couteuti 
(quauquam  boc  fatis  aptaim  crat  amenti^ 
lignun)]  guberuaculum,e;iam  manibus  ha 
bcndum  dcderuut,bafiu  pedibusglobofam 
fubiecciunt,  cam  deuiquc  orbatani  oculis 
cftinxeruut.-vtfcilicct  perhas  figurandi  ra- 
tioncs  fortunx  inconftautiam  exprellam 
oftendereiit  .  Porro  de  Fortuna  pleiii  fnnt 
vndiqi  Philofophoruni  &  Poetarum  libn: 
addam  tamcn  Pacuuij  carmina.quxcitan- 
turin  z.Rhctor.adHcrcuuium  : 
Tortunam  'tnja,nitm  ejfe  C^  cAcatn  , 
2.t  bruteim  pcrhibent  l^hilofepht , 
Saxoqi  injlare  ghbofoprddican*  voluhili  . 
Ideo  quofaxnm  impulerit ,  e'b  caderefortu- 

nam  autumant . 
CAcam  ob  eam  rem  iterat:  quia  nilcernat 

quofefe  applicet . 
Jnfanam  autem  aiunt:quia  atrox,incerta, 

inflabiluq\fit  . 
Brutam  :  quiadignum  atq;  indignum  ne- 

queat  internofcere  . 
Lcgelib-3  duiiuar.uiftic.Laclantij .  &  Au- 
guftinum  dcciuit.  Dei  libris  pocifTimiim 
X.4.  &7.  Huc  ctiam  facuelcgia  quardam 
PhilippiBcroaldi^de  Fortuua,vbi  eiusmu 
tatiouem  &  iiomina  graphicc  dcpingit-Vi- 
dectum  CosI.Rhodig  lib.ii.c-  19-  Nata- 
Tortuna  lem  Comit.Mytholcg.lib^.cap.^.Et  qui 
vnde  di-  dcm  qua:  primum  Vortuuadiccbatur,  a 
HeLj,  Torteudo,  digammi  niox  rr.utatione  in  F 
literam  adinem,Fortuua  vocicataelt :  cu- 
iusnimirum  prxcipua  viscft^fuminainus 
commifccrcierumque  inducetcmutatio- 
nemHic  porro  fphacram  pi:o  quacunque 
re  voI«bili&  rotunda  vfiirpjuir,3d  figni- 
ficaudam  volubilitatem  &  inconftantiam  , 
qualis  eft  iu  artibus  (ordulis  &  mecha- 
iiicis  . 

Cubofic irifidet']  lapidiquadrato,  firm^ 
fedi,ad  dcfigiiandam  arrium  Iil)eralium 
ftabilitatcm: v.l  viram  ipfam  fedencariam 
homuium  ftuJioforum  .  Galeuus  inOra- 
tione  ,  quam  proxime  citaui ,  ad  artes  (fi 
modo  eius  cft)  aic  Mercurium  vt  oratio- 
nis  parcntem,&artium  omnuim  authorc 
iu  aliam  effigiem  quara  fortuua:,  effidum 
cffca  vetcribu§  tnm  pi^aoiibus  ,  tum  fta_ 


MeHUri 
imag»  . 


tuarijsificenim  illc  ibi  San^lo  Interpccte: 
Mercuruim  vero  tanquam  rationis  domi- 
num,&  artium  omnium  authorcm  afpicc 
rurfuSjVtaliaquam  Fortunam  ctfigicdc- 
corarunt .  Nam  iuucnis  cft  formofus.nec 
eiufmodi,vt  fucatum  quidquam  incoaut 
coniptum  deprehcndasj(cd  in  cuius  forma 
animi  virtutes  protinus  eluccat.  £ft  enim 
hilari  vultu,acribus  oculis ,  bafi  inuititut 
fic  vndiqj  figurataj.vt  quadrantalfcu  tef- 
fcram  refcrat,qua  maxime  figura  res  ipfa 
flabilisacimmobilis  redditur.&c.Idcm  fe 
r^  PieriusHieroglyph.lib.59. 

Hermes]  e'/)|U>lf,Mcrcuruis  dicitu  r  ,  c6  HttfHtt 
quod  fit  Deorum  intcrpres,<7ro  t«  €/>/uu- 
CEWHKjquod  cft  interpretari.Hetma  a  Grac 
cis  poniturpro  firmamcnto,  ait  Feftus  .* 
Vnde  Mcrcurij  iiomcninuentoris.vt  puta 
bant.firmxorationisduflum.  Hicautctn 
apud  Feftum  (obitcr  admoneo)  firroa  ora- 
tioeft  patflum  fcu  ftipulatio,firmiffimum 
juris  viuculum.vtdidicifle  (cmcnQinit  Mi 
nos  ex  Guilielmo  Fornerio ,  Anteccflbrc 
Anrelio  docfliffimo. 

yhtibus  hic]  Mercurius  bonarum  difci 
pliuaruni  pr.'cfcs,&  inucntor . 

Varijs  cafibus  iBa]  rebusfortuitis.quat- 
que  t  uut  ui  pcrpetuo  inconftantix  motu  • 
Aduerfifs  fim  'FortunA  esT  ars  facfa]  Vi 
de  Aiiftot.d.Ethic.ad  Nicomachum,  c.4. 
vbicitat  Agathouis  verficulum  : 
Ti)(yn  T^X^iv  i^ep^e,  j^ ru^i  re^nv.id  eft; 
Fortuna  chara  efl  arti  ,  ars  quoq;  fortun&  • 
Et  cjuamuis  feutentia  Alciati  hic  videatur 
diflcutireabilla  Agathouis  ,  non  tamenita 
eft.quod  vt  intclligatur,fimilitudine  qna- 
dam  demonftratur .  Arboribus  fruCtu  & 
pomis  luxuiiantibus  folcnt  fubftitui  qua:- 
dam  turc^jue  rami  ingentioncrcprefti  rui 
nam  faciant.  Sic  aduerfusvim  fortunxefk 
ars  faifla,  fcd  ff^rtuua ,  cum  mala  cft,  fa:pc 
rcquiritartis  opemNam  Tt/;^>;  riyvaviv' 
fiKi,i  ri)(yn  ru)^iv-  Fortuna  artiinuenit, 
non  ars' fortunam.  Vide  Plutarchum  inli- 
bcllode  Foctuna.Ccel.Rhodig.Iib.iz-c.jp. 
iu  fiiie.&Iib.iS.cap.  ix.  Didymum  fHper 
Odyfl".  XI. 

Difce  bonas  artes,(^c.]  Mntuatus  id  vi 
detur  ex  Ouidio  i.Dc  arte  : 
Difce  bonas  artes,meneo,Romana  iuuetus. 
SoLEBANT  vetcres  Fortunam  ipfam 
itactfingerc.vt  mulicrcflrctjquxpilaeinfi- 
fterct.  At  McrcHriumrtudioforHmnumcn 
cfi  dcfignabantjbafim  quadrata,fcu  vndiqj 

|uatuer 


IV.f 

Lib«ra\ 
les  ,  qi 
iUibtrt 


Emblemata  ii 


4^7 


i  /irfet 
qui  fit' 

Ht. 


quatnot  angnlts  nicentcm  tefleram  cfRcic- 
-bant:  hoc  enim  modo  firmum  ftiidiorum 
^  artinm  liberalium  fundamencum  fta- 
tum^i  cffingebant,vtqua;nulIo  Fortuna; 
impetu  pofTcnt  concuti .  Sic  Bias  illc  Prie- 
nxusomniarccum  fe  pqrtareprazdicabdt. 
Sic  Ariftippus  Cyienxusciuibus  ruismau 
dauit.vtcis  Gb\  pararcnt  pofltffioncs^qnae 
nani  frada  ^mul  cum  poflrefTorc  poflent 
enatarclgitur  himihi  fapientcs  videntur, 
qui  periculons  artibus  reliclis^tog^  ftudia 
fcquuHtur.Harc  ipfcmet  Alciatus  orationc 
quadam  Ferraria*  habiraHisuaq;  agalma 
tis  propofitis,  admonct  bonas  difciplinas 
opcra  diligenti  ampiedlendas  eflc  >  quibus 
nimiriim  fortuitos  cafus  non  temere  vcl 
fuftincrcjvcl  etiam  retundere  poflTimus. 
Qj.i6  fpeftat  ilUid  viec  Prouerbi  j  celcbra- 
t\\miKii/.yivA7u-xJAs  iriv  tlv^pa^otf  Tiy^ 
W.  Ars  hominibus  eji  infelicitatis  portus, 
ncpcfiiacuiqj  ars  pra  viaticocft.  VnJc 
qui  fapiunt ,  ctiamfi  fuppetat  abund<;  rcs 
familiaris  ,  tamen  liberos  fuos  artificium 
aliqiiod  difcere  cogunt.qiio,  fi  contingac  , 
vt  fortunaauferatopes,  aut  inexilium  irc 
iubeantur.fitqiio  flbi  viiSlum  paret.Nam 
*t  rcdle  ait  Menander  :  . 
o  ffotpa  tv  etvro)  '7ript(p{pH  Tiiv  iyictv . 
Sapiens  fuws  vbiqycircumfert  opes  . 
Idemalibi : 

^oBrina  domino  haud  eripifuopotefi . 
Huc  quoqi  collimat  Amphidis  comicifen 

tcnria  .•  .    ,  ,v  •.. 

Oux,  eV/f  Hi^zvArv)(iiif  dv^pavlvns  " 
VlApctiy.C^iov  yhvKjnpov  -dvBpaTrat  Wp^ 
vns ' 


A't/Ttf  ,    \£\»^e     VApATTf^laV    Tlti"   at/jt/.- 
^OptU. 

Sotamen  arte  dulcius  mortalibut 
Kon  effe poffit  omnu  infortunij  . 
Mens  naq-y  fludiohaudfentit  artu  deditai 
Mosrorts  oramfe/fti  prAteruehi . 
Sed  hucad  rcm.meminimusex  Tulliopro 
Archia  poeta,  natura  fincdodiina.comcn- 
dari,qui  &  ipfc  ait  mallc natura  fine  doAri 
na.qua  fine  naturado-ftrina.Sed  bonus  illc 
artifexcaufla:  fuae  fcruit.Tameccrtiuscft 
quod  arte  pctficitur.quam  quod  natura  . 
Sic  non  idem  iudicium  artis  &  fortunse^ 
nam  fortuna  inconftans.ars  certa .   Fortu- 
nam  fedBntur  Sc  cafum  ingcnia  teniera- 
ria;  artem,  dodrinamque  non  nifi  cordari 
ac  prouidiKomincs.  Itaq;  vidcri  feliciores 
actutioreinftatu  qui  aliberalibusarttbus 
prajfidium  quxrunt,  qi;am  qni  a  mecha- 
nicis  &  fbrdiJiSjfed  maicime  qn^corporis 
laboribusexercentui  ,&  a  cafu  pciidct,nec 
nifiquibiifdam  momeittis  tcmporum   fo- 
lantur  hominem  Eo  delgencrecoqui,fiftu 
licines,auloEdi,mimi,iocuIac.ores,milites , 
balatroues.lixx.ronfores,  &  alij  fexcenri , 
quiad  xenodoclMa  letiam  non  fpqntc  com- 
nieant.autftipem  qii^rirando  vitam  mife- 
ram  fallunt.  Sed  (<.]ux  fsculinoftrieftin- 
felicitas  Ijion  rato  etiam  videas  hodic  lit- 
teratos,&  felide  dodos  egere  •  Hinc  non 
'.im.merito  ourabatur  molitor  ille,cuqui. 
dam  ftudiofws  ftipem  ab  co  petcret ,  &  fc 
magiftrum  feptem  artium  liberalium  pro 
fiteretur:Temifenjm,inqui;,qui  cum  fe- 
ptem  artesliberales  caIlea'i,or.iatim  vidu 
i:|ua:ritas:mihi  vnica  mc?i,jllaq ;  cx  infimis 
mcchanicis.tabt  abund*e  ftippeditat ,  vtfa- 
miliam  toram  lautifP.me  alam  At  nCic  cui 
'  j(cnc<ftusoneri,  nohiifcum  leiuijcnefcat. 


.^V,   *i«A^\j  \^iVi'«V.>,  ^SVs"5^ 


5^si7v,ofl: 


•fjif-ntq  itf] 


X)d  In  »u- 


4i8 


Andrc^  Alciati . 


I- 


n. 


In  iuuentam . 

E    M    B    L    E    M    A      C, 


^^  AT  V S  vier^,  louis ,  tener  at^  imherhis  vter(fue% 
^em  Latona  tulit ,  quem  tutit  &  Semek^  > 

Sdluete ,  Aternd  fimul  (f  florete  iuttent^  > 
Numive  fit  vefiro  qua  diuturna  mihi . 

Tu  vino^c^r^i  iu  vtciu  ddue  morhos , 

Vi  lento  aceedat  curua  feneBa  ^ede^, 

COMMENTARI 


IN  eadexn  ara  ftatuuntur  Bacchus  &  A- 
pollo:  ille  quidem  iiudus ,  hcdcra  redi- 
tnitus,  altera  manu  patcram  >  Slc^ra  race- 
mum  gerens ,  cuius  ftatuam  alias  defcri- 
pfimus.  Hic  vcro  capite  radiatcaherama- 
nu  citharam.alrcra  bacillum,  quo  Medici 
pharmacaraifcent,  teuens  . 

PR.1CATVR.  loiigam  iuuentutis  vi- 
rtdicatemabijs  Dijs,  qui  nunquam  fcne- 
^ut»ApolUuerciIicet&  Baccho,^ui  fcm 


I. 


pcr  pinguntur  florcnteiuuenta.  Defufft- 
ptum  eftautem  ei  Callimacho.vt  rcfcrtin 
terpres  Lycophronis.CoIcbaturenim  Del 
phisDionyfhiscum  ApoUiiie.  Fui/Te  au- 
tem  vcreribus  morem  diuerfos  Deos  ea- 
dem  araftatuendi.fatis.vt  puto^manifefta 
uimus  fupraEmblem.tj. 

NATi^S  vterq;  louis]?oetx  quos  im- 
pensclaudant,a  Dijsgenitosdicunt.Neni 
pc  9c  ptincipes  viios  ac  illufttcs  pro  Dijs 

babuie 


1 


Ilfc 


EmblemataL»  i.' 


415? 


habuit  pagauicafe(fta,qu?quidqui(ladmi-""<f!ntemacceleraiit.Hicftaqj  defcriptos  vi-  jp^u.  r^, 
rarctur,autmagnumpr*ecIicsrer,Dciimdi     deas  Apollincm  &  Bacchum:illum  quidc  Bacchas 
cebat.MuItus  cftiHearaatcriar^xaggerada     incdicjnxpriiicipem,qui  falubri  di^taprx  iuncfi  ^ 
Ladantius.eloquens  vir, -fatKq;  Chriftiar     cipiat  quid  quantuniqj  fitin  viAu  fequcn  qHid  . 
nus,acutior  Arnobius.pergrauis  Auguftt-     dum  vel  fiigiendum;hunc  vcre  ,  qui  viiio 

"  '  ioUicicudiues  adimar.  Marfll.  Ficinus  lib. 


ompara 
0  Bac- 
hi  etA- 
iUinis. 


iiuslibris  prioribusde  ciuitate  Dei ,  exa 
ftus  lulHtMJsMartyr.aJiiqiplures.Ei  flo 
lido  poeta  veteie  hi  celebrancur  uuratfri  ; 
Sic  ApoUo^  deinde  Liher,fic  uidefur  ignifer, 
Ambo  funt  ftan^mis  ereati  tprtfiitique  ex 

ignibus  j 
Ambo  de comis  caUrem ,  &*  ambo  radios 

conferunt,     , 
HoSiti  hierumpittenebreu,  hic  tenehreupe- 
ciorti . 

Teneratq;  itnberbti  tterq;  ]  SicTibill- 
lus  eleg  4.]ib.i.  - 

SoIk  dterna  efi  Phocba  B^-cchoq^  isiuentui, 

Nam  decet  :Ktdfu-f  criyju  ztrumq;  Deii. 
De  Baccho  &  ApoHine  plura  habes  apud 
Gyraldiim  in  Hiftor.Deoi- Syntag.7.&:  8. 

^em  Latoni'.  tulttyhfoWo  Ibuis  filius, 
ex  Lacona  in  DeloinfQla  viio  partu  edftus 
cum  Diana,niedicii!a;  vfum  primustradi- 
dic.Ouid.  i.N!ctaniorph.  ,      . 

G^.em  tulitO'  Semele]  BacchusexSc- 
mele  louis  filius  ,  vt  abunde  fupra  in  fta- 
tuam  Bacchi  explicuimus,  Emblem.n'. 

Saluete  &c.]  vnllud  Hometi  Hiadciw. 
yaufi7i  Ki^fVKif  ^to^  eiyyihoi,  )'JitCa.v- 

Jpav 
Hzc  veiborum  formula  folemnis  fuit  iu 
hymnorum  epilogis . 

Numinefit  zejiro]  veilro  beneficio  . 

Tu  zino  curoi]  Diluere  vino  curas  ,  id 
eO-,auferre,t«!IerevW£T:«2ajC!£Ouid-  i.Art. 

Cura  fugtt  multo  diluifurtri  mero  . 
Horatius:   Curoi cd^ces  dijftpat  Euhtus . 
8cTibuIlus  i.EIeg. 


IV. 
fuo  ad 

alttudi 
em  con- 
Hcentia, 


De  vita  coelirus  comparanda  ,  duos  hofcc 
Deosfic  copuIat.-Fratrescerte  funtindiui- 
duiq;  comicesPhocbusatq;  Bacchus :  illc 
quiciem  nobisduo  potiirjraum  adfert,  lu- 
incn  videlicetatquclyram.-hic  item  praici- 
pue  duojvinum  odorenaque  vini  ad  fpiri- 
tum  recreandum,quorum  vfu  quotidiano 
fpiritusipfe  tandera  Phoeba^uscuadit  &  li- 
ber.Philofophorum  eft  etiam  ea  fententia, 
ied  tria  ramen  erfe  ad  vitam  iongam,adeo- 
Que  vaietudinem  tiitandam  neceiTar^a  con 
ftituunt.Prima  ell  frugalitas,temperantia, 
fobrietas  (qHain  modo  «T/it/Tcti'  appeliaba 
musj  eam  enim  elfc  matrem  fanitatisaiTe- 
uerantartis  medicE  profeflbres:eam  virtu 
tumomnium  domicilium  prsdicant  phi- 
lofophi  omnesjvicluseiiim  teiiuis  hoceffi- 
cir.vc  iiipnmis  valeas  bene,  ait  Flaccus  i- 
SatyrPrudentcr  icaqj  liortabatur  Plutar- 
chus  iuucnes  vt  hxc  triacurarent  haberc, 
inaiiimo  temperaiuiam.in  lingua  filentiu, 
in  orc  pudorem.Secundo  labor  &  exercita 
tiocorporis  moderara^ocium  enim  vires  e» 
neruatjvt  rubigineferrum  exeditur.  benc 
Ouidius  : 

Cernis  vt  ignauum  corrilpant  ocia  corpui; 
JEf  zitium  capiunt,ni  moueantur,aqus.. 
Vcendum  exercitacioiiibusmodicis.inquic 
Catoapud  M.Tuii.tanrumquecibi  &  po- 
tionis  vteiidum  ,  vt  reficiantur  vijes,  non 
opprimantur.  Hac  fuper  te  coiifulcomni- 
iiQ  Gymiiafticcn  Hieronymi  Mcrcurialis. 
Tercio  volupras  animi  henefta  &  oblcda- 


Bacchu4&  agrtcoU  magno cofecla  labore     tio:coreuim,in quoeft  calor  viralis,  facil^ 


PeBora,  trisiitta.  dijffluenda  dedit 

Tuviciu  dilue  morbos]  aufer  corporis 
aegritudines  cerra  vidiis  ruiioiie.. 

Vt  lento  accedat  (^c]  a.KKi^yo/tet  TTi- 
ftZ^^etTtKU  . 

D  v  o  funt.que  vr  corpus  bene  coufti-» 
tutum,funum,&:  iucoluaieco  fcriiant,fic 
&  aiumum  ipfum  curis  expediun:,  Dirni- 
rum  ccrta  victus  raLio^vinumq;  modera- 
tc  fumprum ;  v t  contra  crapula  &  v jnolen- 
lia.vcetiam  cura;tdaces.iiacH4arn  hcmmis 
4^befadain  ^,cj5riumpui.y;,jpiamc)  j  Xefjc- 


molenijsartcricur,  vt  contraex:ii!aratur 
la;:icia,viresq;  fumicQ^a  racione  Arift.4. 
de  morib.  ad  Nicomach-  rifiim  i:  iocii  ait 
ad  vitam  degendam  c(Ie  necedarium.  Dc- 
mocriuis  vitam  beatain  in  rita:  tranquiili- 
tate  pofuit,  Sc  ritiii  la:ci:isqueoperam  da- 
bar.Lcgimus  &  fipicntiiiln.um  latorcm  ie 
guni  Lycurgun>  ,7cj  y(h(oTi,\At£i,  rifui 
Itatuam  erexiiic,  codue  LacedartEO^iiosad 
rii^um  <S:letinam  inuHaiIc>I'liuarch-in  Ly 
curgo.  Q^are 
.     •Interpouetuisjnterdufn  gaHdiac^-^is  . 


am  *^fep(:€¥^^&*i? 


Dd 


IH 


42.0 


Andrcae  Alciati 


2. 


In  quatuor  anni  terapora;^ .  ..u.tA.^.. 


ADF ENI S SE  hyemem  frigilU  renmciat  ales ► 
Ad  nos  'vere  nom  garrula  hirundo  redit . 
Indicat  Afiatem  fefe  expelfare  cucullus . 

Autumno  esi  tantum  cernere  ficedulas  ► 

COMMENTARII. 


QVatvor  depinganturaues.frigil 
Ia,hiruiido,cuculHS,&  ficeJuIa,  ar- 
boribus  iiifidcutes.Pidor  hic  dc  fuo  nimis 
liberalis  quintam  &  fextam  addidit,nobis^ 
inuitis,  veluti  cjuintam  rotam  currui  iun- 
gens.  Caeterumdefiigillaagir  Ariftoteles 
lib-S.Hiftoranimal.  cap.3.  Dchirundinc 
nosegimus  Emblem.  70.  De  cviculo  Em- 
blci-n.tfo.Dc  ficedulavero  Emblem.94. 
T  I.  E  X  vulgariobferuatione  fumptum  Em 

f^kjituor    blema:  folemus  enim  pcr quatuor  auicula- 
oiMjj^te?»  rumgeaeraq^iiatuoraiuu  cein.pow  defigna 


aM  I 


re.Frigilla  hycmem  fignificathirudo  ver,  .,,r 
cuculus  aeftatcm.ficediilaautunanum.Sed  ^  'J*-'/' 
8c  alia  eue  quatuor  anm  temporum  lymbo 
la  ncmo  cft  qui  nefcit.vt  vcris.citta  floru, 
quia  vcrccun(flaflorefcunt.Cifta  vero  fpi 
cis  refcrta  aeftacem  refert,  vt  eft  apud  Eu  • 
febium.Et  copiaz  conm  vuis  &  pomis  plc- 
num  autumni  eftindex:ficutimenfa  apud 
ignem  parata  hyemem  fignificat.  Nec  fo- 
lum  anni  temporahuiufinodi  fignisdenb- 
tabant.fed&integros  F.iftos  hoc  modo  fi- 
bi  confticiicbaiu .  R-euocoiii  memoriam, 

«^uod 


Emblemata-j . 


.21 


^uod  oHm  pMcr  in  patiiaapad  nifticum 
fepcuagcnariiim  vidi.tabellas  nepebuxcas 
duoHccim,la:ues,fubtiIcs,inmodum  libel- 
licolligacas  ,  in  quibus  fingulismultipli- 
ccs  crantexarac£Bfigiira:,a  paftorc,  vtaic- 
bac  illc.Sed  cert^  fi  iam  maturius  illa  ru- 
mino,  qaa:  memoria  adhuc  viuida  fuggc- 
rit,videncurmihi  aliqiiidfupra  rus  fapc- 
re.Lubens  cciam  refetrcm  ad  Faftos  pidu 
ram  illamrairabilcminauguftiflimoPrx- 
torioPatauino,qu9  rotcuriofaingcnia  tor 
quct,  fi  frcquentiores  inucnirem  aftipula- 
tores.Aft  hsec  'retpepyaf . 

ADVENISSE  hyemem]  Hyems,pars  an 
ni  frigidiftima,  fic  diiX^  ato  tb  xia  ,pluo  . 

e  dt-  Vndepcry.  fc ribcud u m  ccn feo.  Nec  me 
mouct  Varro,  qui  hyemen  ab  hiando  de- 
riuac.quod  anima.qux  a  nobi$efflatur,tti 
appareac:fpiritus  er.imnoftet  hyemcquafl 
iu  ncbuUm  concretus  cernitur* 

iUa.  FrigtUa]  Auis  a  frigoredida,  quoJco 
cancct&  vjgeat.vtquibufdam  pJacetjGr? 
ce,(rT/^<i.Gcrm.F/»rJC.Hifpa  Agux.ti7iie 
ue.  Dc  qua  Anft.Iib.8.c.3.de  hiftor-anim. 
Ali)  lcgunt  Frnigiila,&  Frii)giiilla,  indcq; 

gtit'  vcibum  Ftingultire  defledi  pucat  Feftus, 
quo  vfus  eft  Apuleius,pro  pra;pedite& 
obfcurius  verba  enuwciare:  Audifti  priui- 
gnum  meum  vix  fingulas  fyllabas  friitgul- 
tienrem.  Ec  iterum.-  SaJpe  in  rebus  nequa- 
quam  difficilibiis  fiingultir ,  vel  omiiino 
obmutefcit.  Sed  apud  Hefiodum  non  fri- 
gilla  ,  fed  cornix  habetur  pro  hycmis  hie- 
rogiyphico  t 

Q_iiod  Maroita  tranftulit  .• 

TMm  cornixflena  pluuiam  vocat  impro- 

ba  voce  . 
Etfola  in  ficca  fccum  Ipaciatur  arena . 

Garrula  hirtaido]  De  hirundine,&  cur 
garrula  dicatur,diximus  £mblem.70. Hi- 
rundiiicsplures  amari  coiuiolanrcs  verni 
tempcris  indiciuni  effe  docent  audtores  . 
Ouiduis  i.Faftor. 

FaUtfnurlanzierts  pnnucia  zienithirudei 
Nocum  eft  adagium.Fwrf  hirundenon  fa- 
citver .  Cui  fimile  adagium  aliiid  ,  jiudi 
Chelidonem.  eo  qaod  ha:c  auis  prarnucict 
■veris  aduentum.  Lege  Picrium  lib^ii.Hie 
roglyph-Dicirur  ctijm  a  Sappho  vpo^eiy- 
yihos  ItJLipQpeovOi  wS^ch  Verti  nuncia  hld 
'ttm  cico  dil oqua  lufania.  Scd  ciconizm  reperio  c- 
ii*,         tiam  verisc&nocam.  £a  cnim  aduenieuce 


^irunde 
/erts  Hun 
ia  . 


hycmcmigratin  rcglonescalidiorcs  ,  veic 
nosinuifit.Scd  &  iionnulliaddidere  inxfta 
tis  pi<n:ara,quiaconftat  cfleex  crraticisa;- 
ftatis  .  Adharc  Miluiusciufdem  tempoiis 
verni  ponitur  indicium,  quia  vcrnopii- 
mum  temporeincipitapparere,certumq; 
fit  cius  nuncium.  Eiaui  nomen  iKrivcf)  aj» 
aduentu,  quodmagno  tnfticorum  &  pau- 
pcrum  defKterio  cxrpedacusaccedat. 

CucuUus]  VidequK  decuculodirimus 
Emblem.<Jo.Tribuiturhocidem  hiruiidi- 
ni  a  Philemone  Comico : 

ii  (/.iv  p^gX/cT&f  70  ^ipoijeoyuvefJyKttAH. 

Hirundo  &flatem  nunciat,  o  mulieres  . 
Sed  A  riitophanis  incerprcs  Equicibus  hoc 
citat:ve«t  ytKtS^m i-^iv  ictpof  eip)(ii'  Noua 
hirundo  verti  <■/?  initium. 

Ficeduloi]  Ficedulsab  edenJisficfsdi- 
6laJ,autumno  non  foliim  crebrx  funt,  fed 
etiam  molcftjB.DehisEmblcft1.94. 

H  oc  refeieiidum  videtur  ad  qiiafque 
temporum  5cannorum  vicifliludincs,  vel 
ad  e3,quai  fuo.nopalio  tcmpore  folent  ef- 
fe  tcmpeftiua.qiiorumqi  magna  vis  eft,  fi 
fuo  rcmpori  vfum  accommodemns.Rcdc 
Ouidius  : 

Temporibusmedicina  valet,  datatempore 
profunt  : 

Etdata  non  apto  tempore  vina  nocent-. 
In  hanc  temporis  quafi  cyclicam  |t/.£T*- 
/?oAw  varij  varia  lufernnt,  qiix  hucnon 
pigueritafcribere,eaquepotirtimum,quae 
maiorem  cum  hoc  Alciati  tetraftichoafii- 
nitatemhaberemihi  videntur.  Lubesenim 
praetermitto  Horacianam  Odam  9.  lib.  !• 
&  7.1ib.4.0uid.ad  Pifonem  : 
Cefjat  hyems  ,  madidos  &ficcatvere  cn- 

piUos  : 
Ver  ftigit  Astates  ,  AFtatum  terga  lacejftt 
Fomifet  AutiinU4,nebulis  ceffurus  etvndis. 
Idem  primo  de  remedio  amoris: 
Poma  dat  autumnus  ^formofa  efl  mcfftbui 
&fliu  : 

Verpr&bei  flores,igne  leuatur  hyems , 
Ec  Tiiftjum  quarto : 
Verepriu4flores,ifiu  numerabis  ariftas , 

Fomaper  autumnuyfrigoribtu  j^  niues  . 
Claudian.de  lene  Vcroiienli,qui  nunquam 
pedcm  limi'  e  fui  tugurioli  crtulerac  : 
Frugibus  alternis  ,  non  Confulecomputftt 
s.iium  : 

Autumnum pomutverfJbi  ftore  notat. 
Idem  condtt  ager  foles.tdemqjreducit: 

Metiturqifuo  rufltctis  orbe  dtem  . 

JD  d     5  Barthol 


Ficcdn' 
la. 

IV. 

TemporH 
vicijfifu- 
do . 


^zz 


Andre^!  Alciati 


-j^r.ies       Burtliol-Aiuiliisin  Poefi  pirtajad  hoi-ninu 
homiyiis     magiii  j  ac  nuiuJi  perpeciuan  &  xceruiim 
tctoribiis    cnifum  iii^cnioie  tra.iiixir  : 
ainn  com   Ver,Ajia,i,aHtHntii,hyems,hA  quAtuor  mnnu 
paratA,  Suut  ten^pcsi.itzs  otbi  "jolubilibm. 

G^atiior  Atates  homofic  hnbet  integer  &ui, 
~   )§luj.  pi\er  ,hiitfi:'tituems,mox  "vir,  Q*  inde 

fenex  :  ,  o  ' 

JEtcrn^  ■vtfimilu  fmtnda  reuolutia  vitk  j 

Nos  itidem  &tLrnos  arguat  ejfe  homlnes. 
Iftud  nimiriim  elhtiiiod  Eratofthencsiion 
infcite  :Et3tis  partem  vigentem  verefledi- 
3cit;.eam  aiitem  partem,qua:  vigori  &  flcri 
I\iccedit,xft*acem  &  aiuiin'snum}&  hyemc 
rigentem  &  ftigentem  fenectutcm  .  Eaii- 
dem  fententiam  complexus  eft  Nafo  i  j-. 
]Vletamorph-hac  verboriim  ferie  : 
••'  •1  ^^id^non  in  s^eciesfecederequatuorannii 
;':  AsficiiMat>sp€ra.genteimitaminanofir£i 
Na  tener  ^la6iens,pueriq;fimillimus&ua 
Vere  nono  eU^unc  herba  recens^^  reborn 

expers 
Turget ,  ^infolida  eH,  ^  !pe  deleBat  Ar 

grefies . 
OniJua,tJ4nc  flpret ,  floruq'^  coloribus  ttlmtis 
Jjidit  .tger,neqi  adhuc  virttts  in  frondibtts 

i>U.a  eFl  . 
Tranfit  in  &fiatempofi  verrobuflior  annus, 
'Bitq;  valens iuuena-y  neque  enim  robuHior 

&tas 
VUa,nec  vberior,nec  qu&magis  ardeat,  vl- 

.   laeft. 
JExcipit  autumntHypofit»  feruore  iuuent&  , 
Maturu4,mttisq;  inter  iuuenemq;  fenemq; 
Teperie  medtui,S}/irfus  quoq;  tepora  cants. 
Inde  fenilis  hyems  tremulo  venit  horrida 

paffu  , 
Attt  ^oliatafuosyaut  quos  habet,alba  ca- 

,  ■  pillos .  , 

Noflra  quoq;  ipforumfetnper, requieq;  ftae 

vUa 
Corpfim  vertuntur :  nec  quod  fuimmve  , 


r  fumusve  • 

Cms^rimus  . 

Facere  hic  noii  pofTnm  ,  quin  immenfum 
hoc  Dei  beneficTum  ,  (i  non  prodigniratc^ 
extollerc  (quis  enim  iftud  queat?jatdeli- 
•baie  mftitaam,qu6dgratiflimashas  viccs 
temporum,a:ftatis  &  hyemis,  femeutis  ac 
nielTisjdierum  &  noftium  fecir,vt  terraac 
ammantia  conferuarentur.Abfq;  his  vici- 
bus  res  hnraanasxluraie  non  pallent .  Per» 
petua  enim  asftas  omnia  exureret,  perpc- 
tua  hjemeomnia  rigereiit  &  corrumpe- 
rciuur.Hinc  fcitum.  illud  pruicipis  pcera- 
ninD,ex  intiroa  Phiiofophia  dcprofnpcnm, 
vx..alia  vatis  illitis  permulta  ,  qnod  vehe- 
mencermihi  fempcr  arri/ir.* 
Non  res  hunc  tener&poffentperferrelabore, 
Si  non  tanta  quies  iretfrigusq;  caloremq-^ 
Intevy^  excJperet  coeli[tndulgentia  terras. 
Ad  has  autem  temporum  vicesconferuan- 
das  ,  &  rerum  nafcentium  foecunditarem 
augcndam,admirabjli  fapientia  Deusmo-r 
tum  5olis  &  Lun^  &  couuenientcs  fteila- 
rum  or.tus  &  occafus  accommodauir  .  O 
raaguum  diuina:  bouitdrisargameutufli  ? 
De  aiino  &  cius  parcibus  extat  ajuigraa 
tale : 

E-Rgeniter,natosqui  bis  fex  procreat,  vni 
Cuiq;  horum  nat&  trigintaydisjiareforma-. 
^hi&dam  fitnt  nigr&  ,  quxdamfunt  vulti- 

bus  alb&  : 
SMtjt  immortales  omnes,moriuntur  ^  oes . 
Huc  refer  prouerbium  ,  Ver  hyemc^m  fe~ 
quitur,Sc  varios  locos  Hieroglyph.Pierij, 
Idipfum  ait  Seneca  ,  JEpifloIa  quadam  ad 
Lucilium  difcipulum  ;  Nullius  rei  finis 
eft,fed  in  orbem  ncxa  funt  omnia,  fugiunt 
atq;  fequuntur.Diem  nox  premit,dicsno- 
^em.-ajftasinautumnum  def3nit:autumno 
hyems  inftat,quae  verc  compefcitur  :  om- 
niatranfcunt  vt  reuertatur.Nos  quoqja- 
lio  tranfimus. 


Tempo 
vrces  i 
Deo  . 


^nigp. 
de  anni 


v.,.x%u;..;-.         o:tv:-Pk  -  n.' 


^cyphws 


iiEmblemata-xv. 


423 


Scyphus  Neftoris . 


Ui,-,    i 


■VT  E  ST  0  R  EV  M  gminls  cr4iera  hunc  accip fundis^ 
i^^i-.^^jiod grauis  argemi  waffa  profudit  opus, 
Clamculi  ex  auro »  Hant  circum  tjuatuor  anfe : 

Vnamqtiarfique  fiper  fulua  columba  fedet» 
So\m  eum  potuit  iongaum  tollere  Mesior . 

Mjionidx-  doceas  cjuid  fhi  Mufa  velit} 
Eft ceelum  ,  fcyphns  ipfe  :  color ^^- argentem  illt^ 

Aurea  fT4»t  cceli  fidera  claiucuti . 
Pleiadas  efe  putant ,  qitas  dixerit  ille  columba^sx 

Vmvltci  gtmint  magna  minor^.fera  esi . 
Hac  Neftor  longo  fipiens,  intclligit  vfu  : 

Bcila  gerunt  fortes-;  calltdt^s  asira  tenct. 


Dd 


COM- 


424 


Andreae  Alciati 


COMMENTARir. 


I.  T  T  V  I  Ys  Emblematispicflura  fatisex 
IlI  (iib  ci].iciKibiis  cooftabit-  Ncmpe 
N.itor  virlencx  &  grauis,fcyphiim  ten6s 
argciitciinijduobusfinidis.  aureisclanicu- 
Jis,&  quacuoranfisprzditHm,  fuperquas 
/ingulas  aurea  ledet  columba.  Czterarnnj 
editioDum  fcyplius,me  mdice,  accommo- 
datiorcft,  aiifE  cjim  &  duplex  fundus  hic 
MX  ac  ne  vix  quidem  apprirent. 

II.  P  o  c  V  L  I  Nertoreidefcriptio  ex  Ho- 
Nesforis  mero  fuiMptacft.  Q^'d  Tero  Ci  compofi- 
oater  .       tio  figniScet.ex  Athciixo  .    Homeri  intet- 

pres  meinorat,\'eftorem,  quamquam  fe- 
ncx  admQdumefret.peculuro  fuftujillc.cu 
cxccri  luniorcs  vix  a  menia  tollerent .  Sic 
habec  Homeri  locus  ; 
Tldi^  S^i  S^i-TAi  'TnpiKdt.KKii  o  otKobiv  ny 

0  yBpA/Of 
'^'J7H9tiJi\K0lffl  Tt^ApfXiVOV    tsA    Ttf/"' 

Tifaetp'  iff-ttv.  Soiau  Si  TTiKHdS&f  AiJiflv 

iKA^OV 

p^piJwat  vifjLS^ovro,  SvaS'  vTorv^ixiVif 

i)7AV  . 

JiKKoi  yzv  y.oysav  ATToKiVAffAjKi  rpA- 
'ttKhov  iov  .  NtTcop  «T'  0  yipav  d/xoynTt 

OHpiV  . 

Q^em  (ic  vertebn  Fraucifcus  Saictius  .- 
I.tpHlchram  iuxta  phinlam  ,  qunm  duxe- 

rat  aureis 
Transfixam  clattis  longAUHS'.quatHor  anfn 
Huic  inerayit:  gemtn*  circum  z/aamquam 

que  columb* 
Ex  auro  ardebanl :  geminis  erat  abditi»^ 

fundis . 
Hancfiphnaforet,  magno  conamine  quis 

quam 
A  menfa  ,  Hcfior-vero  fncile  ipfe  leuabat  , 
Athensus  7"^^?°"^  Arhen^i.d  hunc  fete  mo- 
p-  po  t'l  ^i""ic  "3D^"f'^cftoiis  poculum  quatiior 
X,  ri  '■  auteSjVC  Hoinetus  teftatur,h3bcbat;quod 
NtffortS  .    ■       n  1    r        r  ir 

jra  Poeta  delcrii!lic,vt  ccEJi  taciem  rcprae- 

fcntarer.  Arge'itumenim,qno  tantum  po- 
culum  conflacum  erat,coeli  colorem  indi- 
carjclauiaurei.f^cllasj  FeliaJcs,  quxcircu 
aures  erant ,  Plciades  rcferebant  (  PcliadAs 
fiquidem  fa:pc  pro  Pjei.idas  pofuexUnt  Poc 
:.t)  vt  SLmonides  &  Pindarus  tcf^atur.per 
iranfinutatioMcm  licerae  Et  quando  Ho- 
merus  TiKHeiSA{,'iA  el\,  columbas  indu- 
•^tloui  fetCDCcs  ambiofiamjdcPleiadibuSt 


nou  de  columbis  cft  intclligcndum  .  Hac 
brcuicerex  longiffima  Athenxi  difputatio 
Jic,quem  videDipiiofophift.  lo.c.ii.fed 
raaximc  i^.librj  ii.Qua:dam  non  posoi- 
tciida:  lc(flionis  adiiocauic  dc  ilio  ctaterc 
Neftorco  Cotfjclius  Vitellius  Anijotationi 
busin  Georgium  Merulam  . 

GEMlNISftt>i4is]  Memiiiithuius  pocu 
li.vti  8c"c5Tunib3rum,Srartiaris1ib.  S.Epi- 
gram.io  Euclum :    ; 
Hiduo  long&u$  cenfentur  Nefiore  fundi  t 

Pollice  de  tylio  trit.^  columba  r.itet . 

^od grauis  argenti]  craccr  faiflus  e 
malfa  argenrea.Circum!ocutio,quanimi- 
rum  Neftoris  fcyphitm  commendat  a  ma- 
tetia  . 

Stant  circumquatuor^c]  Q_uaruor  , 
inquit  Alciatus,anfasfeu  aureshabebat  po 
culum,&  totidecolumbas;  fed  Athenaeus 
(cx  ponit  columbas,  ^lu^,  vt  inquit  Ouid. 
in  TMs,  feptem  diciyfex  tamen  effefolent. 
Vide  igitut  num  Alciatus  fuerit  mcmoria 
lapfus . 

Fulua  columba]  Fuluani,auream  iuter- 
pretor,ne  quis  ad  colorem  (impliciter  re- 
ferat  • 

I>otu:t  longAUus  toUere  Nelfor]  Sic  ciiim 
Homcrus : 

Vix  alif  plenttm  pcterant  fufioUere  menfa 
Poculum,at  ipfefenex  Ne^orfacile  absltt- 

Itt  tUud . 
De  Neftorceiusqjaetate  diximusfatis  Em 
blem  15. 

Moeonidd]  Homeri.Curautem  Home- 
rusdicatur  Ma;onidcs,di<fbum  cft  Emble- 
macc  4. 

Zji  coelum  &>c.]  Tribus  diftichis  fcquc 
tibus  courir.ecur  gTmw-^/oi' ,  velvtEiclius 
dicam,poculi  i^nynffti . 

Scyphus  ipfe]  o-KvZot  mafculinum  eft  & 
neutrum.flcxu  item  varianrc.vteft  auiftor 
Atheiiseus  .  Diciturqj  vt  ipleputat,  Scy- 
phosquaii  Scythos,  aScychis,  quibus  c- 
brietas  nimio  plus  frequcnseft  :  proindc 
Scythidarcincbriarieft.  Videdc  hoc  non- 
nihil  in  adagio,  Epifc)thi^are .  Eft  porro 
fcyphus  vasligncum  rotundum,lac  feru- 
quccapiens,Hcrculidicatum,vt  catharus 
Baccho  .  De  fcyphis  &  varijs  pocnlorum 
gencribus  vide  qua:  memoriae  prodidit  lo- 
han.Bruuerinusdcrecibarialib.j-c.^.Ccc 
lius  Rhodig.lib.i/.  capzj-GuidoPanci- 

lollius 


III. 


Alciati 
lapfus  . 


Scyphut 


Scythifl' 
re  . 


Emblemata  • 


42  J 


flciades. 


§luld   fi. 

gnificent. 


VcriilU . 


flex. 


rollias de rcbus raemotab.  iib.i.tic.  i.  de 
Porcellanis . 

FleiadM  efie  put*nf]  CQlumba:  repraz- 
{entaiit  Pleiades.numcro  cameu  non  obfer- 
uaco,Ph':recydestradir  (eptemforores  fiiif 
fe.Lycurgi  filias  cx  Naxoinlula.  Etqiiia 
Liberumcdiicaucrunt,  easa^oucinter  fi- 
derafuiirerelatas.  Harum  uomina  putan- 
tur,Cclacno,  Sterope,  Merope,  Alcynoe, 
Maia,Taygeta  ,  Eleftra.quarum  feptima 
(vt  aic  Aratusj  vix  cerni  poteft^proptcrea 
quidam  exiftimant  vocatam  £le(5tram  . 
Sunc  qui  pudore  occulta(fe  fe  dixerinc , 
quod  curaalia;  DijsnupGnTent ,  fola  Ele- 
^ranHpfitmortaIi-Ali),quodillanontu- 
lerit  fpcifVaw  ruiuasTroia:,manumq;an- 
te  ociilos  oppofuerit  .  Lege  Ouid.  4-  Fa- 
ftor.  Proclus  vero  Diadochus  in  Hefio- 
dam.feptera  ttadic  Atlantis  filias,  ex  Pleio 
nc  Nyrophageoitas.vndefint  Pleiades  ap- 
pellatjescaeterum  non  eirehasaliudintelli 
git,quam  J^vveifiHi  AyyiKtKa.f  t^v  iTTO. 
apa.ipav.\A  eft:  Angeliciu feptem  fphAra' 
ntmvires.Sc  Celseno  quidcm  fphajrxSa- 
iHrniae.Sceropen  louis,  Meropen  Martis  , 
Alcynoen  VenerisAlaiam  Mercurij.Tay- 
geram  Lunje,  Electram  (  quam  afparfis 
ciinibus  etiam  Cometen  nuncupaut.ctiafi 
Maijchoc  tribuit  Arati  iucerpres)Solis  . 
Vide  Coel.Rhodigin.lib.  16.C.  i6.Seruius: 
Pleiades,inquic,figflura  eft  feptem  fteliaru 
ancegeHuaTauri,quodortu  fuoprim^Ha 
oigacionisrempus  oftendit.  Vnde  Graece 
TAHetAf  dicuntur,aT3  jS  Thieiv  naitiga 
re.Latine  dicuntur  Vergilix.a  veruicem- 
porisfignificacione,quoor;untur.P]in.lib. 
1  cap.^i-Gellius  lib- ij.cap.?  Fic  hzcdi- 
dtioaliquaudo  tecrafyllaba.  Propertius : 
No  h&c  Pleiades  faciunt,nec  acjuofut  Orio. 
Incerdume  licera3bi)cicur,&  dicicur  Plia 
de*.Star.i.SiIu- 
Nec  per  &  MgAOs^HyitdiSifliadum^ue  ni- 

uofum 
Sidus  . 

VfKolicigemini]  fic  ego  lego  pcr  fynco 
pen,vt  ftctmetrum  . 

Magna  minorq;feraefl.]  Heraiftichio 
Ouidianum  ex  lib.^.Trift.  Eleg.3. 
Magna.  minorq;  ferA.quarum  regit  altera 
Graias , 

Altera  SydeniaSyVtraq;ficca,rates . 
Vrfam  maiorem  fiue  Eliccn  ,  &  minprem 
fiuc  Cynofurara  inrelligir,qu£  Grxcis  ar- 
dlidicuntuijluiuqj  Sepccatiiouali  polo  ve 


lutaxeqnoda  nlxar,Scar»Jlico  circuloclaii 

fx.ficq;  difpofitx.vt  refupiuata  vtraq;  ca 
put  alreriuscontcgat :  cuiusautem  caput 
quas  fuperiorcft.ad  infcrioci';  caudam  coa 
teiidac  Dchis  Ouid.Faftorua»  ^Vrfarum 
fabulani  vero  Mecamorph  1.  Habet  ergo 
fidus  illud  figuiam  fimi'emplauftri,  vnde 
anciqui  Graecorum  ctuc(,^ei.v,hoc  e[\,plau- 
firum  dixerunc.Noftri  quoqj  a  bobus  iua 
<5lisSepcencrionesappellaueruiic,hjc  eft  > 
a  fepcein  ftellis,ex  quibus  quafi  liifli  crio- 
nes  figurautur.GeJlius  lib  i.cap.ii. 

Longo  vfu]  lotiga  exercicatioSc  experie 
tiadodrinam  paraccerciflimara.potiirimii 
que  ad  diCipliuam  aftronomicam  longa 
obferuacione  opus  eft.  Vide  prouerbium  • 
Affidun  fiilU  fa,xur,i  excciunt .  vbi  aaftor 
hoc  adafTuluicaJem  refert.quod  hic  Alcia- 
tus  ad  Aftrologiam  rctulic .  Vcer  melius 
feuferit ,  ego  pedaueus  iudex  uon  decido . 
Vcramq;  fciuenriam  eliciesex  Achenajo  . 

BeUa gerunt  fortes  iS^c  ]  Collaao  eft  dif 
fimiliumrqui  corporc  tinic  firmo&  valen- 
ricommittunc  praelia.acqueiucer  fe  dimi- 
canc:fapiens  vero  rapicur  Sc  ducicurad  re- 
rum  coeieltium  cog  licionem.Ars enira  eft 
longi  vfus&  ob^eruacionis ,  quxque  plus 
poteftinrebus  arduis,  quam  tobufticor- 
poris  vires. 

CaUidus  alfratenet]  iuxta  illud,-5'.?/>/f^  Callidus 
dominabitur  afiris .  Dicirur  aucem  calli- 
dus,  qui  callnm  lougoarcis  vfu  fibiindu- 
xic ,  audore  Donaco  .  Callidus  rerum  iu- 
dex.apud  Horatium  i.Serm.pro  pruden- 
ti  &  inceVigeiici  rerum  aeftimacore . 

H  o  M  E  R  V  s  in  NeftorCjfeneeloque-  iv. 
tiirirao&  confulciflimoi  typum  fjpiencia:  Sefioris 
repraefencat.-cuius  paccra  gerainis  fuudis  ,  crater  . 
argeucea,clauiculis  aureis,  quacuoranfis , 
&  fubharum  quaq,  fedens  columba,  coe- 
lum  &  pulcherriraumaftrorumoruacum 
fignificabac.Namcracer,cui  fi:  co'or  arge 
teus,cl3uiculisaureis,co?Ium  rcferc  punf- 
Craum,&  fteliasaurei  colons.-coICibs  funt 
PleiaJes:duo  v.>nbilici,vtr.iq;Vifa.Hoc  igi 
tur  fchemace  Aftronomiam  racuccom- 
mendabac,  quam  quidcm  folus  fapiei!s& 
apprime  exercicjtus  iugenio  poceft  alfe- 
qui.vt  folus  Neftor  funm  poculum  manu 
ferre  poreratDe  huiuspulcherrims  artis 
cxcellentiaplura  repecere  l.cet  ex  Piimo 
varijsloci5,fcdpociiiiraum  lib./.cap.  37, 
quero  vidciuos  properaaius . 


T. 


Andre^  Alciati 


Qu^  fupra  nos ,  nihil  ad  nos 

E  M  B  L  E  M  A       C  I  I  I. 


^^  A  V  C  ^l  S  I  /}  .^temhnpendens  in  rupe  Tromethem 

^— ^    Divijiittir  fdcri  pr^i^et;.'  vngue  iecar. 
Et  nollet  fecijje  hominem  :  fi^ulosj..  perofus 

Accenfam  rapto  damr/at  ab  igne  facem , 
Roduntur  vanjs  prudentum  pe6iora  curis  , 

£lii).  cceli  affe&ant  fcire  ,  Deum^  vices . 

C   O    M    M    E    N   T    A    R    I   I. 


PRlo  M  E  r  H  E  V  s  gigas  iiuJus  rnpi 
caihenis  tcrieisalligitus  cernitur,cu- 
ius  piarco; JijsiiifiJeusaquila.roflio  rcna- 
fccutiaarroJi»:  vif.eia.  fitnblematis  iifcri- 
ptif)  funiptaertex  JiiflisSociatis.-Tfity  irsp 
>'//*?,« TTfoj  H,v.«4f.  quoJaJagi)  vice  poai 
cura  Jodis.  Sauduisex  vltimo  epigrain- 
matis  Jifticho  .  in  quo  totiuscmblematis 
carJiuem  ellc  Jicic,aliatn  elicic  infcriptio- 


i)em,{jc  cuim  te^onit:§)ui additfcii-fiamy 
acidit  dolorem.\t  legimus  in  facris  Jiteris. 

F  A  B  V  I,  A  M  Prornethei  pra:cer  alios  1 1, 
plurimosnarratHefioJuslarc  in  Theogo 
ijia,  tangitin  Gcorgicis.  SeJnosex  vanjs 
concioni3tam  aJJuccmus,maxirDe  fequen 
tes  luliil  Higiiiu  in  poecico  aftronomico  , 
cap-JeSagitt.Prometheus  lapeti  filius.qui  Prome- 
propter  excciJeiitiam  ingenij  miram  ,  ho-  thei  fabn 

minem       liu>. 


i^Emblemata. 


427 


minem  fiiixi(r?cxiftimatHr,v^iciriir  a  loiie 
imperralTe^vc  parcem  hofl-ia;  iii  ignera  coii 
ijccienCjparccm  iii  fuocoiidimerec  victu: 
iciq;  pofteicofuecucIocpnfirnjauir.Q^od 
ciim  facile  a  Deo,  non  vt  abaiiaro  honii- 
ne  inipecraflcc ,  ipfe  Prometiieiis  immoJat 
taiitns  (iuos ,  <]Uoriim  pnmLiin  iociiiora 
cum  in  arara  pofuiilct,  relicjuam  caniem 
ei  vtroqj  tauro  aboffibus  dmifam  ,  6c  in 
vnum  compod tam  corio  bubulo  cexicioila 
autem.quajcirca  reliqua  faerunt,pe;iec5 
tecla  inmediocollocauit,  &c  loui  dedico- 
ptionem  ,  vt  quani  velleteorum  lumeret 
partem.Iupiter  aurem,et(inoa  prodiuina 
fecit  cogitaticuie,  neque  vc  Deum  liccbat 
omnia  quaejdebuic  ante  prsuidere,  fed 
(quoniam  credere  infticuiraus  hiftorijsj 
tupiter  a  deceptus  a  Prometheo,  vtruraque  putanS 
Prome-  eflTe  taurum  ,  delegit  ofla  pro  fuadimidia 
'heo  liece  parte.Icaqj  pofteaia  fo!ennibus&  religio- 
'tus ,  Ii5  facriticijs  ,  carne  hol^iarura  confum- 
pc3,re!iquias,qu£  pars  fuic  eorum.eodem 
igne  comburunt.  Sedvcad  propoflcum 
reuercamur ,  lupiter  cum  faclum  refcif- 
fet ,  animo  percitus  morcalibus  cripuit  i- 
gnem.Prometheus  vero  confuetus  infidia 
ri,fua  operaereptum  mortalibusignem  re 
ftituere  cogitabat,icaq;  csreris  remorisau 
xiIioMinerua;incoelumafcendit,ibiq;  ad 
louisigiiem  venit  (alij  dicunt,  ferulam  ad 
foliscurrum  admouiflej  quo  diminuto& 
inferulam  coniedo,I.x'cus,  vt  volare  vide- 
retur,non  currere,ferulam  iaclans.ne  fpi- 
ritusinrercIuAis  yaporisexringuerec  inaii 
guftia  liumen.Itaqi  hominesadhnc  plerun 
queqni.lxticia:  nuncij  fiunt,celerrime  ve- 
niunc.Prastereain  cercamineludorum  cur 
foribusinftitueruncex  Promethei  confue- 
tudine.vt  currerent  lampadem  iadantes. 
Dcquo  videadagium,C«ry«  lampada.  tra 
iio.Proquofaifto  lupiter  Vulcanoimpeia 
uit,  vtf^minam  e  lutocomponeret ,  qua: 
cumaftutifllinaeiret,  &  omnibus  artibus 
'"  fadora,  a  Di  js  donaca,vocaca  fuit  Pandora  .  Hxs 
miirafuitad  Promctheuro  cum  roalisom- 
Dibusio  vafculo  incIuGs.quod  muBus  cii 
fpreuilfct  Prometheus.illaad  Epimecheu, 
Promecheifratrem,contcudit,qui  dempto 
fj  vafculi  operculoomnia  roala  euolate  fen- 

tiens,  vix  vlcimani ,  &  in  imo  refidencem 
fpemocclufit,cumquavas  illudferuauic 
Ciim  vero  Prometheus  louis  munus  reie- 
cifletjquodinfidias.formidarec,  dicitur  a 
•ji  Mercurioiow$ii*(Riad  Caucafum,Scy- 


thicBmontem  afpcrum  S:  inhal^itabilcni , 
ferreis  vinciilis  ailiguus, eiq;  aquila  ,  vcl 
vc  ajiis  placec.vultii ;  addicus  ,  qui  perpe- 
tuocorcxedcretitiexefumqi  renoiiaretur . 
Marndislib.  I. 

^^aliter  in  Scythici  religatiM  rupe  Pro- 
methcus 
A^iduaTnnimio  ptclorepanit  ancm  . 
Kxcidco  fidacireaflerit  Ariftides  lib.  z. 
concrAPlJtonem',qLiia  Promecheus  Rheto  Mjtholo^ 
iicen  communicjiiif  mortalibus.  Qiia  de  gt:<—>- 
re  vide  plur*  in  adago,  Communis  Mercu 
tvwi.PIaro  ii)  Procagor3,fapicntiam  a  Pro- 
raetheo  lurrepram  aic,hominibusq;  com- 
municacam.cuiushsc  fere  verbafuncrCo 
munem  Vulcani  &,MiHi:rua;  oflicinam,  iii 
quaarcesexcoIebantur,cIam  ingreflus.fii- 
ratusell  Vnlcaniarrem  igneam,  aliamque 
Mineruje,  qua  viueudi  faculcas  obuenit. 
Idem  Placo  indialogo  de  Regno.a  Prome 
theoignem,a,yulca  •o  arc^s.vlacas  homini- 
buselfe  tradif.  Nec  foliim  ignem.fed  plu 
rimjsaliasarces  geiieii  humano  vtilesin- 
ueniire  ,  d&k  iplo  ceftatur  Promecheus  a* 
pud  AEfcliyiura,  quem  videPliicarchus 
\n  libello  de  Forruna.-Promecheus.inquir, 
furcim  c  ccelonobisafi^erensignem,  id  eft, 
racionerajomnia  ifta  fuppedicat .  Et  paulo 
inferius.-Fabella  de  Promethei  ignealio  at- 
quealio  viritim  cmnibusdiuifo,  fuh  inuo- 
lucro  indicat  parces  prudenria:  in  orbcm 
parciculis  exiguis  efle  difperfas,  deinde  fc 
recepifleinordinem.Piinius  lib.y.cap.  j6. 
aic  Prometheum  afleruaie  ignem  in  fetu- 
la,primuradocuifle.CiceroinTufcul  Pro 
mecheum  aic  virum  qucdam  perfpicacem 
fuifle,  &  in  rebusarcanis  apprirae  verfa- 
tum  ,  quas  hominibus  comtnHnicauerit : 
huic  louemiratum,  quod  veriras  in  pro- 
fundodemerfa  videarur  .  lecur  auremab 
aquila  excfum  fignificat  folicirudines  & 
curarum  ardores,quibus  vel  prudcncioces 
irretianrur,  quarum  vincu  is  ciiax  feco- 
nanturexpedire,  in  aHas  moleftiores  rcci- 
dunr.FuIgentius  in  Myrhologico,  nonab 
aquila  Prometheicor,feda  vulturccorro» 
di  traditjidqueperbelle  interpretatus  eft. 
Qu?dam  funt  apud  Aphrodifrum  in  pr©- 
blemacis,perdofta  f3Be,&:  ad  mychologia 
pertineotia.Meuaiider  fuauifliraus  Poeta, 
merito  torqueri  Promechcum  inquit,quia  Prome- 
fcsminam',  fcilicct  omnium  humanarnm  theut  fee-. 
calaraitatum  autorem»  &  fceleftum  omni  minai  iip 
no  aaixnalis  genus  inueuerit,  vt  eft  jn  his :  ufnit , 


428 


Andreae  Alciati 


Mifiorica 
de  Prome 
tljeo . 


Serulj  de 
Frome- 
theo  alle- 
•jrDria, . 


§^ereU 
Prome' 
thei  ad 


HT  h  i^iKouf^  TpaTTsriirArretKiviJ.ivov, 
Tpci.(pH(n  Tov  Tpoy.n-yiac  Trpos  Teui  t(. 

Xsu  yiviT  oi'JTa  KAiJ.Tra.i  a.KhQi''  iJ^i  tv 
A'ya.93v  0  /j.ijfiv  oifji.'  d^rAVTAi  Tas  6i^it 
Tvvai>cAiiv\et.7<riv-  a  7roKv7iiJi.iiTot  Stoi, 
Tevoi  ij.ia.piv  •     hoc  eft  : 
Ergo  immerentcm  diciitant  Prometheum 
Pendere  fixum  Cancafi  de  rnpibus  ? 
Repertus  ignis  hutc,  aliud  nihi  i  boni, 
Scd  quod  Deos  odijjc  cunBos  credidi , 
Inuenit  idem  focminas.  0  Dif  boni , 
Genus  nefandum . 

Duris  autem  Samius  fcriptiim  reliquit, 
Promctheiim  fuide  conie3lum  in  vincula 
quia  Palladem  amaucrit.  Scholiiftes  Apol 
lonii  Rhodii  idfigmcnsum  retulit  ad  hi- 
ftonxfidem.  Aitenim  ex  Agrctanefcio 
quo'rcriptorc  rerum  Scythiearum,Prome 
thei  corideo  abfumi  aUaqnila,  iuxta  poe- 
taruiu  commenta,  quod  fuam  regionem 
fluuius  (cuinomen  Aquila)  frequcntielu 
uionc  corrumperet.  Cum  verd  Hercules 
quibufdam  foifis  fluuium  auciti(let,cxco 
fadum  vt  dicereturaquilam  abegifie  ,ac 
Proroethcum  liberaflle.Alij  fecus  tradunt, 
PrometheuiM  nempc  cura  prjeftarc  noii 
podct  iiKolis  Scythicis,quibus  prxerat,  ca 
qufe  necedaria  eirent  ,  cb  inundationem 
fluuii  Aquilajjin  vincula  coniccfVum  ,  neq) 
folutum  indcjdonec  Hercules  fluuiumin 
niare  deduxiHet.Seruius  Grammaticus  in 
Sileno  Virgil.  aliam  allegoriam  huius  fa- 
bul3eafFcrt,&  qua;niagis  fortalTe  quadrat 
huic  noftro  Emblemari.Promethcum  Af- 
fyrijs  Aftrologiam  indicaflc.quam  ni  mon 
teCaucafo  diutinaobferuatione  deprehen 
derat.Aquilamenefolicitudinem,  qua:  il- 
lius  cor  vexaret  &  corroderet.  Per  Mercu- 
rium  debere  iiitelligi  prudentiam:  depre- 
hendjlTe  tationem  fulminum  Prometheu, 
honvinibusq;  indicaflcSed  nclongior  fini, 
videipfumSciuium  in  illo  vcrfn  : 
Caucafeasq-,  refert  volucres  yfurtumq;  Pr»- 

methei  . 
De  Prometheo  aVgute  fatis  Antoniiis  Thy 
lefius  : 
lUufitfuperu  quodam  vafer  omnihus  vntu 

Mortalus,tr.citai  furripuitqt,faces . 
lupiter  vlcifceiis^mortales  tmperat  omnes 

Ludat  vtoccultti  ignibus  vnusAmor  . 
Sed  nunc  tandcnj  audiaaius  qucftus  ipfius 
Pronicthci  ad   Caucafum  alligati ,  apud 
AEfchylum,vt  Cicero  vcttit  i.Tufcul. 


Titanum  foboles  ,fi>cia  noftri  fanguinti        CaNrlf0li 

Generata  ccelo,a^icite  religatum  aiperis     aUigati* 

Vinciumq;  faxts,  nauem  vt  horrifeno  freto 

No£iempauentes  timidi  adneSiunt  nauitA. 

Saturnim  mefie  infixit  lupiter, 

louts  numen  Mulcibri  afciuit  manus  . 

Hos  ille  euneosfabrica  crudeli  inferens 

Perrupit artut;  qua  mifer folertia 

Tranfuerberatus  caflru  hoc  furiarti  incoU, 

lam  tertio  me  qtioq-^funeflo  die^ 

Trifti  aduolatu  aduncu  laceras  vngutbtu 

leutsfatelles  paliu  dilaniat  fero  . 

Tum  ieeore  opim«farta  ^fatiata  affatim 

Clnngore  fundit  vaflil,^  fublime  aduolat 

Pinnata  cauda  noifrum  adulatfanguini  - 

Cnm  vero  ad  efum  inflatu  renouatum  tfi 

iecur  , 
Tam  rurfm  tetros  auidafe  adpaflus  refert. 
Sichttnc  cuftodem  maefli  cruciatu  s  alo  , 
§^i  meperenni  viuum  fcedat  miferia  . 
Namq;  vt  videttStvinclti  conftricius  loutit 
Arcerenequeo  diram  velucrem  a  peBore  . 
Sic  me  ipfe  viduus  pefles  exeipio  anxia^  , 
Amtre  mortis  terminum  inquirens  mali  : 
Sedlonge  aletho  numine  a^ellor  louis  . 
Atqi  h&cvetuftafdclis glomcrata horridis» 
LuBifica  clades  nofiro  tnfixa  efl  corpori  : 
JEx  quo  liquatASolis  ardore  excidunt 
GuttA,  qu&faxa  afftdul  inIitUant  Ciucafi , 
De  PromctheopriEter  cicatos  agunt  Phor 
luitusin  libro  de  Nat.  Deor.  cap.  de  Pio- 
metheo.Lucianus  in  Prometheofcu  Cau» 
cafbi&in  Deorum  dialog.£ub  perfonis  lo 
uis  &  Promethei}&  in  opufculo  de  facrifi- 
cijs,  &  inAmoribus.  Philoftratus  lib.i. 
Platolib.  denat.hominis.Horatrus  lib.  i. 
Carm  Od.^.Diogencs  Laertius  lib.  i.de 
vitaPhilofoph.Ccel.Rhodigin.lib.y.cij. 
10&  ii.Natalis  Comcs  Mytholog.lib.4. 
cap.(S.&  alij  multi,  quorum  aliquos  etia 
infra  citabimus.Extantctiam  duoEpigra 
mata  Gra^ca  luliani  in  lil>.  4.  Epigram. 
G rxcor. tit.fif  HKovai  vtpaxov . 

CAVCASIA  rupe]  Sk  Politianus  in  Nu      t  t  »  f 

tritia;  | 

Nondum  Caucafia  pendens  in  rupe  Prt-  j 

metheus .  ; 

JEternum]  aduerbium  ,  pro  pcrpetuo .  j 

Scd  hic  dignum  vidctnr  inquifitionejqua-  ' 

obrem  dixcrit  ,  i£?^r»««?.  quandoquidem  f 

poftca  folutus  fitPrometheus ,  vtex  Lu- 
ciano&  Higino  lociscitatis  conftat.  Du» 
plicem  afligno  rcfponfionem:Vcl  enim  *- 
r^r/^Aim  capitur  pio  Jongiflinio  tcmporis  j 

f^aho*  j 


Emblemata  • 


-tV.v 


Jrigo  an 
iidoru  , 


"heuivn- 
U  diclni. 


Vnpes, 


rpatio,(Iquidcm,vtaic  ABfchylus,  ad  tri- 
giivrafflilliaauuommriacuieteligacus-Auc 
teue^ranunquatnifuic  foiunis.-nam  tic  lo- 
uis  iu(iurai)dum  ir ricumcaderec.ez  dua- 
busrebus,hoccft,ferro  &lapidc  ,  quibus 
Prometheus  fueratalligatus>,idigitfi  iUius 
lupitcr  viivitiiuHiCj&ica  eum  fohiit.quo 
iiiain  ilii  vaticioatu.s  ellcc ,  qued  fi  rem  cii 
Ne^iuq  ^jywpfaa;  (^li j, vocaut  Themidaj  ha 
berecfiiturum  eracvcfiiius  nafccrecur.a 
quoeadem  lupiter.pacererur,  quaiab  ipfo 
padlis  fuerat  Saru  rnus.  Qua  confuetudinc 
homines  vfi,q.uo  fatiflfaccreEtoiuiecheo  vi- 
derentur,  auuHlos,lapide.&ferct>-.<ioucIu- 
fos  habere  C05f  ejutit.  .^  Qm  dc  rememinit; 
Plinius  inprpoe/nio  Iibiti  $6.  his  verbis  : 
Qu^a;  fnericorigogemmarum»  &  quibus 
initi js  in  tantum  h?c  admiratio  cxarferit, 
dlximus  quadamtcnus  in  mentione  auri  an 
imlorumque.  Fabulajprimordium  a  rnpc 
Caucafea  tradlunt.Promcthei  vinculorum 
iinerpretationefacali;piimumq;fragmen-' 
tum  faxi  inclufum  ferro,  ac  digico  circii- 
datum  hoc  fuiflcannulum  ,  &  hoc  gem- 
mam.  Vnde  quoqj  eft,vc  folusferreus  an- 
iiulus,quo  diu  Romani  func  vd,  id  podlc 
{Jgnificare.  Seddeaniuilorum  origine,  eo- 
xumq;  variogeftandi  ritu.confule  dodif- 
{Imum  Scholiaften  Pancirollij  lib.i.derc- 
busmemorab.cic.  DcLegacis. 

Frometheus]  Eietymo  nominis  often- 
dirur  Prometheum  vacem  fuifleinam  Trpo- 
fxiiSHA  prudentiam.prouidentiamq;  figni 
licat ;  &  T/io/t/tM^gt/o/^oWjprofpicio.proui- 
deo.Vnde  adagiumj-zir^s^v^-gyV  ^eTst  Tci 
■arf  rt5'/>tflCTet.id  t^:Prometheus  pojl  res  con- 
feci^\ 

Diripitur  iecur]  pro  iecore,  Grzcalo- 
cutio  frequcntidima  Poecis  ,  in  qua  dcell 
praepofitio  ;t«tTflt,id  e{i,fecundum.  vc,  nu- 
dapedem,fra<5lus  membra.  Ouidius  : 
..  ,  mPartes  quafcunq^  fedendo 

Tlectitur . 

Sacripnpetis]  idefl,auis  diuina  .  Peri- 
phrafisaquilas,quae,vralibidiximus,  loui 
facraeft.Iuqnafignificacione  vfurpatur  a 
Virgilioj  .AEneid. 
Ef  ifolucrum  linguis  ,  ^  prdpetis  omina 

penHA .  ;  j. 
Praepes  autem,vt  docet  GelMib.  6.cap.(J. 
auisdiciciir,  quas  opporcune  inanguriis 
priEUolac*  Blondusprjepeces  diciait,  qux 
fe  anrc  aufpicantem  ferunr.nam  pra:pttere 
dicebaut  auceirc...OiU(ijius  faft.  6  - 


4ap 


Tune  oritur  magni  pnpes  adunca  louis  . 
Hanc  aucem  Proniechei  aquilam  (inquic 
Higinus)noiuuilii  ex  Typhone  &  Echid- 
nanacam;  alij  ex  Terra&Tarcaro:  cora- 
plures  Vulcani  fadam  manibus  dcmoii- 
ftrant,  aniraamq;  eiab  louc  tradicam  di- 
cunt . 

Zt  noUetfeciJfe  hominem]  Prometheiis  Prome- 
enim  homjnem  finxi(R,&  igne  clam  e  coe-  theus  ho" 
Io.fublaco  eundera  animalfecreditur.Oui-  minifia- 
dius  libi.Metamorph»  xit. 

Natus  homo  efl  :fiue  hunc  diuino  feroint 

fecit 
lUe  optfex  rerum  ,mundi  melioris  origo  : 
Siue  recenstellus yfedtcctad'^  nuper  ab  alto 
Mthere.cognati  retinebatfemina  taeli . 
^uamfatus  lapeto  mifldfinuialibus  vndis 
Finxitin  effigie  moderatum  cuncia  Deoril. 
Fama  eft,Promecheum  ci^rm  horMinemfin  §iua  ra- 
gerec.porciones  acceptas  e  fiiigulis  eleraen  tione^. 
lisfuo  opcriadmifcuifrciatqj  pro  ipforum 
clemciKorumteniperamcncis  non  folura 
vires  finguliscorparibus  addidille  ,  fcde- 
tiam  mocus  aniDrum  &  mores .    Qui  ve- 
ro  magisetiam  fabulos^  rem  aggrefli  stic 
expIicare,^dixerunt,timorem  Iepotis,aftu- 
tiam  vulpis,ambicionem  pauonis,  fericace 
tigridis,iracundidm  leonis,&  magnitudi- 
nem  animifuiirehpminibus  ab  ipfo  Pro- 
mecheo  adiundas  :  quod  ita  fignificauic 
Horatiusin  primo  Carm. 

Tertur  Prometheustaddere  principi 

Limo  coacius  particulamvndiq; 

JDeleiiam  ,&infani  leonis 

Vim  flomacho  appofutfje  noftro  . 
Memorix prodidit  iu  Phocaicis Paufanias,, 
non  procuL  a  Panopenfibus  apud  corren- 
cem  quedam  faxa  fuiffe  ingencia,ieliquias 
credicas  eius  luti,e  quo  Promecheusvni- 
uerfHm  genus  homi  lum  nuxic.Hunc  poe- 
tica  quadam  cum  fuauicace  reptehendic 
Propercius  lib.  j.quia  cum  pluriiinim  ope 
raeincorpoie  hominum  rede  formando 
confumpii{Icc,mentem  neglexeric ,  ioqua 
fcice  &  opri.ne  fcrmanda  cocum  ftudium 
cracadhibendum.fic  enim  iiiquic  : 
Oprima  i;,'felixfi'ige»ti   terra  Prometheo  , 

llle  partim  cauti  petions  egitcfus  : 
Corpora  Utsp0nc}is,mcnte  non  -rjid.t  in  artc^ 

Recia  animi priniiim  debutt  ejji  zi  -<—>. 

Figulosqi;pe'-ofus]<.y.n.icx    lucohomine. 
finieLat,niaieria  (ciiuet  figulnia 

Ab  tgne]  Solis  intell.ig.e,vc  pleriq;  fjbii 
lanturjquamuisfuj^wetiam  diximui  jgt.-u: 

i  ilun). 


430 


Andreae  Alciati 


illiim  fuiile  loiiis  . 

Redunttir  vanjs]  Hjcc  duo  carmina  vi- 
dencnr  alludcre  ad  dogma  illnd  Pytha- 
goiiciim, Cflr«e  eflf/>o.lioccft,animnmdo- 
lonbus  angoribusq;  non  excrucianium  , 
vtexplanat  Diogenes  Laertius  invicaPy- 
thagorx . 

trudenfum]  niminm  alte  fapientum  . 
BaKdixUyprudenrum:  nam  relicjuos  non 
fimilismacerat  cura,&  Piometiiens  pru- 
denres  referc  Hinc  Alex.Aphrodif-  iii  pro 
blem.fenceiitia:  Similicer.inquit ,  Prome- 
theus  cum  rapienseircChJticarqiieaqmla: 
taufam  perueftigaret ,  nacuramq;  eiusac 
{itum,cumq»  difccAi  cupidicate  velutier-r 
ederetur  ,  tum  demum  quicuic,ci\m  cl 
Herculesdubitationem  omnem  fua  fapicn 
tiafoluit. 

§lui  ccelt  ajfeclant.]  lophon  Bacchis,vt 
referc  in  Edogis  Stob^us : 
t^.Tri^dLfx.Sji  >^  rti^i,  oC^ct  'Jr.ipyvvv 

ZnTeiiTia-ouTO  y.£\hov  iiy^ov  iitriTcu. 

IV.  V  A  R  I  A  hoc  Emblemanobis  fuppc- 

<S)uid  per  dicatdocumciita.fcd  quaidam  Iibairefuffi- 

jviffWfi-      cucMacrob.Iib.  i.in  Somnium  Scipionis, 

thett  Caii  huuis  fabulse  myfterium  expoiiit.Per  vul- 

eafo  alli-  turca-i,ilueaquilam,iecur  immortale  tun- 

aatum  .     dcnteui  ,  nihil  aliud  intelligunt  prifci  illi 

Theologi ,  inquit ,  quam  tormencanialje 

confcienci?  obnoxja  fljgicio  vilcera  inceiio 

ra  rini3ncisj&  ipfa  vicalia  indefclTa  admilli 

fcelerisadmonicione  laniantis,  femperquc 

curas,/i  forte  requiefcere  teiitarinc,  exci- 

tancisjtamquam  hbris  rciiafcentibus  inha; 

i€ndo,nec  vlla  (ibi  milcracionc  parcentis.le 

ge  hac,qua  fe  iudice  iienio  nocens  abfoloi 

tur.nec  de  fe  (uam  poceft  vicarcfencentil . 

Cui  videturadentiri  Petronius  his  heiide- 

cafyllabis  : 

Cttr  vulrur  iecur  vltimum  pererrat , 
Zt  pcBus  trahit,inttmafq-^fibrai, 
Nen  eji quem  leptdi  vocant poetA  : 
Sed  cordis  maiajtuor  atq;  luxus  . 
Hic  autcm  conuerticnrfabula  velin  cos  , 
qui  diiiina  Philofophia:    myfteria  nelcio 
qua  mente   fubtilins  conaiuur  indagare  : 
vcl  ii)eos,qiii  naturali  udicio,  fidei  Chri- 
ftian.Toracula  complcJli,veI  etiam  ipfaar 
cana  diuina  (quajfcrutari  periculofilfimu 
eft,v:quid  ^Aanc  eiSi/VATov)  difcutctcde- 
quc  i|shumano  fenfu  aliquid  ftatuere  fe 
polfe  pucant:  ad  qua:  ccrcc  humani  oculi 
caligauc ,  vt  noclus  ad  luracn  Solis  diur- 


nom.  PrcindeSapicns  ProiMy-  §^ifcrH- 
tJttUr  maie^atem^yopprimetur  ei  gloria  . 
Quo    ciiam    fpedat    illucl   Earipidis .- 
(ppovhv  Sibvinov  i  ^i)  /jiiyA.  id  cft  • 
Mortaltm  nen  decet  altumfapere .  Scitu 
digua  funt  illa  Arnobij  lib.i.contra  Gent.  pf^clA- 
Qujenequeunifciri ,  liefcire  noscdnfite-  ^,^^  ^r»* 
mur,  neque  eaconquirere  aut  inucftigaie  yijiocus  , 
curamus,qnxcompreh5diliqui<tiflimum   ^^  futuro 
eft  non  po(fe,quaroUis  roillepcr  corda  fu-  ^^  conit- 
fpicio  fe  porrigat  atqj  inrendat  humana  .  ciores . 
Ecidco  Chriftus  ,  cum  mortalium  fcirst 
cxcamcflcDaturam,  neq;  vllam  polTeco- 
prehenderc  vcritatem  pa(icatum  ance  ocu 
los  rerum.pro  compefro  habcrc,&  cogni- 
to.quicqnid  fibi  effe  fua(incr,&  prorfus  fu 
fpicionibus  hx(itare,litigiofaJfcrercatquc 
iutedere  quxftioncs;omnia  illa noslmque 
re  &  pofthabere  pr3ecipit,neque  in  rcs  cas, 
quaefinc  a  noftraprocul  cognitionedimo 
ts, ,  infruduofas  immittere  cogitationes  , 
Et  deinceps:  Q_uid  cft.inquir, vobis  veftiga 
rc,conquirere,quifnam  homincm  fecerit? 
auimarumorigoquae  tit  ?  quis  malorum 
excogitauerit  caudas^orbe  fit  Sol  amplior, 
an  pedis  vnius  laticudiiie  mctiatur/alicno 
exjumine,an  proprijs  luceat  fulgoribus 
Luna?qu?iieq;  fcire  compendiHm.ncque 
ignorarc  dctrimcntum  cftPRemittite  ha:c 
Deo.atq}  ipfum  fcire  concedite,quid,qua 
re,auc  vnde  fit .  Vcftris  non  cft  rationibus 
libcrum  implicare  vos  talibus  ,  &  tam  re- 
mocasiimtJliter  curare  res.  Ha,'cArneb.  jvf/««/« 
Addam  &  aliud  oraculnm  Minntij  Fcli    f^//f^  Ig 
cis,Rpmani  olim  caullidici ,  qni  in  Ocfla-  ^^^^  ^ 
uio  ita  ('cMbit:Quo  magismirum  cft,non 
nullos  txdio  inueftigandas  pcnitus  verita- 
ris.cuilibct  opinioni  temere  fuccumbere  , 
quam  in  explorando  pcrtinaci  diligentia 
perieucrare. itaqj  indignandum  cmnibus, 
&  indolcfccndum  cft,audire  quofdam  ,  & 
hos  ihidiorum  rudes,|ireraiiim  profanos, 
expcrtcs  artium  etiam  fordidarum,  ccrcu 
aliquid  dcfumma  rerum  acmaieftacedc- 
cerncrCjde  qua  cocomnibus  fa;culis  fctHia- 
rum  pluriniarum  vfqueadhucipfaPhilo 
Ibphia  deliberar.Necimmcric6:cum  tan- 
tumabfit  ab  cxploratione  diuina.humana 
mediocritaSjVt  neq;  qu^fupra  nosc^io  fu 
fpcn(a  lublata  (unr,neq;  qu^infra  terram 
profunda  demerfa  fnnr^aut  fcire  fitdatu, 
autfcitari  permi(]um,ant  fc rutarirerigic^ 
fum.-beati  (aciSjfatisqj  prudetesinre  videa 
munfitecundiiillud  vcinsSapietisoracu- 

lum 


Emblemataj  ►' 


m 


\moni- 
■f  corda 
m    re- 
\onfHm. 


lujtiofmcttprosfamilianusnonetinins.IHc 
cc  Minucius  paulo  poft  hacdc  reita  dodtc 
&  prudcnrerProindc,  air,  fi  quid  fapieiKix 
vobis  aut  verecundia:  eft,definiceca:Ii  pla- 
gas.Sc  mandifara&  fccreta^riroari.-fatiseft  . 
pro  pedibus  arpiccrc,maximG  ii)do(5tis,im 
politis,rudibus,agr,«ftibus ,  quibus  noncfl 
iatum  intclligcrcciuilia.mulco  magis  de- 
negatum  cftdiircrcrediuina-Quamquam 
fi  philofophandi  Iibidocft,Socratcm  fapic 
tia:  principen»,  quifquis  veftruna  tantus 
eft.fi  po*cuerit,imitctur.Eius  viri,  quocies 
de  coeleftibus  rogabatur,  nota  refponfio 
c^-.^luodjHpra  not,nihil  ad  nos.  Qmjd  ora 
culum  idemipfcpta;fcnfir,iccirc6  vniucr 
fis  fc  praspodtuni.non  quod  omnia  com- 
periflet ,  fed  quod  nihil  fe  fcire  didiciflet . 
Icaconfefllo  impcritia:  fumma  prudenria 
eft.Hbcfontcdcfluxit  Arcefilar,  &  multd 
poft  Carneadis  &  Academicorum  plun- 
morum  infummis  quarftionibui  tutadu- 
bitatio:  quogenerc  philofophari  &  cautS 
tndodi  pofliint,  &  dodiglorios^.  Quid.' 
Simonidis  Mclicinonneadmiranda  omni- 
bus  ic  fedanda  cundatio?  quiSimwnidcs 
ciim  dc  eo  ,  quid  ,  &  quales  arbicrarecur 
Deos,ab  Hierone  tyrannoqua;rerecur,pri 
mo  delibcrationidicm  petijt:  paftridicbi- 
duum  prorogauit,  mox  alterum  tantum 
admonicus  adiunxit:poftrem6  cum  cauf- 
fas  tantxmorac  ryrannusinquirerct,refpo 
ditille  :  Quod  fibiquantoinquifitio  tar- 
dior  pergeret,  tauto  vcricas  ficfct  obfcu- 
rior.Mca  quoq;  opinione  ,  qua;  funt  du- 
biajVtfunt,  relinqucnda  funt :  ncc  totac 
tantis  viris  delibcrancibus  tcmcr^  &  auda 
der  inalteram  pariem  fcrenda  fcntcntia 
eft,  ne  autanilisinducatur.fuperftitio,aut 
omnis  religio  deftruatur .  Sic  Minucius . 
Forcritetiam  uon  inconmode  torqiieriin 


cos,qui  Aftrofogf  iudicnrij  vulgo  iiuncii- 
pantu*,  quofpm  animu^quanns  vagctur 
£rroribus,JaIij  viderint  .  VelinquoVdam 
Philofophos,qui  qii^abftrufa  prorfus,at- 
que  abdita  Deus  eili:  voluic.fcrucaci  funt : 
acnacuram  rerum  coeleftium  inueftiga- 
runc,qu5e  4  nobis  longe  remocje  ncq;  ocir 
lis  confpici,neq;  raiigi  manu,  nequc  com- 
prehendi  fenfibus  pofllinc,  &  tamcn  dc  illa 
ruraomnium  lationc  fic  difputaruut  ,  vi: 
ca,qua:  afl^eruerunt  piobata  &  cognita  vi- 
deri  voluerint  ,ait  Lactantius  in  opificie 
Dei.  Vfaeft  etiam  hac  epigiaphe  commo- 
d^  anus  quardam  in  Thaletem  Philofo- 
phum  ,  qnem  cum  fidcra  no(51:u  contem* 
plantem  forteinfoucam  incidere  vidifler, 
iIIudcnseifacetedixit:Qiia:  fupra  nos,  d 
Thales,  nihil  ad  nos:  quomodo,  obfecro, 
coeleftia  comprchendcie  poreris ,  qui  ca  , 
quxfuntanre  pedes,non  videsfArifton  di» 
ccbat,corum,qu3J  Philofophi  fcrutanrur, 
aliaaduos  pertincrc.alianihil.qusdam  fu 
pra  nos  efle.Scnfirauremdifcipiinam  mo- 
rum  fpediareadnosj  fophifticam  nihil  aJ 
nos  perrinerceoquodad  vir^emendatio- 
nem  non  tautum  non  profic,  fcd  rixas  etia 
&  contcntioncs  progeneret;  Aftronomiam 
vcr6,AftroIogiara,&  huiufmodiartcs  fu- 
pranos  cfle  omnino.  Fabulam  hanc  Pro- 
mcthei  ab  Hefiodo  inopcribus  pertiacla- 
tam,ad  rci  vcriratem  explicat  tn  pro?mio 
librivltimi  naturalis  Hirtorijc  PJinius,  & 
rnlibro  Problcm.Alcxander  Aphrodif  Lc 
gc  prster  ciraros  fupra,  Diodorum  Sicu- 
lum  in6.La(3antiumIib.z.  cap.  ji.  Huc 
rcferendadifputatio  nobilis  Socratica  ex 
XcnophoH.i.Commcii»  fcreinirio,&  qug 
Laaamiusini.  caf.  9,  Diiiiuv  Inftitac, 
coliigit . 


'^'x 


^^. 


%»  Aftio- 


43^ 


Andreae  Alciat! 


In  Aftrologos. 

E  M  B  L  E  M  A     G  I  V. 


ir. 

Typtii 
tnatii  . 


IC AREyper  fuperos  qut  raptus  ^  dera ,  donet 
If$  mare  pr^cipitem  cera  Itquafa  daret  • 
Kunc  te  cera  eadem  yferuensj^  refufcttat  ignit^ 

£xemplo  vt  doceas  dogmaia  certa  tuo  . 
Alirologus  caueat  quicquam  prxdicere  :  praceps 
Nam  cadet  impoHor  diim  fuper  AHra  volat » 

COMMENTARIL 


IV  V  E  N  I  s  alatiisin  confpciftu  tadia- 
ti  Solis  ab  alto  jii  marc  fubicAum  dcci- 
<lit,alis  vnrliq;  difHueutibus . 

ImitAtvs  cft  Alciatuj  Epigram- 
taikliihictv^  ,tx  4  Anthologquod  talccft: 
«f  tx-Apov  yjtKKiv  e  V  MsTpat 
irtlfxtvov . 


HyAyiVfif  f^oppili^  iu^is  e  ^ithKOVf' 
A'aa'  tfj/S,  fJiiitfTipa.  TiKhl  KttJ'  inpAt 

f/.»  TG  KoiTp  OV  , 
iitpobiv  TiTrrav  ,  tKapiov  TgAjVMr» 
In  lcarum  dneum  exfanfem 
in  lauacro  . 
Icarcccraquidcmtc  perdidit,  luincvcri 
ce  ccra 

Reuocac 


Emblemata-» . 


43? 


Kcueeat  in  formam  rurfnni  ftatuariu!:. 
Scd  agccium,  ne  pennas  tolle  per  acra  ,  tie 
lauacrum  , 

Exaerecacicns  ,  Icarium  facias. 
lctre,ce'*  olim  te perdidtt,at  modo  cer» 

Adformirenocat  te  benificior  adhuc , 
At  veroptnntu  ne  toUe  per  aera,  lapfH 

B^lne»  nefiant  nominti  lcarif . 
Alucr; 
Ceratibi  viti  prius  ahfiulit,lci*re,fed  nHe 

Te  cerafinxit  denuo  doffa  manus  • 
Immotof  LiquiduferusUo  per  aerapennat  , 

B^lnea  nt  fiant  nomine  clara  tuo  . 
SaiK^ms  veiotca  Latinitati  donauit  : 
lcare,ctra  qutdem  te  P'rdidit,tpfafedigne 

Aitificti  redijt  pKtsli/ia  forma  tibi  . 
Kunc  age  ne  maueas  pennai  ,ne  ferte  la^ 
uacrum  , 

JEthtreab  :^fq-y  cadens,Icarium  faciat. 
In  hac  verdone  verba  illa  Krjpot,  &  Knpa  , 
iiitcrpretibuSjVt  &:  ipH  Alciato,  iicgotium 
przbuille  videotur.  Narn  in  primo  loco 
xwpcJ.ceram  lignihc3t:iu  (ecundo  videtur 
accipi  pro  igne  .  Qj^od  vcrbum  Alcutus 
▼clens  exprinierCjdixit : 
Hunc  te  cera  eade/n  feruensjue  txufcitat 

ignti  . 
▼tintclligas,^«?,  pro,  ideif,  pofirumefle 
pereV£^>f^)fcr/;'jquod  in  Poetis  faipenota- 
runt  Commcntatores :  fic  vt  fit  fcn(us  : 
Nunc  cadem  cera,  hoc  eftjgnis  artifiris  te 
itcrum  fufcitat.  Nara  Icarus  hic,  de  quo 
Ioquirurpoeta,a:'ie3  eratimago  Icari.Ica- 
ri  autem  fabula  (ic  fe  habetrlcarus  Dxda- 
li  filius  f  lit.quos  Minos  Crets  rexin  laby 
rintho  a  D.edalo  fabrefado  coiicIuiit.Sed 
Dajlahis  corruptis  cuftodibusfub  ficien- 
dimuneris  (pecie  ,  quo  (i.tiulabat  regcm 
polfe  placari ,  cera  &  pennis  alas  libi  &:  fi- 
lio  rabiicauit,quibus  ex  imperio  Minois  , 
qui.late  terra  mariq;  imperabat  eo  tempo- 
rc,cuolaFenr.  Szd  cutn  Dardalus  &  (Ibi  & 
Icaroalas  humeris  aptarer,  multisverbis 
fijium  monuitjiie  vel  fublimiora  loca,  vel 
mart  nimis  propinqua  expetcrcr,  fed  me- 
<liam  quandam  rcgionis  viam  feriiarct,fe- 
que  volantem  fequeretur.-  (icenim  loqm- 
tur  apud  Outdiura  : 
Mepennic  ferlare  datis:  ego  pnuius  ibo  . 

Sit  tibi  cttrafequi.me  duce  tutus  eru  . 
tJim  fiue  s.therias  zicino  Sole  per  auras 

ibimus  ,  tmpatiens  cera  caloris  ertt . 
SsHe  humiles  jppiore  freto  i.tci.^bimus  alas, 

Mtbilts  A^uorttf  psnna  madefcet  aquis. 


Intir  vtrumq',  v«l*:  vintos  J«»^j  natt  cu  - 

Uit»   , 

§^aqyVocaht  Mttra  vela  fteftnda  dat»  . 
Vcrum  Icarus  ,  quac  funt  adolcfccntum 
ingenia.parum  ca  rcfcrre  ratui,  negledis- 
que  paternis  admonitionibus  .captus  fua- 
uirate  volandi,altiora  loca  cipctiuit:qua- 
realis  nimioSolis  calore  liqucfaiftis.in  ma 
re  praiccps  decidit.quod  ab  co  fuit  Icatiu 
nominatum.vt  ait  idcm  Ouid-  J.  de  Artc 
amandi  : 

Icarcclamabaf;  penna4  alprxit  invndis  : 
Off:i  tegittellus   d.quora  nomen  habent  . 
Idem  dcTrilhbus  : 
"Dum  petit  infirmts  nimiii fublimia  pennis 

lcarus,  lcarijs  nominafecit  ao^urs , 
Quaiobid  videntur  fiifta  ,  quod  vclalca-  Vabula 
rus  ,  malum  &  Butennas  Dxdalws  inuene-   Icari    fid 
rit ,  teftePIinir»  iib.y.  cap.  j-j.Palsphatus  fianificet. 
autem  ait.in  fcapha  fugilTe  Da:dalum»pc- 
rijfleq;  Icarum  iii  mari,  cui  nomerj  dedc* 
rit.  Icari  porro  fabulam  piolixe  fatis  per- 
fecucuseft  Ouidius  S.Metamorph.noIon 
gc  a  principioj  fed  pulchriusatq;  i)fdcm 
pene  veibis  in  i.de  Arte  araandi.rtaum  in 
principio.-meminir  &  pl  utibusalijs  in  lo- 
cisjtotamq;  narrationrm,  fi  yacat,  repctc 
ex  Diodoro  Sicujo  lib.  4  rerum  autiq.cap. 
ij.vjdequoq;  Virgilifi  6- Amcid.in  priu- 
cipio.  &  ibidcm  Seruiura  ,  Silium  lib-  14. 
NataI.C0rair.Myth0I0g.I1b.7c3p.  16-  & 
alios ; 

PER  fuperos  \y>  acral  id  cfl:  ,  per  fupc-       I  I  [. 
rum  aera  . 

Donec  In  mare]  Donec  in  mare  lapfus, 
pcnnisnimioSolis  xlhi  iiquefaAis  . 

Nunc  te  cera  eadem,Qi>c  ]  Riirfum  fin- 
geris  a  pidot;;  ex  ccrea  quadam  matcria  • 
Inrelligit  autem  picluram  encaufMcam  , 
dcqua  Plinius,&aii|     '^•cd  vt  aliquid  am- 
plius  de  re  miiuis  obuia  dUleram  ;  cx  pur- 
pura  atramci/ri  genus  congciebatur.quod 
cncau^tum  nominabarur ,  quo  (oli  Itrpe-  2nc<iu- 
ratorcs  pnui|egi)s  Si  literis  fublciibcndis  /?«»»  . 
vtebaiitur,ali)s  omnibus  fub  pena  tebcllio 
iiisid  erac  piohibuum,  vccx  Nicetacolli- 
gcre  eft.  Hiiiufmodi  autcm  encauftt  confi- 
ciendi  ra'ionem  docuit  Ln»  Impcrator  in 
I.facri  affatits6.C.dc  diiier;'.  tefcript.Tc-    '^ncatCj.: 
rebaturii»  pulucrem  coixhvliuir  piirpu-  fonjectio. 
rje,&adi)ciebarur  i'on nit.il  dccocflocx  ip- 
fa  colore.ac  f  mul  liquabjrur,  rcdudaquc 
inde  marcna  !;quida,  &  dei  (i-a-.e  fua  (cri- 
ptioniapta,dKebaiurcncau(.mu. Vi.de,  yf 
£  c  put9 


434 


Andre^  Alciati 


puto.apiid  Itiloi  h2chioffro,\\oc  ed  ,  atra- 
inenciim  fcriptoriiim.corrcipcum  vocabu- 
liim  poftea  dcriuatumcltrCur  vcroeiicau 
ftum  ilicacnr  libraruim  acr.-2mciitum,indt- 
ca:  CosI.Rhodiglib.  7  cap.  ji.  Idemlib. 
29.cap.14.quod  vulgo  fmaltum  vocacur, 
cncauftum  polTe  dici  arburatur  .   Ab  hoc 
Tncnuf^i    crgoenca-.Ulo  nomcn  craxicencauftica  pi- 
C.1  piciu-  <^iita,'-]U3sincei"a,tabulis,eborcq;  fieri  fo- 
yf_^^  lcbac,ceflro  primum.id  eft.viriculo  (Tur 

nebuslegic  vericulo.apud  Plinium  lib.3;. 
cap.  I  i.Perocus  vriculo,quod  ab  vredo  fic 
diLlum  fit)  cauaca  maceriajproccdcnte  ve- 
ro  terapore  fccis  induda  fupracabula^ijitc 
rumque  admotis  gaila:  carbonibus  adufta 
ad  fudorem  vfq;  Dcinde  linteis  puris  ,  ica 
vc  quafi  marmora  nicefcercnt;  quq  pidtu- 
ra  in  nauibus  ncc  Sole,nec  falo,  vcncisquc 
corrumpiiur.Hinc  encauftcsdicicur,  qui 
cncauflice  pidus  eft  ,  co!oribus  fcilicec  111- 
uflis,&  refolucis  igneceris ,  quem  Inurtu 
reifle  Jixeris .  Viide  Martialis  lib.  4.  Epi- 
gram. 

j.nc.tti(lesVhctethon  tahula  tihi  peBns  in 

hac  eji  : 

G^id  tibi  i'is  ?  dipyran  qui  Phaethoiitn 

f.icis  ? 

quafi  dicaCjinique  facere  piftoreMi,qui  cii 

femel  fucric  combuflusPhaechon,  iterum 

eum  comburac.  Dehoc  pi(flur?genercac- 

cipiendum  efi:  illud  hemiftichion  Ouidij  : 

tabula^cf^  coloriBus  ijris  . 

Sed  hoc  loco  illam  arcem  iconicani  imiui , 
quxex  cera  varie  coloraca  effingic  imaf^i- 
jicsad  viuum,&illasquideme(l;typas,fulpi 
cacureciam  doifliirimus  Pignorius;  addr- 
quehuiufraodi  artificio  non  femcl  incla- 
ruilTe  Vrbcm  Mediolaiienfcm.  De  encau- 
fco  habes  plura  apud  Pancirollum  Ub.  i. 
rerum  memorab.ticproprio. 

Exemplo  vtdoceas]  &,  J^iSa.^cu  toL  S^zy, 
y.a,Ta.,  commoucfacias  vnumqucaiqj  do. 
ceasq;  cetto  tuo  exempIu.Debemuscnim 
aliorum  periculis  fieri  cautiores,  &  maxi- 
mc  iftud  eft  faperc.dum  alieno  damno  fa- 
pimus;  Nam 

Jeli.x  quemfxcinr.ialienapericula  cautu. 
Publius  Mimis  ;  Ex  vitio  alterius  fapiens 
emcndat  fMum  . 

Asirologm  caueat  C^#.  ]  Hoc  difrjclio 
non  damuat  auclor  Alhologiam  ,  vt  qui- 
dam  putant  ignaii-.fed  mcjico  damnac  prc 
cipites  Aflrologos,  qui  cum  nihil  fcianc, 
e;'niua  tameu  fe  Itire  ybcei!laiuur,  prx(\i' 


gijsq;  omnia  complcnr,qua!es  multospaf 
fmi  inuenias.Vide  in  lib.i.Epigram.Grie- 
cor.In  Aflrologos . 

I  c  A  R  i    fabuiam  hic  Alciacus  nofler 
tocquec  iuAflroIogos  quofdam  falfarios 
&:impoflores,qui  fupra  humanumcaptii 
conancur  aliquid,  qnseque  longiirime  ab- 
funcab  ingeniohumano.vi  mentis,&  artis 
experieiicia  fehariolari  pofTe  putanc .  Rc- 
€ch  fane  Ifocrates  dixitin  orac.  Kctrii  7av 
aotpi^  .    T*  [yAKKovTO.    Tpoytvco^yMV  kV- 
}l{/.iTipa.i  (p'jjir,){  iq-i .  luturos   euentu^i 
pridicere  non  eji  nosirA  naturA.  Diogenes 
CLim  mence  agicarec  Philefophnrum  ,  vi- 
rorum  policicorum,  medicorura  ,  &  eius 
generis  aliorum  ,  in  hominum   fociecacc 
funflioiies.dicebat,  homine  nullumaliud 
fibi  viderifapicntius  autabfolucius.  Cum 
vcro  concemplarecur  aflrorum  infpcdo- 
reSjdiuinacores  &conieflores  ,clace  pro- 
nunciabac ,  nihil  elle  quod  fibi  viderecur 
homineftulcius  &  ftolidius.Accamenquo- 
tusquifque  eft^qui  non  hod'c  plus  props 
fidei  hariolis  iflis  &  conieifiotibus  ,  quam 
(acris  oraculis  haber^  quisnonex  fuaho- 
rafuorum  euencoru.Ti  feriera  crahi  outar, 
&  rede  fa<fla  ac  vitia  fideribus  pocius  & 
ftellarum  cur(ibus,vc  vocanc,quam  fibi  a- 
fcribic?Ach2c  figmenta,  vel  pocius  dcli- 
ria.vir  fapiens  facijjime  dedinaric ,  ipfaq; 
popularismulcicudo  porcenta  h?c  refpue- 
reocceperic,  fi  tandem   fucum  agnoucric 
fibi  fa(flum.Hanc  conie«florum  doctrinaiu 
omnemdamnac  apud  Gcllium  14-cap.  i. 
PhauonnusrNaniaucaduerfa  ibre  dicuuE 
('aicillc)  autprofpera:fiimprofpcra  dicar, 
&fallant,  mifer   homo  fruflra  cimcndo 
fie::fi  vera  relpondeanr,  caq;  profpera  no 
fint,  ia.m  indcaliquis  mifer  ex  animo  erit, 
antequam  h  faco  fiar;Si  felicia  promitcant, 
eaq;  finc  euentura  ,  tum  plane  duoerunt 
iucommoda  :  nam  &  exfce<ftatio  fpei  fu- 
fpenfura  facigabir,&  fucurum  gaudij  fru- 
(flum  fpesiam  defioraueric.  Elegancer  A- 
cliuspoetafe  nihil  credereauguribus  di- 
cit,quiaures  verbis  diuitanc  alienas  ,  fuas 
vc  aurolocuplctent  domos ,  nuUoque  pa- 
<flo  huiufmodi  hominibus  res  fucuras  pras 
lagientibusene  vrei)duni.Cicero  ad  fineiu 
1  dediuimjc.  Nunc  illa  tcftabor  ,  me  nou 
focciicgos,iicq;  eo^-  qui  ^^.^.us  caufa  ha- 
r;o!encur,  nepfychomaiitja  quidein  agoo» 
fcere . 
Kcr.  haheo  dtniq-^  nauci  Marctimaugurii 


IV. 

AJlrologt 
rum  va- 
nitas  . 


Emblemata_j : 


43 


tfon  vleAnos  haru!}ices,  non  de  circo  njir»' 

logts , 
Uon  lfia,cos  cenieBeres ,  nen  interpre$es 

fomntum  . 
Kon  enimfunt  ij  AUtfcientixy  nut  arte  di' 

uini , 
Sedfuperfiitiofi vates,impudentesqi  arioli: 
Aut  tnertes,aut  infani,  aut  quii/w  egejlas 

impcrat  : 
^luifbi  femitAm  nonfapimt,alteri  mott' 

ftrantvtam  : 
^lmbui  diuitias  poUicentur  ,  ab  ijs  drach- 

mamtpfipetunt. 
J)e  hu  dtuisijsfibi  deducant  drachmam  > 

reddant  c^tera  , 
Atq;  hxcquidem  ex  £nnio.Aftrologos  & 
fitidicos  ciurnioJi,qui  fe  dco  plenos  fimii 
lanc.vti  Paiihis  5.  lentenriaiiim  loquitur, 
fcd  maximcquialienam  mortem  prasnun- 
ciant,non  fecus  quam  pariicidas  exfecrata 
cft  anriquitasomms:itaqj  &  malefici  didi 
ob  facinorum  magnitudinem.Vitcllius,  vc 
«ftapudXiphilinum.cum  diem  pridixif- 
fet  Artrologis  ,  quo  exccderenc  Icalia:  Li 
contra,nodu  prxfcripferunteidieni,quo 
ci  moriendum  cflet :  &  intra  illum  dicm 
mortuus  cft,  Dione  teftej  fortc  non  fato, 
fed  propter  vaticinium  .  Ergo  ciim  fspe  ' 
alias,imperantibus  Augnfto,  Tibcrio,  Vi- 
rcllio,  interdicflum  vatibus  &  mathcmati- 
cisfui(Iet,ne  vllo  modode  cuiufqua  mor- 
tc  prasdicercnt  (quod  id  femper  habituin 
Htexempli  pelTimi :  &  mortismetps  faepe 
ipfa  morte  dccetior,  aut  etiam  nonnunqua 
morrem  acceleret)tandem  ecam  a  Domi- 
tiano  Cajfare  Afcletario  afttologus  viuus 
comburiiuflAiS,  &:  LargiusProcIus  capite 
damnatus  eft  ,quia  publice  prajdixillenc 
quodie  Iraperacor  fupremum  vitxdiem 
claufurus  eflet  .  Prarclarus  fe(e  mihi  pri- 
dem  obtulit  Pici  Mirandulanilocus  ex  i. 
,..  lib.cap.j.in  Aftrologos,  quem  vidctur  V- 
I  ;  iurpalu  hic  nolter  :  Q_ui  Homcrum  >  ii> 
lAP^o-  ^"'^  Picus,allcgorice  cxponunt.pcrillam 
Icarif.bulam.qui  facticiis  pennis  ccclo  te- 
"  nuiorc  le  committens,in  marc  praxeps  da 

tus  eft.AftroIogosaiunt  dcfignari.qui  pen 
fiis  rcmerarix  ptofcftionis  ui  c^Ium  fe  fub 
tollentcs.cvim  de  fuis  c^leftibusdogmati- 
bus,quibus  fublimari  vidcntur.quid  funt 
prxdiduri,in  pelapus  ruunt  mendacioru, 
b»|/<  di   Occurrit  ciiam  diuinatotis  cuiufdam  An- 
inatoris   gli  fomniuni.Iscx  aftris  prxdixerat  Hcn- 
ana  prA  luum  feptimum  Anglciura  Kcgcm  (qm 
•ftio . 


tum  regno  praecrat )  cc  anr.oextmc^tum. 
iri.Ruraor  ftatim  ad  ipfum  dclatus  eft  . 
lubet  itaq;  hominem  ad  fe  vocan  .-  a  quo 
fcifcitatusfertut ,  an  ex  aftris  certum  aii- 
quid  poflTetprxcognofci.Innuit.Sed  rune, 
inquit  Rex,  eius  artis  pcrituscs  ?  fic  cflc 
relpondit.  Tum  Rex:Ancert6  conicdas 
me  hocipfg  anno  moriturum?  fic  cfleait. 
Dic  ergo  mihi.Rex  inferr,vbi  tu  futuru» 
cs  his  feftis  Natalitijs  (inftabat  cnim  Na- 
talis  Domini  diesj  iiam  &  hoc  forte  te  no 
fiigit .   Egojait,  cum  meisfamiliaribus  & 
domefticis  lautc  ms  viclurum  fpcro  .  Ac 
cette.ait  Rcx.artis  tu^  fum  peritior  quam 
fis  ipfe.-nam  feio  :e  futurum  iu  carcere,(i-    . 
mulqjhominem  in  vincula  conjjci  iubcc 
lllic  vbi  iam  facis  diuinaiidi  calor  rcf;ixif' 
fetjciioi  rifu  dimiflliseft.Eiufmodi  homi- 
nuni  tatuitatem  acerrimc  perftringunt  Ba 
filius  oratione  6-fv>-T})v  £^etif/if/;ct'.Eufeb. 
De  prrpararioiie  Euangeflca  libro  <J.&  Pi- 
cus  Mirandula  inopere  ex  profeflo  in  nu- 
gones  ciufmodiedito  .  Ad  fi  icm  pene  4. 
Comine;r.Xcnophoii  id  fu!i  pcrfona  Socra 
tis  cleganter  &  copioic  Jifputat  •  Quo  e- 
tiam  Ipedlant  Lavftantiana  ex  c.  J.lib.  i-Sc 
Ccelius  Ilhodig.Iib.i4cap.9.  Quadrat  & 
hoc  Horatij  1.  Carm. 

^^tdfttfuturum  cras,  fuge  qu^rere,  ^ 
G^emfors  dierumxurr.  .^5  dabtt,lucro 
ylppone . 
Sed  quod  fequitur  apufleunde.fpecialius: 
Prudensfuturi  tctnporu  exitum 
Caliginof%  nocfe  prcmit  DeM  , 
Ridctq;fi  mortahsvltra, 
F.Tj  trepidai  . 
McminicEunapius  Sardianus  lib-  de  Phi- 
lofophorum  &fophiftarum  vitis,  iu  Pri- 
fco;  Quos,ait,gIoriofos  cbdogmatum  in- 
folentiam  animaduertebat,&  pennas  c:::en 
dere  maioresjfragilioresqj  quam  Icari  fue 
rint,eos  (enfim  ex  alto  deduccbnr,  non  cd 
marcfeJ  ad  humum  ,  &  humamratis  mo- 
duUim.  Epigramma  excac  cuiufdam  auo- 
nymi.etuditum  f3ne,&:  nimis  vciuiicura  , 
quin  vcreor,nc  in  noftros  quofdam  Prmci-  t,-^^^  ^ ^^ 
pcs  quadrarit.Ita  k  habet  caimcn.-  dtdio 

Cum  conteBoreprincefs  audaculus,ame):s 
Confulit,  (^  cuti.ftr.tfata  fntura  rogat . 
Sceptra.  manent^inqutt  te  regia,0>  eccepa- 
rente-} 
Mator  ertf.-Cl.irio  verim  dre  loquor  . 
Credulttaie  tfia  fallaci  captui,ad  arma 
Currtti  in  exitium  c&c-.a  at  iUefuum  • 
£c     i  i/ 


43<^ 


Andrcae  Alciati 


O^f:!?2io  eo 
rum,  qui 
fi(ferunt , 
nfli-a,  co- 
'^erehomi 
nes  mn. 
los  ejfe,  rt 
fhtJHur. 


'Et  cum  vatefufcctiitjfed  di^sre  cttftt  t 

Mt;r  vt  u  Ph^icthon  ,  Icxrin  ifiefuit . 
.Sc.-lflefjlfiS  &  fjlfis  miiuf.no^i  pracdidio 
-.iibus  plciia  fiiDt  vndicj;  hiftorianim  &  faii 
^iorum  pacruin  moi)umenia:aiiud  me  tor 
c^uet,  &  huic  maceria:  percinacius  inhairc- 
rccowit;  iiempeeo  iinprobicacis  humanu 
gciuis  abrepcum  uidici)  errorc,  vc  plures 
rcpcnanrur  ,  qunrumanimos  curpiorali- 
qua  pcccari  f(^dira$  occupat,  qui  cx  aftris 
aiuocac  patioiios,&:  pr^cendaiitocculcam 
aliquam  illorum  imprclfioiiem.feu  violen 
cum  potiiis  impuifum  ad  flagicia:rapi,in- 
qu3m,pcccan:em  impccu  ilcllx.qua:  uoxia 
c|uaiam  iiatuiatfua:  propria  vutBte  iion 
ii)cliiiet  moio.Icd  impeliat  tadum,  ligaco 
arbicriojvt  in  furtodeprehenfusautfacri- 
legio.  vt  fornicaroraut  incclhi  pollutus, 
fidi  fui  racioticm  c^Icllibus  cauiis  adcri- 
bar,&d  cacfecifrecoartum,i)cc  potuillea 
liter.iuiiatum  hoc  fibi  &  imprcfTum  ab  al- 
tiore  vi,  dcfperare  medelam  in  neccllario 
malo.lcanontamdclevrtat,  fpontanca  ma- 
litia  ,  qsam  C(jli  dudu  &  imperio  malos 
ellc.  D.j  Dc2q;  vos  perdanc  mfaufta  lidc- 
ra,cxecrandi  igues.monftra.porcenta  ,  pc- 
ftcsmundi,  (la  vobis  hoc  vuus;  fidamno 
potius  quam  vfui  noftro  &  commuoigcn 
liumac  tcrrarum  bono  produda  .  Impiu 
crederc,blafphcmumcloqui.  Recludatur 
Aftrologorum  arcana,hoc  non  fuggerenr, 
muta  cnim  funr.ca.Ta  coufilio  &  mc  ite,in 
fcrioia  homiiiccreationisgradu.cledioiiis 
iure.quibusalliftitmoucns  virtus,  nonin 
fcacrct  vt  pars;quoruni  adioad  ccrtam  le- 
gcm  ac  fiiiem  actcmpcrata,  fubnutu  ma- 
gni  Dittatoris.a  quo  nunquara  deflcftunr, 
nec  poirunt .  Qu^o  cx  f^ntcigu  ir  poteftas 
illafcuiusedido  vel  iufliiFdominati  &  co- 
gerc?Ii)iuria  /it  &cxtrcma  feruitus  in  no- 
biliflimam  ftirpem.Satori  proxiniam  fimi- 
litudiiic  &  imagiiic  Abeo  ficut  conditi  fu- 
niuslaxo  voluntatis  &  libcro  vfii.ita  prx- 
cellimusquicg^d  hoc  priuilegiocarct,  fiuG 
aichcrei  fit  ilud.fcu  tcrrcftris  fcmii)is  .  A 
dig  liori  dirciflio  ha»c  &  fra:num,  quod  in 
fnanu  folius  Dei.  Age  vcr6,fi  ncccftitas  ab 
aftris,&  uis  fuum  in  homincm  ,  quomodo 
id  fiat  con/idercmus  .  An  imraillb  fluxu  , 
dcfereutc  icrc  Sc  infinuaiitc  ?  quo  candem 
fl'.ixu,quxfo?quis  imprelTit  ftellx.quis  e- 
uara  cxprcllic,  vt  decidcrct  inceiium  ali- 
quod  corpus  naiiuitatis  hora  femiurium 
icekiis^  Deccftabik  comtneutuiu  iu  iuiti- 


ria  diuinitacis,  difpoHentcea  &  cospcrtnte 
uos  pcrdi ,  miuifterio  malc  propicij  lumi- 
nis-  An  vcro  abafpciflu  forlan  aut  pofitu- 
ra  ha:c  violentia.'li)gcniofa  ftultuia.  Vidic 
prognofticator  aliquis  fcilicetin  genefi  Lu 
thcii  Apoftatat  diros  pofitus  planetarum 
&  horrendas  configuraciones,  quaecrudc- 
licatcm  hominis  fignificarenr,  audaciam  , 
przpofteros  morcs^inccftam  libidinem,in- 
quicra  &  mfaufta  confilia.  Fac  non  potuif- 
lccerco  praidicerc,  inquis,  monachum  il- 
lum,feumonftruni  veruis,  in  publica  pacc 
Principum  Gcrmaniaimocurum  ede  fedi- 
tioaem,irapcrancc  Carolo.ac  ai)imaducrfis 
liniftris  illis  conftdiacionibus  praeuidetc 
pocuic ,  fucurum  honiincm  phanaticum  > 
curbulcntum,&  natum  iii  cxitium  patriae. 
Res  docer,proh  dolor ,  &  iaccntis  turopx 
lamenia.fuilTe  talem:fed  oalium  longe,  fi 
faftu  rcpreflb.qui  in  pei^orc  inani  glotia  ta 
mido  cocpit  cbullire  ,  intra  fepta  monaftc- 
rij,  mcmor  rcligionis  &  voti ,  continuilfct 
fc,  nec  tam  pcftilences  dzmonis  afflatus, 
quam  falutarcs  diuini  Spiritus  fuggeftio- 
nes  (quibuscertc  non  caruit.quidquid  vir 
tutc  ftellarum  diuinantium  fuperftiriofo 
calculo  fuxerit)  auido  gutture  imbibiflct. 
Magua  vis  cft  ccclcftuim  fignorum.non  eo  Vis  (tfl 
inficias.SdelTeAus  pariunc  ui  clcmcntis  &  rum  ^ 
roixtis  corpOribiis  altcrando,  inclinando  ,  tix^  , 
contcmperando,  mirabiles  fane  &  cuidcu- 
tcs.^uibus  morcs  iuterdum.ftudia  ,  confi- 
lia,cafus,  dubioiudicio  tamo) ,  ncc  caufis 
illisligancibus,  rcfpondcnc  Vidimus  con- 
curfura  planctarHm  in  humidofignoanuis 
fupccioribus,iutumuernnc  Huniinafrequc 
tibus  cacaradlis  &  cruptionibus  nubium  ; 
vidimus  infalubres  tempcftacum  vaciatio- 
ncSjIoueiu  pifcibus  ,  Matte  in  taurocxi- 
ftentc.Qu^in  &  ipCx  leges  motuum  often- 
dunt,icmpcrari  lumcn  Solis  &  Luna:,  ca:- 
rerarum  planctarum  mitiori  congrclTu.O- 
ritur  praetcrca  a  coclcftibus  illiscaufisdif- 
fimilitudo  non  foliim  rcgionum,fcd  i"gc- 
niorum  cciam  ac  morum,ad  fitumcccli  &  j 

plagas  diuerfas,&  ingcncrantur  corporibus 
mixturx  humorum  iu  cxccflij  ncc  iufto 
tcraperamento,in  hoc,  meIanchoIico,in  al 
tcro,choIerico  affluxu,Martis  aucSaturni 
intuitu,fuperante.Scd  quid  harc  ad  matre 
illam  rationis  &  fontcra,  immorcalcm  ho-  i 

miuis  animam?  qux  proporcio  inconcrcci 
ad  corporcum  ?  qualis  ajflionis  modus  pa- 
ticutc  fubiefto  uou  difpofitoueccapacc  f 


H  Emblemata_»r 


437 


Quid  ftclI«,cra/Iiori  c?li  parti,nec  fiia  lu 

ce.fcd  alieiia  fpctflabili,  ciim  piirilTjmo  fc 

nmplici^mo  vicx  habitu.cui  luccrna  men 

tis  nunqiiam  non  lucida  Sc  ardcns  perpe- 

cuus  comcs  ?   Adimit  hdcm  Tcligioni  cxc- 

cranda  harc  diiiinacio,miracuJaexccnuac , 

prouidcntiam  tolIit,dum  omniaconftella- 

tionum  viproiienire,  &  a  Hderibus  facali 

ncccflHtatcpenderc  docet.Autorcm  pecca- 

ti  Si.  caufam  fcimus  przuaricationem  ho- 

minis  fua(brc  diabolo;radix  illajjintnis  ma 

li  in  hodicrnum  diem:  ftrenue  ciiim  fun- 

gitur  partibusfuisalter,nosarren(um  da- 

mus  Sc  lcquimur.-ille  tcntat  &  aggrcditur 

certis  machinis,  nos  claucs  olferimus  pa- 

tentibus  porcis,  iugo  iplius  feruiles  hume- 

ros  fpoDte  fubniittentes.  Cnr  ergo  in  coelo 

ponimusaducrfarionim  caftra,  vbi  falus 

&  fpes  iioflra^Ab  inferorum  lacunisebul 

litlcacurigo  hacc  flagitiorum,  imoin  cor- 

poic  nutrimus  venam  ipfam  &  foiitem  . 

Claude  reducfto  pclfulo,  nemo  turbabit:in 

tua  potcrtate  elVadmittcre,  repellcrcjape- 

lire  ,  operire  :  abfolutum  iushabes  &  ple- 

num.quid  \n  alium  traducis  culpam?  Ec* 

ce  dicam.cl3rius.  Domiiius&  Imperator 

corporis  Sc  animae  fuajeft  homo.nemo  pe- 

deminfert  citraconfenfum  inhoc  palatiu, 

Sc  atcem  mentis.vallatam  fuis  pra^fidijs. 

Tormentisquidem  fuis  quatit   continuo 

&  verberat  hofti-.,non  expugnat  tamcaut 

ciiertit,  ni(i  prodat  ipfa  volensacdeferat , 

Vidoriaemaxima  fpes  eft  ve!!c  refiftere  , 

parareatma  Sc  congredi:uec  plaga  terrcat 

quantumnisfunefta  Sc  penetrans.fanabilis 

eft.Sed  infurgendum  collcdis  vinbus  ,  & 

nouum  cerrameii  iuchoaodum  maiori  im- 

petu  .  Plures  vidimusad  extrema  faucios 

refpiran'e,ornatos  dciiiq,  palma&  trium- 

pho.PuIchtum,fpedare  milirem  piouolu 

tum  humi,madeiitcm  laiiguine  ,  vulneri 

busobficum>reucc.uorpiritu  refilirein  vi- 

ftorem  &  vincere.  lacens  (emperidui  ex- 

pofihiseft.nec  ad  lud:am  habilis,  erigi  o- 

portecSc  inftare.Muitos  coMijcir  infugam 

prima  plagapaulodurior  ,  &  fraiigit  ro- 

bur ,  quoniam  fe  pcrcufibns  viribus ,  nou 


proprijs  metiuntar,&  defpondentanimu. 
Adcurationcm  propcrandii  raature&  fo- 
in6raTulneris,qu?rolutajappUcctcdo^A 
prjcetitis  pericuJis,&  futarorumcautior. 
Porrocur  Aftrologiaiudiciariacii  luis  par 
tibuscipIodenda,caufas  rcddunt  Epipha- 
nius,difpMtans  aducrfus Pharifaros  &  Ma* 
iiichxos,  Bafilius  Hexamcri  Hoaul.  i.  & 
<r.Chryfoftom.in  Gcncfin  Hom.;.&  6lii 
Matthaeum  Hom.  6-  Certd  Augiiftinus  , 
qui  &  ipfc  Aftrologia:  operam  nauauit , 
Confefllon.Iib.^.cap.j.Iib.;  cap j.&7.icc 
lib.y.cap.tf.  Dc  doflrinaChriftiana  lib.  t. 
cap.ii.ii.2j.&  14.  Dc  ciuitatc  Dei  libjr. 
initio,vfqj.'dcap.8.  Contra  Academ.lib.r. 
cap./.modo  quidem  grauiter  queritur  fe 
deceptum  ,quiarti  iliialiquid  cribaiflct : 
modo  vcro  incam,eiusq;  profefl^resaccr- 
rimc  inuchicur.  Vudcnon  tmracrito  dici- 
tur.Quantum  Aftronomimctiuntur,tan- 
tum  Aftrologi  mentiuntur.Cxtcrura  Dio 
Chryfoftomus  Orationc  4.  de  regno,  Ica- 
rium  lapfum  ad  iadantiam  principum  iu- 
uciiilem,&  populurcs,quas  defeconcitaHC 
opinioiies,  traiiftulit.Er  Lucianusin  Aftro 
Iegia,iui»cntutiscaIorem  &  iufticiam  per 
h?c  demonftrari  aflcrir,  cum  nonilladif- 
quiranturab  ea  ^rate  ,  quasconucniunt", 
fcd  ad  coclura  animo  tollacur  abarteab- 
errans,&  a  iudicio  redopr^ceps  in  marc 
decidic .  Ncq;  alia  de  caufa  hjec  celebraca 
func  a  poetis,nifi  vcdcmonftrarencdiaitia 
rum  &  rerum  omnium  excellcnciam  ncmi 
ni  efle  tutam,  oprimamqj  eflcmcdiocrita* 
tem.qua:  neq;  inuidiam  fecum  trahat  plu- 
rimorHm,neq;  ramcn  contemuaiur,  quod 
paiitur  infimaborainunicondicio.Huiuf- 
modictiam  cafum  Eellerophoncis  f.dde 
fingiit,qui&  ipfenimis  audaculus.alciora 
quam  par  eracaggrcdiconacus  ,  Pcgafum 
equum  alatum  ,  dum  i.ifontem  Pyrciictn 
caputinclinarer  aftutcconfcendit,  iiic^Iil 
volarevoIensaIiCnisalis>taiidem  mifere& 
tidiculc  pra?cipitattrseft,&  temeritatis  mc 
ritas  luic  p^iias  .  De  quo  Emblemace  i+. 
Ac  nunc  &  iios  alas  contrahintus . 


'ffS 


IcA-ri    oi^ 
nif.c^t. 


h' 


<€«??.  <ife*3;(r?^^y»5? 


Ec     }  Qnid 


4?8 


Andrefe  Alciati 


llUv 


■Qui  al|?  cpntemplantur ,  cader^ :  ■ 

-.r:i; 'L  ^^SfelM:».!^  «1  M:a,.:,:.c ,;(a.: 


-'•'?'■•!  li 


T\/^  Jl/  turdos  vlfco  j  pedica  dum  fallit  alaudas , 
"^  £/  /^f?^  altiuoUm  fgit  armdo  gruem  , 
Dipfada  non  prudens  auccps  pede  perculit  :  vltrix 

llla  malti  emijfum  virtfs  ah  ore  iacit. 
Sic  obit ,  extento  qui  fidera  rejpicit  arcu  , 

Securiis  fati ,  quod  iacet  ante  pedts  . 

C    O   M   M   E   N  T   A    R   I  I. 


i: 


IT. 

pologHs- 


AV  c  E  P  s  arcu  tenfo  impofiraq;  la- 
c^ittaad  giiiem  in  aere  volantem  col 
]iniar,'qiiem  intcrim  vipcra  conculcatain 
pedemoidet.  . 

I  D  exapologo  quodam  Aeropideaii- 
cupe  &  vipera.Hic  acccpro  vifco  &  arun- 
dmibHScsijraucupatam.  Vjfo  tuidp  mal 
ra  fcdentetrfbore,  compofitis  anmdmibus 
furfum  fpeaabat  eum  comprehcnfnrus. 
Veium  ignarus  in  Tiper^m  dorfpicntea» 


incidit,a  qua  morfus,  iamquc  pras  dolore 
vitam  agens,dixit:Ah,  alium  capturus  ab 
aliomifer^  capior.  Huic  (Imileeft  Epi- 
gramma  Antipatri  Sidoiiij  3. Antholog.de 
Alcimene  aiicupe,  quicum  atcu  &funda 
pcterct  auesjinalrum  fpcculatus  ,i(ftusi 
clipfadcinterijt.Totum  aatcra  carmcneft 
profopop^ia.- 
c  'Jph  iya  y^  v|.f7|!ct ,   yJiji,prr<iK7Hi>Af  Prototy- 


iEmETtstnatfeoA 


■     ,  fietypv, j.^  .   ._r  ■..ao  -.■.i^"  f'U.  i.;iT 

dp^ifJiViif  TrTAveh  e^fyov  ctira^»  vt^ 
ipof-'    .    ^  ■■',;'  '•     ;      ■ 
^^  y.i  Tis  irtirHpet,  Tntpd  a-^vpdb  i^t^Ai 
4         t-XjS^rtt  '    '  ,    ,.y   ■     .        ->  -•^\'. 
itApKS  rov  6«  ytvvav  ^iKpsv  iveifA 
y^Kov  > 
ji«A/8  ;^>;/!««>'  •  //'  at  ra.  ko.^'  ii^ipdk 
^iuosav ,  ■-.:.'  ... 

701/?  '7ro7lv  iK  i^Anv  t  tsviXa  KvKivJ^- 

•  y.ircv  ^  ;■  ■'       ■        '■:  ^  ^ 

Hoc  tic  Ytciimq;  Latio  reddidlt*  Mino*^ 
i.  ..•  .'Qiii prius  cgo  &  fturnum j  &-ta|*acem 

■  .r.r  arcens  '■■■']  ' '"  ■  ■•'''-'■ -^' 
.  A  femiuealciuolatcm&  Biftoiiiagme, 
.E  corio  fiiuda:  tortilia  brachia  incenHens 

icAlcimenes   [ego]  volucrom  arCebam 
-V       prociil  mulriturfioem  •  /^  . 

Ex  Hie  jjnxdam  vijliieratrir  fiiita  talos 
:':',       dipfas  vipera,  j'  ' 

;r;i.Cariii  [meas]  e  maudibulisamaram  im 

■  ■.  '     mictciw  bilem  , 

Sole  [rael  priuanit  [id  eft,  me  intferfecit;] 
eccc  vtad  a:thera  fpedaiis 

Pedibus  non  videbani  malum  obuolu- 
tum  [idefl,proximuiTi.] 
.  §)ui  fltirnum  iaciis/tmentibus  anter/njrace 

Arcebam  altiuolam  Bisloniamqygrue, 
J.xtefis  manibiis,bubuU^  in  -verberefundA 

Alcimenes  abigens  ipfe  procul  volucr^s; 
Infligit  pedibicsferpens  til  vuLnera  dipfat^ 

Lethiferoqj  nigrum  viru4  ab  ore  vomit . 
Meq^  dat  ipfe  neci,  attetus  du  fidera  ^ecio, 

Nefcitii  exitij,  quod  foret  ante  pedet  .  ' 
Fernandus  Saudius  Prancifci  frater  iic 
vcrtebat :       .       .     .       • 
^^prim  ^Ilt*rnHm'maturaemeJfeftt- 
j.i,:n.gabam ,  '    l      '  ^* 

'K^Pafcentemqj  auidifemina  mflrafru^ , 
Hxcutiens  torto  faxum  de  verberefundK 

Arce  bi  innumera6<Aicimenesvolueres. 
Cum  me  lcthalis  talos prope  dip/as,  amara, 

Infpirans  bi.lemfaucibus  interimi/ . 
Efi.  ego  qui  fummum  ipeculatitsfum  aera, 
cladem 

Non  animaduerti  ,  qu&fnit  antepedes  . 

DVMturdos]  Turdus  auis  nota  ,  intcr 
primas  faporisbonitateinfignis.  Vnde  Ho- 
.ratius  in  Epift. 
Kil  melitis  turdo ,  vulua  nil  dulcius  am- 

pU  . 
£c  Mattialislib.ij-Epigraa)» 


^^P 


IkW^/iUeiWrduii^qm  f?ieiudice  hrtet, 
rntefqundrupedeigloria  prima  Up^-^^ 
Dc<H*rfii"s''agit  IMinms  lib.  lo  cap.  41^  ^jSc 
53.Hljf€'a(uir'lifet  fic  lequaciftiina  ,  tamen 
peculhsrt^arcribifur  furdifas.   'Vide  ada^ 
pi\m,Suftiiorturdo.   Hxc  auis  Hifpanis  Turtlnj'' 
AkiiatZorxal;  G ctminis  ,Kr<tmetst{ogel,    a^     '  ' 
Eft  etiapifcis  diclus  turdus,  dc  quo  Plin. 
lib-jt^iap-i  i.CoIum.]ib.8.cap.  16. 
:<  F//f4  Vjfcuinivcl  Vifcusjvifci.glutinu  Vifcum^ 
capicndis  auibus  accommodatum  ,  quod 
noiiprouenir,  ait  Plinius,  nifi  maturatunt 
in  veutreac  redditum  pcr  auiumalnum  , 
mixime  palumbium&^turdorum  .  Hiiic 
^iwtthinm, Turdiiiipfefibimalum  cnm 
«w/.  Vide  ibi  . 

Fedrca]  Pedic?  dicuntur  laquei.quibus  Pedic£  . 
pedes  illigantur.  Virgifius  i.Georg. 
Tiicgruibus  pedicas,  ^  retia  ponere  ceruts. 

Bum  fallit alaudas]  Alauda  &  Galeri-  Alaudx, 
ta,idem  eft:ficdicla,quod  criftatum  apice 
habet  fupracaput ,  ad  fimilitudincm  gale- 
ri  vcl  galeafivnde  illi  impofiram  etiam  caf 
fita:  nomen,  a  caffide  .  Hincetiam  didtc- 
rium  inmilites  galeatos,  qui  ab  hac  aue  a- 
Jaudx  dicli  fint.  £t  Ca:far  /egionem  alau- 
dam  vocauit.Cicetoad  Atticum:Antonius 
cum  legioiiealaudarum  "ad  vrbem  pergc- 
re.De  alauda  Plinius  lib.  i i.cap.37. 

Zt  iaclaarundo]  Pjo  telo  feu  fagitta  hic  Arunds 
fumiturarundo:ob  vfum  enim  ,  quem  fa-  pro  ftgif- 
gittisconficiendi5pra;bencarundines  ,  has  t.z^ 
pro  illis a  Poeris  accipi  palam  eft .   Virgil. 
y.ABueid. 

l^erq-j  itertlfonitu.pgrq;  ilia  venit  arund» . 
Ideai  j-AEneidos : 

Namq;  volans  liquidu  in  nubibtts  arfit  *• 
rundo  . 

Grue]  Dcgruibus  (atis  didlum  eft  Em- 
blemateiy.  Hic  tamenadnotanda  Synec- 
doche,  qua  fpecialcs  quafdam  aucs  poluis 
pro  alijstjuibufiiis  . 

Dipfada]  Dipfas ,  fcrpeatttm  geuus  vi-  Dipf/n.. 
pera  maguitudine  naiiius,  ad  perniciem  in- 
ferendam  multo  ccleiius  :  llc  di^  a  ver- 
ho S'i-\.'J.a,^fitio.  Quos  enim  rjiordicusap- 
prehenderit,  fiti  inarJefcunt  cSc  inarefcuoc 
vehementius,ad  poturaqjefFeruefcunt  ,ac 
uide  ioceflanter  hauricnresjwox  dilliliunt. 
Cauda  (vti  ferunt)  lineisdiftniguitur  dd« 
bus,nigrisq;  corpnre  reliquoalbicante,  vc 
fcribit  Softratus.  Nafcuntiuin  Libyaqui- 
denijfed  pr^Ecipu^  iu  Arabia.  CccI.Illwdi- 
giims  ]ib.  if.  cap.Tlt.  Diofcoridcs  lib.g.c 
£  e     4  119. 


44° 


Andreae  Alciati 


Zpigran* 
ma  iu 
fcurram , 


^fceets». 


1 1  p.ex  Hcriflolai  verlJooctDipfadis  awjr- 
fus  comices  Cam  tumoi  quidam  folatiis, 
fitis  conreiitavehemcntcrjnuuquam  cxplc 
bihijiiuiiquamiurcrquicfceijs  .  Ot>  id  ipfa 
Dipfasab  a!ijsT/»js*»/),abalijs;C(ivV<ur  vo- 
cata  cft.  A  quibufdam  ctiam  dici  iBclanu- 
rum.&c  ceutndain  vcl  ccntrinam.a  figura, 
auiinaduevti.  Huius  mcminit  Pliniushb. 
11  cap.5.&  Iib-ij.cap.S.  Solinus  Polyhi- 
ftor.cap.^.Lucanuslib.?.  Lcge  Luciauam 
prxfatioiic  dc  dipfadibusA  Picrium  Hic 
roglyph  i^.vbihabetureiufdemepigrara- 
ma  in  Fram3cia:mm  fcurraai  facetilitmu, 
quod  ob  venuOatcm  nonpiguitaicribcre. 
NArrabf.tquidam  vim  dippidos  exitiale', 

Ferpetuam  infHrtdat  qus,  pede  fixafitimi 
Kempefttim  ,  tria  quam  nequeant  extin- 
guereNili 

Onia^vel  magnis flagna ^haufla  cadu. 
Interiore  loco  Lihys.,  Garamantof  ad  ipfos, 

§luafouei  arenti  flruthius  oua  folo  . 
§^tppe  vbi  quti  mifera  ^atiatus  forte  per 
arux^y 

Inpede  fulminei  vulnera  dentu  habet .. 
Kite  dud  dextra  famuU,totidemq-,finifira 

Hac  gerit,hAcpleno  vafe  propmat  aquas. 
lUa  propinatu  ttlias  fuper$ngerit,iUa 

Nec  mera,necre^es,poculz  miUeparat. 
Tramarianus  ad  hic:  Mane  omihi  qutrite 
amici  , 

Figat  vt  iUa  meos  «fficiofapedes . 
Ouidius  quoq;  lenam  qnandam  temnleD- 
tam,qu^  puelJam  fnamartc  meretricia  in- 
ftrucrctjDipfadem  vocat.Sicenim  fcribit: 
I.fiquAdd  (quicunqi  volet  cognofeere  lendy 

Audiaf)  efi  quddam  n  omint  Jhpfns  a,- 
ntts.  ^c 

Nenprudens]  Incautus . 

uiuteps]  Aucepscft  qui  auescaptac,ab 
Auu  &  capio  djdus.qnafiauiccps.Eratau- 
tem  hic>vt  didum  cfl>Alcimet]cs . 

Extentoquifiderarelpicit  arcu]  Fort^ 
allufttad  vcrbum  Gra:cum  (tj^o^ictf: isc- 
nim  cft^ii>5*o;^i-,hoc  eH.ipAvocTKoTrof.Qusi 
<juam  rac  noji  fugit,  id  tribui  nomeiipifci 
cuidam,  quiflcacorporis  iiabitii  mincu- 
parur . 

Securus fati.]  Idcft.ignarus  &infcius 
infortunij,  quod  (ibimortcm  atniliti  ma- 
lum,quod  pcdibus  obuolutum  fuit:  fic  «- 
nim  loquirur  epigraroraa  .• 
liiv  Troffiy  UK  tJ'aLinr'7Tyiy.a.  Kv?^ivJ'6fji.ivov. 
Sic  Laftanr.lib.  i.  cap.  j.  in  philofophos  ; 
Dumalioium  pr^zcipitiam  vi<leac,uopre 


(phcrcrm)t:<juid  anre^fiio»  pcdcs  cfTcC .  M. 
Tullms  iu  z.  Dc  Diuiuat.  ridcns  hariifpi- 

ciHacR  •.  ~ -.   '-i -'•■'t  i"<-uj  •<.■•. "v-^-.;  ! -i 

Demos^fttsnS^hfciteTtugaturtvtphyfifus. 
quogeHctcnihii  arrogantius:citaiq;  illud 
exncfcioquo  Poeca.T         ■  ■■■  ■     ■^ 
^^od  efi  cinte  pedcs,nemo  ^e^nhctieiifcrH 

.    ,^/An(urphga*..  ■■■^    i.    ■;  : 

Taliquoqi  fmulitudine  vfuscft  Hpratiiis 
iii  A-rtc  poctica :•  .j  -- '  ;.  -  ,  ..\5'« 
Si  veluti  mcrulu  intentus  decidit  aueept 
lnputeum,foueamv.zJ.  ..  ■  ;  ■:;    •  ^ ;  t 

Taxantvr  Aftrologi  ,:qui  cum 
coclcrtia.a4'cft  >  corporum  fuperioium  iu- 
Ipc^jtioiKm  le  conlcdari  putant,  ca  tatncu 
ignorant,qus  propuis  funt  admota:cum- 
que  ptslcntia  fere  ignorent  ,futurorum 
fcieutiam  habere fegtormur.Atqui,quod 
Pnidarus  habet  Olymp.  ii.  rm  fy.iKhiv- 
rav  yiip  TeTvzKovTat  gipaj^tu  ideiiiobfcu- 
YAfuntadmodum  c^  c&cAfuturorum  rogai 
tiones  .  Huc  quoq;  quadtat,  quod  paulo 
fupradc  Thaletei:;gellimus,  qui  doraum 
cxiens,  cum  fideribus  infpicicndistotus  in 
tendcret,  m  fcrobeni  fubieiflamprocidit , 
ac  poft  cafum  mox  probium  domeflicasa- 
nusfeaitum  eft:Mirum  videri,  quaratio- 
ncThales  coeleftia  contemplariac  complc 
dianin-.o  aggrederetur,quica,  qua^e/rent 
ante  oculos.confidcrarenon  poflec  Sicc- 
nim  WW.JiKoutt  i?aShv  ztm  ,  u;? tc4  TO.pdL 
Toffiv  dyvoav  ,  7<t  eV  apttycj  i(jKi-wH  .  Id 
alijtribuunt  Anaximeni.  Gabriasin  tctra- 
ftichis  idem  Icribit.cuius  hxc  vetba: 

AVf  O/f  'aiptTKO-roJV  Tl{  d^lpOVKOTTOt 
ri/7r7H    }\.i\r\^Ci)S    "Trpos    ppiAp  .    tVVIiV 

0'Syf7rip(.i ,  ^ivivTt ,  7etUTi9ti  hiym * 
Noyy  5hV  Ava,0iKTi9ty  t«V  yh  t  CKiTSHs, 
Huc  quoque  pertinct  quod  cpigrammatc 
,  Graeco  TaMet/^doccturjid  habctur  Jib. 
i.Anthologiae. 

H^g  'Tfo^iv  a-u  (jiiTpeif  icoffAoy,  yj^  tsHpttr 
Ttt.  ycuni 
f  ^  oK/ynf  yaiiif  ffafxtt  ^ipav  oKlyoV  i 
ffet,vTcv  a.piQiJ(.i)aov  rrpoTipcv  ,  hju  yva^t 

aietVTOV  y 

v^  TOT  a.pi^f/.ti!THf  yeuAV  etTreipiainv- 
hJ''  oKtyov  TrnKov  Tv  aci){j.a,Tos  li  Kttrtt- 

pibfAHS  , 

crSf  Jvvavax  yvavat  rm  a.fJiATpeiy  ti, 
fJLiTpa,  ; 
Vnde  age  tu  coelu  metiru,^  vltima  terrAf 
Ciim  tenue  e  tenuifit  t^hi  corpus  humof 

Te 


IV. 

Affrolo^ 
rum  rep\ 
henfio  . 


Thales 
ab  anit 
la  irrim 
fus. 


'Eroblemata. 


441 


Te  metlre  prtus^oneo,^^  te  n«jfe  lahora. , 

Atq-yfati  hinc  oriu difcere perge  modu. 

At  menftira  luti  tenuu  cum  tefugiat,  qui 

ijojje  rei  innumerd.  tupoterts  numerum? 
Eft  cnlm  pcrfpicuuin,quam  flc  dJ^Cv ctrov » 
▼t  coeldia.qu?  a  (cufu  runt  rcmoti/fima, 
dcptehcnderc  queas»  qui  tc  ipfum  pliaue 
ignoras.Vndc  PJato  in  Phajdro  tidiculum 
plaue  putat,cumquifua  ipfciguorat,alie< 
na  perfijfutari  velu.Iocatur  proindeoppi- 
Ao  quam  elcgantcriu  AlVrofogum  qucu- 
dam  ThomasMorns  xtatis  fuxmaguum 
dccuStquiaalJjs  videri  volncrit  vaies  veti- 
dicus,Sc  tameu  vxorisadulteria,cum  hoc 
fotiffimum  tangcret  rcm  fuam  ,cx  aftro- 
tum  infpedioiic  noupotucrit  deprchcnde- 
rc.Carracn  tale  eft : 

Saturnus  procul  effjamq-^  olim  cmhs  ,  vt 
aiHntt 


Nec  prope  difctrnens  a  puero  lapidem » 
iMnA-vereeundisfermofa,  incedit  ocellis  , 

Nec  nifivirgineum  virgo  videre  potejl . 
jHpiter  Europam,Martem  Venus,^  Vent" 
rem  Mars , 
Daphnen  Sol,Herfen  Mercurius  recolit. 
Hinc  facium,Aflrfloge,  efi,  tua  ciim  capit 
vxor  amantes , 
Siderafigniflcent  vt  nihil  inde  tibi  . 
Eiufdcm  aUud  extat  iii  eundem  epigtam- 
ma,  non  minus  lepidum  &  fcltiuuro ,  fed 
ftriiflius.- 

Affra  tibi  ithereo padunt fefe  omnia  vatf% 

Omnes  ^  quA  fint  fata  futura  monet, 

Omnibus  aft  vxor  qt fe  tua  publicat,  id  te 

Aflra  ,  licet  videantomnia  ,  nuUa  Wtf- 

nent  . 

Nunc  cum  Amore  aliquandiii  nobis  rcs 

crit. 


Potentifsimus  affedus  amor . 

EMBLEMA      CVL 


ASPtCE 


44^ 


1.'. 


II. 

To?is  Ent' 
blematis. 


Andreae  Alciati 

S  P 1 C  E  vi  tnm^lm  vires  auriia  leonis , 


A 

•*•  -^    Exprejstfs  gemma  pujio  viucat  Amor  ?  .«.  -.k..^ 

Vtj^  manu  hac  fcuttcam  tenet^  hac  vt  fle^it  hahffosl'^^ 

Vtij^  esi  in  pueri  plurimus  ere  decer.         "    ,        ,  / 
Dira  lnes  procul  esio :  feram  qui  vincere  talem       ^      :  ■  --  > 

Eft  pofis ,  k  nobis  temperet  annt  manus  ? 

C  O   M   M  E   N  T   A   R   I  I.  , 


CV  P  I  c  o  pncrmidusalatusjcurrui 
iufidci  triumphali>c]ucm  trahQtduo 
lupati  &  capiftratilconcsjipfe  veiodextc- 
rafcuticam  vibrat,  finiftra  habenasregit. 
Il  i  V  D  extulitcx  Grxco  Aigetarij, 
qucd  habctur  lib.  i.  Epigram.  Grxc.  tit. 

KvyA(^w  rov  eifVK7ov  t^Tri    fffpttyiS^os 
ipara.  , 
yipffi  hiivr^ttv  dvioyivvTA  /Sietv. 
(Ss^TAiJLiv  aSsiytL  Ketr'  Av^ms ,  aiJ^i 

•)^KlVti  .'.,■/- 

'Eu^Cvn  •  rroKKi  «T'  AfjLtpnihhi  'X^pif. 
fpioja  rev  /^pcToKo/yov  '  c  ydp  ;(5U  ^vpct 
i'ctiJ.Aa-<^av 
K'ytm,  ii"'  oKiytiv  ^eiffiTeu  d.(Mpici}V. 
§^td  video  in  gemma  hac?  amor  ell ,  au- 
riga.  leoni 
hi/idcf,  ^frmis  ora  fnperharegit. 
Vna  ma)}us  Jiagro  cddit ,  moderatur  ha- 

Altera-.iiuUa  magufignaplacere queSt. 
Sed  mttuo  immitti.pueru ,mortalibus  £gris 
^luid  faciet,qiiific  cordaferina  dema-t? 
Coiuen-plor  iiieiiitabilem  iu  ligillo  cxla- 
to  Amoicm  , 
Mauibus  leoninuni  qui  modeiatur  ro- 
bu  r : 
Qiii  hac  quidem  manu  flagelluni  ad  cer- 
uiccm,illa  vcrofr^nos 
Dirigittmulta  aut  circumfloret  gratia. 
Horrcfco  homicidam:  Nam  qui  fcram  e- 
tiam  domat 
Atroccm  ,  ncqueimbccillibus  ignofcet 
hominibus  . 
Jndomitum  Ifecio  c&latum  in  gemtnula 
Amorem  , 

6^/  mantbus  feiui  cotla  leonis  agat . 

Vna  manus  flagrum  capiti ,  tenet  altera 

fr&nos : 

Itcircum  pueri  gratia  multagenas. 

Jiinc  procul,hinc  homtctda;  feras  quiper- 

doviat  tflas , 


Vel  magis  infirmos  fdomtiiUehomines» 
5au(flius  kflinantcr,&  vt  rantum  intelligt 
poiTit,vcrttt,hoc  modo : 
Conlpcor  inuicium  pulchfa  in  tetfudine 
Amorem 

Ir&nantem  manihus  terga  fuperha  letrl 
Hacq;  manufcuticam,per  coUa  hAc  gratt' 
diafr&na 

Dirigit,  &>pueri^lendet  in  ore  lepos  '. 
Horreo  carnifici:  nam  qui  fera  eoUa  leonii 

Sic  domat,a  nohis  temperet  ipfe  manusf 
Hucrefpexit  LuciaDusinDeorura  Dialo- 
gis;  conquercntem  enim  Venercm  apud 
Cupidinem  filiuro  facitjS:  fibi  «onnihil  ic 
formiclantera,ne  propcer  lcelera  quamplu 
rima  leonibustandem  obijciaturjcuipuer 
C ti pido.-SstfYff  //>7t£o ,  eV«  y^  Toli Mvfftv  Luciani 
a;jTois  liJ'ii  ^vvnBm  Hy.i ,  k^  ToA?.ciiiis  locus  , 
iTAVOL^i.i  i-ri  ra.  vSTA.Ks/uTiis  KOfxns  A«t- 
^s/y.iyo{  iivio^co  OA/Tiis  .  oi  S^t  7cuviS!Ti,yjji 
rvv  'Xppit.  S^i^ofjLivo^ii  ro  rewst  "TnptKf)^ 
lJLil9-a.iyi.iVcta.TcS'tS'oAcri  y.ot .  Confide  ma- 
ter.leonihus  enim  ipfis  iamfamiliarisfum 
facius',^ f&penumera  confcendi  eorumtet 
ga,Q/*  apprehendi  iuhas  ,  equitis  mere  inft' 
dens  illos agito:tlli  vercinterim  mihi  cau- 
dis  adhlfltidiuntur,ac  manum  infertam  o- 
ri receptar,t,lamhuntque:deinde  mihi  red- 
dunt  innocuam  . 

AyRIGA]  Dudor,propjic  dc  eo  ,  qui 
cU'rum  regit . 

ExpreJJus  gemma]  fculptus  &  cffidus 
in  annulo.Gcftabatur  cnim  in  annulo,  vc 
moris  eft  in  annulornm  gemmis  Hmilia 
emblcmatageftari .  Gr:ECura  epigramma 
habet  £r?j:«^/V,quod  baltheum,  figillum» 
&  teftudinem  fignificat. 

Pufio.]  Paruuspuer,  '^euS^icv  y^thu- 
S^aiptov  .  Vcteres  cnim  pufusS:  pufa,  pro 
puero  &  puella  d;cebant.Cic.i.Tufcul.in 
lib.PIatonis,qui  mfcribitur  Mcnon.Pufio- 
ucm  quendamSocratcsiuterrogat,&c.Idc 
pro  Calio  :  Proptcr  noifturnos  quofdam 

inancs 


III. 


lufiol. 


•♦  > 


Emblematai^ 


443 


inanesmetnstecnm  femperpufiocum  ma 
iorefororecubitauit.  IiuienalSatyra  c. 
Nonnepufas  melifts  qf  tecu  pufio  dormit  ? 
tufto  qui  noBn  non  litigat  . 

Vtq^manu  hac&c.]  Alij  luic  verfum 
aliter  legutir,  fic  : 
Vtqi  ma,nu  hacfcuticamteneat  i  h.tc  flc' 

dat  habenas  . 
Qu^em  alij  vitiofum  iudicanr,  qnod  fylla- 
bam  breuem  poftrertium  pedem  produ- 
cat."  Quod  tamcn  facili  ncgotiopoffumus 
crcufaiejnonenim  vitiumeft  carminis,  (i 
t,  littera  prodncatur  in  CKfura,vt  hic  fit  : 
id  multis  teftimonijsdefenderepoflem,  e 
quibus  pauca  accipe.Martianus  coramunc 
ciTe  affirmat  litteram  t,  finalem.-quodego 
nonin  vniuerfum  prxcipi  velim,  fed  taii- 
tiim.vt  dixi,inca:Iura.Virgil.io.AEneid. 
mam  tibi  Thymhre  caput  Euandrius  ab- 

ftulit  enfis  , 
Idemlibro  lo. 
Fermedium  qua  f^ina  dedit,haffamq;  re- 

ceptat . 
luuenalis  : 

Magnus  ciuis  obit,  ^  formtdafus  Othoni  . 
Ouidius  3  .Metamorph. 
Nubibus  eJ[efolet,aut purpure£  aurorx  . 
Horatius  i.Serm. 

^^i  non  defendit  alio  culpante  folutos . 
Idem  eodem  loco; 

Glttum  grauius  dorfofubijt  onustincipit  ille. 
Scuticam  tenet]  Scuticaeft  paruum  fla- 
gclluni  «  loris  faiflum  ,  a  Graeco  u-k-jtos  , 
quod  eft  corium,quia  fiat  a  corio  fiue  pci 
le.Hincetiamdicuntur  fcuta,quiafint  pel 
libusoperta.Horatius  Serm.i-Sat. j. 
tie  ftutica  dignam  harribili  feiierefla- 

gello, 
luuenalis  Sar.^. 

...^Hicfra)igitferulas,rubetilleftageIIis, 
Uic  fcutica . 

ClaudinsMinosait,  fe  peneseflelibellum 
membrana  defcriptum  in  quo  prxter  a!ia 
quedam,commentarius  eft  nnnqiiara  edi- 
tus.in  SatyrasPerfij.Scuticam  ergo  ficde- 
finit  InnominatusillerScuticaerat  qnarda 
corrigia,  habensin  fummitatenodos  quof 
dam  in  modum  faba: ;  de  qua  Terentius  : 
Uac  faba  eudeturin  me  .  Hxc  iilc. Huc 
referendum  proueibium  ,  Vnica  fcutica 
impeUit  omnes, ,Kd  gloriofulorum  quoque 
tumorem  reprimendum  ,  &  inftruendam 
leuitatem  nimioplusfeefFercntem,  Arifto 
phaDium  autiphaijnacufn  afect  Coelius 


Lues  l 


Rhodig.Iib.ip.c.-rp.j.  quodeft,Ttf  yx.vTtt  sctttlc.irn 
^KiTSCiV,fcutica7n.  aspicere  .  aipicerc  » 

rlurimus  ore  ^fco>-j  formofifllimus:  iti 
Grxco  habetur,  ■^roKhd  J'*  a.fj.ipiTi^i)K£ 
ydp  17 .  Multa  autem  circumfioret  gratia.. 
Et  talemeifinxic  Lucianiis  in  Araorc  fii- 
gitiuo . 

Dira  lues]  Epiphonema ,  O  dirnm  eii« 
tium:vel  fineepiphoncmate.vc  eft  in  Grjc 
CO,  (fp'KT7a  TcV  CtiTcXoiyov .  Horrefco  ho~ 
micidam,D\znm,Dti  ira  natum,  Verrius  Dirum» 
ait.NoniuSjDcorii  ira  miflum.-  quidquid 
enim  3ducrfum,credidicanciquitas  efleab 
irato  numine.-fed  iufelices ,  qui  vt  cultum 
verura  ignorabanr.fic  caufas  iiarum  fiifas 
ctedidere.  Ideo  ridcnt  miferam  fuperfticio 
nem.qui  inter  eos  fapicnteshabiti,  adom- 
nia  momenta  crepidantium  ,  confciorura 
neglcdi  numiiiis.Ouidius  ^.Metamorphf 

Dira  lues populis  ira  lunonisiniquA 

Incidit . 
At  lues.a  GtxcoK^hv,  foluendo  ,  feu  dif- 
foluendo  .  Dicitur  aurem  hicluesamor, 
quodnihil  adeo  foluat  hominnm  vel  gene 
roforum  mentes,qna  foedi  &ignauiamO' 
ris  confuctudo  Medeam  quoqj  vocac  luera 
Scneca  i;-i  Medea . 

Feramtalem]  Iconem.  Argumentum  a 
maiori  ad  minus  . 

Eflpotts]  poceft.CatulIus.' 
Cur  non  diuitijs  Crcefum  fuperare  potisfit. 

Elegantissimo  ifto  fchema- 
tefatis  oftenditur,  qnanra  fitamotisvis, 
qui  dc  fortiflimis  ctiam  &  fsrociflimis  triu 
phumagar,  Leonum  enim  iK)mine  fignifi-  ^^"^^^ 
cantur  virigraucs  ,  &  alioqui  fandimonia  5"*  * 
probitate(^j  aliqua  infigiKS.  Leones  aucem 
amore  furere  notat  PIin.8.  Ijftorismfidi» 
cap.i<f.&  Ariftotel.hiftor.animalium  lib. 
<f.Sed  non  pofsii  conniuentibusoculis  traa 
filire»  quod  fcribitPlutarch.in  Amatorioi 
op&v  uuav  ai^Tt  Tas  [j.iv  Hf  TnV  a.vS^pavi^ 
rtv  zKksvta;  tqv  'iproTt,  7»r  cf''  Hi  thu 
ywdLiKoviTtv  ,  UTnpipvcs  >  x^Shov  iytt- 
^ov  ,  KK  i^ctvuct^ov  .  earH  t»A/x* Jtki/ 
6vVetiJ.iv  i7'/J.  y^  TtlJ.iiv  TC  ■Tretoof  ,  oif  ti'/ 
'^rpo^iinov  i^ihctvmv  dvT»  iizttvTA^^o^iv 
Y^jtKeK^HV  ,  uVo  TiTav  a.v^etvofj.iyov  y^ 
fftfj.vvvofj.ivov.  }dcl\:  Nonfum  dncius  ad- 
miratione  a  quibufdam  veBrum  in  concla, 
uia  viroriuntal  a^ijs  in  gyn&c^um  trahi  a^ 
morem,ingens  a,c  diuinutn  bonum:  quau- 
doquidem  tantafit  xu,  &>  tanttis  honor  ft' 
mori  ixhibitus,i,t  aquibnt  omnino  expeUi 


IV. 


444 


Andre»  Alciati 


^tbHerat  &>  oppYtfnUa,b  ijfdemaugeatur  ^ 
4mem  priidicetur.  Eft  enim  huius  a{fe<fhis  rantus 
W»  cifciflns,  vt  (apieiitiirimosquofq;  nfc  noH 

fortifTimos  duces,nulIisbellorum  ^ftibus 
aut  mjchiiiis  teiritos,  iiuiadat  &concure- 
re  (oleatjimo  expuguct  &  proftcrnatjacu 
riinmos  redJat  ftupidillimos,  &c  qui  iudi» 
cio  pollcor,  demciitet ;  prudentiftimosad 
infaniam  redigat,moderatos  effrxnet,  de- 
inq;  iii  brutum  hominera  commutet:  cu- 
ius  porro  tanta  vis  eft  ,  vt  quos  aggredi- 
tur,in  defperationem  pra:cipitet,ac  manus 
fibiinferrimiferandoarpedu  cogatjhomi- 
nes  belluis  immaniores  efficiat ,  quasad 
iTiortem  ruere  voluntaria  nuiquani  anim- 
aduertimus,aut  aliasfui  gcnc  ris  vhguibus 
aut  dentibus  dilacerare.Solent  pr^terea  ij, 
quos  rapit  infana  cupido  ,  de  ftatu  mentis 
deturbari ,  a  ftudio&r  cognitione  virtutis 
auocari ,  nam  omnem  illorum  fortitudi- 
nem  infringit,corporis  robur  cncruat,fun 
dliones  anunx  interturbat,  &  ad  omnc  vi- 
tium  &  turpitttdinem  prxcipitesagit.Su- 
pcrbe  cnim  imperatamor  ,  atqj  ctiam  in- 
witisjvt  inquit  Seneca ; 
'■■'  Sdpe  obfliruttu  induitfnnos  (tmer . 
Et  Ouidiushoc  teftatur  : 

B-ei  immederata,  cupido  efl . 

Idem  pulchre  alibi  cecinir,nimirum  lib. 

3 .  Amor. 

Citum  fronte  oculos,  centu  ceruice  gerehat 

Argu4,(^  hos  -LnuifApe  fefellit  amor. 
Porentianiamotis  ficdepingit  Virgiliusin 
Ceiti  : 
Seu  malui  iUe  puer  i  quem  ne^  fuaJleBere 

mater 
Iratii  pctuit,quem  necpater^atq-j  auus  ide 
Jupiter.ille  etiam  tocnos  domitare  leones , 
I,t  validas  docuityires  man/uefcere  tigrts, 
Videnduseft  hac  de  rc  omnino  Crinitus 
lib.i6.de  honeftadifcip-cap.^.  Quem,ob- 
fecro,  non  vicit  amor  improbus  ?  vel]etia 
diuinos  viros.  Qms  Dauidcfandior?Quis 
Sa  omone  lapientior?  Quis  Sampfonefor 
tior,  qui  &  ipfe  leones  dilacerauit;  amore 
tamenomnes  funt  fuperati-  Sedomiftis  fa 
ciis  hiftorijs.exemplisprophanis  rem  illu 
M.Anto-  ftrabimus.Prodcatergo  primus  Marcns  il 
nijlCleo-  ic  Antoniiis.vir  fingulariprudentia  prardi- 
fatram       tus,qui  Cleopatra:  nimio  amorc  inccnfus, 
smor .        iiifanaetiameiuldem  fufcepit  ftudia  accon 
filia.nihil  non  imprudcnter,  ieuiterac  nc- 
gligentcr  tradauit.  Plurarchusin  eius  vi- 
Ixeplum    jjj^  Quid  Herculcm  in  nicduim  produ- 
j^grculu. 


cam ,  communcm  orbis  buinani  d^t^ix.A" 
xof.monftrorum  domitorcm,totiusq;  foc 
titudinis  fpeculum?lllcamatorioOmpha 
les  vcncficioinfelix  fuccnbuit,  &  robur  ia 
fcEmincammollitiem.laborem  inluxum  * 
Martemq;  in  delicias  muliebrcs.appcfa  la- 
teri  colo.commutauit.VndedcilloOuid. 
§^em  non  milleferA,quem  non  Sfheneleiut 
hofiu , 
Non  potuitlunovincere,vicit  amor-  ...  _ 
lulius  Ca:far  vidor  in  Gallijs,  ui  Germa-  y*  '"*  ^ 
nia,in  Briranma.ni  Hifpanijs,in  Italia,in  J'*'"' 
Thelfalia.in  A  Egypto.idemq;  niox  in  Ar« 
menia,in  Ponto,iii  Afnca,&  rurfusin  Hi- 
fpania  fupremo  Marte  viftlirus;  in  raedio 
tantarum  vidoriarum  ab  amore  tcgio  in- 
reriraapud  Alexandiiam  viduscft.  Han» 
nibalapud  Thrafymenum.apud  Cannas 
vi<ftor,at  demiim  in  patiia  fua  vinccndus, 
priusapud  Salapiam  Apuliajoppidummc 
retricioamorc  iuccubuit  •  QuantaigituC 
cenfenda  visamoris  ,  qua;  ram  durosani- 
mos ,  tam  rigida  peftora  Jeui  frangatin- 
curfu,  tam  rapidospedes,  tamfortiabra-  , 

chia  fragilibns  viriclis  ligct .  Signatur  I^fftttuVt 
Virellius  ,  Vitellij  Imperatoris  patcr  (vt  teUtu4  » 
fcribit  Suetoiiius  j  ftrenuus  ,  ingeniofus 
ac  prudens  ,  qui  turpis  &  infamis  Jiber- 
tin.-E  amore  vfqjadeofuitirretjtus.vtnihil 
noi)  hominc  indigiium  patrarct.-quippc  qui 
intcr  ca:fera  fcorti  vijiftimi  faluiamcum 
nielle.in  illitum  conimifceret,  quo  tanqua 
(iinjmo  balfamoinftaurandx  vita:  oppor- 
tuno,  arterias  &  guttur  crcbro.idq;  pu- 
blicc  abiedo  omni  pndore,ad  eius  gratiam 
aucupandam  perfunderet  .  Quare  AEfo- 
pus  qualis  fit amor.doccre  volens.in  quada 
fuarum  fabularum  dicit,omnes  animiaf- 
fcdiones  ac  perturbationes  ad  efformandu 
amorem  concurrcre:  Iram,  metum,trjfti- 
t'am,gaudium,manfuetndinem,  accibita- 
tem,a:mulationem,diffidctiam,&demum 
reliquas  omnes,  intex  quas  vnus  pudor  & 
vcrecundiadefidcrantur.Necfoliim  mol- 
les  &  efFoeminatos  redditamor  ,  fcd  ctiam 
nonnunquam  eo  dementix  perducit  homi 
nes  ,  vr  fefe  non  raro  prxcipitesagant,  ac 
cruddem  virxfu^lanienam  exerccant.Hu 
ius  gcneris  monftra  fuerunt  Phillis,Iphis, 
Ha-mon.Sappho.BibJis,  Calluce,  Pha^dra, 
Dido,  Pyramus  &  Thyfbe  ,  Gidica  ,  Byl- 
faltia,  Timagoras,  &  viriufq';  tum  (cxus  » 
tum  ftatus  plures  alij  ,  quibus  mors 
a  fcipfis  illata  ,  quod  infultus  tanta:  pcr- 

tuj-ba- 


Emblcmata_) . 


447 


Wrbxtionisfcrrc  non  poflcnt .  Hifcc  non- 
iniHai  quaruoftiis  tcmporibusciiciicriinr, 
ffxtea'  cxempja  appoiicmus .  Gaicazicis  Maii 
'im  Man  ^^^  ^ '"*  ^^-l^iiij  de'.?'-'"^,  in'l\\s  a  piiclla  , 
Ut*  D^x  n^'^'^  cicpcrib3t,!crc  .d  fliuiiiuTi  profandu 
!  cc  iijceic,,idmi'iis  ilatim  generofo  cqiio 

(  calcaril^MSjVc  jIIj  morcm  £;creicr,(ein  flii- 

meir  >iXC4pitemcl(.dic.  Alijsporroluiiul- 
modi  ainore  captis  vcl    lolaamaliarum  ia- 
Aura,vcl  abrencia  moicem  pr^ defidcrioin 
tulir.   Smiilc  cxemplum  nobisfuppcditat 
nobilisciuidani  Gallus  iuuenis^nonminus 
ftrciuuis  quam  ommbus  gratus.ex  famijia 
Alegriorum  oriuiidus.qui  cum  ingcnti  a- 
morc  Mancuani  Ducis  filiam  profcqucrc- 
tur,ab  cademq;  viciflim  colcrcturjcumq; 
ci  forte  vcncno  infcdlum  pomum  ac  delc- 
terium.quod  in  fuiperniciem  inlirius  aba- 
]io  acccpcrat,obtuliflet,&  ex  eius  vfu  cx- 
tremos  illam  fpiritusagerc  animaducrtif- 
rctjdcprecacus  primo  cuIpam,extremoani 
mi  dolorc  percuflus,  in  finu  eius  noii  finc 
fufpinjs&  lacrynois  animam  prior  exha- 
lauit  ,  quem  Aatim  illa  fecutaeft  com^s  . 
Hmc  Iiquct,  quam  potens  ficamoris  afFe- 
(ftus,qui  omncm  napellum  ,  arfenicalc  vc- 
neiium,  &  quoduisaiiuddelctcrJum,  quo 
potuirpomum  intoxicari,  noxasprompti- 
tndine,  &  exitij  cclcritatc  fupcrct .   Aliam 
hiflotiam  amoris  irapctum  mirificcrcfc- 
rcntcm  pcterclicet  ex  Asnca  Siluio.  de 
Euryalo  quodam  equeftri  ordinis,&  comi 
te  Sigifmundi  Imperatoris,  Auguftano;& 
Lucrctia  Scncnfi  puellaab  eodemadama- 
ta  :  quoruHi  ardorpauco  temporiscurri- 
culoadeo.incrcuir.ytcum  Euryalo,  difce- 
dcntc  Impcratot-.cflet  abeundum,difccf- 
fumquc  fui  Euryali  &  longum  vale  ferrc 
Bon  poflet  Lucrctia.ex  defidcrij  vcbemcn- 
tia,rcpcntina  mortc  paucas  poft  horas  con 
cidit.  Cuiusmortcm  cnm  audiflcc  Eurya- 
lusjcundcm  vitx  cxitum  fubijflct ,  nifi  rc- 
crcationcamicorum  &falutaribus  cohor- 
tationibus  fuiflet  rcflitutus;  ncc  tamcu  pcr 
totam  vitam  dcinccps  mcErotcm  ilJum  ex- 
cutcre.vcl  vlla  animi  hilaritatc,  ac  iic  rifu 
quidam  oblc«flari  potuit.Cxteriim  amore 
Corrcpti  imagincm  graphicc  defcriptam 
exhibcc  Plautus  Ciftellaria,quam  dc  ledo 
ris  patientta  confirus  non  graiiabor  adfer- 
rc ,  cum  cgrcgie  hunc  locuni  illuftrer . 
Credo  ego  amorem  primum  apud  \homines 

carnificinam  commentum  . 
Hancego  de  >»e  come^uram  domifacio* 


Htforu  ijutrfHH , 
G^i  omncs  homincs  fupero  /»r^j  nntideo  crt* 

ciflbilitatibtn  animi  .• 
IaBoryCrucior,iigitor,ftimulor,verfor  in  a- 

morti  rota  mifer . 

Exanimor,feror  ydijferor  ^diJlrahor,diripior: 

ita  nullam  me^.tem 
Animi  habeowbi  fum,iii  nonfum-.vbi  ni 

fum,ibi  eli  antmMi  . 
Ita  mihi  omnia  inger.ia,  funt'y  qued  lubet, 

non  lubetiam  td  continun. 
Ita  me  amor  lapfum  animi  ludificat  ,fu- 

gat,agit,  appctit  , 
'R(tptat,retinet,iaciat,  largitur:  quod  dat , 

non  dat:  deludit ; 
Modo  quod  fuafit  ,diffuafit:quod  dijjuajit^» 

fientat . 
Maritimis  moribus  mecum  experhur  >  its 

meum  frangit  amantem 
Animum  .•  neq;  nifiquia  miferno)i  eopef- 

fum,mihi  vUa  abeji 
Perdito  pernicies  . 

Occurrit,quod  AElian.iz,  Var.hift.nar- 
rat  de  Dioxippo  Olympijs  vidorcjcum  Dio.xip-, 
pugilu  morc  Athenas  equesintroiret  ma-  ptu. 
gno  popiili  concurfu,  &  alij  rcrum  aliaru 
qua:  ineoclTent  apparatu,  pulchritudina 
caperentur:  ipfc  medio  triumpho  coiiie- 
(flis  oculis  in  rauliere  quandam  formofilH 
man» ,  ab  cius  afpeftu  non  potuitabduci ; 
quinetiam  vultum  fa:pemucabat,  vt  faci- 
le  apparerer,eum  telis  Cupidinisfaucium, 
iam  no  fui  fuiflc  compocem.  Qu^amobrem 
Diogenes  Synopeiifisad  populum:  En,in- 
quir,pugilem  vcftrum  magnum,vta  puel 
laconfigicurJQuafi  dixiltecturpeeflcqui 
viros  viciflet.a  mulicrcula  fuperari.At  io- 
cularisiftc  reprchenfor  ignorarc  (e  finge- 
bat.quanta  fitamoris  vis,  quamqj  cfticax 
pulchritudoformaque  deccus  corporis  , 
quam  non  temcre  Socrates  exigui  tempo- 
ris  tyrannidem  appellauit:  Carneades,  rc-   Pulchrl- 
guum-quod  nuIlisfatelIitibiisegeac:PIato,  tudinit 
natur^  p4:iuilegium  ;  Publius  Syrus,  mu-  appellatit 
tam  commendationcm:Lacrtius,quauise-  nes  . 
piftolaad  commendandum  cfficaciotcm  : 
Theophraftus,  tacitam  feufilentem  ftau- 
dem,quia  fine  verbis  perfuadeat;Theocri- 
tus,  elephantinum  fiuceburneum  detri- 
mentum,qu6dgratafit  afpedlui.fed  mul- 
torum  incommodorum  caufa.  Confero 
huc  Propcrtianum  iftud  : 
Eripitur  nobis  iampride  chara  pueUa,^c. 
quo  loco  dc  viiibus  amoiis  in  geiierofoj 

animos 


44<^ 


Andreje  Alciati 


aiumos,eTcmplisIrinc  ijidediKflis,  niinirii 
rapca:  Heleiis  :  Cciitaiiroriim  impctiis  in 
Piritlioum.-Roranli  qui  iabiiias  rapeiedo- 
cuic ;  Achillisdc  fibiercpta  Hippodaraia 
Brifeide:  flc  eiiim  poetaclcgaiis  .- 
Inferior  mulio  cufnn  vel  Marte  ziclarMiis, 

Mtrumfi  de  me  iure  trium^hat  afnor? 
Magni  f&pe  duces.magni  cecideretyranni, 

Zt  Thehdjleteruntyitltai^  Troia  fuic  . 
rlutarch.iii  Hyperide  rctulit  cxemplum 
peiquam  venuftu  &memorabiledePhry- 
iie,pulcherrima  foemina.quximpietP.tisac 
cufaca,  defcnfj  cft  ab  Hyperide,  oratore 
certe  nobili,quiqu6d  videreteam  iadara 
iiationi  pioximam,  commifcrafone  vfus , 
\ti  quoquo  modo  iudices  fledleret.mulic- 
rem  produxit  inmcdium,&:  difciiTa  vefte, 
nuda  pedora  iudicibus  oftendic.  Qui  mu- 
lierisadmirati  pulchritudinem.eam  dimit 
tendam  ccniuerunt  j  ex  quo  &  oratoris  a- 
flum,&  iudicum  inexpeftatam  mifericor- 
diam,  ipfiusq;  lex  vcnuftatem  (id  cft  ,Ta 
tiS^oi  A^iov  rvpctvviS^ofyv:  loquicur  in  Ph? 
nilfis  Euripides]  fpedanda  proponuutur. 
Aiiftotelismemoratur  di(5tum,pulchritu- 
dinem  omni  epiftola  commcndatiorem  ,  id 
cft,foimam  corporishabcremaiorem  per- 
fuadendi  vim  quam  qua:uis  oratiovelepi 
itoIa.Ex  eo  icaque  cum  aliquis  quajrerer, 
cui  qua:  pulchraen'cnt,tam  impense  ama 
icncur?dixic,eam  cfte  CKci  hominis  inccr- 
logacionem  .  Miraii  enim  poflit  aliquis 
fuifle  ca;cum  ,  qui  nunquam  antca  quic- 
quam  vidiffet,& 

^^i  nUnijuam  vif&Jlagraret  amorepuelU, 
dequo  luuenalis.  Qu^id  plura.»ctiam  in 
cxcorum  animis  fubtilis  &  pcruicax  rc- 
gnatamor.  Proclusomne  pulchrum  dicit 
honcftumefrcidcmq;  amabile,e6  quodna 
turxdiuina:  aliquam  imagiuem  habcat,ex 
quo  79  KctKoVyi  KcthHV  quidam  dcducant, 
quod  cft  vocareiquiaad  (e  vocet&  alliriat 
hominum  animos:quam  etiam  ob  rem  cre- 
dibi'e  eft  a  veteribus  ,  rcges  eos  in  primis 
crcatos.qui  pulchricudme  alifs  anteccllc- 
rcat.  5ic  cmm  Homerus  fuos  hcroas  a  di- 


gnitatcvulcus  ipfaq;  pulchritudine  cottl- 
niedat.Achillem  omnium  pulcherrimum 
facit:  quamuisenim  Nireum  nominetex 
ijs,quiad  Ilium  veniflentformofiflimum, 
tamen  ci  Achilkm  praefert .  Ita  Virgilius 
de  fuo  Asnca  : 

Ihffante  alies  pulcherrimm  [omnes 
Infertfefocium  JEneaf,atqi  agmina  iitgit. 
De  Laufo  vere.dequeTurnofic: 
Tiliu4  huic  iuxta  Jjtuftti  ,  quo  puUhrior 

alter 
Konfuit,excepto  Laurentts  corpore  TttrnL 
Hisconfentanea  maxime  funtqua:  difpu- 
tantur  ab  Ifocratc  in  Hclenx  laudatione  .- 
vbi  fic  pulchritudinem  comm£dat,vtcam 
eflc  rem  diuinam  ftatuat^ea  cnim  fere  cou- 
temnuntur,in  quibus"nulla  pulchtitudo : 
contra  qux  pulchra  funtjfufpiciuntur  ab 
omnibus.  Imo  virtutem  non  alia  decaufii 
cenfet  in  precio  habcri,  fummisquc  hono- 
iibusaffici,quam  quod  pulcherrima  qu§ 
dam  res  fit^dcniqjaliaomniabonainuidia: 
funt  expofita  :  nullus  tamen  eft  ,  qui  pul- 
chris  hominibus  inuideat,  quos  potius  ad- 
mirantur  omnes.dignosqj  honorc  putant: 
ciimq;  omnia  fortitudo  fua  dignitate  an- 
tecedat,a  pulchritudine  tamcn  luperatur, 
Sed  quorfum  hxc  pulchritudinis  comen- 
datio?Ad  noftrum  fcilicer  Amorem.qucm 
rede  fentientcs  pulchritudinisdcfiderium 
dicunt.PIotinus  tripliccm  ftatuit  pulchri- 
tuJinem,cum  nihil  alind  fit,quam  ex  plu- 
rium  concinnitate  ccoriens  gratia.  Hanc  fi 
inanimopcrpendas  ,  ea  ni/nirum  cx  virtu» 
tum  fplendore  vcnnftas  eft  .  Si  incorpori- 
bus  tcquiras,coloribus  lineisq;  miracon- 
gruicatecoalefceniibus  decus  conflabitur 
grariflimum.  Sed  nec  fonorum  modulata 
iucunditas  pulchritudinem  refpuit .  Tri- 
plex  hxc  pulchritudo  tres  habct  fcnfus 
lubferuientcs  ,  tripliccm  vero  imperitan- 
tem  amorem  RaJiosexanimi  claritate  vi- 
brantesinteriormetis  percipicocuIus.Cor 
porcaautem  gratia  corporeus  pctfruitur 
vifus.Mufica  vero  confonantia  aurespcr- 
mulcct.  Nos,nificeiramiis>  obtundimus* 


Pulchri. 
tudinis 
comtnefi' 
datio  . 


Tulchri- 
tudo  tri- 
plex* 


TripliJt 
amor  * 


Poteutta 


Emblemata  T 


mmtt^ 


447 


Potentia  Amoris. 

EMBLEMA       CVII. 


^^  V  DF S  Amor  njtden  vt  rtdeti ^Ucidum^  tuetur  ? 
•*'^   Nec  facuUs  ,  ncc  qux  cornua  fleCiat ,  habet : 
Altera  fed  manuum  flores  gerit ,  altera  pifcem  ^ 
Scilicet  vt  terrA  iura  det  atque  mari . 

COMMENTARII, 


t 


II. 

ms  Tm 
tmettis. 


AM  o  K  niidiis  alarus  fcdci  ,  fubri- 
dens.pcrqnam  arr.abili  &  blando  viii 
tUjincrmis  pciiitus.fed  altcra  manu  flores 
geritj3ltera  vero  pifcem  onendit . 

SvMPrvM  eft  Emblcma  cx  lib.  4. 
Epigram.Grarc.  «f  ifana.  yvfj.vov.  id  cft  : 
In  Amorem  ««^«w.EpigramaeftPallad^: 
Tv^vii  ipui  oiA  TSTo  j^eA^,  rjfi  fjieihi^e 


Oij,^iyJ.Tnv  TrttXAfieUf  KATi-)^  J^iK^lvdi 

Trt  i^iv  yv.p  yauAV  ,  T»  /g  ^eiXctTTAV 
iyji . 
Nudas  Amorhlandu  iccircv  arridef  ocellui 

Non  iircw.,autr.unc  ignea  tela,gerit . 
Nec  tcmere  manibm  florem  delphina^h^ 
traciat ; 
lUa  etenim  terris  ,  hoc  z-atet  ipfemari  , 
Nudus  Atnorobid  ridct,  &:placidijscft  , 

Qilia 


448 


Andrcs  Alciati 


Q,iiia  noii  habetatciim.ncq;  ignita  tcla. 
Haiid  fane  fruftramaiiibus  tenct  Dclphi- 
niini  &  florcm  ; 
Hac  cuim  terrr.illa  vcro  mari  impcrat. 
Kudiei  Amor  mitis  blacidts  arridct  ocellis: 
Nempearcu&fncultStZtfolettllejcarer. 
Hectemere  ts  fiorem  manibi4S  ,delphinae^ 
gefiat  : 
lUa.  etenim  terris  imperat,hac^  mari . 
Saiidius  vt  ?crba  Graccaraclius  uitelligan 
tiir,(ic  vertit : 

Kudu-s  Amor  ridet  blande:  qud  caufa  ,  re- 
quiris  ? 
Non  arcM6  retinetyfiuaq-^  tela  manu  . 
Kec  frufira  palmis  flori.delphtnaq-^geflat: 
Continet  htc  terram^conttnet  iUa  mare. 
Hiiiufniodi  imagincm  fibi  quoqj  propofuc 
rat  Fauflus  Sabxus.dum  camt  : 
Improbe  inermis  Amor,  quid  rifu  faUis  /»- 
mantcs  ? 
Sepofttis  armis,  non  tamen  irfidijs  . 
Ka  fubflore  dolosfub  pifce  ^icula  claudis: 
jtUicis  zt  perduf  tmprobe  naufragio  . 
Rofi  cum  Legi  alicub»  Pluloltratum   Cupjdini  ro- 
Cupidine  fam  coiifcrreNam  ficutilla  rcccnsmoljis 
toUatio.     efljira  Cupido.ciii  aurei,nonalitcr  ac  rof^, 
capilli  tribuuntunhic  quoq;  fpinasproia- 
culis  geltac.pto  facibus  fulgoicm.foha  pro 
j-j  ,  ,-        alis  data  funt:deniq;  vtriqj  tcmpus,color 
.    &  moies  conueniunc.  Delphinus  autem 
^  liominum  amaliuSjmaris  quiecum  Itacuni 

&  tranquillitatcm  otleiidit,iramq;  &:  com 
motioiiem  fluctuum  ibicmollitam  (ignati 
vt  docetPicrius  in  Dclphiiio  (uo  Hicro- 
glyph  i7.Id  videtur  cxptcirideapcrtius  in 
Hippolyto  Euripides  : 
Amorom  O' ^oiKiKo-^mpoi  Au(pi^Ahav 
^*"'     w.-j7ti  7(0  Tmi. a  , 

UoTkTcu  S'' irri  yeuitV  ,ivit^ti7oV 

©'  aK[j.'Jt*v  iyri  ttovtov  .  hoc  cft ; 

lUepennis  oriiatus  'oartjs  vndiq;  vtlitant 

Alis  -jelocijftmis  ; 

Volat  namq',fuper  t.'rram,  fonorumqt, 

J.t  falfum  fuper  mare  . 

PLAClDl^Slq;  tu.tur]  Grajcu    habct  , 
fxeihi^of  e'fii>.placidus  cfl  . 

Nec^ficnlxi]  faccsardenrcs.Propcr.  lib. 
1  elcg.^o- 

§luorum  alijf.tculaf,alij  retinere  fagittat. 
TrJOi  i  ur  auccni  fax  CUj>idiiii,q'.iod  cor- 
da  mortaliiiiTi  adurar,  5c  animos  conliciat. 
Sec  qui.  :or>.u.iflcilit]  \  rcura,qiii  cor 
nucusapparctjtum  .  ouinmum  tcnlus  eft. 
Vcl  pouitur  a-JViiCS^^Kus,  parspio  coto, 


nta 
mat 


III. 


lax  Cupi 
dtnis  . 


folebant  enim  ex  cornu  8cri  arcus.  Virg. 

il.Aineid- 

Spicula  torquebat  Lycio  Cortynia  eornm . 

Tlores gerit]  rofam.To^V^of  ,  y^Te^p». 
/of  proniifcuc  pouiapud  Poccas  folcnnc 
cfl.Scd  hic  noncft  praitcrmicccndum  Icpi- 
dum  Aufonij  cpigramma  (quod  iam  ditj 
tribui  Virgilio  c^pcum,  iiicer  cius  appcii- 
diccscciam  nunc  Icgitur)  de  Rofa  : 
Vidi  Piftano  gaudere  rofaria  cultu, 

Exoriente  nouo  rofctda  Lueifero , 
Rara  pruinofis  canebat  gemmafrutetis  , 

Adprimos  radios  interttura  die^. 
Ambigeres  ,  raperetne  rofktHOC  aura  rst' 
borem  , 
An  daret,^flores  tingeret  orta  dtes  . 
Ros  vnusycolor  vnus,^  vnum  m.tne,duorH 
Sideris  O^floris  efl  domina  vna  Venus, 
Worfan  &*  vnus  odor,fed  celfi^^r  iUe^  aurat 

I):fflatur,fpiratproximus  ifte  magis . 
Communts  Faphtd.  Deafideris,  et  deaflorit 

Pricipit  vnius  muricis  e£e  habitum  . 
Ccith  Philofophiquidam  odorcm  rofa;3c 
colorem  a  Vcncris  flclla  proficifci  exifti- 
niarunt,quarc  poeta  Venercm.  fcmper  ore 
loqui  rofeo  dicic  Virgil.4.  Ecloga  : 

___  ttbi  lilia  plenis 
Zcceferunt  Nymphd  calathis  ,  tibi  eandi- 

da  Nais 
PaUetes  violoi,^  fummapapauera  carpes, 
N.trctffttm  ^florem  iungit  beni  olentis  a- 

nethi  . 
Folirianus  £leg.  de  violis  ; 
Pormo[&  0  viold,Venerts  munufcula  noftra. 
Dulce  quibus  tanti pignus  amoris  inefi. 
Hortos  tutels  Vcneris  alTignac  PIjucus  . 
Pliinusirem  lib.i^  c.4  Rurfusquod  rofa 
&:  rubet,&  pungicaffectusamatori)  lignu 
cflc  affirmat  Placiadcs,  vrpocequi  fiue  \e- 
rccmidia;  ruborc,  &  facirjorofi  crimiiiise- 
xulcciarione  eflc  iioii   poflit .    Vnde  fortc 
Claudius  Minosanfam  fumpfir  fui  carmi- 
nis,  quod  ociose  fufum  cruditorum  venia 
fretus  huic  emblemati  afnxic.Id  (ic  habct; 
Symbela  adulantum  cernis,  rofa,pifc!S,  /»- 
morum , 
Non  fan\vnius  fymbola  cert.x  mali 
Na  refa  verna  fuis  non  efifinc  fe):tibus,idt 

Pifcis  habet  ffinas  ii  tus  ^  ipfefuas  . 
Pulchra  rofa  efi,  veritm  tU.%  brcuifit  mar- 
cida:  pifcis 
Eft  ferus^rfje  aliqua  nec  cicur  arte  poteft, 
Vide  Picnura    Valciianum  Hicroglyph* 
libro  /j. 

l^ifcem 


neri  dita 


Rofa  en 
rub.t  C 
pungit . 


1 
J 


Emblemata  ^ 


44P. 


fifcem]  Dclphiiium.vt  iii  GixzoyS^iK- 
|>7v«fc  Kj  a.v9of-  E)e  delphino  alibi  • 

Scilicet  ft  terri.  iura  det,atq;  m^n]  Em 
blcmatise^tij/t/T/fNottflimum  ex  lo.  E- 
clogaeftillud  Virgilij  : 
Omnia  uincitamortetnos  ceiamus  amori. 
IHem  alibi: 

Omnia  vincit  amtr ,  qtttd  enim  non  vin- 
t  ceretipfe} 

Idem  in  Georgicis: 

Omne  adeo  genus  in  terris  hominumq;  fe- 
\  rarufftq;  &c. 

notiim  cftcarmen.Propertins; 
Htc  Deus  &  terras,(^  maria  alta  dotfiat . 
A  G  A  L  M  A   prjBfens  fignificat  omnia 
fubijci  impexio  Amoris.qui  rudus  eft,pro 
:,  ptcrea  quod  hic  affeclus  debet  efle  fim- 
plex  &apertus:ridec,qu6d  oble^ftarionem 
proE  fe  feraf.blandc  afpicic,vt  perfuadeat : 
iiullisarmis  inftruftus  eft.vt  cum  eo  con- 
grcdi  nonrcfotmides  .  Amoris  item  tauta 
eft  potentia,vtnouam  luturre  faciem,mo- 
les  priovibus  cx  corodiuerfosinducere  va 
Icat .  Q^uamobrcra  &Pl3co  d-Jiov  -ttav- 
7oV  evi)^fi>)tiiv  nuncupauit,  quod  nihil 
non  experiatur,  vt  quiomnia  alFctflet  ,  & 
audeac  .  Nam  qui /ikntio  priusad  repre- 
hcnfionem  vfq}ftudebar,iani  efficirurgar- 
rulus.   Socordem  niniisqj  dclidiiifiim  vi- 
deas  fatageie,  ac  ftudiofiiis  labori  (cfubij- 
cere  •  Et  quod  fine  fine  n-iircmur,parcum 
quoq;  &  iJ.iKpcKiyov,  id  eft  ,qui  minima 
qua:q;  plurimi  fadt,  videas,  fi  ni  amorem 
inciderit.perindeacigiieferrum  molliriac 
remitti,  vt  fiat  tradabilior  &  iucundior  . 
Sedquid  mirum  ?   Infpicienti  al  tius  pau- 
16, &  inintima  naturaj  fe  infinuanti  inno- 
tefcit  apertifrime,qnicquid  difcimus,quic 
quid  excogitamus,quicquid  omnino  per- 
tradamus  in  vita.examoris  fcntibus  pro- 
fluere.quibuslatius  manantibus  vberrime 
rigati  artes  percipimus  aut  inuenimus  : 
<^od,nift  iiiucftigationis  obleclamentum 


inhaireretaffixuftt,  fierinunqnam  poiTcc . 
Iiiueniendi  quippedcfiderium  fomeseft  ac 
incitabulum  ingeniorum  .  ProinJe  qui  ai- 
tium  magiftrumdixere  amorem,nihil  om  _Arti:iVi 
nino  a  vcriratis  rationc  videnturaberraffc.  m^gi^-r 
Plurade  Amoris  poteftate   lege  apudA-  amor , 
thcn^um  ij.cap.y.&PIaton.in  Conuiuio. 
Apud  Euripidem  Hippolyto  nutrix  Pha- 
drara  hcram  alloquitur  ,  eique  amorem 
faadccin  quo  fi  quid  fic  vicij,culpam  om 
ncmin  Venerem  conferc> 
fauTa  S''  av  a.i^ip  ■  ift  «T*  g*f   QttKAoyla 

KhvJ^COVt  KvTpti  '  'TTcivTa,  S^i    iK    7a,lJ7ilS 
iZV  ' 

Viuit  per  &thera:eflque  in  marino  Aflu 

Venus:  omnia  ver>  ex  ea  natci  funt . 

Lucretius  initio  libri  i. 

Alma  VenusMminum^Biuumqtte iterna, 
z.'olupt.is , 

Idem  eodem  ; 

^hiji  m.rre  nauigerum ,  qu£  \terr(ti  frugife- 

renteis 
Concelebr.ts  . 
Ecdeinde: 
■  tibi  fuauis  didala  teUus 

Submittit fioresttibi  rident  dquoraponti .  \ 
Ouidius  : 

Tu  fupereSfipfumq^  Ioucm,tu  numina  poti. 
Vt£ia  domas  ,  ipfum^ue  regit  qui  aumina 

terr&  , 
Tartara  quid  ceffant? 
Qua  racione  tradiditPaufanias  in  Corin- 
thiacis>apud  Sicyonios  extare  nobilem  Ve  Veneris 
neris  ftatuam  exeboic,qu^  capitegeftct  c^  slatii..  . 
liorbes;aIteramanu  teneac  papauerum  C2- 
pira;  alteta  ver6  malum;  quo  fignificare- 
tur  quanta  Veneris  in  animantia  omnia.iii 
queipfos  Deos  viseffet.  Egregie  etia  poft 
fexcentos  poeras  ds  potcftate  amorisca- 
nitPetrus  Crinitus  lib. i  poemar.  Vide  e- 
tiam  Coel-Rhodig-lib.i9-cap. i5  uobis  €- 
nim  omniaag^rere  non  vacat . 


ff        Vis 


4^d 


Andreae  Alciati 


IL 


Vis  amoris  * 

EMBLEMA      CVHI. 


kLIGE  RV M  fulmen  fregit  T>em  aliger  ,  igne 
"    I>um  demonJiYAt  vti  eli  fortior  ignis  Amor  . 

COMMENTARII. 


FV  L  M  E  N  louis  (qiiocihicelcgaiKir- 
fimc  trifiilenm  vtrinqi  &  alariim  ci- 
primi  curauit  Pjgnoriits)  manibus  apprc- 
hcnfum  Ciipido  nuciris,  arpharccrarus  & 
alatusfraiigicac  dilnpat . 

P  s  N  E   ad  vcrbum  exprcflit  Aiciatus 
diOicKoii,  auod  habrrur  lib.  4.AnthoIog. 

fetVVCV  , 

«r«/t;'uf  «>'  KfH^Tov  Ty s  Tivpii  ic]v  tpaf. 
Alatus  alatum  intuitns  pcrfringit  fulmc  ; 

ORcndcns,  quod  fortior  iguis  fulminc 
fic  Amor . 
JlUieriiUtHm fiilmcnferfrtgit,0*hoe  *Ji\ 


lulmint  quod  r/ipido  elf  fortier  ignis 
Amor . 
liliusGyrald.HiO  Dcouim  Syntagmate 
ii.rcpctitcx  PlinicfutlfeincuriaOdaui? 
Cupidmcm  fulmcn  tenercra,cuius  audor 
«cfcicbatur.  Idaffirmabicur  Alcibiadcm 
fuiilc  Pnncipem  forma  in  astatc,  in  cuius 
clypcoita  cratpitlus .  Qj,iod  idem  dicic 
Sarvrus  Hiftoricus  intcr  ca.qux  de  Alci- 
biadccomm«norat:CIypeo.inquit,Ytcba- 
turauroatq;  cborc  confc<fto,  in  quo  crat 
infignis  Cupido  .  x.tDfiti/yoV  rryK'jh9iJ.ivif» 
idth.-fulmen  incuruans  fc*  fledcns  . 

ALIGIRVMfulme]  Epithcti mctapho-       III. 
ra .  Fulmco  cum  ceio  Amoris  comparat :   Tulmtn 

(ti       Ali^erik 


Embleraata_j. 


45-1 


fedflcfulmen  telaniTocatur  Graecis,  tc  a- 
pud  Sophoc\cm:iy)(.a,7ei7K}i'^v  /Si\o(  Trd, 
Tip  Ktpa,vvoj:  Sc  HcrodotamtjSiKofivts-- 
jMj4e0t«V.  Fulmcoaligcriimdiciriirpro- 
ptcr  cclcrirarcm,  idccqtic  pitf^orcsfulmini 
tribuuHtalas^quod  a  louc  immitci  crcdc- 
ictur.  V/ide  Virgilius : 

Ocyer  (^  fentit,  (^fulmini^  ecyer  alis  . 

Deus  aliger]  o  TTfitj^aV.alasgercsCupi" 
Jo.Graicisetiafn  «'/>«?  TTipoHs.  Virgil.  i. 
AEUciJ. 

Utq;  hu  aligerum  diSiu  affatt4r  Amorem . 
Ttibuuuturautcm  CupidiiiiaIx,quod  ni- 
hil  amainibus  Icuius  aut  mutabilius  fir.vt 
TuItSeruius  iii  Virgil.Sic&  Ouidiusallo- 
qu.ns  Amorcm ; 

r«  leuis  es,  multoq-^  tuit  ventofior  alis  . 

Irnis  Amor]   Mcrico  amor  iguis  dici- 
lur,quod  nou  (ccus  atq;  ignis  amantes  v- 
lat .   Itaq ;  Vi rgilius  palTim  amorcm  ignis 
nominc  nuncupant.  Sic  ^.Georg. 
Omne  adeo  gtnus  in  territ  hcminum^\fe- 

rarumque  , 
tnfuriof  ignemj^;  ruunt . 
Idcm  Asiicid. 

.  —  g^  c*c»  carpitur  igni' 
liiEcIog.porro: 
At  mihifefe  offert  vltro  meus  ignis  Amyrs' 

tas . 
Ouid.epiftola  Paridis  Helena:: 

quis  enim  celauent  ignem  , 

Lumine  qui  femper proditur  ipfe  fuo  i 
Et  vulijatuin  illud  : 

tlefcid  quid  fit  f,mor,  nec  amo,nec  amfr , 
nec  amaui . 

Hoc fcio,gsquis amatyVritur  ignegraui. 
Scriplit  &  pcrclcgaiis  fanc  tccraftichon 
loau.Sccundus  in  Cupidiuem,  cauiiuo  in- 
fculprum,  cadcm  fcrinc  caulTa  : 
Jlammiuemo  Venerisquifquts  futt  lUe  ca- 
mino 

§lui  fculpfit puerum,credite..doclus  erat, 
Sctltcet  AternApenes  hunc  cuslodt  a  fia,mi.\ 

rerffUemfopitus  rjg-7  quent  ejfefocus 
Etquo.iiam  m  epigrammata  incidunus , 
placcc  aliuH  quoquc  fubuuigerc,  quod  ab 
h'jc  lo;oncutiqu3m  cft  alic^um  : 
Me  niue  cindenti  pettjtmod  lulia.  Rebar 

Igne  carere  niui,nix  tamen  ignis  erat . 
fl^td niue  frigidiui?  nojirum  tamenzrcre 
pecliis 

Kix  pcf-iit  manibustlulia^miffa  tuis  . 
fluis  locus  infidijs  dabitur  mihitutus  a- 
merts , 


Irigore  eenereta  filatet  ignis  aqua  ? 
Iulia,folapotes  noftras  extiuguereflamas  , 

Non  nii4e,tton  glacteifed potes  tgne  pari. 

T  A  N  T  A  viseftamoris.vciploAiimi- 
Dcconcuacior  fit,&Tiolcntior.quippc  aui 
ncc  ipfi  loui  cedat,  qucmmultotics  arru 
petijfTc  Pocta:  rcfcruut :  quofignificatur , 
aiaore  ftrcnuo  nihil  vchemcjitius  «flc  neq  ; 
iiifuperabilius.Itaq;  Grarcis  tfoit  <9Avlii- 
(jLATcip  dicitur.  Dc  quoillud  crtdilbchoa 
pcr pfofopoporiam  : 

J^erfringunt.penetrant,  vrunt  mtA  ^icttla, 
fulmen: 

Scilicet  hinc  nomtn  eji  mihi  TAvJ^' 
IxttTc^p  . 
Hanc  fjuoq;  rcntcntiam  ciprcflitipra  Vc^ 
HHS  apud  Virgilium,  dum  aic  : 
Nate  patris  fummi  ,  g,  tela  Typhoea  t^nit. 
Quidam  cxrtaur  Euripidis  vcrfus  apui 
ScobaiHm,  quibus  Amorcro  Deum  omnru 
potciitifTiaium  facit.hi  funt : 

gpvUTA    C^tf  fy.n  ^iOV    KplvH  fJLiyAY, 

Kj  Tcov  oiT^yTav  <Pcuy.<ivav  OTepTATart 
w  (TKOjif  irtv  ,  n  KAKcif  tt-reicof  liip, 
iK  oi^i  Tov  t/.iyt^0T/  etYvpiiiFOii  ^ise  , 
Aiiacrcon  ; 

i  (Te  yC  CpoT4i  J^Afia.^H  . 

Menandcr." 
AifTTOlv'  ipCOTOf  iS^iv  19-)^Sh  Tkiof 

OJtT'  dL'JTOf  0  KfATCoV  iv  SpAVri  ^iMlt 

ZiCf  ,  ci\\'  iKHva  Tti.vr   AvctyKa.(t^Hi 

•7{oih\  . 

Nil  eft  amore,nil,  hera,eft  potentiut , 

NonvelDeorum  recioripfe  luptter  : 

Sed  it  quoq-^  illi  gerere  morem  cogttur  . 

In  Troadibus  Euripidis    Hclena  fadum 

fuum  crcufans  apud  Mcnclaum  rr.aritum, 

confeit  omn«m  culpam  lu  Vcncrc,  a  qu» 

coadla  fit.his  vcrbis  : 

Ttiv  ^iOV  KtKct^i,  Kj  AlOf  Kpd^av  yivt, 
eV  Tav y.iv  OKKcov  S'cu//.6vuv  iyn  KpATo('\ 
KCiviif  Si  SiK7f  i\i  .  id  Vit : 

Deam  obiurga  ,  ^fias  louepotentior  • 
^i  alijs  Dijs  tmperat , 
HuiHs quidem  ( Vcncris  ncm  peji /fr««/  eft. 
Scncca  in  Hippolyto: 
Hic  volucer  omni  regnat   ia  tcrrapotens  . 
Ipfumq-jfiammis  torret  indjm.tis  lottem  . 
Gradiuus  ilfas  belltger  fenfit  faccs  j 
Opifex  trifttlci  fulmtnts  ferfit  Dcus  , 
Zt  qui  furentes  femper  J£.th>;Ais  iugis 
Verfat  caminos,!gne  tam  Paruo  calct . 
Ipfumq;  l^heebum,  tela  eiui  neruo  re^tt , 
F  f     1  r/i/r 


I  V 

Jmor  f- 1 
mirefiiie 
rtof  . 


tiium  dt- 
mittr . 


15^2, 


Andres  Alciati 


Tipf.f-tgiita  ce/thr  mijfn  fuer  : 
VvL.t  ttq;  caelo/>dr:ter  C^  tcrris  grauis  . 
tt  Jii  OclauU  ; 

^Jl^im  fibmouere  fulminis  dominus  negt, 
Cu/\  fyraniium,fdua  qut  f  eitti  dt  fretz  , 
Diti.q;  reg>ia,detrah.t fnf<eros  folo  . 
Iii  cuindcni  qiiocjue  fei)Cciuiam  de  fe  ipfo 
^  Ciipido  : 
Sol  calet  ig>:e  meo  ,fi.igrnt  Neptunus   in 

iijd:s  ,   . 
Venfii  didi  AlcidA,Batchum  feruire  ceegi, 
G^eimuis  liher  ?•-.••/ . 
Oiiidiiisiii  Epiilola  rha;,,]iac: 
Quidquid  amor iujft,  non  efi  contemnere 
t:it:im  : 
Regnat,  &  in  dominos  iui  hctille  Veos. 
Hiic  tacic  illiid  Clcn-.cnt  s  e  o  cpcoixciT.  s- 
pUTctyxp  7iV  d.0pcv  /j.iKJroy.<Xi   jSpuoVTpi' 
y.tTpcuf   TTcWa.u^^iu.o/f  eiciJ'HV  .  6  «Te  ^^ 
^iuv  cTvvifcr?»?  >  0  ii  fC,  0poTbi  J^A/ji.a.^H  : 
Amorem  cclebrodclicatum  fiorentikusple 
7}um  coro?7is:quippe  qui  in  Dcos  impertum 
ohtineat,atq\  homincs domet.  Hiic  Ipe(5tat 
jlliid  Ouidi)  ^.MetaHiorph. 

, ,-cidft hunc  Eric^na  'vagantem , 

(Ditem  int.lligit) 

Mofitefuo  rcfidens ,  natum^  amplexa  vo- 

lucrem  : 
Arma,  manusq\  me&,mea  [nate)  potentia, 

dixit , 
llla  quibus  fuperas  omnes,cifpe  telaCupido, 
Inq;  Deipectus  celeres  moltrefagittas  : 
Cui  tnpltas  cejfttfoifttna  nouijfima  regni  , 
Tu  fuperos,:pfiimq-^  louem,tu  numin.tponti 
Vida  domas,tpfnmq;  regis  ^ nutnina  terr&\ 
Tartara  quid  cejjant? 
Huc  ouoque  qiiadrat  Augcriani  odofti- 
chon,lane  lcpidum  : 
Augeria-  Omnc  olim  coclum  ('utfertuf)  ctxlum  om^ 
in  lepidii  nerueb.it, 

c.irmen  •        Interfefuperi  dum  fera  bella  gerunt  . 
Jortts  erat  Bromiui  thyrfo  ,  Mars  enfe  ,  tri- 
detittj 
NtptUKUS ,fort!S  fulmine  de.xtra  louis  . 
At  cum  t  ifus  Amor futt in  fulger.tibm  ar- 
mu  , 
Nccno?i  accenfa  lapadefttlchra  Ven/ti: 
J>riu:ttur  thyrfo  Bromit^^,Mars  e7:fc,tridete 

Neftunusfortis fulmine  dextra  louis'. 
Talem  qiioqj  poteftatem  ipfi  actiibui:  Phi 
lippus  quidam  PoetaCrajcus  ,  vc  fcilicsc 
Oivnes  rclKiuos  Deosfuis  armis  &  nifigni- 
busfpoliaric  viuis  Amor.  ied  niirum  fuit 
OiiUiJj  ingcniumincoaffcftii  wptwneii- 


do.eiufqi  viampIiSciuJarncenim  z.Am» 
irum,eleg  i, 

In  m.ir;ibti-q.  Ibuem ,  Qi*  cutn  louefulmeH' 
habebam  , 
§^pd  bene  pro  ccelo  mhtereiipfc  fuo  . 
Cla/ifit  amica  fores:  ego  cum  Joucfulme» 
omifi  , 
"Excidit  ingtnio  lupiter  ipfemeo  . 
Itipiter  ignofcOs-.nilme  tua  tela  iuuahu?it'. 
Claufa  tuo  maitn  ianua  fulmc?i  habet, 
Et  in  fecui/do  eiufdem  operis  >  ele^-J-  vbi 
conqueriturde  amafia.qu^  fe  alteri  cora- 
iTiunicarar,quamqj  ideo  vcrbcribusca^tic- 
reconrtitucrat ; 

Vt  faciem  zidi.fortes  cecidere  lacerti  : 
Defenfa  efl  armu  nof-ra  pueUafms . 
^ui  mod->fAutn  era,fupplex  vltroq^  rogaut, 

Ofcula  ne  ?iobts  deteriora  daret . 
Rifit:&  ex  animo  dedit  ofciila,qt4alia pofm 
fe?it 
J.xcutere  irato  tela  trifulca  loui . 
Quod  vcro  ignis  forcillinuis  (Itamor  tc-  Cur  i^ 
ftarurXenophon.qui  aitamorcm  iplo  igui  am»r  ,\ 
torrentiorem  ,  &  feruidiorem  :  nam  ignis 
tangetem  ipiLim  vrit,&  vicina  depafcitur; 
amoris  igniscciam  iii  proctil   incuei)tes,& 
longo    terrarum  tra^flu  dilTIros  ardentcs 
fuos  radios  vibrat..  Eodeni  fpedat&  illutl 
Ouidianum  cx  cpiftola  Phxdrae  ad  Hip- 
polytum  : 

Venit  amor  grauias ,  qu)  feriiu  :  vrimur 
inttts  , 
Vri?nuriZ^  c&cic  pcclora  ■vulntu  habent. 
Deinde  : 

At  bene  fuccefftt  diro  q/tod  adttrimur  igne. 
Etpoft: 

Me  tacitum  C6?ifci(is  vrit  amor . 
Eodem  refpexit  Baptifla  Mantuanus,  clc- 
gaiis  poeca,dum  cecinit : 
Ignipotens  ideo,quta  vult  ardere  meduUas, 
Ec  Campan. 

Flammeus  acce?ifis  ignibus  ardct  amor  . 
Hxc  de  ignc  &  ardorc.qucm  ad  amorisaf^  Afnorl 
fedtum  traduccre  poecis  folemnc  cft.Nos  fgy  ^^^ 
argumcnci  fcntentiam  poflfumusno.iincon  ^gYat^ 
cinne  traducere  ad  foEderailIa,qu?  pcrcu- 
tifolent  inter  principes  viros  ,  &  familias 
iiobiles  interfe  diiridcnres,fed  cadeni  quae 
paclisconuencis,  conniibiorum  illecebra, 
dataque  fidecoeunc  .acdcponunt  hoftifes 
animos.  In  eo  visainoris  elucefcic,vt  qua: 
Martis  impetum  oranem  contundat  opta- 
ti  aduencu  Cupidmis.  Argumentum.Icrridi 
httius  diftichiaudmi  aliquaiido  ttafii  adil- 

iud     ' 


EmblemataJ. 


4^3 


lud  ErHraf,qHoIoCOveritateni  rege.vino  , 
fosmiiia  pocentiorem  argiiit ;  de  qiio  id  lc- 
gimus  diS^nhov: 

Rex.mulier jvinii,  prA  cuBti  fortiter  vrget, 
Sed  inter  omnes  Veritns  viclrix  manet. 
Item  aj  euni  modum  : 
Magna  meri  vn  efl,fortu  rix,f<xmiux  for- 

tu: 
tortia  qu£  cumfint  j  Verum  tamen  omniit 

vincit, 
Poteftidipfum  non  ioconcinnc  intelligidc 
Hmorc  virtucisjde  quopaulo  poft-   Sic  c- 


tiam  allegorlce  dc  TanAo  Chriflianorum 
in  Dcum  flagrance  amorc,  qui  quoscunq; 
alios  turpes&  deprauatos  araores  ,  pura 
mundi  obletflamenca  &  carnis  il lecebras  c- 
grcgie  dillipat.  Poterit  dcniqj  fiilmen  hoc 
a  Cupidine  conculllim  traduci  ad  id,quod 
dici  io\zt,Amore plui  tjuam  vi  ejfici,  quod 
inquadam  Epifl.expreffic  D.Hieroymus; 
Ingeniaquidem,inqnit,liberaliter  educata 
facilms  verecundia  quam  metus  fuperat. 
5ed  hazc  iudicaHe  fufficiac . 


Air.ov 
uir.tii 


Amor 

plut   po- 
tefl  qnd' 
uis . 


In  ftudiofum  captum  amoro 

E  M  B    L  E  M  A       C  I  X. 


^  M  M  E  R  S  V  S  fiudijs  ,  dicundo  &  i^^^  fcrittt^  , 

■*■      Et  m.iximtt^s  hbeliio  . 

HeluiiirAn  amat ,  e^uaraum  nec  Jhracitfs  vmqUMm 

Princeps  fororis  pellicem  . 
Pallada  cur  alio  fupcralli  iudtce  Cypri  ? 

Nurn  fat  fib  ida  €fi  vtmerc^  f 

rf    3  CCM- 


45*4  Andre^  Alciati 

COMMENTARir. 


II. 

Prototy- 
pM    TLm- 


SEd  tr  virgraiiis>  habitu  dojT^orali  , 
ciu  aftaiit  hiiK  Pallas  armata.illinc  Vc 
nus  nuda  cum  fuo  Ciipidiiiej  iljc  vcro  a 
Pailadc  aiierhjs,  (e  ad  Venerem  tanquam 
amplexurus  veuic.  Primus  quifq;  vcrfns 
eft  Heroicus:  recunius  quisq;  e't  fambi- 
CHS  Arch:lociii.;sdiiueter  ,  quatuor  lam- 
bis  conftaus.receptis  taroeu  fbondatis  in  lo 
cisniipuibus. 

E.Ai  3  L  £  M  A  hoc  iu  Hicronymum 
Padtunum  fciip:um,videtur  fumphilc  Al 
ciacusexGfxcoPauliiilcntiaiij.quodilc 
habec  : 

0  'TlplV  a.lAAh9(iKrotTlV  ivi  P/)£7/  «J^l/V  i\i 

ot^popop»^  TTct^itH  9iTy.ov  airHya.uiVOi' 

yjiof^opoii  ^ihhcxTtv  eiv{iJ.^d(.Toi  o  'zsrph 

ipajav 

<vj-)^va.  701  KKivcd  Kvrpi  ixiTetfTroKtof, 

J^i^o  ixi  Kdy  Xethoas-eL.VO^nv  oTt  TTcthhA- 

S^tt  vik3.{ 

VVV  J-hiOV  ,  jj  T3  'TrdpOf  lJLtih6)  i<p'  i^^TSri" 

fiS^ojv . 
Senexeft.quiconqueritur  fe,cum  iuuenis 
cfletjteloamoris  inuiolabilem  fuifTe:  a:tate 
autem  proaedum  araorisiugocogi.  Epi- 
grawma  fere  ica  Laruie  fonat : 
Acer  erdyvt  primts  hiuiSla  mete  fub  annt: 

Oeflrifer/t  ipreui  dulcia  iura.  De^  : 
Idijftlibui  nec  eram  dirts  uiolandut  amorit^ 
^iui  tux  nttnc  cantts  fub  iuga  vado  Ve~ 
nus  . 
Sufcipg  ouaas  ttetrica  viHa  tibi  Pallade 
cejftt 
§iuam prius  He^eridum muneremaior 
honos  . 
Qui  priusduris  in  prxcordijsiucundam 
in  pubertatc 
Oeftriferal  Paphix  legem  rccufaui  i 
Merabriuotis  telisimperuius  quipritisc-- 
ram,ani0ribus 
Ccllum  tibi  inclino,  6  Venus  [egol  Cc- 
micanus. 
Sufcipe  mc  Ia:cabund3,f3picntcm  quia  Pal. 
lada  vincis 
Nunc  magis,  quamoIim.pOmoexHc- 
{pcridum  . 
*^tl prius  in  duris  florenti  Atate  medullis, 
N:illa  mtht  oetiriferA  cura  foret  PaphtA: 
J^HUtis.amorpotuittwfiros  abducsre  scfus: 
./ItF-cniis  yheu  ,  canas  nunc.tibi  fubdo^ 
eomfA'. 


Me  iam  admitte  :  magis  doBatn  tu  PaSa- 
da  vinces  , 

f^dquondam  pomo  viceris  Heiperidit, 
Vide  uuui  huc  referre  po/fis  uiicium  OJes 
vndecima;  Epodi  Horatiani  : 
PecH,  nihil  me,ftrut  nnteayitiunt 

Scribere  verficulos  amore  perculfum  grx 
tii ,  &>€. 
Alio  fcnfu  ab  Ouidio  diiflum  rrcraini  elc- 
f;iatercij  Amotam  ,  auaTibullimortem 
deflec  : 
Ecce puer  Ve?7crisfe>'t  e:terfam(jjpharetra. 

Etfra&os  arcus,  s^  fine  lucefacem  . 
Amorem  etiam  fais  dei^itutum  armis  dc- 
fcripfic  Uiicioeiiudemoperisamatorij  his 
vetbis  : 

g^/j  tibi,f&uepuer,  dedit  hoc  incarmine 
iuris  ? 

Pieridum  vates,no?i  tua  turbafumus . 
^htid  ,  fi  prAripiat flauA  Venus  arma  Mi- 
neruA  ? 

Ventilet accenfasflaua  Minerua  fac es\ 
Ad  hunc  locum  placct  adgrcgare  lenes  ac 
fuaues  Tibul'i  nnroeros,  eleg.i.. 
Jnterea  dii  fc.ta  finunt ,iungamu4  ameres  : 

lam  veniet  tenebrts nox  adoperta  caput. 
lamfubrepet  iners  Atas,nec  amare  decebitt 

Dicere  nec  cano  blanditioi  capite  . 

JMMERSVS  iiudijs]  cotus  in  ftudijs  oc      II  L 
cupatus.Translatio  ab  aquis . 

Dicttndo  &  iure  peritui]  lurifperitus,, 
pctitus  iuridicundo. 

Et  maximus  libellio  ]  Libellio  diccba-  j.r  n- 
tur  vetecibus,quem  nos  tabellionem  voca 
mus.Gixce>'/56t//jactTet/f  dicicuf.Sed  hoc 
loco  qucndaminfignitet  litteratum,&  cu, 
qui  libris  pene  immortuus  fuerit,  intelligi 
ledc  iudicat  P^gnorius  . 

Helianiram  amat]  Alij  lcguntHe/;W<?- 
ram  adamat ,  quod  non  difplicct,cum  id 
nomenpuellae  (ipiusin  Gia:cis  epigram- 
matisrepetitnminucniatur,  nulla  tamen 
hiftoriavel  fabula  prjeuia .. 

^^uantamnecThracitisvnquam.']  HaC 
parium  collatioieturpem  araorcra  {igni- 
ficar,  qualis  fuit  in  TeieoThracix  Regc ,  TereU4  . 
qui  PhilomeJaE  iuuencuIx.Pregnes  vxoris 
forori.ftuprum  intulir.labulam  rcpete  ex 
Ouid.6.Metaniorph.&  fupra  exEmblem. 
yoStoCKhamerusaibitratur  hicperThra 
c  um  principem  iirclligi  rouem.quinatus 
£uit  &.  reguauic  in  infula  Cieta  ,  qux  la 

TJuacia 


EmhlemztiS. 


Thraciaeft,  vtCiccro  lib.j.  de  nat.Deor. 
Pcllicem  aucemfacicSemelenitclc  quaali- 
bi.  Scdcerc^xnihthxc  opinienou  icaarri- 
der.ficuc  prior  . 

Soreru ptUicem)  iucelligit  PhiJomclam 
Procnes  (brorem>qu£  fic  apud  euudem 
Ouidium  : 

PfUfx  tgo  fttHnfororU . 
Dicicur  aucera  pellex  a  pelleudlo,  quiaCOH 
cubitia  pcllic  e  led^o  propiiam  vxorem  . 
Seddehoc  vocabulo  pluradiximusEm- 
bJcm.  49. 

fallada  curalio  ^c.]  6  Ve)ms,cur  ice- 
fum  fuperafti  Palladero  ?  nuro  fateracre- 
inei  in  monce  Ida  te  vidlricenj  fuillc?Ha;C 
apoftrophe  gratiam  addit  ,eaq;  cacitefi- 
guificacquam  finc  ad  Ubidinera  propenfi, 
qui  abca  iii  printisdebetet  cfledlieniinmi. 

Cypri.]  Cypris,  vel  Cypria,  Venerisco- 
gnome.a  Cypro  infula,luxuidcditillima. 
lurtin.jib  iS.D.AuguftiuCiuic  lib.  4.  c. 
lo.ahjquc  plurcs,  &r  n»s  fupraEmblem. 
77  Dicitur  auteni  Cypris,  «tT&  Ta  x.wW  , 
quod  eft  parerefeu  producere,  quia  Dea 
fic  fcECundicatisHorat.lib.  i.Carm. 
Sic  te  diua  potens  Cypri  . 

Numfatfniflda^c.]  Aliudic  ad  iudi- 
cium  Paiidis  fubinonce  Idacirca  Troiam 
cditi/finfo,vbi  Paiisiiiccr  lunonem,  Palla- 
dem  &  Veucrem  de  pulchritudine  coutcn- 
dentes,pro  Venere  fei)teutiam  rulicciq;  au 
reum  pomum  adiudicauit,  in  quo  fcriptii 
ttztyPtilchrum  pemum,  pulchrum  donum, 
pulchrior  accipiat.  Vucle  Paiisin  epiftola 
ad  He'cnam  : 

Cum  Venti4  ,  etluno,  Falloiq-y  in  tnonti- 
bm  IJa 

Corpo.  a  tudirio  ftippofuere  meo  . 
Sed  quia  taDuia  iippis  &c  toiiforibns  nota 
ertjhuc  uo  1  appo.um.Si  tamen  pIenifTin,e 
&  feftnie  deftiiptam  illam  cupis  ,  confulc 
Direten  'hryguim  de  bello  Troiano  per 
totum  ItJcunduniiSc  Lucianum  111  ludn-io 
Paridis.Scc  Huc  referofiftiuumepit^tam- 
ma.quoj  iiabeiur  lib.^.Aucholog  «j  dppo- 

eT/TJI.Trf    dS^iO-TT aTH  . 

TIclKKa;  t*-.'  i^U^icHitV  ivottKov  iawiv 
KvTpi,SiKHi  <iTV(  ii  KpiiTtV  ipyofJ.iSct; 

«/'  ATTa.Kov yiKa.7a.7et.  t/  ^o/  7dLKQi  a.v- 
Tiov  aipc-tv  ; 
^iyvfJt-Viii  viKa,  3r&'f  0Ta.v  trrKa.  Ka.^c<)  ; 
Idcgo  in  rratuni  pliilojogorum  fic  Ko- 
jnatis  ciuuatidouaui.- 


4rr 


Fulchram  cum  PalUf  Venerem  ■vidtfjet  in 
arrnw. 

ilune  in  iudicium  vti  veniamuiTait . 
MoUiterhnc  ridens.fcHtit cur  arripu  in  m«i 

Huda  tn  te  vici,quid  facid  armaferesT 
Ad  vcrbum  fic  (onac: 
Pallas  Cythcteiam  armatam  vidcnsdixit: 

Cypri.vis  vt  in  iudicium  veniamus? 
Illa  vcro  mollicer  rifit .'  Quid  clypcum 
aducrfumme  funiis? 

Si  nuda  vinco  ,  quomodo  cura  arma 
capio  l 

E  X  Guicciardino  Iralo  ,  fcripcorc  hi 
ftorixdiligcnti  ac  erudito,dtdi£i,£pigrjm 
mahoc  AIc:ati  fpeciacim  fcnpcum  fuille  iu 
Hierouymum  Paduanum,  doif^um  quide 
hominem  ,  f«d  qui  amacoiia  ctiam  cradla- 
rec  .  Quod  Sc  generacim  tiaduci  coeft  iii 
quoldam  doftrina:  gloria  cclebies ,  qui  a- 
morc  turpi  excajcati  videie  non  polliinc  , 
quantum  vnx  Cax  Sc  fama:decrahanc.Pu- 
dcc  Ciuc  leferre  miram  amaatiun»  amen- 
ciamqua:  no  modo  occupac  rude  vulgus, 
vbi  confuccudine  in  naturam  verfa  furor 
omnis  cxcufabili?;{edetiam  doifbos  homi- 
nesquamplurimos,  fui  nominis  oblitos, 
«|ui  hac  perculfinon  Icuiterinfania,  difci- 
plinarum  Jiberaliumfquibusiijgcnium  pcr 
iicitur,  boniq;  mores  inferuntur)  cultum 
natiuum  turpiflima  Veneris  labc  infama- 
runcTalesfuerunc  apud  Grascos  Callima 
chus,SophocIes,Philetas,quos  fecuci  pro- 
ximc  Cacullus.qui  Le(l)iam:TibulIus,qui 
D.li3m:Propertius,qui  CjiirhiamrNalo, 
qui  Coriuiiam,  vcrfHum  mira  luxuria  ce- 
lebraruiic:acq;  vndemorum  iiifamiamm» 
rcbaiuur,  cloqueini^  gloriam  funcconfe- 
cuci .  Tolerabi  ior  imet  hos  Sappho.nani 
^tasfexus.aiiimi  lc.iira-.  puellam  excufanc. 
Sed  ]  ud  Anacreofiti  ficias?  Q^iid  Alceo? 
quorj.n»  vtcrq^  nonmodo  poeca  Difig  lis  , 
fed  vir  fonis,  &  rcbusgedis  iii  (ua  repub. 
ci.Tius  f.it.  Quanquam  qiiid  Poetas,  qui- 
bus  nefcio  vndccft  maior  licoin.i  -|ara,& 
nonpotius  vita:  duccsargua  PhilofypliosJ 
PlatoPhilofophorum  pmiceps.imo  Dcus, 
(vtaiunt)  de  amonbus  fuis  ctiju-i  turpi- 
bus  (quanquam  ^ero  Philolopho  luillali- 
bido  iion  caipis&  inconccla  firj  multali- 
ccntius  fcripfii,quam  quibus  Platonicum 
Domen  prasiigcndumeflct.^cripfit  tamen, 
&.  ftripra  extaiir.ncquc  tam  celcbris  fam.-e 
noMm  Dcq;  ludicium  poftcriiatis  erubiiir, 
curamhaucinecumq;  cmncm  viDcenteim' 
F  f    4  petu 


IV. 

Origo  Em 
t/lematist 


^ltfiinti-r 

doHcs    ,;- 
mori  ope 
ram  dcde 
runt . 


4^6 


Andres  Alciati 


nus  Ny- 
phus  Phi' 
hf^phHS . 


pctu  pairioiiis  animiim  vri^cntis,  ftyliquc 
diilcedinc  cabniumcxciraiuis:  qiixvcl  iii 
ti. rpi  pudciiJaq;  materia  tancaiilieft  ,  vt 
('j.ucc  ranii  vin  dixcrim)  Epicurcis  in  rc- 
bus  magis  quam  in  Platonicis  Platonici  in- 
_i;cni)  ccrnns  raJios.  Ccrcamcu  cmfmodi 
mrcr  Palladcm  &  Vcncrcmcciam  nunc  du 
rar.quoiicj;  ctcbro  accidac,  plcri(c];  criam 
viris  bonis  (qui  co  forcallc  non  tam  iuuiti 
lixiCiit)  vidccur  Ule  ludus.Q^o  loco  rcfcr 
r^  piaccc  qcix  Pauhis  louiuSjXtatis  noftrx 
hiiioncis  cxccllcniiilimus ,  dc  Auguftino 
N ypho  Philofophi?  profcirore  rctulit-Su- 
fccptiscnim  libens&  vxorc  fcncfccnte  (c- 
ptuagcnaiius  {ciicx,puclja:  cicra  Iibidincm 
iiiipocciici  amorc  corrcptus  cft  vfquc  ad 
ip.fitniam,  ita  vt  plcriq;  Philofophuro  fciic 
acq;  uoJagiicum  ad  tibi?  modulos  falcaii- 
tcm  milcrabili  pudorc  confpcxcrinc:  vnde 
illi  maturacum  \icx  cxicum  conrtat .  Mc- 
lius  quidcm  Panxcius  ,  qui  adolcfccntulo 
qu^rciui,an  fapiciis  amaturus  cirec?Dc  fa- 
picuce,inquic,vidcbimus.-mihi  &  tibi,qui  a 
fapientc  longc  abfamus,  non  cft  commit- 
tciidum  vt  aliquattdo  iucidamus  in  rem  ta 
commotam  &  impotcntcm.alteri  emanci- 
pacam,  &:  vilcm  fibi .  Marcus  eciam  Tul- 
jius  morcua  coniugc.ab  amicis  vocatus  ad 
fccundasnuptias.Vix  pollcm  cgo,  inquit, 
codcm  modo  vxori  &  fapicnti^*  ftudio  da- 
rcopcram.Qjio  rcfcramillud  Chry/Ippi: 
Cum  cnim  dixillcc  quidam  fapictem  amo 
rcnoncapi,tcrtimonio  c(I"c  Mcocdcmum  , 
Epicurum,&  Akxinum:  Ha(:ego,inqu  t, 
ratiocinationc  vtar:!)i  Alexinus  illc  dillb- 
lutus,&  Epicurus  iufenfatus,  &  Mencdc- 
mus  caiiis  ac  ddirus  (hc  cnim  ab  Erctric 
libus  diccbaturjamorecapri  non  funt.-nec 
fapiciisquidem  eo  capictur  .  Scdquiadc 
rnrpisamorisquibufdam  aflfciflis  noniiihil 
actigi,i)(q;  maximc  quibus  cnidici  pieriqi 


&  qui  fapicntiam  piofIcetnr,ar»iu  nonmih 
quam  (olcnt  ,  nclcioan  huc  rcd^audcam 
conijccrcTiTf  «t?pocr/T»f  ,id  ell ,  Ventru  , 
g  TUfjLov,  quam  TrAfet  To  ecppetivav  a  dcu- 
picndo  uon  incptc  quida  dcficdunt.cjuod 
confirmat  Eunpidcs  iu  Troadibushis  vcr 
fibus  : 
Tet  y.af.A  ydp  faa.vr  eV/V  «t^/)o<r<T»)  ^f  9- 

TS/f  , 
v^  TcVoyL  cp9a{  oi^po7tJVilf  etp")^  ^i<t<\' 
Vlfiq-j  ftult*  cft  Venus  mortaltbus  , 
Kec^q;  nomen  ccepit  a  dcmcnti*  . 
Et  Cychercam,Vciierisnomcn,  Gramma- 
tici  deflc»ftuut  Tctpci  kzvShv  ToV  tpaTet, 
Tc/i>Tgry  KpvTTeiv  (iia")^v  ///^/J^^quia^vt  iu 
quit  Ciccro  i.dc  Officijs,quiad  volupta- 
tcm  corporispaulofuntpropentieres.qua 
uisea  capiantur,  occultant  &  dillimulanc 
tamen  appccitum  propter  vcrecundiam. 
Sed  rcdcoad  carcercs  5  Pallas  lcicntiarum 
prxfcs  tuiic  fupcratur  a  Vcnere  ,  quando 
lucrarum  ftudiofi  omiflis  libris  liberiso- 
pcram  dant,&  fccminas  fcdati  inftituunr, 
vndcintcgraexhauriuntur  patnmoiiia,  xs 
dilapidatur  in  lupanaribus  &  popinis,nihil 
que  ab  cgrcgijs  Academijs  reportatur, 
quam  ignorantia&  contaminatiilimi  mo- 
rcs.Et  lii  talcs  merito  faciunt.quod  aliqu.i 
do  quidam  iuncnis,qui  in  cclcbri  G  ymna- 
fio  (juc  fruftu  tcmpus  tercns,  cum  a  paren 
tibus  rudis  difcipjinarum  ,  ac  pcnitus  ex- 
pcrsrcuocarctur;eiiuo  in/idcns.&iamiara 
abiturus,  tabcllioncmadhibitis  aliquoc  te- 
ftibus  ad  fc  vocauit,ac  vcrbis  conceptis  fan 
i\h  iurauit,  fcnihil  prorfuslittcrarumab 
illa  Acadcraia  ablaturum.  Itaqi  (i  quid  e- 
ruditionispofthac  quacunq;  incuriadeci- 
deret  fchelafticis,  aut  perircr,  diligenter  (e 
iamconccftari.nc  fua  culpa  idaccidilVc  fu- 
(picarcutur ,  ncvepencsichuiufm«ducfli 
vuquam  cjii«rcrcnt . 


ttpfo^l- 
TJ?  Vem 
vnde  d 


Cythtrt 


Bcniid 

fo  ignn- 
uo  . 


AVT^ir.V, 


Emblemata  ^ 


45^7 


AVTfcftoff,  id  eft ,  Amor  virtutis . 

EMBLEMA     CX. 


D 


I C  vhi  funt  tncurut  arcm  ?  vbi  tela  Cupido  ? 

Mollia  queis  iuuenum  fgere  corda  foles . 
Fax  vbi  trisiis  ?  vbi  pennx  ?   tres  vnde  coroHas 

Fert  rnanm  ?  vnde  aliam  tewpora  cin6ia  gerunt^i 
Haudmihi  vulgari  eslhojpes  cum  Cypride  quicquam , 

Vlla  voluptatis  nos  neque  forma  tuUt . 
Sed  puris  hominum  fuccendo  menttbm  ignes 

Difciplindi  ,  animos  aftraq^  ad  alta  traho . 
Sluatuor  ea^  ipfa  texo  virtute  corollas : 

Sluarum^  quA  Sophix  dJ »  tempora  prima  tegit* 

COMMENTARII. 

AM  o  R  nndus  fincalis.fincariBisaf-     Grcco  Mariani  SchoIaOicf  H{  ipara,  eV«-   jy^„,  £^ 
fidct ,  rcdimitns  corotn  florida  ,  &     petvuuivov,  inamorem  loronafuta.  q{,\o(i    a/,^.,,. 


n 


fa,va(j. 
titaaliafcrtabraclnodextroiiifcrta  habcs.     flcei  4.Epigram. 
H  o  c  dccaftichon  tcftlacuja  rcpetiocx    crJ  crot  to^vv  in^YOTTAhirTovoyt  oi  t'  i*t» 


bU,m/itis. 


AndrcseAlciati.' 


4r8 


J^i  rpiojei  ^   ^  ^ 

^ilxfjLctrA^pa-h  t^x^t^  Kpetrii"  eT  aK 

iKd-TO  TctvJ^Hy.iy  ^ivitWJTrfilJ^OSiiK  «TO 

yxUM 
H't/.  tC,  vKetiy.f  iicyovof  ivippo7'jy»f  • 
Waa'  iy  ■>it  nA^Apiir  ixipo-rav  tppivA  rvp' 

(•juA^i-AS .  '^.vym  S"'  ioAvcv  nrAVAy». 
ex/'  d-ircov  rgjAiKf  7n7vpav  TrKiKa    av 
dp'  iy.ATHS 

tiiS^t  pipcovTrpdra  rS  <To9i\]t  H^oyi.aji. 
id  cit  : 
Vbi  ribi  arcii^  ille  rcflcx'i<:»  vbi  a  tc 

TransHx-e  meJiyii  rv  cor  figitctE? 
Vbi  peniije?  vbi  fax  tri(tis?ad  quid  rres 
Corouas  manibus  tciics,iii  capirealiam 
fers  ? 
Non  [ego  rum  luuis]  a  vulgari ,  horpes , 
Cypride,iiec);  a  terra 
Siim  maternaligenitus  voluptate  j 
5cd  cgo  i'i  puris  homiuum  meiicibus  ignc 
acccndo 
Honeftjc  doArin^^roentem  vero  in  coe 
Inm  induco . 
Ex  virrutibusautem  coronas  quatuor  ne- 
do;quarum  ab  vnaquaque 
Easqueferens ,  primaqua:eft  fapicutix 
coronor  , 
Arcm-jbi  reflextis,  Amor,iir&q;  fagitti  . 

^fitfis  te~eros  animos  fdf^e  fcrirefoles  ? 
^ennit  vh'  furitlvbifix  trilfts}  cur  ergo  co 
ronfti 
Jers  mnnib.ts  ?  capiti  cur  agedum  vn* 
fubtfi  ? 
Uon  ego  ■  ulgnri  natusfum  Cypride;nec  me 

Maternaeterrafoeda  libido  tulit . 
Afl  hetntnum  purts  aecetido  $n  me^ttibut 
ignes 
Do^rinA ,  ntque  animos  purus  in  aflra 
traho  . 
^UiatHor  eq-y  omni  neHo  virtute  eorenas , 
^^asfero  ego,  c3™  SophiA  efl  prima  coro- 

na  mihi , 
P  L  A  T  o  in  Sympofio  (vt  obifcr  tan- 
gam.  quxf.ifiusm  Clalfc  IV.  fuiu  dicen- 
da)  duas  Venctes,  duosque  Cupidines  elle 
iciibir.diuinum  &'caslc  ';em  alterum:al:e 
rum  vulgarem  &  plebcium.Hosduos  Cu 
pidii:es  videtur  inuuere  Ouidms  4.  Faft. 
cum  iuquit ; 


ifftt^ 


kf7if*n 


Alt»a  faue,dixi,geminoru  matet  Amo^ 
quamuis  nen  nne  fugir,alitetexplanariat> 
iuterpretc  .  CupidoGra:cis  dicuure/)«f, 
h'uc  coBtrarius.quiqjillumdiflblait.ctj'- 
T»f«i;f,dcquohic  ferrao-  Atq;  d<hoc(en- 
rille  Virgiliuautumat  Scruius  4.  AEaeid* 
in  his  carmuiibus.* 

Tefiatur  moritura  Deos  ,^  eonfcia  fati 
Sidera,  tuft  qued  non  Aquofcedere  amdtes 
Cur*  nutne  het,tuliuqi  memorqi  precatur. 
A^^Tj/sajf.vtioquit  Ciccro  jJe  nat.Deor. 
ex  Veucrc  uatuseftatq;  Martc.Tvrtia.  iii'* 
quit,Vcnus,Iouisnatacx  Dione,  quSHU- 
p(ic  Vulcano;  fcd  ex  ca  &  Marte  natus  euf- 
ripeaf  dicitur.Amoris  huius  honefticxem 
pluni  habes  apud  Pliitium  ^ccundum.au- 
iflorem  caftiftimum.  lib.j.  Epift.  3.  vbide 
lulio  Gcnitore  Rhctore.Et  nefcioan  aguo 
fjcre  au/im  dirfercntiam  inter  Cupidincm 
&  Amorein.dcqna  Nonius.'  nam  Cupidi- 
nem  aitcirc  inconfiderataincce/litatis ,  A- 
morcm  ludicij. Videturid  innuere  Phocyl 
lides  :'2,i!J(.vif  'i  pas  Apn»s,o  J^eKvTrpiJ^of 
Ai<r)^s  osi^Kn  Vi)  tutti  amor  honefius,  at 
Venerts  dedecus  adfert.  Hac  de  re  fusc  Lu 
ciinusin  dialogo,  cui  uomen  tpeores,  vcl 
i  pasy^AVTipeos.De  quo  etiam  fcripferefin 
gulaies  commcncarios  quidam  recentio- 
rum,vt  Coelius  Calcagninus,  Auguftinus 
Nyphus  cap.l9.6o.5»8.dc  amorc.  Gcofrc- 
dus  Linoccriusiu  Mythologia  Mufarum, 
de  Erato.Ec  fi  quem  lingua  dclefl^ac  Galli 
ca,  videac  horum  duorum  amorum  diffe- 
rentiam  apud  lofephuai  QMcrcctanum 
iib.i.magni  fpeculi  mundi,&  ctiam  in  Do 
ticis  fuis  cationibus;a!iosq;  quam  plures  . 

DIC  vbifunt  incurui  ^f.j  arcus  enim ,       j  j  j^ 
pharctra,telaqj  Amori  tribuuntur,quadc 
reJicctur  paulo  poft  in  ftatuam  Amoris.  I 

FaxvBttriftis?\  Triftis.a  confcquciui,   Tax  Altn\ 
noxia.fxitialis.faxautcm  Cupidini  tribui  rn* 
t.ir.quod  indicarunr  Asgypti)  faccrdotcs, 
qiii  pcr  igiicm  amoiem  exprimi  volucrut. 
OLiidius  i.Amor  eleg.9. 
Cur  tunfiix  vrit,figittuus  arcus  amicosf 
lildorus  non  poftremi  ordinis  audor  ra- 
cionem  reddic.quia  nonnunqoam  amorcu 
piditateimpatieiitiusexurat,iionnunqHam 
vero  prae  fatictatcabuolct.  Ira^,  apud  Gcl 
liiim  Porcius  Licinus  dixit ,  honiincm  ob 
aniorem  non  elTeignitumJed  ipfum  igne. 
Norumeftillud  Virgihj; 
Caco  carpitur  igne  ii,  £li  mollts  fifttnms 
tneduUas  . 

Itcm 


Emblemata^ 


4rp 


Item: 

Vrifur  infelix  Bido. 
vri  ia  diximus  paulo  ante>EmbIefD.  loS. 

Tresvnde  eoroUasIert  manus?]  cur  tri 
pliccBicorona  manibnscontre(fl3s?Qu^id 
iignificec  corona,notum  eft.indscotolla , 
diminutiuum,parua  corona,de  quibus  vi- 
de  Piiuiuraiib.ii'  cap-i-  Indc  corollariii 
Cvtinquit  M.Varro  de  lingua  Latina  lib. 
4.)  quodeftaddicum,feu  additio,  przter 
id  quod  debetur  ,  Italis  ,  Giunta,  Germ. 
Zftegalr,HiCp3uis,Annadidura.  Hoc  in  lu- 
dis,  ctim  placuifTenca^lores ,  folebat  dati 
prsrerpromitTas  coronas.Suctoniusiu  Au 
gufto.Cor©lIaria&  prajraiamalienis  quo- 
quemuneribusacludis,&crcbra)&  gran- 
dia  dc  ruoofferebat . 

V7ide  aliatempora  cinSia  girunt*']  cur 
aliacorona  caput  redimitu  cft?  Q^atuor 
lunr  virturcs  Cardinales  ('de  quibus  latc 
Cicero  in  Officijs,  Seucca  in  Iibro  dc  qua- 
tuor  virtutibus  Cardinalibus  ;  &  Macra- 
biusin  lib  deSomnioScipiouis.rcfcrt  Plo- 
tini  Philofophi  elcgantem  harum  virtutii 
diltributionenaj  Prudcntia,Iuftiti3i  Foni- 
tudojTempcrantia.Harum  tres  vltimsin 
opcrationccenfiftunt.-fruftra  enim  Cvtfaj- 
pe  repctit  Ariftotelesj  quid  iit  virtus,qux 
cius  partcs.didiceris,  nifi  eas  fueris  opera- 
tus.Prudcntia  fuic  Sapientia  (nam  hic  pro 
eodem  fumuntur,quamuisalibidifferant) 
omnis  in  meditatione  confiftit,  intellcdio- 
neq;  vtitur.Haecigitur  eft  caufajquarea- 
rBorvirtutis  SapientiaJcoroUam  in  capite 
habeat,reliqaas  iumanibusjqus  in  exeici- 
tatione  coniifluDr. 

Vulgar i  cum  Cypride]  Non  fum  natus 
Venere  vulgarirnihil  mihi  rei  eft  cu.tj  voI- 
giuaga  vcluptate.Vulgarisilla  Vcnuscir- 
ca  turpes  amores  verfatur  ;  honefta  vcro 
ad  virtutem  &honeftatem  amplexandam 
inflammat,&  ad  rerum  celeftium  contena 
plationem  animos  penrjhit .  Quod  dum 
niedicor  ,  non  polTum  mihi  temperare, 
qiiin  aliqiiid  vltra  aiijciam  .  Apuleius 
apologia  i.pro  fe  ipfodicit  item  ex  Plato- 
ne  gemuiam  efife  Venerem,quarum  altcra 
vulgaris,qii3zfitpercitapopuliaraore,non 
modo  humanis  animis  ,  fed  &  pccuinis  & 
ferinis  ad  libidinem  imperitare  ;  Alceram 
yerocotlitem  Venerem  ,  awx  prasdira  fit 
opcimaciamore:folishominibus,&  eorum 
panciscurare:  iiulli";  ad  turpicudirem  fti- 
inu]ii,Yelillecebris  fevtatotes  uios  pcrcel, 


lentem,  ciuj  enim  amore  nonamonr.im  Sz 
lafciuum  fcd  contra  incorrupcum  &  feriij 
pulchritudinc  honeftitis,virtutis  amatori- 
busfuis  conc'liare:Sc  (i  quando  decoracor 
poracommendet.a  contumelia"eorum  pro 
cul  abfterrere.Neqjenimquicquaxnaliud 
in  corporum.  fornia  diligendum  ,  quam 
quod  admoncac  diuinos  animos  eius  pul- 
chritudiiiis,  quam  prius  vcram  &  fincera 
inter  deos  viderc  Qnapropter,  vc  femper, 
cieganter  Afranius  hoc  fcripcum  reliqui  t .- 

Amabit  fapiens,cupient  ateri  . 
Porro  Veneris  ipAvit:,  id  eft,CQeleftis  &  in- 
culpatje,  ab  omiiiqj  corporis  feiundz  dc- 
(ideriOjterapIum  Atheiiis  failTe  fcribic  Pau 
fanias.  Prinios  hominum  Afiyrioseam  co- 
I.ui(rc;deindePaphios  ,  poftea  Afcalonitas, 
Phosniccs.inde  Cythcrxos.vltimos  Athe- 
nienfes,AEgeo  rege  facra  illiusconftituen» 
te.Veneris  autem  '7ree,vj^>i^.i:,id  cft,  vulga- 
ris  fcu  publica:  fanum  Athenis  cxtruxit 
Solonex  pccunijs.quas  lupa:  in  ptoftibulo 
merentescontulerant .  Athenxus  lib.  13. 
Platoin  conuinio-quod  nos  obiterAdiun- 
go  noninuenuftnm  Baptifta:  Cynthijepi- 
gramma,  de  Solone  &  Venere; 
Falladis  afflatu  patria.  dum  conderet  olim 

lura  Solon,iU.i  candida  Cypru  ait .- 
§luid  fequens  demens plena  h&c  monimen 
ta  laborum? 

CurplacidHnumennoncoliiipfemeum? 
Forte  piget  coluiffe  Cyprin;Tritonia  nobu 

£/?  longe  inferior,iudice  lel  Paride . 
Hinc  fenior;Phrygio  ft  mens  non  l&uafuif', 
fct  , 

Non  ejjet  flammu  Troia  cremata  tuu.. 
Tityeio  ne  qudfo  iterum  me  iudice  certes, 

Nam  tibi  non  cedtt  aurea  poma  Venus: 
Me  iuuat  tfte  labor,  vera  hicparit  otiafu^ 
dor :. 

Ociafed flammeis,qu&  facis  ipfa^ferunt. 

Sed puru  hominum,  ]  EfFecla  pudici  a- 
fnoris  :  vbinotabis  diUj^jenti  prseparatione 
opuse(re,priufquamadicum  haberc  po.Tis 
ad  rerum  diuuiarum  &  pulchcrrimaium 
fpcculationem . 

Animos asJraq,']  Hic  rap'us  quQmodo 
fiat,niperius  dociiimi'<;ad  Emblema+.cu 
ius  infcriptio  eft  //.  T>co  Utanduni . 

Ghi^atuor  eq;  ipfa  C^f.]  ex  omiii  nafjra 
virti.icis  rrescoro|!as  co(ificio,e  qiiibus  pri 
ma,qiia2  prudeiiriam  feu  (apientiam  repra: 
fe:nat,capiitcircunidat  .  Viruis  n:  geiiere. 
fub  fccoiuiiic:  y;r;;icssmoraIcs  8:  i;i:c!ie-- 


Venerem 
qui  primi 
colHerUt . 


DeSolone 
C^  Vene- 
re  epigroL 
m^x^» 


4<^o 


Andre^  Alciati 


totidem 
Veneres 


et.v7icai , 


^iiias:duodecimenumerat  Ariftoteles  pra 

^icas,&  qiiinq;qiia:adiiitelledum  perti- 

nece  quibiis  omnibiisqiiatnordcJumpfic 

flbi  Antercs ,  tres  cx  pracbcis ,  luflitiam  , 

Fortitudiiiem.Tempcraniiainivnam  ex  in 

tellediuiSjSapiciitiata  . 

IV.  E  ¥  i'  I  N  G  1  T  Cupidinc  «Tfl^af  f^aV» 

;^ov.(incarcu  .5cfine  telis>erudito  (ane  fig- 

fnenco  dialogidico ,  quo  quidem  virtutis 

omnis  diftiibutionem  afllgnat.  5ed  primu 

aducrtendum  clT:  ex  Platone  in  Sympofio, 

T)u  C  t'  duas  cfleVcncres  j  Sc  totidem  Cupidiaes.- 

!■         y    hxcantiquior  &  finc  matre,c?loiiat3,qu5 

.,,..j .      coeleAcoi  Venerem  vocamus;aIterauinior, 

h  loue  &    Dione  progcnita,  vulgaris  & 
communis  appellata.Eadcm  ratio  eft  Cu- 
pidinis  vtriufqHe  .  Horum  cnim  altcr  ho- 
neftas  cupiditates  animis  ingerit:  altcr  ve- 
ro  aftcclus  vohiptuofos  &  terreftresincul 
cat.Prior  \\\c a.\'7tpaiti^,<\wsi(\.  dicas.prio- 
ri  coMtrariBSjqui  homincm  attollit  ad  lu- 
pciiora  &  cocleftia  contenjpIanda,omnem 
qiie  vircutem  &  honeftatcm  prajftat  .  Hic 
itaq;  tres  coronas  manibusconcredatjvna» 
§)iiatuor     ^"^  circumfert  iu  capite:quibus  quatuor 
coronAcid  illj^  virtutes  (exquibus  omnishoneftifons 
totidem      petiturj  defignantur.Prior  illacorona  ca- 
■virtutes      P"^  ambiens  (partem  quidcm  Platoni  iiiTi 
relatA  .       niaro  omniumcerporis  partium  diuinifli- 
inam,  &  certe  principemj  Prudentiam  re« 
pr.-efentat.-prouidere  enim  &  aliquid  pru- 
denter  medit3ri,conterapIatioiiiscft  :  tres 
alia:,qu3s  manibus  coruinctjIuftitiam.For 
titudincm,  &  Temperaiitiam  notant,  c\\\x 
potiflimiini  iii  adione  pofita:  funtj  manus 
enim  acliouis  funt  organa  .   Quod  pcrfpi- 
Locu^s  Ci'   cuum  cft  cx  primoOfticiorum  Cicerouis: 
ceronis .      Qi,,  maximc  pcifpicir.inquit,  quid  in  re 
quaqj  vcriftlmum  fit,quiq;  acutinimc  & 
celerrimc  poteft  viderc  &  txplicare  latio- 
nera  ,  is  priidcnriirimus  &  fapicnciftimns 
ritc  habcri  (olct.Qiiocirca  huicqnafima- 
teri3,q.  am  tradet.&  iu  qua  vcrfetur,fub- 
iciftacrt  vcritjs:  reliqiiis  autcm  tiibus  vir- 
tutibus  ncccffitates  propofita;  funt  ad  eas 
parandas  tuend.isc]j  quibus  adio  vitf  coii- 
tincrur.qiio  fanc  locodifK-icntcro  fatit  vir 
tutcni  Pnidcntiam  a  leliqiiis  ttibus  ,  ea  e- 
nim  pofita  tft  in  vcri  inu,cf  ijjationc  &  coii- 
tcmplationcreliqu?  funt  aLtioiiis.  Lc  vtro 
qiic  Amorc  Platoin  C  onuiuio  Ficiiiiis  O- 
ratioi:c  2.C.7.&  orat  7.cap.  S.in  idcm  Con 
iiiuium  PlatoMis.CxterumetiTs^^rciTct  Pro- 
clusinterprctattir  Amuieni  diuiuum  aiii- 


mas  a  corporibus  abftrahentcm.-qua  in  fi- 
gnificatione  hic  vfurpatur.  Alij  dupliccm 
Amotemideo  effiduna  efle  narrant,qu6d 
nullius  frugis  aut  commodi  pofljteirca- 
mor  ,  nifi  niutuus  fit :  qua  de  re  Porphy- 
iius  Philoiophushunc  adfert  Apologum  % 
Cum.inquit,  Cupidoinfaus  parum  coalc- 
fceictjVenus  Tkemin  Dcamconfuluit : 
qua:  Vcneri  rcfpondit,Anterota  ncccflariCi 
cflTe,  qui  rependat  vices  ,  vt  feferauiuo  iu- 
ucnt .  Cui  Veiius  acquiefcens,  Anterora» 
quafi  Contracupidinem  dicas,genuit :  quo 
vixdum  nato.Cupido  caEpicadoIcfcere,& 
procerior  euadcre.Sed  hxc  fortaflc  T«t/;£/i- 
5/&^f.Scioquidera  apud  Plutarchura  ingpa 
T/x.c?',  duos  Amores  efle  iuxta  Asgyptio- 
ruai  fentcntiam  &  Platonicorum  ,e'/!«T* 
'!rc(.vS'iif/.ov,y^7ov  ipci.viov,\d  cft,  vulgare  1 
C^ coeleflem amorem:kd  quia defleditali- 
quantum  ab  ea  quam  retuli  fententia  Ma- 
riani.facile  pra:tereo.  Apuleius  tres  amo- 
res  facit  libe'  lo,qucm  De  philofophia  fcri- 
pfit(vbi  Platonem  au<florem  appcllat)  v- 
inim  dluinum  ,cum  incorrupta  mente  & 
virtutis  rationeconuenicntem.-alterum  dc 
generis  animi ,  &  corruptiflim^  volupta- 
tis:tertiumex  vtroqj  permixtum,  medio- 
cris  ingenij  &cupidinis  modic^E-  Animas 
autem  furciorcs.aitjimpelii  corporum  cu- 
pidinc.-vinum  qucd  iljis  propofitum  eft,vE 
eorum  vfura  potiantur,  atc;  eiufraodi  vo- 
]uptate&  dclccfbationeardorem  fuum  raul 
ceant.Illas  vero  faccras  &  vrbanas  eflerani 
mas  bonoruni  deamate,&  fadum  vclle  v- 
tiqui  potiantur  phnimum  bonis  artibus, 
&meliorcs  prceftantioresque  reddantur. 
Medias  ex  vtroq;  conftare:tiec  delcdatio- 
nibus  corporis  prorfus  carcie,&  lepidis  a- 
nimarum  ingenijs  capi  pofle.  Vtigitur  il- 
lum  amorcm  dcrcrrimum  ,  inhumanifll- 
mum,atqi  turpcm  facit,non  ex  icrum  na- 
tura.fed  aegritudiiie  corpons.morboqj  oa 
tum.-fic  illum  diiiinum.dcorum  muncre, 
bencficioq;  conccflum,afpiraiitec?lefti  cu 
piditieiu  aii.nos  hominum  venire  crcdi. 
Terciam  Ipcciem  anioris.quam  mediarn 
dicitjdiuiiii  atqj  tcrrcni  proximitatc  cclle- 
<flum,nextiqj  &  CGiifortio  pauli  copii]aci'i: 
vtq;  racioni  prop.nquuscft  diuinus  ilie.ira 
&  rcrrenum  turpitudine  uu.v.^lum  eflc  vo- 
hipcaris.  Hadenus  Apul.  i!eiie  Tullius  4. 
Tufcul  vKius  cft  anin>i  afi^fdio  coiiftans  , 
ccnuenicnsq;  &  laudabiles  t/ficiens  cos,in 
quibus  eft,&  ipfa  per  fe  fua  Ipoutejlcpaia- 

ta 


Duplex 
amor  j^d 

alijsfigni 
ficet. 


Triplex 
amor    n 
pud  jiptt 
leium . 


VirtuHs 

qualitM; 


'Eti)blemata_>. 


4<?i 


CACtiam  vtilitatc.lauJabilis.Exca  profici 
fcuiitur  honcfta:  voluptatcs ,  rciitenciac.a- 
flioncs,  orniiisquc  re^fta  ratio  dici  poteft  . 
HiiiHsigitiir  vircu.ris  contraria  cll  vitio- 
firaSjCiqtia  pcrcurbatior.es,  qiix  (iint  tur 
bidi  aniinonim.concicatiq;  inotus,  aucrfi 
^  ratione  ,  &  inimicifnmi  mentis  virxquc 
traBquilljc.  Scd  ad  vim  argumenti  facic,  il- 
liid  Valeri)  Max.lib.j.cap.^.  Eft  &:  illa  vc 
hemens  5c  couRans  animi  milicia ,  li iccris 


pollcns ,  vcnerabilium  Jodrinarurn  anti- 
ftes  philofophia  ,  qux  vbi  periorc  iccepta 
cft  hominum,inhoneftoatquc  i"Hiti|i  alfe- 
<5lu  difpulfo.totosin  folido  virturis  muni- 
n-.cnto  confirmat,potentiorc?  mctu  ac  do- 
lorefacicus.   Ad  id  fpedac  hoc   Flacci: 

-6)u.nJJl 

'Frigidn  curarH  fome>ita,  relinquere  poffes  , 
^lub  te  cceleiiujitpientia  duceret,  ires . 


AVTt^ft>5»  Amorvirtntis,  aliiim  Cupidi- 
nem  fuperans. 

E  M  B  L  E  M  A      C  X  L 


A  LlGERVMi  aligero^  inimicum  pinxit  Amori, 

Arcu  arctdm  ,  atque  tgnes  igne  domans  Nemefis:, 
Vt  qH£  alijs  fccit  i  patiatur :  at  hic  puer  olim 
Intrepidtis  geHatis  tcU^  rnifer  Ucrymat. 


T%t 


4^2 


Andrea^  Alciati 


I. 


Ter  J/uit  inj^finus  mos  :  res  mira,  cremdtnr 
Igne  ign!4  >  furias  odit  Amoris  amor . 

COMMENTARII. 

AN  T  E  P  Xi  2,  Amor  virtutis  alatiu    §l»tdfi  pnripia/  fimm  Vemt  MrmM  Mi, 
&.  phaiccratus,  Ciipidincm  icidcm 


alatum  ,  exutum  armis.nuciiim  ad  arborS 
vinculisconllrii.gir,arcus  vero  &  fagittai 
jnigiic  iuxta  pofitocomburuntur  . 

TK.ANSLATTM  cft  fcre  ad  vcrbu 
cxIib.4.Epigram.  Gia:cor.  inccrti  audo- 
ris,quod  fichnbct;  ^    ,     ,      ^ 

ipaTt 
d  viiMiffK,  ro^ff)  Tc^ov  tifAVve{/.(vtt  • 

f!Sp]V  U7Ctp/S>if 

S^ax.pyHy  TiKpcoy  yiva-a/xivof  /StKtetv, 
is  fu,^C:'  Tpli  KCK^TOi  d^TiTTvatv  •  A[/.i- 
yct  ^Auy.A  y        ^  ^ 

^>J^H  Ttf  "Trvpi  tOp  ;  I)-^at'  fparte 
ipaf . 
Tennatii  zolucri  puero  Mtq-y  vlfriciapennis 

Tela  Cupidineis  oppo/nit  Nemefit : 
Yt  qu&  commifit^ferret,qui  fortis  ^  HHdax 
jinte,modo  expertm  ipiculA  amarflge' 
mit : 
Ter^finum  ^uit  in  medium,proh  mirit : 
quis  ignem 
Igne  vret^flitmmaifenfit  Amoris  amor. 
Pcnnato  pennarum  Amorcm  contrarium 
finxicAmori 
Nemcfis,atcnarcum  vlcifccns: 
Vt  qii2  maiafecit,  patiatur-  ABdaxvcto 
quiprius  [&]  intrcpidus, 
Lachrymat.aniara  vbi  fenfittcla  : 
In  imum  tet  finum  confpuit.  Quam  val- 
de  mitum? 
Acccndcr  quis  igniigucm?  attigit  Amo 
remAmor. 
J>e»nato  Nemefis pennatum finxit  Amori 
Opbofttum,arcu  arcum  vt  qui  domet  al- 
ter  Amor 


nertu  f 
Ventilet  aecmfmflaua  Mineruafacet  $ 
Etcleg  8.1ib.3 -qua  Tibulli  raortc dcctfct: 
Ecce  puer  Veneris  fert  euerfamj-pharetrMf 

Etfraiios  arcus,  &'fineluce  facem  , 
Paufaniasin  Eliacis  meaiorat  Cupidincm 
dcpiftum  fuilTc.quialteri  Cupidini  palma 
h  manibus  extorquete  niterctur.'quo  volc* 
bant  intelligi  honeftum  amorcm  dcamo- 
rc  Venerco  vidoriam  qurrcre.  AVrgptyTeft 
ccrte.id  cft,  Avri^iiv,  oppofucrunt  vctc-  ^petf   j^^u 
res  i|3«T/,vtinterprcrcs  nonnullicxemplu   ifTipae 
itaapponant:InPhardra  g^/JWf.inHippoIy-  fibi    ct»' 
to  otyTgfWf  crac.-vt  apiid  Nafbncm  in  Apol  srarw  » 
line  petfcquente,&  Daphuc  fugie(]tc»cuiuc 
poctjEvcrfus  binoti.' 
Deqifagittifera  prompfit  tela  duo  phart- 

tra.  &c. 
Hoc  eft  quod  fupcriorc  Emblcmatc  cx 
conuiuio  Platonis  adduximus.qui  dtias  fiti 
xit  Vencres.coslcftem  &  tcrrcftrcm,  duo$ 
paiirer  Cupidincs.honcft^um  fcilicct&:  tur 
pcm;quorum  priorex  Vcncrc  &Martc> 
altcr  ex  Ercbo  &  Nocftc  nati  dicuntur  ,  vt 
colligit  Pciotus  ex  Ciccronc  dc  Nat.Dco- 
rum.  EtilIevcros&  honcftos  immittita- 
mofCSjfinccros,  ftabilcs.atq;  artcrnos :  hic 
vero  turpcs,faIfos,inconftanres  ,  ac  diffi- 
milcsamorcs  incutit.  Idcirco  apud  pocta» 
nonnunquam  huncaurea  cufpidc  figit.il- 
lum  plumbea:illum  vt  atnct,  hunc  vt  ab- 
horrcat;  vuIginimiruminconlUntiam  & 
vita:  diffiniilitudiiicm  fignificantes . 

ALIOERVM  aligero  f^c£t.]  Ncmefis 
Dea  ind  gnationis,&  fcckrum  vii)dex  (de 
qua  abund^  di(ftfi  Embl.i7.44.&  46.)  af- 
finxit  aligetum  amorC  al  igero  amori  oppo 
fifum,  ccrteq;  contrariuni  arcui  accum. 


II  7. 
Uemefi* « 


^«0  mala  quAfecit patiatur  .  ^«<  prius  igni  igncm;id  crt  ,  Cupidini  vulga  ri  oppo- 

ergo  fuitalium  Cupidinem  c'  aducifantcm  • 

Audax,intrepidus,fentitamaritiem:  Hocloco  vidctur  Ncmcfiscapi  proipfain 

Conipuitin  mediumq,  finum.Igni  accen-  dignacioue.atqj  adeo  pto  artificcquixgri 

ditur  ignis ,  fcrcbat  amorcm  omnia  fub  ditionc  tencrc, 

{Mirumf&  Amorem  tfihoc  verberefen  atq;  omnia  vaftarc  .  Quapropter  pinxit  a- 

lit  Amor .  morem  virtutis,  qui  Cupidinem  viniflum 

Non  eit  alienum  quod  Ouidius  cccinit  i .  tcncrct  ac  fupcf aret ;  fiquidcm  potcnti»* 

Atnorum.clce.i.  *ft  Cupidiuevirttttisamor, 

*  Vi 


Emblemata  i 


mor  etLn 
\rymo . 


^uere  in 
mum  , 
Wd, 


$£nirif 

t  hac  re 
ntetU  , 


Vi  /jMt  ttlijs  fecit,ftttiatur.]  vtfciat  cos 
CriiciatiiSjquibus  iTiircrosa^ecichomiucs. 
Adducitiu  idcm  a  Suida  : 

yivttTo  .         id  cft  : 
Slquts  patiatur  qut  alijs  fecerit.iuftapae- 

nd  fuertt. 
ttapiid  i^jivJari  fcholiancii  4Py:h. 
tlcii'  «ti'«y  ef-^o{,rQlsv  TiKoi  d-JTov  iKtiim. 
Ahcubi  &  apud  Paufaniam  ;  Itfdem  arti- 
but  captetur  iUe,qmbti4  vftu  efi.Tcui  </'  tf.y- 
Teiti  Tt^^ycujtv  di\.a>s'iTcu,  ctifTTip  u^riip' 
^ev-.Scd  dehoc  jatiusiii  Cladc  IV. 

l'uerolim  intrepidtis]  imo  'WAvS^dLy.i.- 
Tft>p,inuidus,qm  vim  fuam  ctiam  lU  Deos 
cjccrcet . 

Lacrymat]  Dicimus  &lacryiriat,  Jc  la- 
crynattjr;(ed  hoc  frequentius.  Tercnt.  iu 
Adclph.  O^  tlacrymo  gattdio  .  Ciccro7' 
Verr.Ecquis  fuir,quni  lacrymaretur? 

Ter  l^uit  inq;finus  imos]  Hic  vcrfuspro 
varia  intcrpundione  varias  recipit  eipli- 
caiioncs.C^idam  intcrpongnnt  ^o^ifinus 
imos:  &  dicfitalluderc  poetam  ad  morcm 
puerorum.qui  ploraccs  totum  pcdus  con 
ipurcant  faliuis  &  craflierc  fpuro.  Tcr 
fpuit  Caddunt  iilij  id  cft,  frpius  confpcr- 
git  pcdlus  faliuarnani  ter ,  vim  fuperlaciui 
•btiuet.Alij  infcrftiDgufit  poft,Tfri^«<t: 
&  illud  ad  cxpre/Tum  fignum  irati  &  abo- 
niututis  trahunt.  Tibuilus  Elegiar.  i.  dc 
fencamatore  loquens  : 
Hunc  puer  ,  hunc  iuuenu  turia  circumif*- 
tit  arffa  : 

Dei^utt  i»  molles  ^  fibi  quuq-^ftntu . 
Iuucnal.Satyr.7- 

Con^uifurqi  ftnuf  veru  deprthedere  mtfse 
St  Itbtt . 

Et  apud  Thcocritum  puclla  rufticum 
qucndam,jl  quoamabatur,ridcns,dum  il- 
lideformitatcm,grancolctiam,&  alia  cor 
poris  vitiacxprobratf  tcr  in  luum  finum 
cie(puit:ait  cnim  : 

Tp/V  #tf  «oy  ilTTVTl  KOATCV  ' 

Pignorius  Icgit,rfr  iputto  inq-^ftnui  imos . 
ad  arcendum  videlicct  fafcinum  -  Plmius 
lib-iS.c.  4.ScaIiger  ad  Pctronium  .  &  LJn- 
dcnbruchms  inCciriu:  lacryma:  enim  a- 
rioris  non  reftinguunt,fcdcxcitantif>ccn- 
dium.Alitcr  tamcn  vidctur  Icnfifle  Gcot- 
gius  Anfelmus,dum  ait .- 
fnnde  diu  ziniiui  gemiruv/,  Dew  improhe 
d^  exlex  , 
^unitdiuttpidiutx  ecululacrj/mtif. 


4(?3 


trAdopudicttiify-rntionu^tmr.iu  .ibMlor, 

CicuuulriUi,cdi:x  cura.jtjruns  j-.rr.or . 
Abjolf.unt  liomines  grauiUi*  (ua  i,t/icttlx 
curis , 

Tti  mododa  rapidtf  irrita  verha  Nit.'f. 
Nam  quem  accendislt  miferti  in  met.  r;it.t 
ignem  , 

Extinciu  lacrymu  riunc  quoq^r/^he  tuis. 
Sed  vt  &  ego  meum  affcrcT.)  lymboiri.ar-  Thttil^ ca 
bitror  aliufum  efle  ad  proue;i»n;m  ,  In  iiBHnt-t. 
tuum  ipfita  fitium  ifilpue.  quo  vrimur  ad- 
monentes  aliqucm,vrdomeilicon!m  malo 
rum  recordatior.e  dcfmat  airugar.i!usin* 
fevftati  alios:  fiquidcm  qui  vcxatsisos,  fpc 
quadam  improba  pcccat ,  quafl  fpcrct  hbi 
nihil  flmilc  aquoquam  concin»crc  roirc 
Qjtiod  bic  petulanti  illi  anioii  tonniigic  , 
qui«rroganrius  alijs  inlulcans,  nuiK  qua: 
fecit  alijs,  ipfeparitur,  irq;  {uupkiuslinu 
fpuerc  cogitur .  Vc\.tnft/,nm  spueis,h\c 
poluit  profigno  huaiilicatis  &  liibicctio- 
nis,cumcx  Calaubono  iii  Thcophrjt>»jm 
votein,procul  spuere,  tllc  iignuui  cn-.incn- 
tixivndectiam  apud  PJautum  m  Perfa.ati 
cxprimcndum  geftum  glonofuni  aii  qui- 
diw.magnijice  coyfcreahur  Hxcegomu- 
ftcuscriticus  faiiionbus  &  fcnior  husnidi 
ci;s  fubijcio  . 

Odit am«rts  amor]  Eadem  Pclyptofis  a- 
pud  Ouiduim  j.Aoior.tirg.  j  ouu.cnitur: 
Caufafuit  multis  nojier  amcrts  amor  - 

TR.1VMPHVS  clV  An)oris  pudici ,        I  V. 
qui  dc  Cupidiix  Vcnerco  fpolia  ampla  re-  Amorqu» 
fcrat.  Ncmcfis  tgitut  vltiouis  Dca  fupcr-  modo   ab 
biciitem  Vcr.cnsfilium   volnit-balio  ad-  Jimorefu 
Hcilario  Cupidiiic.fcu  oppofuo  arr  erc  vin  peretur  , 
ciri  &  conftringirquo  fignificatur,turf  em 
amorcm,aut  noxiam  aliquam  cujiduatc 
pofle  abhoncfto  quodam  affcdu  &  labo- 
rcnon  inodo  immmiii.Ied  &  fopiii.Vudc 
Ycrc  Ouiduis  i.dc  Remcdio  : 

Alttriut  'viresfubtrahit  alter  amtr  . 
Maiiifcftaeft  iiaq;  allufioad  proucrbium, 
Clauum  clauopeUere  .  Q^u^d  peftinct  illui 
Hicionyir.i  ad  Rufticum  ^4ouachum;Pht 
lofofhi  lcculi  folcntamorcm  veiercarro- 
re  nouo.quafi  clauum  clauopellcre.Cicc- 
ro  4.Tufc.Locideniquc,iuquit,  wutatio- 
ne  ,  tanqnam  xgroti  nonconuaicfccntcs, 
fajpc  curanduscft  .  Eiiam  nouo  quodam 
amorc  vetcrcm  amorem  taxr.quam  ciaou. 
clauocijcicndum  putant  .  id  mihi  iu  mc- 
motiam  rcuocat  G.  Valcnuin  Fiaccum  ,  Valerinf 
qui  primiim  luiu  prdituj  adolcfccns  tcm  tlacc:<s  . 

poribua 


4<?4 


AndreJE  Alciati 


Exe?f7pla 

fii  }?.'Htan 
t:u  in  me 
lins . 


poiihusbclli  runicirecundi,  cti:ncaptus  adducerc  auclorem  tam  bontim  ?  )  T5e 

flameiiclTeca  Licinio  Pontificc  Maxirao,  confolat.  z.  Quidautemcft,iiiquit,  quod 

quofacilius  a  vitaflagiticfa  iccederec.ad  in  aliiira  qiiifquam  poffic  facere  ,  quol 

curam  facroium  &  cajiemoniiium  con-  fiiftincre  ab   alio  ipfe  non  poftit  ?    Bu- 

ueLfoauimo.qnantum  piius  luxuriaefue-  firidem  accepimns  nccare  hofpites  foli* 

rac  excmplum  ,  taiirum  poftca  modeftia:  tum  abhofpiteHercule  fuiflc  madatum» 

&:  fanditaris  fpecimencuafic,vt  ait  Valer.  RcgHlus  plurcs   Pcenorum  bcllo  captos 

Max  hb.;-cap  Derautacioncmorum.For  iu  vincu]aconieccrat,fed  niox  ipfcvindo 

ta(I':huc  non  male  quadrac  iftud  anony-  runi  catenismanusprxbuit.  Vllamneigi- 

micniufdam  :  tureius  hominis  potentia  putas,quiquoci 

'Dum f:dit,^vAno  defeffus  mebra  laiore,  ipfe  in  aho  poteft  ,  neid  in  fealter  valeat. 

JPaih  ^fetortnm  c&ctilo  amorepndet :  cificcre  ixjn  podic?  Hajc  ille  .Seneca  longc 

CiEpit  aiensiina  calamos  inflcire  fonoros  antc  vfurparat  idcm  vcrbum,  fed  alto  ta- 

Ca}it;bus;i^fic  quo  t&dia  faUat,habet.  men  fenfu,cp:ft.39.Qiiarum  voluptatum 

Sic  opHs  ad  Mufasanimu  reflcfiere  dulces;  impotcntia;  atq;  infana:  libidini  ob  hoc  v-' 

Tale  amulet/tm  turpit  aff/oris  crit .  num  poftis  ignofcere,quod  qnjc  fecerc  p* 

Teftiscft  r]ato,quiaudito  primum  Socra  tiuntur.  Acconimodatins,ad  hunc  locum 

tc,poeticamabiecit,  cotumquefe  Phiiofo-  Cicero  i.deOratore,alio  tamcn  orationis 


phix'  dedidit  ftudio:tcfte  Polcmone.adole- 
lceiue  profligato  ,  Inxn  &  ganeaperdito  , 
qiiicam  fotte  in  lcho]am  Xenocratis  ve- 
jiinet,&:  plulofophumcxqiwfitedifputau- 
tem  adL!crfus]iixnm  &  tetram  vo]upta- 
ie;ii,ftatim  fe  recepit  ad  mcliorem  frugc,     nojqui  Pallantera  Euandri  fiiium inteife- 


filo:  Vtfementemfeceris,ita&  mctcs.Iii- 
Ititia  enim  videtur  poftulare,  vtqnifecc- 
rit  alijs  iiWuriam  ,  ab  alijs  itidem  accipiat 
iniuriam.Hxccnim  lex  cft  talionisjvt par 
pcena  rcddatur.  Virgil-indecimodcTur- 

qili   Pillanrpfn  Pnnnrlri   fil  in  m  inrpife-    -^f^^^f*^' 

&  lic  cxcoIe:idum'fj  dedit  prxceptisfapic     cerat : 

tixjVt  inter  noti  nominis  philofophos  nu-  Nefcia  mens  hominufati,  fortisq^futurd  , 
niererur:Je  eo  Laertius,  Horatius  iSer.  Itferuare  modum  rebus  fuhUtaJecundis: 
ValMaxim  lib.6-c.  1-  Id  reuocat  in  meii-     Turnotempus  ctit  magno.cum    eptauerit 

emptum 

h.t.iHum  raHata^i^  cum  ipoliaifla,  dii^ 

Oderit. 

EteiuiT)  ciim  Aineas  Tnrnnm,  proftrauiA 

fetjillique  parcere  decrenilfet,vifo  Pallan 


tem  .^ocratis  de  (e  iiidicmm  ,  qui  cum  a 
priyfiognomoqnodam  Zopiro,  ex  in'pe- 
dioiie  vulcjs  aigiicretui  vt  bardus&  mu 
licroliis;Vcrc,a!r3M,-.m  talis  ctam  natura  , 
ni!i  me  pliilolophixdcdiirem  excolcdum. 


Scd  in  primis  valdc  nos  afHcit  Hieronymj     tis  balteo.quo  le  Turinis  cmxerat , 


pia  voxinea,  qnxeftad  Rullicum  e,'ifto- 
la:Gratias  ago  Dco  meo,ait,qu®d  deama 
lo  fcmiiic  litteraium  dnlces  fru^aus  ca- 
pio.Significat  bcatus  ille.fe  cx  profanis  lit 
lerismeliores  fuccos  exprciliire,  &  quic- 
quidinijs  fpurcum  anc  amarulencum  fo- 
rct{,  feciireirelius  niedicationedinini  vcr- 
hiySc  veridic(jpictatis  Vide  pluraapud  Ce 
Jium  Chalcagnin.  in  libclIotf.rTe/;'*'^  j  Cri- 
nitum  Iib.i.poematum,in  epigram-exhor 
tationis  ad  virtutcm.CccI.Rhodiglib.i  5. 

c-i^Sc  J  J.Iib.i3.c  4- 

X.  Traditn  r  Icgis  talionis  ratio:na  diuina: 


Furifs  accenfus  ^  ira  , 
Tcrnbilis:  Tnne  hinc  ipolijs  indute  meorii 
Eripiare  mihi  i    l'allas  te  hoc  vulnere^^ 

Vallas 
Immolat,  ^fcenamfcelerato  exfanguine 

pofcit . 
EtOrodes  pra:dixerat  in  lo.eod.lib.fore, 
vt  eadem  posna  breui  afficcietur  Mczcu-  Mezex 
rins,quam  iii  ipfum  intulcrat.  tius . 

non  me  quicunque  es  inulto 

Viiior^nec  longum  ldtabere,te  queque  fata 
In-o^feciant paria:  atque  eadem  mox  arua 

tencbii . 


Ji.jHu  efi 
eu  eapa- 
ti,  quA  in 
alios  fe- 
cit . 


acjmmana:  Iitter?  probant,quanroperc  cu  Glyca  Annalibus  fcribir,  Adonibezecum  jfj^jf'^ 

equitate  coiuieiiiat,vtquifque  capatiatur,  viuumcaptum,extremisq;  pedum  ac  ma  T^fffui 

qu?  in  aliosfecicLaclan.lib. i.CKS.Diuin.  nuum  partibus  mutiIacis:Scptuaginta,iH- 

inftit.de  louc  loqHcns:Antandc,ait,illcve  quitillerex,  reges  extiemis  pcdum  ma- 

nit  in  irentemjabaliocxpcdesaltcri  quod  iiuumq;  parribus  truncati,  mea  fub  mea- 

fcccris?&  timcc  nc  quis  iibi  faciat,quod  ip  fa  micas  collcgerunt.  Quemadmodum  in 

fe  SatuiJio  ?  Boeihius  (quid  enim  ycrear  illos  cgo  megeili,itamini  duiinitus  eft  rc- 

pcufum 


Emblemat£j . 


46  f 


penrum  ,  Diomec^cm  Thiacem  qiioqiic 
Diodorus  &  poetx  tradutn  equos  habHif- 
fe.qiios  carnibus  hiimanispafcere  folebdc 
Hos  Hercuics  Argosperduxit.occifo  Dio 
mede.qucm  fjo  ipiuis  ciemploequis  maii 
Jendum  appofuit .  Non  fecus  arq;  Pha- 
laris  5iculusryrannus  Perillum  taurofuo 
ajiieoinclu/it.  Pcrillus  enim,  vt  Phalari- 
discrudelitatem  aleret,a:ncum  fecerat  tau 
rum,iiiqubparitcr  foncibus  atq;  infbnti- 
bus  impofitis,ignemquefuppefito,ex  cla- 
more&fonitu  vocisj  mugitus  tauri ,  11011 
hominisgemitus  efk  appareret .  Iraquc 
vel  ab  iniquifllmo  tyraniio  extorfit  hic 
Perilli  HQtihominis ,  fed  fera:  fajuior  ani- 
mus,  iuftierera  fsnitiam .  Etenim  Phala- 
ris  ipfum  iouentorem  &artificem  crucia- 
tumcxpcririiulTit  ,vteft  apud  Pliuiii  Tib. 

34-cap.|v  \,  ;,: 

Nee  entfn  lex  iuflior  vUx  eji , 

Gju^am  nttii  nrtificem  fraude perire fuctj. 
AeUus  Lim^prldius  m  Alexandro  Seuc- 
ro,  Vetronium  TurinuiB  ,  ait,  fumo  ren- 
ditorem  accu&ci  Alexandcr  iuiru  :  ptoba- 
tisque  per  ceftes  omnibus.&  quibus  praj- 
fcntibus  quid  accepiiret,&  quibus  audicn- 
tibus  qu(d  promif^iTet ,  in  foro  tranfitorio 
ad  fnpitam  il{\imjigaii  pr*cepit:&  ftimo 
appofitoi  ql}<?m  cx  Itipnlirarque  Iftimidis 
lignis  fiel-i  iujTeratjnecauicpr^cone  dicen- 
te:  FuniG  puniturqui  vendidic  fumum  . 
Trebeliius  Pollio  in  Gallieno >•  Ci\m  qui- 
dam  gemmas  vitreas  pro  veris  vendidifler 
cius  vxoci  (GallienumincelJigir^)  atq;  illa 
re  prodica  vindicari  velleCjfurripi  quafi  ad' 
leonem  venditorem  iullic  Deinde  cauea 
capoiiem  emiccit:mirscibusqj  cuniflis  rem 
tam  lidicuIani.perCurionera  diciiuflit: 
Impofl:uramfecic,&  paiTuseft.Deinde  ne- 
gotiatorem  dimifit.Lampndiusin  vita  Se- 
ueri.-  Clamabacqi  frpius  quod  a  qnibuf- 
dam  fiue  Iuda:is,(iuc  Chriftiatiisaudierac 
&  cenebac:idn;perprsconcm,cumaIique 
cmcndarec,dici  iubebat  :  Quod  cibi  fieii 


non  vis,altcri  iie  fcceris.Necvcroprjccer-  ^uodtihl 
iriccciidumquodnarraiir  Socratcs  hift.Ec  fieri   nol- 
clef  libro  «S.cap./.&Sozomen.^ib.  8  c.  7.  les,p.ltcri 
Eucropiusprimus  Imperatoris  cubicuJa-  nefccerti, 
rius,acprimuscunuchus,cum  denonnul- 
lis,quisd  Ecclefiam  confHgeranc,Yuididii 
fumerc  veJIet.fludiosc  in  hoc  incubucrac, 
vt  Jexab  ImperatoribMS  ferrccur,  qua  vc- 
taretur  ne  quifquam  ad  Ecclefias  conftigc 
rctjquhi  etiam  vt  inde  abflrahercntur,qai 
ad  eas  iam  confugillent .   Confeflim  pocna 
fubfccuta  cfl .  Propo/ita  autem  hac  Iege« 
haud  diu  poflea  Eutropius  ipfe«qu6d  coi» 
iugi  Imperaroris  concumeliam  inculiflet , 
primuscam  legem  tranfgreditur,&ex  pa- 
latio  profiigus  ad  Eccicllam  fupplex  ac- 
curricVerum  Imperator  Eutropiumab- 
ftrahi  iufric:poEna$q;  capite  truucatus  dc- 
dit,&  lex  qua:  lata  fuerac.prorfus  e  pubji-  - 
cis  commcncarij^cxpundta  eft  .  H^ec  illi. 
Vide  Prouerb.  Ncoptolemi  vindtCfa.  8c  illi 
fimilealiud,rerw.¥)7^  mala.KcAc  Caflio- 
dorus  Iib.9-Vaciar.epift.2.Pccnaiftapecca 
tieft,vt  vnurquifqnc  in  fe  recipere  pollic  , 
quodin  alcerum  proteruus  exercuic.  Ec 
huc  quidem  videcur  percinerc   titulus  i, 
Pandciftarum,  ^^odquifq;  iurts  in  alium 
liatuerit ,  eodetn  iure  vtatur  .   Quaniuis 
hxciam  fatis  vider.' pofTimus  illuftraflc  , 
hxc  ramen  obuia  refuiidinjus  in  ftudiufo- 
rum  gratiam;moresquos  quisinfeadpro 
bauit,inaIioreprobare  non  poceft,I.i.  C. 
dc  inoffic.teftam  &  quod  oloffograohus  , 
Fatere  legem  quam  ip/e  tulerts.adl  i.  if. 
q^Vod  qmfq;  iunin  al.ftar.  Citant  Accurfia 
nimoiioftichon,fi  no  pIanebonum,faItem 
p  roba  t  u  m  V  u  Ig  6 ,  Vrangentifidemfides  fra, 
gatur  eidem;^d  l.cu  propoDas,C.depaa:. 
c.peruenit,  2  deiureiur.aud.  c.infidelis,  8. 
q.iSed  &  illiid;  luftum  esi  vtqtti  alium 
deddere  voluit ,fuam fentiat ia6turam.Aw 
thenc.deemphyreHC.conrra(ft.§.fj  qnis.Ec, 
qui  }»ortemmifcet,mortempatidelet,\.  l. 
f  propterea.fFad  J.  Cornel.de  ficar. 


G  g  Diilcia 


^66 


Andrea^  Alciati 


Dulcia  quandoque  amara  ficri . 

EMBLEMA    CXII. 


\ /f  AT  R  E  procul  h6ia ypauHum  fecejferat  mfans 
"^    "*   Lydhi4 :  hum  dir.c  fed  rapuiftis  apes  . 
Venerat  hic  ad  ves  plactdas  rattis  ejse  'volucres » 

Cum  nec  ita  immitis  vipera  fxua  foret . 
^u^  datlSi  ah  •>  dulci  Himulos  pro  muncre  mellis\ 

Proh  dolor  ,  heu  fine  te  gratta.  nulla  datur . 

COMMENTARII. 


PVervlvs  ab  arbore  caua,  in  qua 
apes  mellificancplorans  difcefiit,&  ad 
macrcm  acciirrit,digirosapiim  aculeis  vul 
iieratos  oi^eiican<.,  quem  maicr  vidctur  iu- 
ciepare.  Figura  hxc  inomnibus  cditioni- 
buseft  tranfpofita  ,  &  in  loco  mfantis  Ly- 
dii  pofituseft  Cujiidorquod  etfi  Pigiiorius 
admonucrat,  nihilominus  hicerror  ctiara 
iu  illius  cditioiic  urepdt . 


Apparbt  id  effe  tradiim  ex  Bia-      1 1. 
noris  ^  Antipatri  Epigrammatis.ciufdem  T.mbU' 
pcne  argumenti ,  lib.  i  Antholog.  titulo  matufoi 
eii^aiyciTov  x^  eii  ^AVoV7ctf-Scd  Bianoris 
eiiifjiiodi  d\  : 


E'^'3-<V> 


Emblemata_j ; 


4*^7 


ivrt  i^t  01  9oiv»(  i7iy.ii^<t7i  folviec.  kbv- 
^  rptt  ,^ 

aiTiKpa},y\VKtp»>elvTi7rct\«i^piTo{. 
Minos  vtciimqj  ita  interpretatus  eft; 
Pueriim  aberranten  [&]  adhuc  ladentem 
Hermonadem  , 
Ali.infantem.vt  iuiuftas,  perciifliftis,  6 
bouigena:  [apcs?] 
Iguorabat  miferad  vos,ficutiad  apes , 
Cum  vcniflct:  vos  autem  yipcris  eratis 
peiores ; 
Proq;  comeftione  [mellis]  imprcflliftis  rii 
bros  aculeos  . 
O  [vos]  dira^.dulci  aduerfariajeftisgra 
ria:.['d  eft,]  nonrainus  amar?quam 
mel  dulce  ell. 
Xrrmfemin  triitio  ,  fnoUem  Hermona^a 
pudlnm 
IniuJTe  nimium  corripuifits  apes  . 
Viperaquamjit  atioxpeiores,vemt  vbi  ad 
zos 
liJefciu4,infeHx  cffc  putabat  apes  . 
At  pro  tnelle  graucs  flimulum  pungenAo 
cYuentum 
Ziquifiu-.ficfic  gratia  mellt^  ahit . 
Antipatri  vcio  tale  eft  : 
To  ^pi<pos  ip[J.cU'a,Krct  S'iiy^\]7a.<r^i  [xi- 
Kisscu , 
(^ipt-j  K'}Vii)  iprvoh ,  Kiipia.  [j.cuQHi. 
vov  • 
'zoKKaki  ^  i^  Cij.icoy  iTiyi/.ivov  (oKiaci.r, 
cu,  ou , 

KivrpOlC  Oi  i"'  Oipicov  ipcdkiO, [Jt.Z[X(pQ [J.l^et. 
VTHSio  KvtTiS^iKij^y^  a.[j.'jvTopi  ,  [/.tiJ^i  [Xi~ 
[j.iojctf 

eUVHV    ,    KOXHVCfJK    'TTIKpoV  iVi^t  [^iht  ■ 

ideft  : 
RecensnatCi  Hermonade  occidiftis,  apes, 
(Ahcanes?)  reptile,fauos  inquirctem; 
Sajpeex  veftris  punflum  periniiri5,ah  ah, 
Aculets,qu5  fcrpentii  latibu  la  fperuitis. 
Dic  Lyfidicc  $c  Amyutori[f arctibus  tuis] 
nequeapes 
Laudare  debes:etenim  illisamarum  in- 
eft  mel . 
Repe>item  per  humuin  tcnerum  Hermona- 
HiiAegentem    . 
Dulcia  mcUa(/2efits  heu)  pupugifiu  apes. 
'Reddidit  eneSiumfc  -vcfler  aculeu4,ah  ah, 

Serpentes  nequeant  vt  nocuijfe  m.i^ii  , 
/,  age,Lyfidic£  matri ,  c^  Amyntori  dicite 
pairi : 
Improbi  ^pcs,  meUi  cumfit  amarities . 


Cajteriim  Epigrammaeft  Melcagri  lib.  7. 
Gra^corum  Epigrammatum,  in  quoexa- 
picula  quxtir.cur  Hcliodorar  corpus  tan- 
gat:Numide6  vtci  nunciet,  quod  ipfa  a- 
morisdiilcem  &-amarri  ftimulum  habcat? 

MjCTR^procul  It^a]  Sanrtius  hoc  par 
ticipiura  non  probar,  auribusenim  (vr  illc 
ait)  Latinis  cft  inauditum.quamuisin  vfii 
Ct,  deveIicVus,dcreIi(f>a,dereIi(n:um  . 

Infans  Lydius]  Periphrafis  Cupidinis, 
vt  placet  Minoi.Sed  feries  imaginum  tras 
pofitarum  fecit,vt illeinfantem  Lydium, 
Cupidineni  interpretaretur  ,  qucd  fane  a 
vero  longe  abeft  .  Bianorus  hunc  puerum 
HcrmonavTtem  vocat.Sedconcedamusipd 
hoc  .  Lydipopuli  (untin  regione  minotis 
^fiaj,omui  mollirie  &  voluptatc  depraua- 
ti.qui  primicaupones  &  inflitores  fucvut, 
refert  Leouicus  ex  Clearcholib-  J  c.?)-. 
de  var.hiftor.Hcrod.libro  i.Lege  Plin.  3. 
cap-;,&  y.c.ip.itemque  Arhenxum  Dip- 
nofoph.  cap.4lib  11.  &  Proucrbia,  Lydio 
morc:Lydorum  cnric&:Lydus  cauponatur  : 
Lydu4  oftium  clatifit:Sc,  Lydus  in  meridie: 
&  putant  nonnulli  vcrbumjudcre,  a  Ly- 
dis  dudum  . 

r.T/Aiimfeccffcrnt.]  Huicfigmento  in- 
duIgetur.Nam  Poeta:omnes  feroperCu- 
pidinem  Veneri  adede  faciunc  .  Rationert»^ 
adfert  Seruius:  Quia,iuquit,  Vcnerea  vo- 
luptas  fineamore  uon  poieftexerceri.Ho- 
rat.i.Carmiinini  ? 

Liberum  ^  Mufas  Veneremque,  C^  iUi 

Semper  hirentem puerum  canebat . 
Plato  in  Sympof.ration.m  longius  repcti- 
tam  narrat.Vide3.pra:par. Euangel-Eufe» 
bij,&  Gyrald.Syntagm.  15. 

Dir£fed  rapuifiu  apes]  Enallage  perfo- 
nx,  perapoftropl-ien  expreirit  vim  verbi 
e<A£Tg,id  c(k,fiifiulil}is  de  medio  . 

Venerat  hic  ad  vos  &c.]  putabatefTe  ve 
lucres  mites ,  fed  re  ipfa  expertus  eft,  fer- 
pentis  morfum  non  efle  nocentiorem  . 

Stimulos]  aculeos ,  vel  quicquid  pungit 
&  vexac  . 

I'roh  dolor,heufine  te.]  Ajludic  ad  illud 
7.Meramorph. 
.     ..nuUa  eflfincera  voluptfU  , 

SoUicitumq;  aliquid  Utts  interuenit  

Plautus  iii  Amphit.JE/?  in  £t.^.te  hominum 
Qta  Dijsplacittim)  'voluptati  i't  moeror  co- 
iiies  confeqtiatur.ii  Horat.Odar.z. 
■■TJl  cft  ex  cmni  partf  hcat^im  . 
Huc  prouerbia;I>«/«  &•  amnruvj:  &L.Ne 
Gg     1  qtiAre 


II  I. 


Lydi  wol- 
litie  infi- 
gnes  . 


Cur  Ciibi 
do  Veneii 
adrnnga- 
tur . 


VoluptA- 
tis  comes 
f/7  Wfls- 
ror  . 


4^8 


Andre»  Alciati 


efTiTA- 

Kn. 


'    TV. 
fcU 


y.tlula. 
:  t.ite    & 


quire  moUia  ,  ffe  tthi  durit  contingant:  &•, 
Joecem  bibnt  qtii  linum  ^/^i/.jteracjue  il- 
\\iA,ln  apes  irruifii.S<.>Neq-,  melyneq.  apes. 
Cectiu  III  co  tanrlcra  velim  ftudiofuni  ad- 
monitrirproeoquod  iiiGr?cocft,«  t/xsa/ 
yKvA.ifii-:  divTiwetKoi  ya.piTO(y  dicic  Alcu- 
tas, Proh  dolor,heu.fi/2e  tc  gratia  fiuUa  d.-i- 
/«r:.)imiu  oofcurc  id  quidc>vtoes  vua  mc 
cu  feiuiunt.Ego  vcro  fateor  his  verbis  (fitf 
fic  gratia  ^nella  abitjim  no  aflecutum  elfe 
Grarcsconcluliouis  leporem  Senfus  i~eft; 
O  apcs,qua:  nou  minusamar.r  cftisquam 
meiipfum  duIce-Nam  vox  sti'T/Ti*Ao/,(i- 
gnificat  virium  ^qualium  contraiieratem', 
auc  arqualitatem  viiium.qnae  funtincer  fc 
2duerfa::qua!l  aperte  diccret.apum  acer- 
bicatem  arquare  mcllis  dulct^diiiem,  fum- 
mumque  bonum  fummo  compenfari 
tualo  • 

S  V  B  hoc  cleganti  figmcnt»  ,  amoris 
naturam  iutelJigerc  licer.qui.vt  reiflifnm^ 
Plautusait,  ^we//e  C^felle  esf fa^cundtjfi' 
pius:nam  guHu  dat  dulce,  amarum  adjfam 
tietatem  vfqx,aggerit  Q_uid  enim  volupta 
te  blandius?fed  eadem  quid  triftius  ?  Ita 
enim  Dijs  plac!tum,roluptati  vtmcfor  cO' 
mes  coyifequatur  ,  aitio  Amphitruo  Plau- 
rus.Hinc  exrat  inPIatonis  Phxdone  Socra 
tica  fabula.-Q^o  tem[.'orc  Saturnoeia(5lo  , 
&  rcgnis  celeitibus  puKo,Iupiter  impeiiii 
conftirucre  cccperat ,  ferunt  coramcoad- 
fuinTe  Voluptatem  Sc  Dolorem  ,  cum  gra- 
uiftimisexpoftHlationibus  &  criminibus, 
quibus  fe  mutuo  inccfTebant .  lupitcr  ra- 
tus  ex  vfu  maximc  efle  &  fuo,  &  Reipub. 
inimicitias  &  odia  deIeri,operam  dedit ,  vt 
ingratiam  litigantes  redigerec:  fed  fiuftra 
expertus  omnia  ;  taiwiem  rcluftantesada- 
mantina  quadam  carenainter  fe  copulauit 
atq;  deainxir,  vt  quamuis  iiucr  fediinde- 
renr,  nihilominus  ncceftano  (Imul  edcnt , 
mancrentq;  pcrpctuo  •  Vnde  femper  fere 
r.xtrema  gaudij  luciusocctipat.  Q^od  ele- 
ganti  carminecxprcfllt  iacobus  Bilius  in 
Sacra  Anthologia : 

^em fcitbies  vrget  ,  tenet  hunc  nonnuUa 
'voluptas 

In  fricin:,fcquitur  maior  at  ind-e  dolor . 
f^Hdrendis  opibus  gaudis  inftidat  aHants-^ 

^^afitds  fequit^tr  cura  grautsj^metus. 
Sic  qitoq;  qui  moUes  rifus  &  gaudia  carnis 
■  I-erfequitttr,Liber  queq;  Venusq,  iuuat : 
Htiias  erit  tandtm  rifus  S.irdonifis,huius 

lAfjciA  in  lti^umdeftnet,inqi  crucem. 


Ab  hac  fcnrentia  nonalian'  arbitfdr,qiiocl 
prifci  Romaniduas  Diiiascoluerunt,  An- 
gcroniam  Sc  Volupiam^altcram  abangori- 
bus  didam,alteram  a  voluptatc.Et  Ange- 
roni.T  qiiidcm  faccrdoiesin  faccllo  Volu- 
piat  facrafacicbant:fignifican:cs,doIorcsac 
volupratcs  in  vi^a  hominum  inuicemeirc 
inixtas.  Addunt,  Angeroniae  fimulacruni 
in  ara  VoIupisfuilTecoIIocatum>quod  do 
lor  comcs  fit  voluptati,&:  voluptas  dolo- 
ri;hac  figura.vt  oshabe.it  fignatCi  &  clau- 
fum-  Quo  indicare  voIueruiit,eos,qui  do- 
lorcs  &  anxietatesanimi  diffimulant ,  pa- 
tieatixbeneficio  ad  maximam  perucnirc 
voluptatem.Macrob.Iib.i  in  Somn.Scipio 
nis.Cauendumcft  itaq;  dum  obIe(flam.cn- 
tamagiiolaborc  conquirimus,  nefub  dul- 
ci  mcllc  vcnena  lateant.  Excmplum  prarfto 
eft  in  apibus,qua:  mel  dulciftimum  confi- 
ciunr :  e^dem  aculcum  habent  prxfenra- 
ncu.fi  quis  izCs  propius  admoHerit.Quo<i 
non  nefciuic  Boetius,qui  Cic  : 

Habet  omnis  hoc  z  olupttu  , 

Stimulis  agit  furentes , 

jipiHmq;  par  zoh.ntum , 

Vbigrata  meUa  fudit  , 

Jtigit,^  minus  tenaci 

Terit  icla  corda  morfu  ^ 
Hinc  a  Gr?cis^M^x.vT/;4pof  Amor  flicitur, 
dulc-amarus:  quod  figuificat  Euripid.  in 
Kippolyto  his  %erbis  : 
t/  t»'3''  c  cT»  K{y>iVtv  o.v^pdrTnsi  ipS.v  ; 
««T/rei',  u^^rou,  TAVTov,  A^yfiVov  Q' df/.ce. . 

id  eft : 
§^id  hoc  ef}  qu^d  dicunt  homines  amare  ? 
Refpondctnutrix  : 
2ucundiJfimtim,ofilia,fed  idem  calamitO' 

fijfimHm  . 
Vciba  funt  Pha:dra;adnutricem,  cui  fuos 
in  Hippolytum  aniorescredit.Huc  refps- 
xit  Catull.  adMallium  : 
Multafatis  lufi^non  efl  Bea  nefcia  nofirit 

'S^Uii  dulcem  curis  mifcet  amaritiem  . 
In  formofam  pucllam  y^.vKVTiKpov  idali 
quando  torfif  Claudius  Minos  : 
Virgoter.eUa,  decens,qu&  forma  aUeBat  /»- 

mantcs  , 
Adpetitttr  vernans  cetirofa  cd^M  nimis. 
Necdum  leciaplacet,fed  ^inisobfita  dttris 

Ingratam  gratismifcct  amaritiem  - 
Crar.^-.decens  formatlacet ,  ^benecom" 

pta  ptteUa  ; 
Afi  ir.iriim  cfius,  iurgiantilla  placeni  • 
His  certe-vitijs.JiqUA  vacat  "jxorjn  omnes 

SfHtaium 


Angert' 
nta  et  V 

lupi/t , 


Amor 

yKvKU'. 

'TTlKpof  .j 


•Emblemata . 


DiuariiBa  choroi  a4nMmera,ndia  vejiit. 
PiK^bam  prtden\  id  de  Amorc  ab  apibiis 
puii(fbo  fff;mciitum  iion  fneommoJe  reiio 
cari  poflead  iJ,  quod  Pliitarch.  fcribit  ((i 
tamcii  vcre  Jiccndiim  idefle  Phitarchipro 
blcmaj  ab  apibus  cos  pungi  citius,  qui  ftu- 


¥9 


pro  fefe  commacalarint  :  qiiod  id  animal   hi:s  cltUii 
fic  muiidicici  &  clegautiaj  perftudiofiim  ,  p4nfti%- 
quippe  quar  facileoJorentur.iiecimmuii  fa:f.Upd 
dtiam  libidiiioforum  fuftineanrjciraturqj  lutos  Ubi 
ibidem  Theocriri  locus  ,quo  continentur  <//«o. 
Veiur  :>  ad  Anchifcu  verba  . 


Fere  fimile  ex  Theocrito. 

EMBLEMA        CXIII. 


A  LF  EO L  1  S  dum  mella  legil^  yercufsit  Amortm 
*■  ^   Furacem  mala  apes  ■>  ^  fummis  PjJicula  Itqutt 
In  d\^itis  :  tumido  gemtt  at  ^uer  ar7xiti4  vngue , 
Et  quaiit  errabundiis^  humum  >  Venertt^  dolorem 
Indicat ,  (^  graujter  queritur ,  quod  apicula  paruum 
Ipfa  inferre  aniinal  tam  noxia  vuinera  pofsit. 
Cui  rtdens  Venm :  Hanc  imitaris  tu  quoque  ,  dixUt 
2iate }  feram ,  qui  das  tot  noxia  vulnera  paruus . 


G     3 


COM- 


470  Andreaj  Alciati 

C   O   M    M    E    N  T   A    R    I   I. 


^*         T  N  T  B  R.  apuiTi  aluearia.circumvolican 

JL  tibus  apibiiSjCupido  ad  macrem  fedeii- 

rem  aduolac.ciq;  fauciumab  auimalculis 

digiciuT»  gcnicuandus  indicat. 

j  j_  H  o  c  fere  i  !cm  cum  fuperiori ,  ixifi 

TidyH'(o>i  quodcoiiciii  aus  &  Icpidius  claudjcThco 

Theocri-    critus^qucm  lualiugualoquenccm  audire 

ti,  no^ipigcac: 

70V  KhiiSTAV  TTOl'  tpuTA  KAML  KiVTtlsri 
KiiplOviiC  Tiu0\MV  (rvKit^lAiVOV,  AKpCt  <^& 

yjU  TeLv  yiv  iTTATA^i,  y^  AhATO.  TA  <f*'  A* 

^H^iV  TAV  oi^UVAV  i^  ^<g'//?eTo  ,  ot7/  yi. 
tvtSoV 

^HplOV  iVTi  [^ihiaSA  )(5U  AKIkA  TpAV/XA- 

Ti*  'TirOIH  • 
>*  d  fXATHp  yiKATA7A,  Tl  S"'  in,  'l70V  iost 

{j.iKloyiUi , 
y  0*  TVTSoi  uiv  eHfiTA  i^tTpAV/JLATA  Aht 

KA  TroiHi  . 

Carmen  Theocrici  ccrtatim.ni  fallor^a  do 
«flis  quam  plurimis  conuerfum  cft.-Minos 
fic  trauflulit ; 

Purem  olim  Cupidinem  noxia  puxit  apJs», 
Jauos  ex  aluearibus  prxdautcm.cxtremos. 

auccm  maiuiuaj' 
Digitos ornucs  confiiitrat  ille  dolcbar,  ma. 

nibusqi.tumebat,. 
Etterram  pcrcutieiisexilijt,atq;  Veneri 
Oftcidit  dolorcm,&  queftuscft,  quod  ta, 

exilis 
Beftiola  [.iim]  elTct  apis^tanta  vulnera  in- 

fl'gcret  .. 
Matcr  vcro  nde  is;  Qu^id,  inqmt,  an  non' 

ru  fimiliscv  apibus, 
Et  cu.Ti  cam  paruus  iis.tamen  vulnera  tan 

ta  faci>>  ? 
Koxia  ap's  furactm  olim  malepttnxit  A- 

mort^m 
Tnddte  mctta  ex  aluearibus,  isqj  tumebaf 
J.xtremis  manuum  (iigitis,ideoj'y  dolebaf, 
lEtterra  quatiens pedibus ,  Feneriq^dolore 
Ofiendens,multos  queftus  cx  ore  ciebat  , 
^liiod  tam  exile  animal  tamf&ua  infiigC' 

re  pofjct 
Vulnera.Cui  ridens  mattr:^in,nate,api- 

.  bus  tt* 
jEjfimilis^cuinfers  adeo  tot-vttlneraparuiit. 


Sed  carmcn  hoc  Thcoc  ritus  ei  AnacreoH' 
tc  tranfcripfit.cuius  Ode  fic  habet» 

ipCOi  TTOT    iv  poS^OI^t 

KOIlA.a[xivi)V  (J.iKlTTAV 

KX.  eiJ^eVyAKK'  iTp(o%. 

TOV  ^AKTVKOV  Si  J^A^^HS 
WAiyjipoi  ,  aKoKv^i  . 
J*pAucoj  S^i  tCj  'TTiTrAa-^eii 

TpOi  TilV  KXKih'  K'J^i'lpi}V  , 

oKcdKA  ,  (xdnp  ,  eiyriV  , 
cKcdKA  ,  K    a.irobvi)7KCo  . 
Oipii  /J.' iCV-\.i   [J.tKpoS 
TTipCOTOi  ,    CV    KAK~.<rt 
fjiiKiTTAv  c/  yiiopyol  • 
«  {T'  HTiV,  fi  TO  KiVTpoV 
'TTOVHTO     IaS  fJ.iKlTTAi, 
'TTCiJOV  ,  J^OKCK  ,  TTOV^iytV 

tpcoi  ocmi  crv  ^AKKni  ;     la  eft: 

Amor  aliquaiido  iu  rofls 

lacentem  apem 

Non  vidit,  &  vuhieratus  eft  : 

Inq;  digitis  morfus 

Manus,  eiulauit . 

Gurrens,  icaq;&  volitans 

Ad  pulcram  Vcnerem  ; 

Perij,  mater,  inquit, 

Pcrij,  &  morior  : 

Serpcns  me  pcrcuiTie 

Alatus,  quem  vocant 
Apcm  ruftici . 

Illaaurem  dixic-  Si  aciileiiS 

[Tam]  lajditapiculae  , 

Qnanrum  piitas  dolent , 

Amor,  quos  tu  fcns  ? 

Inter  rofiu  Cupid»  ? 

Apiculam  iacentem 

Non  vidit,eft^punciHS  r 

Manumqjfauctatus 

Mox  eiutare  caepit . 

Et  cmfitans  volans^ 

Ad  candidam  Cytheren  , 

Heu  occidi,  occidi ,  inquitf 

Vitam^  mater  efflo  . 

I.a  me  minuta  ferpens 

Penuata  tmlnerauit : 

Apem  vocant  coloni. 

Tptnc  illa:  Apisfiacume» 

Tantum  facit  dolorem  , 

Ghtantum  putas  dolere 

Giu^stu  fc'ris,Cupido  ? 
TabeJIa  piaahuiusargumenti  extat  apud 
Aloyfuim  Corradinum  luris  Confultum, 
^  & 


oda  An 

creontii 


Emblemata. 


4/1 


III. 


Territm 

fedibui 


Tenus  /t- 
mica  ri- 
/us  . 

Triplex 
tifus  i 


5c  quiiicm  manu  pcritiartificisdepictajin 

qiia  leguntur  hiveifus  ; 

Dumptter   alueolt  furatJtr  mella  Cupido  , 

Ittrnnti  dtgitum  cuspidefixtt  apu  . 
Sie  eti4  nobu  breuti,  ^penturn  iioluptcu  , 

§ludpetimmjrijii  mixta  dolore  nocet . 
■Vidcntur  autem decerpti ex  il lis  Herculis 
Strozzx ;  , 

Du  Venerupuer  *lueolos  furatur  Hytnctti 

Furanti  digitum  cuipidefixit  api4 . 
Indoluit  grautter,  puertlixqj  ora  rtgauit 

Fletibtiii(^matri  spKuLa  queflu^,  ait : 
VndehA  tantillts  vires  animanttbuiivnde 

Extli  pojjunt  Udtre  aculeolo  i 
Cfii  Deafubridens  in^uit;  Nonttt  quoque 
nate  j 

Corpore  non  magno  ,  vulnern    magna 
facts  ? 

ALyEOLlS]  alueariis  apuni  . 

Dum  mellalegit]  Cupido  mellUegus  ; 
taiiscium  dl  tuuius  in  Tiieocriti  Eidyl- 
lion . 

Mala  apes]  noxia  • 

^uatithumum.]  Doloris  figimm  ,  pc- 
dib.is  teriam  pcrcutere.Efl  &  uidiguantis» 
&  grauiter  fercntis.Homcrus  de  1  lo; 

,rfi'V  J''  iJAASr'  oS^OVTctS 
Kcty.Ti^coy  'TtoS^i  ycticiv.  id  efl  .• 
$imul  autem  excttjfit  dentes  , 

Calcttrans  pede  terram  . 
Horatius  etiam  muhis  uilocispio  figuQ 
lartitiae  poluic  .  Hauc  tamen  calcitrat.io- 
nem  nofl  clle  uidiguautis,  fed  monbundi , 
putat  araicus  Mmojs  lo.  trater  LaualJeu- 
iis.  Nam  irusab  Vlyilegrauilfuuo  ktu 
ad  teuam  afrlidus.eorum  more,  qui  aui- 
mam  eftl3nt,apud  Homerum  tetram  pul- 
fat  pcdibuSjVt  lo.AEueid.  Virgilian^e'; 
Sternitur infcltx  AcYon^O'  caicibuiatram 
Tundit  humum  expirans  j 

Ouidius  i.Artis  ; 
Lyditi4  Aquatam  tsr  pede  pulfat  humum  . 

jipicula,]  Diminutmumab  ape.Sedrc.. 
clauiat  fecuuda  fyllaba,  quo  mu)us  mtrec 
cainicu  lievoicum.Nam  quantum  fentio, 
illud  1,  breue  ell»quamuis  nou  occurrac 
aliquod  Poetarum  tedimonium.     ^ 

Ridens  Venuf]  ('octx  Grxci  Venerem 
appellant  (fi?^o/j.Hj">tv,id  cftjtifusamicam. 
Horat. l.Carmuium  ; 

Sitte  tu  matm  Ericyna  ridens  . 
Tria  gcnera  rifus  ponit  Clemcns  Alexan- 
driiuis  :  [j.HS^idt.ij.A  »  rifum  decorum  :  y.i~ 
"^hiVjJ.ov,  mcxctiiciiimj  Xrtj-^^^sto-^woi/, pro- 


cacem  &:  notas  referentem  libidiuis.  Alii 
primum  facuuic  Natura;,  qua*  potuis  eft 
diccnda  liilatitas :  luuic  in  Sara  Abrahami 
vxore  fuilfe  mcniofant.  Secuudum  ftulti- 
ti^j  ficuti  cft  omiiium  ftultotum  cachiu- 
nus.Tertmm  maiui.r  .qualis  fuit  iii  Cha- 
mojcum  pacerna  dcrideret  turpitudiucm  . 

Fernm]  beltiolam.Apes  hic  ferxdicua- 
tur.vtapud  luiilcoufulfos  l.  naturalcm  , 
ff-.de  acquir.dnmin.  Pliiiius  tamen  lib.  ii. 
cap.  f.tradit  eas  uec  maufucti  ,  nec  fen  ge- 
neriselTe.  Deapumautem  iiatura  ^' pro- 
prietaobus,  varias&  mirabilcs  coiifidcra. 
tiones,  piarter  carteros  ad  fatietacem  vfq; 
fcripletuut  Arifloteles  (.S:  Plinius. 

^ui  das  tot  noxia  vulnera.  ]  Huc  fpe- 
datiliudcj    KidyllioTheocriti : 
vvv  iyvccv  70V  epojTA  ,  ^ctpOs  ^ioi .  «  la. 

hictivAs 

lxa.7S'ov  e^itKa^e  ,<f'puy.co  Ti  fj.iv  ZTpiei 

lj.a.7i)p.  id  efi  : 
Nunc  amorem  noiii:dirus  vtiq-^  Deus  e/?, 

^  quidem  leAns, 
Mammam  fuxit,  inq-^  faltibus ipfum  md' 

tcr  cnutriutt  ^ 
Scd  propitisacccditquod  citatur  ex  Nie- 
ujo ; 
/Edefol  CupidoiCum puftllus  fis,ntmis  mul 

tum  vales  . 
A  M  o  R  t  M   cum    apibus  cnmparat.        IV. 
Apes  ceram  &  mel  couHciunt,ea;deni  ac«-  A^ncy  .?.'•? 
lcum  habeiit  violcntilfinumu-ficamor  vo-  bus  c:\'.ii 
luptacis  fuppeditat  illecebras,  idcm  do-  tus . 
loreai   raosroremque  fuudit  in  animos  . 
Diogenes  dicebat.qucmadmodum  vcncnil 
nuiKocommixtum  ob  dulcediucm  biben- 
tibus  pnmum  gratum  elT,  fed  paulo  poft 
inde  mortis  agonem  fentiunt:  Sic  quoquc 
amonbus  turpibus  opeiam  dantcs,  iiiitio 
volupcatem  fcntiunc  ,  quam  tamen  pcrpc- 
tuus  dolorconfequirur.    Vnde  verc  dici- 
u\ i, Amor efi amarar.  Qu^od  idcm  dcgAii'  ■^'^o^  **- 
tcr,vt  omnia,expreiru  lulbr  amorum  Na   ^«'*'"<i^- 
fo  i.Artis  : 
^luod  tuuat  exiguum  eft,plus  esi  quod  U^ 

dit  amantcs  : 
Proponant  animomtdtciferenda  fuo  . 
^fHot  lepores  tn  Atho  ,  qttot  apespafcuntut 

in  Hybla  > 
Ccerula  quct  baccas  Palladisarbor  hif . 
Littore  quot  co>ich&;  totfimtin  amorc  dc^ 

lorcs  ; 
G^uipatimur  t  multo  s^iculafelte  ma^ 

dcnt  %. 

Hiu€ 


47  2- 


Andrea^AIciati 


Ilinc  piito  cfle,quoJ  AmoiiarcusHcdica- 
tiis- fir,c]iua  eius  viiliierc  faucii.  fempci'  e- 
miiuis  fciiiintur.veliiti  (agicta  quadam  ab 
air.atisioc-ulis  emida,  &  in  amanciiim  ocii- 
los  icccpta.  SUnc  vero  ilii.vt  Plato  philo- 
fophan.ir  »  ladii  CjUidara  tenuiliimi^qui  ei 
intimocordis  expiiant,vl)i  vitalissanguis 
dulcilTfmuscalidiflimusque  fedem  habet. 
viaq;  fibi,  vtMu(a:usait,  per  oculos  pate- 
fada,  per  amantisidentidemoculosillapfi 
adincimumeiascor  penetranr.accenfoque 
interim  magis  ac  magis  fanguine  ,  bilis  c- 
riam  mflammatur  ,  vnde  iUcfcquiciir  do- 
lor,  quemafliium  elTecoidi  amantesom- 
nesprofiieutur  »  quicunqueilloseuentus, 
a«tdurus,3Ut  facilis  fequatur.  Pieiius 
Vakiuii.Hieroglvph.  i1b.4i.VeI  id  intel 
Jigetur  geueialius  deiis  rebus,ci  quibus 
pctituraliqua  oblcdario,  quas  tamen  11  n 
csoiniiigic  abfq;  altquo  dolore  &  moleflia . 
Qi^ioJ  fane  imnilja  aliare  ccrtuis  &  eui- 
denciusceruicurquam  in  amorc.Vndc  ve- 
teresprudentcr  fuadent,i)imium  amorem 
matoreeflcexpeliendum,  canquaferam  > 
priufquam  vngues  &  dcnces  producat.Sfic 
atitem  amotis  dentes  &c  vngues,fufpicio  & 
zelotypia:qua:a!iquando  ua  rodunt  &  ra 
duutjUamoIeilemoideut  cordaamautifi, 
vthanc  ob  caufam  paflim  lcg.iutur  hiflo- 
ria.'  plane  tragicx  ,  Atq;  vt  nihil  dicam  de 
Lcuconoa  a  Theflalo,  de  Procri  a  Cepha- 
lo  iu  venatione  occifis  ((iquidcm  f^minas 
huic  vitioadmodiimdeditas  efle,  pra^fer- 
tim  pr»gnan:es,teflatur  Galenus,  quam- 
ui';&  viriliEpenumero,  praefertim  lcali& 
Hifpani,hoc  vitioad  infauiam  vfq;  labora- 
ruit^  sudiamus  quod  accidit  patrum  no- 
ftroruin  intmoria.  luluna  nobiliflima  vir- 
00  Romana.setatis  Lux  puellasomues  for- 
Hi/Ieria  ma  fuperf^relfa  ,  cum  lecupleti  quidera, 
ajmarito  fe'lftolido  &furci!U  viroinmacrimouium 
'ielotypo  .  cflbt  cradira,de  cxellenti  iila  fpeciein  fu- 
fpicionem  mariro  veuit.qui  candidiflimam 
vxoris  ceruicem  confpicatus,ii>cliuancis  fe 
ad  cxueudum  calceum ,  firorecx  zeloty- 


Tirites  a- 
moiii  qtii. 


pia  correptus,  teneram  pucllaiti  &noiiam 
coiiiugem  obtruncauic.  De  quo.faciuarc 
tales  lugubres  qucrelx  lcguncur  : 
Immitisferre  fecHit  mea  colla  maritus  , 

Dum  propcro niuei foluete-.vtncla-pfdis,  t 
Durus&>  ante  thorum  i-qtiaynHper-nupta 

■     coiui  ,  '..•'.■ 

^luo  cecidit  noflr&  virglnit^tis  honos. 
Nec  cutpk  nterutffe  necem  ,  hna  nHmina^ 
tefiort 

Sed  iaccofati  fortcpcrempta  mei  . 
Difcite  ab  excmplo  Injh)t£idifcitepatres , 

NenubatfatHofili^  veilra  •vtro  ,  ' 

Sic  nullibi  amor  iuum  mcl  iine  fellc  afpet 
git.  Extacliber  italicus,cuiiis  iufcriptio  :~ 
Antidoto  della  Gelofla  ,  per  Leuautio  da 
Quidicciolo  Mantouano.  in  quo.fi.quisa- 
lia  exempla  defideiac,  mulca  memorabilia 
reperier.  Qiiibusrede  adiici  poteft  libel- 
lus  epiftolarum  Coelia;  nobilis  tcsuiwx 
Romanxad  amatorem  fuum,  iuquoprje-.. 
tcrekgantiam,varias,inini6  innuneiasfpc, 
cies  zelotypixinueniuntur;  Porro  amor 
ctfi  paruus  videatur/iiigcncia  tamcnhaud 
raroexcicac  mala.Hinc  poeta  ;  ^<  !; 

Billum fdpe pctitferus  cxittale  Cupidoy 
Etomnes  poetehuius  tei  pleniluut-Qr^icl 
euim  noftns  tempoiibuseft»quod  noii  pcr 
fcorta  &  lerones,&  meritorios  puero.s  per 
pctictuifMuIta;l'uncciuitr.tes ,  multare- 
gna.mult?  prouincixper  huncinfauQrum 
&furioforum  Deum  deuaftatx.  KaquoC 
ciuitaces  arma  ceperunt  ob  raptas  mulie- 
res  ?  Quot  fcEmina.'  patriam  &  parentes 
hoftibus  piodideruiit  propter  huncfuro- 
rem  ?.  Qi^iot  mariti  vxonbus,aut  contra 
illa;  maritis  ob  huncipfum  pr«eclarum 
Dcum  infidias  ftruxcrunr  ?  Quotfilij  k 
matribus  fuerunt  trucidati .'  Atq;  vt  vno 
verbodicam.nihil  eft  prope  nefarium,im- 
pium,temeratiu,cuius  Cupido  iion  fltau- 
dor.  Athenarus  lib.  15.C.4.  Dipnofophift. 
enumerat  bella  propter  mulietes  eieita- 
ta,qui liber  quiacftinmanibus,faci|emihi- 
tempcro  a  longiore  commentacione , 


Amor 
mtiltorti  ,, 
malorum 
catifcLj, 


In  Aatuam 


^jEmblemata. 


473 


In  ftatuam  Amoris . 

'E   M   B    L    E    M    A      C  X  I  V. 


(^  V 1 S  fit  Amori  plures  olim  cecinere  PoeU  j 

^^   Eim  qui  vario  nomine  gefta  ferunt . 

Conuemt  hoc ,  qnod  veUe  caret ,  qu})d  corpore  ^arum  : 

Tela  alasq^ferens  lumina  nulla  tenet . 
H&c  ora ,  hic  habitm^  Dei  ell .  Sed  dtcere  tantos 

Si  iicet  in  vates ,  falfa  fuhefte  reor . 
Eccur  nudiu  agat  ?  Diuo  quafi  pallta  defint , 

Slui  cun6ias  domiti  pofidet  orbis  opes  . 
jiut  qui  qu.ifo  niues  ,  Boreamg^  euadere  nudus 

Alptnum  potuit ,  Bri6ia^^  prata  gclu  ? 
Si  puer  esl ,  puerumne  vocas ,  qni  Nefiora  vincit  ? 

An  nosii  Afcr£i  carmina  do^ia  fenisl 
Imonfians  puer  hic  obdurans  pe^ora  >  qux^  iam 

7rans  adijt,  numquam  iinquere  (^onte  poteU  ^ 


M 


474 


AndreaeAIciati 


At  ^haretras  cJ*  teUgeriti  efuid  inutile  fondta  \ 

An  curuAre  infans  cornua  dira  valet  ? 
Alas  curve  tenet,  quas  nefcit  in  athera  ferre  ? 

Jnfcitu  in  volucrum  fleCiere  tela  iecur . 
Serfit  httmi »  fewper4,  virum  mortalia  corda 

Laditj  dr  haud  alas  faxeus  inde  mouet* 
Si  cacus-,  vittam^  gerit  >  quid  t^nia  caco 

Vtilis  e(i  ?  tde))  num  minus  ille  videt  ? 
^utsve  fagittiferum  credat  qui  lumine  captui  ? 
-^jvcuit,  ^^^  ^^^^^  >  ^^  caci  Jpicula  vana  f  mouet* 

Jgneus  eft ,  atunt ,  verfat^  in  peCiore  flammas  • 

Citr  age  viuit  adhuc^.  omnta  flamma  vorat* 
^ujnetiam  tumidis  cur  non  extinguitur  vndis 

NMadumy  quoties  mollia  corda  fubifi 
At  tu  ne  tiintls  capiare  errorihtiSy  audi : 

Verus  quidjit  Amor ,  carmina  noflra  ferettt* 
Jucundi^4  Ubor  eB  j  Ufciua  per  otia  \fignum 

llliiM  ej}  nigro  punica  gUns  clypeo  . 

COMMENTARII. 


1. 


EFriNGiTVR  ab  Al(jfato  ftatiia 
Amorisfeciis  quam  abalijs  rradifo- 
JcCMiempe  piier  niidiis,fineaiis,(ii)earmis, 
cjuiclypcum  gerat.iii  cuius  planicie  nigra 
exprefTum  fit  mahim  Punicum  •  Quare 
clypcus  fui/Tce  nigcr  exprimeudus,  vc  iu 
Roujliaua  ciiitionc . 
ir«  FiGMENTvMde  Amore.vt  {ibi  rc- 

Argume-  pugnans  &  a.S'6\'di.Tov  particularim  rcprc- 
inm  £«s»  heudicoltenditqj  quam  ilt  abfur^ia  Cupi- 
hUmtttu.  dinis  .lefcnptio,  qualis  circumfertur  ex 
opiniona  veterum  poerarum  :  Nam  nudi- 
tas&  veftiuiii  priuacio  rcpug  lat  Dcinatu- 
XX.  reruni  oinnium  copia  beata:.  Pucr  noii 
eft,qai  (it  anno:ior  Neftorctinconftans  no 
eft,qui  ficobftinatc  obfirmecaniraos:plia- 
letracus  noneft  .quia  puer  bcne  iaculari 
nefcitinequc  alatus,  qui  volandi  fic  impo- 
lens.fcq;  humo  toli^re  non  portlt.-non  cft 
fagicufer,vcquicaptusiuminc:igneusnon 
Cit.quia  ignisomnia  depafcitur.  Tandcm 
appoiiic  veram  Amoris  uefcriptioi!cm,ea- 
quenaturalem  ,  vna  cumcius  fchcmace. 
5ub  quibusomnibus  iiiiiolucris  j^raphice 
cxprimitur  amatoriun  vira  mifeirimjj 
cju^  ligillacim  omniac)cplicabinnis,fi  prius 


poetariim  quotundam  elcgantem  Amorlf 
Hcfcriprionem  prajmiferimus.  Et  quidcm 
in  primis  Marulh  : 

*S^U5puer  hic  ?  Veneris .  I>len*.  quA  cnufa 
ph.tretrs.  efi  ? 

Ns  hene  prouipu  certct  qtdrma  mouet . 
Curfme  vejie  Beui  i  Simpltxpuer  odit  <t- 
pertum . 

Vnde  puer.  Puens  cjuoAf(tctt  iUefenes, 
§hiis peKrtfif  humeru  dedft^  Incon^.wtia  . 
§luare 

NuU.t  Beofros  efifSign»  inimica  fugit. 
G^tifors  eripuis  luce?  Immoderata  libtdo. 

Curmactesi  Vigilis  cura,dolorqifacif. 
^luts  C4tcum  pnit  ?  Ehietas  ,Sepor,  Otia, 

IjiXUS  . 

^ui  comites?  rixA,  leUa,odia,opprohriu, 
^hti  caelo  dignati  ?   Homines.  6^<e  caufftt 
coegit  ? 
Mitior  auciere  eft  credita  culpa  Deo  . 
Heu  curuum  genus ,  ^  veri  corda  infcid  t 
quo  ius 
Tasq-jfcilus  miferi  fifcelere  ahluimus? 
Addam  &  Augcriani  poetaj  certinonille- 
pidi  cadem  dc  rccarmc:i.* 
Angelus  inuiHa  qui  cuipidtfem^  olerrtu , 

Dic 


Defcr!' 
ptio  Am$ 
rts  ex  M/t 
ruUo* 


AugertS' 
ni  epigrM 
ma  dcj 
Am0r<J . 


Emblemata_) . 


47  r 


D<V  mihiite  nudum  eur  ttia  mater  alitf 

Hudo  homi>ies,qi*i  no/irapetunt  delubra. 

Rube?iti 

Curfiant  s?i  dextra  IpiculafTradt  nece. 

Gur  puer  es  ?  fuerosfacie  quofcuq;  /.igittis 

Saticio.fmevel»ns  igniitts  vro  meis  . 
Vent)fas  htimeru  curfixtt  lupiter  a,la*  f 

hfi  quouu  Leuiorfiamine  qutiqtm  amat, 
Cur  ncumfacuUi  ^ttia  vtuida  corda  , 
frctnm^ 
£t  iuga  montofa,et  fcrtipeafixa  tremo. 
Qa.cus.eslanclaro,dicAumine  ?  Cacus  a^ 
mator , 
Non  ego:luce  poli  lux  mea  clara  magis. 
fafceris  ambrofia,feu  neciare  ?  Fafcor  a- 
muenis 
Blanditijs,  rifu,fedulitate,  iocis . 
Our  tibi pulchra  parens  ?  ^^ia  denfcslfor-^ 
ma  caleres 
Ingenerat -tformA  munere  nafcor  ego. 
Cur  marts  efiuciu  prog»ata  efi  mater  •  A- 
mator 
Vt  mota  infalfisflu5iH*t  vnda.  vadis . 
Dic  ,  tua  non  vUts  domm  ?  an  cultijftma  ? 
NuUoL^ 
TeBa  colo-y  hibernofub  loue  dego  mifer  . 
"Dic  vbi  Bas  ,  dum  lajja  tuo  funt  membra 
volatu? 
Crede  mthi,nuquam  me  leuu  ala  vehit. 
Sed  quem  non  deledarcc  Amor  fiigitiuus 
Polinaiii,qucm  c  Grsco  Mofchi,fermone 
Laciuo  loquentcm  fecit,hoc  modof 
Amorfu-  ca  Venta  infento  natum  clamore  vocaret, 
vitiuus      St-quuquam  in  triuijs  errantemvidit  A- 
folttta-         morem, 

**  •  Htc  fugitiuus,  ait,  meus  efi  ,preciumferet 

index 
Bafiola  Venerts  :  quodfi  c.d  me  duxerts  illu, 
Non  tnntumdabo  bafiolum  ,  pltu  hos^es 

habebis  . 
Jnfignis  puer  efi:  en  omnia  percipefigneL^. 
Kon  efi  candidulus  ,veriim  ignem  imita- 

tur.ocelli 
Jlcres  flammeoli ,  mala  ment,  fuauijftm^ 

verbrLj. 
^^od  loquitur,  nonfentit  idetrr,  vox  mel- 

lea.fed  cum 
Jra  infiamatur,tu  mens  efi  a^era,faUax , 
Traudator  mendax,ludit  crudelepueUw. 
Crispultts  efl  oUi  vertex ,  facietq;  proterua  , 
J.xiguAq;  manu4,procul  autem  ^tculator 

quet  . 
Torqnet  tn  ymbriferumq;  Acherenta  ,  ^ 
rtgna  filentum . 


Membra  quidem  nudut,  mentem  velatu^ , 

auisq; 

Morequatitpinnof,  (^nunc  hos ,  nuncpt- 

tit  iUos . 
SApe  viri preffans pr&cordia,  f&pe pueUd. . 
Arcum  habet  exiguum,  fed  ^  arcu  impO" 

fiafagitta  esl . 
taruafagitta  quidem  ,fed  coelum  fertur 

ad  vfq; 
Parua  pharetra  oUi  dependet ,  ^  aure/t 

tergo . 
Sunt  &  amari  intfts  calami,quibus  iUepr» 

teruus 
Me  quoq-jfipe ferit  matrem  ifunt^omniA 

fs.ti.rL-i: 
Omnia,feq;  ipsu  multo  quoq;fAuius  angit. 
Paruulafax  oUi.Soli  tamtn  vrit  ^  ipfum. 
Verberefiprendes,  age.ne  miferare  pueUH . 
Si  flentem  alftcias,  mex  nefaUare  caueto. 
Sin  arridebit,magu  attrahe-.bafiaftfors 
Terre  ueletfuge  tufunt  noxia  bafia,in  ipfis 
Multa  venena  labru  :fi  fors  tta  dixertt : 

Heus  tu 
Accipe,  nemps  tibi  cun£ia  h&c  mea  largior 

armo—i 
Ne  continge ,caue^faUacia  munera  amoru: 
Omnia  quippe  ignifuntinfecia  iUius  c.rma. 
ElegantiiTime  quoq;  Aniorein  dcfcripfic 
Propertius  lib.iElegia  de  Aniore  : 
^icunq;  tUefuit  puerii  qui  pinxit  Amore, 
Ntne putas miroi  hunchabtiiffi: in.^.nus? 
Hic prtmutn  vtdit,finefenfu  viuere  aman 

tes  , 
Zt  leuibus  curis  magna  ferire  bona  . 
Idem  non  fruslra  ventofas  addidit  alas  , 
lectt  ^  hutnano  corde  volare  Dettm  : 
Scilictt  alterna  quonia  taciamur  in  vnda, 
Noslraq^  non  vUts  permanet  aura  locn. 
Zt  merit  ■  hamat^s  manus  efi  armatafa- 

gittu , 
J.tpharetra  ex humero  Gr.oflaztrequt 

iacet . 
Ante  fetit  quoniam  tuti  quam  cernimus 

hoslem , 

Nec quisqua  ex iUo zulnere  fanus  abit  . 

Phorinuubiii  Iibrode  Nat.  Dcor.ricloqui-    /°^^  ' 

tur  de  CupidincrPuer  elfe  fiiisitur  >  ouod    ''\.'^ 

IV  1  ■        1  '         ttdtncj. 

plane  meiite  careaiu.deccptioiuq;  oDiicxij  * 

{int,qui  amant.   Alatiiseft,  quoniani  p!c- 

runqj  cxdis  ei\  luror  :  vel  qiiod  ranqi.am 

auis  in  homnjum  nientes  impetuc?'  iijno- 

leciagittas  tenerefingiturj  quia  qui  cius 

fagittis  vuh.erancur  ,  jioi;  fccusac  rencra 

percuiridolent:  i:eq;.appropinqu.irc ,  auc, 

aitiuf 


47^ 


Andreas  Alciati 


ittingcie,:,nos  cmant^audcntjvcrum  lon» 
ge  cob  imuciitur,  ftupcntcs.  Faxei  tradi 
tiir,  c]iiia  videciiniifiammarea'.,imos.  ifU' 
7tLM  cft,CiipiHincm  dici  cxifiimant  abiti 
qiiifit.oneeorii!.  ,q'  os  arr.antcs  inquirilt: 
ifS.t  cnira  (ignificatinquircrc.  Hxc  &  a- 
lii  PlioiMUus.ViidcIicetintueri,  bene  ex- 
picffidc  vcreres  amoitm  ,  non  quod  eum 
ita  crcdcient ,  sut  clTc  ,aut  \iue:e,  fed  vt 
commodius  eus  cffe>flus  nobis  oficnderc 
pofTcuf.Quapropter  r.onnuUi  e  vercribus 
conirrenu[i.-irn  iftam  Cupidinis  diuinita- 
tcm  doclc  vcrequcperftriuxerunt ;  vt  Ar 
chias  poeta : 

^Koif-cis  d.S^iKH  y.ifOTrav  yi\oi  ,  aJ.h'  o.- 
Kcf^.et^o/ , 
•^v^ouf  av^^fa-Truv  if^'  o  'ifcoi  Trfozct- 
fft{  .   id  cfl: 
Nonamor  cft  qui  afiiciat  iniuria  huma- 
num  genus,r^d  intcmpcrantes  : 
Animis  cnim  hominum  hanc  occafio- 
nem  prxHat  amor. 
Sallum  amor  ofa,  dit  ,prauu  occfftofcdfit 
Mentibus  tUe  hominHm,cjuos  maln  mul 
t.z  iuiiartt . 
Qnafi  diceret  (Ine  vllo  vcrborum  circui- 
tu,nonamor,  qualisa  poetis  cclebratur, 
fi(3;itius  ille  pufio,  Ia.'dit  homines  ,  fed  in- 
tenvperantia .  Refcr  hiic  Eidyllion  Theo- 
Jilciati      ciiti  ;  i.Aiciatus  aufem  iocofls  argum.en- 
cor.filium   tis  confutat  ea,qux  ?.b  antiquis  di«f|-a  siit, 
in  hoe        non  quo  veterem   picluram  improbaret, 
I.mble-      fed  vt  commodius  quid  fitamor.ipfe  pof 
mati^-.        fc-  declarare.Q^od  neq;  fincautorctecit, 
fimiidem  Seneca  in  Kippolyro  fic  ait  : 
Deum  ejje  Amorem,turpitcr  i  itio  fauens 
linxit  libido:  c^uoqi,  liberiorfortt , 
Tilulum  fnrort  numinu  f.ilfi  addidit  : 
i^atiifnper  cmnes fcilicct  terras  zagum 
Zric)na  mittit,tlle  per  ccclum  -volar^s 
Troterua  tenera  tela  molitur  manu  , 
Regnumque  t.r/itum  minimus  in  fuperos 

habet  3 
Vana  tfa  demens  animus  afciuitfibi  , 
VtnerU(^l  numen  finxit,  at^;  arcus  Dei 
Ghi.t:r.uu  f  cun dti  rebus  exnltat  ninits  , 
Jluitij;  luxu.fcmper  infolrta  app:tens  : 
JHunc  i!la  magm.  dira  fortuna  comes 
Sub.tlibido.  &c. 
Idemin  Oftauia  : 

Volucrem  cfje  Amorem fingit,immitte  'Deit 
Mortalis  vrrcr,  at  mat  ^  telis  manus , 
Arcusc];facrcs  inftruit f&uaface : 
CenitHmq;  crcdit  V cnere,VHlcm« fatum  . 


Vts  magna  menttt  ^bUniui  »t<ittt  Muimi 

lalor  , 
Amor  efl,iuuenta gignitur,  luxu,ofit : 
Nutriturinter  Uta  fo^tunA  bon.*~>. 
G^emfi  fouere  atq;  alere  defiflas,  cadif  » 
Brcuiq-jXiresperdit  txtincli.s fuas  . 
Dean  orc,  deq;  eius  caufis&  pidturalatS 
&  pulchrc  Alex.  /»  phrodif  problem.87. 

GlVlsfitAmort^c]  Multi  tam  Gracci  III' 
quam  Latini  poeta:  cecincrunt,quid  fit  A- 
mor.quod  cllct  fuperuacancum  adduccrc. 
Sed  pra^ccr  lam  addudosclegantcr  hanc 
matcriam  traiftaruiit  Vugilius  dc  Vencrc 
&  Baccho,  Ouidius  i  Mctamorph.  Apu- 
]eius  dc  Afinoaureo,  &  quam  plurimia- 
li  j  infcrius  nominandi . 

Vario  nomine]  Propccr  diuerfa  velad- 
iund;a,veIefFcda,qtiajfludios^  in  Syntag» 
hiftoriae  Deor.explanat  Gyraldus  . 

Conuenit  hoc]  Noniie  hoc  eflabfurdu , 
quod  nudus,quod  puer,quod  arcirencns, 
quod  alatus,  quod  oculiscaptus?  Prarpa» 
ratio  ad  icfutationem  fabulse. 

Hsc  orajjic  habitus]  talis  Amordefcti 
bitur  a  poctis,  qute  fidio  quam  fit  abfur- 
da,  mox  ibooflenfum. 

Eccttrnudus  agat.]  Maxinia,inquit,e(V 
impudcntiaeum  nudumpingcrcciim  Dij    . 
nulIapremanturegertatcEflergohafcpri 
maabfurditas.Ea  tamcn  nuditas  imporru-  Amtv 
nam   &  perpctuo  vigilantem  amantium  cur  ntc- 
pertinaciam  arguit:veImanifcftameorum  dns , 
hifaniam  prodir.Sic  aliquisex  recentibus  r 
Cur  te  cum  nuUo  corpus  tielamine  mofirat} 
Stultitia  infani  tnanifefiapatefcitamatis, 
Nudus  porro  pingitur  Amor.quia  hic  af^ 
fedus  tcgi  &  difrimularinon  poteft.  Oui- 
dius  iiiepiftolis  :    * 

Sed  male  dijftn.tdc:  quis  enim  celaueriti' 
gncrn  , 

Luminequi  fcmpcr  prodittir  ipfe  fuof  Sc 
^^a  licct  ^ poffum  Jucior  celarefuroremi 

Sed  ramen  app.irit  dijfimulatus  amor. 
Quo  feiifu  dixit  Antiphanes  Comicus  , 
Juoefrcjquxtegi  occulta^iucnonpofTunr, 
amorem  nempe  &  vinolentiam  ,  quod  fi 
quis  temere  neget.l^atim  arguitur  mcnda- 
ci j.Et  eaimprimis  caufa  fa«.T:um  puto ,  vC 
obiterdicam,  qua  Bacchus  inflatuisom- 
nibus  pingatur  nudus  ,  flcuii  fupra  docui- 
mus.Vel  demum  Amor  nudusfingitur,ad 
exprimendam  eius  molliticmjirritat  cnim 
corporisnuditas  lafciuia:  appctitus. 
^/  cunclai  domiti,  j  Hinc  duftus  cft 


iEmblematij. 


477 


UnHum 
periculu 
ietreciat 


Wttvf'a.(xa;Taf,  vt  fnperiiis  annotauimns  . 
:jiutqui  qtiAfo  nittes.)  S\  nudus.non  po- 
terti  frigora  perpeti.Alteriini  repugnans . 
Nileft  quod  timcantamantes,  Hum  frui 
rcbusamatis  fe  pofle  fperant?  Sic  Plautus 
fnb  amateris  perfona .- 
tieci;  vU.it  mihi  obftxbit  amnu.neq-y  mons, 

neq;  adeoma-re  : 
tHec  caloremy»ecfrigu4  metMo,neq'y  vetum, 

neq;grai)dinem  : 
Imbre  perpetray,laborem  f»jferaifole,fitimi 
Hon  concedam,neq;  conquiefcam  vfqua?», 

neq-y  noBu,n^q-^  diu , 
J^rtM  profeoio  quam  aut  amicam,aut  m$r' 

tem  inueftigauero . 
Tibul.item  eleg.  r. 
Gluuquu  amore  tenetur,  eattutiuq-  facerq^ 

^lua  libet:  infidioi  non  timuiffe  decet . 
Non  mihi  pigra  nocent  hibernsL  frigora 
nociti , 
No  mihi  cii  multa  decidit  imber  aqua . 
Proper.lib.j.elcg.  ly. 
Hontamen  eli  quuquamfacros  quiUdat 
atn.mtes , 
Scirontt  mediafie  licet  ire  zia . 
f^uuquisamatgr  erit ,  Scythicis  licetam- 
bulet  oris , 
iJemo  ade"",  vt  noceat,barbir  effe  volet. 
Zuna  minifirat  iter,demonffrant  aftrafa» 
lebras  ; 
Ipfe  amor  acccnfas percutit  ante  faces  . 
Sf.ua  canum  rabies  morfus  auertit  hiantes. 
Huic generi  quouis  tempore  tuta  vi-i  efi. 
EtSenecain  Hippolyto.- 
Konme  peraltas  ire  fiiubcas  niues  » 
Tigeat  gelatis  ingrcdi  Pindi  iugis  : 
Nonfi  per  ignes,  &  infelfa  agmina , 
Cu7iSier  paratis  enfibus  peSitis  dare^. 

Boreamq;  Alpinum]  id  eft,  ab  Alprbus 
fpirantem.quod  cpjthetonctiam  Virgilius 
illi  iun*it . 

Tuerumne  vocas]  Puercft  ob  amatoru 
varictatem  &  inconftaociam  ,  qualisineft 
puero:  vcl  quod  amantes  pueriles  habeant 
fenfaSj&careantiudicio.Ouidius  i.Amo- 
rum,  eleg.io. 

Etpuer  efi,  &  nudus  Amor,  fine  fordibu4 
annos  , 
£t  nuUas  vefies,  vtfit  apertus ,habet . 
Mofchus  dc  Amorefugitiuo:eV/  tT'  c  Teuf 
Vi^i^ctfy.oi.    'Efi  autempuer  inftgnis  . 

^^i  Nefforavincit  ?  ]  Senem  quemque 
(apientifTimum.DcNeftorisa:ta:cdiximus 
fupra  Emblcra.  ij.  HeHoius  &  Orpheus 


Poetaj  Grajci  vetuftilTimi ,  mort^Iium  & 
immortaliummentes  amorecapi  Scdoma 
ri  ttadunc  .  Ficin.in  Platon-  Coiiuiuium. 
Sed  id  noneft  fatis,nifi  aliquid  aliud  qu.-e- 
ramus.Amor  puer  pingitur,cum  Neftoie 
fit  antiquior.Heiiodo  tefte,quiin  Theogo 
niacanit,Chaos,TelIurcm,Tartara,Amo- 
rcm  Deorum  primoscxcitifle.Vcrba  ha:c 
Hcfiodi  funt: 

i]T9t  l^.iV  TpCOTlfA  ydLQ!  yim' ,  rtf T*/)  l- 
'TTHTct 

ycfj  ivpv^epvoft^TreivTioyiJ^oe  iyipAKii  &tH 
<id-AVef.Tav  ,  0/  i)r^iri   KApn  VtipoiVTos  9- 

KUIA.TiSy  -^*- 

7oip7ctpix.T'  ^ipoivTO.  {AV^  y-^ovos  iiipva 

jicT'  ipOiyhi  KdiKKl?0S  iv  uBAVa.TQt(Tl^iOl7l. 

At/a///£A«j-,'W«ti'T(a!'  Tg  Stav,  rTa.VTuvT  ctv 

BpaTTCOV 

S^AixvctTat  iv  ?{]^ZTi  v'o6V ,  '/^ iyri^povct. 

/SnAilV  ' 

Principio  confufit  chaosfmc  imagine  moles 
Extitit:  hinc  vacnis  tcU:i.5  apparuit  aruis  : 
Nam  prius  ipforum pauifitentum fiBa  Dea 

rum  efi  , 
§luodam  qui  coelo  fedes  hnbuere  fupremo  . 
T(t  tara  dehinc  tma  siit  uifa  dehifcere  terrn/ 
Et  mox  pulcher  Amorfu.rgit ,  mediinque 

Deorum 
Cernitur;  hie  iUos  forma  fupereminet  oes  . 
Membra  Detts  latefoluit  Ditiumq;  viri/q; 
Confilium,  atq;  ipfam  domit.itfub pe^ore 

mentem* 
Vel  alicer  : 

Ante  chaos  natum,fuperufirmiffimafedes\ 
Inde  foium  terrA  lat&\  tumTart.ira  nigra. 
Intra   adytum  terrA  ,  ^feralia  clauslra 

barathri  . 
Tnde  ortus  fit^os  infer pulcherrimus  ctnnes 
Dulce  Deum  ,pariterq-y  zirumgratumque 

Cupido 
Solamen,qui  corda  domat,metesq-yferoceSm 
EcOrpheus  Argonauticis  : 
'Trpiff/SuJclTovTi  }(^d'JTOTi\yi TroKvy.iiTiv 

ipcOTA  . 

Ergo,qui  Neftora  vincir,  C\c  interpretor  , 
qiii  Neftora  vinrit  xcate  ,  qui  fit  Neftorc 
aniio/ior,deiiique  qui  fenior  lapeto  ,  vt  ex 
Luciano  mcminimusiam  uiprao  g'p6;>  tfp- 
^cuoTipoi  VATTiT^ .  Vide  adagium,  lape- 
to  antiquior  . 

AfcrM  fenis]  Hcflodi.qui  ab  AfcraBqo 
rise  pago  prope  Hcliconem  otiundusfuir, 
terra  mifo-a  &  pcftima,vt  ipfeaicin  Geor. 


Amor 
qua  ratif 
ni-vin^ 
cat  Neflo 
re  Atattj, 


Hefiodiit 


478 


Andreae  Alciati 


Irror  (^ 
tnconfian 
t:tt  amo- 
ns. 


•TTor'  ir^Ki)  . 
Hefiodi  vium  &'  mortem  clegantiflimo 
carmine  peiftiingit  politianus  in  Niuri- 
cia,ei  illo  verrii,  At  tibi  Didtileos  Qr>r. 

InconRAns  puer]  an  inconftans  haben- 
dus,  qui  fic  pertinaces  &  ebduratos  red- 
datanimos?  Ad  id  refpexit  Ouidius  de 
A  r  te : 

Errat,^  in  r.uUafede  moratHY  amor  . 
Hocdefefairiis  cit  Horatiuslib.4.  Carm. 
Od.  I. 
JnternjiJJa  Venus  diu 

Ruysu  hdla  moues:p/frce,precor,precor. 
Konfum  qualis  eram  hons. 

Sub  regno  Cynart.  Defme  moUium 
MAter  fdua  Cupidinum  , 

Girca  lufira  decem  fieBere  moUihHs 
Ji%m  durum  impertjs  8cc- 
Ad  idcm  viderur  refpexi^Te  i.epift.ad  Me- 
cccnatem  : 

Kof7  eadcjn  efi  &tas,  non  mens  - 
Solucfenefcentem  mature  fanus  equum  . 
Sobne  illequidem  poftemenfum  pelagus 
mollium  voluptatum.-fed  funttamen  ple- 
riqjfenes  pene  cap;ilares,quorum  in  mc- 
dullis  regnatamor  vuidus,turpis  lamen  , 
&  rifu,quam  mifericoidia  dignior.-  at  ea 
ludum,  feu  lafciuiam  ,  feu  morbum  faci- 
lius  eft  reprehendere,  quam  fiflere.aut  le- 
nire  ;  &  bonorum  virorum  aliquando  hic 
rrorbus  eft  .  Inconftantiam  porro  amoris 
belle  expreflit  Plautus  Trinummo  : 
Klhilfic  celere  esl,  nec  z'olat  zit  amor  , 
Atq-y  is  mores  hominum  moros  (^  morofos 

effcit : 
Miuus placet,magis  quodfuadetur  ;  quod 

dijjuadetur,  placet  . 
Cum  inopia  efi,cupias:quado  eius  copia  efi, 

t.intum  non  velis  . 
JUe  qui  expellit,is  cempcUitrille  qui  nS  fua. 

detfVetat  . 
Jnfanum  efi  (^  malum  in  hofpitium  diuer 
ti  Cupidtnis  . 

Hic  ohdurans pcliera.'^  Idemfcrmein 
J^ippolvro  Scneca; 

^hii  hla>:diendo  dulce  nutriuit  malum  , 
Ser^  recufatferre  qucd  fuhijt  iugu/n  . 
T\\eop\\T2(ius: ipaf  <ti  eV/v'  dKoyirariVBi 
iTsn^vfjLiei^  VTtp/i^?.>i,  nfyjietv  [/.iv  i'-^- 

Ctt  Tiiv  TTpos-cSiV  ,  ^pelJHetV  J'i  Tiiv  a.TO» 
}.V(T/v  :  Amor  eR  irration.iUs  tuiufi.im 
cupidinis  cxccffus.qui  velocem  hahet accef 
fum,tflrdt'.m  autem  difceffum  .  Vndetri- 


tiim  illud.Amor  anifTJi  arbitrio  fulttitar  ^ 
iion  deponitu r.  Id  non  pofTura  doccrc  com 
modius.quam  ex  eius  arte,qui  fe  egregiu 
doAorem  prxf^itit  natura:  amoris  expli- 
candx:ficenimeleg.io.Iib.Anior._j. 
Lucidtur,peausci;  leue  in  contraria  ducut : 

Hac  amoY,  hac  odium  :fed  puto  vincet 
amor . 
Oderofipotero:fi  nonyinuitus  amaho  ;      : 

Kec  iuga  taurus  dmat,  quA  tamen  odit* 
hahet . 
Sic  ego  net  fine  te,nee  tecii  xiuere poffum  l 

Zt  videor  voti  nefcius  ejje  mei. 
§luicquid  eris  ,me(i  fempereris  :  tu  felige 
tantum, 

Me  quoq;  veUe  velis,a»ne  coaBtts  ame? 
Untea  dempotius.ventis^ferentihus  utar, 

Vt  quamuis  nolim,cogar  amare  tamen, 
Idem  eleg.i.primi; 

li^fcruTit  tenues  in  corde  fagittA  : 

Et pcjjefia  ferus pccfora  verfat  Amor  . 
&eleg.i8. 

trti  PY  a.u furn  <  gv/)in  ili  a.  frangit  amor . 
S&pc  me&.  dixi,tandem  difcede,pueUA  : 

Iti  gremiofedit  protinus  illa  meo . 
S&pe  pudet,dixi;lachr^mis  vix  illa  retetiSt 

Ale  mifera7n,cur  te,dixit,amare pudet  ? 
Implicuitq^fuos  circum  mea  coUa  lacertos, 

Ztqu&meperdunt  ofcula  mille  dedit . 
Vi.Tcor:  (^ingenium  fumptis  reuocatur  ab 
^rmis  , 

Rcsq;  domi  geFtas,^  Tnea  heUaceuio. 
Sic  Propcrtius :  , 

In  me  tela  manent,  manet  C^  pueriliii- 
m.igo  ; 

Scd  certe pen;ias perdidit ille  fuasi 
luclat  e  nofiro  quoniam  de  peciore  nufqua, 

Ajjiduusq;  meofmguine  hellagerit . 
Idym  libro  z. 
I.irat,quifin.em  vefani qutrit  amoris  , 

Vcrus  amoY  nuRum  nouithahere  modii  . 
Eiindem  afFectum  cxprefTit   Catullus  ia 
Lesbiam  : 
Odi  et amo:quareidfaciafortaffe  requiris? 

Kefciofedfieri  fentio.  0>  excrucior . 
Quod  idem  apud  Marullum  reperio,  fed 
fiiliore  Mufa  : 

Odi  te,  mihi  crede,  quantacunque  es : 
Odi  confiteor,Cimilla,  fed  quam 
T.t  odi ,(^  magis  in  dies  magifque 
Velim  odifie:  fequi,atq;  amare  cogor: 
Sic  me  amor  retrahit  tuus,  trahitq; 
Sic  f^uetn  f&uitia  fugas  proterua, 
Tam  rarA  retiocas  decoreform*  } 

Ir 


Emblemata_> . 


47P 


trmoru 
Amoris . 


B«  fenarijsTctcriim.- 

Amor  extorqtteri  non  pctel},elal>i  peteii  . 

Atpharetras  &  '^^^  S^''*^]  arcitenes  feu 
pharcciacusamor.idemqj  puer.Aluid  ab- 
iurdum,  neqne  enira  puer  arcum  curuare 
potcft.XcDophonidcircoCupidines  fagic- 
tarios  fingi  aic ,  quod  formofi  &  formofaj 
ctiam  h  longiuquoloco  vulnerenr,nimiru. 
oculisipfis  taraquamfioittiseminus  in  re 
amatam  emilTisucrai  /=  yju  olipuTH  ro- 

^OTOU  S^lO.  ToZlO  KAhoOlTCU  ,  cV/  ^  'TSOp- 

paj^iv  ti  KAhoi  TiTpujx.ov7t  Propcrcius: 
Ztmerito  hamatis  manus  efl  armata  fa- 
gittis  : 
Etpharetra  ex  humero  Gnojfm  vtro^ne 
iacet . 
Horat.Carm.i. 
Semper  ardentes  acuensfagittas 

Cote  cruehta . 
Mofchus  in  araorefngitiuo; 

i^  ^pUfiOV  'TTipi  V»TCt'(pa.pi7plOV  ,  iVii^O^t 

^'  ivTt  .   ^,. 

7oi  'TTiKpoi  KitKAfxet ,  Telf  'roKhei.Ki    k' 

Y>[JLi  TtTfoj7KH.         idcft: 
Etaurcaro  ei  humoris-[fcrt]  pharettam  . 

intus  autem 
Amaricalamijquibusfjepc  me  fauciat . 
farua  pharetra  olli  depedet  &  aurea  tergo, 
Sunt  C^  amari  intus^  calami ,  t^uihus  ille 

proteruus 
Me  qaoq-yfdpe  ferit  matrem  . 
Theocritus  io  Eidyllio  Iffyi'  <^fA?riTil(  , 
ait,Amori  pharetram  riibui  plenam  celis  , 
quia  vuhiercr  hominum  animos  multis 
ccrte  modis.  Origeneshoc  figmentum  al- 
legoricftis  exponic:air  enim  pharetra  figni- 
ficari  cor.cehs  cogitacioncs,arcu  os  &  labcl 
la,qu<j  habcntaliquam  cum  arcu  fimilitu- 
iinem,adeoq;  ip(a  verba&  orationem,qui 
busomuibosdominatur  amor  .  Huc  facic 
illad  Pindari  ex  Olymp.i. 

'TroKKa.  [xot  yV  uyKco- 

Ves  aKiet   /SiKit 

eVcTsv  epTi  zApiTpAf 

favdiVTA  (Ttvi7o7<rtv  ii 
/g    TC   'TTO.V  ipiJt.\)ViaV 

^ATi^H  .     id  cft: 
Mult&mihi  [funt]y«^  cubiti 
Celeresfagittt 
Intra  pharetram 
Sonantes prudentibus',  apud 
Vulgus  vero  interpretibus 
Indigent. 
liuclligit  Pindatus  pulchra  aniini  fenfa  > 


cjuibus  fcfatetur  orHatufn  5cexcultum,& 
orationedifcrta  ad  vjcflorum  Jaudcs  cele- 
brandas.Sed  de  his  fatis  . 

Aliis  curve  tenet.]  Cicero  DenatDco- 
rum.pennatum  Cupidincm  vocat ,  vt  Or- 
phcusSc  1'latoin  Phaedro  '!TTipoiVTA,\AQ,, 
propterfrequentidimas  in  eo  vicilfuudl- 
i;es  reruni,aic  Pierins  in  Accipitre.AIcxan. 
Aphrodifajus  problem.  S/.rationem  red- 
dit,propteruiftabiIitatem  nempe,  &lea:- 
tatem.Ouidiusinicio  i.  Deace  : 
Magna paro ,quas pojfit  amor  remanerepei'' 
artes 

Dlcere,tam  vaHa  peruagus  orhe  puer . 
J.tleuis  f/?,^  habet  geminaSi  quibus  eu^' 
let,alas  : 

Dijficile  efl  illis  impofuijje  modum  . 
Secundo  Amornm  9.eleg.fic: 
Tuleuises  multoqj  tuisventoftor  alis: 

Saudiaq-^  ambigua  dasq^negasq;  Jide » 
alloquitur  Cupidiiiem.  Eubulus  apud  A- 
thenxum  lib  13.  figmentum  hocr;dec:cii 
iusfenariospiopcerelegantiamhucconfer 
re  non  pigec  : 
Tii  Hv  0  ypA^^Af  TTpZTof  a.v^pco'zta)v  apAt 

m  Kr)pO<ZS}.A7ii7AiipM^'   VTTOTTTipOV  ', 

OH  iS^i}'  >i/«  -TrKtiv  ■)^KiS'ovAi  ypA^av  , 

AKK'  ilV  ciirHpOi  TCOV  TpCTWJ/  Tav  T»  •3'6S. 

sV/V^fltp  sVe  jcKpsf ,  aVe  pt^J^tog 

A-TTAKKAynvau  t»  (^ifovTt  T«r  V070V  , 
fiApvi  /g  KOlJilS^i)  .  'TTUiAV  «f  i^  TTTipi.i 

Tot^To  'TTpti.yij.tt  Kripoi  iiv ,  av  (^{irc-ti  7;?. 

id  eft  : 
§^is^mni."m primus  virorum  pinxit,aut 
Alatum  Amoremfinxit  in  ceraprior? 
Hirnndinesfoliimfciebat pingere  : 
Mores  nec  iUe  norat,aut  mentem  Dei, 
Neceji  enim  leuis.nec  efi  is  qui  celer 
Morbum  ferentis  auolet  py&cordijs  : 
Grauisq;  valdl .  qui  fit  ali  vtfint  eif 
Nuga menfunt.hiciquis ergoperferat  ? 

Infcitistn  volucrum&c  ]  No'i  poceft' 
auceps  efie,auc  aues  celo  ferire  ,  quorfura 
e;gocela,vel  fagitcac  ? 

Tleclire  tela  iecur.  ]  Philofbphi  libidi- 
nis  vim  &  fedem  prascipnam  iniecoiepu- 
tant  continer!,  quod  L  jdancins  in  Opifi- 
cio  Dei  tradidif .  Sic  etiam  Machemacum 
profefiures  ccnfenr  a  Venere  iecuripfum 
regi:qna  ratione  fcdcm  anioris ,  poetsie- 
curagnofcuur,Cupidinemq;  ierur  fagictis^ 
appetentem  vlcerantemq;  fuis  qiitruntur 
carminibus.Horatius  i.  Epiftolaruxn  : 
Ndancillii  tuii  iecur  vlceretvll.^,pue-nie  , 

Ssriit 


Cur  atiS^ 

tHA      A' 

m:)r . 


Tecur  j'{, 
dtt  libidi 
nis. 


480 


Andre^  Alciati 


Amor 
cur  CA 

Sit4. 


Serpithumi]  humigra<Hti!r,femperqiic 
liOmimimgeiiusIa:dic  i  neq;  fe  poteft.hii- 
mo  tol!cre,cum  (It  faxeus  .  Repugnantia 
fuiu.qiiibus  fupcruacaueam  Amoris  hko- 
VA  docet . 

St  cAcusyvittcunq-^gerit]  S'\  fitcculis  ca- 
ptus.cur  oculoshabec  opercos  vitta.vcl  t? 
nia?ictenim  nihi!  ad  rem  facic  Quireip- 
{aca»cus  eft,  nou  potefl  magis  oculorum 
Cscii  ^d ,  priuari  vfu,  (i  viccaobtendatur  •  Cxcum, 
110  folum  oculis  capcum,  fed  &  infidiosu, 
&  occultc  malum  ;  vel  latens  &  cacicum 
cjuid  veceies  diceudupi  exiftuiiaruut.  Vir- 
gi|.6  ABiieid. 

r.^ra.  regensfilo  vefligix  . 
Sifenua  4.hifi:oriar.S"ubit6  mare  fubhorre- 
fcere.cxcosq;  fludus  in  fe  prouoJuerele- 
uiceroccijpic.  Idem  alio  ]oco:  Csecum  ve- 
tercs  proimproiiidodixcruur.  Varro  4  de 
vita  populi  komani:Ncq;  id  ca;ci  Confu- 
les  fecineut.  Sed  Araoris  cxcitasimpedita 
homiuis  rationem  oftendic;  nec  enim  mo- 
do  Ty?AcV,fed  &  rv(fAoToiof  tpa^.  Thee- 
critusEidyll.io-TvpAoV  J"'  iAa.vroi  0  tAk 
roi,  dh^.d  yj}  eippovTi^oftpaf.  hoc  eft:G<« 
fus  non  foliim  PluffiSy-verum  etiam  delirus 
Amor.  Propertius  i.Elegiajr. 
Jintepedes  cs.cu lucehat fittnitdnohis . 

Scilicet  ihfiino  netno  in  atoore  videt . 
Ouiduisiu  Epiftolis  : 
,        §1'^''^  deceainon  videt  vUws amans  . 
Nonenim  aduercuntquo  tendant^fed  fola 
paftioneducuntur  . 

T&nix]  Tarniam  ,  ait  Vcrrius  Flaccus, 
cfse  ornamentu  laneum  capicis  honorati. 
Seruius  vero  ea  Virgilij  verba  declarans, 

"Pif.iiceu  ibant  euinciitcmpora  tinis  . 
air.vittis  rofeis;&  fignificatjcmnifcaras  co 
ronas.qua:  funt  exfroudibus,  &  difcolori- 
bus  fdfcijs,&  ficut  Varro  dicir,  magni  ho- 
«orisfunt.  Sed  pouituribi  per  fyuccdo- 
chen ,  quia  extremicas  pro  roca  victa  poni- 
tur  •  Hoc  loco  pro  p.inniculo,  quo  oculi 
Cupidinis  vcIancur,accipiendurH.  Cicatur 
illud  Ennianum  : 

Volans  de  coelo  cum  corona  ^  t£nijs  . 

§lutsve fagittiferum  credat]  fagiccifer 
aut  lacuiator  mmime  efte  pocelt.qui  fit  Ui 
mine  capcus.  Abfurdum  aliud  percollatio 
iiem  dilTiuiiliiun  . 

Hic  certa  ,  ac  CAci  &c.]  Vcrfum  hunc 
ficlegico  : 

Hic  ccrta,  nfl  tdci  spicula  vana  mouent . 
vt  redtiilifnc  admouct  Pignorius ,  &  antc 


Tdnia  ■ 


ipfum  cditio  StocKhameri  habct.  laluliS 
tor  vifu  fcopum  aliquem  fibi  certum  pro- 
ponit,  carcus  vero  id  non  poteft . 

Jgneuse/i]  Qui  igncus  feu  flammens 
Amor,cum  omniaignisdepafcatur?  Dici- 
tur  vero  igneus  Amor  abeffeiftis  ,  vtiam 
didum  eft.  Flammaf/ne  Vulcano .  lunius 
Cent  7.  Prouerb.S^.  Deamore  igneo.aui 
pociusamorisigni,  e  multis.quaj  mihiad   Af>iert- 
alia  properancioccurrunt,  paucafeligam.   insHs , 
Ancipacer  Sidonius : 
^w  yj.aj.ur  riv  tcara.  <tdK»,  7HKi[J.I2poTi» 

'TTHS-Hr  , 

/u>;/*  Ghiya  'sra.Ca^eiv  vJ^ttrt    tvft   «c- 

^fvcrof  i'parof  dei  rrMartof .  iffCi^^M  «T^ 
cy/g  ron  iv  ttoKKu  rbi.^6^ivov  ts- 
hdyH . 
Circumferuntur  harc  incerri  cuiufJam  :. 

etUTO  76  'TTVp    V.AV3-HV  (^/^^lfXiVOf  «TOf  ,   <f 
vCktup  ,"   ^    ~ 

rov  Ka,hov  ifteipav  Ky^o^  dvctfhoyi* 
aax  y        '  ■  '    ■'••■■'■  ,"    .■  ' 

S^iOp' dTT  ifxTif ^^x^f^-^l^^ (TihAfitvJ^eh 

yfp  y-''        ,  ,     ,        i     ' 

KAiciJiZVov  '7ro?^hiivi^a.vI>j(T/  fhoyet . . , 
Quo  fpedant  qux  Aul.  GelJ.  retulit  ij» 
cap.9.  ex  Aedituo.- 

^luidf.rculamprAfertphileros,quA  nil  opti 
nobu? 
lhimm,hic  lucetpecipre  flamafatiS.  &c. 
Atcur  Amorigneus  d^icatur,ardcre  aUtc 
quiamore  corripiuucur,  Paulus  Sileuiia- 
rius  ica  : 

I  dvrirvTeii  ydp 

^  ivSvs  di^oSpaiTKH  Kougiof  ipcof  KpaJ^inf. 
ciTpof  Jhi^crQnixsAv  e'>H  ^v(7iv' .'  nv  rn 

oiTou 

eiKpov  ih»,  (phoyt^^  S^virojt, iyjofohos '. 
ihTriJ^t  //>;  ^yih^iif  ippiva.  iJ,a.^dS^i'  yviO' 
/iopov^dp 

TTvp  v^sroptTi^H  Qvy.cv  i:pihKO/J.iVit' 

Tnmidis  Natadum.]  Naiadesaquarum   ^^ladts 
Dcx,  d-j-oT^  rdcotfluo ,  dida::pcr  quas  hic   «^^^  ^ 
caftas  &  pudicas  puellas  macronasqj  pof- 
fisinrelligere.Qu^o  refereudum  vidcturil- 
hid  Meleagri ; 
^HVOf  iprof;  S^Hvdf .  ri  J^i  7o  'TrhioVy  «V '»« 

htV  HTTli)  , 

Y.^TrdhiV  tiiAu^aV »   'SrohhitKt  S^MOf 

tpuf  i 

V  ydp  d  'oeuf  r^srotfft  ythoi  xg*  'ttvkva  kA' 
Kia^cif 
i]S'iTcu,)i/''  ««■«  hoiS^opet yjx rpi^iTeu* 

•9'Ctt//XA 


•EmblemktaJ-. 


-481 


fetVHTA 
KVUiATOi  ,    i^  vyp«  KUrpt  crj  ,  Tt//J  7g 

roKAf .  ■'    ■ 

Samm  Amorff£Uus.§^id  tu}firali)im(xres 
Conqutrxridtq;  iterum  tnUa-.f&HHs  A- 
mor  f 
NimirMmpMerhie  conuicia  ridet,(§^  ipfis 

GdMdet,^  inftiltAt  iur^a.  fi  qun  loquor. 
Afi  ego  demiror,gL%Mco  VenHs  edit^ponto, 
^Uiifldmam  ex  unda progener^Jft potes? 
Sariius  Amor.Geuus.  Quid  vcro  amplius  ? 
fi  rurfusdircro  , 
Et  rurAnn.ploransfsp^.rieuuls  Amor.' 
Atcijim  puellus  ridec,&  fspc  vicupcraciis 
Gjuderjfi  aiitcm.dixerocontumclias.in 
deinfairdr. --'"*■ 
Mirum  auremmiW.^^^iioniodo  vtique  ,  e 
g!:.uco  vbi  apparnit?! 
'•FlTT(fh3i?:^huniido,Cvpri,tu  iguem  pc- 
'   pcrifti  ?  ■ 
Sauus  Amor,f&HUS.  ^iuidt.indemlit  dixe- 
-!ro;SrttrfHm-,    '    ' 
•  I.irUrf:/rn  plpr.tfiSy  [dVeq^^fi.ufil  Amor  ! 
tJiXpner  hts  ridet,  77 ihil:  c  couitia  curxt , 
Infultds  i.iHemfi  qux  egfprohi  loquar. 
Intere.t  miror,ciir  e glatico  editzfluciu  , 

Ex  humore  igncs,  tu  Venus  al>na  ,feras. 
Ouidianum  hoc  comienir  j.Amor.clcg.  f- 
Jluniina  deherent  omyies  in  amorc  iuuare: 
flumina  fenfertijit  itfr  quid  effit  amor  . 
At  tu  ne  0'c.]  Ha^.^e;ius  refutatio  fiiis 
■vetcriim  de  Amore  co.T.niencationnm.tan 
demqr  vcrair  amo:is  dclcriptionem  vlti- 
mo  diflicho  perftringir . 

Ne  capiare  erroriittslne  vanis.figmcn- 

tis  poetarum  ramdiu  harreas. 

Amoris  Iucu:idus  labor  ejl]  Amoris  defcriptio 

dtfcri-        ^'At'  iYAVTia7tv,  vt  apud  ncfcio  qnem  ; 

btio  .  Cwaplacens  ypr^Julcc  malum  ,  trifitique 

voltiptas  . 

E:  apud  Pecrarchamtlatensignis,  gratiun' 

valnus.fapidnm  vencnuni,du!cis  amaricu 

dcdclcftabilismorbas.iacundura  fuppli- 

ciumjblanda  mors  .   Amori'?  i:aque  finicio 

cft  >  vt  fic  laboi  uicnndus  ir,  ocio  lafciuo  . 

Id  cft.amantium  vica  omnis  verfacurni  la 

borc,qni  camcn   labor  voluiuace  fufcipi- 

iur,conferuaturq3  acqu;  angcfcir  luxu  Sz 

ocio,vrex  Scneca  adduximns  .Tlieophra- 

ftusrogatiis.quid  ficamor?  aisimx  oriofx 

affcdus.rclYondir  .   Qri.ire  di?ooppofica, 

Jabor  fcilicec  6c  ocmm,l]mu]  eodcmq;  ccm 

porc,Sc  ecdcro  modo  po^.unt  iiicodcm  h? 


rcrc  fubiecfto, vt  foc]iuinntJ  philofophil Vii 

de  illa  ^uuc  deamorc  vulgo  criam  noc3,cx  ^xotii'' 

ocio  amorem  nafci.ipfumq;  ociolum  cne:    f^or  * 

fzi  .acratorcsipfos  laboriofam  &  afrumna» 

rum  pIcHam  vicam  rraherc.Vnde  ilU  Ouj 

diana  : 

Ocia  fi  tollas  periert  Cupidinis  areus  . 

Bc,Tam  Venusocia  amat.  qnia  facilc  Iblet 

amor  irreperc  in  maleferiacos  &:defides 

animos.quiq;  ferc  nuili  honcfto  labori  dac 

operam:  cft  cnim  ociiiitiparcns  libiduils^ 

Itaq;  rede  Onidius : 

G)us.yitHr  JEgilthHs  >  quarefit  piSlMs  aiul' 
■^—     .      ,      ■■ :  i        ■        .  ''        .     lr>  i 

InpromptH  caufa  efl ;"  defidiofSs_crat ,' 
At  vbi  func  amoris  correpti  &:  iftccici  U- 
qucii.,  tura  demum  feritiunt  fcfelaborio- 
tora  viram  agere-/Ei  quo  hxcciulUcn! 
poetx  :  '    ■'  .. 

Militat  omnis  ama?:s,  &hahetfntt  cdfira  Ai:.-cr  ? 
Cnpido  .  ^  .   ^,   Itti.-L^, 

Idem.-^^»cr  odit  inertes  .  Sc  ,1  \"f 

MilitiA  Ipecies  amor  efi,difccditefcgnesj^^ 

G^umon  ijult fieri  defidioftis,arncti^  ^   ,. 

Sifntim  illius  esJ  e^c .]  Anioris  fymbdr  *'^f  ' 
Jum  cft  ,  Punicaglan;  ni  nigra  fcuci  planir 
tie  .  Q^od  libidinis  &  obfccEux  vojupta- 
tisadum  fignificac;  cuius  fciicma  eftnia- 
lum  1'unicum  in  nigralcuti  plaiiicie,  qua; 
teprsfeiitanc  fimiluudiiie  quadaai  fcxus 
vrtiulq;  yiV))7iKa. [xocict  .  PiinKu.m  qui- 
dcm  duici  fapore,  {cd  amar6'(foi;ice,  mihi 
teferrepoteft  «/'0)'«!'  yKvK-J7TfKp.ov ■'Hi^r-i 
planitics  cxcitacem  &:  caligincm  ',  quibus 
implicacur,qui  curpicer  amanc  Cxteruin 
vir  dovrtusquifpiam  ai:,hicglande  figiiiS- 
cari  partem  obfccrnam' gsniralium  ,quan'i 
Cotnel.Celfu^,  Anft.fc  Galenus  Baianou 
appcllancquod  glandem  fgnificatrcl^ue 
v.iilis  pcins  prior  pais.quc  Latinis  eft  mcn 
tnla.icntum  vero  fiuc  cIypeus,7itT>i'f  >-y- 
co/zciV^^/s/it  iigniHcac.  Nam  clypeinor 
ri-.eii,  laicns&  arcanum  habec  figuificacrT'". 
Clypeum  quidem  a  KKvc-iv  dici  vpltiti:.,  Cljfpeus 
quod  clucrc,id  eft  ,  morem  gercrc  fignifi-  qutd . 
cac;vcl  coqiiodclepat ;?;  cclec  tocnni  cor-^ 
piTS.vc  noca:  .Sofipacer  Charifr.is^vcl  j.Ay- 
'j-THV  ,  eo  quod  im.-^go  &  facics  ciaufqua 
rcddercrur  :  qnas  tainenoriginatioijcs  tli- 
qui  trahnntad  ohfcoenum  fcnfum,  dequo 
h:caliquid  aperte  diceremc  pn^iorvetac 
V  id e  G ode fca  1. S rc V  •,  ech  ad  V^^croet^ G  ian-  g/J>  qu!d 
dcm  vero  accipi  pro  meor'ii^3  .'(JblccEi!^  /^gc  io. . 
nempc  fgnific^tcconfiriro^i^i^c^H^iii-u  eni- 
H  h  ti;c:o 


4S1 


AndreK  Alciati 


ger  iai>Om 


IV. 


t^ito,c\w\  ^etyAVi^Jiyot  (ii<fli,ob  luxus  i)i- 
Biios,  &  obfcccnam  Veneiem  legibus  veti- 
tam  :  &  id  quidem  fymbolum  glandis  iti 
rjgra  clypei  planiciemihi  fuggeriteiufde 
fenfus  Hieroglyphicunfi.  Vetcres  pingc- 
bancVenerem  niyrtocoionatam.Myrcus 
pudcndinuilicbris  fignificatum  habet.Iu- 
Ims  Pollux  onomaflico  ,  carunculam  efle 
«iicic  intra  muliebrc  pudcndum  lafciuo 
«juodam  motu  nonnunquam  fubfultante. 
Hinc  iocusapud  Anftophanem,  Tbicho- 
rus  fenumait  ,  cnfcm  pofthac  fcinmyrti 
ramo  geftaturum  •  Qua  dc  rc  fabula  hxc 
a  Grascis  circumfertur.Faunus  Hecatcm 
filiam  folicicauit  ad  ftuprum:  quem  cum 
aucrfarctur  petulantem,illc  virgamyrtea 
fcrtur  cam  primiim  vcrberafTcdeinde  vini 
tormcntum  adhibuifle.mox  in  anguc  con- 
uerfum  fpiris  totam  implicuilTc.atque  ita 
pudicitiam  virginis  rapuiflc  QMa:  fabula 
▼ifga  myrtea,nequitixeft  imagmatio,  vi- 
num  raentis  hilaritas  jatangues  multipli- 
ces  modos  voIuptatisrepra:(entant.Innuic 
haec  poeta  : 

§htnf  durus  amor  crudeli  tah^editt 
Secrefi  celant  calles,  ^  myrtea  c  ircttt?» 
Silua  tegit.     " 

•  Hsec  interprecatiolicet  firgcnuina  Scna- 
turalis,  SandVius  tamen  tanquam  prauam 
illam  &  impudicatti  relpuit  :  &  piduram 
talislaboris  cum  iucunditate  mifticlypcil 
eftedicit  nigrum,  qui  coloreft  laborisin- 
diciumj&  mmedio  clypci  glans  Punica  , 
cuiusfuccus  exdulci  &  amaritudinecon- 
ftat.  Q^iod  infra  Emblem.ioy.  clariusex- 
preflic  Alciatus,  demalomedica  loqnens: 
AHrea  Jnnt  Venerispoma  h&c  :  iuciindits 

amaror 
Indijat :  efiGr&cisfic  yKvKUTtnpo!  A- 

mor  . 
Plautus  Ciftellaria.Adi.Scen.i.  quodc- 
tiam  fupra  citauimus  .• 
THam  ecAjlor,Amor  (^  melle,^felle  efl  foe- 

cundijfmus : 
Guflu  qui  dat  dulce ,  itmarum  adfatieta- 

tem  vfq-^  ^ggertt . 
Porro  quemadmodum  in  repido  Cinquit 
MuretHSvar. led.  16.1J  remilfi  caloris  ac 
frij^oris  quidam  quafi  cinnuselt:  ita  mul- 
c^  func  volupta^is  &  doloris  pcrmiftiones, 
vc  cum  alibi,tum  in  amaporia  leuitacc  . 

tiNGANT  &  refing.nnt  alij  ipcaTa, 
Hffu  siyTipce7ot,,&c  egregie  lugeniaexerceat; 
c^o  alium  depingam  .Cupidinera  ,  aliam 


mihi  ftatuam  Aatuam,aliuni  amorcM  pt« 
ducamjnonnudum  ,  fcd  fartum  tedum  j 
non  alatum.fedconftantcmjcuius  fymbo- 
lum  in  fulgidofidci  vcxillo  cft  tcr  fanda 
Crux.rofeoirrorata  fanguine.Natura:du- 
<flum  fequimur  pleriqjac  (cminaabca  in- 
fita.diucrfo  finc,dilfcrcntibus  ftudijsiirao 
nou  fequimur.fed  potius  trahinmr,itaim 
pcriofaeft  nonnunquam  &  importunano 
uerca  illa,nifimederamcn  adfit  Sc  clauus. 
qui  dirigat.  Ad  prana  certc  vehementior 
f^imulus,&  mcns  noftra  vcftigijs  illis  , 
qua^ad  ruuiam  &  prrjccipicium  ducunc, 
multoquamad  virtutis  femitam  confc- 
(Tlandam  procliuior .  Scifcitari  lubcat  ho- 
minem  potacionibus  concinuis  impense  de 
dicum,  qnid  integros  dies  nocficsq;  traxif- 
fcbibcndo  delcdef  adeo.vel  iuuet?Abradi 
cederiuabit  vitiii,&  innaturam  trasferct, 
atq;  indolis  fub  ca  magiftra  corrupcclam. 
Ecce  tibi  tuu  ipccTO,  ■  CaulTasIibidinis  Cux 
fcortacorrogatus  ,  &qai  fignatis  folijs  & 
te(rcrisperdithorasaleator,congenitopru 
ritu  illoac  lafciui^flammis,  quas  c  fcmi- 
nis  fanguinisque  traduce  intenfiores  im- 
bibetitjillejhic,  naturali  quodam  ad  Indi- 
cras  animi  relaxationcs  imprelTo  alFc£lu 
fe  fuamq;  culpam  defendet .  Sed  riui  ifti 
malitia;  ac  prauitatis  ex  «lio  fontc  fuiit  & 
vcna,  qurefi  nongenerat&  educit ,  affluit 
tamen  &  producit,datq;  incrcmenta.  H?c 
a(ructudoeft,&  conceptx  voluptatis  ima- 
ginaria  apprehenfio.qua:  calcar  addunt  a- 
nimo.vt  frui  defideretj  &  contumaciam  » 
ne  a  libatis  femel  facile  diucllatur  ,  cum 
difpendio  etiam  farax&  falutis.Excmplii 
fit.qui  telo  Cupidinis  traie(flus,amoris  iu- 
gii  humeris  fuis  vel  femel  fuftinuit,  quid 
aliud  nifi  hortos  Vencris  &  dc|iciari"iom- 
nium  prxfens  fibi  fingit  &  imaginatur 
theatrum  ?  Ineo  rofas  colligit,  liUadeli- 
batjdecerpit  vioIas,in  arcolis  iniquitatis  & 
impudentix:  totus  eft  ibidormiens,  vigi- 
lans:  tranfeunt  horx  ,  tranfeunt  dies  in  ijs 
excubijs.In  fumma,amar,amari  vult,ama 
tamquxrit,quxfita  frutturjhazc  efca,  hoc 
vifcum,hic  hamus,  qui  implicat  &  capit . 
Sicquiefcic  tamcn,&in  paceeft,  aut  vide- 
ri  vult:ita  beatum  fe  cenfet,  hic  terminus 
voti.Ebriofus  ad  euiidem  finem.eodem  in- 
tento.ad  malum,  pcftimo  vterqj  O  longe 
alitet ,Cupidinis  mancipia.  Somnia  funt  & 
illufiones,  imo  prolufiones  ad  inceritum 
animar.Cauebuntab  hisnaifisqui  fapiunc. 

Ofteisdo     • 


Amorit 
diuini 
fyml?0li 
S.Crux, 


Trahit 
fufl.  qulq-^ 

■VolHftHi,  I 


Emblemata^ 


483 


Amor  tti' 
uinus  vn 
dtquiren 


imer  di- 

liniis 

•uomodo 

■pof  . 


imor  di- 
inus  i- 

ni$  , 


Oftcndo  mcdelam,  quac  vcl  przuertit,  vcl 
aiiertitmorbum  .  Vitidaria  Heuotionis  Sc 
piorum  rofcta  ingrcdcre  ,  flofculos  irtue- 
nics.fuccum  ciprimc  &  applica.Progignit 
illos  Caluaria;  vertcx  &  Oliucti,  Bcdilcc. 
miticus  &  Nazarcnus  ager;  fpinac  ambifit, 
icdegrediuntur  fupra  &  promincnt:acu- 
leiminantur  &  vallant ,  cordis  vcro  digi- 
tus,  armarus  non  lakiuo  illoac  procaci , 
fcd  diuiiio  amoreac  cojlcfti,  pcnctrat.car- 
pit,&  iij/ioum  colligit .  Foucfoue.quis- 
quis  cs,cui  tanti  thefauri  capaxgremium. 
Taledcbctedc  prorfus,autobaoxium  prjc 
fatis  malis:iiiuadunf  ifta&:irrumpunt,nin 
prophyladicon  hoc  &  prarmurale  ,  Chri- 
rtus  nafccnsjlaborans.moriens  In  ipfo  folo 
fccuritas,&  flammisjcjuas  ingerit  &  infun- 
dit  menti,quibus  tacta  liqucfcit,  vtnix  ad 
SoIcm.Admirabilis  eft  fplendor  &  vishu- 
ius  igwis.adiirans,  pcnetrans,  coBfumcns  : 
cxugit  fxcis  tcrrenas  in  quo  glifcit,  refol- 
uitglaciem  torporis^curarum  frigusdidi- 
pat.vcrrit  in  aliam  naturam.Ex  quo  iilicc 
elicicndusJinquis.  Lignum  pro  filiccpcr- 
cutcfufcitabisjligimm  vitjc ,  in  quo  mors 
domita.  Inferecordi  furculum  dchac  ar- 
bore,  fi  non  ipfam  radicera  ,  fi  nec  ftirpem 
vcl  ramura  .  Ad  iiuclcum  fcu  medullam 
radcjdulcedo  tanget  aliquajfed  fuaamari- 
tudinediluta,&fellcattcmpcr3ta  .  Natu- 
ram  lauroac  hedera^ineflc  vt  ei  attritu  i- 
gnis  fcintiIIet,con/lans  fcriptorum  quorun 
dam  cft  opinio.  Nouura  ego  tibi  hic  genns 
ligiii  oflendo,  rotum  igseum  ,  totum  ei 
flamma.Si  pecftus  friget,  Sc  abdita  mentis, 
guttulam  inftillade  hoc  fucco  arboris,car 
bones  concipicsdeuotionis  viuos  &  fpiran 
tes.Si  niuem  fentis  iafntudinisad  illa  fuper 
na,trahein  ampleiiis,  6c  affrica  ramufcii- 
lum  de  hocgermine,  incalcfces  Scafflabe- 
xis,velut  ex  ^'"urno,  amoris  inccndio  .-  nihil 
cnim  in  hocnili  merus  ignis,nifi  intenfifti- 


Vim/s  S". 


m3pruna,quam  crcfcenti  fubftrauit  diui-' 
na  Charis.Tange,expIora,im6  deuora,iu- 
noiiumeft ,  faiutis  &  vitae  nutrimentum  • 
Videmus  pericula&  cafusin  fluxa  hac  & 
inftabili  pcregrinatione:  vidcmus  iudibiia 
fottunae,mortis,  dxmonis.^hoc  fcutani  fit  Cr«£;j  . 
aduerfusea,  ha:c  glans  rnca  &  catapulta. 
Torreus  ift«  mortalitatis  traijciendus  vor- 
ticibus  prxceps,  baculus  hic  fit ,  qui  gvef- 
fum  vacillantcm  fulciat.lnclibano  coqui- 
mur  cBftuantium  libidiiuim  :  refrigeruim 
hic  quxramus  &:  vmbram.  Spiritus  mali- 
guus  lurbat  Sc  niordet  :  arripiamus  hanc 
citharam,qua:  tumultuaprem  compefcat . 
Serpciitesmortiferideferiumhoc  infeftar: 
crigatur  ftipcs  hic  facer  iii.medio,  confpe- 
(ftus  fanabit.  Sitis  vrgct,  ncc  lapiuht  aqua: 
in  Marah  infiiaucs  &  impotabilcs.- immit- 
tamus  hocIignum,Beftar  ficnt.  Gyfta,  mi 
komo,gufta:foIatur,no  cruciatifte  Amor: 
depellita?rumnasanimi,non  inferit:diftia-  j^^^'^ 
hit  curas.non  fcminat :  laiat  dolores,  non  *'''"'" 
intcndit.-clcuat  fpiritum,  non  deijcit:parcs  ^'*  ' 
Xxiicix  eft.bafis  fidci.anchora  fpei,  fomes 
amorii;,patientia:  ipeculum,clauis  ceIi,po- 
laris  ftella  virar,  ac  lucida  Cynofura  ,  qua: 
fola  genushumanum  peccatorum  diluuio 
obrutum.ad  a.'tcriia;  vits  portum,&:  ei  car 
ceribus  his  per  ftadium  immortalitacis,  ad 
metam  deniqi  Sc  coronam  dirigit,qii(j  nec 
annismarcefcit.nec  frigore.  Ca;terumde 
amorecopiose  fcnpferunt  (  vt  hoc  corol- 
larij  loco  fubiungam  )  A  Elianus  m  var.  Scriptores 
hift-PIato  Dialogo  de  PhiIofoph..&  Con-  ^^  amore. 
uiuio  ,  Xcnophon  inSympofio,  Andrcas 
Capellanus  Regius  in  Eroticis  ,  Vola- 
terranus  Jib.  J2.  Marfilius  Ficinuslib.  i. 
cap.j^J.Ludou-  Viues  3  dcAnima.  Brn- 
Ton  lib-i.c.i.&  alij  quam  pIurimi,quo- 
runi  copiofum  cataiogum  habcs^in  prin- 
cipio  Eroticorum  Andrea:  CapcIIani  Rc« 
gij,nupcr  a  Dctmato  Mulhcro  editorum. 


Hh 


Iii  obli 


484 


Andreaj  Alciati 


In  obliuioncm  patri^. 

E  M    B    L   E   M  A       C   X  V. 


ti;)3£ 


.lil' 


'Jy^MDFDFM  mijffj  patria ,  ohlitm^  tuorum  > 

^Si^^  ti^i  feu  fanguts  :,fiue  parauu  aynor  : 
KomAm  habitas ,  nec  cura  domum  pibit  vlla  reuertiy 
jr     ;,!  AEtern£  tantum  te  capit  Vrbis  honos^  "■ 

Sii^  Ithacum  prttmijia  manus.  dulcedinie  M' 
""  f.,  Liquerat  o"  patriam^  liquerat  atque  ducer», 

COMMENTARII. 


j  QVb  arborcloto.rruclibus  ruisomirta, 

Oociofi  &  qiia(i  fomiiolenti  iacciit  Vlyf- 
(is  (ocij ,  quorum  iile  cergora  validofufte 
noii  perfundorieJeJ^lat,  &ad  difccirum 
«ompcljir.  Sed  vt  pic^ut-m  iauemus ,  dc 
lotiarboris  forrria  aliquid  dicendum  .  Po- 
iybius,  hiftorix  fcriptor  e?^/oV/S"of  ,  ait  iu 
lcttpsqnsi  li.Loton  axboremarpcrani,pumi]am,fpi- 


noCim.frondibus  viridantem  rhamno  /iifti 
libus,  cuius  frutftus  iiiicio  candidis  myrtis 
non  (It  dilHmilis  ,.  raox'  iucrefccns  pal- 
meo  co]ore,magiM.udi-nc  rotuudaroliuac , 
nucleo  perpufilio,  e  quo  delicatusexpri- 
initurlatex,quo  (itii  lciiacur,fiiicadmixtu 
aqux,  fcd  vltradicm  decimuni  non  dura- 
bilis.  Theophrail.^.Iib.dc  Plautis.fcribit 

Lotoa 


Emblemata-» . 


485- 


r!  Loton  parem  habcre  cum  pyro  magniru. 

diuem,ciiisqiie  pomum  fab<c  fimilfj  qiiod 
dum  macurefcit  variar  colorcs  vua:  uiftar: 
quo  cx  frudlu  mcmorant  integrum  queu- 
dam  olim  cxercitum  inAfncs  conimeatus 
inopia  laborantem  fuide  ad  dies  aliquot,re 
fcdum  .  Pluradeloto  habet  prxter  cx- 
tcros  Botanicos  Rembertus  Dodonaeus 
Jib.i9.c.24.&nos  in  progrefTuex  PIinio& 
Scrabone .  ' 
11»  M  1  N  I  M  £  mihi  dubinm  eft,  Alcia- 

ryptn  &  rum.cum  id  Emblema  fcriberet ,  habuille 
/"ons  Em-  in  manibus  Ammianum  Marccllinum  ,  & 
HmatiS'  tuncadeum  refpexine  locum,  qui  eft  lib. 
i4.q'.iemiiuegrumapponam,&deindefeu 
tcntiam  eiplanabo  .  Verbaitaqj  Ammia- 
ui  lunt  hxc  :  Illud  autem  non  dubitatur  , 
quod  cum  elfec  aliquando  vircutumom- 
iiium  domicilium  Roma,  iugenuos  aduc- 
naspleriq;  nobilium  ,  vc  Homericibacca- 
rum  fuauitatelotophagi.humaniratis  roul 
tiformibus  officijs  retcntabant.Et  h(jc  qui 
dem  iilc   Extat  proucrbium.quod  ab  Ho- 
9tumg:t  mero  inicium  fump(ic:Z5/«w  guJlauit.Di 
^uit .       cebaturq;  de  ijs,  qui  diutias  iu  peregrinis 
rcgionibus  hafrerenr,veluti  obliti  reditus  . 
1  Suraptum  a   fabula  Lotophagorum  ,  de 

P  quibus  meminic  Homerus  OdylT.  9.  nar- 

rans.qucmadmoJum  Vlyflisfocij  gui>a- 
taapud  Lotopbagos  populosloto  ,  redire 
ad  nauim  noIuermr,nifI  verbeiibusadarfli. 
^fgf^  Ell:aurem]oros,quam  eandem  Ccltim  di- 
ci  doccf  Diofcond.lib.i.  arbor,  dequa  Pli- 
iiius  lib.  I  j  .cap.17.  tam  dulci  ibi  cibo  ,  vc 
nomenetiam  genci  terrxque  dedcric,nimis 
hofpicali  aduenarum  obliuione  patria:.  Eft 
&  herba  ciufdem  nominis,  graciifima  &  ip 
fapalato  ,  de  quapermulra  Theophraftus 
lib.4  de  pl  Jitis.c.y.  Hxc  ferc  auvflor  Chi- 
l:adum  .  MitrohicquxOuidius^.Mera- 
morph  de  loto  air.  Herodotusin  Mclpo- 
mene  loci  fruftum  fic  dcfcrjbit :  Frudus 
eftinftar  fruaus  Ien:ifci,fuauirate  alfimi- 
lis.fruaui  palmanim  .  £x  hoc  frudu  Lo- 
tophagi  vi;,um  co.ificiunc  Hxe  ille  .  Sed 
•bicer  notabis.Herodocum  hoc  loco,  Stra- 
boncm  vlcimo  Geographix  ,  &  alios  Geo- 
graphos  ,  pcfuide  Lotopha?os  in  minorc 
Syrti,co:):ra  Pomponiurn  Melam,  &  Pli- 
nuim  loco  ci:3to,q'.ii  m  maiori  ponut:3uc 
fubefti.)  cc-dicjbus  mcndum.MuIta  quoq; 
de  lotOi.riOicCrinitus  lib.  iocap.4'&  6. 
- 1 1-  lAM  r.ud^im,  I.zm  dudum  raro  ad  lon- 

"  dHia.  gum  tempoiis  fpatium  iefertur,vtexTe- 


tcntio  &alijs  p  otcrisclicercSjnaius/^w» 
pridem  dixiflec . 

Mijfi  patna]  relidlo  natali  ^Io  . 

^os  tiht  &c.]  Duohicamicorumge-  ^«"'«"z'- 
nerai)orat:vnum  eorum,qui  fanguiniscon  ^"'"'^  x^ 
iuncftionci  altcrum  ,  qui  vel  vicuucate,  vel  '^'''^. 
ftudijsquibufdam  paribus,  velcommcr- 
cioaIiquo,aut  vfu  vitxq;  confuctudine  a- 
micitianobilcum  fuiuiunfii  . 

Seufangut^]  Ftimum  amicorum  gcnus; 
qui  ribi  funt  cogiiatioiie  vel  affiuitarc 
iuncli  . 

Siue)psrauit  amor.]  Aitcrum  genus,qui 
busciim  tibi  amicitia  imercedic. 

Romamjjaoitof]. Potcd  hoc  inrelligi  Cy 
necdochicfis,  proquauis  vrbecelebri  . 

Mt.-rnA  Vrbn]  Vrbs  kat'  i^oym  Ro-  j, 
ma,vtolim  AthenxK^c/,&Alexandria^o-  y,'^  ^ 
hi{,  quod  cxtens  excellerent.-  id  quod  vi-       ,,    f  1 
dic  MagiusMiIcellan.lib.  ^cap.d.  Alhific  '''^'"^"^' 
aucemadprifcorum  Ro.^unorum  opinio 
nc.-n,  qui  Romam  &  Romanum  Imperiii 
femperduracunim  credcbauc.  Hinc  illud 
cft  louisapud   Viigilium,  Vcncriperpe- 
cuumimperjuni  poliicencis : 
Hu  ego  nec  metiu  rerum  ,  nec  teporapon4  j 
Imperiumfinefine  dedi . 
Ec  Aufonius  ; 

Ignot£  £tern&  nefint  tibi  tempora  'Rsmi  , 
Idemque  •• 

Vrhts  ab  AternA  dedudiam  rege  §^irin&  , 
Ouidius  j.Faftor.  "^ 

S-tern&  cum  pater  Vrlu  ait , 

Sedprxrerhxcplacececiam  quefequnn-  ^°^'''^-* 

cur  addere.philologorumgratia.  Ammia-   ^.''^'^^'«- 

nusMarcelli!iusIib.i;.Tamen  aucT-orica-  ^^"^' 

tequapotiores  xtern?  Vrbis  Epifcopi.fir- 

mari  dcfiderio  nitebatur  ardeuti.    Idem 

lib.  16. Et  vrbis  tcmplorum.forumq;  Pa- 

cis,  &  Pompeij  theatrum,  &  Oda^um,  & 

ftadium,aliac^,  inter  hxc  decoia  Vtbis  x- 

terna;.  Idem  hb.  19.  Difficiiiratem  aduen- 

tantisinopixfrumentoium  V  rbs   vereba- 

tur.xcerna.  Idem  Ammianuslib.  i<5Ro- 

mani  ingrelTus  imperij  viitutumq;  om- 

nmm  ]arem;&  lib.  17. Si  ablatum  vno  tem 

plo  miraculum  Romz  faciaiet ,  id  eft.  iu 

tcmpIomHndiro-ius.&c.Kocumeftillud 

Virgilij  i.A£neid. 

Komanos  rerum  domin0S,genteq\  togatam, 

Ec  icerum  : 

. lUa  inclita  Roma 

Imperium  terris,animos  £quabit  Ol^mp»  , 
Et  Aufonius; 

H  h      5  Martia     ■ 


48<^ 


Andre^  Alciati 


Vvbs  &ter 


MartU  Rotna  Mpte}»,  eqtlitatu,plele  j/e- 

mitii . 
Kecmirumquatn  plutesiiiea  >  tauquam 
locum  f^iiltallent,  detincri,  cum  coramu- 
nis  (it  patria,vt  iuqujc  Modcftus  iu  L.  Ro 
mafFa'-!  mancip.Eadem  etjam  caput  orbis 
renaruin  a  luftiuiaiio  Imperatore  appel- 
latur,ii)  1.1  §.fed  &  fi.  Cde  vet.  iui-euu- 
cl.  Nec  dilHmile  eftquoiait  Ca)liodorns 
]ij  I.  Variar.epiftj  iRoraa  materomniij 
diguitatuni.&  epilt  5  9-Il.oma  eloquentia» 
fccunda  mater,  virtutum  omnium  latilli- 
muni  templum,  &c.  Pra.'clara  lijcccertc 
Romanaj  vrbis  elogia.-iSt:  merito  c]uidem, 
eaenimrot  populorum  difcordes  ferasqj 
linguas  Latini  fernionis  commcrcioad  col 
loqiiia  contraxit,  ait  Plinius.  IVIitto  quas 
iiotat  Aiciatus  ipfe  Commentario  de  ver- 
bor.fignificat.ad  I.87.  Porno  Epitheron  id 
Vibisa:terua.'jmirum  quam  f^pe  vfurpa- 
turin  Hiftorijs  Marcellini;nam  prxter  lo 
cos  a  me  in  fuperioribus  adduAos  com- 
mentarijs,  placet  &  aliosquofdam  fuble- 
gere.Sic  enira  idem  Ammian.Iib.ii  Inlo- 
cum  TertuIliMaximum  Vrbi  prasfecit  a:- 
lern^.  Eti^.Iifdem  diebus  legatos  ad  fe 
jTiifibs  Vrbea^terna.  Itera  zj".  Tybensin- 
rerfecans  Vrbem  sternam.  At  i6.  Apronia 
iins  regens  Vrbem  a:tcrnam.  Initio  18. Sa:- 
uiens  psrVtbem  ^ternam  vrebat  cuuifla 
JBellona.  Eodem.-Per  hasc  &  alia.qiiarde- 
coloraliant  fpeciem  Vrbis  seterna:.  Ueiude 
poll  :  Funcra  deplorauic  Vrbs  asterna  . 
Quodelogium  ccrtc  magnificum  ne  cui 
videatur  oranino  lidiculum,  huc  conftrro 
inimmum  veterem  ,  iuquo  Rcma^finui- 
lachrueft  in  fede  cum  ancili,&  infcripcio- 
iie,RoMAE  Ae  r  E  R.  N  I  T  A  s.  Etqui- 
dem  ipfum  Romajnomen  ,  nationes  non- 
iHilIsex  patria;  lingus  (igni.lcjtione.trer 
iiiratem  iuterpretantur.Plucarch-  Iibro  de 
fortuna  Romanorum.Fortuuam,  aic.Ty- 
beii  traiedojalis  poflcis,  exutis  talatibus  , 
abicctaiuflabili  pi!a,ita  Romam  mgrefsa  : 
quod  indicium  e(fer,eam  ibi  conftanter  per 
niarifuram,neq;  in  pollerum  alio  abuola- 
uuam  .  Teneo  tamen  memoria ,  quid  de 
jfta  Vrbis  ajternitatciam  oI;m  fenferitO- 
(fliuius  Augu(his,qui,vt  Plucarchus  retu 
lic  Apophihegmacis ,  cii  obferuarec  Pifo- 
«em  ica  maguificc  cdcs  cxcitantem.vc  pro 
ptcr  ra.iteiiam.quam  adhibebar.vidvietur 
cum  xternitate  pacifci.aiit  xdificium  nun 
.^uni  in  ciicuium  cogiraie,!ic  dixit:Pifo- 


nem  ira  ardificarc  quafi  Rosna  forcf  «tcr* 
na  Non  repetam  mifcrara  Romxdeflagra 
tionem  fub  Gcnferico  batbaro  principe  , 
quamqi  f^de  attricumfuerit  id  imperium 
fub  Athalaiico  &  Odeacrc,  idenim  com- 
modiiis  ex  Paulo  Diacono  &.  OrofiomU' 
cuaripoteft. 

Ithacum  pr&m'if[A  manu^]  Idefl,multi- 
tudo  Vlylfis  fociorum  ,  quosexplorarum 
miferac  in  Locophagorum.  patriam  .  Ma- 
iius,  promultitudinefcu  numero  hominii 
poni,alio  loco  monuimus.Ithacum,efr  hic 
geniriuus.pro  Ithacorum.vel  IthacefJum, 
VlyfTisfociorum  ab  Irhaca.Vlyflispatria, 
fic  diclorum.Sic  Vlyflem  f^pe  vocat  Itha 
cum  Alciatus.  Supra  Emblemace  28. 
§)nod  Gr£coru  Ithaco  concio  i/iiqua  dedit. 
Ita  £mblemate76. 

yif^'i  Ithactpcslqnam  vina  bibere  fnes . 
Et  mfra  Emblemate  171. 

Audijt  h&c  Ithactis  ___ 
Et  Emblemate  182. 
Merctirittm  hoc  Ithacofama  dediffe  fuit . 

Dnlccdine  loti]  Lotos  Nympha  fuit  , 
qusPriapum  fugieus  in  arborem  lui  no- 
minis  mutata  fuit;  de  cuius  arbore  cum 
DryopeEuryri  filia  flores  autbaccas  de- 
cerperet.in  locon  quoq ;  transformara  fuit» 
quod  facras  frondes  violare  anfa  efibt.  Lo- 
tifruftum  dulcem  efle  tradic  PIiiiius,Stra 
bo,Theophraftus,&  a!ij  fupra  rclati-  Ar- 
borem  Irali  vocanc  Perlarc,  Tr'dencini.BA 
golaro,\  baccis  quas  proferc,Germaniseft 
peregrina,ccne  Macthiolo . 

Liquerat^ patriam]   Ithacam  » 

Liqueratatq;  ducem]  Vlyffem. 

D  I  V  E  R  s  I  s  niodis  hoc  Erablema 
applicari  pocefl,quos  breuirerarringcmus. 
I.  Alciatiis  torquet  in  eos  ,  qui  patriam 
obliuioi.e  deleut ,  iu  alioquodani  folo  re- 
tenti,&r  fortunaquadam  benigniore  lada- 
ti.Notidimacd  illa  Teucri  vox  apud  Ci- 
ceronemTufc y.Pariia  eft  vbicumque  eft 
beue.  tum  enim  vel  maxime  pattiam  ip- 
fumq;  natalefolum  tradere  folcmusobli- 
uioni,CLim  aliena  regio  n»eliorcm  nobis  & 
lautiorem  condirionem  proponit  . 
z-  Fotillimiim  torquetur  ineos.quicum 
ad  ampltim  aiiquem  diguitatis  gradum 
peruenerincfiifuorumq;  imraemores  fa- 
(fti.tumidasattollunt  vertice  criflas,vt  ij$ 
iiihil  intolerabiliuselfe  polTit,  neque  a'pe- 
riustquippe  q;ii  nec  de  parentibus.ncc  de 
araicib  amplius  cogi:ent:ex  quo  petfpi- 

cuiirn 


Vlyfes 
IthacHi 


Lotos 
Nymth 


IV. 


PatrieL 
efl  vbic 
qne   be 

tfi. 


w 


Stii&f,  ' 
ru  oilit 


Emblemata. 


487 


CiiiUtl  fit,quamcJefipiant,  quamq;  vecor- 
dcs  (liitjCiim  non  iiuelligaiit  leuiitimoca- 
fu  fe  pofTe  detutbari;  quamqtic  tcn^erari  j 
&  inftabiles  fortunaj  fluxus  &  reflaxtis. 
At  Oratorem  audiamus  licet:Si  qiiam  vir 
tutis  prajftantiam,aut  ingcnij.aut  fortiin^ 
fplcndorem  fumus  confecutij  cam  noftris 
impertireeftopus,&  cum  proximis  com- 
inun'cemus:v:  Ci  parentibus  nati  fimusliu 
niiii  Sc  obfcuro  Ioco,ft  propinquos  habea- 
mus  imbecillioresjvcl  animo,veI  forttina, 
eorum  augeamusope^,  eisq-  honori  fimus 
&  dignira:i:vtinfabu!is,qiii  aliquado  pro 
pter  ignorantiam  ftirpis  &  generis  in  fa- 
mulatum  fi!erint,cuni  cogniti  funt,Sc  aut 
Deorum,aut  Regum  filij  iuueiui,retinenE 
tamen  chjii-^atcm  in  paflores,  qucs  patres 
permultos  annos  enbduxerunt.  Apud  Eu- 
ripidcm  Iphigeaia  ,  verba  Menelai  Aga- 
memnoni  moici  mutatos  obijcientis,  & 
imperium  &  honorem  ei  delatum  ; 

aWp*  ^  ypem 

Toy  a,ya.<jciv,  rTfa.(7JcvTct ixiyAhet 

<«'AAs4  >^  (iiBcUsV  i-iVOA  roTi    iJ.AhlfA   Tolf 
^ihOli  , 


lilvtK  O^ikHV  (JLAhlTct  SvVAToi  iTlvivTJ- 

^>v . 

Vi  rtim  non  decet 
Sonttm,  aucinm  rebmpro^eris 
Mores  commutare  : 

Sedflahilem  ejfe  tunc  )naxim%  nmicii  , 
Cum  it^Hare  maximepotest  foelix  exiftcns.  Volu-t.-.t; 
3.  Hanc  fabulam  pleriqueconuertunt  iii  dediti  h- 
voluptuofos,  &  libidine  prurienteis ,  qui  topbag:. 
giiflato  femel  dulci  blandoque  turpium 
voluptatum  veneno  ,  abeo  fere  nonablti- 
nea:u.  Lucianus  de  mercede  condudis-Me 
miriic  &  Dio  Chrvfon:  Orat.^j-.  Pcnticus 
Heraclitusait.ab  Homero  volupratem  de 
hgnari  per  Lotophagorum  regionem.qux 
voUipras  pofltaeiTct  inea  re  perfiuenda, 
quEduIcillima  pucaretnr  :  iiS^ovnv  ixiv  ts 
AMTitiiy^tiV^f-jpiov ^ivui  yivpycv  a.~o\AC'- 
(Ti&)i,tiO(i'ua-<reuiiyy.pa.Tc^i  TrapZTThi-jffc  . 
Symmachus  in  epiilolis  a!lufit:Vc  mihi, 
ait,  quad  apud  fcopulos  hxfide  videaris . 
4  A.GcIlius  flexit  i.i  eos.qui  nimium 
im«ioraii:ur  in  Dialei^ic?  gyris&  mxaii- 
dris.Ds  loti  pr.Tcerca.hieroglyphicis  vide 
Pieiiura  lib- jz.  infine.  Nunc  audiamus 
liarmonicam'  Sirenum  concordiam  . 


Sirenes . 

E    M    B    L    E    M    A       C  X  V  I. 


m$)'' 


m 


^N 


J/l 


-/} 


m 


488 


Andreae  Alciati 


L 


Sircnts 


\  S  S  ,Qjf  E  alls  volucres ,  c^  crurihft^  abfque  puella^^ 
*^    RosJro  ahfque  ^  pfces^  qui  tamen  ore  canant  ^ 
Sljiis  futat  ejfe  vllos  ?  iungi  fjAc  Natura  negauit  : 

Sirenes  ^eri  fed  potuife  doccnt . 
lllicium  eU  mulier  ,  qȣ  in  pifcem  defmit  atrum, 

Vlnrima  qtiod  fecum  monHra  lihido  vehit . 
Aj^eUu  y  verhls  ,  animi  candore  trahuntur , 

Parihenope  y  Ligta-,  Leucofaq^  viri , 
Has  Mufi&  explumant ,  has  atque  illudit  Vlyffes  : 

Scilicet  eft  doU:is  cum  meretrice  nihil, 

COMMENTARIL 


PT  N  G  A  T  V  R  nauigium  vclis  &  remis 
impulfum  ,aclcuius  malum  virmili- 
tari  habicu  alligatuscoiifpicia:ur:in  litoie 
veroadfint  trcs  Sireues,  mouftra  fcilicec 
fuperiore  fui  parte  virginea  forma  ,  infe- 
riore  voliicrum  auium ;  harum  vna  voce, 
alrera  ribijs,tertia  citharacanens  fingatur. 
Vnde  in  hac  noltra  pi>ftura  defidero  ter- 
tiam  Sirenern  cithara  canentemtneq;  vel- 
km  capita  ad  formam  puerilem  potius 
quam  puellaremaccedere.Alasetd  Alcia- 
tus  hic  illis  adimac,  veteres  ramen  faepifll- 
*ne  addiderunt.  Satis  elegantem  earum 
pi(5luram  habes  in  Mythologia  Natalis  Co 
jtiitiSjPatauij  apud  Petrum  PauIumToz. 
zium  imprcir3,typisPafqusti,i6i6. 

EiEGANseft  Sirenum  mythologia: 
hjefuerunt  Acheloi  fluminis,&  Calliopes 
Muf£  fili?  CalijTerpfichoren,aIii  Melpo- 
menem  ,  alij  Steropen  Sirenum  matrem 
faciunr)  tres  nimirura,Parthenope,  Ligia, 
Leucofia.Harum  vna  voce.altera  tibijs,a- 
lialyra  cauebar.Virginea  finguntur  facie, 
&  in  pifcem  definunr.alij  volucres  easfa- 
ciunt.  Cum  litrus  Siculum  incolerent, 
nautas  prajtereunres  cantus&  vocisamos 
nirate  piIliciebanr,pcIle(n^osfopiebanr,  fo- 
pitos  demergcbant,&  poftea^dcaorabant . 
Vlyfies  cum  lilacfibi  pra:tereudum  efier, 
lUeuit  cera  fociorum  callnlM  aures , 

Atoj;  Jiia^  uinclKpr&buit  ipfe  manM  . 
Tranfiluit  Jcoptilos  &•  inhofpita  littorn 
clajjis  : 

Ill£pr£cipites  defiluere frelo  .. 
Sic  intandeti  vocuq^  notas,Qr>  carmina  vicit, 

Sic  tadem  exitto  mon^ra  canora  dcdlt. 
JSiauiaJis huc  allufii  iib.j.ad  Cadianum: 


Sirenas  hilarem  fiauiganttum  pcenamf 
Blanda^q^  mortes,  gaudiuw^  crudele->, 
Quas  nemo  quondam  deferebat  attditas, 
Fallax  Vlyffes  dicitur  reliquiffe^. 
Homerus  Ody(r.a.id  percradfatAIeminir 
ScPlatoin  Phrdro.   Virgil.  Aeneid.^.De 
Sirenibus  Ouid.  y.Metamorph.  fic  canit: 

Vnl,i<  Acheloides  vnAe 
Tlttma: pedesq;  auium  icum  virginis  ora 

geratis  ? 
An  q.a  cii  legeretflores  Vrojerpina  vernos  y 
In  comittim  numero  mifl&  Sirenes  eratis  ? 
^hia.  poflqua  toto  frufira  qu&Jiflis  in  orbey 
Frotinu^  in  vejhajentirent  &quora  curam, 
lojfe Juperflu£i:is  alarttm  iyififlere  remis 
OptafIis,facilesq;  Deoshabuiflis  ,  6^  artus 
Vidtflis  veflros  Jubitis  flauejcerepennis  , 
Ne  tamen  ilie  canor  mulcendas-  natiti  ad 

aures  , 
Tantaq^  dos  oris  lingu&  deperderefvjum  j> 
Virginei  vultus,^  vox  humanaremdfit  . 
Nefcioquo  cafu  fere  pr;Eterieram  Sirenfi 
defcriptione  totiesmihi  le(ftam apud  Clau 
dunum  • 

Dulce  malti  pelago  Sirenivolucres^  puell/h. 
Scyll&os  inter  fremitui  ,auidamque  CJja- 

rybdim , 
Mufica  facra  frstis  hahitahanfdulcia  mo'- 

fir/x—>. 
Blandapericla  maris,  ferror  quoq;  gratus 

in  vndis  , 
Delatis  licethuc  incumteref  aura  carinist 
Implejfentjt,finus  venfi  de  puppe  ferentes , 
Tigebat  vox  iina  ratcm  ,ncc  tendere  certH 
DeleHabat  iter  reditus ,  odiumj;  iuuabat , 
Nec  dolorvUii4  erat  ^mortem  Uabat  ipfa  vo- 

luptm  . 

SeJ 


Emblemata_»r 


48^ 


ttnhU- 
fnn  vnde 
fumpt» . 

III. 


Sirenes 
quid. 


An  monm 
fira  den' 
tur,  qua- 
lix  peetA 
fingunt  . 


Sedidtotwm  petitnm  videturcx  Fulgen- 
tio  lib.  1-  Mycholog.  de  Vlyde  &Sireni- 
bus:Tribiis,inqiiit,modis  illecebra  amoris 
trahitur  ,  cantu,  aut  vifu  yaat  confuetu- 
dine&c. 

ABS^yE  alisvolucres]  Sic  conftruo  : 
QjLiis  pucec  efle  v^llos  pifces  abfq,  roftro  , 
quifint  voIiTcresabfqj  alis,&  fiiic  puelix 
abfq;  cruribus,&  tamenorecanant?  Sire- 
nesenimputanrur  eflTeaues  fineplumis, 
puellaefine  ped)bus,pifces  fine  rollro.can- 
tatriccsj  quod  tamen  a  comnumi  natura 
videturalienum  •  Defcribit  autem  mon- 
flrum  ad  imitationem  fereillius  Horat.iu 
Arte  poecica.Talem  quoq;  defciiptionem 
habuimus  fupra  Embl. 5.  dehoraineangiii 
pedcjidq;  aenigmaticoTs.Sirenas  appellac  fe 
miuolucrcs  Lycophron  in  Calfandra,  alij 
femiferas  verciit.Qmi  loco  Ifacius  memi- 
nit  vicloria;  Mufarum,qu2  fealis  Sirena 
rum  coronarunt .  Putat  tamen  fuifle  por- 
tcncofaSjCarumq;  fabulam  trahit  adalle- 
goriam  :  dicitenim  uomine  Sirenum  Tatf 
»)<rov«t5'inteIligi;&  fcorta  easfuiiTe.qua:  le 
porefuo  nauigantesrecincrct,  traditidem 
exPIinioiuniorc. 

G^isputet  ejfe  vUosf]  Vt  Chim^eras  ,  vt 
Kippocentauros ,  &  alia  cius  generis  por- 
tentafabulofarvel  vtTragelaphum,  quod 
Ariftotelcs  finxitin  Analyticis  :  aut  deni- 
cjue  vt  illud  informe  monftrum.quod  Ho 
ratius  exhibet  initio  epiftolie  ad  Pifones , 
JEtmiranda  canunt,fednon  crededafoeta. 
Certe  Lucrctius  lib.  f.  aliqnot  ratiouibus 
arguit  Hippocentauros  non  eflTe  ,  quales  a 
poetis  defcribuntur  .  Et  Xenophon  4.  de 
uiftitutione  Cyri,  ait  Chryfanthum  dubi- 
tareanjfint  Hippocentauri.additenim  hoc 
verbum^,  «  iyiveiVTo  .  Valde  ftomacha- 
tur  Galennsinpindarum,quia  fingereno 
dubitaucrit  ex  hominibus  &  equisMagne 
fijs  natosHippocentauros.Et  M.TuIlius 
zde  natura  Deorum:  Quis,  inquit,Hip- 
pocentaurum,autChima:ram  credat  efle? 
Qu^od  &  idem  confidentius  negat  i.  Tu- 
fcuI.Eiufmodi  tamen  populos  fuifle  in  Pc 
lio  Theffali?  monte  a  Nymphis  educatos , 
tradit  DiodorilsSiculus  lib.j.facile  afcri 
ptoribus  fuis  perfuafus,  id  eft,poetis,  qui 
retum  omnium  memotiam  figmentisco- 
pleuerant .  Alioquiconftat  pnmosThef- 
falos  cquirandiartem  vfurpaffe.-quoscuiA 
rtides  homines,qualesea  cemporaferebat, 
«ninus  in  moutibusequis  federe  primijm 


elTentintuiti.pntarunt  quafi  animalia  no- 
ua.&fuperne  homines.inferne  veroe- 
quos:&  quem  vulgi  errorem  poetaiample 
xati ,  adeoq;  pictores  noua  hxc  monftra 
reprasfencarunt.  Bene  quidem  Pal^ephatus 
\\b.i.dt.7rSa.vay ,  ex  Hippocentaurietymo 
veritatem  elicit.NuIli  enim  alij  fuere  Hip 
pocentauri  ,  quum  equoruro  fuba(5lotes  , 
vel  ftimulatores,  rtTo  Ts^/V^-B,»^  KiVTA». 
Nihilo  taraen  minus  fcrjbic  PJiinus  lib.7. 
cap. 3.fe  vidiflTe  Hippocentaurum  in  mel- 
ieconditum,  &  Afgypcoallatum  ,  obla- 
tumque  Claudio  Cxfari,  eoJem  die  expi- 
raffe.  Scirnusadhsec  multa  deSacyris& 
SiIuanisia£l:aca;&quod  D.Anconius  vidit 
in  folitudine,forma  Sacyri  raonftrnm,  te- 
fte  B.Hieronymo,id  pleriqueputantfuilTc 
d^Emonem  incubum.aut  fuccubum.EtSa- 
tyros  fuilfein  fubfolanis  Indis  montibus 
fcnbit  Plinius,  quin  &  eiufmodi  animal 
fuiftealiquandoad  Cornel.  Syllam  dedu- 
ftumPIutarchus  ancloreft.  Sirenesquo- 
queaues  fabulofas  efl!e  putat  Plinius  lib. 
10.cap.49.  cui  fane  aduerfantur  Theodo- 
rus  Gaza  &  Trapezuntuis  ,  qui  Sirenes  in 
mari  fe  vidilfc  afiirmant .  Sed  de  hisphis 
fatis. 

Sirenesfieri]  SirenjiTfvpMV,  a  vttho<fHa, 
quodeft  iaiflo,turbo,decipio.Vel  aW TW? 
ffHpAiyid.  eft,a  catena  feu  vinculo.eo  quod 
libidinis  vinculum  Sirenes  fucrint  .  Non 
autcmducitur  a  vcrboiri/pa»,  id  cft,  traho, 
vtaliqui  putant.-  hinc  non  fcribi  debet  per 
y,fed  per  i,  Siren  . 

lUicium  eff  mulier]  Gixci  locutio,  » 
•yvvi)  9i\yiiTpov,  To^iKKTtipiov  id  eft,  iU 
/eA;,abiIIiciendo,quodbIanditijsilIiciat . 

^UA  in  pifcem  defmit  atrum.  J  Abfu  r- 
dum  eft  :  quo  alludit  ad  illud  Horacij  ad 
Pifones : 

-Vt  turpiter  atrum' 
Definat  inpifcem  mulier  formof.tfupcrne. 
Perpifcem  mollitics  &  volupcasplernm- 
queincelligicur.  Vide  Lucianum  deSyria 
Dea,  vbi  miilierem  lupcrn^in  caudampi- 
fcis  definenrem  vVztw  fuifie  air . 

Plurimitquodfecum.]  Quamplurimas 
certe  calamitates  exhbidinc  proficifci  ne- 
mo  nefcit  :  ranieji  eius  rres  func  prarcipurc: 
illecebrx.fiquidcm  aut  vifli.aut  cantti.aur 
commerci  ocapiuntur,&in  rurpisamoTis 
pedicasillaqueanturhumanianimi,vt  moxr 
dicemus  . 

Aspeciu.]  Vifu  uafcituraroor.  Hincil- 

lud. 


mppccert. 
t.zurui . 


Satyri , 


Sirenes . 


Sirenes 
vnde  di- 


Mulier  il 
licium . 


Pifcis  gd 
allezori^ 


Trcs  ad 
voluf>t%te 
iUecebrA  . 


490 


Andreae  Alciati  ^ 


moris  ini 
tium . 


Vj^  in^ 


Iiid  Propcttij  vnlgatilVimum  : 

Si  nefcii,octtli  Junt  in  amorc  duces  . 
Pnidaius  formam  amoris  piaccoiiem  S.Ne 
meor  facic ; 

fopA  Troivia.  Keipv^  AipftoS^nAi  ' 
O  y^enerandn'  fulchritudo ,  Venerii  pyAco  , 

&c. 
Theocririis.ajf /(/'ov  t^s  ifjia,vi}V . 
Quod  Maro  Ecloga  8.  fic  eftxmiilatus : 
Vf  -LidiyVtperijyVt  we  tnaltts  abfiulit  error. 
Ouidius  item  iii  Epiftolis  : 
Tufic  ego  te  vidi,  tunc  cocpi  fcire  quis  ejfes  : 

lUu  fuit  mentuprima  ruina  me&  . 
I.t  vidi,^perij:necnotH  igniltu arfi  . 
Idem  3-Amorum,eleg.  lo.  (ailocjuitiu  a- 
mafiam^  .; 

PeYc^-^  tuos  aculfis ,magnt  mihi  rmminn  iri- 
flar  j 
I^erci;  tuos  iculos,qui  rapucre  meos,. 
Ap-lib.io.Caunaomnis  &  origopra:(entis 
doloris,&  medela  ipfa,  &  faius  vnica , 
nwhi  tiiteipfecs,  Ipfi  euim  tuioculiper 
meos  oculos  ad  intima  deiapfi  prfcordia, 
mcis  medullis  accrrimum  commouentin- 
cenduim.  Plato  amoris  vulnera  radios  c(lc 
quofdamaittenuillTmos.qui  exintimocor 
discxpirant.vbi  vitalis  fanguisdulcifTimus 
&  calidillimns  ledem  habet.viaqj  fibiper 
oculos  patefa(fta,fubinde  per  amantis  ocu- 
los  illapfi  ad  iiitimum  eius  cor  penetraiic 
Lucian.dial.epwTejrlfwj-  TrpeoTov  ty^^c/.-^ 

fjl.OVO'^ieaf,)vAiiS'H  ,    kS.V  ^tA7i]70U  ,  -Tro^H 

'^■poirAym  i'?ct--^AtrScfu:  qua  rarione  Philo- 
ftratus  S^aj^ov^^i  amoris  oculos*fecit  .•  a 
KAKoi  i^aJ^oO)^!  epaTO^  ,,Tfr^Tot  y^y  »- 
fjLjy  To  KAKKoi eVyp!r£vVrt7S. " malifacife- 
ri,primi  in  nobv.  pulchntudinem  afrendi- 
fiis  .  Itaque  probatur  (cntcntiaPlotini  e'- 
/^T/*  deducentis  ,4''"o  Tiifgpdcnco^.  lib.5. 
De  amorc  £x  quo  ilhul  Properti)  : 
Cynthia  primafuis  me  incautum  cepit  o- 
cellis , 

Cont.icium nuUis  ante  cnpidinihm . 
jijftdue  crefcit  £J/eAindo  cnnt  put/U  , 

Ipfe  alimentafibi  ma.xtnia  prAhcr  amor. 
Scnci-a  De  rcmeiji)s  fortiiiroiam;Non  in- 
tcl|igis  parrem  innoceutir  cllc  cascicatem  . 
Hiuc  ocuii  aj^nltcrium  moi)flrant,huic  in 
ccl\um,hnic  domum,quam  conc'.;pi!car  , 
biiic  vrbcm,&  majj  omnia.CcrtcocuiisCit 
irritamcnta  vitiorHm,ducesc]uc  (iceleriim. 
Ejc  .Pluca,tcho  rcfcrtiir, ilUid  eSipbxogV 
Ac'j/W  ^tf,Trt  KAKK^ii-  Tcrmofos  intueri  /'«* 
tui^^dtJfmHm ;tangere  autem  O'  tra£tarefi- 


nepericulo  non  liceilmojVt  Xenophoyi  dt- 
cet,  qui  ignemtangunt ,  vruiitur  dumta- 
xat:formofi  vero,  quamquam  procul  dijiet, 
incedunt  tamen  Efl  enim  vifu^,  incitandi 
amoris occafto  .  Gra?ca  ita  fonant:T»f  x.at- 

A)fV  OpS^f  jj.iv  iTrjTipTri^^ATOV  ,  S.'^Aff^CU 
<r«  K&^  KaBhv  ^K  einivJ^vvov  .  fxAKKov  S^' 
^;  pnfftv  0  ^tvoipeav  ,  To  fxiv  Tvp  T^i  «Nf.*- 

ff.iVm  KeVCi  fHOViV  .  01  cTs  KAKoi  ,  )[ffji  T^f 
fJ.AKpAV  i^a)TAi  C^ATrT^T-lV'    H  yAp  9-^li 

KA0ii  t2  TTdiSHi  eV/ .  Huc  pertincnt  illa 
Hecuba^ad  Menelaum  verbaex  Enripide 
Tioadibus,quo  locoei  fuadec  vt  Helenam 
dcmcdio  tollat  ;  '.  \. 

opeov  «Tg  T«f  «Te,  ^ivyi  ,  fiiW  iKKVi  To'^»' 
cupei  yeip  tiAfi.ATA  AvSpav  ,  i^cupet  rri- 

TlfAT^pita-t  eT'  O^lKHf  .  0)  S'  i^(i  K»Ki)fAATA^ 

Cernere  hanc  ,fuge  ,net$  trahat  fui  defi^ 

derio '       :  •  ,  ■  ■  ^ 

Capit  enim  oculos  virorum,delet  ciuitateSt 
Acceiidit£.des!,fic  enim  habet  mulcimeta, 
Apud  Grarianum  impudicus  beulus  eft 
impndici  cordis  indicium,  C.ncc  folo.  ji. 
q.j.Scd  huclubentiusintegram  D.Aiigu- 
ftini  (entcntiam  ex  lib.  de  fide  Chriltiana 
coufcro;Necfolo,inquic,afFeciu  &  tadu, 
fed  afpeftu  quoque  appetitur,  &  appetit 
concupifccntiafoeminarum.Nec  dicite  vos 
habcrc  animas  pudicas,fi  habetis  ocuIos'irri 
pudicos.-impudici  cordis  eft:  nuncius  ocu- 
Jus  iir.pudicus.  Nam  &  tacente  Iingua  , 
conlpedu  mutuo  corda  fcmacerant  im- 
pudjca,&:  fecundum  concupifcentiam  car 
nis  ardorcaltcrnaciuo  delcdantur  ,  ctiain 
intuicusab  inualida  voluntatc  corporis  fu 
git  ipfa  caftitas.  Eodem  fenfu,fed  brcuius, 
Hicrouymus  epift.  ad  Furiam,  vbi  defer- 
uanda  viduitate  :  Spcculum  mentis  cft  fa- 
cies,  &  tacicioculifatentnrcordis  arcana. 
Hincetiam  crtilJud  ccicbie  PoJcmonis  di- 
Aumj  Ocujos  eile  tanquam  fores  animi  . 
l^cr  illos  cnim  animum  emicarcindidem- 
quc  animum  introfpici.  Quq nonnulli  o- 
cuhnn  verum  cordis  nuncium  diditarut. 
Sic  .apud  Eccjefiaft.cap.  vlt.hominis  facies 
vocacur  plateaanima;.  Oculosqiioqj  Cu- 
pidini  Vcneris  f]|io,in  quibus  excubec,ceu 
n\  fpecula  quadam.tribuit  Philoftratus.Et 
re<Slc  :  funt  enim  oculi  Venens  iljices ,  & 
potentiiTimum  amoris  incitamentun),quo 
rumfuigor  &  amabilis  intuitusquodam 
quafi  morfu  vitalia  populatur  &  morfica- 
tim  meduUas  dcpafcitur.  Viide  Apuleius 

latidis 


Oculi  fa-\ 
res  ani- 


Emblemataj-^ 


4^ 


Oculoru 
gratia . 


VerbA  in- 
jtatnwat 
ad  amo- 
rem. 

Candor 
quid  . 


Sirenufn 
nomina . 


CatidisfuaEOcuIosmorficantes  fcite  appcl 
lac  lib-i.qHcmadmoJum  Horatiiis  oculos 
in  Damalim  piitres  rlixichoc  cft,iii  Dama 
lisaroorem  foliUOS.Accedit  deniq;  adocu 
lorum  gratiam,  qiiod  vel  folusilionira  iii 
homine  quidcm  bciicuolo  intuitus.iion  iiie 
diocrem  gencrarc  «idcatiiiiuauicatem  .Sic 
cnim  Eunpides: 

Sifdue  eff  viri  beKenoli  oculos  intucri  . 
Qupscumofculanmr,  ait  Plinius  lib.  1 1. 
cap.  33.  aniraum  ipfum  videmur  artiiige- 
re  .  Hinc ocnlijftmu/mpio  ^o,c[iiod  eft  ctia. 
iifTimum.apud  Plautum  &  alios  frequcu- 
tcrinucnias. 

Verbis.  ]  Ec  verba  cette.noii  minorcm 
vim  habent  ad  pelliciendos  animosquam 
oculi;  imo  vcro  maiorcm  pierumque  .    " 

Candore.]  Eioquenciacomptaornataq; 
qua  vel  pcttinaciliimi,  vel  etiam  maiime 
rcfradarij  molIiri,&  inaliain  pcne  forma 
mucari  queuut .  VeJ  candor  hic  propul- 
chritudine  Yfurpatur,vtapud  Propertium 
in  I. 
Nec  Phrygium  falfo  traxit  cadore  maritu 

Auecia  extcrms  Hippodamia  rotis . 
Nilicandorera  referrcmauis  ad  illam  Si- 
rcnem  flexanimam,  quam  noftrigraciam  r 
animumque  purum  ac  fimpliccm  &  vere 
amabilem  dicunt,  qualis  faitmulieris  cu- 
iufdam  Theiralegratia,cuiusamoteitaex- 
a-r/I(l'c  Philippum  Macedonem  aiunc ,  vt 
plcriq;  fufpicareiuur  eum  amatorio  quo- 
dam  philtrocoadatftum  .  Quam  ob  rem 
Olympias  Philippi  vxor  tantum  opetje  po 
fuitjVt  tandcm  Thelfalani  illam  prehende 
rit.-quam  cum  diligentcr  intuitaellet^cius 
formam  certe  bonam.vctbaomnia  natura 
ingcnuam  fpirancia  ,  prceclarameducatio- 
nem;  facelTanteigocalumnix  ,  aic  Olym- 
pias;tu  cnim  in  te  philtrum  habes  :  non  a- 
liofafcinocapiturPhilippus  . 

Trahuntur]  impelluntur  ,  alliciuntur  . 
Ordo  cft  :  Viri  ttahunturafpcktu,  id  eft  , 
Parthenope:verbis,ideft,Ligia;candoie,id 
eft,Leuco{ia;na  id  hscnomina  Cgniiicant. 

Parthenope]  Hascfunt  trium  Sirenum 
nomiii3,quas  Homcri  Scholiaftes  natasait 
ex  Achcloo  &  Sterope  vcl  Terpfichorc  . 
Easauteni  illc  fic  nominat,AgIaope,  Thel- 
xiopeia,Pifinoe .  Commeiitator  Apollonij 
Cc  vocat,TheIxiope,Molpc,Sc  Aglaopho- 
nos  .  Alciatus  nofter  Clearchum  imitatus 
lih.  3  •  Amator.  vnam  vocat  Parthcnopen,al- 
teram  Li^iam,  tertiam  Lcucofiara .  Qu^s 


nomina  non  tc»erJ  Sirenibus  funt  impo- 
fita.Partheuope ?uim  dicitur cT/ft ri iyj^V 
OTret  TrAp^iviiov  ,  8c  rcfpondet  afrechii  • 
Ab  hac  Neapolim,  nobiliHimam  Ita!ia:ci- 
uit3cem,Parthenopem  dicHram  putatStra- 
bo  lib.  i.Gcograph.  quod  iaijs  locismoc- 
tua  fit . 

Ligia]  Ligia  non  a  ligando  ,  vtputaiit 
nonnulli,neque  abiliiciendoi  fed  a  Graico 
?^iyHov,(]\.iod  canorum  fignificat;ant  a  ht- 
^£cyj-,acutejdulciter;  quoJ  ad  fcrmonis  & 
colloquij  refertur  illicium  . 

Leucofia]  Leucofia  a  \ivKov ,  albura,ab 
albedine,  qux  in  (ui  admirationem  rapit , 
mentisq;  oculos  quafi  fafcino  aliquode- 
cipit:ea  autem  fignificatur  verborum  or* 
natus  . 

Hoi  &c.]  Duo  proponitantidotaaducr 
fus  blaudarura  Sirenum  cantum  ,  id  eft  , 
aduerfus  voluptatum  illccebras  ,  ticmpc 
ftudium  litcrarum  &  peregrinationcm  • 

MufiexplumaK't]  Per  Mufas  intellige 
literacos,  quicum  voluptacibus  corporis 
nJiilhabent  comjTiercij;proecipuum  aute 
libidiiiis  antidotum  eft  literarum  ftudium 
&:conteiicioin  dilciplinis.  Hue  placecad- 
ijcere  fabulam  Gra:corum  fchohaftuni 
poeticam  fatis  vnlgaiam,quam  inter  ca;te 
ros  narrantPaufaniasin  Bceoticis,Stepha- 
nus,5t  Giegorius  Gyraldus.Suafitaliqui- 
do  luno  Sirenibus,voce  &  cantus  fuauica- 
tcplusxquo  tuniefcentibus,  vt  Mufas  ad 
canendum  prouocarent,&  eas  vincercnits- 
rentur.MuIJEConditionem.vbi  aliquatum 
concerran"ent  ,  non  recufanres,focili  nego- 
tio  dei)S  vicloriam  retulerunc .  Nec  vero 
mirum  cuiquam  videri  debet, fi  tam  facile 
vicerint .  Quisenim  fuauem  &  lutiuura 
Mufarum  modulum  cum  eo  blando  qui- 
dem,(ed  Sc  fallacicaptiofoSircnum  ca!itii 
comparet?  Mufarigitur  plumas  Sirenibus 
auulferunr.quibusfibicoronascoiifeceriit 
in  vidoria;  fignum  .  Atq;  idcircoa  re  lo- 
cusApterain  Creta  vocitatuseft  .  Viidc 
Antonius  Thylefius,qui  de  coronis  libel- 
Iumcompoluit:SeJ  vbi,inquit,tandem  ca- 
ncndi  fuauitas  &  doc1:r!Pa  MufisadiuJica- 
ta  cft,vic1rices  louis  fiiix  Sircnum  alas  ftit 
pitusdiuel!entes,fs;  nouofercigeiieie  nun- 
quam  antea  vifo  dscorauerunt ,  ne  folus 
Maia  natus  cemporibus  edet  aligeris.  Spe- 
danturRomxnoue^Mufarum  fignamar» 
rnorea,  aftabre  &  antiquo  artificio  f.idla  ;. 
fingula;  nennam  habent  ^apiUo.fuffixam  . 
°       '  Hjcc 


Parthe/c» 

p;  vndi-j 
diaa . 


Ligia  "^ »' 
de  diiid' 


Leucofia 
cur  fic  Ai 
iia-j. 


A  Mufts 
Sirenes 
expluma 
ri  quid . 


4fiz 


Andreae  Alciati 


Hzc  ille.FabuIa  hxc  fuballegoriaintelligi 

poteft  de  malis  &  inepiis  poetis,  qui  boiiis 
iiifefii  funtj&fiierc  (emperjfed  demum  a 
bonis  8c  dojTtis  vincuntur  inepti.MythoIo 
gi  Sirenum  vocabuIo,fophifticen:Mufati'i 
nomine,  folidam  &  expreflam  fapientiam 
volunt  intelligi:pluniar,  fcriptafunt  ridi- 
cula  eorum,qui  adumbrata,  non  vera  fa- 
pientia  fefc  oftentant:de  quibus  dodi  fapic 
tesque  viri  facillime  triumphant.  Hoc  ve- 
tcriim  figmentiim  Thcodorctus  De  curan 
dis  GrxcisafFcdionibus  ,  ftatira  initiolib. 
8-attigir,  ciim  ait  cx  Pjthagorae  fententia, 
aut  eorum  certe  ,  qui  eius  vitara  fcriptis 
tradiderunt ,  effc  Mufas  Sirenibus  przfe- 
rendas . 
JPeregri-  Hcu  atq;  iUudit.]  Antidotum  eft  alteru 
natio  con  in  Amorem,nimirum  peregrinatio.  Ouid. 
fertid^i-   joMetamorph. 

Tnoremdf  Ire  libet proculhincpatrtAque  relinquere 
cliKadu  '  fines , 

Dumfcelui  effugiam:retinet  maltn  ardor 

amctntem  . 
Id  vero  fuadet  apcrtius  j.De  remedio; 
Tutantu,quauu firmis  retineberevinclis , 

1  procul,^  longas  carpere perge  vias  . 
Ttmporanec  numera  ,nec  creho  relpice 
Bo^am  : 
Sedfuge  ,  tuttfii  adhuc  Tarthus  ab  hofie 
fugaefi. 
Idem  Iibro  z. 

Manat  amorteHtu ,finon  ab amantere- 
cediu  y 
Turbaq;  in  hoc  omnes  ingeniofafumus. 
J>roxtmu,i  a  te^rs  ignis  defenditur  &gre: 

Vttlefmitimis  abfiinuijje  locis . 
Uon  facile  efurienspofita  retinebere  mefa, 
J.t  multam  faliens  incitat  ■vndafittm  . 
Kotum  eft.qutmadmodum  Vlyftcs  focio- 
lum  aurcscera  illeuerit,  neSirpnum  can- 
tusaudirent,  feq^  nauismaloiufteritalli- 
gari^ne,  quanquam  cupcret,  ad  Sitenas  i- 
let.  Eratautem  illa  Sircnnm  aftutia  ,  vt 
quibus  rebusaudicndisquisqj  maximede 
Jedarcturj  casprxcipuc  cancrent :  vtpote 
ad  captandos  ambitiolbs  &gIoria.*  cupi- 
dos,res  eorum  geftasjad  demulcendos  1  i- 
bidinofosjres  amatorias  canebant:  erantdj; 
mirifice  omnium  prxtcritorum  negotiorii 
mcmores .  Sic  itaqj  canunt  apud  Home- 
lum  OdyfT.  n. 

AiZp'  eiy  lcoV  7roh<Jettv''0'J'Vojiyy.iyci  X,V' 
Sirenum  J^of  a.^auuv> 

tkttlena.    y^itt HMTdi-ijffoy ivA vmTepnv  «7t' «./.iff^i. 


i  yAffra  t/V  7»"/«  Trtp  HA«t«  nt  y.l\euvti 
'Trpivy   ii  t^i<ov  fjU^iyupvv  «ts  ^oiJt.a.ten 

it^TT  eix.^<TiU  . 
atA./.'  oyi  rip-^A^ivoi  vhtcu  v^  '7rKMV<it, 

fJcTftJf . 
'iJ^fjiiv  yctp  701  'Trd.vb'  'o<r'  ivirpolviivpd» 
ef.pyHotrpaif  T£  ^iav  ioTtiTi  y.syyfCetv. 
"ij^/xiv  <r'  oarec  yivtiTeu  i-TTt  ^^^vi  ^kAW*- 

jSoreipyi  ■ 
Uuc  agefiecie  ratem  Graioru  gloria  VlyJJes» 
Tlefte  yate  celere,no^ras  &>  percipe  voces, 
Nulluj  .n.nigram  t, afegit  nauita puppim ^ 
^luin  noffras  zoces  audiuerit-.inde  recejfi$ 
Doclior,^  cantu  mox  deleciatus  eodem  . 
Scimtis  enim  Graij  fuerint  qu&  Pergam^ 

circum 
Confilio  fuperu,  ^  quiTroesfunera  pajft  i 
Deniq;  cunBa  pafet  nobis  mortalia  facifi  , 
Ciccro  j.de  Finib.iIIudita  vcrtit.- 
O  decus  Argolicum  ,  quin  puppim  fleciis 

VlyJJes , 
Auribui  vt  nojirot  pojfs  cognofcere  catus  . 
JSlam  nemo  hic  vnquam  eft  transHe^m  cag 

rula  curfu , 
^luin  pritis  afiiterit  vocii  dulcedine  ceiptttty 
Jfeft  var^s  auido  fatiatus  pe^ore  muftSt 
Dociior  ad  patrias  lapfus  perueaerit  oras  , 
Nos  graue  certame  belli,cladeq-,  tenemus, 
Gre,cia  quam  Troia  diuino  numine  vexit  ; 
Omniaq-j  e  latis  rerum  veFligia  terris  . 
Ciini  vero  has  illarum  fallacias  fefellifTet 
Vlydcs  ,  fama  eft  ipfas  Sirencs  fc  iu  mare  "'.'^''^  f""* 
prxcipitaftc,  ncqj  amplius  poftea  auditasj  ^'/"'^''*» 
vt  fignificantilla  carmina  : 
Sanguine  Sifyphio  generatus  magnus  V» 
lyjjes 
Ha  c  tutosfola  pr&flitit  arte  ftios  . 
llleutt  cera  fociorum  callidus  aures; 

Jltq-^fnas  vincltsprs.buit  ipfe  manus  , 
Trafiltjtfcopulos,ettnhoIpita  Ittora  clajfiil 

IlU  pr&ctpitcs  dcfiliere  freto  • 
Nec  foliim  Vlyftes  Sirciics  dclufit,  fed  C- 
tiam  Orpheus.vtidefeipfc  teftaturin  Ar- 
gonauticis ,  &  Apolloniiis  declaratlib.  4» 
Argonaut.vbi  inquit  Orpheum  cantare  ag 
grelfum,  Sirenum  omnem  voce  fuperalTc. 

Scilicet es7 doiiis ^c-]  Epiroythioneft:  Am»re rtw 
quo  refercdum  videtur  lepidiflimum  PU  capi  Mft- 
tonis  tetraftichon,vthabet  Laertius:  f"*^  > 

A^Kv-Trpii  iji^jaucn ,  Kopa.<nA ,  rdv  dppt" 

J^iTetV 

71/xu.t',  Yt  Tov  Ipov  vy.y.iv  ((poTrhi^roixcfj. 
^oi  [j.Kcrcu  TTori  KVTrpiv ,  et/>«  ra  ^coy.u\tii 
rnvTA  j 


I 


Sirenes  in 


Emblemata. 


4^3 


"^ieefonts 


ilujV  <r'  K  TtretTeU  r^To  TC  'TFCfjtS^aianv. 
Ht,c  Venus  ad  Mnfas  :  Venerem  exhorre- 
fcite  Nym^h* .- 
In  vos  armntns  aut  Amorinfilict . 
Ctti  contra,   Mufi  :  Verbx  h&c  age  dicito 
M-irti  : 
Aliger  huc  ai  nos  non  "jolat  ille  piter. 
Vcmis  Miifis  [hxc  ait]  6  puellula:  >  Ve- 
iicrcin 
Hoiiorate>aHt  Amorem  in  vos  armabo  • 
AtMiifa^ad  CyprimrMarti  ftulca  h^j  bla 
tcramcnta  [id  eft,iaciarur  h^c  iu  Mar 
te,  qui  fjepeab  Amorecorrcpcuscll] 
Iii  nos  aucc  non  volaciftc  hic  pucrulus. 
Sit  Venus  ad  Mufas :  Venere  colitotcpuelU, 

Durior  attt  in  vos  arm.%  Cupidoferet . 
At  Mufs.  ad  Cyprim  :  Apta  isihAc  ludicr.t 
Marti  : 
FHfio  namq-y  in  nos  non  voLit  ifle  lcuis. 
CatmenThcocrici  eft  ex  Eidyllio?- 

VT   lA^  i^ATrivAiyKVKipdmpOV  ,  jTts  ^i- 

Kiojauc 
iLv^lAy  oosoviixtv  (/.aa-au  <piK^  •  ou;  yAi 

OpaTM 

yASivJiv ,  rai  J^'  k'//  TsTa  S^AKn^a.ro 

KipKet  .  id  cft: 

Neq;  verfubitum  lenius  esi,  neq;  apibus 
'Elores  [cam  dulccs]  quarn  mihimufA  cha- 

r&  [funt.]  quos  enim  aspiciendo 
Exhilarant,eos  fuapotione  non poterit  f%- 

fcinare  Circe . 
Idem  argumentum  traflat  Lucianus  in 
Dialogis  Deorum:quoieo  fpeiflac.vcfigni 
{icecur>doiftos,&  laboriola  ftudiorum  rno 
le  predos.ftulco  amorenoncapi;quodacci 
derc  foletijs ,  quiotio  fcfe  curpi  dcdunc , 
laboremq;  honcftum  refugiunc;  quoi  Ci- 
ceropro  Coelio  pUir;biis  verbisextuIit.-Sci 
tote  iudices,inquit,eas  cupiditates.qu^  ob 
ijciuncur  Coelio,  acq;  ha;c  ftudia  ,  de  qui- 
bus difputo ,  non  facilc  in  eoiem  honiinc 
e(l'e  pofle.Fiecienim  non  poccft,  vcanimus 
libidinidedicus,araore,defidcrio>cupidica- 
tc.fxpc  nimiacopia,  inopiacciam  nonnun- 
quam  impcditus,  ho:  quicquid  eft,  quci 
nos  ficimus  in  dicendo.noa  mDdo  agedoi 
vcrdm  etiam  cogirando  poflit  fuftmere  • 
Aii  vos  aliam  caufani  edc  vliam  putatis , 
cur  in  lantis  pra:mi)scloquenc:x,tanta  vo 
luptatediccndi,  cantalaude,ra:ua  gloria  , 
tantohoiorcjtam  paucifl;ic,femperq;  fue 
iuit,qui  iuhoc  labore  verfcncurJOmicren 
ix  fun:  omnes  voluptatcs.relinquenda  ftu 
dJA  delci^iionis,lu(i.usj,iocus>  coauiuiiinii 


fcrmoetiam  peni  omn/um  f>miliarium  dc 
fersndusjqux  res  in  hoc  gjiierchomiiie;a 
labore  ftuiioq;  diccnJi  dcj^tQt,  iion  qiio 
auc  ingeniadeficiain,aucdot,1tinap^.:£rilis. 
N  o  N  me  fugic  varie  a  vari^s  trahi 
hanc  Sircnum  fabulam:  vtcum  Paufinias 
in;Atticis  aic  Sophoclem  diiflum  failTeno- 
uam  Sirenem.  Sirencciam  nominatus  cfta 
Bacchy!idcstf<5i3-*3-/  y^  viiv  Jt/  ■yrotiii^ATWj 
yjfl  Aoyi)v  Ti  .i-za,y:<ipov  (mp»vt  HK'^i^HV  . 
Solttu.s  etiam  ntt?>c  poe/fj.ttwn  i^  fcrmonH 
iUecebrofSireni  confcrre  .  Vndccciani  di- 
(ftumillui  dc  Catone  Grammacico:  CrAo 
Grammaticus^Liitina  Siren. Et  ApoViO.mM 
Tyaneu^apud  Philoftracum,  i;i  ApolUnis 
templofufpcnfas  etiam  aureas  Sirenum  il- 
le:ebr3smemorat,  in  huiufnaodi  figuifica- 
tum  Plerifq;  dicuntur  SHpKva,  i^cd  alcio- 
rc  fenfu  ,  dt  Ti;^  -^'j/^f  ivttpfjiovtot  vji /xn- 
ffty^  S^-JVAUHi,  vc  Suudas:5c  i:i  fua  Repub. 
Placo,CLim  de  fplia:rarum  cc&Ieftium  volu 
bilirate  cr3clare:,fii!gulasSirenas  dicit  fin- 
gulisorbibus  infiiere, fl^nificac  motu  fph? 
rarum  cantuni  numi:,iibusexhib-ri,nam  Si 
ren  dea  canens  Grx:o  iiirellevflu  valet.Ma 
crob.i  Commcn.in  fomn.Scipionis  Dorio 
inlibrodi  pifcibus  f:riaic'quoi  eciam  Ser 
uius, Pal^pharus, Sc  Ifaci.is  in  Caflaniram 
Lycophronis  fcntiu  itj  formofas  quafdam 
mcrccriculas  fuill^  S;:e;ies  in  litore  habi- 
tantcs,  qux  fuauitac;  hatnonia:  ad  fe  na- 
uigances  alliceienr,  &  illeaos  tamdiu  leci- 
ncrcnt,donec  ad  fummam  inopiam  negfc- 
cta  rerum  vciliu  cura  redigeteutur.Q^ua- 
le  dicTii  funt  omnes  naufragiiim  pari ,  qui- 
ai  Sirenesaccelliflent .  Alij  (axa^alij  aues 
efTe  Sircncs  dicant.N«s  pro  moread  mo- 
res  trahemus . 

I.  Itaq;  Sirenum  caivtus  n  i  aliud  eife  qua 
aiulatorum  voccs  mihi  perfuadco,qua  pc 
ftenullaneq;  fuauior,neq;  fceleiatior  prin 
cipes  autambitiofos  horiines  inuaiic Illx 
in  profundifllmum  fouinum  priiicpcs  iu- 
ducunc, quia  tanquam  doriuicnres  eorum 
plcriq;  quid  ditfciat  ainicns  ab  adulatorc 
noi)  vii.;;u,&:  quoaiam  fuauior  cflauribiis 
adulacoris  qiiam  a.nici  oracio,qujeuicun- 
diora  finc  libciu.ius  admiccunt .  Accontri 
adulacorcscoguitoingenio  mjgnatum ,  il- 
losqui  iucuniioies  faturi  lint  fermones 
excjgicant  ,  &  num  rerum  gcftarum  glo- 
tia,vcl  congerenlisopibus,  vel  fcorcis,  vcl 
ali)S  huiufmoii  lebus  dclcclcntur.earum- 
cjueftudiun)  mixificis  iauJibusexcollun:, 


IV. 

Sirenes 
quidjigni 
ficent  . 


Slrenes 
T.verctri- 
ccs , 


Sirentim 
cantus  a- 
dulatt- 
res . 


4P4 


Andre^  Alciati 


Quaeoratio  cum  grata  fit  auribus,  audi- 

torem  iii  peiniciem  trahitjvhienimadula- 
tioiii  locuscft.Mulius  amicitia;,miilus  lln- 
cciitati.iuillus  iuilius  patct:  quippecum 
is,  qiii  pliis  ai!)S  quam  fibi  ipfi  dc  fe  cre- 
dar.ad  fuauitatcm  loqucntibus,ad  omnem 
vcj  fuam,  vel  fuorum  falutcm  conuiucat , 
mi:;imeq;  diligens  in  rebus  agendis  cificia- 
turoportct. 
Sireyies  ^.  j-jic  ab  Alciato  Sircnes  trahuntur  ad 
r/trpcszo-  turpcs  voluptates  &  coruni  titijlationcs  : 
luitucs'  nionlho  cnim  propc  fimilis  cft  is,qui  non 
rationi  &:  conniio,fcd  cupidirati  parer.cu 
alterapars  illius  homo  fit ,  altera  bellua  : 
Quiergo  huc  illuc  fertur  pro  animi  im- 
pctu.quocunq;  libido  &  cupidiras  rulcrit, 
quo  pavflo  ij  non  intra  fc  Sircnem  habct,vcl 
ipfepotiiismonftrii  teterrimum  efficitur? 
Synefiusepiftola  quadam  ad  Herculianu: 

iyO)  fJLlV  S  /7'    «AAO   T/    TAi    aUpWAi  VTTO 

TMV  ToniTav  iiyouiJ.Ai  (5A«.s'3»?//ficr9a«,  « 
iT/   7(0  iJLeiKiyf<^  7?)(  (^uv^i    aTraKKvov 

'7rpO(TetyO[JLiVaU  TOV  'J^l<^l\j7AV7dL  .  VKovaA 

^i  T^  Tojv  (Tospav  y^  AKhi\yopovv76{  Tov  y.v 

^OV  •  ^HpWAi  yeip  AVTAi  AlVlTTiy^ajL  TAi 
a.7roKAV7LKAi  tlJ^OVAi  ,  AlToCf^fi^AVTAi 
){gu  KATAy0HTVJ^iV7Af  AVTCCV  7a  rzppo- 
a))KH  ,   fjl.i7A/XIKpOV   ATO\\Vi!(rt  .    71  OvV 

dToJ^iHTiV  (iVAe  ^e^pviif  cu  7av  irav  (•Tn- 
$-ohav  tiS^ovcu,  JE^o/itfienon  aliam  ob  cau- 
fam  exiftimo  Sirenas  male  apoetis acce- 
ttas  ,  quam  quod  zocis  liulcedine  adducios 
perderent.^udiui  a  quodam  ex  fapiitibus, 
qui  allegoric^  fabulam  explicaret,  Sirenas 
ob(curefignificare  veluptates  foifum  oble- 
cl'antcs,quAeos  pcrdant  ,qui  tpfarum  can- 
tui  ^blanditus  auremprinbuerunt .  §Uitd 
igitur  impedit  quominus  tuarum  eptflola- 
rum  voluptatesftftt  Sirmes  >  Ad  haiic  fa- 
bulamallucens  D.Hieronymus,  aitin  E- 
piftola  quadam  .-  Et  nos  ad  patriam  fcfti- 
nantcs ,  mortiferos  Sircnum  cantusfurda 
debemus  aure  tranfire.Q^o  fpcdarillud 
5ocraticum:<rf7  aKtTnp  (rHpyiY Ai7Ai  iiJ^o- 

teii   TTApiK^HV  70V    erTTivJ^OVTA   Ti\v  Api- 

Tiiiv  iJ^eiv  a)7Tip  TTATpiS^A  .    Voluptates  0- 

portit  pr&tertre  tamquam  Sirencs  eum,qui 

zirttitem  ztpatrtam  intueri  percuptt.Cx- 

Vlyffcsfa-   jgj„rn  jn  VlyfTe  typum  fapientiaE  obferua 

ptentis  i-   j^^^j  ^  ^^jj  ^  f^ij^j.  aiiocat  a  turpi  voUipra- 

"^''Z°  •        tura  comnietcio,&  ipfe  fibieandem  lcgem 

impohit.   Cicero  v.Dc  finibus.pauloali- 

tcr  enarmr.SiceninKMihi  quidcm  Homc- 

tus  huiufmodi  quiddam  Yiuiflc  vidcturin 


i;s,qu2e  dcSirenumcantibusflnxctit.Ne- 
qucenira  vocum  fuauitate  vidcntur.aut 
iiouitatc  quadam,&  varietatecantandi  rc- 
uocareeos  foIit2,qui  prajteruchebantur : 
fed  quia  multa  fe  fcire  profitebantur,  vt 
homincsadearum  faxa  difcendi  cupidita- 
teadha:refccrcnt.Mirum  fane.cur  hic  Ci- 
ccroper  Sircnum  cantus  nil  ab  Homcro 
fignificaridicat,quam  difcendi  ftudiura  , 
&  fciendi  voIuptatem:cura  Vlyftes  nc  Si- 
rcnum  cantibus  capereturjigari  fe  «olue 
riti  qued  non  fecillet.nifi  infigncm  quanda 
calamitatem  &  turpitudincm  ab  cis  fibi 
fuis  importatum  iri  cognouiftct.Horatius 
quoquc  Epift.i.de  turpi  yoluptate  intel- 
lcxit: 

Sirenum  catus,^  Circespoctda  nofti.  icc» 
Ncc  mirum  cft  (  quod  obitcr  didum  vo- 
lo)  figmcntum  hoc  Sircnum  adco  Poetis 
placuilTe,  in  quo  ipforum  jftylus  non  tam 
lafciuijt,  quam  acumcn  cnituitingcniofje 
fedulitatis,qua  hominum  morcs  rcuocarc 
conati  funt  a  voluptatum  aut  incptiarum 
illecebris,qii£e  pallim  obuerfantur  in  hoc 
vita:Occano.  Quiuctiam  fapiunt,quinio- 
nentureo  commento  frigida  curatum  fo- 
mcnta,nugas  Iafciuas,fcurrilesincptias  ef- 
fugcre  ,  quin  &  vitarc  ftadiorum  omnem 
fcEditatem,in  quibusoccupantur  quidam 
fcripturientes  vanitatum  ,  qui  fuos  amo" 
res,fuas  Iafciuias,fuas  infaniascum  appara 
tu  nobis  oftcnrant,quas  (i  magni  jeftimet, 
idex  priuilcgio  furcntium  Poctarum  fa- 
ciunt,exquibus  nemo  cft  quin  feoptimii 
putet,ait  Tullius  .  Sed  idcui  nonmoucat 
bilem,  quod  plcriqj  viri  dodi  abijsnugis 
non  abhorreanr.qniniftas  aliquando  poft- 
ponunt  feria  ludisrNos  quidem  non  a  poc 
tica  vmquam  abhorruimus,  fed  lenocinia 
carminum  dercftamur,  furta  &  proditio- 
ncsamatorias,  ftupra,  adulteria,  &  quic- 
quid  omniiio  moies  inficit ,  tanquam  pe- 
ftem  vitari  oportere  iudicamus .  Iftud  eft 
melle  litum  virus, 

dum  carmina  lumkum 
lntrant,0>  tremulo fcalpuntur  vbiinftmM 

verfu  . 
Et  quidaliud  ifta  blanda  Siren  nobis  ob- 
ijcit,quani  pcrniciem  pudoiisac  verccun- 
diaj,cum  ficftor  verfuum  nihil  aliud  penft 
habeat.quam  vtcogitet  infidias,atq;afpc- 
rabella  pudori?  Quarcvnusex  Ecclefi^e 
faiidispatribus,conIultor  bonus,  ait:  Bo- 
num  eflchomiuipiulicremnonaudire,«ic 

lius 


Faeti  tuf. 
piloqui 

notatHr, 


Erablemata_» . 


49f 


firt»  de. 


liiis  non  vI(Iere,optimum  non  Mn^crc.-au. 
dituillamoiietjvifu  accendit,  t^iftu  adu- 
tit,&corporisanimiqj  vircs  depafcinir. 
j.  Horatius  i.Sermon.  hjecad  defidiam, 
&  turpillimam  prope  omnium  ignauiam 
torfitjCumai:: 

\^Vfta»da  ejiimproha  Siren 

Dejiditt . 


Dc  Sircnnm  fabula  poJ  Platoncm  quii 
feiitiat  Plutarcluis  ,  repeteei  Sympof.  9. 
quaeftionc  I4-  Alio  torrit&  Xenophon  t. 
aTa,ui'w//.  Lege  Lucianum  Coromentari» 
defaltationc  :  &  prouerb.  Ceram  auribue 
o^</».Videetiam  Natal.Comitem  Myth» 
log.lib.7.cap.i3.NosSircties  prxtcrucifti 
ad  fencm  amacorcm  diucrtimus . 


Sencx  puellam  amans  • 

EMBLEMA       CXVII. 


T\  V  M  Sophocles  (quamuis  affelfa  Atate  )  puellam 

A  queftti  Archippen  ad  fua  vota  trahtty 
Allicit  &  pretio ,  tulit  agre  infana  iuuentiu 

Ob  '{elurny  ^  tali  carmine  vtrumque  notat : 
No^iua  vt  in  tumults ,  fuper  vtj,  cadauera  bubo  ; 

7alis  apud  Sophoclem  noHra  puelU  fedet . 


GOM- 


4P^  Andre^  Alciati 

COMMENTARII. 


I. 


II. 


So^hodcs 
amniorfe 


Kocltio, 
in  tumti 


io. 


Sophoclcs 
qnis . 


III. 


SE  N  E  X  dccrepJtiis  vcimftam  iimcn- 
culara  amplcduiir,  cuius  niidataspa- 
pillas  lafciuieiis  co;itrc-tac:iuxfa  bubo,fe- 
ralis  auis,caciaucci  iniicicc . 

Q_^v  A  N  T  V  M  cx  hiftorijsdeprcheiidi 
potcft,  Soph«cIcs  Vcnercis  rcbus  multum 
fiiicadJi>flus,&:  um  grandjcuusTheoiida 
nl&iciiiccm  dcperijt .  Idcm  iam  feneiad- 
modunV  Archippcn,  iiobilcfcortum,  ada- 
mauir.quam  criam  hxrcdem  rcliquit.Cu- 
iusprior  amafius,  Smicrines  nomirica  quo 
dam  log.ntns.quid  ageret  Arc  hippe?  venu- 
ftc  refpon^it ;  a^m^  cu  y,\AOKii  sTri  Tet- 
Ceov  )f>a.^»7ffu.  id  cft  :  Tanquam  nociiu  tn 
tumulis  feiiet.  Rcfcrt  Athcn^us  Dipnofo- 
phill.Iib.is.cap.ii.Lilius  Grcgoriusin  lu 
ftoria  ro:tariim,&:  Stephanus  Niger  de  ni 
raio  vir.T  luxii  .  Fuic  aurem  Sophocles  A- 
thenicnfis  pccta  tragicns,  de  quo  Ciccro  in 
Catonc  Maioie:Obijt  ex  infperatogaudio, 
vt  ref-rt  .Valer.Maximus,ob  vifloriam  ex 
Tragcc.liaquadam.  Hunc  idem  Ciceroi. 
Diumat.diuinum  poetam  vocat.IdemSo 
phoclcs  iam  fcnioconfedus  a  multisinfa- 
ni«jaccufabatur,vt  Plutarchus  fcribicio  li- 
bro,  An  fcni  adrainiftranda  rcfpub.Copio- 
seetiam  M.Tnllius.SophocIes,inquit,  ail 
fummara  fenedurem  tragosdiasfecit  ,  fcd 
cum  proprcr  ftudium  in  le  familiarinegli- 
gentior  forer.poftulatusa  filijsed.vtftcu- 
ti  morc  Romanopatribusmalc  rem  gereii 
tibusintcrdici  bonis  folet,  fic  illum  velut 
defipientcm  a  rc  familiari  ren-.ouercnt  iu- 
diccs.  Tum  fcncx  dicitur,  eam  fabulam, 
quam  in  manibus  h3bcbat,&  proximefcri 
pfcrat.Oedipodem  Coloneum  recitaneiu- 
dicibus  ,  qu.Tfidcqj  num  illud  carmen  dc- 
(ipicnris  vidcrctur?  d-ayuAc^/g  7^  fj.ikisi 
CclvivTOi  fTpOTriixzSli  fy.iTei  KpoTis  >^/So)if 
Twf^-zrctpoVT&i^vtinquitPlataichuSjideft: 
Cum  id  admirandum  app.iru:ffit  ,  plnufu 
(^  clamore  nfiai.tium  reduciu^  ejl .  vcir.c 
cygnenm  ncfcio  quid,S:  folito  dulcius  vi- 
cma motrc  cecinilTec .  Satvnis  vero,  vt  eft 
apud  Ariftoph.-mis  i  'terprctem,  Sophoclis 
apo!ogi;m  hniuhTiodi  fuiffc  proditrri"  ^eV 
f?/a/  'ElZOKKilC.i  TApci^fpova.  H  Si  TTetpct- 
<ppovc>),^ozoK/\7>i  ^A  ciy.i.Si  Sophocles  fu?n, 
non  d:fipio:Si  deftpin,Sophoclcs  non  fu?n.\i 
de  Crcliiim  Rhodig.lib.z  i .cap. lo- 

^AMl^^ISajfeci.t  ^t.atc]  Id  eft  ,  decre- 
pita;  ctliiam fcnex  eiTcc  j  &giauis  Icnio  . 


Q^anquam  luxuria,  vt  Ciccr.  i.Offic.tr»  Amov  Je 
dK.omni  qtaci  cft  curpiftlma.couftat  tamcn  niln  tni 
fencduti  hancelTc  focdiflimam.  Proiiide /ii;  . 
Ouidius  : 

Milittit  i»  teneru  Annts  Amov  ho^es  a- 
moentts : 

T.R  in  cnnicic  ridicfilofn  Ventn . 
Nam  quoniara  cx'ciufleni  poetx  Icntctia, 
tnilitix  {peciesamor  eft  ,acq;  (vcalibihi* 
dit)  • 

Militat  omnts  amnns,^  habet  ftta  cafirn 

Cup;d.o . 
non  immerico  fcnibus,vt  cmeriris.caufatia 
a  Cypridoscaftris  mi/fioncm  conccdit,vel 
tanquam  fegnes  &  incites  lubet  indcdifcc 
dcrc:quandcquidem 
Turpe  Sene.x  milestturpe  fenilis  amov  , 
Hucfcrrinct  illud  Mcnandri : 
yiftcavip:(.~iif,  i<r)^ci7ii'Ka.K»7v}ji  •'?; 
Senex  am.-rtor ftimfnftrk^efifortttkA  inalu, 

Puclla?-j]  merctricem,iuu£nculam  . 

Aqus-fiu]  abarte  liicfctricia,  qnia  me- 
retrices  corpore  qusfttjra  faciUiit  • 

Ad  fua  rota  trahit.]  ai  fe  aIlicit,vocar* 
vt  fua;  libidiui  fatisfiat  . 

AUicit  c^precto]  Allufiaeftad  nierctri 
cis  noj-nen,  quod  dud^um  a  mercndo  ,  nc- 
mo  nefcit.  Diftert  cigomerctrix  a  profti- 
bu!o:  ed  enim  merctricis  verbum  paulo 
hoiicftius  apud  veceres,  vt  cft  concubina  ,   Meretr. 
ftu  iTeupct  Gra:ce.Imifconfulti  raeretri-  ou&dic. 
ceseas  intelligunt.quae  quaeftus  caufa,  vel  //^j'. 
eciam  fme  qujeftu,parnm,  hoc  eft,finede-  . 
leclu  (e  proftuuunt.  1.  palam.  45-dc  riru 
nuptiar.Vel  ,  vc  Canon  loquitur.quatum 
turpitudopublicc  venaliseft.Cau.mcrctri 
CCS.3  :.q  4.  &  qua:  multorum  libidini  pa- 
tcnt.Can.  vidua.  3  4-dilHncl-.  quod  Glo/la 
ibi  ridiculc  interpietatur,qu^  pluresqua 
i3ooo.hon>iuumjvc4  qaa:  40.abfq;  tame 
mcrccdeadmifciit.  Abbas  inc.cum  deco- 
rcm.Ext.de  vit.&:  honeft.clcric-ctiam  qu? 
vcl  duos  tantum.necplurcs  qua;ftns  tame 
caufa  admutit,  meretriccm  elle  txiftimaC 
Cuius  tamea  iententia  Vlpiani  auvflorita- 
tc,qua  ilic  nititurjdifertc  refutatnr.  d.  1. 
palam  43.1tcmait  Vlpianus.qux  cnra  v- 
no  &  altero  fe  pecunia  acccpta  comifcuit, 
non  vidcrurpalam  corpore  qua:lhjm  face 
re  Nos  nonfugit  apud  Romanos,quibus   Coucui 
&  foemina:  vfuana:  permiftce,  concubina-  nxRon- 
rum  vfum  fuillejquodliqucc  cx  tit.Dige-  nts  adfl 

&0i.        fA  . 


Emblemata_) . 


^97 


nho. 


IV. 


ti  pu  eri 
nex  . 


\mespro- 
il  a  vo- 
tpfafi- 

\'*scorpo- 


ftocdeconcubinis.&mulcisanciquitatiim 
monumentis^fediiifticuco  diuina:  Icgis  mc 
retricum  turpis  omnis  vfns. 

THlit  Agre infantt  itiuentm]  amore  fau- 
cia  .  Idqj  aut  quod  iuucnes  a  commercio 
Archippesauocarentiir  :  aut  id  referas  aJ 
pa:deralliam  ,  qua  notatiiscll:  Sophodes  . 
Meminit  Athcnxus  lib.i}.cap.i7.&  Hic- 
tonym.  Rhodiusiu  hiQoticis  commenta- 
tijs  . 

Obaelum]  Zelofypiara,qiia  laborabat. 
Habenccnim  inmore  pofitum  zelotypi  (e 
ues.vt  feris  obdanc  fores  ^  pefTuliSjCathc- 
nisq;  cunifla  diiigenter  occludant,  cum 
tamen  invpudica  leruari  non  podit,  pudi- 
Ci  nondcbcat.Cogitenrmiferi  illi ,  louem 
perimpluuium  aureum  delcendillead  Da 
naeu  ,  quam  pater  incluferac  incracurrim 
ajncam,  vallaueratque  fepimento  inexpu- 
gnabili . 

Tali  carmine]  IibelIofamofo,vcl  fcom- 
mate . 

Super  vtq;  cftdauera]  Senesmorci  pro- 
ximi  Cumulum  expeitancitidem  mox  ca- 
dauerfucuri .  Viide  Ulud  cftfacecum  tc- 
Iponfum  cuiufdam,qui  rogacus,cur  fenes 
incurui  inccJanc  ?  Quia  fepulchtum  libi 
qujerunt,refpoiidic  . 

Bubo]  Bubo  adolefcens  fiiic  apud  infe- 
rbs.vcfabulancnr  poet£,aiKedicebacur  A- 
fcalaphusjcuius  formam  graphice  depin- 
gic  Ouid- j.Mecamorph. 

V  V  L  G  o  apud  noftraces  ia^fiacur ,  vi- 
tia  quasdam  elle  ,  qu.i:  Dco  &  N^cura;  re 
pugnanchomiinbusq;  valdedifplicenc.-ni 
mirumadolefcencis  ignauiani.inopislupei" 
biam  ,  &  fenis  iam  capularis  libidincm  in- 
cempeftiuam.Tum.nvel  maxime  S^u^zscu 
cTsf  01  yipovTi^ychm  vicijs  plulquam  iuue 
nilibus  incempe(riue  deledlantu  r.  Quanro 
enim  quisjecace  proueiflior  eftjCai\to  a  vo- 
lupcacum  corporis  citillacionibus  remotior 
efTcdcber.Ciceio  in  Catone  maiorerAc  non 
cft  voUipcacum  canca  quali  cicillatioin  fe- 
nibuSjCredojfcd  ne  dcfideracio  qUidem.Be 
ne  Sophocles,cum  ex  co  qiudain  iam  con- 
feda  £Etacc  qua^rcrcc.vteretutne  rebus  Ve 
nereis:Dij  meliora.inquic.-libeiiccr  vcroi- 
ftiiic  camquam  a  domino  agrefti  &  furio- 
fo  profngi.Cupidisenim  reniir.  calium  o- 
diofum  eft  &  moleftum  fortade  carcicfa- 
tiacis  vero  &  expletis  iucuiidius  eft  carcre, 
quam  frui .  Idem  reciilic  PhiCarch.Com- 
nientario  'zjrspi'  (piKo-jKaTiA^  ,  &  Valcr . 


Max.lib.4.  Ad  id  facit  iib-^;  Eplgrammac. 
Graecorum  infticutum  Philodemi  poetx 
iam  fene6lucelalli,qui  facccur  lequodam 
amoridcdilTcopcram,  Iicuti&  aliosjlufif- 
fequecum  per  tcmpus  liccret:  fed  tandein 
canicic  admonitum  ,  grauioribus  curis  & 
fludijsincubui/Ie.Mod6,iiiquit,reijciatur 
amor:canus  cnim  adeft  pro  nigro  capillus, 
aztatis  iam  matura;nuncius:vbi  ludendi  te 
pus  enet,lulimus:cum  autcm  no  aroplius 
dacur.ad  mcliorcs  curas  propcremus  licc", 
Hadcnus  ille-  Memiiierani  mimicuiufda 
vetcris:  Anuscum  faItat,mortidelicias  fa- 
cic.Nihil  cnira  ridiculun»  magis.&maiore 
dignum  cachiuno  ,  quam  fi  fciiex  amafius 
nugis  &  laftiui  js  ficobnoxius  .  £c  certc  « 
dum  incempeftiuos  fenum  quorundama- 
mores,&  alFedum  libidinis  huic  xcaci  pla- 
ne  repugnancem  aducrtimus,facile  eft  col 
ligere,  verilTimum  elle  ,  quod  aic  Plautus 
Mercacore  : 

laipgt  i»uenes,itide  rapiunturfenes.  Senum  a- 
lUt  fe  amant:quod  amant,  amatum  volHt  jnor  vshe 

iitq;  cognitum.  mens  . 

lUi  verofi  amare  ea  &tate  occeperint,  muU 

tj  tnfaniunt  acritu  . 
Tibulhis  Eleg.i.lib.  I. 
Vidi  ego  qui  iuttcnum  miferos  lu(f:jfi.t  a- 
mores , 
PoFi  Venerisvinclvs  fttbdeve  ceUa  fenem-^ 
J.tfibi  blitnditias  tyemula  componere  voce^  ' 

Et  manibiu  ca)iasfingere  velle  comas .  ■ 
Stare  nec  antefores  puduity  charAvepueUA' 
AnciUam  medio  detinuijfeforo  .  '.'■'■, 

Hunc  puer  ,  hunc  tuuenti  turba  cir-cufnUe' 
tit  arSia ,  ^  ■- 

Delfuit  in  moUes  ^fibi  quifq-^fintis .-  , 
Locuseftelegansapud  Plncarch.  hb.  coti* 
tra  Coloten,  vbi  docec  feiiibus  Venerei»  e- 
xercendam  non  elle  :  Minime  fefelhc  Epi.. 
cutum.volupcaccs  corporis.canqviam  Ecct 
fias  vencos.vbiperucnerincad  fuum  iucre- 
meocum,expirare:quod  in  cauOa  eft  vc  i\\* 
quirac.vcrum  fapiensa.'catedecrepica,  qui 
res  Veieieas  ncqueac  excrcere  ,  coiua«.'tu 
formofaruH-i>&  concrevftacioiie  adhuc  gau- 
deac.-|oiigealiter]fcntieiisquam  Sopaoclcs, 
qui  hbenccr  iftinc  ,  vt  a  domuio  .-igrcfti  & 
furio(o,fe  profugiiredicebac'  cd  cum  plc- 
rafq;  voluptatum  iftarum  fencduce  cxa- 
tefccte  vidcanc,cumq; 

Cythera  canos  ftperofa  milites  , 
mulco  pociiis  debebaiic  homines  volupcua 
tij  animi  volupcatesconquirere,  ac  vcluc 
I  i  cibaria 


^pS 


Andre^  Alciati 


cibu'a,  cjtix  non  piureruiiit ,  &  iiicorru- 
puduraiit.Ecibidem:  Obroleto.intempe- 
l^iuo,  turpi  remedio  faccutur  fe  vti ,  cum 
rccordacionc  priftinarum  vohiptatuni  fe 
ipii  recreai)t:&  quiauoii  fuppetuur  receu- 
tcs.quibus  vtiqueanr.veceribusiilisjidclt, 
jnorruis  &  pojiiuctis,  alias  iani  moribuu- 
disaut  encdas  in  carne,  vtifi  frigidocine- 
re,moiicntaduerfante  natura,  vcutilantq; 
paulilper  fouendo:  quippe  qui  iii  auinio 
Dullam  habeant  domeflicam  voluptatcm, 
Hignam  libero,conditani  hilaricate.  Haec 
ille.  Vnde  callide  &  calidc  fatagunt  mere- 
triccsinueteiatx,&  a  fua  militiaenicrita;, 
>t  quibusuis  rationibus  fuum  tcgant  dcdc 
cus,ne  omnium  ludibrio  pateant.fad?  Vc 
nereis  rebus  inuiiles  .  Hinc  feftiue  quan- 
dam  taxacfcfliuus  Pocca  Icalus,hocmodo: 
Sin  che  ln  Nicolof* 

Dnro  giou.xne  e  frefca  i 
A  lafame  amorofx^ 
Fu  fempre  publica  efcsL^. 
Jfory  chcper  troppn  etade^ 
TerAuto  hk  la  beltaitj 
Per  raffemhrar  honefix^, 
S^orna  di  bigia  veflcL^, 
Credeui  Ouidio  hauerc^ 

Ciajcuna  metamorfofi  trattatn  * 

I.CC0  vna  vacca  in  afina  mutata  . 

Idadiungo,quod  ad  emblema  facit,  apud 

Ati<,Ufce    Nonium  verbum,<?<^(?/<?/f^«/'/"^r/,proIuxu 

tiari.  riari.cx  Varronc;  Tum  quidem  vtfaciat, 

cenfco,quoniam  tu  quoqj  adhuc  adolefce- 

liaris.Fuiicimum  illud  Horacij.- 

nptintum  largiuS  ^qUO 

Rideat,  ^pulfet  lafciua  decentiiti  Attts. 
Ait  M.  Tullius  iu  C^Iiana.oratorio  morc, 
non  ad  mentem  fapiei)tum,iuuenibus  quaf- 
dam  voluptates  permitccndas.Ec  Pli'1.  Sc- 
cundus  adoJcfcentes  putat  non  dcdeccre 
pcrtuibata  quasdam  &  noniuinquam  con- 
fufa-In  feneturpem  omnem  luxuriam,  & 
lafciuias  :  quod  &  Cato  maior  dixitapud 
eum,quemcitaui  proxime  Tullium  Aita 
tumomnium  fua  tempeiliuicas,fuiqj  mo- 
les  :  adeonihil  ftultius  auccoutempcius  , 
^uam  fcnem  capulaiem  &  fijiccrnium  dc 
amoribus  cogitarc.ldcxemplo  vidimus  in 
^uobus  «iji  uoftridoc^tiirimis  viris^Ioannc 


Aurato,  Regio  Grxcj»  lingur  prorcnbrc, 
&  lacobo  Cuiacio,pixcl3ro  Romaniiuris 
iotcrpreccqui  iam  penc  o^logeuacii.iuue- 
culas  vxores  fortiti  ,  ca  moUiti  func  qusc 
iuueiies .  iaiic    luuenalis  in  defcriptiouc 
Senciflutis  oitcndic  facis,quam  fitaliena 
Vennsa  fciiibus.OptuDa  fane  ratio;ie,cum   Cur  fene 
feniores  iufirmas  ztatisdicantur,  it)  I.ciui-  a  Vener 
tatibus.iii.lf.de  legat. i.&  canicie  graues  alieni, 
Ixfiscorpore  xquiparentur.in  Authent.de 
Q^aeftorc.coll,6  Imo  minus  viuere  pra:- 
fumuncur  quam  xgri  .   loan.  Neuizan-in  '^ 

5ilu.NuptiaJi,|ib.  1.0.4.  Vnde  non  immc- 
rito  PJautinailla  Bacchis  Senecioni  cuida 
dclicias  fai.^ura,odiorum  eflcdiicrit,  mor 
tem  ampIcxarier.PIautuSjiUudlinguaj  La 
tina;  dccus(fic  enim  a  Gelliolib.  is.cap. 
8.vt  &  homo  linguxatq;  cJegantixin  ver- 
bis  Latinx  princepsappeJlatur.Iib.  7.  cap.,, 
17. )  non  minus  fefliuitcr  quam  actitcr 
ab  amoris  infania  dehortatur  ienes  talcs 
Achermuicos,decrepitos,&  capulares,qui 
tamctlicapulofiue  feretro.qaocfiferri  de- 
bebantmortui,  iam  viciui  fmc ,  muJierum 
tamcn,  &  quidcm  iuuencularum  confor- 
tium  etiamnum  afFc(flant .  Siccnim  iJIc  ia. 
Mcrcatore :        . 

lam plenM  ^tati^,  animaq;  foetida  , 
Senex  hircofusitu  ofculere  mulierem? 
Vtine  adueniens  vomitH  excutias  mulieril 
Inde  audiuntur  iufta:  vxorum  querelx, 
qualis  habctur  apud  Apulcium  Iib. /.  At 
cgomifera  primum  patre  nieo  feniorem 
maritum  fortita  fum,  dein  cOcurbitacal- 
uiorem.Sc  quouis  puero  pumiliorem.Pro  Vxor  fi- 
indc  qu.r  eiufmodi  fcni  vcl  impotenti  co-  mul   tiu 
pulata  fueritadolefcetula,&nupta(lmuI,  pta^  v 
&  viduaoptimoiuredici  queat.   Id  cnim  ducUi, 
idem  Plautus  innuptas  nuptias  vocat  in 
Militegloiiofo  .  Ab  eodem  quoq;  iftiut 
modi  amator  fencx  fcftiue  pidarimaginj 
comparatur  in  Mcrcatotc  : 
Si  vnquam  vidtfiiptcium  AmatoreT»,hem 

illtc  eif . 
Ham  meo  quidem  animo  vetultu  decrepi- 

tui  fenex 
Tantide  eft ,  quafi fit fignu pidlu  inpnriete- 
Satis  nunc  (cnesamatores  dcpinximus>  a* 
gcdum  colorcs  raifccamus . 


In  Cft< 


EmblematijjA 


^pp 


In  colores. 


E  M  b'-L  E,-^!'!^'   'c  XYXl  L 


I 


N  D  E  X  mceslitU  eTt  pulhi^  color :  vtimur  omnes 
Hoc  hahicH ,  tumulis  cum  damus  inferins . 
At  finceri  antmi ,  &  mentis  [iola  candida  pura : 

Hinc  findon  facris  linea  grata  viris . 
Nos  [pcrare  docet  viridis .   Spes  dicitur  ejfe 

In  viridiy  quoties  irrita  retrli  cadit, 
Bft  cupidis  fiaut-fs  color  ,  efr  c^  amantibm  aptus  3 

Et  fcortii^y  c^  queis  fpes  fua  certa  fuit . 
At  ruber  armatos  equites  exornet  amicim  > 

Indicet  (^  pueros  erubuifie  pudor . 
Cceruleus  nautas ,  c>-'  q^i  ccelesfia  vates 

Attoniti  nimia  relligione  petunt . 
Vilia  fiunt  giluis  nati?iaq.  zellera  burrhis : 

S^alia  Itgnipedes  firagula  habere  folent . 

I  i     z  Qmm 


I. 


Coloribui 
exprimu 
tur  affe- 
Bus  ani- 


Cotorum 
^gnifieit-^ 
Ucinet .. 


11 J'. 

Cdbr  ni: 


5^00 


Andrea^  Alciati 


^uem  eUvA  tngentes  cruciantyVel  zelus  amorls^ 
Creditur  htc  fulua  non  mal^e  'ueJie  tegi  . 

^isquls  forte  fua  contentus ,  tanthina  gesfet ; 
Fortunx  dquanimls  txdia  qui^  ferat » 

Vt  varia  esl  natura  coloribus  in  gignendls , 
Sic  atijs  atiudi  fed  fua  cuique  ^lacent. 

C   O   M   M  E   N  T   A   R   I   I. 


PInoe  autfiiige  tibi  officiiiam  tin-i 
(fl^oris,  in  qiia  ipfe  paunos  fiios  exahe- 
iio  biillienteextrahat,fcibigat>,  {iccet  ,  & 
c\\\x  ad,  omnigenain  tindiiram  fpeftant, 
peragat  • 

CoLOKES  &  corum  diflFerentixno 
fninimiim  (oientanimos  noftros  afficcre  , 
obeamq;  rem  dodi  &  \nAo.^i TTA^iiiJ.ct- 
T*ea,qiiaj  funt  in  animis ,  paffini  coloii- 
bus  exprimunt  •  Horum  ramen  colorum 
tot  (igoificationesefTe  pofTunt ,  quot  lunt 
hominuni  affettus  &  opiniones.Qu.-E  cjuo 
ad  rationem  aliquam  propius  accedunt , 
vel  naturam  rerum.expre/nus  dcclarant , 
c6  pulchriores  habentur:vt  ciir»  nigrore 
vtimur  in  mortuorum  inferiis  ,  aJborc  ad 
puritatem  animi  /ignificandam- At  viror  , 
fpei  nota,  vtdidum  eft  infiiperioribusrja- 
ljaris,an-5tibus,&  idgenus  aliis,  qui  fpem 
prctiononemuut,  flauus  haud  male  con- 
iienit.Ruber  tum  militum,  tum  pueroru, 
quos  vcieciidia  maxime  dccet,(ymbolum 
cflc  poterit:vtcoeru]eus  iiautarumrgihuis 
&burrhus,vilium,&eorum,qur  funt  te- 
DuisfoftunatMcticulofis  deniq;  &  zelo- 
typis,qu6d  animofint  perturbato,non  ma 
le  fiiluus  color  tribnitur:iachinus  iis,  qui 
fua  forte  contcnci  viuunt  De  quibus  in  fc- 
qucncibus  fingulatim.Plato  in  Timasodi- 
cit.colorem,fpIendorem  eflequendam  dc- 
fluentem  fgillatim  de  corporibHS,&  tali- 
bus  quibufdam  partibu5,quae  (unt  apt^ad 
oculorum  fenrum.  Colorum  autcm  funt 
pene  innumerabiles  di{ferentia:,fed  de  no- 
tiotibus.iifquc  maximc.quos  Alciatus  hic 
attingit,quorum  ododilTFerentiascxplicat 
iParerg  cap.  i-nobis  fermo  erit . 

INDEX  mosftitls.  efi  fuHus  color]  Nig to 
v«]  puilo  colore  in  parentatibus  vcuntur. 
Nigercolor  finquirAlciatus  Joco  cirato} 
in  AEthiopibus  ceriiirur;cnm  cadore  tem- 
5«a.:ur,£uaiscil;ciiiii  alitji»id.ruboiis  il- 


Jiadmi(cetur,puirHsdicitur.Plautusmo-  p^^jj^; ;' 
reum  vocat,uos  moreum  ofcurura.Hunc 
obferuamusefleterrarcolorem  ,  quae  ma- 
gna  fui  partc  pulla  eft ;  quodquc  mortuis 
miiciatur,.  inflitucomaiorum.  Qui  iufta  Cur  pul 
perroluuntmortuis,induuntur  pulJispal-  i'ejles   i 
liis.terrxnimirum  colore:indcq;  uominan  funeri' 
turplerifq;  atrati,pullati.Nam  piillum  Cq  bus. 
penumerocum  atro  confunditur:ficenim  Morsat 
mors  atradicitur,  eo  quod  cadauer  extin-  «w* 
(flocalore  vitali,  &  exhauftis  fpiricibus  a- 
trum  relinquicur.At  differtater  a  nigro,     ^ 
quoniara  omnis  atcr  nigercft  :at  non  om-  , 

nisnigerater  eft  ;  atcrenim  horrorisali-  ^J°      J 
quid  habet.cftqj  vifn  triftis  &  iniucundus,  /^'    * 
proindcquelugentibus  pecuiratis  ,at  niger 
nonitem:eft  enim  nonnunquam  Iepidus& 
venuftus.  Colorcm  ver6  pullum  fignum  ^i^ro^ 
fuiffe  Iu<f}us,  vel  ex  hifloria  Thcfei  prodi-  fyjnhoi. 
tum  nobis  efl  .  Illcenim  intcrfctflo  Mino- 
tauro  cum  redirer  in  pacriam,  nigroqj  ve- 
lo  per  imprudentiam  vtcretur  ,  patcr  Ae- 
geus  hoc  figno  taniquam  lugiibri  &  fune- 
ftoconfternarus,quippe  qui  filium  cxtin- 
<ftum  efTecrederet ,  fc  in  mare  prsecipiccni 
dedic  Quem  colorem  mceftitis  &  doloris 
nocam  fuifle  fignificat  etia  Ouidiuscxul  . 
fuac  calamitatis  mcmoc,  librumabomui 
ornatu  culruq;  lemoucns  : 

lnfelix  habitum  temports  huius  hctbe  . 
'Nec  t^  purpureo  velent  ■vaccinia  fucco  : 

Non  efl  conueniens  lu£iib'us  ille  color  . 
Nec  titulus  minio ,  nec  cedro  charta  note" 
tur  . 
TorturiA  memorem  te  decet  efje  met . 
Tumulii  cum  damnu4  inferiof.  ]   Clim 
mortuos  fepulchro  m.indannis.  Inferisfa  jf^ 
crificiafuercquardijs  inferis  fbluidiccban 
tur;&  Infetias  facerc.cft  mortuorum  ani- 
mas  facrificijs  placare,  vc!  iuftadcfuntftis 
perlo!  uere.Virgin  9.    , 
Abfenti  ferat  inferiaf,  decoret^fepulchro . 

Idcm 


Emblemata . 


P 


Idcm  4Gcorg. 

Inftniu  Orphet  mitf^Jucumj;  reuifit  . 
Catiillus: 

JdultM per gentes  &  multa per  ^quor*  ve- 
Bui  , 
Aduenio  miferas,frfiter,adinferifu . 
&deinc{e: 

Kunc  tamen  interea  prifco  quz  morepa- 
rentum 
Tradita  funt  trifies  munera  ad  inferiat . 
Tradicicriiius,niorcm  fiiiflein  ftpulchris 
Tirorum  fortiiim  captiuos  nccari.  Qjiod 
poftquam  crudcleniniium  vifumcft,  pla- 
cuit  gladiatorcs  aute  fcpulchra  dimicarc, 
qui  a  buftis  buftuari)  didi  funt .  Eorum 
fi  forti  copii  non  fuiftet,  laniantes  f^mina; 
genas  fuas  cfFundcbant  fanguincm.De  hoc 
Inferijrum  nominenonnihil  Gellius  ly.c 
S.Concra  tamen,  quod  prxtermiftum  no- 
lufiu  lim.PIucarchus  libro  Quarftionum  Roma 
0  habi'  narum,quarrit,quam  obcauflam  mulieres 
Roma-  in  ludu  vcftibus  albis  vtcrenru  r?  quod  fa- 
mtilie  (flum  ab  ijs  putatexcmpIoMagorum,  qui 
vfi,  aducrfus  tencbras  ipfumq;  Phitonem  luci 
da  &  illuftri  vcftc  rclc  obtegunt.vtquc  dc- 
fundi  cadaucralboamiJtu  tcgitur,fic  pu- 
tant,  arquum  clleamicosac  familiares  vc- 
ftiri .  Atin  ludlu  vilia  niaxinie  conuenire 
pufant:qu9autcm  colorealiquo  nnCta  siit 
&  fufFufa,Iuxum  arguunr.&  fuperfluarfi 
rerum  apparatum.Ciim  itaq;  (bhini  albi?i 
finccrum  fit.mmime  mixcum,purum,  & 
tincflura  nonimirabili  ,  opcime  putanc  ijs 
coiuicniic,(^ui  fcpulturs  commictuntur . 
Proindc  &  Socratcs  fcribit.Argis  veilesal 
basin  vfn  efTcdum  higenc,qu^ea:dcm  fint 
aquaeluta: .  Sed  tamen  Gbfoicuiflemorem 
idem  Plutarchus  fcribit:  nimirum  depra- 
uaca  coiifuetudiiic,viros  albas  vcftcsinlu- 
&.a  vfurpalfe^quod  ferc  coUigimHS  exijSi 
qua:  Pauhis  luluis  ait.iu  titde  Scpulchris 
&  lugcndis  :  Qui  luget ,  abftincrc  dcbct  a 
conuiuijs.otiiameiitis,  &  alba  vcftcCon- 
ftatenim  cx  Varrone,de  vita  Patrum  ,  vti 
citacur  a  N<niio,  mulieresin  hidlu  nigrii 
colorcm  folemncm  habuiffe:  Amiculo  ni- 
geIIo(iiiquit  ille)  capillodemiflb  fcquerc- 
tur  luvf^um  .alioloco:  Funcre  ipfo  pullis 
pallisamidlaj.  Idcm  fuiffc  vfus  traditura- 
pud  Grarcos  ex  vhimo  Iliados  Homericc, 
▼biTcrhys  fucuram  filij  Achillis  neccm 
dcflens  velo  nigro  tecta  louem  adit.  Apud 
Euripidcm,  Iphigenia  matrem  Clytcnine- 
flram  monet  >  nc  comam  lanicc  (w^yti  ob 


mortcm:f"nifq;  vt  rcnancict  fororibus,  nc 
vcftibusnigris  corpus  caro  ob  rem  coiitc- 
gant.Hieronym.ad  IuIiaiium:Lugubrcra 
vcfte  mutaucris:&  dcdicatioeflium  Mar^ 
tyris  candida  tibi  veftimcnta  reddcnt ,  vc 
non  lentircs  dolores  orbitatis  tua:  >  quaia 
ciuitas  vnJucrfafcntitct.HarcilIc.Qliocr 
loco  facile  cft intclligcrcmorcm  ctiam  fuif 
fc  apud  vetcrcs  furacndx  pulla:  vtftis  tera- 
poribus  orbitatis,&  fepulcralium:at  cum 
fcfti  dics  Martyrum  ccIcbrarcntHr,in  gaii 
dii  fignum  fumpfiffc  vcftes  caiidid3S&  hi- 
lares  . 

At  finceri  animi  &c.  ]  Albvis  in  pallo- 
rcm  dcfinir.-candidus  puriorcft,&  nniibus 
fimilis.-funt  quiquam  maxime  candenti 
icni  arqualem  fcruiir.Grxci  <pKoyoKiv/.ov 
videntur  diiille  album  colorem.cui  lufcio 
quid  flammei  admixtum  fic  Alciatus  Al- 
bedo.puntatis,fidei,canimbnia:,  intcgrita-  - 
tis  ,  &  aliarum  gcneris  eiufdem  virtutum 
noca,id-:oq;  rclioioni  accoromcda  .  Ecco- 
loralbus.ciim  fic  purilTimus^idco  pro  fin- 
ccrocapirur,  cum  iransfertur  ad  animii  , 
cum  eoconfun^Iiint  candiduni:  indc  Can- 
dor  animi  pro  fimplicicate  puritateq;  non 
raro  accipitur.  Itaq;  apud  omnesfere  na- 
tiones  mos  inolcuir,  vcad  Dci  cultum  in- 
dumentis  albis  vr  phirinium  vtaiur.Qu^o 
referoillud  e  S.uyr.iPerfii  •■ 

NfgaTo 

lupiter  hic  illi  quafnuts  te  alt?.zt.'i  rcgarit. 
Etflamen  loui  facra  tacien5a'batuscrit,al 
boq;  pilco  vtebatur  ^iagietiam  Perfarpu 
tabant  Deum  non  deleclati  nifi  iii  albis  vc- 
ftibus.Fuit&  Veftalium  fuftibuhim  vcfti- 
mentum  album,prztcxtum ,  quadraiigu- 
luiTijoblongum  .  Cicero  a.dc  Lcg.  Color 
albus  prarcipue  decorus  Dco  cft  ,  cum  in 
caercris,tum  maximc  in  textili:tiucfta  vcro 
abfiiit,nifi  abellicis  infignibus  Plutarchus 
lib.de  Hide&Ofiridcquzrit  caufam,cur 
Sacerdotes  hntcis  cantum  vcftibus  vtcrcn- 
turld  quidcm  faCfura  ait,  quod  immor- 
talibus  Diis  cmnia  pura,  mundaq;  couuc- 
niant .  Nonenim  fas  cft  (ait  PlatoJ  pura 
Dcorumnumina  conraminatis  &  impuris 
rcbus  coli .  Itaq;  cum  linum  maximc  pu- 
rum  fiat ,  fltqucad  ehicndum  cxpcditilfi- 
mum,facrificiis,&  Dcum  cultonbus  prz- 
cxrcris  conucnircccnfucrunt .  Picrius^o. 
HierogIyph.mcminit,&  alii  noniiul!:.  Rc- 
perio  &  vcftem  candidam.fignum  fuille  \s: 
litia:,apud  Val.MaXi-Iib.i.capi.quo  loco 
I     3  fcribit 


Color  al- 
bui . 


Albcts 
fignifca- 
tioncs . 


Cstnder. 


Tlame  lo 
uvs  alb.i' 
tus . 
VeBales 
albatA  . 


VesJts  af- 
ha  fighii 
Uticu  . 


^DZ 


Andreas  Alciati  i 


Serui  mx 

■ammffi 
dlbati  . 
AlhHm  et 
pHrpureii 
^uid , 


Canus  co 
lor ,  uc^ue 
natiupu . 


stoU : 


fcribir,poft  Caiineiiferrt  claclcm,qna  maior 
viroriiin  Roinaiiorum  parsabforpcafiiit, 
decretiim  hMde  iic  marroiia:  vltra  trigcii- 
niu  a  diem  ludasexteiidcrcntjYtabiis  fa- 
cia  Cereris  peragerciiturH^  itaq;  abfter- 
fis  lacryiViiSjdepofitifc];  Jolorijiiiligmbus, 
canJidan  veikm  iadneriint.Nec  prxtcr- 
m.tejidiis  Roinanoium  mosinhoaorum 
petiuoiiibus  :  qui  ciiim  magiftratus  ambi- 
baut,  togacaudija  iudiiti  lcfecommenda' 
bant  populorhocculcii  integritarem,  pro- 
bitatemq,  cx  coloreomnium  purilTimo  & 
fimplicidimo  fignificantcs  ,  feque  pecunia 
miaimc  vfos,qua  populum  coirumperet: 
ideo  Caudidati,a  candorc  vcftis  nominati , 
Ycla  (laiplcitace,  puricateqi  animipotius. 
Itemqi  Icruiacccpta  iibcrtate  albis  vefti- 
bus  v(i  menioraiiiur,  vri  liquet  cx  Septi- 
mio  Plorcnte.  Dcniq;  futifte  color  mode- 
ftia;  fignum.vt  purpuraambitionis,fubIi- 
mifq;  animi  Sc  elati.Hinc  illud  Alexandri 
dc  Antipatrcquem  quidem  ob  modeftiam 
commeiidabat.-Foris  albopallio  vtitur,  in- 
quit  rex.iutus  autem  totus  purpurcus.no 
tabac  {laiulatam  hominis  ambitiofi,&  fum 
maappetcnris  par/imoniam  .  Candidoco- 
lori  pioxinuiseft,  quem  canum  nomiuat." 
quicol  Jreft  albinignqi  pjriiceps,G  t^cis 
A£UK2?i4/3s-,qaaIiseit  capillorum  &  barbx 
in  feniaus.-vnde  canitiesappellata  cft.Isna- 
tiuus  color  eft,vt  qui  non  inficitur,fed  ex 
ipfaouis  lanaita  capitur . 

Stola  cnndid.t]  Nomine  ftol?  quamrun 
que  vcftcm  oblongam  inrcIligo.Aiias  ftola 
eratmuliebris,  &:  demilfa  ad  talos  vfquc  . 
Pura  autem  Seruius  iii  lirhedis  interprcta- 
tiir,non  polIuta.Eft,'pura  vefti$,ait,quafe- 
flis  diebus  vti  confucucrant  facrificaturi  , 
vtneqjfaufta  (itjiieqi  filgurita.neq;  obfi- 
ta.neqj  maculam  habcat.vtait  Feftus  P6- 
pcius  .  Fragincnta  quxdam  Tulliana  fu- 
pcrfunt  orationis,/;/  toga.  candtd^i^  Liuius 
album  veftimcntiim  dicit  . 

Hincfindon  facru  lineA  gratet  viru\  Poc 
talib. i.^.Afneid.rcftis  eft  locuples  : 

fuYaq;  /n  ze^iefacerdos 

^etigem.  infrotem  ju.ii,i/itonJfimc^;  hidinte 

AttHllt  . 

Ouidius  I j.Mctamnrph. 

C.PYPYun ;  facerdos 
Ar/fphyctu  nlhenti  velatus  temporn  vitt.t. 
Vopircusin  Floriano.- Senarorcsomnes  ea 
J«ticiacl3to$,vt  domibus  (uisomncsalbas 
hoftias  cajderenc,imagincs  frequeucerapc 


rireot.albaci  fc  l.rcnt,qniaantiqm'ratc  (\M 

rcdditamcrcdcrcnt.Acerrimc  V^atinm:»»;» 

ctf^nnr  a  Tullio  ,  quod  toga  pulla  accu- 

buafet,  coutradecorum  fciu  conuiuii.  11- 

lud  cx  te,air,fcire  cupio.quoconfiiio,  aut 

qua  mcnte  feceris,vt  m  epulo  Qj^rii,  fa- 

miliacis  mci.cum  toga  pullaaccumbcres? 

qucm  vmquam  videris?  quemaudiucris  ? 

quocxcmplo.quo  more  fecerisJDiccs.fup 

plicationes  teillas  nonprobafle  .  optimc. 

Nullus  faciebat  fupplicationes .   Videsnc 

mcnihil  dcamii  illiuscafu  ,  nihil  dc  co  » 

quod  tibicum  fummis  viriscommune  cf- 

fe  vidcatur,  fcd  dc  tuis  propriis  fceleribus 

exrequaircrc?  Nulla  fupplicatiofucrat  ; 

ccdo,quis  vmquam  c?nac  atracusJitaenim 

illud  cpulum  eftfunebrc,vt  munus  fit  fu- 

neiis ,  epula:quidem  ipfaidignitatis .  Scd 

omitco  epuhim  ,  populi  Romani  fcftur» 

diem.argento.vefte  niuea,  omniapparatu  » 

Ornatuq;  vilcndo  ,  quis  vmquam  uilu<5lii 

domcftico.quis  infuncrc  familiari  c^nauic 

cum  toga  pulla  ?  cui  de  balncis  exeunti 

prxtcr  cc  toga  pulla  vmquam  datacft?  cii 

lot  hominum  milliaacctimbercntJciim  ip 

fcepuli  dominus  Q^Arius  albatuseflctuu 

iu  cemplum  Caftons  te  cum  C.Fidnloa- 

trato, crterisq;  tuisfurijsfuneftum  intu- 

lifti.    Qjaistumnon  ingemuit  f  quis  non 

doluit  Reipnb.cafumPquisfermo  alius  in 

iIloepuIofuit,nifihanc  tantam,&  tamgra 

uem  ciuicatcm  fubicvflam  eftc  noii  modo  fii 

rori.verum  etiam  irrifioni  tuje  ?  Hunc  tu 

morem  ignorabas?nunquam  epnlura  vidc 

ras  ?  numquam  paer  aut  adolcfccns  intcr 

coquos  fucras.'  Faufti  adolcfcentis  nobilif- 

Ilmi  ex  cpulo  magnificcntirtimo  famcm  il- 

lam  vctcrem  tuam  nonexpulcras  ?  quam 

accrbeatratum  videras,dominum  curo  to 

ga  pulla,  &  ciusamicos  ante  conuiuium  ? 

qux"  te  tantatcnuitamentia.vt  tu.nifiidft 

ciflcs^quod  fas  non  fuit,  nifi  vioIalTcs  tcm- 

plum  Caftoris,  nomenepuIi,ocuIosciuiii» 

movem  vecercm  ,  ciusqui  te  inuitaratau- 

(fVoritatcm,parum  putarcs  tcftificatum  cf- 

fc,fuppIicaciones  tcillas  no  putarc?  Huc- 

ufquc  orator  morem  patrium  violatum 

queftusin  Vacinio,  uon  fruftra  quidcm, 

cum  qui  fapiat.nou  abhorrcar  a  more  pa- 

trio.  Mcminiad  hasc  Aurclium  Vidorem 

inMarco  Antonino  Philolbpho  ,  diccrc  ; 

Nuncio  accepco  dc  motte  principis,con- 

fufam  judlu  publico  Vrbem,  fenatores  in 

curia  veftctetra  amiftoslacryraas  cfFudif- 

fc. 


TuU^  it 
uecHo  1 
Vaiinii 


Emblemata.» 


^03 


vinden , 


fr. 


'iror  spei 

OtH-i. 


\ntHs . 


'.attmeo 
r  quorii 


naio  Ve 

ita^. 


fe  .  Etl  autem  findoii  veftis alba,  feii  ami- 
£ltis  clino  Asgyptiaco.  Eft  illa  piirpn- 
rea  Sc  linea  ••  purpura  ciiim  maris  vicetn 
prxbet:Iinnni  vero  flumiois,c]uia  ciim  vc 
rc  primuni  inotiente  flumen  iniindairct, 
linum  natum  ait  Plmius  . 

Nos  sperare  docet  viridu']  Viridiscolor, 
qui  cxchryfocolla  vel  ajruginc  fit.ad  fatie 
tatem  virct.  Hic  color  hcrbarum  eft,  &  a- 
nis  pfittaci,&  IapiIIi,quem  fmaragdura  no 
minant.  Huic  colori  iimilis  cftprafinus  , 
qui  nomcn  cicdit  Prafina;  faiflioni.  Spci  co- 
loreft  viii.^is  Cvtdiximus  EmbJematc44) 
quoi  omnia  fpc  duce  vernet.Eteiiim  cum 
virefcunt  fegetes  &  arborcs,  ab  eis  frudtil 
cxpeclamus .  Fir  tamcn  ea  fpcs  inrcrdum 
irrira,fallax,&  nulliujomnino  frugis.  O- 
uidius  ; 

Fallitur  augurio  ipes  honafApefuo  . 
Et  Plautus ; 
J.gofcio  q.  fperauerintyspe  decepiffe  multos. 

^uoties  irrita  retro  cadit]  Ouidius^J  -de 
Ponto,cicg,4. 

Irrita  verorum  nonfuntprAfagiavatutn. 
EoJem  libro  ekg.7. 
Spern  iHuatamplecii,quAnon  iuuat^rrita 

femper . 
Et^.eiufdcm  operis,eIeg. 7. 
f^t/i-x  non  irrita. 
In  x.Faftor- 

-  i'fyi* irritus iliuc 
Remulu4  .  hoc  cft,  rc  infeda. 
Ideni  in  5.  eiufdem  : 
Si  mea  nota  fides,  irrit^r  nnllaputes  . 
Et  de  Narciffo  eodcm  libro; 
irritafallaci  quoties  dedit  ofculafonti  ? 
Curtius  lib.  ^.Tam  difcederc  irritum,qua 
morari  pudebat . 

I.sicupidi6flauu4]  Auans,amantibus,& 
ijs,qni  merctriccasarres  fedantur.non  ma 
le  quadrabit  color  flauus.qui  ex  albo,  ru- 
fo&  viridiconcretuscft  ,  qualis  eft  color 
mellis,auri,&:  ariftarum  maturarum.  Co- 
lotemflauumalij  Venetum,  vulgo  blauu 
appellitant,colorem  illfi  quidcm  a  faftio- 
ne  Cucenli  nobiiitatum.Q^idsm  eundem 
elTe  ac  coeruleura  vohuu,nuem  Graeci  kva 
K/JK,  nonnuHi  Lazurion  vocaiit :  fed  incer 
hos  m.igiium  eftdifcrimcn.  Tnbuitur  au- 
tem  iftecoJor  3Uaris,quj  fpem  precioiion 
emunt,cum  fii.t  coloris  flaui  ob  infatiabi- 
]cm  habendiCL-piJitatem  .  Hi:)c  reorcffe, 
quod  in  mulcis  Germania:  locis  Hebra?i 
cogantar  circulum  flauum  vcfti  affiitum 


geftarc.Amafitibi!9  vcrd.obflauedinem  8c 
paliorcm  contradnm  ex  amoris  afteclu  , 
licet  inierdum  proptcr  conccptam  in  ani* 
mo  fpcm  vireant.Ouidius  : 
Falleat  omnts  amans,  efl  hic  color  aptus^^ 

manti  . 
Vcl  vt  Alciatus  aitj  quod  hic  color  amaii- 
dum  comis  tribuatur  •   Lucanus  i  o^  belii 
Pharfalici; 

.,    ,    Tamfiauos  gerit  altera  crines 
Vt  nuUas  C^far  B.henife  dicat  in  arutf 
Tam  rutilas  i/idi/fe  comcn  . 
Loquitur  de  Cleopatrse  pgdilTcquis.   Sic 
luuenal-ij.Satyr. 

Coerula  quifiuputt  Germani  luminafiauJH 
C&farie,Qf  madido  torquente  cornua  cirro. 
Legi  alicubiflauam  Achiliis  comam,  calo 
ris  &  iracundia:fuiireargumcnrum,  quo- 
niam  i  j  ferc  ilnt  ^Av^oyJhoi,  id  eft  ,  flaua 
bilelaborantcs ,  &  ad  iram  propcniiores , 
qui  crines  flauos  habent^Sed  tame  flaunm 
fuilfeMenelaum  memorant ,  virum  qui- 
dem  mitem.pr-oindeqj  moHera  beljatorem. 
Famili^quoqj  Flauix  nomen  deditflaua 
csfarics.  Scortis  dcniq;  tribuitur,&  tur- 
pium  voluptatum  fedatoribus,  qui  pr^c- 
fentisopinioncboii  ducuntur.  Merctrices 
tamen  toga  pulla  a  matronis  adultcrij  con 
uidis.qusalbaczeianc,  diltinguebautur. 
Curautem  merecrix  fcortura  dicatur.dixi 
mus  alibi. 

Atruber  armatos]  Txwht:  feu  rufus  co- 
lormultis  diftinguaur  notis .  Aliquis  ex 
fandaracha  fit.qui  ad  fatietatem  flammeus 
cft,  &  a  fimiiitudine  ignis  '^rvppcf  dicitur  ; 
Buthum  vctcrcs  Latinidixerunt.  Aliusex 
cinnabari  concipitur.aliquanto  coloiatior, 
GrjEce  appellarurg/i^-^-S^/scV.Eft  &  oftrinus 
color,qui  &  purpureus,  de  quo  vide  Mi- 
fccII.PoIitiaiiicap.ii.&  qu»^  nos  fupra,de 
purpuracongeiruTms.Efteciam  rubeus^ex 
aiiimantium  fangaineicft  &  quo  laiia  mfi- 
citur  coccusivnde  veftes  coccinex  ,  id  eft  , 
purpureae.Rubcr  itaq;  color  eft  n)ihtum: 
ardorcm  cnim  bcllicuni,c^dem  &  fcrocica 
tcm  tacitearguit .  Apud  Pceuos  in  caftris 
Annibalis  rubeam  veftem  Diicis  caberiia- 
cujo  prorentam  ,  vt  alijs  purpuram.indi- 
cium  fuifle  ccrtamiiiis  prodiaim  eft  ,  quo 
vifo  miles  ad  pugnam  fe  accingeret  Plutar 
chus  iu  apophthcgm.  Laconun; :  Laconcs  , 
inquit  ,iu  bellis  vcebantur  Puniceis  tuni- 
cis,fiue,  quod  hiccolor  vidcbaiur  illisaii- 
quid  haberc  rifiIe;fiue,quod  far.guinci  co- 
1     4  loris 


Achi'd:  S 

flaiia  c- 
ma.et  M' 
uelaus  . 


llauia  fa. 
mitia . 


Color  ru- 
ber. 


Ruborts 

notit^. 


5-04 


Andre^  Alciati 


Vurptt- 
rttii  co 


lo:is  rnborplustcrrQtisincuteret  bcUorii 
imperitis:fiae,nc  protinus  confpicuum  cf- 
(cc  hoftibus,  \\  quis  vuliiusacccpiiret  ,  fed 
viilitcr  Isteret  ob  vcttcm  fangiiini  conco- 
loreiTj.Sed  Val  Maximus  fcribit,  Lacedse- 
monios  i)o;i  vt  vulnerum  fuorum  inbello 
eruoiem  di!Tinnilarent&  occultarenr.Phq 
iiiccis  in  pr.tlio  tunicis  vfos,aut  ne  ipfis  ter 
rorcm  incuterecfed  nchoftibus  fiduciaja- 
liquiJ  afFcrrcc  Et  Plutarchlis  auctor  eft , 
Dcmadem  oratorem  olim  dixiffe  ,  Athe- 
iiienfes  de  bellonunquam  dccreuitle  ,  nifi 
pulhs'  veflibus  indutos.eo  verbofignifica- 
bar^eos  belIandicupidiores,nec  nifidecla- 
de  fuorum  admonites.pacem  cogitare  . 

IniicetQr^picros  ]  Purpureuscolor  pu 

doris  indicium.  Hinc  pra:texta  Romanos 

hr,fymho  puetos  admonebat,veiecridiam  in  diiflisfa 

lum  ■vert  c^isq;  feruandam  •    Notum  eft  Catonisil- 

ctiKiiiA,     Jiid,  cum  diccret  fibi  magis  placereadole- 

fccntesqui  rubefccrent.quam  qui  pallefce 

rent  •  Et  Diogenes  apud  Lacrcium,  ciim 

vidifiet  puerum  ruborcfulFufum:Confide 

filijinquitjhic  enim  virtutis  eft  color  .  Vi- 

de  Ariftotelem  inlib.  de  Morib.CIaudian. 

i.dc  raptu  Proferpinaj.vbi  iuuenculam  vi 

ro  iana  maturam  dcfcribit  ab  adiundo  pu- 

dore  .- 

.^^.^niueosinfecit  purpttr/i  vultm 

Ter  liquideisfuccenfn  genas  . 

Ad  hunc  modum  Viigif  in  ii.  de  Latini 

Txore,beIli  dubij  euentum  rcformidante: 

Accepitvocem   lacrjmts  lAuinici  matris  , 

Jlaarates pulfatit  eeniUyCui  plurimr^4  tgne 

Subiecit  rul>or,^  calrfM^ti^  era,  cucurrit. 

Indum  fangutneo  veluti  violauerit  ofira 

Si  ^s  ehur,vel  mifl.t  rubet  vbi  Itlia  mtilta 

.        ^lbarofa-^tales  vtrgo  dabat ore  colores  . 

^*^       Ccerule.is  nautas]  Cocruleus  color  vel  a 

coslojvel  h.  cocrulo  auicu]a,qu£  &:  K-jitvli 

dicitur.  Hic  acriscolor  c(t,  uemquemaris 

tranauillii  vnde  etiam  nautis  appropria- 

tus  .*  In  oculis  coloriftedicitur  a  Gra^cis 

ViInHcttiK  glaucus.vndePallas  5/A«ty>t&i7!r/$-,a  vcteri- 

bus,Latinis  ccefij.quali  ccelia,a  colorecee 

li.ait  Nigidius  •  Noftri  colorem  c^leltem 

dicunt,  HimmelbUtiu.  non  quod  ccelum 

particeps  fit  colotis  alicuius  ,  fed  quia.ita 

nobisappareat.  Pioinde  facerdorcs  A.Egy- 

pcij  Deum  veftc  indutum  ccerulca  ,  quia 

prajcipuacius  in  ccelo  fcdes,  eilingebant. 

l/f  1  6?  Ti  Non  rcferamquaj  notancnr  a  Plut^icho 

av.)K  cqe-  de  colore  Ifidis  -Sc  Tiphonis  ccrfuleo,  ha:c 

\,^'.-;  ^        cnirr.  a.rsp'j7S'io\-^7a. .  Hunc  coiorc.m  cce- 


.  xrul 

o!or  . 


ruknm  dk^pyov,  a  colorcmaris,  «to  7»Tr 
«tA.oV,dici  volunc;vtenim  coelum  c?rulei'i, 
fic  marccojruleum  dicunt  poet^.  Seruius 
in  S.AEneid.  Coeruleus  colormans  eft,  a 
cuius  Deoequuni  conrtat  efieinuentum  • 
Hunc  cceruleum  colorem,  vt  mundi  colo 
rem  laudat  obiter  polyhiftor  Plutarch.  i. 
de  philofophorum  dccretis  ,  cap.6.  Scd  vc 
cft  varia  hominum  mens,aliusq;  aliorum 
fenfus  in  colorum  viurpandis  fymbolis.rc 
pcrio  Agrigentiiios  tyranidc  Phalaiidis  libc 
ratos,publicc  conftituifiejvc  nulli  c^raleo 
coloic  vcftitugcftarepcrmictcretur.quoJ 
tyranni  fatellites  &corpons  eius  ftipato- 
res  eo  coloreiubligacuUs  fuilfent  vti  foli- 
ti.  C^rulcicoloris  veftis  nominatur  etiam 
cymatilis  ,quia  nomen  ab  vndis  trahit . 
Ouidius. 
Htc  vnddi  imitatHr,habct  quoq;  fiomen  ab 

vndts  . 
KviJLA  enim  fludum  fonat.  ApudPlautii 
veftis  cymatilis  eil:  vnduUta:Noscamelo- 
tum  vocamus,corruptfe  Zambelotum  - 

Attoniti  nimia  relli<rione.  ]  Lucrctius 
lib.j. 

.multo^  inrebia  acerbis 

Acrtiis  aduertunt  animos  adrelligiontm  . 
Ghtomagts  in  dttbijs  homines  ipeciare  pe- 

riclts 
Scilicet  aduerfisejjin  rebui  nofcert  quifent'. 
Nd  verd  voces  tum  demum  peSlore  ab  imo 
Eliciuntur,0'  eripitur  fortU7ia,manet  res. 
At  puto  hic  aUudiad  voLabulum  <^i9i,ti- 
»>or,vndeputant  Dci  Latinuni  nomcn  tra- 
hi;ex  quo  iUud  Pctronij  : 

Prtmtuin  orbe  Deosfecit  timtr  . 
Vilta  funt gtltiis]  Tenuis  fortuna:  ho- 
mines  dccent  vilia  ,  vt  byrrhum  fiue  ru- 
fum  ,  giluum  fiue  mclinum.  de  quo  Gel- 
liushb.  15.cap.vlc  Birrus  bic  fvtait  5an- 
vfluisy  non  procojorc  capitnr.fed  pro  ve- 
ftimento,  quoaquasarccmus,cum  itcrfa- 
cimuSj  quicxcolore  natiuo  fit,  Natiuus 
autemcolor.vtait  Pcrottus,mod6  inalbe- 
dincm  ,  modoin  nigredinem  tendit.  De 
hoc  colore  Antonius  Thylefiusbb.de  co- 
loribus,cap.4. Eft&co]ora'bi  nigriq;  par- 
ticeps  ,  a  Gra^cis  indeAeu/t5C<*/o>- ,  leuto- 
ph&tis,  voce  iam  a  noftris  vftirpata  ,  voca- 
tHS^genuseft  id  coloris  na:iui,iionenin)  in 
ficicur,  fed  ouis  ipfa  fic  natura  quafi  pingi 
tur.  Hunc  fi bi  fcLia  facerdotum  fumpfit 
fandinima,  qui  nulla  tunicalinea  pcnitus 
induti,pro  cir.giilo  vefte  fe  vinciunt  nodo- 

fa,  ac 


Cymtui- 
lis  . 


Zambtii 
tum . 


Sirrti 


Colon 

tiuui 


Emblemata . 


roT 


j  Cinerim 
\  fius . 


Melinus . 
Gilufn . 


Heluui. 


Impluma 

tffS  . 


Ugmpe' 

its  qHt  . 


pra£ulH. 


I 


ra,ac  ligncis  taiuum  calceamentis  vfi^pre- 
caiio  vidiim  c]iiaetiianc .  Colorcm  iftiim 
Alciatus  hic  giliuim  vocat.Cldem  etiam  in 
Parcrg.birrum  vocar,  quointcrdiaomrics 
pro  tcgmiac  capitis  vtuntur)  cuius  verba 
func.-Subfcquiturcincritius.quo  Francira 
ni  palTmi  in  prxfcncia  induunturjnos  vul- 
gobirrccinum  dicimus,  quod  viacorijmi- 
litarcsqj  birri  propcer  viliratem  hoccolore 
eircnt.  Mclinuscx  pigmen:oa  Melein(ula 
fic  diftas  ,  quem  Lacini  6:  giliuuri  appcl- 
lanc.Scroio  autore.Et  infra;Ert  igiturgi- 
Juuscol0r,fcilicec  quadamtcnus  in  nibril 
vergens.Idem  quoq;  dicitur  heluHS.fic  no 
miDacus  a  vinigenere  ,  quod  colorcm  ha- 
betinter  rufum  albnmquc.-ruflum  barba- 
liappcllant,  aucrull'eum:a!ij  faginatum  , 
quafifanguinatum,  qui  fitcruentato  timi- 
lis.Eft  ille,qui  dicicur  imphuiiatus,  pullo 
fixnilis.fic  nominatus,quaiifamatoftillici- 
dioimplutus.Sunt  qui  volunt  fuafum  elle; 
-  a  ftillicidio  fa(flum  fumofo  in  albo  panno, 
&  is  color  cft  pcculiaris  monachis,  quos 
Minimos  appelIicant,Parilini Bojros  homi. 
«M.Eofortalle  feiifu  horaincs  fajculi  aurei 
defignaci.ob  morum  vicxq;  fimplicicacc, 
quam  ipfi  profitenrur  :  veftis  cnim  naciui 
coloris  minimeque  infcdi.vitasinnocetis, 
&  ab  omni  alien^eluxu  index  cft.Tum  au- 
tcm  primum  coepu  hominum  exnndarelu 
xuries,cum  naciuas  lanas  coeperuntadcul 
tum  tingere . 

^.tlia  lignipedes  ]  Hi  funt  rcftigeri 
quidam  monachi,qui  exinftituto  feuerio- 
re  ligneis  calceis  vruncur.auc  pocius  foleis 
quibufdam  e  fuberc  vel  Iigno ,  lcali  vocat 
Capuzzinos  .  Pro  vefte  palliaciuericia  gc- 
runt>cocoIorc,quo  vilia  rufticorum  faga, 
quicaminos  emundanc .  Lignipedum  mc- 
minit  Politianns  Iib.7.  Epift.  in  Ptologo 
Menoech.Plauti : 

CucuUati,lignipedes,cinciifunibM,  icc- 
Sandius  tamen  cenfet  hic  potius  incelligi 
claudos,&  qni  haberent  pedes  ligncos,  vr- 
potequi  preciofa  ftragulanon  poftideant. 
Sfragula]  11  ^pauviuTo  Tpa[xa.,CMch, 
couHtrturt dt*  ltt,ou,lodier,houjJe.  Italice  , 
coperta.Et  refte  hic  quidemftragula.nam 
«juidam  horridiorccultu  fratres.vc  Capu- 
cini,non  tam  pallia,  quam  formam  quan- 
dam  ftragulorum  induunti  at  Francifcani 
Doftrates,quiinitiocuIru  fcueriore,  nunc 
tandcm  c^perunt  efte  nicidiores  . 

^ucm  cur*  ingefites]  Meticulofis,  zclo- 


typ.s,&ijs  .quiomninofunt  pcrturbati , 
fuluus  amiftus  cx  viridi  &  rufo  permix- 
tus  potcft  elVe  pcculiaris.Fuluus,  eft  color 
ccli  Sc  ftellarum  :  qua  rations  fidcra  fulua 
dixic  Tibullus  •  5ed  hic  exiftimo  incelligi 
maxime  rauum  colorem  ,  qui  obtiifuseil 
quodammodo  atqj  obfcuratus.  GcUius 
capio.  lib.  1.  ex  Fronrone  Jocet,fuIuum 
vider'  de  tufoatque  vitidi  mixtum,&  iiia- 
lijs  plus  habete  rufi.  Vidc  apud  cundcm 
rcliqua.Fuluumcolorem  Viigilius  ciibuit 
Ieoni:iia'...rf;  rraxiner  v^!Tiaiu»j  vl  i«wS2p- 
pareatefte,  qucm  a  caftanea  canctum  vo- 
camuSjuifi  quod  fuluus  clarior,  caftaneus 
paulo  obfcurior  eft.Alciatus . 

§)utiqutifortefua]  Eft  &oftrinuscoler, 
qui  &  purpureus  ,  alibiex  conchyliorum 
fanie  rubcnsardensque,a|ibi  violaceus  feu 
ianthinus  ,  arrificum  ingenijs  nunc  intcn- 
fior.nunc  preftior.Ita  Alciatus.  De  huius 
coloris  veltc  Martialis  in  i.  Epigr. 
Cocctnafamofx.  donaf,&  ianthina  moechi. 
Significat  veftimcnti  genus  infedi  purpu- 
ra  violacea  .  Q£o  dc  colorc  perdoifli  Bay- 
fius  cap.^.de  re  veftiarialfte  itaque  color 
ad  eos  perrinct ,  qui  fua  contenti  forte  vi- 
uunCjvel  etiam  fortuna:  Indibria  pronihi- 
loducunc:eos  enim  affecftus  violx  &  rofx 
fignificare  po'fiunt,/rf,  )($ti  «)'.5h. 

Vtiariaefinatura]  Vt  variaeft  nacu- 
raiiicoloribns,eorumqncdifferciuijsninl 
ciplicibus  cfliciendis;fic  varia  vaiiorum  ex 
ijs  ducuntur  fymbola,vr  varia:  func  homi- 
num  opiniones .  Verba  fiinc  ipfius  Alciaci 
ex  i.Parcrgcap.i.  Colornm  omnesappcl 
laciones  Lacine  exprelfim  oftendere  vix 
quifquam  pofliti  tam  cnim  hac  in  te  varia 
nacuraeftjVt  quod  inalijs  plerifq;  accidit, 
rerum  multitudo  vocabnla  fuperet  .      ■ 

Sed  fua  cuiej-^placent]  Homerus,rtAA«i 
•Tntp  eih.Kotf  KAhA  Sunmenim  cniq;  pul- 
chrum.ait  Cic.&  fic  fe  res  baber,ce  tua  de 
lcttancme  ruea.  Virgi]. 

Trahit  fia  quemq;  uoluptas  . 
Elegansillud  EueniPauj  : 
'TToKKiui  dvrtKiyeiv  y-iv  l9os  mpi TAVTof 

QfJ.oi(i)i  , 

dp^u;  S''  dvTihiyeiv  iyArt  thto  iv  e'9«. 

XgufTTpos  ^iv  TiT^i  Apy-H  Koyoj  gV  0  Trti- 

Kauoi  , 

7oi  [j.iv  TctuTrt.  ^oY.oZvT  i^iv  ,  ifJ(.oi^i 

TdS^t. 

Signincac,mulciscflc  folemnc  rcprchcndc- 

re,rcde  autcm  id  nonfaccrcjqujn  aduciv 

fus 


Fultii  cc- 
Lrts  no- 

tCt-3. 

^:iUii'.s  CQ 
lor. 


Taneta. 


Color  zi« 
lnceus  . 


Suit  ctiiq; 
pidchrU 


f 


Andre^  Alciati 


IV. 

Vttria  co~ 
lorum  uo 


fiis  illos  pofTc  vcrbum  vetus  retorqiieri : 
Harc  Cibi  videutur  ta!ia,  mihi  vero  contra. 
PliiiUiS  Sccund.  fcitcadmodum  epift.  lo. 
lib.i.Adiecciani  qiiod  mc  docuit  vfus  ma 
gillcr.cgregius .   Ircqueniercgo  iudicaui, 
trcqucnter  \n  confilio  fui:  aliud  alios  mo- 
ucr,ac  plcruroqucparuxrcsmaximas  tra- 
hunt :  vana  funt  hominum  iudicia  ,  varisc 
voluntatcs .   ludc  quieaudem  cauffam  fi- 
mul  audiuerint,fepcdiucrfum,intcrdum 
idcm  ,  fcd  &diucrfis  animi  motibus  fcn 
tiunt.Vioco  h'.?c  tiahi  crc  popu!i  ctlebra- 
tum  adagiumrS^or  capita,,tot fenftu.  Cu- 
iusetiam  memuicre  noltii  luris  fcholia- 
ftje,lib.4.adlf.SC.Trebcllian.Alia  enim  a- 
lijs  nationibushouefta  ,  quz  alijs  turpia  , 
&  fic  varij  qiiot  inorbecolorcs,  tot  etiam 
notionesanimi  fluxarac  vagsepcruolitant . 
V  T  variaeft  naturaJncoIoribusgigne- 
dis,  vt  fiint  colorcs  in  infinita  pene  varie- 
tatcfic  eorum  nomina  variadiuerfaqj  ficu 
ti  ab  herbis  fcu  floribus,hiacynthinus,vio- 
laccus,rofeus,papaucratus,malachimis:  a 
plantis  ph^niccus.buxeus;  prafiuus,  a  vi- 
rentis  porrifolio.a  locis,Tyrius,PuuiceuSf 
Indicus:ab  animantibus,  vt  ceruinus,  mu- 
ftclmus,olorinus,coracinus;ab  aqua,aqui- 
]ns,ncq;  aIbus,neq;niger,airFeftus.Ca:tc- 
rum  quia  nihil  abfq;  lucc  pofliimus  intne 
rijvaneqjipfa  mutetur  lux,  Roneftmirii 
fi  cum  luce  varicnt  ipfi  colorcs  .  Ea  dc  re 
ronnulla  C?l.Rhod;g.antiq  ledr.  lib.i/c. 
y.Poncm  hucexempli  gratia  confcrrefe- 
iVarum  varias  fpccies ,  uedum  colores  va- 
iios,hominum  ac  regionum  faciemdiffimi 
lcm  ;  fed  id  fortafle  bilem  moueret  qui- 
bufdam  delicatulis,  qui  domefticis  vitijs , 
vt  naturalibusmorbis  dele(n:antur,&  velu 
tiBalbinum  polypus  Agns,  quod  illedi- 
xic.   Malimad  colores  ludorum  Circen- 
fium,cifca  quos  imprudcusantiqukas  m- 


fanijr.-eranienim  quatuoircertantlum  daf 

fcSjfuis  diftinifix  coloribus  Nam  prafinns 

feu  virens  herbidam  verni  temporis  indi- 

cabat  lac''ciam  ;  rofeus  ^eftiuam  flagran- 

tiam  j  albus  pallcfcentcm    autumnum  ; 

fiifcus  hyemis  nubilofam  triftitiam  .  Vcl 

ad  colorcs  varios  c^uobitarum^qui  patrnra 

inftituto  non  adalinm  fincm  indu(2i  vi« 

dcntur.quara  vtfamiJiarum  diftinftiofic- 

ret.confuCo  vitaretur.  Nihil  hic  dc  colori- 

buscaftrorum  ,  aut  militantium,  qui  nc- 

ceflari©  varijfunt,  vt  ha?c  varietas  fingu- 

las  copias  in  officio  contincar  .   Has  colo- 

rum  fignificationcs  pulcherrime  norunt , 

&  ad  fua  vota  trahuntiuucnculaj,  quaiiu- 

uenibus,datis  flofculisaut  arte,  aut  natu- 

ra  fa(ftis,callidc  animum  fuum  erga  illos 

incoloremunufculioftcnduntrhifceenim 

velfauent,  vcl  lubfannant,  vcl  qucrun- 

tur,  vel  ablegant,  vel  inuitant,  mirum 

quam  crudirasin  Vencris  tyrocinio.  Et 

harum  argutiarum  ignaram  efle,  piacu- 

lum  eft  Oceani  vndis  vix  eluendum.  Ad  id 

noftrum  decoloribus  cmblema  pertinerc 

vidcoTcrtulliani  id  dc  fpc^flaculis^vbi  dc 

coloribus  paganicis :  Mcrito  &  colorrbus 

idololatria  vcftierunr,&  ab  initio  DeoSoli 

fcceruntalbas&  rufltas;  albas  hycmi  ,  ob 

niucscandidas;ruflcas  a:ftati,  ad  Solis  ru- 

borem  voti  eranr,fcd  poftca  tam  volupta- 

te  quam  fuperftitionc  proucifla,  ruflcum 

alij  Marti,  alii  album  Zcphyris  confccra- 

runt:prafinum  vcio  Terra:  matri,vel  ver 

no,  vcnetum  colorem  mari  vcl  aurumno. 

Ciim  autcm  omnisfpecics  idololatrixda- 

nara  fir  a  Deo.vtiq;  ctiam  illadamnatur , 

qusEclcmetis  mundialibus  profanatnr-Dc 

colonbusfcripfit  Bayphius,fcripfit&  An 

toniusThylcfius,&  GeUiusIib.z.cap.  a^, 

&  alij. 


firgutin , 


Colores 
fitgmiii 


Y4 


Vixrnti 


VEmblemata^; . 

"    "    '.  '     . 

Virtuti  fortunacomes. 

EMBLEMA      CXI  X\ 


f07 


ANGF I  S  y  S  iwplicitis , geminis  caduceui  alis 
Inter  Amalthedt  cornua  re6im  adefi . 
Tollentes  fic  mente  viros  ,  fandi^  peritos 
Indicat ,  njt  rerum  copia  multa  beat . 

COMME     NTARII. 


:.     S 


T  A  T  ca<Juceus  MercHrialis  fiue  fcc- 
ptrum  crc(fluin,fiipcrne  pileoalatote 
(5tum,in  quoduofcrpciitcs  ,  mafcnlus  & 
f^miiia  funt ,  qui  mcdio  corporum  com- 
plcxu  nodiimefficiunt  Herculanum  :  ab 
eofuperna:  partes  fic  adofciilum,vtflexii 
circulum  cfHciant:  infcrnx  fimili  flcxu  ad 
caduceicapulum  rcuocancur  ,  qua  parte 
item  cauda:  cocunt  rtriufqj  Vtrinqj  co- 
pia:  cornu  ,  diucrfis  poniis  ac  herbisonu- 
ftum,  erigitiir  •  Alixeditionescaduceoe- 
tiam  iafexius  alas  addunt,  quodmiBim^ 


necefTarium  puto ,  licct  non  me  fugiat  W 
muItisplacere,interquosetiam  Pierius. 

Hoc  ipfiirimum  fiii(re  Alciati  fym-       II. 
boIum.refcfcPaiilus  I«uius,  lepido  eoli-  SymbtlH 
bro.quem  fcripfit  linguafua  vernacula  ,  Alciati. 
De  nocisaimorum  «Scamoris.Q^iod  fche 
roaquam  bellc  Alciatoconuenenr,  facil^ 
pofTunc  intelligere  ,  qui  eius  prudcnriam 
iuris,&cIoqucntiam,quacaEteriscxccl!uic, 
▼na  fectim  rcputant.  Id  ciiim  fludium.ca- 
que  facultas  ciTecit,vt  magnos  honores  & 
houcftas  opesad  vitae  pr«(Idium  fibi  com 

pararic. 


jo8 


Andre^  Alciati 


MaVfti 


pararit.iacm  Ioiuusmcdocct,fymbolum  nominc  prxdarar  quarqj  rfotcsammi  corf 

hoc  fuiHe  vfinpac  um  ance  a  laronc  May-  tjncntnr.  Viidc  Gallis  appcIUtur  hor»t»t 

iionobih  Iiuisconfulto.quo  fua  fe  viitutc  de'VAleur&  wm>f.pietatcgrauem&mc 

ac  frudio  ,  lautam  fortunam  clle  confecu-  ritis,poeta  dK:ic:&  hinc  «icf /:/ * »^  /^e^^A» 

tum  olkndebac .   Sic  cnim  louios  ui  Elo-  4^;)^'«^  >  lavatUsnce.lafuffifance  .  loni 

oijs.Iafoni  Mayi.o  Mediolancnfi ,  vti  ipfe  huc  rcferas  Horatianum  iftud  ^3.  Cai» 

in  gentilirijs  infignibus  pra:fcriberc  fole-  min.  1. 

bar  ,     V  I  R  T  V  T  I     F  O  R  T  V  N  A  Virtu^  repulf^  nefciafordidd. , 


Lignami' 
rut. 


TYclenit- 
ritm  . 


C  O  M  E  S  noii  defuicHuiufmodi  quoq; 
Emblematc  vfuseft  &  Dcfidcrius  Ligna- 
mincus  Patauinus.ordinis  Prgjdicatorum , 
cuuis  meminu  Bernardinus  Scardeon.lib. 
z.cIan".6.Hanc  prxterca  imaginem  cadu- 
cciadhuc  vidcrecft  innumilmatibusanti- 


Intaminattf  fulget  honoribta. 
Si  dcinde  : 

Virtu^s,  recludens  immeritu  mort 
Ccelum,ncgat(t  tentat  iter^vi.X-). 
Etillud  Planti  Amphitruonc: 
Virtute  ambire  oportet,non  fauitorihu^  : 
qiiis.cquibus  ,  opinor,  fymbolum  fuum     Sat lUe habet  fauitorum,qui-virtute habet. 
mutuati  func  Frobenij,  typographi  Bafi-     Item  Scneca;  de  ira,  cap.  /.lib.z.  Noncft 
lcenfcsdiligentiffimi.nifiquoaaddiderunt     fortior  ncquuia  virtute.   EtVirgii. 
columbam   fceptro  infidentem  ,  dcmpto     Tm pudor  incendit^viros &viuidavirtuf, 
pileo&cornibus.Hunc  nodum  Mcrcurio     Atfortuna:  vocabulum  aliquandopro  in-  yertutts 
confecrarunt  A  Egyprij,  innuentcsfcedera     certo  rerum  eueiuu  .-  nonuuuquam  cciam  fignifiem 
Doiioporterc  vnquam  diltolui.vcrum  plu      piofclici  fiicceflu  &  affluentiaopum  ac-  ttt . 
rimiim  valerc  debcre:vnde  &  Herculano     cipi  iicnio  nefcit.  Ad  primum  illud  figni- 
cognomen  additum.  Quanquam  Galli,&     ficatum  refero  varios  de.fortuua:  varicta» 
haiid  fcio  an  etiam  AEgyptij  non  alium     tc  queftus;  vt  ille  Horaty  : 
putatHerculem  quam  Mercurium.Harc     lortunaf&uo  Uta,negotio\  i 

fcre  in  ^toK\zx\i\o,Cafftoticu4  nodus.\\x]\\x%     Ludum  tnfolentem  ludere peruicax  , 
Higinus  in  poetico  aftionomico  ,  cap-  de     Tmnfmutat  incertos  honores , 
Lyra;Mercurius,inquir,ciim  m  Arcadiam     Nunc  miht,nunc  alijs  benign*  . 
(vbiolim  maximc  colcbatur)  p  loficifcc-     EcPIautinum  iUud  Pfcudolo  :  ■ 
ietur,&vidifletduos  draconcsinterfccon  _ — profeiio  hocce  erit , 

iunflo  corporc  alium  alium  appctere,  vt  Centum  docUtm  hominum  eonfiliafola hlc 
quiaccrrimeinterfedimicare  vidcretur,  deuincit  dea 

virgulam  (quam  ab  ApoIIine  donoaccepe  lortuna.atq;  hocverumefi,perindevt^His 
jacj  inter  vtrumqj  proiecit.  Quo  fado,rc  quefortuna  vtttur  , 

peure  prslium  diiemprum  fuirjhinc  illam  Jtapr£ceUit;atq;  eitfapere  omnes  dicimu^; 
virgam  pacisgratia  dixit  cfle  conftitutam.  J^ene  vhiquodconftltum  dtfcimtti  accidif- 
NonnuUi  etian-i  cum  faciunt  caduccos  ,  fe,hominem  catum 

duos  draconcs  implicatos  virgula  faciunr,  -E«»»  #  decUramui-.flultum  auttm  iUu, 
quod  iiiitium  Mercunofucrat  pacis.Hxc  cut  vertit  male  . 


II  I. 


fereille.Vide  Pcrottum,&  Mactobifi  lib. 
i.Saturnal- 

VIRTVTl  lOBTVNA  COMIS]  Gno- 
mc  pulchra,non  lcmper  vcra.vc  res  huma 
na-  fluunt.Ad  eam  facic  Iccns  Plinianus  cx 
panegyricoad  Traianum.-  Poflum  ircpcr 
omnesappellariones  tuas,quasolim  virriis 


Illuditem  Tcreiuij : 

Ofortuna,  oforsfortuna  . 
Ouid.vit.Tiift'.  elcg. if- 
Rara  qutdem  eli  virtus,quafn  nm  fertunA 

gtibernet  5 
^d  maneat  ftabiliyciifugit  tUa,gradu, 
Secundomodo  torcuna:  verbum  fumitut 


Virt  is  gd 
hoc  loco  . 


dcdir,quas  proximcforcuna  coccfllcquas  pio  felici  opum  fucceflij  ,  vndc  dnfli  viri 

adha:c  indulgentiadiuina  medicacur-Hec  for[unati;OA(S/o/£t/cf'a<//or8f:  quarc&nos 

ille.  Scd  non  cn  virtucis  non  hicaccipicur  forcunas  numcro  plurali  dicimusopes,  vt 

pioeo  habitu,  qucm  rcdla:  lacicni  confcn-  apud  Horacium  : 

taiicum  philofophi  dicunt ,  fed  fpcciacim  ^o miht  fortttnas  ,fi  non  conceditur  zti ? 

fonatTWceticTfftrtisqiiaj  Italica  duledo  di  Virgil.i.ecloga  : 

citu  T.ilva  lare,  Gallice,  U  valeur, prouef  loitunate  fenex,  ergo  tuaruramanebunt' 

fe,grandeur  de  courage .  AJioqui  Tirtutis  £taJiaeuisgcncrismulta  paflim  . 

jinguibus 


I 


i 


r^.Emblemata^. 


Angulbus  ttftplieitf*]  De  ferpentibus  ca 
duceo  implicatis  hxc  eft  Mythographo- 
fum  narratio.Mcrcuriusin  Arcadiam  iter 
facicns  ,  dudsintCir  fe  Draconcs  acerrimc 
conccrtantes  ofFendir,quos  interpofito  ba- 
cuio  ftarim  pacauic:  qua  de  caula  ne  pofte 
rimiraculum  ignorarenr,  AEgyptij  virga 
ciuobusinccrpoilram  draconibus  Mercu- 
tio  confecrarunt,&  CaduccQ  nominarunt. 

Caduceu^l  Virga  Mercurij.quadicitur 
vfusad  lices3c  iucgia  toHeiida^ad  fomnum 
inducenduni .  ad  cuocalidasex  inferis  ani- 
mas.vel  etiam  immittendas  .  Homerus  O- 

^iKyti ,  ■  ,.... 

yHfH' ' 
Ctrnpuit  uirga,quit  mulcet  luminafomno, 
G^prumcunq;  velit  ,  foluit  quoq-^  lumina 

fomno  . 
Dehac  yirgaetiam  Horatius : 
Tu  pim  l&tu  ttnimcu  reponu 
Sed,ibustvirgctq;  leuem  coerccs 
JLuxeaturbamy  fupern  Bcorum 
Gratus  &  imis . 
Virgilius  4.  AEueidos  imitatus  Homerij  : 
Tum  virgam  capir,  hac  animiu  ille  euocat 

Orco 
I>aUentes,alias  fub  triflia  Tartara  mittit . 
Dat  fomnas  adimitq-^  &>  lumina  morte  re- 

fignat  . 
lUafretus  agitventos ,  &  turbidatranat 
Nubila  . 

Et  Statiusin  primoThebaidos : 
Summa  pedum  propere  plantaribus  illigat 

a  lis , 
Obnubitq;  comas,o>temperat  aFira  galero. 
Tum  dextrA  virgam  inferuit ,  qua  pellere 

dulces 
Aut  fundere  iterit fomnos;qua  nigra  fubire 
Tartara,  &  exangues  animare  ajjueuerat 

vmbras. 
Vide  &Aag\\.\m,Munerum  corruptela.tianc 
.  Mercurialcm  virgamGrarci  KHpuKcicoviip 
pellanc,qua  legati  fecialesq;  vccbantur,pro 
inJeqj  caduceatoresnominacii  cuius  vcrbi 
meminit  Marcianus,  1.  8.  de  rerum.  diuif. 
fF.  &  notat  Vlpianus  interprcs  Demofthe- 
nis,ad  orationem  coiitra  Timocratcmjquo 
loci  ftatuit  duplices  Cerycas.qui  ius  idem 
haberent  cum  fcciilibus,eandemque  pcne 
poteftatem,vt  belli  denunciandi ,  pacis  in- 
Cunda::quos  eipnvoj^tKAf,  pacisfequejiros. 


SOp 


Dionyf  HaHcarnafT  interpretatur.  Vide 
CasJ.Rhodig.lib.ir  cap.  i(S.Sedqux(u- 
perftitiose  decaduceo  interpretentur  ma- 
gi ,  videapud  Pierium  lib-  i ;.  Hierogly- 
phic.&au<n:orem  thcfauri  linguae  Latinae, 
in  yeibo, Caduceus  . 

Geminti  alti]  Ex  his  verbisfortealij'a- 
las  caduceo  in  parte  infimaaddiderunti  e- 
go  alas  in  Mercuri)  galerointerpretor. 

AmaltheA  cornua.]  Amalthea  caprc  no 
men  fuit,cuius  lacle  lupiter  eft  enutricus,    .'^^ .'.^ 
Adraftes  &  Idx  Nympharum  minifterio  '^^**  ^-^^* 
&c  opera.Ciun  vero  aliquando  capra  cor-  ^''^' 
nn,quod  habebai  ampliftimum.in  obie^-^^a 
fregiftet  arborcNymphaid  fuftulit  diuer 
fis  pomis  ac  herbis  onuftum,&ad  osipfius 
louisdetulit :  cuius  beneficij  memor  iam 
grandior  fadus ,  cornu  feruatum  Nym- 
phacjcuius  erat  capra.dono  dedit  ea  virtu- 
teimbutum,vt  quicquidappeterent,  ex  eo 
cornu  procinusexiliret.Ouidiusde  Amal- 
thea  ficcanit  j-Faftorum  : 
Nais  Amalthea  ,  Cretia  nohilis  Ida^ 

Dicitur  in  filuis  occnluifje  louem  . 
Huicfuit  hcedorum  mater  formofa  duoru, 

Inter  Dici£os  conipicienda  greges  , 
Corntbus  aerjjs,atq;  in  fua  tergarecuruis, 

Vbere  quod  nutrix  poffet  haiere  louis  . 
Lac dabat  illa  Deo,fed  fregit  in  arbore 
cornti , 
Truncaq-y  dimidia  parte  decorti  erai . 
Stiflulithoc  Nymphe  ,  cinxitq;  decentibus 
herbis  , 
I.t  plenum  pomis  ad  louis  ora  tulie . 
Ille,vbi  res  coeli  tenuit,folioq;  paterno 
Sedit  ^  inuiBo  nil  loue  maius  erat : 
Sidera  ntttricem,nutricis  fertilc  corntt 
Tecit ,  quod  dvmin*  nunc  quoq-j  nomen 
habet. 
Alij  hoccornu  referunt  ab  Hercnleere- 
ptum  fuiife  Acheloo  fe((e  iii  vatiasfiguras  Acheloi, 
commutanti.   De  hoc  cornu  lcgeomnino  corntt . 
adagium  ,  Copi&  cornu.  &  quajhabet  Oui- 
dius  o.Metamorph.  Strabo  lo.  libro,  La- 
kftant.lib.  i.c.ii.Natal.ComesMytholog. 
lib.iJ.cap.i  I. 

Re^us]  eredus  ,  ad  orationis  reditudi-  Qaducetr 
ncm  fignificandam  . 


FoUentesfic  mente]  Exptimit  GnTcam 
locutionenijCiff  e^ycrrctf,  idcft.  ^povlf^.isf. 
Ordoautcm  talis  e(\:Sic  indicat  ,  fciiiccc 
caduceus  feu  virga.^r  copia  multa,  id  eft, 
qucmadmodum  affluentia  &  ioix.wm.beet^ 
ideftjdiuitcs  Kdiht.viros  poltentes  mer.tc-, 

idefa 


redus  gd 


fio 


AndrcK  Alciati 


Bcc.vlj. 


IV. 


Cnducei 
fy-fTibolu. 


id  t(i,{3i^itntt%  & peritos  feindi txi,  efl:,cIo- 

fJllCtltCS  . 

Fandiqipfritos.]  Ariftorclcs  i.artis  dice 
■di.appellat  eos,f<^«)'  J^vvAfxiyKf .  Virgi- 
lius  lo.  AEiieid.  Nympham  Cymodocca 
yocit  fnyjdi  doctijjitnnm  . 

Copia  multa.  beet]  Beare.cft  i^rodcfTc.in- 
quit  Vlpiaii. 1.49. lF.de  verb.fignif  natura- 
literenim  bona  ex  eo  diciintur.quod  beat, 
hoceltjbeatos  faciunt. 

H  o  c  Emblcniatclicet  Alciatus&alij 
nominati  piofymbolo  vfi  funt ,  id  tamcn 
placec  ad  quoscunque  dot^os  &  fapicntcs 
liomines  transferre.His  fcilicet  fyniljolis, 
virga  Mcrcuria!i,caduceo,duobusinter  fe 
connexis  fcrpentibus.S:  duplici  copiajcor- 
im  fignificatur  ,  homines  fapientia  &:  clo- 
quentia  prarditos  rerum  omnium  copiam 
f:icilc  confenui.5cd  fignificateos,qui  prae- 
■diti  7ro  hiyv  ivJ/c/.-ytTa  y^ji  TrpopopiK^  • 
nam  muki  quidcm  i'uncdodi,at  clingues, 
&  quonim  domi  dodrina  filct,foras  pro- 
direnefcia  .  At  nlij  vcrbofi  ac  locuruleij, 
qui  nullum  garriendi  modum  faciunt ,  Sc 
quibus  nihil  aut  parum  mcntis .  Sed  qui- 
bus  vttumqj  datum,fclices .  Sic  landatur 
apud  Flaccum  lulius  Florus  Iib.i.cpift.3. 

^^fj  tibi  pArtnrin 
Ingeniutn  ,  non  incultam  efl,  necturpiter 

hirtum  : 
Seu  linguam  caufts  aciiis.feti  ciuica  iur.i 
'R.elfondere  paras.feu  condis  amabile  cc.r- 

'iven  , 
Trimafercs  eder&  viciricis prAtnia . 
Apud  Tullium  commcndnturncfcioquis, 
cui  promptum,  paratumq;  ingenium  ,  & 
qui  prx'claras  animi  notioijes  pari  lingua: 
volubrlitatcfciret  cxprimerc.Sicapud  Pli- 
nium  i-epift.  iz.  Aiifto.iuris  pcritillimus 
impcnsc  oniatur  Nec  abs  rc  Socrates  cx- 
lccrabatur  Sopliiftas,nui  primi  fapientiarn 
abcloqucntia  (eiunxi(Ic;)f,rcs  natura  indi- 
uifas.Q_u3  dc  re  Tulluis  pra?fat.i.Ijbri  De 
inucntione.  Mcmini  ab  Homcro  riibui  V- 
lylli  ciuilcm  prudenti.im,  T,]v  a-vvi7t\'  tto- 
/.iTiKiii',  &  piomptam  eloqucndi  fatult.i- 
t£,  71)1'  i'fU>tveiV7i>c>iv,  hisomnino  vcrbis  : 
ttS' eri  fj.iv  y.oc^ii  evicoy  ,  iv    /"£   Cpivii 

t7^/\oi  . 
Mente  z^alcns  ,  itmcla  eft  facttndis  gratia 

diciis . 
HucfpcK.T:3t  Ariftotelicum  illudj  diuitem, 
li  \ciic,ellcpo[ic,qui  fapientia  fuctit  excul 
tus .  Ec  hoc  fymbola  hajc  tacicc  indicant . 


NairfcadiiceusdirciiJtfoar,  cfoqncntiat,  fa- 
picnti^.fcd  &:  fclicitatis  notam  habet,tcflc 
Ficrio  Iib- 1 5-  .de  facns  A  Egyptiornm  lite- 
ris .  Serpcntes  implicit^ispirtitire  qu^iqtie 
gerunt  fymbolum.  Iu4anns  Impcratore^ 
piftola  quadam  ad  Iamblicfitim,Mcrc-HTij 
virgamad  eloqucntia;  vim'  dot^cret^tilit': 

olov  E'f//K~  fAfiS^Ci)  y.lVHf  »^  S tiytipH^  '/.(t- 

^lvSovTAi  .qttaft  uirga  Mercurij  moues,at- 
qtte  dormientes  expergefaeis .  Idcm  poft  : 
rrpiTTei  J'  epy.v  \oyi>s  fxet^nThV, tiSi ^ilM 
Tp.osty.ovovTtt  ci  y  fet/SSov  hk€v  tw  x.«- 
QivSciv'  vroiciv,  <tKK'  iv  7u  Ktvtiv  y<  Silyti- 
fer.'  ij.uhKov  i9i?.(^iv /j.iUH<r9cu..^quum  efi 
teftquis  Mercurij  eloqttentii  prdfidisdifci 
ptilus,autfi  mauts  alumnus ,  ziirgam  non 
fomniprouocandi  grati/i  traciare,fed  itlum 
imitari  ad  mottendum  ^  excitandum.  Et 
quia  virgaintcr  duos  fcrpent;s  intcriefta 
eospacauit  ,  hinc  aliicaduccumad  pacem 
rcfcrunt.Plinius  fb.ip.Natur.  hift-cap  J- 
fic.-Hic  tamcn  compkxnsanguium  &  effe 
ratcrum  concordia.caufa  YidcturefTejqua 
rcexrcrargentes  caduccum  in  pacisargu- 
mentiscircumdata  ci^igic  anguium  fcce- 
rint.Erenim  plcrunqjad  pacem  componcn 
dam  legaci  caduccatores  mittuntur  .  Huc 
refpexic  Ifidorus:Mcrcurius,inquir,virga 
tcncr.qua:  ferpeiucsdiuiditrnam  bellantcs 
Sc  dillidcntesintcrprctum  oratione  fcdau- 
tur.Concordia;  eriam  fvmboUim  cfTe  cadu 
ccum  ferpcntibus  implicitum  exantiquis 
apparet  numifmatibus",  ac  inter  ca:cera  in 
M.  AntoniiTriumviri  numiffnatequoda, 
in  cuius  vna  partc,mulieris  laurea  corona 
fubcapitis  vclamine  rcdimitx  caputcftjCU 
hisliteris,  III.  VIR.  R.  P.  C.  in  altcra 
dux  n-,anusiun(fl-.-ecaduccum  hunc  tcnen- 
tes,  cum  hacinfcriptione  ,  M.  ANTON. 
C.CAE.*iAR.  nuod  proculdubispro  con- 
coidia:,qu:E  cuncinrer  Ca:farem,Anrnniu, 
&  Lepidum  erat ,  fymbolo  pofitum  fuit . 
lamblichusinepiftola  ad  Deuxippfi:  Re- 
ucra  Deus  quifpiam  fuit  ,  quihominibus 
Dialedicam  ofiendit  ,  &  e  cceIo  demifit. 
Vel.vc  quida  dicuii:  eloquens  Mercurius, 
quiin  manibus  Dialcif^icaj  fyrabolum  gc- 
ftac,  fcrpcnccs  fcilicecfeinuicem  refpicien- 
tcs.  Coriiu  vcro  Amalthea:  quamuis  My- 
thologici  refcranc  ad  legioncm  antea  fteri- 
lem  &  infccundam,  quam  laborc  Sc  indu- 
ftria  Herculcs  fcraciffimam  rcddiderit  : 
nos  tamcn  hicfacultacum  &bonorum  co. 
piam,&  omnium  rerum  abwndanciamiii. 

tcrpre» 


Caduetf 
fignii  eU 
quentiA 


Etpacis 


M.  Ants 
nijTriun, 
tiiri  nun 
mus  , 


Serpentei 
Dialccii- 
c&  fymbe 
lum  . 

Amal- 
thcA  (Ot' 


t 


i  EmblemataC 


^t  i 


uid  per 

CA    COY- 

i,ex  Sfo 


I  . 

ul  ad 

i'forem 
'tMtn . 


tevpretamur,  qiia:  virtutcm  S:  libcralem 
omiiem  eruHitionera  confequiiuredcbeat. 
Qjjod  figniiicac  huius  £mblematis  iiircn- 
ptio.  Apud  Scobxum  Hippodamus  Thu- 
ruisciuiiatem  bouis  legibus  conftitutnm  , 
cornu  AmakhexappcIlat:quai)doc|uidem 
bona  ingcnia  cius  beucficio  proRdum  ca- 
piaut,tum  niores,Oudia,!egcsc]j  iiant  opri- 
ms.itcm  raiioues  rcvfia,'  &  «quc,pietas,{an 
dtimouia.reuetencia.Enimucro 
<^isqtiis  l'alladi(U  totis  q.nqtt.atYibus  artes 

Emtt,  c^  Aonij  poculafacra  iucri  , 
Huic  nil  deejfe  potefi,htic pleno  copia  cotnu 

Imperat  Attalica  conditione  frui . 
Abhac  fcnteutia  non  multu  abfccirit  Socra 
tes.qui  Cc.-To^stp  A'fActA^HAf  Kipufi^n- 
yiuivoi  vTcvf.^vcu  yecp  (rjJiJ./iohov,AV y.iiTif 
fl/.tiKSav,  eiw'  ipyATiif  ,  -Traiv^'  i^etv  t' 
ttyeL^^st.  •  KATU  fjLiV   Ttjv  a.[ji.dLK^eict.v  ,  rou 

^l)  fXeiX^aVOi  TctTTOfJLivH  '  KATst  (^i  TO 
Kipetf  TK  0OC!  ipyetTtK(07a.Ta    OVTOi    T»V 

ipya.T>iv  iviTijfj(.cuvicr^cu  .  /SoTpvf  <ti  iv  ra 

KipctTi  HVffU  V^TA  9fieiet  ,  OT/  iV  Tlf  yicop 
yiajrAVTct,  'iviTiV  av  ^pctetv  ty9iji.iv  •  «T/o' 
X^  iy^VTii  duTo  H7a.yoVTcu  ,0  ,  7i  a.ya,' 
^oi  J^axfjLCOv,  t^  H  dyct^iiTV)^  .  Id  eft:  A- 
TnaltheA  cornufic  interpr,ttnbatur,eum  qui 
dem  fignificare ,qui  minimefit  diffolutus  , 
fed  operi  intentus,  genus  omne  l/»ni  confe- 
cuturum:Per  cornu  vero  bouis ,  quodttni- 
mal  eii  Itthoriofijftmum ,iirum  operarium 
intelligi :  Vuas  autem  &>fimili(t  in  cornu 
haheri ,  quia  ex  agricultura  confequimur 
quAcumq-yneceffaria funt.  Itaq^ ipfum ge- 
fiantes  inducunturbonus  genius  ^  bon» 
fortuna.  Hanc  SocratisfentcBtiam  dc  cor- 
1111  Amakhezobiter  volo  ica  reAicui :  to 
yAp  TeV  ctfxetK^eie(,f  Kipctfi^nyifjLivof  roi 
*«T«;  Ttvii  «.YAppAi  «^/WgK.AmalthcaBL 


cofiui  explicanseo  referri  volebar ,  vt  edet 
fymboium,  quodcliguatetur  is.  qui  mini- 
mc  diflblufus  cfTct,  fedintetitusoperi.gc- 
nus  omne  boui  cofecuturum.Vocabulum 
cnim  Araalthe^.Ioco  w>;/<(etAdwi'of,hoceft,. 
non  difjolttti,  poinjpcr  cornu  vcro  bouis  , 
&c-ln  CoIle(f.taueis  ex  Philemone  dc  pecii 
nia  idem  iutclligirur  ;  , 

Ti  Ti)>  A  '[J.dLK^^icif  i^oKHs  HVCfji  Kipetf^.    { 
oiov  ypcipas-iv  oi  yfA^civ  y.ipctf  ^oof  ;  ; 

Apyvpiov  i9t  t2t',  ictv  i^yif ,  Kiyi  ' 

'TTpofTuS'  a./Si(AH,  'Tra.vTo,  aoi  "yiViiyiTcu, 
(piKoi,0o}i^oi ,  f^etpTvpif,  crvvoiKicu. 
Putasne  AmalthcA  comu  httiufinodi  effe  , 
G)ualepiciores  cornu  bouinum  depingunt  1 
Argentum  eft:quodfi  habueris,  petas 
Ab  ipfoquicquidvoles,omniatibi  adden- 

ttir  , 
Amici,auxiliatores ,  tcfies,  domuum  muU 

titucU  . 
Amalthea:iftudcornu,prarter  cxteros,ai 
felicitatem  &  fortunx  bona   rctulic  Dio 
Chryfoftom.Orat.i.  Defortuna  .  Huius 
prxtereaepigraphememiiiit  Ciceio  in  Ca- 
tone  Maiore  his  verbis  :  Te,  Cyrcibeatum. 
ferunt,  quoniam  virtuti  tuje  fortuna  con- 
iunda  eft:qua:  petica  vidcntur  ex  Oecojio 
niico  Xcnophontis.  Qu^o  etiara  referri  po- 
teftadagium  cx  Cicetonis  cpiftolis  farailia 
rib>is:Virtuteduce,comitefortuua.  Vno 
Yetbo,viriscloqucutibus,litteris&  ingenio  Virtuttj- 
pollentibus,pra:cipuc  autem  virtutem  am  duce ,  co~ 
plcxautibus.copi?  cofUu,idcft,feIix&pro  '>nite  for* 
fperafortuna,  &  rerumabundantiafacil^  tunx-j. 
adiungitur  :  Plautus  iu  Amphirr.  Virtus , 
ir\c\w,omniainfe  habet:omnia  affunt  bo* 
7ia,quempenes  efi  virtus  .  Sed  qiiid  (i  illa. 
a.  foicuna  Ytncatui;  audii^mus. 


I 


ir«£tiiuft> 


fiz 


Andrcae  Alciati 


Fortuna  virtutcm  fuperans . 

EMBLEMA      CXX. 


t^JE S A R EO  foUquam  fuperatm  fniliie  ,  vidit 
^^    Ciuili  vndantem  fanguine  Pharfaltam ; 
lam  iam  HriCfun^  moribunda.  in  pe^ora  ferrum  y 

Audaci  hos  Brutus  protulit  ore  fonos; 
Infehx  virttts ,  c^  folis  prouida  verbis , 

Fortunamin  rebta  cur  fequeris  dominam  ? 

C   O   M   M   E   N  T^i^4-K. 


II. 


VTr  ftremius  &  miliraris  fibi  ipfi  gla 
diopeiftus  traufuerbcrat,  vnde  pro- 
luis  iii  cafum  apparer. 

Interfecto  luIioCefarea  Bru- 
to  &  Cadio.  vt  libertatem  ciuibus  ere- 
pram  refticueient ,  res  tamennonceffit  vt 
ipcrabant.  Siquidepi  ezcindlo  CaHio  in 


bello  ciuili,ciim  Brutus  vidiflfet  fcfupera- 
rum  iri,  quibufdam  dcfuga  fuadentibus  : 
Non  cerce  pedibus,inquir,eiit  fugiendum, 
fed  manibus  :  randemqne  arrepro  gladio 
piorftis  defperans  fe  ipfum  confodit  ,iu-  Mori 
uanteStratone  Rhetore.D:on  in  Augufto  M<«>'> 
rcferc  tum  vctfus  hos  prouunciafle.qui  in  Bm* 
txagadi4 


Emblemata . 


fi3 


rui  de 
'o  Sru- 

■tCaf- 


\rs3rt* 


trag^dia  Herculi  ^ribiuintur:  a  rkHiy.ov 
lipiTii  ,Koy3(  (Lp  mV3-*  a.KKcJi.{yM  S^t  a-i 
a(  epyov  H^tkouv,  ffv  S"'  ipAiJ^cKiVcf  tu- 
;)(«.hoc  cft:  O  miferci  virtns  ,  qunm  tu  res 
eras  nugatoria-.eqiiidem.feri^  in  te  exerce- 
beiriattu  fortun&inferuiebtis  .  Vel  flc:  O 
tnifera  virtuSfergonomen  inaneeras  ;  ega 
•vero  te  vt  rem  folidnm  exerctii ,  quamnts 
interimfortunAfertiires.  Sigiiincabac  tunc 
qiiidem  ccmporis  pliis  mometi  Sc  viriiim 
forciuia;  quam  virciitifiiide,  virosq;  bo- 
uos  improborum  machinis  fraclos  &  ex- 
tindos.Alciacus  Parcig«n  libro  t.  cap.  7. 
reculichauc  Brtui  fcn:eiiriani,  vfurpaiiic- 
quein  Epicaphis  i  feconfcnprode  Pyrrhi 
Anglebermasi  Aureliancnfis  Acadcraijc  lu 
reconfulti  (Sandius  Scnacorcm  Mediola- 
uenfem  hunc  Pyrrhum  dicic)  mortc,  his 
omnino  verbis  : 

^^^is  non  malignas  mortis  accufat  vices  , 
Virtute  claros  qun  viros  pnceps  rapit , 
Viuaciores  improbos  coruis  fmens? 
£n  Pyrrhusillc,  tot  animi  illutlris  bonis , 
Latoq-yclauo,efl anteprAreptus  diem  : 
"Erujiraputauit  effe  te  virtus  Detm  , 
§^A  fortuitis  feruiebas  cafibus  . 
LougaelTet  hiftoria,longx'ambages,  {lom 
nia,qu£EacI  Brutum  pertincnr,huc  referen 
da  elTent.  Bell  um  enim  Bruti  Sc  Ca/Tii  cfi 
Cxfarefcripfcrunt T.Liuius,  Pjucarchus 
in  vira  M.  Autonii,  &:  M.  Bruti.circa  fine, 
&  iu  vita  C.Cajfaris.eciam  ad  finem.Anto- 
iuus  Sabellicus  in  <5.£nnead.lib.8.  Appia- 
nus  lib.4.  debtllis  ciuilib.  Val.  Maximus 
multis  inlocis,  Suetonius  iu  Auguftd.Lu 
canus  i.Pharfaliic.Referam  tamcu  paucu- 
la  ex  Epitomc  luUi  Flori  in  Liuium:  Cx- 
far,iuquit,&  Antonius  apud  Philippos  va 
rioeuentucontra  Brutum  Sc  Caftium  pu- 
gnaueruQt,i:a  vt  vtriusq;  dexteracornua 
Ticerint,&caftraquoque  vcrinqucab  iis, 
qui  vicerauc,expugnarenrur.Sed  inasqua- 
lcm  fortunam  parcium  inors  quidem  Caf 
fii  fecitrqui  cuin  iii  eo  corau  fiulfef,quod 
pulfum  erat,  totumexercicum  fufum  ra- 
tus,mortem  fibiconlciuir.  Altero  deindc 
prxlio  vicius  M.  Brutiis,&  ipfe  finiuir  vi 
tam,cxoratoStra:one  fuga:  comicc.vt  fibi 
gladuira  adiiceret.  Annorun-i  eia:  citciter 
quadrsginta.  Verb.ietiam  Bruci  icferc  idc 
Florus  lib.4.  hift.  Koaiaii.cap.  7.  iu  hxc 
Tcrba;Capca  fuut  hiiic  Cxfaris  caftra.inde 
CaHlj  .  Sed  quantoerficacior  eftfortuna 
«juam  Yii;cus?&  quam  verumeftquodmo 


ricus  efflauit,Noniu  re,  fcd  iu  verbo  tan- 
tLifH  c(fe  virtutcm  .  Vicioriamilli  pra-lio 
errordeJit.  Verbaautem  ipfius  Dionis 
lib.47.c:rca  fiiiem  hjec  fuiit.-A^-Tyoj-i »? /!.tsV 
Tfii'  Tonnpietv  ti-ra^ia7ee.s  </*«  Ttlv  ef.AtOJtV, 
iiTOV  ^ctVU.TiV  it^  fitvToV  KctTi<^'jyi  ,  yjfl 
eiVct..6QilS-a.(  T^ToSil   TO  ilpcCKKHOV-  Stkvs'- 

(/.ov  dpiTii,  Koyoi  a.p'  HsSce,  aJ^Kcoi.  lycoii 
(7e  asiypov  r\7K)iv  ,  <j'j  J''  cjp*  ij^uKevtf 
Tu")^  .  Cumigitur  Brutus  (ibi  mortem 
contciuillet,  &  fimaad  vxoiemeius  Por- 
tiam  perlata ei!e:,  illapoft  matitum  fuper 
ftesclle  noluit,  fed  haullisardentibuscar-' 
bonibus  morrera  accelerauit.  De  qua  Val. 
Maximuscap.  de  Amorc  couiugali  ,  fic  : 
Tuos  cailiifimos  ignes,Porcia,M.  Catonis 
filiajCunfla  fsculadebitaadmirationepto 
lequeutur :  qux  cumapud  Philipposvi- 
tfkiim  &  intereroptiim  vuum  tuum  cogno 
fc«rcs,quia  ferrum  non  dabarur,  ardentes 
ore  carbones  hauiire  non  dubirafti.mulie- 
brifpiruu  vuilem  pacris  cxicum  imicata: 
fed  uefcio  au  hoc  fortius,  quod  ille  vfita- 
to.tu  nouogeiiere  mortis  abfumptacs.  Sic 
Martialislib.  i.Epigram-4j. 
Coniugis  audijjet  fatum  cumFortia  Bruti, 

I.t  fubtraciaftbi  quAreret  arma  dolor  : 
Nondtl fcitis ,att ,'/7iortem  nonpofje  ncari^ 

Credideram  fatis  hoc  vos  docuiffepatre, 
Dixit,^  ardentes  auido  bibit  orefa  uillas. 

l  nuncc^  ferrum,turba  molefta,  nega  . 
Simileamoiis  coniugalisexemplum  cxtac 
apud  Plin.Secuijdum  3.epift.i6.  de  Arria 
Pxti  Thrafex  vxorc  De  hac  idcm  Martia 
Iiseod.lib.Epigr.  14. 
Qafi^fuo  gladiu  cum  traderet  Arria  P£to, 

§luem  de  vifceribus  trgxerat  ipfa  fuis  : 
Si  quafides,  vulnus ,  quodfeci,non  dolet  ,• 
inquit  ^ 

Sed  qttod  tufacies,hoc  mihi,P£te,  dolet . 
At  vcreor,  uc  quis  nos  hic  putec  nimis  di- 
ligentes,qHarcadaIiaprGpcrandum. 

FORTVNA  VIRTVTEM  SVPERANS] 
Mirum  quautuni  pag^ni  vetercs  forcuiix. 
tanquam  numini  tnbuctiur.Ex  njultis  nos 
paucula.Ouidius  ficTtilt.y.Eleg.iy.  ' 
liara  quidem  eft  zinus ,quam  nonfortuna 
gubernet  , 

^luA  maneatfiabilitcicm  fugit  iU(i,pe(!e. 
&  Horatius  : 

Tortunafiuo  Utanegotio 

Ludum  infolentem  Ittdere  pertinax  , 
Tranfmutat  incertcs  honores  , 
Kiinc  mihi^nunc  ilijs  benigna  . 
Kk     a         Viautus 
\ 


FoYtie  V- 
xoris  Tirti 
ti  mo:S . 


ti  niors  . 


Itl. 

Tortiir.A 
potintiii , 


p^ 


Andreas  Alciati 


Plaiuus  Prciidolo: 

profecfh  hocce  erit , 

Cenmm  doSiHmhomtnHm  cofiliafola  hic 
dettincit  dea 

Tortufiii'itq-y  hoc  verum  efl^ferinde  vtquts 
que  fortuna  vtitnr  , 

It^  pr&cellit,  atq-yfapere  eii  omnes diititat: 

Bene  vbi  quid  conftlium  dicimpn  accidif- 
fe  .hominem  catum 

£um  ejf-  declaramns.-fiultum  autem  illii, 
cui  vertitmale, 

Sed  &  Sallulh  iii  CjtiliiiarFortiini  in  om- 

ni  le  dominatiir;ait.Fortunam  deiiiq;  do- 

ini.iaai  ejFe  rcium,  dicit  Cicero  lib- y.Tu- 

fcul.  quxlt.  &  in  Orat.  pro  M.Marcello. 

Defortunaeleganter  Plinius  lib-i.c  7  nec 

«ninus  venulle  Virgilius  in  cpigram.  Dc 

Fortuna  . 

C&fireo  milite]  Cxfaris  OJtauij  &  M. 

Antoiuj  copijs  • 

Ctutli  vndantem  [anguine  Pharfalia] 

cruore  ciuium  redundantem  Pharfaliam  . 

Minos  vrrficulum  hunc  leuialiquarauca- 

tione  corrigit  : 

Ciuili  vndantem  fanguine  fraHm  humH  . 

iiifi  quis  ica  malit: 

Ciuilt4  plenam  fanguinu  JEmathiam  . 

Nam  \ox,Pharfaltam  ,  nonbcnequadrat 

ad  hunc  numerum,  vt  cuiusantepenulti- 

ma.T»  lemi)er  produiftam  reperias  ,  apud 

Lucanum  maxime.  Sic  enim  ille  lib-  i .  de 

bellociuili  : 

,        Mjir  mercedetuos  Pharfalin  campos 

Impleat  , 

&  iibro  6. 

G^d  i  tga  deuextti  Pharfalia  forrigit  JE^ 
mus  , 

Irem  in  7. 

Speciari  e  toto  potuit  Vharfalia  mttndo  . 

&  pafliiii  i(>  fequen.ibus  .  Catullus  tameii 

in  eodem  verfu  variauit : 

I^ha  faHam  coeunt ,  Pharfalia  teBa  fre- 
quentant. 

"Ed  autem  Pharfalia  campus  ThclTjlia^/in 
P^->arf*'  quo  bellorum  ciuiluim  procellae  detonuc- 
JKt_»,         runt, Lucanu^  Ph3ifaliiiri,ThellaJiani,As- 

marhiam.AEmoniam,  Maccdouiam,  Phi- 

lippos,pro  eodem  numcrat . 

.     lamtam firiciurus]  morti  proximus,(I- 

bi  violentas  manus  proxim^  allaturus  . 
Audxciore]  vocc  hominis  dclpcrantis  . 
Tffortem  Mortem  fibi  confcifccrc  gloriolum  &  ma- 
/f^i  affer'-  gni  anirr.i  fadum  multi  putauerunt.prJB- 
tj'r,thnidi  cipueex  Romanis,(^uod  uon  probacAri- 
it^m.imk 


ftotclcs  in  Ethicis  Jib.j.his  verbis?To  aT«» 
9v)ij)CHV  piCyovTet  iffivictv,  >)'  i'pC0Ttt  ,  W  Tt 
KvTTnpcv  ,  liK  eivi^^eiv  ,  dLKha.  ixAhhov  S^h- 
Kk  .  ixAKAKia,  yeip  To  (p^Cynv   7«  gV/- 

'TravA  t  K^  B/t  5T/  kaKov  UTTOy.iV»  ,  d\' 
A«fc  ffJyav  KAKov  •  id  eft:  Mortemfibi  con- 
fcifcere  fttgientem  vel  inopiayt  ,  vel  amo- 
rem,  vel  aliquam  molediam  ,  fortt/i  animi 
magniqi  non  cftfed  angufli  potius  (^  timi 
di.MoUtties  entm  efi  fngere  ardua,  &  non 
quod  exspcBet  bonum  fed  quodfugiat  ma- 
lum.  D.Augudinus  quoq;  Caconis  fadii 
tribuit  porius  ignauix,  quam  fortitudini  . 
Et  Chryfoftomus  defperationis  radiccm, 
ignauiam  dicit. 

Infelix  virtus.  C^c]  o5  TKiiy.ov  etpiT»  . 
vcrba  funt  Bruri,apud  Phitarchum,  Dio- 
nem,Zonaram.  Manilius : 
§^inetiam  infelixvirtus,(3>  noxiafelix  . 
Qj.10  fenfu  dicitura  Scptimio  Florenteli- 
bro  aduerfus  Valentinianos  ,  defultrix  vir- 
tus^  id  eft,  inftabilis  &  motoria:  Tantum 
quod  defultricem  &  defeclricem  illam  vir 
tutcmnon  vult.Ita  Seneca  Herculc  Oeceo: 
Sine  hosie  vincor,quodq-^  me  torquet  magtt 
(O  mifera  virttu)  fttmmus  Alctdjt  dies . 

Soluprouida  verbis.]  In  hoc  fequebatur 
quorundam  dogma,qui  aflerebanr,Virtu- 
tem  nihilaliud  ellc  quam  verba  &voces. 
cuius  meniinitetiam  Plutarchus  Commc. 
De  fuperftitione.vbi  hoc,qaod  aiUe  aflcri- 
pfi  fere,citatex  Poeta  quopian):(yTAH//<'i' 
eipiTit,  Koyoi  ttpct  ns-^et  ,  i'ya  S"'  aj  tpyov 
ffZ  lia-KOVV,  eipfi!  TilV  TrKHTOTTOIOV  dJ^iKietV 
X5«  TWf  yovtyov  i*^et5-Wf  ilJ^ovtlf  d.K0Ket- 
o-/*i'.Idem  fcriptum  repcritur  (curenim 
non  tepetatur,  quod  kk  vltro  ofFert?J  iii 
Epirome  hiftorije  Romanae  qua:  L.  F/ori 
nominc  circumfertur.-Quanto  cft,inquic , 
cfficacior  fortunaquam  virrus?quam  vc« 
rum  cft,quod  moriens  cfflauir.Non  in  re, 
fed  in  verbo  tantiim  efTe  virtutem  ?  Haec 
lib.4.Cajrcriim  ad  eorum  opinionem  ,  qui 
putarunt  virtutem  nihil  almd  cfle  quam 
vcrba,  Horatius  videtur  aHufifle  inepifto- 
lis,  cum  ait : 

Virtutem  verba  putdft  vt 

iMcum  ligna—). 

M  I  R.  A  cft  fortun?  vis  &  potcntia,qa? 
vcl  ipfam  virtutcm  vinctt&  piofternitfac- 
pius,  quod  Sencca  his  verbis  oflendit  .•  Ini- 
qua  raromaximis  virtutibusfortuna  par- 
cit.Idem  fentit  Q^urtius  iib.S.cum  ait  : 
Qu_is  ueget  cximiam  quoqucgloriani  fx- 

pius 


Virtus  t 
fultrix . 


Virtute: 
in  veri 

foliim  ej 
quidam 

putarm 


iv: 

Tortum 

vis. 


i 


Emblemata ' 


r^s 


kterii  de 
rium. 


irtutis 


,«   »tts  no 

rtB-  h  ?«'/« 

i\'eat , 


piiis  fortiin?  quam  virtiuiscflebcncficiu? 
Portuna  rcbusfamam  pretiurr.q;  confti- 
tuit,&  militixprobrum  plerunqj venitin 
gloriam.  Cumq;  eain  omnibus  rebus,  tu 
vero  maxime  in  re  milicari  plurimum  po 
teft.  Dc  fortunajfsuitia,  pcrfidia&:  incon- 
ftantia  pulchre  Virgilius  in  epigrammatc 
Dc  Fortuna.Vaga,  (ait  PIinius)incoftans, 
incerta.varia.indignorumq;  fautrixrHuic 
omniaexpenfa,huic  omniaferuntur  acce- 
pca,&  in  toca  ratione  morcaiium  fola  vtra 
que  paginam  facit.  Hucnonmale  qua- 
drant  Menandri  fenarij  : 
'TTAuyctv^z  vovv iyovTif.  cuS^ivyeip  T\ioy 
d','9paTiyoi  vovsi^iVia.AK'  or{iifTu)^if.Si.C' 
.  w  "TTpovoiet.  S'  ii  d-vtnn  ,  KctTvcf , 

.       ■    ffM  fJLi  . 

ttiTTAV^'   OS-ct  VObtXiV  j  hiyoiJLiV  ,  H  'TrpcCT' 

rofjLiv , 
Tu^l  i^iv  ,  M/^ftf  S"'  is-y.iv  i-TrtytypetiJ.- 

fjiivoi . 
Definite  mitem  habere:  nc.m  ntl  amplius 
Humana  mens  ejijot.i  fortunA  manet . 
MortAlis  autem  fumus  efi  prudentia- 
NiigAq;  nonvospoenitebtt,  creditcj, 
^lutcunq; fentimus ,agimus ,  veldicimus, 
Fortuna  cH  det,nos  quide  infcripti  fumus  . 
Hinc  perfuafum  veceribus  paganis  fuit  , 
virtutemcngi  feruireforcunx;  quomero 
delirioplures  Romanijijq;  virigraues  la- 
borarunr.ac  ne  id  concnigeret.fibi  ipfis  po- 
t;us  violentasattulerunt  manus.vtex  Senc 
cajPlinio  Secundo,Plucarcho,&aIijs  vide- 
rccft.  Atfuithajc  Bruti ,  ideft  ,  hominis 
pagani.nec  ver^  Philofophi,im6  vero  de- 
Iperancis  ,  &  prifcorum  tenebrionumopi- 
nio.qui  quantum  in  eoerracint ,  colligerc 
cft  facillimum  ex  fcriptis  Platonicotum  & 
aIiorum,quorum  fuic  ludicium  acruis,  & 
audoiicas  maior.Ccrce  nonmuhum  ei  po 
teftobefTe  fortuna.qui  fibifirmius  invir- 
tutequamin  fortiina  prasfidiuni  colloca- 
uit.  VircHsenim  omnia,qua;  inhominem 
cadere  poftunt,fubtus  fc  habec,eaq;defpi« 
ciens  catuscoutemnic  huma^  os,  culpaquc 
omni  careiis.prascer  feipfam  nihil  ccnfct  ad 
fe  percinerCjVt  re^^e  docet  C;ccro  Tufcul. 
5'.&  Ladant.lib-  J.  De  falla  fapientia,  cap. 
i8.Neq;  veio  cenfendus  eft  forcis,  &  ma  • 
gno  prxJitus  ani;no,qui  vt  aliquod  dam- 
ijum,  aut  alioqui  afpeiam  vita:calamitatc 
c{ri.igiat,  vitx  hbi  vfuram  adirrsit :  qnodiu 
Ckomeuc  Plurarchuscxaggerat.  Cum  c- 


nitn  poft  mifcram  acccptaih  cladcm  in  bcl 
locontra  Antigonum  ,  Cleomciics  rcbus 
omnibus  defpctatis  admonerctur  a  Ther/ 
clone  ,  vt  fe  interficcrct;  Gcncroium  vcro 
putaserfe,inquit,  magniq;  animi  facinus, 
iibi  vitam  adimerc.'  quo  vno  nihil  facilius 
autpromptum  magisellepoteft  \  Id  vero 
ignauihominis  &  inconfulti  maximum  at 
gumcntum  eft.  Quis  enim  cum,qui  Gmi- 
lcquidpiam  in  fe  reccpcrit ,  non  a  fua  ip- 
fius  ignauia  viclum  cireconfitcbitur  ?  Mi.. 
ntme  cftoppetcnda  mors,vt  honcftas  a(5Vio 
nes  detrcdcmus,im6  diligenter  prouidcii 
dura,  vt  ipfa  raorsin  fc  generofi  quidpiam 
&  honefti  habcat:quia  cun\  probro  non  mi 
nimo  coniunclum  fit.aut  viuerc  aut  mori 
fui  caulla  velle.  Quod  fi  aliquando  cogi- 
tandumelfe  videacur  (nuod  nunquam  ta- 
men  permillum  fuic  inftituto  Chnftiano^ 
idfortafie  permitritur,  cum  nulla  fpcs  fu- 
perfit  amplius  defrndendsE  patria:.  Rc<^c 
illcquidem.fed  veiius  Poeta : 
Kebus  1)1  tncertufactle  efi  contenere  vita: 

Iort:iis  illc  factt,qui  mifer  effepotesi  . 
Huc  Marcialis  in  primo   ad  Deciauum 
quendam  : 

ilolo  virum  facili  redimit  qui  fanguine 
famam  : 

Hunc  volotlaudari  quifine  mortepotefi. 
Idem  (\c  lepide  pcrftrinxit  Fannium  : 
Hofies  ciimfugerct,fe  Vannius  ipfeperemit'^ 

Dic  mihi,non  ftiror  efi,ne  moriare,morit 
Locus  apud  Gracianum  eft  elegans  zj.  q. 
j.ex  fcriptis  Auguftini  in  Ionam;Non  eft 
noftrum,ait,mortem  arripcre.Ied  illaro  ab 
alijs  libenteraccipere;  vndein  pcrfecutio- 
nibus  mihi  non  licet  propria  perire  manui 
abfcjeo  vbi  cafticas  percellatur,red  percu 
tienti  colla  fubfuittere.  Idem  Anguft;inus 
contra  PetiliannmiNon  vencramurnomi- 
ne  Martyrumcos,qui  collumligauerunt. 
Huc  videntnr  ^ttinere  hi  mimi  vereres: 
Heu,quam  eli  timendus  ,  qui  mori  tutum 

putat . 
Crimen  relinquit  vitA,  qui  morti  appetit. 
MoriefineceJ]e,fed  non  quoties  volueris  . 
Altcrum  la:dere  ius  prohibec,  fic  neq;  fe- 
ipfum  permittiturlta  D- Auguftin.iuno- 
centia  veraeft,qux  nec  fibi,  necalten  no- 
cet,quoniain  quidiligit  iiiiquicatem  ,odic 
animam  fuam  :  &  nemo  non  pruis  hi  fc  , 
quam  inakerum  pc;cac.  Beiie  D-  Paulus 
ad  Ephef.  6,  Carnemfuam  newo  vnquam 
odio  htil^ttit.KtfciK  poflis  huc  quod  Scr.c- 
K  K     ;.         ca 


Cleome- 

nii  i'er--'a 

grauijji 

ma. 


Nemi/:i 
Itcet  fibi 
vitam  ^ 
ripere  , 


Si6 


AndreaeAIciati 


ca  confolationeaJ  Polybium  ,  cap.  3.  Et 

quamiiis  viJeo  mortis  rponcancajcoiifiliu 

probariapud  Pliiiium  Secundum   lib.  i. 

cpilT.i.  tamcii  ab.eo  viri  fjpiences  femper 

abhorrueiunt.adcoq;  Romani  iurisaucSto- 

luriseon-  ■  res.icilicetalccrinon  parceret.qui  /ibi  ip- 

fdti  wjijr-^^O"  pepercit.l- 3,  §.ficautcm,in  fin.ff.de 

te.n  Ipon  bon.  eor.  quianre  rentcnt.  Sic  enim  Mar- 

t/tnedpro  cian. Q_ai  hbi  non  pepercir,mult6  minus 

kihnt .     ^lij  parcereci.omne  delidum,  §.qui  vul- 

nerauitjff.de  remilit.I.cum  .lutem  ,  §.  cii 

cxcipicur, ff.de  ajJilic.edid:  Malus  feruus 

ctfiditus  cfl,qui  aliquid  faciacquo  .magis 

(erebus  humanis  extrahar,puta  (i  iaqueil 

torfit  fi  pro  mcdicamento  venenum  bibit, 

prjEcipiteve  feexakomific,  aliudvc  quid 

fecit ,  quo  fado  fpjr  uic  mortcm  praxiien- 

•  turum,  tanquam  MJIiil  noainalium  aufu- 

rus  qui  fcrc  aduerfus  feaufus  elfet  Quin- 

imoapud  Athenienfes  morisfuic,  fi  quis 

rnortem   fibi  admouiifet,  manum  ,  qux 

hocpercgidet ,  ab(cindere,  ac  feiundlim  a 

corporehumo  contegere.Vefania  vetusdc 

fcipfistam  praueacneqijicer  iudicacium 

«ufquam  plushaberedebuitjquam  fapien 

tum  iudicium  .  £x  mulcis  profero  vnum 

Solonis fit  uiculpatum  .  Solon  cum  Arhenas  Pihllra- 

tiens  f^>  tu  5  occupaflet,  viderccqueconatum  fuum 

ti»m.        <}minem  fruftra  efie  pro  iibrrtare,  arma  & 

fciltum  anre  fores  curia:  poiensro  pattia, 

iiiquic,  tibi  &  diilis  &  fjiitis  opiulacus 

fiim,atqueita  domum  abi  jt,  in  poflerum 

quieturus.  Mihi  merico  videtur  graucil- 

lud  Vellei)  Paterculi  lib.i.vbide  Cxfare: 

Inclu(5labi!is  fortunx  vis,  cuius  fjrtunaro 

mutare  conftituit,  confiliacorrumpit.Itc 

que:Quippe  ita  res  habet ,  vt  pierumque 

»   quiforcunam  mutaturus  eft  Deus,  confi- 

1    liacorr'-impat,cfficiarq;  quod  eft  miferri- 

1    nnim,vc  quod  accidit,  etiam  merito  acci- 

'  .diflc  videatur.Hxc  Parercuius.Idem  iudi 

:    cium  M- Tulli)  in  Ligariana  defenfione: 

•  1  '.Mihi  quidero^air, fi  proprium  &  vcrum  no 

'    men  noilrimali  quxricur,facalisqucdam 

^  calamitas  incidille  videtur,&  improuidas 

\  homiiuim  mentes  occupaire.vt  nemo  mira 

ri  debeac  humana  confiiia  diuina  nccefli- 

^ .. .  .  ',         tate  e.fe  fu  perata.  Loquitur  de  victis  Pcm 

peianis.victoie  Cxfare.Cajfarin  y.del^clio 

GaIIico;Animiell;iftamolIities,  inquit,no 

*-.;■  rirtuS;  inopiam  paulifperferrenon  polfe: 

quife  morti  vlcro  offerant,  faciluis  repe- 

riuntur,  quam  quidolorem  patienterfe- 

lanrjdcm  pcns  Curcius]ib>/.dcAkx*u- 


drigeftis:FortiHm  virorum  maglsedmor 
tem  cojiremnerc,quan7  odiffe  vitam:farpc 
tasdioiaborisad  vilitarem  fui  compellun- 
tur/gnaui.  At  in  primisaudieda  vox;Hero 
diani  6-  ;^p>?c/''  a.vJ'pctf  yivvctiai  n  ycu  (TfiJ- 

(PpOVetf  l7"jyi7^CfU  fJLZV  UTTApyjiV  Tli  0iK' 
riTO,, ipipHV  Ti  7ct   '7rp0777tTT0VTCt:    Vtros 

generofos  xti^;  fapienies  decet  optim.tquim 
de?n  optarefed  ferre  cju&cuncjue  incidant . 
Laudacauon  tcmere  fapienribus  &  coful- 
tis  hominibus  M.TulIij  fcnrenti.i,quicum 
videiet  fracfas  omnino  &  extra  fpem  po- 
fitas  cffe  Pompeianorum  copias.cum  Cx- 
fare  &  Craifo  fencire  maiuit ,  quamiis, 
quos  vincere  fe  minime  pofie  fperabat.ob- 
firtere.aut  eciam  verbismoieftus  efTe.Nam 
neqj  pugnandum  fibi  arbitrabaturelfs  tii- 
tum  aut  facile  contra  tantas  opes ,  nequc 
permanendum  in  eadem  fcncenna.coiiucr-» 
fis  rebus,ac  bonorurn  voluncaribusmmiu 
tatis,  fed  cempoiibusanenciendum.  Nuiir 
quam  enim,  vc  ait  ille,prxftantibus  111  gu- 
bernanda  Repub.  viris  laudata  cfl  in  vna 
fententia  pecpetua  permanfio:fed  vt  in  na- 
uigando  tempettati  obfequi,artiseft,etiafi 
portum  renere  nequcas^cum  vcro  id  pof- 
fis  ,  mutata  velificarione  aifequi ,  ftultuin 
efteuiTi  tencrc  cum  peciculo  curfum,que 
coeperis,potius  quain  eocoinmutato.quo 
velis  randc.-n  perueniie:lic  in  adminiltran- 
da  Rcpubi.prudentibus  viris  propofitum 
debet  ede  Otivm  cvmdigni- 
T  A  T  E  :  &  non  idem  femper  dicere  :  fed 
idem  femper  fpeclare.  Qu^a:  laus  Catonis 
fuit,qui  ciim  eilet  eo  ingenio  ,  ijsquemo 
ribus,,vt  feipfum  mutare  ,  &  fvt  Salluf^ij 
verbo  vtjrj  naturani  verfaic  niinime  pof- 
fet,non  modo  fua:  Reipub.  nihil  profuit , 
fed  etiam  vaideobfuit?  Eum  quidem  ho- 
minem  cordatum,  &:  fotcem,  &  tempera- 
tum  faciie  patior  fuilfe,at  non  tam  proui- 
dum,  ncquc  tam  circumfpciftum  vidcoin 
iis,  quibus  cratiii  primis  ca  ^etate,  eoque 
temporc  prouidendum.Vtq;  Solis  curfus 
non  rCL^opcr  coelum  meatu  fertur,fedob 
liquo,Ieni,atq;  moderato,tamcnorbis  vni- 
uerfi  machinam  a^quabili  tempeiie  calefa- 
cit:Ita  Principes  &iriagiftratus  fefe  popa 
linonnunquam  ftudii-^^vt  ica  dicam,  obli- 
quisaccommodarc  dcbent ,  vtmclius  fic 
iisconfultum,  quos  regi  par  cft  non  fum- 
nio  iurcfed  ^equiiatis  vario  ecq;  mutabi- 
li  prasfcripto.In  quo  Cicero,quanquam  in 
cstcris  vitx  partibusoculatus,  infelicicct 

lapfus 


Cictren 
dtjfimul 
tiopoli  . 
uile  bek 
Popeian 
lauda- 
titr . 


Catonti 

pertina. 
animiti 
improbt 

tUY  . 


Emblemataj . 


S^7 


tafslfX 

:ontentio 
M.  TuUij 
n  Anto- 
ri/tm. 


'  .oetts  He 
efippi, 
ib.l.c 
7- 

ofeph  no 
nlis  ad- 
.lortatio 
'•   W/«- 
''    Uos  ,  ne 
"  lihi  ipfis 
*  ^nanus  in 
'erant . 


lapfus  eflea>  quam  in  M-  Atitoninm  in(li« 
tuit  mifctacotuciitioiK.  Nam  qiiamquam 
nou  iniiitus  fatear>illius  caul^  ,  qiiam  pro 
libcrtate  fufcipiebat ,  optimam  couditio- 
ncm  fui(fe,tion  portiim  tamcii  quui  viia  ciTl 
Poeta  dicam  ; 
HeHnihil  inttitis  fas  quemquam  eredtre 

Dittis  ? 
Putabat  cnim  fc  Antonium  tam  facile  ,  & 
co  iure.poirede  mcdio  tollere.autcerte  in 
ordmcm  cogere  ,  vtqiioiidam  Catilinam  , 
Verrem,&  alios  faciiiorofos.  ^Joti  vidcbat, 
inquaiiijfc  verfari  in  Romuliduin  £xce,  & 
cum  alia  vrbsellcr,  ajiam  elfe  vitamdebe- 
rc,  vc  non  mirum  videri  dcbeat ,  (i  ei  fato 
iniquillimo  pcreunJum  fuent.  Sed  iarn  fa- 
tisadalianobisproperadum.In  eam  Bru- 
ti  mortcm  fpoutancam  difputat  Sencca 
Debencticijs  z.c.io.  &  vndccimo  Epifto- 
larum  ad  Lucilium,83.ep«it.Porro  in  eos, 
quilibi  iplis  violenras  manus  atFerunt.lou 
gc  plurapeti  poifnnc  ex  refertiflimo  tum 
lapientum,  cura  Hillonx  fcriptorum  pe- 
nu  .  Scd  pra:te:mi(Iis  alijs  fere  omnibus 
fuccurru  nobilis  apud  Hcgelippum  difpu 
tatio,quoIoco  lud^i  ob(idione  prelfi  a  Ti 
to  Vefpa(lano>extra  omiiem  fpem  coniccfli 
mucronesiamiam  in  fe  paraiit ,  aliosq;  ad 
(imile  adhortantur  fa  iiuis-  A  qua  fentcn- 
tia  eos  conafur  rcuocare  Io(ephus,  mulfis 
ijfq;  validis  ratioiiibus. Qms  cnim,ait,ani 
mam  fuam  nolitexip  o  inorciscorpore,(i 
liceat,exfoliii  ?  Ac  (oluere  nonlicet ,  nili 
ei.qui  ligaueric.  Iiinftaeft  animacorpoii, 
naturae  quodam  qua(i  vinculo.  Qms  natu 
rajau£lor,ni(ipr£poccs  Deus?Ecquishoc 
animx  &  corporis  coiuuberniu  a  Deo  in- 
formacii'  mtercidere  aut  dilfociare  audeat? 
•Si  quis  feruus  manibus  fuis  impofica  vincu 
la,ira  volcnte  &  iubente  domino  ,  non  ex- 
fpcdatoe.us  arbitriodetraxeric,is  damna- 
bitur,vt  qui  dominum  iniuria  certe  graui 
atfccerit  .  Nos  vcro  Dei  po(relIio  fumus, 
ip^(iq';  (eruicium  debemus.-itaqj  vcferui.ex 
Ipcctemus  imperu.vc  vin£li,nos  in  vincu- 
lis  coiuincamiis:  vc  (ideles,  dcpo(icum  fidc 
omni  &  religioiic  aileruemus.  Non  cd:  re- 
cufandum  vicae  iftius  munus,quod  a  Deo 
nobis  eft  permiftum  ac  concclfum,nec  rc- 
fugiendum  iluid  profc^to  coelcfteacdiui- 
num  nacurx'  donum.  Spcciescl^coiuumc- 
lixAi  quis  afpernetur  ac  reiiciar,  quod  ab 
hominc  vcl  ofiR:ri.ir,vei  dono  dacur.-quan- 
tacurafctuare  debem.us,ouod  a  Dco^ra- 


tisaccipimus?  Eius  enim  munereac  dont» 
viuimus&  fpiramusrii-Iiusergodebct  cde 
vc  (imus.quamdiu  volet:  fiquidcm  vtaim 
que  adingratumhominem  pertinet,  &  ci- 
tius  vita  cedercquam  voIct,&  diutius  vel- 
levicam  producerc,quam  volctjqui  vita: 
au(5lor  eft.  Optarunt  permulti  viri  pij  ei 
hoc  corpore  quali  c  quodam  carcere  & 
vinculisexcedere.-nullus  tamen  ex  ijs  vm- 
quam  fuit,qni  fibi  iiecem  infcrret-  Quod 
fi|quid  cft  in  mortc  lucri.furti  eft  inftar  pr^ 
ripere,quod  exfpedatur.Si  viuere  bonum 
eft,facrilegium  eii  vitam  amittere  ancequa 
rcpofcatur-Si  gloriofumeft  in  bello.mul- 
to  gloriolius  cft  pro  patria  mortem  oppe- 
tcrc Malohoftium  larocinio  perirc,quam 
mco.latrociiiium  meum  eft,(i  mihi  manus 
inculero  vioIentas;(i  hoftes,  bcneficium  e- 
rit;  vtq;  hanc  mihineccm  facilius  pcrfua- 
deacis,  miniftras  vc(\ras  manus  pollicemi- 
ni.Sed  ncqj  meo  ipfius,  neqj  vcftro  fcclere 
pcrire  voio.  Nonnulli  cx  vobis  a(ferunt> 
fuauc  e(fe  pro  libertate  viucre  .  Timidus 
eft,Sc  qui  mori  detredat  ciim  oportet,  & 
quimori  cupic,cum  nonoporteat.  Nam 
quis  nefcit  e(fe  niulicbrc,  ne  moiiare  mori 
veIle?Conftat  cnim  aliquando  vfuucnillc  . 
vt  perculfa:  mctu  nuilicrcs,  ciim  fihi  ali- 
quod  imminere  periculum  priefentilcercc, 
(ele  de  editoloca  dediftepr.-ecipices.Rcue- 
ra  qui  funt  animi  angafti  &  pufilli ,  quid- 
quid  timendum  Putaiu,horrent,ip(iimq; 
mortis  metum  peifcne  non  poifunt  .  Ac 
vir  forcis,quinoti  roecuit  ea,qua;  inftant, 
quxq;  fucura  funtcogicat ,  nou  trepidat. 
Qu^id  cauf?  eft  cur  damnctur.qui  feipfum 
interfecerit?  quia  nihil  eft  adco  alienum  a 
nacurx  legibus.  Nullum  eft  ex  aiiimali- 
bus  brutis ,  quod  non  coiifenciat  inrer  felc 
mutua  quadam  concordia.Natura:  lex  om 
nibus  infita,  vitam  tutari  ,  a  fuiabhorrerc 
interitu.  Informem  letilaqueum  homines 
inuencrunt:fer£,quai)quam  immitcs ,  ne- 
fciunr.Q^uod  l\  quis  dicat,  ferarum  raor- 
fus  pro  armis  e(I"e,dences.juc  vr  gladios  & 
ficas  vidcri.-quis,inquatr. ,  aliquai  do  vidic 
belluam  vcl  adeo  fcrocem^qu?  n.enibtum 
fibi  fccuerit, fcq;  vcl  muncribus  ptuiaric  ? 
Nobis  quidamicius  vica,  qi  id  tam  ininii- 
cumquam  niors  ?  Deniq;  qui  vitamaltc- 
rius  ope  confiliove  tutatus  crit ,  dcfeii'or 
cftrqui  vitam  alteri  colierc  conatur,infidia 
torcft.Si  ergo  nccem  tsm  iTiif::ram,taniq; 
ab  omni ,  nondicam  humauita;c  ,  (ed  vni- 
K  K     }  ueifi 


pS 


Andreas  Alciati 


uerfiintun  aliciutn  ,  ceiifemiis  cxccrabi- 
lem,c]iiid  caufx  cli,  ciuipfi  nobis  inferre 
voliimus?  Iiireinfeiftarenuir  eum  gubcr- 
nacorcm,  ciuicommi.Tam  fibi  niuem  faxis 
illideiet.vcl  eam  cjuoquomodo  ad  naufra 
gium  facieiidum  pcrforaret:nos  a  Deo  no 
bis  commiirim  noftiicorporisgubcrnatio 
ncm  fcrro  exfcindsmus,&  voluntario  nau 
fragioaddicemus?  Sed  obijcitur  mihi  cita 
rnors  cLim  peruencro  in  horiuim  manus  j 
hoc  fiitacft  fururuaijquidfaciam  hicri.fi 
quodab  hoftemctuo.hoc  mihiipfc  infe- 
lanif  fieri  enim  poteiL  vt  defsuiat  hoftilis 
ira.Id  nonalircr  fc  habetac  fi  quisguber 
natormetu  tcmpeftatis.quam  pra^uidcnt, 
nauem  fluiftibus  obruendam  cuiet.An  ve 
roquol  fupplicia  gcauiora  (itexa<fturus 
hoftis,ideo  putacis  an:euertedum  ?au  quia 
fortis  3c  intrepidi  aiiinii  cenfetis  argumen- 
tum,mortem  fibi  coufcifcere  ?    Sed  ita  fc 
gcrcreimbeciljiratis  potius  habendumell 
fuffiigiuni.non  trophinim  virtutis.Siti^?,i- 
turapud  nos  con'iitucum,id  iieq;  clfefor 
titudinis,  nec  haberc  aliquod  momcntum 
vtjli:atis.Q^ud  enim  adiungam  violati  de 
pofiri  religionem  ?  Deus  thefaurum  deJic 
cptimum",  indufum  i'lud  quidemin  hoc 
fidij  vafe.idq;  cuftodiendum  dedit ,  pro 
arbirrio,temperciue  repetiturus.  Nunquid 
in  vtroqjcrimen,  vel  abijcere  depolitum 
non  repofcenti,  qui  dederitjvei  negaie  rc- 
pofcenti.^Poenainfamixcft,  fiquis  hommi 
depofitum  non  reddiderit:  quanio  magis 
vioIarcDei  depoficum?  Anima  incorpoie 
depoficum  eft,  quam  vr  inutilem  nobs  rc- 
mittim.is,  atq;  domo  peIlimus,corpusq; 
ipfum  fui  gratiafpoliamusatq;  interram 
refoluimus.Curhinc  exeundi  pixceptum 
noncxfpciftamusrMiies  non  difcedit  a  ca 
ftriSjuifi  accepta  teiTera:feruus  imperiodo 
mini  retinetur:!in  alitcr  feccrint.alter  de- 
fcrtcr.altcr  fLigitiuiiseft.  Qui  (eiuushc- 
rum  fugerit.pqna:  c;lobnoxius,quaquam 
improbum  fugeric  Nos  cum  optimum 
omnium  f.igiemus  podumusnouaftringi 
impietacis  flagitio?  Hsc  ille  longc  prxcla 
r^  &  eruditc,  vc  nihil  apud  Platonem  vel 
fapientes  alios  eruditius.  Vide  Lactat.lib. 
3.C. i8.&  i^  initic.PIatoin  Pha.'doiie  ani- 
mam  m  duas  partes  diuidit,vi-am  cleganti 
comparationcferoci.etfixni,  &  iiiJomito 
cquoaiiimiiat:  akcr.imequi  man(ueti,do- 
cilis,ac  frxno  alTueti ,  feiroris  modcramcn 
faciic  fetcntis ,  nec  uqu  ad  aibitiium  cuis 


compofiti  ,  imaginem  pra:ferre  docct :  Vt 
hxc  ratione  fe  duci  ae  regi  patiatur  ,  cui 
facileobtemperat ;  atq;  idcirco  fortiter  & 
conftantcr  calamitates  omnes  ac  fludus  ad 
uerfos  defpiciat  .  Ex  hoc  fonte.vt  opinor, 
Ethiiici  Philofophi  vanam  illam  opinio-  ya>}a  jl 
nem  deduxcrunt,  &  vmbracilcm  illam  con  fh»icor\ 
ftantiam  hauferunc ,  qua  ad  ftudium  ima-  philo/o 
ginanx  cuiufdam  virtutisfcfe  impellebat,  pfyi^t^.    \ 
falsoopinaci.fibi  fuxq;  poftcritati  hoc  mo 
do  fama  acgloriam  fempitcrna  parcumiri. 
Sed  qui  Chriftiang  Philofophia  imbuci  siir, 
nulloncgotio  deprehendunt  ,  quicquiddc 
fuaconftantia  fapientes  illigarruint,  ne  la- 
tum  quidcm  VDguem  a  vitijs  difcrepa- 
re  .  Siquidem  conftancia  aut  forcicudo  il- 
lorum  meraperciiiaciaeft,  ftupoique  fce- 
pcicus  ,  magnanimicas  fuperbia  ,  fapicn- 
cia  ftultina  .   Vcrum  vt  ad  mccam  pro- 
peremus.fap^unt,  qui  fortunx  voccsferte 
conftanti  polfunc  animo,  non  qui  rcbus  dc 
fpcratis  confilia  quxrunt  animam  euocan 
di  ,  &  vitx  nobis  vfuram  permiflam  antc- 
uertendi-Ncq;  enim  cam  arduus  &  afper 
eft  cliuus ;  quiad  viruuis  arccm  ducit.vt 
ab  afcenfu  deterreat  difficultatisopinione. 
Fingituranguftus  &  pi^ccps.pcrplcxisam  ^^'"'«^' 
bagibas,&  fpinisobfitus,  vbi  nufquam  tu  'vi.^noi 
tum  figercpedem  &  moliri  furfum.  Hcr-  ^'ico  a.t 
culcus  labor  fabnlehuicinitium  fecit,que  ra,ztpm 
maximo  fudorc  primum  aperuillcfemi-  tatur . 
tam  hanc  confciifn  afHrmant  .  Ego  vero 
ignauix  potius  affcribo,qux  nihil  nifi  cu 
faftidioaggreditur,  &  intcr  ipfa  principia 
languidofpiritu,&  defpcratofucceilu  laf- 
fadeficit:non  intendit  robur.necmanusad 
mouet  operijfuccumbit  priufquam  explo 
rct  pondus,&  fubeatdorfo;afpicit&  meta 
tur  molemoculis ,  non  viribus  ;  grauiora 
prxfumit ,  quam  in  rc  funr,  cogitatione  : 
ditferttentata,  necvulc  tangereaut  cxpe- 
riri,quz  fupraconatus  fuos  ac  neruos  lu- 
dicaclii  arduisconfiftit  virtus.uon  coin- 
ficias:fcd  facilis  acccffus  volcnti  ,  planum 
iter  fi  animus  fitac  votum  aggredi  ac  fu- 
perare.ieda  tranfitur  &  fecurc  comitautc 
affedu  ,  quo  flaccido  ,  pedes  &  rnanus  ad 
opus  marcent.  Amor  dux  prxeat  &  voluu 
tas,  occupabimus  verticcm  paiilb  vcxillo, 
&oftendemus  vidorix  palmam,  fublimes  "J"",']'  { 
aquilas.Dum  ftamus  ad  radiccm  intra.lu  •',  ^ 

fpicimus  fruftra,  &  optamus  potiii  fafti-  -'  t'     ■'■ 
gio,  airurgamiKoportet :  noii  defcendunt 
iiobis  inoccurfHm  Ula  ,  qusnatura  vetuit 

tiaus- 


Amor  ^ 
volttnif 
omnes  'j 


EmbIemata->; 


'irtutti 
mina 
ehts  a 
i  atura 

\idit't-» 


transfciri  &mutar?  locum^fiapprehenclc 
rc  volumtisiadmoueamur  eft  neceOb,  tra- 
ieiflo  rpacio  qiioJ  difiiiiigit;fpe  rola  non  ar 
lipimusautiati^ii  voti,  ftertciite  corporc. 
Necconatudiiutaiaropus,redimpctu,qui 
cx  ardore  glill-at ,  &  conaiitem  vekit  pro- 
pcllat.nc  fubrcpat  txdjum-  NonmctiLiida 
funt  curiolis  oculis ,  qiise  a  tergo  rclicfla  , 
aut  obicd:a  adhuc  a  fronte  interiialla  ,  ncc 
anxie  fiipptitandtim.qnid  rcftet  laboris  & 
qiiantiim  cxhauftum  .  Angufti  pedoriseft 
&  cfFoeminaci  niniinare  toties  molcftias  ia 
fcircl  dcuoratas ,  &  i^egredi  in  memoriam 
corum  cum  morfii  doloris,  qu:e  iam  coii- 
cod>a  peiie  .  Cogitcnuisin  ipraciepidine 
montis  iam  ftarc  nos ,  &  adnltu  occuparc 
polTccaput  facri  huuis  &rangufti  iugi,  vbi 
Virtuti  fiia  regia  &  thfoinis.  Qu^is  igitur 
mihihic  pertinaci  clamoreobrrudat.de  la- 
boriofa  nefcio  qua  percgrinatione  ac  difti- 
cili?  de  Fortuna;  viribus  &  rota  ?  Sapicus 
certe  non  lentc  accingit  fe  &:  euadir,  labo- 
ris  tolcransjimo  ne  fenticnsquidem.qucm 
conftantia:  armacontra  Fortunse  tcla  mu- 
niunt.  Stuftorum  querelaiandiuntu  rpaf- 
fim,  quibus  mcntis  crrore  iudicium  omnc 
depranatum;addit  vulgus  fuum  calculi'! , 
nonmiiius  indircrerus  cenfor,ncc  magis 
perfpicax;  vtrinquein  fpeciem  a:ftimatio, 
neglecria  rei  verirare,  quam  noii  penctrant 
ingenij  hebetudinc&:  caligantc  intcllcdtu. 
Rationem  hic  fequa.mur.  oportet ,  aurea 
pra:ceptadi(ftantem:Nec  arduum,necarpe 
rum,inguit,eft ad  virtutem  ircr.planoadi 
tur,ipfaq;  naturanos  in  recfiium  gcnitos.fi 
accederc  volumus,  iuuat:appetitum  enim 
impredit  illius  ambienda?,&  commotiun- 
culasad  amplexandum,etiam  in  barbaraac 
(ilueftri  mortalium  ftirpe;  ab  hac  eftcou- 
fpirario  &:  copulaanimorum  interbonos  , 
amoris  enim  conciliatrix  cft,&  conglu 'inat 
fosdera  gsurium  &  focictates.  Cu  r  igitur 


inauijsjtanquam  Phanicem  aliquem  foli- 
tarium  aut  peiicanum,  i'Iam  quxramus  ? 
Non  habicar  quide.i)  inhumili  nympha 
hajc,fciauis  ;  iiec  fordido  Mi  dcfptdoali- 
qUo  locoj;  attamen  nec  in  tali  \Vi  inucniri  , 
nequeataut  iiolitahius  lemora  ,  ni(i  viri- 
busexh3nftis,&  longa  atq;  periculofa  pro 
fedioncconfumptis,  autdciiiqne  ipfi  vita 
crudeli  manu  expnlfa  .  Ncfjs  fithocfoni- 
niare,  neduni  ficere  :  pro(ped"lum  habet& 
iiiuitacabomni  lateicni  decliui  &  pateiue 
colle,ro(is  &  lili)s  veflito.Spiiiofus  foliim 
aditus  &  pcs  in{inuismontis>fed  panciifal 
tibus  penerrabilis ,  vbi  floiibus  carcera  r'- 
denr ,  &  ad  placitnm  curforis  omnia  com- 
po(ita.  Ingrcdiamur  boiiis  aufpicijs,&  (i- 
quid  obftat  intcr  initia,  proteranuis  auda- 
ci  calcjiieo  Si  metns  vulnerum.atmari  po 
teftfcrrata  folca  ,  ab  incude  &  niallco  pa- 
ticntiz.  Quid  ?tam  p.auida  nobis  eife  pedo 
ra  vth^ec  terrs.iL?veI  vitasetiam  faftidium 
inducant?  Vaiia  vaiiis  formidini  funt  nimi 
rum,&  conrcmptidima  fimentur,qn;e  ta- 
men  nihil  in  fc  habent  firmum  aur  forte; 
iiitcrim  moucnt:qucimodo?  vt  vmbrainfui 
tes,  feras  rubens  piiina.porcina  vor  elcpha 
tcs,  curriculi  flridoraut  rotaium  verfiia 
facies  leoncs.Imbelles  &  imbecilles  (imus, 
(i  ad  ha?c  vel  pilns  feerigat:  vir  non  cedir, 
in  quofanguis  &.  viiilis  animus  ,  &  ridet 
hanc  Jaruam  pci-fonaci  morionis  :  imo  (i 
qiiippiam  taieadh.Trer,  pertinacia  omnem 
dilficulfatem  &  impedimentum  tranfccn- 
dir.Mens  (ibi  imperct.quxquodcunq;  iu- 
betobtiiict.Non  cft  quod  patrocinium  no- 
bis  qua?ramus,excufanres  infirmitatem  vi- 
rium  &  fradosncruos.qui  nequcant  pcr- 
tngeread  virturisilluni  apicera  .  Animo 
vituim  ineft,noii  corpori,cui  nuiiquam  dc 
fuit  Aduocatus,  qui  impotentia?  prccrexru 
defenderet. 


VirCitii 

qu.iUs  . 


tahor  f?> 
conf:ati.r 
omr/i^> 
X  ir.  aii.  t , 


Kk     4  Pauper. 


fio 


Andreae  Alciati . 


Paupertatem  fummis  ingenijs  obefTe, 
nc  prouehantur . 

E   M   B   L   E   M    A      C  X  X  I. 


I. 


ih 


T\  I XT  R  A  tenet  lapidem ,  manm altera fuBinet Alas\ 
^^   Vt  me  ^luma  leuat  >  fic  graue  mergit  ontis . 
Ingenio  poteram  fuperas  v-olitare  per  arces , 
Me  m/i  paupert.ts  inuida  deprimeret. 

COMMENTARII. 


ADoLESCENTvtvs  propoiii- 
tnr  fiicec  hic  barbatulum  expreffe- 
tic  pidor^ciii  manii  deitri  ponHerofus  de 
pendet  lapis,  finiftrx  vero  eius  alaj  aiSxa: 
func  leui/Iinia;.-  vtqj  hx  alceram  corporis 
partcm  e]euaiit,{ic  onusaltera  d-eprimit  . 
Adolescentis  ingcniofi  eft  pro 
fcoopoeia.cjui  de  pau£eitatcconqueTitHr>, 


quavrgente  nequit  prouehi,  liccc  ingCHij 
bonicasomnia  fumma  fibi  polliceacur.  La- 
pis  paupertatiselt  fymbolum,  proptcrgra 
uitatem  &:difficultatem  ponderis.Citatuc 
a  multis  hic  fenarius : 

NuUumpauperie  moleslius  eji  onta  • 
Con<|^ijcritur,inquaro,dextra  fe  geftarc  |«- 

pidem. 


Laptsg^ 


Emblemata . 


^&i 


iU  quid 
\m  loco . 


.  III. 


^  egen- 
n  dtjfe- 


ly. 

f*uper' 
tfu   onni 
graue  . 


piclcm.qujctotius  corpotishabet  rcgime; 
«am  hociii  fioiftra  aliquo  padloefletfcreii 
dum.HiucnotifCrautn  illud  luuenalis  S^ 
tyr.  j. 
Haud  facile  emergunt,  q/torftm  virtutibpit 

obflat 
Res  anguftO'  domi . 
Idcntcjue: 

^..^Cantarefub  antro 
Tierio,thyrfHmve poteft  centingerejana. 
Paupert(if,afq^  strK  inops,qHo  nocie  dieq; 
CorpHi  egef.fatur  ell  cit  dtcit  Horatitts  ohe . 
Pcr  alas  fiue  pcnuas.vigorcm  ingeni  j  &  acii 
nien  intclligc.  Et  hasc  qucrela  mulcisalijs 
eftcommuiiis,quibus  fiquidruppctcrecad 
ftudiorum  progrefl"um  ,  non  fane  ita  hx- 
rerentiu  puhieic.fed  adfummos  dodrin? 
gtadns  euehereiitur  . 
-    DEXTBA  tenet  iapidem]  manus  dextra 
duro  faxo  rctinecut  &  deprimitur,pauper 
tate  fcilicet.qua  nihil  grauius  • 

Mautts  altera]  Ixua  alata  eft  :  ingcnij 
dexteritasme  fubuchit. 

J^lumaleuat]  leucm  facit  agilcmqj  vi- 
gor  ingenij  mcfacic  promptum  ad  crudi- 
tionis  cultum  percipiendum  . 

Ingenio  poteram  (y>c.  ]  fummum  hono- 
rem  ex  docttina;  fruiflu  confcqui . 

P(;upertas]  Hoc  verbo  puto  intelligi 
egeftacem  duris  in  rebus  vrgcntem.vt  Poe 
ta  loquitur.  Pauper  enim  divftus  eft  a  par- 
uo  vel  pauco  a:rc:ategens,cuinu[Ugens, 
vcIquinulIiiisfamiIisEiquafiexgens,vt  ell 
apud  Grammaticos  vcceres  :  naiti,vteft  in 
prouerbio ,  pauperi  ne  parentes  quidem  a. 
mici.  Seneca  ait  epift.  17.  Noueftquod 
paupettasnosa  Philofophia  tcuocet,(ed 
nc  egeftas  quidem.Idem  epift.  j^.Quanta 
nobis  vetbonim  paupertas,im6egeftasfit, 
nunquammagis.quam  hodie  intcUexi. 
Plinuis  Sccundus  hb-^.epift.  iS.Exprime 
re  lentaui  Latine  cpigtammata  tua,  in  de- 
leiiustamenaccidit  hoc.primiimimbecil. 
litate  ingcnij  mei,deindc  iiiopia,ac  potius, 
vt  Luctetius  ait,hac  egeftate  patrij  fermo 
nis.  M.TuIlius  1.  in  Antonium:  Modo  e- 
gens.repentc  diucs.  Sed  de  vcrborum  diffe 
icinia  fatis . 

Inuida]  noxia . 

E  s  T  ha:c  (  vt  diximu<;J  iuuenis  inge- 
niofi profopopoeia  ,  quaoftenditur  pUui- 
mosob  iiigenij  felicitacem  celebies  &  cla 
ros  futuros,  niliiiiuida  paupertas  depref- 
fos  tetatdatct.elleuim  illamoleftum  poq. 


dusjvt  plericjj  nolfe  noIIent,pIurium  nam 
quciftcquotidianuscibuseft.Qjii  fumma 
laborant  niopiu.non  p  ofliinc  prouehi.neqi 
cnim  parcntcs  habcnc  aut  cognatos,  aut  a- 
lios  ctiam  bcneficos  ftudiorum  jiberalium 
nutritios ,  qui  fumptus  neceflariosfuggc- 
rant.  Hinc  bene  dixit  Architas  Philofo- 
phus,fapientem  vnicuni  habereincommo- 
dum.paupertatem.ExcIamat  ctiam  Comi 
CHS  in  Adelphispaupertatem  efle  onusmi 
fefum,&  valde  giaue,  vfq,  adeo  vtetiam 
nobilem  ignobilem  faciat.  Sed  ne  tianfi- 
liam  tam  efcitantcr  eam  vulgatam  &  fo- 
lemncm  ftudioforum  pene  innumerabiiiu 
querelam,qnimiferam  fuam  fortunam  vi 
txqi  genusincufaurtquotqu^foia  olira  , 
&  hoc  noftto  tempore  adolelccntum  my- 
riadesefleconftat ,  in  quibuseafit  ingenij 
dextefitas.vtadliberalein  omiiem  difcipli- 
nam  non  imbuci,  fed  fidi  a  naturaefie  vi- 
deantui?At  inpulueie  ccenoq;  miferoh? 
rciccoguntur,&  cum  meliorcsfrugcsno 
pofl[int,fiIiquas  afledauiriimo  vero  cum 
grauibns  &  moleftis  admodum  colluclaii- 
turdifficultatibus:  qnia  quamquam  inge- 
nijmentisqj  penc  diuin.r  pennasexpediras 
&al3Cics  habeant.nuliuin  tamen  aucami- 
cum,aut  locupletem  hominem,  vclcertc 
Mazccnatcm  beiieficum  nancifci  pofliint, 
qui  nodum,qui  faxum  iilud  cgeftatis  adeo 
vrgencis,qui  validum  fortunx  impedimcn 
tum  tollat.  -Q^iis  laborio'um  &  induftnu 
Cleanthcili  in  hiftotijs  laude  dignum  non 
ccnfeat,  quinodibus  aduerfus  pauperta- 
tem  ,dicbusaduerfns  ignoiantiam  depu- 
gnabaiPnam  inopia  cogente.iiodis  magna 
partcm  in  aqua  haurienda  imptndebac, 
quofibi  vidum  compararet,  interdiu  ve- 
ro  Chryfippi  dodrios  operam  daicc .  Ea 
demum,qu2  a  pr:eceptnren.eiite  concepc 
tat,boum  oflibus  &  teftis  fidilibus  pcrfcri 
bercfolebatjcum  pecunia  ad  emcndam  pa 
pyrum  non  fuppectrct.  Nam  iic  longius 
abeam,  nullus  noftrum  cft,  cui  compcrtii 
non  fir,vbiuisgciitiuni  permultosefleftu- 
dio  addicftosadolefcentes  ,  qui  inciedibili 
amore  flagrent  eas  capeflaidi  artes  ,  qui- 
bus  hun)anitas  &  erudi.if»  comparacur  . 
Qui  tameiiardiore,niaTisq;  violeiua  pau 
pertatis  remora  fic  iiuerduni  prohibetur, 
vtcum  ijsfacultatibus  cniiino  caieant, 
qua:  ad  hoc  iter  conficiendiun  ncceflaria: 
funt,adarresquafdjm  fordidas  .tanquam 
iupiftriuum,forcuna.',viita  dicam,tyran' 

nido 


Excurfus 
in  miferd 
adolefcen 
tum  feli- 
cijpmi  i» 
genij  con^ 
dittoni . 


Cleathts 
indu-. 
ftria . 


fiz 


Andreaj  Alciati 


tmjeri. 


Mulu  in 
Fiirifienfi 
jicnde- 
mia  fcho 
U. 


nidc  conipcIIuntHr:  vel  (i  quid  fpei  reli- 
quuni  fitjiion  tamen  pofllintemergerejnifi 
deuorent  infinitas  in  ftudio  perfequendo 
moIeftias.Nam  aut  pxdagogiosoncra  fufli 
nenc  {qua  conditione.ii  cum  alijs  confera- 
tur ,  nulla  alia  nuferior)  aut  dererius  ah- 
quodfubiremunus  ,  &  viliores  quafdam 
partes,  imo  vcro  labores  indignos  literatis 
homiiiibus  peifcrrc  ac  paticogunriir-Qjic 
ingeria  certc  acuta  pcr  fe  &  viuida  ,  (cd 
inopii'  tanien  nimijs  moleftijs  fopira  ni- 
mium  aclangiiidafi  quis  libcraliaiiinio  ia- 
centiaexcitaret,  nondubiumed:  quin  lon- 
ge  plurcs  habercmusin  rcbus  Theologicis 
excrcitatos,graucs  profedo  &eruditos  lu 
ris  vtriulq;  confultos ,  fidos&  perfpicaces 
jMcdicos,  Dodorcs  longe  plures  in  omni 
literarnrogenere,Mathcmaticos,Phyfict»s, 
Logicos,Oratores,Poetas,  Giammaticos , 
ad  Reipiib-nonminimum  &ornamctum, 
&adiamentum.Quod  ciim  ita  queror  ne 
fcio  (ait  Minos^  profedlo,  an  diccreaulim 
<]ux  mihi  nuiic  iii  mentcm  vcniunt:nempc 
huic  iiiopia:  diligenter,  magnaq;  Jiberali- 
tate  fuilfc  iam  olim  occurfum  a  noftris 
niaioribus,  fapientibns  ccrteac  pijs  homi- 
nibus,qui  tot  fcholas  hac  innoftia  Parifiefi 
Academia  fvtde  ca.'tcris  taceamj  a  funda- 
fnentiseicitarunt,  icgibus  &  inftitutis  in- 
■formarunt,rcditibusct:am  ac  cenfibus  an- 
nuis  locupletarunt.-quasopes  rcbus  primu 
ijs,qua;ad  Rcligior.em  pertincnt,&  paupe 
ribusalcndisJisq;  quibus  nimiscifet  arfta 
fupc!lex,afTignaii  voluerunt.  Qnxpiacer 
te  &  Chriftianis  hominibus  digna  bcncfi- 
ccntiajnllitutioq;  liberalis,  mirumquam 
hodieimmutata  fit.Huncenim  adolcfcen- 
tum  ftudioforum  &  pau  pcrum  cenlum  ne 
fcioqui  fcholarchae  malis  artibus  interdu 
occupant:ei  quo  ht.vt  qux  iufte  coiiferri 
Vlcbcbant  ni  vfus  pubIicos,mifcrc  ab  ijfdc 
ii.  iniquc  rapiantur  .•ncciam  inopes  i)  ad- 
inittantur  ,  quos  folos  participescffe  par 
crat  huius  munificcutix,  it^  igiuui  quida 


ventres  irhpunc  fandlos  illoS  rcdifus  depe- 
cuIentur-Sed  de  hisaliasfortafle  commo- 
dius  .  luie  Canonum  rccle  conftitutum 
eft,  vt  omnis  fordes  ab  Ecclcfia  rcmouere- 
tur,fedin  primis  exadio  pretij  prodocen 
difacultarc.quamquam  id  iara  olim  ex  ali 
qua  con(uetudinc,vel  vrentium  more  rece 
ptum  efietiid  cnim  fapercSimoniam  Cano 
nifta?  a(fcuerant,vt  Abbas  c.l.ext.  dc  ma- 
giftr.NonminusconfuIto  prouifum  Con- 
ciI;o  piimum  Latcranojdeindc  pancelticis 
comitijs  Aurelianenfibvt  prxccptori  Gra 
matico  ,  &  Dodori  Theologo  prjebendae 
frudus  adlignarcntur,  vtiuueutusin  lite- 
ris  humanioribus  informarctur  ,  &:  Chri- 
ftianus  populus  fidci  fanclae  rationcm  addi 
fcerct.Me  116  higit,quod  quamquam  pau 
per,iion  egens  tamcn,«tyTrt/:y.«Valioquiia- 
ciliusaliquato  ad  Philofophiam  perucniat. 
At  contigit  Platoiii  &  Ariftotcli,  in  magua 
rerum  copiabeatis,vt  Philofophiij  cultnm 
anlimeret.-fed  hxc  verborura  philofophia, 
non  morum  fuit.  Dio^cncs  faucjtreffis  ho 
mo  ,  ac  diobolaris  ,  pailio  tenus  philolo- 
phus,ncc  tam  propofito  animi,  quam  nc- 
cetfirate.AriftJppus,fcurranitidus,bcneq{ 
pexusin  aula  regia.  Hinc  Cleanthis  iu"e- 
nis  induftria,&  laudabileftudium  mcrito 
laudaridebet ,  cuius  >/  'Trtvia,  7tiv  <ro?iAV 
iKityi .  Quid  multis  ?  Laudat  pauperta- 
rem  Sencca  fplciidide  &  magnifice,ipfe  ta 
men  infummaicrum  affluciuiadiuesrqui- 
bus  non  refignauit ,  nifi  cum  morti  proxi- 
muscofibi  nomineiiniideri  fenfifiet  .  Nec 
cnim  abiecit,  vt  qui  fa«5lo  naufragio  ad  pal 
Imm  itit  contulcrunt.CaererumdextrjB  la 
pisadha:rens  referri  noii  incommode  po- 
teftad  inipcdimeutiim  fc ribeudi.Nam  prq 
inopia  nihil  eloqui  poteft,  vel  fctipti^  man- 
dareadolet"cens,fortunx  bonis  omnino  dc- 
ftitutus.  Et  certc  ralis  futuruscrat  Virgi- 
Iius,ta;isq;  Horatius.nifi  liberalitatcm  Me 
cxnatis  fuiifcnt  expcrti.Scd  nuuc  Occafio, 
1  eclabatur.apprchcndenda  . 


Turtpto. 
ribui  Hi- 
pendia  <tf 
fignatd. 


lapu  i» 
dextra^ 
quid . 


InOe- 


Emblemata->* 


f23 


In  Occafionem . 

EMBLEMA      CXXII. 


AIAAOriSTlK^S. 

T  T  S  1 P  P 1  hoc  opfts  esi-i  Sicyon  cui  patria .  Tu  quls } 
^     Cun6ia  domans  capti  temporis  articulta . 
Cur  pinnis  Bas  ?  Vfque  rotor .  Talaria  plantis 

Cur  retines  ?  Pa/im  me  leuis  aura  rapit, 
In  dextra  esl  tenuis^  dic^  vnde  muacula  ?  Acutum 

Omni  acie  hoc  fignum  me  magis  ej?e  docet . 
Cur  in  fronte  coma  ?  Occurrens  vt  prendar .  At  hetts  tu% 

Dicycur  pars  calua  eli  posierior  capiti-s  ? 
Me  femel  altpedem  fi  quis  permittat  abir<Lj>y 

Ne  pofsim  apprenfo  posimodl  crine  capi. 
Tali  optfex  nos  arte  tui  cauffa  edidit  ,  hofpes : 

Vt^  omnes  nmeam ,  pergula  apcrta  tenet . 


COM. 


f24 


Andrcae  Alciati  ^ 

COMMENTARII. 


I.  /^  Lo  BO  infiftit  mulicris  ftatiia,  fcr^ 
VJ  nuHa,  pcdibusalatis ,  frontecapillis 
longiirimishixuriantcpattepofticacaluaj 
mauugercns  acutifHmam  nouaculam  ;  & 
talem  LyfippuseffinxitOccafioncm  : 
II.  Id  fumptum  ex  Grsco  PofidippiEpi- 

grammatcquod  fic  habetur  4.1ib-  Antho- 
logtit.  (ii  KAipov  . 

Tonsl.m-  ^y^  rjro^zv  o  TKdu^ni^  ffiKvmioi  •  ovvoy.a, 
blematis.  h)rii', 

K'J<Ttrr-!TOi  •  cru  ^Ts ,  T/V  j  Koupoi  6  taV' 

Tiim  S"'  is^'  AKtA  /Si.SnKAii  AH  rpo^ACO. 

ri  S^i  rAfiii 
rroasiv  k';^i  S^npvHi  ;  /Vt*/a'  vrmvt- 

(J.IOi' 

ynpi  cTs  S^e^iTio»  ri  (picat  ^'Jpov  i  dvSpA 
ai  SnyfJLA, 
roi  a,Ku>ii  'T^A^rni  oi^unpoi  ri\iBa  • 
y,  Si  Ko/xii ,  ri  KAr  'o^-iv-,  urrAvriA^Avri 

y«  SiA  ri^oTriSiv  Trpoi  ri  (pAKAKpA 

'TTihH  ; 

TjrV  yAp  ArA^  'Trrnrolfft  'rapA^pi^Avrd. 
fxe  Toasiv , 
iiTii  e^'  iu.HpavSpa^irat  e^oTn^ev  - 
roloy  0  n^^^irm  f/.s  SieTAAaev  eiviKiV 
vfj.iav 
^eivi,  rpi  iv  TrpcSupoii  QiiKe  SiSatka- 
a/»  V  . 
Multihocepigramma  LatinocarmiucHo- 
iiaruutjfuo  quisqj  modo.Saiiclius  vr  ijitel 
l;gi  (iuntaxat  Gr<jcum  poirujferc  verbum 
verbo,  &  verfum  verfui  vc  refpondcat  cu- 
rauit  : 

Ghits  figultti  ?    Sicyoniu-s .  Huitu  nomina, 
Verfto  SM  profer. 

tiij  .  Lvjipptis.^^ts  ru^OccaJio  ctirjHn  damas. 

Cttr pinnts nnsiVfcj-^  rotor  .  Cur accipts  alns 
Stib pedibti/S gemtnnsiV t  leutsaura  volo. 
Jlt  dextrs,  vnde  nouacula  ftt  ?  Mortalibus 
omni 
Sic  acie  offendofitn  quod  acuta  magts  . 
At  coma  cur  velat  vultus  ?  Sic  obuiapren- 
dor . 
Cur  villtc  cxpitvspofleriora  carent  ? 
Si  femel  alatts  liomines  ejfugero ph.ntu, 

NepoJJtm  parte  hac pojieriorc  ca-pi  . 
Tali  optJ'exveJlra  me finxit  imagine  cau- 

Kospcs,^  ante  foreSyVt  moneam,pofuit. 
Verfio  Mi  Miuos  iic  clcgautcr,  vt  omnia  reddidit : 
!?ois . 


Quis  vndc  plaftcs?Sicyonius.Nomc  vcro 
quod  ? 
Lyfippus.Tuverdquis?Occafioomnia 
domans  . 
Cur  vcro  fummis  pcdum  vnguibusincc- 
dis?Scmper  rotor.Quid  vcro  alas 
Pcdibus  habes  biformes  ?  VoUto  lcuis . 
Mauu  dexccaqnidfcrs  uouacuUm?Homi 
nibus  documentura  , 
Quodacieomniacutiorfum  . 
Coma  vcro  quid  vcrfusfacicm?  Vt  a  pr«- 
ucnientc  capiar . 
Per  loucm,  poftcriores  partes  [capiiis] 
adquid  calus  func? 
Nam  femel  pcnnis  currcnccm  mepedibus 
Nullus  deinceps  cxpetens  prchendcta 
cergo . 
Talem  me  arrifci  cffiuxit  vcftri  gratia , 
O  hofpes,  &U1  veftrbulis  pofuicadhor- 
tamentum  . 
§^tsfinxitpiafies:  Sicyonitts.  Dic  age  no- 
men .  t  ■ 

Lyftppus.Tu  qutsjsa  Bea  cun^a  domas, 
CurJummupedibu^graderts^Semperrotor. 
Alds 
Cur  talis  habefUtNemfe  leuiswolito . 
Cur  dextra  tibi  acuta  nouacula  ?  Acutior 
omni 
Ipfa  acie,proflant  htc  documentx  viris  . 
^lutd  crtnes  tnfrontei  Capi  d  vententtbus 
1 1tro 
VoJJum  .  ^^uid  caluum  eji  occiput  ?  ipfx 
refer . 
Nafic  pennatii  volitante  prendere  plantis 

A  tergo  nuUus  vel  cito  me  petis  eji . 
Talem  me  artficisfinxit  fn.tnui,  hos^es,in 
omni 
V  eslibulexunBos fcilitet  vtdifceam  . 
tofdem  vcrUis  Auclor  Chiliadura,in  pro- 
ucrbio,No/fe  ?^;«/'?<^.  paraphraftic»s  rcddi 
dir,id  eft,:nuf3  paulo  fufiore,hocmodo  : 
<glu&patrta  artifici?Sicyo7i:.  ^o  nomine  ?   JuBoris 
momen  ^-     .      ^  Chtlitt- 

Lyfippo  dtcium  efi.  Ipfe  quis  esi  loquere  .   ^f^ff}  . 
lUa  ego  cuncia  domans  Occafto  .  Cur,  age, 
pinnis 
lyifislisfVoluorq-j  ac  rotor  aJJtdae . 
Cur  gemina  in pedibus geslxs  tAlaria?  Dt- 
cam : 
HuctUuc  volucremme  leuis  Aura  rapit. 
G^id  dtxtr&  fibi  vuit  infertn  nouacula  ? 
Signttm  hoc  , 

§lupd 


Emblemataj . 


r^r 


^uodquauis  aciejim  mage  atuta ,  do- 
cet . 
Te^a  capiliitio  facies  quidnam  tidmonet  ? 

lUud , 
'-  §luisq;  vti  me,quotiesofferor,arripiat . 
Cur  autem  capitis  parspofltcaria  caluet  ? 

G^emjemel  alatis  pr&terij  pedibus  , 
Is  quanquam  volet ,  inde  citb  me  prendere 
curfu 
Haud  liceatyfimul  ac  vertere  terga  viro. 
Hac  staque,  idq;  tua  me  finxit  imagine 
caufeL^, 
Holpesfcalptoris  ingeniofa  manus : 
Speciandamqi  domui  hic  prima  in  fronte 
locauit , 
Scilicct  vt  cunSios  ^  monea,(^  docea,  . 
Auiuniiis  Gallus  in  Epigrammatis  eodem 
ferme  argiimentodcfcnpfit  Occafionem, 
fed  huic  coniiccm  fecu  Metanosam,id  cft , 
Poenuentiam^mutatoetiam  artilicis  nomi- 
«e.Sic  illc  : 
Aufoniui  Cuius  opusfFhidiA,'quifigniiPaUados,eiui 
de  Occa-       ^^utq;  louefecit,tertia palmaegofum. 
fmii^.        Sum  Dea,qu&  rara  ^paucis  Occafio  nota. 
G^id  rotuU  infiHis  3 Stare  loco  nequeo  . 
G^utd  talaria  habesiVolucris fum,  MercU' 
riua  qut, 
Tertunare  folet^trado  ego  cum  volui  . 
Crine  tegis  faciem  ?  Ccgnofci  nolo  .  Sed 
heu.s  tu  , 
Occipiti  caluo  esT  Nc  tenearfugiens . 
^HA  tibi  iun£ia  comes  =  Dicat  tibi.Dic,  ro- 
go,qu&fis  . 
SuDea,cui  nemen  nec  Cicero  ipfe  dedit. 
Sum  Dea,qu&facii,no  faBiq-y  exigopoenas. 
Nempe  vtpeeniteat,fic  Metanaeazocor. 
Tumodo  dic  quidagattecum  ?  Siquando 
"  volaui  , 

H*c  manet;hanc  rttinent quos  ego  prt- 

I.  terif  . 
Tu  q  uoq-y  dum  rogittn  ,  dum  percunliando 
moraris , 
I.lapfam  dices  me  tibi  de  manibus . 
I  Dc  Occafione  hac  vide  qiije  habet  Politia- 

I  nus  Mifccl.  cap.  4^1.  Rctulu  &  Gyraldus 

Syntagm.i.  fed  Grarcos  imitatus  Csrum 
vocatoccafioDem,generemafculino  Apud 
Latinosenim  Occalio  fiiiguur  foemina,  a- 
pud  Grarcos  puer  ,  didus  Kcupot  .  Huic 
lon  Chius  hymnum  concinnauitjfingitq; 
ratuminimum  filiorum  louis.  Er  Sadius 

Iaffirmat,inSalniaiuiccnfi  Bibliotheca  ho- 
i\z  vidcri  Itatuas  lapideas  ita  afFabr^  cxpo- 
iiias,  vc  cuin  amiquitate  poiTiuccectarc , 


c[\\x  omncs  typtim  Occafionis  oftendunt. 
Eftcnimillic  (aitijlej  puergloboinfiden  , 
capilluiofuperoculos  cfFufojin  manu  ha- 
bcns  nouaculam.cum  infcriptioncK*/£;ar, 
quaivox  occafionem  fignificat.  Hui;ccii- 
cumilant  Mercurius  &:  Fottunacum  coi- 
nu  copisejper  quxMnnuitur  pofie  Occafio 
nem  tribuere,quidquid  Mercuriiis&  For 
tuna  ponTun  .  Sequicur  hos  vetula  vultii 
plorabundo,quce  Mecanoeam,ideft,Pocni- 
tenciam  referc.Sed  nuncfingula  quid  figni 
ficent.indicanduni  . 

VfSIVFI  hocopu.!  en]  Lyfippus  ftatua- 
liusex  Sicyone  vrbe  Peloponnefi  ,  nuiltis 
varijsque  fux  artis  monimentis  nobilita- 
tuSjVt  Alcjiandcr  vetuerit,  nc  a  quoquam 
pingerctur, aut  fculperecur ,  prxterquara 
ab  Apelle&  Lyfippo.Horat.Epift.i. 

XdiBo  vetuit,  nc  quiife,prAter  jipeUem  , 

Pingeret,aut  aliu-s  Lyfippo  duceret  Ara 

Jortis  Alexadri  vultufi?nulantia.  , 
Idcm  PIutarch.Iib.De  Alexandrifortuna- 
LcgePlin.cap.7,&8.Iib-3  4-  Lyfippi  quo- 
quc  mcntionem  facit  Martialis.  Aufonius 
huius  ftatua:auLT:orem  facitPhidiam  . 

Cuncia  domans]  Dcfcriptio  Occafionis. 
Veluitaucemexprimere  Grajcuni  epithc- 
ton, y.cupoi  c  <7sa.vS'a,y.cirap.Occafio  rerum 
onmium  vicirix.  Nam  rebus  permultis 
caufam  &  inicium  dat  OccafiojVtecia  quf 
pocentem  e  pauperefaciatjau  Menander.- 
TroKKav  0  KcupoiyiyviTcu  TApauTtn.  ' 
Multarum  rerum  occcfio  r/?  caufa.    & 
Kcupii Tv^lv  ydp  TTc^yJf  lcryya ix--y(t . 
Redditpctentem  occafio  velpaupere  .  Imo 
mKK^ii  0  Kcupoi  a.v/fcti'  iK  cvTctf  toih. 
Occafio  facitfirenuos  qiti  non  erant . 

Qapti  temporis  articulus]  Monientura 
breue  temporis,fiue  pundum.Prouerbiii, 
Temporispuncium.  Eft  snim  occafio  breuis 
qusedam  opporcuniras.qr.ajmultum  valct 
ad  res  conficiendas  &  omittendas  Occafio 
nem  innuuTeientius  iii  fene  feipfum  ex- 
crucianre;/« tempore,\\\C[mt,ad c.-.m  veni, 
quod  rerum  omnium  efcprimum.  Etin  A- 
deIphis;Fr  in  ipfo  articnlo  opprejfit .  Capti 
temporis  arriculuiii  (vthic  vocat  Alcia- 
tus)  Calliftratus  in  Ephrafibus  cgreg  c  dc 
fcripfir.Vide  Phsedrum  lib-j.  Fabular. 

Cur pinnisfias?]  cur  talaria  iiipedibus 
habes  ?  Hoc  fignificatur.volaticam  cfrc& 
fluxam  occafionem,  idcirco  &  talaria  pe- 
dibus,v:  Mcrcur;o,ei  rribuunrur.  Sadius 
hoc  loco  :  Pinua  &  plumara  fignificar,  & 

alas 


Statw* 

S.ilman- 
tic» . 


III. 

Lyfippta. 


Oceafie- 
nisdomi' 


Occafio 
quid , 


Occafi» 
volatica. 


Pinn 


^z6 


Andrea  Alciati 


Talaria 


Nouacu- 
la  occa- 
fionis  . 

Tortuns. 
fimula- 
crum . 


Oceafio 
calita  a 
tergo  . 

Ket/pos . 


Occafio 
arripien- 


Occafio 

py£ccps . 


alas,qiiibusinnatant  pifces.Hicautem  vi- 
detur  fignificare  funimitaccs  pedum.-quafi 
tlicat,cur  fummisiiiftasdigicis?  H^ecillc. 
Ponic  autcm  pinnis,pro  pennis:vt,F/</f/  al 
ma,tiptapinnis . 

Vfque  rotor.  ]  Sum  volubilis,  facillime 
flueus,verfacilis  vt  rora. 

Talariaplantis]  Talaria  funtcaiceame 
ta  alaraMercurij .  Hinc  proucrbialisalle- 
^oU3.,Talaria  induere. ^\.oto,(\\.\od  eft,fu 
gam  adornaie  ,  &  quafi  velle  aliquo  auo- 
lare  . 

In  dcxtra  efi  tenuis,  dic ,  zind:  nouacu- 
la").]  Cur  nouaculamdextra  ofte(itas.»Cul 
lor  raforius  cciam  acutiflimum  temporis 
momcncum  exprimit.  Fuit  etiam  Fortu- 
nse  firaulacrum  pilajinfiftcns,  cum  noua- 
cula.nauali  clauo,  &copi3e  cornu.  Noua- 
culafignificat  foelicitatis  amputacionem  , 
pila  cius  volubilitatem.clauus  vica:nortr;e 
curllim  fiibcius  dicione.coruucopisbono 
rum  largitioncm  . 

AcutHm  Qmni  acie^c-]  nempehocfi- 
giio  docetur  ,  quam  repence  mucacionem 
alferat  rcbus  occafiorquodmonofticho  iii- 
dicat  Menander : 
lAyjff^cu  6  x.aupos  [JiiTA^ipH  T«  tzpay- 

fJLCtTA  . 

Celerrtme  occafio  pertnutat  res  . 

Curin  fronte  coma!]  Hoc  vno  verficu» 
lo  fignificauit  quisquis  ille  fuic,qui  Caco- 
nis  Iibellum  corapofuit  : 
Fronte  capillata  esl,  pofl  h&c  occafio  calua. 
Vbi  Sandius  legendum  ccn{ci,po/iicaoc- 
cafocalua.Nim  in  quacunque  rc  pars  an 
terior  dicitur  antica,  poftenor  poftica  no- 
minatur-xrt./f  oV  recaluaftcr  occipitio a co- 
ma  libero,  capiUis  in  fuperciliadiffluenti- 
busolim  pingebatur;  talemq;  priusfiiixit 
Sicyoniusiileplaftes  Lyfippus.  Quofigni 
ficatur,poft  negiedam  occafioncm  ea  frui 
nonamplius  licere-Hinc  Ouidius  i.de  ic- 
mcdio  : 
Sed propera,nec  te  venturai  dijfer  in  horas: 

§lui  non  efi  hodie,cras  minus  aptus  erit. 
JMartiaUsicem : 

Non  bene  diflulerisHideOi qtpojfe  negari, 
ViJe  ^xowcihisL-.Fremenda  occafto,  Sc,Ca- 
pere  cnnes  .  Comatam  aucem  in  fronte  oc- 
cafionem  hicdicit,  ita  vcfacies  ciusnuf- 
qua  appareac;quareGra-cis  etpsf />•«  dida. 

Me fcmel  altpedem]  Celcrcm  &  velocc, 
quafialaspedibus  habcncem  .  Aufoniusde 
xcac.  aniiDal.  ccruam  alipedem  dtxic .  In- 


tclligc  hic  dc  niotu  prxcipitioccaffonisr 
alioqui.quod  in  iure  dicitur.mora  modici 
temporis  non  nocet,lfi  debitoii>  ti.£f.iu« 
dic.Vel  quod  Ouidius: 
Differ;  habitparuA  cdmoda  magnatnord, 
Sunc  tamcn  rcs  quxdam,in  quibus  tapien- 
da  potius  confilia  funt,  quam  quxrenda  » 
quod  dixic  veterum  vnus.  Exemplain  tu<- 
muitu,naufragio,iucendio ,  in  quibus  mo- 
raomnis.vel  xmnima  periculofa  .  Et  quis 
vnquam  vulit  occafionem,nififerecodcm 
momencoabcuncem.'  Q_ijarenofter  Dida- 
tor  Hippocraccseam  prajcipicem  vocat.i. 
Aphorii  1-  Hmc  verbum  Occare  ,  &  no-  OccarL 
men  Occa;  quamquamoccafiodeflcditur 
cxob&cafus.  Liuius:Rebusinafperis  Sc 
tenuibus  forciifima  quazq;  confilia  cucif- 
fimafunc  :  quia  liinoccadonismomento» 
cuius  pra:ccxuolac  oppotcunitas,  cun(5ta- 
tus  pauliim  fucris,  nequicqua  mox  omif- 
lam  quereris  . 

Tale  optfex  nos  arte]  Lyfippus  eo  arti» 
ficio  exprcllam  xcddidic  occafionem  . 

Hospes  ]  cu  quicunq;  hanc  effigiem  a- 
fpicies . 

Vtq-^omnes  monea]  Admonetfpe<5lato- 
rem  imago.docetque  ,  cuius  rcigracia  ,  Sc 
propterquam  caufTam  locata  litni  loco 
vndiq;  pacenti;fciiicet ,  vtomnes  &quoI- 
cuniqj  obuios  fui  ncgotij  admoneat  &  do- 
ceat  • 

Pergula  aperta]  Pcrgula  a  pergendcio  Pergula 
cus  eft  a  mulcis  iaceribus  acrem  excipicns. 
Apclies  in  pergula  poft  tabulas  a  fe  depi- 
das  laticarecoijfueueiat,  vt  indemuliorii 
iudicium  de  piduraexciperet.  Pliniusjj. 
de  eo  fic:Pcrfeda  operapioponebat  in  per 
gula  tranfeuncibus,acq;  poft  ipfam  tabula 
latcns,vitia,  qufenocarcnrur.  aufculcabac , 
vulgum  diligcntiorem  iudicem  quam  fc 
pra:ferens .  Ladautins  i.  cap.  zt.  ex  Lxi- 
ciiio  : 

l^ergulapiSorum  veri  nihil,  omniaficla  , 
Bud^us  dicic  pergulamcflcpartem  domus 
exporredam  &  propendcncem.  VndePli- 
niusiib-ii.cap.j.  Cura  roiacca  coronain- 
cerdiu  e  pergula  (ua  in  forum  profpexiflr 
didus.Iunsconfuicispcrgulaeft  locusex- 
ponendis  rebus  venalibusapcus.  Vlpian.in 
l.h:Eres  de  iudiciis.  Inccrim  nou  nefcimus , 
quid  perguiain  naui,&  vineis  fignificcc. 

Admonemvk  hac  icone,  qccaCiO'       jy^ 
ncm  cum  fcfe  ofFcrac.ftatim  eflc  arripicu-  p-y^  gfg^ 
daxn  .-  eiuscnim  tanta  eft  opportuuitas ,  vc  fiefiis, 

plc 


Emblemataj. 


plerumq;  exToluptate  triftitiam,  ex  dam- 
noluctum  >cx  Ijoneftoinlioneftum  partu- 
riar,  Sccontra:  breuiterq;  rerum  iiatiuam 
permutcc.Iuaggredieiido  iraq;  &  coiificic 
do  ncgotio  ptjecipuuro  habct  monietum, 
vc  nouab  rc  vctcrcs  eam  donairediiiinita- 
tc  vidcantur.Occafioiiem  Cicerodefinit  li 
bris  Deinuentioncpartem  tcmporis,  in  fe 
Labentem  alicuius  rci  idoneam  fjciedi  aut 
non  faciendi  oppottuniratem.Eam  qui  ob- 
latam  arripiunt.quiq;  cum  maxime  tem- 
puspoftulat.autdicuntaliquidaut  faciut, 
redeilli  fapcredicuntur .  Qua:damenim 
fui.ieiiis  generis,vtquanquam  honefta  per 
fc&  vtilia  videriponunt,nifi  tamcntcmpe 
ftiuefiant.plane  vilcfcfit.M.Cicero  j.An- 
Coniana  Cxfaris  Ocftauij  vittutem  verbis 
auget ,  quod  opportuno  tcmpore  pericli-, 
tantem  Rempiuuerit.  Sicenim;  C.Caifar 
adolefcens,  in/reiibili  ac  diuina  quadam 
n)ente,atqj  y'irtutc,cum  maxiro^  furorar 
derct  Anttjnij.cumqj  cius  a  Brundifio  cm 
delis  &  peftifcr  reditus  timeretur,  ncc  po- 
ftulantibus,nec  cogitantibus,nec  opinanti- 
bus  quidcm  nobis  (quia  fieri  pofle  non  vi- 
debatur)  firmiftimum  exercitum  inuitfto 
generc  vetcranorura  militum  compara- 
uit.Idem  oracione  pro  Pompeio,laudat  eii 
Imperacorem,qiiod  prsteromtiium  fpcm 
breui  icmpore  bellum  contra  piratas  fufce 


^^7 


dicam  impcnse  laiidari .  Ad  Caprea»  palu- 
dem  difcerptus  RomuUisarreptaoccafio- 
ne  .  Etoccafione  Lucretis  violatse  pulfi 
Tarquiiiij,&nuitaraReip.forma.  Plcbis 
fecelfio  infacrum  montemextorfit  a  patri 
bus  tribuiios  ,  5c  fic  fcfe  vindicauit  a  con- 
temptu  patriciorum  .  Decemviri  fublati 
occafionecorruptarVirginix.  Deexfcin- 
denda  Carthagine  Cato  confilium  dedit , 
occafioneficuum,  quas  Patnbus  oftendir. 
C?far  Gallias  fubegit  occafioiie  fadtionum 
inter  Heduos  &  Sequaiios.Occafione  mor- 
tisC^faris  fenatusauLlroritatem  (iiam  ami 
fit  ,  &  populus  quafifurcnsad  libertatem 
proclamauit.Rix?  implacabiles  iiiter  Odla 
uium  &  Antonium.occafioiie  vxoris  Anto 
nij,qux  foror  Odauij.Quin  &  occafio  dc 
diccxitioHcIiogabaIuni,Bafnanum.Cali- 
gulam,Domitianum,Maximianum,  Gal- 
lienum  .  Et  fexcenta  occurrunt  alia,  quae 
non  nifiin  maiore  otio  po/um  cumulare. 
ImprobiS  enim  prjeter  occafioiiem  nihil 
deeflcad  maleagendum,  difputat  Plutar- 
chusin  opufc.CiccroproMurcna.-Diesin- 
tcrmifliis  viius,aut  nox  iiuerpofita  fa:pc 
turbatfomiiia;&  parua  nonnunquam  com- 
mutatauia  rumoris.  Ideni  y.  Philippica.' 
Minimismomenris  maximas  inclinationes 
temporura  fieri ,  cuni  iiiomnicafa  Rcip. 
tum  in  bell.j .  Er  in  6-  Dies  afFcrt  &  hora 


ptumconfeceiit.-Prohdij  immortales?can  roaguascladcs.  Athenagoras  pro  Chriftia- 

tane  vnius  hominis  incrcdibilis  ac  diuina  nis;  o/  {xiv  ydp  TeV  dipet  toV  //<*  Ae>s- 

virtus  tam  breui  temporelucem  Reip.  af-  «r/v,  e/  «Tg'  ;t«t//)jV.Horatius  i.  Epiflol.ad 

ferrc  potuic?&c.Et  Aeneas  Virgilianus  Di  Bullarium  ; 


donemlaiidat,  quod  lola  miferisTroianis 
opcm  tulcrir.quo  tempore  maxime  opis  in 
digereni  : 

Ofola  infandos  Troi&  miferata  lahores, 
^UA  nos  rcUiquias  Danau^temq-^  marisq; 
Omnibus  exhauflos  iam  cafibus  ,  omnium 

egenos 
Vrbe,  domo  focias.         . 
Q^antum  etiam  poflitobferuari  temporis 
ratio  tcftatur  Ouidius,cum  ait : 
Temporibus  medicinn  valet,  data  tempore 
profunt  , 

JEt  data  non  apto  tempore  vina  nocent . 
xempla  Necdefunt  vetetum  exempla.Gygcs.occa 
'rept*  fioncdata,  vfurpauic  regnum  Candaulis , 
cafio^  &  regem  intcrfecic,qiii  vxorem  nudam  ex 
■f^  hibuiflct.Occafionem  ftuprandae  Lucrecije 

iarripuitSextus  Tarqiiiiiius.quia  cum  Ro 
ipanis  ptincipibus  Ardea  obfidentibusau- 
dilTcca  Collatinomaitcofuam  Yxoiem  pu 


genda, , 


Tu  quamcHqi  Deus  tibi  fortunauerit  hora  Oceafio 
Gratafume  manu,nec  dulciadtffer  in  an-  non  neali 

num . 
Plinius lib. i.epift.g.PIeraqj qu?  func agen 
ds  reincceflaria  eadem  perfc»5i^a,ucc  vtilita 
tem  parem,  necgTaciam  retinenc.  Idem  c- 
pift.^.feq.ad  finem  :  Tu  ftrepitum  iftum, 
inanesqj  labores,  vbi  piimum  fuerit  occa- 
fio,reliiiquc,  teq;  ftudi|saflerc.  Pulchre 
Tull-ad  Brutum.-  Dcfideralam  nonnuHis 
inrcbus  prudentiam  &celeric3tem:  qua  (I 
eflemus  s^\ ,  iampridcm  rem  recuperafle- 
mus  :  nou  enim  ignoras  ,  quanta  fint  nio- 
menra  in  Repub  ternpotumj&quidinter 
firidem illud  vtrum  aiii.c,an  poft deccrna 
tur,fu(cipiatur,agarur.Oniniaqus  feuere 
decreta  funt  hoc  tumultn,fi,  aut  quo  die 
dixi  fenteiiciair»,  perfecta  e(]ait ,  &  iionex 
die  indiem  dilatarauc  qiiocx  cempore  fu- 
(cepta  lunt ,  vc  agereutur.non  tardata,  & 

procra- 


fzS 


Andre^  Alciati 


procraftiuata.bellum  milliim  habercmus. 
Et  quamuis  iiiomni  rc  occafio  phirimum 
Frtfer-  valear ,  tamcn  in  re  bellica (quod  vfus  ipfe 
timin  rt  docuirj  potcftid  quod  jnaximum  eft.  Hac 
tnUicA  t  enim  optimus  quisqueimperator  fummo 
ftudio  ac  cclcritatc  complccli  nititur,quip 
pc  cuius  uatura  fif,vc  ardua  in  plaiium  fa- 
cils  vertac  •  Sed  in  omni  occafionc  capiea- 
dajiucceptisque  profequendis  duo  feruau- 
dapotillimum  funt;  alterum,  quodfacflu 
opuseft  ,  mature  id  vt  fiat.  Quid  enim 
occafionebreuiusautfugacius?  Alterum, 
vc  fuo  quxque  rcsgcratut  ordine,quando 
in  re,pra;fertim  militari  ,  nihil  ipfo  ordine 
potiusacmaiusfic .  Imoomnium  rerum 
numanarum  momcnta  in  occafionis  pcr- 
ceptionc  confiftunt :  Nam  fi  pcr  ignauiam 
quis  fortutiam  paratam  neglcicrit  ,  fi 
uia  culpa  ab  ea  deferatnr  ,  nequaquam 
illam  ,  fcd  feipfum  accufet .  lacit  huc 
Valer.  Wax.  lib.  7-  cap.  i.  Dc  Scipione 
Africano,  qui  diLlitabat,  cum  hofte  non 
aliter  elTe  confligendum  ,  quam  autfioc- 
cafio  veniflet.aut  necellitasincidiflet:  nam 
&  profpcrc  gerendjB  rcifacultatem  omit- 
rcre  maximam  dcmentiam  elTe  .  Accidit 
enira  plcrunq;  ei,qui  occafionem  negligit, 
id  quod  D.  Auguftinus  ait ,  vt  ciini  velit 
non  polTit.quia  quando  potuir,noIuit :  id- 
co  per  malum  velle.perdiditbonum  pofTe. 
Dcmofthenesepiftolis  de  concordiaj,  can- 
dcm  feutciitiam  Aiheiiienfibus  inculcat  : 
lov  «Te  '^sAfcvTct  Koupcv  dfZv  ,  iKouivav 

f/.iV  Cu.m  rdJtOVTct,  AU.dL  S c^Ay  )yu  <7C0' 

7iipta.v  y^i?^iV'Ji[ia.v  S^vVAuivov  KTiU 
ffA^Seu  ,  B  fj.cvov  vixTv  ,  AK^dy^  roif  ai^- 
hoit  (Itas-iv  i\\)it7iv  .  Ayvona-Avrav  «Te 
n  'srAfAKpcjs-Sevrav ,  »  IaS^iov  aCSi^  rov 
¥,vrov  ava\ai3hv,  aiiStiv  yf  «vai  riiv  e/x<*y 
7»  yvwy.fiv ,  cof  £j>jy  -ipi^riruv  tif  y.(7ov 


6eiveu.\d  cft:C«i»  a»tem  •videam  hane  *iSe 
pjje  cccafior:em,qn&fire£ia  confilin  cnpere- 
tti  yfitr.nl  (^falutem  c^  Iti^ertatempcjpg 
comparare,n»n  modo  fobtsfed^^alijs  om~ 
nibtti  GrAcu-.fin  erraueritu,  deceptizefue- 
ritis  ,  non  factle  eandem  occafionem  rectt- 
perari.exifiimaui  quam  de  hu  haberemfert 
tentiam,in  medium  ejfeprofertndam.  Rc- 
fpexit  huc  Pindarus  Pychior.  9.  d  J^i  Ktu» 
poi ,d [J.oieo;  'JAvroi  f/H  KopvZAV.id  cft;Of- 
cafi»  fimiliter  totiui  negotij perfeclionem  in 
fe  habet .  Sic  quoqj  Hcfiodusoccafiouem 
laudat  i.Georgic. 
(xirpA  pvKAfffia-^cuy  Ktupof  J^  eV/  'Trx^tv 

m.ciTov  . 
Mcdiociitatcra  obfcrua,  occafio  autcm  in 
omnibus  optima  . 
Obferuato  modum^  nam  rehuiin  omnibtts 

iUud 
Optimueritfi  quu  tempusJpeSfaueritaptii, 
Huc  nonmale  quoq;  quadrabnnt  Lucani 
verfusad  Calphuriiium  Pifoncm  : 
Temporibiuferuire  decet ;  qui  tepora  certti 
Ponderibus  penfauit,eumfi  beUa  "vscabiit  « 
Miles  erit-.fi  fax,pofitis  toga  gefiiei  armis, 
Nunc  forepac^tiiibeUantec.ifiradecebunt. 
Eft  itaque  Occafio  temporis  opportuniras 
rcdc  obferuata.omnia  rcgeus  &  gubcrnas, 
vt  tcftatur  Plutitchusin  vita  Nicix.  Ha'C 
oblata  ftatim  cft  arripicn-lajue ca  ir rccu p€- 
labili  forte  amifTa,  raoxofcitationis  &  ne- 
gligentije  fruftranos  pcEoiteat.  Vidc  pro- 
iicibium ,  Nofce  temptt^.  &  qua:  Philippus 
Beroaldus  habet  in  Heptalogo  fapientum. 
Proftatitem  libcrde  Occafionis  arrcpta: 
&  neglccfta:  commodis  &  incommodis.pul 
cherrimis  iconibus  src  incifisornatus,Aa 
tore  loanne  Dauid  Societatis  lefu  ,  qucm 
omninomihi  vide  ;  dum  nos  ad  Faunura 
cornu  iuflautcm  propcraraus . 


Inlu- 


EmbIemata-> . 


mnt 


II 1. 


5^9 


In  fubitum  terrorem^. 

E  M  B  L  E  M  A     C  X  X  I  I  I. 


T^  F  FV  S  0  cernens  fugientes  agmine  iurmas  : 
■*-'  ^luis  mea  nunc  infiat  cornua  ?  Faunm  ait . 

COMMENTARII. 


FA  V  N  V  s  homo  femicaper  (  qiialcni 
defcripriniiisfiiru£mblcm.7z.&9S.j 
icdimitus  erucs  folijSjCmrenti  finuliscf- 
llngitur,manu  g^jrtnsmagmim  corna:  vbi 
veliena  coniu  toikile  cxpiim',quale  Grx- 
ci  x.o;^Aoi'appe!lant,nam  tslc  PjniiinenifTe 
dicitiir.  Aiue  huiic^co;jfp.iciuiit^i.equicu 
fuis  fcilbribus  citatiiTin-LO  cuifu  gufu^cre . 
Leonicus  Iib  i  de  var.hi!l..cap-  i^.iiarrat , 
Fannos,qui  eriam.  ,%t^ri  &  iiiuaiji  appel- 
lantur.cne  monftra  A  Ech!opica,fpCuie  hu 
i)iai]3.,cor  ii,?jera,bar,b.-.ta,  &  caprinis  ped;- 
buSjVeIocifn»a,&  yi.\Az.  luxuricfa . 

Ex  Polixni  autfloris  Grxci  Sfiatawe- 
inattiu"lib  primo  truaiim  iilembkma  vi- 


.deo:l^nccntiam  ita  reddereeil  Minos  cona  Orj^o  c:-: 
tus :  Pan  Bacchi  duxfuit  .   Is-Paii  primus  t<jfi>^'r^ 
aciem  inuerir,  quam  phalai^gcm  norrina     Emilc- 
.uit.D.qxcrum  etiam  &  iiriArum  cornuiu-   ^'^^^^  • 
.  ftituit :  qua:  caiiila  fuit  cur  eitotiuia  tr!-  p^.n  d::: 
buantur.  Prir.uis  cciam  fuit,qi'i  a;cc  Si.  cal-   BnccL:, 
.  lidita'^  hofti^s  intcrcepit :   Ciim.ei.iim  ah-   &  ei::s  ii 
quando  qui  miiri.fiieiaiit  c.xploratun-. ,tp-  jicntarr: 
tuhfTcnt  hoftcsinaltcfa  fyiiie  concaua:  p-r 
_  te  caftra  roccaii,Pan  eo  accepto  nfn  io  ftfjs 
,  prscepit, vt  ingencem  clamorcm  toiierenr, 
quibus  ita  conclamantibus,  locis  ccuerno- 
fis  lcnus  ci-ceptiis  mulco    quidem  ma!or 
cxauditus  clL-quarc  percuin  mcru  hoftes  , 
ftatim  fe  jh  pcdes  co;iiccen;i  : .  Q_^io  !^ra- 
Ll  raoe- 


Sio 


Andreae  Alciati 


tagematcciini  Pan/iicrit  vUis ,  Echo  Paiii 

amicacfTe  fiiigitiirrideoq;  vam  nodlitrniq; 

tcrrorcj  Panicidiciintiir  .■  hcEC  fere  Polix- 

rr.i.  Alij  vero  ad  hunc  modum  cxplicanr, 

fcd  non  ira  fcitc  &  verc,  mco  quidem  iudi 

cio  •  Purauit  antiquicas  Pana  paftorum 

Pcum  rcpentiuos  tcrrorcsj&animi  cofler 

iiarioncsimmitterc  vfqjadeoimpotcntcs , 

vt  non  ratione  modo,  \crum  &  nicntc  ca- 

rcantrquemadmodum  non  raro  vfu  veiiirc 

foler  iii  cxercicu,ci~i  nulla  moucncc  cauffa 

fAnicitU  equi  atq;  homincs  perturbantur.  Phornu- 

multtis      tusr.j;7i:0S  reirotes  3IC  dicide  repcntinis 

Ac  terro-  &  fiiie  rationefa(5lis;  itaenim  nonnumqua 

m.  grcges  atq;  armciitapaucrc  vidcntur.ciim 

fonitus  aliquis  vcl  flrcpitus  furgir  in  fil- 

nis.aut  e  fpeluncis,  autex  cerrac  cauernis . 

Theoii  Araci   incetprcs  air ,  Pana  Deum 

inilitafreaduerfusTicanas.primumqjeum 

\ideri  concham  illam  cortilem  &  curbina- 

tara,qui  pro  tuba  vcuntur,inuenifre,  qua: 

xa^Of.    Qj;^Q^  xo;)^A2f  appcllacur:fa(5lumq;  ipfius 

opcra,vt  fe  armandi  focijs  incerim  fieret  co 

pi3,dum  fonitu  illoquocunq;  qui  panicus 

vccatur,  infugam  Ticanes  agcbantur.Plu- 

larchus  in  apophchcgm.Epaminunda  Thc 

bano  eiercitum  duccucc,  nunquam  pani- 

cus  &  rcpencinas  tcrror  in  caftra  incidit. 

Icem  alius  c(l  prxdarus  Plutarchi  locus 

dcPanicoillo  tumultu.in  vita  M.Antonij. 

t\no  loco  tra(flat  cxpcditionem  Parthicam. 

Magnus  enim  metus  inccfnc  Antonij  mi- 

lites,obaurea  quacdam  vafa  Mithridati  li- 

bcraliterab  Anroniodata. Hic  terror  Gal- 

los  inuafit ,  ciim   Brenno  Ducc  Delphos 

pratdatariacccfrerant  .Terrores  quippc, 

inquit.nulla  ccrta  caufTa  cxirtcntcs  a  Panc 

©ririproduntur.Siliuj:  !ib.i«.Punicorum, 

fcribit  hoctcrrorc  Panico  Annibalcm  fuif 

fe  pcrculfum.cum  ad  vrbis  moeiiia  accef- 

lifTec  cam  cxpugnacurus.  Apud  Suidam 

Polybius  ait :  Cum  Luna  defedum  clTct 

palTa  tcmporibus  Pcrfei,Maccdonum  Rc- 

gisjvulgo  rumorincrcbuic ,  hoc  quafi  o- 

itcnto  regismortcm  fignificari  •   Qjia;  res 

cffecit.vt  Maccdoncsconfl^crnarcutur.ipfi- 

quc  Romani  animos  fumcrcnt.  Panici  tcr- 

lorisquoq;  meiitionem  facic  Ciccroincpi 

Hola  ad  Tyroncm,qux  pofita  in  poftrcmo 

familiarium  voluminc;  ficcnim  illerEtfi 

Atticus  noffcr.qui  quondam  me  commo- 

ncri  «a-stK/xo??  incellcxir,  idcm  fcmper  pu- 

tat.ncc  vidct  quibus  praifidijs  Philofophi^ 

ffipco':  ftra;  hcrclccjuod  limiduj  ipfc  cft  > 


BopvjSoToiH.  Quo  Item  verboidcm  Cicer» 
vcicutincpiftola  ad  Atticum  lib-  J.  Scis 
cnim^inquicquaidam^cti/wadici.Sicccia 
Niceces  Choniaces  non  fpcrncndus  auCiox, 
Panicorum  meminic  phancafmatum  in  fua 
quapiamotationc  .  Scd  ic  Nonnus  Pocta 
Dionyfiacfflin  lo  furcntcm  defcribcns  Atha 
manra,nuc  infano  Panos  fljgcllo  furiatum 
ait."nuncintra  ipfius  aurcs  bombumilluna 
infonuiffc  Pauici  Sacutoii  flagclli ,  veiba 
ira  habent  : 
0'iTpH^eif  A'^a.iJi.ct{  [AetVtai'»  'trtVlOf  U 

A*H  /e  01  iiJ^sv  dy.niif . 
AnitfHu4  Athnwaf  infano  Panot  verbtre. 
Semper  vero  tpjt  irAYft  tmrem  . 
Item: 
'Tra.via.S^of    KpcviH(  eV/i5ojUjS«  S^xtos  e- 

Panici  SatHrnij  infonat  botnhtisflageUi  , 
Hjcc  fere,&  alia  plura  habentur  apud  Po- 
licianum  Mifcellan-iS. 

Z¥tVSO  agmine]  Fufis  copijs.difperfo 
&  percurbacoexercicu  .  Mecaphora  aba- 
quis  ad  milites . 

Turmai]  Tu rma  eft  ordo  militaris  &  e- 
quirumj(icdi(fla  quafi  terma,vel  rcrdena, 
quod  cerdeni  equites  cx  tribus  tribubus  , 
Tatienfium,,Rhamnenfiura,  &  Lucerum 
fiebant:conftabat  enim  cx  triginta  duobus 
cquitibus.Et  qui  illi  pra:erat,Decuno  di- 
cebatur,vt  Vatro&  Vcgetius  trjdideiunt. 

laHntis]  Faunusalias  Pan,Deus  ruftico 
rum  &  paflorum  a  Poeris  fingitur ,  nemo- 
ribus  &altismontibus  gaudcns  ,  dequo 
Virgil.s.Gcorg. 

Pan  onium  cuflos . 
Ouidius  1.  Faftor.  Horat.  3.  Carm.  Odc 
i8.Macrobiiis,&  nos  fupra.Mantuanus : 
J.tflmonticolas  Taunosvel  Pana  zideiiis. 
Huius  cornua  crcdebantut  imnuttere  tct 
rorcm,vtdiximus.Vndectiamillud  : 

■  'Ft  capripes  concujfst  cornua  launus  , 
Fuit  Faunus  filiusPici,  Latiniq;  patcr,  A- 
boriginum  rGxapui.Virgilium.Poft  mor- 
tcm  Deus  habitus cft,di(flus,vt  ait  Seruius, 
a  fando,id  cft,vaticinando.Poccaj  Faunos, 
Siluanos,  Fancs  ,  Sacyros  fspc  proeodem 
ponunt.Sidoniusdiftinxiflc  vidctur  : 
Pan  pauidus,Tauni  rigidi,SatyripetulMtes. 

E  X  iam  di(ffis  fatis  fupcrq;  conftar, 
vcccribus  credicum  fuifIe,Pana  rcpencinos 
cimores  &  animi  perrurbaciones  homini- 
busiminicceie^fcd  omuino  iuanes,  qualci 

glfc- 


III. 
TurmA 


launu 


ir. 


Emblemata  l 


Si^ 


inanicLa 


Vlacci  lo 
eus  de  ter 
rort  Fani 
e0. 


Pa»  helli 

itW. 


f  lef  iinqne  in  bcUis  acctdere  folcnt .  Vndc 
u\fi6it  e?'^  To  'riptpepofj.ivoVtOTi  ToKKec 
Kivd  ri  'JroKifjt.v  .  Id  qiiod  figoificat  Ci- 
ccro  pro  Caccinna  :  Excrcitu8,inqiut,ma- 
ximi  pulfi  fiigatiqjrarpe  funt  tcrrore  ip- 
fo.impctuq;  hortiumjfinccuiusquam  uon 
modomorte.fedctiara  vuInerc.Huc  rcfcr 
prouerbia.P/JW/Vw^  cafut.  8c,Inanis  metus. 
ic,Multa  belli  inania  .  Diodorus  lib. i .ca 
de  re nonnihil<  Quo  autem  piacu lo  taceam 
pulcherrimos  Valcrij  Flacci  verfus  fupcr 
hoc  ipfojpofitosin  iib-j. Argonautic. 

I         n/tyjt  ,  {i\c^\xit,  Athere longe 
Signa  tf*l>£,vox  &  medifs  emijfntenebris: 
Hojlis  habetportHs.foliti  rediere  Felafgi  , 
Ru^ta  quies  ,DeHs  ancipitem  lymphauerat 

vrbem 
MigdoniA  Pan  iuffa  ferens  fAuiffima  ma- 

tris  j 
Pan  nemorktbelliq^  potens,que  lucis  ab  oris 
Antra  tenent ,  pdtet  ad  mediofper  deuia 

noiies 
SetigerUlatus,^  toruA  comafibila  frontis. 
Vox  omnes  fuper  vna  tubai,qua  conus,  o* 

enfes, 
§lua  trepidts  auriga  rotts  ,  noBurnaque 

muTU 
Clauflra  cadunt ,  talisqi  metus  non  Mar' 

tia  cajjis , 
Sumenidiimq;  comA ,  non  triHis  ab  Athere 

Gorgo 
Sparferit,aut  tatis  aci^  raptauerit  vmbris. 
Ludus  C^  ille  Deo,pautdum  prdfepibus  au- 

fert 
Cum  pecui,^  profugi  fternunt  dumeta  iu- 

uenci  . 
Quui  etiaai  jjb.  tf.apud  cundem  barbarus 
quil^  iam  ad  lerrorcm  incuticndum  fimu- 
lacra  Panos  prxtuIit.Scd  &Sozimus  hifto 
riaeGr^cusaiiclor  lib.5.  dicit,  quempiam 
app3ruiflepellitani,monftrofoafpc<ftu,Al 
banis  ,  Ronianisq;  prarlium  commidlnis. 
Etenim  Dcum  Pana  belligerum  fui/Te  vel 
ex  argumento  Nonni  cog\iofcimus,vel  cx 
ThcocricififtuIa.Eiiiidcmqucfuifle  Athc- 
nienfibusaiixilio  coiura  Perfas  alibi  lcgi- 
mus.De  Panico  terrore  Mart.  A  nton.  Dcl- 
riusm  Adagiaiibus  facris,  Comiuxuslib. 
7.cap.  1  i.Ql^id  fiquis  referat  adeum  pa- 
uorem  ,  qui  omnem  faFicnticB  vim  ex  ani- 
«noexpeciorac?  vt  ait  ille;  vcl  ad  confter- 
iiationem  terroremque,cui  vitietiam  for- 
tifllmi  nonpofluntcfle  aliquando  parcs  : 
i)on  Yidcbicur  abhouere  fortafle  a  mentc 


Alciati.Re<fl^  fiquidem  Pindarus : 

■    fq<^^f  eLvS^poldi^Af 

t^TTAUJiV  AKKoLv    (ppivZf  . 

Timor  "virorum  domitor 

Adimit  fortitudine,m  animU  l 
Opinio  tamcn  prxccps  ac  volatica.&r  qu« 
Ariftotelinon  tcmer^  comparaturcum  fta 
tuis  Dzdali  volitantibus,eaperinde  feha- 
bct  vt  fama , 

^malii  quo  non  aliud  velocius  vUa^ 
Mobilitate  viget,virest^  acqttirit  eundo  : 
Faruametuprimo,  moxfefe  attoUit  in  ««- 

rof  , 
Ingrediturquefolo  ,  (^  caput  inter  nitbiU 

condtt . 
Et  quid  tandem  ?opinio  fscpe  tcriorcm  in 
ducitjhincq;  conftcruationem.qua^fapicn 
tiani  omnem  ex  animo  expedorat .  Nos 
noo  deficitcxempluni  domefticum  proxi- 
mi  tumultus  Gallici  infanda  fufccpri  oc- 
cafioiic  ,  nam  quiinmaxima  trepidationc 
pra:fuerunt,omnia  terroribus  mifcuerunt. 
dum  fuppetebant  cataphracfli  ccntum  ,  ia- 
«flabam  millc:  C\  trecenti  vel  quadringenti 
pedices,aiebaiit  cfle  decem,  aut  duodecim 
milIia:exterorum  copiasauxiliares  no  nifi 
multitudiueinnumetabilcs  haberc  fedice- 
bantiimo  tanquam  caftra  Xerxis,aut  Tut 
ca:  principismagnoapparatu  nobis  obijcic 
bant.  Sedquidillis  inflabat  cornua  ?  vani- 
t3s,impoftura,perfidia,furor,  rabies,(S:  mc 
titainiquicasfibiMatthsus  BoflusEpifto 
la  60.  dc  Ludouico  Sfortia  :  Quj  &  fidos 
atq;  optimos  in  cum  fuos  populos  fpolia- 
ucrat  opibus  atq;  pecunijs  ,  per  execrabi- 
lesatq;  nefarias  exadioncs  &  muldas,vc 
tali  rapina  ditatus  ,  omne  fcrme  folus  au- 
rum  pofliderct  Italis,  fuorum  ciuium  & 
omnium  pcne  hominumin  fuana  pernicie 
(quod  cftauaiicia:^  odio  contrado  ,  adeo 
vt  vix  audito  quod  Gallicus  aduentaret 
hoftisjuullis  amicisagnicis,  fed  fibiquoqj 
diflidens,  dimiflis  vrbibus,  oppjdis,caftel- 
lis,  arcibusq;  munitifliiTiis  ,  timore  fa;ir,i- 
neo.ac  vcluti  damula,vicam  fuga  libi  qua: 
fierit,  &c.  Scriptum  reliquit  Sigcbertus  , 
quo  modo  Anno  900.  per  leporem  capca 
fit  Roma.Cum  enim  Ariiulphi  Imperato- 
ris  a  Poiicifice  Formofo  propccr  fcditiouc 
ciuium  cuocati ,  militcs  lcpufculuni  ver- 
fus  Vrbcm  fugicntcm  infedarentur  cum 
clamorcRomaiii  timoreexauimati  fcfede 
muro  deiecerunt,  &  hoftibiis  per  fa>ftosa- 
ccruos  murum  afccndendi  locum  dcde- 
L 1     2  xunc 


Opinio 

quanliJ' 
(ojfit. 


Ludout- 
cus  gft,- 
tix-t  . 


Rema  fti 
leporem 
ca^  to-j. 


-5!  3  2. 


Andre^  A'lciati 


'\i'\ 


iffsctus , 


rcr.Pc!yhiiV-yeft-- ]■'■' c.-^^-A  V-t  hx~:  iuiira  fa- 

ciam,tuccnfr»ci-lkicl-apivd  Otiisiidiu  Pcnc 

lopcsaH  Viyfrmi';'- 

§^'iafrrlo  e^-J  f^fii^-^ifJt^fi^mfthra  pericnlA 

'■'        verts  ? 

&  deinccps : 

In  te  firtfe  bA  m  vieietitoi-  Tr-oets'!tnros : 

'Nomrr.c  in  Heaoreo  pjllidn  'femper  era. 
'Idein  ui  epiftota  Lao^^arniar.  pulckr^  afFe- 
£lnm  rimoris  exprimitr  •■.'■'  '•  -  • 
Ko^ fnmm  iiictftA  :  Tios  anxiHsemniit  C9' 

git , 
*   ^}^A  poffunt fjfri.fafia  putare  titnor  . 
Oniniafaiic  malaplus  teriere  folenc  cos , 


qiti  [^fti  ftirtira«tpc(?1:itit ,  qtiam  vlii  iaWl 
akcitterinc  rnolelVaie.Mctus  cnun  taai  iin- 
probnseft.vt  miilti  reni,qnafn  meuuint, 
iplimetanticipciit.  Vr  t]ui  tn  «auitempclla 
te  pendicaiitiir,  uonerped-ata  fiibmerfio» 
nc  nauis.maiuis  libi  piiiis  inferut.  Q^eni- 
admbiiim' aiies  (iiiquic  Senecacpift-  7J.J- 
i-ni^nis  fcmclx roiuis  terriiat :  ita  nosnon ad 
afttmi  tantumcxciiamur,fed'ad  ftrepitt^ij 
intcr  fiifpcda  male  vuiicii-ri  Iniirmus  ani- 
tnusanteqnam  raalis  opprimatur,  queri- 
tnr;  prxLumit  ifla  ,  6:a4iie  tcmpjns  cadk- 
C^idautem  demcntiu&,  <]u-aili  angilutii-  ..ti* 
ns,  nec  fe  tormcnco  rcfcruarc>fcd  accctfe*^  uw*^, 
re  fibiniifcrias?  •  'v^i '.  . .  v,     . 

;•  •.>« .0 , »->   ■.;■  •  *-.;-.^ 


In  illaudata  laudantcs . 


E  ivL::^:;:fc,,E  m  a.,^    c  x  x  i  y. 


■n  1*  •.•\llif'i  •'  ■<■  .!t.'  i^    •(: 


1  NG  B  NT  E  S  Gatattm  femiermt  miltte  turma^  > 
^  Sp  em  pratcr ,  trefidi^  fuderat '  Antlochm : 


JJiCftrHtn 


r. 


Erablemata.: 

LtitarMnt  cumfeua  beum  visy  ira  ,  j>r»hofclsy 
Tum  primum  hoHtles  corripmjfet  equos  . 

Brgo  trophdd  locans  Elephantis  tmagine  pinxit  \ 
Infuper  (^  focijs  ,  Occidcramus ,  ait  > 

Mellua  feruajfet  ni  nos  foedifsima  barrus  : 
Vt  fuperajfe  iuuat ,  fc  fuperajfe  pudet . 

COMMENTARII. 


f33 


Antiochi 
}rntxge- 
n<t  in  Ga, 
atM ,  ex 
'Jtcimt . 


JN  truncis  arborum  ramis  trophaiiim 
fufpciifam  piiigiuir,i(i  cft.fpolia  cx  ho- 
ftc  reportata,  &  variaarma  bellica  ;  iiixta 
quajclephas,  immaneiilud  animal.appiu- 
gitur.  Trophariim  piilchrc  defciibit  Vir- 
gilius  iii  priucipio  1 1.  AEncidqucm  locii 
mox  adduccmus . 

Ex  duplici  foiitc  Emblema  hoc  hau- 
ftumelTc  dcprehcndo  :  Primo  cx  hiftoria  , 
qiiaehabeturapud  Clcarchum  5oleii(em , 
quidcvaria  hiftoria  uon  minus  elegaater 
quam  cruditc  fcrip(it,cuiiis  ha:c  fuut  vcr 
ba,lib.ii.ca.i9.AntiochusSyri2B  rcx.cum 
Galatas  expugnare  f^atuilfet,  copiofum  c- 
xercitum  colJcgit.tam  ex  militibus.quam 
elephaiuibus.quibus  tum  temporis  in  bel- 
Jis  pcriculofis  vtebantur.  Galata:  vbi  pri- 
ipum  hoftes  femiarmatos  confpexere  ,  vi- 
ftoriam  fperantes  ,  noii  dubitarunt  cum 
Antiocho  cougrcdi  .  Inito  certaminc  fere 
av^um  clTet  de  Antiocho  ,  nifi  derepeiite 
elcphanri.quos  fecum  fclitus  erat  in  pra;- 
lium  profcrrchoftium  Galatarum  cquos 
corripuiHent.ac  m  fugam  vertiflent  :  quo 
infperato  auxijio  Antiochus  Galaras  pro- 
fligiuit  ac  penitus  fubegit.  Qu^arc  ciira  dc 
more  trophseumjid  efljviLlonae  ligna  loca 
ret,elcphantis  pinxit  imaginem,elephaiui- 
bus  potuisquam  llbi  vidoriam  tribueus. 
Hxcille  .  Sed  eandem  hiftoriara  fufius  & 
elegantius  narrat  Lucianus  iii  Apologia 
quadamjqujEinfcribitur  Zcuxis,  (lue  An- 
tiochus,  eius  verba  hjEC  funt.-Cum  non 
ignorarct  Aiuiochus  Soter,&  corporis  vi- 
ribus,&  audacia  Galaraselle  pra:duos,  iii- 
ulitatamqueillorum  muItuuJinem  vide- 
ret,  tum  phalangem  fortuer  coniun(5lam, 
a  tergovcro  a;neis  thoracibusindutos  bcl- 
lante^,  pra^terciin  profundum  femper  ar- 
matos  vigiutiquatuor  ordinatos.-in  vtrum 
quc  autem  cornu  equitatiim  ,  qui  viginti 
millibus  equuum  conftabat ,  difpcrtitum 
efle:porr6  c  mcdioodogiuta  currus  falca 


toscrupturos ,  ac  cum  illis  bigas  bi$t»«- 
dem.  H2C,inquam,cum  vidcrct,fpcm  ral 
dcmalam  aninioconcipicbat  potiunda:  vj- 
ftoriactanquam  (i  cum  inui(flis  eflct  agew- 
dumSiquidem  ipfcmodicc  inftrudoexcr 
citu.neq;  ampliter,neqj  pto  bellidigiiitatc 
&apparacii,aut  magnitudine,  fane  perqua 
pauciscomitatus  aduenerar,ac  illos  quJdc 
vt  plurimum  fcutatos  &  nudos.  Itaquc 
iam  dc  petendofcedere,  fereiidisquc  pacis 
condicionibus,  &  bello  conuenientillimd 
compoiiendo  fecuni  agebat.  Atqui  Theodo 
tas  Rhodius.vu  cxcelfi  &  generofi  animi, 
inftrucnda:  aciei  nou  impentus,  cum  pra:- 
rto  eflct,  regem  pcrtutbato  aninio  efle  non 
fincbat.  Eraiu  Aiuiocho  vnilecim  iii  cxer- 
citu  elephantes,  hos  Theodotas  iullit  iiue- 
rea  habcri  quam  occultiflinios.ne  ex  acic 
apparencesconfpicui  fiereirt  hoftibus.Vbi 
vero  ttiba  fignum  dcdit ,  &  manus  conie- 
renda;fbrent,ac  hoftium  equitatus  impref 
fionem  faceret,  &  Galatx  apeita  phalaiige 
cutrusimmicterent  ,  tunc  vna  cum  qua- 
tuor  elephantis  vtrinq;  equitibus  eflc  oc- 
currendum  docebarj  odto  autem  reliquos 
aurigis  &  curribusclle  immictcndos.  Hoc 
enim  fado,inquit,  illorum  cqui  pcrtcric- 
buntur  ,  ac  retro  fn^ientes  in  ipfos  Gala- 
tasillapfi  impetum  facicc.Nec  opinionem 
eius  rei  pra:dit^a:cuentus  fefellu.  Cumc- 
nim  antea  nullum  elephantum  vidifieiu, 
cum  ipfi  Galata:,tumequi  eonira  adeo  4:0 
un  &  inopinatoclephantorum  (pedlaculo 
animis  confternati  .uiit,  vtlonge  adhuca 
bclluisconftituti ,  pofteaquam  foliim  ru- 
gientes  audiflcnt,  deiuesquecandoie  itlu- 
cciites  vidiffenc ,  veluti  ex  to:o.  nigro  cor- 
porc,  tum  etijin  probofcidvfaad  prxdani 
&  direptioncm  facicndam  fuMatasj  prius- 
quam  ab  arcubus  rela  cxtorfiflent  ,  verfis 
rctro  habcp.is  ,  nulloq;  fcruato  ordmeau- 
fiigcrunr.  Scdcnim  pcdues  aliquantifper 
altcrnacardc  fcmct  haftis  coi,fodientcs,coii 
Ll     3  ciilca 


T34 


Andrcae  Alciati 


culcabaiiturabcquiLibusiii  illorum  ordi- 
«cm  il!apfis.Currusautcm  fubucrfi,&  ilii 
«leinceps  dcjuio  iu  (uos  iiuncitra  fanguine 
fercbantur,  ac  planc  iuxta  illud  Homcri, 

Subuerft  currmpnjftm  iacuerefupini . 
At  vcro  cqui  poftcaquam  fcmcl  a  reda  via 
aucrfi  declinafrcnt.elephatoriim  impetum 
nonfuftinentes,  fcftbres  dorfo  excuticbat . 
Currus  ftrcpcbant  profcindciitcsacutis  fal 
cibus  quoscunqjcx  amiciscomprchendif- 
fcnt .  Nonpauci  vero  vt  in  tali  tumulta 
eicfti  profternebantur;  hosclephautiinfe- 
<]uebantur  pcdibus  piotcrcntes  atq;  con- 
culcanres,  fimulqj  inaltum  probofcidibus 
proi)cientes,acdentibus  correptos  trans- 
ucrberantcs.Adextrcmum  illifumma  ope 
iiitentes  Antiocho  ridloria  pepeterunt.Ca: 
tcrum  Galatxalij  quidem  dimicando  oc- 
cidcruni  ingcnticladceditaj  alij  viuicapti 
in  vivfloiis  poteftatcm  pcrucnerunt:pcrpau 
ci  fuga  in  montes  fcmet  abdiderunt.Porro 
autcm  Macedones,  quicunq;  cum  Antio- 
choinprarlium  defceuderant,  Pa;anacanc- 
bant,  fimnlque  clamore  irruentes  regem 
coronabaiit  viftorem  .  llletsunea  profufis^ 
lacrymis  dixilfc  fertur  :  a/7.;^uK«(a«'&ct ,  a> 
SfATionax  ,  -niyi  >i  crcoT»fict  iv  ivKcuS^i- 
XA  7oJToti  BnpictiiyiviTo,co; «  [jJ  to  kcu 
vov  TK  ^ia.y.ctTOi  i-TriTTKn^i  tjjV  toA£- 
///k?  ,  t/  etc  i)[J.Hi  »iMv  Tpoi  rtyTsV ;  eV/- 

T£  Ta   Tp07ra.ici)  x.£A«t/««AA3 //.wJ^gV,  gAe- 

fet^Tct  J^i  [jLom  iyKoKO/JtAi.  Hoceft:P«- 

dore  affic!mur,n  milites,quibu4  faltn  in  hi- 

fce  vndecim  ftetit  beUuu  ,  adeo  -vt  nifi  ^e- 

iiaculi  nouitnf  hoHium  animos  terrH:ffet  , 

quidtitndemin  eospotuipmusf  Itaq;  tro- 

fhium  nuUum  aliud  quam  Eleph.intem 

iujfttfculpere.   C.rterum  cum  hoc  Antio- 

chi  ftratagcmare  conuuigo  hiftoriam  cert^ 

Sfrataire-  «lobilcm  de  Megaieiifibus,  qui  afflidi  ab 

pt.zMega  Aiuipatro  adexuium  vfque  ,  lilcq;  vcere- 

xenfium.    '" ^  elcphantis.eicogitarunt  porcos  picc  ob 

"    lito5,&  miedo  mox  igne  fiammatos  in  elc- 

phantoruni  gregem  immiftbs  :  quofido 

clephanri  ftaum  in  fugam  conicdi  vido- 

riam  Megarenfibus  reliquerunt  •   Et  qui- 

dem  nullum  animaleft  jequc  inuii"um  elc- 

phanto  atq;  porcus,  .adco  vteius  prfffcn- 

tia  nuliO'perfcrrcmodopolIit.  atq;  cu  pri 

Uju  auditgT^unituiTijfuga  clephas  arripiat. 

C^tcru  v^etcresin  bcllis"multri  fuilfc  vlos 

clcphancis    faclc  cft  videre  apudaudores 

j^..  etf-     rerLi3ntiquatum.Amm.MarcclItn.l1b.19. 

thA^tH^     Luxiiobis  aduciiit  mQsftiiEjoa,  Pcrfarunj 


«antpuios  formidatosoftcataQj,  adieftis  ex  Ant' 
clcphantorum  agniinibus,quorum  ftrido-  mtano . 
rc.immanitatcq;  corpotum  nihil  humana: 
mcHtes  tcrribiltus  cernunt.Itcmco  lib.vbi 
de  pompis  fanebribus  filij  regis  Chionita- 
rum  Grumbatis.iuobfidione  Amida:  vrbis 
balifta  pcrfoirr.Occidentali  portac,  inquit, 
oppofiti  fuut  Segeftani ,  acerrimiomnium 
bellatores.cum  quibus  clata  in  arduum  Ipc 
cic  clephantorum  agmina.rugofis  horrcu- 
d.i  corpoiibus,  lcuitcr  incedebant  armatis 
onufta.vltraomnem  diritatem  tetri  fpeda 
culi  formidanda.Idem  Iib.iy.vbi  de  Iitlia 
ni  in  Parthos  ex  peditione:  Poft  hos  clcphair 
torum  fulgcntium  formidandam  fpecien» 
&  truculcntos  hiatus  vix  mentes  pauida: 
pcrfcrcbatjad  quorum  ftridorcm,odorem- 
quc  &  infuetum  afpcdum  magis  cqui  ter 
rcbantur.quibus  iufidentes  magiftri,mauu  ; 

briatos  cultrosdcxteris  manibusilligates 
gcftabant,  acccptaeapud  Nifibin  mcinorcs 
cladisj&  fi  ferociens  animal  vires  cxuperaf 
fet rcgeutis,ne  reucrfum  per  fuos,  vt  tunc 
accidcrat,collifam  fterueret  plebera,verte- 
bram ,  qua:  caput  a  ccruicc  difterminac , 
idu  maiimo  terebrabant .  -  -  - 

GALATVM]  pro  Galatarum,  per  Syn-  r-  1  f\ 
copen  Sunt  autcm  Gal3tspopuli,quiGa-  '  ^ 
latiam  habitant,  qnx  eft  regio  Aiia:  mino- 
tiSjPhrygix  &  Bichynia:  fiuicima,  de  qui- 
bus  Liuiuslib.S-Decad.  4.  &Iuftinuslib. 
ij.PIin.  lib.j.cap.  31.  Hictiam  dicuntur 
Gallogrxci :  nam  CJallos  olim  ex  Europa 
vcnientcs  hanc  habitafte  regioncm  ,  indeqj 
GaIIogra:ciam  didam,3udor  eft  Feneftel- 
la.  Ad  Galatas  fcripfit  D.PauIus,  maxima 
ccclefix  tuba . 

Semiermi  milite  ]  fcmiarmatis  copijs  , 
non  bencinftrudomilite:  nam  fcmiatma.' 
tos  fuiftcfcribit  Clearchus  locoaddudo. 
Tuderat]  Difiecerat.rcpulcrat .  Liuiirs 
lib  1.  Excrcitum  fnndit,  fufum  pcrfequi- 
tur.Sic,Funderccopias, apud  Cxfarcm  r. 
Bell.Gall.Ciceroiiem  pro  Rabirio  &  i.dc 
finib. 

Lftcarumloum]  EIephantorum,qui  pti  Elepha., 
raiim  ab  Italis  vifi  funt  in  Lucanis.vt  fcn-  Lttc*  i- 
tit  Pliniuslib.8.  cap.  6.&  Solinus  Polyhi-««. 
ftor.cap.iS.Varrolib.d  dc  lingua  Latina  . 
Vegctiuslib.j.cap.x6  dc  rc  milit.loqucns 
ait.Hos  contra  Romanum  excrcitum  pri- 
mus  in  Lucania  rei  Pyrrhus  eduiit.Poftca 
Hannibal  in  Afric3,rex  Antiochus  in  Oric 
ic  ,  iugurtlia  in  Numiducopiofos  habu*-- 

lUilU 


Emblemata ', 


Sif 


'mM 


5ti«t.Qu«TerbarepetIt  Modcftus  inlibcl 
lo  Dc  vocabiilis  rci  militaris.CritoIaus au- 
tcm  ia  j.rcnim  Epiroticanim  ait,Paiilum 
Aimilium  cr  vii5loria,quam  contra  Pyr- 
thum  Epirotarum  rcgem  cft  confecutus  , 
«cntum  fcxaginta  turrcsgcftantcsclephan- 
•os  Romam  mi/iflc.Lucrctiuslib.  ;. 
Inde  koues  Luc*  tHrrit$  corpore  tetrot 
AngHtmanci  belli  docueruntvolner/i  Poeni 
Sufferre,et  magnas  Martu  turiart  cattruM, 
Siiius  Italicuslib.^. 
Ham  proueciui  equo  modtrantem  eulpide 

Lucas 
Maurum  in  bella  boues  JiimulK  maioribus 

ircj, 
Acraptare  iuhtt  libycarum  armtnta  ft' 

rarum  . 
Cur  ycro  Luca  bos.dicatur  clcphas,  duo- 
bns  modis  inucnio  fcriptum  :  nara  in  Caij 
Asli)  commcntariocraca  Libycis  Lucasj 
&  \\\  Verginij  comment.a  Lucanis  Lucas, 
abco  quod  maximaa)  quairupcdem,  qua 
ipfi  habercnt,  vocarent  boucm,  &  ciini  \n 
Lucanis  Pyrrhi  belio  primum  vidilleiit 
apud  hoftesclepliantos,idcntidem  quadru 
pcdcs  cornuias  ('uam  quosdcncesmuln  di- 
cunt,  cornua  funr,  vrprobatcx  Paufania 
CosI.Rhodigin.lib.i  j  cap.iS.)  Lucas  bo- 
ues  appellafle.  5ed  li  a  Libya  dids  funt 
Lucar.panthera;  &]conesnon  Africanzbc 
itia:  diccrcntur.fcd  Lucx:fiab  Lucanis  di- 
dta:,vrfi  curpotius  Lucani,quam  Lucidi 
fti  ?  Quarc  egopocjus  Lucas  ab  lucc  di- 
«flas  rcor,quod  longe  rcluccbanr  ,  propter 
inauratos  regiosclypeos.quibus  corum  ixx 
ornatae  erant  curres  Vide  Viow-Friui  locu- 
lia  Lucam  bouem  pariet.Ybi  dicitur,  anti- 
quos  Lurasappcllairc  boucs  ob  magnitu- 
dincmj  qux  antiquitas  non  probatur  San- 
ftio.Et  in  adagio,Z«r/««/»  verbum,  habc- 
tur,Latinos  veteres  Lucam  dixiflxipro  gra 
di  .  Eft  enim  elephas  fcu  elcphantus  (nam 
vtruraq;  dicitur)  animal  horiendum,qua 
drupedum  maximum,  tcrrorem  homini- 
bus  &  trepidationcm  incutieiis ,  maxime 
iionafluetisAuint  P.utoni  facrum  effehoc 
animal.  Dc  illius  nacura  &docilitaceinter 
cacteros  habctur  feftuia  lufti  Lipdj  cpiflo- 
]a,  quam  vidc .  Porro  Lucani  (  vt  ^  hoc 
obiternotem)  populifunt  inrer  Calabros 
&  Apulos  fici;quos  a  5amnitium  duce  Lu 
cioertos,  Seraprpnius  tradit  in  Jibcllo  De 
^iuiliouc  Iraliae  . 
^4vMJ  ifnmaniuS;fcrocia. 


Ira]  fummusiinpetus.  Editio  Rouilia- 
na  hzhcttdira  probofcu . 

Probofcu]  Trpo/So^rKif, todtiim  elcphtn-  '^"^*' 
tijfiutctiam  mHfcr  .  Eftautcm  parsfiue  A'^* 
corp6ris  porrcdio  naribus  inha:ren$,in  ele 
phanus  inanusdiLla  ,  quod  ca  manus  vicc 
vtantur,tcicPlinio&  Pomponio.Didum 
putant  aliqui  a  verbo  'arjoo/SaiTX.ffV.quod  cft  ^ 

antepafcere-  Dicitur  criam  Promuicis  . 

Hofiiles  eq^uos]  equos  Galatarum  ho- 
ftium  . 

Zrgo  trophMlocans]  Gixce  Tpotirettov »  "^fopfue? 
Awo  ri Tpi-Tteiv ,« conuertendo,c[\ioi  qui  ho 
ftes  Ju  fugam  conucrtcrat,  trophjcum  mc- 
rcbatur,quod  in  loco  pubiico  confpicuum 
crat.vt  vidorixfignum  .  Primum  ficbant 
trophjca  cxarbonbusdccifis  iamis,&tru« 
co  fpolijs  hoftiun»  dccoratoj  fiebantqj  vbi 
hoftcs  tcrga  verterant .  Primumquc  tro- 
pha:umexolea  conltitutum  traditcx  Di» 
Hyfioin  artib.Coclius  Rhodig.Iib.^.c  ly. 
Pofteaecia  ex  ere  lapidibusq;  tropha^a  fa- 
bricari  c^pta  funt.  In  bis  trophxis  hoftium 
armaaffigebanrur.incifogcrium  viftaruna 
ritulo.Vndc  Virgilius  i  i.Asncid. 
Indutosq;  itibet  truncos  hofiilibui  armis 
Ipfos  ferre  duces  inimicaq;  notnina  figi  . 
£or!em  loco  pulcherrimam  trophsci  defct* 
ptioncm  habetidem  Virgilius  :  ""^^ 

Ingentem  quercum  decijis  vndiq;  ramis 
Cdfittuit  tumtdo,fulge7itiaq;  induit  arma, 
Mex.enti  ducts  exuutas,  tibi  magne  tropha.K 
Bellipotens;  aptatrorantes  fangutne  crifiat, 
Telaq-^trunca  viri  ,  &  bu fex  thoracapf 

titum 
rerfojjumq;  locts,  cl)peumq-^  ex  treftniHi-A 
Subltgat.atq,  enfem  coUofuIptndit  eburnit. 
Sicctiam  luuenalis  Sat.  lo. 
Bellorum  exuuiAytruKcn  affixa  trophttf 
Lorica,^  fracia  de  cajftde  buccula  pedens, 
Etcurtum  temone  iugum,  vici&q-^  triremts 
Apluftre.et  fummo  trtfits  captiuui  in  arcu. 
Detroph«is  plura  habcr  prxreralios  An- 
toiiius  Valtrinus  Dc  rc  milicari  vctcrum 
Romanorum,lib-7  c.  lo, 

Ucctderamtn,ait]  Pericramus,dixit  Ad 
tiochusSoter . 

Ni  nos feruajjtt]  ni  nobis  viifioria  obti- 
giflct  elephantorum  bencficio  • 

BeUua  fcedijjima]  vafti  flima^contcm  ptif 
fima,vt  referasad  verbum  fcqucns,  ptuiet. 
Minos  iegi  maiwih  fidijfima,c]\Mm  fcedtjp- 
ma.  qua:  lectioetiam  toleraij  poccft. 

Marrtts]  Barrtjm  Nonius  MarcclJ.  cle    B^nrus 
L 1     4         p  fcaii- 


n*^ 


Andre^  Alciati . 


tifrrit-tts 


IV. 

Jmperitto 
res  ipfiq; 
principes 
(tLpe  hone 
/o  ztili^ 
^frjiferut  . 
Lyjindri 


phaiitcm  Aich:  barrireenim  proprium  eft 
eIcpliantorum,iiiqnit  M.Varro.  Indcbar- 
j;icns,talis  vox  .  Apiileins  Fiorid.j.  Vtcft 
^^urornm  grauii  mugitiis,  luporumacu- 
tus  vlulatns ,  elephanto^um  tjifttsbarri- 
«us,  &c-  ^erl  &:  proclamorc  militari  vfur- 
parur.Vegct.lib.3  cap.iS.CIamor ,  qucm 
barritum  vocant,  pruis  non  debetattolli , 
cjuam  acics  vrraq;  fe  iuiix^rit.Corn.Taci- 
tus;  SuntGermanishaJC  quoquccarmina, 
quorum  relatu  ,  qticm  barritum  vocant , 
accendutit  animos,fiitur3ec];  pugn.-c  forcu 
nam  ipfocanru  aiigurantur.  Amm.fic  lib. 
3(J-Cornuci  &  Bracati  vfu  prasliorum  diu 
lurno  firmati  excipiitntcos,iam  gefturien- 
tes  bartitum  ciere  vel  maiimnmrqui  cla- 
moi  ipfoferuorecertaminum  a  tenui  fu- 
furro^eioriens.paiilatimq;  adolcfcens.ri- 
luextoilitur  fluiftuum  cautibus  illiforu. 
Idem  lib.z(J.  de  Procopioagens  imperium 
focdcacmifere  mercato:pro  terrificofre- 
jnitu  qucm  barbari  dicuntbarritnm.nun- 
cupatum  Imperatorem  ftipatumqjde  mo 
re  confcntientes  in  vnum  ,  reduierunt  ad 
caftra.Libro3  i.fic:Et  Romani  quidem  vo 
ce  vndiq;  Martia concineHtes,a  minore  (b 
litaad  roaiorem  protolli.quam  gentilitate 
appeliantbarritum,vircsva!idas  erigebar. 

Vtfuper.-^.jje  iuuat]  Vici/Te  vtilc  quidem, 
fed  nonhoneftum.Alluditur  ad  iJlud,  Lu- 
erttm  pudori  prdjfat .  Et  quod  quidamait 
an  Plauti  Trinumo  : 
fol  pudere,quapigereprAjiat,totide  littertf. 
Xcidcm  fenfum  aliter  eitulit  in  Pfcudolo: 
tiimio  id,quod  pudetfaciliusferturiquam 
iUud  quod  piget . 

H  o  c  excmplo  bclli  duces  potifTlmii 
notantur  ,  qui  facpi/Iime  honcfto  vtile  an- 
tenonunt.Antigonns  rogatus  ,  quo  modo 
cncDthoftes  3ggrvdiendi,dixit.'  Antdolo, 
aut  vi,autapertc,  ant  infidijs.  Scd  impro- 
bius  Lyfander.quicxprobranti  cuidamar 
tcs  &dolos,quibus  in  pra^lijs  vteretur:Si, 
inqiii  ,IcouinapeIlis  fufficerenon  po/fit,in 
duenda  ccrte  vulpina  cft  •  liinuehat  cui- 
dem  adartcs  confugiendum  elTc  ,  fi  qiiid 
Tiftuteparari  non  qucat.  Huic  quidem 
Chilonisaduer.^uir  (cntentja  ,-  Damnum 
iiiquientis  prsferendum  efie  turpilncro: 
".fiquidera  illiid  femel  dolemus ,  hoc  fem- 
per  cum  iiifaa  ia  durat .  Ac  vt  Choroebus 
apud  Virgilinm  ; 

■  dolu4  an  zirtx^  qtiu  in  hojferequiratt 
«(juod  aoftris  temporibus  (prolidolorj  iu 


quibus  virtuti  fortuna  comcs  c/Icdcbue- 
rat,  magno  noftro  maloplufquam  fatij 
eft.cxpcrimur.  Quando  cuim  vbcriorvi- 
tiorum  copiaP.quando  maiorauatitia:  pa- 
iuic  finus  ?  Impetator  Ethnicus  &  Barba- 
rus  faflruscft  fe  fuperalfehoftcs  non  vi,fcd 
dnIo,vnde&  trophxnm  iuftit  crigirplcri- 
que  vcro  Chriftiani  duces  (quod  grauate 
dico)  fajpenumeto  dolis  &  inlidi  |s  hoftem 
circumueniunt,  idq;  virtuti  bcliicarafcri- 
bunt  :  nec  eft  quod  apudeos  de  vinccHdi 
viadifputetur,  oucelbet  Martis  alea  vela- 
perta  vel  infidiofa  committicur:ficque, 
Cura  quid  expediat.  prior  elf,quam  quid 

ftt  honefium  . 
Rex  Sapcr  fcnbens  ad  Conftantiiium  ,  a- 
pud  Ammian.Marcellin.Iib.iy.intet alia  , 
rum  hocelegantct:  Ideoq;  Armcniah3're- 
cuperare  cum  Mefopotamia  dcbeo  .  auo 
meo  compofica  fraudc  prxreptam  .  Illnd 
apud  nosnumquam  acceptum  fiiit,  quod 
aflericis  vos  exultantcs  nnllo  difcrimine 
virtutis  ac  doli  ,  profperos  omnes  laudari 
deberebellorum  euentus.  Ifocratesin  Pa- 
iiathcnaicoiniufta  bella  itaexagitat  :  9«ty- 
/uet^  <r'  tirivii  ra.;  (JAyttf  y^nuvl- 
y^etf  7ei(  TTttpd  73  J^i/.ttiov  yivoy.ivetf, 
f/.>)  vcui^KS^iv  AnryidfHvat  ,  liefjrTkHoveoV 
ovhSZv  y.i^cii  ,  »  ra.i  »7ra.f  ra.f  aviu  xat- 
}iia.f  g-'jy.lSa/vii7a.f'  k^  raZra.  nS^ortf  t 
ort  }/.iya.Kaj.  /i/iee/^if/f ,  'Trovr^f.ajL  «T?,  toA,- 
KeiKif  yiyvovrau  KpeWTnf  eivS^pciv  <r:rjf- 
S^ojav  ,  t^  KivJ^vvivHV  v^sip  rvf  Trarpi- 

S^Of  TpOBUpOVfjievaV  '  OVf 'TToKv  J^iKO.iort' 

fov  ttv  iTeuvoniuiv  >  h"  nvf  tznci  rcov  «tX- 
Korpiav  a.To^vmKHV  {roiuafiSiKovretfy 
y^  rolf  ^iviKolf  fpari'j'ua.7iv  ey.oiiif  ov- 
rAf .  retvra.  [jLivya.pi<^iv  ityct  TovupaV 
tfv-jf  ftrTft)f  .  To  /'£  r^f  yp-iw^f  ivlcre  yn- 
pov  dyfisvl^icr^aj  rm  dJ^iKHV  /?>:\o-iJ.iva)V, 
^icov  div  Tif  dfj.iKHa.v  Hvcu  eviTHiv .  id  eft: 
Mtror  autemfi  quifunt,  quiprdia  &  vi- 
Borioi pr£ter  itn  ^  s.quum  partm,  nen  ejje 
turpiores,^  plurihm  plenas  ejfeprobrti  exi 
Jiimet,quam  cladesfir.e  ignauia  acceptof: 
prifertim  ciim  fciar.t  magnos  exercitui  , 
quamuis fceleratos ,f&p\ fiperiores  ejfe  virts 
honeilis  ,  qui pro  patria pugnare  non  dttbi^ 
tant:  quos  l.rudari  mult^tft  £quius  ,  quam 
eos  ,  qui  alienarum  cpum  cttpidttate  mor- 
tem  oppetere  non  recujant,  conduBittjs  mi- 
litibuifimites:nam  hcc  faHa  funthominS 
improborum. §hicd zero  boni  viri nonnun- ' 
quam  infelicim,  quam  i^uijiudentiniuriji 

infc 


Excurjl 
in  foedei 
(y-  fidet 
ziolato- 
res  prin 
pes  . 


Ifecrnti 
locui  d 
bello  in 

n» . 


Emblemata_) . 


^7 


inferenits,pftili4ntur  ,  id  Deorum  incurit. 
fortn^ts  eft  tribuendum  .  Rcde  Theodo- 
ricusapuJ  CafTiodoruni  Jib.i.  Variar.ad 
Marcclliim  Aduocatum  fifci  :  Noii  cjiio- 
ties,  air,  fupcrcs  ,  fcdquemadmorliim  vin- 
cas,inqiiirimiis  .  Noii  quxras  de  potedatc 
no(tra,fed  potins  de  iure  vidoriaz.quando 
laudabilius  a  parte  fi(ci  perditur,  ciifn  iu- 
fliiia  non  habetur  >  &c.  Non  minus  reifte 
daudian*  Honorium  admoneiis  ,  vc  iion 
quod  liccat.fed  id  quod  deceat  in  vitapri- 
uata  &  publica  fpedet : 
Uon  tibi  quid  lictxt,[ed  ^uidfecijfe  decebit 

-  w  OcQfrrat .  . 
Et  lurifconfultitradunt  nonmodo  quod 
liceat.fed  &quod  honeftum  fit.vidcdum 
eflc,  I.  fcmpcr,  Dc  ritu  nupc  &  I.197.  dc 
vcrb.  fign.  Ego  Emblematis  cpigraphen 
traducoad  ciiriofahominnm  ingenia,  qua: 
vanitatibus  plerunqiieoccupata  illaudata 
fequuntur^fpe  prodiicendxfam^e,i;iterim 
negleda  virtute  nunquam  fatis  laudata  , 
qn?  folaimmortalitaticonfecrat.Hinc  tot 
cxtant  in  vitaj  abufum  &  pcrniciem  oble- 
ftamenta  ,  quale  eft  ijlud  rormenti  a:nei 
formidabiJeinuentumi  omni  admiratione 
&  CTecrationc  diginim,  armornm  fabrica 
&officiaaj,  phiItri,cicuts,aconiti  mortife- 
ra  codura,pofnarum  inftrumenca  &  roil- 
lc  fpecics,crudclis  ingenij  funcfti  partus  & 
tyrannidis  filiar,  nata:  conimuni  orbis  ma- 
lo,  illaudata  fane  &  pcrniciofa  non  curiofa 
foliim  induftria  .  Haec  ipfaquid  inaufum 
&intcntatum  tranfit,incredibili  vanitate  , 
&  prurientis  cercbri  detcftandis  commcn- 
tis?H:nc  magia:portenta,&  arufpicum  dc 
liria  ,  fortilegia  &  diuinationcs  ,  przftigia 
&  impoftiira:,&  quidquidcx  phantaftica 
illaofficina  in(ani«B  ;  a  quibusnatura  rui- 
nam  fni  &cuerfioncm  iam  pridcm  metuif, 
cum  moliantur,  qua:illanullo  modo  pati 
poteft,  nec  attingere  :  dum  in  ipfas  rerum 
fpecics  conanturiiiferre  prodigiofam  ne- 
fcio  quam  metamorphofin,&  ab  inaccellis 
mundi  fupcrioris  partibus  nouam  quan- 
dam  edentiam  ,  qu2  duiinum  oculum  iii 
prima  molitionc  vniuerfioperis  turpiter 
fcfcllcritjclicere,  virtutis  acpotentia:  ftu- 
pcnda:&admirabilis,qua  figmentis&  iu- 
cruftationibusaureisomnia  transfotmant, 
cooperantc  illo  fuo  Philofophorum  lapi- 
icHcrmctis  figillo,  luto  fapicntia:,&  pul- 
ttifculo  quodam  cx  piftrino  louis  aut  Mcr 
curij.  Scuerus  admodum  fic  oportctac  ri- 


gida:  frontis,  ijui  vidcns  in  Alchyn-iftica 

fua  coquina  talem  raagiftrum  ,  rifum  tc- 

neat.  Sedct  ibimyfteria  artis  gnauiter  cdo  Mchymi 

dus,  cum  fcobefuaac  rafura  coe!i ,  inter  ci  pi^f-:» 

carbonesatra  fuligine  fordidus,  fulphur  rrtj. 

olens.vcncna  &  Iotia,pani)ofus,cfuiicrs,fo 

lohydrargyrio  fatur,  ad  paralyfin  vfquc 

&  membtorum  omnium  torpedinen-,,ftiIli 

cidionariura  &  oculorum  perpetuo  diues, 

vaporibus  cxhauftus,induratus  fuir.o,car- 

bonario  fimihs ,  &  nigerrimo  5atana   ni- 

grior,nec  prabiorfortalTejfraudum  &mc 

daciorum  architedura,quam  exercetj  qui 

pro  ttibus  aftibus  ctiam  animam  venalem 

habeat  &deuoueat  inferis,  pro  vr.o  leporc 

viridi,aut  dracone  caudam  fuam  deuoran- 

te.  Sacratiftima  arcana  funthxc  vidclicet* 

ncc  nifiartis,vtdicunt,filijs  cognit3,&qui 

huiusmyftcrijs  initiati.Sed  quid  inde?pra: 

tcr  vanum  tumotem  &  ventos,  nibil:mu- 

fculi  quidam  &  minutuli  foriccs  prodcuc 

cxaurcisiftismonubus,auro,fidc,vefterri 

diculorum  eiufmodi  artifif  um,  in  fortuna 

tis  illis  nugaium  cauen  is ,  corrofa  ad  cu- 

tem  vfq;  &  ofta.Nihil  vijius  hoc  hominii 

genercuihil  vanius,  luhil  flagiriofus  etiam 

aut  perucrfius.vt  noii  immerito  quajftio- 

ni  pleriq;  fubijciantur^nec  carnificumma 

nus  efFugiant,qui  vefpillonis  officio  fun>5li 

inacre  fcpeliuntpabula  coruorum.  Ab  his 

taIibusglutimina,fequeftrarioiies,&  diucr 

fa:  mctallorum  temperatura:  .  non  inutili 

quidcm  (fatcnduni  eftj  curiofa  tamen  & 

fumptuofa  molitionc  ;  qua  licet  rccondita 

&  fuppreffa  in  fcrinio  natura;,  vita  huma- 

na  nihilominus  ingeniofa:  huius  vanitatis 

ignara,farta  teda  manfifiet.  Abhis  ceruf- 

fa,purpurifliim,ftibium,&  rcliqua  metc- 

tricia  pigmcnta:  ab  histinftura:  &adulte- 

rationesmonetarum,fucati  &  falfarij  num 

mi,lapidum  figilla  &  imagines,ftiIlado  ab 

ijfdem  decifusfudor.olenm  &  fpiritus,elc 

menta  ipfa  (Ci  fas  credete)  &  inanimati  ani 

ma.  A  pyrotechnicisad  plaftica  &  fuforia 

vcniamus,  qua:  ccrte  noii  minus  importu- 

ni  ingenij  actificia  funt ,  ad  oftentationem 

patiter&  libidincm  inuenra  .  Ad  fpecula-  Optlct^ 

riadeindcquorum  tot  illufiones,  ludibtia  zanitas^ 

&  impoftutx,vt  non  tam  hominem  quam 

diabolum  aliquem  autorcm  liceatopinari; 

quorum  tameii  originem  &  rationem  cou- 

ficiendi  abOpticaacuruli  iftidcrinant,ex- 

cogitatis  tot  tamq;  diuctfisgeneribus  ,  m 

cauo,conuczo,plaiio,columnari,pyraniidi 

li» 


f58 


Andrex  Alciati 


iijturbinafo.gibbofo,  rotHn(Jo,anguIari,in 
iicrfo,euctro,pelluciio,foIidocorporcaut 
vitrcfic  vt  fufcepcam  imagincm  nonom- 
niaintrafc  fcprxrcutcnt,  fcd  rcmotius  in 
acra  foras  reicdam,  vclutacrcum  quodda 
fimulacrum  &  phancafma,  videntibus  ob- 


ijciant.*vel  abtcmotifTimis  etiam  fpacijsj 
beneficio  Solis  ,  defcrantaliundcidoUptt 
multa  milliaria ,  &  fiflant  in  obtuiu  vchit 
pr^fciitircNonaddo  vcrbnin.itamibioei 
Jos  pcrftringunt&  fafcinantmagiciifti  ra- 
dij.Abitco  cutua  rcdorum  iudicia  < 


In  momentaneam  felicitatem . 

EMBLEMA       CXXV. 


I 


^ 

^^& 

K 

W^^^S 

fi^fjk^ 

1%^ 

^^^^^wT 

^^^A 

^^^^^^Pg^^TJI 

^^^ 

}flhsi^:^ 

^  '  ^' =— 

^^^^^^^^^, 

1. 


C 


A   £i?  I A  M  propter  creuijfe  cucurbita  fintim 
•*^    Dicitur ,  d^  grandi  luxuriaffe  coma  : 
Cumramos  complexa^  ipfumj,^  egreffa  cacume^y 

Se  prafiare  alijs  credidtt  arboribw  . 
Cui  pinus:  Nimium  breuis  esi  h.tc  gloria\  nam  te  ^ 

Protinus  aduemet  ,  cjux.  male  perdet  ^  hyems. 

C   O    M    M   E   N    T    A    R   I    I. 

V  €  V  R  1 1  T  A  iuxracaudkcm  pini     fcimpjicat.Eftautcro  pinusarbe/procero  ytnu^ 
pUntaiafurfumfcrpit,&  ramisiljim     &cra/Ibcaiidicc,i«fciiorc  ^uidcm  partc 

nude> 


Emblemataj . 


S^f 


III. 

'.eriu4 . 


'opter, 
0  frep}. 


«ilJo.fed  rn pcriorcadmodum  ramofo.Fo 
lia  iiabct  fetje  cquinse  fcr^  modo  tciiuia  , 
obioi)ga,cacumincpuogciuiai  &  aculcata , 
qujB  non  decidunt.  De,hac  arboic  plura 
diccmus  infra  Emblcmate  zoj.  cx  Plinio , 
Thcophrafto,&  Diofcotidc. 

S  c  X  I  B  I  T  Guicciardinus  Italus  fcri 
ptor  ,  id  Alciati  carmcn  affixum  fuilFc  ia- 
nux  cuitifdam  hominis  Angli ,  cjui  fadus 
iufolcntiorol)  profperos  rerum  luccctrus, 
pcrmultis  inuifum  fe  prcebebat .  Idem  eil: 
apologus  apud  Petrum  Crinitum  de  ho- 
iicfta  difciplina  Iib.a.cap.  1 4.  Sa  ta  cft  olim, 
ioquit,  cucurbita  iuxta  pinum  arborcm  , 
quazgrandisadmodum  ,  &  ramis  patulis 
cxtabat.-cucurbita  vcto  cum  multis  plu- 
uijsatq;  coeli  tcmpcramcntocreuiflet.la- 
fciuireincepit,  &  ramulosaudacius  porri- 
gcre.Iam  ferpebat  in  pinum,iam  furgere  , 
iam  ramos  &frondes  inuoiuerc  audebat ; 
ampiiorafolia,candentcs  flores.pr^grandia 
poma  &  vircntia  oftentans.Itaqj  tantofa- 
ftu  atq;  infolcntiaifitumuit,  vt  pinum  ar- 
borcm  aufafit  aggtedi  .  Vides,  inquit,vt 
tefupcro,Ytaraplis  folijs,  vt  virore  prae- 
fto J  Et  iamiam  ad  cacumen  profurgo.  TTi 
pinus,  quas  icnili  prudentia  &  robore  pol- 
Icbat,  nihil  mirata  eft  cucurbitx  infolcntis 
audaciam.fed  itarefponditrEgohicmultas 
hyemcs.calores,  asftus,  vatiasqj  calamita- 
tcspcruici,3cadhucintegraconfifto:  tu  ad 
primos  rigores  minus  audacije  habebis,cCi 
&  folia  concident ,  3c  vuor  omnisaberit . 
Eft  &  alia  huiufmodi  fabella  Laurcntij  Ab 
{tcmij,de  cucurbita  &  olea. 

AERIAM]  cdififtimam,altiftimam ,  vt 
alibi  diximus.Virgil.i.EcIoga: 
Necgemere  aeria  cejjahit  turtttr ai>  vlmo  . 
&  j.  nam/j-^  nctaui. 

Ipft  locum  aerit  quo  congejlfere palumhes > 
Sic  paftim  legis,Alpes  aeri*  ,  Arces  aeri&, 
Cacumina  aeria.  Scc.pro  alcis  . 

Fropter  pinwn  ]  id  cft  ,  propc  pinum  . 
Tcrentius  Adelphis : 
Nimium  ifioc  abifiit  hie  fropter  hunc  af. 

lA-  Tullius  in  Pifoncm  :  Hic  vir  clarifti- 

mus.qui  proptet  tc  fedet,  L.  Gellius  &c. 

Idcm  i.dc  Inucnt.  Fluuius  Eurotas  ,  qui 

proptcr  Laccdacmonem  fluit .  Ouidius  8. 

Mctamotph- 

Sropter  humum  volitat, ponitq;  infepiburS 

eucui. 
iepcrdiceioquiturEadcm  toi  PropteriXw 


cadcm  fignificatiancaliquandopoiiitur  fi- 
necafu.Tcrent.Adelphis  : 
£/?  ad  hanc  manuin  faceUum,ibi  angipor 
tum  propter  ejl  . 

Cucurbita]  planta  cft  hortcnfis  notifll- 
ma.inaltum  afccndens.mirum,  C\  propius 
adficcui  innitatur.fecxcendens.naturaetia 
fubjimitatis  auida:hyeaicjn  maximeodit, 
dc  hac  I'linlib  i^.cap.j. 

Grandi  luxuriajft:  coma]  fua  folia  dila» 
taflcjfuas  frondes  in  latum  porrexifle.  Di- 
cuntur  autem  atbores  luxuriarc,cum  abii 
dantius  ramos  cmittunt  fiuc  pioducunt  . 

Cum  ramos  complexa]  amplexara  pi- 
num,cuiusb«neficioexcreucrac  inaltum . 

FrAlfare  alfjs  arboriius]  meliotem  efle 
vel  ancecellcre . 

Nimium  breuis  eR]  Tua  ifthxc  iadantia 
breui  durabit,prinijs  enim  hyemis  frigori- 
bus  excutieris.celeriterq;  decides . 

M  o  R.  A  1,  H  huius  Emblcmatiscft.norj 
efle  fupcrbiendum  ob  fubitum  profperx 
forcunajeuentumlllaeniin  vicreaeft.cum 
que  maxime  fplcndec,  frai)gicur:vfq;  ad- 
eo  eciam  leuis  &  iuconftans  ,  vt  ciciflim^ 
qux  dcdit,repofcat.  Hinc  refte  totquerur 
iii  eos.qui  ob  momcntancam  quandam  foe 
licitacemgloriantunquiqjplus  habentofte 
tationis  &  pompx,  quam  facultatum  aut 
virium  .  Icaq;  nonmirum  videri  debet,fi 
dum  fe  ali  js  prasfcrunt ,  magniquc  videti 
voluntjfealijs,  &quidem  nafutis  honiini- 
bus  ridendos  propiuent,  &  tamquam  ficci 
quidam  flofculi  citifllm^  exarefcantac  de 
cidant.  Ceiceapud  Ouirocricas  cucurbica 
fpes  inanes  prxfagit.vtpote  quai  cum  ven 
tiicofam  admodum  fpeciem  pra;  fe  ferat , 
mulcumq;  identidem  nutiimenti  poliice- 
ri  vidcatur.illud  tamen  tenue ,  &  nifi  con 
dimcnto  aliquo  iuuetur,  cgiegie  fatuum 
tft  ,  vr  refert  Picrius  lib  /8.  Eodem  planc 
irodo  fefc  habcnt  Thrafoues  illi,  forruna: 
fua;  momenLancxiaclacorcs.vel  qui  fecuii. 
dis  vcntJS  plusaequo  turgefcunt,  neq;ad- 
uertiint  feucnflimam  illara  Nemefim  , 
qusde  fuperbis&  faftuofis  vindiclam  fu- 
mit.  Id  apertis  verbis  Paufani.-e  Simonides, 
abcodemconuiuiolautiflime  exceptus  Ci- 
gmficauit.  Rogatuscnim  vtquidpiamex 
arcanis  Philofophiradferrct  in  medium  , 
vidensque  Paufaniam  rebus  fuisnimium 
fidere,dixit  :  Memineris  tein  tanco  rerum 
(ucccflii  honiincm  eirc  At  qiias  cflcc  veibi, 
huius  vis,quodqi  po!)di.is,paiU.ni  vidic  PaiA 

lar.ias.. 


Cucurii' 

tX' 


IV. 


In  eos,ejui 
ob  prot^C' 
ros  fuccef 
fus  intu- 
mefcunt  m: 


Cucurbim- 

ta  quid 
aUegori- 
ce . 


Faupt. 
niiu  inp'^ 

ItiiS:.  - 


f4o 


AndreaAIciati 


Hilippsn 

cx  tijfole- 
ti  modera 
tn-s . 


Terturu 

'vfl.rict^i 


fauias.  Itaqj  ciinvipfciam  in  fiimmo  vitae 
difciimiiie  coiilHtutiis.mortem  fibiimpcn 
dcie  iiiteliige;et,cxclama(refertur:Quam 
iiiaui  petfuafionedeceptus  eram,  qui  Coci 
hoipitts  falubcrrimum  confilium  ai  mc 
pertiuerenon  putabam:  vndc  nunc  roiferc 
periiecogor.  Rede  Piulippus  Maccdo  , 
quinefehcitatcnimia  fe  elicrret ,  cx  pue- 
ris  aulicis  vni  id  muueris  demandauit,  vt 
fummo  manc  cubicuhmi  ingrcflus  pro- 
iiuuciarct,«ti''3-/=fc»23-3ir«'  p/A/TTre  •  Homoes 
Thilippe  .  Cuius  rci  faciendx'  occafioncm 
fortalfe  dcderat  Arcliidamus  Age(ilai  fi- 
iius,quicum  a  Philippo  port  partam  vi- 
ftonam  ad  Chcronxam  accrbas  &  mina- 
rum  plcnasliterasacccpiflct,  huic  refpon- 
dit;'5i  mcticris  vmbram  tuam  ,  Philippc, 
haudquaquam  repcries  illam  fadam  maio 
rem.quam  crat  ante  viftoriam.  Aliud,  fed 
vita:  priuato;  appouam  exemplum  in  Ma:- 
na  liberto  Pompeij,quem  infedatur  Hora 
tius  Epod.4.0da-  Huuc  populusindigna- 
bundus  Romauos  ludos  e  prim.is  quatuor 
decim  ordiuibus  fpedantem  ,  nupcr  fer- 
uum,nec  modo  faipc  vindum,  fed  &  ver- 
bcratum  Ibericis  funibus.durisq;  compe- 
dibusperulla  latcra  cruraquehabentem; 
quod  ctiam  grauius  cft,magni  alicuius  de 
lidicaufa  feruilibusaffcdlum  flagrisrmo- 
dorepeuteq;  liberum.opulcntum,  fuper- 
bum,delicatum,pra;fedum  clafli  aduerfus 
piracas .  Carmcn  Horatianum  qnia  fitin 
omnium  manibus,facile  prxtermitto.  In 
rerca  tamen  ad  hunc  locum  muitaobferua 
rifacile  polfunt.Primum,  eos  longc  arro- 
gantiores  cflTcqui  nuper  diuites  euafcrilt, 
quamqui  in  amplo  patiimouio  educatio- 
pes  &  forcunas  acccperunt  a  maioribus , 
quod^notat  A  riftor.fecnndo  dearte  dicen- 
di.Deiude  Ispcnumero  fieri.vt  diuitixme 
tem  perftringanc  ,  vt  homiuem  infoicntem 
Teddant:quaraobiem  nofter  ¥\accas,Stul- 
titiampatiuntur  opes  .  ^  Publij  mimus  : 
Fortunaquem  nimium  fouer,  ftulcum  fa- 
citjvt  Ciccrodcamicifia  dicit,  nihirquic- 
quam  infipieute  fortuuato  intolerabilius. 
Adco  vcrcim  ert  quod  mulcorum  efl  iu  o- 
re.fortuuam  nonfolOim  ipfam  c(fc  ca:cam, 
fed  eciam  eos,quos  amplexa  fir,  cxcos  erft- 
cere.  5alluft.  Rcs  fccundxanimum  ctiam 
fapicntnm  fatigaut.Virgil  lo.  Aeneid. 
Kefcia  -mens  homtnnm  fati,forttiq\  fnturA, 
J.t feru.ire  moilum  rebm  fHblatn  fecundK, 
Idem  Outd  x.aicis : 


iMxuriant  animi  rebta plerumq;  f^eundk. 
Adhaec  non  po(fc  non  indignari  viros  bo- 
nos  &  cordatos  alioqui ,  cum  vidcnt  abi€- 
dos,vilcs,impr»bos  inaltum  prouchi,opi 
bus  &  honoribus  augcri,  potcntiam  confc- 
()ui,quatamcuindigui  funt/  luucualis  5a> 
tyra  prima  : 

yatrttioi  omnes  0pibu4  cumprouoctt  vnuSf 
^«0  tondente  grauti  iuueni  mihi  barbafo» 

nabat , 
Cumpars  Niliac&plebts,CHm  uerna  Canopi 
Crispinus  yTyrias  humeroreuocate  lacemas 
Ventilet  tJliuum  digitis fudantibus  auriif 
Necfufferre  queat  maiorts  pondera  gemdf 
Dijfictle  eflSatyram  nou  fcribere  . 
Scquitur: 
^^id  referam  quantaficcum  iecur  ardeai 

ira,  &c. 
Sed  in  fumma,  fere  fic  vt  cumfortunaita 
Ulanditur.captacum  veniat;  quodfubinde 
dcbemus  meminifle  ,  ncopprimamur  iii- 
cauti:nam  fallacia  funt  &  caducaquxcun 
que  a  fottunapcudcnt,opes,diuitia;,hon8- 
rcs,cljeuteI;e,niagifl:tatus,potenti^jaffluut 
fubito  ,  repentedilabuntur ,  nullo  iuloc» 
ftabili  nixa  radicc  confiftunt :  fed  inccrto 
flatu  huc  atque  illuc  ada  quos  extulcrunt 
in  {ublimc  ,  decurfu  improuifo  deflitutos 
miferrim^deijciunt.Sciani  fatum  atrocit 
fimum  mihi  occutrit.fcd  quiaiam  alio  lo- 
co  addudum  mcmini,  facUe  traufilio.  Vc- 
nit  in  mcntem  quod  Dion  rctulit  de  Nar- 
ciflb  quodam  Iiberto  Claudi)  Cajfaris.  Cu 
expcditioncm  Britannicam  lcgioncs  dctrc- 
(flarent ,  ncc  duci  miliciazPlautio  ,  laudato 
viro,parcrc  vellent,Narcifl*us  ab  Impcra- 
tore  milliis  fuggeftum  confcendit,verbaq; 
fachirus  pro  concionead  miIites,prohibi- 
tus  eft  omnium  acclamationibus,  vfurpa- 
to  etiam  in  eum  diuerbio ,  lo  Saturnalia ; 
quia  in  Saturnalibus  fcrui  herili  cultuin- 
duti  epulari  confueuerant.  Hoc  autem  di- 
dcrium  nonnunquam  in  eos  torqucbatur» 
qui  fuxcouditiouis  unmcmores  inlolcfcc- 
bant-  Nou  eft  igitur  prudentis  ob  fortunas 
fucceflum  intumefcere,  fcd  opus  habctvt 
fc  proprijs,noncxternis  bouis  mctiatur.Et 
quidem  rede  piJEcipeie  vidcntur.quimo- 
ncnt ,  vt  quanto  fuperiores  (umus  ,  tanto 
nos  fummi(fiusgeramus:timendaeftcnim 
vel  maxime  fortuna:  volubilitas,qHX  tan- 
tumconftans-cft  in  leuitatc  fua,vtNa(« 
ait.  Cxierumad  hancepigraphcnid  ad- 
iucgo: 


Emblemati-» 


fortuHO'      y^  TQ  -TTiivv  KA.urrpiv  ^i  ai ivS^uvov^vpH, 
non  caref  ^^j^'  a,T<pA\if  Tati/  u^los  iv  ^v»70  yivH, 
pericuh  .  ^  Trzpthfi-^iv  t)  yjovo;  rii  »  ?:^ovo{ , 

iTTAV  eV  ay.pov  tk  tJ  Kct\ai  'pfpa.TTHv 

S^pAU-}  . 

Air  ADolIod.  ConrcusSic  reip  Latinc: 
Hitbent  perdmpla,  dona  fortilni.  mstum  , 
fericuloqfnen  cftre-r.t  piduftria:    , 
Nff  vUct  celJcitut.xfuyTt  mortalibus  , 
<5)«*  euertere  vel  inuidi.i,vel  terr.pusfolet, 
'telicitatis  culmen  'vbi  quts  attigit . 
Eodcm  fpcdaiit  vcrba  Hecubi  ad  Vlyf- 
femciEiiripiclc: 


5-41 


Citatiir  illiid  Mcnandri  : 

Xl'f  i'jKohcdi  ttI 7r'7 ous-iv  cu  kAH^Jpau  Tv- 

>js«  • 
§^am  facile  cadunt  qui  fecunda  fortuna 

ituntur  . 
Ad  id  accedtinc  niimi  quidam  rereres,  vt 
ilUid.-Cito  ignorBu>ivrficfa|?erbiglotia.Et 
hoc:  Cito  irnproboruro-larra  in  periiicicm 
cadunr.  Salluftrus:  Lafciuum  atq;  fuper- 
biamaluiu  res  fccundx*.  Et  Sei^eca:Profpc 
raanimos  effcrunc.  Q^urcius  lib  i.Fra- 
giliracrs  humana;  nimia  in  rebusprofperis 
obliuio  eft-Ecappofitc  luucnalis  Satyr-i. 

iam  72unc  ad  culmina  rerum 


Oy  ■^pyro-Ji  iv7vyyvTa.s  gy  S^okhv  Tpd-     Iniuftos  creuiJfereor-.toUuntur  in  altum  , 
"       '  '  Vt  h.pfu  graiiiere  ruant 


'»V  UH 

,      -i     \     V  \       >      ■<    ~      ,      ,   > 

KetyayAp  nv  TTSTg  ,  ccKKct  vvv  ovK  eijj. 

'        £T/  , 

ToV  TrcivTct  S''  o\Cov,.fi'jia.p  iv u'ef.<?.HhiTi>- 
Nw  decetfclices  exiftimare  fe  felicesfe?» 

perfors  .       " 
Sgo  enim  eram  quendam  ,  nune  nonff^m 

amplius  : 
CttnBas  fed opcs dies -unica  m'ihi abflulit . 


De  Mario  cyrannorum  fepcimodicn-u  eft  ,  Mariui. 
qnoJ  vnodiefacfluseftiraperator,alteroTi 
fuscft  impcrare  ,  rercio  interemptus  eft  a 
milite,  qui  perctiflurusillum  dixerir.  Hic 
eftgladius,qucin  ipfe  fecifti  .'Alludensad 
j^vousihmm.Tuo te gladio iugulo  .  Fuerat 
enini  opifcx  ferrarius  Marius ,  antequam 
ad  impeiium  veninet . 


Exdamnoalterius,  altcrius  vtilitas 

E  M  B  L  E  M  A       C  X  X  V  I . 


^^z 


Andrex  Alciati 


I. 


n. 

Tons  £m 
blem^tis. 


^Jopi. 


DV  M  fAuU  ruerent  in  mutua  vulnera  telis , 
Vngue  lema  ferox  j  dente  timendui  aper ; 
Accurrit  vultur  (peBatum  ,  &  yrandta  captat* 
Cloria  viSioris ,  prada  futura  fua  eH, 

COMMENTARIf. 


III. 


LE  o  &  spcr  accrrima  pi^gna  in«r  ft 
dimicarc  videiltur,  ciii  vultiir  in  arbo 
rc  non  procul  indc  fita  infidcns,  fc  fpedato 
icm  prjebet . 

H  o  c  petitum  conftat  h  Gabrisapolo 
gis:fic  enim  eft  tctraftichou  Senarijs  iam- 
bicis  : 

hiav  i^a.)(i}v i^iiffi Tpof  'TTore  KO.^T^pe;)» 
yCTnt  «T'  Ava^iv  is^w/Tnvovjniv  ipiv, 
/Spujfvrov  thniSivret,  rroi>ii7cuTct)^A' 
ftKniS''  opavTii  ii^o^vv  7av  ih^TriJ^aV' 
Qnos  Cic  vtcumqj  reddidit  Minos  : 
Leo  pugnamaliquandoinftitnitinaprnm: 
VulcuKsautem  exalto  loco  obferuabant 

certamen  [vt]  pabulum  ,  cum 
Qui  vinceretur,facercnt  ftatim  fibi . 
Amicos  autem  ciim  vidinent  [eoscfle  fa- 

dos]  ezciderunt  fpe  • 
In  (tprum  leo  certaye  qttandoq;  aufns  elf, 
^^^oslonge  Ipeciai/ant  lite  mota  ■vultures  , 
6^/  xiinceretHrvtxiorarent.  attamer, 
lis  tandem  amicis  tota  ^es  pr^da  excidit . 
Sed  mco  iudicio  videtur  potius  de(um« 
ptum  ex  AEfopi  quadam  fabula  ,  quae  fic 
habet  .  Lco  &  vrfusfimul  magnum  nadi 
hinnulum,  deillo  pugnabant.-grauiterigi- 
tur  a  lcipfis  aifedi,  vt  ex  multa  pugna  tc- 
nebra:  oculis  oborirentur,  defelfi  iacebant. 
Vulpesautem,  vc  circumeundo  proftra- 
tosillos  vidit.hinnulummedioiaccntcm, 
per  illorummedium  pcrcurrens  rapuit,fu 
gicnsq;  abijt .  llliautcm  ipfam  videntes, 
acq;  furgerc  non  valcntesrNos  miferos.di- 
cebant,qui  vulp»  laborauimus  .  Fabula  fi- 
gnificat ,  alijs  Jaborantibus  aiios  lucrari . 
Huc  propefpeclarc  videtur  Claudianus 
in  Epigrammate  : 
Toruus  aper,fuluusqi  lco  coiere  fuperbis 

Virihus,hicfetis,f£uior  ille  iuba  : 
Hunc  Marsyhunc  Cybelelaudat:  domina- 

turvterq; 

Montibus,  Herculeusfudor  vterq;  fuit. 

DVMfduis  ruerent]  Dum  certarcntin- 

tcr  Te  graui  &  pcriculofo  Martc,atrociiIi- 

ma  contcntione,  Ico  quidem  vuguibus  ,  & 

dcncibus  aper  tcuculencis  • 


Mutua  vulnera]  Alludit  ad  illud  Oui- 

dij  j.Mctamorph. 

Marte  cadunt  fubiti  per  mutua  vulnerM 
fratres  . 
Dente  timendus  aper]  SicOuidius  in 
Epiftol. 

ebliquo  dente  timendut  apeu 
£t  Martialis  libro  13. 
Dente  timetur  ^per,  defendunt  cornua  ctf» 

uum . 
Item  Ouidiusalioloco  : 
Fulmen  habent  acres  in  aduncis  dentibUf 

apri . 
Martialis.* 

Tulmineo  Sfumatis  apri  fum  dente petita. 
Conftat  apros  ciim  ira  feruent ,  dentibus 
vrcrcjinijsqj  aliquidigneum  contineri,vt 
tcftatur  Xenophon  in  Cyncgetico  .  Hoc 
dcntium  fulmcn  reuocat  mihi  inmcmoria 
id  }  quod  Theocritus  habet  Eidyll-  19.  dc 
aptoAdonisoccifore.Qiiem  quia  totu  lin 
gua  Hetrufca  loquentc  fecit  Rcucrendif- 
/imus  &doaifllmusPater  NICOLAVS 
D£  ODDIS.AbbasS.BenediaiNoucI- 
li  Patauii>nihil  verebor  tara  eleganti  poe- 
rayit  meo  labori  autoritatem  conciliarc, 
vtcandidus  ledor  cxvnoaut  altero  car- 
minc  pafTim  fubiungcndo,  virum  ,    tan- 
quam  ex  vnguibus  leoncm  agnofcat:obni 
xe  rogansaudorem  ,^t  pro  ingenita  fua 
bonitatc,ficut  mihi  illud  priuatim  commu 
nicare  dignatus  eft,fic  id  quoquc  publici 
iuris  Cquodauideexpctitur)  faccre,&  fibi 
poftentatem  deuincircnon  vltradifFeiaf. 
Sicautc  fua  linguaTheocriti  vcrbacanii; 
^hiando  pur  vidde  morto 
jidone  CiterecL^, 
Pallido  ambe  le  gotcjt 
Con  Vimmago  di  Mortt^ 
Dipinta  nel  beli  vifo , 
£  con  capelli  aiperfi 
D'  atro  e  di  nero  fangucj» 
A  glt  Amoretti  fuoi 
Commanda  ,  ch'  il  cignalcj 
Vcctfor  del  fuo  Adonc^ 
Venga  di  lei  frigiencf. 


^idyUin] 
Theocri' 
ti  i^» 


Emblemata ' 


^45 


^uei  dihatttKtio  l  ali 

Tutta  d'intorno  intorn$ 
lA  grnn  felua  lufimro  » 
Sin  ch'  al  /»  trouaro 
i'  homicida  cignalc-; 
f  dn  ben  tnille  nodi 
Ligato  e  riligato 
Tu  auanti  a  lei  portat»  . 

Vn  Amoretto  hauecL^ 

ll  laccio  e  le  ritorttj 
B:n  cauto  in  fua   balit-j. 
Vn  altro  poi  con  l'arco 
Da  tergo   anco  spingefL^ 
La  fera  pigra  e  lentt^f 
Che  Citerea  pauentx-j» 

A.  cui  dijfe   adiratX-j 
La  z/aga  Citeret~j, 
L'ifnmortal  bella  Dea: 
Empia  fera  crudelt^, 
Tra  le  fere  piii  ferO—t 
Tu  fofti  y  che  la  cofcict-t 
"Feriili  al  mio  fedele^. 
Tu  che  profonda  e  largX-t 
Lafcialfi  in  lui  la  piagX-j' 

Bd  ella  :  O  bella  Dea , 

Ciuro  per  te,  e  per  lui, 
ter  quefti  lacci  giurt , 
Fer  quelii  tuoi  qui  Amori 
Leggiadri  caceiatori  , 
Ch'  io  ferir  gia  non  voUi 
11  bellipmo  Adone  , 
//  tuo  giouine  amato  j 
Ma  repente  ch'  to  viddi 
Le  nude   carni  e  belle^ 
Mirailo  e   rimirailo 
§^al  cofa  diua  e  facra^ 
L  d'amor  arfi ,  e  corfi 
A  fatto  forfennata 
Ver  quella  cofcia  amatJL^ 
(Auenga  ei  mi  cacciafftj) 
Intendendo  baciart-j, 
Hon  ferire  o  piagarcj, 

T»  quefli  IpeXjia  e  tagliA^ 
Tuquelfi  piglia  e  puni 
J£  fuperflui  e  nociui 
Denti  miei  amatori  j 
Amatori  e  vccifori . 
A  che  lafciarmi  quefli 
Ifiromenti  funefti} 
I,  le  labra  pur  troncfUt 
Se  non  baftano  i  denti 
Troppo,  abi  troppo  pungenti> 

id»JJa  a  pieta  la  Dex^ 
CemmAnds  chc  slegato 


Sia  liher»  lafclat^  . 
Ei  manfueto  t  humiltj 
tofcia  non  piii  fen  gio 
Tra  le  piu  occolte  felutJ» 
Ma  fendo  dentro  e  fuorcj 
Tutto  foco  d'amgri^ 
Arfe  pofcia  per  femprtj 
In  amorofe  tempre^» 

Accurrit  vultur]  fpeclatorem  egit.ViiI  Vultur  $ 
tur  aiiis  rapax.fercurbidiio  ant  tridiiopr^  dorattt 
fcntire  fiitiira  cadaiiera,  ob  iiifignem  odo-  pollet , 
randi  faculcatem.  Plin.lib.io.c*?. 

Prandia  captat]  Inde  commodum  fpc- 
rat.aliquid  fibi  pollicetur  .  Captarcpran-  Captan 
dia.eft  hic,  ni  fallor ,  prxdam  cxpei.4arc  :  qs{id  • 
quod  explicat  fequenti  difticho,  nifi  tamc 
captarcaltiorem  quendam  fenfum  habcat, 
vtapud  IurcconfuItos,apud  quoscaptarc 
proprie  dicitur,  quidoIis&:  ille(5camentis 
quibufdamaucupatur  lucrum  .  Sic  ha:re- 
ditare  captarc  dixit  Vlpiaous.pro  eo  quod 
dicimus,artificiose  niti  ftrudisqj  tecnnis, 
vt  cam  prsecer  dcfundi  voluntatcm  corro 
damus,  l.i.fF.fi  quisaliquem  tcft-  £t  vo- 
tum  captandsemortis,  ardensille  affedtus 
eft,quo  flagrant  iniufti  quidam  homincs  • 
exmortcaltcrius  lucrum  fibi  polliccntes, 
vitsq;  iiifidias  alij  parantes.I.defideicom 
miffo.C.de  trafaft.Martialis  hoc  verbum 
icavfurpauit  vt  proprie,ita  lepide: 
Cciptotuam,pude:  heujed  capto,M<tximi»^ 
cetnam  : 

Tu  captas  aliaf^iam  fumus  ergo  pares .  • 

Idcm  alio  loco  .- 
Dum  me  captares  mittebas  muneranobis; 

Foftquam  cepifti ,  dasmihi,Rufe,nihil. 

Gloriavicioru.f^c.]  cx  viiflore  ipfo  pi* 
dam  capiet. 

5vscEPTVM  id  vidctur  fpcciatim       .^ 
in  Principcs  Chriftianosjqni  cum  inter  fc       .     * 
non  longe  ante  dcccrtarcnc  ,  Sohmanus  ^"^"r* 
Turca.quafi  fpedatorem  agens,fu3m  iion 
parum  ditionem  auxit,  &  in  Germaniam 
irrupit,  magna  &  ingenti  totius  Rcipub.    ^—      .^ 
Chriftianxcalamitatc  &  damno.   Qiiod   -^^^    .'^ 
Georgius  Sabinus  hoe  hcxafticho  perfccu 
tuscft : 
Mutua  difcordts  factebantprAlia  turdi , 

Acris  ^  alitibu4  pugna  duobus  erat . 
Vidit  vt  amborumprddo  certamina  nifus, 

Vnguibus  &>  rosiro  dilaniauit  aues  . 
Sic  modo  dilfaeiunt  dtfcordesprdlia  reges, 

Turcicus  Europd  dirtpit  hofiis  opes  . 
£xquofacilc  aucltigima$,quantum  mali 

afferat 


Chrifiia* 
norum  ri 
xis  auBu 


perium. 


m 


Andreae  Alciati 


Ciiiili  bel 
lo  nihil  i- 

xitiofiiis . 


l.Ugiit^ 

Tranc 

Tranchim 


aflFcrac  uitefliiuifh  ^iffidiiim  nonraodoci- 
uitacibus;  ftvi  &:imperi)s  tiim  labcfatftan- 
disjtiun  ctiam  eiicrtendis.Nikil  ciiim  ciiii- 
li  bello  peticulofiiis  efie  potcfl  i  iiiminim 
quoilhofl^^i  externo  non  parlias 'addat  vi- 
res .  Hiccgonon  inc<mimodc  rcferam  ex 
]uR:!n  8.  hiflori-im  nobilem  de''Philippo 
Macedone.qui  fe  vultiirem  prp^ffitit  indif 
iidiodiiorum  Thracia:  rcgum.Sieeiiiiii  lu 
flinus:Fortc  eucnit,  vt  Philippura  fratres 
diio  rec;esThraci£,nort  coiitemplationeiu 
ftitijc,  fcdiiHiiccm  metucnrcsj  nealtcrius 
viribnsaccederctjdifceptacionum  funrum 
iudicemcligerent.  Scd  Philippus  mor€  in- 
genij  fui.ad  iudicium  velutiad  btllum.in- 
opinaiuibus  fratribus  ,  inflruClo  cxercitu 
fuperuenit,regiio  vtrumq;  iioniud-.cis  mo 
re.fed  fraiide  latronisac  fcclerefpoliauit  . 
Extat  Chriftianaelegia,  quam  deijsbelli 
temporibiisfcripiic  Franc.Franchinus.ho- 
mo  Iralus,eam  hicadijcere  non  putauialic 
inu"n,ncq;  ingratiim  ftudiofis.Sicergoillc; 
CxUid  ctii  parctjcuiparet  Boetiefl  tellns , 

Id  conferre  manii  Marte  furcnte  payant: 
Tamq\  animis i&'t(im concurruntforttLns 
armis  , 

Turbidtis  vt  iamid  fangutne Sahis  eat . 
JEt  tamc  amborii  ceruicibus  imfninct  hoflis 

Thracius,in  pharetris  acer,&  acer  egs. 
€)tii  maius  nil  mente  petit ,  nil  iioce  pre- 
catur  , 

Quafemel  vt pugncthi  duoMartepari. 
Speratenim  nofiris  confraciis  viribus,omne 

Zuropam  paruo  poffe  labertpremi  . 
i^e,Beqes,netantA  animis  difcordibusirA, 

Negerite  hof?ili  beU^petitaprece^. 
iHius  in  vircs  C^  pe£lora.  vcrtitsferrum  , 

Sternerequi  telis  ardet  vtrumcy,  fuis  . 
'B.ema  rogat,Paulusq^  rogat,dat^  artna,dat 
auru?n 

Taulus,&'  ad  tarits.  pr&mia,  laudis  ope  t 
r«  Deus,ex  alto  quipro^icis  omnia  calo, 

G)(i/(^  vidcs,  maneatquanta  ruina  tuos, 
Conftile  fMtlitibus,facns  &>  confuletiplis  : 

Hfs  duciiu^  prohibe  bella  crucnta  geri. 
Hi  piei.ifie'g^'aaes,dup  funthi  Ijtmina  pa- 
cis  : 

Hi  Atio  fir,:t  helUfttfmina ,magne  pah-r. 
Infer  te  mediit^ltquidis  da'iiubtbusimbres. 


lac  vapidutH  turnidis  jlumin  in^nd^ 

acjiHs  '•'  '    "^  *■    '■        • 
£  cafhisambosci^  iui^  difctdere  nb  armis, 

Coge  domii  armip^tis alier  C^  sltereat: 
Setfjputct  neuter  viSum,fed  iaclet  vterqut 

Vicierem  pcpulis  fe  redijffefuis  . 
Non  male  quadrat  hoc  locobelli  erymo,  BeQi  ti 
quod  a  bclluisdeduiftum  volut;  fiquidem  mon .  ^ 
bcIIuarum,iion  horyinum  cft  inter  (cdon- 
fligercjhoftiliq;  oJio  dirtidere.  Grauiseft 
&  cordataTheodahadi  epiftola  ad  Franco 
rum  regem,  lib.j.  Cafliodori  Variarum  ; 
Amboeftis,  inquit,  fummarum  gentium 
reges:ambo  artate  florentes;  non  leuitcr  ve- 
ftra  regna,qiiam*fatis  /i  data  partibus  li- 
bertateconfligitisjvirtus  veftra  patTiajiioii 
fiat  inopinacaIamitas:quiagrandis  inuidia 
cft  regum,  incaulTis  Icuibusgrauis  ruina 
popiilorum  .  Ammian.Marcellin.l1b.14. 
Sarraccni,inquir,miluorum  virx  fimiles  , 
qui  fi  praidam  defpexerint,  celfius  volatii 
rapiunt  ccjerijaut  n  impetrarmt.nihil  mo- 
rantur.  CicerD  i  ^.Philipp.Qjiiod  fpe^ftacH 
Iiim  adhnc  ipfafortuna  vjcauit.ns  videret 
vniuscorporis  diiasacies,  lanifta  Ciccrone 
dimicanrcs  .  Val-Max.  lib.  7.cap.6.  Caio 
Mario&  Caio  Carboue  CofiT- belio  ciuili 
cum  L.  Sylla  diiridentibus,  quo  tcmpore 
non  Reipub- viiloria qiia;rebatur,fedprar- 
miuin  viv-T-oria;  reserat  publicaNec  video  RabuL 
cur  idcm  Emblenia  non  etiam  de  rabulis  forenfe 
forenfibus  dici  quear.qui  hoc  vnice  agiit ,  vultur 
vt  lingnre  lenocimo  litem  ex  lite  nedentes,  togati 
&  iiirgia  protclaiucs  locnplerentur,arque 
itacx  malisalicnis  rem  faciant ,  ciim  po- 
tiiisin  id  danda  efTet  opcra.ne  iitcs  fierent 
peiic  immortales,  &  vita^mndum  excede- 
ic:u.  Viide  Apulcius  hostales  noninfcitc 
viihnrcs  togato?  appeUar .  Chio  fenfli  & 
Cicerojn  Oiat.  pro  Sextio.  G^biniKm  & 
Pifonein,q'.i.'pr6ciooninia  nundinarentur, 
atqjad  fe  rapeientjVnlturios  naludarosno 
minanic.Qnam  iii  rcm  extarelegans^m- 
blema  loachimiCanicrarij  Ceni.  j.Em- 
blem.  56-  ■-'•'  ■ 
Vulturpr£  diiinikans  efi  captatoris  imago'-. 

Heu  quam  pUna  etiam  funt  fora  vul- 
turtbus  T    ■ 


Bonis 


Emblematij.^ 


II. 


i  tfield 
t'.m/il 

i  IHSpi- 

*fHm  . 


Nf 


,   Bonis  siifpicijs  incipiendumj. 

rr.aHimuE     J^.  B     I>    ^     M     A         C    X   X    V    I    L 

-3P  .'n!!:;j;if!Lrj?iSf  j3iOi  r:t  luri  t-'  '.••{' 


A 


V  S  P  I C  1 1 S  res  ccepta  malis ,  bene  cedere  nefcit. 
Felici  quA  funt  omine  facia  ,  iuuant . 
^ltfidqutd  agis ,  muHela  iibtfi  occurrat ,  omitte : 
Signa  mal.e  h^c  fortis  besiia  praua  gerit . 

COMMENTARII. 


VI  A  T  o  R  feu  potius  inftiror  donio 
liiaegiediciis,i:iner?  accunTtiiSjobuia 
habec  muitc!am,aiiimal  qiiadrupesex  mu 
lium  gencie  i  omcn  iion  fatis  fcelix  &  au- 
fpicacum  . 

E  X  Diogeniano  refertur  :ale  adagium 
ydLh.7iV  i/^f-  id  t^:MHtlelam  habes.iutix 
cjuadrat,  cui  omnia  fiiiu  inaufpicara  ,  raii- 
quam  facis  &  Dijsiratis  ,  vLaiunt.  Olim 
crcJitum  eft.hoc  animal  inaufpicatum  in- 
fauftumqjc/Te  ijs,quihabercnt,domi<]i  alc 


reiit :  vt  non  admodum  diflidear  abillisj 
Zqunm  habet  Scia,hum.  ^,AwMm  habtt 
TolofanMm  Ynic  nunc  ctiam  apud  quafda 
geiucs,nominatim  apud  Britannos.infelir 
omen  habctur,fi  cum  paracur  venatio,  ali- 
quis  muftclam  nominet  •  Cuiu!.  ctiam  oc- 
curfus  viilgonuijc  habetur  inaufpicatus. 
Vidc  Alexandrum  ab  Aleiandrolib./.cap.  "Eqi^Ht  »r 
13- Memini  mealicubi   legcrc,  cquum  in  in^rtiju 
ingrcdu  itineris  ccfpirantcm.autprioribus  itinera 
lapfum  pedibus,pro  inaufpicato  figno  a  vc  cefvitks 
M  m  tcribus 


5-4^ 


AndrcceAlciati 


f.  QUu- 

dius  a,n- 
guria  irri 
iet. 


JmcuUu4  . 


Jkilfonia' 
nus  He- 
brAUi  • 


ir.^se 


tcribusaccipi  rolirum  Anfrc  Ciim  cnim 
Siilpiciu:  Galbain  f^oiiii)ciara  cxi^iw.aH 
portjm  ipfam  caiTt^MHmirnum  .cccictirfc 
animaduerrifletilvideoiiiqiiUjCantcrie ,  te 
iam  lapfum  efTe/cLirtJ  \.i}f\  i6n'»um  icurus 
iter,vixiiigreiTusI.iberis  Quas  uifloria  pio 
«erbio  locum  dtdit,iutos,quianimo  de.fi- 
ciunt  ipfoflacim  ucgDcij  principio.  Multae 
funt  eiiifdem  arguraenci  cpudM.Talliu 
hiflorias  libris  de  diuinatioiie  •    Huc  refcro 
fupcrfliciofa  veicrum  nufpicia,  qui  nii  ag- 
grediebantui-  niS  cc^nlulus  aruTpi^ibus.Sa 
nius  P.CIaudius.Cfui  primo  bcllo  Punico  , 
ioco  qu«da  omiijairndciis ,  cuae  de  pullis 
gallinaceis  maictts  /olitifnerantac.  ipcre. 
Nam  ciTm  e  cauea  produfti  puliicibum 
nonactingerencidq;  ominofum  ccnfsrctur 
arma  capeflentibus ,  mergi  illos  i  >  aquani 
iudiCjVt  biberent^fi  nollenc  ederc,  ac  niox 
inftruxiracicm  .   Sic  Prufias  rcx, exulance 
apud  ipfuni  Hannibale,  &  horcante  vc  co- 
piaseduccrcr:refp6dic,  fe  no  audercquod 
exta  prohiberent-  Atconcra  HannibairAn 
tUjinquiCjCaruncuI?  viculin?  mauis  quam 
im peratori  vcteri  c rcde re ?  Lucul I um  i tem » 
CLim  pridic  Nooas  Oclobreis  contra  Tigra 
nem  Michridacis  generum  copias  eduxif- 
fct,&cx  militibus  quidam  nefaftum  diem 
clTccundem  pra:dicarcnt,acq;  ad  capeflen- 
dum  bellum  noa  videriidoneiim  }dixifl!e 
tradunc:  Ego  ,  commiIiconcs,cx  acro  hoc 
diefelicidimum  rcbusbcncge^isefficiam. 
Rcferl  Fulgofus  lib.  7.  cap.i.dc  Mifonia- 
110  Hebrzo,equice  infigni,qui  cum  iroran 
tcni  cquicum  curmam  infpiccret.in  qua  ip 
(c  cum  Romanis  milicibus  erat  ;  &  mora; 
caufam  incelIigeiecenie,qnod  augur  priiis 
infpicerc  vellec,  quidaugurij  capiendum 
cfTct  ab  aue,quam  force  in  viaofFenderat : 
ille  aiiud  fe  agere  fingens^arcum  ccrendic , 
primaq;  figiccaconfolTamauem  in  rcrram 
<ieiecic,acque  ridens  ad  comices  conuerfus 
dixit :  Parum  coiifilij  atq;  opisabirratio- 
nalibus  animatis  pofle  quemquam  fpcra- 
rcpofteaquam  pateac.ea  nefcircquaj  ad  fe 
ipfa  pcrtincant.Et  rc,  &  vcrbo  auguria  va- 
»13  efic,  Aulteq;  eis  credioftcndens  .  Talis 
quoque  (uperfticio  muJcos  ex  plebeapud 
uos  Ger«ianos.  habet ,  vt  monachum,  aut 
aoum  mcientem.aur  Icporemobuium,pro 
inaufpicaroilupum  vero  profeliciominc 
habeanr.Qj.ia:res  (eruocuidam  occafionS 
dedic  ijludeadirultico:  nam  cum  is  lepo- 
fc.m  pcr  Yiare  cianiilienceai  cooff  exiffec  , 


in  filuam  cum  iumecispcigerc  prohlSuir ; 
(cqHCuci  vcrO'dic  ciim-ltrpHnfhaberer  ob- 
iiium',  boiwnVforCunam  augurabatur.  Cit 
vero  Inpum  ipfuis  iumeiuum  deuoraccm 
inueniirec  feruus ,  accurrcni  ad  ruf^icum 
nunciat ,  bonam  forcunam  iumcncum  oc- 
cupaire..  .  ,,      .  .,-       1 

AVSflcilS  rei  ecefta  malt^^^c^  mal^ 
inccpca  ini:io,  non  fortitur  f<:!iccm  exitu  : 
at  qua:  coepta  feliciter^non  nifi  b^ne  poteft 
cadcre'.  Aufp  cifi  diciturauiumi\itpevftio, 
&:qua:cx  volato  eatum&.Yocibus  figui- 
ficentur. 

^^idqtiid  agu]  fiqirid  incipias  . 

Mnjlela  tibt  fi  occnrrat'\  Occurfum  mu 
flcla:  omaiofucM  fuifle  iradunt  audores, 
&  nosiam  icrulimus  .  Eadem  pnflairfor» 
runiam  (ig.ificabat  :  aniirai  eiiitn  puraba- 
turinfaulium  efle.maliq;  pra:f:.g  ,i)fc)uc 
maxime,quorum  domos  habitet.  Dkitur 
cnim  liiudiari  domel.icis  animalibus,  pra:- 
fertiniq^  altilibus,  caiq;  ad  internecionem 
vfq;  perfequi,  ait  Pier.iib.  ij.  laemq;  oc- 
curluir»  plerifq;  leligiofum  haberi  dicit. 
Adhxc  in  ncgotijs  obenndis  vel  nomenip- 
fum,vcpoce  efficacia:  concrarium,  multos 
remorari  .  Muilelarum  cria  func  gencra, 
Gales.lifliSjMeleSjde  quibus  vidc  Plmium 
lib.19.  cap.  4.  Varroiiem  dc  re  ruft.  Iib.  3. 
cap.  10. 

Signa  maW]  hxc  enim  portendic  nefcio 
quid  finiftri  . 

In  fufcipienda  re  aliqiia  non  parum 
conducic  fauihim  principium:ica  non  mi- 
nimum  adferc  incommodi.fi  vel  malo,  vel 
inerci,  auc  et  am  flagitiofo  principio  nego 
rium  ordiaris  .  Ciraturillud  Sophoclis  a 
Plutarcho.Irbrodc  Pgcris  audiendis  : 
jfj/BcTg  'TTctVTOi  l'iv  7ti  ApynTcti  y.a.\cuf, 

tCi  7A>    TiKtVTdii  CiKSi  gV^'  tTOf   i)[^V' 

^y»icumtj,  retn  reBa  ratione  ir.ceperit , 
Bonum  illitu  certo  I^erabts  exitum  . 
»  ydp  oiov  T6,aitPoIybius,TK  ^iKvf  7vyya. 
vhv ,  f/.t]ii  T»f  dp')^^ euc-oy>)(7a.vTet  :  Mini- 
mh  enim  fieri  potcft,  vt  fincm  rite  confe- 
quatur  ,  qui  de  principio  non  reifle  primii 
conieceritatq;  cogitarit .  Tantam  vim  di- 
cunrinefle  bonis  fauiiisq;  i-cgotiorum  fit- 
fcipiendorum  principijs,vr  ea  vix  bencca- 
dere  po-flint,  qqs  ir.feiii  iniciuro  (ortiun- 
tur  .  Et  fane  omnia  diligentcr  aduertcnda 
eflcgraucs  nec  poenirendi  auvTforescenfue- 
runr.  Re^iteqnidLm  &  prouide,  modo  ab* 
fit  fupetltitiofa  iila  8c  inutijis  obferuatio  , 

qu:e. 


III. 


Au^i- 
cium . 


MuHel 
occurfu 


Mnfcl 
ru  m  t 
geiiera 


IV. 

OptimA 
pnncip 
quid  pi 
ftent. 


EmblematM£/^ 


Uf 


\dujfela 
(currere 


''lalis  a- 
id  Ho' 
eiHm. 


icrtim 

•rmen 

tcatio- 

r. 


^uaf  irumanos  auimos  terrore  nefcio  qiio 
afficic,&  torqucc.  Nam  vc  in  rc  aliqua,  (\\' 
fcipicuda  nou  parum  couducic  fadfhim  fc 
lixq;  priucipiunjjquaHdoquidem  ycl  Poc- 
ta  cefte  , 

Ja£H  dimidium  qui  bene  cetpit  habet : 
Ita  uou  parumadfertimpedimcuti,  aiit  c- 
tiam  iucoramodi.fi  maloprincipioucgotui 
aggrediaris  ,  tum  euim  muftelam,  id  cft  , 
omeu  habere.inaufpicatum  dicimur,  cum 
flagitij  alicuius  a  nobis  pcrpetrati,  nccdu 
cxpiari  purgatique  animoobrepic  fiuiftra 
qusdam  cogitatio,qua2  uitimam  coufcien- 
tiam  verberecarcq;  lancinet:  quo  fit,vtfri* 
gidias  ic  iguauius  rem  alioqui  magnam 
aufpiceris .  Re£t^  Aiax  apud  Homerum, 
qui  Deosiuupcat  fefe adarma  compones, 
ueq;  euun  putat  fibi  felicius  rei  bene  gereu 
daz  aufpicium  capere  po(Ie,quam  ab  inuo 
catioue  uuminis .  Cur  poecicum  illud,vc 
vere  Philofophicum  celebramr,  g;c  A/cV 
eip-^c!)UiSa,'&:,  Ab  loue frincipitim  Mu/a} 
Car  K.omani  fuo^ura  confiiiorum  &  Seua 
tus  habendidiK^cbanc  iuicium  a  facro  iUo 
piccacionjs  Sarfniue,cuius  cam  fxpe  men- 
cioeftapud  fcrtpcores  ?  Sed  &  iu  deledu 
milicum  Ijdenwvc  legionibus  coufcriben- 
dis,operam  dabant,vcqui  piimus  vocare- 
tur,aufpicatum  nomen  alferrec.  Neqj  yc- 
ro  ad  vcrao»^;  confiimandam  parccm  (eo 
riim  nempe,qui  omina  &  aufpicia  vel  ne- 
glexerinc,  vel  obfcruariucj  mulcis  verbis~ 
opuseft.  Exemplafi  quis  euoUiere  veltc  ,, 
pctat  a  Valerio  Maxim.lib.i.  cap.  4.Non 
fokiil}>ai.c  Cici  Dediuinat.  Deotuipyo- 
ces  Pychagorei  obferuarunt.fcd  etian\  ho- ' 
niiuuir,,qua:  v6c"a'ni  omina.Qu^aj  maiores 
noftri  quia  valere  ceufcbaht :  idcirco  om- 
nibus  rebus  agendis,  Qjr  o  D   B  o  N  v  Mi 

y  A  V  S  T  V  M  ,    f  E  ,L  1  X  ,  F  O  R  T  V  N  A- 

T  V  M  Qjr  E  E  s  sET,  pr^efabaiu  ir;  rc- 
busq,  diuinis,qiii'  pablice  fierent>,yx  F  4- 
vERENT  LlNGVis,  iuiperabatu r: 
inq;  fetijs  impetaadis ,  vt  lirib.us  &  iur- 
gi)S  (ejbftinejcnt.Itemqjin  luftranda  jco-^ 
louia,abco,quieara  deduceret;&-ciim  Im' 
perator  exercicum,ceufor  populuni  luftra 
ret.bonis  nominibus,qui  hoftiasducerent, 
cligebautur.  Qiiod'ideia  iu  delcdu  confu- 
lesobfernanc ,  vcprimus  miles  fiac  bono 
omine.Celcbre  eft  qnod  recul;t  Cedrenus, 
Gr^ecusauctor,  de  Perfis,  apud  quos  fol- 
lcrtine  fuic  ,  de  nulla  re  graui  &  feria  quic- 
quam'lla'tuercprms,camq;  aufpic3ri,qua 


oratio&CoIIoquIurcligiosehaberctur.Lu 

•  niqahucadferc  ilhid  Kbcracis  ad  Denioni 
''Ci\:cli  OLi  'd^iK^  'jrovi^ttv^au  ^ih^i.iyA^QV 
T/  My^  'TTipt  flt7T(3i/  Tpof  TVt  iTTetyyiK' 
K0VTct(  .  «pV_M  f/.iv  ya^  (piKlkf ,  t.7retiV0i. 
i)(p-p£i  J^i  "vfoj/ox.  5"/  zelti  tibtparare  ami 
cos^bonum  quid  dicito  apud  eos,  quod  ali- 
quti  illis  renunciet  :  namprincipiHm  ami- 
cttiiyhaudatio  eS};inimicitis,  autcm  uitU' 
/)er/?//<7.  Hanc  fenrentiam  varie  y(nrpatam  luriscon- 
repcrio  lureconfulcis.  Originen..ciiun  rci  fnlto  um 
aiunt  infpiciendam.I.i.fF-deorig.iur  Ec  ,  de  rc  au- 
qux  malo  fuut  inchoata  prmcipio,  vix  eft  spicand^ 
vt  bouo  peragantur  exitu,  c.  pnncipatus,  fcntetta. 
i.q.  i.apud  Gratian.  c.  miramur.^i.dift. 
Icem,  quod  abinicio  vitiofum  fuit,tra>5lit 
temporis  conualefcere  non  poteft,  I.  quoi 
ab  inicio.ff.reg.iur.l.fi  ribidccem.  §  Ci  pa- 
dus.lf.dcpadt.AIioqui  faciseft  beneince- 
pifte  ,  quamquam  diuerfus  fequatureffe- 
dus.I.fedan  vlcr6,§.i.ff.dencg.geft.Ncc 
res  fubfiftic ,  cum  ad  eum  cafum  venic ,  a 
qno  non  pocuic  inciperc,l.pro  parcc,  ff.dc 
feruunt.Icem,vbi  nullum;  ptincipium  cft, 
nullus  finis  fequitur,l.in  vuiuerfis,  C-qut 
dar.cucEt  difpofi^clo  fafla  inhabili.cui  lex 
ab  initio  refiftit,fi  conferaturiii  tcmpus  ha 
bilcjhoc  eft,in  tempus  permifTum.non  va- 
lidati).r.l.fimiuor.l£de  fcru.  export.  1.  in 
fe3p«s.fFh»re<i.inftit.EtaIiah«iufmodi 
(cjrcenta  occurrunt,  quseftudiofi  pro  fuc» 
arbitratu  poninc  fublegere.  Sed  audiamus 
hac  quoc]ue  fuper  re  Plaucinam  Mufara  , 
quse  fic  in  Perfa  : 

'  Si  qunm  rem  a.cciiresfobrte  autfrHgalitert 
Soht  illareSlefub  manus  fuccedere  . 
.^f^i  sdcpoUfertnhxt  c^uis<^uetem  accurat 

funm  ,  '    '•         •        ■   " 

Sic  eiprocedtintpoj}  principia  deniq; 
Simalus  aut  7!cquam'f^,male  %es-^eitunt, 
.'junsagit:^'    -   ''"''  "  '  ,    '  '" 

._  Sin  autern  frugi  ' ^j^eticnidnt frtigalitcr  . 

^  Hucq-.ioqi  coUiraac  f^ntemia  Deniofthe- 
'nis.i.Ofyhth.Siinici^o  ftacitn  prudeiue:  & 
dilrge;ir,ei;adii^iijiftraremus~.oiriMia,res.  i^-- 
ftra:  mdiore  locQefienc,  S:  ivoipftijs,qu'as 
paric  focordia,ca;;eremus.  Vnde  autem  1.0 
bis  fint  djcenda  priucipiadocec  Cicero  2. 
de  Lcgib.A  Di)s,inq.uu,immortaiibussrit 
n.obis  agendi  capienda  niicia.  ECenim  Gta 
S^ei^ctvTOi dpyriV  ^S^iv S^iiri  y.ojK  v[j.ct.  Dio 
monfirante princtpium,nullus  offiat  obex  . 

Mm     i  Nihil 


H» 


Ahdreae  Alciati 


Nihil  reliqui . 

E  M  B  L  E  M  A      C  X  X  V  1 1  r. 


;:j) 
-.'l 


QC I L I C  E  T  hoc  deeratpoU  iot  mala^  denique  nosirU 

LocuHa  vtraperent  qmcquid  inej^et  aoris . 
Vidimus  innumera^  Euro  duce  tendere  turmaSi 

.Qualia  non  AtyU ,  caHraije  Xerxis  erant . 
Ha  fcenum  i  mitium-,farra  omnia  confumpferuntx 

Spes  (^  in  angufto  cB  ,  Hant  nifi  votafuper» 

C   O    M    M    E    N   T    A    R    I    I. 


I. 


dcfcri- 


PI  N  6  I  fegctc-  caflis  aiit  dcpaftis  fpi- 
cis ,  quam  turmatim  circumuolitcnc 
Jocuftaj,  infcLli  iliud  gciuis  ,  iu  pcrnicicm 
frugum  natumjquasramcn  vcntus  verfus 
mjrcfpirans  gregatim  in  illudpropeiiere 
videtiir.  Locuftam  flc  defcribit  Claudia' 
nus  in  Epigram. 
Uo-rret  apex  ca^itis,7tedioferA  iHminxfHr 


Verti'ee,eognaius  dorfo  durefcit  ami^ui  I^^  ; 
Armauit  natma.  cutem,dumiq;  rubentes ,  ^ 
Qu^idibus paruis  multis  acuere  ruhores* 
Singularium  locuRaruni  defcripcioucs  & 
piduram  rnox  tradcmus  ;  Vbi  aliquid  ad 
ilIu(harionem  huius  cpigraphcs  petcincns 
prxmifcrimtVs . 

NIHIL  REU^T]  Hsc  cpigraphc  pre       1 1. 
anbiii;n  okt,,  ci  IjmiJc, quod  vfurpauic,  Epigrit^, 


Erableraata^ 


S49 


70  f  '  0'i/<reVgT/  av  .  Nthil  a?»pltfis.  S^d. 
hxc  oratoiis  verba,  vbi  de  Neftore:  Tc  Ki- 
yo^jLevov  (f^it  ¥n7(  ,  ««TeV  er/  av  Ht  icvjta, 
xiTZO  ynpctf.  luxta  td,quod  dicifolet,  nihil 
amptms  exijierc  prafznio.  Ciii  coimeuic  il- 
lad: Pr<tter plorare  jjthil. c[\.iod  Horatuisin 
Satyris,&  M.Tiillius  vrurparunt . 
iijloria  D  e  f  L  e  T  horribilem  quadam.  cala- 
\fe  locH'  rnitatem,  qaafuic  afteda  Itifubruin  Lon- 
'//.  gobardia  circa  amium,  vc  coiiijccrc  liccc, 

if^i.Eleuataenim  nube  loculla;  dicucur 
ex  aerececiclide  ,  qua;  legumina.lierbas,  & 
granaferme  orania  depa(t2,induxerunc  fa 
mem,S(:  qaorundam  dcfpcracionem.quod 
poft:  tot  tancaque  infortunia  nihileirec  rcli- 
Aum.Habebanc  digui  loiigicudjiiem  ,  tui;- 
gidacapica,  ventres  obefos  ,  &  fanie  refcr- 
tos. Icaq;  extiixftx  intolerabili  fcetoreaeie 
corruperunc,vc  eciam  corui,  corniccs,  ac- 
cipicres,  aliseque  aues  cadaueribusalioqui 
inhiances  ferre  nequiuerinc.  Quodcolligi- 
niusex  Commencarijs  eorum  ,  quinoftri 
tcmporis  hiltoriam  congeireiuncljded.q; 
tradunc,  iu  rcgionibus  Poloni^e  regno  fini- 
timisincredibilcm  fiiiire eiufmodianimal- 
culoruin  multicudinemrnullas  primoalas 
habuille,fed  magnos  dcdille  falcus:  paulo 
pofl"  quacuoradepcas  ,  cancoque  uumero 
conuoIaI]'e,vrduo  milliaria  in  longum  &: 
lacum  cubico  ccnus  ita  occuparent,  vcip- 
llus  quoqj  Iplendorcm  Solis  a  toco  illo  ter 
rx  fpatio  fuadenficateexcluderenc:  vndc 
colligereeft  facillimum  ,  rebus  humi  na- 
fcencibus  damna  innumerabilia  iude  fub- 
fecutaelfe,  qux  ad  radices  vfq;  omnia  de- 
paltxerient.Cum  vero  fuccreuillent  alas , 
erantdigiri  humani  magnitudine,  tumq; 
infrugesaciocius  gradabantur- Ca:terum 
ha;  neq;  vi,  neq;  luduftriaalia  propulfari 
potuere.Locuit.iinmetiam  in  Africa  mul- 
titudinem  prodigii  limilem  fuiile  tradic 
Auguilin.iu  Iib.  De  ciuitate  Dei  tertio.cap. 
vlcimo,  cumiam  populi  Romani  prouin- 
ciacirecConfumptis-enim  fruvTlibus  &  fo- 
liis  lignorum,iHgenci  iiubein  maie  dicunt 
eflfe  deieclam.-qua  mortua.fccucaeft  aeris 
corrupcio,  quse  cancam  aduexic  peftilen- 
tiam,  vt  infolo  Malinido:  regnoodbngen- 
•I  .  fa  homiiuimmillia  petiide  referantur  ,  & 
multo  ampliusin  terris  litcoribus  proxi- 
ri^fna^  mis  .  Ha;c  illc  ■  Hertmanus  Schedel  in 
"•  Chronicdedauis  abeodem  animalifigeiie 

hedel ,    k  ilhcis  iucometnii)ir;Lothatii  Imperaco 


ris  teporc,  ait,a  Carolo  Magno  tertii.Iocu- 
it<c  innumerabiles  fcz  alas  habentes  ,&  deii- 
tes  duos  lapide  duriores,  in  Gallia,  vcluti 
nix,tcriam  opcrueruut.-hctbas,  (<getes  8c 
arbores ,  ac  vniuerfa  viriditatcra  habcncia 
d^uaftarunc.Tandem  pioicifta:  in  mare.  & 
adlitcora  in  terram  eiedx  ,  (ecutacft  ma- 
gna  pucrefadlio;  &  inde  moccalitacem  ma- 
gnam,  aerem  inficientes ,  generalemqiho- 
minum  incericum  fufcicaruiit  .  Idem  au- 
tior  hacde  re  fic  alibi  fcriptum  reliquic : 
Tempore  Caroli  Burgundionum  Ducis , 
filu  Philippi  «jpcimi  ,  locuftx  per  Icaliam 
vagacje  ,  Brixiae  agrum  deuaftarunc,  ciim 
in  Brixiano  agro  mmaxima  nuiftitudiiie 
aduolarunc :  qua:  Brixianis  S<.  Mantuauis 
maximum  damnum  iiituleiunc .  Q_uibus 
nifi  Ludouici  Mancuani  Principis  folicicu- 
doobfticiirec,  faca  quoq;  in  toca  Lombar- 
dia  corrofiirenc  Dz  locuftarum  depaftione 
fcre  quid  fimile  narrac  Gregonus  Turo    Grcgorins 
nenfis  hiftoria;  Francix  lib.  ^.cap.  33.  fub  Turonlf.i 
regno  Childcberci  prouinciam  Carpitanea  de  locu- 
grauiccr  a  locuftis  fuiirc  vaftacam,  vc  non  slis . 
arbor,neq;  vuis.neqi  illua,  aut  frucex,  vel 
quidquan»  viride  remanerec,quod  nonlo- 
cuftis  eucrterecur.  Lccjp.44.  Locufta:  de 
Campania  prouincia,  quam  per  quinquc 
corroferanc  annos,progre<r3e»  quali  publi-» 
cum  cenences  aggercm  ,  ad  aliam  prouin- 
ciam  huic  vicinam  fe  recepcruiic  Harun» 
fpacia  exrendebantur  in  centum  quinqua- 
gintamillia  loiigitudinisj  laticudo  vero  iu 
centun?  millibus  ternunabatur. Harc  ille. 
Locuftarum  etiam  memineie  Imperato- 
res  in  I.  18.  C.deloc.  &  cond.  Excepto» 
aiunt,cempore,  quoedaci  locuftarum  per- 
nicie  fterilicatis  vitium  incerccilit,  fequen- 
tis  tempons  frudus,  quos  tibiiuxta  pr£- 
teritam  confuetudinem  deberi  conftiterit, 
reddi  tibi  prouincae  Praefes  iubcLit.Huius 
quoqj  depopulationis  locuftarum  defcri- 
ptionem  elegaiicem  habtiiiuscx  Piiide  ,  eo 
libro  ,  cui  nomen  Lcu  Trifti  ii^j7ij.iic.yia.i  . 
Ea  (ic  habec : 

Tii&K^^pctTivH  -Tctyiiivii  TiiV  dy.piict  ;        'Defcri- 
E"Svoi  7rTtpeo7ov  ta  <p<ropa.v  AiyvTniuv,  P^^°  ^''^"' 
Bihoi  ve:pa<^ii  e'|  d.a  i)hn  To^hii  ,  fiarum  , 

Aoy)ri)v  i7oi[x>]v,  ct-JToy.ivincv  J of'J,  ex  ftjide. 

Ti-jKViiv  (ta.KdLyyct ,  y.vpio^^^cy.ov  ^iyOi, 
TliidyiT/Kiiv  i-Trah^iv  dL^dTii  lJ.a~/iii  i 
0:/;y'  hetTcfj  yap,dKha  7rhin7fi,  »^  7p{yH, 
E  pTTtiact  TTOp^H  ,  y^  kKovh  7TTt(.i:y.ivn  , 
AoKu  (Tg  ^ivyHV[>  i^  '7ra.hivSyoiJ.Qi  fxiia , 
M  m     5  pG:7pci 


fp 


Andrex  Alciati 


*5«p«  Tpi  Keupv,  ^  hpi^ei^rpa  ypoVd  , 
SVuth  iuiKyei  Tav  ottcov  t(»V iKu^j^ct, , 

TpVykTdjpvWA.Tillf  TpuyHV  S^iCoTKiTCU 
X^  (TVWiyHTdKaKA  ,  ytJj-THVH  -ZAKlV 

SX  s-rtp  T<t  vivpet  rZv  /SiKav  o/  tsPotcu. 
§^tf?iam  in  aciem  inducit  locufl.tmm 

agmina,  ? 
Aligera.colle^n  in  neces  lEgypticu , 
Vt  nubilum  telum  alditi  f^gittarij  , 
Jaculu  pitratum>hafiamq;  motam  vi  fua, 
Den/a/n  caterud.centicipitemj;  gladium, 
Saliensj-pyjtjidium  inquieti pr&lij  ? 
Locufla  enim  nonjiat,  ferit^,  ^  ciirfitat, 
Vafiatq;  repens,  peruolitat  omnia  loca  , 
Tuga^jJtmuUt,reciproca  &ftflit  via  , 
jicperimit  ante  tempus,  ante  diem  metit : 
Arbufla  marcere,&  rigere  herbasfacit: 
CrudiiUgnorum  exfugithumerem  omniii  : 
Vindemiatfolia  ,  ac  vorat  vindemiam  : 
Cadauera  modo  congregat.mod^o  difflpat , 
Ueruos  fttgittarum  vt  fagtttipotens folet , 
I.thoflium  corpMs fuorum  vulnerat 
HdnHibus  cmrum  recHrHorum  horridis  , 


Laiiteutins  Pigiioriasrolershi[lortc«  ye»  Pignor^ 
titatis  iiidagator ,  hanc  dc  qiia  loqiiimiir  folertiat 
Iiifiibrum  deiultationem.a  lociiftis  fafta  ,  ^fldes. 
inaniuim  i  j^iuicidiflerefettjSc  figuram 
iilarum  locuftatuin  eleganti  effigic  hdcli- 
terappingi  curauit;  Sic  eiiim  illc  in  fuis 
Notis  ;  Locuft^  aiiuo  Domini  if^i.dic 
iS.Augufli  In(ubriain,&  Venetiam  depo- 
pulata^funt.  Id  vero  quo  ad  auMum  adco 
verum  cft.vtambigere  iion  liceat.  Prajibac 
porro  illaruni  agmen  (vti  rraJitum  eft) 
monftrum  ,  quod  nos  hic  appingendum. 
curauimus ,  cum  locuftac  imagine  ,  vrrci 
roemoria  perenner,  videantqj  Prouidentia; 
diuina:  hoftes ,  lyntaxin  D  E  I  O  P  T. 
M  A-X.  in  posnisetiam  infligendis,  ad  qiias 
non  fiiie  mente  &  coufilio  prodit  fapieu- 
tiffimum  illud  Numcn.Et  huiufmodi  pa- 
rergo  v(I  funt  tunc  tcmporis  Phrygiones 
(vtiegonon  femelanimiHHerri)  in  aulxis 
eroruaudis.  Ha;c  iUe»  P»*^uu  verd  ta» 
iiselL 


^S^AAA^^^s^AASj^bA^ 


Effigies  Locu- 
ll:2E,"&monfl:ri 
ipflim  pr^cede- 
tis,  anno  i54-' 
Lombardiani 
Infubrum  infe 
ftantis . 


4 
4 


1» 
i* 


^^^^i^.^f^tjp^>^^^^-«^ 


Hebc  plaga  locuftarnni  Cait  Sanclius)in 
Longobaidia  Infubrum  depaftis  omiiuio 
frugibus.iuNarbonenlcin  prouinciameuo 
lauiL;  Aiiftro  vero  flantcrandeni  diuino  mi 
v.{  in  mare  prajcipitau  «U  t 


POST  tot  mAW\.^o&  tot  accep-tas  cal«      III 
mitates  . 

LocuflA  vt  raperent]  abfumerent,  depa-  LqcmR> 
fcerentur.  LoCuA^  noxia:  lunt  frugibus,    . 
quasexeduiit  &  pecduutadiiiterueciouc. 

Vudc 


.Erablemataj ". 


rp 


icJtda 
nmi  ca- 
et,qtiid> 


III| 


VnJt  quiJquU  BOxium  eft  &  incommo- 
<lum,&  perniciem  affcrtalicui  rei.meriio 
locufta  vocacur.Ariftotcles  3.  Rlictor.  cx 
5tefichoro  prouer.vfurpauit,Of^<^<ij^«J 
eof  humi  cnnent .  ojov  hth  Kiyoi  o-n^ip 
'S:,Til7i-)^pO(ivA9KpOi(  H7riv,'oTt  li  «Th  lCpt 

«"of  etvsu ,  oTras  //w  61  TtrTtysf  ^ctiJt.o^iv 
ttS^aytv  •  "vtfi  qnis  dicat  id,  ^uod  Steficho^ 
rus  in  LoFris  extulit,non oportere  conuicia 
ri,ne  cicttdA  httmi  canant .  Voliiic  poeca 
Taftatioiicm  rcrum  omniuiT),  ruiiiamq;  ci 
tremam  iutclligcrc  ,aJc6  vt  noii  ardificia 
inod6,(cd  ne  arbores  quidcm  ftances  reiiu 
quantur,omi)i«qj  roloa:quenrur,vtcicad? 
niliil  habeanc  quoiiifideant .  Hoc  indedu- 
ftum,qu6dcicada:  arbuftis  maxim^  gau- 
dcaut  Exeaiplum  eft  <:omminationis,quo 
fignificacuc  cunifla  arbufta  fiiccifum  iri 
ftitpitus  ab  hoftibusjita  vt  fic  truncatis  fti 
pitibiis  cicada;  necell"ari6  cogantur  humi 
cautiliare.Apud  Thcocntum  puelja  depa- 
fUib(aheni  ^Hfimoi^i], kaK a [xsiiit ixdvTtt 
ap.peUatur,id  eft,loctvfta  ,  qux  mellem  in- 
tarcipiat.  Ar<rendis  Jocuftis  multa  veccri- 
btis  prodita  funt  rcinedia ,  Ci  vacat,  legc  a- 
pud  CanTium  Pionyf.dc  agricultura  lib. 
ij.  cap.  I.  De  Ivfiuftarum  aurcra  ortu  & 
natura  vidc  PJininm  Jib.i  i.cap.i^.  Locu- 
ftis  vefcebatur  fau^illimus-  Propheta  ioan 
ncs  indeferco  ,  qu^muis  ajiqui  aliterfcii- 
tiaiit,dicentes,«t;cp/J^Bf>locuftasfigJuficarc, 
5c  cacumina  &  fumraicates  j  vc  inteijigas 
D.  loannemaiborumauchcrbarura  fum- 
niicacibus  vefci.Sedhis  nouobftanubus.ve 
rumefte  mihi  perfuadeo,D.Ioani)cm  locu 
ftis  viclicafl"e,qux  i^icer  .aniinalia  munda 
numeranturin  Leuitico.cap.  ii.Tefteni  ha 
bco  Adamantium.qui  i  i.HomiJia  in  Lu- 
cam  dicic :  £1  alJtibus  vero  non  graadc 
^rajpiogueve  vllu.quo  fe  liberius  inuicare 
polTeCjhabuitiDon  aeriuoIum,quod  cibum 
prjeberct  delicatiorcm;fed  cxiguum  admo 
dum^  volucre  ,  quod  vix  a  tcrraexfurge- 
letjfaltitarecq;  poruis  quam  volaret.  ifu 
loiJ^epel  etiam  populiin  AEchiopia&  India.qui  Jo- 
|r.  '  cuftis  piocibo  vciiiicur,de  quibuscoiifule 
Diodorum,&  alios . 

Vidir/ins  innumertu tnrmfu]  inuumera- 
biJemJccuftarummuIcitudincmflante  Eu 
roconcretam  falcitaUeEft  auremliic  alle- 
goiia  abexercitu  ,qui  turmas  &  ducem 
habet  . 

Euro  duce]  Eurus  vervtuseft  cjjdus  ab 
Ociente  fpiiaus^vc  aic  Ouidius; 


['oAanes 

.  ■■ptifia 
,  locu- 
,s  vefce 
itur . 


irtis. 


Eurusad  jitfroram,Kaiath£aq-j  regnart" 

DiLlus.vtquidam  vo!untj*Tc  icopicof,  id 
eft  »  ab  anrora  fiuens  . 

§lualtanon  AtyU]  De  Atyla  ,  fiue  At- 
tila  ,  quoniam  noneft  iniucunda  hiftoria» 
nemini,puto,t£Edium  afFeret  plenior  ver- 
borum  copia  .  PrimLim  omnium  Gotchi , 
deinde  VandaIi,poftrem6  Hunni  Hunga- 
riam  ingiefti  func ,  &  hi  poftrcmi  terram 
retinuerunt.vnde  &  Hungaria:appcIJario- 
nemfortitacft  .  CrudeJis  hiclocus  maxi- 
mam  cJadem  vniuerfs  propemodum  Eu- 
ropjeiiitulif.  Acylaex  Hungaria  exercicQ 
trecencorum  milliumduxit  inGermaniL 
(aliidicunt  jooooo.j  pluriraasq;  petentes 
vrbes<Iiripuit,inter  quas  hafijea  ,  Augu- 
fta,ArgeiiCoratum, VVormacia,  Colonii , 
&  pluresalis  fuerunt.  Inde  in  Galiian) 
progxelTus,  Burgundiorum  regem  cepit , 
Aureolam  obfidione  cinxit  ,  &  ftatuic  to- 
tius  Europe  fibi  dominium  vfurpare.Erat 
autem  tuiicineaparce  Gallije  citerioris  , 
qua;  a  Caelarious  adhuc  renebatur,  Koma 
Husdux  Aetius:hicfccdus;inij:cum  Frau- 
cis,&cum  GotchiSjVr  iandis  vinbuscni-' 
deliftimocyranno  hzylx  refifterecur.Aty- 
la  vero.quiacimuitfibi  a  viribus  Gottho- 
rum,foIIicicauirDiechticum  eorum  regc, 
iie  quidauiiji)  Romanis  fuppcdicarcnc ; 
fed  pro  finguiariconftantia  fua  Gotchi  re^ 
cufarunc  yllani  veIamicitiam,veJxonfccdc 
racionemcuni  tyianno  baibaro  concrahe-. 
re,  lcaq;  in  campis  Cataiaunicis  vtrinque 
infcftis  fignis  cor.gtefth  funt .  A  RoiMaiio. 
rum  partc  Aetius,Gocihi  &  Prancijab  al- 
tera  Acyla.Et  teftancurhiftori;E,nunquam 
inOccidentetantum  ab  vtraqjparteexei- 
citum,tancamqj  muIcJcudinem  cojledam 
fuitle,perindcac  eafuic.  Pugnajconriidus 
ab  exorcu  Solis  in  nodem  vfque  durA"it* 
Tandem  in  fugam  conueifus  Atylaami- 
fic  ceiifenao:T:oguitamilIiaIpfectiam  taa 
ta  anguftia  exagitacus  eft, vt  non  procuJ  afa 
cllet.qnin  feipfum  peremilTec .  Accius  ve- 
r6,lT3nci&  Gotchi.etfi  vnilores  erant,ta- 
me  Gocthorum  rex  Diethricus,fiue  Theo 
«doricusjiueocouflidu  peri  jr.Mortem  pa- 
trisfiiius  vlcifci  voIuit,&  ftatuiccolledis 
copijs  Atylam  ,  &  rcliquum  cxercicum 
prorfus  delere:&  dejeuiflec  haud  dubie.uifi 
cx  Aecij  confilio  fcnccnciam  fuam  immu- 
taflet.Sed  maJum  hoc  fuic  Aecijcofilium, 
aam  paiuajnauufotuiflec  tunc  vinci  Aiy 
M  m     4  U 


Uugaria 
vnde  fic 
dichi  . 

Excrci- 
tns   Aty- 
U. 


Atylft  li 
Bus . 


^s^ 


Andre^  Alciati . 


OhTidio 
AjuiletA. 


Evcidi»  , 
V.irauij. 

O-igo  Ve 
mtixru . 


Afylnfla 


hPoftea  vero  rcacrrusin  Hiingariafn,rc- 
paraco  exercitii  ,  &  collectis  vinbiis ,  poft 
Actf.dcinJe  Vakntiuiaiiicxdem  redijt  in 
fert:or  ,  dc  Italiam  iniufic .  Irrumpentem 
Atylamcxcepit  Forum  luliirin  co  diutur- 
niorem  moram  fecitoppugiiatio  Aquiiei? 
municilIirHa!  vrbis,  quam  trieniiio  obfefsa 
£blo  .-cquauiE.  Cogit  ratio  longxobddio- 
iiis,vtineamdefccndamus  opinionem,vni 
ca  Aquijeien.ls  populi  vi  non  potuide  to- 
lerari,  fed  Pacauiriorum,  &  aliorum  ,  qui 
prope  eraiic  Romanorum  ftudiofi  ,  auxi- 
]iis  fiifFuIt  un  tam  diu  ftecilfe  contta  tan- 
tum  barbarorum  cxercitum.Aquilciarx- 
cifa.qua:  contra  aduesrantes  barbaros  pro 
pugnaculum  ItaIia:fucrat,AtyIas  Concor 
diam,Alcinumq;  diripuit&  incendit.Nec 
exitium  PatauiiiiefFugcre.quorum  vrbem 
pro  viiibus  relu(flantem  demolitus  item 
cxudit.  Excidiuni  Patauii  contigit  anno 
ab  ipfius  origine  i  y^o.  Chrifti  vero  4fi» 
Patauinis,vti  Aquileieniibus,ca:terisq;  vi- 
cinis,  nouaciuicas  Venetiarum,  ininfulis 
ajftuariisCquaniro  maxima  &  magis  cul- 
ta.imo  magiftratu  decorata ,  erat  RiuoaJ- 
tus)  nuoer  aidificata  confuluir,  quonobi» 
liorcs  familia; ,  &  preciofa  quxquc  relata 
funt,  vt  meritoineam  dicatur  concelfifle 
quidquid  decoris  &"diuitiariim  in  tota  pro 
uincia  ex  praedis  barbarorum  reliquum 
fuit .  Et  iam  Atylam  ipfam  impcrii  arcem 
Vrbcm  Romam  peterefama  ferebat,  ciim 
occiurens  ei  Leo  Pontifex  Romaiuis  fup- 
plexpetiit.vt  retrocederet .  Fertur  dixiHe 
Atylam,  vifam  inxca  Pontificcm  aftancem 
viri  cuiufdam  imaginem  ,  minitantcm  fibi 
ftri^flogladio.  &  terrore  perculfnm  pro- 
mifide  (erecefliiruin-  Porro  in  Hungaria 
rcucrfus  (blennes  nuptiasegit,&  primano 
fte  nimio  vino  obrutus,  pra:ter  cxpeclatio 
nem  effufae  naribus  fanguinis  copia  eft 
fuflfocatus.  Exitum  luinchabuitliic  tyran 
inis,quem  nonpuduit  publico  tituIo,F/^. 
gellum  D^i,(eappeIlare.Hajccontigerunt 
fir:a  anniim  Domii;i  4n-  ^e  Atyja  & 
Httiinorumbello  vidcpIuraapudPauium 
Diaconnm  lib-  r  j. 

Caflrave  Xerxts  eranf.]  Xerxis  hifto- 
riam  tam  late  profequitur  Herodotus,li- 
bro  7.  vt  non  fic  iadiciuni  earo  huc  referri. 
luftinusquoq;  Iib.z.&  Plutarch.initioli- 
briicui  Par^IIela  iiomen  fccit,  pluribus  de 
codem  .igut;hos  iraq;  adear.qui  inregram 
ivi"loriam  veJituiQspotipraj&quashHcma 


Xerk'm 
xerci-^ 


gis  fpeftant,  dccerpcmus.  Xcrxes  rex  faic 
Perfarum  ,  Darii  filius;inccptum  a  patrc 
helliirn  in  Graiciam  inftaurat.De  numer» 
milirum  ficait  luftinus  loco  citato  :  lam 
Xerxcsfeptingenta  millia  de  regnoartKa- 
uerar,.&  trecenta  millia  de  auxiliis;vt  non 
immerico  proditum  fn,  fiuminaab  exer- 
citueius  ficczt^L,  Gfxciamqueomnem  vix  . 
capftre  exercitum  poruilTe.  Herodotus  iiv 
Polvtrjnia.c  i  f.  Cic:  Nauium  fumma  triii 
raillium  fuic,ineis  fucrunr  vitorum  vigiij 
tiquatuor  mvriade^^jid  eft.ducenca  &  qua 
draginta  millia.  Hxc  igitnr  eratclaffis  ex 
Afia  vnius  &  quinquagintamyriadum  vi- 
rorum  in  vninerfum,  &  pra?terea  feprem 
milliafexcenti  decem  .  PedKatnsfuic  de- . 
cies  fcpties  cencena  millia,equicatus  offlo- 
gintamiliia.  Q^iibusadde  Arabes,  quic^ 
melos^PoenoSjqui  cut  rusagebant,qu3:fa-.i 
cio  vigintimillja;  Qu^aicopiajclafriaria;  8c  { 
terreflresinfummam  redai^^finnt  ocr  &  ^ 
vicies  centena  &  decem  &  fepcemmjHi*: 
fexcenti  &  decem  .'  Huic  tanto  exercnui 
obuium  retulit adTheriTiopilas  Leoiiidas; 
cum  ^uadringentis  Laced^moniis.quietfi 
omnes  mortemoppetfenint ,  tamencirci-'. 
terviginti  milfia  PerTariwn'  priiis  ftrauc^ 
runr.TanJem  Xerxes  a  Themiftocle  Athe 
nienfiunidnce  fufus.tnrpjieranfugit.  Dc 
codcm  Xerxis  exerciru  fi  rnauis  habere  fi- 
dein  IfacioTzet2i,Lycbphronis  intcrprc- 
ti,  ha;c  habe  :  Nnmcrus  exercitus  Xerxis 
erat  *  quingentainiy  tiades.naues  mille  du 
cenT3f  &  fexjginta:  quadringentis  talcntis. 
opuserat  excrcitui  fingulis  diebus.Deco- 
demCIaudiartufi-in  Rtifintim  :  i '■ 

Uaud  aliter  Xerke  totofiinut  orhe  fecutw  • 
Narratur  rapaijfe  vagos  e±erciius  amnes , 
'Ettelisvmbraffe diem,  ciim  clalfibusiret 
Perfcofulos ,  teBumqHepedeS  contemneret 
ACjUor  .      ' 

HAfoenum,t^e,]  intcrceperuntomncm 
annonae  fpem ,      - 

Tarra  omnia  confumpferunt"]  Rei  difB- 
cuitas  fpondaicum  fecit.  Pnotes  editioncs 
non  farraomniay[ed,corda  omnia,c]cgin- 
tiushabebant.  Corda  autem  non  a  voce  *  CordHi' 
cor  cordis,  fed  a  cordum  cbrdi ,  qnod  cft 
fecundum  foenum,  poft  mefTioncm  prima 
gcrminanSjVt  ei  PlinioIiquerc.i8.lib. 18. 

Spes^  in  angufio  e^.]  Reftat  defpcra- 
tio  Vidctur  Mecaphora  a  capriuis. 

Stantnifi  votafnper.']  Id  eft,nil  nifi  vo- 
tafupeifunt,  vrhabetOuid.Iib.  i-  Trift. 

Ele^ia 


Xerxes  t 
£ius. 


Emblemataj . 


rn 


IV. 


\feries. 


ri? 


,  \hlicii 


Elegla  t.  Hic  ciiim  notauda  T!inefis,& 
Anaftrophe  •       .  .      ■  i  H ''  '  ' 

D  o  c  E  T    Emblcma  -  qua  ratioue  & 
modo  DEVS  TER  OPT.  MAX.  popu- 
lnm  fiium  coerccrc&puiiire  folear.cui^nc 
mo  rcfiftcrcimo  nec  efFugere  potcil:  j  ec- 
cnim  calamitatum  ac  miferiarum  taUum 
catcnacft  ,cuiilIigatiomiiesimplicamur » 
ncfcio  quofato:commuiu  certe,nec  uiucn 
to  viio  ,  qui  libcr  fit  aut  exemptusab  hac 
lege.Cafus,fortuna,periculum,arbitri  sut 
humanarum  rerum,&  luduiitiiobifcum  , 
conaiuentcDeo&probantc ,  fi  quaconfi- 
dcntia  autfpes  inipTum.  Permittit  affligi, 
tcntari,turbatiimalos,vt  perdac;  bonos,vt 
mcrirumaugeat:,&  eoamplior  (It  premio 
rum  cx  diuinociufdem  finu  refufio  Dami 
hi  pundum  hor^^ ,  non  dico  horani ,  diem 
aut  menfem,vbi  fereiiitas  &  plena  hilaritu 
do  mentiSjdncpuntlura  &  felle,feu  priua- 
ta  fpedeSjfcu  publica.Epiftolam  traditta- 
bellarius  (eccea^fynthium  &  nedarinco 
dem  vafe)  Icgo,  pl^ccnt  exordia,fed  triftis 
exitus.-rifus  in  ftOnte,in  calce  lacryma».  Iii 
villam  cogitas  laiatnm  curas ,  occurritin 
porta  paterni  lethi  nuncius.TCgrederis,  in 
turbas  incidis,plaga  infligitur,dolor  &  ira 
occupantmeiitcm  :  vix  bcna  contingis  li- 
mcn ,  clamores  audis ,  filiolus  crus-fregit , 
marcr  concidit  prx  dolorc  mortus  fimilis. 
lacct  inftabuloferuus  artulru  equicom- 
minuto  fcmore.Nonneconnexio  hxc  malo 
rum  ,  &  funiculus  quidam  per  incernodia 
fua  diftin«5lus?Rcferant  finguli.faftos  con 
tcxemus  &  comraenrarios  integros .  Stru- 
fturam  mohtur  quifpiam  domicilij  ,  fer- 
uetopus,educiturjinuoIat  fulmen  &  abfii 
mit  iumcnta,  &  quidquid  incft  fupelledi- 
lis  :  dcrcnouandofolicitus  eft ,  lignatores 
mittit  fuccidcndje  matcri^e  ,  ruic  qucrcus 
prxpoftcrocafu',ftrages  niiferandaeditur: 
defcenditinanimum  accepta  cladesr&  vel- 
lit  prascordia,  coiuabcfcit  luftu,  morbus 
corripit,pericliratur  vira.Coniui  pra^uifs 
orbiutispraefagio,&  communidamno  per 
territa,defcut  anchoram  fpci.laqucoinne- 
ftit  gulam,&  infami  obitu  fpiritum  cxrru 
dit.Ncc  finiseftinhis  talibuspriuatis.Hic 
torrensexundat,  trahttq;  aquarum  &are- 
naemolcm  fccum  publico  cxcidio:flainma 
alibierampitferius  deprehenfa  ,  graflatur 
&  dcpafcitur  omnia.  Hic  terra:  latcra  con- 
cuiitfubintrans&collcdus  ventorum  tur 
bOj&  fubueitit  a:desjim6  montes  nonnuu 


quam,  vt  nupet  vidimas:grandinis  ibi  fa- 

xcusimber  fulminar,  &  conrcrit  fementc: 

alibi  locufta  &  infeclorum  peftisdepopu- 

laturfpem  anni:  ciuilibus  bellis  implican- 

tur  ali)  :nuiltos  peiniria  fubigit ,  &  extre- 

ma  famesexcrcet:alibi  peftifera  lues  &  ae- 

risinf^clio  •  Nufquam  iionfoecundafeges 

malorum.  Deijcitur,  qui  hnmi  fepir,  nec 

attoUicocuIos  ;  vtquiinmedio  man  flu- 

(flus  tantnm  ^peftar:  non  coelos.  Meminif- 

fe,nos3d  hxc  procreatos,iuuat  aliquid,  & 

hebetat  commnnim  huc  dolotis  morfum. 

Prazuidere  finem  horum  in-aliofrculo,  & 

ferrnm  vi(floris,impeiIitad  rcfipifccdum 

&afiurgcndnm,vt  cautiusambulemus,&     a    t      •• 

moriamurlibentiiis.Audi  qtiz  D.Ambro-    .  ,^ 

fiusdehifceplagis,  &  figillatim  de  locu-    i""^-,    < 

ftis  fcribac  lib  y.Hexaenier.cap.i4-Vfque     °^ 

ad  locuftani.ait,  qiioq;  gratia  diuina  pene- 

trauit ,  qus  cum  agmine  conferto  regio- 

nis  cuiufq;  occupauerit  latitudinem  ,in- 

noxio  primum  fertur  habitaculo^nec  fru- 

ftus  inhofpitaliincurfione  depafcitur,nifi 

diuina;  fignum  pra^ceptionis  acccperit.Et 

cnim  ficut  in  Exodo  legimns.ea  quoq;  ccs 

leftis  vlcionem  otfenfioniscxequitur ,  pia; 

miniftra  viiulidx.  Hanc  quoq;  auisdeuo- 

rat  Seleiicis.Sic  enim  Criecohajcauisnun 

Cup4tur  nomine,data  ad  remedium  malo- 

rum  ,  qiix  locufta  confueuit  inferrc  ,  cui 

creator  inexplebilem  dedit  deudrandi  na- 

turam  ,  vr  infatiabili  paftu  plagam  fuam 

pofntcxtinguerc.  Ha:c  Ambrofius.  Simi- 

lem  locuftarum  piagam  etiam  Exodi  lo.    rxodi 

minitatur  DeusPharaoni  per  Moyfen:Ec 

ceego,  inquit,  inducam  cras  locuftamia 

fincs  tuos,  qusB  operiet  fuper ficiem  terrar, 

ne  quidquam  eius  apparcat ;  fed  depafcec 

refiduum  quod  faluatum,quodq;  relidii 

eft  vobis  a  grandinc  .  Cqrrodet  enim  om- 

nia  Iigna,qua;  germiiiantin  agris,&  i.mple 

buntdomos  tuas,  &feruofun»  tuorum  , 

&omnium  AEgyptiorum  ,  quantum  non 

videruntpatres  tui  &aui.  Et  Amos/.cap» 

Et  ccce  fetus  locuftanim  venir  matuti- 

nus:&eccebruchiis  vnus  Gog  rex.Eterir, 

fi  compleueric  ,  vt  deuoret  foenum  terra:. 

Vel  fecundum  communem  &   aoproba- 

tam  verfioncm  :  Etecce  fidor  locuf^a;  m 

principiogerminantium  ferotini  ipnbns:& 

ecceferotinus  poft  tonfioiieni  :egis.  Et  fa^ 

(flum  eftjcum  confummaflet  comcdere 

herbam  .  Vide  etiam  in  Apocalypfi  cap.9. 

&apudIofephum  lib.aAntiquit  cap.i^. 

Male 


m 


Andreae  Aldati 


Male  parta  male  dilabuntur 

EM3LEMA      CXXIX. 


\A  1 LV  V  S  edax ,  mmU  quem  naufea  torferat  efcA: 
^^^   Hei  mihi ,  mater ,  ait ,  vifcera  ab  ore  fluunt. 
Jlla  autem'.  Slifidfles  ?  cur  hmc  tua  vifcera  credas  , 
^g^/  raptd  viuens  fola  altena  vomis  ? 

COMMENTARII. 


j  T^^  °  miliiifibi  oppofitiafTideiu.qiio 

X-/riim  altermagnoconamitie  inteftina 
euomere  cogitiir.-alter  taiiqium  obftetrix 
parturientiadiftit .  Mihuiseft  auis  rapax 
cx  genere  accipirruin,dequo  PJinius  Ub- 
lo.capio. 
II.  Tetrastichon  hoc  paucis  co- 

J.mbh-      niaratis  mutuatuseft  Alciatus  cx  apolo- 
pjAtis  ty-   go  Gabria',quod  /ic  habet : 
■^Ki,  ^ojV  ^ttym  'TTcui  cii  ioprvv  tyKATet  • 

iiixot  KtKhny'  t    fJ>  (TTrKtiy^^tt  y  (^tlTt^, 
iy'yy<>  • 


ray  vm  ydp  ^Jiv  ,  <t?,A*  e^«f  j  etAM-  ft^Ac 
tpicov  .   id  cft  :  7pt9V  ' 

Bouis  puer  ciim  edifTetdie  fefto  vifccra:  ' 
Hei  mihi  ?gemcbat;quia  inteftina,  mater » 

emitto  , 
Illa  autem  ridens.-Nctime,fi|i,inq«it  j  '  ' 
Tuorum  cnim  nihil,at  vomisalicnum  .' 
Puer  die  fejlo  iottts  cum  -vifcerx 
VoraJJet-.Hei  mater,cl(ir?7at ,mea  effluunt 
InteftinaAt  riAens  ait  tTili  ,hcittd  time  t 
Ka  /ion  tHn  hAcfnnt.fola  At  aliena  vomn, 

5an<^iui 


Emblemata_>  i^ 


SfS 


1 1 1 1. 

\iilui  hie 
'Oglyphi* 
(tm* 


i 


faufea 


0 


ifcera. 
'0  ditii- 


'i. 


SainSiils  lA  paululum  aliter  redHidit: 
Bouti  p»er  fejlo  dte  cum  comedijfet  vifcera: 
Hei  mihiyclamabat ,  qttod  intefiina  ejfiiri' 

do,mater . 
Hic  ridcfido  ait:Netime(ts,fili , 
iion  enim  ex tuu qttidquam  ,fed  zomis  ct- 
lien.^i^. 

MlLVVS  edstx]  vorax  miluus  feuini[- 
uius,quem  icieoPlinius  loco  citaco  rapacif 
fimam  &  famelicam  ^emperaiiem  vocat  . 
EcPhiJofophi  antiquioies,  quidodlriiiam 
ab  AEgypcijs  magna  ex  parte  mutuati 
func,deq;  hominum  moiibus  per  palinge- 
nefiaj  figmenta  difieiuercpcr  miiuium  ra- 
pacicatem  intelligi  cradiderunr,homii)esq; 
eos,  quiauaticix  {luduillcnc,  prompciquo 
femper  Scparaciad  imbccilliorumexpila- 
riones  ,  &  rapinas ,  &  violencas  ty  rannides 
fui(lent,in  miluosac  luposconuerci.vr  So 
cracesin  Phaedonedifputac.  Indiuiiiis  quo 
que  literis  miluus  pro  prxdoiie  &  grada- 
toreponitur- Ariftophanes  ad  hanc  rapaci- 
tatcm  alludens  dixw.ly.TivA  "TrAvxozheLK- 
^ov  >^  Ap-sretya,  Tpipav  .  Alit:irm  omnlum 
nc  rapncem  miluium.  Pierius  libro  17. 
Hicroglyph.Ouidius  quoq;  volucrem  ra 
pidilfimam  vocat  miluiri,  1.  Metamorph, 
Yt  volucrts  -vifes  rapidijjtm/i  miluitu  cxtis. 
Cicero  ad  Q_^Fracrem:Rcnui)ciare  tibi  Li 
cinium  plagiarium  c»m  fuo  pulio  railui- 
no  cribuca  exigere  . 

§iiiem  natifea,  torfsrat]  Qui  pra:  inglu- 
uie  vomebac.  Nanfeaeit  itomachiad  vomi 
lum  concicacio.  A  naui  dcdudium  nomei), 
.quafi  naucea,ex  cuius  fencina  mouecu  r  ito 
machus.Cicero  z.Philipp.facere  naufeam, 
pro  vomc!:e,pofuic .-  Modo  ne  naufeam  fa- 
ciat,quod'in  Numitiaporcicu  fecit.Sic  ie- 
gic  Buda-His . 

Viffera]  Vifcerafuntdiuitias.Vnde  Pe- 
nelope  Ouidiana ; 

■  ,,yifcera  nofira  tUA  diripiuntur  opes  . 
Et  vulgaticer  dicicurapudnottrates.-£«»> 
qtii  fuu}?!-  perdit,fenfum  perdere  .  VeJ;^; 
cenfum  perditfenfum  amittere.  Sunt  enim 
^pilfXATct  »  4*-^/C''  *i  ^^''  /^poToTf.  v  t  cft  in 
quodam  Graecorum  epigrammace.  Cice- 
ro  pro  Quintio:Nonpecuniam  modo,ve 
riim  etiam  hominis  propinqui  fanguinem 
vitamq;  criperc  conacur .  Excanc  yerfus 
Gracci.A^itiphaiii  adfcripci : 
TApyCplOV  gV/C  rt//U«t  )^  4^/c''  ^P  °'^°^^  • 
oV/f  </*S  [Jt.»  g'>«  TOUTO  fyt.»<^'  iATi)<ret,T9  , 
irof  l^iTti  ^coVTaV  Ti^VIKOf  ■mplTTttTfi, 


Sanguti  hominibtu  0»  nnima  sutpecnnic. 
Hets  ergo  qutsqnts pojfidere  non  potefl , 
Viuos  inter  mortuits  dcambulat  . 
Huc  facic  M.  Tullij  cxSyllaiia  defenfioiie 
Iocus,dc  ijs  ,  qui  canto  amore  fuas  pofTef- 
fiones  aniplexi  cei)eiic.vt  ab  eis  membia  di 
uelli  cicn.is  &:di(trahi  poiTe  videantur.  Am 
mian.veio  Maicellinlib.  i^.Dum  nullus 
obfifterec ,  &c.  cx  barbarorum  vifccribus 
ahmenca  cougcfta  func . 

Ab  orefluunt]  Recle  fluunt;i?uKa  enim 
&  caduca  eile  folcut  t*.  ■^pii[j.a.T{t  *{.» 
'TretnTA . 

'g^fti  rapto  viuens  ^c],  ex  furco  &  f  rau- 
de  vidicans.egerisnou  rua,  (ed  qua^malis 
artibus  parafti. 

D  I  c  I  r  V  R.  in  eos,  qui  qu.i:  tapto  &        *^'' 
fraude  co;igeirerunr,  jegre  perdunc  ,  ac  fl   ^'^  ft*ra^ 
fuaeirjiic.  Procul  dubio  non  ab  redidum    ^^-^  &ra. 
efl  a  Chryfoilomo,Pauca  male  parca.mul   p^orts , 
ca  bcnecomparara  perdere  :  vt  &  a  SalUi» 
ftio  Cquieft  Emblematis  ticulusj  Malepa? 
ta  male diUbuntur.  Ec  Plautiis  Pcrnulo: 

M/ii.l)>  p^rtrf.r,i  mali  dtiperit  • 
Hoc  ii  voirec  aliquando  in  menccm  i)i  , 
qui  cain  irapensc  animo  lecum  agirauc ,  ve 
faciendi  kicri  rationem  conqaicanchuc  Sc 
illuc  pecunias  corradant,nec  incerea  vnde 
habeantcui'ei)r;aut  cerce  cimerenc,neamic 
teudi  alca  forcaile  aliquando  impocencius 
cruciarcncur  ;  auc  neiuflam  iii  fe  numiuis 
iram  prouocarcnr :  aut  faltem  cogicarenc , 
quam  ha;c  fluxa  finc.quamque  fragilia  ea 
fottunxboua.quorum  Ivabeudorum  cauilk 
coc  cancist^;  cutis  diitringruur.  Referc  Coc 
nelius  Tacicus  i.Hifl.gradc  gaudium  Ra 
nianosinuafillc  ,  quod  i)  cam  pauperes  fo- 
tenc,quibus  donailec  Nero.quam  quibui 
abfluliiiec.Huc  referoillud  Menandri: 
yJpJ^i)  Troviipei  ^»fji.iAv  a.HpipH  . 
Lucrum  malum  damnum  femper feri» 
Ecillud: 

TA  S''  Atjypi  y,ipi'i)'7vy.<popa.s  ipyai^tTcu.. 
At  calamttateslucra  turpia  afferunt . 
Sed  audiamus  longe  graue  &  cordatura 
Plauti  monitum  Siccnim  Rudente  : 
O  Gripe  Gripe,in  &tate  hominum  plurimA 
'Eitmttranfenna,  zibi  decipiuntur  dolts  . 
Atq;  Adepol  in  eas  pleriiq;  efca  imponitur  j 
^htamfe  quts  auidus  pofcit  efca.  auariter  , 
Decipitur  in  tranfenna  attaritta  fu/i . 
lUe  qtti  confultefdoiie,  atque  asiute  cattety 
Hiutine  vti  bene  licetpartum  benc.j. 
Porro  Cicero  Philipp.  i   vfurpauic  hfKi 

Ad.4- 


SS6 


Andreae.Alciati 


Adajiiim  Pliutinu,  tianfliilirq;  iii  Anto- 

iiij  rap3cuatc:n  <Sc  iiigliiuiem  ,  his  vcrbis  : 

At  qaam   intoleuter  ftatim  heluo  inuafit 

in  cius  viri  (  Pompei.im  inteiligit  j  fortu- 

nas,cuii.is  virtute  terribiliorerat  populus 

K.omannsexceris  getibus.iurtitia  charior? 

Iiieius  igitur  copiascum  fe  fubito  ingur- 

gitairec.exulcabpt  gaudio  ,  pcrfona  de  mi- 

mo  modo  egeus.repcnte  diues.-fed  vt  apud 

Poetam  neicw  qucm  jMale parr.r  rr.ale  di- 

liii>u;: rur,wci:edib\lt  acfimiic  portenti  eCl, 

quonam  modo  ille  tam  mult3,quam  pau 

cis  non  dico  meufibus  ,  fed  diebus  efFude- 

rit .   Celebratum  eft  iam  olini  do-Tiorum 

Indiitites  hominum  \oc\h\iv.T>iuitem aut  iniqtmm, 

iffiiqnos,     aut iniqui  hiredem. Qwod  didlum  elle  (u- 

fpicor  in  eos  tantiim,quiquicquid  omniiio 

auide  cupiuiu,iure  vel  iniuriacongerunt  . 

Qui  vero  fieri  poteft,vt  opum  facuhatuin 

quecim  expedita  facilisc];&  pencmomeii 

t3!)ea,vt  ira  loquar,adeprio,conqui(itio,pot 

feTio,iu(1ae(Ie  &  Icgicima  ceiifeii  debeac? 

luuenalis  oprimc  : 

^diues  qu!  fieri  vtilt  , 

ILt  cit'3  vultfieri.Sed  quA  reuerentia  legum? 
Qjii  metMyCiut  pudor  eji  vmquam  properan 

tis  auari  ? 
Misicaq-r  violentis  &  iniquis  harpyijs ,  ii 
cfljfuracibus  hominibus  ,  fiquid  aduerfa 
forfuna  detrahat ,  au  t  alius  ouidam  cafus 
eripiat  (  quod  nounumquam  foletaccide- 
re^ia^Tluram  hanc  non  tam  molefte  ferre 
debent ,  quam  certc  boui  quiq;  &  hoiiePi 
viri  in  IucroelIedeputarent,beneque  cum 
mortaiium  icbusacl:um  efle  non  tam  gra- 
uate  dicerent  ,  fi  qui'  iniufte  po.Tcderunt 
iniqui  illicaptatoreSjad  veros  tandem  pof- 
Miluij  fo  feflbies  redirenc.Eo  de  gencre  furum  func 
refes  qui.  pjcriq;  forenfes  rabulxjatq;  im  portuni  fy- 
cophanta;,&  maxime  xMrio  publico  non- 
..    numquam  prarfe>Ri  xrufcarores.qui  squif 
fima  numinis  vlcionc,  aduerfa  reflante  for- 
iHiia,plerumq;  fumptusfaciunt.quos  nfi- 
quam  puta(rent:&  fojpenumero  ciciusqua 
velIent,euomuntquod  concoquere  non  po 
tuerunt.  Id  eciam  vulgo  tritum  : 
De  mal\  quAfitn  non  gaudct  terttui  hs.res  . 
Mulieics  Itala;  probaie  volcntes  ,  non  diu 
duracuras  c(fe  illas  fortunas  ,  qua:  vluris, 
aut  huiufmodi  facinoribHSacquifitjefunr, 
hac  vcunttii:  cantileiia  ; 


Cih,  che  vien  diruffa  in  raffa  , 

Se  ne  va  di  buffa  ia  baffx  . 
Fortalfeetiam  huc  referri  potefl  ijlud  Dc- 
mocriri,  <z!^?:vto(  ato  KAKOf  ipyctTtctt  'sn- 
piyiviu.iVii  6-ritpa.Vi^ifov  Ti  ovetJ^of  KiK- 
rnrcu .  Et  Hefiodus  ,  mala.  lucra  damhU 
effefimtUima  cecinit: 

y,itKd KtpS^ict  icra,  A7i\<Tt . 

Cotra  laudat  y^YtucnctiKcip-TrctKTctiC^Wfi' 
que  func  ^iiiJ^iTct.  Sic  enim  ille  : 
yjiiactTct  J''  iiy^  eipTrciKTct  QiotrJoTct  toK' 
hovAueivo}.  (res, 

Pecuni£  non  raptA  a,  Deo  dat&  multo  melifi' 
Sed  prasftat  audire  Grscammufam  Euri- 
pidis  &  Menandri.quorum  ille  : 
dJiK.coi  Ji  ij. ;)  ktS  yj3tiy.ctT'i  h  /2»^«  /TsrohCv 
y^p6vov,{y.i?^cf.^poif tuuiVHv-  ti /' oJ^tKcof 
ciKZii7iK^ovr' ,  ^K  iyci  srcornpictv  . 
JnitiHe  ne  pofftdeas pecunioi ,fi  velu  longo 
Temporc  in  &dtbM manere-^^icquid  enim 

iniqtte 
Domi  cumttlaue¥ii,non potefl  effefaluum . 
Irte  vero  fic  ; 
'TThiovi^ict  y.iyi^ov  dv-ypco^otf  kakov  . 

0/  ya.p  SihOVTii  TtpOihctChV  TATCOV  'TTShctf, 

etTroT^uyycivnyi  TohhctKii  ViKc!)y.ivot, 
TdLj^^Jfct  Tpos-ri^ict<n  roli  dhhorpiojf. 
Ctipido  habedi  nliena,maximum  malum. 
Aliena  namq;  qui  fludent  afcifcere  , 
SApe  excideiites  fpe  fua,contrabonts 
Alijs  a  ddun  t  ipftm  et  tan  demfua . 
Hoc  nonnullis  contigiffe  teftatur  etiam 
Xenophon.Narrat  quoq;  Corne!ius  Taci- 
tus  (quod  fupra  artigimus)  libns  AnnaJ. 
quofdam  lub  Neronrs  priiKipatu  jocuplc- 
tes ,  quiciim  tandem  fadli  efjent  omuium 
egentillimi  ac  miferrinu;  &  populus  Ro- 
manus  Istabatur  fortunam  ita  conuerfam, 
fimulq;  penas  dacequi  meruiflent.Nec  ab 
hoc  loco  aliemim  illud  Iurifconfulti:Nou 
videtur  retineie  po(felIjbnem,  qiii  eam  fic 
naduseftyvt  retinerc  non  poflit.I.uou  vide 
fur,  fF-acquir.poffe(f.  Et  videmus  fiugiilis 
diebus  fingulati  Dci  iudicio  fieri,  vt  plcri- 
quc  baIatrones,qui  medio  tumultu  ciuili , 
fub  titulo  fandi  foederis ,  fanguine  bono- 
rum  ciuium  locupletati ,  tandem  vrbibus 
receptis,&  rebus  compofitis  fiantomruum 
defpediffimi  &  paupcrrimi.  Sicquoq;  ty- 
ranni  folent  faspc  cfle  prodigi  bonorum  » 
quse  rapina  ab  aiijsextorfcrunt . 


Salatf{ 
nes , 


Ci^^^3e^C&^<ii3et? 


Sempex 


;  bdEmblemataf 


ff7 


Semper  pr^fto  cffe  infbrtunia . 

EMBLEMA    CXXX. 


T    V  DE  B  ANT  farili  tres  olim  aiate puelU 
^    SortibaS'»  ad  Stygias  qua  prior  iret  aquas. 
At  citi  iaCiato  male  eefierat  alea  talo  > 

Ridebat  fortis  caca  puella  fux: 
Cum  fubit))  iiia  caput  labente  eB  mortua  te6io  > 

Soluit  c^  audacis  debitafata  ioci. 
^liebus  in  aduerfis  mala  fors  non  fallitur'.  ajf  in 

FauHiSi  nec  precibus ,  nec  locifs  eU  manui . 

C  O  M    Kl  E    N  T   A   R   I   I. 


ir. 


TI^  I  s  pnell^  ulis  rortiiintur,iM  qua« 
mm  vniiis  caput  tegula  e  cciflo  dcla- 
pfa  inciditivnde  illa  moribiiiida  corriiit,  ic 
licjiiis  ftuporc  &  timorcattouitis  . 

■  A -P  o  L  «G  VM  huuc  in  i.Epigram- 
inat«u  Grsccofvw  habes ,  liiulo  «j  /'utf'- 


^/ja5//<tv,inccrti  auforis-Puellar  trej.einf-   Tmifie- 
dcHi  fcre  ^taris,contKneruuc,!ufu  feu  for-  rnAtn  chs» 
tc  talorum  certanrcs,  &:  tcmerarie  reotan-  raCiec  .   ~ 
tes  (vtiiuit  pe:ulantes&  audacula^  f|"«-  > 
uam  prJorfatocfletcoiicefrura.Cilim  vcja 
iu  Vna  iiuiitra  &  triftis  jlUicecidifi«tfo.«#'" 


rrs 


Andrcae  Alclati  ^ 


JE.v  LuciO' 
no  ferefi- 
melcj. 


eam  nimkum  cxtcns  mortc  dcbcrc  autc- 
!re,riciensilla,nihiliqi  hxc  facieiis,tanc]iia 
vaiia  ac  friuoja  neglexit .  Sed  prarter  opi- 
iiioiiem  tcgula  quieciam  defuper  ex  tedo 
cadenSjcaput  eiuspercurnt.ficq;  rifui&  vi 
t«e  fiuem  dcdit-Hoc  modo  mifcra  tcmera- 
rij  &  ftulti  ioci  ferio  pociias  dedit,merito- 
cjucdebita  fata  fibi  fic  accerfita  peifoluit. 
Nam  iu  rcbus  aduerfis  iniqua  fots  vix  vn- 
quamfjllitur;  in  profperis  vcio  nec  pre- 
cibus>nec  fortitudini  locuseft  .  GrJBCum 
cpigramma  ciufniodi  eft  : 

^TTCU^OV 

KKijpo  ,  T/V  Tffforipi)  {lmi7oj.  f/j- a!\^i)v- 

■Hgj.  Tph  f/.iv  "xpp^v  tjSeCKoV  KtJ~/2'0V  '  «A^g 

«Te  TreLaiav 

if  fjLtAV  •  rtS^^iyiKet  KKhpov  ct^eiKoy.ivoV' 

tK  TiyiofS''  eip'  AiK^TTTov  a.7ra'Aiff^i)fft  "Tri- 

cnif^et   • 

J^vffuopof,  eif  ttli^iJV  sT'  vKv^tV,  Ki  iKet- 

d--livj'il{  0  K\iip0f,OT6i>  KeCKOV  '   iS    «Tg  To" 

KUOV 
tST    iv)^  9vil7oTs  iVTO-)^l,  iSTiyipii. 

Tres  quondam  puellaj  vna  ludebant 

Sortcquas  prima  itura  eflct  ad  inferos. 
JEt  tresquidcm  cmanibuscmifcrunt  talij: 
venit  autem  ex  omnibus 
Ad  vnamrridcbat  autem  fortcm  debita. 
E  rcdovcro  inopijjatuslubricolapfu  ruit 
cafus . 
Infortunata  in  Orcum  dcfcendit.vt  crat 
fortita  • 
Nonfallax  [eftjfors  cuimalQ  [imminet:] 
ad  bonum  autcm 
Neq;  preces  mortalibus  [funt]  pcrita: 
iaculandi.ncq;  manus., 
Tres  qtiodamfiniul  vt  lufejfent  forte^uell* , 

^h{&  prima  infertios  efjet  iturct  lacm: 
Tresj;  emififfent  talum,cecidifjet  at  iini 

E  tribu4,hdc  fortcm  rifit  inepta  fttam  . 
Tum  de  tecio  inoptnattu  rtiit  tmpete  cafu^, 

'Lxforte  inferneu  lapfa  repente  domos  . 
Sors  minimt  efi fallax,  impendent  cui  ma- 
la,fed  cui 
Spes  bona,  vix  tenethancvelprece ,  vel 
pretio  . 
Fere  fimile  habetur  in  quodam  Luciani 
dialogomortuoium,  vbi  introducitur  iu- 
uenis,qui  cuiufdam  fenis  hrereditatem  ca- 
ptabat.multapioprerca  iadabundus.teme- 
rc  dilapidans,  fperans  fubitam  decrcpiti 
xnprtcm.  Acciditautem  vtipfcfnec  te^ula 


tccHita^us  atqiinteremptus  fije|it .  Gui 
deniqj  apud  Charontemmultuirfconcitic- 
renti re(ponfum,Quare ftultuj  alienae ha: 
rcditati  infidiatus  fuifTetjignoransfortun^ 
inccrtos  &  ludicroscucntus? 

LVDLBANT]  animum  lufu  rcficiebat. 

Tarilt  &tate]  i;A/;c/^7«u,coa:tanexj$qua 
lesxtate. 

Sortibtii]  ciibisjtcfleJlis.Ciccro  in  Diui- 
nat.  Quid  eft  enim  forsPidcm  prbpemodu 
'  qubd  micate.quod  taIosiacctc,qiiod  tcffe- 
rasTiipIexgeiiusIudiefredcprehcdimus. 
Vnum,quod  fola  foK  rcgit,vteftlufus  ta- 
Ioiiim,teflcrarum,chartarum^c.Altcri4, 
quoartemagis  quam  forte  rcsagitur.vt 
eft  lufus  IatruiicuIorum,ludi  equcftres,pi 
IXj&c.Tertium  ex  his  mixtum,vt  eft  m  al 
ueo  luforio.vbi  etfi  i^dlus  talorum  ex  for- 
tc  pedeat.tamen  calculos  arcedifponimus. 

AdStygioi  aquas]  qiiae  pridr'  fatis  con- 
cefll.ita  eifet:ac  mdr?  eft  mcertior  quam  fit 
cubiiadus.   Styxinfeiorum  fluuius,  etTro 
TuTvyepi  didus  ,  per  quem  vetctis  puta- 
bantanimas  tranfire  poft  mortcm.La^flan. 
lib-ic  1 1.  Hancphrafiii  mutuatuseft  ex 
Martiale;Nam  in  primo  fic  79cpigr. 
Decreuit Stygios^Ssfitts adirelae.tis  . 
Idem  lOi. 
Nec  priui  ad  Stygias  famulus  defcendera$ 

vmbras . 
&  dein  : 

Dixit  ad  infernas  Uhe,i  ituritt  eqUM  . 

Mox  lof.-- "'-' -  —"•     -^  '■♦^ 

Zt  Stygias  Aquum  ftterat  patrem  iffe  fuh 

■vmbras..   \  i^  -3^  (1  '^     \ 
Libroeriam  4-7?«    •     ,.   -.       $,_A 
Ettam  per  Stygias  effct  iiiirtis  aqttas . 
Deniq;  vndecimo  iib-8j.  '     . 

^ti  nondum  Stygiardefcendere  quArit  ad 
vndas  . 

At  ciii ia5iiUo\  cui  forte  obtigcFat  mot 
ris  pra:fagiuw  ,.qniB  ia^^^a-^teflera  fc  prius 
morituram  viderat  • 

Alea  talo]-  Deitido  tafcrcim  &'tefltra- 
rum  dixinuis  in  pra:fat\opc  huuisoperis. 
De  teflcrarum  ludo  feditiones.inimicitias, 
&  immineotia^jeiichla  ptxfagientediflfe- 
rit  ArtemidoruSjin  fomn.interpret.Iib.j.c  . 
i.Cxtcri'!  Socrates  alex  ludo  humanart» 
vitam  comparabatj"^tTf<<;t  Tivi  'ioiiiiv  0 
BUi,  xpjK^HcoiTirip-^i^ipiV  riva.Ti^9^<tt 
rc  (XViJ.Cauv«v  .'b  yetp  i^iv  eivco^iv  ^etXetv', 
isJ^i  9i(T9curiiV'4'*'f^V--Ate&iudoJimilis  eii 
vita,  (^  quicqiffd  euenit»  1/fluti  quanddm 

tefferam 


II} 


Ludmi 

plex  % 


Styx. 


Ale^i 
do  vtt 
lootnir. 
copa  w  I 


iEmblemata . 


Sf9 


,1 


tejjferam  deptnere  oportet.  Non  enim  denuo 
ia.ceri  ti(et,neq-y  tfjjerfm  alitcr pouerc.Q\.\i 
Kconuenit  iflni^^Wmij  itv.Adelphts  t 
Sic  in  vitn  efi  hominum,quafi  chm  ludas 

tejjerts  :  * 

Si  illud  ,  quod  eft  maxime  optcs ,  ia^tt  non 

cadit , 
lUud  quoi  cecidrt  forte iid  arte  -vt  corrigas. 

Ridebat]  negligebat,  coiucmnebat^qnij^ 
putabate(rc  Icidiciu  exia^flii  mortisomen. 

Sorti^  cAca]  ignara  exitij  futuri  ,  quod 
impendebar .  .  . 

Cumfubit})  (^c]  ciim  ftatim  eftillapfa 
ineius  capHCtegula,tel  tedi  ruina.Dicit 
autem/^5f<Kj.u^Ettm  piro  parte  ,  o-t/fg^c/^o- 

Soluit  Z^  audacisjdel^itafata  ioci]  re- 
ipfa  eft  experta,non  efle  tutuni  in  ea  diui- 
nationeludum  .  Ergo  fatius  etiam  omnia 
tuta  timere,qnia  mortis  prazceps  eil  &  in- 
opinatum  vadimonium  • 

Rebt44  inaduerfis  ]  aiuerfa  fortuna  vl- 
tro  nobis  obtingit.vlrto  feofFett,  incxfpe- 
ilataveuit.Prudens  quifq;  omnia,qu?  fibi 
fperanda  funt,non  iiimeliora.fed  in  peiora 
conftituatrvt  fi  quid  prjetet  fpcm  accidat, 
id  tanquatn  lucrum  reputct,vt  monet  Co- 
,  micus.Ouidius  4.de  Ponto  : 
Tu  quoq;fae  iimeas  ;  (^  qu&tibi  l&ta  vi- 
dentur', 

Dum  toqueris,fieri  triiiiapojfeputa . 

j  «.         A(i in  faufiis]  fed  fors  felix  &  profpera 

7  nec  preccnec  preciocomparatur,etia  expe 
cet  veL    _'„  ^         r     ■    t  t       r      ^  ■ 

(ftata  &  vocata  nos  fugit-  Huc  forte  non  ui 

commode    transferes  illud   Demofthen. 

(TT^iiS^aict^v  iuv  eiv^pciTcov ,  oTctv  /2eAT/r« 

TMT^tpsa-H  Tjy»  ypZv7cu,ro7i  "ttKhco  7i)v 

(TTnid  nv  wpof  70  aappovHV  i^X^v.  is6£v  yctp 

JfTe  !pvKA7T0lx{vQti  >S7C0  S^HVOV  co^  d^UKct' 
K70V  iivCU  .BTS  6?^iycop^<7iv  ,  a,^pOC7-J^GKIh 
Tov  TctSeiv,  id  e{\.:Proborum  homtnum  of- 
ficium  cff,  cum  fortuna  vtuntur  maximli 
proifierct,tHm  ftimmum  habere  modefti&ftu 
ditim.Neq;  enim  quicquam  tamformidi- 
btle,qtiin  vigilantia  pr£caueri,neq;  vllum 
malum  eft,quin  ofcitanttbtM  euenire  pojfit. 

|1Y.  M  o  N  E  M  V  R  ,  cum  non  fapere  ,  qui 

fortunse  fuje  ita  fidit ,  vt  cum  ea  fe  tuto 
.!  pofle  lufitare  putet.  Cafus  enim  adiierfi 

femper  vltro  cadunt,profperaneque  func 
i.n  noftra  manu,  &  cura  ea  nobis  uue rdum 
lave-  obtingunt,  fifti  ad  noftrum  arbitrium  non 

l«f  e.  pofllmt.Crabrones  igiturnonfunt  irritan 

krtnon  dii&  fctuudumillud  Pythagocicumfym- 

v«t*. 


Mxime 
]  tuna- 


bolum,  Ignif  gUdio  non  fodiendus.hoc <ii\, 
per  fe  ihala  uon-prpuocanda  ,  nec  tuniens 
iifdignatrocomrrioiTeuda  :  picriimqi  eniin 
faciliusde  fumoad  flammas,quam  e  cou- 
tra  deiieniri  videmus,  quod  fignificat  ada- 
gium,  Malavel  inttocata  veniunt:  iliud- 
que  apud  Graicos  vuIgatum,J^/^»//6'i'9/cr/ 
ra/yct^tt,  iJ.oKii  Tctpety!  'zrcu ,  rct  S"i  KctKA 
Ho/  fXiiS^t^il/jJlOi <Tt.  hoc  z^,Mala  vel  etid 
non  quArei^ttiu4  obtingunt,bona  vix  acce  - 
dnnt  etiam  qtt&rentibus  .  Idem  refpondic 
Diogenes  rogatus,quid  de  honiinum  for- 
tefenciret.-Miferam  &  infortunatam  homi 
num  conditionem  ede.dixit.cum  bona  qu? 
rentibus  vix  obtingant  ,  cadant  autera  in- 
fortunia,non  tancCim  non  qua;lita,fed  prx 
ter  omnem  exfpedationem  .  Plautus  Mo- 
ftellaria  : 

^imum  hoc  fcito,nitnio  celeritis 
Venire  quod  molefium  eft ,  quam  id  quod 

cupidepetas  , 
Accedit  adagiu  illud,  Multa  inter  os  &  of- 
fam.8c,Multa  inter  Ciiliccm,fupremaj;  la  • 
^r*»,  ex  vctercquodam  Notant  fcholiaft.i: 
ad  §.illud.Inftit.  de  rer.  diuif.  Q_^Curcius 
lib-  8.  Contra  obfcquia  forcun^e  nonfatis 
cautamortalitas  eft-Ec  illud  veterismimi: 
Ntilla  efi\adeo  bonafortuna,de  qua  non  pof 

fisqueri-  & 
Nefcis  quid  optes  autfugias,ita  ludit  dies. 
Pacit  huc  Virgilianum  illud  ad  finem  i. 
Georg-  cx  quadam  Varronis  5atyra ; 
Nefcis  qtiid  veijjer  fertis  vehat  ^  vndefem 
renas 

Ventvu  agat  nubes 

Idem  confirmat  Ouid.4.  de  Poto.Eleg.z, 
Omnia  funt hominum  tentii  pendittafiloy. 

Ztfubito  caftt  quA  valuereruunt . 
Idem  Elegia  3. 

Ludtt  in  humanis  diuina  potenti^  rebta , 
Lt  certamprAfens  vix  habet  horafidem. 
Nec  folum  mala  in  proclmi  fiint ,  fcd  ctia 
pertmacicer&  aflidno  affligunt,  id  quod 
apologus  deafuii  pelle  docet.Eccnim  ciim 
afunisoneribus  &  verbetibus  afflidusex- 
clamaffec:  Aufer  me  mors ,  &  eripe  me  his 
roiferijs  •    Illa  fe  inuocantem  exaudiir,  & 
praifto  fuit.Motiturafinus.at  peilis  ipfius   Jpolov;ui. 
in  tympana  iutcnditnr  ,  &  exanimisctiam  de  nfini 
tunditu  r.  Ha:c  et(i  ita  (t(z  habeant ,  ramci)  pelle^.. 
paflim  vitijs  noftris  accerfimus  bellalices', 
motbos,&  milleinforriinia  ,  quafi  fpontc 
fuaparum  adfit  malOrnm  .   Sed  ceno",  ne 
Ate  mihi  indignenir  • 

Remc?- 


S6o 


Andreaj  Alciati 


Remedia  in  arduo ,  mala  in  prono  eflo' 

EMBLEMA      CXXXI. 


m^ 


^3S?£3S?S'a??S3?!S?SS?gS'2?2Sa^ 


i3^:^5gE^SgS 


^P  T  H  E  R  1 1  S  poHquam  deiecit  fedibf^  Aten 
Jupiter ,  heu  "jexat  quam  niala  noxa  viros  ? 

Euolat  h£c  pcdibui  celer  (^  pernicibtis  aUs , 
]nta6fumj^  nihil  cafibus  ejfe  finit . 

Ergo  LitXi  proies  louis ^hanc  comitantur  euntem^ 
,.  ,,    Sartur^  quidquid  fecerit  illa  mali . 

Sed  quia  fegmpedes  ,  lufc.z ,  laJftQ^  fenecia  > 
Nil  mfi poH  longo  tempore  reUituunt  . 

C  O    M    M   E   N    T    A    R   I    r. 


I.  A    T  I  Dea3lat3,vncisTolucrum  pcdi- 

.XV  bus.habuu  foemiueo,  in  alcura  auo- 
lat.quam  Litaj,  tresauicula:  ftrabz.rugo- 
lx,c!au(ias,rcipio..ious  fcnilia  mcmbrafuf 
fulckn.csi  louge  fequunriiL,nuuquaniaf 


HoMiRiCvs  AgamefnnoJi  lepida 
fabulam  jiarrat  Grxcis  de  Ate  ,  lib-  19. 
IJiad-  Quam  egoquam  breuiffimeporc- 
lo  coIJigam.Ate  louis  uuiicia,  noii.icun- 
»ftis  ,moIlibasnou  ingiedirurpcdibuspef 
tcjiamjfed  hominup:)  inuadit  laditq;  capi 

ta. 


I 


1I„ 

cxlo  d 
tmbftt 


Emblemata  • 


^6i 


if 


ta-Ncc  ab  ipfo  Dcorum  hominamqiic  pa- 
rciitcabftinuit.Q^em  luuOjlicct  fccmma, 
fic  deccpic.  Cuiu  lamiam  Hctculcsin  lii- 
ccmcx  Alcmcna  cdctproditurus,  (ic  Di- 
uos  lupiter  ci\  alloqutitus  :  Auduc  Diui 
Desq,  omnes,  hodieex  mcogeuerc  ptolcs 
iiarceuir.vicinisomnibusdomiiiatura.Cui 
Iuno:Nuiiquamcred3m,i)i/i  iurciurando 
coufirmaueris  .  lupiter  haudfcnticus  do- 
lum.maximum  adhibuit  iuramentum. 
Tum  lunp  coelodclapfa  Argos  petijr.coii 
jugem  Sthcnelifcptimeftrem  vterum  fcrc 
tcm  facit  vt  parerct,Alcmenz  partu  impc 
dito.  Inde  ad  loucm  reuerfa  dixit:  lupiter 
omnipotensjiam  virnatus  eft  Euryftheus 
cx  femiuc  tuo,quimerit6  doiDinabitur  Ar 
gis.His  auJuis  lupicer  Ateu,cui  hanc  trau 
dem  ijnputabat.comib  apprchenfam  uatus 
e  fummo  coelodcturbauitjiuratus  ,  nuu- 
qiiam  fc  pofteailfam  in   fuperas  fcdes  re- 
cepwrum.Sic  illam  manu  rota'am  horai- 
num  operibus  perniciofim  in  terram  dc- 
iecit.Haec  ibi.Atenhac  Chriftianxpietatis 
cifer  e  au<flores  ^a3-^opov,id  cd, Lu ciferum yC  ccs 
'o    de-  lodcturbatam  interpretantur,  vt  maxi- 
hatui.  mc  luftinus  Philolbphus  &  Martyr,  Eu- 
febius  Pamphil.Suidas.Sc  Budaeusci  Bef- 
farione  Cardiujlej  iicenim  ille  lib.  j.in  ca- 
lumniatorem  Platoiiis  :  Luciferum  vero, 
inquit,  fua  culpa  eictlum  in  tcrram  ,  cxe- 
crandumqj  UIi  quoque  didiceraut  ab  Ho- 
mero  fuoTheoIogo.qui  fiuebeneficioquo 
dam  nacuraj,  /iue  Mofis  propherx  fcripcis 
fuo  carmineexpofucrat  lapfum  Luciferi , 
quam  illc  Atcn  appellat.  Coel.  Rhodigin. 
lib  i.cap-7.Stobxus  Elegia  Trepi  j'iKa.to- 
vvvnf»  exSolone  hocdiftichon  reculit,  vbi 
cmcrgentem  e  dijs  noxam  facic  ; 
A"?»  if'' i^  durav  civa,(pa,iveTau  ,  iiv  oTTO" 

TO.V  (^iUi 

ne/x\J^  7HfQyJiVoii,dLKKQ-ji  AKKoi  tyet, 

idcil: 

Ex  illis  Ate  apparet,qu(im  vbi  lupiter  ipfe 

Miferit  vltricem,tunc  alid  alter  halet. 

.        .  Sed  eft  alius  Homeri  locus  Iliade  9.  vnde 

^^'  '  hocemblemaeft  dcfumprumjibi  eiiim  Atc 

•'     '"*  Deam  fingir  mortales  va:ijs  implicantem 

ema^  .  a„g„ftijs&  percurbacionibus,  corumquc 

mentes  feducencen!,  varijsqueopinionum 

monftrisafiicienteiii.ad  quarmala  farcien- 

da  placandaqi  Litse  louis  filia:  opponun- 

tur,qux  tanien  non  ftatim  polfunc  inftau- 

rarcatq;  componere  ,  quod  ab  ea  motum 

atqi  duriiCtum  fuit,  fcd  id  longo  temporis 


interuallo  ficri  ait,  vtpot^  qua?  fint  lufcar, 
tardispedibus,  &  fenio  confciflx  .  Veifus 
Homcticos  huc  adi  jciemus  : 
){efl  yctp  TS  A/ToJ  hV/  «T/oV  K^Speu  fjLeyitXotOt 
p^wAau  7i,fvjeuT6,'7sra,pct0\a'aifT  dpd^rtA.- 
f/.a  . 

eu  feiri  >^iJt.iT4Ttff96v  ATns eiKiyis(n  «/«- 

ffot  . 
M  (/'*  aV«  erSiVApnrz  ^yu  eLpTiTros  ,  Hviko, 

TcitTAS 

ToKKov  uTTiK^zffo^in,  p9a,vei  J^6  7i  7rS,<rstv 

i-a  euAV 
^Kd.TTTaa-'   ch9pca7risf  .  tu  </**  i^ctKiovToz 

cTriosM  . 
of  /XfV  t'  cuS^iJ-iTeu    KspeCS   J^tos   ttaTSlf 

iecrecs  • 
ToV  eTj  f/.iy'  avii<Ta.v  ,  vjfi  t  ^kKvsv  gy^at- 

y.tvoto . 
osJi  K  Avnvmcu,  x^j  re  ^ipicis  ei-!s-oci7rn, 
Ktosovrau  J'  eipct  rouyi  ^ict  Kpovicova,  kiK' 

<rac, 
ra  ATi)v ct[j!.'  iTTij^cu,  ivct /2Ka,(p9Hs clvo' 

riJif  •    hoc  eft  : 
Ecenim  Lit.^  [i.Pieccs]  func  louis  filia;  ma 

Claudsq;  rugofeqj  fttdbsquc  oculis  • 
Ha:  &  poft  Noxam  curanc  eunces  : 
iNjoxa  vero  robuftaq;  &  pedibus  iiitcgris  , 

tdeo  omnes 
Long^  prjccurrit.-anteuercit  autcm  omni; 

pertetram  , 

Locdens  hominesrha^q;  medcntur  tandem. 
Qui  ccrte  venerabicur  filias  louis  propius 

accedcnccs , 
Hanc  valdc  iuuaiir.Si:  cxaudiunt  precant^: 
Qu^i  autem  abaegaru  ,  &  proceruc  recur 

farit, 
Prccancur  quidem  [\x  louem  Saturnium. 

euntes  , 
Hunc  vc  N-jxa  fimul  fequatur.quo  Ia;fus 

luajCk 
Namq^  I,it<i  foboles   7nagni  louis  ,  Q-» pe.de 

clauda , 
Rugo(A,ol>ltquoq-jOC'tlo,  mede.intur  ztilli, 
Aten  feciantuy.C^hri pr£ueKti,tur.  omntt 
llla  gradu  ,  ^pajjtm  djtmnum  mortnlibn* 

affert  .  ..].'■ 

H£,verj  aciiitum  fariur&  d^^/i.fcquuntux, 
Cociliantq;  fuis  cultoribui  opt.mafmper. 
Atfi  quis  rcic't  priifracid,^^.  pernegat  illfs, 
Tttnc  adtto  leite  patretpreapntHr,  it  i-lic/f 

AtCj  •:•  ■ 

Huic  adfityposnasqjftio  det  dcniq;  dimno. 
Chiliadum  audor  madagio  ,  Ira.  omnium 
N  a  tr.r. 


^6z 


Andreas  Alciati 


III. 


AtCf. 


XoXA 


Noxia 


tardijftme  fenefcit,  corundcm  carmimim 
reiifiini  fic  redi^idit  : 

l^a,m  Litas  etiHgenuit  Saturnim  ingens , 
RHgofaSypedrbni  claudis,  ac  tumineUfas. 
G^A  Ates  a  tergo  veniunt ,  medeantur  zt 

illi  . 
Ipjtt  Ate pedibmq-y  vfdes ,^  rolrorepr&fias, 
Froinde  gradu  celeri  longe  prduertitur  y 

.     omnes 
Gccupat ,  c^  terras  prior  aduenit  illaper 

omnes 
Mortales  Udens  :  vericm  hA  pofl  terga  fe- 

quuntur  , 
SarturA  quidquid  commouerit   illa   ma- 

lcrum  , 
At  veronatas  loue  qui  reueretur  ^  audit, 
Sefimul  ac  adiere,huic  commodaplurima 

gratt 
Coneiliantfhuiusq;  vici(fim  votareceptat. 
Reijcit  atfi  qutspr£fraSe,^pernegatiUis , 
Tftnc  adito  louepatre,  precantitr  ,vtilicet 

Ate 
Huic  adfit,pccnasq-^fuo  det  deniq\  damno. 
Id  fignificat ,  ofFeiifas  qiiidem  &iniiirias 
vcloces,  remperqjin  promptii  efTe,  recon- 
ciliatioiies  vcro  &  malorum  compenfatio 
ncsadmodum  tardasatq;  rarascuenire- 

A-ETHLKllS fcdibus\  e  coelcfti  fedc 
OuiJus  i^.Metamorph. 
JEthereas  fedes,  cognataq^fidera  tanget . 

Deiecit]  dcturbauit,in  tcrram  prxcipi- 
taiiic . 

Aten]  A'tj>,  ««■•  noxa.calamitas,  nocu- 
mentum,  "Trcipd  r^  dti/iiJ.cu,  \xd.o  ,  nocco. 
Eftautem  Ate  velocillima  ,  qux  proprcr 
motum  ceIerem,iiifortuniorum  aleam  ma 
xime  fubitam  &:  improuifain  fignificat  . 

Vexat  mala  noxa  viros]  Homerus, 
fiKctTrTiia-'  dv^pamii.lJidens  homincs.Dc 
nomuie  nox^i  &  noxi^  ,  hxc  placet  adderc 
c  commcntatio  Alciati  ad  tit.  De  veib  fi- 
gnificNoxam  dixere  antiqui,  ait ,  id  quod 
nocet.-quapioptcr  culpa.poena  ,  detrimen- 
tumjuoxa  eft3vnde&  lib.35.  T.Liuius,no 
■XX  exolucrc,id  eft,  a  poenacapitalis  frau- 
dis  IiberarCjaccepit.Seruus  quoq;  qui  coii- 
tra  Icgem  Aquiiiam  alicuidamuum  dedit, 
noxa  eft.  Ac  noxia  folummodo  dc  rnaleti- 
cio  ipfo  dicitur.nec  tamgcnerali  figuifica 
tione  accipitur.ficuti  noxa-Cicero  Iib.^.dc 
Legibus;Noxije  pocna  par  efto  ,  vt  in  fuo 
viiio  quifqj  plcdaturjvis  capite  ,  auantia 
muIcTfa  ,  honoris  cupiditasignomiuia.  M. 
Mauilius; 


'^uinetiam  infelix  virtm,  &<  noxiafelix  . 
Pf-/Utus  Bacchidibns  ': 

Satfitjuspeci^sfum  ,  (um  careo  noxia. 
Qmo  fenfu  &  iii  Mofteilaria  ,  &  in  Pfeu- 
dojovfuseft.  Terentius  q  loq;  in  Phor- 
mione  : 

In  re  incipiunda  ad defendidam  noxiam  . 
Sed  in  Eunucho&  Hecyra  ad  eundem  rao 
dum.Nec  noxam  eos  afcripfiflequifquani 
dixerit,  ciim  ratio carminis  non  confenti- 
ret.  Q^sadducete  volui,  vtpilam  fieret, 
quam  iniquo  iurc  luftmiamfm  iti  flegan- 
tijs  fusiufedetur  Valla,&  Scruium  Bc- 
roahius.dum  adiciTtiue  tanrum  dici'  noxia 
opineuur,  contra  veterum  auftoritatem  . 
Ha::  i!le.  Adius  Mcnalippo  ,  Teeftb  huic 
nox.v  obuoxium.  citat  Feftus.tradens  no- 
xam  eire  peccatum.vcl  pro  peccato  p^na  '. 

EuoLit h£c pedtbds celer]  Sic  Homerus: 

>f  cT'  aTW  cr^ivctp>)Te  yju  dpTivroi,  Scc. 
Scd  hic  dicendum  fiictatcelcrtf  :  nam  ee- 
ler  ,  celens ,  &  celere  rcillius  diccs  quam 
alicer  . 

IntaBumq'^  nihil  c^c.]  omnia  malis  im 
plicat.nihilrelinquitintadum,  quod  cala- 
mitatibusnon  compleat . 

Ergo  LitAJ  A/Tw,  >7r,fupp!icatio,  a  verbo 
hnctViJco,  flipplico,  votapreccsq;  fuppli- 
citcr  fundo.Iiio.Vnde  A/Trt.f/o/,  Litania:, 
ideft,preces,iion  Letania',vt  paftim  barba- 
ri  fcnbunt .  Sic  Htatum,  pro  coquod  alijs 
eftfblutum,  deditum  Dco,  quafi  luitatu  , 
aic  Feftus  .  Sunfergo  Lit.t  precatriccs  & 
recohciliatriccs  aniicitiarum,quas  Ate  dif 
fuicjvndc  e;iiideni  fcmper  comiLantur.Li-' 
tas  autem  Deh«  claudas  interpretantut' 
Mythologi  de  i)S,qui  precanti!r,^Uod  ge- 
nua  ficclant  :  quas  rugis  obfitastne  Poctae 
volunr  ,  ad  dehgnandam  imbeti!licatein-i 
Has  aiunt  efle  ftrabis  Iuminibus,quod  coii 
niucre  videaiiturin  quibufdam.fed  poiftre- 
mo  ncceftitate  ad  fupplicationcs  def^ecli. 
Phornutus  claudas  elfe  ttadit,qUod  tardc 
&  vixaccedantad  eos  fupplicandos,  quos 
ante  afFecerint  iniuria  :  rugofas  vero  & 
ftrabis  ocuIis,qu6d  grauiter  &  ore  parum 
hilari  incueaiicur  quos  oftendcruiit ,  &  a 
quiblis  veniam  deprecantur  .  louis  porro 
filias,qu6d  vencrabilcs  fint.  Hxc  illc-  Ita- 
que  id  transferturad  illatam  cuipiani  iniu 
riam  ,  cuius  difficulter  memotia  tollatur 
ex  animo;iniuriarum  enim  &  contumejia- 
rum  memoria  tardillimc  fenefcit ,  vt  fcie 
non  nifi  morte  deleatur . 

Troles 


lufiini 
?iuf  det 

fiiS  . 


Celer 


LitA. 


Lit&  e 
d&  ^ 
fci  CM\ 


timblemata-j. 


r^3 


Jtdcur  ProltsloHU.']  Re<£lc  proles  rouis  ,quta 
LU  lo»  vt  Dei  proprium  uiiurc  mortales,  ait  Pli- 
iw.  njusiiiitio  hiftorizmundiilic  inilla '6  3113 

niagisad  Deinaturam  acccdimus  ,  quam 
fah-cemhonnmbusdando  ,  vtTiillms  Li- 
gariana  .  Sic  Strabo,  ivipyi7a.v  i^i '^zHi 
fjHUHT^cu  .  Beijefacere  eli  Deos  iraitari  . 
Coiura  Afabulus  apud  Horat-.  i.  Sermou. 
j.nomeiihabuuiSTo  ts  TWciTiiv /2il\KHy, 
quod  damiuim.noxamq;  ferret. 

5^rr«r<ej  compofiturar,  reparaturx,  fa- 
i^  iiatuta:. 

Sed  qt*ia  Jegnip  edes]  "^K  eti  .  I  u  u  e  na  I . 
Sat.8.       ■,._     . 

,        Trt^nj:.  trahuNt  epirhedia  coUo 
Segnipedes . 

Lufcd]  rzctfit^KaTTifT  oZi^AK[J.<o.Jira- 
liAoc»lu.Qni  diciiuur  Iufci,Sc  hifa,.io(i, 
diximus  Emble.n- 71.     ■ 

Lajfdq;  fenecfa]  Ijtsu  rugofA.  ^twzi ,  VC 
quibus  rurfus  iiiimicus  . 

Uon  nifi  po£i]  liiiniit  ofFeufam  cfTecitd, 
rcconcihatio  icm  clfe  car-lam  ,  propterea 
quod  iiiiuiias  di«  folent  homiiics  meminii 
fe.uixra  illud  CicerouisrCui  dolet.mcmi- 
int:tui  placet.tobliuifcitur  . 

GiKiRALis  eathe(is,pia:fixa  Em 

blcmati,3J  quascumq;  humanas  calamita- 

tes  &  incommoda  poreft  accommoJaii  : 

paroc.nia^^aiiteiireTl  meJicis  famirurls.Ea 

conferiijplacct cum  aureailla  Nazarij  feii 

teiuia.cx  Panegynco,  quem  Cxlari  Con- 

ftantmo  dixit:  facilior,  inquit,  &  multo 

prociiuior  Ifdcudi  quam  commodadi  le.ii 

percft  via:vul.ierare  iiuegruiii,quam  fau 

cuto  mederi:dillipare  rapt3,quaiu  diuul,- 

f  ad-      f-i  co.nponere.  Hoc  aurcm  Homerico  fig- 

'/i  /7^-  mento  llguificatur,  quam  celeti  momento 

aacce-    resaduerla;  nos  iaipctant  ,  quamque  fera 

nt,tar    ijfdem  medicina  adhibeatur.   Quod  vul- 

rece-      gus  Gallorum,  vt  Sc  It3lorum,acconimo- 

nt .        data  patoemia  effert ,  cum  divftitat  ,  Mala 

^  igrttudines  in  equis  accedere  ,  id  eft,  ci- 

tillime  i\o%  i^goiQ^x :  fed pedibfU  reccderg  ^ 

'  hoc  elt,tarde,renfim,&  lenrogradu  abire. 

[  Iccm  illud://  mal  viene  alibbre  ,  e-jaffe- 

\  ne  a  ence  .    Huc  traducetut  non  omnino 

1  tttCer  *"*'^  '  ^^^^  habet  Corncl.  Tacitus  iu  vica 


Clti. 


IV. 

tultn 
'tile- 
itis  vn 
t  dti- 

i-S. 

I 


Potici  He 
raclidts 

a'lczori.%  ■ 
de  Ate  C^ 
Litii . 


lulij  Agricoiar,(ocerirui:NaturainfirmJ-  nefy  Ta 
tatishutTianar,  inqnit,  tardiora  func  remc- 
dia,quam  mala:&  vt  corpota  lente  augc- 
fcunccito  cxtinguuntur;fic  ingeuia  ftudia 
qucfaciliusopprcfleriSiquam  reuocaue- 
ris .  Sic  Sencca  EpiRola  91.  Eligit  aliquii 
noui  cafus  ,  pcr  quod  velut  ublitis  vires 
fuas  ingerac  Qu^icquidlotiga  feries  mul- 
lis  !aboribus,multaDeiinduIgcntiafluxir, 
id  vnusdics  fpargitac  diffipat .  ElTet  ali- 
quodimbeciIIitati<;  no(tra:foIatium  rerum 
quc  noftrarum  ,  ii  tantotcmpore  repara- 
rentiircun».1:a,quantofiniuntur.  Nunciii- 
cremcnta  lente  exeunr:  fcftinaturin  dant- 
num;  nihil  pubhce  ,  nihil  priuatim  ftabile 
eft,  tumultuaiuibus  cauffis  mala,vnde  mi 
nime  expedlabantur,  erumpunt-Huc  per- 
tinet  Scytharum  legati  fententia  exCur- 
tiohb-7-Qj.ud  tu?ignorasatbores  magiias 
diucrefcere,  vna  horaexcirpari.?  Ponticus 
Heraclides  difputationcde  ailegorijs  Ho- 
mcricis,eodem  pciie  mo.-ioinrelIigit:  quo 
locoeos  arguit  impericise,  qui  Homerum 
vitupereiu,  qui  Litas  louis  fi|ia>  impie  de- 
formi  &  mucilocorporc  finxerir.His  Poc 
taimaginem  expredit  eoruni,  qui  fuppli- 
cesfuiit.Qui  enirn  peccaruiit,cx  confcieii 
tia:  vcrbere  tatdiores  c(Te  iblent:  eofq;  ve- 
rentur  aggrcdi.quos  l,rferunr,&  a  quibus 
Veutani  impetrare  poft\iIanr:pudorisenim 
fui  funripii  coiuinuo  memores.Nec  vercr 
praefenti  animoede  poiruiu.aut  conftantcr 
i.uueiuutjYC  qui  retio  auerrantoculorum 
acieni.Primo  itaq;  (';'. pplicum  animus  nul 
lum  ptx  fe  lcecum  ruborem  admiccit,  vt 
qui  pallidi  (inr.demiiro  vulcu,  r?J'ircricor- 
diamelicerc  couantur.Eaetgo  taulfa  fuit." 
cur  I.itsitafucriucab  Hame;^g  depicta:. 
Coiitra  vaiida  cft  «&  pernix  Ate,  cuius  ni- 
mirum  abris  &  vehcmens  ftultitia  homi- 
mun  iioa'.mod6  ccnucibus  ,  fcd  &  animis 
,i«ipendcac.  Nam  totoimpetu  &  finc  ali- 
qua  ratio  lefcrturad  omne  flagirium  .  Is 
ergo  Pocca  pe.Finde.fe  geflir,  vtqui  pidor 
eflec  humanorum  affefliium  ,  quos  aife- 
(flus  Dcorum  nominibus  allcgorico^s  eifia 
gere  folet.  Lege  Lucian.  iu  Imaginibus,  & 
Tragopodagra. 


Nb 


£x 


Andrece  Aleiati 


Ex  ardujs  perpetuum  nomen  • 

EMBLEMA     CXXXII. 


C^^RB  D  I  D  E  R  AT  jiUtani  ramis  fua  pignora  pajfer^ 
Et  hene ,  ni  fruo  vifa  dracone  forcnt . 
Clutijt  hic  fullos  omnes  ,  miferamq^  parentem 

Saxetfs ,  d*  tali  dignm  obirc  necc-3  . 
Hac ,  nifi  mentitur  Calchas  ,  monimenta  laboris 
Sunt  longi,  cuius  fama  perennis  eat . 

COMMENTARII. 


I. 


II. 


IN  ramofa  plataiio  nidus  coiifpicitiu 
paflrcrum  ,  auicularum  genus  ralaci/Ti- 
rnum  ,  quorum  pullieicdi  a.ilracone  feu 
fcrpente  dcuorantur  .  Platanus  arbor  late 
fpargit  ramos,  folia  lata  habet,  alias  rtcri- 
lis,  cuius  non  eft  alia maior  commendatio, 
quam  folcni  a:ftate  arccre ,  hyemeadmit- 
tcre  . 

L  o  c  vs  eft  cx  Homcro,  Iliad./3.quc 


Htjioru 


cundcm  repcries  in  vita  Homcri,qn«  Plu- 
rarchi  nomine  a  quibufdam  circumferturi 
&apud  Ciceroncm  i.de  Diuinat.  Ciim  in 
Aulide  Kosctiaj  poitu.Grascorum  ad  Tro 
iam  cucrrcndam  nauiganrium  clalfis  ad- 
iierfo  vencodctineretur,Calcha$augiir  pc  ^^  Hori. 
ritilTimuscum  cxteris  G  rajcis  profcv^^us  ro  de  v.. 
Agamcmnonem  docuit.qua  ratiooe  D:ana  '1'^'"'^ 
iiatam  placaret,  &  ci  fcrpcntis  vddraco-  CaUha 

tiis       '"  • 


EmbIemata-> ; 


nis  augiitio  ("qiii  inarWorcm  fvibrepens  no 
nem  pafTcris  piil!os  vna  ciim  niatrc  dc-glii 
ticratj  decimo  taivkm  aiino  Iliiim  caprum 
»ri  prjeHixit  •  Nam  pro  palfeiibus  aiiiios, 
pro  anf;iic  tcmpiis  intdlcxjt,  vt  ciplicat 
Picrius  H'eioglypli.  Iib»  lo.  Homeri  car- 
mina  Cicero  loco  citato  conucrtit  fub  per 
foiu  Agamemuonis,  cL\m  dcbcant  citari 
(ubpcrfona  Vjyllis ,  vtaimotauic  Politia- 
mism  Mifcellancap.5  5-Carmina  Ciccto- 
nis  hxc  func : 
Terte  "^iri ,(!^  duros  animo  tolerate  lAbores, 


1H 


Homcrum  faris  fclicitci'  xmnlarus  e(^  O- 
uidirts  Transfoimationum  lib.  it.  vbt  fic 
canic ; 

Hic  patrio  de  moreloui  ciifacrApar/tffent, 
Vt  vetus  accenfis  incanduit  igmbusara  , 
Svrpere  coerHleumDanai  videre  draconem 
In  plata-num  ,  cecptis  ^u&flabat  proximA 

fzcris . 
Nidus  erai  zioUicrum  bis  quatuor  arbore 

fumma  : 
Quai.fimul  i^matr^m  circumfua  datfina 

■bolantem 


Augttru  vt  noflri  CaUhar.tu  fata  queA'     Ceyripuitferpens.auida^^recondiditaluo  ^ 

Obsiupuere  omnes,  at  veri  prouidui  augur 


Scire.  >  ratosne  habean*  ,  an  vancs  peBoru 

trfus  . 
Namquefmncs  memBrt  pcrtentum  mente 

retentant  , 
^i  non  funeffis  liquerunt  hmini  fatu 
^ir^olicis  pr:mum  vt   veslita  efl  cl-ifftbui 
♦   j     iAuitS},  ■■•"■.  .  •  « :"" 


Thefiorides:Vtncemus,ait:gixttdeteI'el<tfgit 
Troia  cadetsfed  erit  noflrt  mcra  longa  la» 

bo  ris , 
Atq'ynouem  uolucres  in  beUi digerit  annosi 
Iile,vt  erat  viridesamplexus  in  arbore  ra" 

mos  5 
Tit  lapisi^feruat  ferpentis  imaginefaxu. 


^luA  fy^amo  cladem  Qi*  Troi&peHemq\  fe-  Porro  Alciatus  id  carminis  videtur  imita- 

Yi^ba^it:  rus  e  Gra?co  incerti-cuuifdam  Poctf.apul 

"^os  circttm  latices  gelidos  fumatibta  aru  quem  tamen  non  cll  eadem  coi)cIu/iG:cun» 

Aurigivrs  Diuitm  placates  numina  tanris  de  birunduic  verba  faciaccuius  iiidum  fer 

Stib  platano  zmbrtfera,fons  vnde  emanat  pens  dcieci (Tec  &  extu  rbal!et ,  in  eoq ;  tan- 

»qttai  ,  dem  igni  ardenti  coinbuftus  cllcc . 
Vidimtfs  itsamaKi  fpecie,  tertumq^dracont        CREDIDERAT  platani  J  commiferat 

Ttrrihilem  ,  loHts  vt  pud/u  penetrabat  ab  platano.niditicauerac  .  Platanus  diritu  r  k 

'.A.rx^y        ■  T^fitTGf  , /►tA'».<.  quod  late  fpargat  ramos  . 

^i piatani  in  ramo  fcli<fru  tegmine fcptos  X>t  pjatano  fic  R  uellius: Nomtne  apud  nos 

CorripuitpuUos,quoscHm  cvnfumeret  ocio,  caret  ,  rariorin  Gallia:  omnibusinuifum 


Konafuper  tremulo  genttrtx  clangore  vo- 

labat  , 
C.tii  feru/5  immani  laniauit  vifcera  morfu. 
Hti7tc,vbf  iam  tencros  volucres  matremq; 

pertmit  , 
'S^iii  Utci  edidcrat^ircnitor  Satttrnitaidem 
Abdtdtt,  C&»  durofirmauit  tegmmejaxi  . 
J^os  autem  timidifiates,mirabile  monfiru 
Vtdimtts  in  med^s  Diuum  verfaner  aris  . 
Tum  CaUhai  h&c  efifidenti  voce  loquutus 


arboris  fpecrem  demiraiitibtis ,  &  nomen 
cius  &  nacuiam  ignerancibus;a^ioq-ain  pe- 
rcgrina  eft  ,  &  vmbrSi  dunraxacgfaciaex- 
pctita.VidePIin.lib.ii.cap.  i.A  poetis  yo»- 
catur  Genialis  ,  quia  fub  ea  conuiuia<cl-e- 
brantur.Oui4  lo.Mccamorph.    ■ 

Stta  pignora]  fnos  pHl}os.'Pi5^noiraM^ 
pro  filijscapiuncur,  quoniamfilij  viden- 
tur  taiiquam  pignora  e(1e  ific«r  "vifluti  SC 
>xorem,rum  vinculi.nealioquidiudrtrum 


Tarda  (y^fera  nimis  ,fed  fama  ac  latide 

perenni  . 
iJam  qttot  ateeit  letie  maciatai  dentevi' 

detis  , 
Tet  nos  ad  Troia  belli  exdtlabimks  annns^ 
^4  decimo  cadet ,  &  poena  fatiabit  A- 

chittos  . 
Ididit  h£c  CalchfU  ,  qtiA  itff»  matura  vi' 

dith , 


plataarcs 
vnde  di- 
ciPur . 


Pignorn 
pro  filijs . 


Quidnam  torpentes  fttbtto  obsitipiitfiis  A-    fiat:cum  charicacis ;  vtdiximus  Emblem. 

chitii?  jo.Ouid. 

^obis  hAcportenta  Deit  dedii  ipfe  crea^or  ,    DuUia  fellicttA  gefiabant  pignbra  fnatres' 


1'afi'er']  macer.  De  pafTcrc  vidc  Pliniura 
iib.  io.cap.3  (S.Pa^Terem  temporisannui  hie 
roglyphicnm  effe  tradunt  AEgyptij,  Pk- 
lius  iib.ioHieroglyph.circa  hnem  • 

l:tbene]  tuco  quidem,ni(i  cos  f^uus  dra 
co  obreruairec . 

Saxeus]  vbi  pnI?os  cum  macredeglutijf 
fetiiu  faxum  rigescf^  cransformacus;mors 
fuacru(icJitatccondig!ia.Patalisfcrp5s€i+, 
N  n     3  licciiOij 


Serpensfa 
xeiii 


^($6 


Andreas  Alciati 


CaUhM  • 


TV. 
VuHa  glo 
riamjine 
iAiore  pa 
fsri . 


■ccnon  pcrpctiix  bclli  Troiani  mcmotix  &  gloria  pcr  eiuiis  rcfiiitant.Hinc  M.Tul 

pcr  mctamorphofiin  ferpentis  in   perpe-  liiis  ^.Tufcul.  Ecenim  nulla   poteft  efle 

tii3B  dtiritiei  (axum.Sonat  etiam  faxensjclu  Hiuturna  gloria.quam  labor  ftreinuis  &  in 

xnmjCrudelem.inexorabilcm,  quiq;  nulla  defc(rusprimiim  non  antcceflerit .  Quis 

fledi  prcce  poflit-  Huc  pcrtinet  quod  alio  cnimmagna  coronan  conteudat  Olympta. 

Joconieminirctuliflemedeillo  angui.qui  dulcisfine  puluerc  palmx?  Vulgo  tntum 

Tarquinij  Superbj  animum  rtupcfccit,3t-  id,T<*  Kethat.TAj'6arK'j\a..Difficiiia qudpul 

tonitumque  reddidit ,  cum  a  columna  li-  chra,? rxclnc  Xenophon  dtg^ouvtiu.  i.  ec2 

gnea  repentc  lapfus  omnes  in fugam  vertif  S^ia. KApTepicci^  eTnuiAcHcx  tcov  Ka,Kav  rC 

fet,rei  miraculo  conflernatos.-nimiru  por-  aTytt^MV  Ipyav  i^iKVHaSffu  ttoi^o^.-v  ,  ac  i 

tcndebat  ille  ferpens  nouum  &  inexpeda-  (pcC7iv  oi  ctyct^oi  aivSpif  •  AiytiSe  yjti  ttk  I 

rum  principcm,eundemc]j  xtatcfloretem  naioSoi  t 

lunium  Brutum,  de  lignea  columna,  hoc  t»v  [A.ivs.ya,p  kakotvto,  Jjgti  ihetSov  gV/V  Vi)tutiii 

cft,ftuporc,quem  dui  fimulauerat,  ne  op-  ihia^ou  ficulter 

primerctu r  a  ty ranno,  produn rum  .  puSiai  .  Kiin  f^ev  OeTsV,  //«Aefc  J"'  iyyvQi  parntur, 

HAcnifimentitur]  Siveia  dicit  augur.  voun  • 

Ex   nouem  cum    matre  padenbus  aiebat  T^Ti  S'  a.piT7\i  ISpaTA  ^ioi  Tpe-^etpo/^tf 
bellum  dccennale  fignificari.  Nam  ex  paf-  e  ■3'HXety 

fenbus  annos,  angue  vero  tcmpus  ,  qiiod  a.^a,va,Tot  ' ^/.AKpoiSi  y^gl  opStos  oi^.oiiTr 
omnia  dcuorat,intcII  gebat.Serpcnsautcm  eLvTth'  , 

faxeus  fadusarguebat  pcrpetuam  huius  y^  Tp"Xy*  "^^  TrpuTov  •  eVwV  «T*  tts  aKpof 
reimcrr.oriam .  ikhtm  , 

Calchas]  Calchas  augutum  prxftautif-  pmSin  S'  ttTTHTA  'TriKei  ^AKi^^r^Tip  i^7A. 

/imus,vt  aitHomerus  ,  Theftoris  Troiani  /jiApTvpH  Si  iC  iTri^fytpfxof  iv  ToSi  ,  Tav 

filiuSjVndc  Thcftoridesdidus .   Apollinis  "Trcvav  '7Tco\^oiviifj(.7v  Tei.vTAT  eiyA^A8ioi, 

nionitu  fecutuseft  Grajcos,  Achilli  valde  Id  eliiCuri  qntiiem  laboriofs,  eficiunt,vt 

charus  .   Poft  cxpcditionem  Troianam  iii  ad  pnlchrao^  honcjlafacinoraperuenix- 

Colophonem  lonix  vrbem  perueiiit  Cum  tur,ficuti  ziirorum  opttmorum  habtt  ada- 

que  edet  in  luco  Apollinis  CJarij  ,  cuin  gtum.Ait  tnirn  Heftodus  : 

Mopfo  angurcprqftantiflimoinccrtamen  Amplecii  vitium  cumuiatim  (3*    fumere 
duiinandi  dcfcendit .   Cui  propofiiic,qiiot  promptum  efi  : 

ficus  habcrct  caprificus  quasdam-.    Quai  iiamque  tter  id  facileell,nec  eoviciniut 
cum  Mopfusdiuinaftet ,  &  Calchasquot  vUum . 

filios  haberet  in  ventrc  porca.non  rccle  ex  At  Bij  fudorem  virtutipr&ptfuerunt » 

plicafl"ct,pra:  moerore  diero  obijt.  Vide  h^c  Ai-iuam  longa  via  tfiatqi  ardua,^  alpe 
latiiis  apud  Nicolaum  Lconicura  lib.^-de  ra  multum 

iraria  hiftor.^ap  6j.  Offertur:  tamen  effvbi  ad  alta  cacumina 

Cui::s  famaperinislHomtiwi  i.  Iliad.  ventum  , 

«4/^otf   d^-ni^ifov  oTi  i(,htcs  lix.  a,TO-  Itt  facilis  ,primo  fuerat  c[Ui  tam  ardun 

hHj^^'.  virtus . 

Tarda  &feratnimisyfedfama  f^laude  Teliatur  autem  ZpicharmusyAdijs  omnia 

perenni  .  nobis  vendi  laboribus.  Metnonx  Cacciw- 

5ic  enira  Cicerohunc  verfum  vertit .  Vi-  rit&  illud  Clemctis  Alexadrini  Stromat. 

de  adagium  ,  QuAferl) contingunt,fed ma-  «T.  jV/  Tts  Kayos  tav  tkpiTav  vettHV  SvaA(Jt. 

gnifica .  Catois  i^Tti  '^iToeus  •  vvv  Si/Ji.iv  ^oav  )^» 

SiGNlPlCATVR.,cx  difficilibus  pav  etyvov  eifA(p{7reiV .  iSi  'ttavtcov  CKiipai- 

diuturnisqj  laboribus  tandem  rnaximam  pois  ^vatuv  'ia-^TTTos  ,  Sv  //»  SAKi^vfxog 

laudem  mcmoriamqi  pcrpetuam  rcfilirc  iSpas  ivSoSiv  (ji.ih»  ,  ilit>iT'  is  AKpov  etv- 

Hoc  ctiim  vcl  natura  (ic  comparatum  eft,  S^peiAs.  quorum  verborum  h;Ec  cft  fenten- 

vti  res  arduas  ac  memorabilcs  gcrcrc  glo-  tia  :  Fatma  esi,  virtutis  domicilium  ejfe  in 

liofum,  ia  eas  fine  moleftia  &  vitx  diicri-  quibufdam  rupibut ,  ad  quas  difficilts  ad- 

miue  perfici  non  pofle.  Nonenim  rcs  ma-  modum  fit afcenfus ,eamq-y  celerem  incole- 

gnae,vt  dicitur.fmc  magnis  pcriculis  fiunt;  te  locum  calium.  Eavero  non  c0/ilpicitur 

tx  cju^biis  iWiCUjBUrabilcs  Modcn^  fjiillus  ^mbtifcHm^;  hominHm  octdis  :  net^ue  vn^ 
__  quat» 


i 


Emblemata. 


1^7 


quitm /td  eapt  qtiifqH/tm  perueniet ,  t*m' 
quitm  adfortitudtmspropHgnaculutn,  nifi 
primumfudore  xc  lctbore  animum  ajficie»- 
te  fuam  induslrtam  probarit  .  Qu^id  cnim 
glcna:  A!exai)(Icr,quid  Epamiiiodas.qiiid 
Thcmiftodcs  (ibi  comparnirenr,  nifilabo- 
riofis  &  molcftis  cxpedicioinim  angnftijs 
ardiiam  virtutis  itcrdbi  conficiedum  pro 
pofuifrent?K)/:«p  iuTV)^ia,  Ta.lcou.cum  ,aK 
A«  T\)t(/.oa-6y»  xal  oipiT*  t/jjV  to,  S^hva 
^opo-jyTeav  ,  eif  tkto  'TsrpotiK^'!  J^vvay.iuf . 
aiciii  CraiTo  Phuarchus.  id  eft:  Non  tam 
fortuniprofper  euentus  Romanorum  poten- 
tiam  auxit,quam  egrcgia  virtus  ,  acfum- 
ma  in  laboribus  afpsrisq-y  in  rebus  toleran- 
tia,aduerfis  cafibus  fuccumbere  nefcict-  \\. 
lud  etia  aiihi  fuccurrit  Piudari  er  Olymp. 
6.  etKivJ^vvoi  S"' eipiTcu  aVg  Tr&p'  dvS^pdyiv 
«V  ev  va,v7t  KoiKaui  T'tfji.tcu  ■  •woKKoi  jTg 
li.iu-JetvTcu,  KAKoy  HTt  tovajSa.  id  cft  : 
Virtus periculorum  expers  neq;  aptidhomi- 
nes,  neq;.  mari  habctur  in  pretio:at  multi 
mcmorant ,  fi  quidhonefli  laboriosipera- 
Bumeft .  Qu^ld  laiidis  Casfareflct  con'c- 
cutus.fi  facilciJIifiii^et  Britannisiiifcrre 
bellum  ?  Ant  Annibal  quautum  fibi  fama: 
cumulaflct.fi  dum  Italiam  adiret,  peruias 
Alpcs  citra  puluerem  &  fudorem  ,  acnoii 
magna  fi|Oram  caide  fcciflct?Red^  Nafo 
Tnftiura  4, 

Arduaper  pr&ceps gloria  vaditi-ter. 
EtPropertius  4. Elegiarum  : 
Magntim  iter  afcendo:  fed  dat  mihigloria 
vires  : 

Kon  iuuat  ex  facili  leEla  coronn  iugo . 
Idem  quein  iani  adduximus,  Piudarus  O- 
lymp.y  air  : 

«i  ^  dix(s  eipiTcu(Ti  'rrovoi «TrtTtf- 
rAT^  y.cipva.Tau ,  Trpof 
ipyov  KivS^uvcp  KiKaKvfjLfj.ivov .  id  cft : 
Circavirtutes  laborfumptusqi 
Terpetu^  impUcaiitur,  ijt 
Opus  difficultate  obteBum  afJequArt^. 
5cd  propius  apud  Pliuarchum  Bac^hili- 


desiTt^oP  yap  JtvJ*4f  6^«  eiptTd .  Tirm^m 
gloriam  habet  x'/rr«x.Scribic  ABliaiuis  va- 
riar.hiftor.Iib.i  j.cap.jt.Socrarem  aliqua  Soerxfii 
doincolloquiiim  cum  Thcoiotamcrctri-  f«'»^«''* 
ccfarmoiidima   Tcnilte.quaicum  diccrct:  ^ota  coU 
Ego  te,6  Socrates.multis  modis  antccello.  ^***'*"* " 
Narti  cuni  ncmincm  cx  meis  a  rae  poHis  ab 
alienare.ego  ciim  Irbitum  eft,tuos  omiics 
a  tcauoco.  R.cfpondicis;Qnid  hoc  mirutm 
eft  ?  fiquidem'  tu  ad  decliuem  tramitein 
omnes  rapisjcgo  vcro  ad  virtutem  cogo,ai 
quaraarduus  &  plerifq;infoIituscftacccr 
fus.  Afperamautetn  &  inru.iue(n  virtutis 
viara  niraia  facit  viciorum  coMfuctudo  ^ 
qua:  C\  in  alccram  partem  transfcratur,  k- 
uisinucnicturiuftitix  fcmita.  ReL^e  Plato 
dixit ,  virtutis  ramos  fudoveac  labonbus 
produci:nam  virtutem  illico  aficqui  ,  vii 
fieri  poteft  .  Quomodo  cnim  quam  mini- 
mis  laboribus  reni  omuium  niaxima  quit 
quam  afiequi  quear  ?   Huc  non  infciti 
referoinyfticumillud  biuium.quod  diui-  _^//«/J|, 
nioris  tcftimonium  comprobat,  &aftipu-  ^^  biuix 
latur  confenfns  dodorum  ,    &  vniuerfa  jigfcul/s 
Chriftianx  piofeffionisantiquitas.  Etdu- 
pliccmillam  portam  non  minusialterara, 
qux  mortis  regiam  intrantibus  aperit,ca- 
paccm  &amplam:alcer3m  ,  qus  vica:,  & 
Yirrutis,nimis  anguftam  illam  ac  humile, 
quogigantesilliterrefties,  &  grandiafpi- 
rantcs  Polyphemi-  non  inferuiic  pedem  ; 
quo  necSardanapaluspenctrat,  nec  Epi- 
curus  cum    tiugido  faginati  ycntns  fui 
tympano:  vbicrumena  talcntisprajgnajrs, 
&  reccnticrapulafnmausingluuies,?ic  bul 
lientis  cholera:  turnor,  &  fpuma  libidinis 
citcum  pr£ecordiaofFeruefccns,&  picatus 
ftcttentis ignauix  lentot,aditum  nufquam 
inueniunt,&  in  primo  ftatim  veftibulo  ma 
guo  cum  dcdecorcrctunduntur.Sola  vir- 
tus  perimmcnfos  laborcs  &  anguftias,per 
acutos  vepres,niucs,&  faxapenetransfa- 
liciori  tandem  hofpicioezcipitur . 


N 


Exli- 


f(58 


Andre^  Alciati 


Ex  littcramm  ftudijs  immortalitatem 

acquiri- 

EMBLEMA     CXXXIII. 


Tritonis 


"^T  EPT  V N I  tuhken  [cumpars  vltima  cetum » 
•*'^    AEquoreum  fdcies  indicat  ejfe  Deum) 
Serpentis  medio  Triton  comprenditur  orbc^ , 

^u^i  caudam  inferto  mordicm  ore  tenet . 
Fama  viros  antmo  infgnes ,  pr.ulara^  geBa 

Profequitur ,  toto  mandat  &  orbe  legi . 

COMMENTARII. 

TR  I  T  ©M    Neptoni  cr  Amplutritc  AEneid.vbi  deapparatu  naiitico  Mezencif 

filias  Sc  tiibicen.il)  orbc  ferpeiitis  caii  H»nc  vchit  immana  Tnton  ,  &  coerula 
dam  mordiciis  apptchcndcntisclauditiir,  conchct-, 

concham  fiiam  inflans  •  Huiusaiuem  fii-  I.xferrensfreta,cf{i  laterum  tenus  hi^idx 
prema  corpoTis  pars  vfqiiead  vmbiliciim  nanti 

cft  hominis.at  i-ife rior  vfqj  ad  caudam  Dcl  Irons  hominem  prAfertrin  frifiin  depr.it 

phuii.Ttitoneni  iu  depii)git  Vueilius  i«.  /»/««*, 

*■       ■  i    o         -  Sfumert 


Emblemataj . 


S^9 


Sfttmea  /emtfero  fnb  fectore  nntrmurnt 

Qjji  d:lu^ejKius  figurani  Tiitonis  expri-, 
nieie  coiiati  runr,  illi  eius  capillos  apio  pa- 
lullri  liMiiJes  eiVe  dixeriiDt ,  cum  reliquu 
corpusexiguis  fquammis  iiitegerecuxdu 
hticlima;  peiTimili.  Braochias  habet  pau- 
loiiiferioresaatibusjuaiesq;  hominis  ,cCi 
riclus  tameii  oris  efret  paulo.  lacior;  den- 
tesq;  pautheiarum  deutibus  periimiles , 
oculifubglauciimanus  &  vngacSj&:  digi- 
ti  fliniles  funt  teft^  coiichylioium  >  tum 
pinnefub  vcntrc  &  fub  peciorcficut  vifun 
tufindelphinis.vt  fctiptum  eit  aSoftrato 
lib.3.ai)iaiaI.Di505  eciam  pedes  priorcse- 
quinos  habui/redicrtur.ApolIonius  4.  Ar- 
gonaut.iplicaudam  dupUcem  in  Lun^  for 
mam  tiibuit.Sic  enim  iplius  vcrfus  Lati- 
ne  fonaiit : 
Tar  fHerat  forma,  fuperis  hutwresque  ca 

pntqy  ^  <:•        :   • 

Zt  latera  ,  Qf*  pnrtesfupremui  corporis  om- 

nes .  .     u-.r. 

Inferins  fed  enim  cauda  hincpendebiit\(^ 

iSit^c 
Immanis  ceti ,  tum  Ipinis  verberat  alti 
Tergafreti,  h^  Lunajimtles  curiiAJJtur  in 

oybefn , 
Et  tali  forma  tn  Lufitanix  licoribus  Tibe- 
rij  piincipatus  tempore  fui(fe  confpeciu  , 
tellatur  PJinius  hb.  9.  cap.  /.  De  quaeius 
forma  pluta  Leonicus  de  var.hiilorlib.i. 
cap.  8  4. 

.1  D  petitum  appafet  er  Macrobio  Sa- 
turn3l.i.cap.S.&  Oro  Apolline.  Macio- 
bij  hsc  (unt  verba  :  Illud  nonomiferiro  , 
ait,  Tritonas  cum  bucciuisfaftigioSaturi.i 
«dis  fuperpolicos  ,  quoniam  abeius  com- 
memoratione  ad  noUram  ccacem  hiftoria 
elata  &  qivail  vocafis  eftrantc  vetjj  muta, 
&obfcura,&  incogniraiquod  teflanturcau 
ur  Tn.  dx  Triconum  humi  aierra:&  ablcohdica.'. 
mtnte-  Id  Alcucusipfe  Annotationibns  in  T,ui- 
tum  lic  actigit;Veteres,inquu,in  tempio- 
rum  5aturni  ianuis  imagunculas  Trito- 
rium  ftafuebant ,  non  aliam  ob  cauflam  , 
quam  vtabco  cocpillc  hiftoriam,a:ternita 
temq;  illis  dcbere  Deos  ollcndcrcnr,  quo- 
ru  preconiofuiifcnt  celcbrati.Ego  occul- 
tatam  veram  rcligionem  anrc  Chrifturn  in 
terpretorrque  poft  Chrifti  aduenrum  cla- 
riilimo  fancforum  Apoflolorum  prrecor- 
Hio  ab  omnibus  Chrifto  Dei  filio  credcnti- 
bus  ceLebrarafuit.Otus  fic  ait  librxs  de,Hie 


oru  ta 

UMpOiia 


roglypl>.AE^yptij  mnndri  ngnificare  vo-  Serfens^n 
lentcs.ferpcntem  piijgunt,fuaai  ipilus  cau   ^  reuolu- 
dam  deuorantcm  ,  dift»c1um  fquammis  ,  f^^  ^^^^  _ 
pcrquas  rounJi  aftia  figurant'  Etgrauif-         ^ 
fimum  quideiri  hoc  ;3niuial  eft  ,  quemad- 
xnodum  tetra.  £ft  eciam  lubiicum  ,  &  iu 
hocaqusfimilc:  ac  finguloquoque  anno 
pelkm   vna  cum  fenio  exuit ,  fccundum 
quam  rationem,&:  in  mundoannuum  cem 
pus  mntationem  facies  iuuenefcit.  Qj.i6d 
veioprocibo  corpore  fuo  vtitiir  ,  fignifi- 
catid  ,  qu£cun(-|jdininaprouideuci3gene=' 
ranturin  mundo,  hajcomniain  eodcm  di- 
minutiouem  pati.  Vide  adagium  ,  Fcfiina 
Lente  Refertur  hoc  figmcntum  ad  memo- 
riaiu  nunquam  incermorituram  viroruin 
dodorura  .  Tubacnim  fanije  &commeu- 
d^tiouis  notaeft.vt  q.ua:omnibusexaudia- 
tur.  Serpensin  fcrcuolutus  annum  defi- 
gnat,feu  a:ternitatem,vcapud  loannem  dc 
Sacrohufto  iulibello  de  iatione  auuiauiio- 
tatuin  eft  ; 
Serpens  annus  egofum  ,  Sol  fic  circinat  i» 

quo  , 
§liiifiHxit  pridefiatus  efinunc  teporis  ide. 
Orbemeciam  tocum  circulifigura  demoii  Circulus 
ftrati  (  vtomnes  alios  omittamj  pulchrc  orbem  dt 
PJinius  oftenditlib.a.Natur.hift  cap.i.       notat . 
NEtTVNl  tubicen]  Sic  conftruo .-  Tri.       m, 
ton  Neptuni  tHbicen,  cuias  vltimaptrs,  id 
eft.caudaj/Wi^if^jf  cf[e  cetum.id  ell.pifccnv 
magnum.    Et/<n(;/>y  ,  fnpple  indicac  elle. 
Deum.   Is, inquam.Triton  comprenditur 
medio  orbe  ferpentis,qui  ferpens  tenet  cnu> 
dam  orc  infertg  mordicus. id  eft,cenec  in(er 
tam  caudam  ori.  per  hypallagen.   Eftau- 
tem  Tritoii  Deus  mannus.Neptuni  fi  ius,  Triton  ^ 
buccinator,&armiger.VndeStatiuslib-j.  Deus  mii 
Thebaid.  rirjus . 

St.zt  celerobfequio  iuffa  ad  Heptunia  Trito. 
Et  decodem  libi.Achill.  Perfonat  autem 
&circurotonat  ajquor  tubacanora  ,  id  eft, 
perforata  concha.cicnsonines  &  excicaiis  ,, 
vi  Virgilius  i,&  ;.Aej  eid.&  Claudianus 
dc  uuptijs  Hoiiorij  &  Mart.  aftirni.'?;K  ., 
Eius  concham  fic  dcfcrihit  Ouidius  i  Mc 
taraorph. 

Cveruleum  Tritona  vocat,€Oncha<j^fona>.ti  Fuccitm 
ln^irareiubet,flu3tuq\  O^fiummafigho  Tntunii 
la  reuocare  d:jto:caua  buccifiafumitur  iUi, 
Tortilis  in  latu  qu^i  turbine  crcfcit  al  tfKo; 
Buccina.qua  medto  conceptt  vbi  aera p>t), 
Littora  zocc  repl?t  fub  ztroque  iacent.A 

rhaeia- . 

Hoiic 


5*70 


Andre^Alciatii 


«  Tritone 

(uhmsr' 


TritoneJ 
^Hi  fmt , 


Vina.ni' 
grxs- 


IT, 


Hunc  proptcr  afffltilationcm  caintujocci- 
diirc  Milciuim  Aeiicx  tiibicincm ,  rcf^rt 
VirgilitJS  (cxro  AineiHos  liis  plane  verbis: 
Sed  cnm  forte  caua  dum  perfonat  Aquora 

conch^t-i 
Demeni,^  cantu  votat  in  certamiaa  Di- 

uos , 
JEmulus  exceptum  Triton  (fi  credere  di' 

gnum  efi) 
Inter  faxn  viru  fpumofa.  immerferat  vnia. 

Cuiu! parsvltima  cetum]  quicauda  tc- 
Bus  pifcetn  refcrcqiii  parteinferioie  pifcis 
eft,  fupeiiore  Dciis .  Plurarchus  de  ifidc 
commjtanoait?  Amphixritemminorcsq; 
Deos  marinos.Trkonas  dici  •  Eos  dcfcri- 
pfK^bertmie  ^Argonaiuic-  ApoIIonuis. 
£(Te  autem  autfuiire  aliquando  Tritoncs 
<)ua  pinguntiiiforma,  confirmat  1'litHus 
lococitato  Itbri  pcap.  /■.  Paufanias  fc  Ro- 
ma:  vidifTe  Tritonera  affirmat  in  Arcadi- 
cis.Circuroferturetiam  epiftolacuiufdam 
Alexandri  Inrifconfulti  Neapolitani,  in 
quamiradc  Tritonibusleguntur ;  quxda 
ie  vidilTc  ait,qua:dara  teftimonio  Thcodo- 
ri  Gaza:  &  Georgij  Trapezuntij  confir- 
inat.  Qjni  vcro  phira  de  hac  re  cupit,ad- 
eat  Siluam  vaiixlcAionis.quam  vernacu- 
lalinguacompofuit  multa  eruditione  vit 
Pctrus  Mefliasjvidcaturetiam  Gelliuslib. 
ao.cap.li.Macrobuis  loco  cirato  ,  Gyral- 
dus  Syiitagm.y.funtcnimprolixiora.qua 
Tt  huc  atrexerchabeara  ueccfte  . 

Serptntnmedio]  dauditur  orbe  ferpcn- 
iis,qui  quafi  mordeat  ore  caudam,  qui  rc- 
ferat  annulum  totundum  . 

Tama  viroi  animo  inftgnes]  clari  &  iV- 
luftres  v;ri  fama  nomuns  uTimortaU  donan 
tur,corumtj;  gefta  przclare  pertocum  or 
bcm  apnd  po  leros  cekbrantur  .  Sic  inuio 
pancgynci  Maximino&:  Conftantino  AA. 
didti':  Equidcm  fcio  gaudentium  ftudia 
nuncita  totoorbe  florefceie,  quacnrq;  fa- 
ma  vltranaturam,  qua  fugitur  difcurfio 
volucr;s*nuiniata,3:  pluiquam  millevo- 
cibus  foiora  pcrcrebuir,vt  oranium  natio- 
num  graailationibuscofecrctur.Scd  quos 
hic  vocit  viros  animo ir.fiTnes  ,  tlii  eriam 
dicun:urc!cganti  verhoGraeco,  o/  -zcKiiZH 
uot ti','S'fi,-,iuAoyi[/.oi  ,  KmiiJo^ot,  qui  &: 
a.yKAoi  Homcfo.  Qjj.2  (.^ik  laudatio  peti- 
tut  a  virtutibus  pruiuiijs,  fottitudine,  & 
iuftuia.-quali  clogio  donati  hcroes.toto  or- 
bcoauiiq;  pofteritace  cclcbrati . 

H  A  c  p!(fluxaoucndicur,iio^£iBOS , 


lifcrarumq;  ftudipfas  qaosqucfama  pcr 
totum  orbem  terrarum,  norauicq;  perpe- 
tuo  celebres  ficn:  &  przclar^  cos,  qui  ^ 
rerum  maximarum  pcrucftigationi ,  puta 
PhiIofophix,autctiam  ingcnuisdifciplinis 
dedicaut,facile,Scmagna  quidem  maiefta- 
te  ca»feris  hominibus  anreire.  Quin  &  pcr 
eofdcm  fummorum  virorum  rcs  fortiter 
prxclateq;  gcftas  immortalitotc  &  memo 
ria  fempiterna  confignaii.  Nam  dodrnen 
folum  viui  &:prxfeates  ftudiofos  difccudi 
cruduiHt  atc[5  Joccnt ,  fed  hoc  idem  ctjam 
poft  mortem  literarum  nioniinentis  alfe- 
quuntur.  Tibullus  idem  figuificat -his 
vcrbis ; 
^ue  referent  Mufiyvitietyda  robora  tellus  , 

Dum  coelufieilas,  du  vehet  amnts  aquas. 
Ouid.j.Triiluim  :    ;.    .    . 
Singula  quid  referam\nil  »on  mortale  tt- 
■  nemus  , .      . 

Fecioris  exceptis  ingenijq;  honis  . 
£n  egOtCum  patria  caream,vobifq\  domoq; 

Raptaqifiyjt,  adimi  quS. potuere  m:hi  : 
^hiiltbet  hancfduo  vitam  mihifiniat  enfe» 

Me  tamen  cxtinBofama  fuperfies  erit  , 
Cluo  fpedat  Eudaraidas  illud  ,  qui  roga- 
tus.cur  Lacedajmonij  ad  bellum  profcdu-»- 
ri  Mufis  facnficarent  ,  cum  nullum  cum 
Marte  haberent  commcrcium:Vt,inquic, 
poft  pr2clare  facla  ,  memoria  apud  po- 
ftcros  mancat .  Pertincnt  huc  arguri  & 
inimitabiles  hymnt  Pindarici,in  gratiam 
eoruni  fcripti,  qui  vidores  rcdierantcx 
Olympijs,  Nemeis,  Pythijs,  Ifthraijs  : 
item  qux  ab  epicis,  8e  cragicis  grauide- 
fcripta  charavflcrc  ,  ad  res  geftas  poftc- 
risniandandas  .  Et  quo  maxmie  pcrciiienc 
hiftoricorum  monumenta  ,  nifi  vcegrcgir 
faclaa  niortalirate  viudicenc  ?  Et  pertinct 
adexempluni  ,  bonos  &  pr^diantes  virOS 
honortbus  arfici  ,Tiec  modo  dura  u>  viuis 
fnnt',  fcd  ctiaiii  fatofiinftos.vt  virtutifuii 
reddatur  prxmium,quae  dnk  laudatacrc- 
fcit :  &  id  permulrosaccendit  adfimjlem 
virtutem,  &  fada  fimiha.  Virtus  cnim  (o- 
la  Ijcculisduratura  compoi;ic.  Quod  ab 
arte&  fottuna  vcnit.fatain  roanu  habcnt, 
tcnut  fiio  fufpcnfum:  virtutis  cateuaada- 
mantinacft  quam  Parcarum  forfcxnonin 
cidit,  quidquid  innexum  hujcaut  iuuoUi- 
tum  ,  durac  menionasconfecratum  &  po- 
fteris.  Oftendc  fi'^  hodie  Romansmagni- 
ficentizadmirandailla, quxfanije  dcdica- 
uicambitioia  aQCu^uicas ,  accus,  crophza , 
colutQuas 


DocJorS 
virorutm 
pr^emi- 
nentix^ 


Spnrtan*\ 
cur  Mufii 
AntebelU 
facrifica- 
bant  - 


Sola  vir- 
tus  itern. 
tat:  cen/t 
cr.-it  . 


Emblemata_) . 


S7i 


ihriit 
lirtutis 
<itrcts . 


^gnemi- 
i9;a  litio 
rum  prA- 
Mium  . 


co1umnas,porticns,theatra,3mphirhcatra, 
naiimachias.nymphza,  palatia,  thermas, 
circos,po:itcs,via?,noftas,co|ofros,ftatiias, 
•fylon,  Capiroiiiim,  Augafloriim  fepul- 
chra.pyramiHeSjobdifcos.tdliaihnumcra; 
luccrna  indigeas  claro  diefcrutandis  vefti 
gijs  ••  iningluuiemdcfcenderunt  Tctuftatis 
deuorantis  omnia  ,  ncc  niCi  nomine  folo  in 
orbc  amplius .  Quzre  virtutis  &  ingenij 
moQumenra,fa*fl:ail!uftrium  Heroum  prq 
clara  &  infignia,  res  viriluer  &animose  , 
conftanrcr  &  intrepido  animo  patratas.tan 
quam  in  primo  flore  adhuc  funt,  vigent , 
viuunt.intaftaab oblraionisfalcc:  fortita- 
doenimSc  magiiatyn|itas  pcpererunt  aeter 
nam  prolcm.Dalipi^nti^anrif^ircSjomniil 
manibusadhuc  feru4tur,  velut  recensna- 
ta,corumopera,  vicenis  tricenisq;  fajculis 
cuolutis.  Nunquamcxiccatur  elychniuni 
huius  lampadis,  quam  virrus  accendi:  vi- 
uaci  flamma  ,  pinguiifucco  nutriuim  crcr 
fcentisglor)Z,  quae5cipfa  pene  immorta- 
lis  a  bona  ftirpe,fruvfius  aut  merces  virtu- 
tis ;  a  folida  coim  radice  afcendit  in  perfe- 
dtum  robur  ,  quod  fit  par  fuflinendis  a:ui 
iniurijs.necmetuat  famem  temporis,  cn- 
ius  dens  comminuit.cuius  venterdcglntit 
vniuerfa.  Magnum  folatium  eft  horaini, 
propagandi  noniinis  fccundum  merita  pr^ 
uifa  fpes,  fi  fupcrftes,aliquidjJoft  onTa  r«- 
linquat  in  terris.quod  breuis  vrna  non  pof 
fit  caperc  Beatum  hunc  pronunciem,  cn- 
insmors  ita  cognita,vt  vinerc  tum  primu 
vcriincipiatjCum  fcpulchrali  lapidepref- 
fus.ex  oculis  ii»  mcmoriam  tranfijt  hono 
rifico  &  fpiranti  prsconio.  Quis  ardetem 
in  larcrna  candelam  tcctamidixcrit,  dum 
circumfiifam  lucem  rebus  communicat  ? 
Tale  fepulchrum  laudatt  virij  opertum  & 
ex  abdito  lucet,  marmor  non  capit  nec  ag- 
gertus  terrxqiiin  exilianr  honoris  fcintil- 
\x  &  dilFuudant  fc  Inglorius  iacet.  quem 
nudumabhoc  virtutum  comitatu  flagitia 
fequuntur,&  vel  obIiuioexcipit,vel  nobi- 
luarignominia.excmplum  &c  fcandalum 
fxculi.O  qoammallcnt  &  ipff  talcs  in  If- 
tura  &  filencioefle  fna  noroina  .'•  Intcr  vt- 
U03  funt ,  fed  in  rurbida  node,  velut  fpc- 
<ara  qujedam  ac  lemurcs,vc  tcrreaiit &  o[- 


Atnor  dU 
uitiarum 


fendant.  Ncmo  mihi  kic  famam-nomiiiet» 
fed  plurium  statumconfenfu  tcftatum  de 
dccus.-ncmo  ftatuam  erigathis  ralibns,aut 
rexillum  fufpcndat  in  tcmplo  honoris;vc- 
lut  iufamcm  furcam  in  ttiuio  afpicias  • 
vbi  dantu  r  execrationis  A:  publici  odi  j  de- 
teftanda  monimenta  .  Non  indiget  vircus 
aduentitioaliquo  &  extcrno  fulcro  perpe 
tuatid2glotia:,propriamole  fc  fuftinct  ac 
probat  (ens  iiepotibus,  admiratione  fui  ia 
omnium  animis  concitataatqj^mulandi 
ftudio.  Paucis  contingit  harc  foelicirasho- 
die  ,  dum  adnerfa  via  quilibet  graditur  ,, 
qua:  non  ducit  ad  lacrum  illud  &  augu- 
ftum  £uphymia»delubrum. Vis  dica  quae 
caufa  fit? At  vcreor,ne  veritasodiu  pariat: 
'  dica  tamen.Chryfxa  reuocat,fpeciofa  illa 
mcretrix  cumperafua  talentis  grauida  . 
Sequuutur  pleriq^Q  qua  prompti,6  qua 
proni  .  Trahitaurifnlgor,  qui  tamen  fi-  ^"^^*"'  * 
cutlignum  fcintillaus  uoclu  Soleni  nou  '^''■^*'* 
fert.exilcenim  quippiam  foaet  infeputri  ^**oc(it » 
di  humoris,quod  maiori  ig.ne  tavfturo  eua 
nefL-it.Etin  metalloquid  aliud?Retundi- 
tur  fplendor  virtutis  pra:fentia,cuiu«  ma- 
gna  &aeterna  qua:damluxeft.  Nunquam 
vidirtiiucuudum  illud  puerorQ  ludentiij 
fpe<flaculu,cum  rafo  fmegmate  aut  feuo 
impinguant  pauxillu  aqux  vafculoinfu- 
fum,&  exeomodicura  quidattradia  cul- 
mo  difflantes.in  ingetes  f?pegIobos,dilfun 
dece  lelentorclubricf  &  vifcofEmatcrix, 
fine  arte  &  labore  tornan t ?  Vt  colorc  men. 
tiuntur  volitantcsilla:  bullx,&  purpurcii 
cum  viridiatqjaurcomifcent?yt  vitreum 
quid  &criftallo  fimile  refcrunt?  C^lcftcs 
,  brbiculps  dicas ,  m  dcfint  ftellaE ."  Sed  crc- 
pant  repentc  fub  manu  fingentjs  ,  fpititii 
nimium  intcndente.Atqtu  vbi  rupiura;  (I- 
guum  ?  vbi  imago  fic  elegantcr  conflata? 
da  rcftioiiim  .  oftcnde  locum  ,  frjgmenta 
colligcf  uerunr.-vnnm  hoc  tcnesConfidc- 
r-a.iftosargyropbilos,  iiounefimilcsnugas 
cxcrccnt?  Vciuofisoccupanrur.&in  vacu» 
fufpeiidunt  fuas  dclicias  ,  forma  &coIor« 
deccpti,<jua:fallaciludibrioduin  travflau- 
tur.fuginnt.  Sola  virtus  in  AEtcrniucis 
icmplo  irophsa  figit. 


Twmn- 


'S7^ 


Andre^  Alciati 


Turaulus  loannisGaleacij  Vicecoraitis, 
prirai  Ducis  Mediolanenfis. 

EMBLEMACXXXIV, 


p  i?  0  tumulo  fcm  Italiam ,  fdne  arma  duces^, , 
•*•      Et  mare  i  quod  geminos  mugit  adufque  finm  ^ 
Adde  his  Barbariem  conantem  trrumpere  frufira  > 

Et  mercede  emptas  in  fera  bella  manu4 , 
Anguiger  f  asi  fummo  fiftens  in  culmine  ,  dtcat :     f  al  c^ 

^uis  faruis  magnum  me  fuperimpofuit  ?  al.^f . 

COMMENTARII. 


I* 


HV  1  V  s  Embfematis  figiira  inca»rc- 
ris  editionibiis,  ancequam  Pignoiij 
induftrJam  efletexperta,  velipfi  HcracJi- 
•o  rifum  moHifTct  5ic  autem>  vt  vides,ille 
reftituir  in  tumuli  feu  coilisuli  autica  par 
leapparet  Italia  ,  (quam  alij  cruri  ,alij 
folio  qucrciuo  fimilcm  faciuuc }  duplici 


mariclaufi  ,  quflm  circnrriftant  a  dextriS 
quidem  armata  militum  acies  ,  a  finiftris 
vcro  Mauri  fcu  Turcx  deuit^li.In  tumuli 
vcro  fummitare  lUr  vir  habitu  militari', 
«luidextragaleani  gerit,iii  cuiuscono  Me 
diolanenfium  infigueemitict,  fcrpcns  fcili- 
cet  infantem  eruftans .  Hxcvcro  Pigno- 


Emblemata. 


)73 


rij  piftarameram  faj-Mtantiquitatcm;oIim 

fiquidem  mos  inoleiicrat  in  moiuibiis  in- 

Sepul-        figniu  viroriim,  pr^rcttim  Rcgum  &  Prin 

chraolim  cipiim  ,  fcpulchia  .confticuenJi .   Nam  & 

in  monti  Auguftinus  lib.S.de  ciuitace  DeijCap.  itf. 

If*' '  Afclepij  auum,medicii)?repcrtorem,rem 

plum  habuilfe  ait  ,  &  tumulum  in  montc 

Libyje.iuxta  littus  Crocodileum.Et  lofias 

Rcx.fupcrftitionis  vaniffima:  hoftis.fepul- 

,  chra,qna:erantiii  montCjderurbauit.pio- 

'  ic^isolljbus,  prceterquam  Prophetarum  , 

quaecxelogioSc  infcriptione  cognoiiir.  4. 

Rcg.  13.  Eodem  fpedtat  infamis  ilJefpiri- 

tus  apud  D.Marcum,qui  obnoxium  habe 

bat  homincm,  die  ac  node  in  montibus  ac 

monumcntis  verfantem:quem  generishu- 

mani  fofpitator  Chriftus  valctudini  nien- 

tiq;  priftina:  reftituit ,  mnltiplici  expulfo 

dxmone.Marc.y.Indcq;  natum  auguror  j 

vt  coIumnx&  Pyramidcs  in  rumulis  col- 

locaienrur.quemadmodum  Seruiusadil- 

lud  Vitgilij  annorauirlib-  ii-  AEneid. 

i""gg"f  fnente  fub  alto 

Regu  Derceni  terreno  ex  aggere  bufitim  . 

II.  EPiTAPHivMcft  loaiuiis  Galea- 

<Saleit-      cii,primi  Ducis  MedioIani,quem  cclcbrat 

citts  .         eo  maxime  nomine  qiijod  fortillimeTur- 

cisin  Italiam  irrumpere  conantibns  refti- 

'(  teri: ,  &  Rerap.  fiiam  legum  auclontate 

compofuerir  .  Huius  Hiitoriam  rcpeteex 

SabelIicoEnnead.i).Iib.9-Sed  maximc  Pau 

lum  louium  confulc  de  Ducibus  Medio- 

Vndepeti  'anen.  Videtur  autcm  Alciatusid  confinxif 

tum  Em-  ^^'^'^  Grarcorum  quomndam  Epigramma 

l/lem^        tuni  imitationem.vt  eft  Gcrmanici  quod- 

dani  lib.  5.  quo  Theniiflocjcs  rerum  afc 

geftarum  commemoratione  indicat ,  quo 

pado  a  Grxcis  icpeiiri  velit.-  alioquinul- 

lum  fatismagnum  &  dignum  fepulchrii 

fuis  virruiibuserigi  polTe.Q^uo  fpedat  & 

;  Parmcniouis  in  Alexandium,c[ii  pio  ma- 

gnitudine  rerum  non  pofiefcribi  dignum 

|n  epitaphium,  fed  Europam  &  Afiam,  quas 

r!  ■fubiugauitjcius  cfle  fepnlchriim  rradir.Si- 

mileeft  quod  in  HedotiscumuIofecitPoc 

taquifpiam;in  quoHc(5tor  non  vultcom- 

parari  feputchro  aut  tumuloj  quippe  qui 

vniuerfxGrxcixreftiterit,&  cuiusamplif 

fimuni  fepulchrum  fint  Ilias,  Homeius 

ipfe,Grxcia,&  Achiui  fugientcs.   Eodcm 

modo  vtdignusGalcacio  tumulusad  per- 

pctuam  uonuniscommcndationem  cxtrua 

tur.ait  AlciatuSjdefcribendam  eneltaliam 

VMiuci£am,Duccs  ipfos,regiones  conrcrmi 


¥ 


na?,  &  Baibarostotoimpefti  Iralix  ccrui- 
cibus  imn.incntcs;  poftremo  conftituatnr 
A'!guifer,  qui  fvmbolum  hobeat  fcriptil  , 
TI'     ME  MlKPOrs    To'N  MeTAN 
E'NTr©ETEi  Quod  autem  adeo  magni-  (^gttfah» 
ficum  tumulum    ipfi  Galeacio  excitarit  ^-^^  tum» 
Alciatns,id  optiifiio  iu  re  favftum  cft:  nemo  n^ 
enim   Regum  Cfcribit  louius )  ornatiorc 
aut  fumptuofibrc  cxequiarum  pompaela 
tus  eft.  Ne  pigear  legere  qux  de  ipfo  habec 
Corius.Scift-^.  Sed  hucapponam  Gcrma- 
niciinThemiftocIcm  cpiccdium.quod  imi 
tatuseft,&:  fermeintegrum  (vocabulisali 
quotdumtaxat  imrautaiisj  mutuatua_cft 
Alciatus.vt  vidcreeft  •• 
ini  T«te«  ^iQolo  8is  ihhAi^tt, ,  ^sV  /'e  t/  charA- 

TAVTcfc  ^      ^  ^er  Em- 

^spa.7ct,  dtp/SctptKXf  ati^/SoKAVAvp-  hlemdtis 

^opietf . 
y^  Tvy-^a  KfYim<^a,  -jipiypA^pt  TSpfftKov 

eipU  ,         ^ 

t^  ^ip^TDV.  riroti  Sct-jrTe  QiiJi.ifoKh(a.' 
TAKcL  «T'  et  7AK<tiy.is  iTrtKeitriTeu  »  i'pycx, 
hiyi^a-A 
Tct^.et-T/ /Wg  aiAlKpoii  TOV  (JtiyAV  ivTl' 

^iTi  ; 

Pro  fspulchro  lapideo  pone  Grxciam,  po- 

ne  ad  ha;c 
Haftas  barbarici  P/mboIa  naufragii : 
Ettumuli  [mjapicccircunifcribe  Perficfi 
Martem  , 
Et  Xerxem  :  in  illis  humo  condc  Thc- 
miftoclem  . 
Columna  vero  Salamis  fupcrimpouatur, 
gcfta  refcrens 
Hxcmca:  Quid  vero  paruismagnum 
imponiris? 
Marmoreo  in  tumulo  SlatHntur  GrAcia, 
deinde 
liaft&  barbaricif^mbola  naufragij  : 
terficM  i&Mauors  apice.anet  detndefe' 
pulchri , 
"EtXerxes.i&hHmB  conde  Themifioclea. 
Jiic  mea  gefta  canens  Salamisponenda  cp- 
lumna  : 
^luid  magnum  paruis  impofuiffe  iuudtt 
Sic  auccm  Latiuc  reddidit  Francifcus,San 
dius  : 
Fro  tumulo  exiguoterras  appone  PelafgM, 

Armaq;  barharic&fymbola  mUitiA  . 

Inq;  bafi  tumuli  circumduc  Perfica  bella, 

EtXerxe;  hyq-yfuperpone  Themifioclea. 

JEtSalamis  noftria.  virtutis  buccina  dicat : 

G^HJs parnis  magnum  me  fnperimpofuit? 

Cura 


T74 


Aridreas  Alciati 


Ciim  his  ,  qiije  antea  JiJla  fiuit  ad  ttimii- 
liim  Galeacij.deqiiiifciiptioiie  illamagni 
■  fica  ,  §)uu'paruis  magnum  tnejuperimpo- 
fuitl  velim  annevfli  qux  milii  nuncoccur- 
runt  cx  ali  js  certe  non  poruicendis  au<5to- 
libusSicigirur  Horacius  Epod.OHa.?. 
......^AfncdnOyCuifiiperCarthaginem 

VirtMfepulchrum  condidit . 
Velleius  Parcrculusde  Carthagine.- Eam 
vrbem  inuifam  Romano  nomini  Pub.Sci- 
piofunditus  fuftulit ,  fecitq;  fux  virtutis 
montimentum.  Sed  interea  dum  hxc  roc 
dirorjncfcio  quomodo  mihi  prarcjeteris 
placet  Martialisfancargutum  &  lepidam 
T$mpeif      dc  Pompeio&  filiisccnotaphium  : 
eenotH"      Topeios  iuuenes  Afia,atq\  'Europafedipfum 
^hium  .  Terra  tegit  ULyes,fi  tamen  vUa  tegit. 

§hiid  mirum  toto  fiipargitur  orbe?iacere 

Vno  non  poterat  tanta  ruinx  loco  . 
DionNiciEusin  Adriano:  Poftquam  venit 
in  Gr^ciam.fpedauic  myfteria  ;  cumqiie 
per  hidaiam  in  AEgyptnm  vcnifTetiparen 
tauit  Pompciojdequo  hunc  verfum  fertur 
dixiae  :^ 

T«   VrtOif  ^pi^OVTt   '7!rO<;'llV7rAVl{  tT\iTO 

r'Jfy.Cov, 
Cjfa  virimagni  tenui  quam  claufa  fepul- 

chro  . 
Porro  hic  obiter  noto  ,  Vicecemes  nomen 
cnTefjmilixin  Italia  (  vulgo  Vifconti)  non 
officij  .  _ 

PRO  tumulo]  ad  cicitadam  tumiili  ma 
gnificentiaro  Galeacio. 

Pone  Italiafn]  id  eft,appone,affingc,dc- 
fcribe  totam  Italiam,cum  fuis  viribus. 

Tone  arma.]  Pro  dcfcribe,  niit  difpone , 
non  placct  Fonieiio  ,  vc  qnod  a  meralin- 
guaRomanadefle>.T:at ;  quanquam  Cirero 
initiof.Aiuonian?  dixeritiPaccm  vult  An 
tonius.avma  pouat.hic  enimj  pro  deponac, 
vfurpari  liquct. 
Italiain-       I.t  mnre,qnodgeminos]M3irt  C\i\^&n\m 
ter   duo     '&  inferum  intclligit .  Nam  Italia  quanca- 
mariafi.   quanta  eft.inter  duomaria  proc'lirrir,Tyr 
/.<_».  rhcnuiufen  Siculum  &  Adriaticum.  Ira-  - 

tixautem  (itum^am^nitatem.fercilitarcm,   ' 
gioi-iam  ,  ram  CofmngraphtqrTam'  HiOo-  ' 
rici  plurimi  latadefcrjptione  pt()fe]uun- 
tur,vt  Pliaiiis,.\'cl3,Solinus,Bl6ndus,Srra 
bolib.f.  Albertus  Lcander  ,  &  noKiil^me 
omnium  ioan.  Antonius  MaginusPataui-   ' 
nus.Deeiusquoq;  potencia&  virturebcl 
lica,clcgans  cft  oratio  Rcois  Agripp^apnd 
lofcphum  hiftoriographiim»  de  belio  lu- 


Viceeomi 
tes  fami- 
iia. 
III. 


daicoIib.x.cap.KJ.Extat  &  BcMblisRegis 

perpulcraepiftalaapud  Crinituni,  dcho' 

nefta  difciplina  lib.S.cap.  ii. 

Mugit]  Translatio  a  tauris. Sic  quoque  . 

Virgilius  mugitum  aronibus  tribuit,^. 

Gcor. 

(^  crebry  mugitihu4  amnes  » 

Arentesq-^fonant  ripiyCoUesqifupini . 
Addehu  Barbariem]  adiunge  batbaros 

conantes  irruptioncm  faccre,  lcd  fruftra  . 
Et mercede  emptof]  militesmercedccon 

dildlosjauxiliarescopias.Gc/lit  autem  Ga  Galeaci 

leacius  pcr duodccim  annos  bellum  cum  bellucotii 

Florcntinis,  quo  temporeStcphanus  Ba- "''^  F''"'^ 
uarix  Dux  e  Germania  condi1<5lusa  Flo-  tinos  ,    \ 

rcntinis,in  Italiam  contraGaleacium  ma- 
gnoexeicicu  venir,  nihiiq;  gcrcns  n^emo- 
tabile,tandcm  in  patriam  rcuerfus  cft.Poft 
hunc  lacobus  Armcniaci  Comes  Medio- 
lano  bcllum  infert  ,  accepto  a  Florentinis 
ftipcndio,mdgnamq;  manum  ex  vlccriorc 
Gallia  traducit ;  qui  profligatus  interi)t . 
Sequutus  cft  hos,aIiquot  interie<^isanni$, 
Robertus  Imperator  »  quigrandem  pecu- 
niam  a  FIorcntinisaccipiensc6ntra  Galea- 
cium  Mediolaiienfium  Ducem  ,  maximo 
cxercitu  in  Italiam  tran/ijt ;  inde  nnlla  rc 
gcfta  memorabili,  inglonus  rcucrfus  cft  . 
Tandcm  Galeacius  dum  per  fuos  duccs  Galeaci) 
bcllum  in  Florentinoscontinuat,n)oritur,  f"ots  . 
AnnoDomini  i^o^.Vide  SabcIIicnm  En- 
ncad.  8-  &  louium  dcDucibus  Mcdiolan. 
Anguifer]  Anguifen  id  cft,  ille,  qui  pro 
infigiiibus  fcrt  anguera,qui  cft  ipfe  Dux. 
Alhidit.n.  ad  infignia  Diicatus  Mediola- 
nenfis.dcqiiibuscopiosc  diximus  Embl.i. 

Paruts  magnum.]  Antitheton.Iiv  Grx-  1 

co  fic  habecur  :  t/  y.i  <X[/.tKpol?  rov  [j.iyttv 
ei'T/-3"eTg;quafi  diceret:Quis  me  citradx- 
ceptio/iem  magnum  rcbus  minimisxqua- 
re  voluit?  Apud  Caietam  in  fepulc4<io-mar 
moreo,xneaq;  vrna,hfcinfi:ripta  reperilln 
tur  ScipioiiJ-Afticano  :  •  '■'■  '  /  '  i; 
Deuicid  Anni%'ale  ,  capt-a-  C4rth*^(?He'i^ 

•  lmperio,hos  cTnerefmarmore  telitii  ha- 

r  <f^gj  ^.       ■■         •    ■•  ,-■...'    '     ■•-,    ;■  :•     ■    ^ 

Cui  non  Eurdpa,v.Z ohliitH  Afri^ta- cpiondXt 
(Refpice  res  hominurh;Y-tiUam'breuuvt 
'    naprimii  ?  '•'  '     -' 

Illud  Horatij  3.Carm.<Jccn'fi:it; 

^^ '.defiHeJ    • 

Mc.gnii  modis  tenuareparuis . 
SicTulliiis  diccbat,  Cn.  Pompeij  gloriam  Tmpt^ 

non      glortA- 


Emblemata. 


r7T 


dieloaiu 


Honores 
htibiti 
claris  vi- 
rii . 


^jltpultuti 


I» 


non  rcgionis  vnius,  fcd  orbis  vninerfi  fini- 
buseflTe  tcrminaiidum.  Ec  AlcxanderMa- 
gnusjlliadern  Homed  iion  ad  ciBiam  ,'  fed 
rubatn  videri  coocclcbrandam  .  Ec  nefcio 
an  poirimhuc  aggtegareillud.Epamiaoii- 
d^elogium.dequo  luftinusrVims  vir  plu 
risfuirquam  vniucrfa  ciuitas-  Noiiablu- 
dic  Salluftiauum  hoc  in  Catiliua,  iiiicio, 
quoloco  aicvideri  (Ibi  dilficile  hi!l:orian*  . 
fcribcre.quia  diclafailis  ^quanda  fuut . 

H  o  c   Emblcmamihi  rcuocat  iu  mc- 

moruin  fpecies  vndecii-n  honorum,  quiab 

Ariftocele  ftacuuntur  Rhetoricorum  pri- 

mo:nempc  facrificia,  roonumenta  vel  car- 

mincjvcloratione  foIuta,prsmia  ceita,lu- 

ci,  fuperioresin  fedendo  loci ,  fepulchra  , 

imagiiies.publicajcpul^.&quibus  vtuntur 

Barbari.habitusadotantium,  &  cofpciftus 

cuitationes,raunera,qlia:apud  quafq;  geu 

tes  in  precio  funl.De  quibus  figillatim  ali- 

quid  dicere  nihilKit  ntce(te  habeo-  De  fe- 

pulchtis  &  mouuirienlis  a^imus,  qus  in- 

ler  honores  non  ^afuos  poni  folerane  iara 

olim  fuit.  Confen^auEam  enim  veritaii& 

obfetnantia:,  iu"vp  irdubitatum  eft  fapicn- 

libus,  qujedarfi  cngnaca  cfle  nobisfemiiia 

immortalicatisj  cliius;ade©appetentcs  fu- 

mus,vt&  fepulturxprofpiciamus  ,  &  no- 

limuscadauer  noftruno  niale  haberi.  Nec 

cnim  admictenda  eft  vccordium  quorun- 

daro  fentencia,ani^am  uoftram  a  corpore 

folutam  interire  cxiftiroantuim  .•  fane  ha- 

rum  pecudiimanimi  caitfinfi^pidi  niinqua 

vixerunt  cum  fuis  fententiis.  Humanum 

vcro  iqgenium.quodanirojenoftras  viseft, 

cum  fe  fciat  immqt,t^lc,opta^  ijJud  etiam 

vt  corpus  ipfum  quoqi'&  comes,&  domi- 

cilium  (uu,  qiioad  fieripoflitVeadcm  feli- 

citaicperfruatur.Atquiiam  cadauer  neq; 

fentit,  neq;  cuum  eft  amplius  Jatfuit:  & 

nuncfcnfuseft  mihi  viuenri  «arum  com- 

moditatum  ,  quas  pafluTum  iit  cadauer 

meum.Et  quidem  quanta  nobis  viuis  fepul 

turse  cura  eire  folcac ,  cum'quocidiana  re- 

rumexpcricncia,  cum  etiam  vitxmagiftri 

riocenchiftorici .   Nam  &' AEgvptiorum 

ll.cgesad  vitam  iuftam  &  honeftam  nihil 

tam  adduxiflelegimusjquajr.  fi  fecusfacc- 


rcnt,  metum  atquc  formidincm  dcnrgarx 
fepulturai.Diodorus  lib  i.Hiiicctiam  cft, 
quod  de  fepukluis  &  monumentis  ,  qua: 
dcfuiKftorum  domos  ConftantijsappciJat 
inl.4.  C  de  fcpulch..vioI-  tam  prouide  & 
rcligiose  in  iure  multa  /int  proJica.  Nam 
&  voluntas  defundli  monumcntum  fieri 
fibidifponcntis,  faluaco.ifcientia  ,  &  citra 
infamiam  negtigtiicquit.l.militis,  j.C.de 
relig.&fumpi,  fuii.  Vtincc  ipfummonu- 
mentumlobligari.I  i.C.dicl.t.  neq;legari. 
l.monumenta-i+C.de  legat.  ucq;permu- 
taril.ii.§.i-de  reiig.&  fumpt.fun  ucqja- 
licnari  veldiftrahipoteftl.  1.  &  9.  Cd  t. 
quia  fcilicet  rcligionis  intcreft  monumcn- 
ta  cxtrui&exornari.l.i-§.interdi<flum,de 
mort.infer.Vndeciim  monumenta  mcmo 
rijelernand^gratia  exiftant,!.  i.§.6ff.d.t. 
fatisinh^imaiium  &  durum  fuerir,memo- 
rias  venderemortuoritni.  Canpoftquam. 
ij.q.i-  Q_uapropter  ('vt  propius  ad  rcm) 
nonimmerito  Galcacio  tam  magnificum 
c6ftru<ftum  fiiit  monnmcntum:talis  cnira 
illc  vir  fuit ,  qualem  Plato  in  Repub.  cllc 
deberc  pra^cjpit;  vf  ppta  qut  fibi&  patria: 
vtiliftimus,  qui  fitigiilis  aetatibus  fempcr 
probatus&inimaculkcutcxiftit  ,is  cuftos 
&  princeps  ciuitarisconftituenduseft.Ho- 
norcs  huic  tnbueudi  &  viucnti  &  mortuo, 
fepulchrorum  &  aliorum  monumetorum 
maxima  munera  forticnti .  Hxc  Plato  iii 
dialogo  3-de  Repub.  Talis  quoquc  hojioc 
qni'Galeacio',oIim  contigit  (Hcafios  infini 
toshuc  congeram)  Menandro  Batftrorum 
jegijhQmipi  mitiTfimo^in  exged^ione  qua 
dam  vica,fuiid:o  ,  cui.candafvre^n  ciuita- 
teSjCunvftiq;  popnjiinferias  de  morc.com- 
muniq;  confenfu  folucruut  .,,Se<l  de  rdi- 
quijscumdiu  ccrtatum  eftet ,  quibus  in 
primiscommcndarentur.Tix  tandem  intcr 
omncs  conuciiit,  vt  arque  partitx  fingulis 
diftrtbnerentur  rata  pre  parrc  ,  ncmpe  vt 
illius  virimoiiunientum  apud  omnespa- 
riter  cum  veueratione  cxiftcret :  teftis  cft 
Plutarchus  coramentano,quociui]emho- 
minem  inftituit.Nunc  boiio  principi  fuc 
cedac  Oftimtis  ciuis , 


Sepulchrt 
ril  et  mo' 
nume'nti> 
rum  reU" 
<jio  » 


MenMdri 
exequi*  . 


«^  ®b  v^  v^  tS5t>  tffe  ^^  ^^ 


Optimus 


S7^ 


Andreae  Alciati . 


>'.V.»vi»,". 


I. 


II. 


Optimus  ciuis. 

E  M  B   L  E  M  A       CXXXV. 


xti. 


ji|u«' 


.....  .....         -.;i;irH  -  Jiiifi^-::; 

Dy  M  iHliis  patriam  Thyafyhulus  vindicat  armis^ 
DUm^Jimultates  pnere  quemque  iubet , 
Concors  ordo  omnis  ^  magni  inftar  muneris ,  ///; 

Palladta  fertttm  frondis  hahere  dedit . 
Cinge  comam  ,  Thrafybule ,  geras  hunc  folus  honorem  j 
In  magna  nemo  eft  dmulm  vrbe  tibi. 

COMMENTARII. 


IN  corona  ciuiiim  gratiilaiuiiim  &  \x- 
ticia  g;ftictium  meduis  rtatThrafybu 
lus  ch!amydatus,cuins  capur  cxteri  ccrta- 
timfroudibusoliii^hoiiorisgianaciiigru. 
H  A  N  c  hirtoriam  noninuicunda  pau- 
\b  altius  repeiemus  ex  Iibro  5  luflini  Hi- 
ftoric^nam  Xenophon  laiiiis  fecxtendit  , 
quam  vt  hic  polTu  commodc  coarclari; 
quin  ucc  omnia,qu9  in  hanc  fencentiam  tli 


cit  luflJuuSjhuc  transftrrc cft  animus,(6d 
carptim  poriora  .   Athcnienfesitaq}  lon- 
gi/Ijma  obfidionc  prelli  a  Spartanis  •  poft 
loi.gam  famem  &  alTiduani  jeftilcntiam  ,   Hi/iori 
duce  Conone.a  Lyfandro  Lacedsmon-o-  Thrafy 
runi  diicc  vidipacem  peiierunt,qHam  taii  li^qu-  j 
dem  impetrarunt  ea  condirionc,vt  c i  jitas  f^„os  e 
Athcnieiifium  a  trigiiua  viris  Laccdxmo-  pnift . 
niis  gubernaretur.Hi  fibi  tria  millia  fatcl- 

litnm 


Emblematij . 


5^77 


lirum  ftatiuiiUjSc  qnafi  parmis  hic  ad  con 
tiuenddm  ciuitacerp  cxcrcuus  cnTct,  (cptiii- 
gentos  miliccs  a  vi^loribus  accipuiin.De- 
tndemiferas  vrbis  rcliquias  csdibus  &  ra- 
pinis  cxhauriui)t;&  riicceiru  rem  poris  ho- 
tum  raiitacrcuit  tyrann!S&  fxuitiajVtbo- 
ni  quiq;  ciuitatis  priiicipcs  &  opu!cnti,bc- 
neq;  immmati  homir.cs  ad  fugam  in  cxiliii 
adigcrentur;  rcplcbaturq;  Gra;cia  Athe- 
nienlium  exulibus.  5cd  cum  Lacedasmo- 
niorum  edirto  ciuiratcs  reciperc  cxulcs 
prohibercntu  r,  omncs  fe  A  rgos  &  Thebas 
contuleruntjvbi  no  folum  tutum  exilium 
egcrunt,  seriim  ctiani  fpem  rccupcrandse 
patrias  recepcrunt.Erat  interexulcsThra- 

rhrafyl/u   fybulus,vir  ftrenuus,  &  dominobilis,  qui 

Uf.  audendum  aliquid  propatria.&:  pro  falu- 

te  communi  ctiam  cum  periculo  ratus  , 
adunatis  exulibus  caftellum  Phylen  Atti- 
corum  finium  occupat .  Nec  decrat  qua- 
lundam  ciuicatum  tam  crudelcs  cafus  mi- 
ferantium  fauor:fic  &  I'"mcnias  Thcbano- 
rum  princeps  etfi  publicis  non  poterat, 
priuatis  tamen  auxiliis  adiuuabat.  Et  Ly- 
fias  SiracufaiHis  orator^exui  tuncquingen 
tosmiHtes  ftipendio  fuoinftrudosin  auxi- 

.  lium  patria:  communis  eloqueiitije  mifit  • 

I  Fit  igiturafperum  prarliumrfed  cum  hinc 

pro  patria  fummis  Miibus.inde  pro  aliena 
dominationefecuriiis  pugnaretur.tyranni 
vincuntur.-vidi  in  vrbem  rcfugerunt,qua 
exhauftam  cjedibus  fuis  etiam  armis  fpo- 
liant.Deinde  cum  omnes  Athcnienfcspro- 
ditionis  fufpedlos  habcrent,  demigrare  eos 
cx  vrbe  iubenr,&  in  rudeiibusmurorum, 
qui  diruti  fuerunt,habicarc,extrane:s  mi- 
Jitibusimperium  nientes.Pofthrc  Thrafy 
bulum  corrumpere ,  imperii  focietatcm 
poIlicentes,conantur:quod  cum  non  obti- 
nuillent ,  auxiliaa  Lacedxmoniis  pcciue- 
runt  .  Qiiibus  adlcicisiteratoprarliantur. 
In  eobcUo  Cririas  &  Hippomachus  tyran 
norum  fsuiflimi  caduiit .  Csteris  vidis, 
cum  cxcrcitus.ex  quibus  maior  pars  Athe 
nienfiumerat,fugeret,  Thrafybulus  ma- 
gna  vocecxcIamat:curfe  vidoicm  fugiar, 
potiiis  quam  vt  vindicem  communis  libcr 
tatis  adiuuciu?-ciuiiim  meminerint  illam 
acicm.non  hoftium  t(le,&  cactera  qua:ad. 

j  iecit  Xenophon  m  Thra(ybuli  oratione. 

•  Tandem  tyranni  in  cxilium    mittunrur, 

qui  a;grc  fcrcntcs  exilium.Athenienfcs  in- 
uadunt ;  fed  pcrinlidias  comprehenfi  tru- 
cidautui.  Atq;  ita  ciuitas  pcrmulta  mcm- 


bra  diHlpata  ,  in  vnum  tapdcmcorpus  re- 
digitur.Scd  vtintcr  Athcniei  fes  ciucs  pnx 
cftet  rtabilior.interpofita  fide  publica  Thra 
fybulus  lcgem  fanxit;de  aboicndis  pr2:tc- 
ritis  iaiuriis.qiiam  oiyAHcieiV  nuncupauit. 
Qjjocirca  coronam  ciuicam  magno  totius 
ciuiratis  applaufu  meruit  .  Vidc  prouer- 
bium,  Ne  malorum  mefnineris.  De  Thra- 
fybulo  p'.a?ter  luftinum  &  Xenophotem 
agit  AEmiliusProbus  incius  vira,Valcr:us 
Msximus  lib.^.cap.iMeminitetiam  Paii 
faniasin  Atticis,&  Plurarchusiii  vita  Pe- 
lopids.  Hoc  fpccfiat  adagium,  Thrdfybulo 
Bionyfiumfimtlem  cjfe  d:citis  .  Maru IIus 
in  eam  ferme  fententiam  fcripficEpigram 
maccite  vcnulhim  ; 
Chm  fugeret  ciucm  ciuis  deuiclus  ft  hofie, 

In^atriam  fceleris  confcius  ipfe fui  : 
State  i.iri  ,Thrafybulus  ait  ,zikoria  ve* 
flrct  eft: 

Nec  mihijfed  ■zohis  ticimus  ,  ^patrie.. 
Dixit,permediofq-^ruens  enfesq;  vtrofjne, 

Farcendum  pajfim  ciuiius,  ingemtnat  . 

DVM  iuflis  patriam]  pro  faiutepa- 
tria» ,  qua  iiihil  dcbet  efte  charius  ;  &  pro 
qua  niortcm  oppctcie  fapiens  nondnbita- 
bir.  eis  otccvci  apt^os  ciiy.vvis-^M  'Trzpi  'tta- 
rpui.ail  ille:&  qu.-c  pJctas  prior,  quam  in 
patriam  &  parentesrimo  qu^aima  uifti» 
ra,quam  quas  capiunturad  viiidicandam 
patriam  ? 

Thrafybulus]  quafi  audax  conftliarius; 
vel  potuis  homoaudacis  fiucaudentiscon 
filu:nam  ^pA^Cs  audax.Sc  /2i:K»,cdfilium 
fignificar;  nomen  f.ic^is  conueniens  :  nobis 
Germanisfona'  Knenrat yV t  d\([\um  inPras 
fatione  Emblematmn  .  Et  certc  appofitd 
iftud  inditum  nomen  Thrafybulcqui  au- 
denti  confilio  rem  mGgnarn  aggiefliiscft  , 
&  feliciter  perduxit  ad  exitum  .  Atqui, 
quod  habet  Publii  miinus,/»  rebusdubijt 
plurimi  eflaudacia.  Quo  fcrc  fc-.ifu  Eue- 
nus  dixit  ,  ad  fapientiam  permulcum  coii- 
ducereaudentiam  :  feorfum  fific  ,  iioxam 
adfcrie.  'TTfos  <rc(Stctv  [j.ivt/ttv  ioKu.a.v  u.a 

Ka.  (TU/XI^OpOVi^l  ,  ^JOpif  Ji    /iAet/iipii  ,  f^ 

Kay.oTina.  pifH.   Iniuieaudacia  c  rca  li- 

ci:aadprobatur.I.Cclhis,io.§.vide  ;dum. 

fFdc  iib&  poftnm.l.  fi  quis  m  tantum  7. 

C-vndc  vi.Viide  rcclc  Comicus: 
iuroKuoi  (ivou  Kptve.70A/x>if6s  cTs  utu 
u^udens  ita  efto  ftt proculzt audaci.i  . 
Dumqxfimultates  ponere]   fuadct  abo- 

lendas  vetcrcs  iniuiias  .  ^,5  pariim  fiiificc 
O  o        atnia 


7ictf  . 


iir. 


Thrafybtf 
liis  inde 
diSuf  . 


jiudacia 
quando 
licita . 


^7$ 


Andrea»  Alciati 


AAVn^^lCi 


ShmHltat, 


Coron»  ci 
uica  . 


Oliua  fa- 
vra  FaUx 
4i, 


Oleapaei 
liicafa  . 


-Colttmha 
mijja. 


armaccpiflrcaJexpclleiidos  tyraiiiios,  nifi 
hoc  sjteiiim  fripi:-iitcr  &  prouidc  iiidu- 
(flum  &  pcrrua-fumcirct,  Allufum  t{\.  aii- 
tem  ad  a.(xv»'?iAvM  clh  mctlortim  obliuio- 
nem.  fic  eiiim  Achetiienfes  vocabaiir  illud 
pIebifcitum,quo  multie  fediciones  fiierfit 
fublat;E.  Dc  quo  virle  prouerbium,  M.ilo- 
rum  meminijfe. Scy^lcTium  Max-  lib  4.0- 
1.&  lib.pcap-S.qui  pulchre  narrat  hiilo 
riam.Obiter  noco,  (iiualcateni  dici  od:um 
^ctivriippct^iv,  quiamiiiime  /i  )tfi:i)ul  , 
qui  (eodio  profequuutur  .  Vcl  (i  maui<;  a 
fimulatioiiededuci.quia  inimici  occulci  (i- 
mulata  loquuucuratl  iiiuicc.Ti.-nam  fecuu- 
dum  VaUam,(imuIcas  cl  odium  larens . 

Concors  ordo  om,iis]om\\cs  Acheiucu- 
{iiimordiiics ,  opcimatcs  cum  ple^se  viia- 
ninies  . 

Magni  i?iflar  muneris]  fummi  honoris 
locociuicaeum  coroua  donaruntjquceda- 
batur  ei  ciui,  qui  ciuem  in  bello  Icruaue- 
rat;/iebatq;  exolius  fronde,  autquerna  , 
iucerdum  ilice.Gcllius  lib.  j.cap(5.&  Pli  ■ 
Diaslib.i6.cap-4. 

PalladiAfertumfrondis]  oliujc.qu?  Pal- 
ladi  facra,vtdiximus  Emblcm   14.  &  ali- 
bi,5£  teftatur  Plmiuslib  1 1.  cap.  i  fuice- 
nimillaolejB  iiuientrix  ,  Ouidio^.  Mera 
morph.adettore.  AEmilius  Probus.fiue  is 
fuit  Cornelius  Nepos  ,  i,i    Thrafybulo: 
Huicpro  tantis  mericis,honoiis  corona  a 
populo  dataeft.faiiladuabus  vir*ii|isolea 
giuisiquam  quod  amor  ciuium,&  nou  vis 
exprelTerat ,  wullam  habuitinuidiam.ma- 
giiaq;  fuit  gloria-  Cingebancur  autem  co- 
ronaex  olca  feruatores  ciuium  ,  quod  ea 
paci  dicata  elTet,  vt  tcfert  Hermogenes  c- 
a.deoratoria.  Et  eam  geftantibus  indiciii 
crat  pacis.Hinc  VirgiliusS  AEiieid. 
PaciferAqi  manu  x^mum  prdtendit  oliuA . 
Et  Ouidius  lib  i.de  Ponto  : 
Adiuuat  in  bello  pacatA  ramus  oliuA . 
Scdcnim  iion  a  Gr.i:corum  fabulis,  ncque 
abalicnigeuarum  gencium  conlmencis,fed 
diuiiiitus.vclabipfofer^  noui  muiidi  pri- 
mordio  inc/fe  oleac  pacificationis  vim  no- 
bis  dcmonftratnm  cfl.  Diluuio  cnim  celfan 
te,a  Noc  columba  emiflTajqua;  pr^peti  vo- 
latii  regionis  aliquantulum  circumlata  , 
paulo  po^  oliuae  furcu  him  habeus  in  ar- 
cam  reuernieft:  coqjargumenco  Istatus 
Nocfeufic  tempcftacem  diluuii  iam  defx- 
uiiflc,tcrramq;  ipfam  pacatam  ,  &  remit- 
tcnre  iiuiud:icione  iamdudum  in  emeifu 


cflTc.  Sed  quidillud?  cum  ferrum,ferriq; 
vfusbelloiii  primisinferuiar,&  fymbolice 
probello  ponacur.tantam  inedcoleo  vim,  ^^^'^  P 
vcid  cmolliac&adfcricdi  vfum  inepcum  »|«'"  ^w, 
&  inucile  reddatj  fiquidem  fabri ,  qui  fcr-  ''*'  '     I 
rum  lentefcere&:  emolliri  volunt ,  cande- 
f.i£tum  idoleo  inciiigcre  confucuerunc.O- 
leaginis  icem  coronis    vcebantur  miniftri 
triumphancium,  quod  Muierua  Dea  belli 
efle  credcbarur.PIurade  olex  fymbolis  ha- 
bes  apud  Picrium  lib-f  3.  Hicroglyph. 

Geras  hunc  folus  honorem]  qui  cxceros 
vircuce  aiueilas  ,  folus  eo  honorc  dignus 
repertuses.  Senccaepift.41.Inhorr.inc  id 
lauJandum  eri:,  quod  ip(ius  eft.  Familiam 
formofam  habet,&  domum  pulcrani,mul 
tum  ferit.mulcum  fcenciatinjnihijbonum  . 
in  ipfoeft.fed  circa  ipfum  ■  Laada  \n  co, 
quod  neceripi.nec  dari  poceft-Q^uod  pro- 
prium  hominis  cft  quaerisPatiimus  &  ratio 
iu  anima  perfe^fla  . 

In  mngna  vrbe]  Athenicnli.Olim  Atbc 
na:  «tVu  dida:,per  excclleiitiam;vt  Alexan- 
dria  "TroKii . 

Nemo  efl  Amulus]  omnes  tibi  optimc  vo 
luntjuullus  noii  tibidebitum  hoiiorcm  dc 
cernit.  Wxc  lausquidem  tanta  «ft,  vt  non 
pollicede  maior  in  homine  cine/  adeo  vt  „•        . 
vix  lidem  inueniat .    Virtiici  enim  femper 
co.nesc(t  inuidia  &  xmulacio:Vndc  rcfle 
iIIe,quisquisfueric;0/»?/>Wj!i,r/i^»j  inttidi*. 
Et  fanc  iii  Comicijs  vibis  noftrxolim  (ver 
ba  func  Laurentij  Pignorij  PatauiniJ  cum 
ciuis  quidam  omniSu';   f.ifiagijs  ,  quot- 
quocinterfucraitcconfecutus  fuiftet  hono- 
rem.quem  petebar.ijlum  Prxtor.qui  ade- 
rat ,  dc  facie  nofcere  cupieus  gratulatns 
cft,quod  omnes  illum  amarent:  ac  Prxfe- 
(5lus  dolerc  fe  ,  quod   nemitiem  inimicum 
haberet.  Vt  enim  inquit  Publius  , 
Miferrima  efl  fortuna,qu£  inimico  cnret . 
C  V  s  V  M   videtur  Emblcma  in  ciuem 
aliquem  Mediolanenfem  ,  ciuilis  concor-  j„j'f; 
dia:,&  Rcipublicx  ftudiofum  .  Confueuit  ^j^lj. 
.n.  Alciatusfubantiqiiorum  per^onaviros  ^^f^.  ^ 
fui  ?ui  in  fccnam  inducere.qua  bonos.qua 
malos;  qua  nobiles ,  qua  inglorios.  Et  hu- 
ius  reiin  Emblematis  fpaifim  non  obfcu- 
raapparcnt  vcftigia:  nimirum 

ft>ru7tuA  obnoxia  , 
^itij^  quA  Tjolebxt  non  ciudebcit  dicere  ,  ) 

Affeiiiisproprios  in  fabeJLts  tranftulit , 
Calumniamq;  fi£it-s  elttfit  ioctc  . 
IlJHd  quoqj  argumentoeft,  quodde  ma- 

grta 


comcs  t' 

uidia,  . 


IV. 


Emblemata. 


S79 


Mediola-  gn»  w^tf  loqnatarj  McJioIamim  autcm 
;,  nummii-  magiii  nomeii  obciiierc  vel  ipfi  plebeculz 
j,  <^yium   .     notum,qna:  paniifl  dc  Italix  vrbibus:  Bo- 
ma /anta ,Venetia  ricc/t,  Milano  graiidc  , 
Sapoli   genttle  ,  Viorenx.a  btUa  ,  Bologna 
graJfa.Scc.QxtQxwvn  tiinc  remporis  &  Bri 
xiaiu  fuum  Thrafybulum  Uabucre  ,  Bene— 
Beneeii-     di^^um  videhcct  Maximum  ,  cuius  extac 
Hm  Ma-  ^'^  forraa  Reipublica:  Biixunx  conQitiiicn 
ximtu       ^^  praedarum  conUlium.  &  de  eodem  non 
Brixia-     igiiobilia  Encomia  carmire  confcripta.Sed 
nui .  ^^°''  Emblemateduo  poriirimii  mculcatur. 

I.  Tradiiur  lex  rtui^wWflef.quje  confor- 
Dtmttttte  jniscft  oracuio  Euangelico  dciniurijs  re- 
fjndsmit-  mittcndis&obliuionedelendis.Qu^odqua 
'etur  vo-  jyj^  coducat  ad  ciuilem  focictatem,  nemo 
•  fanr  mentis  nefcir.  Iniuria  cnim  femel  rc- 

miHa  reuocari  non  debet,  c-fi  illi,  13.^.4. 
ex  Gclafio.EcquididimuIat  iniuriam.cal- 
Iidilfimuscft.apud  Hcbrasum  par^miaflc 
Prouerb.c.  11.  Sed  hic  callidilllmus,  pru- 
dcnti(fimus,vtapud  Tnll  Partitionib  Rc- 
fcco  huc  locum  cx  Aufoi)ij  paiicgyrico,ad 
finempene,vbideconibuftis  focneratorum 
nominibuS)  vt  noux  Si.  vetercs  rixandioc- 
cadones  tollercntur,aufpice  Gratiano,  bo- 
no  ptincipc.Excmplum  aliud  cclcbrc  Con 
jjii  ftantinimagni,  de  combuftis  iibellis  expo- 

,1  ftuiatorijscpifcoporum,  qniad  Nicenam 

«lonti       fynodum  conucneraut.  Nihil  peccauero,fi 
'X7HrdL  cum  Thrafybuio  noftrocontulerofa<ftum 
^•Ha        Soionis:  vtcnim  iUe  iegem  *//.!•»?•/£«?  con- 
*       *      didit,liciftelegemcr«3-£t;^^eYAj' fanxit.Cii 
enim  leptem  fibi  talenta  cx  patrimonij  fui 
iuredeb^-teiirur,  ea  primo  remifir,  ac  reli- 
quosidem  faceredebeieexemplo  fnopro- 
iiunciaiiit   Qna:lex  appeltata  cft  (THTat;;^- 
^Hdi,a.Tso  TK  CTHHV  To  ci/^oi,  ab  excHtisn- 
doonere.   Vel  vt  LaerciuseiDonit,  «tTc  tJ 
dTo 7HTei(7^au  Tcl  /Sdpn  to>v  J'a,VHav,id  cd, 
ab  txcuttendo  dru  alieni  intolerabitemftr 
cinam .   Latini  Tabulof  nouas  vocarunr. 
Praetcreaficuc  Thrafybulus  parriam  a  ty- 
rannide  libcrauitjita  Solon  infulam  Sala- 
j  ''^*»'*      niina  reftituit  fuis  ciuibus.  Nam  cnm  de  ca 
rW  .       inter  Athenicnfcs  &  Megarenfes  fere  vfq; 
ad  internecionem  armis  dimicatumeflec , 
tnultisqj  cljdibus  acceptis    capitale  apiid 
Athenicnfcsc(Iec,fi  quis  legcm  de  vindican 
dn  infulaferrec.SoIicitusSolon,  nc  vel  ta- 
cendo  parum  Reipnb.  confulerctjvel  coii- 
fule^ido  fibi  noceret,  fnbicam  fibi  amentia 
fimulatjcuins  praecexcu  non  diclurus  mo. 
io  Drohibua.fcd  Sc  fiv^urus  erat .  Defor. 


mihabiiu  more  vefanorum  in  publicum 
euolatjfailoq;  concurfu  hominum  fuadc- 
re  populo  coepit  qnod  vetabatutiOmnium 
qne  animos  ita  ccpir,  vt  cxtcmplo  bellum 
adiierfus  Mcgarenfcs  decernerent.&infU- 
ladeiiiclishoftibus  Athcnicniium  ficrcr. 
Laertiuslib.  1.  de  vitaPhilof.  PlutarchuP 
inSolonc. 

z  Optimiciuis  munusclTedoccnt.Rep.  ofjiciumr 
fuam  non  modo  icgnm  metu  Yuicire,  fcd  (,o„i  „•_ 
&  omnesomnium  animos  pacis  vincuio  (nf  ^ 
concincre,  omnemqj  rixarum  &  vetetum 
contemioiiumoccafioiicm  adimereld  exc 
ploThrafybnlipalamfir,  dequoiam  plc- 
ne  diiimus.  Bonum  ciucm  breuiter  &:  Ai" 
luciJe  ex  oppofttis  nobis  depingit  Cice- 
vo  ,Orat.proSeft  Hi&  andaccs.inquit, 
&mali,&  pernicioficiHespurantur.quiiB 
ciranc  popuii  animos  ad   iedicioncm  ,  auc 
qui  largitionecsccaucmeresimperitoru,-:; 
aut  qukfotrcs  &  claros  viros ,  &  bcn^  dc 
rcpublica  mcritos  in  aiiquam  vocant  inui- 
diam  .  Qu^i  vero  fceleratorutn  impetus  &c 
conatus  reprefterunt,  quiauthoritate,  qui 
fidc  ,  qtii  magnitudiiieanimiconfiIi)s  au- 
dacium  rcftitcrunr,  ij  boni  ciues  femper 
habiti  fuiit.ldem  ad  Atticum  Iib-p.Nihil 
virobono,&  quieto,&  bonociuimagis  co 
uenic,  qnam  abclle  a  cinilibus  contiouer- 
fijs  .  Sed  cnm  bonnm  virum  audionomi- 
nari,  ftatim  me  colligo  &dijndico5  dnbia 
cnim  eft  vox,a  latiori  fcnfu  reftringenda  . 
Quisin  tanta  malorum  coiluuie  boims  ?     .^  .^^^^ 
Phceniccm  appellem  hominum,  cui  cinna-  „  •  ,.^  ,  , 

r  t  ^  o  er     r\    ■  1    niatUY  Vl 

mafubfternam  &arcmaricasmellcs. Qiud   ,  ,.   » 

aisPvirtutis  hic  homo  tvpuseft ,  &  lanCti-  ^.^,  ^  -^ 
,      /-v    •  1         ■    r  ^**^  v$r, 

moni.-c  exenipIar.O  vide.ne  in  Ipeciem  ta- 

iis,  non  a  folidabafi:  iubrica  funtiudicia, 

&in  peioia  facilis  lapfusant  fltxus.  Poteft 

videri,!!ad  Lydinm  probes,faIlit.-in  fibris 

morbus  latet  circum  przco.dia  ,  nec  a  fi- 

gnis  apparentibus  cuidenscome^ura  .  Sa- 

nicasin  vultu  &  habicu  cococorporis  ,  vi- 

uidus  color&  vernans,gracia  in  ocilis  ,  iti 

Iabi|s  fuauicas.compofica ad  modcftixpr? 

fcriptnm  vrraq;  nihil  exore,  qnod  iiiqui- 

ner.nihii  iii  facie.quod  ad  lafcuiiam  piouo 

cer ,  auceuagetur  potinndi  afTciilH  i  •  eftis 

nnn  ad  pompam,  fcd  nccellitatem,  placan- 

doventri  vi<f>ns,pocus  totturx  &  arc  ser 

pers,  morum  elegans  barbaties  &    ruftica 

ciuilit«s,iufrafaftum.(upra  fordes,ad  coii- 

dirioncm  vica:  tempera.a  Cui  non  bonum 

hunc  talem  &Ianum  iiominein?Non  cer- 

O  o     i         te 


5"8© 


AndreasAlciati. 


le  inaliim,rcd  a;i  baiiiim  fimplicirer  ?  vix 
aftirmem  .  Detrahe  lariiam  6:  iiifpicc,  na:- 
uos  offendcs  Sc  maciilas  .  Ad  lcgem  qui- 
dem  ira  pleriq^  fe  com[.oiuinr  ,  (iipprefiis 
viti)s  &  in  abdiiofeporitis.vrca  ralna.orn- 
iies  honellatis  nunieros  complcniire  ("e,  & 
prarclare  Aindos  officio  boai  viri.fibi  pror 
fus  perfuadeanc.  Vaiia  laus,  &  fimulara, 
imofomiidine  pcsnx  violcnrer  extorta  bo 
nirasrabrogctur  lex  .  impunitate  concefla , 
liberrimus  curfuserirad  omne  facinus,& 
^ffeciut  ^"^  rubore  pcccabitur .  Caufa  eft  intrinle- 
pritui  in  ^"^  quidam  &occulcihs  fomes ,  quem  vcl 
■  IjO'  fc-i»'safriantisanra;fpiricus  fopitum  rcfu 


omni 


tnine^.  fcitec :  dormiunt  fub  cmcre  iacenrisafFe 
dus  &  placatiad  tcmpus  igniculiifti,  non 
moritiDtur,  &  qua;runt  exitum  inrerdum 
eru prione, fi  coerceanturardiori  cut^odia. 
Quotusquifque  eft,  qui  conceptam  de  fe 
prxclarim  opinionem  virtutis,  ad  exitum 
Vfq;  ftabilcm  &  iiiconcuflam  conferuet  ? 
Conuerti&  peruerti  ,  communis  praxis . 
Non  opus  cxempla  ab  antiquitate  pecere 
conreftanda^  fidci  ,fiiiguli  dies  fuggerunt  , 
labialumalium  refurgere,  neccoiififtere 
dia  vcftigio  immobili  .  Scepe  caftitatis  flo- 
rem  illibatiim  perduxic  verecundus  iuue- 
nisadmctam  etiam  virilis  statis ,  infami 
fcorto  tum  prinuim  venditum.Sajpccon- 
tinuicmanus  aliquis  &:  linguam  a  fpoHo 
fams  ac  bonorum  iii  multam  a:ratcm,fe- 
dudlus  tandem  erumpente  illo  afFecflu  , 
^       ,  quem  tot  annis  iniecloca  piftro  frasnabar . 

Abftcmios  vidimus  a  laJic  materiio  ad 
praetcxtam  aut  togam  ,  in  mcdia  crapula 
fuffocatosclaufine  diem.Quamdiu  radix 
in  fundo,  gerincndat  &  fruriccfcir ,  vel  in 
caulem  &folia  ccrtis  mcnfibus  luxuriac, 
cohibence  iam  fngore.  Simile  quiddam  in 
homine  :  plancarium  quafi  quoddam  in 
eordenucric ,  vnde  vitiorum   illafeges  & 
puIIulAricquamoccafiocducir  aut  retun- 
dit.  Nemo  non  cxperrus .  quilibet  Leruam 
habet  fuam,  Herculea  manu  purgand-im  : 
labore  opus  fuccidendis  toi  capiribus  par- 
turicntismon^Vi  huiusj  multi  conantur , 
iJihil   ex  p^uci,per'iC''unt.N'/^//?xo/»;.-/  parte  bea- 
omui  par  ^.^?»- veriis&  vcrum  div-T:um,pro  Dclphco 
te    be.%-    oracuIoinihi.Prodeac  qiii  deiniuria  poftit 
tnm  .        hic  qucti .  Viiiucrfalis  Maxima  eft,tangic 


finguIos,ncminc  exceptOjiicc  seiatis.rcxus, 

conditionis.ordinis  ,  ftatus,  dignitatis  vllo 

priuilegio.   Vcmurs  communis,  ica  caufa 

morcis  j  trahic  (ecum  hoc  onus  quisquis 

nafcicur  ,  &domcfticum  hoftcm  circum- 

fertdum  fpirar.o  quam  rurbulentum  (x- 

pe  &implacabilem,  iiifialtior  visdomcc, 

&  romphsa  aliqua  c  coclcftiarmarioiqu? 

certe  omnibus  neceflaria  ad  cruncandam 

hanc  Hydram.  Ncmincm  igitur  (eponis , 

inquis ,  qucmnobili  hoc  &  prxclaro  boiii 

viri  titulocxornes?   Nemincm  exafl"e,cui 

nihil  dcfit  ex  omni  parte  -  Sed  vii  citharoc- 

dum  bonum.qui  (uauiter  ludit ,  quamuis 

pcrfctftusnon  fic:  itaciuem  bonum,cuius 

acla,vica  &  morcsciuilibus  ftatucisaccor- 

dant  ,appellare  confucuimus;  itabonum 

milicem,quiimperaca  ducis  exequitur;bo 

num  oeconomum  ,  cui  ratio  conftat  acce- 

pti  &expeiifi  :  bonum  monachum  ,  quem 

nutus  (uperioiis  &  rcgula  contincnt  uiof- 

ficio.  Talis  omnis  Refpublica  &  commu- 

nitas  habet.iuftoSjhoncftos,  pacisamantes, 

non  publicc  in  exemplum  malos;  toleran- 

tur&  probantur,quamdiulex&magiftra 

tus.Moralisigitur  quaedaan  &poiitica  vir 

tus  fit  bonitas ,  qux  rJgidi  ctiam  cenforis 

virgulam  leuiufculierroris  alperfione  fu- 

ftiiieat.  Sed  vbiahera  illaabfoluta  &  per- 

feda?nondum  repcrio;Machematica  eft  & 

im3ginaria,qu2in  vacuo  thronum  fuiim 

fiiitclaufb  mundo- Vbi  homo,  ibi  vanitas 

&  corrupriojludus  &  miferia  ,  prauiras  & 

error,  legcprop3gationis&  communi  ("or- 

te.Porro  de  ciuilibus  pr^ccptis  &  offici  js 

mulri  fctip(erunc  ,  inter  ca;teros  conlule 

Marfilium  Ficinum  lib    i.  cap.  77.  libj. 

cap.i  I  .&  lib.6.cap.  j  y.Magno  etiam  om- 

nium  tum  ciuium,tum  litterarocum  defi- 

deriocxpedaturTradatus  dc  bonociue> 

quem  compofuic  Illufttillimus  Nicolaus 

Contarenus  Venctus,Senatori  j  ord;nii>Do 

minus  mcus  ob  proiixa  mcrita  onini  obfcr 

uaiiria  fufpiciendus:quod  opus  non  pofle 

elTcnifi  omnibusnumerisabfoIurilTiraum, 

iudicabiir  mecum  omnes.qui  i!!ius  Vuidi 

uinam  prudetiam,fingulaiem  .tquitarem» 

y'nx  innoccntiam  ,  mon:m  fuauitatcm  > 

multarum  rerum  cxperientiam,&  folidam 

littcrarum  fcientiam  pcrfpeda  habueriat* 


Nemo  r 
fijfe   ht 
iiH^jfe^x 
cundut. 
legem . 


Nicolal' 
Conta.i 
nm  ' 


Scre- 


Emblemataj . 


rst 


Strenuorum  immortale  nomen: 

EMBLEMA     CXXXVL 


7P  AC 2 D  AE  tumulum  Rhceuo  in  lltiore cernis , 
^em  plerumque  pedes  vifitat  alha  Thetis. 
Ohtegitur  fcmper  viridi  lapls  hic  amarantho\ 

^uod  nunquam  Herois  fit  mortturus  honos . 
Hic  Graium  murm  >  magni  nex  HeCioris .  Haud  pltts 
Behet  MAomda  ,  quam  fihi  Maomdes . 

COMMENTARIL 


I»         T  V  X  T  A  marc  in  littore  faxo  cxcirum 

1.  confpicitur  fepiilchrum.ad  qiiod  The- 

tismconchamarina,  delphinidorfo  impo- 

fitaappcIiK,  idcmqj  notoamarauthi  florc 

I  I.        C^Jii^p^rgu  &  ornat . 

Chara-  ExrAx  lib.  3.GraJcoriim  Epigram- 

^.er  Err,-  -™-»tum  catiiien  in  Lacrts  tumiilu,quod 

hlematif^   9"'^''  ^'^^^  ^^  noftruni  cpigramma  fpc(5}ac, 

huc  aufcribeie  placuit. 


Tclvil  . 

XI  f  »^  AaspTsto  ro  S'  iiplov-  o  c^J^ov  <*/C- 

BctiQv  ATo ,  '-Ivy^pcov  KeXiTou  i^  ijirutf. 
O' vvofxct  (xi]V   npws  diti\vi(,v.  vytt^Mt^ 

O  o     5  Afji^Kv- 


8z 


Andrese  Alciati 


AfJLC^ilvHv ciiciv  (x,ilvi^i?^\!i]  J^^vctTou  . 
Saxa  cauat  tipWjferro  nec  tepont  parcunt, 

Omr.iafed  msUit  tempora  longa  dies . 
Laert&fic  buRa  terit  quocf^  littora  propter 
Aethere  de  fummo  deflum  imber  aqui^. 
Immortale  fed yheu  ,  nomendeUre  vetufiat 

HerovSyMufa  vtndicejHuUapoteff  ■ 
Cauat  &  perram  longu  tempus.iieq;  ferro 
Parcit,  fed  vua  omnia  pcrdit  coufum- 
ptioiie  . 
Sicetia  Laerts  tumulus,  qui  prope  litrus 
Paululum  abe(t,frigidis  liquitur  a  phi- 
uijs . 
Nomenquideherois  femper  florciis  Non 
euim  carmina 
Obfcuraic  a:uum,etiamfi  velir,  poteft  . 
tongadiesfaxumq-,  cauat,ferriiqi  retildit, 

Curfibui  &ternu'omnia  -vbiq;  vorat  . 
Sic  quoq\  LaertA  tumulu4,qui  littore  ab  ipfo 
Paulula abefl,tenui  tundttur  k  pluuia. 
Homen  at  herovs  manet  immortale .  Nec 
Auum 
Delere  (itvellet)  cnrmina  diapotefl  . 
Apponam  &  illiid  argumenti  eiufdem  : 
Tiif/,j2o!  h'-)^ih\rioi  pn^ivopof ,  ov  'uor  A'- 
yAtot 
£^a[/.r)a-dt,v.  Tptiav  i^HfJtA  t^  issofjievav. 
AlyiAhaS^i  vivfJKiv  ,  het  ?-ovct-)/tiJi  ^a- 
hdosnf 
KvS^auvono  TajfTiifdhlctt&irtJ^of. 
liicpofitM  GraijstumultMpugnacti  AchiU 
les , 
Dardanids,  cuitti  membra  fepultn   ti' 
ment. 
Adiflcet  ad  littus,pelagi  quo  murmure  na- 
ttu 
Laudetur  Thetidn  contumulatus  humo. 
Cxterum  Philoftratus  in  Icouibus,ad  tu- 
mulosexoruandosfcribitamaranihum  v- 
.  furpaturft  fuiiTcotto  a  ThcfTalis  initio.qui 

*!l".f1!^^'  Achillis  fepulchrum  ciufmodi  coronis  re- 
dimireut.Idem  confirrnat  Antonius  Thy- 
lefius  in  libello,  quem  de  coronis  compo- 
fuit,vbi  (iccTheitali  Achillis  fuimonumen 
tumamatanthocoronabantrvt  oftenderct, 
qucmadmodum  flos  ille  numquam  intc- 
lit,  fic  eius  famam  perpetuo  duraturam  . 
Ad  hoc  refpcxiffe  vidctar  SauLlius  ,  ciim 
in  Hcroicis  cpitaphijs  de  Achille  loque- 
retur: 

Heroum  iacethic  flos  immortalts  Achilles. 
VideCosl.Rhodigin.antiq.Ied.Iib.i^.cap. 
zi.Vclcerte  rcfercmusEmblcmatis  huius 
jHiacetiam  ad  id  quod  i.Atcic>retalit  Pau* 


Am»r*n 
thus  tU' 


fofitus . 


fanias  deincoIis,nifaIlor,Sa!aminis,qui  tra 
dunt  apud  fe  poft  Aiacis  cladem  ,  florcm 
quendam  primuni  enatumcandiJum,  mo 
dice  rubeiuem,  liliocum  cajteris  partibus 
tum  folijs  fTiinorem,  iiifcriptum  ijfdem  , 
quibus  Hyacinthum,Iiieris . 

MAClbjE  tumulum  ]  Achillis  {epul- 
chrum.Dicitur  autem  Achiljcs  AEacidcs, 
ab  ABacoauo  p3terno,TeIamonis  &  Pclei 
patrc . 

Rhoetio  in  Uttore]  Rba:t^um  oppiduni 
&  promontorium  Troiadis,  Aiacis  fepul- 
chro  a  poetts  celcbratum.ficut  &  5igeum 
fcpulchro  Achijjis.  Id  quod  ex  Ciceroiie 
pro  Archia,  Me'a  lib.  i.  cap.  i8.  Piiiiio  & 
Srtaboncliquer.Hinc  Alciati  videtur  jM;'ii 
fxoviicov  duetp7>i{j.a, ,  deceptiisenimeft  fe- 
qaeiido  Solinurn,  qui  eriam  malc  intelle- 
disPIinij  verbis  Achillemin  Rhxtxo  fe- 
pultum  alferit-  Pignorius  tameu  nullum 
hic  peccacuro  fubefreallerit.geiuiina  Plinij 
ledione  perfuafus ;  quam  mihi  nondum 
coiirigit  videre . 

I^edes  vifitatalba  Thctti]  quem  interdil 
inuilit  Thetis,pedibusa!ba  Dea,hivKi-J)sf. 
Eft  autem  Thetis  Dea  maris.Achiliis  ma- 
ter,qua;quiafemper  in  aquis  habitet ,  pe- 
dcs  alb:fIimos  dicitur  habere  a  Pcctis.Oui 
dius  in  Epiftol. 

JEt  Thetidts  quales  vix  reor  ejjepedes  . 
Accipitur  ctiam  aliquando  proipfo  ma:i, 
quamuisdiucrfa  ortographu  &quantira- 
te :  Tcthysenim  fcribitnr,  prima  longa  , 
quainThetis,pro  Achillis  marrc,  breuia- 
bis .  Scd  mirum  eft,  hanc  conftrudionem 
aliquos,  ctiam  Gr^culosfibi  \ifos  fne  dica 
graculosj  torfiire  jCnin  nieius  fitGrascus 
loqucndimodus,3(:  apud  Homerum  vfiti 
tifljmus,  qui  fzpe  /ic  ait:  &  quider»  i-  I- 
WiA^cf.pyvfOTrt^et,  HrtfyiA  eR,arge?:tiosha 
ie?2S pedcsThetis.ve],albapedes  Thctn,  id 
eft,  pulchra.  Sic  lunoapud  eundem  voca- 
uwhlVKoohtvof  »f);.id  eft»  albas  vlr.a^  ha- 
^e»i /««<?. Diciturautem  Therisargenteos 
pcdcs  habcrc,  propterea  quod  niaris  aqua 
in  iccis  profundis  eft  ebfcurilTima,  &  inex 
trcmis  partibus  clarior  &  pellucida-  The- 
tis  vcro  fajpitis  vifitare  rumuium  AchiUis 
ideo  dicirur  j  quodmarini  fludus  afliduo 
eundem  alluant . 

Obtegiturfemperviridi]  faxum  hoc  fe- 
pulchtalctcgitnr  amarantho  viridi .  Idco 
autem  aniaranthus  dicitur  viridis,  quia 
nunquammarccfcitrvndc  ncmen  haber  ab 


Typut 
Emble- 
matis . 


in. 

AchtUes 
JEacide 

Rhaetiii 


Alciati 
lapfiis  n. 
moris,  . 


Thetis . 


Tethys 
pro  mai 


Theth 
cur  ah 
ptdes . 


Amara 

thus  . 


Emblemata->« 


ys^ 


diofi , 


^chilles, 
tnumt 


a&  priuatiu3>&  (J.Apcuvo(/.eu,marce/co,(n\ACi 
nunquam  marccfcens.PltniusIib.  ix^  cap. 
8'iiiquit:AinaraMchonon  dubid  vincimur. 
Eft  autem  fpica  puipurca  ,  venus  quam 
flosaiiquis,3i:  iplc  fineodoretmirumq;  iit 
co^gaudercdeccrpi.&l^cius  renafci.Prouc 
nit  Augudo  mcnfcjdurac  in  aucumnum  . 
Alcxandrinp  palrr)a,quidccerptus  aflcrua 
tur:  mirumqiic  poftquam  defeccrc  cundli 
florcs,madcfadusaqua  reuuiifcit,&  hibcr 
nascoronasfjcic.  Sumniaeius  uacura  in 
nomine  c(l,appcllato,quoniani  nou  marcc- 
rcic.Amaranchinacorona  DPctroincpid. 
i.caeft.quam  intcrprcs  vcrtitimmarctlci- 
bilem  ,Toyaiy.a.pxv^ivov  Tif{  J^o^iif^ipet' 
Voy,Sc  norauic  olim  A.  Auguftinus  .  Qu^o 
refpexiflc  vidccur  Clcmens  Alcxandrinus, 
Pxdag.cap.  8.  Pulcraenim  amaranthico- 
ronacicft  reporica,qui  fc  rccle  geflerir.A- 
maranthus  autcm  eft  immottalis  Poecis . 
Hucpertinec  quod  narrac  Philoftratus  in 
Heroicis,  Ncoptolcmo  coronasamaran 
thinas  primos  Theflalos  ad  funeraexlegc 
Conftituifle,  vteriamfi  venti  naucm  abdu- 
xifset.minime  flaccidasac  defornics  adfer 
rent.Venetijs  porro  Cvt  cft  iila  gens  florii 
mire  ftudioIa,ob  raritatem  ex  terrc  &  hor 
torum"penutia,putoj  mcnfr  hyeme  incon 
uiuijs amarantho exornanrur.quein  hunc 
vfum  coto  anno  referuant,  vt  adhibito  a- 
qux  ccpidxIenocinio,moxad  libitum  reui 
rcicat  jn   purpuram  . 

^l^od  KUfiquam  herou  &c.]  tZv  iJproav 
«  KKioi  a.^a.va.TO{>  Heio:im  gloriaimmor- 
talu.  Euripidcs'  Hcrciilefureutc; 

Tivrojtfov  a,piTa.e  tjfoVav 

Toii^avo\j<Tiv  Aya.K[ji.a.. 

^OYtit*m.  Ixborum  ■vntntes 

Morttiti  etiam  decta . 
Hic  Graium  murm]  Princeps  Grxco- 
rum  forti(rimus,quo  ftante  Grxci  manfe- 
rcinuidi.EIegans  metaphora,murus,  pro 
munimenco  &  robore.-vtapud  Maronem, 
duofulmina  bclli  Scipiadas,  &  Cic.in  Pa- 
ladox. Duo  belli  propugnacula.  Eo  lenfu 
Pindariis  in  Olyrapijs  Hectorem  TroitC 
columnam  appcilac :  o'g  ^KTop'  eV^ctAg 
Tpoiai  a.f/.a.)^v,  a.Tpa.Cii  Kiova-  id  eft ;  qui 
Heciorem  fubuertit  tnexpugnabtlemiimmo 
biiem  columnam.de  Achiilc  loquitur  . 
Huncquoqipracclarisnomimbus  hoiieftat 
Ouidins  ii.Mcumorph. 
Jam  timor  illa  Phrygum ,  decm  &  tuteU 

Felafgi  , 


Nominu  Mitcides,efiput  Infuperabile  bello. 
Qu^o  referripofliintaIIegoric»si  luucna 
lc  dida  in  cmcntitos  nobilcs,qui  iailaut  ma 
gmficos  gcnetis  titulos  : 

Miferum  efl  aliem  incumberefamt, 

Ne  coUapfit  ruat fubduElvs  teda  columnts  ►        «        # 

Magnt  nex  He^oru]  qui  Heaorc  Tro-  ^^^'J^  ^** 
ianorum  fortillimum  interfccitEffcdum  -^^^'"^ 
proefficicntc.  Iti  Appendicibus  Virgilianis  ^^^v*-'  • 
lioc  Icgicur: 
Veftnfor  patriAJuuenu  fortijftmus  He^or  , 

j^i  murus  miferu  ctutbus  alter  erat . 
Occubuit  telo  vtolentt  vilfus  Achillts  : 

OccHbuereftmulIpesq;  decusq;  Z^hrygu. 
RcfcrtHyginus, -ichillem  cum  bigis  alli- 
gatum  Hedorem  rapcarctexclan)airc:Tro 
lam  cxpugnaui  •  Reuocat  mihi  in  memo- 
riammors  Hcvfloris  id  ,  quod  fcribit  Ah- 
lianus  i  i.var.  hiftor.  Epaminondara  accc- 
pto  mortifero  vulnerc  in  pugna  Mantinen 
fi,dclatum  in  caftra  iuiriife  acciri  Daipha» 
cum,  vt  eum  duccm  fibi  motibundo  fuffi- 
cerct:  qncm  cum  in  acie  cecidiflc  retulif- 
fcnt ,  rurtum  lolaidem  vocari  imperafTe  > 
qucm  etiam  ii)tcrfe(ftum  ciim  diccrcnt,ai- 
hil  aliud  habuiffcquam  vt  fuaderet  paccra 
cum  hoftibus  efle  faciendam,nulIoiam  du 
cc  Thebanis  fupcrftitcln  Euripidis  Hccu 
ba  fic  loquitur  vmbra  Polydori:  fcV«  «Te 
Tpot^a.9',  E^KTopif  T  d.-raKiT3  4'-^;;^"  j  ''»■*• 
Tpaa9' eTtek  Ka.TioKa.pnVbi  Trota,^  He- 
ilorts  animus  perijt  ,  ^patrij  lares  diruti 
funt.  Hjecetfi  communiter  itatcneantur, 
ncmpc  Heclorc  ab  AchiIIeoccifum:fciant 
lamcnHcdoris  ftudiofi.cxtare  IibcIKim 
Griccum  Dionis,  de  Troia  non  capta.  vbi  Dto^/*  /i. 
muIt6aIitcrrefcrrurhiftoiia,quaab  Ho-  ber  ,  dt^ 
merodefcribitnr,Achillem  fcilicctab  He  T<}ta  ni 
d:orcoccifum.Quod  &  i\i(c  Homerus  vi-  ei*pt»  . 
detur  aliquibusin  locis  fubmdicafle  ,  fcd 
tedc.  Lige  lipellum,cui  fortalfe  plus  habe 
bis  fideiquam  Homero-  Et  (  vt  ingenu^ 
fatear  quod  fcntio)  fi  caufa  (ub  meo  trihu- 
nali  decidenda  foret.pr^cO' uim^quod  Ho 
merus  Achilli  tribuir.iiiulf')  mclioteiurc 
Hctfloriadiudicarem^vt  qui  illum  virtuti- 
bus  heroicis  mu'cis  pjrafafgis  antcii.eiK  .  j  ,.» 
Fuitciiim  Achilles  mulierarins,  iracOdus,  *^'"^^" 
iniultus,crudcIis,addo  &  auarus.  Nam  cfi  ^'_'^  f' 
primisiuuenrutis  amiis  pucllari  habitu  in 
icrfilias  Lycomedis  latitarcr,  Ueidjiniam 
vitiauit .  Imoobcrepram  fihi  Brifeidcm 
tantas  exercuit  fimultates,  vtnullis  prcci- 
bus,necprcciaadduci  potucrit.vt  laboran 
Oo     4  tibus 


normibus 
obnoxius. 


584 


Andrex  Alciati 


tibiis  Gtxcis  fuccnrrcrct ,  priiiatam  volu- 

ptatem  commuiii  patrix  pcriculo  aiitcpo- 

ncns  .    Ecquis  vuquaai  tautam  crudelita- 

tem  in  hoftem  cxcrcitam  legit.quantam  il- 

Iciumiierum  HeJlorcm  cxliibuic  ?  quem 

ter  rircum  murosTroia:curru  raptauit  j 

cumqjiuftar  freudeuis  bellusimmaiiira- 

tcmexpleuifret ,  cadauer  feris  &  volatili- 

bus  obiccic,ncc  patri,  ni(i  nuraerata  pecu- 

nia,rcftitucre  voluir;  id  quod  vixfcrarum 

«ft.Equidem,vt  canit  Ouidius  in  Trift- 

Corpora    magnmimo  fatti  eil  profirajfe 

leoni  , 

Pwrn.ifHufinem  cum  iacet  hojiu  h,%het. 

Ac  lHptu,i&  tHrpesinJlitnt  morietihiu  vrft, 

'Et  quAcUnq-y  minor  nobilitatefera  eff  . 

Achilles     Hinc  non  immerito  multorum  iucurrit 

Tenedis     odia:ete;iim  Tciicdij  adeo  infenfum  habuc 

«diofits,     rant.quodTcnedum  deuaftafrccvt  fuppli 

cio  afficcretur.qui  reftituto  templo  Achil 

lcmnominaflct.  Alcx.ab  Alexandro  lib.z. 

cap.r^.  Talc  prorfjs  nihil  de  Hct^orc  Ic- 

giiur.vt  quiarmaiuftidima  propatrix  dc 

fcnfionc  furacrc  coadus  fucrit .  Sed  in  hac 

rccuiquc  efto  libcrum  iudicarc  ;  uos  redi- 

nus  in  viam,  a  qua  nos  Achillcs  cum  He- 

ftorcraptaucrat. 

Hatidpltu  debet  Mionid^]  Achilles  non 

plus  Homero  iebet ,  u  quo  eius  virtutes 

cclcbratae  carminibus  ,  &  finc  quo  nomen 

Achillis  ad  pofteros  non  pcruenillctjquam 

Homerus  Achilli.  Cum  enim  fibi  propo- 

fuilTettam  excellcntem  hypochcfm  Uiados 

in  geftis  Achillis  carmine  decantandis ,  id 

cft,  imperaroris  (ine  cxceptione  magni ,  ea 

matcria  (1  caruiflTcr  ,  nomen  cius  iguotum 

fuiflct  poftetis.ciusq;  dodrina  filuiffet.vis 

qnc  tamdiuiuimgcnij  vna  cum  hominein 

tctijlTet.  Fuitergoingeniumparmateria: , 

quodait  luucnalis  .  Et  proinde  Homcrus 

Achiiitmultum  debet  . 

IV.  N  V  L  L  v  s   vnquam  heros  tanto  lau- 

datas  e:l  p  r.Tconio,quanto  G  rascus  Achil- 

les  ab  Hoiiieroeftcommendatus  ,  tefte  vel 

Alexaudro  Ma?;iio.  faudaciflimo  regc.  Ex 

quonunquamcft  iutermoritura  illius  fa- 

Fitmanil  nia  ,qu£  defignatur  purpureoamaranthi 

quxmin-  flore,  quemTnctisipfiusfepulchro  in  ji- 

termori-    g^g^  promoncorio  fico  infpergitjquiq;  nut 

tnra  .         2J5  j^,5eri<is  rigonbus  viuidi  coloiis  hoiio- 

rem  dcpcrdit:  fic  quoq;  omnium  heroum 

fama  perpctao  virelcensad  poftcros  &  fc- 

ros  nepotes  rranfmittetur  •   Rcde  Sopho 

cles  iu  Philocteta  Tcp/  sva-f^Sfiaf^^iuodide 


T£p/  eivJ^pHAf  inte!  ligerc  par  efl  :  ii  tuiri- 
/S««t,inquir,/./tt)(/^fc  ;Tvv^vt}a-KH  /2pfTo1(,Koip 
(^cdii  ,  KUv  ^aivcojiv  ,   jfx.  a.7ToKh.vrcu-   £t 
Pindar  Ifthm.  y.  non  obliterari  prolixum 
l.tborcm  virorum,in:-<irot  nrC^pKcarai {jla- 
Kpoi (j.^jy^boj  AvJ^pav  •  Hxc  porro  cpigra- 
phe  reuocat  in  memoriam  illud  luftiniani 
principis,§.  filijde  excufac.  luc  inftituc. 
Hijout  in  acie  pro  republica  cecidcriiu,  ia 
perperuum  pcr  gloriam  viucreintclliguu^ 
tur.   Vlpian.ini.  belloamifli  ,cod.  tit.Sic 
TuIIius  !».[^hilipp.Horum  mortuornm  vi- 
tam  in  mcmoria  vinorum  pouam  .   Idcni 
1 4.Philipp.O  fortunara  mors.qua:  natura? 
debita.pacrixert  potiftimum  reddita.  Brc- 
uisnobis  data  vicacft;atnicmoria  bcne  red 
dhx  vitse  fempiterna,qux  fi  non  eflet  loiir 
gior,quam  hazc  vita.quiscfTet  ramafnens^ 
quimaximis  laboribus  &  pcricuHsad  futri 
mam  laudem,  glottamq;  contcnderet:;  Et 
oratione  pro  Cornelio  Balbo ,  conftituit 
difcrimen  intcr  gratiofos.ambitiofos  ciucs 
&  forces,quod  illi  viui  fruuntur  fnisopc- 
ribus  :  Horumetiam  mortuorum  fiquif- 
quam,inquic,  huiusimperij  defenfor  mo- 
ri  poceft,vincirau'5loritas  immortalis.Ncc 
vctro  apud  Romanos  tantum,  fcd  &  alios 
pcifcos  populos  h?c  gratia  reddira  cft  his, 
qui  pro  Republica  vitam  fuam  profudif- 
fcnt.   Exftatapud  Thucydidem  ea  de  rc 
iTiTcipio:  Koyos  ■   Et  non  foliim  ijs,  qui 
morcui  func  ,  hunc  hoiiorem  effc  cribuen- 
dum.fed  ebrum  qnoq;  proximosconfolan 
dos,aicCicero  i^.Philipp    Ecquidem  pa- 
rentibus  hanc  effe  cjfolacionem  opcimam, 
quod  caiita  prxfidia  reipubiicxgenuerijt. 
Dcinde  addir,atq;  etiam  cenfeo,  P.C.qua: 
pra:mia  miliribus  commifimus,  nos  repii- 
bl.  recuperacatribururos  ea  viris  ,  viJlori- 
busq;  cumulare.cum  ccmpus  vencrit,per 
foluenda.  Q£iautemexijs,quibus  ilfa  pro 
rhiffafunt.propatriaoccidcrunt.eorum  pa 
rcnribus,Iibcris,coniugibus,  fratribus  tri- 
bucndaccnfeo.Scribit  Ariftotclcs  i.Politi- 
cor.  Hippodamium  apud  Athenicnfesari- 
quando  lege  cauiffc,  vtci  publico  alercn- 
tur  filij.quorum  patrcs  propatriacccidif- 
fcnt.   Quodapud  Thucydidcm  Periclcs 
facicndum  fuadet.  Ciccro  i.TufcuI.recu- 
Iit  cx  quodam  vctcrc  : 
Disy  hoBeSySparte*  nos  te  hic  viderc  i^' 
centes  , 
I>Hm fanStu patriAlegibm ohfequimur  . 

Pc fara»  porro  &  gloria;  ftudio  Fulgofu» 

jnemo* 


Emblemata-j* 


f^S 


jncmorabile  narratexeraplumlib.  8.  VTx 

adJucipofrem,uiqiiiribi,vthac  xtate  uo- 

ftra,  iii  qiia  vna  cum  virtiitibiis  noii  pauci 

foliim  fic,vcrLim  cnam  peiie  dcfpedui  ha- 

beturfama,  aliqucm  fliiirc  crcderem  ,  qui 

Tam*  de  famx  deliderio  mdrti  {eobicciflet,iii(i  cgo 

fideritim    »P^e  libellamIegi(rcm,HieronymoOIgia- 

Hiereny-    to  diflautc  ,cum  torquerctur  fcriptura  , 

mi  Ohia  9"'  ^""^  cquatuorfucrat.qui  Galcacium 

fl       **      Sfortiara  Mcdiolanenferh  ducem  confodc 

runt.In  co  cnim  libro  fafTuscrt^ad  id  faci- 

nus  readduftiim  folo  glorix  ac  magni  no- 


minisdefiderio,qno  iiiccnrum  fediccSat , 
ciim  prifcorum  ho  Tiiuum  resprxclarc  gc 
flas  puer  aihuc  iu  ludo  Iitterario  Icgeret . 
Adco  autcmcoisfuit  auimo,  vt  notamis, 
quiraorieiiti  aftabat,fcripferit,cuni  cxrrc- 
mam  pene  animam  Hieronyniu";  agerct  , 
Latin^  hxc  verba  (iib  carnificc  efFudillc  , 
cum  iamcultronon  admodum  acuto  pe- 
c^us  illi  incideretur,  commemorato  tam 
acerbx-mortis  optato  prxmio:  Colligc  tc 
Hieronyme  ,  ftabit  vetus  memoria  hdd  ; 
mors  aeerbajfama  perpetua>  Hxc  ille . 


Nobiles ,  &  generofi . 

EMBLEMA     CXXXVII. 


\  t 


V RE  A  CecroftM  neElebat  fibula  veHes , 
Cui  comun6fa  tenax  dente  cicada  fuitx 

Calceus ,  Arcadico  fuberat  cut  lunula  ritu , 
GeJiatur  patribm  mnllea  Romulidls , 

Indigenas  quod  fe  adfererent  ^  bac  fgna  tulerum 
Antiqua  illusires  nobilitate  viri^ 


COM- 


^SS  Andre^  Alciati 

COMMENTARII 


T. 

fibuli  tu 
fud  vete- 
fes  vftu. 


fihuU 
materia 
varia  . 


JibuleLj 

Impera- 
torum . 


AD  pi<Jliirara  Emblematis  illnftran- 
dani,qiixcla(n  pauloaltius  func  re- 
pccenda.  Et  in  primis  fcicndiira,veteres  fi- 
bulatogam  fubnedcrerolitos,  fuperiuse- 
iiim  annexa  fibula  in  finum  fuudebat  to- 
gamtinftar  veli  vento  inflatijinferius  &  in 
extrcma  partegrandiorcm  habcbatacum, 
cum  zreo  aut  aureo  filo.quo  etliciebatur, 
Tt  illa  abfq;  vlla  difHcultate  quafi  fluvfbuas 
vagarctur.ipfiusprsfertim  acus  cufpide 
in  canalicul3,qu2  in  aUcra  fibulx  parcec- 
ratjiiTiprcfra.  Fada  erat  potilfimum  in  eii 
finem,vc  togam  fupradextrum  fiuroerum 
connecfferct,  inquoduazillae  parces  fubc- 
dlam  acum  indida  canalicula  ftringebant. 
Ncc  enim afTuta  panno erat  fibul3,fcd  duas 
toga»  partes  a(tringendo,non  vero  transfi- 
gendo  fubnedebat  .  Qnod  ipfum  etiam 
Virgiliusintelligir,cum  ira  canic  i.  Ab- 
neid. 

Aurea  purpuream  fubneliif  fthula  veftem- 
Non  Aic\\>trdnsfigiiS<iAfubneciLtxC\\x\ii  con 
nedebac  tantum  &  Ihingcbat;  fubi)cdere 
enim  proprie  cft.quod  Italidicunt/ij^ro/»- 
fare.Sxc  &  Ouidius  S.Mctamorph-  dixit : 
Rafilu  huic  fummam  mordebatfibulave- 

iiem . 
qaia  nimirum  vcftem  morderevidebatur. 
Qiiaptoptcr  fupra  hbulam  nodus  quidam 
confpiciebatur  ex  toga.qua  cum  venuftace 
&  clcgantia  dilatabatu r .  Eo Jcm  modo  & 
chlamydemconnodabant ,  veftcm  milita- 
rem.Dimicaturieiiim  ad  pcdlus  eam  fibu- 
la  aftridam  fubnedebant.vt  fcribit  Plutar 
chus  in  vita  Coriolani .  Quandoq;  etiam 
cingulum  aut  baltheum  connodabant.in 
primis  vero  cum  pharetram  fagittis  plc- 
nam  alligirent.  Q^uGd  Virgiliusfignificat 
in  j.AEncid.vbiitaait : 

Aain  quam  circumpleclitur  auro 
Baltheui,  &  tereti  fubneiiit fibula  gSma  . 
Fibulam  nobiles  &  diuites  exauro  confi- 
ciebant ,  quod  etiam  hic  innuit  nofter  Al- 
ciatus.Mediocres  exargentojinfimiexrEre 
aut  ferro.Militesargeutea  vtebantur.  Au- 
relianus  ramen  primum  illis  auream  cou 
ccflit.tefte  Vopilco.  iolebantquoq;  duces 
militibus,quigeneiofo&  virili  animo  pu- 
gnaflentjinter  .:lia  prxniia  &  auream  fibu- 
lam  donare,vt  crcbto  meminit  Liuins.Im 
peratoresacum,  &interdum  etiamfibula 
ipfam  genimeam  vfurpabant  ,  cuiufmodi 


illa  fuit  a  Virgilio  modo  defcripta  ,  quac 
Auguftifuifrecrcduur,cnm  faipius  legios 
ipfius  habitus  defciibercilIefoleat.Hjecfe 
re  cx  Pancitollotib. i.Rerum  mcmorabi- 
Jium  .  Idem  decalccis:Nobilcs  &  equites 
pcronibus  induebantur  coriaceis,ad  genua 
vfqueadfuigentibus,iiideferroarmaban- 
tur.  Calceisvtcbanturfercad  exemplum 
fratrum,quiCappuciuidicuatur,nifi  quod 
hi  calccos  rcfti  ligant,  illi  vero  laneofuni- 
culo  aftringebant,vc  in  multis  ftatuis  mar- 
rooreis  confpicitur.  Senatores  Lunx  ima- 
ginera  e  purpura  calceis  afluebanc ,  quos 
mulleos  appellabanc.  His  pramiffis  pinge 
grauem  virum,tiaia&  togainfignein,  qui 
in  humero  dextrofibiilam  ,  vefiem  dido 
modo  fubncdcutcm  habcat,adiunda  cica- 
da:imagine.  Huic  opponatur  alius  pallia- 
tus  ,  abfcji  pileofvcteres  enim  pileum  non 
vfurpafTcnificertis  temporibus,  &incer- 
tisperfonis,  prjcter  alios  ceftacur  Lipfius 
inSacurnalibusJ  pedibus  calceo  inuolucis  , 
cuifigura  Lunx  affucafir,  vcdiximus .  In 
noftrahacfigura  necocadain  vefte  viri  At 
tici.nec  Lunula  in  calceo  Romaniapparer» 
quia  vel  pKTlor.vel  caelator  omitcenda  du- 
xerunr,quam  ob  caufam,ipfl  videriiitjccr- 
tcjequus  rerum  arbiter  ofcicantiam  &  ftu 
porem  interpietatur  . 

NOBILES  ET  GENEKOSl]  Qi]od  ad 
epigraphen  Emblematis  attinct.ex  eruditis 
hominibus.ijsq;  maxmi^,  qui  veccra  dili 
genter  obferuaruntjdifcimus,  inter  Nobi 
les,&  Gencrofos  interefreiionnihil.  Ariflo- 
teles  animalium  hiftoria;  i.ivyivisi^i  7a 
i^  dya.9^yiviif  ,  yivveuov  «Te  Ta  fAti  i^i- 
^cif^tvov  Ttif  tiu7^  ^uffiaf.  Nobile  id  eji , 
quod  ex  bono  genere  profeSum  efi:  genero~ 
fum,quod  afua  naiura  non  degenerat.^Exc 
plumq;  apponit inlapis,  quosgenerofos, 
&  leonibus  ,  quos  nobiles efl"e  dicit .  Idcm 
pene  i.De  arte  diccndi ,  quo  loco  ait  pra^- 
clarius  effe  generofum  qiiam  nobilem  di- 
ci  5  nobilis  enim  niaiorum  tantum  virtute 
glonaque  nititur.generofus  &  virtute  ma 
iorri,&  fuacommendatur.-itaq;  generofos 
omnesefTenobilcs.fed  nocotra  nobilesge- 
nerofosonines.  Quidam  n.iiobiles  dcgene 
ranca  virtiicemaiorum  ,  &  humili  ac  de- 
milfo  animofiunt,acq;  adignauiam  focor 
desdelabuntur.  Cicero  in  Bruto,Scipio- 
num  ftirpem  generofam  vocat,qu6d  inea 

multi 


Calcei 
Romant 
rum  qut 
les  . 


Pi^urA. 
Emble- 
matis . 


II. 

§^i  No) 
Its^^qt 
Generojh 


Emblemata . 


f87 


inulci  cxccllentej  yiri  fucrint.  &  Offic.  i. 

Pyrrhiim  Epirotam,  gcncrofiim  &  porcn- 
tcm  dicitrvt  in  defenfionc  C?liana,CloJia 
i^ipudicam  muiiercm,  &nobilcm,  &  no- 
tam  appellac.  Idem  2.deOffic-ait  Pliala- 
lidis  prarcercxtcrosiiobilirarem  crudelita 
tcm.Ex  quibus  apparecnobilcaccipicriam 
in  malam  partem  :gencrofum  non  nifi  in 
bonam  .  Cornel.Fronto,  nobilem  appellat 
rerum  nobilirace,  gencrofum  vero  cogna- 
tionc.Eam  /ignificacioijem  Ciceroin  Para- 
doiisobreniat:Ipfius,  inquir,libido  lapfa 
eftin  mulicre  igoota,  dolor  ad  pauciorcs 
pertinec,quamTi  peculans  fuidec  inaliqua 
gencrofa  virgiue  ac  nobili.Ea  de  re  difTer- 
racio  nobilis  eit  euoluenda  Phauorini  apud 
Gelluim  cap.ij.lib.ij.Ccrceduoh^c  tam 
quam  fynonymacoiungi  certo  fcio,  &  in- 
teidum  etiam  confundi.Apud  iM.TulIiu, 
Rofcij  Amcrini  patcr,  gcnere&  nobilicace 
fui  municipij  princepsdicitur.Iuuenal.y. 
Sacyra  : 

felix  &fapiens,  ^nohilu  ^generofw  . 
EcOuidius  in  Heroidum  epiilolis  : 
Si  te  nobilitxi igenerof:iifj  nomina,  tAngunt. 
Sed  vc  vno  vcrboclaudamusjhi  nobiles  gc 
neralicer  appellancur,  qui  vel  familizno- 
mine,  vel  aliocandem  modo  innocuerunc; 
gencrofi  vero  fpeciacinijqui  enobili  genc- 
rc  orcum  duxerunc . 
\mbU-  ^^  adagio,  r^rri7f//«*,  habecur,  apud 

\fmtKfis.  Paufaniam,Strabonem,arq;  alios  id  genus 
aufftorcs  legi,  populos  quofdam  dvTo^x^o- 
'  v*f  appellacos,qui  non  alio  refcrancorigi- 

nem  fuam.quemadmodum  plcriq;  faciur, 
vrrum  exipfo  folo  naci  viden  velinc.quo- 
:icad/i->    rum  dcnumero  funt  Achenienfes .    Apud 
•obilita-    hos  cicadanobilicacis  infignsfuic  :  aureas 
litnfigne  ^"ir"  cicadas  cr.nibus  ifuiodabanr.vc  figni- 
ithemen   ficarcnc,  fc  indigcnas  cfTe  &  nobiles  ,  id  cft 
'ibtti  .         ('f  Grasco  vcar  verbo  )  et'J7o/^^ovAi  ,  vjl 
yVi1<rlovf  yovo)  tiT?  ■TsrctTflJ^o/  ToA/Tetf  . 
C^uod  Ciceroei-prefru  Orationepro  Flac 
co|.   Id  vero  ridebat  Antifthencs.vc  referc 
Laerclib.  «.  aicbacenim  hoc  illis  efle  cum 
cochleis&  cefludinibuscommuncjquippe 
quialiundenoiicommigra(renc,nec  vnqua 
(blum  mucaflenc. Hincergo  TiTTiyKpcpoi, 
id  c(^,Cicadigeri  didi  Achenienfes :  hasc  e- 
nim  noca  indigcnas  &  ingenuos  ab  aduenis 
&  fcruisdiflinguebar.  Huc  refpexiflc  vide 
tur  Virgiliusin  Ciri : 
Aurea  folenni  comptttm  quoq-yfikula  ritit 
MopfopiOjtereti  ni^ebatdente  cicadA . 


Huius  rcicaulTarD  nonnulH  adfcrucquod  cicadt-^ 
Cicada:  intcr  alia  animalia  indigena:  prx-  ^uy  nobt- 
cipue  vidcantur,quodinca  rcgionc.inqua  Htatnfi- 
nafcuncur,viuant,emorianiur,reIiquafcre  ri^nttm  . 
omma  migtcnc  alio  ,  neque  fedem    vllam 
firmam  habeanc .  Inquaqs  autem  ciuitatc 
&  municipio  nobiliores  cos  agnof(:imns, 
quorum  maiorcs  pluribus  anteannis  in 
fua  pacriaclaructunt  ,airPierius  lib.  16. 
Q_uade  re  Placo  nonnihil  in   Menexeno  , 
HerodocusinTerpfich.AElianus  lib.^.Va 
riar.hiflorc.iiScio  ego  per  contempcura 
dici  eos  TiTTiyav  dva.f/.i^i:{  ,  cicadtioper' 
tos,o\ozxo\\  quidam  iad:acores,obfoIecis  ia 
&  nimium  vecuftis  vcentes .   Vidc  prouer- 
bium,C/V«</«/»/f«i.Fereoblicus  efTemJhi^c    , 
apponercillud  Dcmofthenisaduetfus  As- 
fchine  Trep/'  TrctfiATrpivB^cti,  quo  loco  dc 
Athenienfibus,  &  Arcadibus  verba  facir  > 
fMovot   yctp  ctTTcf.vTetiv  vftHf  etuToybovn 
ig^iK  ctKeivoi.  Euripidis  ha^c  rcfert  Plucar- 
chuscommentariodcExilio  : 
H'  TpaTdt,  y.iv  Mof  tt  ovK  e-rctKTos  flt-\- 

^oSiV  , 
A'vT6^^oves  J^'i^v/J.iv.  au  S'  Ah.KefJt  T9- 

HiojMV  ofioiaf  S'tetOopnS(i!Ta.i  lSoKa,if, 
A"aAcm  Tetp'  a.KKci>v  ei^iv  i^ctyaryiuot . 
Primumnec  inquilintunos  populiii  fumtii, 
Sed  indigenA  3  cittes  ar  aliarum  vrbium 
Sunt  comparandi  tejferarum  ia£iibus  , 
G^Aalijs  ali&mittunt  ciues  identidem  . 
Romanosaucem  ,  qui  nobilitaregenerisa-  ZitnuleL^ 
lijs  exccllerenr,aiunt,lunulas  in  calceis  ha  in  calcett 
buifTejfortafre  vc  fignificarcnc  Romani  Im  Romano- 
pcrij  condir;onem,  quod  fenfim  creuic,&  ri1,etcur. 
temporum  lapfu  decreuir,  vrin  LunaE  hc- 
micyclis  fieri  folcc  Alij  pucabancfignum 
cffe  eios  habicacionis,  quje  in  Luna  effe  di- 
cicur,  &  quod  poftmortcm  aniini  rurfus 
Liinam  fub  pcdibus  habcbunt.  Vel  fuper» 
bos^hominesadmonebanc  rerum  humana- 
rum  inflabilitatis.cuius  rei  Luna  fitcxem- 
plo,quaE3bobfcuroin  lumen  ,  inde  in  ob- 
fcurum  redic  Philoflratus  de  Herode  fo- 
phifla  narrat.eum  fratri  de  gencns  fui  cla- 
ricace  multa  iadanti  dixiflc:  Certe  nobili- 
tacem  habes  in  talis.Q^iod  fignificauic  lu- 
uenalisjcumde  Fabioloquiciir  his  verbis  : 

©^  nobslti  (^  generofu4 

Appofttam  nigrtL  Ltmam  fubtexit  alut*. 
Qu_in&Zonaras,audor  Grxcus.air.parri 
cios  geftaffe  in  vrbe  calceos  corrigiarum 
inflexione,  &  formaj  liccra:  C,  adornacos : 

quod 


f88 


Andre^AIciati 


III. 

Aurex  fi- 
bula  quo- 
rum , 


TiiuU 
varia,  fi- 
gnificata. 


libulare. 


■quod  &  Plutarch-  retulic  in  Problemat. 
Foitead  figmficandurn  luimcium  cciuena 
j:ium,cuuis  C,  litera  nota  eft  ,  quod  uiicio 
pacricij  fenatores  ceijtum  fuerint  ex  Ro- 
muli  infticutione.Ifidor.lib.i9.c,34-  Brif- 
fon.Iib.j.  felc<ft.  interprer.  cap.  17.  Huius 
Romani  moris  etiam  facit  meutioueiii 
Bayfiusde  re  veftiaria:Calceus  lunacus,in 
quit.infignc  Romanorum  nobiIium,vt  vo- 
luic  Plucarchus,  addica  iunula  circa  talu  . 
Videadagium,C«/fe(7^  mutare .  Budxum 
iu  Pande<.4as,Alex.  ab  Alexandro  lib.jcap. 
iS.C^l.Rhodigin.Iib.io.capiS. 

AVREA&^c.]  Atheniefium  veftesnede 
I?anturaure3  fibula,cuiannexa  eratcicada 
slentata.Aureaenim  fibula  folis  nobilibus, 
-vtdiximus  ,competebat .  Et  in  Romanis 
•Jegionibus  quoq;  folis  Tribunis  aureas  fi- 
Jjulas  habcrc  Iicebac,gtegario  vcro  autma 
uipulari  baltheosaut  phaleras  argento  de- 
coratas  ferre  permittcbatur . 

Cecroj>iM]  Athenienfes,  fic  didi  a  Ce- 
CTope  primo  Accica:  regiouis  rege  ,dequo 
Emblemate;. 

/  Tibula]  Fibula  pr^reriam  di(ftani  figni 
ficationem,  plura  fignificat:  nam  in  xdifi- 
cijs  fignificatid  ,  quod  vulgo  clauem  vo- 
can  tjq  ua  tigna  in  ter  (e  conneiflu  n  tu  r.  I  tem 
minus  os  tibixi  &  vncum  in  arcu  maiorc , 
qumcruum  retinetjltalis,/'?  nozetta.Gci 
manis tdie  nuJfciwaCi  nuculam  dixcris.Me 
diciquoq;  fibulis  vtuntur  ad  contiahen- 
da  vulnerum  labiaadmutuum  cotadum, 
de  cuius  tamcn  forma  Sc  materia  dilfen- 
tiunt.  Vide  Hieronymum  Fabricium  ab  A- 
quapeiidence  in  fua  Chirurgia.  Fibula  dc- 
jiiqi  olim  inijciebatur  pudendis  Comacdo- 
rum  &  Cicharocdorum  ad  reprimcndum 
coicum  Venereum,ne  fcihccc  Vcucri  ope- 
ram  dantes  rauccdinem  contraherent.  Vn- 
de  ScFiS>ulare ,  &eius  contrariumi?f/^«- 
lare  .  Q^iam  ctiam  in  rem  exrat  Marnalis 
JEpigranima  Iib.14. 

.Dtc  tnihifimpltciter  ,  Comoedts  ^  Citha~ 
roedts 

Tibula  quid prsfi.^t  J  carius  vt  futuant . 
Mulicrescnim  in  rera  negatam  piona:,ma 
gnoprccio  coitum  ab  hiftrio.iibus  co.idu- 
cebaut.  Dc  ratione  fibulandi  vide  Ccllum 
Iib.7  cap-4&.  ij'. 

Tenax  dente]  cicada,quae  dcntetcncbat 
vcftem.Prorhis  mihipcifuadco,  Alriaturti 
refpcxifleadillud  Ouidi)  >  quod  lupraci- 
tauimus : 


Kafilu  huic  fummam  mordebat  fibula  ve- 

fit:m  . 
pioprie  enim  dentibiis  mordemus,cicadas 
aucem  denccs  haberc  quis  dixerit  ?  (xc  nec 
fibulamordcc.nifi  mccaphoricc.Si  nontc- 
tigi,vel  cicadame  mordeat. 

CicadA]  curcicada:  Athcnienfibus  tri- 
buantur,  pra:tcr  iamdicftam  rationem  oc- 
curriceiTzetzejoi.Hiftoria.io.Chiiiad. 
vbi  cicadas  Athenicnfium  refertadeorum 
nimiam  loquacitatcm  : 
j;5u  cT/  K(i\ot  TiTTtyii ,  y,Aia^nKov  7o1i 

'Tta.jiv , 
ol  ilTTtKoi  6y.oiasS'i  'TroKtv  Ta!v  ix.ci.yn- 

yopav  ' 
Ka,Kavii  (^pif/yKoyot  «Te  TiTotsdTrevAV- 

Tiai.     id  eft : 
§i^r.d  cicad4tftnt  loquaces ,  compertum  efi 

omnibui  , 
Sunt  eodem  modo  Athenienfcs  ,  qiti  multi 

funt  ^  garruliinperorando: 
Centra  Laconespaucis  vtuntur  verbit .  ^^ 
Calceiii&^c.]  Siccow^iwf.Calceiumstl 
lea,cui  lunulafuberat  ritu  Arcadico,gefia 
tur  apatribtti  Romulidis . 
.  Arcadico  ritu]  ad  morcm  Arcadum  . 
Arcades  populi  m  medio  Pcloponncfo  cal 
ceos  lunacris  geltare  fo/ebant,qnod  a  dilu- 
uio  Deucalionisprimi  ipfi  Lunam  fcmfpe 
xiire  nafcentem  credidcre,quodqi  putarct 
vniucrfum  genus  morraliura  aquis  obru- 
tum  perijfie,  &  a  ferurfus  originem  pro- 
pagationis  emanafic  .  Rcfert  prjeter  alios 
vecuftiores  Pierius  lib.  44.  Dc  facris  Ac- 
gypriorum  litcris  ApoIlon.Argonautic.4. 
a.py.a.S^ii,  oi  H£u  TrpoaSt  (TiKitvccinf  CJ^eov- 

TOA  . 

Straboin  8-  Gcograph.  «rox.fTJ^g^TctAcuo- 

TctTA  s3"l'»)  HVOU  T*  KpKftS^tKA  Tav   E'A- 

Kmcov.  Sic  primo  Faftorum  Ouidius.- 
Orta  prtor  Luna  [defe  fi  creditur  ipfi) 

A  magno  tellui  Arrade  nomen  habet » 
Idein  Nafo  huc  videtnr  refpexifie  i.  Fa- 
ftorum  ; 
Ar.te  louem genitu  terras habuiffe  feruttir 

Arcadcs,&  Jjincigensprior  illafutt. 
Iraq;  cum  le  Luna  vcllcnt  antiquiorcs  di- 
ci(adc6  fui  generis  anriqnitatcm  iac^^a- 
hant/  didi  funt  a  Thucydidc  initio  hifto- 
i\x,i-poo-iKiivot.\ti  cft  ,  ante  lunam  editi  , 
fmeantelunares  .  Vndc  cft  illud^Scnecae 
Tragici  d;i51crium,in  Hippolyco  : 

Sid!t6  poft  vcteres  Arcades  ediium  , 

Qurrcti  nonpotiritfie£tere  candidos . 

Pra?- 


AtheniA 
fes  loqu. 
ces , 


Arcad, 
primi  '■ 
nam  <• 
feru.:ri. 


Arcaa 
etir   T' 

ciKnvc 
dicli . 


-jEmblemata^ 


^8p 


Pr?terhas  ratioiiesaliasadfcrt  Plutarchus 
ioProblem.  Addufta  etiam  lumen  capieiit 
cx  iis,qu«  apudTzetzcm  legimusiii  Caf- 
faudram-Ideonatosdici  Arcadas  ante  Lu- 
nam.quia  nutrirenturante  Lunx  coirum, 
coquendoglandes  in  ignc  Vel  Trpojih^vot 
Ai€ti,7ra.pd  ro  'mpoTiKtiv-  quod  ell:  afficere 
»«/ar/^.  Apudalios  vcro  pro  tlultis  liabc- 
lur,  quia  putent  fe  Luna  priores  elTe.  Scd 
fic  fehabcr  ratio;  Annum>menfes,a;quino- 
<ftia,&  his  firoilia  omnia,qiia»  funt  artis  A- 
ftrologic?  rex  Arcadum,(iue  Atksfucrit, 
fiue  Pojuus,  a  Luna  fupputans  adinuenit, 
poilea  Thales.  Vide  adagiu,  Beccefelenns , 
&  CosI.Rhodigin.lib-zo.cap.zS.cirato  . 

LnnHlei]  parua  Luna,  ad  morem  hemi- 
cycH  . 

Patribui  Romulidu]  patricijs  Romanis, 

quos  primiim  Romulus  inftituit  numcro 

An  vete-  centum.  Hoc  loco  quxri  poteft,  an  veteres 

res    tfi      calceis  vteicntur  ?   Refert  Dio,Sen3tores 

calceis  .     olim  difcalccatos  fui(re,pr3eterquam  fi  pu- 

bliceconueiiiirent.  Multo  magisigiturSd 

alij  abfq;  calceis  inccflTerunt .   Confirmat 

id.quod  ipfeSaluator  nofter  Chriftus  ma- 

ximam  vitse  fu?  partem  difcalceatus  dege- 

rit .   Indeq;eft,  quod  ingrcflb  Simonis  lc- 

profi  sdes  Magdalena  pedes  I.icrymis  Ja- 

uir  ,  &  capillis  ficcauit  .-  fiquidem  Simon 

irtani  lotionemomiferat.qua;  tamcn  admi 

niftrari  folebat  hofpitibus ,  qui  quoniam 

abfquecalceis  ingrediebantur  ,  lotioiie  ea 

quam  maxime  indigebant-Sed  concra  ftat 

au(ftoritasTertulliani ,  qui  togstermen- 

tuni  proprium  calccos  fuifie  contendit , 

lib.6.de  Pallir>,his  verbis/Calceos  nihil  di- 

co.proprium  toga:  termcntum  ,  immun- 

(iiflimam  pedum  tutelam  ,   Q^ioinloco 

^iotormento, c^noAommhwi  palfimexem- 

plaribusobrepferatjlegcndum  edetermen 

?«w,vbi  fcilicet  toga  termiutur.viii  dodi 

Komane-  cenfent.  Sed' calceis  i)  vtebantur  vcl  puris, 

fH  calcei    ^^1  muHcolis  .  De  vtroq;  idem  TertuIIra- 

duovum     nns  Jic:Impurocruri  purumaut  mnlleo- 

generii.     lum  inducitcalceiim.  Vbi  permulleohim 

handdubieinteiiigitcalccum  hinulatuni; 

per  putum  veroeum,  qniex  purocorio 

finelHnulafaaiiserat,quod  pofteriuscal- 

ceamentigcnus  Perones  vocabant  .  Quod 

vero  Chri(hisdifcalceatusince(rerit,idem 

quc  Apoftolis  fuis  prxceperit ,  ne  calcea- 

iMcntuni  pcdibusinducerer.c,  itaintcrprc- 

tatur  Adamantius,vt  ipforum  pedes ,  qui 

ad  anuunciandaai  feliciffinije  vitx  perfc- 


4<> } 
nriiii 


tuitatcm  propcrabatitjOmni  carercnt  njor 
talitatisindicio:  vti  ctiam  in  Mofclfracli- 
tici  popnli  ducc  conftat . 

MHllea]  G  rapaldus  de  partibus  acdium 
in  didione  MuUus,  lib.i.cap  ^Nomenci 
Fencftellaa  colotemulleorum  calceamen 
torum  datum  exiftimauit.Turnebus  cou- 
tra  lib.9.  cap.  1 4.  mulleos  a  colorc  pifcis 
mulli  didos  iudicat  Feftus  a  mullandc.ld 
eft,fucndo,deducitnomen.Fucruntauccm 
mulleicalccircgum  Albanorum  primo  , 
deindepacricioruni  .  Vndcpatricij  calcci 
nominancur  in  ea  infcripcione  :  AEDEM  . 
HONORI.  ET.  VIRTVTI.  FECIT. 
VESTE.  TRIVMPHALI.CALCEIS. 
PATRICIIS.vt  &:  patricia  Luua  apu4 
Papinium  : 

Fatricia  claufitvefiigiO'  Dtnei , 

Martialispcllem  lunatam  vocat,|ib  i.Epi 
grani. 

Lunati  nufquam  peUu,  ^  nufquam  toget . 
Q_uod  fcilicet  Lunsfigura  his  calceiseraC 
aniita:vel  fibnlacburnea  corniculans,  in- 
ftar  Lunijtquasomnia  cppiofius  rra(5lat  A- 
lexanderab  Alexadro  lib.T.  dier.genial.e. 
18  Italisetiamnum  crepids  dicuntur  A/« 
/?,voceanciquitatem  redoIente.Sicutetiam 
Vcncti  mulierum  foccos ,  voce  diminuta 
dicunt  foccuIos,Zi)cf(7/i.Quamuisibidem 
geftentur  altilfimi,  grallis  incedere  dicas . 
Hacde  relulius  Caefat  Scaliger  perface- 
tum  patris  fuididum  refert  lib.  i.  Poeci- 
ces,  cap.13.  Eiufmodi  ncmpe  vxorum  di- 
midio  tantum  inleclis  fruimaritos,3lcero 
dimidiocum  foccisdepofito.  Vndectum 
cuiufdam  qijerela,  qui  fe  vxorem  femili- 
gneam  duxilTe  dicebat.Qi!asideo&  liiiie- 
nalisirridcte  videcur,Satyia  14. 

firfiuifnq:  videtur 
Virgine  pygmAa,nuUis  adiun/Ia  cothurntf-, 
Paruam  enim  pucllie  ftarnram  cxprimit, 
dumeam  cothurnis  adiuu<ftam  ,  &  non  ^ 
concra,ait.  SicutCicero  defuog^eiKrp- 
Quis  meumgcnerum  alligaracglaaio?  vc 
eruditilfimus  vir  Gafpar  Schoppius  ex- 
plicat,lib.4.  vetifimil.cap.io- 

Indigena^]  Indigena.quafi  nidc  gcnitus, 
nec  aliundc  natus  .  Grasce  dujTo-^^^av,  & 
iy)^^iOi  .  cui  opponifuraduena  .  Sic  ecia 
cicadx  dicuntur  e4VT3;^.3-9i'ef  ,  nam  ibi  fb- 
lummodocantanc,  vbi  nafcuntur  ,  nec  !o» 
cumroutant. 

Hdcfigna]  fymbola» 

Afttiq^na  fllHslrei]  c^ui  autiquitatem  fiji 
ge.ieris. 


Multet 
vnde  di- 
cii , 


Muli, 
Zoccoli , 


Vxor  fc' 
mili- 


lndi\ 


ge» 


nA , 


fpo 


AndresAIciati 


generis  vellcntofteiitare. 

IV.  Q_v  o  R  s  V  M  ^xc  attincant,  non  pla- 

Jnemtn-  r\h  conftat.nifi  adcommiincni  locum  recu 

titam  no  Icrimusdc  nob>liiate,quam  fibi  multi  tri- 

hilitnti  .  bnunt,vanisquibufdam  fchematis  &  ima 

guiibus  maiorum  tumidi  .-quorum  arro- 


rogat  aneius  paterfitcx  Arcadia,anThel[- 
falia.fatiscnim  eflcputatjquodcquusaui. 
mum  gencrofuni  habcar.ltacuni  canis  ve- 
naticusegregic  ad  curfum  valetcuicelligj- 
tur,nihii  opuseft  fcircan  ortumduxerit  c 
Cana,vcl  Laccda:inoiie,fed  cxiftimaturef- 


gantiam  intolerabilem  quibusmaiime  vcr  fefatis.quod  gencrofus  illccaiiis  ficldem 
bisinceflere  debcam,plane  no  habeo.  Quis  dcgallis.deqi  alijs  iudicium,idemc]uc  po- 
cnim  fuftiiicataliqucm  tollere  criftas,  fibi-  ftremodehominibus  fentiendumi  ex  qui- 
qucarrogarc  quidpiam,  quod  tamen  pro»  bus  qui  virturum  ftudiofuscft.qui  iuftitia 
pric  non  podideat?  Atquigcnus  fuum  qui  colit,qui  humaiiicatis  iura,qui  rciigionem 
laudat.quiq;  attollit  animos  ob  maiorum  obfcruat,  is  reueragenerofus  eft  &:  nobilis, 
iiobilitarcm,&  aliciium  Iaudat,&  faifis  no-  tametfi  paientcs  cuildem  &  auos  nemo  vn 
wiuibus  fibi  tribuit  ,  quod  ad  feminimc  quam  fortafle  nouerit .  Dcmocritus,  ma- 
pcrtineat.  Qui  procul  dubiomihi  non  vi-  gnus  inpriniis&  catus  philofophus  ,iam 
dcnturabfimilcs  fugitiuis  ijs.qui  pra:  mc-  olim,vtaitSatyricus  , 
tii  cumadaras  ferccepcriiit,tamdiu  latet,  .materUim  rifm  inuenit  ,ad omnes 

iiiq;  tuto  fceftc  putant,  quamdiu  eo  per-  Occurjtn  hominum  :  ^  cnita  pudentia 
fugio  vtipolTunt.At  cum  inde  fucrintcru  monftrat 

♦i,  quid  ijs  fupcreft  quam  ccrta  quasdam  Summos pojje  vir«s,^magna  exempla  da- 
crux,autcxtremumaliquod  difpendium?  turos 

5ic  vulgarcs  ijli  uobilcs,qui  nihil  prxtcr  VeruecUinpatria  ,craJJoqjfub  aerenafci. 
jnaiorum  nomina  ctepa«t,ad  quaj  fola  ha:-  quod  totum  efle  conftat  in  fupetbos  quof- 
lentfuisdiffifli  virtutibus.vcraquegloria,  dam  cmentitienobilitatis  homines,qui  or- 
^uamnullam  habcnt,  non  fcnriuut  quam  tiftirpe  Romauacxtcros  prjc  fe  nihili  du- 
inileri  fint,&  quantoin  errore  verfcntur.  cebant.  lac'lent  itaq;  fuum  genus,  qui  dc 
5ed  retincamusafrcnfionem  cum  ijs  ,  qui  patentum  virtufc  nihil  habent  prztcr  ima 
nobilitarem  in  animo  generofo  fitam  cflc  gincs.quos  nihilo  tamen  puto  mcljoics  cf- 
▼oIunt,&  qui  pccudum  nobilitatem  in  cor  ie.quam  equus  aliquis  non  rc,  f  d  opinio- 
pore  validoac  vcgeto,  hominum  autem  in  nc  vulgari  genctofus  habitus,  quod  Ir^nos 
vit-B  morumq;  bonitatcponunt .  Lauda-     aureos,qu6d  ftragul3,qu6d  ornaincntacx 


lura  Dione  Chryfoftomo  Thcbaiiorum 

optimum  &  a:quiflimum  inftitucum,  qui 

«os  in  feruirum  numero  non  habebant , 

^   ,  gui  pcr  vim  &  iniuriam  bclli  fernifadiel- 

^jutytri  (^nt.Curignobilcsecs  cflc  vulgari  opinio 


tcnia  omnia  ciquifitiflima  circumferat 
Non  eritautem  alienum  ,  abhuiuscatmi- 
ris  aigumento,de  lurc  imaginum  qu^dam 
fubijcere,  cft  enim  les  non  jndigna  cogij-  /«*  »'/»< 
tu,  neqjccrte  iniucuiida  ftudiofis.Fuerunt  ginum 


n«ttlts.     ne  ludicamus.quorum  fi  virtutes  xrtimcn  cigomiagiiiesinfignium  virorum  fimula-  apudRii 

tur, fi  moderatio  animi, fi  prudcntia,  fi  fa-  cura  ad  oris  finulitudmem  artificiosc  fi-  manos .', 

gacitas,aIios  quos  vulgusadmiratur,  infi-  da  ,  coloribus  &  pignicntisadumbratuin 

nitis,vt  itadicam.fpatijs  antcucrtunCMa  corpus  rei^cicntia,caq3  mdomus  partcali- 

gnum  fuit&  plenum   xquitatis  corum,  qua  celebriore  pofica,ligneoqi  armario  in- 

quos  proximc  noniinaui  ,iudicium  atque  clufa  .  Licuit  autem  non  omnibus  habcte  yjj^ 

Confilium,qui  folos  eos  nobiles  cfle  cenfe-  iniagines,fed  i)s  tantiim  ,  quicurulcs  ma    ffjuitat 

bant,quiad  vircutcm  piopcnfi  cflent.-  ne-  girtratusgelliflentica^qj  valebantadmemo  *^^  jj^ 

que  tam  curiose  ,  im6  vcro  fupcrfticiose  nam  poftciitatcmq;  prodcndam,  &  vt  iis  pfutm 

quxrebant ,  cx  quibus  orti  parencibus  cf  qudfi  infignibus  lioliles  ab  igiiobilibus  di    ^Uiiori 

(ent.de  quibus  aliquid  ftatuendum  videre  ftingucientur.M.Cicero  orationc  i.  Cou-  c^p,ia. 

tur.Sicautem  viia  fecum  rationes  conficic  tra  Kuiium  :  Efl  hoc  iii  morc  pofitum  , 

bant:Antiquitus  vt  in  aninialibus  quibuf-  Quirites  ,  inftirutOqjmaiorun;,vt  ii,  qni 

dam  mutis  ,  ica  &  in  hominibus  idem  no-  bcneficio  veftro  imagincs  familia:  fua;  con- 

incu  perduraui: .   Nam  in  canibus,cquis,  feciiti  fuiit ,  cam  primam  habcant  concio- 

gallis  ctiam  gallinac.MS  id  facik  eft  aducr-  nem,qu£Bgratiam  beneficii  vcftri  cuni  fuo 

tcre:  quia  equum  fi  quis  animofum  &  ad  rum  laudc  coniungat.  I  tcm  in  Vcirem 

cnrfum  idoneum  fado  pcciculo  norit,nou  adione  poftrcma :  Ob  catnm  rcrum  labo- 

lem 


Emblemata. 


rpt 


linij  C^ 
ilybij 
4toritiu 
•    iur€_j 
tagi- 


rcm  ac  foHcitac^incrn  fniflus  illos  datos , 
•iitiquiorem  inSenatu  fcnrentix  diccnda: 
locum,togam  prxtexcam.fellam  curule , 
ius  imagiiuim  adraemoriam  pol^critatcm 
que  prodcndam  .  Quoti  ideo  dicicura  Ci- 
ecrone,  quia  tunc^dilis  erac,&  qua:ftura 
iam  perfan<flus,  nempeius  hoc  imaginum 
non  tam  iiobilitacis  &gcncris,quam  vircu 
tis  iiifigne  fuit,quanquam  &  geiiens  etiam 
cHec  Qui  enim  familix  imagines  &  generi 
fuoconIequeb3ntur,non  dubium  eft  quin 
&  nobilitatem  alferrent,ac  nefcio  quid  ma- 
ius  &  exccllentius  fuit  ,  pofle  vtijmagini- 
bus .   In  otationc  vcro  Syllana  fic.-Ipfe,  fi 
crir  veftroiudicio  Iibcratus,qua:  habet  or- 
namenra.qua;  folatia  reliqua;  virx,  quibus 
]a:tari  &  pcrfrui  poflit?  Domus  crit.crcdo, 
exornaca  :  apcriencurmaiorum  imagines, 
ipfeoniacum  ac  veftitum  recuperabicOm 
nij.iudices.hajc  amilTa  funt.omnia  generis, 
nomiuis,  honoris  infigniaatque  ornamcn- 
ta  ,  vnius  iudicii  calamitatc  occiderunt. 
Hocdicit  Ciccro,quia  Pub.  Sylla  conui- 
clnsambitus  cum  Pub.  Aiitonio  ius  ima- 
ginuin  perdidit,  non  vccenferidefineret  in 
ter  nobiles,  fcd  vt  eius  mortui  imagocum 
maiorum  fuorum  imaginibus  non  portare 
rur,  ncc  horum  imaginibiisf  inuscius  or- 
narecur.  Ad  id  oftendendum  multoapcr- 
tius  ,adducoin  medium  Plinii  &  Polybii 
auftoritatem  certe  locuplctem  .  Plinius  e- 
nim  hb.jj.cap.i.  Apud  maioresimagnics 
in  atriis  cranr.quae  fpeftarentur,  no  ^gna 
extecnorum  arcificum,  nccazra,  autmar- 
moraExprefli  cera  vultus  fingulis  difpo- 
ncbanrurarmariiSjVteiTent  imagines,  qua: 
comitarentwr  gcntilitia  funeraifempcrquc 
defundo  aIiquo,totusaderat  famili^eius, 
qui  vnquam  fucratpopuIusPoIybius  vc 
ro  lib.5.fcribit,Romanos  fcftis  diebus ,  a- 
pertisarmariisiraaginesexornaII"e:cumq; 
ex  domefticis  mortuus  cffet  aliquis,  eas  in 
funerecxtuliire  ,addito  rcliquo  coiporis 
trunco,  vc  magnicudine  quam  fimillima: 
apparcrcnc.  lus  aurem  illud  iniaginum 
nonfic  cranfibat  ad  pofteros,  vtiis  vti  om- 
nes  &  finguli  po(fenc.-id  enim  vfurpaba- 
tur  abiis  duncaxac,  qui  fimile  ius  adepti 
crant  .   Aficruabantur  autem  domi ,  &  in 
gentilitio  funere  elfcrebaiuur.ad  exemplu 
rcrum  cgregicgeftarum.Occurrit  Valerii 
Maximi  didum  prsclarum.lib.^.  cap.  8. 
>bi  de  Manlio  Torquato  luiifcagit.-Vidc 


batfcinco  atrio  confcdiflc,  iHquo  illiu» 
impcdofi  Torquati  fcucritate  confpicut 
iiiiago  pofita  erat:  prudentifUmoqi  vir» 
fuccurrebac  effigics  maiotum  cum  nculis 
fuis  ,idcircoin  prima  xdium  parte  poni 
foIere,vt  eorum  virtutcs  poncri  nonfolii 
lcgcrcnt,fed  eciam  iifiitarencur.   M.Tul- 
lius  Pifonem  vellicac ,  quod  obrcpferic  ad 
honores  erroiehominura,  commen^Jatio- 
nefumofarum  imaginum  .  Fumofas  ima-  'EHmefA 
ginesappellac  bene  antiquas;quibus  oppo  imagines 
nuntur  fubica:  imagines  apud  Plin.  lib.  8.  quA. 
epift-pro  receiui  &  nuper  nata  nobilitatc  , 
aut  ccrte  nondiu  duratura  .   Et  hxc  qui- 
dem  haclenus  de  imaginibus  ,  quarura  v. 
fum  fuifle  tum  primum  antiquatum  pu- 
to,  cum  Imperacores  in  Chrilii  familianr 
trafierunt,relii5lis  fuperiorum  cemporuni 
deliramentis ,  obmctum  nempe  fupeifti- 
tiofi  culcus  &  idololatria:,  qua;nonmi- 
nus  facileinfinuaripocuitca  imagiuum  ap 
probatione,  quam  olim  Dcoriim  &  fimu- 
lacrorum  indu£laperfuafio.  Nam  adora-  ^f^^g^ni- 
tionis  cultum  ftatuis  &:  imaginibus  Irope-   ^'^  Augtt 
ratorum  &  Principum  fuilTe  cxhibitum  ,  ^°^"'  1"^ 
ex  Pliniolib.  lo  Epiftol.  97- non  obfcure  *^  honor 
colligirur.  Sic  enim  ad  Traianum  fcribit:  "'^^if^^  • 
Propofitusert  libellus  fine  authote,muIto 
rum  nomina  continens.quinegarencfcefic 
Chriftianos.auc  fuiffc:  cum  prxcunte  mc 
Deos  appellarent ,  &  imagini  tux,  quam 
proptcrhociufferam  cum  fimulachris  nu 
miimmeliFerrijthureac  vinofupplicarent; 
prxterea  maledicercnt  Chrifto.-  quorum 
nihilcogi  poffcdicuntur  ,  qui  funt  rcucra 
Chriftiani .   Et  mox;Omncs  Sc  imaginem 
tuam.Deorumq;  fimulacra  vcnerati  funt. 
Lcgimus  quoqjcapitale  fuifle,  circa  Au- 
gufti  fimulachra  fcruum  cecidifle  ,  vefti- 
menca  mutafJe,  numrao  vcl  annulo  effigic 
impreflam  lacrina:  aut  lupanari  intulifle. 
Vnde  &  Senator  quidam,v*cft  apud  Senc 
cam  lib.  3 .  de  Bcnefic.  maieftatis  poftula- 
tus  ,  ob  id  veniam  perijt  a  Tiberio,  quod 
macellam  concingcrc  purauerat  prius,qua 
annulum.quiexpreflam  Tiberij  imagincm 
prxfe  ferebac.digicodecraxiflet.Nunc  ve- 
ro  adeuicandu  idoloraania:  pcricuIu,!oco 
imaginum  nobiles  &  gcncrofi  vti  c?perut 
ftcnimatis  gentilitiis.dc  quibus  paflim  di- 
xinuis.  De  lureimaginum  multa  collegit 
RofinHsIib.i.cij.rcrum  anriq. 


Duodc- 


ipz 


Andrea^  Alciati 


Duodecim  certahiina  Herculis . 

EMBLEMA       CX  XXVII  L 


"n  O BORl S  inu'i6ii  fuperat  facundia  laudef . 
^^  Di{ia  Sophiftarum ,  lacfueos^  refoluit  inanes  • 
iV<7»  furor ,  aut  rabies  virtute  potentior  vlta  efl . 
Continuum  ob  curfum  fapienti  opulentia  cedit . 
Spernit  auaritiam  >  nec  rapto ,  aut  feenore  gaudet . 
Vincit  foemineos  Jpoliat^,  infgnib/^  aUus  . 
Expurgat  fordes  >  (^  cultum  mentibus  addit . 
Jlltcitos  odit  toitu^ ,  abigitj.  nocentes . 
Barbaries  feritas^  dat  impia  denique  feenam^ 
Vnius  virtus  collcCios  difsi^at  hoFtes  . 
Jnuihit  in  patriam  externis  bona  plurima  ah  oris . 
Do^ia  per  ora  'virHm  volat »  <^  mn  intertt  vnquam 


COM- 


Emblemata-j  I 


r. 


II. 


MuUi 
iercH- 


COMMENTARII. 


S9l 


Ulego- 
&  labo- 
im  Her 
ilis . 


HErcvles  claua  fiia  armatiisa- 
ftat,exiuiiis  Jeoiiis  tediis.cietera  nu- 
dus  :  circa  qiicm  duodecim  ipfius  labores 
vtcunque  exprimuntur.- nitnirum  pugna 
cum  leone;hydra;apro5ceruo;ScymphaIi- 
^ibus;  Amazonibus  ;  in  Augix  ftabulo;  cfi 
taurojequts;Geryone;pro  malis  Hefpcri* 
dum;cum  cerbcro:  &"  taiidem  fupremolo 
coexprimitur  ipfius  rogus  ,  ia  quem  fe 
conicceratcomburendum  . 

HsRCVLES  louis  ex  Alcmena  fi- 
lius ,  ob  forticudincm  &  gloriam  creditus 
cft  inter  Deos  cde  rclatus  .  FuifTe  autem 
tresHercules  fcribit  Diodorus.  Alii  fex 
autumant.vt  teftatur  Cicero  j.de  Natura 
Deor.  Primus,  qui  certauit  cum  Apollinc 
detripode.  Alter  Nilo  natus  AEgyptius, 
quem  aiunt  Phrygias  literas  confcripfifle. 
Tertius  eft  ex  Idsis  indigenis,  cui  inf^rias 
offerunt.Q^arcus  louis  eft  &  Afteria:,  La. 
tonx  fororis,qiKni  Tyrii  maxiniecoUintj 
cuius  Carthagincm  fiiiam  ferunt  .  Qj.iin- 
tusin  Indi3,qui  Bciusdicitur.SextusThe 
banuSjCx  A]cmciia&:  loue  tertiogenitus  , 
cuialiorum  gefta  allignant.  Herodotus 
fcribit  Herculcm  vnum  erfeex  duodecim 
Diis  A  Egyptiotum  ,  Gr^cosq;  ab  AEgy- 
ptiis  hoc  nomen  mutuatos  filio  Amphi- 
tryonis  indidiire.Varro  quadraginta  ttcs 
Hetcules  nominat:  vcruncamen  omnes  , 
qui  roborc  pr^ftiterunt,  hoc  nomineab 
Hercule  Alcmenf  filio  appellatos  fuifte 
affirmatjHunc  enim  potiftimum  cclebrat 
ob  varia  certamin3,virtutemq;  bellicam  : 
cuius  duodccim  labores  prqcipuos  (longe 
enim  plures  perfequicur  Diodorus  rerum 
Antiquarum  lib.  4)  compleduntur  alii  , 
quoshic  (cquitur  Alciatus,  quantu  ad  la- 
borum  numerum  pertinet,  qtiid  pcr  vnfi» 
qucmque  laborem  fit  iiiteliigendum  allc- 
gorico^senarrans:  eum  nempe  vi  eloquen- 
tix  robuftosquosqiic  &  viiil)us  prxditos 
fuperan'c:Sophiftas  rerudiife  Logirx  facul 
tatisbeneticio:vircute  fuioieiTi  coeicuide; 
continuis  labonbus  opes  comparalfc:  aua- 
ritiam  afpernatum  c(fi:  :  libidintm  mulic- 
brem  reprc(!i(fc:cultum  animis  adiccilfe  : 
nocentes  abegi(fe:de  barbaro  homine  fup- 
plicium  fumpfi(fe:fua  vnius  vircutehoftcs 
in  vnnm  coeuntes  difieci(le:multas  fccum 
opes  e  locis  exceris  in  patiiam  leportaffe; 
famatn  nominis  nunquam  incetmotitucam 


e 

rebus  pi^EcIare  geftismcritunriCfTe  .  Qua^ 
fingulalatiiis  in  progreffu  profequemur, 
fi  priusaliquid  de  laboribus  Hetculis  di- 
xerimus.  In  CoIIedaneis  Epigrammatum 
Gra:corum  hoc  habctur  hexaftichon  By- 
zantij  Philippi ; 

uKz^A  rov  vzu.{cts  ^tifi'  cLThirov ,  coKiffA 
J"'  CJ^pnv , 
y^    TctOpov  »  KATrprj  cT'  ^.y.fiTivet^et 

jy^vvv . 

^orfTjo'  i\K'Joy£t{,  rraMsf  S^tofAvS^iOi hKoy, 
^F'^ ^iix.  fxii^et  KKdffecs  ,  ■ynpvovnv  th.A" 
0ov  • 
dvyeictv  iS^AHV,  Kty.ds  »  (puyiv  ,  tKTctvo? 
opvii  • 
Ktpdpov  iiyctyoij.i)',]  ,  oLvtos  9\v/A7ro9 
i\c.j . 
Percmi  Nemea:  feram  terribilem,  peremi 
&  Hydram, 
Et  tauiuin.apri  circum.cufll  maxillam. 
Cingula.n-i  dctr3xi,pullosequinos  Diome- 
dis  fuftuli  . 
Aurea  mala  poftqHam  fregi,Geryoncni 
cepi ; 
Augiam  noiii  [i.  rcpurgaui]  cerua  non  ef- 
fugit;  interfcci  aues  [Stymphalidas] 
Ccrberum  extraxi,ipfe01ympu  habco. 
Extinxi  Nemees  monflrHm  ,  Lernamqi  pe- 
remi  , 
It  taurum,  cecidit  dilaceratui  aper . 
Baltheon  arripui^Diojncdu  equosq;  cecidi, 

Geryonemjflraui,pomaq;fulua  tuli . 
Angia  noui.capta  cfi  cerua,atq-  volucreSf 

Ceri>er(ts  abdu^ui,  Utus  in  afirafcror . 
Vel  fi  magis  placet  ifta  verfio; 
Dcxtra  feram  Nemea  petijt  mea',  perdidii 
hydram , 
ILt  taurum,malas  inde  cecidit  apri . 
Baltheus  efi  captus,silt  aurea  malavelataf 

Geryonuq;  boues,^  Diomedn  cqut  . 
jiHgi(U?ne  notifugit^non  cerua,  -volucres  , 
Cerberm  educiM;nunc  fed  UlympM  hit  * 
Herculis  labores  nonnullos   ira  breuiter 
confcrip(ic  Q^uiiuus  Smyriiccns  : 
'Trponct  y.iv  ,  iv  Ney.ei}  l2pictpov  Kctri-rt^ 

'WCpvt  KiOVTct. 
AiVTipOV  ,   iv  ?Jpl'>1   'TTOKVctV^VOV    a-Ai^iV 

vJ^pilV  ; 

ToTpiTov  ctvr'  i^i  rolsipvycivSiCv  tKTct' 

Vi  KctTTfOV  . 

"^^vaoKipav  li'  thcffov y.iTclTstur  iiyaiV' 
ffi  TiT ctprov  . 

P  p  'TriyTTTiV 


Duode- 
cim  lcbo 
rcs    Her- 
culis . 


SmymAi 
carmen  , 
de  labori 
bus  Hcr- 
culis  . 


S9^ 


Andreae  Alciati 


'^KTovJ'  eifJt.ct^oViS^of  /CofAto-i  ^a?-»fA  pAH- 

VOV    ■ 

e/SJ^of/.sv  Avyfiii  'sroKKtiv   KoTrpov  i^iKA- 

OyS^OOV  ,    gX.  Kpihili   t^i  TTVpi-^VO^JV  >/A«t7£ 
Tct-Ji^OV  . 

iivATov  iK^pOK-.H  AiouiiStof  iiyAyiViT- 

ynpvova  (f^ey.ATov  Co'ct{    iiyctydv  i^  ipv 

Kipj2sp9V  ivS^iKATov  K-Jv'  dvtiyAyiv  i^ 

aiS'dt.0  • 
AaSiKAToV  S' i' >co ixtffiv  i;  iKKciSa.-yjiC- 

ffiA  y.iiKA  . 

Quxcarmiiia   Latine  pronimciara  habeii 
tiir  fic  in  Appedicibiis  Virgilij.licet  vnde- 
ciini  &  diiodecimi  fitimierfiis  ordo. 
jprima  Cleon&i  tolerata.  £rum»a  leonts  . 
Troxima  lern&am  ferro  ^  face  contudit 

hyiiram  . 
Mox  Erymanth&u  vu  tertia  perculit  aprit . 
Aeripedii  quarto  tulit  aurea  cornua  cerui  . 
Stymphaliicu  pepulit-  iiolucres  difcrimine 

quinto  . 
Threiciam  fexto  I^oliauit  Amaz,onabaU 

theo  . 
Septiniain  Augiiliabulu  impenfa  laborti. 
OBaua  exptilfo   numoratur  adorecttauro  . 
In  Tiioined&is  fiBoria  nona  qii~idrigis  . 
Ceryone  extinBo  decimam  d.tt  Iberia  pal- 

mam  : 
Vndecimum  m.tla  Helperidum  disiraHa 

triumphum  . 
Cerberus  extremi  fuprema  efi  meta  labons. 
At  Q;_Smyri)3;iis  decimiimtertium  addi- 
ditlaborem  hoc  pailo  :^ 
To  TfiTysiSiKcnov  ,Tolov  Kvypov  i^yiv 

ai^Kov  , 

fJi^^VOVvyj  TTiVTtiKOVTA  ^■JViKi^ATO  K-6p'JXi. 

Tertiits  hinc  decimtn  labor  eft  durijftmus  , 

^hiinquapnta  fimul  fiuprauit  nocie  puel- 
las . 

Apollinaris  Carm.  9.  etiam  pliires  tangit , 

Jicet  vficate  diiodecim  mimereiuiu  j  fic  e- 

nim  ille  : 

No»  hic  Hercults  excolam  labores , 
Cui  fus,ceruaJeo,gigas,Amazon  , 
HoIpes,taurus,Eryx,(tueSy  Lycus,fur>, 
Ncjfus,Libs,iuga,poma,  "jirgo,ferpe>Js  , 
OetXyThraces  equi,boues  lber& , 
l_:ici.ttorfluuiHs,  cants  tnformis  ,. 


Portatusq;polus  polum  dcderunt  ".  1 

Non  pofilim  tranfuolare  Martialis  carme  W^trtf/». 
de  Herciiiis  laboribuSjlib.9.  Epigram.an-  '"  ^^  %j 
repeimltimo:  dem, 

Si  cupvs  Alcid&   cognofcerefaSlaprioris , 

T>ifce\Libyn  domuitf  aureapoma  tulit  , 
Feltat&Scythico  dijcinxit  Amazona  nodof 

Addidit  Arcadio  terga  leonis  apro  . 
Aeripedefiluis  serut7,  Stymphalidas  vndis 

Ahfiulit^a,  Stygia  cum  cane  venit  aqua, 
Eaciid^im  ^  etuitreparari  mortibus  hydrdf 

H:sferias  Tujco  lauit  in  amne  boues  . 
Labores  Herculis  dec-ltat  etiam  Homenis 
lib.i  i.Ody(r.etQ__Calaber  lare  lib.6  de  rc 
liiflis  ab  Homero.Cicer.i.Tiilc.Diodorus 
Siculuslib. 4.0.3. Sillius  Italicus  lib.j  Mar 
tialislib.^.Epigr.^6.0uid.5.Metamoiph. 
Perottus  latiflinie.  Lilius  Gregor.  libellii 
de  Herculecompofuit.  Teftatur  SandiuS 
de  (uo  Pylade,  loanne  Mallara  Hifpalen- 
C\\  eum  tara  ingeniosc  in  duodecim  cantus 
laboces  Herculis  digefTi(]e,  idque  Hifpana 
lingua,  vtnihil  ibi  dedle  credas,  quod  ad 
eruditionem  &lepoiem  fpedec  Vide  quo- 
queNatalem  Coinirem  Mytholog.  lib.7. 
cap.i.&  alios  plurimos . 

ROBORlS  innicit]  quod  non  poire  vin-      ,  ,  , 
ci  videbarur.  Allegoria  ed:  huiu5  , 

Vrima  Cleon^i  tolerata  &rumna  leenis  . 
Primum  Hercuhs  cerramen  f.iir  cum  leo-  Printus 
jie  Ne iii.ro  iiirer  Cleouas   &  Phliunrem  . /^^^^ 
Erat  leonis  illius  pellis  nullo  ferro  penetia  Hercuh 
bilisjficnr  luno  iiifliruerar ,  qux  odio  im- /^^^^-j  ^* 
placabili  Hcrcuiem  perfequebatur.In  huc  ^;2f^,-  ( 
Herctiles  mulcas  fagictas  fruftra  coniecit,  ^g^  , 
neq;  omnino  l.rlic  5  quarecThaufta  phare- 
tra  cum  claua  fcram  infecuttiseft,  quaecCi 
in  fpeluncam  bifoiem  aufugillet,  alterum 
oftium  occlufitjdcinde  brachijs  circa  col- 
jum  conie£l:ise6  vfq;  aftridam  tenuir.do- 
nec  fufFocanit^quam  fupra  humeros  fum- 
ptam  Mycenasafportauit,  eiusque  pcllem 
inuulnerabilem   decraftam    in   pofterum 
pro  fcuto  geftauit.  Fuerunt  autem  tres  Ico 
nesab  Hercule  interfef}i,HeIiconius,Lef- 
bius.Nemexus.Q^o  inrelligi  datur,facun  Eius  a. 
diam  corporis  viribusclle  prxftantiorem:  gorin  . 
Nonenim  viribus,3ut  velocitate,  aut  cele- 
ritate  corporum  res  magnx  geruntur,fed 
confilio,ratione,prudentia,eloqueniia.Nec 
vero  aliquid  magni  momenti  vires  obire 
poiruiit  aut  fufcipere,nifi  confilium,  &  iu- 
geui)  dexreritasanteceflerit .  Suntquiali- 
ter  koms  Nemesicxdem  iuterpretentur. 
Memorix 


Emblemata . 


r^r 


neMS  > 


tlydrit 
trnAa, 


9t    ' 

:1 


* 


Memoriae  prodidit  Chryfcrmus  lib.  z.re- 
rum  Pelopomief.  Iiiiionem  fuppl  ciiim  de 
Hercuie  fiimcre  volentcm,  Liniamiiiau- 
xilium  accuiiire.carminibvismagicis  vfam, 
qujEciftam  fpumaimpleuic ,  ex  quanacus 
eflhic  Itfj  .  Hunc  Irisingremio  Ibuigens 
inmoncem  Opheltam  deportauit ,  a  quo 
eadem  dic  Apaefamptus  paftorfuitdilania- 
rus,vt  ait  Demodocus  in  rebus  Heraclea;. 
AnaxagorasfabuJatuseft.in  Lunafuiifela- 
tam  quandam  regionem.e  quahic  Jeo  Ne- 
mexus  decideritjquid  mitum  ,  cLira  idem 
Solem  etiam  non  miiius  ftulce  mallam  fer- 
ri  iguiciappeJlaret ;  eii  enmi  nonignobths 
ftuJtiti^  gradus,  vel  fi  nefcus  quid  dicas  , 
tamen  vcllede  rcbus  propolitis  hanc  vel  il 
lam  parcem  ftabilire  .  Hunceigo  lconem 
inermis  Hercules  interfecic,  vt  ait  Pifan- 
der:  hoceft  iram  cohibuitac  reptelht.qus; 
in  fortium  viioium  animis  maxmie  re- 
gnac . 

Dicta Sophifiarum'^  Sic  ille  : 
Proxitno  lern&am  ferro  &  fnce  contudit 

hydr.im . 
Secundus  Herculislabor  eft,quo  hydram 
belluam  feprem  capicum  (  Zenodorusno- 
uera  ,  Heraclides  Ponticus  quinquaguita 
capita  ilii  fuiifc  tiadidcruntj  in  Lerna  pa- 
ludeomnia  vaftantem  ,  piigna  perdifficilt 
vicit,&  ierro  facibustj;  opprellit.  Quoar- 
guitur  ,  virum  fapJciUem  &  facundum  , 
muUipIictsSophiltarum  ajgucjas,&elen- 
chos  veritatisfpecie  adumbiatos ,  ingenij 
vitibus  lecundere.  Hydix  vuo  capite  refe- 
cloleptem  alia  tepullulabanc:  quod  luirat 
artis  lophifticaz  capcionem  .  Si  einm  agas 
cum  Sophiila  ,  vno  arguroenco  reprehen- 
fo.mulca  alia  tibi  opponet.ceq;  (ni  diligen 
ter  caueri5J  ad  abUirdum  ,  \deiJuvttrov 
adiget  Certauien  hcc  ad  alios  vliis  conuer 
tuntalii.vc  ad  diUr.uum  ad  vitia.  Quade 
re  ptouerbiuni  Q(i,Lema  malorum.  8c,Hy 
drar,/  /fc^j.Socrates  apud  Platoiieni  in  £u 
thydcmo  fatecur  le  muUo  imbecilliorcm 
Hercule.qui  pugiiarc  fimul  nonpocuicaJ 
uerfus  Hydram  fophifticam,  cui  propter 
vnarn  fapientiam  pro  vno  fcrn-.onis  capite 
ampucaco  muUa  repulUilabai.r.  Vide  pto- 
uerbium,  Hercules  adtierfus  dnos.  A<iha'c 
Pieiium  lib.  i(J.  euolue.  Chiiiarlum  autor 
pufjuit  hydram  inuidiaE  referre  fvmbo- 
lum.Horatij  deceptus  ceftimonio,cuni  ni 
hil  minusillic  intendac  Horatius.  Vide  ada 
g\\\xn,Herculei  la^ores, Obitci  noto  ,  So- 


^.  ^per 
Eryma;: 

thins  . 


4.  Cey:i 
Aripes  . 


phiftas  olim  didos  fuilPe  Philofophos  &  SCjhijlA 
lapienti*e  profeftbt£i,deinde  vcro  Kheto- 
rcs,poftiemo  abi)t!)omen  iniiuiidiam  ,  vt 
Sophiftx  dicerentur,qui  ficlam  quandani 
fapientiaj  fpeciern  lactitarent.Vide  C^lium 
Rhod1g1n.lib.19.cap.  17. 

Laqueos^  Paralogifmos  &  captiones.va- 
nasillas  quidem  ,  &ad  oftcntacionem  feii 
fallaciam  comparatas.Laquci.pro  quacun   Laqi^c'- 
que  re,qua  hon  o  capiauc  irreciti  poteft» 
frequentillime  fumuntur. 

Non  furor,aut  rai^ies]  ExponU  hoc  : 
AIox  Erymath&um  its tertia perculit  apru» 
Tertiocercamineaprum  cenibilem  in  Ery 
mancho  monce  Aicadia;  omnia  vaitancem 
cepic,&  ad  Euryftheum  viuum  perduxit. 
Q^iiodmnuir,vutHcem  furori  &  rabieino 
cedere.imo  longc  aiiteccllere.  Impecus  e- 
nim  &.  fu  ror  per  aprum  indicacur ,  vt  do- 
cec  Pieiuis  Hietoglyph.p. 

Vtttute]  rtrtT/JWitjeft  enim  progria  viri 
virtus  • 

rotentior^  valentior.firmior  • 

Conitnuumeb  curfum'^  Sic  Foeta; 
J£ripedis  quart  tulit  attrea  coniua  certti 
Quarto  ceruam  ^ripedeni,&  celerrimam, 
aurea  cornuageftaiitem  cepitjqnam  in  Me 
nalomonte  i.abitanrem  nemo  mortalium 
curfti  comprehendere  potuit  .  Hanccum 
neq;  occidere,vc  Dianx  faciam,  neqjvul- 
nerare  vcllec  Herculer,annum  coium  cur- 
rendoeiUnfecutuEjfcd  illatandem  feflain 
montem  Arten-iifiura  confugit,&  ad  Lado 
ntm  amnem  iamiam  rranatura  captaeft  , 
&  Mycenas  fnper  huinero  deportata.Sunt 
tamenquidicant  inepte  ficlum  apoetiscer 
uasaureacornua  habere,  cum  omninocor 
nibus  careant.  Sed  contra  hos  difputat 
Ceel.  Rhodigin.Iib.  7.  cap-  i  f.Hocquid- 
quid  eft  ad  lapienrem  refercndum  eft,  cui 
&  ditUlimi  cedunt  &  opuler,tilhn;i:cerua 
enim  cornibus  aureis  donata  dunf.aruni 
fymbolum  eft  .  Norum  illud.  A  ndote- 
Iis  in  Politicis  ,  facile  el7e  ditan  Philo- 
fopHis  ,  fi  velint  ■  Hinc  cum  Dicnyfius 
A  rittippo  talentum  perenti  diceret:  Non» 
ne  docebas  fipieinem  non  egeie  ?  Da  ,  in« 
quit,&  rcfpondtbo  Dedi  rtx.ac  n- ox  re- 
fpoiifum  e-tcgit.  Ti!m  AriO-ippus  ^Nonne 
vcruni  dixi,  rapiciircn,  r.cn  cgeie  5  Vide 
adaguim,.S^/sf/f7:/  non  eget. 

Spernit  auaritiam^  Illud  ci^  : 
Stymphaltdas pefuiit  zolucres  difcrimine 
quinto  . 

P  p     z  Quinta 


J.llegoria 
elus . 


5-^6 


Andre^Alciati 


lidcs  . 


Ctyfnphn 
lides  ^d. 


Hijiori* 
Stympha 
lidum  . 


Q^uita  pugiia  ftiit.auiiim  Jtjrnphalidum 
huniaiiiscarnibiis  vefceiitiiimexpul(io,(b- 
nirii  tuiiiflam  alieiiei  iiiftrumenci,quod  a 
Vulcanofatflum  Palias  eo  adeunti  Hercu- 
li  coiiceliiileferuiu.  Quodeft  lucrum  ina- 
ne,&  auariciam  refpuere,  raptumqueom- 
nem  putare  uefas  Stymphalidcs  eoim  vo- 
luctes  auaricum  refcruuc,  propter  incur- 
uos  vngues,  quemadmodum  &  Harpyis 
apud  Virgilium-Sed  quxpoteftefte  volu- 
crum  cumauaricia  coUatio.?  Volucresper 
aerem  volitaiues ,  in  quo  tamen  vicftum 
comparare  nonpoftunt,  cupidi  &auari  ho 
minis  cogicationem  (alijsatq}  aiijs  opibus 
fcmpet  inhiantem,qui  tameii  necpartis  bo 
ris  vcatur,fed  tenuiirinio  vidu  geniu  de- 
fraudet,&  in  quoconfiftat  non  habet)  fatis 
oftendunt:qui  quoniam  velnatura  depra- 
liata,vel  vfu  loiigoiiiduratus  eft,ad  rehpi- 
fcentiam  altquando  percrahi  poceft  qui- 
bufdam  accrrimx  oracionis  crepitacuiis , 
quibiis  aut  arceatur,aut  a  propofito,mala 
queconfnecuuuie  dimoueacur.Alij  malut 
hoc  iiicell  gi  de  fcorcillis  quibusdam  &  im 
puris  mulierculis,quarum  illecebras&  in 
fldias  detegimusa^neo  fapientia:crepitacu- 
lo,  quod  tanquam  tuba  in  aurcs  penectet , 
vt  Baniiusloquitur:  vix  enim  aliifugan- 
turrationc  communesilla;  peftesadolefce 
tium.Sed  reueta  fuerunt  aues.quce  Stym- 
phalides  vocareiuur,in  locis  Arabixdefer 
tis,nihilomagis  quam  leoiies  aut  pardi  mi 
teshominibuSjfiquidQm  vel  ferro.  vcl  xre 
tedacorpora  roftris  pcrcutiences,  integu- 
menta  facillimc  peifiingebant .-  quare  po- 
ftea  inuentus  fuitcorccx  ,  quo  homines  ce- 
(fli  ii  percutetentur  roftris,illaedefixo  ro- 
itro  iniliolibro  tanquam  vifco.aut  aliqua 
tenacillima  materia  caperentur.vt  ait  I'au 
fanias  in  Arcad.  Fiierunt  autem  ibibus  Ae- 
gyptijs  perfinules  ,  fed  roftro  rediore  & 
validiore,  corpore  multo  maiore.  Memo- 
riaeprodidit  Timagetas,Scymphalidas  il- 
las,quaz  repulfa;  Aierunt  ab  Htrcule,  alas 
&  roftra  &  vngues  habuilfe  ferreos ,  quas 
modo  a-iS^i^poTTTipiii  ,  ferreisalis  fcilicct, 
modo  iiS^tipovv^Ai,  hoc  cft,  vnguibus  fer 
xeis.modo  sr/cTiipsp/j^^/af^roftris  ferreis  no 
minauit.  Vide  Ccelium  Rhodigin.Iib.  i  6. 
cap.  ir. 

NccraptJ  autfae.iore]  Atqui  tacum  ab- 
eft  vc  fapiens  rapto  gaudeat,  vt  ctiam  ab 
omiii  turpi  hicro  abhorreat.  Fosneratores 
6i;ini  .'uopuoi  fanguinrm  hautiunt ,  a  qi;o 


vitio  nospalTIm  facra  dehortantut  literar, 
Pfal.i  3.&  1 4.  Luc  ^.  Benefacite  ,  &  mu- 
tuum  date,  nihil  indc  fper3ntcs,&  erit  mcr 
ccs  veftra  multa  . 

Vincitfoemineos]  Iliiiis  eft  dectaratio  : 
Threiiiam  fexto  fpoliauif  Ama^nn   bal- 

theo . 
Sexto  certamine  mulieres  Amazonas  de- 
be!lauic,earumq;  reginam  Hippolytam  ce 
pit.cui  ciiigulum  niilitareabftulit .  Quod 
eftaftutiam  muliebrem  &  dolos,  fallacia- 
que  coercere,  &  vafriciei  materiam  peni- 
tuseripere  ,  meretricias  artes  omiies  dete- 
ftando.inq^  ordinem  cogendo,&  fpoliando 
ornamentis  ,  quibus  homines  capiuntur  • 
Veleftdetrahere  ornamenta,quje  non  mc- 
retrici,fed  houefti^  matrons  debentur.Eft 
enim  hic  Amazonmulier  bellicofa  ,  mere- 
tricem  referens,qua;  vel  fortiftimum  pof- 
fitdeuincerc.  Allufumautcm  videturad 
id,quoddicitur,^3«'?'7j/^/«^''^-  hoceft,de 
uirginare.Nouaenim  nuptaolim  zonala- 
nea  &  innodaca  cingebacur ,  quam  prima 
no(ftefponfus  fokicbat. 

Zxpiirgat fordes]  Eft  illius  iriuvSiov: 
Septima  i>i  Augiijlabuhs  impenfa  laborts. 
Laborefeptimo  Augis  ftabulum  vnodic 
expurgauit;.  Quod  arguit  vinorum  erro- 
rumq';  innatotum,vel  etiamqui  fuccreue 
runt  aftuecudineqiiadam  longa,  ab  animo 
expulfio.iem.  Nihil  eft  enim  tam  horridii, 
tamq;  fordens.quod  eloqusntia  non  poftit 
excoli.  Etquia  fapientia  prima  ftulcitia 
caruide.debec  ad  ciirandos  animosancece- 
dete  diligens  prarparatio-  Sunc  qui  Augis 
ftabulum  ad  hiftoriam  rcrorquer,t.Dicitur 
enim  Augias  Solis  fuiife  filins.tantumqiie 
habuilfearme!itum,&  tot  gteges.vt  pars 
maximaagri  flnioobduJtaociofa  &  incul 
ta  iaceretjnim  quidani  tradiderunt  ibi  fta 
bulari  confueuilVc  tria  milliaboum,  quod 
ftabulum  nunquam  fuerat  p.irgarum  . 
Herculesigitur  vei  aliqua  parte  agri  ,  vel 
aliaquauis  mercedc  fibi  promifTa^Alphei'! 
fluuium  inea  !oca  diuertit,omneniq;  fimi 
copiamdeleiiit.Deindecum  regioad  ferti- 
liratem  redijiret  ,  ftabula  Augix  putgaflc 
didus  eft.  Augias  illi  mercedem  ncgauit  , 
quia  viderctur  millum  prope  laborem  fu- 
fiinuifile  illis  ffabulis  purgandis:  nam  in- 
fulfi  plerique  iion  animi.fed  corporis  vin- 
bus  &  laboribus  prarmia  proponunt. 

Cultiim  me^aibii^s cddit]  cultus  animi 
eft  Philofophia . 

lUicitct 


6.  Am 
'{onum 
reginsL 
Hippol 


Zona   [ 
uertj% 


7.  Aut 
Jlabul. 
purgat , 


Hiftort 
de  Aug^ 
flabuld^ 


Emblcmatij : 


Ihicitoi  iiit  eoitHs]  natur^  vel  Jege  pro 
kibitos.Fabula  fic  habct : 
Ociaua  expulfo  nMmerntur  adorea  tauro  , 
Odlauo  taurumigDem  naribusefflantem 
liiclamine  domtut ,  &  ex  Creta  cxpulit. 
Qixod  crt  lbncesabigerc,&omneiliicicum 
faciiuisfcelusq;  cxecrari.Ve/  furorem  aut 
truculentiam  animi  cohibere  .  Eft  autem 
taurusanimal  Venereum.quod  matrem  & 
fororesinire  foletjhincaddjdic ,  illicitos  o- 
dit  coitM.Taunxsitcm  &  laftaurus  in  Hie- 
roglyphicisfuntobfcoena  verba.de  quibus 
Pierius  Hieroglyph.j.Cocl.Rhodigin.lib. 
ii.cap.ii. 

Abigttq;  nocentes]  Hincnomen  habuit 
«iKi^ty.ii.M.  nam  &  plerifq;  diclus  eft  na- 
tus  ad  homines  iuuaodos  . 

Jijtrharies.feritiiitj-^  Exponithoc : 

In  DiomedAts  z  iSloria  nornt  quadrigts  . 
Laboi  nonus  eft ,  quo  Diomedem  Regem 
Thracix  crudeliffimum  ,qui  fanguine  Sc 
carnibus  humanis  equos  alere  confueue- 
rat,perdomuit,&eiusexemploipfum  fuis 
cquisdedi:  pabuhimrplerunq;  enim  bar- 
bari  quas  poenasalijs  uitulerunt,  ipfi  tan- 
dcm  pcrfcrunt.  Q_uod  fignificat,  Hercu- 
Jem  cloqucntitE  &  fapienci^e  viribus  barba- 
ricm  &  ferocitatem  ah  omnibus  ,  quas  in- 
coluerit,  regionibus  fubmouiifcEquus  au 
tem  peculiari  epitheto/tfr.v^  dicitur,&/e- 
roAT. Horatius  i.Sermon-Sat. j. 

_^ Equi  tLj 

Jffeferifitnilem  dico  . 
Virgilius  4.  AEneid- 

Stat  fonipes  £t  frMa  ferox  ^umantia  man. 
dit. 

Vniusvirtui]  Iliiuseft  folutio; 
Gerjone  extinSlo  decimam  dat  Iberiapal- 
*^,    mam  . 

Decimo  laboreGcryonem  tricorporcm  & 
tricipitem  bello  expugnauit,  Id  e(t ,  colle- 
c^am  ,  &  vnanimem  hoftium  mulcitudine 
fua  virtutecomprenit,  indeq;  vidoreua- 
fit.  De  Geryonefatis  didum  Emhlemacc 
40.  vuus  enim  dicebatur  ,  cum  tres  elTent 
fratres.  _  ^ 

hiuehit  in  patriam]  Huic  refpondet : 
Vndecimum    mala  Hes^eridum  detracia 

triumphum . 
Vndecimoaureamala  Hefperrdum,occifo 
priuspcruigiiidracoiie,  fuftulir,  &  fecum 
in  Gra:ciam  porcauit.  Argumentum  boui 
&laudati  viri,qui  patriam  exteruanim  re- 
lumrpoliis  locupletat.Fama  ed^Iunonc  , 


197 

cumnupfiiret,  loui  in  <!otcm  dcdi/Ie  mnl- 
taspomos  ,  quxaurea  maja  produccrent , 
qua:apud  Hefpcridasnymphjs  a  draconc 
pcrnigilicuftcdiebantur.  Eoigitur  intcr- 
cmpto  Herculesaurea  mala  deccrpfit,&  ad 
Euryfthcum  detulit.Quod  cftrcferedum 
ad  ilIam,quado(5ti  &  fapientes  homincsa- 
bundant,in(ignem  rerum  copiam,  quacos 
fuafortuna  vitjcq;  conditio  beat.  Alij  ma^ 
lucrunt  ,  illum  admonitum  a  Promethco 
fuilfe^vt  AtJantcm  ad  ea  pro  fe  mitreret»ac 
ipfe  tam  diu  cffilum  ,dum  rediret  Atlas, 
fuftineret.  Fabulam  ficexplicantj  dicunr 
Atlantcm  magiftiatum  gcrentem  in  quan- 
dam  rerum  maximatum  aliquando  inci- 
difledifiicnlcatem  ,  quicum  Herculis  fa- 
pientiftimi  hominis  confiliorem  praedar^ 
ttanfegi{ret,tres  oues  Hctculi  largitus  eft, 
quod  munusjvcca  fcrebant  tempora,  noii 
parum  erat  honorificum  .  Cum  vero  jaw- 
Aifc,&  oues  fintj&malafrudusapud  Grje 
cos,Iocus  datus  cft  fabuljc.  Q_uida  dixeruc 
mala  a  nymphis  Hcrculi  fuifiedonata,  cii 
draconcm  cuftodem  cecidifiet:  quia  Dra- 
co  paftor  fuit  violentus  plane  homo  »  & 
immitisaduerfus  omncs.  Huius  oues  ma- 
ladicfla  funt  aurea ,  ciim  cfleiit  oues  aurei 
cojoris  . 

'Docla  per  ora  r/ra«?]  Poftremum   hoc 
explicatur  : 
Cerberu4  extremi  fuprema  eB  meta   la- 

borti . 
Duodecimo  &  poftremo,Cerberum  trici- 
pitem  ab  infens  tracflum  ad  au  ras  deduxit, 
quod  fortitudiQcm  per  omnia  omnium  o- 
ra  voIitantem,&  immortaiem  nominis  glo 
riam  apud  pofteros  femper  vidnram  per- 
fpicue  fignificat.NanijVtcft  apud  Diodo- 
rum,magnos  muItosque,dum  vixit,Iabo- 
res  &  pericula  fponte  adijt  Herculcs  ,  vc 
proluis  ergaomnes  gentes  benefi.  ijs  im- 
morcalicatedonaretur.  Cic.i.Tufc  Abijt 
aJ  Deos  Hercules  .•  nuraquam  abij(fet,nifi 
cum  incer  homineselfet^eani  fibi  viam  mi» 
niuilTet.Facile  tranfilio  Pmdari  locurn.vt- 
pote  loiigiorem.de  Herciile,iNen^coru. 
Ha;c  (mea  quidem  fententiaj  eft  apochcofis 
Herculis,e  rogo  Oec^-o  viJelicec  in  c^-lum, 
vc  illi  fabuIancur.MinnciiKS  FclHeiCulcs 
vt  hominem  exuat^Oeieis  ignibus  corcrc- 
matur.Iulius  Firrnicus:  Cremat  &  confc» 
crac  Herculem  triftis  Oecas.Seneca  in  Hec 
cule  OeiiEo.Ec  hanc  vidcncur  fuiffe  a.';nii- 
lati  Romani  in  Auguftis  fuis  confecrandis. 


jUe>>Q. 
rt.i^. 


I  1. Cerhe 
rui  tncc- 
ps. 


jjpctheo' 
fis  Herc» 
Its 


Pp      3 


De 


rp8 


Andreje  Alciati 


Cerherti 
£X  infe- 
ris  trahe 
re,  quid  . 


IV. 


Meritcli- 
dislocm. 


Dcqiio  niore  viJe  Heroclianum  in  Seiie- 
liaiiis.  Qnare  prjeftantes  viri  pofl  prajcla- 
re  fefta  viuunt.perpetiiahominiim  memo 
iia,3deovteciammortui  prxfentes  eflTe  vi- 
deainurrvirtutisenim  &  fama;lumen  luin 
c]U3mexnnguirurHora:ius  ; 

Yittet  extenta  Procnleim  &uo  . 
Hancallegorijmexplicatius  protulit  Ru- 
dolphus  Agricols  lib.i.  de  Inuent. cap.  j. 
M;icni,inquit,fudoriseft,  Cerberum  trici- 
picemab  infecisextraherejhoceft,  abftrufa 
&  in  rerum  interiore  receiru  latentia  pro- 
ferrein  iucen),&  tanquam  fpecftanda  pro- 
ponerc  .  Nonnulli  hoc  trsduci  malunt  ad 
auaritiam  thefauros  in  tenebris  occlufos 
alferuantem,  nec  in  hicem  erui  permitcen- 
rem.Ea  tamen,  fi  a  viro  gloiisecupido  co- 
crceatur,&exanimi  receiru,in  quo  locum 
occuparat,expellatur,  opesque  illx  confe- 
lantur  ad  vfus  hominum.magnum  certe 
inomentum  afFerunt  ad  obtinendum  no- 
men  :  licet  enim  veragloria  fita  nonfitin 
opibus  &  faculcatibus,  ad  gloriam  tamen 
ebtinendam  magnuraadiumetum  adferiit. 
Videtur  aucem  hic  nofter  verficulohoc 
poftremo  allufiftead  nornen  Hpst;tA»c, 
quod  a  KKiofi^npet .  Ac  iipA  ponitur  pro 
aerc,  nedum  lunone,  vttradit  Macrobius 
Saturnal.  Memiftichium  eft  Ennij  veteris 
poetoj.relacum  a  Cicerone  i.TufcuI. 
,  Vnlitn  docia  per  ora  virum  . 

P  E  R.  Herculem  ctAi^iKctKov  ,  qui  vir 
magn^nimus  ,  prudens  &  eloquensfnifle 
perhiberur,  inre!Iigcndaeftconiun(fl3cum 
fapientia&  virtute  facundia.  Ac  perduo- 
decim,quosexatlafIedicitur]abores,x,rt,T 
dhhvyopietvei  func  inrelligenda.qux  Em- 
blema  explicauic  Heraclidis  Pontici  difpu 
tatio  ad  Homeriallegnriasmircad  hacno 
ftra  facitexplicatione.  Verba  ciusaudoris 
h^c  funt :  iipa,K\ict  vo/yj9iov  «k  a-tto  aco[xtt 
TiKiiiS^wciixevs  a.vcf)(PiVTct  ro^^rov  lo-y^ 
ffAiToli  J^i ^ov3/f,ci.\A' dv iip e /x^pav  v^aa 

^icti  ipA\'io'J  fXV^iUjayTTipH  KctTcl  Cct^HAi 

dyhvos  ,  iTriS^iS^uKuictvipcoTiae  7m<piho- 
coplctv,  KctTdi^ip  0 lAoKoyS e-rK^  ^otKav  oi 
S'oKt[y.aTct7ot  .  Tipi  y.iv  oJv  Tm  a.KXcov 
ei^haVy  OTocroi  Tiii  Trctp'  0\u>ipa  y.vi'ify.ii{ 

jtJrjpSjr/   ,  t/   j^il    'TTCtpcfi^pOV    iKftilKVVHV 

etKori^xvovvTcti  \  oTi  Kci-srpov [tiv  iJMTiiv 
iyriToKi^^sactv  Av^pcoTon  AKoKAaiAV  • 

KiOVTA   J^i  Ti}v  AiCpiTCO?'    o'pl/.a7AV   i<P   A 

f/.ii  cTf?  (^opclv  kat'  civTo  J^i  dv//»f  AKoyi- 
$vf  T£/»i3-rf?,7ffV  O0pi?i)vTAvpov  ivoy.i(;-Sii 


J-iS^iKtvcu .  S^hKiav  Y'  (^'•^v  i<puyA^tvf6tf 

ZK  T^  $'<HTm  KipA'JVtAV  'iKASOV  .  K^Tlg 
ArpiTCOf  6vO[JCA^OlU.iVO{  S^^KOi  iKlXi/Jl.O^'- 
^HTCU  ,  S^lAKA^pAVTOi  AvTH  Ttiv  iTTlTpi- 
y^7AV  AlS^iAV  .    'dpVCIf   S^i  ta;   crVVI1VifJt.V{ 

4K7riJ^A{,eu /3a7Kisa't  Tov  /Siov  >ii/.avA7nT 

KiS^AJi  J^ey^  Tiiv  TTOKvyoVV  K07rpOV,*^TO- 
^VKi^AKoV  vS^pAVyYITi;  qTAV  iKKOTr»  ,  "TrA- 

Ktv  ApytTcu  /SKcfrdvciv  .  Z^^Tip  cilS^pHAV  T/ 

vdS^ti  TVpO^  Tti{  7rApCUViyi'''J{  i^iKO-^iV  • 
dvTO{yi  y.ih  0  TpiKipAKO!  S^h^^hS  >;a/(U 
Kip/2ipO{  CiKOTcof  AV  Tt)v  Tp^yiptj  (^lKoO^O' 
(piAV  VTCUviTTiTCU  '  To  fJ.iV  yAp  AVTii?  KO- 
yiKOVyTO  S^i  ipvS^IKOV,  TO  S^iii^lKOV  OVOfXci 
^iTAl  .  T«tVT(i  S^i  COTTip  dp'  iv3{  eKTi<?U- 
KOTA  ,  Tpiyvi  KATA,  Ti\V  ;i6®*AHVjU€/)/^- 
TCU  .  Tipi  S^ii  T  ov  AKKcov  'co77rip  h^csov  oB- 
Kcov  iv  a-vvTofxa  S^iStiKcoTcu. QnoTiim  feu 
tentia  verborum  ha;c  c(\::Minime  putandu 
en,Uerculem  corponc  zjiribus  olim  tantum 
prdlidre  potuiJfe,at  cum  prudens  effet,^  cot 
lefti  Japitntia  plenu4,  ceu profunda  caligi' 
ne  demerfam  P/oilofophiam  illHftrauif.quA 
fententia  etiam  principum  Stoicorum  efi . 
De  alijs  ifaq^  certaminibus  Hercults ,  qu^ 
ab  Homero  non  memorantur,  qtiid  attinet 
ad  ingenij  oftentationem  multa  pr&ter  rem 
verha  facere  ?  Jlprutn  enim  cepityhoc  efi  , 
'verfantem  inter  homines  intemperantiam: 
C^  leonem  domuit,nempe  impetum  temere 
ruentem  qu)  mtnim);  decet.  Eadem  ratione 
ci'.m  brutam  iracundiam  compefcuifjet  at- 
que  frmafjet ,  t.xururr,  cornupetam  diStus 
efl  ahrinxifje  'Expulit  etiam  ^propulf*- 
uit  evit.%  mctiim,qiiodper  Cerauniatn  cer- 
uam  oflenditnr  .  Et  quoddam  ctiam  cer- 
t.imeny  qtiod  nominare  non  eonuenit,  idem 
fubijt,repurgata  ,qua  prius  tenebatur,anim* 
focditate .  Cohibtiit&volucres,  nempefpi 
inanem ^ventofam  ,  qua  hominum  vitn 
vtplurimum  lactafur  .  Adhdc  plurimum 
fimi  expulit ,  ^  multts  capitibus  hydram 
fuperauit ,  qu&  abfciffa  renafcinon  deftne- 
bat.Hancficuti  AiSpHAV,id  eff,imperitiam 
aliquam,igni excidit ,  hoc  efl ,  admonitio- 
ne.  lam  vero  Cerberta  triceps  in  lucem  per-' 
tra£fus  ,  non  maletriplicem  philofophandi 
rationem innuit.Sunt  enim  PhilofophiApar 
tes,ea  quA  rationts  efl,  Logica:quA  naturi,  , 
Phyfiologia:  quA  morum  ,  Ethica  nomina- 
tur:  (^  CA  quidem  tanquam  ex  vna  cerui- 
ce  prognatA,triplici  etiam  modo  iuxta  ca- 
put  diftrtbuuntur  .  Zt  hAc  quidem  de  altjs 
laboribtn  di^afufficiant .  Hadenus  Hc- 

ladides^ 


Emblemata  l 


199 


raclidesj  cum  quo  indgai  loco  velim  vua 
confcrri  qux  difputac  Ladaiicius  diuin. 
Iiiftic.  i.cap.9.  Ca:rera  ciiim  percenfcre ni- 
hil  actinec^nili  raaxiine ad  rcm  faciac. Quo 
in  argumcncodumaninuiselaborac ,  nimi 
ytonis  arrific  nobilis  difpucatio  Drouis  Chrylofto 
".hryfoHo  nii,  qui  Hcrculis  ei^Ktif  feu  labores  vel  x- 
tilocHS.  rumiias  ita  celcbrat.vc  eum  cx  aduetfo 
athlecis  opponat,&  Principem  forcilTimum 
atq;  iuftillimumfaciat.  Peruigil  &  teuuis 
erat,inquiti]le,vt  leones,  neq;  tnim.  cariji- 
busonuftus.vtathletar.potuiiret  Afiam  Eu 
ropamqj  peragrare  .  Acute  \iJebat,acute 
audiebat;  neq;  hyemisaut  asftus  vim  cura- 
bat.vt  a  pr2eclarisa<fbionibus  reuocaretur. 
Sordida  pelleindutus,interdum  fame  cor- 
reptus.bonisopera  ferebat,improbos  vero 
aut  demedio  tollebat.autinordinem  coge» 
bat .  Diomedemenim  Thracium  delicijs 
affluentem,5c  holpitcsaflicientem  iniuria, 
fuofqj  fubditos  mifere  feruirecogentem, 
claua  petcufllim  demedio  f.iftuIit.Geryo- 
iieni  boues  pcrmultos,&  multa pecuaria 
poflidentem.vt  opulentia  Principes  omncs, 
qui  in  Occidente  cflent,  fjcile  fupcraiet, 
fed  tameneundem  nimia  fuperbiaclatum, 
rna  cum  fratribus  interfecit ,  eorumqj  ar- 
menta  corripuit. Idemcum  Bufirim  ofteu 
dcret  certaminibus  tocos  diesoccupatum» 
tofos  diesconuiuia  agitantem  ,  fibi  vnice 
placentem,qu6  egregius  hic1:atore/ret,pro 
flrauit-  Amazonum  reginE  zonam  foluit , 
quxillum  fuerat  afpernatarquocongreftb 
oftetiditfe  ijlius  forma  minime  fuifie  fupe 
ratum,  vel  .riulieris  gratis  potuiire  vnqua 
a  rebuseiccllentibus  quai  rrimuai  ani- 
nio  conce;'e;at,auocari  Ne  autcra  viderc» 
tur  arduis  tantum  rebus  &  gloria  dignis 
operam  impendiire,  fimum  laceurem  iu 
Augix  ftabulis,  araultis  anuis  colledum 
fterqiiilinium  repurgauic  .  Pucabac  enim 
non  minus  ede  fibi  aduerfus  gloriam  de- 
certaudum,  quam  beiluas  &  hainines  fce- 
leratos.HjEc  peue  Dio  Oratiou^  8.de  virtu 
te  .  Idem  Ubores  Herculis  reti;lit  ad  pur- 
gationera  animi  &  vitiotum  expullionem  . 
Oratione  f.  Sed  obirec  admoneo,  plerofqj 
cxiftimare,  vt  Luciaiujs  (quemadmodum 
poltea  dicemus  Emblemate  iSi.j  Hercu- 
•rcules  lem  virum  fuilfe  Gallum,  qui  tum  folerri 
•  Qal-  quadam  prudeiitia.tum  admirabilieloque 
;,  tia.qua  maxime  va!cbat,pr£clara  facinora 

iufigui  fortitudine  flt  exantlatus,&  ingenij 
dexcctitacc  fuminas  quafquedifHculcaces 


fupecarit.-quae  tameu  omnisGrxciaquam 

pluriraum  mcudai,ad  armorum  gloriam 

conuerterc  raaluit .  Praetcrmiferam  Apu- 

leij  iTTiuCSiov,  quod  imprimisad  rem  fa- 

cit ,  ex  4"'.FIoridotum  :  Quod  Heiculeni 

Poeta:  oliin  memorant  monftra  illa  imma- 

iriahominum  acferarum  vircute  fubegif- 

fe,orbemqj  terrz  piirgailcjfimiluer  aduer 

fura  iracuudiara  &  inuidiam.at;^;  auaritia 

ac  libidmem  ,  cjeteraque  animi  monftra  ac 

flagitia  Philofophus  ifte  Hctcules  fuit  • 

Eas  peftcsoranes  mentibuscxegitjfimilias  Herculet 

purgauic.cnaht  aai -ictdoiniiu  IdiTiinudus  viti.i  d^' 

&  ipfs  ,  &  claua  lufignis,  ctiam  Thelns  o-  ;«««*  . 

riundus ,  vnde  Herculem  fuilfe  memoria 

cxcat.  Hucrefp.x-.t  Pocta  quide.n  Italus» 

fane  feftiuus ,  dum  m  hominem  enotrai- 

bus  vicijs  ob.ioxifi  inuehitur  talicarmiiie:, 

Se'l  Ciel  mojfo  a  pieta  de'  danni  Jioftri , 

Mc.ndajje  in  tcrra  vno  Hercole  fioueUo: 

Te  domar  nonpotrebbe,'-  crndo  e  felio  • 

§l»a  su  z  enuto  da  gli  Stigij  chtoflri 
Che  s'eglt  diegia  morte  a  tanti  moftri  , 

Vinfe  a  diuifx  pugna  hor  quefto  ,  hor 
quello  , 

E  tu  di  tuttiinfteme.  a  vrfol  duello  , 

Lefembiax,e,e'lpoter  gli  haurefti  moftrit 
Crudo  cor,  man  rapace,e  bocca  ria , 

Varertifanno,  a  chtlguardo  vi gira  , 

liere  Drago,empio  Cacco,infame  Har- 
pi^. 
H  fei  cinghial  d'orgoglio  ,  e  leon  d  ira  , 

E  dt  tofco  Hidra.  Hor  chi  ti  conterit  ? 

Il  gra-fi  mofiro  de' moHri  in  te  fimira  . 
Videram  pndem  locum  PiucarchiinPro- 
blem.quo  ratioiiera  rcddit.curolira  Her- 
culi  atque  Mufis  communis  ara  fada  fit .- 
quia  uimirum  Hercules  Euandrum  lite- 
ras  docuit ,  vt  a  luba  memoria:  traditum 
eft.  Hoiieftum  euim  &  liberale  ducebant.fi 
amiciac  propinqui  literarum  &  fapientiai 
cognicione  perpolirentur  .  Alij  niiiil  aliud 
Hetculem  effe  quam  Solem  creji  leruiit ,  , 

qui  propter  iinagines  Zodiaci  duodecim  , 
labores  abfoUiifle  dicitur.Atqj  vt  funima- 
tim  colligam.illaqua:  tradita  funrdc  Her- 
cule  iion  folum  ad  iolis  naturam,  kd  etia 
adhumanx  vitajinftiturionem  tradirasuc: 
quippe  cum  alioquin  fruftra  lauiies  Her- 
cuhs  commemorarentur ,  cum  illa  mou- 
ftra,qu2  dicuntur  ab  illofuine  dcmita.ne- 
queita  efTe  potuerintjneq;  fi  fuiflencno- 
bisobefTcnt,  vt  canit  Lucretius  lib  5.  his 
verfibus  : 

Pp     4         ^i^ 


6oo 


Andrc^  Aiciati . 


^iuid  Neme*us  enlm  nobis  nunc  magntcs 

hiatm 
Ille  leonti  ebefjetl^  horrens  ArcaAimfiu^ 
Der.iq;  quidCretA  tnurus,  Lernaaq;  pejiis 
Hydra  zienenatu  pojjet  •vaUata  colubru  ? 
^)»idvetripe^ora  tergemini  vss  Geryonai? 
Zt  Diomedis  equilpirantes  naribusignem, 
Thracen,Bifioniasq;  plagas,  atque  Ifmara 

propter  , 
Tantopere  officerent  nobtsfvnctiq;  timendA 


Vnguil/us  ArcadiA  volucres  Stymphald  eo' 

lentes  ? 
Aureaq-j  Heiperidi!  feruans  fulgeti^  mal» 
A^er,  acerbatuens  ,immani  corpore  fef'- 

pens , 
Arboru amplexusftirpem}  quiddeniq-^  ob' 

effet 
Qceanipropter  litus ,pelagiq-j  fonora  , 
§^0  neq;  nofler adit  quisquam,nec  barbft- 

rus  audet  ? 


In  nothos . 


EMBLEMA     CXXXIX 


i. 


I 


Tjr E  RCV LEO  S Jpurij  femper  ceiebretis  honores i 
*"*'  Nam  veliri  princeps  ordinis  ille  fuit . 
liec  prius  effe  Beus  potnit ,  quam  fugeret  infans 
Lacfjibi  quod  fraudis  nefcia  luno  dabat . 

COMMENTARII. 

N  niibibus  luno  ropitadeciimbic,  cu-     culem  admoncr.fpeiflatitc  fuoarmigetO; 
ias  raa;nmis  lupiccr  ipfc  infaurcra  Hci    aquiia  ninaixum . 

Ai  c  X  A  T  ys 


Emblemata-*  * 


(5or 


Loeus  tx 
Alciati 
Farergo . 


j  T_  A  t  c  I  A  T  V  s  libro  4.  Parergiwnjcap. 

3.  fatetiirlioc  Emblema  rHmptum  ellc  cx 
antiquo  illo  adagic^^if  Cynofarges.  cuius 
.cxpianationem  vide  ibi  iii  Adigio  .  Verba 
porro  Alciatiin  illo  loco  de  adoptioiie  lo- 
quentis  funtcApud  Graecos  {"cripcum  legi, 
Iouen},natoHercuIe,  quod  fpuiius  ciTet , 
nec  in  Deorum  numerum  policc  admicti  , 
dormienti  coniugi  fua:  lunoui  eumclam 
fuppofuiIIe,&exuctode  mammis  abea  la 
dcinfantemjceu  natalibus  reftitutum,di« 
uinitatisiuraacquifiuin"e.  Cuius  rei  &  Hi- 
ginusmeminit ,  &  Arati  interpres,  &  qui 
Colkiftanea  rei  rufticx  Conftantino  Ca^- 
fari  infcripfit.HincqjfaLlum  eft,vtnothi 
ad  Cynofarges,vbi  templum  eft  Herculis, 
Ad  Cyno  eiercerenturjquoniamis  Deus  illispreeft. 
f^f^ges,  Cuius  rei  &  in  Emblematis  mentionem  fc- 
cimus.  Hadenus  Alciatus .  Hxc  hiftoria 
bis  reperitur  in  Ifacij  Tzetzis  commenta- 
tio  ad  Lycophronis  CalTandram  .  Vnde 
huicacceptum  rcferc  Emblematischara- 
derem  Minos  . 

S  p  V  R  I  1]  Spurij  &  nothi,incertopa- 
tre  nati,  non  dcbentadeo  vereri ,  quod  ita 
natifint,  Herculemenim  habentfuiordi- 
nisantefignantjm  &:quafiprincipem.  No- 
thidicuncur  illcgitimi,  qui  incercopacre 
nati  funt,  velqui  nati  funtillegitimocon- 
cubitUjl.vuIgo  qucrfici, fF.de  ftatu  homin. 
&l.Diui,  ffdecaptiu.Spurij  diftinguun- 
tiira  vulgo  concepcis:fuMtenim  ij,quorii 
patcreft  incertus,d.l.vulg6,vtqui  nafcun 
tur  ex  vulgari  meretrice.Sed  &  qui  patre 
quidemcertum  demonftrare  pofiunr,  fed 
noneum.quem  habere  Iiceat,veluci  qui  na 
ti  funt  ex  concubina.w^/^ij  co»cepti,^t  iin- 
propri^  tamen  &  translate  dicuntur ,  d.I. 
vulgo  quajfiti,  &  1.  Adoptiuus,  ff.  de  ritu 
nupt.  Denothis  &:  fpurijs  vide  ipfum  Al- 
ciatum,qui  prsterlocum  citatum  ;ib  4C. 
j.&lib.  10.  cap.S.Parergon,  putat  didos 
fpurios  (teftimonio  luftinianij  quafi  vul- 
go  conccptos, TTctpaTo  ffTsropaS^nv  .  f^iod 
non  fatis  p«obatur,fiquidcm  reperio  aliam 
apud  Plutarchum  deriuationem  ,  qui  in 
Romanis  qusftionibus  fic  ait:  Quid  eft  , 
quod  eos,quorum  p3tresignorancur,fpu 
^urif  vn  rios  vocant?noneiiimquodGra:ciopinan- 
ie  ficAi'  ^"'■»  &  '"  caufisoratores  dicunc  ,qu6d  cx 
M  ,  colluuiequadam,  &  (emiiiis  communionc 

progeneraci  fint.  SedeftSpuriusinter  pri- 
ma  nomina,vt  Sextius,  Decimus,  Caius . 
HxcYCid  pcipA  nomina  Laciui  oonintt- 


!    II  V 
iHothi  g. 

^pHrij . 


grafctibunt,  fcd  aiit  vna  iictera  ,  v:  T.  L. 

M.Ticus,  LuJus.Marcusiaut  duabus,  vr 

Cn.  Vc.  Cnciis,  Vernusraut  tribus,vt  Scx- 

SerScxtus.Seruius.Eft  igitur  Spurius  iii- 

ter  ea  ptima  r.oniiiia,  qux  diiabns  littcris 

nocaiicur,  S&  P.qDibnseciaiii  orbcApnren 

tibus  fcribuiit.cum  iine  patieeirediccint  , 

per  S,//«ej  per  P,patreni  (igiiificaiucs  Hoc 

igitur  errorem  fccicquod  hDe  patrc  $<  fpu 

ruis  ijfdeai  littensaniiotantur.  Ha.'c  Plu- 

tatchus.HuidSetiam  fic  mentio  in  ad.agio, 

Ne  patru  quidem  nomen  dicere  pojftt.  Cx- 

terum  quos  vulgn  £^y?^>-^oi  voc,inius,ui-  Sf^itrdi. 

tcrdum  fputij  dici  poiruiit,  iiucidum  nou       "' 

poliunt:vt  hi,quos  principes  agnofccre  fo- 

lenc.quosq;  adopcjre.  Spurios  vero  &  no- 

thos  M«/<7,r'nricupariapud  ltaIos,non  tam  MhU  . 

fxculi  iioftri  mos  eft,  quam  remocioris  e- 

tiam  aJtatis,obadultcriiium,  qiii  inilli  non 

innocuitcoiueptum.Cyrus  tameiuquam- 

uislegicimomacrimouiogcneracus  ,  iVIu- 

lus  eft  didus.propcerea  quod  generofiorc 

juiatrenacus  efier,  Afty.igis  quippeR.egis 

filia ,  ciim  parer  Mcdoriim  impeiio  fubie« 

ftus  efret . 

Nccprius  ejfe  Dens]  nobilitari  non  po- 
tuit,&  quafi  natalibus  rcfticui.  De  Hercu- 
lis  apochcofi  Cicero  5.  Otfic.  Plinius  lib. 
35:  cap. II.&  Ouidius;;.  Mecamorph. 

^uamfugent  inf.zns]  quam  ei  ha:redi- 
Caru  qusedam  portio  boiiorum  obcin^e- 
rec .  Hiitoiiam  prajcer  Alciatum  fupra  ci- 
tacum  &  Tzetzem  narrac  Higinus  in  pce- 
tico  Aftronomico  ,  de  circulo  lacteo  lo- 
quens^nempe  luiionem  infciam  dedifTe 
lacHercuIi  iiifa-ti  :  f.;dpoftquam  refcie- 
ric  peliiciseflefilium  ,  reiccilie  c.uti  a  fe  , 
Herculeq;  quinimia  auiditace  I,-.c1isnuiI  Herculcs 
cicudinem  orecompreheiiderar,nun  potuif  infnns  . 
feillud  orecoiitincre,ficq;  cxtiusore  pio 
fufuni  ladteum  circulum  in  ccelo  fignaf- 
fe.Tantae  molis  erat  laflea  ha;c  diuinitas . 
Alij  dicunt ,  vbi  Pallasad  luiiouem  acce- 
dens  pe/fUafiflet  ,  vc  mammam  pr^bfrcc 
infaiici.cLiin  puer  fupraartatem  violer.tius 
fugeret  ,  lunoncm  indoluiflc,  ac  puerutn 
proiecilfe. 

£  o  R  V  M,  qui  nati  fiintexii  iufloCon-       IV. 
cubitu,mifcra  videri  conditio  poreftjquan  Rothorii 
quam  enim  cxnobilibus  ortiparencibus  ,  condsti» 
nobiles  tamen  dici  non  poirunr,  neq;  inius  qnalu  . 
ha^reditatisacfamili^E  fuccedunc,  nifi  fol- 
uancur  legibus,  &  a  principibus  agnofcan 
ivir^quafiq;  adopceucur  ( <^uod  vuigi  dt- 

CiuilLS 


6oz 


Andreae  Alciati 


i!ern»t£ 
iiOthU  . 


cimns  aduouccej  tunc  enim  fuccedcrein 
familiam  polfunt/ed  iiataralem  illam  ma- 
culam  deiere  muiime  vnquam  pofluut. 
Q_uadecaufa  Soloii  ftatuit  fpurios  iiihil 
dcbeie  parencibus.a  quibus  iiifamiaj  labem 
accepilleucSed  &  Achcuieufes  locum  queu 
dam  liabebaiu,  inquo  fpurij  feorfum  ab 
ingenuis  exerceri  elleut  {olici  j  eum  C yno- 
fargem  appeilabanc:  nam  conraminari  no- 
bilicacem  putabant  fpuriorum  confuetu- 
dine  .  Then',iftoc|estameu>  aftuto  iDgenio 
vir,  adolefcctes  nigsnuos  &  nobiles  fenfim 
primusad  Cynofargesblaiidifijsallexit.vt 
tollererur  ea  fpurioruni  &:  kgicimorum 
dii^fereiuia.Pecunias  aucem.qua;  no:no  ex 
bonis  pacernis  tribuebanrur,  Arirtophanes 
vo^HitypniMtTA,  id  eil,  nothim  pecmiits 
nuncupa^t  .  Erantvero  drachmxad  fum- 
mum  mille,  vc  meminit  contra  Arillocra- 
tem  Demofthenes.CcsI.  Rhodigin-Iib- lo. 
cap-a.Aiuiq.  left.  &  lib.  14.  cap.6.Re>itc 
quidem  &  prouide  conftitutum  a  fapien- 
ribus  fuit,vc  pateces  vaga  vfi  Venere,quafi 
in  filijs  punircntur,&  efFnjnes  homines  fan 
<fbi  connubij  quafi  cancellis  vi  legum  con- 
tinerencur  •  Sicturpiflimis  clericorum  fi- 
li)s,exfasJo  concubitu  prognatis,dedecus 
merito  impingitur  ,  &  a  facris  Canonibus 
cap  propofuifti,dift.Si.&  a  lacroConcilio 
Trideucino.feir.ij.cap.ij.ab  omnieccleda 
ftico  oflicio  &  beneacio  ,  quod  flagiciofus 
parens  polIidebac,arcencur.  Ec  hocideo.vt 
difcrinien  feruarecur  incer  legicimos  &  il- 
legicimos  parcus.Hi  ic  honorum  &  bono- 
rum  parcrnorum  ha:redcs  icue  fiunc,  eocj; 
admoneridebenc  paceriii'  vircutis.-atillegi- 
timis  nihil  fxpenumero  prsrer  viuerecii- 
fte  relinquicur,  adeo.vc  coiiqueri  polfinc , 
quodadeo  infeliciccr  naci  maieque  acce- 
pti  fint  .  Suiic  camen  permuici  ex  ijs ,  qui 
omni  aliaopedefticuci.omnia  fuain  feipfis 
poaun:,fuaniq;  induftriam  excitant .    Re- 
fert  Alciatus  noftcr  lib.  de  fingulari  certa- 
mine.capir.  19.  Arnulfum.qui  prinuis  &  au 
te  Ochonem  ex  Gallia  in  Germaniam  Im- 
perij  ciiulum  cranftulit  jcx  Caroli  Magni 
pronepocibus  fpurium  fuille.  Fuerunc  & 
in  Cypro  Reges.fuerunc  vbiqueetiam  ap- 
probaciifimi  duces,non  abfinulibus  orci  na 
talibus:  vt  veriflimum  fic  illud  Platonis  o- 
raculum.feruosa  Regibus,  Reges  a  feruis 
oriri-Neqi  cnim  cuiquam  dubium  efie  po 
teft  ,  qui  vel  paulum  alTueuerit  in  monu- 
mentis  Tctcrutn^perraultos  fuiflc  fpurios , 


quifottitudinc  &  animi  dextctirate  legi- 
timis  quibufqueliberisautcccllucrunt,qui 
que  fufcepcrunt  audcnti  magnoquc ani- 
mo,&  certe  pcrfeccrunt,  qua:  lcgitimi  ipfi 
libcri  numquam  excqui ,  ncdum  attiugcrc 
potucrc.Talis.HcrcuIes fuit,  ipficj;  omucs 
louis  fiIij,Poetarum  fabulis  decautati.  Eo 
dc  numero  fucre  Themiftoclcs»  Aeneas, 
Thefeus,RomuIus,  lugurtha,  fcd  &ipfe 
Alexandcr  Magnus,cotius  ferme  Onentis 
domitor :  quibusadijciam  Conftantinum 
iMagnum.Theodoricum  Gothum.Gulicl- 
mum  Normaiinum,  &aIiosquamplurcs, 
qui  nifi  hxieditate  aliqua  paterna  frcti  et 
(ent,vix  autnumquam  pertingere  potuifr 
fent  ad  tancos  rerum  fuccelTus.-vt  ipfe  Her 
cules.qui  ne  fieri  quidem  Dcus  potuiflec  , 
id  cft.immortalem  famam  non  fibi  cam  co^ 
paraffet.qua  omnium  voce  pr«Edicatur,ui- 
fi  mammas  lunonis  infcis  fuxillct ,  vt  pu- 
tarunt  Thebani ,  tcftis  eft  Coelius  Rhodi- 
gin.Iib.  II.  cap.  21.  Et  cert^  miruni  eft» 
quam  pkrunq;  aniinofi  &  audaces  fint-hi 
fpurijrcuius  rei  cauGm  egorcor,  quod  vt 
piurimcim  in  fummo  Vcneris  fcruore,  ne 
dicam  furote,  plantentur.Hinc  nobis  Gcr- 
manis  feftuium  dc  ijs  eft  proucrbiQ:  Vvas 
auff  die  bancK^emacht  vvirdt  ,  lajjt  fich 
nicht  gern  darunderfioJfen.NuUi  enim  fa- 
cile  fubijciuntur.Vndecritumillud: 
Ipfa  quidem  natura  nothts  dedit  hu  tris 

iura , 
Vtfmt  pompofi,mendaces,lHxurioJf . 
In  (purium  &incerto  patrenatum  Ploren 
ti.E  hoc  diderium  quafi  duviy[j.ATaS'it 
vuigo  iadatur^i^/i  e  vfcito dallit  cafdgrd 
de.  E'  vndici  once.lt.zm:  E^  di  cento  albu- 
mi.  iS^i  TctTpoi  ovo/xet  dTTHV  iyH-  id  "ft  : 
r.rtrtsnomen  dicere  non potel}. Sedy  Matm 
vt  capra  dicitur.7)]i /jLmnpoi  a!  eit^  Kct.hH 
Tcu.ld  quod  ab  Horoeromanaire  videtur, 
apud  quemOdyfi'. i.Telcmachusrogatus» 
num  Vlyfiiseirctfilius,  refpondet  in  hunc 
feufum  : 

E(fe  quide  illiiis  mater  me  ait-y  afl  ego  fane 
iiefcio-.nemo ftiupatre  vnqua  nouertt  tpfe . 
Hxc  enim  in  re  folius  matris  confeftionc 
ItanJum.Caueant  igitut  coniugatz.qusBft 
alijs  commifcent,&  facra  iuramatranonij 
violant ,  ne  &  ipfam  prolem  vua  cum  ma- 
rito  lurc  fuo  hxreditario  defraudcnt .  In 
hanc  reni  placct  fubiungcrchiftoriam  lepi- 
dam,fed  materia:  non  ineptam.  Circalitus 
Oceani,quod  Britauuiam  ab  aduetfocoiv. 

fpicic 


i 


iJothi  M 
biles  • 


SpuriJAtn 
mofi , 


Di^eri/t    * 
in  ipt4' 
rios . 


Emblemata . 


^03 


ttpld^hi  fpicit,ante  noiiffliiltos  annos fama cfl fiiif- 
ftoriit  de  ^c  roulicrciilamii)opem,fed  formaappeti- 
ndultera.  bili,&infignil.afciuia;lixcdtiod.*cim  par- 
iios  filios  totidemex  viris  genitos  habebat 
i  anmiis  ajcatnm  interrtiti  js  uiter  fe  diftan- 

Ites.Inftante  juremmortis  hora.vocaripro 
pere  virnmiubct:Nonett,inquit,amplius 
iudi  tempusj  nullus  horum  puerorum  ad 
tc  fpeiflat,  prascer  maiorem  foluni,  primo 
enim  annonoftriconnubijcafta  fui  .  5ede- 
banc  tunc  fort^  pueri  omnes  humi  circa 
ignem,moregentis,  aliquid  mariducantes  . 
5tupenteigitur  viro,  atq;  illisrei  nouitate 
fufpen(is,illa  fingulorum  patresordiue  no 
minat  .'quod  audiens  omnium  minimus, 
qui  trienniscrat,panem.  dexrera&  rapam, 
quam  habebat  m  manu  altera  ,  in  terram 
pofuic ,  ac  defiderio  tremens  ,  &  ambabus 
manibus  adoranris  in  morem  in  altum  ere- 
<Slis:Da  mihi,inqHit,6  mea  matercula,  ali- 
quem  bouum  patrem  .  Cumqj  illa  in  fine 
verborum  paruuli  patremnominallet  ,  & 


famofum  qucndam  diultemq;  Iiominem  , 
rcalTumpto  in  mauibuscbo  :  Benehabec, 
inquif.boiuis  eft  pater.  Ha.'c  quidem  aper-  ,. 
te  crimcnfalTa  eft,  fecus  alia  m  ulier  pudi-  'v''^  ^l'' 
citise  parum  probatx.qiixcumaftriiigere-  ."*  ^^' 
tur  confcientix  ftimulis  marito  prolein  a-  ^"^*  * 
dulterinam  manifeftandi.  excogirauic  egrc 
gium  commentum  (vt  eft  fcxus  illc  ad 
confingendos  dolos  pra^cipue  appofitus) 
Compulit  eiiim  precibus  maritum.vr  per- 
fonatis,  qui  tum  forte  per  plateasdifcurre 
bant.ipfe  quoqjperfoiiam  iiidurus  (e  addc 
ret  fociumsatqueexeo  ludo  cumamiclus 
theatrali  fchematedomum  rediret,mulier 
iufantem  nothum  complexa,his  verbis  al- 
loquttur.-Quis  hic  tibi  vir  videtur,fiIioIe? 
cacod^mon  profefto  Gft,laruatus,aut  men 
te  captus.Abihinc  vir  inepte.non  tuus  eft 
hic  filius  ,  alium  patrem  habet..  Quibus 
verbis  fatisfadum  maritoatbitrabatur.Sed 
iocoruoi  plufquam  fatis . 


Imparilitas. 


EMB-LEMA    CXXXX. 


(^04 


Andre^  Alciati 


V 


T  fnhllme /voUns  tenuem  fecat  Aera  falcoy 
Vt  pafamtitr  humi  oYacultM ,  anfer ,  anas : 
Sicfimmuw  fcandtt  fupcr  athera  Pindari^  ingens 
Sic  fit  humi  tantkm  ferpere  Bacchylides . 

COMMENTARII. 


F 


A  L  c  o  pingitiir  iii  rnblime  rcmigio 
alarum  fictiis  euolaiiSj  fub  quo  humi 
pafcuiitur  alia  auium  genera.velut  gracii 
ius  fquem  in  hac  pidura  deiideioj  anas  , 
&  aufer.  Epigraphen  aliqua;  edicioaes  ha- 
bentj/w/^^-ir/r^w.quod  idcm  cft. 
*  I.  I  DappaictePiniaro  tiatlum.Siceiiira 

Charn-      de  fe  ipfc  in  Bacchylidem.OJymp.  i. 

ilefnatn.  ha,  eii^uiipva.. 

^ctyyKcdosicf.  KopctKif  cos 
eiKpdiiTa.  yet.pCiTOv 
S^ioi  TTpof  opv/^K.  ^■«oi' .     id  eft.* 
Sapiefis  multarum  rerum 
Gnarui  esl  tiatnrA . 
At  difcentes,  procaces 
Inefta  garrulitate  vt  corui 
Imperfeiie  garriunt 
Aduerftii  diuinum  loutc  alitem  , 
Ad  quem  locum  fcholiaftes :  d^nroTeinTou 
<^i   'Trpos  70V   Ba.KyvKiS'i)v  ,  yiyovs  yeip 
AvTu  civTa.ymi^ii;  ."inuehitur  in  Bxcchy- 
lidenfaciiii  ipfi  aduerf.irius.KXvx%  eft  etiam 
locus  in  Nemeisjoda  3  .in  iiiie  . 

gV/  /'  a.iiT>i  (h/.vi  iv  7rira.voli , 

oi  iKa.^iV  a.i^a,  TnKc^iv  y.i7a.y.aud^ivos 

J^azo/viy  aypav  Trocriv. 

Kpa,yiTa*  J^i  KoKoioi  7ATf<i'*  vif^ovTax.i. 

Efi  aquila  velox  in  z-ol^tilthiu  > 

^^UA  corripitjiati}}].  de  longinquo  vefiigans 

Cruefitnm  pxid.zm  pedibm  . 

Clamofi  ver^o graculi  humilia  pafcuntur  , 

Qu^ibus  verbis  intelligimus   Pindarum  fe 

cum  aquila  conferrc.al  os  ver6,vt  Bacchy 

lidcm,&  alios  Bacchylidi  fimile?,nMnc  cu 

coruo,nuiiccura  graculis.  Sic  Sciiolialies; 

«Toy.H  </£  TavTa,  Tchvhv  eii  EaK^^vKiS^.iv  , 

Ijc  ya,p  d-JToli  yju  (papa,<rif  TTpsV  dKKiiKm  . 

nsApct.lid.KKHS''  iavTOV  fJ.iV  OcTCp,  KoKo la 

J^i  Ea.K'^vKiJ'iiv  .   Cajterum  mihi  videtur 

allufifle  Alciatusad  vetus  Adagium,^^«i 

Aquila      ^^  '"  ««^'^«^.Cuiusexplicationem  ftudio 

/■»   nubi-   '•"■''  "^^'  euoIuerir,nonniiiiI  fibi  ad  huius  lo- 

bus  ,  ^'  dilucidationcm  facilitatis  comparabi'". 

Vide  etiam  proucrbium,H«w?//«r^erf.K,c- 


III. 


^ 


uera  tamen  rufpicor,id  Alciatiim  traduce- 
rc  voluiHe  in  quofd»m  legum  Dotftorcs 
fibi  nullomodo  conferendos,  a  quibus  ta- 
menvel  impetcretur,  vel  fugillatcrur;  vC 
colligcreeft  exeiusaliquot  fcriptis  . 

VT  fublime  volans]  volatu  fummum 
aera  petens.Ponitur  autcm  adiediuum  ncu 
trum  ptoaduerbio.moreGrxcorum. 

Secataera]  Sic  Virgilius  i.Georg. 
^^acunqi  illa  leuem  fugiensfecat  Athera 
penms . 
Talco]  Falco  auis  rapax  &  prxdatoria  ,      Talc» 
exaccipitrumgenere  ;  ita  dida  (vtFcftus 
innuit  j  quod  vngues  more  falcis  habeac 
introrfum  flexos.Varij  autem  generis  fiiac 
falcones,vt  Britannicus,GyrofaIcus,Mon 
tanus,Peregrinus,Gibbofus.Verum  falco- 
nes  omnes  (vt  hodie  a  Principum  aucupi- 
busobferuatum  eftj  fcEminat;  funti  mares 
vero  funt ,  quos  vulgus  hodie  vocat  Mo- 
fcardinos  • 

lafcuntur  humi]  humi gradiuntur.Pin 
dar.T^THi'*t'g''//<3j'T«« . 

Graculu4,anfer,antis]  Dchis  auibus  vi- 
de  Plinium  lib.  10. 

Sic  funnnum  fcandit]  eleuatur  felix  io- 
genium  Pindari . 

I>indarusingcns]   PindarusThebanus  ,  finds- 
noueni  Lyricorum  poetarum  princeps.Al-  rut . 
tiirimusfertur&  verborum  &  fcntentiatii 
copia  ,  vt  ait  Q_ui;itiIianHS  :  grauitate  ar- 
duus.conftrudionc  ac  ordine  immeiifusac 
projixu?.  Quem  etiam  nonimitabilemdi- 
citHoratius.   Eius  educationem   videin 
Imaginibus  Philoftrati  ,  tit.  l^indarin.  cx 
quo  \\xc  fumpfit  Polinanus;    , 
Aerios  procul  in  traSUis  O^n^bila  fiprtt 
Pindarus  it  Dirc£Uiolor,cui  neciare  bladA 
Os  tenerum  Itbafits  apes,dumfeffa  leuaret 
Mibra  quiete  puer,  moUe  spiranttafomnii, 
Is  cum  Thebis  aliquandoinpoetarum  vc-  Tinda^ 
nifletcommilfionem,  per  auditoruminfci  rus a  Co» 
tiam  a  Corinna  quinquies  viftus  fertur  •  rinnavi- 
Hiceft  ille  Pindarus,  quem  itaamafTe  A-  ^us  , 
pollo  fercur,vt  illi  oblatorum  portiuncu- 
iam  impartirctur  ;  qujn  ii,  k  /acerdote  ad 

ccenan 


Emblemata. 


60^ 


I  IV. 

'  ngeniO' 
ttm  ins,- 
ualit/u. 


cetmtR  cwm  Dco  in  facrifici  js  fubinde  vo- 
caretur.  Veriini  &  carmiiiis  Piudarici  ania 
torem  fuifle  Pana,  PJucarclii  moinimcntis 
tcftatum  eft.Eiusmortcm  refert  Val.  Ma- 
ximus  lib.j.cap.i  xde  morte  non  vulgari: 
namin  grcmio  diledi  pueri  m  gymnafio 
mortnusinuentuseft.  De  eo  vide  pjuraa-' 
pud  Macrob. y.Saturnal.Horatiiim  hb.4. 
Carm.od.2.PIinuim  Iib.7.cap.i9.&  Alcia 
tum  noftrum  lib.  to  Parergcap.8. 

H»mi  fantum  ferpere]  tenui  ftylo  Tti . 
Sic  Horatius  ir»  Arte  : 
Serpet  humi  tnttM  nimium^timidtaq;  pro- 

cellA  . 
Et  i.Epiftol- 

■r}i>f  p>rtnnnpt  ego  mallem 
Repentes  per  humum  . 
Hi  fuiit  ?mdato  hoyoi  ^AixeuTriT^f.  Ser- 
mones  iacentes  . 

Bacchylides  ]  Lyricus  Poeta,Cousgene 
rcjfilius  Medonis  nothi  Bacchylidieathle- 
tx.vt  ait  Suidas .  Tres  ftiifle  Aelianus  tra- 
dit:hunc  primum,alium  Athenieiifemjter 
tium  Arcadem.Porro  mirum  videripoteft 
cur  hic  Bacchylidem  adeo  extenuet,  qui 
diduseft  Siren.obcarminis  fuauitatcin;fic 
cnim  inepigrammace  i.eiv9o\oyia,!, 

X^  heihi  aeipiiv 

fiAK^VhiJ^tl. 

Quodimitatuscft  PoIitian.Nutricia  .• 
Kec  vulgare  canit  dulcff  ab  lulide  Siren 
Sacchyltdes  . 

Proptcrea  LaftantiusinPhoeniceffi  tamen 
eft  eius  poemationj  luleas  voces  ,  pro  fua- 
uiflimis  &  delicatilTimis  accepit ,  vocabu- 
loablulide,  Bacchylidis  melici  patria  , 
dudo  . 

H  A  c  fimilitudine  docet  Alciatus.ali- 
quam  femper  obferuarifacile  in  iLgenijs 
inasqualitacem.Sunt  enim,  qui  vtfalco  vel 
aquila  volatu  prxftent,id  eft,qui  iugenij  vi 
ribus  csteris  antecellant.-funt  &qui  dum- 
taxathumigradiuiuur,vt  auesiJI^  dome- 
ftica:,quibus  vnaeft  cura  vulgatiora  tar.lQ 
confedari.  Quod  ccrte  referendum  eft  ad 
dcbiliora  qusqucingenia  &  minus  viuida, 
quaj  tenucs  cogunt  filiquas:  quiqne  plura 
&  magisardua  velint,  quam  polTint;  cfi, 
vtlimperiti  pidores.nihil  fciant  pr^terqua 
fimulare  cupteftum,  vt  loquitur  Flaccus. 
Primas  tenet  inter  Lyricos  Pcetas  Pinda- 
lus,  Bacchylides  infenora  tantum  confedla 
ri  dicitur.  Huic  conuenic  illud  cx  O- 
lymp.io. 


o^Jcv  oSoi  TrApAiripAc . 

fJ.lA  </^'  ii^^ei-TAVTAi  ct.lJ.lJ.i  rpi-\ti 

(j.  z  \  s  T*  __  id  e  ft : 

Sunt  quidem  alii, 

Vii  alifsexcelle^tiores . 

Scd  vna  non  omnes  nos  alit 

Exercitatio . 
Aufoniusad  Paulinum  : 
Si  vitulum  tauro  ,  vel  equum  committa  o- 

nagro  : 
5/  confers  fulic/ti  cycnts,(^  aedonapan*  : 
Caflamvscorylos  &ques ,  viburna  cuprejfis  . 
Poteft  huc  non  inconciime  leferri,  quod  iii 
Oratore  Cicero  ait:  Si  qucm  aut  natura 
fuaaut  illa  pra:!lantis  ingenij  visfortcde- 
ficicr,aut  minus  inftrudus  erit  magiiarum 
artiuai  difciplinis ,  tcneat  tamen  eum  cu  r- 
fum,quem  poterit.Prima  enim  fcquentcm 
honeftum  cft  in  fecundis  rcrtijsque  confi- 
ftere  .  Nam  iu  Poetis  nonHomero  foHIo- 
cuseft  (vtdcGrscis  loquarj  aut  Archilo- 
cho>autSophocIi,aut  Pindaro,  fcd  horutn 
vcl  fecundis.ve!  criam  infra^fccundos.  Nec 
vero  AriftotcIcminPhilofophiadctcrruic 
a  fcribeiido  amplitudo  PJatonis  :  nec  ipfe 
Ariltoteles  ajmirabiji  quadam  fcientia& 
copia  cartcrorum  ftudia  reftrinxit  Porro 
quammagnafit  ingcniorum  diftlmilitu- 
do,nos  quotidianus  docct  vfus.  &  ipfe  M- 
Cicero  dcclaris  oratoribuSjitemq;  Fabins 
Quintilian  Sed  ea  nonnunquam  compara 
tio  naufeam  inmultorum  nares  concirat ; 
&  funt  qui  ne  quidem  loucm  pro  riuaii  fe 
ranr,  &  feoranium  optimos  haberi  velint: 
Nan)  &  Palaenonijgloriofo  Giammatico, 
Varro  togatorum  peritiffimusdifpJicuit : 
&  Maro  ipfe  Bauium  &  Na;uium  auerfa- 
tuseft.ficuti  Pacuuium  Perfius,  qnos  fuo 
asuo  placuiflccrcdibilceft.ciim  alij  melio 
res  Doneficiit.  Sic  ('-■crba  funr  Miiiois)  qui 
vixere  temporibussuoru  noftrorum.Ioan 
nes  Meuiuis,Quadrigarius,Maro[us,San- 
gclafiusjpro  bonis  habiti,cum  noijduni  po 
lita  poeds  CalJica  foiet:  fcd  C\  conferutur 
cum  fequcnns  a-ui  nnftii  poetis  cgregijs , 
Ronfardo,  BeI!uio.Bcllaqueo,Bai  :afiio,id 
pcriiide  erit  atqj  snferibus  olotes  adxqua- 
re .  Nam  quis  ea  •"ccordia  cft,qui  Maioni 
Hnnium  compflrer.vel  Homerum  Chari- 
lo  ,  vt  3:tate  fupcricre  qnidam  Buda;o  Ba- 
dium  conferre;-ondubirnriMit?lM  matcria 
quainiquam  dilTimili  comrarattoMisexcaiv 
duit  Catuiliis,  fttar.i  aniafiam  mn  afquc 

iaudau. 


Kon  »m  < 
nespofsii^ 
pritnoi  te 
nere . 


Ccmpar» 
tio  inter- 
dum  cdia 
fa. 


6o6 


Andreae  Alciati 


Ijuaariqueftus  : 

Tecnm  Lesbta  nofirx  conferAtur  ? 

O [^ium  infipiens  ^  inficetum? 

Ec  Mauialisin  quemdam,  quife  proami- 


co  fidohaberi  vellet? 

Dtsperean},fi  tu  Pyladi pr&fiafe  matetUfJ^ 

Dignui  es,aut  porccs  pafcere  Pirithoi  t. 
5ed  hsc  facis  ad  alia  properanci . 


In  defcifcentes . 

E  M    B   L   E   M  A    C  X  L  I  . 


QV  0  D  fne  egrcgtos  turpi  macuUueris  orftu^ 
In  no^amj,  tunm  verteris  of^cium  i 
Fecifti  quod  capra  ^  fii  mutciralta  laciis 

Cum  ferttj  ^  propnas  calce  profundit  opes, 

C    O  M    M    E    N    T    A    R    I    I. 


II. 

T)ptu 
1.7/ible» 
matti . 


CA  p  R  A  pedibus  porierioribus  rnul- 
ftrale  lade  i.lcnum  impetitjeco;  fiih- 
ueilo  lac  eifuuditjiniic  allat  aocilJa  capri- 
mulga.  gellum  fubirafcentisexprinicns  . 

t  X  aiitiquo  defumptiini  efl:  adagio  , 
a.1^  "EKVfiA.ide^k-.CapraScjria,  Conuejiic 
in eos ,  qui bcncHcium  maleficio coiiiim- 


punr,aut  qui  virtutes  adiundis  vitijs  Coii 
tanuuancatq;  obfcuranciquiue  redeinfti 
tuta  non  rcde  finuinc .  Veluti  capra  Scy- 
ria,  quod  fera  (it,  niuldram  quam  vberc 
diftentoimpleuerat,eandem  pedeilJifodi- 
ftringic ,  totumq;  iaccoUcdumefFnnditj 
ficquebcneficiuin  qiioddedcrat  ,  ipfamec 

pcrdit% 


Emblemata . 


^07 


lulSitii- 


pcrdit.Epigraphe  ifta  co^iiacionemaliqiia 
habet  cnm  Eaiblemye  8j. 

'SiVOD  fine  turpi]  f^-io  exiru.iH  eft.poft 
perfeiftum  opiis  cum  aliqua  laude  ftatim 
dcfciueris ,  labem  tibi  afperferis  inimemor 
laboriim  anteactorumj  indecore  ,  infolcu- 
ter.fuperbe.impudenrer  regefleris . 

T.gregios  or/i^]  optimura  ptiucipium  . 
Liuius  lib.  1  Vc  orfis  tanti  operis  fuccc/Tus 
profperos  darent .   Cicero  2.  Diuinat.  ex 
Homero  : 
Scire  ratosne  habeff^nf,  an  vanos pe3oru  or- 

fus  . 
Dicitur  enim  &  Orfu^,tti.ic  Orfa,orum  . 

Tn  noxctmq;  tMum]  ex  beneficio  malefi- 
cium  admiferis  ;  commodum  conuerteris 
in  noxam  &  tncommodum  .  Proucrbialis 
locutiOjCiim  officium  dicicur  in  maleficiu 
conuerti  .  Dcnomine«(?A;<i,diximus  Era- 
blcm.131, 

Tecifli  quod  capra]  icidem  atque  capra, 
quaevbie  diftenco  vbere  mulftrale  com- 
plericjcalcis  iiflu  difpergit ,  quod  erac  iam 
vtiliter  paracum  • 

Mulctralia]  Muldrale.vasinquo  mnl- 
gecur:quod  &  Muldra,  &  Mulcirum  di- 
cicur.Horacius  Epod-i6. 
ulHru  ,  lllic  iniuff&  'veniunt  ad  muWra  capclli  . 

Columel.lib.y-cap.S.  Sed  mulclra  cum  eft 
'4Wra.  repleca  ladle  ,  non  fine  cepore  aliquo  debec 
efte.Virgilius  j.Georg. 

^.^^^lmplebu/it  mulciralia  vaccA  . 

C<i/ff]  cxtrema  &  poftcriore  parce  pe- 
dis.Ouidiifs  j.Faft. 
llle  caditpr&ceps,&  calce  feritur  afelli  . 

C  V  M   quifpiam  ferme  tocoaetatiscur- 

riculo  prudenter  probeque  fcie  gelleric,-  & 

in  extrema  fenciftute  ,  vel  etiam  poft  prse- 

clare  facta,criminis  aliquid  aur  vitij  admit 

tit,necglorijB  debitum  fibi  prxmiumexpe 

dlat.efficit  vt  capra  ,qua:muldram  moto 

pededifpergitjtotumq;  lac  emiffum,  iam- 

quein  muldirali  pararum  efFundit .  Eiuf- 

modi  funt.qut  e  felici  principio.id  eft,pue 

ritia  bene  &  liberaliter  inftituta.defledunt 

ad  morescorruptiiHmos,  vitamq;  d^plora 

•emplx   tiffimam,vt  Nero,Tiberius,&  fimiles  Ro- 

'•«  ,qui  rn^mae  Reipubl.  peftes,  qui  e  prxclarisini- 

/«'«e-     tijs  femper  in  peiora  proce!renuir,&  vitam 

■  •avir-  omnium  infeliciftime  clauferunr.His  anim 

,'f,         rncraripoteft  MetelliisPius.quicattero  vi 


IV. 


ra»  tcmporc  continentilHmus,  ad  excremii 
iam  fcnex  in  Hifpania  Coiiful.fcedis  indul 
fic  volupcacibus  .  Idemeuenit  Hortenfio, 
&  LncuIIo,  &  apud  Grzcos  fapientiftlmo 
legislatoci  SoIoni.Antiocho  niagno,Xerxi 
&alijsmnlcis.-  &,  vc  eciam  cx  Iiiftoria  fa^ 
cra  colligere  eft,Sau!i,SaIomoni  &  Samfo- 
ni,quiin  peiusprogrcTi  funcSed  id  in  mi- 
nonbus  qiioq-  concigiffe  legimus .  Euthy- 
damas  Rhetorcum  aliquando  oboracoria 
clarusatque  vtilis  eirec  Reipublicx',  poftea 
ad  cyrannidem  inclinabac  Illo  morcuo  e- 
ius  amicus  Hybrcas.-Euthydame,  aic,ma- 
lum  es  ciuiratis  pcrnecefiarium  ;  nam  nec 
fine  te,nec  cecum  viuere  po.Tumu;.  Archi- 
damas  Periandro  ,  qui  cum  eflec  arte  me- 
dendicelebris,&in  prim's  laudatus.carmi- 
na  fcriberetinfelic  a:  Q_uid,  inqiiir.tibi  ac- 
cidic  Periander.vc  pro  eleganci  mediconu 
lus  poeca  vocari  concupifcas?  Nocans  ho- 
minum  mores,  qiii  res  honeflas  aggrefli  , 
degeneranr  ad  fordidiora.ciim  confulcum 
fit,vnumquemque  in  ea  fe  arte  exercere.iij 
qua  valet  plurimum:  Huc  referri  pofTunt 
adagia,yi«m  B.rt,tua.8c,Mandrabuli  more 
resfuccedit.ScPrimiim  JEgina  optimos  pue 
ros  alit.\itm,Pyimum  M4rs  infilijs  laudii- 
tus  f/?.Notiini  quoq;  eft  omnibus  Neronis 
quinquennium.  &,  Tn^Kzv  aii [j.ct.t i  7'j ix-^ri- 
(pupy.ivov.  Lutuni  f.^nguine  maceratum .Az 
quo  Rhodigin.lib.  i  i.cap.  1  z.Domitianus 
quoq;  'vr  rcfcrc  Iib.  6  Fulgofus)  primis 
imperij  inicijs  non  modo  ibhorrere  vide 
bacur,  vc  humaiuis  fpargerecur  fanguis.ve- 
rum  etiamea  loca  tanquam  moleftadcui- 
tabaCjin  quibtis  ca^fis  ad  vefccndum  anima 
libuseorum  cruor  maivaretrreliclasqjha:- 
redicaces  repudiabat  Mox  e  bono  in  pelli- 
roum  conuerfus,  leiiilTimis  de  rebus  nobf- 
lillimos  quofqj  vitosoccidir,  bonaq;  eorS 
publicauic,mortuorum  bona  inuafit ,  quL 
vel  vuo  tefte  probarencur  dixifte,  vellebo 
norum  fuorum  h.-eredem  Principeni  efte  . 
Prorfus  igitr.r  a  bonirare  atq;  abftinentia,. 
quam  primis  ii.i  ;  js  oftenderar,adingetern 
immanitatcm  atq;  rapacicacem  fe  cranftui- 
lic  ,  fc  generofa  primordia  fo^do  exitu  ob- 
fcurauic.AIia  eciani  exempla  fubminifirac 
Val.Maximus  cap.De  mutatione  morum 
&fortunx. 


Euthyda 
mas  . 


Periaden 


Dom!r'ee- 
ni  }uiita— 

tiO  • 


rtmr. 


1*1%% 


AEm;i'dtic 


6oH 


Attdre^  Alciati 


AEmulatio  impar . 

EMBLEMA      CXLII. 


A  LT IV OLAM  mtluus comitatur  degentr harpam 
"^  Et  prad^  partem  fipe  cadentU  habet . 
Mullum  profiquitur  ^  qui  Jpret^  fargm  ah  illo 

PrAterita^a,  auidtts  deuorat  ore  dapes . 

Sic  mecum  Oenocrates  agit :  at  deferta  siudentu^ 

Vtitur  hoc  lippo  curia  tanquam  oculo . 

COMMENTARII. 


I. 


n. 

Wr-4     ir     . 


HA  R  P  A,  auis  rapaxjprxdam  criicii- 
tuam  vnguibiis  teneiisin  altum  euo 
lic,cui  miluus  fubuolar ,  deciduas  pr^dae 
reliquias  excepturus.  Subtus  in  aqiiis  cna- 
ta:  fargus,  qui  auido  oxc  pifciculos  emer- 
gentes  deuorat . 

l  I  V  s  D  E  M  ferJ  eft  argumenti  cum 
fupeiijredePiudaro.fedfimilitudmesfunt 
obicuriores.Aigie  ferebat  Alciatusxmu- 
luin  quempiamefTcfibi  fyndtomum,cum 


quidc  legum  intcrpretcm  auditores  quof- 
dam  male  afFcdos  allicientem  ,  qui  quan-  l^f^^^ 
tum  poterat.operam  dabat,vtciusgIoriam  '^^of' 
obfcuratcr,vel  ctiam  eniditior  haberetur;  f^"^  • 
quera  tamcii  vt  imitatOrem  ignarumgra- 
uius  pungat,perbelia  vtitur  fimilicudincj 
ac  lum  non  fibi  tcmperata  conuicij$»nem 
pe  incum  coiidonomine  eivoiipei7ti{,qnaCi  Ocnocf 
dicas,vinipotensaut  meripotor:&  randcm  fg^\ 
iippum  oculis  appellat ,  guodad  iudicij 
ifnperitiam 


Emblemata . 


6op 


ermH' 
'4s  Aude 
'rtus , 
«  Vene 
14  elega 
cnrmi- 
'  defcri- 
>  , 


III. 


Uhus, 


hUhs  . 


iinperitiam  refcrtiir.Qucmadniodiira.in- 
quit,miliuisdegcricrcomitatiir  harpam  al 
le  volantem,  vt  ijs  vcfca-urciboriim  rcli- 
quiis,  qua:cx  eius  roftrofruftulaiimcoii- 
ciduiit ;  vtque  fargus  ma  mus  piloculus 
•nullum  pifcem  confequitur.vt  quat  prar 
tcncrit.arripcrcqucatrcodem  mcxdomecii 
agic  Oenocrates  ille,  Iiidimagifterbibaz  , 
quireli;!los  a  me  quofdam  audnores  ei- 
cipit :  quo  iidem  vtuutur  tamquam  lippo 
ocu!o,id  cft.nullius  iudicii  do(flore,&  im- 
pcrito  Jegum  interpretc,  cui  fit  lurisciui- 
lisabftrufa  fcientia  penitusincognita.Eum 
ttaq;  homiucm  maicdicentia:  notar,  vino- 
lentiaj,ftulta:cuiufdara  imitationis  &  im- 
peritia:,  HuricfuifTe  Alexandrinum  nomi- 
ne,iuris  interpretem  Alciatoinfeftum.non 
leui  conicdura  faillis  Mmoieft  Germanus 
Audebertus,  Regiis  tnbiitis  Aureliiepra:- 
fedusjcHius  viri  ('iiiquit  jdem  MinosJ  cer- 
tedocti&amici  non  potcft  non  ellemihi 
gratiirima  iucundiifimacj;  recordatio,que 
fcio  a  permultis  eruditis  hominibus  offi- 
ciosc  &  hononfice  cultum  ,  &  cum  quo 
laepe  de  lireris  ferroones  vltro  citroq;  ha- 
bui  fuperioribus  aJite  a(ftisanuis,cum  iuri 
ciuili  operam  darcm  apud  Aurelianenfes  . 

ALTIVOLAM  harp.tm]  Harpa  auis  vo 
t3ci(iitn3,ei7roT^ dpTTct^Hv,^  dirtpiendo  di 
fta.de  qua  PIiiuus.  Beiium  geri:  curo  tii- 
«rche.Ariftotelcs  ^.de  hiftor.  aiiim.cap.i. 
Amici,  iiiqujt,  nint  piphex,harpa,&  mil- 
Hus.  Vocatautem/z//i«o/»tw,qaiaaues  vn- 
cos  vngues  habentcsomnes  ferc  funt  alti- 
uo!a:,refte  Pliniolib.io.capip.  Vel  fi  ma- 
uis  alligorice  inteliigere  de  dodore  prx- 
ftanti,S:  fiib|imisiiigenii,qucm  c^tcri  iion 
poifint  aflfequi  . 

Milau^]  Milutisanis  r3paciffima&  gu- 
lofiifima.dequa  ■.  liniuslib.io.c.  lo  Mar- 
tiai.lib  9» 
Jii^'epropefumma  rapax  miluus  inaflra. 

vdat  . 
De  miluo  diiiTiiis  ctiam  aliquid  fupra 
Em  •Iem,i9  Miiuniu  vero  dcgcnerem  di- 
cisvt  (uo  Antalciaro  Oenocrati  accommo 
det.nnn';  eiirraordi  cm  docflori.feu  potius 
trui:a!i  iicrti  &  imperito  leguleio  . 

MuUuin  profequitur]  Ordo  eft  :  SargH^, 
ideft.pifcisifte  ig  tinn^iyf^rofequtfur  muUn, 
id  eft  aliun)  pifccn  aiari  riim,  qui,  fupple 
fargus  ,  i»«/t/«s  deuorat  ore  dapes  spritsif 
prs.ttritasq,  ab  tll/)  fuppleroullo.  MuK  »s 
eft  gcuusmariiii  pifcis  &  fluuiatilis ,  qui 


qu6dgcmiuabarbaiufigrutur,barbatu!us» 
barbo,vcl  barbatus  dicitur  :  liccf  Sancflius 
neget,&:  alium  magni  precii  pifccm  effe  di 
cat  H  uius  mentio  cft  apud  Iliii  lib  9.cap, 
17.&  <  j.  c.  II.  QuomododifFerani  intcr 
fe  mullus  tiuuiatilis  ic  maciuus  >  noteuc 
curiofi .    Martialis  : 

Uelo  mihi  rhombum  ptntu ,  muUumvl  bi- 
Ubrem . 

Sargui.]  Sarguspifcis,  dcquoiama'.te  ^-^^g^f ' 
EmiJemate  j$.  111  mari  iiafceiis  A  Egvptia- 
co,  vteft  apud  Fcltum:  qui  ►  tcftc  Pl.nio, 
eum,  quem  Lutarium  nominaut,  cnniita»* 
tur:&  illocoenum  fodientchic  cxcuatura 
pabulum  deuorat.  Vndehomii:em  cx  alii$ 
laboribus  fibifru<ftum  &  gloriam  vfurpan 
tem,&  alicn.iin,vt  dicirur,  meflc-m  de;i  e- 
tentem.qu'.  velinr  fignifica  i.fargii  &  n^ 'il 
lum  pingUDtifccjtiitur  enim  fargi  rehquijs 
mullus ,  arquc  vbi  illcexcit-itoliitoabititc 
(foderc  cnim  potefl  mullus^  dtf.cndK  & 
pafcitur  ,  imbecillioresq;  ne  «•odeui  adna- 
teiit.arcet  Ariftotclcs  Iib.8.  deuat- auimai. 
cap.i.&  Pierius  Hicroglyph  30. 

Dapii]  Dapes  nou  tantum  opiparosap-  Dapes. 
paratus,  aut  religiofos ,  ficuti  pierunq;  fi- 
giiificare,red  &  vitabiies  &  infaudos  cibos, 
aucftorc  VirgUio,  pofllimusdiccre  ,  in  Ae- 
neid.  j.CycIopenj  defcribcns  : 
Nafimul  expletu^s  dipibHs,vin0q;  fepultus. 
£t  iii  Bucolic. 

G^oi  iUi  Philomela  dapes ,  quA  dona  pa- 
rarit . 

Oenocrates]  tinofus  quidam  doctor:  0?-    O  ivoKpeL 
yof  vinum,9c  KpATia,vinc0.<]UiCi  quod  vi   '''Wf' 
no  vinceretur . 

Deferta  BudentHm  curia]  Vpcdvtx.ui,  3 
me  relidadccuria  ftudentium  .  Curia  pro 
decuiia,quam  clafTem  Parifini  dicunt  ,id 
tfh  audironum  .  Ergodeferta  ftudentum 
cuiii  tth  decuria  illa,quacelferat  ante  Al- 
ciKUsPorto  de  curienomine,ri  vacar.euol  Curin  . 
uecaputiiS.  lib.i.Genial.dicrum  Alexan- 
dii  Neapolitani:noii  enini  inihi  \a:ac  om- 
nesmimitias  perfequi. 

Ltppo  oculo.]  Ipfcrnet  Alciatus  proucr-  Ocuh  lip 
biale  hoc  dicendi  genus  iiucrpictaturlPa-  pg , 
rergaJn  lib.  6.  cap.  ii.Vti  tamquam  lippo 
oculo,  inquit  ,  proucrhialiter  dicimur  dc 
te,  qua  carcre  iion  poifuinus,  cum  tamen 
damnofi  nobis  fir.E!egai.t'.:r  Plautus  adjfer 
uos  improbos  traxir,tiuos.quarnuis  domi- 
num  decipiant,  riinen  rerinerdc^u.ir.us,  & 
vt  potcft.eorum  opera  vtitu  !-,ru;r  ;i  veln 


6l6 


Andreae  Alciati 


IV. 


MmulA' 
tio    du- 


tion  poffit.  Eiiiscarnicncft  inPerfa: 

f><7  neq-y  lubentefferuio,  nei^fnm  hero  ex 

fententin ; 
$ti  qu.ift  lippo  oculo  me  meus  herus  vti- 

tur,  mnnum 
Htud  ahfiinere  quittamen  ,  quin  imperet 

mihi  , 
^hiin  me  futi  negotijs  prAficiat . 
Sed  &:  apiid  cundem  in  Bacchidibus  (ic  fc- 
xiex  loqiiitur : 

JJppo  tllic  oculoferuus  e  R  fimillimus  : 
Si  non  efi  ,  nolts  ef[e,  neq;  defiderts . 
Si  eft,  abjlinere,  quin  atttngm^non  queeis . 
Suntautem  ba;c  carminanon  folum  ab  in- 
terprctibusmaleintelle£l:a,  fed  etiam  vitio 
cxcmplatium  corrupta.Hsc  Alciatus.Vi- 
,dc  ^xowzih.IJppo  oculo  fimtlus.  Sc,Vi>iquts 
dolet,  ibidem  ^manum  hcibet . 

Ets  I  Emblema  hoc  fcriptum  fit  in 
trluialem  Cjuendam  lcgu]cium,Alciati  fyn 
dromon,tamencommode  referri  poteft  in 
omncS,  quiineadcm  atte  verfantur,  pro- 
ptereaquod  inter  hosartificij  fimilitudo 
ina<»is  xmulanoncmconciliet  quam  benc- 
iiolcntiam  •  Quoinm  -.'.  •  v>'u.n\fc  in- 
uidiam  Hefiodusin  Operibus  Sc  diefcus 
fuis,  copluribus  mctaphoris  indicat,  haud 
tamen  damnans  id  geiuis  aitificum  coiicer 
tationem.imoprobans  &  laudans:  propo- 
fucrat  enim  duplex  a:mulationis  gcnus  , 
quorumalterum  fic  vtile,  pulchrumquc 
niortalibus  i  alterum  foedum  acpernicio- 
fum.Hoc  homines  ad  rixas  ac  beUa  conci- 
tari.proptcropum  honorumq;  ccrtamina: 
illo  vcto  tanquam  cxcmplis  propofitis  «d 
induftriam  &  honeftas  artesexpergefieri. 
Etquia  smulationc  virtus  cogno(citur , 
conftatnullumferefuifTevirumfeubello. 
fiuc  toga  clatHlii.quinon  fuos  x-muloscx 


pertus  fir.PIato  vir  fummuSj&Xenophon    y'^,  ^^ 

haud  expertes  fuifie  creduntur  talis  atfe-    -^^  ^/ 

(5tusiidind;cioel>,quod  neutet  alteriusme    ,.^  /jfj 

niinit  vnquam,cum  multa  rterq;  fcripfc-    g^mule 

tit.ambo  clari.&inter  fe  alioqum  noti,So- 

craticqq;  fapientix  ambo  alumni  •  Habuit 

Virgilms  Bauium  &  Mcuium  ,  Homerus 

Zoilu,  Ciccro  Hortcnfium  &  Didymum 

Alcxandrinum,M.Vatto  Rhemnium  Pa- 

lemoncm  Grammaticum  ,  CatullusSico'- 

nium  :  qui  omnes  multo  faciliussmnlo- 

rum  nomen.qua  propofitum  adepti  func. 

Quid?quodcontraipfos  Deosaufa  tnfur- 

gerc  aimulatio  perhibcacur .    Hsec  enim 

Marfixpellem  detraxit,Arachnene  trabc 

fufpendit,Sircnesin  monftramutauit.  Tii 

quoq;  Mifenc.noneffes  vndis  fubmerfus, 

nifitua  temcritas  Tritonem  ad  certamen 

cantus  prouocafiet.  Atq;  vtinam  res  intra 

lemulationis  terminos  confifteret,  fzpe  in 

aperta  odia&-beilacrumpit:  nam  vt  re<fle 

Ciccro  in  Laelio.peftis  nulla  maior  in  ami- 

citijs  cfle  potcft  ,  quam  in  quibufdani  ho- 

noris  &  gloriaj  certamen  ,  ex  quo  inimici- 

tixfa»pe  maxiraa:interamiciftimos  eitite- 

runt.  Noretur  noftrorum  quoqi  tempo- 

rum  vehemeciain  fyndromis  quibufdam, 

quam   claiideftino  iaborent  odio,cuam 

mutuis  coiniitioruni  alfiiltibus   coll:dant 

cornua.   Ecquod  propoficum  pra?m;um? 

Vana;&  inanisgloriola:  ftrepitus,&popu 

larisapplaufus- Pro  his  concmuatos  annos 

&  fscula  fudoribus&  vigi!ijsfra(fta,rras- 

miccic  lucubrantium  folcrtia  :  pro  his  ars 

&a[rtas  paribus  pene  fpacijsdecurrunt.na- 

fccntes  enim  confecramus  difciplii;is,quas 

tamenimperfe^Sasabrumpitmors:,  inuida 

huiusgloriie,&  terniinus£emul3t:bnis.Vi- 

dc  ida^mm ,fi^ulus  fi^ulo  inuidet . 


Albutij 


Emblemata^; 


6ii 


Albutij  ad  D. AIciatum,fuadentis,vt  dc 

tumultibas  Italicis  fe  fubducat,  & 

in  Gallia  profiteatur  • 

EMBLEMA       CXLIIL 


I 


QF  AE  dedit  hos  fruCiiis  arhor  y  coslo  aduena  noffro» 
Venit  ab  Eoo  Perjidis  axe  prius . 
Translatu  fa^ia  eli  meliory  quA  noxia  quondam 

In  patria-,  hic  nobis  dulcia  poma  gerit  . 
Fert  foltum  Itngtta ,  fert  poma  JimilUma  cordi: 

Alciat.e ,  hinc  vitam  degere  difce  tuam . 
Tu  procul  a  patria  tn  pretio  es  maiore  futurttsy 
Muititm  corde  fapis ,  nec  minits  ore  Vales . 

C   O  M    M    E    N   T    A    R    I    I. 

V  V  E  N  1  s  ii)  pirinaat.ifertnialj  Pcr.     rcm  vcrolioriim  poTioriim  feracemiplt 
UC4  Ai^iUxunartrDc.c  ik-cerpta-  Aibo-     Alciatiisiiie^.gnsnma-^c  Hepingic,  viquae 

Q^     2,         habcat 


6iz 


Andreas  Alciati 


h.b:at  folia  lingiiz  fimilia,poma  vero  cor 
dii  forrr.am  quodammodo  rcfereiuia  . 
II.  Hoc  cpigramma  non  cft Alciati,  fcd 

Ai^:?lim  Aurelij  Albutii  lurifconfculti ,  Gra:ci  & 
y-':iutim  Latiui  fermoiiis  peritijPoeta^iufignis,  & 
iC.  c]uifieni  Mediolanenfis,  non  Aurclianenfis, 

vr  perperam  ab  aliis  traditum  eft  .    Bona- 
uenturi  Caflillionirus:  lu  vico  Cliuii  mc- 
rnoriolx  (uiic  Ali)ir.:orum,  qui  niibi  funt 
accepiiliimi  ,  qtu;'i  ex  iis  tam  anciquilTi- 
niisnatalibusorti  (itut  Aurelius  Poccacgre 
gius,ab  Alciafo  ctum  celebratus,&  lo-  la- 
cobus  &c- tidfdeni  Aurclii  vidiinus  Chri- 
ftianarnnj  Inrtitutiouum  libros  ttcs  ,  car- 
niine  eleganti  pcrfciiptos ,  quos  Carolus 
V-diplomace,&  AAlciatus  epigrammace 
conimendarunt  Audiuimus  enam  fcripdf 
le  Hymnorum  libruin  vnum  ,  dcccm  vir- 
ginum  viraS:&  libruni  lobi,  aliaq;  Albutii 
quoqueeiufdem  meminit  Alciatus  lib.  z. 
PrastcrmilTbrum:Lcgiapologiam  quadam 
eiusiiomine  aducrfus  Petrum  StcUam,  & 
Loagonallium.lcgum  Doftores.Hic  itaq; 
monct.vt  Alciatus  a  rumultibus&  fadio- 
nibus  Italicis  ic^it  fubmoucar,&  florenriflt- 
mamGalliam  pccac.in^uafucurus  ficco- 
mcndacior  .  Sumicargunicnti  maceriam  a 
pomi  Pcrfici  traIacionc,quod  in  Perfide  vi- 
rulencum  fuit,in  Italia  vcro  confitum.lo- 
ci  mutacione  coxicum  habcrc  defiic .  Eo- 
dem  modo  fi  patriam  relinquat ,  in  extcra 
regionc  admirabilcm  futurum  Alciatum 
fpcrat,{iquidem  nonminus  lingua,  id  cft  , 
cloqucntia.quam  cordc,  hoceft,  dovflrina 
&  prudentia  pollcat;  quod  etiam  fadum  . 
InGalliacnim  Alciatus  per  aliquot  annos 
«6/ine  fiiagnagloria  profc/ltisei^  .  Q^od 
apcrte  Cvt  camiinis  noftri  enarrationem 
^^^  "*  hab-amus  magis  pcrfpicuam)  Alciatusip 
Alctatt      fejnetcpiiciurorationcquadam  Ferrari? 
(juadam    habita.hisomnino  verbis:Scio,inquit,pIc- 
eratio-       ^^^^.  (^^(^^q^^^  c(fe  poHb  tam  frequenccm 
^' '  rnutatjonem  mcam  ,  qui  nunc  Aucnioni, 

iiunc  Bitufigibus,nuncTicini,nunc  Bono 
nix  profeflus  (im  :  uec  dccrunt  qui  incon* 
ftantijt  hoc  tribuant,  tamquam  nufquam 
podlm  confiftcre,  &  quod  in  carminc  Ho- 
ratiano  eft , 

jt^omA  Tibur  ameTn,ventofiis  Tibure  Roma, 
Etenim  nonbeiiccompofita:  mcncisargu- 
«nentum  cft,  ciim  quis  hucatq;  illuc  va- 
gus  difcurrit.necquiefcerc  potcfl.C.-eterri 
mihi  cxcufatioeft  inproniptu,notinimri- 
«ue  omnibus  eft|me,dum  bcllicos  tumul- 


tus  fubtcrfugio,tutamque  ftudiii  meis  fc- 
dcm  perquiro  ,  diutiflim^  cfTe  pcregrina- 
tum,  Priiicipumq;  iuftionibus  huc  atqjil- 
lucai;icatum,cert3m  fcdem  tenercnonpo 
tuifTc.Idcm  clarius  Oratione  Ticini  habi- 
ca  fic.-QuapIurimi  vcftrum  optimc  ftiiir,  -"''''''  '* 
vtbelli  calamitacibu:»  ciecflus.rclifta  patria  tf^^xee 
trans  Alpcs  profedusfiim:ibi  profcdorio  ««''»• 
muneri  addi(flus,aliquoc  annos  fumina  cii 
gratiamoram  rraxi;  quod  jh  illoium  hu» 
manicati  tnbuam.nn  qnaibufcumqucno- 
ftris  ftudiis,uon  fatis  fcio.  Tria  ccrte  ma- 
gnifica  hac  iii  diiciplitu  tribus  incelcber- 
rimis  gymnafiis  mihi  contigerunr.quas  ne- 
fcio  (quod  citra  arrogantiam  dnrium  fit^ 
ancuiquam  aIii:primLim  vt  Aucnioni.cu 
numquam  ad  camdiem  cathedram  afccii- 
difTem.ftipcMdium  fexccntoruni  mererer, 
&  a:tatc  longe  iinpar.fcnioribus  tamcn  x- 
quarer.-alterum  in  Biturigibus  ,  quornm 
Iiberalitac  magiftratus  Chriftianiflimi,ip- 
fo  Rege  adiuuante.fecundoqnam  eo  vene 
rara  anno  duplicatum  imhi  eft  honorariii, 
&  millc  duceiitique  prxftiti ;  tcrtium  cft  , 
quod  tam  a  longinquis  partibus  in  patria 
ab  excellentiffimo  Duce  noftro  acccrfitus» 
Senatoria  diguicate  ornatus,  hanc  acccllio- 
nem  ne  quidcm  cogitans,  tantum  abcft  vt 
pctierim,fum  cdnfccuins  ,  Haclcnus  illc.  j^ocus  i 
Simile  eft  quod  Erafmu?  \v\  quadani  ad  Al  epijfola 
ciatum  epiftola  fcribic;Pictatiserat,inquit,  Zrajmt 
quod  patri;E  tua^  potilTimum  bonum   ci- 
uem  prqftarc  volueris:fed  Deos  voluit  etu 
ditionem  tuam  vclut  in  cdico  luccre  plu- 
ribus.Nam  virtutis  fplendor  nefcioqnopa 
doin  fuacuiq;  patriafcre  obfcuriorob» 
tingit .  Ncc  vero  prartcrmittcndum,  hoc  r^,^^  ', 
Pcrlicifymbolum  .1  Paulo  louio  explicari  p^^^^j 
ineo  Dialogo,quicft  de  notisarmorum  &  ^-^ 
amoriSjCum  infcriptione,TRAN SL ATA 
PROFICIT  ARBOS.  ipfique  Alciatoa- 
fciibi. 

§iVJE  dedit  hos  fruBus]  H ic  Perfea  cu      III- 
Perfico  videtur  confandi  :  quod  aniiccar, 
alii  viderint.  Qui  veto  pomum  hoc  vene- 
natum  in  Petfisgigniputauerunt,  deccpti  ^e^J^f 
forre  funt  nominis  vicinitate,  nam  id  de  ^'^  ^*^ 
Perfea  diligeutiores  tradunt ,  qna;omniuo /'f'' • 
aiiaeft,  nayxis  rubefcenribus  (imilis  (pru- 
na  ca  funt  forbis  infitaj  in  AEchiopia  Ic- 
thalis,in  AEgypto  falubrisiquamuis  Co« 
lumcllapoccica  liccnria  vcramq;  confundc 
re  vidcatur ,  quz  tamen  cx  Nicandromu- 
tuacur,  &  ez  his  force  Alciatus  > 

Coel» 


Emblemata  l 


>erfieap9 
nni  vn' 
V. 


i  liniHS 
er[tca,m 

fe  no~ 
•a.mne- 


[rhores 
uidam 
anlpla 
ttione^ 
ant  me- 
■  tres  . 


Coelo  Aduenxnofiro']  noftro  folo  implan 
fata.cum  primiim  inPeifidenaraenet . 

Venit  ab  Zoo]  Cnm  Perfx  aliqiiando  in 
Romanos  bcllum  gcrercnt.mulcis  in  locis 
ItalixPcrficaimplantarunt,  qusiii  Perfi- 
de  vcnenum  pra^fcntaneum  ferunt.  Hac 
tandcm  arborc  hoftesextincflum  iri  fpcra- 
bantrfed  in  Italia  mutato  fblo  naturam  c- 
tiam  mutauit.quaiu  opinionc  eft  Columel 
]a,vbi  refert  •• 

pnmtA  cum  barbara  Ferjis 
MiferattUtfama  efi,patriii  armata  uenents: 
At  nunc  expoftti  paruo  difcnmine  lecti  , 
Ambrofiospr&bent  fuccos  oblita  nocendi . 
Alij  hunc-frudumab  AErhiopibus  in  Ae- 
gyptum  malo  animo  miflum.naturam  fo- 
li  benigniL-ate  commutaflc  tradunt.  Calli 
machus  Pcrficum  in  AEgyptoprimum  Ca 
tam  a  PerfcoafflrmacNicander  vero  My 
cenisprimo  fatam  contendir.Plinius  adue- 
dam  quidem  hanc  arborem  e  Perfide  fa- 
tetur,fed  noxiamapud  Perfasefle.^:  trans 
latu  mitef^:ert,id  vero  perncgat  Eiiis  vcrba 
funt  Iib.i;.cap.  i3.In  tocum  quiJem  Per 
fica  peregrina.etiam  Afiz  Grxcixquecfle 
cx  nomineipfo  apparet,atq;  exPcrfide  ad 
ucda.Et  paulo  infeiius:  Falfum  eft  vene- 
nata  cum  cruciatu  in  Perfis  gigni,&  poena 
rum  caufa  ,  a  regibus  translara  in  AEgy- 
ptum,&  ferramirigaca.  Scd  Pliuioaduer- 
fancur  GalenuSjDiofcorideSjPauIusAEgi- 
neta,Plutarchus,&  aiij . 

Translatu  fa£ia  efi  melior.']  Quafdam 
arboresmutarenaturam  prorcgionum  va 
rietatc,  teftis  eft  Plutarch.  eo  libro,  quem 
infcripfitjDcfacieiquxapparetinorbe  Lu 
nx-Plinlib.  17  cap  10.  vbi  agicdearbori 
bus.quxauulfione  nafcunturjomnia  ea  no 
ftari.n  moris  eft  infua  locari,fcd  prius  nu 
trici  dari.atq;  in  femiiiarijsadolefccfe, itc- 
ru;nqi  migrare  .  Q_ui  tranfitusmirum  in 
modum  micigatcciam  filueitres.-fiuearbo- 
rum  quoqj  vt  hominum  natura,  nouiratis 
ac  peregfinationisauida  eft:fiuc  dcfcenden 
tcs  virus  relinquunt  ,  manfuefcunrque  iix 
tradaru.ceufere  dum  radici  auellitur  pla 
ta.  Simileillud  Plinij  hiftonx  mundi  lib. 
i.cap.  96.  InCruftuminio  nacum  fceiuim 
ibinoxium,extra(alubreefl^e.Ex  qnointel 
ligc  quxdam  toli  mutatione  fieri  melio- 
ra.alia  dereriorajquod  fci  ruflicx  peritiau 
ftores  obferuant,PaIIadius,CoIumcIla,Ca- 
to.Varro.alij.Ex  horum  cenfu  haberur  c- 
tiamarborPerficarYudepomum  Pcrficura 


617, 


notam  fuifle  eius ,  qui  in  alio  coclomelior 
fiat,tradit  Pierius  Iib.f4.  dc  fac tis  Asgy- 
pt.  littcris .  ' 

6^<  noxia  quondam]  toxicum  fcrcbat. 
Extat  epigramma  Grjccuro  lib.  i.  Antho- 
Iog.eif«rgj'(/*pat,incertoautore,inquendam 
Theognofti  filium,qui  comeftis  pomis  Pcr 
ficisintcrijt .  Idfichabet: 
Ik  fovicov  Ht^aav  ^oviov  ^vTov  Hyetyi 
rigpireyf 

TlauS^i  QfeyvaTis  TK   BttVATH  <irp6fa.- 
<Ttv  .     id  cft  : 
I.x  mortiferu  Verfis  mortiferam  planfam 
duxit  Berfeus  , 

Tilio  Theognofii  mortti  caufam . 
Huc  quoq;  refpicerc  atbictor  (quidquid 
alijdicantj  illud  a  Philodemo,  vej  vtalij 
voluut,  cpigrammacario  Platonc  dit^um 
nobili  difticho  : 

(/.iihoviya    /SfltAAw  [J.i  (piKav  fft  Tli,  d\K' 
eTivivTov 

Setv^iTrTH.Kctya  ;(a/  <ru iu.otpeuvo/xi^A\ 
Cuius  fcntcntiamproiurcfuo  fic  reddidit 
Pierius : 

Fomum  ego  ,  ^k/^j  tibi  me  dat,te  deperit . 
audin 

'Blauia,marcefcam  nempe  ego,tuq\  etia. 

Bulcia poma gerit]  Martialis  13.  Nux 
Perfica. 
Vtlia  maternu  fueramui  pr&coqua  ramts , 

Nuncin  adoptiuts  Perjica  carafumm  . 

Tertfolium  lingu£.]  Plutarch-commen 
tario  Delfide&Ofiride,  Perficam  arbo- 
rcm  Ifidi  confecratam  fuilTe  fcribit,  quod 
Iingux  folium  habeac ,  frudum  cordi  Ci- 
milem  .  Eius  hxc  vcrba  func :  Tav  J"  iv 
auyuTrTa  svTav  udAtTet   ta  fie&T  xst5/e- 

pcojacu  ?^iyt7t  Ti]V  'Z^fipUiXV  ,  OTI  KAp- 
^IA  //gf  0  KctpTOf  el-jTiif  ,  yKaTTf}  «Ts  To 
QvKKov  iotKiv  '  iS^iv  ydp  av  a.vSpa7ros 
tynv  'nifvKz  ^noTepov  Koy\s,  k,  (y.dKtTa, 
tS 'TTipi  6icov,^i^i  (xei^ovApo-sriivi^  Tpoi 
tvS^cufj.ovietv-  S^io  Ta  fxiveii'  TcypW^piov 
ivTctuQct  KctTtovTt  'isctpzyyvaij.cfj  ,  oa-iA 
(ppoveiv,  iuo^^iif^ct  Kiynv  ■  Befiirpibus  JE- 
gyptys  maxime  confecratam  Dc&  aiunt  Per 
feam.qt*  d  eius  frucim  cordts,  fohiilingut, 
ipcciem  referat.  Nam  eorum,qu&  in  homi- 
nem  cadere  poffunt ,  nihtl  diuiniu4  efi  ora- 
tione,prAcipue  ■ver^de  Dys,neq',  zlla  res  a- 
lia  maitis  adfelicttatem  affintmomittitn. 
Itaq;  hicpnctpttttr  ei,  qutfit  oraculum  a- 
dituruffVt  fanciepieq;  (entiat,  ^  modefie 
lequatur ,  Rcfert  idipfum  Politianus  Mi- 
Qjl     3  fccl- 


Pomum 
Perftcuoi 
quid    fi- 
gnificit . 


Plut^r- 
chi  loct-it 
dc  arbore 
Perfica . 


6i4 


Andrca^  Alciati. 


prophetA 

ACCeptHi 


lccllan.cap.  Sj.fcd  hancarb»iem  Harpo- 
crati  ("aciam  facic . 

Alciati]  Mallem  ]cgcte.Al\ate,aomiiK 
gemiiiio  familia;  Alciacorum  •  Vidc  Era- 
bkm.5. 

Tuprocul  apAtrix.']  Virgilianaimitatio 
i.  lo.Lcloga  : 
T»  prociil  apatria  (necjft  mihi  credere) 

tantiim 
Alpincn,  ahydura  nittes  .  - 

Apiid  EuripiJcm  Herculefurente; 

ia  z7^'  OTT» 

ggr^Kov  t;  S^pciyaf ,  f/.{ipTV()'  etv  \eij2o:( 

Nun  efi  vhi 
Strentie  quid  agensteflem  haheiUpatriam. 
Veiba  funt  Amphitryonis  ad  Lycum,qui- 
busdocetmagnorum  Hcrculisopernm  tc 
fteseflegencesexteras. 

D  o  c  B  T  V  R  hoc  fymbclo,  nemincm 
prophecam  in  fua  patria  propria  acceptu, 
fuisqjgratum  aut  exillimationi  efTe  ,  fed 
omnino  neglcdum,fpretum,&  vicinoruin 
inuidia,  pefte  illa  tetrica ,  qux  alterius  re- 
busmaciefcic  opimis,  prorfus  deprelfum: 
id  quod  attellatur  omnium  maximus  iSc 
^eraciflimus  auclor  ,  Rcdemptor  nofter, 
J4atth:si  i5.Luc?4.&  loannis  4.C.  Quod 
contigit  multis  olim  fapientibus,qui  tame 
longinquis  peregrinationibus  uotiores  fa- 
^ijfcfe  toti  orbi  commendarunt:  vt  hi>  de 
quibus  B.  Hieronymus  prologoad  Biblu. 
Suppetunt  ea  de  re  exempla  longe  multa 
apud  Diogenem  Laertium.Philoftratum  , 
EwHapiumSardianum.  Occurritcx  vete- 
ribus  vnus  Anacharfis  Scytha,  qui  apud 
fuosnullo  inhonore,  Athcnis  admirationi 
fuit.  Roma:non  nifi  fcro  admodum  excc- 
ptafc  admifla  Rhetoxic»  &  Philofophi» 


cit . 


fchola.fub  aufpi.  io  G  r«corum  fapietiH«. 
Et  fxculis  fuperioribus  a  maioribus  excc- 
ptusfuit  Alcuiuus,  feu  Albinus  ,  Scotica: 
gentis,  quidoftriiias  liberales  primus  Lu- 
tcti£  fub  padamcrcedefic  plaufibiliterdo 
cuit.vtfundamenta  principis  Academie  tii 
ptimum  molicus  dicatur.Taceo  de  Alcia- 
to,homineextero,quiiuris  fapiencix  nito- 
rem  primusapud  bitungas  celebrauit.Fic 
autem  fspc,  vt  patiia  prsclara  ingenia  no 
capiat ,  fed  ad  loca  magis  illuftria  propel- 
lat  .  Sed  plerunq;  liuor  &  inuidia  dues 
(uoseijcit,  quasdviccftabili  &iHiuftomaIo  .    . 

cosmaximcprofequicur  &infcftat  ,  quos  P^^^*^^ 
ad  virtutem  revftiore  tramite  prodeuntes 
cernit.  Vnde  re<5l^  de  ea  Sillius  Italicus 
Iib.  13. 

O  dirtim  exitiie  mortalthta,  l  nihil  vnquM 
Crefcere.nec  ma^nas  t.itiens  exHrgere  lati* 

des 
Inuidia.  , 

Hanc  vtdecjinarent  multiei  patria  fpcir- 
teexce(Ierunt,&  in  alisna  teira  vixerunc  ; 
vtfecit  Iphicjatesii)Thracia,Coiioniu  Cy 
pro,Timoth?us  in  Lefbo.Chabrias  in  A  E- 
gy p tOjChares  in  Sigeo.  V  fq iie  ad  .-o  au tem 
dira  &  abominabilis  cftilia  lucs,vt  in  fuos 
tautiim  uotos  atqj  vicinos  fa^iiutjneqj  hu- 
manigeneris  Seruatoiibeiiignilhmopeper 
cerit,qui  iniiocentiiliauisfoTa  inuidu  mos: 
teignominiofainterijcvtcopiose  Ba/ilius 
in  eleganti  fua  oratione  Gr^scade  Inuidia, 
difterit.Dc  eadem  prster  Virgilium  m  E- 
pigram.de  LiuorcOuidium  i.Mctamor» 
ph-fexcentosalios,  pulchr^  fcribit  Plutar- 
chusiu  Iib.de  dilFerentia  inter  odium  &  in 
uidiam.NuncaIiquandiucumRegibus& 
Principibus  nobis  res  etic .  ^' 


PrincepS 


Emblemataj» . 


6i^ 


Princeps  fubditorum  incolumitatem 
procurans . 

EMBLEMA     CXLIIlIc 


nr  1't  A  N 1 1  quoties  conturhant  izquora  fratres , 
-■-    Tum  miferos  nautivs  anchora  ia6ia  luuat : 
Hanc  pm  erga  hommes  Delphin  complellitur  »  imis 

Tutitis   'vt  pofsit  fgter  tlla  vadis  . 
^uam  decet  h.u  memores  gefiare  irfgnia  Beges-, 

Anchora  quod  nautis  ^  fe  ^ofulo  ejfe  fuo, 

COMMENTARII. 


J,  ANcHORA  vtriiic]ue  liamara  &:  e- 

XX,  rcclapuigatur  ,  cuius  medium  dcl- 

phin.pifciscelerrimus.completT^atur,  eiq; 

cjuaficircumvolHtusaHlijeteat . 

II,  Ti  Tvs  Vefpafiaiius  olim  matidauit^cz 

i  mmm   cudi  numirma^uitis  alrcra  in  parie  ipfius 

I  ^«//f.  YcrpaflaQi  facies  eflci  e;(pie{I'a,cum  infcri- 


ptione  nomiiiis:inaItcracneranchor3,CH- 
ius  mcduim  delphinobuolutus  complciflc 
retur.  Hoc  numifma  fc  vidiflc  teflafur 
ChiJiadum  aufor.iii  prouerbio,Fp/?/»/»  len 
te.  Id  autcm  fvrr.boli  nihil  a'iud  fibi  vcHc 
afSrmat ,  qnam  illud  AuguOi  Cajfarisdi- 
^^imiCKiv^i  fipaJ^ias. id  eft,  Fe/^ina  le»' 


6i6 


Andreae  Alciati 


Dclphi' 
r.ta   alli- 
f.ttus  an 
chorA  . 


Delphi- 
nta  p/- 


Anchorn 
Thzlaf. 
fiarchi 
G.tllici  . 


III. 

Tit.rnij 
fratres 


j>.qiiiaanchora  tarditatcm,delphin  cdcri- 
:jrem  apte  rcpraefcutct.H^c  ibi  multis  vcr 
bis  traftaiitur.ncc  roalc,  vt  vidctur-Scd  no 
ftcr  Alciatus,  quiabilloautorc  inaliqui- 
bns  locis  dilTciuire  {oIct,ah"tcr  iUius  numif 
matis  figuiam  interprctatur.  Nam  pcrdel 
phincm  cuni  anchora  ,  quxaductfus  pro- 
cdias  &  tempelUccsfabricataeft,  rcgcm 
iprum,&  regium  munus  vultintcHigi ,  ad 

Juempertiiietcalamitati  &  pcrturbatioin 
ubaenire.feditiones  &  procellascompoiic 
ic,&  xrumnas  fubdirotum  depellerCjpaci 
quc  iucumbcreridq;  exdclphmi  natura  di 
fcercqui  (vtait  Plmuis  lib.  i8.)  futuram 
tempeltatem  prxfagire  folet.  Quocirca  vc 
9/Aii-3"po3rof,fi  nauem  ventis  agitatam  of- 
feiideiit,tutiLis  vc  figatur,anchoram  qua(i 
humano  qaodam  iu!tin>::^u  dirigictfic  Prin 
ccps  qiiifq;  fuorum  maxime  ftudiofus  ef- 
k  dcbct.potilfimum  vero  (xuiciue  tcmpe 
ftate&  impctu  belli,  vel  etiam  infortunio 
quodam  alioimpcndente,  ne  Reipub-  fta- 
tns  poflitaliquomodoperturbari.autetia 
commmui  •  In  fubuenieridisetiam  miferis 
debet  Rex  imitari  delphini  cejeiitatem  , 
quasmaiima  cft,&  pencincredibi!js,vc  re- 
fert  Plinius  lib.9.  cap.  8.  &  Ariftoceics,  & 
Oppianus.  Cxtcrum  delphinum  ancbora; 
illigatnm  proinfigni  &  fiemmatc  publico 
praetcr  Vefpafianum  olim  gefTerunt  alij 
Principes  &  Impcratoreslaudatiflimi  ,  vc 
Auguftus    Ca2far>  Selcucus  ,  &  Nicanor- 
Noftroquoq;  facculo  Aldus  Manutius  , 
nobilisapud  Venctos  typographus,qua  de 
re  eftclcgantifrima  -TTApiKCcta-ism  proucr 
bio,  Fefiina  lente  .   Gallicictiam  imperij 
Thalafliarchus.quem  Admiralium  vocar, 
hoc  infignc  hodic  ctiamnum  circumferc , 
vtuuper  laudatus  illc  Philippus  Chabo- 
tius  liifcutoVlyfTis  dclphinumdepidum 
fuiffc  fcribitPlutarchusad  fincm  difputa- 
tionis.qua  qujerit.vtra  animalium  pUisra- 
tionis  habeanc.an  rerreftria,an  aquatilia  . 

TITANII  qtioties]  Hoc  priauim  mo- 
moyTitantf  hic  trifvllabuni  efle,  nam  duo 
ij.cocunt  iii  vnum  pcr  fynaerefin.Dicuntur 
autem  Titanij  fraties  venci.a  Titanc  auo: 
fuitcnim  Aurora  Ticanis  filia,  quas  mii>a 
ffacri  Aftraro  peperit  illi  ventos ,  gigantes 
robuftiffimos  ,  autore  Hefiodo  in  Theo- 
gon  &  Apollodoro  Iib. i.B/bliothec.Hinc 
Brixianus  Pylades  lib- x.  Theogon.ficait ; 
jiitrora  Aslrdopeperit  Titaniafratrt 
^(iixS ^vifoSjqifi  fnta  longa  premitt. 


Vndcctiam  cofdem  AfVrasosfratrcsappcl- 
lac  Ouidius  i^.Mctamorph. 
Aeraj\  ^  tumidii  fubitu  cocurfibm  £^uor 
Afint  turbant,  C^  eunt  in  pr&lia  fratres. 

Tum  miferos  nautas]  Epithcton  conuc- 
niens,vt  illudeft  Lucani  lib.8. 

miferosa'^fallentia  nautat 

Sidera  non  fequimur  . 
Anchora  iaSia]  Nautaeaniij  ad  ancKo-  OrtogrA 
ram  confagiunt.SoIent  quidam  dubitare,  phia  m 
fctibsndumnc  fit  anchora,  cum  afpiratio-  chorA» 
nczviancora. Qno  paifto  fcribas,meo  iudi- 
cio,parui  refert;  fi  enimautoritatem  Val. 
Probifcquaris.fine  afpirationc  fcribes,  illc 
enim  dicit^tria  tantum  nomiua  Latina  poft 
f  afpirationem  hzhcte,Lurcho,Pu[cher,Or' 
chus.  Cui  videtur  adftipulari  Grajcum 
rtj^Ky/ja.  quod  fineafpiratione  profertur. 
Vfus  tamcn  fecus  fuadet. 

Piu^s  erga  hemines  Delphin]  p/AstCT/ia)" 
TTOf.  id  ell,  amicu-s  hotntnum  .  De  pictatc 
delphini  in  homincs  plura  diximus  Em- 
blcm.ifo.  quibusadiungo  ,  delphinumob  jygipf,} 
ainorem  iahomiiiem  ellecapitalemcroco-  „^*^;.^ 
dili hofte.m,quonon elt  aliud  infeftiusani- 
mal  hcminibus.  Infaper  in  dclphino  ma- 
gnaeftcharitas  crga  filios  ,  quosetiam  a- 
dultos  diu  comitatur.Aaror  eft  Ariftotc- 
les  lib  5.de  hiftoranim.  Sic  rcxaiim-.opa- 
terno  ctle  dtbct  in  fao;,aIioqai  no  eft  rei, 
feJ  tvrai;nas,vtiu  Politicis  docetidcm  A- 
riftotcjcs. 

Tutifti-<.t  pojft]  \t  firmius  &  fccurius 
figi  polfit  vadis  pelagi .  Nam  anchora  pcr 
mctaphosam  pro  refagio  &  fecuritace  po- 
nitur.Videproucrbiijm,  Anchora  domu4. 

Anchora  quodnautii]  Anchora  fymbo-  ^nchO 
lum  boni  principis.quo  fui  iu  fubditosoffi  ?^'* 
cij  admoneatur.  Vide  proacrbium,  Ancho 
ramfacramfoluere.  Fuit  aatcm  anchora 
prasfidij  &  falutis  typus,  Pierius  lib.  4;. 
Hicrogl.  Ad  glotiam  &  fclicitatem  retu- 
lit  Pindarus  6.  Ifthmiorupi  :  Si  quis, 
inquit ,  hominum  fumptu  &  labore  di- 
uinas  virtutes  exequitar  ,  Deas  illi  a- 
mabilem  gloriam  prxftac  •  &  ««^M  '^rpos 
oh^ov  (^AKKir  ciyKvpdiv  ^ioTifxoi  iroy.  id 
eft  :  FelicitatK  iacit  anchoram  diuinoho-  ( 

nore  au^us.Quid  fi  huc  rcuocemus  aureu 
Plutarchi  monitum  e  vita  Solonis:quo  lo- 
co  dicitjSenacu  velutanchorafirmari  cmi- 
tatcm.Mcmini  &  Euripidem  in  Hecuba  , 
Polydorumgentis  familiscjucfua:  ancho- 
ram  uominate,  cV  /xoVor  oiiwv  Ayx^vpnTa 


Emblemata-) . 


6i7 


IV. 


>ucU- 
tu  Xeno 
hontti  lo 


''linij  Se- 
undi  lo' 
ftt. 


iyiuV-qui  iamfolttt  generu  fupereft  tincho- 
m  noiiri  .  Ariftides  oratiojie  Panathcuaica 
prima,dicicGrzcosomiics  vbi  vifos  fuifTc 
in  portu  qiiodam  diiabiis  niios  anchoris , 
quafi  gcmino  fiiltos  prxfidio  .  Rcfer  hiic 
zdagmm,  Anchoru  duabu^  fultm . 

Praiclara  prxfenti  EmbJematc 
coiuinctai  yvco/xn  iPrinceps  fui?diiorum  in- 
columitatem  procurans  •  quxfimilis  mihi 
videtur  fentcntia:  Marcellini  Ammiani , 
qui  i^.Jibgrauiter  pronunciauit,Imperiu 
curam  edefalutis  aliena: .  Principcs  enim 
debcnthaberc  pcrfpedura,  fc  fibiminime 
twtos  effe,  fed  ad  publicam  omnium  quie- 
icm.Quadrat  huc  optime  illud  Xenopho 
tis  h  3  ■fitTa//i'>;/uoi'.  vbi  facit  Socratemdi- 
fputantcm  cum  DionyfiodororQuam  ob 
cauflam,  inquic ,  Homerus  appellat  Aga- 
memnonem  'Ttoiini.va,  KOLay,  nifi  quod  vt 
paftor  fuarum  ouium  curam  haberc  de- 
bct.quohabeant,  quaj  funt  ad  viiftum  ne- 
ccflaria,  ficetiam  Principem  curareeft  ne- 
cede  ,  quae  popnjoexpediant.  Non  enim 
tantum  Jaudatur  Agamemnon  vt  KpctTt- 
pos  a<v^«T>;f ,  fed  maxime  vt  /Sa.a-iKtO( 
etyct^o  s,€[{.n  non  fcmodo  bcnc  regerst,fed 
etiam  fuis"felicitatis  canfa  efretj^  ydp  /Sa,- 
aihtOieupHTMi  i-^^fivftitiVT^ Kethai  iirt- 
y.iKHTou>  dKK'  h<t  yju, ol  zKoiJLiVQi  S^ta. t«- 
Tov,  ey  'Trpa.TT^ai .  'R.ex  non  eligitur  vtfui 
curam  habeat,fed  vt  per  ipfum  ,  qui  eum 
elegerunt,in  felicitate  viuant.Haic  fimi- 
IccftiJludcx  Spartiano  ,  fzpenumcro  in 
concione  &  fenatu  dixifTe  Cxfarem  Adria- 
nuni,ita  feRemp.gefturum,vt  fcirct  po- 
puli  rem  cfTcnon  prcpriam.  Et  Capitolin. 
AntoninoPio:Huiusprimumhoc  fertur, 
quodciim  ab  vxore  argucretur.quafi  fuis 
parum  reIifturus,dixit,StuIta,  poftquam 
ad  impcrium  tranfiuimus,&  illud  ,  quod 
habuimusant^,perdidimus.  Elogium  & 
hoc  vcridicii  Traianiex  Pliniolib.  ^-cpift. 
loSunt  quidem  cvida  fub  vnius  arbitrio, 
qui  provtilitatccommuni  folusomnium 
cuiasjlaboresquefufccpit.ldempanegyti- 


comagnificcnrius:  Bona  confciciuia  priit- 
cipatum  fibidclatum  acceptat.qui  uoiiifi 
animo  feruandi  illiid  accepit,  Si  qucniip- 
fius  Reip.  vtilitas  &  vox  ad  illud  arcelTjt^ 
non  fua.  Idcm  ibidem;  Qjjod  precatuses, 
vt  illa  ipfa  ordinatio  comitiorum  bene  ac 
felicitercuenirct  nobis,Reipub.iioiuic  tibi 
rale  cft,vt  nos  hunc  ordincni  voton.im  c6- 
mittcredcbeamus:  Deosdeniqueobfecia- 
re,vtomnia  qua:  facis,  quxq;  facies  pro- 
fpere  cedant  ribi,  Reipubnobis:veI  fi  bre- 
uiusfitoptadum,vt  vni  tibi,inquo&  Ref- 
pub.&nos  fimus.  Cicero  S.Philipp.O  dij 
immortales.quam  magnum  elt  perfonam 
in  Repub.tueri  principis,  qua;  nonanimis 
folum  debet ,  fed  etiam  oculis  feruireci- 
uium  ?  lUud  Ifocrateum  perplacec  ad  Ifocratu 
Nicoclem  ,  regem  Cypriorum  :  i]y^^.t-  locus. 
Voi  yi    eTftV  ^K  iva.  tZv  'ttoKKov  ,  t}.K- 

Ka.  TSOKKaV  OVTO.  TVpa.VVOV,fXil  Ttiv  d.'JTiiv 

yvafj.i1Vi)^v  TolfdKKoii,  y.iiJ^i  tci  o-^Trn- 
S^&iet  tojV  'Trpa.yu.d.Tcov,  /j.iiS'i  T«f  iu^po- 
voOiVTcti  Tcov  duf^paTTcoVfTats  tiS^ovcuidva, 
Kpive^v,  aKK'  i-Tri  tZv  Trpd^zcov  Tav  )^»- 
ffiy.cov  dvToli  J^oKiy.d^HV .  Oportet  exifti- 
mes  te  non  vnum  ex  multti ,fed  multorum 
principem  exifientem,  non  tuam  ipfitu  hci- 
bere  mentem  cum  alijs,(id  eft,aliorum  in- 
feruireafFe<5libusdebere]  neq;honefia,  con 
ftlia,neq;  reHefentter.tes  homincs volupta- 
tibui  £}fimarefed  vtilibtn  aSiionibtcs  pro- 
^(«rf.Coronidis  Jocoadduco  Epaminondx  Epamino 
Regis  cxemplum,  qui  cum  Thebani  dicm  d£  exem- 
feftum  agerenr,  omnibiisq;  libidinibus  &  flum. 
compotationibus  indulgerent,  fadus  eft 
cuidam  e  familiatibus  obuius  >  fqualidus 
&  cogitabundus.Admirante  iJIo,  rogante- 
que  quid  tandem  cffet  rei  ,  quod  folus  ad 
eumaffedus  modum  obambularer?  Vt  vo 
bis,inquit,omnibus  ebrijs  ac  focordibus  ef 
feliceat.  Innucnstum  maxime  vigiladum 
cfTe  principi,quando  populusmaximein- 
dulgetgcnio.Nunc  a  principcad  fenatura 
appellamus . 


Iti 


tfiS 


Andre^  Alciati 


In  Senatum  boni  Principis  . 

EMBLEMA    CXLV. 


rDIALOGISMVS. 

p  F  F 1 G I  E  S  manibtn  truncA  ante  altaria  diuum 

Hic  rej^dent  t  cjuartdm  tumine  capta  prisr » 
Signa  poteftatis  fumm£  ,  fan^itj^  Senattis 

Thehanis  fucrant  ifla  re^erta  'viris  . 
Cur  reftdent  ?  ^^ia  mente  graues  decet  ej^e  qmeta 

luridicos  ,  antmo  nec  variare  leui . 
Cur  fine  funt  manibm  ?  Capiant  ne  xenia,  nec  fe 

Pollicitis  fle£ii  munertbii6ve  fmant . 
Cacti4  at  eH  Princeps-,  quod  folis  auribtts^  abfque 

Affe£iu ,  conHans  tufa  Senatm  agit* 


C.i^iA^ 


Emblemata»  6i^ 

COMMENTARII. 


I. 


II. 

'0ns  Em 
•lemc.tn. 


0CM4  ex 
'Atione 
Uciati . 


II. 


COnsiliariortm  c^cus  to- 
gatus  alluler  vcniiq;  regiui  tolio  lo- 
cato.-quorum  manus  ambx  abiciHa;  fuiu  , 
ipfe  vero  rcx  captus  oculis  ertingeotlus 
eft.Sed  iiofter  pi(5lor  iulTus  efiiiigeie  priii- 
cipem  czcum,videtnrca:latori  aiifam  pra: 
bui(]e,vt  videiireiH  ciprimeretj&:  coiifilia- 
rios  C2C0S . 

I  D  agalma  iudicum  Thebanorum  h. 
varijs  audoribus  peri  pofle  fcio  .  Certc 
Plutarcluis  attigit  libro  de  Ifide  &  Ofi- 
ridc;  quod  idem  Sermoue  +4.  Stobxus  re- 
tulit  ex  eodem  Plutarcho:  his  verbis : 
iv  ^ii0ouiHKovii  fiyiv  a.i>ctKH{xevou  ^iy.a. 

7ol{  0iJ.iJLa.3r IV y  ai  etS^e-jpov  a[xct  tjjv  (T/Ptw 
o7'JVi]V  v^  a,viV7ivx.Tov  Ifa,v,  id  cii:Thei>is 
imngines  conT^iciuntnr  lndicftm  manibiis 
carentes-.at fummi  ludict^imago  conniuet 
oculti  :  eo  quld  iu/fitia  nec  muneribus  ca- 
pi,nec  hominum  vultuflecii  debeat.  Alch- 
tusipfe  Oratione  quadam  iii  laude  luris 
ciuilisha:c  air:Chryfippus  lufticiximagi- 
iiera  itaexprcffit,  vt  puellari  virginis  for- 
ina,  afpedu  vehemenci ,  lumiuibus  oculo- 
rum  acerrimisconfpicerecur,  quod  vide- 
licctiudicem  incorrupto  cfleiudicio,  fan- 
<f>um,feuerum,  contra  improbos  inexora- 
bilem.viac  maieftace  a:quitatis,veriratisq; 
terrificum  efle  oporcear.  Q^uapropter  me- 
rnorixeft  traditum.iuagiftratuum  ftatuas 
a  Thebanis  ita  foleie  formati ,  vt  fine  ir.a- 
iiibusedent^Principuni  veio  cldunsocu- 
lis,nimirumeam  iuftitiajnaruram  elleofte 
dentes,Yt  incorrupta  fit,  nec  ptetiopreci- 
busve,3ut  aliense  vlli  voluptaticedacNo 
•vcrebor  m  vfum  raperemeura,  qustetu- 
lit  audor  induftrius,multa2que  ledionis , 
Alexandcr  ab  Alexand.lib.^-Thebani,  in- 
quit,vtiucorruptam  iuftitiam  (ignarent , 
nec  vaiiari  gratia ,  ludicum  imagines  (ine 
manibus,Principis  vero  (ine  oculisin  foro 
propofuere,  vr  figinsoftendercnt,  ludiccs 
afFeiflibus  capi  noii  oportcrei  caulfaq;  de- 
finita  damnatos  vndecimuiris  pcsuis  affi- 
ciendos  tradebant.  Huius  rei  quoq;  meii- 
tio  fit  in  3di^io,Scarab£iis  aquilaquirit  . 
Nunc  fingulafrifius  expliccmus. 

EFFKjlEi  manibui  truncA\  fimujacra 
manibus  tiuncatis . 

Ante  altaria  diuum]  factis  iu  ^dibus  , 
jn  tcraplis  Deorum. 


Lnmine  captaprior]  primacffigicSjqU^S 
Principiselt,  oculiscatet. 

Htgna poteflatti fumma.]  fymbola  confcf 
fus  optuni  Pruicjpis ,  &  inregernmi  Se- 
narus . 

Thebanufuerant]  inuentum  fuit  viro- 
rum  prudentifKmorumex  ciuicacc  Theba 
rum  m  G  ra:cia  . 

Currefident?]  Conftatex  vetcribus  iu- 
dices  federefoIicos,cum  quid  ftacuendum 
elfeCjVt  clareiuribusexpreffum  cft,  c-fiu. 
de  reiudiolib.6.1  qui  pro  rnbunaIi,fF.eod.  ^'^"""^* 
tit.Itaetiam  luftiniauus  NouellaS.Deiu-  ^f  -'*' 
dicibustSedebunt  aucem,aic,hi  pedanei  iu  <*^^"^ " 
dices  continue,  &(.  wunc  in  regiabafilica,in 
nuibus&.  tunc  doniunculis  iudicant.  &c. 
IdemiH  Nouella,vtab  il]ufttib.&  quifu- 
per  cam  di^nit.Secundum  quod,  ait.daiii 
eft  eis  fuper  hoc  piiuilegium,ne  ccgantur 
autfederecum  iud:cibus  cum  iudicanc, 
auc  ftarc  rurfus  tanquam  licigances.  Mar- 
tianusUb.  7-fF.Quodmct.cauf  Confeftim 
autem  pro  tribunalite  fedentcm  adijt.Sic 
in  1.1. ff.  Ad  fenat.  Tertyll.  federedicituc 
Fr2Cor;Confeftira  autem  fic  eritaccipien- 
dum,vbi  primum  potuit ,  id  eft  ,  Pr^totis 
copiam  habuit  huic  rei  fedentis.  Erin  i.7. 
ffde  ininteg. reiiit.  Confeftimautem  pto 
tnbuiiali  te  fedcnts  adijt .  BouifacaisinC. 
fin.De  fentenf.&  reiudic.  iii  6.  Sententia> 
ait,  quara  fctiptam  cdi,a  iudice  litigatori- 
bus  uon  rccirati,vcl  quam  ab  ipfo  ftando  > 
ucnfedeudo  profcrr!  contingicnuHius  pe- 
iiicuseft  momenci.Gelliuslib.7.  DeScipio 
»e;Et  quodam  die,ait,ius  in  caftris  fedens 
dicebat.  Plin.lib-  5  .epift.  Sedebant  ludiccs  , 
centumviri  venerant,obferuabanc  aduoca- 
ti  C\  eiitium  longum,&c.  Cicero  pro  Rabi 
rio;  Accufaui  de  pecunijs  leperundis ,  iu- 
dexfedi.Idem  ibidemrModo  vosijdemiB 
A.GabiLiium  iudicesfediftis-  ApuleiusA- 
polog.  I.  Quod  (\  modo  iudiccs  dscaufa 
iftaredeient<J.Fabricius,&c.Properdib.j. 

Mincsfedet  arbiter  Orci  . 
Idera  libro  4. 

pofita  iudexfedet  JEacui  vrna  . 

Sedcntaucem  vel  idco  iudices.quu  cosgra 
ues.quiecoSj&conftanresenc  oportet,  nec  Sciier^ 
facilccommoueii,  vt  habecurapud  lutis-  ?''''"  ^''' 
confultosinl.obfeniandum.lf.deoilic.pre  -f-^  ^;'- 
fid.Hinc  Plaucus  iii  Moi^ieliari.i  :  J---'  'j  • 

i<limio phis fapiof€i.Ur'ii  .  ^ 


6io 


AndreaeAIciati 


Ajfcctus 
fedati  in 
iudici- 
biti  . 


JMnnera 
non  dcnt 
accipi    a 
indici- 
bus . 


Siitfiagaiitiir  quoqi  facrx  literac.vt  Exodi 
i8.  Sedit  Moyfes  vt  iudicaret  populiim  , 
qui  ci  alliftebat  a  mane  vlq;  ad  vefpcrani. 
Cui  dixit  Ictro:Cur  foius  fedcs,^^  omnis 
populusprsftolatur^  &rc.Et  ei  vcrbis  Da 
uid  dicentis:Ex  omnibus  autem  filijs  meis 
elcgit  DominusSalomoucm,  vt  fcderet  in 
thronoregni,&c-i.ParaIip.i8.Quin&,no 
uo  Inftrumento.diccnte  Chrilto  Apoftolis 
fuis :  In  legeneratione  cum  federit  Filuis 
hominis  in  fcdemaieftatis  fua;,fcdebitis  &: 
vos  ludicantesduodecim  tribus  Ilrael.De 
re  enim  magni  momenti  conlulturos  opor 
tetedcanimo  fedato  &  bcne  compolito, 
talis  autcm  magis  efle  potert  ,  cum  etiam 
corpuscft  quietuai.Ciccroad  finem  proos 
mi)  Dialogi  De  claris  Orat.  Sed  quo  ,  in- 
quit.facilms  fermo  cxplicctur,  ledentes,fi 
videtur,agamus  .  Cnm  idem  placuifletil- 
lis,tun)  in  propatulo  coiifedimus.Hxc  il- 
lc.Perfonx  DiaJogoruni  fedcre  vel  dicun- 
tur,vel  intelliguntur.Dicnnturquidem  in 
libcisOracoris,  mquajft.  Acad.  ni  lib-  De 
iiat.  Deornm,ii)  Pha^dro  PJatonico:  InteJ- 
ligunrur  librts  De  finibus  quatuor,in  Lx- 
lio.in  Catone,&  muJtis  PJatonis  Dialogis. 
Certe  M.Tullius  videtur  femper  ambula 
le.cum  Peripateticuni  agit,vt5.  De  finib. 
i.Dediuinat.i.  De  legib-  alias  vt  Acade- 
m)cum,vuJtfedere,quofignificec  aliquid 
llabilius  diflferi . 

^hiia  mcKte graues]  Ariftoteles  in  lib. 
4.de  morib.dcfcribensmagnanimum.intcr 
aliajhaec  addir :  Inceflus  enam  magni  viri 
taidus  fit  neccfli:  eft,vox  grauis,  con^^ans, 
&  fitma  oratio  .  Ncc  cnimaut  feftinat  is, 
qui  paucis  rebus  ftudetjsut  vehemenscft, 
cui  nihil  magiium  eflb  v;deatnr  .  Huc  illa 
Calliftmti  >  eiba  aptaiida,  quashabentur  I. 
19  ff  de  ofiic  Piarlld  Scd  &  incognofccn- 
do  ait  ,  neque  excandcfccre  adudlus  eos  , 
quosmaJo'.  putatjueq;  in  prccibuscajami- 
tofofum  lacrymari  oporrec.  IJ  enim  non 
cft  conftantis  &  refli  iudicis ,  cuius  animi 
motum  vuItusdcccgii.HaecilIe. 

Curfmefunt  mafiibus}]  ne  videlicctius 
diceiite:>  vel  fcnatorcs  muiicra  accipianr, fe 
vcdonis  aut  promillis  quoquo  modo  cor- 
rumpi  patiaiuur  Eteuim  inccr  Ieges,quas 
Dominus  in  Exodo  prxf.ribit  ludicibus  , 
hxc  etiam  refcrcur :  Necaccipiesmuncra, 
quarctam  cicaecant  prudcntes,  &  fubuer- 
tunt  vcrbaiuftorum.E  r  in  Dcuteionomio 
iierum  fic  iudiccs  nionet:Non  accipics  pcr 


fonam  nec  muncra,quiamiiner&excfcaut' 
oculos  lapientuni ,  &  mutautverba  iufto- 
rum.Xenia  &  dona  (inquit  EcclefiafticiisJ 
cxcajcantoculosiudicum,  &  qnafimntus 
in  ore  auertitcorteptiones  eorum  Quod 
etum  iure  ciuiJi,Ieg;bus,&  grauiflimis  ho- 
die  prohibctur  pcEuis.vt  in  l.plcbifcito,  fF. 
deofficio  prxfidvbi  vcratur.ncprxfesma 
nus  donunive  capercnifi  cfculentum,po- 
culencumq;  quodincra  dies  proiimospro 
digatur-Et  grauius  Autlicnt.  fcriptum  cft 
exemplar.§.quairoptcr,infin.coIJ.  i.Imo 
isetiam,  qui  re<fle  quidem  iudicat,pr2« 
mium  vcro  remuncracionis  vcl  folum  cx- 
pedatjfraudem  in  Deum  p.rpctrat;  vt  ele 
gantilTime  in  c.qui  rede,&  cap.noii  licet, 
ii.q.j.l.vcnalcs.  C-  quandoprouoc.  non 
eft  ncccf  •A.pud  Gratianum  fic:Cit6  vulne 
ratur  auroiufticia,nuIlamc];  reusculpani 
pertimefcit,  quam  redimerc  nummiscxi- 
ftimat.Pauper  dum  nihil  habecquod  offc 
rat  iniudicio.non  folum  contcmnuur,fcd 
etiam  aduerfus  veritateopprimitur,i.q.J. 
Vel  prece  ,  vel  pretio  male  verum  ex/tmi- 

nat  omnts 
Corruptus  iudpy. 

aitille.RcfertPiinius  S.Epif^.  lulium  Baf 
fum  accufatum  repetundarum  ,  quod  in 
Eithynia  quxdam  muncra  ab  amicis  pro- 
uinciajibus  accepifl^et .  Lex  enjra  dona  & 
munera  a  magiftratibus  accipi ,  imo  vcro 
&  qniJ  cmi  vctat.nifi  vivlus  quotidiani 
caufla-Hoc  tamcn  addamus  Jicct:  Non  in  ^f'"/'*  ^ 
tocum  lenijs  abftinere  dcbet  proconful,  *"'/*"*'• 
(ait  VJpian.in  J.6.fF.de  offic.proconf  )  itd. 
modum  adijcere:  vt  neq;  morosein  totii 
abftineatjueq;  auare  ir.odnm  icniorum  cx 
cedat  ;  qua  de  rc  verba  hsc  funt  Seuerj  & 
AntoninirQ^antiim  ad  xcnia  pertinct,au- 
diquid  (entimus-  Vccus  proucrbuim  eft  : 

ifVi  TAVTct/tiTi  Tci!'T0  7£  ,  KTg  TTApA  "TTAV' 

T<re)i'.Nam  valde  inhumanum  efta  neroinc 
accipercfed  paffim  viluTimnmeft  ,  &  pcr 
omniaauariflimum.&c.Qua  ratione  Plin. 
cpiftol.^.ad  Seuerianum.ait,  in  caufis  agen 
dis&  cxercendis  iudicijs  nonmodo  pac^lio 
ne,  dono,  muneic,  verum  etiam  icni|s  fe 
femper  abftinuilfe;  vbi  rc.^e  (ubijcit.opor 
tercquae  func  inhonefta,  parumquc  dcco- 
ra,non  quafi  iIJicita,fed  quafi  pudcnda  vi- 
tare .  Sic  Spartian  tradit  Pefccnnium  Ni- 
grumfalariaiudicibus  e  publicodari  vo- 
luilfc.necuieirent  oueri:  adiecifl^cq;  iudi- 
ccm  ncc  darc  dcbcic^ncc  accipctc,  Vidcfis 

qu? 


1 


ludex 
quomod 


Emblemata-;i 


6zi 


«juaihacfuper  rc  Embleni.  3i.dida  funr. 

ifua,         Capiant ne  xenia]  Xenia  propiie  fmt 

munera  hofpiralitacis ,  num  ieicf  ,  hoipes 

eftjfiucperegriniis  .    Sed  iam  vfu  venir,vc 

pro  quocunqimunerc  .iccipiatiir  . 

,gfff  C&rtu at  efl  Princeps]  Ocuj us  in  Hiero- 

r  dc'    gIyph-progratia,fcu,vr  ita  dicam,  fauorc 

at   efle  vfurpanir,  vt  tradidib. 53.  Pierius .  Non 

tfes  •      cftquod  fufpicionibns  aiic  coDiccburis  ali- 

quid  vfpiam  tnbuatipfe  ludex,  neciirigan 

tium  vcr">is  bserear.fed  probationibus  ma- 

nifeftis  vcriraten)  nuieiugct.  Q^uod  elegan- 

ticompiexiis  eit  monofticho*  Poeta  nefcio 

dKHJ-Af  , 

Kede  Ute pronur!cies,nift  vtramq-^partem 

pritti  audierti  . 
Decretum  iddicimr  proprie  quod  caufa 
«ognita  pronunciatur  a  iudicc  :  ncc  enim 
dccretum  dici  poteft,  nifi  vtraque  audira 
partcTertulliaiuis  ApologeticorRefpon- 
dendi,alccrcandic];  poteilas  patet,quando 
nec  liccat  inauditos  &  indefenfos  omnino 
damnari .  Huic  conuenit  1.  i.  C  de  con- 
<lem.reis;&  vcterum  confuctudo,qui  reos 
no  nifi  auditos  coiidemnabantjquonia  qui 
auditi  non  eflTcntjpro  indemnatis  habeban- 
tur ,  cx  Lycurgi  legibus  j  vt  rradit  Valer. 
Max-cap.De  lapienterdidis  &fadis.Tri- 
tum  illud  c  Soloniselegijs  : 
apy^v  aKVi  )(gu  i^iKeuccv  K  o^iKav  • 
Magiftratum  gerens  audi  ^  iuiia  (^  in- 

iujia . 
Tuliuisad  QJratrem  cpift.  i.  Conflanria 
cftadhibcnda  &  grauitas.quas  rcliftatnon 
folum  gtatiae.vetum  ctiam  fufpicioni.VI- 
pianus  lC.ijfdcm  infiftcns  vcftigijs,I.geiic 
laliter  a^.ff.dcfideicommirt'  Jibsrtat-  Nc 
aliquam,  ait,  ambitionis  vel  gratixfufpi. 
cionem  Praetor  habeat .  Plinius  Secundus 
tf.Epift-i-Primum  religioni  (iia:  iudcxde 
bct  patientiam  ,  qux  magna  pars  iuftitia: 
cft  .  Succuirit  laudata  illa  Hietonymi  ad- 
monitio;  Alienum  te  a  perfonis  omnium 
redde  iudicio,ac  propccr  iufticiam  in  iudi- 
cio  pauperem  non  defendas  ,  nec  proprer 
gratiam  diuiri  indecenrerafliftasjaur  (1  no 
potesfacere,cognirionem  refpue  caufari'i. 
Memini  melegerc  Athenienfes  iudicia  de 
cqdibus  habiruros^ad  Arcopagum  ,  Mar- 
tis  vicum,ircnoifi:u  foliros :  ijsq;  quicau- 
fasdiccrent,  atfedibus  abftinendum  fuille 
Kftatur  Ifocrates  Arcopagitico.  Nolebauc 


emm  iudices  raiferabi'ium  pcrfonarum  in 
tuitu,vocisq;  leiiociino,  quod  m.ignas  ad 
fledendum,pcrturbatiduniq;  vireshabcc, 
commoueri.  Longe  alia  Romauorum  con 
fuetudofuit.qui  quocunqucmodoiudices 
ad  iracundiam  vel  niifcricordiani  fiedc- 
bant:quod  Ciccro  facere  folec  in  peroratio 
nibus.  CcIebreeQ  exemplum  Sergi)  Cal- 
ba?,qui  reus  a  Libone  tribuncplebaccufa- 
tus  ,  quod  prajtof  coutrafidem  Lufitanos 
quofdam  interfeciiIet,com  nihil  habeiet , 
quo  fe  purgaret ,  paruos  fuos  liberos  flens 
commcndarccocpit  .-quo  fado  itaiudices 
permouit,  vt  nihil  in  eum  gtuuius  ftacue- 
rint.  Haiic  rationcm  produccndi  reorum 
libetos  Fabius  lib.^.cap.i  niemorar,  vt  & 
Valer-Max.Scap.  i.eaniq;ter  vfurpatam 
memini  a  M.  Tullio,  nempe  pro  Flacco  » 
proSylla,  proSeflio.  IdtAn  in  Planciana 
fic:Non  opibuscontendo,iion  audoritate, 
nongr3tia,fcd  precibus,  fed  lacrymis,  fcd 
mifciicordia,mecumqj  vos  fimul  miferri- 
mus  &optimusobteltatur  parcns  :  &  pro 
vno  fihoduo  patres  deprecamui.Pro  Fon- 
teio  :  Tenditad  vos  virgo  Veftalis  manus 
fuppUccs  ealdem,  quas  pro  vcbis  Dijs  im- 
mortalibus  tendcre  confueuit :  cauete  ne 
pcriculofum  fuperbumq;  fir,cius  vos  ob- 
fecrationem  repudiare,cuius  preces  fi  Dij 
afpernarentur,  ha:c  faluaefle  iion  poffenr. 
Q£ibus  ex  iocis  intclligiraus  ,  quam  gra- 
ues  ille  motuum  faces  admoueat,  vt  iudi- 
cum  animos  ad  Icnitatem  &  mifcricordia 
impellat . 

E  p  I  G  R.  A  M  M  A  fe  ipfum  fatis  clar^ 
explicat,&  nos  iam  multa  deeius  intentio 
iie  diximusifcd  reftant  adhuc  qusdam  cir 
ca  officium  ludicum  &  ienatorumadmo- 
nenda  Etin  primislcgibusdiuinis&:  hu- 
manis  iudiecs  a  muncribus  capiundisab- 
ftinere  debcntjcftenim  oblatio  munerum 
tinea  rcgiminis.vt  inquit  Caffiodorus.Id- 
circo  hic  truncismanibus  pinguntur.-quod 
non  prajtermifit  Pierius  lib.3  y.Hicrogjy- 
ph.  Adhaec  omnes  fedenc,qu6d  aniinus  eo 
rum  debeat  encoptime  compofitus  ,  nec 
hincatq^hinc  flcdi.quodeft  leuitacis:  fe- 
deudo  ctcnim  &  quicfcendo  fit  anima  pru- 
dens.ait  Philofophus.Euftathius  ad  Iliad. 
^  notat  ftatuas  Minerua;  olim  omnes  fe- 
dcntis  f  pecie  fieri  fblitas .  Iiiterdum  enim 
fcdercidem  cft  quod  confilium  capcre,  vt 
apud  Plautum  is,  qui  nimioplusfapcre  fe 
fedcutem  afrerit.  Yulgatumque  eft  illud  , 

Roraa- 


rii  fiud-.tl 
in  litdicr 
biisfle- 
ciend^  ,■ 


IV, 


Ctir  fe- 
deantiu» 
dices  . 


Sedere 
pro  rofnl-' 

tare . 


^zz 


Andre^AIciati 


Ro.na  i.is  ftdciiiotiiicit.iil  eV.corifuitaii-  poilic  lupiteriilliifi  iu  primis  prxftandu* 
doPieriib  +j.  iubs  is  hac  rekrre  u  q'.i3C  erac,vc  iii  fynodis.iu  iudicijs,iii  feiiatibus, 
de  lubci^i.naj^MC  oliin  a  Cariieade  ei-  in  quibiis  de  Rcpub.coiiful  tatur.iiiliil  iia- 
pre.ra  CJcllius  jd:iotauiclib  14.  cap.^-  ki  bjrctic  monicuci  afF^cflus  priuati  :  iiatn  bi 
quia  lihercft  in  o:niViu.n  mi.iibus ,  facilc  fuuc ,  qui  frequciuer  &  ciuitates  &  regna 
tr.iifeo.Veliin  po  ius  id  obfer  lan  liiii^jei  bellisco.n.niccuiu.ac  peflTuiidant  dciiique. 
ler  |uasconciselib.i4.Hiilor.  vai.(criplic  P.iuormicaiius  lib-j.  Apopbcheg.  Alplion- 
Aeliaa.Oliin  apud  A.gyptioseofdeni  fuif  U.Neq;  amicoru.n  habcndam  efle  ratioiic  ludex 
fsuidi-:es,  qwi  facerdoceseraut  :  quorum      notat  Cicero  ^.Olficiorum,  dicciis;Neque  qualti  ■ 

coutra  Reuipubl.neq;  coutra  iuiiuradum  /eii»^'.!. 
ac  Hdem  amici  cauffa  virbonus  faciet,  nc  ' 

(i  iuder  quidemcrit  de  ipfo  amico.  Ponit 
eniin  perfona.ii  amici  cum  induil  iudicis. 
Nam  fi  omniafacienda  fint.quasamici  vc- 
liiit,  non  amicici.^  talcs,  fcd  coniurationey 


P  i.uepsuuu  maximus  in  o;nnes  Itatuen 
di  1  i>  habebat ,  qaem  omnium  optimum 
ac-]'is3e."iuiinmu  n  jlfe  oportebac.  Iscirca 
coUum  imagiucm  e  faphirogemma  confe 
^amgellabac,  qux  Veritatis  numin;  nun- 
cupabacur..ic.qui,au  lile.iudex  vericaccm 


noi  ta.miiilapiic  fculptan  aut  erprciran  putands  funt  •    Q^ocirca  non  oculis  vta- 

circumferrcjquam  in  animo  incntequein  tur,fed  auribus.r  e  cito  moueatur:&:  curw 

ludcx  no  fitam  5c  iuxixam  habcrc  debet  .   Quod  au-  ipfi  di:endjeft  fententia.meminerir  fe  Deu 

fit ncce-     temPraifes  o;ulis  captus  flt ,  figuilicatur  habere  teftcm  ,  idcft,  mentem  fuam,  qua 

ttor  perfo  iHam  aunbus  tancam,abfq;  omni  affecla  njhil  ipfe  dedic  ho.nini  diumius .  Sediicc 

mtYum.     feu  perfonarum  refpcftu  vcl  acceptionc,  pauperi  q.iidem   inuidicio  mifericors  (ic 

coiilUuterac  iufte  fe.utus  decreta  ludaq;  iu.iex:vc  Exodi  ij  &  c.ne  amilTo,  vbi  pul- 

pcra<»er-:  debere,  (Inegracia  iudicare,  (v\z  chrc  Auguilin.  zj.  q.  4,  AEqaumauccni 

odio,amore,v£l  proprio  commodo  caufx  omnibus  omnino  (Ic  iudicium,  vtitama- 

meritacognofcereSc  difcernere.iuxra  tex.  gnum  iiidicetac  piruum.cap  nouic,de  iii- 

inc  fummopere  ii.q  3.  Namvcpiemo-  dic.Hocquo  exadius  fiat,iurciurando  ad- 

net  Ifidvjrus'lit5.4  de  fummo  bono.-  ludi-  ftringendos  elfe  iudices  omnes  minores  fau 

ccsini-]uiertant  a  veritate  fententi?,diim  ci:u;ncft  m  Authcniufiuran.  quod  prajft. 

refpicuuitqualitatem  perfon^e  .Scerulce-  ab  his.§.&  «cquus  coll-i.pr2tereos,qui  fu 

lantfjeae  luftos.dum  improbe  dcfendunr  perioie  noii  rccognofcunt.His  tamenfi  fc- 


Alphonfi    i,„qi,os.HaJc  ilje.  Vnde  Alphonfus  Arrago 

duhtm.      ,^y^^  j.£3j  fertur  dixilfe,(i  (Ibi  contigi(le:  na 

fci  tcmporjbus,quibus  Romana  Refpub. 

flotebat  ,  fe  couftiuifburum   failfe  contra 

curiam  tcmplum  loui  Poruorio,  in  quo  , 


cusfecerint.terribilinsuidiciura  erit.-  Deo 
nanq;  infpecftorc  adhibito,caufas  profcrec 
dirimcndas, vt  in  l.tem  non  nouam.§.cum 
igicur  in  fin.C.dciudic.  Aduertant  igitur, 
moneo,caueant  &eriibefcanc  noltn  frcu- 


priusquam  vcnirent  in  (enatum  Patrescon  Ii  peruerfi  qui  funtiudices.a  pnicis  olim, 

icripci,  odium,amorcm  ,  ac  priuatosaffe-  &  plane  cthnicis  hominibusincorruptaa- 

.ftnsomnesdeponerent.  Alludt  ad  prifco-  inmi  mtegritate  fuperari  ,  vc  quibushii- 

rum  morem,  qui  louem  multiscognomi-  iufcemodi  perpcrrare  religio  erar.IIlisaii- 

nibus  mfi^niebant ,  luinc  Statorem,  nunc  tem  Chriftianis  longe  maiuselfe  piaculij, 

Gamclion.nunc  Genechlion.nunc  Philion,  imo  gehennje  fupplicium  imminerc  pcr- 

nuucXciiiouappcIlaates.  At  fitamraulta  pcndant,iuribus&teftimouijsiaaddudi,s. 


T»v»i-.»  .fi<t»fB^.  •'•^  "CiT^i^f^ 


ConS- 


EmblcmataJ,. 


Confiliarij  PrincipumL?. 

EMBLEMA     CXLYI. 


:^2^3 


T  1 E ROV M  genitos ,  <^  magnum  fertur  AchiUcm 
^  ^    In  Babiilis  Chiron  erudf/fe  fuis  . 
Semiferum  do^orem -,  &  femivirum  Centaurum, 

Afsideat  qukquis  Regthm ,  effe  decet . 
£f  fera ,  dum  violat  focios  ,  dum  proterit  hofles : 

Bfj^  homo-,  dum  fimulat  fe  populo  ejfe  pium  . 

COMMENTARIL 


I.! 


II. 

Chiron 

<JHtS, 


CH  1  R  o  N  Centaurns  fuperiore  fui 
parteliomo,equusinferiore,repofitis 
«rcu  &  pharetra  ,  ferula  armatus  pueros 
aliquos  docetPidor  uofler  Cetauro  aliud 
nionftrum  addidic,  ncmpcequo  vngulas 
bifidas . 

Chiron  cxSaturno&Phillyra  O- 
ceani  filianatusfeitur.  Nam  vt  autorcft 
Seiuiusiuj.  Georg.dum  Saturnus  c«m 


amica  Phillvrain  inful^  Phillyreidc  coi- 
tet.Rhea  vxor  eius  fuperuenit.cuius  prae» 
fentiam  veritus  fe  in  equum  conuertit  : 
exinde  natuseft  Chiron.ab  vmbilico  fupe- 
riores  partes  coipoiis  habens  hominis,  in- 
fcriorescquijVt  tcftatur  ApoIIonius  lib.  z. 
Lacflantiustamcn  cx  Pelopxaeum  conce- 
ptum  efte  dicit  ;  Suidas  Chironem  vna  cu, 
leliquisCeiuauris  Ixionis  filium  efteccn' 

fet. 


<^24 


Andreae  Alciati 


Qhiron 
inter  fide 
ra,    reln  - 

ttiS  , 


Achilles 
ii  Chiro 
iie  erudi 
t.is  . 


fecHic  ciimadolciiifl^tin  filiiasabijt.pri- 
nuisqi  vires  hcrbarum  obteniauit ,  vt  aii- 
dor  cit  Pliniuslib.y.cap.  56.A  cjuocciam 
nomeu  acccpit  herba  cciitaurca  ,  qux  & 
Chitouion,dc  qna  videatur  Pliiiius  lib. 
25  cap  <f.Ruclliusiib.j  cap.6.&7.  Mal- 
thio:as,&:  ali)  Pisccr  cogniiioiicm  herba- 
rnm  ,  terumqucccelcftium  fcrturChirou 
mirifice  fu.lTv;  cithara:  puifaii  Jas  pcntus.- 
quaetiam  rationc  noiinullos  morbos  feda- 
iiit ,  vt  aic5taphylus  iib.j.  rcru  n  rheifa- 
lic.&  Boetius  iij  Mufica.Apud  hunc  ciim 
aliquandu  Herculcs  diuertcrer.iljeq.  Her 
culisfagictas  vcueiiohydras  LcinaeajiUicas 
traflarcc.iimulqae  mirarecur  ,  quod  tam 
breuibus  fagictis  ram  magiia  CentaurorCi 
corpora  ncerirenc,  vua  illarttm  in  pedem 
eiuscccidic:qui  doio-^e  vulncris  diu  difcru 
ciacus  ,  cum  natuselfecex  immorcali  pa- 
tre.mori  non  poterac  Q_nare  Deos  preca- 
tuseft,  vc  fibi  morcali  elfc  liceret ,  vc  ccfta- 
tut  Acufilaus,&  Craciinis,quihuius  argu- 
meiitiacium  compofuicld  vero  cum  lo- 
uis  commiferatioDeobcinuifleCjimer  fidera 
ftiit  relatus,&  in  illud  fignum  Zodiaci  con 
Hctfus.quod  iiunc  etiam  a  fagicca  illano- 
menrctinetjatqjitaformatur,  vt  videatur 
fagittam  e  vulnere  extraiflam  oltcntare  . 
Hajc  magnaex  parte  ex  Hygino.  Ouidius 
in  5.  Faftoc  idem  profcquicur,  fed  lacius 
&  elegancius  .  Vnde  mirari  poflis  Zenodo- 
tum,&  Chiliadum  aucorcm  in  Proucrbio, 
Chironium  -vulnus.  c\ni  fciipferunc  Ciiiro- 
iicm  cum  cxceris  Ceucauris ,  quibulcum 
Hcrcules  pra:Iiacusclt,iiiceri|fle.  Hic  icaq; 
Chiron  non  modo  reiuaiuos  cxteros,(cd 
homiiics  quoq;  iufliria  luperjincquod  ce- 
ftatur  Euripidis  Iphigenia  in  Aulidehis 
vcrbis  ; 

iya  S"  iv  d.'j^pOi  i'JCi0i'r<i.Tii  T(.AOHi 

ynpavof  iut^ov  'Tdi  tco  .th;  oiTKdi  lyav 
I.go  viro  a  pio  educ.^^t^-s  fn^  puer 
Chirone,  mores ftmpliccs  tnntiimimbibi  . 
Ille  emm  prasier  A  EicuI.i.Mum  ,  &ai.;s 
Hetoum  filios.etiam  Aclullcm  iuftruxiilc 
ferciir,  quem  praecer cithatx pnlfar.da:  ..r- 
cem,&  vCuni  hetbaruni,peticiain  veii.u,dt 
&  iaculaiiHi,&  arcis  medicaj,leges  xqiiica- 
tis  &  prudentia:  docuic ,  vr  cradit  itaiMiy- 
lus  lococicato.  Vcenim  ait  Honieruj,i-'cc;t 
eum  oratorem  verbocum,  faclouMi  \er6 
tcrun;;'d  eft  , 

S'iS'a.7Kiuivcu  7a.S&  -Tre/.vTO. 

fA.vda)V  T£  pmiip    i'y.ivcu  ,  ';rpi)KTiipec  rt 


Id  quod  etiara  ab  ipfo  Alciato  expHcatii» 
eltltb.y  Parcrgon,cap.i5.hiso*iUHn6  vet 
bisrlii  Grajcis  audonbusantiotaui.a  Cni« 
rOiicCcncauro  Achi||cm,aliosquc  Regutn 
filios  eruditos  fuiflc  fiugi,qu6d  foleani  do 
dores  &  conUiltores  Principum  natura 
quidciD  fetieflc,  &  promptum  ad  afperio- 
raingenium  haberethumanitatem  vcro  iii 
fpecicm  taiitiim  pr^e  fe  fcrrc .  De  Chirone 
pocro  plurahabet  Statius  in  Achilleid.& 
Orphcusm  Atgouaut.  Videctiam  Mytho 
log.  Nat.  Comitis  liu.  4.  cap.  1  z.  &  lib.  7. 
cap.  4. 

HEROVM  genitos  ]  Libcros  Heroum  . 
Nam  pr^ter  Achillcmeciam  AEfculapiii 
&  lafonem  cnidijt  Chiron  . 

MiigHHm  fertnr  Achiilem  ]  Magni  Co- 
gnoincnpaucisquibufdam,  &  ijsiiluflri- 
bus  cnbucum  eft.vt  Alexandro,Pompcio, 
&aiijs.  PlutaicnusinPompcio.  Virgil.4. 
L.log. 
Atc^ ;  it  rum  ad  Troiam  magntis  mittttur 

Achiiies . 
Ouidius  ij.Mctamorph. 
Si  mihi  cum  magno  nonftt  commmis  A» 

chtUe  . 
Achillcsdicitur  quafi  fine  cibo,ab  apriua- 
tiua  particuia,&  yjKoi ,cibus,nutrimentu, 
fitccHs .  c\\.\on\di\\\  primo  Achilicm  aluit 
Chiron  vrforuni,lconum,aliarumqi  fcia» 
riim  medullis.poitcaci  mhil  ciborum  por- 
ngebac,tiiii  ipfe  Acliilies  vcnaretur  fibife- 
ras,qL!ibus  veffcretur.Vidciii  laiaginibus 
Philoltrati,^f^^//tf  cibus.  iuntqui£ufta- 
thio  tiadcnte  ,  dici  Achiilem  opineutur, 
quod  bello  vidis  cniliciam  imn.itteret. 
Aii;  quod  llicnfes  nioeroie  coufccerit . 
Hac  de  catifa  fcribendum  fuctat  Achilcs , 
fimplici  1,&  duabus  primis  fyllajis  bteui- 
bus ,  vt  elt  apud  Honicrum  in  primo  ver- 
fu  lliidos  Sed  idcin  Homerus  paulo  infe- 
r  iisinctri  caula  duphcauit  il,  vndcobti- 
nuic  vnis  ,  vt  Ai.hillt.s  Graccc  KyjhhiOi 
fc rihctcti; : .N oi!  dc ^u ti t. q u i ab  «t^of.q uod 
e  t  dolor,  u  huco  foluo,  a  fcluena»'  fcilictc 
cioioie  niincui'auia)  Ach  Jkm  contcndaii 
■^  cjicusenini  fuic,a  Chuune  mediciiiara 
edotftiis . 

hinabulu]  iii  fua  quafi  fchola  In/eruit 
fign.eiito,quod  Chiron  fcrinx' natur^fue 
ntjferarum  enim  e(t  in  ftauuJis  &anciisha 
biiare- Virg-  6,  A  EncKt. 
ItHr  ad  ai  tiquam  filHamifiabMld  altafe» 
rarum . 

Coufi- 


IIX.I 


Magni\ 
gnome, 
quibus 
frtbhti 


AchiS, 
vfide  ,• 
Huf  . 


Embleniata.' 


52  5* 


HHS  , 


^itti  io- 

n  eitif- 


nron 
ide  di- 


^ntauri 


entau- 
rnm , 


Con/Idera,  anfortc  refpexerit  Alciatusad 
id  Virgilij  (J.AEneid.  qui  Centaiiris,  inter 
quos  &  Chiron  ,  ftabula  videtur  aflignare 
apud  inferosjdum  ait ; 
Centauri  in  fori bus  fiahtdant ^Scyll&q^bi' 
formes  . 
Chiron]  ')^ifav  ,  Latinc  fonat  deterior . 
Vnde  eft  iocus  Diogenis  apud  Laertium  . 
Nam  confpiciens  Diogenes  formofum  ado 
lefcentemad  conuiuinm  cuntem:Chiron, 
inquitjredibisjid  eft.peior.Ar  illeciim  re- 
dijlfet  dixit  Diogeni  :  Reuerfus  fum  ,  fed 
non  Chiron.Cui  ilIerNon  Chiron,  (cd  Eu- 
rycion.Eratautem  Eurycion  alius  Centau 
rus,  qui  Jatcincedens  interpretatur.  Ha:c 
ex  A  lciatoJoco  fupra  citato,qHi  reprehen- 
dit  Chiliadum  audorem  ,  &  interpretem 
Laertij,qu6d  hunc  iocum  mal^  verterint, 
aut  in  corruptum  exemplar  inciderint  . 
Eft  &apud  cundem  Laertium   fimilisio- 
cus  eiufdem   Diogenis,  ciim  enim  duos 
Centaii  ros  inter  fe  pugnantes  in  tabu la  pef 
fimc  piiftos  confpexinet,interrogauit:vter 
eorum  ^^cipav  eHet .  Vifus  cft  de  nomine 
quxrerCjCLim  renfu.vter  deterior  effet,in- 
telligerct.Q^iiod  etiam  non  rede  explica- 
uit  Chiliadum  auftor  .  Alij  ob  peritiam 
Chirurgia:,&  ob  Icuitatem  manuum  in  tra 
ftandis  vuIncnbus.Chironem  nominatum 
volunt-Eft  enim  maximeim  fere  argumen 
tum  peritis  Chirurgi  dignofcend3J,fi  ma- 
nus  habeat  leui/fimas  iu  tradlandis  vul- 
neribus  . 

Semiferum  dociorem']  qui  pricceptis  in- 
ftituatfa:uis  &  inhumanis.interdum  tame 
aliquam  prefcferens  humanitatem  .  Allu- 
fum  autem  videtur  ad  illum  verfum  O- 
uidij  : 

Semiboucmq;  'virumfemivirumci-^  bouem. 
Idem  Oiiidius  i.Metamorph.  deChirone 
loqnens : 

Setnifer  interea  diuin^  flirpa  alumno 
LAtM  erat  . 

Semiferum  Ccntaurum.]  De  Cenrauris 
veio  ca  mihi  minime  repetenda  funt,qu3; 
ftudiose  traditPala:phatns  co,  queni  fcri- 
pfit.libro  De  noii  credendo  fabulis.  Id  du- 
taxat  e  PIinio,!ib.7.c-56.  I'iignaie,inquit  , 
ex  equo  ,  Thcnalorum  inuentum  eft,  qui 
Centauri  appellati  funt.Hinc  natafabuJa, 
quod  biformes  dic3ntur,J^/^yf7f  ab  Ifocra 
te,inferiori  parte  rcfcrente?  eqiiiim,  fupe- 
riore  hominem.  Quidam  igiiur  putarunt 
inferiorem  partcm  vfq^  ad  collum  forma 


fui{fccqainam,&abequino  vcntre  pro^col 
lo  vcntrem  &  formam  hominisconfurge- 
rc,  totamq;  confpici  fuperiorem  partem  , 
ita  vt  equitantis  hominis  fotma  in  faciem 
intuentibus  videretur.  Q^uidam  putarunt 
pofteriores  tantiim  pcdcsfuifteequinos,  at 
prioreshumanos,  vtait  Paufaniasin  Elia- 
cis  prioribus .  At  Lucretius  lib.  <).  ncquc 
hac,ncque  ilia  forma  ede  potuifle  Cen- 
tanros  omnino  contendit  ,  non  folum 
quod  dua:  formje  tam  diuerfse  fimul  effc 
non  poftint.ciim  altera  vigereincipiat,  dij 
altera  fenefcit  ac  fif  inualidaj  verum  etiam 
quod  omnia  e  certis  fcminibus  oriri  ne- 
ceffefit,  atque  in  omnibus  vnam  naturam 
excelJere,  cum  dua'  forma:  diuerfa:pares- 
que  viribus  fimul  efle  nequeant.  Q_uarc 
ita  canit  : 

Sed  neq;  Centauri  fucrtit,  ncc  iepore  in  v!l» 
Tfje  queat  duplici natura,^  corpore  bino 
"Ex  alienigCnu  tnembru  compaEtapotenoft 
Hinc  illtnc  par  i'ti  ,it  non  fitpars,  effepo- 

tu  fit . 
Id  licct  iinc  quamuu  hebeti  cognofcere 

corde^. 
Trincipio  circum  tribuf  aSiu  impiger  annts 
lloret  equpu,puer  haudquaquam.quin  f&pe 

etiam  tunc 
Vbera  mdmaru  infomnu  laBantia  quirit. 
Ton  vbi  equum  validdL  vires  &tate  feneBa, 
Mibrac^deficiunt fugienti  languida  vita: 
Tum  demum  pueru  £uo  florente,!Uuentits 
Occipit,  ^  molli  veftit  lanugine  malof  : 
Neforte  ex  homine  ,  ^  veterino  femine  e- 

quorum 
Confieri  credoiCentauros  poffe,neq;efJe . 
Finguntur  autem  Cenrauri  a   Poetis  I- 
xionis  &  Nubis  filij  ;   vnde  etiam  Nu- 
bigena:didi  ,  cuafi  nubegeniti ,  eo  quod 
caf^ellum  habitarinr  nomine  Nephelen;  & 
ve?g'AM  nubcm  figniHcat.  Dicunturvero   Centattri 
Centauri,  Kivjuvpoi,  S^ia  to  KiV7(h' t^  ^„^g  fH. 
Tci.vpi:,\A  eft,  asitmulandu  tatiru.  Sic  etia    ^^  ^ 
l^^T^oKiyTctv^oi.cquorutnfiimulatorcs  Lu- 
ciaho  ncminantur,id  eft,cquites ,  necmo- 
do  qui  vehuntur  equis.icd  qni  funt  afiue- 
ti  prardis;  quales  funt  &  auiicipermulti, 
&aliiquidam  regulijvt  &  vicani  il!i  prx- 
fedi ,  qui  apud  GaUos  honorifico  liomine 
Gentileshominesappcllantur.-ij  funr,quos 
Obxreos  ,  vel  potiris  Oba:ratos  (nefcioob 
quamcaufamj  vibana  petiilati.i  romirat. 
Aliunde  ducit  etymon  Centauri  T^et^cs 
y.Chiliad-Hiftoria  59.  nimirum  a  kivtojV 


6z6 


Andrea?  Alciati 


IV. 

Jerinti 

Chtronu 
naiura 
quid . 


Macchia 
nellius  !• 
taliis . 


y^ctvuA  fcd  nihilad  hoc  «oftrtim  argumen 
tum.De  Cciuaiuis  plura  Pcrotcus,Natalis 
Comes  Mytliolog  lib./.cap.  4.&:  nos  non- 
nilul  Emblcmatc  1 16. 

Eji  fera  dum  vioht]  re  vcra  Chiron  , 
Pnncipum  coiifiliarius  ,  fcrinam  naturam 
induit.cum  foci  jsfcexiciofum  prxflat. 

Homodumfimnlat]  vcrfutus,  vafcr,  \t 
ille,  quidefcnbicur  Emblcmate  y. 

F  E  R  I  N  A  in  Chirone  natura  varijs 
modis  exponitur  a  MychoIogis:fed  hic  no 
tantur  maximcPnncipum  Regumq;  con 
filiarij  •  quiferinam  quidem  &  plufquam 
bclluinam  naturam  referur,  cum  fuo  prin 
cipi  praua  confilia  fuggerunt ,  vt  popula- 
rcs  fuos  pecunijs  cmungantjvcl  fuos  com- 
modo,Reipub-  procurcntincommodum  . 
Spcciem  humanitatis  habent,  cumiuftitia: 
Sc  pietatis  imagine  populum  fibi  dcuin- 
ciunt .  Et  fanequi  publiciboni  &  aiquita- 
tis  prastextu  occulte  populi  fubftanciam 
deuorant,  quauis  fcra  funt  immaniores. 
Huc  collimare  videcur  Macchiauellius  , 
audor  Iialus,  dc  quoquid  egocum  alijs 
niulcisin  cocum  fentiam.nihil  habeo  dice- 
re  .  nifi  quod  exiftimem  eum  in  ciuilibus 
iiegocijsalioqui  perfpicaccm,&  magni  cer 
te  ingenij  virum,fcd  inquo  tamen  parum 
auc  nihil  plane  fidei  fit  &  vera:  religionis, 
Yt  eius  fcripta  qua^dam  teftancur.  Ille  ica- 
que  fcrc  fic  diHenc  capit.  iS.cius  Iibri,que 
de  Principc  linguafua  edidit.Primum  qui 
dem  Principi  fidem  hofli  &  ali  js.cum  qui 
bus  rem  habec.feruandam  e(I'e  dicic,fcd  ea 
tamenicge,ne  fibi  noceacSi  quidenim  no- 
xas  imporcacum  iriob  fidemdacam  Prin- 
ccps  mecuat,  ci  fuadet  ad  fraudem  &  aftus 
cUcrecurreQdiim.Docec  pcrfpicue  conccc 


tationcmomnem  lcgibus  vel  fraude  infti- 
tui  atq;  pcrfici:ha?  quidem  hominum  el- 
fe.hac  vcro  beliuarum.Sed  quia  interdum 
(eges  non  fatis  eOe  firmsac  ftabiles  videan 
tur,inclinandum  animum  ad  dolos  ille  pr? 
cipit:Principem  enim  decere,vc  humanam 
&bclluinam  nacuram  praz  (e  ferac:quod  a 
veceribus  figmcnco  quodam  expreflum 
notac  in  Achillis  cducationc,  quem  e  Chi- 
rone  Centauroinftitutum  tradunt.vt  figni 
ficarent  Principcni  quemcunquchac  natii 
ra  duplici  prorditumefle  debere.E  belluis 
autem  dnas  inprimis  proponendas  ,  Leo-  Lyfnnt' 
nem  ncmpe  &  Vulpcm:illum  quidem  vi-  di^tun 
ribus.hanc  aftu  &  vafritie  permultum  va- 
lerc:  illum,  vtincautuscft.non  raro  fe  in 
retia  temcre  coniiceie.-hanc,  quianon  fa- 
tisvirium  habc:.t,fallaciis  vti.  Qnibusar- 
gumentis,  parum  quidem  Philofophicis, 
nedicam  impiis,  Principem  eum  ,  qui  res 
maonasSc  periculofas  aggrediacur,  easq; 
tuto  ad  exicum  perducere  vclic.fraudc  ia- 
ftru6li(Iimum  eilcdcbeie  ,  doccc  non  cam 
•TroKniy.oi  Aviip,  quam  adssf  .  Hucfer^ 
percinet  Ciceronis  illud  cx  primo  lib.Of- 
fic.  Duobus  modis  ficiniuria  ,  autvi ,  aut 
fraude:fraus  quali  vulpeculs  ,  vis  leonis 
videcur.-fed  fraus  oiiodigna  maiore.Cum 
piobro  darecur  LyDiidio.quod  pleraque 
aftucia,dolo  /imul  &  fraudegererec ,  non 
palam  vircuce  conficerechac  parte  Hercu- 
lisgcuere  indignusjridens  dixit:Vbi  quod 
vellec  non  aflequeietur  leonis  exuuium  , 
ibi  vulpinum  applicandum  efle  •  Senciens 
quod  honeftis  racionibus  non  pofleceflici, 
idfraude  dolisq;  perficiendum  .  Sed  rcli- 
dis  calibus  leoninis  vulpeculis,progredi«» 
muradalia. 


Opukn- 


Emblemata' 


6Z7 


Opulentia  tyranni ,  paupertas 
fubiedorum^ . 

EMBLEMA     CXLVIL 


T  T  V  M  A  N I  quodjplen  eH  corporis ,  in  populi  re 
;*-  ^  Hoc  C^far  fifcum  dixerat  ejfe  fuum . 
Splene  au6i<i  y  reliqui  tabefcunt  corporis  artus  j 
Fifco  auclo ,  arguittir  ciuica  pauperies . 

COMMENTARII. 


IA  C  E  T  ager  nndus  IclIo  iiiiiixiis ,  ciii 
abdomen  circa  hypochondna  in  ma- 
gimm  ciimorem  elatum  efiingitiir,  reli- 
qiiis  membris  cabiHis  &  emaciaris:licet  hic 
nofler  pingiiiiifcnlnsappareat,  forte  a  pi- 
dlore  folo  bene  habitus . 

H  o  c  fiuc  Traiani  Cafarisapophtheg- 
ma  ,  quod  Eurropius  &  Sextus  Aurclius 
Vidor  in  Conftaiuii  feu  luliani  vita  ita  re- 
ftriiiit:PompciaPJo£ii)a,  incredibiledidii 


eft.quantum  auxeritgloriam  Traiani.-  cii- 
lus  procuratores  cum  calumniis  prouiu- 
cias  agitarent,adeo  vt  vnus  ex  iis  dicerctur 
locupletum  quemqucita  conucnire,  Qu« 
habes?  vnde  habes?  Hsec  vbididiceracad- 
dfbat  tertium,Pone  quod  habes.  II  Ja  con- 
iugem  corripuitjatqj  increpans,quod  glo- 
ria:  (ux  eflet  incuriofus,  talem  poftea  red- 
didit,vt  exadiones  irr. probas  deceftans,  fi- 
fcum  lienem  vocarecquod  eocrefcente  re 
R  !•     1  l;qui 


Si^ 


Andreae  Alciati 


liquiartus  tabefcant.  Idein  inueincs  llb.8. 
Apophthegm.inTraiano;  &apud  Alciatii 
Curltene  i,b.8.Parer^.cap.5.  Huiusautem  rei  ratio 
f.ucio  cA-  i^gn^  rcdditAiifkorelesinProblemat.quod 
T''*  T7  ^t''^'^  multamad  fe  trahat  materiam.qUcC 
b^a  defi-  cedere  debebat  iu  alimentum  .  Coiiftatc- 
itant.       nim.ait  jllv',homiiics  parui  fplenis  pingues 
effici .   Idem  quoq;  fentirc  videtur  3.de 
part.  anim.Lien,  inquit,  vapores  vacantes 
diuertit  &  attrahitcx  vcntriculo,&  conco 
quere  eo$  potefl,  vt  qui  fanguineus  fit : 
quod  fi  plusexcrementi  adfucrit,  parum- 
que  infit  lieni  caloris ,  corpus  immodico 
langucfcit  alimento,&  humoris  confluuio 
fit,  vtlicnofusquis  cuadat,  &obdurefcat 
vcntcr .  Hoc  autcm  morbo  affedti  fplcnici 
feu  lienod  dicuntur,  quales  vt  plurimixm 
Stratoni'  ^""f  Caunii  in  terra  Caria  prope  Rhodd. 
cifcdma.  Vnde  illud  Srratonici  citharoedi  fcomma 
apud  Strabonem,  quiillosintuitus  colore 
admodum  viridi,dixit,hociIludeire,quod 
poeta  Homerus  cecinidet : 
lale  quidem  genus  efl  hominHin,(iucile  e!i 

foliorum . 

Cumqjillum  incufarent,  quod  vrbem  vt 

morbidam  carperet.-Ego,inquit,eam  mor 

bidam  dicereau{im,vbi  mortniambulant? 

1 1  I.  HVMANl  quodfplen]  quod  fplen  eft  in 

Splen  .       corpore,  hoc  fifcus  m  re  populi.  Splen  au- 

Eem  vifcus  cft  in  finiftra  animalis  parrc  , 

fuccosad  feattrahenscraffos  &me!ancho 

licos  in  hepate  genicos .  Larini  lienem  vo- 

eantjde  quo  Galenus  /ib-^.  de  vfu  part.  c. 

IJ.&  palfim  Anatomici. 

C^far]  Traianus . 

Ttfcus  Ttfcum]  Fifcus.rcccptaculum  nummo- 

quia  .        rum  eft,proprieqj  principis,  I.i.§.hocin- 

terdiiftum.tF- ne  quid  in  locopubl-  Rcsfi- 

fcales.ait  Vlpian-quafi  piopria;  &  priuatij 

principis  funt:a  fifciSjideli,  fportulis,  vt 

apud  Afconium  z.Verrina,  qucc  nummo- 

tum  receptacula  funt  ad  miioris  fumma; 

pecuniascapiendas  Hinc  confifcare  At^c- 

xum  verbum,  prodefcrread  fifcum  ptin- 

cipis.Et  apud  Sueton.in  Augufto,confifca- 

ta  bona,qua:  fifco  funt  adiudicara  .   Aera- 

rium  vero  pnblicum  eft  ,  populique  Ro- 

rwani,  quod  Plinius  lunior  tefiiatur  in  pa- 

negyrico:Non  eadem,inquit,feueritate  fi 

lifci  ^     fcum,  quaasrarium  cohibes .   Vnde  patct 

jtnzrij  dif  difFerentraintcr  fifcum  &c-erarium;  fiqui 

Xerentix  .  rlemad  fifcum  fpedare  videntnr  extraor 

dinarii  redirus:hinc  confifcationes  recentio 

vibus  nuncupata:  AEtarium  vero  Roma- 


num  tributis  conflabat  &  vcL^ligalitas ." 

Splene  auiio]  intumefccnte,radlo  tumi- 
dioieei  imbibiro  fucco  melancholico  . 

Tabefcuntcorporisartus]  caitera  corpo-  - 
rismembrarabida  fiunt .  Artus  propric  •^^'^ 
fuut  parcescorporis  inter  iun<?turas  connc 
xx,fic  dii.1:a:,quod  inter  feardlentur;  vndc 
minoresartus  per  diminutioucm  articu» 
los  vocamus,quaIes  funt  digitorum.Hinc 
^e^rr«(?  vcrbum  ,  quodefl  per  artus  diui- 
do .  Quidam  a  G  ra:co  a.p^pov  dedudum 
volunt:  &  diftinguuntur  artus  &mcbra  * 
quod  artus  dicimus  oflacum  neruis  &  vc 
nis;membra  autem  proprie  vocamus  car- 
ncm  artus  tegentem  .  Interim  fxpc  ha:c 
duointer  fc  confunduntur  •  Anatomicis 
artus  funt  merabra  ex  corporis  trunco  ex 
plantata,  vc  funt  manus  &  pedes,  Grxcis 
vocantut  x-aAa  . 

Arguitur  ciuica  pauperies]  argumento 
efl  popuIi,reiq;  publica:  cxefx  &  commi- 
nutac  paupertas . 

SiMiLiTVDiNE  ofleiulicopulcn  I^ 
tiam  tyranni  cauflam  efle  fiibditorum  ino-  tieni  of 
pia:-  Vt  cnim  incorpore  humano  Ci  fplen  ficiur., 
fitau^lior  &  tumidior  ,  tabem  &  maciem 
cxtcris  partibns  inducit  :  ficmagnoccrt^ 
regni  &  Reipubl.malo  Princcps  auarus  na 
fcitur.cui  niniiru  m  cenfus  pnblici,  &  vc- 
digaliaplus  a:quo  placeaiK  •  Quo  fit,  vt 
miferrima  plebccula  cogatur  ad  egeftatc 
&  exiremam  pauperieni.cum  tyrannusin 
fuorum  polTclfionem  violenter  irruit ,  eo- 
rumqj  peculium  depeculatur.  Certatim  a 
do^flisillud  Tiberij  celcbratumcft  :  Boni  Tibetdi 
paflorisefle  tonderc  pecus,  nondeglube-  ^utn 
re  Quo  damnabat  tyrannos  illos  S^Hfxo/iO' 
p«j-,  q  ui  fuisabradunt  quicquid  pofiunt , 
&  ficimportuniLis  in  fifcum  fuum  conuer 
tunt.vta  mifeta  plebeculanon  pcllem  mo 
do.fed  &carnes  ipfasdetradas  velint.Ean 
dem  fententiam  ,  fedaliis  verbisexprefiam 
ab  Alcxandro  Macedone,  lireris  proditam 
habemus.Huiccmjn  cum  difplicercntexa 
(Stiones  ,  eorumq;  potiffimiim,qui  a  fub- 
ditis  ampliores  vediigalium  reditus.quam 
pcf  fortunashominum  liceret,  extorquc- 
bant,  apud  fuosdi(^itabat ,  Kr^i^copov [MiTc<t 
70V  iK  pi^av  iKrefu.vov7ct  Tct  K^yAVA  . 
Olitorem  odi  qui  radicitu4  herbas  cdueUitf 
atqj  ab  ima  ftirpearbores  excidit.  Artaxer- 
xes  Longimanus  diditabar,Adderc  quam 
auferrcmagisefTe  regiuro.PtoIema:us  La- 
gi  filius,  Ditare  quam  ditemefle,  conuc- 

nicn- 


Emblemata. 


6zp 


Mus  pr& 
larus  e 
"Mjftodo- 


h 


iutntiusPrincipi.Malumilliid  Vcfpafiant, 
Lucuboiiascftodor  exrequalibcc.  Coii' 
itas  Impcratot;  Romaimsdicebatopcs  pu- 
blicasmelius  a  priuatis  pluribus  haberi. 
cjuam  intra  viium  Principis  clauftrum  re 
Icrnari.Necalieiuimeftab  eo.quod  ad  Ni 
coclem  fcripfit  Ifocrates:  fftt(jt.Hov  eViy.tn- 
quit ,  irot  rsi/  KAKeti  l^AriKivHV ,  toLv  r^e 
tip)^ouivK(  o'pie  iVTopaTipne  f^  irappoviH- 
psve  y/1'oy.ivae  J^io.  twV  i7mV  i'sr/f/.iKHaiv  . 
Argitmentum  hoc  tibi  fit  tmperij  reHe  hone 
Jleque  admini/frari,vbi  viUerts  eos.qaihus 
prdes,  tnx  diligentia  curaque  locupletiores 
(^  dittores  fa^es  .  Sedad  illultraudum  id 
8rgumcnrum,coferrepIacetaliaqii3:dam. 
Thcodoricus  fcribensad  Marcellum  Ad- 
uocatum  fifci,apud  Cartiodor.Vatiar.Iib. 
i.EpiO-  11.  Nonquotiesfupercs  ,  ait,  fed 
qucmadmodum  vincas  iiiquirimus  :  nou 
quarras  depotcftatenoftra,  leddeiurevi- 
(ftorixjquando  laudabijius  a  parre  fifci  pcr 
ditur,  cum  iuftitia  non  habctur  .  Nam  fi 
dominus  vincat,opprefIionisinuidiacft:3e- 
quicas  vero  creditur.fi  fupplicem  fupera- 
rccouciiigat .  Et  lib.^.Epift.j^.Cremcnta 
fifcaliuni  tributorum  iuftidimo  funt  pcu- 
fandaiudicio^quia  feruientiumimminurio 
eft  huius  illatianis  acccffio  ,  quantumque 
psrs  i'Ia  proficitjtantum  fe  ha;c  a  firmita- 
tc  fubducit.Sed  a  nobis ,  qui  fifci  vtilitate 
ftabili  vo!umusdiuturnitatecoiififtere,cx- 
cludcnda  cftdifpendiofa  fcniper  enormi- 
tas,  neaugmciito  fuo  tumens  fumma  defi- 
ciat,incipiatquc  magisdeeirc,  quia  imma- 
nirer  vifa  cft  accreuifle  Ref^c  itaque  idcm 
CatTiod.Iib.i.Fit  mcerdum  cauflamala  fi- 
fci.vcbonus  Princcps  cfTevideatur  .  Raro 
cnimCvt  eiufdem  Cafliodori  verbis  vtarj 
vtrumque  fubadmiratione  pcrfcdum  eft, 
vt  &  fi!i:uscrcfceret,(Sc  priuata  vtilitas  luil 
la  damna  pcrferict .  Ex  Alciati  libParcr- 
gon  S.c^notandahxc  Plinianaex  Panegy- 
lico  ad  Traianum.-Qu^s  prxcipua  tua  glo 
lia  cft  ,  fjcpc  vincitur  fifcus .-  cuius  mala 
cauffa  numqiiam  cft,nifi  fubbono  Princi- 
pe.Bcn^  lurifconfultusin  l.iio  puto,  ftde 
iure  fifciiNo  puroca  delinqncrcquiin  du 
biis  quijftionibus  coiura  fifcu  facilc  refpon 
dct.Ccrteiurisaudorcs  vix  fifci  copcdijs 
indulfcrunt^vrncq;  principes  boni  In  Au- 
thcnr,  Yt  iad.  fin.  quoqj  fuftrag.  Exped;t 


rcipublicae  fubditoseflc  locuplctcs:  &  iiii- 

pcrium  fifcusq;  abundabir.fi  fubdiros  ba- 

Ducritfortiinatos.  Lucem  quoq;dat  I.uic 

argwmcnto    tyrannicx  rapacitatis  locus 

quidam  obuius  ex  Ammiano  MarcclHno, 

vbi  auaram  fzuitiam   Valcntiniani  cxagi- 

tat:Auiditas  plus  habcndi,inquit,  fine  ho- 

ncftiprauiq;  dilfercntn  &  tndagandi  qu?- 

ftus  varios  per  aliena:  vitae  naufragia,cxun 

dauit  in  hocprincipe,  fldgriiitius  adolc- 

fccns.quam  quidam,  pra^tendentes  Impc- 

ratorem  Aurelianum,  purgare  tcntabanr , 

idaffirmando,  quod  vtille  poft  Gallicnil , 

&  lamentabiles  Reipub.cafus  cxinanito  x- 

rario.torrentis  ritu  fcrebarur  indiuitcs:it3 

hic  quoque  poft  procindus  Parthici  cla- 

dcs  magnitudincindigens  impenfaium  vt 

miluifupplemeuta  fuppeterent,  &impeH- 

dium.crudelitati  cupiditatcm  opes  nimias 

cogetcndimifccbat:di(Iimulansfcirequod 

fuiit  aliqua  qux  fieri  non  oporrcat,etiamfi 

licct:ThemirtocIis  illius  diffimilis ,  qui  cu 

poft  pugnam.agminaqj  deleta  Perfarum  , 

licenterobambulansarmillas  aureas  vidif- 

fct  humi  proiedas,  &  torqucm.-TolIe,  in- 

quit,ha:c  (ad  comitcm  qucndam  prope  a- 

ftantem)  tu  qui  Themifiodes  nones:  noii 

quodlibet  probans  induce  magnanimo  lu 

crum.Huius  exenipla  continentix  in  Ro- 

manis  cxuberantducibus.-quibusomifris, 

quoniam  noi)  funt  pcrfedx  virtutis  indi- 

cia  {nccenimal.cna  non  rapcrc  laudiscft) 

vnum  ex  multis  conftans  innoccntix  vul- 

gi  veteris  fpecimcnponam.Cum  profcri- 

ptorum  locupletes  dnmos  diripicndas  Ro 

manx  plebi  Marius  dcdiHec  &  Cinna,vul- 

gi  rudes  animi  &  humana  foliti  rcfpeda- 

rcalienis  laboribus  pcpcrcerunt:vt  nul  us 

egcnsrepcrirerur  auc  infimus.qui  de  cini- 

li  ludu  frucfum  contredare  pacerctur  fi- 

bi  coiiceffum  .    Haflenus  Ammi.in.  Apud 

Cafliodorum  epiftolacft  Theodonci  Go- 

thorum  regisad  Senatum  vib.  Rom-  qua 

Venantium  laudat  hoiiorc  donatum  Co- 

mitiux.nioxriiie  prxfcifium  prxrorio,qul 

fic  principis  fifcocoi)ruIuit,vtnihil  priua- 

tis   vidcrrtur  offeciflc.Sefimusauirfas  illa- 

tioncs,  inquit,  vos  addita  tributarefcitis. 

Ita  vtriimcue  magnx  fnic  admiraticnis  , 

quod  rifcus  crefcerec ,  &  priuata  vtilitas 

nulla  damna  perfericr . 


ValeKli- 
)iia):i  e. 
uaritif. 
nit)iia 


Themina 
clis  an;- 
mus  mo- 
deratns  . 


Romari 

continne 
ru),t  mn- 
nus  a  bo 
nis  pro  ■" 
Jcriftorn 
ci!:ihs 
lellt  ttm 
pore  . 


R 


6^o 


Andreae  Alciati 


Quod  non  capit  Chrifliis,rapit  fifciis. 

EMBLEMA     CXLVIII. 


EX P R  1 M IT  huMefJtes, qua^  iam madefecerat ant\ ,. 
SPongiolas  cupdi  Prmctpis  ar6fa  manm  • 
Prouehit  adfummumfurci  ,  (juos  demde  coercet , 
Vertat  vt  in  €fcum  qua  maVeparta  fuum  . 

COMMENTARII. 


I. 


AS  r  A  r  RcxKumidam  fpongiimex 
primci)s;cui  ex  oppofico  confpiciciir 
fiipplicij  lociis  8c  catiuficiiia.vbi  furcs  ra- 
pacicacis  fuaemerirasluunc  panas. 
^.  SvMPTVMcft  Emblemaex  Sueto- 

_,,  ^  ' f-      nio  Tranquilloin  Flaiiio  Vcfpafiaiio  ,  de 
t.pajiii    q^Q  ijjfcribicille:Soluseft,in  quomericd 
■  .    culpetur  pccuiiiae  cupidiras,uiquir ;  iiouc- 

'^  ■  '^  '  "    nim  concentusomi(rafub  Galba  vetftigalia 
'  icuocade.noua  &  grauiaaddidine.ucgocia 

tioncs  quoq;  vel  priuacopudendas  propa- 
Um  exercviit-  Crcditur  ctiam  procuraco- 


rum  rapacidimum  quemque  ad  ampHora 
olTicia  exinduftria  folituspromouerc,qu6 
locupletiores  mox  condemnaret  :  quibus 
quidem  vulgo  pro  fpongijs  diccbatur  vti, 
quod  quafi&  ficcosroadefaceret,  &expri 
mcrct  humcntcs.Cajteriim  neniinem  latc- 
re  velim  cpigraphen  huius  tecraftichi  cra- 
dam  cffe  eicap.Maiores  i6.q.7.  fic  cnim 
ibi  ii:ripcuni  reperio  :  Maioresnoftri  ideo  i^g^ttt  l 
copijs  omnibus  abuiidabaiu,  quiadecimas  ifirgfo} 
Dcodabant ,  &  Ca-fari  cenfus  reddcbant :  tificio  » 
niodo  autcra  quia  dilcefTitdeuotio  Dei, 
accclfic 


Emblemata-i. 


<J3 


accefTic  indk^io  fifci.  Nohinuis  partiri 
cum  Deo  fiecinus ,  modo  aiitcm  tollitur 
toturo.Hoc  tollit  fifcus  ,  quotiuon  capit 
Chriftus . 

Hl^MENTES  ^ongioleu]  humidas  fpotl 
gias  Ell  autem  fpcngia  qUicidam  iii  natu- 
ra  tertium  ordinem  habcns ,  vt  nequcani» 
mal',  neq;  plantadici  poilit,  qnod  Gt^eci 
^oai/Tocideft,  plantam  vuicntcm  appci- 
lant  .  Dicitur  S^id  ro  stToa^TrSv  ta  tjypo., 
quod  hauriat  humida  .  Nalcitur  fpongia 
in  perris,aIiturconchis&  pifce,  &  limo  : 
intclle*5lum  ijs  inelTeapparet.quia  vbiauul 
forem  fenfere,  contr.ida:  multodifficilius 
abftrahuntur.Auulfa:  relinquunt  in  petris 
vcluti  cruorisveftigKim,irq;  ex  hoc  quad 
molliores  penicilh  recrefcunr.  Meminit 
huius  rei  Ari'toteles  i.de  hiftoranim.  c 
i.vbi  dicit,fcnfum  habcre  fpongias:  cuius 
reifigiuim  ert,  quoniam  difficulter  euel- 
luntur.nifi  arte&  latcnter  fiatjnam  fe  con 
'pong:€  trahunt.Videetiam  Plmium  lib.9.cap-4f. 
jfns  ,  &  lib.  ?i  cap.  1 1.  Vfum  luum  fpongia  ip- 
(i  dc  fc  narrat  apud  lacob.  Pontauum.dc  : 
Tethjos  vndiJonA  medijs  ego  ncifcor  in  vn- 
dn  i 

Mcfj;  c.iiternofam  fiflHla  crei>ra  forat . 
}idinu:t  t  graut  leuis  impleo  r  tfcera  fuccOt 

'iiiie  re  vomo  exforptu  pollice  preJJ^  priw. 
Feniculiq-j  loco  menfas  extergeo  mollts  t 

£t  rapio  fordes,  vlcerac;  exfinio  . 

Cupidi  Frincipu]  auari  Principis. 

Arcia.  manui]  AlluditaJ  illud  Oui- 
dianum  : 

uin  nefi-u  longas  regihus  effe  manus  ? 
Vtoi\tibhim,Long£  regum  manus  .    Fortc 
non  malc  arLinmanus,  fnmitur  pro  aua- 
ra  &  rapaci.aut  tcnaci.vtpote  qu^non  pof 
fit  extendi  &  liberalis  cHe.Martialis: 
Sed  nil  patrono  porrigit ,  hic  chiragra  efi  . 
I  l^rouehit  adfummum  furesj  idciitdepc 

I  culatores  .    Furum  enim  nomengenerjle 

eft.hic  pro  peculatoribusfumicur.  Pccula 
tus  crimen  notum  cft  in  iute. 

Coercet]  punit,fnpplici)s  afficif  . 
^alepar       Vertat  vt  in  fifcnm  qu&  male  parta] 
um  ma»   Huc  pettiiict  illui  HefioJiiii  Gcorg. 
e  da^t'  ixit  KAKO.  Kipj^auvHV  ,  Ketna,  KipJ^ta,  /V 

Ne  mala  lucrapares,  mala  lucra  s.qualia 

damnti  . 
Et  illud  Plauti  in  Poenulo:  Malepartum  , 
male  disJierit.Et  Ciceronis  illud  iu  i.Phi- 
]ipp<  Malc  patca  malc  dilabuiuur .  Nos 


Gcrmani:  Viel  gevvunnen  ,  vbel  x.erTun- 
nen  .  Fifcusautcm  (  vt  fupcriorc  Emblc- 
matcdiximus^cftpccunia  publica,  (eu  te- 
gis  crumena . 

P  R  I  N  c  I  p  E  s  auaricos  publicis  & 
tnaximis  fundlionibus  pra*ficiunt,quos  in 
geniofos  &  ftrcuios  cfte  iiorunt :  vndcnil 
mirum  .fififcus  (vtloquuntur  lurifcou- 
fulti)  (ernper  prajfumatuf  diucs.  Hi  (i  a!i- 
quando  ad  rem  plus  arquo  attenti  publica 
i:i  priujtiim  transfundantCquales  potilli- 
mi^m  foicntcllc.qui  fifci  fationcs  tradatj 
ita  vt  populiim  &:  regicnes  fibi  comnnitas 
erpilcnc,  fxpenumero  damnancur  capitis, 
malcqiicparta  bona  fifcoaddicuntur.funt 
quc  tanquam  fpongiz  .  qua;  pro  arbitrio 
nunc  humeclaiirur,auc  arcfiunt  ExempU 
quam  plurima  funt  iu  moiiumeniisanci- 
quicauim,  fed  &:  in  Aniialibus&  hiftorijs 
lingularum  regionum,  qux  noncoufultr/ 
cft  huc  adducecf,  vel  quod  obuia  fiut,  vel 
quodea  fcribcndi  libercasquofdam  ofFen 
deret .  Illud  non  polTum  filcntid  inuoluc- 
rc  ,  elTc  quam  plurimos  palatinos  in  aulis 
Principam  ,  quinonmojo  foli  domiiuri 
volunr,&  omniwptimas  pcncs  Principcm 
partcs  obtinerc  conrenduii'jfcd  etiam  nml 
torum  debitam  mcrccdem  &  beneficium 
impcdircGbiqiin  bonorum  peri'icicin  per 
fas  &  nerasOfHniaacquirciej  ac  propcmo- 
dum  ipfum  Priocipem  ,  eiu<;qj  Rcmpub. 
fpoliarc,  exhaurirc  &  txpilatc  Uurimope- 
re  ftudcnt.  \eccx  re  &  dig  iitate  (ua  ede 
putantaliquosin  curia  illa  degcie,qu)  opi 
hus  antecellant  .  Has  tandem  hirudiii(.s 
mifcrorum  fa"guine  plcnas.vt  piiiiceps  e- 
mungat  &  deglubat  aEqunm  eft  quo  male 
parta.quae  Chnftus  non  ca  it,  niale  dif(  c- 
reanr.atq;  icamalis  ter  mala  eucniant  Scd 
hostalcs  femper  placuifle  magnatibus  cx 
vctcrum  moniment:s,&  cx  qiotidiana  cx- 
pcriciitia  deprehcndo  .  Anftidcs  procura- 
torfifci  Achenisfuifte  fcnbiturjquod  mu- 
nus  cum  fan(fliffiinegcirurcr,tameii  a  Thc 
miftoclcdelacuseft.ac  repecniidarnm  dam 
iiatns.  Sed  optimatum  fauore  i.on  foiun\ 
illi  muItaremiflTaeft,  vcriim  ctiam  eidcm 
muneri  cft  rcdditus :  quod  per  fimulacio- 
iiem  ita  admuiiftrauic,vrcmin"a  priftma  (c 
uericate,  lcnem  fe  facilemq;  prjcberet  ijs  , 
qui  publico  malogiudeiicdicef  erc  •  Ho- 
rum  operafacflum  eft  ,vtpopulus  tcrtio 
munus  fummis  fauoribus  cidcm  dcfcrret 
Ariftidi.Tum  ilie:Oh  integni  gcftum  mu- 
R  r     4         nus 


IV 

Comm-n 
tum  prtn- 
cipum  "  - 
Haroru- 


jlriftidts 
tntegrt 
tas  duiH' 
nata . 


6^z 


Andre^  Alciati 


nusdamiurtis ,  ttiuic  quoiiiam  prxter  x- 
quum  multaconccffi  ciuitatisexpilatori- 
busJiOMorc  dignum  iudicatis.  Hoc  igitur 
Jionore  delato,p]us  mihi  dedecorisatFcrri 
puro,  quamdamuato  ac  multatoirroga- 
llis.  Ncrat  vir  ille  quibusartibus  ficri  pof- 
flt  gratiofusapud  popuIura,nifimaI«iiret 
jufluseflequani  plgufibilis  .  De  Claudio 
Ciefarcfcrtur.eum  ficadamafTe  Narcifsu 
abepiftolis,  &c  Pailaiuem  a  rationibus,  vt 
eos  i;on  fojuni  amplillimis  prxmijs,  veru 


etiam  quxftoriis  prxtoriisq;  ornatnentis 
dccreto  fenatus  ornari  libcntcr  pafTus  fit . 
Adhxc  tantum  rapere  &  acquirere  pcrmi 
fit,vt  illiquairentidcfifciexiguitatc,  qui- 
dam  non  abfarde  dixerit,  abutidaturum 
fifcum,  fi  a  duobus  libertisiu  confortium 
rccipcrctur-Hos  Plinius  fatetur&  CtafTo 
fuilTe  ditiores  .  Hcm,  illje  fpongiac  expri- 
mendae  crant.  Atnunc  Priucipis  expcria- 
murclcirentiam. 


Principis  clementia. 

EMBLEMA     CXLIX. 


\7 ESPARVM  quodnuUa vnquam rex  Jpicula  fgct -, 

^       ^uodj^  altjs  duplo  corpore  maior  erit  > 
Arguet  imperimnclemens  maderata^  regna-, 
Sancfa^Judicihm  credita  iurabonis . 


COM- 


Emblematar 


^33 


COMMENTARII. 


I.  /~>Ir.ca  alueum  ,  in  qiioapcs  mclli- 
V-<  ficaiit ,  ipfaeauiculx  frcqucntes  voli- 
tant  ,  intcr  quas  ynacxteris  duplomaiot 
obfcruatur,  qux  rcgcm  in  carum  republi- 

*'  ca  rcpraefcntat. 

II'  VisPARVM  vocabulum  proapum 

iKjiminc  hic  fumi  KetTet^pti7tx.a{  doSii  qui 
dam  homincsconiiciunt .  Alii  iionmiiius 
cruditi  citra  figuram  id  fctibi  arguunt. 
Orus  Apollo  lib.  i.Hicroglyph.ait.  Popu- 
lum  rcgi  obfcqucntem  fignificarc  voletes, 
apes  pingunt.-folum  cnim  illx  cx  animali- 
bus  rcgcm  hahent,  qucm  rcliqua  apiu  iv  ul 
ntudoconfequitur,acilli  paret,  quemad- 
modum  regi  homines.  Cxtcra  fuiu  laccta 
inGra:co,ncc  jegi  poiirunt.  Apum  hxc  lu- 
tutacft.vt  qucm  fequantur,Principem  ha 
beanc  aliis  proceriorcm  ,  &  quafi  honorc 
potiorem,  qui  quanquam  imperium  iu  a- 
lias  habeat,acuIco  tamen  carct.  Q^od  his 
tcftacur  vcrbis  Bafilius  homilia  8in  Hexac 
ineronreV/ ;teVT/)9i'  Tui (ittviKH  (j.i\iasav, 
•tAA'  i  ypoTou  tsto) 'Trpo^  a,y.uvAV.  \'oy.Gt 
Ttiii^Hiriv  tiTot  T»f  ipujiui  oiypctfQi ,  dp' 
y^SHVAt  Tpof  TifJL(»pia.v  T&i  Tav  (jLiyirav 
J^uvathZv  byril2ctivovTeti-id  sdiRegi  apum 
aculeui  efl,Jei  eoad  vlcifcendum  non  "vti- 
tur  .  Sunt  hAnaturd  leges  non  fcripti,vt 
quifque  maxima  efl  potentia prAditus  ,  it* 
tnrditm  adpuniendum  effe  oportere  .  Hxc 
Bafil.Eadem  fere  retuli:  D.Ambrof.  Hc- 
xaemcr.lib.y.cap.  2.0  Aclian.  hifton^  ani- 
ma|.i.&  y.Dio  Chryfoftom.  Orat.de  re- 
gno4.  Sed  audiamus  Principem  Scoicoru 
Senecam.  Sic  enim  lib-  De  clemciuia.cap. 
ij.Maiotem  poceftatem  non  oportetclfe 
noxiam,fi  ad  naturx  legem  componitur . 
Natura  emmcommentacft  regem  ,  quod 
exalijsaniaiantibuslicet  cognolccre,&  ex 
apibus>quarum  regi  amplidimum  cubile 
cft  ,  medioqueac  tutillimoloco.  Et  ibid. 
PriCtcrea  infignis  rcgi  forma  eft  ,  dilfi- 
«lilisque  CKceris,  tum  magnitudine,  tum 
ritore  .  Hoc  tamen  maxime  diftingui- 
tur  .  IracundilTima: ,  ac  procorporis  ca- 
ptu  pugnacilfima:  func  apes,  &  aculeos  in 
vulncre  rdinquunt :  Rcx  ipfc  finc  aculco 
eft .  Noluit  illum  natura  ucc  fxuum  cfie> 
iiec  vltionem  magno  conftararam  petere, 
telumq;  detraxic.&iram  cius  inermem  re 
liquit.Excmplum  hoc  magnis  Rcgibus  in 
gcnseft.  Eft  cnim  ilh  mys  cxerceie  (c  n» 


paruij.&ingentium  rcrura  documcnta  mi 
nimaagcre.  Pudeatab  exiguis  animalibus 
non  trahere  morcs  ,  cum  tanto  hominura 
raodcratior  animuscftcdebeat,  quar.to  vc- 
hemcntius  nocct  •  Vtinarn  quidcm  eadctn 
hominiIexc(ret,&  iracum  telo  fuo  frangc 
retur  ,  ncc  fijpiusliceict  iioccic  quam  (c- 
mcl.ncc  alieuis  viribuscxcrccrc  odia.Hxc 
illc.Idem  ferme  habet  Plato  Dialogode  r« 
gno:  talcm  enim  ciuitacibus  regcm  optat , 
qualisinterapum  cxammarex  nafcitur,vt 
&  corporc  ,  &animi  dotibus  fit  infignior 
&  praiftantior.Vide  plutadc  apibusapud 
Virgilium  ^.Georg-  Plinium  Nac  hiftor^ 
lib.  ii.cap.  i^.&  i?' 

VESPARFM]  vel  apum  potius.Dc  api-      j  j  y- 
busautemloquihic  Alciatum  nociuseft,  y^A^  '  ^ 
quam  vt  argumentis  indigcat  .  tum  qnia  ^  J^,;,,\,, 
vefpaeimmundae  funt  &  catninora: ,  tum  ^^/j^^^'  ^ 
prxcipue  quia  legcm  non  habent.vtautor 
cftidcra  Phniuslib.  cod.cap.  zi.Vfuseft 
igitur  Autor  Catachrcfi  iropo,  de  qua 
Q£intilianus  lib.S.cap.vk.SoIent,  inquif» 
Poerxabufiu^  eciam  in  his  rcbus  ,  quibus 
nomvna  fua  Tunt  ,  vicinis  pocius  vti ,  quod 
rarumin  profaeft  •  NihilominHS  cnm  oie 
rcfero  ad  cap.i^.Iib.j.AEliani  Jeanim.id 
propric,&  fine  Catachrefididum  video  : 
nifi  hoc  nomine  P'ei^^n«w,alludcrc  tacite 
velit  hicnofter  ad  Vcfpafiar.os  ,  Flauuira 
&  Titum,Iaudati(Iimos  priucipcs,  de  qui« 
bus  Suetonius  &  Tacicus . 

NuUa  vnquam  rex  sficula']  quiaaeiileo 
carecvel  fi  habct.eouon  vticur-PliniusIib. 
1 1  .cap-iy.loquens  deapibus.--Non  ccltac, 
inquit,interautores,  rcx  luiUumne  folus 
liabeac  aculeum.maieftace  tatum  arniarus: 
an  dederiteum  quidem  natura,  fed  eius  v. 
fum  illi  tantum  negauerit.  IUud  conftat, 
imperacorem  aculconon  vti. 

Duplo  corpore maior']  Teftatur  hoe  idc 
Plinius  librocicaco.cap.  ifi.vbiaic ,  legcm 
apum  duploquam  cxterJEcfie  roaiotcm» 

Arguet]  ofteiidec,fignificabic. 

Imperium  clemens]  rcgis  aut  principis 
clemenriam  . 

Creditaiura]  commilTam  iurifd  dione. 

ludicilfus  lonis]  xqu.s  magiftratibus  . 
Ait  lurifc.Parum  eft  in  ciHicaceiura  cire  , 
nifi  fint  qui  ea  poflint  reddere,  l-2.§.  poft 
originem,lFdcorig.iur.  Atquidem  bcnus  SiTniln 
priiiceps fimilcs  Au  iuridicos  &  magifr ra  p^-^^^ 


(?34 


Andre»  Alciati. 


tus  ampIeiaturjVt  fimiic  fimiligatidet;  a- 
lionui  noiicaretculpa,  quihominum  in-- 
pro  horum  oprra  vtitur  ,  aic  lurifconriil 
tus  Exemphim  tn  AlcxandroScueroapud 
Lampri:ium;in  Cocce;o  Nerua.apud  Au 
icI.ViJ>orem;idem  inTiaiano,  &inThco 
dofio:Sagax,mulrumqi  diligcnsad  cogno 
fcciida  maiotum  ge(ta:  e  quibus  non  defi- 
iicbac  cxfecrari  quorum  fada  fuperba.cru 
ileiia  libertatiiiifci^a  Ifgcrar.vt  Ciiina.Ma 
iui.SuIlamq;  atq;  vnitierfbs  dominaiitiu, 
&c.  BcneClaud.i.delaudibus  Stiliconis : 

finn  te  gtirges  corruftior  Aui 
Traxitad  exeinplum  :  quod  iamfirmauc- 

rat  omne^ 
Crimtn.&tft  Itge  rapiendi  verteratffum. 
&  poltea  : 

non  obruta  virtus 

Paupertate  latct,lecies  ex  omnibus  oru 
Huehts,^  nunqud  meriti  cunabula.  quAru, 
Jt  cjualu^non  'vr.de fatus,fub  tefie  benigno 
Viuitur,egregios  inuttant  prAmia  mores  . 
Magnifice  Fliniiis  panegy  tico^Permagnu, 
quod  ceabonini  cont-jgione  vitiorum  rc- 
primis.ac  rcuocas.fed magnificetius.quod 
tuos.Quantocnim  magis  arduumeftalios 
prxftjre.quam  fctanto  laudabilius  quod 
cLim  ipfe  fis  optimus,  omncs  circa  re  fimi- 
Jes  tui  cfFecifti .  Tu  amicos  ex  opiimis  le- 
g!S,&  heicuIe;Equum  eft  effe  eoschariffi- 
iTfOsbono  principi,  qui  inuifi  malo  fuerilr. 
P  R  t  N  c  I  p  I  optimo  hoc  fymbuhim 
ptopofitum  cft.vt  inter  alias  vjrtutes.qui- 
tia  vera  |ji,s  opus  habet  ad  fua:  Reipublics  admi- 
2'rincipis  niftrationem.  nihil  animi  moderatione  ha^ 
vtrtus.  bcatan'iquius.  Etenim  cius  audloritas  & 
ageiidi  f3cultas,etiamfi  maior  fit  quam  iii 
aliis,minim^  taineii  fxuire  debet,  lisq;  qui 
busprxeftjterrificum  fe  prxbere. Nam  ii;- 
tcr  vircutes  alias.qux  Pnncipem  niaxime 
deccant.clemcntia  eft-M.  Antonius.qui  Piii 
lofophi  cPgnomen  non  ab  re  eft  confecu- 
tus,nihil  quicquam  efl'e  dicebac.quod  Im- 
peratorem  R  omanam  inagis  decerer,  qua 
clementiam:eamq;  obcaullam  ncq;  in  re- 
beiles  fuos  faeuitum  voliiit  .  RcctL-apud 
Claudiainim  TheodofiusHonorio  nliofa 
lubreh<^c  confiluim  ingerit : 
St6  pius  in  primw.nd  cii  uincamur  in  omni 
M.'iKere,fcla  Deos  Aquat  clemetia  nobts. 
Onid  i.dePonto.eleg  3. 
Sed  piger  adpanas princeps,  adpnmia  vem 
lox: 
^^iqi  dclet.tjiuoties  cogitur  ejje  ferox  , 


TV. 
Clemen 


CompcttDmcft  Caefarem  luiium  Deorii 
niinicro  afcriptum,quodcleroensac  pUca 
bilis  ineosfuerit.  a  quibus  niiuriam  bcUis 
ctuilibusacceperat.  Eadem  virtus  Augu- 
ftum  confecrauit :  Pii  cognomen  dedit,  a- 
liosq;  pernuiltos  iirtmortalitate  doniauic. 
Pytrhi  Epitota:  laudatur  animi  raodcra- 
tio,qui  luueiies ,  a  quibus  inter  pocula  ir- 
rifus  erat ,  &  conuictjs  impetitus  ,  illltfos 
abiie  fiuu,cum  vnusexijs  refpondiltet,id 
vini  caufla  contigifie  .  Cclebratur  eo  plus 
Augufus  Csfar  .cuius  gratiacum  Sena- 
tus  ijs  adenipturas  ellet  ius  teftandi  ,qui 
cum  contumelijs  &  probris  aftccifti:ut,no 
cft  pallus  iddccerni,vt  eft  apud  Suctoniu. 
Eam  ipfam  patientiam  initio  imperij  fin- 
xiffc  libcrium  ,  teftis  eft  CorneliusTaci* 
tus  .  Nam  libcllosfamofos  &  dida  in  fc 
mordacia  dillimulauit  ^  eotumque  au<5lo- 
res  ad  cognitionem  vocari  nohut.  Vfurpa- 
bateimn  ilhd  fajpet.unier6.In  libcra  ciui- 
tate  Iibetasetiam  linguascflc  debere  :  &  fi 
quaiido  hxc  aperta  feneftra  eflet  ,  nuilas  a- 
liasin  Senafu  fore  lices,  &  accufandiocca- 
fioiics.Magas  loetaquidam  in  ludis  publi 
cis  Phiien  onem  perftrinxcrat.  Isciim  ve- 
nifTet  in  Philcmonis  poteftaiem,ftatim  mi- 
niftro  cuidam  Phiiemon  pra?ccpit  apcrta 
voce  ,  vt  makduocaput  gladioamputa* 
let:  led  clam  ,  vt  iiudo  enfccctuices  attin- 
geicr,  moxquc  vt  eum  ilixfum  abirc  finc- 
ret.eique  daret  nuces ,  talos,  pil3m,&alia 
quidam  ludicta.  Quibusiile  Princcps  a- 
perte  indicabat,  feaculeura  quidem  habe- 
rCjfed  eo  vti  minime  vellctdcq;  potentio- 
re  malcdiccre,magisefl!e  puerorum  quam 
vJrorum.Eam  regiam  virtutem  viadioni- 
busalijs  petmultis  ccrtc  heroicis  ,  fic  rc- 
fc riptoegregic  probarunt  Theodofius,At 
cadius,&  HononuSjCuius  lefctipciadRii 
fiiium  ha*c  eft  foimuja  :  Si  opprobrium  c± 
lcuicace  proceilcrit.negligendu :fi  ex  futo- 
re&  infania,  condolendum  :  fiabiniuria  , 
rcmitt€ndum  I.  vn  C-  fiquis  Imp.malcd. 
Quod  poftremum  veibum  ctfi  Accurfius 
ibi,&  Aynio  Crauetta  Confil  5.  num.  71. 
&aIii,U3  accipiunt,vt  iniuriofus  eiufmodi 
obtr  e(!lacof  ad  ipfummet  Imperatorem  re« 
mit  fendus  fit:neabordinario  iudice  loci, 
vel  p  f o  vcrbJsdurius  ille  plc(ftatuf,vcl  ob 
pcenam  forfanmoUiorem  occafioalijs  pra; 
beatur  impcratoriam  maJel^atem  contcm- 
nen  Ji^fcd  potius  vt  ipfe,quilajfus  fuit  Im 
perator,de  hoc  etiam  ftacuat.Magis  tamci» 

cft 


lulij  6 
farti  c  ■ 
menti  . 
Boni  i.. 
que  In* 
ratom 


InteU 
Busl.t- 
C.fiqi 
Imper\ 
malfd. 


Emblemataj ; 


^37 


^'ntedt- 

tia  non 
rdtit. 

ituid . 
ntigo- 


Htijlhe 
s, 

lexan- 
*  Ma- 

HS. 

ilip' 

r . 

tus. 


•V' 

!pajlit 
&Ti. 
Ilij  cle 
nsani 
u. 


eft^vt,f]iio<!  Cuiacius  &  Mcnochius,  duo 

illa5  thcorjz  &  praxis  lumina  ,  rc>fle  puta- 

ruutivcrbu  illud  remittendum,^ctiade  in- 

terpretemur.atq;  condonandum,vel  nul- 

lam  rationem  lUius  malediccntishabenda 

eire^Cuiacius  in  paratit-C.eod-Mcnochius 

de  arbitrac  quxftion.  iudic.  cent.  4.  cafu 

377.num.9.  Etquidcm  hanc  verbihuius 

remittendi  genuinam  fignificacionem  efle 

ICtus  doccc  in  I.omncdeh(^iim.§.pcr  vi- 

niim.fi^de  re  milit£t  in  ptomptu  funt  cu 

Impcrat^rum,  tum  R,cgum  &:  Pnncipum 

cxcmptajlluftria,.   In  primis  ve;d  celebre 

cftilludDauidis,  impunitai;em.  Scmei  ho- 

mini  lccleratiinmo  promittccis.i.SamucI. 

19S1C  Antigonus  Rcx  '^fixaudiens  a  mi- 

luibus  conuicia  in  fe  iadari.quieum  abef- 

feputabant,  pacefadlo  virga  tentorio:  Fle- 

bjtis  linquit  ,  niujongius  remoti  pofthac 

male  nobisdicctis  .  Antifthenes  Piulofo- 

phus  apud  Laertium  aitiRcgium  eflejma 

le  audirc.cum  bene  feceris.quod  tamen di- 

(ftumetiam  AlexandioMagno  quidam  tri 

buunt  :  qucmadmodum    &  patrem  Ulius 

Philippum  codem  fere  fenfu  dixilfe  ferut , 

Ptincipumcfle  bene&  male  audirc   Nec 

oblitcranda.  fed  potiusaureisliteris  coiifl- 

guanda  vidctu  r  Titi  apud  Xiphilinum  fen- 

teutia  :  Nemo,  inquit,  me  iniuria  afficeie  , 

aut  infequi  contumelia  poteft  ,  propterea 

quod  nihil  ago,  quod   reprehcndi  merea- 

tur :  ca  vcro,,  qusfalso  dc  medicuntur  , 

prorn«  ncgligo.  Nam  vt  Scneca  diccbat , 

irtagnanimi  eft  proprium  ,  placidum  clTe 

tranquillumq;  &iniurias  atq;  offenfioncs 

fcmperdcfpiccre  .  Occurrunt  porro  infi- 

gniaexempla  clcmcntiajapud  Suctoiiium, 

quaj  quia  longe  plura  funt ,  haec  duntaxat 

cx  Vefpafiano.OfFenfarfi  inimicitiarumq; 

minime  mcmor,  cxecutorve,  Vitcllij.ho- 

ftis  filiam  fplendidiflimc  maritauit ,  dota- 

uitqucctiam  &inftruxit  &c.  Nontemere 

quis  infons  punitus  rcpcritur,  nifi  abfencc 

co  &  ignaro,  aut  certcinuito  atque  dccc- 

pcoHeluidium  Prifcum,quamuis  rclega- 

tum  prim6,deindc  &  incerfici  iuflun>,ma- 

gni  acftiraauit  (eruatc  quoquo  modo,  mif- 

fisqui  percufforcs  rcuocarcnc;&  ferttitfct, 

nifi  iam  pcnjflefalso  nunciatum  cflet  Ca: 

tcrumneq;  c^de  cuiufquam  vmquam  la; 

tatus  ,  iuftis  fuppliciisillacnmauit  etiam 

&ingemuit.  Idem  inTito  fic:Poncificatu 

maximumidco  fe  profclfus  jccjpetc.vt  pu 

xas  feruaict  manus:fidem  prxflitit,ncc  au- 


thor  pofthac  cuiufquam  nccis.ncc  cofcius, 
quamuis  interdum  vlcifccndi  caufa  non  dc 
cflct.fcdperiturum  fc  potius,quam  pcrdi- 
turnm  adiurans.&cAmmianus  vero  Mar 
cellinusad  finem  ii.Iib  cum  alijs  compa 
rans  Inn.cr3torem  CoMftaiitium,ait  iinma 
nitatcm  faciic  fupeiaflc  Caliguls  ,  Doini- 
liani ,  Commodi ,  &  ij  vnum  cgifle  nuxi- 
me.viquamquam  fi'uiflimus  clfct,  iuflus 
tamcn  vcllet  &  clcmens  aiftimaii;  quicjue 
cx  minimiscaufis.malorum  congerics  exci 
tabacdillimilis  Marci  illuis,  principis  vcre 
cundi>qui  cum  ad  Imperialcculmcii  in  Sy 
ria  Caflius  furrcxiflcr.epiftolarum  fafccm 
abcoad  confcios  miflum  pcrlatore  capto 
fibi  oblacum.iljico  fignatumexuri  prascc- 
pit,agcns  adhuc  in  lllyrico,ncinfidiacori- 
buscogincisiiuiicus.haberc  quofdam  pof- 
fccinfcnfos;  vcq;  rcde  quidamfencientes 
arbicrancur  ,  vircutis  erac  pouus  indiciura 
magn;e,Imperio  eundem  comitantium  Ci- 
nccruorecclTilTe,quan>  vuidicalfe  tam  ii;- 
cIemencer:vtTullius  quoq;  docef,crudc- 
litatisincrepans  Carfatem  in  quadam  ad 
NcpotcmepiOoIa:Ncqueenim  quicquam 
aliud  eft  foelicitasiiijquit,  nifi  honcftatum 
rerum  profperitas.  vcl  vtalio  mododcfi- 
niam:Foelicitas  cft  fortun3,adiutiixconfi- 
liorum  boiiorumjquibus  qui  non  vtitut  , 
fcelix  nullo  patflo  clle  poteft  Ergo  in  per- 
difisimpiisq;  coiifiliis,  quibus  Ca:'arvfus 
crat,nulla  potuit  cfle  fcElicitas:  foeliciorq; 
meoiudicio  Camillus  exulans,qaam  tem 
ponbusiifdem  Maniius ,  ctiamfi  id  quod 
cupierac  rcgnarc  potuiirec.  Id  Ephcfius 
quoq,  Hcraclitus  adfercns  moncr,&  ab  \n- 
crtibus  &  ignauis,  cuentus  vanante  forru- 
na,fupcratosaliquotics  viiosfuifleptqftan 
teslllwd  vcro  cmiiiercintcr  pra:cipuas  lau 
dcs,ci\m  potc  'as  in  giadu  ,  velut  fub  iu- 
gum  mifla  noccndi,fEuiendiq;  cupidicatc, 
&  irafccndi.in  arce  vic1:orisanimi  crophfix 
ercxirglonofura .  Hadenus  An;mianus. 
Addainccum  cxdurdem  jo.iibro,vicupc 
titioiiem  fjiicacerrimam  Valeiuiniani  Im 
peritoris:Nonnunauam  ctiam  clcmentia; 
fpccicm  prje  fe  rulit,ci;m  eflct  in  accrbita- 
tem  n.uura:  calorc  ptopenfior,oblicus  pro 
fcifto  quod  rcgetiimperium  omi/ianimia,. 
veluc  prxrupcifcopiiIi.funcdeuicada.Ncc 
cnim  vfqunni  repericur  miri  coerdione 
coiucntus.fed  aliquoticsquarftionesmulti- 
plicariiuirilfccruenras,  poft  interrogario- 
iies  fuucftasnounullisad  vfquedilcrimin» 

vit^ 


Telictta* 
nind  . 


Vatcntf- 

ni.tnt  trte. 
ctileKti.:tu 


6^6 


AndresAlciati 


xis  a.)ii. 
vius  mo' 
deratus  . 


Lei^itudo 

principii 
Affltat 
Hntus  fo- 
latmm. 


vn£  vcxatis.  Et  icaatateffufiorad  iioccn- 
itim  ,  vt  nullum  alinuando  damiiatornrn 
c.jpiris  eriperet  morcc  rubfcriptioniselo 
gio  lciii.cumid  ctiam  principes  iiucrrlum 
fece rint  fa:ui(Timi .  Aiqui  potnjcexcmpla 
mulca  Contueri  maiorum,  &  imitari  pere- 
grina  atqj  intcrna  humanitatis  &  pietatis  , 
quasfapientes  confanguineas  virtuteseire 
definiunt:^  quibus  ha;c  poni  fufficiei.  Ar- 
taxeixcs  Pcrfarnm  i!le  rexfapicnti(fimusi 
quem  Macrochuamembri  vnius  longicH' 
docommcmoraiiir,  fuppliciorum  varicca- 
tes.quas  natio  fcmper  cruda  exercuic,leni 
tacegeminacaftigans.tiarasad  vicem  eapi- 
tnm  quibufdamnoiiis  amputab3t:-8<:  ne  fc 
caretauresmorc  rcgioprodelidtis,  exgaic 
ifs  fila  pendeiitia  prxcidebat:  qux  tempe- 
rantia  morum  ica  tojerabilcm  eum  fecit  & 
verccundum,vt  adnitentibuscuncflis  mul- 
tos  &  mirabiles  aAus  implerct  Graecis  fcri 
ptoi ibus  celcbratos .  Pr.Tne(tino  Prartorc, 
qnibelloqnodam  Samniticopropcrareiuf 
fus.ad  prxfidium  venerac  fegnius,  ad  cri- 
men  diluendum  exhibico  ,  Papyrius  Cur- 
forea  tempeflacedi-^latorjfecurcm  per  li- 
dorem  expediri,homineq;  abicda  fe  pur- 
gandi  fiducia  flupefa(fto,vifum  propefru 
ticcm  iuffit  abfcidi:hocqucioci  gcnereca- 
fbgatum  eum  abfoluit,  non  ideocontem- 
pcus  ,  fed  ad  refiftendum  par  Alexandio 
m3gno,ficalca(ret  Italiam.aeftimatus.Hcc 
forfitan  Valenci:iiaiiiis  ignorans,minimeq ; 
repucans  afflicli  folacia  flatus  fcmperellc 
lenitudinem  principum  ,  poenas  perigncs 
angebac&  gladios :  quod  vitimuminad- 
uerfis  rebus  remedium  piccas  repcrit  maio 
rum,  YC  Ifocracis  memorat  pulchritudo  : 
cUius  vox  eft  perpecua  docentis  ignofci  de 
berciutcrdum  armis  fuperaco  rcdori.qiu 
iuftum  *quid  fit  ignoraiiti.Vndc  moaim 
cxiflimo  Tuliium  prscjare  pronunciaffe, 
cum  defenderet  Oppium  :  Etcnim  mul- 
tum  poffead  falntem  alterius,  honori  mul 
tis:parum  potuiffead  cxitiumjprobro  nc- 
mini  fuic  Et  hxcille  hadtcnus,  tanto  qui- 
dcm  libentius  incofcrmonecert^  pr.rcla- 
ro  exfpatiatus ,  qnam  a:gr^  commemora- 
retmultornm  principum  Romanorum  ni 
miam  fruiciamad  fua  vfq;  remporai-npu 
nc  grairanrem.  Qn^ia  vero  deconuitijs  & 
probrisin  priiicipes  non  nihil  diximus  iii 
prima  noftracomrncncacione.placec  acrexe 
re  nonnulla  ex  Tacito  ,  quzad  id  facianc , 
{ic  eiiim  iile  oraiione  Crcmutij  Cordia- 


pad  Imperatore  Tiberaim  accufati>qti(xl 
editis  Anualibus.laudatoque  M  Bruto,  C. 
Caffium  vicimum  Romanorum  dixifTet . 
Marci  Ciceronis  libroinquitilje,  quo  Ca- 
tonemcotlb  arqnauic,  qnid  aliud  didator 
Cffar  quam  refcripta  oracionc,ve!ut  apud 
iudiccs,refpondit  ?  Anconij  cpilloloc, Bruti 
concioiTcs.faKa  quidem  in  Auguf^um  pro- 
bra,(ed  mulracum  acerbicarchabent:Car 
mina  Bibaculi  &  Caculli  rcferra  contUtnc- 
lijsCarfarum  legiintur.fed  ipfe  D  lulius, 
ipfc  D.  Auguftus  &  tuletcif^a,  &  rciiquc- 
re,haud  facile  dixcrim  moderationcmagis, 
anfapieiuia;namq;  fprctacxolefcuntjfi  ira 
(cate.agnita  videntur.Nos  multa  ci  Scnc- 
ca  tranfiliendaducimus,tot  cnim  pcne  fai 
tcntiaj  &  decreta  leguntur  apud  cundem  , 
quot  vcrba.-fatis  habemushunc  commcnta 
rium  claudereoraculoimperiali:  Nihilta 
pecuIiarccfrcimperatcKia:maieflati,quam 
humanicacem,  perquam  folam  Dei  ferua- 
tuf  imicacio.Nccarbicroraliam  fuifTcmen 
tcm  Seucri,qui  nummoquodam  fuo  fimu 
lachrum  mulieris  leonicxporredo  infiden 
tis.alccramanu  haflam  ccrr?affixam  tcnen 
tis,alcera  fulmen  abijcienti.s  oftericaUit.  vt 
clemenriam  infiimarcc:  Nam  &  eius  idin- 
fcripcio  dcclarat.  I  N  D  V  L  G  E  N  T  lA 
AVG.  I  N.  C  A  R.  Igitur,  vt  divftum 
cft.peculiaris  impcriali  maieftaci  cfl  huma 
niC3S,pcr  quam  folam  Dei  feruacur  imica- 
rio-l.  Impcrialis,  1  j .  Cde  nupr.  Authcnt.  vt 
iudic.fin.  quoq;  fufFtag.  Bene  &  Sapienter 
Xcm^hoDtCiwoloco  a)t:oip^aVTa.i  dyAdve 
y  i^tctoipap  TttTipav  uyA^afv  .  Memini- 
mns  alioqui  pacris  patria»  nomcn  tributil 
bonisprincipibus,  vfurpatum  etiam  ambi- 
tiosc  ab  improbisjmeminit  Cotn.  Tacit.i. 
Annal.  Id  magnific^  declatat  Scneca  i.de 
clemencia:Hoc  quod  parenti  ,  principi  fa- 
cienduiti  eft.quem  appellamus  pattcm  pa- 
tiia:  Certe  &  fi  cognomina  daca  fint,  ma- 
gnos,&  felices,&  Auguftos  dicimus.-&  am 
biciofiemaieifaci  quicquid  potuimus  titu- 
lorum  congelfimus.-Patrcm  patriaeappcl- 
larans,  vt  fcirctdaram  fibipotcflatem  pa- 
tri3m,qu.x'eft  cemperaci/fima,  libcris  con- 
filens.fnaq;  poll  illos  reponcns.Hxc  ille. 
Eceodemelogioa  Perfisdonacum  Cyrum 
legimus.  lurtinian.NoncIl.  7.  eVw  a^X°^' 

7i{  TUV  VT)1K0aV  Ui  eCv    '^ATtpif  Ciav . 

Qn^idplura?  &  T.  LiuiuJ  aic,Impcratores 
efledeberc  parentum  loco  •  Martialisad- 
blandkns  Do/nitiano ; 

Th 


LoeuiT 

citi  de-» 
Ttherio 
conmtit 
non  eti' 
rantt * 


Seueri ; 


pa.ter  (• 
trtA . 


Emblemataj. 


6^7 


Itu  vtYMpHtrU  dicent  ejfe  pater . 
Pliira  Ac  Clcmcntia  habcs  apud  Baptift. 
Fulgoflib-J.quibusadde ,  quxclegtiuer 
Ac  hacmatena,  &  copiosc  fcripta  rcliquit 
Lucasde  Pciinaiiil-placct.S.C.dcexcurat» 


muncr.lib.ToI  dii<W.lj.C.dc  fafccpt.pri! 
pof.&  arcar.cod.Iib.in  l-his  qnidem.  j.  C. 
quimilitarpofT.vcI  non.Iib.ii.nobiseuio^ 
nunc  cuiascft  Snltn  pHblicx . 


Salus  publica . 

EMBLEMA       CL. 


PHOBBIGENA  ere^ls  Ifidaurim  infidet  arlsy 
Mitis ,  c^  immani  conditur  angue  Bem  * 
Accurrunt  £gri ,  veniat^  falutifer  orant . 
Annuit  t  atg.,  ratas  efficit  ille  preces . 

COMMENTARir. 


t. 


II. 

tfculd' 
mcw 


IN  ara  creiTlus  ftat  (Inuofus  fcrpens.co- 
ram  quo  plures  in  genua  procumbunr, 
&  adorantium  geftum  fupplices  rcferunt. 
Aescvlapivs  infignis  Medicus, 
Dianse  precibus  Hippolytum  ab  equis  di- 
fccrptum  in  vitam  rcuocauit.  Quarcfcr- 


tur  lupirer  iratusob  inuentam  Srtcm,qaa  ^^'f,   ^'^ 
homincs  in  vitam  reuocari  poffcnt,  repcr-  »'''^'f'**  - 
torem  artis  fulmine  percuflit.   Poft  mor- 
tcm  Deus  eft  habitus,&  fub  ferpentis  ima- 
gincdiuinis  honoribusaffecf^us .  Tali  c\.\\~ 
tuseffigie  Romam  graui  peftilcntia  labo» 

lanrcm 


6^S 


Andre^  Alciati 


ranrem  dicitur  libcraflfc,  ad  quam  tandem 

dcdudiis  elt  a  faiio  fibi  facio  ,  quod  etac 

;quinqLicmillibiis  ab  Epidaiiro  pafluum  . 

Val.Ma-   Hiftoriam  hanc  fuse  narrat  Valerius  Ma- 

xtmt  hi-   xiini,s],b.i.cap.8.de  Miracul.quamappo 

nona  de   Ham,vt  fi  iiidelumptum  Emblema  coinen 

JE/cuU-    Jas,penes  icfitoptio.   Sed  vt  cjetcrorum, 

t'"  '  ait,  quoq;  Deorum  propenfum  liuic  vrbi 

numenexequanuir,  tnenuiocontinuo  ve- 

xata  peftilentiaciuitas  iioftra  ,cum  finem 

tanti&  tamdiuturnimalineq;  diuina  mi- 

fciicordia  ,  ncque  humano  auxilio  imponi 

videret,cura  faccrdotum.infpedis  Sibylli- 

«is  libris,animaduertit,no  aliter  priftinam 

recuperarifalubritatem  pofTejquam  /i  ab 

£pidauro  AEfculapius  eflet  accerfitus.Ita 

que  eo  legatis  milfis,  vnicam  fatalis  reme- 

dij  opemauthoritate  fua  fquxiam  in  ter- 

riseratamplilHma)  impetraturam  fe  cre- 

dit.Neq;  camopinio  decepit.Pari  namque 

ftudio  petitum  ac  piomiiliini  eft    prajfi- 

dium;  e  veftigioq;  Epidaurij  RomanorCi 

lcgatos  in  templum  AEfculapij  (quodab 

corum  vrbe  quinq;  millibus  pafliuim  di- 

ftatj  perduinros,  vtquidquid  indefalubre 

patrir  laturos  fcexiftimafllent,  pro  fuo  iu- 

le  fumerent ,  benigniflime  inHitaucrunt : 

quorum  tam  promptam  indulgentiam  nu 

men  ipfius  Dei  fubfecutum,  verbamorra- 

lium  coelefti  obfequio  comprobauicSiqui 

dem  iii  aiiguis,  quem  Epidaurij  raro  ,  fed 

nunquam    fiiic  magno  iplbrum  bono  vi- 

fum,  in  modum  AEfculapij  venerati  fue- 

runt ,  per  vrbis  celebcrrimas  partcs  miti- 

busoculis&  lenitracftu  labi  cocpit,triduo- 

que  inter  religiofam  omnium  admiratio- 

nemcon(pe(flus,haud  dubiam  pra^fe  appc 

titx  clanoiis  fedis  alacritatcm  ferens  ,  ad 

rriremem  Romaiiam  pcneiir,paucntibus 

queinufitatofpcftaculo  nautis.eo  confcea 

dit.vbi  Q^guliiii  iegati  ta^crnaculum  e- 

rat.inq;  multipliccm  orbem  per  fummam 

quietcin  eftcoiHioUitus.Tum  legati  perin- 

de  atq ;  exoptatx  rei  compotcs.explcta  gra 

tiarum  ndione.cuUuqjanguis  a  peiitis  cx 

cepto.L-cti  iiidefoKicrunt.-acprofperam  e- 

menfi  iiauigationem  ,  poftquam   Ancium 

appuleniiu,  anguis  qui  vbique  in  nauigio 

remanferat  ,  prolapfus  in  veftibulo  ^edis 

AEfculapii  n^yrtofiequctibus  ramisdilfu 

{.e  fupereaiii.cntem  cxcclfr  altitudinis  pal 

mani  circumdcdit,  perq;  trcs  dies  pofiiis 

quibus  vefci  folebat,  iion  fine  magno  metu 

lcgatotum  ,nc  in  tnrenicm  reueiti  nollet, 


Antienfis  templihofpitio  vfus,  ▼tbifeno- 
ftrseaduehcndum  rcftituic  .-atq;  in  ripam 
Tyberis  egrcflis  legatis,  in  intulam  ,  vbi 
templum  dicacum  eft,transnauit,aductu- 
quc  fuo  tempeftatcra  ,  cui  remedio  quxfl- 
tus  eratjdifpulic .  Narrauitetiam  ha:c  T. 
Liuius,Decad. a.Iib- 1.  fed intercidit :  vide 
f  lori  epitomci],lib.i  i .  Sed  omnium  latifli 
mc  &  elegantifllme  Ouidius.  lib.vlt.  Mc- 
tamorph.  quare  fi  rurfus  inftes  iiidc  fum- 
ptum  Einblcmajfacileconccdam.  Locum 
Ouidij  habes  ex  illo  verfu  : 
Pandtfe  nunc  MufApr&fentm  numinet  va 

t/im.  C^c. 
Vide  pra^tcrca  Plucarchum  inProblema- 
tis,  vbiquairit  caufam,cur  AEfculapij  «- 
desextra  vrbenipofitaiit  .  Pliniuslib.19» 
cap.^.Atqui  anguis  (inquit)  AEfculapius 
Epidauio  Romam  aducdlus  eft  ,  vulgoqj 
paf  itur  &indomibus.Mcminit  etiam  D. 
Auguftinuslib.^.de  Ciuit.Dei,cap.  17.& 
Laftantius  varijs  locis.  Exquo  notumil- 
Jud  Sereni  : 
w^;  colts  JEgecii,^Hi  Pergaiina,quique  Epi- 

dattrum . 
G^i  quondam  placida  teBm  fub pelle  dra- 

convi 
Tarpeias arces,  atq;  inclita  templapetijii , 
Depellens  tetros pr&fenti  numine  morbos  . 
Quod  aurcrHferunr,AEfcuIapium  fuban 
guis  fpecie  naucm  iponte  ingrcifum  Ro- 
mam  veiiilfe  ,  fcribunt  Grajcj  talc  aliquid 
fibi  eriam  obtigifle ,  cum  idcm  ipfe  Dcus 
draconis  e/figic  a  Nicagora  Echctimi  vxo- 
read  Suyonios  muloru  bigisinue(ftuscft. 
rHOEBIGENA]  E  Phoebogcnitus.  Vir 
gilius  7.  AEiieid. 
Fulmine  phoebigenam  Stygias  detrufit  ad 

■vndof . 
Vbi  Scruius  kgk  PoEnigenam^inztiePqiM 
gcnitum.Fuitautem  AEfculapius  Apolli- 
nis  ^-  Coionidis  nymphx  filius,teftc  Ho- 
mcroin  Hymnis,  Alij  dicunt,  non  c  nym- 
pha  Coronidc  natum,(ed  cxouocornicu- 
Ise.quia  coronis  vtrumq;  figi)ificat,&  nym 
pham  ita  vocaram,&  comiculam,  vt  aifc- 
nt  Lucianusin  Dialogo  dcfalfo  vatc  ,  a 
quo  rcsira  commemoratur.  Fcrtur  qucn- 
dam  ex  antiquis  facerdotibus  ferpcntem 
perexigiium  inouumvacuum  corniculai 
inchifilfcjccraq;  ftudiose  oblirum  iniuto 
loco  quodam  occultafle  .•moi  ara  cxtru- 
da  populum  in  concioucm  ad  cum  Jocum 
aduocaflcjcimi  ininciaret  omfit>us  palam 

fc 


JEfcula 
piws  aa 
Sicyo- 
niot . 


MfcuU\ 
pius  quu\ 


Emblemata-j . 


bidAti- 
ts. 


mplu 


IV. 

'pens 
lutu 


feDeiim  cflcoOcnriirum.  Poftconcionem 
incognitis  quibufdam  vocibus  vfus  Apol- 
Imem  &  AEfculapium  jnuocauic ,  vt  dex- 
ter  &  fejix  illi  ciuitari  accedcrct .  Deinde 
pliiala  aquam  hauriens  in  profuiidum  de- 
merfaouum  illud  vnacepic,  quod  prsfen 
tibus  muJtis  fregit ,  puUuir.qj  rccenteiu 
fcrpcntis  inucnienSjCuafl^os  homines  in  ad- 
mirauonem  rciinduxit.Poftea  vero  ferpen 
tem  infignis  magnitudinis  paucis  diebus 
elapfis  ii\  Joco  fubobfcuro  oftendens  arti- 
ficiose  femouentemjllum  itacreuifte  aie- 
bat,ac  Deum  efte  AEfcuJapium  Apojlinis 
fijium  .  Inde  vcro  ferpentcs  ineius  tutela 
crcditifunr,&  eiiis  geftamcn  putatus  fuit 
baculus  ferpentc  inuolutus. 

I,pidauritis  injtdet]  Ab  vrbe  notiftima 
PcJoponnefi  in  funi  Saronico.ex  quainfer 
petis  imagine  Romam  crcditur  addudus. 
Propertius .- 
EtDem  extinBu  Crejfis  Epidaurius  heri>ts 

'Reftituit patrijs  Androgeona  focu  . 
Onidius  i^.Mctamorph. 
/Equore  placatopatrias  Epidauriui  aras 
Ijnquit. 

De  Epidauro  verofic  Strabo  Jib.  8.  Epi- 
daurus,priusEpitaurus,fitaeft  vrbs  inip- 
foSaronici  finusfeceftii  intimo,ftadiorum 
quindecim  circuitum  habens,&c.H£ecau- 
tem  non  parum  infignis  eft  ciuitas,pr?fer 
tim  ex  AEfcuIapij  claritatc  nobiIitata,que 
varia  morborum  genera  curajfe  fomnia- 
lun:  homincs.  Eratvero  templun)  a^gro- 
tantium  mnltitudine  vfaucquaqj  rcfercri, 
pendentibusq;  tabellis  in  quibus  fanati  lan 
guores  erant  infcripti.&c.HcEC  Strabo  fa- 
y.ctiK?is  . 

Mitu ^  immani]  lenis  &  placidus,qua 
guam  fub  fpecic  fcrpentis  . 
;    Veniatqifalutiferorant]  imitatioOuf^ 
dij,  qui  Joco  citato  ly.  Metamorph. 
tipnitq-  falutifer  vrbi  . 

^nnuit]  Idem  ibidem  : 
Jinnutthuy  motuq'^  Detts  ratapignora  cri' 
ftis  . 

Jtq-yratoiefflcit]  Idem  Ouid.i.  Faftor. 

Zfficiat  ratas  vtraq;  Diua  preces  . 

H  oc  fcrpentis  inuoJucro  nihiJ  aliud 
vcrius  &  expreftius  intelligi  datur ,  quara 
Scruator  noftcr  Chriftus.vcrusanimarum 
noftrarum  AEfcuIapius,&  faJutishumanaj 
vindex,quifub  ferpentis  figurain  deferto 
a  Mofe  Icgislatorc  appenfus,omncsomniii 
noibos  &  vulnctafanicaticefticuit ,  &  ia 


6^9 


cruccrandcin  omnts  nrxas  &  crinunacx- 
piauit.  Incruceiraoj  faluificanoftra  con- -^^  cruce- 
fiftic  falus,hanci(yiiiin  quoddani  efteCa-  ChriRi 
tholicorum  profellio  &  confenf  us  docct ,  falt<4  . 
quo  ccgrii  quo  afflicli  omnes  confiioiunt; 
&  hoc  manifeftant  pra^celfa:  cuiufdam  & 
cmiiientis  potentise  aigumenca,  quibuse- 
dofti  noftrarum  adionum  cxordiri  folc- 
mus  ab  hoc  figno  prii:c!pia,&  ardua  quje- 
quc  huius  aufpicio  aggrcdi ;  hoc  tcmpoia 
partimur&  Jacences  horas  quaii  friiRilla 
&  portiunculas  mortalitatis  noftrse  •  Ab 
hoc  capite  conuitiiorunii  quietis,  laboris, 
fcriptionis.Icdionis,  orandi,  meditandiin- 
tcrualla&  vices :  nihilpalato  obfoniorum 
fapitj  nifi  ligiii  huius  afperfum  puluifcu- 
lo,nifi  hocconditum  &  atteniperatum  a- 
romate.Cruce  i/afcentis  diei  primafaluta- 
mus  crepufcula.-eadem  placidofoporicor 
pora  compofituii  vigilescuras  aljrumpi- 
mus.In  viam  (i  euocec  neceifitas,crux  no- 
bifcumjomnia  fub  cruce,in  cruce,pet  cru- 
cem,quz  initiandis  intcruenit  rebus.dcdi- 
candis,confecrandis,vouendis.  Magnaeft  Cerem(h- 
Romani  Pontificisaufoiiras ,  &  pene  diui-  rii&  fDt- 
na  ;  magna  in  csBremonijsac  ritibus  facris  cr&  . 
pertradaudis  concredita  cidem  a  Deo  fun 
dio,  qua  iniila  fuperior  in  muncc,  luilla 
par.Sed  isdu(3:u&  fignaculohcc  mviUco 
peragitiufta  tonfecrationis  fiijgulajcu  ce 
ram  agni  c^Ieftis  effigie  nifignitam  (acra 
bencdidionc  luftret,  fcu  grana  precatoiiis 
circulisinfertanda  ,  vcl  ofcill3aIia&  ima- 
gunculas  fufiliex  ajre,  aut  aliometallono 
biliore  conflatas,  velloricas  etiam  &  cly- 
peos,romphsasautPerficosciifes,paJuda- 
mentaac  trabeas,fceptra,diadcmata,  my- 
tras,corollas,aureosflofcHlos,fcrra,ratEH- 
fculos  ,cimclia  alia  maioris  precij  folenni 
bencdidione  confecrata  ,  regibiis  niittat  & 
reginisdonaria,  virtutecrucisfacit,  per  fi- 
guram  crucis.qua  venientcs  ad  ofculum 
fufcipit,abeuntesfclixfauftumqi  prccatus 
dimittii.Confidercmusgradus  fingulos  in  J  Crttcg 
Chriftiana  noftra  militantis  Ecciefije  Hie-  omnia  t« 
rarchia,  Flaminum,Archiflamiinim,  Pro-  choatar^. 
toflaminum  .-  eamus  per  ordinesomnesac 
ftatus  in  fortem  Domini  fcleclos ;  fpecrc- 
mus  miniftcrii  quo  fungutur  rationem  & 
parces.ritus  ac  modos  ,  quibus  rem  diuini 
facienccs  arcana  illa  fnaconccptis  vcthi^o- 
perantur.Nihil  prorfus  fincidorando  hoc 
crucis  charadere  perfici  manifeftum  eft- 
Nafcitutinfans^fymbolupi  primum  Chti 

ti<aus 


6^0 


Andreae  Alciati 


ftianxiiiaugurationiscrux.  Nititur  in  ve- 
litiini  aiinis  plenior,  cxpiationis  forma  per 
criiccm  .  Ludandum  cum  morte,uningi- 
tur  ad  prajlium  pugnaturus  benedido 
chrifmate.Ptocreanda:  robolisinter  viruin 
&  iosminam  ftabilicnda  focictas ,  in  crucc 
per  conceptam  &  vfitatam  formujam  h 
gandi  folennitas .  Inhoc  figno  facrifican- 
tium  habitus,vafa,fuppellex  omnis  &or- 
iiatus  profanis  vfrbuseximitur;  tcmplorij 
fundamenta  fternuntur  &  altarium,  cam- 
panoxri  imponuntur  notTiina,pyxides  con 
lecrantur  &  theca; ,  &  cinerum  lacrorum 
atq;  olTuim  preciofr  loculi,  commcndatur 
terrcBcadauera,ccelenibus  chonsfuperfti- 
tesdcfundlorum  vmbrx  ,  viucntuim  falus 
Deo,  &  fortunarum  quidquid  poilident. 
Quotiesdudainquatuorpartesrnanu.te- 
tragonum  hoc  fchema  minifter  infcribit 
piacularibus  vndis,  quibus  conrrad>amab 
originc  labem  occulto  regenerationis  my- 
flerio  cluimus  ?  quibus  occupato  recentis 
corpufculi  dominio,  5tygius  alaftor  facra' 
afper(ioiiis  &  figuati  fontjs  iifipatiens  eiici- 
turiChriftianimilitis  tefleram  ablutus  m- 
fansaccipit  ?  immortalium  bonorum  ha:- 
les  dccernitur  ?  Tremendum  cfTefacrifi- 
cium  illud  fubmifTaanimi  reuerentia  fate- 
mur,  quoad  pr^fcriptum  quendam  verbo- 
rum,&  facraj  adionis  canonem  obligatus, 
paticntis  Chrifti  merr.oriam  fa:pins  rcfri- 
cat,&  cQclcfli  Patri  rcprsfentat  inarafacer 
dos,in  co  crucis  figura  quotiescfflngitur? 
Hic  fons  honeris  &  cultus:  hinc  religio 
cruci  fua  &  authontas,  cuiaffixus  gcneris 
humani  feruator,  cum  infamis  efletprius 
&  in  pociias  deftinata  f^agitiofilTimorum  , 
praxmuicntem  fuprema:  venerationis  gra- 
dum  in  natura  fupra  naturam  meruit .  Ab 
illa  funcfia  arborc  hoc  germcn  ;  ibi  foima 
qua-dsm  ac  modulus,  hic  cdypon  &  ima- 
ginis  fimilitudo  :  in  oculis  habcmus  &  in 
prccio  fignum.opus  ipfum,quod  in  proto- 
typo,ccmmuni  omnium  bono  ,  completii 
Salt/s  pu  pia  &  grata  iccolcntes  memoria.Vita  cnim 
hlica  e  noflra  ex  illa  &'  riui  falutis  vberrimi ,  nec 
cruce  .  falus  aluinde.nec  fpes  in  aliud,  nec  rcquies 
aut  pax  fub  alio  finehocnccmetusiaut  pc- 
liculum  (iib  hoc  fine  alijs,nec  tranfitusdc 
niq;  ad  imn  ortaliailla  nifi  per  hoc:chara- 
dercnim  cft  ac  nota  fccuritatis,  viatorum 
frontibus  infciipta.  Nucad  Aifculapium 
noflrum  rcucrtamur  ,  qucm  pra:tcr  alios 
pluiimos ,  Plutaichus  Medicoium  pra:fr- 


dem  Sympof9.qua:fl.io.tradic.Scdoccur 
rit  intereamihi  locusei.  Artemidori  lib. 
Defomniis:quiait,perAEfculapiu  in  tem 
plo  eredum,  &  iii  bafr  flanrera  ,  fignificari 
quoddam  bonorum  praifagium .  Qui  fi 
moucatur,aut  accedaf,moi"bum  &  peftem 
portendit :  tum  enim  maxime  hominibus 
eo  Dco  cfl  opus.His  autcm.qui  a?grotanr, 
falutem  prqdicit-Non  diffentit  Macrobius 
lib. i.c.xo.cuius  frcfehabcnt  verba  :  Hinc 
efl,qu6d  fimulachris  ABfcuIapij  &  Salii- 
tis  draco  fubiungitur,qu6d  hiad  Sojisna- 
turam  Lunaiq;  rcfcruntur  .  Eft  enim  A  e- 
fculapius  vis  falubris  de  fubftantia  Solis 
fubuenicns  animis  corporibusquemorta- 
iium.  Salus  aatem  naturs  lunaris  CLfFecftus 
eft.quoanimantium  corpora  iuuantur  a  (3 
lutiferofirmata  temperamento.  Ideoergo 
fimulaciiseorum  iunguntur  figurxdraco 
num.quia  pr2Eftant,vt  humanacorpora  vc 
lut infirmitatis  pclle  depofita.ad  priftinura 
reuirefcant  vigoremjVt  reuiiefcunt  draco- 
nes  pcr  annosjfingulos  pclle  fenedutis  cxu 
tu.Hxc  &:  alia  plura  Macrobius.Phornu- 
tusinlib.de  nat.  Deor.  eadem  fere  qua:& 
Macicbiusfcribitjcap.de  AEfculapio.Ca:- 
tcrum  nonimmerito  falutis  notam  ferpes 
fibi  videtur  vindicafTca  quo  nimirum  mul 
ta  inhumaniim  geijus  rcmedia  proficifcu- 
tur,tefte  Plinio  lib.i^.nat.hiftor.cap.^.  A- 
pud  Ladantium  legis ,  idui  viperino  pr;E- 
Itnsadmodiim  cfle  remcdium  vipcramip- 
fam  cxuftam  &  in  cincre  redaftam.  Apud 
Ceberem  obferuas,vipera:  dcnte  femel  ta« 
(flum  qucmpiam  ,nulla  dcinceps  vcnena 
formidare.  Traduntalii,qui  viperasiecur 
coiiditum  femel  hauferit,nullius  indefer- 
pentis  idum  pertimefceie  debere.  C^uid 
ver6  illud  ,  quod  a  Diofcoride  traditum 
eftjhomines,  qui  viperis  Conditis  in  cibum 
vti  confueuerint,Iongioia  vitx  fpatia  pro- 
duccre,&  ad  lummam  fene«.T:urem  incolu- 
mcs  perucnire?  Ifigoims  Cirnosmemorat 
Indorum  gcnus.quicentenis  quadringenis 
annis  viuant,  quia  vipcrinis  carnibus  alan- 
tur:  adharc  ncq;  capiti,  neq;  veftibus  corii 
noxiacorpon  incfTeanimalcula .  Eamqnc 
caufam  videtur  Tcrtullianusafferic,  cur 
tanta  fitceruo  viuacitas,quippc  quodipfe 
a-tatis  fua:  arbiter  ferpcnte  paftus  veiicno 
augcfcitin  iuucntutcm.Ex  viperarumcar- 
nibus  fingulare  rcmediii  grauioribusmor- 
bisexcogitatum  eft  ,  quod  inhuncvfquc 
diem  amaxime  fera  perniciofaquebcftia 


^fculd 
pim  Mi 
dicorun 

pr&fei  . 


ex  fer^ » 


*':^^EmbIemata^ 


6^1 


rtitT*e^a;^MVThemciim  vocamus.  Quaf 
quidemcommcmorarclibnit,  vt  noiiim- 
jncrito  tot  numifmata  cufacxiftimemtis, 
quxfcrpentem  habcnt  cum  in(criptionc  , 
SALVS.  vcluticftille  nummusinfpiram 
Colletftum  fcrpcntcm  habens,cuius  infcri- 
ptio,SALVS  ANTONINI  AVG.  In 
alio  eiufdem  nummo  fcrpcns  cft  tra(flu  /i- 
nuofo  tortiliq;  obrcpcns  virgje  ,  quam  (i- 
gnum  ibidem  adieiftum  dextera  humi  ap- 
plicat.  Atqjinalio  Dea  ipfaJscua  virgam 
gcritjdextera  poculum  anguiporrigit,in- 
fcriptio  cft,SALVS  AVG.  COS.  IIL 
Inaliisipfe  fella  fedcns  pateram  porrigit 
angui  fuo  de  loculo  cicunti,caputq;  patc- 
rae  adrooucnti ,  infcriptione  adiedta,  SA- 
LVS  AVG.  In  numrao  vcro  M.  Aurelii 
SeueriAlex.  fedenti  fimulacro  pateramq; 


porrigcntiaflufgitangHis,cum  infcriptio- 
nc,  5ALVS  PVBLICA   InnummoAn- 
tiochi  Soteris.SALVS  Dea  Romanis  ha* 
bita  pingebatur  forma  mulieris,habiru  rc- 
gio  fedcntis  pateram  tcncnds,  iuxta  quam 
erat  ara ,  &  ad  aram  inuohitus  anguis  ca- 
put  attollens.  Sed  nc  fingula  commemo- 
rcm,quxquidcm  funtinnumera,Commo 
di|Crifpina:,&aliorum,pcrangucs  dcniqj 
omncs  Salutem  intellexerunt.  Plcriq;  no-  -<^»^«« 
ftrajEtate  viricruditiconiiciunt,  ab  Alcia-  -^"«^^'»- 
tohic  tacitam  cfle  fadam  allufioncm  ad  i'^"^ 
AmbrofianumilIiimanguem,qui  Medio-  ^i^^^^o- 
lani  vifitur  in  marmorca  columna  ciedus  ''*'"  • 
ipfa  ?dc  D.Ambrofii.Sed  fatis,vtauguror, 
anguibus  inuoluci  hsfimusiagc  ad  liberta- 
tcm  afpircraus. 


Refpublica  liberata. 

EMBLEMA      CLI. 


Ss 


CAESARfS 


6/^z 


Andrcae  Alciati. 


^JE  S  A  R  1 S  exitio  ,  ceu  Ubertate  recepta  > 
^-^     Hdic  dttciyus  Brutis  cufa  moneta  fuit . 
Enficuli  m  prtmis-,  c^ueis  pileui  tnfuper  al?at  t 
Slualern»  mijfa  marm  feruitta  accipiunt . 

COMMENTARII. 


^mti  nu 


¥orma  pi 
iei. 


II. 

Kumif- 
ma  M. 
Bruri . 


.^  i^ete- 
Kef   Ptleu 
xfifne- 
Uht  • 


IN  niimifmateexpreflrusdepingitur  pi- 
ieolusinrcrduos  pugiones  fitus  .  Hanc 
pidhiram  iualiis  cdiciombus  viriofam,  re 
ilituit  Pignorius.mouitus  forte  a  Saclio, 
qui  fub  lioc  Emblemate  ricait.-Numifma 
cgo  domi  habeojfed  pilcum  ob'oi)gum  ha- 
betiiiterduos  pugionescredVosiQuarchic 
cmeiidandaeftpidura.Hzc  ille.SufFraga- 
turctiamrei  veritasjnam  Dionlib  47.(cri 
bit,nnmmum  pcrcuffum  fuiflTccum  Bru- 
tiimagine,  &  pugionibus  pileoq;  Ertatc- 
tiam  apnd  F.  Vrfinum  eiufdem  figura  ,  in 
genteluniaj&apud  A.  Augultinuin  Dia- 
log.  I . vti  PigiioDiis  edendam  curauit.  An- 
tiquam  vero  pilci  forraam  Lucianusin 
Dipfddc  ait  fuiflc  dimidium  corticis  ahcu- 
ius  oui .  Nam  apud  Garamantas  ex  fVru- 
thiorum  ouis  Hngulis  iu  ajqius  partcs  dif- 
fet^^iSjbinifiunt  pilei.Tantaibi  cfleinsoui 
niagnitudo,eoqj  capitis  tcgumentoitli  po 
puli  fibi  plurimum  applaudunt;  fi  verum 
cft,  quod  Pierius  Iib.40-  Hieroglyph.pro- 
didit,  In  hocigitur  a  petafo  difliixflus  pi- 
lcus.quod  illcad  vmbra.mfaciendam  mar- 
ginatus:  hicabfq;  margine  fuerit  ,  quales 
dormitorii  &  nautici  pilei . 

O  c  c  I  s  o  in  Pompeii  curia,  vbi  (cna- 
tushabcbatur,IuIio  Czfare  a  Bruto,Caf- 
fio,&  casteris  coniuratis.ii  ceu  libcrtatc  po 
puloreftituta  ^fabricari  numifma  voluc- 
rUntjin  quo  fculptierat  duopugiones  ad- 
ictflopileo.Pugioc^dem  patratam  omniuo 
fjgnificaba  .-pilcus  vero  libcrtatcm  Rcfcrt 
Politianus  Mifceilan.  cap.  70.  Si  quis  (in- 
quit}numifma  Bruti  teperiat  ipfius  csla- 
lum  imagiiicpr^terea  pilco  &  duobus  pu- 
giunculis,nc  diutius  in  cxplicanda  rationc 
caufaq;  laboret.legat  Hifioriarum  Dionis 
Jib  47.N3m  ex  his^inquit,  Brutus  figmfi- 
cabat  ab  fe  &  Caffio  patriam  liberatam  . 
Sed  cnim  pileum  gcftari  ab  his  folitum  , 
quilibcrtatem  ludVi.vnlgatius  manifcflius 
quecfi,  qnam  vc  flt  autoritatibu"^  coiifir- 
maJidum.Hajc  Politianus.  Hic  fcieoHFerr» 
ancepsquasrtio.quam  in  gratiam  ftudiofo 
rura  paulo  fufius  traftare  placec  :  An  fci^ 


lieet  vetcres  vulgari  hoccapitistcgmiuc» 
quodbiierum  (cu  pilcum  voc3mus,fuc« 
rint  sd}  Ego  fic  iudico,  eos  hoc  uoii  vfos , 
fed  vel  iuidocapite  fuiffe  ,  vcl  caput  veilc 
vcIalleSiquidcm  uulh  111  veteribus  Roma 
iK)rum  ftacuis,  nulh  in  a^ucis  quoq;  num- 
tnispilei  vifuntur:  nulla  ctiam  pilei  uc  a- 
pud  Homerum  quidem  menao  Sic  uudi 
capitisconfuetudoa  prifca  Gr2cia,cui  ca- 
pitisoperimcnta  vfitata  non  fuere,du<fla  vi 
deturTurnebo  lib.S.Aduerf  cap.  4  idquc 
Euiiathius  Homeriinterpres  difcrtefcri- 
bit.Ssdmiiris  Gr^cisad  Romanos  conucr 
camur  .  Suetonius  de  lulio  C^fare  prodi- 
dic,eum  caluitii  defomiitatcm  iniquifH- 
mh  tuIilTe,ideoqjdcficientem  capillum  rc 
uocarea  vertice  ailueuiirc  ;  &  exommbus 
decretis  fibi  a  Senatu  populoq;  honoribus, 
nonaliumaut  recepille  ,  aut  vfurpafieli- 
bentius,  quam  ius  laurea:  coron^  perpc- 
tuo  geftaiid?,idq;  ad  caluitium  celadum. 
At  vero  miuime  hanc  tantoperc  expetiif- 
fet, fi  piieus  in  vfu  fuiflet,  longe  fcilicet  a- 
ptior&  fidelior  ad  caluitium  dilHmuIan- 
dum  quam  coronaSed  hacin  re  inter  tem 
pora  &  homines  diltinguendum  ,  quibus 
ius  &  vfus  capitis  tegendi  •  Temporibus 
Lipfiusannumerat  facra,  ludos,  Saturna- 
]ia,pcregrinaiionem,&militiam.Sacrificia 
velato  capiteperadlafuifle,prifcoquodam 
&  obuio  ritu,omiiibus  notum  efV.  Vndc  & 
Flamen  Dia|is,qui  iiiter  reliquos  Flamines 
maximz  dignationis  erat  ,  nomen  videtur 
foicitus.quod  capite  velatocflet,  &  caput 
filo.Ian^  praEcin(ftum  habeict.  Cui  aflipu- 
latur  tcxtusin  Can.  Cleros.  §•  Saceidos  > 
ii.dift.  Saccrdotcs  gentilium  ( inquir  Ca- 
nonj  incapitehabebant  pileum,  in  quoc- 
ratbreuis  virgadcfuper  habcns  lanz  alt- 
quid:  quod  cum  propter  reltum  fcrrc  noii 
pofTent  ,  filo  tantiim  capita  rcligarc  c^pc- 
runt.Flaminesigitur  didi  vcl  a  gcf^acionc 
piIcorHm,quafi"piIeamines;veI  afiloillo, 
quafi  filamines  :  vel  ab  infulis,  quas  flam- 
mas  appellabantrvel  a  flammeis,noti/Iimo 
velamuiisgeiiere .  IJludautero  geffaminis 

genus 


difiit}'! 
tt*r. 


Pilei  ■ 
ftu  in  I 
crts. 


Tlami 

zinde  i 
Hm,  i 


Emblemata.)  .^ 


^43 


li  pere- 


genns  etiamapezdicebacur  .  Pljan^  feftis 
dicbus  Saccrdotes  Hlo  depofito  pileum  im 
poncbanr>pro  faccrdotti  cmineiuia,vt  difer 
C^dicit  icitusia  d.  Can.  Cleros.  ti.  dift. 
Aut  vt  Varro  fcriptum  rcliquit,album  ge 
\filfffi,  rebantgalerum.Inludisquoqi  Saturnali- 
buspra:fertim,hoceft,  liberrimx  vitaidic- 
bus,pilcusadmittebatiic,fignumfcilicetli- 
bcrtatis.Q_iu)fcnfu  Marcialis  vocat  Roma 
pilcaram  ; 

rermittu,puto,pileata  Roma , 
Sed  Sc  peregrinatio  fibi  capitis  tcgmcu  vcn 
dicabat,  quod  erat  petafus  Cde  quo  in  Prae* 
fationc  Embiematum  nonuihil  diximus) 
qut  ad  vmbiam  facicndam  marginarus  d- 
ratj&aJiicrfus  pluuias,a:ftus,ac  ventosin 
primis  idooeus.  Plautus  cert^  peregre  eun 
tibus  auc  venicntibus  pcta'um  vbiqj  aptat. 
Sic  enim  ituriciitcmdefcribic  militem  .•  O- 
pm  efl  chUmyde,&  machAra,(^peta/o.Et 
Cicero,  tabellatios  petafatos  venire  ait ,  & 
comirer  expedaread  portam.  Deniq;  &  iii 
milicia  quoq;  pileorum  vfum  fuiflc  ,  fua- 
dec  VcgeciusrVfq;  aJ  praefentem,  uiquic, 
accacem  confticiudo  perraanfit ,  vc  omnes 
inilices  pileis,quos  Pannonicos  vocant,  ex 
pellibus  vterentur.  Hinc  pilea  Diofturis, 
Caftori  &  Poiluci  atrnbuta  lcgimns ,  quo 
habicu  fuide  latones  vohint,  hi  enim  pa- 
trio  inftiaito  pognabanc  pileaci,vtanimum 
in  bjrbaros  &  tyiani;o5  indoniitum  ^gr.i- 
ficaticue  libertacisoftcnderent.  Atque  hxc 
detemporibus,  qiia:  a  commnni  nioreer- 
cipi  diximus-  Sci  infiiperexcipjuiicurccia 
certi  homiiies:&  ex  his  piiirum  libeiti  iio- 
uiCum  enim  ferui  naiHiniictcbamur  ra(b 
capite  pilcim  accipiebanr;vt  eo  quaf»  fym 
bolo  tcnipcftatem  fciuituti!»  vidcrentnrcf- 
fiigine.vt  naufiagio  hteratj  foJcut.Denau 
fragis  ita  luuenalis ; 

....^gAudent  ibi  vertice  rafo 
GarruiafecMri narrare  pernula  nautA  . 
Qud  etum  rtf^cxit    Pctroruis  inSatyii- 
co  .    At  manun.ifllis  ille  af  ud  PJautum  in 
Amphivr.ira  ait  : 

F/  ego  hic  hodie  rafo  capite  caluta  eapiam 

pilletfm  . 

iei  im»  Legimus  eciam  pilci  impofitione  Iihcrcos 

Iji»  ,      conlluui  iii  l.direflis,  lo.  C.de  ceftamenc. 

manum.Vbi  haud  dubieincelliguntui  fer- 

ni,qui  pilcati  funns  defun<fli  ciuctbant;vcl 

vt  habetur  in  l.vn.^.fcd  &  qui.j-C.de  La- 

tin.liberc.tollqui  doHJini  fiiiius  pilcati  an- 

t€ceJebant,vel  miplo  lc«nulo  ftautescada» 


tnili' 


feuri 
'ati . 


! 


iage- 

rant  li 
iti 

t. 


no- 


uer  venttUfe  vidcbanttir.  Hos  enim  libcr- 
tatem  confequutos  fuiftc.&CKlocisiam  al 
lcgatispacec,  &  ipfcmec  ctiam  Dionyftut 
Halicarnafleus  ceftacur,fc  Romat  complu- 
rcs  de  iftis  imporcunis  &  iutcmpcftiuis  li- 
beralitatibus  querimonias  audilfe.Ob  cre- 
bram  hanc  fcelcracorum  quoq;  fcruorum, 
per  pilci  impoficionem  •  conccflam  manu- 
miflionem,  fadtum  opinor  ,  vt  qui  infigni- 
tciimprobas  vcndeierur  fcruirs,ab  impo- 
fitopileopileacus  dicerecur.Eoipfocnira, 
quod  impofitopileo  vemim  irec.nou  cantu 
improbusclfe  &  nequam  feruusifteinnuc 
bacur,fed  &  venditcTdominas  tcftatum  fa 
cicbac.nihil  fefupcrcopoliiccri  vclle.quod 
pofteaad  prxftandum  cogi  poflec:  atq^  tts 
omni  fe  vinculo  exfoluebac  ,  quo  alioqui 
ad  redhibitiouem  tralii  poterat.Dc  quo  vi- 
deatur  Gellius  Iib  7.  NolI.  Attic  cap.  4. 
CojIius  Sabinus,&'alij  .  A  communi  por- 
rd  more  capicis  apert^  gcreudi  cxcipiwu- 
tur  ctiam  acgri  ,  quibus  capitis  fiimardi 
gratiapilco  vti  licuit.  Siceiinr;  Ouiduis 
fiium  amantcm  de  mcrLo  &  palioic  fii'geii 
do  inllrucs.pilcolum  ei  uuer  figna  tribuit: 
Arguat  c^  macies  antmum,nec  tiirpepu^ 

tHtti 

nlcolumnitidtt  impofuiffe  comii . 
Idem  &  {er.jbus  litiiifle.Nicephorus  Cre- 
goras  oftcndic  lib.  10.  vbi  morcm  eum 
cum  Ron:ai"o  Imperio  Byzan*iiim  etiam 
cranslatum  docens  ,  de  capitis  tegmine 
aic  ,  nioris  aj  ud  fuperiores  fuifte,vtac- 
care  prouedioics  aulici  pilcis  turbina- 
cis  vterentur  fer  co  tcxtis :  iuniores  au- 
cem  omnts  prorfus  luidis  eflenc  capitibiis. 
Dcniqueconuiuas  quoq;  pileolos  vfurpaf 
fe  crAthenaco.quamquam  fluduans  noii- 
nihij  piobac  Lipfius  hbio  de  Amphithea- 
trocap.  19  txtramemorarasergohas  per- 
fonas,  on'iiesiiudo&  apertoeranccapicc . 
Neccontraiiura  euincit  Phirarchi  au<fto- 
ritas.qui  fcrjbic,qucd  1  iim  Draco  rigidif- 
fimas  fuas  Jtgesrecitaret.quihusccia  ciim 
quis  vel  olera  rauium  (urnpuiflet ,  ca^ice 
pledi  voIuerac,popuhis  iiatus  pecafib&  tu 
nicis  in  ipfum  conied.saufugeiic.  Sed  po- 
puloaduerrusSolero  pecaforum  vfum  fuif 
fe  ,  vltro  concedimus  .  Idcm  Plutarchus 
fcripcum  reliquic  .Syllam  1  en  iniaducn- 
rantiadfurrexifle,req;  etiam  caput  denu- 
daile,  nifi  cum  Pompeius  veniflcc  .  AdJc 
ouod  &  Varro  aflcrit,  roore  niaioiun»  in- 
fiitutum  fuiflciVl  vcnicntemagiftratii  qui- 
Ss     z  'ibet 


SerUi  nt- 

quam,c!i 
"vendebr. 
tur,piU» 
ti» 


Mgri  pi- 
leati  . 


SenN, 


Conuitu. 


ObieEiie- 

nupropl,' 
lei    vfn 
dtffoli.- 
tio . 


^44 


Andre^  Alciati 


tti  trmtio 
ctir 


libet capii t aperiret <•  ^onfciitiaut  padini 
aiiclorirates  PJinij,SaIlirrtiji,-Seiiecaj,Nice- 
tas,&  aliorum,qm  viris  dignitatc  pri^ditis, 
^  iionore  digrtls,  "fi  quocafu  occurrercnt, 
obiiios  capuc  aperire  conrueuifTc  prodide- 
runt.Sed  hoc  dcijs  intclligendum  eft,  qui 
operto  capite  aliquaex  caufa  inccderent  , 
vt  milites  canide.facerdotes  flamine.ferui 
pileo,&  omncspluuiotemporegalero,aut 
Tub  So!epctafo&  vmbella,vtdocet  Alcia- 
tus  nofter  lib.  S.Parergcap.io-  Auc  vero 
tedtioilla  capitis,&  apertio,non  tam  de  pi- 
leo,  quam  de  togae  lacinia  erit  accipienda  . 
Laciniamenimiftamincaput  fspe  reijcie- 
bant.contra  ventumjaut  «ftum;eamq;  dc 
trahcbant  in  honorati  alicuius  occurfu, 
.  quod  cxPhitarcho  fatisdocuit  Lipfiusdc 

^..1  „  Amphichcatrocap.ao.  Illudplane  fingu- 
./'  Iareeft,qu6d  Hippocratisimago  pileata 
^  abantiquis  celcbrecur- vi  inde  admoneren- 
turhomines,  eam  partem  maiime  caftcn 
diendam.inqua  taquam  in  domicilio  prin 
ceps  animus  refideret,totaque  intelligendi 
▼is  collocataeflret.  Alij  ex  Grajcis  folara 
iiobilitatcm  hominis  inde  incelligi  volunt, 
•vtpotequi  cognationein  ab  ApolIine,&  ab 
Hercule  traheretmam  cum  ab  AE'culapio 
oriundum  Icnatus  Athenienfis  tcftatus  eft 
publicisetiam  monumentis.  Id  vero  fi  ad 
iibertatem  referamus,  cui  potius  liberato- 
lis  nomen  accommodare  debeamus.quam 
illi.qui  totmortaliuni  corpora  tot  morbis 
obnoxia  Iiberauit,&  bonx  re!^lituit  valetu- 
dini?  Sed  ad  maniimiflionem  feruorum  re 
trahor,monitus  a  Reuerendo&  humanif- 
fimoviro  DPctro  Paulo  Vencurino^Veio 
«.  ,  •  'nenfijfingulari  mcofautorcdequo  vcreaf 
firmare  aufim  id  ,  quod  olim  de  Fabio  Pi- 
ftore  Cicerorncmpc  &  iuris,  &  ainiquita- 
lis,&  litcrarum  bcnc  peiiruseft- Atq;  vci- 
nam  loci  diftanria  illius  viri  prajfentiam 
mihi  noninuidiffet.  ccrcc  hoc  opus  pluri- 
bus,ijsq;  raris  flofculis,  quibusfcecudum 
illud  ingenium  abunJat ,  ornatius  habcre- 
mus  •  Is  igitnr  figna  adepta:  liberratis  clle 
ait  caluitium,pilcum,&  in  nonnnlliscali- 
g3.roga,corona,  quac  odiolaurea;  Casfaris 
triumphalis  defijt .  Verumadhuc  Roma: 
snos.cum  ^liqui  ob  facinuscapite  pleden- 
di  libcrtatc  donantur,  togae  &  coronac. 
Q_u6d  autem  non  omnibus  toga  &  coroiia 
HatiortKt  obcigerir,indc  eft,qu6d  tres  manumittcn- 
nttmitte-  di  rationcserant ,  Prima.qua  maioiem  & 
di  trio      iuftamlibertatcm  confequcbaiuur  ,itaTC 


Tetrus 
Paultts 


Signit  II 
bert.itti 
edept£  . 


Loeui[% 
nitmij- 


ctiam  ciucs  Romani  fietcnt.  Altcra,  qoa 
Latimfiebant,ex  lege  lulia  Norbana.  Po- 
ftrema,qua  in  ordinem  dedititiorum  ex  lc 
ge  ABliaSentiaadfcribcbantur.  Tres  has 
manumittendi  Ipecies  tangit  Boetius  i. 
comment.  Topicor.  Apud  Tacitumduas 
rantiim  inftitutas  reperias.Q_uas  vero  Boc 
tius  enumcrat,fuiit  ceiifus^viniifta,  tefta- 
mentum.  Dcquibus  lurifconfulti  palfim, 
Acronad  Horat.i.Sat.  7.  &  Alexauder  ab 
AJexandro  lib.  4  cap.io  Ficbatautem  ma- 
numiflioin  templo  Fetonix  ,  qujcliberto- 
rum  De3,vtnocac  Seruius;quam  &  Varro 
libertacum  Deam  dicit.quafi  Fidoniam.In 
eodem  tcmplo  Tarracinas  fedile  lapideum 
fuic,in  quohic  veifus  incifus  ctiiV.Benetne 
ritiferuifedeantfiirgdnt  liberi.c\\\o^  Sca- 
liger  e  fchcdis  ver.Seruij  notauitr£j:atita- 
que  pilleus  libercatis  infigne  .  Perfuis  Sa- 
tyraj. 

Hac  mera  UBertcw.hoc  nohtipiUea  donanf. 
Hinc  &  illa  locutio  apud  Suetonium,  Se- 
iiecam  lib-6.cpift.47  Liuium  Iib.^-  dec.3. 
Adpileumuoatre .  VideGelimm  lib^-c. 
4.  Macrob  1.  Satnrnal.  Bayfium  de  re  ve- 
ftiaria  hb.io.Schottum  adcap.(i9.  Aurel. 
Vidoris  &  alios.  Hiftoria  deiiiq;  deuiortc 
C  lulij  Carfiiis  nocifliinaeft.  Yidc  Sue- 
tonium , 

CJESARIS  exitio]  lulij  Csefaris  mortc» 

Ceu  libertate  recepta]  tanquam  excuflo 
tyranni  iugo,  fublatodominio  . 

nttcibtn  Bruttf]  vtroq;  Bruto  ,  Marco 
&  Decimo.Caflio,Trcbonio,alijsqj  coniu- 
ratorum  capitibusin  Cjefarem . 

Csifa  monet^n]  cufusnummus,  Moneta  Menet 
fic  dicitur ,  quod  figni  imprcfljone  vcl  au- 
«Soris  vel  precij  nosmoneai. 

J.nficuli  in  primu]  vna  ex  partc  gladi«- 
li^alterapileuimanumiflbrum.Hinc  patet 
pcrpcram  hadtenus  fuilfe  hic  cxpreirum 
mimmum.nam  tam  Plantiniana.quam  Ro 
uillianaeditio  vnicum  pugionem  habet ; 
quod  tamen  audoris  meti,  &  hiftoriarum 
monumentis  aducrfacur,  vt  vifum  eft. 

Miffa  manu  feruitia.  ]  Serui  manumif^ 
fi.liberi  fatf^i.auc  libertate  donati.Seruicio- 
rum  nomen  pro  fcruis  prxter  ca:tcros  in 
Cariliiiaria  vfurpat  Salluftius,&  Cicerof? 
p^-Vtin  ^Carii.  Hic  adeuertcndafunda- 
menta  Reipub-  Gallos  accerfiuit,  fcruicia 
concitauit ,  Catilinam  cuocauit .  Icem  7. 
Verr-Et  tamcn  co^ptum  e(Te  in  Siciliamo 
ueri  aliquoc  locis  leruicium  fufpicor . 

PlR 


Ad  pA 
lecat. 


II 


SeruttU 


Emblemata_j. 


6^^ 


IV. 

>iletn  fi- 
num  li' 
ert^tfi , 


hSiorii 


ilem  in 


'hriflix- 

^  i  liber' 
itu  fi 
num   S. 
rux  . 


P  E  s.  Bruti  nummum  liberatam  pa- 
triam  figuificari  oftendit  prajfeus  Emble- 
ma:pileum  enim  fuiirelibcrcatis  fignum  , 
exfupradidis,vt  opinor.liquido  conftat , 
fed  fuppetunt  pr^terea  exempla  pluriroa 
de  pilei  vfu  &  geftatione.  Aurelius  vidor 
fcribit,mortu©  Nerone  fic  cundas  prouin 
ciasjomucmq}  Romam  exultalTe^yt  plebs 
induca  pileis  manumiffionum ,  tanquam 
f?uoexemptadominio  triumpharet.  Eade 
forte  caufa  Gr^eci  illi,  qui  noftrorum  pa- 
trum  temporibus  tyrannidem  Turcicam 
fugientcs  :n  Italiani  fe  receperunt ,  inge- 
iiuam  fuam  libertatem  &  pnfcam  nobilita 
tem  pilei  fuigeftatione  profeffi  funt.  Quid 
enim  memorem  pilei  celebrem  lauream 
iamdiu  in  fcholis  non  temere  vfiupatam? 
eo  fiquidem  indicatur.fcholafticos  a  difci- 
plinxferuituce  ad  Dodoratus  vel  Magifle 
rij  Iibertarem  rranfire.Qnid?  quodeciam 
inplurimis  jocis  vfus  obtinuit,vt  baptiza- 
tis  veftis  alba  cnm  pileolo  inducatur,  tan- 
quam  ex  diabolica;  poteflatis  crgaftulo  e- 
reptis,&  libertate  Chriftian^  donatis  Huc 
quoqj  faciunt  unmmi  vetercs  quam  plu- 
rimijin  quibns  eft  pileus  cum  iufcriptione 
Ijbertatti.  Vt  in  nummo  Tiberij  Claudii 
Cajfaris  videre  cfl  figillum  ,  quod  dextra 
pileum  tenet,  I^euam  quam  late  poteltdi- 
fcapedinaram  exporrigic,  cum  infcripcio- 
ne,  LIBERTAS  AVGVSTA.Iu  Auto- 
iiiui  item  nummo  piieus  a  manu  dextra 
pendetjltEua  haftam  tener,  cuius  iufciiptio 
eft,  LIBERTAS  COS-  IIII.  InSer.Gal- 
hx  uummo  fimujacrum  cft  cum  iaculo  & 
pileo,  inlcripcio  vero  ,  LIBERTAS  PV- 
BLICA  Hxc  prifcorum  funt  figna  1  ber- 
tatis:at  nobis,qui  fub  PrstorioChrifti  ve- 
xillo  lalutati  facramenco  deuiudli  milica* 
mus  ,  &  in  nouas  legesgiatia:  fubfcripfi- 
mus,aliud  noftrx  Iibeuaiis  fignum  propo 
nicur,quod  fupremus  Chriftian^  militix 
Imperatormalco  Caluari^  vertice  crium- 
phans  erexitj  quo  mediante  nos  in  libcrta- 
tem  ac  polTellionem  ccleftis  regni  fumus 
alferci,  vniuerfus  Chriftianorum  c^cus  fi- 
dei  &  charitatis  vinculo  conglutinatus : 
fub  quodcftrud?nationesidoloriim  cul. 
trices,fimulacra  impieratis  excifa,iitus  fa- 
crilcgi  fubuerfi  ,  propagaca  pom^ria  pr?- 
pocenns  Dci .  Etquoniam  huc  me  trahit 
lcmpus  Dominice  palficni  facrum  ,  quo 
hec  commenror.paulo  auiusjibertatisno. 
ftr^  primordia  rcpetam  .  Saiie  ex  omnibus 


bencficiis,quibus  humanum  genus  locu  p!c 
tauit  pr^potcns  illud  &  ^ternum  c^Ii  Nu- 
meii,vnum  velutin  faftigiopofitum  fupcr 
cftera  eminct.Redcmptionis .  NecefTe  fuit 
redimi.quiacaptiuum  &  fub  feruitutisiu 
go  ;  &  precioinfinito  ,  quiadelidum  talc. 
Offenfusfuit  Deus,rcs  increata  &  tcrmi- 
niscarens,qui  placaripotuit.nifiab  eo,qui 
^qualisnatur?,  inafTumpto  camen  habitii 
viliori,  in  quem  ?rumn?,tormeta,&mors 
caderet?  Hic  igitur  veluthonorarius  qni- 
dam  arbiterac  mediator  inter  reum  &  of- 
fenfam,ad  pacis  conditiones,  duras  quidc 
illas  &  iniquas,  icalibens  volensq;  dcfcen 
dit.vtlucudixris  ,quo  tcnebatur  obftri- 
«ftus  totusmundus,fummain  fetranslata, 
chirographum  iufinici  debici,  nonalionifi 
fanguinisptecio,ad  necem  vfq;  exhauftus, 
atqj  interipfascarnificum  manus  &  oppro 
briaexpirans,delet;eiir.  fam  n  ihi  vagien- 
tem  inpra:fepi  audirevideor  cenerum  pu- 
fionem,ftipatHm  agreftibus  iumentis  &  fo 
Iicitamatrc.ftipula  tedum  &  vili  caricc  , 
lugubri  ploratu  emendicatem  fpiiaculum 
tepidi  halitusad  rigorem  tempcrandum. 
lam  ftabuli  magalia  fubeunt,atq;  huroilis 
tugufioli  collapfa  vetuftatc  ru*daa,fub 
quibusfons  &  largitor  bonorum  omnium, 
relido  maicfta:is  fuliojfuprcma  rcrum  pe 
nuria  prefTus,  fuxit  rotanteg  papillas  inta- 
das  Virginis.Iam  fiinas  meduor,&  cruen 
tum  fanguinarij  rcg  s  dc  tiucidandis  ma- 
fculis  bimulisdiploma  ,cuius  velut  fren- 
dentis  apri  declinans  rabiem  macer,3d  cxo- 
ticas  &  barbarasgcntesjdeftitutaomniuni 
folatio,  pendentem  a  collo  delicatam  illa 
fuam  farcinulam.cLim  priiis  telTcram  ho- 
minis  peccatotisjfedo  pr^putio  ,  in  carne 
fuftiuuifTet,  trifti  fane  ac  lamentabili  fpe- 
daculo  profuga  deportauit .  Hi  gradus 
fuerunt  ad  Crucem  :  h^c  prima  adfune- 
ftam  ludlam  prsKidia  .  Ad  hanc  vc  para- 
tior  defcenderet,  teneriorisartatis  pericdo 
decuifa,vitam  reliquam  fic  inftituit,vt  vi- 
gilijs  confumptus  totus  &  inedia,dum  fa- 
cram  illam  &  coeleftem  falutaris  Euange- 
lij  fementem  in  cordibus  bominum  mira- 
culorum  &  diuini  eloquij  viribus  paula- 
tim  fufcitaret,  duriffima  qua;q;indefefilis 
pugil  exantlaueritjdonec  ad  ipfbs  carceres 
ventum,  vndein  mediam  arenam  inftante 
dueIlofefceffuudens,acerrimo  prx'lio  cla- 
uacrucisarmatus,  morrem  ipfamacdaz- 
moncm  moriensproftrauit.  Terribilisliic 
S  s     j  idus 


Mcduf  re 
demptio- 
nu  huraO' 
ni  gene- 
ru. 


ViBortA 
Chrifii  in 
ctuce  . 


646 


Andre^  Alciati 


iiftns  erat,ftiipen(lusc?lo,  terrJE.elemcntis 
omiubiis  ,  ipfi  eciam  naciira;  procreatrici 
reriim:ciiius  fragore  ftupefatflus  So],  fub- 
traxit  icpent^Iucem  mundo,&  amabilcm 
illam  (nam  ac  C\  cciofam  facicm  aureis  ra- 
diornm  %iigiscomai)tem  &  fulgida,  quafi 
pr.rfai^uim  luitiiio  protenderetorbi,  pro- 
dioiofa  atque-liorribili  obtexit  nigredinc  . 
Tam  fubirum  plancta:  priiicipis  caligantis 
dcliquiiun  adeo  turbanit  aerem,  vc  pnpo 
fterara  legem  veliit miratus,  tcporemillu 
finim  viueiuiiim  fpiratiopi  contempera- 
tum.in  hiimentcm  fubfngidae  no(ft^is  vm- 
bram  medio  dieconucrtejit .  Difrultantis 
humi  concufla;  crcpidines  fubfederuiit  iij 
plana.diuulfae  func  rupes ,  difieda  moiitiu 
altillimorum  cacumina,  confternatidcfun 
.ftorum  mancs,fpiraculo  vicaj  reparaca  ca- 


dauera,&  in  coiifpe£lum  mortalium  pate- 
fadis  fepulchris  denuo  produda.Qu^in  8c 
ipfas  inferorum  fedcs  pcnecrauit  &  confu- 
fionis  fcmpirern?  clauftrainauditum  ijlud 
coljifi  fragoris  tonitru,  cum  eodem  traba- 
li  conto.in  quomacflatus  videbatur.muni- 
tus  vidor  per  vmbrarum  obfcuras  illas 
cauernas.ftipatuscojleninm  turmarum  fa 
tcllitiogradicns,  portas  Futiarum  confrc- 
git  ferro  rigentcs  &ad3manre,impetium- 
c]ue  fubuertic,ac  iura  effr^nacx  tyrannidis. 
lacet  hoftisjio  ^idoria:  iocriumphe.Plau- 
dite  homines,figitctropha;um,  crigiteau- 
guflum  monimentum  parta:  libettacis;cu- 
ditc  nummum  crucis  figiio  imprefTum, 
qui  fit  iu  preciojin  oculis,  in  labris,  in  cor« 
de;  fedinfcriptiojLlBERTAS  CHRI. 
STIANA. 


In  vitam  humanam . 

EMBLEMA     CLII. 


pirs 


Emblematar  ^47 

T)L  V  S  folito  humariA  nunc  defie  incommodd  vlu 
•■■       Heraclite :  fcatet  pluribiis  illa  malis  . 
*Th  rurfm  ^  fi  qua-ndo  altas  yextolle  cachinnum 

Democnte  :  tlla  magis  ludicra  faCia  fuit . 
Interea  hac  cernens  meditor ,  qua  denique  tecum 

Ftne  fleam,  aut  tecum  quomodo  jplene  iocer. 

COMMENTARII. 


I, 


PH  iLosoPHi    diio  fibi  oppoflti 
ilepiugiiiiciir. quonim  alter  proic(f!lo 
libro  cfflidtim  geinere&  plorare  videturj 
w     "        altcr  iii  efFufum  rifum  foUitus  repraefeii- 
11  racur. 

jT  Heraclitvs  quoties  domo  e- 

'.rnditi  orederetur,  iiiepcias  humanas  flecu  folebat 
tm   e^  excipere.quoii  omnia  illi  mifera  &  deplo- 
]'h4  Dc'  r^nda  videreiicur:  concra.  Deniocricus  ea- 
vcriti.     '^^"'  ^^  caulla  ridebat  cffudus  ,  quod  lui- 
manas  adioucs  ludicras  &  ftultas  confpi- 
cerec:qui  C\  hodie  reuiuifcanCj  ampliorem 
qiii  lem  &  vberiorem  vcl  luiflus  vel  rifus 
maceriam  olfendeac,quam  vnquam  ancea, 
cum  omiiia  in  dies  decetiora  fiant.  Q^an- 
docnini  vberior  viciorum  copia  ?  quando 
maiorauaricia:  pacuic  finus?Ca:terum  Em 
K  blemafumpcum  eft  tx  incerci  Poecas  Gra:- 

I  "  ci  Epigramraate,  quod  habctur  Iib.  i.An- 

tholog-titfjf  Tov  dv^paTrivov^ioVtSi.  eiuf- 
modieft. 
ToV  0iov  ,  iipu,x.hHT& ,  'stokO  TsKtov  iiTrep 

AeLy.pvi.  vOv  o  /Sio^iV  iKiuvinpoi. 

ToV  filOV  tipTl  yihct.  i^U^OKpm  70  TtKiov 
H    'UplV  ' 
NJ/i'  0  Cioi  TUVTaV  sV/  yiKOliTipOi  . 
E/V  Vl/X(li  cTs  J(5"  <*VToV  opcov  ,  TO  y.tTct^O 
IJiiplUVCO 
nSf  a.iJi(t  (Toi   KKctVffro  fTTat  di[xct,  70i 
yikctjco . 
Vitam,Heraciite,  mulco  plusquamcum 
viueres 
Dcfle;  nunc  enim  vitaeft  miferabilior  . 
Vitam  nunc  ride,  Democrite  ,  plus  quam 
antea  i 
Nunc  enim  vitaeft  omniiim  maiore  ri- 
fu  digna  . 
In  vosautem  &cgo  contemplatqsjinterca 
cogito 
Q^uomodo  flmul  cccum  lugeam,  quo- 
modo  vifca  tecum  rideam  . 
2am  defley  Heraclite,  magt4,quam  fleueru 
olim  : 


hble 
t  tti. 


Vita  hominum  pr&fens  efl  lacryinopt, 

mafrii , 

o 

I.t  modo,Democrite,ftd  rifitm  teimpenput 
ejfer: 

Omniaflintrifu  nitc  qttoq^  digna  magts. 
Vos  d»m  cotemplor,  certefum  nefciu^  vtrii 

Nunc  ridere  mihifcu  modoflere  licef. 
Dehis  duobus  Philofophis  loquiturquo- 
que  luuenalis  Satyra  lo. 
lamne  igitur  laudas ,  quod  de  fapientibm 

alter 
Ridebat,  quoties  a  limine  mouerat  vnum , 
Frotuleratq;  pedem-flebzt  cotrarius  atter? 
Sedfacilvs  cuiuts  rigtdi  cenfura  cachinni, 
Mirandum  cfl  vnde  ille  oculu  fuffecerit 

humor  . 
Ferpetuo  rifupulmonem  agitare  folebat 
Democritui  . 

&qu;e  fequuntur .  Meminit  &  Horatius 
Democriti  iii  Epiftolis : 

Si  foret  in  terru  rideret  Democritws . 
Vide  adagium,^(9«i  viri  lacrymabiles . 

PLVSfolito]  Magis  quam  vnquam  fo»       j  j  j^ 
licuscs.o  Heraclite,  hige  humaca  vitam. 

Heraclite]  Heraditus  Philofophus  E-  Heracli- 
phefius.vt  tradit  Suidas.Hic  nullum  inue  /■^. 
iiiturhabuifTe  prxceptorem.cancum  natu- 
ra  &diligeutia  foius  piofecir.-  quidam  ta- 
men  audille  Xenocratem  &  Hippafura  Py 
thagoricum  volunt  .  Iloruit  tcmporibus 
vltmii  Darij,  circa  iJip.Oiympiad.  Libros 
compofuit  deinduftria  adeoobfcuros  ,  Tt 
vix  a  quoquam  etiam  dodiflirr.o  &  plu- 
rimiim  infudanti  iiuelligi  potiierii)t,ideo- 
que  tenebricofus  cogncniinatus  fuic Hinc 
etiam  Sociates  ait,fcripta  Heraclici  Delio 
natatore  indigere  .  Hunc  aiunc.cum  eflcc 
hydropicus  ,  Medicis  fprerisfcuo  bubulb 
oblitiim  Soli  ficcandum  fc  cxpofuifTe,  dor 
mienteraque  a  cambus  dilaccrariim  cfTe  . 
Huiusvitam  plcne  habes  apud  Lacrtium 
lib.^.in  prmcipio.  Meminiietiam  eius  Ci- 
ccro  ^.  Tufc.  Huic  itaq;  omnes  humanae 
S     4         aclioiKS 


S^S 


AndrejE  Alciati 


Cnchin- 


ToOere  cx 
chinnu. 


Demgcri 
fas . 


Demoeri 
tm  Gela- 
Qnus  , 


aftiones  videbantur  rumma  miferia,  qua- 
proptcr  domoegrediensfemper  flcbacSed 
de  hoc  fletu  uihil  mcmiuic  Laercius . 

Scatet  plunbtti  tUn  m.zlu  ]  hoc  noftro 
tempote  longe  pluribus  miferijs  redCidac 
vica  hnniana-Scarere,  eft  ita  plenum  elfe, 
vtexiliac  quod  concinecur. 

LxtoUe  cachmnii^n]  EfFus^  ride.deridc, 
nafo  fufpeiide  adunco.  Huius  vocisorigo 
eft  a  verbo  Ka.yyAl^HV ,  quod  Suida;  eft  et- 
Bpocof  yiAol.v,cffuse  ridere,  &  inftar  ruden- 
tis  afini  dangoreni  quendam  ore  didudto 
cdere  .  Vnde  KctyydLyixc;  eft  iK^^^To;  yi- 
haf  effufm  r//^/.qui  Arirtophani  eft  Kr/Ki 
c^acV-Eteft  vocabulum  fidlum  peronoma 
top?i3m,imitando  fonum,  qui  in  prohifo 
rifu  edicur.  Vis  autern  talisrifus  appofitd 
notatur  verbo/<j//erf,feu  extoUere,  quo  etia 
Cicero  vfus  eft  in  lib.de  Fato.  Horacius  in 
Epiftolaad  Pifon. 

Romani  toUent  equites peditesq-y  cachinnii. 
PerfiusSat.  I. 
Ingeminartt  tremulos  nafo  cri^ante  ca- 

chinnos  . 
Hinc  eft  cachinnatio.Sc  ycthum  cachinno, 
feu  cachinnor. 

Democrite]  Democritus  ex  Abdera  o- 
riundus.teftc  Diogene  ,  Pythagorae  imitao 
tor,non  autem  auditor.Is  cuni  duos  habe- 
rec  fratres  maiores  nacu.ab  eis  difcedens  h? 
redicatem  fuam  accepit,quam  in  pecunia 
redactam  breui  temporeperegrinando  ab- 
fumpfit.Nam  primo  ad  AEgypti  facerdo 
tescontendit,abillis  Geometriam  acceptu 
rus.lndcrubro  mariemenfoad  Chaldqos, 
&  vt  quidim  volunt,  ad  Gymnofophiftas 
inlndiam  penetrauit.  Poftremo  Athenas 
redi)cadSocraceni,  vbi  fegloriacur  omni- 
bus  ignocum  fuifte-  Hic  itaq;  in  omni  Phi- 
lofophiargcneremagnacum  laude  verfa- 
tus,tandem  feipfum  obcaecauit,  vtprom- 
ptius&  fubtilius  naturce  fecreta  nmare- 
tiir.Refcrt  Ciceio  f.Tufcuh  quaeft-  Cen- 
tum  aut  eo  plus  vixitannos,tefte  Laertio, 
apud  quem  videeius  vitam  lib.p.Democri 
ti  quoq ;  facir  mentionem  Plinius  vanjs  lo- 
cis,A.Gellius  lib.io.cap.i7.&  Cicero  hb. 
4  Acad.qu^ft.Hicomncs  aAus  hominum 
folebar  ndere,quiaomniaei  videbantur  ri- 
dicula  Inde  Gelafinum  cognominatum 
.  fuifleob  rifusperulantiam  notant  pleriq; 
veteres. Huius  tamen  rifus  nullaeft  meu- 
tio  apud  Laertium.  luuenalis  Sat.io. 

Kidcbat  cnrfn.necno»  C^  gandia.  xhlgi. 


^luadeniq;  tecum  Tine]  Finis  tam  fae- 
minini  quam  mafculini  generis  poetis  ac 
oracoribus  noninulitatum  . 

Splene  iocer]  Abunde  rideam  .  Lien  fuic 
fplenfedeseft  rifus .  Vnde  illud  diftichoii 
Corfapit,  &pulmo  loquttHr,fel  commouet 
iroi  , 

Splen  riderefacit  ,  cogit  amare  iecur  . 
Perfius  Sat.  I. 

Sumpetulanti  Iplene,  cachinno , 
Sed  lienem  rifus  cauiam  efle  non  pcr  fc,fcd 
per  accidens  incelligendum  eft  ,  quatenus 
fcilicet  fanguis  huius  beneficio  clarJor»lu- 
cidior,&:  calidior  fit,&hominem  in  iiego* 
tijs  peragendis  ftrenuum,audentem  ,  ma- 
gnanimum  &  gaiidentcm  reddit ,  in  parti- 
bus  fpiritalibus  mouct  titillatioiiem  ,  per 
quam  ridendi  motusinfurgit ,  animi  affe- 
dus  arguens .  Veteres  rifuscaufam  in  he- 
pate  quaetierc  :  fed  hanc  opinionem  a  mul- 
tis  Phyficis  &  Mcdicisindubium  vocatam 
deprehendo.Cardanus  rifus  caufam  cx  ip- 
fius  aiiimae  domicilio  deducendam  effc  pii« 
tat;quam  fententiam  etiam  luliusScaliger 
Exercitat.3 17.  fed.  (S.approbare  videtur. 
Quae  faiie  intelleda  ,  contra  iioftram  non 
pugnant.Videqu*ehuc  faciuntapud  Rlio 
digin.lib  4.cap.  18. 

Pythagoras  aicbat,  finiiles  fibi 
videri  vitani  humanam,&  mercatum  eum, 
qui  hahercrur  maximo  ludorum  appara- 
tu  totius  Graecixcelebritate.  Nam  vt  illic 
alij  corponbus  exercitatis  gloriam  &no- 
bilitatem  coroua:  petetent.ali)  cmendiaut 
vendendi  quxftu  &  lucio  ducerentur;  ef- 
fet  autem  quoddam  genus  eorum,idqj  vel 
maximeingeiiuum.qui  nec  plaufum,  ncc 
lucrumqu2rercnt,fed  videndi  caufaYcni- 
rent,ftudioseq;  perfpicerent ,  quid  agerc- 
tur,&  quomodo.  Ita  &  nosquafiin  merca- 
tus  quandam  celebritatem  in  hanc  vitam 
fumus  profedi,  alijglorisc  fcruiunt  ,  alij 
pecuniae,rari  vero  quidam  funt,qui  c?teris 
omnibus  pro  nihilo  habitis  rerum  natura 
&  adiones  humanas  ftudiose  intucreutur, 
qui  appellantur  fapientix  ftudiofi,  hoc  eft, 
Philofophi.Et  vc  ibi  liberaliftimum  eft  fpe 
ftare.nihil  fibiacquirentem;fic  in  vita  lon- 
ge  omnibus  'ludijs  rerum  contemplatio 
&  cognitio  pr^ftat.Heraditusitaq;  &  Dc 
mo.ruus  in  hoc  vits  humanae  mercatu  rc 
peuituscontemplantes.vterq;  pro  fuo  ingc 
nio  benignam  inuenit  materiam,  hic  quidc 
lifus.illc  flecos .  Quare  hic  dubium  relin- 

qai^tuc 


Sple    4 
ratior; 
fit  rtf 
catiftt 


n 

Vita  it- 
man  nu 

dinu ' 
mila 


Emblemata. 


<^4^ 


quitur,  vtru  fequi  fitfatius,cum  fit  vtiu- 
<]ue  nec  p]ane  tutum,  ncc  omnino  proba- 
lum.Senecaiulib-  De  tranquillitace  vicaj, 
I.cap.i  j.opinionem  Democnti  meliorem 
fuiflre,&  adimirandumaccommodatiore  , 
quam  Heracliti  fletum.ait.  Inqua  fenten- 
lia  fuitetiam  Saryra  lo.Iuuenalis.Sed  pr? 
ftataudire  Philofophum  eundem  lib.i.Dc 
ira.fic  difputatem:Heraclitus,quoties  pro 
fulcher     (Jierat,&  tantum  circafe  male  viuentium, 
^enecA  lo   -j^^  male  pereuntium  viderat,  flebat:mife 
•«*.  rebatur  omnium.qui  fibi  laztifelicesq;  oc 

currebant:niiti  animo,fed  nimis  imbeccil- 
lo,Sc  ipfe  inter  deplorandos  erat .  Demo- 
critum  contraaiunt  numquamfine  rifu  in 
publicofuifie.adeo  nihil  illi  ferium  vidcba 
tureorum,quzferi6  gerebantur .  Vbiilti 
hic  ira:  locus  eft  ?  Aut  ridenda  omnia,aut 
flenda  funt.  Non  irafcctur  fapiens  peccan- 
tibus.  Qu^are?  quia  fcit  neminem  nafci  fa- 
pientem.fed  fieri:fcit  paucifllmos  omni  x- 
uofapientescuadere.quiacondicionem  hu 
jnanae  vitx  perfpcdam  habet .  Nemo  au- 
tcm  fanus  naturx  irafcitur.  Quid  enim, fi 
mirari  velit  non  infiluellribus  dumis  po- 
mapendere  ?  quid  C\  miretur  fpineta  fcM- 
tesque  non  vtili  aliqua  fruge  compleri  ? 
Nemoirafcitur,  vbi  vitiumnatura  defen- 
1  dit.  Placidus  itaqj  fapiens  &  xquus  erro- 

iibHS,non  hoflis,  fed  correptor  peccantii'i, 
i  hoc  quotidie  proceditanimo;  Multimihi 

i  occurrunt  vino  dediti  ,  multi  libidinofi  , 

j.  xnulti  ingrati,mulci  auari,mulrifurijsam 

bitionis  agitati.  Omnia  ifta  tani  propitius 
1  afpicict,quam  igrosfuosmedicus  .  Hxc 

Seneca.  Sedbona  pace  tanti  viri  dixerim 
quod  fentio:mult6  benigniorem  deprehen 
doego  flendi  quam  ridendi  materiam,  tu 
ob  moresuidies  in  deterius  declinanteSjtu 
ob  miferiam  &  fragilitatem  humanam.Mo 
les  in  peius  lapfos  aud;ores  non  pauci  per- 
ftrinxcrunr.  Virgil.i.lib.  Georgic 

f"-  omninfcitis 
In  peius  ruere,&  retrofHhlapfa  referri,Scc. 
Horatius  fic  : 

Damnofa  quid  non  imminuit  dies  ? 
JEtOi parentum  peior  auu,  tultt 
Nos  nequiores  ,  mox  daturos 
Frogeniem  vitiofiorem  . 
Salluftius  in  Catilina:Sic  impcrium  a  bo- 
nisad  non  ^que  bonosderiuatHr.Ouidius.- 
Vtendum  eii  Atate:  citopede  labitur  &ta4  , 
Hec  6ona  tam  fequitt4r,  q^uam  bona  primit 
fuit. 


luucnalis  Satyr.  i. 

Nil  habet  vlterim  quod  noffrts  moribns 

addat 
Pojleritoixeadem  cupientyfacient^ nepotes. 
Res  hodie  minor  eR,here  quamfuit,  atque 

eadem  cras  . 
Vndeauteni  ha^c  rerum  omnium  depra- 
uatio  proficifcatur  diximus  Emblem.  73. 
lam  fi  humanam  milciiam  abouo  ad  mala 
(quod  aiunt^  coiifideres,hein  quaiuam  fe- 
getem  dolorum,aiigorum,  &  laborum  of- 
fendes?Ageanatomi<Tni  quaiidamexercea- 
mus,  &  iiifpiciamusnos  totos  interioribus 
oculis.O  foeditatem,  ficorpus  feorfim  & 
maflam  illamex  humo  intuearis.Qiia:  vis 
coegic  purulentum  &  lubricum  opus  ? 
Horret  vifus.  Refpicereiuuat  ad  initia,  & 
contemplari  forniatioiiismodum,quo  me, 
quo  te,quo  cxteros  eflinxit  Natura  .  Ca- 
uum  materni  vteri  ac  interior  receffHS.mo 
dulusfuit  tam  lepidi  videlicet  acdelicari 
pla(matJS  :  ibi  de  pruriente  carnemafculi 
primum  excifus ,  &  in  fecretius  matricis 
receptaculum,interaluum  &  veficam  fitii 
(6pulchrum  habitaculum  fcilicet  j  inci- 
dens  vifcofus  quidam  ac  lentus  hunicr,iu 
fico  calorecoagulari  cocpit)&  paularim  co 
ftringi.ficuc  ladlis  flos  (olct  in  cafei  forma. 
cui  Inieamenta  infciip/It  virtus  iunata  ,  & 
figuram  fuisquibufdam  velutorganis.vbi 
vitx  fpiracula  mearent,diftindam,qu?  per 
fcvta  membrorum  proportione  maturira- 
tismetam  contiiigens,animanihaufit  capa 
ccm  coeli  e  ccelo,  diumx  Mentisfignatam 
efligic.Separetur  ha;c,vides  cjctera?  Profe- 
minarunt  parciuesdamnatum  priusquam 
ederctjConccptum  in  peccato.nutritum^er 
ipfo  :  hic  enim  modus  nafceiidi  generalis 
omnibuSjContagiode  ftirpein  ranios  fluit; 
vitium  eft  in  fercme,  vnde  vitiofum  quid- 
quidex  eo.  Conciliacrixamoris  libidoeft, 
filia  libidinis  amor,  carnahs,  inquam  ,ex 
quo  nos  humana  piofapi3&  ftirps  vniuer- 
(a-  Prajclata  origofcilicet,  &  quxiurefu- 
perbias  igniculos  niferat  mentibus;  irritauc 
profedo  exordia  h^EC  geniturjc  tam  iUu- 
ftria  tumeiitem  fpiritum,&  alas  inflant  lc- 
uitacis  aurajfic.fic.Progrediamur  porto, 
crepabit  bulla  fortalTis  .  &  fubmitter  illa 
fua  pennarum  fpecula  ,  deformiiatem  pc- 
dum  fi  refpiciat  purpuratus  hic  pano, Ho 
mo.inquam  .  Malfam  haiic.quam  celeltis 
ille  halitus  animac.nil  prxrer  lccu  a  luri- 
dodiftinguit  cadauete.-hoc  cumba,i.la  veu 

tie 


Human€ 
mtferiA 
contem' 
platiff » 


Tormatio 
homints  . 


Teettes- 


6^o 


'Andre^AIciati 


tieclauditur^veiiterrepiilchrucftcrefcen 
tiscorpiifculi.hocanimae.  Apetiatur  cry- 
p^a.  vbi  defiinftus  cubatjta- ger  horror  fpe 
datem  &  naufearapetiaHir  itidcm  vtcrus 
lnfn';i,  fgcminai.qux  parturiens  obijt,  vixaliuclj 
fimilisafpedus  (experto  crcdejSc  forJiu 
lacunaSed  perrupit  infans  natiuiratis  iam 
c'aur'ra.&  c?lofruitiir,qiiid  tum  ?  Vnia 
miferiasimago,&  fafciculus  dolorum,  te- 
nui  obuolucus  cuticula  .uullius  mali  non 
capax  ,  expofitus  fortiinx'&  faro,  qua^  ip- 
fiim  ficut  pannos  fuos  fullo  in  mortario 
laboris  continuo  fubigunc  &  exercent. 
Crefcit  interea  tamcn  &3irurgir,  qua  fo- 
licitudinc,proh  Deum  :-  Quod  vitriarius 
ampullis  fuis,hoc  fedula  mater  partui  pr^ 
ftacorticium.QM.\m  illc  molliter  tradar, 
nec  (ine  metu  fradionis  deponit,  leuat,  in- 
uoIi!it,humeros  fubiicit,portat?quam  trc 
pida  manu,quam  lento  pairu,&  ad  regu- 
]am  velutdimenfo?S:ciftafarcinuIam  fua 
habet  delicatc,tenerc.damni  prouida.nun- 
quam  fecura  periculii  tagit,palpac,fc3bir, 
fricat,Iauat,tergic,ftringitfafci)s,reforuit, 
papillisadmouet ,  compleditur  vlnis,  le- 
ctulo  reponirj&  h^ec  omnia  Ianeis,vt  fic  di 
cam.digitis.Nec  mirum,  de  lutoenim  ver 
fat  vafculum,  ficut  teftam  qua:incIibano 
coquicur  fragilem-PIaftxiamfubitanimo 
figmentumexargilla  aut  gypfoj  quid  ibi 
hominis.dic  fodes,pr*eter  fpiritum  defide- 
ras?  ArtisUibfidio  motari  contingat  ima- 
gineni  Pauli.Paulum  dicesiita  viuo  re^pon 
detinomnibus  proportio,  figura,  color, 
qus  in  fictili.  In  fumma.homo  eft,  fi  vox 
adfit.  Ruat  e  bafi  fua  iiibmotus  paulifper 
r  gypfeusiftehomo,  quid  nifi  puluerem  vi- 
■Romo Ji-  jeas.accomminucasaliquoc  particulas  & 
cltlt  jln-  ff.,fti]ia,velut  rucerafubuetfxftrudur(i-.? 
tti&  com'  ^^j^  prorfus  noftrum  plafma.labile  &  lu- 
faratiii.  J3j.i(-jmi,f,  mens  fepare[ur,&  virtus  motrix 
qiia:  regitrvno  verbo,  luteushomo,  feclu- 
fofpiraculojimo  vcro  ncc  feclufo,  talec- 


tiam  vas  hoc  corporis,dum  agitatur  &  fpi 
ratcerte:Spiritus  enim  inambulanshoc  fa 
cit  in  mcmbris  ,  quod  vcntus  folle  conce- 
ptus  in  organisaut  fyringemufica  ;  iner- 
rat&  vim  fuppeticelidendo  fono.ficutlo- 
qucla:  vitalis  alter,  voci,qu?articulis  clan 
diturjaperiendo  fenfui.Sileat  hzc  vis,trun 
cus  erit  in  quo  eft;  quod  dormientis  habi- 
tusdefignat .  Cum  ref^antis  fortunx  pro- 
cella  ingruit,  concutimur,  nec  firmofta- 
mus  pede  :  cum  morsfagittam  collimat , 
&  metatoiem  prsmittjt  morbum  ,|abi- 
mut:frangitincidens  iaculum  tandem  dif- 
foluit  &  conteti  t  male  compatftam  fabti- 
cam:fluitad  radiu  urecis  fati,ficutceraad 
SoIem.MirainfirmicaSj&copiofalacryma  Caro  ^d 
rum  matcria.  Ha;cexcarne,incarne ,  qua: 
eft  coiicreca  qusdam  libidinis  fpuma,&  ti- 
tillantis  lafciuix  fluor  uiter  ftercus&  vri- 
nam  conglobatus .  Habes;  nunc  ride  fi  po- 
tes.Confirmat  hac  meam  fententiam  loau- 
nes  Baptifta  Marinus,IcaIicorum  Poecarii 
noftri  temporis  facile  princeps,qui  quoda 
loco  canirjhomines  prius  ad  fletum  quam 
ad  lucem  oculos  aperirc.Scd  quid  verate- 
legantiftunum  carmencoronidis  loco  ad- 
ducere.in  qno  breuibus  verbis.id  quod  nos 
fufiusdiximus,  illeperftrinxit  ?  Marini 

jipre  i'hnomo  infeliee  allhor,  che  nafce         carmen 
Jn  quejla  vita  di  miferie  piena  , 
Fria  ch'al  Sol,  gli  occhial pianto;  e  nz- 

to  apeno-j 
Va  prigionier  fra  le  tenaci  fafce  . 
TanciuUopoi ,  the  non  piti  latte  il  ^afce  : 
Sotto  rtgida  sferza  i  giorni  mena  : 
hidi  in  cta  piii  ferma,  epihferena 
Tra  fortnna  ,  0*  amor  more  e  rinafce  l 
§luante  pofciafofiien  triflo  ,  e  mendico 
Fatithe,  e  morti,  infin  che  curuo  e  laffo 
Appoggia  a  debil  legno  ilfiance  anticof 
Chiude  alfin  le  fue  Ipoglie  angufio  fajfo 
Ratto  cofhthe  fosfirar.do  io  dico  , 
Dala  cftna  ala  tomba  e  vn  breue  paffo  . 


AEre 


Emblemata->; 


6fi 


JEve  quandoque  falutem  redimendam' 

EMBLEMA     CLIII. 


"p  T  peciibii^  fig^^  >  tumtda  (^  fropendulm  aluo  ? 
•^    Hac  tamen  inpdias  ejfugit  arte  ^ber  . 
Mordicm  ipfe  fibt  medicata  virilia  velltt, 

Atque  abtcit ,  fefe  gnaru^  ob  tlla  peti . 
Huius  ab  exemplo  difce  non  parcere  rebm , 

Et,  vitam  vt  redimas ,  hofltbu^  ara  dare^. 

C   O   M    M    E    N    T   A    R    I    I. 


I  '/ifor. 


FIbrvm  venafor  acceleranscanibus 
inriraris  pcrfcqiiitur,  fecl  iilegenitalia 
fibi  dtutibus  amputarc  fingirur.  Fibcr,qui 
&  caftor  animal  eftamphibium  ,  cx  albo 
cinereuro.in  elorfo  nigricans.quod  partim 
in  aqua.partim  \n  tcrra  vi<flitat,&  ex  vtro- 
que  loco  pabulum  venaturjutrarum  nio- 
do.quibus  valde  (Imile  cft.cauda  excepta  , 
qua:  caftoii  glabra  cfl  &  lata ,  &  pifcium 


modo  fquamofa;Kitris  longa.rotunda,  hi~ 
fpida,rufa,&  ad  caftancam  accedens,v£  & 
totum  corpus. 

Apologvs   AEfbpicus  de  caftore,        ,  j 
ciiiusifleell  fenfus  .   Caftoiex  quadrnpe-   q^g.' 
dumeft  j»enere,  vt  plurimum  man'ii'i  vi-  f^/l^^ 
iicns,  cuiiis  pudendadicunt  mecjicamentis 
efle  vtilia  .   Hic  vbi  videtfc  ab  1-icn  iuibus 
jndagan  (nouit  enim  quaproptcr  indage. 

tur) 


i 


6^z 


Andres  Alciati 


JElianus 
de  cajlo- 


Loctii  A- 
puletj  . 


An  fiher 
fibi  tefles 
exfcin- 
dar  coi$- 
trouersil  • 


I  II. 


tur)  fecansipfiiis  Tibi  vitilia  ,  proijcit  ad- 
uetfus  infeqiieiites,&  fic  faliitem  coiifeqiii 
tiir-  Fabulaoftendic,  priidentes  homines 
pro  faluteadipifcenda  deberc  nullam  fiia- 
runi  fortunarum  habere  lationcm  .  Huic 
fcntentix  videtur  adftipulari  Miniuslib-S. 
C3p.3o.Eafdem,inquit ,  partes  fibi  Pontici 
amputant  fibri  periculo  vrgente,  ob  hoc  fe 
perignari.  Caftoreum  id  vocantmedici . 
Solinuscap.ij.iremcap.  38.  de  elephanti- 
bushocidemfcribit.Sic  AElianus  hiftoriq 
animal.lib.6.cap.3  5.  ait,a  caftorecaufam, 
ab  infequentibus  venatoribus,  cur  tam  cu- 
pide  petatur.non  ignorari:idcirco  mordi- 
cus  ipfe  premer.s  vfq;  incumbitad  eliden- 
dos  teftes  quoufq;  abfciderit,  &  (iceos  ab- 
iecerir,  tamquam  homo  fumma  prudentia 
in  latronesincurrens.quaecumqueportat, 
ad  fe  redimcndum  exponicQuod  fi  poftca 
quam  exedus  &  ex  periculo  (eruatus  fue- 
rit,ab  inleclantibus  iterum  vrgeatur,hic  fe 
fc  alieuans.acq;  quamobrem  infequi  vlte- 
rius  pergere  non  debeant ,  cauftani  often- 
dens,ad  reuertendum,  quod  iam  ea  parte  , 
quamexpetunc.careat,  venatoresinducit . 
Sxpe  etiam  nunc  tefticulis  praditus.cum 
a  venacorum  confpeftu  fe  longiftimocur- 
fu  rcmoueric,eam  partem  defideratam  ita 
aftutccomprimit  &  occultat,vt  non  habe- 
re  vifus  infedatores  fallac .  Hxc  ille  ferc . 
Sed  &  Apuleius  lepidiftime  in  lib.i.  Afin. 
aur.  apudquem  Socratesquidam  loquens 
de  Meroe  anu  faga:  Amatorem,ait,  fuum, 
quod  in  aliam  temeraftet^vnico  verbo  nni 
taui,  in  fcram  caftorem:qu6d  ea  beftia  ca- 
ptiuitatis  metucns,  feab  infequentibus  re- 
prxcifione  genitalium  liberat,vc  illi  quoqj 
fimilcquod  Venerem  habuitin  aliam.pro- 
ueniret.Sed  longe  alia  eft  fentcntia  Diofco- 
ridis,qui  de  caftore  totum  id  pernegac  lib. 
i.cap.i6.Vanum,inquit ,  eft,  quod  tradi- 
tur,  teftes  ab  ipfiseuelli  ,&  a  i'dt  abi)ci, 
cum  venatu  vrgcncur ;  fiquidem  tangi  ne- 
queunt,ica  vt  iii  fue  fubftti^^i.Plinius  rur- 
fus  in  hanc  fentenciam  videtur  pedibus  ue, 
ciim  ait  lib  ?2.  cap.  5.  Spedabilis  natuia; 
potentiain  hisquoqj  quibus  &in  teriis  & 
inaqua  viclus  eft,ficut  &:  fibris.quos  cafto 
res  vocant,&caftorea  teftes  eorum.  Ampu 
tari  hos  ab  ipfis.ciim  capiantur,negat  Sex- 
tius  diligentinimusmedicinae.  Quinimo 
paruos  eife  fubftricT:osq}&  adh^Erentss  fpi 
nx.nec  admii  fine  vitaanimalis  polfe. 
LT pcdil/ta  fegnii]  quanquam  fit  tardi- 


peSjtardo  ingrefi"u  • 

Tumida  ^  propendulm  aluo']  ventrc» 
habens  pendulum  >  fit  tumenci  &  pcndulo 
ventre  . 

iKftdidf]  vcnatorunr . 

Fther]  caftor.  Sane  caftor  Sc  fiberidem 
eft  animal  fetfi  non  defunt  qui  id  neganf) 
di<ftus  quoq;  canis  Ponticus.quod  Seruius 
&  Rittcrshuf.  annotaruut  in  Oppianum  . 
Inde  caftorea,hoc  eft,tefticuli  fibri ,  apud 
Viigil.i.  Georg.  Diciturvero  caftor,  vel 
quod  fe  caftret  fquod  tamen  nugatorium 
eire  liquet)  vel  quafi  yciTtip  ,  quod  praiter 
ventrem  alioquin  nihil  vtile  habeat .  Dici- 
tur  fiber,  quafi  fimber  ,  quod  ineitremis 
fluminamotis&  tanquam  fimbrijs  degat. 
Veteres  extremum  dixerefibrum,  inde  fi- 
brae  in  animalibus  &  arborum  radicibus  . 
Hinc  lux  Plautinoillo  detur: 
Sic  mefubes  cotidie  ,  quafifiber  falicun  . 
Nam  qui  in  fimbrijs  fluminum  degit ,  fa- 
lice  deledatu  t.Hxc  &  alia  de  caftore  eru- 
dite  difpucac  loan.  Ludouicus  de  la  Cerda 
Toktanus .  Vide  etiam  Pierium  lib- 13. 
Hieroglyph. 

Mordtcus  ipfefibt]  oJ^ei^,  morficatim  , 
mordeiido:  quod  tamen  fajfum  iam  dixi- 
mus  .  Cxterum  fibrum  efie  animal  adeo 
horrendi  jnorfus,vc  arboresiuxta  flumina 
perinde  ac  ferio  cx-dat ;  &  hominis  partc 
comprehcnfa,non  ptius  mcrfu  refoluere, 
qnam  frada  concrepuerint  ofia  ,  teftatur 
Plinius  citato  Iib-8.cap.30.in  fine  . 

Medicata.  ziriliaj  mcdicinis  apta  .  Sic 
Martialis  lib.pEpigram.  medicata  pocu- 
la,dixit .  Columellalib  i.cap.s.medicata 
vina.  Virgi|.6.AEneid.  mcdicatisfrugibus 
olfam.Et  luuenalis  de  caftorc  Sat.12. 

/^dpn  medic->tum  intelligit  inguen. 
Has  autem  partes  genitales  caftoris  medici 
vocant  caftorea,  medicamentum  celebre& 
multi  vfusjinquit  Gaknus,adeo  vt  Archi- 
genes  de  caftorei  vfu  totum  confcripferit 
librum  .  Eicalefacicaucem  raanifeft6,fer- 
pentum  vencnis  mcdetur.menfes  &  partus 
valide  ciet.Iethargicis,  veceniofis  &  verci- 
gineoppreflis  prodeft  ,  neruorum  affedi- 
bus  medecur.vc  tremoris.paralyfi  ,  ifchia- 
diicofert  &ijs,qui  afFedo  funtftomacho, 
alijsq;  motbis . 

Atq;  abicit]  abijcit,genitalia  linquit  ve- 
natonbus . 

Sefegnarniob  iUapeti]  verba  funt  Pli- 
nij  loco  proximc  citato;Eafdeai  partes  Ci- 

bi 


Caflor* 
fiber  i 
efi. 


Tiber  iti 
deftci- 
cius , 


Morj- 
fibn 


Meiif^ 
ta,  I 


Cafiiti 
vtre 


Emblemata .' 


^53 


IV. 

i'^«rf  pet 
nfiorem. 


i\ 


triffippi 
mtio . 


ti, ' 


«4 


atuUi 
iSum. 


bi  Pontici  amputant  fibri  periculo  vrgcii- 
tc,ob  hoc  fc  peti  giiari .  icd  fciendum  eft  , 
omnibus  animalibus  natura  duce  oftcf^m, 
vt  &  commoda  (ua  i7orint,&  uocentia  con 
trariaq;  fciantdeclmare . 

Nonpareererel>ui]  non  efld  parcendum 
fortunis  &  facultatibus,  vt  vic^e  confulas . 

Vifam  vtredimxs]  Vt-quiainid  Saluia- 
mim.coatemptisdiuitijsjvitijsiion  fuccu- 
buerunt.auri  &  argenti  cupidicate  non  vi- 
«fli,fparfis,quoddicitur,redenieruntcrimi 
nanummis . 

Hoftihm  Aradare]  nummos  abijcere.pe 
cuniam  hoftibus  numerare.  AEra,pro  pe- 
cunijsimateriapromateriato . 

Q^oD  decartorctefles  flbiampuian- 
te  ,  &  venatoribus  proiiciente  fabulantur, 
id  nimirum  defignat,  ori  rcov  dv^pcoTrcov  ol 

(pp6vtf/.0t  ZTrip  Tili  VAVTaV  (TCOT,ipia,S    ScTs'- 

va,  hoyov  Tcov^ilfy.dTcov  ToidvTcu.hoc  eltj 
VirosprudentesfuAfalntn  gratia  non  debe 
re  vUam  pecuniarum  rationem  habere.\A 
eihnonaegrefercndam  effe  pecuniae  iaiftu- 
ram.  Potillimum  vcro  vrgente  neceflitate 
nonmagni  eftducendum.nummorum  di- 
fpcndiumfacere  ,  fimodo  vitshoc  pa^flo 
polHtconfuli  •  Id  Ariftippus  fuoexemplo 
demonftrauit, quicLim  ineademiuui  k(z 
cum  piratis  verfari  cognouiffet ,  fuas  om- 
nes  pecuniasde  induftria  inmare  proiecir, 
imprudenter  fcid  fecifreflmubns  :  prsui- 
deratenim  feab  iis,]uibufcum  nauigabat, 
fpoliatum  ,&  inaquas  propter  pecuniam 
prx'cipitem  datum  iri.Vt  itaq;  abeiretefTe 
dus^cauffam  fuftulit.ldem  CratesTheba- 
nus  ciim  thefaurum  fponte  perderet:f4inc 
abite.ait.malx  diuitiq.fatius  enim  eft  a  me 
vos  dcmctgi.quam  ego  a  vobis  ipfe.Simi- 
le  quid  apud  Plutarch.  traditur  de  Philo- 
xeno,  qui  cCim  opuIentiiTimam  hasredita- 
tem  nadtuscffet ,  &  [>eftiferasaduenarum 
deliciasobfcruafret:Pfr^f<7f,  inquit,»?e/7- 
la  bonanonperdent,  fed  ego  iUapotita.  [j.a, 
Tiff  ^iii  iiJ.i  TctrJTA  T  a.ydt,^(i  iK  atto- 
hii,  eU^h  iycoTcL\lTa.  .  Non  fecus  quam 
Caiullus  ille.de  quo  Satyra  12..  luuenalis, 
quimaximoin  difcrimine  tempeftatis,  par 
tem  fuarum  reruro.quibus  nauis  oneraba- 
tur.proiecir  in  pelagns, quo  nauisfaila  le- 
liior,  commodius  pertumappelleret. 
Accidit  &  noflro  fimilus  fortuna  CatuUo, 
Caplenusfluclu  medius  forct  alueus,^  ia. 
Alternumpuppis  latus  euertentibus  i/ndu 
Arboru  iucert£>  nullam  prudentia  capi 


ReStorti  eonferret  openi,  deeidcre  i.iSin 
Ccepit  cum  venttSyimitatus  castora,  qui  fe 
Eunuchutn  ipfe  facit,cupiens  euadere  dan» 
Tefticulorum  ,  ade})  medicatum  inteUigii 

inguen . 
&  pluraquxibi  fequuntur.Cui  poteft  efTc 
affinc  Ouidiauu  illud  primo  de  Renie  lio: 
Vt  corpus  redimofferrum patieris  ^ ignes, 

Arida  nec  fitiens  ora  lauabis  aqua  . 
Vt  valeoi  animo  ,  quicqu.im  tolerare  ne- 
gabis  ? 

Atpretiapars  hic  corpore  matus  habet. 
Referam  huc  hiftoriam  nobileni  Coiiftan-  jtjj.   Con~ 
tini  ManafTis  ex  Annalib.qaod  ad  hunc  lo  ^antino 
cum  faciat:  Michaelus  quidera  Imperator  Mana((e 
audita  tyranni  fero:ia,impetu,defedioi)ej  hislori-L^ 
fuamet  fponte  throno  imperiali  celTitjhoc  ^^    jvf^. 
ipfo  fadodiuinis  Chrifti  iuTis  fatisfaci^s,  chaclo 
8c  erga  perfecu:orem  iion  aliter  lefegeies,  j^^peratfi 
atque  caftot  fiue  fiber  facere  confueuit.  Le  y^.. 
gimusenim  in  prifcis  illis  monumentiseo 
rum,qui  de  animalibus  fcripfere,fibrum  a- 
nimal  eire>quoJ  in  vtroqi  viuatelemento, 
&  teftes  habeacarcendis  quibufdam  mor- 
bis  fane  grauibuscoducibiles.  Quodcum 
pleriq;  venitores  iwrint  .anirnal  canibiis 
longc  velocillimisinfeiftantur.  Huius  pu- 
gna:c3ufram  cLim  ipfe  fiber  edam  cogui- 
tam  habeat.perhibent  eum  morfu  lefectos 
teftes  abiicere  ,  atque  ita  currencem  faluti 
fuajconfulerc  ;  quofado  venatores  feram 
petfcqui  definanc.Sic  nimirum  Michaelus 
quoq;  volens  Imperium  refignauit  Leoni 
belluinis  moribus  &  indole  feriiia  pr^dito, 
qui  oriunduseracet  Armenia,  Scc.  Com- 
njodeobtulit  fefe  mihi  aliisimplicato,  &: 
ad  aIiacogitanti,iocus  cx  Ammiano  Mar-  Ex   Am- 
celhno,  ly.lib-  quolocofaftuofus  Rex  Sa-  miano 
por  Conftantio  Imperacori  fuadebat.vt  re  Marcelli 
gni  parte  fltro  cederet:Poflrem6,  inqiiit,   «0. 
fi  morem   gerere  fuadenti  volucrisrevft^, 
contemne  partem  exiguam  femperlucti. 
ficam  &  cruencam  ,  vc  cjecera  regas  fecii- 
rus :  ac  prudenccr  repucans  medelarum 
quoque  arcifices  vrere  nonnumquam  &  fe 
care,&  parces  corporum  am  purare,  vt  re- 
liquis  vti  licear  iutei^ris:hocque  bcflias  fa- 
dlicare,qu?cum  aduertantcurmaximope 
recapiancur,  illud  propria  fponreamit- 
tunt  ,  vt  viiieredenide  poffintimpauid^  . 
H.^BC  Ammian.quomanifeftc  allufum  con 
ftatadcaftoiem.Huc  conferadagiumjP.-r.v 
redimenda.  Et  huic  fimile  reperiesadagiu 
Homericumapud  Par^miographum.O/'^ 

iiibn4 


6^^ 


Andreae  Alciati 


niburnrtteueftenda.  vitd.  eura,  Optimc  c- 
tiini  huc  qaadrat  iilud  iiiris,  Animacd 
prsferenda  rebiis  aliiscorporalibus,  adeo 
abrurdum  quiburciinque  caiiffis  vel  vafls 
aiiimashomuuim  poftponi,  ].  fancimusC. 
de  facrof.Ecclef.cprajcipuis.n  q.  i.c-fo- 
Uica:,  demaior.  &obedienr.  Etturpe  aiii- 
inam  lucro  vendere  ,  &  ptopter  vitam  vi- 
liendicauflasperdere.qui  iramilitant  qua 
diu  fpirant.vt  renunciare  vitjemalint.qua 
carereexuuiis  Notentid  auari  illi  Euclio- 
ces,  quifialiquando  Riorbis  vel  vulneri- 


bosafflidi  dccambant,  ncpcrito  cuidaln  Tn  fxm 
mcdico  dignum  &  dcbitum  houorariura  tateno» 
darecogantur  >fanitatcro  &  vicam  pecn-  parcend. 
niis  polYponunt.*£t  ht  iuflo  Deiiudiciofae  ttummh 
pc  inagyrtas, muIomedicos,circumfora- 
neos,&immaiies  tortores  inciduncquibus 
nullo  auro  facisfaccre  pofTunc ,  ab  illis  ca- 
nienexcarnificancur,ezofrancur,&non  fa- 
nancur;  ncdeniq;  habenc  fuaslabra  ladlu- 
cas .  Atiiobisnuuc  cum  lacuis  ludaob- 
lataeft. 


Cum  laruis  non  ludlandum* 

EMBLEMA     CLIIII. 


^  AC I DAE  mortens  percujfu  cufpidis  HeClor^ 

^i  toties  hosies  vicerat  ante  J/io>\ 
Comfrirnere  haud  potuit  vocem,  infultantibHS  illtSi 

Dum  curru  &  pedibtis  neCiere  vimU  parant . 
Dijirahite  vt  libitum  efi  :  Jic  cafsi  luce  leonis 

Conuellunt  barbam  vel  timidi  lepcres , 

COM 


Erablemata-j*  ^yj' 

COMMENTARII. 


II. 


tri . 


LE  O  mortuushumi  proftraciis,'fiipi- 
nus  hic  iacct,circa  quem  magoa  peiii- 
lautialarciuic  lcporum  curba,barbam  &  iu 
bascius  vellens . 

Id  fumptum  elTeliquePexHomcric? 
Iliados  ;^.  Grasci  He^florem  ab  Achilkia 
interfeftum  circumltauces  inipecebanc ,  & 
mortuoinfulcabanc,  necerac  quifqnam, 
quiexcinclo  vulnus  no  infligerec.Sic  cnim 
Homcrus  : 

,  diK\»i  S^i  TspiJ^pee.uov  Ciif  dL)^cttay, 
01  }(juJ^H}f9-AvTo  ipuiiv  i^  eiJ^of  dyinov 
tKTopnc  ouj^'  gipei  oi  tIs  dvouTHTiye  'VA' 

P«V*/ . 
«/g  j^d  T/t  ^7ri7Kzv  IJcov  is  Thnirhy 
eiwov  , 

tt  TrQTTOl  ,  N  //(*\«t  />;  ^AKAKOfTipOi  A^' 

eicrap,  iioTi  viiAfzviTrpiiTi  'zrvpt  KHKieo. 

m  upA  ris  HTTirKt,  KSU^Ttis-AfKi  TApA' 

^df  . 
.  ,     laliiaucetn  accurrcrunr  filii  Achi- 
uorum 
Qui  &mirati  funt  flacuram  &  focmam 

fpcdlabilem 
Hev.%ris:ncq;  ci  quifquam  fine  vulncrc  a- 

rtjrit  . 
Sic  vero  aliquis  dicebat  afpiciens  propin- 

quum  alium  : 
O  Dii,quam  raulto  profcfto  mollior  con 

trcdlacur 
He>.1or,  quam  quandoin  naues  fxuiebac 

igne  vrcnte. 
Sic  quifpiamclicebat,&  vulnera  infligebat 

aftans ■ 
Atreliqui  Graij  (tcci4rrunt  cingunt^ca- 

dauer , 
HeSoris  exiratam  fpeciem  formamqi  liu^ 

pentifS : 
Nec  tamen  aflitit  exanimi  fine  vulnere 

qutfquam . 
Tunc  altquisfociofundebant  talia  verha: 
Molliorah  quanto  tacet  hic nuncinclitus 

Heaor, 
§luam  Danais  quando  efl  iaculatuspuppi' 

bus  ignes  . 
Sicdicens,  telis  in  vulnere  vulnera  figit  . 
Casteriim  tcrtium  Emblcmatis  diftichon 
fumpcum  eft  ex  i.  lib  Epigram.  Grajco- 
rum,incerciautoris,tit>Hf  etcJ^/^Hter.quoc^ 
fichabec ; 
^AKhiTi  VVVfAiTci  TOTy.OV  i(/.ov  «Te/xctr , 


oTTi  (^  Avroi 
ViKpv  (7afjLA  KiovToi  iipv(ipi(^>s9t  \ayaoi, 
Quod  fic  foiiat  : 

fofl  morte,Danai ,  noflrit  configite  corpus  j 
£t  lepores  audent  c&co  infultare  leoni  . 
Paroemiographus  fic  vcrtic  : 
Nilc  telis petitote  metim  poflfata  cadauer', 
Audet  vel  lepus  exanimi  infultare  leoni  . 
Sic  vero  Thomas  Morus  : 
Froijcitote  meum,Dxnai,pofl fata  cadauer, 
No  metuunt  lepores  defuncii  mibra  leonis. 
Verbafunc  Hcdoris  a  Grxcis  bigis  rapti, 
quibus  timidicatem  8c  f/.tKpo-^v)>jAv  ab  io 
genuis  bellaconbus  omnind  alienam  per- 
ftringic  Allufum  efl:  aucem  ad  prouerbia  , 
lugulare  mortuos.Sc,  Mortuo  leoni  &  lepO' 
res in/ultant  Sc,Cum  laruis  luiiari.ScMor 
tuosrurfus  occidere-  ScMortuis  non  conui- 
ciandum  . 

JEAClDAEmoriens^&c.']  Hciflor  lam       I  1 1. 
morti  proximuSjiiTlu  Achillis  deic<flus.A-   Aeaci. 
chilles  filius  fuic  Pelei  &  Thetidis,  Peleus   des  . 
AEaciei  AEgina:vnde  Achilles  dicitur  Pe 
I^us  &  AEacides,  vc  &  alibi  monuimns . 

^uitoties  hofles]  Ouidiana  eft  imitatio 
ex  I  -dc  4r'e  : 

6^/  totiesfocios.toties  perterruit  hofies  , 
Comprtmere  haudpotuit]  no  potuircius 
voi  ab  illis  non  exaudiri  u^  fe  infilientibus. 
Dum  curru  ^  pedtbus]  dum  aptant  fu- 
nes  pedibuscurrui  Hedtorisalligandis- Hc 
Ctot  enim  ab  Achille  intcremptus,bigis  ai- 
ligatus  efl ,  &  ci  rca  Ttoia:  m«enia  raptus . 
Virgil.  I-  AEoeid 
Ter  circum  Iliacos:  raptwerat  HeSora  mn. 

ros.  . 

Idem  z.AEHcid. 

Raptatus  bigis ,vt quondam,aterq;  cruento 
Puluere,perq;  pedes  tratecius  lora  tnmetes, 
Narrat  idem  Crereufis  de  bello  Troian. 
Sed  tamen  Achillcm  ,  bigisalligacum  He- 
«florem  non  viuum  traiifle,  fed  mortuum 
eius  corpusnihil  ian»  feutiei)S,eIegancerdif 
ferit  argucndo  &  etiam  exccranHo  Cicero 
lib.i.  Tufcul.  quarfl:.  Eft  anrem  hoc  loco 
f«>m,datiuicafus,proc«rr«/'  qiiod  ptifcis 
non  inufitatu  .n  ,  vc  in  illo  Virgilii  i.  Ae- 
ncid.norat  Scruius: 
Fleciit  eqiios ,  curruq ;  volans  dat  lora  fe~ 

cundo  . 
Ecibidem; 
iaru  mctit  Cythcrcd » 

Biflrit-. 


Currupra 
curriti  , 


6^6 


Andre^  Alciat: 


Jirbore 
Ueie(ix-i 
tfttiuis 
colligitli 
gnx  . 

Birbnm 


IV. 
Kon  ma- 
ledicen- 
dum  mor 
tiiis  . 


DifiraPAte  vt  lihitum  e/f^  Difccrpite  tne 
pro  libitii .  Liuius:  Ita  iam  corpus  pairim 
diilraheniiim  dahis. 

Sic  cp.jft  luce  leonis]  luinincpriuati.Lux 
pro  lumiiie  ,  &  lumen  pro  vita  vfurpatur 
a  CiceroncVirgiiio, Lucictioj&cinampl" 
nmis  aliiS.  5i  qucm  pixftantcm  dignitatc 
&  oinbiis  homineiTJ  aducrfa  foriuna  prz- 
cipitem  dcderit.in  huuc  palTim  omfics  infi- 
liunt;  qucm  nimirura  nou  iat»  tunc  mor 
dcre  porfc  putant .  Quo  pertinct  iadatum 
v\.\\go,Arbere  deiecJa  qiiiuis  coUigitligna. 
id  eft:  «/^fVoV  TeaisVnf '3-^f  «t:-;;;  f  vAevjts  . 
Cctmair  iJgt der  biium  fo  bricht iedermein 
holz,  d:iUon,  arich  die  ihnvorpfUnzten  . 
CohuellHnt  barbam]  Allufum  adillud, 
Bnrbaf»  vellere-cinod  irrifionis/ignum  cft- 
PerfiusSacyra  i. 

Si  Cynico  barb.^.m  petHldsNotiariaveUaf. 
EcHoratius  i.Scrm.Sat.3. 

b.^.rbam  tibi  veUunt 

Zajciui  pueri  • 

Martialis  item  lib.  10.  Epigram.  90.  false 

iocacurde  Ligella  ; 

^luxrefi  pudor  eff  ,  IjgeUa,  noli 
B.xrbam  veUere  mortuo  leoni  . 
M  o  N  E  M  V  R  ,  ne  quid  malcdicenii32 
in  vita  fundos  cffundamus.aut  petulanter 
ijsobloquamur.Quemadmodumenim  iu 
bellis  maximc  ridiculum  cft  ,  &  inaudita: 
cuiufdam  feritatis  argumcntum  ,  fi  quis 
proftratos  atq;  iam  incercmpios  feriac.aut 
quoquo  modoafficiac :  fic  inccmperancia: 
eft,&  certe  Jemcntijemaximx,  mortuos 
iniurijs  probrisq;  lacerare:vt  func  qui  vel 
libnseduis,vel  priuatis  auc  publicis  collo 
quijs.prifcorum,  aut  ctiam  clarorum  vito 
rum  dogmata  reuellunr,&  nigrodcnte  la-^ 
ccraiit,  contra  quos  viuos  nc  hifcerc  quide 
audercut .  Laetcuis  Chilonem  aic  vetuilFc. 
dc  moituis  male  loqui.-quod  igiiauum  vi- 
derccur  cos  inccirere  lingua.qui  refponde- 
rcnou  pofienc;  ac  curpeeficc  cum  vmbris 
&  laruisluiflari.nam  ideftfepultum  quo- 
dammodo  refoderc,&  fvc  Ariftophanis  ver 
bo  Tcary  7iff  7i^v>}K6Tcti  a.z:sKTfiyeiv .  id 
c{i:Mortuos  occidere.Qnx.  res  quam  indi  - 
gna  fic  bcno  acqj  cordato  viro.icuis  eft  con 
ie<nura  •    Quamquam  in  iusidco  non  fiii: 
vocandi  qui  foediflimac  vicz  curpinimum 
cxicum  hiftorica  veritatc  aliquando  folent 
defcribcrc  :  mcmorancur  cnim  pleruuquc 
huiufmodi  excmpla,vt  a  vitiis  pcccatnros 
abftcrreaut.  Alioquiu  ncfaseflec  nobis  lu- 


dam  appellare  proditoretn.Neronem  cfl- 
dclem,Gracchos  fediciofos.Casfarem  caxc 
re  pioptcr  ambitiouem  ,  &  cajtcrositem 
fuis  depingcrecoloribus.Philoftratus  Ai- 
Iianum  fcicc  coercuit,quiaccufationemca 
iufdam  tyrannijlediam  morrui  fcrip(erat. 
Inftitucum  iftud  tuum  laudarem  equidc» 
ait  ille,  Ci  \\{iusicc\i(z(^cs:  viuentem  nam- 
que  tyrannum  incejfere  ,  viri  ejje  duco  ;  at 
mortuo  infultare  cuiufuis .  tq  /ji.iv  ^VT* 

Tfll'  T6f.a,VV0V  i-^tKOTTHV  CtvJ^pOf  fiVCU  VO- 

fJLi^ro  ■  To  «Te  i7rA[j.(iouvHt  KHfAivto ,  '^a.v- 
ToV.  Referc  Tlucarchus  dc  Agcfilao,  quod 
cum  Lyfandri  litcras  &  oratiouedc  nduan 
dis  rcbus.deq;  mutado  reipublic^  ftatu,co 
ra  exercitu  lcgere  veHct,  &  Lyfandrum  dc 
fuudlum  efle  audiret,  noIuicdcfBndi  im- 
pcobicaccm  aperirc  militibus  :  indecorum 
elTe  pucas,fimultacem  exercere  cum  fepul 
to .  Sic  Muuatius  Plancus  ciim  audiflct  in 
fe  oraciones  quafdam  fadas  ab  AfinioPol- 
lioncquas  camen  nollct  ante  mortem  eius 
cdere,  cum  morcuis  nonnifi  laruas  lu<flari 
refpoudit.Conrra  Leptinem  Demofthencs 
aic ,  Ncmini  morcuo  malcdiccndum  eflc . 
Refcrc  Zoiiaras  Annal.  3.  cum   EudoiijB 
Hcraclij  ImperatorisfunuscfFerretur,  B,- 
piphaniam  filiam  ,  quod  fpuiflet  in  cada- 
ucr,viuam  rogoimpofica  &  cxuftam  fuif- 
fe.Laudacur  Lycurgus  ,  qui  cadaucraho- 
ftium  niidari  vccucricjrecfte  profed6,quip 
pequi  humanitatismcmorefl^er.  Vitupera 
cur  co;ura,viralioquimagnus,  Alexander 
Macedoiiius  ,  qui  cadaueribus  pontis  loco 
vfus  dicitur^Ec  Verriscrudelicasa  M.Tul 
lioincelTitury.  Verrina ,  quodnauarchos 
innoccntes  non  modo  vira  priuaflet,  fcd  & 
eorum  cadauera  fepclienda  non  prins  pa- 
rentijus  reddidilTec,  quam  ab  eis  certam 
n^ctcedem  acccpifler.Rcdl^  Homerus 
b;>^  cV/j;  KTcty.ivotfftviT'  eufJ^pdfftv  iv)(t- 

TciAffSAl . 

No»  fanctum  efl  viris  interfeBis  infultare 
Quod  forfitan  Virgilius  imicacus  eft  ii* 
AEneid. 

Nullum  cuviHts  certamen  c^  Athero  cajfts. 
In  eo5,qui  fsuiHncinhumanacadaucra  lo 
cuseit  Platonis  longe  pulchcrrimus  j.  de 
Repub.  h'viK(v^ifov  eTe  ti  J^okh  Kff^^tho- 
yfvy.ciTov,viKfov  cjhav ,y^y\jvcuKHAi Xff^ 
efjLiKfa^  J'ia,vsia,f,To  'iroKi^iov  vopti^Hv  t6 

ffUfJ.a  S^TiSviOTOf  d.TTO^TTTAfAiViS  TK   i^f^, 

hiK))TOToi  Ji  u  gVcAa'jW«3  rioiH  Tt  J'A- 
^Cpoy  JfffS  Tti  itTfilS  T*T«  TtOIOVVTAi^  TUV 


De  iji'^i 
jAuiii'1^ 
homii 
morlf' 


Emblemata . 


^f? 


)\.i-sfeuvii 0-1,7^  /ScikhovTof  itK,  ATrTouivcu  ; 
iS^i  a-uiKpov ;  %m.  ietiiov  cipA  7a.i  viKpo 

ffVKlAt  ,  H5U  Tai  TaV  eivMpSJiaV  S^tdLKCJ- 

hViTHf.  Nojine  videttirilliberale  &  animi 
plane/ordidi ,muliel>ris  ac piifilli^tadauer 
i^oliare  ,  C^  mertui  corpus  hostem  putare  , 
cum  hoftis  ipfeabierit  eo  reli£lo,quo  pugna 
hat?§iuidpMtai  eos,qui  itafe  gerunt,dijfer- 
re  a  canibus  in  iaffes  lapides /Auientibus, 
eo  quiieceritprAtermtJfo  ?  Nihil  dijferunt 
frofe£fb  .  Itaq;  ab  eiufmodi prAdationihus 
nbftinendum  efi,obfunt  enimviciori*.  Cui 
q«oclammodocongriiit  quod  iiiformula 
quadam  Comiuua;  priuatorum  non  minus 
argute  ,  quam  pie  inculcat  Caflioderus 
lib.<f.Variarum:Defundorum  facra  quie- 
tcm  squabilu  iuca  tus  confcieutix  com- 


mifcrunt ,  nc  quis  veftita  marmoribus  fe- 
pulchra  nHdaret,iie  qiiis  columuarum  diT- 
coiem  irrcligiofa  tcmeritate  prarUimerct, 
ne  quis  cineres  alienos ,  aur  longinquicatc 
tempons,aMt  voraci  flamma  confumptos, 
fcelerata  perfcrutatione  dctegcret,  ne  cot. 
pus.quod  femcl  rdiqucratmolcfiiasmun- 
danas,humai}as  iterum  pateretur  infidias. 
Nam  etfi  cadaucra  furta  non  fcntiunt ,  ab 
omni  pictatc  alienus  e(Te  dignofcitur  ,qui 
aliquid  mortuisabrogaHcmonftratur.Pof- 
fem  huc  referre  plura  de  lacellitis  mor- 
tuis.vel  Icpulchris  fuis  occlufis ,  vel  etiam 
in  publicis  fupplicij  locis  exiftentibus  ,  de 
quibus  mirum  quantum  blaterat  rnde  vul 
gus,&  habetnonnuUa  libellus  locofcrio- 
rum;fedne  videarvetacum  fabulofiscon* 
fundeic,  nihil  vltra  addam  . 


De  Morte  &c  Amoro 

EMBLEMA      CLT. 


Tt 


£RK  .<SAT 


d^S 


Andreae  Alciati 


I. 


II. 

Ix  Gutc- 
(iardino 

Xmble- 
rnntu  ve- 

Tijjima  0- 


Jfian.  Ma 


17  RRABAT  focio  Mors  iun^ia  Cupidme :  fecum 
^   Mors  pharetras ,  parum  tela  gerebat  Amor  • 
Diuertcre  (irnuly  Jimul  vna  ^  no^e  cuharunt  : 

Cdcus  Amor  y  Mors  hoc  tempore  cacafuit» 
Alter  enim  alterius  mate  prouida  Jpicula  Jumpfit  ^ 

Mors  aurata ,  tenet  ojjea  tela  puer  . 
Dehuit  inde  fenex  qui  nunc  Acheronticm  ejfe  > 

Ecce  amat ,  &  capiti  Jlorea  ferta  parat . 
At  ego  mutato  q^ia  Amor  me  percuht  arcu  > 

Defcio  >  tntjciunt  (^  mihi  fata  manum  , 
Parce  fuer  y  Mors  figna  tenens  vi^ricia  parcei 

Fac  ego  amem%  fubeat  fac  Acheronta  fenex » 

C    O    M    M    E 


MO  R  s  &  Amor  e  fiiblimi  tda  per 
enorem  miitata  hinc  indc  vibranc  : 
Amor  iuuenem  lethali  fagitta  ferit  &  pro- 
ftcrnirj  Mors  decrepitun»  fenem  Cupidinis 
tclo  vulnerar,&  libidine  accendit . 

G"vicciARDiNvs  Iibcllo  quo- 
dam  Icalico,  quo  res  quafdam  memoracu 
dignas.easq:  veteres&  nouas ,  tum  etiam 
aljcubi  fefti  las  &  inculares.exlcripfic,  hoc 
carmenab  AlciatofuilTefcriptum  teftatur> 
quotempore  in  Italia  vehemens  peftilcti- 
tiaica  graffaca  eft.vc  pernjuiti  muciies  cx- 
tremum  vitae  diem  cj3uferint,&  fenes  fere 
ilijefi  atqj  incolumes  pcrmanferint.  Quod 
facile  mihi  probari  poteft.Sed  tameii  Em- 
blematis  huius  materiam  video  fumptam 
eHc  ex  antiqua  Gracouim  fabula  ,  quam 
Gallicis  rcriptjsfnaudauit  loannesMarius 
Belga.illultrac  oniim  Gallix  fcriptor  fua 
ajtate  nobilis  .  f  igmento  enim  lepido  faiie 
ac  felbuo  cradit,  curpleriquc  fenes  amori 
placidofuccumbant,  quibus  potius  de  fa- 
to  immineiice  cogitandum  erat:eontra  i«- 
«encs  immacura  mortc  dccedant.quorum 
potius  fuerat  hilarem  vitam  ducere ,  &  a- 
tnotem  confe<ftari ,  liabica  prjefettim  aica- 
tjs  ratioie.  Hoc  cxpreflitnoninconcinne 
aliquis,  fcd  dvmiifjiOf . 
Torie  locum  horrorisplenii^varjjq;  timoris, 

Et  Mors  ,  ^  pe7inaprApete  zientt  Amor . 
J>Hm  trepidant  animis  ,  ignita  Cupidinis 
armci^ 

Mors  captt,&  Mortis  frigida  tela  puer  . 
Minc  enata  Ittes noHros  irrepfit in  annos  : 

Hinc  amat  ipfefenex,  hinc  perit  onnis 
«mans  • 


N   T   A    R    I    I. 

Nec  vero  pigebit  afcriberc  loachimi  Bcl 

laij  Epigraramain  hanc  fententiam,quod 

in  eius  tumulis  &  poematiis  Latinis  le* 

gitur: 

Mutartit  armainter  fe  Mors  atq;  Cupido  , 

Hic  falcem  geRat,  gejlat  at  iUafaeem  . 
Jlffcith^c  animum,corpus fed  conficit  ille: 

Sic  moritur  iuuenis  ,fic  morihundus  a- 
mat . 
Vtfecat  hic  iugulos,«eulos  excAcat  C^  illa\ 

lUa  -it amare  docet,fic iubet  ifie  meri  . 
'Difce  hinCyhumanA  qttAfint  ludibria  vit*: 

Morsthaiamum  ilernit  ,fiernit  Amof 
tumulum . 
Tu  quoq-y  difce  tuaf,  Natura,  inuertere  le* 

g"  ■■> 
Si  pereunt  iuuenes,depereunt^fene« , 
Sed  &  inter  epigrammata  Emanuelis  a  Co 
fta  Lufitani,qua:circumferuntur  cum  ti- 
tuIo,e  Grajcotalelegitur  epitaphium  ; 
Mors  &  Amorquondam  teBum  venerefub 
vnum , 
MiBaq-j  in  ho!pitio  tela  fuere  fimuh. 
Cum  nondum  clara  difcejjum  luce  para- 
rent, 
Mortis  tela  puer ,  Morsq-,  tulit  pueri . 
Hinc  iuuenes  occidit  Amor  faUente  ph^» 

YitrA-i  y 

Hinc  Mors  ipfafuos  cogit  amarefenes  . 
Sic  Didacus  perijt  Stephanus  flortntibHt 
annis  , 
Ereptus  Mufis,legibus,  acpatrid . 
§^d  Tagus  auriferas  late  diipergit  are- 
nas , 
£t  diuA  EiriA  moenia  celfa  videt : 

Hie 


loach' 
mui  l' 
laiu4 


Emaxtl 
a  Cel . 


Embleniata_>r 


6^9 


Hlc  iuuentm  oh  matris  funtts  pietate  ge^ 
mentem , 

Hett  he»  ,  lethnli  eu^idefixit  Amof  , 

ERRABAT  focio  Mors  iucia  CHpidine] 
pro  Cupidiiii.  Eiiallage.cafus  procafuVa 
gabancur  igicur  limnl  Mors  &  Araor.for- 
t^  cempore  i\\o,(^i\o  Amor fugitiuHi  a  ma 
trc  qu?rcbatur,coinieniunccuim  hic  figna 
noiinulla  inuencon  a  Venercprsefcripca  t 
quse  nosfupraEmblcmace  1 14.CX  Policia- 
no  reculimus  j  ac  non  aufi  fumas  Icalicum 
idioma  fubncflere.necrambe  rcco(5lanau- 
feain  ledori  pareremus.Huc  igitur  diffcr 
re  placuit,vc  nouoappecicu  ad  nouum  mif 
funi  accedas.qucm  Mufa  Hetrufca  Reue- 
rendiirimi  Abbacis  Nicolai  de  Oddis  fua- 
uilTimis  coudimentis  paratum  miniftrat . 
Fruere  hoc  iiiterim  ,  donec  tibi  breui  inte- 
grae  cpulx  cx  vberrima  hoc  penu  apponau 
cur.Sic  ergoloquicur  Romana  Venus: 
Coit  alti  gridi  vn  giorno 

Cercauit  il  figlio  Amore^ 

Venere,  efi  le  voci  ft*e  d'intorno 

BJportxM^ino  l'ortj: 

Chi  il  fugittno  m.o 

Tra.  (iradcit  piccioL  Dio 

Vidde  i  Dicnlo,  eprendi-» 

In  premio  vn  don  ,  ch'il  cor  tTamor  gV 
accend-\—), 
Sia  di  Venere  il  bctcio 

Jl  premio  al  nwitto,  efit-t 

Fremio  maggior  ch'vn  pttro  enudoba' 
cio 

A  quel  ch'  in  mia  batit-j 

D.zrillo  :  via  piu  caro 

Haurai  tu  il  premio  e  raro  , 

Bo^ite  epellegrino 

Che  pregione  daraimiil  mio  bambino, 
Egli  ha  miUe  e  piu  fegni ; 

£*  di  color  non  bi%nco 

Ma  al  foco  anzJ  Jtmile ,  ha  gli  occhi 
pregni 

Di  fcintiUe  :  ed  e  aneo 

(Benche  in  voce  lealtj) 

Perfido  e  disleale^-^ 

Altr  ha  in  core  ,  altr  in  bocca  , 

£  d'  ira  accefo  d.irdi  auenta  efiocca  . 
X^  nel  parlar  cortefe^, 

Ne  r  opre  fcarfo  leal  vero 

Viero  nemico  :  hd  mille  e  mille  tefe^ 

Reti  a  gli  amanti  il  fiero  , 

G^and'  ei  lufinga  altrui 

Hd  minor  fede  in  lui^ 

GiocatS  'n  giocandofiedc, 


E  dolce  in  viffa  pur  fchercnndo  riede  • 
Haue  ricciuta  e  vagx-» 

Lunga  z.azz.era  in  teflfi-i*, 

Che  dolcemente  i  rigttardanti  appagtt , 

Nel  volto  ei  manifeflx^ 

Souerchio  ardire  .  e  quelle^ 

Picciolefue  man  bellz^ 

Tiedono  d  dritto  fegno 

Sin  d'  Acheronte  e  di  Pluton  nel  regnf^ 
Hd  nudo  it  corpo  ,  e  vefftj 

D'  alti  penfieri  ardenti 

La  mete.  Hau  ali  al  tergo  agili  e  preffe, 

Z  quafi  augel  trd  venti , 

Hora  infeno  ,  hora  in  genth^ 

Di  giouin  vago ,  0  donna 

Vola  ,  e  s'  interna  ;  e  fiedtj 

Ne'  cori  altrui  quafi  in  fua  propria  fede. 
Picciolijftmo  hd  vn  arco , 

Con  l'  trco  la  faett  t_i, 

£  attendefcaltro  hor  quefia ,  hor  queUA 
al  varco  , 

Vola  ella  leggiadretttj 

In  Ciel  non  men  ch'  in  terwt-), 

T.  i  Det  (non  ch'  altro)  atterra^» 

Da  gli  homeri  gli  pendtj 

Ricca  faretra  ,  one  'l  bel  oro  f^lendtJ, 
Hd  li  faretra  ,1'  adrtj 

Saette  ,  con  quai  pungtj 

Souente  amaramente  e mefuamairei 

E  tutt'  am^ro ,  ed  vngtj 

D'  vn  poco  dolce  ilfielt^. 

A  fe  siejfo  e  crudele^, 

E  confua  picciol  fictj 

11  Sole ,  il  Sole  iflejjo  abbruggia  e  sfaee, 
In  ftretti  nedi  aUaccitj 

(s'  auuien  lo  troui  d  fortej) 

Di  lui  V  ali  non  men  chemant  e  brae- 

Ne  le  faUaci  e  accorte^  [ciX-», 

Sue  voci  attendi  i  e  s'  ei 

Pianger  s'  infinge  ,  e  i  bei 

Capelli  fquarcia  ,  0  panni  , 

Tuggi ,  deh  fuggi  (oime)  fon  frodi  e  /»» 
ganni  . 
Togli  ,  deh  ,gli  occhi  al  rifo  : 

E  s'  ei  ti  porge  i  baci  , 

Tuggi,o  riuolgi  altroue,ahi  cauto,ilvifo, 

S'  ei  ti  parla  e  tii  taci  , 

Talfo  e  '  l  bacio  e  le  labbi^-j» 

Han  fol  veneno  e  rabbi/t->. 

PreXj.a  i  fuoi  doni  poco  , 

Ch'  altro  nonfon  ch'  tnganni,  altro  cht 
foco . 
Sprez.Xa  pur  quanto  porgtj, 
Che  placido  ei  s  infinge ,  e  fier  riforgtj^ 
Tc     1         PoQenc 


66o 


Ahdre^  Alciati 


martts  . 


Senex  A 
cheronti- 


PolVcnthaec  viJeii  TrAptpyfdf  ,  fadoccafvo 
/^moris  errabiindi,  tum  maxim^  vcnuftas 
poematis  facile  me  cxcurabunt . 

Mors  hoc  tempore  CAcafuit]  Mors  xqu^ 
ac  Amor  cxca  fingitur;  vnde  pererrorem 
meliora  rapcre  relicflis  deterioribus  di- 
citur. 

Male  prouida  Iptcula]  Catachrefis.qua 
tribuitur  rci  inanimataj  quod  foli  animat? 
competir.Taliseftetiam  illa  d.AEneid. 
Jl;a??t  ohfcuri  folafHb  noHeper  vmbrctt  . 

Mori  aurata.]  Ab  effedis  &  confequen- 
tibus  Morti  ofTea  tcla  tribuunturrCupidi- 
ni  vcro  aurata,qu6dde!eftent,videanjur- 
que  mentc  captis  in  aliquo effe  pretio . 

Senex  Acheronticus.  ]  Hunc  loquendi 
modut»  videturex  Piautomutuatus.apud 

csis.  quem   fenex  Acheronticus  capularem  & 

Riorti  proximum  fignificat.  Vide  adagia> 
Alterumpedem  in  cymhct  Chttrotis  hahert. 
Afi  ego  mutato]  Adolcfcentiseft  profo- 
popoeia  de  Amorc  conquercntis  ,  quodab 
eomortjfcro  tclo  fitafFetflus  .  Etfanefer^ 
fitjVtimmodicusamor  in  muenibus  mor- 
tem  arcefiat :  qugd  potiiis  imprudentix  & 
rnfanise  iuuenili,  quam  Cupidinis  fagittis 
afcribendum  eft. 

^Ackeron,  Subeatfac  Acheronta]  moriatur.Ache- 
ron,  Acherons,fiue  Acheruns  fluuius  infe- 
rorum.qui  primus  animas  accedentesex- 
cipit:fic  di»ftus,quafi  fincgaudio,  a  parti- 
cula  priuatiua  *,&  ^)^pav,  quod  laeticiam 
fonat  .  Sunt  qui  malint  dici  a;ro  tk  a,)^io( 
lyu  p?V«),quafidoloris  trifticixque  fliuiius. 
Sjwuificatioiiem  etiam  Achcrontis  explicat 
Plutarchusconfolationc  ad  Apollonium , 
&  librode  primo  frigidoPrajccr  huuc  aut 
inferorfi  fltiuium  plures  alios  Acheron- 
tesappellari  proditum  eftab  au<ftoribus, 
quorum  vnus  ad  Heracleam  Po*iti  eft  , 
itaappellanis,  vc  referr  AndroTellus  sV 
cr£o/TAfiL),ab  Achcronte  Mariaiidynorum 
Rege.per  quorum  regionem.vr  tradit  Eii 
phorion.prxterfluit  .  Is  poftea  Soonau- 
tcs  a  nautis  qi  ibufdam  Megarenfibus  vo 
catuscft  .quoniam  ingcntem  iHic  maris 
lempeftatem  incolumcs  euaferunt ,  vt  iu 


Achsron 
tes  plu- 

vts  , 


i.Argonaut.  fcriptij  rejfquit  Apolfoiiiiij. 
Meminit  &  HerodotusdcHcracIca.qu» 
Achcrufiam  accolse  vocant  ,  quo  tradit 
Cerberum  ab  Herculedudlum  elle,  ibiq; 
cuomuiiTe  bilem,  cr  qua  vcnenum  ,  quod 
aconitum  appellatur.ortum  eft.  luftinus 
lib.  II.  cx  Trogi  hiftoria  mentioncm  fccit 
Acheroncis.qui  eft  in  Epiro,&  alterius  a- 
pud  Brutios,apud  quera  Alexandcr  Epi- 
rotarnm  Rcx  trucidatus  cft.Dodon^iora 
culi  refponfodcccptus,iubente  vtPando- 
fiam  atq;  Acheiontem  caueret .  Qu^aev- 
traq;  cum  in  Epiro  eftent,  nefcius  &  vr- 
bcm  &fluuiura  cognomincscfleinltalia» 
vt  vitaret  fatorum  minas  Italiam  petijt, 
Tarcntinis  contra  Brutios  fuppetiasfcrcs. 
Quj  tandcm  cum  a  finitimis  aiixiiia  con- 
traxiirent,AIcx3ndrumiuxta  fatalem  Paii 
dofia;  vrbem  amnemqj  Acherufium  tra- 
cidarunt .   Cuius  rei  mentio  quoq;  cft  a- 
pud  Strabonem  lib.6-&  Liuium  iJb.S.qui 
aperte  ad  fluminisetymon  refpexit,  cum 
ait^FelTusmetu  acIaborem!les,increpan$ 
nomen  abominandum  fluminis.-Iurc  A- 
cheros  vocaris  ,  inquit.   Q_naj  porro  hi- 
ftorice  &fabuIose  de  Achcronte  feruntuJ 
habes  paffimapud  fc ri p to rcs  ,  prasfcitim 
Parihafium  in  Claud.  Apollodorum  lib. 
lo.  'Tripi  7av  5^£<yV,  Nataleni  Comitcm 
Mytholog.lib-  J.c.i. 

E  R  R  o  R  Mortis  &Amoriscaufa  fue 
nint  hoc  loco  ,  iuueni  quidem  eiirij  ,  (eni 
vero  Iibidinis.Ethoc  haud  raro  comingit, 
vt  aliorum  erroresaIi|s  fincnociui.  Sed 
huiufccmodi  pr^fertim  fenum  gaudia,non 
ni  fi  errores  dici  polTunt ,  quod  Fcclcfiaft. 
i.cap.oftendit:Rifum,Tnqi:it,reputauier- 
rorem;&  gaudiodixi.quid  fruftra  decipe- 
ris?Proincie  luxuriam.cum  omni  §tati  tur 
pem.tum  feiiedufi  fcrdiflimam  dicit  Cic« 
ro  hb.  I .  Offic.&  Ouidius : 

Turpe  fenex  miles,  turpe  fenilts  amor . 
Scd  quia  dc  Amoris  potentia  tum  iniuuc- 
nibus,tum  in  fenibus  abunde  diximus  fu- 
pcrioribusquibufdam  Emblemitis.fupcr» 
«acaneiim  ccnfcohic  pluraaggercrc . 


IV. 


Senum 
mor  % 
ror. 


1 


luibf- 


BEmblemata. 


66 1 


In  formofam  fato  praereptam» 

E  M  B   L  E  M  A    -CLVr. 


f^  V  B  puerum  Mors  aufa  dolis  es  carpere  Amorem , 
^^  Tela  tua  vt  iaceret ,  dum  propria  effe  putat  ? 

COMMENTARII. 


I.        \  /f  ^  '^  ^  Amori  altum  dormieoti  fur- 
iVl.  ripitarma.aiciim.fagitras,  &  pharc 
tramiipfi  vero  (ua  via(lim  teliiicjiiit  ,fal- 
cem  ciim  clepfyclra  . 
II.  E  I  vs  D  fe  M  eit  ar^umenti  cum  fii- 

periori(C)iiodeflet  cuiiifdam  f  rmofae  Vir- 
giiiis  immatunim  olii.tiim;  Increpat  jtanj 
Mortem  tanquam  huius  faneftillimi  mali 
rauiram.nimirum  qus  Amori  dormiianti 
tela  detraxerit:quo  effl-clnm  eft  ,  vtpoft- 
inodum  lcthireris  problandis  laetisq;  vte- 
rctur.  Ita  fere  Hr,vt  pueIla:nHbi!es  tumu- 
lo  recondani!ir,qus  poriu<:  thalamoerant 
addicendx.  Refpcxit  buc  Claudius  Minos, 


dumaliquandoepfgrammaluderet  fngra- 
tiam  nobilis  cuiufdam  ado!efcciiris,qui  ma 
gno  (uo  dolore  amicam  ,  lediffimam  pri- 
nijeque  nobilitatis  iuuenculam,  prxmatn- 
ramorte  fibi  ereptamlugcbatjcuius  carmi 
nis  h±c  fuit  pars  qujedam  .- 
Ah  vir^o  infelix,quid  te  Libitin/i  trucidat 

Tam  cit'-^,  formofo  digna pttella  itro? 
Intiidit  thalamo  tumulus,  cjuo  tfeprimoi 

Coniti^ij  tidas  ipfe  parabat  Amdr  . 
Sic  penetrabiliui  telum  fuit  iflud  Amom: 
Mors  aberat,morte  fu^ide  fccit  Amor  . 
Stcmalefuadtn  Amor  ,  Merttsqtti  fpicula 
diruf  ■  '        ' 

T  t      ?  Ant- 


66z 


Andreae  Alciati 


III. 


IV. 


Puellarie 
mors  pr* 
prop  era . 


mori' 
mHr . 


Arripuittquando  lethifer  emnti  erat. 
Sed  nil  nos  qneBfn^iMuant  ^  moUesq;ftt- 
furri ,  '.   i  ,..-.-■■  ' 

Virgo  iaces,  thalamis  aptiorvnd  tuu . 
^>uam  mifertante  diem  I^arcarum  fl»mi' 
ne  rapta 
Conderti  in  tumulo,digna  puelia  thor»'. 
AVSA  dolts  es  carpere]  dccipere  ,  fallc- 
rc  Poetarum  eft  figmentis  liidere, rcbus  in- 
corporeiscorpora  cribuerc,&  quicquid  iia 
turale  tcI  fortuitum  eft,  ad  aitem  coufi- 
liumvc  referrc  • 

Dum  propria  effe  putat]  Allufioad  erro- 
rcm  &mutationcm  armorum,quam  £m- 
b]cmatc  prsecedcntc  fusc  cxplicauit . 

OBivRGArfvt  dic'1um  eft)  Mor- 

tcm.quod  Amorcm  cajcum  &  puetum  fe- 

felleritjtradeusilliarcuro  &  fagittasmor- 

tiferas.quibus  du»r.  pueros&  virgunculas 

pcrcutit,moitale  vulnusinfligat.ldaurem 

fit  immodicaamoris  vchcmentia.  Qu^od 

quidcm  fajpcnumero  contingit,  vel  cum 

pucllaj  amore  capta:  defperantcs  cxpiranr,- 

roortemq;  fpontaneam  aliquando  malut , 

quam  ab  aliqua  fpe  inccrtaac  dubia  la<5Va- 

ri  diutius:autciim  corporis  aliqua  cegrit» 

dinc  ,  vel  caufraaliaminimecognica  ,  quo 

tcmpore  deconjugij  negocijs  agendum  e- 

xat,3nte  raori  difcnntjquam  viucrc  iucepc 

rint.Sicenim  amorillecscusreucra  &  im 

patiens ,  imo  vero  cifpes  ,  corripere    tela 

jnortis  dic  lur.cum  iuuenculxillac  teners 

&  delicata:  auc  fc  falli  fentiunt,  aut  nihil 

fpci  forcintelligunt  inco.quem  ardentiani 

jno  concupiueruntSic  plerumq;  malafor 

tuna  profperam  illam  6llit&  lupcrat.Ta 

enim  varisfunt  eius  vices  »vt  cum  maxi- 

ine  la;t3  fpercmus.tritlilfimarueniantjfn- 

bitoq;  cx  flore  ciiusNam  fata  reguntho- 

mines.Et  vemifte  canit  Ouidius  ^.de  Pot. 

Jjidit  in  humanu  diuina  potentia  rebus , 

Zt  certiitn  pnfens  zix  habtt  hora  fi- 

dem  . 

Tu  qtioquefac  timeoi  ,  ^  qut  tibi  Uta  vi- 

dentur  , 

IDum  loqueris,fieri  trifiia  pojfeput^t-j. 

In  hanc  (cntentijm  ira  philolophatus  el^ 

Lucilius.tcfte  SenecatNon  repentein  mor- 

tcm  incjdimus»fe.l  minutatim  procedinuis. 

Quotidiemoiimur  ,  quotidieeimn  denii- 

turaliqua  pars  vicae  ;  &  tnnc  qnoq;  cum 

crcfcimus  vica  decrefcit-  Infanriam  amifi- 

mus.deindc  pueritiam  ,  deindcadolefccn- 

tiaHi:vfqi  ad  h'.ftcruum  quiJquidrtanfijt 


tcmporij,pcrijt:hucipfumqwem  agimtis 

diem,cum  mottc  diuidimus .  Mortis  aute 

vcnturattrcsnuncios  rcccnfct  Hugo.ca- 

fum.infirmitatcm.fencftutcm  .  Cafusdu- 

biaiinfirmitasgrauia.fcncifluscertadenun- 

ciat.Cafus  cienunciat  mortem  latentem,  in 

firmitasapparentcm,  fcneftus  prjcfcntcro. 

Scd  fabulam  locusifle  pofcit.Quida  cum 

morrc  pacifcebatur,  ne  k  improuifum  op- 

priracrcr,  fcd  mitrerct  prius  qui  monerct , 

quiquc  indicaret  ipfam  apptopinquarc. 

Mors  hocipfi  recipit,cum  nonprorfusip- 

fi  parccrc  pofHt,  nontamenincautum  ob- 

rututam  vmquam   .  His  pollicitationi- 

bus  fccurus,  idem  elatus  ,  animofecuro 

vitam  egtt :  cumq;  niinim^  metucret,  cc 

ce  mors  ipfum  ablatum  adcft  .  At  mifct 

tcrgiuerfatur,  reftitat.queritur  grauitcr, 

fc  pra:tcrdatam  fidcm  fraudecircunuiea 

tum  abripi,  Mdrtis  accufat  vanitatem:  nc 

minem  cnim  adfuifle  ,  qui  ipfius  aducn- 

tum  prajininciarit .  Sed  Mors  contra,plii 

rimos  ad  ipfum  nuncios  ableg.jtos  demo- 

ftrac  .   Quid  enim  ?  ait  .    Noniic  annis 

abhjnc  fex  febti.ac  poftbjennium  rurfum 

grauedjne  ac  diftillacionibus    labotafti  * 

Nonne  &  iuterea  fsepe  cum  fulTi  capitisqj 

dolonbus  es  conflidacus  \  nonnc&nu- 

pet  anhelafti  ?  quibusomnibus ,  vc  adue 

tantis  mortis  pra:nnnci)s  ,  non  long^  il* 

lamabcflecomnioneri  debuifti.    Quin  c- 

riam  paulo  ance  meum  huncaducncum 

germanum  fratrem  ad  te  mifi  ,  veterno- 

fum  illum  foporcm,in  quoaliquantifper 

pro  mortuo  iacuifti .   Ita  Mors  piobata 

fide  fua,  &  altero  falfi  coiuii(flo  ,  lamcn- 

tantem  ipfuni  &  muUebrircr  eiulanrem 

abripuit  .    Difcaut  hinc  omnes  ,  quibus 

propria  faUis  cu  xx  cft,  quid  faccrc  nos  o- 

porteat  ;  atq;  6  quam  faccrcmus  omnes 

prudenter  ,  (\  maturc  farcinas  coliigerc- 

mus  hinc  abituri  ,  &  pulchrum  exiftima- 

remus,  antc  mortcm  confummarc  vitam» 

&  deinde  pie  expeclare  aliquam  temporis 

pattem  .    Ecquem  cnim  iioftrumeiufmo 

di  mortis  appatitorcs  non  multotics  irv 

terpellarunt,  &  ad  migtaudum  cxtimu- 

iarunc  (   Scilicet 

Mille  modu  lethi  miferos  mors  unafs^ 

ttgat  . 

inquit  Staiius  •   Quin  igit«ir  furfum  cut 

fum  noftrum  dirigimus  ,  &minitanicm, 

imminentem,  &  exterminantcm  mortcra 

attendimus,  nefimulcum  corporis  fra- 

dura 


hiertu 
nuncii 
qui. 


TaM  # 


Soponn 
iti  fr  er, 


Embletnatij. 


dS^ 


Aiin  anlma*  ia<£(aram  faciamiis  ?  Huc     tut ,  Mort  eptimMrAplt  .  deferrirua  rt' 
ecum  (pcdlacillu(l«quod  prouerbiofer-     linquit. 


In  mortem  prafpoperara. 

EMBLEMA    CLVIL 


(^y  ^  teneras  forma  aliexit^  torfit^^pueUas 
^*    Pulchrior  (^  tota  nobilis  vrbe  puer  ^ 
Occidit  ante  diem^  nulli  mage  fiendu^  ^  Areftit 

^u^am  tibi  i  cui  cajio  iuniius  amore  fuit. 
£rgo  illt  iumuium  ,  tanti  monumenta  doioris 

Ajiruis ,  &  queruiis  vocibus  ajiraferis : 
Me  fine  abis  diieite  ?  neque  ampiius  ibtmus  vna  ? 

Nec  mecum  in  Uudijs  otia  grata  teres  ? 
Sedte  terra  teget ,  fed  fatt  Corgonis  ora^ 

Delphines^  tui  figna  doienda  dabunt . 


tr    4 


COM 


<J^4 


^.ii 


Gorgonu 
^form.T—i. 


II. 

Occafio 
Emble. 
matu. 


Caput 
Medufs, 
qiiid . 


Tlami- 
nms  Ma- 
legticim . 

III. 
Noiilift 


Andreae  Alciati 

COMMEN    TARII. 


TV  M  V  L  V  s  fpleiiclideextiinftiiscoii 
rpicirur,cuiiiirculpciimeftcaput  Me 
dulje iirer diios dcl phines  Del phiuoium 
foiniam  paffim  iidop^riprjbiis  dcfciifftK 
mus  .  Gorgoiuim  formamHefcribit  Apol- 
lodorus  lib.i.  nempeq^upd  fquamofatum 
anguKim  fpirisobficacap^itahabercnc  de » 
tes  tanios.quj  iti  funnngeutiumapiorfi, 
manii  <:  arrcastala^^q ;  au  reas . 

Def LE  r  amicicLii  iffam  pi.rmaturii 
obitii,eijiD.|;  commendata  vulcusdig  lua 
te ,  nobi!iiategeneris,&amori>cij  Aretbo 
adolefcenteasqualirate;  hiincq;  Areftium 
pr£ca:teristaiiciii)fortuni)  hidus  debere 
perfequiait.-quippe  quicumeo&  ftudijs, 
&  vicojnecellitudine  /uerit  maxiine  con- 
inndus,iccirc6  taiiti  lu^^us.vtbeiieuolen- 
tia:memoriam  fuperftitem  profert  hoc  ce 
iioraphiojcpitaphioj, fub  quo  Delphinum 
&  Gorgonazimaginesemineant.  Delphin 
qiiidem  ipiKa.v^fa.xp;  ,  &  hominnm  ama- 
fiushicnocamamicitias  prsfert .  Gorgo- 
nenmMedufECaput  promortis  fignoa- 
pud  quofdam  vfurpjtur,  proqueftupore 
&  adrairatione  AVauT^na-tv  inducente ,  vt 
apud  Pierium  iib  i  <>•  Hieroglyph.diligen 
terexplicatur.  PhiloftracusdePerfco:To 
S^Hy.ct  Tiif  yopySt ,  e\m  ATrobiiov ,  fxi) 
ivTvyovrii  duTa  Ketoi  .  Ki^oi  yivavTou  . 
Sepofito  Gorgonts  terriculnmento,ne  homi- 
nes Lipidefcerent  ipfi  occurrentes.  Heliodo 
rus  hifto'ia:  Aethiopicx  4.  m  J^'  cojTrip  tvv 
yopy^i  SictjAfxivn  KiZAAfiv,  Htitcov  a- 
TOTTcoTipm,  o^ii  7/  xgjt  [J.iyeL  AV&Kpdt,yiV  ' 
jUit  autem  non  fectn  quam  facie  con.(pecitt- 
Gorgonu,aut  etlio  terrifico  monflro  ,  altum 
vociferata  eil ■  Hocdef  laminioMalegu- 
cio  Regienfi  iutelligi  funt  quiarbicreiicur, 
cuiusmonumentum.&aereaeffigies  vifun 
tu  r  Pataui  j  iu  coemeterio  Ecclefiae  D.  A  u- 
tonij. 

C^ltener(uf0rma]c[\.\ioh  formasdigni 
tatem  a  puelliserat  efflii^lim  adamatus . 

Totanobiluvrbe]  nobili/Iimuscius  vr- 
bis.vel  [quod  magisplacetj  norus  feu  co- 
gnitus,qualTnofcibiIis.PlaucusPfeud. 

cum  ijsmibi 

ISeie  hcus,necfermo  conM^r{tt,ys..nunquam 
nobiltofui . 

Occidit  ante  diem]  roorte  prxmatura 
aaptuseft. 

J^illim(tiefiendti4.\  Horatianum  iftuc 


imitacure  i.Carminum  : 
.  Multts-ille ojUtdemflebilts occidit , 

Nulli  flebtlior  quam  tibi,  Virgili  . 

I^y-fiF/ljAjjriiditiitad  cognomen  Ludo- 
uiciAreofti,poet.?  fummi,quem  famaeft, 
Flanniiu^  Malegucium  peramalfe  ,  ca- 
pUimfpeeie  li)genij,&  morum  elegantiffi 
morurn.Areftiusautem  redle,  fuerunte- 
iiimqui  cft^deient,  Arioftos  abAtiftijs 
njai-!aie:&  macet  L.Arioftifuit  DariaMa- 
legucia  Re^^ie  i(is  . 

E"ga  illietc.]  tumulum  excitas  amicif- 
fimo  adolefcencijin  figiuim  moetotis  . 

^ilueriiluvocibm  aflra  ferti^  impenlif- 
finie  euijobitum  defles- ^Virg.;.  Aiiicid. 

Vfrit-  .ithpra.  clamor  . 

Scdte  terra  teget]  fupultus,humo  coii- 
ditus  es . 

Sedfati]  mortishiuus&  prasmaruri  o- 
bitus  . 

Gorgonii  ora]  caput  Gorgonis.  Fuerijt 
autem  Gorgones  tces  forores,puell:e  pul- 
cherrimx,  filia:  Phorci ,  nempe  Euryale  , 
Sthenio,Meduf3,qua:  Dorcaclas  inlulasm 
Oceano  AEthiopico  fitas  habKalfe  dicun- 
turjcontra  Hefperidos  hortos.Ha;  ab  agi- 
litate  nomen  habentjj-^p^sV  enim  agile  vel 
terribile/ignificat.  ScriDic  Diodorus  foe- 
minasfiiidein  Aphnca  bellicofas,  aduer» 
fus  quas  Perfeus  bclium  geffetit  ,  &  earii 
reginan>  Medufam  intcrfecerit.  Hx  foro- 
res  vnum  oculum  &  vnum  dentem  ha- 
bucrunc  cQmmunem  ,  quo  vcerenrur  vbi 
domo  exirencrquem  domi  in  vafculo  quo 
dam  reponebant.Sereiius  tamen  dicic  pucl 
las  fuiiie  vnius  &  rarae  pulchnrudinis  , 
quas  ccimadolefceutes  vidincnt  ,  ftuporc 
torpebanr.-.vndc  figmeiiti  fumpc^  eft  occa- 
fio,qu6d  ^\  quiseas  vidiflet,  verteretur  in 
lapidem-Vide  Ouidium  4-  Metamorph. 
Mantuanum  ,  &  Hefiodum  in  Thcogo- 
nia  •  Scriptum  leliquit  Alcxander  Myn- 
diusco  iibto.qnem  fcripfit  de  iumentis  , 
Nomades  animal  quoddam  in  Libya  Gor 
gonem.  folicosappeliare,  agrcftibus  oui- 
bus  perfimilejquod  tameii  nonnulii  vii:u- 
lo  marino  potu^s-cfTe  fimilc  putatunt.  E- 
ins  auimalis  eam  vim  didus  eft  habere  fpi 
ritus  ,  vt  omniaaniraalia  ,  qu^  fibiobuia 
fierent,  iiifcr'meret:comamque  haberc  e 
froiite  ad  ocuIosdemilIam,quam  vbicon- 
curiens  &  caput  vix  tandepi  ob  grauita- 

tem 


Ludcui 
cui  Arii 
litt-s. 


Gorgi- 
ne^. 


Vnde  cv 
cti ,       i 


Corgot. : 
fffonllt 


Erablemata_>. 


66^ 


tcmafperifIet,eos  perimebat.qui  vififuif- 
feiu:cum  alij  inquiunt,non  e  fjtritu,  (ed 
afpedlu  oculorumque  radijs  id  accidere  . 
Teftatur  lib.j.  Aihenzus,.mulcos  Marij 
xniliccs,  cum  aduerfus  lugurtham  mi]ita 
Knc,hocanimal,(ilueftrem  ouera  efle  pu- 
tantcs,infecutos  fuiffejac  ftatim  concidif' 
fe  mortuos.quoniam  infequentiiim  ftrepi 
tum  id  animal  timens,comam,  quarocu- 
lostegic.concufliiret.Has  Gorgones,  (lue 
f^miiiajfuerint,  fiuehorrenda  monftra  , 
Poetaj  ad  inferos  ad  vlcifcendos  fceleratos 
poftea  detruferunt .  Videomnino  dehis 
Natalem  Comir.MythoIog.lib-7.cap.11. 
&  proucrbiumjj/Of^sV /5a«'OTS/J'. 

/Delphinestjjtui.  ]  Pro  amoris  nota  hic 
Delphincm  poni ,  adnionni  lupra.    Dico 
adh3£C,a  veteribus  q.uibufdam  Delphmc 
Cupidini  iun(flum  ,  pro  araoris  firmitate 
'•  /6/30)'Aya/x,«j-exprimi  folicum  .  Qiiod  fi- 

qiiis  pcrdelphioem  celeremobitum  figni 
ficari  hoc  lococontendftCiiequaquam  re- 
puguabp  :  nam.delphinem  efle  ceieritacis 
CymbpIum>fupra,Embl.i44-  n.onuinius. , 
IV.  No  N  cft  alienumabhumanirate.in  te- 

'nmxnH  t)era2adhuc£tacis,eximiaqj  pulchritudi- 
'Jd.flere  ne  ac  victutibus  ornatis  hominibus  praz- 
xortem  properam  deflere  mortem  :  eorum  eciam 
mato-  praccipue,quinon  fine  magna  Reipub.ia- 
*m,  €tux?  ftatim  in  ipfiusiuuentucis  flote.im- 
probi  quafinatuf«elcge,mifere  nobis  prx 
rjpiuncur.  Quare  hoc  loco  vides  effl  dim 
fignadoloris  ac  mceftitias  carmiue  kpido 
cxprimi  ab  amico  ,  qui  oibus  re  chatifli- 
nianequc  modum.nequefinem  ludus  fa- 
ciat.  Cum  hoc  fortafle  non  male  confero 
illud  cx  quadam  epiftola  PauUae  &  Eufto 
chij  ,  quas  Icgitur  mter  Hieronymianas  ; 
Mcnfuram  charitas  non  habes&  impatien 
tia  ncfcit  modum,  &  defidenum  nonfu- 
ftinet-jHa:cfau.5lje  virgni.s.  Exemphim 
uonmaIe,vt  opiiior,  qnadrat  AttcmifiiE  , 
«juae  Maufolaeum  excicauit  ,argumecum 
nioeroris  perpecui,fed  fignum  camen  glo 
tiofjE  iadantiz,  de  quo  Gellius  in  iiodiib. 
Atticis.Propius  cft  quod  Corn  Tacicus  , 
de  Germanici  viore.marici  venenocxcin 
(S\i,atce  Pifonis  ,  pricproperum  funus  la» 
mentante,ac  vindid-am  perfequcnce.  Ve- 
tera  jftha:c,aliaq;  plura-Ecquid  enim,  vt 
dec^teriscaceam,lu(flum  mcmoremS.Pa 
tris  Hieronymi  lu  funere  Nepotiani,iu  ip 
fo  flore  aecaris  excincfli  ?  &  qnid  lamcuca 
Betnardiin  morce  Geraidi  fractis;  cuius 


vt  difpenfatoris  opcra"  vicaria  vtebatur? 
Nullus  tamen  horum  fletu  vcl  lacrymis 
mortem  flcdere  pocuic ,  ha:ccnimomnia 
asquatabfq;  aliquo  refpe6^u,iuuenes ,  fe- 
nes,deformes  &  fpeciofos  rapit.vc  veiui» 
fte  cecinic  Ouidiusin  confolacioiiead  Ia- 
uiam  dc  morce  Dru fi  ; 
Yortunorfirbitrijs  tempHs  di^enfxtvbiq-^ 

Illa  rapit  iuuene$,ftifiulit  t/la  fen es . 
§luaq],rHitfurib!iiida.  ruit,  tetumque per 
orbem 

Julmtnat ,  et  cacis  c&catriiiphat  equtt  . 
Morimur  omnes  communi  &  neccirario  xforttsne 
decreco,cardiusaut  ciciiis:qui  fanxit  lege  ceffjta^ 
ficut  infinituseft,  neccircumfcripcus  tem 
pore  aut  loco,  ira  noluic  decerminari  auc 
cerminati  cercis  inceruallis :  indicla  eft  & 
promulgaca  femel  ftricfloirHpetio.a  (upre 
mo  cribunalijvniuerfis  qui  fubfunt,  irre- 
uocabili  fentenci3,nacis,nafcicuris,primis, 
infimis,fcemina:,vifo,h0nuni,bruto,  fcni, 
iuueni,probo,reproboSiiuscmq;  triens  in 
hunc  cenfum  confercndus .  Tnbucum  eft 
magni  Di(rlacoris,a  quonullum  priuile- 
gium  aut  immunitas  exiniit ,  nulla  dics 
prjefcripta  folutionis  ,  fingula  momenta 
iunt;  comparendum  ,  quando  citamur  , 
pra:cifamora  &  in  pundo-Dura  feruitus 
eft,inquisjie(fle,cogirafoncem,  &  in  te  ri- 
uulus  labitur  adhuc  quisquis  es,bibimus 
cxeademcifterna  venei)umomnes,ex  quo 
dcbitum  hoc  mortis  .  Contiahe  tu  iam, 
frontem  vrut  vis,aut  cxphca.rcdimi  dcbec, 
&  cxpungi  hodie.cras,  in  arciculo,  adnu- 
lum  citantis,  ha:c  drachma  :  curcmus  vt 
parata  ficcum  exigitur.ln  hoc  vnico  ftu- 
dio  dies  vxxz  contetamus,i)ec  tam  inocu-- 
lisohuerfecur  memoria;  breuitas  .quant 
fclix  &opratus  exitus ,  qui  tcftiseritnon 
folum  teimiiiusxui  traiifavfli.  Q£are  ma 
gnum  fignum  conftanti2&  forcirudinis- 
cenfeoni  homineChnftiauo,mottem  coii 
tcmncre;  fed  maius ,  cau,ere  ne  improuifa 
fternat  &  filum  fcii)dar.  Jn  aiidacem  &  fu 
riofumillud  eciani  ,  inprouidum  &  pru- 
<l:ncem  hoc  tantuin  cadic  A  Matce  &  fan- 
g.iine  gencrofitasqua;dam  deriuacur,qu:j 
formidinem  expellit  in  prsfenti  perieu- 
lo;a  Deo  vero  &  melion.  rDcnteduntaxar^ 
ncimparatos  opprimac,  dum  inflorefu- 
mus  &  incrcmentis  a:ui,aur  in  ciulu  de- 
uio,  qui  auertit  ameta  .  Crebro  fube.Tr  iu 
mentem  ,  natiuiratis  cxordianoir  rato  fi- 
ncm  efle  nafceiitium,&in  ftadio  hoceos  ,. 

ciuji 


66S 


Andreje  Alciati 


Conditto 
vitA  hu- 
maiu , 


Omnium 
re^um  vi 
{ijfitudo 
0>  interi' 
ttn , 


qui  ccrtautjpracipitan.noncurrcrc  In- 
termetam  &  carceres  intei(ium  vix  paf 
fus  diuidit,3c  pcieeodem  tangitur  vtraq; 
cxtremicas.qujeiiiducit,  quxcducit.  Age 
vccOjCxtciidamusamplioribusfpacijs,  Sc 
largiamur  nonauiuim  ,  fed  {a:culum  vi- 
nciui.quid  tumSmorituro  tamcnaliquan 
do  lioc  euoIuto.Damiiatus  ad  furcam  ne 
fcio  quid  folati)  capiat.cni  fufpcndium  in 
pauculosaliquot  dies  difFertur.fatisgran 
defupplicij  genus  vcl  folaformido.lnfa- 
rnis  catafta  vinttu  alique  tenet.aurobfcu 
rus  aliuscarcer.venic  Ii(n:or&  fenrentiam 
Pra:toris  nunciat:capitelues,inquit ,  ad- 
itionitusmature  fuppura  noxasvita:,& 
compoiie  te  ad  mortem.Talis  conditiono 
ftraomuium  profed6;edixit  funcltum  «1- 
lud  ic  capitale  decrctum  orbisiudet ,  in 
crgaftulaconieilifumus  &  vincula  vclut 
quazdam  huiuscorporis,vndc  rationcalia 
nullanid  viamortisexrrahimur.qu?  com 
munis  porta  eft  Egrcdiamur  fponte.quan 
do  foluir  qui-mshabet.quoniam  nonalia 
libcratio  e  catciiis  iftis.  Mortalcs  fumusj 
hxreat  vox  faltem  &  admoneat  fottis,  & 
exempla  abonuii  seuo&gcntc.  Da  homi- 
nein  a  primo  homine  ,  qui  huic  cdiiflo  (c 
fubduxerit,  nemo  etcipitaut  prouocat  } 
nafciaperirc  eftcarccresad  huncfcopum, 
dum  currimus,morint«r .  Quicreditori 
cx  pa£lo  obIigatur,foIicttus  eft  dc  fatisfa- 
ciendo,&  ad  lituram  properat  expungen- 
di  nominis;&  nos.qui  in  rationario  codicc 
gcncralis  tribun  hiiius  tcnemurdeuinfti, 
curanulla  tangat  folutionis  ?  Ofcitantis 
animi  vi:iufneft)&  fluxa»  atq;  fupinxfe- 
curitatis  .  Liberiiis  tranfitur  in  vitia,  vbi 
incmoria  iftorum  languet  aut  prorfus  cx 
cutitur.-rccenri  vcro  illa  &  florida.rcuoca 
mur  ab  illicitis.cohibenteformidinc.qua; 
tranfmigrandum  hinc  tacite  fuggerit.ncc 
ftabilem  ac  permanciitcm  locum  ctTcin 
hoc  faeculo.  Ita  eniniuero  ratiocinari  con- 
ucnit.in  rcbus  omnibus  uicilTitudo  ccrni- 
tur  &  duratio  finira  ,  labuntur  &  cadunr, 
furgunt  &  florent;  rcgni  vniuscladesaltc 
rius  fulcrum  cft  ,  natio  cuerfa  nirpem  a- 
liam  fufcitat,  &cx  rcliquijs  nouagcns  c- 
mcrgit .  Circularis  jcft  haec  ac  pcrpctua 


quzdam  conucrfio,  ncque  praiisabotbc 
conditon)agistrita,quam  deftrui&pcri- 
re.  Arc«  fpedanturinter  denfilfimos  vc» 
pies,  quibusingcntes  olim  vrbes  innixafj 
veftigiaapparent&  rudera  taftifl^imzmo 
lis,meatHS&  cuniculifubtcrranci  dcriuail 
disfoncibus:oftenduntur  monimcnta,qu{ 
folam  vmbram  adhuc  referunt ,  vt  dici 
queatjhic  quondam  caftellum  fuit  aut fta 
tio  Romani  militisjhxc  Alcmannorum  fe 
des  &  tentoria  >  h^ecdeuaftata  ab  Hunnis 
arx  velciuitasjixc  a  Vandalisant  Longo 
batdis;hic  ripas  Rheni,hic  Danubij  pon- 
tibus  iuniit  Ca:farj  in  hoc  loco  Tibcrij  pa 
latium  ,  in  hoc  Drufi  przteritis  faeculis  j 
hic  Varilegioncscxrin<itx,  hic  lulij  Apo- 
ftarsBihic  Allobroi,hre  Hcluetius  &  Sue- 
uus  exuticaftris.  Sic  attonitiper  Germa- 
niam  narramus  intetdum  &  miramnr  ^u 
xum  irtum  tcmporum  ac  rerum,ita  tamc 
plerifq;  noftrum  oculos  pcrftringit  tcrrc 
BCE  vanit3tisfu|gor,vtabiedto  mortis  mc 
tu,votamitramus  vltra  conditionis  huma 
n£  limites,&  quall  nunquam  morituri  la 
xe  &impune  viuamus.Non  plus  moucni 
ruinaedeftru<5lorum  oporum.aut  oftiun% 
cryptae&  fepulchra,  autcadauerumaggc 
rcs,quam  perditum  latroncm  cadaueral- 
tcrius  infami  fHfpciifum  patibHlo.vel  tra 
icftum  contoivid«t,ncc  rcpuiatad  fcpcr- 
tinercrigidieiuftitiac  p«blJcumillud  fpc- 
(ftaculumcidcm  nobis  accidit,  qniinmc- 
dia  morientium  ftrage  nihil  mmus  quam 
dc  mortccogitamus.  Non  fic  quidam  fpe-  j,"  g^^ 
data^  fandlitatis  vir,  qui  iam  fenio  grauis  iufd»m 
ad  infequcntisdiei  conuiuuim  inuuatus:  ^^^^  ^^ 
S\  quid,ait,nunc  et  me  vultispr^ftofuroj  Qnfn  , 
quid  vcro  crasagcndum  fit ,  vos  quibHS 
vacat  confidcratc,  egocnim  a  multisan» 
nis  craftinum  nonhabui.O  tcr  fcliccm  ta- 
lem  .  Quid  cnimmifcrum  formidarcpo- 
tcft,qui  craftini  curis  refedis,  hunc  diem 
vt  extremum  pracordinat ,  vt  cxtrcmum 
afpicit?Hunc  ccrtc  fummacum  dclcfta- 
tionc  viucrc  ncccfleeft,impletis  vitae  ofii- 
cijs,&  farcinulis  rite  compofitis  adhucin 
tcr  homines  cundantem,&  inhil  lam  prj 
ter  Dci  rcuocantis  imperium  cxpcilan- 
tcm  5cd  hic  Terminum  figamus  . 


Terminus 


t  i 


Emblemata^ 


66j 


Terminus. 

E  M   B  L   E  M  A    CLVIIi: 


'i     r(Vit.i'i\i 


1  T. 

olen  A- 
yeniifis. 


Q\  V  A  D  RAT  V  M ihfoditur firmifsima teferafa^umt 
^^    Stat  cirrata  ft*per  pe^ore  imago  tenui , 
Bt  fefe  nuUi  profitetur  ^edere :  talU 

Terminus  elf)  horhiries  qui  fcopus  vnus  agit, 
Eli  immota  dies  ^prafixa^  temporafatis  y 

De^ferunt  primis  vltima  iudicium . 

COMMENTARir. 


IN  quadratoIapiHc  feu  bafl  fiipercmi- 
i;ec  tanica  cffigies  hominis  pe(5lore  tc- 
inis.vultu  iuueviili,cap'illis  vtriiiq;  pcndu 
lis.Probaretur  meo  iudicio  ,  fi  iundacfTc: 
infcriptio,  Nvlli  cedo,  id  cnim  tertius 
\erfus  requirerc  vidctur. 

SvMpTVM  eft  hoc  Emblema  ei  il- 
la  nobilifllma  Solonis  Athenicnfis  Philofo 
phi  voccjdcqua  luucnalis  Sat.i  o.  ficlo- 
quitur.' 


leftino  admfiros,(^regem  tranfeo  ?»nts , 
Et  Crafum,  quem  vox  iu/iifacundfiSalonfS 
Rcipicere  ad  logs.  iujfit ^acinvltimavitA. 
Et  Ouidius  3.Metaniorph. 

fcilicet  vltima  femper 

Expecfanda  dies  homini  efl ,  diciq^  l>eatH4 
Ar.te  obitii  ncmo  fHprcmaq-^funera  debet . 
Std  iam  ciim  5ai;<flio  hifloriam   Solonis  Hrjforid 
paulo  fufius  rarrcmus.idqjHerodoti  ver  SoUntc  sss 
bis.quiua  iriquuiuCIio:  Solonvir  Athc-  Herodt»^ 

oieuli^        f<f  > 


66S 


AndreK  Alciati 


Cropji  the 
fauri  . 


Tellui 
beatijfi- 
tntii  indi 
catw  > 


Cleobu  et 
Bito  bea- 
ti.de^ui- 
btis  yirg. 

3.  Gcorg. 


iiienfis  cum  Icges  iiibcntibiis  Athenienfi- 
bus  tiiliflet,  decem  annos  caiifa  contem- 
plandi  nauigaMcio  pefegrinatus  eft  ,  Vtiie- 
quani  legum,  quas  condiJeiat  ,  abrogarc 
cogeretur.Nam  hoc  Athenieufes  ipfi  face 
re  nequibant,  niaxnioiurciuraiido3da<fli 
ad  eas  deccm  per  aniios  feruandas.quas  ip 
fisSolon  condidiiret.  Harum  itaqi  '^gi^i  > 
ac  contem  piandi  gratia  Solon  peicgr^  pro 
feiftus  in  ABgypcum  ad  Amafim  fc  colTtil 
lit,&  Sardisad  Croefum.Eo  ciim  perue- 
ni r, hofpitaliter  in  regiam  a  Croefo  cxce- 
ptus  cftjtettioq;  antquarto  quam  vene- 
ratciiciuilli  Croefi  miniftri  circumduxcr ' 
lunt  hominerrtcirca  thefauros',orliniaqiie 
qux  illic  ineraiit  magna  atq;  heataoften- 
raruni.Contemplatum  eum  cund.i,  &  vt 
fibiopportunum  fueratintuuuuM.alibus 
percundatjLis  eft  Cr?['us:Hofpcs  Athenie 
fisjquia  rriultusad  hos  rumor  de  teema 
nauitob  tuam  fapientiam,tuamqjdifcur- 
f3cioiiem,qiji  phijofophando  permulra  vi 
dcndigiacra  cs^peicgrinatuSjideomihi  cu 
pido  lucclHt  fcilcuandi  te,ecqucm  vidifti 
oraniumbeatiHii-num  ?   Sperans  videlicct 
fe  inter  homincs  bcatilfimumefte,  ica  fci- 
fcitabatur.Solon  nihil  admodum  vetitus, 
fed  vt  res  crat  refpondens  :  Ego  vero,  in- 
quit,Rcx,  vidibeatifllmum  Tclhim  Athe 
nienfem  .   Quod  didum  admiratus  Cr?- 
fusiiiltat  interrogare:Qiiade  re  Teilum 
iudicaseflTebcatiltimum  ?   Qniod.inquir, 
Telloin  Repub.  bene  inftitnca  filij  eraut 
lifonefti  &boui  .eorumq;  fingulis  liberi  , 
hiq;  omnes  fuperftitcs  :  &cunihoc  vitx 
quantum  in  nobis  (itum  eft.benc  traduxil 
fctjobitusfplendidiflimusobtigit.  Siqui- 
dcm  pr2lio,quod  Athenienfescum  finiti' 
misgefterc  apud  EleufinanV.hic  cum  au* 
xilio  veniflet ,  hoUemq-  111  fugam  vei  if- 
fet, pulcherrimam  opperi(cniortcm:  quc 
Athenienfcs  qvio  loco  occubuerat  ,  in  co 
locopublice  hiiniaucrunc ,  magnificeque 
honorarunt.  Mulradc  TcIIoac  bc.ita  vi:a 
refercnte  Solonc,  excitacus  Crocfus  inter- 
rog.Tr,Qucmnair!  fccundtim  ab  iilo  \  idif- 
fetiputans  haud  dubic  fccUndas  lc  partes 
efl!e  laturuni  •    Cleobin.inquit  ille,  &  Bi- 
tonem.-quippc  his  &  gcnus    Argiuum 
erar,&  viilum  fuppeditabat.  Adhxc  cor- 
poris  robur  ca»uu.n  ,  vc  &  incerramini- 
bus  ambo  parucr  vidorcsexciccrint,&  dc 
lis  hx'c  memorantur. Cum  dics  feftus  lu- 
nonis  apud  Argiuos  eiret,oportcretq;  om 


nino  matrem  horiimadl  templum  ferrfbo 
btis  iiindis,  hiq;  boues  exagtis  eisad  ho* 
rair  "prjEfto  non  eflenr ,  tunc  iuuenes  cx- 
clufi  teuipo^c  iugum  fubeuntes  plauftrii 
pcrtra-xeruiiT,  quomater  vehebatur,  & 
qniuque  ac  qriadraginta  Aadia^  trahentes  i. 

ad  templum  peruenerunt".   Qu^ibus  cum  | 

ha,"c  feciflent ,  &  ab  omni  caitu  coufpcdi  | 

fuiflent,  optimus  obtigit  vitaj  exitus.  Per  Satius  //| 

■  qua:  Dcus  indicauit,  fatiiis  cflahominem  mine  m 

■  moiiquam  viiiere-Namcuni  (fircumftan  ri  quai 
tes  Argiui  laudibiis  tollerent.  v^ri  quidcm  viuere. 
conlilium'  filiorum,  fpeminjevcro  corum 
niatrem,quod  talibus  filiis.  ^raidita  eflet, 

mater  gaudioperfufaciiiTl  liberorum  fa- 
ftu,  tum  fama.ante  fimulacriim  ftans  prc 
cata  crt  Deam  ,  vt  Clcobi  5c  Bitoni  filiis 
fuisdaret  id.quodopcimum  cfl!"cthomini 
coiuingcre.  Pol^  hanc  precationem  vbi  fa- 
criiicaruntepulatiqj  funt ,  quicfcentes  in 
illo  delubro.  ijoo  funt  arapiius  cxcitati  , 
fed  hoc  vitxexitu  pei>fuii(fiiiQjUorumcf- 
ligies,  tanq  uam  virorum  qui  optimi  exti- 
tiflent ,  Argii  fadtas  apu'd  DHplios  collo- 
carunt.Etliisquidem  Solpnfecundasbea- 
tuudinis  partcs  tribuebat.  Croefus  autem 
cocurbatusait.-Hofpcs  Aihenienfis,adeo- 
ne  tibi  pro  nullocoutemnirur  iioitra  feli- 
cicas,vt  ne  pruiatisquidcin  viris  nosajqui 
parandosducas  .'  Cui  illc  :  liidiuturno, 
Cr?fe,tempore  niuita  videnuir ,  qua;nc- 
mo  velit  vidcie,  &  tolerantuririulta,  qux 
nolit  quifpiam  tolerare.  Proponanius  c- 
nira  homini  vita:  terminum  ad  fcptuagin- 
ta  annos,qui  anni  conftant  viginti  Itx  mil 
Jibus  quingcntis  quinquaginta  <iiebus:ho- 
rum  dicruni  omnium  nullus  prbrfus  qua 
lcinaIiusremaffert,ltaigitur,Ciosfe,cala 
niitolus  cft  honio.  Verum  tu  nuhi  videris 
&duiitiis  valdepollcre,  &  pcrmultorum 
honunum  ellc  rex,  fed  dequome  interro- 
gafti.cum  nondiim  te3ppeIlo,prJufquam 
bene  vita  fundfum  teaiidiero.  Neq;ei)im 
beatioreft  ,  qui  magnis  opibus  prajdifus 
cft,eo,qui  diurnurn  vidum  habet,  nifi  ^i- 
dem  omnibusboitis  pra'dito  fortunacoii- 
ccderitbcne  virafungj.Prius  tamc  quam 
ad  obicum  peruencrir,  ncquaquam  beatus  ^t'f^<> 
eftappellandusjfed  fortunatus.Qua:  om-  ffobittt 
niaconfequJ  quamdiu  fis  homo  .imponi-  beattis\ 
biIccft:Omnis  reioportccjnfpiccre  cxitii,  f^^dHil 
quo  fit  euafura,  quoniam  multos  Dcus  , 
quibusfortuna  fuppcditauerat,  radicitus 
eucrtit .   Hccc  Solon.  Etha<Senusdc  his, 

qua: 


Emblemata->; 


66^ 


hnu 
tu  a 

roefo. 


yrt  p<t- 
tentia  • 


«{wx  pertlnent  acl  ptajfens  Emblcma  .  Scd 
quoniam  crebro  (blhcitatus  fum  aqui- 
bufdam  CTCtba  funt  Francifci  Santfis))  ne 
inhismeis  fcholijsconcifas  &  truncas  vel 
fabulas,velhiftorias  narrarem.dccreui  ex 
eodcm  Hcrodoto(monenre  ctiamSocra- 
tein  Gorgia  ,  iiefabulas  truncasdimitca- 
inus,fedcaputimponamus,ncabfq;  capi- 
te  truncxoberrentj  fubiungere,qua:  Cr^ 
fo  enenerint,  poft  acccptum  a  Soloue  rc- 
fponfum.  Croefus  igitur  oraculo  Apolli- 
nis  pctperam  intclledo,  in  Cyrum  expe- 
ditionem  parauii-;  vbi  a  Perfis  captus  ad 
Cyrum  pcrduifius  fuit.  Eum  Cyrus  vin- 
<Sum  compedibus  fuper  ingentem  ligno- 
rum  ftrucm  impoHit.circaq;  cum  bis  fc- 
ptcm  Lydoru  lilios,fiue  habensinanimo 
primitias  has]alicui  ofFcrre  Deo.fiue  voles 
votu  pcrfoIuerCjfiue  cupidus  fciedi  num- 
quis  dxmonum  libcraret  Croefum.quem 
teligiofum  efie  audierat,quo  minus  pyrs 
jmpofitus  viuus  concremaretur ,  Croefo 
aurem  fuper  pyram  ftanti.etfi  in  tanta  ca 
lamitate  pofito,  tamen  venifie  in  mentem 
Solonis  ,qnodabeofibi  nutu  Deifuiflet 
didum,  Ex  viuentibusbeatum  efl[encmi- 
nem.Quod  dictum  vbi  fubijt  Crosfo,  fe- 
runtcumex  velicmenti  defetfiione  animi 
vi>5lum,ingemifcentem  ter  Solonem  nomi 
naflc:&:  Cyrum,CLim  audifl^et  ,  iufliflein- 
terpretes  eum  percundari,  qucmnam  in- 
uocaret;  illosq;  accedentes  fuiflepercun- 
^latos,  &  hunc  interrogacum  filentium  e- 
gifle.Deindecum  loqui  cogerelnr  dixif- 
fe:Illum  nominaui,qui  vtomnes  alloquc 
retur  >  potius  quam  mgciuem  pecuniam 
prxoptarem-  Eum  nonplane  loquentem 
rurf-isinterrogant ,  quidnam  eflet  quod 
dixiflet.  Efflagitantibusatq;  infcftantibns 
interrogatione.inquir.quemadmodHm  So 
lonad  enm  veniflet,&c.H£c  Croefo  refe- 
rente,  iam  pyra  incenfa  ardere  inceperat. 
Cyrusauditis  pcr  inrerpretem  quxCrce 
fus  rotulerat,  poenituifle  dicitur  ,cum  fe 
quoq;  hominem  clfe  cognolceret.qui  aliii 
hominem.qui  fe  inferioropibusnon  fuif- 
Cct,  viuum  rogo  traderet.  Prsterea  veri- 
tum  obid  pcEnam,ac  reputantem  nihil  ef- 
fein  rebus  humanisftabile,  iuflifleignem 
celerrimc  cxtingui.Verum  eos.qui  ignem 
conabantur  extinguere,  uon  eualuifle.  Ihi 
Croefum  cognita  per  Lydos  Cyri  p^niten 
lia,cum  cerneret  vnumquemq;  extingue 
^odeiioluendoqi  igni  iucuwb^nteminilul 


Termi- 
nusquii^. 


tamen  pr«fici,eic1amandoi«uocafle  Apoi 
linem.vt  ipfi  adeflec.fi  quodabco  donum 
illigrasum  fuiflecobIatum,ipfumqj  pras- 
fenci  malo  liberaret  •  Itacum  lacrymis 
Crosfo  Deuminuocantc,nymbos  repenti 
Ccum  ferenum  ac  traiK]uillum  eflcrj  coiv- 
fradosefl!e,  imbresqueerupitrc,  ac  vehe- 
irentifliraa  aquap^uiflc,&  rogumcxtin- 
xifle.Ita  Cyrum  cognico  Deorum  culto- 
remefleacbonum  virum  Croefum,  cum 
inamicitiam  recepifl^,  magnaq;  inobfer- 
uantia  habuifle.Haec  ci  Herodoto ,  mul- 
tis  breuitatis  gratia  omiflis.Nunc  de  Ter- 
minoaliquiddicendum.Olim  agrilapide 
quadrato  terminabantur,  quifcr^  homi- 
nis  formam  rcpra:fentabat,  &  ab  Ethnicis 
pro  Dcocolabatur.quemq;  Tcrminum  a 
determinandoappellabant.  Fingunt  Poe- 
tje.huncnemini  Deorum  locum  concedc- 
re,ne  ipfi  quideni  Ioui:tribuitur  enim  ii- 
li  id,NVLLI  CEDO.  Apudcofdem  la-  Terf^i- 
pidcus  Tcrminusin  Capitolio  diuinis  ho  "'"  Cnp 
noribus  eftcelebratusjautorcsq;  funt,  fa-  toli^  . 
xum  illudfuifle,  quod  Saturnus  deuora- 
re  non  potuerit  propter  magnitudinem  , 
cum  louem  fe  deglutire  crederer.  Sic  illa 
vetufta  fuperftitio  tota  fabuliscommini- 
fcendis  impIicabatur.De  Termino  Tibul 
lus  mentioncm  facit  lib-  r  eleg  i . 
Nam  veneror  ,  feujlipes  habet  defertm  in 
agrti , 

Seuvettti  in  triuio  jloridafertaiapti  . 
Et  elegantiflim^  Ouidius  i-Faftor. 
Terminefiue  lapis  ,fiHe  es  defoffm  in  agro 

Stipes,aba}2tiquu  tu(juoq;»umehal>es^ 
Teduo  diuerfa  domijii  departe  coronant  > 

Binaq;  ferta  tihi,binaq;  libaferunt . 
Et  poftquam  modura.quo  Termino  facra 
fierenc,enarraflet,fubiungit : 
Tupopttlos,vrbesq;  ^regna  ingentiafinu-^ 

Omnn  eritfme  te  littgiofu4  ager . 
Nulla  tibi  ambitio  efl ,  nullo  corruwpera 
auro  , 

Legitimaferuat  credita  itirafidcj. 
Et  duobusdiflichisinterpofitis; 
^utdnoua  cum fierent  Capitolia  ?  ncmpe 
Deorum 

Cun  fta  loui  ceffit  turba  locumq j  dedit . 
Tcrmintcs  (vt  veteres  memorant)  inuc»- 
ttts  in  ade 

'RenitityO'  magno  ctim  Joue  teplatener* 
Nunc  quoq;fefupra,ne  quid  niftfidcra  c.y 
nat, 

T.xtguum  ttmpli  t.^a  foramen  habcr  t  •. 


6^0 


Andre^  Alciati 


'III. 

tum  faxu 
tur  Ter- 
mino  con 
mniens . 


Cirrtitiu» 


JEnigtna 
de  Tcr- 


Tcrmine  ,poJi  iUudleuttds  tibiliberanon 
eft , 

§)tiapofituifueru  in  /fatione,mane. 
Nec  tu  vicino  quidquam  concede  roganti  i 

Nevideare  hominem  pr&pofiiijje  Deo  . 
J.tfeu  zomeribus  ,feu  tu pulfabereraflru, 

Clamato-.Tuus esl  hic  ager^illetum  . 
DeTerminc  pliira  D.  ^uguftimis  lib.  4. 
deciuit.  Dci.cap.i  j.GyraldSvntag-i. 

^ADRATVMinfodttur]  Hic  ftatiii- 
tnr  laxum  qiiadratiim.  Apte  conuenit 
Terminoquadratum  faxum,  vbirefiditi 
vtpote  ftabjli,nec  mouendo  loco:nam  figu 
ram  quadratain  habentiacorpora,inqua- 
libet  partem  proieda  cccidcrint,quadrata 
bafiinnifuntur,  ac  re<fle  fcmper  infiftunt. 

Firmijftma teffera]  Alludic  ad  pertina- 
ciam  Tcrmini.qui  necip/i  loui  voluit  con 
cederCjCiun  nouaCapitolia  fier€nt,vt  pr^^ 
ter  iamcicatosautor  cft  LiuiusDccad.  1« 
libyin  calce.  Q^idauteni/u  cefleradi- 
ilu.Ti  cft  in  Prxfatione  Emblem.  pag.j. 

Statciirata.]  Cirrati  fuiir.quicapillos 
habent  cirratos,  cincinnos  calamiftratos  . 
Cirrus,  ad  contorquendos  capillos  com- 
paratum  inftrumentum,  quafi  in  circum 
tortus.  Martialis  lib.j.Epigram.^o. 
Nec  matutini  cirrata  caterua  magifiri  , 
Perfius  Satyra  prima  : 
Ten'  cirratorum  centum  diBatafuiffe 
'£ronthilopendas'i 

Et fefe  nuUi profitetur  cedere]  Senrcntia 
legitur  hacformula,  NVLLI  CEDO  . 
Extatfuper  hac  re  bellum  xnigma  Var- 
lonis  apud  Gellium  lib.ii.  cap.  6.  quod 
foluit  Politianus  in  MifceI.cap.3<J.Eft  au 
tem  huiufmodiin  tribusSenarijs  •' 
Semel  tninmncayi  bn  minus  fit,nofat  fcio, 
An  ztrumq-^  horum  ,  vt  quondatn  audiui 

dicier  , 
loui  tpfi  regi  noluit  concedere . 
Dubitatcrgo  hic  fcirpiaudor,  femel  mi- 
luis,  anbisminus  fuerit,  an  vtrumq;  ho- 
rumrex  vtroq;  aufem,hoccft,ex  fcmel  & 
bis  rcfultat  ter .  Qu^arenon  f.mel  minus, 
non  bis  minus.fed  Ter  miiuis  fuicqui  lo- 
oi  ipfi  Regi  noluit  concedere  . 

TalisTerminuiesi]  Applicat  antiquo- 
rum  figmencuHi  ad  tcrminum  vitx  no- 
ftra: ,  ftatutumenim  eft  hominibusfemcl 
mori;vnde  iiiquit  vcrficulus.r.^^/^  efi  ter 
mintts  ,  fcilicec  vitx  hominum  ,  qui  vnui 
fcoptis  agit  homines;  id  eft  ,  ad  qucm  fco- 
pum  omnesaguntur  homincs . 


I.fl  immotndiet']  ccrtiiseft  a  Dcocor- 
ftitutus  mortis  terrainus-Hanc  fcnteniii 
ficcxtuIitSenecain  Hcrciile  furente  : 

Certo  veniunt  ordine  Parci , 

Nulli  iuffo  ceffare  licet , 

Nulli fcriptum  proferre  diem  . 
Sic  Liicretiuslib.j. 

Cxrta  qutdefinu  vitA  mortaltbmafiaU 
£t  Sillius  Italicus  Iib.;  .bclli  Punici : 
Zt  pace,&  bello  cutidufiat  terminut  dui. 
Vide,fi  plura  de  hac  recupis ,  adagium  » 
Finem  vitd  sfecla . 

Deqiferunt  primis]  Scneca  Epift.Vnus 
diesdc  oninibusfcrc  fencentiam.  &  Plin. 
Hift.nac.y.c-^o.Ita  eft  profcdo,  aliusde 
alio  iudicat  dics ,  &  tamcn  fuprcnuis  dc 
omnibus.  Qmdenim  huc  aggcram  illud 
Pindari  Olymp. 

A'//e'/)a/  j"'  ivriKoyot 

MdpTVpef  (TO^aTATOi  . 

Diespoftexiores 

Tefies  fapientijfimi . 
Sic  Ouidius  in  Epift. 

Exitut  acta  probat . 
Spediathuc  D.  Hieronymi  locusad  Fu- 
riam  matronam.vbi  de  fcruanda  viduita- 
tc:Falfus  runior  citoopprimirur,  &  vita 
poftcrior  iudicatde  priorc  Idem  ad  Ru« 
fticum:  Non  eft  facile  de  prouedla  ztatc 
fufpicandunj  :  quin  &  vita  prxtctitade- 
fendit&  honorac  vocabulum  dignitatis. 
Ha:c  Hieronymus  bene  ac  cordat^.  Alio- 
qui  numquam  erratur  periculofius,  qua 
cum  fimftredcalijs  fufpicaraur ,  &  quaj 
nobis  dubia  funt,in  finiftram  pai^em  tra- 
ducimus.Quod  cum  faciraus,non  mcmi 
nimus  noshoroines  cfte.vel  quod  ille  , 
Nos  tcmerein  nofmet  legemfancimuiini- 

quam . 
Quid  ?  quosputamus  cfte  defperarosac 
pcrdicos.fient  aliquado  mcliotcs;  &  quos 
cenfcmus  frugi.contincntes,  inculpatos  , 
mutato  propofiro  fient  improbiftimi. Vno 
verbo,  nonfemperde  pnmis  fcrunt  vlti- 
manidicium  ,  quia  potclt  quis  toto  vitas 
ftadioprofligatusextitifte,quifuprcmum 
diembcate.pieq;  claudacOccurritquod 
Pimius  Secundus  referc,  de  quodam  toto 
viC£  gencredi/foluco^qui  tamen  moribun 
dus  opcimum.xcftamenfum  fecerat;  vndc 
colligit ,  non  femperelTe  prouerbium  ve- 
ridicum,quod  vuig6ia*5tatum  olim  ,  Te- 
fiatnentfitn  ejje  f^eculim  morHm,\\b.i,  c- 
pift. 18. 

Hic 


VnutiL 
de  aliti 
dicaf . 


Jempi 


Emblemata-j. 


d7i 


H"i  c  TermiHi  pi(5«ra  nihil  vlli  con- 
cedentis,morcera  figi)ificar,qiia:  ineuita- 
bilem  habet  in  rcs  qiiafcunqne  iieceflita- 
tem  :  adquam  cum  perueiiimus,cum  fo- 
icnt  homiiuim.quifupccftites  funt.liber? 
de  nobis  efle  opinioiies  atqj  iudicia.Qu^od 
enim  vltiina  quaeq;  &  poftremo  faifta  ,  i- 
mo  vero  interdum  cogitata  tara  lynceis 
oculis  infpici  foleanc,tamq}  fecurc  ac  fe- 
uere  accipiantur,  noftra:  partes  funt ,  ne 
noftrapteculpa  ni  conficiendo  vica:  huius 
noftrxcurfu  aliquid  agamus  ,  aut  etiam 
moliamur,ex  quofiniftriquidpiam  deno 
bis  hoinines  iudicarepoftint.  Quod  faci- 
le  coniequemur,fi  Tcrminum,  id  eft,ex- 
tremum  vita:  diem  perpetud,aut  quidem 
f^pc  ob  oculosponamus  ,quiTcrmmns 
cum  minime  cedat  principibus  etiam  vi- 
ris,  dcquibusmortuis  tamintrepidefa- 
ma  pronunciat.quid  de  nobis  infima  con- 
ditionehominibusexiftimandum?Et  hiic 
morcalitatis  terminum  AEternitas  exci- 
pit.id  eft,tra(ftus  ^ui  iufinitus,cui  foli  Tct 
minuscogitur  ccdcre.  Vcni  Plato  cu  tuis 
calculis  &  abaco,  coponcmyriadesqunt- 
quot  potc^  mul  tiplica  per  tot  millioncs  j 
jepete  ma|num  illum  annum  tuum  innii 
ineris  reuolutionibus,non  exhauriesfum 
mam,no  produceSjnuMa  cogitatione  men 
furabilem  .  Vt  in  circulo  cxtremitas  non 
datur  autglobo,fic  in  fpacioillodnratio- 
nis,  vbi  vltima  prima  funt.finisq;  annoru 
anuos  inchoat,vtmonas  in  numeris.-pun- 
(fta  funt  principij  centnri^  tranfadx  ,  & 
quidquid  cffluxit  inftans  fuit  ,  nec  parti- 
cula.fedatomus  vclutin  immenfo  hoc  ne 
iu.TrahitmehicTcrminus  in  hanc  con 
temphtionis  aby(rum,&  quo  longius  pro 
gredior,minu<:  tango  portuiingyro  vol- 
nortemporum  ineluilabili  vortice;  inter 
jnitia  confifto  fcmper  ,  ingentia  licet  fpa- 
cia  emcnfus:  meduim  vis  cum  capitc  ,  & 
hoc  cum  calce  ncvftitur,  retundorenim  a 
finemoxadexordia,dum  fupputcnec  pri 
mum  termiiHim  vere  aflignare  poftlira  , 
^uia  claudens  alter  excurnc  finc  termino. 
Cicius  inarenis  colligendis  ab  Erychrxo 
liccore.quamab  ifto  laborcmecxpediam. 
Quod  eucnire  folec  Oceanum  ingreffis  , 
vt  quanto  forcius  impeliunc  &  fugiunt 
\ndas,tanto  profundiiis  intrentj  idem  mi 
hi  in  ^ternitatis  hoc  fcrutinio;  6  falubri, 
fi  pietati  &  fan-^o  timoii  conciliando.quo 
f  ticji  tendcre  debec  omnis  hxc  fpeculacio, 


inutilisalias&  curiofa^fi  ad  alium  fincni. 
Cur  cnim  nonad  mcliorcmillum.vrpra: 
parct  mentcmad  fruendum  ctim  percnni 
gaudiorum  afflucntia  ?  Talis  namqjcft    ,    • 
conditio  anima:  iioftraz.vt  capax  fitdimen  -f*^'^^ 
fionishuiusad  filum  diuiniratis  extenfse,  """^'"^ 
magno  incomparabilis  excelkmix  aigu-  ^*^^"^  - 
rocnto;cum  Autoreenim  hoc  communc 
habet,in  quoapexconfiftit  fuprems  feli- 
citatis,  viuerc  vitam  immortalem  in  flo- 
rc  &  vigore,nec  fenefcere  vnquam-O  accr 
bum  priuilegiumhis,qui  in  deteriorem 
fortem  cranfcripti  tortorislibidini  fubia- 
cent,qui  asterni  ctiam  leminis  eft  &  corru 
ptionis  expets  .  Nullacogitatio  grauius 
pungit  &  lacinat  aniraum  quam  h^cquae 
pcrcnnantis  a:ui  fpacia&  coxquacam  poc 
narumferiem  difcurfu  metatur.   Acura 
fpinaeft,proh  Deu,meminifleineruosom 
nes  trcmoratq;  ofla  percellir,necftrjngic 
tameu  aut  cohibetlafciuientes&  indomi 
tosappetitus.Q^uo  ruimus  f^olidum  ho- 
minum  &  miferabile  vulgus?Voraginem  MortaliS 
vidcmus&  putcuminferniirremeabilem,  cAcim^ 
quiabforbctnec  reuomit,du  viuit  Deus: 
incurrimus  tamen.Nihilcommunius  pec 
cato,nihiIcertius  damnatione,  qua:  finita 
fiefrctautcura  menfura&  modoaliquo, 
cxcufandaquadamtenus  videretur  czci- 
tas  ifta  &  ftupot  mortaliumjmagnuni  e- 
nim  folatium  liberationis  fpes,&  corrigen 
di  nonperdendicarcer  .  Nunc  cum  tor- 
mcntorum  meta  AEtcrnitas  fit,  fponte  fe 
implicare,furorem  an  rabiem  dicam?  ncu 
trum.-cleda  pernicies  eft  &  voluntariam- 
felicitas-Laxo  &hiauti  ri^flu  fefe  apcriunc 
inferorum  illa:fauces;  inclamatur  quoci- 
die  noftris  auribus  periculum  efle,  cauen- 
dumnepesaberreCjfigendum  caucc.  Nos 
vero  quid  ?  quaficemulentus  aliquisauc 
phanaticofpirituagitatus.ambiguo  &  va 
cillanti  paflii  veftigijs  errantium  inflfti- 
mus  ,  &  fequimur  prjeeuiitesad  foueam 
vfqj  Stygij  leonis ,  ex  qua  calcaneum  ai- 
traiitibusobuerfuni  iiondum  apparuit : 
vt  prudentior  fuerit  vulpecula  illain  fa- 
bulisdecantata.quarpedis  erroteadmoni- 
tamature  refilijr,quam  nos  rationis  lucc 
prasditum  &   futurorum  prxfagum  ge- 
nus.Sed  quo  labor,  sternitas  me  fere  ex- 
tra  terminum  fecum  abripuitrredco.Q^ui 
dam  fufpicantur  his  verbis  Erafini  (vt  l^ 
quuntur)   immodeftiam  modeli^  carpi 
Cquod  couiectaneum  an  probare  debeam, 

QOU- 


Andrca?  Alciati. 


Tcrmi^ 
nus . 

Caruaia* 
lui  in  E- 
tajvinm. 


'Erafmi 
reipenfio 
«d  Carua 
iMum . 


nor.dmn  fcio ;  qnod  iii  annulari  digito 
Terminiim  depiiftum  habueriicum  iufcri 
ptione,  NvLii  cedo:  qiiafi  figmfi' 
caret  hoc  fymbolo  iii  literavum  cognitio 
nc  lcneminiccdcre.Eam  ob  rcm  cum  plc 
rique  fugillarunt,interqj  ca:teros  Carua- 
ialusFrancifcanus  quadam  Apologia  in 
Erafroum,cuiushic  verbainalo  adfcribc- 
rc,  quam  aliquid  de  meo  fingerc  .  Mal^ 
liabet  Erafmum.inquit  ille,qu6d  EccJc- 
iia:do(flores&  Euangclifta:  ad  numerum 
qiiarernarium  fint  redadijquod  videat  (c 
iion  poffe  inter  illos  computari ,  neq;  crc- 
dit  feilJiscOe  inferiorem,  qui  nulli  cedit; 
hoccnim  clogiofua  fcripta  claudit  Eraf- 
tnwStCedonuUi.  Et,vc  neminifasfit  igno- 
rare  hanc  Erafmi  prxcipuam  infaniam  , 
apponit  DeiTerminieffigiem  ccra  figna- 
tam.qui  Dcus  nccipfi  quidem  loui  cede- 
bat.  Nonnehxc  Erafmi  infolentia  omnes 
eius  infolentias  fuperat?  Non  cedis  Eraf- 
mc  Bud?o?noiicedis  Capnioni.Clitouco, 
Pico,3ur  Angelo.^Cedo^inquit^nuIIi.Non 
ccdis  AuguftinojAmbrofioaut  Hierony- 
nio?CedonuIli.Non  Hilario,  Cypriano , 
Laclantio^aut  Origeni?Nulli.O  fclix  fae 
culum.cui  talis  homodatuseft  ?  Ha<flc- 
iius  Caruaialus:cui  vt  affc<ftibusplusqua 
par  erat  tndulgenti,  nimiaqjanimi  impo- 
centia  debacchanti  ,animose  fatisfecit  £- 
rafmus,  his  plane  vcrbis  :  Vtdoccatmc 
difcniciari,  quod  nonannumerarer  qua- 
tuor  Ecclefixdodoribus.profett  fymbo- 
lum  annulimeijinquoelt  figura  Termi- 
ni.-adicci ,  Concedo nulli  Terminm.  Et  cft 
lambicus  dimctcr:fi  inuertas.Trochaicus 
eft  totidem  pedibus ,  r^rw;»»*  concedo 
nulli .  At  in  fufili  Tcrmino  habct ,  ripa» 
ii\oi  [jt.a,Kp V  jSin :itcm  Ln'mc>Morsvlti' 
tna  linea  rfr««?,indicansmortcm  nulli  cc 
dere.meq;  ipfum  admoneo,inftarcfupre- 
mum  vttae  diem  i  cjucmadmodum  Pru- 


dcntius  : 

Infiat  terminus,  &  diem 

Vicinumfenio  iam  Deus  appUcat  T 
Idque  fcriptoquoque  vulgato  declaraut. 
HiciraqjTcrminus  dicit  omnibus,  Con- 
cedo  nulli,  non  Erafmus.  At  mc  fciociter 
appcllat  Pantalabus:  Quid  ais  Erafme  ? 
non  concedis  Chtouco,nonHiIario  ,  noii 
Cypriauo,noo  Bud?o,non  Ncbriflenfijno 
Thom?,non  Auguftino?  Si  vis  vt  meo  nd 
Eunc  refpondcam.nemini  non  concedo-Si 
poftulas  vt  Termini,id  eft,mortisnominc 
refpondeam.dicam  ,  Non  conccdo  Iconi- 
bus,noneIephantis ;  noii  cedo  Monarchis 
&  fummis  Pontificibusj  non  ccfli  Prophc- 
tis  &  Apoftolis ;  dcuiqj  nec  ipfi  Francifco 
ccfti.Eatnunc,  &iadctTermini  mci  fu- 
perbiam.  HaAcnus  Erafmus.Porro  lu- 
iius  C^far  Scaliger  oratione  quadam  in 
Erafmum  eum  acute  transfixit,  ythorai- 
ncm  ,  qui  Ciceronis  luminibus  voluerit 
obftruere,  quo  fua  vnius  feripta  legeren- 
tur.Ccrt^  video  Ciceronianos  omnes,qui 
paulo  ante  noftram  actatem  non  parua 
fua  laude  Tullianam  eloqueni(|im  ^emu- 
lati  funt,  no  alia  caufa  vnum  «iceronemt 
in  lingua:  Latina:  Capitolium  il^lucerecof 
natoscfle,  quam  vt  Erafmianum  Termi-| 
num  indecijccrcnt .  Deniq;  apud  au<flo» 
rcscoUigcreeft ,  Tcrminumfublimitatis  Ttrml 
Sc  gloria:  fymbolum  cf!e,atq5  etiam  difci  nus  fuhi ' 
plinarum  cognitionem  intcrdum  profym  mitaiis  \ 
bolorefcrre.  Etcnimquiftrcnuc  dccurfo  JymhlSl. 
fpatioin  litcrisprofcceritjS:  ad  tranquil-  i 

lum  iam  vita;  portum  applicuerit ,  vnde-  j 

cumqj  prudenti/rimuseffedus,  neq;  fe- 
cundis  intnmcfcitinfolcnter,  ncqj  aduer- 
fis  perturbatur ,  atq;  in  vtramque  fortu-  i 

nam  ita  fc  compaiat ,  vt  a;quum  &indo->  I 

mitum  ad  omncs  cafus  aninuim  prae  fe  I 

ferac.  Pieiiuslib.  3.S.&49*  P 


luUtu 

Sealigit 
in  IraJ 
mum% 


Ooufcnfi 


Emblemata.  ^y^ 

Opulenti  h^reditas . 


EMBLEMA     CLIXo 


TyyiT  ROC  LF  M  falfis  rapiunt  hinc  Troes  in  armU^ 
^     Hinc  focij ,  atqne  omnis  turba  Pelafga  vetat . 
Obtinet  exuuias  He^or  ,  Grm^  cadauer , 

Hac  fabella  agitur  cum  vir  opimus  obit, 
Maxima  rixa  oritur^tandemfed  tranfigitbxresy 

Et  coruis  aliquidi  vultur^s^fnit. 

C   O   M    M   E   N  T   A   R   I  L- 


!•  /^Adaver.  proiedd  a  coruis  &  vul 

V^curibus   difceipitur  :  hinc  mortuus 

ad  teutoriadefertur.illiuc  prxda  a  militi- 

bus  ad  ciuitatcnarportatur . 

II.  Patroclvs   Meucstij  &  Sthena- 

^^ro^        lcs  filius  fuit,c|ui  occifo  per  ludum  aftra 

'f,         galorum  Cleonymojfeu  ,  vt  alijs  placet , 

Aiane  Amphidamainis  filio.folum  vertcs 

tu  Phthiam  veuir,  vbi  a  Pe!eo  propter  ge- 

RCiis  propinquitaccm  fufceptiiscft,&  vu» 


cum  Achille  apud  Chironem  ediicatiis  j 
cum  eodem  ardi/Iima  amicitiaconiu<ftHS 
vixit.  Pofteaetiam  cum  Acluile  adeipe- 
ditionem  Troianam  profectus  eft,  vbi  ar- 
mi^  Achillisiudutus  ,  cum  Hedore  pii- 
guausabeodem  confofTusoccubuit.  Hu- 
ius  interitum  quiamultis  defcribit  Ho- 
merus  Iliados  i/.hucinferre  i>ou  vidcba- 
tur  opcrs  precinm  j  fummam  totius  rei 
pratfcnsEmbJcma  continct .  Origo  vero 
V  u  illius 


674 


Andreas  Alciati 


I.mble» 
»n,UK  . 


III, 


I^HUU  < 


Grdci . 


Uires  vn 


YHltHrti 


illius  pccitaapparetexcomiiiiio  Liiciaiii, 
cuins  hxc  funt  veiba  .•  lamque  tollebanc 
Ariftsriietus  atqac  Eucritus  cxhis  ,  qux 
fibifaennc  propofitajfuam  vterq;  parte. 
Tum  ego  quaz  mihi,&  Chxreas  item  qu? 
(ibierant  propoflca  .eundcm  ad  modum 
lon  &  CleodemusPorro  Diphilus  eciam 
Zenonis  digreffi  partem  tollerc  parabat, 
affirmans  vni  fibiea  fuifTe  propoficajatqj 
hacde  caufacum  miniftris  dimicabat ,  ac 
Ticifllm  inter  fefetrahebant ,  manibus  v- 
trinqjinauem  inieiftis ,  nonaliter  quam 
Patrodicadauer  hinc  atqj  illuic  attrahe- 
reconantes. 

FALSlSin  armts]  indutiim  armis  non 
fuisjfed  Achillis .  AUudic  autcm  ad  illud 
Ouidijin  Epifl.Pcnelop. 
Si»e  Menoetiade  faljis  ceddijfe  fuh  armii . 

Rapiunthinc  Troes]  auferunt  Troiani 
vt  interfeclum  hoflem  . 

Hincfocij  &c.]  Grsciimpediiiutrapta 
riPatroclum. 

Obtinet  exuuias  HeBor]  de  interfetTio 
hofte  Patroclo.  Exuui^dicunturfpoliaho 
ftibus  detradla.ab  exucndo  quidem  did^, 
vtinquitFcflus.Virgiliusi.AEneid. 

.^«<"  redit  exuuioi  indutus  AchilUi  . 
Kcc  foliim  hominum  tegmina  aut  vefles 
dicuntur,  fedetiam  animalium  quorum- 
libetjVt  exuuiaz  bubulx,Ieonis,fetpentis , 
procorio  aur  pelle. 

Gr£ciq;  cadauer]  vt  donecur  honore  Cc 
pulcura:.  Gr4c/,G  r^cadiiflio  eft.  Lyco- 
phron  in  Cz{^^nii^,Tpa,tKmApt70ij\k  eft, 
GrAcorum  optimus  ,  vbi  Tzetzes  :  Grarci 
prius  vocabantur  Hellados  habitatores  , 
pofrea  ab  Hellene  Hellines  funt  vocati . 

Vir  opimus]  locuples  • 

TranftgithAres]  coiiuenit,  concordat , 
vtqui  nolitaiexiudiciorum  fidere.Cice- 
ro  Atcico.-Mc  abfente  omnia  cum  illis  tra 
figimaIo.Ca:teriim  hxresdicicur  ab  ha:- 
rendo,hocefl,ar(5T^infidendo:nam  qui  h? 
reseft,hxret,id  efl:,proximusefIei,  cuius 
efl  hxrcs.  Licec  nonnulli  hxredem  diftura 
velinc,  quod  herus  fiar,  hocefl;  ,  dominus 
boiiorum.quseadeum  perueniunt  .  Vnde 
parum  refert-cum  vel  fihediphthogofcri 
bas,ha:res,vel  fecres . 

Tt  cornis  aliquid]  relinquit  aliquid  ha: 
redipetis,vcfpilonibus,  fandapilarijs.rabu 
lis  fori .  Vidc  adagiuni ,  Coruum  delufit 
hi^ntem  . 

Vftltnribus^finit]  Teftamcrorum  ca- 


ptatores  vulgata  translatlone  vultures  ap 
pelkri  obferuamus ,  quod  fenibus  orbis 
autalijs  fibi  confanguineis,ccu  cadaueti» 
bus  iiihieut.Hinc  illud  Martialis  .- 

Cuius  vulturis  hoc  erit  cadauer? 
Ec  Sencca  \n  Epiftolis :  At  fi  haireditatis 
caufTaid  facit,  vultur  efl ,  cadauerexpc- 
ftat .  Indicauitidem  &  CatuIIus  illo  ver- 
ficulo  : 

Sufcitat  a  cano  vulturium  capite . 
Et  Dinarchus  apud  Plautum  in  Trucu- 
lento ; 

,t'"^i-  vt  iam  quafi  vulturi/  triduo 
Frius pr&diuinant,quo  dic  efmifient . 
lllum  inhiant  oes ,  ille  efi  animus  othtts. 
Ciceropro  Sextio:ExieruutmaIis  omini- 
bnsacq;  execratiouibus  duovulturij  pa- 
ludaci.  Intelligitautem  Pifonem  &  Gabi- 
nium,quos  inimicos  fibiraaximc  iiifcnlos 
dicit.Apuleio  togati  vuIcurij.caufTidici  & 
pacroniforenfes  funr,  quodijs,  vt  Colu- 
meMagrauiffimedixir ,  conccfTuni  (it  m 
medioforolatrociniumjquibusmoris  eft 
pra:uaricari,reos  prodere,  vendere  aduo-. 
cationes,&  fanguiniria  rapacitatehomincs 
excarnificare.  Etin  hac  fignificatione  hic 
vulturesaccipi  palaai  eft.  Vidcadagium, 
Si  vultur  es,cadaucr  expe^a . 

PArROCLi  fnb  falfis  armis  ab  He- 
<floreincerfe>.1:i,my  thologice  hifloriam  e- 
narrat ,  quam  pluribus  Homerns  profe- 
quitur.  Vc  enim  hoc  mortuo  Hedor  ipfc 
eiusexuuias  fibi  retinuit,  Gr^civcro  cor- 
pusinteremptum,  vt  fepultura:  beneficio 
donaretur,magna  pecunia  redemerunt:fic 
diues  poflquain  fupremum  vica:  dieclaii 
fitjconcercacionem  ,  rixamq;  iwccrhxre- 
desdepoflellione  relinquic.-vnde  vulturi) 
illi,togata:qjcuri£  hofpites,im6  vero  & 
ipfi  rabulie  forenfes  partem  pra:da:aucu- 
pantur.Cadaueripfum  humo  a  facerdo- 
tibus  pro  pietatis  ratione  mandacum,im- 
pcfarum  aliquid  funeris  graciafacit.  Ita- 
que  Patroclus  diuicum  ell:  typus,qui  fal- 
fisarmisnon  proprijsbelligerant :  idefl , 
opibus  &  diuicijs ,  qua:  exrcrna  non  pro- 
priaboua  funt  ,  incumcfcunt :  fuccumbit 
candem  &  prof^eruicur,  quod  eiufmodi 
praefidijs  homo  fuam  mctiri  felicicatem 
minime  debeat.  Facit  hiic  quod  de  Sylla 
refert  Marrialis  : 
N(?  vernoipauit  viuens,non  Sylla  clietes; 

Nonfludtiit  proli  aHt  (oninsi  ^«•«''«J 
homo . 

At 


Vultur^ 
paluda- 
ti  &  t 
^ati . 


IV. 

Patro- 
clus  qu. 
allegon 


\ 


Emblematij. 


67  S 


At  pofiquam  tfoj[o  profudit  peBore  vitd» 
Mille  fatos  peperit,mille  animat  aluit. 
Sic  Demofthciies  ciim-  aiiimaHuertiflera- 
«ariim  qucndam  efFerrilfte,  inquit,cum 
■vitam  non  vitalem  vixeritjalijs  vitam  le- 
jiquit.  /SlofGtxcis  Sc  vitam  &  vidum  fi- 
gnificat.Extatapud  Valcrium  Maximum 
lib.7.cap.5>.hiftoria  de  Q_^Caecilio,qui  L. 
Luculli  promptiflimoftudiomaximaquc 
Jlberalitatc  &  honeftum  dignitatisgradu, 
Sc  amplilTimum  patrimoninm  confecu- 
tHSjciim  pras  ^c  feniper  tuiifl"et,vnum  il- 
^im  fibi  forehxredem,  moricnsetiamaii 
nulosei  fuos  tradidilTet,Pomponium  At- 
ticum  teftamento  adoptauit,omniumque 
bonorum  reliquir  ha:redem  :  fed  faliacis 
&  infidiofi  cadauer  Populus  Romanus 
ceruicibus  refti  circumdatum  per  viam 
traxit.Itaq;  nefarius  homo  filium  quidc 
&  h?redem  habuitquem  voluir,funus  au 
tem  &  exequias  quales  meruit.Certe  ne- 
fcio  quo  fato  fiat,  vt  locupletum  harredi- 
tates  hodie  fere  nunquam  abfque  rixis  & 
litibus  tranfigantur  .-  videas  coniundif- 
fimos  fratres  immortales  ob  idconcipere 
inimicitias  j  olimmodcratius  intet  fe  re- 
gna  maxima  diuidebantur,quam  nunce- 
xiguapartiuntur  patrimonia-Tantam  ob- 
tinet  vim  in  pedurahumanaaurifacrafa 
ines.Referam  huc  memorabilcm,  fed  ni- 
mis  tragicam  hiftoriam.qujE  a  Bernardi- 
no  Scardeonio  lib j.claf  ij.in  defcriptio- 
ne  Vrbis  Patauij  recenfetur  ,  de  geminis 
fratribus  Limmeis,  ex  familia  antiquiffi- 
maoriundis.Lcgimus.inquir,  exl.acgeu- 
te  fuille  aliquando  duos  fratres  ,  qui  per 
aeftatem  ruri  nodlu  poftc^nam^cum  am- 
bo  fub  dio  in  atriodomus  dcduierfis  re- 
bus  diuerfa  inter  fe  loquentes  ftarenr,  fu- 
fpicicnres  &  contemplanrcs  innumeras 
ftellas,quas  tunc  forte  ferenocoslo  fulge- 
le  videbant;  periocum  alterum  velut  ti- 
dendo  dixifle,Precari  fe  tot  fibi  boues  efle, 
quot  ftcllas  fulgere  confpiceiet  Alterum 
mox  jcidcm  per  iocum  refpoudifle :  Vti- 


nam  mihi  pratitm  efTct  inftar  c?li  latum: 
&ad  fratrcmconuerfum  dixiflc.-Vbiiuas 
pafceres  boues  ?  Atilhim,  In  tuo  prato, 
dixilTe.Rurfum  alterum,Si  nollcm  ?  T« 
etJam  inuito.alrerum  refpondifl!c.  Tune 
me  iiiuito?inquir.Tcctiam  inuito,  ille  re- 
fpondit.Etita  aitercandorifu  in  iram,  & 
moxira  in  rixam  ,  &  in  ferium  furoretn 
conuerfa  ,  dum  neuter  alteri  cederc  vult, 
cxertis  vtrinqj  gladijs  ,  quibus  foite  am- 
boerant  infeliciter  accindi  ,  fc  inuiccn» 
trausfixerunt  •  Et  hinc  vnus ,  illinc  altcr 
humi  decidentes,  exanJmcsin  fuofangui- 
ne  volu  tantu r, donec  a  domeftlcis,qui  eos 
altercantes  audierant ,  delatiintra  domii 
fatali  hora  propcrante  funt  extindi .  Rc- 
de  itaqjait  Piutarchus:  Noftro  temporc 
fratres&cognatinifi  rcgionibus,fluuijs  , 
murisqj  conimuniabona  diftinguant,lon 
goq;  a  fe  inuicem  rcrooti  fint  fpacio  ,  al- 
tercandi  finem  nullum  faciunt.  Qu^isigi- 
tur  a2terno  dignam  prxconio  non  cenfeat 
AEliorfi  concordiam?Erenim  fedecim  r-  ^Horttfft 
nius  gentis  AeIij  vnam  cxiguam  domum  cocordia. 
poiridcbant,  vniusq;  prxdij  frudibus  fe 
fuftenrabant,  vnaqueifta  in  domomultis 
cum  libcris  &  vxoribus  habitabant ,  intcr 
quas  AEmilij  etiam  ,  qui  duos  confuia- 
tusgefllt,bisq;  trinmphauit,  filiafuit:ne- 
que  eam  paupertatis  viri  pudebat,  quin 
virtutem  potius,  qua  paupertatem  fcre- 
bat,  miraretur.  Elcgansquoq;  fiaternx 
concordiarcxemplum  adducitur  a  lufti- 
ro  iib-z  quum  inter  Arthemencm  &  Xer  j,  .r 
xem  filios  Dari j  contentio  de  fucceflione  ^  'V'^^ 
in  regnoPcrfaiummorruopatreefl^et,  &  "xerxis 
minormaiori  natuprxlatusfuiflet  :adeo  ' 

enim  fiatcrna  contcnno  fuir,vt  nec  vidor 
infuirauerit,  nec  vidus  indoiuerit,  ipfoqj 
iitis  tcmporc  inuicem  Hiuneramifeiint,& 
iucundaetiaminter  fe,  nonfolum  ciedtt- 
laconuiuiahabucrint;  iudicium  quoque 
ipfuni  iine  arbitris  ,  fine  conuitio  fuerit. 
Scd  nunc  noftio  f*eculo  quid  ?  InAoHinaU 
tti  Grillo . 


Vw     1 


Atnicicia 


676 


AndreasAlciati 


Amicitia  etiam  poft  mortem  durans 

EMBLEMA      CLX. 


I. 


II. 

TypHs 
l.mhle- 
toatis  , 


A  RENT EM  fenio, nudam quoqt^e frondtbui  vlmum 
*^    Complexa  ell  'viridi  vitis  opaca  coma : 
Agnofcitj^  vices  natura. ,  &  grata  parenti 

Officfj  reddit  mutua  iura  fuo  . 
JExemplog^  monet ,  tales  nos  qUiZrere  amicos , 

§j4ps  neque  dlsiungat  fcedere  fumma  dies . 

COMMENTARII. 


VLmvm  antiquam  &aridam  vitis 
viciiia  ramisfuisjpampinis  &botris 
£iirfum  rcpendo  venit.Vlmus  arbor&  vi 
tis  notiores  func.quam  vt  longiore  defcii 
ptionccgeant  . 

Id   eGraeco  Antipatri  Epigrammate 
tranftulic,  cuius  cirn-ieneft  eiufmodi  hb. 
l.Anrhologfff  AndLTro^aaiv  • 
eiviiv  yt  '7r\a.7a:''t'>ov  g^e/sW^tcr*  /,ct- 


H  'nrpiv  iu.oli  ^(tKi^iia^iv  eV/Sf g^sty'  ipO' 
<S"a.iJ.v9is 

/ioTpUetS,  i'l  7A'J7i)i  iK  <«TgT«A0Tg/3»J' 

lsii]V  iJ.ivToi  iTreiTO.  it^iiveia^a  T/V  e'- 

TAipi^V-, 

'^rii  d.iAei-^ctfScu  y^  ViKUV  oli^i  {^ovil . 
hoc  eft  : 
Aridam  mc  platannm  irrepcns  tegit 
Vitis/cxterua  ay  t  ciicuuircfcens  coma: 

Qua: 


Eniblemata^ 


6f7 


\^" 


III. 


.Qaae  fv^i  ineis  rtrenubiis  alens  ramis 
.:"£.acemos ,  hac.  ipfa  eram  non  minus 
:.  '   ''  frondofa  . 

Talem  quidem  certe  pofthac  conftituat 
[fibi]  quifq;  amicam  « 

Quar  rcpcndere  mortuo  norit  fbla . 
Meftecdm  platanum  irrepens  circundat 
alumna 

Vitu.vt  externafloruit  att^a  eoma  ; 
^^andomeu  ramti  tenerat  circundahat 
vuai ,  ■    ' 

THcfrondofa  illa  non  nfinus  arhar  «rS, 
Talem  ^uifqjfiht  C^  propriam  conquirat 
amicam » 

CMi  neq;  mortevirifitperiturafides , 
Sic  vero  verrebatSand^ius  : 
■  Me  platanum  fiecam  foliji  ^  palmite  tf ^- 
umbrat 

Vitt4,(^  externaeontegor  ipfa  e-omn; 
lllameos  ramos  creuit  complexa  viretes, 

lllius  at  ramosvfq-y  putabd  meos  . 
Hanc  fociam  vitA  qu^rat  fihi  quifq;  vi' 
cijfim  , 

G^dfiet  infato  reddere  doSta  vicei  < 
In  hunc  fer^  modu  Ouidius  Iib^  t  Trift. 
Vidi  ego  pampineu  ornata  vitihus  ■vlmU  , 

^ti  fuerat  f^uo  fulmine  t.tHa  louis  . 
Sed  qtiiaepigramma  Grscum  Annpatri 
de  amica  loquitnr.quam  nos  vxorem  pof 
funuis  intclligeie,  lubcnshicadiungi  ve- 
lim  Menandn  fciitenriam,  qua  vbimatri- 
monii  iucommoda  enumerauir.commoda 
criam  fubiungir,fcd  iismaxim^  verbis: 

Td>    Te 
l^ct-i^iy^VritidT^y^iV  OlKHCOi. 

Tluic  rebm  etia  comes  in  adue^fis  manet  t 
Funcftq;  fitto  fanerts  curam  gerit 

ARENTEMfenio]  (eneduce  arefcente* 
vetuftate  artdam  . 

Nnd.zm  quoqifrodihus]  exutam  folijs* 
fnis  vtduatam  comis . 

Vlmum]  Vlmus  arbor  eft  vitibus  plu- 
rimum  gaudens.denfa,  dura,  proccra.de 
qua  Pliiiius  Iib-i6-  Vrrglib  <?.AEneid. 
"  In  medio  ramoi  annofaq-^  hrachia  pandit 
Vlmui  opaca,ingens  . 
Idem  in  Bucolic 

Necgemere  aerea  ceffahit  turtur  ab  vlmo. 
Eralibi  : 

Semiputata  fibi  frondofa  vitu  in  vlmo  efi. 
EtStatius  lib  6.Thebaid. 

,nee  inho^ita  zttibus  vlmtu , 

Ouidius  i.Amor.eleg.i(J. 


Vlmu4  amai  vites,vitu  tton  deferit  vlmU: 

Separor  adomina  cur  ego  f/tpe  mea  f  • 
Sic  quoq;  Pctronius  Arbiter; 
Paruulafecuro  tegitur  tnihi  culminefe- 

des  , 
Vuaque  plenx  mero  foecunda  pendet  ab 

vlmo  . 
Calphurn. 

Inter  pampinetu  ponetur  vitibus  vlmos , 
Pouranus : 

Tecum  inter  falices  ,fub  amiHa  vitibttt 
vlmo  . 

Complexa  efi  viridi]  Vt  vulnus  amica 
viti  eft.fic  vicis  vlmo  i,on  eft  ingata.qua 
frequentiflline  iuxuriantibus  fronJ:bas 
&pampinisf(;jcundis  ambit.Vtftij.  &  am- 
plectitur.Vlmisautem  adiungi  vires  fiif 
fc  iiimore  pofitum,vt  ctiam  hodie  ni  It.i' 
lia;  notiusefl  quam  vt  ConfirmarC  ncccf 
fe  habcam.Hoiacius  : 

Et  vitem  viduas  ducit  adarboreS. 
Idem  1 

.^....^adulta  vitium  propagintj 

Altasmantnt  populos  . 
Claudianus  t.de  raptu  Proferp. 

-. hic  pampinus  itiduit  vlmos  . 

Ouid.3.dePonco,Eleg.8. 
Non  hic  pampineti  amicitur  vitibus  vl- 
mttfi 

NuUa  premunt  ramos  pondera  poma 
fuos  . 
Idem  jib.io.Metamorph. 
PampineA  vitts,  ^amiBA  vitibtts  vlmi  . 
Pontanus  : 

JPenduia  textilibui  neciunt  vmbracuta 

vites . 
Hxc  vlmi  &  vitis  amicitia  poetis  occafio* 
hem  dedit»  vt  fsepe  eius  in  amoribus  meu' 
tionem  faciant.Ouidiusepift.  Oenones : 
Nonfic  appofitts  vincitur  vitibmvlmus  , 

Vt  tuafint  collo  brachiavincia  meo  . 
Martialis  de  nuj  tijs  Pudenris  &  Ciau- 
diae,IiL.4. 
Nec   meliui  tenertt    iunguntur  vitihui 

vlmi  . 
Catullus  irt  nvTpti js  lulia:  &  Manlii : 

Lenta  qui»  velut  ajfitas 
^Vitts  implicat  arhores  , 

Imtlicabttur  in  tunm 

CorHplexum,  &c. 
Porro  flduerce,  aii  huc  rraduci  pofHntc- 
iufdem    Catulli  verfus  hi  quodam  Epi- 
ihalamio : 

V  u     3  Vt 


Vttes  "vU 
mts  ad' 
iu.M*. 


Vlmi   & 
vitu  eon. 
iugatio 
amorti  fi' 
milttu- 
do. 


67S 


AndreK  Aldiati 


Verl  a- 
masfeT»' 


Vtvidua  in  nttdo  "vitu  qUA  nnfcitur  arui^, 
Numqttam  fe  extoUtt,numquam  mitem  e- 

ducat  vuam  , 
MaKCfjulli  agricoU  , ntdli  aceoluere  iu- 

uenci  : 
At  fifort):  eadem  eH  vlmo  coniunBa  ma- 

rito  , 
Multi  illam  agricoU,multi  accoluereiu- 
uenci  . 
Coma]  fblijs.pampinis:  nam  pcr  meta- 
•phoram  coma  dc  arboribns ,  fruticibiis , 
arundinibus.atq;  ctiam  hcrbis  frcquenter 
dicitur.  Hinc  CatuUus  dixit,Siluam  co- 
xnatam . 

jignofcitqi  liees  naturt.]  quae  nimi- 
rum  mutantur  in  horas,vt  e  puero  iuue- 
nis ,  e  iuuenc  vir  ,e  viro  fencx  citiffime 
fiat,  immutabili  naturaz  communis  lege. 
Grataparenti]  vlmo,  a  qua  tanquam 
patente  fuftentata  cft  ,  8c  incrocrcntiim 
fumpfit. 

Exemploq'ymonet,  &c.]  SententiaEm- 
b]ematis,cui  aftipulaturillud  HebrxiPa 
rasmiafta:  Proucrb-cap.  17.  Omnitempo- 
rcdiligit,quiamicHScft.Nec  cum  pro  ve 
roaraorc  cciifcmus,  qui  mortalis  huius 
vitx  tcrminis  concluditur  ,  fiquidcm  ad 
feramat.  j^^^itzm  fapientum  amoris  vim  asftima- 
mus. Inquitenioi  D.  Hicronymus:Amici 
tia  ,  qua:  dcfincrc  potuit ,  nunquam  vcra 
^~^  fuit.Cui  confcntit  EutipidcsTroadibus, 

ciim  ait : 

Non  eli  amator,  qui  non  femper  amat. 
Dcniq;  hoc  etiam  vulgodici  folitum.  A- 
micitias  immortajcs  erte  dcberc  • 

V  1  T  i  hac  vIiTium  vigore  fuo  iam 
deAitutam  comprchendenteac  fuftinente 
(a  qna  nimirum  ipfa  prius,cuin  tencra  ef 
fet,&  quafi  pubcfcens.incrementi  occafio 
ncm  matcriamq;  fumpferat^^fignificatur 
amicos  nobis  eircdcIigcndos,qui  nec  tcm 
porCi  diuturiiitate»ncc  locorum  diftantia, 
fed  ne  quide  poft  moric  amare  defiftam. 
liludq;  eft  qiioi  Phocion  dixir,  vt  rcfert 
Stoba:us,^)T<7j'  «Tw  icjw  a.vJ^pst>  Klt^  tbkvo^ 
t^(p(\oui  Tovf  KATei  7WV  di^-stthha.ym  TV 
fiiov  'TrApetuivoVTetf  •  Comparar.dos  effe 
liberos  &ma.rittim  &amicos,  quia^mor 
tem-vfq-y  conflfintesfmt.  Refpici:  Emble- 
maris  argumcntum  hoc  Ouidiai.um  idc 
Remedio  : 

Semperhabe  PyUdem  aliquem  qui  curet 
Oreflem  , 


IV. 


Amici 

qui  deli' 
gendi . 


Hie  quoq;  atmci^d  vtn  teuls  vfut  efti. 
.CiceroproScftio  :  Adcmtt  Albino  foceri 
nomen  mors  fili^E  ,  fed  charitatcm  illius 
rcccffitudinis  &  bcncuolcntia:  non  adc- 
mit.Virgilius  inobitum  M^ccnatis: 
'Et  decet,^  certe  viua  tibi  femperamicus, 

Nec  tibi  qui  moritur,  defmtt  effetuus  i 
Ipfeego  quicquidero  ,  cineres  interjue fa* 
uillas , 

Tunc  quoquenonpotero  non  memoref' 
fe  tui . 
Ve.ruscnim  amicus  dimidiumcftanimac 
noftra:,vti  Viigilium  vocat  Hotatius,  di- 
midium  anima:  fua; .  Quod  fic  explicat 
Auguftinus:  Bcnc  quidam  dixit  de  amico 
fuo,Dimidium  animae  fua:.  Namcgo  fen- 
fi,animam  meam  &at)imam  amicimeiv- 
nam  fuiftc  anima  in  duobus  corporibus, 
proptcr  vim  feilicet amoris .  Et  ideo  illo 
mortuojhorrori  mihi  erat  vita,  quia nolc- 
bam  viucre  diutius  j  fed  ideo  fortemori 
mctnebam,nc  totttsillcmorcrctur. 
Non  viuit  qttuquis  fido  priuatur  amieo  : 

Dimidium  Jiquidem  perdidit  illefui . 
Sic  vcr^  dicitur,  Anima  eftnonvbiani- 
mat.fed  vbi  amat .  Non  cnim  prasfentior 
cft  fpiritus  nofter  vbianimat.quam  vbi  a- 
mat.nifi  forte  magis  putetur  cfle  vbi  vin- 
dus  ex  neccftitatc  tcnerur ,  quam  quo 
fpontc  &  alacrifcrtur  voluntatc-  Scd  fin- 
cerahatcamicitiat  fides  prarcipue  in  rebus 
aduerfis  co^nof^citur,  tefte  Valcrio  Maxi- 
moreumq;  prxclarum  amicnm  dicit  Plau 
tus  Epidico,  qui  in  rc  dubia  re  iuuat  ,  vbi 
leopuscft.Similc  cft  illud  Lmn^Amicus 
certus  inre  incerta  cernitttr.Vt  enim  nau 
tis  fereniras  gratior  in  tcmpcftste  adue- 
nitjfic  amicoafHid>o  amicus.  Verum  ex- 
ulceratohocnoftro  facculononfolnm  ni- 
hil  horum  inaroicitia  ita  illuftrc  &  ma- 
gnificum  videtur;  imo  quod  nobis  Chri- 
Itianis  fumme  deplorandum,  odia,  difti- 
dia,fim.Qltates,&  inimiciti^  perpctuacsur, 
an^icitix  autem  prorfus  vtilitatibus  &c5 
modispropriis  circumfcriptae  iaccnt,  ad- 
co  vt  nihil  dubitcm  cum  Socrate  excla- 
mare:i2/Ao/,*/ffy  (piMs.  innviens  vcram  a- 
micitiam  fcrmeinteriine  inter  mortalcs. 
Vulgares  ,  temporanei,  &  ollares  amicj 
plurimi  fuiir:ar  quialtcr  idcm  (\t ,  amicii 
vtfeipfum  diligens.ciqj  praeftofitin  vtta 
que  fortui)a,talis,iiiqua,aroicus  diu  qii?- 
ritur,rar6  inuenitur,difficHlrer  feruatur. 
Exquuaraus,fi  lubet,&  percutramus  to 

cam 


Amieiu\ «' 
dimidiii  '4 
afiim4,\fi 

Mt 


Amtciti 
in  adtte, 
/is  cem 

tur  . 


Emblemataj.  ^ 


(9<J  M»- 
•■mpa- 
»  ami- 
mm  t 


.nqune 
todam 
Mrfii  Ite 

.,■  Na- 
I  rrefis . 


i 


f.  loco  . 


*forco' 
i  *li4 . 


um  profanam  hi(loriamjO<flo  tantum  pa- 
ria  verorum  amicorum  deprchcndemus: 
Pyladem  &  Orcftem  ,  Nifum  &  Eurya- 
lum,Patroclum  &c  Achillcm.Thcfeum  & 
Pirithoum,  Caftorcm  &  Pollucem  ,  Ty- 
dcum  &PoIyniccD,  Scipioncm  &  Lacliii, 
Damoncm,&  Pythiam.  Lucianus  rccitac 
alia^decem  pariaamicorum,quinq;  nimi- 
rum  Grxca,&  quinq;  Scythica.Hiftoria: 
ibidcm  rcquirantur  lcdu  dignilTim^.His 
nihil  dubito  annumerarccquitcm  quenda 
Garfix  Rcgis  Nauarrenfis.dc  quoira  Ful 
gofuslib.  4-  Cu  in  Hilpaniainrerfe  bcllo 
dcccrtarcnt  Fcrdinadus  Legioncfis  &  Gar 
fias  Nauarrcnfis  regcs  ,  Garfias  quod  fu- 
pcrbusau^a^qucnimium  fxue  rcgni  fui 
proceres  habcbac,  inmagno  eorum  odio 
Tctfabatur  :  idqjcum  animaducrtcret  v 
ous  militum  eius ,  qui  puerum  Garfiam 
alucrat,arbitratus  fi  pra:Iium  committcrc 
tur,Garfiam  a  fuis  dcfcrtum  iti,vt  qui  ex 
fide  eum  diligcrct,rcdete«fla,  quam  intel- 
lezcrattGarfix  fuafit  vt  prxlioabftincrer. 
Vctum  Garfiasimraodici  fpiritus  amico- 
rnm  &  inimicorum  contcmptor,  dcccrta- 
rc  prxliocum  hofte  dccrcuit.Qiiam  rcm 
aufpicatusis,  qui ,  vtdiAum  cft  ,  contra 
fuaicratjin  ha:c  vcrba  proruplr:  Quantii 
aducrtcre  pofTumytibi  ftatutum  cfte  vidco 
vt  omniuo  moriaris  j  cui  rei  pofteaquam 
aliudafFerreopis  nequco,id  faltem  cnitar, 
nc  te  vel  mortuum^vel-viflum  vidca  .  Ita- 
que  galeam  atqj  thoracemexutus,ac  folo 
gladiohaftaqiarmatus  inhoftium  acicm 
ingenti  aninio  irrupit.  Vbi  ipfe  haud  ra^ul- 
to  poft  cxfiis  ,  &  Garfias  i  fuis  ,  vt  ipfe 
monueratjdefcrtus  fuit.Vidcplura  dc  vc- 
ra  amicitia  apiid  Val-Maxim.  lib.  4.  Plu- 
rarch.dc  multorum  amicitia,  Ciceroncm 
pa(rim,&  alios .  Nec  male  quadrabit  hoc 
Emblema  in  amorcm  couiugalem,vitis  e- 
nim  hicfignat  vxorem  Philaniram,  marici 
ftudiofam  ,qualem  defcripfit  Flaccus  1. 
Carm-Ode;.  Vlmum  vcro  cum  vite  ma- 
ritatamamoiibusconuenire  fupra  annui- 
mus.  Alioqiiiapud  Dauidem  legium  va- 
icm  Pfal.  1 17.  vxor  viti  foecunds  compa- 
raturrVxoi  tua  ficut  vitis  abnndans.  Hu- 
ius  amoris  cft  quidam  apud  Propcrcium 


charafterlib.i.his  verhis: 

Terra  prius  falfo parfu  deludei  arantts  t 

Zt  citius  magnos Sol  agitabit  equos  : 
^^ud  pojfim  nofhos  alio  tran  sferre  calores: 

Huiui  ero  viuus,  morfuus  huius  ero . 
Ouidius  3.de  Ponto  ad  coniugcm  : 
Cum^ego  deficid,necpojfim  dueere  currX, 

fac  tufuftineai  debile  fola  iugum  . 
Ad  medicu  ipeHo  venti  fugientibus  tgert 

Vltimapars  vit&  dU  mihi  refiat ,  ades. 
Virgiliana  Did04.AEiKid.dc  fuoloqucns 
Sichzo : 
lUe  meoSyprimus  qui  mefibi  tuaxit,am9- 

res 
Abfiulit,ipfehabeatfecumferuetqifepul' 

cro  . 
Eleganter  quoq;  Lyricus  Venufinus  : 
lelices  ter  &  ampltus 

^lueu  irrupta  manet  copulx  » nec  malii 
Auulfus  querimcnijS 

Suprems  cititisfoluet  afnor  die . 
Huc  non  incomroode  rcferri  potcft  hifto  Amor  fo: 
ria  defoemina  Smyrnea,  ficut  a  SabelJico  mtnd 
icferturlib.  9-  decad.  5.  dcrcb.  Vcnctis.   SmyrneA 
Curacnim  Smyrna.olim  lonije  nobililTi-  in  coniu- 
ma  vrbsva  Venctis  capta  efTet,  ferunt  (\n-  gem   de- 
quir)  fosminam  florenti  jetatccum  ad  na  mertuii, 
ucs  captiua  abduceretur,  mariti  fcpul- 
chrojin  quod  fortc  inciderat,  procubuif- 
fcacflebili  lamentacione  illudcomple- 
xam  dulciflimtim  marici  nomen  fspius 
vocaflc  .   Enjinquicconiuxdileclillime, 
extremus  patiiac  cafus  cfllcir,  vtme,qua 
auIlusamor,nuIIa  vis  vnqiianiqiio  mi- 
nus  tua  fuerim,  femperq;  httura  cflem  , 
verterepotuitjCrudeliflimi  hoftis  manus 
in  perpctuam  captiuitatcm  abducac.Scpa- 
ror  infelix  a  tuo  confpcdu  ,  necdulccm 
patriara,ncc  monumentum  hoc  dulcifll- 
mum  amplius  vifura.  Hascgo  fuprcmas 
lacrymas  tuis  mifceo  cineribus ,  his  infe- 
riis  tuos  mancs  fupremum  ciebo.Sed  quid 
ita?moriar  potius,  quam  fuauifllmo  hoc 
complexu  diuellar.   Atq;  ita  fepulchro 
faaerens.cum  neqj  minis,neq;  alia  vi  faci- 
le  diuelli  poflec  ,  a  temerano  mjiitegla- 
dio  traie^a.  hac  refola  felix,  quo  voluic 
loco,  rcliiflacft.  Scddeamorcconiugali 
alibi  . 


^-^^^^^^^<S^'j,^ 


V  u     4  Mutuum 


i 


68o 


Andrcae  Alciati. 


Muttium  auxiliumj. 

E   M   B  L   E    M   A     C    L   X    I. 


1  "if.C 


I. 


M 


J» 


T   0  B  1 P  E  DE  M  fuhlatum humerisfert litmine C4ftus, 

.    .-...,-*-^  Et  foi^  h.ec  ocuUs  munera  retribmt, 

':-\£hio  carct  alterutert  concors  fc  pr^Bat  vterque  : 
-if:.ii.jb  :io.! .  Mutuat  htc  Qcuiosy  mHtuat  tlle  pedes 


.•i:c 


G   O    M   M   E    N    T  Ai  R^^rf^ 


IT. 

'Bons  Em 


CA r c» s  baculo inbia  regcns  vefti- 
gia,c!auduni  qucudarti  humeris  im- 
pofitufn  geftat ,  qui  cjjco  viam  digico  & 
«rcmoiilUarc  videtur ..  .    . 

MvLT  A   fuatcpigrammata  Gnccain  -.Cikus claudum humerU geJiat-.promHnt- 


vot 


hanc  fenteniiam.eaq;  lib.ii  Anthologiae  , 
iit  Hf  eivA7r»f>is  .  5ed  vnumauc  alterum 
attulidc  lufficiat,&  primum  quidcm  Phi- 
lippifcu  Ifidori  : 


retanto 

■■  '■■  iHe  qculos-  claudi-  niutua  dontt  f^tff^i 
ImperfeBi  ambo  coeuntjed  corpus  in  vnu^ 

^^odj;  deen,fociopr&ftat  vterq;fuo . 
Cxcu's"erransclandum  pede  fuftuHt  j 
'  Oculisa/ienismutiium  accipiens  : 
Ambocjuidcni  iinperfcdti  ad  vniusnatti. 

xam 


1?  Emblemata . 


d8i 


ramaptatirunt  j 
Dcrciflum  inuicem  retribucntes  [.i-ac- 
commodaiucs,  fcu  pra:bentesoperas 
mucuas.] 
deits  vt  errabat  elauditm  pede  fuHulit ; 
illdj 
Altiriusqj  oculos  muttt*  dina  capit . 
Imperfecit  ambofefe  iuuere  ■vicijftm  , 

Altenus  promptafic  fretus  atter  ope  efi, 
Sic  aucem  vcrtit  Aufoijius  Galius  : 
hifides  c&co  gradftur pede  claudus  vtroq^ 
^hio  caret  alteruter fumtt  ah  alterutro. 
Cscus   namque  peiies  claudo  grejfumque 
mintBrat, 
At  chudus  ca:o  lumina pro  pedihus  , 
Idemalirer: 
^^l''^  "^  Ambuiat  infidens  c&copede  captus  vtroq; 
Atq;  alternafubit  munia  debilitas . 
Nam  cAcus  claudo  pede  commodat ,  ille 
■     .  vicijjtm 

i-  Mutuadat  cAco  lumina pro pedibus  . 
Sic  vero  Thomas  Morus  : 
Claudipedemgeiiat  cacus  vicinus  ocellis , 

Conducitq;  oculos  arte,locatq;pedes . 
C£ciis  fert  ciaudum ,  atq-y  opera  eonducit 
eadem  , 
Jfiius  illt  oculos,iflius  illepedes  . 
Extat&  aiiud  eiulHcm  omninoargumen 
ti,au^bore  Anrjphilo: 
a./jL!^a  f/,iv  '7rnpoiK}AK»y.')vtfi  dKK'  o  /xsvt 

;    eV  «Tfe  f  /SatirHS  •  aXK>s  J^'    tiKKoi  vV«- 

fea-iit  ...'■:■ 
TV^Kos  ■ydp  •^aholo   KU,Tay.aJ'tov  Ccipo{ 
Apcti  , 
dTpAToyo^VHOis  oyyAaiv  dKpolSaLTH. 
a  yiA  i"'  d.U<poTlpOli  HpKH  <pUfflS  ■  iv  ydip 
IKATa  -     ' 

TVKKlTiS,  dKKilKoiS  HS  ohOV  iipAVITetV' 
Ambo  mendici  eAcus,claudusqjfuere.j; 
,-    Aiterat  altertus  fitflultt  arte  malttm  , 
iAUoUens  humeris  claudum  qut  litce  ca- 
"'       rebdt , 

Claudi  vculis  dubiam  tentat  inire  via, 
Coniiixere fimul  quodfors  vtriq;  uegarat: 

Nat^tra  ambobnsfic fatis  vnafutt. 
Ambo  quidc  nuuili&  ettones,  fed  altcr 
y  .quKlem  ocuiis, 
{Mk  W^   ^  'Alter  vcroiugre.lTu*  alteriusauccmal- 
i%k  kwt  '^-  ■  '*er  fubminiftratio  [erat].i.alteralt&- 
i«t  »n  «^'■' "  ri  rcruiebat.   '  • 

fwixii.  Caecus  cnim  claudi  fuperhumerale  onus 
.v*<;  tollens 

-'rjViialiciiisoculiSjfummispedibusibat, 
7-!;.. 


Vna  vcro  vtrifque  fufficiebat  natura  ;  iii 
vnoquoq;  cnim 

Defeftu  inuicem  ad  totii  mutuataeft  . 
Mutili  ^errones  ambo;  altcr  lumine  caf- 
fus  ,  _. 

Alter  at  ingreffu  mutua  dona  dabant. 
Cacus  enim  claudum  tergo gefia!?at:occlliS 

Alterius  fummis  ibat  iter  pedtbus  . 
Uatura  vna  vtriq;fatts,  paril(sj;facul- 
ttts  t 

§^0  caret  inq;  vices  alter  &  alter  agit. 
Sunt  &  aliaduoad  idem  fpe(5lanti3,qux'  a 
doftis  certatim  conuerfa  huc  non  adi  jcio; 
fcd  illud  tantiim  breuius  ei  Politianoa- 
fcribam,qu6d  nonhihil  leporis  habeat; 

TvpKoS    etTiSS    T      ilTilV    etKKVhoHv  BipA- 
'SOVTiS 

TvpKos  oS^nyHTo,  vaTo^opHTo  S"'  a.7nss, 
Vttradant operas fibi  mutuo  loripes,  atq^ 

C&cus,iterfacit  hicfertur  at  ille  pedes . 
C«cus,pedibusqi  raanciiserant  fibimui- 
cem  miniltrantes  : 

Ca»cus  per  viam  deducebarur  [a  clau- 

do]  dorfo  ferebatur  pedibus  macus  > 

Portauit  CACUs  vir  claudil  in  ferga  leu^tii: 

Acceptis  oculis  prdbuit  ille  pedes . 
In  hunc  fenfumlufu  quoq;  Fauflus  Sa- 
bxus  hoc  cpij^rammate . 

,   ,    >Mutuum  auxilium. 
Mendicii  CS.CUS  claudum  ceruice  ferebat  , 

Lt  ducebatur  luminc  ab  alterius , 
Ambo  imperfecli  corpus  itiguntur  in  vnii, 

Kc^e  eatvt  claudus,cAcus  vtinlfictat. 
Monuitautem  Pierius  Valerianushec  no 
remere,&  poetice  ccnfi^I^ajhabetcnim  illc 
tetraftichon  hoclemmatc  . 

In  celebres  mendicos  . 
§luArens  edaci  corpori  vagus  cibum 

Claudumferebat  cacus,  ilU  foenerant- 
Pedes,ab  illo  foeneratus  lumina  . 
•  'Siuid  non  egesiat  dura  mortales  decet  ? 
Donecigicur  duoaucplures  animocou- 
cotdes  erunc ,  licet  diuerfis  corporum  x- 
gritudinibusiaborent,  facile  tamen  nui- 
tuo  fe  iuuabunt  ,  &.alccialcerius  lopple- 
bic  defedum  .  Mcmi.ii  rae  de  Brixunno 
quodam  legere,  qui  fuic  tibi)sc6tra'nis ; 
ita  vtfilocum  murare  vellcc,  rdla  vehcii- 
dusefletjfuit  mfuper  re  cenui;is  duxic  v- 
xorem  caccam  ,  &faclrcaufam  dixu  :  Sic 
melias,aiebac,iiuernogkonfl:abicamiciria, 
feremus  noi  inuicem  parescalamuatc.ncu 
trifucurum  ertquodexpiobrer  alced  His 
itaq;  tranquillus  &muocens  erat  conui- 

(2:»" 


2.ptgram 
ma  Veli" 

tiani , 


Taufii  Stf 
bAi. 


Hisiori^ 
de  Brit^r^ 
7!o   clate^ 


6^% 


Andreae  Alciati 


III. 

Loripe- 
def. 


"idutuo. 


IV. 
Vnuivir, 

vir  . 


Geryonu 
mytholo- 


ftns,roclixfce:ni?diti5  i  procreatis  exifto 
coiiiiigio  dtiodecriTj  fratribus  robiiItis,iml 
loq;  nxno  dcformacis  . 

LORIFEDEM]  Pediim  vfu  carcntcm  . 
Loripes  compoficum  elc  \  loro  &  psde. 
DicuDtur  loripcdes,c]iii  pedes  habenciii- 
tortos  in  niodiim  corrigix.-aut  verius,qui 
biaiidos  &  carneos  habct  pedes  fine  olli« 
buSjCualesfuoc  populi  in  Aphrica.qnidi 
cuncur  Himantopodes,  id  eft  ,  loripcde<: , 
quibusferpcndoingredinatura  cft  .  PIi- 
nius  lib.^-.cap.S. 

Tcrt  lumine  captus]  cxcus  ,  vfu  oculo- 
rnm  pnuatus . 

Munera  refr;^«;>]  bcncficia  rependit> 
quae  acajcoaccipit . 

gj«(?  caretAlteruter,(^c.]  Huc  vcrfum 
aUbi  hc  Icgi : 
Ofoedus  concors-.fic pn/lat vterq^  vieijfim. 

Mutu.1t]  pro  Mutuatur:Af«fWj«*,ccr 
tt-  apud  probatos  au<5>ores  vix  iiuienies  ; 
Latinidicunc,^VKm<^trf.quod  facile  di- 
ligcns  Icdor  depreheiidct .  Sed  danda  eil 
Aiciato  vcnia  ,  qui  totiesoccurrebat  Bar- 
tolis  &  Baldis  .  Qj.i6d  fi  terfx  aures  hoc 
fion  feranr,  potens  vcrficulum  vnicaex- 
pund^a  littera  corrigere : 

Hic  oculos  mutat ,  mutat  f^  iUepedes . 

Hic  oculos]  fcilicec  tardipeSjcIaudus . 

lUe  pedes]  ncmpe  cxcus  . 

Emblemate  hoc  iiuelligidatur, 
ad  fuftcQtandam  fublcuandamquehuma- 
Dzvitae  inopiam,homine  homincm  indigc 
rc:vtenim  nonomnisfert  oninia  teiliis  , 
fic  qniuis  non  abundat  quibuslibet ,  vndc 
peruulgatashat)emus  parosmias,r««i/^o- 
mo,nullw  homo  :  Manus  manum  fricat  : 
M't!t£.  ma  nus  reddunt  onus  liuim^No  ahf 
que  Thefeo:Sc  alia  multa  eiufdcm  geneiis. 
Redeitaq;  Menaiider  : 

XTVAOf. 

Vir  enim  uirum,et  ciuitxifaluAt  ciuitate. 
M(tn:*i  mnnum  lauat,  &  dtgttus  dtgitit  . 
Geryonem  idco  fingfit  muUis  oculis,mui 
lis  manibus  &  pedibus  pr^ditumjquod  in 
negorijs  obeundis  muhornm  opera  vti 
coiifueucritjquol  in  piincipcvel  alioquo 
piain,cui  Reipubfummacrcdita  fit,plu- 
rimum  commcndabile  habetur:N6  enim 
omnia  poflunuisumnes.  Idcitco  Pclopi- 
deslaudarur,  qu»  lcgarionem  niicurus,  cu 
fe  ad  dKcidum  partiiQ  idgnenm  iiKclIige 


rct,  adiutorem  fibi  fociumqi  ttiitnetis  £• 
paminondam  cooptau it .  Sic  Niciascioi 
adlabores  tolerandos  imbecillo  admodu 
corpore&  ineipertocnct,  Lamachum  /I- 
bi  &C  robuilam  &  induftrium  fociumac- 
cepit ,  Exiftimoquidcm  hic  allufioncm 
cile  quandam  ad  ffvvS*ua.7fxoy,c[aibomi-  Homines 
ncs  quibufdam  vctcribus  appcllati  func  p-yv/y^, 
yt/r<ryc£.r/X9/,quipp^  quos  naturaira  cflin 
xcritac  formarit,vf  grcgalcs  cflent,  &bi 


^iKot  eu 
/tppeSati 


iii  agcrent .   Eique  &  Platoiii  dicuntur 
^au,  7roKniKaL,\d  cft,  nnimalia  ciMilia,8c 
ad  focietatem  natarquandoquidcm  co  ge- 
nio  (int,vtfoIa  viucre  nequcant.  Itaqj  pr^  Homtnei 
clar^  illc,qui  humanumiugeniumapicu-  f°^^  ^*'^ 
lae  comparauit.-vtenim  illaperircdicitur>  '"^  '^^^f 
fi  fola  viuat.ita  naturahominis  ca  cft  ,  vt  *"'  /"7**^ 
Hne  operamutua  &  locictatc  vitam  tradu 
cercuullo  modo  pbllit.-vt^ucmanusina- 
num  lauar,icahomohominem  mutua  qua 
dam  ncceflitu^ine  atque  opc  iuuac  la 
fumma  , 

hitegrum  ex  medijs  snumfit  rite  duobust 
Si  quando  hic  oculos  mutuatytUepedes. 
Quis  enira  artifex  tam  per fe  fapiar^tantas 
quehabere  faculcates  putacur,vt  non  in- 
digeat  aliorum  artificura  auxilio  mutuo? 
Id  autem  cum  a  natura  prouidaomnium 
matreprofeclum  fit,  vtiinguli  quibufla 
rebusad  vitae  pr?(TJium  &:  ornamentum 
indigeaiit,quo  casab  alijsmutuo  capiar, 
vtipfi  mcminerint  aliquodfuum  officiu 
cire  mutuo  &  viciftim  rcpciulendunircer 
tc  nullus  noftrumcft,  quin  vei  caeci  vel 
loiipedisagat  partes,  vtqua  fitcundum, 
minime  videat ,  aut  qua  progredicndum 
vltcrius,planenon  habeat .   Q^id,csce, 
confilij  capies,  quo  te  in  viam  huius  vitae 
anxiae  ac  raolcft?  couijcies?  quid,Juquani, 
homo  quantumuis  diues  ac  locuples  conr 
filijcapicsjvt  tcpoftis  taHdcm  expedirccx 
inopii  aiiguftijs,  quasnon  fiuunt  te  vltr4 
progrcdi.nifi  ducatum  tibi  pr^ftctaliquis 
ocuiatus?Af,cIaude,&  pedibuscafle,qu6 
tcproripics?im6  ver6cruditc  licctac  Mu 
farum  alumne,an  tclocomouebis.nifi  pri 
murnfirmis  euuifdam  opulcnti  bencque 
nummati  humcris  fuftenceris  ?  Scdquo- 
tus  quitq;  cft.cUinonpcrfpicuum  fitqua  ^^   ^ 
long^  lateqiie  pateat  officij  huius  miitui  f^^  g^ 
vfus  ?  Nullumomnin6  rctum  genuscft,  ^,-^  ^^ 
qiiod  aut  auulfum  a  cxterisper  fcipfum  nestiin 
coiiftarc,  aur  vim  fuam  atq;  asternicatcm  ^^^.^ 
confcruare  pollit.  Stoici  qua:  iu  tcrns  gi- 
guuncni 


Emblemata . 


^83 


gimntur,  aiunta<l  vfiim  hominum  crcata 

cfTcthomincsautcm  hominnm  caufTa  gcni 
tos,  vt  ipfi  aliis  alii  prodeiTc  pofTenr;  qua 
inrcnecenc  eftnaturam  duccm  optimam 
fequi,&:  vtilitatcs  omncs  in  medium  cou- 
fcrreofficiorura  commuratione,  dando  , 
accipicndo,commutando>condiicendo,  & 
cxtcris  ciufdcm  gcneris.rum  artibus.tum 
opera  ,  tum  facultatibus  hominum  inter 
homines  focieratem  deuiDciendo.  lam  vc- 


ro  illa  fapicntia  ,  \t  fapicntet  ab  Oratore 
dic1iim,diuinarum  atquchumanaium  rc 
rum  fcicntia  cft  ,  in  qua  continerur  Deo- 
rum  &  hominum  focictas  quzdain  &  co- 
raunitas  intcripfos.Qucd  cumitafit.me 
minerimusad  cxtremum  ,  qucd  antcdi» 
^um  cft,vj)um  horainem  pro  nemine  ha- 
bendum:vnum,  in(^uam,  nihil  fere,  duos 
iimul  iundos  peimulca  faccrc  &  confc- 
qui  poflc  . 


Auxilium  nunquam  deficiens. 

E  M  B  L  E  M  A'  CLXIL 


n 


X^  /  iV  >^  />encla  vnis  effngi  fedtilm  armis  , 
Cum  fremererj^  folOi  cnm  premerer^falo  „ 

Incolumem  ex  acie  clyfetn  me  prAytitif.  tdem 
lianifra^nm  apprenft^  littora  adtf^qne  tulit , 


COM- 


,684  Andreae  Alciati 

c  q  M  M  E  N  T  A  R  i  r. 


!•*> 


I. 


II. 


quis . 


inatis 
fons . 


Horatius 
Cocles . 


II  L 

'  Vntis    in 
plurali  . 


IVxTA  tentoria'in'r?pafita  fliimcn 
prxterlabiciir.iii  qiit)  viraTmis  niilita- 
ribus  iiiciiuiis,  &  fcuto  fuo  inciu-nbens 
113  tar. 

Hoc  e  Grxco  Iulij  Leonidx  Epi- 
grammateexpreflu  Alciatiis.iii  quoMyr 
tili  milicis  profopopeia  eft,  fcutixm  fuum 
celcbrancis.  Is  pofl  conflidum  terreftre  na 
uem  iiigreftus  naufragiumpaftlis  cft,cu- 
quefraiigetetur  iiauis  clypeum  appreheii 
dens  incolumis  fuper  illo  enatauit.  Epi- 
gramm^  vcnuftum  eft  &  figurisabudans. 
Graicum  fichabet; 

(iv  ivi  KivS^vvi^i  zjpuyov  S^uo  (xvprihos 
ottKo  , 

Tov [/.iv dpt^ijacts,  jgy  /'.gV/i^wlct/xg- 

'"^^'     ,     !  •'.  ' 

tT'  eer^v 
<TM9ei{KiKptfxii'nv  vJ^ctri  xgjfTffohiiJLa' 
^P'i'  geminttm  clyp^eo  difcri^nen  in  vno 
MyrtilHS ,  d*  ptfgnans  fortiter  atq-^na- 
tans . 
Arriptn  clypetim  deprejfa  flaminf  puppi 

TlnSiibus  oppreffitm,  belligerisqj  viris . 
■Vnis  pericula  duo  effugi  [ego]  Myrrilus 
armis  ; 
Vnum  qnidcm  fortiftim^  dimicando  , 
alcerum  ver6  narando  . 
Argeftes  [vcncus]  quando  fubiit  nauis  ca- 
iinam,clypeum  habui 
Scruacusdcftiiiatum   aquis  &  pugna?. 
Vnis  damna  dtto  vttaui  Myrtilus  armis  j 
Vnum  acie  certans  ,  altertim  in  amne 
natans . 
Vtprimiim  lento pitlfa  rate  is  adfuit,vt(f^ 
Me  clypeus  pugna,  cfl  auxiliatus  aqua. 
Huc  reier  &ali3  eiufdem  argumciui  Epi 
grammaralib.i.cic.fYf  cAt/et)//oi'  .   Talem 
qucq;  pingic  Claudianus  in  panegyricis 
HoiaciCi  Coclitem.cuius  ha:c  (iinc  verba: 
Traiecitclypeo  Tibrtm,  quotexcratvrbe , 
Tarquino  mirante,  Cocles,  medijsqiieftt' 

perbus 
Porfennam  reipexit  aqttis  . 

BINa periclal  <^"o  pericula,  nempe  in 
teriis&  iii  nun. 

Vnisarfnis]  vnoeodemq;  fcuto.Vnns 
in  plurali  iungitur  nominibus  fingulari 
numerocareiujbus.vc  Vux  licer.-e,  Vnaar 
ma,Vna:xdes.Cic  pio  lege  Manij.  Abv- 
His  hoftuim  copiis  geri .  Licet  apud  eun- 


dcm  Ciceronem  pro  FIaccoIcgatur:Vni$ 
moribus,&  nunquam  miiratis  legibnS  yi- 
ucre. 

Cum  premererq-jfolo]  cnm  dimicarcm 
tcrreftriprajlio. 

Cum  premererq;  falo]  cum  in  aquis  pc 
riclitarcr.iisq;  peneobruerer.Salum  ma- 
tedicitur ,  vcl  a  faporc  falist:  vel  a  vcrbo 
CtxcotxetKiva  f  quodfignificat  fluduo, 
fluico. 

Clypeus  mepr&flitit]  Clypeus.vt  Labie- 
rius  aitjciim  viritigenerc  profertur,  fcu- 
tum  fignificac,  fic  didum  «to  tk  Khirr' 
rtiv  tfiile  ctTro  t«  KAKv^ztrm  ro  ca^a.' 
quod  cleperefeu  celarefignificat.CIypeii 
yero  inneutrogencrc  imaginem  in  fcuto 
caslacam  denocac,didlum  etTror^  yKvipeiv, 
ideft.fculpere.  Sed  camen  T.  Liuius  cly- 
pea  fa:pe  pro  fcutis  pofuicjvt  6,ab  Vrbe  : 
Clypcisante  Romani  vfi  funt,deinde  poft 
quam  ftipendiarii  fjdi  funt.fcuta  procly 
peisfecere.  Afininscontra  clypeumpro 
imaginemafculihe  dixic  Plinius  lib.i-Du 
bij  fermonis^VcrCiqjait,  indiftin<?ogenc- 
redicijfed  litera  differrCiVt  pugnacorium 
per  i.dicarrus  clipeum,quod  clepcrc  cc- 
Jare  fir;imaginem  veroperv,  acluendo. 
Sed  ha:c  arbicror  Piinium  nonex  fua,  fed 
ex  Grammacicoruni  opinione  reculiflc. 
Nam  lib.3  j-Nat.hift.  cap.j.aitrScutis  c- 
nim  ,  qualibus  apud  Troiam  pugnatum 
eft.conciiiebanturimagines,  vndc  &nomc 
habuerccIypeorum,non  (vc  peruerfaGra 
inacicorum  fubcilitas  voIuir)'a  cluendo* 
A  dypeo  ficclypcare,verbnm  ,  apud  Pa- 
cuuium  in  Hermionajidemquceft.quod 
apud  Liuium,  paludamcntocircum  bra- 
chium  intorto  in  hoftes  impettim  facere, 
&  abeorum  idibusfcipfum  protegere  . 

S  c  V  T  V  M  bellicum  olim  tantjc  am- 
plitudinis  erat,  jVt  totum  hominem  tegc- 
ret ,  &  3  telis  omniex  parte  defcnderet . 
Adh.TC  conuexa  eius  parre,corpus  fuften- 
taiueflumen  cranaripofiet  .  Scutum  hoc 
nufquam  in  quouis  periculodeficiens,fed 
ctiam  in  iis  auxilium  pra:ftans,quae  viden 
tucalioqui  abhorrefe  ab  vfu  propno  & 
naturali.typuseft  amici  veiinunquamno 
fuppetias  fcrentis,vel  etiam  iu  i.is,qux  vi- 
dencur  a  fua  facuhace  pene  omninoalie- 
na  efte-Non  mnlcisidamplificabo  verbis: 
vnum  huius  reiexemplum  mihi  ftacui  te, 
D.IOAN- 


IV. 


Veri 
ci  typt 


Emblemata-)* 


68; 


onnnet 
indredi 
iolus  Ve 
etus  I 


udiii-j 
{fjuam 
<n  oppor 
nd,- 


,-nents 
'•ufra' 
■4m. 


■  mili 
'feas. 


t>.  lOANNES  ANDREA  CIOLE, 
Doiflor  Excelleiitiffime,  amice  intcgerti- 
irsc,  qiii  me  iion  folum  Pataiui  ( vbi  ami- 
cifianoftra  primum  coaluit]  diiminca- 
flrisPalladiismilitaremus,  ops  Sc  opera 
iuuifti ;  fed  etiam  Veneciis  diu-n  finiidi- 
mis  diiiturnonim  morborum  proceliis 
concu{rus,&  virium,&  faculratum  iaclu- 
ramfecilTem^nuiiquam  dellitifti  folariaf- 
flictum^erigere  iacente  ,  dirigereauium  , 
eaqj  omnia  reapfe  prv-eriarc  ,  qua:ab  alio 
quoquam  vix  aufim  fperare  .  Te  rcmige 
tandem  a'gre  enaui  Tu  nihilominusarao 
lis  tui  radiosinmealiquantulum  difiun- 
^um  largifllme  di{Fandis,dum  mihi  am- 
plifnmorum  virorum  gratiam  concilias  , 
conciliarara  foiies,  literarum  reciprocoal 
loquiorecreas  .deiiiq;  inftruc^ifrima  tua 
fuppelleftile  libraria  hiinc  meum  com- 
mcntandiconatum  promoues.  Quid  ego 
vicidimfquod  pofllimjredamarej&fince- 
rum  amorem  cadide  atteftari;  quod  hoc- 
ce  publico  tedimonio  ago,idqj  per  iftum 
]aborcm,qaem  hicfufcepi  (audaciiisfor- 
t^  quam  felicius)  perenne  efte  ciopto. 
Hocetiam  poteftcommodiftime  transfer 
ri  ad  litcrarum  ftudia  nufquam  non  op- 
portuna,nufquam  noniucunda,quibusnt 
mirumnonmodo  ab  adnerfariorum  te- 
Iis,&  hominum  iniurijs  tuti  fumHs,&  ta- 
quam  oppoficoclypcomunimur.fed  &eo 
rum  minifterio  vfuque  h  raedijs  vita;  hu- 
ius  fludlibusad  tranquillum  orij  porcum 
recipimur.Sic  enim  Myrtiliciypeum  Al- 
ciatusipferaetorationc  quadam  Ticiniha 
bita  incellexic  .Tradunt,inqair,Zenonem 
Philofophum,  cum  naufragium  feciifer , 
dixifle,fe  nunquam  felicius  naaigafl"e,qaa 
Gum  rebus  amiffis  vacare  Philofophi?  de- 
indc  CGepiiret.Idem  &  vfurpare  ego  pof- 
fum,qui  cum  in  patriaotioquondam,ni- 
miaq;  tranquillitate  fere  marcerccrem  , 
atrocitatebellorumdemum  eicitatuspe- 
re«»rinaii  caepi,&  ad  hanc  difciplinam  con 
fucri,  qur  mihi  planefuit,  quod  Prouer- 
bio  Graico  dicitur.My/i/i  clype'M.  Fuit  is 
inoentisanimimiles,  fcuto  pugnare  foli- 
tus,  qui  cupi  ad  raaiitimam  expeditioue 


nauigaflrct,fubmcrfaibrtc  naiiicidem  cl/ 

peoinnixus  in  tutum  porcum  delatuscft. 

De  quo  hunc  in  fenfum  Lconidcs  Poeta 

fcripfit: 

Bina  pericla,  vnvt  effugi  MyrtilM  armu , 

CumpremeYerq-^folo,cupremercrq-^fa,lo. 
Incolume  ex  acie  clypemmeprAsiitit,  ide 

Nauifragum  apprenftu  littui  aduffjue 
tulit . 
Sic  mihih^cegregia  profclTioomni  in  tc- 
pore  ,  omniin  forcunaauxilio  fuit;  quod 
ceu  fene(fluti  veftrx  viaticum  ,  vt  &  vos 
comparetis,  hortor  fuadeoquc.  Hxc  Al- 
ciatus.Apparec  itaq;  viris  cordatis  &  ma-  Cordatif 
gnanimisfortunamipfam,  ctiam  inrebus  '^'^'^  f^' 
quanrumcanq;3fflidisatq;aduerfis,  faci  ^etfors. 
lemodum  auxiliarnqueminiftrare.  vt  eft 
hoc  Tibulli.quod  vulgo  dici  folet:  Tortes 
fortuna  adiuHnt .  luxca  illud  nimirum 
poeco:  : 

Audacesfortuna  ifiuat,timidosqi  repellit. 
Tefte  etiam  Seneca  in  Medea  : 
Tortunafortes  metuit,  ignauospremit. 
Veruro  cum  mif^ra  ha^c  noftra  &  calarai  ^'^■'^  ''.'*" 
tofa  vita  niiliria  fic  fuper  terramr  &  ficut  ^/^  '^'^* 
mercenarij  dies  noftr!,^!ocente  lob  7.  labo  *'^ ' 
rcmus  ficutboiii  milicesChrifti,  vt  Apo- 
ftolusfcdulo  adhorratur.afllimpto  fcuro 
illo  fa!ucis,quod  ipfenobisccu  digico  dc- 
monftrat.-  vt  polTinuis  refifteie  Ccius  vcor 
vetbis)  aduerfus  infidias  diaboIi,&  aduer- 
fus  principe5mundi,re(florcs  tenebraruni 
harum.  AccipitCjinquic  adEphef.^.arma- 
turam  Dei,vrpon]:is  refiftetcindie  ma!o, 
&inon-,nibas  perfsvfti  ftarc^fumentcs  (c\x 
tum  fidei  ,  in  qao  polfitis  omnia  tela  ne- 
quifllmi  ignea  excingucre,&c  Huiufmo- 
difaiie  clypeocam  in  terra,  quaminma- 
ri,hoceft,diu  novHiuqj  rede  nos  ab  iram:- 
nentibusmalis  tiiebimur,  &  diuerfa  licec 
periculaimpcrrerrito  aiiimo  ill^eficffiigie 
mus  ;  vt  &  fan-^e  atteftatur  Plalniogra- 
phus:  Scuro,  aic,  circumdabit  te  vericase- 
ius,  non  cimebis  a  timore  noiflurnQ:  a  fa  - 
gitta  voianteindie  .  Cadent  a  latere  tua 
mille,&  decem  millia  a  dexrris  tuis,ad  te 
autcra  nonappropinquabit.  Pfalm.^o.As 
nunc  Gratiis  litabimus. 


I 


♦g^sa*  ♦2=^a* 


%:m 


Craria? 


6SS 


Andres  Alciati 


Gratice . 

EMBLEMA     CLIIL 


i 


T^ES  Charites  Veneri asfiUunti  dominamj^fequuntUTt 
Hinc^,  voluptates ,  atque  alimenta  farant . 
LAtitiam  Euphrofyne ,  Jpeciofum  Aglata  nitorem , 

Suadela  eH  Pithfes ,  hlandu^  &  ore  lepos  . 
Cur  nuda  ?  Mentls  quoniam  candorc^  venuUas 

Conftaty  &  exmia  fmplicitate  placet  • 
An  quia  nil  referunt  ingrati ,  atque  arcula  inanls 

EH  Charitum  ?  qui  dat  munera-,  nudus  eget» 
Addita  cur  nuper  pedibtu  talaria  ?  Bis  dat , 

Slui  ciio  dat :  minimi  gratia  tarda  preti  eff . 
Implicttis  ulnis  cur  'vertitur  altera  ?  Gratus 

Toenerat :  huic  remanent  njna  abeunte  dux » 
luppiter  ijs  genitor ,  cceli  de  femine  diuas 

Omnibfis  acceptas  edidit  Eurynomcj  • 


Emblemataj . 


687 


COMMENTARII. 


f. 


ftChit- 
rim  ex 

KU. 
Vtines. 

IhU. 


GR  1  T  I  A  E ,  quas  G rarci  Charitcs  vo 
caiiCipinguncur  nudxjfacic  virginii, 
hilari  vuItu,manibuscoplexis  feipfas  afpi 
ciences.pedibusalacis:  harum  vna  a  nobis 
auerfapingitur,  reliqux  duxfacicad  nos 
conuerfa.Gratiarum  fimulacra  veteribus 
nonfuerecitra  indumenta  ,  inquit  Paufa- 
uias  ;  at  pofteri  nefcio  cur  nudas  pingere 
ac  fulpere  adorti  funt,  antiquorum  ratio- 
ne  mutata. 

CoKSTirviTVRhic  Charitum 
profopographia  ,  qualem  ferme  &pido- 
res  &  ftacuarii  vetercs  expreflerunt.Tres 
(unc^que  nudc-e,virgines,uiuenes,hilares, 
&  qux  inuicem  flbi  adharrcanc  .  Nudae 
quidem,quia  beneficia  non  oportet  elle  fu 
cata ,  in  quibus  fimplicitas  &  puritas  ani- 
mi  maxime  requintur.  Virgines  autem 
&iuuenes,  quod  nufquam  fenefccie  de- 
beac  aut  incermori  accepci  beneficii  recor- 
datio .  Sibi  conncxss  &  adhxrentes,  quia 
(vcaic  Sophocles)»  pj5/'/f  X^^P'^  ?s/:«  , 
Gratia gratiam parit ,  quodqj  debeac  efie 
pcrpecuum,  &  quafi  continuum  beneuo- 
lcntisfcEdus  .  Adha»c  inpedibus  habent 
alata  talaria.quod  cardaiu  graciam  efTe  no 
liceat.  Poftrcmo  vnam  auerfam  dux  ali^ 
confpiciuntj  quod  pioaccepto  beneficio 
duplicem  ,  &  quau  cmn  fcenoregratiam 
rependercdcbeamus .  Has  cx  Eurynome 
louem  fafcepifife  fcruntiVtafFedum  eiuf- 
modinon  tam  humanumquara  diuinum 
eflreintclligas  .  Huius  pifturx  Paufanias 
in  Aeliacis  diuerfis  locis  mcminic;&  Sene- 
ca  pluribus  agic  libro  De  beneficijs,  cap. 
j.Porro  huc  non  grauabor  adfcribere  in 
Charicum  ciconcm  Epigramma  nonille- 
pidum,quod  eciamnum  excareRomx,te 
ftis  eft  Lilius  Gyraldus  Syntag.  8.  afcri- 
pficq;  Alciacusipfemetcap.vndecimo  li- 
briprimi  Parergou : 
SuntnHdA  Charites,nifieo  de  marmcre:at 

illas 
Ditta  ColumnafHts  ^dibuiintushabet, 
'£ar  tribm  eB  facies  ,  qualem  decet  effe 

fororum: 
Par  tribas  efl  Atoi  ,  par  quot^ue  forma. 

tribtis . 
CrataThalia  tamen gemin* conuerfafo • 

vori , 
Implicat  alternts  brachia  nexa  modts , 
lnppiter  efi  genitor^eperit  dsfemine  Cxli 


Iunomia,&  Venerts  turha  mini^rX 

ftiit . 
Inde  alitur  nudt^  placidafub  matre  C«- 

pido , 
Inde  voluptateSyinde  alimentaDei  • 
Qu^ia  vero  pociflima  huius  Emblematis 
pars,fi  rede  conferas,ex  epigrammate  ad 
dudlo  lucem  accipit,pauca  in  tranfcurfu 
in  anipliffima  alioqui  raateria  atcinge- 
mus. 

Tris  Charites]  Charites  diciitur  a,To      m* 
T>7f  ^ApS,f,a  Utitia,\i  Phornutusait:fed  Charites 
&nociftimo  Grcecorumadagio,Tcfc/f  ;)j«4-  vnde  di- 
fici  tTTrhS^tiV yGratijs  facrificare,i]  iuben-  ^^- 
tur,qui  triftes  &  folliciti  funt.Dcnumero  charites 
vero  &nomine  Gratiarum  varix  funt  au  qnot , 
torum  fententix.Orpheus  in  hymnis  tres 
recenfct,Aglaiam,Thaliam,Euphrofyna, 
louis  &  Eunomis  filias.fic  : 
AiVTS  [JLOi  ea  ^piTif  [J.tyAKavUfJiOt  et- 

y\A3Tt  fj.01 
OvyATipii  ^m6?z  »^  'E!vvoy.i)]{  /Sa^v* 

UyKAlilTi    ,  <S><i\HA  I  t^Eu^posi/vn     T»- 

Kvo\/Se  , 
')^ApiJi.o<rvviii  yiviTeipcbt . 
Huc  agite  Charites  celebres  ,  venerandoi 

propago 
De  loue  prognat£  Eunomiaq;  parentibtti 

olim , 
Aglaia,I.tiphrof/neq^;  Thaliaq^ iplendida, 

clarA 
L&ticiA  matres  . 

Plutarchus  ifcm  tres  facit  in  Iib.de  difpu 
tationc  Philofophi  cum  Principe:  Sapie- 
l>at,inquit,qui  Gratijs  nomen  indidit,A- 
glaia?,Euphrofyna:,ac  Thaiix ;  fiquidem 
hilarem  eire  &  gaudere  in  conferendisbc- 
neficijs,id&  maiuseft  &  purius.Has  ctia 
trcs  inuocat  Pyndarus  Ode  Olymp.  vlr, 
rroTViA  A'y\Aid} ,  <pthii<n[jLQhTsriT  evppo- 

a-uVA,€>A\iA  T  i pAO-i [JJih^TFZtQiaV  KfA- 

TT/Vk  -TrAiSii^  Id  eft:0  -venerabilti  Aglaia, 
amabiliterq;  demulcens Euphrofyne, ami 
cejj  oblectans  Thalia,optimi  DeumfiliA  . 
Quidam  ver6,vc  aic  Phornutus  inlib.dc 
Nac.  Deor.  duas  tantum  Gratias  pofuc- 
runt ,  innuentes  aliquos  benefaciendi  ini- 
tium  faccrc  oportcre.aliosautem  gratiam 
xeferre.Homerus  lib  i4-Iliad.vnam  Gra 
tiarum  Pafitheam  vocat,quam  luno  Som  T-afi*^e(f, 
QO  Dco iumaciinioaiupi collocac.  Hnius 

ecian» 


6SS 


Andreae  Alciati 


Zpi^ratn 
m.i  in  R»? 

chelem 
nobilem 
ffMtrid  . 


Ckxrites 

tns . 


Cnri 


€ratijS 
quis    fx- 
crx  pri- 
musfcce- 
rit. 


ctiammeminit  Statiuslib.i.Theb. 
Nd  hoc  Pafthest  blaKdarum  primaforori!. 
Aufonius  Gallus  Lefbiam  {iiam  ternaiio 
Grauarum  numero  adiungit ,  hoc  epi- 
grammatc  : 

Tresfuerant  Charites  ,  fed  dum  mea  Lef- 
bia,  vixit 
§^iAtuor:vtperijt  tres  numerantur  ite, 
Sic  &  ego  aliquando  ex  cemporemugina- 
barin  formofam  &  argutam  pfaltiiam, 
dum  nobis  fuauifllme  cithara  canerec . 
Dum  Ipecio  attento  formofum   lumine 
Tjnltutn  , 
Tiic  dico  :  £  coclo  Cypfin  lapfa  Dea  eft- 
MelliflHa  citharA  dii  iHgis  carmina  voce  y 
Obfinpet  (irgutHm  turba  nouena  melos. 
Furp  ureo   dulces  dum  fundis  ab  ore  lo- 
quclas , 
Jlexanimas  Charites  tunc  reor  effe  ru- 
des . 
K.icheLqtiid  dicam^Forma  Venus  altera^ 
cantti 
Pieris  at   decima  es  j  quarta  fed   ore 
Charis  . 
^ieris  abde  chelyn ,  nitidos  Venus  exue 
cultus , 
Nam   Charis  isla  ziris  nftda  placere 
potesJ . 
Communior  rame  fiiit  fententiajtres  ftiif 
fe  Charites,  vc  in  eo  verfu  teftatur  Me- 
ieager; 

^ivot  apcu  . 
Sunt  tripUces  Charites,tres  HorAjcasit.  ^ 

vtriqi 
Totautcm  ideo  edeprodiderunt,  quia  & 
benefici  elTeinalios  dtbemus,  &  aliorum 
beneticia  fufcipere,  &  ijs ,  qui  in  nos  fuc- 
runc  liberaleSjietnbucre.  Dareautem,ac- 
cipere,  &  referre  ,  tresadus  funt  inter  fe 
diftiuifbi  .  Ali]  ideo  dicunt  tres  efle  Gra- 
tias.quia  acccpium  benchcium  cum  f^no 
te  reddi  debct  .  Q_uapropter  folebant  ita 
Gratias  pingereivc  vna  earum  auerfam  fa 
ciem  tenerct,quafi  a  iiobis  profedx;  dua: 
vero  nosafpicerent,vrdup!cx  nobisbene 
ficium  rependi  dcberc  oftenderenc .  Tra- 
dunt  etiam  Gratias  in  Acidalio  fonte,qui 
eftOrchomeni  Bceoii^  vrbe  Cvbi  Etcocles 

,  Andrei  &  Euippes  filius  templo  jcdifica- 
to  primus  Gracijs  rem  diuinam  fecifle  di 

,  cuueJ  lau3ri;quoniam  puraefle  beneficia 
oportet;  &  nihil  fordidum,  luillam  fpem 
rct;:bucionishabere. 


Veneri  ajfi/funt.l  Tcftis  ed  iti  Aeliacis 
pofterioribus  Paulanias,&  Coelius  lib-zS. 
cap.i8.vt  fignificatecur,qu?'volunrasfcr 
ret  fine  pugna  ,  citraqj  contentionem  vl- 
lam,&  qui  dat,&  qui  accipit,tranfigercr, 

Domtnamq-yfequuntur]  Hiuc  Veneris 
pedilfequae  &  aflecJaj  vocantur  . 

Hincq;  •voluptates]  fuppeditant  volu- 
ptatum  omnium  materiara  . 

Alimenta  parant]  luuuic^Cvt  egoqui- 
demarbitror_)  mythologiam  Graciarum, 
qua  agrorum  fertilitatem,frugumqi  abCi 
daniiam,  quxpacisbeneficio  late  proue- 
niunt,  perGrarias  fignificariquidam  vo- 
luncVide  Nacal.Comit.lib.^.cap.ij.My 
tholog. 

L&titiam  Luphrofyne.]  Xotatioeftno- 
minum  .  Euphrofyne  lastitiam  fonat,  vel 
quae  hilaritatc  hcitiTApd  Ts  iv^pctivdVt 
Uta  reddere.  Lxtatur  enim  in  beneficijs  & 
quidat,&  qui  accipit.  Dc  hac  Bapt.Pius: 
Qeflibtis  'Euphrofyne  bl.indus  amoreculiS' 

Aglaia.  ]  Splendorem  ,  dignitatem  & 
boneltatem  fonat.  hiiK  a.yKc(.i^cij.a.i  y^d- 
yhcLi(^(o.honoro,orno  .  Eu  enim  honel^ius 
dare  quam  accipeie:  nam  bencficium  qui 
accipit,  libcrtacem.  vendit.  aic  P-  Syri  mi- 
mus. 

Suadeht  efi  Pithus]  Thaliam  incelligit. 
qu£  iloriduareni  &  latum  conuiuium  fo 
nar.o-*/:*  To  Q xhKHv ^c^no^  e(i,zirefcere, 
pullulare.  Hxc auceni  Suada  fiue  Suade- 
]a  ,  Dea  perfuafionis  &  eloquenrii^ ,  & 
a  GrKcis  '3rft9anominatur  .  Cicero  in 
Bruto:Vrhominisdecuseftij)gcnium,fic 
ingenii  ipfius lumen  efl  eloqueutia,  qua  vf 
rum  ciceJientcm  prxclare  cum  Jlli  ho- 
minesflorcm  populicfie  dixerunr:Suadas 
que  meduJla,7rf<'3-£y,  quam  vocant  Gra:- 
ci,cuius  cfFccfor  ell  orator,hanc  Suadam 
appeliauit  Ennius  .  Eiusautem  Cethcgu 
RieduJJam  fuiflb  vulr,  vt  ^uam  Deam  in 
PericJisIabris  fcripiic  Eupojis  fefllcaflc» 
huius  hicmeduJIam  noftrum  Oratorem 
fuifledixeric .  Hxc  \\\t. 'TTtt^uytio  (aic 
Siiidasj  eft  >>  Tff3-,(/.3v>7,cui  facrum  nihil  a- 
liudquam  oratjojquara  etiam  Grasci^W 
■)^ycoyov  appcllabant,qudd  animum  dn 
cat  quo  Neiit.  £o  fenfu  eloquentJa  flcxa- 
luma  dicitur  Ennio.  Hanc  folam  morta- 
Iibus  regiiiam  elfe  apud  Euripidcm  Hecii 
ba  dixit :  cique  Affchylus  y.zKtyhcifcMi 
^T«t3//A<- tiibuit.  Huius  etiam  caufa  So- 
ciatcsapud  Q£intiliauum  7r<^^»r  J^iif/.iap 

yov . 


GrAtU 
iunifa 
Veneri 
cur . 


Agrorun 
fertilitM 
per  Grn 
tias . 


Euphrtf^ 


AglaU 


ThalU 
Suada, 


nfi^«{ 


Emblemata-j 


6Sp 


GtU 


3.   catt 

(a  ir  ntt 
lUzha.- 


Q>  iaru 

in  ns . 


0  tia  U 

bi   efltj 
4it. 


ydvM  c^,perfuade»di  ofificetn,  Rhetori- 
cen  nominainc . 

CMrnud£?]  De  habitu  Cliaritum  noii 
cadenieftomnuim  fententia.aiiienim  nu- 
das.alii  veftibus  luciv-iis  &  fluentibus  indu 
tasfuifle  volurrunt.Paufaniasui  Bqocicis 
Gratias  antiquitus  tani  a  fculptonbus , 
quam  a  pidoribus,  &  k  poctis  cum  vefli- 
bus  introdutflas  fuiire  teltatur.-quarum  ar 
tificcs  Pycr.agoras  Parius,  Bnpalus,  &  A- 

fjellcs  cxticere;&  Socrates  Sophronifci  il- 
asinducas  in  veflibulo  arcis  AthenieDfiii 
«oiloca!'it .  Ciira  igitur  antiquicus  vefti- 
busopeci.entur.vel  quia  turpcelTer  afpe- 
ftu  mulieresnuJas  fine  veftibusconfpicij 
vel  quiabruniaj  frigora  formidarent,  inci 
dcruntin  recentiores  taquam  inlatrones» 
a  quibus  fpoliatx  funt.  Q_uid  igitur  mi- 
xum,fi  hoc  noftro  tempore  omnes  gratiae 
frigeant,&  nudx  algeant  ? 

Mentis  qHoniam  candore]  Duas  afferc 
caufas^curnudae  pingantur  Gratije.  Pri- 
raa,quia  ad  acquirendum  amorem  &  gra 
tiam.uecelle  cft  ,  vt  cor  ipfum  candiJum 
^ranfpareat,purum  &abfq;  vllo  ficlionis 
velojinbeneficiis  itaq;  vlrrocitroq;  collo 
candis  nihiJ  oportet  elTe  duplex  aut  rcdu, 
fcd  clara  omnia  &  fimplicia . 

Atq-^arcula  inanis  efi  Charitum.]  Sc- 
cundacaufa  proucrbium  tan^iz.^SiixoviJ^it 
fteAw.id  eft  :  Simontdts  canttlena :  Nam 
hajc  deSimonc  retulit  Sroba:us  .•  S/^ao»- 

Vi<tl1!    rTApa.KAK7v70i     7lV0i     iyi(,CO[JLlOV 

•joius-cu  ,  yju  ydLciv  t/HV  hiyovTOi  ,ap- 
yyptov  J^i  f/.i)  ^/cTcrroV,  J^uo  «Tei'  irof 
i'-)fCo  Ki^corii  ,  Ti^v  [j.iv  yjtpircov  ,  Ti)V  «T' 
tipyupiti  .  J(pu  TTpoi  rdi  ypeietf  ,  Tiiv  fxiv 
tZv  yjtpijcov  KiVHVi'upiyKco  oTAi  etvoi^co, 
7»v cTe  ypi)7iui)v  /xovdy.  Simenides ,rogan 
te  quodam  vt  fibi  co-nfcribeyet  encomium, 
(fP  gratiamfe  relaturum  dicente  ,  argen- 
tum  autem  non  dante:  Dufu^inquit,  arcas 
habeotvnam  Gratiarum,<jlter/rm  argenti: 
^citm  necejptas  exigit,  Grattarum  quide 
arcam  aperiens,tnanem  ipfam  repericalte 
ram  verrfolam  mihi  commodam  .  Quo 
fignificare  volcbat ,  fe  gratis  doiiare  noile 
carmina  .  Sic  quoq;  quenturTheocritus 
in  Charitibus  ,  qui  Gratias  fuas  ideo  nu- 
dasait.quod  a  prii  cipibus,  ad  quos  mit- 
tantur,indotat?  rcmictantiir.Scd  hoc  vidc 
ri  pollct  il]iberj]c:nam  iibera  &  vltronea 
debetciregratia,no  coatfta.autilliberalis. 
Adde,qu6d  pulchrius  (vt  di(ftum}  &  ma 


gnificentius  cft  benefidij  confcrre,  quam 
affici  bcneficio.  Hincn.  illud  Phuarchi: 
iTinapoi  ,  tk  £-J  TrAjyw  ,  to  ey  TrotHV  sf 

fJLOVOV  KciKKlOV  fltAA*  jyt^  «cT/OI'  CiVCU  0il(ri. 

yApAi ydi^  «/'g|/  )iTcoi  yovifxov i^iViCoi  ya.' 
pii-  (iKKdt.  fo<poi  HV  0  reu;  yApiJi  T*  ova- 
fMctrtt  ^iuiVii,  etyKctinv  ,iC.iu(fpo7V\i)v  > 
Xjtii  OctKeieLv  .  ro  yeio  AyctKKc [/.ivov  »^  t» 
ycupov  iv  ra  [J^ij^dvri  riiv  yciptv,  'rKeio^ 
65*/  yjfx  KttSa.fCoripov  •  S^to  ro  7ra.a"/jiv  zv 
euyyuvovrax  ToKKciKii.  euiycip  dya,KKoV' 
rcu,  rco  iO  •zsoiHV  .  Hoc  t^-.I.picuru^ait, 
non  mod^hpulchrins  efje  beneficio  afficere  , 
quam  affici.fed  Z^  iucundius  .  N.am  nuUx 
resperinde parit gaudium,vt  beneficentia, 
Sapiebat  autem  qui  indidtt  Grat^snomi- 
na,Aglai&,EuphrofynA,  ^ Thalii,fiqitide 
exultatio  ^  Utitia  in  dante  maior  eft  & 
purior.Itaq;  multi  ptidore  f&pe fuffundtin- 
tur,citm  beneficium  accipiu?it:femper  au- 
tem  gaudent .ciim  beneficiumpr&ftant.\^o 
mihi  tcmperare  polTum,  quin  addam  Ci- 
ccronis  illud  e  i.Offic.  Aut  opera  fit  beni 
gneindigentibHS,aut  pecunia,  &c.quam- 
quam  \i\  vtroque  ineft  gratificandi  Iibera 
lis  voluntas,tanieii  alteraexarca,alrcra  ex 
virtute  depromitur:largitioq;  qux  fit  ex 
re  familiari ,  fonteit)  ipfuro  beiiignitatis 
exhaurit . 

Addita  curnuper]  rnnuic  au(3or  nun- 
quam  dcpidVas  hadenus  fuifle  Charites  pe 
dibus  alatis  ,  fed  fe  primum  hoc  inuenif- 
fe,vt  talaribus  illas  decoracas  diceietjVt  lo 
cum  haberct  prouerbnim,5ff  d.it.qui  cito 
dat.Vide  ibi  . 

Bii  dat  qui  cito  dat.]  Proaerbialc  eft  cx 
Publij  Mimis  : 

Bis  eft  gratum,quod  opui  eft  vltrofi  offerof. 
ItemQue  : 

Beneficium  inopi  bu  dat yqui  dat  ccleriter . 
Vulgatura  eft  etiam  inhanc  fententiam 
Luciani  diftichon  .• 

coKcicu  ydpirti  yKvKtpeonpeu  ,  nv  «Te  Cpet' 
S^Jvyi  y 

rrdicra  ya.pn  xece  r,f<.)iJ^iKiyoiro  ya.pii. 
Celeres  grati&  dulciores  •.fiautcm  tarda- 
uerit , 

Omnu gratia  vana,nec  dicctttr  gratia.' 
VeljVt  Anfoniusrcddidit.' 
Gratia  qu&,  tarda  eft  ,  ingrata  esl :  gratia 
namq; 

Cumfieri  properat gratia  grata  magis  ■ 
Idcnialircr  .• 

5'/  benequid  faci(tf,faci(tt  cito  ;  naciibfa 
^um  X  X        Cratum^ 


Ahiat:!s> 
Gr.rtijs  t^. 
L^ria  ad- 
didtt . 


Bis  dat 
qifi   ctto 


dat 


6^0 


Andrcae  Alciati 


rin/t . 


Gr.it':^ 
ut  referS' 


Chftrites 
cur  louis 

filtA  . 

M^ter 

Charttu 

quA, 

Zuryn», 


^urydo' 

Suryme-' 
4u^  * 


CharitH 
^^rvites . 


Grattteri* ,  ingr/itli gratid  tardafacit . 

Minimi  gratiatardapreti  efi]  In  han« 
fcntcr.tiam  circumfcrcur  vcrficuIusGrx- 
ciis: 

Tardum  bcneficit^m  ingratumeii  . 
5ic  Ouidiiisde  Poiuoj. 
Gratiaq;  officio,quod mora  tardat,alejl . 

Implicitis  zlnis]  Brachiis.Eft  enim  vl- 
jia  proprie  fpacium  quantum  vtraqjcx- 
tcnditur  manus.  Difta  vlna,  vt  placct  Scr- 
uio  eiiu^oTaif  dAivSv,a  brachijs.  De  vlna 
vidc  diligcntcr  Parciga  noftri  Alciati  lib. 
I.cap.i8.&  Bndseumin  priorib.annotat. 

Gratus  fcenerat]  Hoc  cft  ,  qui  primus 
graciam  mifit,  pcrinde  fecic ,  ac  fifcEnori 
«icdiiretmam  pro  vnagratiaduasaccipier. 

Remanent  una  abeunte  dus..]  iiquidem 
rcfctcnda  gtatia  nullum  officium  magis 
iiccedaruim.Quod  ^\  qu^dam  accepeds 
vtendama.oreroenfara,  fi  modo  poflis, 
rcdderc  iubcr  Hefiodus ,  &  iraitari  agros 
fcrciles,qui  mulro  plus  rcddunt  quam  ac 
ccperuit.Cic.  i.  Officior.Grauiftime  di- 
ftum  a  ValcrioMax.  dandi  &  accipiendi 
beneficii comroercium  (fine  quo  vix  homi 
num  vita  conftat)  pcrdit  &  tollit ,  quif- 
quis  benc  merito  parem  laltcm  referrc 
gratiam  ncglrgit . 

luppiter  ijs genitor'^  Charitcs  dicunt  lo 
uegenitas  patre  elTe;quoniam  a  loue  om 
nisproccdit  gratia . 

ididit  Eurynome]  Quxna  fucrit  Cha 
titum  matcr,  varia  eft  opmio  .  Nam  hasc 
fcime  nomina  circumfcruntur,Euryno« 
me,Eurydomene,Eurymcdiifc,Autonoc, 
Inno,Euaiithe,Aglaia.  EurynomcH  ditfta 
air  Scneca  ,  quia  latc  patcntis  patrimonii 
Ct  beneficia  diuidcre  .  Alii  Eurynomcn 
quafi  latipafcnaro,  a  fpatiofis  pafcuisin- 
lerprcrantur.etTo  Tsgf/c u,»^  ce^^j.hoc  eft: 
nbtindanter  retribuo .X)\c\i\\i  Eurydomc- 
ne  ATTo  7H  evpv  >§  S^iS^cofAi  abundanterdo* 
Eutymcdufe  vcro  d-ja  ri  tv^Ct^  fjLeJ^c^, 
quod  rega  lignificatj  quoniam  qui  libcta- 
les&  munificj  funr,  cajtcris  impcrare  con 
fueuernnr.  Hefiodus  inThcogonia  .• 

TpHi  «T'  01  evpVVOfJl»  ^JtpnetSTiKi  KAK- 

hf^retpiiiSf . 
Huius  mcminit  etiam  Horaerus  Iliad. 
1 8.  Vidc  Phornu  tum  dc  nat.  Deorum.cap. 
deGratijs.Snnc  qutcx  Venerc  &  Marte  , 
alii  ex  Vcnere  &:  Libero,  aliiex  Erebo  & 
^■iede  genitas  dicunt .  Antiniachus  and' 


iv; 


quiftimus  poeta  illas  Asglcs  &  Solis  fi 
lias  edc  ccnfuit.  Confulc  Nat.  Coraitii 
Mythologiam  loco  fupra  citato. 

j  A  T  I  s  ,  vt  opinor,  cxplicatam  dcdi- 
mus  Charitummythologiam;  ncmpe  L?  "'^''^f 
ticiam,PuI:hritudincm  ,&SuauiIoquen  ^"^^- 
tiam  trcsefle  Gracias  ,  nen-.inem  non  ad  '*'""'* 
fui  amorem  allicicntesj  quas  nudas  elTc  o- 
potret,fimpIiccs,citra  firaulationcm ,  alic 
nas  abomni  fuco  i  ad  obfe-quiuro  prom- 
ptas  &  ccleres.ad  rcpofccdum  nonicem: 
amore  mutuo  ac  bcnigna  Iibcralitatccon 
iund:as,cx  boiiis  ingeniisortas,aftcclu  pla 
ne  coeiCfti  ac  diuino.deniq;  omnibus  gra-» 
tas  &  acceptas.Qnod  fi  quis  pluradcfidc 
rat  ad  locuplctaudam  huius  Emblcmatis 
commentationem,  multahabcntur  apud 
Scnecam  de  bcneficiis  palfim  ,  fed  inpri- 
misc.j.libri  pnoris.  Cum  hocconiunge 
nobilcm  La(ftantiidifoutarionem,de  vcro 
cultu.cap. vndecimo,&  praeter  alia  c.  12. 
libris»-Marfi|.Ficini:finguIacnim  cxfcri- 
bcrcnon  vacat.Ex  mulcis  tamcn,quaEpaf 
fim  obuia  fcfe  olfcrunt  e  bonis  audori- 
buSjqua^dam  fublegernus .  Ex  iurc  com»_ 
muni  didicimus  rcneri  nossd  d.vrlS^copei, 
J  fcd  ctfi.lF.de  petit.hajrcdir.l.fi  vero  non 
renuineradi.§.idcm  Poroponius.fFmand. 
l  fi  non  fortcm.§.IibcrcuSj  decondift.  in- 
Heb-  liiMiroo  veterc: 
Beneficiu  qui  nefcitreddere,  iniufie  petit. 
Prodicus  fophifta  apud  Platoncm  Axio- 
cho  (fi  quide  Platonis  dialogus  eft^  iilud 
folcbat  iu  Igratos  auditorcs  flcdcrc-  d^t 
>«/>  Toiv  "xfipct  vl^H,  J^Of  71  i^  KtCi  71. 
id  e{i:Manus m^num  lauat:  da  aliquid, 
O^accipies  alijtdd.  Bene  Martialis : 

Dedecus  efi femperfumere ^nil^  dare  • 
Jatcmuralioqui  beneficium  voluntatiam 
magis  eirequa  ncccfiariumjl.qui  cx  cauf-  ^^^ffi^' 
fa.If.de  bon.Ubert.  Et  gtacia  f\  nonaccipi  "volunt 
tur  gratisjnon  eft  graria.  Nam  quod  Se-  ^'^^  '' 
neca  epift.  8  3  .Sapiencis  eft  bene  debcrc  be- 
ncficium  ,  bcnefolwere;  intcrdum  autcm 
folutioeft  ipfa  confcftio  .  Voluntas  cnim 
fpedanda,non  facultas  .  £ed  idem  tamcn 
fapiens  fuoroore  roouctaculeos:  PIusc^- 
tcrisdcdir ,  qui  finc  fpe  rccipiendidcdit . 
Nam  hec  beneficii  intcr  duos  Icx  cft,alter 
enim  obliuifci  dcbet  dati ,  altcr  acccpti 
nunqu3ra:nempe  vtqui  deditbcncficiii  , 
taccatrmeroofct.quiacccpit.  Eft  cnim  o-  Benefic- 
diofuro  genushominum  olficiacxprobra  non  ftit 
tiujn,  &c.  Quonopiincgrauitcrfucccn-  exprobt 

fec      da . 


Emblemata . 


6pi 


fct  Martialis  Pofthumo  cuida,  qui  qiiod 
donarat  >  impeiifiiis  celcbrabac .  Lacerat 
tnimum.S:  prcmit  frcquesbcncficioriim 
commemoracio:qiiod  eciam  iion  fccit  qui 
damlibertus  apud  Simoncm  pacionum> 
in  Andria  Tercntii.vbi  fic  : 
5i  tibi  quidfeci,auifacid  quod  plaeet, 
Et  gratum  fuijfe  animadutrttfli  ,  habed 

gratiam : 
ted  hocmoleflum  efi,  namifth^e  eomme- 

moratio , 
^luaft exprohratio  eji immemoris  henejicij. 
Notidifccdo  a  edionc  Seneca::  Beneflcia 
dando,aic,imitamu  r  Deum.  noii  frEncra- 


mur.Dignosed  decipi,qui  dctemuncra» 
docogicauit.  lam  qniod  hitarcs  fcm\ix 
hic  Gratixrepr«fcntantur,mcraliberalt- 
tas,nulloq;  iurc  cogencc  profcfta  defigna 
tur.Qui  cnim  dat  iimitu<;,iiihil  dacErg» 
Fabius  Verrucofus  dicebat  ,  bcneficiutm 
ab  homineduroafpct^darum,  pjuem  la- 
pidofum  cfle,quemcfurirrtr|  sccipere  i«e- 
ccfTarium  effet,  etfiaCerbUn^  .  A'  iKa.p:f 
^oTiipA  0  ^eo(  dytt-r^.  HtUrem  d.-rorem' 
diligit  Deui  Et  nul  a  liun  maiora  hr  f  a- 
cia.qnim  qu?  funr  in  actipjeu' $  »erecu« 
dia.  Nunc  relegacis  hi  c  Gra-ijsiuuidia; 
&  detrad>ioni  occurrTiuis. 


In  detradtores  * 

EMBLEMA     CLXIV. 


\VDBNT  flagriferi  matuU  ,  Btifidi^^  magtHri 
^^    Btlem  tn  tne  ttnpuri  ■peiioris  euomere^ . 
Sjiid  faciam  ?  reddamne  vices  ?  Sed  nonne  cicadam 
AU  vna  obfiref>cram  com^uijfe  ferar  ? 


6^2. 


Andrcae  Alciati. 


I. 


I  r. 


ClorU  r.o 
mes  intii 

tiia  . 


Slmd  prodefi  mufcas  operofis  pellere  flabris  ? 

Negltgere  eft  fatitu ,  perdere  quod  nequeas . 

COMMENTARir. 


!  1  T. 


BT  N  Ai  appiuguiuurmaniis,quarum 
alrera  flabellomufcas  importunead" 
uolantesabigit:a!tera  vero  cicadam,notif- 
/imil  infedigenus.alaapprehenfara  tencr. 
V  s  R  A  M   fciibendi  huius  Epigram- 
matis  occafionem  defumptam  video  e  li- 
biojcui  lurifpetitorum  Nomenclaturano 
men.auftore  incerto.  Iscrgocum  fcripta 
Za{iienumerauit,hajcqujefec]uuntuf  fub 
iicit:Siiuc  muhum  profuit  Zafij  pruden- 
tia  lurisatqjeximia  do(5luna,a  francifco 
Florido  fugillata:  in  qucro  nomine  ipfius 
Zafij.Budsi.AIciati,  &  caeterorum  titu- 
]o,/«  Francifcum  Olidum, icccpimus  apo 
logeticum,  quod  fic  haber: 
Audent  flagriferi  matuU ,  flupidiqj  mfi' 
gtfiri 
Bilem  in  nos  olidi  peBoru  euomere  . 
Redde^nuine  vicem  opprobrijs?  fed  nonne 
cicadam 
Alit  vna  obflrepera.  corripere  ifluderit* 
^lmd  prodefl  mufcfu  operofis  pellere  flagrts  ? 
Negligere  efl  fatins,  q^nequeasregere  . 
Et  quidem.vt  facileconijci  poteft.vna  ci"! 
Flondo  illo,a|ioqui  dodo  hoinine.fed  cer 
te  parum  vcrccnndo.vteius  fcripta  reftan 
tur,male  fcriati  pa^dotribie  &  incpti  ma- 
giftelli  Alciatononnihi!  detraxcianr,  adeo 
folet  intabefcereinuidia,  fuccelTus  homi- 
num  videndojvt  cum  Nafone  loquar.  Vc 
cnim  vix  fine  fumo  ignisemicat:  ficexcel 
lcns  qu^dam  gloiia  comitem  iiuiidiam 
vt  plurimiim  babet.    Qui  vir  certe  rna- 
guiis.ciim  xgre  ferrcr  fc  ab  huiufmodi  li- 
teratoribus  &  magillellis  impottuii^  tra- 
ducijfcripfit  hoc  £mblema,diclante  indi- 
gnaiionis  afK.'C'tti,quo  reddir  rarionem  cur 
pluribusnon  rcfpondeat:  quippe  ciime- 
xillimer  cum  ijscoucertare  fibi  plane  in- 
decorum  e([e,quaiidoquidem  miiiorem  a 
inaieii  piOiiocari  nec  iulhim  nec  ingenuu 
fit.    Qjjo  iu  locu  noranda  eft   verborum 
ciiergia  vehemens  ,&  Satyricac  compara- 
tiones,fuccin;^ar  qHicicra,red  acres  admo- 
dum,&  qiise  plurimuWi  ncruoru  haScjur. 
TLAGRIFER.!]   Fhjgriones,  malhgia;. 
Per  cotiimeham  flagiifcrosappellac  euif- 
modi  fcioIos&  impudetes  obtre«^atorcs. 
£.adlc:n  reiifu  i'J,iiuus  ia  Pfeudolo  dixu  ; 


"/^  enim  ingenio  hi  ftdit flagritriht, . 
Vbi  quidam  legunt  Flagricib&^  quafi  fla- 
grorum  menfa;,hoc  efl:,  in  quorum  tcrgii 
ita  flagra  vbertim  ingeruntur,vt  cfna  du- 
biainmenfamcibi;VeI  quad  flagris  quo- 
dammodouutriantur.Idem  talem  in  Per- 
fa  \oc&t  Subiculum  flagri.  quod  aflidui 
flagris  fubijciatur  . 

MatuU]  Matula  &  MatcIIa  vas  efl,  in 
quod  vrinacicipitur.huicnali  trulla,(7xe6 
(piov  Gr^cis  ,  Feflo  &  Varroni  matellio  . 
Nonnumquam  mccaphoticftTs  vfurpatur 
pro  hominc  foEtido,impuroj  vili,  infulfe, 
mcticulofo,ignauo,vano:  vt  apud  Plautii 
in  Perfa  : 

Numquam  ego  te  tam  matula  effc  credidi. 
Fiincetiam  dicitur,  Aliquem pro  matula 
habere.xd  efl,defpicerc,pronihilohabete, 
&  quafi  contempcim  pcrmcate  .  Plautus 
Moftellar. 
lam  hercle  ego  vespro  macula  habebo,ni' 

ft  mihi  matulam  dc.tis . 
Gcrmani  dicunt :  Fur  einen  fueslumpen 
haltcn  . 

Stupidiq;  magiflri]  communi  fenfu  ca- 
rentcs  magiftelli . 

Bilem  cuomere.  ]  Virus  acerbitatis  in 
mc  euomere,  Iibcllis  famofis  mcprolcin- 
dcrc^blatcrarc.  Allegoriaabhis  ,  qui  con- 
coqucre  nequeunc  certos  quofdam  cibos 
pra:ftomachi  debilitare^  quod  pronerb. 
citatur  ex  Ariftoxeno  Mufico  apudPIu- 
tarch.Sympof '/.cap.S.Terenr.Adclph. 
lbo,ac  refjuiram  frairtm ,  vt  in  eum  ht,6 
euomam  . 
§had faciam^reddAmne vices?]  Addii 
biro.au  par  pari  referam  .  Sic  addubitarc 
riccronem  memini  i^.ad  Atticum.num 
fibicoiitemncnda  contumelia  fita  fororis 
Attici  filioillafa,  &  diilimulanrcr  conco- 
quenda.  vel  aii  fir  cuomenda  lemcl  Sc  aper 
tebilisomnis  acerbitas  .  Verba  cius  hxe 
funt:Nunc  me  iuua,  mi  .\tricc,  confilio  , 
'^rhepov  S'lx.a,i  Vrt^^of  'j-.\,iov  id  efl.vtrum 
apertc  hommem  afpcrner  &  rcfpuara  i  » 
<rKo\i£ii  &:sAJcUi  .  vc  enim  Pindaro ,  fic 
i^iyct  1^01  vooi,  a.Tp&i(.Hctv  ei-Truv  .  omninQ 
moubus  rneis  ilJiidaptius^ied  hoc  forta{^ 
l'e  temfonbus.   Tuaucep  cjuodipfc  tibi 

fua» 


Mamli 


Fro  n- 
tula  /• 
berc^. 


Bilem  - 
uomer , 


Embletnata.). 


nee. 


ufcA 

tprobi' 


fiiafens,iclcmmilu  perfuafnm  putato. 

Cicadam  Ala.  corripuijfe]  Refpcxit  ad 
prouerbiU)C/V^^,«»i  ala  corripui/fi. c\iiod 
in  eos  dicicur,  qui  quempiara  miiiime  ex 
vfu  fuo  prouocacEll  auteni  hoc  animal- 
culigenusmirx  cuiufdam  &  prodigiofaz 
garrulitacis  ,  maximeSoJe  efferuefcente. 
Plinius  lib.  I  l-cap.ifi^.  negatijs  vocem  ef- 
fe,fed  ftridorem  contra<flu3eumq;  fonum 
emittitnoiialis,  quemadmodum  mnfca; . 
apes,culices,nam  ijs  ftridcr  fimul  cum  vo 
latu  definit:at  cicada:  fi  prefTeris  alas,ve- 
hementius  etiam  perftrcpit.-  Sed  in  pedo- 
re  ait  fubefte  duos  fpecus,3ttricuqj  mem- 
branae,mobi!iacceden:c  fpiritu,per  hos  b 
vifceribusfcnum  edi  .  Ergo  quemadmo- 
dum  (icicadam  natura  gjtrulam  alapre- 
hendaSjClarius  obftrepet:ua  fi  hominima 
ledicoproebeasoccafioncm  fimuItatis,non 
modo  non  taccbit.fed  &  importuniiis  ob 
ftrepec,erfiuiet,&  omnem  bilem  euomer, 
chartisq ;  illinet  at ris .  Proiude  Platonem 
aiunt  admd.uiifTe  ,  ne  quis  homineni  poe- 
tam  fibi  faceret  inimicum  •  Et  Horatius, 
Genui  irritabilevatnm,  dixic.  Decicadis 
videporro  Valetian.Iib  z6.  Hieroglyph. 
&  Coel.Rhodig  lib- ly-cap.^. 

^iidprodefi  mnfcas  &>c.]  quid  iuuatf 
fjL-JioTc^eiv  Do£\:i\m  viriim  dedcc  t  tum 
imperiris&  ii.ertibusGrammacnuliscou 
cercare.  AHudicautem  ad  Proiierb.M«- 
fc.Ts  depellere.cai  &  illud  connemt  Aqui- 
la  non  captat  mufcas  Miifcam  aucem  im 
portunitatis  &  impudentia;  hieroglyphi- 
cum  efTe  fcntitOrus  ^pollolib.  i.  Hie- 
roglyph  &  Pierius  Val  lib.z6.  eam  enim 
vc  fxpias  depeHjs,&  a  te  fubmouerecoil 
teiidas,  tanta  tameii  impndentia  prxdita 
eft.vt  identidem  redite,  &  infeftate  re  mi- 
iiime  vereatui,iuillam  commodorum  tua 
rum  rationem  habeat  ,  fiue  loquatis,  fiue 
dornu.is,fiue  bibas.fiue  cibum  capias^fiue 
legas,liuefcribas,fcmper  parataaftat  ,  vt 
'  in  faciecn  tuam  in(\liar,iii{efta,iiiiportuna, 
ir.cominodajiulli  lei  nili  faftidio  de  fe  con 
cicandu  idouea.Vnde  incer  Dcorum  pra:- 
lia  Homerus  pcrtiiiaccm  mufcsimpra- 
bitatem  piopcfuicvbi  fcroi  hcftis  iuful- 
tac  hofti,!  ert;  quistem  dat  vllam  ,  donec 
vulnus  inllixtrit ,  &audacia;  confideutif- 
fim^  muDus  exccutus  fuerit .  5ic  autem 
apud  eum  lcgirur: 

mffl  oi  y.viiK  ^c/.c,7oi  ivi  <^i]^i(T<nv  ivifKiv, 
ihi  y^i?yo^ivi\  y.iif^c(,7rip  ^oof  eivJ^po» 
(/.ivoio 


^n 


VffydbVeict.  ^diy.im  >Ktipov  7( dt  aiy'  d,V' 

^p^Tra  . 
Quod  fic  vertit  FrancifcusSandius  : 
Et  mufcs.  audacis  vim  tlli  in  prAcordia 

mtfit  t 
G^A  quamuis  de pelle  hominis  fitfipe  re- 

pulfci^y 
Affilit,exoptas  humani  fanguinis  hauftus. 
Sed  cur  raulcz  tam  impucieiiter  ia;pe  ab 
acfla:  reuolcnt ,  alia  folecalhgnari  caufa, 
prxterquam  quas  ab  Honieio  traditaeft; 
quod  vidchccc  fint  obliuiofse.nec  facis  me 
minerint  quauto  ex  periculo  paulo  ant^ 
fefubduierint.  Aftipuiari  videtur  Plutar 
chus  Sympofiac  Duo,  inquic ,  funtani- 
mantium  oronium  *  quasnoltro  vtuncur 
holpitio  ,  mufca  &  huundo  ,  qux  iiulla 
queuntarte  cicurari  Mufca  ne  n.olefti 
quidquam  patiatur.prcheiifan  horietjhi- 
rundo  fuaptenatura  honiiiicm  odit.  &c. 
Philon  ludauis  in  vica  Mofis  ioquens  de 
Cynomyia:Cui  vcraii!,iuquit,appeJlatio- 
nem  impofueruiic  peiiti  nominum  ,  vt  e* 
tuiit  fapieutiflimi,  compofica  eduobus  inl 
pudcutiflimis  animant  bus ,  mufca  &:  ca- 
ne;altera  vincentc  omnes  volucres  cemeri 
tate  ,  alceroomiics  tctrefires  quadrupc» 
dcS.Accurrunt enim  infrcpide,&  fiquis 
arceat,non  cedunt  peruicacia.donc.  lacicii 
turcarnibus  &  fanguine.  Atcynomyia 
particeps  amborum  audaci^e ,  mordax  & 
iiifidiofuffl  eft  animal .-  nam  c  longinquo 
cum  ftridore  in  tcli  mofem,magnoq;  un- 
pecu  aduolacjinfixaqj  cuci  ha.'rcc  pertina- 
citei .  Merico  igitur  viro  forti  cft  odiofa 
mufca,&  (apientiatq;  proiudo temericas. 
Quaproptcr  Hercules  mutcas  dc  fuofa- 
celloabegifredicirur,Myiodem  quem  vd 
cabant  carum  Deuni  iiiiprec^ius ;  quera 
Beelzcbub  d^moncm  fuifle  fcribit  D.Hie 
ronymus. 

Operofisflabris]  Flabra  proprie  dicun- 
tur  devi  vcntorum.tuis  tamcn  vocabuli 
diminutiuum  Flahellumi  accipiciu  pio 
inftriimcccquo  fic  vencilatioper  acftacem 
ad  corpus  reirigcrandi.m;  ve  eciam  n  u- 
fcas  abigendas .  Maniali  dicirnr  Mufca- 
rium,Gi2ecis  ^.i//o^5/?».Tcr(.ii.£uiuicho.* 
Cape  hocflabellum,  &  veniulum  hutcfic 
factto . 
Negligere  eftfatiuSi^d]  yvdy.tJ  •  Noil 
cft  quod  laborem  impcnduS^ve)  te  excru 
ciesincovel  perfequendo  vel  fugiciido, 
quod  Yitarenulioji.odo  pofiis . 

XX     }         FiT 


Cur  mu- 

fcifAplUS 

abacli.  ri 
deant  . 


rhilon- 

ludtiMS 

de  cyno- 
myia  >r 


Myiodss 
Deus  mu 
fcarum 
Beelz.e- 
bub  . 

Ilahdlu. 


6p^ 


Andre^  Alciati 


IV. 
iiuidi 

ffefunt  vi 
ris  ccrdn 
tts  . 


Turpe  e!f 
cum  iner 
ti  congre 
di. 


Fi  r  nonrar6,vt»nui(fis  liiiguis,&c- 
xicjali  nuledicenrix  veneno  armati,  pro- 
bos  aciutegra:  vita;  viros,nonobliqua,red 
re(5la  via,3c  ratione  ad  honores  &:  dignita- 
tes  tendentes  cnettere  ,  &  omnibus  bonis 
exucre  tenrenuquod  forfan  etiam  amale 
feriacis  noftro  Aiciacocontigit.  Vnde  legi 
tima  caufa  motus  aduerfariis  fuis  breui- 
bus.fedaculeacis  vcrbisrefpondct.  Etenim 
contiimclia  &  obtrecflatio  fxpe  animis  tra 
quillillimis  patientiam  extorflt ,  ait  Sene- 
ca.  Q_uare  ferendum  eum  putamus,  qui 
pudorem  fuum  purgat-Sic  Comicus  pro- 
logo  Andrix: 
S/  tnihipergat  quod  velet,dicere,q^uod  non 

"jolet,audiet  ,. 
Bencficij  sfi  certnjfit,audiet  bene . 
'D.ftnant  maledicere  ,  malediiia  ne  no- 

fcantfua  . 
Hicronymusid  imitatus.ad  Rufinum:  Si 
dixeris  qua:  vis,peius  audies.  Quod  menii 
iiimus  vfurpatum  Plauto  :  Contumeliam 
fi  dices,audies .  Et  quid  tandem  Pdifficile 
cft  iuftum  dolorem  temperare,  I.fi  adulce 
ri  38. §  imperarores  fF.de  adult.  Quui&: 
veterem  ferendo  iniuriam  inuitasnouam, 
vtapud  Geliiiim  lib  6ex  Mimo  quodam 
vetere  . 

^hiAlibet  cxtinclos  iniuriafufcitat  ignes. 
ait  Ouidius  j.Artis.Ingenuusanimusdif- 
ficulcer admodumcontumeliam  pacicur, 
licec  leuius  fiat  paticntia  quod  corrigi  no 
potcfl:.  VcrCim  flrangulat  aiclufus  dolor, 
&  prciTum  enecat,  nec  fatishabet  virium, 
vt  par  efie  iniuria:  fercnda;  poffit .  Homi- 
ncs  ccrte  liberaliccr  inflituti  cotumeliam 
impotentiusferunt  ,  quxfitillataa  con- 
temptoquodam  &  inerti  conuiciatore  : 
cum  quocongredi  vcl  turpc  fit,vcl  indi- 
gnum  puteuir,  vt  apud  Ailianin  i^.Va- 
riar.  hiftorAridides  Locrenfis  morfus  a 
multclaTai'tcfia,dixit,fe  dolcie  vtqui  nia 


xim^.quod  moretetut  a  beftiola  tam  con 
tempcaidus:mulcoque  honcliorem  mor 
lem  fuiire.fi  id  fibi  obtigiflcr  ex  morfu  leo 
nis  vel  pardalis  .  Iraqueacerbius  caufam 
moitis,quam  morte  ipfam  ferebat.  Huc  Cyniei 
rcfcro  iion  inuitus  fectam  Cynicoruni  ,  mufcis  ■ 
qui  importunicate  &  impudcncia  mufcas  miles . 
perbelle  exprimunt .  Kam  quod  molcfli 
eirent  contra  ciuiles  moresomnia  derideii 
do,  pluriraorum  teftimonio  clarum  efl : 
quod  vero  &  impudentes,  vel  vniusDio- 
genis  Jmprobura  facinusindicat,qiii  velin 
mcdioforo),  fpcctantepopulo,  hominem 
(vt  ipfe  iadabat)  plantare  non  erubuerit. 
Sed  hxc  omnium  icriptis  mandata  funt . 
Malim  ex  eo  Erablemacisargumento  eli- 
cere  id,quod  legiturapud  Piiniuni  iunio 
rem.Redaingeniadebilitati  verccundia, 
peruerfa  confirmari  audacia^etenim  vfu- 
uenire  Iblet  ,  vt  quo  quis  imperitior  ell, 
fit  eo  ia(ftantior&  fui  confidentior.  Hoc 
Grxco  etiam  axiomate  confirmatur:o?fi(* 
^ict  y.iv  ^a,pi70{  ,  K'.yiJ[JLOi  «T'  okvov  (p{- 
pci.  Imperitin  quidem  audaciam,  erudttit 
vero  rerum  exameii  timiditatem  affert  . 
Exemplum  hibemus  fatis  notum  in  Zoi- 
lo  Amphipolitano  ,  Polycratisauditore  ,  ^^oili  n 
quiobgenuinam  maledicendi  liberracera  [(.^^i^.;'^ 
canis  Rhecoricus  nommatus  cft:  Is  enim 
CLim  nonfoium  in  Homerum,  Piatonem, 
aliosq;  prxclaros  &  magnos  viros  flyluna 
ftiiiigeret,  fcd  vbiq;  litibus  &  pen.ieiofis 
etiam  concencionibus  operam  daret,  ro- 
gantequodam  erndito  viro,quare  omni- 
bus  malcloqueietur:  Qu^oniam,  inquit  , 
malcfacerecLim  veIim,non  polTum.  Ex- 
primirautem  omnium  malediceotium  & 
detrac^orum  petfbnam  Zoilus  ,  qui  dum 
non  inuc.iiunt,  qua  rationc  fa(fto  Isdanr, 
deiicibuscaninis  &  liiigua  amarulcncain 
bonos  inuehuncut.  Nunc  a  mufcis  ad 
cancs . 


Inanis 


Emblemata: 


Inanis  impetus . 

E  M  B   L  E  M  A       CLXV^ 


^py 


II. 


'r)x. 


T   y N  A RE M noliu ,  vt fpeculumy  cank inj}icit orhenty 
■*--*    Sej^  utdens ,  alium  credit  ineffe  c<tnem , 
JEt  Utrat :  fed  fruflra  agitur  vox  irrita  ventis , 
Et  peragit  curfui  firda  Diaaa  fuos . 

COMMEN    TARir. 


IN  celonocliirno  aflris  micante  Luna 
pleno  orbe  radios  fuo";  demittic ,  fiib 
qiia  canis  magno  impetu  &  lacratuanilie 
tis  forma  exprimitur . 

V  N  D  B  petitiim  C\t  hoc  Emblema  , 
non  fatis  conlTat ,  nihil  tamen  habet  difli- 
culcatis.  Videadagiumj  Inanis conatns, 
Oryxgenus  quoddam  canis^eft  apud  Ae- 
gyptiosrls,  teftetOro  Apoliine,  Lunam  c- 
xorientem  allarrat  ,  clamoreq;  magno  il- 
lam  profequitur;  vnde  pro  inipiuirate  a- 
pudipfos  Asgyptiosponitur.  Pliiiius  ta- 


mcnlib.z.Natur.Hiftor.cap.^o.Ojcjgen, 
inquit,appellat  AEgyptus  feram  ,  qii.im 
inerortu  (Caniculs  fideris  fcilicet)  cou- 
tra  ftare,&  contucri  cradit,ac  velut  ado- 
rarc  cum  fternuerit.  Idem  lib.Scap  55 , 
orygen  intcr  femifera  anim.Tlia  numerac ; 
Sunt  &oryges,foIi  a  quibufdam  didi  con 
trario  pilo  vefl:iri,&  ad  caput  verfo.  Eius 
quoq;  facir  mentione  ColumeMib.ji.c.i. 
LVNAREM  orbcm\  Lunam,qnam  ci 
nisinfpiccret  vt  fpeculnm;velqua:ei  vid,: 
batur  v:  fpeculnm  .  Ha^e  iii/pe<ftio  reiio- 
X  z     4  cac 


6p6 


Andreae  Alciati 


Cants  ^d 

in  Hiero- 
glyphicis. 


cat  mihi  in  memoriam  lepictiim  cuiiifda 

Itaiicarmen,qiioSo!em,  &  Lunam  com- 

paratjLunamq;  Soli  prajftrt,  quod  fe  pa- 

tiacurafpicere,nonitem  Sol.Sic  auteille: 

Compara        O  del  Sol  ■vaga  fuor.i-i, 

tio  SoUs         Ben  puoi  dtrti  alfn:'  p.^r  degna  e  pofsete. 

&  £«»<e..       5'  egli  le  chiome  tudora , 

Tu  le  corna  inargente^. 

S'  egli  al  liorno  da  luce  » 

Tula  notte  fere>:i  ^ 

5*  egli  de  l'avno  e  duc^, 

Tiil  mefe  ar>co  mantieni  . 

E  s'  egli  hu  r  hore  ancellcj^ 

Tu  hai  ferue  le  fielle  . 

Ma  in  ci}>  l'  auanzi  e  pajft. 

Ch'egli  abbarbaglia,e  tu  mirar  ti  lajft. 
Putoautem  hicallufum  cfTc  ad  id  ,  quod 
in  Pharmaceutria  Theocritus,vbi  ait.ca- 
nem  terreri  Hecate  fubcerranea.Comper 
tum  eft  autera  canes  etiam  fcrociores  fpc- 
(flris  nodurnis  terreri  • 

CanM.]  Canem  accipi  pro  conuiciato- 
re, inuido,  impudenti  &  maledicoobtrc- 
(ftatorenotum  eft;  vteciam  proadulatore. 
&fcurr3.Apud  Homerum,ab  AchilleA- 
gamemnon  incelTitur.vt  kvvos  'liJ.yi.ctT 
i-yov,qui  caninisfn  oculis.  Eaenim  canis 
nacuraeft,  vteum  nihil  pudeat.Itaqj  lu-. 
liusPolIux,  Oculum  is  haberecaninum 
dicicur,ait,qui  nimio  plus  impudenseft  .. 
Plautus  Menxch.  Hecubamait  ex  eoap- 
pcllatam  canem  ,  quod  in  quofcumq;  in- 
tuerecur,  conuiciatrix  &niaIedicac(T'et . 
Itaqj  &  M    TuIIiusOacioneproRofcio. 
AmerinojdHoiOratoies  clamareait,  non 
ctiamnocererajios  latrarcqui  etiammor 
dere  poflint.Cui-  v  ro  canis  Dio^eneseft 
Diogenes  nuncupatus.oifi  quod  mordaxeirec&  ma 
cur  di-      ledicus?  Hinc  Cynicorum  fluxit  appella- 
cbis  c/t'     tio,&  vox  Homerica  KuvcoTnn-  ApudTe- 
9.it. .  xent.Eunncho.canis  os  durnm,  &  impu- 

dcutiam  fig:)ificat.  Catullusinquandam; 

ruhnrem 
Terrco  canis  exprimamus  orc-j. 
Vcfpafianus  Imperator  {apud  Suetonia) 
Demetrium  Cyuicum  obuium  fibi^ac  ne- 
que  a{rurgere,neq3-  falutare  fedignacem, 
oblatrancem  eciam  nefcio  quid,  facis  ha- 
buit  Canein  appellaffe . 

Set^;  videns]  fuam  vmbram  . 

Etlatrat]  temcre  latratum  edit,nec  mi 
nitabnndusaliquid  profijit . 

Agitur  voK  irrita  ventts'^  Sic  dixit  Lu- 
«recuislib.^.. 


Tufacneventis  verba profundam ", 
Catulius  : 
Idem  nune  retrahis  te,ac  tua  diBa  omnia 

facia^ 
Ventos irrita  ferre  adnehulas  aeriasfmis, 
Idem  Aigonauticis  : 
Irrita  ventofa.  linquens  promijfa  procelU . 
Ecihid.AriadnadeperfidiaThefciconquc 
tens.aic  fe  fperaffe 

. optatos  hymenAos  , 

^luA  cu/i^ii  aerij  difcerpunt  irritaventi  . 
Tibullus  Jib  j.eleg.4.ad  fincm: 
H&c  Deus  in  melius  crudelia  fomnia  ver- 
tat , 

"Et  iubeat  trepidos  irritaferre  Notos  , 

Surda  Diana]  Epkhcti  y.sTctf^opa  SeJ 
confidera.numallufum  fit  ad  prouerbiii, 
Surdo  oppedere-  Dianam  vero  pro  Luna,a 
Poetis  poni.reseft  fatis  frequens . 

Carpi  T  azmulos  quofdam  imira- 
to£es,feu,vt  dixerim  verius,obtreftatores 
&maledicos,  quiciim  dodrinaz  vberem 
quandam  gloriam  in  magnoaliquo  &  cx 
celfo  viro  confpiciant.conuiciis  eum  pro 
fcindunt  citius  quam  imitantur.  Eft  enim 
illud  vulgo  nntam, TroK^ci  fJLro/Atyetcr^cu 
fOLov  tT/v  ii  fx/y.fi<7ctiTdcu,  In  multis  Momit 
agere &reprehendere longefacilius  quam 
imitariwx.  vcro  veriusmihi  Xenophon  di 
XI (Te  videatur  %•  Commentan  i  ttavv  yt 
pdj^jov  i^iivpHV  ipyov,  ((?'  a  hk  avthou- 
Tictv  iyot.  ya.KZTTov  ydp  iiTco  T/  ttoivjcu, 
u?i  (xnJ^iv  ei/xa.pTHV.'^et\iTov  J'i  yjw  ci- 
vct/ActpTiWci)?  Ti  -TrotiijovTctf,  /J.»  eiyvc<>/xo- 
VI  Kpn»  TTiptTvy^iV  .  Non  facile  eji,ait, 
vt  reperiri  aliqued  opus  poJfit,in  quo  nihil 
a  quoquam  reprehendatur  .  Efi  enim  ar- 
duum  ita  quicquam  perficere  ,  vt  non  ali' 
cubipecces.^lu.dfi  etiamfine  aliqtto  erro 
re  quidqti.im  peragat  aliquis ,  difficile  efi 
non  pati ,  atit  inuenire  aliquem  iniquum 
iudicem  .  Sumpta  eft  6/j.oico7ii  a  cane  in 
Lunam]acrante,('uamque  ipfius  vmbram 
temerc  confpicante,  fed  qui  eo  plus  asgre 
ferar,qu6d  fuo  latratu  Lunam  non  deter 
reri,neqj  inceptum  curfu  m  fifterevideat. 
Eodem  prorfus  modo  exercendi  funt  im 
portuni  illi  fycophantaj,vt  &  alien?  fam? 
captarores  ,  quos  nonmodo  animum  de- 
fponderc,  fed  in  rabiem  agi  deprehendes , 
cumab  ijs,qui  \xC\  funt,habentur  contern 
ptui,&  eos  refponfo  aliquo  minime  digna 
tur.Ciim  enim  hoc  vnum  in  prirais  expc 
tancjvteiufmodi  aculeis  afficiaris ,  danda 

tjbi 


IV. 

Carpoti 
faciliti 
qua  itfi 

tari  > 


Nihtl 
quod  1 
preheni 
nonpoji 


Canis 
bem  L 

n&  conk 
eiens  ^. 

Amuli ': 

in  obt\,^ 
ciation^ 


Emblemata  T 


6py 


olia, 


tibi  cftopera,  nerubitiis  irs  impctusani- 
niuiti  a  f^ua  fede  &  ftjtu  dimoueicifed  dif 
firaulandum  ,  fiiigendaque  vulcus  liilari- 
tas,qua  p-"^?  referas.quammiiiimi  aucnul 
lius  p!.i'ic  mjmenti  ea  fiuc,  qua:fals6& 
temereiJi  teiaculantur  .  Sic  enim  iiecvc 
tua  hac  colerancia,  calumniarum  arcifices 
definant,maledi(na  &uorcanc  £ua:vel  im- 
poteoti  quodamdoloreperculfi  rumpan- 
tur.quodobelTe  cibiujnpotuerint.  Ihka- 
manum  verbumelt,  &quidem  pro  iufto 
receptum- Vlcio;5c  a  contumelianondif- 
ferc.uillordine.Qui  dolorem  regeric,  tan- 
tumexcuracius  peccac .  M.Caconem  in 
balneo  quidam  percuflicimprudensfquis 
enim  illifciens  faceret  iniuiiam?]  Poftea 
facisfacicti  Cato:No  memini,inquic,per- 
cufTumme  •  Melius  pucauitnonagiiofce- 
re.quam  vindicare  .  Nihi],inquis,illi  pofl: 
tantam  pcculanciam  malifadumefl?lm6 
mulcum  boni:  cospic  Caconemnofle.Ma- 
gni  aniraieft  iniurias  defpicere.  Vlcionis 
contumelioflllimum  genuseit^non  elfe  vi- 
fum  dignum.ex  quo  peceretur  vhioMuI 
lileues  iniurias  altiiis  fibi  demifere,  dum 
•vindicanc.Illeraagnus  &  nobilis  eft  ,  qui 
more  magnx  fer?  larracusminucorum  ca 
num  fecurus  obaudic.  Audiamiis  fandein 
confulcorem  opcimum  in  primis  iuxcacji 
lepidiffimnm  Comicum  Philemonem.- 
iiS^tov  iS^v,  i<S'i  [JXs-iKaTzpov 

eV' ,  I»  S"6vA7^CU  ,  Koia^opilJ.iVOV  ipipHV  . 

0  KoiS^opav  yip  ,  <tv  o  KoiS^opsuivof 

y.\)  TrpOTTTOiiiTcu,  KoiSopH^'  6  KoiSopav. 

Qup'^  *^^  Larine  fonac  : 

lucundiut  nihil  esi,neq;  etictm  cocinnitii 

'Efi,qua,mpoJfe  conuicia,ntem  ferre: 

^iim  qui  conuiciatur  >  eo,  in  quem  conui' 

ciumiacitur , 
Dijjtmulante  tacente^  efficit  vt  fibi  ipfe 

conuicietur . 
Cenfec  nullamauribusiucundiorem  mu- 
ficam,quam  cacere  aIrerum,3lcero  coiiui 
ciance.  Ciim  enira  pacienci  animo,fed  & 
forci  petftore  quis  maledida  perferreac 
paci  potefl,  eflicicillequidem  dillimulau 
do.vcmaledicus  flbimaledicat,  id  efl,fuii 
morbum  prodac,fed  fibi  potiiis  quamal- 
terinoceat.Cum  porro  impuneobcieclat 
quis,nulIo  prsfenccqui  concradic3C,di- 
cicur  Grscoadagio,  iTipoy.o\iOi  SiKHfhe 
teromolm  caujfa. Inco  vincit  fazpe.qui  pa 


tipoflit.Ita  Seneca;  Viri  boni  eft  fcire  pa- 
ci,non  facereiniuriam  .  Ide  B.Hieronym. 
ad  Euftochium:Apud  Chriftianos,  vc  qui 
dam  ait,uon  qui  pacicur,fed  qui  facic  coii 
tumeliam.miier  eftlbidem;  Iratci  homi- 
niseft,frcnumiracundix  imponere  Chri- 
ftiani .  Concemnieuim  leuiuseft,  quam 
ftulcitia  percuti,  aic  Mimus  vecus.  Nem- 
pe  maleiicftum  incerprecandofacisacrius» 
&  fi  bene  fubduxeris.falfum  maleditlum, 
maleuolum  mendacium  eft-Ex  multisfe 
ftiuura  fane  occurric  veteris  cuiufdam 
Stoici  caudfum,apud  Senecam,epift,  91. 
Eleganter  Demetrius  nofter  folec  dicere  , 
eodem  loco  fibi  efle  voces  imperitorum  , 
quoventre  redditos  crepitus  ;  nihilenim 
referre,an  furfum,an  deorfura  fonent.Ho 
ratij  iftud  congruit  i.EpiftoIar. 
Mordear  opprobr:js  falfts ,  mutene  rolores  ? 
Talfui  honor  iuuat ,  &  mendax  infamia 

terret  , 
§ltiem,  nifi  mendofum  ^  mendacem  ? 
Ec  Cicero  2.  in  Antonium  :  Me  ijs  diclis 
nefcit  Ixdatanlaudec.Sed  Hieionymi  ifta 
mihi  placent ,  /c  omnia  ,  in  ea  ,  c[\\x  eft  ad 
Rufticum:Sicut  fagicca, fi  micticur  concra 
duram  maceriam,  nonnumquam  in  micce 
tera  reuercicur,&  vuliieracemictencem:ica 
decratflorcLim  criftem  fciciem  videc  audic 
tis,im6  nonaudientis.,  fcd  obturancisau- 
res  fuas  ne  audiar,illic6  concicefcic,paI!ec 
vuIcus.hebeiK  hbrajlaliua  ficcacur-Nem- 
pequod  Ouidius : 

Confcia  mens  recii  famA  mendacia  ridet. 
Nec  fanedifplacec  locus  Senecsdeira,  c 
jj.Irahabecaliqua.m  volupcacem,  &dul 
ceeft  dolorcm  reddere?  minime.  Nou  e- 
nim  vc  in  beneficijs  honeflum  eft  merira 
niericis  repenfare.ira  iniuriasiniurijs.lljic 
vinci  turpe  cft  :  hic  inhumanum  viucere  • 
Hascille.  Memineric  ergo  virbonus,  fibi 
non  efiTeiniurias  iniuriis  compenfaiidas  , 
nequerabie  cohibenda  petulantiam:quia, 
quod  lurifc-  Innoccncia  reus  purgauir^ 
nonrelacione  criminis.l.  16. qui,j. ff.de  pu 
bl.iudicQu^id  candem? 

Dtira  fAiquu  pr&cepta  vocet : 
Sedperlegacelegantem  Plutarchi  difputa 
tionem,Qnomodo  quis  vtilitaccm  capiac 
ab  inimicis,&forcafI"eampIius,  quod  de^ 
fiderec,nihileric.. 


Dcmefrif 
diclum. 


t:€^^i*2;5(;^5ifr5;)^vi^ 


Aliqiiia 


6pS 


Ahdreae  Alciati 


Aliquid  mali  propter  viciniim  malum  ^ 

EMBLEMA     CLXVI. 


Xy  APT  A B  AT torrens ollas > quArum  vria  metaUOi 
•^^    Altcra  erat  f.guli  terrea  fa^a  manu . 
Hanc  igitur  rogat  illa ,  velit  fibi  proxima  ferri , 

lunCia  vt  prxctpites  vtraque  fiflat  aquas . 
Cui  lutea  :  Haud  nobis  tua  funt  commercla  cur<e  , 

Ne  mihi  proximitas  hac  mala  multa  ferat . 
Nam  feu  te  nobis  ^feu  nos  tibi  conferat  vnda^ 

Jpfa  ego  te  fragilis  fofpite  fola  terar  . 

COMMENTARIL 


I. 


TitHltu 


OL  i  AE  du?  a  fluminc  rapidoabte- 
pta:  fcruntur  i  qnarum  altcra  rerrea 
&  figlina  ojcracompada  prsEcefiitifubre- 
cjuituraltcra ahenca-Titulus  Emblematis 
Aimptuseftcx  Plauti  Mercatorc,ait  enim 
ibi  Lyfimachus^ 


Nunc  egoverum  illud  verhum  ejfe  experhr 

"vetui  : 

Aliquid  mnli  ejfepropter  xicinum  malS . 

Apologvs  dc  duabus  olJis  A  e  fo- 

po  afcribitur,  qui  videturcx  Ecclcfiaftici 

cap.  1 3  ,exprciriis,cum  ait  SapicnsrPondus 

fupcr 


II. 


Emblematij. 


^99 


mpologm 

e  iuci- 

„Hiolln. 


III. 

mens 


wrens 


lla  i~ 
lla  ter- 


fiipctrc  toHct,  qui  lioiieftiori  communi- 
cac.  Ecdiciorite  uefojius  fueiis .  Qnid 
communicabitcacabusaJ  ollam?  quando 
enim  fe  colliferinccofrnigecur.iDiues  in- 
iufteegic  &  fremet:  pauper  aucem  hTfus 
tacebic .  Fabellam  Cic  rcddita.Ti  a  Faerno 
huc  adfcribam,qu6d  videaturailmodujn 
lepida: 
DHOi  trahebat  amnti  otLa^t&nenm 

Vnam,  alter.im  autemficitlem  . 
Sed  ahenaproprio  pr&grauatapondere, 

Si6iq;porr'^pr£cauens  , 
Suadere  coepit  anteeuntificiili , 

Coniungivti  vcUet  fibi , 
^«0  rapidum  aquar^m  fiifiinerent  impetii 

luniiu  vtrinq;  viribm . 
Cuificlilti:Tua  mihi,ait,vicinitas 

Non  admodum  pl/tcct ,foror  . 
l^amfiuete  mihi  vada.fiue  me  tibi 

Prope  ad:iatantem  illiferit , 
Vtfo^item  te  dura  pr&slabtt  cutis » 

Tragilem  meamfic  'conteret . 
SxcPotentiorumfemper  esl  vicinitas 

Vitanda  tenuioribu.s  . 

RAPTABAT  tcrrcns  oUas]  torrentein 
rapidoduse  ollx  narabant.altera  e  metal- 
lo,  &:  altera  terrca.  Torrens  dicitur  flu- 
uius.qui  non  de  foi)te,neqj  de  viuaaqua, 
fed  a  pluuijs.vcl  demontibus  in  valles  de 
fcendic,ajft3tcautcni  (iccatur,  aquis  vero 
hyemalibus  iiumdacur  &:  currit. 

§lHarum  vna  metaUo .]  Duplcx  Iiomi- 
num  fors  &  condirio,  diuitum  nempc& 
pauperum  ,  totidern  expicila  fymbolis. 
0^0  fere  petcinet  illud  Aufonii: 
Tsrcula  gematis  cu  poneret  horrida  vafis  , 

Et  mifceret  opes,  pauperiemq,fimul . 

Altera  erat figuli  ^c]  id  eft.erac  fidi- 
lis.Tgp/pptty/f.C^teriim  hac  ficl:adefcri- 
pcione  rapidus  torrens  reprsfentathuma- 
na:  vit^  conditioncm  torrentisinftar  flu- 
xam,  &  celerimomecoeuanefcentem.Ec- 
enimaiore  fluentis  aqu^e  hbuntur  cem- 
pora.vccecinic  Ouidius  •  Olla  xneadiui- 
tes  opum  congerie  onuftos  &:  graues:  ter- 
rea  vero  pauperes  fignificat,  cosquidem 
tacile  in  his  yiix  huius  turbulentis  fludj 
bus  enatantcs ,  &  pcricula  grauiora  eftu- 
gicntcs  . 

Hanc  igitur]  terrcam.luteam. 

Rogat  illa]  nempe  c  metallo  fada  . 

Iun£lA  vt pr&cipites]  vt  coniundsfaci- 
Jius  impetumaquarum  fiftant- 

Smt  commercia  cftrAJ  ma  confuetudo 


&  vfus-Meraphora  a  metcibus.  Eft  enim  rgf„ffjer 
proprie  commercium  libera  commeandi  ,,„^ 
contranendiqi  racukas.ab  ijs,  qui  mcrces 
vltro  citroq;  conuchunt.appcliaca  ■ 

I  N  s  I  G  N  I  s  eft  apologus.quoadmo       IV. 
ncmur  cum  potennoribus  auc  unprobis  Cttm  qui 
non  edeineundam  focieratcm.-quia  fi  quid  bus  nofit 
inforcunij  damnive  accideric.ininfirmio-  ineundd 
rem  fcmper  reclinari  folec  Duoergohic  f)cietas . 
fc  nobisoflferunt  luris  prouerbia,qu<j  huc 
percincnc  .  Primum  t[i ,Potentioribus pa^  potentio- 
resefie  non pof[umu4.\.i.dQ3i\\cn.'n\d\c.tt\\\  rumfa- 
taud.caula  fad^a,!.nam  magiftratus.de  ar-  miliari- 
bitr.Extachac  de  re  pra:ftanti(fima  elegia  tas  vitan. 
Ouidii  lib.^.Trift.  eleg.  4.  cuius  hxc  ali-  d-Lj. 
quot  func  carmina ; 
VfibiM  edoclo  fi  quidquam  credis  amico  , 

Viue tibi  &longe  nomina magna  fuq^e. 
Viue  tibi,quatitmq-yprtes  pnlufiria  vita: 
SAuum  pr&luslrifulmen  .tb  arce  venit. 
Nam  quaqua  foli  poffiint  prodeffe potentes, 
Nd  profuntjpotiiis  plurimu  obeffefolent. 
Reliqua  videibi.Idcm  quoq;  alibi : 
Viuefine inuidia,moUes(j-,  ingloritt^ annos 

Exige,amicitias  ^  tibi  iunge pares  . 
Crede  mihi,bene  qui  lat.'iit,benc  vixit , (^ 

in  triX—3 
Tortunam  debet  quifq;  manerefitam  , 
Apud  Plaucum  pauoer  Eucho  recufat  af 
finicatem  cun^.  dniri.c  Megadoro  contiahe 
re,his  verbis  : 
Venit  hoc  in  mentem  mihi,Megadore  ,  te 

effe  hominem  diuitcm  , 
Vaciiofum  ,  meitcm  effe  homlnem paupe» 

rum  pauperrimum  . 
Nuncfifiliam  locajfim  ineam  tibi,in  men 

tem  venit, 
Te  bouemejje,^  me  efje  afellum  :  zbi  te- 

cum  coniuncfu-sfiem  , 
Vbi  ontts  nequeam  ferre  pariter,iaccam  e- 

go  afintiiinluto, 
Tu  77ie  bos  magis  haud  relpicias ,  natiis 

quafi  numquam fietn  , 
Et  te  vt.tr  iniquiore  ,  &me  mctu  ordo  ir- 

rideat  . 
Neutrubi  habeafiabile  Rabulum,  fiquid 

diuortij  fuat  : 
Afinime  mordicus  fcindant ,  boues  incttr- 

fent  cornibM . 
Hocmagnum  efipericulum ,  ab afints ad 

boties  tranfcendere  . 
Altcrura  lurisproueibium  tR,lnterefino  VicinlRj 
fira  bonum  habere  vicintim.\.Q^\\oA  faspe,  ai  fum- 
§.iiu.lfdeconcrah.empt.  Pindaius  Kem.  tTia  ccma 

fii^.       ditas » 


700 


Andreae  Alciati 


mus  no- 
xius  vici 
fiis  her- 
bis. 


fJtT.  5 .  docct  vtilitatem  maxiraam  adferre 
vicimimjfi  fit  idem  &aniicus  :  coiitra,  fi 
Tit  uiimicus  &  malus,damiium  iasfluram- 
que.  Qu^odbellcexprelHt  Hefiodus  : 

OVHetp  . 
e /'  AV  Cm  ATTohon  ,  h  iJ.ii  ynTav  KetKog 

g  /11 . 
Detiimentum  [ert]  malus  vicinus,  quan- 

tiim  bonus  eft  raagiuim  commodii: 
Neque  bos  perierit ,  nili  vicinns  malus 

'  adfit.. 
Koxa,malHS  vicinus  tvtesi honusvtilis  . 

imb 
Knnquam  bospereat,  vicinUsni  improhui 

adfit . 
Demofthenes  aduerfus  Calliclem  deprx- 
dio,«/^//  molefiiui  effe  diciT,quam  incide 
re  in  vicinum  auarum  ^  improhum.  to 

"^KiTS^T^OV  kS^iV  ,  tl  yeiTOViS  TTOVni  x^ 

•TrMsviKTii  Tvyiiv .  Magoaces  enim  locu- 
plctiores  vicinis  pauperciijis  iiunquam  cef 
fcrint ,  quippe  qui  eos  non  definant  exdi- 
gere,dum  ad  nihilum  redegerim  j  natura 
cardami  referentes,  qui  heibarum  in  pro- 
piiiquonafcentium  humorem  attrahit.vii 
de  illas  arere  poftea  fit  neceiTe.  Quo  etiam 
illud  Virgilianum  fpcvftat  : 
Mantua  va  mifer*  nimium  vicina  Cre- 

mon&. 
quodeplorat  Mantuanorum  infelicitate, 
quibus  obfuit  fola  Cremonenfiuni  vicini- 
tas,a!t  Seruius.  Itidem  euciiit  Chalcedo- 
nijs  &  Byzancinis,iteinq,  Aetolis&  Acar 
iiaiiibus,qui  finitimi  mucui<;armis  &  dil- 
fenfionibus  fefe  confecerunt.  Iraque  apud 
nofttosvulgo  circumfcrtur  ,  Eioptime 
cedere  ,  qui  bonum  vicinum  habeat.  Caco 
fenior  (quod  etiam  alibi  adduximus)  eos, 
qui  prxdiaeir.pcuri  edcnr.admonebat,  vt 
prs  ceceris  aduercetenr  nc  malum  habc- 
rcnt  vicinum.Celebratur  &  Themiftoclis 
apophthegma  .  Cum  quis  cnim  prxdium 
venale  haberet,iullit  prxronera  adijcere, 
cTi  yjj  a.ya.^^(  iyjiyeiTiva.f  .ciuaiilon- 
ge  vcndibilius  eifet  vicini  commciidatio- 
'r,e. Eona  iiaq,  vicinitas  optanda  quidcm  , 
iion  fpcrandalcmpcr^nifitt  fortCjcui  per- 


mifiaeftclcdlio  praidij  vel  domicilij:  nec 
cnim  parumintereftnoftraquibufcum  ho 
minibus,aut  apud  quos  viuamus .  Vtdc 
cajteris  filea,adquid  illudiacf^atum  Grai- 
cis,7cV  (ppayKov  (pikovt<ryz,  ynTova,  /*'  i. 
Trancum  pro  amico  hahe,  at  no  vicinum 
Nempequia  GrajciRomaniq;  fufpedam 
haberent  Francorura  veterum  potentiara, 
cum  vix  pares  efie  putarenc.  Hoc  natura, 
vel  hominumpotius  deprauatismoribus 
comparatum  ,  vt  null^  finc  lixx  acerbio- 
resjuulla  odiaimplacabiiiora,  quamquaJ 
inter  vicinos,ac  contribules  agirantur:vcl 
quia  vicinus  potencior  inferiorem   fubtus 
fe  habere  velit.quinnullas  non  ftrophas 
commiuifcitur,quibus  quietum  vicinura 
deglutiat.Non  funt  nobis  repetends  Ro- 
manorum  &   Grscorum  hiftorizjcura 
quidemvel  domeftic^,  ac  noftrs  gentis 
fuppetant,  ex  quibusaccipimusquam  foe 
de  acnequiccr  de  vicinis  ,  a  quibus  nihil 
metuendum  erat,triumphatum  eft  .  Stdi 
Emblematis  htiius  charavfter  videtur  fpe- 
cialius  trahiadeos ,  qui  fosdusexhorrent 
pocentiorum   principum  ;  quo  animo  Ci 
fuifiec  rex  Porcugallias  iebaftianus  (  qui 
infauftam  &  impiam  cum  Mahumetano 
fociecatem  ad  fuum,  fuorumqueexicinm 
non  loiige  ance  contraxirjfelicius  vixiftec. 
Memoratu  dignus.fed  infauftus,  &  exera 
plaris  cafus.vt  ita  dixerim,Comitis  S.Pail 
lijprincipismilitia:  Gallicana  fub  Lodoi- 
co  XI.  Is  Comes  rcs  nouasmelicus  aduer- 
fusprincipcm  fuum,colIudebatcum  rcge 
Ai)gIo,&  duce  Burgundo,neq5  tnftefuii 
fatum  prxfentifccbat.  Taudemenim  fcs  • 
dereinico  inter  viros  principcs,  &  lopicis 
difcordiis  ,  Comcsille,  vtSufFenus  alcer, 
fux  prodicionis  poenas  dedic.  Facilemihi 
cfiec  recolcre  quxdam  noftri  xui  funefta 
exempla,  fed  vercor  ne  eanarraciobilcra 
quibufdam  moucac,  quifuorura  infortu- 
nia ,  quafi  plagas  vix  dum  bene  fanatas  re- 
fricarinon  paciuntur-Vide  in  Chiliadibus 
adagium  ,  Aliquid  mali propter  vicinum 
malum.  vbi  multa  prsclara  demalo  Yici* 
no  cx  Hefiodo  &  ahjs  lepcries . 


SelaHl 
nus  Pt 
tugalli 
Kex , 


Comes 
Fauli< 


laenm 


Emblemata. 


701 


1 1.- 


In  eiim,  qui  truculetia  fuorum  perierit 

EMBLEMA      CLVII. 


T^  ELPHINEM  inmium  me  in  littoracompulit  ^Hui  y 
^^   Exemplum ,  injido  quanta  pericla  mari . 
2iam  fi  nec  proprtfs  Nepunm  farcit  alumnis  y^ 
Sluis  iutos  homincs  namhus  effe  putet  ? 

COMMENTARII. 


DE  t  P  H  I  K  V  M  pifcem  marc  pcr- 
fidum  in  littorc  ficco  clefticiiit,  que 
vistcmpertatisantea  eieccrat. 
11«  H  oc  tetraftichon  video  petitum  cx 

»s  I.m  ^.Epfgram.tit.efV/^ir^-^t/stf,  ncmpeincerti 
matit.  cuiufdam  hexafttcho.quod  tale  eft  : 

Kvy.et7ct.  t^  rpt]^{  /n€  KKui^aviTTt  ;v€'f  «■(ty 
tiTVf.et.v 
^iK<flyct,^eivn{  Koivov  opetfjiA  Tvynf. 


ivSCf  rrpos  TuyL^ov  ^*  «'Ve^tff  iv^e/^iif)- 

Tretpet  7rov7a 
rri^is; os  k/'  iJ^iijs^fiiTctro  ffvv7pti?inf> 
Id  (ic  rcddcre  conatus  cft  Miiios ; 
Fluwtt»s  &afpcratempeftasadterr3m  tra 
xcrunt 
Delphinem,  extcrnajfpcdaculum  fof- 
tuns . 
Sed  in  terra  mifcricordijelocws  [rcpcrtus 
\  cft:]  tiapi  vidcuces 

5u»i» 


702 


Andre^  Alciati 


Statimadtnmuhiamccoronaruntpii    /-«//WjCxpiingendumefteTcsntextasaut 


Nunc  vcroquod  [me]  genuit  mare>  pcr- 
didit.Qnae  tandem  ponto 
Fides?qii>  neq;  propriis  parcit  aliinis. 
Dilphinempelagi  raptdit^  me  adliftora 
fluEitu 
Ludibrium  cun£iii,forte  volente,  tulit . 
Pr&fidiHm  atpta  terra  dtdit:  me  namque 
zidcntei 
Ornarunttumulo  conuenietite  viri. 
Me  mare  quod genHit,fic fufhtlitZrgo  age 
ponto 
§luanta fidesfnatos perdit  ^ipfe fuos  . 
Verfio  Sa  ^'c  vero  vercebat  Sanciius  : 


iitf 


Delphini 
in  terra 
■vn  . 


Dclphinum  me  fluiius  atrox  in  littorft  A- 

degit ; 
Hofpttii>usfortisfic  documenta  dalo. 
Terra  tamen tnifero  tribuit  pietatis  honO' 

rem  , 
Kafertis  decorant  nofirafepulchra,  pij. 
Hunc  mare  quod ge>iuit,me perdidit :  hei 

nequcparcit 
Ipfefuisyponto  qu&fit  habendafides  t 
Coeliiis  RhoJiginlibS.antiq.  \tiX  cap.6. 
flc  inquittlon  Grsca;  faciindi2au(flor,vt 
videtur,  haud  fperncndus  omnino,  ficut 
ex  Plutarcho  accepimus  ,  eiurmodi  ada- 
gium  poluitjAgApZi^of  iv),^ps-a  ^ict.  Del 
phint  tnterravis .  Id  in  eos  promptnm 
videtur,qi)i  qiiod  nefciunt  iudicant,  &  in 
qiio  miniis  valent  >  toto  conatu  petiinr  , 
nec  fe  intrapclliciilam  cotinent,fupracre 
pidam  aliquid  ambuiofius  atfedantes . 
Dclphinorum  celeritas   vtiq;  memorab" 


tiq;  memoraoi- 
liseft,  adeo  vt  ocyor  volucri ,  acrior  telo 

ctedatut,&  vtAriftoteIesinquit;£tTrti'T«i^     matis&ft«  vide  Piinium  lib.  z. 
^oKH  fivcu  ^ro'.jv  7oi-^jTov,f^  TaviVvvJ^pav,     Ccel.Rhodig.lib.a-^.cap.i /.&  i 


intcIIigendum,ftato  tempore.Nam  cmo- 
ri  delphinos  ftatim  ta^a  terra,falfum  ef- 
fe  deprehendet  ,  qtiicunq;  attentc  legerii 
cpiftolam  ^j-libri?  Plinii  5ecundi ,  vbi 
agitdepuero  &  delphino,  qui  fubinde  in 
arcnam  crumpebatjtadusq;  aSoliscalo- 
re  iternm  feinmare  recipiebat;eiusautcm 
hxc  fuiit  verba  :  Incredibilc  (tam  Tcrnm 
taracu  quam  priora)  delphinumgeftato- 
rcm  colluforemqi  puerorum  in  tcrrattt 
quoq;  excralu  fo)i:um,aienisq;  Itccaturo» 
vbiincaluiflet.in  mare  reuolui .  Mcminit 
huius  rei  Pincianus  in  PIinium,&  alij.imo 
ipfe  Rhodiginus  loco  citato.Ncq;  Plutac 
«hus  Cvtad  Ccelium  reuertar^  id  vultfi- 
gnificare  .dclphinum  iliico  tadta  terra  e- 
morijfcd  perdcrc  celcritatem  &  violeciam 
illam  ,  poftquam  ni  alienum  clemeutum 
cxceiretit. 

DEUPHINEM  inuitum  me]  me  relii- 
£lantem,nihil  tale  cogicantem,iiinoxium. 
l.i  littora  compulit.]  Id  vno  verbo  de- 
fiituere,didtur,  vt  admonet  perfpicacifti- 
mi  vir  ingenij  Fornenus:  quin  eiiam  ad- 
ducit  hoc  Virgilianum  : 
Et  freta  defiiruent  r.udcs  in  littorepifices. 
J£fiu4]  AEftusdicitiir  roariscrefcciitis 
S:  decrefcentis  comnTotio.Gallice,  Le  re- 
gorgement  de  la  mcrje  floi  de  la  mer.^\i\ 
<5lusmaris.  Hinc .«E/?/</ir/«;w,Iocfus  vicif 
fim  ^ftumaris  vel  nudus,vel  aquis  ftagna- 
tibus  ofFertus  .  Et  A  e '.tuatix  in'u!^,  ex 
quibus  Venetis  prinium  in  potentifTima 
&  populofillimam  ,  qua;  hodie  cernitur  » 
Rempublicam  coiuenmt  .   De  rcciproco 

cap.  57. 
i. 


Deflim 


J£Jim\ 


JEfiuM. 
riujn  * 


X^  7UV  yiP :;  cuav  3  y^  u^aAKovTcu  'Trkoiav 

f/iiyeiAeov  t^^s .  hoc  eft  :  Omnium  videtur 

tinimalium  velocijfimus.non  aquattlittm 

modoyfed  (^  terreftrium,fuperfiliitt  etiatn 

malos  nauigiorum  maiorum  .  Cxterum 

tam  ftupenda:agilitatisanimal ,  tetra:  ta- 

«nencontaAum  noiipatitiir,quininuedCi 

inarenamemoritur  confeftim.  HaAenus 

illerquierroris  anfam  e  Plinii  verbis  (nifi 

fallorj  aiiipuit,  qiia:  vcrba  mulros  etiam 

Jln  DeU  alios  deceperunt.   Locus  Pluiii  taliseft, 

phinesfta  cum  dc  delphiuisagit  lib.^.cap.  8.  Solent 

tim  ,  t'bi  in  terrara  incertade  caiifa  erumpere,  & 

terram       ftacim  cellure  taifla  moriuntur  ,  inultoq} 

Attjge-       ccyus  fiftula  claufa  .   Qui  locus  procul 

rint,  mo-  dubiocorruptc  legirur:uapi  illud  vcrbii, 

ri.Htnr  . 


Exempluminfido.  ]  quod  poteft  cxem- 
plo  efte,  quantis  infidum  mare  periculis  , 
quantoq;  difciimine  fcuiat:  vel  vtrtAAn- 
yopiKUi  ,  quot  iixis  &  fimulcatibus  labo- 
rct  Refpiiblica.locuscft  huicacc  inmo- 
datusin  ^.ContrOuerf.  Senec^  declamat. 
1.0  maria  iuftiorailidici)s,.^ic,6  mitiorcs 
procellaj  patre,  &c  Jr.fidum  nsare.dviy- 
yiiif  ^&ha.ffffet-  m  Grarco  cpigrairmatc, 
id  c(t,cum  qi;o  nulla  Tponfioaut  fides  po- 
tcft  interccdere.Qu^adrat  hucclegaiiJ  Lu 
crecii  !ocus,lib.i. 
Sed  qfafit  naufragijs  TBagnti  multtfq-y  CO' 

ortu  , 
DifteSare  fiolet  tnagnum  trntre  traniJraf 

cAriniti » 


lnfiitt\ 
rnartj 


Emblemata_>: 


703 


IV. 


■mJl^atrta 

(K,^/  male 

tHati. 


'Antenntu ,prora,mitlos >tonfa46j;  natanteu, 
Fer  terraru  omneu  orm fluttantix  afluftrn 
Vt  i^ideantur,^  indiciii  mort^ilibw  edat, 
Infidi  maru  infidias,viresq;  dolumq; 
Vtvitnre  ve!int,neve  vUotepore  credant, 
Suhdola  ciitn  ridet  placiti  pellacia  ponti  . 

Nam  fi  i:ec  proprtjs  ]  CoUatio  maioris 
adminus.  Sienim  marc  non  feruat  eos, 
quosinlucem  edidit&  nutriuit:  id  ei^,  (I 
ptinceps  vel  populus  fuos  ciucs  non  tuc- 
tur.ijsqj  non  ignofcit ,  fed  mifere  deme- 
diotollit,quid'.reIiquis  fiet? 

G^t4  ttitoi  homines]  num  valde  pericu- 
lofum  fe  fludtbns  marinis  committerc  ? 
quam  parum  tutum  cftToA/Tevss^-S^ai.fc- 
que  Reipub.  ventis  &  fludibus  credere  ? 
Obiter  monco.allufum  hic  videriad  pro- 
Xizth\\.\m,Maritimi  mores.c\\\Q  vtittir  Plau 
tus  Ciftellaria  • 

T  o  T  V  M  hoc  oLKKnyopiKai  accipc  . 
Delphin  enim  marinis  fludibus  eiedus  , 
confultorem  quendam  virumque  Princi- 
pem,vel  eciam  nota  ajiqua  probiratis  infi- 
gnem,a  populari  turbabeneficij  locoiuiu 
rias,ludibria,mortemq}  ipfam  rcferentcm 
arguit.-qualesfuinTc  legimusSocratem.A- 
riftidem,  Phocionem,  Demofthenem,  M. 
Tullium,&  alios  quamplurimos,qui  poft 
praeclare  fada  innumcrasqj  difficultates, 
&  pericula  noniine  patrisexantlarajhono 
lis  &  pra^miorum  vicc  iniuftum  exiluira 
duramque  mortem  perferrecoadi  funr  . 
Dclphineft  ^/Kdi'9[.!07rcf,  (de  quo  etiam 
fupra  didumj  vr  quifuis  benc  cofultum 
vclit:PcIagus  ipfum,in  quopifces  a  pilci- 
busafficiantur  &abfumantur,orbis  huius 
anguftias  multiplices  &  damiia  innumera 
bilia  refcrr.nimirum  in  quo  ncmofibi  dc 
terius  quam  ab  homine  nocumentum  im 
pendcre  vidcar.Hicronymusad  Demetria 
dem,dcferuanda  virginirate.-Quaz  dcme- 
dio  mari  fumantcm  viderat  patriam  ,  & 
fragili  cymba:  falutem  fuam,fuorunique 
commifcrat,  crudeliora  inuenit  Africa;  li- 
lora.  Vidc  rcliqua.  Qui  locus  nosadmo- 
net  permultos  iam  olim  fuifle  vuos  claros, 
quibus  fua  virtus  obfuit .  Memorarem 
Hermodorum  ab  Efhefijs  pulfum,  Ari- 
ftidem  ab  Athenienfibus ,  imo  Themifto- 
clcm,  Periclem  male  habitum,  nifi  nos  e- 
xcmpla  Romanorum  commouerenc,Co- 
iiolani,CamiIIi,im6  Portij  Catonis  toties 
accufatijM.  Antonij  oratotisexulantis,  & 
aliorum»de  quibus  apud  luftoricos.  Qj^od 


Carnti  ne 

firi,  fagt- 
nat&frft- 
61  w  . 


D&mont4 
aftutia^ 


fi  ad  altiorcm  fcnfum  trahcre  piacet,  con- 
fidcra  carnisnoftra:  petulantiam  &  ii  gra- 
titudinem,qux  nobifcum  nata,edu(fla,ali 
ta  paribusincrcmentis,eadem  cura,contu 
bernalis,menf2afiecla,  omnium  confilJo- 
rum  particeps;  audet  ramcn  fpiritum  te- 
mcrario  contercre  pcde,  ac  mentis  impc- 
riHm  infriiigerc.  Ncc  fola  pctfeillud  at- 
tcntat,  fed  &  fcEdus  percuftit  cum  amico 
fubfidiario  dxmone,  vt  pcrdat.-hic  fiibfter 
nit  viuos  carbones  &  prunas  fufcitac ,  vt 
iucalcfcatilla&  vehemetius  pruriar.Igne 
concepto  ,  nullum  genus  ncquitix  tranfit 
intadum,  impetu  fertur  &  pleno  curfu  , 
rccalcitrat,ncc  patitur  mfeflbrem  autim- 
pcriuminagiftri,vt  effrxniscquusaut  ra- 
bidusleojconfpcita  foeminaHairet  flam- 
ma  inmedullis,  vrit ,  furit  vt  etyfipelas 
aut  carbunculimorbnsinmembris.  Pal- 
pat  Sathan  intcrim,&  poppyfmatis  regir, 
nec  capiftro,fed  iuba  ducicvelut  hiiinulii 
mango  folet.quo  vult,  pinguioris  faginx 
farto  fcilicct.  Harc  ars  vnacicurandinido- 
mitum  monftrum,paftu  rrahitur  &  man 
fuefcit.Nouit  naturam  dii<flor,&  popinis 
admouet  primoac  lurconuro  conuenticii 
lis  ,  vnde  ventrem  referat  inter  fartagines 
&  cacabos  vttympanum  inflatum.  Pri- 
ma  curacrapul?  ftudmm  &  voluptatisin 
fe<fiatio,quje  radixeft  malorumjttoph^ii 
figit,quihic  triumphat;  vidusin  pra:cipi 
tio  ftatadiiiteritum  ,&  in  ipfacrepidinc 
Tartariiamiam  cafurus.  Non  fimplicitcr 
inalus  cft.cui  ftigma  hoc  malitias  impref- 
fum;aperit  femitam  ad  cqtera,qui  hoc  v- 
no  laborat,patet,ficutarx  in  faftigiomon 
tiSjVentis  omnibus  vitiorum.  Corpusin- 
nutritum  delicijs  &  tradatum  moUiter  , 
Venusformofailla  &  fa^culisomiiibusdc 
cantacamatcr  luxuri?infidetcum  fuoCu 
pidinc.  Cafeus  quo  pinguior,e6  putredini  5/w«7o. 
aptiorcft  &  verniiculaticni:itacaronoftra 
iu  fagina  vermibus  fcatet  vitiorum  ,  qut 
rodunt  &  perforantEqui  cadauer  vefpas, 
Yt  aiuntjPioducic  &  crabroncsjfimusbru 
chos,fcarabxos,&  cantharides,  quodque 
ftmenfuit.cibus  fit;pa(cuncur  co,  cx  quo 
rati  .  Simile  contingit  in  nobis,  abdomen 
tutgidum  obfonijs&  diftcntum.termitcs 
concipit  libidiris,  quiincopia  puliulaiic, 
&  roftella  mox  vertunc  in  macrcm  ,  pun- 
gunc,  mordicus  inuadunt  ,  confumunt  . 
Contabefcit.dicOjiii  fnamalitiacarr,&  ad 
inccritum  propcrac,  domefticoscnim  ho- 

iles 


704 


Andre^  Alciati 


Marts  pe- 

ticitlx-i 

fftafita. 


ftcsalirinvifceiitni?,&liimbrtcosiftosla    tc  Paeti,quiargiimenHim  hoccgregicil.  LoeusT 
lcuiixac  hiriidii.es, qui  fuguntquci  meft     luftrat  .  pertij . 

far.guims  ,  doticc  fibram  ipfam  cordis,  vt     Ite  rates  eurUd  ,  &  lethi  quc^ue  texitt 


lauca  foletarboris ,  fuccidantclanculum 
&demoliainur.  Intertinum  malum  ,  c6 
propius  periculo&  minuscurahilc;fentic 
infeclus^fedcuram  negligit  &  manusme- 
dicijncfcit  fjuari  ciuia  latet  vitium.vel  iio 
vult,  quia  confenuit  &  tianfijt  in  uatura. 
Asgre  alfurgunt ,  quific  iaccnt;  concla- 
matu  penedefaUue  ,  nifi  altiot  visaliqua 
fubleuet.Sic  cato  nutritores  fuos  remunc 


cattfas , 

Ifln  per  humanas  tnors  ijenit  aSla  iHX- 
nns , 
Terra  parilfueratjerrts  adiedmtis  undat: 

Fortum  miferas  auximus  arte  vias  . 
Anchora  te  teneat,quem  non  tennere pe» 
nates} 
§^id  meritum  dicas,  cuifua  terra  pa- 
rum  efl^ 


rat.  E  X  hoc  dcniq ;  Emblemate  confta  t,  vc     Ventorum  efl  quodcuni^;  paroi,  haud  vUn 


reres  inter  fummas  difficiiltates  nauiga- 
tionem  pofuifte.vnde  pra:ccpta  dcfugien- 
do  niari  &  tcrra  incolenda  .    Ideoq;  ctiam 
rropertius  libi.cxclamat  ; 
Ah pereat quicunq;  rateu  (^velaparauit, 

Primu4  &inuito  gurgite  fecit  iter  . 
ReAe  itaq;  dixit  Ariftagoras  ,  ori^ci^ct, 
BdXetTTO.  Ba.Ka.7TA .  id  cft,ex  asquo  peri- 
culofiim  enemarc.Iicctappellationes  ha- 


carinn 
Confenuif.falht portus  (^  ipfefidem  . 
Audiamus  eiiam  Senecam  )ib-  I4.  cpift. 
9  i.Honiinis,iiiquir,  non  fapicHtis  inuenra 
funt  iiaiiigia,quibusamncs.quibnsve  ma 
ria  tranfirausjaptatisadcxcipiendum  ven 
torum  impetum  velis  ,  &additis  a  tcrgo 
guberiiaculis.qua:  huc  atq;  ilhic  cuifum 
nauigij  torqucant .-  &  eiemplnm  a  pifci- 


beat  varias.Cui  conueiiitillud  Comici  ex     bus  trac>nm  cft,  qui  cauda  leguntur  ,  & 


leui  eius  in  vtiumq;  momcnto  vcJocita- 
tcm  fuam  fletfluiit .  De  nauigationis  por- 
ro  incommodis  plura  hic  dicere  nihil  atti 
net,  fatiusefteoSjGui  eqnoligneofvt  PJau 
ti  veibis  vtar^  perccsruleas  viasvchutur, 
i:tpropitamlethum,quampropecernit     experiri  fcilicct,quam  pericujofum  fit  fa 

Jutcm  fluctibus  committcrc,  &  vocarcin 


Hecyra  .• 

O  fortunate,nefcu  quidmali 

Pr&tericrts,  qui  nutnqua  ingrefjus  es  mare 

Ouidiusi.Amor.cIcg.il. 

J<lauitafolicitu4  ia  ventoshorret  iniquos. 


Nauigi 
origo . 


Natiig 
tiontf  ■ 
comcd 


aqnam  . 
§hibd ft  concujfas  Triton  exafperet  vnJof  , 

^hiam  tibi  tiinc   toto  eft  nuUtts  in   ore 
color  . 
Tunc generofa  veces  foccundafidera  Lum, 

J.tfoelix  dicas,quemfua  terra  tenct  . 
Anachaifiscum  rog.in"et  quendam,qi'an- 
taeftet  fpifntudo  tabularum  nauticarum? 
Isq;  refp6din^ct,quatuot  digitorum.Tan 
tillum,  inquit  .abfunt  a  mortc  qui  naui- 
gant .   Id  ipfum   exprcftit  luuenalis  5a- 

lyra  ii- 

Jnunc  &  ventn  animam  cSmitte,  dolato 
Confifui  ligno,  dtgtttta  morte  remotus 
G^uatuor^autfeptem  ,fifit  latijfima  t^ida  . 
Idcm  Anacharfis  cuidam  roganti,  vtrum 


fefc  fitacefTantia  ,  ac  (i  ad  mortcm  terra 
pariim  late  pateat :  /iquidcm  ,  vt  Aratus 
dicebat,modicum  lignum  mortcm  prohi- 
beat  .  Nonigitur  iniuria  in  nauigantesin- 
nehitur  Socrates,  miferoseos  appeJlans  , 
quibusncq;  da:mon,neqjDeofumaIiq«is 
vnquatn  diuitiarum  dignam  tribucritgra 
tia,m .  Qjianioquidcm  hi  leuibus  frcti 
ventis  ,  longas  nauigationcs  magno  cum 
periculo  femper  adeanr.homincs  perditi, 
ptopter  qnas  aut  lucrcntur.aut  percant . 
Vnde  reftc  iudicauit  Aiitiphanes,pra:fta- 
rein  terra  paupcrcmefte,  quam  diuitem 
nauigatc  .  Dciiiq;qui  primus  nauium.v- 
fus,&  quaj  prima  carum  forma  a  prifcis 


arbitrarciur  plures  cfie  mortuos  quam     probata  fuerit,quajitem  carum  nomina. 


Tiuos?Nauigantcs,inquit,  vtroinnumc- 
rc  ponis  ?  Dubif ans,  an  hi  clTent  inter  vi- 
uoshabendi.qin  vicam  vndarum  ac  vento 
xum  arbitno  ..on.niififrent .  Occurrit  in- 
fjgnisPropertij  locus  lib.j-cjcg.y.dcmor 


&  quis  gubernandi  adminicula  prinius 
inueneiit ,  idexpofitum  habesapud  Ro- 
bertum  Valturium  lib.  11.  d<  rcmilita- 
ri,cap.j. 


InJon;i 


Emblemata-» . 


705- 


■aMiMMMaeSairfi^ 


In  dona  hoftiUfrLj! 

EMBLEMA    GLXVIir. 


E  LLO  RF M  cepjfe  ferunt  monumenta  vicifim 

Scutifcrum  Atacent  HeSiora^  Iliacum- 
Balthea  Priamides  ,  rigidum  Telamonim  enfem  > 

InUrumenta  fu.e  cepit  vterque  necis  . 
Enfs  enim  Atacem  confecit :  at  HeClora  fun^ium 

Traxere  AEmontjs  cingula  nexa  rotis  • 
Sic  titulo  obfeq'!^  ,  qniz  mittunt  hoiiibus  hoHes 

Muneray  venturi  prafeia  fata  ferunf  » 

COMMENTARIf, 

AS  T  A  T  Aiaxcum  rcutofao,  &  ab     dioilli  morlturiisincnmblt;iJlinc  Hetf^or 
Hcdoiegladium  douo  accipit,  He     cuxrui  baltheoalligatus  diftrahitur  • 
aor  Tero  ab  iUo  baltheum  .    Qux  dona         5  vm  p  t  v  s  eft  hic  uwhiS,iy9poiv  '^['^  '^' , 
Ytiiq;  fucruntexitio,  hiuceuim  Aiax  gl«<    eiicopa,  ^copA.ax  Sophoclis  Aiacc  flaTClIi-  t      ^'i 

Y  y  fcio        ^""'^  '■ 


lEpig.fl. 


7o6 


Andrea:  Alciati 


fcro.qui  aitfe,poftquam  ab  Hedlorc  ini- 
micinimo  acccpiflet  ciifcm  muncris  lo- 
co.nihil  praiter  damnum  atroci/nmum  a 
Gra^cishabuifTe  .  Itaqj  poftquam  multis 
cft  conqucftuSjfic  poftremo  i.iferr: 
A'AA.*  W  iKw^m  w  /SpiTvv  Teipo/fjf.la,, 
E'y^pcov  ciS^aoce.  S^apa,,  k  ttH,  oV»V///«. 
§iiitn  verum  id  eft  mortnliumprouerbiu » 
Non  ejje  do»a,tiona  qui  venttint  tibi 
Ab  hoRe.verttm  inttulpicttta  tic  noxitt  . 
£x  hoc  ioco  Scholiaftes  elicic  ,  ab  amicis 
dona  q  uxlibet ,  vel  ctiam  prctij  minimi  , 
bonicircconfulenda;  ab  hoftibus  vero  Sc 
inimicisne  prctiofiftima  quidem  expeteu 
da,rtpote  perniciofa  &  noxia,<r%etenim 
«t^«/)A,funt  KctKoJ^copA/id  cdtinfeliciti  do 
na,vtfj.HT»p  i,ix»Tap  .  De  quibus  lat^  & 
prajclareagitur  in  prouerbio  ,  Wi7/?x«/» 
muntret  non  muneVct .  Narratio  eft  apud 
jHtSoris     Homerum  Iliad  ».  Hedor  &  Aiax  inito 
et  Aiacis  inter  fefocdere,  vltro  citroquc  miffisdo- 
f»dt4s,      nis,de  amicitia  firmanda  ftatucre  ,  atque 
Hcdor  AiacigIadium,Aiax  Hedoricin- 
gulum  militarc  mifit,(ed  vtriquefuum 
munus  fuitcxitio-  Vi(flus  enim  Aiaxab 
VlyfleCm  co.itcntione  armorum  Achil- 
lis^  &  cognitis  ijs.quac  per  infaniam  dixe- 
xat  &  fccerat ,  eode  gladio  fcipfum  inter- 
cmic.Hcdor  vero  pcr  occafionem  cinguli 
iuxta  Ilij  muros  ab  Achillc  occifus,&  rer 
circum  maenia  rradtuscft.Ei  quopcrfpi 
cuum  apparct  veriirjmtjra  cfle,  quodait 
Euripides  '        ^       ^ 
jtA)c5  /U6K  w/^poi  ^ap'  ovna-iv  »» t^  • 
UuUum  itiuamen  adferunt  dona  improbi. 
tmhle-      Totum  Emblema  ex  Gixco  tra^f^um  clfe 
matis        liquct,lib.3-An(hoIog.tit.  «f  ijpcactf.  Eft 
fhttrtt-       autcm  Lcontij  .    ^  ^        ^    ^    ^ 

^r ,         -^rDtpm'  a^.Kr\hoti  %  K7<ap  ^uptv,  w^Te  ^tf *- 

ffTli 

AiAf,  IK  TTohifjLii  y.vyify.'i-7ropov  pihiHf. 

tKTap  y*?  ^^*M/)«t  Ktt^UV y^ipOi  i  fJ-TSAKt 
J^aKtV    ' 
Tvv  Si  "x^piv  S^copav  THpAfo.v  iv  Stt- 
vctTat^- 

70  ^ipos  hX'  AietVTct  fXifXi^VOTO,  *  *^  TttKt 

^a^»p 
iiKKVTi  TrpiiiixihwSippitL  ff'jpoy.tvov. 
•nTai  i^  ij^p^^  ciinoKToTct  'Triy.Tmo 
SapeL  , 
f y   -^piTOi   'Trpo^dffH    fXolpAV  i)^OVTci 
f/.OpH  . 

Accrbam  intct  fc  Hc(5lor  graciam  atquc 
^cutifec 


Aiax  ex  bcllo  pigniis  dcdcrunt  ami- 

citiac. 
Hedlorcnimcinguliiin  eiim  acccpiflet, 
enfemq;   vicifFim  dedifl"et  , 
Hanc  quidem  gratiam  donum  cxperti 
funt  in  morte. 
Gladius  interfecir  Aiacem  iufania  corrc- 
ptuni]&  rurfum  cingulum 
Traxit  Priamiden  bigis  raptatum  . 
Sic  ab  hoftibus  mortem  vlrro  affercntia 
mittuncur  dona , 
[Quarjfub  gratise  praitcxru  fatalcm 
raortem  contineant . 
Exitialei?2terfe  Heciortj-,  etfcutifer  Aiax» 

ExbiHo  dederaiit pignus  amiciti*. . 
Cingulo  enim  accepto  hictandemq-^  ille  en 
fe  vicijftm  , 
In  morte  experti  gratia  quantaforet. 
Namfe  Aiaxgladioinfanus  trxiecit  ,  ^- 
qutiqj 
Raptatus  bigts  deniqi  Priamides- 
Sic  quA  donafuis  mittuntw  ab  hoSlibus 
vltro , 
Sub  titulo  donifunt  eajigna  neeis  . 
Subijciam  &  breuius  Epigramma,  eiufde 
oqinino  ar^umenti. 

iXTap  uietvTi  ^ipoi  ayrctffiV  ,   iKTopi  J^' 
cticti  ^ 

^dxrilp'  •  difJ.<poTi  pav  i{  ^eip/i  Hi  SdvctTOi. 
Aiaci  datur  enfis  ab  Heciore  ,  baltheus 
Aiace^ 
HeEiori;vtriq;  fuum  donum  erat  exitio. 
Hedor  Aiaci  enfem  obtulit:  Hedoti  ati- 
rem  Aiax 
CinguIuni,ambobHS  donum[fuit]  vna 
mors . 
Heilor  vt  Aiaci  dedit  enfem  ,  illi  vt  dedif 
Aiax 
Zonam  ,  vtriq\  necem  munus  vtrfttn^i 

dedit . 
BELLORVM  mcnumenta]  Ik  'TroKifjm 
|UVH^ap/A/«f.vteft  in  Grsco  Epigram- 
mate.  Eracautem  gladius&  balchcus.v- 
trumq;  militibusconneniensdonum . 

Scutiferum  Aiacem]  Tranftulil  illud 
cx  Grxco  (pfpetiT^ii  eiicti ,  vt  ^ipctffTrn 
ei^iivri,fcutifera  Pallas  ,a  Poetis  dicitur . 
EtabOuidio  inprincipio  lib.  13- Mcta- 
morph  Aiax  vocatur  clypci  fcptcmplicis 
dominus  . 
Surgit  ad  hoc  clypei  dominMs  feptemplicii 

Aia.x . 
quia  clvpcum  habuitj  fcptcm  boum  co- 
xijs  cc(^umiDe  A  iacis  uo<nine  &  fcuto  di- 

ximus 


II 


Aiax  f 
tlfer . 


Emblemataj. 


707 


Ueiatus 

■rtrti  ttr- 
Hitttr . 


)efenii' 


'eBor  fi- 
U4  Pri(i 


in. 


%m\\i  pliira  Embt.  i8-&  4S. 

Heiforaqillixcitm]  Ttoiaiiorum  for 
tidimum  . 

XaltheA]  Balthea,  in  accurandi  cafu  , 
qua(i  a  rc^^o  Balthcus ,  nuUo  modo  pla- 
cct.vt  iieq;  tolerari  in  patria  Romana  po- 
ted.  Id  in  Alciatonodro  pcccatum,  feu 
crratum  potius,  Grammatici  noftrjexta- 
tis  dodi(Iimi  obferuarunt.-ficuti  &ab  Vr 
fino  Vclio,  erudito  fan^  viro  ,  idcm  penc 
admiffum  norant  verfu  qiiodam  dc  labo- 
ribus  Herculiscx  Anthologia  Gr^corum 
Latinis  numeris  exprc(ro,{ic.* 
Saltheon  arripuit,  Thradsj;  armenta  ce- 

cidi . 
Sedquid.'in  re  tam  vcra  manusdarecogi 
mur.verumq;  fatcri,  quod  Fabius  air  ini- 
tiolib.io.lnilitut.  orat.  do»flosetiam  vi- 
ros  labi  aliquando  ,  ciim  &  Ciceroni  dor- 
mitare  intcrdum  Demodhenes  ,  Horatio 
etia  Homcrusipfe  videatur;  fummi  cnim 
funt,homincs  tamen-  Ha:c  quidem  Clau- 
dius  Minos:  fcd  quid  opus  Alciatum  uo- 
ftrum  coram  Grammaticorum  trjbunali 
tam  audafter  rcum  agere  ?  An  nou  vidc- 
bat  doiflinimus  Minos  &  Balthcus  &  Bal 
thcum  dici,tefte  Propertio  iib.^.eieg.  1 1. 

fr*ytbant  cdfibalthea  lenta  ioues  . 
Qms  dubitct  igitur,  Alciatum  hic  plura- 
lcm  pro  fiHguIariin/KeX(^o;^^/xa>'  pofuiflc? 
Vtictiam  paulo  poft  ,  cingula  dicit . 

Priamides]  Patronymicum,  pro  Hedo 
re'Ptiami  filio,vtapud  Homcrum  f?pc  1« 
gimus.Porphyrius  tamcn  philofophus  re- 
ftimonijs  Ibici,Alexandri,  Euphorionis, 
&  Lycophronisprobat ,  Hedlorcm  fuifTe 
filium  Apollinis .  Hxc  ex  fcholiaftc  Ho- 
meri.IIiad.j. 

Telarnoniui]  a  Telamone,ad  difFercn- 
tiam  Aiacis  Oilei . 

Inftrufnenta  fu*  ,(^c .  ]  Vterq;  acccpic 
fua:  nccisprzfagium,  vtrique  fiiit  cxitio 
fuum  donura.GrjBC^,  et^?ic»T£JD&)r  w  "x^pis 
«f  ^ivATos  .  Hedoris  enim  cadauer  bal- 
theo  circa  Patrocli  tumuhim  Achillis  iuf 
futratflum  eft.Aiaxgladio  fibiab  Hedo- 
rcdonato  feipfum  confodit  . 

Mmonijs  retu .]  Id  eft,Thcfl!aIis,  G  raz- 
cis.Aemonia  fiue  Hxmonia,The[Ialiaeft, 
vnde  Achillesoriginem  duxtrjfic  dicta^b 
Aemonc  filio  Dcucalionis.Aemonia  inter- 
^um  ctiam  pro  Graecia  ,  avveKJ^o^^tKaf. 

Sic  titulo  ebfequij  o^c.]  obrentn,pr?tcx 
tU;facic  animi  bencuoli .   Huic  fcincatia^ 


cou(bnac  vcrftcultis  quidani)  cuiasaucor 
iam  non  occurric : 

Honfunt  dona,fuu  qi4£  mittunt  heflibui 
hoftes  . 
Venturi pr^fcia  fataferunt]  portcidut 
morciseuciitum  . 

Pr.iscob.vm  fupcrftitio  fibi  pcr-       IV. 
fuaficobleruanda  vel  maxim^  muncra,  i    "Dona  ha- 
quibu$,quoanimomictcrcntur,propterca  fliHm  »» 
quod,quxdarenturab  ijs,qui  nobismaic  xia  , 
cupcrcnt,  exitioplcrunq;  fuiflcconftarer. 
Vifuit  pyxisilla  fallax  per  Pandoram  k 
lou;  Promechco  iraofmilfaQu^emadmo- 
dura  fuit  &  veftis.qua  Mcdea  nouam  nu- 
ptam  lafonisdonauit .  Rurfus  vcftis  ilUr 
quam  Deiauira  mific  Herculi.Prazfens  ita- 
que  Emblema  per  doua  mutua  Aiacis  Sc 
Hedoris  fignificac,  viri  mali  dona  cflTc  in- 
ucilia  pernicioIaque.Quoii  Laocooapud 
Virgilium  confirmac>  cum  a  Troianis  c- 
quum  dolo  reli<fluin  nequaquam  in  vrbc 
recipit^udum  cenfet,his  quidem  verbis: 
....„^0  miferi,qu£  tantainfania,  ciuesi 
Creditts  aueSios  hoslesi  autuUa  futatH 
Dona  careredolti  Danaumi^c. 
£c  deindc: 

§luicquid  id  efi\timeo  Danaos,^  donafe- 
renses  . 

Ec  alibi  dc  Capf  C\c: 

At  Capys,  &>  quorit  melior  fentetia  menti, 
Autpelago  Danaum  infidtos ,  fuipcHa^ 

don<t-i, 
Prtcipitare  iubet,'fuhieciisq;  vrereflamtS» 
Huicconuenicmonofttchon  Gra:cum : 
KitxJvyt  S^apov  tHtov  eV/  ^H/w/et. 
Malum  donum  fimile  eR  detrtmento , 
Sxpe  nihil  inccrcft,inquit  Scncca,  inter  a.- 
micorum  munera,&  hoftium  vota.Qu^ic"» 
quid  illi  optanc  acciderc,  in  id  horum  in- 
terapeftiua  indulgcncia  impcllic  atquc  ia- 
ftruit.  £en^  Horatius : 

Nil  moror  of^cium  quod  megrauat . 
£t  Plautus  in  milite  .* 
In  mala  vxorc ,  atq;  inimict  ^ftquidfu* 

masjumptus  efi: 
In  bono  hoipiteatq;  amico  quAftuieJiqtiod 

fumitur  . 
Qu^adrabic&  incos.qui  perarresmagicas 
dsmonum  vtuntur  obfequijs  .  Nam  ea 
demum  exeunt  in  perniciem  vtentium  . 
Siquidem  fpiritus  ille  lcnebricofus&  im- 
poftor ,  quem  fcimusefte  aborigine  tcrii 
mendacem  &  homicidam,nonpoteftod>u 
fuum  acrocifnmum  crga  gcHus  humanum 
Yy     t         fUccc 


In  prAfti- 
giatores 
tt  magos. 


7o8 


Andreae  Alciati 


Jiiftorin 
de  Zyto 
mcigo  Bo' 
hems  . 


(licerrefimuIetefleiDterdiim  fuppliccm, 

pIacatiim,manriictuni,noiiminqna  etiam 

angelum  lucis)  prorfus  celare  ,  quin  vn- 

j^iies  fuos  figat,&  aliquo  morlo  nocendo  fe 

{c  prodat.  l5ocent  cnim  nos  facra;  litera:, 

quod  naJio  diabolica  cxcidcrit  veritace  &: 

gratiajfitqjimmobilis  ad  bonum  .   Vnde 

BoJinus  colligic  indubitarura  axioma  , 

Numquam  Sathanam  benefacerc ,  nifi  vc 

grauiusex  eo  redundet  mahim:  adeo  na- 

tura:  Dei,inquic,aduerfatur, qui  nullum 

malum  permittic  fieri,niii  vt  iTiaius  confe 

quatur  bonum.  Documentoefle  polTunt 

horrenda  exempla  &  intericus  magorum- 

Nam  vtvnam  St  altcram  hiftoriara  mo- 

do  rcferam.mirafuntquasin  hiftoria  Bo- 

hemica  Dubrauij   Epifcopi  OlflJucenfis 

legimus,iracnim  fcribit  de  VVcncesIao  > 

filio  Caroli  IIII  Quum  filiam  Dncis  Ba 

uari?  Sophiam  vxoiem  duxiflet,nouus  fo 

cer,  vbigenerum  ludicris  fpedaculis  & 

magicis  pr?ftigijs  dcledari cognouit,p!aa 

firum  plenum  pr?l^igiatorum  fecutn  Pra 

gam  aduexit.Ibi  duro  artificum  prxf^an- 

tifliraus  ludibria  artisad  pcrmulcendos 

oculosexplicat,adeft  incer  fpeftatQtes  Zy 

to  VVencesIaimagus,orc  vfquead  aures 

dehifcente.accedensq;  propius,  arcificcna 

illum  Palatinicum  omni  apparatu  fubito 

deuoratjfolos  duncaxat  calceos ,  quia  lu- 

toobliti  videbantur,  cxpuens,  fecefTumq; 

inde  pctens,ventrem  infolitaefcagraueni, 

in  folium  aqua  plcnum  exonerat,  prasfti- 

giatotemq;  adhuc  madidum  fpeAacori- 

bus  reftituit  palfmi  dffldendura,  aJeo  vt 

cseceri  quoqjeius  fcci)  a  ludodefiflerent. 

Et  paulo  pcfl.vbialiasfnultas  ludificacio 

nes  &  praeftigus  eius  recenfuic.ica  condu 

<iic:Cxterum  Zyco  impoOor,ad  excremu 

acacodxmone   fuperftescnm  corpore  & 

aninadcmedio  bomunim  fubiatus  tuic . 

Apudnos  quoq;  Germanos  adhuc  notii 

«It,  iuter  prKl^igiatores&ni3gos,qui  pa- 


trum  nof^rorum  memoria  innolaerunt,  lonnnes 
celebrcnomen.propter  mirificas  impofhi  lauTim 
ras  &  fafcinaciones  diabolicas  ,  adepcum  wagus . 
fuifle  loannem  Fauflum  Kundlingcnfem, 
qui  Cracouixmagiam  didiccrat,  adeo  vt 
ex  plei^e  noflracium  profcmodum  nullus 
reperiatur.qui  non  aliquod  documencun» 
eius  arcis  commemorare  poflic  ,  illiq;  ea- 
dem  Iudibria,qua:  modo  dc  mago  Bohe- 
modiximus,atcriba!)tur,vt  hbello  Germa 
r/icoidiomace  vulgacoparet.Quem.admo- 
dum  autem  herum  pra;ftigiaroium  rita 
fimilis  fuir,  ica  vcerq;  horrendo  modo  iu 
viuis  efle  defi  jc.Fauftus  enim,vtferrur,& 
a  VVicrohb.i-cap.^.recenfetur,  in  pago 
Ducatus  V  Virrcbeigiciinuentus  fuit  iux 
ta  ledum  morcui;s,inuerfa  facfe,&domo 
prxcedenti  nocte  media  quaffata.  Sic  pe- 
rijtinfauftus  Fauihis.Alcer  vero^vtdixi 
mus.viuusa  fnomagiftro  raptuseft.  £c 
loannes  Francifcus  Picus  Mirandulanus, 
ficucaVViero  introducitur  ,  memorias  Ma^ut 
tradidit  ,  magum  quendam ,  vt  ipfe  a  fo-  dAmont 
cijseiusadhuc  viuis  audierit,  a  dxmone  aheptt 
viuum  ablatum  nufquam  comparuifTc, 
dum  curiofb  cuiiam  ,  &:roale  lano  prin- 
cipi  Troix  oppngnationem  repraefcntare 
quafiinfccna  pollicitusefrct,  Achillemq; 
&  Hecflorem  introducere  prxliantcs  .  Dc 
Zotoaf^ro  quoq;  qui  Mefraimi  Chaini  fi-  ^oroAh 
lius,  &  primus  fuit,  qui  artisniagicxdi-  py„^fff 
fciplinam  tradidit,  fcribunt,  quodalhis  ff)„frtit 
mnlcura  &  fiequenter  iiiccncus  ,  cupicns 
apud  hopjiincs  Dcushaberi ,  vcluc  fcintil- 
las  quafdamexftellis  producerc,&  homi 
nibus  of^enrare  cccprrit.quo  rudcs  in  mi- 
raculi  ftuporem  triihcrcturjdcfideransq; 
haiicdc  fe  augcie  opinioncm  ,fxpiusifta 
molitus[fit,vfqiadeo,donec  abipto  d^mo 
ne,qucm  importunius  frequencabat,  fuc- 
ccnfusign^;  crcroarecur.   H?c  funthoftis 
generis  huroanidona;  ha;c  praemia  digna 
ijiipia;  &  fceleratx  curiofitatis  . 


ttmmi 


Kta'i* 


/^ 


Emblematar 


709 


A  minimis  quoque  timendum . 

EMBLEMA       CLXIX. 


V>ELL  A gerit  fcarabdttSi  & hoftemfnuocat vltrb , 

■*^    Robore  &  tnferior^  confilio  fuferat , 

ISlam  plmnis  aquiU  clam  fe  neqtte  cognitus  abditi 

HoHilem  vt  nidum  fumma  per  alira  petat, 
Oua^  confodiens,  prohibet  Jpem  crefeere  prolisx 

Hoc^  modo  tllatum  dedecus  vltus  abit . 

COMMENTARII. 


AQ^v  I  L  AE  auium  reginaz  hic  fefe 
audaderopponit  fcatabasus,  infecli 
genus  volatiie,  muUipes,  cornibns  longis 
&  ferratis  przditum,  qux  dentata  biful- 
CJS  forcipibus  in  cacuminc,quum  libet.ad 
morfum  coeunt .  Scd  nemini  igrotus  po- 
tcftefTc  fcarabajus,  vtqui  pallim  fit  ob- 
uius »  nifi  alicubinulla  omnino  funcftcr- 
coia. 


SvMPTvM  eft  Emblema  ex  OrO      1 1. 
ApoHJnclib.i.Hiercglyph.Aurpotiuscx  Vons  Etfl 
apologo  AEfopi,  qui  petitus  apparcr  cx  blematn. 
perpetua  c6troncrfia,quae  natur^e  vi  qua 
dam  intcrcedit  inter  Aquilam  auinn-  prin 
cipcm  ,  &  fcaraba^um  vilijfmcm  infefti 
genus.IIIe.n.vtil.iatam  fibi  ^haquilainiu- 
riam  vindiccc  ,  cfi  fe  virilu?  hardquaqua 
parem  cflc  uorit,confugit  ad  dolos;  ciam 
Y  y     I  eDim 


710 


Andreas  Alciati 


III. 

Setira- 
idHS qHa 
le  ani 
mal  ,  ^ 
€jjis.    eius 
fpecies 
fmt. 


ScnrahAo 
ni^rior . 


cnim  fcin  plumls  AqiiilsE  tecondit,  vt  co 
tandem  modo  ad  nidum  aquiliniira  pcr- 
ticniatjcaq;  poftmodiim  abfcnte  ona  cius 
omnia  confodiat.Cuius  fabiila:  apud  Ari- 
ftophan.mentio  cft.fic  enim: 

iv  loia-iv  AtffuTii  Koyoi{  i^t}vpi5^(}, 
fj.evoi  'Tnrwav  eii  Qi^sfjt^^pty/^ivof-^ 
ti^nrtrov  HTTctt  fJLJ^ov,  a  TArep,  'Tra.Tip, 

OTTfOS  KdiKO!T[J.OV  ^MV  tCh^tV  H(   ^iOl/f  . 

iTA^ef  KAr'i'y^pAV  Attrii  'ra.Kau  'Troit, 

Z'  iKKVKtvi^^V,  K  hTlTl^.top>sy.iVOi. 
hoc  cft  : 

Infabulps  ideji  repertum  JEfopicis, 

yidijjje  Diuos  vnieum  ex  ■volucribus. 

H(tud  credibile  ais  fabulapater,pater, 

Jldijjfe  BiHos  animal  obfcoenum  arqj 
olens  . 

Teruenit  olim,inquam  ,  ob  fimultatem 
a^eram, 
GUiAillifuit  cil  aquila,oua  voluens  illius, 
J.t  expetenspeenas  ab  hojle  mutuM . 
Vide  omnino  adagiumiSf/ir;^^*»^  aquila 
quArit.shx  viresfuas  pulcherrime  exten- 
dic  autor,&  hunc  apologum  longa  narra- 
tione  amplificat . 

BELLA  geritfcarabnus]  cum  hoftea- 
quila.Scarabzus  eftanimal  ex  infima  infc 
ftorum  gcnte,  afpeftu  tetrum  ,  odore  te- 
trius.fonicu  ccterr:mnm;alts  cruftacca  va 
gina  obtectis.qnii)  raagis  tocus  ipfe  fcara- 
barusnihil  cll:  nificruftum  •  Nafciturex 
animantium  ftercoribus.in  ijfdem  viuic , 
verfatur,obledl:acur,dcliciacur  .  Sed  non 
efteadem  omnium  fpecics.  Ecenim  funt, 
quibus  nigroquodam  virore  luceat  cru- 
fta  .  Pleriq;  tetro  nigrore  horrent;vt  qui 
locum  prouerbio  fece runt ,  Scarabdo  nt- 
er;(7r.  Ital.^Vfro  coni  vn  calabrone  .  Sunt 
nonnulligranJiores,  prxlongis,  acbiful- 
cis  armaci  cornibus,  cacumine  forcipibus 
dcntato,ea  cum  vifnm  cft  ad  morfum  con 
trahunt  ftringuntq;  Sunt  icem  rutili  ,  & 
ijdem  prsgraudes.qui  terramaridam  fo- 
diunt,  acq;iliic  ni/.os  ponnnt .  Sunt  qui 
rnecuendo  bombo,  formidabiliq;  ftrepitu 
prouolent ,  vt  imptudcntem  non  medio- 
criret  terrirent.  Sunt  &  alia  formarum 
difcrimiiia.de  quibus  Pliniuslib.  ii.cap. 
iS.Vcriim  id  communeomnibus,c  fterco 
rc  orcus.e  fteicore  vidus,iii  ftercore  vica, 
delicnimq; 

H^^JiiLem  vt  fndim]  nidum  aquil^  fibi 
adiierfa;  . 

&hramapee  ajira.]  rcr  acia  furatnupi. 


Aquilamin  editiffimis  &  inacceflis  locls 
nidifkarctcfliscft  Piinius,&  alij  nonulli. 

Spem  crefcere  prolts.]  Spem  crefcenda: 
prolis.Infiuitura  progerundiuo  ,Iocutio 
G  raica  . 

D^</ef«/.]  Iniuriam  &:  damnum, 

Hoc  quidem  admonemur,  hoftem  , 
quamuis  infimx  fortun?,non  eUe  conrcm 
nendum,nec  quemquam  vel  oronium  rai 
nimum  &  contempciftimum  cfTeprouo- 
candnm,fiquiJ5,vc  in  Mimis  Publins  ait; 
Inimicii  qtiauisJjumile,docii  eflmttuert  . 
Etenim.vt  aic  Pindarns  Ifthm.4. 

gV/  </"'  a/pa.VHct  TiyAi 

yjl  y.ctpvctfy.ivai' , 

'prpiv  Tihos  etKpov  iKiu-^au  . 

TWcTg  yeip  J^tS^ol  rixof  , 

yjfji  Kpiosov  dwS^pav  ')^pcva)V 

iffspetwtfTiKvt  KctTAiJia.p'.\m(;i .  .1. 
"Efltamen  incertitudo  fortunA  vel  homi. 
numflrenuepugnantium ,  donec  adfum- 
mum  Jincm  perueniant:his  enim  qualem- 
cumq-j  vultfinem  datfortunn:^  meliora 
interdum  deterioribus  hominibus  premun 
tur  ac  Jupplantantur.Ceith  Magnns  Ale 
xander,quamquam  porentifTimus,dcxte- 
ricaccm  Pcolema:i  fnfpedlam  habnic,  Ar- 
rij  turbulcntiam  ,  &  Pythonis  nouarum 
rernm  ihidium  reformidabat.andor  Ae- 
lianus  fub  finem  14.Var.hift.  Hncetiam 
recidit,quod  vulgus  palTim  vfurpat:  Ca- 
uendnmabijs,quibus  nihil  eft,quod  per- 
dant.  Ab  i)s  enim  citius  iniuriam  &  dam- 
num  acceperis.quam  ab  alijs,quibns  ali- 
quid  eft  in  locuIis.Timentenim  vr  pluri- 
mum  aliquem  prouocarc.nc  qnid  vcl  fa- 
Hiaj^el  fortunisdetrahatur.  Homnnculi 
vero  illi  fortis  infimaj,  fed  dolis  &  fraude 
inftrudiftimi ,  improbi  non  miniis  qnam 
fcatabjci,  neq;  miniis  putidi,iieq;  abie»fli 
minds,pertinacisingcnii  malitiaqnadam, 
cura  nemini  ferre  prodefTe  queant  ,  ma- 
gnistamcn  viris  fxpenumeroface.Tuncnc 
gotium.Nam  ccrricant  nigrore  (aua:  vna 
iraprobi  animi  noraj  obftrcpnnt  ftridorc 
(qni  nemini  non  moleftus  eO)  ffrore  fuo 
commaculant  obuios  quofq;  circumuo- 
litanr,ha2rent,infidiantur,vt  nonpaulo  fa 
tius  fiz  cum  ptsftanribiisaliquardo  viris 
firaultatem  fnCcipere,  quam  hos  laceflere 
turpiflimos  fcarabasos.quos  pudeacctiam 
vicilTe  (quxcnim  vidorise  tam  pudendae 
moleft.tqncfpes?  quodprxmium  ?  quis 
lims  ^.)  q  uosque  uec  cxcucere  polfis,  cum 

maxi- 


^tiUm 
parum 
hofiu. 


Defcrt- 


Emblematar 


711 


Hmma 

iam  no 
rt  pof- 


maxime  veHs,nequcconfli«5lati  cum  illis 
queaSjuifl  difcedas  contaminatior.PecuIia 
riterautem  hic  nofandum,qiiam  fEpemi 
nima  qua»q;  maxiraum  nocumentum  ho 
ftibus  inferant;ita  vt  rcdlilllme  veteridi- 
catur  adagio ;  e';^«  ^  >;  fJLviA<T7rK7ivct,t 
eVer/  »^  y.upfjt.iiKt  ■)^oKo{.'Et  mufca.  fplenem 
hitbet.^formica.  ^i/e»?.  Vndeapud  Plu- 
tarchuillud  Brafidas  fortiinmi  ducis  La- 
cedaimoniorum  memoratur,  quem  cum 
ficus  legentem  forexmomordilTet:  O  bo- 
ne  lupiter.inquit,  nullum  eft  tam  minu- 
tumanimal.quod  fui  defendendi,  aut  pc- 
riculum  vitandi.cum  fit  opus.occafiones 
iion  perquirat.Huc  etiam  refpexit  P.Mi- 
mns  in  fuis  fententijs,vbi  dicitiEtiam  cx- 
fillHi  vntts  hitbet  vmbram fuam].  Nihil 
enim  tam  minutum,quod  n«n  polTitali- 
^uid-Hinc  legimus  in  fragmentis  Varro 


nisjcuius  etiam  Minins  lib.Sc.i?.  men- 
tionem  facit;a  cuniculis  fufFofTum  efTein 
Hifpaniaoppidum.a  talpis  inTheffalia.i 
ranis  ciuitatem  in  Gallia  pulfam,  a  locu- 
ftisin  Afnca,  ex  Gyaro  Cycladuni  infula 
incoias  a  mutibus  fugatos,in  Italia  Amy- 
clas  a  ferpetibusdcIetas.SicSapores  Rcx 
Perfarum  ab  oblidione  Nifibis  vrbis,  qua 
nonnulli  Antiochiam  Mygdonix  vocant> 
crabronum  &  culicum  multitudine  rc- 
puifuseft  .  Qiiod  inopinatum  auxilium 
precibus  lacobi  Epifcopi  atttibutum  eft  • 
Voluit  autem  Deus  non  fulmine.fed  per 
cxiguasbcftiolas  1'uara  potentiam  &  pra:- 
fentiamin  Ecclefiadeclarare-  ficut  in  Ah- 
gypto  mufcas  &  ranas,  aliaq;  infe(fI-a,non 
vrfos  aut  leones  Pharaoni  &  feruis  eius 
olim  imraifitjVt  rebus  viliffimis  tyrauni- 
ca  fupcibiadomarctur. 


Obnoxia  infirmitas. 

EMBLEMA     CLXX. 


Y  y     4  P I  S  C I- 


7iz 


AndreasAlciati 


V^l SC ICV LO S  aurata  rapit  medio  dtquore  farda^y 
•*"       Ni  fiigianl  pauida ,  fumma  maris^  petant . 
AH  ibi  /knt  mergls  fHlicisj^  voracibui  efca  . 
EheUiintuta  manens  vndique  debilita^» 

COMMENTARII. 


L        O  A  R  D  Ae   pifciculi  ab  infequentcau- 

^raca  iu  valtomari  deuoraatur.qMibus 

ctiatndcfapermergus  &  fulica.aues  pifci 

uorxivcrii.]; aduola-ues  immineHC.pra:- 

dam  caprauiro: .   Fulicamvelim  nigram 

depi  igijVC  iiieJitione  Rouilianahabecur. 

j  y^  L  1  c  E  r  de  foncc  &  ongiiie  nullus 

TmbU-     commcntacorum  mentior»cmfaciat,tamc 

mntu  /y-  9^*''^  ^^'  *^'''  EiT^i^lcma  facis  ex  titulo  fu 

ttu  perqiCO!ii1at-Atm:o  iudiciodcfumptum 

vidcturcx  adagio  vulgo  vfitato,Pi/cwOT;« 

gniparuulos  cofnedunt.Nobh  Germanis, 

THe  grojfsjifch  frejfen  die  Kleineft.M.ViV' 

xoapud  Nonium  : 

Natura  hHmants  omniit  funtpnria. 
§hiipote  pli4a  vrget,pifces  vt f&pe  minutos 
Magnu*  comefi  ,  vt  aues  eneatt  acci. 
ptter  . 
De  pifcium  mutua  laniena  loquitur.idq; 
torquct  inintolerabilcmpocentiorum  in- 
rolenciam  in  cenuisfortun^  homines,quos 
bonis  omnibusciucrefoIent,mi(ereq;  fpo 
liare,ac  dcgluberc  Dc  iis  elcgantcr,vc  om 
nia,PolybiusIib.i;.  Hiftor-Necfaciunt , 
inquic.hocmoretyrannico,  fed  modicum 
aliquem  dcdecoris  pr?ccxciim  pra:miccru, 
&  confcftim  impudenrcr  ac  ferocircr  fic 
agunt,  vt  airocicasipforum  vicaepifcium 
conformari  po.1it.de  quibusfcrcur.quod 
cum  eiufdem  gencris  fiut  ,  nihilo  tamen 
miiiiis  minorum  perdiciomaiorum  fic  ci- 
bus  8c  vita.  Sedhuius  Emblematisargu- 
mcntum  quodammodo  cu  Martialis  hoc 
dilhchoconuenic : 

Dente  timetur  aperydefendunt  cornu/icer 

Hum  : 

Imhellesdam&quid  nift  pndafumMs* 

11!.  PISCIZVLOS  fnrdiis]  Sardj,qux  &  Sar 

Sardri-j^    diiM,  pifcis  exiguus  cx  pelamidum  gciic- 

icde  quo  Pliiiius  lib  j  i.cap.  vlc.  &  lib.9. 

cap  15.Ariftotclesl1b-8.de  hiftor.animal. 

cap.^.Sc  ij.Grxci  vocant  T/3/;;^/<*f.Ech£ 

fiinc,quas  H\(pin\  Strdinas  vov.a!ic.autpa 

iumabi|sdifFerunc  VenecisSWc'//e,vel 

\tegoarbitror,S^r<ie//o/2i  .  Suntcium  ht 

iiUs  multu  miaorcs  pifciciili,qui  iu  copi* 


ibidem  vcnduntur  . 

Auratx]  Aiirac3,qusB&  Orata,  Grxcis  jiuff^ 
■^ujotppvf,  IC3lisO/-;?^.«,VenccisOr«/<».Pi 
Uis  cft  marinas.optimi  faporis.ab  auii  co 
loie  diiflus,  q'iem  aiunt  omiiium  cimidil^ 
fimum  •  iii  m.iris  reflexu  fub  littoralium 
arborum  radtcibus  fefe  occulcare  folitum» 
ibiq;  fronJium  agitarionc  cxcccrituin  fa- 
cilc  capi,  quadam  velutdeditione.  Mar-  • 
tial.  i_j. 

Uon  omnis  pretium  laudemq'^  aurata  me» 
retw , 

Sed  euifolus  erit  eoncha  Lucrinttcibus» 
Naturam  huiuspifcis  vidcapud  Ariftoce- 
lem  lib  S.dehiftor.animal.cap.ij.  l'liniu 
lib.p.cap.  ii?.&lib.ji.c.5.&  ii.Macrob. 
Saturn.^cap.  if.Ab  hoc  pifcealiqui  Ro- 
manorum  cognomenacceperunt,  vt  Ser- 
giusOrata,quia  primus  viuariacorumiii 
ftituit  . 

Mergis]  Mergus  ,auis  a  mergendo  di-  . 
fta:cibumcnim  inaquiscaptans  fc  afTidue  ^  '" 
immergit:dequaPlin.Iib.ii-cap.57.Hu- 
iiis  auis  narura  cft.vt  Cxpe.  mergcnsauraj 
figna  coUigar,  &pr2iiidens  rempcftatcm 
fucuram.properc  mcdioreuolcccxarquo 
rer&-ad  liccorum  cutacum  clamorccon- 
tcndatjVt  teftatur  Virgilius  i.Georg.Pro 
ueihh\m,Mergorum  injlar.  de  inexplcbili 
ingtuuie.  Et,  Met gus priits  -vitahit aquas, 
de  rc  incredibili  dixit  Ouid- 1 .  dc  Ponto  , 

eleg.7- 

Nam  priiis  incipient  turres  vitare  colUh&t 

Antrafer&,pecudes  gramina,mergus  a- 
quas  . 

Fulicis]  Fulica,  fiue  fulix.auis  marina,  r^;',. 
vel  ftagncnfis,  paulo  fupracolumbas  ma- 
gnicudincm;de  qua  lib.iS.c^;.  Plinius  . 
Nomen  furopfica  colorefuruo,id  cft,ni- 
gro  .  Clangorematiitiiio,&  cum  luditin 
littorctcmpeftatcm  prsEfagit.Cicero  i.de 
Diiiinat.ex  quodam  poeca  : 
Cana  fulix  itide  mfugiens  egurgitepoti, 
Nunciathorrihiles  clamws  infiare pro- 
cellas  . 

V  X  uullo  no  Iqco  ditiores,&  qui  funt       jl 
ampliori 


Emblemata_». 


713 


Diuit/m 

femper  t» 
ta  Jlatio, 
pauperii 
nonitem. 


fori  ho- 

iierni  de 
feftatio. 


ampHorifortuna».tutiiminprxricliiim  fc 
iecipiiint:ita  mifcri,  &  aliqiia  partciiifir- 
mi.prajcipitesininfortuniiim  riiunt,qiio- 
ciimqae  fugiant.ccjiie  Scylla  ,  quocl  dici  • 
tur.iuCharybdim  dcciduncjvt  litigatori- 
busaccidic  ijs,quinullis  opibus,  nullisq; 
amicis  fauitoribusadiuci,  a  nidicead  iudi 
cem  temcrefruftraq;  prouocanr.nonmi- 
norem  ab  vno  quam  abalio  gratiam  ini- 
turi.Sic  enimdum  cadere  caurta  timenr, 
iHdifpendium  nocentitis  &grauius  vtplu 
rimum  vcniHnt,tamet(Iiurcdifceptent,& 
exa:quobonoque,nondolo  vel  fraudeali 
qua  ,  de  fua  in  iiucgrum  rcftitutione  agi- 
icnc.  Enimucro.quodair  Comicus,pau- 
perdummhil  habet,quodofFerat  in  iudi- 
cio,nonfolum  non  contemnitHr,fed  etia 
aduerfus  veritatem  opprimitur  Confide- 
ra,quajfo  te,noftra  tempora.Vbi  vnquam 
tot  fuerunt  vllo  in  fsculo  tribunalia  .  & 
miuor  iuftitia  ?  Vbi  vnquam  toc  fenato- 
resacmagiftratus  ,  &  muior  Reipublica: 
cura  ?  Quandoplures  fuerunt  leges,  & 
caufae  detcnus  rerminatac  ?  Vbi  rot  iudi- 
ccs.ac  tot  aduocatorum.notariorumq;  & 
Harpyiarum  forenfium  turmce.&minus 
acceptacaufapauperis^pupilliac  viduz, 
eorumqjiura  minus  defenfa  ?  Denique 
quando  vnquam  lites  adco  damnof<t  &  im 
niortalcsfuerc  ?  Liresenim  quasdam  func 
menftruaj ,  qua^dam  annuae ,  quardam  bi- 
ma,trjma,quadrimadievixbene  conftitu 
ta:  funt .  Qu^zdam  non  tantum  luftra- 
lesjfed  ctiam  laecularcs  funr,ad  quas  aufpi 
candas  Neftorc  adolcfirentc,  ad  finiendas 
porrofencfcenteopuseft,  nifi  harredibus 
inandaturus  fis.  Vnde  iuftiftima  exorta 
fori  vituperatio.  Anacharfis  Scytha  fo- 
rum  deftinatura  efle  locum,  ait|,  ad  fal- 
lendum  inuicem  ,atquead  dandasauari- 
tixrnanus.  Phitarchusdicit,  forumclTe 


dji/Sav  ^pAV.impioriiregione.  Scd  quid 
dico  de!iudicijs&  rribunali  ,cum  nec  iij 
abiefliftimisangulis,  &ofTicinis  acccptus 
fit  is,  qui  manum  ajratam  non  habucrit  ? 
Ecce'cibi  hiftoriam.Pauperquidamingrcf  p^^^^^, 

fus  conftriiiam  ,  ob  amorem   Dei  condcri  ./  iL^^- 
.,,-.,,-.  ou  amore 

orauir,  quia  iMhil  libi  eflec  pecuniarum  ,  ^ici  yA' 
quooperam  confoiisconduceret.  Tonfor  /•,„ 
ariepta  hebetinouacula,  tantainclemen- 
tia  mifcrum  radic,  vr  ad  fingulcs  rradus 
lacrymajcx  oculis  vbcrcim  manarinr.  In- 
tereacanisinculinaaccrbe  verberatusma 
gno  eiulatu  inofficinamprofilijt .  Quo 
confpedlo.pauperceu  parem  forcisiniqui 
tacem  inanimali  miferCHS,excIamauit:  O 
canis,  quid  tibi  aduerfi  accidit?num  &  tu 
obamorcm  Dei  rafuses?  Nihiloclemcn- 
tiiis  exceptus  fuitaliqHandopauperculus  jilltti  ai 
quidam  inaulafui  Pr^toris,  ctenim  cum  aulicts 
famulis  non  aduertentibus  vfq;  in  conda  ^fjale  trs 
ue  Praztoris  fuam  caufam  divSlurus  irre-  ^(tttts , 
pfider.ftatim  a  quodam,caIcc  impado  dc 
ianua  eijcicur  :  vbialij  obuius  fadus.ab 
codemdegradibus  deturbatur.  laccntcm 
cxcipirianitor,  qui  eum  non  modo  inclc- 
menrcrdomo  cijcit,fed&  longius  vcrbc- 
nbus  profcquitur.  Hicmifer  illememor 
prouerbij,aulicnm  cfieiniurias  accipere  , 
&  infuper  gratias  agere.coucrfus  ad  a:des 
inquic:  Quam  bene  in  hac  domo  funtdi- 
fpofita  fingula.vbi  ofEcia  fibidatatim  fuc 
cedunt.  Vides  itaq;  pauperem  vbiqj  efie 
contemprui,&  vbi  oracas  effugerit,  mcr- 
gis  &fulicisobijci.AdEmblcmaiIIuftrau 
dum,  mco  quidem  iudicio,  huc  reuocau- 
da  erit  hiftoria  Hipperidis  Oratoris,  cu- 
iuscxilium  miferum  PJutarch.in  vita  de- 
ccm  Rhetorum  defcribit .  Sed  rympana 
concrepanr:obmutefco ,  infirmitatis  pto- 
prixconfcius . 


VeT 


714 


Andreas  Alciati 


Vel  pofl:  raortem  formidolofi . 

EMBLEMA     CLXXI. 


/^  AE  T  E  R  A  mutefcent ,  corlum^  filehtt  omllum , 
^^    Si  confe^a  lupi  tympana  pelle  fonent . 
Hanc  membrana  ouium  fic  exhorrefcit',  i//  hoflem 

Exanimii  qnamuis  non  ferat  exanimem  . 
Sfc  cute  detra6ia  Ztfcas ,  in  tympana  verfu^y 

Boemos  potuit  vincere  Ponttfices. 

COMMENTARIL 


I. 


DV  o  tympanifta!  cu  ruisaftant  tym 
painsj  quorum  vHusmagnum  pul- 
fat.alter  vero  minus,  fcd  cni  alteramaHU 
fiftulam  iui  git.more  Gallico. 
II.  A  N  T  E  q  V  A  M   prffcns  Emblema  ei 

plicemusqn^dam  funt  a  nobis  prxliban- 
d3jvt  Epigrammatis  ipfa  TrpoTAvif  aper- 
tior  fiticfi  cnim  /imilitudo  perelegans . 
Mulu  re  MuUaquidcmuimaicftateiwcurierecoa- 


dita  latfcre  conceJcdum  cft,qua  jngcniofi 
&  follertes  homines  nondum  fatis  viden- 
tur  cxcufllfle.Q^iaptopter  Alcxander  A- 
phrodifajus  in  Prxfat.Problem-  quajftio- 
nes  aitquafdam  elTe  penitus  incaplicabi- 
Ics.foli  Deo  cognitas ,  qui  fcilicet  earum 
exiftcnti^eaudor  ficHs  a  Medicisoccul 
tje  proprietJtesappcllanturrdc  quibuscu 
mentiofic  in  fcholis  Medicorum  &  Philo 

fojhe- 


ru  eauffi 
homini- 
hni  inco' 
gniu . 


Occulu 
proprietH^ 
tet , 


Emblemata . 


7^S 


fidiU 
'>orum 


fophoriim,feftitti  qiiidam  &ioco(ihomi- 
ncs  vulgari  fcommate,  Poiitemafiuoriim 
appellanr.Praue  aur  noniiulli  harum  fohi 
tionesquafda  proponunt.qu?  nccratione, 
ncc  probabiUtace  nicuntur  •  Eamm  eoim 
cognicio  cxcedic  humani  in^euij  capcum  . 
Q^iis.n.haftenus  vnqu5  abfq;  hslicacione 
vcias  &  folidas  racioiiesatferre  potuir.cur 
palea  fuccino  crahacurJCur  a  folis  cory- 
lorii  furculis  bifidis,&  non  ite  ab  aiijs  ftu 
ticibusvena  auri  argeciq^feraces  detegan 
turfCur  fanguisex  inrerfed:icadauerc,vcl 
jncbris  indeabfcilTIs,  prxfentehomicida, 
ctiadiu  poft  perpetratac^dem  fluat?qua 
uishoc  fatis  verilimiliccr  pofl:  Arirtocelc  , 
Galcotus.nec  non  Hieronymus  Maggius, 
&  Marfihus  Ficinus  prxftarc  conati  fint, 
quod  cciam  Bodiinis  nocauit.  Quis.obfc- 
cro  ,  exphcarc  poterit ,  quare  tam  fubico 
turbines&  procellsoriantur  veniorum  , 
cumfeipfum  dcfperabundus  aliquisinfc- 
lici  refti  fufpenderit  ?  Qu^is  porro  rede 
perfcrutatus  eft  (licer  loa».  Bapcifta  Por- 
ta,  &  luliusScaliger  erudicc  de  iiac  redi- 
fputct)  quare  magnesab  vnolarcrc  intcr- 
dum  ferrum  atcrahat,abaIceio  repellat  ? 
verum  Ci  allio  illinatur.aut  fimotegatur, 
vircs  fuasattrahendi  vel  rcpelledi  tamdiu 
amictat,donec  vinoabluatur?  fefeq;  in  lin 
gulis  aut  verfus  metiJiem,  aut  vcifus  fe- 
pcentrionem  obuercac  }  Quare  qui  pri- 
mum  magnccis  vircuccm  trahecis  fcrrum 
agnoucric  &  videric,  non  poteft  nouiilico 
inadmiratioHcm  rapi,quod  ipfe  D.Augu- 
ftinus  fibi  vfu  vcnifie  fatetur,lib.i  i.de  Ci 
uitate  Dei,cap.4.&  ;.  Neq;  fatiscft.fiali- 
qui  harum  rcrum  arcaiiam  quandam  vim 
tam  vulgo  cricamiMjbis  obcrudanc.  Quo- 
modoenimdcfinientoccultamillam  vim, 
de  qua  nihil  prxter  nomen  poffuntoften- 
dccc.»Appon:repofiumuscxempla  incon 
cordia  vel  difcordia  multorum  animaliQ, 
vel  eliam  animantium,  in  quibus  fentien- 
difacultas  no  cftrquibus  ramen  (quia  lon 
gum  eftetj  praetermilfis.attingam  tacum, 
quxad  hunc  locum  propricatcinet,  qu?- 
queaudores  non  pcsiiitendi  fcriptis  man 
darunt .  Odi^im  luporum  &  ouiura  tam 
naturalc  cft.vt  Ci  lupina  pcllc  tympanum 
conficiatur,  oucs  fonum  cxhorrelcanr,  ac 
fi  lupus  propc  grcgem  coiififtetct-  Sunt 
ctiam  quiaffcucrcnt,  harmoniam  nullam 
Tnquam  coituramexouis  lupiquecenfis 
adconccnnitn  vifccribus.  Adijciuncpra:- 


terca.fi  Inpina  peljis  In  ouili  pcndcat,oue5 
pauorc  conterritasomnino  paftum  negli- 
gerc:  vtq  j  lconina  inficit  aliorum  anima- 
lium  pcllcs  ,  ficouinam  a  lupinaexedi  Sc 
confumi  dicunr.Sic  aquilx  plumx  colutn 
binis commifta:  casdeuorare  &  commi- 
nucrecreduncur.  Plinius  lib-  lO.  fcribit, 
gallinam  magnopcrc  horrefcerc  accipi- 
rrem,vtetiam  fi  vocemaudierit  tantifper 
dum  incubat,  oua  vicientur  .  Quod  fan^ 
fit  virtutc  quadam  inccrna  &  ncmini  co- 
gnita.Quarequi  rci  tam  abftrufx&inuo 
luta:  rationcm  conctur  reddere,  nihil  ccr- 
te  adferr,fed  vc  Sifyphus  verfans  faxum, 
fudabit  nitcndo.neqj  tamen  proficiethi- 
lum.  Ait  itaqj  Alciatus:Tympanum  ex 
lupiiK)  corio  confedum  Cl  pulfctur.aliud 
exouillo  corio  adi.iccns  cxhonefcit  ,  vc 
propcmodum  nullum  fonitum  cdat,  ta- 
mecfi  ouis  membrana  lupum  mortuum 
non  fentiac:  Eodem  modo  Zifcas  in  cym- 
panum  verfus,quibus  in  vicafucrac  inbcl 
lo  formidolofus,poft  mortem  etiam  eifde 
terroii  fuit.Sed  quidad  hi^cJauc  vndeifte 
terror  ipfillima  terroris  fublaracaufla?  Id 
quidem  iu  opinioae  pofitumaemo  nou 
vidct . 

CMTEKA  mute/cent]  Si  tympanum      II  L 
fiac  cx  pellelupina,&  prope  adfitaliud  b. 
pe|leouilla,conciccfccc  hxc  . 

Coriumqifilebit.]  Corium  propellea- 
bufiue.quod  pelli  corium  adiaceat. 

MembrAna,.]  Superior  {>ellis.£a  &  char 
taPergamcna  dicitur,qu6d  eius  prinuim 
vlus  Pergami.Eumene  regnanrc,cceperir. 
Etenimcum  Ptolemxus  Philadelphusin-  Be  origi- 
figncm  bibliothccam.in  qua  ingens  libro-  ne  charts, 
rum  numerus,ad  millia  fenne  volurainu  Fergams 
feptingentahabcrctur  ,  infticuerec ,  vc  ait  «*♦ 
Paulus  Orofius  Iib.6.cap.  i  ^.Eumcncs  vc 
ro  (qucm  AElianus&  Hicronymus  Arta 
lum  vocant,  communi  omnibus  Pergatui 
regibus  nomine.ficut  AE<»yptij  reges  om 
iKS  Ptolemsi  fuerunt  indigctati)  oimula- 
tionc  du(5lus,aliam,  qua  cum  fuperarc  co 
n3batur,inftauraret:cuenit,vtPtoicmsus 
id  refcifcens  prohiberet,ne  papyrusex  rer 
ritoiio  fuo  cxportaretur.atq;  vcbocmo- 
do  facultas  prsci  acflcc  Eutncni  ,  charca 
inde  confc<fta  libros  confcribcndi.VerHm 
Eumenes  id  intcUigens  ,  Pergami  alium 
conficicndas  chartaemodum  Jnucnic  Ex- 
coriatis  cnim  animalibus  ,  t!  membranis 
pelleproxiinis  cliiirram  fcriptioBi  apcam 

fcic 


7^6 


Andreas  Alciati 


Mtmhrn 


Diphthe- 
ra  'qHid 
fit\ 


Zifca  vel 
Zifcas 
Boemuf  . 


fccir,qiix  Membrana.a  taftu  mcmbroru 
aiiimaliiim  ,  vel  qiiod  coriuro  aiu  pcllem 
Lacini  membraiiam  dicunt.fiiit  nuncupa- 
ta:  vti  &  Pergamcria,  ab  vrbe  Pcrgamo.iii 
cjua  primum  fuit  repcrta,teltc  Varroiic,8f 
Plinio  I1b.13.cap.  1 1.  lofephusramen  lib. 
II.  Antiquit.  ludaic-authoreft,  Elcata- 
rum  priii.ipem  Sucerdotum  Eibliain  lub- 
tiliirimis  mcmbraiiis  confcripta  cum  le- 
ptuaginta  duobiis  interpretibusadPtole- 
mxum  Philadelphum  mifilTe  Qiiod  fi  ita 
cn,  dicamus  oportct ,  membraoametiam 
ante  Eumenem  rcpertam  fuifle  quidem  , 
fed  Eumcnem  magnara  iliius  copiam  prae 
pararj  curalfe  ,  &  pcr  Afiam  &  Graiciam 
diuulgalfe  :  idcoquceius  authorem  fuiflc 
]auda:um.H.tc  fere  exPancirolIo,  de  re- 
bus  memorab.Henricus  Salmuth,clegan 
tidimus  Pancirolli  fchoIiaftes,membran<B 
origiiiem  quoquefacit  temporibus  Ptole- 
mazi  &  Eumenis  piiorem.  Nam  &  Diph- 
therani  funt  qui  interpretenturpeDem  ca 
prx,qu^  louem  ladaritrin  qua  creditum 
cftantiquitusilluin  omnia  fcnbcrc  ,  quae 
ficrent.  Vndequa^nec  in  Hiftoricorum 
Jibrisextarent,nec  in  hominum  meraoria 
feruarentur  ,  ea  velutcx  louis  Diphthera 
petita  dicebantur.Nec  defunt.qui  fub  pel 
lc  velIerisaurei,quod  Argonaurxex  Col- 
chide  aducxerunt,  intclligant  Diphthc- 
ram.hoccil,  librum  cxmcrabranis  vetc- 
rum  morcconfecT:um,&arcanaeiusartis, 
quam  Chymiam  vocant,pandeiitcm,quo 
fcilicet  auri  conficicndi  fcientiacontineba 
tur  :  mericoq;  eam  membranam  appella- 
tam  fuiireaurcam,propteremolumctnm, 
quod  cicaacquirebitur.  Vide  etiam  He- 
rodotum  inTerpfichore,vbi  lonas  pelli- 
bus  vfosobcharta:  inopiam,  fctibit. 

■  Zxanimu  quzmuii,0-'C.]  Licctouisexa 
nimata  non  fentiat  exanimatum  hipum  . 
Sic  citte  detraciaZifcM.  ]  Zifca,vel  Zi- 
fcas  ,  dux  bcliicofidimus,  in  Teutones  & 
Boemos  diu  fatis  acri  Marte  conHidarus 
eft.Itaq;  Sigifmundus  Imperacor,ciim  vi 
dcrct  Zifca^cunda  cx  animi  fciuctia  pro- 
fpcre  fucccdcre.&iam  illum  eftc  vnum, 
cxquores  Boemix  pendcrent ,  dam  fibi 
eum  conciliare  tcntauit.  Illeopimiscon- 
ditionibusab  Imperatoreoblatis  annnens 
dum  feitineriaccinxilfet,  pefte  ta(f^us  cx- 
pirauit. Feruncillum.cum  a?grotaret,ro- 
gatuni  quolocomortuus  vcllct  fepeliri» 
niftilfe  cadauen  fuo  pellemadimt>  carnes 


volucribus  ac  feris  obic<^ari,ex  pellc  tym- 
panum  fieri.coquc  duce  bclla  gcri,iDclcqi 
arrcpturos  fugam  hoftcs,quum  primum 
euis  tympaniionitumaudirent.  Hisadie- 
cit  Albertus  Crantzius ,  fecilfc  amicos 
quod  illeiufferat,&  rcpcriftcquod  promi 
fcrat.  Hoc  vnum  pr^eclare  aiuntabeofa- 
dum,qu6d/e>ftam  Adamitarum  delcuc- 
rit.Notum  cft.eum  partibus  Huflitarum 
p  rorfus  fauiflci  Pragjc  loca  facra  tcmpla- 
qucdeleuifle,in  Catholicos ,  potifllraum 
lacerdotes.crudelcm  &  implacabilcm  ani 
mumgcflifle.idq;  Catholicis.quod  Afllit 
ludxis.fuifle.Inlignis  bellator,  cjuaquam 
c?cus.  Inter  laudatifllimos  Principes,reiqi 
bcUic?  gloria  illuftres  habcri  poterat> 
nifi  quzdam  flagitia  laudem  obfeuraflent. 
Retulit  AeneasSyluius  j.  Comment.  De 
rebgeftis  Alphofi,&  poft  eum  Cochlxus 
libro  j.hiftoriaz  Huflitarum  . 

V  T  nonnulli  ob  virtutumfplcndorc, 
vcl  etiam  morum  facilitatem  ,  poft  mor- 
tem  fui  mcmoriam  acccptam  pofteris  & 
amabilcm  rclinquunt ;  fic  alij  morum  fe- 
rocicate ,  &  infigni  quadam  crudelitate  , 
quamquam  pridem  extindi  fint,fui  vnica 
memoria  terrorem  animis  incutiunt  .•  vt 
apudTurcas  loannis  Hunniadisducisfor 
tiflimi  fuperrtitcm  famam  pcrmultum 
formidabilemextirifl^c,  hiftoriarum  mo- 
numcntis  proditum  ;  huiuseniro  nomcii 
vfq;  adco  terrificum  fuilfe  dicitur.vt  nu- 
trices  ad  fiftendum  puerorum  vagitum 
Hunniadem  adefle  fimuIarciit.Saneexem 
plum  Zifc?  Boemi  memorabile  eft  ac  ftu- 
pendum,qui  etiam  poft  mortem  fuos  ho- 
ftcs  infolito  plane  modo  rerrefaccre  &  fu- 
g.ire  potucrit.  Forrafle  ad  hunc  locum  110 
inconcinnc  rcferrc  aufim  claniorcm.Ha- 
ronis.apud  Normanos  in  vfu  pridem  ha- 
bitum.intcrdicfigenus  exco  dudfi^quod 
Haro  dux  Nnrmanorum,tam  terrificum 
fuis  nomencirc  voluit.vteius  nominisac- 
clamatione  abomni  vi&  incepto  ceflare- 
rur.Sed  nunc  temporisea  nonabit  impu- 
neacclamatio,  fi  tenicrefiat.  Seneca  p. 
Controuerf  j.Cum  Polyxcncefllet  abdu- 
da.vt  ad  Achillis  tumulum  immolarctur 
Hecuba  dixit: 

cinis  ipfefepulti 

In  genus  hoc  pugnat . 
Potcrat  hoccotentusefleScaurusaucftor, 
adiecir  ramen, 

...^tHmHlo  quoq;  fenftmus  hoflem, 
Idem 


IV. 

Amabi' 
les  pell 
mortem 
Terrific 
poR  mc 
tem  . 
loan.  I: 
niadet 


Haro 
Norma 
norHtn  > 


Emblemata . 


717 


IcJeeft  indcclamatioiiib  lib-4.  5:.Ecapud 
Tragicum  Senccam  Ttoade,  coiiqnenair 
Hecuba,qii6d  poihiletur  ad  ruorcem  tu- 
niulo  Acliijlisimniolanda: 
AdhHc  Achillesvitiit  in  panas  l^hrygum  : 
Adhuc  rebdlat . 

De  Achiile  mortuo  loquitur  ,  fed  qui  ta- 
mcnadhuc  fpirare  viJeatur  vltionetn.Ad 
eummodum  Ciceioin  Miloiiiaua  queri- 
tur  decuria  incenfa  Clodij  bufto  ,  quam 
culpam  omiiem  conferrin  Clodium.qua- 
fi  poft  mortcm  fureHtem  &  bacchantcm, 
vtcum  iii  vutis  cIIetiExcitate,  excitate  , 
inquit.eum  fiporellis  ab  inferis  :  fraiige- 
tis  impetum  viui,  cuius  vix  fufliuetis  fu- 
iiasinfepuIci.?Et  illudex  cademoratioiie; 
Quid  vultu  extimuiftis  ?  quouam  modo 
vosille  viuits  affoceracqui  mortuus  ina- 
nicogi/atione  perculfic?  Nosetiam  nunc 
vel  poft  fxculum  non  vnam  rabiem  Go- 
thicam  &  Vandalicam  cxhorrcfcimus,  & 
'z;r£troAS'3'c/«ti'3bomiiiamur,qui  fuo  fune- 
fto  tranhcu  Galhas  deuaftatunt ,  Hifpa- 
nias  (ibidiu  parerecoegerunt,&  Italicum 
ipfuni  foIumimpudeDtilTim^  polTcderfit, 
omniaqj  iuccndijs  accineribus  f(jdiiHmis 
compIeueruiu;im6  teterrimam  barbarie 
inuexerunr,  aJco  vt  ipfa  barbarorum  vo- 
cabula  nobis  terrorcm  incutiant.  Sed  pla- 
cct  vcrera  cum  recentibus, vt  fefcofferunt, 
aggregare>  &.  qua;m  ptimis  faciantadar- 
gumenti  huius  noiniucundam  cTwAws"/!'- 
Suetonius  TranquillusrTiberij  morte  (in 
quitj  italastatuseft  populus.vtad  primu 
unncium  difcurrences  parsTibenfi  iiiTi- 
berimclamitaret:  pars  rerramarre  deol- 
que  mancsorarent,  ne  mortuo  fedem  vl- 
lam  niflinter  impios  darenr,&c.  CLim  fc- 
natufconfultum  ai5lum  cfrct.vt  p^nadam 
nator-im  in  decimura  femper  diem  differ- 
rctur.fort^accidir.vt  quorundam  fuppli 
cii  dies  is  cHet ,  quo  nunciatum  dc  Tibe- 
rioerat.Hos  iaiploraiites  hominum  fidu, 
quiaablentcadouc  Caio^  nejTio  exftabac, 
qui  adiri  interpellariq;  poflTet,  cuftodes 
nc  quid  aduerfusconftitutum  faccrent , 
ilrangulaucrunt.abieccruntque  in  Geroo- 
nias.Creuitigitur  inuidiajquali  etia  poft 
mortem  tyranni  faeuitia  permaneiue.Scri 
bitPIutarchus  problematis,  caaibellum 
^flc:  iutcr  Samios  &  Pncnnenfes  ,  inicio 
daronis  quibufdam  fe  mediocnbus  afte- 
cilTcjpoft  iuftocomniiftbprailioSamiosa 
Ptieuiiciifibus  occifos ;  fcptimo  poft  aniio 


congrclTos  ciim  Milcfli^primos  quofquc 

Iimul  vm  certamineaniifiire.    Ergopoft 

hancacccptam  crucram  cladcm  Pnenneii 

fesf(jminx  pcr  tenebras  .quarcircaquer- 

cum  eranc ,  obteftari  .Tcdcierareca;pille  , 

quod  libcros.parcntes,  niaiitos  ,  charilH- 

ma  pignora  eo  loco  amifilfenc .  Havflemis 

PIucarch.Nos  hic  de  Lamiarum  cerricula  Lnmii  . 

mentis  facile  fileri  patimur  ,  de  quibus 

qiiod  fit  DiodoriSicuIi  iudicium,videlib. 

eius  zo.Qu^o  refero.qua^de  Empufiscrc  ^''^pf^f*  • 

didit  antiquitas,  de  qubus  Philoftratus 

lib.  4  de  Apolloiiij  vica,  &elegantifnmfi 

Philippus  Camerarius  Oper.  fuccif  cap. 

70.Strabo  lib. i.pucat  effe  fabulam,&  A- 

puleius  vecularum  terriraraentadicit ,  Ci 

cut  quod  de   Manduco  prifci  Romani  ,  Manduco 

quod  nomen  rerrificum  obieiflabant  ad  iii  Remano- 

cucicndum  mctum.vt  qucruli  &  eiulantes  rim  . 

pucri  eo  fpeflro  cohiberei>cur.Nunc  quo 

qucin  Lombardia  opinio  credulum  mu- 

liercularurogenusadeo  occupauir.vtctia 

ad  viros  quofdam  pertingat:  vagari  nimi- 

rum  fpeclrum  nocluriuim  ,invarias  for- 

mas  fe  cranfmutans,eiulatus  cdens ,  &  Ic 

in  aquas  prxcipitans ,  quod  fua  lingua  /' 

Orco  vocant.  Quidquid  fit,  conftac  cetcc  i^Ore» 

olim  ethniciscordatioribus.prarcepcisquc  i^ombnr' 

philofophicis  (bjidioribus  in)butis,firmi-  ^QYttm  . 

ter  pcrfiufum  fuUVe  ,  virisbonis  &  forti- 

bus  huiufmodi  fpeiflra  &fimulacra  no- 

durna  non  facile  apparuifie ;  fed  pueris , 

mulierculis.vecordibusatq;  xgrotis,  qui 

propcet  animiimbecillitateai  aftidua  for- 

midincexagitanturj  ij  enim  putant  vide- 

reperhallucinatioiiis  fpeciem  phantafma 

ta  ,«d  qux  rapjuucur  inani  &  phantaftico 

acrraClu,qux  reuera  non  vident ,  quxque 

eriam  nufquam  funt-Sed  ad  rem-M.Tul- 

lius  in  La?Iio:  Deiroperio  in  Italiadecer- 

tatumelt  cum  Pyrrho  &  Aiinibaic:abal- 

tero  prepcer  probitatem  eius  non  nimis 

aIienosanimoshabcmu5:aJterum  propter 

crudelitatem  fempcrhsc  cinitasodeiit . 

Quodammodo  huc  facit ,  quod  Tullius 

idem  queriruv  de  ftatua  Verris  ereaa  iij  • 

curia,qux  aciuibus  finegemicuafpici  no 

poftec.Vidcaiilion.z.  &  4-1"  Vetrem.Ad 

laudacionem   principis  vidoris  pcrtinec 

hoc   Lucani  hb  9- 

,p rincepsfa clt amne  ti m endum 

Viclor,ct  inniiUa>:on  creditur  cjfe  caritia. 
Et  Polybuis  lib.4-ptincipum  manfuetu- 
dincfli  tanmm  polleinfubidiros.vt  no  pr^ 

fcBCes 


7i8 


Andre^  Alciati 


fentcs  modo,  fed  ctiam  maximo  difpara- 

tDsfpatio  quofdam  fui  amoris  &  bencuo- 

lcntiacigniculoshominum  pcAoribusim- 

roittere,atqj  relinqucre  foleat .  Q_X«  r- 

^ominip  tiuslib-y.Nomcn  Alcxandri&  fama  (ma 

fuminter  ximuminbello  vtiq;  motnentumj  infu- 

dum  for-  gam  conuertir.M.itcm  Ciccro  J-Verrina: 

midabi-     Ciim  tui  nommis  terror  in  auribus  ,  ani- 

le„  misq;  armatorum  verfaretur.Hocad  vi- 

tupcrationem  Vcrris,cuius  odiofum  paf- 


fim  nomen  exfecratur :  necmlniisquani 
Romani  pofteri.quos  naufeacapicbat,fic- 
ubi  audirent  vfurpari  nomcn  Hcliogabali 
auc  Badiani  etiammortuerum  ,  quime- 
moriam  fui  foedi/Timam  reliquifTcnt  po- 
fteris.Contri  Vopifcus  in  Probo:Tetcdit 
itcr  per  Thracias,atqucomncs  Gctulicos 
populos.fama  rerum  tcrritos  »  &antiqua 
nominis  potentia  prcffes .  HaJC  obitcr,5c 
fortanfcadnaufeam  vfq} 


lufta  vindida . 

EMBLEMA      CLXXII. 


'T\y  ^  rejidet  Cyclops  ftnuofi  in  fauclbu^  antrU 
^-^    H^c  fecum  tenerns  concinit  inter  ouesi 
Pafcite  vos  herbas-i  focijs  ego  pafcar  Achiuis^ 

Poflremum^  Vtin  vifcera  noftra  ferent . 
Audijt  hdc  Ithacus ,  Cyclopa^^  lumine  cajfum 

Reddidit*  En  poenas  vt  fuus  Au^or  hahet» 


COM- 


f: 


lylfis  a. 


isab  V- 

fe  Foly 


Emblematij . 

COMMEN    TARII. 


719 


SE  D  1  T  inter  fua  pecora  in  vafto  an- 
cro  Polyphemiis,  immaiiis  g  gas.vnii 
ociilum  in  frontehabens.  claiia  arn?atus, 
cui  Vlynesexinildijs  crabe  acuminatao- 
cuIumefFodK- 

V  L  Y  s  s  E  s  ,  Troia  lam  excifa,  cum 
domum  repeteret.vi  ventorum  inSicilia 
pulius.ad  Polypheroi  fedes  appulit.  Hic 
Gigas  fuit  vnoculns,  iBgentismagnitudi- 
nis.feiitace  implacabiji,  qui  hofpitesfole- 
ret  ciiecare,  eorumque  carnibus  procibo 
vefci.Viylfesitaq;  relidis  focijs  cum  na- 
lii  in  portu.ipfe  duodcciiH  comitatus  an- 
trnm  Polyphemi  fubit .  Q^ui  vbi  venit  h 
paftujfaxum  quod  duo  &  vigintiquadri- 
lugi  currusattollere  nequirent,  appofuit 
oftio  Aduenas  deiiidc  interrog3t,qui  fint , 
vnde,&qu6.  Qnibus  ciim  refpondillet 
Vjyfies,  Cyclops  duos  c  focijsarripuit, 
foloq;  tanquam  catulosiIlifit,dcuorauit- 
que,abijtq;  dormitum,quem  Vlyflespcr 
in^ias  ii)terfeciflet,ii  ianua  potuiffet  apc- 
riri  alijs  quam  Cyclopis  viribus  .  Mane 
antequam  paftum  iret  Cydops.duos  fimi 
litei  confumpficabijtqjocclufa  ianua . 
Tum  VlyfTes  ezcaecandi  Cyclopis  ccpii 
confilium.P,.ciicrfus  Polyphemus  .notftu 
demore  duoscccnat .  Cui  VJyfies  quafi 
fubblandicns  poculum  vini  (vtrem  cnim 
▼ini  Maronij  generofi  fecum  e  naui  attu- 
lcratj  porrexit.petijtq;  ab  co  aliquod  ho- 
fpitale  donum. Ille eihau'^© poculo aiiud 
pofcit,iremq;  tertium,rogauitq;  Vlyfsc, 
qui  vocarctur  •  Illedixit,fibi  nomcn  efle 
Vtin.  Percunftanti  deinde  VJylli  quod- 
nam  rounus^fibi  daturusefret,  refpondit 
Cydops  ;  iriv  iya)TVf/.ct,7ov  iJ^ofxdn .  id 
t^iVtin  egopolfremum  deHorabo.Sti.  vini 
natuiajnefciusalto  fomnoeftopprelTus , 
fui  penitus  imroemor.  Ibi  tum  VJyfTes  & 
Ibciioleaginum  truncum  prjeuftum  ma- 
gna  vi  Cyclopis  oculo  ,  quem  vnicum  in 
ironte  habcbat.inferuerunt ,  vnde  acriter 
ilIclaEfus,cfFofIo  oculo  confternatuscft: 
qui  vujnerisaccrbitate  vocem  c?pit  attol- 
lercvt  alios  Cydopas  infolico  rugitu  ex- 
citarct.  Hi  fbris  ad  oftium  ftantcs  quasre- 
bant.quis  eum  percnfTilfet:cum  ille  fub- 
indc  rcpeteret,  «V/^jfT/f,  (quae  vox  Nul- 
luin,vel  Neminem  fonatj  riferunt,  eumq; 
Tclutfurentem  reliquerunc.Sic  ciiini  lo- 
quiturai^ud  £uiipidcin: 


«T/f/A  a.7raKi<TtV. 
Chorus  refpondet: 

Dcinde  illud  : 

ov7i{  {y.i  7v^Ko7  l2K6^ctpoy.  yo-  in,  S.p'h 

7U(p\0f. 

ManeCyclops  oftioantri  femiaperto  per- 
tcntabatexeuntes  oues.  Sed  Vlyftesicadi- 
fpofuerai  negotiutrj ,  vt  tresarietes  vehe- 
rcnt  vnum  hominem  fubtus,ipfe  vero  in- 
gentem  arietem  fubrjt.cxtrcmusqjomniii 
exiir,  &  ita  morti  cft  fubdu<flus .  Totum 
hoc  fufius  apud  Homcr.OdyfTea  j.Ouid. 
j4.Metam.Virgil.3.Aeneid-Compara  fe- 
ftiuun»  Luciani  djalogum  KUK^^KaTrof  yjfi 
Tojeietcovof  .  Ciccr.  J.  Tufc.  Fufiftim^ 
quoqj  hanc  hiftoriam  narrat  Ifacius  Tzc- 
tzesin  Lycophrouem  ,quam  ne  huc  tra- 
ducam,mcproIiiitasreuocat . 

DVMreftdef  Cyclofs]  Cyclopes  Hefio- 
dus  in  Theogonia  ideo  vocatos  ait,  quod 
vnum  tantum  oculum  circuJarcm  infron 
tehaberent.eeTo  TBXv^cAtf  ^cgu  «y 4  •  Inter 
hos  Polyphemus  viribus  corporiS,foimaE 
que  magnitudiiie  longc  prsflabat.  Hunc 
etiam  Polyphemum  Galatheam  nympha 
amantem  feftiuc  defcribit  Ouid.  lib.  15. 
Metamorph.  De  Cyclopibus  vide  Virgi- 
lium  3.AEneid.PhiJoftratum  in)Iconibus> 
m.Cyclops  .  Alciatum  lib-  9cap.  iiPa- 
rerg.Natal.Comit.Jib.p.MythoJog.  Tria 
vero  Cyclopnm  generaagnofcunt  Gr?ci, 
viuim  eorum,q  ui  Mycenas  m  ^nibus  com 
munierunttaltcrum  eorum,  qui  cum  Po» 
Iyphemomemorantur;tertios  intcJIigunt 
Deos.CcEl.RhodJgin.lib.24.cap.  18. 

Sinuofiin  faucihu^  antri]  fpelunce  ror 
tuofx  Sic  Virgilius  dixic  6-  Atncid. 
VeRibulum  ante ipfutn primisqiin  fau- 

cihui  Orci  • 
Ethicnofterin  Emblemate  primo: 
finunfi  efaucibu^  anguu . 

Achiua^  Achiui,tf'p^*7o/,Gr?ci:&  no- 
nunquam  pro  quolibcc  populo  ciuiii . 
Horatius  : 
G^icquii  delirant  Reges ,  f>le£lunt»r  A» 

ehiui  . 
Catull  in  Argonanr. 

Namfimul  ac  fejfts  dederit  fors  copiam 
Achiuit . 

rofiiemumq-^  Vtin,&c.]  OJT/V*  fe  p»- 
i^icroo  voraturum  bcJJ,e  pr£dixerat,& 

•  T/y*, 


III. 

Cyclopes 
•vnde  di* 
cli. 


Triet  C}m 

clopum 
genera  . 


Ackimy 


nrif.rtm 


710 


Andreae  Alciati 


Cajfus  lu 
mtne . 


\iTiva. ,  id  efl,  nefntnem,  vorauit :  imoab 

cOjquiqiianqiumeirctBT/j-,  aliqiiiscrat,* 

Sntpliciu    exociilaciiseft.Tamen  fupplicium  differ 

«lifferre  ,    le  dincius,  graiiinlmum  habicum  :  &  fta- 

grAHe.       tim  puniri  (celaSjbcneficii  locoeft  ,  vt  ui 

hiftoria  Machabxorum  lib.t.cap.  6.  Non 

parui,  inquam.beueficii  locohabitum,  vc 

qnis  priorinterficereturretcmplumefta- 

pud  Corn.Tacitum  i.hiftor.  vbi  Othonis 

U<^i  crudclia  pcrccnfet.-Titus  Vinius,if>- 

quicad  hoc  tantiim  maiori  fratti  pr^Iatus 

eft.vtprioroccidcrctur.Idcnieiiamhodic 

obferuatur  in  fuppliciis  a  tcisfumendis, 

nam  quilcuioridignicenfentur  p<jna,lesi 

perad  fupplicium  prifniducuntur,  Vidc 

adagium,  Cycloptido7inm . 

Andtjt  h&clrh/ictti]  Vlyrtes.qui  rex  e- 
rat  Ithacas  mfulae,  vt  alibi  dicftum  - 

Lnmine  caffum.  ]  Cscum  .  Virgih  i. 
Aeiieid. 

^         Kunr.  cajjum  liimine  lugent  • 
I  dem  : 

Nullum  cu  viciis  certami  ^  Athere  cajJUk 
&  Lucretius  : 
Ktmc  potti  esl  cerni  qtiod  cnjjum  lumine 

fertur  . 
Aufonius  Parentalib. 
Saucitt^  extincfo  corpore  CdJJuseras  . 
iicenim  poecx  interdum  vfurpanc  lumi- 
ne  caflrum,&hice  cacentem,promortao.- 
vt  &  himina  hicemq;  relinquere.  Vir- 

^         '   ^^luomaguinceptumperagat,lucem(j-yre' 
linquat . 
Catullus; 

Kolfts  ciim  femel  occidit  breuu  lux  . 
Lqcrctius : 

jMminafic  etiam  Solti  hontu  Ancu    re- 
liquit . 
Zn  pceneu  vt  Juui  aucior  h.^het]yvKix>h 
Ncc  vcro 

/^v  el?  iufiior  vUa 
^iam  nectsartijices  arte perirefua  . 
Fraudem  in  fuum  auflorem  retorqucri 
dignum  eft.IpenuIt.Cde  kgat.  Ouidius: 
Difcat  in  aucioremfana  redirefuum. 
Alludit  autem  adah3,qu9  mox  conhilto 
adfcremus  . 
jy_  M  o  N  £  M  V  R.  hic  ,  ne  quis  fibi  per- 

Mi4o  ma   ^"3'^^3f '*-"e!eftus  ,  quantumuis  immanis  , 
le  enemt.    poc<-*iis,&  temeraiius,  fe  non  candem  foe- 
iias  .iatuium  ci  qiiem  aiiquandolajfic  ,& 
fic  prx-mia  fuis  fd(ftjs  digna,  ctiam  praetcr 
ex^cclatioriSro  accepturuiu  ;  haiid  cnim 


Lucem  re 


bcne  fuccedunt  fa£laimproba,fed  vtquis 
fementem  feceiic,  ita  &  nietet;  &  cuenict 
malo  malc,vt  in  prouerbijs  cft .  Vera  cft 
itaq;  Hefiodi  fententia,  quum  aitinope- 
rcjcui  titulus  cft  tpyctf^  iliJi.ipcu  . 
01  dvTa  KttyA  7tu)^  dviip  »  a^A^  JCJty.» 

Ipfumfe  Udit,  alitim\qui  J&dere  qtt&rit .  ^ 
Et.quod  prouerbiofertur,Kit;'.w  Bvhi)  7» 
(itKiuyitVTt  KetKis-ii .  Malttm  confiltum  , 
confultori  pejftmum  .   £t,Ruinam  fibi  fa- 
bricacalijsquifabricat.  De  hac  re  habe- 
inusinnumeraexempla,qux  noo  tantCim 
oIiin,fed  noftro  tempore  accideranr.No- 
cabile  eft  illud  de  Baiazetc  I-  capto  a  Tc" 
miro  Scycha,qui  vulgo  Tamerlanes  dici- 
tur.Is  enim  ab  hocinterrogatusjfiin  eius 
potcftatcm  venilfet,quid  fadurus  fuifiet, 
ferocittr  refpoiidit:Equidein  re,fi  fortu- 
na  propitia  meam  iii  poteftatcm  venifles  , 
ferrcaconclufum  caueameeum  hinc  inde 
circumducerem  .   Qmo  Temir  audito , 
mox  e  ferio  caueam  parari  iiiriit,&  ineam 
carceris  loco   Eaiazcrein  inclufit ,  donec 
conrumciiarum  impatiens  caput  adiUam 
illideiet,  &  i!)dignahundus3!!imam  effla- 
ret,ficut  latiiis  lu  Annahous  Tuicicis  rc- 
fertur  .    Propioia  tangam  .  5cribit  Rob. 
Gaguinus  hb';  cap.S.Hift.  Franc.de  qui- 
buldam  captis  a  Carolo  VI.  Gallorum 
Rcgciuarcequadam  Selandia; ,  hoc  mo- 
do;  Capciuis  aliquoc  quum  niottem  Ca- 
lohis  remiccerec,  moii  n)ahierunt:quorii 
vnus,tametfi  fanguiuis g radu alios contiii 
geret.eos  tamefupplicioafficcre.fi  faluus 
euaderct,(eobtuIit,  Icaq;  immanis  carni- 
fex  concaptiuos  confangiiineosq ;  necauit. 
Deteilatusaucem  Rex  hominis  impieca- 
tem,p3ri  eum  poena  plcifti  iubet  .   Corn. 
Tacitus  6.,\v\v\:i\.  vbidemultis  ob  amici- 
tiam  initamcum  5eiano  peiiclirantibus  , 
iufteqj  damnacis.-  quo  lastius  accepcum  j 
fuaexcmpia  ui  conlultores  recidine  :  St- 
ncca  Epjft  pj .  Ideotj;  cum  multis  fucrut 
mali  (loquicur  de  Alexandro,  Cn.  Pom- 
peio  ,  C.  Matio)  pefhferam  illi  vim  ,  qua 
plerisq;  nocucranc,ipfi  quoque  fcntiiint; 
Claudian. 
^uam  bcne  di^ofitum  terrti  ,  vt  dignttt 

iniqui 
Confilij  fruHu^ primts  aufloribfts  iufiet . 
Chori  verba  luiic  apud  Euripidcmd*  Ly 
co  iiiccrfefto  ab  Hcrculc- 
— — .etyT/TTo/yrt  cT''  iKTtmf 

T^A- 


malum 
ftruityfil 
arcejjitt 

Baiaxt» 
tes  . 


Captiu 
inSeU 

dia 


Dolojt 
lo  c«. 


% 


I 


Emblemata. 


721: 


J^iKnv. 
Talionem  perfolttens  fufiine,  dans  paenam 
■    «■•        ol> patrata /celera-.Sed  propcrantimihioc- 
^^       curritillud  Vit%ris  Aurclij  in  Vuellio  : 
Huiiis  tempore  Vefpadamis.aicin  Orien- 
ceprincipacum  arripuit.a  cuiusmititibus 
certaminc  fub  muris  vrbis  ruperacus ,  e 
palatio.quo  feabHidcrar,ViteIlius,vind\is 
a  tcrgo  manibus  produ^tus  circumduci- 
tur  ad  fpciflaculum  vujgi :  ac  nc  homo 
impudenSiin  cxcremis  falcem,  malorHm', 
qujEgcflera: ,  ruborc  faciem  demitccrct , 
fubieiflo  in  mencum  gladio,  feminudus, 
mulris  caeno,fimo,&  caiteris  turpioribus 
diclii  purgameucis  vulcum  eiusinceflen- 
tibus  pcr  fcalas  Gemonias  crahitur  ,  vbi 
Sabinum  Vefpafiani  fracrcm  necari  pcrmi- 
ferat,numero(is  i(5tibus  confofliis  incerijt. 
Ha:c  Vidlor.  Manet  icaqj  veriffimum  id, 
quod  olim  prolacum  fuic  ab  oraculo  : 
oTet  t' iyiip  if^H.rolov  lihoi dvTov  iKdm. 
G^alia qnuq;  facit ,taln finu  mantt  ipsil. 
mira-     Vix  autem  puto  excmplum  adduci  pof- 
s  Regn  fe,quod  huic  mcditationi  magis  coueniac, 
jilix.     quam  Maioris  Amiraci  magni  Gu/ielmi 
Sicilia:  regis .  Is  enim  dum  libidineimpe- 
randi  ,  licecex  humili  gencre  eflbt  orcus  , 
varia  confiliainterficiendi  Regis  tradac, 
tandem  a  Mattha:o  Bonello  nobililTimo 
iuuene  ,  &   fuo  geneto  defignaco  interfc- 
C[i\s  eft.  Qii^am  hiftoriam  pr^ecajterisme- 
morabilem  late  &eleganter  defcribu  Hu 
go  Falcandi  deSicilia;calamitat.lib.6  cap. 
y.ad  quem  ftudiofum  kdorem  remicto  . 
Id  ipfum  confirmat  AElius  Lampridius  , 
vbi  deinfidijs  Antonini  Heliogabali  con- 
tra  Alexandrum  Ca:farem,qui  pofteaSe- 
uerus  fuitappe]latus,itafciibit :  Sed  uihil 
agunt  improbi   cciitra  innocentcs  :  nam 
nulla  vi  quis  adduci  potuit,  vt  tancura 
facinus  iinpleret ,  ciim  in  ipfum  magis 
couuer^a  fint  tela,qu^patabataliis,abhiG> 


quc  flt  interfcAus.quibusalios  appetebat. 
Vctumcum  ha:c  medicario  magnani  co- 
gnacionern  cum  Emblcmate  fequenti  ha- 
beat,  ca ,  qua:  hic  deefle  videntu  r ,  ex  illo 
ftudiolus  lecflor  petere  poterit.  Sed  huius 
Emblcmatisargumetum  fpccialius  mcos 
torqueri  poterit  J^nfxo^op^st  tyrannos,  & 
Rcipubl.  pei^es  infeftiflimas  ,  qui  diuina 
tandem  ira  vitali  lumine  priuantucvel  ad 
ezicium  mortegrauius  ,  auc  infamiam  8c 
mazimam  capitis  dinunutione  prxcipices 
ruunc,cu  incerea  quibus  pocifHmu  cerrori 
fucrancridcancur  &  conuicijs  profcindan 
tur.McminiCjfcd  aliorfum.  Brod?us  Mi- 
fcellan.i.c./.hoccandc  obicer.Seruius  ad 
5-AEncid.  alio  corfit  fabula  deezoculato. 
CycIopcCyclops,  inquic.vir  fuic  fapien- 
tiflimus,&  ob  hoc  oculii  in  capitchabuif- 
fc  dicitur,id  cft,iuzca  cerebrijm,quia  pru 
dentia  plus  vrdebac  Verum  Vlyfl[es  eum 
prudcntia  fupcrauic,&obhoc  fingicureu 
czcxcafle.  Cyclops  excdcattts,  adagium  eft 
fciciflimum  depotencia  magna,qua:ducis 
prudenria,quam  cfTe  aiiiraa:  oculura,  ho- 
n^ftiflima  quadanj  mctaphora  Placo^dixic, 
czuta,&(vc  fic  loquar  )ezocuUra  fic. 
Proucrbijongoabhiftorica  demananicfi- 
de  :  ecenim  pofteaquam  vcneno  intcrijt 
Magnus  Alcxander  ,  ficut  Plutarchi  do- 
diflimi  ceftancurmonumcnca,  dixit  De- 
madesorator  ,  Cue  is  Leofthencs  fueric  , 
copias  illius  bellandi  arcibus  &  ftrenuica- 
cclong^  prxcipuas  Cyclopi  ezcajcato  vi- 
deri  confimiIes,quoniam  robore  peritiaq  j 
praecellcrenc,  fed  duce,  quiejediflimum 
ezercitum  rite  dudarecfotentexorbatx. 
Non  percurram  Grjecorum  fcholiaftum 
allcgoricaplacita,  fed  Heraclidis  Pontici 
dumtaxat  explicationem  ad  Homericam 
Odyffeara:  qui  aic ,  Cyclopem  nominari 
aJfedum  racione  priuantero.- 
KvKha^^avay.A^ou  0  Tovf  h.oyif(J.oC{  Ctts- 
Ka^av  . 


In  tyran»! 
nos  j^tixf 

^Ofii. 


Ofclops 
quid  Scr- 
uio  . 


Cyclops 
exc&ca- 

tU6. 


Zz 


lulU 


J^Z 


Andrcag  Alciati. 


lufta  vltio . 

E  M  B  L  E  M  A     CLXXIIL 


"O  APT A BAT volucres capiampede corum in attras: 
•*-^    Scorpion ,  a.udaci  pr^mia  parta  guU  » 
A/^  ille  wfifo  fenfim  per  mernbra  venenoy 

Raptcrem  in  Stygia^  compuUt  vltor  aquat,^ 
0  rifu  res  dignaval^s  qui  fata  parabat  > 

Jpfe  perit ,  proprljs  fuccubuit^dolis  . 

C  O   M   M   E   N    T  A   R   I    L 


!. 


1  L 

fertente  ■ 


CO  R  V  V  s  in  ramo  arbotis  feclcns. 
roftro  fcc-pium  tcnct>i]ui  ftri»flis  ar- 
inis  fiiis ,  nemps  caiida  aculcafa  j  hoftem 
fiiiim  fric, 8c  veuer/v/infufoperimit. 

S  I  M  I  1,  B  cft  apud  Acfopuro  deCor 
no  cibum  quxrirantc,  &  ferpcntem  in  a- 
prico  dcrmieiicera  corripiente  ,  a  auole- 
thiferum  fpiculum  fentiens  ,  iufiam  infe 
vltiQii?m  aiiinjalculi  vi;.i/Ii;ni  feiifit- Cax* 


mcnipfum  petirum  eftex  QtxcoArchi^^ 
lib.i-GrjBCorum  Epigram.tir.  Hii^imv . 

iv  '^TOTl  TTAIJt.^pcUVOVTl  fXihoivTSpOg  eU^ifl,   ^^^^^ 

vco^uv  y  tnatti 

crKDp^Triov  i>c  ycuvitlS^l  dopovTct  KcpA^.  f**^  '■ 
IV  y.oip-^-ctf  ofns-iv  •  oV'"  di^AVTOf  gV 


Emblematar 


Mi. 


trpius 


m\ 


^''Tr'  cLhhca  ( 
tK  Kfivn  rKii/xav  a,vToi  i'J^iK7e  f/.9pev . 
Storpitne  terra, prorepfera.t  idq^  vidente 

Coruo  ,  qui  caelo  viiiitat  in  liquido  ; 
Cortipuit  vifum  ^fugitq-^fed  hic  vt  hu- 
mum  ales 
Contigtrat ,  telo  moxferitatq;  meat. 
^ccetibi  ,  quodinhftnc  auu injtdiofa pA' 
rabat  , 
Indefibi  acciuit  ipf*  necer/%  mifera . 
Aliquaiido  conrpicuo  in  xthere  nig  rior  fe 
vibrans  , 
Scorpiu  e  terra  vidit  exilknre  coruus. 
Quejncorreptunis  irriiic :  ar  ilk  [fcor- 
pius]  eius  qiii  irruifretadrolum  ; 
Non  tardiisfnnltum  aculeata  pedem 
percu/Tic  fagicra , 
Et  vica  eum  prmauit .  Eccc  quantum 
[quifq;]  receritinalium  , 
Exillo  miferipfeaccepit  necem  • 
^luondam  con^icuo  fe  coruui  in  Athert 
vibrans  , 
Scorpion  intHittti  qui  volitahat  humo 
efi. 
G^uem  dum  ioYYeptum  tenuit,  percujftt  in- 
ermem 
Kaptoru  corui  culpis  acutapedem . 
^ttji  neci  dedit  hunc.  In  quemquamqui 
facit,  ecce  , 
Jlli  tantundem  debitafata  luet . 
RAFTABAT  volucres  ^c.  ]    Coruus 
dum  praedam  inacteqiiaeritar,&  fcorpio- 
nem  pede  arrcptum  tenet,  vtillum  deuo- 
raret.  Virgil.  y .  A sneid. 

^iuup-niA-tnlurveiA  diuerberat  auras. 
Scorpion]  Scotpio,vel  Scorpiusdicitur 
tftTc  7?  (TKopTri^Hr  Tov  lov.  ab  spargendo 
venenumiVcl  Tct.pa,  to  JKAtaeip^nrHV.  id 
ti\,aferpendofiniitre.De  quo  agit  Plinius 
lib.ii-cap.ij.CcIfus  Iib.  j.cap.i/.A  fcor 
pione  Cuut  adzgis  tScorpiuf  fub  omni  la- 
pide.  Si,Scorpionpro  perca. 

FrAmia  parta  guU.  ]  Vide  adagium  , 
Corum  ferpe:-2tem.c\ttod  torquetur  in  ho- 
minem  cb  cdacitatem  pcriditantem  :  ve- 
]uti  Diogenes  Cynicus  comcfo  polypo 
crudo  perijc . 

Infufo  fenfim]  inie<ao  aculco  veuefico. 
Raptorem  in  Stygioi]  ccruum  ad  mor- 
tem  adegit .  Scyx  palus  eft  apud  inferos, 
fic  dl^adyroTH  ffT/yHv.od.'o'habere.  Vel 
cLtto  Ta  ?;-jyep^,a  trifiitia.  Virgil.6.AE- 
ncid. 


72,5 


,,..^Stygiamq;paludem  , 
10]  cuius  iurare  time>it,&  fallere  numen- 
Dc  ea  vide  cap.i.Iib.  3-  Mycholog.  Nar. 
Comicis.  Tibullus  lib.  i.cleg.  i  o. 

CerberM,^  Stygii  nauita.  puppts  aqui. 

Froprijs  fuccubuitqi  dolts]  qui  infidiaS 
alteri  ftruxeratjipfedolo  pcrijcApud  pa- 
raimiographum  Hebra»um  Prouerb.  zS. 
Quifodit  foueam,  incidit  in  eam  :  Sc  qui 
lapidem  vibrat.ad  eum  reuercetur.  Cice- 
ro  i.TufcuI.ex  Poeta  quodamrQui  alte- 
ri  exitium  parat,  eum  fcire  oportec,  fibi 
paratam  peftem,  vtparticipet  parem  . 

C  o  R  V  V  s  quidem  malus  eft,at  fcor- 
pius  nocencior  ,  quieumarcuata  &  vene- 
natacaudainterimit  ;  idetn  quod  accidic 
ijs,qiii  re  flagitio  parra,  fuodemum  ma- 
gno  malodifcuncmale  parra  malc  difpe- 
rire.Et  ferefic,vc,c]uod  vulgo  dici  foler, 
caprores  ip/i  capiantur,  raptoresq;  ab  a- 
lijs  etiam  vicilTim  coirepci  decidanc  &  il- 
laquecntur  :  vtcum  gladracor  iticidit  in 
horaicidam.fur  in  Iacronem,Iuforin  alca 
torem,falfarius  in  vcneficum,  focnerator 
iuauftionarium  aut  cionsfugam,callidus 
in  vcrfipellem.impoftorin  planum  j  vno 
vcrbo,  malus  in  peiorem  .  Quo  fpe^Tfanc 
adagia,  Cornix  fcorpium.  &,  Suo  ipfiusla- 
queo  captus.ScCoruui  ferpentem.&CiCaprA 
gladium.Sic.Sic  fxpe  Ccelte  Ouidio  1 .  de 
Remedio) 

Farua  necat  morfu  ^aciofum  vipera  tau- 
rum  : 

A  cane  non  magno  fipe  tenetur  aper  ., 
Rcfpexirhuc  Saliufl.ui  fragmenr.  hiitor. 
Praua  incepta  confultoribus  func  noxa:. 
Lucretius  lib.f. 

Citcumretit  enim  vis,atq;  iniuria  qu£q; 
Atq^vnde  exorta  efi,ad  eumplerumquc 

reuertit . 
Ouid.i.dearte: 
Fallite  fallentes  ;  ex  magnaparte  profamt 

Sunt  genus:  in  laqueos  quos  pofuere  ca- 
dant  .  ■  I  ,■ 
ConfcnciuntipfiC  facra:Iiter^,Sapien.i  i. 
Pcr  qux  quis  peccat,  per  ha:c  &  torque- 
tur.Sed  adhiftorias  coiiuertamur.Hero- 
diadisfiliacum  D.Ioannis  caput  petijfTec 
ab  Hcrode,falcacionis  prsemium,  vc  Jegi- 
turMarci  6.ea  ipfa  penapunitafuit^nam 
cum  ei  aliquando  eflct  traijcicndus  flu- 
uins,qui  lempore  brumali  glacjc  conftri- 
dlDScongelatusqierat,  niox  ruptaglacic 
capitc  tenus  demerfa  eft  ,  &  ioferionbus 
Z  z     2         corporis 


IV^ 


Capiorcs 
fipe  itfi 
capiHtur. 


tilii  He.- 

rodiadh 
mors  . 


72:4 


Andrea  Alciati 


corporis  parcibusfalrarc  cocpit  in  vndis, 
ica  vc  capiic  a  criiiico  nonferro  >  fed  crii- 
ftis  glaciei  rcfeLlum  fic  Nicephorus  lib. 

•  „    ..      i-cap.io-C^far  BaroniusTom.i.Aiiiial. 

Nefionj  .  £^^ig^-  Neftorius  blafphemiasimpuden- 
ciirimasiii  Chriftum  euomuic,  ideoeius 
liiigua  flacim  vtmorcuus  efta  vermibus 

Pandari.  fuuconfumpta .  Pandarus  per  Imguam 
traievfluselt  celo.quiaiuiiurandum  viola- 
uit.  Apud  Sophoclem  Laij  tetra  jibido  in 

Oedipi  .  femuie  Oedipo  hornbiliter  pumta  eft:  il- 
le  e«im  a  magna  marre  terra  abforptus 

Sujfetij.  eft,quod  matrem  viciauerac.  Mecius  Suf- 
fetiusdillra(5tus  fuitinduas  parccs,  quia 
collufit  cum  duabuspartibus,  Albanis  & 

Clytem-     Romanis.T.  Liuiuslib.  i.  Clytemncftra 

neftrs,.  abOrefte.quodipfamaiitnm  fuum  occi- 
dit,patremOre(tis,interemptacft.  Fuere 
qui  fcmet  eodem  iilo  pugione,  quo  Ciefa- 

Memora-  rem  violauerant.inceremcrunt.Suetonius 

bilefatQ.  inCa^fare.  Quod  de  Ca»fare  memoriae 
tradicum  eft.hoc  etiam  de  Gordiano  Cor 
dus  eueniftcfcribit.Nam  omnes  quicun-. 
queillum  gladioappctiuerut,quinouem 
fuilTedicuntur,poikainteremptisPhilip- 
picis  fuamanu  .  fuisqj  gladiis,&  iifdcm , 
quibusillumpercuirerant  ,  interijfTe  di- 
cuntur .  luI.CapitoIin.  inGordianistri- 
busfubfincm.  Fuitautcmis  Gordianus 
vlcimus  ex  Imperatoribus  Gordianis ,  & 
fraude  Philippi  prxfedi  Praetorii,  Arabis 
humili  genere  oriundi,interfedus.  Eiuf- 
dem  argumenti  habcmus  pr?terea  infigne 
exemplumapud  Liuium  lib.8.  dc  venefi- 
cis  Romanis,  cuiusquoque  Valer.  Max. 

Roma»*    mcroinit  Hb.icap.  x6.  quaecum  venena 

veneficA.  praeparaflent.  quibusmulti  limilibus  raor 
bis  cxtinguerentur,neque  compertum  cf- 
fct,  viideifta  vcnirent  j  tandcm  ancilla  rei 
"vcritatem  deccxic,muiiebri  fciliccc  fraude 
ciuitatem  premi ,  maironasqueea  vcnena 
coquerc.  Negantibusautcm  hoc  matro- 
nis,&  ea  medicamenta  (alubria  elle  conten 
4entibus ,  ca:  bibere  iAas  decoAioties  fuuc 


iulTai.Haud  abnucntibus  illis  bibere,  cpo- 
tomedicamento  fuamet  ipf«E  fraude  om- 
ucsinccriernntjideoqiicextcmplo  reliquae 
comprehenf.E  ,ex  quibus  170.  damnatjc 
funt.  Hqc  teferri  poteft  (vt  randem  finia) 
Perillus,  arcifex  taun  Phalaridis,de  quo  Perillta 
Ouidius  : 
£t  ?halaru tauro  violenti  memhrt  PeriUi 

Torruit,infclix  imbnit  autor  opM . 
Eodem  modo  concigic  cuidam   Arnucio  Arnutii 
Pacerculo,  quiaineum  cquulcum  ad  ex-  P^tercu 
cruciandos  homiiies  excogitarat.  Memo-  l'*^ ' 
randum  quoq;  eft  illud.fvt  ad  rcceutiora 
deueniamusj  quod   Robertus  Gaguinus 
lib.io.cap.i^.Hiftor.Francor-Iiceris  man 
dauit .  Per  eos  dics  ,  inquit ,  anno  falutis  ^^^^  j^ 
M.   CCeC.  L  X  X  V II I.  machina  in-  ^^^^^y, 
gens,quam  bombardam  dicunt,  Turoni  ^^f/j,,, 
conflata,&indeParifium  veda,trifte  fui  pgyijt. 
fpeftaculumprsebHit.AdD.Antonij  por- '^ 
tam  extramuros,  cuminftruda  &com- 
pofita  ptorfus  a  pericis  cius  operis  eflet  > 
dum  pila  ferrea   ponderc  quingentarum 
librarum  in  cauum  machinx  deuoluitur» 
ignem  excutic ,  quod  pila  ipfa  repente  de- 
pulfa,machina;in  primisaudorem,mox- 
quc  quatuordecim  ibi  aftantesvitos ,  ita 
dilfipauit  ,  vt  per  aerem  membrapronc^ 
da  aegreiimcniri  &  colligi  potuerint. L6- 
gitisquoqi  euolans  pila,aucupem  auibus 
infidias  ponentcm  opprefllt .  Alij  prztc- 
rea  lex  violentia  fpiritus  &  fulphuris  foe- 
tore  grauem   valetudincm  incurrerunt  . 
loannes  Manguius,quimachinam  confla- 
ucrat.fruftacim  pct  agrum  reccptusapud 
S.Medericuro  fepultuscft.  Haic  illc.Sed 
id  ipfum  Emblema  vidco  larilfime  potri- 
giad  technartim,fraudumqj  machinato- 
res  ,  qui  tandem  fuam  Nemefin  fcntiunt, 
&  vt  fcmentem  feccrint,  ita  &  metent , 
Multahuc    comporcari  pofliint  ex  PIu- 
tarcho  de  his ,  qui  tarde  a  numine  jm- 
niuncur. 


Parem 


Emblemata* 


72  y 


Parem  delinquentis  &  fuaforis  cul- 
pam  efTo  l 

EMBLEMACLXXIV. 


P R  AE CON E M  lituo perflantem clafsica viiirtjc 
Captiuum  in  tetro  carcere  tutha  tenet . 

Siueis  ille  excufat  ■,  quod  vec  fit  Hrenuus  armiSi 
Vllii^  aut  fiuo  Ltferit  enfe  latus  • 

Huic  illi :  £lujtn  ipfe  magis  timidifsime  peccas  , 
^i  clangore  alios  aris  in  arma  cies  . 

COMMENTARII. 


I,         A>CIi.iTES    diio  cubicincm  ,  tuba 

iVx  vcloornata  &dccentihabitu  inftru 

ftuni.detiiient.quem  videntur dcexercitu 

abftratflum  cautiirime  ducetc . 

II.  E  X  Acfopi  apoIogo,de  tubicine  in  bel- 

thicein  locaptojquife  infontem  pr?dicabat,qu6d 

0a  f*«  nulIumoccJdiirecfed  neq; m  qucmquam 


gladium  diftriniiflet,  qui  mox  audiuiV;  P"^  >  '^^' 

J*vvciy.iVOf  'TToKty.HV  ,  t»V  'TtdLVTO.i  'wpQi  ''"• 
y.dyiiv  iyi^F^f  '  Sedideo  magK  tibimo- 
riendnm  eft,  qtii  cum  pugnandifis  expers, 
alios  omnts  adpttgnam  concitm.  Etenim 
Cc^uod.aiunt  lureconfuhi)  Quiagunt,  &  Ager>.te> 
Z      3  qui         etconfeu 


7^6 


Andreae  Alciati 


tientespa 
ri  pceiA 
punipjur. 

II  I. 

FrAcones. 


Jjtutu 
quid  fit 


Clajficu 
emere . 


qiiiaflreiirnm  pixbcnt,  parifupplicieaffi- 
cie3ifiuu:&fatisipfefacit,quiperaliiim 
facit. 

]^RMC0NEU]  tuhxcxntm  '  Pr^coocs 
dicmitnr  a  piajcncndo  ,  quafi  pr^canes, 
quofl  ante  canant,  &annii)Cieiit  qiiid  fa- 
ciendniT»  fit.  Suiitefinn  pijC  o/ie<;  proprie 
i)  ,  qni  iiifru  magi'1racus  piiblice  aliquid 
deiuinciaiit ,  q  li  audioncm  faciebant,& 
qiii audientiam  inthcuri'; indiccbant .  Et 
qiiia  publicx  \\\x  d.  ininciationes  plerun- 
que  fitbant  prarmiflo  tibac  fono,hinc  pra: 
co  pro  tubicine  vfurpatur  :  nan^  &  duces 
miiitaics  mandata  fua  per  cubicines  de- 
ininciant . 

Lituo]  Lituus  (vt  Feftus  ait)  appella- 
tuseft.quod  litis  (it  teftis.Eftenim  genus 
buccina:  incurua^  ,  quo  quicccineric  dici- 
tur  Liticen.Emiius : 
hide  locilituusfonitus  effundit dcutos . 
Chatiruis  Iib.  I-  Lituumgenus  tuba^mi- 
noris  fuifledixit.  Acronadodam  i.Ho- 
ratij:Lituusincuruusfuit,  fonumq;  ha- 
buic  acutri,vt  tubagraucm:  Lituusequi- 
tum  fuit,  pcditum  tuba  .  Intcrim  ruba  & 
lituusnon  raroconfunduntur.  Ouidius 
3.Faftor. 

lam  litutn  pugn  Afigna  daturus  erat . 
Lucanus  de  bello  ciuili.7/»  litui  flrepunt. 
Ammian.Marcell.^i-lib.Cumqjarmaex 
latere  otntii  concuterentur,&  tela  lituos- 
que  Bellona  huriuofbs  inflaret.  Eft  etiam 
iituus.baculus  ille  j  quo  ad  augurandum 
prifci  vfi  fuerunr . 

Perfiantem  clajfica]  ClanicHm  canen- 
tem  ,  excitantcm  bcllatores  ad  pngnam  . 
Chjfcum canere,t(i  fignum  darcquomi- 
lites  pngnarc  incipiant  :  cui  opponitiir  , 
Canerereceptui.yit^i].  adfiiierft  i-  Gcor- 
gic.  . 

Necdum  etiam audierant infiari  clajfca. 
Ha'C  comrauniseft  opinio»  fcd  quidalij 
fentiant  vidcamusCIadicum  nullins  fuit 
ordinis  militum,  fed  folius  Impcratorisi 
atqucco  duntaxat  praefcntc  clafncum  ca- 
nebarur.fnitq;  iufigne  impcrii,  vr  Mode- 
ftinus.&  Vegctins  lib.i  cap.  12  tradide- 
runt  .  HiiVca  Propertiolib.3.  clcg.i.no- 
minatur  Prxtorium  . 
liii  tibtfitrauco  prAtoria  elajjica  cornu 

llare-}. 
Liuius  lib.  17.  Claflicocanebatur ,  cum 
concio  aduocabatur  ab  Imperatore;  vel 
«xrcmo  fupplicio  in  aliqucm  auiir.aduer 


tebatur  .  Scd  alijs  quoquc  de  CiufiscUf- 
ricumcanebatur .  Liuiuslib.i.  Primalu- 
ceclaificofignu  profciflionisdcdit.  Quid 
autemfuerit  claflicum  ,  haud  diftu  pro-  c.iairieu 
clmceft.  Seruius  ad  illa  verba  Virgilij  „f^:jfif 
7- AiiiZid-ClaJfica iamqifonat.  clairicum.  "  ^ 
&  tubam  flexiiem,  &  fonum  ipfum  ,  qui 
tuba  emittitur,fignificare  dicit.  Prifcian. 
lib.y.dc  ii.verf.AEneid.cIalficum  tubatn 
cfle  dicit ,  &  quod  ea  vterentur  claflfes  c- 
quitum,claflicum  appellatum .  Videtur 
confentiteSuetonius  iu  luHocap  ji.Ra- 
ptaab  vnotnba.ptofiluitad  flumen,&in- 
genti  fpititu  clafliciim  exorfus  pcrtendit 
ai  altcrani  ripam  .  Varro  lib.^de  lingua 
Latina,  claflicum  cornu  fuifle  fignificarc 
vidctur.lfidorus  qnoqi  iib.iS.cIaflica  di- 
citefle  cornua,quz  conuocadi  caufa  crat 
fada,  &acaIando  clafljca  appellataSed 
forte  vetifimile  eft  ,apud  Imperatorein 
omnes  fimul  tubicines,  cornicines ,  Iitici" 
nes,  caeterosquecerto  quodam  fono  ceci- 
nifle,  idq;  appellatum  claflicum  .  Poly- 
biusenim  Iib.14  fc ribit,  Romanoru  fuif- 
fe  conhietudinem,  vt coen^  tempore  cun- 
di  tubicines  ac  buccinatorcs  fimul  antc 
prajtorium  canereiit ,  quod  fignum  erat  , 
vtnodlurnaB  vigilixfuis  locis  difponercn 
tur.Dio  Iib.  47.  fcribit.fubinitium  certa* 
minis  tubicinesinorbe  coflitutoscertum 
modulationisgenus  cecinifle:  quo  milites 
monebantur,  viiinordine  flarewt, arraaq; 
expedircnt.  £t  hocaliquis  forfan  clafll- 
cum  pofsir  interpretari ;  quod  quidem 
proxime  ad  commuucm  opinioiiem  ac- 
ccdit . 

ViHrix  turba]  Y\0:ikt^  Copfaj. 

§)uei4ille  exciifat]  apud  quos  vi-iitorcs 
excufat  (cfe  prajcoille  captus . 

^lucd  necfit  firenuus  armis^moKll/.i- 
xof,s-/3«tTM>-oV.quod  nec  fit  bellator  ,  ncc 
quemquam  manu  interfecerit . 

§^in  ipfe  magii peccas]  eo  grauiortua 
cuIpa,quiaIiosadbelium  concitas.  Frii- 
Itra  legis  auxilium  imp!orat,qui  in  legcm 
committit.l.auxilium,7S.infine,fF.dem2- 
iiorib. 

Clangore  &ni]  tuba?  fonitu.   Metony- 
mia  iii  di<ftione,<er»,pro,tnbie  .  Virgilius 
6.  ABiieid. 
JEre  ciere  ziros,Marteq;iitccendere  cantu. 

E  M  B  L  E  M  A  inecs  torqueturpotif        IV^, 
fimum,qui  oratione&  confilio  Principes  Bellofuk 
ad  fufcipieiidabeiia  inflaiiimant,cum  ipfi  fuaf^A 
pugnam 


Emblemata_» . 


7^7 


pugnam  dctrcftent,  ncc  vlli  fefc  periculo 
patriq  aut  Principis  nominc commictanc : 
qiiibus  quidem  ccrce  nullus  probabilis 
efTc  poccft  coufilii  cam  nefarii  prsccrcus, 
cum  ipfl  reuera  finc  nocentiores.maiusq; 
detrimenrumcminus  lingua  ca^tcrisadfe- 
rant.quam  qui  comanusgladijs  decertac 
Siquidem  homo  pcrniciofus  fufcitac  li- 
tes,&  peruetfus  feparat  principes ,  vt  ha- 
becurapud  Hebrxum  paroemiaftcn.Pro- 
uerb.irf.Nullaeuim  forteirreperec  Mar- 
tis  violentia,ni(i  ancecederec  euifdcm  co- 
micreudi  perfuafio  Vel  de  iis  incelligicur» 
qui  cruorequidem  inauus  non  ringunt, 
at  nihilomuius  panicidii  faciendi  coufi- 
lium  fuggerunt .  Occurrit  illud  Demo- 
fthenis  dc  patrccuiufdam  facerdotis,quc 
Brauroiiiam  appellac .  Is,  ciim  alterum 
quifpiara  occideret,  impellebat  &  horta- 
bacur  ad  idfacinus.Palam  erat  hominem 
morcuum  ne  digico  quidem  ab  eo  tacfbfi , 
fedab  occiforeduntaxaci  ica  vulgoiudi- 
cabaturaiou  tenericajdis.5ed  Areopagica- 
rum  aliud  iudieium  fuic,  qui  cenfuerunc 
cum,qul  fuadendoiuuilfetjCodem  obftri- 
duni  fcelere.  Nam  conftat  hominesau- 
dacioresfieriadhortatione.nec  folum  ma- 
nu,  fcd  etiam  voce  &  proclamatione  op6 
&  auxilium  ferji  Itaq;  ille  damnatus,& 
inexilium  pulfuseft.  Ariftoci.  Rhet.ar- 
gumetum  cicat,quo  vfus  eft  orator  Leo- 
damasaduerfus  Calliftratu.-iicebac  enim 
cum.qiif  conliliam  dediffet.magis  iu  cul- 
pa  elfe^qiiam  qui  fcelus  commififtet:quia 
fcelus  admilTum  nouelfec,nifi  eiusuudlor 
&  confulcor  aliquis  exciciftet .  Ciceronis 
exemplum  vnum  proferam  ex  oratione  in 
rifonem.-Quid  inteifuit  nuer  Catiliuam, 
&eum,cui  cu  fenacus  au6toriCacem,faIu- 
tem  ciuifatis.totam  Remp.prouincise  pr? 
nio  vendidifti  ?  Qu^x  enim  L.Catiliudm 
conancem  conful  prohibui  ,  ea  Piib.  CIo- 
duim  facicntera  confules  adiuuerunc  Vo- 
luic  ille  (enacum  inrerficere,  vos  luftuli- 
ftis:Ieges  incendere,  vos  abrogaftis :  ince- 
lire  pacriam,vosadiuuiftis .  C^uideft  vo- 
bis  Colf.geftum  fine  armisfiuccndere  lila 
coniuracorum  manus  voluit,  vrberr  :  vos 
ciusdomum,  propterquem  vrbs  .iicenfa 
noneft  .  Acne  illiquidcm,  (\  habuinent 
veftri  fimilem  coiifulem  ,  de  vthis  incen- 
dio  cogicaifeiic  Hucfacic  M.  Quincilian. 
decIamacionei7o.  Sacisoftenditipfa  poe- 
Da>inqait,  eum  teneti ,  qui  idem  commi- 


fetit,  quod  floccidiifct .  Neqjcnimgta- 
oius  quicquam  aduerfus  eum  ,  qui  fua 
roanuinterfecerit  ,  confttcuetepotuic  lc- 
gum  l3Cor,quam  aduerfiis  eum,qui  cau- 
fam  przfticiifec  Ergo&  fimilirudincpcc* 
nseeciara  crimcn  par  exigere  debetis.H^c 
ille  .  Cxceriim  cum  hoc  noftro  Emble- 
maccmagis  conucnic  quod  Leodamas,  de 
qup  proxime.dicebac.eum  in  maioie  cul- 
paefre,quifacinuscommiferic  qoam  qui 
confilium  dederit;confilium  enim  nullius  . 
e.tmomenu,  nififitqui  illud  fequacur. 
Ec  intcricuscaufam  ,  non  incericum  fpe- 
d^ari  oporccre,dixic  in  Miloniana  difercus 
orator.V^lDiaiuis  eciaro,  vceftini.ii.  dc 
iniuriis :  Nou  folum  is  iniutiarum  cene- 
tur.qui  fccic  iniuriam,hoccft,qui  percuf- 
fit,verum  iUe  quoq;  contiuecucqui  dolo  £^a^/ /"jg 
fecit,  vel  qui  curauic  vtcui  mala  pugi  o  ^^^  ,<^  ^^^, 
percureretur.  Eodem  recidit  I  i  f .  ad  I.  fuadct 
CorneI.de  ficariis,vbiidem  Vlpianusait,  i^ia.i^^ 
Nihil  intereffc,  occidac  quis,  an  caufam  tenitnr. 
roorcisprsebeat.  Ad  hanc  quoq;  fencei> 
tiam  multa  alia  iuris  pronunciata  perti- 
nenr.In  l.Mela,  fFad  I.  Aquil-  Ferens  au- 
xilium  facit  delidi  participe-  Imo,  quod 
in  vctere  mimo:  Bis  pcccar ,  qui  peccanti 
auxiliumaccommodat .  Et  quioccafio- 
nem  damni  datjdamnum  dediffe  videtur» 
J.qui  occidif,§.pen.cod  tit.ad  I.Aquil.  Ec 
qui  peralium  facit,  per  fe  ipfum  facere 
videcur,I.iC3  tamen  ,  Deadm.  tut.  C  qui 
per  alium,dereguhin  6»  Sed  vnins  tameu 
fadum  alios  in  periculum  crahere  non 
dcber,  l.illicicus>§.  ficut,  dc  off.  prajfid. 
Mulcaquoq;  Do(5loresin  c  i.  deofHcio 
deleg.&  iu  cnotum,z.q.i&  I.fi  quis  fer 
uo,  Cdefurt.  Imo  confentientes  grauius 
delinquere  &  puniri,quam  ipfosagentes, 
habetut  plane  in  c.qui  aliorum,  i^.q.j. 
&  in  c.qui  confentit,  i  iq-  J-  Quinidem 
euagelica  eciam  lege  edicicur.-Non  foliim, 
(inquic  Apoftolus  ad  Roman.i.j  quima- 
lafaciunc  digni  funtmoitc,  fedetiamqui 
confentiunt  faciencibus.  Oifett  kk  locus 
elegans  Hieronymi  epif^ola  adCelariam: 
MaJitiaro,odium,atq;  inuidiani  (quq  vel 
maxima,  vel  fola  func  noc^ndi  feminaj  a 
fe  propellacaninYa  Chriftianarnequema- 
nu  tantum  aut  lingua,  fed  corde  quoquc 
cuftodiat  innocentiam:  ncc  opcre  modd  , 
fed  voro  etiam  nocereformidet .  Quan- 
tum  enim  ad  peccati  racionem  atcinct-,no 
cuit  &  qui  nocerc  difpofuic.Scd  re  videar 
Zz    4         f3l- 


728 


Andreae  Alciati 


falcem  in  alicnaj  meflcslongiiislmmittc- 

re,vnaaut  altera  noftroriim  autoritatc 

totam  rcm  concluHara  .  Audi  ergoPiaa- 

0«i  mo-  tinam  mufamt^^i  w?<?;;«/,3««/J>»<^^«»'»^ 

Ouidium  j.Trift.elcg.  15- 

^i  monet  vtfacfOi.qued  iam  facls  ,  iUe 


moneKd» 
Laudat,^  hortatu  eomprohat  nBafHo^ 
Laslii  demum  Ciceroniani  fcnilis  eft  fen- 
tentia;  Improbis  posnaftatuenda  eft  :  nec 
minorver6iis,qui  fecuticruntalterum, 
quamiis  ,  qui  ipfi  fucrint  impietatisdu- 
ccs.  AtnuncCAVE  CANEM. 


Alius  peccat ,  alius  pleditur . 

EMBLEMA    CL  XXV. 


R  RIP IT  vt  lapidem  catuln^ ,  tnorfuj.  fattgat , 
Nec  percujfori  mutua  damna  facit . 
Sic  plerique^  fmunt  veros  elabier  hofies , 

£t  qnos  nulla  groMAt  mxia^  dente  petunt  > 


c  o  M= 


Emblemata. 


7^9 


l. 


'ons  "Em 
lematn. 


ur  eanti 
iptdem 
njjnm 
tordeat- 


III. 


Aeere 
dmnii , 


COMMENTARII. 


QV  I  D  A  M  lapiciibiis  canem  petiit , 
&  cicatocurfii  aufugir,  atcaiiis  non 
mlequicur  proiiciencem  ,  fed  iu  lapidem 
proic(flum  mordicus  fxuit  . 

F  o  N  s  Emblemacis  e  1'aciiuio  hahe- 
.tur,(icuti  a  Marcello  Noiiiocitatur:  Na 
caijis  quandoeft  percufla  lapide,non  tam 
illumappetit.qui  fe  icit.  quam  illum  ip- 
fum  lapidem,  quo  ea  ipfa  ida  eft  ,  petit  • 
Comparatio  eademeftapud  Placonem  dc 
Rcpub.  5.  (vt  cicaturab  Aiiftotelelib.  j. 
Rhecor.adTheoded.cap.^.)  quo  locoin 
eosagit,qui  fasuiunc  in  humanacadauera: 

Tcti  70>V  K'jVMV  ,CU  TOlf  A/-J5/f  oif  ctv  ^\» 

QcitTi  yji.KiTrcima-i  r^i $cihhov70i  iKuts- 
tiiJ.ivcu  .■  Nonditferre  dicic  cos  a  cani- 
bus,qui  f^uiunc  in  iadlos  lapides.eum  ve- 
r6,qui  iecericprajtermitcunt.  Plinius  Hb. 
Z9.cap.  5.  Minus  hoc  Cuiquit)  miretur, 
qui  cogirec  lapidem  a  canc  morfum  vfqj 
in  pcouerbium  difcordiae  vcnifle.Sed  hoc 
ad  aliuJ  fpeclat.  Vide  adagium,  Canufs,- 
uiens  in  laptdem.Sc,  Vrfu4  ciim  adfityve' 
nigia,  quArti.  S)L,C.i'.m  laruts  iuBari.  Q^ia 
vero  decaufa  lapidem  miiTum  canesmor 
dere  foleat.tres  caufas  reddit  Plutarchus 
in  libello  Decau/is  nacar.Primaeft,qu6d 
canis ,  cum  ratione  vti  nequcat  Cid  enim 
foli  homini  datum  eft)  id  quod  anre  ocu- 
losminaciter  verfatur ,  inimicum  pjKat, 
deqj  eo  fumere  vhionem  parat.Secunda, 
cum  lapis  per  terram  curfitat,  fetam  pu- 
tatede  canis,  quam  prius  capereconatur, 
deinde  fpe  fruftratus  hominem  rurfuspe 
tic .  Tertia,cuniid,quod  ab  homineraif- 
fum  eft,  &  homincm  ipfum  xqualircr  o- 
dio  habeat.id  quod  proximius  eft  prius  iu- 
fcvHiatur  • 

ARRIPIT  vt  lapidem  eautlta]  vt  ca- 
niscorripit  lapidem  proieflum  &emifsL"i. 

Morfuq;f(itigat]  mordet. 

Mutua  dimnafacit]  neq;  par  pari  re- 
fcrcfcilicetillaram  inmVitnFacere  dam- 
num,  jn  hoc  figniiicatu  non  eft  Lacinis  v- 
fitatum  (  verba  reddo  S'an<ftij  j  fed.dare 
damnum.Nam  faccte  damnum.cft  iaftu- 
ram  facere.Ego  fic  reponcndurn  exiftimo 
verficulum  : 

Nec percuf[ori  mutu.%  datnnaparat . 
Hzc  quidem  Sanduis  j  fed  contra  hunc 
(atiscalide  it^uehitur  Minos^hifce  omm- 


n6  verbis:Rcprehcnditurhic  Alciatus  in" 
epcae  Latiniracis  a  quodam,  qui  fe  fuo  in» 
dicio  pro  do(f^o  vendicat,qu6d,  damnum 
facere, non  dicamus.  SeJ  impentusnuga- 
tor  nonlegeiac  hanc  M.TulIij  locum  j. 
aft-in  Vcrrem;  Quid  fi  docebo,  iudices, 
eos,quiquadragiiita  millianiodium  lucii 
faciuntjdamnum  fachiros  fuifie.fi  tuainj- 
quitasfit  ,vter  cohorte  Recuperatores 
non  intercederent?  ^ed  Minois  amaruleu- 
tianon  tanti  eft,vt  a  vera  Sandij  fentcntia 
difcedamus:  etenim  Ciceronis  audoriras 
allata  paftiue.non  adiueiinelligcndaeft, 
fiquidem  Cicetonifacere  damnum,e[i  pe- 
riclicari,  damnum  &.  iiicommodum  ex  re 
aUquaaccipere,ia(fluramfacere.  Pacecer 
eodem  Ciceronede  clatisOrac.Damnum 
enim  illuis  immacuroinceriru  res  Roma- 
nXjLatinxq;  literjefecerunc .  Ec  PJautus 
Capciu.aic  : 

Z/?  etiam  ,  vli  profecio  damnumprAlJat 
facere,qu(;m  lucrum 

VeroshoRes  ]  Ipfiffimos  aduerfarios,a 
quibus  orcaeft  inuuia  ■ 

IJoxia.]  Noxia  de  malcficio  dicitur. 
Noxam  dixere  an:iqui  qiiod  nocer.-  &  eft 
detnmentum,cuIp.i,pocna.  Lege  ipfiim- 
met  Alciarum  Commentario  in  tit.  De  ver 
bor.&  rer.iignific  I.  ijy-quem  locum  Si.. 
nos  fupracitauimusad  Emblema  15  icu- 
ius  titulus ,  Remedia  tn  arduo,  mala  in 
prono  ejje^. 

Dente  petunt.  ]  Iniurijs  vcl  conuiciis 
profcindunc ;  quod  vnum  iniuftitia:  non 
paruum  facinus,  quiainiquumeft  aliquc 
alienoodiopra:grauari,aic  Impeiator  lu- 
ftir.ianus  in  1.  Si  quis  Uio,  §.  legis  autem, 
C.deinoffic  teftam.  Et  Caliiitiatusl.id. 
fF.de  p(^nis;Crimen,veI  po^iia  pacerna  nul 
lara  nnaculam  filio  irifligere  porc'^,  nam 
vnufquifque  cx  fuoadnwnb  forti  fubjjci- 
tur  ,  nec  alieni  criminisfuccellor  confti- 
tuinir . 

r  L  E  R  I  Qj/  E  fnnt,qui  cum  no  pof- 
finc  ijs  noiam  inicrre  ,  a  quibus  fe  !a:fos 
pucant  vt  acceptam  iniuriam  vlciftaiirur, 
vel  pueros,  velfamulos,  vel  eciain, fi  fieci 
po(Iic,Aioriim  aduerfarioriim  an;icosa(i' 
oriuntur,impotenti  quidem  &  iniqno  co- 
natu.  Qlii  raos  pcrinde  eft  ac  pucruloiu, 
qui  fubica  iiaciindia  perculfi, viigasadu- 
runt,quibus  plcxi  f.int.  Eiiiimodj  fuiic » 

qui 


Noxa , 


ti4»'.   'hp- 

fiff-SC}U4i    . 


730 


Andreae  Alciati 


qiucaufasadiuiiaiiteSjVel  pcr  feoninino 
*aJ  agendumineptas  proefficientibus  im- 
peritc  vfurpat.vc  Medca:nutrix,dum  cul 
pam  conferret  iii  trabes  abiegnas  e  nc» 
more  PeIioaue£Vas,quibus  Argonauis  fa- 
^fta  effet,  in  qua  Medea  cum  lafoue  aufu- 
giffet.  Sed  vtad  nofhosmores  fermonem 
conueitam.omnibusinconfeffoeft,  quot 
quantaq ;  infortunia  m  dies  nobis  impen- 
<(eant,&  mterdiira  grauiter  vrgeant;quo- 
riim  cauflam  inconlulto  reijcuTius  in  eos 
fortaflejqui  nullomodo  funtincaufla, 
cum  potiOis  ertores  &  lapfus  noftrosagno 
fcere,  &  pia  finceraq;  fMTctvoiet  tot  con- 
tradasvitiorumfordeselueredeberemus, 
nec  vtcanesinlapidem  fazuienres,  incufa- 
re  iuftiflimam  fupremi  &  incorrupri  iu- 
dicis  Dei  animaduerfionem.  Id  (i  piacet  ad 
irxiniuftitiam  conuerterCj  vnaetiam  Se- 
iiecam  audiemusitadifputatem  i.Deira: 
lam  vero  fiafTedusira;  damnaq;  vclisiii- 
hifignes  tueri ,  nulla  peftis  luimano  generi  pluris 
SenecA  lo  ftetit .  Etdeinde:Id  non  eft  ira,  fedquafi 
c''  ira.-ficut  puerorum.qui  C\  cecidertuir,tet- 

ramverberari  vohint  ,  &  fa;pe  nefciunt 
quidemcuiirafcatur,fed  tantiim  irafcun 
tur  fuje  caufla  >  &  flne  iniuria ,  non  tamen 
fine  aliqua  iniuris  fpecie  ,  nec  fuie  aliqua 
poen^cupiditate.Deluduntur  itaque  imi- 
tatione  plagarum  ,  &  (imulatis  deprecan- 
tium  lacrymis  placantur,  &falfa  vltione 
falfus  dolor  coUitu  r.  Idem  Seneca  eodem 
lib.c.  1 6.  iram  oftcndit  ica  impotentem  ef- 
fe,vt  f?pe  infefta  patrono,  reum  damnet : 
&fi  vetitas  oculis  appareat,inquit,tamen 
crrorem  tuetur  ,  &inmale  cosptishone- 
flior  illi  videtur  pertinacia  quam  p?niten- 
tia.  Apponit  exemplum  in  Pifone  quo- 
Tifontsin  jan,  ^  quj  cum  iratus  duci  euni  iufliflet, 
tusiitift  .        -^  g j  comjneatu  fuie  commilitone  redie- 


rat,quafi  intcrfecilTet  quem  no  exhibebat: 
roganti  tempus  aliquod  ad  conquirtdum» 
nondedit.  Damnatusextra  vallum  dedu- 
duseft.&ianiceruicem  porrigebat,  cum 
fubiroille  commilitoapparuit ,  quiocci- 
fus  videbatur  .  Tunccenturio  fupplicio 
prxpofitus,  condere  gladium  fpicuUtore 
iubetjdamnatum  ad  Pifonem  reducit,tcd- 
diturus  Pifoniinnocentiam:nam  milicifot 
tuna  reddiderat.  Ingenciconcurfu  dedu- 
cuntur,  complexi  alteralterum  cum  ma- 
gno  caftrorum  gaudiooommilicones.Coii 
fcendit  tribunal  furens  Pi(o,ac  iubet  duci 
vtrunque,  &  eum  militem  ,quinonocci- 
dic,&  eum,  qui  nonperierat .  Qu^id  hoc 
indignuis  ?  Q_aia  vnus  innocens  apparue- 
rat,duopetib3nc.Pi(oadiecic  &  certium  . 
Nam  illum  cencutionem,  qui  damnatum 
reduxitjduciiubeciconftituti  funtineode 
loco  perituri  tresob  vnius  innocentiam  • 
Q_uod  fiad  vindidam  pubiicam  id  proten 
dereliceat,  audiamus  Arcadij  &  HonoriJ 
refcriptum,exl.xi.C.depQsnis:Sancit»us 
ibieife  poenam,vbi  &  noxiaeft  .  Ptopin- 
quos.nocos,  familiares  procul  a  calumnia 
fubinouemus,  quos  reos  fceleris  focietas 
non  ficit.  Nec  eiiim  focietas  vel  amicitia 
nefarium  crimcn  admirtunt-  Peccataigi- 
tur  fuos  teneant  audores  :  nec  vheriuS 
progrediatur  metus.quam  reperiatur  de- 
liaum  .  Adiicere  placec  ijlud  Senec^  de 
ira  Iib.i.cap.i4.  Nihil  eft  iniquius,qnam 
aliquem  paterni  odii  ha^icdem  fieri.Cicc- 
road  M.Brutum:Eft  aceibum.parentum 
fcelera  filiorum  po:nislui.La(f^antius  non 
minus  grauircrlib.6.cap.  i8.  Qui  rcferrc 
iniuriam  nititur,  eum  ipfum,  aquolxfus 
cft,gefticimitari:ita  qui  malumimiiatur, 
bonuscflenullo  pa(^opotcfl. 


lufaai 


Emblemata-i. 


731 


Infani  gladius . 

EMBLEMA    C  LXXVI. 


QETIGBRI  medtus  Habat  gregis  enfifer  Aiax 
^     Cdde  futtm  credens  cadere  Tantalidas , 
HoHia  fic  tamquam  fm  fuccedanea  pcenas 

Pro  Laertiade ,  pro  caueai^  dabat .  • 

Nefcit  obef^e  fuis  furor  hoftibm :  errat  ab  iciu , 

Confil^j^  imjfos  in  faa  damna  ruit . 

M    M   E  N   T   A    R    I    I. 


I. 


Aa 


c  o 


Ax  furibundus  &  armatiis  ftri- 
(floglaciio  in  gregem  porcoriim  ir- 
ruit,quoriitnaIiiintcrfeftipa(Tim  pioflra 
ti  iacenr.alij  pedibus  falutem  quaerunt . 

A  I  Ax  grauitcrtuIifTefertur  ,  Vlyf- 
fem  (ibiiniquoGraicorumiudicio  praela- 
lumiu  fuccedione  armorum  Achillis.ad- 
eo  vt  praj  dolore  iii  infaniam  vprfusfit. 
Itacji  (iiftri(ftog!adio  ingregem  porcoru 


iiiflluir,exiftimans  (z(z  Grxcornm  copia? 
caiderc.  Tumduosquofda  maximos  fties 
h  trabc  fufpenfosflagriscecidit,  arbitrans 
hos  ede  Agamemnoiiem  atquc  VlyfTem: 
Quorum  alceri  vt  iudici.altcri  vt  viiflori 
potiflirnumcratiratus.  His  igiturfuibus  " 
ita  fufpenfis  plurimocum  rifu  iufultaniV»' 
addensconuicia  .qtiarcunque  fuggerebac 
fplendida  biltJ.  Poftquam  autcm  refipuif- 

fct 


732. 


Andreae  Alciati 


III. 


Crsci  TM 

fA.U<£  . 


fct  paitim  pudorCi  partim  metu  fibi  mor- 
tcm  coiifciuit .  Ha^cfetc  cxproucrbio, 
^i.uii  rifiu  .  Efthac  de  re  pulcherrima 
Sophociis  TragcEJia,qu£infcribitur*/Af 
^(t^iyopopos.  Mcmini:  etiam  Pindarus 
Nem-^.Horatius  z.Serm.Sat.j. 

C.ur  Aiiix  hcros  ab  Achille  fe- 
cundus 
rutrefcit,toties  feruxtu  clariu  Atridnf 
Caudeat  vt populu^ Pria/ni,Priamt*i^  in- 

humato  , 
Per  quem  tot  iuuenes  patrio  carttere  fe- 

pnlchro ; 
Mille  ouiitm  infanus  ptorti  dedit,inclytMm 

VlyJJem , 
£r  Menelaum  vnamecnmfe  occidere  cld- 

mans  . 
Etpaulo  poft  : 

lnfa.nus  quid  etiam  Aiax 
JteciCy  cii  ftrauit  ferro  pecHS!  abfimuit  vim 
Vxore  ^gnato,  mala  mHltaprecatus  A- 

tridts . 
i\on  ille  aut  Teucrum,  aut  ipfum  viotautt 

V  iyjjem . 
Etdeinceps  : 

Aiax  immeritos  dHoccidit,  defipit,agnos. 
Hiftoriam  de  Aiace  peteex  Ouidio.lib- 1 3 . 
Metamorph.  ad  quam  alluGt  Plautusiu 
Captuiis,  cum  quendam  iiifanum  vellet 
vocare,dicens :  - 
Armentaabfunt-yAiacem  ,hunc  cumvi- 

dcs,ipfum  vides . 
SEXlGi.Rl gregis]'m  mcdium  gregem 
porcorum  infiliit.SophocIes,Hor3tius  lo- 
cocitatcSc  alii,arietes,non  iues  diciit  ver 
betarfe  Aiacem . 

JE,nffer  Aiax]  bellator.Supra  Emblem. 
i6%.\oca.x.  fcutiferum  Aiacem,  hic  enfife- 
r«w,3befFedu  mortis  vltronea:,quiE  cou- 
fecuta  eft . 

C&defuum.]  Porcorum  internecione . 
Tantalidoi.]  Grxcos  ,  qui  a  Taiitalo 
Tantalida:  didi  funt:  coriun  enim  pleriqj 
a'TantaloIouiseiPIotaNymphafilio  tia 
xerunt  onginem  .  lupiter  Tantalum  ge- 
iuiit:TantaIusfi|ium  relopem  habuit:Pe- 
lopspatcr  Atrci  :  Atreus  Agamcmiionis  . 
Itaq;  lupiter  fuit  Agamemuonis  abauus . 
Idepithecou  vfurpat  opportuue  Ouidius 
oranone  Aiacis ,  quaherosille  VlylFis  or- 
«um  genus  a  Tatalo  ,  tamquam  probruni 
obijcit. 

.  Husliafic  tdquamfusfuccedanea,  6™f .] 
Sucs  eraut  tamquam  vi<SiOTaf,qua:  panas 


lucbaut  ptoGraJcis  iudicibiis  &VIy(Ic  * 
Succedanca  autcni  hoftia  olim  diccbatur , 
qua:  'ecundo  loco  fiebat .  Si  enim  primis 
hoftijs  litacum  nonfuilTe  putairent  facri- 
fici),  alia;  hoftix  poft  prinus  cdudaj  c?dc- 
bantur  du£,qua:  prionbusiam  c^fls  luen 
di  piaculi  caulla  fubdebantui.  Gell.lib.4. 
C.6.  fuccidaneas,  non  fucccdancas  efle  di- 
cendura  ait,ob  vocabuli  compofitionem. 

Pro  Laertiade]  pto  Vlyfte.Laettis  filio. 

fro  caueaq^]  Cauea,  polyfemum  cft  . 
Hic  ludicum  confcfTum  intellige.  Eft  au- 
tem  Mctonymia,  pro  iudice  Agamcmno- 
ne  .  Caueaalias  proprie  lignificat  locum 
fub  terra  vacuum  &  obfcurum;&quiain 
huiufmodi  lociseirecofucueruntferarum 
cubiiia.caueametiam  proferarum  recepta 
culo  vfurpamus.  Item  pro  fepto  illo  ,  in 
quoauiculas  tenemus.  Significat  pr?terea 
cauea  aream  in  medio  thcatri,e  qua  po- 
pulus  ludos  fpedare  fokbat.Plautus  Am= 
phitr» 

Conquifitores fingula  in  fubfellia 
J.ant  per  totam  caueam  .  > 
Virgilius  j.AEneid. 

Hic  totum  caueA  confejjum  ingentn,et  ora 
Prima  patrum  magnts  Satius  clamoribHS 

imptet . 
VbiSeruius:Percaueam  plcbcm  fignificat: 
nam  caneaconfenuseft  populi .  Cicero  in 
L2l;o:  Q^uiclamores  tota  cauca  nuperin 
hofpitis  iScamici  mei  Pacuuij  fucrunt  110- 
ua  fabula&c. 

Nefcit  obeffefuu]  yvafjt.i1.  Iracundus  & 
nvaite  caplusnon  ijs,quosodioprofequi- 
tur,fed  fibinocet:nonjinquam,  eos,  quos 
maximc  vclletafficit  iniuria  ,  fed  feipfum 
I?di:,&  interdum  enecat.FuriofinuIIa  vo- 
luntas.  I.furiofi,  ff.de  re  iudic.  ciimcnira 
illeabfentishabeatur  loco,  Ifuriofus  j  de 
reg.  iur-  fi  fortc  quem  impetierit  aut  oc- 
ciderit,  abibicimpune  ;  fatis  enim  fuiore 
ipfo  punitur  furiofus.l.DiuuSjfF.deoffic. 
pt9lidl.infans,ad  1. CorneI.de  ficar-l.pen. 
in  fin.  ad  1.  Pomp.  de  parricid.  Quare  fl 
Principi  malediierit,  pocns  nou  fubijcic- 
tut.Et  id  quidem  nonomnino  pr2ter  rc, 
nequis  fortafle  putetnos  abutiotio.  Vi- 
denru  r  enim  parum  fanx  mentis  efle,  qui 
cum  futiofis  ,aut  mentc  captis,  fi  nocuc- 
rint,fummo  iute  agendum  putent.  £xcu- 
fatenim  mentisdeliquium  ,  vt  quod  fita 
dormicanccvel  puero  feptenni ,  vel  quin- 
qucnui,iii  qucm  cum  doins  dob  cadere  pof 

fc 


SueetdA 
nea  hO' 
fiia. 


Caum 
quid  t 


Turiefi 
affeH» 


Emblemata_>. 


733 


ocM  ex 

'ornelio 

'.elfo. 


IV. 

nfantA 
otna  tn 

;«  /«/>>. 
mde  mn 
latift . 


fc  vidcatur.ncc  p^naetiamcaderedebe* . 

Turor]  Furor  ,nieutiscaecitasdefii)itiir 
a  M.Tullio  4.TufcHl.ea  eft/Uetv/ct  Grae- 
cis.  In  paradoxoconira  Clodium,  cxagi- 
tacur  is  animi  morbus  ,  quo  docetomncs 
ftultos  fuiere.id  cft  ,  cxco  mentisimpetu 
in omni fcclere  verfari:qua: perturbatio fa; 
pe  a  nimia  ira  proficifcitur.Cornelius  Ccl 
ius  dc  remedicalib.  j.cap.  i  S.intcr  infa- 
nia;  genera  illud  longe  maximum  ponit,&- 
Jongiflimum,  c^uud  vitam  ipfam  nonim- 
pediar,  idq;  robufti  corporis  eflc  confue- 
Icat.Huius  fpecies  duazMiam  quidamima 
ginibus,noii  mentefalluntur  ,  qualem  in- 
fanientcm  Aiacem  vel  Orcftem  fabula^fe- 
runt.quidam  animodefipiunt.&cDcma- 
t\\x  &  infanitC  gcneribus  pr<etcr  Medicos 
vide  Phardonem  PlatoniSj&a-are^-f^t.Xc- 
nophoncis  . 

Errat  al?  iftu]  icendopcccat,  error  \(k\\ 
commitiitur,  nonadiicrtit  quem  fcriat. 

Confilijqueimpos  ]  qui  deftituicur  fano 
cunfilio  . 

Infua  damnct  ruii]  fibi  ipfi  malum  ar- 
ceirit,(efeqi  impetit .  Seneca  Hercule  fu- 
rence .- 

«_«_  infe  femper  armattufuror . 
Ibidem  : 

t]uodque  habet  proprium  furor 

Infe  ipfef&uit  . 

H  o  c  Emblcmare  arguitur  tcmera- 
riusfurctum  homiiiura  impctus,  quinon 
aductfari)S,fcd  fibi  maxim^  noccnf,qu6d 
ir«e  prajcipiti  omnia  committant,omnem- 
^ue  viam  rationi  przcludant:vnde  fit,vt, 
quod  ait  Horacius, 

Vis  confilij  expers  mole  ruatfua. 
Isenim  furentis  aiiimi  afFeftus  fichomi- 
nis  animum  c  fua  fcde  dimouet  &  extnr- 
batjVt  nonfecus  atqueCitccalterahomi- 
nem  in  belluam  ferociftimam  transfor- 
met:quofit,q«i  talem  hofpitem  excipiat, 
nonalitei;  faciat.ac  qui  (tCc  vna  cum  ipfis 
«dibusincendio  perdatreoqj  deteriorefti 
ciuod  ita  tumultH,caIigine,  fumoqj  cun- 
itaintuscrrorc  mcntis  compleac ,  vt  nec 
ccrncre  intcgrum  fit,  neccosandircqui 
■v«lunt  opitulari .  Id  quidem  ob  oculos 
pofuit  Homerus  Iliad  /?.  &  OdyfT.^t.  fub 
perfbna  Achillis  ,  cuius  iram  facit  impla- 
cabilem:&  AiaciSjde  quohic  fernio.Inter 
morales  Philofophos,qui  afFedionesani. 
inajdefcripferunt,  lunt  Seneca  &  Plutar- 
«hus,cjui  vtuqj  videntur  de  induftria  re- 


crea(re&  relaxafleanimum  indcfcribendi 
&  ad  viuum  efformanda  ira,vt  exeiusge- 
nuinis  lineamcntis  hanc  tam  portcntofam 
bclluam  omnesdcteftentur  .  Hanc  igitur 
uobisreprxfentant  taiiquam  aheram  Mc-  ^^^  ^fl^' 
ga:tam,furiofiftimam,trucuIei.tiflimam  ,  ^"^  ' 
audacilHmam,  crudcliflimam,  &  fumm^ 
omnibus  tefribilem.tadiccs  in  fe  &  fcaui- 
rigincs  feditionum  omnium,tiiibattin;  ac 
tumultnumcontinenccm  ;  litium  ,  bello- 
rum,homicidiorum,cxcidioruin,euerfio- 
num,acomniummalorumabyfliim,tcm- 
peftacem,diIuuium,ignem,machiram,to- 
nitru  ac  peftem,inundancem,fubmergen- 
tcm,vrcntem  ,  diruencera,  fulminancem  , 
inficicnccm,occidenccm,ac  omnia  eucrten 
tem;homines,quos  inuafit,  ad  omne  fcele- 
ris  genus  prarcipices  agcnccm,c  quainnn- 
mera  mala  ,  ftupendaque  cum  in  corpore, 
tum  in  fpiricu  contrahuncur  •   Exemplis 
agamus.Nerua  Impcracor  valccudinarius  „ 
ac  vencriculi  cancadebilitatc  laborans,  vt  .  ^*^^'* 
crcbro  afl\impcum  cibum  euomeret.cum    ^"P^^^'' 
femcl  in  quendam  nomiue  Regulum  cx-  ^'^'^  ' 
candefceret,cantum  pedoris  dolorem  fu- 
ftinuic,vc confeftim  febre exitiali deplota- 
taqjcorrcptus  fitldcm  Vjlentiniano  Im- 
pcratoricontigit ,  qui  ciim  aduerfas  Sar-  Valerti- 
maras  nonnume^uam  propcer  Ulyr  xva-  nianus 
ftacioncm  iii  pra;torio  fajuus  iiifiemeret ,  Impera- 
&  vniucrfje  genciexcidium  rigidusmina-  tar . 
recur  ,  fanguine  irrumpcnce  animam  ex- 
halauic  .Similcqiiid  de  VVencesIao  Boc- 
miaerege  referc  (Zromtrus  lib-iS.  qui  ira  ^^enref- 
m  pocillatorem  fuum  percicns,cum  incer  l^^s Boe~ 
ficereeum  pioprijs  manibus  vellcr,  para-  ^'^J^ex^ 
lyfiafFedusconcidic,&  paucis  poftdiebus 
vicaexceflit.  Qjiod  vtiqjfumme  miran» 
dum  eft,ab  vnafirilicec  biliofacommotio- 
ncjcuius  naturafeiuentilTin?a  eft,paraly- 
fim  pofle  gCLierari  ,  cuius  efflcientem  ac 
materialem  caulam  adfiigidara  pituitam 
Mcdicorum  vulgus  reuocat,qu?quidem 
caufa  natui^e  bilis  eft  proifus  contraria. 
Pjura  huiufmodi  exempla  ha^es  apud  C^ 
lium  Rhodigfn.Iib.  i7.in  principio  in  Of- 
EcinaTextoris'Iib.z.cap.6o.Au(Jiamusip- 
fum  Senecam  Iib.z.  Deira,cap.36.Viden-  LoetuS»' 
dum  illud,quam  multis  ita  pcrfenocue-  nec&, 
rit.  Alij  nimio  feruote  ruperevenas&  laft 
guinem;fupra  vires  elacus  clamor  egefljrfc 
&  luminum  fufFudicacicmr  in  oculos  vc- 
hementiiis  humor  cgcfliU  ,  &inmoibos. 
a-gri  recicfene  :  nulla  cctetior  adiu^uiasn 


7H 


Andreae  Alciati 


viacrt.MuItiitaqi  Contiimanemnt  iraifii 
rorem  :  ncc  qiiamcxpulciac  mentein.vn- 
qiiam  reccpcrunt.Aiacem  in  ir.ortem  cgit 
fiiror.-infiirorem  ita.Mortem  liberis,cge- 
ftatea>fibi)ruinam<iomijiimprecatnr,&c. 
Hzc  Scneca.  ^Qu^are  rcfte  monuit  Me- 
nandet  : 

{y^p^f  dtji.vvi:,fxri  £  t/  t«  (Tttvrtt  /Ska/Sm  . 
ylcifcere hoJhs,fed  abfq-^tuo  damno  . 
SJfapcrcnt  ftoinachofi  honuncs  >  &  futi- 


biin^iilli  Aiaces ,  talia  iibi  femperanimo 
vcrfandaj&oculisperpctuo  intuenda  pro 
ponercntjVt  a  tam  infelioexitu.&cfFedi» 
crudelilTimx  perturbauonis  fibt  mctue- 
renratqi  cauerent.  Ad  illuftrationem  ar« 
gumcnti  huiuscomirode  referes,  quacdc 
inipaticntia&  viiidiftseappetitionedotfli 
Laif^antius  difputac  libro  6,  Djuia>  iudi- 

UltC.lS. 


Pax. 

E  M  B  L  E  M  A    CLXXVII. 


TV RRIGBRl  S  humerisjentls cjuoque harrm ehurm, 
jQjiifuperareferoxMartiahelU/biet, 
Suppofuit  nunc  colla  iugo ,  Bimulu^fuba^uSy 

Cttfareos  currus  adfta  templa  vehit . 
Velfera  cognofcit  concordeswndtque  gentes , 
Froic^psj^  armis  munia  pacis  ohit* 

C  O  M- 


Emblemata^ ' 

COMMEN    TARII. 


73r 


1. 


II. 

y«;  ele- 
hantoru 
1  bellKt 


\ypui 

mble- 


EL  E  P  H  A  s  auimalium  teireAnum 
mariraum,&  afpeclu  horrendum  ,  a 
«nagiftro  fuo  (quem  AriftoccJes  cJcphan- 
tifteii ,  Plutarchus  eJcphantarchen  appcl- 
lat)  fubfr^no  duciair  ,  verberibusq;  jm- 
petitur  :nihiIominus  currum  ilJe  trium- 
phaJe  ttahit,fcucum,&  c^teraarmapro- 
ieda  pcdibus,conciiIcans . 

Elephantorvm    in  bellis  ▼- 
fum  olimfiiifle  ceJebcrrimHm,fupra  Em- 
bJcmate  ii^.diximus,  &  ajiasuotiuseft, 
q,uam  vt  confirmareopus  habeam  .•  vnde 
apud  plcrofqucprobeJIi  fymbolopofitos 
reperiojvt  hic  etiam  pro  pace,  diuerfa  ta- 
men  rationc  &  fine.-EJcphantus  enim,  qui 
cquisinacie  terrorem  incuticbat  ,qui  fui 
horrendo  fpedaculo  mijjtes  ipfos  contur- 
babat,quiqjeburneodente,  pugnatumho- 
minumequos  corripiebat,pace  parta,col- 
lum  iugo  fuppofuit,  &  Cxfans  currum 
triumphalcm  ad  templum  vehit ,  quafi  a- 
gnofceus  iiiitam  intcr  populos  coiKordia, 
ideoqi  ad  pacis  munia  obeunda  fefe  fubi)- 
ciens .  Csterum  non  pra:termifero  Gra:- 
cum  hcxaftichoii  ip/A/VTK.quod  habctur 
lib.i.AnthoIog.tic  eii  TcAe/xoi/,  &  hic  Al- 
ciatus  Latio  reddir,  fed  7ripiippa.<TiKai  . 
ia  tTi  TTvpyco^Hi  0   (pa,Kct,yyoixei^a,f  e- 
'TTi  Snpie  t 
iicyyToi  opfji.etim  'rvpioj^nf  iK(<pa,i  > 
dJ^Kci  (po(la  r«A(*j-  fidL^uv  OMyi^ia.  rrpQi 
^yoS^iTixti  , 
eivTiiya,  S^isp^hy.ei  Ka.1  <Ta.poi  ipAVia  • 
tyva  cT'  Hptiviif  »9  9tip  ya.piv,opya.va.  p/^A? 
sipio^  ,  ivvo[xii]{  civTa.va.yH  TretTtf  ct . 
ideft; 
Non  iam  turritus  phalangibus  pugnans 
incertarainc 
Indomitusitruir  candeutes  habcns  den 
tcs  eJcphas : 
Scd  metu  contrahen?  humilem  ceruicem 
ad  lora  fubiugia 
Currum  trahic  Cxfaris  diuini. 
Noivit  autem  pacis  etiara  fera  gratiam  , 
inftruroentis  deicvflis 
Mattis,?quitatis.vicilfim  vehit  patrem- 
Nm  iam  tHrrituii  neciam  certando  pha- 
langt-) 
Jndomitui  dentes  irruit  hic  elephea  . 
CentraBa  at  ceruice  metu,  cttrrumf};  tra- 
hendo 
Cifareumyfubdit  mitia  coUa  ittg» , 


EUphnn^ 
tt  ahcor- 
nua  ,  "vei 
dent  cs 
baifca.Dt-' 


£rgo  bonumpacts  nouitfera.natng-  reieH» 

Marte,tq(ti  0>iuffinHttc  vehit  tUapd- 
trem . 

TVRRIGERIS  humerts]  Exprcfnt  cpi-      j  ^  j^ 
theton  'TsrvpyaSeif  ,  turribu4  oneratUi.  ict 
eft.^t/p^o^Ofaf^.LegePIinium  libS.cap.?. 
Liuium  lib.^.dccad.^. 

Dentts  quoque  barru4  eburni]  eburncis 
dcntibus  .  Supra  Emblcmateii^.cuiusc- 
pigraphe,///  illaudat.i  laudantes. moiacO: 
qua;ftio,vcium  dentes,quibusab  vrraquc 
©rispartearmatuseft  elephas,rcdu\sdeii 
tes,  an  cornua  dici  debcrent .  Ccrte  fi  lo- 
cum  riiaij  diligenterpcrpcndatr.us  Jibro 
S.cap  6vbi  dicit,Elephantos,quum  Pyr- 
rhus  Rexprimumin  Italiamuuxiflec,  & 
in  Lucanis  vifi  cflent,boues  Lucas  appella 
tos.apparet  procornutis,  ficutboues,  eos 
cflc  habitos  .  Inueniquoq,-  apud  Pierium 
iib.2.Hieroglyph.qu6d  nulJi  animajium 
maiora  neq;  fpeciofiora  comua  quam  eJc 
phanto  tribuat.Probatautem  cjj^^Paufania, 
quiomnino  elephantnm  cornutunifacit , 
tum  aliquorumanimalinm  exempIo,qui- 
bus  aut  in  lupercilio  ,  aut  iii  iianbus  cor- 
nua  lufcantur;  tumquod  peraHquotau- 
norum  pcriodos  corrupta  dccidaiic,&  no- 
ua  luppullulcnt.igneq;  molliautur,  quod 
in  dcntibus  haudquaquatn  fit;  &  quodui 
craniooriantur  .  Sed  ha:c  rerum  natura- 
raliumindagatonbusexcuticndarelinqui- 
mus.Vide  CcEl.Rhodjg1n.Iib.13  cap.  18» 
Plinium  lib.  S.cap.io. 

Barrtti]  Cur  elephas  dicatur  barnis,  a- 
bunde  fupra  diximus,  en>bIem.citato . 

§^i  fuperare  ferox  ]  cuius  vis  maxima 
in  bellis .  ExpJicatius  111  Grrco  0  ^dKcty- 
yoy.a.yjti  iiri  J^tfptv  eiffyiToi  o'pfj.a.iifi. 
phalangibtis pugn  as,  indomitu4  impttuosc 
irruit  adpugnam  cum  phalangibui  tn  a- 
cie  fians  . 

Ctfixreos  currtti]  currum  imperialem 
in  tnuinpho  vehit,  fLibiugatus,  &  veibcre 
eonduftoris  fui  adaclus.  Quando  piimfl 
fuerint  iundi  elephanti.docct  Pluiius  lib.. 
citaco.cap.i. 

Velfera  cognofcit)  ^c]  bellua  quanv^ 
quam  vafta  &  terrifica,fe  paci  accommo- 
dat,vtolim  belli  vfibusfc  dediderat .  De 
particulaj^ij/,  quxdara  Alciatus  noftci  ad   Vef.'pfrr^ 
1  96.dc  verb.figiiific.§.pr3cdia.  Poniture-   tiCnLi  .. 
uim  hoc  loco  pto  ^tianijcuod  Ciceroni  £t 


73^ 


Andreae  Alciati 


IV. 
Vuces  fc 

rcces  mS, 
fuefacii  . 


lulij  Ca- 
firu  triie 

flitlS. 


Senec*  lo 

CUi  . 


luctPtdx, 
de    Htn. 
71072  e  eh' 
phifuto 
hlslona. 


miliareeft.VcI  pro  nam  >  vr  explicat  Bu- 
dinis  locum  Terencij  Andr. 
V el  hoc quti  non  credat ,  qui  noritte  ahs  te 
ejfe  ortumi 
Hoc  quidquid  efl:  fymboli  intelligi 
licec  dcferociirimisqiiibiifquc.&forriiri- 
misbelliducibus.qnirrucukntds  ipdmo- 
res ,  &:  fcrociam  bellicam  redempta  pace 
deponunt;coq;  fit ,  vtfefc  pofteaconuet- 
tan:  ad  ea,  quaj  ad  religionem  ,  vel  publi- 
camciuitatis  adminiftrationcm  periinet: 
qua;  quondam  iiuer  arma  vel  filebant,  vcl 
coutopita  peiieq;oppre(Ta  mifero  fitu  ia- 
fcbanc.  Calfiodorus  Vatiar.formul.  lib.j. 
cpift-  I-  populorum  ferocia  corda  longa 
pacemollefcunt.  Hjec  quidem  ita  enarra- 
rivelim,nifi  malis  Epigrammatis  huius 
literam  refcrriad   lulij  Ca^faris  trium- 
phum  ,  dequo  Suctoniusagit .   Aicenim 
cum  afcedille  Capitolium  ad  himina  qua- 
draginta  ejephantis  dextra  atque  finiftra 
lychnuchosgeftantibus  ,  idquein  fignum 
pacis  bellopartje.  Elephantisetiam  Pom- 
peium  Magnum  tririphalle  teftaturPliu. 
•  lib.8.  quod  prius  Iiidia  vi«fta  a  Liberopa- 
trc  fadfi  memoratur.Sencca  De  vita:  bre- 
uitacecap.14.  ait,  MetcIIum  viftis  in  Sici- 
liaPoenis  triumphantem,  vnum  omnium 
Romanorum  antc  currum  centum  &  vi- 
ginti  captiuos  elephantos  deduxifte  .   Et 
Capitolinus  dcGordiano  iuniore  :  Qua- 
drigas  elephantorum  Gordiano  decretas 
funr.vtpotc  qui  Perfas  viciftcc,  triumpho 
Perficottiumpharet.  Cxtcrum  quoniam 
debclluailla,  quaj  quam  proximc  ad  hu- 
manam  rationem  accedic.adeo  vtnonpu- 
tera  eam  abvUoalio  animali  brutohacin 
parte  fuperari,mcntio  incidit.quod  nimi- 
rum  pacem  gentium  cognofcat  ;  omiiris 
vetetum  tcftimonijsjqiiaedeclcphatorum 
docilitate,fidelitate,di|igentia,  clementia, 
&  fi  licet  diccre  ,  dc  illorum  religione  & 
pietatcalijsq;  afFed:ibus  propemodum  hu 
manisextant ,  vnum  afferam  eieniplum  , 
quod  omnem  hiftoria:  fidem  fuperat,  de 
"Hannoiieelephantoab  Emanuek   Lufita- 
nia:  Rege  leoni  X-  donomilTo.de  quoica 
Pierius.-Minimc  hocloco  diflimulandu  , 
quod   fuper  ciufdem   Hannonis  ingcnio 
Michael  Siluius  Rcgis  fui  ad  fummum 
Pontificem  Orator,fumm2e,vi  nofti ,  vir 
integricatisj  fideiq;  fanftiftimz,  atq;  ali) 
iiarrauerc ,  rcmquemultorum  leftimonio 
comprobaucic-CiimrWtiualTctRex  Ema 


nuel  cum  Romam  Pontifici  Maximo  do* 
num  ire  ,  naui  quam  infcendcret  iara  in- 
ftruifta  parataquc  ad  profec1ioncm,nullo 
riiquam  padlo  pcraliquot  dies  fieri  po- 
tuifle,vt  Hanno  vclduci  fe  ad  nauim,7el 
fiquo  modoaddu(flusfuilTet,eam  vcllct 
infcendere,vfq;  adeo  aucrfabundus  pro- 
fe>flionem  huiufmodi  reformidabat.  Cnm 
que  Rexfuperea  re  folicitus  admodnm 
eftet,  magnisquc  pollicitationibus  vnum- 
quemqneinuitaret,  qui  deduccndiafpor- 
tandiq^  Hannonis  negocium  fufccpifsct» 
neq;  quifquam  nomc  profirereturfuum  ; 
infufurratum  denium  eft  regijsauribus, 
eius  bellua:  magiftri  dolo  h?c  fieri,  quip' 
pe  qni  pueiljE  cuiuldam  amorc  pcrditus 
«gre  ferret,fe  in  tam  longinquas  rcgioncs 
ablegari,  proindeq;  Hannoni  perfuafiflet, 
nc  fe  abduci  patcrctut:abuehendura  quip 
peeum  in  loca  fterilia ,  inamosna  &  barba- 
ra,vbiludibrio  contumelijsq;  omnibuSt 
taquam  hoftics  terra:  animal  afficcretur, 
neq;  viiflui.neq;  ornatui  eius  vcl  neceffa- 
ria,vel  cominoda  fulFevfI:ura:Ioi>gum  ad- 
ha:cirer&  iiicoinmoduni,&  vaftum  ma- 
ris  sequor  arandiim,vt  facius  eHetjtn  qua 
tuncerat  terra  quam  ptimnm  contruci- 
dati,quam  pertot  viarnm  dilficultatcs 
ad  xrumnofifhmam  deniq;  vitam  perue- 
nire.Rex  hac  re  cognita.magiftrum  Han- 
nonisad  fequam  prinuim  accerfiri  iubet, 
feq;  doloseius  comperiiTe  dicit:ageretita- 
que  vt  intra  triduum  Hano  in  nauim  im- 
poneretur,idq;  ni  piopere  fieret,intermi- 
natus  eft  a^flutum  fe  hominem  extrcmo 
fnpplicioalfednrum,  vt  alijsexemplo  ef- 
fet,quimandatis  regijs  fucum  facereaufi 
efient.  Hac  Rcgis  alperitate  territusele- 
phanti  magifter,cum  nullam  incun«flat!o 
ne  falutem  intueretur,difcipulam  bcllua 
aggreditur  ,  docet  fe  nialenolorum  quo- 
rundam  frande  (ubornatum.qui  &  felici- 
tati  vtrinfq;  innideret,&  Regi  optimonia 
le  obtemperantes  eflent ;  longeautem  fe- 
cus  rem  habere,  quam  illimentitieflent. 
Siquidem  non  ad  immania  &  efFera  loca 
profedurieiTent ,  fed  ad  vrbem  orbister- 
rarum  dorpinam,amGeno  loco  fitam  ,  vbi 
rcrum  deliciarnmq;  omnium  ,  quotquot 
vel  auidillimi  cuiusquecupiditate  expeti 
poffint,copia  fertiliffima  redundaret :  ibi 
clTePriiicipem  ,  ciii  totus  pene  terrarum 
orbis  a(Tnigeret,apud  qucm  is  in  delicijs 
habcndusefiet ,  &  tanquamlufcinixpul- 

lus 


iEmblemata-^l 


}as  lauticiarnm  blanditiarnmq;  arHiien- 

tia  nvcricadustproindcbono  animoefTct , 

fecumq;  primo  qBoqiic  tcmporc  Irtus  Sc 

alaccr  naiicm  infccndcrcc,  afFutu  ros  naai- 

gationi  Deos,  &  curfum  omncm  iucrcdi* 

biliftlicitatc  profecuturos  .  Ita  Hannone 

abcodcmmagiftroin  aliam  Icnteriam  dc- 

duiflumjvbingnadatafunt,  vlcro  naucni 

confccndiflc,  neque  vlla  vnquam  impcria 

totoitincrcdetrcdafrc.  Haftcnus  Pietius. 

tltphan'  San^Mauriaffirmant.cor  duplei  Elepha 

tocer  du-  jo  cflrc,alcero  quidcm  irafci,alteroad  lcni- 

flexeji.     tateminducijatq;  hocilludcrt,  quod  ho- 

rum  vtruraqjmunus  fupra  modujp  exc- 

quitur.  Nemoitaqj  miretucJn  tampru- 

facis  cS-  ^^""  animali  feafum  pacis  inelTe,  fiquidc 

moda  .     P^^^  n\illi  rcsmclior,vcilior,&  iucundior 


737 


cfTe  poteft:haecoraniaconfcruat,  prasftat- 
qncincolumiaac  falua,auget>dC  bonismul 
tiplrcibus  complet.  Harc  vere  i!Iacft,qua& 
opcs.diuitias.vitam  dcuiq;  ipfam  <5c  parat, 
Bc  nutrit  atq;  cducat .  £t  quid  multis  o- 
pus?NulIum  eft  bonum  in  tcrris  pacis  bo- 
no  pr£(lantius,neq;  optabiliiis.  Pazcnini 
{vt  Auguftinus  ait)  cft  fercnicas  mcntis  , 
tranquillitas  animi.fimplicitascordis.vin- 
culum  amoris.confortium  charitatis.  Hqc 
eft,qua:(imultates  toilit.bella  compefcit, 
iras  comptimit.fupcrbos  calcat,  humiles 
amat.difcordcs  fcdat,  inimicosconcordat; 
cunftis  cft  placida,  ncfcii  cxcolli.nefcit  in- 
flarirhaiic  qiii  acccperir.teneat;  qui  perdi- 
derit>repetatiqui  acnifcrit,  fumnio  ftudio 
ezquirac. 


I 


Ex  bello  pax . 

E   M    B   L   E    M  A     CLXXVIII. 


Aaa 


^^ 


I 


738 


Andreae  Alciati 


I. 


II. 


Signa  re' 
demptA 
pacK , 


3-ircfjyli 
dvs  Lyrtci 
vinHfliis 
tfCHS  , 


p  N  gale4  i  intreftdm  quam  miles  gej^erat »  c^  ^/^<e 
-*^    S^ftui  hoHili  Jparfa  cruore  fuit\ 
farta  pace  apbu^  tenuis  cortcefsit  in  vfum 

Alueoli ,  atque  fauos ,  gratag^  mella  gerit . 
Arma  procul  iaceant :  fas  fit  tunc  fumere  bellum 

^uando  aliter  pacis  non  potes  arte  frui  ► 

COMMENTARII. 


PI  N  G  1  T  V  R  galea  Hfu  ajiea  cadis  cri- 
ftata.circa  quam  apes  in  mcllificio  oc 
cnpata:  alix  auolant,  aliae  aditolant . 

Vndi   (umptuni  fit  Emblema  non 
aniic  difquirciidum  e(l,videtur  euimcom 
mntie  argumenrum,&  forte  ipfius  Alcia- 
ti  eft  inuentio.Eiufdcm  matcriardiuerfa  & 
contraria  porTunteire  inftrumcnta.vt  cum 
ex  galea,  cnfc ,  vel  a?gide  militari  conflan- 
turfalcesautiigones  agricolis  idoreijqui- 
bus  etiam  pacis  tcmpus  intelligitur.-quod 
Y.A7A  Trp^aio-Trailttv  At  falcecxcnfe  Mar 
tialis  exprimit  in  Apophorctis  .• 
pp.xtne  certa  ducu  placidos  ctiruauitin 
'vfm  : 
AgricolAnunc  fum,mititis  ttntefui . 
At  Virgil.bellum  fignificans.ait  Georg.i. 
f  f  curuA  rigidiifalces  curuatur  in  enfem. 
Ouid  item  Faftor.i. 
tlm  cr.at  in  glndio,  quam  curuo.laudim^ 

ratro  . 
Idcmq;  alio  loco  ; 

Bella  diu  tenuere  virosi  erat  aptior  enfis 
Vomere'  eedebat  tauruiarator  equo  . 
Sarcul.i  celfaha)!t,"jerft(j;  in  pila  ligones  , 

Facfaq;  de  raSiri  por.dere  cajfts  erat . 
Etdeinde  pacealloquitur  hisfequetibust 

PaxadeSjC^  toto  mit^in  orbemane^. 
Dum  defunt hofies,defit quoq^catifja  triii^ 
phi: 
Tum  ducibus  hello  gtoria  maior  erit . 
Solagerat  mi/es,quibtts  arma  coerceat  ar- 
muj, 
Cantetu-cj-^  fera  nif  nifi pffmpa  tuba  . 
Claudi-iii.isde  bello  Geiico  huc  tefpexir, 
iigiia  par'3e  pacrs  niemnrarrs: 
Noi^m  delecim  miferi,  necfalceperagros 
Depofita.iaciilum  vibrans  ignobile  mefjor; 
Non  tentat  clypeum  proiecinfumere  raftm. 
Occiirrit  &  liUid  Bacchylidis  L,}"rici  Poe 
tx.exSroba;o&  Puitarcho  : 

T/X,Te<<re  ^VAT0l7l  fipitVA  /xiyAKee. 
'TCKiTOV  . 

V^ttx  magnti  hominibw  af^ert  diuitiiu  , 


Et  deindc  fcquitur  : 

EV  cTe  ffiS^ttsnS^hotviy  ToprA^iV  eu^Sv 

dpei^VeiV 
/5*3/  'TSKovTcu  ,^yytdt.ri  KoyyardL, 
Si^iAT  AlJiipiiKiA  ivpaf  J^c/.fi.vetTeU  '  j^ctA 

OvKiTi  ffetKTriyyuv  ktCitos  iJ^i  ffvKATeu 

y.iKi^peav  vTVOi 
A'TojSKi(?etpeav  ely.if  >  Of  ^etKTTH  KiAp  .1. 
jit inreuiniiu ferro clypeu nigrorum  arH' 

neorum 
Telafur.t ,  hasiiuq-^  cuipidatos  , 
JEt  enfes ancipites  &rugo confumif.Arenrnqi 
Non  amplius  tubarum  clangor,neq-,  fubri- 

pitur  mellituifomnus 
Apalpebrvs,  nosirum  qui  corfouet , 
Suiiile  &  coiuienicns  problcmalegimusia 
vcteri  inftrumenco  libro  ludic  cap    14. 
ab  eximio  &  intrepido  Samlone  Phili. 
ftheis  propofitum  ,  quod  ipfi  foluercnon 
potuifftnt  ,  nifi  ab  iniqual  mulicrc  rcue- 
Jatum  cisfuiflec  :  Dc  comedcnte  ,  inquit  »   Samfon 
&  voraceexiuic  cibus,&  de  fortiatqj  im-    &nigmi 
mani  egrefTieft  dulcedo.  Isenim  lapacif- 
fimum  prxdatorem,  frendetcm  lconem  fi- 
bifortc  occurrentem  opprcirerat  ,  &  di- 
fcerpferar;paulo  vero  pofl  incjuscadauc- 
ris  ore  apum  examen.dulces  fauos,mcllis- 
quecibos  reperit  ,  &  comedit  iucundilli- 
mos.CoiiJigoa  fane  tanti  labotis  przmia» 
Hucetiara  leferam  Efaiaj  vacisillud:  Coii- 
tundent,inquir,gIadios  fuos  in  ligoncs  aut 
vomeres  &  lanceas  iiaftasq;  fuasin  falces; 
ncq.  vltraautbcllum  addifcent ,  aut  pras- 
lio  afTnefcenc.  Sic  Cafllodorus  in  quadam 
ad  Valeriamim  pfaefcvftum  prastorioepi- 
ftola  lib.ii.Variar.Airipianrfcrrum  ,  iii- 
ouit.fed  vndc  agros  excolant;  fumanrcu- 
fpides  bo'im  ftimulos,  non  furoris.  Chtau 
ideo  addiixinus.vt  no:i  rnodo  Emblema- 
tis  «iST/^/jat^jfvfed  &  duo  priora  dillicha  , 
per  fe  alionii  claraxcxpliccmus  apcrtiiVs. 
His  euim  oftendit  temporis  quandam  con 
ucflioiicm  &  viciffitudiiicjn,  ciim  cx  beL 

io 


Emblematk. 


3^ 


\dolfA  le- 
idS  epi- 
'rtnnma. 


III. 

Miles  vn 
ItdiSliu, 


mde  di- 
Jum . 


Zur  bel- 

A   fnfci- 

iendn , 


Ib-paccm  irguit  Cwh  galcae  fymbnlo,  qua: 
belli  tempore  f:Epius  rjorti.jm  fanguine  tin 
fta  ,  minc  demum  pace.in  apiini  alueariii 
«ommntarctur.Eo'icm  ferme  modoMa- 
fins  MoKa  de  roftris  uaualibiis.cuiuscar- 
mcn  proptcr  afHniratem  afcriberc  nou  pi- 
get: 
Jerrea  rolira  olim  prejfts  erepta  carints , 

^^&  Nilifrfiiias  teflificaiJtur  opes  : 
Ecce  apibuf  parcts  pandas  prApandimtn 

anlas : 
.    Congefia  redolet  (qtttf  putet^)  Ara  thy- 

mo : 
Cxfarts  hAc  ingens  latts  efi  ,  jwu  vindice  , 
pacts 

Iticundos  fruBtis  arma  inimica  ferunt. 

2NTREPIDVS  quam  miles]  animi  ma- 
ximimiles.  Vndc  dicarurmilcs,  vifum 
fuit  hucafFerre,c6  quod  Laurcntius  Val- 
Janou  fatis  intellexic  Vlpiani  vcrba  ,  1-  i- 
fF.de  mil.teft.MilcSjinquicappeliatur  vel 
a  malitia.id  eft, duritia,  quam  pro  Repu- 
blica  fuftinetrauta  multicudine;aut  a  ma 
Jo,qHod  arccrc  milites  folcnt  Aut  a  G  xx- 
co  verbo  )J\{ot,mille. vnde  ^^/A/AfyV  tra» 
iltum  cft;nam  ita  Grajci  TaiytxA,  &  mi!!e 
hominum  numerum  appellant,quafimil- 
lelimum  quemq;  dicas:  viide  quoquedu- 
cem^^/A/etjo^l^^^^appellaiit.AElius  militem 
a  mollitia  pcr  antiphrafin  dirtiim  putat , 
c6  quod  nihil  moHe ,  fed  po:uis  afperurri 
quid  gerat . 

Farta pace]  redempta.Lucan.  Ijb.io. 
. Pax  parta  ducz  . 

Tenuis  yilueoU]  ccllic  iii  vfiim  aluearij. 

jitij-yfauos  grataque  mella  gerit]  Sic  eX 
pace  vbectas,quod  fequencieinblematc  di- 
cctur;vc  colligasomuium  fru(fluiim  pro- 
iientunj  ex  pacc,  contri  cx  bello  vaftita- 
tem  omnem  &  calamitatem  .  Quo  perti- 
netetyraologia  Grammaticorum,  qui  to- 
/.SjUoCjquad  0.^0  tk  Tdii  '5rcAf/r,»i  tkV  toA 
A»V  UHv^v  w  iWvHV  .  quod  ciuifates,mul- 
tosq;  homines  concutiat,per(lat,lahefaciet. 

Armaprocul  iaceant]  coiitineamus  nos 
ab  armis,facelTant  arma  . 

TasfittuncfumerebeUum.^c.]  Poftre- 
mum  hoc  diftichou  ex  Ariftotele  dcfum- 
ptum  videtur,  qui  lib.  10.  Moial-ad  Ni- 
comach  cap  7.  fic  ait  :  Negotia  enim  fu- 
fcipimus,vtinocio  fimus,&  bellagcrimus 
obeam  caufam.vcin  pace  viuamus.Cice- 
ro  i-  Oftic.  Quare  ftifcipienda  quidem 
bclla.fuut, vtinpacc^fineiniutia  viuatur. 


Et  Vegerius  lib.  J.cap.  i.  Qu^i  defiderat 
paceni,  prarparct  bellum  :  qui' vitftoriam 
cupic,  milites  imbuat  diligentcr .  Adhxc 
fcripfit  Ariftoteles ,  To  ts  'Trokiy.a  rihoi 
Hpitvm'  iiveu  .  Pacem  effefinem  belli. Cicc- 
ro  8.  PhilippNec  ego  paceni  nolo,fed  pa- 
cis  nominebellum  inuolutum  reformido. 
Quare  fi  pacefrui  vohimuJ  ,  bellum  ge- 
rendum  eft  ;  Ci  bellum  omittemus  ,  pace 
numquam  fruemur.  Caftlodor.Iib.j.  Va- 
riar-epift.  I.  Tunc  vtile  folum  eft  ad  arnia 
concurrerccuin  locum  apud  aducrfarium 
iuftitia  non  poteft  inucnirc  . 

R  i  CT  E  hoc  agalraate  notatur,  ea 
qua;  ob  ucfandos  bellicos  impetus  crnde- 
lia  ,  pcrniciofa,acerba  &  Iu(ftifcra  funt  ,iii 
paceomninoblanda  ,  vtilia  ,  fuauia  &  l?ta 
fieri .  Pax  itaq;  omnibus  viribus  fedulo 
ampledenda  ,  &  perpetuo,  fi  fieri  poteft  , 
rcciucnda  .  Quanca  cnim  emolumenta  , 
quis  bondrum  aceruus  &  copije  cornu  ex 
fuauifttma  pacc  mortalibus  refultent ,  in 
fequcti  dicetur,&  paftim  cx  Philofophis, 
Hiftoricis,&  Poetis,co!ligitur.  Huc  prai- 
clarus  fcfelocus  offert  cx  Panegyriccqui 
Conftantino  Augufto  Conftantij  filio  di^ 
dus  cft,&  Claudio  Minoi  rranfmiflusin- 
cerconomine.Huncenim  locum  quia  pu 
to  grarum  fore  ftudiofis  rcrum  antiqua 
rum,totum  afcribam.  Sicitaque:  Q\iid 
cgeraslmperaror  ?  in  quae  nos  fara  proic- 
ceras?  nifi  rediuina  virtus  tua  vindicaflTet. 
Qu3e  ha2c  eft  impatientia?aut  quo  tibi  ma 
nus/noftras  ,  fi  verfa  vicepugnas  ipfe  pro 
nobis?  Hsc  ego  non  dicerem.Imperator  i 
neq;  ab  alijs  ditfta  memorarem,nifi  bcne- 
ficio  tuajlcnitatis  tutiorefl^ecnoftrain  ver- 
bis,qua  tua  in  armis  audacia.  Noua  cnim 
quadam  varietateuaturaj»confufoqj  virtii 
tum  temperamcutOjidem  es  in  pr^lijs  fe- 
rociflimus,&  parta  fccuritate  mitiflimus. 
Cum  cnim  dato  obfeflis  tempote  poeniten 
di,  Aquileiam  quoq;  de  Icgatis  eoium  ac 
fiipplicibus  reccpilles,  cuiiCliqi  fe  tibi  de- 
didifleiit.quod  obfidendo  feruaucias.igno 
uiftiomnibus,  &  vitam  quam  dcfpcrauc- 
ranc,reddidifti,&quidcm  iuflifti  armadc 
poncre  ,  vtmulto  tucius  vidoris  pictatc 
tegcrencnr.  Vt  tamcn  pertinaciae  fua:  mc- 
ritafentirent.corripi  cos  vintiriqjiudifti » 
non  ad  (uppliciiim,fed  vitam,neconfcieu- 
tiae  timore  difFugerein  .grauitetq}  delin- 
qucrcntjconleruariq;  iterum  nonmcreren 
turjfi  fcruati  non  fuiirent .  Scd  vnde  tanto 
A  a  a     1  hojnj- 


IV, 


Locfn  e 
Panegyri  ■ 
co  Coflm 
ti7iiV^  >'' 


I 


740 


Andre^Alciati 


Jj}cui  hie 
eum  Em 
llemattj 
9ioflro  mi 
re  confen 
tiens . 


deleaf 
effe   catt- 
tiain  hcl 
lii  f**fci- 

fietsdis . 


homumm  niimcro  tot  vincula.qiia:  conti- 
nercinilitarcs,&  paulo  ant^  armatas  ma- 
nus  pofrcni?Stupcrcmilites,qui  produccu 
dos  fulccperant,&  cuftodia:  curam  abnuc 
re,  &  prorfusncfcire  quidfaccrent.  Ip(i 
eaam,qui  tibi  in  cojifiliocrant,  ipfe  criam 
Prasfcdlus  ha:rere,cum  tu  diuinomonitus 
inftinLtu,  de  gladijs  eorum  gcraina  mani- 
bus  aptariclauftraiuirirti.vt  feruarentde- 
ditosgladjj  fui ,  quos  noii  defenderant  re- 
pugiiautcs  O  pulcherrimum,  &  qui  om- 
uium  oculis  fubijci  debuifrec.rriumphum 
virtutis  &  clementi^  tu3e?Cuius  cnim  po- 
tentia:  fuit  hoftibus  arma  diriperc  ,  eius 
humauitatis  dcditos  ad  impuoitacem  fiiis 
armis  alligare.atqj  eciam  viucere  .  Vt  eos 
ferri  illius.quod  coutra  te  geireraut,  quo- 
tidicpccnicerct.gladius  illcqucm  ui  tedi- 
ftrinxerat  hoftis  fnfeftus  ,  ipfc  domini  fui 
mancts  tcnuit,&  paracusad  ca^dcmtcuftos 
faduseftad  falutcm-Magnus  Pocta,dum 
bcUorum  toto  orbc  furgentium  difcur- 
fum  apparatumq;  defcribit, 
I.t  cttrua,  inquit,  rigidum  falces  conflan- 

tur  in  enfem  . 
Trifte  nimium  tempus  id,cum  inftrumcn 
ta  cultui  pccudum  prasparara  ,  in  cxdem 
hominum  vettcrcntur.  At  nunc  rigidiilli 
inortiferiq;  muciones  in  falutaria  vincla 
curnantur  ,  &  exarmacum  hominem  non 
intcrimuncfedcoercent,  dcditosqi  hoftes 
gladij  fui  collifi  obtufiqi  tutantur.qui  ni- 
hU  iliis  piodcfle  mtegriacutiq;  potuerrit. 
Omnium  crgo  armorum  miinfterja  ad  di- 
iierfoseffe(ftus  arbitrio  tuo  feruiunr,  I.m- 
pcrator,tibi  vincuntgladij,tibi  f(:tuant,tc 
pugna»te  feriunt,teignofcciitc  cuftodiut. 
Yt  Deusillemundi  Crcator  &  Dominus 
eodem  fulminc  fuonunc  triftcs,  nunc  laj- 
tosnuncios  mittit  :  itacadem  fubnuminc 
tuo  tela  inimicos,aut  fuppliccs  tuos,  per- 
nicieaut  conferuationedilccrnunt .  idem 
porro  Embicmabellum  diffuadet.necar- 
ma  omnino  funicndaefTc  vult,  mlialia  ra- 
tionein  paceac  quiere  viuereno  poflimus. 
Rcifte  Cicero  dixit  temere  in  acie  vcrfari, 
&  manu  cum  hofte  confligere  ,  immane 
qmddam  ,  &  belluarum  fimile  :  fed  ciim 
tcmpustiecelTJtasq;  poftolat,deccrtadum 
manueirc&mortem  feruituti  turpitudi- 
niq;  anteponedam.  Certe  belluro  non  tam 
facile  fufcipiendum  >quam  putant  qui- 
bas.inexpcrtis  potillimum  ,dulce;iiec  de 
Tlfa,xcaliamagis  deliberauduci  eftjUcque 


religioHus  confultandum,aQt  matariusi^ 
liquid  ftatucndum  quam  dc  bello  :  cuius 
aka  vt  a.nceps  &  dubia,  &  in  quo  bis  pcc- 
carcnonlicet,ficdamnofa,'maxime,&om- 
ni  partc  periculofa.quandoquidem  &  qui 
vicit,  &qui  viduseft  .fuodamno  dc  fuo 
gradu  decidit  :  ille  quidem  magno  forti 
fui  fuorumcjj  difpendio  vid^oriam  eft  mef 
catus:hic,qu6J  fpes  irritaceciderit.quam 
segre  ferat  ,  quantoqjdolorecoiuabefcat, 
omniinisconiedai.duin  rclinquo.  Pnnci- 
pesitaqi  ir»agnates,autctiam  magiftratus, 
nuiiquam  niii  tamquam  ineuitahili  neccf^ 
fitate  prcffi,  aleam  belli  noucic  vel  iriini» 
mum  debentjfed  om.ibus  pnnium  tenta- 
tis  remedijs.fic  k  geiaut  ,  vt  de  fuo  iuie 
quicquam  decedat  potius ,  quam  fua  au- 
doticate  talealiquid  committatur .  No- 
tumcftillud  Africani  Scipionis.turpccf- 
fe  in  re  militari  dicere,Non  putara.quod 
inemendabiliscrror  fit.qui  vioIcntiaMar- 
tis  commitcitur-  Facillinjum  eft  enim  ar- 
ma  fumere,  at  eadem  fumpcadeponcTC  , 
nonajque  facile.  Nec  ?cr6  vtinficias  iue- 
tim  belli  principium  penes  Pnncipes  cfTe, 
fic  cxitus  fane  a  diuina  prouidentia  pcn- 
derecerto  dixcrim  .  Qu^6d  fi  quifqucvc 
decet,per  fe  conijcerer,quam  intcrfit  Jeui 
dc  caufTabelium  mouere,agjiofceret  qua 
periculofus  fit  Principum  ludus,  quibus 
tam  paruicft  momenti  ciades  &  ftragcs 
populi muIcituJine  innumerabilis,ruina, 
vaftirafque  :  fed  &  indigna  locorum  pcr- 
mulrorum  vaftitas^folicudo.conflagracio. 
Hcrodotus  in  Clio  ait:  k/wV  iiTa  dvomof 
eV/V  >  0  ToXty.ov  TTpo  eipmnt  eupiiTeu  . 
tv  /ueV  ydp  TA  01  'u;eui'ii  lii  'Tra.liptti 

5ct7rTBff-;j'  .  iv  cTe  TW  O/  'TTATipa  TKJ-  Tft*- 

cTitf.id  eft:  NuUuiadeoinconflderatus efl % 
qui  bellum  pro  pace  eligat:in  hac  enim  li^ 
beri  paroites  fepelitwt  :  in  illo  autem  pa» 
rintes  liberos.  Vaieant  iraque,  qnibus  tam 
placct  bclii  fortuna  ,  cuius  etiam  vcl  pro- 
fpercge''^  eucntusipfum  poenitere  Prin- 
cipcro  dccct.fi  modo  vel  minimum  fapiat, 
aut  nifi  ab  humanitate  prorfusabhorreat. 
Addam  etiam  &  il!ud,nuJium  regnum  , 
nec  vllam  Remp.  diu  manercincolumcm 
porui(T"e,qu^arma  crebio  mouerit .  Me- 
minerint  quibus  dulce  beiliim  eft,quotics 
in  extiemum  difcrimen  venerint  Arhenic 
fes ,  quondam  fcIrciiTimi  &  potenxifsimi , 
tot  tancisq;  bellis  attriti ,  &  poftoodum 
deleti,  quoxum  ncmpe  ciuitas  aPerfis  ni- 

ccudio 


Frineipt 
ludu^pi 
rtculo- 
fus. 


Athenh 
flum  bt 
la  exft 


Emblemata->; 


moniorn 
bella,  in- 
Ufiirm  . 


R0ma»o- 

i  rH  bella. 


Sreuti  ca 

talogui 

tellorum 

Romano' 

rum. 


:  Cefideray 
|i  quifo,  no 
ih<t  tem. 
\\  Jera . 


eendio  perdita^  a  LaconibusafFetf^afjBpif- 
iimc.ac  mcEiiibus  ipfisciuta,  a  Philjppo 
Alcxandri  patrc  fatigata.abaltcro  Philip- 
poafflifta,  a  Rege  Ponti  Mithridatc  cx- 
dibus  &cruoreinfc(lia,  a  SyJIa  propemo- 
dum  concufla  &c  dirUta.  Quid  Lacedx- 
monij?quamquamdiu  fatis  floruifle  vj(i 
funt.idem  tamen,  quoJ  aIia:florentiflima: 
monarchix,  &  oligarchisc,  funt  cxperti  j 
quarum  quidem  cxitium  non  abexternis, 
fcd  cert^  intcftinis  poriflimum  odijs  atq; 
«lifsidijseft  profcftum  .  Nihil  illa  inclyta 
Koma  clarius  aut  admirabilius,vt  qua: 
Imperium  terris,  animos  Aquauit  olympo . 
cuius  taraenquantoalijs  gloria&  prxccl 
lensdignitaseminentiorfuit ,  lanto  ruina 
cafusq;  grauior  &  periculofior  .  Sivcro 
tanti  impcrij  labefadaticauflam  inueftigc 
raus,bellorum  alejeacceptum  eirc  refercn 
dum  cirranegotium  jcftimabimus  •  Eae- 
nim  Romana  ciuitas  primura  a  Porfena 
obfeflfa.a  Pyrrho  tcrrita,  ab  Annibale  ide- 
tidcmcecuffa.a  Tatiocapta,a  Brennoex- 
pugnata,&  a  Gallisinccnfa.-denique  viri- 
hus  ipfa  fuis  mifer^  proftrata ,  &  penitus 
frada,  quid  reliqui  habuit.quod  pofteris 
Gothis  aut  Vandalis  labefadlandum  auc 
concutiendum  daret?Credibilceft  tantum 
imperium  tam  cito  non  fuiffe  lapfurum, 
A  primores  ipfi,quiqueReipubl-  clauum 
tencbant  ijs  temporibusiin  iis,  qua^parta 
erant ,  coiiferuandis  potius  elaborafTent , 
qnam  alicnas  tanto  impetu  &  ardoreani- 
xni  prouincias  inuafiflenr,  vel  inexteros  , 
aut  etiam  feipfos  ferrum  ftrinxiflcnt.  Sed 
nos  pueri  contumaccs  &difcoli  fine  ver- 
beribus  no  fapimus,  in  pace  bellu,inbeIIo 
paccm  qnacrimus,  neq;  vnquamnifi  bello 
afflidi  pacem  vel  nofcereincipimus ,  vel 
amare;eamq ;  vt  perditam  flcmns,ficniox 
ledditam  pari  If  uitate  contemnmus  ,  do- 
ncc  n«s  itetum  atqj  iteiuinaminaperdG- 


74 


ceat  bona  noftra  non  fperncre,  mala  roflra 
non  cupere.deniq;  non  ineptire,  non  fuie- 
re.Sjepifnmiidem  nobisatidiendurr,  nec 
audifl'efateft,fa:piflimc  videndum  &  ex- 
pcriendnmjdi.cara  aperie:  vt  difcanuis  a- 
liquid,fa:piflime  vapulandum  eft.  Quarc 
ijs,quibeilafufcipiunt ,  nifi  feram  poeni- 
tentiam  incurrere  t-elint.femper  finispf«- 
pofitus  efl^e  dcber,quem  fola  prndentia  & 
rcrum  expericntiaoftenderc  poteft.  D. 
Anguftinns  Epift. i.ad  Bonifacinc  Noli 
cxiftimare.c-  i J  .q.  i  .Pacem  habere  volun 
tatiseft  :  bellumautem  debct  cfle  necefli- 
tatis,vtlibcretX)eus  aneceflitatc,  &con- 
feruet  h\  paceNon  enim  pax  qttsritur  vc 
bellumexerceatur,  fcd  bcllum  geriturvc 
pax  acquiratur.Efto  ergo  bellando  pacifi- 
cus,vt  eos.quos  cxpugnas,ad  pacis  vnita- 
tcm  vincendo  perducas  .  Idem  can.Apud 
veros.eod.  c.&  q.  Apud  veros  Dei  culto- 
res.inquit.etia  ipfabeJla  pacata  fitnt:  qua: 
non  cupiditate  auc  crudelitate  ,  fed  pacis 
ftudio  geruiitur,  vtmalicoerceantur ,  & 
boni  fubleuetur.AriftotcIesPolitic./.c  9. 
ait.necefleeflearmadomi  neceflario  pofita 
inarmamentarioijs,  qui  Rciput.pr?funr, 
turoproptercos.quidetrectatlmperiumj 
tum  propterexter'os,qui  iniuriam  conan- 
turinferre.  Rcperio&apud  Cornel.Ta- 
citum,la:tiorem  fuifl^cTiberium  Impera. 
torcm,  quiapacem  fapicntia  firmauiflet, 
quam  fibcllnm  per  acies  confecifret.  Ad- 
damhocpoftremojdignumcerte  memo- 
riaexemplnm.Vitruuius  cap.^.lib-i.  ait, 
veteres  Hetrufcos  quo  ciuibus  fuisper- 
fuaderenr,armainuenifl^e,  vrijs  aduerfus 
hoftcs,nonadciuilem  difcordiam  vteren- 
tnr,quia;dcm  Martisad  campum,  &  cx- 
tra  vrbcm,non,vt  aliorum  Dcorum,inrra 
moenia  confecrarunt.  Scd  nunc  vberrimi 
pacis  fiudusnos  alliciunt. 


BellifiKti 
quit  ejfe 
debeat  , 


A  a  a    j  £x  pace 


742^ 


Andre^  Alciati 


Ex  pace  vbertas . 

EMBLEMA      CLXXIX. 


^ R  A N D 1  BV S  ex  Jpicu  tenues  contexe  corollaH 
^as  circurrk  alterno  palwite  vitis  eat. 

His  compta  Alcyones  tranquilh  in  marmoris  vndd 
Nidtficant ,  pullos  inuolucres^  foaent . 

Lxttts  erit  Cereri,  Baccho  quocfue  fertUis  anntiSi 
AEquorei  fi  rex  alitis  inftar  erit . 

COMMENTARII. 


r. 


Mcym 


IN  edicofcopiilo,  marinisfliKflibus  vii- 
diq^  cinclojpiillos  (uos  excIuHit^alcyo, 
in  iiido  Tpicis  &  viciiim  palmitibus  con- 
texro  .  5ed  ad  picluram  iliuflraiidam  al- 
cyoiiem  &  nidumciusex  Ariftotele  ,  Pli- 
nio,&  Piutsrcliodeicribemus  Ariftorelcs 
lib.^.de  nat.aniraal.  cap.  14.  fic  de.cnbic 
Alcyoiiem:  Alcyon  non  multo  maiof  eft 
pafTcrejCoiorc  &■  co:ru]co&  viridi,tum  e- 
sjara  leuitcr  purputeo^&  xeji^Hji.  Ibidegj 


de  fpecienidulationis  &  partiiciufdeni  }fr- 
ges.  Piinius,  aui  omLuati  Ariftotelede- 
fuHipfit,Iib.  loc.  3i.ficait:  Ipfaauis  paii= 
16  am  plior  pafterc,  colorc  cyaiico  cx  par- 
tcmaiore,  tfintum  purpurcis  &  candidis 
odniixtis  pcnnis,col'o  J^racili  &  proccro. 
Nidiina  vero  huiusauis  quodattiuet,  va-  xj-j^.l. 
riant  fentcniiaJiquidamemm  ex  fpinisacu 
]eatis,a!i;  ex  fpicis  fegeti:m,&  vitium  pa- 
pinisciijp  cfle  confe^uiu  Yo]uut,vt  hic 


c-^onii 


Emblemata_>. 


743 


II. 

nble- 
z  eBjt- 
i»  tra- 
tm . 


nofter  Alciatns.  Plininseum  ficdepingit 
ioco  ci:ato:Nidi  earum  admirationem 
habent.piljB  figiira,  pdulum  emiiicnti  ore 
perquam  aiigufto,grandiam  fpongiarum 
fimiIitudine:ferro  intercidi  noiiqueunt  , 
franguntur  idn  valiJo  ,  vt  fpumaarida 
marisNec  vndeconfingantur.inncnitur : 
putantex  fpinisaculeatis.pifcibuscnim  vi- 
uunt.  Plutarchus  deamore  parentum  iu 
fiIios,mire  defcribit  alcyonis  nidumjatqj 
adeoipfius  verba  apponam:  Alcyonc  fac  ■ 
quaefojCotemplere,quaf  cum  fe  grauidam 
fentit,  pifticulima'ini  (quem  Grarcibel- 
lonam  vocanrj  fpinas  iii  nidi  ftrnfturam 
congerit,  quas  tautoartificio  ii.ter  (econ- 
liC(flit,  vt  neq;  ferro,  neque  faxis  pertundi 
queat.Nidi  forma  vndiq;  rotunda,  inftar 
pifcatoria:  naHa:  in  loiigum  exaedificatur: 
At  vero  ipfum  nidi  os  omnem  admiratio- 
nem  fuperatjitaad  corporis  magnitudiiis 
feruata  proportione.vtnullum  animal,li- 
cet  alcyone  minus  fit,ingrediqueat.ldem 
Plntarchus  in  lib.de  indnflriaanimal.hoc 
proliiiusexequitur . 

G  A  R  M  1  N  1  s  huius  fontem  lubcns 
repcto  c  Bafilij  Magni  Hexaemcro,  qua- 
quam  fciam  ,  idem  apud  alios  certe  vete- 
res  legi.- fed  mihi  admodum  piacet  viri 
huius  lantftiflimi  dodrina  &  cloquentia  . 
Sic  enim  illc  Oratione  8.  in  Hexaem. 
dhA.'javi?t  ^•ctAscTT/sc  cpviw.  a.vT»  tsAp 
«Lvi^ii  vzosiUHv  tbV  e/iy:aAtsi  ■Tsiivx.iv  , 
er'  duTiis  rsi  aa.  ry!^  ■^a.ufjc^  Kdt,Tci.Siu.i- 

ViJ  .  I^  VOOSiVd  Ka.TcC  [AiJOV  'TTi!  TOV  /J^U^ 
Vct ,  QTi   TOKKUi  K^  Bia^H!  dvifJLQtS  H   •3'flt- 

Aet-M-ct  TA   yA  •■srf.o^a.coi.osiTau  «tAA.'  6[J.as 

MluAi^oVTCU  [J.iV   ■TTO.VTiS  cCVifJ.Ol'  «Vu;^* 

^H  /'i'  Kjy.ct,  ^d.Ka.:)Jiov  ,  oTctv  Jt,Kyjjcov 
i~coi(^H  T<is  {•zirT(/.»u.ipct(  .  iv  TOffcfjTcus 
yx^  y.ovaui  g"/tAS^/^  7si)r  V€OTT»V  '  £T« 
/i  -n^  Tpopris  djTolf  \pHdL  y  a.KKa.s  iTTcL 
Trpos  Tvv  Tcov  vioTTcov a,v^y)(nv  ,  9  fj.iyct- 

KaJ^COCOf  SiOf   TftT  fJ.lKpoTdTfJ    ^d)Cf)  '7T cLpi- 

ff-yiTo  ,  coTi  v^  vct-jTjKoi  rrdvTii  'laavi 

T^TO  ,  X5U  dKKVOviS'a,S  TA;  iirj.ipclS  iKH' 
VAS  '^p07ctyopi-JiS7t  .    TctVTO.   73/    H(  TTpO- 

T poTtiv  Ti  dnHv  'rapd  ^ic  TA  Tpos  crco- 
ri)pictv  ,  J^idTiis  TTipi  Tet  aKoya.  tk   flfis 

'TrpOVoia,!  ViVOtJ.0-^iTHTcU  .  Tl  VK  dv  yi- 
VOITO  Tav    TrctpO.J^-^^fJV   iViKiV  (7K ,   Cf   KO,- 

Tct  HKovctyiyovcts  T^  ^i^  ■  QTrtyi  vTrip 
epViSos  iTco  [j.iKoas  ,  il  uiydKii  •<«/  <so^i- 
fd  y.dLTiyiTcfJi.  SdKa^a,  iv  fxtffoi  ■^fjt.a- 
f/  yctKiivnv  dydv  iTfTef^^HTA-Q^xonim 


vcrbornm  Inxc  fcft  fcntcntijt :  Alcyon  ^Htf 
eff,qud  mare  accolit:  qud  citmftt  in  mari,i 
littore  parere  foltta^deponit oua  in  arena, 
(^ medta  hyeme  nidum  componit,qt*o  t»a. 
xime  temporefventorum  impctu  maretem» 
peSluofum  efl.  Sedtum  vcnti  fe  remittunt, 
compefcitur  ipfum  mare,  ciim  alc)b feptem 
diebu4  incubaf.fixcltidit  enim  puUos  toti- 
dem  .  §hii  ciim  cibum  appetunt,feptem  «- 
lios  dies ad pultorum  incrementum  minu- 
tijptno  animnli  liberalis  Deus  elargitur  , 
Omnes  itaq;  quife  mari  committunt,id  ob~ 
feruant,eosque  dies  Alcyonios  nominant. 
§^A  tibi  concejfa  ac  traditafunt  a,  diuinx 
prouidtntia,cutt4i  etiam  vu  elucefcit  in  ijt 
animalibut,qui  rationtf  expertia  funt ,  xf, 
te  commonefacerer:t  ad  e^.  petenda  ab  eo  > 
qttitibi  adfalutem  conferrent.  G^ttidnam 
etiam,qu£fo,  vel  quod  fidetn  excedatvMo- 
qui,non  efltuaparatum  caufja,quindDei 
faBas  imaginemfis ;  cumpropter  eam  tam 
minutamauem  vaftum  illudac  terrificum 
mare  fedetur  ,  0>  hyeme  media  Dei  iujftt 
coerceatftrlHxc  ille-  Qux  pleraqj  vidcu- 
tur  ex  Atiftotele  lib.j  de  iiat.anmial.cap. 
8  petitaSic  enim  illc  ibi;Genus  auium  ei 
parte  plurima  vere  ac  ineunte  seftate  coit 
&  parit,  excepta  alcyoiie,  quas  circa  biu- 
mam  parere  folitaeil.  Quamobrem  quo- 
fies  bturra  ferena  exiftit,dics   Alcyoniae 
appellantnr.-feptem  ante  brumam  ,  &  fe- 
ptem  a  bruma,  vt  Sinionidcs  quoquc  fuo 
carniine  tradidit  :  vt  cum  per  hibernuni 
n-ienfem  prudenter  conQituit  lupiter  dics 
quatuordecim,  fugamqj  ventorum  tem« 
pus  illud  vocant  mortaks  ,  facram  nutti- 
cem  varicgata:  alcyonis.Tranquillum  ve- 
ro  tantifper  efficitur,fi  iraeuenericvt  bru 
ma  Auftrina  Vergilijs  Aquilonijsliati  fc- 
ptem  primis  diebusnidum  conficercfer- 
tur,tcliquisfeptcm  parere  atqi  educarc  . 
Dies  Alcyonios  ficri  circa  bruniam  non 
femper  in  nofttis  locis  contingit:  at  in  Si- 
culo  mari  penc  femper  id  cucnit.  Parital- 
cyon  circiter  quinq,  oua  .   Vidcetiam  ,  il 
placet,caput  fequens.Plinium  lib.io.cape. 
j  iPlutarchum  libro,  quo  difputat,  vtra 
auimalia  prudentiora,  tcrrcftrianc  an  aqtia 
tilia  Memu)it  etiam  huius  Aifopusinfa- 
buIiSjLucianus  iii  dialogo,cui  titulus  ctA- 
Kvcov,  f>  rlianus  lib.i  f.  c  19.  Hiftor.  ani- 
mal.  Caufam  vero  luiius  nidulationishi- 
berna:qua.'rit  Albertus  ,  eam  cffc  fufpica- 
tus ,  quodea  auicula  adeo  rara  fic  lextii- 
Aaa    4  xa,YC 


follcrtta . 


AriRofe- 
les  de  ^i' 
tyane^- 


Cur  (tU 

cyon  hjt  - 
me  pfi- 
riat  , 


744 


Andreae  Alciati 


III. 


Alcyon  , 
an  Hal- 
cyon  fcri 
hendum. 


\FaliMla. 
denlcyo- 


Alcyonii 


^tcido. 


ra,vta.'{l3te  proptcr  nimiam  corporisari- 
ditatsm  progenerare  nequcat,hyeme  vcro 
obturatis  pra:  fiigoce  pons,  humidioreq; 
cffe(fVocorpore,fiatad  conccptum  idonea. 

GRANDIBVS  ex  ^icu  ,  ^c.  ]  conficc 
coronam  e  rpicis.qiioscirciimdet  pampi- 
misalterno  palmiccadfimilitudinem  ni-. 
di  aIcyonum,id  erit  fjmbolum  vbertatis 
cx  pace  . 

Hts  compu]  ornata»,vcnu{l?<fuaiies,gra 
tae.  Vel  adnidum,velad  tranquillicatcni 
xefer.Plutarchus  alicubi  dtiit,  bonam  va- 
letudinem  idcm  cfle  voluptatibus  ,  quod 
cosli  tranquillitatcm  alcyonibus,  quouiam 
cisconcedit  vt  tuto  &  fecurc  incubent . 

Alcyones]  Vare  fcriptii  repctitur  hoc 
nomen:aIij  cnim  fcribuntaA^ct/wi^jfpiritu 
tenui:alii  aL\/.'J«v,fpiritu-CTafIe^ramma 
rici  Halcyones  deducunt  ab  «Af  »^  xvhv, 
qiiod  inmaripatiant,ideft,T:tpatTo£V«tA./ 
xi/Hf.Sed  contra  ftacaudontasEuftathij, 
qui  aif  verbum  alcyonas  non  recipcre  fla- 
tilem  in  primajetiam  canonc  fubievflo^quo 
niam  «t,  ante  A,  fi  fequatur  x.,flatilem  no 
admittat .  Parum  icaq;  refert,  Halcyon, 
vel  Alcyon  fcribas-Fabula  de  Alcyone  fic 
narratiu  a  Seruioin  illud  Virg.  i.Gcorg. 
Non  tepidum  ad  folem  yenncts  in  littore 

pandunt 
Dile^&Thetidi  halcyones, 
Ceyi,inquic,filius  Luciferi ,  habuit  vxo- 
rem  Halcyoiiem  ;  a  quacum  prohibicus 
iifet  ad  confulendum  ApoUinem  deftaru 
rcgni,  naufragiopcrijt.  Cuius  corpus  cii 
ad  vxorcm  delarum  fuirtet^illa  fepr^cipi- 
»auit  m  pelagns.  Poftea  miferatione  Thc- 
tidis  &  Luciferi  connerfi  funt  amboina- 
uesmarinas  ,  qua:  Hajcyones  vocantur  , 
Hancquoq;  fabulam  multis  verbiseuar- 
latOuidinsIib-  ii-  Metamorph.  Veriim 
Alcyones  filias  fuinfe  Alcyonei  gigantis, 
Paufanias  prodic,  &  cft  ab  Apo!}o'ico  in 
loniarcpscitum;  Ph^honiam,  Achen.Me- 
thoneii,Alcippam,PalIenen,Drirno,  Afte- 
rien  ,  qus  a  patris  obitu  ex  Pallenes  p  ro- 
montorioinniare  fe  prxcipites  dederint  . 
Sed  ab  Amphicrite  in  auiciam  gentem 
fuiu  coopcatx  .  Hxc  auis  Lacinis  dicicur 
Alccdoj  folent  enim  aliquando  Romani 
Grxcanomina  corrumpere,quemadmo« 
dnm  Nilus  Laciiie  dicicnr  Meloj  Aclas  Tc 
lamoiij  Ganymcdes  Cacamitus:  fic  etiam 
Alcvon  Latiniseft  Alcedo,  vt  aDiftoreft 
M^Varro  Ub.dcling.Lat-j-  necjuis  PUa- 


tinum  verbum  deprauatuffl  putet,quando 

dicit  in  Poenulo  : 

I.^m  hercletuperifii ,  niftiUam  mihitam 

tranquillam  facts , 
G^ammare  ei?  olim,cum  ibi  alcedo  puUos 

educitfuos  . 
Abalcyoncdeducituretiam  ro  eiKKvoviov. 
quodeft  marina  fpuma  ,  qua  nidum  cou- 
gerunt  halcyones,ait  Diofcorides  in  ;.  c. 
ijff.Theophraft.lib.i.  ap  S.TTipt  eiiriav 
(puTaVsVide  Plinium  lib  ji.cap-S. 

Tranquilli  in  marmoru]  id  eft.in  mar- 
moteo  vel  faxeo  fcopclo.quo  aqua  mari- 
iia  alluit:  vcl  marmor  potiiis  pro  mari  pcl- 
lucencc  &  ajquaiiter  ftrato  accipitur  .  Sic 
Virgil.i.Georgic- 

Vt  quando  infidU  remn  impeUere  marmor 
Conueniat-. 

Intclligitautemhic  Alciatusdics  illosfe- 
renos  &  tranquillos.quibus  aiccdo  foetifi- 
cat,vnde  illi  a  re  ipfanomen  inuencreatA- 
KvovtS^ii  »^  ctAKvoviTiJ^ef. A riftoteli  lib, y. 
hiftor.animal.cap.S.dicuntur  et/eutT/Hfau 
MlJ.(peu  .  Varro  lib.^.de  ling. Lat.  Alcedo 
Gra»ce  dKKjav.Hxc  hyemc  quod  pullos 
dicitur  tranquillo  mari  facere,eos  dics  Al 
cyoniosappcllant.  Vnde  Pacuuins  : 
Halcyontsritulitttn  peruolgans  furor  . 
Ouidius  I  i.Mecamorph. 
Perq;  dies placidos  hiberno  tempore feptem 
Incubat alcyone pendentibtcs  &quore'nidis  . 
DcAlcyonidnm  vero  numcro  mira  incer 
Graecoseft  difceptacio:  quinq;  modo  eos 
ftatuenci  Symonidi  calculfi  adiicit  A  rifto- 
teles.Samio  vero  Dcmagorafunt  feptcm, 
nouem  autem  Philochoro.aliis  deniq;  ctia 
quatuordecim.vc  feptcm  intelliganturan- 
te  eiclufum  foetum>tocidemq;  poft.  Ncc 
Bicfallir.eircinterclafticos.qui  tradant  o- 
(fVauo  Calendas  Marcias  cfle  Alcyonios 
dies,quibusin  Atlatico  quidemmari  fum 
manotetur  tranquillitas .  Coel.Rhodig. 
jib. I  4.cap.  I  i.-Hiicquodammodo  rcfer- 
tur  ,qaodquidam  alcyonem  pro  iuftitii 
forenfis  hicroglyphico  ponunt.Qua  ratio 
ne  a  Plauto  in  proogo  Cafinas  dicitur: 
^^^Alcedoniafunt  circum  forum. 
Idenim  aptillimeincelligirur  de  incermif 
fisfoti  proceIlis&  turbinibus.-quoallufit 
Horacius  cum  dicit,  fe  merfari  ciuilibus 
vudisltadies  Alcyoniaj  dicuntur,  quibus 
fora  concicefcuc  lulius  Scaliger  fspequo 
quein  orehabuiiredicitur  taledidu.-fatri 
jneumeftmarehibernum  ,  inquo  noneft 

alcyon . 


(tKKVi' 

viov  . 


Dies  »\\ 

cyonjf , 


Alcyoi 
dumdi 
rii  nu\ 
rus . 


luslitit 
forenfe 


lulijSi 
Itgeri  ^ 


I 


Emblemata. 


74? 


muolu- 
rres . 


Ceres  i-n 
ie  diSid . 


t  Annonx 
lomana 


IV. 


Officium 

honiFrin 
:ipis , 


alcy  o.Vidc  idagi\im,Alcedonia/tint  apud 
forum  . 

PnUos  inmlucres]  noiiJum  potentesad 
voIatum.impuberes.Gelliiislib.i.cap.i?. 
Pulli  etiam  tunc  inuolucres  erant .  PoU- 
tiau.in  Rudico : 

..^.^aufcMltat  an  inttu 

Pipiat  inuolucer  puUus . 

L&tus  erit  Cereri,BacchoqHoq;]  Prouen 
tus  &  vbertas  annonajerit  roaxima-  Per 
iDCtonyitiiam  vero  dixit  Cercrem  pro  fru 
gibus.Bacchum  pro  vino,ficut  Teretius: 
Smc  Cercre  &  Baccho  fngct  Venus.Ceres 
autemdida  eft  ,  qua/i  Geres,  a  gerendo, 
quod  terra  ferac  omnia.  Porroannona  po- 
nitur  inter  res  eas  ,  quas  ciuitati  maxime 
neceirarii'  funt :  cui  diligentcr  eflfe  proui- 
dendum  Principibus  &  Magiftratibus  fa- 
pientesmonenr,ne  viduus  annuus  ciuitati 
deficNoti  funt  populares  Rom^e  tumul- 
tus  ob  annons  caritatemjitaq;  fruraetum 
fxpeaduehebacurex  Africa,Sardinia,Sici- 
Iia:quas  rres  proumcias,  tria  Rom.popu- 
lifrumentaru  fubfidia  Ciccroappellat  in 
ca  quseft  pro  lege  Manilia  .  Idem  quarta 
Verriiia,Siciliam  nominatcellam  penaria 
Reip.nutricem  RomanxpIebis.Et  pra:fe- 
dus  anuona:  crcabatur  ,  qui  frumentum 
vndiqj  coemenrliim  curaret,  &invrbeirL 
adueitum  iufto  pretio  venireiuberer  . 

Aequoreifi  Rexiflitti  infiar erit.]  Si  fefc 
habeatiu  fuos  Princeps  quilibetac  Alcedo 
marinam  pullos  Eftenim  Principis  virtus 
maximanomodo  noflTejfed  &  tutari  fuos. 

Natvralem  hanc  hiftoriam  ac- 
commodat  Alciatus  ingeniose  adpaciso- 
ptimaz  prouentum,quiinopiimi  Principis 
•regiminc  cofifterc  videtur.Significatenim 
optimi  Principisofficium  inid  incumbere 
penitus  debercvt  populum  in  fuis  regioni- 
bus  &  prouincijs  neceffario  prouentu  in- 
ftrudis  foueat  &  tutecur  ^habitaprimum- 
ratione  tempeftatum.carumquecalamita- 
tum,qu2e  folentin  dies  accidere:  finatque 
veiuos  remittere,&  tandeni  procellas  cbul 
lientes  hoftium  conquiefcere  ,  vt  fecurius' 
in  pace  poftea  viuatur;idq;aIcyonum  mo 
re,qu2e  inmedio  mari  nidum  conficiunc 
admirabili  quadam  folcrtia.*  quibus  tam 
benignaforseftjvt  ftatim  cumoua  poiuu, 
omnes  ventiac  procella;  mrtefcant;  qnos 
dies  eciam  nauta:  accurate  obferuanr.H?c 
licet  perfpicuxfintomnibus ,  illuftrandx 
tamcQ  huius  pulcherrinix  feutentixcauf^ 


fa, rcpetam  graucm  fan^  &  cordatam  Dio 
nis  Chryfoftomi  difputationcm  de  regno,    -Di<7«'»' 
quaRegum  ofHcium  &  conditionem  po-    Chryfono 
nic  oboculos.  Sic  ergoprimumiPrincipe  f"i  pi"^- 
continuis  iaboribus  &  vigilijs  intetum  ef-   clarus  h 
fedecet.Nam  innauilicet  vedoribus  abf-  "'^  • 
quccuraplerumquedefidere,&  neafpice- 
requidemmarinos  fludus,  inio  verone. 
quefcire,quodaiunt,vbinam  terraru  finc. 
Sic  enimpermulti  hoc  modo  Pontum  fe- 
curi  traijciunt,talis  ludunc,canunt,con- 
uiuanturtotosdies,  &  tempeftateipfa  vn- 
dique  imminenteinuolutiexpedanteuen- 
tum:alij  opprcfii  altiflimo  lomnononan- 
t^  furgunt,quamad  portnm  appulerunc 
At  gubernatorinecefieeft  mare  ipfum  con 
tinuo  obferuarcacrem  coslumque  intue- 
ti,ad  terram  arpiccrcrneque  ignorare  quse 
in  fundo  funt,  nifi  velit  allideread  (copu- 
los,qui  in  aquislateant .   Nequevero  illc- 
vnusnodu  dormit,aIijsaltef{ertentibus : 
interdiuautem  fi  breuem  fomuumaliqua 
do  fufFurctur,tamendubius  hxret,neque 
prsefenti  animoid  facit ,  vt  fa;pe  fuos  ad- 
horteturaut  contrahenda  vcla,  autclauii 
fiftendum,aut  quidpiam  tcntandnmaliud, 
vtetiam  interdormienduni  nihilo  fegnius 
officiura  faciat,  cunialijs  impuiie  fomnu 
capcre  liceat.Eadem  ratioeftexpeditioniJi:' 
militum  quifq;  fui  dumtaxat  curam  fu- 
Huiet.Atducis  munuslonge  maiuseft  at- 
quedrfficilius,  nempe  vtomncs&  finguli 
bencarmati  fint,habeantq;  veftium  faris  ; 
ncc  modo  vt  illis  ciborum  fatis  fit,  fcd  & 
vtequidiligenterinftrudi  finr .   C^uod  Ci 
fecus  videat,quam  pat  fit,roaiore  triftitia 
ille  afficitur,quam  C\  quibus  ipfemet  indi- 
geret:quippequi  fuorum  falutem  no  mi- 
noris  aeftimet  quam  fuam  ipfius.  Et  qui- 
dcm  reliqua  pulchra  leuera  func  :  I:ge,  fi 
placet.Caeteiura  fetcilitatem  &  millecom  ^x   pac^ 
modaex  paceprofilire  audores  omnes  v-  quanta 
no  ore  tcfiantur.Ouidius  i.Faftor.  comoda 

Sub  iuga  bos  veniat  ,fuh   terros  fcmen  a-  proue- 
ratas :  niant , 

Pax  Cererem  nutrit,pactfaliina  Ceres  . 
Etpluribuscanit  Tibulius  lib.  i.eleg  to. 

Fax  candida  primiim 

Duxit  araturosfub  iuga  curua  boucs. 
Pax  aluttvites,&fuccos  condidit  VUA, 

Funderet  zt  gna/o  tefta paterna  meru. 
Pace  bidens  pzofnerq;  vtgent:.  at  triffia-. 
duri 

Militts  in  tenebris  occupatarmafitu4  ^ 
Bjptiila. 


74* 


Andreae  Alciati 


Bapcifta  Mantrtaii.^ie  pacc; 
TaxplenS  virtutu  opus,  pa^  sumn  Isiborlt, 
fax  beHi  eieaHipretiu  eji,pretlumq'y  pcricli, 
Nec  miiuis  clegaiicer  Groscoriim  nuif^a 
p:;cis  coAimoda  coinmendat .  Euripides 
poera  cragicns.SuppIicibus.vbi  miilca  pa* 
cis  commoda  percefeiitura  p.aJcoiie.Tlie 
fcum  moneutc  tjebellummoncat  inThe»- 
hanos . 

lUOlVCUTl  <r'  i')^pA,7ip7rircfA  l'  ivTTOJlS^ia,, 

yausH  «Te  TAaTa.TAUT'  AdiVTif  01  KetKoi 
•JTOKty.iSi  AVMpOvy.iiT^A  ,  »tj   TOV   ncsovce, 

J^ou^oufxe^'  eivtPpis  AvJ^pcc  ,  K5"  Trohis 

^luafjto  bellop  otiorpax  mortxVtbus  ? 
^luA  primiim  quidem  Mufis gratijfim.t , 
Cruciatibus  vero  iriimica,deleci.iturf<.lice 

fobole : 
jyiuitijs  etiam  cthundit.Ut.c  tamen  nos  re- 
linquentes  improbi 
•  Bellafufcipimui  &  minus  fortem 

Subigimm  viri  virum,  0>  ciuitas  ciuitAte  . 
Cuantur&ifti  Meiiandro  fenarij  : 
li':pyivii  yzapyov  kuv  ■TriTpa.is  TpitpH  Ktt 

TloAiy.oi  cTe  kav  TnS^ico  KctKcos  %ip\j . 
Alit  colonutn  pax  vel  in  faxu  bene  : 
At  bellum  in  ipfo  noxium  campo  quoquc  . 
SeJ  audiamuseciam  Ariftophanem  Roma 
na  lingua  caneiiteni  .• 
O  jlulte ,flult e ,hAc  omnia  paci  infunt , 
Vt  ruri  aliquisinpr^dio  habitct , 
Immunis  aforenfibusne^^etijs, 
Proprium  poffidens  iugum  boum  . 
Balantcs  ^  audiat  oues  , 
CaprAq;vocem  ad  mulctram  entUlgendi  , 
Obfonijs  autem  vtatur  conchis  &  turdis  j 
Neq-y  expeifet  in  foro  -venales pifciculos 
Triduanos  ,magni  precij  ^contrcci.itos 
Tifcium  venditoris  iniquiffima  manu . 
Adijcerem  huc  clegantifiimum  pacisen- 
comiumexcap.  j-j.Stobxi ,  nifi  putarem 
facisede  ca  de  re  Ihidiofos  admonuiirc  . 
Ha;c  dum  alciiismccum  pcrpcndo  ,  non 
iiicommode  fubit  pulchcrrima  Trbs  Vc- 
Venetia-    iictiaruni,quxquiapaciseft  ftudiofa,licet 
rum  enco  „j  mcdijs  vndis  fira,  agrorum  &  hortoru 
mium.       pcne  expers  ,  omnium  tamen  rcruro  anno* 
na  vberrimeab-undat:ibi  cnim  (emper  plc- 
na  funtgranaria.plcnajcellae.plcnum  vbu 
quc  forum  rcbus  omnibus,  quas  vcj  cupi- 
dusoptate  auiitjadco  vt  l>aHC  rrbem  iioii 


immeiito  Alcyonum  nido  conferre  po?. 
fim  vbifub  clementia  {b'crtis  Principis& 
prudentisSenatus  dies  vcre  Alcyoniiagii 
lur.  Verce  aciem  oculorum  quocunq;  li-  -pccis  Jlu 
bct,  vadiqj  obuia  fiint  figna  meram  pacc  ^^^^^  y^^ 
&:  tranquillitatem  (pirancia.Non  hic  chla  7^^/,^,, 
rnys  aut  fagun»  cingit  milires  fed  purpu- 
r>.a  toga  condecoratpatresrnon  cincinna- 
toscapillos  premir  criftatagalca.fed  Tene 
randam  canitiem  tegit  Iibertatis  indexpi* 
lcoIus:non  raucus  tubarum  clangor  hor- 
rcndum  rcboat  clalTicum,  fed  aures  mul- 
cct  fuauis  nbiarum  lymphonia  ;  nooqua-  -i 

tiuntcampum  equorum  vngulae  quadra- 
pedante  foniru,fcd  fcdato  nauigiorum  du- 
«fl«  vndas  luicat  rcmigiuin:nonacutushin 
nitHS  bellicum  terrore;n  incurit  cquiti » 
fed  fcflbs  remiges  reficit  affa  vox  ccleuf- 
matis-Ecquid  hoc  aliiid  quam  tranqutlja 
libertas,  &  libera  tranquillitas?  vndc  rc- 
rum  omnium  copia  &  abundatia  profluit. 
Qu_is  igitur,oincIita  Rcfpublica  Vcneta, 
finelingu.-E  torpore  ,  fine  mcncis  ftupore 
dignis  te  celebrccencomiis  ?  quae  par  tuis 
laudibus  iimeniri  polTIt  cloqucntia.'  cuius 
totusorbis  veneratur  m.tiejl.Ttcm  3  fluptt 
miraeula  j  fnipicit  excellentiam  .  Vene- 
ratur  maiefiatem  ,  fiquidcm  tu  ,  ceu  no- 
uum  aliquod  Pantheon  .omnia  intccon-  .J^  , 
tines  numina,  c\i\x  credula  finxit  antiqui-  ^^P"'''^ 
t3S,&  vana  perfiufit  opinio  .  In  tno  enim  'J* 

Patauiofedem  ftabilem  fixitdo<^a  Pallas;  '«^"^f^ 
vicftriccm  Rellonam  rua  colit  Vinccntia  :  '^  ' 
gaudet  Delphicis  Apoliinis  oraculis  vera 
vna  Vcrona:oflicinam  fuani  Vulcanus  ar- 
tifexaperuit  BiixicE^dona  &  boiia  fua  FIo- 
ra  colligit  Salodij:  foecunda  Pomonafru- 
(flusfuos  cxplicat  circa  litus  Eeiiaci  :  ro-* 
buf  inuicli  Herculis  defendit  Ciem^m  : 
Triptolemus  voirerc  fulcat  lajta  &  lata 
iugeia  Bergomi;regiiia  Deum  luno  diui- 
tias  fuas  oftenrat  Taruifij ;  Pancum  Fau- 
nis  vagatur  per  cxdua  nemora  Iftrix:  Ce- 
rerem  vcneraturfrugifera  Dalmatia:  Ixci» 
ci^datorem  Bacchum  habet  Crcta  infula: 
te  vaftum  mare  fuum  agnofcir  Ncptunu; 
tc  inftrudiflimum  nauale  Martcm  prasdi- 
cat  :  thefauro  diuicc  Plutoncm  poflidcs  ;  11 

Veneris  ajmuiaes  pulchntudinerccrrascu  || 

Lunafoecuiidirarc:Atlanti  noncedis  forti- 
tudinc:Mcrcurius  in  tc  fuum  habet  gym- 
nafium^xquitati  Rbadamanti  a:quipo.'lec 
tua  iudicia:Saturnus  es  femli  confilio;Iu- 
pitcr  ipfc  in  fuprcnio  Scnam .   Stupet  vergi 

mir/i' 


Emblemata . 


747 


tntraeula,Ci(i{xidctx\  ciuiras  cs.cuius  naucs 
fuin  arccs  mobilcs  j  cuius  triremcs  fuut 
oppida  voIatJIia;apparatusbelIicus,faIutis 
conferuatiojpatentcs  vndar ,  campi  vi(flo- 
liae  &  caftrorum  arexjvadofx  lacunae,n)^ 
niafortidima  &  muriincxpugnabiles;  ca- 
nalcs  reflui,turresrauniti(Iimae;arcnemol 
le";,firmifTim3  pr(jpugiucula:iu  te  pacific? 
togaj  funt  ornamenta  militariajfupcrba  pa 
latia  ligneisinnixa  bafibus,  funt  de  foHdo 
marraorcopcrofz  moles;fora  (lerilia  diui 
te  beatur  cornucopia::in  te  fplendida'jedi- 
ficia  dclincata  f^unt  in  dS^vvAyioL,  &  fun- 
datain  inconftantia  :  tui  populi  in  quietc 
funtformidulofijin  pacebellicofijciuesin 
togjs  geftant  dypcos,  haftasin  epomide  ; 
iuuenes  in  flore  a^tatis  decerpunt  matHros 
frudus  fenilis  prudentix  ;  fcncs  in  caoitic 
continent  viuidum  vigorem.&indebilium 
mebroruminfirmitate  validum  roburin- 
tcllcdlus.nn  tuoScnatu  mukitudo  fufFra- 
,  giorumobtinet  vawiicm  fcntcnriaruni.S«- 
Spicit  deniq;  exceIlentiamyC[nzndo(\\\idQa\ 
tu,6  Vencta  vrbs.afyhim  es  tranquillum 


Iibcrtatis,(eIeAa  legio  nobiIitatis,inexIiati 
ftaauri  &  aigcnti  fodina,  cxpeditum  ma- 
chinarum  bellicarum  promptuarium.  ce- 
lebrisofficina  Martis,  peritamagiftrsmi- 
Iitix,nutrix  ftrcnuorum  ducum,rccepta- 
culum  fortiftimorurn  militnm  .  genitrlr 
pulchcrrimarum  vi£loriariim,gIadius  8c 
fcutum  Chrifti  fidelium,tutHsportns  to- 
tius  Italia:,auguftum  tcmplum  pacis.po- 
tens  regina  matis.ornatura  pulchritudiuis 
thcatrum.feftiua  pompaarrium  ,  rarum 
iiacurx  miracuIum.Solnitidusilluftrium 
vrbium.gloriofa  fupcrbiafubditorwm  po- 
pulorum,lucidus  orbis  ocdlus,  diledum 
Europxcorculum  ,  capaciflimum  diucr- 
forium  omnium  gentium  ^araplifllmuni 
forum  mundi,idea  moderati  imperij,  ve- 
rumcceli  fimulacrum;  deniq;  to ta  es  mi- 
raculum.imo  compendium  &  brcue  com 
plementum  miraculorum,qu«e  vafto  am- 
hitu  orbis  totius  claudit  machina  .  Plura 
addidiffem.nifigarrula  hirundo  &ftridu- 
la  cicada  fequcris  £mblematis,fermonQnK 
abrupifi^nt.  £% 


Dodos  dodis  obloqui  nefas  eflo. 

EMBLEMA    CLXXX, 


74» 


Andreas  Alciati 


QF 1 D  rapls  heu  Progne  vocalem  /kua  cicadam , 
Pigmribm^  tuis  fercula  dira  paras  ? 
Stridula  ftrtdentem ,  vernam  verna ,  hol])ita  UdU 
Bofpitaw ,  (^  aUgeram  penntger  ales  auem  ? 
JErgo  abicehancpr^dam  :  nam  mu/icapeclora-,  fummnm  eH^ 
Alterum  ab  alteritu  dente  perire  ,  nefas . 

C   O    M    M   E  N   T   A    R    I   r. 


I. 


SVb  tc£Vo '•iiino/i  &  vetuftatelabcntis 
xdificij  iiidusconfpicifur  hiruntlinis, 
qux  arieptam  cicadam  roftro  fercns  ver- 
ftis  nidum  fuum  volac  • 
II'  E  T  hoc  a.j^i^^ov  ex  i-Gra:coium  Epi- 

Chara-      grammaron  tit  «f  o/3Wf>traxit.  Sicenim 
cler  Em-    habet  Grxcus: 
blematn.    ^iiSi  Kopa,,  y.i\i^pti!m,huKo{,  KaKov  dp- 

rirriyoL  i^TrrAvoiiS^aurA  (pipns  7'sKt- 
criv  • 
^^  7ov  KuKov,d  KAKc£o^a.  "  Tcv  'iviTTepov ,  a. 
^^  mipctcj-a,  • 

70 V  ^ivov,  d. ^Hva,'  dpivov  vaptvd. 

Kaiov 
ohK\J7^'  uixvoTToKtif  Cfj^Vo-TToKoii  coy. av/v. 
O  Atcica  decenti  forma,cai)tu  nutrita, 
[cur]  vocalis  vocalem  diripiens 
Cicadam,pennatisinpraedafer.';  pullis? 
Garrulam  garrula  ,  Sc  volucrem  plumis 
przdita  : 
Hofpitam  horpita^vcrnam  vcrna? 
Noncita  conflideris^nonenim  fas,ncquc 
iuftum  [eft] 
Perdere  canoros  canoroore.  [id  eft  ,  vt 
animajiacanoradeglutiant,  &c  ahfu- 
mant  ea,  quajfuntore  vocali  &  ca- 
noro] 
Curagedu  inpr£dam  fers  puUu  ore  cicada 
Atticc.yforma  deces,carmtne  fneta  leuif 
Carrulagarrulam  adh&c  ,  volucrem  plu- 
mata  canoram  , 
Vernam  verna  etiam  ,  tuqj  auts  holfes 
auem  ? 
^iutn  agefijieprecor ,  «f  jj  enim  fas  ituve 
crnoros 
Tam  dirts  animts  ora  canora  vorent. 
Epigrammafacile  eft,&  pulchcrrimisan- 
tithetis  refertum  .  Sed  illud  permultum 
illuftrabitquzft.y.Sympof 8.  flutarchi, 
qu^  eft  de  nota  feu  fymbolo  Pythagorico, 
quo  hirundinem  hofpitepi  rccipi  vetabat 


Samius  illefcnei.C/rr»ew  depafci  folet hi' 
r««^<?,inquic  ,  venaturj-^  facras  illas  Mufts 
canoras  ciiadas  .  7a,pKoed'yos  ydp  i^iv  >i 

yiKlS^aV  fO  fJLdhl^A  ToOi7iTTiyA{  iipO'J(i 

K,iJ.ovciKo'Js  ovTAi  diroK7ivvva-i'>^  ^/T«r 
Ti5M.Videreliquaibi,&adagium,ffir«»W<« 
»  emfuh  eodem  feffo  ne  habeos . 

6^/D  rapis  heu  Progne]  hirundo  >  de 
qna  di^ftumeft  Emblemate/o.cx  Ouidio 
6.Mecamorph. 

Vocalem  fiua  cic/t4am]  canoramtvnde 
vulgatuni  prouerbhrra;  Cicadavocalior. 
Sed  de  cicada  diximus  fupra  Emblemat. 
137.  &  1 64.  &  dicemu?  pauloinfraEm- 
blemat.  i3j. 

Pignorihus]  pullis  tuis  . 

Stridulaflridentem]  garrula  garrulam. 
In  Grarcoeardem  fuiir  '7roKV7rTo;(rHi:n2ra 
70V  KaKov  *ArtAo«:7-£r4t.reddit  ftridula  ftri 
denteni.cicadas  enim  ftriJere,  noncanerc 
fupia  Embiemac.  164.  ex  Pliuio  probaui- 
mus.C^tcrum  vcrfus  ifteantea  incipiebac: 
jic Jiridulafiridulam.  idq;  pulchriore  fi- 
gura  ;  quia  vero  non  patiebatur  carminis 
lex.idco  ledio  fuic  immutata:/?nWf(?,enim 
primam  producic  • 

Vernam  verna]  dptvov  tiApiid  tu  qua; 
vcris  temporccanis,  volucrem  etiam  >er- 
namcorripis.  Hirundineshyemisexulcs 
refert  PliniusIib.iS.cap.j  i.pariter  &:cica 
dassftiuas  cfCc&i  frigoris  temporc  euane- 
fccre.idem  lib.  ii.c.i6.Vtrzq;  etiam  fuo 
aduentu^ftacem  prasfagiunr.  Hinc  Oui- 
dius  i.Faftor- 
Tallimur,an  verupnnuncia  ttenit  hiriido? 

Hol^ita  Udts  HoSpita]  7ov  ^ivov  d  ^«- 
VA-  domeftica  domefticam.  vtraque  enim 
non  abhorret  ab  hominum  hofpici  jsjalcera 
prope  lares  pacrios  nidificat,  alccra  vel  in 
horculis  noftris  exaudicur  .  Hofpcs  vero 
dicitur  &  qui  recipic,  &  qui  recipicur  ho- 
fpitio:  vndedupleipoteftefleordoiu  ex- 
poficioucTuhiruudo^quxaducna  cs,Is- 

dis 


HirUi 
et  cici 
hyem 
xuIm 


Ho^ 


Emblemata . 


7A,9 


artta- 
epigra 
a  de  hi 
ndine . 


jisilIani,qN^  tcezcepit^nam  cicada  au/Ts';^ 
^(ovM.  cft,  indigena  cft  ,  vt  diiimus  Em- 
bIem.1j7.Vel  tii  aduenalxdisadiicnam  , 
quafi  eciam  cicada:  poft  ajftatem  commi- 
gientjaliotemporenoii  comparentesNc- 
fcioanhuc  adijccrcaulim  clegacillimum 
Martialiscarmcn  dehirundineabaliisdila 
hiara,ed  quodapud  nos  maurerit  hyemis 
temporc 
Htbernospeterent  folito  ettm  morerecefjtu 

Atthides,innidvi  vna,  remanfit  atiti. 
Deprehendere  nefas  nd  tempora,  verna  re^ 
ucrfi  , 

Et  profugnm  volucres  diripuere fu&  . 
Seio  dedit  poenoijdifcerpi  noxtamater 

Dehueratfed  tunc  citm  lacerauit  Itym^ 

Aligeram penntger  ales]  tov  tvnmpty- 
ct  'nrTgpsgyasfc.pennata  pennatam. 

Ahtce  hanc p>rAdam[  Syncopc,  pro  Ab« 
iicccaptam  cicadam  . 

Nam  muficapeciora]  Gr^cnsdixit  t/^- 
yo7rcA3yf,id  eft.caueutes.ftiidorem  emicte 
tes  cicadas .  Mufica  autem  pccflora  dixir, 
intcrpres.quia  pieriqi  doccnt,omnesaues 
cauoias  dici  Mufaru  volucrcs.-  Cicadas  ve 
ro  obcaiitu  ApolJmi  facraseflc  volut  iux 
ta  Anftophanis  Scholiafte  jfCS^sA  0/ T6T 

7jyi(  UO-JS^lKoi  QVTi;  AVCf.KWTOU  7u  a.7roK 

Aw;'/.Et  Tioianosoratores  cicadis  coropa. 
rauit  Homer.Iliad.j^.Hoc  locomufica  pe 
(flora.proliceratis  homiuibusiisq;  quisut 
liberalibus.artibus  politi ,  vfurpari  liquet. 
Omniuo  veteres  quidquid  cruditum  & 
fuaueeiret.mulicum  appellabant,ipfisque 
Mufis  a/Tignabant.Confirmat  id  Bud^us: 
Mu(ic2appellatione,inquit,prifci  huma- 
nicatem  literarum  lignificarunr,inquain- 
genuos  homines  docebant  ocium  coivrere- 
rcanimumq;  rccreare.  Eo  fenfu  hacvoce 
non  raro  vcitur  Aulbnius;&  Symmachus 
epift.4.Nos  (inquit  ad  Promotuj  mufic? 
facundif  inopiam  conficemur. 

Summum  esl  nefsu  ]  iniquum  eft  ,  eos 
hoftUi  odio  diHidere  ,  inter  quos  fumma 
debec  elTe  concordia.^^6»//«  hic  eft,qua  in 
Duit  abfurdum  eire,5c  ferme  impuim.ciuf 
den)  ordinis  viros  fcfe  routuo  conficere  : 
Tumenim  vel  nuiime  pcriculofa  eiTefe- 
lunt  tempora,  quibus  lupus  lupioam  eft.. 
Etquamqoara  ,  vt.loc|iiitur  luftinus  lib. 
1(5  alfiduum  inter  paces  difcocdi?  malum 
fic,tanien  id  locum  habcre  nou  debetinter 
doctos  &  ftu<liofos  Mufarura  cultores, 
kuec  c^uOiS  viuSccuxjftaiisanimoiiim  coa 


fcnfio  &  concordia  ncccfTaria  eft  . 

Increpat  hirundmem,qu^  cica-       IV". 
dam  ad  paftum  corripcret.  Quo  ora  cionis  ^ixs.  ^ 
iuuohicro  dodos  mutuo  fele  prouocan-  contentio 
tes  arguir.his  enim  rixis  &  contentionibus  «f.f  a  fiu- 
fere  fit,  vt  nullum  aliud  pemiciofiusma-  dufis 
lum  fuboriripoffit.  Si  quo  couuicio  do<.T:i  aliey^A^ 
abignatis&  rcrum  infcijs  impctantnr,iio 
dcbcthaberinouum  autinlolcns  ,#iim  vc 
plurimiim  audaxefie  folcat  ignoratia.qua 
uullum  aliud  raalum  aut  intraiflabilius 
autdilficilius.Atcumdocftus  dodum  ,& 
Chriftiauum  Chriftianus  iniurijs,  conrti- 
mclijsjclamofis  difputationibus.vcl  etiam 
famofis  JibelJisimpetir,  quod  bonis  literis 
&  Reipublicajmarum  atrocius  autexitia- 
liuscfTc  poteft?qu2cIades,im6  quodnau- 
fragiumprxfentiusjcuminincdijs  fludi- 
busiratomari  coucertatio  nafcitur  inter 
nauis  dudores,aut  ctlam  gubernatorciip- 
fos,a  quibuseorum.qui  funr  in  cadcmna- 
uijvel  vita,  vel  mors  pendear  ?    NuIIura 
certe  mifcrius  accidere  detrimentum  fo- 
cietati  humana;  poreft.qiiam  cum  eruditi 
eruditos  (a  quibus  certe  pendere  dcbet  po 
pularis  multitudo.vt  eorum  dudu  fcfcin 
officio  concineat)  nigro  dente  conuellunt: 
quo  fic  iiicerdum  ,  vrdiucius  alrercando 
vcritaremopprimanr.N"um  vero  abfurdil  i^ifniutm 
&odiofum  r»aximc  omnibus  videri  de- 
bct.cos,  quos  par  eft  imer  feomiuno  con- 
ucnire,  murliisq;  otficiis  animos  inuicem 
fibideuiiicire.nimirura  quodijfdem  factis 
ijirtiacos  ad  vtilitace  commujiem  liberalcs 
difcipluiaseicolereex  officio  decet,  quas 
tanqtjam  communiquodam    viiKuIo  ,  & 
quafi  cognationc  intcr  fe  contineri  nemo 
nefcitrnonne,iuquam  ,prorfus  ridiculum 
eft,eos.rcfemutuis  ininrijsprorcindere,  iu 
vitam  moresq;  dcbacchau,&  falfis  crimi- 
lutionibus  a^mulos  oncrarc.qui  alios  coet 
cendi  ius  babent  ,  quoties  aliqua  vel  lcui 
occalione  rixantur  &  deccrcanc?  Qu?  fane 
concumcliseo   noccnciores  func ,  quo  in 
plures  deriuancur  :  ex  ijs  enim  nonmini- 
mumfatHasdeirahitur.conim  potiftimn, 
qni.vc  loquitur  Horatius.hocfucco  lol- 
Uginis,&  a:rugiiiemera  tingunrur  ?   Non 
inuicus  qurdem  fatebor  lu  coiicerratiDHi- 
bus  eiufmodi  quxdam  certe  ,  nccobfcura  ^  /;,, 
ingeiuornm  videri  fpecimina-,id  tamen  gc-  j-^p,^^ 
neris  euiflem  femi  er  mdicaui  uon  tam  ia- 
boriofas  quam   periculofjc  plenum  opus 
a]ea:jinq_u.of«£aiiuncto,  vbi  quis  com- 

fDuida> 


altercaru 
do  x-eri' 
tas  (tmic^ 
titur .- 


NifUtii  i- 

maledi    ' 


7^0 


Andreae  Alciati 


Detefta- 
t:o  litigio 
ril  hoiiier 
nornm . 


Inuidia 
mtcr  pn- 


inei)iacioncm  iioininis  aucupatnr  ,  ncrcio 
qiio  fa:o£ii"naj  laLburam  facit .  Ccrce,  vt 
hoc  adijciam,nemincm  vnqiiam  fiiifle  crc 
do,qui  malediilis  &  conuirijs  in  alium  ia- 
dtis  honeftiorem  famam  mercari  vnquam 
potuerir.Q_uaJ  porro  cxcuas,  in  hifce  de- 
certationibusadiudicem  confugcrcomniii 
coiruptilTlmum  «S:  iniquilllmum,  ncmpe 
turbam  pojuIarcm?ciim  dubium  nonfit, 
quam  non  videar,quamq;  ca:cutiat,vt  vi 
dere  nou  poflic 
JEdi&iif  in  proprijs  quAreCia  attt  pranage- 

rantur . 
Icaq;  qui  fieri  pofTit,  vt  fano  mentis  ocu- 
lo.qux  captam  erccdiit  fuum,iiitueatur? 
Id  quidcm  ("quod  tamcn  grauaic  dicam) 
temporibus  nortriscxulccratiflimis  fa^pe- 
namero  vidimus.nonmodo  in  ijsdifcipli 
nis,qua:ad  humanitatem  pertincnc.fed  & 
iudiuinisomnuKj  fcriptis,  atque  pietacis 
Chriftianae  oraculis  j  quorum  audtoricaci 
apud  quam  plurimos  non  parum  dccra- 
ftum  e{l,qu6d  de  ijsimportune  «Sc  intem 
pcftiue  doftores  plerofq;  digladiari  vide- 
nnt.Ex  qiiibus  mutuisdiifidijs  nihil  ccr- 
te  rei  licerarix  fruiftus.aut  ornamenti  ac- 
cefficfed  de  pietate  &  bonis  moribusnoii 
minimum  deccffit  ,dum  nonelt  qui  velit 
ingenio  cedere.  Sitaliqua  inter  ftudiofos 
concencio,fed  abfic  a  maledicflis ,  a  contu- 
nic!i]s,a  rixis:&  vt  funr  cxpertes  inuiden- 
tiaj  Mufarum  fores  ,  quemadmodum  ex 
vetctibus  plcriq;  dixcrunr,fic  ivc  admittat 
quidcmiurgia  ,  velanimorum  diftra-ftio- 
nem  aliquam  inducant.Scite  Chryfippus: 
Qm  ftadium  currit,  inquit,  contendere  & 
cnitidcbct  quam  maxinie  poific  ,  vc  vin- 
catjatcum,  cum  quocertcc,  auc  fupplan- 
tarc,  aut  rcanu  depeilere,iiul!a  racione  de- 
bet.-Iic  totaanimi  contentionelicetex  litc- 
ris  indefellb  curfu  fplendorcm  ,  &  nomi- 
nis  celcbritatcm  aucupari,fed  focij  aut  ri- 
ualis  curfum  dolo  quodam  malo  remora- 
ri,auc  eius  motes  impcccrc.vel  cci.im  do- 
dirinam  (nifi  prorfus  mala  licj  mordaci 
aceco  co:ifpergere,qu6  vel  defirtac.vcl  ha- 
beacur  co!irempcui,non  mod6  hominis  efl 
diflblu:!  &  iiiuidi,  fcd  &animi  pufilli  & 
plane  illiberalis.Incer  pares  camen  inuidia 
Cx^c  folet  innafci,quod  prj;tcrc^teros  no 
tac  glofTo^raphus  Acrurfius,  au^-lor  non 
pGCiiitendus  ,  ad  1.  fi  exceptione,  14- §.co 
qui.tf.quod  meccaufa.  hi  d;cuntur  Lucia 
sio  Iib.de  cahimnia,  ofJioTi^voi,  intcr  quos 


propier  artis  ciufdem  commiinitatefti  prt? 
acres  fimultates  &  iurgia  nonnunqnatn 
implacabiliacxardefcunt,vel  occafioncfpe 
racs  glorias,  auc  hicri  capcaci ,  cum  nemo 
artifcx  fe  libcntcr  poUponi  patiatur  1  aut 
contemni.  Sed  tamen  dignum  efl,  vtqni 
fimilcm  cumalijs  vitam  fufcipiunt,  fimi- 
lcm  <:um  alijs  ferant  dilciplinam,  c.rcco- 
lentes,de  ilat.monachor.  Im6  qui  ijfdem 
facrisinitiati  func.arcium  meliorumcon- 
cordi  paccligentur.vc  meminerint  Mulas 
dici  Graeco  ver!x>.//.if3'sfcf,quafi  ofjLoti(TA{y 
ideft,fimiles,in:er  quas  fumma  fit  cocor 
dia,quamqHani  inter  tonos  difparcs.  Vndc 
benc  Thcmirtius  oratione  quadam  ,  quo 
loco  ait  Mufas  inter  fenumquara  rixari, 
fedoptime  illis  cum  Apollinc  conucnirc: 
ita  etiam  poetas  minime  .1  poetis  deberc 
diffidere  .  Gra^ce  ita:  »^  ou  Moijjeu  ivvtst, 
G-jyyapivovcriv  AAAiiKau;  t^  ro  h.''ts6hhci' 

Vt  ,  >J5U  OvJ^ifXieC  etVTUV  d,yAVAKTH  Trpof 
TAi eihKAi  y  BTi  y.}i  fxovi)  «•39/*  gV/,//i;<rft 
AvTii  [Xivii  7rpo7iV)^VTau  ei^roinTou.  Ve- 
riffime  ille  ,  liquidcm  omninm  honertarii 
difciplinarum  iiicer  fc  magna  fimilitudo 
&  concordiaefV,qua:  omnesad  humanita- 
tis  fefe  culcnm  comparent.SoIemue  efl,fi 

>tipAy.iVi  KipAUH  KOTiH,  y^   TiKTOVI  TiK' 

.Tcov ,figulus  figulo  intiidet,  Qr^faberfabro  , 
vt  ait  HcliodiiSjfcd  inhHmanumcft,&  nul 
lo  ferendum  pado  ,  fi  G  rammacicum  in- 
ceirarGrammacicus.fi  Rhetorcm  Rhetor, 
fi  Logicum  Logicusquia  ccnfemus  inanc 
cfrearcuim  meliorum  vfuri;,ni(icum  litte 
rarum  fuccomores  inftituaiitur,  vitxque 
ratio  conformctur.qui  fiiiis  eft  eruditionis 
omnisacdovflrina:.  Eloquentia  malc  fitie 
moribusdifcitur  ,  ait  Plinuis  Secundus  . 
Aeuo  fupcriore  maiores  noftri  viri  fani 
paticnteraudiuerc  rixas,  quajin  Italia  per 
aliquantum  temporisortje  funt  inter  Ro- 
bcrte!Ium,Majoragium,  NizoIium,Sigo- 
nium,quarum  contct  onum  veftigialibfis 
cditis  poflaudorum  morcem  tuperfunt. 
Etin  ParificnG  quoqj  fchola  diu  non  fine 
rixisac  cauiiliscontcnderunt  eruditi  viri 
Anconius  Goueanus,  &Ioachimus  Perio- 
niusinPctrum  RamUm":  qrtos  proxime 
fccuti  Adrianus  Turneb<(s,  lacobus  Car- 
pcnrarius,  Leodt^ariuis  Qiicrnus,  diutiiis 
de  re  littcraria  contcndcrunt ,  fed  quanto 
cum  fructu.videtint  quica  de  re  iudicarc 
fobrie  polliuit.  Vide  adagium  ,  C<?»>»<» 
vtciita>:s,cyn(KephAlum(^pugnai , 

Elo- 


Doctori 
virorut 
contem 
nes 


Emblemata-j. 


7?! 


Eloquentia  fortitiidine  praeftantior. 

E  M  B  L  E  M  A     CLXXXI. 


ARCVM  Uua  tenetiTigidamfert  dextera  clauam » 
Contegit  (jr  Nemees  corpora  nuda  leo . 
Herculii  h^c  igitur  facies  "^,  Non  conuenit  illud 

^uod  vetus^  &  fenio  tempra  cana  gerit^ 
Sluid  cfuod  Itngua  illi  leuibm  traie^a  catenis  j 

^j*ets  fifafacileis  allictt  aure  virosf 
Anne  quod  Alctden  lingua  j  non  robore  Calli 

PraJfantem  popntis  iura  dedtjfe  ferunt  ? 
Cedunt  arma  tog£  >  dr  quamuis  dtirtfsima  cord^ 

Eloquio  pollens  ad  fua  'vo.ta  trahit . 

COMMENTARir. 

HE  R.  c  V  L  E  s   pin<>eclus  eft  caiio  ca-  tiirbx  ducinitur.eamq  ;  quafi  rrahcre  vi- 

pillitiOjpelle  koiiiiia  indutus ,  fim-  dentur,  ficut  lcite  (iiiguladefcribcmus  ex 

ftra  maniiarcum.ar  dextera  nodofam  fua  Luciauo  .  Sed  haiic  figuram  hic  cslator 

claiiam  gercns  j  cuius  lingua  traie<fla  cft  per  fliinmamiiifcitiam  dcprauauit ,  aurc 

nwltiscateuulis,  qiixad  aurcs  c»^iofae  ^lTanj  Kercali,Ungaain  aiidicoribusca.tc 


7r^ 


AndreasAlciati 


II. 

Typus 
Emhle- 
matis  ex 
Lttciani 

Hercnle . 


^id 
H^rculei 
tUe  GM 


G^lli  ve- 
teres  fa- 
pientiA 
Gfdct  pe 
titi . 


na  tr3icdamexprimcns,p€r  tnrpifnmiim 

Haec    dyJ^pietvTiypApla,   Herculis 

expreda  eft  Liiciani  q  Jalam  prxfatione, 

qiu  oftedit  Cellis.Jd  eil.Gallos.olim  Hcr 

culcni  oj/W/o;/  nomiiiairc,eumqi  eloqucn- 

ti^  fapieiitixq;  D-iim  cxiftimaHe  •  Apud 

niiosita  effiiigebatur  ,  vt  fcncx.caluus  Sc 

rugofus  .  inciilcoccapite  &  glabro,  chuiI- 

mo^i  feniorcs  iiaucas  maiiiios  vicieinus  : 

adli?c  lconino  tcrgoreuiducus.dcxcera  cla 

uam  tciiens.arcum  liniftra,  pnarctram  cr 

huniero  pendulam  habcnsjcoftrtillimam 

quaudam  hominum  multitudincm  trJ- 

henscatenuliscx  auro  &  clectro  tenuiUi- 

mis,  hngus  fuxextremitate  pcrforata  in- 

fcrtis.eamq;  noiiinuitam,fed  vltrofequeii 

tem,im6  ctiam  hilaresomncs,riec  vllo  mo 

do  rerticantcsjvt  huic  airentiri  vidcas,du- 

ccncem  fe  Dcum  laudibus  efFerentcs  .    Id 

nihii  aliud  indicabacquam  Herculcm  elo 

qucntia  &  fortitudine  prxftantem.dillipa 

tos  olim  Gallos  &  eiFeratos,  ad  iurtitiam, 

&  mitiorem  vitam  vuia:  viribuseloqucn- 

tije  rediixile  :  cui.is  fadi  tam  inlig.iis  hi- 

Itoriani  m^adax  G  r.tcia  figmentis  ell  per- 

fecuta,  &aiarmorum  ftupenda  facinora 

pollea  conuertit,3tq;  ad  fuum  Herculcm 

louiscx  Alcnicnafilium  rctulit.quod  Hcr 

cuii  Gallo.duiinaecuiufdam  naturx  viio, 

ptoprer  fagacicateni,prndeiitiam  fingul.i- 

rem,&  admirahilem  cloqucntiam  peculia 

re  fuitPutant  nonnulliex  philologis ,  au- 

dVorcs  haudquaqu.im  afpernandj  ,  Gallos 

vctcrcsfuilTc  c5MfcA.A>;i'd.f,hoceft,  vt  Mi- 

nos  intcrpretatur  ,  Grascarnon  modo  lui- 

gu;£,fcd  &  dovllrinsperitosridqueprimu 

cx  C. Cxfirc  confirmantjpriuatim  publio 

cequc  Gr^cis  iitcris  vfosolim  Gallos:  & 

incaftris   Helueciorum   tabulas  repcrtas 

G ra:cis  clementis confcriptas.  Mallilic(cs 

quidcm  loquutos  Grxce,Strabo  Gcogra- 

phus  primi  nomiuis  teftatur.quo  tempore 

incorruptaelTct  minimeque  confii fa  Pho- 

ccnfium  coIonia.Ncc  vcro  prqtermiccunt 

Diuidas  illos  vetcres  icligioiiis  Gallic^an 

riftitcs,quo$  ijldem  fuiiredifclplinisimbu 

tos  atquc  fophosGrxcix,mcniorat.  Imo 

etiam  coiiictfiuris  quibufdam  no  inanibus 

alTeucrant  ,  difciplinam  Scmnotheorum, 

Druidarum,Bardorum,Saronidaruin,vc- 

tultiirimorum  in  Gallia  doAtmx  omnis 

libcralis  profelIbrum,multis  antef^cuiis 

apud  GalloS  floruiflc  ,  quam   Cadmus  e 


Phoenicia  vcniflTet  in  Gr^ciani.*qiYamai]  rS 
probandam  citant  Atidotciem  iii  Magico* 
qui  aic  Philolbphiam  a  Ccltarum  Scm- 
uotheis  duxifle  inituim,  Sc  Galliam  fuiiTc 
magiftram  G  rxcix.  loanncs  quoque  An- 
iiius  111  Berofum  (nifi  mcnomen  Bcrofifal 
liij  dc  regibus  Babylonix  ,  rradit  Gtzcos 
a  Gallis  litcras  habui:le:apud  quos  quam 
domcftica  fucfitelooieiicia,  pIuribascoD 
tendit  BuJxus  i.  Lve  alic ,  &  maximd 
Commcntari)s  in  Pandcdas  ad  ].  i.  Ue 
fcru.corrupt.^.Q^uodait  praEior-  Logum 
ellct  pcrceiilere,  quam  dodis  &  ejoq  utn- 
tulimis  hominibus  Uin  olini  Gallia  inui- 
tisq;  f?culisabundarit:hoc  vnum  adiicio  , 
quod  nuUu  mimciimaiofequonda  religio 
necultiiapud  Gallos,  quam  litho  fuent, 
quaJ  Suada  fiue  Suadc.a  elt  Ixomanis,  ;lla 
vnanon  cemete  diifta  Eiwio  fie3i.aruma/A 
c(i y-^-^^eiyi^yof.CoWigimiiS  ctum  ex  vetu 
ftioribuslitcrarum  rooinimc.itis ,  prifcos 
Gallos  doilrin2&  facundiae  gloria  fuifle 
infignes,eos  mquam,  qui  floruete  leriipo» 
ribus  priorum  Ga,liajpiincipuin,  i-mo» 
this,Magi,S3roiiis,t!a;at,Log(nis,CeliiS| 
Herculis.Gaiacis.Aibonii,  Lugdi;  bel^ii.- 
ij  eiiim  mc.norantur  !.i:ereos,  vai  iepibus 
&  motibus  popiiluin  Ga  licum  czcoiuc- 
runt.Et  id  quijcm  de  Gaiiorum  vcterum 
cultu  &dilcipiii)3  eo  e't  Jgnocius  qno  a 
paucioribus  tiaditum  fiiit,  quia  vei  nihil 
autparum  adniodumporteris  reliquerut 
maioics  illi  Gallij  auc  qiiia  fuam  doc.n» 
nam  non  (cnpcis,  fed  per  mauus  conful- 
to  ttadi  voKierunt.  Sed  nunc  auJiamus 
ipfum  Lucianum  fua  loqucnrem  liiisua  •• 
ov  j^pi^^^iA  01  KiAToi  cyf^ioy  (iV0[/.etQ:i7t 
^avyi  TjT  i-.r/^apia.Tc  Se  h^o;  T«^S-es  tsa 
vu  iLKKoKOTov  ypu,s*:^t  •  y{p(ovi?iv  eiiiTols 
eV  To  g^j^atTCf,  TToKiof  dKptf?<vi,o<rcuKot. 

TAI  TUV   Tpi^aVyfVirof  TO  lipy.A,^  J^IA' 

KiKctv/xiVof  is  To  fjLiKa.vTdLTov,  oloi  eijip 
01  5-itKciTTdpyQi  yipovTif  .  <tKKx>^  Tcti- 
Tos  caVyiyjioy.asTtiv  (TKixjth  Ti  »pttKKiKf. 

^  y<tp  Tiiv  J^lfSipctV  ivtJTTTCU  THV  Ts  KiOV 
TOf  ,  K^    T3     pOTTCtKoV  tyei  iv  T»' J^i^lAyHffi 

Tov  ycopvTov  7retp»pTt)Tou  ,  y^  to  t6^0¥ 
ivTiTAy.ivov  il  dpi^ipei  TpoJ^HKVv^ri ,  kju 
cKeai  i! pAKKiif  i?-i  v^T.oi  To  TctpctJ^o^O' 
TctTov  iJ^iirco  i'i^nv  rtifciKovof.  6 ydf  «Ti» 
yipcov  npsLKKiifiKHiof  dv^pca-aaiv  'rrtLyi.' 

iroKX)  Tl  TKii^Of  iKKHfiK  Tav  oiTCOV  UTCtP 
Tct{  J^iJifJ.iVHi.  Slffp/.AS''  H(riv  oltfffipetl 
KiTtTcu  ,  ■XPM<ri  T^3J.  tiK.SKTfV  (ipyttcflxivau, 

epi^lS 


CaSi  el 
puenti, 

n.idioj. 


Loem 
ciantt 
Hereu 
GdU, 


Emblemataj; 


7n 


.zj.  a- 
w. 


opUOti  tOlKVteU  70lf  KetWi^K  •  k^  ouag 
»c?  vTaf  ct^-Jivcov  a.yo/Aevot,is7e  (Tpeta-uov 
&vhiUK(Tt  t  S'vv<i(J.iVQt  AV  ,  ivfji.et,pas  ,  Bre 
cAwf  Av7tTHvwtv  ,  »  7Qts  rroaiv  <iv7ipH' 
S^isjt ,  t/)<jV  t»  iVetVTisvTiis  dyayitg  t^v- 
rt7tei^ov7i{  ,  AhhAtcuS^poi  e-s-^rTflW  ,  »^ 
yzyi)S67is  ,  KSUTOv  otyoV7et  i-sreuv^VTif, 
i'aHy6(jLiVQt  ATretVTif ,  >^  to  ^^avhv  i^e- 

hHVTOV   <f'i<rf/.6v  i7rt)^eLhaVTif  ,   iilKOTit 

tty^iT^iia-Of/.iVOtf  ,  ei  hv^Ko-oVTeu  .  0  /e 
rrdvTedV  etToTreoTetTov  hvcu  fj.oi  iJ^o^ev  , 
itK  GKViWa  Y^x  T^To  H-jHV .  i  yoip  'iyeav  6 
^eitypei^os  .  o^iv  i^A-^H  Tetli  ffHpeui  Teii 
Tav  S^iJfiav  ^py^i  )  ef.Ti  T»f  j^i^/eti  fJ.iV 
ifcTw  To  pOTctKov  ,  T?,-  Keueti  <Si  To  To^oV 
iyinii  •  TpVTTYiaetf  ToS  9i^T)iv  ykaTTetV 
«.KpetVyi^  iKHVIIi  iKKOf/LiVai  dvTlii  iToin- 

(Ti,i^  izffiTpetrsTetiyi  HsT^i  eiyofxiv>ii  /Urt 
J^ieov  .  TctvT  iyeo  y.zv  iyri  7roK'j  h^^iikhv 
opraV  K5"  d-ctvfia^eov,  y^  dyropav  ,  fij  dyet- 
VetKTav  .  KiKTOi  S^i  T/V  'Trctpicai  ^k  ATrau 
i^iVTOi  Tet  »f/.iTipct,  ai  iSn^iv,  AKpt^eoi 
iKKiiSetfaviiv  d(piHi ,  (piKoio^oi,  olf-^t 
Tfit  {'Triyaptet  ,  iyed  a-ot,i<pn  ,  u  ^iVi>  K'J- 
ceo  Ttfs  ypetOrii  t6  a.tvtyfict  .  -Trdvv  y<ip 
TetpetTTOfiiva  ioiKeti  tffpoi  dvTtiv  •  ToV 
hcyov  vfiHi  01  KiKToi  ,  iy^  o:tmip  v- 
flHi  01  iKKnvii  ,  ip/J.iiiV  ii6fJ.i^et  H- 
Veu    ,    etKKd  MpetKK»    dvToy  HKd^ofXiV  , 

CT/  TetpetTOKV  T«  ipfJ^  ilT^UpOTipOfliTOi. 

fi  Si  yipav  TriTToitnciu  ,  f/ij  d-etvf/.d^vff  . 
f/.6voi  ydo  6  Aoyoi  iv  yfipet  ciKh  ivTiKn 
iTiSHKVV<r^eu  TnV  itKf>(.m'  ,  nyi  dK>iSri 
Vfxavol  'TroiyiTeejt  Kiyisc-iv ,  oTi  eu  fiiv  Tcov 
iTTKoTtpav  (fpivii  tiipi^ovTcu'  t6  Si  yii 
peti  £>«  T/  Ki^au  Tcov  viav  (roZeoTipoy.itTco 
yzTot  r^  Ta  veVof of  vylv  d-ropfH  iK  tvv 
yKaTTDiTo  f/iKi  ,  K^  oi  d^yopihcu  tcoV 
■fpeoeov  Tiiv  OTret  THV  Knpniayav  dztSig-iv, 
ivetv9il  Ttvci  KHpiet  ydp  kuKhTcu  ,  nyi 
fj.i/j.v»ftcj  ,  TA  dv9i)  .   co<ri  H  Tcov  ciiTcoy 

iK^iSiftiVHi  Tiff  dv5-p6mKi  TpSi  T):v 
yKaTTctv  6  yipav  iroi  i]petKKi\i  ,  6  Ko- 
yoi  iKKH  ,  fjii  Si  Tkto  ^etvfj.dj^i'  nSai 
Tih'  TojV  coTav  r^  yKaTT\ii  <T'jyyiVHetv  . 
iS'  V,3pti  Hi  d-JTOV    ,  H  TetVTA    TiTpVTil- 

rcu  '  /xiy.Viiucu  yovv  ,  iZil ,  k.  Ko/j.ivav 
Ttveov  tcty.^e-ieov,  T«p  f  i\utv  fietieov .  7oii 
ydp  KdKoii  i^  d.Kpov  ii  yKaTTet  TajTtv 
iU  TiTpVTHf/.ivil  .  70  i'  cKov,  '/JtJ  dvTOV 

}ifj.Hi  Tov  iipetKKict  Koya  rd  rrdvTet  iiyi 
fi.i^et  i^ipydra^Scu  ,  o-o^cv  yivcfj.ivov  , 
*^  -TrHSol  TA  TKei^^et  ^tcia^ctcr^cu  .  jjgu  7et 
yi  fip^a  dvTs  ,  01  Koyoi  Hcrtv  ,  o7y.ou  , 


e|«f  HSfJi  ivfo}>et  ,  i^  TetyHi  ,  Xsfi  Tdi  ^y. 

ydi  TlTproCTKOVTii  .   TTip6iVTet    yoZv   Tflt 

eT»f  v^  Vf/Hi  (petTi  Hveu.  Hoc  cft  :  Her- 
cttlem  Galli  Ognjion  lingua,  proprin  no. 
minant:  eitn  autem  Dei  fimulacrum  men 
ilrofutn  O^  ahfurdum  reprtifentant  .  A' 
ptid  eosfencx  esi  ,  tnculta  glabraque  ca. 
nitie  ,  obrugata  cute  ,  z!5^nigro  admodum. 
colore,vtmaiinos  nautas  effe  compertum 
hal?emu4:atq;  eiufmodi  cumfit,  tamd  Her 
cults  cultttm  gerit.Amiiiu^  enimefltergo- 
re  leonUydextra  clauam  tenet ,  pharetram 
humeru  ."ptatam  .finifira  protenfum  arcum 
pr£tendit,dcnique  omni  exparte  Herculcs 
elt.Veriim  quod  tn  imagine  admirandum 
}?iaxime  mihi  vifum  efl\fenex  ille  Hercu- 
les  confertijftmam  quandam  homirilmul 
titudinem  trahtt.omnes  auribu4  vineios-. 
Vincula  fimt  tenues quidam  catenul&au- 
roeleSrove  fabrefaci&  ^ihirulis  collaribu4 
pulcherrimvs  fimtles.At  hi  certetam  exilt- 
btM  vinculvs  duBi,ne  de  fuga  quidem  cogi - 
tant,tametfifactle  pcjftnt.nec  omnino  rej!- 
Rant,aut  pedibtts  in  diuerfum  renituntur 
quafi refupinantes,fed  hilares  l&ttq;  fuum 
duSorcm  laudant ,  ^onte  feRmantes  om- 
nes ,vt  fiudto pr&ueniendi  laxa  etiamvin 
cula  relinquant,perinde  ac  triflcs  futurifi 
eiufmodi  vincults  eximantur  G^od  autem 
abfurdiffimum  miht  vifum  efi,  non  pigebtt 
referre  .   Citm  enim  ptiiori  reliquumiavt 
nthtl  efjet ,  vnde  catenarit  extremitates  in- 
necleret,dextera  nempe  clauaferenda  occu 
pata,finiftra  vein  arcu  tenendo,fummam 
Dei  Itnguam  perterebratatn  efje  voluit  , 
ex  eaq;  religatts  catenis  eos  trahifccit:ipfe 
nimtrttm  ad  eos  qui  ducebaKturfie  conuer 
tendo  arridebat.  H&c  ego  quidem  ciim  diu  GaUus 
corfiftendoefjem  contcmplattM,admirabun  Herculei 
duA,h&fitans  ^  indignans,Gallus  qutffid,    Thilofo- 
qui  tumfortt  aderat ,  haud  qutde  ignarus  phusjtn- 
rerum  nosfrarum-jVt  qui  linguam  Gr&cam  gu&  Gr&- 
exacle  docius  ejfcttl^hilofophus,  vt  opinor  ,   c&  gna- 
ex  ijs,qut  in  Gallica  funt  regionetlgo  tibi,  rus  . 
hospes,tnquit  ,  piciur&  huiu,s  expltcabo  ra-    „        » 
tionem-.vidcris enim  7ionnihil hac in re con  , ,,   / 

tujbart.  Nos  ttaque  Gallifermonem(^ora  ,' 
tionem  nen,vt  vos  Gr&ci,dicimus  tfte  Mcr- 
curium,fed  Herculteam  tribuimus  ,  quld 
h:c  Mcrcurio  longe  robusiior  fuerit .  ^^u  d 
autem  fenex  fingatur,non  esl  quod  mirere. 
Soletenim  eloquentta  in  feneciuie  dcmiim 
fuum  omnem,vigorem\  oflendere^fi  modo 
verafunt qu&l>oet&  vefirt  dtxcrunt:Iunio- 
^um  mentcs  infiabiles  (^  voiucres ejje,fene 
B  b  b  clutcm 


nts  nu- 
men. 
f  al.  exe- 
rere. 

Sencciii» 
eloquen- 
tior  in.te- 
ttiti^ . 


/ 


H 


Andreje  Alciati 


Jlominei 

Tinifiau 
iibns  . 


Herculis 

eloquen- 
tia . 


Alia  xer 
f,o. 


clutonMtetn  doiiins  fcire  dieere  tqudm 

inucntui  ipjiifojftt ,  Hiuccerteex  Nelioris 

li}:guafluere  mel  a  vobus  dicitur,et  Troia- 

7iOYum  Oratores  floridiim  quandam  vo- 

cem  emittuntyid  eJi,lirioeff^m:nam  liria, 

quatum  commeminiyvocantur  flores.  Fro- 

inde  qu  d  auribus  ho  Tntnes  ad  lingua.vin 

ciostrahit  jenex  tUe  Hercules ,id  eji fermo, 

uon  cH  quod  mirerti,  cumfctat  lin: us.au- 

rtumq;  ejje  cognationem.  Necj-^  vernad  coii 

tumelid  ilitus  hoc  dicitur:  memtni  entm  , 

Rit,iambos  quofdam  comicos  'e  veiirtsdidi 

ciJfcLoquactbus  extremainparte  omnibus 

lingua  esl partufa.C&terum  opinamur  Her 

culem  orfltione  omniaperfeciJJe,virum  qui 

dem  fapientem,qui  perjuadendo  facundia 

quampLurima  fubegerit:  fiquidem  tela  ip- 

fius  acutos,certos,celeres,&  animas  fnucia, 

tes  ferinones  interpretamur.-hinc  enim pen 

nata  verha  vos  etiamdiSiitatis  ,   Et  harc 

Luciajius.  Idem  paulo  alijs  vcrbis  leddi- 

tum  reperi  apud  Saiidium,  imo  phuibus 

quam  hic  G  r^cus  contextus  habet  j  qua: 

OHinia  huc  adijcerc  vifum  (quaiiquam  no 

tlubitotardiofum  ioxt)  ne  quis  laborc  fiio 

frullratum  conqueri  podh.Herculem  Gal 

li  lifigH^gentis  vernactila  Ogmiii  vocant: 

ponoDeum  ipfumnoua  quadamatq;inu- 

Jitatafgura  depingunt.Decrepitus  eji  apud 

tllos,rccaluaf}er,reliquu capillisfiqut  reli- 

quifunt,  plane  canis  ,  cut£.  rugofa  ,  &  in 

atcrrimum  exttfia  colorem,cuiufmodi  Jtmt 

nautd.  iHi  Jenes .    Charontem  potuis  aut 

lapetiim  quempiam  exijs.qui  apud  iiife- 

los  vct(antur,  diceres.In  fummaquiduis 

potius  quam  Herculem  erte  coiiiicctesex 

im.ngme  .   Atq;  talt  §fecie  cumfit,  tamen 

Herculis  olnctum  gertt^vt  qtii  tum  lconis 

txuuiumindutus  fit,  tum  cl.iuam  dextra  , 

tcneat ,  tum  pharetram  humcris  aptatam 

fortetjum  arcum  tenfum  l&ua  Jrs.tendat, 

deniq;  modts  omnibus  Hcrculcs  csl  .    H  ^c 

eqiuiem  arbitrabar  in  Grarcanicorfi  Dco- 

JUQ1  coiuumclijm  perperam  facercGal- 

los.quum  eum  cmfmodi  fingcreiu eflioie, 

quo  nimirum  illiim  tahbus  pidurrs  vlci- 

lcerctur,quod  ohm  inregionem  ipforum 

pra:damagens  id  temport5,cum  Gcrvonis 

armenta  veftigans.occidentaliuni  gentium 

plerasq;  rcgiones  ^ttwzi^a^tx-Atnondum 

ctiam  dixi  tii,qtiod  erat  in  imagine  /naxi 

menouum  fy>  mirandum:fiquidcm  Hercti 

les  illefenexingentem  admodum  hominii 

fnultuudtnem  tvnbit )0m7:ibus  ab  cure  rg^ 


uincit<:porrGvinculaJu»t eatevulA  tenutt 
auro  eleiiroque  confe^i,pulcherrimis  ijiit 
monilihus  adflmtles.  Atqui  cum  vinculis 
vfq,  adeo  fragiltbus  ducantur,tame  nihil 
de fugiedo  cogitint,cum  alivqtii  commodi 
poJfeHt;neq;  prorjus  obnituntur,aut  pedibus 
aduerfus  trahentem  obtcndunt  fefe  refttpi' 
nanies,  verum  alacres  ac  l&ti  fequuntur  • 
ducitem  admirantes,  vltrofefiinantes  om 
nes,&  laxatisfttniculis  etia?»  anteuertere 
fiudentesypcrinde  quaft  grauite*  laturi  ,  Ji 
foluerentur  vinculis>  Nec  illud  qttidem 
pigebit  referrcquod  mihi  videbatur  omniii 
abjurdijfimtim  Etenim  cum  non  inueniret 
piiior  ,  vnde  catenttlarum  Jummas  anfat 
ne^ieret fVidelicct dixtera  iam  clauam,lA 
ua  arcum  ttnente yfummam  Dei  lingtMm 
perterebrauit.atq;  ex  hacrelig.itis  catent* 
lis  eos  trahi fecit-.ipjenimirum  ad  eos,  qui 
ducebantttr,zultum  ^oculcs  conuertebat 
arridens.  H&c  egocu.m  diutiiu ajftiiens  ef- 
fem  corjtempUtiis,admirans,h&fitans,indi 
gnaSjGalltts  quispiam ,qui propius  afiabat» 
nojiratiumliterarum noindoiius (\A  quod 
dcclarauit,  quum  Grxcanicam  linguam 
abfolute  fonaret]  philojophus,opinor,exeo 
genere  philojophorum  ,  quod  apud  eos  ejje 
fertur:Ego  tibi,hofjes,inquit,piltur&  iftius 
&nigma  explicabo:nam  vidcrevehemeter 
aJ  eam  attonitus  (^  Ifupefaclus  .  Oratio- 
nem  nos  Galli  nequaqtiam  arbitramur  ef 
fe  Mercuritim,quemadmoduvos  Gr&cj,ve' 
riim  Hercult  illam  tribuimus  ,  propterca 
qttod  hic  Mercurio  loge  robuftior  extiterit. 
Nam  quod  fenex  Jingitur  ,  nihtl  efiquod 
mirere:  fiqutdem  vnafacundia  confueuit  T^cuitt 
in  fenehute  dcmum  abfolutum  vigorem  in  fen%' 
oftendere,modo  verum  vejhi  dicant poet&:  ^H  * 
Obduci  iuuentim  denja  caliginepeifusi 
Contrafeneciam  pojfe  quiddam  dicere 
Rudt  iuuenta  melius  ac  pt&clarius  . 
Hinc  videlicet  apud  vos  ^  Neftoris  linguti 
melle  profluit,^  Troianorum  concionato- 
res  liroejfam  edunt,videlicet  quandam  vo 
cem,nam  liria  ,fi  Jatis  commemini,flores 
appellantur-troinde  qucd  ab  aurtbus,vin- 
dos  ad  linguam  trahit fenex  hic  Hercules, 
qui  non  altud,quam  ipfe  efi  Jermo.  nec  id 
quid-  m  debes  admirari ,  qui  qttidem  nofp 
igno-  es,  ltngu&  cum  auribus  ejfe  cognatio- 
ncm  .  Ncq;  veroad  co-  tumeltam  illius  il- 
ludpertinet  qud  ea  tcrtufaeji:  nam  me- 
mini,  inqtiit,i°p  iambtcos  quojdam  verftctt 
loi  e  comoidijs  apud  vos  difcere  : 

Siqtti' 


Emblemata. 


7S1 


IIII. 


i40    Ne- 
teius  ab 

iereule 
cciffis. 


fercules 
trpinga, 


UUtitles 


llequen 
tid  vis  . 


iltjuidem  virts  loqu.teilius 

Extrefft.t  linguitperforat.x  efl  omnibut, 
^uin  deeodem  in  fum^na  hnnc  h.ibemus 
cptnionem,vt  qttidquid  egit,id  or.ztionefa 
cundi.<iq-  confecij/e putemus,vtpote  z/iritm 
fitpientem,ctc  perfuxdendo  pleraq;  fibi fub- 
egijfe:  ia  telx  illitts nimirum  r.ttionesfunt 
acutA,mijftles,cit£,atq;  animam  faucian- 
tes:  vndepennigera  dicia  vos  quoq;  nofni- 
natts.HxciUe  .  Refert  qaoq;  Coel.Rho- 
digin  Iib.(J.aiitiq  led.cap.  7.  &  fufius  Bu- 
daius  iii  P^iide^as  priores  . 

ARCVM  laua  tenet  &c.]  Idem  omnino 
cultus.eademq;  figura  ac  Herculis  illius, 
quem  poetx  Grjrci  leouis  exuuio,  claua, 
&aliis  armisinftru>5tum  ficuinr. 

Contegit  &>Ncmees  leo]  corpus  autem 
iudutumeft  leoiiis  Ncme^i  pelle.  Iiiinfii 
la  Neme(j3  leoncm  occiditHercules.cuius 
pellem  aitint  vice  thoracisinduiiTej  vt  di- 
dmn  eft  Embl.ijS.Eoautem  induraento 
cum  fuiire  vfum,&  talcm  fingi,  vt  homi- 
ncsantiqui  cultusadmonerentur  ,  ait  Fe- 
ftus  lib.14.Sed  hxc  parerga. 

Corpora  nud^]  Idco  Hcrcule  finxerunt 
midum.ad  virtutcm  ciusdemonftrandamj 
ctenim  Virtus  a  vctcribus  fe.nper  rtuda 
depingitur:ca  enim  non  defiderat  diuitias 
&  ©pesjfed  immortale  i)omen,gloriam  & 
honorcm  ,  idqueapparer  ex  antiquiffimo 
monuitlcnfo,in  quo  taliscftinfcripriorK/V 
tus  nudo  homine  contenta  ell. 

Non  conuenit  illud]  non  bclle  videtur 
quadrare  .  Huiusabfurdi  8c  ci7ropii(/,<tTof 
caufam  repete  ex  Luciano  . 

^uod  vetus]  quod  fitnimiiim  annofus 
Hercules  . 

Tempora  cfiffa gerit]  caput  caimm.EfFe 
ila  (inii  . 

^l^id  qiiod lingua  &c.]  cur  illi  lingua 
eft  catenis  tenuibus  perforata.quibus  audi 
rores  fuos  retenrat  auribuscapcosl 

Alciden]  Herculeni,ab  etA;ci)f,  id  eft  , 
ro^(7r(?,vt  diflum  alibi. 

Lingua,non  rolore]  viribuseloqueiiti?, 
non  corpoiisl  robore . 

Inrt  dedijje]  leges  pofuifTe.barbaras  na 
tiones  aJ  ciuiiiorem  cultuni  reuocaflfe  . 

Cedant  arm.x  togAi^c.]  yYcoy.n  &  e ^i;- 
yD^TtfTtit^srpoTOf-Tff^ypctpictftnimirn  quod 
Hercules  hic  nofter  (&  Orator  quifque 
iii{i<»nis)  nonqaideiu  viribns  corporis.fed 
cloqucntiaj  laude  audi:ores  trahat  quo 
velit.  Ineocnim  funt  armaiis  togati  pra:- 


ftantiores.qnod  perruaJenflo  vincatradeo 
Tteloqucns  fle(T:at  vel  maxime  refra^fla- 
rios.li  Cicero  lacisquampluiimis  confic 
mat.Nam  &  Orpheum  aiuntcithar^E  duP 
cifonx  modulo  feras  &  faxa  mouilTe.* 
quod  efl  referendum  ad  vim  cloquenri^, 
quam  Euripides  reginam.Si  Ennius  flcxa 
nimam  appellauit .  Lege  Valer.Mat-S.c. 
9.&  10  Eft  autem  hoc  hemiftichium  Cicc 
roniaiuim,quo  fe  Orator  ipfe  S^nuoTiKott 
pacislcmper  fuifle  ftndiofum  declarabar, 
de  quo  orat.in  Pifonem,  &  1  in  Airtoniii. 
Verfus  hic  , 

Ceddtarma  togA,  concedat  laurea  lingui. 
apermultis  obtre»5laroribus  reprehen(us 
eft.quo  nomine  Cicerb'  laborauit  fuuidia  . 
Sed  apologia  hxcfuit  Oratorisex  oratio- 
necontia  Pifonem  :  Non  vlla  tibi,inquit 
Pifo,nocuitinuidi.i,fed  verfustui.  Nimis 
raagna  pcena  ,  te  Confule,conftirufaeft  , 
fiuc  malo  Poet^.fiuelibcro.Scripfiftieninl 
yQx^\.\s,Cedant armatogi.Cln\A  tum?h?c 
res  tibi  fluflus  illos  excitauit.At  hoc  nnf- 
quam  opinor  fcriptu  fuiftcin  ilio  elogio, 
quod,  re  Coiifule,  in  fepulchro  Reipubl. 
incifum  eft,  Velitis.iubeatis.  vt,  quod  M. 
Cicero  verfum  fecerit,  fed  quod  vindica- 
rit.Vcrumtamen  quoniamtenon  Ariftar- 
chum,  fcci  Phalarim  Grammaticum  habe 
mus  ,  qui  non  notamapponas  adnialnnl 
verfum,fed  Poetam  armis  profequare:fci 
recupio,quid  tandem  in  ifto  verfu  repre.i 
\\<iViA3<i,Cedant .irmatogA  .  Tuasdicis.in' 
quit.tog^  fummum  imperatoremeire  cef 
furum.Q^id  nnnc  te,afine,Iiteras  docea- 
mus?nonopas  eft  vetbisj^^ed  fuftibns.No 
dixi  hanc  togam,qua  fum  ami^S^us:nec  ar 
ma.fcutum,  &  gladinm  vnuis  imperato- 
risifed.quod  pacis  eft  infigne  &  orij.toga: 
contra  autem  arma,  tumultus,arq;  beTli.* 
more  Poetarum  locutus.hoc  iiuelligi  vo- 
luijbellumatqjtumultum  paci  atqueotio 
concelliirum  .  Qua^reex  familiari  tuo  , 
Gfscoillo  Poeta:  probabit genus  ipfum, 
&  agnofcet.neq;  te  nihil  faperc  mirabirnr. 
Atiii  illo  altero.inquit,  hxres.,  Conccdat 
laurea  linguA.  Imo  nrichercule  habcd  tibi 
gratiam.Hsrerem  ehi^m',  nlfi  tu'  meeipe- 
diflfes.  Namcum  tft  timidus  ac  tremens 
tuis  ipfc  furaciflimis  manibus  detradam 
e  cruentis  fafcibus  lauream  ad  porta  Ef- 
quilinam  abiecifti,indicafti,iion  modo  am 
plifl[imx,fed  ctiatB  minima?  landi  lauream 
conccirifle.Atq;  ifta  rationehoc  ramenin- 
Bbb     1  tcUigi 


Verfus  Ci 
cerdnis  a 
multis're 
prehefns . 
Ldcns  ex 
orationc 
in  Vifo- 
nem . 


7  $6 


Andreae  Alciati 


Tutsx- 
tn. 


tclligi,rcelerate,vis,Pompeium  inimicum 
mihiifto  verlli  ede  fa^ftum  :  vt  ,fi  verfus 
niihi  Docueric.ab  eo.quem  is  verrus-&S^- 
■(ieritjvideatur  mihi  pernicies  efle  qu^fita. 
OmKCG,nihil  iftum  verfum  pertinuiflc 
a.i  iIlum:non  fiiin'enieum,quem,ciuatum 
potuidem,  mulcisfxpe  orationibus  fcri- 
ptisq;  decorairem,  hunc  vno  violare  vct- 
fu  .  Sic  Cicero  •  Huc  rcfpcxit  Lucanus, 
dumait; 

Armorumq,  decus  prAcede  forenfibMS  aSis: 
Sic  etia.  magno  iam  nunc  Cicerone  vigete, 
Laureafactindis  cejjerunt  arma  togatis  , 
Togafi-     Togam  vero  Romanis  fignum  fuUle  pa- 
anum  pa  cis,uocius  eft,  quam  vt  probacioneegcac : 
*/j  .  quoniam  in  pace  tancum  vfus  togx  erat , 

nam  iu  bello  depofita  toga  chlamydem 
fumebaiu,aut  lajnam.autiagum  •  Vfum 
ctiam  togsantiquillimum  elfe  conftat.cu 
ipfemet  etiam  Romulus  ea  vfus  fuerit,  vt 
fcribit  Plutarchus.  Eius  tamen  vatix  fue- 
runtfpecies.  Nam  Praetexca  togapuerilis 
erac;  vnd  pueiilem  actatem  paftim  viicas 
prsecextatamnommari.  Vnde  &  prxcexta 
torum  nomen  apud  Geilium  lib.  i.  ci6. 
&  Macrob.lib. i .Sacurn.cap.8  Solebat  au- 
tcm  prastexta  criam  purpuracircumdari, 
ita  tamen  vt  plebeia  purpura  a  patricia  cl- 
fet  diftinfla:  cratenimilla  fufca  &  obfolc- 
ta,non  murifc  &  cocco.fed  herbarum  fuc 
cis  iufeda.  At  vero  purpura  iilis  prxcexc- 
batur,qnorum  patri.s  magiftratus  ciuiles 
&  infigiicsgefTerant  honores  ,  vt  eftapud 
Alcx.ab  Alexand.libj.  Genial.diet.c  i8. 
Ideo  vcro  purpurci  colotis  prascexcam 
fuifle  Macrobius  docec  lib.i.  Satutu.cap. 
fi.vtex  purpurij  rubore,ingciiuitatispudo 
le  rcgerentur,&  adnionercnrur  pueri,  vc- 
iccuodiam  inoninibus  didiis  faiflisq.  ada- 
mandam.  Quod  f\  nuptiarum  folennicaci- 
bus.dequibus  apud  Cacullum,  adhibercu 
cur  ad  aliqua  pctulantius  diccnda,pfa;rex 
lam  iu  id  cempus  deponebant ,  vt  fciliccc 
prxtextxuueminime  violato,Fefccnniiia 
locucione,  hcc  eft.lafciuo  fermone  acque 
Jicentiofo  vci  ipfis  liceiet .  Pierius  lib.^o. 
Hieroglyph.  Depofua  puerili  prstcxca  , 
i.nJuctjaxuEiogaVinlis ,  quzcocum  cor- 
pus  regebat ,  &  in  dextcro  humero  fibula 
connedebacur  aurea  aucargencea,  prouc 
faculcatescuiusqiferebanr;Hanc  puberes 
iam  etfed.i  vt  plunmum  accipicbanc:nul- 
liimenim  certum.  tempus  eius  {iimeuda^, 
aut  con>lKucum,dummado  poft  puhcita. 


Virilis 
toga  . 


tem  id  ficrec,  quippcOiflanius  Auguftus 
aunorum  fedecim,&  CaiusC^farin  vnde- 
vigefimo,  Neroautem  vix  pubefcens  toga 
virilem  fumpfit ,  qiio  macurior  imperio 
viderctur.  Atqj  banc  quidcm  magna  cum 
folennitate  fumebant,  inuitacis  ad  eum  a- 
(flum  cocilio  ciuicatis,  amicis  &  cognatis.* 
ac  quilibet  vnum  aut  duos  largicbacurde- 
narios  ,  quod  tanquam  regium  quoddam 
munus  habebatur,vt  Plinius  Nepos  narrat 
iu  quadam  epiftolaad  Traianum  fcripca. 
Ec  Scneca:Teiies  vtiqj  memoria.quantum 
fenferisgaudii,c.Lim  prxcexca  poficafum- 
pfifti  virilem  togam,&  in  forum  dedudus 
es  .  DucebantHr  cnim  in  forum.indeq;  in 
Capicolium  a  pacre  &  proximis.Acque  hi 
Tyrones,quemadmodum  &  dies,quode- 
dudio  fiebac,Ty  rociuium  diccbacur.Tur 
nebus  hb.  ii.Aduerfar.cap.(JErac&  roga 
Pura,  quam  a  forenfibus  ryronibus  fumi, 
&  albcntem  amidum  Papiiuo  nominari 
deprchendimus : 

Necfaltem  tenerts  ofirtim  iuuenile  lacertts 
ExHit,ali>entiq;  humerosinduxit  amiciu. 
Dida  coga  pura.quod  nullo  purpur?  prae 
texcu  diftindaeflct.  Poftremo  crat  &  toga 
Pidafummorum  magiftratuum  .  Vfque 
adeo  vero  toga  Romanornm  fuit  propria 
(quemadmodum  Grxcorum  pallium^^,  vt 
quiiureciuitatis  Romansrdonareniur.to- 
gati  eire  inciperent  :  per  cogam  fiquidcm 
ciuis  Romanus  indicabatur  Portabancau- 
tem  communitcr  togam  coeruleam,aut  al- 
tcrius  coloris,  numquam  vero  atram  vel 
pullam,nifiin  funeribus:albam  vero  tum 
in  primis,  cimi  ad  fpecfliacula  accederent ; 
quocolore&  Seiiatcres  vtebantur,vndc& 
ordocandidacus  dicicur  :  &  ii,quiroagi- 
ftratum  peccbancvndecandidacididti.Hic 
togx  vfus  reliquus  adhuc  videtur  in  Ve- 
ncta  nobilitate,co  excepto,  quod  purpura 
apud  eos  in  vfu  non  fit,fedex  nigto  panno 
vt  plurimiim:purpura  eiiimnon  nifi  ma-. 
giftracibus  ibi  conceditur,hifq;  infigniori- 
bus.Nuptiaiibus  quoq;  &  ciim  primi  ho- 
noies ,  qiios  Procuratorios  vocanc  ,alicui 
deferuncur.cunc  confanguineis'&  cognacis 
&  afilnibus  licet  peraliquot  dies  vci  pur- 
pura,  in  laicicix  graculationisque  figni£. 
cacum . 

E  X  diclisfacirecolligereeft.quisfinis,. 
&ciU3jhuius  Emblemacis  fic  iiucntio.ad- 
eo  vt  plucibiusid  amplificare  videaturfu- 
peifluu:iiihilomimisnolimti;aufiliicqu9- 

dam 


Toga 

Ba. 


Veneti , 
Nobiles 
togati . 


IV. 


Emfclemata . 


75*7 


rfam,quai  aJ  rem  facere  iudicaui ;  &  prj- 
tnoid  quod  Seruius  annotat  6«AEiieid.ad 
illud; 
l:usSey  Xarfareum  illemantt  cuHodeminvincla 
^*  pefiuit.  '    '     V 

Qjiolocoait,  Hcrculcm  a  prudecioribus 
mentc  magisquam  corporc  forrem  habi- 
tum,  adeo  vt  duodecim  eius  laborcs  ad  a- 
liquod  exccllens  virtutnmopus  referendi 
cllc  videantur.Huc  pcrtinct  quod  de  Por 
phyrioeloquenti  homin»  dixic  Eunapius 
Sardianus  libro  De  vita  fapientun» ,  quo 
loco  fumitcatenam  Mcrcurij.pro  facun- 
di  &  diferti  hominis  lingua,  his  pbn^  ver- 
bis:  c  ■Ttoppupiii  ayTTip  spfActiKU  m  7HpdL 
i^  T^oV  a.vSpa7nss6'7rii'ij»i(7A  S^ieL  ttqikIms 
rrcuS^eidt.i  'TffeivTo,  gV  to  evyvco^ovf^  KctSa.- 
pov  i^nyyiKKZV .  Forphyrins  ,vt  ca.tenet 
quAdam  ytercurialn  ad  homines  traiia , 
pYoduxit  ofnnia  clare  pttreqj  variA  dociri- 
riA  arcani.VQiiQ  hanc  video  armorum  & 
iittcrarum  ficuti  rcipub.adminiftrand?  ra- 
tioncm  eflecrebro  vfurpatam  apud  au<5to 
res  bonos.TuII.  ide  Oific.  Non  minorem 
vtilitatem  adferunt,qui  reipubl.praifunt , 
quam  qui  bellagerunt:itaqj  eorum  con- 
filiofaepeautfufccpca  ,  aut  decreta  bella 
funt.C^areexpetcnda  magis  cft  deccrncn 
di  ratio.quam  deccrtandi  fortiuido  .  Te- 
inere  enim  in  acie  verfari ,  &  manu  cum 
hofteconfligere,  immane  quiddam  cfl:,  & 
bcUuinum.  Idem  dearufpicum  refponfis 
vocatarmaiudiciorum  atque  legum  .  Et 
quidem  nihil  ^que  valer  admuniendam 
.  ciuitatem,&  tuendum  principumdomina 

J.  tum  .  Nec  abs  relaudaci  impcraccres,qui 

j.  ,    '  tam  lurifconfiflcis  quam  fatellicibus  fti« 
^     "'  pendu  prxbuerunt,  vt  Hadrianus  Ciefar, 
f^  '  qui  lulio  CcIfo,SaIuio  luliauo,  Prifco,at- 
•'  *       que  Neracioplurimum  vfus  eft.  Antoni- 
nas  Pius,qui  Valencem.Martianum,  Mar 
ccllum,  labolenum  coluit :  &  Antoninus 
philofophusjqui  Scxuol^confuetndinem 
praicipue  amauit.Icemque  Alexander  Se- 
Uerus,quifrequenterapudfehabuitSabi- 
num,PaulIumacquc  Vlpianum,  vc  rcfe^ 
Lampridiu$:idc6fummusfuitimpcrat< 


quod  Vlpianiconfilio  rempubadminiftra 
rct.Pcrtinethucilluri  Horarij  in  Arte; 

SiiHejtres  homtTfes  fkccr  interpresq-^  DeorU  ^SfttfH 
C&dtburS&vtclH  fadodeterrmtQrphetis  :  P^JJ'^  '^"' 
Di£lcii  ah  hoclenire  tigresirabido^ueleo-    ^'<'^"^'»*' 

nes , 
DiBta  &,Amphio  ThehanAjonditorvr^U 
Saxa  mouerefono  tefludinis,0^.p^ece  blada 
Ducere  quo  velletFuit  hac  /apientia  quott 

dam  . 
Idem  lib. i.Carm.odeio. 
Merciirifacnnde  nepos  Atlant^ , 
^luiferos  cultu^  hominum  recentum 
Voceformafli  catns,  <&  decorA 

MorepalelirA  . 
In  appendicibus  Vugilianis; 
ThreicitM  qttondam   vates  fide  creditHt 

canora 
Mouifje  fenfm  acriumferarum, 
Atq;  amncs  tenuijfe  vagos  , 
Etfurda  cantu  concit.fffe  faxa  , 
Suamfonosqutmodos  tefiudinti  arborei  ft- 

CUtA 

Vmbram  feruntur prAbuiffe  vatt  i 
Sedplacidu  hominum  dtci^feracordit  mi- 

tigauit , 
DoSiacjj  vitam  voce  temperauit  • 
lufiitiam  docuit tcoetu quoque  congregauit 

vno 
Moresq;  agrefies  expoiiuit  Qrphetts  . 
Ouidius  ij.Mecamorphvbi  multaintro 
ducit ,  qux  Vlylfes  in  commendacionem 
eloquencia^  contra  fortem  Aiacem  affcrt, 
tandem  cbncludic.' 
Mota  manusprocerum,  &^id  fact4ndia 

poftt  \       ^ 

Tuncpaeuit ,  forttsque  viri  tulitarma  di- 

fertus  .  _ 

Vcrinus  c 

Nil  tamdifficile  eI?,juod  non  perfuadeat^ 
&  non 
Efficiatdocii  lingua  diferta  fenis  . 
Ancipiti  eloquium  logepenetrantim  enfe, 
Hoc  rabie  motamfedat,<&arma  mouef. 
Concludith?comniailhid  Salomoi)is;Vbi 
cft  fapientia,ibieft  forcicudo.  VideXcua- 
phont.hb.i.defa<ftis&  di^flis  Socxatis . 


^Of^  ^&fta^  <lfe*lP  Qi^fiii 


Bbb 


facundia 


7^8 


Andreae  Alciati 


Facundia  difficilis . 

E  M  B   L  E  M  A     CLXXXIL 


ANT 1 DOTV M  AldA  mediutA  in pocuU  Circes 
Mercurtum  hoc  Uhaco  fama,  dediffe  fmt% 
Moly  vocant :  id  vix  radice  euellttur  atra  , 

Purpureui  fed  flos  ,  la^is  (^  inHar  habet . 
Bloquij  candor  facundia^  allicit  omnes  : 
Sed  mftlti  res  e>i  tanta  lahorU  opus , 

COMMENTARIL 


I.  ^T  L  Y  s  $  1  rcdcntiMcrcnriujdefiipcr 
V  volans  ralaribiis  &  caduceo  (uo  iii- 
^(y*  ftruftus.herbam  Moly  porrigit.Moly  ve- 
tohctbam  ficdcfcribit  Plinius  lib.  15.  c. 
4.Na'ci  earo  hodie  circa  Pheneum  ,  &  in 
Cyllene  Arcadiz.traduiit.  fpecieilla  Ho- 
incrica,r3dicerotunda,  nigraqi  magnitvi- 
ducceps^foiiofcylla:^  cifudili  «uccni  di£< 


viijter.Grxci  autores  florem  eius  luteiihi 
pinxere,  cum  Homerus  candidum  fcri- 
pfeiit . 

H  o  M  E  R  V  s  OdyfT.K.  moly  herban» 
a.  MercLirio  VlylTi  datam  ait,  tanquam 
amulctiMn  prxfentiilimum  aduerfus  om« 
nia  veiieficia  .  Hctbam  haiic  Hc  defcribie 
Hojnexus : 


XI. 


Emblematij. 


oly 


11 1. 

rce  cur 


MaKv  J^i  fjLtv KctKitiffi  ^ioi, ^AKi^ZTOV  «Te 

T  o'p(Jajm  , 
tCvS^fATt  >S  9vt\Tolft  t  hot  «Tg'  Ti  TTetVrct 

S^CvctvTcu  . 
Sic  vertic  Chiliadiim  au£lor  .• 
Afra  quitlem  riidixftiberat,fed  UBeolHS 

flos, 
Moly  vocantfuperi ,  mortalibwi  ardua  ret 

efh 
Eaulfijfe  virt{:coeleftes  omnia,  pojfunt . 
Radixquidem  nigraerar.ladi  (imilis  flos; 
Molyaiitem  ipfum  vocaiit  Dij  ,difficile 

vcro  [cft]  cfFodere 
Viris  mortalibus:dijaute  omnia  pofTuut. 
Fbsjimilti  lalii,^ntgra  radice,fedipfam 
Moly  vocantfuperi  ,  quam  vix  hominum 

gentu  vnquam 
Hffoderet  velconando;  fed  Dij  omnia  pof- 

funt  ..]  ■;-•;,.. 

Vide  »<\ig\i,§^ie}iuce  nucleum  effevuU, 
frangat  nucem.&t.,Neq-y  mefneq;  apes  . 

ANTIDOTVM]  Remedium,  ex  eo^T/ »^ 
^lS^cof/.t.  datur  enim  coiitra  veiienum  . 

JE&A  Circes]  DeCitce  fatis  didura  eft 
Emblem.7<?.  Vocaturautem  CirceAsxa 
abAiazamfula  lihafidifluuio  propinqua, 
in  Coichica  regione:quam  rameninfuiam 
nonnulli  efle  in  freto  Siculo  crediderunt, 
Tt  Meialib.i.  Hermolausin  c.+.lib^.Pii 
nij  aitrAEa  vrbseft  Colchica.vudcCircen 
A  Easam  cognominat.A  pollonius  Rhodius 
lib.4.Argonaut.  AExam  infulam  inltajia 
apud  Tyrrhenorum  agtum  clle  fciibit . 
Virgiiius  5-  AEiieid. 

tnferniq-y  lacm,  JEiAq;  infula  Circes  . 
Seruius  putat  AEsam  di^flam  Circen  a 
vocibus  corum  ,  qiios  in  bruta  aninialia 
COMuertebat . 

^  Medicatainpectila]  venenata.SicSilius 
Jib  7.tclamedicata  veneno.dixit. 

Mercurium hoc  Ithxco]  Vlyfli.'PIutaf- 
chus  in  iibello  dc  vita  Homcri:  Prudens  , 
inquit,vir:ideft,VIyn"es,nonpofeft  huiuf- 
modi  incantamcutis  uretiri,  eo  nuoda 
Mercuiio.iJ  eft.rationcaccepcrit  pharma 
cum.  Videtur  autem  hoc  cliictHm  ex  difti- 
cho  Laureutij  Lippij  : 
Accipias  Moly  (magno  fi  credis  Homero) 

Nec  Udent  animum  TheJJala  philtr/t 
tuum  . 

Moly  vocant  ]  Pleriqjdcfledunt  'tta^^a 
70  [j.ihC^V  TstV  foV«f,  afsdandis  morbis  . 


7S9 


quod  tradit  Apuleius  Hb.de  viribus  herba 
rum,  cap.  48.  Homeri^choliaftes  loco  ci- 
tato  ;  iJ.eoku  /2o7tivM{  $iJ^o{  'aApd  To  fJLOt' 
h  ifiV  0  g V/f  et(p  A  vi^Hv  Tat  ^  dpfx.  a  ;crt. .  I  d  cft ; 
Moly  herbi  genus  efl  dtHum  ab  eo  ,  quod 
medicamenta  valeat  hebetare.  Plinius  lib. 
zy.cap.4.citato,ficdcMoIy  loquitur.Lai» 
datiflima  herbarum  eft  Homero,&  inueu 
tioncm  cius  Mercurio  aflignat,  contraque 
dimma  veneficia  dcmonftrat  .  £t  paulo 
poft,cum  forma  illius  defcripfifl'et.'Inueni 
e  peritis  herbarum  medicis,qui  &in  Itaiix 
nafci  illam  dicerecafferriqi  h  Campania 
mihialiquot  diebusefFoflam  inter  difiicul 
tatcs  faxeas.radicis  triginta  pcdes  longsc, 
acuefic  qdidcm  folidai.fedabruptte.  Ha:c 
Plinius.Vide  Diofcorid.Iib.3.&  Ouidium 
i4.Metamorph. 

Radicc  euellitur  atra]  ea  herba  eft  nigr? 
radicis.difficilisq;  umentu,&euuliu  . 

Zloqiiij  cmdor  &c.]  pulcherrima  res  e-   zloeiuy' 
loqucntia  ,  qua:  omnesinfui  amorem  &  /^«,' 
adroirationern  allicit,  &  quafi  cor.ftridos 
trahit.  Vnde  iilod  Ouidij  inlaudemelo- 
quij  t 

iion  formofui  erat  y  fed  erat  facurtdus  V- 
lyjjes , 

Et  tnmen  Aquoreas  torfitamore  Deas  . 

Sedmulti  res  eff  tanta  laborisopui]  li- 
cet  cloqucntia  rcs  fit  pulchcrrima ,  taracn 
multo  laborc  indiget.  Vndc  M.  Antonuis, 
cui  vcl  primascloquentispatrum  fuorCi 
tribuebat  astas  ,  difertos  diccbat  fc  vidifle 
multos,  cloquentem  omninonemincm  . 

Hoc  Homcricum  demolyfigmcntii       ..^ 
nonrarointclligitur  de  virtutcomniquc    w/  / 
cruditioncadquamprimusaditusarduus   ■  ^/  /^' 
eft  ac  (udoris  plenus,fed  fuauurimus  om-    .  x  ' 


iiium  frudtus  .  7«  ydp  ■yjthiTrd  7a  kaKk, 
difficilia qu&pulchra.  vt  habet  vetusada- 
giuni.  Hic  autemeloquetiam  primo  qui- 
dem  abftrufam  &  difficilcm,deinde  multo 
labore  &  diligentia  part3m,iucui)diflimos 
adferrc  fruduSjhominefq;  fui  candcical- 
licereinteliigitur.Ccrte  nibil  eftinterom 
nesdifcipIinas,quod  plus  laboris  fibiexpc 
tat,quam  fitoradifacultas;id  quod  Cicc- 
roipfe  i.deOrat.fuliflimc  &  eloqueutif- 
fime  docet.Quisnon  iuremiretur.irquit, 
cxomiu  rEtatum  mcn".oria,vtteniporum, 
fic  &ciuitatum,  tam  exiguum  oMtouim 
numcrum  inueniri  ?  Scd  i..Diirum  maius 
eft  hoc  quiddam,quam  hominesopinan- 
tur&cVuit  autem  M.Tuliiuscloquen» 
B  b  b    4  tiatn 


defignet . 


Diffcul- 
tas  elo- 
qHentiA. 


760 


Andrc^  Alciatl. 


mm  omnium  difficilKraam  videri ,  quia 
conflct  rerum  pulclicrrimarum  fcieiirja  , 
compofltione  apta  verborum  ,  mouium 
cognitionc,  iocorum  &  facetiarum  erndi- 
tionc.fubrilitate  refpondendi  &  laccdendi, 
•vrbanitace,hiftoria,prudentia  iuris,  aftio- 
ne,mcmotia  •  Eandemdifficultatemelo- 
quentia^ipfemet  oftenditalijs  loc\s,fed  in 
camaxime  pro  Ca^lio:  An  vos  aliam  cauf* 
fam  cftevllam  puratis,  cur  in  tantis  pra»- 
mijseloqucntisE  tam  paucifint  femperq; 
fueriiir.quiin  hoc  labore  verfei)tnr?Oniic 
tendarfunt  omnes  voluptates:  relinquen- 
da  fti]diadeIeftationis,ludus,  iocus,  con- 
nioium.fermoetiam  pen^  omumm  fami 
liarium  defercndus,qna:  rcs  in  hoc  generc 
homiiies  a  labore  ftudioq  ;  dicendi  deter- 
icc-  Cato  Qtatotem  deHnit  vitum  bonum 


dicendi  peiitum .  Ciccro cloqucntiam  lul 
aliud  efl'edicit,ni(i  copiosc  loquerxtcm  fa- 
pientiam.Ei  quibusmanifcfte  apparet.ad 
oratoris  &  eloquentiacen!cntiam,5c  bonica 
tem,&  fapicntiam  exigi  i  ncc  tamen  fufti- 
cere,nifiei:  peritiaadfit&copia.Ita  vtpri- 
imxUlx  dux  virum  bonum  fapientemq; 
duntaxat,  hx  autem  fol£nccbonum,nec 
fapientem  ,  nec  eloqucntem  quidem  effi- 
ciantjfcd  loquacem  :  omnes  vero  coniuo- 
(f>z  perficiant  oratorem,ciusqi  artificium, 
quod  profeCto  rarius  atq;  altiuseft,quam 
putent,qui  in  muiciloquio  &  volubilitate 
verborum  fitum  fperant.  Quisquis  ergo 
oratoris  nomen,&  eloqucntia:  veram  lau- 
demquxrir,  vittuti&  fapientixprimum 
ftudeat  necelTe  cft,  quarum  quidem  radi- 
ccs  func  amatZjfed  frudlus  dulces . 


ReefUifitt 

ad  perfe 
£i.im  fa 
CHTtdii . 


Antiquiflima  qu^qiie  commentitia . 

E  M  B  JL  E  M  A    CLXXXIIL 


mi^^ 


Emblemata ->i 


7efr 


I. 


II. 


\t\^ 


\froteus 

'ihocarii , 


V^  ALLEN  AEE  fenex,  cuiforma  eH  hiBrka,  ProteUi 
£lii^  mod^o  membra  viri  fers  ■^  mo(Co  membra  fert ; 

Dic  age  ,  qu£  fpectes  ratio  te  vertit  in  omnes  , 
NulU  fit  vt  vario  certa  figura  tihi  ? 

Si^na  vetuBatis ,  frimxui  &  prjefero  fuU^ 
De  ^uo  i^uisque  fuo  fomniat  arbitrio  . 

COMMENTARII. 


PR  o  T  E  V  M  qiiacunq;  forma  pinxe- 
ris  >non  erraueris,relinqiutur  enim 
cuiusuisarbicriopingendi  &  fingendi  i  fi- 
cutipfi  tranrmutandi.Norterbicnonma- 
leefficluseft,  vt  qui  in  matinis  fluftibus 
iridentearmatusdehominccquo,  draco- 
ne,&  pifce  participec  Htmc  fi  in  curru  a 
phocisvedo  locaueris ,  Virgilium  habes 
autorem  lib.+.Georg- 
Effin  Cnrpathio  Neptuni  gurgite  vates 
CaertileHf  FroteuSjmagnHtn  qttipifcibusA- 

quor 
"Etmncio  bipedum  curru  metitur  equorum. 
P  R  o  T  E  V  s  Deus  marinns.Ncptuni 
filiu^(vt  fcribit  Ifacius  Tzetzesin  Lyco- 
phronemj  genere  AEgyptius.ex  Thracia 
Phlegcam  veniens.qu?  Pallenes  ciuitasefl, 
Toronem  AEgyptiam  duxit  vxorem  ,  ex 
qualiberos  fufcepic  Tmylum  &TeIego- 
ijum,quiobcrudelitatem,quain  hofpites 
vtebantur  ,  ab  Hercule  funr  obtruncati . 
Proteus  cognira  c?de  filiorum  neq;  lacry- 
mas  emifit ,  quia  nefarij  elTcnt  homines  ; 
neq;  rifit,quodeirent  filii,vt  lcripfitTheo 
pompuslib.  8.  reruniGrajc.  Credituseft 
paftor  phocarum,&  vaticiui  j  pBritinimus» 
led  nifi  coadusnulladans  refponfa,vtdo 
cet  Homcrus  Odyfl"4.&  ex  ipfo  Virgil  4» 
Gcorg.Herodotusin  Euterpelongamcon 
texitde  Proteo,&  Paride,  &  Helena  hifto- 
riam,quam  breuitacis  caufaomifi.  Philo- 
ftratus  in  vica  Apollonij  in  multis  fuffra- 
gatur  Hcrodoto-  DiodorusSicuIuslib.lv 
multoaliter  quam  Herodotus  fentit.Cu 
A igyptus  rcge  carercc  (ait  illc]  cx  dignio- 
tibus  quidam  in  regem  afinmptuscft, 
quem  AEgyptij  Cetea ,  Grsci  Proteiim 
appellant,q,ii  Italici  bclli  tcmpore  extitit. 
Hunc  artium  peiitum  fnilfc  tradunr,&  ia 
varias  formas  fc  vertcre  fclirura  ,  vt  nunc 
animal,quadoq;arbor,aut  ignis.aut quid 
aliud  videretur.  Confuetudoautem  regi- 
kus  Aigyptijs  tfa(iUa,Gi2cis  mii%j  Ija- 


mfmodi  tranfmutacionis  prjcbuitrnam  rc- 
gibus  A  Egypti  js  nios  erai  lconis,tau ri,vcl 
draconis  priorem  partem  ferre  in  capite  , 
principatusinfignia:  quandoque  vero  at- 
borcm,aliquandoigncm,nonnunquam  rc- 
dolentia  fupra  caput  vnguenta,  &aquas; 
hxccnim  fpedabantad  ornatum.tum  ftu 
poremarc  fuperftitionem  qnandam  infpi- 
cientibus  inijcicbant .  Alij  funt,qui  hanc 
transformarionem  couertant  ad  variarum 
difciplinarum  peritiam.  Interpres  Arati 
Proreum  ipuviKaaeiem  cffc  dicit,  ideoq; 
apud  Homerum  ,  in  igr.em  atque  aqiiam 
conuerti .  At  Platonici  cxpcnentes  iliud 
Orphei  deProteo.-iSrffyTast  KiK^it^Koj  ttov- 
T<s  KK-iH^Ai  ISofTit  volnn:  Proteum  eani 
efle  mcntcm.a  qiia  fnrmae  defluant .  Cla- 
«fj  enim /><>«»,  generationem  rerum  eUe 
volnnt.  Certe  Ponticus  Heraclides  fub 
Protei  fabula  informem  rerura  matc- 
riam  a  Poetis  <7'jij.^oKiv.w;  fignificari  aitt 
cuius  verba  huc  lefcram  vel  obircr-fj 
■S-'  >/  ^oKM^Trfo^a^TiOi  Hi  a.TitvTA  S.  ^i- 


KiTcu  'Trpaiicoi  /y.irct/xcppcay^if  "ZQjiiTiKoi 
yjji  ^tpA-^^ioi  fJ.^9oi  XoK^O-iv  .  H  /ii>;    T;V 


TahnU 
Prot':  »■: 
cafto  < 


Proteics 
aer , 


i^iateria. 
prima,fc- 
cu  n  du  »> 
Heracli' 
dem  Fon, 
tnuwi , 


^^£v  ,  Hi  0  vdv  ^Ki7ro/A.iv  ,  riKei  kaju,' 
<^n/J.cL.  TdKcuei  ydp  ijretv  TroTz  "^j-ovoi  * 
Kct^'  af  drvTrroToy  «  'jToKi/^vov  iJr,  i^i. 

TOl  KiKpt//.iVOIS  /jCpetKTiJpiXlV  Ci;   TiKciOV 

IfKaa-a,  //.op^tfi .  brT«  yap  yv  T(i  tcov  cKcoV 
iciA  KiVTpovi7mn'iyH  lii^cucv,  sTe  B/;«t- 
vof^Tipt  TVtv  d.i<^iovZccay  iS^pvfy.iVOf  (kv- 
KkiiTo  "TravTet  i'  i\v  eivv.Kioi  i]si/^ia,  hcu 
)t*T;;?8(7«t  ff^iyii,  yj/u  'ttKiov  i^iv  itv  >i  Ki^ 
Kpv/ji.{/.ivyiiiiKiif  a/j.op<toi  dfyia. ,  'Tcpiv  n 
J^tl/jLiacyof  eti-dvTtov y<  KOff/xcJ^Kof  Jp/0 
auTiipiov  iKKUaetret  Tf7  jSio)  tvtov,  tc/ 

X,0 171X0 r  dTTiJ^CaX.i  TCO   •/.Z(T/JLU  .  S^ti^iVyvV 

To  /j.iv  ipctvav yvf  ,iycot li^i  S^tTiiv  Iith- 
Hov  ^ciKitTTni .  TiTJAca.,  Ji  forrfia.  Twt 


7^2, 


Andreac  Alciati 


Qhaoi. 


KtpVdLUiVa^  0   htOf  fXitJ^ilJiltii  tf7Mf  J^lct- 

Kpis-icoi  '?nfii  Ttiv  Afiop^ov  vAnv^TpetTiaf 
eOe  ^vyiiTnp  eiS^o^eei.  SiKaiui  HSm  iKci- 

?5'J  yiV0y.iVi1  ^iA  .  Stsi  THTO  IJLtCL  TO^TFptV 
fd\>  (PVTH  0  TTpCOTVJS  ,  Hi  'TTOKKa.f  ify.ipt- 
(^iTO  y.Opipelf  VTO  T>Tf  TTpOVOtCtS  ^lCLTSKttT 
TOUiVOS  ' 

HTo/  f/.iv TrpcoTt^Tct  Kicov  yiviT  riiiyivnof  » 

aiuTaip  iTff^Tct  SpA/MV  ,  ff^  tStiipSctKtsJtSi 
fJLiyAS  <7VS  . 

yiviTo  <r'  vypov  vScop  ,  i^  SivSpiov  w4'" 
rzriTii Kov  . 

A/sfc  fXiV  ^V  TK  KiOVTOS  ((ATrCpoV  ^COHtTOV 

at^ipct  SiiKol.  Speiicav  S'  i^iy  v  yti  •  To 
ydp  AVToy^cov  cf.uT^  i^  ytiyivis  >  liSiv 
oKKo  t^Kilv  toOto  ffijfxeuvH  .  SivSpov  yi 
Jjiijv  ATCtV  dv^etVO  [J.iVOV  i  i^  TwV  dTO  yiis 
CpfXt]v  fliTApytAV  AH  Kctf/.^AVOV  ,  (TVfL^O 

?^tKc!>s  HTiv  ctijA  .  To  fj.iv  yoip  vScop  HS 

eiripAKi^ripAV  Sv  TpOHvi^ctTO  SilKcOfftViK 
TS  ^AVipoTipOV   TAci^TiiriV  HTCOV,  yiviTO 

i''  uypov  vSap .  co?i  zvKoyov  t«V  f.iv 
a.;/.op(pov vKnv  TrpcoTiA  KAKcH7^au,Tiiv  «T' 

^ScoKOTKA^ilffAVAV  iKATA  TpcVOtAV  ,  «- 
SoSiAV,  i^Af/.po^ivSiTSAV  <ttAKpt9iV,fiS 
7«t  fWiyii  i^  'UpO?AKTfKATCOV  oKcoV  (Xyt 

cSiiVAi  '  'Tirt^Avcos  Si  y^  THv  vns-ov  ,  iv 

irT(*-~Ttf.  Sti-7rKA7iV  ,  ^ApOV  CCv6f/.A7iV  ' 
tTHSilTip  i^i  (fip^CU,  TO  yiVV^\7CU,  iUTilV 

yilV  A^ApcoTov  ,  G  KAKKiiy.Ayj>s  HTi  riiv 
iiyovov,  A0ApcoT»s  ohv  yvvii .  pvtriKcos  kV 

TOV  cLtAVTCOV  '^S^ATipA  ^'^pov  COVa{J.A(ri  (fA 

tov ,  ia  Tiis  yovifJ-is  Tpoa-nyopiAs,  o  fj.AKi- 
^cti/2-d?.iTo,:riifxiivAs.  Pontici  Heracli- 
dislocum  exiiuerpretatione  Gefiieri  ap- 
ponam,nc  ftudiofos  noftra  paraphrafi  rc- 
moremur-^^-^'''''»^"'"  multiformis  ,in  qttaf- 
ctiTTfque  res  voluiffet ,  Vroteimutatio  :  quA 
tmnia  PocticA  C^  monflrofA  fabuUviden» 
tur,nifi  quti  dtuina  Homeri  myfleria,ijelu 
tt  facra,mente  ccelefii  traclet .  Etenim  hac 
f^hula primigeniam  vniuerft  onginem  co- 
Jlituit,qua  omnes  tnundipartes  confirm.-t- 
t&,ilLtm  qttam  nunc  vidcmus,^eciem  ejfe 
eerunt .  Erat  enim  olim  mundus  informis 
C^  coevofui  ,  nondum  difcretis  rerum  notis 
intcoritiitemfus.form&  adeptus.Kam  neq; 
du?n  tellus  centrum fuumpro  fund ament o 
rerum  omnittmJiabtlierat,nequc  cceli  pcr- 
petiius  motus  certafede  voluebatunfed  om 
niaftne  Solis  vfuimmot(t,trifiic[',f:lentio 
deprejfalanguehant-.aliud  extabat  nihil , 


quam  informti  diffufi  mnterU  fegnitlti  \ 
antequam  principium  illud,  a  quoprodH'. 
Ba c^  connifutafunt omnia,falubremvi- 
t&  modum  depromis,  mundum  mundo  red- 
deretyccelumq-j  A  terra,  ^pelagus  a  conti- 
nentedijlingueret-.quo  temporeprimum  ele 
menta  quatuor,ex  quibtufeit  radice  ac  ge- 
nerts princtpio  nihtl  non gignitur,ordinem 
fuum  ^  formam  propriam  acceperiit.H&e 
igitur  titm  diuina  prouidentia  di^ofitx 
ftnt ,numen  illud,quodinformempnus  in- 
difcretnmq;  materia m  certis  formts  obfi- 
gnautt ,  ab  Homero  Protei  filia  Eidothea 
nomin<ttur,idqj  merito,vt  qu&niovsfKA- 
rau  ^iAV,  hoc  ejl ,  ide&  Jett  form&  cuiujuti 
inSpe^ionem  exhtbiterit .  §^ocirca  Pro- 
teuj,quivnaprtus  natura  fuerat,in  mul- 
tas  detnde  ipecies  a  prouidentia  formatus 
diuiditur . 

Principio  esl  viftn  ^eciemfubijffe  leonis, 
Mox  aper ,  inde  draco  fieri  ,  fera  pardalit 

indcj. 
In  latices  etiatnfe  vertit,  ^  arbore  forma 
Mutauitprifcam  ramis  ac  frondibui  alta. 
Per  leonem,a?iimal  igneum,&therem  indi. 
cat .  Draco  tellu^  es7,vtpote  indigoio^  i 
terra  natus.  Arbor  autctn  qu&uti  cum  au- 
geatur,  ^  a  terra  femper  in  fitblime  nati- 
uo  motu  feratur,fymholum  aeris  efi.Aqua, 
vero,vt  claritts  &.nicmatis  vim  demon  slra 
ret,ftto  nomine  manifeslo  vocat ,  inqttiensf- 

In  latices  etiam  fe  vertit . 
Proinde  conuenitinformem  materiam  Pro 
tettm  appellari .Ei dotheam  vero  prduiden- 
tiam,qu&ftngulis  formam  efjigiemq;fuam 
addidit.  Q^  vniuerfam  molem  ab  vtrifque 
difcretam  in  eontinuas  ftbi  ^perficientei 
mundumpartes  diuifam  eff^ .VrBbabiliter 
'vero  ^infulam,in  qua  h&c  facia  funt,lha 
rum  appcUauit .  'Nam  (pi p7cu,generare fi- 
gnificiit:Q>  CaUimachta  fterilem  terram  ; 
d^cfpcoTov  dixit  ,azeipcoTos  ciov  yvvif-  id 
esl,ceu  mulier  fierilis.  Itaqueyiatitralitef 
locumparentan  rerum  omnitim,  nuncttp» 
uit  Vharum  ,per  vocis  efmologiam  afoe- 
cundttate  ducia  quid  fibiveUetif,finuans* 
Ha;c  Heraclides  Ponticus.  Clemeus  Ale- 
xaudrinus  PxJjgog.  3.0.1.  retulit  Proteu 
ad  ciipiditareni  animihumaniin  varias  fe- 
fe  mutantem  formas  ,  plus  quam  olim 
Prceus  ,  inquit  ,  mariims  d^mon  ,  &c. 
lulianus  Epiftola  quadam  ad  lambli- 
chum  de  fapiente  nuodam,qui  fu2m  eril- 
dicionem  tegeret  ,    iiitelJigi   maluit  : 

fTrpu* 


EidothtA' 
filta  /y#. 
tei . 


Leo  qiHd, 

Draco 
quid . 
Arbor 
quid . 
Aqua* 


Proteutt 
materitt 
informis» 


Clemetis 
Alexad, 
locus , 


Emblemata . 


7^3 


^bllehi 

7CHS. 


^ptiTiti (/.iv  eTw  70V  diyj^^Tiov  ^tta-i  Tot-    vatcro  arbitrabantur,  qiiia  miil ta  cx  fide- 


il 


K(/<^f  './/.Oppou^  iCtVTOV  i^(thKd!.rreiV  y 
to77rip  S^iS^/QTet  f/ii  Aeid»  Tolf  J^eouivois^, 
e^i^vs/i^Apof  ,  iK(pmetf  •  iya  cTs  «Ve/)  »v 
oJTof  a^opof  TrpuTSJf  ,  t^  oios  'Vfo\KeL  Teov 
ovraV^ytVavKHV ,  af  O"y.i>pof  hkyei  ,  7»f 
fjLiv  av  H</^H  ovjiof  tiujTov  iTTtuva  ,  rrff 
yva/xHf  i'i  HK  eiyctf/cu .  J^iori  fx})  (piKitv- 
QfcoTTV  Tivof,a.Kh.'  etTetreavof  i'pyov  tTroiu 


rum obferiiatione,  &ea  prartsritartim  rc- 
rum  mcmorix  prxdiccret  .  Alii  credide- 
runt  pcrartes  magicasProteum  in  pr^-di- 
das  formas  fe  mutafle  .  loanncs  Tzetzes 
(aliusabeo,  qucmiam  citauimus)  diui- 
natorcm  per  pelues  fuifle  dicit,aut  rheco- 
retn  eximium,aut4iaturalem  philofophu, 
qui  pofTetde  feris,3rbonbus,aquis,&:  ignc 


Vaies . 
Magus, 


Shilofr. 
fhtis. 


KpvTrrcov  eetvrav  ,  ivet  f/.i)  •)^pnixiftof  eiv-  difputarc  Luciainisindialogode  faltatic- 

^pA-roif^.ided.  Jliunt  I^rcteum  illum  ncfaltatorecximium  aitfui(Ie,ad  cflingen  saltfiror  , 

Mgyptiumfe  in  'varifts  formiu  commutaf'  dum  in  ptimis  dociIcm,vt  nunc  humcda 

fe,quafi qui -uereretur  ne  per  imprudetiam  liquidamque  exprimeret  aqur  vim,nunc 

hominibus  requirentibtufapentemfe  effe  ignisceleritatem  motus  vehementia,  nunc 

demonBraret.Si  autem  verum  efieumfuif  leonis  feritatem,aut  etiam  pardalis  impe- 

fe  fapientem  ,^zt qui  fjtulta  animoper^  tum  furoremve,  poftremo  etiam  virgulti 

tfeperit  (titJ  ffvti^rmteros  Homerus  tefla-  flexum,&  quidquid  omnino  collibuiiret. 

tur)  fHtntiJt^ttid^pt nomine  laudarimihi  Idem  in  dialogo  qui  Nauigium  infcribi- 

poteft,oh  itt^enikr/i  vera^minime.No  enim  tur,nauigandi  peritum  hominem  videtur 

viri'b»»ii,Y^>li^eralit'e:rinfiitutifedimpO'  cxiftimalle.ValeriusProbus  Proteum  ty- 

Sioris  iMpfobi parfies  A^^bat,  citm  itafefin  rannum  facit,quem  propter  infigncm  cru 


'afilif 
iagni  lo 
'iS  . 


geret  occultando  ,  ne  homiaibus  prodejfe 
pajfet'.  BafiHfis 'Magnus  orationc  'xpot 
vgV>ad  inconftantis  fugam  conuertit . 
(piVKTiov  ojjv  ,  inquit  ,  ru  ccappovovvn 
TWTfoV  S^o^etv  tiiv  vmI  rd  rolf  ToKKoif 

doKOVVTet  '7npt<TK07rUV  ,  ){gj  fjLH  TiS  opoov 

Koyov  ilycfiovet  ToiH^^cfJi  t«  ^/'k  •  &"£ 


delitatem  Bufirim  nominatum  ait.  Scd  ia 
fatisjimo  vero  plus  fatis.  Certe  vt  id  po- 
ftrem6,quae  auciqua  funt,  &  extra  homi- 
num  memoriam  aut  ccrte  conieduram 
pofita,qu?  inquam  TrctAst/at.nonmale  Pro 
teum  PallenjEum  reFcrunc.de  quo  varii  va 
ria  K5tif  7ra/v.«t/st  y^efi  TroiyjKet  refcrunt.  S^d 


Nauta . 

Tyranus^ 
Bufiris  ,' 


^oteus 

jphifia. 
hator  - 


KAV  rTA7iv  eiv^pcuTroif  etvriKiyfiv ,  Kotv^    hafce  tam  varias  &  prodigiofas  opinioiies 

al/^iJtcTf  ,  K5"  KivS^vviVHV  v-Trip  T»  KetKis     recenfercnihil  hicalind  mihi  videretur  , 

J^i»  ,  fJHiJ^tv  oupHtT^cu  rav  op^af  iyveoff-     quam  Proteum  qucndam  nouum  affingc- 

fjifvav  TApAKivHV  •  Tov  yctp  f/.ii  ovraf     rcfeu  fomniatcSi  qui  Proteumdcniq;  ad 

l'>ov7«t  T/  rov  AiyvTrrla  ffopiroO  ^j/s-s-    '^f»THW  vKnv  reuocant,  fentiunrcum  Hc- 

fAiV  ATTOKH-Tffm  ,  af  ^fTcV  iyiViTo  ,  Y^    lacUde:  fi  qui  adprobabilem  hiftoriam.cu 

^iipiov ,  oVoTg  ^aKoin  „  yju  'rifp,y^  vS^cooy    Diodoro  libro  i.  Qu_o  pcrtinet  adagium, 

YffiTreivTet  t7)(irf/.ATet.  Quorum  verbo- 

rum  feiceft  fenfus:C-««^/i«»»  igiturfapien 

ti  homini,ne  ad  opinioneyt  viuat,^  ad  ea 

qu&pop  ulo  placen  t ,  fed  reHam  rationem  , 

vit£  ducem.referat.  Siergofe  omnibus  op- 

ponerefimale  audire,fi periclitari  oportue 

ritpro  honeslo  ,  nec  vUa  vnquam  ratione 

abducatur  a  verafententia  .  ^luod  ni  ita 

fecerit ,  quid  ni  dicemus  eum  fimilem  ejje 

(ophifi&  illi  Mgyptlo,qui  mod})  in  arborem, 

tnodo  inferam,  aliquando  in  ignem  &a^ 

lium  quempiam  habitumfefe  transforma^ 

bafiWix  ad  alia  referunt,vt  Ifacius  Com- 

mentariisin  Lycophronem.  Plato  in  Eu- 

thydemo  Proteum   ait  Aigyptium  fuiflTe 

fophiftanuqiii^fJraeftigiisincautos  fallerct. 

Aliidixerunt  fuifle  virum  dicendiperitu, 

qui  faciIepofl!et  in  quosuisanimoruro  mo 


FeUen^a  tunica,  ScFrotco  mutabtltor.Yi 
de  Nat.Comic.  lib.8.  Myiholog.cap.8. 

1'ALLENMe  ]  Piobus  Proreum  facic 
AEgypciLi,quamuis  Virgilius  Pallenasum 
dicacjcum  inquit : 

Hic  nunc  JEmathi&  portus,  patriaq;  retiifit 
PaUenen. 

Ad  eam  enim  reuerfus  fertur,  cum  ipfius 
filii ,  Tmylus  &  Tckgonus  ,  ab  Herculc 
fuerunroccifi  ob  fcelcra.  Legendum  veto 
hic  Palleme,  cum  a,\n  prima.non  cum  e. 
Nam  PalleueinThraciaert  iuxtaMacedo 
niam  ,foIitam  paccntis  (inquic  Meia;  vr 
quinq;  vtbium  iedes  fiCratq;  ager  .  Vi^^e 
Plinium  lib.^.cap  9.  Pellaiia  veio  feu  VeX- 
lene  vrbs  eft  Arcadia,*,  de  qua  Plinius  lib.. 
4.  cap.  6.  8c  Ptolcmeus  tab.  10.  Euto. 
par .    Ajicer  incerpres  Apoilonir  lib.   i. 


I  LL 


Tallene 

Pellcne\, 


CU& homiues  impellcrc .  Plcrique euudem.    Pcileue,  iuqaicper  c  ciuuas  Achaic  Ccou. 


7<^4 


Andreae  Alciati 


Proteus 
hs. 


Jn  varitu 
formtu 
muttibi- 
les. 


Thetis , 


Metra . 


feiuit  Strabo  Iib-8.)  alia  eft  Arcacli?,&  pcr 
«,  fcribitiu,  Pallene.  Nos  liic  dePallcnc 
Thracia:  loqiumiir,  qu?  aiuiquo  nominc 
Phlcgradiccbaturjnondc  Pcllcne  Achai^, 
qiiani  pcrperam  Protei  parriam  facit  Chi- 
ludii  au(flor,in  ^vowzxb-l-ellen&atunica . 
Senex]  Alhifioad  Emblematis  cpigra- 
phen,&  ad  nominis  Palicn^i  ctymon.Nam 
rrs (tKdno  V ^dntiquHm  fignificat. 

CuifoYma  eilhislrica]  Varia  &multi- 
pIcx,qu3lishirtrioiium,quipro  rci,  quam 
fingunt  ,  vaiictatc  varium  cultum  affu- 
hiunt .  Eft  enim  hic  Hifirica,^oi['tlXnn\m 
Qbhifirio,non  abhifirix,vt  impcriti  putac 
&  intcrpretantur.Nam  renfusefl:0  Pro- 
teu.qui  foles  agerc  hiftrioncm,dum  modo 
in  hominem,mod6  in  feram,mod6  in  ali- 
quidaliud  rransformaris.  Sic  Plautuslot 
quitur  in  Posnuio; 

Audirc  iubet  vos  imperator  hifiricuj. 
Etcnisn  Proteus  ficbat  niodo 
.,,,_^aper,modc(tufs,  mcdo  faxum,^  cum 

volet,arbor . 
fnquit  Horatius  Satyra  j.  lib.z.Quin  & 
Virgil.^Georg. 

Tum  varici  illudet  fpecies,atqi  oraferarH'. 
Tiet  enimfubiio  fus  horridus,atra<j;  tigris, 
Squamofusq;  draco,etfulua  cerutce  leana-y 
Aut  acremflammAfonitum  dabit,atqi  ita 

vinclis 
£xcidet,aut  in  aquas  tenues  dilapfus  abi' 

bit . 
Huc  referillud  Luciani  dc  faltatione,  & 
multaqu^cccinit  HomerusdcProteoIib. 
^Odyfli  qUcB  omnia  traftulit  Virgiliusin 
4-Gcorg.  Vidc  etiam  Ouidium  i.  Faftor. 
Hic  vifum  fuit  addere.quinam  prajter  Pro 
teum  fucrint,  quibus  fein  varias  figuras 
mutandi  pcrniilfafuerit  poteftas.  Et  hi  e- 
quidem  funt.quos  mcminimc  Icgcrc.The 
tis,Mctra,Vertumnus,PcricIynienus,  A- 
chcIous,Empufi:  dequibus  fingulis  pau- 
ca  diccmus.De  rhetideagic  Ouidiuslib. 
1  i.Metamorph. 
Sed  mod') tuvolucrts ,volucremtamen  ille 

tenebat  j 
Nunc grauti  arbor  eras,  hArehat  in  arbore 

Feletu  • 
Tertiaforma  fuit  maculofi tigridu  . 
Mctr.ifiucTriopeis  Erifichthonis  Tiieffa 
]i  filia  fuit  ,  quxciim  pater  totumpacii- 
moiiium  obadiduam  famem  dminitus  im 
miffam  deglutiffet ,  fefe  tanidiu  in  vatias 
formas  vertcbat,  quamdiu  a  patre  vcnde- 


tetiirivteius  fami  fiiccurreretjVendita  fta 
tim  ad  patrcm  tedibat .  De  hac  Ouidius 
S.Metamorph. 
Nunc  equa,  nunc  ales,  Ptodobos^, Tftaiio^teer*-^ 

uus  abibat .  , 

Res  vero  flc  habet .  Futt  Mctra  mcTetrix 
liberaIiforma,adquam  ciim  commearcnc 
adolcfcentes,  corporiscopiam  nonafleque 
bantur,uifi  equos,boues,3liaq;  muneradc 
ferrent ;  gemmarum  cnini  vfus  tunc  tcm- 
porisnondum  fucrat  repertus.HincThef 
fali  periocum  diccbant,  Mctram  Erifjch» 
thonis  vcrtiiH  caomnia.qu?  illiab  amato- 
ribus  donabantu  r-  Vndc  fluxit  proucrbiu, 
Mutabilior  Metra  Eriftchthonts.iii  eu,  qui 
fecum  nou  couftat.  Vettumnus  quoq;  in 
omnigcnas  fpecies  CeCe  variaba^>vnde  & 
nonjcu  apud.  LAtinos  jcperitv^Hincadagiu, 
Vertumno incon^mtior^.<  De  hoc  habctar 
integia  elegia  apud  PtQ.pcrftunftJib-.^.eleg. 
1.&  meminit  Ouidui$iE!4tMecamorph.&: 
l.Faftor-ait  :  ,.,  ijV       '•   .y. 

lUe  fua  facie  transformnt ,(^ alterat  arte^ 
Mox  domitu^  vinclvsinfua  membra  re* 

dit . 
PfiriclymenusNelei  filius  ac  fraterNefto 
ris,tcfle  Homero  Odyif  1 1.  Huic  a  Ne- 
ptunoauoconceffum  omnia  fieri,  fiue  in 
vifum.fiue  formicam,  fiueapcm  fe  vertc- 
rCjVt  Apollonius  teftatur  ;  itcm  &  Hefio^ 
dus,  cuius  vctfus  flc  redditos  Latine  te- 
peri ; 

,,volucres  inter  fit  namq-^  volucru  5 
Tum  fit  rurfus  apu,rurfui  (mirabile  vifu) 
Tormica  apparet,fit  rurftu  frigida  ferpens^ 
Huiushifioriam  defcribitOuidiuslib.  iz. 
Metamorph.vbi  l.ileguntur  verfus: 
Mira  Periclymeni  mors  efi,cui  poffefigurtu 
Sumere  quas  veliety  rurfm^-y  reponerefum' 

ptas 
Neptuntti  dederat  . 

Achelous  dimicanscum  Hcrcule'proDc- 
ianira  ,  ciim  fc  videret  multo  inferioretn 
viribus,in  ferpentem  primo.deinde  intau 
rum,  poftremo  in  fluuium  fefc  transfor- 
niauii,  viide  apud  OuidiCi  9.  Metamorph. 
fic  loquitur  : 

Inferior  virtute ,  meas  diuertof  ad  artes  , 
Elaborq;  viro  lo ngum  formatus in  angue. 
Habuitdeniq;  ctiamEmpufa  hanc  ipfam 
fatultatem  conuertcndi  iem  quaecunquc 
libuiffct ,  dc  qua  ita  fcripflt  Ariftophancs 
in  Ranis ; 

'PToloV 


Vertt^ 
nus . 


Tericli- 
menus . 


Acht' 
loui. 


1 

impttfa.  • 


Emblemata_>. 


7^5" 


npufa 


'jrolov  ri  j  S^hvov  *  '}TAV7oS'<x,7rov  yovv  yi- 

.  yViTou  . 
TOTi  lyLiV  04i  ,  VJvl   S'' OpiijS  ,  707i  <^'  ttC 

yvvn 
topeuoTdru  T/VTi^gs*/;  ^ip' eV*  duriiv /«, 
tf AA'  ix,  er"  Au  yvvi^,?iv ,  diKh'  ijj'»  kvwv. 
Atqui  profeHj  maxtTnam  -videoferam  . 
^ualem  ?  Nouam,  ^ua  in  cun^a  tnutatur 

ftatim  : 
Nunc mula,nunc  bos ,fitq-^rurfum,foemin(i 
Valde  venuRa.Vbi  eJilAd  eam  mecofcro, 
Sed  rtirfus  illahaud  fnulieryatidfit,cant{. 
iiceiiain  Epicharmiisin  nuptijs  H.ebes  : 
ifA-TraactJ^ivJ^pov,  /3tff ,  iyiJ^va,  yiyviTcu, 
hi^oi  7i,  fJLViA,  y^  yvvii  S''  d!p(uef.Ti(, 
i^  'TTAV^'  o7ro7<ret  K^,t^  oasa,  ffv(/.^ipei. 
i.mpufaplanta,bosfit,atq;  vipera  , 
Lap'  ^  mufca,pulchra  ^  illa  foemina  , 
G^idquid  cupit,vel  deniq;  tlli  conferat  • 
Empul^  etiam  Euagrius  meminulib^  (>• 
cap.zi.jiiftor.Ecclef.dum  fcnbu  Mauri- 
cij  Imperatoris  matrem  uarrare  foIitaii)> 
fepelaruam,  quam  Grsci  Erapufam  vo- 
cantjinfantem  dc  loco  inlocum  mouide, 
tanquam  illura  voraturam,minime  tame 
ei  nocere  potuille.Et  fcribit  Lilius  Gyral 
dusSyntag.  ii.quodaudiueritcx  ijs.qui- 
bus  noftro  hoc  tempote  Empuf^e  vel  phan 
tafraara  muliebriacapparuerintjfcq^i  Ifg'^- 
fe  qui  putarent ,  illud  Regis  Dauidisda:- 
moniHm  meiidianum  huiufcemodi  terri- 
culamentum  figniiicare. InSuidaehinoiijs 
legimus,Empufam  fcu  Onocolen  efle  fpe- 
<3:rum  diabolicum  ab  HecateinJiniflluT), 
calamitofis  apparens:.  indedidum  ,  quud 
viio  pede  incedat,alteium  vcio.habeat  ap- 
rieum  ant  a{intnum.Putabatur.inquit,etia 
in  metidie  apparere,ciim  defundis  inferi? 
ferrentur.  SaneRufli  adhuc  dasmonem 
meridianum  meruunt.Ille  enim.quum  ia 
maturse  refecantur  fruges  ,  habiui  vidua; 
lugcntis  ruri  obambujar,  operarijsq;  vni 
velpluribus,  nifi  protinus  vifo  fpeiflro  in 
terram  proniconcidant.brachia  frangit  & 
crura.  Empufasautem  a  veteribus  La- 
mias  &.MarinoIycias  quoquenuncupatas 
efle  fcribic  Philoftratus  in  vita  Apollonij, 
VidepluradeEmpufisapud  C^lium  Rho 
digm.Iib-  ii.cap.i6.  &  lib.  i9-c-;.Philip. 
Camerarium  Oper.fucc1f.cap.70.Alex.ab 
Alexan.genial.dierum  lib.i.cap-^.Sed  h^c. 
hadenus  . 

£roteu\  nominjs  etymon  videturconfen-- 
■ianeuin  Hejaplidi,s-^,o.ntici.feiitentis ,,  qui. 


Proteum  Hiateriam  primam  vohiitfignifi- 
carl.qucC  cum  cerni  rangiqj  non  poftit,  in 
innumeras  tamcn  formas  tranfit.-dicicur  c- 
niro  Proteus,quafi  to  TpaTov  ov,primum 
exifiens . 

Signa  vetufiatu  ^c.]  ego  pra:  me  fcro 
fymbolum  veteris  hiftoria:  ,qua:  fitextra 
omnem  hominum  memona  ,  dc  qtia  quis- 
que  fuum  adfert  fomnium  , 

CoN'vERTiT   rrorei';roAt///op^«  fa       iv. 
bulam  ni  fcriptoresquofdajn  rhapfodos,  scrtpto- 
&c  rerumantiquifTimarum,  qHa.'queexti:a  res  rhap^ 
omniuro  memonam  pofitc  Auu,nariatio-  fodi  taxa. 
nem  e  varijs  &f£e^e  puguantibus  iiiter  (e  ^^^  . 
petitaro  concinnaiites  ;  qui  ciim  fibi  non 
conuenianc,&  pro  arbitrio  fomnient  de 
rebus  a  fe  remotiirimis,&  ingcnij  humani 
captum  excedentibus,progermana  natura 
liqj  retum  veritate  renebras  quafdam  fa- 
bularumolFundunt,&  portentofam  hifto- 
lix  formam  c  vanjs  petitam.leu,  vtdixe- 
lis  verius,indigeftam  quandam  miftamqi 
nuUaque  pene  fibi  partecohaeientem  far- 
raginem  nobis  obtrudunt,  vcreuera  Pro- 
teum  quendam  in  eiufmodi  Icriptionibus 
cffingere  velle  videantur  .  Referam  Arno- 
bij  veiba  ei  libro  i.concra  Gentes  ,  x]Ua: 
mirchuc  quadrant;Falfitatis,ait,arguitis 
res  noftras:  &  nos  veftras  arguimus  falfi,- 
tatis.  Sed  antiquiorn,inquiris,noftfa,funf, 
ac  per  hoc  fidci  &  veiitatis  pleniflima.: 
quafi  veroerroium  non  antiquitas.plcnif 
fimamatcr  fir,&  noipfa  pcpererit  reseas, 
quar  turpifrimas  Dijs  uotas  ignominiofis 
cocinnaueruntinfabulis.Antemilliaenim 
annorum  decem  non  poruerunr  fajfa  & 
auditi  ,  &credi?aut  nonfimillimum  veri 
eft,fidem  vicinis  &  finitimis,quam  fpatio 
rum  ineffelonginquitatediftantibus?  Te- 
Jftibus  cnim  hsc,  illa  opinionibus  aflerun- 
tur:&  procluiius  muho  eft.mnuis  cffe  iiii 
recentibus  fidionis.quam  inamiquaob- 
fcuritatefubmotis,&c  Gentes  enira  pJerae.- 
que  &  nationcs  jgiiara:  vetuftatis,&  vera;.' 
perpetusque  feriei  temporum,  fabulofas. 
quafdam  origines  confinxetunt.-  vc  Theflai 
Ii  ,qui  exlapidibus  ortum  liuim  repete- 
banc  :  Arcades  Luna  fe  antiquioi(.'sexifti- 
mabat:  Athenienfes  a.vjc-^^povaitiXc  l"e  cii- 
oftendcrent.glonabantur  llium  gciius  lo- 
nica  getejquaeoriginem  habuit  a  Iaphe:h 
Noei  iilio  ,  ■vetufluis  ,  ideoquecelchnus  .-• 
Qiiam  fallax  yerd&  dubiaolim  h\ziiir ivGetilitasf 
rerua»  01  igimbjus  indagadis  gentili cas,  vcli  fyilfa    r?** 

I']u-        %!iax. 


Arnobif 
lccus  . 


766 


Andre^  Alciati 


IMiitaichuidiK^or  eft  libr.de placitis  piii- 
iolb{)horiim  ;  fcd  mcliiis  &  pnriiis  Eiifc» 
bius  Paniphil.  libiis  de  euangclica  pra^pa- 
•'ratione,Theodorctus,de  curandis  Graecis 
aliedionibus ,  lullin.Martyr,  AtheliagO'- 
ras,TacianCis,Fiimicus  Matefniis  ,  dc  er- 
roribus  Gcutiliumi&  ali)  nonnuIIi-Qiio- 
tus  enim  qujfqj  qni  non  videat.Heiodo- 
tum  &  Diodorura  Siculum  ('vt  deajijs 
taccam)  iiiitio  fuorum  librorum  caligino 
ia  qu.Tdam  fablilamenta  nobis  &offiicias 
<)biicete  ?  T.  Liuius,mHlt6  verccuiidior  j 
cum  Romana:  vtbis  ,  adcoqite  Romuli, 
Remique  rcccnfetipcunabula,  alioqui  fa- 
tericogitut  vcterum  fcriptomra  comen- 
ta  ,  quimagnas  audoribus  fuas  ciuitates 
commendareut.fed  haiic  veniani  tamen  pu 
tac  antiquitati  dandam  ,  &  communiter 
teceptaropiuioni.  Nullaeft  hiftbria  paga- 
mca,  qux  non  aliquid  in  fc  f^cis  habeat : 
&  nulla  peneccrta  rcrum  antiquarum  pri 
iridr(lia,ni(iqu?in  Iibris  diuiiiis  leguntur': 
imomuka  nosfugiunt  propter ignoratio 
nem  linguje  priniigenia: ,  vel  quia  nuilta 
temporum  longa  fcrie  (iiit  obruta.  Nec 
mirum,  ciini  &  in  iis ,  qux  noftra  cCtatc, 
«cl  iionnunqnam  nobis  videntibusaccepta. 
f«ut,pleriq;  fcriptores  vel  recitatoies  ob- 
4iquc  contolqueant,&  ipfi  fibimera  fom- 
Froteus  ■'^'^  fingaiit.  Sunt  qui  putent  Proteum  eHc 
veritatis  veiitatcni  ipfam  ,  qujc  quia  latet  ,  ac  aira 
fymbolii.  premitur  rerum  caIigii)e,ideo  tradituni  a 
fnythicis,fcnem  Proteum  in  antro  obdor- 
mifcerCr  Porro  ipfc  hic  in  varias  tranlit 
effigies  ,  &  vt  poeta  omnium  maximus 
fcientet  canit , 

Omni^  tYa,nsformat  fcfe  in  miracula  rcritt 
Ignetnq;  hornbilcmqiferam-fiuHiumqj  li- 

■■    qucntem  .  ■•:;  ■   •  •'  ■ 

Siquidcm  dum  rationc  ducitur  ingenium 
ad  vcritatis  indaginem,variar  tunc  oiiun- 
turrerum  forma;,  qua:  veritaris  fpcciem 
oftencantes,auiniis  noftris  fjllaciarum  nu 
bilaobiedaiit .  Mulra  cnini^pniamiis  vera 
ac  bon3,qiia!Uon  funr;  itaq;  Piotei  coiifir- 
matio  imaginum  faUarum  latioiiem  con- 
tinet,quibus  deludirour.Sunt  cnim  qui  in 
voluptacc  fummum  bonum  ftatuaiujhanc 
pcrluem  exprinii  coiicipimus:  Aliuscx- 
pleuifle  iranijCtudelitatiscoccptaculum  , 
inccr  optanda  maximc  opinatur  :  tuiic  in 
tigridem  demutatio  recogiio(i:itur. Draco 
auccm  totuin  nobis  erroreshinuit.qui  tcr 
xcna  pulchricudinefejicitacem.nictiritui . 


» 


Inuenias  qui  ambitione  &  fupertia.id  er» 
primic  leo^nam  flammaetiani  irastypum 
habct .  Fhuiij  liqucntis  nomineintclHgo 
eos,quorum  fcntentiaanim^  poft  mortem 
corporcam  tribuit  nihil,  fcd  vira  hac  flui 
la  &  inconftanri ,  qua  fingulis  momenris 
indccriuc,hoccft,ad  euidentifllmuminte- 
ritum  dncimur.totum  hominem  metiun 
tur.  Vcrum  quo  plures  ingerunt  fc  nobis  Verii»' 
obicCSyCo  inftadum  acrius,&  totoCvtGrSE  dagatio 
ddicunt)  pedc  catcnus  enitcndum  obni-  difficilif 
xiiiSjdonec  fua:  fcfigur?  rcddacambagio- 
fus  Pioccus,  vt  veritas  deraum  illuctffcat: 
quaiti  nwgno  &  cxcellenti  ingenio  viri  cni 
xe  perueftigaie  adorci  quidemfunt,  fcd 
conacus  omnium  ceftifle  in  it ritura  res  ip  - 
i'x  doccncjcedcrentqj  etiamnum,  nifiSal- 
uaior  prarpotcns  Chriftus  cx  facris  jetcr- 
ni  Patfisfoniibus  tantiarcani  prompfiiftc 
oracula  Intelledus  quidem  humani  fub- 
cilis  eft  &acura,  multipIexitem,&diiFu- 
fa  operatio, voUibiIis,'incitatus  atq- igneus 
vigor.qui  nuiiquam  ftertitaut  corpcc  fi- 
tujcupidine  veritacisesplorands,  &  cau- 
fis  rcruni  arquc  confecutionibuscxpcdico 
ac  cclcrimotudifquirtnd!s:vacilIac  tame  Intelle- 
eciam  vc  reliqua  honiinis,a  facah  ill6  i<ttu  fltcs  hu 
'&  communi  itrhiere.Tcnui  &  obtufa  lucc  mani  c'd 
naturas  rcfum'intiictur;&  quod  caligan-  Ugo  cJ*' 
tibusoculis  fspe  contingit ,  vt  truUcum  re,etaft 
arboris  Fetri  ncmine  indigetencaut  alce- 
rius:  hoc  idem  intelleduihumano,  vtab- 
erretiudidio   &  hallucinetur  curpitcr  ,  c- 
briofo  autcxco  fimilis,in  medijs  tenebris 
palpitans.Hajret  paflim  &  labitur,'ncccx- 
tticat  I'e  Implicitus  opinionri  inuolucri-s, 
qua;  rorqucnt  '&  tu  rbinant  velut  in  gyru» 
vt  ncfcia-t  figcrc  aciem,  &  ftare  folido  {vt 
iic-dicam)  pede  .  Siciit  nauis  .igitacurflii-' 
duum  verbere,nunc  in  hoc,  iiunc  inillud 
lacus,ncc  momentoconfiftit:fic  mentis  il- 
la  vis,qux  in  fcrurinio  rerum  fe  continen- 
cer  fatigat,&  quafi  procelliserrorum  huc 
illuc  fundicur  •  Conglomeranc  fe  concc- 
pcus,&  raiionum  rchsmntuo  conficiuuc, 
pciidcncc&  diibia  vidloria  .•  incerim  veri- 
tas  ipfa  procul  h  tonfpedu  in  finu  nacurj; 
abdita  delitefcir,&  ridet argutiasJngenio- 
rum,&  bellas  illas  conccrcationcs.quibus 
dodotum  pulpira  perftrepunt.GollimaHt  X)i^ut»» 
omnes  &  iacubncur.Iongiiis  propiiis,rcd  tiones 
ad  limbuni  fcopi  appingunc  ,  nec  feriunt  fcholafii 
clauumjftriiiguntoram  &  raduntJeuiter,  ^a  quk'  . 
ncmocor  aucccncrum  circuIi.Qi"  in  pa-  Igs  , 

ia;ftram 


'.iciEmblemata 


707 


}de  dif 
f  iltas 
tum  in 

ffigan- 

IfM/ff, 


lacfttam  hanc  d^rc^nAunt  aiWetae,p3ngru 
aieas  quardain  primo  mctaudis  caftris,  & 
muiiitionibus  valluiu.qiias  fi  toimentum 
aliquod  grandiu*  ahaduerfario  immiflum 
concu(]erit,ruit  ftiudura,  &  inanguftjjs 
lunt  qui  propugnant.  Notetur  rixantium 
vehementia.quam  acti  farpc  cOnfl|(5^uc6n 
gtediantu"i',&  mutuisailultibus  collidant 
cornua;  vocale  quoddam  &   incruentum 
bellum  dicas.Negant,af5rmant,  partiun- 
tur,colligunt,diffundunt,conglobat,  cur- 
oant.ftringunt.torquent  vt  volunt ,  dum 
vcrifimilcaliquid.ii  tanquam  nuclcum  e 
cortice  eliciant .  Audies  ibi  fremitus,cla- 
niores,compIoriouesmanuiim,cauiHatio- 
iies  &  fcommata,vt  ad  tribunalintcrdum 
prouocarefleceile,aut  aliura-  lionorarium 
arbitrum  ,  qui  litcm  componat .  Totius 
controuerfis  huius  radix  duplex:hebetu- 
do  incelJeftus,&  rerum  obfctijitasjquam. 
uis  hasc  furculus  fitab  illo  corrupto,fub- 
traiflacnim  ibi  luce,hic  tenebra^.Sercnum 
&  purum  illud,quod  fubftantijsincorpo- 
rcis  originisdignitatcproximum,  obtur- 
bac  hxc  corporea  maffa,  qua  vcftitur,  ncc 


fulgoicm  fuvi  pct opercuronV  Koc  clanus 
exerit ,  quam  pcr  oppanfuni  velum  lam- 
pas.Hinc  continuarosannos  &  fijcula,fu« 
doubus  &  vigi]»|S  fr«(5la  tranfmittit  lu- 
cubrantium  folertia.tiunquam  pcruci.itur 
ad  mctam.iiicitatb  licct  &  \olucii  pallu; 
ncc  de  palma  gloifati  quemquam  aiiditii 
hadenusjcuni  ea  lubfif  difficultas,quam 
Dcdum  conatu, fed  ne  fpequidcm  aut  vo- 
to  vlli  fas  vincere  ;  femper  ab  ignorantiaz 
craiTiorifuligiiie  afperfum  aliquid  ha:rer, 
quod  letundat  acicm  me«iis  autfiftat. 
Quod  febricitantibusaccidit.vt  fubfidcn- 
te  paroxyfmo  toto  corpore  iangueant ,  Sc 
vixargrum  trahant  fpiriium  ;  hocanima: 
poft  acceptum  primum  vuliius  ,  infirma- 
tur  adhuc  labefadis  viribus  &  decuilb  vi- 
gore,nec  ailurgit  ad  priftinum  robur,tota 
in  marcorejnihil  quod  fplendorem  illum 
natalium  &  primogeniam  maieftatem  re- 
fcrat,reiiquum .  Quid  crgoinirum,ocu- 
lum  eius  interiorem  ,nitellc<!lum  inquam, 
iiccaligare,  &  perftringi  rerum  intuituJ 
l2efuseft&  lippit,  collyrioindigetec^le- 
fti  illomyiochecio .  » 


Infignia  Poetarum^. 

E  M  B  L  E  M  A     CLXXXIV. 


76S 


Andfe*  Alciati 


f^E NT 1 LE S  clypeos  funt qui  in  louis alite gefianti ^- 
^^    Sunt  qutbti^  dut  ferpens  ^  aut  leo  -,  figna  ferunt . 
Dira  fed  haec  vatum  fugiant  animalia  ceras » 

DoSfa^  fusltneat  liemmata  pnlcher  Oior  .  ',  \ 

Mic  Phceh  facer  ■,  (-r  mftr£  regionis  alumnus'. 

Mex  olimy  veteresferuat  adhuc  titulos  . 

C  O    M   M   E   N   T   A    R   I    I. 


N 


1. 


1 1. 

Infignict 
poetitrit 
plor. 


Cur  (tqui 
U  cygnos 
infecien- 
tur . 


Parcemio 
graphns 
in  Tragoc 
dias  i«- 
ripidis . 


IN  clypeoramis  arboris  alligato  depi- 
diis  c.t  olor,auis  cadicki,anfeTe  maior: 
qiiibus  fi  placet  alios  cygiros  in  pioxinu 
paludc  uatantes  adiangcrc,tuieftaibitrij. 
...  C  Y  G  N  V  s  ,  PoetarumftemmajPhcE- 
bo  facer.candidus.pro  Rege  habitus  ,  re- 
prqfentatconditiouem  Poetarumjqui  fuos 
labores  omnes  ad  litterarum  Pr^efide  Ph? 
bum,id  eftjdifciplinarum  hberalium  prin 
cipatum  referunt.-quoruiTi  pHra&  candi- 
da  debet  eHe  Mufa.aJiena  ab  omni  fuco  & 
fpu^citie.-.qui  nonminiis  otdinatisbeneq; 
cuUis  verfibus  in  animoshomiMum  imp.e- 
lium  obtineant,  atque  rcges  ipiis  armatis 
copijs.  Atq;hinc  puto  folui  allegorice 
po/le  nodum  inum,quenlSandius  curio- 
fis  proponitjuempequid  fibi  velit  Virgi- 
lius  lib  1.&  II.  AEneid.  &Homerus]ib. 
I  j-.Iliad  circaiincm,  cum  fingunt  aquUis 
morcm  cflecygnosinfeiftari,3tque  vngui- 
bus  rapete:ci'i  Ariftoteles  jib.  9.  dehiftor. 
animalcii  diccbat.cygnum  in  cettami 
na  prouocatum  aquilis  folcre  negotium 
fdcedete.quas  fa;pius  vincit.  Sed  ha:c  quia 
parHm  ad  rem  fpc(flant,noii  inuitus  alijs 
difquircnda  relinquo.  Ca:teriim  hoc  to- 
tumin  annulum  fignatorium  excogitauit 
AlciatuSjVtex  vciho[cerai]  animaduerte- 
re  poftumus  .  Serpens  autem  fuit  infigne 
Vicecomitum,LeoSfortiarum,quiMedio 
lani  rerum  potiti  funt.  De  teliquoEmble 
mafacile  eft  &  elcgans  ;  addemus  nihilo- 
minus  aliquot  paftim  teftimonia.vt  oinnia 
fint  explanatiora  .  Chiliadum  audor  in 
Trag^diis  Euripidisa  fecouerfisitacaiiit; 
Scitepoetds  docita  appellat  Maro 
Cygnos yGuilielmeprifuluin  eximiudecus. 
Res  mira  diclu.-vt  cunBa  confenfu  notio 
Vatiatq;  olori  csngruant  diuinitus  . 
Niueui  ztriq'yCandor:  alter  lacfets 
Flumis,amtco  candet  alter pecfore^. 
Mafis  zterq;gratui,ac  Phocbofacer  , 
Et  Hmpidis  vterq;gaudet  amnihus  . 


T  A 

Pariter  eanorm  -vterq ;  tum  potijftmum 
■  Vi'cinaferam  mersfeneiiam  cum  premit . 
■Sed  qui  tenent  arcana  natur&^negant 
Audiri  olorem ,  ni  fonent  Tauonij  . 
NiL  ergomirumybarbai-^hoc  CifAculo    ■■i 
CaiUfrus  elim  obmutuit  iiattim  chorusf^y \ 
Cum  totprocaces  amdiq;  obfirepantNotif 
,Bore&q;  trifies  inuidorum  ^ pinguium  j 
Nulli  fauentum  prouocent  Fauonij  . 
§^pdfi  bonis  clementer  ingenifstuA 
BenignitAtts  blandus  alpiret  fauor > 
Jta  vt.fauit,totafiatim  Britannia 
Vateswfdcbis  exoriri  candidos 
Adel)  canoros  atq;  vocalesy  vti 
Jn  altajundant  afira  cygn&um  melos , 
§^od  ipf^i^  dtoipofierorufn  exaudiat. 
Huic  acciuit^piftola  eleganti/Jiina  Politia 
ni.exI'.b.7.Cygno,ii)quit,  poeta  fimilis:v- 
terq;  candidus,vterqjcanorus,vterq;  flu- 
uipsamansjvterq;  PhcebograiusSed  i>«- 
gatur  canere.cygnus,  nifi  cimi  Zcphyrus 
fpirat.  Quid»oitur  mirum,fi  taceo  tadui 
tuus  poeta  ,  ciim    tu  ran.diu  non   fpites 
meus  Zephyrus?Plura  in  progteflii . 

CENTJLES  clypeos]  Sunt,  qui  ni  cly- 
peisgetiliciisaquilam  gerantrvt Peiii!iax, 
Antoninus  Pius,  luftinianxa  familia.Hcr- 
culiani  luniores,  qui  (ubmagiftromilitfi 
Pra^fentiali  militabatiHercuIianifcniores, 
ideft,lliytica:  legio;&  louiniani  ,  alia  Ic- 
gio:ex  quibus  h?c  fub  Maximiano.illa  fub 
Diocletiano  mefuit;a]iiq;  multi.  Videtur 
autem  hic  Minoi  efle  H  vpaIIage,pro,-^//- 
tem  louisin  clypeis gefiant.Sed  xnihi  ma- 
gis  arridet  Pignorii  (ententia.qui  ait;Gen- 
tiles  clypeosin  louisalitegeftare.eft  Aqui 
lam  complecfbi  &  ambire  alisexpanfiscly- 
peorum  oras,vt  videmus  fcutadomus  Au 
ftriaca:,&  aliarum  e  prima  nobilitate  . 

In  louis  alite]  aquila-  Cur  autemaqui 
la  dicatur  louis  ales.alibi  diiflum  . 

Sunt  quibus  autferpens-]  De  quo  fym- 
bplo  fatis  primo  diximus  Embleraate  • 

A>*t 


■ 


PolitU 
eptfioh 


IIT. 

AquiU 
infiem 
matis. 


JiErnBlemata  ^ 


769 


ymhoU 


4tlnlfi  Aut  Uo.^  Tn  Antenlni  niimmd  faclcs 
MfCs  Leonis  hbrride  iubata  confpiciturjtn  mo- 
rcm  hiftrtcis  conciratas.Traianus  verofor 
tirudinem  ita  voluit  exprimi,  vt  claua  leo 
niho  capiriinfide.retrquoetia  fpeclat  ima-- 
gbfortitudinisin  C'PubIJcii  nnmmo:Lco 
tfuim  cernitur  fufiPocatus.rlaua  a  pedibus 
ftrata  ,  pharerracurri  fagittisanrepofira  . 
NotaVft^hiftoria  Lyfimachi.t]ui  conietSus 
ab  Alcxandroih  claaftrum  ferocientisleo 
nis.belhiam  quamquam  maxim^  terrifi- 
cam  ftraguIauit:qu2E  res  admirationi  fuit 
ipfi-Alexandro,  dcditqVanfam  piL^oribus 
id  in  clypeis  &  tabulis  cx^*rimendi.Pr?ter- 
iftfftdalia  multa,  qtix  pa-fHm  lcguntur  a« 
f)ud  aufbores.Vide  omnino  Pierium  Val. 
lib. I  Hieioglyph. 

'''Dim  fed-hic  vntumfngiant .  ]  Signa 
h?c ^^«m.fymbola.nota:  rerum,hierogIy 
phica  debent  hominum  moribus  ,  quibus 
tribuuiitur,aucctiam  rebus,quarum  cau- 
fa. pinguntur,  vel  finguntur,  conuenire. 
Qujceiiim  mitia  funt  &  quiera  non  debet 
terrificis  &  truculentis  Ipecfebus  repra;- 
fentari  •  Etquidem  rede  colRgic  AKhan. 
Jib.ii.&  i4.hirtor.  variaj.nullum  neqjpi- 
^orcm  aut  ilatuarium  aufum*fHilI'e  Mu- 
fas  louis  filias  etfbrniarc  falfis&  alieitis 
imaginibus  :  iiequeopificem  fuiffe  reper- 
tum  haftenusadeo  rationis  experrcm,qui 
cas  armatasexprefleiit.Neriipe  vcteres  illi 
fcit^  voluerunt  oflenderc  vitam  eam.qua: 
fluHi)S  libeialibus  impenditur,  facilem, 
ipacatam,  &3rienam  abomni  Martisftre- 
pi:n  efTedebere.  Sic  poetis.quorum  om- 
nisvitaeft  inocio  Iiierario,redVe  cnbuitur 
<>1br  pro  fymbolo. 

'   Cer^J  Imagines  cera  exprefras.  Inuc- 
«al-Satyra  8. 

Totd  licet  veteres  exornent  v)7(iiq-^  cert. 
Atrii*  . 
Ouidius  .• 

■Perlige  di^ofitm  generofa  perxtria  ctras  . 
Vide  Suetoiiuim  in  Galba  cap.  1.  Plininm 
libi3  f  •  c.  i.  Porro  de  veterum  ip^aginibns 
cereis  ha:c  addereplacer,quanquam  memi 
fii  fupra  Emblemate  137.&  ftatim  in  prin 
cipio  Operis  plura  ea  de  re  fnifle  annota- 
ta-Vfus  imaguuim  nobilitarisinfignc  fuit: 
quo  honore  donabancur  olim  qui  aliquo 
gcfto  magiftratn.fiiam  virtutem  Reipubl. 
*^robafIcnt:quod  quidem  iiisnon  ita  tran- 
fibat  ad  pof^eros,vt  eoipfi  poffcnt  vti:iiec 
qui  familij  fu?  imaginem  infeiH€rar,aliud 


Vfus  itna 
iinum  . 


cflflciebat,qliam  vt  in  fiio  funere,&  fuorii 

gentilium  fua  imago  cfFerreturj  qucmad- 
modum  hodie  apud  nosconfuetudo  inua- 
luitinfigniamilitaria  pra!fercdi,{>hcietro- 
cjuc  &  (epulchrisarfigcndi.fed  eorum  im- 
primis.qui  aut  nobilitate  donati,aut  fpleii 
dore  generis ,  aut  mnnerc  aliquo  infignes 
extiterunt.Eiufmodi  autem  veterum  ima- 
gincs  ccra,autajcc;fea.eiiam  ligno.faxov^ 
efFormabantur.Prudentiusiii  Symniachu 
lib.i.adeum  morem  allufit;- 
^luamtiu  iUuflres  merttn,(^f:inguincclari 
Pnmia  virtutii  tttttlis  ©>  honoribnt  tiH^i 
Arduct  rettulerinttfasiorumque  arce  fotiti 
Annales proprio  fignarint  nemin.e  chartas, 
Atque inter  vetere^  cera-^ttumerentur  (^ 

Are  .     .  " "- 1^        -    .  , 

Appiaiius  lib.i.bcll  ciuil.ybi  agitde  ftinc 
re  lulij  Caefaris  ,  ait  a  M^rco  Antonio 
quafi  lymphato  veftem  a  pedore  abfcif- 
fam,  eaqjaccindlum  manuum  dcxcetitatc 
ledum  uib  tentorio  pofuille  £(deinde: 
Sic  furente  tnrba,cum  ad  manns  fe  accini" 
gctet.  quendamex  caftris  ledomiaginem 
«iusextulilfecera  fabricaram.  Hicnios  dc 
cercis'imaginibus  in  pompafiinebri  Utis  • 
ptidem  exoleuic  apud  eos,qiii  nome  Chti 
ftianjc  religioni  dcderunt,  ob  aliquam  non 
ferendam  fuperftitionis  &  eidolomani^o- 
pinioncm  ;  inque  cuis  locum  ordinis  orna- 
menta  icftitnta  . 

Pulcher  olor]  Allufio  ad  nominis  ctv- 
mon  quod  qnidam  deducunt  'TrApctTov  q- 
hiV  »^r«»;i:4?at',quafi  totus  pnlcher.  Alij  ve- 
ro  ojoribus  forteinuifi,  ab  oleto  dednvflu 
volunt;citanfq;  vocem.  Grxcam  xv/Cfoi', 
quam  Euftathiusdidara  vulta^o  tb  xu- 
KAva  coeno  agitando,  quod  dum  olor  ali- 
rrientnmiiiueftigat  &  perfcrutacur,omni3 
mifceat.  Cur  autem  olores  dicanturab 
Horatio  purpurei.confule  Cruqiiium,& 
Petrum  Gualterium  Chabotium  in  i.Od. 
lib.^Horacij,: 

Hic  Phuebo  facer]  Cy^imm  Apollinidi 
catum  efredeclarat  Callimachus  in  hym- 
noDclhhis  verbis  : 

>;  IjAv  i(pi1,KVKVfl  «Ti  6iK  f/.i/j7roi7i{ doiSci 
(/.tiovtov  TretKVco/^oy  SKVK^diraiiTo  Kitiov- 

T6<r . 
i^i'o[j.dt.Kti  Tipi  J^v^.av .    Id  eft  : 
Sic  Pit  illa.Det  tttnc  cygni  dulcefonantei 
Meonium  Paiiolit  linquunt,terq;  quaterqi 
Circufndant  Bclum.    .  :  • 

Etpaulopoft; 

Ccc  tv^iv 


Olor  vn~ 
dc  diclui. 


Cygnui 
facer 
Phgtlo  . 


770 


Andreae  Alciati 


fhecBttt 
Jlpotlo . 


Vnde  fic 
diiitii. 


TretA  ho' 
«*  cygnis 

iiparati. 


VTifOV  07ffAKIKtJKV0t  i^JT   dS^infViV.  KH- 
ffAV  . 

Tum  puer  in  cithara  tot  digerit  ordint 

chordm , 
§^ot  fuerant  matrif  partu  medidamina 

olorutn  . 
Euftathiusin  Iliad^ee.ficdecygiio:Kai  k-j- 
xvofiJ^i  7u  aToKKMVhi  fJiovov  cT/i*  to  c^S^i 
Kov  y^  IJ.AVTIKOV  eiiptipcoTou  ,a,Aha.>C  Sta. 
ToKiVKOvHoc  t(\:Cygnti^  non  folum  atiis 
JlpoUtni  confecrata,quia/it  canora  ^ftt' 
turi  prAjaga  ,fed  etiam  qttia  candida  & 
till/a.   Idcm  teftatur  ctiam  Plate  :  «AA* 

ttT6  ollJLOU   Ttf   ATSOKKaVOf  OVTif  ,  fXAVTl- 

xoiTi  eiji,  yjlTTponSoTifTdev  0.^00  dyA 
^A,  (iSovyi  )(5U  TipmovTaj.  eKi^vfiv  Ti]v  w- 

y-ipAV  SlA^ipOVTUt  ,  >]' 61'  TU    ify.TpOffSiV 

■yp6v6i).  §hiia Fhocbo facri funt yi,t arbitrorr 
•  dtuinatione prAditi  pr&fagiunt  alteriusvi 
tA  bona,adeo^  cantant alacritis,gesHuKt- 
5«e  ea die ,quamftiperiori tempore .  Succi- 
nit  quoq;  Cicero  lib.i.Tufculquxft  Cy 
■gni, iiiquif,  nonfine  caufa  Apolliui  dicati 
funr.  icd  quod  ab  eodiuuiationem  liabere 
viJeanriir,  quia  prouideiuesquid  iivnior- 
teboni  Gc.cum  dulcifTtmo  cantu  &  volit- 
ptatemoriantur.   Phocbus,id  cft.Apollo, 
fihuseftiouis  &  Latonae  ,  crediti^s  Deus 
fapientiXjMufarum  pra:fe(flns,au<fi:or  caj 
minum&  Muficac,vaticinij  pra;fcs:pingi- 
turcum  cithara  ,  quam  a  Mercutio  fer- 
tur  accepilTeia  poetis  veneratur,  quorura 
pr^cipuum  eft  numen-Dicitnr  auiem  Ph? 
hi\s,tcii^o{,idt(i,purm,  lucidtts:  vel  quall 
(pu^toi  ,  a  awr  &  Bioi  ,  lux  vttA.  quia  pro 
Soleponicurincoelo,  in  terra  Libcr  pater 
appcllacur.apudinferos  vero  ApoUo.Vn- 
de  etiam  triplicem  ei  adfcrtbunt  potefta- 
tem,  eiusq;  fimulacro  tria  appingebant ; 
|yram,qua.*nobis  coeleftis  harmonisima- 
ginem  mouftrarjclypeiim,  qui  terrcinim 
iuimenoftpndit;  &  fagittas,  quibus  Deus 
inferinis  uidicatur  &noxius.  Ferpernam 
quoqjei  tributbant  iuucnturem  •   £idem 
ApoHini  non  folum  cygi  i,Ied  &boi)i  poe 
tx  coifccrati  funt,  quiob  fimilitudi.iem 
C3iitus&  numinis  rctfte  cygnisconiparan 
tnr,  vt  rriali  pocta:  obftreperisanferibiis  . 
Certc  poc:^ y.Kfa)V  Jpjv-jef  diefiturTheo 
crito  .  Ecpoctzetiam  Latini  cygnospro 
poecis  :!or:  rato  folcnt  accirere,vt  iii  Eclo 
gis  Yirgilius  ; 


Cant.intes  fublimeferent  adfidera  eygni . 
Qua  rationc  Pindarum,  Dirca:um  cygnii 
appcllat  Horatius.quo  fenfu  lufcitiiam 
Mufatum,<iw<r'om//of(r(iii',  PalamedS  Eu- 
ripidcs4ixit.5cdhiec  obiter.  Non  verebot:. 
Odauij  CkophiH, quiad  Ouidianam  vc- 
nam  proximcacceftit,lcpidoseade  rc  vct 
fusapponetc,e  lib-dePoetarura  coetu  ; 
Interea  niueos  liquiduprope  Jlumen  filores 

Atidio^oeleiies  edere  voce  fonos  . 
Hancvolucrefn  Phoebo  fertur  fattrajfe  ve- 
tujioi , 

^ucd  referat  cantus  Velphict  magnc 

tuos  .  ,    , 

Candida  fama  viget  nullo  violahilts  AU»». 

Nec  mors  huic  nigras  inycit  atra  mam 
nus  . 
Tufama  ■vws  candorem  rert  volucrum  , 

Atque  ideo  vates  concinitinter  auis . 
Ncc  folura  Phoebofaccteft  cygnus,fed  e- 
tiara  Veneri,  fingitur  enim  Veneris  cur- 
rusa  cygnis  trahi.   Vndc  Statius  lib.  3. 

SllU.  V  ;_) 

, Lt  mctles  agitat  Venus  aurea  cygrfo^^ 

Et  Ouidiusjib.  lo.Metamorph.      , 
lllaquidem  monuit  ,  iunBisque  peraertt 

eygnis 
Carpittter . 
Et  paulo  poft.' 
Ve^a  leui  curru,medias  Cytherea  per  au- 

VfU 

Cypron  olorinis  nondum  perutnerat  alis.  \ 
Rexolim,veteres^c.]  Cygnus  Ligu- 
rum  Rcx.in  Gallia  tranfalpina  ,  Muficje 
clarusrqui  cum  deceftiftec,  ab  Apolliueiu 
fui  nominis  auem  mutatus  creditur ,  aic 
Pauianiasin  Atticis.  Aliamtfauftam  i.Mc- 
tamorph  Onidius  aJfercnempeCygnum 
Scheneli  filium.Regeni  Ligurii,  iuxraPa- 
dum  Iralia?flumcn  in  olorem  verfum.ob 
dolorem  ei  morte  Phaethontisamiciftinni 
conccptumSic  enim  il!e  ibi  r 
AJfuit  huif  mcnjlro  proles  Sthenebia  Cy^ 

gnuA  j 
G^i  tibi  materno  quamuu  afangttint  ian 

CiuS  y 

Mente  tamen,Phaethon,propior  fuit .  Ilh 

reli^o 
(Nam  Ligurum  populos ,  ^  magnas  rext- 

rat  vrbes) 
Impericripas  vtrides,<imfiemq;  querelu 
Eridanum  implerat ,  filuamque  fororihus 

auciam  : 
Citm  vox  esi  tenuata  viro,  canAq\  eapijlos 

Dif,- 


Cygnus 
Vcneri 
facer , 


Cygni 
gts  hijli 
ria . 


Emblemata: 


771 


l>orrigitnr,digitosqy  ligdt  iu£it*r:^  rtfbites. 
^ennitlatmveliit itentt  esfine  acumine 

rolfrum  • 
Titnoua,  Cygnus a»ts,  necfe  caloqi  loui.qx 
CredityVt  initiflemijfi  memor  ignis  ai>  illo: 
Stagna  petit^patnlosqf,  Uchs;  ignemq,  per- 
<*"<::r  oftis , 

§^A  colat,elegit  cStraria  fluminaflamis. 
Sed  audiamus  ctiam  Maionem  Aiiicid. 
io.ha:ceadcm  caiicutem,  fumpta  occaiio' 
nc  a  Cupaltouc  Cygni  filio  ,  qui  pcnnas 
olorioas in  galea geftabat.ad  infigne  patcr- 
mim  dcmonftrandum.  Sic  vero  ille :  , 
Nou  ego  te  Ugurum  duciorfortijfime  helh 
TranjierimCygne>0*paucis  cpmitate  C»- 

.    pauo  : 
Cuius  oloriaA  furgunt  de  vertice  pennx , 
Crimen  amor  veflrum ,formAq;  infignepa- 

terns.  • 
Namq;ferunt  luiiu  Cygnum  Phaethontis 

amatt , » • 
J>opuleasinterfrondes,vmhramqif«rorum 
Dum  canit,  i^moelium  mufa  folatur  a- 

morem  , 

Canentem  molltpluma  duxiffe  feneBam , 

Linquhem  terras,&fidera  voce  fequente. 

Eft  &altcr  Cygnus  Ncptuni  filius,onini 

cx  hartc  inuulncrabilisjcum  quo  Achilles 

bclli  Troiani  temporc  congredus,  quum 

fruftraeum  iaculis  impetijfret,tandcm  re 

.intcikfta,eum  humi  proftrauir,  genibus- 

.  qufccalloinnixus  animam  eiipuitjcumqi 

icaidauei  fpoliare  vcllec,  arraa  y^cua  inue- 

nitjCygnumq;  inauem  fui  nominis  vidjt 

mutatum.  Vidc  Ouidium  ii.  Mctamor- 

ph.PluradecygnohabesapudLucianum 

dialogo.qui  infcribitur  Cygnus;  &  apud 

Nar. Comitem lib  .  y.cap.  5 . My tholog. 

IV.  C  o  N  y  E  R  T  infiguia  poetarum  cum 

nfignia    alijsftemniatis&  fymbohsgennlitijs^ceu 

'aria       ■  KcCT  i  vcLV7ico7tv  ^  a. v7i^i(T-tV'S\xiM.  enim 

•'.tid  no-   qiuaqivilaracircumferant,funt,qui  vul- 

ent  .         turero,ali  j  dracoiiem,  &  aliaeiuf<icm  gc- 

Morinfi-  neris.quibusanimorum  diritas,  immani- 

\niapoe-  tas,rapacitas  apcrte  declaratur-At  Poc:is 

•arHm  .     olor  cft  candidus,  Pho^bo  facer,  quique 

Regi  quondam  nomen  dcdir,3nimi  puri- 

tatem  reprsfentat  ,qualisiu  Poetafacio 

debet  cftf,  qui  fuos  omnea  jabores  ad  Ph? 

bum  literarum  Prslidem,  &,  vt  loqmtfi- 

tur  G  rxci ,  yx^ctyi^w  rcfcrrc  debct,^  vt 

cantus  dulccdincpofteritatcm  (ibideuin- 

'  ctacnec  minus  in  admirationem  rapiat,  ac 


Cygnea 
canuQ  - 


cygni  panlo  antc  «ortetti  cantio ,  de  qna 

illod  Martialis  lib.i3.£pigr. 

Dulcia  defeBa  modulatur  earmina  lingua 

Cantator  cygnui  funerii  tpfe  fut. 
Nec  minus  hoc  Socratis  ex  Platonis  Pha:  i^'"'^-* 
done:&5f  lotyji,  rmK^Kvm  i^oKco  aetvKo-  P^atonU 
repof  V1/.1V  hv<u  Ttiv  fxctvTtKvv.  ot  iTrn-  "■^  OI"o 

S^AV  dij^OVTCU,  OTlJ^H  AUTii  ci^O^clVCiV   ^"'^  '^'"^ 

aJ^oVTis,»^  iv  Ta  Trpc^^ev  %fiov(f)To'Te  cTw  ^^'^  cani 
TTAfircfc  »^  iJ,Aht^ct  a^n^tv  yiyn^oTif,  0-  ^^* 
Tt  fJ.iKhv:rt  'vsct^ATov  $iiv  ATriivcu,  oyi 
'SFipi  eio-i  ^ipd-rovTei.Uoc  cft:  Vt  apparet, 
ad  diuinandii  videor  vobti  ejje  cygnti  dete- 
rior:illi  quidem  quandofe  breui  morituros 
agnofcunt,tu  m^gvs admodum,^ quidem 
dulcttn modulantur  quA  antea  confueue~ 
rint,  &  quodad  Deu,cuiti.s  erant  famuU, 
tuncfint  migraturi  congratulantur.V i\dc 
orturo  prouerbium  Gr?cum  kvkvhov  a.ij-- 
fjLA .  Cygnea  cantio  .  Qjiiod  Cicero  3 .  de 
Orat.vfurpauit  :  Illa  tam  cygnea  fuit  di- 
uini  hominis  vox  &oratio.Diuus  Hiero- 
uymusin  quodam  cloquentiam  fenilcm 
laudas,  conimemoratisaliquot  fciiptori- 
bus:Hi  oranes,inquit,nefcioquid  cygneii 
vicina  morte  cccinerunt.  A  Elianus  lib.  14. 
cap.  23.  denat.  animal.  fic  ait;  Cygnus  a 
natura  prxclariflimum  donum  eft  confe- 
cutus,  tanta  enim  eius  animi  eft  tranquii- 
litas  in  cxtrerao  vita;  fpiritu ,  vt  iibi  taii^ 
quam  nsnia  canat .  Idcm  lib.  i.varnaV; 
rat.authorcft,audiflequandoqj  fecanen- 
tcm  cygnum  ivipcovoTctTov  JC5U  aS^iKcoTOfr 
rov,  vocccantuqj  prajcipue  prjeftantcrn, 
NecdefuntPhiIofophi,quireihuiuscauT  q^j, 
fam  etiam  addcte  conantU'r,affirmautquc  p.,^^^  ^^,_ 
idaccidere  propter  fpiritus  pcr  collum  ^^   viorte 
procerum  &  anguftum  cruroperc  laboran  ^^^^^ , 
tes.Sunt  quiaflerant  praslxticia  tura  cy- 
gnumcantare,  ciiro  profpiciat  quantus 
bonorum  curoulus  (\x,  in  njorte";  vei  cer;; 
te,  quataminoleftiatum  moleni  fic  rclvt     ■'    ■ 
t^urus.Alij  contra  dicunt  huiufmodican 
rus  cfle  doloris  argnmcntum  ,  qu?m  cx 
mortcaduentante  concipiat.   Inqua  opi- 
nione  fuifTe  videtur  Lucrccius ,  ilum  ait 
lib.  4- 

Vallibus  (^cygni  nece  torti  ex  Heliconts 
Ciim  liquiddto/luftt  lugubri  vocequerela. 
Scd  ha;c  cygnorum  morte  iiiftante  cantio 
tam  omnium  littcriseft  cclebrata,  quam 
vix  vlli  vel  c6pcrt3,vel  credita-Nam  Lw- 
cianus  nc^at^fe  vcl  vidi/TccygnoSjCVim  in 
Pado  flunsincnauigaret.AElianus  i.  ^5;- 
C  c  c      i  Klh, 


ne- 


^ni 
gent   cy- 
zntim  an 


772- 


Andrca£:.Alciati. 


te   morte 
canere . 


mufici  ^ 
foetA  fe- 
nts  hierO' 
glyphicii. 


Socratu 
de  FUtc 
ne  fom- 


x./X/Vop.&Iib.i.cap-Jl.hancmGdiilatio 
tioiem  commeiuiciam  &fidam  ait  ctre> 
&  ita  fere  iudicata  a  SocrStein  Phxdone: 
oiiaiiis  aliter  a  vctuni/limis  quibusq;  poe 
tis  fiepc  celebrata.  Arirtoceles  lib.  i.Hift. 
aiMmaJ.de  cygms  ait.-  Canoriquid6  funt, 
fed  maaime  fub  vita:  finem  .  Non  cqui- 
dem  tamen  vlhim  caiientem  auditii,  neq; 
fortaffe  quicquam  alius.  Itaqj  vulgoiftud 
pcifuafum  eft,  ficutihoc,  quod  dicitur 
ipfecum  maximc  quidem  vocalis&ca- 
roriisene,quum  poftremo  vite  adui  pro 
ximuseft.Idemaffitmat  PJinius  lib.  to  c. 
25.  Olorum  morte  narratur  flebilis  can- 
tus.falsorVtarbitror,  aliquotexperimen- 
lis.  Scd  hanc  controucrfiam  decidcrc  non 
cftnoftriinftituti  .  IJ!ud  pociuS  adnotan- 
dum,  AEgypttoscum  fenem  mnficum  & 
poetam  fignificarenr,cygnum  pinxiflc:  na 
vt  cygni  fenio  confcdi  argurioribus  ob 
gutmrisextJitatem  organis  effeftis  ,  fua- 
uiorcm  (imul  &  vocaliorcm  cmittuncvo' 
cem  j  ita  etianvboni  poetje,  q.uo  pcrxta- 
tem  magis  profeceruiit  ,  fcr-^bcre  itidem 
foteni  elegantius.'  Sic  Oedipus  Coloncus 
opus  omniiim  luorufti  openim  cultilli- 
mnm  fcr  pfit  eaixtate,  qua  propter  feiiiu 
tlefiperevidebatur.Et  Ifocraxes  (vc  &ora 
toreshucadmittamus)  Panachcuaicam  o« 
rationem  omnium,quas  antea  fcripfiflet , 
luculentiirimam  poft  odtogcfimura  :eta- 
tis  annum  elucubranit.Sic  Pontanus  Vra 
niam  &:Mctcorica,  Syncerws  Adius  plc- 
raq;  poemJalajAur«1i^s;AugureIIns  Chry 
fopociaroV&!  ali)  pleriqjnoftra  aerate  bene 
literati  virieo  fuauiiis  cygneam  hoc  mc- 
losmodulatifnnt.quo  magis  vifi  fnntcon 
fenefcere  .  An  vero  PJatonemdiftimuIare 
poterimus,qncm  annnm  circiter  odoge- 
(imum  agenrejTi'  fcr^bWKio  virafuntftum 
aiuntf  Vi'fabul*fnnTniinim^  videaitur, 
quod"Socr3tem  perhibent  exiftiniafie,no- 
■  ueHum  fe  cygni  pi^IJum  inter  genna  tene 
rcquiplumis  repence  fumptis  enoJaneru 
in  fublime,  astheraq^  oninem  fuauidimo 
dangoietomplcucrit ;  poftridieqj  PJato- 


igOTflibiT  ip       


neni  ab '  A riftone  pacrc  ci  commcRd^njm 

hrinftitutioncm.vifoquc  flatim  puerodi- 

xiffe  Socratem  ferunr,cam  efTe  auiculam, 

cuius  imago  node  proxima  {ibi  per  fom- 

num  fueratobuerfata  .  Sanc  Piata.ipfe 

AEgyptix  dortrin^  nunquain.  immeinor, 

cvlnvfejicem  ilJamxiiuitatcm  conderec,il> 

Jic  fermc  aitOrpheum  Calliapes  filium,  OrpheUi. 

ciim  afmuliei-ibusfoede  difcciptusexccf- 

fiflet  e  vic3,homine,quod  crat.derclido, 

in  cygnum  em  igralle  mutata  fpecic  ,  vt 

quiiiifignismuficus  fuerat,  Muficamiti- 

dein'  perfcuerantiCis  cxerceret.  Iirde  fort^ 

eft,quod  Horacius  in  fine  u  Garm.'.YCiri» 

tiir  in  olorem  ,  cum  {ic  c^amt-.-  •.vr'. 

lJoniifitata,nec  tenuiferaf''-     .\      :  I 

Tenna.  btformis  per  liquidtmt  itherA 
Vatef,  neq\  in  terru  morabor  -''■'*■.'> 
LongiHi:inuidi(tci'ytnaior 

Vrbes  relinquam . 
Et  paulo  puftddeead. 

Jamtam  refidunt  crurihm a^eri. 

felles  ,(^  albummutor  inalitem  ■■■  ,■•  i. 
Super.nei.nafcunturq;teuii  '  sv^vXl 
Fer  dtgitos  humerdsq;  plftmi  , 
Platorri  ea  fuper  Ofphco  fcribenti  adfeii- 
titurAEneas  Phijofopbus  ,  qui  quidcm 
vbi  tx  Chalda»orum  ,  AEgyptiorum-  & 
Gr^coruhi  opinionedefuntflorumanimas 
cuocari  poffe  docCt ,  Otphca  cygni  fpc- 
cieeuocandumait,  Htortierum' Jufcihiar.. 
Qu^in  &  Picrius  hac  ane  animi  candoremi, 
&  Apbllinem  fidicinem  defignari  fcrfcit , 
lib.T^.Hieroglyph.  Hotidem  qaoq;  poe 
r*  cfommune  cum  cygnis  habet,quod  gjo 
riiftudio  tra^hanturyfaiiorisq";  &  laudario 
nisfiiit  auidiufculi, 

Nef  petitur  facru  nijttanta  fama  poetis . 

Cygni  quoq;  tunc  fuauius  canunt ,  cum 

■Fauoniuscosadcanturn  vifus  fueritinui- 

tare.  Artcmidbrns  (vr  poftremo  id  adno- 

'tem^  Jib-i.De  fomnijs^  Cygno  vinim  ait 

miTfittim-fignificrari ,  atq;  adeo  Miificam 

ipfjm-cibccuJta  is^detegif,  coloris  rarioue , 

&fc.'Cbramode  ergo  Jmuficoipfam  nunc 

'Muficam  fubiungimus. 

...;.jr,  ,  :"■.    ;     ...      .    .  -.[q      .««v.-iv 

f  rlO  -<■    :::  i^'^)  ._S.13  33d-b 

i   ^        -      .  ,         ••0.7.'i» 
r'      ■  ^»i.:'j.j 

Mo^flcam^ 


ToetAU 
dti  eup 
di. 


■i:\Q'zs.i,Ui.\i.. 


Emblemata-> . 


773 


Miificam  Dijs  curae  effo. 

E  M  B  L  E  M  A     CLXXXV. 


T   OC RENSl S pofuit  tibi  Delphice  Phtebe  cicadam 

Eunomm  hanc  -i  palm£  Jigna  decorafu£,  - 
Certabat  pleilro  Spartyn  commifm  in  hoIfeWi 

Et  percujfa  fonum  pollice  fila  dabant . 
Trita  fides  rauco  coepit  cum  liridere  bombo  > 

Legitimum  harmontas  ^  vitiare  melos  . 
Tum  ctthara  argutans  fuauis  fefe  tntulit  ales , 

Slua  fraH^am  impleret  'voce  cicada fidemx 
^^^  alleBa ,  foni  ad  legem  defcendit  ab  altis 

Salttbtis  i  vt  nobis  garrula  ferret  opem . 
Ergo  tuA  vt  firmus  liet  honos  ^  o  fan^e  i  cicaday 

Pro  cithara  hic  fidicen  aneus  ipfa  fedet* 


;u-.r):.Ui^ 


C  c  c     3 


COM- 


774  AndrcaeAlciati 

COMMEN    TARII. 


!•         T  M  A  G  o  hiiiiis  EmblemaMSccrnitur 

i  in  vcteri  gemmaratdaiticifa  ,  apud  D. 

Lainciitiiim  Pignorium.qiiam  Romajna 

(ftum  fe.curn  aLijs  plerisq;  vcticranda^  an- 

tiqu'ta:is  cime!i)s,afreritjproindc  hancira 

hicappingicurauit,fccus  quam  habcnt  c? 

terascdiiiones.Vcrijm  quiade  Muficain- 

Cidit  meutio  ,  vt  aliquid  dc  inftrumentls 

muficisdicamus.piiftura  hxc  requirerc  vi 

,    -,        ^  detur.Inftrumcnta  itaqj  mufica  func  trjii 

-    eciierum.vc  iii  Piothcoria  in  Pfalmos  fcn 

.J      bic   Chryloitomus  ;  \i\^fxivf  ouiVA  , 
ea  trtpU-    .  ,l  r       •  -  n 

f        AthcnajOjliucg^UTfeuTst,  qua:  Harucom- 

^'^'  plcnrur:Vcl  ivTA7<t,  Cnxeiy^opJ^A,  qux 

ueruisintenduncur  .-  Vel  dcuiquexpBrflt, 
qujE  pulfantur.  Primi  ordinisfunt  tuba, 
tibia.fiftula  clairicum^buccinajCornu ,  li- 
tuus.Secundoordini  debentur  lyra.citha- 
ra,tertudo,pfaltcrium,  naulium ,  fambu- 
ca,pandura,pedis,barbiton.  Ad  tcrtium 
leferuntiu  tympanum,  fiftrum ,  &  cym- 
balum  .  Noftramcitharam(dequa  uuuc 
agimus)  cx  fecuda  cla(rcinftrumeutorum 
"  cfTe  vcnon  eft  dubiuni,ita  quodnam  illud 
fit  in  tanta  varietatemaxime  controucr- 
fnm".  Nosde  fiugulis  illis  aliquiddicc- 
ir.us,quo]iberum  quifqj  de  eo  poflit  fer- 
re  iudicium- Lyra:  itaq ;  &  cithar^  non  par 

^-)rA.  uumeft  difcrimen,quamuis  Grammatici 
fere  confundat,intcr  quoscft  Euftathius, 
qui  fic  fcribit:;i^«Ai/f  cithaia  dida  cft  ,e6 
quod  tcftudinis  tefta  iugoaddita,  fidibus- 
que  teiifa,lyran)  dcformauit-Ec  rurfus  : 
Chelyn,  hoccft,  lyram,  e  rcftudinis  tcfta 
fadlam  fc nbit.Cui  fentcntia:  vidcri  pceft 
fiibfcribcrc  Horatius.qui  Mercunu  cur- 
ux  lyras  parentem  iiominat  lib.i.  Odaru, 
Qt  lib.  3.tcftudincm  illiattribuit  Diuerfas 
facit  Plato.  Qjiid,  quo  Diodorus  lyram 
trichordonfuifTc  infimulat ,  ad  citharam 
/iuc  teftudincm  fcprem  neruisinftrudam 
H  oratiuj  ?  quo  modo  (popfj.tyy<t,  iTTti- 
y^dfjffoVtid  eft,fcpteuosedcrc  (onos  Piiida 
rusait.  Difcrtisquoq;  vcrbis  Lucanus  in 
carmincad  Pifoncm  (quod  non  fiue  ma- 
nifcfta  iniuriapofrcfTuBi  hadcnusabOui- 
dioaudiori  fuoreftiruit  Hadr.  lunius)  c- 

Chtlys,     docct  illud  difcriracu:  nam  chclyn  fiue 
tcftudiuem  digitis  aut  pe^flinc  pulfabaut;, 
lyram  pcIicbant.Vcrfusciusfunt : 
Sit*e  chelyn  digitH,Cr  eiftrno  vtrberttHU 


Et  mox: 

Nec  pudeat pepulijfe  lyr^M  . 
Sencca  ctiam  chelyn  plcdro  vcrbcrari:D. 
Cicm es  TKiiKTpa  KpKiy9cu,id  eft,  plcflro 
pulfari  dicic.Cithara  Platonidicitur4<*^  CitharA 
riy^.Smdx  fiopfJLty^,  Homcro  ;;^'At/f  ,  a 
^ikcovns.id  eft.tcftudinis  tefta  ;  Ciceroni 
ceftudo.aforma;  Virgijius  pcriphraftic^ 
cicharam  cauam  tefludtnem  dixit.E\iCc'   Xe/Iu4e. 
bius  lib.  lo.  <p6p(j.iyyet,  a  cithara  aliquan- 
tulum  difcrcparc  indicat,  non  tamen  ci- 
plicat.  Nebrifi^cnfis  Hifpauice  Vihttelam 
exponit.   Alij  citharam  putantHarpara 
c(Ie  noftram.Hieronymi  force  vcrbis  pcr 
fuafi>qui  citharam  deltoti  figuradefcri- 
bir,cum  chordis  vigintiquatuorrad  quam 
acccdit  inftrumentum  illud,  quod  vulgo 
Virginale,  &  Clauccyrobalu  nominatur,  Clauf 
Gallis  £ipineta.  Pfalccriummuficum  eft  cymbx* 
inftrumencum  ab  Hebrasis  Ncbel,aut  (vt  iHm  . 
Chryfoftomusannotatinlibrum  Pfalmo  Pfaltt- 
rum)  vii,vhA.'],AKiA.oKiviiTQVi\.jp<tv<\\\\-  rium. 
dam  dixitinillis  verfibus: 

»__«  TK  rrveVfJt.ATOf  ' 

T«t  ^HA  Te^et  »^  /SsKn  7hva(  . 

0  Aa/SIS"  '^.AhfJl.OKlVinO)  Kvptf, . 

Dcfcribit  autem  Chryfoftomus  in  Pro- 
thcor.  ad  Pfalmos  ita.-  Pfaltcrium  inftru- 
mcntorum  vuum  cft.qux  fidibus  teudun- 
tur,  fed  etcinum  (eam  enim  op^its  fjt.tha. 
//«tf^quam  PlutarchusTcrpandioinucn 
toti  ttibuit ,  fignificationem  effe  cenfet 
lunius,quq  rc<Stis,noniaccntibusaut  obh- 
quis  fidibuseditor)  cuius  foniisaltrinfe- 
cus  e  (uperiore  parte  reddirur.  Habetau- 
tem  decem  veiticilla  ,  qua:  in  iugo  ipfius 
vertuutur,totidemq;chordas  fonodifpa- 
res:  (l.inc  dccachordi  pfaltcrij  fitmcntio 
in  Pfalmis)  dextraautem  pledlrum  trafta 
bat.laeuaaltrinfecuschordisobcrrans  pcr 
interualla,  digitosq;  frequcnter  tranfpo- 
ncns.vcl  graoem.vel  acutum,miftumquc 
fonum  excitabac.Hadeuus  illc.D.Hicro- 
nymus  Pfalteiium  in  modum  A  litcr« 
compofitum  ait .  D.Auguftinusfcribit, 
Pfaltcrium  habui^Tefuperiore  in  partcfo- 
uorum  lignum.quafi  tympanum,cuiner- 
iiorum  fc"rics  incumbat,  vt  roeliorcm  Co- 
inim  reddat.quod  lignnm  iu  citharainfe- 
rius  fit.  Hinc  fereftatucrelicet  Pfalteriu 
e^Tc  Harpam,tamctfi  pluribushxcinftrii 
dafitchordis .  Alijiuftrumcntumillud, 

quod 


&/ff/4 


Emblemata-). 


kmlii 


Uuea 


sdurs 


/trbito. 


II. 

Uead* 
aeri/es. 


Uead/i 
Ihegtne 
ts    cur 

9HtA. 


«jiio^  codem  fcrS  yocis  fono  Pfaltcriu  aut 
Pfaltcriniim  vocatur,  effc  cxiftimaniiit . 
Porro  v<t.5A/ov,fiae  vd&Ka.v,yt  Clemens, 
&ex  eo  Eufebii\s  fcribunt.vcl  VAv\ii,wt 
apiid  Plutarchum  cil  ,  Hcfychiusambi- 
gue&  ciiharara  &  p{alterium  cxponit. 
Kurtus  organi  gcnus  muficiafpcro  fono, 
^uod  Cappadocnm  inuentum  cire  vohie- 
lunc.vt  SJdoi)iorum  Sopatrus,  Naulium 
dixitOuidiusillo  verfu  : 
Difee  etid  duplici  gentaliti,-  verterepaltnx 

Naulin^cdueniunt  dulcibm  illa  modu . 
Sambuca  triquctrum  inftrumentum.im- 
paribus  longitudine  fidibus,  <tci.ia0ukh 
AthcnaeojNcbrifrenfi  Hifpanice  vocacur 
Campona.  Athenseus  irtftrumcntum  eiTc 
acuti  foni  &argutum,tctrachordum  fcri 
bit  Ita!iceS<»«»^(»^;zi«.G€rman.Z^^r^.Pan- 
dura  inftrumcntum  eft  triplicibus  fidibus 
tenfum  .  Pcdisinftrumentum  muficum 
cum  Pfaltcrio  communc  quidda  habcns, 
v(q;  adco  vt  pfaltcrium  intcrpretatus  fit 
Apollodorus,  Lydorum  inucncuin  ,  tcfte 
Anacreonre.  Barbiton  fiuebarbitos  lyri. 
cum  ujftrumentum,  ple<5tro  percuti  foli- 
tum  :  cuius  inucnti  gloriam  Terpandro 
tribuit  PindaruSjVt  Anacrconci  Ncanthes 
&  Antipacer.  Martian  is  Felix  multifor- 
me  barbiton  dixit.ob  variecatem,non  fnr- 
masquidcni,  fed  forte  fonorum  .  Strabo 
lib.  lo  lambucam  cum  barbiro  eandcm 
effcait .  Halicarnaircus  fiap^tTct  nipKeiv 
dixir,probarbicaplectris  radi|sq;  percui- 
rcre.Quale  nunc  hoc,quod  hicdcpidum 
cernitur.fit  ex  hisenumeratis  inftrumen- 
tis,quisq;  augurari  poccfttmihi  fane  vide 
tur  pfalceruim  • 

S  T  R  A  B  o  lib  (S.Gcographiaj  rcfcrt, 
Rhcginum  agrum  a  Locrcnfi  dirimi  flu- 
\iio,cui  nomen  Alcx-  Cicadas  autem.quz 
iu  Locrenfi  verfanrur  ripa,  fonantuis  ftri- 
dere,cum  in  Rhegino  fintmuts.  Huius 
rei  hanceire  caulam  conie;f*at,qu6d  Rhe 
ginorum  rcgiocu.nfit  vmbroia  atq;  opa 
ca,cicadarum  pelliculas  humore  toipefa- 
ciat.EatHcm  in  agro  Locrenfi,  quod  fit  a- 
pricus.Solisarcfac^asacftu.fttidoreaptius 
emittcre.Soliuusc.  8.de  Itajia.aliam  red- 
dic  caufam  fabulofam;  Cicadae  ,ait,  apud 
Rheginosmutz.nec  vfquam  aljbi-Quod 
fiiencium  miraculo  eftjnec  immerito.cii 
yicinae,quzfunt  Locrenfium,vltra  ca»te- 
ras  fonitent.Caufas  Granius  tradit:  cum 
•bmutmurareac  iliic  Herculcquiefcen- 


77  S 


tCjDcum  iuffi(Tc,ne  ftreperent.  Itaq;  cx 
coc^ptum  filentium  permancre.Haec  So- 
linus.  De  hac  tacitutnitatccicadarum  vi- 
de  etiam  Plinium  lib  i  ic.ij.  &  Paufari. 
lib.i.de  rebEMacis.  Augecautem  mira- 
culum  Rheginenfiumcicadarum  ,  etiain 
fabulos^  cekbrata  vocalitas  vicinarum  . 
Namidem  Strabo  Tim^eum  citat  aiiclo- 
rem,  quondamin  Pythiorum  cerramiiic 
Eunomum  Locrenlcm  ,  &  Rheginenfem 
Ariftoncm  iu  cancndi  ccrtamen  veniftc  , 
Atiftoncm  ApoUincm  inuocaflfe  Delphi- 
com,vt  fibi  cancnti  forerauxilio  ,  quod  a 
Delphisolim  Rhegiwnfcseirent profecli. 
Eunomus  rcfpoadit,Rhegi'iieufibus  ne  cer 
tandum  quidcm  omnino  de  mufica,apuJ 
quoscicada  vocaliffimum  animal  voceca- 
rcret.  Vtrisq;  cerrancibus  cum m  Eunomi 
cithata  vnaintcr  canendum  chorda  frau* 
getetur,cicada  (upcruolans  aftitit,  &  vo- 
ccm  alioqui  defutnram  fiio  cantu  fupplc 
uit.  Atojica  vi^ftor  declaracus,ftatuam  ci' 
tharocdrpofuir  ,cum  cicada  cithara;  infi 
dente  Sedcur  non  audimusiDfum  Scrabo 
ncm  fua  lingua  loqucnrcm  ?Sic  enim  iilc.* 
iJ^HKVVTo  S''  AvS^piif.iivToif  KoKpole  ivvo- 

[MOU  T«  Kt^ApeoJ^OtJ  ,  TSTT/^A  6T/  TI1V  Kt' 
^aipAV  KA^VfJl.eVQV  t-)(UV  .  ft\7l  S^t  rir 
//fiuof  TTu^ioii  'SOTi  Ayavi^ofxivoii  TVTOV 
Te  y^  dpi^-cavA  pnylvov  ipircu  -Tripi  T« 
KKiipt:^  Tov  fJLiV  i»  dpireovA  J^h^^cu  rav 
J^Kip^oviAvra  s-uoLTrpdrrHv  lipovi  yeip 
tiVAt  ri  d£»  T»V  Trpoyoviif  tfi/Tsy'-,  ^  riiv 

ATTOlKiAV  ivHvi^i  i^<i.?^^OU  .  rov  J"'  ivVOm 
fjLOV  OiiyAvrOi  cif,)^]v  fXilJ^i    fJLiTHVCU  iKH- 

¥Oii  AvToti  rav  Tripi  (pcavilv  Aycovi7f.d.7eoVt 
'TTAp'  oii  \5u  01  rirriya  «ei'  ctjpccvot ,  t* 
iv(p^oyyiTATA  rav^cccov  ,  o tj.coi  ivJ^oKt' 
fxf.v,  fjinJ^iv  tjTTov  rov  Api^covA  y^j  tv  eA- 
TriJ"!  ntv  viKnv  i^v.  vtKti<rcj  i/.iv  toi  rov 

IVVOfJ.OV   x^   dj^A^^^iivcu    T«V    ^«■)^^HS-AV 

hkovaJv  r»  TraTc/tT/,  eVfi  katix.  rov  Aya 
VA  f/.tAircov  ^^pJ^vvpAyHa-iiijTi^ciirit 
ri^  iKTKupcoTHi  T5V  (^^oyyov  .  id  eft: 
O/enditur apud  Locros  Lunomi  ctth.iraedi 
ilatun  ,  qu&  infidcntem  cithnrA  cicadam 
hahet  .  Scribtt  autem  TimAM  ,altqiiando 
in  Pythiorum  certamine  illum  it.a  cum 
Ari/lone  Rhegino  venijfein  contentionemt 
•V  ter  premium  fortiretur  .  Arifionem  fufis 
precibuiDelphotum  ciues  rogajfe  ,vt  fibi 
adefjent-.maiores  enim  fuos  iffi  Deo  Apol- 
lini  con  fecratos ,(^  a  Delphu  BhegiS  mif- 
fAfn  coloniatn  n$rat.Eunomum  autem  di- 
C  c  c     4  xtfik 


Vons  Etn 
blematts 
ex  Strabo 
nz.j* 


Statua 
EHnomi. 


77^ 


Andreae  Alciati 


xiffe  illis  ,  numquxm  de  muficd  ab  eornm 
pnmordio  cert*minitfuijje ,  cum  (^Hidem 
apud  eos  cicndi  cunBerum  /inima^lium 
tantu /uauipmi  omnino  fonum  non  habe 
rent.  Nihilominut  AriRonem  ipe  vi^orii. 
etdLaudem  ajjequendam  ffrenuum'.  Euno- 
mum  tamen  vtctorem  declaratum,flatuM, 
quam  diximus,inpatria  eoUocaJJe  .  Cum 
enim  inter  certandum  chorda  vnafraiia 
defecijfet,  cicada fuperuolans  adfutt  ,  qui 
fupplementum  vocis  faceret .  Ha<5tcmis 
5trabo.  Ccrte  hoc  Epigramma  Latiodo. 
natiim,&  aliquotverfibusab  Alciato  co- 
crcitum.legerccft  iu  fe^flioiicquarca  Gra: 

Typus        corum  Epigram.  titulo  w  K{$(f.paJ^<si  , 

JEmble-      quod  huc  alcribam . 

matts .  EufofJLov  ,  a" rroK^^ov,  Cu  fJiiv  oiff^ii  fjis, 
Tai  '7t07   iviKav 

ffTTeipTiv  0  hoKpodyu' <snv^o{ji,ivoi( cT' 
ipia» 
AtoKoV  iv  Kt9a.pA  v6[JL0V  iKpeKOV'  iv  J^ifXi- 
CiV  (TA 
uS^dL  fJLOt    'X^pS^a.V  <V\AKTpOV  AmKpi- 
fMA7iV  . 

t^  (xoi  (p^oyyov  eToly.ov  otavika  KAipos 

<i-^>JTH, 
eii  Aitoa^  puSlJt-OV  TMTpiKif  HK  ifJ.iViV 
Hffl  Tli  Air'  AUTOlJLATa  KlQdpAi  i-TTl   •t.T»  - 
yyV  AVATAi 
TiTT l^tiTTKilpOV  TaTpSKii  ApfjLOVlni'  . 
ViZpA  ydp  i^iTlVAOJOV  '  o9'  i/Sj^OfJLATAS 
<Ji  fJ.iKoifXAV 
yopJ^Ai,  K^V  TOt/Tiy  ytipVV  i  Kl-)^AfJ.iBA. 
TpOi   yAp  ilJLAV  f/LiKiTAV  C  fX.i7Alx/2pSV(3i 
Vpi<TlV  uS^Oi 
T^VQ  TO    'TTOlfJ.iVlKOy  ^^iyfjLA   fjtenip' 
fJ.6(TATa  ' 

K)  fjLiv  OKA  ^^iyyono,  ffCv  a-^u^h  t6ka 
vevfcui , 

76)    f/.iTA0AKK9f/Liva    ffVfjClJLiriTtTTi 

^potii    . 

TiiViKA  (TJfiipavav  fJSV  iya -^^piv -  ai  «Te 
TV^TSsa^Hi 
'^^KiOitAfJLiTipAil^i^'  UTTip  Kt^A- 

pAi •  .  ^        _ 

Eunomum.o  Apollo,ta  quidc  noftimc, 
quaiido  viiicebam 
Patria  Locrenfis  ego ,  interrogantibus 
autcm  dicam  . 
Aioliumincitharamodum  rcfonabam: 
at  in  mcdio 
Cantn,mihichord4m  pkdciMnfufpco 
dit  [i.  fregit.] 

£c  mihi  ffima.  vcxun)  [i.paratutn]  qam 


do  occaflo  poftulabat « 
Ad  aures  numeroru  non  vcr^  rcddcbat. 
Atq;  [tunc]  quxiam  vltro  cithar?  ad  cu- 
bitum  [fiue  mgum]  cxuigens 
Cicada  complebatveram  harmoniam. 
Nccuos  enim  pulfabamj  quandofeptimae 
curam  habcrem 
Chordx.huius  vocc  vtcbamur . 
Ad  meum  enim  cantum  meridiana  e  mon 
tibus  cantatriz 
Illum  padoriciu  fonuaccemmodauic: 
Et^uidemcum  fonaret,  vnacumiuaui- 
matis  neruis 
Mutato  fimul  congruebat  fono. 
Huius  rei  caulTa  congruam  habcogra- 
tiam:  ilc  autem  focmata  [i.  czprcira 
cicada] 
A  E  re,noltra  fcdet  fuper  cithara . 
I^Hnomw  hic  ego,fcu  quo  vici  tempore,  A- 
poUo , 
Locrenfis-.refera  ^s,qui  mea  noffe  uolent, 
MqUo  vt  modulo  refonabam  ,  ;'»  peBine 

tentx-t 
-    Conticuit  medio  carmine  fraBafides ., 
Me  lyra  deslituit  cHnonforet  ergo  neceffe  , 
Et mihilegitimos fion  dedit  illa  fonos  . 
Attamen  adcithan  cubitwn  miht  ^nte 
cicada 
AdfuitjVt  veram  redderet  harmoniam. 
Chorda  fatigabat  mefeptima,  quando  re- 
pente 
Vox  mea  fuppiebat  quomodocunquefo-. 
num  .  i 

Sed  mihi  catJttrix  venit  de  tnotibus  altis , 

Obtulit  atq\fuum  meridiana  fonum  : 
Egregie  reddens  modulos.fleBebat  eofdemt 
Exanimes  neruos  quod^  referret,  erat . 
Ergo  habeo  grates  menij^  hincq;  expreffa 
cicadcLj 
Speciatur  conflans&refuper  cithara  . 
Sa<Siius  (ic  vertit.rantu  vt  intelligi  poflct,- 
Eunomus  vt  Parthin  Jjtcrenfis   earmine 
vici 
Delphicefcts:  dicam  ^s,  qui  meafaBjt 
rogavt  . 
Aeolico  cithara  refonabam  pe^ne  cantBi 

Concentu  in  medio  defilit  vnafides . 
Indeper  attentas  7ton  ibatdulciter  aures  , 

Legitimusq;  mihi  non  eratilleforuts  . 

Tum  cythar*  cubitofedtt  fie  fort€  cicada  i. 

Vt  dulcem  cantum  conderet  harmonia. 

traiia  namq-yjide  rhythmum  meditnbar 

eundem 

Sttpplere,<:^  netes  4^uipararevieem .. 

Lcce. 


Verfii, 
aij. 


Emblemata. 


777 


fLee»  tnihi  venit  emtdr  de  monttbui  altu 

JEfliMus,dulees  conciniiitq;modos . 
ttKtinSin  quivace  lettifux  cnrminaner- 


« *■»  i"t  ■i-^y4fff^^.ifeparans  qui  perieretonos . 

J^^terea- grates  foluo  tthi  Delphice  ino' 

vv    firaq; 

--.  MneM  hie  cantor  defidet  in  cithara  . 
Eptgram^  Eitat  &  ^liud  epigramma  ciufdem  fei^ 
>na  Pau-  argpmeniilib.6.Aniholog.tit-aTe  it/^A- 
'i  Silen-  paS^eov, zvitozQ  Paulo  Silentiario,  quod  ta- 

TflV  'X<tKK4V  TiTTiyA  \VKapei  Koicpos  «- 

ullvvof^<i{y  d^KOTOVtts  (JLVA^et  ^tKOTS' 
■1..  ..     ^AVa .  ,•     . 

M^-y^p  dyav  popfjLtyyof  •  e J^'  eivTiof  t^et- 
70  'TrdpSvi  . 

.  ,ttAA,'  OKCt  eTw  '7rKnK7pq>  KoKpU  tKpi^t 

fipttyX^v  7i7pityvice,  Kupeu  aTgxo^^«« 
.  nt  .yopS^d- 

rrpiVxS^.i l^iKoi  (TKei^HV  ^wroS^of  eijxfio- 
viui, 
d^pov  i-rnpv^av  Ki9oLpa,{  vTipe^f7o 

yjfx  70V  A-^of)^oiAiVii  ^Soyyov  t/7ri;K^6 

fxi7ii  . 

id.v  S^i  nriipoi  K(tK<tyiv7AV  iv  «A««v 
d.ypoTiv  tr^, 

■  ^  VrpOS  VO^OV  d/XiTip SCf  Tpi-^  KUpOKTU- 

iirini  • 
Ta  76  iu.d.Kttp  Kinat   Tia    76  77 lyt  yi- 

pCUfH  , 

ydKKiov  l^pvcAi  eSj'ov  UTrip  KiBdpeti- 
Qood  fere  ad  verbum  fit  foiiatjvcrfu  au- 
tem  hic  cxprellit  ipfc  Alciatus  : 
Mream  cicadd  Lycorei  Locrenfis  fufcitat 
Eunomos .moniment  um  certaminti  co- 
ronarum  cuptii  [id  cft  ,  vi<ftoria:af- 
fuetij 
%rat  autem  certamen  cithar£:(^  eontra- 
riui  Retit  Parthys . 
Sedciim  pleclro  pulfata  refonaret  Lo- 
crenfis  chelys  , 
Chorda  lyrtfiridens  raucumfontl  edidit . 
Hic  claudicabat  melos  harmonis.  prius 
integres  pedes  habentis.  [id  eft,  pcr- 
fca^] 
Delicatum  admurmurans-  citharA  infedit 

cicada,. 
:   Et  abfenttsfidti  fonum  fubiuit . 
Hamq',  in  faltibus  refonabat  ruBica  echo, 
Secundum  legem  pulfus lyrA  nofir^mu- 
tabat  , 


Te,  beateLatonafate,  tua  cieada  ornat , 
JEreum  coUocans  cantorefuper  cithara, 
C^terumdc  Eunomo  Ancigonus.Strabo, 
&  Clemens  Alexandrinus  initioftatim  o- 
rationis,  qua  Gcntes  hortaturad  picrace. 
Repetcetiam  proucrbia  ,Acanthia  cica- 
da.&CyChordA  vice.  &,  Ad  fra£iam  canu. 
8c,Cicada  a'Of^//or.Videinfupcr  Pierium 
lib-z6.  Hierogl. 

LOCRENSIS  Eunomus  ]  Locris  regio  1 1  f, 
proxima  Phocidi,cuius  populi  Locri,fiuc  Locrn  \ 
Locrcnfesdicuncur  . 

Delphice  Phcebe.]  A  Delphis  Phocidis  Phcebus 
ciuiratc  Phcebus  Delphicus  didus  cft,  in  Delphi- 
quanimirumoraculumfuic  cotoorbccc-  c»s . 
leberrimum. 

PalmAfigna]  vicflori^fuje  teftcm.Pal-  PalmM-t 
mam  flgnum  efte  vidloriaj  diximus  alibi ,  figntim 
&  notiuseft  quam  vt  hoc  locorepctarur.  vi£iori&. 
Piutarchuscaufamreddit:  In  cercamini- 
bus.ait.palmamfignumefre  placuic  vivflo 
riz.quoniam  ingenij  eiufmodi  lignti  eft, 
vt  vrgccibusopprimencibusqj  non  cedat» 
Certabatpletlro]  Inftrumento.quo  fi- 

despIe>fluncur,hoceft,percHtiuntur.Mac 
tialis  .* 

Exornent  docilem garrula plecfra lyram  . 

Spartyn  commiffus  in  hoTlem]  Inaducf- 
farium  Sparranum.id  eft,  A riftonem. S/^^r 
tyn,  GrsBcus  accufaciuus .  Grscum  epi- 
gramma^vchabenc  vulgati  codices,  (ccu- 
tus  Alciacus.inerrorem  pocuicimpinge- 
re.Quodeo  dico.quia  vox,(T.??«;;t/c  vidc 
ri  fufpeAanon  rcmere  poceft.  Cerce  San- 
dius  ex  fecudo  hic  addudo  epigramma- 
te  emcndat,P/irr/^)'».  Siclegendum  putac 
Nicolaus  Gulonius.jitcrarum  Gr^caruni 
profellbr  Rcgius: 

TatTp/ J''  0  Kov-poi  iyco,  6cc. 
proeoquod  diceremus,^5tTsJT«v  Tef.Tpi- 
cTrf.  0  KoKpof.  ficenim  recta  criccarminfs 
fententia,  Eunomus  enim  Locrenfrs  eraP» 
non  Sparcanus:  nifi  force  pucet  aliquis 
(rzrdpTiv,  Ciac^dpSvv  t(k  cognomcn  vel 
agnomen  quoddam,atq;  citharoedum  il- 
Inm  fuiflebinomincmiquod  nefcioandc- 
beam  probafc. 

Trita-fides]  frcqucnti-radu  attrita  ,  Bc 
tandem  rupcachorda. 

Coepit cum  Hridere]  A\(^o\]ZTC .   Strideo  Stridcrr^ 
feuftrido  propriceft  funium,  cum  fonii 
edunt  :  interim  camenfrequenterad  alia 
traiisfertur.Horat.lib  1.  Serm.Sat.8. 
Striderefecretn  dinerfos  aure  fufurrc  - . 


778 


Andreas  Alciati 


BotnhHi 


Bilardd. 


CicAiiis 
(Ur  tribti 
ta  canen 
di  fuaui- 


Cieada- 
rumfa- 
iul^uj. 


£omh]CQi\o.  Bombiisfonuspropttct 
quem  cdiuit  apcs .  Transfcrtur  cnam  ad 
alios  fliHcrlos  fonos,vt  tubxapud  Lucrc- 
tium  lib.4' 
Cum  tuba  deprejfo  grftuiter  fub  murmure 

mugit, 
I.t  reboatraucumretrocita  barbarabbbii, 
Efl:  autcm  fadum  per  onomatopociam  ci 
fono  /3o//  ^c/!/.Hinc  deducituretiam  Bo- 
barda ,  quafi  bombizatio  vcl  bombus  ar- 
dens.vt  Robcitus  Vaituriu5  putauit,  lib. 
10. dc  rcmilit. 

Argutans]  fmiuiter  cancns.Cicadas  ftri 
derc,&  quaficantusvoccm  fonoram  cdc- 
rcprxfertim  Solcacftuaute.nemo  non  no- 
uic.  Dchis  Vir^iluis  in  Culice  ; 
Argutti  O'  cunha  fremiit  ardore  cicddti . 
Suaunfefe  intuUtale*]  Ttibiiunt  anti- 
qui  poct^ecicadis  canendi  fuaHitatcm,nc- 
lcio  ob  qna  caufam  :  nam  noftris  locis  & 
temporibus  ftrcperum  &  inamabilcm  c- 
dunt  fonum.  Homerus  TroianosOtato- 
icscicadiscoparat  j-lliad.Et  apud  Thco 
cntum  ii)  i.Eid)  1.  paftor  ,  qui  Thyrfin 
commeudarc  vnlt  acarminis  fuauitatc> 
xrieliiiseum  cauere  quam  cKadas,ruftica 
&  paftoralifimplicuate  diiit .  Quod  (i 
cojiiedui3elocus,iIludcx  fabulaantiqua 
ortum  trahere  autumo  :  n^m  Philoftra- 
tus  ui  Apollouij  TyanCLvita  ,  &  Plaro  in 
Phjedro,a  Mufiscantum  habuiflccicadas 
fcribuntjoicenie  fic  Socrate:  Ferturolim 
cicadas  homiues  fuifteante  Mufas  ;  natis 
deindeMufis,caiitiiqj  mouftrato.illoium 
nonnullos  voluptate  cautus  vfq;  adco  de- 
linirosfuiftc.vtcaiieiites  cibum  potumq; 
uegligereutjiniprudenterque  perireiu:ci 
quibusdeinceps  cicadaruni  geiius  fit  na- 
tum,  cui  Mu(a:hoc  miuuis  dederunr,  vt 
alunonia  nouiiidigeacfcdabfquccibo  po- 
tuqi  quamdiu  vixerit  caiuet,  pollea  vero 
adMufasproficifcatur,  quani  quishomi- 
num  Mufam  luccolat  rcnunciaturum:il- 
lasqi  giatas  leddit  mottalibus.pioiit  hu- 
lus  vei  iliius  fucrint  (ludioniancipari:  Si- 
cutamantes  Erato,  faltatores  Terpficho- 
ra:,  philofophos  Vraniar ,  &  fic  deinccps . 
McmiriitCoci  Rhodigin.l1b.17-  cap.  6.& 
Pieiius  lib.id.Hieioglyph. 

'^Aq-^alleiia.]  lUiciofcilicet  Mufics  . 

Sont  ad  legem  defcendit]  aptauit  k(t 
ad  inftiumenti  mufici  conccntum  . 

^4b  altis  Salttbui]  a  fihio/is  locis  vciiit 
opem  laturamUu  EunoniOjtclu^isncmo- 


tibns,in  quibus  pocidimi^m  frcqtitentfa  ^ft 
cicadaruni . 

Ergo  tu*eicad£\  tibi  (acra*.Cicadas«ib  Cieada 
cantum  Apollini  facrasefle  docct  Arifto-  AfoUim 
phafics  in  Nebulis.vbi  fcholiiaft.  01  rjtrTt-  /*cra . 
yi{  fiytattMi  <iV7tf  a.v<iKHvreura  A*t^ 
heovi  :)[d  eft :  Cicadd  propter  muJicamApol- 
lini  eonfecr antur. T tzdwm  nonnull»-'aucs 
omncscanoras  Mufarum  volHCrcsapp'<3-  ' 
lati.Sed  hxt  iam  dit^a  fucrCic  £mbl.tl8o»  ~ 
OfanHe]  Ph?be.  -       '      .  •  '^*  ' 

Vt firmusfiet honos]  Nctanti  mit<acu(i  ' 
mcmoria  tcmpotis  vctuftatcdelcrcturie»- 
tharam  Apollinicum  cicadaxnea  infiden 
te  confecrauit  Eunomus  ^citbaramcnim 
Apoliiniideoappiiigi.quod  Mufic?&  C9S 
minum  audot  fit ,  paulo  antcdizim'Ui^> 
Val.FlaccusIib.j.fic:  "^' 

Mufarum  chorta  (^  cithar*  pulfator^A' 

poUo  . 
Ad  fincm  huius  Emblematis  Gracci  par- 
ticulam  poftrcma  ita  comgir  Gnlonius: 

TVViKetVVlJLipuVCOV  [J.iv  i")^  ')(Af.lV' 

qua:  ledio,  vt  facilior  piobatur  . 

Pro cithara\  Ordo  huuis  vltimi  difti- 
chi  t{^:Ergo  ofaniie  Apollo  %thonos  tut 
cicadA  fiet firmu^,\A  eft.fit  perperunsi  ip' 
fa,lc\ULCtcicada./ed.t/:ic£neusfidtcen,id 
clt,-i  ST€  futus  fidicen.hoc  cft,  tanquam 
fidiccii.-/roc//^^r;?,id  eft,fiiper  cuharam  » 
Nam  voluit  cxprin-.cre  Gra^caJ-O';'/)  Kt- 
deiptti.  id  e{\,fuper  citharam.  Vel  expoiie 
pro,\d  eft,ante,quod  vfitatins  eft  apud  La- 
tinos.Ciccto  i.Philip.Hafta  pofita  proae- 
de  louis  ftatons.  Idem  pro  Milone;  illa 
pracfidia ,  qux  pro  tem  plis  omnibus  ccc- 
nitis  . 

H  V  I  V  s  narrationise^H^Hir/KConti-       IV' 
nct  iTtypA^ii ,\\\rvh\.\m  Mufic.tm  DifScH. 
r&  f^e:quod  etiam  figmficat  Homcrus  I- 
iiad.i-cum  iiiduxu  l3cos  citharac  vtentcs 
poft  contcntionem  de  Achille.  Cerre  non 
modo  paganoril  fcripta  teftantur.fed  ma- 
limc  iibri  facn  coiuinenr,  quanta  fucrit 
lcgediuina  Muficxcommendatio,  vti. 
Reg  16.  &  apud  Regium  Pfaitem  varijs 
in  locis.ConfulcD. Auguft.de  Ciuit.  Dci  Mufic^ 
i7.cap.  i4.Nam  pr^terquam  quod  ipfius  commt 
ofigo  cojleftiseft,  femper  habitafuit  ars  datio  , 
confumiratiflima,  vt  quaicorporishabi- 
tudiiies,anin)iq;  afFedus,  ac  morcs  homi- 
num  coniponit  ,  ideoque  tam  turpeolim 
fuit  Muficam  ncfcirc  quam  lircras.Intcr- 
ponebatur  enim  nou  modo  facris ,  fcd  & 
omnibus 


Emblemata-. 


779 


iuftct 
irst . 


tmea . 


«rambusfolennrjbiis.omnibitsq;  laetis  vcl 
rriftioribus  rcbiis.  Nam  vt  iii  veiicratioiic 
diuina  pfalmi  &  hymni.ita  in  iiuptijs  hy- 
menxi ,  &  h  rebus  mceftis  thrcni  fiuc  la- 
mdntationcscancbantur.Vndc  etiam  a  (ari 
ftis  Patribus  iu  Ecclcfia  Dci  hodic  pic  in- 
ftitutum,ira6  obferuari  pr^ccptum  eft,c. 
perlcflis,  «5.  diftindt.vt  diuinac  laudcs  in 
cclebrandis  facris  cantu  &  pfalmis,fuaui- 
busqjinftrumentisperagcrentur  ,  ncmpc 
iuxra  Dauidiscxhortacionem.qui  vultre- 
gni  &  ciuitationis  fuae  nos  circ  patticipes: 
Sumitc,inquit,pfalmnm,  &  daretympa- 
num,pfalt«rium  iucundum  cumcithara. 
5cdadquid?   Vt laudetis  Dominum  iii 
tympano  &  choio.in  chordis  &  organo  ; 
Eaudatc  eum  iircynibaiis  bene  fonatibus. 
Idem  Pfa&aU^a  cum  miniftetia  domus 
Dominiampliater.cantofcsinftituit.i.Pa- 
ralip.c.6.  eantu  fiquidcm  fidclium  dcuo- 
tio  excitatur.cum  huiufmodi  confonariar 
audicum  demulceant,&  pfallcutium  Dco 
animos  torpere  non  finant.Extrauag.Do- 
6ia  fau(ftorum  ,  de  vita  &  honclt.  cleric. 
Laudes  enim  dmiiia:  prajcipuus   Mufica: 
finis  cnedcbetjcuialreranneeflitur.animii 
demulcere  ,  &  humanas  foUicitudincs  c 
xuete  ,  quibus  fubinde  depofitiscxpcdi- 
tiusanimusaddiuina  transfertur.  Siqui- 
demMufica  pcne  infinitaeft,  nec  vllo  in- 
gcnio  exhauriri  poteft,  quippcca  c?leftia 
temperantur,  mundana  fiuehumana  re« 
guntur,ammuseleuatur,&  acuriseximi 
tur.extcrminantur  follicitudines,  &  par- 
ticipatione  la:ticia:&  quictis  cxultatione 
quadam  in  Deum  mentes  humana»ad  Au- 
gclorum  focictates  traijciuntur.  Seufibus 
voluptatcra  conciliacnatu  r?  harmoniam, 
&  intelleL^tui  bcatitudinem  quandam  clar» 
gitur.  Sanelaborum  quoddam  folatium. 
&  lcnimcntuir.  Muficam  cflTc,  ecquis  eft  , 
qui  inficiasirc  polfu^Nam  &ipfiagrico 
Ix  rud^rs  &  callofi.aeftiuo Sole labores alio 
qui  incolerabilesfilucftri  mufa  &  cantu 
actcnuant;&  ruftica  anus,qu^antclucanis 
hons  iicre  aut  lanam  duccre  numquam 
eclTat.cantando  omnia  facit  leuiora .   Ipfa 
etiam  Mufica  poft  imbres  &  turbulentif- 
fimas   tcmpcftates    fluduantibus  nautis 
portus ,  peregriiiantibus  &  fclfis  mcta  ac 
rcquics,vindlis  &  carccrecbnclirfis  pro  li- 
bcttatc  eft  .  SetJ  &  jpfis  eriam  infatitibus 
Mufices  vfum  a  naturaiqfitum  vidcas.cu 
liQxum  vagitum  adnutricfscantum  fcda 


ri  certum  fic.  Dc  Muficar  porro  vtilitatc, 
cxcellentia  &  laudibusplura  habentura- 
pud  Athenxum  lib.i  i.cap.+.&  lib.i+.c. 
II.  Macrobiumlib.  z.infomnium  Scip. 
Ciccroncm  r.TufcuI.qu^ft.Caftiodorum 
Variar.i.epift.  40.  Scripfi:  ctiam  Piutar- 
chusclegantcmcommentarium  dc  Mufi- 
ca;cuius  vires  quoqueattingjt  pofteriorc 
dc  fbrtuna  &  virtutc  Aleianc{ri,&  de  co- 
hibenda  iracundia  .  Ex  neotcricis  confule 
Chaftanasum  iu  catalogo  gloria:  mundi 
parr.io.  confid.  ji.Philip.  Camcrarium 
Oper.  fuccif  cap.  iS.Balthafar.  Caftilio- 
nium  in  fuo  AuliccIrb.i.Lilium  Gyral- 
dumdchift  poet.dialog,  i.Guidonem  Pa- 
cirollum  Rerum  memorand.lib.  i.&  om- 
nino  Rcdericu  a  Caftro  in  fuo  Medico- 
politico  lib.4.c3p.  14.  i;.  &  16.  Hifce  ad- 
de,qu£deMufica  ,  &  in  quociuscum  rc 
mlitari  fit  commcrcium.Robert.  Valtu- 
nus  tradidirlfb.iHereniilit.  c.  4  Si  quis 
plura  volet,ad  illuftrationem  huuis  Em- 
bleraatiscoiiduxcricfortafle  legerePlutar 
chi  travflatum  de  Aiiinix  procreatione,ad 
fincm-  Scd  vide  num  huc  conciiiare  pol- 
fisStrabonis  iilud  cx  lib.  10.  it^/jiiv  -ydip 

y.i[j.Ha-B<u^  TsV  5i»V ,  oTttv  iutpyirSifiv 
ttu.Hvov  S'  a,-J  Kiyot  ris,ora,v  6vJ'cuu.ova<ri. 
roinrov  «Te  ro^^^pHv,  y^  ro  iopraiQeiv,>^  ro 
<ptKo7ofeiVy  iC  uayiKt);  ATrnvi^ax  .  Rclii 
quidem  dtcium  eJi,mortales  tum  maxitnv 
Deos  itnitari,qH(i7ido  henefici /unf.reciiHt 
'verl  quis  dixent^ciun  beati  fuerint.  §^otl 
ipfum  efi  gaudere,feJios  dies  agere.&phi^ 
lofophari ,  &  Muficam  attingere .  Scd  ni  • 
mis  fortafte  verbose  hadenus  ;  fiiiio  ,  vbi 
priiis  brcuiftime  tetigcroJocumeta.qur 
nobisprasfens  fuppeditar  Emblcma  .  Et 
primum  quidem,  apud  verctes  Mtificam 
inmagna  laudc  habitam  fuiife,  &eius  v- 
fuminmagiiis  quibusq;  conuentibus,con 
uiuijs,facrificijs  profecutum  .  Deiudcil- 
los,  quamquam  vcraDei  cognitione  de- 
ftitutos,putafic  tamen  qtiacdam  efle  numi 
ija,quorumopcm  in  rebusaduerfisfefpc- 
rabant  irapetTaturosrvtqj  hominum  mul 
tas  variasq;  condicioncsefrcnt,  fic  pcculia- 
leseflc  Deos,credidiflc.  Pra^terca  ijs^qui 
tcmerariaquadam  protcruiacoi«endercr,. 
&  fuis  ajqtialibus  debitam  omncm  laudc 
cripcie  conateotur,fa:pcnmnfet6  ^al^  ce- 
derc;ijs  vct6,"qfiimodciVe,de  fefentirent, 
Dciwn  vlcrd  frcquciitcr  eccurrcic ,  adeo 

Yt 


Aceruui 
documen 
torii,quA~ 
dS.  ex  hec 
Emble- 
mate  »- 
ruHntur  «I 


78o 


Andreae  Alciati 


-vt  prxter  omnuitn  fpemde  fortioribus 
vidores  eiiadant .  Adhxc  prodigia  qiiaj- 
dam  &qiia/i  arcanoriim  fuoriim  rcccf- 
fus ,  Deum  iu  rebus  pene  omnino  defpe- 
ratis  oftendere>  vnde  memoria  ferapiterna 
tranfmeet  ad  pofteros.MuIto  etiam  plu- 
ra  funt  reconditioris  fcnfus  in  hoc  Emble 
mate.fi  fingu|a  diJigentiiisappcndi  liceat: 
ncmpea;mufationem  rcrum  honeftarum 
inccuderc  vires  ingenij  ad  gloriam  aucu- 
paodam.  Intcrparesporro  xmulationem 
inflamraari.cum  ncmo  (it,qui  ingenio  ve- 
lit  cedercj&nonnunquam  intcr  eos,  qui 
patria  funt  difparcs,  vehementius  excitari 
ftudium.  Infupergartulam&  ftridulam 


cicadamgatrulo  fidicln!  opem  infpetata 
tuli(fe>&  Hduciam  iuuilfe  •  Deniqiie  pto 
im petrata ope  Deo gratcs  habitas.vt  in  ca- 
fu  (ane  difficili.CIaudiusMinos  id  oppor 
tune  flciftit  in  difcordcs  ac  funcftas  pro-  Q^m^  j, 
ccrum  Gallia:  riias,fpeciercIigionisexci-   r^^  p^^ 
tatas;nam  poftoccifionem  Principis,  non  ■(j,-^^^ 
cicadae  e  folonata^jfed  vuanimisnobilium  '       — 
c^tus  harmoniam  fuppleuit  impeditam  Sc 
interturbatam,fidemqi  concordem  dcdir. 
quafaluti  Galliarum  &  nutanti  impctio 
fuccurrerctnr.  Vnde  idem  eiclamat : 
Tlfut  nobti  h&c  otiitfecit : 
Namqj  erit  m  nobisfemper  Deuf . 


Littera  occidit  fpiritus  viuificat . 

E  M  B   L  E  M  A     CLXXXVL 


'\T  2  PEREO  S  Cadmus  dentes  vt  credidit  aruis » 
;     ,  Seuit  c^  Aonio  femina  dira  fol$ : 
'Tenigenum  ctypeata  cohors  exorta  virorum  eH , 


Hojiili  ipier  fi  ^qui  cecid^re  tnam 


tmjfin" 


i^Emblemataii/'. 


781 


EUAfere ,  quihus  momt»  Tritomdos  armls 
wX  huiv  ouAbiei^ls  dtta  p4^.i  dextraj^  iun^a  fmt . 
,  Primus  Aiemrid^s  eUmenta  -i  mtasq,  maoiftris 
'yii/i    !        Tr^aidft  t\^s  ju^^,e,m  tu^xit.  &  harmoniam 
'  '■>  ■''  •  ^^orumdifcipulos  iontraria  plurima  vexant  > 
- Mr^-oV^-i'  ■     iV^»  mfi  PallddiA-^itA  dirtmuntur':  ope^ . 


c  o 

r.  313  inii' 


...3; j  :,;if!,"r-i/ii j. / 


'*1K         "TT^- 1' R  ^k^  nittitiari  ctihfpiciuis  ;  l 
¥    feniiciui&io  fvio  deiuesdracotrf^jjiu r ' 
tafeoccifi  &.|>raftrtti  femiwdfc  m-agrrtin 
aratiim.fiirpeiifoaratro.Sed  vidc'itMhi'hic 
&   ridc  proportioTemdeiatiiYitt^-dVaco-' 
mssrConia»«ticas  potius.       ■i'^>i^'V    • :, 
T  I  ntx  v.s  £m'olematis  Atttiptiis  eft' 
,*.,     exD.PaHlox.epiftolaad  Corinrliios,cap.- 

^'     ■Trreu/AfiC  ^iUSTTo^ff  -  id  clk ;  Litera  octidit, 
^iritus  auttm  ■vinificnt .  CiiiuS  featen 


xtt  v*orfem»Draconem  Caftalij  fontiscu- 
ftxsdem  Mattifacrnm  interfeciC.cuiusdcii 
tibus^  (fnafu  PaUadis)  humo,vc  fata  qua:« 
dam  tt?adatis,armatorum  militumlegio- 
res  prodierCjquse  ferauluo  confeccriint; 
demptis  quinq;  re{iq_His,quiPailadiscoii 
filio  fo;dus  &  pacciminierunt:  quibusita 
tandem  conciliaiis ,  &  quafi  aliquocerto 
focdere  fociatis,auxilium  Cadmo  tulcriit 
in  Thebisinftauraudi».  Ex  quo  faflum, 
vt  poftaliquantum  tempo.ris  in  numero- 


tiae  vatiefunt  cxpofitiones.i»iintenim  qui'  fum  populum  excreuern)t,totamqi'  Gric 


literam  interpreccntur  vetek^m  lcgcm  , 
fjpiritum  vero  nouara.  p»  AHjuft^inuVJio 
brum  fcripfic  de  fpiritii  &  literk,Nos  ve- 
rd  fubnaiftius  incedemu^,  &tanjn  cpi- 
gramma  pingui  (  quod.  aiunt)  Minerua 
cxponemus .  Literam  pro  ipfa  fcrJjtura 
accipio  ,  fpiritum  pro  feafainfcripuita. 
Cotn  prehe  nfo.:P  mg  u  i  u  s  a  d  h  nc  dicatn  •  1  iu 
reran»!  voco  illos  v  tjuiimilJam  fcicntiarn' 
4eguftafunr>imUis.fe  optimis  difcijilinls 
tradiderant  excolendbs^fed  G  rammaticis 
ilaanijs  aumati  de  conlriidlione  wei-bi  vcl 
aducrbij''horrcndasmouenttragcfcdias,& 
ciccaliteram  ipfam  digladiantut.  5piri- 
fftm  vero  iniclligoillos.qui  uonaantum 
quid  verba  ipfafonat,  quantiim  quid  ha^ 
fe>eantMyfterij,mentis  acieconfiderat.qui 
vcredodi  funt  &  fapiences.  Sed  quia  po- 
fteaplura  hac  dc  rc  dicenda  funt,nunc 
eadmi-fabulam  eiwrreraus..  <Is  Agenoris 
Phcenicum  regis  filius,  a  patre  milfus  in 
reniotas  terras  Euiopam  fororem  qujefi- 
turus.iuffusq;  Ph^niciam  no  redire  prius 
quam  illam  vna  fecum  reduceret.Apolli.. 
nisoraculumdicitur  adijire,ivt  quid  fibi 
effciiagendom.certd  nofTecicnraq;  refpbii 
furti  habuifle,  vtindomit£i)Ouisdu(fi:nra 
feqnutus,ii)i  tandcm  fifterec>fedemq;  fi- 
gcret,quo'loGoiIlaprocurabcrct.  Itaqub 
otaculaparuit.Thebas  Bceotias  condjdit^ 
Cia^rpioiiiainiMartis  ex  Vencrc^fiiiani  do:^ 


ciam  fno  genere  &  pixcJare  geftis  com- 
plerini^.Sedrfle  fabuia  {>rusfatis  .  Hifto- 
riamifiifiiisj.  TiansformationumOui- 
diuseft:pcafecurus:ite  ParqemiographijS 
in  a^gio,Bitotic:0  mris--  &:in  dodiflim» 
iSJcHodercifli  Latini  Grafciq;  fermpnis 
pronunciatior.e.SicigjtHr  ille  ibuNariac 
Cddmnm  litetasa  Pboenicibus  primum 
imlexi^ftc,  cam  rcm  fabalaaiotataqv  >  qua? 
fingit  illum  'ierpcntis  extindi  dentes  iii 
lerram  feminafte  ,  ex  hac  femcnte  fubit^ 
dnas  galeis  &  haftis.ariparas,acies  cxoJ> 
tas,qua  femutuis  vulHcriijus  cofccerint.. 
Atqui  demiror,  quid  hiec  fabnlafaciata^ 
Jiteras.  Vr..Dicam,nifi  mokflum  eft.  L. 
Imo  percupiOjfi  graue  npn  eft.  Vr.Infpe- 
xiftine  vnquam  os  ferpentis?L.Ncc  cupio 
quidem.Vr. Mortui  inquam.L.  Ke  mor- 
rui  qnidem.Vr.Si  infpicigs  ,  numeresquc 
fupcrnos&  infernos  dcnres,tot  rqpcrics, 
quot  lueras  primum  attulit  Cadmus.  L. 


Cfir'wi 


Qu^oc.Vr.Sedeciiin,ni  fallor.  Otiofa;  funt  ff^thoh-^- 
auccm  ficut  natse  funcordiue  pofitx.difli-  .^^  ^ 
pantur.feminantur,  acq;  ita  demum  plu- 
res  numerojvarieq;  digefta:  viuunc,agur, 
pugiianr .  Id  Ci  noncredis,  confidera  qua 
ftragefc  viciflim  <;onjficiunt  hodic,quiI,it 
teras  piofitcntur.Et  Icrmonem  .t  ferendo 
didum.aiunr  Giammaticorum  filij.Ha- 
bes  Cadmca?  ferpeiitis  allegoriam  :  nunc 
€&X4itiJwn:fc;;Hp.ulurn,qui,vticouic6lo,v'- 


8a 


/ 

nt  tcTonorum  ac  fpirituumnotulaiiraa 
ginaiias c[Te  lanceas  &:  galeas  exercitas. L. 
^  i<.ede  diiiinas.Vr.  Imo  part«;se]emcni6- 
riim  furfiim  emmeiites  talium  rerum  fpc 
ciem  pracbcnt.  Et  {idiligentiuscoiitemple 
xc.videbis i!lic  non  foliVm  lanceariosac  lc- 
uisarmatursmilitcs,  verumctiam  iata-^ 
phrados,  clypeis,  enfibus,  ac  balliftis  in- 
ftrudos.  Verum  harum  rerum  imagines 
mcliuscxhibent  Hebr2orumelcmciita,a . 
quibus  profciflasfuiffelireras  noflrascu 
ip(is  figuris,  non  ab.urde  quibufdam  vi- 
dcuir.  Ha»5lcnus  Parcemiographus.  Ncui 
kic  mihi  tacciidus  cft  Aufonij  elegantifli- 
■xni  poet?  nodus  dc  Cadmifiliabus^qui  dc 
....  eauit: 
./lujontf  Aut  adfit  interpres  tuus » 

'dntgma  t  Mnigmntum  qui  cognitor 

Jtiit  meorumy  cum  tibi 
Cxdmi  nigellcu  filictt 
Malonis  albam  pzginam  , 
5  ••  NoiASq;furuAfepi£, 

Cnidiosq,  nodos  prodidit.        :  ..  .  j,- 

Cadmi  filiasliteras  vocat.-  Melonis  pagi-^ 

nam  papyrumNiIotic»m,(iiam  Nihisdi-; 

ctusfuit  Melo  veteribus  Latinis  GraDc« 

Jinguae  nondum  affuetis.vt  fupra  monui- 

ttrus)  notas  fcpix  atramentum  ,  C.oLdios 

nodos  calamum  :qu2  fingula  latius  cxpli- 

catPolitianus  Mifcell.cap.39. 

III.  VlFEREOSdentes  &c.]  ei  quo  tera- 

pore  Cadmus  dentcs  infeuit.vcl  humatan 

quam  femcn  mandanic  .  Vipercos  autem 

dcnte5dicit,proferpentinis,jryv(e>ttro;^/«.af 

fpecici  ptogenere.Totam  vcro  hanc  nar- 

rafionem  eleganter  retulit  Ouidius  lib.3  ♦ 

Metamofph-vtdictum  . 

Aruum .         Credidit  aruis]  madauic  fdo.  Proprie, 

aruumcnim  dicttur  id  quod  aratum,nec 

rtum  eft  fatum,  debuit  a.utem  prius  arare 

terram.quam  dentes  difieminarc. 

Adnia  .  Aoniofolo]  m  Gra^cia-Aonia  didz  Gr? 

ciaab  Aone  Ncptuni  filio,rege  Boeotia: . 

■'    :=  Semina  dira]  pcrniciola.  Vel  quia  pro- 

germinaturacxercitum  in  fe  fxuientcm: 

vd  quod  ij  dcntes  focios  Cadmi  aquatum 

profcclos  laccralfent.Ouiduis  vocat  mor- 

tnliafemina. 

'  Terrigenum  clypeata  cohors  ^c.]  inde 
lycllator"um  armis  inltrudorum  cohors 
prodiit,qui  fe  muruis  vulnctibus  confcce 
runt.SicOuiduis: 

'    crefcitq ;  feges  clypeata  'virorum  » 

MonitaTritonidos]  fiufu  Palladis .  O- 
uid. 


Andreas  Alciati 


Is  fiia  iecit  humi  monitti  TritaKtdh  OV» 

mtL.j. 
Cuir  vero  Pallas  dicatur  Tritonis.vcl  Tti 
tonia,.di>ftum  cft  Emblem.i. 

Frimus  Agenorides^c.]  Agcnorides  ^, 
id  eIV,Ca<ltnus  Agcnoris  filins,  qui  e  Ph'« 
niciainGrazciam  literas  attulillefertMr. 
Lcgc  ipiiniuin  I ib- y.cap. y  6. SoIinuiTi  cap. 
ij.  CjCterum  de  literarum  inucnvoribiis 
fatis  cqUtrouerfum  cft  a  Tcripforibus  . 
Commonitercreditum  eft  a  Fihacnicibus 
primiim  has  fuiflc  inucntas  ,  vt  Antotijiis 
Thylefius refert  lib- de cblo/ib. cap.i 3 . id' 
qiie  np  ob.fcqr^  inuuerc7vi,detur  Lucanus 
ltb.3(.vbi  itacanit :, 

Fhoenices  prffni^affiAjt  creditur,aufi  .      . 
Manfuramrudibus  vo  cemftgMa.refigntit, 
Ob  id  etiam  Zeno  in  epigrammarc  .• 
©/'«Te  'Tra.Tptt,  <poivi  tiiraet  tii  e  <p^dv6s  ou 
t^  KdS^fjiOi 

Y.HVOS  a/p    i^  ■yfATnaw  gAAet?  t^  ^g- 

Nouit patrirt  7fhienijja  quAnam  imidia  , 

.    ;,    Vbi  &  f^^jidmHS 

.lUe  ,  ex/ j^0 fcriptam  GrAcia  htthetpn-^ 
gin'*m .  : 
Plinius  quoq;  lib  j.c  ii.&  ij.Syriph?- 
nicjbijsquinq;  iixc  cximia  vidctnr  acce- 
ptafj;rre,ncmpe  literas,fiderum  cognitio 
nei?ii,nauigaudi  indnftriam,  militias  difci- 
pUnam>«S4  frcquentem  vrbium  cxtrn^io 
rjem.Scribitximen  Aleiander  ab  Aleiao- 
drolib.i.Genial.  dter.  cap.jo.  PhtxniceS 
animalium  figuras  literjium  loco  lapi- 
dibus  infculpfincipcr  eafde  &  Aigyptios 
mcntis  fuaifenfus  ctfinxifie  primum  ,  &; 
antiquiffima  monumenta  mandaireiite- 
ris-.Q_uoctiam  allulilfe  videtux  Lucanus 
lib.citato.illis  verfibus  : 
Nondum  Jiumineas  Memphis  centexet:e 

bibloS  .,         !.'.'■:.       ,' 

Nouterat,  (^faxis  tatum  volucresqiferAq', 
Sculptaqueferuabant  magicas  animalia 

linguoi . 
Alij  AfiyriosjnonnuUi  loncs.aKj  aliosca- 
rumautftoresfaciunt.  Cornclius  Tacitus 
lib. ii.Annal.meminit  Cadmi  vtlitcrarii 
inucntoris  apud  Grxcos-  AlluCc  etiam 
Plutarchus  ad  fabulam  Cadmi,  quadici* 
tur  fcrpentis  dentcs  profcminafle  ,  iiiitio 
difputationis,  Cur  oracula  dare  Pythia 
dcfierit  ,Scd  fortafle  condu  xerit  ftudiofos 
euolucrc  emfdcm  Sympofiac.?.  qua:ft.  j. 
&4.qHo  Iocoqu?tit,curA,litc«rum  pri 

(Aa 


Litem^ 
inuent 
res  3*,' 


Mgyp\ 
rum  l:\' 
rA. 


Emblemataj . 


783 


Ria  (it  accepta.  Vide  PoHtianMifcel.cap. 
J9.&dodi(Iimum  opufculiim  Octhonjs 
Hcurnij  debarbaricac  Philofopliia:  anti 
quicatc,  lib.i. 

Elementa  notfifq'y]  liteizi . 
Jis/unMem  tMnxit  &>  h^irmoniam]  fe- 
«it  vt  confonantescum  vocalibus  ingcuio 
fo&  fuauicoucentu  inter  feiungerentui, 
&;  quali  fo.iareniur,ad  enunciandas  quaf- 
<lam  rocntis  notiones.Vcl,vt  difciplin?li- 
berales  habereut  intcr  fe  commune quod- 
dam  vinculum,  vt  quafl  mutuum  auxi- 
lium  (ibi  praeftarent/efteuim  omniumar 
tiuin  prajclaraqu^dam  harmoniaiquam" 
quam  fingulaj  prjeceptis  diftinguantur . 
Allufit  autem  ptocul  dubio  hic  Alciatus 
'Mrms-  ad  Harmouiam  Cadmi  coniugetTi,Martis 
'/$Cad-  cx  Venerc  filiam  ,  de  qua  Hcliodus  in 
itufor  .  Theogou. 

dpfjiovhiv  S' iiv  KxJ'(j.o!  V -^ep^v  1^1,0 f^iT' 

eiKonnv  • 
Harmoniam  Cadmus  imxit  Jthi  feedere 
lecit , 
G^uorMm  di/cipHlos]  Intelligerc  videtut 
^, ,  Philofophorum  principcs.ex  quorum  di- 

fputationibus  haufta  cft  omnis  liberalis 
do(ilrina  .  ,    .. 

Contrariaplurima  z/exant]  altercatui; 
inter  fe.diirentivuu  opinionum  conflidtu  , 
fcqj  contrarijs  fententijs  oppugnaut . 

iionnifi  Valla.di(iO*c.]  c^mi\im  con- 
tcntioflum  nullus  finis,ni(i  Palladis  intcr- 
ucntu,idcft.fapientja:  ope.qusifth^cdif- 
fidiaomniafacilc  tollit&  connponit . 
'IV.  Epimvthion  eft  elegantiftimi'i, 

'  quo  literatotum  ^emulationem  .  qux  fx- 

f  enumcto  rixarum  plena  cfle  folet ,  per- 
multas  vna  fecum  adueheredifficultates, 
&contcntionum  tricasarguit.Idquianon 
ininus  varium  quam  ingeniofumfit.Cad- 
iTiifabulamper  partes  explicemus.  5ati 
ttien-  denteslabotcCadmi ,  literae  funt  per  to- 
j«<rf,  tam  Gr^ciam  primum  fparfx,  quasillc 
ingeniqfus  &  induftrius  admodum  arti- 
fci  Graecis  ipfis  piimus  tradidit .  Quod 
omnino  veldefetmonc  literarum  monu 
irieniis  comprehenfo,  vel  de  contentioni* 
bus  hominum  literatotum  eft  acdpicn- 
dum.Draconem  primum  Tetpa.Tis  cTs/:- 
x,ta-^ou,id  t^iacutt^ime  vidcre,  nomma- 
lum  aliasadmonuimus :  quofapieutiara 
intelligimns  ,  &  difcipUnarum  circulum 
literarum  contentura  momimentis  .  Ne- 
jDo  cuimeft  qui  nefciat ,  liberakra  op- 


nem  do(flrinam  fcFmonc  vt  phinmum 
&  fcriptis  quacunquclingua  commuui- 
cari .  Sermoncm  quidem  a  ftrcndisvcr- 
bis  elfe  didum  Grammatici  nos  admo-  Scrmoun 
nent^qui  fcrmo,  qua  partc  litcriscontinc-  de   dicn- 
tur,  fedecim  piimum  chara(flcrujn  notis  mr » 
conftabat,  tot  enim  Draconis  cftcdences 
alfeucrant ,  qui  natura:  arcana  inueftiga- 
runt;  &ij  quidem  chataderesnon  modo 
parum  iuter  fcconfentiuwt ,  fed  &  feipfos 
mutuo  quafi  tollunt:ideft,coalcf€erc,aut 
fignificare  quicquam  no  poffuntjnifi  quin 
que  vocales  adfuerint,quarum  ope  ac  be- 
ncficio  redeuntin  gtatiam,id  eft,articula- 
tam  orationem  faciunt.  Arraatorumha-  ^ 

ftas&gladios  poflTumus  transferread  ac-   ^.^^f:'^ 
centuum  vel  fpirituum  fcdes  fiue  notas  ,  &^^f*ji 
qu2nonnifi  Palladis,  id  eft  ,intelligcntia:  ?"'"^ 
bcneficio,  bene  intcr  fe  compoiu  &  conci- 
liariqueunt.Vel  \\x  armatorum  copia:  ei 
ijsdcntibus  orta;,ftudioforum  quorunda 
fadlioncs  oftenduut,qui  luiore  quodam,&   Inuidia. 
aemulatione  giauiote  moti ,  fibi  mutuam    li/crato- 
inferunt  intetnccionem  ,  dum  fctiptis  vl-  rHm% 
tro  citroqueeditis,  vel  etiam  verborum 
cocertationibus,  id  c(i,\oyo[xet^iayi(  tiiau 
tur.fuorum  tTvyS'pou.aiv,8(.  eorura.qui  vec 
fantut  in  eode  circo,laboribus  dettalumr, 
eorumnue  doflrinam  importunius  velli- 
cant .  Vidir  plus  quam  fatiseft  ciiis  reie- 
xcmpla  noftta  ?ras,qux  vt  politiorem  coa 
cinniorcmq;  nonmodo  artiunT,fed  totius 
philologia:    tradeiidae  viam  ac  rationem 
fummo  Dei  beneficio  reftitutam  habuit  ; 
fic  cert^  plnra  ,  &  quidera  nocentioraco 
monftra  parturijr,adeo  vc  vero  verius  di- 
tftum  C\t,Vbi  mcl,ibifel:S<.,  Vbi  vber,  ili 
tuber  fuccrefcere.Porro  num.ctus  perexi- 
guus  a  Minerua  fapientije  Pjafideingra- 
tiam  redire  iufrus,&  qui  candem  in,.infini 
tum  numerum  excreucrit,  ftudioforum 
coriditionem  notat,qui  cura  fe  mutuo  iu- 
uant.vberrimum  docl:tii)?prouenturo  re- 
ferunt:fed  quam  paiici  fint.qui  animicau 
dore  &  ingenue  id  f3ciant,non  eft  meum 
hoc  loco  dicere.  Hanc  fabulam  ingeniose 
&  Icpide  traducic  Anuhisin  typographos  -S^y^w^ii? 
LugdunenfeSjtefertqi  dentes  ferpentisad  >"^**^  -^- 
fedecim  literas,  quae  tot  primiim  frerunt  ''"/f;?  = 
Cadmi  tempore  :  ex  quibusconfoiTas  fele 
interficcre  ait,  quod  nihil  virium  habe.^nt 
(\  fingula:  fped:ctur,quiiique  voca!es,cne 
per  fe  vocem  facinin  ,  qurnne  aiijs  for.i 
vim  conimunicant,rcferre  quiijqi  milires» 

qir. 


784 


Andrea;  Alciati 


c]tiimiitti6  fa  paccm'confpirarunt:poftrc 
n»6  typographiim  elemeinorurn  cypos,- 
'  qiud  Cadmum  (crpentis  dcntcs  dKTemi- 
i)are,quibns  barbari  ad  vitaecultum  &  hu 
inanitarem  perueniant .'  Carmen  Anuli 
hoc  cil ;  '    ;  •-        . 

Cui i/icHlum,iatttloq;  unitnuiprAftnntior^ 
omni, 
AtqueleoninHm  vu  erat  exuuium  : 
Cadmm  Agenorides  prAftansf(i>cundi/i,(^ 
armu  , 
Vt  ieiculsimpenetrans  t^t  Iw  magnH' 
nimut  , 
Vexit  inEuropa.  Vtterai  Phdmicibuisr-toi,- 
"   In  qHibtfs^hnmxiid^ircHliis  eft  SophiA^'.'- 
^luarurh  e^uinq;  (alijs  fe  cdllidentibus  vl- 

\- ..,  '   '  ^^')      ■  ^       :'    :  '     ..  .[     '  - 

"'  fhna  ^deates  integritate  maMbnt^n^ 

Acterreftrihus  has  animu  infeuil>iif>»ffe^l 

Ciuiles  homines  fecit  &  ex  rudibus  .  • 

Tichis  ob  hoc  vigilts  denUs  i^arftffeArH' 

conis  ,  ;.     ._   • 

-.••••    y'    ■    Exqffatisn^tos  dentibus  ejje  virosiiii  t 

'   *■'     ^j^'  fi  occiderunt  per  mntud  zulnefik' , 

tiintum  "''' 

Toft  reliquos  c&fos ,quinq;  fuperftitihus^ 

Ex  qutbus  eft hominHm poh  multiplicofa 

fropago ,  '■  i^. 

^iprimiThebasincoluerenouaf. 

Huiiisadarchetypum  ,  literofqui  sfargit 

'•^      invrbe, 

-  ■■  ^hi^  nomen  ,viresflemma  leonis  habet, 
§^q;  Itbris  hotffihes fnpientes perficif.  an 

non  -'  -  '  - 

'^'  Jare  paripojftt  dicere  chalcographus  ? 
Semino  ferpentis  dentes  in  pelle  leonis  , 

Hoc  eft  Lugduni,qui  Leo  Gallicus  eft  . 

Quamqaan.  fatis  multafle  femi«stis_a 

Ca^n-,o'dencibus  adduxetim,vc  nihil  fit, 

quod  lludiofos  rcmorari  -polfe  videatut, 

qnia  tanien  iam  ab  inftituta  hac  commen- 

tationc  mihi  propofuerun,  nuliam  illu- 

(trandi  Afciatimateriam  prxtcrmircerc, 

adijciohic  quodapn^d  Ifacium  legitur.ui 

hunc  fere  fenfum  :  Cadmus  ciim  draco- 

nem  Martis  interfeciirec ,  aquam  ad  tiha 

Mytholo-  •*  porcantes.euulfos  illiivsdentes  feraina- 

gia  defe  uit,ex  quibus  procrcati  fuiit  armati  viri : 

minatis     &  a  quibus  aiunt  Thcbanos  fuum  genus 

a  Cadmo  duxiirejqux  tamcnfabulofa  ellc  conftat  . 

detibns  .    ralxphatus  Stoicus  (frigide  quidem,  fed 


tamena11e'goricy  tradit  Cadmum  ^Phce 

nicia  venientem  dentcseiephaucum  habuif 

fc  ,}quibus,humoinaiidaci$ ,  fuppetias  illi 

aduetfus  fratrcm  tulcrunt  Sed  Androtion 

hiftoricus  feribicCadmum  cum  quibuf- 

dam  palanribus  vcnide  Thebas.Exiftimat 

tamen  idcrn  Ifaciusjdraconem  illumpr^ 

doncmfuide,  vel  prxfedum  qnendam.iu»' 

fidiacumquc  facrafacienti  Cadmo,&ali- 

quotdxfuis  focijs  fultuli(l€:deindeCadi- 

nium  inrtrutftis  milirum  ordinibuycuddc 

drac6nhn,&  UracOnis  focios iuterfccilTc  * 

quoisdcnces  nbminatj  co  quod  mor^ccS 

effe«t;:eifi'jsanrem  mulcos  fiKiif,  alios  (!• 

bi^affiifitire-iuniit .  Poreo- fi  hoc  tfoturt» 

act^^iM-^Scvifturem  Spintus  De<  tratki- 

iy^^Sj^ihH  r,  t^eo  ind«:to\  aberraucTis  i  iS 

i\\\ m- te^Jrtiime  V nico  incerio re afflatu  ii. 

cfficicquod  nulla  huinana  arguna,  nulla 

frteratet^hfputatio,  iuiHa:  Philofophorum 

ratioi}es  eflicere  vnquam  poflunc ;  argu- 

mehfa  enihi  argumencis   refelluntut  & 

refutancur  ,  Spiricui  autem  djuiiidnemo 

rtflfterC  valSt  .-  Refertnrin  hiftoriajlrri- 

pactita/iliqrfot  Epifcopos  cum  quodairi 

mfigniftereindito  contulifTe,  hocagCD^es, 

vtilli  Baptilmum  perfuaderent.  CltvHiqi 

ih  I6ngum  produceretur  difputatio  ,~i)ec 

philofophici^  ,  nec  arguris  vllis  rationibus 

quidquaim  proficeretur  aduerfus  homi- 

nem  ijfdem  aj-mis  iflftrMdum,qiftdam  cx 

Epifcopis.vir  pius,  fed  parnm  erurtitus  j 

aifurgens^bteui  fefmone  flex-ic  hominem: 

Q_nid,inquir ,  crcdifne  Domimim  I^tfiim 

pro  nobis  fa<ftunY  hbitiineiTf  &  cruciiffi- 

inm?  Cum  refpbndinetjfecrederc.Quid 

igitur,  inquit,terimus  tempus  tnipervaca- 

ncis  cauiUationibHS?  quin  porius  imnsad 

bafilicam,&illic  accipis  inlignia  principis 

&  redemptoris  tni  ?    A(fenfuscrt,itum  ad 

Baptifmum,&  difpntatio  vejfairiprofefi 

fionem  .   Poftea  rogatns  ,  tjuomodo  tam 

facilecelTifiet  vni  imperito.qui  a  tam  mul 

tis  eruditis  non  poterar  fled^i  ?   Donec, 

inquic,audiebam  rationes  humanas.buma 

nis  rationibus  rcpugnabam/veriim  fimul 

atque  audiiu  fpiruum  loqucntem  ,  celli 

fpiritui.  Hanc  deiiiq;  deCadmo  fabulam 

alio  traduiit  Dio  Chryfoft-orat.ij.  que 

confule.fi  vacac,  nos enfm ad  fapicntesfe- 

ftinanrus  •  ;      :    - 


-    >  ft; 


SpiritU 
diuino 
mo  rej 
sltt . 


Di^a 


Emblemata?  ' 


78  f 


Dida  feptem  Sapientum»:». 

E  M    B   L   E    M  A     CLXXXVII. 


HAEC  haheas  ^  feptem  fapientum  effingere  di^ia^ 
Atque  ea  fi^uris  qui  cekbrare  velis . 
Optimus  in  rehus  modus  esi ,  Cleohulus  vt  inquit : 

Hoc  trutinA  examen ,  [iue  libeUa  docet . 
T^ofcerefe  Chilon  SpArtanus  cjuemque  iuhebati 

Hoc  feculum  in  manihus  ^  vitra^^  fumpta  dahunt* 
^od  Periander  ait  ^fr^na  adde ,  Corinthius  ,  ira  : 

Pulegtum  admotum  narihm  efficiet . 
Pittacus  >  at  ne  quid ,  dixiti  nimis :  haic  eadem  aiunt , 

Contracio  qui  ^ith  ore  Itquefaciunt  . 
Rejpextffe  Solon  finem  iuhet  :  vlttmus  agris 

Terminus  haud  magno  ceferit  ipfe  loui . 
Heu  quam  vera  Bias  ,  eR  copta  magna  malorum  l 

Mufimoni  infideat  effice  Sardiis  eques . 
iV^  pr<ts  efto »  Jhales  dixtt  •  ftc  illita  vifco 

In  laqueos  fociam  parra-,  meropsu  trahit, 

.  -^  "^  Ddd  COM- 


785  Andre^  Alciati 

C  O   M   M  E  N  T  A   R  II. 


I.        C  E  P  T  E  M  rapieiitum  decantata  apo- 

Ophtbegmata  totidem  figuris  exprimc 
re  licer,nempe  Ckobuli  mediocriratem  , 
ftatera  :  Clnlonis  cognitionem  fuiipfius  , 
fpecuIo;Periandii  moderationem  ira:,pu- 
legio  :  Pittaci  prohibitionem  luxus,  gith 
fcmine  minuto  :  Solonis  confiderationem 
liois  vita:,tecmino:  Biantis  copiam  malo- 
rum  ,  Sardo  equite  mufimori  infidente 
(quod  eft  muli  genusex  Corficajiion  ma- 
iiis  capra,  veriim  iuiqua;  mentis  bciliaj 
Thaletisdtfhortationem  a  fponfione  .  me- 
rope  illaqueata,  qua:  cxteras  aues  iu  recia 
alle(5tet  . 
II.  Tanta  olim   fuit  feptem  Gra^ciaz 

Septem      fapientum  audoritas ,  vt  quicquid  dice- 
GrAci&fn.  rent.haberetur  pro  oraculo.  Quodenim 
fientes  .     fapientiam  omnem,quai.i  profitebantur  , 
adionibushoneflis.Iaudeque  dignis  exer- 
cerent,omnia  fux  fapieutix  capita  paucis 
verbis  funtcomplexi ,  uonlongo  difputa- 
tionum  circuitu,quammalcbant  rede  a- 
gendoperficere.  Eorum  ergoqua;  vulgo 
circumferuntur  fymbola  &  apophtheg- 
roata  certacim  ab  omnibus  dodis  exccpta, 
^  fic  funt  rranfmiffa  pofteris,vr  nulla  lex  fau 

tlior  ,  nnllavitx  regulaprobatior  videa- 
tur.  D.Auguf!inusdeciuit,  Dei  8.&  i  8. 
cos  aicclaruifTe  pofV  poctasTheologos,& 
vitae  gencre  laudabilia  quxdam  homini- 
bus  prxflitille^nullumq;  monumentum, 
quod  adIiterasactinet,pofleris  reliquifle, 
nifi  quod  Solon  quafdam  leges  Athenien- 
fibus  dederic .  Thales  vero  Phyficus  fuo- 
lum  dogmatum  libros  reiiquerir.  Ho- 
rumapophthegmata  permulti  dodeco- 
piofeq;  fermombusilluflrarunt  In  Gr?» 
corum  Epigrammatojn  colledaneis  ofto- 
ftichon  extarde  feprem  horum  fententijs 
infignioribus,&  decuiufqv  nomine  &  pa- 
tria,qnod  hic  propter  cfvicinnitarem  afcri 
bere  non  grauabor  .  Adrfe  quod  eazdem 
ipfx  finr ,  quas  Alciatus  illuflrat  fymbo- 
lis ,  vt  Emblematis  natura»  &  decoro  in- 
feruiac . 
'^mhle-  eVrfit  (Ttxpc^v  ipico^KAT'  t-roi  'sroA/v, «Vo^ 
matispro       ,      ^*  •  <tiavw  . 

tOtypUS  .      fiiTpOV-  fXiV  iKhiO^ahOS  0  ^tVt^tOf  HTTiV  , 
AptTOV  ' 

^iKojv  S''  iv  Kolhif  KttKiSa.'ifjt.6vi ,  yvco^i 

ffectvTov . 
Of  «Tb  Kopiv^ov  iveue,  ^oKK  KpATietV  'TCi 

pietvd^pof  ,. 


'TTiTTAKoi,  ii^iv  aydv  ,  of  iijV  y(vot eXf 

f/,tTv\imtf . 
TipiJ.tt  J"'  opciy  CtoToio ,  (ToKav  hpeuf  zv 

dSiivcuf  . 
TbV   'TrKioVctf  KdLKlkf  J^e  ,  i2ieii[ciT6<p»n 

'TTpinViVf. 

iyyvtiv  CfjyeiV  «Tg ,  detKiit  fj.iKiicnof  iwSct. 
Nomi/ja,di^a  ,  vri/es  feptem  cantmus  fd- 

pientum  . 
Optim,r  menfura  c/?  ,  CleohulHs  Lindius 

i>:quit . 
Te  cog?:ofce  ipfum  ,LacedAmonis  incolx 

Chilon  . 
§^i4i  Corinthius  efl ,  iram  rege  ,  ait  Pe- 

riander . 
Fittacus  at,  ne  quid  nimis ,  ejfatur  Mity- 

lenis . 
Atticus  hinc  Solon,uit&,inquit  re^icefine. 
Hena  malorum  cuncia ,  Bias  canit  vrbe 

Prientj' 
Kon  ^ondere,Thales  Mileftus  vtile  cefet. 
Aufoniusidem  cpigramma  fic  vertit,  fed 
vno  tranfpofito  in  crdine  vetfu  : 
Septenis  patriam  fapientum,nomina,voces 
Verfibus  expediam,fua  quemque  monofii- 

cha  dicent . 
Chilo,  cuipatria  efl  LacedAmon,  Nofcc  te- 

ipfum  . 
PeriAnder,Trepidam  moderare  Corinthius 

iram  . 
T.t  Mitylen&is,  Nimium  niUVittacus  oris . 
Menfuram  optimum  ,ait  Cleobulus  Lin- 

dius,  in  re  ., 
Zxpeftare  Solon finS  docet,ortus  Athenis  . 
l^lures  ejfe  Bias  prauos  ,  que  clara  Priene . 
Mileti  fugijje Thales vadimonia alienus  . 
Apudeundem  Aufonium  fapientum  apo- 
phthegmata  plura  habentur,qu2e  pattim 
infraa&rerauSjpartimiiide  repete,vbi  e- 
riamlndumeorundem  fapientum  viderc 
eft-Nunc  fingula  percurramus . 

OpTIMVS  in  rebus  modusefi]  Apt?oV      III. 
(xiTpcv  iv  'TrS.o-tv  .  Optima  menfura,\t\,  Modus  tr- 
optimus  modus  in  emnibus  .  Phocylidcs  :  ptimus. 
ira.vTcov  fjLiTpov  Apt^ov  .  Omnium  modus 
optifnus '  Pindarusetiam  inPythijshanc 
fententiam  expreffit :  -^p^)  cTe  Kctb'  avTov 
eiifi  'TTO.vTOf  cpav  [XiTpoV'  Idcm  habct  5r 
Hefiodus   i  ipycov-  ^ 

fxiTpA  (SvKiia-^ia^cu,  Keupof  /*' gV/  Wtf- 

(nv  eipt^of  .     ' 
Menfuxam  ferua,modus.  in  re  eft  optimus 

amni ,.  Cleo> 


Emblemata_j. 


787 


CleoMus]  Cleobulus  flue  Clcobolus 
Euagorae  filius,  ex  vrbe  Lindo  Rhodi  in- 
fuljc,  robore  &  pulchritudine  corporis 
eximius,  e  Lindoin  AEgypcum  philofo- 
phandi  gratia  profcdus  ferrur.  Exrat 
breuis  eius  epiftola  ad  Solonem.apud  Laer 
tium  .  Filiam  habuit  Cleobulniam  ,  vir- 
ginem  dodam  .  DecelTit  annos  natus  70. 
Diogen.Laertius  &  jSuidas . 

Hoc  trutin&  examen]  Ad  defignandum 
o-i/^/SoA/xivf,modumeire  optimum  in  re- 
busomnibus,  trutina  vcl  lanxadhibetur  , 
ca  enim  quasc];  ponderantur  .  Per.lus  Sa- 
tyra  i.      v_ 

j.       fivampnTie-  improhum  in  illa 

Cafliges  trutina  . 
Eftautem  examen  trutina?  ftylus  in  lance 
fiue  ftatera,qui  eo  exit ,  quo  pondus  vcr- 
git :  aliasdicitur  bilancis  lingua  feu  lin- 
gula,aliis  2quamentM,aliis  libramentum, 
aliis  asquilibrium  &  trutina  . 

Nofcerefe]  Sententia  eft  Chilonis.^i^S- 
^i  (TiAVTov  .  Nofce  teipfum  .  Hanc  tri- 
buit  AEfopo  Plutaichus  ad  finem  Sym- 
pofii  feptem  fapiencum  .  Ouidius  ad  Py- 
thagoram  auftorem  refcrr.  Platonicus 
Socrarcs  ab  Apoliine  profeda  arbitratur. 
Diogenes  Thaleci  tribuit .  Apud  eundem 
Antifthencs  Phemonox  afcribit.cxterum 
Chilonem  vfurpafie .  Sunt  qui  ex  Ho- 
mero,  tanquam  Oceano,  fumptam  exifti- 
rnent.  Meminit  huius  Cicero  iib-j.ad  Q^ 
Pratrem  .  Vide  Plinit:m  lib-7.cap.31.  & 
adagt\ira,  Nofceteipjum . 

Chihh.]  Laceda^nioiiius  fuit  Ephorus, 
qui  magiftratus  a  tribunacu  plebis  Roma 
ijo  non  multum  ditfeiebat .  Fuit  pauci- 
loquus.in  fermone  concifus,  quod  ei  fuit 
patrium  .  Hinc  enim  Laconifmus .  Elo- 
gioproditum  eft  ,  feptem  alioruna  fuifie 
lapientilTimum  .  Eiusfunus,cum  vido- 
re  Olympis  filio,gaudioexpirafl'et ,  tota 
Grxcia  profecutaeft  . 

Hoc  ipeculum  in  manibus]  Apoph- 
th^gmz  Nofce  teipfum,2tt  fpeculuni  ofte 
dicur.  Sedquid  fpeculum  cum  fui  co- 
gnitione  ?  Inuenta  lunr  fpecula  ,  inquit 
Seneca  i.qua^ftionum  natutaiium,  c.  17. 
vt  homo  fe  ipfe  nofcerct .  Mnlta  ex  hoc 
con'ecut3:prim6,fi.ii  notitia,  deinde  &  ad 
qua:dam  confiliiim  :  formofus,  vt  vitaret 
iiifamiam:deformis,vt  fcircr  redinicdnm 
eire  virtutibusquicquid  corpori  dcener; 
iuueniSjYcHorextatisadmonerecurtillud 


tcmpus  eflc  difccndi,&  fortiaau(kndi;fe- 
nex  ,  vtindecora  canis  deponeiec ,  &  dc 
mortealiquid  cogitaret .  At  hoc  rerum 
natura  facultatem  nobis  dedic  nofmcti- 
pfos  videndi.   Hxcille. 

^luod  Feriantier  att]  Pcriander  Corin- 
thiorum  tyrannus.Cypfelo  patri  in  regiio 
fucccflit  ,  regnauit  annos  qnadraginta. 
Crudeliter,&  inmagna  fufpicioneagebatt 
ftipatus  fcmper  militibus,  ociolos  &  ofci- 
tantes  in  foro  vfqj  formidans.  Qiiapro- 
pter  aftidueeratinbellis,  prxfertim  naua 
libus.  Dicitur&  Ifthmum  voluifle  pet- 
fodere;&  vxoremadeo  dilexifle,  vtetiam 
cum  mortua  concubueric .  Vndc  ob  in- 
ceftus,&  immodicaro  iracundiam.quodqj 
ciuicatem  auiofpoliaiit  ,plerique  negauc 
huncfuifle  vnum  e  feptem  fapientibus  , 
fcdalterum'quendam  nominePcriadruro. 
Ambracias  natum  . 

tulegium  admotum  naribus]  Periader 
Corinthius  in  ore  habebat,T»;$'  opyvi  a.7ri- 
yicrScu.ab/iinendum  abira.  Q^od  fr^iio 
ori  admoto  intelligidatur  apud  quofdam 
fcriptores .  Sed  hic  pulegium  adhibetur, 
quod  per  infcriores  partcs  bilem  purgat, 
&  admotum  naribus  medetur  lipothy- 
mije  .  Vidc  Plin  io.cap.i  4.  &  lib.  kS-c. 
9.&ea,  quxdepulcgio  diximus  Emble- 
matc  16. 

Fittacus]  Hiradio  patre  Tbrace  natus, 
viramaiis  libertatis,  luftifllmus  &  fortif- 
fimus . 

Ne  quid  nimis]  Pittaci  Mitylenxi  di-. 
<flum  egrcgium  eft,/>'.»;J^£v*>cti'.  Ne  quid 
nimisSc,yva)^t  acupcv  Nofce  tempus.o^no 
rnm  alteromediocricarem,  altero  tempus 
elfecognofcendiim.id  cft.temporis  haben 
dam  efi'e  racionem  admonebac.  Hoc  di- 
^um  ,Ne  quid nimis.  Diogenes  Pythagor^ 
afcribit,Ariftoteles  3  Rhetor. Bianti.SunC 
qui  Thaleti,  funt  qui  Soloniid  tribuant. 
Piato  quodam  loco  cx  Enripide  cicar. 
Vide  ptouerbium,  Ne  qutdnimis . 

§lui  githore  liqutfaciunt]  Symbolum 
niediocrita:is  cftgith,fcmen  nigerrimum 
optimumq;  odorisexcirati/limi,quo  mini 
mo  fiimpco  in  cibis,  dat  faporis  gtatiam  , 
laigiiis  autem  vcncnum  exhibet .  Guh, 
&  nigella,  &  papaiier  nigruro  plerifque 
Latinis  idem  funt.Giarcis  MeIaiiih'on& 
melaijfpermon  ,  a  nigro  feminis  colore  • 
Vide  Plinium  Iib.is'.cap.8.&  lib.io.cap. 
i7.Diefcorid.lib.j.CoIumel.Iib.  ^Offi- 
Ddd     2.  cu£ 


Perian' 
der . 


Ir.im  fr^ 
na . 


Pittacus. 


Ne   quid 
nimis. 


Gith 


788 


Andreje  Alciati 


Re!}ice 
finero  . 


£,<7i  . 


ciiix  ('inquitRneUiuslib.3.cap.;i.j  Ni- 
gellanj  Romauarn  appellant,  ruta  noftrd 
Poyuretam.quaii  piperacem  dicunt,quod 
odorata  piperis  modo  referat  acrimonia  , 
aut  quia  piperis  vice  \\\  multis  vtantur  . 
Ibidem  plura.vbi  contendit  gith  noncire, 
quam  nigelJam  (Hifpani  NeguiiJam  ,  & 
Axenusj  cognomniant :  in  qua  opinione 
etiam  eft  Auton.Kebrilfenfis  in  fuis  Quin 
quagenis.  Nam  nigelia  efi:  in  zizaniorum 
genere,gith  vcro  inter  fruges  numeratur. 
Vnde  Aufonius  in  monofyllabis  : 
■£/?  inter  frnges  morJH  fiper  A^niparans 

gtth. 
Cum  igitiirgith  piperisfaporem  reddat, 
non  f  oteft  ita  facile  in  ore  contineri.pr?- 
cipucliquefatflum  ,  nam  corrugare  facit 
os  &  nares  .   Vnde  Plautus  in  Rudente.- 

Os  calet  tibi  num  githfrigidefacitu  ! 

Solon.]  In  Salamiiie  infula  natus,  qux 
iuris  erat  Athenieniium.parentibus  uobi- 
liHimis  ortus  ,  leges  Dracouis  fanguwie  , 
iiouatramentofcriptasmitigauit,ali)spro 
mulgatiscertemitioiibus,  totoorbe  ce- 
iebracis  .  ilorebat  tunc  in  Repub-  Pifi- 
ftratus,SoIonis  a^muJus:  illius  igitur  elo- 
quetiaplus  potuit  apud  p0pulum,quam 
huius  (apientia.  CclIIc  (ponte  Solon  ty- 
xannum  tugiens,  primiimin  AEgyptum, 
deiude  in  Cyprum,poftrem6  adCr^Uim, 
indc  iu  Ciliciam  profedus  eft  .  Decellit 
in  Cyproannorum  80.  mandauicoria  Sa- 
lamiuein  riansfern  ,  ibique  per  regionem 
proijci  ac  dilfipati  ,  ne  Atheuas  iuferren- 
turj  quoniam  difcedens  iuteiurando  ci- 
ues  adegit ,  uon  antiquaturos  leges  fuas 
douec  rcdiret .  Vide  Plutarchum  &  Dio- 
geuem.S:  qu^e  Emblemate  158.de  Solone 
diAafuut  . 

RelpexiJlefinem]  TiKoi  opZy  (jt.ftKpvCi^. 
Jincm  breuK  Aui  Ipeci^ndum.  Nullum 
ante  morcem  beacura  dicendum  ,  fcd  ex- 
pedaudum  vicxfinem  dicebat ,  quod  O- 
uid.^.Transformar.rerulic  his  verbis : 

, fcilicet  ■vltimafemper 

J.xpeci^nda,  dies  homira,  dicique  beaHu 
Anteobitii  ncmo , fuprema.q;  fuaera  debet. 
Vide  adaguim,  linem  vitd  Ipecla  . 

Vltimus  a.gr!i  terminus]  Didum  Solo- 
iiisefHgie  tcrmini  dcfiguacur,dequofatis 
multadiximus  Embkmace  i j8.  quo  iii- 
mirum  pacTm  folus  in  Capitolio  loui  no- 
luerir  concedere  locum  . 

^en  ^uiim  \>e rA  Bi^sj  Bias  Piif nis  v rbc 


lonix  natus,  cuius  integ^ritas  iu  iudicandis 
caulTis  in  prouerbium  abijt  ,  vt  dicatur  , 

cT/^tct^Sffda/    /SlStVTOf  T^  'TT  piin'ic<)i  Kpti(f. 

ffov.  In  iudtcando  prdfiantiorBiante  Prie- 
nenfi  .  Cum  patriam  captam  fugeretini- 
hilque  vt  reliqui  exportaret,rcganticau- 
fam.illudcelebratumapud  Cicer.in  Para- 
dox  refpondit:Omuia  mea  mecum  porto. 
Diogenes  Laercius  lib.  i.Val.Maxim.lib'. 
7.  &  Gellius  liby.cap.i  i. 

f /i?  copta  magna  fnalortim]  •nhmvii  0/ 
KccKoi .  Plures  mali.quo  taxabat  Biasvi- 
tioram  inter  hominesomni  parte  fcaten- 
tium  mulcitudinem:  quod  figuratur  per 
Sardum  hominem  mufimoni  mfidenteni. 

Mufir»o/ii  f>ifideat]  Mufimones,  afini , 
muli.aut  equibrcues ,  vtinquic  Nonius. 
Vtide  Lucillius  .• 

Vretium  smit  qui  vendit  equit  mufimone. 
Nalcicur  id  animal  in  Hifpania,  led  ma- 
xime  Coifica  infula,non  lougea  Sardinia 
diftantej  nouabfimileeft  pecoti  ,  caprino 
villojiufirmillimocapue  rquamobrem  a- 
uerfum  a  Sole  pafci  cogendum  Vide  Pii- 
niam  Iib.S.cap.^p. 

Sarduseques]  Sardi  deprauati  &  nefa- 
iij,funt  habui.  Confule  prouerbium, S<?r- 
di  -venales  .  Qjianquam  Sandio  noii  pJa- 
cet  in  illo  prouerbio  dodillimus  alioqui 
vir  .  Nam  Sardos  Sandlius  non  intelligit 
illos.qui  habJcant  Sacdis  vrbem  Afiie,  fed 
qut  in  lufula  Sardinia  (quam  '^ctp^a  ap- 
pellatStephanusj  qu?peftiIenseft,propte 
rea  quod  editiirimoshabeaca  Sept^cttione 
montes.qui  BoresflatHS  prohibear.  Inde 
eft  quod  Ciccro  moiiet  (.^.  Fratrcm  ,  vt 
meminerit  fe  etiam  cum  rctTt^  valeat,  ia 
Sardiuiaefle.  Idem  Cicero  in^.Epiftol. 
volumine,  ad  Gal!um  fcribens  dcTigel- 
lioSacdo:  Idego,  inquic,in  lucris  pono, 
nou  ferre  hominem  pefti'curiorem  pacria 
fua  .  Etioeadem  epiftola  :  HabesSardos 
veuales,alium  aho  iiequiorem.  Comparat 
etiam  MartialisSardiuam  Tyburi,  pefti- 
lentem  faluberiimoloco  Cic  : 
Nullofat.t  loco  pojfts  excludere-jCum  mvrs 

Venerit,  in  medio  T)bure  S-irdiniaesl. 
Peftilencem  vero  Saidiniam  iutelligunt 
propter  Salpugam,formic2E  genus  vcncna 
tnm,&  Sardoniam  herbam,qua:  fiedulio 
admifccacur,  r.eruos  vcfceucibus  coutra- 
hit,&  diducit  ora  rictu  ,  fic  vt  raorientes 
ridere  videautur.vnde  Rifw Sardoniu4,tit 
i]i  proueibio.  Pistetw  eftinca  vis  taii, 

vndc 


J^luret 
mali  . 


lltifim. 


Sardi- 
rin  , 


Sardim 
cur  pei 
lens , 


Emblemataj/v 


78^ 


»^ 


ponde , 
ox.t  prd 
lo  eH . 


^ules. 


'fsrra . 


Mirops . 


vhdemelinficitUr.Cel.Rhodiginlib.ri. 
cap.i6.&  Iib.tacap.i9.in  fincj  inaetem 
tioxium  id  rcferre  oportcrc  contcndic . 
Cuiapcrte  fufFragatur  Sillius  Itaiicus : 
Serpentum  telltiipitra,ae  vidttatit  veneno, 
Sed  trifiucoeloyS'  mttlttivitiata.  palude  . 
"Ex  didis,meo  iudicio,re(ft^  intcrprcrabe- 
te  Horatiumiu  3,'Satyralibri  i.  cumin- 
quit.' 

SardtithahehatlUe  Tigelliti^  hoe  . 

nifi  iutelligas  in  iiomine,S^ '"'/«*  >  rifum 
fubefTe  .•  nec  fruftra  nomen  addidifle  pa- 
tria;  poctam  .  Nam  &  Gloflulari)  ciuilis 
fapicntis  celcbrantnefcio  quz  brocardi- 
ca,vt  hoc.Bonusprxfumitur.quieftbd- 
nasnationis:maIus,quimaIa».  Etillud , 

S&pe  folet fimilti filiui  effc  patri  , 
ad  ].q\iod./i  nolit,  5  i.§.  qui  mancipia,  ff. 
.dcazdil.ediifl.Et  Horatins  pueliam  com- 
>nendans  a  gencre,  ait,     ' 

Crede  non  illam  tibi  defceleBn 

tlehe  deleBam,  ncq-jfic  fidelem , 

Sic  lucro  aduerfam  potuifje  n^fci 
'   '  '  Matre  pudenda  . 

'Sicigitur  (vt  ad  rem_)  Sardus  eques  ,  id 
cft,malus  &  improbus  vir,infideat  mufi- 
moni.pcflimo  iumentOiCritdepida  copia 
magna  malornm  . 

Ne  pns  efio]  iyyvct  'Tra.fA  /■'  «tVo.  Spon- 
de,noxa  enim prtiUo  esl .  Qui  enim  fe  va- 
dem  ft3tuit,fibi  fefuitiitcm,alteri  liberta- 
tem  parat  .  Cleine/is  Alcxandnnus  6 
Stroma:.  SpoDfiorrm  cirenoxa^  filiarr,  d  - 
cir(cx  Thalere)  fponfionis  vcro  rrinl(f>a: 
ii^  eO  iyyJtt.  a7ctr^vya.7>tp  ,  iyyueti  Si 
^Auiet .  Vide  adagmm  ,Spond.  ^uoxaprA- 
iioefl. 

Jhaleidixit']  Thalcs  nobilifllma  orrus 
familia  Mileti ,  Geometrix&  Aftro  og:a; 
peritifTimus.  Abillo  lonica  fluxir  oifci- 
pluia.ficura  Pythagora  Italica  .  Exccflit 
Olympiade  5  8  dum  gymnicum  certan  cn 
fpcdarct.xftu  ac  fiti  iap(us,iam  fencx  ;  • 

Parra  ,  meropsq;  tr^ahtt  ]  Symbolum.a- 
po|>hthtgmatis  Thaletiscft  parra,vel  me- 
rops  .  Parra  quidem  auiscft  inaufpicata, 
de  qtia  Horatius  fib.  3.Caim- 

Jmpios parr&  recinautu  omen 

Ducat.' 
Hxcalio  nomine  diciturgalerita  &  alau- 
da  .  Oriente  Syno  nonapparer,donec  o,c- 
cidat.  Pliniuslibi  1  cap.37.  &Iib.  i8.c. 
i^.Mcrops.q^ii  Srapiafterjquod  apcs  co- 
medat .  Vndc  &  Cretcufibus  dicitur  Alf. 


IV. 


liJJophago,(\\\nCi  ■api«m'^urgis;&  NeapO' 
litanis  Dtpo  delle  api .  Plinius  lib.  lo-cap. 
J5.  Haritaq;  auesrcligatas  vifcoaut  reti- 
bus  folent  gatritu  cacterasfui  geueris  a- 
ucsallicerc.-quaiciim  fauerecupiant,  illi- 
^antur&  ipfa»,  &  capiunturabaucupc 
'Tales  funcetiam  dcbitores.qui  vt  fefe  cx- 
pliceut  irretitos ,  alibs  quos  poflTunt  fidc- 
iuflbres  aucupantut . 

Q_y  I  A  hoc  Emblema  feptem  fapien- 
tum  didis  dicatum  eft  .  nihil  ab  inftituto 
exorbitare  vidcor,  fi  plurima  aliaeorum 
apophthegmata,  qua:pafllm  leguntur  . 
hucquafiinfafciculum  coiigeram.vt  vno 
•intuit\i  tot  OraculorumC-cur  enim  non 
appelleiSr»  oracula  fci^c^ntias  plenas  pru- 
•dentia:  &  iniHbiratae  veritatis?J  copiam 
ftudiofus  ledlor  habere  queit ;    Ordine 
igitur  iam  pofito  incedennis ,  a  Cleobuli 
fentcntijs  exorfi  .    Cleobulta    Ltnditts.   Cleebtili 
Viituti  proprium  eft  omnem  odifle  ne-  Lindi) 
quiti^m  .   Intende  animum  in  res  hone-   lenteti&  - 
ftas.   Hominum  pleriq;  imperitiara,vet- 
borumq;  vanitatem  fetftantur .  Noli  efle 
fufpiciolus.    Multos  Jibentius  audias  , 
quam    ipfe  multa  loquaris.   Multarum 
artium  ftudiofuseflemal.s.quam  per  oni 
nem  vitam  tudis  &   expeis  literarum  vi« 
uere.   Pietatem  cole.   Nibil  eft  precatio- 
ne  digmns .  Farcntcs  reueicri  ^qnum-eft. 
Non  luie,  (ed  paticntia  fortc  a  paretibus 
iniuri-jm  viiice»;      Dclcdus  arbiter,  cxae- 
qi.o  &.  boMO  fudiiabi5,omnemq;cx  animo 
odcris  iniuftitiam  .    Ad  Remp  vbiaccef- 
feiis.qua' oftima  &  confnltiflima  puta- 
b)s,  inmtouim  coufules.   Qua?  tibinolis 
ficii.altcri  ne  fectris  .   Non  alitcr  fufcc- 
pta  a  te  amtcorum  negocia  curae  erunt, 
quam  fi   tua  resagatur.  Ne  per  animi 
imporentiam  violcntiamque  quid  facias- 
Conrraftas  iniroicitias  mature  deponc. 
AEt3te,eruditione,  vel  opibns  te  infcrio- 
rem  ne  contempferis.  Nol-iiniufte  appe- 
tere  qfia:  funt  aliorum  .   In  ea  demura 
Repub-bene  viuicur.vbi  ciues  i.fami?  po- 
Miis,  quam  legum  &  fuppliciorum  metu 
officuim  fuum  faciunt .  Siue  quis  ex  fuo 
arbitrio,  vel  certis  legibus  Rcmpub.  gu- 
bcrnar ,  modo  nemini  fuorumfamiliariii 
temerc  crcdat,  gloriam  non  pcenitendam 
paraturus  videtur.   Verborumleuiratem 
auerfabirur,  qui  circumfpedus  &fapiens 
cenfeii  vnlt .  Mendax  criminatio  feu  ca- 
lumniatoram  labefafVat  Rempub.  Gauc 
D  d  d     5  fis 


7^^ 


Andrea^Alciati 


fis  in  aluim  protetHe  niiakdicus.  Dc 
qiiibiisvis  bene  loqiiaris  &  (encias.  Noli 
vulgocoutemptis  infultare,ne  teilli  vicif 
lim  oJio  profequantur  .  Corpus  &  ani- 
mum  moderatis  ftudijs  obledabis .  f^Jul- 
liim  pcricuhim  hqiieftis  in  rebus  detrc- 
<^abis.  Qu^i  Reipub.aducrfatur,eiufdan 
quoq;  &  hoftem  credico  .  Forcuna;  yicif- 
-ficudiiies  acquo  perferreanimonoris .  Nc 
profperis  fortuna;  fuccellibus  efFeraris , 
vel  afperis  cafibus  fra<5lus,  animum  abij- 
cias .  Cjecos  ad  voluptarem  animiimpe- 
tuscoercc.  Debonis  bene  mercEC.  A- 
jnicum  tibibeneficio  adiungere  oportct  , 
vt  teimpenfiiwamet ;  inin^icum  vcro  (Ic 
tratftabis»  vt  cum  ubi  aliquaridoamicum 
fperes;  cautiotamen  hic  adhibenda  erit  , 
vt  illorumcalumniam,horum  vero  infi- 
diasvitemus.  Beneficij  accepti  meraor 
efto  .  Optime  inea  viuitur  familia  ,  in 
qua  pluresdominum  colunt  quam  me- 
tuunt .  Vt  ncmoauro  onuftanaui  vedus 
mergi  malit,  ita  in  magnifica  &  fplendida 
domo  nemo  libens  manferit,  vbi  anxie  ni- 
mium,  fumraoqjcum  difcrimine  necefle 
fit  viucre.  Domus  tuaecuram  geres.  Pro- 
fedurusaliquo.expendeprimum  quida- 
^urus  deccdas:domum  vero  rcuerfus.a- 
«ftorum  rurfusdi(fl:oruii-qj  a  tc  rationem 
eiigc  Vxorem  genere  &:opibus  parem 
delige>nefi  potentiorem  duxeris>proaffi- 
fiibus  domiiKis  tibi  forciaris.  Ne  blandi- 
cijs,neue  iurgio  vxorem  apud  familiares 
cxcipiasjco  quod  iliud,ftol4ditatis,hoc  vc- 
roamcntix  fpecimen  prz  fe  ferat .  Sum- 
ma  bcneuoiccialiberoscornplexys  erudi  . 
Pilias  domihabere,  &  itjft^cuete  prenrcs 
«?quum  eft.vt  eafdem  ad.ultas  starc  virgi- 
«cs,&  prudentcsaliquadomatresfamilias 
habcre  queant.  Ijifamulum  ebrium  non 
animaduertes,  ne  &  tu  quoqueebrius  & 
parum  fane  inentis  habearis.  Aufaiiius 
,hxcetiamattribuic  Cleobulo: 

^l^p-nto plus  liceatitam  libeat  minus  . 

torturiA  imiidia  efi  tmmeritus  mifer  . 

Telix  criminibHs  hhIIus  erit  diu  . 

Ignofcdi alijs  multa  i.nihil  ttbi . 

Patcitqitis^l  bo;2is,perderev(ilt  malos. 

Mfiiorum  meritis gloria  non  datur . 

Turpis  f&pe  datitr  fata  minoribns . 
thilonis    Cbilon  LacedAmonius  .   Ne  rcrumfutu- 
Lacedi-     rarum  prxdiilionesoderis.  Interrogatus, 
fnoKtj  di-  quibus  rebus  eftet   occupatus  lupiicr? 
c?4.    ~   5up£rbos,inquit,hum;]ia:,&  humJiesexal 


tat .  Ne  te  mortalium  rerum  paniteat « 

Noli  cupidicatc  tua  quod  fieri  no  por.eft» 

perfequi .  Coram  caiio  capite  confurge, 

8c  honora  perfonani  feiiis  .  Legibus  ob- 

tcmpera  .  Sapicntia  iu  rebusjobeuiidis  v- 

tare .   Animi  habituni,indolem,  morcsq; 

alioium  cxplora.   Ne   quera  defpicito . 

Interrogatus ,  quomodo  periti  dilFerrenc 

abimperitis?    Bona.inquit fpe.   Difficile 

cftarcanum  filcntio  premercotium  rebus 

houcftis  impendere  ,  Sc  iJlatam  iniuriam 

a:quo  animo    tolerare  .   Fratri  publicis 

honoribus  apud  Laccdazmonios  fun(flo> 

fed  iniquius  fercnti,cur  &  ipfe  quoque  fe 

inter  Ephoros  ,  publicje  digniratis,  &  ma- 

giftratusgenus ,  confcribinon  patcretur  : 

Ego,inquit,iniurijs  alfici  pofliim.tii  vero 

non.   luftetibiquod  parafti,  iufte  pofti- 

deas.  Conciliarc  his,quiiniurijs  afficiun- 

t»r  •   Caluranias  oderis.  Cauebis  ne  quid 

infolenter  aut  turpe  facias  •   Se  fuosquc 

obferuct  quis  potitis  quam  alienos  .    In- 

terrogatus  aliquaiKlo.quid  eftec  difficiUi- 

mum  ?  refpondit,  fcipfum  noftei  finguli 

enim  plerunq;  proprioamoredeceptijfibi 

plus  ^equo  tribuunt.  Cos  arguit  qiure 

fitaurum,  purumne  anadulceriiuim  ,  & 

aurum  viciflimqualisfit  cuiusqiaiiirous* 

Ne  cui  male,  miuiteris ,  mulierum  enim 

eft.   Homini  ingenuo  iiifultare    prxcer 

decorum  eft  .   Nelingua  prsecurrat  mcii- 

tem-   Liugiias  tua:  ^'biqi  fed  potiftimum 

fn  conuiuio  moderabcris .   Ne  intcr  po- 

cularaultialoquaris,ficri  alioqui  nequeac 

quiiv  pecces .  Caue  in  vicinos  dicas  qua: 

vis  ,  ne  &  tu  viciflun  quod  nolis  audias. 

Hominem  vita fun^H^um  neinfederis.quin 

potius  onjnibus  ercp£un>  vitx  calamitati- 

bus.felicera  beatumq;  prxdica  .  Rerum 

alienarum  ftudiofos  auerfarc  .    De  fuis 

infortunijs  cuidam  grauiter  pcrturbato: 

Mitius,itiquit»tuaferes,fi  tibiiljaefl^e  cum 

reliquis  uiortahbuscommunia  perpende- 

ris .  Libentius.amiciiminfeliccm  ,  quam 

felicem  inuifes  .    Ad  araicum  conuiuan- 

tem  rarius,ad  afflidlum  verofiequentiiis 

accedes.  Cumiufclice  ludaniem  fortu- 

na  ne  irtiferis,ea  enim  omnibus  xqualitcr 

impendet .   Animi  bilisq;  efferuefcentiam 

coerce  .    Efto  modcftus   &  tcmperans. 

DamnCi  turpi  iucio  prajferas;  illud  enim 

bjicuem  dolorem  ,  hoc  vero   pcrpetuum 

cruciatumadfert.  Tempoii  parce.  De- 

fsmisab  omnibus.boni  conf^le.  Neodio 

tuo 


Emblematajv: 


^pt 


adri 
nthij 
■  h. 


^;a. 


ftfo  alios  liljctlter  ofFendas .  Mornmco- 
mitace  placcasmultimdini.  Sx  Tirfortis 
efTc  voles.dabis  opcram.vi  miti  placiHoq'; 
Hsingcnio.quore  vicini  colant  potinsqna 
xnctiunt.  GrefTdm  ne  habcas  prar  alijs 
concitatiorcm  &  cclcriorem ;  Ne  intcr  lo- 
qticndiimgcfticulcrisdigitis  ,  vccordiiim 
enim  cft  .  Optim^  regno  prascftj  qiii  dar 
opcram,nc  vulgo  rerrori  fit .  Ea  dcn)um 
habctur  felix  Refpub.  in  qua  magiftratus 
potiiis  auditleges,  quam  quid  fjeundi  & 
iiigeniofi  Rhctorespoftulciit.  Faroiiic^tuf 
famma  vita:  intcgritate  prseris  .  Al>  Au- 
fonio  hxc  quoq;  Chiloni  afcribuntur  .• 
Kolo  toinor  me  timeat,de^iciarq;  maior. 
Vine  memor  mortn  ,  vti  Jis  memor  ^  fa,' 

lutu  • 
Trijlia.  cunEia  exu^erans  aut  animo ,  aut 

amico . 
Tu  bene/iqHidfaciai,non  meminijje  fai  efi, 
^iuA  bene  faHa  accipias,f>erpetuh  memeto. 
Crat.xfene£iM,s  homini,quApartlis  iuuets.  . 
lUa  iuuenta  ejl  grauior,qu&fimilti feneEti. 
Teriander  Corinthitu,  Mcditarequidvis  , 
excrcc  te  in  omnibus  .  Bona  fpe  vtaris . 
Pictatem  cole .  Cogita  te  mortalem  .  Ar- 
canum  ccla  .  Cum  res  &  locus  poftulat, 
Joquarc.  Taccnda  ncehmines.  Sapieu- 
tum  faroiliaritate  vtitor  •  Lotjuere  vera  . 
Audi quaj  re  dcceant. Filios erudi. Sic  ce in 
vita  geres,ne  quid  te  tuisqj  progenitori- 
bus  indigniJ  admittas.  Seniorcm  rcuerere. 
Si  quid  te  pcrpcramfccifie  (cHferisjid  qua 
primum  mutabis  .  Interrogatns,  quid  in 
re  minima  maximum  cfle  cenferet  ?  In 
humano,inquit,corpore  fapientiam .  Vo- 
luptatesfluxzfragilcsquefunt.virtusde- 
•xiiumclara  aetcrnaq;  habetur-  Rogatus, 
quideflet  libertas?  Bona,incjuit,coi)fcien- 
ria.  Quod  rationi  conlentaneum  cft  fa- 
cito.  luftitiam  fedare.  Nefacias  pridie, 
cuius  tepoftridie  poEiiiteat  .  Oppprtuni- 
tatem  expedla  .  Conftimejiam  leu  fcro-. 
ciam  oderis  .  Ne  pjior  iniuxiam  mferas  . 
Alorere  pro  pauia  .  Tempori  ne  nimium 
tribuas.  Illic  largians.vbiaiiquid  vtilita- 
tis  expedes  .  Noliad  gratiam  Joqui-  O- 
pcra  amicorum  libenter  vcaris .  •Amicise- 
xisobleft^amento  .  Amico  paupcr»  tam  a^. 
quris  cns  ,  quam  diuiti .  Sic  oderis  tan- 
quam  amaturns  'A-  GelUuslib.i.  Noift., 
Attic.cap.3.  id  ChilonJafciibere  vidctur) 
Illos  ,  qui  de  te  benc  meriti  funt ,  hotiorc 
affice  .   Bcneficium  repcndc   Tempcrate 


a  maicdicentia .  Nc  'fis  anfmo  tam  abrc- 
■  do,vt  quacunq;  re  angaris .   Ne  quid  a- 
uar^  opum  ftudio  faciasjoportct  en.m  x-^ 
qne  vttu  ,  qui  lucratus  esaliquid  ,  alios 
quoqucaliquid  lucrari  .    Quasftus  ex  rc 
turpi  res  pcllima,  naturx  crimcn,  &  rhc- 
faurusodiofnscft  .  Morruum  ne  irriferis. 
CalunnMam  dderis  .   Sic  viuas,  vt  laude- 
ris;fic  morere.vt  te  beatum  omiics  prxdi- 
cent .    Satiuseft  hominem  auarum  mori , 
quam  in  egeftjte  viuere  .    Ne  tibi  dolores 
cumules  .   Tui   tuorumq;  curam  habe  , 
Contentiones  oderis  .    Bonos  honore  afii- 
ce  .   Qu^sB  honefta  funt  laudabis  .    Caue 
gloriactftraris .   Bona  tc  fpes  habeat,  fed 
raortalem  te  eflTe  crede,&  rebus  tuis  com- 
parces  tanquam  immortalis.   Omnibus 
placeto.   Omnium  moribus  te  accom- 
modato.Concordia  foue.  Comem  te&  af- 
fabilem  prxbe.    Quiete  &  modefte  viuerc 
in  primis  laudabile  habctnr.intcmperater 
vero  &  tcmcrarie,pcricuIofumcft  .  Sup- 
plicem  tibi  m  gratiam  recipc.  Principem 
reuerere  .   Qiiod  vel  padus  ,  vel  pollici- 
tus  cs  femel,  (eruato.  Quem  certo  cogno- 
ueris  improbum.in  familiaritatcm  non  ad- 
mittes.    Contine  in  officiooculos.  Infa- 
miam  fuge  .    Inrcbus  profperiscfto  mo- 
deftus,  in  aduerfis  compofitus  .  S'\  quid 
prjeter  fentcmiam  acciderir,  celato.neuii- 
micum  tuum   exhilares  .   Legibus  aiiti- 
quis.obfonijs  vero  rcccntibus  vtare.  Non 
rantumanimaduertendum  eftm  eos  ,  qui 
peccant,fcd-&>IIi,qui  nocerciaro  paranr, 
coercendi    funt  .    Da  libera  &  innocua 
confilia.    Maioribus  cedc    Magiftratui 
obtempera  .  TyrannTde  melior  cft  populi 
principatus.   Bene  i^{z  habet  rcfpub.  in 
qoacasreris  paribus  virtuslaudatiflima  » 
improbitas  vero  maiime  deteftabilis  ccn- 
letur.  Qni  rcgnum  fibiftabile&  firmum 
cfle  volet.hmc  nccefl"ceft  beneuolentia  fibi 
potius,quam  vi&  armispopulum  adiun- 
gerc.   Intcrrogatus  ,  cur  imperium    noii 
dcponeret  ?    Quoniam.inquit,  voluiuaria 
imperi]  abdicacio  ,ei  qui  neceflitate  coa- 
dus  imperat,periculum  creare  folec .  Ex 
benenatis  &  vere  gcnerofis  Iibeios  fulci- 
piro  .   Aufoniusha:c  Pcriandro  tribuit; 

Nuniquam dtfcrepxt  ztilea  decoro  . 

iHm  eff  foUtcitm  maju  beatws  . 

•Morti  m  optare  malum ,  ttmire peius . 

Taxts  z  t  libcar,  quod  tfl  nccejfe . 

Multtf  terribtits,  caueto  muiros, 

D  d  d     4  Si  for<' 


7pi 


Andreae  Alciati 


Si  fortun»  iuHXt,  exHtto  toUi , 
Sifortttna  tonat,  caueto  mergi . 
Fittaci      fittifcKi  MitjlenAni.    Difficile  eft  pieta- 
Mir  ۥ     tenicolcrc.   Nilul  vfpiam  firmum  cft.ac 
tjiifen-     ftabile  perraaiiet .  Reuc  aliqiiid  &  folide 
tenttA,      noirediffici.eeft  .  Phonaico  diceiui ,  vi- 
mnialibi  quxrendum  eflefrugi  &bonu: 
JErfijinquit,  diligcnter  quaifiueris,  vix  il- 
lum  inneuies .  Ante  omnia  Deum  fum- 
cna  religione  cole.  Pietatemexerce.  Pa- 
rcntes  rcuerere.   Eifdem  quouis  officij 
genere,omniqj  obfequio  nou  pudeat  jnfcr 
uire.   Cum  parentibusnoncoutendesi,  e- 
riamli  id  fummo  te  iure  facete  poflecon- 
fidas .  Ciim  hortaretur  filjum ,  vt  paciis 
arbitiiolitem  dirimeret ,  his  verbis  vfus 
cft:Si  caufamfuftinebisiniudicio  deterio 
rem,damnaberis:fin  pro  te  contra  patrem 
valebit  fententia,vel  obhocipfum  dignus 
crisqui  condemueris  .   Prudentis  virieft, 
multo  antequam  ingruant  pericula  pise- 
uidercjfortis  autem,qua:  nunc  adfunt  ma 
la,infra(flo  prjefentiqueanimo  pcrfetre  ■ 
Literroganti,  quid  fibiobfcurum  videre- 
ujr?   Quod  futurum  cft,  iuquit.   Ciim 
prxcian  quid  inftituis,nemini  prxdicico  , 
ne  fi  quid  obftaculi  interciderit,  quo  mi- 
iius  perficias,rideare  .  Rebus  quibufdam 
aliquando  fruftratus:  Dimiduim,  inquit , 
pltis  toto.  Multa&  multoslibenterau- 
dias  .  Optima  quaeq;  &  difcas  &  doceas. 
In  fermone  vcritatem  &  fidem  ,  in  rcbus 
autemobeundisexperientiam  ,  dextcrita- 
tem.beneuolentiara  ,  &  feduliratem  adhi- 
beas  .  Rogatusaliquanda.quid  in  vita  ef- 
fetoptimum  ?  Qiiod  cft,inquit,bonicon- 
liilere  .  Stabilis  cft  tcrra.inftabilis  vero  & 
infida  resmare.  Ne  quid  illaudatum  & 
improbum  aut  ipfc  defigncs,  aut  in  ali,js 
probcs  .  Ne  quibusvis  tcmcre  credideris. 
VJdloriam  oportccfine  ca:dc  &  fangiiine 
parare .   Quod  pignoris  loco  apud  te  de-. 
pofitnmeft,boija  fidcrcftitue.   S\  fponfor 
flas,  haud  long^abcrit  infortunium  .  Nc 
lis  feftinus  ad  loquendum  .   Interroga- 
tus  quid  cfTct  iucundillimum  &  gratio- 
fillimum  ;  Tcmpus,inquit .  Inamicum, 
ncqueeriam  in  inimicum  fucris  vnquam 
maJedicus .  Mifera  qua:dani  res  eft  &  tri- 
ftis  inertia,perniciofa  incontinentia ,  into- 
lerabilis  autem  literarunv|infcitia  .  Igna- 
uiam  fuge.   In  vincuia  eonicdum  Alceri, 
t^uod  rebellcm  filmm  a  fe  occifum  fate- 
rcujr>Iiberujn  abire  permifit,  his  vcrbis : 


Veuia  vltionc  eft  potior  .  Vcrecundiani 

fctflare  .  Coni-agatn.s  ne  fub  imperio  viuas 

vxoris .  Viciiiji  fi.  te  UBfeuiit,fufFerto.  Dif- 

firaula.  Cum  Croefas  lUi  magiiara-T^tn 

pccunix  daret:Non  accij:^iam,ii^quitjuani" 

qivod  mihi  fratcr  abfquc  ii(}etis.decef(ci;iJU  , 

duploplusopu,quara,vnquain^ptarinJ.»., 

pa/lideo .  Paupertacem/ueminJ^xprobjra-, 

bis,diuinam  vltronem  reuetitus  j  nec  fl  o- 

pjbusabundes.tcmifetumcfte  fimules,uc  ■ 

vulgoodiofus^fias  .  Siquid  dcliquerit  c- 

brii»s,duplici  muliVapaniatur  ,  vt  cxco 

cxtcriin  liberaUcouuinio  libi  ab  ebriecatc 

tempcrent.    Inter  amicos  noaeris  arl^j-. 

tet.  Mdgiftratus  virum  arguit.  Nccef- 

fitati  neDjjquidem   refiftuut.  Iiiterro- 

gatus  a  Crcefojimperioru  omnium  quod 

eflet  maximum?refpondit,ligni  pidluratij 

leges  iiinuens.    Ea  dcmum  vrbs  optime 

fe  habet.in  qua  malis  infamibusq;  virisad 

Rcmpub.  accedere  nou  licet  •    Summa 

cum  laude  in  Repub.  princepsefir,quifc- 

dulo  opcram  dabit, vt  fibi  potius  quam  fe 

omnes  ciues  mctuant.  Qptima  ilUc  cfl:  di- 

fciplina  famiUae ,  quaj  nulli^  rcbus  fuper- 

fluis  egct,  rcbusq j  neceffari  js  uon  indiget. 

Aufonius  de  Pictaci  fententijs : 

Loqui  ignorabit ,  qui  tacere  nefcict . 

Bono  probari  malo,quam  multa  malu  > 

Demens  fuperbts  inuidetfelicibtts. 

Demens  doloyemridet  infelicitim. 

Fareto  legi,  quuqHts  legem  fanxeris . 

Fiures  /imicos  refeeunda  eomptra . 

Faucos  amicos  rebtis  aduerfts  proba  . 

Solon  Athenienfts .  Virtutem  in  pretio  Solonti 

habe.  Difce  quodiuftum  eft.  Deum  ho-  Salami 

nora.   In  rebusage;idis voluntatcm  diui-  nijprtc 

namtanquam  oraculumconfulc.   Reue-  re  diH 

rere  parentes:,quos  qui  non  alueiit,  rebus- 

qncomnibus.ueccfrarijs  iuucrit ,  fortuuis 

enerfis  peromncm  vrtaminglorius  viuct. 

Neius  tuura  aduerfns  paccnres  imperio- , 

fius  vrgeas .  Intcriogatus, cur  in  parrici- 

das  lara  Jege  non  animaduertifTct  ?  Quia, 

inquit ,  nunquam  credideram  tam  atrox 

crimeij  in   Rempub.  poffe  caderc.  Nc 

confuefcas  iurare .  A  e  qnalitas  contentio- 

nesdirimit.  Studiisrebusq;  hon^is  in- 

cumbitoi     Veritatem  tuearis.   Ne    vn- 

quam  m*entiajis ,  fed  quod  res  eft  dicito . 

riusad  fidem  facicndatn   morum  probi- 

ras  quam  iuflurandum  valet.Sanaromcn- 

tem   iu  rcbuS  agendis    ducem   feqiiere. 

Qupdnofti,ne  tcmereefFutias.  Vcrba  tua 

taurifper 


Erablemataj'? 


75>3 


rtV 


tantlfpcr  filentio  prerries.doncc  commoda 
loqiiendi  femet  ofFciet  occafio  •  Inccrta 
certis  fac  iudicijs  aflcquare  .  Qux  tibi 
compexcris,nc  ftatim  prodas .  luterroga- 
tus  aPeriandro,  cCim  inter  pocula  fort^ 
paiicaloqueretur,  numobftultitiam ,  an 
vero  quod  nihilhaberet,  quod  diceret.fic 
pbmutefceret  ?  Atqui ,  inquit,  nemo  vn- 
quamfauius  inter  pocula  filerepotuit. 
Amicos  religiose  colas,illisq;  adiumento 
&orna'menco  fueris .  Ne  ftatina  quofuis 
Y  ^n  int|mam  familiaritatem  admittasj  & 

M   quos.admilifti  femel,  ue  temere  abijcias  . 
.  ipeteftare  voIuptates,illzenim  calamica- 

;-      tes  pariunt.  Magnarum  opum  facultas 

(aturitatera.facuricasdemum  ferociam  pa 

jat.   Ne  te.immodiceefFeras.  Neminiin- 

uideto.  Morcuis  uequis  raale  precetur, 

Difce  priusjquam  imperes,alrerius  impc- 

lio  parere :  nemo  enim  bene  imperat ,  niil 

qui  imperio  obfequi  didicerir.  Populoau- 

ftor  crisuon  vt  fuauiflima,fed  vtoptima 

cUgat .  ludex  pro  tribunali  reononfede- 

bis.  ,nifi  condemnatum  perpetuo  tibiini- 

micum  habere  voks .  Neq;  ad  imperium. 

neq;  ad  confilium  iuucnis  admodum  ad- 

roittatur.tametfioptimo  ille  ingcnio  videa 

tur  .  Interrogacus,  quo  tandcm  pa<^oin 

repub.a  maleficijspoti/nmum  temperari 

polTe  crederet  ?  Si  illi,inquit,quibus  nul- 

laillata  cft  iniuria,  iniuftis  perinde  ofFen- 

da,ntar,quamilli,quila2fi  funr.  Intcrro- 

gatus,in  qua  demum  ciuitate  fumma  cum 

tranciuillitatc  quis  degere  poflet  ?  Inea, 

iflquit  >  vbi  qui  lxC\  non  funt ,  non  minus 

quam  illi.qui  grauiter  IxCi  funt ,  iniquos 

defcrunt  &  vlcifcuntur.   Interrogatus, 

quampotifilmum  rempub.optimecoufti- 

tntamcenfcret  ?   Eam,inquit,  vbiciues 

magiftratui  Ubenter,  magiftratus  autem 

lcgibusconftantcr  obtemperat.  Ea  deraii 

refpub.floretjin  quaboni  honore,mali  ve- 

ro  fupplicijsafliciuntur.  Eft  quidem  Ty- 

rannis  prxclara  rcgio,  fedexicum  nonha- 

bec .  Gloriofus  etic  quifq;  fiue  Rex,  fiuc 

tyraunus  ,  qui  vniusin  repub.  poteftacem 

in  popularem  potenciam  conuercerit.Qiu 

apud  tyrannosau^oricate  valenr,  fimiles 

funtcalculis  fupputacorijs,  quoru  vnus- 

quifq»  prolibidinefuppucantis  aut  plus 

valer,autminus  :'ita  tyranni  quem  modo 

fummis  honoribuscufv,itil5c,eundem  p3;u 

io ppftxonrempciim,  nocacumq;  mfamia 

^imictunt.  P.onk.lticistiiisplaciduseris 


&  micis .  In  ca  deraiim  famllia  vcre  viui- 
tur,vbi  opcs  nulla  part?  iniuftitia,&  abfq; 
metu  afleruatx  ,  in  vfus  neceflarios  finc 
querelacrogantur.  Sententias  Solonis  e- 
narrat  Aufonius  ita: 
Dico  tmc  beatnm  vitnm  ,  qnum  peraHn 

fatitfmt. 
Par  pari  iugator  comftx:quidquid  impar 

dijfidet . 
No  erunt honores  vnquM  fortuiti  muneru  . 
Clam  coarguas prapinquum  ,  quem  palam 

laudauerts . 
Pulchriw  multo  parari  ,qua  creari  nohile, 
Certaft  decretafors  efi ,  qutd  cauerepro- 

derit  ? 
Siuefint  incertacunBa,  quid  timere  con- 

uenit  ?  ■   ■ 

Bim  Prieneui  .   De  D:o  femper  ,  vt  ipfa  ■S'^'*^'^ 
mereturdiuinitas  ,loquare.   Q_uidqu'fd  ^'^'^"^^ 
in  vita  laudabile  fececis ,  id  omnc  Deo  ac-  ^popf^^^- 
ceptum  fetas .  Antequam  incipias.confu-  Z^'*^^' 
le  .  Multaaudies,pauca  loqueris.  Cum 
aliquandocum  his  nauigaret,  quiob  vita: 
ncquiciam  Dijshominibusq;  inuifi  erant, 
naui  iam  fere  cempeftatibus  obruta,Deo- 
rum  quifque  maxirais  clamoribus  openi 
implorabatjquibus  ille:  Stlete,  inquit,  nc 
Dij  vos  hic  nauigare  pcrfentifcant  .   In- 
terrogatus  abhomineimpio.quideflet  pic 
tas?  filuic:  Scifcicacusdeinde  filentij  cau- 
fam:Quia  me,inquit,deeo,quod  ad  te  ni- 
hilattinet,  inccrregas  .  filio  fuo  in  Ae- 
gyptum  profeduro  ,  &interroganti,  qua 
inrepocilTImum  pollet  patrigratificari  ? 
refpondic.-Sicommeacum  tibiad  lenedu- 
tem  comparaueris :   virtutem  innuens  . 
Commeatum  ad  feneiftutis  fubfidium  iu 
iuuentute  tibicompara,fapientiam  videli- 
cet&eruditionem;nulla  fiquidem  poiref- 
fiohacvna  cercior  eft  &  ftabilior .  E^o 
circurafpe<5tus  &  prudens .  Restuasom- 
nes  forticerfelicicerqiieobeas,dum  adhuc 
aztas  in  florecft,quje  vbi  iam  defloruerit , 
prudencer  fapieaterq;  te  geras.  Illi,  qiii 
innauibus&mari  degunt,neq;  intermor 
tuos.neqjincer  viuos  cenfencur.  Taquam 
iu  fpeculo  cuas  ipfius  adiones  concempla 
re,  vt  qu£  honefta:  funt  indiesabs  te  or- 
nenturmagis,  turpes  verp  virtutis  ftudio 
contegaiitur.    In  obcundis  rebiis  memo- 
riam,ad  tempotis  oppoicunitateu  capcau- 
dam  folUcitudijiem  adhibe;  mores  fintia- 
genui,  Iaboi-motkrauis,r:'ieciis  religiofusj" 
opibus  amicoi  pau  ,  in  diceudo  cloquea- 


7P4 


Aiidreae  Alcatl 


ttam,  taccnJo  moftim  vrbanitatem  obfcr- 
iies;iii  fer^nda  fenceiitia3cquitatem,inau- 
deiido,  peruerlisquafuftineudisfortitudi- 
iiem,po'lretn6  iii  reipub-m.uni)sobei!idis 
au(floritatem,in  gloria  animi  pracfbntiam 
obtin^as  .  Inrcrrogatns,  quid  in  vita  finc 
metu  eHlit  ?   Bona  ,  mquit  ,  confcientia. 
Morum  honcftatem  fedlate.  Potiormor- 
talinni  pars  impiaeft.  Ama  tanquam  o- 
fnrus  (vidc  A.Gclliura  lib.i.cap.j  J  Mo- 
ribus  neqj  nimium  facilis  eris,  nimiiimq; 
difficilis.   Facil^  imponiturbohis.  Cum 
giatiaimpetres.nou  viextorqueas.  Quod 
tauiuruses  (emd,Ientc  incipias,fed  vbiiu- 
cepeiisjconftanter  exequare.  Optatiuseft 
inimicis  qnani  amicis  ius  dicere  :  nam  ex 
amicis  aketum  tibihoftem,exinimicis  ve- 
ro^alteruEO  tibi  amicum  feceris  .  Viruiii 
iudignum  non  commendabis  .  Expetere 
ea,  quarconfequi  qiieas ,  &  altprius  nojlc 
JLiifania  frui.grauem  animocruciatum  pa- 
iit .   Corporis  robur  natur^ie  eft  benefi- 
«iura  ,  magiiarum  opum  affluentiam  for- 
tuna  pafTim  vcl  indigniflimo  cuiquc  do- 
Djtjcs^^erum  rempub-  pofteconfilio  pru- 
<J^ntiaq,,iuuare,3b  omniboho  fapientiaq; 
prolicifcitur .  Nefisad  loquendumprae- 
ceps  j  virum  enim  parum  fanae  mentis  ar- 
guit.   InterTOgatus ,  quid  hominibiis  in 
primis  fuaiie  elfet  ?   Spes,inquit .  Et  qua 
ic  potillimum  gaudcrent  ?  refpondir,  Iii- 
Cro-    Et  quid  eftc-t  difficile?  Forti,ait,in.- 
fradoq;'animofortun^  inconftantiam  to- 
lerare.    is  demiim    vere  infelix  eft  ,  qui- 
cumqj  fii;e  animiperturbationeaduerfam 
fortunam  fcrrc  non  poreft  .  Diuitem  vir 
pau  per  non  ii)cufabir,nifi  forte  ex  eo  emo- 
Jumentum  fibi  paratum  fpcret .   Ne  quid 
pcr  ftoliditatcm  &  intemperantiam  admit 
tas  •  Sicin  lica  te  gcras.tanquam  longo, 
aut  fanc  non  ita  loiigo  tempore  vi^flurus. 
Ad  mortem  condemnatnrus  aliquem.plo 
iabat,intcrroganti  caufamrNecefre  eft,in- 
qnit.natura:  mutuum  afFidum  ,&  lcgi- 
buscongtuani  fenrentiam  darc.    Rexillc 
in  piimis  clarus  vidcrur  futurus ,  qui  re- 
gni  fui  legibusante  on)iies  obtcmperat. 
bptima  iftic  eft  familix  difciplina  ,  in  qna 
dominus  propter  fe  ipfum  taliseftdomi  , 
qualis  propter  decoruni  cft  alibi  t  Biantis 
cx  Aufonio  fententiaz : 
§^uA}:a}n  fnmma  honi  ?  Mens  t^HAfibi con- 

fcin  re^i  . 
Perniciei  homini^uA  maxima  i  SoIm  he- 


mo  alier . 
jSltnsdiuesf^i  nil cupiat .  §^ti pauperf 
Auarfn.'  n;:  . 

§^Ados  matron&  ptitcherfrima  "i  VitapU» 

dici—).  ''   '" 

§^AcAfiaefif  Dequa  mentiri  fam/fiie. 
retur .  "^* 

§^odprudentu  optn?  ^^uum  po]fit,noUi  nO' 

cere^ . 
^id  ffulti  proprium  f  Non  pojjfe,  C^  velle 

nocere^. 
Thahs Milefnu.  Deus  eft  rcrum  omnium 
anuilocTcatarum  principium .  Rogatas, 
quid  cfTctDeus  ?  Initio,inquit,&  fincca- 
rens.  Intcrrbgarus^nnm  7thomines,per- 
indequoqvDeum  larcat  ,qui  in  vita  fint 
flagitibfi  ?  Im6,inquit,nec3  quidem.qiia^ 
in  animo  cogit3nt,ignorat.  Rogatus.quid 
cffctdifficile  ?   Seipfum,inquit,nofIe.  Et 
quidfacile  ?  Alium  reprehendcre.  Rcsin 
primisarduaeft.prajnofTcfutura.  Roga- 
tus ,  quanrum  abeffet  a  vetitate  vanitas  ? 
QTiantum,inqtiitjab  auribHS  abfunr  ocii- 
li .   Eadem  a  fili  js'fenexexpcfta,quaE  ipfe 
aliquando  tnis  parentibuspraEftitcris.  In* 
terrogatus  quem  vere  feliccm  cr^ederet  ? 
Qui  corpus  h3betfanum,inquit,animum 
vero  virctitibns  &  liberalibusarribus  re- 
dle  irobutum  .   Nihil  fapientins  tcmpore, 
qnod  inuenerir  cmnia  .  Nihif  eft  necefli- 
tarc  porentius,  donatcnim  vniuerfa.  Lo- 
co  nihil  eft  capacius.quod  omnia  in  fe  con 
cludar.  Nihil  hUmana  mente  velocius  , 
qu;Eminimo  temporis  fpacio  remotiffima 
qua;q;  pcrcurrir.  Nihil  eft  pulchrinsor- 
bc  te.rarum  ,  fabrica  fiquidem  X)ei  cfl. 
Cura   libcros  tuos  inftitui  .  Difciplinam 
domefticam,  liberales  artes  ,  &  in  Dcum, 
parentes,patriam,  atqj  adeoomnes  homi- 
nes  pietatem  cole  .  Probitatcm  morum  fe« 
(ffate.    VitcT  tua;  curam  habc  .    Ncmini 
quidquain  facilc  promiferis.   Interroga- 
tus.quonam  modo  quis  leuius  fortunarti' 
aduerfam  ferat  ?   Si  ,  inquit ,  hoftes  fuos 
grauius  affli(5tos  ob  oculos  ponai .   In- 
rcrrogatus,  qnomodo  optime  faukftifli- 
meqjqueamus  viucre  ?  Si,ait,quaJ  inajijs 
reprehendimus,ipfi  nonperpetrcmus.  A- 
miciquo  ingcnio  finr,  cxplora.  Non  ali- 
tcrde  abfcnribusquam  prxfentibus  ami- 
cis  fenriendum  &  locfuendum  eft  .   Ho' 
mincminfeliccm  ncdefpexeris.netc  quoqj 
Nemefis  corripiat  &  affligat .  Triplici  no- 
fnin(iFortunaegratJas,inquit,ago:primi5, 

quod 


Thaletu 
Milcsif 
prAclart 
fentetii 


iiBrpt>lerData.,K 


%: 


quod  mc  homtnenr.noii  brntumjdctndc, 
quod  viruni,  uou  fbeminani j  polhenio  , 
cjuod  Grxcam,noi)  barbirum  nafci  value 
ric.  Vicinos  amore  piofequere.  ABftine 
a  nequitia.  Q»_fe  iufte  in  afio  rqprehen- 
dis,  ca  cauebis  ipfc  commirtc'ie  ,  Uppor- 
tunitaxem^in  omni  re  fpecTiabis  .  Intebus 
honetl;isconftans,tuiqiie  limilis  continen- 
termaneas.  Non  pinges  fucoadfciticio 
faciem.verum  iiimoribus,  vitsq;  inftitu- 
tohoneftuscris&elegans.  Ofticiosealijs 
obfequarc .  Ama  concordiam  .  Infolen- 
tia  ne  te  ciuibus  odiofum  facias  .  Rebus 
neceiTarijs  vtcre.  Rogatus,  quznam  re- 
xum  omnium  maxime  communis  videre- 
tur  ?  Spes,inquitjh?c  enim  f6la,cum  aliud 
nihil  reliquieft,foIatioaffli(5lis  ede  pcteft. 
Fdicem  principem  in  repub.fuiflecicdas, 
qui  ingraiuefccntcdemum  xtate  ,  natura: 
fatisq;  cdnceilerit.  Intertogatus.quid  vi- 
fueftethominibus  in  vitaratiftimum?  Se- 
nex.inquit,.  ryrannus.  Principem  honote 
afficico  .  Gloiiam  iie  contemnas .  Bene  fe 
habec  Refpub.  in  qua  ciues  nec  opum  ni- 
mia  faturttate  infolefcunt.uec  egcftate  prc 
muntur  .  Non  pefTI;  e  in  ea  viuitur  do- 
inojinqua  pftrifamiliasalaborcabfq;  vl- 
lo  rei  farr|iliaris  detrimenro  plufculum  fe- 
xiari  dacur.  Cum  matertllum  ad  dirccn- 
dam  viorem  inter{iellaret:  Certe,mater, 
inquicnondum  tempus  cft  .  Seriore  poft 
fftateabeadem  rurfusad  ducendam  vxo- 
remadmonitus:Im6,inquit,ne  nuncqui- 
dem  vxorc-mihi  opus  eft .  Interrogatus, 
cur  non  genuiflet  liberos .'  Qnia,  inquit^ 
cotum  ^{idcftoi&araorenon  lencor.  Vi- 
rum  garrulum  &:  fiitUcm  doipo  tuacij- 
ce  .  Aufonius  fententias  Thaletis  fic  re- 
ccnfet:  .'        . 

Turpe  quid aufurm^&fme  tefie  time» 
Vita  peritytnorfu  gloria  non  nmitur  . 
§iupeifa£iHrmi^rii\  diterefufiulerbi . ' 
Crux  efl,fi  metu(tSi^i»ceriiqtfqd  ne^uefli . 
^um  vere  obiurgas  ,fic  inmi^^e  '^^<^^  v  ■ .. 


Di£ia  ve 
teru  fe>i' 
jum  my~ 


^uumfalfo  laudtUttatie .?^  amice  neces  . 
Ndnimiumfati4  e/F.NCf  fit  &  hoc  nimiii. 
Ne  reli^iiurt)  fpaciumpaginae  huius  vaca- 
rct,apponere  placuit  didta  quaedam  vete- 
run>  ,  qua;  piima  facie  citcrnum  quid  fi- 
gn'ificarcvidcntur,fed  tamenarcauum  feii 
fum  fnb  corticelatentem  continent.  Haec 
quia  pleraqi  Pythagorje  atcribuuntur,  Ui- 
periusfub  inicio  libri  infymbcdis  Pytha- 
gbrjefuerunt  explicata  j  parti/nalibi  ha- 
bctitur.  Sunt  autem  hxc:Salem  apponito. 
Panis  noji  frangeudns  .  A  fabis  abliineio  . 
Pifces  nc  edito  •  Melanurumiie  guftes. 
Cor  non  edendum  .  Ab  animahbus  abfti- 
ncndum  .  Animalia  ycHJi.-^.ovvj^  ne  nu-  . 
trias.  Elixum  ne  aftes  .  Cibum  nemfca-  J^'<=""'^ 
phium  mittas.  Non  comedcndum  ei  cur-  ^'^^^f^'* 
ru  •  Qua2  menfa  deciderint,  ne  colligas . 
Molochen  ferito,  uon  camen  edito  .  Dex- 
teram  i\c  cui  temere  inijcias .  Deitrum 
pcdem  prius  induico  ,  finiftrum  prius  at- 
tollito  .  Annulum  ardum  ne  geftato  . 
Coronam  ne  decerpas  .  Ne  ad  lucernani 
fpeculum  fped:ato  •  Gladium  acutum  a* 
uerte.  Ignemgladionefodias. Vnguium, 
crinlufiujj  prjefegmina  lotio  neafpergito. 
Cuiiitu  furgens  ledum  componito,&  ftra 
gulum  conuoluito  .  Meridie  non  dor- 
miendum...  Non  lalco  fella  abftergenda  . 
Via  publica  ne  incedico  .  Cum  ad  ternii- 
num  veneris  ,  tT.e  teuertitor  •  In  via  publi- 
ca  ligna  ne  fecato.  Ligna  cupreftina  nc 
colligas .  lugum  nc  tranfilias  .  In  chos- 
nicenon  fedcndum  .  Onus  finuil  tollito» 
ne  fimul  deponico.  Domefticas  hirundi- 
m?,  ne  habetQ .  Non  frangendi.  dentes  . 
Ollarveftigia  in  cinereconfunditp  *  Ad- 
iKrfns  Solem  ne  iningito,  neq;  loqnitor  . 
Carminibus  ad  ly ram  vtewdum  '  Mttem 
arborem  nec  violato,  nec  cxdtto  .  Locum, 
vbifanguis  humanus  fufus  eft  ,  lapidibus 
ob.ruito.  Non  propter  opcs  duceuda  v- 
xqr .  IniiUrn  iaipcratotis  ftalioucni  nsde» 
fctito.  ** 


IVJ  ■V'>'Wl.'v. 


vuiiiiKA.j  *'■ 


Submo< 


79^ 


Andfdae  Alciati 


Submouendam  ignorantiam 

E  M  B  L  E  M  A    CLXXXVIII. 


rMSS 


T"::-.  nvA> 


QVODmonBrum  id}  Sfhinx  eft.  Cur  candidd  virginU  ord^ 
Et  volhcrum  ■penn^J.^crurA  leonU  habetf  •'• 

Hanc  faciem  affumpfit  rerum  ignorantia :  tanti 

Sciiuet  esi  triplex  xaufta  &  origo  malt, 
Sunt  quos  ingenium  leueyfunt  quQ,s  Mandavpluptasl 

Sunt  d^  quos  faciunt  corda  fuperha  rudef* 
uitquibus  eli  notum  ,  quid  Delphica  littera  pofsity 

Pracipitis  monftrt  guttura  dira  fecant . 
Xiamj^  vir  ipf^  bip^sj^  ^^^PJ^^%  ^.  qftadrupes  idem  esf, 

Prima^  prudentis  Idurea  »  mjj^i^viyum . 

C   O'  M   M   E   N    T  A  R  I  I. 

I.  Q  P  H  I  N  X  monftrum  fingitur  mulic-  capHt&  manuspuella;,corpuscanis,vocc 
TormcLj  v3  bri  facie  ac  pedore ,  pedibus  &  cauda  hominis,caudam  draconis,  leonis  vngues, 
Sbhingts.   leonis,  pennis  autcpi  volucris»  Clcarchus    alasauisillam  habuifle  fcripfit.  Aft  alitei 

catn 


Emblemata. 


797 


II. 

linx 

loran- 
i  fym- 


eam  defcribit  apud  Nicephorum  Philo- 
ftorgiiis:Sphii)i,inquitjdeiimiarri  gerere 
eft.pe-Qoread  collum  vfqj  glabro.reliquo 
corpOre  hirdito.vberamiiliebria  habet.fa- 
cies  plufculmn  rotundacft  &:  acuminata, 
a  muliebri  fpecie  non  abhcrrens,  vox  hu- 
mana  fed  Itridula.ncc  articulataibeftia  in- 
domita,  maligna,  ailura  .  Noftra  hic  fatis 
cleganter  expiefla  eft.Pluradeems  forira 
paulo  poft  . 

Q_v  I  A  hic  Sphinx  adhibetur  pro  ty- 
poignorationisjid  certe  pumo  videtureife 
rraftum  ex  tabula  Cebetis  Thebani,  cuius 
ipfiflima  verba  huc  traduco  admaiore  fi- 
de/sV/v  {]i^i)yi)aii  io/wla,  raTiii  ff<ptyyoi 

diViyUATl  ,    G  iKHVil    T/;;u,5«tA^ST0  Tolf 

Av^pcoTToii  .  H  f/.iv  BC  dvTo  ffvvii}  TiijidO}- 
^iTo  •  ei^i  [j.i]  ffvviA  td-TiKKvTo  UTcTiif 
■ffpiyyoi  •  dxTctvTcoi  cT?  ^gj  i^Tri  ta;  i^n- 
yiTfitaiTctvTiii-  t)  yaip  :iCpocrtjV)i  Toli  eiv- 
^pco-joii  (T<piy^  i^iv-  cuviTTiTcu  Si  KS" 
TtiS^i,  T/  dyct^^ov  ,  T/  Ketaov,  T!  eT  dy^.- 
^ov  ,  KTg  y.eCKov  i<riv  iv  Ta  Cia  •  ittvT 
iv  ia.vfj.Ynii  cTVvi'1^ ,  d^olKvTcu  utt' dv- 
Tiii  bK  ^7ci.7ra.B,  ,  co^-Tnp  o  t/Vo  Ttii-J^piy- 
yzi  y.a.Tck9-pco^Hi  cf.7riSvii<?>iiv  ,  ciAKdxJ'' 

fJLlKpOV  iv  OKCO  TC^  liio)  KetTet<pBc-ipiTCU/ACt, 
•^ctTip  ei  gV/  Tiy.copiA  '^retpcti^tSofy.evot . 
dv  S'i  Tii  yveo,  dvATtctKiv  li  fJ.iv  dizpoffvvn 
tL^TToKKvTOJ,  ivTOi  Si  ffa^iTcfj,!'^  f/LetKei- 
pioi  xai  ivScufj.cov  yiyiiTcu  tv  'ZetVTi  Ta 
/Sitp.ld  eft:H^f  expoJit:o  efi  eivbi  Anigmc.ti'., 
quod  kSphi?7ge  proporjcbrtur  homiKibui . 
§lui  enim  tllud  intellexerat,  falutcm  qui- 
de7n  confequebatur -yCjuiveio  mir>ime,tn  e- 
xitinm  incidcb^t .  £o  modo  fe  habet  ea 
explicatio  .  Sphtnx ey.im  efl  hominihtain- 
fipientia  .  Hi.  c  autcm  proponit  quid  bonS, 
qutd  malum-^quid  neq;  bonum,quid  neqtie 
malum  fit  in  "^ity.  .  §)u£fi  quu  mintciin- 
teUexertt,ab  ea  intertmitur:ne(j;  idfemel, 
ficut  ti,qui  depafiii4  a  Sphinie  moriebatur, 
fed per  omnem  litam  pcmlatim  abfttme- 
tur,vt  quiperpetuvs  fuppltftj s  addiciifunt: 
contra  vercftquti  agnouerit  y  occif^  tadem 
infipientia,falutem  ipfe  confequiiur,^  bea 
tta  ^felixper  totum  littLCUrruulum  e- 
uadit  .VixciWz.  Vtautem  miutis  proue- 
«ftis  aliquancifpercofulamuSjpaulo  altius 
huius  Emblcxaiatis  argumentum  repete- 
mus.ex  fententia  Diodori  Siculi ,  Sopho- 
clis,Strabonis,&  aliorum.Rex  Thcbarnna 
Laius  Labdaci  filius,  locaftam  Creontis 
Tbebani  filiam  fumpfit  in  vxoierorquafn 


cum  ingrauidalTetjConfolHitdeprolcora- 
culum  .  Cui  fic  refponfum  fuit  : 
IncUte  Labdacida  fclicia  pignora  fofcu  . 
Accipiesnatum,fcdnati  occubere  daxtrd 
Te  tua  fata  volunt,luciq;  relinquere  vitx. 
Sic  Pelopti  dirti  aj/cnf/t  lupitcr  vltro , 
§>ueu  te deuouit,natum  qt4'd  ademertiilli, 
Accepto  Lfliusoraculo^voJensxjbflaic  pc« 
riculo,  puerum  rccens  natum  paftoii  de« 
ditinterficiendum  .  IIIc  mifcricoidiamo- 
tus  non  interfecit  illum  ,  fed  perforatis  ei 
pcdibus  vimine  ex  arbore  fufpendit,&  in 
Cytheronereliquit.  Sed  Melibaus  paftor 
regius  procul  vagitusaudieriS,puerumac- 
cepit.eumqiad  regem  fuum  Pcjybum  de- 
tulir.-qui  cum  liberis  careret.profilio  cu- 
rauit  educadum,&  a  tumorepedum  Oe-  Oediput 
dipodem  nominauir  j  *2r5T»  ciSeliv  tkV  vndefc 
TroStti.  Ciim  adoleuilfetiani  corpore  ro*  dicius»- 
buftus  &animo  forti,fiiigeiierisignatuSj 
Apollinis  oraculum  de  patre  confulu/t. 
Cui  oraculurn  in  hanc  fentemiam  refpon- 
An^Iuge  timpla  k&c ,tnuifaprcles,  quipa- 
tru  tui  tua occifi  rr.anu  tkalamos afcidesx 
vtero  ruvfu^i  matru  molef!us,fratres  ttbi  ex 
ea  generabti  .  Oeilipus  oraculo  teriitus, 
ne  Polybum  aliqi.ocafu  occiderct,Coiin- 
thiiiT»  rcpcere  noluit; viamqueingrefius, 
quaThebas  prcficifceretur,obuium  paren 
tem  Laium  habuici  quo^quod  fuferbus 
iuuenis  no  ceni/Ter.fccptro  fuit  percufiiis, 
mox  Oedipus  aucpto  ftipire  &  Laium  & 
aungsminterfecit .  Rcgio  Thebana  tunc 
temporisinfcftara  erat  clacibus  &Iatroc:- 
nijs  Sphiiigis.Moftium  id  eratexEchid- 
na  &  Typhone  pateiitibusorUim,ore  vic 
giiiCO,mu!iebri  pcc^re,  pedibus&  cauda 
koniois,auis  pennis  pra^ditum  .  Q^uodab 
irata  luuone  Thcbanis  itrmififun-.cum  x- 
nigmataa  Mufis  didiciiler.in  Phyceomou 
te  coufeditjcaptis  &  iu  pr^cipitium  addii 
ctis  snigma  proponens.eosque  qui  •d  ne- 
fcirentd.llbluere,  de  faxis  prxcipitesda- 
bat.Hoc  vero  talefuiflc  traditurienigroa.- 
gV/  Si^TT^v  i-rrl  yrii ,  xffjTiTpATrsv ,»  y.itt  ^nigm^ 

t^TfiTTOV  '  etKKUasH  Si  <f\J^V  I^OVQV  ov* 

i-TTl  ydjetv 
/fa-£Ta  KiveiTefj,  d.vdr  dt^ipettXguKaTti 

•TtiVTOV  . 

dKK'  o-zsoTctv  ■TK£i'Totfftyi'?rHycy.iV<iV  'n-9- 

CTl  ^CUi  A  , 

iV^<t  Td.)^i  yJtoif/y  d^etvpoTATcV  mlH 

Qu^od 


7p8 


Andrcae  Alciati. 


Oedipo- 
dis  ince 
Htts  , 


QuoH  fic  vertlt  Parcemfographus: 
T.flbtpes  in  terriSt^  qttadrupes,  hdud  ea- 

dem  vox  , 
J.t  tripes-jimmHtat  ^eciem  hocex  omnihm 

vnum  , 
(^tucunq;  in  tcrris  reptat,aMt  Athera  circtt, 
Ferq;mare:affvhi  iampedtbus  compluri- 

bus  auHum 
Accelerat  grejjum  ,  vietis  tum  maxima 

tnembris 
Segnities  ac  torpor  adefl,minimt7q'^  vigoris- 
£ic  rero  Natalis  Comes  .• 
£/? btpes  C^ quadrupes  in  terris,folaq;  "^ox 

htiic  , 
^itq-y  tripes  :  mutat  vocem  folum  ,  emnia 

campis 
Jnter  qu&  ferpunt,qu&  cuelo  ^fluciibuser- 

rant  ; 
jiflvbi  conteditpedibus  iamplurihus,  iUi 
Deficitint  vires,  (^  lentis  robora  neruis . 
Hoc  idem  sciiigma  Aufoniiis  belle  com- 
plexus  eftin  Griplio  ternarij  luimeri,  his 
rerbis : 
Jlle  etiam  thalamos  per  trina  dnigmafa 

qu&rens : 
€^{i  btpesy^  qttadrupes foret,&  tripes,om- 

nia  folus . 
Terruit  Aufoniam  volucris,leo,virgo,  tri' 

formis 
Sphinx;volucrispennis,pedthusfera,fron- 

tepuella  . 
Porro  Thebanis  oraeulo  renunciatum  fiie 
ral  ,  tum  Sphingis  incommodo  ac  decri- 
mento  fore  Iiberos,cum  ^nigma  foluitset. 
Interea  vniuerfos,quid  illud  eflet.regabatj 
quod  ciim  mininie  reperirent,  abreptum 
ab  omnibus  vnum  occidebat,  eaq;  de  cau- 
fa  pleriq;  fubindeperibant.  Ac  poftremo 
ad  eundem  raodum  AEmone  Creoutis  R- 
lio  perempto,  Creonhuiufmodi  xnigma 
foluturo  &  re2num,&  Laij  vxorcm  fe  tra 
diturum,pra:coi)is  voce  lenunciari  iubet . 
Hac  itaque  fama  excitatus  Ocdipas,ad 
montem  Sphintium  profectus  ,  a:r,igma 
(oluicjdequehumana:  vit?  partibus  intei- 
pretatuseft  .  Hcmo  euim  quadrupes  in- 
fans,proptercorporisimbecillitatcm:a:ta- 
te  ineunte,bipes:fenexautem  tripes,qu6d 
faepiiis  vtendum  baculo  fit  ea  a:tate,  qux 
aliGuid  vietiim  habet  &  caducum  .  5olu- 
tlDcrgo  problemateSphinx  dolorisimpa- 
tietitia  fe  ex  edito  monte  prxcipitem  de- 
d!t:Oedipus  vero  Thebas  intrauit,  vbi  fi- 
jius  Polybicreditiislocaftammatrcmdii- 


xitjliberosq;  eicagenuit.  SedortaThi- 
bis  lethali  pefte  ,  refponfum  accepenmt 
Thebani ,  non  ceffaturam  peftem  ,  doncc 
Laijocciforpuniretur.inceftuofumq;  Ic-* 
caftaJconiugium  purgaretur.  Dum  qux» 
ritur  Laij  interfedor,ccce  paftor.qui  Oe- 
dipodem  feruauerar ,  nunciat  Polybum 
obijflediem,veniat  Oedipus ,  &  regnum 
patrisaccipiat.  Seddum  fermones  vltrd 
citroq;  fparguntur,  iutcllexit  Oedipus  fc 
patrem  interfecifte,  marriq;  feconiunxif^ 
fe  .  Tum  fibi  oculos  cruens  perpetuis  (e 
damnauit  tenebris .  locafta  fegladio  per- 
cmit .  Ipfeducente  filia  Antigone  Athe- 
nasabijt,  vbiThefeum  exorauit,  necine- 
•res  fuosaut  fepulchrum  Thebanis  indica 
ret .  Hanchifloriam  vel  potiusfabulam 
prolixius  afcribere  volui,cum  fciam  ,  il- 
lam  varijsmodis  a  fcriptoribus  traditam 
reperiri.  Hefiodus  inTheogonia  Sphiu- 
gem  narratex  Chim^ragenitam.Et  tefta- 
tur  CoeI.Rhodigin.lib.14.cap. 8. Meminit 
Sphingis  Statius  lib.iThebaid.his  verbis: 

Contratmportuna  crepido 

OedipodioniA  domus  alitis.  Hic  feraquon' 

dam 
Tallentes  ereHa  genasyfuffufaq;  taho 
Lumtna,  cocrctis  infandofangttineplumis 
Relliquias  amplexa  virHtnJimcfaq:,  nudis 
TeBoribusftetit  ojjapremcs-^vtfuq-^  tremiti 
Colluftrat  campos,  ft  quis  concurrere  dt£iis 
Hoifes  inexplicitts,aut  comminusire  via- 

tor 
Audeat,^  dir£  cdmercia  iungcrelinguA  » 
Nec  mora.quin  acues  exertos protinusvn- 

gues, 
Liuentesque  manus,  fraBosque  in  vulnere 

dentes 
Terribili  applaufu ,  circum  hoffitafurge- 

ret  ora,  . 
£t  latuere  doli,  donec  de  rupe  cruenta 
Heufimili  deprenfa  viro,cifJantibus  alis 
Trijiis  inexplctamjcopttlisaffligeret  aluit, 
De  Sphingeagit  Plmuislib.  8.  ca^ii.  & 
lib.io.cap.7i.&  lib. 36. cap.  ii.ex  quibus 
locis  petendam  efie  vcram  Sphingis  defcri 
ptionem  pleriq;  cenfent.   Meminitetiam 
Apollodorus  lib.  ^.deorig.  Deor.  Solinus 
cap.40.PoIyhift.fcribir.-Inter  fimias  haben 
tur  &  Sphaiges  ,  villofaj  comis  ,  mammis 
ptominulis  ac  profundis,  docijesad  ferita 
tis  obliuionem  .  Huic   fuffragari  videtur 
AlbertusMagnus  ii.de anim»l-Cofirmat 
DiodorusSiculus  lib.^-Sphinges,  inquit, 

&  apud 


Emblemata . 


799 


\  - 


&  apud  Troglodytas  AEthiopesqiic  na- 
fciintur,  formahaud  eidifnmili,  quapiii- 
guiiuujfed  paulo  pinguiores .  Naturam 
habent  manfuetam,&  pluribus  eiercitijs 
difciplinisq;  deditam.  Etaffirmat  Pierius 
VaJer.Iib.6.  Hieioglyph.  fe  harum  vnam 
Veronce  vidilTe,  mammisiliis  &  glabris& 
candidis  a  pedorepropendentibus,  quam 
circumducebatcirculatorquidam  Galkis 
ex  ignotis  antea  infulis  aduecftam.  Eratj 
inquitjtoto  petfloie  glabello.facie  &  auri- 
bus  humanis  propioribus  ,  dorfo  hifpido 
fupramodum,  fufco  &  oblongo  admodii 
pilo,eoqj  denfi/nmo.  Redor  Ixuum  bra~ 
chium,quo  catenam,cui  crat  alligata,  rege 
bat ,  fertea  manicaobarmatum  habebat , 
dextra  baculum  gerebat,  quem  infaciem 
animalisidentidem  prstendens,  bipedem 
fecura  ambularc,  &  loco  etiam  faltare  in- 
terdura,&  obganuire  faciebat,  multamqi 
hinca  fpedratoribus  ftipemaucupabatur. 
Hec&  plura  Pierius.Sed  miror,qn6dne- 
que  Lu(itani,ncqj  Hifpani.ali  jve.qui  non 
folum  in  remotiores  &ante  incognitas  In 
dias  &  LibycBpattes  atq;  infulas  pcnetra- 
uerunt;  fed  ctiam  propemodum  immenfi 
Oceani  angulos  omnes  fuis  nauigationi- 
bus  perfcrurati  funt ,  de  Sphingibus  iftis 
nuIlam(quod  ego  quidera  fciam)  men- 
tionem  faciantcfi  enim  tot^  infulae,fccun- 
dum  quorundamopinionem.ab  eiufmodi 
rr.onftrisoccuparentur,vixeorum  cxadVa 
indagationem  cffugere  potuilfent. 

SPHINX  es7.]  Sphinx  nomcn  fortita  eft 
abeffedu.duciturcnim  a  \tiho  crftiyyHv, 
(vtait  Mofcopulusj  quodeftconftringc- 
re.vcl  vincire.-eo  quod  omnes  problemate 
propofitoligaret. 

Candida  •virgintt  ora  ^c.]  Defcriptio 
ir>onftri(ecundumfabuIam  poeticam.qu? 
illifacicm  puelIarem,corpus  plumisauifi 
ob/itum,&  pcdes  lconinos  tribuit. 

Hanc  facietn  ajfumpfit  rerum  ignoran- 
tia]  Sphinx  etfi  plura  apud  Mythologos 
fignificet,vt  paulo  poftdicemus:hic  tame 
pro  typo  &fymboIo  ignorantix  capitur, 
vtfupra  cx  Cebete  Thebano  diximus  .  jj 
yeip  cippo(rvvn  yoii  eiv9pa7rot(  <r^iy^  gr/V. 
id  eft  :  Efi  enim  Sphmx  hominilui  infi- 
pienria  . 

Triplex  caufa]  ignorantis  triplcx  cft 
caufaefficiensrleuitasanimi,  voluptas,  & 
fuperbia . 

imt<iuos  ingenium  leue]  funt,  quila- 


borantanimi  Icuitatc  &uiconftantiai  qua; 
prima  caufacftignorantisE,cum  auecom- 
parata,qua:  vis  per  omnia  difcedit  a  ftabi- 
II  firmoq;  fcientise  fundamento. 

Sunt  quos  blada  voluptoi]  funt,  qut  vo- 
luptatis  illecebrisdelinitia  ftudijsabftra- 
huntur.  Altera  caufa  eft  libido  feu  vohi- 
ptas,pueIIariforrna  depidta.qu^  cum  ani- 
raum  occupat,  nunquam  poteft  obca.'cata 
mcnscognicionis  &  fcientia;  bonoperfrui. 

Cordafuperbarudes]  aliqui  funt  tumi- 
di,inflati,fuperbi,^/A.<!tyTo/,qui  potuilfent 
ad  fcientiam  peruenire,nifi  piirafient  fe  ia 
pcruenine,ait  Seneca.Et  h^ceft  tertia  igno 
rantijEcaufa.nempearrogantia  fuperbiaqi 
leoninis  pedibus  adumbrata  ,  C[nx tpiKctv- 
rictv  in  fehabct  perniciofilfimam  ,  &  re- 
rum  meliorum  contemptum.quam  ncccf- 
fario  fequitur  crafta  &  exitiofalmpetitia, 
&  fui  ignorantia. 

^uid  Delphicaliterapofftt]  Delphicam  J)elphicx 
Hteram  vocat  illud  nunquam  {atis  landa-  Htera  . 
tum  oracuIum,^i'(3,d^/£7-e«tt/ToV.Nam  Pla- 
toin  Charmide,&  Plutarchus  varijs  locis 
tradunt  afcnptum  fuifte  pro  foribus  tem- 
pli  Apollinis  DGlphici,!iceiisaureis,rNXl 
01  2EATTON.ideft.N  oscE  r  e- 
I  p  s  V  M,  inquoomnis  fapientia:  neruos 
cffe  fitos  permulti  auvflores  tradiderunt; 
quod  Alcibiadi  apud  Platonem  Dialogo 
de  Naturahominis,  omniu  difficillimum 
videtur,eiufque  difficultatis  rationem  ex- 
plicat  Anton.  Zimaia  lib-  ProblematSn. 
Hanc  fenfentiam  diuino  bencficio  in  ter- 
ram  ad  homines  delapfam  pletiq;  exifti- 
marutjVt  luuen.Sat.i  i.Thaletiseffe  vult 
Laertius  lib.x.  Chilonis  vero  Plinius  lib. 
7.cap.5i.Eadem  fententia  perbellc  decla- 
ratur  a  Xenophonte  4.  Comment  fiib  per 
fona  Socratis  .  Pbto  in  Philoebo:  TiifTTcL 
«r«f  Tovnpictf  iWi  T^vctVTiov  'Trd^oi  'iyov  , 
i)  TO  A£>'0//Sl'Ot'  Ctto  TUV  iv  i^iKipoli  ypet[X^ 

lj.a.Tcov.  To  yvcovcu  o-gctuTov  h.iyea,  a  2«- 

Kpcf.Tis  .   Philemon  Comicus : 

To    rNfiei  SATTON,  i  uaTnv 

'V>'     a.'  " 

gU      IffrJ       OTt 

To  pnfjict  TS70  Jo^etv  iv  AiKtpoii  iy^- 
COGNOSCE  TEHSVM,  iureverba  hic  0- 

ptimo 
Celebritatem  adepta  Delphis  maximam  . 
To  yvad-i  irctvTov  >  'Tca.vTctyi  V/  ypvt' 

<7lfJ.0V  - 

Cognofceteipfum,  mc^itumvbiqi  commo' 
dum  > 

A^llo 


00 


Andrea^  Alciatl 


Apolloiprcapild  Oiiidium  i.Artisde  fuo 
rcmplo  : 

1-/7  tbi  diuerfumfama  celebrataper  orbem 
Littent ,  cognojci  <iu&fibi  qnemq-^  iubef. 
Aufoiiius  eidyl!io4. 
^fH.wqu^im  dijjicile  eft  fe  nofcere ,  yva^t 

^lfiam  propere  legimus ,  tam  cithnegli- 
gimns  . 
I  cge  Platoucm  in  Amatoribus,Stoba:i  fer 
monciH  '^tpi  t>(  yva^i  azctvrov-  Macrob. 
i..SafuTri.cap;5  Adagium,xVo/re  r^  ipfum. 
Ciceroiiem  locis  rnox  citandis  &  adduccn- 
tii<;,muIto$q;  alios.quiauream  hancccele 
ftemqsgnomen  fcriptiscommendarunt,& 
quantum  habeatin  mortalium  lebusmo- 
menti.explicuerunt. 

Pr&cipitismonfiri.]  Ignorantiaj,qua*eft 
Mofirum  j-e;jcra  ^t)piov  ctKKiy.ov ,>oj  S^vj^i-eKet^ov  ka- 
fr&ceps  .  ;j.ov,vtloquiturSophoclesTep/  0.1x0,^ lAi' 
tera  robuflay  &>  fion  adeundum  malum  . 
Pia:cipitis  monftn.id  ert,deie<fli,  deturba- 
ti,ruentis  .  Vel  moiiftrum  pra;cepSjidem 
cft  atque  pericuIofum,e6  quod  inprxci- 
pitijs  faxorum  vcl  motium  pericula  ma- 
ioraeflTe  putentur . 

Gutturadirafecant]  tollunt  e  medio  . 
Q_ui  enim  fe  ipfum  nouit ,  detrada  omni 
]ibidine,fa;daque  voIuptate,auuIfisincon- 
flanti?  plumis  fugacibus,&  omni  arrogan 
ria.intelligct  quid  fit  homojid  eft,proble- 
maSphingisexplicabit,  luam  ipfius  naru- 
ram  intuebitur  ,  primo  quidem  quadru- 
pcdum  pene  fimilem  conditionl ,  deinde 
hominis  firmitateconftantem  ,  &  poftte- 
moimbecillam  ,  proprer  concreti  partes 
infirmasjita  vt  monftrnm  arroganti?  tur- 
piflimum  feipfumconficiat ,  &  hominem 
fui  copotcm  rclinquatj  qua  vidona  nuUa 
alia  eft  cxceIlentior,nulIa  vtilior,  aut  illu- 
ftrior  . 

Namq;  zibipf  hipefque,  &c.]  Tres  hic 
iiotanturaEtatis  humana:  partcs,infantia  , 
vuilis  Ktas,&  fene^flus.  Ali)  aliicrdiftii- 
buunr ,  vt  fufuis  diximu5  iu  Pra:faiione 
EmbIem.Ttum  pag.j. 

rrimaq,pruderitis  ]  Primus  fapientia: 
gradusa  veteribus  celcbratifl!imus  ,  5  b- 
IPSVM  Nosse;  vitinnis  N  o  s  s  e 
D  E  Y  M,  vr  recle  pieq;  monuerunt  qui- 
dam  PhilofophiChriftiani. 

Litnrea.]  Viftoiia,gloria.  Martialis  7. 
lib.4. 

iiiuidrthnffL 


beat. 


'Romafuo,  veniailaurek  inulta lieTi < 
In  fecundo  vero  :  1 

GhiA  datur  ex  Dacis  laurea  tota  tua  efl,  ,]\ 

Aulonius  Eidyllio? .  ' 

Hac  pYofligati  vcnit  modo  laurea  belli  }  ' 

Nojfevirum.]  Oraculum  illud  ,  yva^i  «^/7^/  i 
«lAfTOf.eiusq;  vires  vtcopiose,fic&'eta-  f  ■"  ■' /i 
dite  traaat  M.  Tullius  Dc  Jcgibus  i.cir.  J"y^  J^ 
ca  finem;Philofophia,inquit,noscum  cx- 
teras  res  omncs,tum  quod  eft  difficillimQ, 
docuitjVt  nofmetipfosnofcercpaus.Cuius 
prxceptitanta  vis.tanta  fententia  cft,vtea 
uonhomini  cuipiam,fed  Delphico  Deo 
tribuererur.Nam  qui  feipfenorit,  primu 
fe  aliquid  habere  fcntiet  diuinum  ,  inge- 
niumq  i  in  fe  fuum  ,  ficut  fimulacrum  ali- 
quod  dedicatum  putabit,  tantoqjmunere 
Deorum  fcmper  dignum  aliquid  &  faciet 
&  fentiet:&  ciim  feipfe  perfpexerit ,  totu- 
quetentarit,  intelliget  quemadmodum  a 
natura  fubornatus  in  vitam  veneritjquan- 
taque  iuft rumenta  habeatad  obtinendanij 
adipifeeiid3raquefapientiam:quemadmo- 
dum  principio  rerum  omnium,  quafiad- 
umbraras  lotelligentias  animo  ac  mente 
conceperit,  qiiibus  illuftratus  ,  fapientia 
duce.bonum  vitum,  &  ob  eam  ipfam  cauf 
fam  cernat  febeatum  fore-Nam  ci»mani- 
muscognitisperceptisqj  virtutibus,.'iCor- 
poris  obfequio  iudu!gentiaq;  difceflcrit , 
voluptatemq;  ficut  labem  aliquam  dedc- 
coris  opprefieiit,  omnemqj  mortisdolo- 
nsquetimorem  cftugeric,  focietatemque 
carniscieceric.rum  omnibiis  fenaturacon 
iundum  duxerit,  cultumque  Dcotum  & 
puram  religionem  fufcepcrit,&  exacuerit 
illam  vt  oculorum  ,  fic  ingenij  aciem  ad 
bonaeIigenda,&  reijcicnda  contrariarqu? 
virtusex  prouidendoeftappcllata  prudcn 
tia  :  quideo  dici  aut  cogitari  poterit  bea- 
tius  ?  Idemqj  cLimccIum,  tefras,maria, 
rerumq;  ojr.nium  naturam  pctfpcxeric  , 
eaque  vnde  genetata,qu6  recurrant.quan 
do,quomodo  obitu  ra.quid  in  his  mortale 
&  caducum;  quid  diuinum  acternumque 
fit,viderit,ipfumq;  ea  moderantem  &  je- 
genrem  pene  prehendeiit,  feque  non  vnis 
circundatum  moEiiibuspopiilarem  alicu- 
iusdcfiniti  loci ,  fed  ciuera  rotius  mundi, 
quafi  vrbis  vniusagnoueritjin  hac  illcma- 
gnificeiitia  rerum,  atq;  iii  hoc  confpe(ftu  , 
&  cognitione  natur^,Diiimmortales,ciim 
lenofcet  (quod  ApoHoprajcepit  Pythius) 
(^uam  contemn«t,quam  dcfpicict,  quam 

pro 


Emtlematav*'- 


80  r 


pronihiloputabit  ea,  quae  vulgo  diciitur 
ampliirima  ?  Arq;  hxcomnia  quafi  fcpi- 
xncntoaliquo  vallabit  didercndi  rationc  , 
vcri  &fal(i  iudicandifciciitia,5:  artcqua- 
dam  intelligciidi.quidquamqj  rem  fcqua- 
tnr,&  quid  fit  cuique  coritrarium  .  Idem 
Ciccro  i.TufcuI-  Eft  illud  vel  maximu  , 
ait,  animo  ipfo  animum  videxe  :  nimi- 
rum  hanc  habet  vim  prajceptum  Apolli- 
nis,quo  monet.vt  fequilq;  nofcataion  c- 
iiim,crcdo,id  przcipit.vt  mcirbranoftra, 
aut  ftaturam,figuramve  nofcamiisriicque 
iios  corpora,fumus,neque  cgo  tibi  hxcdi- 
ccns.corpbri  tuo  dico  .  Cum  igitnr,  No- 
fce  te,dicit,hoc  dicit,NofceanirouavtuG. 
Nam  corpus  quidcm  quafi  vas  eft.autali- 
quod.animi  reccpcai:uUim:  ab  animo  tuo 
quicquid  agitur.id  agjtnr  a  tc-  'Hunc  igi- 
tur  nolfcnifi  diuinum  cnet,rion  elfct  hoc 
acrioris  cuiufdam  animi  pra:ccptum  ,  fic 
yt  tribucum  Deofichoc  eft  feipfum  ppftc 
cognofcerc.  Hatftenus  Cicero.  Idcm  praj- 
tcr  caJtcios  expiicat  Pliitarch  libcllo  De 
difcrimine  adulatoris  &  smici  rquo  loco 
ait.Deuiri  .fcqui,&  feip(i/m  icfre  ,  falutis 
eire  lummam  .  Et  CJemeus  Alexandr.fta- 
tim  initio  J.lib.  cui  Pa;dag6go  fiomen  in. 
didit.pulcherrimam  &  maximam  difcipli 
iiarum  omnium  ait  enc  ,  feipfum  nofte  ; 
quiaqui  feipfum  norii^Dccm  cognofcit, 
&c.vide  reliqua.  Nerr.o  nifipientium  fin- 
quit  Dio  Chryfoft.  4.  Orat.de  icgnoj  fe- 
ip(um  nv)u't.  Nequeei)im  id  ApoHo  prx- 
ccpiiTct in  primis.nifi  cuiq;  djfficillimurn 
vifum  elTet .  Nonneputas  inter  morbos 
nullumagis  perniciofum  infipientia?  ,cu- 
«juc.qui  ficinfipienSjfibiipfinocentiftimu? 
auc  etiam  plurimorum  caulfam  maloium 
alijs.efle.'  Et  Macrcbiusinfqmnium  Sci- 
pionis  comment.  i  .tradit,cuidaro  Deiphi 
cum  oraculum  confiilenti,  quonam  itine- 
read  felicitatem  peruenire  poftet,refpon- 
furu  adhunc  modum  ;  Si  reipfura  cogno- 
ucris,.  Vt  igicur  fumma  igiorantia  cft 
fcipfum  ignorarciita  prima  prudcntis  lau 
rea.vt  Audor  ihiuiic.nofle  virum,id  cft,fe 
ipfum,arque  etiam  csteros .  Ha:c  crgo 
Sphinx  ignorantia:  omnes  pra'cipitat  pra:- 
ter  fapientcs,qui  feiplbs  norunt .  Clarius 
dicam  •  Sphinx  interrogatmortaIcs,quid 
fit  hoaio  verc  &  pioprie  Cumc^  huic  ta 
difticili  qua.'flioi,i  praici  icfpondere  pof- 
fintiid  eft,cum  pauciflimisdarum  fit,nof 
fc  fcfcnihil  miium  eii,Ci  ma  multos  prs 


cipitct  ignorantiV.  Huic  intcrprctationi 
Sandius  palra^m  dat,  &  fcmagnificc  hic 
elFert.       '      '•"  '  •'    ■      - 

D  E  V  E  N  r  M  r  'i  tandcm  ad  mytho- 
logicam  traftationcm  .Sphinx  triformis, 
vtpotc  qu£e  pucIJari  forma  fit.plumis  tc- 
fta  vt  auis,&  Iconinis  pcdibus,ignoratiam 
arguir,iiiediriflimo  huius  virxmonte,  & 
quafi  theatrolocatam,  infinitam  hcminii 
multitudincm  fuafeiitate  opprimentem, 
iion  alia  de  caufta.nifi  quod  Ccfe  non  agno- 
fcant,id  eft,fchominescfle  ignorenr.Tri- 
plcx  autem  monftri  forma  refertu r ad  tre$ 
primariascauflas  cfficientes  ignorantiat . 
Nam  virginca  facies  voluptatcm  rcprx- 
fentat,fa:damq;  ]ibidiiiem,qua:homincm 
ita  exca;cat  &afficit,  vt  eum  ab  hi.mani 
tatedegencicm  in  belluinani  ferm^natu- 
ram  commiuet ,  quofit  vt  abomnivera 
difciplina  reflaq;  inftitutione  penitiisab- 
horrcat .  Plumas  voIuctes,quibus  totum 
corpus  occuparur ,  &  quafi  obfiderur,  lc- 
uiratem  &  inconftantiam  animifatis  aper 
te  declarant ,  quje  quid^em  ciim  rarionis 
principaium,vcl  iiatur^  vel  confuetudinis 
Vitiopra:ripuir  &  occupauit ,  quid  in  ho- 
mine  reliqui,'eft,quod  firmum  autconftas 
cflevd  videri  pofl!c?C?reiiim  pedes,qua- 
les  funt  Iconis,  indicanr  fuperbiam  ^ro- 
gantiamq;  quajciim  falfam  derebusopi- 
iiionem  habeat,fcq;  fcire  puret,  quod  ne- 
fcit,non  m.irum  efl  fi  turpirer  impingat,& 
longiflimeabfita  pcifed^a  rerum  cognitio 
iiie.  Prima  iraq;  igDoraiionis  cauflTaeft  in- 
genij  !euitas,vel  remeriras,  quasqnidma- 
xime  fe  deceat.non  videt .  Alteraeft  cor- 
poris  voIuptas,primo  quide  afpedu  blan- 
diens,fedafperrima,triftisque,poftquam 
guftauerisrDequaficanre.EmblemateSj', 
..       mcrctriciu4  ardor 

I.gregijs  iuuenesfcuocat  afudijs.  'Jlj''\ 
Tciria  caufla  omnium  perniciofiffinVarSi: 
ad  nofcndnm  imprimisefficax,  eft  animi 
claiio  &  arrcgamia  :  dc  quibus  fingulis  , 
qnia  iam'in  lliperiotibus  paflim  diJ^um 
cft,no!o  cflelongior.  Paufaniasin  Eocoti- 
cis  ad  hiftoriam  lia^c  rcfcrcinqniens.-  Inde 
fi  pioceflerisjmotem  videbis-,a  quo  Sphin 
gcm  auint  defiiijflx'  ,  quas  a^perde/dim 
capriuosqucftioiies  propcnebat cbfcnras. 
Dicunt  noniiulli  ,  n^-uajieam  potci.tfa  in- 
ftrudlam  larrccinij  caufacberiane,&  ad 
xraie  circaAnthedcntm  appuliflt.  Hoc 
autem  monic  occnparo  ,  rapinis  fuifl^c 
Ecc  intcu- 


IV. 

Sphingtt 
fnythoh- 
gia. 


Virgintf 
facies  iu 
Sphinge , 


Ptutna 
S^hihglft 


Zconini 

pedes  . 


Ingeny 
leuitfn  . 

Voluf  t(U 
corporu . 


Suptr- 
bid. 


Hifioria 
Sphtngis, 


Eoz 


Andreae  Alciati 


intciiramjdoncc  Ocdipuseam  confecerit, 
obriujm  eiercicus  multicudinc  >  qucm 
CotnuhoeHuxeracStraboIib. 9. 8c  Phano- 
Spotnx      (jejjn^is  j-.  rerum  Attic.  Dicitut  itcm  Laij 
L^y  pli^i  uothafmflc  filia,  &  edoaa  a  Laio  pcr  bc- 
nothftr ,      neuoIentiam,quoH  Cadmo  datura  erat  o- 
.  vk'-4-    xaculum  Delphicum.  Priufquam  autem 
jeges  fiereut,  fcire  aliud   iiihil  oportebat 
quam  oraculum  Quocies  itaque  de  regno 
quisJueSphiugi  uuenderat  (nara  &  Laio 
ex  pcllicjbus  liberos  fuifreprocreatosamt, 
&  pracuUim  Delphicum  ad  Epicaflen  fo- 
Jummodo,&  Epicaft?  filios  fpedabatj  hac 
Sphiiigem  aiuntaducrfusfratres  vfamef- 
fcfraudcjvt  Laij  de  ftirpe  fiedent  procrea 
lij  quod  datumfucrac  Cadmo  oraculum 
profcrrent.  Qui  refpondere  nonpocerat, 
cos  morte  muldabat,  vt  qui  immerico  & 
degcncre,&  deimperiodifccptarcnt.  Oe- 
dipus  vero  in  fomnis  oraculum  cdodus  1 
Sphingemaccenit.Palxphatus  quoq;  qui 
a  Lilio  Gyraldo  alli-gatur  ,  hittociamde 
Sphinge  ilc  cxpomc  :  Cadmus    vxorem 
Sphinga  habcns  Amazonida  Thebas  pro- 
fcduseft  ,  vbi  inteifeclo  Dracone  reguo 
poritused.duda  vxore  Harmonijc  Draco 
iiis  forore-Id  Sphinx  iniquo  anirao  tulit ; 
quirefsiudisiionaullis  ciuibus  &  cane  , 
quam  a,  velocicatepedum  G  ri^ci  •zs-5<^-y/.yi/ 
vocaau,  Sphicium  (iu  Sphincium  (vtroq^ 
enim  modo  legimusj  occupauit,  incurfio 
mbusqueac  infldijs,quae  a  Thcbanisindi- 
genofermonesi)igmacadicuutur,Cadniii 
ip(um,&:  qui  illum  fcquebantur  ,infefta- 
uit.  Tandempropofito  pr^mio  ab  Oedi- 
pode  fuperatam  fuillc-    Sabellicus  princi- 
pio  Ennead  7.1ib    i-crcdic  Sphiiigcm  perr 
iiicio(um  qnendam.  hominem  fuillc  j  qui 
calliditate  mulros  pcruenericNatalis  Co- 
mesMytholog.Iib.^.cap.  iS.per  Sphingis 
Sphinx       fabulam  id  fignificatum  fuiflc  ab  anciquis 
typuifor-  fapieiuibuscredir,  fuam  cuiqueforcunam 
tiinA»        a;quoanimoefreferendam:quam  tamenfi 
quis  a^gerrime  ferat.omnijid  ferrenecefle 
fic.  Nam  quid  fignificaiualae.^aii  nonfor- 
tunxinconftanriam  ?  Auc  cur  vligues  ui 
pr^dam  f5ex?iIIitribuuntur?nonne  quod 
vndecunqjlibuetitomnia  pocert  auferre? 
Cur  humana  cftf.icies  ?  qub  humanum 
eft  fu^ijci  calamicatibus  &  vici/fitudini- 
bus  fortunae.  Leonina  pars  forti  animoet- 
fe  fctenda  aduerfa  fignificac ,  quar  vel  vi 
omnino  funtferenda:fi  quisenim  miferias 
pruduuei  fiiftiucrencquiuerit^aut  ttifi  lc 


tuerent 


fapientcrintcr  aducrfa  cnftodierit,  iijc  ab 
ipfaSphinge  crudcliffimc  torquetur  &  la- 
niatur.Acq;  vt  fummatim  dicam,iiosmo 
neie  per  haiic  fabulam  fapientes  voluciut, 
aut  prudentia  &  Minerux  confilio  fort«- 
nxiniquitatem  eflc  fupcradam:aut  fi  mi- 
nus  illudfeccrimus  ,  nos  ab  illa  fuperari 
oporcerc  .  Nam  quidagiiur  infuperiorc 
qnigmaceSphingis?an  non  de  humana  ira- 
becillitacc,  ciim  nihil  nafcatur  homine  de- 
bilius  autcalamuofius  .   Sane  Kocnx  ali- 
quot  Sphinges  marmorea:,qu2eex  Asgy- 
pcoallata:  dicuntur ,  iu  Capitolio  &  alibi 
hodieadhnc  confpiciucur.AEgyptij  cnim 
ideo  Sphinges  ante  templa  pofiierut.quod    Cur  M- 
myflicadogmata,pr^cepta  &!nftitutiones   gyptij 
facras ,  pcr  senigmatum  nodos  a-  profana   Sphing 
mu!tituciineinuiolata,cuflodita,&:  inarca  pr''  for 
nis  tancum  cractari  voluerunt .    Ideopu-   hui  tep 
tant  Odtauium  Auguftum  ob  tacicurni- 
tatem  Sphinge  loco  ugilli  aliquandiu  v- 
fum  fuillcj  qux  etiarn  adhucaiitc  oftium 
ponti  Euiini.quoin  Eofphorum  fefe  exo- 
nerat ,  in  alceta  Symplegadum  infula,  iu 
colurana  vetcricx  albo  marmore  confpi- 
citur,cum  hac  infcriptione:DIVO  CAE- 
SARI  AVGVSTO  L-  CLANNIDIVS 
L.   F.   CLA.  PONTO.  ficutLenencIa- 
uius  tanquam  hjio-nm  notauit  Synefius 
tamcn  aliam  affert  rationem.  Mercurif , 
inquit.numinisdupticem  fpeciem  effinguc 
Asgyptijjiuuenem  ftatuentes  propter  fc- 
nem.   Qjjodhocfibi  vutt;eUm,  qui  alijs 
cum  laude  ptaefuturus  fit,efle  &  mente  8c 
robore  prxdicum  oportere  .   Eamque  ob 
caufam  ab  ijfdem  &  Sphingis  cffigics  iii 
vellibulis  lucorum  confecratur  ,  nota  illa 
quadam  diuina:  duarum  virtutum  copu- 
lx,fignificante  robore  beftiam  ,  prudentia 
h.omuiem.  Nam  robur  expersduftus  pm 
denti<j,attonitum  fcrtu  r,  rcs  omnes  mifccs 
ac  curbans  ;  &  mens  dcftituta  mannum 
minifterio,ada(5liones  cftinutilis  .  Vide 
adagium  ,  Manu ignautHi  mente pr&fens . 
Itzm  ,SpLingu  ^nigmata  dijfoluit .  Picriil 
Val.Iib  6.HierogIyph.  Sed  &  Amafis  Ai-   gp^ifjjg 
gypri  rex  Sphingem  ex  vnico  faxoelabo-   j^ffi^gt 
rauir.cuiuslongitudoerat  pedum  i^j.al-  ™ 

titudo  a  vcntre  ad  fammum  apicem  iii 
C3pite5i.capitisambitus  pedes  loi.colli- 
gebat .  Amafin  rcgem  in  co  conditum  vo- 
lunt.Plinius  libro  j  iS.Natur.hiflor.  c.  ii. 
Cafterura  (  quod  nolim  praftermifrnmj 
ClciuciiJ  Alexaiidj.  Stromat.  Sphingcm 

ictulir 


regis 


i 


^^ErnbtemataJ: 


ictwlit  aJ  ingcnij  follertiam.^c  robiircor- 
poris.ob  humanam  faciem  &  leoniniim 
corpus>  Atcigit  A  Eliaii.  de  hifioria  aiiimal. 
lib.i.cap.y.Rctuiit  ad  iuftitia  DioChry- 
foftom.Orat. lo.  fubfincm,  &  torquetad 
fophiftarum  genus.Non  oniittendum  po- 
ftresno  eft  ,  ohm  quofdam  mcrctrices  cx 
Klcgara  Sphingcsappcllatasfuifle,  quod 
humano  capite  manfuetudincm  pr§fc  fer- 


803 


rcntjverum  corpore  rcHquo  Iconino  rapa- 
citatem  &  impcnum  ,  quod  in  mifcros  3. 
mantcs cxcrccnt,indic3rent,dc  quibus  ver 
ficulus  vcteriscniufdam  dicipoteft : 

7^ov  Ktdtv^ir^yvvauKOi  afjiirnf . 

Par  efi  leAriA  &foemin*  rapacitttf. 
Vide  Pierium  Iib.i  &  adagium,  Megitri- 
c*  Sphinges .    Nos  cum  vulpe  fornjaitt 
contcmplatum  imus. 


Mentem ,  non  formam ,  plus  pollere. 

EMBLEMA     CLXXXIX, 


JNGJ^ESSA  vuljfes  in  Choragi  perguUm  > 
Fabr}  expoUtum  inuenit  humanum  caput^ 
Sic  eleganter  fabricatum ,  vt  (firitus 
Solum  deefet ,  c^teris  viuifceret . 
Id  illa  ckm  fumpfijfet  in  manus^  aiti 
0  quale  caput  eJi  :  fed  cerdrum  non  habet. 


Ece    a 


€OM. 


1. 


^04  Ahdfesei  Alciati 

C  O   M   M   E   N   T  A  R  I   E^ 

A    S  s  I  D  E  T  iupcrgula  vulpeciila,& 


pei-roiias  luimanas  hinc  iiide  peden. 
tes  contemplatur,&  manibus  contreiftat.' 
Vcrfus  funt  Senari j  lambici . 
I  T  5  V  M  P  T  ^' M-  cfV  ex  fabulis  A Efopici's, 

'At>olo(rt44  ^^^  prxcipQ^  erfjbuHs  Gabria»,de  vulpe 
^foPt        ^  capicis  humauilimulacro  ,  quod  cum 
-' '  *      olfcnd:ret,artcm  cjuidem  &  vultiiseffidti 
laudauitelegailtiam,  fcd  niliilielfeduxit, 
quiacercbrocarerct.  Apologum,!!^  (cn^ ^ 
xcdditumhuc  apponam  :  .  i.  . 

Mimi  ingrfjja  doiTMm.yul^hiHmfiHgulci  - 

YCYUm  '  -    />. 

Vifendi  fludio,fcerjA  in slrumetA  reuolnit , 
"Formofi  laruamfimulacrttm  repperit  om  .• 
Inque  tnKnufHmens^etmmoque  0>  lumine 

luftrans ; 
O  quam  infigne  capfif,ipecie  qttamjdixit » 

honefia  , 
Scd  rationts  inops,eaJJoq;  informe  cerehro  . 
Sordct  honosformA,  nificuifapientia  iun- 

Hacf}. 
BreuiusPhaedruslib.i.fab.S. 
Terfonam  tragicamforte  vulpes  vidernt.: 
O  quanta  ipecies  ,  inquit,  cerebrnm  non 

habet . 
Hoc  illis  dicium  eji,quibu4  honore  ^  nloriii 
Tortuna  trihuit,fenfum  cdmunem  abfiulit. 
j  j  j_  INGRESSAvulpes]  id  eft,  aftutus  qui- 

Jam  &  feftuius  homo,id  eaim  etAAnyjpi- 
Aoifaccipe. 

In  Charagi  pergulam]  \n  ftatuarij  offi- 
Chora-  cinam.Choragus  ad  vdrbum  eft  dux  cho- 
gHS  .  ri>&  fu  ppeditator  inftrumenti  ludicri  ,  & 

expenfarum,inqait  Budeus.Vnde&  Cho- 
ragium,  locus  viid<;omiiia  promunturad 
ludos  necellaria.  Ec  huc  forre  refpexit  Pi- 
gnorius ,  dum  iiguram  haiic  noftram  cn- 
rauit  exprimi.nempe  vulpem  inrer  laruas 
&  perfonas  fedentcm  >  fecus  quam  habent 
alix  edicionc»,qux  vulpem  mtcr  iiatuas  & 
amagines  locant  .Plaurus  in  Perfa  .• 
Sed  'TffoSiv  ornamita}Abs choragofumito. 
Cafaubonus  in  Succonij  Aiiguflum  ,  cap. 
70  i:iquit:Choragos  vocant  hod!ceos,qui 
pecunia  fua  chorum  conducunt  &  111- 
ftruantrac  primitus^^^ofstj/oV  dicebarur  is, 
qui  erat  vere  riytuav  xiTp^^oK.ciiius  crat 
officium»videreneimperitia  chori  aut  la- 
fciiiia  vecus  Mufica  corrumdcrctur,  fcd 
puraac  fiiicera  fcruarcp.ir.  Quid  auc  (i: 
3?crg^ti!a,  faciscxpIicatuXmWcaiace  iii. 


IV. 

nm» 


labri  expofitum]  id  eft ,  afFabr^ ,  inge-   p,?^/^, 
nios^^arcjficioquodam  finguUri,  S^cui^A- 
AsVc^f.riaucus  inScicho,  Adl-.^.  Sc-lv:^'->i 
-Vt  Apologum  fecit,quam  fabri  ■  r.-    ;. ! cj  j» 
.  Idem  in  Pocntrlo,  Aft.j.Sc.i.  •'  >  omy/ii 
\Bafilipe  exornatiis  $acedft>&fabr$iadfAl  . 
-.    .     Ijicioim  ,.   '■  }•     ■■'.!U:.;        :■  '•Ti;.:l 
In  Menrchmis  vero  fic  : 
Hoc  lepidum  efl,hoc  facium  efifahre  . 
,5ed ia  ab,  vfu,  £eceflli;,5$ cius ioco'vtimur» 
Afabrel-  'i       ■   I  ..,-',;■    -^  -.. 

^Vt spiritus  folus  deejjet]  ita  ad  viuum  e- 
ritexpitefTum  ,  vteilolus  fenfus  &  voi 
deefTe  vidcretur  • 

O  quale  caput  efi]  Vulpcs,  id  eft,  cau- 
tiis  ,  &  veterator  fpev.T:3to3rtiffcio  homi- 
uisjitaproniiciauit.vJ KitKy)  KisaKii,  aKK' 
S^yKspctKov  ^K  i\eu-id  cik:Opulchrum  ca- 
ptit  ,fed  cerebrum  non  habet .  G  rsce  le- 
pidius  . 

T  O  R   CLV  £  T  V  R.    T/SoV   AV^^Ai   fJ.l- 

yctKoTrpZTffHi [xzv  ra  (r^[ji.a.Tt ,  Kcnd  «Tj       'ii  r 
'^•j-^v  AKoyi^^tif.  Vel  in  quofdam  formo-  "/j     i* 
fu-Ios  &  elegantiore  cqIcu  adolefcentes,  Z''^'*  /"' 
caetcra  verd  prorfusobtufos,  nulliusque  ^^' 
fragis,qui  ccrce  nihil  aliud  circumferfn, 
quam  quod  prouerbio  dici  folet,t»  ebur- 
»ea  vel  attreavagina  gladium piumbum, 
Sc  'S.ctTrpiv  tTiKKpov  dpyjpvi  TTiVct^  ^X'^^' 
Vnde  conqueftus  eft   nefcioquis  Grxco- 
xum  his  quidsm  vcrbis  : 
'^sKKoIti  ^^»7^4  II  y.ev  o-^if4vysvii(y 
0  CaV  cT'  iv  djTiJ  S^ujyivtii  ivpi^KiTcu. 

id  eft  : 
Multtsmortalium  aFpecfuslibera  lis , 
Mens  autem  infe  ignobiltsdeprehenditur. 
Rcv-^le  admonuit  Thales,  laborandum  noa 
elleiafacie  cxornanda.fed  potius  inadio- 
nibiis  &  fliidijs  honef^is  pulchritudinem  L 

eire  qu?renJam.  Lubens  apponerem  exem  j 

plum  Nireiex  Homejo  Iliad.^.qui  x<*A-  1 

Ki^oi  civiip  VTTo  'iKiov  t}K^iv,con\m  qui  ad  fl 

iLium  venerttnt  formofifimui:  fcd,  vtille  ^ireus 
(i\bi)ci:,ciKATa.J'i'os  iiiv, imbeHis erat,  &  fortnof 
in  cxtcris  inutilis:  cuius  femel  dumtaxat  /J;^;^  . 
Homerus  meminit  in  nauium  cataIogo,vt 
perfpicue  ofiendetet.eanl  corporis  forma 
ad  res  excellentes,&  qu?  laudc  dignoj  sut, 
niinime  ido:)Gam.Sol3  enim  pulchiitudo 
'  &  nitorcorporis  non  fuffici  t,nec  prodeft, 
nifi  eciam  animi  boiw  acccdancita  vc  deco 
xa:  corpoiis  difpofiuoai  morss  uon  aduer 

femur. 


EmbIemata->; 


ratis 
fr.ens 


% 


rdax 
eronti 
l^.Clo- 


ieiitiu.fcd  oltinino  etiam  animi  candor  & 
formacluceat .  Praeftac  enim,  longeqiie 
fatiuseft  deformem  foednmque  afpeftu  , 
fed  fapientia  &  iiigenij  doribus  prxditum 
cffeiqnam  eleg3rem,vcnnfium,&  habuu 
corporis  cxcellei)rem,meiue  sutcra,  con- 
filio,&:  virtutum  ornamefiris  dcficerejrtec' 
quidquam  rantarmemhrorum  pulcliritu 
dini^  expecflariQncdiginim  prxiiare.  Eft 
itaq;  opera:  precium,  iuxtaSocratis  pra:- 
clarnm  monirum  ,  quemquc  virrutis& 
hoiiefti  ftudiofum  nw  ictvTH [j.op^iiv  iv 

KitTOTTpi^  ^iCtVAlJ.ZVOV,  H //.ivKa.Ko{  HH 
7W  o'4/J',  ciS-KiJyau  TOlittJTiJV  HVOU  (^   THf 

•^v^h  ,  eLToTov  )]y)}<Ta,u.ivov  iv  kaacj 
<ray.ctTi  '^'^^lv  eujypdiv  [oikhv  .  ei  S''  di- 
'Xjio';  fivTa  !iet'mno  Ti\v  tk  7MUAToi  i- 
J^ittv  CiVcUiTojad^i  y.etAKov  i-riiJ.iK)]TVVau 
Tiis '4'y};^>is  id  eft  \  fuam  ipfius  fortnam  in 
^ectilo  debere  confpicere,  vtfiformx  bona 
tbi  videatitr^exerceat  eam  vna  cum  ani- 
mo,^f.iciat  qu£.forma  digna  funt-.vt ptt' 
tet  admodum  abfmdum  effe  inpulchro  cer 
pore  animwm  deformem  continere .'iitfnd fi 
deformis fit  in.ijs,qH&  corporisfunty  eo  ma- 
gis  curandumfibi  nitendumq^  vtpulchri 
tudincm  animi  confequatur  .  Cicero  in 
Orationc.  quainon  cxtar,  in  Clodium  & 
Cnrionem:  Credo  poftquam  tibi  fpeculu 
allatum  cft.Ionge  re  a  puIcrisabelTe  fenfi- 
fti.Iocatur  THlIins  in  Clodij  formam,& 
ad  cognomen  familix  Pnlchrorum  alln- 
dit.Eos  proditum  eft  fuifleprudentes.fo- 
brios,continentes,modeftos,reiq;  pnblicx 
fuo  tempore  perftudiofos,a  quibus  Jonge 
aberat  Clodius.Sed  quiade  forma  corpo- 
ris  mentio  incidit,  huc  conferre  placet  di- 
dtura  luliani  Imperatoris,quod  vtmemo 
rabilelaudatur  a  Marcellinolib.if.hifto- 
riarun>;Turpe  effe  fapienti  cum  habeat  a- 
nimum,captare  laudes  ex  corpore  .  Egre- 
gic  Seneca  cpift.i^^.Errarc  mihi  videtur, 
qui  dixit : 

Crjitior  eftpulchro  zenits  e  corpore  virtu^. 
Nonenim  vllo  honeftamento  eget  ipfa.at 
fui  magnum  eft  decus ,  &  corpus  fuum 
confecratiCIaranum  noftrnm  coepiintue- 
ri:formofusmihi  videtur,  &  tam  redus 
corpore  quam  eft  animo.  Poteftex  cafa 
"virmagnusexire.poteft  ex  deformi  humi- 
liq;  corpufculo  formofus  animus  ac  ma- 
gnus.  Qjiiofdam  itaoj  videturmihiin  hoc 
natnra  talesgenerare,  vtapprobet  virtu- 
icm  omni  loco  nafci.Si  poflct  per  fc  nudos 


8oy 


edete  animos,fccilTet.Niic  quod  amplius 

eftjfacit  :  quofdamenim  corporibus  uii- 

peditos.fed    nihilomnuis   perrumpenrcs 

obftaiuia.&cSuccurnt  Galeni  fcu  Mcno 

doti  nonrnnenuftus-srpdr  Tiyveti  iocus  , 

vbi  de  Nu.e9,de'quo  pauio  an^re.Quid  e- 

nim^grafia  Farma:,  nifi  adfic  cultus  ani- 

mus?  Vidco  fxpc  &  ridco  ftulram  multo- 

rum  incurapulchritudinis  vanitate. Hem 

quot  fufcipiunt  iabores  ?  quot  delcdabi- 

libusabftinent?  quotfibi  inferunt  fuppli- 

cia,  vtformofiores  non  quidem  flnt  ,  fci 

appareanr,  vniusforma'  ftudio&  valeru- 

dinisSc  voluptatis  immemores  ?  Quan- 

tum  veio  tempus  inter  comendum  abfu- 

mitHr?quot  honefta,quot  vtilia.quot  intc 

rim  neceftarianegligunrur?  Sed  nefcis ,  6 

Veneris  pulle.quid  malialas;  habcs  hofte 

tuum  domi ,  &  quod  peiuscft,  blaiidiim 

ac  dele<!labilem  :  habes  raprotem  quieri» 

&  tcmporis,perpetuumque  tortoremjha- 

bcsmateriam  laboris  ,  vberrimam  difcri- 

minumcaufam  ,  fomenta  libidinum  ,  neC 

minorem  quseicndi  odij  quam  amorisa- 

ditum  .   Efto;fiesforfan  amabilis  mulier- 

culis,  fed  odiofus  viris ,  aur  cerre  fufpc- 

<n-us  .   Quid  igirur,  formofule,  de  forma 

gloriaris.quse  ad  brenillimum  tempus  c- 

rit?Cadet  flaua  cxfaries,reliqui  capilli  al- 

befcent,  taierarum  genarum  purpuram 

pallor  foedabitjferenam  fronteni  fquallen 

tesarabunt  rnga?,l2eras  oculorum  acies  & 

lucida  {idera  moefta  teget  nubes.Ixue  den 

tium  ebur  ac  candidum  fcaber  fitus  obdu 

cetatqueatteret,  reda  ceruix  atqueagiles 

humcticuruefccntjgutturplanumcnfpa 

birur,aridasmanus&  rccuruos  pcdes  fu- 

fpicaberis  tuos  non  fuifle  .  .Qujd  multai 

veniet  dics  quo  tein  fpeculo  no  agnofcas. 

Veris  igitur  &  permanfutis  bonis  dele- 

dari  conuenit,non  falfisac  labentibi-.s.Eft 

enim  &  fua  animo  pulchritudo  m:,!t9 

fuauior  cerriorq;  quam  joiporis,  &  ipfa 

quoq;  fnis  Iegibus,decore,  ordme.ac  apta 

fuarum  partiiim  difpofftione  fubfiiieus : 

illam  optarcp  illioperam  impendeie  di- 

gnumcric ,  quam  nec  dies  longadeterec, 

nccmorbusextinguer.ncc  ipfa  mors.C  x- 

terum  fvtad  capur  noftiuni  reuettamnr) 

Philofophi  permulti  animx  fedem  ince- 

rebro.tamquam  in  arce  fumma  pofuere: 

vndc  vecordes  &  infipidi  vulgodicuntnr 

cerebro  vacui.Iuucpal.  Satyr.  14. 

Cumfaciftspeior{ifenex,vacuum^'yCerebro 

Eee     3         lam 


In  cdptu- 
losy  et  for 
ma  ftu- 
diofos  . 


ni&   ciic- 
brum  ■ 


! 


So6 


Andrcae  Alciati 


Jam pridem  e*put  hoe  ventof<t  cucurbit»    f/.tv^  7f  fjt.opipJi  ^npiav  S^iA^ifuv .  Vide 
qudrat  ?  fio\xcih'nim,Caputvacufim  cerebroAnm 

Qwb  fpeftat illiid  Clcanthis:  d-7riJ^iv7tsi    nosarictem  inducimus  . 


Diues  indodus. 

EMBLEMA     C  LXXXX. 


'T"  JtAN  JT  aquas  refidens  pretiofo  in  vellere  Vhryxuit 
"■-     Bt  fiauam  impauidtis  per  mare  fcandit  ouem . 
^cquid  id  eli  ?  Vir  fenfu  hebett ,  fed  diuite  ga^  , 
ConiugiSi  aut  ferui  quem  regit  arhitrium  . 

COMMENTARIK 


I» 


IV  V  B  N  I  s  incquitasaricti  aureo  vel 
lerc  tedi,magnarpe  &  hilari  vuhii  va- 
ftiim  marc  traijcit. 
IJ.  FoNTEM  Emblcraatis  ex  Galeno 

Vnde  pe-  fiimOjinfuafotia  ad  artcs  oratione.quam 
?/r«  Em-  in  principio  fuorum  Operum  pofuit.  Ibi 
bUma  ,    c[>im  Dioganis  apophthegma  citat.qui  di- 
cebat ,  indodum  diuitem  cflcarietem  ia 


anreo  vellcre  Vctba  ipfa  Galcni  quia  fii- 
praEmbIemate73.pofuimus,hic  non  re- 
petimus.eo  Icdorem  araandantesPhryxi 
autem  fabula  fic  habet .  Athamas  Aioli  Taiul» 
filiuSjThebanorum  Rex,ei  Nephele  vxo  phryxi 
rc,  vel  vtPindarusin  Hymnis  prodidit, 
cx  Demotice  ,  vel  vt  Hippias  placuit,  ex 
Gorgopide  ,  ycI  vtait  PherecydesSyrus , 


r  Emblemata.». 


807 


'le!po 

ab 
'■ledi' 


cx  Themifto  duos  fufcepitliberos,  Pbry- 
xum  fcilicec  &  Hellcii .  Diroifla  auccm, 
quaecunq;  cx  his  fucrit.priorc  vxore,Iege 
repudij  ,  fiue  vt  Apollonij  fchoiiaftes 
vulc,  dcfunda.  alteram,  cuinomea  Ino, 
duxit  Cadmt  filiam,  qu£  iniuftarum  no- 
ucrcaru  morc  priuignos  odio  profequcns 
AEolicisfasminisperfuantjfvc  eciam  tefta 
tur  Nonnus  in  i.Dionyfiac^nj  vtifrugu 
femina,  priufquam  terr£  mandarenrur  , 
infcijs  viris  torrerenc.  Quarecura  tcrra 
rcddereturinfoscunda.fameq;  totaeaop- 
primeretut  regio.legatisque  ad  Apollinis 
oraculum  decretis,  vt  duriflimi  annieius 
temporis  caufam  inquireret,eos  Inocor- 
rupitmuneribus,  monuitq;  vtcfi  reuerfi 
fuerint ,  Apollinis  nomiue  Phryxum  & 
Hellenin  viiflimas  flagicaicnt .  Horum 
mendacijs  fidem  habens  Athamas.vcrum- 
que  ar?,vc  canquam  vi(5tijna  mactarecur, 
impofuicSed  Nephelemacercosrapuit , 
&auream  ouem  a  Mercurio  captam  illis 
dedit,qua  peraeraauedi  fucrunc .  Cum 
vero  ad  id  freti  peruenifrent,  quod  eft  in- 
ter  Sigxum  &  Cherfonefum,  Helle  maris 
"vaftitate  perterrita  in  maredecidit,  quod 
ab  ca  poftea  dicflum  fuic  Hellefponcus  , 
vel  Achamancidis,vtaic  AEfchylusin  Per 
fcis.ApoIlodorus  in  i.  Bibliochec.  Lucia- 
nns  in  dialogis  morcuorum.  Aftipulatur 
Ouidius  his  verbis  inepiftola  Lcandri,  v- 
bi  eciam  fabulam  attingic  .• 
Tluclibtu  immodicis  Athnmantidos  AquO' 
ra  ca.nent  , 

Vixq-^m^?iet poftu  tutacarinafuo  . 
Hoc  mare,cum  primitm  de  virginenomi- 
na  merfa. 

§^A  tenet,esl  nadlum  ,tale  fuijfe  puto . 
Efifxtu  a.mifjx  locus  hic  infamis  al  Helle, 

Vtq\  mihi parcat,  crimine  nome  habet. 
Inuideo  Fhryxo,quemper  freta  trifiia  tutU 

Aurea  lanigero  vellere  vexit  ouis  . 
Phryxus  amifTa  foroie  incolumisin  Col- 
chidem  peruenic,  ibiq;  loui  Phryxio  co- 
gnomine,ar:erem  immoiauicpellemq;  il- 
liusinluco  Martis  iii  eius  honorem  fu- 
fpcnditjqiiam  poftea  a  dtaconc  feruarifo- 
licam  fabnlari  func.  Valer.f  iaccus  in  Ar- 
gonauc.Maniiius  libro^.Aftron. 
-  tp^u  tibi  lantger  ipfe  , 
CMm  vitreum  findis  aurato  vellere  Pontu, 
Orbatumq;  fua  Phryxum  perfata  fororeu 
Phafidos  ad  ripoi  (^  CoUhida  regna  re- 
r       uexit . 


Fabulam  dcPhryxo.deqaeHellecopiofe 
narrat  Ifacius  Tzetzes  in  Lycophroncm, 
&pafIimauiflores.  Vide  Natal.  Coraitcm 
Mytholog.Iib-5.cap.9.0uid.3.  Faftor.  in 
fine.  Pontanum  in  Vrania,  ciim  loquitur 
de  Arictc:  &  Hyginum  de  Ariece.  Idem 
narrat  pulcherrimis  carmimbus  Hifpanis 
loannesMallaia  Hifpalcnfis  in  luoHcr- 
cule.cantu  4.  Phryxiquoq;  meminit  An- 
nal  6.  Tacitus:  Parthi  ferunt  fc  Thcflalis  Tacitt 
ortos,qua  tempeftate  lafon  poftauedtam  locus  df 
Medeam,  genicoiq;  ex  ea  liberos  inancm  phryxo  . 
moxregiam  AEec2,  vacuosquc  Colchos 
repetunr.Multaqs  de  nomiue  cius,&ora- 
culum  PhLyxicclebrant  .  Ncc  quifquam 
ariecefacrificaueric,  credico  veniflePhry- 
xum:fiue  idanimal,feu  nauisinfignefuit. 
Sic  ille .  Etenim  aliqui  arbitraci  func  nauc 
fuifl"e,quz  pi^um  i.i  prora  arietem  habc- 
rct.qua  Phryxus  &  Helic  per  mare  vedi  " 
funt:  verumcum  Helk  e  prora  in  mare 
dcfpiceret.in  maredecidure  ac  periifle,  vt 
fcripfit  Hellanicus.Pal^phacus  affirmat, 
Ariecem  vocacum  nutritorem,  cuius  opc- 
ra  &:  confilio  finc  libcraci-Alij  aliccr  iucer- 
prccantur,,vc  videre  eftapud  Nac  Comi- 
tcm,&  noseciam  ajiquid  afFercmus  . 

PRECIOSO  invellere]  Dc   vcllere  au-      1 1  I 
reoOuidius  7.  Metamorph.  luftinus  in 
Trogum  lib.  42. 

Etjlauam  ouem]  idcft,a«ream.Obfer-  Varia 
nandum  eft,  quam  varijs  nominibus  au-  nomina 
reum  vellus  poersnominaucrincEuripi-  velleris 
dzSt^^tiyyjuffov  S^ipoii^Oi^htu^  &  Apol-  aurei . 
lonius  S^ipAs  ,'&  X6)'*f  >pt/7«oi'. Pmdarus, 
^u<rov  vcLkos  Kpi^.S'ipfJi.et  Kpi'^ ^dL^u[j.a.K 
hov.  K(o<tf  etlyKciiv  yf)ua-i(->  ^V(xeiva'  & 
J^ipfXA  KctfJLTpQV  .  Pocca  quida  apud  Ci- 
ccronem,  Auracum  arietcm  Colchorum  . 
CatuIIus,auraram  pellem-£nnius,inaura- 
tam  pellem  arictis.  Ouidius,  Phryxeam 
ouem,Phryiea  veIIera,Ouem  fuluo  velle- 
re  confpicu4m,VelIera  nitido  villo  radian 
tia,Aries  aureo  vilIofpe(flabiIis.  Val.Flac 
cus,Pecoris  Nephelei  velleia,  Phryxeam 
pecudem,  peliem  rutilam,pcllem  fidereis 
villis  comantem,vcllcra  radiantia.  Sic  no- 
fter  Alciatus  hicPretiofa  vellera,  &  flaua 
ouem  vocat  . 

Impauidui per  mare fcandit]  non  hor- 
ret  marinos  fludus&  turbines,  quanqua 
horrificos  . 

Virfenfu  hebett]  imperitus,  ftolidiis, 
qualiscftouis,  animalinfipiens&ftultCi, 
E  c  e     4         V  r 


8o8 


Andreae  Alciati 


Vxor  Tub 

fit  non 
imperet  . 


vtdiceinus  .  Vhf^e^  illiid  T/Jo/Jar/s  liiov 
^tiv.  ScTpo/SaiTav  )i^f .  Picrius  lib.  lo. 
Hicroglyph. 
CitXjt  ,  Diu;te  gazn]  opulentus.Iociiples.  Ga- 

zijdidio  eft  Per(ica,fignificaiis  opes,fiip- 
pelle>ftilem,&  generaliterquidqnid  polli 
demus,  vraic  Seruius  iii  !•  AEiieid.  l'op. 
Meia:Gaz3,inqiiit,Perfa:2rarium  vocat. 
Curtius  lib.3.  circa  fijiem  :  Pecuuiam  re- 
gian.1  (gazam  Perfx  vocantj  cum  precio- 
{iilimis  rerum  efferriiubet. 

Coniugi  atitjerui  qitem  regit  arbitriu-  ] 
•Isfaptc  dicitura  GtxchyvvMKOKpetii- 
/livof  }  f^  J^iiXo Kp AT ^ fjt.gyo f ,  PhiIa:mon 
Comicus  rediflime  fcripfit,vxoris  prob? 
paites  effe,  vt  fenon  fuperiorem  matito 
putct.fed  didlo  audientcm:adiuugitenim, 
rtiagnum  efTemalum  fi  mulier  viro  do- 
minetur,eumq3  fuperet.-Itaille  : 
A'ya.6^){  yvvcuKof  gV/f,  u  NiKo<rptt7siy 

Mi/  KpiiTTOV  (ivMTdvS^pOitAKK  O-PTilKOOV' 
TvVil  Si  VtKM  cr'  rtVcT/Ja  KAKQV  i^^iv  lJ.iyA, 

id  eft  : 

Trob.t  vxvr  yO  'iiicoflrata,,ma,rito  fuo 
Non  debet  ejje  futerior  ,fed  obfeqnens  . 
Hnm  grtttte  maiHm  vxor  efl  fupemns  vi- 

rum  fnttm  . 
Huc  lp«.f^anc  verfiis  ifti  Euripidisin  An- 
droh^ache; 
ciKtct  6  iv  if  ■nru.vTdt,  TrpaTivuyWn 

VK  i^tV  iWl?  TM-JOT   VK  CLSFahZTi   . 

Hattd  vnafaltta  manfttvnqtfa  familia  , 

Fartes  pf-iores  vxor  in  qtta  gcjjerit  • 

Memoratur&  hoc  recetiorum  cuiufdarii 

dic^um  in  e^andem  fe'nteiuiam,iocof3m  al- 

legoriam  habens:N6  placet  mihidomus, 

in  quagalHnacantar.gailus  tacec   Galli 

dicunt  :  Teut  fe  t>orre  mal  ,oti  la  fetnme 

parle  plt*i  hdtit  qtic  le  mari  . 

IV.  A  K.  I  E  T  E  aurei  vcHcrishic  notantur 

Aries  in    potiirimulTj  locupletcs  illi ,  <]ui  ciim  fint 

aureovel   liebeti  &  obtufoprorfus  ingenio>dicuntur 

lert^.         rrahunturquepro  vxorumarbiirio.vteo- 

rum  negotia  e  famulorumdudu  regula- 

que  pendeant:  vxzc  fecusac  infantesanni- 

culi  e  nntricisamplcxu,illi  quid  loquan- 

tur.quidq;  ftatuant,non  habent,  quod  il- 

los  animus&  rationis  copia  deficiat.   In 

quos  hoc  Pallads  torqueri  folet  : 

Jlh^TOV  lAv  TTKkiToZvrOi  ('"/tiV,  ^■'■J/J^V  /& 

'Ttivinos , 

iV    Tols    KA-flpOVQlJtOtf  TrAttV/g  ,   ^5/   tTo' 
Tivili  . 

jyitutieu  locupletis  habeSi  mmjtm  fed  ۥ> 


OfucceJJori  diues,  egene  tihi  . 
Xenophontis  locus  4.  Commcnt.fatisefTe 
potelladid  Emblema  illuftrandum:  uem 
pe  071  civ^paTroi  S^Kot  S^i  dyvoictv,  KAV 
'uKvvioi.  qua:  Socratisdifputatiocft  cum 
Euthydcmo-Ea  cnim  miftra  ceiifenda  eft 
feruitus,  qua:  non  a  fortuna.  fed  ab  animi 
iraperitia  nafcitur ,  qua?  in  fumma  etiam 
copia  non  potefV  non  efTe  aiijs  mancipata. 
Non  dedecet  aliquando  rebus  ferijsiocos 
immifcere  nou  inurbanos.Sic  luduntqui- 
dam  in  fanuilorum  conditionibus: 
Miles  habet  feruttm  monachttii  clerttique 
foda>lem  : 
Plerumq;  O^fociii liultits  'Oterq.  tenet  . 
Nempequi  feruit  militi,  vcre  non  fimu- 
Jate  obfequitur:ar  clerici  &  moiTachi  (x- 
pe  pro  feruis  dominos  ferunr,&  ad  eorum 
mores  fefenimis  aliquandofupineaccom 
modant.Ferunt  ergopudendam  laKoKpct. 
T/Af,digniferuiremagis,  cumnulla  tiic- 
piot  feruitus  quam  voluntaria.  Nec  de- 
funt  de  rauliebri  imperio    vuigo  trita  di- 
dleria,  velutij  • '  .  '  - 

Hunc  fatuum  fateor,  quem  calceks  vr^ei 
&*  vxor  .  •'  •  ^" 

Etillud:  '• 

tcemina  quemfupeYiit,fittnquam  viuitftne 

pana  , 
Libertate  caret  dura  confiricftts  habcna  , 
Cum  Diogenis  '  apophchcgmate  ,  dc  quo 
ante.coiilentit  illud  Caij  Cxf<3n's,'quod  a 
Corii.  Tacitomemoranir  lib:  ij.  Annal. 
lulium  Silanum  auream  pccudem  appel- 
labat  C.CcTfar ob  fegnitiem,vel  vecordia 
potiiis.  Aries  fimpl:ci(lima  &  f>oIidifIima 
eft  pecus,bono  taaien  corporis  habitu»  & 
confcrco  lanajmollis  tegumento:  aurum 
diuitias,puer  aut  feruitutem.aut  iuuenilc 
a:tatcm /ignificat.  Qu^are  Phryxusaurei 
vcIIerisaristePoiuu  tranfuee1us,aut  vxor 
eft.aut  {eruus,aut  pufio  virum  aut  domi- 
inim.diuitem  quidem  ,  fed  ftolidum.fuo 
arbitrio  quocuq;  velit  transferens.  Certe 
ouis  in  Hieroglyphicis  tum  felicitatem  , 
tnm  ftuUiciamarguit.  Felicicatem  quide 
ex  oue  portcndi  olim  Hetrufca  difciplina 
docuit.  "Virgilius  felicitatem  auiei  fxculi 
fub  Augufto  reuiuifcentis  attingens : 
Ipfe  fed  in  pratis  aries  inm  fuauerubcnti 
Murice,iam  croced  mutabit  vellera  fucco . 
S^J  felicJa  illa  portendi  ex  euentis  com- 
probatiim,tunc  prxcipue  ciiagnusnatus 
cilet  veJIcrc  in  fioute  purpureo  in  villa 

Anto- 


Scrtn  h 
nii:?cs 
impcn- 
tiam  . 


Emblemata-j, 


•80^* 


Item  flul 


Aurex  , 
quA  lncro 


! 


«lim  in 
^econ  . 


AntoninUuiufdam  plebd;  viri,  codieat- 
qiic  hora,qua  Gera,  Ainoninus  inde  nun- 
cupatus, Mediolani  narus  eft.  Vcrum  is, 
in  cuius  a^libusagiujs  editusfuerat,cum 
impcrium  Antoninoex  hoc  portendi  au- 
diuilfct  ab  arufpice,de  fe  di(5lum  ^utans, 
iie  fatum  propalaretur.agmim  ftacim  oc- 
ciditj  quod  omeii  fuic  Getam,  qui  5c  An- 
toninus  vocabariir^ab  Antoninofratre  ne- 
candum  elfc.vtfnbfecutu  eftjquodapud 
Ailium  Spartianum  ,  &  alios  habetur  . 
Esdcm  oues  Diadumeno  iraperium  por- 
tendere,  cum  in  agrispatris  oues  purpu- 
rer  duodecim  natJeeifent,  quaruni  vna 
tantum  varia  fuir.Qu^od  vero  ad  ftulti- 
tiam  actinet,notum  eft  vulgo,  ouium  co- 
gnomentoinfipientesappellari.  Et  Accius 
in  Somni  js  pofuit  ouilem  fo^tum  in  Tar- 
quinium  Superbum  concitatum  ,  tanto 
impetuirruentem,vt  regem  folo  profter- 
ncret:quod  Brutura  indicabat,  que  Rex 
illeheberem,  &  quafi  pecudem  exiftima- 
bat.Fabius  etiani  Maximus  ,  cum  prima 
ajtate  communi  honiinumiudicio  putaie 
tUr  heberior.Ouicula;  cognoraineappella 
tuseft  .  Viit  adagium,  Ouiummores.Sc 
Ariftorefem  lib.9  de  nacanimal.  Socrates 
etiam  diuires  i/idodos  vocabac  aurearaan 
cipia;&cquos  argenrocircumredos.  Sed 
redeamus  ad  aureum  noftrum  velhis  . 
Non  obfcu  rum  eft,vereres  ea  dixifte  au  rea, 
quasniagnum  fuppedirarent  emolumen- 
tum  &  reditum  ,  fiue  agri  bonitarcfiue 
pecore  aur  lanificio  .  Hiiic  Martialisde 
Berifluuio: 
Beti4  oliuifera  crine?n  redimite  cororia  , 

Aurea,  qui  nitidis  vellerd  tingti  aefUti  , 
Quocircafaclum  eft,vt  pecudes  ipfxau- 
rcas  pelles  habuiffcferancur  :  qualis  fuit 
Argis  Atrei ,  quam  fibi  Thyeften  fubdu- 
xiflecoiiqueriiur  .  Sicin  Cdchide  Ateta 
Rex.ad  cuius  arietis  pellem  lafon  profe- 
<5luseft  &  focij  Argonautz,  regij  faiigui- 
iiis  &  auimi,qui  regionem  gregibus  &:  opi 
bus  nobilem  inuaferunt,(i  Varroni  credi- 
inus  !ib.2,.de  re  ruft.  c  i.  quem  laudat  & 
fequitur  Forcatulus  lib.i.de  Imp.&  Phi- 
lof  Gall-a  quibus  ecia  ftare  videcur  Coel. 
Rhodiginlib.  ij.  cap.  i.  Oues  fane  ta^iTto 
in  honore  habuerunt  vctcres  ,  vt  ex  iis  fo- 
Itimmodoopes  fieri  exiftimarint;&  pecu 
niam  atq;  peculium  omne  a  pecudibus  & 
giegum  nn/nero  olim  cenfuerint .  Ea  de 
«ufa  Marofliamis  CorydDu  diaitias  fuas 


oftentatutus,dicit  t 

Mille  mcm.  Slculti  errdt  ijtinontihus  agm. 
Sunilirercura  Herculesex  Aphricana  vi- 
dona  nihil  prarter  oues  abcgifter ,  aurca 
mala  fecum  afportaffefabulose  diiftuseft.- 
//«Aoi/ enim  &  ouc&  pomum  fignificat . 
Sed  vellusaureum  alii  malunt  intelligi 
ma^nam  auri  vim,qux  apudCoichos  ef- 
fet,a  principibus  quibufdam  viriscongc 
ftam.Atvero  Colchica  regiopropter  vici 
nitatem  Caucafi  monris,auro  abundabar, 
vel  refte  Stiaboi)e,qui  fcribir  multos  fou 
tes  ex  Caucafo  manare,fcaru  rientcs  arena 
aurea,  cam  tenui.vt  oculorum  aciem  efFu 
giat,eamq;  colligiab  inco/is.pellibusqui 
bufdam  lanofisinaquam  inie<5lis  •  Hiiic 
eiiim  fufpicari  pofTuDius  locum  cffe  fabii 
\x  datun):pellesenim,fubfidentein  ijsare 
na  ,  fpeciem  aurei  velJeris  prz  feferunr. 
Locum  Srrabonisex  lo.lib.huc  rrasferre 
non  pigeat .  '^ra.fci  tktoh  /g  As^gTsu  tu 
)^pvaov  KctTAi^ifHV  TjfV  yHijApfHiy  Ctto- 

i'iyi.<7^aj.S"'  dvTOVT^i'  0ApCa.fi!fipA7raUs 

KcLTctTiTp^lJ.[j.ivffJi,  ngu  iJLAM.coTetiiS^eO' 
^a.tiei.p'  ou  [j.i[j.v^tv(T^cu  zcfj  T6yp\j7o- 
f/.(t'Ahov  <f'ipa.s  .  Meminic  Corn.Tacir.  ^. 
Annaluim.Sed  dum  alios  plerofq;  audo- 
res  voluo,  occurric  idquod  de  aureo  vel- 
lereplurimi  referunt,ex  Suida  potiffimii, 
ciplicantquc  de  arre.quaro  ;)'>;/y.ffi*f'  Grse 
ci  appellanr.Erenim  inneniunruraudores 
non  pauci,qui  surei  velleris  pellem  iiiter 
prerentur  fuifte  librum  quedam  vecerum 
more  inpelleconfcriptum  ,  in  quo  auri 
conficiendi  fcientia  tradererHr:cniufmodi 
libros  ciim  Diocletianus  futtima  diligen- 
taaperquifiuiflecapud  Aegyptios  (qui  lui- 
ius  peritiftimi  ccnfebanturj  omnes  flam- 
ma  confumpfifTe  fertur  ,  ne  diuirijsica 
comparacis  Aegyprij  Romanis  inferrebcl 
luro  auderent:aiqueex  co  tempoie  arcem- 
hanc  publico  Csefans  ediJlo  femperbabi- 
ram  fuifTe  fliigiciofam  .  Sed  quia  de  Chy- 
miafiue  Alchymia  incidit  mencio,  a:quus- 
ledor  non a:gre  ferrer,  fi  deeius  cert.tudi- 
ne  &  difncultateea,qua'  partimex  proba- 
tiflimorum  audorum  lcdionc,  pjrtime- 
tiam  virorum  dodotum  coinierfatioi:c<Sc 
colloquio  haufi,  hic  loci  vel  hiftoiice  iil- 
tem  paulo  piolixiiis  exponam  ,  intcxiat 
haud  inuice  permitrens,  vtfuoquifiuea 
bundec  fenfu,&  dehis  proarbirr;oftaruar 
In  priniis  in  confefTo  eft,  artem  trar^i-riu- 
tandimetalla  iiiaurupi  &  'aigcntuin  cf?e 

YiCU- 


Anrect 
mala  * 


Aureum 
vellus  . 


Chymia. 
per  vcUect 
aureum 

yiotcita, ,. 


Ahhy. 
m\&  ■vetit 


Sio 


AndresAlciati 


Hermes 
Trtfmegi 

SJ'M. 


Mchy- 
Tnt&  veri 

tfH. 


Experien 
tia  oJfen~ 
dttur , 
aurum 

■hr^pojfc. 


vctuftidimam.qiTam  omlles  vcndicantcui 
dam  Hcrracti.AEgyptio  >  fcu  Mercurio 
Trifmegifto.  Iscnim  fuit,qiu  poftdilu- 
uium  omnium  artium  &  difciplinarum 
tam  liberalium  quam  mcchauicarum  pri- 
musfuitiiiuentor  &editor;quiMo(i  co?- 
taueus  creditur.  Molls  autcm  natiuitas 
cadit  in  annuni  M.  xj^j.  qui  eftaiuc  na- 
tum  Saluatorem  noftrum  ij^S.Argonau 
rarumeipeditiocirciterannum  M.iy^o^ 
ante  natum  Chriftum  1131.  vt  fuppiuat 
Abrahamus  Eucholz  .  in  Indice  Chroni- 
co.  Dioclctianus  vero  Impcrator  floruit 
circitct  annum  1  84  poft  Chriftum  natu  . 
Vltraergo  niilleoiningcntos  aiinos  viguif 
fehancartcm  in  AEgyptoante  Diocletia- 
nam  librorum  chymicorum  deuaftatio- 
nem,  dc  qua  Suidas ,  rcfte  poteft  colJigi . 
Ab  Hcrmete  Chymia  quafi  per  manus 
tradita  eft  &  propagata  ,  nonad  Grxcos  , 
non  Latinos,  fed  Arabes .  Quid  multis? 
Satantiqua  eft,(i  fat  vera  .  Vetiim  de  hu- 
iusartis  veritate  Jifpiitanti  non  poirunt 
firniiora  argumenta  efte.quam  quaea  fen 
fu  feu  experientia  ,  &  ratione  ducuntur: 
indcenim  aliaomnia  robur  capiunt,  qu£ 
in  vtramqipartem  difceptantur,  non  tam 
in hocquam  omnialionegocio.Quj  veri- 
tati  fcoppofuerunt,  vt  Agricola,  Carda- 
nus,Scaligcr,Carrcrius,Fcnottus,Eraftus, 
Aubertus,Seidelius,&  nuperrime  More- 
/Inus  Scotus  (praztcrcundas  cnim  ceiifeo 
quotlibetarias  infinitorum  fcholafticoru, 
&  huius  fascis  qujeftioncs)  cum  aut  nega- 
icdcbuiflcntciperientiam  &  fenfum:aut, 
vtait  LJbauius  in  Syrraxi  metall.  Thef 
40.  &  4J.  modum,  qucm  pofucre  artifi- 
ces  ;  in  gencrc  per  rationes  Logicas,  hoc 
cft,ex  mcra  phantafiadefumptaSjaggrefTi 
funtoftendere  ,  non  pofte  fieri  artihciale 
merallum  ■  Quanto  rcftiiisillijcum  om- 
ncs  fint  Peripatetici,  audifient  fuum  ma- 
giftrum  &  principcm  Ariftotclcm  pra:- 
clarcmoiientcm.inijs.qua;  fcnfilia  ftint  , 
non  rationem,  fcd  fenfum,  itidicem  omni 
exceptione  maiorera,  elfc  coiifulendum  ? 
Q^iictiam,  quando  difputat  contracos  , 
qui  omiiia  Jiccbaiit  moueri,8.1'hyf.  t  li. 
negledo  fenfu  rationcm  qua^rete  ,  mibe- 
cillitatcm  mentis  meriioccnfet:  &3bftir- 
dtim,  praetcr  rcm  imaginationi  feu  ratio- 
III  credere.j.Phyf  t.j^.Scnfuenim  &  ex- 
pcrientia  multipiici,&  teftimonioiiidubi- 
tatoconftat,&  fa(5lum  elfc  aurum  (nam 


dc  hoc  potiflimum  lis  cft)  &  faflum  cflc 
caattc,quam  norunt  vcriartificcs ,  profi- 
tcntur  (bphiftccfraude  multiplici.  loan- 
nes  AndreaCjCclebris  lutis  Pontifici  j  intcr» 
pres,  kribit,  Amaldum  de  Villa  noua  iii 
Curia  Romana,prxfentibus  multis  Car,- 
dinalibus  £S  in  virgulas  auricommift^C- 
fe,  mox  difcedentem  permififle  ,  vt  qmni 
probationi  fubi  jccrctur.  Refert  Pancirol- 
lus  Rer.memorab.iib.i.tit.deAlchymia. 
Cornclius  Agrippalib.  i  deoccultaPhi- 
lof  c  i4.3ffirmat,(pintu  auri,  autpotius 
ciufdem  forma  &  parte  puriorc,impcrfc- 
damctalla  &  atgeiitum  viuum  inargcn- 
tLim  vertipofle,  feqj  id  vidiife  &  nouiflc. 
Ican.Francifcus  Picus  lib.j-cap-i.dc Au- 
ro,plurimasaccumulatexpcrientias,quas 
breuitatis  caufaomitto.  Multazetiam  le- 
gunturapud  Hicron.Rubeura  lib.  dcde- 
ftillat.fedl.^cap.  i-  &  i.Libauium  lib.  z. 
Alchym.trad.  i.cap.  ipGcbrum.Hcrmc- 
tem,  Coniitem  Bernhardum,  &  alios,  in 
primisapud  Rol^ertum  Vallenfcm  ,  qui 
exprbfeflbfcnpfitde  attis  huius  ccrtitu- 
dine  &antiqiiitate.ferneliusquoqi  lib.i. 
deabdit.rcmm  caufcap.i8.de  veritatcSc 
ratione  artisatteftatur  .  Recentiflima  c- 
xcmpla  fi  defideras  ,  pcte  ex  Evvaldi  d« 
Hoghelande  hiftorijs  Coloni^  excufis, 
Aiuio  1604.  Qnii  ?qu6d  cgoipfe  hifcc  ^^'r^Xl^ 
oculis  vidi,hifce  manibus  contredaui  maf 
fam  auri  a  quodam  mihi  fatis  noto,&  fa- 
miliari  confcdam,  &  in  Aichiducali  Aca-  *' 

dcmia  Friburgi  Brilgoia;  piiblica:  difpu-  ' 
tationi.qua;  fieri  id  pofle  negabat,  illatam 
&oftcnfam.  Adco  ctiam  clara  veritatis 
huiusliixcft  ,  vtex  ipfis  aducrfarijs  ali- 
quicam  non  difliteantur-  Narrat  Carda- 
nus  lib- 6.  dcSubtilit.  coram  Principe  & 
Seiiatu  vrbis  Veneta:  aigciitura  viuum  iii 
aurum  fuiflc  conuerfum  a  pharmacopo- 
laTaruifino.    Etcur  tot  prjeftantcs  viri  Chymieik 
diuerfarum  gentium,tot  tamq;  prajclara  artufcri' 
dc  hac  arte  edidiflcnt  voluminaPaninnu-  porei  . 
gis  fu£e  fama:  &  glorix  pisefidiumapud 
poitcros  quxrebant?Sunt  Afigyptij,  funt 
ArabeSjfunt  Chaldxi.Gcrmani,  Hifpani, 
Angli,quos  quis  enumeret?Multos  Hcr- 
molaus  Barbarus.vir  diguitategcneris  & 
gr3dus,&omni  dodtrinarum  gcncrcorna 
tus.nominatim  protulit.ego  plures  profc-  '\. 

ram.fed  tantiim  infignioresjdclcdu  enim 
fciuabo. Itaq;  ;:^i//<c£yT/x.*fcripfit  Oftha» 
nes,Hermes,Chane<,  Rofiuus  Alexandri- 

nus 


\ 


Emblemata. 


8ri 


Zhymics, 
irtti  de- 
'enfores 
«ntra.  ct- 
iorum 
•atiuncu 
l0»  . 


Ih  difcen 


nusad  fororem  ThcofcbiaBi,  Olympiado 
tus  Alexandrinns,  Agachodxmon,  Derao- 
ctitus,  Orus,  Chryforichiiis,  Pebichius, 
Comerius,  Apulcius,  Petafiiis,PeIagius, 
AfricanuSjTheophilus,  Synefius.Stepha- 
rus  ad  Heraclium  Ca;(arem,Heliodorus 
ad  Theodofium  ,  Geberus,  CallidesRa- 
chaidibus,Veradiainis,Rhodianus,  Cani- 
des,  Merlinus.LulJius ,  Arnoldus  Villa- 
nouanus,  Augiiftinus  Panthes  Venctus ; 
fceminx  tres,Cleoparra,VirgoTaphijtia, 
Maria  ludxa  .  Quibus  fi  annumerarcm 
recentiores.Deum  immortalem.quantus 
cflctteftium  numcrus?  Laurentius  Ven- 
tura  hbro  de  Arte  chymica ,  gloriatur  fe 
150.  volumina  innobilem  Bibliothecam 
Coraitis  Palarini  intuJille  ,  &  prajter  illa 
quinquagintaadhucaliahabcre.  Iniudi- 
cijs,vbidecenfu,capite,famaagitur,dno- 
bus  aut  tribus  teftibustam  legeditiina, 
quam  ciuili  credendum  eft:  &  ita  diffici- 
les  fumuserga  viros  tot  docflifTimos  & 
incegerrimos ,  quoruni  fcripta  proftanc, 
propicr  paucorum  ratiniiculas  ,  quibus 
toties  rerponfum  eft?  Vniuersc  quidem  a 
Gebro.Vei)tura,Pet:ro  Bono  Fe.rrarienfi. 
Nominatim  vero  Quercetanuseruditif- 
fime  refpodet  AubertojEraftoMufettus, 
Seuerinus,Rubeus,Penotus;&  Gafto  Cla 
ueus  fubprasfes  Niuernenfis ,  in  libello  , 
qui  infcribicur  ,  Apologia  Chryropeta:  & 
Argyropoeiaz .  Omnibus  Libauius  i;i  Syr- 
raxi  fuametallica  altera,Alexandro  qui- 
dcra  Carrerio  PatauinoThcU  ^6.  Erafto 
Thefi  95.  Fenotto  Thefi  ^Z.  Scaligero 
Thcfi  106.  Auberto  cumFenotto  Thefi 
io7.Moguntinis  Baccalaureis  Thefi  116. 
Cardano  Thefi  1 19  Solus  reftat  Thomas 
Morefinus  Scocus,qui  nuper  aufus  eft 
rcfuraere  caufam  Auberticontra  Q^ier- 
cetanum.-fed  qui  &  huc  compefcat,forfan 
in  mundoerit.  Hxc  quoad  cercicudinem. 
Difficulcas  vero  artishuiuseft  maxima  ; 
eft  enim  lapis  Philofophorum.non  cerdo- 
nura  aut  rufticornm.  Prasclare  Rogerius 
Baccho;In  quibus  Deus  mngnam  virtutc 
pofuit,  inijfdem  etjam  magnam  difficul- 
tatemcollocauit.Difficultaresiftasfir.gu- 
larilibroexpofuitTheobaldus  Hoghelan 
dcquem  ante  citaui.Sunt  autem  \\x  tum 
in  difcendo,tum  inexercendo.  In  difcecio 
alijE  a  difccnte  ,  alias  a  doceutibus  libris  . 
Difcens  a  Deo  hocdonum  pecendoimpe 
tretoportet,&  vt pofii c, i p fe  fefe  pracbeat 


timentcm  Dci,  a  peccatis  abhorreat ,  hu^ 
milis  fir,prudens,do(5lus,  Latini  fermonis 
peritus,  Philofophus ,  narura:  principia 
fciens,Iaboriofus  &  induftrius,  conftans  , 
non  iracundus,paciens,Iiber,vacuus  a  c\\- 
ris,fccreti  tenax,abftinens  a  Sophiftis.non 
prodigus.non  auarus,  cautus  in  declinan- 
disdiaboli  illufionibus,  fufficicnter  locu- 
pIcs,Iibrorum  copiam  habens.ftudiofus, 
faciatexperimentum,fanus,hoceft,corpo 
ris,animi  &  fortuna?  bonis  inftrudus, 
quos  rariffimos  ait  efle  PanciroIIus.  At /»  Ithni 
maiordifficultaseft  qu?feqnitur,propter  docer,ti- 
libros  ,  ex  quibus  pctenda  ars  ,  intellctflu  but  , 
difficiles:  vel  eiiim  arsinijs  difperfa  eft  , 
vel  inuoluta  ajnigmatis,3lIcgoriis,&  fimi- 
Iitudinibus,tum  ab  clcmenratis.homine  , 
animalibus,  eorumq;  partibus  vegetabili- 
bus,figuris ,  metallisj  tum  ab  clementis  , 
diffimiiitudinibus,xquiuocationibus,con 
tradicflionibus,  nominibus  inufitatis,  cha- 
radleribus  ,  lirerarum  tranfpofitionibus  , 
prauis  tranfctiptionibus ,  ftyli  varietate  , 
impoffibilibus.Tertiodenique  eft  difficul  ^^  exef' 
tas,  quxoriturin  exercitatione,  tum  ex  citatio- 
partemateria:,qiia:  vt  fundamentum  ope-  «^» 
risafihmcndajtum  exparte  regiminis,qui 
businftrumentis  traflanda.  Vbiq;  incre- 
dibilis  obfcuritas  &  perpIexitas.Hschsc 
illa.nonautem  (si  putatur)  artis  incerti- 
tudocaufaeftjquod  adco  multi,&  catum 
nonomnes,qui  huic  arti  indulgcntui- 
mium,  non  foium  oleum  &  operam  ,  fed 
&  diuitias,  imo  valetudinem  &  famam 
perdant,vcmerit6  dicerepoffimus.Chry 
fopceiam  efle  caftam  meret ricem ,qu ?  m u ! 
tos  inuitat,  &•  fere  neminem  admittit.Ha; 
difficultates  funtacqnifitionis  &  incom- 
moda:at  longe  difficilior  eft  adeptje  fortc 
pofieffio,  nunquam  certe  tuta  profeffio. 
Prxftoenimab  ali]!:  fimt  infidiaj,&  mille 
pericula  :  fiquidem  difficilc  cuftcditur 
quod  placet  multis ,  quid  ,  quod  oinni- 
bus?  Cum  igitur  toties,&  tam  anxie  a  ta 
multisingensillud  boinim,  quodars  ifta 
poIlicetur,fuerit  nidagatum,  at  rariffim^ 
aquam  pauciffimis  inuentum  ,  adeo  vt 
noii  defint,  qui  Chymiftas  fubiiciendos 
efleexiftiment  acerbs  illi  AgeuorisSido-  ^genorh 
niorum  Regislegi  ,  qualem  filio  Cadmo^^ *' •• 
prazfcripferat ,  ne  nifi  inuenra  (brore  vn- 
quam  redirct^itaq^  aur  iiiueniendara,  aut 
pereundumclTe  :  hincfaclum  eft  ,  vt  i.on 
pauci  hauc  artepi  piocaci  linguaE  petulan' 

ti» 


Si£ 


Andreas  Alciati 


Chymt- 
cos , 


tia  profcideriiit.lHl.C^rar  Scaliger  affir- 
niarcnoiidiibiuuiCjExercitat.i^.fe  Chy- 
niiftasodio  odine  plusqiiam  Vatiniano  : 
5untenim,inqiiir,no(nua;adaucupiacru- 
inenarumj  a  quibus  aurum  ,  quod  poftea 
alijs  pollicentur,fibi  capccntprius.  Alius 
Alchymiom  fophifticam  quandam  impo- 
/luram  nominabat:  aiiusdaemonis  prsilir 
giasiPetrarcha  nientiendi&  fallendi  arte, 
cx  quanulli  alij  fucceftiis  fperandi  (int, 
prxter  fumumjcinerem.fudorem  ,  fufpi- 
ria,vcrba,doIos,ignominiamj  qiiibus  ino- 
fem  nunquam  ad  diuitias  euedum  ,at 
multosa  diuitijsad  inopiam  redados  fsE 
pevidimu's.  NotatUErjqjeft.aliquos  cxte- 
loqnin  prndcntes  ,  hac  infanialaborarei 
quofdamopiilentiftimos  hac  vanitarecon 
fiimptos  ,  dumqueopulentioresfi6ri  ftu- 
dent,&  fosdo  quasftuiinhiant,  bene  parta 
ptodigercjcenfuqjomni  diu  fuperuacuis 


effufo,  tandem  necenaiiis  ctiam  fuKTe  dtf- 
ftitutos.-nonullos  deniqj  ainiflis  primum 
animi  Uiminibus,  in  hocexercitio  corpo- 
reosinfuperoculos  amifiile.  Magna  qui- 
dem  promittunc  Alchymifta:,  fed  ca  fibi 
prxft^re  debebant,qua2  promittuiitaliiS', 
primiimq;  fuam  pellereinopiam  ».  Ift  e- 
nim  -fere  mendicum  genus  homihum  ^ 
cumq;  fe  paupeies  fateantur,  ditare  alioa 
volunt.quafi  aliena  illis  quani  propria 
moleftior  fit  paupertas.Aduerfns  has  fu- 
liginofas  Chymicorum  fallacias  cxtant 
Natalis  Comitis  verfusnonineruditi,lifa. 
1.  Mytholog.cap.  <?•  fed  optimeapud  di- 
(Stum  Hcghelande  in  principio  fuilibri, 
quem  vide:nos  pjus^quoproliii  fuimns, 
aureusenim  ifteaties  nos  vlcra  Colchidc 
noninuiros  trahfuexic'j  nam  vbi  rem  pof- 
fiderenon  daturjCtiam  verbaprofunderc 
paruitft. 


In  fidem  vxoriani_5 . 

E  M  B   L  E  M  A    C  X  C  I. 


iW.^i 


scci 


Emblematij. 


813 


;.7i 

■)'oi> 


TJ  CCE puelU ,  '!/;><?  cfu^  dexira  iungttm :  ^^^0 
•*-'   r/  y9d^^/ ,  1//  catultis  lujitat  ante  pedes  . 
Hac  fidei  eft  Jpecies:  Veneris  quam  fi  educat  arder^ 
Malorum  in  Ltua  non  male  ramus  erit  . 
'^  ■J^cma  etenim  Veneris  funt .  Sic  Scheneida  vicit 
'■:'";  H  ippomenes  ^  petijt  fic  Galatea  virum. 
eOMMENTARII. 


I. 


II. 

Argume- 

T''umEm~ 

hlemntu. 


III. 


\\> 


Vir. 


.VI 


PV  E  L  L  A  blandaviro  afndet.eique 
dcxcera  iungitiu,ant^cuiuspcdesca- 
rac\ila  lufitatvpomus  autcm,quam  a  Ix- 
tia  rcquirit  Emblema,hic  defideratur.  ■ 
-AD  fidetr»  vxoriam  quatuor  hic  fpc- 
ftatidaproponuntur,  dcrtrarum  coniun- 
ftio,fe(Tio ,  canis  fymbol;im,  pomi  infitio 
feu  donatium  •  Dcxtra  pronorafidci.vti 
tam  fupra  monuimus  Emblcmate  $9. 
Puella  viroafIidet,quodad  conftantiam  in 
amore  refertur ;  fedcscnim  notam  habet 

■  ftabilitatis.Canis  animal  hero  fidum,fidei 
.  aliam  rationem  habct.Malus  arbor  Vene- 

ri  facrajVt  patetex  poctarum  fcriptis.  E- 
gregium  eft  Emblema,  nulhim  verbum 
■ociofum  habenSjfed  omnia  fenfu  tinda. 

£CCE puelU]  vxor  marito  dextram 
iungens.  Nam  puellieappcllanturetiam 
caj.qu^ematrimonio  iundaj ,  vcl  vterum 
fcrunt,  veletiam  pepercrunc.  Hoi^r.  i. 
Car.  ix.  •• 

lubor^ntes  vteropueUa . 
Sic  Penclopeapud  OuiH.  fe  puellam  vo- 
cat  j  cum  Vlyfn  iam  olim  Tclemachum 
pcperiflet.  Faft.  i. 

■  ....^iHbetviduas  eejjarepuellds  . 
id  cft,  a  maritorum  complcxibus  abftinc- 
rc.Sic  &  Sca^uola  IC-  pueilam  vocat,qua2 
eratvidua,&  poftalteri  nuptaGelliusIib. 
1  z .c- 1 . puetlam  bis  vocat puerperana ■ 

Viro']  Vir  plura  figniffcat :  nam  refpc- 

•  ftu  fexus  marcmfignificat.PIin.Iib.io.c 
^j.virosauidiorcs  Veneris  hyeme,  foemi- 
«as  a^ftatcHefiodus  prodidit .  Rcfpcftu 
jetatis  fignificateum,qui  iuuentutem  ex- 
ccdit .  Dicitur  prasterea  vir,homo  fortis 
exccllcnti  &  praefenti  ai)imo.Curc.Exur- 
gitealiquando.fi  viri  eftis.atque  arma  ca- 
'pcflite  .  Sufniturdeinde  vir,promarico, 
"Vti  hoc  loco,^  apud  Ouid-.  i  Metamor. 
'Imminet  exitio  vir  co?iiUgu,ilL%  msiriti . 

■  Etapud  Plautum  conqucritur  de  mariti 

•  importunitace^Alcmena: 

dciiecorisaiirro  argutiHn  meo  . 


Ponitur&  procapitc  &  prasfefto,  Virg. 

Vir  gregts  ipfe  caper . 
Intcrdumaccipitur  vir  promembro  viri- 
lijVt  videre  eft  apud  Plantum  in  Afin. 

dnmr  ffrui  qut  funt  cctftrnba  viros . 
&  apud  Catull.  ..  -    • 

Itaq;  vt  reliSta  fenfit fibi  mehrafineviro. 

Dextrii  iungitur]  Deitera  fidci  eft  fym 
bolum,vt  diftum  alibi.Cicero  i.Philipp. 
dexteram  fidei  teftem  vocat . 
•  '-Vtfedet]  ftabilitatis  nbta  ,  ne  leuitatis 
appareat  indicium,  fedentenim  quieti  & 
graues  .  Vide  Emblem.  i  4J. 

Catulus]  canis,  catcllus.  QuamuJs  ca- 
tulus  pro  omni  animalium  fcscu  fuma» 
tuncxceptis  auibus ,  hoc  t»men  loco  pro 
canc  fiimirur,qui  etiam  fidei  notam  pra;- 
fefertinam  qu.im  fidum  hoc  fuoheroa- 
nimal  Citi\'(<:[;  adeoeciam,vtei  fxpe  auxi- 
lium  prxfticilfe  ,  \  latrontbus  defendilTe  , 
atqjaduerfuseinfdcm  inimicos  pugnafTci 
inter  alios  illuftres  viros.quorum  haec  te- 
ftimoniis  confirmantur,plurimaexempIa 
rccenfetPlinius  lib.8.c.4o.citat  etiam  non 
nulla  Plutarchus  in  libello  de  Induftria 
animal.Hinc  fibi  proprium  habetcpithe- 
tcM),fideIis.  Horac.lib.i.car. 

Ceuvffa  efi catults  cerua fidelibus  . 
Hinceft  quod  Socrates  percanera  iurat» 
ctim  obfequium  &  fidem  ptirac  prsftan» 
dam  iis,qai  rerum  habenas  m  ciuicacibus 
tenent .  Et  \\\  C.  Mamihi  numo,  quiali- 
quandoSC.prxfeduseft  Iimitibusmecar» 
dis.eftcanisallatrans,  qui  notatfidem  ef- 
fe  prxftandam  ei,qui  eiufmodioperz  pra: 
ficitur  .  rieriusin  Cane,lib.  j.Nonomic- 
tendum  quodMichael  Vofmerusde  fide- 
litate,  ix.^  licerettliceic  piecate  ,  caiuim 
rcfert.  Mirum,  inquit,  quod  de  canibus 
venaticistr3<Junf  annales,  qiii  dum  c*pe- 
recur  herus  (is  fuit  Florentius  V  Kollan 
dije&  Selandiae  Comes  ,  quiinter  venan- 
d'.im  pfus  viginti  viilneribus  coiifofTi^s-" 
fuitj  ccftes  ipfraderant,  captum  comira- 

bantiu 


CatuUti . 


Tfc  carzv 
fiddttcje» 


8r4 


Andreae  Alciati 


Ardor . 


Malum 

Veneri 
jncrnm  . 

Hippome 
Kcs  vicit 
At.tlan- 
t  im  , 


banturin  atccm  Miidam,auei5liim  indc, 
ata;  in  fuga  a  prociitoiibus  fcu  coniuraris 
tnicidat,um  moefticudodiebant.  Demum 
aniicis  corpus  vngentibus,vt  Alcmariam 
defcrrcnt,  in  eandcm  nauem.cancs  cofceu 
debanr,  ab  omni  cibo  &  potu  mordicus  a- 
licni.Funus  in  ccmplum  elatum  prohi  ve- 
iierabantur,ibiq;  afliduodefiderio  fuido- 
mini,donec  vi  abftrahercncnr,2Egre  vicam 
fuftincbanc.SimileexcmpIum  Corfici  ca- 
nis  vcnatici  erga  dominum  fuum  ,  recen- 
fec  C^efarScaljger  Excrcic.  zoi.  inCard. 
vbi  addit  :  Huic  equidem  cani  MaufoJeu 
cum  elogio  libentius  condiderim  ,  quam 
SuItanoSolymano.Altera  quoqj  biltoria , 
qnam  de  canc  Gallico  ibidem  refett,  non 
minusnotabilis  quam  cleganseft.  De  ca- 
num  porro  ridelitate  &  fagacitate  vide 
omninoOpcr.fuccifiu.Camcrariicap.i4. 
Pierium  lococitatojhabet  etiam  liac  de  re 
clegantidimum  cpigramma  lacobus  Mi 
cyllus.quod  ita  incipit : 

luter  quadrtipedes  canu  ftdelu  , 

Inter  quadrupedes  canti  voluptfu , 
_.  .  Interquadrupedes  canu patronum 
■   Cognofcit,veneratur  &tuetur.^c- 

yidei  efi  fpecies]  fidclitatis  eiprcfla  i- 
mago . 

Veneru  quamfi  educat  ardor]  quam  fi- 
dem  fi  mutua  coniiigis  vtriufquccopula 
confirmetArdorfumitur  fspeproamo- 
revehemcnti  &  defiderio;  ficut  Sc  ipfum 
vcrbum  Ardeo.  Virg.  i.  EcJog. 
Tormofum  paflor  Corydon  ardehat  Alexin. 
Huuifmodt  ardore  corrcpturo  adolcfccn- 
tem  feftiue  exptimu  Hautus  iu  Merca- 
tore  : 
Sumne  ego  homo  mifer,qui  nufquam  hene 

^uco  quiefcere  ? 
Si  domi  fum,foru  eft  animut:finforu  fum, 

animui  domi  eft . 
Ita  miht  inpeciore  atq;  in  cordefacit  amor 

tncenditim  j 
Ki  oculeslacrymA  defendant,  iam  ardeat 
credo  caput  . 

Inldua]  parte  fimftra  non  inconcinnc 
malus  f:ud:fcra  ftatuctur  • 

Iof?!a  ttentm  Venertffunt]  Malaamo- 
ris  fi!ijt(igna,quia  Vencri  facra.  Vidc  a- 
d3g;um  ,  Malu  ferire.  &  Philoftratum  in 
Iconibns,  tit.  Amores. 

i,cheneida  vicif  Hippomenes]  Atalan- 
ta  Schcr-ci  regis  filia.pulchertima  puclla, 
«ui  Deorum  refponfum  datiim  fuit  ,  vt 


nullivironubcrrr;  idcoqj  prociscamam- 
bicntibus  huiufmodi  legcm  propofuit,  vt 
fecumcurfu  pedum certarent,&  quicam 
curretido  fupcraflct,  cius  fc  coniugem  fu- 
tutam  ,  vidi  veio  mortc  pledcrcntur. 
Cumq;  multospoft  tergarciiqyiflrct[Cmi- 
racilim  pcduni  agilftate  praeftabat)  &ue- 
ceaffcciflct ,  tandem  Hippomcnesadole- 
fceus  nobilis.cx  Neptuni  progcnie  ,  cum 
eam  impenfoamore  profcquetetur  ,  nec 
mortem  ccrtaminis  pericuJoabhorrcrct, 
Venercmimplorauit.vt  fibi  auxiliocfler ; 
quxftatimei  triaaurea  poma  donau(t,ca 
illeinter  currendum  fcnfim  antc  virgi- 
nem  pcr  vices  pro.ecit.  Illa  vcro  auri  cu- 
pidicateallefta  (vt  mulierura  genus  aua- 
rillimum  eft;  dum  ea  a«ida  colligcrcc  , 
retaidata  metam  tardius  attigit:&  fic  attc 
vidafuit.vt  lepidifliHic  O.uid.in  fine  lib. 

10.  Mctamorph.  Fabulam  eandcm  breui- 
ter  habet  Thepcritus  in  Amaryllidc  .' 
VTrTrc/xiViii oxetJ^ti  7eiv  Teip^ivov  >j5eA« 

//aA  ev  y}?<^tv  ^^o!V  d^pc^ov  ttvviv  aS' 

cis  iS^iv ,  «/  iy.ciyii ,  cos  is  (iet^uv  AhKtr* 

^pCOTA  ' 
Virginu  Hippomenes  thalamos  vbi  forte 

petiuif, 
Mai^  tenens  manibtu  cnrrebaf.vt  hdc  A- 

talanta 
Vidit,vtipertjt[t  magne  contpta  vt  amo- 

re  efi . 
FctijtficGalateavirum]  GalatcaNym  Galata 
pha  marina  a  Pojyphemo  adamata ,  de 
qua  Ouid.  i  i  .Metamorph.Sed  potiijs  hoc 
intelligendum  de  ea,quam  Virgiliusj.E- 
cloga  celcbrat ; 

Malo  me  Galatea  petit  lafciua  pueUa ; 
Etfugit  ad  faliccsy^fe  cupit  ante  videri. 
Etancc  ipfum-^licocricus  Eidyll.j .  6.  Sc 

1 1.  &  quocl  Thcocritus  cft  fy.t!\o/3o\fiV » 
id  Virgilio  eft  Malo  petere, id  cft.ad  Venc 
rcm  foiicitare.  Hinc  dicitur,poraa,  nuccs 
lcgeie,verecundeab  hortisad  rcm  volu- 
ptacis  cranslara  vocc.Vide  Lipflum  Jib.  j. 
Anciq.Iccl.Videiccm  Prouerbium,  Ai«/« 

ferire . 

HoRTATVR  hoc  Emblcma  fjmi- 
naf,qu2ad  viri  nuptiasfc  conculerc,vtin 
fidelitatc  erga  maritos  catcUorum  natu- 
ram  fupcrent.eiusque  folum  moribusin- 
feruiant.cui  fcjeccrno  vigculo  colJigariJt, 
Neq;  vnquam  a  domo&maritisfuisoco 

los 


Poma  /J 
gere  $d 


IV. 

Vxorts 
probd  tn 
ntis. 


i_Emblemata.i, 


Sif 


ibeA 


fos  (  iiedkam  pcdes)  dimoueant;  quibus 
npn  taiitiim  DOdes,red  ctiam  ciics  dcbcnt. 
Non  enira  folum  crimiiie  cas ,  fed  omni 
Criminis  fufpicionc  vacaicoportcrc,C?far 
Didatbr  icdtecxiftimauir.  Dicerem  pro- 
fc<fl6  plerasqueoTnues  ita  probas,  mode- 
ftas,&'  infidc  vxoria  pr?clarascfle,vi  nul- 
la  prorfus  cis  monitione  aut  cxemplis  o- 
pus  fit,mfi  illud  Ecclcfiaft.nuncoccurrc- 
retjdiccntis:  Viriim  demille  vnum  repe- 
ti.mulicrcm  vero  ci  omnibus  non  inucni- 
Quaproptcr  legumlatores  etiam  de  bo- 
nis  mulieribus  nonelTe  facicndam  Icgcm 
exiftimarunt  ,  quiapaucx  funt:  de  malis 
autem  bmnino  farcicndam  ,qua:  multjc 
funt.  Notarurin  I.ex  his  fF.de lcg.Scd  ra- 
ra  qua:dam  fidci  coniugalis  excmpla  buc 
illuftrandi  Emblematis  gratia  adduceic 
non  pigebit.Notum  in  primiscft  Lucre- 
tiiECxcmpIum,  quxlicer  animusinuiola- 
tus  cx  viokntoconcubitu  Sex.  Tarquiiiij 
manfiflet,  amplius  fuperftes  effc  noluit . 
fed  in  ccnfpeAu  mariti  &  amicornm  fe 
gladio  transfixit,  cuius  monumtntumin 
Epifcopatu  Viterbienfi  rale  confpicitur  : 
Coflatinui  Tarquiynui  dulcijfimi,  coniugi, 
C^  i):conqar,ibili  L iicr(;tii,pudiciti4  deco- 
ri  ,  mulierum  glorid .  Vixit  ann-  XXll. 
Menf.  III.  Dics  VII.  Frhh  dolor  ,  qu&fuit 
cctrijftma  .  Malloiiia  quoq;  illuftris  fcc- 
niina  Romana  ajteniam  memoriam  fua: 
collantix  &  pudicitije  pofleritati  reliquir. 
Ea  enim  ,  vt  rcfert  Suctonius  ,  quumad 
Tibcrium  ,  libidinofiffimum  fenemcnct 
pcrdudla.ncqi  adduci  potuifTet.vi  cupidi- 
tatibus  ipfius  obfcanis  obfcqueretur,  in- 
ftindtueiusdelatoribus  fuit  obieda.quam 
cum  nec  rea  interpellaredefineiet,ecquid 
pocnireret  j  ipfa  pio  tuenda  pudicitia  fua 
dcfclK^oiudicio  doroum  fe  abripuit,  fer- 
roq;  tranfegit,obfco2nitatem  oris  hirfuto 
atq;  olido  fcni  claic  cxprobrans  .  Vnde 
audirea  vulgo  coaftusfuit,  Hircum  ve- 
tulum  capris  natutam  ligurire.  Simile 
aliquid  ,  idquc  infigne  reccufet  Bernard. 
Scardconius  in  antiquit.  Patauin.  lib.  3. 
claf  14.  de  Blanca  Rubea  inui(f^2  virtutis 
&  rariflimiexempli  fcemina.  Ha;c  enim 
quum  Baffanum  municipium  Patauinum 
ab  Acciolino  circa  annum  falutis  iiy^. 
proditioncoccupatum  effcr,eiusq;  mari- 
tus,dum  hoflibus  irrucntibus  fortitcr  rc- 
fiftcret ,  occubuin"ct,  &  ipfa  vitiliter  pu- 
gnando  capta,armis(j;  cxuta,  vi  antc  con- 


fpcdum  tyranniattrada  cffctjneq;  prec:- 
bus,neq;  precioa  vidoie  cius  pulchritu- 
dine  capto  expugnari  potuit.vt  ipfins  im- 
puris  cupiditatibusafllntiietur.  Vcrum 
ci\m  isanimaduerteret,  eitts  animum  ca- 
flum  delinimcnris  cxpugnari  nonpoffe  , 
ratus  cfl  violentiaefficere  pofle  id,  quod 
fpontecaptiua  facerc  recufaffet.  Dum  igi- 
turvieam  attretSare  conatur,il!a  captata 
occafione  ,  de  feneftra  CcCe  pra:cipitem  de- 
dit,malens  vel  fic  fortiter  vitam  cum  iam 
inortuo  marito.quam  turpiter  pudiciria 
cumimpio  tyrannoperdere .  Sublataau- 
tem  de  terr3,vt  erat  deturpata  fanguinej 
&  femimortuajn  ledo  reponitiu,&dili- 
gentercuratur.At  poft  non  multos  die<?, 
vbi  tandem  conualuit.rutfum  addudaaJ 
tyrannum  ,  cum  conftanter  infuperiorc 
continenti?  propofito  pcrdurarct,ncc  ali- 
tcr  Acciolinus  potiri  ca  fe  poffc^peraret, 
ligata  per  feruos ,  vt  nullateiuis  refiflere 
poffet.ab  improbo,  ncfario,&crudeli  ty- 
lanno  pudica  focminaflupratur. Quacon 
tumclia  &  labe  fcjuamuis  non  ignoraret, 
corpus.nifi  confenfuaccedente,vioIari  vel 
cerrumpi  non  pofTc)  illata  ,  ita  commota 
eft.vt  noluerit  diurius  fuperuiucre.Qua- 
re  aliquatndiudiflimulatodolore,  impe- 
trauit  ab  amiciSjad  leuandum  mortuirra- 
riti  defiderium.  &  ad  fedandum  aliquan- 
tifper  animi  mcororem  ,  vt  mortnum  ac 
iam  fcetentem  maritum  cerneret.  Aperto 
itaq;  fcpulchro  ybiiacebat,camagnocum 
eiulatn  fupra  mariti  cadauer  fcfe  repente 
proiecit,&  repagulo,quo  lapJs  fepulturac 
fuftinebatur.reuulfo.fr^dafublapidccer 
uice,  vnafnm  marito,  quafiin  rltibncm 
pudicitix  fottitcr  &  intrepide  mortua,& 
vtoptabat,  eodem  tumulo  fepulta  cfl  vi- 
rago.Hzc  Blanca  in  hodicrnum  diem  mf- 
rificeab  Italicis  hifloricis  &  pcetis  cele- 
bratar  ,  qua:an  fua  fidelitateerga  mari- 
tum  ,  Arris  CccinnxPxti  vxori,  dequa 
extatmemorabilis  epiPoIa  Plinij  ad  Ne- 
potem  lib.^.cpift.i^-poftponenda  fir,al!f> 
mm  cfto  iudicium  Diuer^fum  fane  &  lon 
ge  ahnd  fuit  fa-cuhim,&  mintis  caftus  a- 
nimus  muliercnlarum  Infubria;  tcmporc 
Galeacij  Sfortia:.  Itaenim  fcribit  louiu^. 
in  Elog.jib.  ;.  Ea  tum  crat  ci  multootio 
Inxuriantis  frculi  conditiG,in  ipfis  piseci' 
puenobifioribus  mafronis,  vc  rotum  pu- 
dicitia;  decus  ab  humanitatc  aa  Ix  alienun^ 
protfus  &  fubagrcfte  putatjeturrideoquc 

princeps. 


A^7i<t . 


SiS 


Andrd^  Alciati. 


Mtnyiit- 
rum  vxO' 
res. 


Mulie  res 

oppidi 
VVeins- 
burgi , 


^id  fn 
i:xor  Si- 
tnonidi . 


princcps  ad  licentiam  libidinis  proclina- 
tiis,&;  iuucntx  vigorc  vcnuftateq;  oris  fii- 
pra  omncs  fpcftatii  digniflimus,  procaci- 
bus  foeminarum  oculis  &  defideri  js  cupi- 
diffithe  deferuirct.  Eratcnim  vulgatum 
mtcr  focminas ,  nullam  cx  printipiscon- 
cubitu  ficri  impudicam,c3rumque  marir 
tos.qui  int-ptis  liirci  videri  poffentiita  ei- 
cellercaureiscorni&HS ,  vt  dignitatc  ctin;* 
dos  antcirent.  &c.  Memorabile  prseterca 
eft.quod  Val.Maximus,&  alij  de  Minyia- 
rum  vxoribus  tradunr.Cumenimmariti 
corum  propterafFevftatum  regnum  Sparr 
tajcufto^izpublic^inclufi  capitali  ferua:- 
jcnturfupplicio.quod  vetere  Lacedarmo- 
nioruminftitutono£lurno  tempore  panfu 
ti  eirentjcx  ex  iliuftri  fanguine  nat^e  ,  ve- 
lut  allocuturae  perituros  maritos,  impe- 
trato  a  cnftodibus  aditu,  carceremintra- 
runt,  commutataque  vefte  pcr  fimulatio- 
rc  doloris  velatis  capitibus  eos  abire  pafTx 
funt.Dignx  profcdo  quibus  Minyiacnu- 
bcrent .   Pene  fimilis  cxtat  hiftoria,  qux 
pallim  cx  Nauclero  allcgatur.Ciim  enim 
ConradusllI.Impcrator  Gijelfum  Baua 
i\x  Ducem,poftquu  fspius  ancipiti  Mar- 
te  pugnatum  efTet,  in  oppidum  VVeins- 
burgum,  cuiamoena  yinctanomen  dede- 
runt.compuliffet,  nec  vllisconditionibus 
a  propofita  fufceptaque   oppidi  euerfioire 
deducerctur  ;  ad  extremum  vidus  nobi- 
lium  foeminarum  precibus  permifit,  vt 
inuiolata:  abirent,ca  lcge,vt  nihilcx  oppi- 
do.nifi  quod  humeris  pofrcnt,cxportarct, 
TuraiIle.qonfidcntiam3iore  dicam  an  pic 
tare  ?,.Ducemipfum,maritos,liberos,pa-: 
reiites  ab  l,umeris  fufpenfos  geftarec^pe- 
runt.Exquo  Impcratortancam  volupta- 
tcmcepit,vteffu(is  pra:  gaudiolacrymis, 
non  modo  feritatem  &  iracundiam   exa- 
nimo  penitus  depofuerit.vcrum  ctiam  op- 
pido  pcpercerit,  &  amicitiam  cum  hoftc 
oinniumacctrimocoiuraxeric.  Quareno 
eft  audiendus  5imonidesiJle»vel  quifpiam 
aluis.ciim  fiia  definicionefancftoJida.  In- 
terrogacusenim  quid  cfret  vxor?  Viri.re- 
fpondit,  naufragium,  domus  tempcftas, 
quictisimpcdinientui»  ,  vicajcaptiuuas, 
poena  quocidiana,  pugna  furoptuofa  ,  be- 
itia  contubernalis  ,  canis  ornata  ,  malum 
ncceilarium.  Vel  vcalius  Philofophusin- 
terrogacus  de  muliere,rcfpondit:Eam  ef- 
fehominis  coufufioncm,  infaciabilem  be- 
ftiam,continuaraf6licicu^iuem,indefincn 


tcm  pugnaim,  qiiotidiauum  dammim,fo^ 
litudinisimpcdimentum,  viri  naufragiu, 
adulterij  vas,  perniciofum  pr2elium,ani- 
mal  pcfTimum.pondus  grauiflimiim,a^M- 
dem  infanabilem,humanum  mancipiiim. 
Hitc  etiam  refpexit  Chryfoftomus  ju  Mat 
tharurn  cap.15.  Qu^id  eftjinquitj  mnliex 
alindj,  niH  amicitix  inimica,  incfnigabiiis 
posna',neceffarium  malurh>  naturalis  tej^- 
tatiojdcfidcrabilis  calamitas,  donicfticum 
pcriculum.delcvllabile  detrimentum  ?  Ca:- 
terura  vt  hxdefcriptiones  locum  habcrc 
poffunVaducifus  malas.&  impudicasmu- 
lieres.qua:  in  facris  liteiis  quoqiie  exofas 
funr.V^c  patet  cx  prouerBijs  Salomonis.  c^ 
zi.&r.aiibi^ita  pia  ,  bona  ic  induftriamii- 
lierlong^  aliter  paflirri  defcribitur-  Dicit 
enim  idcm  Salomoii:Inuenicns  vxorem  ^ 
inueniec  bonum,&  hauriet  voluptatem  i 
Domino.Item:Mulier  proba.bonacft  por 
tio,&  datur  tanquam  portioeorum  ,  qui 
tittient;Dominum.Et:qui  parac  vxorem, 
is  conftituit  principium  forcunarum  ,  aii- 
xiliatricem  fecuiidum  fe,  &  columnam 
requietis .  Rede  icaqj  &  pic  dicirur,Tria  t  •*  rt  . 
fpcciofa  videri  in  confpedlu  Dei  &  homi-  ,■  ,-  £  : 
num;Concordiam  uncrfratfes:amiciciara  ,^^^^^. 
intcr  vicinosrvirum  &muliere  in  focieta-  □  K^  ■  " 
te  &  fide  mutua  perfeuerantes.  SuiFraga- 
tur  huic  fentcntiainutrix  illa  apud  Euii- 
pidem  diccns.- 

C7npiji.iyi^>i  yi\nreu  (raTijpla, 
OTAV  yyvti  Trpci  a.vS^pa,  //>'"  <r/>cr<tT«  , 
Qtiam  maxima  extfiit  faltii 
G^num  vxor  cum  viro  non  dijfidet  •  ^    - .  '" 
Multo  autem  redius  &  ckgahtiiis  Ho- 
merns .- 

,  i  y.iv  yup  T^yi  KpeidTsv  i^  kfeiOVt 
1]  0-3"'  ofj/^^foviQVTi  vovixcta-tv olKovi^^^nov 
dviip  iiJ^i  yvviii^zroKh'  a.hyia.  S^vaiJ.iviiojt, 
ya.f^[xa.Ta.  J'  iu/j.iveTyiiyt .  ideft  : 
Nihil  cnim  hoc  potiu^  C^  melim 
^luam  cum  concordes  antmu  domum  ha- 

bitant 
Vir  0>vxor;  multi  dolores  inimicu  3 
Gaudia  autcm  amicts  . 
Hos  &  aliorum  audorun:  vcrfus  &diLla 
rcfert  Tiraqucllns  in  5. lege  connubiaIi,& 
addit:Felicem  ergo  Maciinum  illum  fuif 
fearbitror,fiquis  felix  vnquam  fuit.quem 
cum  vxoie  J9.  annis  vixifle  ,  fineiurgio, 
finc  ofFenfa,fcribit  Plinius.Rcperiturcria 
RoxTia:,ficuc  in  Appianianciquitatibusle- 
gimusj  talis  iufcriptio:  ^U^auiw.  Seuerta 

Rutili* 


Emblemata . 


17 


'itilU 

onume 

tn. 


ita- 
i   nttm  t 

theci 
■iii4m . 


luttlU  primhiud  COniugifuA  dulcijftmi  , 
cumquA  vixit  annts  ^ojine  btle  .  Vifur» 
fiiitcoronidisloco  adiuiigerc  aliud  plaii^ 
diucrrum  epiraphiuffl,quod  Ronni  lcgi- 
tur, cxquoapparer,  quam  pauci  gloriari 
potuetint ,  f-  (inc  bile  &  litcin  coniugio 
vixilTe.Eft  aute  h^c  infcriptio  fatis  lcpida: 
Fieu4  viator^miraculu-  Hic  vir  et  vxor  non 
litigant.-qui/imtanon  drco.  jitipfa,  dica: 
Hic  BebrtHS  ebrius  me  Sebrtam  ebriam 
nominat.Non  dico  ampliui-  Heu  vxor,  e- 
tiammortualitigm  ?  Huc  referri  porcft 
padura  Pitheci.quodjVt  iii  Suidaz  hiftori- 


cis  referrur,  in  pfftnerTjiufti  abije ,  &  ra  le 
fuit:  Contincnter  cum  vxore  iurgansco- 
ram  amicis  pcpigit,fc  iieq;  verbcrarc,  ne- 
que  vapularejncqj  morderc.neq;  morde- 
ri  jneq;  mujiercm  capijlis  trahcte  ,  neque 
ab  ea  tcfticulis  trahi  velie  .  Quamquam 
aliquando  etiam  viri  ipfi  funtin  culpa.dii 
auc  pccunJs  cupiditate.autambitione  ca« 
pti,  prxcipicantur  in  nuprias,  nefcicntcs  » 
nobilitatis  &  amplsedotis  duopefrimama 
la  fociacffe^vxoris  (*uperbiam,&  riri  fcr« 
Qimtcm,de  qua  rc  ajibi . 


Reuerentiam  in  matrimonio  requiri. 

EMBLEMA     CXCII. 


(^V  M  furit  w  Venerem.-pelagifemlittorefjftit 
^-^   Vipera  ,  (^  ab  Homacho  dira  "venena  'uomtt^ 
Mtir<inam^  ciens  ingentia  fhtla  tollitt 
At  ftmul  amplexw  appetit  illa  viri 


rff 


irfaximA. 


niul 


8:8 


Andreae  Alciati 


Ma^cinfi  dehetur  t^jaUmo  reuerentia  :  eomtix 
Alttrnutn  dfbet  comugi  ct*  ohfequium  » 

COMMENTARII. 


I. 

tio- 


\T  T  T»  B  K  A  in  lirorc  ore  ar>erto  virus 
''  edomit.ai  qium  adiiuiacex  propin* 
qita  ai'.iu  nviixna.  Eft  iiiccm  vipera  ne- 
quiffiinum  ierpciitisgeims  ,  longitudine 
Cdbitali  &  fajpe  prolixiote,  colorc  fiibfla- 
iM.pi-iribas  coMlperfa  rriaculis  rotnndis  . 
Mas  Gi  rcis  dicitur  tyj<,  capuc  luSsc  aii- 
guflum  &  acutuiTi,  colium  cra!Tuis&  re 
liquum  corpus  tenuiusquam  f^roina.Pau 
latim  illi  cauda  gr3cilcfcit,a!iarum  fcrpen 
tum  ritu,non  accruatim  vt  faemina:,  quse 
(•^•tS^tt  dicitu  r.  Squamas  habet  ad  cxcrc- 
mum  cauda:afpcriores,quasirapcrcicus 
fubrigir.nonaliccr  quam  gallinaccis  iracis 
plum^inter  pugiiandum  rigent.IIli  ctiam 
deiites  caninifunc  duo,  foeminas  plures  . 
Eidcm  adhuc  eft  mcatus  in  cauda  ,  ventri 
propinqiiior,contra  quam  in  f?mina,cui 
ille  aJ  eztrema  cauda;  propius  accedit  j 
ftstaina.  incefTus  quoq;  mari  alacrior .  Viperz  foc- 
xn-nae  fubrufaj  funt ,  elataceruicc  ,  oculis 
fiinrubcncibus  &  luccntibus,  inaerecundi 
&  feri  intuicus  Capuc  habenclarmfculu, 
caudam  breucm  &  cicarncm,  &  fquamis 
^.irioribus  afpcram.necpaulacim  gracilc- 
fceijrcm,fcd  fimul  &  vniuerfim:mcatum- 
qucfuurahabencad  caudam  propiusac- 
cedenrcm.vcntrcm  prominulum,&  incef- 
fuai  cardiorcm.  Muraena  ver6,latnpccra; 
(quaja  lambendis  pctris  hocnomincap- 
pellaturj  forma  figuraqjcorpoiis  cft  affi- 
nis,licecm3gi)itudineimparipifciculuscft 
lubricus.loigo  teretiq;  corporc,  miiiutis 
anguillis  aflimilis.fcptcm  foraminibus  \x- 
«a  partedftindla  Anitaq;  cam  vipcra  qua 
muraenahic  piobe  fintcxprciTae  ,  reliqui 
iudiccnc  . 

fi  A  s  I  L  I  V  s  Magms  iu  "Hexacmc- 
ro  Oracionc  y.ita  ferme  exangHis  &  mu- 
rae:  2  co.  grciru,  qualcsconiugum  morcs 
elli:  dcbcanr,oftei)dic:Vos  6  viri.coningcs 
v^ftrasdiligire.ecfi  locislonginquis  femo- 
ti  mconiugij  fociccacera  conucniftis,  na- 
turjc  vinculam  legibus  ac  bcncdiiftioDe 
obflri(nua,.vi)io  aciugum  diftariurn  cfto. 
ViperagcnusfcrpetKu.T»  omnium  cxino- 
fidimum.mumia: inirinx  nupcias expe- 
tir,&  fit).lo  fuo  fig  .ificaT  prajfcncia,eam- 
gue  e  gur^ice  vailoiuuicacad  oupciales 


idur/tna. 


tT. 

T»ns  Em 

iltflMtiS, 


cbgrejjh 


compleiusjijla  aucem  obtemperat  &cmc 
cum  vencnato.Q^.ud  h^c  mea  ratio  vult? 
quid  portendit?  Siueafpcr  eft  cuiufpiam 
coniuxifiue  fcris  monbiJS,  pciferac  illHra 
vxor  nccclfecfl,iiec  vllim  proHus  ob  cau 
fam  focieracem  vinculumq;  dnlbluere  pa- 
ciarur  .  Fcriciic,  verberat,eitrj  pcrcuflor? 
Ac  vir  camcncuus.  Temulent  is.?Ac  tibi 
eft  nacura  coninnLT^as.DurusneJmorofus 
&  implacidus?  At  msmbrum  iam  cuum 
cft,&  mcmbrorum  praeftancillimum.  Au« 
diat  &ipfe  vit  accon.modacam  ,  feq;  de- 
cenccm  admonicionem  .  Vipera  virus  ob 
nupciatum  vcneracionemcuomitrtu  duri- 
tiem  animi.tu  ferocicacem  ,  tu  crudclica- 
tcm  ob  vniortts  rcuerenciam  non  depo- 
nis?Gr2ca  fi  quis  malit,  proptcr  viri  can- 
tiaucoritatcra  huc  placet  adijcere.- e^^^/cT-  V'p^f* 
vct,  To  ^a,\iiffaTA7ov  Tcov  ipTrtTwv,  'TTpoi  Tnurtni 
■y<i[Jiov  a.irttVTO.  tTm  ^AKttssiAi  i/.vpau- 
vm  ,  K5"  a-vptyiJ.a   Trtv  'Tra.pova-ietv  <r>t- 

fJLAVA^a,   ,  iKKAKHTCU   CtVTiiv  iK  TUV  Bv- 

Qav  Tpoi  yAuiKvv  ^'JfJf.TrK.oyJiv  >)  «Tg  utsa 

K^H  >^  iv^TeU  TU  tolSoKa  ■  Tt^iSKiTCU  fJ.Ot 

6  \6yoi  ;  oTi  Kuv  TpA-y^Oi  H  Ktiv  eiypiof 
To  »^o{  6  a-JvotKOS  ,  tiveiyyj}  tpifHV  7wV 
ofxo^vyA  ,  rju  eV,  fJi.>ij^i[jLi£i  TrpoZAaios 

KATAS^iyif^OUt  TtlV  iVCOStV  SlAJTrAA/  . 
ThYIKTm'y  AKK'  «.;■»/)  .  rTApOlVOi\tlKK'  WfftJ- 

fxivoi  katatHv  ^Jirtv    TpAyvi  y.ai  cTv- 

CTApt^Oi  J  aXKAfJLiKOi  TlS^il  ffov,  yjiJf/.iKcuv 
TO  TtUt  'iTATOV.  AK^iTCO  S^i  y^  6  AV»p  T»7ff 
TTptTllKVy^i  AVTfM  TApCUl  iCTiCOi.i)  ty^tS^VA 
TOV  lOV  i^ifJ.f-1  AlSoVfLiVi)  701'   ydfiOV  '  cO 

To  Tyfi  '^■^'Xfii  etTrnvii  >^  A-TAvbpco-aov  »* 

ATOTi^HTVJ  AlS^ol  Tiii  iv^7iC6i  '■,    %\  T<«/^ 

T\)i  iyiSvm  v-ssoStiyuA  xju  tTipcoi  lifiiV 

•^p))7lfJ.iVH  ,  0^1  fLOtyjHATIi   i^i    T»i  ^y- 

(Ticos  i\  Tiii  iyiSvwi  y^  fi.vpaivtii  irzfaKo- 
Kii  ;  StSAyhiiTcoaAv  ojy  oi  Toii  akKo- 
Tpioii  ■i'T:/SiiKiCovTii  yafAOti  ,  TOTetT» 
tiiriv  ip^TiTa  'PTApATKiia-ioi  ■  Id  Minos 
ita  vertir  :  Vipera  ,  ir.feRtjfifn»m  anitnal 
eorum,qus  fcrpunt ,  cum  martna  murAn» 
congy  cciitur,fibilocf^fe  adeffc  ftgn  ificans,ex 
profundo  eam  ad  concubitum  euocat:  hiC 
autem  moremgerit,  (^  cum  venenat^be- 
Ria  copulatur  .  §l»orfum  h&c  fpeStat  orU' 
tialVt  inteUigamu,!,fi durtt  f^feru  mori* 

hui 


EmHemata. 


2ip 


>rnt  A- 


Ul. 


Hper* 
1  ttus 

Hdlti. 


huifit  vlr,ettm  ejfe  <Vxoriferendt4m,»ec  con 
iugtHtn  vUa  ex  c^ujja  dirime^idum.  Ohiur 
g»tor  ejiiat  i)ir:vinolenttit  ?  at  naturt.le- 
jc  coniunciiu  :  durui  o*  morofm^i  at  iam 
memhrum  tutim  efl,atq;  omniumprAftan 
fijfimum.  Audiat  etiam  vir  monitionem, 
^ujt  ad  ipfum  pertinet .   Vipera  virm  euo- 
tnit,reuerentia  conittgij  :  tuanimi  incU' 
tnentiam  & inhutnanitatem,coniugalem 
copulam  reueritm,non  depones?  Analiam 
ttiam  nohu  vtiUt^fem  adfert  viperd  exi- 
plum  ,  qucd  adulterium  qucddam  eii  na- 
turt  viper*  atq;  mur*n£  concuiitut)  Di- 
fcant  igiturif  ,  qui  in  aliena  cot.iugia  tn- 
uadunt,cuiufniodi  beslii.fint fimiles.  Hajc 
fctc  Dafiliiis.Orus  ApolJofic  ait:Homi- 
nem  ciim  aliciiigcuis  coeuntcm  fignificare 
volentes.myrxnam  pifcem pingunr.Harc 
enim  e  maii  egrefia  vjperis  admifceturtac 
ftatim  admare  recurrit.Confirn-ant  hanc 
opinionem  grauiflimi  audores>Oppianus 
lib.  i.Halieutic.Athenasuslib  7.  AElianus 
lib.i.deanimal.cap.jo&  lib.^.cap.  vlt.& 
tib.ii.cap.5.&  zsPlniius  lib.9  -cap.ij. 
rael.Rhodiginlib  6. cap. 13. &:  16. &  Ni- 
cander  in  Thcriacis  ,  vbiii.ulta  hac  de  le 
ipfius  fcholianes . 

CVMfurit  in  Venerem]  cuna  rapitur 
ardore  coitus,dum  coitum  appetit,  arftu- 
que  libidinis  agitur . 

Sein  litorefiftit]  ad  litus  progreditur. 
Quod  tamcncjuibufdam  an.biguum  fir. 
'Siic  Coel.Rhodigii..lib.^.C3p.  16. 

Vipera.]  A  vi  paricndodiL^a,vel  \talij 
maloDt  ,  quod  viuum  paiiat  :  vr  Gracis 
Echidna,  '^a.pd  tb  ^«  i)i^v  iv  iavTA  7i]v 
yoviiv  a.)(^fi  ^etieiit  •  Rcfertcnim  Hero- 
dotus  inThalia  ,  quod  in  concubitu  mas 
in  os  fijminjBcaput  inferit:3t  illa  pcft  icm 
petadam  illud  pracidit ,  n.ox  paritiira 
difrumpitur:  neciiifi  tfFradis  latcribuse- 
rumpunt  nati,quos  parituracft.Nam  r.on 
oua,vtpIerique  itrpeiues.fed  rarulosfct- 
me  \igiiui  parere  dicitur.  Eigoncnnifi 
parentum  r^defoetus  in  luiem  picceunt. 
leruntaurem  ita  (auiflt  natutsn-.,  s  e  ram 
»c;(ij  ai''malis  fpccieK  lupra  n.ccum?u- 
gefcerct .  Ait  enim  iolinus  vi;.  tiam  infa- 
«abili  ellc  n^orfu,cuifqi  vci,er.iini,vt  vujt 
Albertus  ,  apprim.e  caJidurri  cfijidccque 
iragiinoxium.LrgePlm.  l.b.ioc.ci.Ari- 
f.otcl^mj-de  hiftor-  afiimal.  \bi  babetur 
tipera  oua  quidem  procrca:e  pifciu  cuis 
£fl)iiia,(ed  intia  fe  taiuiinij  taudiir.cj  vi^ 


uoscatulos  parit  membranis  tnuolutos* 
Euenitautcm  aliquando  »  vt  podcriores 
qu.izrcutes  cxitum>  Sc  impatientcs  irora: 
diuturnioris,erodant  vterum  &  latcra 
matris.ficq;  matticidxprodcunt .  Rard 
ramenid  contingit;  vt  nunquam  accidifle 
ccrrum  eft.marcm  incoitu  capiuinos  ff- 
minae  infe rere,eamqi  illud  vojupratisdul 
cedine  vehcmcntius  commotam  trunca'*. 
re.Vidc  CocI.Rhodig  lococitato. 

ji6  fiemacho  dira  venena  vtmit]  hoc 
eft  *  omnem  ttam  &  indignationem  de« 
ponit. 

Murdnam^  ciens.]  Dc  rou rarna  Pliniiis  Murin» 
lib.^.quonouiuiclampctram  inteJligipji-  (y,  lampe 
dem  eziftimauerat  Minos  ,  fecutus  qi-o-  tta,  non 
ruudam  opinionem  .•  a  qua  eum  f-ii.il^  fuKt  tdc , 
reuocauit  ipfius  amicus  loan-  Frater  vic 
cxacli  ludicij;  fiquidtm  I./mpetra,  tru- 
r^na  fluuiatijis  appellatur,  lcd  proptcc 
fimilitudinem,  qiiam  habet  cum  Plinia- 
namurasua  ,  non  quod  cadcm  fpecie  di- 
cidebcat  .nemoenim  vnquam  indubiura 
rcuocauit,  quinmascflet  111  lanipecraium 
genere  ;  &  cum  fqminis  non  difticiim^  Sc 
rarius  capi.  Is  vcro  captus,  nunquam  vi- 
fuseft  dentcs  habcre  cxtraos,  quod  vult 
Ariftotelcs.Iraqiid  intclligciidfi  de  muia: 
niscarniuoris  ,  prsfertin)  cum  Pliniusc 
aj.lib.ciufdem  ^.tradar  inmurarnis  docu 
mentum  fxuitiae  Vedium  Poljiopcm  Ro- 
manum  inucnine,qui  viuaiijs  murxna- 
lura  damnatamancipia  imn  ergeict,  ac  fi 
ad  id  terrarum  fer*e  nonfufFiccre:  Q_uod 
lampetra:  non  poteftaccomniodari.Keq; 
etiam  idem  nomen  vtiiq;  conuenit,  nam 
Muizna  dicirur  etiam  M}'r2'ia.&  Smy- 
rxna,Latinis  Fluta,Hi(pauisiVitf»-fn<»,Bcl 
gis  PrifXf«,quibus  hi  exiccatis  &acccfis 
facisauttardx  ardentis  vice  vtuntur ,  vc 
fcritit  Lcmnius  deoccultnatur.miracul. 
Iib. 4C3p. II.  Sed  lampetra,  ctiam  mufte- 
la,&  myrjenafiuuiatilis  vcratur,  vr  pro- 
bataudorCornucopia;:  HifpainsZ/Tprc;». 
Verba  riiniana  funt  ha^c  cx  lib  ^,  1  cap.  2. 
Licii"'us  Macer.mnrxnas  rantiini  f^-init;ti 
ftxuscCt    lidir,  &coiici}cic  c  (trpcnti-    Mur£ntu 
tiis.cb  id  f;!  iJo  i  pifcatcibus  tarqr.am  flilo  clH 
feipcnribnsti.ocari  &  capi  (qi cl  iii  .'am     antcppi, 
pctiis  I  011  coi.t  I  gu.j  Q^iin-  .pre  fcntcn- 
ti..m  refursntaiue  Itb  i>  lii»  vnhi':  ^lu- 
rxna  quocfnquc  tfn  poie  pcrir.ciin'  tz- 
t>  ri  pilccs  Aatc  tcmi  oie  psr  21  r.  In  ficco 
liitoic  clapfas  vuigus  coitu  fcrpeiuiiira 
Fff    X  impleti 


Szo 


Andre^  Alciati 


.implcri  putat.Ariftdtelcs  Myrummareai 

appcUat.qui  generaridifcrimeefTe,  quod 

Muiaeiu  varia&  inriima  fit ,  Myrus  vni- 

color  5t  toUuftus,  dciuerqueextra  osha- 

bcat- 

Siiil»i  •        SibiUtollif]  Sihilas  in  fingulaii   ma- 

fculiiui  clljin  phirali  pierumq;  iicutrum, 

&  eftoris  roni(s,qui  comprcllis  dccibus  , 

&Iabrisparum  didudiis  fieri  folc: . 

Maxima  debetnr  thalamo  reuereafi.t] 

Imicatusefi  iJluJ  luucnaiis   eSacyrai4- 

Maxima  dehturpuerorenerentia,  fi  quid 

Turpe  p.ttof  . 

CoiuKXy        Conittnx]  Nomen  conianx  a  Piirciaijo 

._^csinx.  fccibitur  coniunx,a  coniungo:Pfaocas  ex- 

pungit  n,ante  x.3c  fcribit  Coniux,  a  ver- 

boConiugo.   Sic  etiam  Feftns  Coniuges 

vocat.quafi  eiufdem  iugi,a/xs'^i/)'0/.&  ta 

de  viio,quam  de  viore  dicitur- Vxor  re- 

ro  cft  nomcn  d:gi>itansjnquiebat  alio  (ti\ 

ful.Vecus  Aug- £t  hinc  vxores  dominz 

diccbancur,  honorifica  in  fpeciem  appclLa 

tione.  Epidtccus  EnciiiriJij  cap.  di-Iurif- 

copjfuhialicubi.  Virgiluisin  6. 

aidominam  ditu  thalamo  deducert  A- 

dorti  ... 

Alte^nudsbet    &c  ]   Idipfum  eft  qucui 

ait  D.Piulus:  Vxori  vir  dcbitum  reddat, 

,&  vxor  viro. Mulicr  lui  coiporis  potefta- 

tem  iion  habecfcd  vir:icemq;  vir  fui  coi- 

poris  pocertatem  ikju  habec,fed  vxor  .  Di- 

fputant  au(flores  canonurojde  reddcndo  a. 

coiugibus  mntuo  debito, tic.de  diuoxtijs, 

lib.4.  Dccretal.  Martialis  egiegie  ac  coc- 

date  ; 

Scire/uosjinet  ^natrona  ^foemina  dtb:t, 

Ne  vAgHs-  a  thal^mu  coittgu  erret  iimor. 

AtilUid  feiliue  nimis,  vt  opniot  : 

Vx0r,vadeforas,  vel  moribus  ztere  nojtris. 

&:. 

Yy  A  M  o  K  coJniigum  ita  muriuis  ac  pu- 

A       '  ff-   fiiscire  debet.  vt  qiijiiquam  qoidpiam  lic 

,  iii  alceto  qua'i  virulcncuoi  ,  iSc  a!terno;i- 

"  7      /.   nihil  in  animo  rixarum  alat  ,  prbpter  ta- 
gHaLs  ef-  ^  i     '     ='     , , 

r    1  '   :     meo  lacram  couuijfii  copiaian)  ao  aUero 

■^  ikoec  euomi ,  5i  peuicus  ci)ci  ,  prudentis 

fcrperiris  excmplf-',qiM  cum  murxua  ccm 

gte;I;uus  pruis  vcnenurasuofuic,  ea  vcco 

&y-\o  CLiocanti  parer,&  ad  eu«i  noxaJna 

tat.  Sic  &  tO:jiugatosoPcr:ctcum  amoris 

.  connubialis  reuerentia  mutua  conuenire 

5;  coire  ,.omni  pciasaiTetfbu  malacx  ani- 

jnis  cicflo,  &  liatul  cum  veftiraciitis  depo 

^v&-Sa  eiiiiu  id obisruciu iuibuif^a  aliv^io^ 


naturzauimalia  ratione  carentia,  pudesc 

homincs  in  hoc  elfe  dereriores.  Trcbeli. 
Pollioin  tiiginta  tyrannis.vbi  de  Zeuobia;  ZeneoiA 
Huiusca  caliitas  fuifledicicar,  vcucvi- 
rumquidcm  pafla  flt,  nifi  tencandiscou« 
ceptibus  .  Sic  enim  Miuos  mauulc  lcgi  , 
non  vtin  vulgatis:  nili  tcntaris  conceptJo- 
nibus.Claudianus  iib  i-  de  lauJibusStili- 
conis ,  qui  aJJcnus  db  omni  iiiicito  ccnvr 
plexu  folaconiugc  vfus/it; 
Hincftiit  vt  piimoi  in  coniuge  difceret  i- 

gnes , 
Ordiriq;  virum  r  on  luxuriante  iuuenta» 
Scd  cum  lege  tbori,caJio  cum  faedere  vellet. 
Apud  CLmentein  AiexaJtinnm  vxordi- 
citur  /SanTos  7ti>oi/.iif)idi.{.focia&adiuo 
tnx  oper&  domes7icti,S<.  fortis  vtriufq;  par 
ticeps.Ecquid  tam  humanum,aic  Vlpian. 
quam  fortuitis  cafibus  mulietis,maiicij  ; 
auc  coiKra  viri  vxorem  elfe  participem  ? 
Hoc  ctiamapud  vecetes  Germanos  vfita-  (^ff^^ 
tum  fuit,  qm  vxoies  tanquam  laborum  ^'^'^  ^^* 
periculoru.Tiqi  fociasduxcrunt .   Fijmina  «"^'* 
autem  viciflim,  vc  Coruelij  Taciti  vctbis 
vcar,  vnum  accipit  maritum,  quomodo 
viuim  corpuSjViiamq;  viramjBCvlIacogi- 
tatio  vltra,nc  longior  cupidicas  ,  ne  tan» 
quam  marjtum  ,  lej  rjiiquam  matiimo- 
jiiumaincnt.   Hoc  eciam  rheogona  vxor 
Agatuodis  apud  Iuftin»R7  iib.  zj.confi- 
derauit.  Ciim  enim  ajgre  a  marito  Jiucl- 
leretu  r,nubcndo  fe  non  profpeias,  inquit, 
tantum.fed  omnis  forturise  inilTv  focieta- 
tem.  Hinc  eft  illud  arnigmadeconiuoio: 
S.'<;.'  t  duo  quA  duo  funt,&fun  t  duo  qu*  dus> 
nonfunt  , 
§ltiA  duofi  nonfuntfuntduo  nuUa  duo. 
Vlicohicin  qua:ftioncm  venire  po(l*e  ,  an  An^txpi 
cxpediat  vxorcm  ca;dere?  Quam  quidem  diatvx 
quijftioncm  foluit  Chryfoftomus  Homil.   *'^"*  t^ 
27  in  i.  Coniuh.  11.  vbimulta  prajclarc  iutert 
diirentde  vxoruro  c.irnificibus.   Mea  (ic 
eft  fentcntia,prob£matron:e  non  opas  cf- 
fe  raatorc  fijftc,qiiam  rcariti  fubafpcro 
vcrbo,au:  concrac^o  ac  p°rturbato  vnitu, 
liilc  neceile  !it.  Vbi  iftanihil  prcilciunc, 
fedadveibe.a  Jeucniendum  eft  ,  v.ic  do- 
ruuijncc  vuqaam  vir  piudens.mc  fuaforej 
huc  Je  fce.i.leiit. Danda  raruca  ivj  iunt  frae 
naimpo:entLna:ur??,&  vc  Ccforius  Cato 
dicere  fo^cbat .,  iuJotiito  aniraaSi;  nam  vt 
fcmel  pares  elTe  cceperint  uoftca  L  dulgeij 
tia,exempIo  fupcrioreserunt.  QugJ  ii  t- 
xoi  ijc^ius  moiiua,  obmrgata  ,  conuicio 

ifli^e.. 


Emblcma^a^t 


^zi 


Impetita  ,  Juriorem  atiKuc  (e  exhibeat , 
qiutn  ile^i  vt  pofTit  modo  integri;  habeat 
pit<iicuia,feratiir,  iiec  rumpenduscrr  ar- 
cusnimium  tendendo.  Vultcnim  Deut 
fic  tuam  paciciitiam  cxcrceri  ad  incrcnlen 
ta  virtutum;  tum  etiam  repucescam  con- 
(brtem  lanquam  fortcra  tibi  obucnin'e,  in 
qua  forte  vt  fine  qucieia  acquicfcas,  fas 
iusqjcft.  Qnidam  pro  non  cxiguo  iJIud 
beneficio  habenc.dulcc  illud  fel  non  gnfta- 
rc,quod  ij,qui  glutierunt,  tcftentur ,  ica 
cfTc  miftum  &  temperatHra,vc  vni  mcllis 
.  ^  gnttsfellis  fint  fexccntaeinfufsB  .  Augu- 
Maritjru  {^1,5  iitiperatbr  lulias  filiam  &  ncpteni 
ie^vxori-  reIegar3t,poftetiara  Agrippam.priusad- 
'Ms  quere  opiatam  ,  poft  ob  flagicia  &  ferox  inge- 
ninm  abdicatara.-ad  oranem  harum  men- 
tionem  (bl^bat  cxclamare  vcrfu  Home- 
rico : 
rt/y  ozihovtytt^oi  re  fjt.iveiv,a.yovos  r' 

etTsA  'ff^cu  . 
Ovtina  ca.lebs  vixiJJem,orhMsq-j  perijjfem. 
Nec  aliter  illos  appeliabar ,  quam  trcs  vo- 
micas  ,  feu  cria  carcioomata  fua;  fuoium 
cnim  oaortem  lcuius  ferebat  quam  dedc- 
cora.Qnin  &  teftamento  cauit,nc  f\  quid 
accidiflet  luliae  filiar  &  iicpti ,  fepulchro 
fuo  infcrrenrur.  Vt  uunc  nihil  dicatnde 
Ciccronis  ad  Atticum  querelis  frequcn- 
tiflimis  .  Narrat  Pontaans  lib.j.deferm. 
C.17.  cLim  quidamaliquando  ad  amicum 
diuerciflef,&  illius  vxorcm  diuriiis  voci- 
fcrantem  rixanteroq;  cnm^ancillis  parrtra 
aeqne  fcrret.conuerfusalterad  hofpicecn: 
Ecq ua,inq uit,amicc,  im paticncia eft  nia ? 
duos  &  trigiuta  annos  huius  clamorcs 
diesac  uodes  asquirtime  ipfc  perfero,  tu 
vero  ne  diccula:  quidera  fextantem  ferrc 
iam  potes?Q_uo  diclo  &  hofpitem  lenijt, 
&  viorem  ab  irarcuocauit ,  ad  rifumque 
conuertit .  Sic  quidam  Cvt  refert  A  Eueas 
5iluiuslib.  3.  dcgcft.  Alphonfi)  cum  ex 
Cxfariscomitatu  domum  reuerfusiniti- 
iierein  amicum  incidiir«,qui   vxorcro 


fnam  viuere  lcbcne  valcrediceret.Si  viuit 
vxor,inquit,ego  fone  opij-  Innuens  moro- 
fam  vxorem  roarici  mottcmcjre.  Ncqj  c* 
^im  omnesmariti  indotre  Socratem  pof- 
funt  }  pieque  dnccndx  vxoris  is  finiseft 
viro,  vt  paticntia:  afluefcac  colcrandisquc 
clamotibBS  .  Nihilominus  duda  fcnDcI, 
tcnenda  &  ferenda  eft  .  Tu  fi  confilium 
audis  ,  principi  js  obftabis  ,  &  caftam  mo- 
rigcramqueab  impudica  &  peruicaci  di- 
fccrncre  difces.  Prjeic  lacobus  Bilius  An- 
thojog.  j^.Iibi. 
G)ua.  proba.  dignofctpojJet,o[Ua  faemina  «^- 

q»*m  ,  Difcriwg 

Temporibus prifcK  cutn  nota  vfillaforet:   tKter  ho - 
Id  tultt  indignt  Dominus  :  Napt  perfida  nam  ^ 
cafla  ,  malam 

Cafiaq;  iudicio  perfida  plehu  erat.  muliere  , 

Errcrcm  hunc  igitur  tolienSyhu  or.rpudere 

Jlleuit,quibus  efi  chara  pudicttia  . 
jit  quibus  es7  sindie  Venertfjceierata  vo- 
luptas,   .        ;     'x:  i-  y 
Tecit  vt  hu  toto  deftt  in  erepudor  . 
Emblematis  autem  chara^Scr  videbatut 
trahendus  ad  illicitam  commiftione,quia 
mur2na&  vipera  fint  fpecierum  diuerfa- 
rum,  quamquam  vtraq;  e  ferpentum  nu- 
cncro.  Scd  nos  id  torqucre  poflfumus  ad  Dilpay 
nuptias,  qux  eontrahuntur  cumeiteris ;  fe^a  ia 
vel  ijs,qui  funt  cultus,feif}a;que  difparis,  matrima 
quod  tamen  non  permittitur  nifi  fubcer-  nio  confi- 
tisconditionibns:fciIicetCiiriftiano  homi  deranda. 
ni  minimd  concedirnr  ludxam  ducerc, 
nifiabiuraca  prirr.um  fuperftitipnc  ludai- 
C3,&  initiatam  facris  Chtiftiai;otum,Iota- 
que  facro  Baptifmi  fonte.  Id  enim  eft  e- 
uomere  virus  impietatis. Certe  ad  concra- 
hcndum  iegitimnm  coniugium  non  parui 
iBometieft  re1igionisdifparitas,quodpra: 
fcrcasteros  vidctur  cxpreflifreTcrtuIIian. 
ad  vxorcm  lib-  i.Vide  Pieriura  lib.  19.  in 
Murzna.Dematrimonij  cciam  cultucoo 
fuIeD.Paulum  i.Corinth.  7.  &  Ladlatv» 
Mura6diuin.jnftitur.ij. 


Fff    3 


InfcE- 


SlZ 


AndreasAlciati 


In  foccunditatem  fibiipfi  damnofam^ 

E  M   B  L  E   M  A    CXCII  I.  s 


L 


'^iU-jU 


V  D I B  R 1 V  M  ■puerU  laftdesiackntihtt^y  hoc  mt 

In  trittlo  pofuit  ruftica  cura  nucem  : 
^lua  laceris  ramis  i  perjiriclo^  ardua  Ithro  , 
Certattm  fundis  per  latui  omne  petor  . 
^uid  sferdi  pofet  contingere  turpitts}  Eheti 
Infelix-i  fru^us  in  mea  damna  fero  . 

Q  O  M  M  E   N  T  A  R   I  I. 


I..         T^vT^^  arbor  notiorcft  ,  quam  vc  de- 
X^  fcriptionc  cgcacj  hancpiieri  vndiq; 
lapidibus  &  fiiftibusimpctiiqt,fm«rtus  vc. 
indcdecutiant  . 
JI,.  PROSoPOPOEiAcft  nucis  arbo- 

ris.dc  pucris  &  viatoribus  conquercntis,, 
C]u6d  vndiqj  lapidibusobruatur,  propter 
vbcrern  fuaruro  nucum  prouentum:vnde 
«f>Higit  noxae  &  dirpcdio.fibifcrtilitatem. 


cflTc.  Alciati  Emblema  tracftum  apparet  e- 
Gra^co  Antipacri,auc,v:  alii  volLit,  Plato- 
nis.vel  Stratouis,  lAntholog.  Grajc.  tir. 
«fcTerer^ct.  ei  quo  etiam  pulcherrima  O- 
iHcbiElegiade  Nuce.vidcturfumpta.  Sic 
enim  habecGrsecus  ; 

eivoS^inv  KSipJ}]V fji.i  'Tra.pip^ofxivotf  i^'J-  Typui 
TvjacLv         ,  ,  ,         ,      imble" 

'Z.AVTAi. 


<Emblemata. 


82| 


menda 
tr  epi- 
wamd. 


III. 


Th7(tt  «T*  eUpifJtoveif  7g ,  x^  h9<t\i<t,t 

x.iK\a.JfJt.ou  ,  ■7r'jKtvau(  yipyi.a.7 1 ^tt\-> 

^ivS^f^iftv iuKo^Troii  «(TeVj^^A^j» .  nydtft 

popovv  •  ..       •,;..:  -i  '..    : 

Prxter  Alciati  verfionera,  hsirihiquon- 
daxn  non  p^nitenia;  occurrebanr  .• 
^Md  me  qnifqi  petit ,  cur  in  me  deliinttt- 
.     i^umi 

Hei  mihi ,  qit;d  ftterim  tarnsprope,  ift)^- 

cix  vi&l  ■■■    ■  j,.  ■!  ,;•   . 

Snnt  mihi  riimiomnes,funt  ^viridmtia. 

'"■  "frrtfht    -  ■"*■  -    -     -   

Germina,tam  er'his obrut*  mijfilphus,  : 
§hiid  mihi  profuerit ,  qtiod  fun  fcecuhd^  ' 
parensq-y 
Me  miferamlfruSiut  in mea  dana  tuli. 
Vix  iuiidlm  nucecn  me  prajtereuntibus 
feueranc 
Puerisludibrium.lapidum  iaculatricij 
pcritiaj  [qua  nempe  pecitur  fcopus , 
id  enira  fonat  iv^oyja.] 
Omnes  autem  ramos  &  vireiites  furcnlos 
Fra<£la  fum,crebri$  lapidiburdH  petor. 
Plantarum  frugiferarum  niliilo  meliorefl 
conditio:  nam  ego  quidem 
Mifera,in  mei  noxam  fiucl:um  retuli. 
Nux  ego  iuncta  zii&  ,  lapidum  iaclu  vna 
iuuentd. 
LudiSirifim,a  populo  pr£tereuntepetor  . 
Kamos  fraclii  omnes  pajftm  ,  frondes^vi- 
rentef  ,  ■ 
l.icfthus  ajpduis  mijftlihusq;  teror  . 
iJon  efifors  meltorplatarum  frugtferaru  : 
Ergo  mei  in  noxam  fruHum  ego  plan- 
ta  tuli .    U 
Sandius  mbner,non  rede.  legi  in  penulti- 
mo  veifu  Grsco,  ivx.a.pToif,  iJeft,  6ene 
frucl,ficantib'us  ,  fed  hgmsiwOi  a.y.a.p'7Toti ^ 
vcl  fimile  aliquid,  vt  ^w^i.fferiHbus  fcr- 
turautem  propriumelTe  luuc arborinu- 
cis  ,  vt  quo  magi5  &   frequ£j:tius  verbcri- 
bus  c?datur,eo  plu^e^  melioresq;  fruclus 
procreet  Hinc  funtilli  verficuli  : 
Ntix ,afinus ,muUcr ^fmili fuut  Uoe  ligati. 
H&ctria  nil  reciefaciiitff  i^erber^a  cefsent. 
LVDIBRIVM  pueris]  meVufticus  qui- 
dam  iiifeuit  in  hoc  trinio^vc  fcijicct  vrtdi- 
que  poHentconcukierci  lu4ibr.jum  viato- 
ribus  &  puerislapides  liiiic  i^idc  proiicieti 
bus.Hic  verfusaliciibilcgictir  Ho^modo: 


Ludibriu  puerti  lapides  iacientibus  in  mc 
Rufiica  cura]  rulUcus  labotiofiis ,  vr 
Horatius  t.Carm.dixit  : 
.  I(4tienumqi  prodts publijca  cura. 
.^^Alacerisramis]  cxcudls,  deictflisq; 
frondibus . 
.    J^</«<jJ  (^irifnrna.ingcns. 

TerflriB(ij\libro]  corricc etiampercuf- 
Co(£pius&  impetirojrupto.fciffb.  Librlii 
enim  vfurpachic  in  priniaria  fignificatio- 
ne,ncmpe  pro  parte  corticis  intcrna,qua5 
arbori  adhairet.  Vide  Ca/Tiodor.)ib.  ti.  e- 
pifl.5  8-  Variarum.  Alibi  hoc  carmen  ha- 
h,tt,Perfrif{oq'ylihro . 

'Eundtd]  iaculisjballiftis.iriftrumcntisad 
iapideseiacuIandos.Fundainflrumentum 
«E  fune  fa(£lum,quo  funduntur  ,  hoc  cft  , 
lai5taacurIapideKHinc  Funditores.raijitcs 
qui  funda  dimicanc . 
.  ietor]  lapidatioiubus  yndiq;  conficior, 
dilapidor.Sic  Ouidius  .• 

A  populo  faxu  pr&tereunte  petor . 

Transi-ertvr  iu  parentcs.qui 

liberos  habent  vfq;  adeo  pcrditos  &  pro- 

fligatos  ,  vc  damnum  atrociilimum  &  in 

famiam  ijsarcelTanc,  a.  quibus  func  mol- 

•liccr  cducati,  Eftquidem  liberorumgene- 

racio  nacuralis  Ixcicia  ,  veriim  pcrniciofa 

&  po^nitenda  ,  quocies  parentum  ruinx  , 

infamis,auc  morcis  caufa  funcQu^emad- 

modum  nucis  frudus  in  caufa  cft,  vtar- 

bor,de  qua  produ(ftuseft,faxis  fudibusqj 

petacurjramiqjeius  diffringantur  •  Tales 

func,quos  vi:a!  improbitarc  ,  vel   crimine 

aliquo  infignes  cenfura  corripic,  auccoer- 

cec  magiftratusjuon  fine  parentum  dolo- 

re  incredibiii.  Hinc  tam  freqnentesmul- 

torum  parentum  defufceptis  Iiberis  aue- 

ftus,  i  quibusnonnunquam  conijciuntur 

in  extrcmas  asrumnas  &:  vitx  difcnrainai 

vndeillosnon  iminetico  pcEnicet,  fe  libe- 

rostam  nefarios  &:  improbos  fufcepifte  . 

Talis  inde  vox  eft  fub  perfona  matiis  a- 

pud  Ouidium.de  Nuce; 

Nunc  vterui  vitio  esJ ,qu&vtilt forfnofi  vz' 

deri  , 

'Raraq^  in  hoc  AUO  eflqui  vetit  efjepares. 

Certe  ego  fi  numquam  peperifjtm  ,  tuttor 

.       effem: 

Iffa  ClytAmnefira  digna  qtterela  fuit . 

■Itemx.]iie  .•. 

trttSitis  obefi  tpepenjfe  nocet,  nocet  effe  fe- 
,  racem ; 
Quaa.fitit  r^ultiSyhic  mihipnda  mal». 
'  Fff    4        JIuc 


Liber  . 


Funda . 
G 


IV. 
MoUiti9 
educati 
liberi  dci 
num  pft- 
rentibus 
arcefsiit , 


Locus  e 
Nuce  Out 
diana  . 


814 


Andreae  Alciati 


Herotim  Hlic  ttizio^xowtrh[wm,lieroumfilijno- 
filif  ne-  XA.  Eteiiim  vetcribus  illiid  obfcruatam 
X€,  fuit,  praeftainium  virorum  filios  roultum 

aprogenitorum  moiibusabfuiirc  Manct 
&  hodic  palTim  vuIgatusiocus:Ej:/»/iie»- 
tijfmispntribus  fiultijftmos  propctgari  li- 
^fw.Ucclarat  hoc  argumcntum  AeHus 
Spartianus  in  Scucro  Ca;fare,multiscxcm 
plis  probans  ,  ita  ferc  vfu  veiiifTc  ,  vt  viri 
leu  virtutCjfcu  litcris,  feu  fortuns  indul- 
gcncia  infigncs,auinullosomuino  libcros 
habuetint,aut  tales  reliquerinr,  vtmagis 
ci  vfu  rcrum  humanarum  fuifTet  .iUos 
abfqi  libcris  difcedere.Iiluftraut  hoc  £m 


blema,quac  h  colIe<flan  Stobati  commodi 
huc  transferri  poiTunt.Serm./^Prxtcrca  f^'''"'  /'"'* 
hocfrequencilHm^  vfu  venirc  videmivs  ,  5'    ^fflt' 
vtqui  pluscraolumcucircipub.alferunt ,  <?'• 
&  vberrimosfru<5lHS  in  publiciim  produ- 
cunt,  ij  ab  omnibus  lacclTdncur ,  ludibrio 
fiHE  vulgo,  ^rfecutionesincredtbiles,  & 
ijiille  niala  patiautur  •    Viciflim  vero  de- 
pcrditi  ac  nuHius  ftugi  homines  (fi  mo- 
do  hominis  nominc  digui )  luaignauia, 
tgnorantia  ,  (nedicam  malitiaj  &  fbrdida 
Itcrilitatcnon  folum  fecuri  vmunt,fede- 
tiam  ad  fummum  honotis  &  opum  culmc 
facileprouchuacuc 


Amor  filiorumj . 

EMBLEMA    CXCIV. 


\NTE  diem  vtrnam  horeali  carta  palumhes 
■^   Fri^ore  nldifitat ,  pracoqua  &  eua  fouet  : 
^olliiis  &  pulii  vt  iaceant  >  fibi  velticat  ala^  > 
^eis  nudA  biberno  dejicit  ipfa  gelti* 


Zc^Htd 


Embleraaa_>r 


81; 


Ecquid  Colchi  fudet  %  *vel  te  Frogne  improha?  mortem 
Cum  volucris  propri^  prolis  amore  fubtt  ? 

COMMENTARII. 


I.         TN   nido  ^upcr  arborCjfolijs  ei  hibcrno 
Afrigore  viduata,conftrm5lo,rederpaIum 
bcSjCcu  puUos  fotii  a  frfgorcHefendcs.Pa- 
lumbes  coluroba  cft  filucftris.cuius  natu- 
-  .         ram  defcribic  Plinius  I1b.10-cap.35. 
-  MAGNVM&  fingularem  amorem 

j?^        erga  prolem  oftcndunt  palumbes,  qua: 
""^ , .    hyemis  vehemcniiflimo  frigorc ,  brumali 
.    ^  nimirum  tempore,quodcirc]tcr  iz.dicm 

mcnfis  Deccmb.coutingerc  foIet,die  brc- 
uilIimo,nine,gIacic,&  imbribus hotrido, 
Sole  tunc  in  Capricorno  cxiftente,  contra 
volucrum  ferme  omnium  naturam  nidi- 
£cantes,oua  fua  magna  cura  &  folicitudi- 
Dcfouent:  vtqucpulli  moUius  &  calidius 
iaceant,  ipfa  raater  fibimer  plumas  eucllit 
&  nido  imponit ,  nuda  interim  quafi  & 
jnoritura.fiigora  extrema  fuiFerens.  Pro- 
pofito  itaq;  harum  auicularum  exemplo, 
"  in  quibus  natnra  ducc  fummus  amor  , 

curaquedeprehenditur  erga  fuos  f^tus, 
arguitur  matrum  quaruudam  immaniu 
barbara  &  plufquam  ferina  crudelitas , 
qutE  fuis  vitam  adimant,  edo(?a:  ab  auc 
palumbc.quo  afFeftu  in  eoseftedcbeant . 
Caeterum  ex  Alphei  Grajco  translatum 
eft  Alciati  hoc  hexaftichou,  lib.  i-  An- 
iholog. 

Emble-  opvtf,     ^        ,     ^ 

matis.      TiKVoif  iwetlctf  a.fjt.iti');&i'?r7{pvyA<^, 

MeV^«t  fj.iv  oCpeivicv  Kpvos  ftv\.€7fev  *  m  ya^ 

{U.HVOV 

Ai^epof  oii  pAviav  anTiTSAKa  ve^iav. 
npcKvtj,*d  fjitiJHet  KAT  ajS^oi  tiiJ^i <rSi}Te 

Mm ipi f  ,  opvi^m   ipyA   i^lS^AffKO^i- 
i  vcu . 

Sparfa  niue ,  hiberao  eiettt  ,alts  ttmpore , 
"julfis 
"I.plumii,pHllis  moUe  cuhilepar/it» 
Honec  ai>  aerio  tabefcat  frigore;  nifors 

I^ermantat  vi£irix  frigoris  aertf  . 
JtnnevUo  affeo}*  Progne  &  Medea  dolore 
^latres^nempe auiii  fu7:t eafaSia  licet, 
Hiberiiis  niuibus  coufperfa,cicur  auis  , 

Pulliscubitorias  circiifundit  pluroas  , 
Donecipfam  aerium  fiigus  pcremeritjfi- 
quidcm  pcrmanfit 
Aciis  icludactix  coeleftium  ii^bii^ig). 


Prognc&:  Mcdca.cum  pudorcpudcatvos, 

Matres.auium  afFec^usaddifcentes. 
Sic  vertit  Alphoiifus  Nunius  Mityicncn-   yerTio 
fis,  egregta  indole iuucnis  :  Alphor^fi 

Gnllina  hibernis  niuibrts  ceoperta,cubili     tfnn  ij  . 

CcpaBo  explumisptgnora  charafouet. 
Donec  eamfi.uufrigus  maleperdidit  iatq; 
^theries  manfit  nudaparens  niuibus  . 
Sit  pudor  ,  0  Medeaferox ,  atque  improb/t 
Progne : 
Etmatres  voluerum  difcite  nunc  opera. 
Vertit  ctiam  cadem  carmina  Fernandus  fgff,^j^ 
Sandius  Francifcifrater ,  fcd  velutpara-  sanh»  . 
phraftice  fic : 

Canus  December,brumaq;f&uiens 
Moutes  c^  agrcs  texuemt  niue , 
Gallina  pullos  mitis  ales 
Trigore  non  poterat  tueri , 
Hec  fata  charis  filtolisvalet 
Auferre:  verum  nidificat  fuis 
Ilumis  ,^alaiponit,  &^uam 
Ferdiderant  reparat  falutem . 
Asl  ipfa  vitam  perdidtt  c^  tulit 
Mortem  libenter  Progne  aliter  taftten 
Colchisq-yfoed.tre  vtraqy  audax 
Paffa  mar.us  proprio  cruore  ^ 
Eiufdcm  aliter  : 

Bruma  fremebat  atrox  ,penn»s  gaUtna  rc' 
liquit  , 
Trigus  vt  a  natispeUeret,atqi  obijt . 
Hinc  Medeafersx  ,  hinc  Progne  dtfcite  t 
namq;  hdc 
Bis  vitam  puUis  pr*b**it,ac  moritur . 
ASTE  diem  vernaml  ante  vernum  te-       III. 
pus,ipfohyemis  faruicntis  fngorePalum 
bcs  poft  folftitium  parere  Pliuius  doccc 
lib.io.Natur  hiftor.cap. 35. 

Canapalumbes]  cuius  pjum^canitiem   p^f^^g, 
referunt.   AJbcrtus  Palumbes  fic  dtdos     ^^^,  ^j, 
putat  ,  c[\iod  parcant  lumbis  .   Nam  qui    « 
frequenciori  vfa  cos  in  cibum  fumptitare 
confueuerint,  in  Venerem  hebetiores  red- 
duptur.   Quareno»  infcite  illuddehis 
auibus  dixit  Martialis  i  j.Epigtam.(S4. 
Jnguina  torquati  tardant,  hebetantq;  pa^ 
lumbe  s  j 
Non  edat  hanc  votncrcm  ^ui  cttptt  efie 

falax  . 
Bpreali  frigore]  fsuicntc  AquiIone,quf 
fcgidiA 


Sz<$ 


AndreK  Alciati 


Tnco- 


Meden . 


Frozfie^- 


IV. 

M^trum 
qu.%yun- 
d-xm  in 
fatus  im 
ptetdf . 


frigicUirimuseft. 

Itr&coqua,  ^ouxfouei]  qua:  fatiiis  fo- 
rec  iii  teinpiis  vernuin  poiii  >  lapfo  rigore 
hyemis .  Przcoquus  idem  quod  praecor  , 
quod  ame  folicum  csmpus  maturefcit. 
Marcial.  . 

Viliit  maternisfueramus  prAcoqua  ramis' 
&c. 

Stbi  vellicafalas]  cucllit  fibi  plumas , 
vc  pullis,mo!lius  nidificct . 

'glfteis  nudxdeficit]  quibus  plumisip- 
(adeltitutaraotitur . 

Ecquid  Colchi  pudet\]  Num  te  pudet 
Medea  ,  qur  liberos  fuftulifti?  a.7ro7^o(pA 
ad  Medeam  &  ProJ^nen.quarum  illa  Iibe 
ros,quosex  lafoneiufceperac,  interfecit , 
vtauuotauimus  Eniblemate  j^.Meminic 
huius  VirgU.EcIog.8.  Ouiduis.de  reme- 
dio  Amor.Iib.i.&deTriftib.  lib.  i.&  5. 
Metamorph./.FIacc  lib<5  7.&8. 

Progne  improb.-i]  Progne  Itym  filium 
exTereo  fufceptum  trucidauic,  &  patri 
comedendumappofuit,  vt  plnribuseiiar- 
nauimus  Emblemate  70.  Habetuc  apud 
5idoi).&  5tacium  pluribusin  locis  :  pul- 
chenime  vero  apud  Ouidium.  6.  Meta- 
morph.  De  vtraque  vero  luuenalis  Sa- 
tyr.  6. 
Credamus  tragicis  quidqtiid  de  Colchide 

torua       -^ 
'Dicitur,  i&*  Progne  . 

H  0  c  (vt  di(5tum  )  fufceptum  eft  in 
quafdam  ferreas  &  abhorrentcs  ab  bmni 
humanitatc  matres  ,  qux  foetus  enecant, 
aut  ctiamincutia  perire  linunt:  quas  cer- 
te  tanti  flagitij  vel  eo  magis  puderede- 
cet ,  cum  qua;  rationis  expertia  funt,  id 
numquam  admittant,  ccrtumqj  (it  ex  ijs 
aliqua,&,vt  vcriu>dixerim,pr£eter  admo 
dum  pauca,fcro  omnia,tanta  cura  paruu- 
]os  educarc  &  turari.vc  fcuon  foueant  ac- 
curatius .  Nemoeft  profedlo  qui  nefciat, 
raucamnonelTc  belluarum  feritatem  ,  ac 
quorundam  hominum  ,  qui  Iua  pignora 
telmqueie  non  verentur»  autetiam  per- 
dere  non  exhorrent,  qua;  communis  om- 
nium  parentis  inftindus  &  piecasfeniare 
•iuber,ijfdemq;  curare,  quxad  vicam  fu- 
ftentandamnccetraria  funt.  '^uibus  ita- 
que  verbis.aut  quibuSjquarfojdiris  dciio- 
iiebinuiseiufmodi  flagitium,  non  dicam 
pacccum.fed  c^rnificum  impiilliinoruinj 
qui  naturx  ius.vel  eciam  honcfti  repagu» 
Iwm  prascipirum  dirtbluerunt^quibiis  in 


animum  cadcre  potult  tam  ipfandum  fce* 
lusjCancumque  flagicium,  vt  vicam  intio- 
cencibus  adimanc ,  non  dicam  ignocis  aut 
cxcerisjfed  iis  quiquali  fui  corporismcm 
bra  finr.imo  reuera  cxprefliflima.nonmu 
taautadumbrata.vt  fic  dixcrim,  fimula'il 
cra?  Id  fortc  fit,vt  famx  conful3tur,&n4 
ob  hanc  labem  culpamque  tererrimam  a« 
pudeos,quibufcum  viuunt,ruboremcoa* 
trahaiit.  Sed  tamen 
Summutn  credo  nefcu   animam  pr&ferre 

budori , 
'Et  propter  vitam  viuendi  perderecattffdf  ■> 
Etenim  qua:h2c  vitaeflc  poteft,  <jus  afll- 
duo  fibi  maleconfcia  noAediequc  fnum 
portetin  pCvflore  teftem  ?  Tancum  vcro 
abeft  vtimmanicas  ea  in  bclluisdeprehen- 
dacur  ,  quaeetiam  pueros  a  inairibus  aut 
ieIidos,auceie(flos,vberibus  iiicerduma- 
luerinc,  &  pro  viribusimmunes  a  damno 
fecerint:cuius  rei  teftes  habemus  hiftorias 
tum.Gra:corum,cum  Romanorum.  Hic 
autcm  exemplum  proponit  palumbis» 
qua^  fxniente  frigore  niditicas,&  parcura 
cnsictenSjlibi  pUimas  haud  grauattiraueU 
lere,vc  paruuli'molliusincubent;quo  fiii 
vtipfa  (xp^  mater  gelu  contabefcat.  Sul- 
picius  Seuerus  ait.-Iege duiina  qui  partuni 
nondeformatummuIietieicufl[erit,cxtrc 
mofupplicio  punicndum.  Qu^id  igitut 
mulicr,  quseaudcr,  partum  clidcrc  ,  qur 
fua  iplius  vifcera  (  horrendum  didu.fa- 
(fluqucimpiumj  euifcerat  ?  Succurritad 
hanc  rertk^  grauiflimum  TertuIIiahi  tcfti- 
monium  :  Ciim  nobis  homicidium  fcmel 
interdi(flum  fit,  etiam  cdnceptnm  vtero, 
<Ium  adhuc  fangnis  in  hominemdeliba- 
tur.diflbluere  non  licer.Homicidii  feftina 
tioeft.prohibefinafci.Miec  rcfert  nata  qois 
anirnam  cripiat.an  nafcentium  difturty^r. 
Homoeft  &  qivi  eft  fucurus  :  &  ftud  iS 
hominisiamin  femine  eft  .  QHa  racionc 
mulier  quedam  Milcfia  quod  mcdicamett 
cis  parcum  abegifl^et.damnataeftcapicis : 
qnanqnam  enimeum  ,  qui  nondum  effec 
horao.eip  iliflct ,  fuftulerat  tamen  fpcm 
parentis  ,  memoriam  iiominis,  fubfidium 
generis,ha:redem  famiIias,defignatHmque 
ciuem  Reipub.  vt  Cicero  in  Cluentiana. 
Ouidiusalicubi  deteftatur  facinus  idem 
matrum  ,  qua:  in  fuos  foetus  ita  crudeics 
funt,vt  vel  abortiuos,:veIetiamrccensedi- 
tos  vita  ptiuent.  Sic  enim  ait  .*  ' 
^&  primainfiituit  t^eros  auellere  faC' 
tiis  ,  Militiii 


„.. 


Paluha 
fe  ad  ft- 
uendos 
foetus  eX' 
plumat, 

Sulpicif 
Seuert  /#< 
cus. 


TeytuU^ 
fii  toctiA 


P, 


t  JEmblemataj^ 


'82^ 


•4s  Otii- 
if  loctis 
t  ma.- 
les  con- 
tlt^abor 
entes , 
ut  faetii 
tecates. 


aSantij 

'CUS  . 


iUcani 
Hs  pie- 
f  i» 
w. 
.1  i 


'  Militiafu^at  dignaperire  fua  . 
Si  mos  antiquis  placuiffgt  matribus  idem, 
■     Gens  hominum  vitio  deperiturafuit , 
§^id  plenam  frandas  vitam  crefcentibus 

vuis , 
«     Poma^  crudeli  vellis acerba  manu? 
Sponte  fiuent  matura  fua  :fine  crefcere 
nata  : 

Eft  pretium  paruA  non  leuevita  mora, , 
Vefira  quid  effhditisfubieiiis  vifcera  talis, 

Et  nondum  natis  dira  venena  datis? 
Colchida   di^erfkm  puerorum  fanguine 
eulpam , 

Atqifua  c&fum  matre  queruntttr  Itym. 
Dicite  quis  Tereus,quis  iJos  irritet  lafon, 

Figerefollicita  corpora  veflra  manu? 
HAcnequc  in  Armenijs  tigresfeceretate' 
bris ,. 

Terdere  nec  foetusaufa  leinafuos . 
Hiic  facit  quoclelcgancer  LadaiK.Iib.  6- 
cap.zo.il)  criienti/Iimos  infantum  occiro- 
resait :  Ne  illiid  quidcm  concedi  aliquis 
pucet ,  vt  reccntes  natos  liccat  oblidere, 
qtix  vel  maxima  eil  impietas .  Ad  vitam 
enim  Deus  infpirat  animas.nonad  morte. 
VerLim  hominss,ne  quod  fitfacinus,  quo 
manus  fuas  non  polUiant,iudifausadIuic> 
&  fimplicibus  aimisabnegant  Iucem,non 
afedatam.Exfpsclet  vero  aliquis  vtalie- 
no  fangiiini  parcanr,qui  non  parcficfuo? 
Sed  hi  fiue  vlla  contiouerfia  fceleraci  & 
iniufti,  quiilli  quoslfalfa  pietascogic  ex- 
poncre?  rion  polTincinnocentes  exiflima- 
ri,  qui  vifccia  fua  in  pr^edam  caiiibus  ob- 
ijcinnt:&  quancum  in  ipfis  eft ,  crudelius 
uecant,quam  (Iftrangulairent.  Qiiisdu- 
bitet  quin(itimpius,qui.aIiena:mii'ericQr- 
dia:  locum  non  tribuit ,  qui  eriam  fi  con- 
tingat  eiquod  vohiit,  vt  alatur  ,  addixic 
cerce  fanguinem  fuum  velad  feruitutem, 
vel  adlufanar.Hxc  ille.Cicero  t.de  Ora  ' 
tore:  Fera:  partus  fuos  diligunt,  Sc  nos  in 
Jiberos  noftros  vtidebemus  indulgentia. 
Item  ;.Tufcul.  Beftia:  prpfuo  partu  it^a 
propugnant,  vc.vulneraexcipiantj  nullos 
impctus,nuIIos  cafus  reformident .  Is  ve- 
hementiHimus  in  filiosamdr.potiHimum 
inPelccano,  aue  AEgypcia  ,  cclebracur  , 
qu:E.fe  neci  potius  dedere  foleat  ,  quam 
paruuli  capiancur.  Ea  igitnt  vi^tores  fal- 
lit,eofque  tranfuerfos  feducit  :.fen:^ora  e- 
tiam  vellicatjVt  exculTo  fanguine  {Tlij  ^i- 
fcanturaliquandiu.ImoinardenteniignS 
fc.conijcic,  feqac  torieti  chiils  in  hpida 


flamma  fuftinct ,  quam  vt  fuos  fottus  le 

fuperftite  fibi  abtipi  patiatur  .  Cattcrura 

qiiancafit,  caque  naturalis  in  liberosro;!- 

yi]  parentum  ,  dode  Xcnophondifputat, 

z.Commoitar.  in  colloquio  Socratistum 

filio  Lamprocleo.  Euripidiscitatur  illud«r 

K^TZtt^iv  AvSpaTro/irh  t'i  -^v)^} ,  tskva. 

CunBis  hominibus  libcri  funt  anima  . 

Philoftratus  ficV^w(3^<r;i'  >? -^t/;:^,'' » '^-' '''•'*• 

Animalibus  liberifunt  animA  tnfiar.  G  ra 

matici  porro  veteres  filium  ,  quafi  ipihiov  FiUnfsvn 

vocanc,  quia  nullusamof  pacernum  vin-  dediHus. 

cic.in  I.ciim  furiofus,7.C.decurac.furio- 

fi  ^  l.ifti  quidem;  8.  if.  qucd  mec.  caulT 

Xxquo  illud  Poetsin  i.AEneid. 

Omnis  in  Afcanio  cari  fiat  cura  p.zrentis. 

Et  Ciceroad  Atticura:  Filiola  tua  te  dele 

(ftari  gaudeo.-  probo  enim,  vt  qui  maxi- 

me,  Ti/f  ^opym'  (pvTiKiiv  t/>sV  fd  TiKvet . 

Etcelebraca  (apiencibus  j;  (ptKo^opyiA,  dc 

guaegregiePlucarch.  Elcgans  apiid  eun- 

tiem  poetam  locus  4.  AEDcid.  quo  Anna 

foior  Didoni   fuadecnuptias  icerare  TpaV 

T\]V  'TTetii^oTroiia.v  ,  hisomnino' verbis : 

Solaneperpetuamoercns  carpere  iuuenta  ? 

Kec  dulces  natos,Vencrisne prAmia  noris? 

Apud  Gracianuni.i.q.i.Pudorqft  foerai» 

nis  nuptiarum  prxmia  non  haberc.Qj^a- 

re  &  in  fiftitio  argumento,Iepidb  tameii, 

i.AEueid  luno  pollicetur  A  eoIo  fe  datu 

ram  pro  prxmio  iiympham  formofam  , 

f(jcundam,cerco  connubio  fociandam  ; 

^uarum  qUA  forma  pulcherrima  Deio- 

peiam^ 
Connubio  iungam  siabiliypropriamcl;  di- 

cabo  : 
Omnes.vt  tecum-meritis  pro  talibus  annos 
Ixigat,  &pulcr-aficiatte  prole  paritem. 
Sed  hoc  generalius .  In  Pandedis  iu  ris  ci- 
uilis  auimaduertimus  id  efie  veru  ,  quod 
naturaomnium  parens  fingulis  iioftrum 
animisinfeuit,  proatfcdu  parentesmagis  J^^t^^ ^»>^ 
torqueriin  perfonahberoruin.l.S.Quod  /"^'?^y"y 
metiVs  caufa.  V^nde-leges  ft^tuiinc,in  qua:-  ^^'■^«^* 
ftionibus  habendis  pnus  filium  quam  pa-  ^"^'- 
trcm  ,  fed  eo  prajfente  vcr-fciente  torcurs 
fubi)ciendam:fic  enim  durutsfi,hj  quain 
fuiipfius  poenaalfecTuni,  faciIi'.)S  ad  veri- 
tacis  confeflionem  conipelli.  Adidnobilc; 
eft.Aifinoes  ertmplum,  (^ux  a  Pcolema:Q 
fracreinfidijs  &  frandcdecepca.cum  clTct  Arfinoes^ 
confpicata  immiffos  pcrcuflorcs  iw  filios  fynra   in- 
ftTipubercsVcomplexa  cos  ad  fcftrg  cntes',.  ItLyros. 
ca parre,quavt;!ncra'fili js  inteirJcbanti! r,  piet.^.s. 


828 


Andreae  Alciati 


Ji '  co  piis  ruuca  zz^eaiamoppo[\iit» 
m...-':isquc  :ta  vatiieriuuaiicccpcis  coruoi 
fai.ai  coalVcre  non  pocuit,  iei  vna  cum 
ijseft  mifernmc  coifoil:..  Legimusiuex- 
pcdicione  Cyci  minons  apud  Xcnophon- 
teri'.  lib.^-a  pueroquodam.D  ^Koiitioiio- 
miiic  ,  pcr  imprud(fatiam  pueniminier- 
emptu  fuiflre.quamobieiiieuluim  pulfus 
quauiqua  puer  &  impritdcns.Scd  ludiccs 


rion  ta  quidem  iniuria.qu^  ooti  potcft  cffc 
fiue  animo  iiocedi,quam  paientiaincuria 
iii  tilio  vi,  licauerunt.Poiret  idem  Emble 
ma  multi>  exemplis  infignis  pareutum  a- 
moris  ,!'aftrari,  qua;  quia  peti  poiruiu  cx 
Val.\'Uximo  lib.  j.Sabel.lib.^-  Asliano, 
&alij-:  nolo  iongiori  fermoiie  le(florem 
dctiiiere  ,  fed  pium  AEneamfilijs  excm- 
plura  ftatucre  pictacts  la  parentes  paro . 


Pietas  filiomm  in  parentes 

EMBLEMA      CXCV. 


jy ER  meMos  hoHel^  patrU  cttm  ferret  ab  igne 
•*-      AEneai  humerls  dhUe  j>arentis  onm\ 
Parcite,  dicehat :  vobis  fene  adorea  rapto 

Nulla  erit^  erepto  fed  patre  fumma  mihi» 

COMMENTARII. 


PI  V  s  Atneasarmatus  patrem  Anchi- 
(ti\  fcnioconfedum,  humcrisfuisex- 
ceptum  baiular,&  pcr  mcdjam  flaminam 


inccnfzTroiaEcrcptunidcfert.  ']' 

Ai  N  B  A  s  potiilimum  commcndafut      I  f. 

ob  fummam  in  pattcm  ADchifet)picratc>  Aene* 

II 10      fietttii 


EmblematiUA 


82^ 


ilioenimeTpugnato,&  iamiim  cooBagra 
tcillc  cmK^lis  alijs  facilc  neg!e6lis  ,  Dcos 
peiutcs  3bdiixit,8c  patrcm  luiraeris  t  me- 
aiaflammafiillulit.  Qaod  hoiks  Grxci 
ciim  vidident.motipietate  tam  infigni.ci, 
quod  fibi  dari  poflulabat,  concefTerc  ,  & 
abeundi  quo  vellet,facultatem  non  inrer- 
cluferc  ,  tatcntes  illi  quidem  hoftilitatis 
tcmitti  iura,  &  manfuetudinefa  eneadiu- 
bciidam.aducrfus  eps  pQtiflimum.quiita 
vcrecunde  fein  Deos  &  parentesgerant. 
Refcit  AElian- j.tt-o/k/a..  /Vaf.Virg.t.AE- 
neid.Ouidius  ij  Mecam.Hoc  autem  ex- 
tulit  ^  Gra;coau(flotis  innominati,  quoti 
eft  lib'  i.Epigram.eif  <ptKo?opyiAi  . 
sx.  -TTVpos  iKjeoi^,  j^opa,Tav  i/AJnv  ilp  'Ttct- 
cnv  tipa)<;- 
dlVHCtt  y  IfflOV  '7tcuS't  .^dtpos  'Tra.TipA  . 
%KhAyi  cT'  dpyciO/S  ,  U.il  ;^a,-JiTi  ,  {XlX-pOV 

ii  a.pi} 
KipS^of  0  yapcikioi  ,  Ta  J^i  <pepovTi, 
IJ.zyct. 
Sic  conacus  ell  aliquando  reddcre  Clau- 
dius  Minos : 

Exincendio  Iliaco,  relorum  permedium 
eripuic  heros 
AEiicas.pium  filio  pondus,,patrem  ; 
Acclamabacautem  Argiuis:  Nc  laugite  : 
cxiguumad  Marrem 
Lucium  fenexi  at  [mihi  J  ferenti  ma- 
gauni . 
SHfiulit  Mnem  Giaium  per  tela,per  ignes 
hiualidi  fanclum  quando  paretis  onus: 
Tarcite  ei^dixif.nihil  hoc  e MartelucellL, 
At  mihifullato  gloriafumma  patre  . 
}',  Marullus  Ub.j.codem  omninoarguraero. 

Cttm  ferret  medios  proles  Cytherda  per  ha- 
'^  fies 

Impofiti  coUo  languiia  membm  patris  : 
Parcite,ait,Danai,leuis  efifenegloria  ra- 
pto-y 
At  non  erepto  gloria  patre  leuis  . 
Cum  quo  EpigLammatenoninuituscon- 
ferrc  velim  lepidum  Adi.j  Sinceri  ,  Icali 
VeKTX  reuera  pohti  &  elega;nis  carmen  , 
quodingemmam  fctipfit  e  Sinueilx  rui- 
niserutaJ"n:quaingemraafculptus  Acneas 
Anchifen  patrero   &  Afca  ium  bumeris 
fuftollensconfpiciebatur.  IJ  cil  ciufroodL- 
Epigram   H^cmihi  qudrofeos  iujfitfordere  hyacin' 
ma  San-  thos , 

laXarii ,         I-tnitct  articults-vnica gemma  mets  r 
Cuiu4  in  e.xiguo  ducior  fint  Troicui  oibe  > 
Anchifes^ifenex  >  Afcanim^ypHer 


§lHu  credat^veterss  inter  negleSla  ruineu, 

Etvili  latuit  femifeptilta  folo  , 
Tu  tamcn  obrueraf,nec  te  Sinuejfapudebat 

Hoc  decu-fyheu,  terru  occuluifjc  tutf? 
Scilicet  Aeneam,  nafumque patremq;  ge» 
rentem  , 
Ignibus  ereptos obruerefq-y  Deos? 
Parcere  debueras,  cui  iam  piaflamma  pe- 
percit  , 
Nec  te  tam  turpi  dtdecerare  nota . 
Et  dubitem  Belgofq,  feros ,rigidoJque  Bri- 
tannos 
Hac  comite  ignotos  ^penetrarefinusi 
Hic  esi  lliacos  pietas  [peflanda  per  ignes  , 
Cum  verita  efiprofugos  Udere  flimmd 
Deos  . 
Huc  facit  pulchcrrimus  Scncca:  locus  j. 
de  Bcneficijs  ,  vbiait :  Hoc  agite,  optimi   "^"''^^ 
iuuenes,propofita  efl  inter  parentes  ac  li-  ^'"^^^ 
beros  hoiieftaconrencio  .  Sun)itemodo  a-  '"^"•^  * 
nimum  quakm  decet,&  deticerc  nolire.vt 
vincatis  optantes.  Nec  defunt  ta  pulchro 
certamini  duces,qui  ad  (imilia  voscohor- 
teutur.ac  per  veftigia  fua  ite  ad  vidoriam 
fxpe  iam  partam  ex  parentibus  iubeaiit . 
Vicit  Aeneas  patrem  ipfc  ,  cuius  infantia 
jcue  tutumc^ue  geflamen.  grauem  fenio  , 
permedia  hoftium  agmina,  &  per  cadcris 
circa  fe  vtbis  ruinavferens,  cum  comple- 
xus  fa.  raac  pcnatcs  Deos  religiofus  fenex 
non  fimplici  vadentem  farcina  premeret, 
tulicillum  pei  ignes ;  Si.  quid  non  pictas 
poteft  ?    Hxc  Seneca  . 

FES,  medios  hofies]  Per  medios  Gra:- 
corum  railitum  copias .  II L 

PatrU]  IIij  fiue  Tro'3e  . 
Perretab  igne]  ab  nicedio.  Prouerbiuna 
fapir.quo  vfuseft  Ariftidesin  Apelia:gc-. 
nethliaco:  ex.  (j.ia-a,  ipcc^iv,  'uupa'i  tov  av- 
S^pct  ja^eiv  E  medio,quod  dicttur,incidio 
feruare  z/ir««?; p ro  eo  quod  cll.e  maxim* 
periculo  Iiberarc  • 

Dulce  parefitJs  onus-l  Sic  £crs^  Ouidi. 
Faftor. 

Dej;viricollod»lce  pependitsnus., 
de  Lucretio  loqmtur »  CatuJlus  ad  Man!- 
lium  : 

higraUim  tremuU  toile  parentis  onus  . 
Adorea  .]  Gluria.vnfloria  bellica.  Ho-  ^4/oreA 
rat.4.CariiKOde  4.  "    -^^ 

6^;  primus  alm  »  riftt  adorea  . 
Pliimiscap.jlib.  i  8.G!oriam  ipfara  a  far 
ris  hoiwre  adoieam  appcUabanr.quia  g!o- 
riofum  cviro  p.iiiahaui  Tcter^  ,  qui  farris- 

to  jBi  3 


850 


Andrea  Alciati 


•opiaabunJarefjVrtrafJit  Feft.  Pompeius, 
Ainmian  Marcell.io  Laborum  fa(floiiim 
^uc  velicns  adoreasceKas.Sidoniiis  Apol- 
linar.  Epift  7.  Polfet  triumphalibus  ado- 
reis  fimili2  tux  defarigari?ApiileiHS  Afi- 
ni  aiitci  3.  lam  &  ipfc  pofTum  roihi  pri- 
mam  iftam  virtutisadoream  numcrarc.& 
7.Vt,  quod  aiunt ,  domi  forisqueforribus 
fatflis  adorca  plene  gloriater  .  Mamcrti- 
rusPanegytico:Cum  honorcm  mcum  a- 
dureismiluaribuscumularct .-  Claudian. 
dc  laudibStiliconis  in  fine  : 
Hdeomnes  veterum  reuocauit adorea  lau 

THS  . 

Marccllinus  lib.iy.  Hift.  Catilina  claras 
gloriatum  adorcas  fempitcruis  xnaculis 
obumbrauic . 

Eapto,?rept(y,]  Obfcrua  difcrimeii  {ignl 

ficaiionis  inter  Gmplex  &compofitLij  v: 

iliudeft  in  fuperioribus.Emblematejo. 

Vtris  rapimnr.pifcibus  eripimur  . 

IV.  ScRiPTORES  pleriq;  graucs,  vt 

fiet^ttt     oftendercnt  longe  pulcherrimum  pietatis 

exeplum    in  pareiues  fimulacrum,  AEneara  infigni 

JE^,g(u.      pierare  virum  ,  &  qui  e  medio  patrix  111- 

ccndio  fcnio  confsdum  patreni  humeris 

fuftulerit,repr?fcntari  voluerunt.Etenim 

vna  pietas  eft  ,  qu:E  hominem  maxime 

<ommendar,  vel  quz  iuratiflimos  hoftes 

ad  maiifuetudinem  lenitatcmquecogat , 

inanusque  continere  iubeat .   Qoarc  hoc 

loco  raoncmur.quanta  obferuantia,quaii 

toqj  amorc  dcbeamus  profequ  i  parentes  , 

a  quibus  fccundum  Deum  vfurar»  v;tz 

communis accepimus.Suiitcnim  parentes 

viui  quddam  venaue  imagines  eomunis 

cmnium  parentu  Dei,iyeiK[j.d,Tit  tb 'sretv- 

Tsuv   TATpc{  ^iof,  tefte  Proclo;  dixitquc 

Hierocles  TJt/V  yovietf  hvcu  tsi/V  cTji/Te- 

pyj!  K^  imyH^i  Tjvdf  ^tyj?,  Stobzus  re- 

tulit  fer.77.neq;  vllus  cft,  qui  Deum  rc- 

Ae  coIere&  obferuarc  potcft.  qui  in  pa- 

rcnres  facrit  impius  :  ^ioi  uiyt^ot  loli 

t^coveytv  01  yovHi  .   Farer.tcs  junt  injlar 

Deorum  certc  maximorum  afud pruden- 

tes  .  Platonis  non  malc  quadrabiroracu- 

1  iini  hoc  loco ;  fic  cnim  1 1 .  Leg.Cuius  pa- 

ter  materve,iut  horum  parentesfcnio  con- 

fecii,cuAfi  thefauius  aliquisAcmi  iacent, 

is puttt  numquam  aliud fbi  talefimula- 

crum  zel  magis  efficax  domi  affuturum  , 

Loeut  fi  rccfr,vt  dec  et,ab  eo  ccl.itur  .  Id  cft:T£t- 

Pl.'.ton's      Ti^po-Jv  oTff)    y^  fjLtntip  .  h  tistwj'  '^retTt- 

dg  pict.i  '^   pu  «  pi.r]Tifiiiv  oiKia.  Kitvreu  KH^r,hioi, 


ilTHfttKoTtf  ynp*  >  fitlJ^Hi  /^«IKflhfffTW 
rrSTi  AyAKfXtt  a^JTUV  70l»T0V  i<pi7iOV 
CIKHpLet    iv    OlKiet    ty&>?   fJ.3.KKiV    KUptOV 

'ifiT^eu ,  iivJii  KttTO.  Tfo-jov  yt  ep^»e 

eivTO  piptL^OflUH    0    KiKTi){J.(voi  .    Haijc 

fan^  vel  iure  iiaiurff  filij  parcntibus  pic- 
tatem  debent  ,    »t  pofthabitis  diuitijs, 
rcbusq;  caducis  omnibuJ  1  illis  in  primis, 
etiam  cum  difcriminc  vitje  libcntifiim^ 
fubueniant ,  cos  nutriant  &  venerentuf 
obferuantiffim^  Numcratur  &  iuter  Dc- 
calogi  prxcepta  vnicum,cui  prarmiura 
annc£iitur,IongiuaDimirum  in  tcrris  vi- 
ta,  Exodi  10.  Exemplum  infigre  pictatis 
practcr  noftrum  AEneam  habemus  iuuc- 
nem  Pincfim.cui  Pluroni  cognomen  erat. 
Hic  tanto  animi  corporis^c  toborcarma- 
tusfuit,vt  ftcfte  Val.Maxim.Iib.j.)  cum 
obfefTa:  vrbis  fua:  clauftris  praffidercr,  & 
Romanus  Imperator  patrem  cius  capti- 
uumin  confpedu  ipfiusconftitutum  ,  di- 
ftridis  milirum  gladiis  circumdcdifiit, 
occifurum  feminitans,  nifi  irruptioni  fuac 
iter  prsbuiftet,  folus  e  manibus  eorum 
fcncrapuerittduplici  pietaremcnjoradus, 
quod  &:  patris  feruator ,  nec  patriz  fuit 
proditor.  Quid  Cimon  Athcnienfis?qna 
&  iple  pierateccnfendus?  Qui  vt  Milcis- 
dem  patrem  publice  daninatum  vinculis 
cximerct.vltrd  /c  carccriobtuIit,niorrem 
(vrcrcdcie  ajquuni  eft)  Iibeiis  oppctitu- 
rus,mod6  patrcm  a  pericuIorcruaftet.il. 
luftrantur  hafc  memorabili   hiftoria.quat 
a  Fazello  recenfctur,  lib-  j.cap.  i.  prior. 
Dccad.  Duorum,inquir ,  fiatrum  fepul- 
tura  &  pietate  Catana  Lclcbraia  cft,  quos 
Cataneiifcs  quidcm  Anapium  &  Arrphi- 
nomum;  Syracufani  vero,  qui  dc  eotum 
patriacoiitendunt,  Emanthium  &  Crito- 
nem  vocant .  Hi  A  Etna  quondam  late  in- 
cendiis granknte,p3iei)tes  fcnio confccHos, 
&  ad  fuiabigne  fluentc  liberationcm  ira- 
porentes ,  vt  eorum  vitx  confulercnr.pa- 
trem  viius,matrcm  altcr  humcris  fufFeren 
rcs  abiijceiidii  loco  quamcclcrrin  eafpor 
ratunt'.  Cuirq;  patentum  prcffi  fonderc 
taidius  (vt  par  erat)  itet  conHcercnt ,  a 
vicinis  &  ii.fequcniibus  ignibus  vifi  funt 
opprinn:qui  tan.cn  cum  abirccpro  pioo- 
pere  ob  periciili  mctum  iioi  defireicrt  , 
ardentiim  ignem  fii  enta.cum  adeosf  ei- 
ueniffet  (niuuiTi  vifuj  iuxta  illorum  pe- 
des  in  duas  panes  fnnt  dificiffa.ac  ipfos  cii 
parcncibus  adolcfcciites ,  nullo  cis  illat* 


ti  filim 
in  pitr$» 
tet. 


fiiSjiHHt  I 
nis  cU' 

iufdam 
piefaj . 


Cimonu 


jfnap§  t 
jimphi 
Komtfi 
tas. 


I 


Emblemata-i. 


831 


hudii 
tfialis 
efas . 


pijpit' 


mpie- 
•  infi' 

,  erga. 

l  'item. 


afftit  ncq;  incommodo  prxtcricnjnt.  Scd 
poitcos.vt  rcsmira  dilucidius  apparcict, 
rtuTus  fljmmxiii  vniim  corpus  coienuic 
Qua  vircucc  ac  miraculo  commendacis 
adolcfccntibus  poftobicum  corum  Cata- 
ncnlcs  monumcncum  rcgia  magnificentia 
erexcruucregium  ptrpecuum  nomcn  in- 
dicciiccs ;  Piorum  naiTK^uecampum  cum 
appcliarunc,  ac  ftacos  folcnnesq;  honorcs 
pcrpcruo  illis  impcndcndos  dcdicarunC; 
quos  quolibet  anno  xcacecciam  fua  PaiL- 
faijias  magna  pompa  pcrfolutos  fuifTe  do- 
cct-  Hinc  vidcmus  Dcum  verum  Ethni- 
cos  quoq;  fingulari  miraculo  crudiiflc, 
quod  liberi  pothabito  proprio  pcriculo  , 
curam  parcncum  habcrc,  omniqj  tationc 
illis  opitulari  tcnercntur.Magna  funt  ha:c 
virilis  pietatis  opera.fed  ncfcioan  his  om- 
nibus  valentius  &  animofius  Claudi?  Vc- 
ftalis  virginis  fadum  ,  q  ux  ciim  patrcm 
fuum   triumphantcm  c  curru  violcnta 
Trib.  plcbis  manu  detrahi  animaducrtif- 
fet,  mira  celeritacc  vtrifqj  fe  intcrpQncn- 
do,  amplilTimam  poteftatem  iniraicitijs 
acccnfam  dcpulic.  Igitur  altctnm  trium- 
phum  patcr  in  Capitolium  » altcram  fijia 
in  a?dem  Veftae  tulitjnccdifccrni  potuit, 
vtriplus  laudis  tribucrccur,  cui  vi£lotia  , 
ancui  pietas  comes  adciat  .^  Scdad  viros 
dcclinanius.  Oppium  atriumuiris  pro- 
fcriptum  (dum  ad  fupplicium  quaircre- 
turj  filiushumcrisextulit,&  incolumcm 
pci ucxit  in  Siciliam-  Refcrt  Tacitus  lib.  j . 
Hiftor.Sub  Virellij  ncfanj  hominisprin- 
cipatumirum  didu  accidit,&  non  poftrc 
ma:pictatiscicmplum  •    luIiusManfue- 
tus  cx   Hi  fpaiiia  rapaci  legioni  additus  , 
impubcrcm  filium  domi  liqucrat.  Is  mox 
adultusinterScptimanos  a  Galbaconfcri 
ptus ,  oblatum  fortc  patrem  vnlnere  ftra- 
tum  ,  dum  feniianimcm  fcruratur  ,  agni- 
tus,agnofccnfque,  &  exfangucm  amplc- 
xus ,  vocc  flebili  prccabatur  piatos  pacris 
mancs,  ncve  fe  vt  parricidam  aduerfaren- 
turrpublicum  idfacinus:5c  vnummilite, 
^uoum  ciuiliu  armorumpartcm:  fimui 


attollcre  corpus,apcrirchumij,fuprema 
ergaparcnteofficiofungi.-Aducrcere  pro- 
ximi.dcinde  plures,  hisicpcr  omncaciem 
rairaculum,  &  queflus,  &  f^uiinmibclli 
execratio.Sic  Tacicns.Sedaudiamusdiui-  Platonis 
num  Platonem  vcrbisefficacifTimis  patcr-  fcirx   dcj 
nam  venerationem  incuIcantcm.Ergo(in-  p»rentii 
quit  iu  libris  de  legibus)  faseft  ,  parcnti-  cultH. 
bus  prima  &  maxima  debita,omnium  an- 
tiquifllma  dcbitorum  pcrfoluere .  Pu  tare 
cnim  quisquc  debct,  omnia  quar  poflidct, 
eorum  effe  quigcnucrunt  &  educarunt  : 
ita  vt  illis  haecomnia  pto  viribusmimftra 
le  dcbcat; primum  quidem extcrna  bona, 
deinde  etiam  corporis.poftremo  quxad 
animum  pcrtincnt.  Verbisquinetiam  per 
tocam  vitam  parentes  maxime  venerari 
decet :  leuium  enim  volatiliuroq;  vcrbo* 
rum  grauiffima  immiuct  p^na.Nam  om- 
nibus  przpoficaeft  Nemefis,iudicij  ajige- 
lus.huiufcemodi  infpecfor  oraniil.  Opor- 
tct  itaq;  iratis,animumq;  cxplcntibus  cc- 
dctc,feu  verbisfcu  rebus  id  faciat.  Quod 
fi  itaciadjus  feruarimus,dignaa  Dijs  cx 
terisquenatura  noftra  fuperionbus  pr^- 
mia  rcfcremus  ,  pl  uriaum  bona  cum  fpc 
viucntes  .  Hxc  Philofophi  placitaqui  ai- 
tiiis  ccrtiusq ;  imbibcrit,  in  earo,  opiiior  * 
fancntiam  pedibus  ibit,ni  Galatam  altius 
haufcrit,  Lerjnioetiam  fcelercimbutus  , 
nulla  eloquij  faculrate,  nulla  pr^ftantis 
iugcnij  folcrciaexprimi  pofre,quam  lauda 
bilc  ,  quam  omni  cxcipiendum  plaufii  fe- 
ftisqj  vocibus, fi  qucminaudias  paretibus 
obfcquencilfimum  fijium,&  in  eo  vjiocoa 
tiimaccm,nebeneficiis  vincatur.  Q^od  cf- 
fe  certamen  omnium  fpeciofiflimum  quis 
ambigat?  in  quo  fcflis  ,  cciamfi ad  criarios 
res  redcacfNbindccamcn  reftituendafica- 
cies.fucclamadumq;  Felicesqui viccriiit, 
fclicesqui  vincentur.  Porrodefijiorum 
in  pareuces  piecatc  vide  Valcnu  Maxim. 
Jib.j.cap.^.AriftotcIem  in  lib.  dcMundo. 
ad  Alcxandrum,  mipfofinc,  &  Hcrodo- 
tumin  i.Hift.uc  Bithone:  Nobisadmu- 
licres  rcucxfciidum  cft .. 


Mulierrs 


S^'£ 


Andre^  Alciati 


Mulieris  famam ,  non  formam,  vulgata 
effe  oportero . 

E   M   B   L   E    M   A     G  X  C  VI. 


OSitflteMMIto 


DIALOGISMVS. 

\LMA  Venns^  cj^xnam  hjec  facies  ?  quid  demtat  ilU 
^    TeHudo  ,  molU  qtiam  pede  Diua  premis  ? 
2de  Jic  effinxit  Phidias  ^  fexum^  referri 

Foemineurn  nolira  tufsit  ah  effigi€-j> : 
^luodj^  manere  domi ,  (^  tacitas  decet  effe  puetlas  9 

Suppofuit  pedihus  talta  fgna  meis* 

GOMMENTARII. 


II. 


VE  N  V  s  mida  ,  cum  fiio  Cnpii^inc 
folicis  antiisiiiftrudo.iiixta  leaum 
gcniafemaftat,  Jjede  viio  ccrtudineiD  pre- 
jncns . 

T  1  T  V  L  V  s  huias  Emblcmacis  fiint 


vcrbaEuripidis.Tt  feftatur ipre AlciatHS  fltftlHS 
in  iibro  de  verB.fignific.  Sed  &  Jlla  habct  jw^/r- 
Pldtarchus  incb.quem  denaulieriun  vir-  ^^^^j  , 
tucibus  fciipfit  libeiloi  fic  cnim  ibi:^e/!< 


EmblematarA 


8 


3^ 


mhle- 

1«  vnde 
yitnm . 


r  nif  Em 
nma . 


• 


i^ei^t^os  »'  TO.pA  Tili  iaros  -^iyv  -^Ttpt 
ti  iTAiva  Koyoi,  dpi^iiv  ATrozcuviTcu'  Kd,- 
^dTnp  To  (Ta>[j.a,  Y^  TiiVouA  Ttii  oiyA^nf 

yVVeUKOS  OlOf/.iVO{  S^HV  KaLTciK^HTOV  Hvau 

rjfl  civivi^o^ov  .  ilixiv  S^i  Kou'\.oTtpo(^iJ.iv 
0  Topyiets  (peuvtTtfjt  ,Ki?Avav  fxi)  To  dS^oi, 
A\Ka.  T)]v  S^o^AV  eivcu  "TroKkoii  yve!)pt[J.ov 
tiii  yvvauKoi  .   Id  eft:  Longe  altter  ego  de 
mulierHm  vintite  fentioquam   Thucydi- 
des.Is  enim  eam  inprimis  laudandam  ejfe 
fnulierem  vult ,  de  quct  minimus  aut  in 
ionam  autin  malampartem  rumor  .  Et- 
tnim  cenfet  optime  vt  corpus,  ita  &  fama. 
fapientis  foeminA  domi  cjfe  inclufam,neqi 
inpublicum  exire  debere  .  At  mihi  hac  in 
farte  concinnior  videtur  Gorgias ,qui  mu- 
lieris  non  formamjedfamam  vultmultis 
effe  notam.}rixcV\\\t3iic\n\s.  Deipro  vero 
Embleinatc  PaHfaniasin  Eliacis  pofterio- 
ribus  fic  fcripfit:Area  templo  facratafiib 
diuo,non  longcabeft.   Qus  ibicolitur  , 
Cceleftem  Vencrem  vocant.Eius  cxauro 
&  cborc  fignumeft  ,  Phidis  opus:  altero 
psdc  teftudmcm  premit .  Area  ipfa  mace- 
ria"eft  circurafepta,  intra  maceziam  ciepi- 
do,  fuper  qua  Veneris  (quam  Pdpularem 
nominantj  fignum  cx  ^re  capro  infider.cx 
eademfabricatomatcriajScop^  opus.  Qu? 
vcl  tcftudinis  ,  vel  caprj  ratio  fit  ,  quibus 
h^c  perfcrutari  curje  cft,quzrendum  re- 
Jinquo,H2c  Paufanias,quinobis  indicare 
4ioUut,quare  teftudinem  calcaret  Vcnus  . 
X^arc  Plutarchura  adeamus,ex  quo  to- 
tuni  Eisblema  fuinptum  vidctur-  is  igi- 
lur  in  praeccptisconnubialibus  tffert.Phi 
diam  Elienfibus  Venerem  itafinxilTe  ,  vt 
teftudinem  calcaret:tacite  figuificans,vxo 
ribus  domi  manendum  cftc,  fikndumq; 
Refert  Stobjeus  fermon.71.Hoc  etiam  a- 
galma  Phidiae  eodempene  modo  lepido 
Emblemate  cxprellit  Hadrianus  lunius, 
rariffimum  Gallije  Belgicx  decKs:pingit 
«nim  redo  corporis  ftaiu  mulierem,dex- 
tra  clauium  fafcem  prae  fe  tenentem,la:ua 
ori  oppofita,  qua  {pccie  Angeroiiia  Dea , 
filentij  prasful  obfignato  ore  figurabatur 
apud  prifcos.  Quibns  indicat  ternaspraj- 
cipuas  vxoris  dotes,nirairum  refideni  do- 
mifua;  opcram  ,  deinde  mariti  induftria 
<iu*efitarum  opum  cuftodiam  ,  poftremo 
linguae  continentiam.  Eftautcm  nnracro 
jocum  infcriptione,FA:(?r/ie  virtutes  . 
Tefiudo  premitur pede  ,  clauem  dtxtra  r«- 
ttn(a$  , 


Vacat  ob/lruendo  denflum  fepto  altera, 
Nec  vitga  difcurfct  coniux,neu  futilis  efio, 
lpfsimq\  curaopum  tuendaru addecet . 
Idem  lunius  Emblcmare  14.  pingit  Ve- 
ncrcm  nudam  ,  ferto  myrteo  redimitam 
intcrcuntibus  rofis.cafto,  hoceft,  baltheo 
vario  &  pulcherrimoinfra  peflnsambien 
te,deirra  tenentem  tria  mala  autca,  larua 
columbam,pcdibus  teftudinem  calcatcm: 
fymbcdice  nudirate  fimplicitateni  &  apcr 
tumpedus  vxotisdemoftrar.percolum- 
bas  puritatem  &  blaaditias,per  aiirea  ma 
la  (de  quibus  nos  pauJo  ante  E-mbJem. 
191.)  cafti  amoris  illicium  ,  per  c^ftum 
coiuundionem  denindioiiemq;  animorii, 
pcr  teftudinera  &  filentiumj&:  anxiam  rci 
familiariscuram.  £  regioiie  opponit  Mi- 
iietuam  virgiuis  fpecie  ,  oculis  acribus  ic 
glaucis,haftamdextra,clypeum  lasua  tc- 
ncntcm.cuius  vniboGorgo;-,isanguicom^ 
caput  hafta  attingat;  ita  cnini  ferc  a  Pau- 
faniain  Atncis,  &  a  Cornutodcpingitur. 
Epigraphe  talis  eft  .-  Virginem pudicitid  , 
matronam  domus  fatagcre  .  Epigramma 
vcro; 
Cernuu4  aimifonA  pr&het  draco  colla  Mi- 

nerUA  ; 
Domiporta  at  exterit  Venus  tefludme  > 
Virgofui  fatagit  decoris  bene  prouida :  at 

vxor 
Trugi  filet,  nec  limen  excedit  domus  . 
Proditumcnim  eft  a  PIutafcholib.de  Ifi- 
de,Phidiam,clariirirai  iiominis  ftatuariii» 
finxifiePalladis  fimulacrum,pedibusdra 
tonem  prementis;&  alteru  Venerisapud 
EI^os,pedecalcantis  teftudiiiem :argumcn 
to  in  illa  cuftodia:  fui,qua;  virgine  deceae 
(vt  nos  pluribus  Emblcmate  ii.  dixi- 
oiusjin  hac  filcntij  curxq;  rcidomcftic^» 
quaj  matronamdeceat .  Meminit  ctiam 
ciufdem  Pierius  lib.iS.Hictoglyph. 

ALMA  Venus]  Virgilius  i.AEneid. 
AlmciVenics  thrygij  genuit Simoentisad 

vndam. 
Venus  amorum,luxuria:,&  libidinis  fau- 
trixatq;  msgiftra,  eas  enim  priina&;  acitj- 
uenit&  edocuit.  Idcircoin  Deorum  nu- 
merum  telata,  &  mater  geroir.oiiun  Cu- 
pidinum  dicitur.  De  qua  fic  MantiiaDiis; 
Mater  adulterij  Venus  efi ,  ftupriq-j  reper- 

t  rix : 
f^in  &  luxurid  nutrix,^  mater  amoru. 
Ncc  vllum  ferme  numcn  \eteium  Dco- 
lummaioribus  facris  &  ca;remoiiiis  ,  frc- 
G  g  g  qiicii- 


AVtui 

eiufdem 

EmbU' 


III. 


Vei?us^ 


834 


Andrc^  Alciati 


«luencioribnsq;  locis  honoratum  lcgitur. 
Coicbactir  &  a  Cois.vbi  Apelleseius  cfii 
giem  vfqjadcofcliciterinceocum.fed  mo- 
xiens  imperfec^am  reliquu,  vt  deiiirle  repe- 
lin  oemo  pocuenc,  cjui  fuptcmam  mauii 
tam  egregio  operiaudcrecimponcrc.Cic* 
lib.?.Offic. 

^iuAnamhAcfdcies}^  eflSgies.ftatua 
Teiiudo  .       TijlMdo]  a  tegeudo.vcl  quod  rella  ie(fla 
fit,ait  Vatro.Animal  mutum,tarde  incc- 
dens  ,  nunquam  domo  fuacgrcditur,  fed 
iila  vbiqj  fecum  circumfert,  vthabctapo- 
logus  AEfopicus  dccochlca.Hiuc  <pipioi- 
Kov Mc^, domiportam  appcllat  Hefiodus 
x.gp5/&»f.Ciccro  i.dc  diuinationcexPacu- 
uio  citat  hoc  ajuigmaticum  : 
JBnipna  SangHtne  cajjn,  domiportatterrigeMa  tm- 
de  tefii*-  dit»r, 

4int  K       ^<idrHpes,tardigrada,agreflif,  htimilis, 
aipera , 
Qa^ite  breui  ,  ceruice  anguina  ,  alpe^u 

truci  y 
Xuifcerata,  inanima,  cum  animali  fono . 
Et  alius  quifpiam,  alludcns  ad  noftrum. 
Emblema  : 
i[ardigrada,herhigrada,d,omiporta,c^fan 

guine  caffa  ,. 
^kpedibus.  Veneris  Cout  ^uampixit  A- 

pelles . 
Vide  etiam,  Pcttum  Crinitum  lib.  i  !■  c. 
7.  Elegantifnmum  Tcr©  de  Teftudinea:.- 
nigma  aliquandolegi  Italico.  idiomate  , 
<)uod  btic  n Jn  grauabor  apponcrc,  vt  va- 
lietas  deIe<Sct . 

fyfon  magro  di  gola,  ectho  it gauax,Z9 » 
Copro  la  tefft ,  e  non  ho  alcun  capello .. 
Saglio  in  aria  tnlhor  ,  nefon  augello  . 
Sono  innocente,  ed i  poeti  atn-naz.z,o . 
Vope  campi,e  flo  fempre  al  mio  pal.^zxo ,. 
Ch'e  diptnto  dtfuor  fetiZit  penello  . 
Non  attcndo  nea  gnerra,  nea  duello ,. 
E  com'un  caualier  m'armo  eincorax.M. 
ISjnero  con  lo  fguardo  ifigU  miei . 
Pafco  1'herbette  ,  e  pecora  non  fono  . 
"Ron  fon  ferperUe,,e  nh.>  la  teftn  e  i  piei. 
yiua  mi  taccio,  epoi  morta  rifono  . 
Anx.i  nel  tempo  de  glt  antichi  Dei  , 
S'vn  Mufico  cantaua,  iofacea  ilfuono. 

Meco  ho  quant^ho  di  buo?io  . 
JB  talhor,poi  che  moro,  il  mio  ccifino 
Diuentavnfiafco  ,in  cui  non  fla  mai' 
vino . 
AliHd.       ^^  ^"'^  ^*^  xnigmata  diuertimus,.  vno  8c 
-«itwo.adiiuc  «nigmaic  uos  tcftadinis.  tax- 


ditasdetinebit. 

Tardagradulento,  fpeelofopr/ldtta  dorfo  ; 
Dolia  quidemfiHdiofed  fAnoprAdita  fato: 
Viuit  nihil  dtxi,quAficmi>d^  mortua  cdto^ 
Alterum  dc  plurtbusde  fe  loqtieutibus : 
Non  teBis  capimur ,.  nunquam  extira  Te£f» 
i/agamur , 

§^iiin  etidgrata  qtto gerimur  gerimus  ,' 
Nec  vox ,nec  ftne  voce  fumu^,  dum  viui- 
mus,edunt 

Mortuaconcordes  corpora  noHra  fonos.. 

Molli  ^«.<j7»^c^t']  delicatulo  .  Allufio 
tacitaadmulicris  nomeii,quod  a  mollicic 
duftum  voIuut.Ego  potiCis  a  malitia,  e- 
tiam  rcpugnate  toto  Grammat»cuIoruni 
fcnatti . 

Efjinxit  Phidias]  Phidias  pitflor  &  fta- 
tuarius  infiguis.praifertim  cx  cborc;  a  Pli- 
nici  no.minatur  artifex  nuuquam  fatis  lau 
datus.Hic  pra^cer  Palladis  &  Vcneris  fta- 
tuas,quas  diximus,  etiam  effinxit  loucm 
Olympicum  tanco  artificio  ,  vt  omncs  fc 
imiraripolTc  defperarcnt  ..Dealijsoperi- 
buspr^eftantiflimis  rcpete,qu3e  habct  Pli- 
i)tuslib.54.cap.8.&  lib-jfJ.cap.j.  Inhoc 
vcro  verfu  (vtobitcr)  nomcn  Phidias.for 
tecftdiiryllabu,  proptcr  priorem  longa. 

Sexumq-y  referri  Feemineum  .  }  Vciius 
pro  vxore,amica,&  matr&familusalicu- 
bi  rcperitur. Virgil. j.EcIog. 

Parta  meA  Veneri  funtmunerO'. 
Macrob.ctiam  Satur-i.  progencrandifa- 
cultateaccipit,vtapud  Pompcium  Fcftii,. 
CyprisvelCypria  Venus,  quia  paricnti- 
bus  prajMcat,  quod  Graec^  x,vHcparcrc 
fitjVtalibididlum.. 

^i^pdq;  manere  domi  ]  agere  quae  funt 
inatrisfamilia&.Columclla  initiolib.ii.de 
rc  ruftica. 

7acitai\  taciturnas.. 
D  V  o  prxcipu^  funt,  quibus  hoclo- 
cocommcdat  honeftam  matremfamilias 
AlciatuSjfilcntium  fcilicec  &  familiajpro- 
curatio .  Vtcnim  nullum  viciumcitius 
fcEniinam  dedccorat.quam  loquacicasific 
hae  probro  folcnt  affici ,  qua:  hac  illacquc 
curfitant.  De  vtroquealiquid  dicendum... 
Qu^antum  ergoattiuec  admulicris  filcn- 
tium,  Epicharmus  aicbat  fermonisparci- 
tatem  in  muliere  probitatisefre  argumcn- 
tum:Nicoftratus,caftitati$  pignus.-Demo 
critus,ornameutum  pulchertimum.  lHu  J 
que  Sophoclis  ^rouerbiaje  cdebratur  a 


Mtdier 
ande  d. 

Phidia. 


Venus , 
vocabu 
lum  pe 
femum 


IV. 


Siletiut. 
mulieri 
decere  • 


Emblemata. 


»3? 


.«". 


yvvcu^i  K9f(jL6V  11  fftyii  <ptpH . 

Sttentium  additfueminis  decus . 
Contra  vcr6,vteft  apiid  Euripidcni,quaJ 
apiid  viros  taccrc  non  pofTiint ,  fcfc  dcdc- 
corcafpcrgunt.Silentium  vxofis  cgo  ncq; 
fufpciflum  habeo.ncq;  timeo  (aitdeclam. 
j,8o.  Qmntilianus)  decet  hoc  matronalcm 
pudorcm:  ^fidudli  fucritad  magiftra- 
tum,hocifIa  maxim^  faduram  arbitror, 
vt  taccat-Theano  Mctaponrin^,vati&  vir 
gini  dovflillima: ,  magnum  foeminaj  orfia- 
mentum  elTe  pIacuit,fiIcntium,quo  cafti- 
tas  Sc  prudenria  fuauiHime  condiantur. 
llla  demum  famina  facundilTima  cft.cui 
cum  verba  eruntad  viros  faciciida.rubo- 
rc  fuiFiinclatur,turbeturaiiimus,  Sc  vcrba 
iion  fuppecant;  qnx  non  fluxo  Sc  pertufo 
fitcotdc.vt  inter  paresomiiia,  &a|iena& 
fuacrftitiac,nihilqi  penfi  habeat,  quid  lo- 
quafur.Hxc  quidcm  difficillima  ,  fed  & 

fiulchcrritnaetit  virtus  fcemina:,  coercerc 
iiiguam,  quod  noneritopcrofum  efficc- 
rc,fi  fe  habuerit  in  poteftaie,  iie  quibufvis 
perturbationibus  fc  permittat .  Equidem 
linguam  tum  demum  optimameiTcarma 
turam  cum  GcIIiolib.i.cap  i/.  crcdide- 
lifli ,  quandovinculis  quibufdam  in  imo 
pcdtore  gubcrnatur.Videadagium,Ai«/;> 
rem  ornatfilentium.  Obfcruatum  quon- 
dam  fuic,  mulierem  piopriam  caufam  in 
foro  dixilfe,  ideoqj  perterritum  fenatum 
jnifilTc  Dcoscoiifultum  ,  quidnamca  rcs 
ciuitati  portenderet:itacxofa  fuitfcemin^ 
cloquentia,ne  dicam  gai  ruiicas  .  Noftra- 
tosquoq;  fcEminje  totam  fupcllcctilcm  , 
&  v  iiucrfam  armacuram  in  iineuahabet; 
hac  vicc  fcuti  vtunrnr  yKco7a'a.<T'!nS'ti' 
hanc  vt  gladium  iltiiigunt ,  vnde  fzpius 
ipfis  vagina,hoc  eft,os  pctcutitar.  Nam 
vbi  lingiia  res  gericur.i.cfepteni  quidcm 
viri  VI  I  faemins  pa.ci  li.nt.Dc  hac  vcibo 
fitace  foemiiiafum  fcribit  hiucnalis Sat.tf. 
Vi)a  labormtipcteritfuccurfere  luriA , 
Tot  pariter  feluesytot  tir.tirinabula^  dicfu 
l'ulfari . 

£c  nos  Germani  : 
Drey  VVitber  ,  drey  Cacns  ,  drey  Troefch 

darbey  , 
Mache  ein  larmarcKt  mit  irem  gefchrey, 
Q_uoJ  fic  Latiue  fonar : 
Rnnn  tres,&  anus  totidhtres infuper  auc£t 
PoJJunt  immenfum vocerepUreforum . 
«min/t  Scd  quid  niirum?  bunt  eiiim  f^minajpri- 
*rgarru  laa  fuacicaciouc  exofnbus  compofitx, 


t«ua 

^'ulierii 
adius 


nempe  excofta  Adstqiiare  fi  colligantuc 
coda:  in  facco  &collidauturtfonu  eduiic, 
quod  nonfacit  terra:ita  mulieres  funtio- 
quaciores  viris,  qui  de  tcrra  fadbi  funt  in 
Adamo.Veniam  adalccram  parccm,adrci 
domeftics  nimirum  adminiftrationcm  » 
de  qua  multa  apud  Plutarchumlib.  de 
prazceptis  quibus  coniugcs  inllituuucar  . 
Intereatamenalia  adferam  ,  &  in  primis 
id  Coluniella;  e  pro?mio  ii-  de  re  rufti- 
ca:Cum  &  operam  &  diligcntia  ca  ,  qua; 
propofuimus,dcfiderarent,neceiigua  cu- 
ra  fotisacquireientur  ,  quae  domi  cufto 
diti  oportcrct ,  iure  a  natura  comparata 
cft  mulierisad  domerticam  diligentiam  , 
viriautemad  excrcitationem  fotenfem  & 
extraneam  •    Itaq;  viro  calores  &  fiigora 
perpccienda;  tum  etiam  itiiiera  &  labores 
pacis  ac  belli.ideft,  ruftica:ionis&  mili- 
tatium  ftipendiotum  diftribuit.  Mulieii 
deinceps,qu6d  omnihus  his  lebuscam  fc- 
ccrat  inhabiiem.domefticanegotiacuran- 
da  tradidit .  Et  quoniam  hunc  fcxtim  cu* 
ftoTiae  &  diligentia:  aftignauerat ,  idcirco 
timidiorem  reddidt  quam  virilem.Nam 
metus  plurimum  conferc  ad  diligentiam 
cuftodicndi.PIutarchusin  prseccptis  con- 
nubialibus  ait,mulieres  a  Luna  oporterc 
diuerfasclTcqua:  quo  a  Solc  fpcc^tatur  rc- 
motior,c6  apparct  efiecIarior;cadcm  cu 
Solc  nullum  habcre  vidctur  lumcn-Nam 
viormodefta  &  fapiensprasfentc  tantum 
viro  a  casteris  confpici.eodcm  abfcntcdo- 
mi  fe  debet  contiiiere.  Quod  rede  in  He- 
raclidis  admonuit  Eunpides  : 
yvvouKi  yeip  fftyHT6  »^  Tc  ffcoppovnv    ; 
Kd,KKl<^OV  ,  HffCO  cT'  ri^^v^^v  fjiiv^v  S^afJMY. 
Docucrunt  ctiam  illud  pcrmulti ,  qui  dc 
fconomia  &  officio  matrisfamilias  fcripfc 
rut.Sedillud  Propertij  fubinde  occurnt: 
lelix  jidmetj  coniux,  ^  leBus  Vlyjfts , 

£t  tjUAcumqjZ/irifoemiaalimen  amaf. 
Sic  J^iuio  i-Georg 

Cajia  pudicitiamferuat  dorvus  . 
In  Icge  ve.eic  Roniuii ,  vi.i  coiilors  tnu- 
licr.fa'  to:unic  e  fccia.Cionyf.  Iialic.ir 
nalTin  i-  yjveu/.A  y:t/j.i7nv  KttTff.  VGfxat 
iipiVfTVViK^djit  dvJ  ■.!  y.ctvw.av  eLTrdv- 
rtov  HVcuy.pHfjLa.Tcoi'Ti  vjjl  iipo'V  :  dcmiiia 
rerunimariti,  diuina:&  iuiirana?  doinus 
foci3,in  l.i-fF.rer.  amot.  '.  i  de  lir.nupr. 
1  4.C.dccrim  cxpil.h?ud»t.  Vndcmater- 
fimilias  dida  veccribos  oiKoS^iH-aoivtt* 
Ckraeuti  Alexadrino.TiT»  iiKc-jf.icLi  Tt>^- 
Ggg    X         ^iOTiii, 


Mulier  i 
natura 
cure.  do- 
meflicA 
d^ta» 


Tudict, 
mulieris 
officiHm  . 


Vxor  "Jt' 
ri  focif^. 


Z^6 


Andre^  Alciati 


^to7»iadiutrtxoperumYeidotne/iicA.VA-    Sermo>7e  lepido  ,tum  autem  ineejjftteom-  cenyiuy. 
leriiis  Maxinuis  elt  ccftis.quofdam  fuas  .  modo  :  fol.zj^. 

vxorcs  repudialle  ,  quod  cami\i)sfai^§^DomumferHauit,lanamfecitDixi.ahei.' 


feiu  coUocutx  .  Putabaiit  enim  non  fatTs 
dignum  matnsfamilias  nomine,  fi  in  pu- 
blico  verfaretur.  Quamobrein  Con- 
ftannnus ,  1.  Nemo,  C.dc  ofF.  diuer-  iud. 
vetuit.ne  matcrfamiliasiii  publicumpro- 
trahcretur  ,  nempc  ob  verecundiam  fe- 
xus.l.  1.  §.  I.  C.  de  his  qui  veii.  a»cat. 
imp.Sed  Sc  mulicres  virorum  c^tibus  im- 
jnifccri  non  conucnit,  ait  Bonifacius,  in  c. 
Mulieres,Deiudicijs,in  <5.Succurrit  cxc 


Quspbftrema  vdrbi  mihi  in  memoriani 
reiiocant  vctctum  morem.quonouam  hu- 
ptam  in  pelje  lanata  iubebant  confidere  : 
quogeftu  poHiccri  videbanrur  marito,  fc 
addudas  ad  prarllandam  lanificij  operam. 
Sed  &  hodie  in  pierifque  locis  Ital;^  po- 
fterodieqnam  nuilicrert  ingrelTa  mariti 
domum.illi  e  geniali  thoro  prodeuntima 
ir^  prop.vnquiobuiam  veniunt.eicjUeofFe- 
runt  fulum,  colum,lanam,acnm,forficc. 


S^lpicif 
/euerit^. 


Loctis  A- 

rijlotelis. 


pium  nobile  &  graue  imprimis  Sulpicij  omneque  vas  domenicum,vt  cuiq  ;  prom 

Gaili,qui  Tiorem  dimifit.quodeam  apcr  ptum  eft;  quo  admoncacur  officij  mulie- 

to  capite  foris  verfatam  cognouerat .  Lex  ris,fequc  non  ad  delicias.fedad  ea  curan- 

cnim.inquit.tibi  meos  tantum  pr^finit  o-  da,qu2e  domi  neceflTaria  funt  &  accommo 

culos  .quibus  formam  tuam  approbes  .  da.vocari  rtatimintclligat .  Aufon.Parcn- 

His  decoris  inflrumenta  compara.his  cfto  talib.in  A  e  milia  Aornia  matre  : 

Ipeciofa,  horum  te  certiori  crede  noticia;.  MorigerA  vxoris  virtus  cui  cotigit  omyiis; 
Vltenor  tui  confpc^flus  fuperuacuairrira         Famapudicitia  ,lanific£qi  manus  , 

tione  accerfitus  ,  in  fufpicione  &  crimine  Contugi^^;fdes,&c. 

lubhxreatnecelTc  eft.ValMax.lib.ff.cap.  Item  in  Veria  Liceria  : 

De|feuericdte.AriftoteIes  in  Oeconomicis,  Hutuift  prol^ita^ ,/i  forma  (^famx.fidesqi 


Aegypti* 
muliera. 


nc  veftium  elegantiam  nitoremquc  ,  nec 
auri  pretiumaut  magnitudinem  tantum 
habere  momenti  ad  mulicris  co»ramenda- 
tionem  ait  ,  quantum  modeftia  valeat  & 
probatimores  .  Hinclllud  Propertijma- 
troiias  vetcres  laudantis : 
Non  illts  fiudiil  vulgi  conquirere  amates: 

lUts  ampla  fatisforma,  pudicitia  . 
Porro  didicimus  cx    vctcrum  hiftorijs 
muliercs  olim  tedudineas  imagincs  ?efta- 


Morigerd,  vxoris,lanific&q\manus . 
Naumacfaiusitadeofficiomatrisfamilias: 

TTOyinT^CUy 

croi ^i  70.  oiKopiKi}  y.eKe7a  ,  y.tyctpov7i 
tpvKheiasci  • 

ixn^i.  fxtvi^epiHve ,  ra.  fxn  ^i^is  iTt  yv- 

VCUKAi  • 

Helinque  tlli  ('hoc  cft,  viro)  externa ,  qu£ 
conficere  negotia  poteft , 


fudic* 
matronA 

epita- 
phium  . 

V.  BnjJ. 
formul. 
fol.  75/6. 
<^  Zmbl. 
li.Iunij, 
(^  Tira 
^uel.le^. 


le  folicas.quas  Veneri  confecrareiit.  Apud  Tua  curafitreifamiliaris,^  cufiodia  : 

Algyptios  tantafait  pudiciti^muhebris  Hec  tpfumpercontarede  rci>uf,  quasnefat 
cura  ,  vr  patrio  inftituco  calceorum  vfus  ejimulteres  nojfe. 

«fletintcrdiftusmulicribus  ,  ne  tam  f?pe  Egrcgie  ille  quidcm  &  vcridice  :  fed  uoB 

palam  confpicetentur.Ied  ranquam  teftu-  illibenter  adiungerem   elogia  longe  prx- 

dinesin  fiu  cochlca  raanerecogercutur  .  clara  bonasmatnsfamilias  apud  paro:mio 

Ex  quo  intelIigimus,non  pofttemam  fuif  graphum  Hebrafum.nificnet  in  omnium 

fematronarum  laudem,  fidomonon  nifi  manibusjSi  qua;  de  Afpafia  rcrulit  Aslia 

necelTario  exc.derent,  operaqj  muliebria  nuslibris  hilori^  varis  .  Thucydidcs  fic 

tradlarcnt.Legiepitaphium  quoddam  ve-  probam  mulicrem  defcnbic.dc  cuius  lau- 

tuspudicajcuiufdam  matrona:  Romanae,  de  vel  vituperiominimus  fic  fermo.  Lacc- 

quod  ita  fe  habet  :  dzmonij  nou  ferebant  vxoresab  alijslau- 

Hospesquod  dicoypaulumefi,  asia.ac  pel-  dari.quod  oporterct  iilas  folis  maritis  cf^r 

legfu.  fe  notas.  Simoiudes  vxorc  laud^t ,  qux  Ci' 

Heic tjl fepulchrum  haud  pulchrum pul-  miiis  eftapiculx,cafta,fruga!is,intenta  o- 

chrai  faemini  ,  peri.nou  vagabunda,foiiens  fobolem.  Sic 

Nomen  parentes  nominaruntClaudiam,  LacEcna  quxJam  captuia  cum  interroga- 

Souom  mareitcm  corde  dilexit fouo .  recur,quid  bona;  rci  fcirel?Probe,inquit^ 

Gnatosdouos  creauitjyoru-ic  alteritm  regeredomum.    Ethsecnon  voigarisars 

In  terra  Itnquitf^Uumfulf  ferra  hc4f  ,•  cft  iu  jnulicrc.  Vctupi  quia  coutranum 

"        ^  -  •-  ■  oppo- 


Emblematkji^ 


85^ 


fuca- 
$  mulie 


©ppofitiimcontratio  magiseluccr,  appo- 
nam  cuiufdam  tctraftichon  in  quaiidam  . 
'Exmin*  ,  ^«<e  loquitur  multum  ,  pajftm^ 
Tjagatur  , 

Snlt/it  (^  in  eunEludtfidiofa  locu  ; 
§iu£qjvel  ignotos  nimts  «^mbitiofa  fnlu^ 
t.tt,  '"     ■' 

Si  quid  agat yqUAras -.appetit iUa  mares. 
Cum  enim  mulicr  fit  mobilis.iiiconftans, 
raga,garrula,vana,bilinguis,tcfteMantua 
no  m  Buccol-plurimuro  defiderac  euaga- 
ri.Quod  fi  hucilluc  difcurrcreprohibea- 
tur.feueftiam  ccrt^,vt  dilcLlam  amicam, 
frequeutat  &  ample>flitur  diligentinime. 
Hincillnd: 
Sedibu^  octultts  meretrix  vult  nuUa  //»• 

tertj. 
Etillud.quoduobisGcrmanisintcrdidc- 
riafamiliaria  : 
Stroh  imfchuech  ,Ipindel  imfacK,  Huer 

im  haui , 
GucKen  immerdar  heraut . 
Latine  fic* 

Nec  fnfttmfaccus ,  nec  fhamen  calcett* , 
vllct—> 

Nec  fcortumpotis  eft  occuluiffedomus . 
Omittoiam  pcrpetuum  ornatum,  faciei 
&  vcftium  compofitionem,  rerumqj  for- 
tuitarumappctitionem.-quxomniadiifici 
lem  mihi  &  dubiam  pariunt  probitatis  o- 
pinionem  .  Hinc  non  queo  fatis  mirari 
quod  plcrjeq;  foeminaj ,  qux  prx  cxteris 
ornatiores  videri  volunt ,  faciefucata  fu- 
pcrbire  folcant,  ita  vtnaturalem  formam, 
fi  qua  prxftant.dc  indulrria  inficianr.Au- 
diamusdchis  D.  Hieronymum  epift.  8. 
IIIxoculos  Chriftianos  fcandalizant  po- 
tius,  qux  purpuri(ro&  quibufdam  fucis 
ora  oculosquedcpinguntj  quarum  facies 
nimio  candore  deformes,  A  e  gy ptiaca  ido- 
Jamentuuituriquasnec  numerus  annoru 
poteftdicercquod  vetulzfint.quajcapil- 
lisalienis  verticem  ftruuntj&praeteritam 
iuuentutcm  in  rugisanilibuspoliunt.Eru 


befcatir.uliet  Chriftiana,(t  naturam  cogat 
in  decorcm.fed  carnis  curam  facir  in  con- 
cupifcentfjs  .  !dem  quoq;  D.Auguftinus 
admonuit.vbi  dicit  :  Qiianta  amcntiacft 
effigieni  murarc  naturx,  piifluram  quas- 
rcre?ToIcrabiliora  propemodum  inadul- 
terio  crimina  fuiit;  ibi  cnim  pudicitia,  hic 
natura  adulteratur-Et  D.Ambrofius:Dc- 
les,inquit,piauram  Dei  mulicr,  fi  Tultfi 
tuum  matcriali  candore  oblcuifti.Eodetn 
modo&olimEthnicifucatasillasmulicr- 
culas  deriferunt ,  vt  ex  Plauti  Moftellaria 
apparctjvbi  fic : 

MulierreSe  olef,  vhi  nihil  olet . 
Nam  ifi&  veteres  ,  qu&fe  vnguentis  vnSti' 

tant,interpoles  t 
VetuU,  edentuU  ,  qus.  vitia  corforis  furo 

occulunt , 
Vbifefudorcum  vnguentis  confociauit , 

iUico 
Itidem  olent,quafi  quom  vnamultaiura 

confundit  coquos . 
Hincapparet  liquido,  licetolim  quoquc 
fucus  nuiliebris  vficatus  fuerif,:amcn  nno 
quam  caruifle  repreleufione  .  Opcarem 
illis  fucatis  idolis,&  perfonatis  muliercu- 
lis,  vt  farpe  in  couuiuium  Phrynxnm  111- 
troducerentur,oiicd  fuiteiufmodi.Phry- 
ne  {cuius  etiam  fupra  meminimusj  fcc- 
minaformofiftima,  vel  vt  quidam  volue^ 
rui5r,fcortum  nobile  olimapud  Grxcos, 
in  conuiuioquodam,  cui  complures  adc- 
rant  nobiles  foemins  ,  cum  iuxta  morem 
ioci  conuiualis,quod  vnusnuisqjfaceret , 
idem  omncs  facerecogerenturjpricr  ma- 
num  bisaquajimmerfam  admouitfron- 
li.Quoniam  autem  reliqu?erant  facitfu- 
coinfcda,aqua  perlituram  fucorum  de- 
fluens  ,  rugarum  fpccic  vultns  omniujn 
deforraabat ,  cum  ip(a  interim  Phrync  , 
qu^  naturali  forma  pollebat ,  fpcciofior 
etiam  appareret  diluta  facie  .  At  nunc 
ipfum  pudicitiae  cxemplar  Pcnelopcn 
adeo  . 


Conuiuiri 
VhrynAti. 


In  Pu- 


m 


Andrcae  Alciati. 


In  Pudoris  ftatuatiLj . 

EMBLEMA    CXCVII. 


TyENEL'OPE  delpofifa  fequi  cupiehat  vlyj^emt 

Ni  fecii4  Icarius  mallet  htibere  paier  . 
Jlle  Ithacam ,  hic  offert  Sparten :  manet  anxia  virgo  \ 

Hinc  pater ,  mde  'viri  mutum  vrget  amor  . 
Ergo  fedens  -ueUt  vHlttis^  obnuhit  ocellos : 

iBa  verecundt  figna  pudoris  erant  . 
Slueis  fihi  pr^latum  Icarins  cognouit  Vlyfiemy 

Hocj^  Pudori  aram  fchemate  conHituit . 

COMMENTARII. 


I. 


iitatua 
PKdoris 
ex  Kiim- 

Vlf-S  . 


SE  i>  E  T  honcfta  matrona  in  nledio 
diioriim  viroriim,hii)cfcnis  Icarij,iii 
de  iuucnis  Vly(ris,&  ad  Vl^klem  conucr- 
la  velo  facicm  tegere  parac .  Statuam  pu- 
doris  nobis  niimmi  vetufti  rcpracfentaiit . 
In  niimmo-,  cuuisiafcfiptio,  SAbiNA 


AVGVSTA  HADRIANI  AVG.abal- 
tera  parre  Dea  fcdct  velo  faciem  coopcr- 
ta,  digito  dextcrxindice  ad  iugiihim  ad- 
nVotOjCuiusinfcriptio,  PVDICITIA.  In 
alio  quodam  Hcrenr.ijefigillum  muliebre 
fedenscumcoiuo  iu  Ixuam  vluam  iacen- 


Emblematai: 


83P 


te  ,  dcxtera  Tcliim  antc  facicm  obdncit : 
huius  infcriptio,  PVDICITIA  AVG. 
Incoquoq;  ciiius  liteiaeab  vna  partesfiri 
MARCIA  OVACIL.5EVEKAAVG. 
ab  altera  figillum  eft  ,  quoci  velum  in  fa- 
eicm  prartendic ,  cum  fimiJi  infcriptionc  , 
PVDICiTlA  AVG.  Inalrero  eiufdem 
Otacillx  cum  cadem  infcriprioiie  &  fpe- 
cie,  qux  velum  codem  rr.odo  prxtendit , 
IjEuaradium  tcnct,fcdnomcnitafcriptum 
eft.  MARTIA  OTACIL.  SEVER. 
AVG.cum  inaltcro  Marcia  per  c.lireram 
habeatur;qiiodquidemoftendit,coquoqi 
lempore  eandem  fuiflTe  pronunciationem 
litcrx  T,qu^  nui)ceft,cum  poft  i,vocalis 
altera  fubiequitur.  Scd  baecobiter  . 

1  D  fumptum  eft  cx  Paiifania:  J.qui 
Laconica  infcribitur,  vbi  agit  de  Pudoris 
iimuJacro  ,quod  Icarij  pattis  Penelopes 
doiium  fuifte  fcruticius  autem  verba  h?c 
fimt:Abeft  a  Spattcjftadia  circiter  trigin- 
ta  Ppdori^  Iimulacrum',Icarii  domim  efte 
fdrunt,&  banc  celebraivf^edica'tion's  cau 
famiCum.Icariiis  VJyfli  Penel6p5  filiam 
nnptam. dediiTcr,  Vlyni-sanimum  rciKa- 
uJi ,  numquid  Lacc-dasmone  domicilium 
habcfe  velJet.  Q_u2e  fpes  tbi  homii.em"  fe- 
icllir,  fiiiam  orarc  cepir,  ne  fe  defererer , 
atq;  vtfecum  petmanerct.  Quin  &:  Itha- 
cam  iam  proficifcentem  incurru  profe- 
cutus,multiseam  folicitabat  precibus.V- 
lylTes  tandem  vifuis  hominisimpoffuni- 
tatcpuclljeoptionem  dcdip,  vel  vt  fe  fe-' 
queretn  r,  fi  id  maHetj  vel  cnm  patre  La- 
ced;cmonem  rediret. Ibi  illam  ,3iunt,nihi] 
faiie  refpondinTe.fed  facierri  tantiim  vclial'- 
ferlcarium,  cum  fibi  prope  nofte  videre- 
rur  quid  illa  animi  haberet,vt  cum  VJ^jfre 
abiret.permifilVe.Signum  vero  pudoris  ea 
111  vix  partededicafle,qu6  PenelopecOim 
faciem  velaret.penienerat.Hccille.  Hn- 
iils  rci  meminit  Gyraldus  Syntagm.i.hii 
ilor'Dcornm,Picrius  Vai.  lib.  ^o.Hicro- 
glyph-  EJnfdcm  ctiam  ftatiis  mentio  eft 
apud  Lutianum  in  Imaginibns.  Videtnr 
huc  feferendum  quadam  exparte,quod 
Oaidiana  Penelope  ad  Vly  flcm  fcribete 
fingitur,his  verbis  : 
Mefater  Icarius  viduo  difcedere  lecio 

Cotrit,^  imme/as  incrcpat  ■vfcj;  moras. 
Jncrepet-vfque  licet,  tuafim,  tundicaro- 
po^-tet  : 

Penelope  coniux  femper  Vlyffts  ere  . 
lUe tamenfietatt  mea,prt<;il>Ht<j;pt<dicis 


Trangitur,  t^virts  tetnptratipfe  fuas  . 

rZXELOFE]  PcncJope  Icari)  filia  &f 
VJyflis  vxor:ficdi(fV.i  creditur  ab  auibus, 
qux  penelopcsrftcuntur ,  cum  prius  Ar- 
nea  vocaretur,  quafi  abieda  &  repudiata. 
Etenim  in  marc  abiedamab  Icario  Peri- 
bosaq;  parennbus,  ferunt  cducaram  a  pe*- 
nclopibus  . 

Nifecus  IcariMs]kd  eam  ,  vt  fecura 
maneret,pater  retentabat.  Icanns  pater 
Penelopa:,princepsSpartcfuir,Vlvflcs  ve- 
roIthac^Rci.  Iftevcrfus  alibi  incipir, 
Ni  fecumlcariitf.  quod  mi'ii  magis  ar* 
ridet  .  •  j;      .    . 

Ithaedm.]  Vlyfli.s  patriam,tiifulam  in 
roarilon  o;  vfideipfe  Ithachs&  Ithaccn- 
fiscognominatura  Poetis. 

Sparten.}  Id  tft,  Lacedi^moncm^cxqus 
furt  IcariusVpa^Cr  P&nc^JopcSi    ' 

Manet  anxtaj  aniii^Jitf  ftiira,cbgit3tione 
folicita,qnemmaxime  feqtiyK'tur. 

Virgo]  renclopeiqubdvocabulum  no 
ita  ftri(fVeacciphur,vt  fomnianr  pferique. 
Lege  Vallam  Iib.  6.'&:.a=piid  luriTconful 
tos^viigo  pro  fceniina  viri  potente  accipi- 
tur,vrlMulier»s,ff  de\ctbor.figri.-  j"!pud 
Virgil.  Eclcg.  6.  PafiphaevhgoapprM.a; 
tur,«}uajiam  trium  libcrorum  marerfait. 
Sic  &  Euripidesin  lOy/TSAp^ivov^^xo  cof- 
inpca  dixit.Et  Terentius  in  Adelph.mu» 
liercm  pdftpartum  vifginem  vocat.  Vit- 
ginem  cnim  a  viridioie  «etate  itadi<5tam 
autumat  Seruifis. 

Velat  zultM  ]  velum  obducit  faciei . 
Pi2eclare  Stptimius  Florcns  ',  cjui  non  fo- 
liim  velum  virginum  &  mulieruni,  arma 
tnram  pudoris  appellat,  verecundicE  val- 
Jumjfcxiisfoeminei  ihurum,  quinecfuos 
emittat  ocu/os.nec  admittat  alicnos;  verir 
etiam  modum  pr^fcribif,  ad  ciifm  veli 
huius  fornia  produci  debe.it.'  Sic  cn'rri  il- 
lc:Quantuni  refoluti  crincsoccuparepof 
funt,  tantaeft  velaminis  regio,vt  ceruiceS 
quoqj  ambiantur;&  qu?  fequuntur-  Ad- 
ducitdeinde  exemplt^m  focmrriaium  Ar« 
bia',qu?non  caput,  fcd  faciem  quoquc  ira 
totam  tegunt,  vt  vno  ocuio  libcrato  con- 
tcntf  fintdimidiam  frui  lucemjCu.-iiiri  ro- 
tam  faciem  proftituerc:maunlt  cnM  foe- 
mina  vidcre  quam  vfderi.  Pieriu^  lib-^o. 
Hieroglyph.  Vide  eriam  qu^  diifta  funt 
Embl.zi.de  virginibus  Patauinis  ^Vcne 
tis  vflatis  • 

QbnfibitoceUos]  floc  fimp^Iicitcf  fcfer 
G  g  g     4         " 


iir. 

I^enelope  ^ 
ij>!de  fr. 
dicia  . 


Icaritis 


Ithacn 


Virgopyo 

mUiir;c^ 

qUauis . 


Velu  vir- 
gini.m  j 
pudoris 
ai^ij.^.tn*- 
ra,  0>c. 


84d 


AndrexAlcjati 


NiiPti.i 
inde  di. 
cii.. 


c.oioY  fta. 


"Ritwnu- 
ptialu  a- 
fud  anti- 


rJ  polTe  vidctnraJ  vcrccundiam  pniiicx 
malieri<;>quc  recla  viros  nonafpiciat,  fed 
cum  ioqui  necefTe  habet.Hcmitcac:  qualis 
apiiH  Poetam  Dido  ka7ato  TTpiTrov jlib^ 
i.AEneii. 

Tu  hreuiter  Dido.vultudemijfa profijtur  . 
&  III  ?.de  Audromachc  :. 
Deiccii  vultum,^  dem>JJa.  voce  locnta  ejl. 
Vnde  dicfliim.olim.pudotem  m  oculis  ef- 
fe,aic  Ariftoci.Dc  artwdiceadi.Videada- 
^■i.\im,l'ud6r  i)i  ocuUs.Scd  coniicio  iioftrCi 
huiic  non  temerc  verbo  p^;?»^/>  ,  vfum 
fuifle,  vcalluderetad  ve.ccrem  uupciarum 
ricum  .•  dicTcenim  nupci?  funta  nuptu, 
hocefl.opercionejnubereeft  velo  tcgere  ; 
raulierenim  uupt3,ideft,oi>uohitai&  tc- 
(fta  vclamiue  ducebatur  in  viridomum  , 
Sic  Ncpcuflas,ait  Varro,  diffluseft.quod 
terras  &  mare  obtuibat,  vt  csluni  nubcs  . 
Id  probant  a,pad  Feftum-Pomp.  C?Iius 
&  Curtius.quodnubentis  capu<  flammeo 
obaolueretur, Id  Jutci  coloriserat.ne  vir- 
ginispudor  proderetur;auc  fi  c^uid  anim- 
aduerteretur  iii  facie. rubnris,is  coloc  e  vc 
l.o  ,  non  egeniscmicare  videKtui.  Hinc. 
(Zila^idianus  lib.i.  deraptu  Proferp.. 

Vultibusdddurit 

"Eliimme.i folicitum  pnuelatHra  pudore .. 
Ec  Ma-rtianus-Capella.lib.^.denHptiisPhi 
lologi^  : 

'flammea.  virgineum, quA.obntthfirefiiet»; 
,^     fudorem , 

Regina  demepronub»  . 
Decolore  vcro  tcftatur  LucanuJ  lib.i. 
Kon  timidum  xupt*  leuiter  tecl,ura  pudore 
Lutea  demijjos  velarunt  Jtamm&d.vultus. 
Eftergo  hic  pulchra  cchop^ia  honeft?  f?- 
min?,  vej  quali  habuu  eire  illaradeceat , 
pr^cipicntc  D.Apoftolo.Qucmad  locum 
non  videtur  alienum  traduccre  ftammei: 
nuptialis  ritum,de  quo  liidorus  Iib.de  of- 
ficrefcrente  G-ratiano,  cap.  focmnif.j.  q. 
5.F?min?,ait,dum  maritantur,velari  fo- 
lcnt.vt  fe  meminertnt  fempcr  maritis  fub- 
ditas,achumiles:itcm  quodnubetes  poft 
bencdiftwncm  vitta  inuicem  ,.qua(i  vno 
vinculocopulanturrvidelicetided  fic,  ne 
compagem  connigalis  vircucisdifrupant: 
aivero  quodeadem  vittacandido.purpu 
reoq;  colore  pcrmifcctur  ,  hoc  idco  eft  , 
quodcandorfitad  mundiciem  vitacpur- 
puca  ad  fanguinis  adhibetur  pofteritacc  , 
vc  hoc  fignocontincntia.Sc  feicontiiicudi 
3ii'Ycrifqj  aicempus  admon£aiar:&  poft. 


hoc.rcddendumdebirnm  noii  negatur-Ttc 
quod  in  primis  nupcij^  annulus  i  fponfo 
dacur  fponf(j,fic  nimirum  vel  propter  fu- 
turx  figiuim  dilectionis ,  *el  propter  id 
magis  vt  eodem  pignore  eorurft  cordaiua 
gancur;vnde&;  qnarto  annulusdigico  iu- 
feritur,  quod  in  eo  vena  qujedam..  vt  fer- 
tur,fanguinis  adcor  vfq;  pcrueniar.  Ha:c 
Ifldorus.Dicimus  igicur  nupciasa  nuben 
do,hoc  e!t,vc-Jando  diclas.vcl  propter  fla- 
meura  iam  di\5bum  :  vel  quod  in  nuptijs 
prinus  tenece  partes  verecundia  debcat , 
qua  cuftodcm  ac  ccmitem  virtutuxn  om;- 
uium  Cicero  vocatin  Partition. 

'giusiifi.bi  prdatum]  nouit  Icarius  V- 
lyfTem  maritum  flbi  prxlacum  efle  . 

Hocfchemate.JhncRguti,  hoc  cultu 
vel  habicujhac  imaginc.5'p.>i^A,'Z3"«t/5ae  7s 
e;^«Vj£>;^n^6w,Schema,  habitu.colorera , 
figuram  Khctoricam,&  alia  perraulca  (l- 
gnificat.ViJe  Turncbum. 

A  G  N  o  V  E  R  V  N  T  vcl  ipfl  pagan* 
fuperfticionis  afIedacoies,quam  fandta  & 
ncceiranaeiretmatrLmoni)  re^c  inftituti 
copula,.:qu3  vxor  admoneretnr  maritum 
ctiamparentihus  ipiis  effe  prajfercndum, 
&.  cotura  .  Debet  enim  mulier  magnam 
parcniibusgratiam  Sc  pietatem,fed  mari- 
tiim  tencturprae  caetcris  fcqui  &obferua 
rc:quod  &  facra»  litcrs  praecipiunt.fiqui». 
dem.  homo  relinquat  patrem  &  matrem> 
&.vxoriadha:reateft  necefTcfintqj  duo  in 
carnevna.Ex  D.PauIo  ad  Ephef  ;.&Pe- 
tri3.difcimus,quodmuIiercsfubditascf' 
fe  virisoracula  facra  praicipianc .  Qu^od 
ctiam  fLibnocant  Canoncs.cfatis.Cimulie- 
rtra.33.q.;.6eftord9!,de  pcenic.  diftinft. 
j.in  l.aIia.i;§.eIegatcr.fF.folHt.raatrim. 
Quanquam  tamendicatur  vxoxfociadi- 
uinx  &  humana:  domus,l.aduerfus,4.C. 
decrim.expil.hxredit.Huc  pcrtinct  illud 
Q_nintiliani  Dedamat.ij^.  Virgo  ad  pa- 
trcm.nuptaad  maritum  pertinct.Cuifoi 
te  non  eft  diflimile  quod  fcxibit  Eufta- 
thius  iptetpres  Homeri  :  tyHV  yuveUKU, 
\fyejau  6  eiviip  ,i-)^7^cu  J^i  »  yvv»  T4> 
ctvj^f  / .  Sed  ctiam  ad  rem  faccre  vidctux  , 
quod  Vlpian.I.  i.§.fi  quis  filiam.fF-de  l»b. 
cxhib.  Si  quis,  ait,filiain  fuam,  qua:  mihi 
nupcaeft.vclic  abducere,  vel  exkiberi  fibi 
dcndctec,  anaduerfiis  iiicerdi^lum  exce- 
ptio  danda.fi  fotc^  pacei'  concordans  ma- 
trimonium.&forte  liberis  fubuixum  vc- 
ludillolucce;  ccrco  iurc  vtimur,  nebenc. 

cou- 


Schemtt. 


IV. 

Mulier- 
marttt$n 
parenti' 
bus  prA 
ferre  dt 
btt  . 


ijEitihlemataj. 


841 


fidncordantia  fnatrimonia  iiirc  po'cfl:atis 
patris  turbenhirrquod  tamen  (iceric  ad-. 
nibeudum,vt  patri  perfuadeatur.ne  parria' 
poteilatem  exerccai;-  Hac  potcftatem  viri 
probecognouic  Lac^na  illaf<jmina,dequa 
Plutarchus  in  apophthegm.  Lacon.H^c  c- 
uimciim  a  cruodam  millb  nuncio  folicira- 
letiir  num  a(rencirctur,vt  fuifaceret  co- 
piam^rcfpondit.Cum  edem puella.paren- 
tiobediredidici,  idquefeci.-mulierautem 
fada.viro.  Iraq;  fi  me  iniiitat  ad  honefta, 
viro  meo  primsm  rem  aperiacHabent  & 
hinc  honelljematron2:dociuiientu,quan- 
ca  pudicitiain  publicum  prodiredebeant, 
cum  Twrcx  ipfi  huncmorem  obferuent, 
apud  quosnefaseft  vxorcsinpublicoaper 
tafacicconfpici.vel  cum  viroaliquocol- 
loqui.  Videmusergo,quod  non  fine  ratio- 
ne  Lycurgiiuftitutum  de  veftitu  &excr- 
•Mtutu  citijs  puellarum  cum  adoIefcenribus,tan 
trehen-^  quam  fomes  libidinis  a  multis  reprehcn- 
fumflt,intcr  quoseft  Euripidcs ,  ficutex 
elcgantiiHm jseius  verfibu* conftat,qui  fic. 
Romanoidiomatcfonanr : 

,Ne^;Jivelit  quApiatn 

Casia  ejfe,queat  Spartanapftella  . 
§luA  cum  iuuenibus  relinquentes  domos  ,. 
NudisfemorihHi,  &  tunicu  dijfolutis  , 
Curfus  paUJira^q ;  non  tolerahiles  mihi 
Communes  habent.  Ettamen  admirabile 

videtur ,. 
Si  non  cafixs  mulieres  educatu? 
Obeandem  caufam  etiam  Platoab  Eufe- 
bio  &aIijsEccle{iafticis  fcriproribusre- 
prehenditur.quod  fecutus  conftitutioncs 
Lycurgi,in  librisfuisde  Repub.  &  legi- 
buSjiufteritmuJicrcs  non  foliim  iuuencs, 
fcd  etiam  anus,in gymnafijs cum  viris  nu- 
das  lu(ri:ari,ado]efccntulasnudascum  nu- 
disiuuenibus  tripudiare  in  foleaitatibus» 


iturgt 


m 


equis&curfu  ccitare.  Nihiliam  dicodc 

muhorumlocorum  confucttidine.vbifub 

prxccxtu  pudoris   tcguiitur  quidcm  vul- 

tus ,  cum  inccrim  papillx  5i  peclus  femi- 

nuda  virorum  afpcdui  pateant .    Certe 

quod  ad  mulicbrc  pudicitiam  attinct,  viri  i^nci.na. 

dodtiflimi  fententi.-i.Ti  efte  fcribit  Hieiony-  ^^  iuida 

mus,pudiciriam  in  primis  cfie  retinedam,  puiiicitt& 

quoniam  eaamilfa  omnis  ruat  virtus  ,  &  commeU' 

in  eadecorismuliebris  enicefcat  priucipa   datio  . 

tus  H^cpaupercm  commendabilem  facir^ 

diuitem  extollit,deformem  redimit,cxor- 

nar  pulchram  .  Viros  quidcm  confulatus 

illuftrat;  effcrt  in  xtcrnum  nomen  elo- 

quenri?claritas5milita:isgloria,&  exde- 

uiflis  gentibus  acceptus  triumphus  pa- 

rem  quodammpdo  Dcofacir.Multa  por- 

ro  funt.quxingcniorum  fertilitati  nobili- 

ratcm  adoptcnt  infignem;  at  propriamu- 

lieris  virtuspudicitia  cenfetur.  Hxc  Lu- 

cretiamBruto  a:quauit  ,  nefcioan  etiam 

prxtuIerir,quoniam  Brutusnon  pofle  fer 

uitutem  pati  afcEraina  commonicusedi- 

dicit.Hsc  a:quauitCorncliam  Graccho; 

h?c  parcm  alrcri  Bruto  Portiam  fecic:  no- 

tior  cft  marico  fuo  Tanaquil.Vcrum  quia 

infuperioribus,  pr^efertim  Emblem.  zi. 

plura  decaftitate   &pudicicia  diximus  , 

hic  longiori  fcrmonc  fuperfedendum  arbi- 

tramur.  Hoc  vnum  pudicacfnulieri  com- 

mcndatumeilc  volumus,quod  ait  quida.* 

Nil  foemina  toruum  habcarin  oculis,  nil 

procax  in  verbis.nil  inaiftu  inucrccundu; 

non  fit  geftibus  fracflior,  non  ingtellus  fo- 

lutior,non  vox  peculanrior,vt  ipfacorpo- 

ris  fpccies  umulacrum  fit  mentis  &  figu- 

ra  probitatis.Scd  audio  pucllam  cum  ini- 

quo  patre  cxpoftulautem  j  eo  licem  com- 

pofitum. 


N"upta-. 


§4* 


Andreae  Alciati 


Nupta  contagiofo . 


t^:«f 


"irx  /  /  meliora  p^s ,  Me\enii  •  Cur  age  fic  mc^ 
**^  Cowpellod  ?  Bmptm  quod  tibi  dote  gener  , 
Callica  quem  fcahies  ,  dira  dr  mentagra  perurit : 

Hoc  esi  quidnam  aliudy  dtc  mihi  ftue  pater 
Corpora  corponbtt-s  qi4am  tungere  mortua  viuisy 

Hffera^  Etrufci  fa6la  nouare  didcis  ? 

COMMENTARII. 


I. 


II. 

luelU 
fjuercU 
Uc    patre 
'*  httma- 


IN  eicelfo  &  rc^ali  fojio  fedet  Rex, 
(ccpcro  regio,manclataclacurus;  in  cu- 
jus  confpcihi  nudus  homo  mortuo  cada- 
uctiuuigirur  &  alligatur  a  minirtris. 

C  o  N  Q^v  E  R  1  T  V  R  liic  puelU  in- 
genuadc  pacre  perqiiam  difficili  Sc  rnhu- 
mano.quieam  locaiierac  virocuidam  tur- 
pitefinqukiacoac  mifcre  ffcenti ,  menta- 
gra,niorbo  G3llico,&;  aiia  ftmili  lue  con- 
lunipco.   Quud  faciiuis  iJh  fimillimura 


enedicir.quod  fuitolim  folemne  ac  fami- 
liarc  ijLi(TtiLv^po}ztc.y  Mezentio  Tyrrheno- 
lum  RegijDcorum  6c  hominum  contem 
ptori.-qui  cruJclicate  omni  &inauditafe- 
rocitate  folcbat  viua  corporamortuiscol 
ligare,  vcfxtore&  intolerabili  tabe  fen- 
fim  animam  exhalarent.  Dc  hoc  Virgilius 
SAineid. 

!glutd  memorem  vtfandas  e&des  ,  quid  fa-  Crudeli- 
Ba  tjraftni  tfn  ,Me- 

Tfcra.  ?       x^ntij . 


Emblemata^; 


84 


Mjllira}31f  cnpiti  ipfim,generiq;  referuent.  lian.decIaniat.fcj^.Sccimis  fisjpater.-pcti- 

Mortua  quinetiam  iugabat  corpom  viuis,  tiTumus,  einpti  fumiis  . 

Componensqi  mmibuiqy  manus,  afq^  ori*  '  Gdliai  quem  fc.ibies]  Morbjis  eft  no-  <^-^''cf 

buiora,  uusante  annum  1493.^0  Europa  noii  vi- /^''^'^^  • 

Tormenti genusy&fanie  tfiboq;fluentes  fus,qui  iiec  leprx.nec  clcphainia!l,  iiec  li- 

Complexu  inmifero  ylonga  fic  merte  nt'  chenibHS,nec  podagra.*,  iiecmentagrx  ce- 

dac,  fi  rcsincercamei)  veniac.  Haiiciuem 


cabat 

Dll  meliora  pifs]  Verba  funt  puella: 
dcfponfat^  ad  patrem.quem  figurat^  vo- 
cat  Mezentium.Cui  refpondetpater:Cur 
me  compellas  hoc  iufolito  nomine.  Eft 
autcmhsec  formulaoptandi  perapofiape- 
fin.Sumptum  id  ex  3  .Gcorg.  Virgil. 
Di^  meliora  pijs,errorem^hoBibui  illum. 
Gr^ci  fic  effetunc.g^fj  kclkov,  Malum  fo- 
r/u:  &,  (i'vipnfji.H  co  eipii,  apud  Lucianum. 
Cicero  Antoniana  S.Dij  meliora:  idcnim 
ipfum  agimus,  nequis  pofthac  eiufmodi 
quicquam  poflitpolliceri .  Ouid.  Epift. 
Helenes : 

Dij  meliu«:ftmili4  nonfuitille  tui  , 
Idyin  ij.Metamoiph. 

proculyo  procul  omnia^ixit', 

TaliO' Dij  peUa?/t . 
Et  epiftola   Laodameiae  Protefilao  : 
Dij,precof,a  nobu  omen  remoHetefiniflrii. 
Aniorum  i-  Eleg.io.iJcm  : 

Hofiibu4  eueniat  njitafeuera  men . 
Hosiibiiseuentat  v.tcuo  dormire  cubili  . 
Etj.eiufdem  operis; 

Eueniat  nofiru  hofiibui  illepudor . 
Tibuilus  3. 

Dij  meliora  ferat^nec  fint infomnia,  vera. 
Liuiuslib.  9.  Oracione  Polthumij  fqui 
Conful  fub  iugum  milfus  ad  Caudnias 
furcas.dilTuaJebat  fcedus  a  fe  iiflum  cum 
Samnitibus)  Qiiid  tandem  ?  fi  fpopoiidif- 
femus  vrbem  hanc  reliducum  populum 
Romanum,  fi  incenfurum,  fi  fub  regibus 
futurum  ?  Dij  meliora-  Qi[a;  loquendi 
formulapleua  fftalFedus  &  energix  ,  vt: 
ifacileapparec  ex  ijs,  quosmodd  citaui , 
locis . 

Mezenti]  dure  patcr,Mezentro  ffmilis. 

Cur  age  fic  me  compeBttsf  ]  funt  verha 
patris^non  pnell^  ■  Curmehoc  nomine 
Wezentij  appellas? 

Emptni  quodttbi  dote  gener]  Emptus 
gener.vt  apud  Virgil.  i-Georg 


ex  Indis  profeL^lam  craduutaudores.cuni 
c]ua  in  illa  Hifpanienfi  India  ,  prxfcrtim 
ininfula  S.Dominici,  infantesnafcuntur, 
ibiquecrt  tam  familiaris ,  quam  apud  nos 
papula:,fcabies,&  morbilli . 
lUic  namq-jferunt  Aterna  lahe  per  omnes. 
Id  morbi  regnare  vrbes,pajjimc>-j  vagari 
Fcrpetuo  caeli  vitio,  atq;  ignofcere paucti  , 
vt  Syphilidesjib.i.cccinit  Hieron.Fraca- 
ftorius.Neqj  eius  contagium  inagnopcre 
qiiis  ibi  reformidac   Alij  aliunde  ortam 
hanc  luem  cxiftimant.  Sed  ccrtoconftac 
in  has  rcgiones  non  multo  abhinc  tempo- 
re  iuuciflam.ignoca  fiquidem  fuicanteglo 
riofam  ,  fed  parum  felicemexpediciouem 
Neapolitanam  fiib  Carolo  8.  Galloruin 
Regc.  F.ius  autera  propagatio  fic  fe  habec. 
Rediens  exprofedionc  Indix  ChnQoplvo  MorBi 
rusCoIumbus,  quam  conquirendi  noui  Galliei 
orbis  caufa  fufcepctat  ,  praetcr  rnulieres  origo  . 
IndicaSjCtiammilices  Neapolim  deduxir, 
vbi  cum  rex  Catholicus  Feruandus  erac, 
aduerfus  Gallix'  Regem  Carolum.cogno 
mento  Magno  capite.belligcrans.  Milites 
illinon  tam  auro  onufti  quam  raoibo, 
quem  cx  ftupri  confuetudine  cum  Indis 
mulieribus  habita  contraxerant »  quas  ijs 
fimul  &.pudenda  &  pudendum  morbum 
comraunicarunr,parcem  Tnercis  ijs  tribuc 
ruiir,qui  in  Italicis  expeditionibusftipeu- 
dia  raciebant .  Tum  Hifpani  niiiite^callL- 
didimi,  &  non  tam  airais  qnim  atte  ho- 
ftem  olFcndeiegnari^noda  cgrediebaiur, 
propria  relinquenres  predia,&  puteos  ve- 
nena  inficiebant.  Neq ;  fatis  hoc  illis  erac  , 
fcd  &  Italos  piftores  aduerfi  exercitus  pre 
ciocorrumpebant  ,  vc  gypfum  pani  ad- 
tnifcerenc .  Denique  cum  vim  concagjoli 
mali  nuper  elTenc  experu,&  ob  annoija;ca- 
ricacem  necclliiiTi  ei.tc:  inuiilem  &  imbcl- 
lem  gcicm  ab  vrbe  excludcte.clam  ctiam 
fcorta,&quidcm  foin.ofirnma,c2terum 


Hatrimo 

vtij^ecies 
•coem- 
ftio  . 


Tequefibi generum  Thetysematomnibu^  eadem  lue  iwquinaca  cxputerunc .   Gaiii 

vndts .  mulierum  palchricudine  dutfli,  lubenci(- 

In  qnoaliufum  admatrimonij  fpeciem  ,  fimeeas  excepcruntjficq;  eueiiit ,  vc  lu- 

,qu3E  veceribus  coempcio  dicebacur  :  de  xuriatibus  cum  eis  infrenibusiuuenibus, 

quaCiceroin  To^ic.&  S«£uius,  Quir-ti-  moibiisifteooDjniodQ  tQtun,  illum  exer- 


844 


Andreae  Alciati 


Morhi 
Gallici 
caufa  , 


VenereA 
luts  va- 
rta  no' 
mina . 


«itum  iMfecerir,fcd  etiam  perorbcm  vni- 
netrura  fiierit  deriiiatiis.  Id  quod  prxtcr 
Nicolaiim  Monardis  etiam  Gabriel  Fal- 
lopius  tradidiclib.de  morbo  Gajlico.cap. 
i.qui,vca]ij  pa(Tim,labem  hanc  confiftc- 
reputant  incontagione  vniusad  ajium.A 
qua  tanicnfententia  difccdit  Fracaftorius 
lib  i.dc  motbis  contagiof.  c.  ii-  Tametfi 
cnim  maximamotralmm  parsc  cocagic- 
nemoibum  hunc  contraxit  j  obferuatum 
tamen  eft  ( inquit  )  innumeros  alios  finc 
vila  contagionc  pcr  fe  infedioncm  cam  per 
peirosfuifle.lmpodlbilepr^ccreafuillct  , 
tam  paruo  tempore  contagionem  ,  qux 
per  fefegiijscft.nec  concipitur  facile,tan. 
tiim  tcrrarum  petagrafTcab  vna  claiTead 
Hifpanos  primum  delatam  j  quandoqui- 
dem  conftat.auteodem  tcmpore,aut"ferc 
codem,&  in  Hifp3ni3,&  in  Gallia.&r  Ica- 
lia,&  Gcrmania,  &  tota  fere  Scythia  vi 
fam  fuilTc.Addcquod  prxdixifleillam  A- 
Itronomosceitisante  annis  ,  nonparuum 
mdicium  eft,aliud  fiibclle  iHi  principium 
quam  (impIicitercotagioncm-Ncc  ctiam 
mirum  videri  dcber,  nouos  atq;  infolitos 
morbos  certis  temporibusapparere  ,  non 
q.iidem  delatos  ab  vna  regioneadalia,(ed 
fuis  caiifisexortos  .  Qu^odcxemplis  qui- 
bnfdamdemonftratide  Fracaftorius. Hic 
morbus  nondum  fuum  vnicnm  nomen 
fortitus  eft.  Itali  a  Gallis  cxiftimantes  ve- 
niirecoiiragium,morbum  Gallicum  nuii- 
cuparunt.  Quos  ob  id  mulcofaic  perfti- 
cat  Rcnodaeusinfua  Pharmacopxia.-  Itali 
(inquit)  in  Gallos  turgidi  &iratt  ,  fuum 
morbum  in  vindidlam  Gallicum  vocant; 
arq;  ridiculam  eorum  Iibri  prx  fe  ferunt 
v|t:oiiem,cum  marnoM'gnorantiaj,&  vxo 
res  meretricij  notent.-  illos  ,  quod  Vcnc- 
rczluis  originem  nefcicrinr:  has,  quod  a 
Gallisiniri  cupicrinr.  Forfan  huiusiniu- 
riasin  parenresillate  mcmor  Brafauolus, 
libcllum  quendam  de  fuo  morbo  ,  quem 
Gailicum  vocar.confcripfit.inquo  eiufdc 
i54.differeiuias  afTignauit.Ccrte  fico  lo- 
ci  incptirc  non  vifus  cft  bonus  vir ,  credo 
tot  eiusaffines  aut  vicinas,  primo  Icalici 
morbi  aduencu  a  militibus  Galliscom- 
preifasiatq;  vtharum  nuptiarum  fignum 
aliquod  ina;rcrnam  mcmoriam  rcluiquc- 
rcr.cuifmodihicroglyphicapofte:itati  re- 
hquit.H^c  Renodsus  Iib.i-Antidot.feft. 
4.cap.  lo.  Gallicontra  morbum  Italicum 
&  Xeapolitanum  vocarunt,quod  Neapo 


1i,vndc  preciofam  hanc  mcrccm,taqnSm 
parta  vidorias  pra:miura  in  regionesfuas 
detulerunt ,  primiim  cum  eo  confliftari 
ccspcrint.Germani  ci  Hifpanorum  con- 
tubcrnio  hanc  fcabiem  ad  fe  mandfifc  videu 
tcs.Hifpanicara  appellarunt.  Alij  Scrpi- 
gincm  Indicam,&  quidem  proprijftime, 
ciim  iiideprimafit  huiusmali  origo.  Sijt 
quibus  hic  morbus  Paturfa  d  carur  ,  no- 
minc  fortaflis  Indis  proprio  &  gcnuino  : 
quod  a  quibufdam  morbus  magnus  Sc 
violentus,abaliis  turpispairiointcrprcta- 
tur,  quod  gencialiter  omnes  deturpaic 
foleat .   Quidani  Pudendagram  vocant, 
quod  pudeda  plerunq;  primum  inficiat. 
Idioma  Hifpauicum  Buuas  vocat.Fraca- 
ftoriiis  Syphilida  nominar,quia  examore 
&  coniuniflione  Venciis  inter  hominem 
vtplurimil  fuboriatur:  atqj  itaSyphilis, 
quafi  concordia:atque  amicitia:  Vcncrex 
panus  fitjcx  Fallopiiintcrprctationclo. 
Almcnar  Hifpanus  dc  morbo  Gallico,  c. 
i.morbtim  hunc  Saturnium  vocat,  quia 
a  Satuino.proptcreiusingrefTum  in  aric- 
tcm,3liis  coelidifpofitionibuscoadiuuan- 
tibus ,  orisiiiem  traxit.   Cui  fentcntix  & 
Calpat  Torralla  fubfcribic  in  Traft.  dc 
Pudeiidagra.De  quoctiam  conflile  loan. 
Laiigiumlib. l.cpift.4i.&  lib. i.ep. I4-Ex 
hoc  m.otbo  ligni  Guaiaci  vfus  primum 
nobisinnotuit .   Nam   magnis  doloiibus 
morbi  Gallici,quem  ab  Inda  mulicre  na- 
dus  crac,Hifpaiiusquidamftorquebatur: 
cius  famulus  Indus  iii  prouincia  ca  mc- 
dicinamfaciens ,  aquam  Guaiaci  ci  propi- 
n3uit,qu2  non  folum  magnis  illiscrucia- 
tibus  cum  liberauit,  fed  &  priftins  fani* 
tati  reftituit.  Quodexempluin  aliiquoqj 
Hifpani,eodem  morboinfc(fli,cum  fecu- 
ricflcnt.fimiliter  fuerunt  curati.Eaq;  c«- 
ra  Hifpali  mox  euulgatacftabiis,qui  ei 
India  redierunt  ,  hinc  per  totam  Hifpa- 
niam,&indepcrorbem  vi,iuerfum,quem 
hxc  fcabicsoccuparat.   Sicq;  Dco  vifum 
eft  ,  vt  vndc  manauit  morbus,  indc  etiam 
rcm.edium  eius  afFerretur:  fiquidc  in  hoc 
curando  nullum  medicamenruni  Guaia- 
co  reperiaturprxftant.usaut  ccrtius-  Na 
fi,vtdccct,retfteinftituatur,atqueproce- 
datcuratio,&  fuotempore  aquaifiapro- 
pinetur,certiflimumcft,  cimorbo  fanita- 
tem  perfcdam  comparari,nec  recidiuam 
cum  pati,  qiiieolaborabat,  dummodo  ia 
idem  c^oum  non  fe  prouoluat  denuo. 

Qu-od 


Tuien* 
dagr*. 


Ug»Hm 
Cuaia* 


^^•Emblematiii^ 


845- 


iv. 

wentes 

»deles, 
'ex,enttj, 


QuoJ  fi  Hicron.Capivacciiim  aiidire  vo- 
iHtnus  ,  noa  debet  vtiq;  Mcdicina:  fliidio- 
fos  labornm  &  diligenci^  p^nitere,qiiam 
in  morbo  iftotam  ftcqueiui,8c  per^que 
lucrofidimo  cognofcendo  adhibuennt. 
Nam  &  citra  iadantia  diccre  fcait,  quod 
h  Gallicij  luis  curatione  vltra  OtfVodccim 
tnillia  coionatorum  fiierit  lucratns  ,  lib. 
de  lueVencrea,c.  i  x.in  fine,ne  liabcat,quo 
tantopereglcrietur  Medicus  illccui  Ma- 
nilius  Cornutus  Legatus  Cxfarisin  Aqui 
tania,ment3gnj  morbo  foedo  cortcptus  , 
H-S  CC.  (e  curandfi  elocauitjtatus  erat 
rcinsedicf  qu^ftuSjvel  vitidignitas,vte(l 
Jjpud  Plinuim  lib.i(J  c- 1. 

Dira  &  mentagra]  Morbuscft  a  mcn 
to  &  dypivHvM  eft,  expifcari  fcu  venari, 
quod  mencum  venetur,  fic  diftus.Nam  a 
mentopet  faciem.collum,  peftus  &  ma- 
«us,  faedo&  infojito  quodam  furfuredi- 
latatur.Phnius  cap.i.lib-t^.GrauilTimu, 
inquit,  ex  his  lichenasappellauere  Grxco 
nomine:  Latine,  qnoniam  a  mcnto  fere  o- 
ricbatur,  ioculari  ptiaium  Iafciuia(vt  eft 
procax  natura  m^iltorum  inalienis  mife- 
rijs)  mox  &  vfi/rpato  vocabulo  ,  mcnta- 
gram,  occupa;rtcm  in  multis  totos  vbique 
vuItus,ocaifs  tantum  iramunibus.dcfcen 
dentcm  vero  in  colla  pcdusquc  ac  manus 
fcrdo  cutis  furfurcHac  quoq;  rationedi- 
citur  Chiragra,Podagra,Pudcndagra.&c. 

Corpora  corporib:i4]  Imitatio  Virgilij  cx 
S.ABncid-  vbi  de  Mezcntio  : 
Mortua  quifi  etiam  lugebat  corpora  viuu , 
Componens  maniixtiqi  manttt ,  atque  eri- 
bm  ora . 

Efferaq;  Etrufci  &c.]  reuocarefacinora 
Mezentij  truculentiirimi  ducis  Ecruria;, 
fcu  potius  Hetfuriqcumafpirationejqua: 
cft  regio  Icalas  mari  Tyrrhcno  adiaccns.. 
Sic  di(ft3,quod  eius  finesolim  tcndcbatut 
vfq;  ad  ripam  Tyberis;&  quafi  iTipitpiit, 
&  per  fyncopcn  iTpa^iA.  nam  iTipa  cft 
-alter,S>c  opotfinii  vocatur.Romacnim  an- 
tea  vnam  tantum  Tyberis  npam  tenebat. 
M  E  /  I  N  T  I  I  noniniuria  vocabun- 
turcrudelesilli  patres.qui  fuas  filiascgre 
gia  forma,intcgras,&  bona  valccudine.ma- 
trimonio  (a  quodiflblui  poilea  r.efas)  co- 
pularc  no  horrcnt  homimbus  Iepra-&  po- 
dagra  coafc<ftis,&  fjpius  Neapolicana  fca- 
bie  corruptis ,  iis  qnidcm  viuis  cadaueri- 
bns,qai  morcuiseo  quoqj  pciores ,  q?eo- 
f^ugi  fcecor  &  cfuciatus  a4  Yic^  yf^ue,  ^ 


interdum  etiam  diiiturnjc  finem  maneat : 
illorum  vero  cclerius  animumdebilitado 
enecet.  Eiufmodi  coiugium  tam  imparvt 
erudice,ica  &feftiue  dcpiiixit  Par^miogr» 
phusin  Dialogo  ,  cui  titulus  cft  ei.yA[xoi 
ydu.oi  :  ex  quo  placct  huc  transferrc  qua: 
ad  rcm  facianc.Sic  aurcm  ptinium  nobilc 
pucllam  dcfcnbit.  G  a.  Qilid  cgo  tibi  dc- 
pingam  pucUam  non  incognicam,  quam- 
quam  plurimum  gratiaj  addidit  ornatus 
natiuo  decoii  ?  Mi  Petroni,dixi(les  Deam 
quampiameftcinihilillam  no  deccbat.In- 
tcrim  nobis  prodic  bcatus  ille  fpufus,  truu 
co  nafo,alteram  trahcs  tibiam,  fed  minus 
feliciterquam  Suizcri  folcnt.manibus  fca- 
bris.habitu  graui,oculis  languidis,  capitc 
obuinAo:  fanies  &  c  naribus  &  ex  auribus 
fluebat .  Alii  digitos  habentannlatos,  illc 
etiam  infcmorcgeftat  anulos .  P  s.  Quid 
parentibus  accidic  vt  talem  fijiam  tali  por- 
tentocommitccrec?G  A.Nefcio.nifi  quod 
hodie  plcrifque  videtur  adempta  mens. 
P-B.  Fortafle  prardi  lescft-  G  A.  Eft  afFa- 
tim,  feJ  a;te  alieno.  P  e.  Si  puefla  vcneno 
fuftuluTec  ambos  auos  &  auias,quod  gra.- 
«ius  fupplicium  de  iliafumi  potcrac  ?  Si 
minxiflecin  pacrios  cineres  ,  facis  poena- 
rum  dacura  fuerac  rali  monftro  vel  ofcu- 
lum  dare  coacta  .  Mihi  fane  facfum  hoc 
crudelius  ene  videtur,  quam  fi  illam  nu- 
dam  obieciflenr  vrfis  ,  aut  Ieo;;ibus  ,aut 
crocodilisNaraaut  fcr?  peperciffent  tam 
infigni  forma;,aut  fubita  mors  finiffet  cru 
ciatum  .  Mihi  plane  videturhoc  faftom 
Mezentio  dignum,  c\\.\imortHa,  vt  inquit 
Maro, 

.....^iungehat  corpora  vitiu  , 
Componens  mantbMq;  manm ,  atque  ori-. 

bM  oratj. 
Qu^amquam  iicc  Mezcntius.ni  failor,tam 
immaniserac ,  vt  tam  amabilem  pucilara 
cadaueri  iungerct.  Nec  vlluni  cadauet 
cft.cui  non  iLingi  malis  quam  tam  putido 
cadaueri .  Siquidem  hoc  ipfum  qucd  fpi- 
rat,merum  vcneuum  cft;  quod  loquitur  , 
cft  pefti$:quod  coiuingic,  niorscft  .  Hxc 
il le .  V ide  p rou e rbii; ti ,  Male  coniugati. 
Ad  huius  EmblcmaMS  fententiam  puto 
fpeitarc  illud  Sencca:  ex  4.  de  Benefic  c. 
ly.Male  confuiic  il!e  fiUx.qui  illam  con- 
tumeIiofo&  fxpc  rcpudiaro  coHocauit  . 
Sanctiflima  co.DdgiicopuIa  noneft  tcme. 


Paroemt» 
gKiphi 
locus  e 
dialogo  , 
cuiu!  titii 

lus  ,  C07l' 

iugiuT» 
imbar » 


Senec*  *V 

Ct{4, 


:e  quibnscumque  permiccenda  ,  fcd  fants 
wucumcorpoie/aiiimoquc  valcntibus , 

Q^id 


8^6 


Andreae  Alciati 


Democri- 


UiHorin 
fanuKA 
£  Igicd , 
^nnrttfim 
faletudi. 


Quid  enim  ture  canonuhi  prohibita  lepto 
furuni  coniugia  >  niH  quod  inhumaiuim 
vifum  lit,  cuiitagione  infedi  cotporis  ac 
c-irioH  ,  fanum  ac  viuidum  corpus  tutpi 
It.einfcftarc?  Sedauaritiae  tetralabesom- 
tiiaiuia  natur£&  humaiiitatis  violat,  nec 
fTiiniis  inlanecommittit,  c]uam  quiolim 
viuoshomines  ad  aram  Saturni.vel  Dian? 
Tau  rica:  madlarent :  vel  qui  mifcros  icos 
ad  latumiasdciicerent .  Welius  &  decen- 
tius.vtapud  riuiium  Secundum  lib.i.  c- 
pift.  i4formofus  ac  decorus  fponfus  elo- 
catur  puellz  ingenuae .  Eft  illi.  aic.facies 
iiberalis,  &  ingenua  totius  corporis-pul- 
critudo,&  quidem  fenatoruis  decor;  qua: 
ego  numquam  putcm  neghgenda.  Dcbet 
cnnn  hoc  caltitaci  puellarum  quafi  pra:- 
xnium  dari.Et  haecille  deMinutio  Acilia- 
no.Occurrebatillud  Ouidianum  : 
C^am  maleinAquaUsieniunt  ad aratra 

iuuenci. 
EtquiJ  tamdominaturin  coniugijs,  qua 
coiifenfus.acconcorsanimus  ?  Necenim 
tani  concubitus  &  corporum  miftio  nu- 
ptias  facit,  qnamconfenfusanin  orum  & 
volui)ratum,vt  rede  lureconfulti .  lllud 
adi)ci  placetcx  Plutarcho.didum  Dcmo 
crui,qui  generum  naduserit  commodu, 
inucniire  filium;  qui  vero  incommodum  > 
perdidiflc  &  hliam-Nonmale  aggcroPli- 
nianum  id  ex  lib-  S.cpift.  1 8.de  viorc  Do- 
jnitij  Tulli:Mulier,inquit,  natalibusda- 
ra,moribus  proba,  aetate  dccliuis,  diu  vi- 
daa,matcroIim,paium  dccorefecuta  ma- 
trimonium  videbatur  diuiiis  fenis.itaper 
diti  morbo,vt  cffe  tardio  poflet  vxoti,qua 
iuuenis,  faiiusqueduxi/rct;  quippconini- 
bus  membiiscxhaiiftus,&  fiacfUis,  tantas 
opes  folisoculis  obibat  :  ac  ne  in  Icdulo 
quidem  ab  alijs  mouebatur .  Quinctiam 
foedum.mifcrandumquL-  didu,  deiitcsla- 
uandoSjfricandosq;  praebebat.  Auditum 
cft  frequenterab  ipfo.ciim  quercrctur  dc 
coiitumcli)sdcbiIitatis  fuarjc  digitos  lei- 
uorum  fuoium  quotidielingcie.  Viucbat 
tamcn,&  viuere  volcbat,  hiftentante  ma- 
xim^  vxore,qua2  culpam  inchoatimatii- 
moiii  j  in  gloriam  petfeucrantia  vcrterat . 
Similc  qiiid  nairat  Ludouicus  Viucs  lib. 
i.Cbrifti..p<efccniiiia: ,  dc  pra:ftantiflima 
quadam  t^niiiia  Burgtnfi  in  Rclgio  ,  qiia: 
licet  maiirum  valetudiiiarium  nada  c/fct, 
mita  tarxicii  conftantia  &.  incredibili  patxn 
tiacundcm  fuftiuuitjaiquc  vt  viorcs  indc 


ezemplum  iibi  fumantjVttia  mantotum> 
&  viciflim  mariti  vzorum  tolerandi.to- 
tam  hiftotiam  ,  licet  longinfculam  ,  huc 
tranfcribam  .  Clara  Ccrucnta  Bernaidi 
Valdaur^coniuz.cum  virgotenerriraa  & 
foimofiflima  Brugas  cflctad  fpenfum  dc* 
dudla.iam  plus^o-  annosnatum,  prima 
nuptiarumnode  crura  eius  fafcijsinuo» 
luta  vidit,  depicheiiditq^maritum  fibiae* 
grum&  valetudinatium  obuenifle.  Nihil 
lamc  illum  ob  id  aucrfata.ijon  c^pit  cum 
odifle,  cum  pra-fertim  noiidum  poflci  vi- 
detiamare.Iiicidit  nomulto  poft  Valdau 
lain  grauiflimum  morbuni,  de  cuuis  fa« 
lute  &  vitaMedici  omncs  defpcrabant.Ip- 
(acurh  matie  cantacura&  afliduitatecir> 
ca  Icdura  aegri  verfabatur,  vt  fex  totis 
hebdomadibus  amba:ncc  fcezacrint,nifi 
vt  mutarcnt  fupparosj  ncc  vlla  ncde  fu- 
pra  vnam  aut  alteiam  hotam  quieuciint  , 
idq;  indutae,multis  tio<^ibus  tradudis  in- 
fomnibus.Erat  radiz  morbi  Indici,quem 
Gallicum  vocant,(xui  &  contagioli.Dif» 
fiiadebant  Medici,  ne  fic  cum  contredla- 
ret,nctam  prope  acccdcrct:idem  confulc* 
bant  neccflarii .  Tum  aequalcs  f^minae  ia 
rcligioncm  adducebant,  non  cflc  cani  an- 
ziacura  diuezandum  (itaenim  loqueban- 
tm)  hominem  iani  fatis  debitum  ,  &  ma- 
gna  mortis  parte  in  corpus  rcccpta.profpi 
cicndum  eflcanimae;  de  corpoicnihil  co- 
gitandum  aliud  ,  quam  vbi  condeietur 
humo.  Quibus  vocibiis  adco  illa  abftcrri- 
tanoncft,  vt  curarit  quidcm  quae  ad  ani- 
inum  fpc(5labant,  fed  ipla  culiiia:  lorbitio- 
nibus,quae  remedium  atFcriencipfa  panis 
fubinde  mutaiidis  (nam  loluta  eiat  niaio- 
rem  in  modum  aluus  ,  &  alijs  locis  pus 
tctrum  dimanabat]  tflci  intcntiflima,fur- 
fumdeoifum  toto  dieiuifiiaret  ,  animo 
corpulculum  fulcjens,Iaboiibusimpar,ui 
tanta  visafltctiisfubuciiiret-itadilcrimcn 
mazirr  um  VaIdauraeualit,iujatibusMe- 
dicis,e  mambus  Oici  violcntiaconiugisc- 
reprum  efle  .  Alius  facetius  quam  Chri- 
ftianiuSjDecreuiflc,  dixit,  Deum  Valdaii- 
ram  occidcic  ,  vzoitm  veio  obftinafle  e 
manibusfc  illunuion  dimifluram.  C^pit 
eijfli.cntc  quodam  ardcntiflimoez  capitc 
hun  ore,  arrodi  intcriornaiium  caruncu- 
la,N;edicipuhiiIv.iilum  dedcriit,quofub- 
indc  rcfpcigeret  vlcus,tcnui  pcrfiftul.ira 
autcalamum  flatu  •  Quumq;  nullus  iij- 
uciiiretur,  qui  iion  cum  Jaborem  recula- 

rct. 


nartum 

magna 

conffatii 

fitfiinitk 


'Emblemata. 


847 


nt,  dmnibus  rem  auerfandam  cxhorrcn- 
tibus.folaconiuxhoc  prxflicic.  Scaccuci- 
buspcr  gcnas  ac  mcncum  papulis  morbi, 
quum  nullusrafor  commod^  pofTcceius 
barbam  iadcre,nec  vellec,  vxor  forficulis 
oftauo  quoqj  Jie  dcxterrimcaccondcbac. 
Collapfiis  dcindeinalium  morbum  lon- 
gifl[iauim,fcprem  fere  annorum,  ipfa  in- 
facigabili  diligencia  &  cibum  eiparauic  > 
ciim  pedifleqiias  habcrec  duas,&filiam 
grandcfcencem:ipfa  eadem  cum  f<jdaillc- 
uic  vlccra,rura  &crura  pucidiflimavndi- 
que  fanic  difflucncia  concrciflauit  quoci- 
die,curundas  &malagmacaimpofuic,ac 
fafcijs  deuinxic ,  vt  mufcum  eam  dicercJ 
concre*ftare»nort  rcm  fqcoris  incolerabilis. 
Quin  &  anhelirum.qucm  nemo  no ctiam 
ad  decem  paHits  aucrfabacur,  ipfa  fuauif- 
fimum  iurac  fuiflc .  Ec  quidem  ferio  fuc- 
cenfuic.eum  f(;ccrcdicentibus;aiebacenim 
fibi  vidcri  ccu  fragranciammaturorum  & 
dulciummalorum.  Acq;  hoc  cocomorbi 
lempo  re,  cnm  eflenc  quocidie  magni facic 
«li  furapcus,  incadomo,  adquam  mulcis 
iam  annis  nulla  ex  re  quacflusaliquis  re- 
dieracnec  annuos  haberecprouencusiipfa 
feannulisjipfa  corquibusaureis,  iplamo- 
nilibus ,  ipfa  veftibus  v  ipfa  abacum  -fuum 
vafis  atgenceisjibentiflim^  fpoliabac ,  ne 
quid  marico  dceflet.conccntaquauis  racn- 
fa.modo  marito  fuppecerec.quod  cam  af- 
flido  maliscorpori  conducercc.  Sic  illc 
vicam  craxic  vxoris  cura,cadaucrofo  cor- 
pore,feu  fepulchro  verius,  deccm  annis  a 
primo  illo  morbo.   Q^o  ccmporc  ipfa 


ru  coniu- 


duascxeoproles  fufccpiT,  cumancca  (er 
genuiflec ,  viginci  annisnupta,  nunquam 
cocagiofifliniomaricimorbo.nec  vllaom 
nino  fcabieinfedta.non  modo  ipfa,  fed  uec 
vllusliberorum,  corpotibiis  omiiium  fa- 
niflimis  &  mundifl!imis.  Exquoliqui- 
dura  fit.quanta  fit  virrus.qnaiita  fanctitas 
earum,qux  vero  ac  toto  pedoie  maiitos  , 
Cvc  coiigruumeft)  amac,quemadfnodum  ^ 
illis  Deus  prajfcntem  quoq;graciam  rc» 
ferac.Obiic  tandem  fenex  afgrotus.fcd  noii 
obijc,fedabiic  verius,  &exijciiigem  cru- 
ciacum,tanco  taraen  doloreClare,  vcqui 
illara  norinc,  facerencur,nunquam  adolc- 
(centem  maritum  ,  integro  corpore,  for- 
mofum.diuicem  ,  tantum  reliquiflc  cha- 
riflima:  vxori  defiderium  ,  m^rorem,  lu- 
dum.  Multigratulatione  cicius  putabant 
efleopus  ,  quam  confolatione, quosilla 
propemodum  execrabatur,  optans  vt  ma- 
ritus,  qualisqualis  crat,fi  fieri  pofl^et,  fibi 
rcdderetHr,etiam  cum  libcrorum  omniii» 
quosjquinq;  habcbat.jaftura.  Cuccq;  ef- 
fetintegra  aetate.niimquam  fl:atiiit  nubc- 
rc»quod  fe  alterum  Bernardum  Valdau- 
ram  inucnturam  negaret.  Ha;c  &  plura 
Viues.  Eant  nunc  dclica tula:  ill?  mulier- 
culx,quaeob  mariti  vel  pcdupi  foltim  £%,- 
torcm,vcIimpuriorem  aliqucm  fcrcatum, 
vel  fonticulum.amoremconiugalcmin  a- 
dulterinum  conucrtunt,  &  coniuges  fuos 
iv\  farailiam  Corncliam  (fic  falsS  iocantur 
Italijobcornuumdecusjafleruntjdumfc- 
fe  aliis  permolendas  fubiicinnt .  Ac  nunc 
viridariiim  incremus .. 


DE    A  RBORIBVS. 

A  methodo  ,  quam  hadenus  in  finguh's  Emblematis  fumus  fe* 
euti ,  paululum  defle£terecogimur,  re  fic  exigeiite .  Nam  cum 
qusedam  epigrammata  ex  his  diuerfbs  habeant  fines ,  &:  argu- 
menta ,  ideo  diuerfam  requirunt  tradationem .  Njhilominus 
quoad  fieri  poteritad  tritam  iam  viam  appropinquabimus,  ita 
vtnumerusl.  in  margineappofitus  dercriptiunem  &:  hiftoria 
arboris .  .1 1,  onginem  Emblematis,qua:  vt  plurimum  cx  pro- 

^>-prietatearboFisdefiimJtur.  III.  Epigrammatis,  fi^ue  vnuiTi 
lit,fiue  plura,exphcationem .  IV.  dodrinam  morum,  fiue 

;  adivnumjfiucgddiuerrumfinemrefpiciat » contineat. 

CnftcCCus; 


848 


Andreae  Alciati 


CupreflTus . 

EMBLEMA    CXCIX. 


"t N D IC  AT  ^ffigtes meUy  nomen^  Cuprefsh 
•*■    TrA^iandos  pariH  conditione  fuos  . 

A     L     I     V     D. 
'VI^V NEST A  efi  arhor^procerum  monumenta Cuprefus^ 
^    Sla^le  apium  plebis ,  comere  fronde  folet . 

A     L     1     V     D. 
jyF  LC  H  RA  coma  elf,  pulchro  di^eUaj^  ordine  frondes'y 
-*■     Sed  fruBus  nullos  hxc  coma  pulchra  gerit . 

COMMENTARIL 


I.         T)!l  o  c  s  R  A  QrborCiipfe/rnseft.cau* 


.  -  dincmeffingiint.Sedqiiia  tmpercnprcf» 

9HpreJftt<.  1.'  dicelongofurrecfto,  faftigioaciimina  fum  hic  fignificantur  ,  aqualitas  libcro- 

to,ramiscompluribusinorbem  cingiuir,  rum.funus,  &  inutilispuJchritudo  .-idco 

quinonin  amplitudinem  diffunduntur ,  ca  totidem  fymbolis  hicappidlis  denotan- 

fcd  fccundum  caudicem  afllirgunt,  cacu-  tur,ftatera,pyra,&perfona  . 
mcn  camcii  nonattingentcs.coni  firaiJiCH-         V  T  exnaturis  animaiitiam ,  reriiaiqj 

aliarura 


IL 


Emblemata  • 


prtjfm 
•  f$gni 
*t. 
I. 

jmali. 


•liarum  rpe<flataproprieratc,  fumitiirali- 
quod  fymbolum  ad  aliquid  defiguadum, 
itacxplantis&arboribus  .- vt  Cuprelliis 
hicad  triaaccommodatun  Primoad  ?qna 
litatem  iutcr  fuos  fignificaudam,  quod  ca 
arbor  &infoliis  &  fru*flibus  videatur  ali- 
em  $n  quam  a:qua1itatem  obfcruarc  Vnde  Caf- 
'*  •  fius  Dionyf  lib.  i  !•  c j.  Cupre/Ii  duplcx 
iiomenhabcnt:&  Charites,hoc  eft.Gratiq 
appellanturad  deledationem  ;  Cupredi 
vcrojfiucfyr  Grsci  reclius  appcliant) 
Cyparifi.quod  fcr^  parilcsgeftent  &pro 
ducant  tum  ranios,tum  fru&ns.  Ambro- 
fnis  Setm  4.in  Pfal.ii8.dc  Cuprelfo  ver 
fcafacicns;  (  quid  enim  me  pudeac  audo- 
'■  rcm  tam  pium  &  dodum  huc  aduoca- 

le?)  Genus  hoc  axboris,ait,  numquam  a- 
mictit  viriditatcm  fuam  hyemc.Iuxta  ver 
&  aeftatcm  comara  pafcit,  nec  diucrfoco- 
loremutatur.SoIamhancarborem  ventus 
fuo  numquam  honore  dcfpoIiat:fola  nCi» 
quam  vcterc  cxuitur  ami^Tlu  ,  auc  nouo 
florc  vefticur.  Sic  Apoftolica  quoquc  gra- 
lianefcit  dcfedu.  fcd  vctuftate  fui  floret. 
j.  CuprelTus   ctiam    fymbolum  morris 

nhoiii  prajfert,  quia,  vt  inquit  Fcftus  Pompeius 
rtif,  lib.j.  CuprefTi  morruorura  doraibus  po- 
ncbatur  ideo  ,  quia  huius  gencris  arbor 
excifa  non  rcnafciturificut  ex  mortuo  ni- 
hil  iam  eft  fpcrandum.  Qu^am  ob  caufam 
in  tutela  Ditis  patris  efTe  putabatur.  Hxc 
Peftus . 

Dcniquc  cuprefius   fignificat  rcs  di- 

'   f     ftu  quidem  magnificas  ac  prxclaras  ,  fed 

rtu  fed  ''^"t'^^5  •  fl^od  profluiit  a  natura  huius 

Htiles      3'^°^^^'  quam  natu  morofam  cfie ,  fruiflu 

fuperuacuam  ,  baccis  roruam  ,  foliis  ama- 

ram.odore  violetan;i,ac  ne  vmbraquidem 

gratiofam.fcribit  Plinius  Iib.i6.  cap.}3. 

INDICAT  ejjigi/s  meu]  Meta  ,  ftrucs 
inacutum  tendeus,  dxzitKuvoi.  Virgil. 
^.AEncid. 

Hic  viridetfi  JEnein frodtnti  ex  ilicemeta 
Confiituit. 

Idem  alibi ,  Aerias  quercus ,  &  coniferas 
cyparifibsappellat.Citat&iftudexEnnio 
Konius  : 

Capitibtu  tiutantespinos,reStosq;  cupreffos, 

Eft  etiam  meta  rcrminus  cuiuscunqj  ici . 

Etmctaphorice  tcrminumaccipimus  pto 

ccrtoaliquo  rcgiminc&fine. 

ipreffus         Nomenq;  cuprefft]   Multi  CypariiTum 

ide  no-    vocatam  aiunt  J^ta.Ts  kvhv  t^^^eiv  'Tra,- 

ioatus ,  />/<'■»?  KKtt.i^vi  Ti  yjti  Kctp-Trvf,  afruflutim 


H9 


Aqualitate  ypariterqj  ratnorufn,quos  produ- 
f«/.Siquidcm  Cuprelfusab  radicead  furrt 
mitatcm  rcdoftipire  confurgir,fuaq;bra* 
chia  orrnia  pari  xqualirarc  tn  coni  figur5 
ad  faftigium  prorcndir.Cuprcfrnm  autcm 
a  Cypariffo  puero  nomen  habuifle.co  qui- 
dcm  Telcphi  filio.ab  Apolline  adamato,& 
in  arborem  fui  nominis  commutato,fabii- 
laturOuidius  in  loMetamorph.  At  Di- 
dymus  rcfcrt  ,  CyparifTos  Eteoclis  fuifle 
filias.quxcum  tripudioad  Dearum  ^mii 
lationera  fubfilircnt ,  exrra  choream  con- 
uolutaj,  inpiofundum  puteum  concidc- 
runt.  Quarum  cafum  TcUus  raifeiata,in- 
dc  arbores  puellis  finiilcs  ad  obIe<5tamcn- 
tum  &  raemoriam  rei  piotulic  Vnde  Cy- 
pari/Ii  etiam  Charites  appcllantur,  rt  di- 
dlum  eft . 

IVKESTA  eii  arbor]  Secu ndi  cpigram- 
matis  fenfuseft:  CuprelTus  diuitum  & 
magnatum  monumcnra  &  fcpulchra  cxor 
nat,quemadmodum  &  apium  plebismo- 
numenta  frondc  fua  comit  &  cxornat. 
Vnde  Lucanusin  3.dixit  : 
'Et  non  plebeios  lucita  tcftata  cupreffus  . 
Eftautem  cuprcfrusarborfuneftaobcau- 
famiam  diftam  ,  quia  fcilicet  Diti  facra  , 
idcoq;  pro  fignofunebri  ad  domos  pofi- 
ta.  Vel  vt  Varro  ait,pyrascupreflbcircu- 
dari  folitas  fuiffe^nc  proptergrauem  vftri 
«as  odorem  populi  circumdantis  corona 
offendatur .   Ad  quem  morem  refpiciens 
Virgi|.(j.AEneid.ait : 
Ingen  tem  firuxere  pyra,  cui  frondibus  atris 
Intexunt  latera,^feraUsante  cuprejfm 
Conflituunt . 

Stacius  lib  5. 

Trisltbus  interearamu,teneraq;  cuprejfo 

Damnatus  ftammi  torut ,  &>  putrile phe- 
retrum 

Texitur  . 

Ideo  etiam  Horatius  Odc  j.Epod.cuprcf 

fosappcllat  funebrcs.  Ouidius  3.  Trift. 

eleg.jj. 

Tunerti  ora  mihiferali  cinBa  cuprejff* 

Conuenit. 

Claudian.i.deraptu  Proferp. 

§luercus  amica  loui,  tumulos  teBura  cti. 
prejfus . 

Virgilius  i.Aincid. 

ffantmanibus  arA 

Caertiletf  mcefiAzittu.atraq;  cupreffo , 

Qnod  idem  tcftatur  Ouidius  10.  Meta- 

norpU. 

^  h  h  luze^ 


(^  eiui 
niUur,*  • 


CupreJJtli 
ctir  arbor 


Sfo 


Andreae  Alciati 


Digebuq-y  a[ios,adeyuq^  dolentibus,irjqHit. 

jipium  in       ^/ile  apiM/n]  Vidtinus  snim  aliquan- 

fe-td-         do  111  magiiataai  ac  nobiliiim  fepiilchra- 

chr\i.         ]ibiis,&  pollinduiis  fpdrgi  cupre^fifroii- 

des ;  fcd  lAc  ramen  ntas  apiid  o-nues  iio- 

ftratcs  mO;i  jequ^  celebratur.  Plebei,dum 

parenranc.faiuia,  iiyfopo.  nieittha,  buxo, 

&  nonnunqua  n  apio   vti  .olciit ,  non  alia 

ratioiie  Ciedidernn.q  la  ti  ad  olentcm  me- 

phitUTi  auerreudani,iSc  cetraiii  cariem  mor 

ticinx.Videadagium,yi/>/(7  opuseft.  Ei  A- 

lexandrumab  Alcxaudtolib. t.  cap.^.qui 

ccfi  veradicicdc  apio,  locum  tamen  Cice- 

ronisnimis  putide  intcrpretaturjCLini  Ci- 

-  cero  de  Appio  Pulchrointclligat . 

Cpw*.  Comerefronde.]  Ornare.  Hinccomptii 

dicirousornatum.Hic  ixiretzopiKoi-  Pro 

prie  Piautus ;  Dum  poliuncur ,  dum  co- 

muxitur.annuscft.  Claudian.  iulaude  Sc- 

renx  : 

Non  illo  nitidos  vnquam  heUcinte  capiQos. 

Cemere-j  . 

j.  fVLCHRAcomaeJi^Hiic   refer  diau 

Phocionis   Phocionis  in  Leofthcnem  Qratorem  mul- 

I»  Leofihe  tis  &  magnificis  proraifns  Athenienfes  ad 

nem  dicis  belfum  confirantera;ciu$enim  orationem 

Tium.         cupreniseirefimiie  aiebat,qu:eciim  pul- 

chraifint  &  procercE  ,  nullum  tamen  fru- 

cl.im  refemit .  Diciturautcm  in  eos,qai 

ciim  membris  (int  clegancihus  Scappri- 

mc  comptis  ,  nullius  tamen  frugis  func , 

neque  (uis  alicui  commodo  clfe  pofTur^t  . 

Referhuc  Ad^^-Cjparijft  fruclus  . 

IV.  FoRTB   fu.ficerv."  poHii  renc,qu3e  de 

I.         his  rribus  Emblematis  dicta  fuiic  ,  tamen 

^quali-     methodi  ratio  paulo  latius  diffLindi  defi- 

/<M  inh^     derac  Suadetur  ergopnmd  hoc  cpigram- 

redttnte      matc  l^jUipiA,  id  cft,  squa  in  liberos  \\x- 

JferUHdn..    rcditariac  fucccHionis  diuiHo.dequa  B. 

Ambrofius  lib.de  lofcpho  Patriarcha,cap. 

i.Iungarliberos ,  inquit,  squalis  gra-ia  : 

Jucrum  pietas  nefcit  pecunix,  in  quo  pie- 

tatisdifpendium  eft-Qtiidinaiiius.fi  pro- 

prerfundum  aut  domum  oriantur  intcr 

fratres  iurgia  ,  quando  propcer  tunicam 

inrcr  fandti    lacobfilios  ciarfit  inuidia  ? 

Charicles   Hjec  illc.Proditum  memoria:  Chariclem 

&  Antio'   &  Anciochum,frarres  Ponticos  ,  cum  pa- 

tihus.  tcrnaintcr  fc  boiia  diuiderent  ,  poculum 

argcnreum  confcidifte,  veftemqj  niediam 

«iiliecuilfcvt  ncuter  altero  dirior,opulen- 

tiorq;  rcdirer  Vndeilla  Tragica  detefta- 

tioapud  Flucarc.  in  Pvrrho.  ♦  Svnr^  o-t- 


cutoferro  dittidant  frntres  domum  .  Sani 
ij  &  ii  i.i:;s  fnrres  aded  pcrcinacitet  ac- 
qualicitcra  fciitati  fuiic ,  vt  vcl  ficus  noti 
patcrcrur  inJi  iifis,ex  vccere  verbo,3-u;cet 
f^ipi^friv.Jicus  diuidere.Ex  quo  Marcialis 
iocus  in  quinto : 

Calliodoriu  habet  cenfum  (quis  nefcit!)  «- 
queflrem  , 
Sexts,(ed  ^fratrem  Calliodorus  habet . 
^adra^intafecat ,  qui  dicit ,  <tjka  [/.{- 

Vno  credn  equo  pojfe  federe  duos? 
Hoc  ipfoadmoncri  poteft  Magiftratus&  Prineept 
Princeps,  vtin  Repub.  &prouincijs  fibi  Aqualit»* 
fubiedis  z-|ualitatcm  ferueiicacq;  tucan-  temtueM- 
tur.  Memiiietiteciamoptimusquifq;  pa-  fuf^ 
t.-rfamil'as  fuorum  liberorum  xquam  ha- 
berc  procuracioncm  ,  ciim  fint  omness- 
que  legitimi:quodramenin  plerifq;  Gal- 
li2  prouincijs  iure  patrio  non  obferuari 
palam  eft  .  Deniq;  quod  hic  fc ribit  Alcia- 
tus  dc  xqualicate  qus  pattibus  in  liberos 
obferuanda  fit ,  illuftrari  non  minimuni 
poceft  his  Ambrofij  ciraci  verbis  in  He- 
xaem.lib.  j.ciS.Quis  docuit.nifi  homo  ,  Locus  D 
filiosabdicari .'  quis  reperit  tam  immicia  Ambr$-r 
patrum  iura  ?  quis  incer  naturx  fraternx  ^'j  • 
conforria  fiacres  impares  fccit.' Vnius  di- 
uitijs  filij  diuerfa  forte  cduncur.  Alius 
totius  paccrnae  forcisadeptione  iniidatur, 
alius  opulenca;  hsredicatis  pacrizdeplo- 
racexhauftam  acque  inopcm  porcionem. 
Nunquid  nacura  diuific  mcrita  filiorum? 
Ex  pari  omuibus  tribuit,  quod  ad  nafccn- 
diatq;  viucndi  pofniu  haberc  fubftatiam. 
Ifta  vos  docet  non  difcerncrc  pacrimonio, 
quos  ricuto  germanicjcis  zquaftis  Etenim 
quibusdedittis  communicercfrequod  na- 
tifuiit,nondebecurhis ,  v:  id  communi- 
ter  habeanc,quod  a  natura  fubfticuti  funt 
inuidcrc.&c.AriftocelesPoliticor.  Iib.  ic. 
i.fcribir,  vbique  fete  proptcr  inzqualita- 
tcm  oriri  fufpiciones.Idem  cap.  fcq.mul- 
ta  inidem  confcrc  argumencura  .Suppc- 
tlint  muUacx  Iurisconfultis,fed  nos  alio 
properamus  • 

Secundum  epigramma  mortis  fymbo-        j. 
lum   per  cuprcfllim    fignificatum  pra:  Ic  Cupreffitt 
fercihasc  eiiim  procerum  magnacumqnc,  adhibits 
ficutiapium  plebeioru  fcpulchris  irnpo-  fn^gff. 
ncbatur  ,  quod  putredinem  aucrterccre-  i^yj  ^ 
deretur:quorum  vcrumque  fimili  propc- 
modum  folio,coIore,odore,facuIrarc,  na- 
tura^j  fit.  Suntauccmquiramos  cuprcf- 

flnos 


Emblemata_>. 


S^i 


Tplgram- 
tnata  duo 
Miiiois , 


finosantcdcfiinflonim  aedes  poni  folitos 
•vcliiir.ncqiiisper  imprudeciam  ingrcfTu- 
ruspolliicrctiir.Infuncrihus  aufcm  adhi- 
bcbatiir,  quod  fcmcl  cxcila  nunquam  re- 
nafcarurzvel  vt  humanum  corpusab  ani- 
ma&animoiam  rclidum  diutiiis  fciua- 
tctur.atqj  incorruptum  rcmancrctVarro 
putat  hunc  niorem  iiidudiim,  nc  cadaue- 
rum  odor  narcsofFtnderer  inrcreadum  v- 
rcrenrur.  Vide  Cupreduni  Pieri),id  eft  lib. 
5i.Qiiin&  pucris,  puelliiq;  morre  raptis 
exhibciiiur floies ,  &  corollariu,  fortead 
vitae  pr^cipiris  inarcorem  innuedum.Cur 
vero  Cupreflus  funeraria  ?  an  ob  pariles 
ramos,(vndei!li  Giajcu  nomeii)  an  quod 
mors  xquo  pulfat  pede  pauperum  taber- 
nas.regumq;  turres  ?  Ha:c  enim  domnos 
feruis,&  fceptra  iigonibus  sequat .   Quiii 
fefe  in  omnes  habet  Arithmecica  propor- 
tione  ,  vt  qua:  nullam  ferat  'TTfoawaoKn- 

•\'tAV  , 

Dijfitnilesftmili  conditione  ligant . 
quod  arguius   notac    Lucianus  dialogis 
morruorum.  Illud  pridem  mihi  obuium 
cratM3rriaIis,Iib.6- 
Sed  mihi  perpetua  nunquam    moritura, 

CupreJJ» . 
Id  quicqu^d  eft  opell?  dum  concinuare 
pcrgo,non  verebor,  fretus  bona  ftudiofo- 
ruro  vcnia  ,  traducere  carniina  duo.qua: 
fcriprtr  in  niuiorc  orio  Cl.  Minos.  Priinu 
illud  ad  viri  Principisepicedum  ; 
Gh^am  til/i  cura  falus  patris.  fuit,  optime 

l^rinceps  , 
Hoc  tua  nrenuitas  claraj-y  gefla[ca- 

nant  . 
mempe  iibi  confianti  animo  dum  vita 

maneret  , 
tropofttum  fuerat  vincere,fiut  mori , 


Ferpctutu  ergo  inferiat  tihi  magne  faers- 
mus  : 
Signajue  conI}icuc,palma,  cupref[ust«' 
runt . 
Alterum  vcro  yv^iA.y.v  habct  noninucnu- 
ftam,mco  quidcm  iudicio  : 
Principio  cxili  magnu  capis  incrcmcntS. 
Semine  vti  rninimoproceras  crefcereplmi- 
ta^ , 
Et patulas  alti  luxuriarecomof; 
Vt pene  vmbriferam  z/idea^  (^Jfnrgerefiluai 
Magva  parens  rerttm fdlicet  idit  opus  : 
Efentir.tiola  multos  tmeygete  jtt.jus 

Noueru\  egrtgium  cernts  ^  tfiud  oput- 
Reperioetiam  piiHinj  &  myitiui.  prcMDor  Pinus  (^ 
tis  lymboiisactipi  folitas  a  vet(.ribus.ri  Myvtus  , 
nus  ,  quia  (enicl  excifa  nunquam  leuiiii-  pio  mortu 
fcit.autetiam  lepulIulafcit.Myrtusctiani  f^mboUs 
funcfta,cuius  folijs  Thebani  vtcbantur  ad 
tumulum  lolaiheroismaximi.vi  (ctibut 
fcholiaflic  Grajci . 

Tcrtiumcpigrammaincostorquctur,         ^" 
qui  quanquam  pulchrum  ncfcio  quid  ^o^^^^fi  ^ 
prjc  feferant,  nullos  tamen  cx  fcftudus  ^**  '''«»''- 
cducuntDerorqucnetiam  j  otcft  iii  viros  ^*  * 
beiicformatos  j  autmulicies  pulchie  co- 
maias.cjEterum  nullius  fri'Oi«  De  his  ta- 
libus  nos  Gcimanidicirousj  Sikoen  ifl  ihr 
Krag,fonsl  vvie  fie  mag.   Fcftiuequnq; 
Itali;  BelWn  viJia,Dentro  trtfla.  Vellc- 
pidius: 

ElV  e  fatta  come  la  caflagna  , 
BelUdifuori,&>  dttro ha  la  magagna. 
ivSo^/t} iKct/S»  ,  eKTod-/  ii  eAe'i'j|.  Iratu 
Hccuba  foru  Helena.  Nazianzcu)  aduer- 
fus  mulicrcs  fucaras  :  iv  ihi^petvrivu  xk- 
KtUTc  iJ.ohv0S'ivov  ^/^of.id  eft  ;  //,  ebur- 
nea  vagtnapLumbeus gladius.  Vidc  Em- 
blema  iSp. 


Hhh 


Quercus 


Sfz 


Andrese  Alciati 


Quercus . 

EMBLEMA    CC. 


SeruAnti  cimm  quernaterQnd  ddtur. 
Aliud.. 
^  LANDE  aJuii  veteres  tfoU  mtm  proficit  vmhrA  & 
Sic  quoque  fic  arbor  officiofa  louis^ 

COMMENTARIL 


ft.io. 


OV  E  it  c  ▼  s  arbor  nota.glandiferav 
iii  magnani  altitudlnein  afrurgit ,. 
^hierem  freqiienter  ingentiii-ra  ramoriim  arma- 
defcri-  mentis  bclliirime  patct.  Folia  Ijciiia  funt ,. 
duriufcula,Iata,obIong3>nmbitii  fuujofa  , 
fuperna  parte  viridiora.GIandcs  oblongf, 
fingnljefuisinhcerent  calycibu&.forisafpe 
riutculis,&  merobraneocorticc  conteg«n 
tur.EtquiaolimobciLiem  feruatuni  quer 
cinacoronadabatur ,  hic  duo  tami  ad  fc 
Jnuicem inflexi,cum  infcogtiouc &  uum- 


moappingiintur . 

Dv  o  hic  fuperquercu  proponunttir      ^'' 
Emblcmata.Qj^ercus  enimprimo  falutis         '• 
eft  fymbolum,  qnia  qui  Romanum  ciuc  ^^rcMft 
in  bcllo  fcruabatjcoionam  quernam  acci-  /'"ww  ^ 
picbac.qna:  Ciuica  vocabatur.Caufasrcd-  fyf»volH 
dit  Plutarchus  in  problematis.-quod  fciji- 
cet  vbiq;  in  expcdicionibusfacile  fitquer 
cum  iiiuenire.  Velquod  loui  &  lunoni,, 
o-Hos  Vrbi  prajfidereputabant,coronacon 
feciata  eft.  Ycl  pios  ab  Arcadibus  cft  ac- 

ceptu» 


Emblemata_i. 


^n 


III. 

Qturcus 
ioui  fa-' 


itpfuSj  quibnseft  eura  hae  atborequa;- 
dam  cognatio:  Vr  cnira  primi  homines  cx 
lcrra  Arcadcsj  ficqnercns  primaexom- 
Bibns  plantis  nat^f.Harc  Plucarchus.Vide 
Plinium  lib.KJ.cap.  5.&4-  Vide  ciiam  a- 
«Jaginm>  MultorumftfiorMtn louis  gladet 
eomedit  • 

Secfido  qucrcus  fymbolum  eritillius, 
qui  multa  gcffit  prxclara  facmora  ,  fed 
jam  nomme  cantuni  &  Fama  diirat,  qualis 
defcribitur  a  Lucano  Cn.  Pompeius  in  i. 
Pharfal. 

fli*^  magni  nominis  imbr* . 

GRAT A loui  ejl quercus]  Quercus  lo- 
ui  facra,qui  Dcus  habebatur  Opt.Max.ia 
eaeuim  reddcbacoracuUiirDodonaniua. 
Virgil.i.Georg. 

...^^nemorumqftt  loui   quA  maxima. 
frondtt 
2fculus,  atq;  hahitA  GraifS  oracula  quer- 

cus  . 
Claudianus  i.de  raptu  Profcrp. 

§luercus  atnica  loui  . 
Vide  adagium»  Annofam  arbortm  tranf- 
flantare . 

Seruanti  ciuem]  Lucanusini. 
Seruati  ciuisreferentemprAmia  quercum. 
Picbateuim  e  fronde  qucrnaciuica  coro- 
na,qHam  ciuis  ciui.a  quo  fcruatus  cfletin 
praelio.ranquam  vitaj  tcdem  ,  falutisquc 
pcTcept.Tmonimentum  dabat.  Ficbat  etia 
ex  iIicc:quod  gcnus  fuperiori  non  admo- 
dum  ditlimile  cft.GclIiuscap.6.|ib.y. 

^luerna  corerjo]  De  coronis,  quibuso- 
Jim  militesdonabantur,vide  Gellium  lib. 
&  cap.iam  citatiSjPanciroll.  lib.  j .  rerum 
mcmorabilium  • 

GLANDE  aluit  veteres  ]  VereribuS 
quernaj  glandes  vidum  pi2buerunr,nunc 
vero  arbor  ipfa  fo]a  vxnbra  prodcftrfic  re- 
lum  omnium  fua  funt  tempoia.Ouidius 
^.Faftor. 

toflmodo glans  nata  efl :  bene  erat  tum 
glaiiderepetta  , 

Durf.que  magnificcu  quercus  habehat 
opes. 
Nam  glandibus  vefccbantur  prifci  ante 
frumenti  vfum  . 

D  I  c  T  V  M  eftjCorenaciuica,  quxex 
quenia  fronde  corftabac  ,  ciuem  donari 
coJiluctudiiicm  olijn  obtinu:fle>  cuius  rei 
caufara  iani  ex  Plurarchoattulicuis.  Sed 
cor.fiimar  hoc  idemCorneliusTacir.il. 
Auual.M-  Olloiuis  (inquit)  fcruaiiciuis 


decus  neruic.  Ec  in  15  Sifirgulisiranj- 
pularibus  przcipua  fetuari  ciuiscorona 
Imperaroria  manu  tribueretur  •  qsod  il- 
lud.&quantum  decus,vbi  pat  corum  nn- 
mcius  adipifccretur,  qui  attuliflent  fahi- 
cem,&  quiaccepiireRt?Sed  quiafott^no*  Corondci* 
ta  omnibus  non  funt ,  quae  Sc  quatita  tri-  tdci  di- 
bui  folita  efTent  ijs  ,  quiciuicam  ff,€ruif-  gnitat . 
fenf,adijccre  placet .  Ea  primum  corona 
vtcbauturin  fpedaculis:  induenti  arturgi 
etiara  ^  Senatu  moris  erat,&:  Senatui  pio- 
ximus  erataflignatus  locus  .  Ipfi  munc- 
rum  vacatio  ,  patrique  &  auopatcrnoda- 
batrr»quod  filium  Reipub.  falutaremgc- 
nuilTenr.At  uc  tcmcre  daretur,  leges  latae 
funtaiiiliores.ncmpe  vtciuis,qui  ieruatus 
eiret,feruatum  fecHe  faterctur:telksenim 
adhiberi  nihil  proderatj  neque  fi  aliqucm 
alium,  quam  Romanum  ciuero  fcruaflcr, 
quarouis  Regem.  Ciceronem  ciuicadona- 
du:«  Gellius  ccnfuit,qucd  eiusoreracf- 
fct  atrociflitiia  Catilinae  coniuratio  dete-^ 
fta.vindicataq;  atqj  ita  i;on  vi;usciuis,fed 
vniuerfa  Romana  ciuitas  feiuata,  mcrito- 
que.vt  aitille  , 

Roma  patrem  patrii  Ciceroni  libera  dixit. 
Is  igitur  honosquia  inraaximiscfler.eum 
afFcdarunt  princij.'cs  Romani,  noH  probi 
modojfcd  &  fcclerati.adeoq;  fuis  numif- 
roatis  cxprimi  curarum  .  Vt  enim  dc  i|s  Uumtni 
faccara  ,  quibusmcritd  ir  tributus  honos  eum  cor» 
fuitjin  C.CaliguIa:numociuicacnmg!3n  na  ciui- 
dibus  fpe(flatur,cum  literishis  S.  P.  Q.  ^^. 

R.    PP.     Ob    CIVES    SER.VATOS. 

Numus  veio  Gaib?Impcratoiisciuicam 
habct  cum  inrciiptionc  ,  S.  P.  Q^  R  Q  b 
C.  S.  Eadc  in  Viicllij  Germanici,in  cuius 
mcdiohxliterx.S.  F.  Q.  R  O  b  C  i  y. 
S  £  R.  )n  numoaureo,&:  aliisquibufdam, 
ciuicam  etiam  Neronicx  S  C.  dedicaram 
fuilfe  obferuatur.  Eodcn-.qj  S.CAntoni- 
110  nun  mus  datuscftcum  porca  fceta,  & 
ratis  fub  «bcre.quibusimminet  quctcus, 
quodanimal  id  dubio  procul  glsndc  vt 
plurimum  pafcatur.vndcantiqui  omnino 
cibi  admoneamur.  Claudiauus  deiaudib. 
StilicoiiJS  3. 

Mos  erat  invete*it  caJlrti,tttetoraquercu 
Velarct,  validn  fufoqui  virthus  hofle 
Cafurumpotuit  mortifuhduce  e  ciucm: 
At  tthi  qtiA  i  otertt  moritu,  i-  ciuica  rcddi 
Manthu6 ,  aut  qUA  te  penfahuvt  faSia  co- 

rona  ? 
Qucrna  cciam  corona  coronabantur  vidto 
H  h  h     j  les 


8^4 


Andrea:  Alciati 


Jig»n  Cd' 

pitoltnhs. 


1. 


.  res  iiiagone  Capitolino,  quem  lof  Srali. 
^er  lib.  i .  Au fori;  lcifiion.cap.  i o. ai t  inftuu 
tum  fuifTc  a  Domitiaiio,  vt  dicduodeci- 
inoeius  &  Sergij  Cornclij  Dolabellzcon 
fiilatujcum  poetx.tum  hiftriones  ,  fceni- 
ci,&  omnegenusartificumin  eoludorum 
OJympicorum  cxcroplp  ccrtarent.  Vnde 
illam  coronam  luueualis  vocat  Capito^ 
linam .' 

An  Cutpitolinam  fperaret  PoUio  quercmnl 
Mariialis  Tarpciam.eodcm  fcnfu  : 
O  cui  Tarpeiculicuit  contingere  quercm  . 
AufoiuusOIympiam  vo&at,quod,vtdixi, 
ludoium  Olympicorum  cxemp loagou  i- 
fteeilet  inftitutus . 

Sccundum  Emblema  torqueri  potcft 
vel  ad  hominem  ,  vel  ad  rem  ,  qua:  olim 
,    ,  .   magnoinhonorcfuerit ,  fed  nuncnihii  a- 
Lexj.Hciat   jj^j^  fir.quam  magni  nominis  vmbra.  Ide 
^    °  etiam  conuerti  poteft  ad  vcterem  illam  le- 

gcmpopulo  ludaicoa  Mofcpropofitam, 
qua  9terni  Patris  Filius  &  Seruator  noft»r 
C  H  R  I  s  T  V  s  expciflabaturrcuius  qui- 
dcm  fpei  iidem  certifllmam  cum  nobis 
Chnftianis  dederit,  poffumus  atqj  prifci 
tlli  fubindc  repctere,  «A/f  //Jt/aV,  reperta 
tandem,  vel  potiuscuiqHC  noftrumgratis 
concefla  fruge  omniu  optima  diuiniflima 
qucquamabEuangcIiodeccrpimus.  In 
cam  Icntcntiam  lufitaliquando  Epigrara- 
rrwte  Claudius  Miuos  : 
Gldndepatrei  al**tt  quercut,  fagmque  ve- 
tuHos : 
Sed  mtdo  non  cibus  eji  ,  proficit  vmbrn 
tatsen  . 
•Glandibus  antiquts  tantumfuii  vja,  -yf- 
tuHas  : 
Tragtbus inuetu  vtintur.afquidtd  eff? 
Tradidit  in  facro  qu£cumque  volumine 
Mofes , 
Clans  erat ,  (^  veterum  pabula  prifca 
pfitrum . 
At  largitor  epumfruges  inuenit  I  £  s  v  S, 

Zt  miffa  palea plurima gran a  dedit . 
Ymbra  licet  nobn  lex  fit  vetus  p.tq;  Pre- 
phetA  : 


DlfciplU 
nn  corrit» 


Sed  nou*  lex  C  H  RI  S  T  1  veriȴ  efit 

cibus  , 
Vidi  aliquando  non  improbum,ac  nc  qut- 
dem  inficctum  hominem,  qui  hoc  fledc< 
let  ad  vetcres  monafteriorum  bibliothc-  siblit» 
cas,qux  fuperioribus  faeculis  habcbautur  ff,gf;^  , 
in  pretio,quo  tempore  nondum  typogra- 
phi  fuam  nobis  artem  comniendairent : 
nuncenim  racmbranje  vcteres,  &  codiccs 
manufcriptiexolefcHUt ,  &:feref«Iafe  o- 
ftcntatione  venditant  antiquitatis.  Malim 
ad  corruptas  traduci  difciplinas  ,  in  qui- 
bus  patrum  2euo,omifIb  puriore  bonarum 
artiumfucco,  foli  diobolarcs  in  fcholig  P^^  *. 
terebacur,Ho]cotus,Bricotus,Anfelmus,  ., 

Buridanus,Floretus,Perchetus,Alexadcr 
de  villaDcijalijqueid  gcnus  tenebriones, 
quJ  quafi  glandibus  vfi  ,  veras  difcipHnas 
ac  puriorcs  fruges  excerpcrc  non  potue- 
ruiit,  rcuocati  fuorum  temporum  barba- 
rie.Sed  ha;c  fortaffe  ■Tra.ptpyA.Et  placetad 
finem  adijci  Minois  qualecumq;  dequcr 
cu  &  oliua  carme,fi  quis  ramchoc  quoq; 
fi  quiscaptusamore  leget.  Id  fichabct : 
^^ercus  amica  loui  ,  fotitur  bona  FaUju 

eliua :  ■     -  < 

iSius  fruBus,  huius  ^  vmhra,  pUete .  , 

Glans  iuuat,vmbra  placet^prodefi  &fiffiU 
lignum  j 
Irondibus  ifiei  virtt,fic  quoquefragrai 
edor . 
Vtraq;  deleEiat  noflrti  accemmeid  ttbus  » 

Vtraq;  fecur*  fymbola  pacu  ha  het . 
Adijcitidem  Minos  &altcrumgraHiori» 
argumenti.non  tamenoftcntationisgratia, 
fed  ill  ud  committit  candidis  lcftoribus  : 
co  autem  difirrimen  intcr  Ecclc/iam  &  ^edefia- 
dominatum  teraporarium  complcxuseft:  ^'^um  (jj^ 
Kon  bene  conueniunt  quertus,  oleAq;  ntc  ^^^pora' 
vna  rium  do' 

Infcrobe  plant*ntur,fiue feriitur  hume.  ff^t^^i***»  ♦ 
Sifacias,vnamnecat  altera  cofciacaufA^ 

Natura  id  verum  fcilicet  effe  docet . 
Coelica  mifceri  numquS.  terreftribus  Aqut 
N.oueruiinca^um,quifacit  ifiti,f^cit^ 


Salix 


Emblematflj. 


Salix* 

EMBLEMA     CCI. 


I. 


II. 


QV  0  D  fru^ijperdam  falieem  vocitarit  Homerus^ 
Clitorvjs  homines  moribti^  adfimilat  . 

COMMENTARII. 


SA  t  I  X  arborcaudicemeiiocritcrcraf 
fo.in  altitudineiri  non  minoiem  afTur- 
git,qaam  aliaj  maiores  arbores,  fi  non  ini- 
rio  &  cito  a  fatione  prajcifa  illi  fumma 
pars  fucrit  Folia  habet  oblonga,minora  & 
angiiftiora  quamPerfici,  {iiperiorcparte 
virentia  ac  glabra,auerfa  vcro  molliora  & 
albidiora  . 

H  o  M  E  R  V  5   OdylTx..  falifcm  »Ae- 
aiKAfsov  appelJat:  vt  etiam  Theophra- 
I  ftus  j.depJantistcap.t.Saliccm.inquit.ce- 

■  leritcr  fruc^um  {  anceqnam   in  plenum 

alix  fe-  craffetur  ,  percoquatHrqj)  dimittcrea/Te- 
tenamit  uerant.Idem  lib.i. cap.13.de  cau fis,  uKt- 
it. 


ciKctpTsv  yivoi  vocat,  quod  femcnocyC- 
fime  amittat, antequam  omnino  maruri- 
tatem  fentiat,vrenarrat  Plinius  Jib.  16.  c. 
i6.AfI'erit  Cadius  Diony/ius  Jibii- cap. 
I  j.tritum  &  in  potu  acceptum  faJicis  frii 
dum  ,  homines  ftcrilcs  cfficerc  .  Etcitac 
Homcri  verficuJum,qui  talis  eft  : 
{JLctKfAtr'  diyHpoi  JC5M  iricu  &M^iy-oi.^^ 

rrot  • 
Populus  c^  falices  plar,td  fjnBum  feri- 

tnentes .  < 

RetuJitidcmexHomcro  SrobjcusScrin,  $alix  slc- 
loo.cxPorphyrio,quicum  Piinio  fcrtit,'  rilitaf^m 
fajicis  fru^Hjn  cum  vino  propinatum  ,  mdnciT. 
Hhh     4         fterili^ 


BfS 


AndreasAIciati 


ftcrilitatcra  infcrre>  gcniralc  femen  extiii- 
giierc  ac  libiciinis  impetiifn  marcoreafficc 
xc.  Pieiius  Hierog!yph.  f  t.idcm  omiiiiio, 
&  alia  qmda.T»  <4e  ralice  notauit:  vt  Afilia- 
niis  lie  liirtoraiiimal.  4  ap.Lt.  Caeterum. 
quod  de  fiiice  hic  notaiiit  Porphyrins  a- 
piid  Stobxum  Scrm.  98.  dc  quo  &  Mar- 
ceUus  Virgilms  in  Diorcoridem  lib.  i-  c- 
IJ.1-  Iccmq;  Hictouym  in  Efaiamc.  16. 
a  1  t&rrentcm  falicum  duccnc  eos»vt  fcili- 
cetnullusineis  fructiis  rcmaneat.  Hauc 
cuim  feminis  eatum  arbornm  cfle  nacu.- 
«am.vt  qniilJud  in  po;u!o  hauferic,  libc- 
tis  careac.  Vude  Sc  fancb.quf  propter  pcc- 
caca  incoMfufio.jemundi  haiuscflcccEpc- 
ru-it,  falicibus  Babyloniorum  fluraiinim 
("iifpcnd-unt  organa  fua.Pfalfn.jtf.. 

QVOD frugaperd^im]  frugisperdam  , 

*  pro  frugiperdam ;  ica  cxigente  metri  ra- 

tione  • 

Salixvn-       Snlicem]  Sajixa  faliendodicicur  ,  vcl 

fle  dida     ^""^^  fata,vel cafu.  tctra: impadafaliat & 

*•  furgar  . 

Clitorijs,  homines  moribus]  Qn^i   vino 

non  vtuntur.PJin.enim  3  i.c.i.CIuorium 

LacusCli  lacum  Arcadiac  aquara  tali  virtnccinibu- 

tpriHs  ab-  tam  habere  dicit.y  t  qui  cx  ca  bibcrinr,vir 

Jiemiis       mm  afpcrncntur.  Oaid.iy.Metamorph. 

facit .         Clttorio  q:iieumq',fitim  de  fonte  leuautf. , 

Vi?iafugtt,gJiudet^meru  abjlemius  iidis. 

De  hoc  Clitorio  fbnte  vidc  Vitruuinm 

lio  i.  cap.  3.  &  PhiJandrum  adcundcm  . 

Itaque  homines  cluorijsmoribusappcl- 

lamns  abAemios.Merainiquidem  Khtrro'. 

KKnioai-    f^f^VjCeii  poriusxA«Tof/^v,obfc?iium 

C»y  ^siid'    ^c^^bumjidem  cHe  3C  7<t  7u>v  yjva^Kar  ou* 

S^oia-  -^nKctfi^i  7^au  ,  «   7i\j7m  Ktt^ei' 

'7rTi7^AJtj  muIicbriacojitredtare.Na  kKh: 

•za/j/f^vt  traditutab  Hcfvchio,cft  Tovj/y- 

fcuKtiov  eul^olov  Wr  VToS'.ipy.i^  fmcndose 

viroS^oflii^^X.  Icgitur  'v\  vulgatis  Hcfychfj 

exemplanbusj  v^vjfji^n,  y{^ y6f.7oSy  yf^ 

xKHTOfJif  ,  caruncula  qujedam  mu(cutofa 

i{)  media  partc  7uv  cuSiiuiv  yjvcuKHcov  - 

%MniT       Huius  pariis  iriuetioiiem  fibiariogat  Fal- 

^ii  .  Iopius,CoIiiinbus  'jbi  irjbuit,cum  tamcii, 

cius  mcntionem  feccrint  Auiceona,  Albu- 

caifis,Ruftus.PolIux.&  aJii-Hanc  alij  nym 

pbam  yocaiit,alij  tentigincm,alij  virgam. 

vcl  pcncm  mHlicbiem  j  tum  quia  psni  fl- 

iniJis  crt  fi.tu,fub!iantia,conipofi,tiQnc,fpi- 

lituu  repIetionc&  ercflionc:  tumquiain 

<;u>bufda  excrcfcitin  magnitudinc  penjs, 

adttLVt  j^em3  vuU.is  loco  ciUoxid^aliquau. 


doaburanciirmulieresnonnullae ,  <cmii<- 
tuo  cocjijt,  quas  tribades  fcu  confricatri» 
ccs  vocanr.  Vndc  hzc  pats  ctiam  contcm- 
ptus  viroruHi  dicitur .  Columbo  vocatac 
dulcedo  amoris.&osftrum  Vencris  ;  qui» 
inparte  hacfedcs  eft  dclctlationis  in  con- 
grellljjlice.c  Aquapendcus  vfum  clitoridit 
cfle  puteCjVt  coJlum  vtcn  in  coiru  fufteii 
rct-Icaq;  q^ui^iinmoderaciusmulicbria  cou 
ttccftant.dicuntu  r  x.A.wTo^/at^iK.nerrpc  no 
tim  (aKi^tKcipTotiVi  falaces.qua  To  a-Te/i- 
fjLA  SiAp^cHpdvris,  q  ui  Vcncrc  liccnciue 
abutuntur.proindcque  adgcncrandum  in- 
epti  fijiK-  Qu^em. ego cum  Minoc  gctma- 
niim  puco  huius  didichi  fenfum.- 

B  R.  E  T  B  quidem  eftepigtamma,  fcd  IV,  ^ 
tnulto  fucco  refercum.Primo  cnim  fym-  Abjlcntft 
bolum  eflg  poteft  hydropotatum  &  abftc- 
miotum,  inquosilludquadrat ,  Aqutm 
bibens nihil  boni paritu..  Etenim  a  poctis 
nihil  praEclaruin,aut  pofteritate  dignam> 
aut  venuft:um  proficifci  poteft.  fi  aquara 
bibcrint^hoc  eft,  fipaupcrcsfucrint  &  te- 
nui  vi£lu.Ergo 

Yina  bjbant.  hominet, ,  animantia  ater* 
fontes  j 

jibjit  ab  humaru>  peSlore  potm  aqu£  . 
Videquathac  dc  redi<^  fucrunt  fupr» 
Emblem.i5.  Deindeuonmaleincos  for- 
taflc  lorferJs,  qnilaborant  gonorrhoea,  id 
cft,impuro  ftminis  cffluuio,quos  adco  fc- 
jninifluosait  D.  Bernhardus  ,  &  Canoni- 
rtas.SeJ  propter  obfccenum  verbum  x.A«- 
To/^/et^Vjmalim,  incos  conucrtcrc.qui  Vi- 
cent;ias  Vencrc  abutantur,quos  ideonne- 
riio  frugiperdas,  &  fcminiperdas  appclla- 
ucris.Potcft  &  iu  eos  flcdi.qui  ftudijs  ina- 
nibus.dcleftantur,&  nibil  vnquaitiprofa- 
tufis  j  vt  qui  ad,incraBi  voIuptatcM  tefe- 
runt  omnia:.aut  qui  nefandis  artibus  ad 
ftcrilitatcm  veiKna  propinant,  nonconiu- 
gcs.fcd  fornicarij.vt  aic  D,  Auguftinusa- 
pud  Gratiaoura.  ioc-aliquando, j^.q.i-» 
ianiStius,  qucnv  Minos  iaiflabundum.  &;  $a»tiius 
impudcnicm  plagiariuAijfuf  prcflTo  tamen  temeri  i 
oon)ijie»yocat  (ficego  iudico.obinteftinu  2^i„ee 
odium.quo  fc  Galli  &  Hilpani  profequun  repreheth 
xut)  eo  quod  coramentariorum  horum   /^^^ 
bonam  partcm  antc  aliquot  annos  auda- 
iXtt  &  iropunc  (fic  loquitur  Mtnosj  fibi 
viodicaric:is,inquam,xAHr9/j/tf^Hi'  verbii 
ad  Veneremmafculam  rccuiu,  Paroemio- 
graphi  audoritate  du(flus:fed  in  eo  tamcii 
dubiuscftipfcParoemiogtaphus,nequc  id 

perfpi- 


Emblcmatar 


petfpicui  afTcrit ,  vt  qni  damtaiat  Cixata. 
coi)ie>flaneum  afFeratPace  camen  cua,  do- 
ftc  Miiios.dicam,  noii  adco  i  fcapo  abec- 
ralTc  fententiani ,  quam  cxincalid^  impii- 
gnas.-flenimh?  pullari?f<:Ics,&quibus  of- 
ficiofamanus  (o  fcclus)  non  iarc  diccndi 
(jLnt  aKiiriKctp  mt  t^  *A«To;)/^KTef  jncfcio- 


«f7 


quos-alios  hoc  nomine  in;!igetcm .  Probac 
idipfim  turpiflimum  vulgari  pctulaiuia 
iadlatum  prouerbiurn,Ica1ico  idiomatifa- 
tniliare ,  quod  fan(flus  pudor  &  cafts  au« 
rcs  hic  cfFerti  pcokibenc  •  £cgo  ad  abie^ 
ccxn  abeo . 


Abies . 

E  M  B  L  E  M  A      C  C  I  L 


A  P  T  A  fretis  Ahies  in  montiym  editur  attts  :• 
•^  Eli  cf  /»  aduerfis  maxima  commoditas .. 

C  O  M   M   E   N  T   A   R   I   f. 


AB  X  E  s.  excelfaadmodum  &  pro-- 
ccraeftarbor ,  pinumalcicadiiie  ("u- 
Ahietit  peratjCaudex  eius  reclus,  infcriuscnodis, 
confiieri*.  crefcendoinalcitudiiicm  piogccdicur.Da- 
iio  ».  turaliconcraiflura  pera:quara  ad  cacumcn 

vfq;  circa  quo  l  ra  v.o^  ptomicex  cademj 
Ctudicis  par.ceflaml  quaccraos>  cx  aduet.- 


foicaficos.vc  dccu/Tim  imitenfur  ,  ^qua^ 
tuprc.iudicis  laceribuscrumpentcSjCali  ai; 
fa^tipriiioi  vfq;  ordine  obferuaro  :  ab  his 
vcro  rarfis-Scaliicxcunc.fed  bini  cancnm- 
rao.io  lacerales,  fibimucuo  oopofiri ,  qui 
fubiiide  deorrum  mucanc,reliqui<;  ftirfura. 
magts  recliiiacis  ..lolia  ramulos  aceoiucn> 

propa- 


8  5-8 


■'Andt&eMltiiti 


II. 


,111. 


propagincs  nnllo  drJline  <3ige(la  circum- 
dant,oblonga,terctia,  &leaiter  rancrona- 
ra,anguftiora  albidioraqj  q^nam  piiSa». 

A  3  I  E  s  imperit^  dicitur  Hifpani»', 
lithityit :  Nam  prapri^  quaidam  fpecies 
pini  efl: ,  qna:  Hifpani';  .«^^e^ijdicitur :  ex 
hacolimfabricabancurnaues.Vndecriam 
Symbolii    pinuspro  naui  yfurpatur.Symboluw  igi-^ 
abtetis .     turprajfert  abies  comraoditatisin  rcbus. 
aduetfis,  du»fta  fimilicudine  a  mati^tcnt- 
peftate,  &  ab  ipfa  naui.in  qua  feruamur . 
Quarenonmaleinhac  noftra  picturana- 
ues.tritemes,  3c  ratesappinguntnr.  Pinu» 
cnim  ex  altis  montibus  in  ima  flumina  , 
■Jeliorisvfus  gratia,deturbatQr  ;  leuise-' 
«im  vifcofaq;  eft  ,mat€riaq;  nanigijs  fa*  ■ 
bricandisaptiffima.  Locum  igicut  pletff- 
quemntare.eipcdif,&:  abcmiuentiore  fta- 
tuadhuroilioremdeuolui  vtilitatijcaufa. 
APTAfretu  Abies]  uauigiis  .  CJaudia- 
nus  ide  raptuProferp, 
Apta.fretvrabics,  beiluaccomodaxornui^ 
Virgil.z.Gcorg. 

,fitiatH  ardu/ipalmi* 
K*fcitm;  &  cafm  abies  vifura  mxrirfes  . 
Idem  S.AEneid. 

Liibitur  vn5a  vadts  ahies  .' 
id  eftjuauisabiegna.Statiusquoq;  tf.Thc- 
baid.Abietero  audacem  vocat,quodex  ea 
fiant  naues,quibus  quidaudacius?Sicau- 
tem  ait  : 

Hinc  attdax  ahies  ,'e^  odora  in  vulnert 
pinus. 
In  montibus  editur  altts]  Sic  Maro  7. 
F.clog. 
Traxinus  injiluu  pultherrim/i ,  piniis  in 

hortis  , 
Fopulus  influuijs,abies  in  montibus  altis. 
EtPliuiuSlib  [6.C3p.  lo.  In  moiitibusc- 
ditiifimis  nafcitur  abies ,  ceu  maria  fu- 
gerec. 

Efi^in  aduerjis.]  Locis  contrariis  : 
d u  cnim abiete  fit nauis  in aquis  5u(5lu3ns, 
videturlocum  habere  fibitonttaruim.Sic 
PliniusrAbiesnauigiiscipetirajfitus  inex- 
ccIfomontiuai,ceu  mariafugcrit.necfor- 
maalia.-mateiies  vero  prxcipua  trabibus, 
&  plurimis  vitKopcribus.Non  piget  Am- 
brofii  cade  rchuc  fententiara  C3.  Hciae- 
meron  cap.  1  i.Adiicere:Abics,inquit,noii 
contcuta  terrenis  radiclbusatqjacrio  ver- 
tice,ctiam  cafus  miritimos  tutofubitura 
icmigio;nccfoI\taj  vcntis,  fcd  etiam  fln- 


ii-  abiete 
naties 
fiunt . 


ftibiiscfirtatara  proccflif  i^ 

A  B  I  I  T  I  9  fchcma  poteft  iiii9t* 
modati  iis  ,  qui  quanquam  in  loco  fatis 
<ptrimbdo  yerfcntur,  tarae  ad  ampliorcm 
quzftum  faciCTduro,&  vt  maiorcm  mcr» 
eeiem  confcquantur.fefc  periculisobiicc- 
rcrion  reformidant.Interim  tamcn  in  re- 
.busaduerfisfxpe  clarcfcit  viitus.  NaM 
vtOuidiascaoie  4.Trift.j. 

•'  •  Ardt*aptr  pnceps  gloria  vadit  iter. 
Reclora  quts  noJJet,felixfi  Troiafuifiet  ? 
Publita  ■yirtitfi  per  mala  faHa  via  eff. 
Ars  tuaTyphiiacet ,fi  nenfit  in  *quort 

fiucius  : 
^Si  vfiliant'ifomines\^:srs  tua  Pfjpbt 

■        _  ■  iicgh^  ' 

§htilatei:yina[HeJ>0nti  ceffat  mM  eo£nifa 
reinu^''-^*        -     ■ 
Apparet  virtMtarguiturq^i  toalis  , 
Idem  j.Trift.  ',    •    ' 

Scilicet  {iduerfis  probititiJixircit»  rebttt 

'■■', W^ifii tnatetiam  tempore  laudis hahet  • 

'  SinihilAduer_fi-pktiens  vidifiet  Vhffes  , 
Penelopefeii^ifedfinelaudeforet. 
Nota  eft  riutarchi  ftudiofa  difputatio^ 
quomodoquisab  inimicis  vtilitatecapiat. 
Sic  eftcinnatura  hominum  res  aduerfae 
doccnt,  profperje  fa»piuselFerunt.  vrA^n' 
y.(iLTet,  fj.et^iiij.cna,-  &  nocumentailunt 
documcnta. In aduerfis  robu r xnentis fefe 
aperitj  virtnti  contraria  opponas  neccftc 
eihiux  laceftant  autprouocent,  fi  explo- 
r3uda;languet  nouteucata,  &  corpct  fitu. 
Inpacc  fitgcnerofa  n»es,  &  rcru  fucceftu 
profperrimo ,  ndeac  fortuna  ,  ncc  aftibilet 
intcrdum  afperiore  flatu.quis  fortitudinis 
hic  mihi  laudem  commendet?No  conftat 
virtusedudtxmolis ,  (i  sondum  pcrcufta 
vento.refiftat  procellis  necefte  eftac  fian- 
gat  turbi.uem,fi  ftabiliscrcditur  ac  patiens 
ffui.Cum  flucUis  illidunt  cauti.rcfiliunt, 
ncc  cedit  faxum:  fic  in  homiucm  conftan- 
tem  quando  iiicidunt  motus  ifti  turbatio- 
nura  ac  verbctant.obnititur  ac  retundit 
fradosanimofoconatu  ac  virili .  Nec  ve- 
toalioclypeoopusnifi  patientii,  qu^fo- 
la  trophfum  figitinc?Icfti  illo  Capitolio: 
hoc  fulcrum  elle  debet  ac  bafis  in  omni 
huius  vitajlufla^fpcs  corona:fciIicet;  qua 
fubtra«5la,  fieri  iwn  poteft  quin  fuccum- 
bamus.Pores  huc  traducere.qu?  ptiusdi- 
dafuntdc  Pcrfico  arborc,crauslatu  fa^ 
«eIiorejEmbleiti.143. 


m 


Viftns  M 

adutffit 
flareffifi 


Virtus  ni 
lenttta , 

langutt . 


.'bwfi'^ 


Picca 


Picea-i . 

E  M  B  L  E   M  A    CCIII. 


8f^ 


I. 

^ieei  de* 

fripti$ . 


A  T  Picea  emittAt  nuUos  qmd  Birpe  Bolonesl 
^^  llliui  eli  index^  quifineproleferit, 

COMMENTA    RII. 


PT  c  1  A  arbor  cft  procera ,  inulris  r.a- 
niis  limuians,non  foldtn  quidem  cir 
ca  vcrticein,fed  multo  infcrius  ,  ac  infra 
caudicis  inedium,  qui  reflexi  terram  Tcr- 
fusnucantes  non  raro  dependcnt.  Folia 
anguftafnnt,non  c]ualiapini,fed  breuiora 
larioraqj  abietis  fimiliora,  quibustajiien 
nigriora,latiora,molliora,tenerioraq;qu5 
ctiam  non  orbiculariter,vt  abictis,tenerio 
res  virgulasconuefliunt.fed  c  duobus^an 
tummGdo  fibi  oppofitis  lateribus,  frc- 
^uenciaadmodum  dcnfeqj  exeunr,  veluti 
laxo.cnius  folia  fatis  a-mulautur  .  Cfmus 
kuius  oblongus  cft  ,  &  abjcgno  fcre  fim^- 


lis .  lan»  &  TtrvoKtiiJ.iiaji  Tix  in  ajia  TJIa  TityuJ^ 
arborcquaro  infola  pJccarcperiuutur,,  ^*» 
teftc  Belleuio:  fic  vt  uon  temcre  pityo- 
campz,  ac  picearu  erncx  vocentur  (quas 
hocjoco  appidas  vidcs)  tamcifi  plerique 
jnterprctcs  piuorum  erucas  nominent.A- 
finus  q.uid  hic  (ibi  \clic,no  fatis  perfpicio> 
ni/iforfan  fterilitatcm  rouliindicet . 

ScHOLiAsrES  Homeri  Iliad.  J.       j  |, 
ait  :  Y^  yeip  il 'Trivm  Ko^TTHra.  a>c  eiyl»<rt 

Kpoy  ,  >f  cr/V?*  .  Hoc  eft  ;  Picea  /Mrci/a  'Bieeapsr 
noH  remittit  shlonem-.f^  lncrymAeiustJl  ci^it  no» 
«ff?>iM,3«*8  f /?/'/*.  Quapropccr  admira-  fuccrc-^ 

sioiie      Jcit  - 


8^0 


Andrc* 'Alciati. 


III. 

Stolo . 


IV. 

^mbolii 


Cur  ple- 
runq-y  pi 
ce£  i» 
monasle 
rtjs  . 


tionc  non  caret,HefO<iotum  fcribcrd,  vna 
folamq;  arboiutn  pinum  recifam  noo  fiic- 
crcfccrcamplius.vcruminterircfunditiis» 
vel  ( vt  ipfc  aitj  '5r«6i'oAg9/)a><'.nata  iiide  pa- 
zoemia  ,  vt  exteri  dicantur  pinus  modo  » 
t\\\x  pi»tfusinterci(lant:cum  manifeltura 
fiat ,  piccam  &  cupreiTum  idipfurn  paii » 
fed  &  plcraq;  alia  ,  nifi  fortecogoaticncm 
aliquam  inter  hafcearbores  iiucIlcx»t,pio- 
ptercaquc  vno  pinus  nomine  accipiendas 
conftiruit  QuoJ  ad  piccamattinet,  fcien- 
dum.  Euftathio  tradentc  ,  id  Hcmeticutn 
tyiTTtvKfStinde  profluxiflc,  ac  pro  morti' 
fcio  intcrprccari,criaro(i  ad  amaritudinetil 
icferunt  alij .  Vide  adagium  ,  Ptntu  in 
tnorem  , 

STOLONES]  Srolo  ,  virgultum  eft  ex 
arborum  radicibusaut  truncopredudfi. 
Qu>d  (ir  ftolo  declarat  bis  verbis  Varro 
]ib.  I  dc  rcruft.cap.i  Nam  Stclonis  lexil- 
l3,quae  verat  plus  quiiigenta  lugera  habc- 
leciucm  Romanurr»,  &  qui  proptcr  dili- 
gcutum  culcurs  .Stolonum  conlirmauit 
cognomcn,  quod  nuUus  in  eius  fundo  tc- 
periri  poterat  ftolo,  quod  efFodicbat  cir- 
cum  atborcs  e  radicibus,quxnafccrcnriir 
^  folo,  quos  ftolones  appcllabant .  Plinius 
Iib.i7.cap.|. 

lUttii  efi  index]  fymbolum  . 
P  I  c  £  A  itaquc,qu2  nullos  cmittit  ^ 
fua  ftirpe  ftolones,  hominem  arguit ,  qui 
fine  libcris  deccdit:aut  referetur  uieos,qui 
tniUum  fui  tDonumeiitum  reluiqnuiit.red 
eorum  vita  acmors  iuita  aftimatur.vtait 
Salluftius  ■  Nifi  nofter  hic  malicalludere 
«d  confuetudincm  iamojim  receptam  in 
rnedi  js  quorundam  monachorfi  claufttis, 
iu  quibus  videic  eft  proceras  quafdam 
piceas  conifcras,  quaf  funt  pini  fpecies  , 
perpetua  viriditat-' coufpicuas,  qua:  nec 
frudus,nec  ftolonescducant.fcd  fola  vm- 

■  bra  fe  commendant .  £go  (Hicit  Minos) 
'  cvim  aliquando  rogarem  candam.cur  po- 

tins  hanc  plaiilam  monachiiii  lococlau- 

■  ftrorum  confpicuo,  quam  alias  quafdam 
frugiferasconfeietent,  docuit  me  vir  mi- 
nime  malus  ,  fed  qui  taraen  ncque  nare  > 
iicqnclitteras  iionct,  id  habere  arcani  alf- 
quid  :  ncmpe  cum  adpreces  antclucaims 
cucullati  fodalcs  futnrao  mane  afcind;i 
prodircnt,fi  arborcmtam  prJmo  confje- 


xerunt,rei  omnis  Vcnereaf  cogitationehh" 

,lT>uncs  toto  dicforc.  QuamTiiaucm  pro» 

fedo  &i  nimisdilutam  opinioncm  viderinc 

ctiam.  ipfi  ccenobita» .  Ac  puto  id  ci tius  in 

morem  vcniftc,  vt  arbor  ca  index  clfet  or« 

bitatis,  cui  norocn  dederc»qui  vitam  tcli- 

giofam  profitentur.  Af.abfit  inuidia  di£to» 

id  tcfcrrcquodammodo  vitam  quorun- 

dammonachorum  cicdidcrim,qui,vt  pi" 

ceas.ncqiie  frudum  fetunt,neqj  ftoloncs, 

fcd  folt  vmbra  fqtiid  cnim  ijs  longe  raul- 

tis,practcr  vmbram?^  proficiunt.  Imo  ri- 

des,&:  nimis  vncisnaribusindulges,aitalt- 

quis.Ccrte,nam  &  ridendo  diccrc  vcrum 

nil  vetar,  Sc  interdumaricpto  mifcemus 

feria  ludo.Atcanonfuit  Alciati  mcns.nc- 

queconfilium,  vt  bonos  ilios  fodalts  falc 

jfto  afpergeret.Credo  non  id  voluit.-qua- 

uis  eundem  iion  puto  fuiftc  dythctTov  . 

Quare  id  potius  trabimus  ad  orbitaiis 

fyoiboJum,vt  picea  eos  defignct ,  qui  finc 

proIe,finc  pofteritatisfpc  decedunt:  quos 

vtfcliccs  pronunciem  ,  obftat  vulgo  con- 

tepta  opinio.Ccrte  alacriorcs  &  expeditio  Commti 

res  moridebcnr,nihil  poft  tcrgum  rclin-   ditfuoti 

qucntes,quodeos  vcjlicet.-  illcingcns  do-  tdtist 

lor  ccftat,  excomxijiferationcoriens  dcfc- 

rendajptolisjiramatur^  pr2ftrtim,&  pa- 

ternoprxfidio  rndigcntis,perque  actarcm 

inopiamq;  confilijiniuri;s&  cafibusmul 

tis  cxpofitae .    Qu©d  ii  iii  iJlis  (  vt  vulgo 

diciturj  feruari  ac  perpctnari  fuum  no- 

men  optabant.ipfi  quoq;  vulgaritci  falle- 

bantur:fiquidem  fiiiorum  ob(curitascre- 

berrima,nec  illuftrare  ipfa  vtiquenecfcr- 

uare  potcft  patcrnum  nomen  .  At  perrara 

fiiiorum  claritas  vt  ipfos  filics  fcmper  cla« 

rosfacit  ,fic  parentes  interdum  vicinitare 

obtcgit  obfcuratqj  quafi  Sol  minora  fide- 

ra;  quodnufquam  cuidcntius  ,  quam  in 

lulij  Ca:faris  patj;^ccognofcitur,quem  pc- 

ne  ignotum  filij  (plendor  fccir.  Etad  fuxa 

mam  j  quisquis  in  filio  fui  nominis  fpcm 

reponir,rem  pertenuem  labilemq;  in  vale 

fic^ili  locat  ac  ruinofo ,  quodqi  eft  incon- 

fuItiu$,non  fuo.rcmmaiorisapud  vulgus, 

qUciHi  apuddodos  piecij,  ncutris  tamco 

contcmnendaro,  fedciira  honcftius,  tum 

ccitius  locandam  in  fuis  incortuptibili- 

bus  vafis  ac  folidis  in  vittutc  ptopiia,  in 

rcbns^cftiSjinliteris . 


^l?:;€«i^^S^^^ 


Cotoue^ 


Emblcmata. 
Cotoneaj  - 

EMBLEMA     CCIV. 


8^1 


—a»—    I  ■III 


POMA  nouls  trthm  dehere  Cydonta  Ttuptls 
Bicitur  anttquu4  conHituiJJe  Solon  . 
Crata  ori  &  liomacho  chwJiniyVt  &  halitm  iRf$ 
Sit  fuauiSi  blandm  manet  ^  ore  lepo^  , 

COMMENTARIK 


I. 

fMali  Cf. 
ionet  co- 
Qderatio. 


MA 1  V  s  Coronea  haiid  magna  cft 
arbor,fed  humiiis.freqMentcr  ctiara 
inftar  fruticis  nafcitur,  corticc  vcftitura- 
fpcriufculo,fquamas  quafdam  quandoq.; 
dimittenteiramos  explicataliarum  aibo- 
rummodo,  circa  quos  folia  fubrotunda  , 
•vcluti  vulgaris  pomi.fuperna  parte  vircn^ 
tia  3i.  glabra.prona  vero  moUia  &  albican 
tia.Florcsexpurpareo  candidi  fuut;  frii- 
aa5,de  quo  fduxnhic  fermo,pomo  fimi- 
USf,  oifi-indfurJs  quibufdwn  cjuaudoqiic 


crifpcriirrtenui  pubefcit  laniigine,  colore- 
aurilutei,odorefragraoti.  Appingunti^r 
hic  etiam,  hinc  Amor,  poma  Cydctjiage- 
ftansiillinc  Hymenaeus^nuptiaru  prsles. 
PLvrARCHvs  in  yAfMKcfi!  '^rec- 
pAyyi?\fji.a.7iv  ira  fcribit :  O'  aoKm  iKi- 
hivi  Tiiv  ivu^nvTa  vvf/.(pt6)  ffvyKATit-  cur^Lh*-" 
KKivi<7^ou    y.))Kov    xvJ^avia    KctTHTpA-   ui-irmpitss 
yiffAV  ,  tuvtTTcfxivoi  6){  eoiK^y  ,  ct/  /«  ederifHfr 
Tih  d-PTo  ^cy.ct.7c(  t^ZavTu  yeipiviutip' 
^o?iy  «>'«  'fffdinvt^  v^eiAV .  iolon  iubtmp 


rr, 

Cctor.en!: 


862, 


Andtex  Alciati 


Bat  ipottpif»  eum  fponfo  ceneuhiturd,priti4 
ederc  malum  cotonetim-.innueni  ea,  re,pri- 
nniyn,tjMi  ore  (y  '  oce inittir ^grattam  con- 
cinnaiii  debere  effe  Qr*  fuattem  .  Idem  fc- 
rciii  Probleinat.6f  •  tradit .  De  Cotoneis 
Plni.  [;.c.  ii.&  i7.decoriim  fapoie  &:  o- 
dore  euilde.i.  lib.c.iS.  Hac  eiiim  cor  re- 
ficiunr,  &  fuaueiT»  halitum  oriinfpirant . 
Vnie  non  imnierito  oliin  neogamis  pro 
munere  de  moie  oblata  admoiiel-^ant  ,  vt 
coniiix  erga  coniugcm  mundo  corde.  pu« 
ris  alfcilibus.ore  odorato  ,  pudicaqi  vei- 
ba,&  honeftosmores  fpiranti  foret . 
III.  I^OMA  Cydonia]  Ma!a  Cydonia,a  Cy- 

Mala  Cy  done  vrbeCret3C,qu.^eci<ini  Cotonea.Strii 
donia.     ■  the3,&  lanara  dreuntur   a  lanugine  ,  qua 
vcrtiuntur.Hifpanis  Membrilio  ,  Germa- 
nis,  Kuetten .  De  his  vide  Plinium  lib.  1 1 . 
cap.i7. 

Nouti)iuptu]vioyeiy.o{f. 
ConftituiJfe,Solon]  Plutarchus  in  prin- 
cipio  prxceptorum  connubialiHm,&  6j. 
Problem. 

Manet  ^ore  lepos]  Lepos  &  lepor  ve- 
luiftas  &  vohiptatis  quasdam  anioeniras, 
€jnas  potiirimiim  vcrbis  iit  .  Vnde  tiitum 
ilhid  : 

Infiluu  lepores,in  verbu  qu£re  lepores  . 

B  E  N  E    &  fapienteiilJi  vidcnturfen- 

filTe.quibonis  aulpicijs  vrendum  monue- 

runt:alaqui  quje  malo  fintcospta  pnnci 

pio,  vix  ert  vt  bono  peiagantur  exitn  ,  yt 

apud  Grat  anum  in  c.pinicipatus.i.q.i. 

£t  phirimum  intercft  ,ait  Val.Maxinus, 

quibus  aufpiciis  inclioetur  negotiuro  ,  & 

<]uo  finc  claudaturiQuare  honeftusamor 

coniiigalis  fuam  dcbet  mprimis   habere 

5uadclam,  iucundos  ac  concinnos  fermo- 

'ncs,alfahilem  conuidturn,  &  vitaie  quic- 

quid  conluetudinem  anii   orum  ac  volun 

ratum  poftit  ofFendcre.  Hincolim  ioion 

legcfanxit.uouisconiugibus  cotonca  dari, 

quod  c.  cor  reficianr.iuaucmquc  halitum 

oii  itjfpircnt,Yt  admonercntur,coiugibus 

primo  illo  coi.greffu  omnia  cordc  puro  , 

orclinguaqjodorata  &  pudica  efle  tranfi.- 

gcnda  BcnequidcTi  Phuarchui  tv  ya.ixi- 

Koh  TetpctyyihfxAs-i  fcribit,veteres  Mer- 

Mercu-  >  curium  vna  cum  Venere  coIuifIc,quoin- 

rius  cum  niietcnt,maritalem  coniun-T^ionem  maxi- 

Vct.ere       meindigcre  fermonis  &  oiationis  vfu  ac 

cttr  ctd-    miuifterio.   Non  nifi  grauis  oifenfa,qux 

fus .  ftatim  initiocommittitur,iiec  benevnqua 

coalefcuncaninii,  nifi  iiDceris  jjlici  is,  & 


L?po$, 


IV. 
Bon  is 

atispicijs 
res  in- 
chodda  . 


affedu  candido  confocientur.  Hacflni- 
dcmomnia  vcttiibus  ctAAHj-o/j/x&jf  acce- 
pta.  CaetcruiM  ncmintm  puto  fugerc,va- 
ria  olim  fuule  vfitata  folcmnia  nuptiatfi , 
quazcomparata  vidcntarad  moruni  uifti- 
tucionem:fed  nimis  longum  forer  fingula 
leccnfere,  prxcipua  tamen  pauiofuliusc- 
narrab;mus,ficti  lccftoris  paticutia.Primo 
itaq;  tres  dies  lcgitimos  conlideio  .  Pri 
mus  a  Gtaecis  diccbatur  T/;c£tfA/<t,Scali- 
ger  pater  Defponfaha  rcddidit,in  co  enim 
dclpondcbatur  virgoj  veceribus  ciiim  fti- 
pulari  &  fpondere  viorcs  futuras  moris 
eiat.Hinc  a  tpcndendo  fponfi  fponfsEquc 
nomen,vt  &  fpoifalia,  qux  aufpicato  fic- 
bant.  aptimea  turture  &  cornicc,  fi  par 
intcgreapparuiiret  .  Inargumentum  au- 
tem  &  pignusconrratflorum  Iponialmm, 
a  fponlo  fponf£Bdabanturarrha',vt  cxl.fi 
quis  ofhcuim,3S.ff.dc  rit.nHpt.&  l-j.C 
de  Sfonfal.colhgitur:  cuiutmodi  eratan- 
nulus.qucm  Teitullianus  propterca  pto- 
nubi.m  vocatjhb.dccultu  f^min.Auium, 
inquit,nulla  noiat,pia:tcr  vno  digito.quc 
fponfusoppignoraljct  pionubo  annulo.£l 
qaamuisannulum  iltum  Tcrtullianusau- 
rcumfuiilcinnuic.euudem  tamcn  fetieu  , 
&  quidcm  finegcmma  fpotifa:  mitti  aeta- 
tefua  coiilucuiflc  riinius  hb.  53.  cap.  i. 
auiflorcft.Gcmma  aberat,  vt  reidetcnbc- 
ret  fimpiicitatcm>niateiia  ad  conftantiam 
fpc(Sabat,forniaaniiuh  ad  pcrpetuam  vin 
^tioiicm  .  Poft  aulpicJb  ifta  ,  facraficbant 
Dijs  Deal  usq;  pluribus.ied  ^ 

lunont  ante  omnes,  cut  vtncla  iugalia  cu- 

rs,. 
vtcanit  Virgil  ^.Aincid.  In  facris  autem 
iftis  faciendis  hoftia:  cienptum  fcj  ciica 
arampioijci  folituir,  csteias  partcs  ado 
lcri  :  quod  cxptdatici  en.  facticifuturx 
interconiuges  tranquiliiiatu.  Felcnm  ira 
cunaia:  &  biiis  putatur  fcdcs .  Sccunda 
die  diccbatur  «•ratA/et,  Latine  ncnine- 
pre  Dccubatioi  cnj  diTCrif.Eodic  fponfns 
iiidoaiun.  ioccri  dcducel.atut  a  par. nym 
pho,fifutura  vxor  viigo  e(lc!;fiii  viHua, 
dcdu^cbatur  mulier  ad  fpoijfunj  a  nym- 
phagogo  feu  promnefttia  ,  quam  Latini 
pronubam  nominant.  Inliniijc  domus  i- 
gnis&aqua  ponebatur,vtiuroqj  Iponfus 
&fponfamanu  tai'gcbat,  ipfaqucnuprae- 
iufdemaquxafpcifionelutbibatur .  Cu 
iusrei  variaefunt  rationes  .  Nempe  quod 
pcifci  puuicnt  a^uaoi  tetu  umnium  ele. 
tneucupi 


Tres  nu 
pttarum  i 
legitim 
dies  . 


Spofalia 
Arrh*  . 


AnnuUk 

pronU' 
bus , 


Terrtus, 


luno  m»' 
trtmcnij 
prdfes . 

S^acra^ 
nupti^ 
lia . 


Ignis  & 
aqua  cur 
a  Eportfu 
ta^a* 


Emblemata . 


8^3 


Itus  rei 


Speftfa 
hafia  ce- 
lilrari  co- 
mebatnr. 


fplameo 
velabx- 
tur . 

Togx 


meiitum  eflc,  igiiem  vcro  formamj  vt  ica 
rcrum  forma?  cx  aqua  per  aclinixcioiicin 
ignis  produci  vcceres  reifle  exiftimariDt,& 
exinde  ignis  atq;  aqu?  facramento^uiptia 
rura  focderaaufpicatillime  fanciri  .  Sunt 
cjuiexaqua:  &  igtiis  rav^ione  cofiiugij  co- 
moda  iignificari  puient,  qu.'E  ex  vxoria 
confuctiidiue  Sc  vnanimi  concordia  pcrci 
piuntur,  cum  nihil  fere  fit  iii  rcrum  natii- 
raignitiicuudius.mhil  vtiliusaqua.Tacco 
dehorum  clemencorum  nece(Iicate,quan- 
doquidem  fine  his  vita  haec  fuftiueri  nc- 
queat.  Quanquam  ta^flii  illoetiam  parti- 
cipationem  &  communionem  bonorum  Sc 
forcunarum  omuium  inter  couiugcs  ad 
umbraram  fuiffe.nonimprobabiliccrqnis 
dixcritjvt  fcilicec  ali^rum  rerum  omnm, 
uon  (ccusatqueipfius  aquaj  &  ignis  vfiis 
coraraunis  ipfis  ciTe  debeat.  De  hoc  ritu  i- 
gnem  &aquam  tangendi  quidam  hocfe- 
ftiuo  liilit  epigrammate; 
§h4£rel>am  noua.  cnr  nupta  olim  tnngere 
flammam 

Ardef7te,et  liquidam  i'ijfafuijfet  aqua? 
§^Arenti  triplitem  fenior  mihi  ScAHoln 
caufam 

Reddidit,attolIens  triJiefMpercilium  . 
Ignem  humori  mixtiMcalor  omnia  gignit, 

§lti&  tcrra  ,  ^  pontus ,  vnftu/i  ^  &ther 
habet . 
Tangit  aquam.rutilos  ignes  noun  nuptctc^i 
tang't  , 

Fi<«f  vt  au^icio  hoc  fertile  coniugium. 
IgnU  ^vt purus  cenfjtur,puraq;  lympha  , 

Sicpurum  ingreditur  foeminapura  tho- 
rum . 
Tumvilttt  vfus  aquA  nobts  communis  ^ 
ig»(s , 

Sic  comune  b&nit faemina  virq;  tenent . 
Scilicet  omne  bonum  hoc  melnn,commu- 
nius  ejl  quo  , 

Id  quondam  iurti  quod  docuere  fophi  . 
Sitjimen  iauilos  nullos  communio  cogit » 

Cogimnrvxores  cur  retinere  malas} 
Sed  cajcera  videamus,&  quidemde  fpon- 
fa;  cuicu  prius.  Huius  comam  halladi- 
{criminabant,quam  Feflus  ccJibarem  vo- 
cacqu^  in  corpore  gladiatoris  ftetiflec  ab- 
ie*.T:i,  occifiqj  vt  queroadmodum  illa  con- 
iunfta  fueritcum  corporcgladiaroris.fic 
ipfjcum  virolit.  Pofthxc  virginis  facies 
velo.quod  flammeumdiccbant.tcgcLiacur, 
de  quo  Emblem.i97-  Toga  nouaz  nupra: 
inducbantuc  ict^la,  quakm  f  limum  Caia 


Carcilia  tcxuit,  vt  fcribit  Pliuiuslib  8.  c. 
48, Atq;  id  ex  felici  tcxtricis,optimae  ma- 
trisfimilias  coniugio  in  vfum  veniffedu- 
bicandum  noneft.cum  &  nomcn  huiiis  in 
ricibusnuptialibusboni  ominiscaufa  v'ur 
patum  fuifle  conftet:  fiquidcin  hrc  tolen- 
nia  in  nuptijs  verba  fponfa  proferebat: 
Vbi  tuCaius  ,  ego  Caia.  Cingcbarur  infu- 
per  foonCa  cingulo,quod  ex  iana  ouiserat 
contexrum  (vt  ficut  illa  in  glomis  fubla- 
ta,coniun(flainter  (eeft.fic  vir  fuusfecum 
vinftus  cintlusq;  efler,vt  Feftus  interpre- 
tatur)  &eonexum  nodo,qui  Herculanus 
vocabatur:  propcerea  quod  heros  ille  fce- 
cundiflimusab  antiquis  credicus  fir.quip- 
pe  cui  feptuaginta  liberi  fuperftites  fuif- 
fent.quiqiie  feptem  dicbus  quinquaginta 
Theftia:  iilias  e  virginibus  mulieres  fecif- 
fecExornata  hoc  modo  virgo,  ferreum  3. 
fponfo  accipiebat  annuluni,&  trium  illo- 
rumaffium.quorum  vnurain  manu.ahe- 
rum  in  f  edctetcuim  in  facciperio  fercbatj 
primum  fponfo  dabac^quafi  eum  fibi  illo 
precio  coempcum  eflec  habicuraj  alcerum 
in  foco  Dijs  Laribus  deponcbat,  quem  & 
igni  IucuIento&  coroHis  fua  manu  (alia 
no  licebatj  plexis,vt  ait  Piautus.augebat; 
tertiumin  vicino  compito  fodiebac.  Indc 
couiuiiini  &nuptialis  coenaapparabatur  j 
mox  H ymenseus  dicebacur  cum  choreis , 
quamquam  ThalafHoncm  quoquc  in  nu- 
ptiis  Roraanos  non  fecus  atqueGrxcos 
Hymenajum  inclamare  confueniffe  con- 
rtat.  Atque  eum  morem  inde  inoIeuifTc 
Luiius  putat,  quodin  Sabinarum  raptii 
virgo  vna  longe  ante  al  ias  fpecie  &  pul- 
chritudine  infignis,  a  globo  cuiutda  Tha- 
laflii  raptafucrit  mulcisqj  fcifcirantibiis, 
cuiuameam  ferrenc  deducendam,  ncquis 
cam  violaret.Thalufljo  ferri  clami.atum. 
Qua  de  caufa  Thalallionis  vocem  nu- 
pcialem  fmfl;3m,&  ad  pofteros  quoq;  indc 
manaffe,teft:atur  Plutarchusin  Romulo. 
Finitailla  c^na,&  vbi  iam  faris  elfer&can 
tuum  &  ('aItacioiuim,ptonuba  fponf?  ma- 
nu  apprehenta  ad  genialem  ledum  eam 
ducebat.  Alii  pueiis  patrimis  &aiatrimis 
id  atttibuunt.  Pompam  hanc  antecedebat 
puer  prstextatus  farifer ,  facem  cx  fpina 
praefcrcns,quf,(i  PIii'iocredi;'.uSiinipt!a- 
rum  facibusfuic  aufpuatijfuna.Faciferos 
comuabancur  alii  duo.qui  colum  cum 
lana,&  fufumferrenr  cum  ftaitiine  ,  tan- 
q^uatn  operisjiu  q^ug  futura  cffet,aufpicia. 

Erauc 


Clngeha - 
tur  citigu 
lo  laneo  . 

Id  nex$ 
nodo  Her 
culano , 


jiffes  tres 
expendc' 
bat . 


Coenx .. 
Hyme- 
n&us  , 
Thalaf' 
fio  . 


Sponfa  et 
pronubx 
ad  geniat 
lem  tbo- 
rum  duce 
brUar  , 
pr&eu^iPB-' 
bus  fa^cs» 
feri4 .. 


B6^ 


AndresAlciati 


Lucernx 
^ertti^il . 


Zoyin  fol 
uehatur  . 


CMfiodet 
forihni 

addtti  . 


Nuces 


Verfus 
Frfccnni- 

ni . 


Rttotix » 


Eraiit  &  aHi.qni  mnBdiim  mnliebrstn  fc- 
Kb^iir.Sc  alu,qua:  prxtcr  dotcm  diciintut 
lunrcoiifultoin  !.donacio,3  I.  §.  i-  fF- dc 
Uonatic  Si  parapheriia  iol.li  ego,9§.ca:- 
ieriun,lf  dc  lure  dot.  Ad  hunc  igitur  mo- 
dam  rpoufa  dedu£la  ,  a  fponfo  dctegcba- 
tur.a  quoetiam  eius  dctcc^iooiscaulado- 
iia  accipiebat ,  de  quibus  apud  Ciuaciura 
ui  fcudis.  Mox  pronuba,  accepta  vua  ex 
facibus.liicernara  coniugalem  pcruigilem 
peruoderoqj  futuram  a-cendeba:;&  cum 
diif^ofacesextinguece  roo,  erat.  Eas  vero 
iic  i\ih  leclo  conderent ,  neue  fecuatas  aJ 
rogum  ftrucndum  deferreut,pto  legeau- 
fpicatifllina  habebatur.SoIebat  eciam  tum 
pronubacunctahuiidae  puellszonam  fiuc 
cingalum  illud  laneum  duobus  digitis 
foluere,atq5  Diauar,  ob  id  Ciuiis  coguo- 
minacjc  ,  dicare:  quanquam  cingulumid 
alponfoin  ipfo  ledo  folutom  fuuTe  Fe- 
ftus  fcribit,3i:  Aruobius  confirmatlib.  J. 
aduerf.  Genc.  citaturqj  a  Nonio  hic  Var- 
ronis  vetfus  ;  Nouus  inaiitus  is  foluebat 
cingulum  .  Vbiomnesdifci.lfiirent,fpon- 
fus  claufa  ianua  difponebat  cuftodes  fo- 
lis,  quotumopera  muliercularum  impor 
tuna  vel  piecas,vel  !imuIatio  a  foribus  ar- 
ceretur,  fi  qua  coinoueretur  virginiscla- 
raore.cumincus  vim  pateretur  .  Qu^em- 
admodum  etiam  in  hunc  finero  nuces  a 
nouis  maritisiaci  &  pueris  fpargi  confue- 
uilfe  putant,  quodiafta:  illaj  tripudium 
faciant ,  &  earum  ftrepitu  virginis  gemi- 
tus  in  illa  viobrui  poffe  fucrit  creditQ.  A- 
lii  huuc  motem  ideo  obferuatii  tradunt, 
quod  nuces  pucamine,  cute,  tefta  ,  corio 
mcduUann  tega.it  ,  vti  pari  munimento  a 
coniugibus  proccgantut  f^tus.Plinius  hb. 
I  j.cap.  ii..-\Iiiiq'.iosScali^^er&  Pancirol- 
lus  fequunair.eaid  gratia  /adum  opinan- 
iur,vc  fe  puerihbus  omnibusludis  tenun 
ciatc.&:  luuenilia  cun-Cla  ludicra  rejinque 
remaricuseo  indicio  teftarccur.  Incer  hos 
fticpitus  vcrTus  nvollicic  ac  lafciuiadif- 
flucntes  impuni  licencia  occinebautur ,  c- 
tiam  a  pucris  prastextatis,  depofita  tamen 
iuid  ce.mpus  pra;cexca  ,  vt  fupcrius  mo- 
nui  Atqjhi  verlus  fcfccnnini  vocabatur, 
fiuc  quod  ex  vrbc  Fefccnnina  allaciefsct, 
fiue  quod  fafcinum  arcerc  pucabancur-Ec 
hasc  dc  fecundo  nuptiarum  dic  .  Supereft 
vc  dc  reriio  &  vlcimo  quoq;  aliquid  dica- 
mus.  Eum  Gra^ci  dicebauc  iTztiuKiA,  La- 
tiui  a  uouis  &  ucratis  epulis  Rcpotia.  £o 


nam«jj  dic  fponfi  affincs  conuiuium  inftaw 
rabant.eodcmque  vxorin  domum  mariti 
duccbatur.Qua  m  reob(cruatumfliit,vt 
nupta  paternadomoegrediens  pedes  tol- 
lcrct ,  ne  lifr.cn  atcingcret  i  leligioni  cnim 
habebatur,  (i  in  tranlgrediendo  mulicr  ii- 
mcn  contigillct .  Huius  rc!  varix  traduu- 
tur  rationes  a  Plutarcho,  Varrone,  Ifido- 
ro,aliis.Mihi  Scaligcri  propior  veio  vidc- 
tur,  &ad  tem  quoq;  accommodatior,  ne 
fcilicctmagicispharmacislsdipofletjqu? 
fub  hminead  dcftiuendam  coniugum  vel 
concordiam,  vel  vim  genitalcm  dcfcdi  Ib- 
lent  a  vcneficis.  Dicjores  ctiam  curtu  uu- 
ptiali  ad  marici  domfi  rciflas  fuifle  vidco  . 
Etiii  co  quidem  trcs   tautum  veiflaiifo- 
liros  Paufanias  ttadit,fp6fam  fcilicet,qua: 
icderctinmediojtum  fpofum  &  parauym 
phum.  Ac  in  morcfuit  Gr?cis,vtnuptia« 
Iis  illius  currus  fiue  rheda:  axis  pro  fori- 
bus  comburerctur,argumenroconftantia: 
atq;  raoderationis  ,  nc  coniunftionis  alit- 
nzjBCvcnotiiconiugii  fludtuantcmanimix 
occuparctcogitatio,  iicvchacillaccuagan 
di,quod  vicium  maximc  familiare  eft  fcE- 
minis,caperecimpetus  .  Couftituts  itain 
raaritidomo  nougnupt^  non  tantiim  mu- 
nera  acoguatis  &  propinquis  mictcban- 
tur,qu£  ob  id  nupttalia  miineradicuncur 
Iureconfulcisinl.1.5.  prasterca.  fF.  de  tu« 
tel.&  ration.diftrah.J.tutor.  ij.  ff.dead- 
minift.tut.  fed  &  daucs  ei  mox  dabantur 
amarito,  vel  vrintclligerer  ,quod  lusin 
maritifamiliacftcthabitura.-velad  fignifi- 
candam  parius  faciiitatcm  ,  v:  Feftus  ex- 
plicatin  didl.Clauium.  Sane  traditioncm 
clauium  cuftodiam  rcrum  defignare ,  ex- 
pedicura  cft  I.cum  parcr.??-  §•  pacer  plu- 
ribus.iz. ff.de lcgat.  %.  Quemadmoclum 
autem  clauibus  craditis,  ipfa  quoque  rc- 
rum  doracfticarumcura  viori  tradita  fi- 
guificabatur:ita  &  ijs  ademptis,  adcmpta 
quoq;  iili  in  teliigebatur  earundem  adroi- 
niftratio  .   Id  quod  indiuortio  ficti  fole- 
bat .  Hinc  Ciccro  ^.Philipp.lllc  fuas  rcs 
fibi  habcrciulTiticlauesadcmit,  forasq;  e- 
xegic  .  Inter  cztciosquoq;  nuptiales  ri- 
tusapud  QjCuriium  lib.8.Iego:Rex,in- 
quit ,  mcdio  cupidicatis  ardorc  iuftit  ad- 
fetri  patfiomore  pai.em  :  hoc  crat  apud 
Macedonas  faiisflilTimum  pignusamiciti^, 
quem  diuifum  gladio  vcerq;  libabat.Cre- 
doeoS,qui  gcncis  morCs  erudierunt,par- 
co  &  parabili  vietu  oftcuderc  voIuiUc  in 

tancis 


i^Hptx  «I 
tangebAt  \ 
limen  . 


Xtia  ettt' 
ruveHa. 


liut  Axis 

CobtifiHtt 


MunerM 
nuptialia 
ci/lata . 


uet. 


Clauet 
«dimen 
^aid . 


RitM 

Mdcedt» 

num. 


fimblematijl 


Bdf 


fantjs  opibus  qiiantulo  cotenti  e((e  dcbeat. 
Piurade  nuptiarii  folemnitacibus  videri 
poteriit  apud  Autonium  Guibcrtum  Co- 
hanum  in  Tracflde  Matrimon-  lul-  Cazfa- 
rera  icaligcrum  lib.  i.Poeticcs ,  cap.ioi. 


Brifonium  de  Rltti  miptiarnm  lib.  fin- 
gularitquorum  ex  fcriptis  fcrtiliflimis,  & 
vel  ipfis  Alcinoi  horns  floridiotibuSjam?" 
niora  hxc  pleraq}  delibata  rnnt . 


Hcdera. 

EMBLEMA    CCV. 


*^^  p^c^o  Bacchum  dona  dedijfe  ferunt  \ 
lirrabunda ,  procax ,  auratis  fulua  corymbis , 

Exterius  viridis ,  catera  pallor  habet . 
Hinc  aptis  'vates  ciHgunt  fua  tempora  fertis : 

Pallefcunt  Hud^s  ,  laus  diuturna  viret* 

COMMENTARIL 

I.        TN  cenfu  earum  arborum,  qnajadmi-     ficijs,&parietibus.Caudicesei'uslignofi* 

''ederA      X  niculis  fuftinentur  ,  hedera  ctiam  venit     fubinde  ita  cradi ,  vt  arborefcere  ipfa  vi- 

mfidera  refereiida  ,  per  fe  enim  non  confiftit ,  fed     dcatur:a  quibus  ramuloshac  ijlac  dilfun- 

fo,  adhaerct  maioribnsarboribusjvctufiis  edi-     ditquam  phuiwos,  quibus  vcluri  bra- 

lii  chijs 


866 


Andrcae  Alciati 


1 1. 

Ueilera 
poeiaru 


III. 

Hedera 
-jjide  di- 


djjiis  hi- 
lirio  Bac 

<hi  ^ 


chijs  latefcrpensinmultatti  peruagatur 
partem.racliculas  ctiam  ab  ipfis  aflidue  di- 
niittens.quibusfe  arboribus.ipfisq;  paric 
ribusamieftens  pertinaciter  hxret .  Folia 
laeuia  fuut.fpleiidentia  ,  fuperiore  prajfer- 
tim  parte;  initioquidcm  haudquaquam  , 
fed  vbiconfenucrunt,aiigulofaiflores  mu- 
fcofi.in  baccis  varietas  eft  ,  &  quxdam  e- 
tiam  iu  colorc  florum  .  Eius  genera  tria 
facit  Pliuius,nigram,candidam,  &  tertia, 
quas  vocatur  helir.  Nigia  &caiidida  nou 
exfolijs,fed  ex  ligno  dignofcuiitur . 

H  E  D  E  R  A  perpetuo  viret.cenaxeft, 
eiq;  partimoiefta  ,  cui  hxrct :  corymbos 
autuos  producic ,  extra  viridis,  in  cseteris 
pallefcens.  Poecarum  condicionem  repra;- 
feiitat ,  qui  hxrenc  ftudijSjfibique  inter- 
dumnocent,  quodfere  corporeisexerci- 
tacionibus  carcancfamam  tamen  nominis 
minquam  morituram  ,  quad  mercedem 
auream  expe<5lant.SoIancur  cnim  fefpe,& 
ftudioru  moleftias  atq;  difficuitatcsfem- 
piterns  landis  opinione  leuant . 

HAl^^Dg^A^AM  arefcens  ]  in  per- 
pccuo  viroremancns- 

HederA  efi  arhufcula]  Hcdcra  difta  cft 
quod  hxreat.autorc  Fefto.quodq;  fequa 
tur  quidquid  proximuni  eft,quamuis  no 
fcribatur  per  diphthongum  .  Alij  abcdo 
deducunt,qnod  parietcs  edatatq;  confu- 
mat.  G  rxce  Kia-ffof  . 

Ciffo]  Ciftiis  adolcfccns  fuit.Liberi  pa- 
tris  hiftrio  &  faltator.qui  cum  Deo  praj- 
fente  tripudiaret  &  chyafos  exerceret ,  in 
quendam  terra;  hiatumcafu  lapf.isincc- 
tijt.Tellusaucem  cum  gcacificari  Baccho 
YeUet.florcm  produxir  adolefccnti  cogno 
5ainem,&iuuenis  germina  in  plantjegcr- 
jjiincconferuauit.Quod  vbi  ex  terra  pro- 
grenfum  eft,vicemamplecticur,eo  molo, 
qnoadolefcens  Bacchnm  in  tripudijsam- 
pleAi  &  circumplicarc  confucucrat.Haec 
i^reexCaflio  Dionyfio  dc  agricult-  lib- 
1 1  cap.  1 30. 

l^dtt  adhftc,  cafuiqi  ntemorvagut  arbare 
Ciffus, 

MtUe  manui  qu&nt  neBere ,milte pedes. 
Hinc  Pindarns  in  Oiympijs  ,  Bacchntn 
^i/iTj-opo^ocid  eft,  hedercum,  vel  hedera- 
ceum.aut  hederigeram  appcllat,  quod  ei 
hcdera  dicata  fit .  Lcgicur  quidem  primo 
Epigrammaton  .• 
ii^QS'->  uiv  J^isvvfof  a,ysi\hiT.At ,  diyij^t. 


Bacchus  amathedertts,&  lupiter  tgtdo 

gaudet . 
Retuluautem  in  Atticis  Paufanias  Knxtif 
S^iovu^iQv  Bacchum  appellatum,  quod  in, 
ea  Atticas  regionis  partcid  eft,Acharnis  , 
primum  hcdera  vifa  fit :  quo  loco  ftatux 
eciam  funt  hederea: .  Sed  &  Homerusin 
hymnis  Kt^oKoyjiv  (^iovvffoVtid  e(\.,hedc- 
ricomam  vocat  . 

'Errabunda]  Virgil-^.EcIog. 
At  tibiprimapuer  nullo  munufcula  culttt 
Errates  hederas pajfim  cHbacchare  tellus  . 

Procax.]  Donatus  ad  Hccyram  Teret.  procax 
Procax  petacem  figtiificat.-  procari  enim 
nihil  aliud  eft  quani  impudentcr  &  impor 
tun^  pctcre,ait  Noiiius.  Hinc  procacitas, 
feu  procacia.vt  in  l.fi  traditio,C.de  aiflio. 
emp.Ideo  autem  Plucarchus  amorem  he- 
deraz  confett-.^HVof  iftv  0  epaf  ,  a7uep  0 
KiTTos  ,  diuTov  iK'Sra.Tii(  dvctS^iiycu  rrpo' 
ipa.7ias .  Ea  ejl  amorvs  vu,vt  non  fecus  at- 
que  hedera  ,  valextfe  applicare  ,  arrepta 
omni occajione.  Vidc  a.dagi\xm ,Hedera  la- 
fciuior . 

£A:rm«^ -yiri^^^.  ]  Intclligit  hedcram  ^fdera 
nigramiqux  florem  croccum  habet.pulla  "'S*''*' 
folia.Ideftjhederx  nigra:  folia  partealte- 
ra  virefcunijaltera  pallcfcunt.Ncquidad 
hxc  rcquiras.cofuIcPlinium  lib- 16.^.34- 

Hinc  aptu  vates]  Horacius  i.  Carmi- 
num  : 

Me  dociarum  heder£  prAmia  frontium  Hederm 


Bljs  mifcent  fuperti 
Idcm  in  Epiftolis: 
Prima  feres  heders.  viBrirtAprAmia.. 
Virgilius  in  Eclogis  : 
Tatlores  hedera  crefcentem  ornatePoeta, . 
Quod  ridctui  Satyrarum  veftibulo  Per^ 
fius:air  enim  , 

Heliconidasq;  pallidam^  Pirenen 
lUts  relinquo,  quorum  imagines  lamhunt 
HederA  fequaces  .. 
SicOuidius  i.Trift.cIcg-^. 
5'»  quis  habet  nofiris  fimiles  in  imagine 
vulttis  , 

Deme  meu  hederast  Bacchicaferta,  co-^ 
mts : 
Ifla  decent  UtosfeliciafertapoetOi^ 

Temporibu4  non  ejl  apta  corona  meti . 
Ideni  j.de  Ponro,cleg  4. 
Tutame  e  facris  heden  cultoribtn  vnum 

Numine  debueras  Jujiinuiffe  tuo . 
Idcmque  3.  Arcis,  vbiqueriturpoetascfle 
fiiichonorc  : 

JSunc 


pottH  fn 
cr^> 


Emblemata_> . 


S6f 


Tama 

doHoru 


IV. 

Hederei 
tur  /ym- 
holu  poe- 
tarum  . 


Poeti  & 
vates 

ta.yoi. 


Digni 
kederis . 
Lauro  , 
quid    in- 
tellige- 
'*nt  ve- 
teres . 
HederA 
quid . 


Nunc  hederAftne  honore  i/tcent. 

Pallefcuntjludifs]  Sicuti  errabunda  te- 
naxquchedcra  fcnfim  altum  confccnJit  , 
cxterius  vircfcens,iii  c^tcris  pall(da,&  au- 
reos  corymbos  ex  fe  producit :  ira  Poeta» 
fuis  laboribus  bumo  pedetcntim  fefeefFe- 
?unt:&qHamqiiam  aflidiio  Itndio  pallidi 
fint,fama  tamen  ex  fciiptis  &  ingcniocon 
citata  femper  virent  :  quippc  qui  aurcos 
cruditionis  &:  doiflrins  frudus  parturiat. 

H  E  D  E  R  A  Ernblerra&  fymbolum 
poetarum  eft,proptcr  caiifas.quas  hic  Al- 
ciatus  enumeratrquorum  piimacft,  quia 
femper  viret.  Secunda,  quiamunus  Bac- 
chi.Deinde,quia  fit  errabunda  &  procax, 
&  fulua.id  eft,pulchra  &  viridis,vt  fama 
poetarum;&  pailida,  vt  poctaj  pra;  nimio 
ftudio  paUere  folent.  Vnde  non  immcri- 
to  olim  poetis  coronx  hederacea:  confere- 
bantur,it3  ramen  vt  hedera  vna  cum  lau- 
rocoronasiftas  perficeret.Virg.S.  Eclog. 
.  ^^q-  hnnc  fine  tetnpora  circum 
Inter  •viSlrices  hedera  tibi  ferpere  lauros . 
Inde  etiam  difcimus  cx  poetis  Gra;cis,  & 
eorumdem  fcholiaftis.nempe  vaics  appel- 
lari  ^a(pvi)<pef.yisiM  eft,Iautiuoros,vel  lau 
ro  ve(ccntes,autl3urumedentes:Qii6  le- 
fpexit  luuenalis  quadam  Satyra,  quo  ]o- 
co  dixic  > 

la,tiYumj.  momord.it  . 
Poetisautem  hederas  decretas  eflc  ,  cum 
Pierio  ,  &  alijs  quibu(dam  do<ftioribiis 
crediderim  ,  vt  viia  cum  lauio  f  ermifce- 
lentur,  i;on  tam  vt  pcrpetuus  vtriufque 
vitor,qi'.i,diuturna  eorum  fcripta  repriE- 
fentarctjUicaufla  fuit,quam  vt  oflendcje- 
lur  cos,qui  digni  hedeiis  euafifllcnt ,  lau- 
reamque  meruiflentj&  arte  &ii  gei;iocx- 
celluifle.  Siquidcm  pcr  laurum  inteljige- 
bant  infitsm  quandam  irgenij  vim  ac  ve- 
DX  fecHnditatcm,ApoIIiius  radi)s  vbeum 
atq;  locupletem:per  htderam  veroarttm 
&  induftriam  peruigiji  TaLore  partani  . 
Huuis  quidem  rei  indiciiim  cfh  quod  he- 
dcra  (uapte  natura  fic  tam  imbecilJa  ,  vt 
fcmper  repcrenccefe  habcict,ni/i  velmu 
ro,vel  planta?,aut  faxis  i:sicict,&  perti- 
nax  conatu  fcle  attollcret,  vt  tandcm  pau- 
latim  irrcpciis  viftni  cuadat.  Ifl  sutcm 
cperspretium  ,  vrroque  (artefcilicet  & 
iiigenio  j  fi  quis  velii  alijs  antecellcrc  i 
quandoquidem 

.         mediocribti^  ejfe  foeiti 
JHon  homines  ,  ncn  Bij  ,  non  cor.crfjire  co- 
lumna . 


vc  habetilleScd  &  iftucadiicrtcndum,. 
^ingenium  cuifit ,  cui  mens  diuintor, 

atq-y  os 
Magna  fonaturum ,  det  nominu  huitts  ho' 

norem , 

E  t  :  Ego  quidfiudiiiftne  diuite  vcna. 

Nec  rude qutd pojfitvtdeo  ingenium:altd' 

riu6  fic 
Alterapofcit  opem  res,^  eoniurat  amice. 
Quibus  plan^  congruit,  quod  pocts  non 
fieri,  fed  nafci  quidem  dicantur:  quod  fi 
tamcn  ad  naturam  ars  &  cxercitatio  ac- 
cefTerit.tum  nefcio  quid  pia:clarum,in.6 
diuinum  foleat  prouenircquade  re  videa 
tur  Cicero  in  Oratione  pto  Archia  poeta. 
Inque  hanc  fcncentiam  Pindarus  hymno- 
rum   fuauitacem  &  elegantiam  per  mel  Mel  cum 
candidoJa<ftecommixtum  inrelligi  voluit  laifem:,: 
in  Nemeis;  vbi  Jac,  quod  a  uatuia  eft.ge-  fum  - 
uium  &  venam  indicat.mcl  vero  artem  & 
diligentiam,  quoniam  hoc  nonabfq;  ma- 
gnoapum  laboie  conficiatur.  Viidc  ipfe- 
mctde  fe  teftatur  Horatius,  quod 

.        apu  matinA  more  modotj; 
fcribundis  verfibus  laborem  &  diligetiam 
folcatadhiberc  .   Etconcra  reprehenden- 
dum  efl"e  ait  carmen  ilhid  , 

nurd  K/)*?. 

Idulta  dies ,  &  n.iilta  Ittura  coercuit ,  (3* 

quod 
PerfiHum  decies ncn  cajiigauit  ad  vngue. 
Idqi  pluribus  excouuui  Pieiius  lib.^  i.in 
Hedera.Baccho  veio  htdcr£m  eficfaciam   ^^'■'■^•"' 
diximus.Siquidem  Piobus  Grammaticus  /^f'*  ^-- 
ait,in  Cytheione  facra  Iiberiparrisarca.    "^''^* 
na  tertioquoque  annocelebrari  folita. Li- 
ber  autemcfi  Mufis&  Apolline  efle  pcr- 
hibebatur,  idcircoq,  exhtdeia^eiusfron- 
dc  Poetas  cotoDari.Porio  dicatacft  ci  he- 
dera,quod  vt  ea  fcmper  viret,  ficillefem- 
per  iuuenisjvt  dixinnis  alibi.  Quaquam 
plerique  rcfcianc  ad  cafertafcu  corollas, 
quaspoft  cxpcditioicm  Indicam  circum 
tulifle  Bacchus  dicitur,  Plinio  tefte  Iib. 
1 6.cap.4.  vi;de  &  Dionyfiaca  hedcra  di<5ta 
cft,&  Bacchica.Ouid.I;flor.<r. 
Baccke  raccmiferos  hcdera  rcdimite  ca- 

ptUcs  . 
Idcn.  alibi  coryn^biferum  cum  rcmir.at. 
Difcr.n.bentesetiam.qui  fe  foitc  muiierc 
Racchi  inuitaient  plufculum.hcdcraccafc 
ornabant  corona.qua^infita  frigiditate  vi- 
ni  potciitiaxn  ictunderet,  rr.ii.usque  inde 
sfhcertiitui  bibcntes ,  ebiietatis  violenria 
1  i  i     1         rcf^in- 


858 


AndreaeAIciati 


J^*i*»  rcftinfta  hccJera»  vifrlgotlfica.Plutarchus 
Flutar-  tamcnSympofiac-^.  feAionci-Hedcram 
cbi  .  Hicit  a  Baccho  fumptam,  non  vtauxiliii 

efretaduerfuscbrietatem ,  aut  vt  viiio  ad- 
ucrfam,q^uippc  qui  Methymn^um.a  mc- 
thy.quod  vinum  fonat,  fcfeappellari  vo- 
hiitaed  vt  vinofi  vino  vero  dcftituti,hor- 


dcaceopotu  pro  vino  vtitntut,  &  imalts 
aut  palmulis  quxdam  fibi  vinaconficiiit: 
itaqui  hyemedefideraret  coronam  vitea, 
quod  tuuc  tcmporis  vitcmnudam  vidit, 
&  foIijscarcntem,©b  fimilicudinem  quan 
dam.hedcram  cftamplexus.  Videadagiil, 
Hederapofi  AnthifleriA . 


Ilex. 

EMBLEMA      CG^VI. 


2lex  . 


^0g^=^ 

^^   \  1  ^^  ^ 

WJ  \^X. 

t    ^S^B 

^^^^^W\ 

i^^O 

^H 

^^^m 

ai«» 


Efte  ij 


YY  ^  ^"^  ^  ^  nimia  ^uodfefe  rumferet  llex  j, 
**"     SymboU  ciuilis  fcditionis  habet^ 

COMMENTARIK 


IL  E  X  adiufta?arborismagnitiiJii:e-m 
i!on  raro  excefcit.fubinde  pyro  magiii 
tudiuehaud  infcrior,  ramis  aJiarum  glan- 
difcrarum  more  difFuuditur-Folia  humi- 
]is  ac  teuell?ddhuc,pcrmargines  fpiuofa 
^  acukata..aJuIt^  vcid  ncq^uaquam  fpuiis 


horrenr.c-mbitu  quidem  nonnihiI,fed  mi- 
nus  quam  roboris  fiiuiofa.inftar  foliorum 
fuberis,  fed  maiora  &  latiora,  qua:  fupe- 
lius  vireutiora.inferius  inalbicant .  Glans 
calycifpiMofoinh.Trer.fimilisquernar.Siib 
liac  arbote  ciues  fcditiofi  hic  fublatis  fi- 

enis 


EmblemataJ: 


8<^P 


II. 

■o?2S  Em 
letnatis. 


III. 
lUx. 

ieditio . 


IV. 
Uex.not^ 
■  ^editiofo  - 
'ttm. 


gnis  mamis  conrerunt. 

MvtvAtvs  eft  hiiius  HifHchi  ar- 
gumentum  ex  AriftoccIc,Rhetoiic-  iib.  j. 
Pericles, inc[y\\t  \\\tyBoeotios  if*cii>»s  ejjefi- 
miles  dixit,vt  enim  ilicesfefe  vicijjim  frd 
gHnf.itn  Boeotios  inter fepr&liart.  Giajce 
ita:»^  «f  Bo/oTtff ,  sr/  'ofj.otot  7oti  Tpivotf 
Toi/Vg  ydp  'Trpivovi  Ctt'  eturrov  KATetat- 
'SSTio-d-isUtX^i  'tis  BoioT^s  '^ojV  dLKhiiKiSi 
lJ.st,;^oy.ivi!{.  Nacuram  aiiteni  luiiusarbo- 
ris  repeteex  Plinio,  lib.i6.cap  8. 

RVMPERET]  pro  rumpat.  Euallagc 
temporis  pro  reatporc . 

Ilex]  G  r.-Ece  -Tr^iivoi  ,  Hifpau.  Mefto  ,  o 
Co/coi.t.Poeta  in  Edogis,  argutam  ilicem 
air.hoccftiftndulam.  Hiiicadicdiua  Ui- 
ceus,Iligneus,&  Uignus. 

Ciuilts  feditionu  j  5edicio  coponitur  a 
y^.id  eft^reorfum,  &  ttio,  quod  ab  Eo  de- 
riuacum  elVCicero6.de  Repub.  declarat 
fcditionispropriccacem  a  dillenfioneciuiii 
dicflamelle,  quod  feorfum  eant  alij  ina- 
lium.Eftenim  proprie,  cum  populo  di- 
fcordant«iturad  manus.  Taleni  defcrjbit 
Virgili.AEneid- 
^c  veluti  magno  in  populo  cumfApe  ceor- 

ta,  efi 
Seditio,f&Hitq-^  animts  ignobile  vulgui  : 
lamq;faces  ^faxa  volant ,  furor  arma 

miniflrat . 
Diciturautem  feditio  in  eiercicu.in  claf 
fe.incampoj  &  vbicunque  eft  multitudo 
hominum  . 

S  E  D  1  T  I  o  s  I  duricq;  ceruicis  ho- 
niines  ,  quoscitiin  frangas  quam  fleftas 
aut  corrigasifuo  magnomalo  efficiunt 
quod  ilexjcuius  tanta  duritieseft  ,  vc  non 
nifi  magna  difticultate  profcindi  queat, 
nifi  etiam  pcr  fe  fatifcatic  diffindatur.Pro 
terui  enim,quibiiS  fcditio  &  turbatus  Rei 
publica;  ftatuscordi  eft,cu  nunquam  pof- 
flnc  cum  ali)s  conuenire,  frpenumcro  a 
reliquociuitatiscorpore  quallagminc  fa- 
do  ,  dilcedimt  :  &  randem  cum  nonnihil 
dinentiunta  fuafadione,facillime  corri- 
piuntur  ,  fiiorumque  flagitiorum  poenas 
Inunt.Rediftime  igitur  Claudianusmo. 
netjfurorem  clFerat^emujcitudinis  ,  licet 
intcrdum  terribilem.attameu  r.on  diu  du- 
rare.hifcc  verficulis : 
Sed  carct  euentit  nimius  furor  ,  improba 

nttmquam 
Spes  Utata  dtu . 
Quarc  temer^  illi  faciunc,qiii  poiuloin- 


Seditio 

poptilarii 


nixi  &  magnas  res  furcipiunt  agendas ,  & 
fufceptas  fibi  fuccJtrutas  fperanc.  Parum 
ciiim  pr?(idi),inquit  Comina;us,poficum 
cft  in  proimlcuamuliicuduicnifi  continea 
tutaliqua  necefficate&  imperio  :  tamecd 
incidacquadopopulifuror  &  rcpcncinus 
impcrus  valdefitpeirimcfcedus.NuIIum 
ciiim  profundum  roare  (vt  veriflimcfcri- 
pfit  Curtius  J  nuUum  vaftum  fretum  &  5«^^"  • 
procellofum  tantos  ciccfludtus  ,  quantos 
multitudoniorus  habet.vtiqucfi  noua  & 
brcui  duraturalibcrtate  luxunat.  Qu^od 
fi  prartcrea  fupcrftitioaliquamentes  kAi- 
tiofajmuiticudinisoccupat^quseCrefte  Li- 
\\\o)  aut  feruit  humUitcr.aut  fuperbe  do- 
minaturi  libertatem,  quaj  mcdia  eft  ,  nec 
fpernere  modice,nechabcre  fcit:tunc  dc- 
rniim  ea  belluamultorum  capitum.mul 
to  atrocius  furit.neq;  modum  tenetepo- 
tcftjcxitumq;  vJlum  reptrit,vbiautfaue- 
le  fcmel,aut  fsuiie  inftituit,hocque  prx- 
textu  fibi  quidvis  liccre  putat .  Et  non 
fccus 

___^««»»  carcerihusfefe  efudere  qua- 

drig£ , 
Abduntfe  in  ^acici^(^frufira  retinacuU 

tendenj 
Fertur  equis  auriga ,  nec  audit  cttrrus  hx' 

benas  . 
Cxtcrii  vthac  dc  remultae  infignes  hifto 
ria:,tam  vecercs,  quam  rcccnces  lecenferi 
polfunc.ficntvna  prajc^tcrismcmorabilis 
ab  Eufcbio  cx  Dionyfi)  epiftola  ad  Fabiii 
Antiochcnum,Iib.(J.cap.40.Ecclef  hiftor. 
narrarurjalteraquoq;  a  Sozomeno  lib.j". 
cap.g.tertiaaSocrate  lib.^cap.i.Ita  prae 
reliquis  mcmoria  digna  eft,  qua  f  licron. 
Oforius  inHiftor.Afric.  &  Indic  lib.  4, 
memoria:  tradidic,de  feditione  Olyfippo- 
nenfi,Anni  1506.  Vidcibi.Id  vero  deilice 
rcuocac  m  mcncem  quod  Pliniusobfcruat 
lib.Hiftoriae  rerum  i(J.cap.  z(r.  nuccspi- 
nus.qusfein  ipfa  arborepra^nimia  ,  aut 
pocius  prxpropera  maturitate  diuifere  , 
Zamias  appellari,&  nifi  decrahanrur,  cse- 
tcraslsedereHoc  ipfi  Galli  vidctunt.fcn-  GaUica 
ferunt,exprellerunt  nonita  pridem  ,  m.a-  fsditto  , 
ximofuo  malo,  CLim  plebsflupcns  quafi 
medio  interregiiofureret,nihi]  prartcr  pa- 
tria;exitiuin  affedarec ,  bonisquibiifqj  & 
pacis  ftudiofis  autmortem  ,  auc  exfilium 
minaretur,  velexrremaquxq;  difcrimina 
eriam  jnortedurioraintenrarcc .  Qnifu- 
rcrum  hominum  impctns  numquam  fifti 
iii     3         auc 


Andreae  Alciatt 


aiit  cohiberi  portcviJebatur.nififadioip- 
fa  difciirajac  in  Ce  diiiifa  primum  fomenta 
ac  femitudifcordiarum  retardafTet.Nam 
hoc  nomim  portenti  genus  &  cxemplum 
infolensedidere  turbulenti,vtde  ijs  peius 
jneriti  fint,  quifux  coniurationi  nomen 
dederant.quamalij,qui  conrra  palam  fte- 
tifleut.  Ita  rabic  perciti  fibiipfis  vim  at- 
tulerunt,fefeq;  confoderunt,&in  exitium 
fpontaneum  coniecerunt.  Atvero  quam 
innumerabiles  cx  ijs,  qui  de  vita  potuis  , 
Quam  de  fententia  decederc  maluerint  ? 


imofuperfunt  adhuc  qui  rcftlnftts  rao5 
tuumincendijs,3nimum  tamen  armatum 
xetineantj  &  nefcio  quid  muflant  adhuc  » 
cumaperteeloquiuonaudeant.Horatius 
4.Carm.4.iIicem  pro  nota  fortis  animi  T- 
furpauit,dumait: 

Dum  vt  ilex  tonfa  bipennihut 
Nigr&  feraci frondts  in  Algido , 
Per  damna,per  cAdes,ab  ipfo 
Ducit  opes  animumq-yferrt  . 
Sed  dc  his  fatisi  ad  alia  feftinemus  . 


Jlex  mti 
tinimi 
fortis  ' 


Malus  Medica . 

E  M  B  L  E  M  A    C  C  V  I  I. 


AVREAfunt  Veneris poma  hxc  :  iucundiis  amAm' 
Jndicat,  eli  GrAcis  Jic  y?ivfiV7rtK^os  amor> 
C   O   M   M   E   N   T  A    R   I    I. 

I..  K    R  B  o  R  harc  no  admodlim  magna     ticc  virent,&  fpinulas  aliquas.non  tahien  f^»//^*- 

MvAiMi-  I\,  e.ft.-.cami  eius  lenti  &  obfcquiodcor.    fxequentes  aduatas  habent.Polium  oblon-  ratio . 


4ifA> 


gum 


Emblemata ' 


871 


'fHHw . 


.11. 

\mor 

KVKUTTt 
50f  . 


Imor 
eUiU' 
t$  Ihti 
■ifi. 


giini,!atum,la:ue,odoratum,laurinofimi 
Ie:florcs  fubpuipurei.ftaminibus  in  mcdio 
tcnuibus&  capiliaccis.  Fruflus  oblongus 
eftj  cucumcre  vulgo  dido  noii  raro  ma- 
ior.quandoq;  minorj&  limonia  mala  noii 
inultum  magnitudine  cxcedcns  ;  cortex 
Iiuic  diluti  aurci  coloris,  tuberculis  non- 
iiullis  exafperatuSjOdorc  grato  prajftans  ; 
fubeft  carocraflajalbida.dura,  aromaticu 
quid  rcfipienSjfed  exiguum,&  ncq;  acris, 
nequeacida,  fcd  fcre  qualitatis  guftabilis 
eipcrs  :  intcriormedulla  nonmulta  qui- 
dem,fucco  acido  plena  turger,  in  qua  fe- 
raen  conditur  hotdeigrano  maiiis&craf- 
fius,corticeduio  >  inreriorc  fnbftantiaal- 
bida  &amar3.Ha:c  arbor  perpetuo  virer, 
&  omnibus  tcmporibus  pomifera  cft.alijs 
cadentibus.alijs  m3turefcentibus,alijs  vc 
ro  fubnafcentibus.  Appingitur  hic  Vcnus 
nudaiVtpote  cui  poma  facra  (unrj&  exal- 
tera  parte  Amor  mellilegus.de  quoalibi  • 

S  c  R  I  B  I  T  riato  ,  tcfte  Marfilio  Fi- 
ciuo  in  Sympofiiinn.amorem  rem  amaram 
elTejnec  certe  i!;iuria,quia  moritur  quis- 
quisamat.  Hunc&Orpheus  yKvKV^TTi- 
^tporjid  t^,d«lceamarum  nominat:  quip- 
pe  cum  arror  mors  voluntaria  fit.  Vr 
mois  e*^,amara  rcs  eft;  vt  voliuitaria,dul- 
ci  srmoritur  autcm  quisquis  amat .  Hxc 
Ficinus  Weminimus  iiuius  aipiimenti 
fupra  in  duobus  locis  ,  rcmpc  Embkm. 
ii4.in  fcuto  Amoris,&  Emblcmare  i  ix. 
Confer  vtriimq ;  En  b'tmare  \ci6  113. 
attulim.us  Amorem  mellikgum  Theocri- 
ti,  Latir.e  leddiium,  qi;cm  ita  rcrtit  liii- 
gua  Hetrulca  Reuererdiflirnis  P.  Nicc- 
laus  Oddo,quemi  femper  honoiis  &  reue- 
rentitc  dcbita?  caufa  licmino  . 
Turaua  il  ladro  ^inciCj 

Vn  "iorfio  da  le  celle^ 

E  di  quesi  api  e  qucl.  O 

11  mele  j  quando  apefdegnata  ilfunfe  > 

Z  da  lc  dita  ilfe.ngue  traffe  e  munfe  , 

Volando  ratto  ei  co^fe-' 

ji  la  pia  madre,  dtbbi  tttndo  i piedi , 

Tiangendo  la  ferita  , 

Z  di  chi  il  punfe  e  r>  orfe 

Dolendofi ,  le   dttcL-> 

Mofiraua:Ahime:dicetidc,(ihi  mnelre  ^ 
v(di 

Tiagha  qitanta,  e  quf.lfactj 

Vicciolo  animalind  , 

Picciolo  fi,  maaudace  . 

I.d  eUa  ptir  nder.do:!.  tu  bamlino 


Sei,  dijfe,  a  l'ape  ffj/tl  iguaV ,  efai 
Fiagheprofonde,  e  nonfanabil  mai  - 
AVREA  funt  Veneris  poma]  Pomum 
Veneri  facrum  efte.alibi  diximus;  vndee- 
tiam  aurco  malo  ob  id  a  Paride  donata 
fuit.Maliim  Medicum  fiue  Alfyrium  Gr? 
cis  fAilKov  fj.iS^iKiv  »  nhpiov,  dicitur;  La- 
tini  etiam  Citrium  &  Citromalii  vocant." 
Imo  Galenus  amplius  malum  Medicum 
vocari  negat,  fcd  Citrium  dici,atque  eos 
quiMcdicumdicunr.hocagcreaitjVt  qu? 
loquunturiiemo  intelligat .  AEmilianus 
apud  Athen:Eum  ,  lubam  Mauritania;  re- 
gem  refert  de  Citrio  meminifle  ,  qui  ma- 
lum  hocapudeos  Malum  Hefpericnm 
dicat  nominari.  A  Media  autem  primum 
in  Italiam  veniflc  noumodo  Plinius  aper- 
te  fcnbit.fcd  &  Viigiliusde  MaloMedico 
(quidquid  contraganniant  Commentato 
tes)  fcribens  ficait  i.Gcorgic 
Media  fert  triftes  fuccos  ,  tardumq;  fapori 
ttlicis  mali,quo  nonprdftntiuivUum  ^ 
loculafi  qtiandof&u&  infecoer.cuercA, 
Mifcueriitq;  heriai.f^  no  inncxiazerba, 
Auxilium  venit ,ac memhis agit atrave* 

nef:d . 
ipfa  ingers  arhcs,faciiq;fimiUima  lauro: 
I.tfi  non  alium  latt  iaiiarct  cdcrem , 
LautUierat,folta  haud  vUts  lahentia  ven^ 

tis  : 
Tlos  apprima  tenax,  animtn  ©•  olentia 

Medi 
Orafcuerrt  iUo  ,  ^fenihta  medicaturan- 

helis  • 
Dehac  arbore  vide  Thcophraftum  lib.4. 
cap.4.&  Plinium  Iib. i  i.cap.3  .Sed  Pliiiius 
&Theophraftus  cmcndari  pcfluiucx  A- 
thenso  ,  Iib.3.  nam  diminuti  lunt  iu  hac 
parte  . 

lucundtti  amaror  .  ]  Paroncmafiaelc- 
gans,qu2m  lepide  vlurpauit  aliquis  c  rc- 
ccntibus  ita  : 
Hon  amor  antiqU^fuerat  ,ftd  amaror  ah 

&U0 

I>icendH4,cii  fnfit  feinper  amarusamor. 
yKvKiTriKpcs amcr.]  quafidicss  ,  dul- 
ce-smaius  .  Sic  Miifaus  : 
iiJ^n  t^  yhvKC-Triy.pov iJi^arc  Hivrfcvi' 

pdreov  . 
lam  C^  dulctm  amarufn  acccpeitit  acu- 

leum  r.mcrum  . 
&  apud  HephjefticremSsppI-cai!: 
\pois'^Kv¥.C'7Ti-/.p(.v uy.a.yetvcv  If^mcv.. 
Amor  dulctc.mara  auis  tncxpugna hilis  . 
1  ij     4  JEadtm 


m. 

Malurn 
Medicie . 


Vndg  fic 
diiitiT», 


Amor 

yKvy.vin 

KfOf. 


872,^ 


Andre^  Alciati 


yWy.'J':ri 
lisfapor  . 


TV. 

Citrus  , 
Amcrts 


Calia  C(r 

s^jicTcele 


Eadem  isuone yKvy.ul^ui/.iA  dicitur  vo- 
liipcas .  Huc  facit  prouerbium,D«/c«^ 
/jw,^/-«w.Dearoore  etiam,  qiii  yKvKUTrt- 
■/.ptii  appellaciir.  Plurarchus  5.  Sympof. 
problem.y.Huiic  vero  faporem  dulceama 
rumexplicac  Galenus  lib.3.defimpl.mc- 
dicfacult.cap.  i<;.Si  parem,  inquit,ab(in- 
thij  potionem  melli  exquifice  comiflara 
liiiguas  m\^om%,  yKuKutfftKiiov  (queniad- 
modum  Pocco:  cognorniiiac  amorej  quod 
eiambobus  mirtum  fuerit,videbicur  • 

M  E  D  I  c  A  maluSj^ua»  &  Cicius,  & 
apud  uoftrosobaliquam  cum  auro  fimi- 
iitudinem  nomen  reperic,  nouinconcinne 
anioris  poteft  effe  noca  •  Eft  cnim  coloris 
aiirei  ,  dulcisquidcm  &  aufteri  iiounihil 
faporis  habecfed  amari  corticis:ita  curpis 
voluptas  piimo  blandiens  afpe^flu  ,  tora 
viderur  aurea.fcd  vbi  guftu  dulce  dedic  . 
amarum  ad  faciecatem  vfq;  aggeric.quod 
yWKu-riKfii  nomeu  indicat.  Hancautcm 
y\vKU'TffiKpo7>iTit  iiiLyde  expreirit  Hq- 
ratiusIib.iOde  ij. 
Vror,feutibi  candidoi- 

Turpa.runthumerosimmodic&}mro 
V.ixs.:  fiue  puer  furens 

Imprejfit  memorem  dete  l;ibris  notxm  . 
iion,fi  m^fatis  audifis  , 

Speres  perpetuum,  dulcin  bnrba,r'e 
L&dentem  ofcula,  qu£  Voiim 

§^inta  partefui  neSaris  imbitit. 
Idem  Ode  i^.fequcuti : 
Yrit  me  Glycerd  nitor 

Splendentis  Pario  marmorepurius  : 
Vrit  grat.x  proteruitat , 

"Et  -vultus  nimium  lubricus  a^ici  ^ 
Inme  tota  ruens  Venus 

Cyprum  deferuit.  ____ 
Plautus  C3lIiua,Ad. i.Scena  4. 
$Jeq;  falfum  ,  neqifuaue  ejje  toteflquic- 

quam,vbi  amor  non  admifcctur  . 
Haec  d.im  commentor.oirerc  te  mihi  tan- 
quam  exemplum  qxiidam  de  meo  contu- 
beniio  fnomen  confulco  fupprimcre  mf- 
iit;menf?airecla,fyijchronos&a;quahs  a;- 
uo.nacusmccum  &  cducacus.alicus  paii- 
bus  incremencis.eadcm  cura  ,  arcanoi  um 
meorum  parciceps,  quem  Amor  j(k  yK-j- 
K'JTtKpoi  tangit  &  angic ,  vigec  &  viic  . 
Caula  caputqjbuius  eft  Ccclia  famoijlS- 
ma  &  fbrmofilfima  ,addo.  &  do^Tliirima 
Comica  ,  cuius  decens  corporis  labitus , 
fermoeioquens,  acutusdifcurfus  face  ar- 
(itutiinau  accciidit  pluiiiim  &  veJu.c  coi- 


ta>s 


riualium  pc(flora,&  fuauiqaodam  aculc» 
nou  paculas  modo  aurcs,  fed  5c  ipfosani- 
mospcnecrat,h£Bret&  ferit. 
Amphion  fcopulos,Delphinas  traxit  Ario^ 

E  denfis  Qrphetu  horrida  bruta  iugii  . 
Nonfcopulos,non  Delphinas,  non  horrida, 
bruta  , 

Nos  t>ahit  ex  verbts  Coeliapulchrafuu» 
Cur  non  bland*  trahat  doSlti  nos  CueltA 
verbui 

Solus  id  alpecius  velfine  voce  potesl . 
Quiddegeftu  iamdicam?quo  velipfum 
Rofciii  prouocarcaufit.Si  irafcitur,frons 
capcrata  e  fulgurantibus  luminibus  tela  ■^'f.*  "* 
trifulca  louis  vibrat.Si  ridet.totus  vulcus  '^"'""'^ 
depulfa  ruibcingratam&am^nam  fe  tc-  dextert- 
pcrat  protcruijm.Si  difcurric,videasfcrc- 
ua  feuericacc  ,  &  feuera  ferenitacepcrmi- 
ftam  frontem  :  audjas  prajgnantes  fenten- 
tias  grandifona  verba ,  qua?  fauces  conci- 
piuncjlingua  &caudentesdeutesmoderaa 
tutjrofea  labella  ore  rerctiedunt ,  vt  fin- 
gulari  narura:  miraculo  coralialoqui  ,  & 
maigancas  fubridcrc  credasj  quibus  om- 
xiibtis  delicatula  &  albicans  manusgra- 
tiam  addit.&quafi  ludibuuda  applaudit. 
Sic  irata  Iunoncm,ridens  Vei!erem,&  v- 
biq;  Mineruam  rcprzfencac.Harc  no  idco 
fcribo  canquam  formsencomiaftes  (refer 
uacaenim  eft:  altcri.qui  integtolibello  cdi 
to  eam  bieui  celebrabir,  ha:c  prouincia) 
fed  tanquam  rar^  vircutis  in  viragincad- 
niirator  :  vtqjcandem  ad  maiora  inuircm 
&  incitem,quo  ipfius  Gcnius  &  ingeniil  , 
im6&  florida  ^rasapcrta  viaeamducit , 
Deinde  arl  noftrum  yhjJKuwiKpov ,  vt  ia- 
tclligasv 

Kc-j^M,  KOIAIA  , 

^'TTttVTtt^  7eiKK(L  TlS  J^UVCUT    AV ,  '?rK)W 

Oivov  T£  Trivm , «?  epeoTet  r  iii^^nyav  . 
k'iJ.:poTipct  y.iivvei  ydp  a.^sa  Tuv  (^KlfJt.- 

fj.ATcoy , 
vjj  Tu'J  Koyav  etu'  eki  TKf  etpvnfjLiyisf 
MstA/rrf.    TetuTet   K.etTHW^ety^i     'TTO^.Kolf^ 

'TTOlCi  . 

Nccmale  quadrat  in  ainorem  yKvKVTi- 
Kpo'j  illud  ,  quod  Martialis  in  cuiufdam 
<ilKoui70!flKietV  lufit  :. 
Dtfpalis  ,factlis,iucundus,acerbus  eside: 

Recpo^um  tecum  viuere,  necfine  te . 
Plura  habesde  hocargumencofupracita- 
tisEixiblem.ixi-ii5-&  iH- 

£uxu^ 


Emblemata . 


873 


Buxus . 

E  M  B  L  E   M   A      CCV  I  II. 


A^o^P 

Wn 

m 

w 

c- — ^i-Jl 

T)E R  P  ET  V 0  viridls ,  crijpo^  cacumine  Euxfi-Ss 
-*■     Vnde  eli  dijfaribm  jHiula  fa6ia  modis . 
Delicijs  apta  efi  teneris ,  dr  amantihus  arbor  t 
Paiior  ineli  illi ,  fallet  c^  omnis  amans . 

COMMENTARII. 


'Buxi  de  <■ 
fcriptio  . 


BV  X  V  s  pariia:  arboris  fimiritiidine 
afriirgit.caadiceriibindehiimanicrii 
ris,  raro  femoris  ctalHtndineiramoCa  eft  , 
&  ad  topiaria  opera  accommodariiTima  .• 
folja  vero  habetfere  myrtimagnitudinej 
duriora  tamen  &  crafliora.rotundis  lon- 
giora.Ixuia  &  refplendentia.Mateiies  li- 
gni  dHrilIima&  denfifnmaquidem,red  ad 
quxuis  opera  trai^abilisjcolore  luteo  pal 
lefcensjcariemac  teredinem  uon  fentir.Et 
^uia  ex  hoc  ligno  roulciforaciles  cibia;  & 


pyxides  fiunr,  huceademappingi  plAcuic 
D.Pignorio . 

Bvxvs  in  folijs  percnni  efl:  virore,       11. 
in  lignoautem  cxangui  pallore.quo  tamc   I^x  buxo^ 
harmoiiicje  tibia:excauantur,ad  amatoria    tibi&§i^- 
carmina  fuauiter  perfonanda;&:  aiiamul- 
taludicra  pueris  apta.&pueljis  amaris 
grarilliraa.  Sie&  amatores  viuaciamoris 
caloie.iuuenili  vigor«  vireot.biliofis  afFe- 
«ftibus  fuffufi  paljcfcunt  :  vOLe  autcm  & 
fciinonefiiiitblando&  fuauilocj^uenrc  Dt 

isac 


874 


Andre^  Alciati 


iii. 


'B!iXUSy& 

BuxHm  . 


hac  arborc  conrulePIuuam  lib.    \6,  Na- 
iiir  lu  ftor.cap.  id. 

FERPLTVO  viridis]  OiiidillS  lo.  Me. 
tamorph. 
l^erpetHoq;    vire»s  buxus,  tenuesq-^  myricA' 

Crispo  que caiumtne]  Huic  proximum 
eiVillud  Ciaudiani  i  de  raptu  Prolerp. 
^Hinc-  lienfo  cri^atit  cacumine  buxus. 
Plinius  luprimisvero  mareries  honorara 
buro  efljraro  c?ifpicanti,nec  ni/i  radicc. 

Buxus]  Dicitur  Buxus ,  fcem.  8c  Bu- 
ium,neut.Virgilius  z.  Georgic. 

.        aut  torno  rafile  buxum  . 
Vbi  i^eruius  ait,£«^/</»,proligno,B«Ar«/, 
proarbcredici  :  quamuis  Ennijexemplo 
etiamarborem  potuerit  dicere  u^utroge- 
nerci  fic  enim  ilk  in  7.  A  nnal. 

. longtq;  cupreffei 

Stant  reHeisfolijs,  (^amaro  corpore  buxu. 
Bene  di  xit  amantm  ,oam  ctiam  mel,quod 
conficitur.vbi  hxc  arbos  frcquenscft,  in- 
fuaue.atq;  amarum  eft,vt  in  Corfica  tra- 
dirPlinius,  &  in  Cyrena  Theophraftus  , 
hic  iib.j.cap.ij.ille  vero  Iib.i6.  cap.  16. 
Caper  quoque  diftinguit,vt  Buxusarbor 
inrelligatur.Buxum  vero  materies.  Inte- 
rim  hxc  cODfuiidi  fa;pe  animaduertas.  Di- 
citurautcm  Buxus  a  Grsco  'ptu^os  ,  «srA- 
pec  t6  'TnTrvKva.sScu  iiyav  -Tn^-srvKvaa-^ou, 
eT/st  ro  TTVKVov  T«  ^ihn  .  Hinc  deriuatur 
'Tsv^ii.  PyA./ijvafculum  e  buxo  tercs,ex- 
cauatu,&  in  fumma  parte  operculo  clau- 
fum:&generaliter  pro  fimili  vafe  exqua- 
uismateriaconfedo.  Italice,  BoJfolo,BoJJo- 
letto.GeimanBuchslin.HiCpan.Buxetta. 

Difparibus  fifiulafacia  modis]  Virgil, 
z.Ecloga  : 
Zfi  mihi  diiparibusfeptem  ccpaBa  cicutn 

Tifiula. 

Ouid.S.Metamorphi 

fif^  ruliica  quondam 
Jiftula  di^artbui  paulatimfurgit  auenu. 
Et  i.Metamorph  ■. 

. ..     ,diipar feptenisfifiula  cannis  . 
Idem  loco  aliode  tibiabuxca  : 

Longp.q^  multifori  deleciat  tibia  buxi, 
Item  6.1-aftor. 
trima  terebratopsr  raraforamina  buxo  j 

Vt  d.iret  tffect  tibia  longa  foncs  . 
Phrygum  tibias  c  buxo  fuiifc  memini,vn- 
_  de  eciam  buxus  fxpe  pro  tibja  buxea  po- 

piotibia.  "itHf^P"'!  Poetas,o-i/;'g^Jo;;^l'/>t&j-.  Afro- 
rum  vero  fiftula:  c  loto  fucrunr,apud 
lulium  Pollucem. 


Tyxii  I 


Buxus 


Belicijs  apta  eH  teneris]  Amoribus  bla 
dis,&  aliquando  turpibus  voluptatibus  . 
Ouidius  feetiam  teucrouim  luforcm  a- 
morum  vocat . 

J^aUorinefi  /i?»J  Martialis  ix.lib.ji.  c-  PaUoy 
pigr.  buxi . 

Et  non  recenti  pallidus  magis  buxi . 
Hincapud  eundem  buxeidentes.&apui 
Columel.iib.7.cap.86.buxea  forma.&  a- 
pud  P]inium,lib.ii.c3p.7.  buxeus  colof . 
In  Priapeijs; 

Vuis  aridior  puella  pajfis , 
Buxo paUidior,nouaq;  cera, . 
Ouid.i.Metamorph. 

ctii  p  rotin  us  in  timafrigus 

OJJa  rcceperunt tbuxc^ftmiUimui  orA 
I^allor  obit . 
£14.  Metamorph. 
oraj;  btixo 
Pallidioragerens  exhorruit . 
Apuleius  i.deAfinoaur.  Eumque  auid^ 
efitantem  afpiciens  ,  aliquanto  inferiore 
macie  atqj  pallore  buxeo,  deficientem  vi- 
deo.Idem  lib  S.At  ille  modicum  commo- 
ratus.refert  fefe,buxantiquepalloretrepi- 
dus.mira  fuper  conferuo  fuo  renuntiat . 

Fallet  ^omnis  amans]  Cur  amantes  Amantei 
palleant,  rationem  reddir  Marfilius  Fici-  fallent , 
nus  Commenr.in  Platonis  conuuuum.O- 
uiJius  in  amatorijs: 
jpalleat  omnts  amans  ,  color  hic  eji  apttiS 

amanti  . 
Catullus  de  amafio  quodam  : 

______  inauratapallidor  siatun . 

Horat.j.Carm.io. 

Nec  tincius  viola  pallor  amantium  . 
'Sty  •x.v  s  quorundam  amatium  vitam        IV. 
&  conditionem  refert.  Vt  enim  eft  fronde  Amantiu. 
fcmper  viridi  &  pallida,ex  cuius  etiara  li-  conditio 
gno  fiftuliCoptim^  conficiuntur:itainter  per  buxii 
iioqucdam  vigore  &  vernantis  xtatisaf-  repr&fen- 
fedu  viuunt  quicumq;  fe  amori  dedunt ,  tata  . 
pallorem  tamencontrahunt,huicaftedui 
peculiarem.quodfingulispenemomentis 
rcformident,  ne  fpe  conccpta  cadant ,  vei 
turpcm  quam  fibi  fingunr,  icpulfam  pa- 
tiantur  .  Atquidem  nihilominushilarem 
pra»  fe  vultum  ferunt,  vtblandum  &  fe- 
fiiuum  feimonem,femperqjaliquid  can- 
tuum  j  aut  lcgunt  taciti ,  aut  meditantur 
ftudio,  vel  ctiam  fcnbunt  aut  recirant  ad 
pellendosex  animom  cciorcs,  autexpri- 
menda  ea  qux'  ipfi  concipiunr.  Claudiani 
illud  non  eft  alicnuro  a  palloie  amatum, 

qui 


Emblemata_). 


875- 


Epigram 
na  Thm 


qiiidc  miptljs  Honorij  &Mar.  Gmf«x 
amantum pallor.Ec^NzCo ^.  Meramorph. 
,  Vall.pt-f^ri*  hunc  amor  ipfe  colorem. 
Egoquoq;  dummemeus  ardor  habebat, 
huc  dvroa")fzS^ictu  aliquando  allufi  tali 
cpigrammare; 

Om)iis  ama7js  pallet ,  pallet  tludiofus  ^ 
omnis  : 
Si  Huiiiofus  amat,nonne  cadauererit  l 


D.Ambrofius  Hb.  J.  in  Hexaemero  cap.  Locm  D- 
ii'hxc  de  Bhxo;  BuxHSclementorum  Ambro' 
apicibus  vtilis  eiprimendis ;  lcui  materia  sij  . 
vdim  manus  puerilis  informat .  Vnde  ait 
ScripturarScribe  inbuxo.fimul  vcadmo- 
neat  teipfamateria.qua:  fempervirer.nec 
vnquam  folijseTuitur  fuis,  ne  vnqua  fpei 
tu^dilTimuIationenuderis.fed  fempertibi 
per  fidem  germinet  fpes  falutis , 


Amygdalus. 

EMBLEMA    CCIX. 


V  R properans  folijs  prAmltth  AmygdaU  floret  .^ 
Odi  pupillos  prAcocis  ingenij . 

COMMENTARII. 


AM  Y  G  D  A  1  V  s  Pcrficje  fimilitudi-    crenata,qualia  Perfica;>florcs  fimjIes.Frir- 
nem  refert ,  arbor  tamen  eft  proce-     ftusquoqj  Perficum  a:mulatur  fiffuram 


I. 

ibnygAa    -  —  — ' ,.     X    .-  -      '      "       n       •      I   I 

*'  tiSlH-  rior,caudicecrafiior  ,  &  viradiuturmor.  ab  vna  parre  inftar  nm^habens.&exreno 

U.,          poliaeiusoblonga,acuminata,marginibus  lecutemolli^araueofaquequafi  lanuginc- 


obdudta 


276 


Andreae  Alciati 


II. 

lus  fymbo 

ccc:  mge 
nij. 


Accij  de 
fe  r.idi' 
ctum  . 


C^.rmen 
Mmois  . 


obdufta.Interior  nnx  longior  quam  Pec- 
fii;o,na,i  Ud  afpera  ,  ted  Ixms,  iii  qua  im- 
cieiis  .  hoc  eft  ,  ai-nygdalum  continetur, 
ferlici  iiuclco  longius,  lapore  dulccquan 
Hoqueamarura  .  Appidus  eit  hic  infans 
pra:.ocisi  igenij.cui  olerumque  laiminec 
vel  hinc  mors  pr^matura  ,  vel  Ulinc  piie- 
lilis  Xdelira  ieneitus- 

Fl  o  r  e  t  piimaomniu  amygdalus 
msnfe  laauano  ,  Maitius  vero  pomum 
nuturat.  Pli.aus  l;t>.i6C3pp.  z^.ii.  i6. 
Q^oi  torquetur  in  illudirg;iiiorura  ve- 
luc  prxcox  gnus,  quo:t  nou  temere  vn- 
quam  peruenitad  frugem,ait  Fjbius  Iib. 
l.cap.j  Hoc  Accius  tragicus  de  feiudica- 
Hit,apud  Gelluim  lib.i  j  •  c.v.  Namcum 
Pacuuiiis  grauiiam  setate  &duitinocot- 
porisniorbo  atfedus  ,  Tarentumex  vrbc 
Romaconcelliirct,  Accius  tunc  haud  papf 
uo  iunior.proficifceas  iii  Afiam  ,  cum  iti 
oppidum  venilfet.diuertitad  Pacuuium  , 
comiterqjinuitatus.plufculisq;  ab  eodie- 
bus  retentus.tragccdum  (u3m,cui  Atrcus 
nomenert,defiderantilegit .  Tunc  Pacu- 
uium  dixifreaiut.fonora  quidemeffe  quse 
fcripfiiret,&  grandia;  fcd  videri  eatamen 
fibi  duriorapaulum  &  acerbiora-  Itaeft, 
inquit  Accius,vt  dicis;neq;  id  fane  me  p?- 
nitec  :  meliora  enim  fore  fpero  qu2  dein- 
cepsfcribam.Nam  quod  inpomiseft,  iti- 
demjinquit.efle  aiuncin  ingenijs.-qusdu- 
ra  &  acerbanafcuntur,poft  fiuntmitia  & 
iucunda  •  Scd  qujegignuntur  ftatim  vieta 
&  moiiia.atque  in  pruicipio  funt  viuida  , 
nonmacura  mox  fiunt.fed  putria.  Reliii- 
quendia  igitur  vifum  eft  iu  ingenio,quod 
tiiesatq;  qtasmitificet.  Hinc  Cicero  a-de 
Oratore:Nonpotcftincoefrefru(ftusdiu 
rurnus,  quod  nimis  celcriter  eft  raaturi- 
tatcm  alfecutus.  Nec  minus  fapienter  fub 
perfona  cuiufJam  Q^urcius  :  Nullum 
cfTeeundem  &  .liuturnum  ,  &  praecocem 
fructum.Occafioiie  huius  fymboli  Minos 
aliquando  cifudic  eiufdcm  peneargumeii 
ti  carmen,ad  hunc  modum  : 
CUncafiilixproperatJcd  multhm  iardat 
oliiix  : 

llla  perit  citisuyfed  valet  is}.i  diu  . 
Ingenium  prAcox  feiiinat  pnpcte  curfu  , 

Sic  tame  adfrugerriyix  beneperueni.t. 
Tardior  at  multo  vnqud  nifi  tepore  v::/it 

N.i  tura^at  multo  fit  m.xgis  ill.t  ten.ix  . 
Huc  fpe<ftant  aiag\3,0dt  puerulos pr^coci 
f^ipieijtia&i^Ante  barbam  d^cesfenticw- 


ius  prioris  meminic  Apuicius  i.Orat.pte 
fe,fed  alio  corquet.  Vide  etiam  prouer- 
h\3,Ergini  cani  Sc,Tes7ina  lente,in  finc 

CVR  pYoperans .]  Propcrare  aliud  cft 
quam  feftinare,ait  Nonius:qui  cnim  vnu 
quodq;  mature  tranfigit,  is  properat.-qui 
multa  fimul  inripit.neque  per.*icit,is  fefti 
nat.Sic  omnino  C3tG,oratione  De  fuis  vit 
tutibus,&  apud  Ge;llegimus,lib.  i6.C3p. 
i^.Verum  vcrorumque  verbornm  ratio 
fubhac  fignificaiitia  proxima  eft  veritati, 
vt  Properare,  fi:  fa»pe  animi  ftudiose  ad 
res  aliquas  contcndetitis.  Fcftinare  corpo- 
re  ncceflitatibus  oblequendi  . 

Amygdale]  Dicitur  Amygdalus  &  A- 
mygdala,dearbore.cuius  fruclus  dicitur 
NuxGrx.a,Nux,Tha(ia,AmygdaIum& 
Amygdala  .  In  hancarborem  fabulantur 
poerzmutatamfuifre^Phyllida  ,  Lycurgi 
regis  Thracum  filiam,ob  aroorem  in  Dc- 
mophoontcm  • 

Odi pupillos]  paruos  pucros :  Pupus  c- 
nim  &  Pupa  dicebatur  olira  pro  puero  & 
puella. 

Vri.cocK  ingentf\  Pr2Cox,quod  ante 
folitum  tempus  maturicatem  adipifcitur. 
De  huius  vocabuliui.^^ieiioiie  Gellius  lib. 
lo.cap.i  I. 

E  M  B  L  E  M  A  cum  Alciato  ad  ingenia 
prsematura  fleclimus.qu?  maguapollicen 
tur  primquo  aecatis  flore,kd  poftmodum 
languefcuntautdebilirantur  .  Sunt  enim 
qui  Itatim  primoque  omnia  difcant ,  me- 
moriterq;  teneanr,qui  tamen  quanto  sta- 
te  fiunt  prouedioreSjtanto  miuus  corople 
(fluntur,ita  vtad  folidam  eruditionem  vix 
aliquandoperueniant .  Spem  eam  ladlant 
patres  nimisindulgentes,aut  ftultimagi- 
ftri  ,  qui  adolefcentuios  fibi  concieduos 
fouent  fpe  illa  plerumq;  fallaci  ae  ftolida, 
qua  imbuti  tenelli  auimi  labores  abijciiar, 
vel  ftudia  ipfa  dcferunt,quia  feiam  putat 
conftcutosjcum  vix  per  fomnium  dodri 
no;  folidxgiiftum  perceperiiic  .  Atqui  vt 
plantarum.fic  &  ingeuiorum  fua  tempe- 
ftiuitas  cxfpecT:atur,quibus  {\  visante  rem 
pus  inijcitur,nunquam  maturefcut.Eana 
ob  rcm  vulgo  penc  apud  omnes  crcditu, 
eos,quibus  fitingeniu  cam  prscox  &  ma- 
turum.aut  :ufaiios  fbre,aut  non  diu  vidu- 
ros  Id  quiJem  obleruatu  maxirae  fuiftc 
in  Hermogene  tradunt.cui  vixdu  pube- 
fcenti  tani  admirabilem  ingenij&memo 
ria:  vim  fuiiIedicunt,vtanuos  uatusodo. 

decim 


iit; 

"BroperX^ 
re  &fefH 
nare 
quid  dif' 
ferar^ . 


AmygdS' 
Ihs  , 


Pr4cox, 


IV. 

Ingenitt 
prACOcitt  • 


De   Her» 
mogene 
Rhetore 
mirtitn  • 


Emblemata_>. 


877 


fermoge 
tis  elo- 
ittm  . 


Ix  Hifio 
ia Bohs- 
9ie/i,pro 
tfinem. 


^tcesfidi 
nrdita^ 
'Ueiia . 


decimartem  Rhetoricam  coiifcripferic  , 
qua:  ab  omnibiis  admodum  comracnda- 
tur:  quem  etiam  decjamanrcm  aliquando 
Mufonius  Philofophus  grauilfimusaudi- 
re  non  refugic,  quemadmodum  nec  M. 
Imperator  .  Ac  cum  anniim  quartum  & 
vicedmumattigifTer.racte  lapfus  dicicur, 
omniunv]J  pene  rerum  oblicus  nuila  eui- 
denci  caufa.  De  hoc  Heruiogene  illud  iafta 
turaohm.sV  Traj.rl  yipcov,  yj/uiv  yipovft 
Tat/V.Quoelogio  funt  qui  laudarom  ado- 
jefcentis  ingenium  putentj  funtetiam  qui 
non  probatum  omnino  fufpiccntur.'&  qui 
dcm,vteftapud  Menandrum  , 
O'  TTctp'  nKjKteLV  voui  yjjof  i^zpya^TOi. 

Odiofd  pr&cex  femper  e^prudentta  ^ 
loanncs  Dubrauius,  Ludouici  huias  no- 
minis  II.  Hungarije  Bohemixquc  Regis 
resgeftas,  &quomodo  infloreaetatis  fux 
(agcbat  cnim  vigefimura  primum  ztacis 
annumj  dignus  cert^  longiori  vira,infelix 
iuuenis  (qainefcio  imprudentiore  aii  in- 
aufpicaciore  confilio.cum  exigua  militum 
tumultuariorum  ,  &  magna  ex  parte  ru- 
fticorum  inermium  manu,  contia  exerci- 
tatilTIraas  copias  Solimani  ftarc  non  dubi- 
tarit)  propc  Mohacium  in  riuulo,  Anno. 
I  J16.19.  Sextil.  mifer^  exriiKftus  fic,  de- 
fcrlbens  ait.cria  peculiaria  in  illo  fninTe  ad- 
notatajcuncfta  nimis  prajcocia:  Quod  cito 
adoleueric-antc  tcmpus  barbara  emiferir, 
&  vixannum  decimumoiflauum  ingref- 
fus  canos  oftenderit.  Quibus  infuper  pr:E 
cox  eius  natiuicas  addi  poceftjnulla  einm 
euce  vel  pelie  ceitus  in  lucera  edicus  eft  , 
quam  camenpoftea  Medicisarce  uacuram 
aLdiuuanribuscft  confecucusMemuiialias 
adagij  ,  Canem  fejiinantem  c&cos  parere 
catulos  Ec  in  rerum  nacura  pr^ecoccm  ni- 
misquecelerem  cucurbitam  fe  inalcum 
cacumen  breui  admodum  fpacio  tempo- 
iis  cfferre ,  &  de  fe  quid  magni  promicte- 
re,fed  leuiroomento  deficere.  Et  qualia 
cenfeas  animaiia  »ixipo/?ict,  qux  tam  prcK 
pere  occidunc  quam  nafcuncur?  Alceftidi. 
obie\5lum  a  poeca  vano  legiraus,quod  noit 
nifi  verfus.tres  immenfo  labore  conderct, 
at  ia'5latordicebat,centu:Bene,inquit  Al- 
ceftis.uam  tuim  triduum  tantumodo.mei 
vero  in  omnea:uum  fufficient.  teftis  Va- 
ler-Maximus  lib-j.c.  7.  Prajclaraeft  Ly- 
dx  Oracoris  vox,cu  diceret ,  fe  nollecon 
fcriberequ3:feftinaciopra:cipica(rer,!i|5s- 
My.cuiyayt  crctvT:i77fiv  iv^aiv^.iva^.'^ 


Quod  tortu  appatci  in  cos,  quinimium   /;•    ecn* 
prxcipicante  ftylo  edunr,  feu  potiuseuo-  qui    tr^- 
munt ,  quxnondum  bellc  concoxcrunt .   ctpitdter 
Nonminiis  lepide  Syijcfius,  cum  diceret  aliqmd 
cos,qui  fibi  in  ftylo  iudulgerent  ,  cajca  &  ednnt . 
fubuentanea  parere:  uec  euim  incubando 
foucreorarionem  cos ,  quibus  nccelfc  eft 
vomerc  :fierinamqj  ftylum  euanidum  & 
6^t7»Kov,  qui  non.congrua  cemporismo- 
ra  Jidioncm  elimac :  nam  quod  in  fcctu 
immacuro  folecacciderc,aborcic;coq;  fie- 
ri  foler,vt  aborcus  huinfmodi  uihil  pariac 
quod  fic  vitaie.incegrum.diucurnum.Phi- 
loftracus  tradic  in  SophiRis,  cum  M.  Aa- 
tonjnus  famaexcitus  Ariftidis  Smyrna:?, 
audire  ipfum  differentcm  vellec ,  dixirtc  : 
Hodie  proponito,^  crcti attdtto;  neq;  enim 
fumtu  e  numero  vomentium  ,fed  exa£i» 
cura  eliihorantittm'\d  e{i:7i)  uiptv  'TrpiBt 
Kz,\ffla.vpiov  eiK,poc*,ov  ydp  ia-fxiv  Taviy- 
fjLisVTiay  jcIaKix  tcoy  etKpi/SouvTcov .    Ho-  Homeruf 
merum  a  quodam  depisftum  fuifie  vo-  vemeni  » 
mentem  fupra  diximus  .-quoxi  de  argu- 
menrorum  &  marerise  fuppeditationepo- 
tius  ,  quamde  funder.dorum  carmii:um 
celerirate  iiuerpretor,  qui  fciam  pra?cipi- 
tanriam  illam  veteribus  luinquam  fuifieire 
laude  .   Sic  cnim  M.  Antonius  librum  dc 
ebrietate  a  fe  fcriptum  euomuifte,  alicubi 
legicur,probri  loco.Ec  cum  Agatharchus. 
magnos  fibi  fpiritus  furoerec  dc  piiigcndi 
celeritate.Zeiixisid  inteIliges.-Diu,inquit,  ZeaxiJo. 
egopingo,quia  pingo  a;ternitati.Etfi  enim. 
raulcis  placet  extemporalisqu^dam  fcri- 
ptirandi  racio  ,  &in  conficiendis  libris  ce- 
leriras,  velut  prompti  atque  in  numerato! 
pofiti  ingeiiij  arguraentum  :  mihi  tamen  ' 
fccus  videtur,  probaturq;  impenfiusdili- 
gentiaaccurata,longiore  rempore  iudicij, 
confirmatorcexprcira.   Iljic  verba  vcluti 
primoribus  in  labris  nara  ,  aut  fupcrficia^ 
rioingenij  ajquore  natanria  eduntur :  hic 
ledioiiis  inuirifari:E  opes  tarquam  e  fan- 
(niorequodam  a:rario  recoiidua:  promun 
rur,&  habito  delecLU  rerum  verborumq;. 
ponderaexamiiiantur  fcicius  &  exhiben- 
tur-Dixic  vcreriun  vnus,  uihil  fihi  videri 
inamabilius,qiiam  fic  ftu!titiadiiigcs,boc 
eft,7r£/;/£55./<t  ,  qua;  coiirra  narura:  lcge*. 
coepco  nondum  verejnucumnum  cogjtac. 
Sic  cnim  iiondum  bene  delibatis  rei  G  ram   Tncosjitu-i 
macicic  primorJijs  ftacim  properant  ad  fAx  ff:t>- 
Logicas  fubtilitates  manibus  illotis  ,  iut   diaprA 
fcholas  uiris  aullo  pudMC  ir  1  ^r.ipnncvc!   f:V)/?.c  f. 


878 


Andreae  Alciati 


aliasgranes  dirciplinas  imparati  adgrediiui 
tiii.Renc  olimac  fapiciirer  conftitiitum  a 
jr.aioribus  ,  qiii  fcliolas  bonis  moribiis  ac 
Iegibusiiiformarunt,vt  annorum  aliquot 
cxadis  fpatijSjftudiorum  curricula  exige 
lentur :  collegia  priuata  per  ccrtas  decu- 
rias  fcladcs  appejlant  vulgo^  tiibucrcii- 
turrfuperiorescollegiorum  ordii(es,Theo 
logorum  nempe,  Iurifprudeiuuni,Medi- 
corum,fuislegibus  continerentur- Qu^or- 
fumenim  ad  gradus  fcholallicos  promo- 
tioiies  non  nifi  ftatis  temporibus  cuiquam 
affeiftandas  ?  Et  quid,vtde  alijs  taccam, 
cenfente  principe  luftiniano  quinquenniii 
prasftitutum  ftudioiis  Iuris?vel  quid  pri- 
xnoaniio,Iuftinian2i  noui  mrrrcupatiidein 
Decrerales  ,  Pandeclari)  feu  Prztorij  ,  & 
Edidalesj  poftmodum  Papiniaiiift^  .  Ly- 
tijProlyt^jnifi  quod  cenfucrit  ftudia  non 
nifi  mature  ineunda  &:  pcrficicnda  ?   Per 

L)tA.  Lytasautem  iatelliguntur ij ,  qui  legum 
nodos  quodammoio  iani  pollint  folucrej 
fiiie  quoci  a  fcholisiam  folubiles  fcre  fint, 
&  liberc  lilentium  aufiiit  rumperc,quod 
difcipulos  dum  difcerent.feruare  oportc- 
bat ,  poteftatequippe  ex  inferiore  locodi- 

J^rolyt*.  fpiitandi  ipfis  concefla  .  Pet  Prolytas  vc- 
r6,qui  Lytis  prxftent,&:  legum  xnigma- 
ta  foluant  perfectius,  &  dignimagis  fint, 
qui  fcholafticorum  munete  mittantur  . 
Petr.Gregoriusde  lurisarte  ,cap.  34.  n. 
I  j.  Illos  hodie  Baccalaureos  vocant ,  hos 
Liceiuijtos  :  quemadmodum&  Antecef- 
fores  Iuftiniaiiofueruiit,qui;nobis  Doiflo- 
res  funt- Siccnim  ad  honorum  gradus  e- 
\\t&\  iam  olim.quiexafio  legitimo  ftndio 
fruftum  difciplin^  principis  exprcrnilent, 
non.vt  hodie  fieri  folcmncper  faltum,  vt 
ita  dixerim,dati5que  pecunijs.non  virtu- 
tc,  fedambitu  occupantur  ticuli  magnifi- 
ci,  quibus  impense  multi  nunc  temporis 
intumefcunc,  fed  imptimis  qui  non  efTe  , 
fed  videri  volunt .  Plinius  Secundus  (uo 
2UO  non  ab  re  fuccenfebat  nouitijsaduo- 
catiSjObfcuris  &:  ineptis.qui  nimis  irreuc- 
rciiter  ac  remcreadcentumuiralia  iudicia 
irrepercnt:fcd  iftud  cacceches  pridem  no- 
ftrorura  hominum  animos  occupauit,  vt 
ftudiorum  herbas  amputare  malint.quam 
fegctemexfpcftarcEt  ficfete  fir,vtquod 
Menedemus  Eretricnfis  dc  ijs  diilitabat , 
qui  ftudiorum  cauffa  Athenas  concede- 
reiu  ,  piimoanno  Philofophos ,  fecundo 
P..hetoras,  tertiorcrum  omnium  impcri- 


tos:  ita  de  noftris  longe  multis  pridem  ia- 
(ftatum  accepimus.prirao  anno  Baccalau 
rcos  dici,fccundo  Liccntiatos,  tcrtio  Do- 
(ftores,  quarto  nihili  ccnfeii,&:  in  magna 
rerum  ignoratione  vcrfari  .   Contranihii 
dcfperandum  putamus  de  ijs,qui  primo 
tardioreSjcertcque  rudiores,&  inquibus 
visingcnij  viuida  non  ftatim  erumpit.  Vt  Simile i^ 
enim  iii  arboribus,omnisqj  generisftirpi-  arhori- 
bus,qua:  citiftimeadolefcunt,  atquc  ante  ims  • 
lcgitimum  fcmpus,confuctumq3  morem 
maturitate  alTequunturjcito  intcrcidunt, 
acconfeftim  languefcunt.-ita  quoqjin  hu- 
mauisingeniis  &  corporibus,fi  qu?  natu- 
rsdotes  &  nuinera  fpeciofiusmaturius- 
que  fe  proferunt,  minus  diuturna  eirc  fo- 
lcnr.ac  feftinantius  dilabi.Non  cnim  fub- 
eft  folida  vis,ncc  peuitus  firmis  nituntur 
radicibus  •  Sic  infantes.qui  citius  dcntirc 
incipiunt.celcrrime  dentes  excutiunt.  Si* 
militer  quj  citius  ingrediuntur  ac  pedi- 
businfiftunt,inualidismiiHisqj  firmiscru 
ribus  eire  folent .  Itaq,  melius  eft  omnia  Propera- 
cundatitis  procedere.rardaqj  incrementa  ta  minUi 
fufcipcrc:fiquidem  ciim  natura  fuas  vires  folid/i . 
acfacultatescumulatiusquam  par  cft.in 
raembra  profundar,  efficitur  vt  a:tatis  ac- 
ceiru  defir.quod  illis  impertiar.  Quo  fir, 
vt  ills  partes  deterius  fua  munia  ac  fun- 
dionesexequarur,vt  quas  iiuHis  viribus, 
autalimenti  affluuio  fulciri  contingat.In 
omni  criam  ftirpium  gencre  celerius  occi- 
dir  feftinata  maturitas .   Quocirca  minus 
probarifolet  iiiadolefcentibus  pra^cox  & 
pra:marurum  ingenium,  tum  plcraqj  na- 
turs  munia,aut  cOrporis  aiiimiquedotcs, 
quae  praster  vulgatam  confuetudinem.aut 
quam  ea  fert  a?tas  ,  fe  prsftaiitius  profe- 
runt.  Hac  de  re  Petrus  Paulus  Vergerius 
Senior,in  Comnientario  dc  ingenuis  mori- 
bus,ad  Vbcrtinum  Carrariciifem.h^cha- 
bet:Nec  vcro  fiifcipiendum  eft,qnod  om- 
nibus  pene  vulgo  eft  vfurparum,  vtexi- 
ftimemus  eos ,  qui  iuuenes  fupra  xtatem 
ratione  fapiant,  maiores  fados  dcfiperea- 
liquando  folere,  fquanquam  &  hoc  qui- 
bufdam  non  abhorreat  a  phyfica  ratione^ 
quibuscum  irvpuberibus  feiifus  vigeant, 
crefcenti  poftrr.odum  statc  marcefcunt. 
Qno  ingenerecft  fenex  quidam  abado- 
lefcentcconfutatiisj  obfcurumcft  autero 
vtriufq;  nomen.Ciim  enim  is  prjetcrxta-  Argutum 
tcm  prudcns  probusqj  habcrctur.feniquc  adolefcen 
adroiranJum  illum  oftenderet:  Eritigi-  tis  re^on 

tur,       fum. 


Emblemata . 


S79 


tttrjinqmt.inftnedlutedemcns,  qui  (Itin  eum  protiimsconuerfusrTu  ergo.iiiquir, 

adolefcentia  tam  fapiens.  &  ita  qiudem  prxclarein  adolefcentia  fapiensexticifti . 

voce  fublata,  vt  adolcfcens  audiret .  IIIc  fuisq;  illum*(vtaiut)  armis  confodit.Sed 

vero  innati  acuminis  nihil  oblitus,atqi  in  hxc  hadlenus . 


Moms . 

EMBLEMA    CCX. 


ERI 0 R  At  MoTHS  nHnquam  mfi fri^ore  lapfi 
GerminMt :  &  faptens  nomina  falfa  gerit . 

COMMENTARIK 


f  Idon  con. 
ideratio^ 


Ul 


R  V  s  procera  eft  arbor,nec  mi- 
iius  ramofa  :  caudexeius  nou  raro 
cra{rus,cortexfcaber,radicis  vcro  luteus.- 
folia  lata  &  acuminata,duruifcula,  &  fe- 
cundum  margines  ferrata  .  Pro  floribus 
iuli  funt  virenteSjlanuginod-Frudus  ob- 
loiigus ,  ex  granis  coaceruatus  ,  moro  in 
rubo  nafcenti  fimilis,fcdcraflior,longior, 
&omnino  maior.initio  vircns,maturitate 
uigiicans,fucco  tamen,quo  reduudat,  ru,- 


bens.Radixiumultas  fpargitur  propagi* 
ncs.Affingitur  hic  quidara  veftimentisin- 
uolutus.qucm  fequitur  xftasonufta  fpi- 
cis  &  cornHCopiae  ,  ad  defignandum  tem- 
pus  floiis  mori,qui  nonnid  frigorelapfo  , 
&  calore  iiigruenteerumpit . 

NoN  nifihyenie  prqtcritamorusger-       II. 
minar,  eitra  hyberni  rigoris  &gelu  peri-  Moru^    ■ 
culum:ric&  vir  prudens  nuUoinnegotio  [ymbolw. 
pr^pofteiefeftinat  ante  tempus,necquid-  'vin  prt. 

quam        dc^^t.t 


88o 


AndrecE  Alciati 


qiiam  peticlitatiir,recl  tiito  rc  agit.Qo^a- 
rc  hxc  arooc  Grxco  nomine  ij.wooi  di<fta 
Tidccur  d.vTippa.Tfiai,  y.olpof  cnim  Gra:- 
cc.ftiihuseft  Latiiie.-ar  contra  fapiens  vi- 
dccnr,  qnx  flDiem  &  frtivflum  ab  hyemis 
iniiuia  prsfcruat .  De  hac  arbore  Piinius 
Iib.i6  capij.Nouiilimajinquit,  vrbana- 
riim  geiminat,  nifi  exadlo  frigorc  ,  ob  id 
diifla  fapientilfima  aiborumjfed  cum  coe- 
pit.in  tantum  vniucrfagerminatioerum- 
pit,  vt  vnano^flcpcragatctiam  cum  ftre- 
pitu.Haic  Plinius.  Videadagium,  M*ti*' 
r/ffr  OToro.Politianus  in  Ruftico  : 
14.9X  vbi  iam  fapiens  coepit  frondefcere 

mortu  , 
Anteqtiidem  fapietts,ntinc  ambitiofa.nec 

vUum 
^^ipnriat pomum.fed  ferica penfd  mini  • 

flrat . 
SSaycet.  Etenim  folijshuius  arboris  nutriunturac 
fuftinentur  yermes  illi ,  qui  fericura  nent 
ac  prxbent;  cxerucarum  hi  funt  geners, 
ferico  confeclo  in  papiliones  vertuntur  , 
velut  alix  omnes  erucje  .  Papilioncs  ifti 
corporegraues,  cxiguas  pro  rationccor- 
poris  habenc  alas.proinde  non  auolant.fed 
genetarioniintenti  cito  pereunt;  masqui- 
dem  in  coitUjfoemina  vbi  oua  exclufcrit. 
SERlORatMorus]  Morus.qiialj  |  /^»- 
p9f  quibufdamdiciturjquod  nigta  fit:  a- 
Jij  a  mora,  id  eft.tarditate  deriuant.quod 
arborum  poftrema  floreat.Nonnulli  y.ciT 
eivTi ^ p c(,y{V ,\lonim  qiufi  [Jicipov  appelia- 
tam  exiftmiant, id  eft,  ftultam  ,cum  prae 
czteris  prudentiirimaefle  videatur.  Hu- 
ius  atboris  fruAus  Mora  vocantur  ,  quaz 
cum  priusalbaeftent,  cruorc  Pyrami  & 
Thifbes  rubra  facla  f«nt,vt  canitOuidius 
lib-^.Metamorph.circa  initium  : 
Arboreifoet:ii  aiperiine  ciduiH  atram 
Vertunturfaciem  ,  madefaiia^-yfangmne 

radix 
Turpureo  tingit  pendentia  mora  colore . 
Et  paulo  poft  : 
l^am  colorinpomo  efi ,  vbi  permaturuit  , 

alter . 
Pontanus  : 
Atj-jin  fanguineam  morus  poH  verfa  fi- 

guram . 

Mori  fle-  IHud  ^e  M^^ris  mirum  eft,quod  Hegcfin 

TiUi .         dcrapud  Acnenajum  aftirmat,  fuis  cem- 

poribus  intra  viginri  annorum  fpacium 

moros  fruiftum  no:i  tuli[le,a£quc  taiuam 

podagcae  peftem  omnes  iauafllle ,  vt  non 


II  T. 

Morus  vn 

de  dicla  . 


Mora  cur 

rubra 


virifolum.fed  pueri,puellaf,  cunuchtqQc 
&  muliereseo  morbo  laborarcnr . 

Sapies  nominafalfagerit.]  Plinius  libi 
i6.cap.t5.citato. 

M  o  R  V  s  arbor  prudcnti?  geritfym- 
boUim,  aic  Pierius  lib.  51.  Hicrogiyph. 
quod,  neacris  iniuria  lajJatur,  tcmpefti- 
uam  &  commodam  occa(ionem  praiftola- 
ri  videatur.Nam  vbi  primum  lcniores  & 
mitiores  aliquantum  aurae  fpiraucre.cru- 
puntgermina,  &  Horesexfinuant  magna 
interdum  ftrage  ob  temporis  inconftan- 
liajn.Nc  autcm  prninalazdi  poffit,  qucm 
hoftem  Gbi  perniciofum  agnofcit,nonan- 
t^  gcrminat  quamfrigus  penituslapfum 
fuerit,atqi  ad  amoeniftimaadulti  veris  tc- 
pora  peruentum  omnino  /it .  Ita  vir  prn- 
dens  grauiora  negotia  ,  &  confilia  omnia 
confulto  prorogat:neq;  antc  tcmpus  fefc 
cfferr.fed  maturam  occafionem  citra  no- 
xam  Sc  periculum  expecftat .  Praua  enim 
&  tcmcre  fufcepta  coa(i'ia  duri  &  infau- 
fti  exitusplerumq;  ^  veftigio  confcquun- 
tur.  Ideoq;  tcmerirasdefiiiiri  folet^cflTc  dc- 
fct^um  confilii  &  prxcipitationcm  quan- 
dam,quaE  iraprudenci^ecognatacft,  &  pcr 
quara  ea  fieri  dicuntur  ,  qusjrarionc  non 
geruntur,  vel  propterimpecum  volunta- 
tis,vel  paftionis,vel  ex  conccptu.Q^uo  re- 
fpexit  pulchcitima  admoaitio  McDiairi: 
/Sa^iiv    clTTAVTOi   '^rpdyy.a.TOf    ^jOoAet/x- 

$>sKnf  ydp  isS^iv  eV/V  dfpiikitipov . 
Cdnfilium  in  omnipr&eat  negotio  . 
Confilio  aliud  haud  effe  tutiuipoteH  . 
Reclcetiam  Horatius  lib.j.Carm.Od.4» 
Vu  confilij  expers  mole  ruitfua  : 
Vim  temperatam  Dij  quoq;  prouehunt 
Iti  maiusx  ijdem  odere  vires 
Omnc  nefas  animo  mouentes  . 
70.  yttp  Tav  Trpa.yuu.Tav  (/.iydkct  isK  /- 
ff}y!, »  T<t;^fi,J/  o^-jTiiT/  (fuy.a.Tav  KttTct- 
criciiici^iTou-  dhAci  eujSahiat.  ,  ncf}  yvapn}  , 
Y^  a.^tay.A7i.    Id   ti\ :  Kes  cnim  magn* 
non  vnibus ,  aut  velocitat  e ,  aut  celeritatt 
corporum  geruntur:  fed  confilio,fentmtiA 
0«  aucloritate .   Rediftime  igitiir  reprc- 
henditur  corum  infcicia,  audacia  &  info- 
lcntia,  qui  res  ardiias  pra^coci  &  tcmera- 
rio  aufu  fufcipetc  &  pcrficcre  fatagunr, 
neqj  ptius  prudenci  dcliberatione  habita 
petpendunt ,  qualis  eucntus  expcdandus 
fit.  Quamobrem  prudcns  cft  Annibalisa- 
pud  Liuiumoratio,vbiitadicit.*  Q^iod  £ 

iu 


H 

IV.      \ 
Pr  udetlt  T 

cum  m0'\ 
ro  analt" 
gia. 


Temerifx 
tis  dejini 
tio . 


Emblemata . 


88i 


fAm- 


'itffm . 


iii  (cciinclis  rcbus  bonam  quoq;  mciitem 
darcnc  Dii,non  ea  foluiTi.quajciicDiireDt, 
fcd  ctiam  ea,qua:cuemre  pofTent,  repUta 
'osu  con  ^^^^^  •  ^'  Ambrofius,  ciimolim  apud 
(iitim .  Thcfraloiiicam  (editio  efTct  cxorta  ,  & 
Theodortus  Imperator  iraincenfus.cxim 
prouifo  plebem  ad  ludos  congrcgatam  i 
milicjbus  obtruncari  iuffilTct  ,  peilnafit 
Impcratori,  vt  in  omni  poenacapitali  fu- 
jiiciida  (paciuni  triginta  dierum  inteipo- 
ncretur  a  Jata  (cntcntiaab  Iniperatorc,ne 
is  impetu  &furoreiIia  faccrct ,  quorum 
ccfi  poneaeiim  poenitcret ,  ea  tamen  non 
pofTentampIius  cmendari ,  &  hac  rationc 
locus  mifericordia;  vcl  pocnirentias  non 
petirct.Sicut  Icgimusin  Sozomcni  hiflor- 
Ecclefiafl.lib.y.cap.  14. Quod  fi  idein  ad 
res  confcientiaj  traducere  vis,depreheu- 
des  iridcm  non  aliud  prxfentius  peccati 
remcdium  cffcquam  moram  &  dclibera- 
tioncm.  Dies  praue  traductos  a  faiocol- 
ligi,&  poni  in  expefi  tabulis,indubitatum 
cflrnon  periitquod  pcrdjtnm  ncgligcnter. 


lcmediti 
etcati  , 
nora  o* 
'■elibera- 
to  . 


aut  turpitcr  admifsii  credimiis,  q»4od  u- 
xuabfumptum  aut  dc.idia,  quodi.cer  a- 
mores  fxcuii  &  curaslubrico  lapfu  eua- 
nuit;m  aduetfaria  venit  &codicillos,  vn- 
dc  ratio  vitx  fupputa!\da  liflgulj^alKUiaii 
doinfiliibihcalculo  •  Dcusipfe  notdruis 
eft  ,  &  chalybi  incidit  ada^  antino  Aylo 
quidquid  omifTum  aut  com'!  iiruro.  Ma- 
gna  itaq;  csucione  opus  &  prudentia  ,  ne 
figiium  a!iqu<'d  noflri  aut  cxlatura  appa- 
reat  iii  ferrcd  illocodice.nc  contrafto  Ic- 
bito  fidem  &  animam  oppigiiorcnuis  ri- 
gido  crcditori.qui  ad  fanguinem  \fq;  vel 
aflem  minimum  repetet,firi^o  &  fcuero 
iudicio.  Cauerc  poflumus  eodem  praceun 
te  &  adiuuante.ftudio  &  voInHtate  >  quas 
ab  altiori  illa  flamma  fic  incalefcic  intcr- 
dum  ,vtpofthabita  vita  vitct  quacolfen- 
dunt  &  difpliccnr,adhibitis  remcdiisqua; 
pr:EUcrtant,autmorentur,&  fiflant  impc- 
cri,fumptadeliberatione>  &  audicoprius 
confiliomentis. 


Laums . 

EMBLEMA     CCXI. 


Kkk 


TRAE  SCl  A 


88  z  Andreas  Alciati 

T) R  AE SC 1 A  ventnri  Laurtis  fert  JignA  falutls  J 
•^    Subdita  puluido  fomma  vera  facit. 

Aliud. 
"PN  E  B ETV R  Carolo  fuperatis  laurea Foeniix 
^  Viclrices  ornent  talia  ferta  comas . 

COMMENTARII. 


Lauri  pt- 
iinra  . 


I  I. 
Ijturus 

v.^ticinij 
nota . 


1. 
Itetn,  vi- 


III. 
I. 


LA  V  R  V  s  noii  raro  mediocris  arbo- 
risalcicuduiemaflcqiiitiir.ramis  plu- 
ribiis  luinriat,corticc  virentibusFoIiaei 
obloi>ga,lataj(iura,perpctuo  virorc  deco- 
ra,n.i3ueoleiitia,rapore  nonnihi!  amancaii 
tia-  Florcs  heibaceiLoIoris  fecundum  ra- 
raulos  ac  foIiaeicunc.Baccajfiue  fracflus 
rotundis  longiores.corticc  integiuitur  ni- 
gricante.Subuini.'^^  figurxad  vicloriara  , 
&  diuinandi  cxrcmoaias  fpedlanc,vciam- 
iam  dicemus  . 

Aphthonivs  Rhetor  Laiirum 
vaticinii  fymbolum  efTe  prodidit:  idcircd 
HeKiesu.ctv7i>tov  <pvTov-vaticinam  arbo- 
rf»2,Lautum  diiere,&  Apollinidininacio 
nis  Deo  facram  pucarunt  Si  enim  ftrcpitii 
quodam  in  igne  crcpuiffec,  felicitacem 
porcendebac .  Vidc  adagium  ,  Clamofior 
lauro ardente.Vlwc  percinet  ex  LucilioiJ- 
lud  a  Macrobiocitacum  libro  fezcoSa- 
turn.cap-4. 
Nec  res  vUa  magu  quam  Pheebi  J>clphictk 

laurtti 
Terribili  fonitu  flamma  crepitante  cre- 
matur . 

Secvndvm  cpigramma  indicat  > 
Carolo  V.viiftoriaro  Thunis  rcferete  lau- 
rcam  coronam  deberi,quam  triumphan- 
tcs  antiquitus  geftabant .  Plinius  ij.cap. 
vlt.idemq;  miras  lauri  vircuteslib.  13.0. 
S.Vrbem  eam  ab  Impcratcrc  Carolo  ci- 
pugnacam  anno  i^jj.erepram  Barbarof- 
fa:,fuoque  regi  candcm  reftitucam  ,  a  pa- 
tribus  nonita  dudum  accepimus,  qua  dc 
viifloria  libriediti  circumferuntur. 

FR^SCIA  venturi]  Sic  potiiis  legen- 
dum  vidctur,nam  aliacxcmplaria  haber, 
l^rjifcia  venturA  Sic  zii^LVCi  i^Mii  Ciaudiau. 
z.de  xaptuProferp. 

venturipnfcia  laurus 

fluciuxt.  , 

De  huiusautemepitheti  rationc  vidc  Par- 
ihafiuro  in  Claudian.  &  Coslium  Rhodi- 
gni.lib.;.Yat.lcd.cap.7. 


Tert figna  falutpi]  Laurum  falutisfym 
bolum  elle  aic,quoniani  domum  a  fulrai- 
nc  fecuram  pr.-vllarecrediuir.  Vnde  legi- 
raus  Tiberiu.n  Csfareiri  lauteam  corona 
folicuni  geftarc,  praj.ipuecum  tonabar, 
vtreferi  Suerouius  iiieius  vita  . 

Ijiurw]  Plerio;  laurum  Gra^ce  S^eizv» 
di(ftam  putaut,  a  J^ct,  unenfiua  particula, 
&  ^avea,  quod  eft  cano  &c".oco:  quod  iii 
igiie  fonitum&crcpirum  edat:vt  Latini  a 
la  ,  particula,  quara  etiam  dicunt  habere 
vim  incendendi  ,  S:vro  ,  vt  fignificationc 
conueniat,noii  voce.  Vocaturaucem  hxc 
arbor  Daphne.a  puella  fic  vocata,ab  Apol 
line  adamata,&  in  hanc  arborem  verfa,  vt 
canit  Ouidius  i.  Metamorph.  Flanc  Da- 
phnen  a  Spartanis  diuinis  cuitam  failTe 
honoribus,  fcd  mucato  nomine  Pafipbaen 
nuncupacam  ,  a  qua  cerciilimacderentur 
oracuUjfcribic  in  AgidePlutarchus. 

Subditapuluillo  &c.]  fuppofita  cerui- 
cali.Promittunt  id  Antiphon  &  Philocho- 
rus.qui  de  fomniorum  ioterpretatione 
fcripfcrunc,quibus  Artcmon&  Scrapion 
Afcaloniies  adftipulantur  ,  &  Falgentius 
Placiadcs;fiquis  laurifrondes  (ubpuluil- 
locapiti  fubiedas  habucrit,is  vcra  fomnia 
noftu  cft  vifurus.Fidesfitpenes  audores. 
Vide  Macrobium  Saturn.6-cap  4- 

LAVREA]  Corona  ex  lauro  fada.qua? 
in  triurophisadhibeb^tur.Q^Curtius  lib. 
4.Deitera  prasfercns  lauream  ,  hand  du- 
bium  vidoriasaufpicium  . 

Fcents.  ]  Poeni  fuerc  Carthaginicnfcs : 
ruo  nomine  Thunos  intelligit ,  vel  Thu- 
ncnfes,qui  eam  regioDem  inco!unt,iii  qua 
olim  Carchagofuit,v:  fcriptores  quidam 
ttadunt,quorum  ianiimeroeft  Pacchime 
rius  :  qui  tair.en  crrorisconuinciturab  a- 
lijs  quibufdam  ftndiofis  antiquitatum  . 
Ea  ciiim  vrbs  Prolemxo  eftTyi'«Toi'.  Stra- 
boni  Tu'>7f,vtTunicen.^e  oppidum  Plmip. 
Quia  vcro  forte  Tunetii,  vel  vt  alij  Tu- 
uitura,  dignamonimentis  literarum  ciui- 


Laurut 
tuta  a 
fulmine. 


Laurui 
cur    Da- 
phne   di' 
cia  . 


Pccni , 
Thuni . 


Tunetum 

qUA   ClHt' 

tdt. 


Emblemata. 


885 


tas  eftj  addo  qua  fcquuiitur  in  ftudiofo- 
rum  gratiam  .  Tunetsm  itaqiie  icipioiiis 
ajtatetumuhiscrateditior  >  vnde  illefpe- 
etayit  Carthaginenfes  ad  claflem  Roma- 
norumexurendam  accincflos.Poftexcifam 
Carthaginem,camincolucrfitpiilfi  a  Ro- 
manis,  patriaquccarere  coaifli  :  quam  ob 
caufam  amplificata  illafiiir,adc6  vt  noua 
Carthagodiceretur.  Apnlcius  eamnomi- 
«at  Augultam  ampjinimam  &honoiifi- 
ceutidimam.In  ca  fiiere  viri  lucratiffimi» 
&  gymnafiiim  cclebrc,  in  qno  profitetur 
fecontendiirc  D.Augiiftiniis.Aberat  olim 
a  Carchagine  duodecira  fcrme  pafTuum 
lT)illibus;luCustum  artc,  tumnatura  fua- 
pte  tutus ,  &  qui  a  Carthagine  confpici  St 
pra:bere  confpedum  tiim  ad  vrbcm,  tum 
ad  circumfufum  marc  vibipolTet.  Doza 
epift.  ji.In  Africa  opprelfis  Tunctibus 
grauirer  premitur  Golctta  ,  quam  olim 
fuilfc  volunt  Carthagiiiis  portum  . 

Viclrices  ornerittalidfigna  comoi.]  Ho- 
ratius  initio  1. Carm.de  Pbllione  Afinio; 

Cui  LaHrus  Aternos  honores 

Dalfnaticopeperittriumpho  . 
De  corona  Laurca  triumphis  aptata  O- 
uid.i.Metamorph.  vbi  de  puclla  fugiciite 
Apollinem  in  Laurum  trasformata. Quid 
ea  dercfcntiant  Mythologi,  vidcrintalij  * 
Lavrvs  plura  denotat,  vt  ex  his 
duobus  Epigrammatis  patet.In  primis  A- 
poUmi  Dcovaticino  facram  cffe  ,  futuro- 
rumque  habere  prasrenfioiiem  quandam  , 
vulgocieditum  eftifiquiJem  nil  crcpitfin- 
tius  vritur,  ficutfupra  dixinuis,  &  a  Lu- 
cretio  quoq;  proditum  rouimus  :  izd  eo 
prior  etiamnum  Theociituscanit .  Hinc 
cucntus  rerum  ex  crcpantis  modo  veteies 
aucupabantur ,  quod  nec  Porphyiium  la- 
tuit;uam  fi  crepuidct  abundeac  fonatius  , 
haud  dubiCjporrendi  felicitatem  rehantur. 
Quod  fignificat  ilio  verficulo  ntbilis  cle- 
giographus  Tihullus  lib.i.eleg  6. 
Laurus  ubi  bor.afignd  dtdit ,  gctuAete  co- 

loni . 
E  diuerfo  fi  tacita  dcflagraflet  ,  inaufpica- 
tiflrmum  habebatur,quod  etiam  approbat 
Propcrtiuslib  1. 

JEf  tacct  extincio  laurus  adufla  foco . 
Vnde  eciam  in  raaleficij5  amatorijs  iiicen- 
di  confucuir.tanquam  amantiun\  qiicrimo 
nias  rcpra^fentans-Virgilius  in  Bucol. 
Daphnn  me  mnlus  zrit,ego  hanc  in  Daph- 

nide  laurum  . 


Sctibit  Hefiodicar  Theogoniae  intcrpres  , 
lauruni  ivipytiv  Tpof  r^if  iv^^a-icta-fMif. 
id  cft,  ejficacK  ejfe  auxilif  in  numinum  af- 
jlatu  .  Proptcrca  in  Caflandra  iophodes  , 
^•etpvw  ^etyav  oS^ovTt  7rpi67o  ^oy.a,  ■  Eo- 
dcm  modo  Lycophron,  J^Apvn^dyav  ^oi' 
^et(^iv  £'«  hAi^wv  oTct .  Hinc  apcntur 
Tibulli  locus  de  Sibylla  : 
Vera  cano .fic  vfq;  facrns  innoxia  laurut 

Vtfcar,  &  Aternum fit  mihi  "jtrginittu , 
£zhoc&  luucnalisdixit: 

,  laurumq-ymcfnordit, 

Ccrte  S^Aipvi^piiyvi  dici  vatcs  fcimus  .  Et  Po^/^ 
Euftathius  Apollinis  coiollam  fuiflre  lau-  ^a.<pvf)(p(i. 
rcam  fcribit,  quam  fccum  tuleiit  Chryfcs  yg^  ^,^j, 
iuGrxcorum  cxercitum  vesiiens.   Lyco' 
phronis  interprcs  in  Alcxandra.diciomnia 
putat  fabnIos^,nifi  quod  vaticinantcsfutu 
ra  pra^cinebant  lauro  coronati.vt  quxfcni 
pcr  vircat.Vorarc  autcm  indc  didi,quonia 
fcte  diuinationuni  capturisalerentur.Qui 
bus  vero  cogeientur  numina  vcl  reccdcrc 
velacccdercillismaxime  verfibus  commo 
ncmur,quiappofiti  a  Porphyrioita  fcrrae 
Latine  fonant : 
Soluiteferta,pedes  liquidis(^i}argite  lytn 

phii  , 
Eqi  manuramudauros  auferte  virenteis , 
Lineafitq;  omnis  delcta,  omnisque  chara- 

Sier . 
Aiiftophanis  intcrptes:  Lauro,inquif,facer 
dotcs  coroiiabatuf,&  diuinaculi  hV  yv((pi<r 
//«.  THf  Te^^i^HK^quia  efrct  id  artis  indicium 
ac  velut  iiifigne.Laurum  ctiam  poetisda- 
ri  fupra  afiduimus;  Vbi  id  me  obitcr  vnu 
niOuet,quod  Poetx  fibi  hcderam  tribuiit,  Laurus 
aiborem  infrugiferam,  foloq;  virore  pet-  poetis  da 
pctuo  ccJcbrcro.Dc  hoc  tame  facile  tran-  ra  . 
filio  aliotu.i.  coniciitanca:  &  nondifplicet 
cuiufdamnonillepidum  ea  dc  recarnien  , 
quod  exccpit  aliquando  ei  orc  diccntis 
Minos  : 

§hiid  Lauri  fine  honorevirent^i^luin  din 
poefis 

Deipictiur  lautu-principilusp-^  viris  . 
bJempe  poeta  boiius  non  laurum  pofcittat 
aUrum  ; 

Nec  modo.fi fapiat,  effe poetavelit  . 
Deiiidelauruseft  fymbolum  faluris  &.'in-  ^^^^,^^ 
cohin.itatis,  id  quod  cx  Proclo  difcunus,  /^/^,^j 
qui  air,  vetcrcs  laurum  f"ccla:confecraf  ■'/-      ,  ^^- 
{e,&  in  facrificijs,  &  in  lccis  vl-)cui;qj  vel-''' 
fata,  vel  cffixa  fueru,  incoUin,uattni  pra?- 
betc;  nam  ha;c  vna  arbouini  fiilmiiiCiiOn 
K  K  K      z  icitiu 


884 


Andrejc  Alciati 


icitiir.  Crcflcbatnrjtcm  lauruscfficax  ad- 
ncrfus  veiicnaiinde  iai3:acum,  vt  qiii  lc  tu- 
lum  u  periculis  &  iufidi)s  approbarc  vcl- 
lct,diceret.-  J^a^vIvhv  tpopa  0x,KTnpict,v.  id 
e{i:Laureum ^e/lo  hnculum.  vc  apud  Sui- 
dam  legitut  •  Quui  &  AEfculapij  capuc 
Jaurca  redimitum  non  aliade  cauCadicuc, 
iiifi  quiaea  arbor  plurimorum  fit  rcme- 
diorum.Praeftaiit  &  hordeocondico  inco- 
iumitatemlaurifolia,(i  ficca  gruniis  im- 
iiiifceantur,aut  fuperne  fternantur,diuq; 
a  vitio  conferuaut,vt  Demageroncis  pt^- 
cepto admonemnr  in  ijs,  qua:a  Conftan- 
tino  fclcfta  fuut »  Imo  Romani ,  vcapud 
eundcm  Ca;farem,laurum  boni  Genij  pla 
lam  funtappcllare  foliti :  perfuafumeiue 
habuetCjlocum  vbi  laurus  efl"ct,neq;  a  fa- 
cro  vllomorbo,neq>  a  daEmonc  infeftari. 
Et  falutaris  ominis  gratia  ,  folia  ipfius  a 
popufo  Calendis  laiuiarij  raagiftratibus 
nouis  olFercbantur,vnacum  caricis.  Por- 
tata  inter  armatos  hoftes,crat  indicium 
pacis  &  qui€tis,vtoliua.Hiiica  Pliniodi- 
citur  pacifera.Statius.- 
Pacifera  lauro  crinem  ,  vi^tuq'^  dec&rtti . 
Somnia  Qu6d  vero  laurus  capiti  fuppofita  dica- 
quA  obfer  tur  fomnia  vera  facercfupetfticiofa  vani- 
u/mda ,  tatenoiaearcc  .  Nam  cum  olim  hac  fu- 
j«<e  non.  perftitione  excascati  fomnia  obfetuare, 
ijsque  fidcre  atq;  adfenfum  prxberefj- 
liti  fiveiint  horaines  ,  Deu»  ter  Max-  qiii 
neminem  torqueri  voluic  anxijs  ac  falja- 
cibHS  rebus  ,  c\\.\x  anima?  cranquillitatcm 
pertutbant,vccuic,ne  quis  in  his  obfecuan 
ciis  cfleccuriofus,  ac  temcvarias  incerprcv 
tationes  eofingerec.vc  nobis  facrx  loquun 
tur  litetaE.  Cajcerum  fomnia  illa  obfecua- 
rc  licicum  cft,  qua:  innatutalaim  rcrum 
iationeconfiftun:,fic  ramcn,vt  non  fixcac 
flabilicer  illisinfiftamus  ,  cum  plerumq^ 
con:e<5lurieopcatum  euencum  non  confe- 
quancurlmaginaciones  fiquidem,«Si  quas 
per  quicccmfimulacramcti  obijciuntut, 
ex  fpiricuum  vaporumq;  concuifuatquc 
r.gicacionc  cxcitantur,qui  C\  crafli  fintdcu 
fiqueac  copiofi  ,  aut  nulla  fomnia  auimo 
obuerfantur,  aut  confusc  &  obfcurc  ca 
mens  difcernit  ac  diiudicat  .  Q_nod  in  te 
inulentisfit,auc  quos  af(ftus  Ibmiuis  ex 
laftitudine  opprimit .  Secus  fit  iniis,  qui 
irioderato  viv.^u  quieti  fe  tradidcrunc  ,ea 
pacce  animi.in  qua  ra£io&  confilmm  con- 
liiUc,alacri&  er£(fla,corpore  vero  ncc  in- 
i>pia  dcfedlo,nc<  latietateafllucute  opprcl- 


fo:hi  enim,caicumq;operi  interdiu  intcii  j 

ti  funt  &  occupati,    reloluto  ujfomnuni  | 

corpore,  retra(flant,fecumq;  vcrfantatq; 

agitant.Qn^od  cuiq;  pro  vitse  fua:  ftatu  e-  claudi»~\ 

uenirc.venuftocarmiuccommoftratCIau  „■   ^^^- 
, .  ,  .  ni  cdrmet, 

dianus,dum  att  r  ;,/       . 

Omnia  qu£  fenfu  votuuafur  votadiumo,  f„,    „ 

Tempore  no^urno  redditamica  quies  .  ■' 
Vif^ator  defejfa  thoro  dH  memira-  reponit  >  | 

Mens  tamen  adfUuas^  {^fualufira  rc-  , 

dit . 
IudicilH4  lites;auri^£  fomn*a  currus , 

Vanaq;  nociurnu  meta  cauetur  equts , 
Gaudet  amant  furto  j.  permutat  nautttt 
merces  j 

Et  vigil  eUpfas  quarit  auarta  opes. 
Blandaq;  largttur  frufirafitientibut  Agrtt 

Irriguus  gelido  pocula  fonte  fopor  . 
Me  quoq;  Mufarum  fludium  fub  noclefi' 
lenti 

Artibns  innumerufollicitare  folet . 
Et  fane  vix  aliieanimoobuerfantur  cogi- 
caxronesaut  fimulacra,  vbi  corpus  opti- 
mc  ccMiftirucum  cft ,  quam  diurna:  a(5tio- 
iicsac  quocidianamunia.Quod  fi  aliquai» 
do  fomuus  nec  pcrpecuus  fueric,  ncc  pla- 
cidus.fcd  inxqualis  &  intcrruptus,  quetn 
infomnia  a  mcmoratis  diueria  comitau. 
tur,acminus  confuctx  vifioncsoccurtiir: 
vel  craflls,vc  aic  Plutarchus  ,  huraonbus  Somma 
abundarecorpusjvcl  fpiricus  incus  turba-  "^^^i^pr^ 
tos  cfle  declarac  .  Sic  cemulcnci  Sc  febrici-  f^»'»oru 
tances  abfurdis  infoiuuiis  inquietari  fo-  ^edudan- 
lent,  adco  vcpleriquehorrenda  fpe(ftrafc  ^''*'> 
videre  imaginentur,lcmHres,ftriges,har- 
pyias  ,  &  quod  melancholicis  pcculiare  > 
cadauerofas  facies,vultusq;  tetricos  &tri 
ftes.Quibus  vero  bilis  flaua  redundarjfa- 
ces,  C2edes,incendia,pugnas,  riias  ,  iurgia 
TOcntcconcipiunt.  Vcfanguinci  tripudia, 
cantilenas,iocos,  rifas,ac  quxquelafciua: 
pituitofi  largam  aqux  copiam  •   Q^are 
Medici  uou  prorfus  operam  ludunt,  fi 
fubinde  ab  xgrotis  fcifcitenturjqua  ratio- 
iie  iis  not  tranla^fla  fit  ,  quibus  infomniis 
mens  fucric  exagicata.-illa  fiquidem  mor- 
bosafte(flusq;  corporisiudicanr,atquehu- 
morum    redund.3nc!am  commonftrant » 
cercius  quam  lauri  rarnus  fub  puluinari. 

Eft  deniq;  laurus  vicftoria:  &  triumphi         2. 
Cgnum,quod  lecisndum  iiidicatepigram-  Laurus 
ma;  vndj  Plinius  lib.i  5 .  Laurus  Romanis  fignum 
prxtipuiclxcicia;  vidoriaruraqiiuincia ,,  viHorisi 
addicur  luei:is,&  miiuum  lancen,  pilisq;.^  triun^ 

Nam      pH . 


mi. 


.r-.-.r-f» 


fimblentata' 


I,,  i' 


88^ 


trium- 
ihnntes 
auro  C9- 
«nati , 


frodigiu 
ante  mor 
iem  C&f* 
ris. 


lAurus 
eur  itt 
iriitphti 
ndhibi' 
ta. 


Nam  notum  cft,  Imperatorcs  RMnanos 
folitos  cflre,rc  benc  gcfta,  literas  lanro  rc- 
uindlas  mittcrc,  vitftoriarumq;  &  lasticiae 
nuncios.qiiae  Laurcats  diccbantur  ,  quod 
in  Epiftolis  ad  Atticum  &  alibi  habctUr  . 
Hinc  Ouidius; 

i>!on  ego  viHricei  latiro  redimirc  tiihellai, 
Nec  Veneru  mediAponerein  xdemorer. 
Coiillac  &  illiidjlmperatores  triumphan 
tcscapitecoroDam  cx  lauro  Delphicafiuc 
fterili  initiogertaircpofteacum  Liiii^  Dru 
fillae  fub  Augufti  nuptias  i\^  Vcicntano 
fiio  fcdcntijaquilacxaltogallinam  confpi 
cuicadoris,ram\im  lauri  baccisoiiuftum 
roftro  tenentera  in  grcmiura  demifiilct 
illxfam  ,  Sc  conferuari  auem  &^obolem 
arufpices  iudident,  ramumq;  cum  feri  Sc 
rite  cuftodiri :  inde  tanta  pullorum  fobo- 
Ics  genita  eft,  vtTranquillusad  fua  vfq; 
tempora  villam  eam  AdGaUinat,  vocita- 
ram  attcftctur.  Ex  ramo  vcro  tam  fclici- 
Tcr  filua  proucnit,vt  cx  ca  triumphans 
poftca  Cxfarlaurum  inmaiiu  tcneret,  & 
coronam  in  capire  gereret:atquc  inde  Im- 
perarorescundi  moxomuiis  caufalaureas 
decerperent,  traditusque  mos  cft  ,  ramos 
quos  tenuiftcnt  confcftim  codem  loco  fc- 
rcndi.  Aucftor  eft  Plinius  libro  citato  ,  cap. 
3o.Suetonius  in  Galba  ,  Dio  lib.  48.  alii. 
Adeo  vcroIaUrus  trinmplutinm  propria 
fuifle  vidctur.vt  obfernatum  fit ,  in  hu- 
iufmodi  laureto  fub  cuiufq;  obitum  at- 
borcra  ab  ipfoinfitam  clanguifre-  Ex  qub 
etiam  prodigij  caufam  iiitclligas.quod  lu- 
lij  Csfaris  csedem  pr^monftrauit ,  cum 
pridie  Idus  Martias  auis  rcgaliolus  cum 
iaurco  ramulo  Pompcianx  curisfcfc  infc- 
rens  ,  avarij  generis  volucribusexproxi- 
xno  ncmorc  pcrfcquentibus  ibidem  difccr 
ptacft.Nouiftimo  vero  Neronisanno,  m 
quo  Cxfarum  progenies  defccit,  filua  illa 
Yeicntana  radicitus  cxaruit,  &quidquid 
ibigallinarum  erat,  intcrijt  ■  Adhibeba- 
turautem  laurus  in  triumphis  nonquia 
perpctuo  virerct ,  nec  quia  pacifera  effet 
(prxfercnda  cnimci  Ytiiq;  olcaj  fedquia 


fpcdatiftlma  ui  montcParnafTo,  idcoctll 
grata  Apoilini  eftc  crederctur,  aduetiseo 
donamitccrc  iam  &  regibus  Romanis.te- 
ftc  L.Bruto  .  Fof  raireeciam  iMargumen- 
tum,  quoniam  ibi  libertatem  publicam  i$ 
meruiftet.lauriferam  tellnrem  illam  ofcu- 
latus  ex  rcfponfb;  &  quia  manu  (atarum 
rcceptarumq;  indomo,  fola  non  tangituf 
fulmine.  Obhascaufas  Plinius  ciedir  ho- 
norcm  ci  habitura  in  triumphis  potiiis, 
quam  quia  fuffimentum  fit  c^dis  hoftium 
Srpuigatio,  vtMafrurJUS&  Fcftus  tradi- 
derunt.Addo  egoquoq;  aliam  caufam  cr 
ditflis  elicitam,nepeob  yi(floiiam  a  trium 
phantibus  reportatam  :  nam  Jaurum  ali-  LaUrui 
quando  vit^oriam  prasmonftraflc  fidem  vicioria 
lacitca,  qua;indomo  AlexandriSeucriia  prdfa^iii 
infantuli  nata  iuxta  Perficum  arborcm  > 
intra  vnum  annum  ipfam  Pcrficum  incre- 
mentomirabili  fuperautt ;  vndtarufpices 
fnturum  pr^dixerunr,vtpucr  is  olim  Fer 
fas  euincerctjquodeucntu  poftea  compro 
batum  eft:Sub  cocnim  primo  Perfse  fcr- 
ui  apud  Romanos  fuere.  Quare  apud 
Virgilium  cxcadefumptum  dodrina  lc- 
gasde  viiHore  : 

lAridiq-^  adftelat  tempord  lauro . 
5cd  pleraque,quxdelauro  diximus,  bre- 
uirer  compleditur  Ouidius  lib.i.  Meta- 
morph.  in  transformatioiie  Daphnes ; 
Cui  I>eui,At  quoniam  coniux  mea  ncn  po- 

tes  ejft^y 
Arbor  eru  certv,dixit,mea:femper  habebSt 
Te  coma  ,  te  citharA,  tenoflr&laurepham 

retrA  j 
Tu  ducihui  l&tis  aderu,  cum  hta  triHphii 
Vox  canet  ,  ^  longas  vifent  Capitolia 

pompas  . 
Pojfibus  auguflu  eadem,fidijfima  cufios 
Ante  fores  ftabii^medidq;  tuebere  quercil, 
Vtq^  metim  intonfi  cafut  efi  iuuenile  e*' 

pillis , 
Tu  quoq;perpetuos  femper  gere  frondis  ho*' 

nores  . 
Nuncad  Populum  iioftcr  declinec  fermo, 
coronidem  indeopcrjimpofirurus . 


Duidius 
de  Laui  d\ 


K  K^     5  Populus 


SS($ 


Andrcx  Alciati 


Populus  alba. 

EMBLEMA    CCXIL 


}ii 


HE  RCFLE  OS^ crmes  Bkolor  qmd  Po^ulus  ornttt 
Tempris  atternat  nox^  ^^^^^  vices\. 
C  O   M   M  E   N  T  A  R  I  K 


\  T^O  P-VE  vs  albaarboreftainfttiper- 

f  tuV        '^    quamfacilis  ,,cit6  in  altiriidiiicm  af- 

Ib    '  >  >   ^"  ^P'^  '  ^" P^"^'"^  ramof* ,  caiidicis  cortcr 

'f^  "  *'    Izuis  cft.ramulorum  vero  eiiam  albicas.. 

-*  *■  Folia  Uint  lata.profundius  incifaac  aiigii- 

lof3>  vitigineis  fere  fimilia^fedmultc)  mL- 

norajfuperiore  partc  lxuia,glabra,&  vircn 

tia.auerfi  vetoalbidaac  laJiuginofa:  iult 

oblongi ,  pappofi  ,  initiopurpurafcentes : 

tadices  in  diuetfa  tendunt ,  fummo  cerra:^^ 

cefpiti  fubfunt.nec  altius  demittuntur„ 

atque  idcirco  validiore  vento  has  arbores 

fiibuerti  non  raro  accidit.  Apponitut  huc 

fjgura  Solis  &  Lunae,  quibus  AEgyptii 

nemporis  perpccuitatemfignificAbant,  tc- 


P  o  p  V  E  V  M-  albam^^  Herculi  iacrahr  IT. 
Pliniustradicc  i.lib.  it.&lilM^.cap.zj.  Populur 
Hzc  quod  fit  fblio  fcmper  tremnlo,  fu-  alba  Ht\ 
pernecandicanti.&inferioripartcviridi  ,  culi  fe-' 
tcmporismotum  contiiuiumin  diem  cla-  cra» 
rum  ,  &  obfcurani  nodem  diftributuiu- 
reprxlentat.Sicautem  P!inius:PopuIusa- 
]ia  alba.alia  nigra.alia  qua?  Libyca  appella 
tur,minimafolio,ac  nigerrima,  fungifquc 
coafcentibuslaudatifnma.  Albafoiio  bi- 
colorjfuperne  candicans  ,  inferiori  partc 
viridi.  Hancalbam  popnlum  Hcrculiin- 
digeni  facram.idcm^  Plinius  fcribit,&  Vir- 

gil.EcIogaT' 

Populus  Alcidi  gratijfima,  vitis  laccho . 
A.dh«c  Lilius  G^raldas  Syntagm.  1 7.hift.. 
DeoiUiit 


Emblemata_> . 


887 


9fipulus 
%rber  , 

emporis 
Vmhlu . 


Voliii  pO' 
fuli  cur 
hicolo' 


rta  . 


III. 

Hercules, 
F  fro   tem- 

pore. 


Farfarw. 


Deornm,hos  Virgiliana  aiiiftoritate  rcpre 
hcndit,qui  traduntcosrolalauro  corona- 
ri  roiitos,quiadaramniaxiniam  Hcrculi 
facra  faccrent.Sic  cnim  VirgiJ.in  8. 

Ptpvrutfa.  bicolor  cum  populus  vmbrd 
Velauitq;  comat,  felijsq'^  innexapcpendit . 
Et  paulo  poft: 

topuleis  adfunt  euinBi  tempora  ramis  , 
Hoc  quidem  vidit  diligcnti/Iirae  Picrius 
lib.  ;i.  Hieroglypti.  qui  populo  arborc 
tempus  (ignificari  ait ,  quod  (\t  bicolori- 
bus  folijs ,  quippe  qujc  diem  ac  no>flcm 
referie  videantur.Quinetia  hfchabct  po- 
pulus  commune  cum  temporejquod  eiu$ 
folia  poft  folftitium  circumaguntur  ,  nec 
vUoargumeiuocertius  intelligitur  fidus 
confcclum.  Suntquidem  plerxque  arbo- 
rcs.quje  duorum  colorum  folia  habeant, 
vt  funtoles,faIices,citri:in  illis  tamen  co- 
lor  pcne  idem,|icetab  vna  partcdilucior, 
alcera  denfior  atquccoloratior  habcatur. 
In  populo  vero.alba  pr3:fertim,caiidor  v- 
naex  parcepene  niueus  ac  ceruflatus  ,  ex 
altera  porracei  foliiinllar  viridillimus. E- 
ius  arboris  coronam  geftjlTe  Herculem 
narrant,ci?m  ad  inferos  defccndic.eamque 
partem,qua;  foris  enrecconfpicua.fuligine 
tetrichaus  obfcuratam  ,  qu^condebatur 
interius.fudoieablutam  candidioremeua- 
fifrcrinde  cum  furculos  eos  iii  Acheroncis 
ripa  Icuinet,  (emiiiium  id  late  propagatii. 
Sccus  habet  Paufaiiias;qui  alleiit  ab  Her 
cnlepopulum  albamex  Thefprotidc  re« 
gioneiuxca  Acherontem  Huuium  geiiitam 
ad  G  ra^cos  fuifle  translatam,  atq;  hinc  fa- 
bulae  locum  datum  .  Acheron  enjm  The- 
fprotidis  fluuius  Leuceii.qus  alba  cft  po- 
pulus.paftim  fert ,  perinJe  ac  Alphcuso- 
lcafttum,Afopus  E^ceotiz  iuncos,  Ma;nan 
dermyriciSjPerficam  Nilus  .  Sedomncs 
hafceopiniones  figillatim  reccnfcre  vr  noii 
cft  animus  ,  fic  non  video  qua  fir  necelTe  • 

HERCVLI.OS  crines]  ropulusciim  tc- 
porisfit  fymbohim,  vt  diximus  ,  merito 
Herculcs  populum  geftat  coronam,  nam 
&  Herculesipfe  tempuseft.Etenim  Ma- 
crobius  i.Saturii-  cap.  zo.  Herculetem- 
pus  eflfe  ex  profeftb  tradit,&  Ofiridis  ima 
ginem  tricipicem  defcribit,  quem  &  Het- 
culemj&:  Soiein  noininat. 

Bicolor]  Gra:ce  S^iypcoi  ciyapof . 

Populus]  populus  fic  appcllatavidetur 
a  froiidium  raultitudine.  A  nonnuUis  Far- 
farus  uominatur,vt  a  Plaucc  in  Pcenulo  . 


.__^  VifcUm  tegioni  deii  -, 
Vadaiq-y  eos  proflernebam  ztfoUafarfari» 
Apuleius:Fo|ia  funtfarfari  &  nugz  mc» 
tx.  Q^iod  Lipfius  prouerbii  vifc  vfurpa- 
tum  antiocat  Epift.quaift.lib.i.De  popu> 
lo.eiusq;  diffcrcntiis  vidcThcophraft  lib. 
5.hiftor.plaiit.c.i.&  iib.y.dc  cauf  cap.8. 
Diofcocid.l.i.c.  114. 

Temporti  alternat  ^c  ]  Apud  Hora- 
tium  i.Catro.  Tcuccr,  cum  Salamina  pa- 
tremq;  fugeret, 

Temporapopuleafertur  vinxijje  eortna, 
vices  tcmporum  ac  fortunx  dcfignans . 
QuodiJcm  Horatius  ad  Canidiam  Epo- 
do  17.  citra  figuram  arguit  his  verbis : 

Vrgetdiem  nox  ,^  dies  roSiem. 
Populeam  coronan-.  etiara  ad  fignum  for- 
ticudinis  traiit  Outdius  cpiftola  Ddanira: 
Herculi  : 
Auftts  es  hirfutos  mitret  redimire  capillos* 

Apttor  HerculeA  populus  alba  com4  . 

A  t  B  AE  populi  froiidibus  Herculem 
Coronari,ad  figniHcandum  temporiscou- 
tinuum  curfum  ,  perpetuumq;  mntiim  » 
iam  diximus  Ne  vero  aliquid  anciqui  fi« 
namusincadtum,Athenagoras,  Achcnien- 
fis  Philofophus.Apologiapro  Chriftanis, 
eo  loci  vbideorum  gentilium  moi;ftrofi« 
tatemarguit,  cxempla  qnxdam  confcrt , 
fed  primum  Herculis.gigantum  altcrum, 
&  tertium  Proferpinx  Herculem  Dcum 
iiiuolutum  draconc  cx  Orphco  diciticum 
dem  cum  Orpheo  ko 7 y.oyov i a.v  refcrens, 
ita  defcribit ,  vt  alrcrum  caput  habere  a 
nacura  leonis  dicac,&  inter  ajiaduo,  quo- 
rum  vnum  cft  draconis,  alcerum  ieonis, 
mediura  capucDei  fit  ,hunc  Htrculem 
tempusfuiife  nominatum  ,  &  onus  prx- 
grandcair  pofuili*ej  qus  phyficis  rationi- 
bus  vtrinquc  conftant ,  vt  fdent  rcliqus 
Grajcorum  fabula:.Probus  Grammaticus 
commcntanis  in  Virgilium  teftatur.phy- 
ficos  Hcrculem  tenipus  intcrpretaii  ,id- 
eoque  ilJi  populnm  aiborem  a.?.A.rr/opi' 
KMi  anignaii,qu6d  bicolor  fir  :  qu:e  hac 
ratione  partes  cempons  indicet,  diei  icili- 
cetacnodis.  Et  ferpeutcm  ftu  diaconem 
conuoiUtum  ccmpods  habere  fvrr.Lolu  , 
in  lemetipfum  rcuoJuti ,  notius  ttl  qnam 
vt  tellimcniis  egeac.  Tria  igitur  Hercuiis 
capica,tria  funtiiiternalla  tcmpons,  pra:- 
teritum,pra:fciis,futiirum.At  preteritum 
quidem  recfrc  pcr  lcoiiis  c.pnc  cxprimi, 
cum  cius  poflcfiioncm  fciiptis  ac  q.en  o- 
K  K  i:     4  s.!- 


Cerona- 
populea 
fignufor- 
titudtnts. 

IV. 


Hercules 

triceps 
quid. 


Andrese  Alciati 


ria  firmiirimara  homine$tcneat:fiuurura 
pcrdraconiscapiit.  Vtenim  futiirapro* 
lpicimiis,icauulluraaiiimal  eft,quodacu 
lius  vidcat  :  nam  &  draco  a  videndo  dici- 
tur,  ncmpetTeV^cscr^cu  ,  vtalibi  didum. 
Praefens  porro  tempus  pca  Dci  caput  cx- 
primitur,  quia  Deus,  c]ui  tcmpori  fubie- 
(flus  noneft,  neq;  prajteritum  ,  nequefu- 
tutum  fcutit ,  kd  in  prxfenri  {empercft  . 
Q_uo.d  autem  liic  Hercuies  praegrandeo- 
luis  pofuerit,  vndc  calum  &  terra  ongi- 
nem  duxeiit,hoc  i1g.nificat,  huncmundu, 
&  q.ua:  in  eo  funt  omnia  tenipori  cifc  fub- 
iecta  ;  initiiutj  (cilicet  ccpiire  ,  &  proindc 
habitura  fiacm:  Deum  vcrocius  condito.- 
rera  folumeireimmortalem.Eft  ergo  pu- 
'.^itl^licui  bliciu  morbus  mortalitasjniiuiorauius  vi- 
•inorltts  dcas  multos  (yt  falutari  alquomonito  ,. 
^»Qyfali-  quale  palfim  inicci,  concludamj  qni  fibi 
t-lfi.'.  immortalitatcra  audcantfpondcre  in  hac 

vita>  id  quod  corum  vitaperdita  Sc  foluti 
moresabunde  docent .  Hi  in  mcdia-fuga 
iiarc  voJunt,&:  ruendo  quielcere;  intenm 
feruiuur  impetu,nec  fentiunt  motum,  ii- 
cuc  qui  aoclu  nauigant ,  in  ipfo  curfu  ia- 
cent,fl:ertuntacdormiunt,rapicntefluda 
&  remo:fimi]is  a  tempore  prouedtio.Iabi- 
tur  atqjaufcrt  fecum  quidquid  fub  Lu« 
ua,percnni  fiiga  ,  nec  in  mora  vel  momcn.- 
tum-  Mirari  faepius  foleo  Lominura  ifto- 
rum  inraniara  ,  quicxargilla  cum  fmt  Sc 
luto  caducum  plafma,fortuu£  fciiitusac 
mortis  fuJlinerepoifeillaefo  vafculo,  fto- 
lidam  nefcio  q,uam  perfuafioncm  iam  du- 
dumimbiberunt  Coeanc  in  ingentein  glo- 
bum  militum  aliquot  cohortcs  ,  claiifae 
feoftilibus  aiis,  tormentotum  oaiiiis  geiiC.- 
ns  hocribili  nube  circumtonante,  quis  fe- 
curitaremibi  fpcicc  ?  Nos  m  acieftamus 
omnes  aperco  campo  ,circumfepti  vallo 
Biortis,nec  ad  egreirum  patente  porta:h?c 
Icnco  pallh  circuit  &  lunat  aicum,aut  f  uu 
dam  rotat,conimunimeta  &  pericviloifcu 
tum  fuum  ant  lorica  neminem  defendic 
(audite  fcutati  &  loticati  thrafones)  pel- 
lis  eft  &  carc exigua:  firmitudinis ad  refi- 
ftendura,hofti  prcEfertim  fic  exercica:o  Sc 
afliieco  vidoii:e  .  Qiiinimo  noftcisarmis 
vincimur,qu32fane  niiterandacalamitas: 
partesenim  quje  componunt ,  deltnuiu: 
deniq;  &foIuunt  iterum,  iuuantenatuca 
auc  conniueiite  ,  quam  acerbius  idcirco 
iionnulli  velut  periuri)  rcam  malcdidis 
impeiuut,  cianiaiic  fe  defcttos ab  ea  ac  pta 

duc& 


Ik 


boribui. 
compA^ 


ditos.vbimaxime  tutelaopiisac  pr^GdiiX 

Falsd;cefllciuri  ruo,ncc  poteftalitecmaa 

cipium  peccati,  fpohatadominatuac  pti- 

ui!-gijs  raaximisicx  padlo  nunc  vicaciaSc 

fubdelegatapotcftace  fimgicur  ccrtis  con- 

ditionibus,vt  icilicct  fub  imperio  fubmit- 

tacfafces  fui:,cum  iufla,&  quoties  ,  rcd- 

dito  depofito  permanus  mortis,qua:iuftS 

repetit  cx  mandaco  &  lege,  quam  gcncra- 

lisilk  creditot  Deusdidat,  In  tabulis  iftis 

fati  fingulorum   nomina  ,  fubfcripfiraus 

public2  cautioni,quje  vniucrfos  ligat,  & 

in  vniuerfo  quidquid  nafcitur.Annum  5c 

minutiftlmas eiiis  fedlioncs  ccnfidcrcmus, 

infantiam  fuam  habent  ac  fenium  ,  cum 

medijs  interuallis ;  principia   vcrnant  in 

fucco  &  vigorcextceraa  languent  &  mo- 

riuntur.liahominisconditiocft,a  fiorein  p»^y^  ^^ 

foenum;necefrecnira  ,  vc  fpicam  quaema    fnanaa»M 

turuit.vitam  meci..  Frigidse  bruma:  iniu- 

rias  fa:pe  hyeme  fencimus.praEfercim  nos,. 

qui  caelo  afperiori  fubiaccmus  Germani ,  ^^^J^ 

Uigibri  aliquando  fpedaculo  ,  quod  5c 

polteros  tangjc  damni  commumoiie  ;  fic 

xucecitus  in  filuanorum&  hortcfiumam». 

plailla  &  numerofa  profapia  ,  clade  vir 

rcparanda  nUi  multorum  annorum  inter- 

uentu,natuia  ipfa  ftupente  ,  qu£  decurfa 

menfium  hibernorum  pcriodo.piocrudeu 

dis  gemmis  humorem.v  ti  folec.inftillacu- 

ra.canales  reperic  claufos  in  arido  ligno  , 

&  medullam,vehiculum  anirace,  defcrcu- 

do  alimenco  nufquam  fatis  difpofitam  . 

Ergo  non  potcl^  tegere  cortcx,  quauis  ri» 

gidus  &  afper,contra  vim,  ftirpcra  incUi» 

ian»;  &.nos  lluidahac  cuticula,  qna  opc- 

rimur,putrefigmcntum,  fatorum  incur- 

fus&arma  vitabimus?  liuierfamarbotem 

ftantcm  vidcti  homincm  placet  Phyficis, 

quod  enim  radix  ibi,  truucus  &  frondcs^, 

hic  caputeft  &  corpus  reliquumcum  bra 

chijs  &  pcdibus.Typusigituruoftr^con!. 

ditionis  fit  arbor  &.  fpeculum,  in  quo  fra- 

gilisftrudurx  momcntaneam  hanc  &fu- 

gacem  molero  conteroplemur.quas  fortui*- 

na:  fiatibus  aduerfis,  vt  Auftris  illa  &  A- 

quilonibus.perpetuo  obnoxia;  commune 

vtnfq;  nafci.adolefcere.fenefcerc,  perirc, 

imo  pra;niori  plucies  &  pra^uerterc  fe- 

nium,prscifo  termino.ficut  tenellusfru- 

tex  fxpius  afllatu  tutbmis  in  lacte  decu- 

titur.Pergtadus  lcnte  crefcimus,  fcalam 

hanc  vitorafcendcndo,  fed  prxcipitium  & 

cafus  iu  £unJlOj  decuxbamur  iu  reditu, 

Q«D. 


Emblemata . 


88^ 


noniefccnclirausrquiscnfminlubricohoc  melin  meta  velportii,  quiain  fluc^uacio 

ftabilem  pcdem  fig«t^Qj^a(i  per  gUcicm  ne&motu  Yitanoftra.donecappellat ,  & 

grefTusnoftri,  aut  cruorc  natantem  fcmi-  ir;  eo  tandcra  fiuc  definat.quo  infantia  aos 

tam»  vacillant  &  labuntur  ,  in  gyrura  ra-  fcrta  pr!raodic,&  iuuenta,&  fequensoiii 

picnte  vertigine,  qua  mortalitas  infeftac  ims  3:cas,quam  incidit  dcniq;  auc  abrum- 

fifitS/l^     nos  omncs,morb«sincurabiIi$^.   InEnem  pit  faturo-Nihil  quofuit  loco  ftabitrruut  Cm77'um 

vigint      principium  omnc  tcndic  ,  &  quidquid  in-  arliajaliafurgunt.Solis  lucentcs  radios  fur  ferum  W- 

iendet,      ccpit,  aliquando  definet:a  primisad  vlti-  us  nodis  difpcllunt  tciiebrx.   Nec  cum^,ry^„^p 

ma  profpeclus,atqi  haicad  illa  fc  vertunt  hominibus  rolCim,.  fed  locis ,  fed  regioiii- 

relatione  quadam.angufto  fan^  orbe.que  bus,fed  Mmufi  partibus  in  hoc  intcrrcgna 

tempus  dcfcribit,intcrmedio.  Q_ui  femcl  tumultuario  iudit  brachium  niortis,& 

in  curfueft,  ad  ftationem  propcrat,  &iiv  fortunic  prorcruia^  At  tu»mi  homo,cogi. 

ipfo  veftibulo  fcopum  inoculis  fett..  Ne-  ta  a  manu  diuinaclTequid^quidobtingic, 

mo  intraret  ,  fi  dcfperarec  exitum:  fpes  iiec  cafufcrrl ,  fed  eledione  &  confilio  a 

quietis,propoGta  meta,Iaborem  mitigar.  prima  caula,aii  creata  hsc  vniiierfa  fub- 

Finismifcriatum  mQrseft,non  (oliira  vi-  iacciu.  Solacura  fit&  ftudium,  vt  parari 

12  jnafcimur  vc  moriamur  :  fixusrebus  tangamur,&  in  ftatioue  quisquc  fua  .  O 

omnibus  fuus  cermimisiconfiftendum  fe-  fiac,  fiat. 

EPILOGVS 

loannis  Thuilij  MaricTmontani . 

Vdi  Veritas,  &c  t\i  Sanda  Romana  Fides :  Catholicus  (umv 
&:  Catholico  fenfu,  quidquid  hic  vel  vnquam  dixi>  (cri- 
pfi  ,  &  pubhcaui  ;  didum ,  fcriptura  ,  &:  pubhcatum  volo  .  Et 
te,  Benigne  Lcctor,  fi  vel  apex  offenderit,  autcandideinter- 
pretare  ad  ailedum  hunc  candidum  &  mentem :  aut  expunge 
&:  oblitera ,  Veritatis  amans,  &:  orthodoxx  Fidei .  De  reliquo  of- 
ficium  tuu  efle  memineris,ficubi  lapfa  efl:  adolcfccntia  noftra,hii. 
mano  errori  homine  te  pr^ebere.  Equide,vt  ab  initio  monuimus,, 
Scriffimm  hu  fubito  mmis  indigeTta  laborey 
Confufumqne  Chaos ,  glomeratamque  agmine  turbam . 
Ncc  fcripta  femel  calamo  torquere,  &  dc  verbis  ,  imo  rebus  fin- 
gulis  in  iudicium  ire  aut  voluimus,  aut  ob  otij  penuriam,aj  Typa 
graphorum  importunitatem  potuimus .  Quapropter  ca ,  qux  ad- 
huius  operis  cofummationem  pr^termiila  vifa  funr, venia  digne- 
ris :  qu^  pIacuerunr,multaprorequarisgratia,rogo.  H^cpoft  rein 
non  abs re moncndus  mihi  fuiftj,rai  Lec1:or,ob  Aculconum,&:  iw 
alienis  rebus  hoc  ^uo  Curionum  vbertatem,  qui  infciti^  fux  ho- 
ftorio  quiduis  raderc  audent .  Adhorum  auerfionem  auertcntia' 
£acra  mecum  facias 

INVIDIAE  ET   PALLORL 


SpO 


Federici  Morelli 


COROLLARIA 

E  T     M  O  N  I  T  A 

Federici  Morelli   Profeflbris  Regij, 

Ad  Andrese  Alciati  Emblemata. 

T^FM  hoc  EmhlemAtum  Ofu^  fub  prdo  ferueret  ■,  (^  iamiam 
^-^  coronidem  expc^aret ,  peruemt  admanus  noftras  Edttio  no^ 
tiifsima  Parifenfis  (^fatis  quidem  fcahra  dr  Utcris  fugientihus') 
<:»w  COROLLARIIS  ET  MONITIS  lederici  Mo- 
relU  ;  qua ,  ne  quid  depderan  pofsit  ,  huc  adcaUem  reliquorum 
Commentariorum  ad^cere  opera precium  iudicauimus  .  Afterimus 
itaque  ipfifsima  Morelli  verha :  typi  defe6tm  dr  (phalmata  paf 
fim  iuuamus,qua  licet  i  aut  faltem  ohiter  monemus  :  nonnunqua 
Latinam  interpretationem  Grscis  fuhiungimus'.  (^  ne  deplagiorei 
agamur  ^fingula  ex  noHro  penu  ,  fignis  hifce  [  ]  includimus .  ^ 

Denique  vt  hac  commode  cum  noftris  Commentartjs  coninngipof 
fint,  in  margine  numeros  folitos  apponimusiqui  indtcentifuhqua 
noTtrarum  Ctafsium  ifthac  militare  deheant .   Hifce  Le^or  fru€' 
re,  &  ValcLj» 

AD  PRAEFATIONEM.  ADEMBLEMAII. 

TecU]  Cuius  vitam  luculcutcr  &  per-      III* 

•j  T  T^  Dumpueros  iuglans]  Ketpvsvri^ovTif  .  cleganter  G  txcc  (cripfit  Bafilius  Sdeaci^ 

Tudus         'E\.Vhi\o(cx\h\t'\n  K07tj.o7roiia.,   M.  Lu-  Epifcopus  . 
nucum.      '^"  KAfVivTi^iy.^^kh^  defcripfit;  [Quis?  AD   EMBLEMA   III. 

non  eninimihi  fatisfacit  illud  M.]  quo-         Eodem  fpedlat  iftud  auguftum  Augu-       ly^ 

modoOuidius  in  Nuce  ;  ftiiii  monitum,in  Pfalm.  loi  //i»^  btnex/i- 

^htattuor  e  nucibui  nort  amplius  alea  te-  ue.  Cras  CinquitJ  bene  viuam  .  Indulgcn- 

ta  efl  ,  tiam  tibi  Deuipromifit:  crailinum  diem 

CumfibifuppotitPS  additur  vna  tribus  .  tibi  nemopromiCit .  Si  male  vixijii,  bene 

TeJJerafalltt]H\\c  K(cnt^o\{\mVto-  viueiam  hodie. 
litrh.opKotf  AvJ'petf,et<rpAya.Aoti  S^itsax-  ADEMBLEMAIV. 

^A(  i^^a-TATin  iov.    Viros  iureiurando,  Coxfilium,meNs  atq;Dei  &c.]  Quid  d      IIJ 

pueros   verotalts/eutejferufallendos  .  clauful?  Epigrammatis  Hexametcr  fica-  ^^f^g^d^ 

IV  Locusex  Xenophontiscoiiuiuioaddii-  mmi  caufa  reponeretur  t  tio  carmi 

pae.  7*.  b.    «^us.fic  Grxce  Comt]  Sevoipcov  i^hit/  tmv  CtiiHsform&,animiquedecu4  det gaudia  ^,^  ^/^/^ 
'          dLya^wv  a.v^pa.v  j">f<i'  t/  x^TdLiiv  oivo)  diuts .  tini . 

y^jfTrajS^io.  poveie  ,  y^  J'ictTpt^a,s  d^iO'  numquid  ftomachum  moueret  Homcro? 

fj.v^^lJLovivTov,  ip^ui  hiyeov .  Imo  concincrct  pulcrius  Homcricis  ver- 

fibus 


CoroUaria ". 


8pi 


Seelera- 
tMs  fem- 
ber  infe- 


IV. 

tyra  viU 
humauA 
fymbola . 
pag.    64. 


IV. 


II  L 

Leo  vnde 
diclHs  • 

IV. 


pag..  $Z. 
•k  verfi , 


fibutjliad-io.  eTpreffis,  quibusiblafor- 
mae  pra;ftantia  Ganymcdcm  ad  f  thcra  lo- 
ucmq;  euchendi  caufa  peihibetur: 
TGV  X5U  d.vnpH-^a.vTo  ^ioi  Ait  oho^sivHv , 
KetKKiO!  HViKetoio. 

Id  agnofcit  Philo  ludxus  in  I.  Fragmcnt. 
T«  TTipi  'zirp$voia,(,  deproHidentia.  Quod 
in  GraJcacdirioncGcrm.&  in  Latjna  ver- 
fione  noftranupcr  Lutcfiaecdita  fubie(Su 
librofingularierufdcm  Philouis  dcfepte- 
naria  nunjero,&  feftis  luddicbushis  vcr 
bis:Mj«  vfq;  ddeovnquam  averitafe ab- 
errandum^vt  feltcem  quemptam  fcelera- 
torum  effe  putes  ,  tametfi  Croefum  opibus 
fuperet  1  &  Lynceaoculorum  perfpicuita- 
te,itemq;  viribus  Milonem  Crotoniatam 
anteeat ,  licet  deniq^formofior  fit  Gany- 
rnede^, 

^luifuperi  rapuere,loui  quopoculaferret , 
Obformd  decus  egregium . 

AD  EMBLEMA  X. 

Etiam  laudatus  Ge.  Pyfides  in  codcm 
carm.Cofmurgiae>verfu  6/7. 
HTii  Kcty  >i//fitf  aetpKtKiiv  Ka.^01  hvpetv, 
Si  fumat  altquu  carneam  hanc  nofiram 
[yram.Scc. 

AD  EMBLEMA  xr.  infine. 

Et  Libanius  in  Dcclamat.  Morofi,  qui 
Loquutuleiam  duxerar.  [  De  Harpocra- 
tcibiagrt,&  filentio]  Et  Gregot.Naziaz^ 
ift  Carm.eif  aieoTrilv  . 

A  D  E  M  B  L  E  M  A  XII. 

Ex  Aurclio  Vi<florc,in  Caligula  :  Trcs 
rbroresfuas  ftupro  maculauit.  Incedebat 
habitu  Deorum  fuorum.-Iouemob  ince- 
ftnm;in  choro  Bacchanali  Libcrum  fe  af- 
fercbat.-dequo  nefcioan  queriliceat,  nifi 
forr^  quia  itiuacdc  principibus  nofleom- 
nia.  vt  rmprobi  faltem  fams  metu  talia 
declinenr.  Huc  fpe(ftat  Ouidianum  illud: 
Cur  aliquidvidilcur  noxia  luminafeci  ? 

Cur  imprudenti  cognita  culpa  mihi  efi? 
Infcius  Aci&on  vidit  fine  vesle  Dianam  ; 

Frddafuis  canibus  non  minus  ille  fuit, 
A  D  E  M  B  L  E  M  A  XV. 

Xfl  leo  fed  cufios']  Autor  Gra^c.Spha:- 
rjcvet.leonema  \hhv,  quod  eft  Imigare 
dici  mauult  .. 

AD  EMBLEMA   XVI. 

Venter  pingitis  non  gignit  fenfum  te- 
nuem.]  'va,)(Ha,ycc7i)p  KiTrrov  iriKTH 
voov  . 

-  Etin  Libanij  Sophiftseorat.rde  feditio 
nead.Xheodcf.&  2.£uchaiiftica.ad  eua<- 


II. 


III- 
IV. 


dcm  Imp.quxcditxfunt  vtraq;  lingua  3 
Fcder.  MorclloProfefl".  Rcg.in  Tomoi, 
Oper.  Liban.  [  De  lege  Thcodofij  fer- 
raoeft] 

AD  EMBLEMA  XVIII. 

Hoc  vcrb  prouerbium  [rrpocra  yjl  0- 
vridco.  Afronte&  atergo]^b  Homeio 
fumptum  eft,apud  quem  Menclaus,Iliad. 
j.Troianosalloquensait ; 
Oli  oyipav  fj.iTi^7iv  ,ei^a,  rrpoaffa  ^^ 

o-7riff(Ta  AivaffCi , 
FroSfictt  antepedes  vefulus ,  videt  atque 
futura  . 
AD  EMBLEMA  XX. 

Volitant' fptcula  mijja  manu]  Apud 
Homcrum  iva-H  -^Tipdv  »/  ivo))iJ.a, , 

Erudice  Fabius  Qu^intilianus  iib.  ii. 
cap.  6.  Agendiinitium  fine  dubio  fecun- 
dum  vircscuiufq;  fumendum  eft:  nequc 
annos  definiam,cum  Demofthenem  puc- 
rum  admodum  adiones  pugillares  habuif 
femanifeftum  cft  .  Modusmihi  via&r.\xi  Modus  v^ 
quidam  tenenduSjVt  neq;  praepropere  di-  bique  tS' 
ftinguatur  immatura  frons  ,  &  quidquid  nendus, 
cft  illud  aceibum  profcratur.  Nam  &  in- 
decontemptusoperis  innafcitur  ,  &  fun 
damcnta  iaciuntur  impudentije  ,  &  quod 
eft  vbiq;  perniciofum  ,  pra:uenit  viies  fi- 
ducia  .  Nec  rurfus  diffcrendum  eft  tyro- 
cinium  infeneclutem  .;  nam  quotidie  mc- 
tus-crefcit,maiusq;  fftfempcr  quod  aufu- 
ri  fimus;  &  dum  dcliberamus  quando  in- 
cipiendum  fir.incipere  iam  ferum  eft.  Qua. 
re  frudum  ftudiorum  viridcm  &  adiuic 
dulcem  promi,  dum  &  venia,&  ipesefty 
&  paratus  fauorj&  audcre  nondedecer,& 
fi  quid  defic.  optri.fupplet  <etas:  &  Ci  qua 
diila  funt  iuuenilitcr.proindolc  accipiun 
tur.HjEc  Fabiusjlongo  vfu  dodus,de  co- 
natuftudioforum.  Attexohuc  confiluim 
in  rebusarduis  non  ita  maturandum,  fcd 

occupandum  ,  ex  Capitolino  in  Maximo  .._,^,^ 

&  Balbmo:OratioiieConlulis,air,qui  pn-  -• 
mus  fenrentiam  rogatus,port  n  ortc  Gor 
diani,  vbi  maximus  timoc  omnium  aiii- 
mos  occupafter,,\  t  qui  Maximini  fcelera  ,. 
&  truculcntiam  horrerent:Scio,  P.  G.hac 
rebusnoui&inene  oportere  conftantiam  . 
vt  rapienda  fint  confiha  ,  non  qua:retida  .- 
verbis  qnin  ctiam  plurirois  iiBftinendumi 
atq;  fententijs,vbi  rcs  perurgent . 
AD  LMBLEMA  XXV.- 

Rapienrfm  GnoJJida]  Vide  Gatul!um- 
innuptijs.Thetidis  &  Pelci  &  Nonn  A/o- 
vuj-ia.Ac^v 


1 1  r:. 


Sp£ 


Federici  Morelli 


rv. 


III. 


IV. 

lnjlitia 
t^mdem 

obtinet . 


III. 


III. 


ni. 

p.ig.  196 

a.  veif.  7 


II  I. 


V'J7lltKm\.4,7, 

Baiiliiis  Magnus  rnue^^iaa  iKAra.  fjLi- 
^vovrap.  pag.487.T0m.  I.  edit.  Morcll. 
[Haecimigenda  fuiitin  finc  Emblemacis] 
AD   t.VlBLEMA  XXVIII. 

lufiior  Neptunus]  Solon  lapicns  iii  Epi- 

E^  dveuav  yi  ^akaitta  ta^ a.TViicw  tiv 

J^iTtf  AUTlh 

Mii  KiVMTTAvrav  i?i  StKAiordr»  . 
Occnnui  fiuit  turbnntibui  &quora  ventit: 

Atblacidoventu  Aquiui  dquore  nil . 

EV  TTAVTi  cTh  &c.qiios  verrus  fic  vcr- 
tit  Morcllus] 

Ttis  tempore  efi  otnni  quod  aquii  eft  vineerex 
Vnus  vir  &quus  longe  iniquii  plurimis 
l^r&flat,  Deo  Diceq;  eum  iuuantibui  . 
Adids  Libanij  Eucomium  lurtitir ,  pag. 
9i.editionis  &  vcrfionis  noftrx.  Ineoma- 
xim^  infignis  eft  hxc  fentcntiofa  pcrico- 
pe,qu?  totum  Emblema.nedum  ciusclau 
lulam  illuftrare  queat.  Tcvv  ii{/,t^eeov  o^oi 

TOV  AVTCOV  013V  J^IKACOV  TApi<TyoVTO ,^COV- 
Tif   Ti[y.Ol    S^OK^Tt  f^  lAiTATAVTii  ivS^CU- 

fAOve^^epov  J^/cutx^Sac  .  Ex  Heroibut,  in- 
qnhtfett'  femideti  quicunq;  vitnmiuflitiA 
confentaneam  inilituerunt ,  (^  dum  vi- 
uuntyO*  cum  ex  ha,c  vit*  ad  aliam  com- 
migra,uere,feliciusdegijje  mihi  vtdentur. 
Videfisetiam  notas  noftras  adiJludfcri- 
ptum  Libanii  . 

AD  EMBLEMA   XXIX. 

Tafrlipeflu  cicerbafu&\  Tranquill.Ne- 
ronc;Doniitn  patris  voxuitcrgratulatio- 
nesamicorum  ,  negantis  quidquam  ex  fc 
de  Agrippina  nifi  deteftabile  ,  &  nialo  pu- 
blico  nafcipotuifte-Ouidius  .• 
Omihi  perpetuumnatapuella  malum  . 
Senecai.de  Clemcntia,  cap.  18.  Q£anto 
non  nafcimclius  fuit,quam  numerari  in- 
rer  publico  malo  natos  . 

AD    EMBLEMA    XXXII. 

I'hinea  raptant  Harpyii]   Hefiodium 
eft  : 

AcOf  AyAi^i)  cip-TTA^   S^i    KAK»  ,  ^AvdrOtO 
«Tc  TH/J  A  . 

AD  EMBLEMA  XXXV. 
Subiungit  liifcc  vcrbis:H?c  vetus  fcripror 
de  BelgiSjfortalle  ver^  pro  fuo  temDotc:] 
fcd  luinc  (loftro  suo  excufandi.ni  fallor  , 
qui  nimis  imperiofos  ac  ttuculcntos  Hi- 
fpaiios  ferreiion  potueiunt. 

AD  EMBLEMA    X^XXVI. 
Pa!m.i]  Libauf  I  Encomio  Palm?  &rom i. 


O'  ^otvi^  Tporikhv  A'ToyKa]!oi,}i)  yiyiVii  Tatffti 

fX.ivo<  Ts  KAKKt^it  ^t^ ,KAKKl79lf  ■)(eopoiS  natHTft 
iTlTATAl   (pi/iT^At  '  ;(5M     t/^-»  'T^pOHffl  ,  »$ 

yvii  Ave)(H  Tt  fj.AKtTA'y^  TAp  a\jtIv  , a( 

HTHV  nVCU  rTivJ^H  TOV  ipAVOV-  Tov  yt  t« 

^in  yjiQVov  TAaii.TKi\7tov  i}^'  «'tBK  e^iV 

vJhS  ,  Oi  ^ATTOV  oiS^iv    AVAip^fXeVOV   ^oi' 
VIKA-  AKK'  OlS^i  fMOVOV  tSv  ^VCOfJLiveOV  fJLA- 

KpoCianpov.  fj.ovos  J^e  kat  ev^j  'npo'iuv 

i^TTt  Tiif  Ki^AKiii,  i^iAtra^H  riiv  /SkathV' 

Hoceft.ex  verfionc  noftra:  Palma  ab  A- 

poUineprocefftt,  f^kpulcherrimo  Deopro- 

fecia,pulcherrtmvs  qitoq;  in  locu  nafci  con 

futuit:eadem  in  altum  fc  erigit ,  ^  humt 

fe  extoUit  quam  maxime  :  atq-^  adipfum  > 

vt  ita  dicam,coe!um  pergere  contendit.  Vi- 

gorii  etiam  ac  vit&tempui  eiufmodi  ha- 

bet:adeovt  nemofit ,  qui   ciif^peremptam 

palmam  nouerit  ,   Duntaxat  quifque  fo' 

lam  e  fiirpibui,qUA  oriuntur  eterra  ,  lon- 

giorii  *ui  effe  agnofcit.Forrl  cumfolapal- 

mapergat  rtHa.  in  capite,furculum  confer- 

udt.  &c.  Hxc  a   meprinuim  Grjece  & 

Latineedita  clam  teelfe  noIui,qux  fi  lu- 

bet  confcres  cum  ijs  ,  qua:  de  hac  arbore 

fcribuntur  a  Theophrafto  lib.  1.  hiftor. 

plant,cap.i3.&  a  Philone  lud^o  Ide  Vi- 

laMofis  . 

AD  EMBLEMA  XLIV. 

Vt  S}eres  nil  nifijquod  liceat]  Indc  illnd 
B.  Pauli  i.ad  Titum:?/50C«i'  HfTo  (Xatppo- 
VHV  [Saperefobrie]  Martialis  : 
Crede  mihifapere  ef},non  nimiiicjy*  fapere. 
AD  EMBLEMA  XLV. 
Kalcndarum  eK(ppAi7iv,(z\\  dcfcriptionc 
clegantiftimam  habcs  Attico  Icrmonc  fcri 
ptamolim  a  Libanio  Sophifta  Antioch.& 
pridem  Latinam  a  nobis  faftam.pag.i^S. 
cditionijiioftrx  bilinguis.  In  ca  folemni- 
tatem  carum  percelebrem  ,  &  muncrutn 
generagraphice  &  feftiue  exprcfla  repc- 
ries . 

AD  EMBLEMA    XLVII. 

De  Porphyrione  Georgius  Pifid.  in 
Cnxm.KofffJiispyiAi,  a  verf  998.  ad  iioj. 
ctiani  J^/^awe,  vt  fJiAyKa.J^As  t^-uopviis 
^iAvodi^t  meroorat  fol.j7.  &  38.  edit. 
&  verfionisnoftias.Itemqi  Euftath.  in  }. 
Odylf.  luculentcr  . 

Jibdita  in  areanit  naturA  eft  caufa] 
Diciturin  iis,  c\ux  AveurioKoy»TA  Grajci 
vocantjdequibusfuse  agit  B.Auguftinus 
jib.ii.de  Ciuit.Dei,cap  4.  &  5.  Iftis,in- 
quit,&  finiilibus  Dcimuisopcribus  infix 

msi 


II  L 


II. 


II. 


11 1. 


CoroIIaria . 


8.93 


IV. 

b»  mctle- 
ici  • 


mamortalium  ratiocuiatio  vincitiir. 
AD  EMBLEMA  XLVIII. 

Aiacis  tumtilMm]  Aiax  ,  Grxc^  eua.< 
diftus  etsro  tk  «tjTK  ,  aha.qHilitpixpczc  a- 
lite,qusappariiit  poftquam  Hercules  prc 
catus  loHcni  efTct,  vt  Telamoucm  hofpi- 
tem  fuum  otburo  liberis  augerct :  Pu)da- 
roperhibentein  Ifthm.Od  6.  Stroph-i.& 
3.  [cuius  ctiam  tK>s  fupra  Emblem.  i8. 
inentionem  fe..imus]  Kcu  vtv  opviyjf  ^a.- 
vtvTOi  KiKKiT  i7r'JVii{/.ovivpv0iAvAlAv 
Trt.Virgilianus  etiani  verflisin  Eclog.?. 
Dicquihnsin  terris  infcripti  nomina  Re- 

gum 
KafcHnturflores . 

innuit  tl3r:fc/i'/TT^iJ>',A/,prtmas  vocalcs  Aia 
cis ,  a1av70{  exprciras  arcana  vi  quadam 
iwturxfuiire  in  Oebalioflore,  qui  cruore 
Aiacis  refperfus  e  candido  purpurcus  fa- 
<5lus  eft.Ouidius  13  Metamorph. 
Litera  communis  medijs pneroq;  viroq; 
Infcripta  efl  folijst  hic  nQminis,  illa  qutm 
reli  ' 

AD  EMBLExMA    LL 

Idem  argumentu  fabulje  Ariftophanis, 
cuius  i-jiy»a.p>]  e(t,2?>»Tx.e$-,  hoc  eft,  Ve- 
i^4  quo  nomine  traducuiuur  rabulas  & 
cauddici  iurgia  &  conuitia  iadlantes  ,  & 
malcdi(5tis  certantes.  Ad  quos  pertinet  il- 
lud  Homcri  Iliad.io. 
o^zfn^olov  K  HTTiia^a,  eVof,  7olav  K  Ita- 

Si  quis  traducas ,  itatraduceris  ab  illis  . 
Iliud  item  Pindati  Olymp.  i.  Epod-i. 
diiipS^HA  \i\or'/i  ^Ay.ivei,  KeCKAyopcoi- 
Hocita  verti : 

Nouafemper  maledicos  damna  manent . 
AD  EMBLEMA    LII. 
Nonnus  Panopolit.Jib.  f  •  Dionyfiac»n, 
Ailxonem  poft  obirum  ita  patrem»vt  ca- 
nibus  fuis  parceret,inducir . 
AKKA  -rdirip  ■muATnv  Top£y.o{  )^ptv  • 

dPpA<i'i'Xi  aTs 

Tliv^Qi  e\av  ^i\o7tKvav,itixi  (jLii  KTihi 

Tlcuj'o<;iov^i  aKTHpav  etuit/.(peets.  « //«Te'« 

pnsydp 
(^Mpeini  dUKovTis  a.tsiTrKAy)(yr\(T<tv  c^sra 

'!rii( . 
QiiositaRomanisroodultsexpreinmus: 
Extremum  pater  hunc  qu&fo  impertirefa» 

uorem  : 
K^  lucium  ob  nati  innocuos occide  canes , 

^uia 


Farre  meis  potias  c&foribus-.error  adegit 
lnuitos,hac  deceptos  fsicieq;ferina  . 
^l^is  catulus  ceruovnquamparcat} 
AD  EMBLEMA   LIV. 

De  Medea?  Ixuitia  Libamusin  Etho- 
poeia  I.  Qj^iid  dixerit  MedeaJiberos  fuos 
occifura,  pag-i  58.  editionis  noftrs. 

Colchidos]  vide  ApoIJonium  ni  Argo- 
nauc 

AD  EMBLEMA    LV. 

Ratie  quem  nuUa  guberngt']  G  ratius  in 
Carm.  Cynegctico  hunc  inconfultum  vo- 
C3t,cuius 

Vitafuit  error  in  omni, 

ftatimqi  fubiungit : 

Pofi  aliapropiore  zia,meliusq-profecii 

Tefocitm  Ratio  rebus  fu?npfere  gerendis  , 

Homerusiuuenumindolera  hoc  verfu 
pulcr^  cxprellit   : 

OTTKOTipcoV  A  vi^paV  oUi  Ifpivif  mpi^OVTCJ  . 

Hoc  ira  reddidit  Liicretius  lib.i. 

___  £tas  impreuida  ludtficatur  . 
Aufonius  Eidyll.15. 

iuup.num  tcmerariapube t. 
AD  EMBLEMA    LVI. 
"Lapftis  ab  axe  mtfer]  Horatius  : 
Terret  ambufius  thaethon   auaras 
Spei. 

AD   EMBLEMA   LXI. 

Legefis   Epigramniata  facetilTima   «>- 

XeVTBj-jIib.iAnthoIog.Grascar.Epigra. 

AD   EMBLEMA    LXII. 

Vefpere  quitantitm  volitat  &c.]  KvK 

Tipii  generale  nomen  eft  'TmHVk  vvKTtpi- 

VK.Hefychioetiam  yuy-T//S/'3fexponitur , 

0  iv  VUKTl  uV  nU.ipA    S^ieiyaV  TaiAUTA  J^e 

T«t  BiiptA  K^  Tei  ttKhci)  tcov  Tnnvav  .  §^i 
per  nodem  degit  zt  per  diem,  cuiufmcdi 
fcr&funt  &  volucres  pler£q;  Idcm  ]SVK- 
TiS^AiZi^Vicyihyivoi  t/  tcov  tcu  Kotfj.L- 
Y.Ai  vocTHi  iKS^iaKovTuv .  Genus  quoddam 
peflilentes  morbos  infequuntur ■YiacG.s  aii 
hi  fint  Libitinarii  ,  qui  vcrnacu!^  Corui 
nuncupantur.Pfalm.  10 1.  ciiVUKTtKcpA^ 
ivoiKOTiiS^co  [Sicut  nyclicorax  in  domici' 
lio']  B.Aciguftinus  incius  Pfalmicnatra- 
lionerNycttcorax  ,  inquit,  cft  auisamans 
nodlem  .  Parietinaj  dicuntur,  quas  vulgo 
dicimus  ruinas ,  vbi  parietcs  ftant  finc  tc- 
do,  fiuehabitantibusj  ibihabitat  Nyifli- 
corax . 

AD  EMBLEMA  LXV. 
Hinc  fatuos  &c.]  Nonias;  Sanniones 
<licuniur,qui  funtindiclisfatUJ,&inmo- 

Jiuas. 


II. 

III. 
III. 


IV. 

hiuenum 
indoleS' 


II!, 


II. 


I  II. 

Nu;i7e- 

pti;. 


NySHcG' 


'J 
rax 


II  r. 


Sp4 


FedericiMorclli 


II. 


III. 


IIT. 

Hiruiido 
"Vigilax  . 


III. 

pag.531. 


I  I 


ribus,&  in  fccnis,  <?]iii/>(r^/;5/  dicli  Grfcis. 

Ctccro  ideOrar.  Qu^id  tam  ridiculum  > 

qiiam  Sannioeft?qui  ore.vultu.imirandis 

moribus,  vocc  dcuiqiaccorpore  ridetur 

ipfo  ? 

AD  EMBLEMA   LXVII. 
Etliopoeiamgeminam  de  Niobe  ,  quid 

dicere  pocuenc  amilFis  liberis ,  habes  apud 

Libanium,  pag.  145.  &  14J.  editionis  & 

ver/ionisnoltr^  . 

AD   EMBLEMA   LXIX. 
^/AstvT/stl  Hic  Di\a.'jTof,  quem  tranf- 

ucrfum  agit  Cachs  amorfut.  Flacco  per- 

niittente  > 

.—^fm  e  nua li  feq ;  ^fua  folus  amabit. 

Ariftoteles  i  i.Mora].ad  Nicomach.  i-Ji- 
7tu:oa-i  Tots  iA'jT^s  iJ.a.KtrA  ajy(t7ra7r>^ 
ei>{  iv  a.i7ypS  ^ iKAhrii ci7roKa.hi 7 1-  Tan- 
dciii  exploia0/A.4«.yT/ct  vitiofa  .optimum 
illius  vitajgenus  ede  ptobat  ,qua  virtute 
prarditus  meliorem  fui  partem  amat,  qua 
fapit  &  intelligit.vt  (ibi  &  aliis  profit,  rcv 
Aya.iov  J^H  ziKa.'JTov  hvsu  ,  y^  ydp  axi- 
Tof  oVihiTcu  TAKa.Ka.  '^pa.TTuv  ,  i{gji  t»V 

AD  EMBLEMA   LXX. 

?rognc  tnihi  garrula  fomnos  Eumpis'^ 
Hirundinem  peruigilem  feu  vigilacem  vo- 
cat  Aufonius  in  Phaleuciis  Ephcmcridis  : 

l^mflrepit  nidis  vigilax  hirUndo  . 
yx.\VicC\oi.Ka.Kipt^A  KtpavYi  dicicur  eor- 
nix garrula . 

AD   EMBLEMA   LXXIV. 

M  ^a,v^:.v  KATozrTfa  TrKoKa.fj.ov  i^ii- 
7KHi  Ko'y.H!  .  ] 

Tltuos  coms,  nexus  reuincis  moUiter . 
Huic  Laidis  tumulonon  inconcinne  infe- 
rerenturquzapud  Libanium  dicitmcre- 
trixcum  refipuiiret,ii)  Erhoposia, T/'r«ts-  a.v 
HToi  Koyai  TTopvi)  7cc.'^povri7a,7a.,pag  1 70. 
cditionis  cS:  verfionis  nortra-'jhoc  cxordio  : 
ippiTco  lJ.01  yivo^rav  'Trpoa.yct^ycov.  Valeat 
tnihigenus  ienonum.ln  mcdio  Icgendumt 
vilJ.ov  iv  Ta  Ai$a.v(;i  SiiTco.Legem  in  Liba- 
r.o  conflituam-  de  Libaiio  inonte  ,  in  quo 
delubrum  &  figiuim  fuit  Veneri;.Iii  clau- 
lula  profitctur  fc  euerfuram  Tav tTifav , 
vel  potius iTcup^vTTtKfov ifya.cmtttwMe- 
rctricum  acerbam  officinam  . 

AD  EMBLLMA   LXXV. 

Conftat  hic  alludi  ad  Plaronicum  hoc: 
>.' J^a;'»  SiKiap  KaKav.Voluptfti  efca  malo- 
ruv3.dc  quofupra  . 


AD  EMBLEMA  LXXVI. 
Etrationem  animiperdere ,  quuquu  /t^ 


III. 


Ad  epi' 
graphen 
i-7rt7^pi* 
yt^iJ.A . 


III. 

Locus 
Pindari 
de  lynge, 


w^/l  Minimemale,gi/«.5^«,  quaRiuis  gu 
yzvH,  fibi  noncaucnti  a  mcretricum  iJIc- 
cebris  ,  iamq;  irretitoappofite  quisdjxc- 
rit,  quod  apud  Sophodcra  in  £kdtra  dc 
Oreftiscafu  mcmotatur: 

dvaKoKv^i  Tovvia.via.v 

oict  ipyct  S'pa.7a.i ,  oTa,  KAy^dvH  kah,*  . 
AD  EMBLEMA  LXXVIL 
Gloj[rar.vct.Philoxeni,Amoletum,  pro 
Amuleto  exponit  i^vKetKTtipiov ,q\.\aCi  tu- 
tamcn  feu  prasfidium  .  Ibidcm  el-zoTpo' 
<uia.7u.o{,  detcftatio  &  expiatio ,  cxplica* 
tur :  quod  huic  Emblcmati  non  eft  abfo- 
num . 

AD  EMBLEMA   LXXVIII. 

§luam  quadriradiam]  Alciatus  legita- 

pud  Piudarum  Pyth.  4.  Stroph.  ^.'TroiKi- 

Ka.v  'ivyya.  TiTpa.Kvee.(j.ov  •  &  motacillam 

quadiiradiam  vertit,quod  verticiUa  qua- 

tuor,quafi  KvhfJt.A{  habcrtt,  duas  videhcet 

alas,  [capuc  n  caudamj  &  fic  radijs  qua- 

tuor  rot^affigi  coinmode  polfitivel  quia 

digitos  pedisquatuor  habet.duos  antror- 

f«m,duos  retrorfum,  ex  Ariltotele  loco 

laudatOjiSi:  Iib-4.  deparc.  animalcap.  11. 

Germana  tamen  Icctio  fcholiafta;  Grs.o, 

&  plerifq;  eruditis  videtur.-  TtTpetKTO,- 

fjLov'  OvK.in  dandi  cafu.pro  ev  mpetKvoi- 

/j.QVieiKvTa  ^iC^etaet  ^cy^Aii)  Torqiiiilam 

in  quatuor   radios  habente   iniiffolubili 

alltgatam  rota.SyntCiws  Cyren.iu  iib-Trg- 

/5/  ivvTrviav  . 

AD  EMBLEMA  LxXlX. 
Grcgorij  Nazianzem  carmen  Satyri- 
eum  ,  KetTeiTav  y.AKKcoTTi^oixi-jwj  ,  quod 
Latiuis  elcgis  operofis  pndem  cxprcfli- 
mus  &  edidimus,ad  huius  Emblematisi/- 
i-o<!t7tv  &  iSy\Ka7iv  fpedat ;  nempe  ad- 
uerfus  fucantcs  fe  rr.uJicrculas,  &:  niraio 
mundoimmundas . 

AD  EMBLEMA   LXXX.  ^ 
Fontcm  EmbIematisrt/a?/fcA«>j5Uf<V!/ 
Xa  detegens  perJpic.;»  Comn  ei)tator,opji  Def^nttj 
nieconiccic  ei  Artemidori  cVHpoKpttiKcov  Zr/ible- 
lib.j.cap.i^.fuiire  traduni.fed  Heliodo-  matis  . 
rum  pro  Artemidoio,  KetTa.  fjLV£fj.ovtKov 
d(j.d.fT)]ij.et  fcripfeiac  Vide  editionis  no- 
ftra:  J^iyKcvTTn  pag.itf.  Adills  ctiam  Ac- 
mctis  F-Seirim  oifffoy.;.  cap. lo^.pag-yi. 
&:  72-eiu(dem  ediiionis  . 

Turpe  quidem  dtcfu]  Primi  verfus  }»e 
•nifticluum  huic  Honicrico  parcft  : 

Aiff^jcv 


h 


IV. 


II. 


1 


III. 


CoroUaria . 


8p5- 


lii. 


IV. 


IIT. 

\emcrti 


IV. 


17. 
?Stalut 


A/Vp^oV  [jt.iv  J^ilpoVTi  [J.ivHV  ' 

Scntentiaab  Ariftotelefic  explicatur  lib. 
4Ethic.Nicomach.eV.sts"oj-  olc,  i?t,Tctctv- 
TO.  hiyen^  'srpa.nei.f^  ovrco  ^»  .  §lualis 
qutsq-^  eji  ttalia loquitttr  &facit  >  itaque 
viuit . 

AD  EMBLEMA  LXXXI. 
Nonfe  ,  non  alios  vtilitate  iuuat]  He- 
(iodios  verfiis  de  ingeniorum  difFcrentia 
fcite  apud  Liuiiim  M.  Minuciusin  con- 
cionis  ad  miIi;esexordio,Decad.  3  .lib.  2. 
Sa»pe  egoaudiui,roilites,eum  piimumcf- 
fevirum  (Hefiod  Tr^tm/i/rof^quiipfecou 
fulatquid  in  rem  fit.-fecundum  eum,  qui 
bene  mouenti  obediat  (gVfiAoV  S'  av  xa* 
Keivoi  oi  io  ei^ovTi  'pri^HTM)  Qni  nec 
ipfeconfulere,nccaIij  parere  fcit,eumex- 
tremi  ingcnij  efle.  0  S''  Au  ai^pmoi  dviip  . 

AD   EMBLEMA    LXXXII. 
Hefiodus i  ipyav • 
OvTot^tpyovoveiS^oi.AipyeiH  <tiy'  'oveiS^oi- 
Non  opti4  eJlprobrum,fedfegnu  inertiapro 

brum  efi . 
Bafilius  Magnus  in  Hcmi.ir^Kv  a.vev  Siv» 
//.tiTHp  Tfovnpiai  .  Otiumfme  Deoparens 
improbitatii  eit . 

AD  EMBLEMA  LXXXlII.^  ^ 
Remora]  Renioram  Gra:ci  non  tattim 
i^^eviuS^cL  voi.ant,fed  Sc  VAVicpeiTHV,yt  no- 
ftcr  Gcorgius  Pjiides  Cofmurgix  vcrfu 
983.  &  feq.  vbi  de  medela  fceleti  ipfius  , 
verf  994.  Perro  Echeneisnuiltis  parafan 
gis  dittat ab  Echino  ,  de  quo  idem  Pifidcs 
verfu  1 1 3  J  • 

A.D  EMBLEMA   LXXXIV. 
Heroifavetus  par^mia  adhoc  Emble- 
jna  referripoteft  :  ^ 
<;r«AVftet9>jjU0crt;v«  >Tf!/  KiVicoTepov  iS^i/ ' 
DoSlrinavaria  multa  arte^yifianiu^  eil 

nil  . 
Ariftoteles  Policic.i.ToA/T/z-oV  improbat 
gladio  Delphico  fimilem.cuiusduplex  v- 
iiis  ttSir.y'miviypai , 

AD  EM'BLEMA    LXXXV. 

De  Tantalo  ciusq;  faxo  Homerus  in 

~  HKvicjL  Odyfieas.PindarusOlymp  Od.i. 

Epod.2.K6tTet'3r£'v|.'2^  [J-iyt-v  'okBov  feX.  iS^o 

VA(T^i] .  K6pa  cT'  eAiV  ATctv  vTtipo-nKov 

Tciv   01    'TTATiip   V-7npKpi[JiA7i    >    KApTipoV 

etuTw  hi9ov.  Idemin  Pyth-  Od.^-  de  Ae- 
fculapio:x,g'pcr'«  y^  <ro^ict  tfgcTeTa/.Tertul- 
lian.  aduerfusGentcs  cap^  i^.Eftilledc 
LyricisCPindarumdico)  qui  AEfculapifi 
cauicauaiitia:  pieritOiq^iia  mcdicinaua  ua« 


center  exercebatjfulminc  vindicatum  . 

'§luiquaft  non  habea^]  Huc  prouerbiu 
\w\\\],Alaudsi,i,.-i,j . 

AD  EMBLEMA  LXXXVII. 

Herodotusin  Thalia  lib.^.fciibir,  Da- 
riumRcgera  Dcmocedi  Crotoniata:  Mc- 
dico.a  quo  tali  feu  aftragaliUixati  crucia- 
tu  liberatusfuerat,  laigitus  eft  duocom- 
pedum  aurearum  paria  ,  ypv^icov  '7ni'icdV 
cTt/o  ^ivyict.Twm  iocose  IJemocedcs  mn- 
nificum  Piincipem  interrogauit :  e\o]  «T/- 

'7tKi)7tOVTO  KctKOV  iTriTijJ^ii  Vi[^ei,  OTI[XlV 

vyiiA  i^PToiiia^e  .  Nunquid  fe  duplici  malo 
remunerandum  conIittuiJfet,quod opefua 
fofpes euafiffet .  Aufoniusin  ludo  Scptem 
Sapient.  Solouem  italoqucntem  de  Cyio 
fingic : 

C.rrefum  in  amicu  habet , 
Vin3umq;  pedicis  aurets  fecum  iubet , 
Reltquum  quod  efjet  vit&,  totum  degeret  . 
AD  EMBLEMA  LXXXVHI. 

Troluit aluum  Ibu]  Habes  apud  Geor- 
gium  Pifidam  in  Cofmuigiagx^c/:*^/!'  I- 
bidis  veiniftiflimam,&  xAi;<7//!;',purgaio- 
rij  mediciab  hacaue  indicati.quandop^My- 
Aov  eihixili  i [y..Gci.Atia-A  Toli  i erco , 
Salfum  profundens  vifceri  fuccttm  intimo, 
Sic  aridafluxisonera  truditfaras.icc. 
pag.40  &  4i^edirion.nofti2. 

AD  EMBLEMA  XCIV. 

Ex  inuidia&difcordia  ha:  querimoni? 
inter  opifices  oVoTe'p^r«.'f  .  Vnde  Hcfio- 
dium  iftud  .•■ 

V^   KipA[/.iVi  KipA[y.et    KQTiet,  JC5"  Tg';tTO»'/ 
T£>tT«J'  . 

Etfgulus  figulo  r^fabro  faber  inuidet 

omnis. 
Ajioqui  NuUafuitres  parua  vnquamd- 
quanimts  ,  addo  nec  vnanimts.  vt  Aufo- 
niusM.aitiuHerediolo.AriftotelesinPo- 
licic.&  S.Etbic.ad  Nicomach. 

AD  EMBLEMA  XCV. 

Hoc  fymboli"!  eft  humani  gcncris  iAU- 
Tohidpotfopa  .  Siquidem 
Audax  omnia  perpeti 

Gens  humana  ruitper  vetitum  nefeti .. 
vt  canit  Flaccuscx  iftis  Homeii  i.Odyft. 
^(piiatV  ATAa^Ahti]7t  VTTip  [/.cpov  Ahyt. 

Bafilius  Magnus  Homil.  z.  in  Hexaem.. 
pag.  li.edit.noftra:;  &  Gregorius  Nyfle- 
nusii>4.Cant.  initio  . 

AD   EMBLEMA  XCVIII. 
Naturam  hoc  dicerererum  ejl]  Lucrc- 

tiu& 


III- 


II. 

Dejnoce- 
des  Medi 
cus  D(i- 
rij. 


II  r. 

Ibts  cly- 
fieris  ii2- 
uentrix . 


IV. 

figultis 

figuluT» 

odit . 


IV. 


iir. 


SpS 


Federici  Morelli 


hum.ina 
diiplex . 


Corpus , 


III. 

Tortunx 
C>  Arsfe 
re  circit 
idi  funt. 


II. 

Scyphus 

Nesloris 


Cuis  a'irco  hoc  Hsxametro  fjt.iKpo)c6a-(x>: 

vim  lutnraniq;  cOi-nprchenclir : 

Aitera  pars homines  terrA  fumus  ,  altera 

coeli  . 
HaiK  Ariftoteles  to  ^rTjvappellat ,  alii7o 
KpHTTov ,0 i\\A\\.\s  meliorcm  partem,u)E- 
pilo^o  Mctamorph. 
I^arte  tAmen  meltore  mei  fuper  altn  pe- 

rennis 
Afiraferar  .  Illam  vero  , 

- ^"■f  nil  nifi  corporis  huius 

lus  habct  , 
V\itoiTaij.ctoH  (THUet.  vt  repulchriim  ani- 
miJPhocylides.Sj^Uflt  ydp  eV.  yAt»{  ^)^- 
fxivt^  TeivTi^i,-  oijTnv  \ui\uivo/  y,ivisk^~ 
(xiv  Ai]p  /''  (ivA7rvtvijt.it  S^eS^iKTou.  Iiiuen' 
,  morsfola  fatetur 

'•^hiantula  fint  hominum  corpufcula  . 
Bariims  Imperaror  iii  TrpoT^iTntita  ad 
Leoncm  fiiiiim,{rft>/-cct  ;:^^«^asfc,tanqiiam  glc 
bam  eifc  vuIc.Georg  Puidesit3(r/^a/>v/cif 
verf.^sS.T»;;/  AA^i'  v/j.if  jetpKiKiiv  hvpctv: 
Carneam  nofiram  lyram ,  corpus  huma- 
num  uuncupat . 

AD  EMBLEMA  XCIX. 

Vtfphir&Tortuna,  cuboficinfidet  Her- 
mes]  Ariftoteles  6.  Ethic  ad  Nicomach. 
fcribit,  Fortuijam  &  Arcem  circa  eadem 
quodammodo  verfari,  idq;  firmat  au<fto- 
ritate  Agathoms  Comiciir/ioVs^  Ttvdisst' 
pi  T»  «evTtt  eV/V  >f  tC^  >^  «  Ti-^»  Kct^d- 
'Ttep  y^  h'ydi^ov  ipnai  , 

T£)^V>1  TU-^WiTip^i,  yCj  TV)^}1  Ti^^ynv . 

Tortund  amauit  Ars ,  &  Artem  Fors  ijuoq; 

AD  £MBLEM  A   CII 

Propouitur  hic  h!e?^pif  kvAi^  cx  ii. 
IliadHomeri^dccui  JS  attificio  quoldam 
vcterum  Criticorum  libros  inregios  cdi- 
diireconrtacApud  Athen^i  Dipnnfophift. 
lib.i  1.  tra(flantiir  quJElliorkcs  aliquot  fu- 
perHomericis  vcrhbus  in  huius  Neftons 
poculi  defcriptionc.-cuiufmodiirtud  eft  de 
clauis  aureis.quibuscanir  poeta  hiifle  hijc 
fcyphum  argcnteurn  TiTctpy.ivov.Q^od 
fic  explicatur&  legiturcx  emend.itione 
erudi  orn  viroru  : oi  f/.iv  k/  Aiyaa^iVi^ci}' 

^iV  S"C-iV  ifXTHpia-9aU  Ttii  •^pVO-id  WAK»'  TW 

dpyvpco  iKyrcofjt.ct,Tt  KctTA  Tpoyrov  tov  t^( 
g//:Ta<c/«,»)f  Tg^^rxf.FabnJis  vtiqj.utis  ver 
hucft  i/j.TT-cuctv,  qaoddeclaratciauiibul- 
Jisq;  adadis&  infixis  fccptrufn  aut  vasali 
quod  oruatc-  Porro  opusita  claboratum 
£/>cTa<r3f  indigctabant  .  De  tuuilmoJio- 
petibus  videlis  quas  cruduc  notata  funt  a 


C.  V.lfac.Cafauhonoad  Iib.i.SuetOnij.& 
lib.u.animadueif.in  Athenae.cap.iz. 
AD   LMBLEMA    CIII. 

Vctfus  Bacchidis  cxStobxoIic  vertit 
Morcllus] 

Hoc  egofcia,imhellis  licet  fim  ftxmina  ^ 
Vt  quanto  mftgis  quis  res  Deum  cognofcere 
Defideratytanto  minus  eas  nouerit . 
AD   EMBLEMA   CV. 

Emblemaeode,  quo  hoc  Trimetnim 
Grajcum  referrur  t 

Miiro)  (Topi^iiv  ,  oV/f  »K  dvTu<ro^os  . 

Odi  Sophtfiam ,qui  fil/i  ipfe  nonfapit  . 
quia  ncquidquam  fapit .   Paulus  ad  Ro- 
man.ii./y.H  uTcipfpovCiV Tctp  o  S^h  tppovHV  . 
quod  pulcht<^  Martialis  ita  expre/Iit : 
Crede  mthi  fapere  eft,non  nimtum  fapere, 
AD  EMBLEMA   CVI. 

Dira  iHes]  Morcllus  mauult  ro  diru  , 
leferre  ad  to  J^hvsv.  quod  graiic  &  for- 
midabileeft.  «To  T^i  St^i . 

Anobis  temperet  anne  manus}]  Mufe 
apud  Muficium  Epigrammatographum 
j.AnthoIog  miiiicanti  Veneri,njfi  ipf^nu- 
men  fuum  vc"erarcntur  >  fe  aduerfus  ea£ 
fcpwTct.Cupidincm  fuum  arraaturam,  rc- 
Ipondent  : 

H  'ft.lv  8  TriTATCU  THTO  TO  'TscuS^dpiov  . 

iion  volttat  nobis  ille  Cupido  puer . 
AD   EMBLEMA   CVII. 

Alterafed  manuumfloresgerit]  Flos  , 
qucm  dextra  tenet  nudus  Amor,non  ter- 
ram  folum  defignarc.fed  &  coelnca  ipfum 
viJctur:fiquidcm  a  Columella  hh.io.ter- 
reflrta  ftderafiorcs  fcite  v6cantur.  Itaquc 
av9os  a  Grascis  dicicur  flos  ,  etTro  T^ civo) 
^iuv,quod  furfum  tendat;\t  tcndit  in  ar- 
dua  virtus,&  ignis  coelum  pctit,ideoq;  a 
Grfgorio  Nazianzcuo  coiifenui tu r  ctV-^^e 
<r/  'Ts^vp,  *Cj  dpiTi] . 

Quodvcio  Commentaror  hic  in  Epi- 
grammatis  fuiclaufula  sfteritjpifccm  fc- 
rumeire,nec  rllaarre  cicutari  pofic,  fir- 
inatur  a  Bafilio  M.igno  Homil.^.m  Hc» 
xacm.pag.88  ^.edit.noftr^  his  vcrbisr/tr/of 
Kh}poiTuv  i-^^vcov  ,  /«T/et  ipCcris  ,  SicuTA 
KiKpcoTiy.ivD  iS^tcTpo^iz-os  >i  ^d)»]-  J^id  t»» 
To  vS^i    Tibct(raivicr9cu  t£  T^ii'   vriKTav 

KO^TCti^i/iTCU,   iSi    'oKcOS  \t'7l0fJ.iVH  y^pOf 

d.v^pcoTrivMS  i^JiCoAiiv-  In  quem  locum 
videlis  Notasnoftras,qua2  ^Tomo  Bafi]. 
cov.tiiicntur,pag. 8i>.cx  Piutarcho,  Plinio, 
Achtn^o,MartiaIe,&alijs  audoribus,  dc 
manrucfadtis  &  cicuiatis  pifcibus. 

AD 


III. 

pag.  430. 


IV. 


III. 

Dirttm . 


III. 

Tlos  terre 
fireftdtti. 


pag-  448. 
b.  fubli. 


f? 


Corollaria^ 


8p7 


pag.4ri. 


III.  & 
IV. 

^x  talio 
us. 


II. 


IV. 

[  pag.4^8, 


IV. 


.    Cttpido 
»    ttuci  a^ 


•-      AD  EMRLEMA   CVIII. 

Eartpiiis  ex  Stobso  vetfiis  fic  rcddi- 
dit  Morelliis] 

^lui  non  amorem  cenfetingentemDeum » 
Nnminibu4  iitq;  augufliorem  cAterti» 
Ineptttsefl,  magni  vel  ignarui  boni 
Negat  ejje  mttximum  Deum  mortalibus . 
AD  EMBLEMA   CXL 
VtquAalifsfecir,patiatur]  Hzc.  quas 
dc  legc  talionis  di^fla  funt,a  Fedeiico  Mo- 
rcllo  exco\na,cmcndata&  illnftratj  funt. 
Ariftoteles  j.dcMorib.  ad  Nicomach.  & 
4.  Echic.  adEudcmum  fcribit»  Pythago- 
rcis  To  dvTfTiTrov^of  legcm  talionis  cflc 
«tTAwf  JVKsMocRhadamanthj  ius  hoc  Hc 
fiodio  verfu  exprcnTum  : 

ytvoiTo  . 
Si  q»od  qufiqialijs  fecit,patiatffr,erit  if*s, 
In  claufuia  oraculi  Pythij  ad  Laccdacmo- 
nios  apud  Paufaiiiam  in  Meflcnsacis  :    ^ 

tcUf  <r*  aivTeUf  TiyVCUVlV  d.Koiiri.TaUtAiC' 

Artibtu  efl  qutbus  aggteffwt  capietttr  ai 

ijfdem .  "■ 

Pindariquoqj  Scholiaftesin  i.Pyth.[no- 
fter  in+.Pyrh.habec]  laudat  hunc  Hcroi- 
cum  in  cundem  fcnfum  : 
O/A  T   Af»;p  if^oiaolov  TiKof  dvTov  l- 

KAVH  . 

f^alia  quts  patrat,  talis  manet  exitut  il- 
lum  . 
AD  EMBLEMA  CXH. 
Bianorisclaufulam  fic  vcrteremliben- 
tius&  dilucidius .- 

Vospro  delicifs  flimulos  fixifiis  acerbos , 
Vd  fiuis  gtati  vindicibui  laticis . 
Verfus  Euripidisin  Hippolytofic  ver- 
tit  Morellus] 
PH.  ^ittid  efi,  quod  hominesprddicant  a- 

marefer 
>JVT,  S»auijfimum,nata,atq-j  idem  efta- 

'^iie^rrtmum  . 
'  "■      AD  EMBLEMA  CXIH. 
Quod  Veniis  Anacreoiuic,3,&  Theocritca 
non  finefelle  mellito  CupiJuH  eiprobrat, 
in  ipfammct  Catullus  rctorquec  hoc  acu- 
Jcaro   vcrficuio  : 

Spinofas  Zrycina  ferens  inpelfore  curat . 
Vis  hanc  obcaufam  oculos  pidura  pafcc- 
.  reinani?C6nuerte  eoSjfi  lubet.ad  nebulam 
piiflam  inp3riecc,&  fucatam  tabula,quam 
Treuiri  in  Triclinio  Aiolimemorat  fe  vi- 
diifc  AufonitTs.  Ibi  Cupidinem  cruci  affigc 


bant  Heroin?  amattice$,qai'  fibi  ignofcc!i 
tcs  plcclebant  Deum.  Hanc  imaginem  fp c 
cie  &argumentoroiratus  poeca  Coniula- 
ris.hoc  lcpido  lemmate  Eclogajn  tf.cIegaR 
tilfimam  condidit.CuplAo  cruci  affixus .  lii 
caius  Eidyllij  ti-pOT^avrio-H  fatetur,  femi- 
randi  ftuporcm  tranftulide  ad  ineptian»- 
poetadi.Quod  fi  (iixis (p/Ko^pi^rofad  piuni 
ftudium  cransferre  volet.audiat  beatifli* 
mum  Martyrem  ItTAi-a^oKov  Ignatium  in 
aurca epiftola,  dc  (alutis  noftrE  autore  ex- 
clamantem:  0  'ipas  [j.2  i^a.\i(o>Tau  .  Amot 
meti4  crucifixM . 

AD  EMRLEMA  CXIV. 

ItK  0   tpa^  dJ^lKCi  Scc.]  1  I. 

Non  homtnes  Amor vrit.fed lafciHavirum   pag.^^^» 


•AI 


Androni 


Frdtexuntdulci  hoc  nominenequitiam. 

AD   EMBLEMA  CXVII. 
SenariiivctusGrx'Corum  prouerbiale  a 
Plutarcho  laudatur.quodintegre  icalegcu 
dum  : 

TAfAiiytpav  dvTa  Tg  Vjju  TtifyeiroiTi . 
Ducitfenexfibi  ^prepinquis  coniugem. 
Nicctas  Choniaces.initio  Hiftorijc  Andro- 
nici  Comneni,  increpateuni  Imperatoie  ,  ^^^  fcnex 
quod  Annam  Alexij  Imperatoris  (quem  ^^^^^^ 
regno  vitaqj  fpoliararj  fponfam  Regis  Fri  ^nxit , 
corum  filiam  connubio  fibi  iunxiftct.nihil 
verccundarus  cftbstus  &  victus  fencx,x.p3- 
vi'.'}V  d-Tso^o^v  [  prifcam  /loliditatem  red»- 
lens]  fobrini  vxorem  adolefccntulara'  ro- 
fcam  ,  &  nondum  annos  vndccim  natam 
per  ncfas  amplecti.T«t/3*j/;c(*A/^!rJ//.6{'0f«'  -  ** 

'TTtT^cov Tm  6y,<pa.KtCii(rAj',ik(;.^s^-iii-^di 
tionis  Bafil. 

AD  EMBLEMA   CXIX- 
DioChryroftomusOrat.de  Legc,pag.       IV. 
647. cditionis  noftra:,  Icr^bit  KnpvKnoy  clle  Caducetts. 
Tev6[JH!ffvij(./2oAor.  Mercurij  caduceumfi-  hUrcwij. 
gnum  legts  ej/e:c^ux  KifpvKee,  fecialem  'sra.' 
fATav  iypi^eav  TrtiJ.^TTOfjitvov,  abheflibtu 
miffumA'3L[\\\i!S\  &  uicolutecni  rcruat,T<it'- 
TOi  9copa.K0f  t^  "Trajiif  do-^iScf  dvTu  i^h 
ottKov  tc  kv fVKfiOV •' quaut>5  H»rtca  0'  quo- 
uts  clypeofortiu4  armaturn  genu4  ,  pnconi 
prxhens.  Cidacenm  videlicct.  Quo  magis 
mirum  cft,qiiod  narrat  Paufarijs  in  Koeo- 
ticiSjHerculem.cujus  fignuni  fubDiofta-  Herculef 
bat  (non  procul  a  fano  .\'yopa.iti  .licf,  I0-  fivoKoKt- 
uti  forer/fis)  p/i'5XcAKcj)y  ,  cognonunatum  ^Uf* 
fuille,  quafi  n/irtum  (tmputatorem  ;  quod 
fecialibus  ffb  Orchomehiis  dclegatii  pro 
tributo  natciignonniniosc  anipur.'(flet . 
L  \  l  AD 


^pZ 


Federici  Morellj 


II* 


•v-iie  di- 


IV. 


fortuyig. 
ijolulfili' 
1M , 


III. 


II. 


ir. 


.</; 


AD  eMBLEMA  CXXt 

ii^iv  "^riviecf  &c.] 

NuUitm  penuri*  efl  ontn  moleliim . 
AD  EMBLEMA  CXXII. 

Mefemel  alif/edem]  OccafioGrarca  di- 
(Hiioeft.vt  Hocuiauis  5:  fcripfiinns  alibi.» 
j^/pdVarticu]oaduiii(flo  nomini,3i:  muta 
tioiie  literxcanina:  infibilum,  moreKo- 
n^ano  . 

AD  EMBLEMA   CXXV. 

Liuiiis  Iib.  3  J.  Quo  diutms  trahebatur 
belluin>vi'iabant  fecudajaduerfijqj  res  no 
forruiiam  ir.agisquam  animoshoininum. 
Paulus  Asmilius  Cof.apudcunde.m  Liuiu 
lib.5 f  ''«EC  Gr^co  fetmone  PerJco  capciuo 
dix;t;Vtcunq;  t.oec  ,  fiue  crroreluiiraiio  , 
(eu  cafu.feuneceffitate  inciderunt,bonum 
animum  habejmulconim  regnm.populs- 
rum  cafibuscognjta  P  R-  clemcntia,  nou 
modo  fpem  tibi,  fed  prope  certam  fiducia 
(alutis  prasbet.  Latine  deinde  fnis:  Exem- 
plum  infigne  cerniiis,  inquit .  mutacionis 
rerum  humanarum  :  vobis  hoc  przcipu^ 
dico,iuuencs  j  idcoin  fecundis  rebus  nihil 
inqucmquam  fupcrbe  ac  violeutcr  confu- 
Jcrcdccet,  nccpraflenti  credere  foituna:. 
cumquid  vcfpcr  ferat.inrertum  fit.Isde- 
mum  vir  eft,  cums  animum  nec  profpera 
£atu  fuoefFert,nccaduerfa  refiiiigit  . 
AD  EMBLEMA  CXXVII. 

Mttfiela  tibijt  otcurrat]  De  hocaufpi- 
cio,  quod  Gra^ci  iviS^tov  av^^oKov  vocat» 
Theophraftus  iii  Charac^tere  S'Ha-iJ'ettfj.a- 
V/<tf.'ta  fcribit:Ti(P  ii^oviAV  ■■nfetpa,J'pcif/.H 
yttK^ i  lJ.t)  'TrpoTtpoy  'sropfjSvvcu  ias  «Tie- 
^*a3m  T/f  ,  M  Xi^Hf  TpHi  v^^ip  7tis  6Ji( 
3^/«tAct/5«  .  Si  fuperftitiofni  vittm^  mufiela 
ingrediente,tranfcurrertt,nen  at:te  progre- 
dittur^quam  alint  prior  tranfierit,  antipfe 
tres  lapides  tram  viam  miferit.  &c.  Plau- 
fus  in  Sticho.  Atiflophanes  in  Concionan- 
tihiks.yAKrii  tranfcurfum  diremifle  c*>mi- 
tia.docet.  Artcroidor.j.cKHpox/).  BAugti- 
ftifl.lib.idedodl.Chrift. 

AD   EMBLEMA   CXXVIII. 

Locuftarum  tant^nubes  (inquic  Liuius 
lib.5i)  a  mari  ventoin  ApuJiam  repcnte 
illata;  funt  *  Ttczaminibusfuis  agros  late 
€>f  erirent  • 

AD  EMBLEMA  CXXXI. 

Arg,  a.TH}  ^THca  vocabnlo  Hebraico 
ifrf;/^,quod  errare.nocerCjofFcndcrc  deno- 
tat .  Budxus  in  Annotaiionibus  ad  legem 
i*  £.  dc  legib.  Lioffieri  &  Hcfiodi  vetfus 


cipcndit  dc  hoc  dacmonc  Iiumano  gcncri 
infcnfoj  vt  Suidas  Atcn  indigitat  tqv  J^td- 
Co\ov,t6v  a.vTiKHi/.ivov.(\\.um  odiofam  no 
tioncm  .Satan  ctiam  Hcbraic^  prx  fe  fcrt. 
Hoc  Hrmat  BcfTario  iib.  j.  in  caUimniat. 
Platonis,vbi  fcribit  [vc  &  nos  adduximus] 
Homerum  fiuebencHcioquodam  natur^, 
fiue  Mofis  propheta:  fcriptis.carminc  fuo 
expofuiflelapfum  Luciferi.quemille  Atea 
appellat.  Eandemqi  Noxam  Afcrasus  va- 
tes  in  Theogonia.contnbernalem  cfle  canit 
Dyfnomixjpcruerfa;  iuris  legiimqi  confti 
tucioni. Avsrco^/j;;/  a"t«j'  Te  vvvn^iAi  dK- 

AD  EMBLEMA    CXXXIII. 

Totomandat  0>  ovbe  lcgi]  Laureas  Tul 
liuslibcxcus  M.Ciceronis.ita  fcite  claudit 
carmeniii  fontes  calidos  villa:  Academia;, 
apud  Plinuim  lib.3  i.Nar.hiftcap.i. 
Nimirum  locm  ipfefni  Ciceronu  honori 

Hoc  dedityhac  fofites  cum  pateficitope  . 
Vt,  quonid  totutn  legitur fine  fine per  orbit 

Sint plures  oculu  qu&  medeai.tur  aquA  . 

Libanius  in  Bet7/A/;tw,feu  Pancgyri  Co 
ftanti  &  Conftantio  Imperatoritus  dida, 
pag.^.editifrtiis  noftr?  Gra;colatin2:wy:r£|» 

iv  Toli  yVfJ.VtKoli  diyelxTI  tii  TSf  'TTAlJoTpi 

^!tiipyiTeu  77  Tiii  di^ao  tZv  ^i<peivcoviv- 
KKHeti.iiTCii  c  7s  Koyv  ffXjfctlTtoi  Koivc^vet 
Tiii  o/tt'  dvTS  (fiiKaTiy.ia,i.  Vtincertami- 
nibtis  Cinqu irj) g)  tnnicu  aliquid  a  corona- 
rum  eelcbritate  .fd  ludimagiftros  perue- 
nit.-itafermonti  caufa  adiHuans,orator  p.ir 
ticeps  ho.noru,qui  indeproficifcitur  .  Idem 
in  Orat.de  Antochicn.PtofelIbribu$,n'ui- 
cain  hanc  fententiam  eiuinciat,vttaqi  lin- 
gua  nupcr  a  me  eHira  . 

AD  EMBLEMA   CXXXV. 

Ciceto  lib.  i.  delnnent.  Quiitafear- 
mat  eloqucntia,  vc  non  oppugna  re  commo 
da  patri£e,veriim  propugnaie  poftlr,ismi- 
hi  vir&  fuis  &  publicis  racionibi).s-,vtilifli- 
mus  atq;  amiciffimus  ciiiis  forc  vjdctur  . 
Philo  Hebrarus  Iib.de  Ch.'rub.pag.8'8  edi- 
tionis  Adriani  Tnrnchi .-  iKATsi  ti/um  u<t- 
laip  Hi  Kouviiv  -Tro/Kiv  a^^lKTou  TovJt  ToV 
Kojfxov  ,  iii  Tpo  yevi^eai  a  //sTf7;;^g  .  Ec 
mox^Joyua.  HvnyHTc^A  'Trdvcrozov,  oTi  /xo'- 
yoiKvpioi  6  Bioi  -TToKiT^i  i<Pt  •  ^iiq>  no- 
flrum  in  hunc  mundHm  tanquam  in  nouH 
ciuitatcm  venit  .Sapientiffimh  porro  decretit 
cenfetHrr,  quodfolus  proprie  Deus  ciuu  ell» 
AD   EMBLEMA  CXXXyH. 

Athciiicfium  dp)^f,Ko^icix  ifocratcs  ift 

Pana» 


Utciferi 

lapfttt .      I 


III. 


IV. 


\ 


IV. 
Ciuu  i^ 
nus 


k 


IH 


Corollaria^ 


8pp 


iJ$US 

ineHlis. 


hhilttet  Faiwthcnaici  ftVj99^HX«a<inclufit,vbi  pro 
tnertfi »  hitty.avuf  tivTQ^^ovets  rav  E^AAwViyc.Phi 
lo  ludxas  Tipi iuytVHAs docct ,  ludasos 
nobilitatis  vera»  aliosfincJ  oftf  i^eupeT^f 
prarfcriptos  rn  KctKoya.^iA  habmilc,  vta- 
pud  Satyrographum  ; 

Nohilitdf,  verAesl  atq;  vnicnvirtfts  . 

AD  EMBLEMA  CXXXVIII. 
Apud  Ariftid.  Adriancnf  iii  cxordio  O- 
rary-dc  Hcrculc:  fl  (piKTctTS  H'/J<t)tA«f> 
^ yi  e^sretvHV  di9\os  9  w/^ifof •WcTwf  «Ti 
^oAt/^KMTjf  ff.Gratius  verus  pocta  Roma 
nus  in  Carm.Cyncgecicoidcm  grauilfimis 
Hcroicis  cecinic : 
Etpradexter  erat ,  geminisqi/ecuri&fes  i»- 

'■     gens 
tpfe  "DetM,  cnltorj;  feri  Tirynthiti^  orbis  j 
^uem  mare,quem  tellui ,  ^uemprAceps  ia- 

nu^  Ditu 
Omnia  tentante  ,tjua  laus  erat  obuia,paJft. 
Hincdecm  ^famAprimws  patrauit  ho- 
norem  . 

AD  EMBLEMA  CXXXlJf. 
Menander  Comicus  aurcohoc  verficu- 
lo.quafi  lapide  Lydio  Herculeove,ccrtum 
legicimi  &  fpurij  gA.gj';^oj',indicium  pate- 
fecit : 

No^Of  'TTOViipOf  0  tT'  £tp  S^tKCUOfyVilTlOf. 

^itiifq  i  improbUs,ifnrttis:prohus,legitimus 

eff  . 
PhiloIudaeusIib.de  Cherub.fpuriosalie- 
gonce  cxponit ,  TrfV  vo^^sf  Hffj   'Trhctyiitf 
Koyi(r^i(.  illcgitimos  ,  vagos  (^  obUquos 
togitatus.i.t(a\i\]cn:TdL  li^s^etpKTeicti  7i- 

KHOI  ttpiTou  f/.6v>S  TU  TiKHiS  K5U  yViXfiH  KTH 
[4.a.TA.Facultates  cjfeperfeilat  virtutes,fo' 
lius  perfecii  ac  tegitimi  pojjejfionres . 
AD  EMBLLMA   CXLIV. 
III.  Anchora  qHod  naMtn]  Vciiiam  regibus 

Kegiafen  &  pnncipibus  omnibus  maneret  alta  men 
Untia  .     rc  repoftum  Agamcmuonium  illud  regale 
i7rt!pdv»f/.et, vci  o^vyKpifjccttnon  finc]numi- 
ncab  Ho.neroita  cclebiatuni  .• 
hiKofjC  iyii  /^ttov  (Toov  iy-y-ivau  ndiTroKi- 

g-^au  . 
Kon  ego perntciem populi  peto ,  mnlofalute. 
AD   EMBLEMA  CXLV. 
III,  C4.cui  a,t  efh  tri,iceps\W\\d,x.\lzC£c\\t\- 

rc  .  Multaiiuerim  Reges  (uiquit  Seiieca 
lib.4.de  Beneficcap.jj.  in  bello  prajfer- 
tim,opcrcis  oculis  doiunt  • 

G^od  folts auribus]  Tricum  id  eproucr 
biali  Trimctro  : 

</!;^r  aK*t  »^  S^ir^af  k'  j^ikcm  .    - 


IV. 
>lui    no- 

hi ,  qui 
igitimi. 


Gerens  magiJlratU  ^ua  ^iniqua  audifn. 

HuiusEmblemacis  argumcntum  ilhi- 
ftrac  Phiio  ludzus  hb.inlcripto.Vita  cini- 
lis  f  .dc  Iofepho&  dc  Iudicc.&  de  confti- 
tucndo  Principc  Itcmq;  2-.de  vita.Mofis, 
in  cuius  procemio  hicinfiguismaxim^  lo- 
cus  eft  dcboni  principis  miiiiere:Befci3"/Ae< 
'jrpojiKH  vpoi-ciTTHV  ei)rpi],riefl  dTTctyopiu- 
HVUf^j  )J>H'  a(  dv^is  efvou  tov  (iAtnKtA 
vifA.ov  tf/.-^v^v,  Tov  J^g  vofiv  0etfiKiA //- 
Ktuov.  Regu  munus  e[l,qued  oportet,  impe- 
rare;quod  non  oportet ,-jetare:vt procul du- 
iio  Rexjit  lex  animata,  lex  atttem  iuRut 
i?*Ar.&c.Videfis  Libmi)  iuftitix  clogium, 
cditiouis  noftrx.pag.^  X . 

AD  EMBLEMA  CXLVII. 

[Seiitcntiam  illaai  Alcxandro  Maccdo- 
nitnbucam,  Morelhis  potius  Alcxandri 
Scuen  cireiudicacj 

AD  EMBLEMA  CXLIX. 

Libanius  in  Oracioncquam  habuitpro 
Antiochcnis,  poft  cuerfasPrincipum  ima- 
gincs  Thcodofium  r.Impcratoicm  omHCS 
Atticorum  oracorum  lccythos  &  myro- 
thccia  in  clemeiuia  Principum  celebranda 
confumpfic:eam  Gr^ce&  Latinc  priden» 
cdidimus,&  Chriftianillimoacq;  clemen. 
tilfimo  Rcgi  Henrico  Magno.fdicis  a:ter 
na;q;  memorij£coi)fcciauimus,idq;  munu 
Icnlum  licerariuni  fihi  gratilfimum  accs- 
ptilfimumqjelle  figmticauit  tantus  He- 
ros,qm  Placoincum  iliud  dogma.^.ej/^tA* 

OufjLictViSK  AViV  fXAKpO-d^UtxiAf  *?!'«/, cgrc- 

gia  tegiaq;  nianfuetudiuis  &  magnicudi- 
uisanimicopula  comprobauir. 

AD  EMBLEMA   CLII. 

Extolle  citchtnnum']  Didum  eft.cachin 
nuin  i.7ro  t*  KAyxAuixM,  Gr^co  fidum 
clTe,  Atticis  cnim  KAy-^^l^v ,  cachinnare 
dcfignac  . 

AD  EMBLEMA    CLIII. 

Gefncrus  Apologum  huc  AEfopicura  » 
vt  fabulofum  commentum  cxplodit  ,  ta- 
mccfiaGraicisi:  Komanis  autiquis  fcri- 
pcoribuscelebratum  &  peruulgatum. 

Mcdicata  virilia]  ^uilielmus  Rondc- 
lecius  in  cratflatu  dc  Amphibijs  arcanum 
naturx  diS^oicitv  Ket^opHwv  aperit . 

Vtt^m  vtredimOs]  Oraculum  Euange- 
licnm  c(i:Ha-iv  iuvSyot,  oiTivif  ivvHyj(TA9 
iAvTKf  S^iei  Tiiv  /2a3-i'K(iav.  [Sti7(t  eunUm 
chi,  quifeipjos  caHrauerunt propter  regnu\ 
Maitha;i  i9-Adi  Thcophyladtum  . 


lY. 


nut  , 


ir. 


IV, 


Illr 

cnchin^ 
nus. 


II. 


III. 

CaJi«reBr 


Lll 


AD 


poo 


F^derici  Morelli 


ir. 

Mortui 
ftpeLtd!. 


Stpuhi 
Kon  lacef 
Jenii . 


II. 


'Da.uiiis 

tptccdiH 
fnper  Ab 
fflen» 


AD  EMBLEMA  CLIV. 
Teiicer apud  Sophodcm  in  Aiace  Lo- 
raricfollicicus  de  Aiacis  fratris  cadauere, 
v:illic6conderetur,  ait  queritans:  ^j.nrtf 
eci  Kivi)i  Sxy^vov  Ktcuini( S^toiu.tvav cbctp- 
^eiy».  Ne  quis  vagi.  catulum  leArn  raptat 
hoflis dehilem.^Ei  caufam  fubijcit:7o7f  'Sfct,-. 

V^Jl  701  ^lKvS-l  TcivTif  KHfJiivoti  i^THiyyi- 
/ifiU'.  Omnes  folent  letho  datos  traducere  ,_ 
At  Virgilianus  Polydotus  fepultus,AE-. 
ncam.rumulum  fuum  iucaute  mouctem» 
fic  incrcpat,  A  E  neid.  3  • 
^(tad  miferum  JEnea  Ucerju  ?  iam  parce 

fepulto  , 
Tfircepiasfcelerare  manus  . 
Eiufmodiquerelacft  in  Epigr.  j.Senecx 
philofoplu  relegaci : 

farce  relegatis:hoc  esf ,i am parce fepultis. 
Et  4. 

Occifi  iugulum  quisquis  fcrutxris  amici , 
Tumiferum  necdi*  me  fatis  ejfe  putas} 
Etj. 

Crede  mihi  vires  atiquas  naturafepulchris 
Attnbuit  :  tumulos  vindicat  vmbrx 
fuos  . 

AD  EMBLEMA  CLV. 
7£  rpATtyov  H>  T3  civro 
Cttst'  bpeos  -TTpoi  'Ttor^ov  iyitt^iro  riC- 
■^et  KAfj.TpA , 

flCOi  .  ^ 

^JilJ^tv,  a>i  g^st;/})  TTohioi  (fcii  S'a.i'n  /xo- 

oTKoTifOi  /'  cip  e'o«  i^itsi7iv S^piTd.va. 
AD  £MBLkMA   CLVl. 

Alciati  diftichon  Grarce  rcdditum  . 
Ti^Trr  oAow  Kvp  rKrii  'Tra.lJ^'  ri-7npo7riv<Tcu 
ipcora,  ; 

il'i  g-a,  ^iKn  ^aKKhv  o}o[jLtv6v  y  tS^to. . 
AD   EMBLEMA   CLVII. 

Non  defunt  augufliora  epicedia  in  clo- 
quijs  facris,  «?  rii  d^opni  ovraci  t^  !xoipa.v 
i^ovTAi ^a\a.Tii'. \t  ann  Solon  in  claufu- 
la  i/SJ^ofjLaJ^cov/^lis-  In  prlmis  Dauidis  va- 
tis&  Regis  dEo^/AgrotTif  in  Abeiralomum 
fil;Hm,i'npiaarma  fcquedoiiuerempcum, 
i.Samuel.iS  'vreoiSTriv  iv  tu  kKaihv av' 
rov-  vt-'  fj.v  A'CijffaK.coix,'vti  y.ic-  rli  <^f''>) 
T3f  9ava.Tcv  //K  dyTi  jn^iy^- h' ^iJScLKau 
avtI  cns  we //**•■  tiufdem  Uigubies  verlus 
fuper  Saule  Rege  &'fonacha  filio.qui  jn  a-_ 
cie  occub.ucra  t.leguntur  i..Saipue!.  i.^e 
Codifc  \o,^7i,.^TnK(07iv  1'ffpanK  vTTip  rjf, 
ji^vnKirc-Jv  iTt  Tstv4>'  <dvrp(f.v^a.Tf4)i- 


•TTai  irri<TctvJ'uva.roi;  &c.  qux  M.  Anto- 
nius  Flaminius  ciegatiffimisdimetrislara 
bicisolim  cxprefljr.  Alia  idgenus  Grcgo- 
rius  Narianzcnus  in  P6cmar.&  Antholo- 
gia  Gratcorum  cpigrammatum  fuppedi- 
tantiprjEtcr  StatiuminSiluis,  &  lyilartia» 
lcm.  -     ,;».;(/ 

AD  EMBLEMA     CLIX.'.;. 
.Maxima  rixa  ontur]  Maximavtique     I  U* 
cognatio  patct  inter  has  yoccs,heredis,tpi  Heres  va 
Joi.Sc  rixd. .   Ideo  ro  heres  flne  diphthon-  ''«  diiius. 
go  inantiquismoiuimcntis&  iTTiypct^eui 
fcribi  conftac  j  idqi  aberuditis  probatur  , 
quiTo  cr<flum  ,  &a(flionem  familiaeerci- 
fcundas  «to  tk  gi/^i/deducipQlTe  agno- 
fcunt.quiaex  diuilione  rixa  vt  plutimum 
oritur.  Cacullus  in  coma  Bercnices  mc- 
motat  .  Dulcta  nociurKA   vefligia  rixA, 
vvKnpivtiiiptJoi . 

AD   EMBLEMA    CLX. 

Antigonc  Sophoclea  fandi  huius  in  mor       IV. 
tuosofficijaniotisqi  heroicicxcmplum  in  Mortui  ^ 
figne  pr^bet.de  vctica  Polynicis  fratris  Cc- ffpeltedi^ 
pultura  anxia : 

KHVO  V  J'  lyu 

©d-^o'  KaKsv  /xot  riro  Trot^sT^  ^avHV» 
^iK»  /jHt' cbri  /iH^ofjLou,  (piyi:  ij.ira. . 

Ipjum  fracrcro  ego 

Sepeliam-.puUra  mihimors  deindeerit . 
Martialisad  Meliorem  fib.  8.  Epigra.  39. 

Atfi quis  dare nomini  relicie  , 

tohmanes  tumulumq^perfeuerat , 

§^&rit  quid  nifi  paraus  dolere! 
AD    EMBLEMA    CLXIII. 

Aincasapud  Homerum  Iliad.io.hor- 
tatur  Achillcm.vt  iibi  temperet  a  couitijs 
ia(flandis,quod  obtredatio  mulicbrc  fit  vi- 
tium : 
^rpiTrrii  Ji  yKa)77  i^i  ^porav  t^tsoKiti 

cT'  'iVt  fjLV^Ot  , 

[TTavrolot' iTricov  Ji  TToKuiyofjLCitv^tt.t^ 

tv^ct] 
O^^zsttoIqv  k  HTtiJ^a. iiTOi,  rolov  k' eV*- 

K^^CfWi'  .  / 

A'AA«t  t/i;  'ipjJaifC,  vHKtct  vaiv  dvetyKtt . 

Khkhv  dKKvKotaiY  ivavrlcv  ,  U9i  yv-z^^^^^^ff 

vaiKai' 
[Ad  veibiim  fic  fonant: 
Vo!ubtlt4  enim  lingun  cR  homintim,multi  /"  • 

que infithf fermones  i  . 

Omnigeniiverborum  aHtem.multa prfifufi» 

hiijc  atq;  indf,  .  • , 

^^tiale  dixerts  verbum,  tale  etiam^  audies . 
Sed  quid  rixis  it  opprobr^s  nq^.tfr-ecef[e  eji 

C6n. 


IV. 


re  verbit 
mulieri 


f 


Cot^oUarii:- 


y- 


901 


III. 

'Deus,  tu- 

tum  reftt 


.•^^  I 


l.iare  Ma. 
nadi  com 
faratii . 


IV. 


Hontendgt^  i?Uttuo  i&ntrx,vt  tfiulieres.] 
Qjjibiis  conciimnt  haec  Tiirni  apiid  Vir- 
■giliiini  AEneid.  1 1.. 

L-trga  qntdem  femper  tihi,  Hrance  ,  copia 

\  ■  fandi.  .    ■  .:..   r.  ■ ,;  r'.--o,:j:     'i       : 

ffi nnn  replenda  e/icuriA  •^eKi^is, 

QHOtittOitiii  magftit,v<^ant .-Jytqjj.;, \f 

-    :''     ..^.^Antibi  Mauors^  ,,•,,   r,:^i/' -.vw 

.liie/itofa-tnliagHA?         ,v,    ,-.T.n.u(ah  .  3-3 

1    ..  AD  EM8LEMA   gLJ^y^f,      , 

Canis]  Heciiba,canis  vocitata  .  iiuiius 
Ceni-7Prouerb-,8j. 

Lt peragit  curftts']  B  Aiiguftinus  incnar 
tatione  prima:  partis  f^ralmi  yoad  verC^. 
In  locum  munitum  efto  mihi.  Qnid  muni- 
4IUS  (inc^aic)  cum  ad  illum  locum  confu- 
geris?dic  mihi  qnos  aduerfarios  fQrmida- 
i»isf  Ncfcio  quisdicirur  de  mpnci?  vertice 
claman'ecum  Impcraror  tranfiret ;  Non 
de  te  l.oquor.Refpexiirc  illcdicitur  Sc  di- 
j|ifle:Necego  dc  :c.  Concemp^erac  Irnpe- 
ratorem  cum  jnfignibus  armis,exercitu^, 
poteftatc,v.nde?  De  loco  niunifq,*  Silecu- 
rus  il]?  in,;ilca'cer,r^a  ,  quomodo  tu  nou  in 
cojaquofav^um  eft  coelum  &  cctra?  Hic 
afcribfirclibef  Epigtamraaris  nolVri  in  hy,m 
DOS;-.Q<r^C95fVsr  Qt^^rjx.ov  ,  claufulam  cb- 
Ti^fi;iJ^ov  claululs  epigrammacis  Alciaci ; 
1/i-utdia  hum^;2t  generu  dtfntmpitur  ho- 

*^:^>f-.'    .  ....  ■      .•  ,.       . 

Solus  ^  ha.reticus:rHmpitur  inuidia  . 

"Rumpatur  fedvterq-j,licet,Regina  pMorum 
^ifTanieaotiongi  des^icit  tnuidtam  . 

AP.EMBLEMA-CIXVII. 
Maie  pbi  violeutiam  vcncorum  fluiftua 
decumanorum  quafi  adinfaniam  adadlu  , 
Majnadi  furiofa:  comparatur  a  Bafilio  Ma 
gno  orac. 4.in  Hexaem.Ecab  Euagora  in 
epill-  ad  Amipacrum  :  TSAKivJ^poi^.H  vrpsV 

tA-JTO  TO  DCiSpgy  iy.Alv6iJ.iVQV  i/.i.ypLhi)V  cCTrH 

^7AV  Tn  yjp7(j}  Ttiiv  iXoS^ov.  Itemque  a 
Georgio  Pifidc  verf.  375.  Cofmurgia:: 
<3'Knv  eAUT>iv  oTa  //Cct/rctJ"  AypiA  t^  y^ 

,  >      "TnptiCpH^AaA.  -.       •   .     . 

Vt  Minas  infana  ^furens  toto  impettt 
Circu^Jluum  allidtf  folo  &:c. 

AD     EMBLEMA   CLXIX. 
Deorum  ca^tus  oraculum  apud  Home- 
rum  OdytTs.hucpertinet: 

tSK  ApiTA  KAy.difyA-  Y.tyAVHTOl  ^pAitOi 
UkCv  .  ■     ,        : 

[Non  re^efuccedunt  rnala  operai  affequi' 

tur  tardus  celercm.] 
is  viui^oGradiuo  a  Mulcihro  joripedc  • 


Qjiodautf  m  omnla  tuta  tlmenda  (int  pru  Gmuit-t 
dciitibus.Lyncus  Latinus  monct;.-  tttta  ti-"} 

^^od  qutfq;  vitet  nunquapi  f^ominifa  tis     menda. 

CaUtum  esi  tn  horas  . 
B.Ioa.  Cli,ryfolloiDusin  Wl^Tta^.AvS^pt^f.  ' 
TO)V,c\\\x  incipiij,ei[<rfy  >(pu  Tti^epov  hicuren 
tcr  <ii(fcii:t'oTt'^piJ7if/.os7rAVTA)(^  (fi6/2os, 
tame-tfl    .    ..;;.. 

timor  ipfe  malorum    .  ',  ' 

Sipefuperuacuoscogithabere  htettit.'    ' 
Ouidius. 

AD  EMBLEMA  CLXXiri.     ~'"^ 
Hcxaftichon  Alciaci  Gr^ce  exprefllim  . 

OV-trOTS   «r>/  KUKKa'^  (TKt^ivTOi  'Veihi  ff-tv 

AVTpi: 

e^£To,  TAVT  A  ffivy  01  i(5u  io7fo'ia-t 

K' lJ.lJ.ii  lijfKiTi  f/.oi  KA-^V  ,AVTAp  /2eV- 

KO[J.'  hr^y^tii  , 
NeiAtp»  Ap  i,uoi  vTATov  Cp^vT tv  a.ya)v . 

TltVffATO     7at/T   l'^AKii7lOi  .    0"//<//.ct7j; 

Ai-].A  S'  Afj^spye , 

YiVKACOy  tivi  S^iKilV  'i^V  ATAJ^A\lH{. 

AD  EM.BL,EMA.CrxXV. 
Tctraflichdn^  ^^^£.1^?'  ^  ''.^^^   redditum .. 

fi.'{  KAAV  ffKVAA^ /JAp-^Ai  XciKVfl  AtS^iihoy 

tsTtvAJ)'  XV  \C')^in'  Tuyi  J2a\6vti  ip^pH 

coi  'TrKHToi   fj.A-^   AyTiTrciKisf.ATropiv^Hf 

ico7l  ,  ;    .J  '  ■     ^ 

V£(j  ■^ii  iSifxi  eV  ATi)  oJ^tari  Tpi^v'; 
AD   EMBLEMA   CLXXVH?'''' 

Suppofuit  nunccolla  iugo]  SicapudTi- 
bullum  lib.i  .cleg.io.        .       .•    ^      ,' 
.l^axc^ndidajp.rtmfi^-    ,.      ,/^ 

Tiuxit  araturos  ful)  ittga  curua  houes  , ' 
Q£od  fic  olim  Grarcc^cxprcninuis  : 

^    tipMVH  AyA^a'     • 

liyiv  a.pctia-6ij.ivov  ^ivyaipiov  (?oiyJv . 

Philemon  Comicus  pace  vocac  7>;V  sta        IV, 
(ppoS^iTov  /{gjipiKAvSpcoTrov  ^icv  ■   Suauijf- 
tnam  ^  mortalihus  char.am  Df^w.Eiusqj 
muncra  venuftifnmis  hifcc  Senarijs  ct^m'-  ^^»""»* 
plcditur^      ^    .N-    .  ,  j.      [      nerti^, 

Tei(JJ!i,iOpTA(,  ffVyyiVHitTTAlSAfifllKiSff         '  •'     •' 
TlK<lTOV,'JyjHAV,iivOV,7lTCV,i:JoVi]v;  '•" 

A'l/Tt(   SiSu7l    TAVTA    TTAVT    itV   IKKirtl 
TiSvilKi    KOIV^  TToii  6  TuV  i^CC\  TCOV  Cioi  . 

Q_iia."  ijfdem  numeiisua  rcddidumis : 
Cognationes,  nuj.tias,fefli'S  dtes  , 
Katos,amicos,fa>2ttatem,  opcs,cthut^y 
Vtnum,iolupttites,  dedtt  he?t!g>i(ipax 4 

Adilis  Paccm  Anlicphanicam  ,  aureura 

Dramajhilaritatis.d.uUe  femiiMruim  . 
AD  EMBLEMA    CLXXV III.   ' 

TiKTnSi  ^yatoIji  HpiivA  UiyAKA  ij, 

LII        3  TAS- 


II!. 


pot^ 


FedericiMorelli 


n. 


11» 


detrahin 


'xhiTov]  quoc!  fic  F.MorclIuiobitcrcmc 

tlaHit,  &  vertit^ 

yUTHJ^iQvctToTs  ToTvt  Hii»yit  fAtyeif 

Magn/ts  opes  mortaUhus  p/tx  pxrturit . 
AD   EMBLEMA   CLXXIX- 

Pctcruditus  loachimus  Camcratius  in 
audario  fcu  appcndiccad  Philcmonc.-are- 
fi  iS^ioTmoi  ^oKav.aliqHot  Scnari)S  lambi- 
cis.Gricis  &  Latinis  cIcgaiKurin-is,  cuu» 
ftaqua:,  a  facris  &:  profanisautonljus  v- 
traqjlingua  fupcr  Alcyouc  (cripta  com- 
pctcrat.mirificc comprchcndic.Id  carmeu 
i^iyKurTQV  nonT\\\z  fru^flu  percurrcs,  fi 
libcc&  vacat.Exorduim  ciufmodicfl: 
H'(/*'  K'KK'jm  opvtf  uiv  i^Iyi  "j-ApetAtov  . 
Ponturfi  iiccolit  c»i  nomen  efl.auis  Alcyon. 
Ec  poft  nidt  iKfpa,T:v,.  quod  fortc  nucupat 
vtsrria:vc7a.v  i-ej-ctuTrMj/JiusVwcquianauis 
inftar  conciuum  fitrMoi  fubiungit  elogiii 
amorisconiugalisinhac  aIice,vcrfHaarco: 
^iKAvJ-pa{iiu7n  f^  !pt.hJ<ropyoi^'?rcL\/Mt. 
'ri^n  civA7raT'VcL<ra£  ffuvicrct  yuv»  toVw». 
jlles  msriti  perquam  Aman  i  efi  fcemind  » 
IrruptA  tungit  eoniugi  ^ttam  copulx  . 
■  «Va  Ti.  'TTiht^is  Scc-]  Hxc  a  fe  erncn» 
^ata  &  diftinfta  fic  vcrtit  Morcllus  ^ 
1  'iiuanto  metior  efi pax  duella,hiac  coU 

lig»\ 
i.  Fax  alroa  Mufis  efi  amicd  mAxime : 
J  .  Aduerfn  luHui .-  iuua.nt  h.tnc  liberi 
4.  trobi.pt (tcetq-^  copia  huic.  At  his  mali 
^.Spretisy  mouemus  bella  it}>  imhellem  vi- 

rum 
4,  Nos  fubiugamui ,  vrbs  «^  vrbem   non 
tarem  . 
AD  EMBLEMA  CLXXX- 

Aurcumiftud  diflicbum  Epigramma- 
tographi  Grxcimirum  in  modum  con- 
gruit ,  &  coniurat  amic^  cum  hcxaftichi 
Alcxatie  fontcGraeco  haufti  daufuia  : 

tV<&Act  Xiyf^V  dlH  TO.V^dtS  MKOV  AKT-^O, 

J^ihvpyavt 
Ketv  wdl  rxreov  rt^/d/  av  \iyofJtiV  . 
Omnes  lattdare  elipulchrum,at  traducetc 

actrbum  j 

Vtfit  vita  horum  dignaprolro  (^fcutica. 

AD  EMBLEMA   CLXXXIII. 

HcxaftichJ  Alciati  paraphrafis  Grasca- 

rtAKh^)ftt1i  yipcv  TtpuTiv  ix.iiJ.tKOii  7ro?,V' 

fyiOpPi   .  ^ 

0's  [AiK»  dyJ^poi  vv.v.vSv  J^i^pipneiKoyM. 


XlV  Tet^tpdv  (Jioppiiv  lAYihfiiAV  rat  t' 
l^iv  i 
'aoKKeL  Trcthauorairii  etiavoe  o^tifActTttfmi- 
r« , 

cTeV*  ovfiparrniv  (pptr' iKctTofictis , 
'ad  EMBLEMA  CLXXXVI.  - 
Vninerram  Cadmi  [xv^oKoyictv  Noiv 
iius  Panopoliranusin  Dionyfiacisluculcn- 
tcr  admodum  Hcrotco  carniuieptolccu~ 
tns  eft:ac  dc  dtaconis  quiJem  dcntibus  fa- 
tislib.4. 
Vo/SoKav  iffTTHpi  ToKvTi)rOV  cyiJ.iV  eJ^ov- 

Ttyc.&Ci 
Dc  HarmcMtiir  roiuiigio  lib.ij-  Dclitera- 
rum  iiiutiifi  H'   ^o  h-.b  fiii  -  ' 

Kcwvofss'  ivyf.-MToar.   S  iS eL9Kir<u  ofyitL 

^OVVi-.  •    '"  ' 

Cadmus  facra  docet  dccis.  mjlferin  lin^ 

gu£.&:c.  '■  •' 

AD  EMBLEMA  CLXXXVIII. 
T«  rNX10I  &c  ]  Hoc  itamctricc  vcr- 
tit  Fed.  Morcllus  : 

Cognoifee  teipfum.fcito  non  inanitet 
Oracula  celebre  faSum  Delphico .  ■ 
GcorgiusPifidcs  noftcr  in  carminelau- 
dato.DcQpificioMundi,ratfoncm  fubmo- 
ucndz  ignoraiKia:  hoc  Emblcmatc  ptopo- 
fitaro  »  &  a  fui  rcrumq  j  coaditarum  noti- 
112^  ^AhoyvMffictv  rcdc  pcrucnicndi  mul- 
tis  verfibus  docct  5  q<iorum  pulcherrima 
claufulacoronisq;  hacccft  .• 
OZrco  nKei-TTQV  SxT-Tnp  i^eiyvcog-ietft 
Te  TvaSi  <retvrov,Hi  J'ta.yvof9tV  Kct^oiy 
¥^  T;T  KA^  in(Jia.i  ivS^ictrpiCuv  9^th 
'Tiui  ictvro  ffuKKaKvTH >^  fj.a.^ot , 
To^iv  yretpyj^H  iJ.}iSiv  av  'Trpo  t«  (iiis  ; 
Vuntaxat  hemo ,  tanquam  ex  mera  ignom 

rantttu> 
Se  nofcat  ipfHm,meKtis  ^  Ipeffetion/t , 
Noftriq%  naturA  immorans  mortaltum  > 
Secum  loquatur  cogitetq;  talta , 
ProduBus  vnde^qui  ante  vitam  nilerafi 
His  confenriunt,quac  McrcuriusTnfme- 
giftu^i  fcribit  cap-j.  Pocm.Et  Pcrfius  in  5a" 
tyrj. 

-  Caufas  cogncfcite  rerttm  t 
§^id  fumus  ,  C^  quidnam  viHuri  gigni- 

mur,ordo 
^iuis  datus,aut  metdqua  moUisfiexuSi  cJ» 

vndcj.. 
Gregorius  Nyficnus  in  Sacramento  Ba- 
ptifaii-Prudentius  in  Romaiium  milireja 
i»Iklachal>&  T?  Kara  Matth-y. 
AD  EMBLEMA  CXCI. 

^emtt 


Ih 


III. 


ly. 


Ratio  «- 

gnorMtiA 

fubmouh 

dA, 


CoroIIaria.' 


IIX. 


po^ 


Tom»ttentm  VeftirisfMni]1]\zocz{t\xt  AD  EMBLEMA  C. 

•dftipiilatiir  Idjrljli.Yerf.i.  VeUt  vuttus ,  obnuhit  ccellos]  Yidcdt 

iVpATo  cT*  471  poi^ote ,  ifJieiKotSt vi^i «-  Notas  Morclli  ad  Epithalaniium  Violan- 

i^ivoii  .  nllar.Statij  f.         ducit 

fic  cnira  legcnHiim,  non  KtKivoK.  ytiu7o»  iMmint  demiJJam  ,  (^  dHlci probstatt  ru- 
;^/emcndaiiit  V.  C.  Danicl  Heinfias,  in  bentem  . 

omnibus  prifcorum  autorum  fcriptis  o^v  &  ad  Silui.l.  j- 


AmAtorti 
ret. 


^tpKi^ATof .  Cyclops  (inquit)  Galatcam 
fuam  non 

Arde^at pomistrofeu  api/q;  eoronis  . 
Siquidcmqui  impcnsd  amabant.vclimpcn 
$i  donabanr,e/>iii'  H  <^apH(rQeui  KetTA[An 
Aat^^rg^atcoi-.parccmiac^diccbaturjquod 
hzc  mnnulcula  ad  amicas   vulgo  mi^i- 
tarent  • 
[Hic  qiioq;  mc  in  vtramqj  aurem  dormi 


,    ^mixta  pudori 
Gratia,         vbt  oLyttKiAA  oiil^if . 
Muliercsfubditascirc  viris  ocacula  (a- 
cra  prafcipiunt,cx  i.8c  j.Gencf.  &  Efthec 
l.cap.in  AiTucriedidto.  Itemqj  Pauli.  0CC« 
AD  EMBLEMA  CXCVIII. 
lungere  mortua  -viuis  ]  Q^od   Hc(itor 
Homcricus  Alcxandrofrairi  proptcr  He- 
Icn^flt/JTtfj-wimprccacur.IIiad.i. 


tantc,Typographusaliquid  omifit ,  quod    A/-3-'  c^gAgj-  eiyovof  r  tf/.ivou ,  eiyst,(Ji.os  t' 


IV. 


^ietae  in 

pArentes. 


appofitum  volcbam  ;  ncmpcEpigramma 

Platoniscx  Lacrrij  lib.  j. 

Ta  (j(.ti\ff>  /Sti^Ko  ue ,  a-i)  J^*  ei  fAev  i^fA 

^tKHi  fJ(.i  • 
Mnlo  ego  teferio;cape,Jime  diligis,  illud  . 
Ecaliud  quoque  Piiilodcmi,  fcu,  vtidem 
Laerfius  vuIt.Platonis  ad  Xanthippcn.fic* 
"iAnKov  eya-  0u..kKh  (xi  piKav  <ji  Tti  dw' 
i-priviuo-ov 
ScivSI-rTTihK  eiyaiyjfxo-v  (/.etpouvoiMS<t. 
Quod  fic  vertic  Bciicinus  .• 
Malum  ego-.me iaculatur,amat qui  te,an' 
nue  qu&fo 
Xanthippe,  tihimox  &  mihiformape' 
rit  •] 
AD  EMBLEMA   CXCV. 
Claudiani  cxtat  clcgiacum  carmeii  ele- 
gantjfnmum  dc  pi  js  fratiibus  Siculis,  qui 
forcunisopibusquefuis  reiidtis,  parcntes 
fuos  ab  inccdio  A stnaso  liberaruut:ex  quo 
hosinfigncs  verfusfclcgimus  : 
O  beneiiaturt  memores,documeta  fupernt 
lujiit^dtiuuenum  numina,vottt  fenum  : 
§lut  fpretis  opibus  medios  properafiis  in  i- 
gnes, 
NUpraterfanStam  tollere  eaniciem  . 
Siaud  equidem  immerito  tanta  virtute  re- 
prejjas 
Znceladi  fauces ohriguijje  reor . 
Ipje  redundantem  frmauit  Mulciher  JEt- 
nam  , 
Jjtderet  exempli  ne  monumentapij. 
Prxcermillisalijs  claufulam  tantum  a^/o 
l*V»f//3i'6t/Tocaddam  ciufmodi: 
Du  potuitpietas Jiamma  cejjanteprohari , 
£mpta  eji  ingenti  cladepetennedecus . 


a.7ro\ij9eu 
O  vtinam  natus  numquam  innuptu/q;  pt- 

rtjjes . 
noc  Mczentius  Alciati  contagiofo  fuo  (<;• 
miuiroobic<flarc  iurcpoterac-  vclin  fc  ip- 
fam  illa  rctorquerc  : 

O  vtinam  numquam  nata  ,  aut  innupttt 
perijfem  . 
IntegrA  mihi  quid  cumputre  femiviro  . 
Lubcteciam  7r<tpo)i^ia,^HVtx  MarcialisSc» 
narijs  : 

Coniunx  integra,fonticus  maritus^ 
Non  mirum  male  conuenire  vobit . 
AD  EMBLEMA   CXCIX. 
Alciatidifticha  Grxci  cxprcfTa  > 
I. 

K«l'«  ^'/fyLA    K5U  SVtf.W*  K\\p%\9CH  KVVdim 

(,i<T7ei)V  ,  ^ 

A«^<t<r5flU  (T^iTipHi  ui^i  KAt'  tLKrAV  3f- 

<n\v^ 

1. 

Kel^hti^eHpA  'ZtihH,  tVTAKTti  Ttifl  p4r 

S^AfXVO/ . 
KAhKlKOfMOf  •Trlp  i!tr,  AVTAp  AKApTOS 

AD   EMBLEMA   CC 
Diflicha  Alcati  Gr^cc  rcddica  KATetiToe. 

I. 
Apljs  A/sV  eV/  f /A»;,  eiyAVkt  ffaTnpos  ATris» 

TUV  , 

tCvS^pA  S^i  ffd^ovr'  ii i> sk  Spvos  o  «f *- 

VOf. 

€l"yvyiisi  $aKavois  trpipiy  ctot«'  Vvv  9kI 

OPiKKH  • 
AivSpiOV  aS  Z»VO(  HKAVOVilTOV  t<pV  . 

Prudctius  cx  oraculo  Mofaico  Genef. i|. 
Lli     4         Belii- 


ui. 


lY. 


Ifo 


po4 


Federici  Motelli 


.1 


liosiitiitm  hoc  Domini  e/l,ilexvbi  frondea 

Tilambre  ^  "  ■ 

Arme»tale finisprotexit  culmen'^ 

Mtty,0pvl.  At  G.enef.35.  qucrciis  vocacnr 
j)  CstAafOf.a  fiuclLii  vbi  agitiir  de  fepultii- 
ra  DeborjcnutriLis  Kcbcccx-  iTApn  yAja 
Tipov  Cc/ud-H\  ur-ro  r»v  0!i,Ketvov.  &  vocauir 
lacob-ooerciim  illam  /3dAa.vov  ■TrivSnf' 

•     '  AD   EMBLEMA   CCII. 
Metaphiafis  difliclii  Alciati  inAbietem. 
jiVjyAaSf  H^ikdrn  (p-jiTcu  fiv  ipes-iv  a.n.p&ti. 

A'vTl^lTOtS    eTs   TOTOIS    TTKH^^OV  OVC-^Ctp 

8^V  .  ■     '  ' 

liiyoi  dKosiKoiTii  TTiK'  iviipi<nv  v^tTri' 

T»K0(. 

eof][j.ey'  etTr'  eivTt^iTc<>v  i?i  tottcov  '6(pt- 
Kof  . 
AD  EMBLEMA  CCIII. 
Alciati  inpoiKtyeiov  libuit  hocdifticho  Gr? 
c6  lambico  rependere  : 
'srei/x.w Tra.pApuaJ'  kt/c'  iK/SeiKKH  iroTe  , 
i'oi  Ki  j^'  a.vS'pi7<TtvyovH  riiSouivotS' 
III.  Stolones]  Ariftotclcs  i.demonbiis  afl 

gtohnes  ,  Nicomach.  vbi  adoritur  ideas  PiatonJcas 
exagitdrc,  fc  ribic  ro-Trpo;  n  '^ctpa.ipva.J^t 
lOtKi  Kcfj  JViJ.Bi^nKOTl  Te  oPTGf  .  Q_iiod 
cum  aliquo  confercur  fuTiile  elle  ftoloni 
propaginivc,eiq;  rei,  quaj  fubftantix  acci- 
dit.-vbi  arboris  trunco  fubftantiam>ftoIoui- 
busaccidencia  comparac. 

AD   EMBLEMA   CCIV. 
Alciatf  terraftichi  mecaphrafis  G  rsca. 
Tpcoynv   yi)^o[xiva.s  Kiip  (jMKet  KvS^coviet. 
Vvp/L^pets  , 
TO^a.j^eu  Kiyireu  ^HT/xo^iTns  o^Sa- 
Kcov  • 
SVs^oy.A7t  ^i^o-^  ripinp;  ofp  as^iy.a, 
yivoiTQ 

vJ^tTOV  KHVeUS  ,kHpiOii77tt,  Ti  0 %t  . 

AD  EMBLEMA   CCv! 
DcCilTo  puercqui  Dionyfioin  delicijs 
fuic,dcq;  cius  transformacionc  in  KtetJjCy 
hcderam,Nonnuspoetahb.ii.Dion)fiac. 
itacanic  : 

Kl7a-CS  iiipiroTOTtlfipOHS-  vios  if  fVTOVip- 

'Trav  - 
i^^efj  KIV70S iKi^n^ivipviTi.  Sic  lego,non 

i77ireu  . 
Trccerm  Cifftu  gratta  pner,  exilit  arhor  : 
Tlexilts  hi»c  ertt  in  plantis  hederttfiirps  , 

AD   EMBLEMA  CCVI. 
J^eftram  MctapbtaUu  Giaeciun  diftid;o 


II!. 

€ifius. 


Alciari  hic  fubncdlcte  non  canftabor : 

(J^TTt-^pivOfCKAfiip^  eSUTi*    Ka.TctK6TrTt' 

'  .  ^     raj.  ^tT-yxi ,,..,.,..  v     .  J 

^y/j.BoKet  p  i[j.(pvKi\s  hitormosi-)^- 

Obferuandum  apud  Efaiam  cap.  44.V.  II. 
I4.vbi  verfionc  vulgari  fcu  Hicronymja- 
1)3  W^iiMiiTultt ilicem  & quercum,8cc.C(D- 
ptuaginta  inticrptcces  Grarcos  haberc>  yj^ 
uKct0i  dypto^etKctvovK^  <^pvv  .  Hocauiiiii 
caufa  .  Sed  auimi  c^ufa  addatur  hxc  pato» 
dia  Virgiliaua  : 
^«i  femetfrdgityvult  efse  fubilicibuffui. 

Romanos  non  minus  quam  Rceotos  ma        IV. 
lus  abitu.lit  crror  •TsoKi^JL»  ipafjLivvs  ivrt^v  Seditio 
y.ii:  oKpvciiTOf  ,  expctio^  iciovt  robur  pernici»^'- 
confiiij  cxpersrriyle  V-iat  (ua- Vtinam  Chri  jf^  « 
fticoiis  tiatioaibu!»  ^J^i^7Ktiet.v  (piKa.v^pciiTro- 
TetTHf  (vc  iv.critoS.yneiius  Kcligione  Chr* 
ftiaiiam  vocac^  proficentibusidem  lurcob» 
ijci  1101»  polletj  iiec  vnquam  ijicis  vim  liMr 
turamq;  ipfis  ia-.itati  libuiHcr. 

AD   EMliLEMA   CCVII. 

Alciati  diftichum,Gr3Ecum  fadum  •   • 
^^V7i  A^^ppoS^iTHSTeiS^ipt^KetiTDcpiivyKV 
•  KuTinc  .■.        •    - 

'Siil ijLc/.iiei   clcivetolf    ccs  yKVKUTiKpos  s'" 
pcos  . 
AD  EXiBLEMA    CCVJII. 
Alciati  teciafiicluim  Gra::c  redditum  . 
^KC'jpa,K  dci^rciKiiis ,  QctKKco  tu^ss /ji.ccKet 
y    ieKqt 

K-nrsp  dvi7ot7tv p'  ciyKof  iyivro  rpoTTOtf. 
Tetiy[/.ct7t  K^ [/.^ttKa,Ko77tv  ipetTajs  Trpos-- 
(fiopovipycs  __  , 

^Kcopof  ipct^iif  To.s,  'sv^os iipvyKoipa, . 

Sed  quid  ad  Emblcma  ?    Eu:iuspcrpc-        IV. 
tuo  vernat.crilpo  CJcumiuc,  &  c  cuius  li-  Buxus  /U 
gno  bonx  fiftuJs  :orii3i)tur>  quodamafio-  mdtium 
rum  vicam  fymbolic^o  rcprxfencatj  viror  fymboti* 
fpei  fymbolumiS:  quid  non  fperantmife-  , 
riamantes  ?  Sedii  quidquid  cftamoium, 
cmncad  fiftulas,  resqj  nu?atorias  impeu- 
ditur,pura  verfus  amaterios  &  cancilcnas, 
quibus  ociofotum  &  languencium  occupa 
tur  ammus.  Quin  paiiefcunc  aKianies^  in» 
ter  fpem  metun-.q;  dubij . 

AD  EMBLEMA    CCIX. 

Metapiualis  Grasca  Alciati  diltichi  . 
TiTTT  AvQii  ipuKKcAV  7rpo0eLK47ct  a.{/.vyj^ct' 
Ki  ^ciKKHf  ,  < 

Mt7a  TTpco^i)  Cas  ois  Tpd  Tptycor  ffofiet, 
AD  EMBLEMA  CCX. 
Vis  noftram  Alciati  di'tichi  Gr^cam  vcr- 
iioucro;«  f/ASAA/iKi  paulo  libcriorem? 


Corollaria . 


9^y 


paih  ^\^^  ..*; 

piyiSctv^jiv^pav Koi  s-iZajtivJ^poV.Uf/.iB. 
j  j  De  moro  arborc  Cquam  //.opeetv  Grzci 

vocaotj^tfriK^aiiTeius  ^ofaVvprinia  CQr- 
Kpta,&  i  LatJuis  proJiida.ratioueproro- 
diac  acceutiisvc,  morefuoj  loauues  Pairc- 
ratin$//ce)ti«/>/T«f,ColIegaquod3m  meus, 
nulli  flebijioi  quam  miiii,  Siluam  Hcroi- 
cam  cuiii  Statianis  certautcm  fcripfit,  qua 
perdiii  diuino  fata  carminc  viuetmorus, 
imo  cauefcet  fcclis  iunumerabilibus  . 

AD   EMBLEMA   CCXL 
Alciati  diftichu  primum  G.raece  verfum  . 
MtivTii  tyn  fltj/atS»/   ffcoT^pta,  ff\jy.^oheL 
J^eipvi)  .  ^ 

Kpetriy'-v7roTpa^etf'  drpiKif  «Ax^gK  o- 
vctv . 
IV.  Extat  Libauij  Ethopceia  lcpidiflTima  pi- 

(Soris  fruftra  tentantis  Apollinem  piugcre 
fii  J^eipvifv  ^vKivi]V.pig-^}-ao{ki<;  cditiou. 


Docet  au  tem  Thcophraftus  i.deCharadi:    Siicifff- 
morunvcap.  T£/;/  JH^i^f^eufxovietiim  ptiu-  ''"  ^^e  l : 
'jcip-J'^?VJii  «f  ?5  rcjuee  A*-5iyi/.(upcrftitio.    rifoO^s. 
fum  ambulatcfolialaurioreprcheurb. iMo 
netetiam  GJerneus  AJexandriutis  iii  t/)o- 
Tfe-TTT.KctSeipi^Jfov  /y.^Tet^^fjkjSct:&,  6eoTpe- 
T^i,^  Jett^viiilxiTi^eov.   PtacHla  adhiheo 
Deo  deedta,>io}i  laurifntiaiVotix  cette  laii 
rum    mordeiues  imitantur    Cafrandram 
Jet^vii^^aiyov  Lycophionis.  Icico  tanie  pr^- 
clariusactum  eft  cum  Dioue.eiusq;  collc- 
gis  Seuatonbus.quod  Commodo  gefticu- 
iantc  in  cheatrCsTst^t-j/f  p6\\et  Jii^etyo/. 
5ic  enim  ipfos  ab  Inipcratoris  fzuicia  fer- 
iiauit  ApDlIo.Xiphiliuus  in  extr.Comm. 
AD  EMBLEMA   CCXII. 
Alciatj  diftichi  Mctaphrafis  Giajca  . 
Otti  K6{/,nv  h'KK(iJii  KtCKi)  eVeps  //- 

A  hKel7an  y^poYOi  coi  VVKTet  «^  nfX€p  ot. 
yav. 


Tibi  Cbriftc  ffwnp  JiKi^iKAKi  Opt.Max.gloria  in  «uoin  » 


F    I    N    I    S. 


INDEX 


po6 


I  NDE  X 


RERVM  ET  VERBORVM, 

Emblcmatum,Hiftoriarum,Apophthcgmatum,Sencendarum, 

Prouerbiorura,FabuIarum,Mythologiarum ,  Hieroglyphi- 

corum,  Aenigmatum>Nummoram,  Deorum,Homi- 

num,Anima!ium,Arborum,&:c.  memorabilium, 

per  totum  Opus  fpat^rum  locupletiflimus 

&c  accurati/Iimus  • 


A. 


ABJeriticamcns./i</4^/i«».         ^y.b. 
Abderologtis.  ibidem . 

Abdomi quid propri^iyquidfigurate.  3 ^8.a. 
Aeies.  8n- 

Abiesfrettsapta.Ss^-^'  /yfnbolum  commo 

ditatis  inrebuiaduerfis.  ibid. 

Abietis  de/crtptio.  8J7.  a. 

Ab/temius.  9S-h&  ijz-b. 

Ab/temifper  /alicem  defignati.      Sjfi.b. 
Ab/temio\  reddtt  aquti  lacus  Clitortj.  ibi- 

dem.  a. 
Abstinentia.  176- 

Ab/tinentia.i9i  a-  ab  e/upi/cium.  Iv.  a 

muneribus  capiundti,  176.2.  triplicem 

Jjabet  gradnm.  191,. a. 

Ab/ti»entiAofficia.  lyi.a. 

Abluere  man-M  olim  quid.  177-3. 

Ablutio  manuum  innocentid  hieroglyphi- 
tum.  ibid. 

Abu/ui  ltnguA.66.h.  zie/tium  /ericarum, 

3^2. a-b. 
Accola&Jncola.  loy.a. 

Acceptorperfonarumnonfitiudex.  tfii.  a. 
AcantUiacicaHa. /?<^«^.  777'b* 

A  carccribus  ad  metam.  adag.  li.b. 

Achelous  in  varias  formas  mutabilis . 

764. b. 
Acheloicornu.  jo^.b. 

Acheronfluuitci  Epiri.  660-  h.  Heraclei  . 

ibid.  i.   infernalts.  ibid.  vnde  diciut , 

ibid. 
Achilles  a  Chironeeruditus.  6t 4.a.b.   ^a^ 

cidesdiHus.  j8x.  b.  formo/tjfimus  GrA- 

corumab  Homero  introducitur.  446.  b. 

flaua  coma  ornatus.^o^  .h,   lyrA  modu- 

lisfuribundttm  animum  /edabat  •  6^<z> 


Medicus.  ^  14.  b.  murus  Gr&coru.  $  85  .a* 

Tenedti  odio/us.  5-84.3.  vitijs  enormihuf 
obnoxius.  ^S^.h.  vndefic  di^us.614. 
h-  vt  traiiarit  He3oris  occifi  corpus, 

Achillis  arma  ad  Aiacts  tumulum  dslata. 
1 63  .a.b.  /epulchrum  coronis  ex  amar4' 
tho  redimitum.  j  8 1.  a. 

Achillti  Statij  locus ,  de  amore  puerorum  . 

37i-a- 
Achiui  .  7l9.b. 

A^KpiS^Qipclyot  ypopuli  JEthioptA  .      ^sr.t. 
A'  KpcKccpTOfquid.  526. b. 

Acropolis  Athenarum,&  in  ea  mira-  78. b. 
ABAoncur  in  ceruum  mutatus.^^i.h.  pro 

fuis  canibus  patrcm  orat .  Spj?  .a. 

A£i&onis fabula,zsi  b.  &  iji  a.  mytho' 

logia  .  ijt.a.b.  C^iJ4.a. 

A^eones  venatores .  1^4-^' 

AHiA  matris  Ociauif  AuguHi /omntum . 

1  l.b. 
A^if  Stnceri  lepidum  pro  oculis  remediie  , 

3  ip.a.  Tragici poetA  de /e  ip/o  iudiciii, 

xij.CJ^S^^  a. 
Adagium  &  Symholum  inter/e  dijferunt , 

Ix.b. 
Adagia.  VidcProuerlia-j. 
Adamitarum /e£ia  a  Zi/ca  Hohemo  deleta. 

7i(S-h. 
Ad  Cynofarges.  «dag.  ^oi.a* 

Addere  quam  auferre  magis  regiu.  6t8.b. 
Ad  Hnem  vbi  pcruencris.  ne  lecroucrtare . 

adag.  ii.a« 

Ad  fradlam  canis.  adag.  117. h» 

Adhortatio  adprAparatione  mortis.66i.h* 

lo/eph  id  IudAos,ne  manusfibi  inferant. 

n7-a.b. 
Aditus  virtutis  qualis  .  S^9'^» 

JU- 


Rerum  &  Verbomm  •         P07 


Admijfarij thtmlnei  immtderatA  libidinis. 

J3ia. 
hAnwct%  tt^ht-adtig.  i.b. 

Adolefcentis  defcripti$.  Kfj.b.  re^onfum 

argHtttm  feni  cuidam  d^tum  .     878. b. 
Adolefcentcs  prodigi  j^ciioni  comparati  , 

ij-4  b-  quibus  lujtbusindulgeant,  i.b. 
Adolefcentta  tid  vitta  proncut.  98. b. 

Adolefccntiari,quid.  4983. 

Adonibe^jcus  lege  talionu  expertus.4\6^-h, 
Adonidis  fabuliLj.  J4ia. 

Adorare.proFari.^o.a-  pr«  Ori  admouere  , 
.  ^^.h- ,quid  Nonio- ibid.  quid  proprie  . 

ibid.   facram  purpuram.  fo-^. 

Ador-aro  circiimactiis.  adag.  Sh^. 

Adot2ktiiriCcdca.nt.adag.  ibid, 

Aderea,quid.  829. b. 

Adrafie  &  Ida  nymphA,  louis  nutrices  . 

Sog.b. 
Adrallia  NcmeCis.adag.  i6i.b. 

AdrafiiaquA.  IjS.a. 

Adriani  apophthegma,  dehono  Frincipe^. 

61  j.a.  nummus.  ly^.b-C^ziS.a. 

AduerfarifS.Cructs.  ioi.a. 

Aduerfi  res  fiatim  accedunt ,  tarde  recC' 

duns .  563-3. 

Adversvs  naturam  pcccantcs.  355. 
Aduerfiis  Solcm  ne.]o<3^\.\'not.adag.  lij.b. 
Adiicrfus  5oIcm  ne  meijto.  adag.  ihid. 
Adulatio  comesmagnAJortuns,.  l?f.a-   in 

aulis  Frinctpum  plerumqi  dominatur . 

l>»6.b,   malum perpetuum  regum.  i^f . 

a.  C^ijy.b.  taxata.  lydb» 

Adulator  vtChamAleon  .  156.  a. 

AdulatoresConftdntij.  196  b. 

Adulatorum  mores.  x/7.a.b. 

Adultert  cafirati ..  238.3. 

Adulttrorum  poena  apud  variasgetes.iiid. 
Adulterarum  duarum  hiftoriA  duAfacetA, 

603. a.b. 
Adulterium  quantum  crimen.i^ii.  vn- 

defic  dtHum.  276. a. 

Adulterij  prooetmum  ofculum.  ii^.a. 
Adulteratio  mofchi  .  3JO.b. 

Aduocatus  Medtolani  AlciatdS  .  xxvi. 
MOfides  dtcius  Achillcs.  tfjj.b. 

JEtacur  diclii   Circe  .  7S9-^. 

J£dis  Spet  RomA'  liS.a. 

MgeusThefeum  mortuum  credens  in mare 

fe  prAcipitat .  j  00.  b. 

JKgidij  Beysij  fymbolttm  »  lxii<b. 

JEgri  pileati.  64J.b. 

Aigroto  dura  anima  cA ,.  fpes  cfl: ,  adag. 

ixj.b.. 


JEgyptus  cur  tot  Deos  effinxerit ,       410.  fl> 

JE-gypti  hieroglyphicum.ihis  auis.     581.3. 

JEgyptiA  mulieres  cur  difcalceati  .  836-3. 

JEgyptij  cur  falem  omnem  auerfabantur  . 
313.3.  cur  f^hinges prA  foribus  templo' 
rum  ftatuerint.Sot-  b-  Deum  cocrulea 
•vefte  indtttumfingunt.^io^ .a.  primi in- 
uentoresfymbolorum.xl\.a.  quidperleo 
nem  defignabat.S6.b.  quid peroculum 
in  fceptroregio.  1 10.  h-  cfUtd  perferpe»' 
tem  .  lo.b.   C?*  ii.a. 

jEgyptiorum  literA,earumq-y  inuentio.ySt. 
b.  mos  in  eligendis  regibus.  xlvi.b.  fe- 
ueralex  defilenrio  .  7f'b. 

JEliani  locus  de  cafiore.  6/z.a.  defargo 
pifce.^.  J34a. 

JEltorum  concordia ,  67/.^. 

Aello  Harpyia,  vnde  diBa  .  181.3. 

Atlurus  ffmbolum  falacifftmA  focminA  . 
J49-b. 

AEmilianus  Scipio  inuidia prejfus.  jio.z» 

AEmonia.TheJfaliaeff.  707. a» 

AkmvlAtio  impar.  608. 

AEmulatio  duplex ,  vtilts  ^ perniciofa^.. 
6 10.3.  tnter  diipares  patria  aliquand^ 
vehementior.  780-3.  rgi  honeft*  ingenif 
vires  intendit .  ibid. 

AEneas pietatu exemplar.8}o.A.  pulcher- 
rimus  a  Virgilio  inducitur.  446. b. 

AEneApietas.  8zi).a. 

AEnigmn  de  anno.  412.  b.  de  coniugio  . 
810. b.  defiliabus  Cadmi,Aufonij,T%7,, 
a.  degallotnpinnts  templi.S^.n.  delu- 
canica  134-3.  determin0.67O,A..  Sam» 
fonis.jiS.h-  Sphingff.  797'b. 

AEnigmata  de gallo.Sj.i.h'  de  tsftudtne . 
834.3. 

AEnigmatumlex.  Ixiii.a.. 

AEqualitas  in  hAreditate  feruanda.  8  jo.a. 
infuosper  cuprcffttm  defignata.  84i>.a. 

AEquum  efi  eum  ea  pati,quA  in  alioifectt.^ 
464.3. 

AEk  E  quandoq;  falutem  rcdiraendaot» 
651. 

AErariumquid.  €i^.z*- 

AErufcatores  qui ..  Jii.a.  ^joy.b. 

Aerius  ,pro  alto  .      173.3.316.3-2^  T39-a. 

AEfchyluspotta  non  nifi  inter pocuLt  tra~ 
goediMfcribebat .  135  a. 

AEfculapius  qnis.Si,  8.b.  adSycionios  mt* 
lorum  bigts  inuectus.  ibtd.  cur  Deus  ha 
bitus, 6 iJ.a.b.  curfulminetci:is.S9j.a, 
cur  lauro  redimitus.SS^.a.  Mfdtcorumt 
prAfei.  640.  b.  /ub  formaferpentisctil'. 

tus... 


9oS 


rtu^o^- 


indeX'  rt- ui^,H 


tus .  ^J7.b. 

■AEfcitlxpij  hiffona,ex  X^aleria  Maximo  . 

638  a.  mythologi».  640  b-  templum t 

AEfi^ttsfignum  eifix  ^icisrefert».^io,h, 

'    cnctthts  .'  -       "'  «^i<i. 

JE^us,  &>■  Aefiuarium  quid  .  70 1  .b. 

AEfiuarik  i;ifitl&  Venetorum exordiii.ibid. 

AEttts  Ciceronts  .  '      i<5^.a. 

AEtnteshominum  anni  temporibus  com- 
parai&,  411.3. 

AEtatum  vari&  diuifiones .  j .  a. 

AEternitatu  confideratio.  (ji.z. 

AEternitati  eedit  terminus ,  ibid. 

AEther .  '84.^. 

AEchiops  iion  albcfcit.  adag,  174. a- 

AHchiopem  dealbarc.<?<^/»?'.  ibid, 

AEthiopes  cur  nigri.zy'}.h.  vnde  di8i  c- 
1743.  '     ■■^'-  ■ 

AEthon,Solis  cquns^cur fic  diBus.  I6^.h. 

A  fabii  abftincndiitn'^</«j;.  Lb.- 

affabtlitas  Nicolai  de  Oddis  .  xvi.b. 

fiffeciui  oculorum  fimilis  liuer .     jiS-a. 

affecius  amoris  a  Plauto  exprejfi.  445.  b. 
coloribus  exprimuntrtr.  yoo.  a-  debent 
cedere  itifiiti&.  id;.b.  furiefi.  7Jl.b. 
impotcr.tum hommum.ji^.h-  moderan 
di.i 61  b.  bmnespr&ter puderem  in  amo 
re  concurrunt.^^^.h.  praui  in  omni  ho. 
mine.  580.3.  fedatifint  in  iudictbus  . 

6^10.3. 
Afri,mir&  taUiditatis  gens .  J  8 .  b. 

A  frore  &  a  tergo.^r^^^.  lop.a.  c^89i  b. 
A  gallo  candido  abftineas..'!!£^;i^.  liii  b. 
Agamemnon. i^o.h.  quis,^vnde  dicius. 

159.3. 
Agamemnonis clypeus.169.ci.  infignialeo. 

Ivi.a.   &i68.    rcgia fententia.  Z^9.^. 
Agamemnoni  quid  vitio  datum.      2  66.b. 
Agaficlis  apophthegma,de  regimineprinci- 

pum.  54.  b. 

Agathoclis  Peripfltetiei  iaBantia  retufa  . 

Jio.  a« 
Agcndi  initium  fecundum  vires   cuiusq; 

fnmendum .  ii9  a. 

Agcntes  ^  confentientesparipaenapuniun 

tur .  Ji6z. 

Agefilaus  noluit  fimultatem  exercere  cum 

Lyfandro  mortuo,  6<y6.h. 

Agefilai apcp hthegma,de  ciuitatibus  Spar- 

tanis.6^h'  deconcordia.zi^.b-   tumu- 

lus.  i84.b. 

Agidis  apophthegma,  dej^itoribffs,  1  <^c.b. 
agtlttas  delphini.  701  a, 


Agldia,vMa  GrA9ia¥Um,VMie  dilta. 6i%\h> 
agmen  formicarum  ,feu  cohors  pulicumfa. 

cilius  cufloditttr  qua/n  vna  faemint-i. 

iiS.a.  mtlitare  Macedonum  Phalanse. 

dieebatur.   -'■■  =^'  ••■_■'••     '■i-^jVb. 
aghvmina ,quA  pueri  rhaiWibus  ii>»pi^iif^ 

408-  b.  varia   rabularum  forekfium  . 

404. b.       --  ■'    ■  ;       \' 

agnus  vellere  purpureonatuS)  quidperteri» 

derit  i  ?09'a^ 

Agon  C.rpitolinus a  Domitiano  infiitutus  i 

8y4.a.    ■  :   ..:.  ^ 

agrerum  fertilitas per  Gratias  figvificatir. 

688. b. 
agricoU  cur  diSii  cuculi.  177  aJ 

agriculturd  z  tilita"s  ^  voluptas  .  ii  5  .b. 
Agrigentini  colorem  caeruleum  gefiari  pto- 

hibiiirftnt .  504*^. 

Agrippaficiicius.  ,76.3. 

Aiax fcutifer.-joG.h.  fe ad  arma  compo- 

nens  Deos  inuocat,  J47.  a-  vndefic  di^ 

eius.  i^y.ai^oa.c^  89^.3. 

Aiacis  eum  Vtyjfe  contentio.  i tfj  .b.   infa. 

nia.-y^i-z.  mors.  7)^,3.  turnutusvi/i^ 

140.3.     •       •  ■      '  V    ... 

Aiacis  rifns.'»^.*^.  ^Ji^a- 

A^^'S,KVf^Aadag.  66^3. 

alaingenij  vigorem  0>  acumen  fignificanti 

yii.a. 
alauda  auis.i^i-a.  €^439-b   galeritaf^ 

cajftta  eddem.  439  b-  ingramine nidt- 

ficat.  lyj^-b. 

Afauda»  in  ni<fIo  latet  gTimcn.adag.  tbid. 
alaud&,milites  galeati .  43  9.b' 

albus  color  qualis.  joi   b.   quidfignificef . 

yoia.  gaudium  j^oi-a-  integritatem. 

z^y.z-  fignum auttiwni .  -   /o<S.&. 

album  r^purpureum  quid.  yoi  a. 

alba  indumenta  in  conuiuijs.fOi  a-  in  cul 

tu  diiiino-  forb. 

alborisfignificaticnes.  ibid^ 

A  L  B  V  T  I  I   ad  Alciatiim  ,  fuadentis  vt 

dc  tumulfibus  ftalicis  fe  filbducatj&in 

Gallia  profiteatur.  '  '  6ii. 

Albutij  Mediolanenfis  Imbtemaad  Alcia, 

tum .  xxxih 

Alc&us  (^  Arifiophanes  vino  madidifcri^e 

bantpoemata.  iJJ.a- 

alc&a  eauda  lesnis.  ii6.9. 

Aleatrax.auis  Mexicana  qualis,  ^«j  a. 
alce  fera.ii-a-  vnde  diSta.  -  i^.b. 
aleis  defcriptio  ex  C&fare.  ij.a.b.    ex  Pli' 

nio,Solino^  (^  Paufania.  14.3.  'pafcendi 

modus.  ibid.  vngula  ,  remediunnpitt' 

pfia. 


Rerum  &  yr?yborum .         gog 


Alcedonia  fiint  apud  fonxra.adag.  T^f.a- 

Alcefiidi  fardifas  obieHii.  '  877  a. 

mlchymia.  Vide,  Chymia. 

Mlchymiciviuapicinrfi.  JJZ.t). 

Alciatus  ad  Bituriges  euceatus.xxvi.aUas 
Alx.atHS  di^Hs  .  14.  b.  apud  Bituriges 

■'  lus  ciuile  docet.  19.  b.  bellicistumulti- 
ius agitatus.  xxxii.  BonontA  docet.xxyu 
•  earmine  a  maleuolo  quodafnggillatus. 
zzxiv.  cur  aliquado  a  communibu:  opi 
nionibus  defciuerit .xxviW.  Docfor lurts 
creatur.xXY.  erroris  argutus  defiditur. 
707«.  Terrari&docet.xx\\\.  Gratijs  ta 
laria  addidit-689.  b.  inuidia  preffus  . 
xxix.  lurisfludia  prifiino  nitori  refii- 
r«/>.  xxviii.  leuiter  correBus .  t^y.  b. 
Mediolanenfis.\xy\.  Mediolani  aduoca 
tum agit.xxYi.  notatus.iy^.3.  profite^ 
tur  apud  jfuenionenfes.  xxvu  pro  obfcu- 
ro habitus,^ eur.xiix.  quei.dam fcripta 
fua  recoxitet  correxit.xxxxu  quibusfii- 
mtilisincitabatur  ad  mutandam  docen 
dt  rationem  xxxu  Senator  Tracifci Sfor- 
tis.  xxvi.  Ticini  docet.  ibid.  "licinum 
reuocatus.  ixvii-  Ticinum  tertto  redit  • 
ibid.   vndefic  dtltus  .  14.3.  ■ 

yilciati  ad  Biturigss  c^men.xxxiv.  ami- 
ci.xxxiii.  candor&indufiria.xxx.  do- 
eendi  munus.xxxi.  Emblema  indetra- 
£iore  (rvvS'p9UGV.'5o^-&'Xxxiii.  inpado- 
tribas  691. ct  xxxiii-  Emblemata  philo- 
lofis  omnibus probata.xM.   excufatiode 

•  freqjtenti  locormn  mutftione.  6iz.a.b. 

" ^  ingeniofa  decifio ■  xxv-  infignia  gentili- 

•  /»«.xxxv  c/ 507.  Iapfus.a,i4f,h.  laus  tn 
alienapatria.\6\i.-Si.  leciioqualisxxx. 
linguarumperitia,eloquentia,doBrina, 
(^folertia  .  xxvii.  locus  de  infignibus 
Mediolanenfibus.\oi.  de  methodofiu' 
dtoruml  10 f.  a.b-  de  principum  ele^io- 
«e.iop.a.  m al euoli  et &muli.  xxxiii. ' rne 
moriilapfus.  f  8i.b.  methedusdocendi. 
xxix.  merbus,mors& fepultura.xxxiv. 
mers  qtiahdo  incidit.  i  y  4.  a.  oratio  ex- 
temporanea.xxvi.  paradoxaquando  e- 
dita.xxvni.  patria-  xxv.  pr&ceptor la- 
nus  Parrhafius.ibtd.  ftipendium.  xxvi. 
fymbolaquA  xxxv.et  ^oy.h.  vita.xxv. 
&>feqq. 

jfihiatorum  fchema.  '      r4'-a. 

jilciatA-gentisinfignia.  '   ^i' 

Alcibiades  citr  naturatn  Chamdeotis ha- 

imdi^us.t^j.a.  & Grj$las leHUaufk 

xy.ii.',:.^    .  ....    -rr.   > 


ab  officio  auocati  ^65.h.  poc-ta  ,  .-.dole- 
fcensfaciiofus.Vn-  b.  vt  rumorem  pophli 
inhibuerit  -,,  ^  3  4".!>. 

Mctdesvnde  dtBus  Hercitles.iyi  b.^yra' 

■^lcimenes attceps .        ._  ,,.     •    ,^.439.3, 

'*^,(^yonartHalc.)onfcrib'et}durnj\i,  a.  cur 
hyemepariat.  7  +  3.  b.  &i^c,-i.  hiero- 
glyphtcumitifittyforenfis.y^^.h.  Lati- 
"li  Alcedo.ibida.    vndedtcta.     ii:d. 

aUyonts  forma.  741.  a-  b.  nidus  qualis  . 
^f^.-J"-  745.3.  d»  90t.  a.  folertiatn 
ntdtficando.  743. a.b. 

alcyonumfabula.y^^.a.  nomina.     tbid. 

alc)onij  dicsqui.  744-^. 

^>^Kuoviav,f}uma  mari^a  tbid, 

Aldi  Manuttj  fymbolum.Wi  h.   &  616.3. 

Ale  lupoiuni  czi\i\os.adag.  i;4.b. 

ales.  ludo  vitahominis  comparata.^fg.h. 

aleuad&Thefiali.  194.3.^. 

Alexdder  £pirota  oraculo dsceptus.66o.h. 

Alexander  MagKus  ambitioftts. Z67.3.  ca. 
daueribusponttslocovftis.6s6.  b-  cum 
Boxane  concurnbens  cur  panem  gladio 
diuiferit.ViM.z.  cur louis Ammonts dica, 
turfilitts.il  .b.  cur  ori  Reph&fiionis  an- 
nulum  apprefertt.  cS.h.  infattabtlts  . 
167.3.  inttidus. iio.a.  irapercitusCly 
tum  amictiminterfecit.  288.3.  Fell&us 
tttuenis  vnde  dtEius  i  x.h.  Fromachum 
coroua  donat  ob  bibacitatem.  517.  b. 
quosformidaret .  7lo.b. 

alexanderPher&us  a&  vxore  {elotypa  occi' 

,/         ,  .  X44«a. 

Jllexandrt  Magnt ambitio.i66.h.  &  1^7. 

a.  apophthegmata  de inuidis.i  i^.a.  i» 
rigidos  veBtgalium  exa^ores  .  628.  b. 
l^»Nv eivA^AKKifjLiVQi.  14.3.  bibaci' 
tas.i^j.a.   celeritas&fefitnatio  2;.a. 

b.  continentia. i^z.h.  laus,  ex  Seneca, 
a/.a.  b.  materOlympias.  13.  b.  num- 
mus.io.z.  ortus  prfclarus.i^a.  perui- 
cdcitas.t^.a.  Jymbolumfcrpens.  Ivii.a. 

Alexandro emblema  accepttim.  lo.  a.  hi'.. 

ruKdogarrienspericulumpr^fagit.^iS' 

a.    re^onfum  apiratadatmn.  "^.ov-b- 
alexandria  <uoKii  dicia  per  excellentiam^ 

48y.b.    &  J78.b. 
alexandrinus  lurtfconfultus  klciato  infe/t 

f"l'^  xxiiii.c^  6o5).a. 

AM^HV.quid.  34i.a. 

AKi^riSiiptov  ,  Sc  AKt^iZaipuuKiV,  quid. 

ibid. 

Alexius  Comnentts  filio  purpurees  caleeot 
dedit,  "^  42.b. 

ttltcui 


5?io 


Index 


jilieus  campm  Lyci^,i  eafu  Btieroph»nt$t 

fic  diclus.  ,  .       8i-b. 

Ai  I  Q^  I  D  maliproptcrvicinumma- 

liim.  <^93' 

Aliquid  raali  proptet  vicinum  maliim  . 

o.ting.    "  ■  lSl.a.<^70C.b. 

AliuA  agere,quf  dicantHr.  /o;.b. 

Alits  peccai,  aliusplc«5litur.       7^8. 
Mllea.itor.     '  146  b. 

Allegoriti  armorum  Am«ris.^79'i.  Cafio 
ru  &  PoUucK. izy.h.  de principum  con- 
ditione.\9-]\i.  ex Fontico  HeracUdede 
Att&  Litn.  s6^^h.  Seruif  dt  Preme ■ 
theo  .  4i8.a. 

HllegoridpoeticA  ratto  .  17. b» 

aliegoriA  laborttm  Herculn .  591-^' 

Aller  leuc  freunei.iedermausGccK.  adag. 
Germ.  JOi-a* 

AhKorpcs-it\hoi,qui.  iSi.b. 

Ah\orpoi(psiyot  adag.  397'b. 

altartj.  i3J-b. 

Alcer  lanus.  *<//?^.  xoj^.b. 

Alterum  pcdem  in  cymba  Charontis  habe 
rc.  adagium  .  <?6o.a. 

tilph^^betiimaulicum.  .    ^79-^' 

Alphonft  apophthegma  de  iudicibu4.  6ii.a. 
i/)figne,liber  aperttts,  llx-a. 

Amatanquamorurus,  oderis  tanquama- 
vnziMXWS.  adag.  i^S.b. 

amabiles  pofl  mortem  .  716. b. 

amalthea  vnde  dicia.  jii-b. 

Amalthed  capr&  cornu  quid.^lQ.h.  jn-a. 
b.  fabnla  .  509'  b- 

/»  Amando  dcleHui  &  conftlium.,i  3  5  b. 
Amansa  Plauto  exprejfus.  814-3.  quivere 
amattfmper amat  .  678.3. 

amnKtes  nuUum  periculum  refugiunt.^^jj' 

a.  paUent.  874-1»' 
amantium  eonditioperbuxum  repr^fenti- 

taijJr.h'  fymbolum  buxu4  .  904^. 
amanttbus  cur  trtbutus  colorflauus.  joj. 

b.  x'^/^;  tuta  via  .  477«3' 
amara  Cypris  efurientibus  .  }  43  -^* 
am.zranthits  aqtta  teptda  hyeme  reparatur 

Venetijs.^S}.^.  cur  tumnlu appontfoli- 
tus.^Zt.i.  curviridis  dicatur  .  jSz.  b- 
qualt^flos.  583 -a- 

Amare,rJ.iquando  verbHpetulantii.)  ij.b- 

amafta.  iuffii  Galeazius  MantUA  Dux  fe  in 
fiumen  pr^cipttat  ,  445. a- 

amftfus  nuUus  defermis.  3  08.  b. 

Arnafts  regts  fatum.zo9.h.  fphinx.Soi..h. 

^  ,„ator  vt  ariesfiolidum  animal .  J  3  z.b. 
.   ,-^r?J  mere/ricum.2  ?  r -a.   ^enesaPlau 


to  irridfntur .  4>8.b. 

amatorum  mores .  903. a« 

amajones  ab Hercule  demXA.^^i.h,  (tm 

ChimAra  comparatA.  S^.a» 

amax^numaUegoriit-j.  jj^-bv 

ambages,  i7^'** 

ambiiextri  hominis  .  lit.b. 

Ambigatus  Rex  Celtarura  ,  x^.a. 

ambitio  Alexandri  Magni.x6t6  .b.^  x<7« 

a.   CMartj  i<S5.b-   Cn.Pompey.  ^66.b. 

&z6j.3i.  lulij  Cifarti  .  i66.b. 

ambitionts  mala.i66.b.  &  i6y.3.h. 

ambitiofi  ©»  *«^r;  /«/lo  ceruario  coUati  . 

zi^J.b.    . 
U.  Ambrosif  conftliumTheodofiodatum  > 
88i.a.  locus  de  dqualitate  hireditatis  . 
8jo.b.  degaUicantft.&y.a,  delocuiits» 
jjjb. 
amens .  67.3. 

amitaqtiA.  78. b. 

A  M  I  c  I  T I  A  etiam  poft  mortcm  du- 
rans.  676. 

amicitia  in  aduerfis  cernitur.  678.^.  qua 
definerepotuitynumquaverafuit-ibid.z. 
amicus  ^  amator  dtfferunt.y^.h.  omni 
tempore  diligit.^yi.  a.  fimulatus  &gre 
declinatur.i^^.h.  verus dimtdium  ani 
mi.  678. b. 

amtci  veri  typus  .  68 4. b. 

amicifucati  nonadmittendi.  lii.  b.  Ixio- 
niis  qui  Heliogabalo  .  lii^rb.  pluresopm 
prefierunt  quam  inimici.^i.z.  quidt- 
Itgendi  .  678- a. 

amtcorum  dttogenera.^Sj.h.  cSo  tantitm 
paria  leguntur  .  679.3. 

A  M  I  N  I  M  I  s  quoq;  timcndum-  709. 
amtratus  regu  siciH*  ^  MatthdO  BoneU0 
oecifus .  711.3. 

amtsquid.  lia. 

Ammtani  locus  de  elephantu.  /34- b.  dt 
Nemefi .  i^o.a.b. 

ammon  cur  diEius  lupiter,  i  J .». 

Al^viideifleK.  577'^' 

Amor  affeSfus potentijfimus . 4/^1.2.  aliger, 
&  quare.j^.^!  n.  amaror. ^71.2.  anima 
otiofA  affeiius.^i  r  .a.  animi  arbitriofu- 
mttur ,no deponttur.  478. b.  apibuscom 
paratur.^71.3.  artium  magifier.^49.b, 
car»alis,exSeneca.^76.3..  cafius  (^pt*' 
dicus.^j.h.  coniugaIis.679.i.h.  conitt' 
galis  qualis  ejje  deieat. iio.2.  cttr  ala- 
tus.^79.h.  curcdcus. ^So.3.  eur  Hont" 
ri  tunclus.^j.h'.  eur  ignis  diHus.^Si» 
b.   cur  nHdus,t{76.h,  curpinatus.  ^79, 

b.  CHt 


Remm&c  Verborum .        ?  1 1, 


b.  cur  pharetrAtu$.ibid.z-\  dtuinut  quo 
modoyKvxJ-riKpof.^^i.a.   dtuinus  to- 
tus  ignti.ibid.   diutnus  Venereum  dijji- 
fat>  4J3'b.    diuinus  vndt  petendus. 
483.3.  diuifus  infirmior.  l^^^-Si-   diui- 
tiarum  multes a  virtuteauocat.  ^yi.b. 
duplex  quid  fignificet.  460.  b.   efl  pul- 
chritudinis  defideriffm.^^6.h.    fc^  For- 
tUTlit  in  eodem  delubro  culti.  ijo.a-   & 
regnumnon  patiuntur  focium  .  400.  b. 
f^  vinolentia  tegi  non  poffunt.  476    b* 
^  871-b.   &>  voluntas  omnes  dijjiculta 
tesfuperant.^  li.h.   Euryali  &  Lucre- 
tiA,apud  Siluium.^^^.i.   ex otio nafci- 
»«r.48  i.b.  ex  otio  ortus  laborem  creat. 
ihid.  ^  h-   extorqueri  non  potefl ,  elabi 
potefl.  479. a.  facile  irrepit  in  otiofos  . 
481.  b.  faemini  SmyrneA  in  coniug.^m. 
demortuum  .  679.  b-  fulmine  fertior . 
4Ji.b.  fugitiuus  inltalicam  linguam 
tradkHus  a  NicoUo  deOddis.  6^9-  a. 
fugttiuus  Poltttani  ■  47J-3.  yKuKvrt- 
Kp9s.^6S  h.&Syi.a.h.  hedtncompara 
rar.866^b.  Honeri  iunBus  Verecudiam 
creat.y^.3.  igneus. ^So.h.  ignu ,imoi- 
gneforttor.^ll.a.  c^4jib.    inconflas. 
478. a,    in  gemma  fculptus.  441.  a.   »» 
maritumvxoris  Domitif  Tulli.  845.3. 
'  interconfcederatos.^jih-  labor iucun- 
'  dus.  481.3    laqueos  vndiq^  tendit.it^. 
'  a.  leonum  domifor.^^z.3.  L.VtteUij  in 
libtrtinam.^.^^.h.  M.Antonij  inCleo- 
■fatram.ibid.i.  melU &felle efffoscun- 
■  'dijfimus .  481.3.  melltlegus  depicius  a- 
fud  Aloyfium  Corradinum.  47 1 .3-  mel 
tilegus  Nicelai  de  Oddis,  exTheocrito  . 
iiid,  mtlttia  efi  .  i^%i.h.   rnirusClarA 
CeruentA  in  maritum  valetudinarium. 
*46.b.  multorummalorumcaufa.-^y^' 
b.   mutuus palmA  arboris.  xoo.z.h.   ^<-'' 
fiore  C?*  lapetofenior.  477.b.  nudus,ri- 
denSjfiulUs  armis  infirukus.  447.b.  (^ 
448.3.  omnia  domat .  448.3-  optima 
principis  cufiodia  .  54.  b-   'Tra.vS^A^ei- 
1up.\^Z  8.^4/i.b.  peregrinarione de- 

■  gltnatur.  4iii.a.  Phihppi  inTheJjatam 
mulierem.^^i.z.  pluspoteflquam vis . 
45  3  .b.  pudicus  Honorem  &  Veritatem 
colligans.  57.  b  pullorum  in  palumbe . 
SiJ.a.  Pythagort  in gallos  albos.  llv.a. 

■  quantam  vimhabeat  animosfieiiesdi . 
'■449.3.    quaratiorie vincat ttate  Nefio- 

rtm.  477. b.  quomodo  ah  amore  fupere- 
^n^^j.b.  ^uomod»^tnimtirtphyftch 


47i.a.b.  quomudo  inhiberi  &  foptri pofi 
fit.\\7-z.  res  leHti.ibid.h-  finearcu  ^ 
ff/;f.447.b.^  448.3.  fenilis,error  dtci- 
tur.66o.h.  fentlis  turpts.  .^96.h.  feni- 
lis  vehemens.i^()j.h.  tribus  rebus  indu- 
citur.  ifi^.h.  triplex  apud  Apuleium  . 
46o.b.  triplex  ob  pulchrttudmem  tri\ 
pUcem.  446.  b.  turpis  vtpella.  tur  .  46  3 . 
b.  Tt/^Asf  »^  TuipKQTTOioi.  480.3.  velo- 
citer  accedttytarde  difcedit.  .  478.3. 
A  M  o  R  filiorum  .  814. 

amoris  affecius  a  flauto  exprejft .  445.  b. 
antidotum.  4^1.3.  antiquttas.  477.  b. 
armorujn  allegoria. 479.3.  ccelefiiseffe- 
^<?. 460.3. b.  coniugalts  vtrtus.  847.  b. 
definitto  cx  TheophraHo.  478.3.,  defcri- 
ptio  ex  MaruLlo^  474.  b.  defcriptio  ex 
Phornuto.  47  >.  b.  defcrtptio  ex  Proper- 
tia.ibid.  defcriptiones  varin.^^^j.s.  di 
uinifymbolum  5,  Cr«x  481.  b.  diuini 
x^i/.^Sj.b.   error  &  inconflantia.  478. 

a.  O*  Mortis  error.6^S.b.  honefii  agal 
ma.^^S.a.  <7/«fe^r<.  489.3.  impatien- 
tia  quife  occiderint.j^t^.4.h.    initium,vi 

/«f.4i^0.3.  infignia..^7}.b.  mel&fel.. 
468.3.  «;i/«r;».  478.  b.  pttulantia  per 
ChimArd denotata.  S},b.  piciura.  473. 

b.  potentia &vu.^9.3.  prafiigium pra. 
fiigie  non  pellitur.  5  47.  a.  fiatua  O'  de- 
fcriptio.  474.  b.  z^^j^.a.b.  fymbolum 
citrus.  871.3.  fymbolum  glans  puntca 
tn  nigroclypeo.^Si.h.  turpis amuletum 
ejjicax.  j\.^i.a.  z^rV,  444.3,  visin  c*te', 
ros  Deos.^^i.a.  vulneraexoculis.  490. 
a.    vulnera  qnalia  ,  471.33. 

Amorifax  attrtbuta,/^jfS..a.&  4J  8,b.  qui 

inter  docios  operam  dederunt.  ^yy.b. 
arnorem  accedunt  verba  &  cantus.^S^^. 
Amore  captusfiudiofus,Jif^<i.h.  non  captun 

turMHft,.  491, b.   a  turpi  cauendum , 

33J.a.b. 
ftrhoresduo ,  460.3. 

Amphiarai  infigne  draco.  Jvi.a. 

amphisbma  erepareretraditur  .        i4-a- 
amplexari pedefirem  Philofophiam,.qu;d  . 

353- 
amuletum  quid.  j  4 1  .a.^  5  46. a.   a4  amo- 

rem.iii,6.h.   contra  obtreciatores.6^6.h. 

facrum  contra  imQrem..l4^,a,h..  vnde 

dicitfm .  34^-3. 

A*M  V  L  E  T  V  M   Veneris.  340.. 

amuletorum  differentid .  34r.3. 

AmtcU  in  ItnUa-a^ferpemibiis  deUt& , 

Amyg- 


912 


Index 


,u_  :^> 


A  M  V  G  D  A  1.  V  S  .'  87  f. 

Amygdalus  Jymbolum  prAcocis    ingenij  . 

876-  a. 
amygdali  defcriptio  .  Syj.a.b. 

ATtaclmrfis  apnd  fws  nuUus,Athem(  ad- 

mirattcvifiiit.  614.3. 

Anacharftdts  apophthegm»  dc foft .  ^o ^ .b . 

^  7 1 ;  a.  </e  inuidia.  3 1 9.3-  </e  A<i«/- 

gantibus  "jo/^.^.  dormientis  decubitus. 

76.h.  ^Ar.h.&l9T:h. 
An.tcreontts  Ode  ,  de  Amore  mellilego  . 

470. b. 
Avauai^ixrict,  &fenfuum vatuitas.  199.3. 
AnagrammattfmHs  artificium  adofienta- 

tii>nem  .  Ixiii-a. 

anagrammatifmi  ratio  qu*  .  ibid. 

Mtjalogtaprudentis  cum  moro  .  88ob. 
Anaptj  &  Amphinomi  fratrum  pietia  m 

parentes .  S^o.b. 

itrios  vnde  dtcia,  146. b. 

anathemaVeneris,{}ecu[um  ■  3  5r.b. 

Anaxagoras  Solemferri  igniti  majfamcre 

didtt .  59  S'^' 

Anchtfis  ex  tumulo  ferpens  cxiuit .  iz.a. 
anchora  qutd  .  616.  b.   delphino  iun£la  . 

61 6. a.  pro  refugfo  &fecu'ritate^.  ilnd. 

ThalaJJtarchi  Galltci  .  ibid.i. 

Anchora  domiis.«<^<»^.  6i6.b. 

anchor&orthographia.  ibid, 

AaichoraHifacram  (olwzK.fidag.  ibid. 
Anchoris  duabus  fultiis.«rf«^.  617.3. 
Andoctd&  Pythagorei  fymbolum.  xlix.b. 
Ahdre&  Cratandrt  de  Chonrado  Peutingc- 

rotenimontum.  i.  a.   VVechelij  f)mbo- 

lum  Pegxfiis .  Ixii.a. 

Andromcus  Imperator  cornibus  ceruorum 

pajftm  ajfixis  adulteras notaiat.  1^8. b. 

fenexpuellamin  vxorem  duxit.  897. b. 
A  N  E X 01'  »^  A-a(-)(^  .  ^90. 

Anellod:fcdc,^«<i//*.  iii.a. 

Angerona.ftlenttf  Dea  '  68.b.^69.a. 

Angeronia&  Volupia  Dea  apud  Romd- 

nos  .  46J.  t). 

angerorti&firmilachrum .  ihtd. 

aiiglt  diutrMtoiis  1  ana  pr&diclio.  43  6.a. 
ay.gittlla.izi.a.   lubrtca.  tifiH. 

AngvriHaiu  \ttigi,Tii:\.ito..adag.  ibtd. 

angu.ll&ferpeutcsjluutatiles .  ^7.b. 

ttngutUarum  muitttudo  vbi.  iil.s.   natu- 

ra  .  '  i^i.h. 

Anguillascaptare.<f</<i^.  3^3.3. 

angutltas  captare  qui  dicanttir. 383.3.  &' 

i  84,3.    in aqua  turbtdaptfcari.  _J 83.3. 
avguis  Ambtojianus  Medtolaat.'6^i.%. 


qualehieroglyphieum  ino^entit,  ii.b. 
qtiid  hteroglyphiceftgntficabat.ibid.-  rt 
rumvariarum  hteroglyphicum.ibtd.  a. 
fibi  caudam  mordens.quid.ibid.  fmttO' 
fus.ii.b.  tortilis  Ducum  Medipldnen- 
fium  inftgn  e .  lO,  a. 

anguis  pr&fagium  ,  1 1 .  b. 

angnes  curfeneBute  abiecia  quotannisre- 
iuuenefcant.  /  i,a. 

anguifer  Dux  qui .  5  74«  b» 

anguipedes  gigantes.  J7.a« 

anguila  coeli  porta.  x v. a. 

animalia  commoda  cj*  incommoda  fua  no 
runt.  653.3.  cor  magnum  habentia,  ti- 
midiora. x j 2. b.  duo,qu&  nonpoffunt ci^ 
ctirari.69j.h,   vuijii/Sia. .  877.8. 

Animalta  quadrupedta  ,  quorum  menti§ 
fitin  Imblematis  Alciati.  \lce  i}.  ^- 
per.541.  Arics.315.  Afeila.j94.  Afi- 
nus.47.&373,  Canisi;i.&  6^j.  Ca- 
pcr.  405?.  Capra.i5yj3  3.  &  606.  Ca- 
tulus.718.  &8:3.  Elcphaiitus.  5J3.& 
734-  Equus.  19J.  151., &  jjj.fiber. 
6si.  Hinnulus.  194.  Hircus  .  511. 
Lea:n3.77.  jzs»,  &;4i.  Lco.  86.  167. 
168. 185. 441. 6j4.7_f  1.768.  &796.  Le 
pus.(^j4.  Lucabos.533.  Lupus.i85. 
&  714.  Lupus  ceruaruis.  194.  Mus. 
181.&401.  Mus  albus.j^S.  MusSar 
m^ucus. 'ibtd.  Mufimon.78j,  Muftc* 
Ia.54;.  Pcilis  leonis.  170.  rcllcs.348. 
Pelicsmurin^.  icj.  Sucula.  18.  S^s. 
i33.3S^.&  7J I.  Taurus.1,90.  Veruex, 
18.    Vulpes.Soj.   Zibellus.      .     34^- 

animalia,qu&profignts<fidhtbita  <^  Rflw*- 
.  nis.\\'}.h.  prp D^s  hahita.  410.3. 

aaim.xlium  inimixttiti  pofl  mortem.  715. 
a.b.  quorundamfolertia.isi.h.  triage 
nera,aeria,aquattlia,tcrrena  .     413.3. 

Anima  de  ccclo  cR.  3  9.b.  eli  non  vbi  ani- 
matjedvbiamat.  57 8. b.  hominis &tef 
»•«.671.^,:  omntbus  rebus  corporalibuS 
pr&ferenda.  65  4.3.  fedendofitprudens  . 
(>ii.h.  ficcafaptentijjtma. .         Ij8.a. 

Antm&trespartcs.  l6,b. 

animusab  extcrnis minime ptndet.  106. a- 
ad  fuperna  eleuandus  .  39.^.^  ^o.a.b. 
altquando  relaxandus.7.  a.b.  conflans 
cuiufdam  Eufebij  in  tormentis.  80.  a.  hn 
manus  inconfians  &  lubricus  .  JtfJ.  a» 
moderatus  Artaxerxts.6i6.3.  moderA» 
tHs  T hemifiotlis . 6i-) .h.  pertinaxCato- 
i7is  tmprobatus.^l^.h.yt  auriga.i^t.*^* 

animiamor D^sgratus,i9.b,  contiplatifi 

qus. 


Ref  um  &  Vcrbomm ".        p  1 3 


■tiu/t.ii>id.  fores,  oeuli. ^9o.h.  fortis  »o- 
ta,ilex.Sjo,b.  partes dt*A.^i^.b.  pttri- 
tasDeo  gratijfima.io.b.  fedes  antnce 
rebro.anin corde.^iz.b.&  ^ij.a.  timi 
di  eft  mortemfibi  afferre.  j  i  ^.ab.  volt* 
ptas  magntim  -virtutis prAminm.ios.h' 

<nnimt*m  animo  videre,maximftm.  Soi.a. 

Animi  generofi,  qtii  amori  fticcubuerun  t . 

A^inni  Mommorancij  fymbolum ,  enfis  num 

di4s  .  Iviu.b. 

^nno,  Dtix  Carthaginenfium  in,  exilium 
npulfus,  quod  leoite  pro  iumento  vfusfue- 

rit .  lyo.b. 

Mnnona  Romatnt .  y^J^a- 

Aniiolaiii  aiboic  tranfplatare.««/«5.8j3  -a. 
annulus  in  primisnuptijs  cur  detnr.  840. 

b-  pronttbus  ferreits  .  862.-  b.  pr-onubns 

Sppnfjipro  ar-iha  olim  dabatur.ibid.  fer 

uitutis fymbolu.x\\Ti..z.  vnde dicius.ib» 
nnniili  dextras  implicttas  exhtbites.ixi.n. 
snnularum,origo  vnde .  .  ^i^.a. 

annus  IucIhs  ^  96. a- 

tinni  bieroglyphtcHm,ferpensinfe  leitolii- 

tus.jSs.b.  quatuortempora,  eorum.que 

mttnera.^ii.b.  fymbolumSol.  xlviu.b. 
mnonymi  cuiufdam  epigramma  in  meretri 

ce  Veneta.iio-b.  in  l^haethonte  16^.3. 
Antagonifta  fortunatorum  inuidia  Artjlo 

teli  .  3  13.3. 

Ante  barbam  ^oces  CnKS.adag.  iy^.a. 
Ante  myftcriadifcedere.  adag.  49. a. 

Anteqiiam  incipias  coiifiilto.^<^<»^.  ii(f.a. 
ANT£P02,<^  e/i?,Amor  virtiitis,  457. 
ANT£POS»Amor  vututis  aliiim  Ciipidi 

nem  fuperans .  46I. 

AvTipaf  quis  ,  (^vnde  natus  ,  4/8.  b.  (^ 

460  a. 
Anteuortii  C^  Po/iuorta  Rpmanis  culta  nu 
:   piina  .  lo^.a. 

Anthufanomen arcanH  Vrbis  RomA  6^.i. 
AvTiAi'Hpa.,vel  a.v^pii,ziirago  .  79. a. 
Antichrifius  credttur  futurus  Nero  a  qui- 

bufdam.  191.  b. 

Antidota  duo  contra Sirenit  cantu.  49 i.b. 
Antigenidts  apophthegma,aduerJus  obtrs- 

Batores  .  xxviif. 

Anttgonus  Uberumpatrem  imitatur  hede 

ra  redimit^s  .  it^.b. 

Antigom  regts apophthegmati.deaduLitio 

neaulrcorum.  197  a.  dt^itf  timerttate. 
■  ■  x^6.a,  de  holie  aggredici^do.  5  3  (J.a.   de 

regibus .  64.0.   de  tzc.tnrnitate.  71.  b. 
clementiatn  maltdicos.bi  j;a.  rcsfon- 


fumde  mouendis  caftris  .  71. b. 

Antimachus    Lyricus  cur  pfecas    di£lus. 

407.3. 
Antiochus  &  Charicles  fratres,vt  htredi- 

tatem  dtutferint .  8yo.a. 

Antiochi  Soteris  nummus.  170.  b.  (^  641. 

b.slratagemain  Galatas .       f3f«a.b. 
AvTtTTAKos  quid.  468. a. 

Antipatri  crudelitas  in  matrem  Theffalo- 

nicen.         ^  i^i.b. 

AvTfTrtKetpyeiv-adag.  I73.a» 

Antiphanes  viuert  0>  bibereineademfta 

tera  coUocat .  rji.b. 

A  N  r  I  Q^v  I  5  s  i  M  A  quajquc  commcn 

titia  .  760. 

Antifthenes  Atheniefes  a.\no-)^ovAf  ridct. 

J87.a. 
A?ttifthenis  apophthegma,de  fratrum  cori- 

cordia  .  z ly.a. 

Antonini  Augufti  nummus.6^'!.  a.  76^.3. 

C^SjJ.b.   nummi  quatuor  .  6/^i.a.   Pif 

apophthegma,dc  bono  principe.    617.3. 
Antonius.Vide.M.  Antonius . 
AntJnius  Rota  Patauinus  excellens  lyrifta. 

61. h.   Verus  a  Lucilla  xelotypa  occifus. 

i44.a. 
Antontf^erengi  epigramma.in  annulu. 

1II.3.  Thyles^  epigramma  de  Prome- 

theifurto  .  418.3. 

Anuli epigramma,deNarciffo.  306.  b.  in 

indociles  .  17  4.  b, 

anus  cufaltat,morti  deliciasfacit.  497. b. 
(snus  cuiufdam  apophthegma  in  Thaletem 

aftra  contemplantem  .  43  i.b. 

Acnia  vnde  dtcta  Gr&cia  .  781.3. 

Apelles  vulgusfuA  artis  adhibuitiudicem. 

')i6.b. 
Apellis  pergula  .  ibid, 

aper  ZrymanthAUs,  tertius  labor  Herculis. 

SPS-h. 
aper  fulmen  in  dentibus  habet .  s^i.  b. 

impetus  &  furoris  hieroglyphicii.  J^J.b. 
aprt  irymanihAi  allegoria  .  ibid. 

apis  &  cupidtnis  collatio.^iz.i.  in  aduL- 

teros  fAuitia, .  469.3. 

apcs  citius  punguntpollutos  libidine.ibid, 

nec  feri,nec manfueti generis funt.  471. 

b.  folA  ex  brutis  regem  habtfc  dicutur, 

633-3. 
apumnatura.6}j.Qi   rexan  aculeum  ha- 

bcat  .  ibid.b. 

apex  genusgeflaminis  itaminis.     643.3. 
A^ppoJ^iTn  cur,Z3^  vndediBa  Venus.ij^.b. 

&^S6.h. 

Mm  m  Api- 


pi^  Index 

Jpiciuf  gurges  ,  &  eius  mert ,  J9x.b.  feri- 

pfit  Ithros  de  gulofitatLj.  ibid. 

A  pifcibus  ^biunzto. adag'  Iv.b. 

A-at?ici' cur  veteribui  tantopere  laudata . 

jlpium  fepnLchrii  adhibitum  .  Sjfo.a. 

Apioo^^ns  cd-adag.  ibid. 

hTTKitvas  fymbolum  AnnAMommoranci^. 

lix.a- 
ApodemiiM  affentator  Confliintij .      i^T-b. 
apodidr-tfc  in  da  flndtts  puerilps.  aySb. 

ApoUinaru  carme»,  de  laboribui  Herculti. 

A^oHo  Delphicus ,  tejfcra  L.  S)U&  .  xlvi.  a. 
^  Bacch-M  ciir  iuncii .  419-  b-  Jidicen 
per  cygnam  d.fignatus.  7Ti:  b.  medici- 
t3£zfinprimustradidit.^l9.2.  lythius 
cur  ccnornenhoctAs  habuerit .  xlvi.  b. 
r^;  «rir^i .  415.3. 

ApoUmH  oraculum  de  Oedipcde.^^y.h.  r«- 
iJ>onf»m  Branchidti  datum.         411. b. 

ApoUinifacrA  cicadi.  778. b. 

ApoUoniui  Rhodius  ingratus  in  prtceptori « 
jSi.b. 

ApoUonij  apophthegma,de  regibus  .  9J.a. 

Apologi.  de  afinipelle.  ^Jp.b-  ^^  afino  fa- 
craferente.^y.z,  de aucupe  &vipera. 
438-a.  de  bubone  .  }oSh.  de  cafiore  > 
6ji.b.  de  ceruo  ^ferpente  .711. i-  de 
duabui  oUti  .  6yQ.a.  ^e  /eo«e  C?»  ^/""tf  . 
^■41.3.  de  leone  ^vrfo  .  tbid.  demure 
ob  gulam  capto^ot.z  de  natiuitate  du 
flicti  Cupidinu  .  4<Jo.b-  de  pinu  (^  cu- 
curbita  .  539.3.  detubicine  in  beUo  ca- 
pto.  725.  a.  ds  zitulo  intefiina  vomen- 
/c-5  ;4.a-b.  de  vulpe  0'fapite  humano, 
804.3. 

Apophoreta.quid.  ^ii-h* 

Apophthegmata  ^  patriafeptem  Sapien' 
titm.  7  8(f.b.  Biant.s  hrienei.  793 -b.  C^ 
794-3  b.  ChilonaLaecdAmonij.  790.  a. 
b-C^  791. a.  Cleobtdi  Lyndij.  789  b.  & 
79o.a.  Fertandr:  Corinthij -731.^  b-  P»' 
f^fi  MitylenAi.792..  a.h.  Solonii  Salami 
"if  79i.h.&  793. a.b.  ThaletuMilesif  . 

794.b.d»7Py-  a- 
^pophthegm.Ttav.triorum .  Aciriani  Caefa- 
ris,<i^  bono  Principe.  617.3.  Agaflclis  > 
deregimine  Vrincipum.  54. b.  Ag^filai, 
</*  ciuit.itibus  Sp.trtanti.ibid.  deconcor- 
dia.tis.h.  Agxiis.deproditoribtts.  i<^0. 
b.  Alexandri  Migni  ,  de  feffinatione  . 
14.3.  de  inuidts.^19.3.  in  exaHores  ri- 
fides  vsdsgalium.i:.^  b.  Alphonfi,  <(e 


iudicihus  611.8.  Anachatfidis,  <fe/"ortf. 
4oj.b.  ^  713.3.  deinuidia.  11^.2,,  de 
nauigantibus  .  704.8.   Anicul^  cuiuf- 
dam ,  in  Thaletem  aflra  contemplatem. 
45  i.b.  Autigenidif ,  contra  petulatiam 
cbtrsHatorum.  xxviii.    Antigoni ,  dea- 
dtilatione .  1973.  de filij  temeritate->. 
166.3.  de hofie  aggrediendo.^16.^.   dc 
Regibus.64.h.   de  taciturnitate  .  yi-  b. 
hciti^hzmSyde  fratrtsm  concordia.  1 1/. 
a.   AntonioiPij.^/e^owoPr/^^/^e.^i^.a. 
Apollonij ,  deRegibm.  93.3.  Archida- 
ini,  de  moderatione  vicioru  .  171  .b.  de 
temeritatefili).  zji.h.   Archita:  Tarcn- 
tiai,«/f  «>,!?. z88.a.   Argeij</e  vxoribus  a- 
lienis.ijS.b.    Ariftippi ,  de arttbus  ad- 
difcendis.  417.3.  Ariftonymi  ,dediui- 
tijs.i^^.h.   de  philautia.  ^op.  a.  Ari- 
{iophanisjde  S ocrate .  xxx.  Ariftotens» 
de  pulchritudine.^^6.A.  Angulli,</e  &- 
dificio  Pifonts.  486  .b.   Biantis,  de  arti- 
bus.  417,  a.  de  bonis  animi.  204. b.  de 
'vitA  innocentia  .  i8i.a.   Carneadis  ,de 
filijs  Regum  .  i96.b.    Catonis,  de  adu- 
latoribus.  j^7.h.   de  taciturnitate.iis» 
h.  deverecundiapueroru.^04.3.  Cleo- 
menis,  de  oratore garrulo  .  3  ij.b.    Cou- 
ftantis   Imperatoris ,  de  ^fco  Principis . 
619.3.   Demaisu,  de  filentio.6p.h.  De 
mctuiide  ma!edicentia.6^7.  b.  Demo- 
ctitifde  connubio.S^^.a.  de  ira  eohiben 
da. iSS.h»  Dcmo({henisJn funus aua» 
ri  .  67S  a.   Diogenis,  de  adulatoribus, 
158.3.   de  Arifiippo  &Arifiotele  .  377. 
a.b.  demeretrice  Olympionice .  3  3  2.b« 
de  mutatione  morum  .  174.  a.  de  fene- 
dute  inopi  .  361.  b.   de  forte  humana. 
yf9.b.  delpe.  11^.3.  deverecundiain 
puero.so^.3.   in  Afirolegos..^i^.h.   in 
Muficos.6i.h.&  61.3.  Epaminondaj,i/« 
ien0Principe.6i7.h.    Fabii  Verrucofi  > 
de  beneficio afpere  dato.69i.h.    Heracli 
ti,in  concordiafuadenda.  9  4-3.    Ifidori 
Cynici,/»  Neronem  lyra  canentem  ,  6  x. 
b.  Lacacna:  cuiufdam  {csminXtde  coniu 
gali  pudore.  841.3.    Lzcxnx  alterius  » 
decura  domefiica.S^6h.  Laconuro,»» 
ignauos.  }6i-h.    LyC\m3chi,de  gula-i. 
402.  b.   Menedcmi ,  de  fiudiofis  Athe- 
nienfibus.  13  4.b.  Panaetii,  de  vxore  du. 
cenda..^^6.3.   Vt{\3X\Aiu de Regibus.6^, 
b.   Vexic\i%,deBdotijS.S69.^-  deconti- 
nentia. 192.3.  Vl^touis, de ignauis.j6i* 
a.  deRegibui.^i.^.  Vyth^ooix,  de fo- 

6rii' 


Rem  ra  &  Verborn  m .        pi^ 


ir:etafe.9^'h-  de  vfnVeneris.  \.h.  Q^ 
Cascilii  MctelIiMaccdonici,</f  tacitur- 
nitate.ji.  b.  Rhodii  cuiufdam,</«  ^e  . 
tjo.a.  Scipiouis  Africani  ,  de  conjilijs 
miltta.ribus .  i^i^.  Sileni,  de  vttA  hu- 
rrtant,  conditioNeA.a.  Soctaus,deadole 
fcente  9f  .a.  de  occultando  igne  aMtfce- 
/frf. j;8.a.b.  So\om%,de amtcitia.xhx. 
a.  So^\\oc\\s,de vfuVeneris ^9^ ,3i.  Spat 
taui  cii'midim,de vxore pu/iU^.  i9j.  b. 
Tfacmilioclisj^e  ^o»o  vtcino. ^oo.a.  de 
inuidis.^i^.a.  T\btt\\  Cx(iiis,ds  taci- 
turnitate.j^.h.  intyrannos S'iy.oBopv{. 
diS.b.  Traiani  Cxinds,  dc fifco.6 :.y .h. 
Z.e;ao\ns  C'\t(ici,de adolefcente  garrulo  . 
70-b.  de  hilaritAte  in  conuiuio  .  146. b. 
de  fhilofo^hiAfiudio.  xxxii.  de  qnodam 
vnguentis  dclibiito  .  3)"i.  b. 

ApoflropheThuilij ad  S.Crucem.      2.0 t.b. 

Arro^icoaK  Herculis .  J^7-b. 

ATTorpo^TraAov, quid  .         j  41.0.^  346. a. 

Jtppelljitiones pulchritudints  variorum^  v^t 
riA.  ^^r.b* 

Apuleius  afinum  fe fingit  Cereretn  ctrcum 
ferentem.if'').^.  de  Gymnofophiflts  quid 
dicat.'xQ6.a.  quidfentiat  de  meretrici' 
bus.  3  5J'b. 

jiqua  quid. 76 i.b.  cur  pro  Arumnis  vehe^ 
mentioribus  accipiatur. iiz.h'  Clitorij 
lacus  abflemios  facit .  8/ <J.a. 

aquApotus  commoditates 


Aquam  bibeus  >  nihil  boni  pizias.adag 

134-b. 
HquAVitreAqUA.  383.^. 

nqualis ,  177.^. 

/IquiLi  auiumregina,^  louis  ales  30.  a. 
aurea,ferfarum  infigne[yii,  j.  cur cy- 
gnos  in(ecittur.76H.3.  fortitudtms  nota. 
iSjb.  (Janymtdem  rapieiisquid-^e.h, 
imperij  fymbolum.  1  vj.  tn  edittjftmis  lo- 
cisriidumpontt,  7 1 0.  b.  infigne  Roma.no 
rumiS^  a.  tn  fiemmatts  quibus  vfita- 
ta.y6i(,,\  paneOci.juio  Cxfar:  eriputt, 
C?»  redUcdit.  1  Sy.b.  Vromethci  vnde  na 
tt*t  4iy.  b.  prosiemmate Imperatoits  „ 
l8;j.b.  iryrrhus  dictus  ,  169.  a.  quibus 
facra  auts,ibid.  Tarquintoptleum  e  ca 
pite  abfiulit.ibtd.h.  yolucrts  Haturnta. 
iS^.b.  vnde  dtcfa  .  ji.b. 


prAfiantia  .  ibid.a, 

Aquila  quis  primus  pro  inftgni  vfus  ftt , 
Ivi.b. 

aquiU  duA  in  eulmine  domus  fedentes  na- 
to  Alexandro .  i  gp^  [,^ 

Aquileia  ab  Atyla  triennio  obfejfa.f^i,^, 

aquilinp  nafo  homines,regij.  \  89.3^ 

ara  BonA  fpei  .  z  1  o.  3. 

Arabum  adulatio  .  l  J  7.  a. 

Arachnes  arrogantia.  joo.b. 

Arbor  qutd.jG^.h.  fune^acupref[us.%^9, 
h. &  Sii.a.  inuerfahomo.  8!>8.b, 

Arborcdcicda  quiuiscolligit  Ugaa.adag. 
6^6.3. 

Arborts  &  Vru^us ,  quorum  fit  mer.tioin 
Alctatt  Emblematis .  Abies  8^7.  A- 
mygdalus.87j.  Buxus.  873.  Capufi- 
CUS.3Z5:.  Cucurbita.  yjg.  CuprclTus, 
848.  Cydonia.86i.  Ficui  aceiba.j  if. 
Glans,.  8;i.  Glans  Punica  .  474.  Hc- 
dera.  8^j.  Ilex.  868.  lugians.i.  Laii 
rus.  88r.  Lorus.4S4.  Malus.  813. 
MalusMedica.87G.  Morus  878.  Nux. 
8ii.  Olea.  13;,  Palma»i98.  &  773. 
Perfica.  '.n.  Picca  .  170.  &  859.  Pi- 
nus.  ;38.  Pjacanus.  5  64.  Poma.370. 
&813.  Populys  alba.  886.  Quercus. 
iio.  &  852.  Rofa.  ys.  Rubus.373. 
Salix.8;;.  Vitis.176.  675.  &  742.  VI- 
mus .  676, 

i46-b.     Arbores  DjjsfaerA.i^e.h.  qu&dam  tranf' 


plantationefiuntmeliores  .  613.3« 

Arboribus  comparatur   vita  humana^, 

888. b. 
arbufium ,  400  .b. 

Aibuihim  vnum  nonalitduoserithacos. 

adag,  ibid.z- 

Arcades cur 0a.\etvopsiyoi.^Sr.a.   curTrpo 

<ri^nvoi dicii.^SS.h.&>  ^^9.  a.  Lunaar^ 

tiquioresfe  exifiimabant.7 6 ^ .h.  prtmi 

Ijtnam  obferuarunt .  ;88b. 

Arcana  domus  Imperatoris  non  detegen- 

da.  76.  3.  quanta  diligentia  celanda  . 

75.3. 
Archclai  respofum  tonfori  garrulo  datum . 

3i^.b. 
Archidami  apophthegma,de  temcritc.te fi- 

ItJ.  lyi.h.   de  viciona  moderate  fereK' 

da  .  1 7 1 .  b. 


Aquila  innubibus.^*^;?^.  6c4.a.     ArchidamiaCererisfacerdosArifiomenem 

Aqi  ila  ron  captitmulcas.  «<i?/i^.   6*^^.3.         liberat .  1863 

Aqi^  Ia  &fcarabAt  dtffidiHm.  7  lo.a.  hte-    Archtlochus poeta  maledicus  .  248.3". 

rogljMicumcur  D,  loannt  EuangeltfiA    archtlocht  epitaphtum.  245.3.   maledicen. 

Aitntputum.  ii.b'   omtnavarta.i^^.b.         ti.i.znS.a.  tumulus .  248. 

Mmm     i        Ar- 


^i6 


Index 


Aichilochi  patria.  ada^.  '■^^•J^- 

ArchUochuni  calcarc.«</«^.  *!^'''* 

Archilocbum  tciete.adag.  ibid. 

Arcliilochia  di(fla.«</'«J'-  ibid. 

Archippe  fcortum  d  Sophocle  adamatHm. 

496a. 
ArchttiTarentini  apophthegma  ,  de  ira  . 

z88.a. 
Arcluin  annuhim  nc  gcftaco.  adagium. 

xjix  a. 
Arcnla  Gratiarum  inanis .  6S9.Z. 

Ardea .  5^7-^- 

uirdearum  tria  genera  .  ibid. 

Ardeola  fteUaru.  ibid. 

Ardelioquis.i67.3.h.  /uis coloribus depi- 

Bhs  .  ibid.h. 

ardelionum  arrogatia.  3  6%.h.  mores.ibid. 

iindia^  ibtd. 

ardor,pro  amore  vehementi .  Si^.a- 

Areopagitarum  iudicandi  mos .     6zr.  a. 
Argci  apophthegma,  de  vxoribus  alienis .. 

138. b. 
Argi  mythologia  .  117.  b. 

Argo  nauis  vbi  fabrefaSa  .  j 46. b. 

Argonautica  expeditio  qutd  mythologice . 

8oj>.a- 
Argttmentum  frt.fationis  Emblematum  , 

z.  a. 
Argutia  Oitidij.  74.  a.  ptiellarum  in  colo- 

rum  figmficattonibus  ,  fo^.b. 

Ariadne  a  Baccho  rapta. i^o.i.  in  infula 

Naxo  a  Thefeo  reliiia  .  tbid^ 

aries  amatorem  ftgnificat-  Jji.b.  in  au- 

reo  vellere  quts  .  808.  3.   Fbryxum  ve- 

hens  quid  aUegorice.  ibidem.  b.  flolidi 

fymbolum.^^z.h.  vir  gregu  .      ibid-s. 
Ancs  nutricationis  meicedcm  perfoluit  . 

adag.  ipo.a. 

Artetis  aurei  velleris  mythologia.  Soj.k. 
Arion  fe  tn  mare  prdcipitaturus  coronam 

capit.  55-^' 

Arionis  a  delphino  feruati  biHoricL-^  . 

j86.b. 
ArioHi  ab  Ariftijs  manare   creduntur  . 

664.b. 
hriftarchi  qtii .  lyo.b. 

Arifte*  locus,de  ritu  ludiorum  in  abluen 

dis  manibus  .  t-77'^' 

Artftidei  ctir  Athenis  pulfui  .  1 18.  b»  /«• 

ftus  appeUatus- zSg.h.  Locrenfis  morfum 

musieU  s.gre  ferebat .  ^94.a. 

Artfltdts  integrttas damnata.  63i.b. 

Artftifpus pechnias  fuM  m  mate  pret^cit , 


Arifiippi Apophthegma  ,  de  artihus  addim 
fcendis.^iy.z.  catttio  .  653.3. 

Arifiij tumulus  .  66$. 

Arifiocrates  proditor .  1 86.a. 

Ariftocratis  proditoris  poena .  l88.a. 

AriHomenes  Mejfenius.  iS^-.h.  a  mulit'. 
ribus  capitur .  186.  a.  captus  elabitur 
ope  ArchidamiA.  ibidem  .  corde  hir- 
futo  pr&ditus  .  188.  a.  fecundo  capi- 
tur  ,  c?»  ope  vulpis  elabitur .  i8<$'.  b. 
tertio  capitur ,  &  d  virgine  liberatur, 
187.3. 

Artflomenis  cor  hirfutum  .  188.  a.  hifto- 
ria  ,  ex  Taufania  .  184.  b.  C^  f^ll* 
mors.  188.  a.  parentes.  iSs.A-  tumu- 
lus.  183. 

Ariftonis  ^  Eunomi  certamen  muftcum  , 
775'h.&  776. a-b. 

Ariftonymi  apophthegma,de  diuitijs.  ZS4^ 
h.  dephilautia  ,  509.3. 

Ariftophanes  hominem  fapi'tt;m  o^ttmum- 
muficum  dtcit .  6L.a. 

Ariftoph(ti:is  apophthrrma  ,  de  Socvatcj. 
XXX    fabula,  degallo.  FS.a. 

Ariftotdes  cur  r,ij.io\<os  ,  fiue  Multis  di- 
dus .  i^i.  a-  explicatur .  303.3.  in- 
gratus  in  prdceptorem.  191.  a.  negat , 
grues  lapillum  tenere  in  volatu.  10;. a, 
p/A«tyTof  5  lo.a    plagiarius  .         xxx. 

Ariftotelis  apophthegmc>,depulcritudine . 
44<^.3.  diuifioitatum,  ^.z.  lapfus  me- 
moriA^  30i«b.  locus  ,  de  folertia  alcyo» 
num  ,  743.3.. 

Ariftoxeni  ^psJ^etKiVca.  341.!?. 

Arma  Achillis  pofl  mortem  Aiacis  ad  tu- 
mulum  eius  eieSia.  i^f.b.  AchiUisfuh 
quibus  iudicibus  Vlyfti  adiudicata.  16 j. 
b.  ^  164.3.  armis  irritantur .  6^.  b.. 
Palladis  .  113. b.  ponere quid  .  331.3.. 

Armorumfymbda .  6.a. 

Armellinus  fymbolum  cafiitatis  .   3  49. b. 

Armenij  jagittam  Tigrim  vocant,  ^  cur. 

II  8.3. 

Arnaldus  de  ViUa  noua  aurum  verum  5<» 

m£  confecit .  8  lo.b. 

Arnobif   locus  ,  de  antiquorum  figmenm 

tis  .  76^.  b.   infttturorum  conielfores .. 

4jo.b. 
Arnutius  Paterculus  fuo  equuleo  tortus  . 

714. b. 
Arrid  laeti  vxor .  8 1  j . b. 

Arrii  Poeti  vxoris  mers  .  J 1 3  «b» 

Arrha    Sponf^  a  f}enfo  oUm  qUA  dat»  , 

8^1.  b. 

Arri" 


Remm  &  Verborum.'        p  1 7^ 


arroganres  .  3103. 

itrrogantiercs fnnt  ij  ,  quittHptr  diutfesfa- 
cit ,  f  40. 3. 

Arrogantia  Arachnes.}  00.  b.  ardeltdnttm. 
8  68.b.  gigantum.  37.  b.  indoHorum , 
51.3.  Af<»r/)^.  3oo.b.  Menecratis  Medi 
fi.^il.b.  Rhemnij  PaUntonis  .  i  10,  a. 
Thamyris.^ooa-  TheJJalt  Medici.  3 1 1. 
b.  viciori&  comes .  lyi.b. 

A  R.  s  nacitiatn  admuafls.  414. 

,rf«  ^  Fortunafercfunt  circa  idem.  S^6. 
.    a.  Wiijr^f-^^-^S.a.  pro  fraude:7^.z.  fu» 
<uiq;pro  viatico  efl.  417.2. 

Artem  quifequ{intur.  4\j.h. 

Jltte facla,de\quibus  in  Emhlematis  Alria 
tipajftm  tncidit  mentio .    Adorea.  8  i  8. 
Alea.557.   AUieoliis.  459.  &  738.   A- 
.    imileciim.344.   Aiichora.  515.   Aiicido 
tiim.7j8.   Arcus.  43'8.  457.  4.61.  6f  8. 
&751.    Balchciis.  70C.    Braiftea  aun 
vcl  argenti.  xiii. <  Caduceus   507.   Cal- 
ceus.^Sj,   Cainpai)a.8(S.   Cacena.  7|i. 
Cer«.  116,  43  X.  &  758.  ClwrcuJa  pi- 
^a.   I.   Choenii.  353.  &  360.   Chor- 
Ax.  60.  Gircwius.  344.   Cichara  .  60. 
&  773.    Claua.  170.  &  7JI.    Claui- 
culi.413.  ClypcHS.  i(J8.  473,  &  683, 
CIyrter.380.    Compedcs,  377.  Corol- 
la.  742.  Coronacxgraminc.  I  jz.   Co- 
lona  ex  oliua.  57^.   Corona  eiquet- 
eu.  8ji.  Coronae.4j7.   Crater.  41.  & 
.    4^3.   Cubitus.  157,  Cubus.414.  Cur 
rus.  167.  264. &  7j4.   DoIiolura.2z8. 
Ebur.734,  Enfis,  311,  JI2.  642. 705^, 
&  7J-y-    Fax.  3  57.  416.  447.  Sc  ^SJ- 
libnla.jS;.  Fides.773.   Fila.393.    Fi- 
fcus.  617.  &  ^30.    Fi(tula.873.   Fla- 
brum  .  6^1.  Fra:num.  157.    f  unda  . 
Sii.   FHnis.395.  Galea.  738,   Habe- 
iiae.i6i.   &   442.  Iugiim.734.   La- 
byrinthus .  71.  &  406.   Lembus.  60. 
libra.  78;.   Licuus.^zy.  Lupata.193. 
Malluuium  .  176.   Membrana  .  714. 
:  ModiHS.357,   Moneca  Bruci.641.  Mul 
ftrale.  60^.    Muilea. /85,   MufcusA* 
rabs,348,   Nauis.  124.  Nomjfma.  u 
.    Nouacula  .  513.    Olla  .  698.'  Palla. 
118.   Parma,    j.    Pcdica.  438.    Pcni- 
culus.   118.     l'cplum  .  41,    Pcrgvila. 
:    513.    &   80^.    rccafus .  1.    Pharetra. 
473.  &  6/8.   Pileuj.  642.    Pilulje.xii). 
PlcArum.773.   Puluillum  .  88:.    Ra- 
515,363.  Kcmi.ii/id.  Kctia.i4^,&  335. 


r 


Sccptrum  .  te7.    Scutrca.  442-    Scu- 
tuni.i^i.   Scyphus.  413.   5ella.  41. 
Serta. /1.  &65-8.  Serrnm  oliuae.  576. 
Signum  miiicaic.  71.   51^^01.499.  bi- 
ftra.  ij9.   Specuhim  .  (J95,   &    785« 
Sphxra.414.  Stola  .   4^9.   Stragula. 
ibidem.    Tarnia.  473     Talaria.  52.3.  & 
6Z6.  Talus.  557.  Tela  .    116.    zi8. 
457.  461.    473.    474.    658.    &    6f?i. 
Terehclla  .  40(f.  Tcrminus.  785.  Tcf- 
fera-i.  &  667.   Tropka:um.  533.  Tu- 
mulus-.^P^.yTt.  581.  &-663.  Tympa- 
na.  139.  &714.    Vifcum.  438.  &  7B5. 
Vitrum.785.   Vitta.  473.  Vrceus.  176. 

Arte  metallum  fieri  poffe  qui  rtegannt . 
Sio.a. 

Artes  ex  cerebro  lonis  prouenircquidff. 
If.a.  iibcrales  quam  illiberales  fequi 
fatius .  417.3. 

Arrifex  vuWis  Mufas  falfts  ima^intbuf- 
gxpreffit.j69.3.  omnisfuo  deleiiaturO' 
pere-^.  Jo8.b. 

Arfinoes  mira  in  liberespietas  ,        817,  b; 

Artaxerxis  moderatus  animus  .      63  <f.a, 

Artemidori  locus,de  Nemefi .  i  6o.b.^ 

Artemifia  MaufoUttm  cxcitauit .      665.3*. 

Arthemenis  ^  Xerxis  deftttcejfionecdcers 
contentio  .  (J^j.b- 

Artus,quid  .  ii8.b. 

Arundoprofagitta.  435.&» 

Aruttm  quid .  374.  b.  ^781.  a.  genitale 
qutd .  54i.a» 

Arx  Athenarum  Acropolii  .  78  b. 

Afinus  hieroglyphicum  fapienti&  ,fortitu- 
dinis  Jaboris  c^ frugatttatis.j^y.b.  tu- 
uentam  ferens .  51.  a.  tnederi  putatur 
i£lisa.fcorpione.4,y  b.  ptftationts  vititt 
author  .  131.0. 

Allnus  portans  myfteria.  adag.         ^P-av 

Afmus  ftramina  mauuJt  quam  aurum. 
adag.  J7y.a. 

aft7ii  encomiiipey  CornetiS  Agrippd  .  47..b. 

afino  obfonijs  onuHo  comparantur  auari , 
374.3.  •' 

afinorum  quorundam  velocitof,  ^S-b, 

afinu  ccmnnfja facerdotia.  jl.bv 

afio  auts.  i9i.a. 

affentfitio  Arabum^  iJ7a* 

ajfentationvs  malum  .  309  a. 

affen-tatorum  mores  .  iJ7.b. 

Atlidua  ftilla  raxum  eicauat.  adagium. 

415.  b. 

AjfiduttM  infiudijs .  1 3  ^.b. 

Affuefcere,verbum.  361.^. 

M  m  m  3         akra 


9l8 


aFira  cogere  malos  ejjcfalftjfimum.  ^^  6.^. 
aslrorum  vn  cjuanta.  .  ibid.h. 

ajlrologi  tudiciarij  .  43  J-a. 

fijlvologorum  reprehenfio.  j^^o.h.  vanitM  . 

4J4b. 
/iJlHtijtd&monu.-jo^^.h.  Ly fandri .^ i6 .z.^ 

Cxf^-h    Sirenum  /^91.3.   Solontf,pro pa.- 

tria  libernKda.^j^y^.-jt.h.   Vlyjfts.  yi^.i, 
jisiydetmM hiflrio  (piKetvTOi.  jop.b. 

ti^vhiS^ets  cur  lailucam  vocent  mulieres . 

j4z.b. 
Atalnnta,  ab  Hippomene  curfu  viHa^ . 

8i4b. 
Ate  calamitatem  C^  nocttmentum fignift- 

cats^ia.   Homerica.s6i.z.  louu nun 

cia.^doh.   vnde  dicia.s^i"  a.C^8i)8.a. 
jltA  de  cielo  deturhatA  fabula.  j6o.  b.  C^ 

j  61  a.  fabula  in  quos  t  orqueri  pojjit . 

y^j.b. 
ateranigro  differt.  joo.b,.  vtrf/mq;pro  ma 

lo  captttir.,  ■  .  xlviii.a.. 

uitergate  Dea  Syrorum  .  Ivyh, 

Athanarin'-  4.  paganti fuggiUatu4 ..  ij  i-a. 
jlthnr^s^  de  Inli^ni  c&de pr&fagium.ibid, 
athei^  E*>icur^i.  39.b.. 

j^theriA  tfVy  Aici&per  exceUcntiam.  48/.^.. 

^  f78-b   cur  do^ddicatur.^6h'  vnde 

KominatA-  iij-b.  vrbs  loq^uacijftma ^ 

70.3. 
Athenaruminfignia  Hi.    latu,  j6.b.  &: 

Tyj.i,.  fymbolumnociua  .  iii.b.. 

AthenAi  iocus,de  poculo  Neslorts .  424  3. 
Athenienfes  divr6')^ovi(.  yg^.a.   currnrt, 

yo(^epot  diH  -tbtd.  loquaces.^^^.h.  pul. 

lati  de  beUo  dccreuerunt     f®4  a.    vnde 

diSii  Cecroptd£.i  6.  3     C^  1 1 J  .b.  vola- 

tum  noHuA  pro  J)mbolo  vicloriA  habe- 

bmt .  iij.a. 

Athenienfit^m  antiquaorigo.  j^^.h:  beUa. 

exittofa. 7.^0-  h.   infigneeicada.  587.3. 

(^noiiua.Wv.h.  injiit utum  contraotio 

Jes.^6i.h.  iudiciade cAdibus. 611.3.  poe 

nain  eos,qutfeipfosocciderent  •    Ji6.a^ 
Arhcnicnfium  incondilta  temcfitas.^<//j!^. 

Ii3-b. 
A7i/Aa,y€^H,3h:iimenutur,verbumArifio 

telti  .  ipi.b. 

Atias  Latine  dicitur  Telamon,.  744-a. 
Atreus .  i6y.a. 

Attalus  .  2.9 (J.a. 

Attali  dicebftr.tur  omnes  Reges. Tergami . 

7ijb. 
Atyla  Aquileiam  obfidet.  J  Jia.  fiageUum 

Qei  fe  nominabat,ibid.  tn  ctmpnCa' 


taUunicU  vlncitur.s Si.h>  'vi^usltx. 
liam  inuadit.  yjt.a. 

AtyU  exercitus  numerofijfimtu .  yji.  b. 
mors  qualts,&»  quando  incidtt.  j  f  z .a. 
firages.  yjj.b. 

A  V  A  R  I  r  l  A.  ^6$. 

Auaritia  metropolis  omnium  vitiorum, 

^73. a-e^  388.3.  negottatorts  cuiufdam 

Chif.^j^^a.  quale  monfirum.}y6.h.  ra. 

dix  omnium  malarii.  373.3.  fummum 
.  malum.i'6i.i.  Valetiniani.6i9  h-  Ve- 
.   ipafiani.  630. a.b. 

ttuaritiAComites. 3  88.a.  currtu  j 71. b.  de- 

teflatio.ibtd.  &  volucrum  coUitio.^j^f. 
.  a.   idea.^jt.h.   mala.^aa.b.  pernities 

quanta..  ibid.a. 

auarttrs  hydrepice  comparatur.  J7i.b.  mar. 

fupiorum  miniiler.tbid.  Tantalo  in  a- 
■:■  quts  fimilts  .  370,3. b. 

duari  bomints pietas.u^.h.  preces&deuo. 
■    tio.iJ6,3i'  viua  idea  .  S7S-h. 

audri  afino  obfonijs  onufio  comparatt.  ^  j ^. 

z.  ^ambitiofi.  2^5". b» 

auarortan  condttio.^y i.h'&  57S''''  ^^'''"' 
-    cipumcommentum  .  63  i.b. 

auaris cur  tributus  color  fiauus.     joj.a. 
Auceps,-  .  440.3. 

aulior  ^Autordifferunt.  164. b. 

auSoris.  Thefauri  iingUA  Latina  lapfus , 

S-^   ■  .    ■ 

aucupium  cum  anatibus domcfiicis.i\6.a. 
audacia  qiiomodoltcita.,  577. b. 

audeniesfupra-ziires:  27  2.  b. 

AutJi  ChcJydoneru.fl^/^^.  411.3. 

Augeriani  epigramrnata  de  Amore.J^^i.Z' 

AugiA  fiabuli  hiHoria.  ^^6h,  purgatio  > 
feptimui  Herculisiabor.  ibid, 

augurium  ex  cornice.  2o8.a. 

auguria  Tpreucrunt,Hannibal,Mifoniantts 
HebrAus,&  P.Claudiu^.  ^^(J.a. 

Augujii  CAfaris  apophthegtna  >  de  ddificio 
yifonis.  Af%G  h.  clementia  .  6)  ^h.  de 
Varo  amieo  confiffto.  1 97.3.  di(ium,Yc- 
itina  lcnte.ii7.b.  Jymbolum,papilio  tu 
cancro,item  Sphinx  .' '  Ivii.a. 

AtiguBtnus  Ntphui  Fhtlof6phtti,amater  fe 
nex.'  -.  4j<J.a. 

Auicennx  &  Medicorum  diuifioAtatii.  3  a. 

Aues,qtMrutn  meminit  Alciatus  in  Etnble 
matisfuis .  Alar.  45^7.473.  474.507.  & 
J20.  AlauHa;.  152.  &  458.  Alcyones. 
741.  Anas.246.&'(504.  Anfer.604.  A- 
pcs.  46.6,  &  46i?.  &  738.   Aquila.  z6.. 

18}.. 


Remm  &  Verboriim .        p  i $? 


l8j.  416.  709;  &  768<  Atdcola.  J<f5. 
JBubo.  495.   Cicada.^jSj.  6i>i.  748.  & 
773.   Ciconia. i7i.Coccyx-i7<J-  Colu 
b?.l8j.&  423.  Cormx.iii.io7"i2,8.*C; 
315.  Corui.3i;.673.&7iz.  Cuculus.i 
i7j-.j5-7.et4io.  Epops.jit.  Erithaciis. 
5$?.    Falco.3  66.&  604.  FiccJula.j??.,-. 
&  410.   Frigilla.410.   FuIica.7ii.GaI 
lus.  86,.  Graculus.  504.  Grues.  loi./ 
589.  &  4j8.   Harpa.  608.    Hirundo., 
406  410.&748.    Ibis.  380.    Larus  . 
j«5>.    Locuft^j4S.   Mcrgus.7ii.   Mc 
rops.78;.   Miluus.  JH-&608.   Mota- 
cilla.334;Mufca. 691.   Nidus.709.  No 
d:ua.iii.iyi.&49^.   01or.76S.  Ono 
crotalu^-jS?.  Otis.i^z-  Qua.^oji.  Pa 
lumbcs.8z4.  raira,  7S;.  Paller.  5^4- 
Pcnna:.  7SJ.  Porphyrio  .  137.'  Scara-. 
ba2us.709.  Sturnus.40/^.  Tiuu.^oJ'^ 
4Q5.   Tiiraus.458.   Vefp?.i48.&63i. 
Vcfpcrcilio.406.   VuJtur.  54Z-  ^  ^75'' 

flHes  canor&  Mtifarum  ■uoliicres  dicunttir . 
749. a.  TetKivTpicuqu&.^^i.ik.  Stymph/t 
li4es,^uintMlai>or  HercuUs .     596.3. 

Auesquasris.^^^^.  ^^j.b. 

HUinm  cantus  -vt  compefcatur.  5  1 4.a>  i^- . 
dujiria,  naturalis.  153.  b,  Stymphalidii 
allegoria  .  ^9  6.3, 

/1«/«. 378.3.  igni  comparata  .  ^79-3. 

AuUfcita  defcrtptio  ex  Uiciand .  378.^. 
C^379-a. 

ftulica  vita  Iplendida miferia.  3  78. b. 

AMlicorum  aurea  compedes.  3  77.a.  condi- 
tio.  378.3. 

A.GeilijlocuSydepalma .  I99.a. 

(iurata,fiueOrata pifcis.  .  ,    ^ii.b. 

aureafibula  quihus  competebat,  586.3.  & 
jSS.b.   mediocrita^  ,  ii8.b. 

Aurexcompedes,  adag.  377-^.378,3. 

aurea  dicebantur  qu*  Lucrofa.^o^j.z.  ma~ 
la  He^eridumy  quid ,  ,- .  8o;?.b. 

aureum  poculti  Babylonis  quid,  ^i.b-  vel- 
lus  quid  htjlorice.  Soy.b. 

JlureUani  Imperatoris  omen  exferpentt^, 
iJ.b. 

AureUus  Albuttut  lCMediolanefis^Ci  i.a; 

Aurelij  Seueri  nummus  .  '54i.b, 

aurigavnde  dicius.  z6z.b, 

tiurigA  comparatur  menshumana.  ibtd.3. 

Auris  ^iL^iwa.adag.  607. b. 

ftures  cur  dtiA ,  os  znum  a  natura  datum  . 
70.  b.  in  Unguam  defluere  quidfit.ibid, 

^tirora  Eos.  8  7.  b.  ex  Ajir&o  fra.tr e  pepvrit 
ventos,  6l6.3.  Fegafum  dono  acctpita 


loue^.  >  8i.b. 

aurum  artefieri  pojfe  probat  ipfa  experien- 

tia,  8io.b. 

Aurnm  habct  ToIofanum.<?rf^_gf.     HJ.b. 
Aufon.tj  Anigma,deflUabus  Cadmi.  782.3. 

carmen  de  Mediolano.  19.3.  defcriptio 

Occafionis.  ya;.  a.  epigramma  Virgilto 

tri,bu^ti*m.,derofa  0>  Venere  .        4  48. b. 
au^icium  quid.  ;46.b.  lugubre  in  faba- 

rumflorf,  I.  b.  ruftici  cuiufdam  fals  e  tr^ 

ridft  feruus ,  J46,3.b, 

auipicia  fuperftitiofa  GermanicApUbis . 

;46.a. 
au§picijs  bonii^inchoanda  res.         861.3. 
kv70)i^^qvi< qui  appellati. s8j,3,  foli  GrA- 

ci  funt,  899.3. 

Aut  regem,aut  fatuum  nafcioporreie.  a- 

d^g,  ,  KS/.b. 

autumnifignum  cornucopiA  vfiis  (^pomis, 

plenum.-^io.h.  ficeduia  .  ibid, 

auxiiium  iegisfru/fra  impiorat,  qui  in  le- 

gem-committit.jt^.h.   mutuum ciaudi 

&>cAci.  68o.a.b.  &  6  Si.a.b. 

AvxiLivM  numquamdeficiens.683,. 


B. 


BAbei  qtiid  Heir&is'.  44.3. 

Biibyion  Mgyptt  a  quo  &dificata.ibtd. 
cur  meretrix purptirata  vocetur.ibid.  h. 
meretricis  typus.  ^i.h.  Mefopotamia  a 
quoAdtficata.^^.a.  vndefic  dtcla.  ibid. 

BabyioniA  mores  coryttpti.  44.  b.  tnuri  in- 
ter  orbis  miracuia  numerati .tbui.i.  no 
minevrbcs  dnA  infignitA,  vna  AE-gypti  , 
aitera  MefopotamiA.  tbid. 

Bakyioni&  mulieres  i?77pudicA  .  44'b. 

Bacchus  cHY  Bromius  diclus  .  1 3  7.  a.  cur 
/3»y.e'f«f,&  ^iKtpcoi  appeUatus  .  141.  b. 
cur  ccrnutus .  141.3.  cur  Dithyrambus 
dicius.  1 44.3.  cur  furens  i^  infanus  di- 
citur  ab  Homero  .  I4)',  b.  cur  iuuenis , 
140.3.  curivyyi^idtSl^is.'^^').^.  cur 
Ltber.  1 40.3.  cur  Mufis  iuncfus.  1 5 5 .b. 
cur  nudM's.  i^i,a,  (ur  nymphts  tempe- 
:  randus.  1 43 ,  b.  curpaterdicitis.  131,3. 
cur  piures  habuevit  nutrices.  I44,b.  & 
Minerua  iTvvvdLoi.iio.\>.  &  paiias  cur 
eadem  ara  locarenfur.i}}.  3.  &  Faliai. 
/  cur  2oue patrenati.i}  i.b.  femorts  loui 
■infutHs.i-^^.h.  haberivoiuit C.Caligu-  / 
■ia  16.  h.  haberi  voiuit  Heitogabalus. 
17.5.  igneiis ,feu  ignigena ,&  cwn  145. 
■a.  LyAUs dicius.io^i.b.  vi^piSoTii^Tzhoi. 
Mmm     4         4^  b. 


5?20 


42.  b.  templum  louiconjlituit.tj.^. 
vndediBiis  .  iSI.b. 

Sacchi  cogKomina  varia.  1 3  7.  a.  currHi  a 
tigrtbus  traffta  .i-^o.h.  ^  Apollinit' 
comparatio.^i^.z.  tHuenta.J ^o-h.  ma 
tcrSemele.  xjl.b.  mythologia  .  139- b. 
natiuitas  14 3. b.  nutrices nympkiA.i^^, 
b.  fimulacrnnudai^i.A^  4i76.h.  fo 
d/ilttium.ijf6.h.   fiattia.  138. 

Bncehoctir  ctn-ntta  attri&Mtaj^ta.  cttref 
figies puerilis.  1 3  }  .a.  b.  curferula  &  pa 
pauer  trilMuntur.^S-a.  quarefacra  he- 
dera.z6y.h.  cur  tympanu datur.  l^i.b. 

Bacchum  cornutum  quifinxerint .     ibid. 

Bacchylides  poeta  lyricus  .  60^.3.  propter 
fuauitatem  carminis  diffus  Siren.  ibid^ 
quatuorin  conuiuifs  reqttirit ,     134.  a. 

JSacchylidestresfuerttnt.  6oj.a. 

JBaiazetes aTamerlane captus  (3*caueA  irt 
clufus. yto.h.  malum,  quod  alterime- 
•ditabatur,ipfe  expertus.  ibid. 

Haltheus  &  Baltheutn  .  707-3. 

Balatro  fcurra.  2jo.a. 

Salatrones.  fjd.bi 

Baptifii.  Cynth^  epigramma  de  Venere  (^ 
Solone^.  ^fp.b. 

Bapttzati  piteolis  aticuBi  teguntur.6^f.3. 

harathrum,in  quod-LacedAmonij  nocentet 
pr&cipitabant.  i86.bv 

barbam  vellere ^illufionisfignum  .      6f6.3. 

harbaries  ex  lure  ab  Aleiato  deputfa.xxx. 
xxxsxxxvm.Gothica^VVandalicae- 
tiamnum  formidnbilis  .  717.3. 

BarbatiOygarrulus  nebalo.  loj  .b- 

Barbtton ,i/]firumentum  muficum  .  77f.a» 

i>arrire,elephantorum  efl.  53^.a. 

hnrrttiis  quis  etamor.tbld.  vox  ctepkanti. 
ibid. 

harrus  pro  etephanto  .  SSS'^' 

Barthotcm&us  Anuttis.  ySj.b. 

httTiKiiJi t^vn de ftc  diSus.  208. b. 

Bafitica  D .V irginis  Medioiani .  a  I.b.  qud 
do,  ^a,  quoAdificata,  ii.a. 

hafilicaaHx .  7;.a.. 

Bafitij  Magni  tocus,deeeheneide.y6/^.a.  de 
pietate  in  parentes.  l^i.b. 

Brxjfus  ut  Nerone  afiagitijs  auoearit.  3  47.  h, 

Baftardi  quifint.  <Jor.b. 

Ba  tttis  Rex  Cyren  enfium.  3  8 1 .  b. 

'Esiiu  SWphiOD.  adag.  ibid. 

Battiadcs  cur  dicius  Caltimaehus  poeta  , 
ibtd- 

BrMcis  ^  PhilAman  concordiA  cenit*ga!is 
cxewpUr.  ■  iij.b. 


Bauitts  e$» MeuiutVifgil^ ttnuU .  gio.  t,' 
Bearequid.  Jio.a. 

beatus  nemo  anteobitnm.^^y.h.  2^788.3. 
Bcccc(e\cms.adag.  jSj.a. 

Bccch,vox  naturatis  deprthenfa  inpueris, 

178.3. 

Becchus  vnde  diSlns.  ihid, 

Bccchi  cormtuconuitiii  prohrofum.ihid.b, 

BeelXjbub  dAmon,  Deus  mufcarH .  693. b. 

BelgAptruicax  (^fuptrbum  hominum  gt- 

nus .  196.3, 

BetifarijJuBiniani  Ducihexitus .  jto.b» 

hellaria.-t.  ij^.b, 

Belterophon  Chim^ram  vieit.  84.3.  equ9 

alat»  veSius,  quid.  ibid..h.  natura  Ne- 

ptttni fitiuiyfama  Gtauci.Si.i.  quidfi» 

gnificet.Sj.a.   vndedicius.  Si,a. 

Bellerophontis  fabuta.  8i-a.  mythologia  p 

tx  Blutarcbo.  ibid.h.  C^  83.3.  temeri* 

tat.  8z.b, 

Bellcrophontis  lireras.i»*//»^^  ihid. 

Betlona  qu^  .  If.b» 

Bellouefus  ^  Sigouefus  Ambigati  exforo- 

re  nepotcs  .  i9.bc 

Bettmefus  Mediolanum  qdificauit  .  ibid, 

hettu^  interdu  mitiores  hominihus.  1 6  f.a. 

hettii  Bruti  ^  Cajsij.  f  1 3 . a.  ciuile.  ^.  1 1  .b, 

&  j^^^.a.    Galeacij  centra  Ilorentmos» 

J74.b.   inter  Samios  &  trienenfes.71 7. 

3.   quibus  vtit^..  j84.b. 

hettt  ttymon.  j  j,  4. b.  finis  quis  effe  debeat  » 

741. b. 

heito  cttiftinihit  cxitiofius,  ^44.3- 

hetta  Athenienftum  cxitiofa.  740.b.  Chri 

fiianorum  quam peruerfa.  ^ ^}  .h^   eur,et 

qua  cautione  ftifciptenda.  739.3.  intt' 

fitnaLtcedtimoniorum^y^i.a.  Romana^ 

rum .  ibidr 

heitorHm  fuafores  .  7i^.b,. 

hetticis  in  rehus  eeleritas  ,  ly-a» 

Benedilius  Maximus,Brixia»Ui  Thrafyht» 

lus ,    '  S79'3, 

benefitcere  eff  Deos  imitari  .  565.3» 

bene  fa£ia  male  loeata,  pro  matefaiiis  at" 

bitranda  ,  lOI.b. 

Beneficitim  qui  accipitJibertatem  vendit, 

688.b.  qui  nefcit  reddcre,  initifiepetit, 

^po.b.  tardum  ingratum  efi.ibid.a.  va 

luntarium  eff.  ibid.h, 

Benefitij  interduos  tex.i^o.h.  maie  com- 

penfati  cxempta  .  70J .  a» 

Beneficia  non  funt  exprobranda  .   690.b> 

hcneficia  dancioimttamur  Deum,  nonfoC" 

noramitr ,  s^i.i» 

hene 


Reram  &  Vertorum .         911 


iefte  fentiendftm  de  Dijs.  300.3. 

itneHolentifi  citiitim,firmtim  imptrijprti.fi- 

iium'  64.  b. 

Sernnrdini  Trebatij  tefiim»niHm,de  Chon 

rado  Petitingero  AugnRxno  .  z.b, 

Btrofi  Bttbylonici  locttt ,  d»  gigantilfHs  . 

58.9. 
JBeta  in(ipidier.«</<*^.  i75-^' 

JiiMquu.  78  8. a. 

Biantit  Prtenei  apophthegma,de  animi  h» 

nis- to^h.  de  artiiftn. ^i-^.a.  devitt,in 

tegritate. \it.a.  apophthegmata,79i.h. 

^  794.3.b. 
hibacitas  Altxandri .  147.3. 

Bibcqui«q;auttres,aiitnc  quatcr^^»^'»^. 

141?.  a. 
hiblia  in  membranis  fcripta,ad  PhiladeU 

phum  mijf^i-).  7 1 6 .a. 

bibliotheca  a  Nicolao  de  Oddis  inllruda  . 

xvi.a.   Ptolemti  Fhiladelphi.     7i5-b. 
bibliothect.  veteresper  quercum  defignatx. 

854.b. 
hilii  qMid,&  quottiplex  .  i8<?.b. 

bilis glafleA  qu^litas  .  iS/.a. 

bilem  in  aliquem  ettomercquid..     ^yi.b. 
birruscolorqualis .  504.^. . 

Bis  dar.qui  cito  d:it.adag.  dS^.b. 

bis peccat ,qui  peccanti  auxilium  commo- 

dat.  7i7.b- 

bis  puerifenes  ,  4^7.3. 

Biturix  metropolis Biturigttm  .  l^.b. 

Biturices  populi  Aquttantd.  ibid. 

Biturigum  inftgne  verutx.  1 8.b. 

biuiumHerculis.  xv.a.C^  J^y.b- 

B[z3i'\,qui  dicafitur  ItaltS'  joy.b. 

hUfustCognomcn  Semproniorum .     407.3. 
Blanca  Rubea  fortiffima  o*  cafiiffima  ma 

trona.  &i5-  3.  ab  Acciolino  tyrannovi 

tiuprata.il^.b.  viua  admaritum  in  fe 

pulchrum  defcendit .  ibtd. 

hoare  quid,0' vndediciHm ,  404.2. 

hoatus .  i^j^.a. 

Bocotica  auris.  <*<//»!•.  _  781. b. 

Bacotif  cur  rudei  habiti ,  Jji.a. 

bombarda  vnde  dicia  .  778.3. 

Bombarda  fua  loannes  UangueHs  mifere 

perijt .  7i4.b. 

hombus  quid .  778.3. 

hombyces,vermes  fericumnentes .  880,  a, 
BonauenturA  CasltUionu  tefiimomum  de 

Albutto.  6ii.a. 

honus  pr^fumitur  ,  qui  eil  bont.  nationis  j 

malus,qui  maU.  789.3. 

hem  tHtntHsfimHUtrHm »  a; i.  a,b.  tm- 


plum.  ibici.h. 

bonipafioris  efi  tondsrepeeus,non  dcglube' 

re-j.  61 8.  N. 

bona  externa.  xiv.b.  vnde  di^a ,  Ji^.a- 
Boiii  viri  lacrymabilcs.  adc^.  24i.^b.  g^ 

647-b. 
B  o  N  I  s  a  diuitibus  niliil  rimcndura  . 

B  ON  I  s  aurpicijsincipiendum  .  54/. 
Bononia   iiudiorum    onntintH   altrix  . 

xxvi. 
Bononii  docuit  Alciatns.  ibid. 

Borbonij  Cardinalts  infigne ,gLtdiusf..im~ 

meux .  Jix.3, 

Boreas  vsntus  Septtntrionalis .  1 8  i.b. 
bos  animal  ad  laborem  natum  .  yii.a. 
bouet  iMCA  .  53  4- b. 

Borpvi.  137  a. 

braciea  vnde  fic  diHa.  xiv.b. 

br^ciea  ^  Lamina,  differentia.  ibid, 

Brafidi  Ducis  a  fortce  moffi  di£lum . 

7II-3. 

Britannus  cUudus  vxorem  c&eam  ducit , 

681  b. 
Bomius  cur  diStiis  B^cchus  ,  iJT.a. 

Bro?:tes,  vmn  ex  VuUani  famulis  .  tbi- 

dem  . 
Brutus  ^Caffttis.  fi--^. 

Buti  mors.  yix-  b.  &  jTJ.a.  nummas . 

641.  a.  opinio  de fortuna  virttitim  fu- 

perar,te,pernicicfum  delirium  .      5 1 y.a. 
bubo  pritis  adolcfcensMcius  Afcalaphus  . 

497.3. 
buccinaTritonis  qualis .  S6^h. 

Burgundionum    rex    ab    Atyla  cnpttu . 

J51.  b.  ftemma  y  triarepagula  rtibea  . 

Ivii.b. 
bufinm  .  189.3. 

bufiuarij  qui  fint .  yot.a. 

B  V  X  V  s.  3/3» 

buxus  amantium  fymbolum  ,  904.  b.  & 

Buxum  dicitur.%-j,\.i.  pro  ttbia.ibtd. 

vnde  diHa.  tbid. 

huxidefcriptio.Sy).3-  pallor.  iy-\.b. 


adag.  7io.b. 

Cachinnus,  i^^.b.  vndedifius.     648.3. 

Cadere^:  aoS.b. 

Cadmidraco.  1 1.  b.  fabula  feuhifiori'^, 

^Sl.a-b.   mjtkelogia.  ibt^i-h-  vxor  Har 

monifi »  7S.3  n, 

Cadu- 


c.tduceatores  legnti  qui.  509.3. 

cadi4ceusMercHrij  quid.  $09.  a.  C^  897.^. 
fignum  concordii.  ^io.h.  eloquenttA. 
thid.  pacis.ibid.  reciusquid.jo^.b.  f» 
defunjpferitoriginem.  508. a. 

caduceidefcriptio .  jo^.a.  fymholfi.  510. 

a.  b. 

caduceo  itppliciti  ferpentes.  f  e9>3. 

cAndabarathrum  Lacedimoniorii,  i86.b. 

CActlij  Metelli  Macedenici  apophthegma , 
de  taciturnitnte.y i.h.  faliaaa  in  tefta 
mento  condendo .  67$ -^- 

CAcitofanimi  maxima  inphilautis.  308. 

b.  mortnlium   .  ^71.  b. 
C^citatepercujfus  Ttnfias  ob  vifam  Miner 

uam .         •  zji.a» 

c£cum  quid .  480.3. 

i&cits  claudum  gesIans.6io.a.h.&6Si.^. 

b.  cur  debeat  ejje prAfes fen^tus .  6ii.a.' 

cur  fingatur  Amor.  480.3. 

Cc^des  leonis  Nem^iprimus  laborHerculis. 

5  94.b._ 
C^remoniq precantium.  yo.a.  facr^S.Cru 

cis ,  639.b. 

C^far  ambitiojus .  x66.h.  imitatus  Ale- 

x^indrum.tij.a.  leonifuribundo compa 

ratus.%%6.h.   occijusin  fenatu.  i58.  b. 

fuo  splendore  patrem  fere  obfcurauit . 

86o.b. 
C%Jarts  ambitio.  i66.  b.  Borgi^ prqjum- 

ptio.  2  3  6.3.b. 

KAyyjts-iJ.ifquid.  648.3. 

C.Caligulii  noutis  Bacchus  haberi  voluit. 

i6.h. 
C.Cornelius  ob prqpofteram  libidinem  mor 

te  multatus  .  jTJ.a. 

C.  M.^rij  tejjera  rf/ilitaris  Lar  Deus.  xl  vi.ai 
Calais  ^  Zetes,ad  quid  relata  nominetj, 

181. K  vndedicii.  l8i.  a. 

calamttas nulla  Jiud^s  perniciofior  qttam 

philautta  .  307.^. 

calamitatum  catenata  feries .  J  5  ?  •  a. 

Calceus It^atus inftgne  Romtinorum  nobi 

Itum .  ,588.3. 

calcei  Romanorum  dugrum generU  .  J89. 

3.    quales .  ^86h. 

Calceosmiuare.i?^*?^.  ySS.a. 

Calceis  an  vjiveteres.  /89.3. 

Calchas  augur  quis  .  y  66.3. 

Calchantis  cum  Mopjo  certamen  diuinan 

di.ibid.  vaticinium.  f6f.3. 

caligo  humart  ^  mentis  qu  antafine  ope  cce 

lefii.^6.3L.  intelkcius  humani  &  dre 

^aft^u  766.b. 


Index 


Caligul^nummUs.  *53.b.'i 

ealix  aurttts  Babylonis,«[uid ,  •        41.  bK- 
callere-j.  iio.a. 

Calliasdfcortis  deplumatus*     ■     ^i^.bti 
Calltdus.  .     4Zf.b. 

Callimachus  cur  Battiades  di^s  .  ^Si.b. 
in  mufca  alcAam  abfurde  pofuit.zi6.  b, 
poeta  elegiacus  .  3  8i.b.' 

CzXW^tAts.  adag.  367.3.' 

Callus  ^  Callum .  x  io.a«^v 

KatAoV  a  KctheiV  quidam  deducunt.^^6.3. 
calor  infitus  interdum  moorore  extingui- 
tur.  l.a. 

caluitiii Agre  ferebat lulius Ctfar.  642. b.' 
campana  mentem  adDeum  excitat,  86. a. 
Jymbolum  interioris  vigilantiA.ibidem. 
prddicationis.i^.h.^  90, b.  vndeficn» 
minat^x^.  89. b. 

campanarum  origo.  9o.b« 

cancer  fymboltim  inconlfantid  .■     3^9.8. 
cancrihippi  diHiveloces.  i^j.b.  fcorpio' 
nesfluuiatiles .  97'b. 

Cancrorum  (5*  parafitorum  comparatio . 
j97'h,  graphtca defcriptio.  ibid» 

Candia  qttoolim  nomine  appelldta.  yj.b;- 
candidus&Candorquid,  •■'  J0is.b"»' 

candid^  vefies  gaudij  ftgnum.  ibid, ' 

candidati  qui  dtcit  Romants,  jox.a. 

candoranimi  per  cygnum  defignatur.  771. 
b.  f^  indusJrta  Alciati.xxx,  quid  Al- 
ciato  .  49 1  .a« 

CaBina  viditascynocephalum  oppugnas. 
adag.  75o.b. 

Caninum  oculum  halere  quis  dicatur» 

696.3, 
canis  ctir  appellata Hecuba-696.3,  cur  di 
£ius  Diogenes .  ibid.  cur  lapidem  mifsH 
mordeat.yip.a.  fidelitatjs nota.ii^.  a. 
Herculisypurpur*.  inuentor.  5  8.b.  orbem 
Lun^con^piciens,quid.  696.h.  Ojiridts 
infigne.Uij^.h.  percujja  lapide  ,  nonper- 
cujforem  yfed  lapidetn  pttit.  719.3.  pro 
inuido. 696.3.  pro  rapac/.  ^o.\.h.  quid 
in  hieroglyphicis.  6^6.3.  rhttortcus di- 
HusZotlus .  694.b. 

Caiiis  feftiiianscxcos  parit  catiilos. adag^ 

877.3. 
Cauisfasuiensin  lapidcm.  adag.      7x9.3, 
canes  regif  qui  Diogeni.  157. b.  Ipeeiris7i9 

ciurnis  terrentur .  6^6.3. 

Canes  dominos  Jeqtii,mos  antiquus .  jS.b. 
canus  color  qtialis .  /oz.a. 

cantharus  Baccho  dicatus.  424. b. 

canticum  d  mulieribus  Ariflomcni  cauta 

•fu/». 


Rerum &c  Verborum .        pz^ 


tum,  iSf.b. 

cantilena Sirenum .  49 1  a. b. 

Cantus  coccygis.  adag.  177.3. 

eantus  Sirenum,aduUtores .  493. b. 

Cttpanei  itifigric  Hydrx^.  Ivi.  3. 

CaperpasJorem  corrinalem  dormientem  oc 
cidit.  178-3. 

Capcrc  crine";.**^;*^.  jz^.a. 

Cap€re,pr0  decipere.  45 'a* 

caf>illi  mi^talitatis  fymholum  .  lii.a. 

Capittaccus  ex  curationemorbi  Qallici  ma 

gnum  quiflum  fecit.  S^/.a- 

Capra  gladiiim  «^«_g.  7^3. b- 

Capra  libidint4 fymbolum.  xlvii.b.  libidi' 

nofa.^l^^.b.  lupi  cectulum  laSijins.i^^. 

h'  meretricemfignificat.  3  3  4.b.   ^  qua 

ro.  3  3^3- 

Capra  Scyt\z-adag.  606. a- 

Cap  rificus .  -3  1 1?.  b . 

captare,quid.  J43-b. 

C  A  p  r  I  V  V  s  obgnlam  .  4or. 

Captiui  quidam  in  Selandia  at  concaptiuo 

fuppli  cio  affecli .  7  x  o  •  b. 

Captores  fa,pe  ipficapiuntur  ,  715  ,b. 

Capitlaru  fenex  quis.  (,6o.z. 

Caput  JEfculapij  cur  lauro  redimitutn.8S+ . 

a.   equi,afini,aut  cants  infomnts  vifum, 

quid  defignet.ij).^,b.  equi  inuentumm 

fundamentu  Carthagints  .  ibid.  Gorgo- 

neum  Medufs,,  quid.  66+.^.    Gorgonu  in 

clypeo  MineruA.  1 15  b.   leoninum  hiero' 

glyphicum  cuflodtt,  ^  uigilantis,.  86.b. 

&  Sy.b.  pars  corpons diuiniffima. if(,o.-x. 

iphiricum  ait  effe  Plato. .  16.^. 

Capuc  vaciuim  cerebro.*^^^.  806. b. 

Cardamtis  noxiM4  vicinu  herbts  .       700.3. 
Cardani  ^  Scaligeri  opinio,de  caufa  ri/u^. 

648  b. 
Cardui  altiles  cibui  proprius  nfinorum  . 

97-b. 
Carmen-  Vide  Epigramm^. 
Carmen,pro  incantatione.  346.3. 

Carmina  aurea  PythagorA  .  103  -a.  Cicero- 

nu,de  vaticinio  Calchantts.  jfij.a. 

Carneadis  apophthegma  ,  de  filijs  regum  . 

196. b. 
Carnifex  iuxta  triumphaxtes  in  currufede 

bat.  l68.a. 

Caro  noflra  quid.(,^o.h.  cafeo  vermiculan 

tifimilu.  joi-h.  cordis qualn .  l.a, 

CarnK  noflrAfaginatA  fru^u-s  ^''petuian- 
'   tit '  ~.  703. b. 

CarnesfuillAindelicijs.  2.54.3. 

C^rolpts  Dux  Burgundionum  ob  temerita- 


tem  perijt'2.67h.  Magnui  vt  facrui  Im 
perator.iop-i'  §^intui  cur  quercui  ci- 
paratus.  xii.a.  ^^uiittusfatisex fe  laU' 
datus.  i3i>.b. 

Caroli  Lothareni  Cardinalis fymbolum,hc m. 
dera  pyramidi  inhArens .\'\x  a.  Magrii 
fobrietas.  1 47.3.  Noni  fymbolum,  dus.  co 
lumnA  complicatA  Iviii.b.  ^utnti  mors 
quandff  incidit.iS^.a.  fymbolum  ,  duA 
Herculu columnA  .  Iviii.a.C^  23  3.3. 

Carpasij  lintellychnium  .  78.b. 

Carperefacilius  quam  imitari  .        696.^. 

Carthiigin ts  hifioria .  i  y 4 .  b. 

Caruaialui  in  Erafmum.  671.3. 

Cajfiodortlocus,de  fifco.  5ij>.a.  de  mortuis 
non  vexandts.  fiy^.a.  b.  de  piet-ate erga 
parentts.ij').^.  defilentio.  ^/-a. 

Caflioticus  no^ixsadag,  joS-a. 

Cajfts\  u. {§"  Cajfis ,  idts.  12 1 .  a. 

CaJJus  lumint-).  jxo-  a. 

Caftitas  virginum  Patauinarum  .  126.3. 

Caflitatts  contemptus  .  1 2  5 .  b.  exempla  in 
Ethnicts.ii6.a-  laus.  iij.  a.b.  fymbo. 
lum  arnieUinus .  3  49.b. 

CaRor  animal  vndefic  diclum-  ^ji.b.  zy 
fiberidem  eJl-ibid.  qualeanimal,  6^x. 

a.  tenictilos fibi abfcindit .  6ji  a. 
Cafior  ^  PoUux.iS.h-  Diofcuri  diBi.i%6. 

b.  louis  &  LedA  filij .  1 1  f  .b. 
Casloris  &  PoUucis  cattfa  phyftca  .  izC.a. 

mythologia .  ibtd. 

Casioris  feu  fibri  folertia  ,  6  f  i.b. 

Casioremfibi  genitalia  exfcindere,quidat/i- 

negant,alij  affrmant .  652.3. 

Cafloreii.S^^.h.  funtf.bri  tefliculi.  6j2.b. 
Caflorei  vires.  ibid. 

Caflruccij  diiium  veflibus  infcriptum.  j.a. 
Cafus  errorem  in  naturaficit.j^.b.  infir. 

mitas,fene£ius,tres  mortis  nftncif.66i.b. 

Procopif  Cilicis  miferrimus .         z66.a. 
Catalogtis  breuis  beUorum  Romanorum ». 

74i'a. 
KitTctTrcTiacpilulA  .  .  xiv.b. 

Kct&etpeu-)^pi^ .       '  178.3. 

CatharinA  MediceA.fymbolum  <>/f.  Iviii.b. 
Catholicus  homofilius  Dei.  17.3. b. 

Cato  Grammaticus  LatinaSiren  .  49 j.  b. 

Porcius  invartjs  fludijs  exceUuit.},6%,^. 
Catonis  Vticerifis  apophthegma,  de  aduUto 

ribus  .  \ij-f.  b.  de  taciturnitatc.  ji  y..  b. 

deverecundia  in puero.^o+.n.  modiflia., 

J'i,.a.  pertinax  animns  improbatus.%16.. 

h..^^aciturnitas. 6p,b.&  iJ^.b.  tolcran 

Catiil- 


i?24 


Index 


Catulltis pitttem  remmjHHrum  protjcit  in    Centaurorum  forma ." 


fif.a.!»^ 


pelagus  .  ^TJ  3. 

CatftUi  opinio  de  metamorphofi  Frognes  & 

phtlomeU.  5  '3  b. 

Cxtulusquid.  8lj  b. 

Cauda  alcaain  quibus afiimAlihus-t^S  b. 

leonum  ammi  index-  xSj.b.  leonii  cur 

ftlc&.%  diSia .  iStf.a- 

Cauda  tencsanguillam.«;^^^/«w .     iiia. 

Catidam  cur  moueat  Ito  iratus  .        iSiJ.a. 

Cauea,vocabulum  polyfemum.         73  i.b. 

cAuendum  ab  ijs ,  quil/us  nihil  efl  quodper 

dant .  71  ob. 

Cavendvm  a  meretricibus  .       j  36. 

Camiij popult  vt  plurimum  lienofi .  6  z S. a. 

caupones  &infiitores  primi  Lydt  ■   467  b. 

eatifafrequentis  mutationis  locortim  Al- 

ci.iti.  xxvii.  materialis  Lmblemattim. 

4.b.   morbi  Gnlltci .  844.3.   multorum 

mcloyumamor.  471. b.   occulta-zij.h. 

ph)fica  Cafioris  O*  PoUucis.  iz6  a.  tri- 

plcxignoraKtis.  799.3. 801. b. 

catif£,(ttrignis&  aqu.x  a  iponfis  tangeban 

tur.H6}.3.   du&,curnud&  Chartt(S.i^i$. 

a-  qu&  iunenes  a  lattdatopropnfito  auo- 

^^^/.364.^.  rerummult&homtnibtisin 

cognttA.y 1 4.  b.  variA,cttr  lunulas  in  cal 

ceisgeffarent  Romani  .  587.^. 

caufidtci  &•  rabuU forenfes  vttltttrtf  togatt 

Aitileio  ,  674  b- 

cautio  quanta  ejjedebeatin  heUis  fufcipicn 

dis  .  740.a. 

Cecropia  vndefic  dicla  Atlica .  3  6 .  b. 

Cecropidn.  Athtnienfes  dtHi.ibtd.  a.  1 1  3  b. 

&  ;88.i. 

Cecrops  biformis.]Jt.h.  ctir  S" i^'jr\i  nomina 

tus.ibid.c^  ^6.z.h.  ferinam  commifiio 

nem  in  Attica  abfiulit,  g>  virts  legiti- 

masvxores  tt{n.x'.t.^6h    prtmus  bottem 

imrnolauit.ibid.  prtmus  tdolorum  cul- 

tum  indtixit.  j  4.  b.   qtio  tempore  vixit. 

36.0.  Rex  Athenienfium  .  ibid.z. 

Cecropis  mythologia  .  5  4  b.t^  3  6  ..i.b. 

Cel&no  Har^yia,vndc  dicia  ■  iSlb. 

CeUnttm,id  ef? ,nigrum  .  ibtd- 

Cchritas  Itiltj  CAfaris.iu  a..nimia,(^  tar 

dttas  nimia  vitanda  .  iiS.b. 

^elertt.iti-s  &  dtltgentiA  laus  ,  if  b- 

•cnotsphtii  Pompeij  ^filtorum  eius.^7.^.Si. 

;enftim  qu! perditifenfum  amttttt .  f^y  a. 

;tntaurea  herh.t,  vndc  dicia  .  6^4.3. 

Centauri  qtii    625. S.   vnde  diBi  .  ibid  b. 

vnde  dicii  S^lcpvfif.ibidiZ.  vndi^^tii^i  A'« 

htgenA.  Jbid.b. 


Centauros,(^  huiufmodi  tnonfhti  negat  TJ* 

cretius .  ihid.h- 

cepphi  C$^  Uri  differentia  .  3 $o.b. 

Ceram  auribus  obdis.  ««/<?^.  495.b' 

cerberus  triceps  ,  dttodecimus  labor  Hercft* 

lis.^9j.  b.   vbinabilevomuerit.66Q-h' 

cerberi  tricipitis  allegoria  .  J97«b« 

cerberum  ex  inferis  trahere,  quid .    yjSa» 

Cerebrum  nemandito.  ^</.7^.  I.a» 

cerebrum  fedes  animA  .  805.  b' 

Ceres  (^  Neptunus  cur  ijfdem  aris  culti  • 

iip.b.  vndediSia.  745- 2' 

certamen  diuinandi  Calchantis  (^  Mopfi, 

J66.a.   £tinomi'&  Arifionis  qUAdocu- 

menta  fuppeditct.  779  b.   Mufaritm  & 

Sirennm  .  .\91.h.  Othonis   Vicecomitis 

cum  Sarraceno.  10.  a.  vinarium  quoruti 

dam  Germanorttm  .  150. a. 

certius  qtiodarte  ,  quam  quodnaturapet* 

ficttur .  4i7.b. 

ceruaAripes,quartus  labor  Hereulis.  j^/. 

b.  attreis  cornihus  diititiarum  fymho- 

lum.  ibid. 

CerUAAripedis  allegoria  .  JPJ-b' 

Ceruiniis  vir. .i:^;»j.  ijz.b. 

ceruus  cur  tam  diu  viuat.6^0'h .  fiultitiA 

fymbolum  .  i^i.b. 

Y.np6KHov,virga  Mercurij .  J09.3. 

Y.i?oi,pudoris  cingulum.  *3  7'b* 

Csuere,verbtim  obfcanttm  .  367.a» 

Chabrias  epatriain  JEgyptum  migrauit . 

6l4b. 

ChArephon.tjg.  a.b.   cUr  appeliatus  veiper 

tilio ,  velnoclua.  ibid.a.  parafitus  laro 

comparatus .  390.3. 

ChArephontes  duo  fuerunt .  i8o-a. 

Cham  magus  ^veneficus,  I09.a. 

Cham&leoH  dtuti(ftme  famem  toIerat.i^6. 

b.  non  folo  vefcitur  aere.ihid.  vnde  fic 

dicius .  ibid. 

chamdeontis  d.fcriptio- 1  f /.a.b.   natura. 

156.3. 
Chamsleoiite  nUitabilior.'»^/^^.         ihid. 
chaos  primum  .  761.3. 

Chares  e  patria  in  Sig&um   migrauit . 

<f  I4.b. 
Chariclis  ^  Antiochi  fratrum  diuifiopi*- 
trimonij  .  '  Sjo.a, 

Charites.  Vidc,  CratiA  . 
chart&PergamenA  origb.  ^lj.b. 

xhartarum  piciarum  lufus  .  4.3. 

Charybdim  fugieiis  incitii  in  Sc)'Ilam.  ^- 
dag.  joi.b. 

Cht' 


Rerum&Verborum.        pzf 


eheU  quid.  J97'b. 

Chelys  muficHm  iniirumentum  .     774-a. 

Chilon  quis  .  787.  a.  gaudio  expirauit . 
ibid. 

ChiUnis  Laceddmonij  apophthegmata-j . 
yyo.a.b-C^  79i.a. 

Chicani,r4buU  vnde  di^i .  404-a' 

ChimAracurtrtformis.Si.h'  gens  bellico- 
/a.S^.3.  ira.Ss-h-  mens  Lyti*igneme- 
rucians. Si-h.  monftrum.  8i.a.  ©"Sj-a. 
b.  mulier.  84.  a.  vitiorum  varietas  . 
ibid. 

ChimAra  mythologia.i^.A.h.  piStura.  8i. 
a.  b. 

Chimarus  pirata  a  Bellerophonte  occifits, 
83. a. 

Chinenfes  pellibus  vtuntur.  io6  a> 

Chincnfium  fucus  in  mofcho  vendendo  . 
3J6-b.   rntio  coUigendimofchi  .     ibid. 

Chlron  quis.  6^i.h.  AchiUem,JEfcula- 
pium  ,z^  lafonem  erudijt.  614. b.  Her- 
culis  fagitta  vulnere  immedicabili  fe 
fauciauit.  ibidem.  a.  inter  fidera  rela» 
tus  .  614.  a.  inflitia  omnes  Centauros 
fuperau.t.  ibidem.  primus  vires  herba- 
rum  obfe-.uauit-  ibidem.  fono  citha,r&  , 
morbos  fedabnt.  ibidem  .  vnde  dicius  . 

Chiron  redibis.  Diogenis  iocus .       615. a. 
Chironis  defcriptio.  614.3.  ferina  natura 

quid .  626. a. 

ChiToniwm  vvihnis.  adag.  614.3. 

Chirurgi   peritia  vnde    dignofcenda.^ , 

6i;.a. 
Choenix  quid  .  xlviii.b.  jH-b-  &i6o.h. 
Choenici  ne  inlideas  .  adagtum,  ilviii.  O* 

361. a. 
Chonradus  Peutinger  AuguRmus  quis, 

z.  a-  b. 
Chonradus.quidGermanis .  7.3. 

choragHS  (^  Choragium  quid .  804-  a. 

Chordse  vicc.^^<»^.  777.b. 

'Xpr]^oKoyoi)qui .  258.2. 

Chrifiiani  Imperatores  dum  inter  fe  ri' 

xantur  ,  aucium  efi  imperium  furci- 

cum.  M3-b. 

Chrifiianorum  Imperatorum  prudentia  m 

h&reticos.  iii.a.b. 

Chrifius  Seruator  cur  difcalceatus.  589.3. 

verus  Pan.  411.  b. 

Chrifiophori  Madrucij  Cardinalis  infigne, 

Phoenixfe  comburens  ,  lix,  a.    Plantini 

fymbolum  Circtnus  .  Ixii.b. 

;^PV7flM  TTg^et,.  adag.  j  77.  b. 


Chymiaefi  cafia  meretrix  ,multos  inui- 
tans  ,  neminem  admittens  .  8 11 .  b.  per 
vellus  aureum  defignata.  809.  b. 

ChymiA  defenforcs  contra  aliorum  ratiun- 
culcu.  811.  a.  difficilts  pofjcjfto  ,  num- 
qunm  tutaprofeffto  .  ibid.  h-  dtfficultas 
quant.i.tbid.^.b.  verttas.Sio.z.  vetu^ 
flas.  809. b. 

chymtcA  artis  fcriptores  .  8 10  b. 

Chymici  ,  fiu  Chryfopuei  viua  piSlura  . 
;37'b. 

Cibiim  n\  matellam  ne  imi^uiizs.adag.  \\. 
a.3  54  a.^  j(5i.a. 

Cicada  ApoUini  facra  ob  cantum  .  749.3. 
©•  77'^-b.  fignum  nobilitatis  apud  A- 
thenienfes .  jSy.a.b. 

Cicadam  ala  corripuifti.  ^^/i»'.       693,  a. 

Cicada  vocalior.  adagium .  748.  b.  & 
777.h. 

cicadi  oivToy^ovii  cur  dicantur  .  ;8^.b. 
humi canent,quid.  SJi.a.  hyemeeua- 
nefcunt  .-jJtS.  h.   Locrenfes  fpnor& ,  ^ 
cur  .  1-jyz,.  Kheginenfes  cur  mutA . 
ibid. 

cicadarum  cantus qualis.6^^,2.  fabula. 
778.a. 

Cicadts  cur  tributasanendifuauitas.ibid. 

Cicadispleni.«^.3_g.  jSy.b- 

Cicero  eloquenti&  parens .  i69.b.  emen- 
datus.ibid.  iuuenibus  voluptates  qu^ij- 
dam  admittit.  498  a.  (^tActvTof}  lo.a- 
refiitit  Antonio.  1 68. b.  Romant  eloquif 
aucior.i6^.h.  fcriptei  qu&dam  fua  cor- 
rexit  .  ixxiii. 

Ciceronis £tas  i69.z.  c&des.ibid.  carmi- 
na,de  vaticinio  Calchantts.^^^.a.  dijfi 
mulatiopofi  belluni  tompeiajiumlati- 
data.^ie.h.  fuga  16^  sl-  tnfelix  con~ 
tentio  cum  Antonio.  ^i-j.^.  tnueciia  i)> 
Vatmium.  /oi.  b.  iocus  mordax  :n  l'. 
Clodiii.Sos.3.  lapjus  memori&,de patre 
Ganymedis  .  19.3.  locti4,de  mifera  -6*- 
rorum  clarorum  forte .  141.  a.b.  de  oc- 
cupationefiudiorum.a^<)i.  a.  de  regen- 
dis  affeciiontbus.  z6j.3.  de  republica  . 
61.  3.  devirtutlbus  .  460.3.  ex  tpifio- 
lis  ad  Atticum.  91.  a.  ex  orattone  pr» 
Archia  poeta  .  i.  h.  (^iKetvTidt, .  ;  10  a. 
reffonfum  ,  de  amore  &philofophi^i—i. 
4/6.  a.  fententia  &nigmattca  explica- 
ta.  i}o.j.  verfuri a  multis reprehenfns  . 
755. b. 

Ciconiaptetatis,  O'  gratitudinis  in  paren- 
tes  hiiroglyphichm,  175.  a.  C)"  ^74-  b« 


§fz6 


Index 


aconi&cffiiiesinfceptris.  lyj-b.  inauem 
conuerf^fabiiU.ibid.  pictas  inparentes. 

ibtd.  a. 
C  mirorum&Teutonum  arma.       Ivi.b. 
Cinion  Athenienfis  inuidiapreJfM.  Jio.a. 
patrem  e  carcere  liberat .  8}o.b. 

Cirtgttlum  laneum  nodo  Herculano  Iponfi 
circumligatum  .  863-^. 

cinis,propoenitentiainfacris.\\i.z.  viper&, 
remedtum  iciu4viperini .  tf^o.b. 

cinertceiu  color  cjualu .  joj.a. 

C/Vf^^.v*.5  5  8a-  curdi£iaJEAa.-j$9.i.   il' 
luj?ru  cur  diBa  J  J  8-  b.   meretrix.l  J  7.3- 
b.  Soltsfilt^.]^^.^.   venefica.         ibid. 
Circes  &  Vl)lfts  mythologia.  5  37-a- 

Circenfium  ludorttm  colores .  506-^. 

Circuliis  totum  orbtm  denotat .        J5i>.b. 
Ctrni  populi  cur  tam  lo^-igitii .  640.  b. 

Cirru4,&  Cirrattu,  quid  .  670.3. 

Cijjn^  htftrio  Bacchi .  86  <J.a. 

Cijftfabula  .  .  «^'^' 

ctfia  florum  veriifignum.  ^io-h.  ^icu  re- 
fertafignum  <ifiatti .  *bid. 

cithcira^utd.  (Jz.  a.   muficum  inffrumen- 
tum .  71  ^'h' 

CttharA  inuentor  MercuriuA  .  6i.a. 

citharas  in  legationibta  adhibebant  CetA . 
ibid, 
,  citrta  amorts fymbolum  .  872-3. 

Ciuts  bontM  quii  .  898. b. 

Ciutsboni  ojficiumquod  .  579-h. 

eiuiltsprudentia  apud  RomanfS  .     i  lo-b. 
Ciutta-s  tn  Africa  a  locusiu  pulfa  .  7 1 1  •  t>. 
incolarum  virtute  optimelmunitur  .  64. 
b.  in  Gallta  aranis pulfa.yii.h-  fena- 
tu  velut  anchorafirmatur  .  6i6.b. 

Clamor  MineruAvix dum  nats,  quidfit • 

i/.b. 

Clamcdor  laiiro  ztAcntt.adag.        88i.a. 

ClarA  LeruentA  in  maritum  amor  mirabi- 

lu.  846b. 

daffes  huiui  idiiionts  quid  finguU  conti- 

neant  .  '^* 

Clajficumquidfit .  7^6.h. 

clafficum  canere  ,  quid  .  ibid-^.h.   quando 

cancbatur.  ibidz. 

Claua,Herculti  armapropria  .  2,7 1.b- 

Clatiam  extorquere  HeicuU.adag.     ibtd. 

CUtidtdVcfi^Utspietas  .  83  la- 

CUudtani  dc  gigantibutteliimonium.  38. 

b    verfuslcuiter  mutatus.  19  h. 

CUudiiis  auguria  irridebat.  f  46.a. 

cUuecymbalumiinlirumentum  mnficum . 


774- b»  ^       _, 

eUuisndportameoelt,qtnt*  'Xv.b." 

CUues  adimere,qttid.  864.  b.  euriahatur 
nouA  nuptA .  ibid. 

Clauum  clauo  pellere.«<//r^.  463.^« 

Clean  thu  indufiria.  j  1 1  .b. 

Clemens  animtti  Ve^afiani  ,  (§•  Titifil^ . 

63y.a. 
Clementis  Alexandrinilocus,  defymbelii. 

xlvi.b. 
clementia  lulij  CAfara  .634.  b-  principem 
maxime  decet.  i  y  y  .b.   quorundam  Im- 
peratorum  .  ^34.b.  vera  virtus  Princi» 
pts.  ibid.3, 

Cleobti  &Bito  beati  a  Solone  iudicati. 

66S.3. 
CleobuUs  quts.  J^Jt^* 

Cleobuli  Lyndij  apophthegmatH.    78^.  b. 

790.3. 

Cleomenes  Spartanus  vino  in  infaniam  ver 

fus .  149.3. 

Cleemenis  apophthegma,de  oratore  garrulo. 

3  1 5  .b.  verba  grauijftma  contra  deifiern 

tionem .  5 1 J  .b. 

Cleon  cur  Larus  vocatus  .  3  91.3. 

Cliens .  i^J-b. 

clientis  cuiufdamfimplicitas .  1 7  8  .b. 

K?^H7oph,qtiid  ftt.  8j(fa. 

Cliteridis  varia  nomina.  ibid.a.  b. 

K^HTopi^HV.quid .  8jr6.3. 

Clitorius  Ucus  abftemios  reddit.  ibid. 

Clitorij  mores,qui ,  ibidem , 

Clodius  Albinus  infignis  comeffator,  3  9  :  .b. 

Clodoueus  Kex  GalltA  primus  tribus  lilijs 

profymbolovfus  cFi .  lix.b. 

CUnes  fedes  libidinis .  3  31.3. 

CUfa  C  Marij  nepos,  ob  fiuprum  cAfus . 

3nb. 

clypeare,quid  Pacuuio .  <584.b. 

Clypeum,&  Clypeusquid  .  ibid. 

Clypeus  Ag^menonis. 169.3.  Myrtiliquid. 

xxxii.c?' ^Sj.a.  quid  ,&vndedi£ius  . 

48i.b. 
Clyfier  quid.  381.3,   vnde  dicius.        ibid. 
Clyslerisvfum  ibis  auis  hominibus  oBen- 

dit .  tbid.&S9^.h. 

Clytemneflra  abOrefleoccifa.  7x4.8. 

Cn.  FUuius  cornicum  oeulos  confixijfe  di' 

cius.  17  b.    Pompeius  digitum  combuf- 

fit,ne  cor.filia  P.  R .  reueUret .  8o.a. 

Coa  vefiis,qualis  .  3  J  *■•  ''• 

CoccineA  ves7es,id  efl,purpureA.  joj.b. 

KoyKoi  ,  cornu  tortile  i  Panos  inuentum  > 

Coetf4 


Remm &c  Verborura .        ^zy 


Ctlia  cele&ris  Comica  .  871.3. 

C(elf4  ComicA  in.  aSione  dexteritM  (^  i  lo- 
quentia.  872.6. 

ecelum  terra  mi/cere,qui  dicantftr.  }pi.  b. 

€eelHs,zel  Cixlius  qutd  Poetis.  27.3. 

coemptio  matrimonij  species  .  843.3. 

ccenobitarum  quorund^^m  defidia  .    3  5  8.b. 

eceruleus  color  qualis .  ^o^.a. 

COgnitio  herbarum  animalibus qHibufdam 
tHfita.  l53-b. 

cegnomen  Magni ,paucis  tribmum.  6  24. b. 

cognomina  Bacchi.xij.  z-  louis.     622. a. 

CQUoquium  Socratis  cum  Theodota  meretri- 
ce  .  jtfy.b. 

eolobotes.  407-3. 

Color  ijuid  rlatoni.  joo-a.  albus  qualis  . 
501. b.  albus  c^rubeus.z^j-s.  birreti- 
nus  quu ,  50;.  a.  birrus  qualis.  504.  b. 
ilauus  qualis.  505.3.  burrhus  qualis  . 
ibid.h-  canus  qu^ilis. ^oi.a.  cinericeus 
quis.jo^.3.  coccineus  quis.^o}.  b.  coe- 
tuleus  qualis.  503  .a.C^  504.3.  fiammei, 
quo  velabantur  nouAnuptA.  840.3.  fla- 
uus  qualis.  503.3.  fuluus qualis.  50J  -b. 
fufcus  qualis.  5  00.  a.  giluus  qualis.^o^' 
b.&  so^.a.  glaucus  qualis.  504.3.  he- 
luus  qualts.  50;. 3.  ianthinus  quis.ibid. 
b.  impluuiatus quisibid.3.  leucophius 
quis.^o^h.  melinus  quis.  ibid,&>  505. 
s.  natiuus  quis .  'iojt.h.  nigerqualis. 
joo.  a.  niger  in  Mthiopibus.  ibtd.  ni- 
*erlaborts index. '^Si.a.  oftrinus qualis. 
joj.b.  pullus  qualis.^ooJb.  purpureus 
quis.^o].  b.  purpureus  fymbolum  vere- 
eundi&.^o^^.a.  rauus  qHis.^o^.h  ruber 
qualis.  ^o}.h.  rufusqualis.  ibid.  ruf- 
feusquis.^o^.a.  faginatus  quis.ibidem. 
togARomam  quis.7^6.h.  Venetus  qua^ 
lis, ^oj.a.  violaceusquis.  505. b.  'viri- 
dis  qualis ,  505.3.  viridis  iperanttum 
es7.  2  29.b. 

relores ludorum  Circenfium.  /06 -b.  paga- 
nici  quales  ,  ibid. 

colorumfignificationes, ^oo.z-  varia  nomi 
"na .  /o5.a. 

toloribus  affeSius   animi  exprimuntur . 
joo.a. 

Coliibrum  in  finii  fouerc.  adag.       290.3. 

Columba  a  Noe  emijfa  cur  furculum  olius, 
tittulerit .  578.3.  fymbelum  trepidatio- 
nis .  i88.b. 

columbA  hieroglyphicum. ibidem-  natura.' 
iSp.a. 

ColHmbiTHt  fimpli(itas,in  prouerbium  ab- 


i/t .  ilid. 

Columna  Ifidis .  4  8 .  b. 

Coliimnas  riimperc.  <?</(«^.  4o7.a. 

comaflaua  iracundii.  argumentum. ^oi.h. 
comedones  coelumterrA  mifcent .  Si^i.b. 
Comitis  S.Pauli  infaufius  cafus .  700. b. 
comites  auariti£.  588.3. 

Comitia  diremit  musleU   tranfcurfus  , 

8y8.a. 
commendatio  MuficA.-j-]%.h.  puUhritudi^ 

nis .  44(J.b. 

commentatorum  Tlauti  lapfus  .  5.3. 

commentum  Brincipum  auarorum.  6j  i  .b. 
Commercium.  ^jj^.b. 

commoditof  boni  vicinifumma.  69^. h.   &* 

incommoditoi vicinorum. 1 8 i.a.  orbit* 

tis .  68o.b. 

commoditatis  fymbolum  abies  .  858.3. 
commoda pacis quanta  .  7^7.  a.  b.  74/.  b. 

746.3.^9023.   ^ei  .  225. b. 

Commodus  Imperator  Hercules ,&>  louis  fi- 

liusnominari  voluit .  17.3. 

Communis  Mercurius..  adag.  171.  b.  &• 

417. b. 
Como .  850.3. 

CompzaztkOiquid  Italis .  57^.3. 

comparatio  ApoUinis  &£acchi./^ip.a.   cy 

gni  &poeti.j6i.  a.b.  interdum  odiofa . 

605. b.   reipubltCACum  lyra.6\.a.  retpu 

bltcA  cum  naui  ventis  agitatA  .  21  j.  a. 

Solis  &LunA.  696.2. 

compedes  aurcAaulicorum .  J77.a.  fuas  e- 

tiam  aureoi  amarefiultum.  iij.h. 

compendium  vit&  Chnfii  Seruatoris.6^s  ,h' 
compefco yGermanis  quibufdam,  Pafcligcn. 

;o.b. 

compos,&  lmpos,vnde .  26^2. b. 

tomptuli  et formA ftudiofi reprehenfi.lc^ .h. 
concio,triafignificat .  1 6  4  .b. 

concionatores  quid  a  camfanis  difcant . 

90.b. 
conciperepreces,quid.  502. 

CoNCORDiA.  21  Ok 

concordta  JEliorum.  675. b.  ciuium.prtn- 

ciptbus  curA  ejje  debet.  209,  a.   non  vio- 

landa.liv.a,  per  lyram  defignata,6i  .h* 

plebis  principt  necefiaria.  2o8.b.  209». 

vndediciii.  <f4.  a.  C^  212.3. 

CoNcoRDiA  infi! perabilis.  213. 
ConcordiA  fraternAexempJum  in  Zumene 

&  -Attalo.iif.a.  fymbolum caduceus  . 

Jio.b.   cornices  ioi' a.  dextra.  tii.a. 

vts  &  commoda  .  209.3. b. 

CoNcoRDiAE  fyniboium  .      107. 

Ceti- 


pzS 


IndeX 


Co;HOrdiam  vt  fuaferit  Heraclitus.   94.3. 

Coiicordia  fulciunturopes.ctiamexigiia». 
ailtg.  xo8.b. 

CoNcubinA  Romanti  admijfA  .         ^96.b. 

Corditio  amantinm  per  huxttm  reprAfenta 
M.874-b.  aunrOTHm  qualis.  3  7i.b.  &* 
375.3  auUcorum.ijB.a.  human*  vi' 
tii.  66  5.3.  miferaadolefcentum  paupe- 
rum,atfelict6  ingenij.^ ii.b.  mifera.  in- 
uidorum .  3 19.  a.  b.  nothorum  qualts . 
6oi.b. 

confecilo  en  eauffi .  4  5  3  •  I^- 

cenfejfio  imperitiA  fumma  prudentta  efl . 
431-3. 

confifcare.quid,  6i8.a. 

congerics  lapidum  virorum  fortium  tumu 
lis  appofita .  53.a. 

congref]tu  mttr&n&  C^  viperA .  8 1 8.b. 

congrHcre,verbum  .  loy.a. 

conieBura  Lipsij,de  Minotaurofigno  mtli- 
t%ri  Romanorii.yi.b.  Fignort/,dc  Spue- 
rc  111  finuiTi.  453.3.  Thui/ij,  de  Glauco 
Folybide.  i  y  J.b.  de  imaginis  cuiufdam 
epfgraphe.  f.a.  deporphyrionum  rarita- 
te.zi^.h.  <^^Spuerein  (inum.     465'^* 

coniugatto  vitis  &>  vlmi  ,Jimilitttdo  amo- 
ris.  677  h. 

coniugia  Oermanorum .  8io.b. 

coniunx  ^  Coniux .  ibid.:x. 

coniuges  fuos  e  carcere  liberant  vxores  Mi- 
nytarum.SiG.z.  humeris  efferunt  vxo- 
res  oppidi  VVeinsburgi  .  ibid. 

eoniugum  difcordium  lepidum  epitaphiii, 
817.3. 

connubtj  fymbolum  malum  cotoneum  . 
xlvii.b. 

Conon  expatria  in  Cyprttm  difcejftt.6i^.h. 

cohfcientta  mille  teftcs. 1 6  i.a.  Jimilisfocne 
ratorum  facculo,  107.3.  ftmilts  ItbiUo 
rationarto  •  ibid, 

confcienti&  mal&  tormenta  .  43o-a- 

confiderare,^  Difiderare,per  i,  nonperyt 
fcribendum  ,  117.3. 

conftderatio  Aternitatis .  671.3.  viper&,ma 
ris  &foem:n&  .  8 1 8-  a. 

CoNsiLiARii    Principum.      613. 

Conjilium D.  Ambrosij  Theodofio  datum  . 
SSl.a.  non  maturandurn  tn  rebus  ar- 
duis.  8^1  b.  nuUius  momenti,  nift  fit  , 
qui  illud  fequatur .  717.  h.  res  facra  . 
7)-.b. 

confilij  &fortitudinis vis .  8 ;.a, 

C  o  N  s  1  I,  I  o  &  viicute  Chimairam  tu- 
peiari  .  81. 


Conftlia  aliqumdo  rapienda  fotiut  quim 

qu&renda.  ^z6.b.  ^  i9i-b.   cum  viri- 

bus  coniungenda. iiS.h.  principumoc- 

cu!tanda.74.h.  quam paucijfimis  com^t 

mittenda.ibid.  viribus defiituta.tiS.a, ' 
conflantia  mira  ^l^abij  Maximi.   lO i .a. 
conffanti&  mir&  exempla  in  mulierculis  • 

79.  b. 
Conftantis  Imperatoris  apophthegiha,de  fi-' 

fco  Princtpis  .  619.3. 

Conflantiui  credulus.  loo-a. 

Conftantij  Imperatoris  adulatorts.  i$6.  b. 

cunciiitio  .  116.  b. 

confuetudo  gruttm  in  vo  latu  .  104.  b. 
confulere  trincipibus  res  difftcilis ,  /py.b. 
Confultor  res facra .  74'b. 

Centemplatio  ,  dicitur  vehiculum  animi . 

30. b.  human&  miferi&  .  649. b» 

Contendere  cum potetioribus,periculofum . 

iSi.b.  verbi:,muliertim  efi .       ^oo.b. 
contentiodearmis  Achillis.  i6].h.  infe- 

lix  M.TuUij cum  Antonto  .  Ji^-a, 

contenttones  vtrorHtn  do^orum  .  7;o.b. 
contiguum.  iSo.a. 

conttnentia  Alexandri  Macedonis.i^^.h' 

coniugalts.  1 9 1.  b.   Drufi  .  ibid., 

continenti&geHus .  ibid. 

Contorquetpigerfuniculum./»<^<«^.3P4.a. 
contradtiiio  duorum  Emblematum  cenci- 

liatur .  li  ra. 

controuerfia  Aiacis  ^  Vlyjfts,de  armts  A- 

chillts  .  16/.  b.  perpetua  inter  aquilam 

O^fcarab&um.  709.  b. 

Contumeliaf&pe  animis  tranqutllijjimis  pA 

tientiam  extorquet.  694.3. 

couttia  inprofj/ores  noftrorum  temporum, 

40  7.  b. 
conuttiorum  contemptorTiberius  .  636.^. 
Conuttiari  procliue  efi  publice  docentes , 

407.3. 
conuiu&pileati .  643. b. 

Contiittium  Fhryn&um  .  8 3  7 .  b. 

Copia,  ciborum  libidinem  irritat.  3  42. b. 
Copiaj  cornu.  adag.  509. b. 

Cor diiplex  clephanto. 717.2.   ^  cercbrum 

non  edenda,vt  pr&ctpit  tythagorai,  \.  a. 

b.  hirfutum  in  Arihomene  ihuentum  . 

1 88. b.  fupra  craticulam  impofitumfu- 

rorisnota.  i.a. 

Cor  magnttm  habent  timida  animalia. 

xjib. 
Cor  needifo.  ^^^^.  xlix.b  ^  3i3.a. 

Corbita  quid fit Lengobardis  .  178. b. 

Cordum  quid .  jyi.b. 

Corin. 


Rcrum  &  Verliomm  l        9^p 


CtvinTin  Ijafonis  amica.  45  T ^* 

Ctrinthij  yoiviKoixirpcu  dicli  .        j6i.j. 

Corneispocttlisvtebantur  veteres  .   141.3. 

Cornelius  Agrippa  ex  S^iritt*  auri  verum 
auyum  facere  nouit .  8 1  o.b. 

Cornelij  Agrippi,  vaniteu.ift.z.  Galli  info 
lentiapunit».  /o.b.  Taciti  loeus.de  ma 
lis,  eorumq;  remedijs .  j  6  3  .b. 

eornicari,qHid .  1 1 4.b» 

Cornix cur  a  Palladc  reiecia.ibidem.  cur 
Spei adiun6la  .  i  j  i.a.  Domitiani  mor- 
temprAdixit.  ibtd.  Hefiodo  ftgnum  hye 
mis  .411.3.  hieroglyphicum concordiA. 
aoS.a.  inauipicata  auis ,  316.  b.  in 
Talladis  manu  ,  i  i^.b. 

Qoxx\\xicox^\wm.adag.  7i3'b. 

Cornicisdicium.exSuttonio.ik^x.z.  vox  > 
craSjCras .  ibid. 

Cornices  fymbolfim  concordi^.  zoS.a. 

Cornicum  c>  vlularum  dijfidium.  1 1 4  .b» 
&  1 1  j-.a.  fidtjpmafocietas,  107.  a-  na- 
ttira  .  ibid.&  b, 

Corniciim  ociilosconflgerc./?;^^?^.  108. a. 

Cornicibus  yhnaor.adag.  ibid. 

Cornu  Amalthei  quid. ^io-h.^  j^li.a-  b. 
copiipomis  ^  vuis  plenum.ftgnum  au- 
lumni.  4io.b.  pro  arcu  .  448.3. 

Cornua  an  dentes  habeant  elephanti.y}  j. 
b.  audaciam  ftgnificant .  141.  b.  cur 
Baccho  attributa.  142.3.  cur  Pani  at- 
tributa. ^i9.h.  fumert.quid  .     141. b. 

Corollarium  quid .  ^J^-a. 

Corollaria  &  monita  Fedcrici  Merclli . 
890. 

Cerona  Capitolina  qua.S ^ ^.at  ciuicaqua 
lis.  jjS.a.  ciuica  ex  quercu.  ly^.a.  ^ 
853,  a.  ciuica  quibusdonabatur  .853. 
a.  ex  hedera  cur  impoftta  difcumbenti^ 
bus.  867.  b.  graminea data Fabio  Ma- 
ximo.  lyj.a.  graminea falutis ftgnttm  . 
ibid^  Cnejfta  incoclo,  Ariadne.  140.3. 
populea fignum fortitudinis. 8  Sj.b-  pro 
magiflratu .  liii.b. 

CoronA  citiicA  diguit.ts .  853 .  b.  gramineA 
dignitOf.  Ijl.b. 

Coronam  ue  carpr.o.  adag.  liii.b. 

CofonA  quatuor.zd  toftdem  virtutes  rela' 
t£.  460.3.  ftatuis  Deorttm  appendeban- 
tur.^j^.h.  &§^tL.  varii  apudveteres^ 
ifi.b. 

Coronidis  mythologia ,  114.3. 

Corpus  hominu  nido  vpupA  comparatum  . 

40. b.  vitiofum  plerunq-yVitiofAnaturit. 

imagt ,  X  44^^ 


Corruptus  quidam  iudex,eiusq;  txettfatio . 

178.  b. 
C»ruus  impofloris  hicroglyphicum  .  J16-U. 
Coniusfcrpentcra.«//«^.  7x3. 3.b. 

Coruiim  dclufit  hiantcm.  adag.     ^74. 3, 
Corui  qui.^  i5.b.   Ciceroni  infat^ffapndi' 

xertmt  .  169.9, 

C  o  r  •  N  fi  A  .  861* 

Cotonea  mala  cur  ederentur  a  nouit  ntt- 

ptis .  ibid.h* 

Cotys  Rex  vitrea  &pulehre  elahorata  va- 

fa  cur  fregerit .  z88.b, 

Cotys  turpitMdinis pnpoflera  Dea .   3  3  0.3. 
CraJJus  aUaritiApaenas  luit.  3  7/.b. 

Cfater.Afi.z.  Neftoris..{z^.a.& ^t^.h.  vn 

de  di£ius  .  43  .b. 

Crater  Iitiiim.«<^/»^.  ibid. 

KfxiTiip,  quafi  KipATVp  ,  a  KipAi  dicium  . 

141.3. 
CratereSyJEtnAfauces .,  ^j.b. 

Crater  Thebanus  thefaurum  demergit . 

<r;3.i. 

Crathispaslor  'ab  hirco  {elotypo  occifuf  * 
178.3. 

Cratinus  fingit  Ocnumfunem  ttrquentem 
•  ^.pud  inferes  .  5  9  4  •  a* 

Creatura  omnis  efi  homt .  415  .b. 

credendum  ctti  non .  16 1.  b. 

Credere  omni  {^irttui  fcriptt*ra  prohibet  . 
99.  3.  omntbus  &  nulli  ,  vitium  tfi  v- 
trumqi  /00.  b. 

Credulttas  aut  mature  admittenda  ,  aut 
fiatim  repellenda.  98.3.  nimta,  multx 
mala  inuexit.  99.  a.  nimia  Valentis  . 
loo.b. 

CrepidA  vnde  Italit  Muli  di3A  .      j  S/.b. 

crepido,quid .  3  i6.a.b. 

crex  auis .  380.3, 

crimen  (lellionatus .  i^S-a- 

crimina  tria  rupti  faederis  .  63.3, 

Critias  &  Alctbiades  leui  caufa  al  ojftcit 
fiuocati.  V  56^.0. 

Crafus  aCyro  captus  .  669.3. 

Crcefi  thefauri .  6  68.3.' 

Crudelitas  Antipatri  in  matrem  Thcffa- 
lonicen.  i^i.h.  AifXe^??^.  843.  3.  A^e- 
ronis  .  169.  b.  TuUtA  tn  mo-) tuum  pa.- 
trem.z^x  .ht  Vedij  Pollionis  .      819. h. 

S.  Crux  amiris  dtumi  fjmbolum  .  481.  b. 
palmA  naturam  habet .  10 1  •  b.  ftgr.ttm 
libertatts  ChriRianA.6Af%i.  f^gnumfa» 
lutiferum .  Ivii.b. 

Crucis  aduerfarij .  i«2,  a>  vis  .  lol.  b.  O» 

lOl.  3- 

N  0  n  Chbi- 


930 


Index 


Cuhttiis  menfurt  genus.l^9't.  ft»iusm» 

lor  communi  tnbui  digita  .  ibtd.h, 

CubM,qutii .  J.b» 

Cv>ccu,ccctrjiturmaritts  impHdicarum  v- 

xoYuni .  ,  i77.b» 

Cii c  11  lus.  ;*«//« j-.  276. a.' 

Luculus  O^  cucullus  quid.tjS.b^O'  ^77' 

h.   JKa)frys  tmpcrnjje  creditur  .  177.3. 

curin  nidts alienuoua  ponat.xyS.h.  d* 
fides  agricoltu  fignificat.  ibid.  A.  prca- 

dultero.tbid.  proinepti  c^infdfo.  zyS. 

b.  figrsumAfiattf.  /^io.h,  ftgnum  verts ^ 

277,3. 
Cuculinatura(^mof,  17^,4. 

C  vc  V  I.  I  .  X7J". 

Cuculiquiftnt,&vnde.  ^76.h.&  277.6. 
Otcupha  aui^  gratitudtnti  hitroglyphicum^ 

173.3. 
Cucuphdi  auis  piBura^^  inparentes  pietuf^ 

ibid,. 
Cucurbitaprdcox.  877.  a,  qualis  planta  ^ 

Si9-h.  quid alltgorice.  ibid.  quis  dica*^ 

tur  .  27 8. b. 

Cueurhittfimiles  thrafon es  tumidi.  J  3  ^.  b. 
Cucurbitare,verbum  turtdicum  .  278.  b. 
Cudtreverfus.Emblematai&f-  4>b. 

CuidiS  videto .  6.b. 

Cuius  ,  fuia,  cuium  ,  interrogatiuumt . 

33o.b. 
Culina  quibusftt  modulus  vit£,     3  9 1.  b. 
Culpain  infontesreieBa ,  730-2. 

Cultus  reltgtoftffimus,  tmttari .  3  2.b. 

Cumtii  fratres  .  31.3. 

CumxiL. i(c3.or.  adag.  S75'^- 

Ciim  laruis  lucUn.  adagium.  6j;.  b.C^ 

CvM  laruis  HonUnftaiiHum.  tfJ4* 

Cum  fis  nantisjccde.  adag.  272. b. 

CunBatto.  1 1 6,  b.  O*  deliberatio  peccati 
remedium .  ii^.ab. 

Cupidttas  animi  humani  per  Froteum  fi- 
gntficata.  7^1.  b.  habendi  tyrrhiEpi- 
rotA.  29J.b. 

Cup,4itatis  habendi  idea  .  3  72.b.. 

Ctipido  aliger,  quare .  4JI.  a.  &  479-  b. 
aptbus  comparatus  .  472.  a.  cruci  affi- 
xui.^^y.x  cur  CActts.  ^Ho.3'  cur  nu- 
duJ  .  ^76.  h.  cur  pharetratus .  479.3. 
curpuer.  477.7»  ctirVenerifemperiun- 
gatur.  467. b.  &  Fortuna  tn  eodem  de- 
lubro  culti  .  130.  3.  C^  MufA  (XVVVetoi  . 
ibid,  fugitiuus.  a,7$.3i.^  659.3.  ful- 
m«n  tcnens  in  Clypeo  Alctbiadis  .  450., 
.b%  fultnivefortior„^5<:>,  b.  tn  ^emmt^ 


infculptus.if^t.t,  laqutot  vntHjueten 
dit .  12J-.  a.  Uorium  domitor  ,  442.3. 
mellilegus  .  471.  a.  quomodo  ab  Amo- 
re  fuperetur.j^d^.h..  fe leonibus familia» 
rem  fatetur^  442.  b.  fine  arcu^telis  ^ 
447-b.C^  448.3. 

Cupidinis  armorum  allegoria .  47i>.  a.  (J* 
Amofis  differentia.  4  5  8.  b.  C^  Mortis  er 
r or. 6^  S.h.  fax-  448.  a.  inftgnia.  47}, 
vis  in  cAteroi  Deos .  4  J  ^..a. 

Cupidini  cur  fax  attribtita  .  448.3.  45.8'b» 

Ctipidines   duo  ,  ^    totidem    Veniret » 
4^0.  a.. 

Cupidorum  mos .  i^tf.a. 

CrPKBSSvs.  84S. 

Cuprejfns  arbor  funefia.  849.  b.  C^  8/  i.  a. 
Diiifacra.  48^.  3-  funertbus  adhtbita» . 
ibidetn. b.  C^ 8 ) ob.   mortis fymbeluttK 
84p.a.  res  pulcras  ,fed  inuttLsfignifi' 
cat.ibid.z.  triafignifcat.  ibidt, 

Cuprejfi  defcriptio.S^S.a.  frondts  in  fepul^ 
chris  magnatMm.^ji^.i.  nomsn  (^na* 
tura.  ibid.<^b, 

CUrafepultura  nolis  quafi  congenita.  j  7 y • 
a.  veterumpro pupillis.^i.h'  vnde di- 
Ha,  2o/.b.c^  JiS.fc 

Curculio,qu{d .  390.3.. 

Ctfrij  Dentati  fefiinatio .  1 1 9-3» 

Curiofa  heminum  ingenia  cirea  vanita^ 
tes.  ^    i3  7-a- 

Currus Auaritid. }7z.b.  Bacchi a tigribus 
tracitis.ijo.h.  Luxurid-iz^.a.  Veneris 
a  cygnis  traiius  .  770.^. 

Currus  triumphalis  forma .  1 68.a» 

Currum  Magm  DeA  vehehant  leones  . 
I70.b. 

Curfu  lampada  trado./i</^^.  417.3* 

Cuipts  aurea  ©•  plumbea  Amoris  .  46  2. b. 

Cujiodia  cafiitatis  dijficilis.  1  i^.b.  princi- 
pis firmijftma  ipfius  tnnocentia  .  6j.  a. 
principis  optima  ,amor. 6^.h.  principis 
optima,ciuium  beneuolentia.          6$  -a. 

Cuiiodidfymbolum  leo .  S^.a. 

CvsTODiENDAS   virgincs  .     1 22. 

Cuticulamanhabeat  foetus  in  vterotxi^ 
[iem .,  I2.a. 

KvAiAoTpc^^,quis.  li.a. 

Cyathus.i^6.a.  Baccht.  147.3.^. 

Cybele  haberi  veluit  Heliogabalus.    17. i» 

Cyclops,affeBus  rattonepriuds,  7  21  .b.  vir 
fapiens  Seruio .  ibid, 

Cydopscxcxcatas.adag.  72i.b. 

Cyclopisdonum.^</^^.  ,  720.3. 

Cyclopesc[ui.i7,h,  vndediSi,         7ij».b. 

qiflt' 


Remra  &  Vcrboriim . 


Cychpum  tria  genera ,  iBid. 

CydoniamaU  vnde diHa,  t6i.a. 

Cygnezcanuo.adag.  77i.b. 

Y.HKVH6V  a.9UA.adag,  ibtd.. 

.  KuKyoitvnde  diHus,  fS^.h. 

CygHHs  eandoris  animi,^  Apoltinis  hiero 

ilypbicum.7ji.b.   cur  antemtrtem  ea- 

nat .  771. b.  DircAUs  dicius  Pindkrus. 

770  b.  Fituonio  ipirante/Hauius  canit, 

77i.b.  infigne  poetarum.  768.a.  mufi. 

ti  (^  poetAJenis  hieroglyphicUm.ibid.  a. 

Heptunifilius  i»  auem  rhufitus .yj i  .3. 

Fhaebofitcer.769.  b.  770.  a.  F^x  Ligu. 

rumin  auem  mutatus.j^o.h.  &  771.9. 

V^neri  facer.  '        .  770. b. 

Cygni  (^poetA  comparatio.  7^8'.'  a.^b.  regis 

htftoria.  770.  b. 

Cygnum  ante  morttm  cantre  ,  qulnamne' 

gent.  77i.b^  77i-a. 

Kiiy.A  (^  Cymatilis  color .  jo^.b. 

Cymadocea   nympha  fandi  doSijfimx^  , 

JIO  a. 
Cynici  mtifcisfimiles  .  ^94.  b. 

Cynomyia  quid,  6si$.b. 

Cyrtthia  fropertij  amica  .  ^T/.b. 

Cyparijfifahula.  S^9.b.  fruHus .     8joa. 
Cypriani   locus  ,  de  animo  coercendo  . 

KSl.b. 

Cypris  c^   Cypria ,  vnde  diSla  Venus  , 

4f5a- 
Cyprusinfulaa  Ventrefic  diSia  ,  non  vice 

verfa .  i4i.a. 

Cyrenenfis  lemhi  inuentores .  6i  -a. 

Cyrus  aqutlino  nafopr&iitus.  189.3.    Croe- 

fum  amicum  ex  inimico  facit,  ^  cur . 

669. b.   cur  diHus eft  Mulus  .    '    <Joi.b. 
Cyri  infigne  gxllus  aureus.Wu.b,  poenitert 

tia  de  iudtcio  lato.  669,^. 

Cytherea  vndedicia  Venus  .  4j6.b. 


D. 


AAKn  y^eu  quid  Gr/tcis .  3 1 S .  b. 

Daiiyli  dicuntur  frucius  palmt  .  lo^.b. 
Dddalus  qui  . 7  J  .b.  qti/>  temppre  claruerit. 

ibid. 
D&mon  meridianus apud Ruffos .     7r;j.a. 
Dtmonis  aftutia  .  70j.b. 

Damnum  facere  qtiid  fignificet  •  71.9.  a.b. 

graue,temporis  iaeiura  ,  7.  b.  pr&feren' 

dum  turpilucro..  5  3  6.a. 

Danuhius  c^  Ifter  idemfitit .  izi.  a.  flu. 

uius  Germanit ,  ihid. 

^»pef  .  409. h. 


P31 

Daphne  ab  Ap$llintamatil,f:^  in  laurtem 

conuerfa.  Itz.h, 

L.njpv\) yvnde  diBa  .  m^^ 

L<t^Viiip(iyiip$et&  ^  vates  dicH^  8<7.a.6- 
88j.b. 

Dardanij  epigramma  in  Spem .        ixZ.h, 

Date,accipere,referre,tres  aHuifunt  dtftirt 

^*^^'  <J88.a. 

Daremanuf,quid.  xlix.a. 

Dares   Phrygtus  fcriptor  belli  Troianl  ^ 
4n.  a, 

Daria  Malegucia  Ludouici  Ariofti  mater^ 
6^4.b, 

Djtrlf  de  Alexandro  querela.  ty.g. 

Dauid  Semei  impunitatepromittit.6$  f.a^ 

Dauidts  epicedtumfuper  Abfolon  f.ltum^  \ 
i^oo   a. 

Daulia,  Dzulis,  &  Daulias,  cur  dtBa.  lu» 
fcinia,  ■  jH.i.b, 

Daiilia  coimx.adag.  O^id  b» 

De&genttlium,quarumin  Emhlematts  Al 
ciati  incidit  mentio  .  Aglaia  ,  6S6,  A= 
tc.s6o-  Cercs,  105  &  741.  Charites. 
6S6.  Diana  .  (?9j.  £i)phrofyne.  i?8(5» 
Eurynome.  »^/</.  rortniia.164  414. 
&;ii.  Harmonia,  78'i.  Ifis.47.  lu- 
no.6oo.  Latona.  418.  Lit^.;6o.  Mi- 
nerua^.  i8.&iii.  Mor$.6;8  8c  661. 
M'.ine.488.  Naijdcs.  47J.  Natura. 
409.  Nemcfis.  157.  228.  ijy  &461, 
Nymphxjii.  Occado.  /13 .  PaUas. 
S>.  lii.  1X9.  ijT.453-  &  781.  Parca. 
319-  Pitho  .  686.  Rhamnuria.  ii9. 
^pes.iiS.  &  ijj.  Thetis  .  ;8i.  Vc- 
«uis.  319.  340.  409.  4^3.  4J7,  469. 
tf85.8i3,832.&  870.   Vcricas.;6.   Vit 

lUS.  ijj. 

I>eartuo,q»id  .  628.  b. 

^ebiror  frur}rator,Chamdean  .        i ;  5  .a. 
^ebitdres   lucifug*    (^  veifjertilttnes  , 

183  a. 
Deciptilamurem  cepir.  «^/d-^.  403.3. 

Decifio  ingehiofei  Alciati  .  xxv. 

Decovuni  tn  muneribtii obferuandum.6.b, 

&7.i. 
Decret'-im  quid proprie.  6113. 

De  ci\xxM  dtU^Cds.adag.  i6i.b. 

Defenfnres  artu  ChymtCA  contra  aliorum 

r^tiunculas .  8ii.a. 

Definitio  .itntns  ,  ex  Theophrafto .  47».  a. 

temcritatis.  88o.b. 

Dcflere   mortem  amatorum  humanum . 

6(J;.a. 
Defraudare  genium  ,quid .  374.b. 


P3* 


Indcx 


Dehartatie  tuxUrU  ,  }40bb« 

Delta  TibuUi  nmicA .  4T/.b' 

X>eLtge  ijuem  diligiU  .  xlix-a, 

•Deltnnm  veterHfn  dt  virtHtt  ffrtumfu^m 
tefi^.  •5x;.a. 

DelfhicM  littra,quid  .  7  J9.b» 

Delphicus  iiuar*  cognominatu$  Fhtsius, 
777-b. 

Delphirtyfiue  Dclphinus  nnchtrd  alligAtut 
Aldi  Manutijfymbolum  .  1 17.  a.  item 
Vci}afiani  .  Ivii.  b.  Alligatus  dnchcrt. 
.quid jilciate.6i6-A-  dpuero voc/ttutp» 
rct.^Zj.h.  crocedili  hoilis .  ^i^.b.  cur 
fignum  muficum.^%-j.\).  emaritieilus 
^uid.  70}  -a.  futur^m  tempenatemprA' 
fagirefelet  .616. z.  heminum  amajius . 
448,3.  irjfigneVlyjfts.  Ivi.a.  iun^usOt 
pidiniinmoris  hieroglyphicum  .  66^-  a* 
fii/^tivdpuTof. 6i6.z.  ^ihAv^pciTrosttmi' 
ftttA  nota. 66j{.h.  putmm ad ludumft' 
rens  t^referens.  }87.a.  remor*  iunHut 
Fauli  Ill.Pontificis  fymielum  .  1 16  a. 

Aik^lvof  iv  /Jpc^a  0(et. ad*g.         701.  a« 

Delphini  agiiitas.  701.3.  defcriptio,  }8f. 
i.h.natura.6i6  b.  pietas  tnfilios.  ibid, 

Dclphiniinterravis.  «</<»^.  701. a. 

delphinum  anchorA  alligatum  qui  prtfym 
bole  habuerunt .  6i6.3i, 

Delphines  anfiatim  moriantur,vti  terram 
attigerint.-joi.z.h.  Simones  vocari  gau 
dent.  38j.b, 

ielubrum  Venerisin  montt  Libano.%3^.2> 

Demades  Nemefin  fuam  txpertus .  161. b. 
trator  Athenienfes  ah  incenfulto  furart 
in  Macedenas.  retraxit.  i* 9.3. 

Dtmaratus  mercator ,  Pythagtrd  parens » 
104.3. 

Den:arati  apophthegma,defilentie.   69'h. 

Dtmetriut  Cynicus  a  Ve^afiane  Canis  ap- 
pellatHS.6^6'  a.  ^^  vxort  '^lotypa  occi 
fus.  i44.a. 

Demetrif  afephthegmn  dt  maledicenti». 
^5)7.^. 

Democtdes  Medicus  DArij  Regis  .     8 9  y .b. 

Democritus  quis .  d^S.a,  cur  Qelafius  di- 
Hus.iiid.   turfeipfum  obctcauit.  ibid. 

J>emecriti  apophthegma,de  cennubio.  846. 
a.  dtira  cehihenda.i.%i.h.  rifus.^^y.i. 

D  »  Morte  &  Aniorc.  ^;7' 

Demofthenes  foli  eloquentit  eperam  dedit. 
368.  a.   aduerfet  habuit  demagogos . 
iij.a. 

Demofihenis  apophthtgma,infunus  auari. 
<7j.a,  locus^defuafort  eriminit.jij^if 


Dtnt  vnut  Gorgtnibus  ennmunit .  6^4. b,' 
dtnttpetert.  7i9.b» 

Dentes  d  Cadmt  fati  quid  mjthclogici, 
78^.  a.  ttephanti  ^uotputant  ,cornuM 
funt.  j5f,a. 

Defcriptioabietit.tSJ.i.  ttmoris,ex  AT*- 
rullo. 474.b.  ameris,tx  Phtrnutfi ,  47J.' 
b.  amerise,x  Preperttt.tbid.  amygdali» 
87;-a.b.  ttuium Stymphaisdum^^ 96 .Ht 
auU,exLuciane.i7S.b-&  i79.3,  fuxi, 
87J.a.  ehamdileontts.ifi.i.  Chariiutn 
4X  adiunciis.6i7.i.cuprejfi,%^i.^.  cur- 
tus  triumphalts.i6S.3.  delphini  .  38/^ 
a.b,,  hederSi.i6S'^.h.  Hunnorum.  »04, 
b.  ilicis.%6'i.3i.h.  inuidit.}i%a.  iyn- 
gis.^46.3.  iauri.iSi.d.  locufid,exClait 
diane.  J4S.  a.  locuflarum,  ex  Pifide  . 
f  49.b.  C?*iJo.a.  lyncis,  294.  a.  tn/tli 
fotouet.Sei.i.  maliMedici.Sjo.a.  hd 
mori.  279, 3.  mur^nt.i  1 8.  a»  O^cafio' 
nis,  f  14.  a.  b.  Panes,variorum.  41  £.  a> 
parafiti.^S^.b.i^j.tu  pice*.iS9,i.  po» 
pulialbA  886.3.  porphyritnis auit.t$7<t 

a.  quercus.i$t.a.  falicis.%^$.i.  fcur» 
r<.3>) 8.3,  SirtnutntexClaudiano.  48!« 

b,  Sphingis.797.  i.h.  f}ellionis.t^i>a^ 
fuptrbiA>ioo.h.  trophtj ,  ex  Virgilio  ^ 
luuenalt.^^<j.h.  viptra.  8i8.a. 

Defcripiioaes  amoris  varit,  481.3. 

defiderareper  i,nen  ptr yfcriiendu.tx^. a» 
defidere.ptgriti  ifignum.  3  5  8.3, 

Defiderium  fama  Hieronymi   Olgiati .. 

J8j.a.fc. 
Defiderij  Lignaminei  Patauinifymbolum* 

D  E  s  I  o  X  A.  -^  $^i» 

defidia  quorundam  toenobitarum  taxata  , 
jyS.b.   Sirt7i.  49;'a. 

Desidjam  abi  jciciicfan) ..  360. 

dtsperantiiopinio.  5i5-a« 

defperatie  docutt  rrohv^AyiAii .         97. b. 

Despondert  animum .  13 7. b, 

Dnefiatte  auaritiA  .  571.  b.  ebrietatis  <. 
I  ;o.3.  fert  hedierni.  713.3.   libidiniSc 
5 18  a.  litigterum  inter  erudites.j jo^Z' 
mulierum  fucafarum.$}7.  a>b.  fuper»  . 
iit.  3oeb. 

Detra6ior  quidam  Alciati .  ixxiv. 

Deucalien gruum  beneficio  adiluuio  ftf'' 
uatus .  1^63  bk 

Deus  cur  habitus  /Efculapius.^iy:».  b. 
efi  ,  prodefje  hominibus .  4J0.  b.  om- 
nia  videt .  \  60.  b.  f&pein  rebus  dtfpt- 
rfltiimiro  modo  fucturrit  ."i^Q.^-  ***' 

tut» 


Rerum  &;  Verboriim  I        933 


tnmrefuglum.  por.  a.  vindex iniufli- 
tiA,i66,b.  vitA  humanA  maderator. 
85.3. 

I>et  arcananon  eflopusfcrutari ,  4j  i.  b. 
oculum  nemo  falltt .  178.3. 

T>eo  prAcipue  color  albusdecorus.      joi  .b. 

Deum  fequcie.^<^.^g.  54  a- 

Deo  monftrante primipium  inullus^officit 
ohe-x ,  J47'b. 

Deorum  coron/t  .  y4.b« 

Deos  cnr  tot  e^nxerit  Mgyptus .       410.3. 

/li^tSj^ctt.quid.  ziz.a. 

Dextera  concordiA  /ignum.  ibid-  fidei  fa- 
cra.  ^9.  a.  O'  ii  !•  a.  fidei  fymholum  . 
f  9 .  a.  111.3.^813.3.  hofpittj  fymbo' 
lum.  11  i.b.  qutdftgnificet,  xWx.i,  te- 
ftis  fidet,cur,  ili.a. 

Dextr£ parti  potior  cordis  vis  incumhit . 
ibid, 

DextYA  lunclApro  concordia  .  i  ii.b. 

DextraitHngendi  mos.  li i.b.  iungere  ,fi- 
gnum  confoederationts  .  ibid. 

DialccitcA  fymbolnm  ferpentes  .       5  lO.b. 

Diana  haberi  volitit  Heliogabalus.ij.z. 
pro  Lunti,fre^uens  Poetis  ,  696. b. 

DtBerium   1'hocionis    in    Leoslhenem . 
8fo.  3. 

Dideria  in  Chymicos ,  812.  a.  b.  in  for- 
moJJss ,  fed  inutiles  .  8  y  i .  b.  in  fpurios , 
6oi.b. 

diiium  Caftrucif  vefitbus  infcriptum.  J.a. 
Juli^  Scaligeriydefuofato.y^^.h.  pij  cu 
iufdamvtri.  6(36.^, 

D  I  c  r  A  fepcem  Sapicnrnm  ,  7  8  j. 

Dicia  Biantis  l^nenei  ■  7^3.  b.  O*  79^,  s. 
b.  Chilonis  Laceddmonif  .  790-  a.  b.  C^ 
79i-a-  Cleobult  Lindij,  789,6;  C?"  790, 
a.  Periandri  Corinthif.  75)/.a.b.  iHt- 
taci  MttylenAi.  791.  a.  b.  Solonis  Sala- 
minij.y^l.b,!^  yjj.ab-  Thaletis  Mi' 
l''^^'  794. b.  (3' 7^5-3. 

diesvnus  dealio  iudicat,fup)  emus  de  om- 
nib-HS .  670.  b. 

dies  Alcjonij qtii.-j^^.h.  legitimt  nuptia- 
rum  tres  apud  z-eteres  .  861  b- 

Differentta  int-er  adagium.  &>  Embltmd, 
Ixiii.  b.   inter  caslorem  ^  lutram.S^  i . 

a.  b.  inter  Cupidinem  ^  Amorem,.^^i, 

b.  inter  Emblenta  ^&>>igma,\x\\uh, 
inter  Emblema  &>  fententtam.tbidem. 
inter  labra,  labta,  &  Irbias,  67.0,  in- 
ter  Nemefin  C^  inuidtam  .  irTo  a.  inter 
nobtliS  &generofos  .  y86.  b.  O^fS^.a. 
inter  properare  &  fefiii,aye  .  S76.  h 


inter  Venerem  vulgarem  (^  coeleftem  . 

459-3.  b.   lari  &  ctpphi.  J90.  b.  pan' 

^eris  &  egentis .  j  1 1  ■  a .  pilei  &  petafi . 

641.  a.  pntorii  ^  itts  dicentis.ijj.h. 
differenttA  amuletorum.  3 41  .a-  pilularum. 

xiv.b. 
DiffictU  efl  animum  vel  mores  mutare  , 

2.74.3.   iuflum  dolorem  temperare,69 ■^. 

a.   fuflinerevicem  duorum  .        219.3. 
Difficilia  qua:pulchra.«<//»^.  i;o.  a.jfi^. 

b.C>759.b. 
diffictlia  tria  Sapienti  vifa  .  263 .b. 

Dtfficultas  AlchymiA,   811.   a.  b.  f«/?(7- 

diendi puellas.  12/. 3.   elequentts. -/^^. 

b,&j6o,a.   rerum  tndagandarum  vn- 

/^-  767.3. 

difficultates  omnes  fuperant  amor  &  va- 
luntas.  ji8.b. 

digttalts  herba. .  i  rf  .b. 

dtgnitas  coron&  ciuicA.S^yh.  coronAgra'^ 
mine£.  iji.b. 

<//^»«f  efldecipi,qui  de  remunerando  cogi- 
.''»'•  59l.b. 

T)ij> gentilium  quorum  faBa  efi  mentio  in- 
Emblematis  Aleiati  .  AEfculapius  . 
637.  Amor  .  ;6.  441.  447.  4^0.  4(f  r. 
469.  473- &  651.  Apollo.  418.  Bac- 
chus.  ii^.  13.;.  418.  ;6j.  &  742.  Bo- 
nus  Euencus.  228.  Bereas.  473.  Cu- 
pido.  56  2i8.4y7.&  ?rj8.  Eurus.j^». 
Faunus.521.  &  5-19.  Fulmen.  4/0. 
Glaucus.  i;i.  Harpocrates  66.  Ho- 
nor.j6.  iupirer.  1(5.  5^0.  685.  78^. 
&  852.  lupirer  Ammon  .  9.  Mars  . 
IJ2.  Mcrcurius.  yi.  414.  &  7/8. 
.Nepcunus.  i(^2.;68.  &701.  Pan.409. 
Fhoebus.  768. &  773.  Pudor.838.  Sa- 
turnus.i;!.  Satyri.311.  SoI.25.^.Ter 
n-iinus.667.   Tricon.  578. 

Dij  meltora,formula optandi.  843.3.  ?w«; 
tiijfdemaris  &  templis  culti.  129.^. 
quivetertbus  habiti.ibidem.a,  ffvvvetot 
tjfdem  delubris  cultt  .  1 3  o.a. 

Dilemma  tn  Aflrologos  ,  434. b. 

Dtltgentia  omntaperficiuntur  .  1 ;.  b." 

dimidium  anim&  amifusverus.6']%.\'.  fa 
cit,cjUt  benecoEptt  habet .  547. b. 

DiodoriStcult  locus,  de  Theffaltsin  Itber- 
tatem  reflitutts  .  1 5»  4.  b. 

Diogenes  comefto polypo  crudo perijt-  7253. 
tur  dtclus  canis  696.3.  Mnficos  curfttU 
titiA  arguerit.  61.5.  vefptsfimilts  An- 
tifihent  249.-?. 

DiOgL-nis  apophthegma  ,  de  adulatoribus  . 
N  n  II     3  158.3. 


P34 


Index 


iy8.3,  de  Arifiipps  (^  AriffofeU.lyj. 

a.  b.  de  meretrice  Ql-jmpionice.  3  J  t-  b. 

dc  morum  mutafione.ij^.z.  defeneHu 

tcinopi.i  6i.h-  deforte  humana.^^9.h. 

de  ^e.  1 1 J.  a.   de  verecundia  inpuerti  , 

504.3.  in/ifirologos.^^ 4,,h.  inmuficos. 

6i.h.  &  61.  a.  impudentia.  ^94.b.  io- 

cui,de  Chirone .  fizj.a. 

Diomedes. iiy.  b.  legemtalionu  expertuf. 

^iS^,3,  Thrax  viiius.  ^97,3.  Venerem 

percnjftt.  il7.b. 

Diemedis  equi  ,  nonus  Uercululabor.^^j. 

a.  &  Vlyjfis  ejfigies  iunSlA  quid.  1 1  5.a. 
Dionc,mater  Veneru.^^.^h.  f&pe  pro  ipfa, 

Venereponitur  a  Poetts  .  ibid.h. 

Dionti  Chryfoliomi  Itber,  de  Troianon  ca- 

^ta.s^i  b.  locu(,de  laboribusHereults . 

19^.3.   deregum  officio.j^^i.h,  de fer^ 

vy. .  iH-b. 

T>ionyfiHs^ex,nepos  (^gulofus.  }9i.a. 
Dtophants  tocut,depalmA  natura. zoo.a.b. 
T>iofcoridis  de  fibro  opinio.  «^/i.a. 

Diofcuriloutsfiiy.  ii6.h.  pileati.  6^^.a. 
DiofcHrorum  fabula  ex  Ouidio.  2  i  ^?b. 
Dioxippus  cur  a  Diogene reprehefus.^^^ .b. 
diphthera  quidfit .  7l6.a. 

DipfoilenA  nomen  apud  Ctiidium.  440.  a. 

ferpens.  Al^h. 

dtpfadt4  marfusfigna .  440.3. 

k  Dipfade percujfifiti  emoriuntur.  4}9.b. 
Dirum  qutd.  34^.  b.  ^»443.  b.  vnde  di- 

^»m .  85?  6.  h. 

difciplina  corruptaper  quercum  defignata. 

S  5  4.  b.   domefiica  Monaflerij  S.  Benedi' 

m  Nouelli  Patauij,  xvi.  a.   vna  vnicui- 

que  excolenda.  lG-j.b.&  368.3. 

Difcordia  Dea .  loS.b. 

Difcrimeninterbonam  (^  matam  mulie- 

rem  .  8ii  b. 

di^lafiafmus.  i8o.b. 

difputationes  ffholafJicA  qttales  .  76  6b. 
Dijfidium  aqutU  0>fcarabAi.yo^.h.  ouiit 

(^  luporum.yij.i.  vlularum  ^  eorni- 

cum.  ii4.b.  c^  II  j. 3. 

dtjfimulatio  Ciceronis  poft  bellum  Pompeia 

num  laudata  .  y  i  5.  b. 

Ditare  quam  diuitem  effe  conuenientius 

Principi.  ^iSb. 

Diuet  imperifus  eleganter  ab  Alciato  ex- 

prcffus^}i6.a.  iniquus  efi^aut  iniqui  ha. 

res .  5^(5.3. 

Di  V  51  indoifln».  go'^. 

Diuites  imprehi .  i8o.  b.   vere  qui  fint . 


diuitum  Uittio  /etttper  tuta,  pauperum  nen. 

item.  71} '3. 

Diuinatorit  Angli  vnna  prxdiiHo  .  435. 

a.  b. 
diuinitatem  qui affeSiarint .  li.b.C^  I7.a, 
Diuifio  Atatum  varia  .3.3.    he,reditatit 

Chariclis  (^  Antiochi,  '  8  y o.  a. 

Diuitid  olim  in  pecore,  8o9.a.  virtutis pe- 

diffequt .  xiv.b. 

diuitiarum  amor  multos  a  virtute  auocat. 

57l.b.  fjmbolum  ,  cerua  aureis  corni» 

bus .  ;9y.bo 

docentes  publice  couiciari,procliue.  407.3, 
Docior  luris  creatus  Alciatus  .  xxv. 

Do£iores cur  pileo  or»etur.6^^.^.   nouita- 

tis  reprehenfi. ^oy.h.  facri  hieroglyphi- 

ce  galli  nomine  intelliguntur.  Stf.a» 

D  oCTORVM  agnomiiia.  40J. 

Do£li,qui  amorioperam  dederunt .  ^JJ.b. 
DoHorum  dijfidia  (^  certamen  .  750.  a.  b. 

^o^.a.C^  783. b.  fama.  $67.3» 

Docros  dotftis  obloqui  ncfascfle.  747. 
doBrina  non  efi  fine  magiftro  .  i  J.a. 

documenta,qui.  nobis  certamen  £unomi  (^ 

Arifionts  fuppeditat .  77^. b, 

Dodonacum  a:s.  adag.  8p.b, 

dogmx-},  lo^.b. 

dolio  Danaidum  Aquiparati  gulofi. 3  9 z .b. 
Doioris  &  Voluptatts  fabula .  46  8. a. 

dolorem  qui  regerit,tantum  excufatius  pec 

cat  .  697-3. 

dolofi dolo  capti .  720.b. 

dolus  alius  bonus,alius  malus .       143. b. 
D  o  L  V  s  in  {'uos.  Z4J-. 

dominium  Occaftonis .  y  aj.  b. 

dominij  ecclefiafttci  ^  teporarij  difcrimen. 

8y4.b. 
DominusfuA  veluntatis  homo  .       45  7.  a. 
Domitianus  ex  bono  in  pejfimum  muta- 

tus .  507. b. 

Domitius  Liberium  occidit,quod  potare  re 

cufaret .  I47.a. 

domus  Inuidii  .  3  17.3. 

Dona  hofiium  noxia  .  707. b, 

DoHavvefchiiigen,ori^tf  Danubij .  iii.a. 
Dotis  ampU  duomalafocia,  vxoris  fuper- 

bia,  (^  viriferuitus .  8 1 7.  b. 

Draco  a  Cadmo  occifus  quid  mytholegice. 

783.3.    infigne  Amphiarai.\yi.z.  facrK 

tus  Minerut.ix^.h.  vnde  di£ius.  ibid, 

&7%l.a. 
Draco  legislator  petafis  (^  tunicisexple- 

fus.  643. b. 

Draconem  cur  prmeref  fimulacrum  PaU 

ladiSi 


Rerum  &c  Verborum .        pi$ 


.  Udit.  11$. 3. 

Vracones  cuJlodiA  prAfeSii.  1 1 4 .  b.   &  vitt- 

U  cttr  Palladi  confecrantur .  ibid.a, 
'BracontiM  puer  ob  occifum  pcr  impruden- 

tiiitn  puerHrnrelegatM.  818. a. 

BrtiidA  GMca  religionu antiflitet.y  $2.-a. 
Druji  continentia, .  191. b. 

Bryades ,nymphiftl»iirum  .  3  1 3  •  b. 

Dryope  Euryt^Jilia  in  lotutn  transforma- 

ta.  486- b. 

^pvo^  TZ7H7Ui  'rata.viip^vKiviTe.  adag. 

l>ucatM  Mediolanenfis  infignia .  $• 

Ducts  confilitim  occultum  ejfe  debet.  74-b' 

ducesferoces  in  pace  manfuefa^i  •  73  6.a. 

ducibiti  firenuts  vnde  contigtt  gloria  belli- 

ca.  $6-j.a, 

DKilzzzmimm.  ad^g.     4<J7.  b.  (i?»  871.3. 

D  V  L  c  I  A  quandoc];  amaia  fieri.  466. 

item.  46^;. 

^^KoKpa.7>^^ZVo;  qu:s  .  808. a- 

Duoad  valetudtnem  conducentia  ,  vicitu 

ratio,^  vinutfttemperate  fttmptu.^ii). 

a.  amicorumgenera  ,fanguints  (^con- 

fuetttdints. ^S^.b.   in  homine  dijficulter 

edomaripojfunt ,  lingua  &  genttalio-), 

I92.b.    liquores  humano  corpori  grattf- 

fimi,  vinum  ^oleum.  1 3 1.  b.  munerx 

pafiorvs  ecclefiaRiciiVigtlantia  ^cuflo 

d(a.<)o  A-  pr&ftantur  avinivfu  modera 

tOjfiorida  £tas  (^  vires  corports .  141.3. 

f&culi  malajtbtdo  &  luxtcs.)  i8.a.  fer- 

uari  debentin  occafione tirripienda ,ma- 

turitas  ^  ordo .  Ji8.a. 

Duobiis  pariter  ciintibus.  adag.     zij.z, 

Diios  iiifequens  lepores>  ncucium  capit. 

adag.  liij.b. 

DvoDECiM   certamina  Herculis . 

duodecim  labores  Herculu  ,  J  9  3  -b. 

durum  eH,afftieta  reltnquere  .  'i-7S^^' 

^u<rKoKtiTcLKAKA.adag.  ijo.a. 


EBrietas  Babylonica  meretrix  .  150..  a. 
C/>«.i+8.a.  freqttens  Scythis.  414. b. 

pr*cipua  Germanos  pejjundat  •  l  jo.a. 
Zbrietatis  deteslatio  .  ijo.a-  tmago.i.^S, 

b.  infanAhiftorta.  ibtd.z.  mala  .  150. 

b.   f^ecies.  i^j.b.  fuggtUatio apuero  fa 

Ba .  148.3. 

J,hrij  beBijs  deteriores.i ^o.h.  qua  ratione 

puniendi .  i^S.b. 

'i.brioforHm  excufatio  *  i  y  i  .a. 


Ecclefin  in  aduerfis  erefcit ,  zoi.b. 

'Lcclefii.  vtHricu  fymbolttm  palma  .  ibid, 
Eceboliui  Confiantinopolitanus  inconfian- 

tufidei  .  184,  b. 

e;^«  f^  i}  fy.viATTThfivAtivtfi  i^[jt.6pfy.nKt 

yoKoi.  adag.  7 1 1  .a. 

Echenevs  tnultum  difiat  ah  Echino.%<)%.z. 

qualpspifcti.il 6. 3.   vnde  dtcia.  ii8.a. 

6*364.3- 
Echidna mater ChimArA.  843.  tjuid  alle- 

gorice .  ibid. 

Echo  Panis  amica  .  Jjo.a. 

EXQPrLNa.J'apa,S'apA.  70^. 

Editionu  huiu4  notiijfi^A  Emhlematum 

Alciati  occafio  .  viii. 

Effeiitti  ignaui&  ^  defidi^.  3/7.  a.b.   inui' 

di&. iiS.h-   fV^-733.b.  timorts.  ^^z.  h. 

ziarij  vini.i.\.f.a.  vini  moderate&im- 

moderatefumpti  .  141.3- 

Effigies  (^ EJfigia. ^S.b.  ciconiAinfceptru, 

i63.b.  locufl£,&  monflri ipfamprdce- 

dentti,anno  MDXLII.  Lombardiam  In- 

fubrum  infefiantis.^fo.   viua  homints 

auari .  3  7  f  •  b. 

Egensvnde  diciiis  .  yii.  a. 

Egnatiui  Metellui  vxorem  occidit,quod  vi 

numbibiffet.  lll-h. 

Egregius.  jo.a. 

(iJ^^vAi  quid  GrACtS .  1 1  o  b . 

eiJod^eafilia  Protei  .  761. b. 

Eidyllton  Theocriti ,  de  Amore  mellilego  , 

470. a.  idem  a,  Nicolao  de  Oddti  lealici 

redditum.Sy  1.3,     xxix.^b  eodem  con- 

uerfum  .  f ^i-b.  C^ ;43.a. 

Ein  Pomerifchcr  Sachfei)Kerles,^«/V  G^r- 

manii.  ifob» 

E  I,  qiii  femel  fua  prodegerir.aliena  credi 
^  non  oporcere.  2j8. 

fYf  a.v>]p,  jJcTeif  ttviip.  adag,  11 8. b. 

Eleciores  Imperij  feptem  .  109.3. 

EleSra  inter  Plttades  cur  vix  appareat , 

4ij.a. 
Elegia  Franchini ,  de  bellti  fui  tempons. 

544-3. 
element.t  quatuor  totidem  Deorum  nomi- 

nibtmntelieSia  .  173. 

Elephaiitisles,(2r>  Elephantarches,  elephan- 

ti  magifier.  73 5 -a. 

Elephantmin  triumphe ,  73  f,  a.  Plutoti 

facer.  y  3  ^'  .a.  porcum  perferre  non  poteft. 

j^4,a.  quals  animal .  jjj.a.  trophdo 

infculptits .  n^-a. 

Elephanti  Hannonis  iucunda  hisToria^. 
73  6. a.b. 

N  n  u    4        £l«' 


P3<^ 


Index 


I.lephanto  cor  duplexeft  .  7J7.3. 

Ilepkanti  etn  corr!u:i,vel  dentcs  haheant' 

75  5"-b.  Lucd  boues  cur diBi.  J34.b. 
Elephantontffi  impcti/s  in  GnldtctiyQ''  viQo 

r/^.  5^3.  a.  b-b»  Jj4.a.  vfm  in  bellis  . 

534-b.  C5^73f.3. 
I.lephant!s  qiti  trinTnpharint .  73  6.a. 

£,li}jgius ..  79.t). 

I.llychniHm  ex  lino  Cnrpafio  no7i   abfttmi- 

tur  igne^.  78.b. 

elogium  'EpaminondA  ,  J7J.a.   Uermoge» 

■iiis  Rhetoris  .  877.3. 

Elogia  KomanA  vrbis  .  48  j.b. 

Eloq,ventia  f  jicitudiiie  praritaa 

tior  .  751- 

J,loquentia  Herculis .  7f4.a.  in  foemina 

qnadam  Komana  exofa.8}^.a.  malefi- 

ne  moribus  difcitur .  yjo.b. 

tloquetiA  difficultas  ~^).h.&76o.a.   laus. 

75-9. b.  parens  Ciceroid^.h.  pr&fes  Mer 

curius.  54. 3.  ftgnum  caduceus  .510  a. 

fiudiofi  Galli.7S'-'h.    vis  .  7S>^- 

J.lpidius..  119.3. 

emitncipare .  ^9h^' 

JEmanuelis  a  Cofia  epigramma ,  de  Morte 

C>  Arr.ore  .  6$%.h. 

"LmbUmaqnid  fit.Xxw-^^.h.et  4.3.  quomo- 

doproprie,  quomodofigurate  acapiatur.- 

lxiv.3.   vnde  diSum  .  4.3. 

"Emblemata  0>  s.nigmata  inter  fe  differtlf. 

Ixiii-a.  tripl!cta.,vermiculata,.fegmen- 

tata,teffeU,ata  .  4.b. 

J.mblematumfir.is.quis,  ibtd. 

Lmpufa  quid.-j6j.a.  in  varioi  forma»  mu 

tabilis.  7  64.b  ©"y^^J-a- 

tnalui  adolefcens  a  delphtnis  feruatus  . 

387.^. 
tncaufiumquid .  4J3-t'- 

encauRi  confe^iio .  tbtd. 

enc.iufiica  piHura .  4J4*3* 

'Encotnium  Venetiarum,  746. a.b. 

Entti .  I4.b. 

Enniusyde  hariolis  .  4J  J  .a. 

h.'vcJ^iov  a-Jfj.0ohov,quid.  S^^i.a. 

Enormitaspeccatt  Hodomitici.  jy^.b, 

Eos  Aurori. .  87.b. 

i(^i,Sc  mi.  ibtd' 

Eous  Solis  eqHHs,vndefic  diiius.      165. b. 
Epaminondasboni  Principis  exemplu.6 1 7. 

b.  cur ferpentempro   hieroglyphicofer- 

ret.ii.  mortt  proximus  .  jS^-b. 

Epaminond&  atophthegma  ,  de  bono  Prin~ 

cipe.6i7.b,  laiif,  ^7^.A.  tadtitrnitas , 

6^,h, 


Epaphus  qun  Ydtiont  Thcebifilius  .     14.3. 
Ephydriades  nymphA  fontium.  3 13  .b. 

EphyrA,  nunc  Corinthus  diHa.  J^o.b» 

Epicedium  Dauidisfuper  Abjolon.  900,  a. 

GermaniciinThemifioclem  .     '  f^j.b, 
Epicharis  mulier  in  tormentis  coniians  , 

8o.a. 
Epicharmus  Siculus,Pythagor£  difcipulus^ 

9t.b.        ■ 
Epi£iettis,Z^  eius  lucerna.  ipl.b. 

Ept^eti  Philofophia  duobus  verbis  cjmpre 

henfa  .  ibid, 

Epicuret  vitAfutur&  centemptores.      34.b. 
Epicuri  gulofitas  .  }9^.<^' 

Eptdauruis  cur  dicius  Mfculapius.6^9.  a. 

ferpens  .  n.a. 

Epidiiurus  vrbs  .  6  3  9.  a. 

Epimetheipyxis .  i^o-b. 

iTTtfM^^iov fabul&,de  ortu  Palladis  ex  capi 

.  teJouis.i^.a-   <pviTiKov,de  ortuBacchi , 

144. a. 
Epiph.^nia,qu  din  eadauer parentis  ^uif~ 

Jet.viua  exufia .  dj6.b, 

Epifcopi  munera  o*  officia .  5>o,a. 

Epifcycliizaie-^^^p-.  i^^^.a.d^^i^.b. 

Epitaphium  Archilochi.  149.3.    Laurentij 

Vall&.ibid.h    lepidum  contugum  dtfcor 

dium.'Si7-2.  Niobes. z-j^S.a.h.   Petrt]  A- 

retini.z/^9  h.    Phaethcntis   i6^.b.  pu- 

dic&  cuiufdam  m.itron&  Romau&  .836. 

a.  Pyrrhi  Angieberm&i  .  ^lj.a. 
Epithcta  varta  muLterum  d  peplo   dedn- 

cia  ,  41.  b.- 

>l  Tid^t,  i}  a,-7n^i>hodierna  lex.        147.3, 

Eptlogus  Operis,loannis  Thuilij.  Sg;?. 

Epigramma,  hnoaytni  ciiiufdam  ,in  mere. 

tricem  Venetam.  ^  }o  h-   Aiitouij  Thy- 

leC\),de  Promethetfurto.^i2.3,  Amili  ► 

de  NarciJJo. ^06.h.    de  t^pographis  Lug- 

dunenftbus.ji^.a    inmdociLs.  274.^, 

Aiigeriaiii  j  <^e   Amore  .  /^'ii.  3.  de  eo- 

dem  .  47y.  a.    Aiilomj,  Virgilio  tribU' 

tum  ,  de  rofa  ^  Venere.  448.  b-    Bapti- 

{\x  Cyiitbij,  de  Venere  &  Solone.^^^^. 

h.   hclhii ,  inrudem  &  fordidum.  339. 

b.  Dardanii,/;/ S/i??»ii8.b.  Faiifti  S» 
bxi.^e  Arione.j  8  5.  a.  in  Amorem.  448. 
a.  Gtoigii  Anrelmi,  de  lacrymis  Amo- 
rts./^6i.a,  Georgii  S3hhn,derixis  Prin. 
cipum  Chrifiianorum.^nJ.h.  Hcrculis 

"■     Stiozix,  de  amorc  mellilego.  ^71.3.  in- 
heluonem.  3913.   lacobi  l^\\\i,devolU'^ 
ptate&  dolore./^6S.3.   laiii  Lalcaris,<ifff 
Niceo  conttenfu,iiy9.  Incerti;»»^'^»- 

nes^ 


Remm  &L  Verborum.        ^37 


.  nes. i^i.h.  inCharitesRom4i6$7::3i.  ia 
confidentem  quendam  p/AayTJi'.  5 1 1  a. 
in  vanumhariolii.^}^  b.  loaums  Mal 
Utx.de  pietatc  cicomaru.j-^^^^hi  loan- 
nis  SecCidhde  Amore.^^ji.^,  ;I>I,atii  Mol 
fx,depace.7}9-2.  Marcialis,  de  hirun- 
dine.7^<).a.  M.3.i\i[li,de  Spe.  119.3.  de 
Thr^tfylttlo.^-jj.h.  M.n\oi^,de  Atnore  . 
448-6.  deaulicis.^,-j^.b.  dcprAcoctta- 
#«.876.3.  inpuelliim formojam.jfd^i.  b. 
inpuellam pr&mature  mortuam,66i.b. 
Vacinui,deForfuna.^i6.3.  Palladai,  tn 
Afirologos.^AcQ.b.  Philippi><^e  delphine 
phiiomeUveiiore  i%-j.3k.  Pierij,j'» Fr/J- 
mar ianunt  fcurram.  jfi^o.  a-  Saunaza- 
rii ,  de  J£.nes,pietate.  819. a.  b.  Smyr- 
ws.\,de  laborihiis  Herculis.^^}.b.  Tuo 
tnxMoii,decupidoi.9j.b.  Ti\inUi,de 
Coelta  celebri  Comtca. Sji.b-  de pallore 
amantum.%j).z.  tn Rachelem nobtlem 
pfaltriam  ,  688    a. 

£pigramtnata  duo  lepida  Thoms.  Alon,  tn 
aslrologum  vxorn  impudtcA  maritum  , 
441.  a.b.  ;  .    .  •  . 

JEj«ef  quidam  GarfiA  B.egis  Maujirenfis  a- 
micus .  ,.    .,'■    .      67,9.3. 

equus  animalferox  ^^fuperbit.i^^.b.  fra: 
natus,hominis  ferocisfed  obfequetishte- 
roglyphicum.  ibid.  in  ttinerts  tngnfjn 
cesfitans ,infaufium  habttur  omen.  ^^^^ . 
b'.  nefcit  adulari.i96.a.  paefntentia  du 
'  ftus  obincefium  cut7iatre,fei.pfumptinit. 
l')^.^.  poetarUm,ijtnum\i.\.b.  popu- 
loferpcienti  comparatus  .  ii^4.b. 

e^ui^caput  tnuentnm  in  Carthaginis  funda 
mentis  .  15)4. b. 

Equuiij  habet  ^eianurn.^^d!^.  54^.^. 

equiargento  eircumtecii ,Socrati/unt dtui- 
tes  tndocii.&o')  a-  Diomedts,  nonus  la- 
bor  Hercults.  J^/.a.  Solts ,  c?»  eorum  no- 
mina.  loj.b. 

equorum  aures,animi indices.zS/.b.  Dio- 
medis  allegoria  .-  597'3* 

e^uttandiperittaqua  ratione  Princtptbus. 
necefjaria .  1^6  a. 

Ergiui  cani.  «<^^_j.  876.^. 

erithacus  auts .  400.3. 

ifcciy^  dvTi{)'.oi  fibi  contrarij  .         461. b. 

error  tn  cmendabtlis  uiolentta  Martis  com- 
miffus.  740.  b.  pertctilofiffimus  quis. 
.670.  b, 

trrores  eorum,qui  literas  addifcunt.io^.a. 

eruea  qutd,&  vnde  dicia.  311.3.    Venerem 


a-  vnde  dtBa  .  tbtd. 

ErucA  qualitas.  541-6. 

eruciart,verbum  obfcxnum  .  l6  3. 

EfJ&i  qui,  .  }f  8.  a. 

Eteocles pritnus  Grattjsfacra  fecit.  6^8. a. 
Eteontct  prudes  & cautumfacinus.ii^A\ 
E  T  I  A  M  feiocilliniosdoman.  I67. 

EcrDufcafplenem  habec,&  formicabilem. 

adag.    ,  7ii.a. 

Etymon  bellt.^^:^  b-   &vfHS  vocis  IwHis. 

170.3.  lani.  109.  b. 

Eubuli  poct&  cpigramma  de  Baccho.  147. 

a.b.  fcnarij,de  amore  .  479. 

Euclio  Flanti,  mtferrimus  fenex  atiarus . 

EucratttA  deliii  h^retici  .  95  •^- 

iuScuixoytiV,  qtud  .  3i.a. 

Euentus  bonus,  etusq  ■ifimtilacrum.  z  3 1  •  ai 
Eumentdes  qutnta  Luna  nata  .  3  8.b. 

Eunomt  c^  Arifionis  certamen  muficum  . 
175'^  &7  76.2.b.  fiattm  .         775.6. 
euocatus  adBituriges  Alciittus.         xxvi, 
Euphrofyne  vna  Gratiarum  vnde  dtcia  . 

688  b. 

Eur/ts  uentus.  ab  Oriente  sj/irans  .  yyi.a. 

Vn.de  di£lus .  tbid.h. 

Enrydomene,v,>de dtiia  .  690.3. 

Ettrymedufe.vndc  dicia .  ibid.. 

Eurynomc ,Gyutian'i  m.iter,vnde  dtcia  ic-. 

Eujebtus,  de  Gaaymeds,  ^o.  3..  de H^^trf-fO- 

d  0  &  Ari^ogitoniu,  ■    .,  •  ^■'.a. 

Eujeby  demiraviU  l^aaos  htlioria  tejiimo- 

nium  .  -i-ii.a.b.  optnio,  cur  Cecrops  S^t- 

(pviii  dtciusfit .  j6.b. 

Ettfebij  ctiiufdam  confians  animtts  in  tor- 

mentis.  go-a. 

e'j?o)(Oi .  440.3. 

Eutelid.Ts  fui  amore  captus .  306,6- 

Euthydamas  ab  oratona  ad  tyrannidem 

tnclmautt  .  607,!». 

Eutropius  legem.quamferri  curaucrat,p.tf 

f"^'  46;. b. 

Exaciores  rigidt, Harpyi&.  1 8 1 .  b. 

Examenfut.  io6-b.  trutinA  qmd.  7^7.  ^. 

vttA  human  d  .  1 0  6 .  b. 

E  X  arduis  peipetuum  nonicn-  564. 

E  X  belio  pax  ,  7?  7. 

Excidium  tatauinum  ab  Atyln  quando  tn 

cit^it .  55i.a. 

Exclamatio  in  luxuriam  .  .     j  14.6. 

excurfus  tn  ardtltones.^6i.b.   infcederum 

&fideivioLitor£s  Principes.  536.  b.   i»-. 

miferam  adolefcentiumfeiiaffimi  tnge- 

nij  conditionem .  511.6. 

Lxcs*~ 


938 


Index 


Excttfntio  Alciati.  <*3  .a.  AletAti  ,  defre- 
quenti  locorum  mutatio^ie  .  ixvii.  0* 
6ii-a.b.  cuiufdam,c^tii patrem  verbe- 
r.iOiit.l-^f.i.  ebrioforum.l)l-a.  ttidi- 
cts  corrupti.iy^.b.  Thutlij  .  x\. 

E  X  damnoalteriiis,  alterius  vriliras.Hi. 

Zxcmplum  concordiA  fratern&  Euments  . 
2 1  j  .a.  conflnntis.  mir&  in  muliercula. . 
79. b-  ingratttudinti  cuiufdam  milttis 
Philippi.i9ob.  pietata  lEnecu.  830-  a. 

'Exemplaarrepti.  occaftoni{.<j  17. a.b.  bene 
ficij  male  compenfati.  703  •  a.  caBitatts 
inEthnicu.  ii6.a.  eorum,  qui  defciue- 
ruiita  vtrtute. eoj-a-b.  Imperatorum, 
qut  proborum  hominum  operam  fibi  iun 
xerunt  .6}.\.3.  -vitdfiatum  in  mehus 
mutantium  •  4(J4.a. 

I.xcmpla-vttioforumpoffunt  Ucitepofl  mor 
tem  memorari  .  656.3. 

Exequis.  Menandri  Regu  BaBroru.  57;. b. 

ExercttHsAtyUnumerofus.$^\.b.  Xerxts 
numerofi^imui .  55^'^' 

Exire  epoteslate,  qui  dicant»^-     261.0. 

Eiirij  nulla  ratio.  ^</^^.  ^^^**' 

E  X  litcrarum  ftiidiis  immottalitatem  ac* 
quiri.  5<^8' 

Ex  pacevberras.  742- 

Eipedithabcre  plura  cognomina .  adag. 
54. a. 

expedttio  Argonautarum  qtiando  fufcepta. 
8io.a.  lafoDis(^  Argonatitarum  quid 
mythologicl- .%o<) .z.  Fygm&orum  contra 
Herculem .  271  •3. 

Expertentta  oflcndit,aurum  artefienpoffe. 
Sio.b. 

ExHHiA,q»id.  tf74.a. 


F. 


FAba  ciir  vetcrihus  immttnda  habita. 
li.  a. 
Tab&fomni.tfaciunt  turbulcnta.  Lb, 

Tabius  Maximu-s  conuitijs  7ntlitaribus  im 

petitusii^.a.  curCMci.atordiSlus.  153. 

a.   cur  MarccUo  adiurtclus  .  iiS.b.  cur 

OuicuUdtcitis .  8op.a. 

Tabij  Maximi  mtra  conffantia  .     lol.a. 
Tabio  Maximo  datet  coronagraminex^. 

lyj.a. 
Tabij  Verrucofi  apophthegma ,  de  beneficio 

aiperedato.  691. b. 

Tabula  AciAonis.i$i.b.&  iji-a.  Adoni 

dts  342  a.  Ariftophanis,de  gallo  Perfis 

fmperante.iS.^.  At&e  ccclo  deturbatS' 


/<fo.b.  ^5^i.al  SeUerophontis,  ti.f, 
capr&  AmaltheA  .  jop.b.  cicadarum  , 
778.3.  Cifft.Z66.z.  Cyparifft.Z^9,b'  de 
JZfcuUpij  natiuitate.  ^jS.b.^  63p.  a. 
de  Aiacis  nomine.  i6y.a.  de  Alcyoni' 
hus.yJf^.z.  de  afinoiunentamferente, 
ji.a.  de Bacchi  ortu.  143.  b.  de  cico- 
nia.  i7J.b.  de  coronide  talladi  facra  , 
vndeorta.i  I4.b.  de  Mercurio  Argioc- 
cifore.^}.b.  de  Mortc  0»  Amore,  ex  di- 
uerfis  .  <s  j  8.  a.  de  pacio  cuiufidam  cutn 
Morte.66i.b.  defielltone.i^}.b-  de  vo 
luptate  &  dolore.  46  8  .a.  Dioficurorum , 
ex  Ouidio.  116.  b.  Tauni  &  Hecat*. 
482.3.  galli  in  auemmuttti  .  87. b.  (^ 
88. a.  Ganymedis  ex  Homero,Virgilio, 
(^Statio. 19. a.b.  Ganymedis varte acce 
ptaxS.b.  gigatum.^-j.b.  Glauci.ij/^. 
b.  2c^n.  453.3.  lus invaccammuta» 
ts. 4-^.3.  lyngis.  ^44.b.  Loti  nymph& . 
486.  b'  Mercurij  tvoJ^ia .  /3 .  b.  MctrA 
Erifitchthonis fili&.7 6 i^.3i.  Mineidum i» 
vtipertiliones  mtttatarU,  280. a.b.  \Nar- 
cifji.  306.  a.  Niobes.  297.  b.  &  298.3. 
Pandort. t^o.a-b.  phaethontis.  264.  b. 
(^z6^.z.  Phalangis  &  Arachnes.  74. 
a.  Phinei. iSo.a.  Phryxi. Zoe.b.&Zoj. 
a.  /■'/V/, 338.b.  Promethei. 417.3.  Scyl 
/<.302.b.  2^338.  b.  Tantali.  370.  a.b, 
Terei.  ^ii-b. 

Tabul&Protei  occafio .  761. b. 

TabtiU  integr&narrandAfiunt.  66^.3. 

Tacere  damnum,&  dare  damnum,quidfii' 
gnificet,  72p.a.b. 

F/»rerf ,  &  reddere  Harpocratem  ,  quid . 
68.3. 

Tacies  ea  decentior,cui  muus  inefi .xxrm. 
lconisab  Ezechtele  vifia.90.3.  virgineet 
in  Sphinge,quid  mythologice  .      801. b> 

Tacinus  quos  inquinat,&quat .  7 28.2, 

Taiiio  Prafiina.^oj.  A.   Veneta.  ibid. 

Tacultatespulegij  ■  787.5. 

F  A  c  V  N  D  I  A  diflicilis  .  7/8, 

Tacundia  infieneBute  perficitur,     7J4.b, 

Tacundi&vires .  7^9. b. 

Fsec^m  bibat ,  qui  vinum  bibit.  adagium, 
468.3. 

FaUo  qualis  ««/V.6o4.b.  degener  qualis, 

$67-3. 
TaUones  omnes foemin&funt,  tfo^.b.  varij 

generis .  tbtd. 

TalUcia^C&cilif .  67;. a. 

Fama  doHorum  virorum   fiemper  viret .' 

867.3.  Heroum  nunquam  intermni. 

tur. 


Remm  &  Vcrborum .         939 


tur,  584.3. 

TamAperennis  nota.tuba. .  s6^.h. 

^(tmam  ex  mfiUAi^n  cftptare  non  oportet. 

familia  illuJirK  Oddorum  .  i vi.  a.  b. 

Familiaritas  nimia  contemptum  parit. 

loi.a.  potentiorutn  vitanda.  ^ypb. 
famuli  cuiufdam  cum  hero  fuo  facetum 

paEium  .  i88  b. 

Tarfarus  di^apopulus  alba, .  8 87. 3. 

fatifco.  Zij.b. 

fatui.  317.3. 

f  A  T  V  I  T  A  S  .  292,. 

Tatum  Amafidis  Kegis  JEgyptiorum.  lop. 

b.  memorabile  homicidarum  Cifaris  , 

C^  Gordiani.yi^.a.  Oedipodis.  7^7. b. 
Tauces .  li.b. 

Faunus  quis.  /jo.b.  (^Fan  Inuus  iilem  . 

3Xi.b'  ■unde diBus .  ibtd.s.h. 

Tauni  &  Hecates  fabula.^^z.n.  mytholo 

gia ,  ibid. 

Taun  i  monfira  Mthiopica .  5 1 P.  a . 

Tattjius  Verantius  Epifcopus  Chanadienfis. 

7.  a. 
taufli  ,  magi  Germani  ,  infelix  exitus , 

7o8.b. 
Taufli  Sab&i  epigramma,deArione.iS6.3. 

inAmorem.  448.3. 

TaufiinAnummus  .  ijo.h.C^  108. a. 

fax cur tributa  Cupidini.  448.3.^^45 8. b. 
facem  accenfam  tegere,quid  .  3  58.a. 

Federici  Morelli  Corollaria  ad  Emblema- 

ta  Ahiati,  Sso,&  feqq.iymbolum,fons . 

lxii.3. 
feliracundiAfedes,  8^2,. b. 

felices^ui.  32.3. 

felicitas  quid.  (J5;.  b.  omnts  inuidiA  ob- 

noxia .  xxxiv. 

femur  ^  Vemen  .  1 3  i  ■  b, 

tenni  populi,  ^  eorum  mores  ,         204. a. 
feraUbyca .  3J.a. 

Ferdinandus  SanBius  Francifci  frater , 

i47-b. 
ferocitatufigna .  269. b. 

Feronia,  libertorum  Dea  .  644. b. 

FerrariA  docet  Alciatus  ,  xxvii. 

ferrum  olee  emoUitur .  578. b. 

fertilitas  agrorumper  Gratiat  fignijicata . 

5  88.b. 
ftrtilitatis  fymbolum  papauer.     xlvii.  b. 
ferula  ^  papauer  cur  Baccho  data.   96. z, 
tefcennini -verfusy  qui .  854.3. 

Ftftinalcute.>i</<?^. iid.a.b.  354.3.;^^.  b. 

^iy.b,  6"  876. b. 


fefiinatio  Alexandri.i^.3.h.   Curij  Denta 

ti.  I  ip.a.  in  re  bellica  magni  momenti. 

ij.a. 
fefliuA  horp,quA .  4.3, 

fiber  anfibi  tefies  exfcindat,controuerfum. 

6^1.3.   -vndefic  dicfus.  ibid, 

Fibula  aurea  quibus  competebat.  5  S  6.z.^ 

588.3.  Imferatorum  exgemmis.^%6.2. 
TibuU  in  vefiibus  vfus  apud  veteres  ibid. 

materia  que  •  ibid.  varia  figni^cata , 

588.  a. 
ficedula  auts. t^oo.  fignum  autumni.  410. 

b.   vnde  dicia .  411,^. 

F  I  c  T  A  Religio  .  40. 

fiiia  cito  ad  fuam  redeunt naturam.i-jj^.3, 
fidefid  cuiyvide .  Joi.b- 

fiders  nemini  inhumanumfidere  omnibus 

fttdtum  .  <ji.3. 

fidelitasThuilij  inhoc  Operc  coUigendo  ^ 

coUigando.  ix. 

fidelitatis  incane hifiorif.  813.  b.  814  a. 

nota,cants .  81 3. b. 

fides  quid.^/.a.  caufis  adiuncHs  defcripta. 

ibjd.   non  habenda  ei ,  quifidem  viola~ 

rit.i6o.h.   nulla  efi  regnifocijs.  400  b- 

qualis  in  coniugio  ,  in  liberis  ,  tnferuis 

requiratur.^9.h.  vxoria.  SiJ.a. 

F  I  D  E  I  iymboliim  .  56. 

fidei  fjmbolum  dextra.<^^.z.^  111  3.  an~ 

cipitis  ^  fallacis  homines .  m.  b.  &> 

183  b. 
Videi  quomodofacrafiebant.  ;8.  a.  facra. 

dextera.  2ia.a. 

Fides,^  Fidicula,  genus  citharA.  6J.9. 
fdicularum  tormentum  quale  .  7^.a. 
Fidtjfimulacrum  Rom&  in  Capitolio.  57.3. 

b.  ftatua.  y6, 

Fiducia  pecuniasamifi  .  adag,  92,. b. 

figere  arma,quid .  j  .b. 

figmentapoeticatribut  modis  explicaripof 

funt.  17.3. 

Figiidis  figiilo  inuidec.  adag.  «lo.b, 

Figuiiis  figulum  odit.  adag,  8y;  b. 

fili&  Herodiadis  mors.  7ij.b. 

filiAErechthei  TTApi^iVotdi^A.  ii5.a.   lo~ 

tiis&Eurynomes  GrattA,  ^S/.a. 

filiuslouis haberi  voluit  Commodus.  17.3. 

vnde  dicius,  817.^. 

fily  clericorum  ab  ecclefiaflico  ofpcio  arcen 

tur.  601.  3.   Niobcs  teorumq-.,  nomina  , 

298.3.  parentes  verberantes .       175. a. 
Filiorum  amor ,  817. a.b. 

Fines  beUi  quis  efje  debeat. 7.^.1.  b.   Emblc- 

matum,  4.6.  nofier  ab  origine  pendet. 


9"\o 


Inde^ 


889.  a.  operh  par/idoxdYUm  Alciati  e- 
mittendi  .  xxviii. 

Iiutm  vkx  Cpci\Aadag.  788.3. 

1"  I  R  M  t  s  s  I  M  A  coniielli  non  poflc. 

119' 
fifcm  qiiid.6i$.3.  cur  lieK-  dcBtts.lvi^ji  b. 

rapit ;  OjUod  non  capit  Chrifius  .  63 1 .  a. 

rcgis  crumentf.ibid-b.  femper ir&fumi- 

tur  dittes .  ibid. 

fifci  ^JErctrij  differctJtitt.  6z8  a. 

fifiuU  Afrorum  ex  loto .  S^^.a. 

fla,bellum,quid  .  6^95. b. 

flagru  m,quid .  5  o.  a . 

flagriferi qni .  69i.a.b. 

Ilagritriba,Fliigriciba,f^larrio,  cognomi- 

na  feriiorum  .  To-a* 

tlamen lotiis albatus.  foi .b.  vnde  diBus. 

64Z.b. 
Tlami/iesqtialiterfacrafaciebant.  z  I2.a. 
tlaminiHs  Macedones  fuis  legibus  viuere 

permifit.  iii.a.   Malegucius  Rhegien- 

fis .  664. 

Jlaminij  Confulis  temerittis  exitiofa  Rei- 

pub,  167. b. 

fiammair&  typns .  766.b. 

f,ammei  nuptialts  color  ^«tf. 840.3,   rittu  . 

865.3. 
fiammeo  ^onfavelabatur .  ibid, 

flauia  familia  vnde fic  di£la.  503. b. 

flautu  color  qttalis.^oy^.  quorutn.   ibid. 
fietus  Heraditi.  -    647.3- 

Florentinum inJIitutuni  in  otiofos.   561-3. 
fios,terrefirefidws.  896-b. 

fiores  Dei  miracnla,^vitdbreuitatem  do 

cent ,  izj.a. 

foedus  Hecioru  (^  Aiacis  .  706. a-b» 

f  OE  D   E    R  A   .  60' 

ftedera  trtbus  modis  inita  .  6^.3. 

faeminainers  animal .  ^9^  b.  qu£  cafla 
ccnfenda. iiS.h.   quA  facttndfi .   S^^^.a. 

fcemins,  falacijfimA  (ymbolum  durus  fce' 
mina.  549.  b-  SmyrnAA  amor  in  mari- 
tum  demortuum  .  679. bi 

foeminam  inuenifje  dicitar  Prometheus  . 
416. b. 

foeminAillufires  ,  qtiarum  meminit  Alcia- 
tus  infuts  hmblematis.  Arcliippe.^sij, 
At3l3iit3  •  813.  Circe.758.  Gslstes  . 
813.  Helens.  114.  Helunir^  •  453. 
Lsis.^i?.  Lciena.  77.  Medcs.  15:9  & 
Stf.  Niobe.197.  PenclopcSjS.  Pro- 
jrnc.  3 11.748.  &  81;.  Scmele.  139.& 
418.  5.Tecj3.  i8_ 

fami.iA  cur garrttU)  iocus.S} y.n.   cur  im' 


berbeSfiocus.y^.h.  taeaiund£  'vixpn 

•   ^*.  837.3. 

foeminarumprifcarMtn pudicitia .    1 3  8.b. 

fueminis  nullum  arcanum  committendum, 

7; -3. 

faenttmin  Crufluminio  ibi  noxium,foris fit 
lubre ,  61}. 3. 

foetus  in  vtero  qtialis.  645.. b.  recens  edi- 
ttts  currubeat].  li.a. 

FoIi6ficiilno3nguill3m.  adag.     lii.s.b. 

folialauri  magtflratibus  Cal.Ianuarij ob- 
lata  884  3.  ole&Joinitiali  dte  inuertun 
tur.i)i,.z.  popult  cur  bicoloria  .  887.3. 
populipoft  folftitiif  circumaguntur.ibid. 

fomes  ingenij  virtuttsq;  vinum  .      155  a» 

forceps.  397.b. 

forfex .  ibid» 

fori  hodierni  deteflatio  .  7 1 3  •3. 

forma  Alcyonis  auts.j^i.z.  b.  Centauro- 
rum. Szj.a.b.  currus  triUphalis.  I68.a. 
Gorgonum.b6^.ti.  Hnmarum.^^.h.  hi 
/7nV<?.764.3.  InuidiA  .}i7.a.  nihil,fi 
fola  forma.^o^.b.  pilei  antiqui.  641-3. 
porphyrionis  auis  .  137.  3-  puerilis  cur 
Baccho  tributa.is^a.b.  res  breui  peri' 
tura. So^.b.  ScylU-}oi.a,  feneBute  de- 
florefcit ;  3  3 1  .a,  Socrati  eft  modici  tem- 
ports  tyrannis.  144. b.  Sphingis.j^C.  n, 
h&yp^.  s-b.  Stymphalidiim  auium. 
;65),a.  Tritar.ts .        /68.3-^-^/69.3. 

formatto  hominu,  ^49  b. 

formidolofi  pofl  mortem  .  7 1 6  -  b. 

Fornerij  dtfiichon,de  ipe,  z^o.a. 

fortts  non  esl ,qui  fetpfum  necat,      J 1  / -3. 

fortitudinis  ftgnum,corona  populea.Z%-j.h% 

fortuna  artem  tnucnit,  non  ars  fortunam  . 
4  i  6'.b.  ■  citm  bL%ndttur,captatttm  venit. 
j-40.b.  ciim  proipera,maxime  timendtt 
efl.  19 i.a.  cur  rot& ,  orbi,feufphir&  infi- 
/?«?. 16/. b^  416.3-  errorem  inhomi-. 
neparit.T^-b.  ^  Amor  auvvctoi.  130. 
a.  &  ars  ferefunt  circa  idem  .  896.3. 
fortes  adiuuat.Gi s .h,  mtfera  eft,qu&  c» 
ret  inimico.$7%,h.  mifera  quorundam 
principum  ambitioforum,i6  6.h.  profe- 
liciopum  acceffti.  joS.b-  pro  incertore- 
rum  euentti.tOidem.  profperanoncaret 
periculo  .  541. a.  qttem  nimium  fouet  , 
flultu  facit.  ^40.3.  xirtutt  comes,  508, 
a.  vitrea  eff  ,  cum  fflindet  frangitur  , 
\9l:Zi  vnde  dicia  .  ^16. a, 

FoRrvNA  virtutcm  fuper^ns  .  511. 
Fortuiii  imago, ex  G.tUno.  ^i  ^.3.h.  poten 
tta.)  i).h.&  y  14-a.b.  ftgnificatie.^0%. 

b, 


Remm  &  Verboru  m.        5^4 1 


b.  JimuUcfum  .  jz6.  a.  t,'puiffhinx$ 
Sot.a.b.  t'/}m//(/,j40.a.  volubilitas , 

Hotthni.  multitm  trihutrunt  veteret  pagA» 
rA,  fi3.b. 

fortunMtes m/txime  decet  modeJiM.  yj9'3. 

Franchini  elegia,  de  belUs  fm  temports^ 
544.a. 

francifcus  de  Oddit  Conttnuus  Utapolt . 
xvi.b.  Tloridus  Aiciato  infenfui.xxxiu. 
tloridus  doBustfed  parum  verecundus. 

-,.    ^Pi.a.  Sanciius ahffemius.          li^h. 

lerancifci  Primi,  Regis  Gallit ,  fymbolum 
Salamandra.Uiii.  a.  Sfortit,  inCtgnt,ca 
nu.  lix-  a.  Tumonij  Cardinalis inftgne, 
Manna  coelefie .  .  *^'</. 

traneumprtamico  bahe  ,  non  vicinum  . 
700-  b. 

frattmitai  is  defcriptio .  114.3. 

tratres  Cumti  treStAtelles»  Mton,  Dius  . 

31.  a. 

Jratrum  duorum  Patauinorum  funesia 
mtrs .  (>7S'^- 

fraudes  prtditorum  t  147.  a. 

fraudulenti  qui  .  2.4^.3. 

frigiditas  fegnitiem  parit ,  3 .  b. 

trigillafeu  Fringilla  auit.s^ti.3,  hyemis 
fignum  .  4to.b. 

fringultire,quid  .  4z  I .  b. 

Jrtbenitrum  typographorttm  fymbolum  . 
Ixib.c^  joS.a. 

truBus  carnis  nofirA  faginati.jo^.h.  im- 
mitesqui.  }2.^.b.  loti  arberis  (juales. 
48j.a.  maliMedicA.Z-ji.i.  palmada- 
Byli dicuntur.i^^.h,  qui maturi  dican 
tur ,  I  i7.a, 

Jrugalitas  ad  lcgesnaturt  compoftta  efl . 
96.3,  genitrix  virtutum.  9z.  b.  qua- 
lisvtrtns.  jjy.a.   veterum.^^ .b.^ 9 ^ .h. 

Tucus  Chtnenfia  in mofcho vtndido. ^^o-h. 

fuga  Ciceronis  .  169.3. 

fugax  tandem  deprehenfus  .  1 1 1  .b. 

ftslica^feu  Fultxauit  .  ^ii.b. 

fulmen  aligerum.  ^Ji-a.  telumvocatura 
Grtcts  .  ibid* 

Juluto  maie  cejft.ob  dete^um  principis  ar- 
canum .  7/- 3« 

fuluus  color  qualit.  joj.b . 

fului  colorii  nota  .  ihid. 

fumofnmagines  qua.  59i.b. 

funda.quid.  813.^. 

fundamentum  virtutum  pietas  .     I7j.b. 

funemOcni  torqutre,quid .  Bi-^-a. 

imaces  ©*  raptores  rafo  diu  dtlitefcmt  • 


jjj.b. 

Juriofi affectus.  7Ji.b.  nulla  volufjtas.  th. 

furcrquid.  7i3'^' 

f  VR  OR  &  rabics.  168. 

furoris  (^  impetus  hieroglyphicum,aper  . 
S9i'  h.  f)mbolutn  cor  fupra  craticu- 
lam .  l.a. 

fufcus  color  qualis. ^oo.i.  fignum  hyemis. 
So6.b. 

futiirorHm  conieciores .  450. b. 

G. 

GAbinius  &  Pifo  vulturi^  paludati , 
J44-  b. 
GabrtA  apologus,de  afino facra  ferente.  j^j. 
a.  de  vitulo  intesiina  vomente.  JJ4.  b. 

opinio,de  metamorphofi  Prognes  &  Phi' 

lomeU.  3i3'b. 

GabrielSimeon  de  Ducibus  Mediolanenfi- 

buf  .    ^  lo.b. 

Cabrielis  Faerni  Cremonenfis  apologus , 

de  afin.0  facra  ferente  .  47-  3. 

Galatt,  ab  Antiocho  viSi-  5 3  4.3.  quifint. 

ibidem.b. 
Galatarum  hifioria  ,  j  j  j .  a,fa. 

Calatea  nyrnpha  .  8 1 4.b. 

Galbd  nummus .  Sjj.b. 

Galca  Palladis .  nj-b, 

Galea\Jus  MantUA  Dux  iujju  amafi&fe  in 

flumen  pr&cipitat.^4fS-z.  sfortia- ob  ie- 

mirarios  aujus  cifus  .  i6^-»- 

Galea{tf  bellum  cum  plorcntinis  .  J74.  b. 

mors  .  ibid. 

Tethnv  e}ji{.  adag.  T4J-3- 

Galenus  vult,malum  Medicum  vocari  Ci 

trium  .  Sji.b. 

G<tlerita,Cajfna,&  Alauda,idem.  43  9-b. 
G<tllia  difcors pactficata  coetu  nobilium  . 

78o.b.   magiflra  Gr&ciA  .  yj-.b. 

GallicanA  gentes  durAtO^femper  Impera- 

toribus  graues .  196.3. 

Gallicafcabies  nouum  mtrhigcnus.  843. 

b.  feditio  .  869. b. 

Gallicintum  .  87. b. 

Callicus  morbus.VidcMorbus  Gallicus  . 
Gallienipoena  rtdiculaimpoRori  iufiiiia. 

46j.a. 
Callina  incubans  xudito  aceipitre,  oua  vi- 

tiat .  7lJ.b. 

Callus  albus  non  attingendus.lnuh.   /»m'- 

mal  galUnis  deditum.SS.a.   antmal  So 

li  eoniunclum.  ibid.b.  auis  Perficadi- 

iius .  88. a.  aureus,Cyri  infigne.  Kii.  b, 

eur in manu  Apollinis pi(ius.^(>.h.  cu^ 

in. 


9^Z 


Index 


(^  8p  a.  cur  mane  cAntet  SS.a.b.  cur 
Mercitrio facer .%j .i.  hieroglyphicttm  do 
iiorum  facrornm  y  ^  vigiUntis..  %6.  a. 
liocii  c&fu4  a,  Rornana.ii/tdb-  Pythago- 
VA.liy.  a.  vigila^itid  corporu  fymholMm. 
■^'>.a. 

ga'li  Anigmata.Sj.^.h-  cantw  no^urni  v- 
ttlita^.thid.a.  in  nuem  mtitnti  fahula, 
ex Luciano.%7.h.&  d8  a.  ex  Arifiopha- 
»f.88.a.  in pinnu templi£ntgma.S^.3. 
natura.SCh.  nomine  doHores  facri  in- 
teUiguntHr .  il/id.a. 

Gallui  herciiles  Vhilofophui  Gr&c&linguA 
gnarus  .  j} }.h-  quidam  nobilts  amore 
perijt.  445 -a- 

Galli  cur  albi.  174.  a.  eloquentid  liudiofi  . 
75a.b.  gens  inquieta,  Qr>auidafacien- 
diprinctpn.  jy  y.a.  olim  mafcula,  Vene- 
ridediti.}  ^6.3.  veteres qui. lo.h.  vete 
res  ipiKiKK-.mitid  efi,GYAc&  lingus.  i^fa- 
pitntiA  periti .  7Ji'*> 

1";««  eo  q^ps  .  400-  a- 

Tuvvvo-^au  [jt.il^i<Ti  7K  A/sV  .  3 1-  b. 

G^-^y^icdes Jilius Trots ,  non  Laomedontu  . 
ip.a.  humana anima.xi.h-  Latinisdi- 
citur  Catamitus.  744.  a.  quid  myflic): . 
3i.b.  vnde  di£iui  .  ibid. 

Ganymedts  etymon.  18. b.  fahula  varie  ac- 
cepta.ihid.  locus  vnde  raptu^.^e-i'  my 
thologia .  1 8. b.  nomen  vnde  .         3  i  •  b. 

garrire .  147.3. 

garruli  ^ loquaces  reprchenfi.ii^-h.   num 
qtiam  conueniunt  cujn  vtrts  cordatu  . 
Ii4.a. 

G  A  R  R  V  L  I  T  A  s.  jll. 

garruLtas  Antonio  a  Cicerone  obieHa.  80 
b.  auium  vt  compefcendft.  314.3.  /«- 
minisfamiliart^  .  79b. 

garrulitattifymbolum  hirundo ..       314.2» 

Ta,TipoTAii^,parafitm  Zufiathio.      3>i  8.a. 

TetTl/Xctpyos  quu .  404.^. 

gaudtum  popult  Romani  ex  morte  Tiherif  . 

717.3. 
g(tz.aquid.  80S.3. 

gemmarum  in  annulu  origo  ,  4i9- a* 

TiVieiqMid .  I40.b. 

genera  tria  animalium,aeria,aqaMtitia , 

terrena.^ii.^.  ''"'^  ardearum  auium  ^ 

367.3. 
generatio propria  hominum  efi,noTieorum. 

generofi  & nohiles  qui  .     ;8^.b.^  587.3. 
Tiv;]riKti  /xifftet.  4^  i« b. 


genitale  virl  tmAn»  eohihitum  ,  qHtdftghi- 

ficet  .  I9i.b, 

genit.iliafihi prAmordit  equtu  ob  inceBum 

cum  matre  commiffum .  }  5  4«  f^ 

^enium  dtfyaudare,quid .  }74-b. 

genies  qut  pifces  non  edehant  •  1  v.b. 

geutiles  (^Gentes  cur diSii  Ithnici .  45.8» 
gentiltum  Deorum  multitudo  .  4lo.a. 

gentilitasfalfa  (^fallax  i»  rerum  originim 

hus  inuefiigandu  .  765. b. 

Georgij  Anfelmi'carmtn,de  laerymts  Am^ 

»•«.463.3.  Sabini  epigramma  ,  de  rixH 

interprincipes  Chrifiianos  .  54} -b. 

GeradAre^onfum ,  depudicititt  Spartano- 

rum  .  2  3  8.a.b. 

Germani*  miferafacies  ob  hArefes.  ^yb.O' 

4<y.a.b. 
Germanafides  .  iil.b. 

Germani  ah  exteru  qua  ratiene  vtUicati  , 

vii.  a  Taeito  taxati  oh  vinolentiam . 

147. b.  long^e  ahfttnt aVenere  mafcula. 

3  56.3.  vnde  olimnomina  imponebant. 

7.  a. 
Germanorum  coniugia.  Slo.b.  principum 

deTurcts  viHoriA .  iiob» 

Cermanos  cerebrum  in  dorfo geHare  dicunt 

exteri  .  viji, 

Germanici  epicedium  in  Themiffoclem  , 

/73  b. 
Germanus  AudehertJM  GoUm  VenetiM  eaf 

mine  defcripfit  •  609.V 

Geryon  cuiusfilitis  ,  114.  b.   cuir  triceps  (^ 

trecorpor.ihid.a.&  1 1 5.b.  tricorpor,  de* 

cimu4  lahor  Herculu.  5978.    "vnde  di- 

ifus .  ii4.b* 

Geryonts allegoria. 597, a.  mythologia.xii. 

h.ii^.z.&6ix.i.  regnum  &  armenta, 

XI4  a. 
Geryonemfuperauit  Hercules  .  597-3. 

gefiamtn  JEfculapij  hacultts  ferpente  inuo- 

lutui .  €39.3. 

gefius  viri  boni  nen  mrnortm  vim  hahet 

quam  eratte  .  j>4.a.b. 

GetAin  legationibui  citharat  adhihehant* 

6t.z. 
Giganris  rraterculiis. 4^«^.  }8.a. 

gigantes anguipedes  (^  ferpentigenA.^7.3, 

gens  impia.ihid.h.  quales.ihid.A.    quid 

denotent. }  7.a.b.    quinta  Luna  nati.  3  8. 

b.  terrigenA.ihid.3.  vndendti.ibidem. 

vndefic  dtSii.  i^i^' 

gigantum  arrogantia  f^audacia.li.h-  f* 

hula.  ibid.   mythologia.  37.3.  nomin» 

HluBriora.  jS.b.  vaiiittts  &prauace»'' 

/ue- 


Remm  &c  Verborum .        ^4  3 


Juetudo.  iiid.a» 

gilf*u4,feumtti»uteolor .  yo4.b. 

lith,quid.  787.^.  mediocritfititfyTnbolu, 

ibid,  faporempiperit  habet.  788.3. 

•tddiittorum  primn  inf}itutio,vnde. jo i  .a. 
gladius  mulitrum,  lingua.  8j y.a. 

glctns  parsprior  membri  virilu-^S  ib.  pre 

fihfcoenaparte.ibid.  punicain  nigrocly 

PeOtamorisfymbolum.  ibid. 

glandts  quernA  cibus  veterum  .  8/j.a, 
glandibus  vefcebantur  olim  veteres.  3  a- 
Glaucopti  Fall^is.  ii^.  a.  quarejic  dicia . 

J04.3. 
Claucus  ab  equabus  difcerptus.  ij;.'*   <«- 

lius,(ur  diHus  Polybides.ibid.  immort» 

litatem  quomodofit  confecutus  .  i/4-  b. 

fifcator .  ibid, 

Glaucus  comefa  herba  habitatin  maie.t- 

dagium  .  I  5  5  •  b- 

ClitMci  fabuU .  I J  4  t). 

Clauci tres diuerfi fuerunt ,  ij^.b. i;5.a. 
TKAv^lTtrATo.  adag.  1 13  a. 

globo  cur  infideat  Fortuna.  ^l^-a- 

gloria  bellica  vnde  ducibus  ffrtnuis  conti- 

git.  ^67.3.  nulla  fine  labort  paratur. 

j66.  a.  Pompeif.  S74-^'  ff*perbi  titojit 

ignominia.  f^i.b.  virtutit  tnerces . 

571.3. 
gloriAcomesinuidia.  C^i.a. 

Thaya-oyai^aftquis .  404-l>. 

TKvKJTiKfOf  Amor.S?^'*-^-  qualufapor. 

872.3. 
Gnathena  meretrix  loquaeitatem  amato- 

ru  argute  notnt.  3  1 5  'b. 

TvaiAav  .  ij^.a. 

GnoJftafeuG»oJJis,Ariadne ,  x^Q-a- 

Gnofusvrbs  Creti.  7i'^' 

Tva^i  (Tictvrav.  ^^i^-b. 

Corgiat  Orator  cur  ab  oratorit  munere  re- 

pulfus .  a<Jo.b. 

TofyiV  /SAiTTHV.adag.  66^. a. 

Gorgoneum  Meduf&  caput.  ^64. 3. 

Gorgonts  caput  in  clypeo  MineruA  .  iij -b. 
Gofgones  monflraqu£,66^.h.  fcelerumvl 

trices  apud  inferos  .  66^.3.  tres,  664. b. 

vnde  di£l£.  ibid. 

Corgenum  forma.66^.&'  mythologia.ibid. 

h.    nomina .  ibid. 

Gorgti^  filius  Ariflomenvs,  i  S/.a.b. 

Gothica  c^  VVandalica  barbaries  etiam- 

numformidabilts  .  7 1 7.3. 

gradus primus  adfapietiam,  noffefeipfum. 

800.  a.  triplex  virtutu  aisJinenttA, 


gradus  £tatum  vary.j.a.  iraeundii.  187. 
a.  quidam  adolefcetum  apud  Athenien 
ffi .  ^S.b. 

GiaPcafidcs,/«</«^.  z4o.b. 

Gr&cia  cur  dicla  Aonia  .  781.3. 

Gnci.  674.3.  aGallcs  literas  haiuifie pu- 
tantur.-j^  i. b.  male audiebant  circafi' 
dem.  140, b.  femel  tantum  olim  inter- 
diu  epul.tbantur. 9 y .b.  foli  dvToy^ovif, 
899-3  fjmbola  t?tuer.tn poliuerut.  xlv. 
3.  Tantalid&vnde  diSii .  7}i-a. 

Gramen.  iji. 

gramen  cur inexpugnabile dicaiur.  154.3. 
cur  Marti  facrum  i  f  3 .  b.  cur  Satttrno. 
ibid.  quidfignificet.  I  j  i.fl.  triplicisge- 
neris.  i;6.  a.  tuteU,pr<ifidij,  ^falutis 
fymboLum .  lyi.a. 

araminis  cum  Marte  fimilitudo.\<iJ,.  2,. 
virtus  c^  vfus .  i ;  ^. a. 

in  Gramine nidificat alauda.  i5J>b. 

graminea  corona,quA  ^  ebfidionalis.tb.z, 

Graii  rumor&  ^xxocA  hwz.  adagium  Ita- 
lorum.  11.  b^ 

grata  De  0  puerilufimpUcitas  .  3  o.  b. 

gratiagratiam  parit.dSj.a.  libera  effe  de- 
bct.si^.z-  oculerum.^pi.s.  finonac- 
cipitur gratis,non efl gratia.6^0. b.  tar 
daingrata.689.b.   vtreferenda.  69o.a. 

G  R  A  T  I  A  M  referendam  .  171. 

Gratiamvnam  duA  cur  re^iciant.  6^7.3, 

G  R  A  T  r   AE.  68(J. 

GrattA  cur  louisfili&.  6  90.3.   cur  iuniiA  Ve- 

neri.6SS.b.   curnudA.6S7.  3.C^68?.  a. 

cur  tres.68S.3,  c^  Mercurius  ffvvvttot . 

1 3  o .  3.   &>  Suada  cur  in  eadem  arA  po- 

fitA.  iz^.  b.  filiAlouis  (^  airynomes , 

687.3.   Veneris pedtffeqUA.6ZZ.b.  vnde 

dtBA.  687. b. 

Gratiarum  arcula  inanis  .  ^85». a.  defcri- 

ptio  ex  adiuniiis  .  687.  a  .  mater  qm  . 

6510.3.  nomina  .  6Z7 .b.  parentesqui, 

690.3. 
Gratijs  facrificare,qui iubeantur .  6S7.  b. 
Gratias  in  Acidalio  fonte  lauari  ,  qttid  .^ 

tf88.a-  qui  nudas.qut  indutas  finxerint. 

68i).a. 
G  ratiani  Imperatoris  prudentia .      1 1 1  .b. 
gratitttdo omnittm  virtutum mater.i^i.a. 
Cregorij  locus  ,  de  luxuria.  3  14. a.   Tnro- 

nenfis  teftimonium,de  locuHis .  5  49. b. 
gremium.160  z.  &'Stnus  vtdtferdt-ibid. 
grex  ftmus.pro  capris  .  j  3  4.  t^. 

grus  cum  laptllo  Jtcia  hieroglyphicum pru  • 

dentiA .  103  b. 

gruei 


44 


y 

grues  cttr  UpiUum  veUntes  apprehendmt, 
loj.b. 

Giues  lapidem  Acg\\.n\cniti,eiiixg.  io4a. 

«ruum  hcneficie  a.  dtluuio  Itberatus  Deuca 
lto;i.io$.h.  tnvoUcu  cofifuetudo  &/a 
gacitas. \oj^-h.  voUtus,  quam literam 
e::primat.  loj.b.^  lo^-a» 

Guaiacumqunndt  in  EuropavfurpAri  c«- 
ptum.  844.  b. 

GvLA.  389. 

guU  M.  Jpicif.  }  9 1 .  b.  in  feruitutem  pfr- 
trahit.  40i.b. 

guU  hypothefis. ■i9J-h.  maU.  39i-b. 

guloft  celebrcs.^^i.  h.  dolto  Banaidum  a- 
quiparati.i9z.h.  in C^ontaneam labun 
tur  feruitutem.  ^oi-b. 

gulofornm  imago .  390.3- C^  5?J-a.b. 

Gymnofophiflarum  mosin  adolefcentibus 
exerccndis.  io5.a, 

TvvMKOKpc(.T^fj!.zvofquis.  808. «• 

H. 

HAbcnas  ignariis  non  UiHct. adag. 
z67.b. 
habttus  irati.xZ-j^z.h.  triumphantis.  1 58. 
habttum  Bacchi  indmt  CaliguU,&  M. 
Antonius,  17  n- 

h^resvndedicius.  1674. a^C^  900. b. 

hireditatem  captare,  quidlurisconfuhis ' 

54}b. 

halcyon,anAlcyonfcrihendum  .     744'a' 

Haliastgenus  nauis ,  "'  6i,a, 

hatieuttcalyr&forma  .  ibid. 

■halieuiicum  opus .  ibid, 

Hamadriaaes,nymph£  arborum  .     j  1 3  •  b. 

Hanntbal  amore  mtretricio  viBus.^^^.h. 

auguria  contempfit .  546.3. 

Hanno  Carthaginenfts  pofi  multas  machi" 

nationes,tandem  deprehenfus  &  occtfus. 

izi.b. 

Jiannonis  elephanti  iucunda  hifiorix^. 

yj^.a.b. 

Hans  inallen  g^fkihquis  Germanu,}6y.h, 

Harmodiicautileua,*^/?^.  78. b. 

Harmodif  ^  Ariflogttoms  hiJioria.yj.h-O' 

78.3.  mors .  78.3. 

Harmonta.e^.h.   Cadmi  vxor.  yi^.s,  ex 

Martti  &  Venem  adulterio  nata.  64- a. 

"unde  dtcia.  (>i.h. 

Tiaro  Normanorum  .  7l6.b. 

harpa,  auts  vcrax.  6o9.  a.  infirumentum 

■muficum,  774.b. 

h,^.rpfsx,&  Harpagare.  i8ia. 


Index 


Harpoeratei  diclus  Sigallon ,^  ^uart.it, 
b.  Serapidi  prfpojitus.ibidem.i.  filentij 
Deus ,  6Z.Z, 

Harpocratis  figilltimin  annulis.  68  b.  fi- 
muUcrum .  ibid.t. 

Harpocratifacra  arbor  Ferftca .       614.3. 

Harpocra*emfacere  ^reddere  quid,6i.3» 

Harpyit  curpUmisprAdtt&.  1 8i.a.  turvir 

gines.ibid.   cur  voUcres.ibid.  curtret, 

ibid.  quid  denotent  1^1. 3.h'   quot,jd* 

■  vndediliA .  ibidem.3.  rigidi  exa^orts  i 

ibid.b. 

Harpyiarum  mythologia.  iSx.a.  noinina» 
ibid.  piBurA,  179.3  &  i8ij.a. 

haflaPaUadis  .  lij.  b. 

hafii  c^  gUdif  virorum  ex  dentibus  dra- 
ronis  erterum,quid myth»logice.7%l.b, 

Hebrii  cur  circuUmfiauum  vefiibus  afftt» 
tum  gefient  i»  quibufdam  locis.^O}.  a. 
quibus pifctbus  abfiinerent .  Iv.b. 

Hecatenon  curat  latratuscanttm.  ixxiv. 

Hecates  c^  launifabuU.  48i.b. 

He£ior  ab  Achille  occifus.  5  85 .  b.  Achil- 
lem  occidit,fecundHm  Dionem.  ibtdem. 
Apellinis  filius  a  multis  creditur.  707. z, 
filius  Priami.  ibid.  TroiA  coUmna  di" 
Bus.  ^Sj.a. 

HeSioris  &  Aiacis  foedus,  7o5.a.b.  tumtt- 
Us,cuiufdampoet&,  7j3«a' 

Hecuba  cur  canis appellata  •  6$6.  a- 

H  E   D  E  R  A.  8<JJ. 

hedera  attritu  fcintillas  emittere  dicitur . 

485.3,  cur  B^ccho  facra  .  867.  b.  cur 
JymboUm poetarum. ibid. a,  nigra.% 6 6. 

h.  poetis  dicata.ibid.  pcetarum  condi- 

tionem  rcfert .  ibid.  a.  quid  veteribus  . 

867.3.   vndediBa.  866.3' 

hedendefcriptio  .  Si^j.a.b. 

heder&  comparatur  amor .  8  6  5 .  b. 

hederam  curfibi  tribuant post* .  SS^.b. 
Hederalafciiiior. /»^/?j-.  866.b. 

hederis  digni,  S67.3. 

Heduipopuli  Galli&,qui  c^  Au^ufiodunen 

fts,  xo.t. 

Heduorum  infigne  fucuU  .  18.  b.  varia, 

nomina.  zo.a, 

HeellKiechel,  quid  Germanit.  178. b. 
Hegefippi  locus ,  in   confcifcentes  fibi  tpfii 

mortem,  ji^.a.b. 

Heliodora,nomenpuclU.  ^S^.b, 

Heliogabalus  detefiand*  libidinis  hom$  ^ 

}-i4.b.   Di.%na,Sacchus  ,  0>  Cybtlt  ha. 

berizoUit ,  I7.a. 

Helioz^bali  o*  Bafftani  nomcn  «iiofHm 


Rerum  &  Vcit^bomm '        94  f 


S.cmA)its,  71 8.1). 

Ji(Ue^0ntHsvnde4iBus .  807.3. 

heluonts  dolium DanaidHm.  392,  b.  ^Mt 

proprte.  P4>a. 

heLus,pro  Holus.  ibid, 

htminiiqHid.  147. «• 

Henricus  GUre^nus  diligens  antiquttaris 

fcrutator .  6i.,A'  VU.  Anglorum  Rex  . 

43;-a. 

flenrici  Pantdleonisteflimonium^de  Chon 
rado  Petttingero.  i.a-  ^^artt  Galli*  R.e 
gis  laus.  Iviii.  b.  Secundi  GalliA fymho- 
tHm,Luna.  crefctns.  ibid.a.  Sexti  f/mho 
lumtdHo  fceptra  colligata  enfe  interme- 
dio.ibid.h,  Tertij  fymbolum  ,  tres  coro- 
na..  ibid. 

£TB  ^ea.adag.  y^-a* 

vpdt,Khi)i,vnde  du^um.  j;9S.a. 

Heraclidis  Tontici  locus,de  laboribus  Her 
culis.  j^S.a.b. 

Heraclitus   k  canibus  laceratus.  647.  b. 

•  quis.  tbidem.  vt  concordiam  fuaferit  , 
j>4.a. 

Heracliti apophthcgma  in  concordia  fua^^ 

denda.ihid.  fietus .  647.3. 

herba  digitalis.  ij  j.  b.  moly  ab  Homero 

defcripta ,  759.3. 

herb&  S.  loannis  diclA  vfus  fuperilitiofus. 

i;6.b. 
herbam  dare,fiue  porrigerequid.  lyr.a.b. 
iiercules  amori  Omphales  fuccubuit./^^^., 

b.   apu^  Gallos  orationis  numen  .75}. 

b-  apudspartanos  religiose  cultus.iZ^. 

•  b.  cHr  Alctdes  cognominatus  .  271.  b. 
cw  nudusfingatur.-j^  ;.a.  C^  Muficur 
ijjde  aris  ciilti.  i^9.h.^  ^9 y-h.  Euan- 
drum Itteroi docuit. ^ ^9 -h.  €allus.7!i. 
a.  Gallus  philofophus  linguA  GrAc&gna 
rus,j)i.h-  Geryonn  armenta  abduxit  . 
214.  a-  Geryonem  vicit.  ibid.h.  tnfans 
lunonis  fugens  mammas.  601. b.  luxU' 
riofus.  324.  a.  maximus heluo.  3^0.  b. 
lA,iya,Ko(TCi>iJ.oi  Y^  fji.iyAKo  "l-vyoi.  172. 
b-  mtifcos  afuo  facello  abegtt  .  (Jj^.b. 
nominari  voluit  Comodus.ij.a.  nothus. 
€02.  b.  oy{J.tos.  7Si'  b.c^  7^4.  a.  pro 
Sole.$9<)'h.  pro  Tempore.  887.  a.b.  p/* 
VOKoKa^-its-^^yh'  triceps  quid.  887.  b. 
vtrGallus  eloquens.^99.3.&  752.3.  vi 
tia  domans  ,  $99'h. 

Herculesaduerfus  Awo%. adag.         ypf.a. 

Hcrculci  labores-^^^/i^.  ibid. 

Herculis apotheofis.  597. b-  hiuium.xy.  a. 

estnif  tpurpur*  inuentor,  ^^.h,  dutde^ 


■  eim  ■  labores  .  $9S.b.  (^  fi^l'  eloquefA 

tia.7$^.  a.   laborum  allegoriA ,  593. 

a.    laus  .  899.  a.  tria  eapita  ^uid  . 

8-87.  b. 
Herculis  Stro{zA  epigramma  ,  de  Amort 

mellilego-^ji.a.  inheluonem,     ^^z-a. 
Herculi indigenAfacra populus.  886. b.    a- 

ratio  a  Gallts  tributa  ,  non  Merctmo , 

7H'A-h. 
Herculem  prAgrande  onus  pofuijfe  tquidt 

888. a.  FygmAi  adoriuntur.         271.3. 
Hercules  multifuerunt  •  J93.  a.  tres  Dio^ 

doro,alijsfex,Varroni  quadragintatres. 

ibid. 
HerenniAnummus.  838. b. 

Herilus  tres  animas  babuiffe  fingitur . 

114.3. 
Herma  GrAcis  efifirmamentum .      ^Kf.b. 
hermA  RatuA  quAdam.  J  i.b.C?*  J 3  -a. 

hermarum  formA .  $i.h. 

hermathenAqutd .  ibtd.a. 

ep(/.a.sov,quid .  ibid. 

ipy.eLiovadag.  5i.h. 

Hermes  cur   dictus   Mercuritu  .  416.  b. 

Trifmegifius    Alchymia   inuentor  , 

810. a. 
Hermogents  Khetons  elogium,  877.3.  />r<e- 

cox  ingenium  .  876.  b. 

Hcrniofi  incampum.<j^<»^.  275.3. 

Herodotus  explicatns .  8  60.  a. 

Heroes  ^  Semidei  ,^uorum  fitmentio  in 

Alciati  Emblematis  .    Achiiles  .  162. 

581.  523.  &  654.  AEueas.  828.  Aga» 

niemnon.268.   Aiax.  162.  239.  70;-  & 

731.   Alexander  Maginis.51,  &23.  A- 

liftomenes  .    183.    Bellerophon  .  81. 

Cadmus.  780.  Caftor  &  PoUux.  124* 

Cccrops .  33.  Chirou  ■  <J23.  Diomc- 

des  .  216.   Ganymedes,  2  6.    He(ftor. 

j8i.6;4.  673.  &  70;.   Hcrcules.  27.0. 

£c  751..  laiius.  108.   Iaron.344.   Ne- 

ftor.  i3i^.  4^3.  &  473.  Patrocliis.673. 

Phacthon.  264.  Proroetheus,426.   Taa 

talus.  370,   ylylles.  i<?i.2i  6.488.718. 

7Ji.7;8.83,8.  &S84.  Zctcs  &Calais. 

179. 
heroutn  fama  numquam  intermorifur , 

584-3. 
Heroum  filij  noxa:.«</<i!^.  Si4>a. 

Hertmani  Schedel  de  locuHts  hiforicm. 

;49-b. 
Hefiodus  Afcr£us.i}0'b  &A'J7.b.  mHo' 

meroantiqutor .  S^.b. 

Hefiodo  (ornix  fignftm  hyemis,         42- 1  «a* 


9^6 


Index 


HefperidMm  pomorHm  alle^ori4 .  J97.  b. 
hifieri*  •  ibid., 

Jiej-jchini  Ituiter  correSiui.  J.b, 

Hetcromolia  caufa.<i<^^^i««»,  <9.7-a» 

iTipoy.6ht9f  J^iK»  .  addg.  ibii. 

iie trHrifi.  vndedt^/t  >.  S 4 1 •  a . 

hiare\.  15  6. b. 

Wero  omint  aquiU  regnum  adeptw  ejl .. 
189. b. 

Hieroni  militanti  no^ita  in  hajla  eonje-^ 
dit..  ma. 

Bieroglyphicum:  Mj^ypti,  ibti  Aun.,  j  8 1 .  a.. 
Amortitdelphrn.  Cupidini  iun£it(i..()f> ,  .a.. 
amortSigratitudinis .^  piet.ft.ii  in  paren 
W,cicenia.l7i.a.(^  174.  b..  anui,/er' 
ftminft.  rtuolutiu  ^e^.h..  candbru^- 
JlpolUnu,  cyg)}us.jyi,}3.  concordii.cor 
nices. loS.a..  c»ncordi4.,lyra.6i.h..  cu- 
fiodiajeeninum  eaput  S6.h.&  89. b.  di 
gntt*tKianguts.j  i.b.  dolhimJudaieit. 
modius..^^^^.  felicitatu,&  etiamjiul 
titidfouu. ioi.h..  fortitttdints  &diutur, 
nitatu  y  querctu..  1 1 1  .a,  fortitudinfs  &• 
raborts,leo..iyT.a.  fortitMdinu,laboru , 
frtigalitatu,a/inui. 47. h..  fr£nata.libidi 
nu.viritia  mant* cohtbita^^i^i.h.  gra- 
iitudinu,cucupha.\yi ,.a.  hominisfero^ 
€it,ftd  obfequentis,  equusfrdnatus.j^^^- 
bt  hominis  vitijs  dediti,vpupa:.  314.  b., 
imbecillis  &  temerarif.  veipertilie.  184. 
a.  impedimenti&tarditatis  ^remora . 
ti7'3,&  364.  b.  imperatoris & princi- 
fis.ferpens.  \oJo-  impetus&furoriStA'. 
^"^•591.  b.  importHnitatis& impudici 
tia.,mufca.  695.3.  impofioris.  coruus  . 
3 itf. b,  impudtstJs,conuiciatoris,inui- 
4i,(^c.ca?tJs.696.  a..  impurit.atiStOryx. 
^^$.-  Zi.  innocentid,ablutJo  manuum  .. 
177.3,  libidinis,hircus.  313.3-  macu.- 
larum  abihrfarum ,  ignis  &a^ua  thu- 
ribulo  d^phiata  cententa-'  177-3-  J»*- 
riti  vxoris  adulter*,hircus.  177. b.  me- 
Tetritis,i}hinx,j 3 x.b.mctcbi,  murana^ 
i  I  p.a,.  pietatis.  &gratitudinitin  parert 
Sts,  ciconia.  173.  a..  poetd  0>mMficift.- 
nistcygnus.-jyi.z,  prtdtcationis^tintin- 
nabtdum.!i9.h.  fredigAvxoris,  Ocnus, 
3  ^f .  b  frudentia,  grus  cum  Upiilo  de- 
ftiia.io^.h..  pudoris&veretundia,  vt'- 
Jiispurpftrea.^x.  a..  rapacitatis;milutu. 
iS5»'  fcgis prudentis , ferpens caudam 
tnordicus  tenens.  ii.a.  reg»i,fceptrum. 
xoS.3^  feruitutis,annulus.xlix.a.  ipei, 
iHK>.i%j,.Si^  nupidijapit,tg^,i^  tim- 


ferantii,  inHaiilis,  tAUrUigenu  ligaiUs^ 
1  i>o.b.  C^  x^  I  .b.  temperantis  &  fortis^ 
taurus  integrafanitatis..\  9 1  .a.  tempo- 
risannui  ,pager.  ^C^.h.  terroris  let . 
x69.a..  tim..dttatis,columba.\%%.h,  vr 
locitAtis,telum,  1 1 7..  a.  C^  1 1 8.a.  vigi- 
lantid  tgalluf  .  S6.», 

Uieroglyphicorum  vfut  apud  Mgyptiot, 
6.t,  \ 

Hieronymus  Paduanus.  amoribut  deditttt^ 
4jy.b.. 

Hieronymi  loctuJe  obtreBatione.99.h.  Ol 
giati  famA  defiderium .  j8j.a.¥, 

HS  tivtip  >»J^(is  dvtip.  adag,  2,i8.b> 

Himantopodes  populi  .  681. a,. 

hinnulus,vel  Hinnuleus..  i^J^.a* 

hippi,.genus  cancrorum  ..  3  97.b„. 

Hippoe.tntAUrusatliniovifus..  4,8.9. b..  i» 
TheJJalia  »atus\,  3  y.b.r. 

Hippocentauri  qui ..  489.^» 

Hippocentaurorum  fabula  vnde  originem 
fumpfjsrit:.  ibid,. 

hippocomos,qteid\,  1 9  j  .b.. 

Hippocrates:  fcript*  fua  eerrtxit:. .xxxiiL 

HJppocratis  imago  curpileata ..         tf  44. '»- 

Hippelyta  Amaz^num.  regina,fextus.labor 
Hjerculis ,.  j9tf.b». 

Hippomenes    Atalantam^  curftt   vicit ..    , 
81:4.  b,^  ' 

\7T'7rop>.tyYiiMarts..  JJ.b.. 

Hipponus  diHus.  antta  Belltrophon.,%  z.  a,. 

&  83 .  3.. 

HircHs aliquando inter  Tfeos  numeratuti.  \ 
313.3..  bieroglyphicum.  libidinis  .  ibim 
detrt.  hieroglyphicum.  maritivxoris, 4- 
dultera:.  lyy.h.fymbeJum.  libidinito. 
J»r-a,. 

hirciquijint,&  quarejie  dilli..%7^.h.  dh  , 
178.  a.,  i 

hirquitaUire,quid\.  3 13. 3-^ 

hirudines  ffcalei-,  qui  ..  657.b.. 

Hirundo  *.fiatis  fignum,thilemtni.  411»  ' 
b.  carniuaror .  748..  b..  cieadam  cerri- 
fiens  .  748^  a.,  garriens.  AtexAndre  pt'- 
riculum,  prafagit.  y\  j.  a..  garrula.$  1 4. 
a.  garrulitatis  Jignum  ..ibidem ..  hyt'- 
me  exulat-  748.  b..  in  fomnis vifa^ma- 
lum,.  1  ii..  b.  nidificans  ad  fia tuam  Me-^ 
de*.  159.  a.b.  Jignum:Veris..^io.h.  ve-^ 
ris  nunci/t  .411.  a.  vigilax  Aujonio  * 

894  a. 
Hi rundircm  fub,  codem  ted!o  nc  habero * 

adagium.  lii..b.  3  ij.ae^748.b« 

Uiiioria  JEJcuUp^.  ttx  Vahr.^  Maximo  o 

4ii, 


Rerum  &;  Verborum .        P47 


#3 1.  a,  Artotis  a  delphino  ferHati,  j  g  <f, 

b.   Ariftomenis  ,  ex  PaufttHix  ,  184.  b. 

<>  /«f^.   itrmorum  Achillis  .   \6^.h. 

Muium  Stymphalidum.  ^96.»^  Britan- 

ni    elaudi  cAcam    ducentis  vxeretn  . 

^81.  b.    Cadmi .  781,  a.  b.   Cygni  re^ 

gis  ."^jo.h.  ehrietatis  infam.  \.^S.  a> 

tquitis  Garftiregis  nmici .  679-  s.  fiX' 

tnin£  Belgic&   maritum    vaUtudina- 

fium  magna  conftantiafuQinentis.Z^6. 

h.   Ganymedis  .  i^.  b.  C^  JO.  a.   Har- 

modij  ^  Ariflogitonis  ,  ex  Thucydide. 

77.  b.   iucunda  ,  de  Hannone  elephan' 

to .  7i6  a.  b.   lepida  ,de  fiudhfo  qtto- 

dam  ignauo  .  ^S^-  h,  .loeuffarum  in 

Longobardia  anno  M.  D.  XLII.  graf- 

fantium.  5-49.  3.    locuflarum  ,  ex  Hert 

tnano  Schedel.  ibidem.h.   malorum  He 

^ertdum  .  ysy.  b.   Meds£ .  1^9-  b.  ^ 

x6o.  |.    Michaelis  Imperatoris    fponte 

folio  cedentis.  6  j  3 .  b.   mira  ,  de  duohus 

fratribus  Patautnis .  67^-  a.  mira  ,  de 

Pane  .  411.  a.  Narcijfi  .  306.  a.   Nio- 

ies  .  iy8.  a.  nulla  paganica  fine  f*ce 

fabularum .  766.  a.  Folyphemi  .  yi9' 

a-    prodigiofa  ,  de  Satyris .  311.  'a.   b. 

Promethei .  ^iS.   a    Solonis  ,  ex  Hero- 

doto  .  667.  h.  &6(>S.3-  Sphingis. Soi' 

b.  &  801.  a-  fiabuli  AugiA  expurgX' 

ti  .  ^p6.  b.  Thrafybtili  ,qui  tyrannide 

patriam  liberauit.  $76-  k   &>  ^77.  a> 

Thr^fi  tyranni  afuisoccifi,  toj.b.  va- 

ticinij  Calchantis  ,  ex  Homere  .  /  tf 4.  b . 

ZyttmagiBohemi.  708.3. 

bifioris.  aliquot  defidelitate  canum.  813. 
b.  0*814.  a.  aliquot  Panici  terroris. 
J  3  o  a.  dui  lepidd  de  duabus  adulteris. 
6o}.a.b. 

hifioriarumferiptores  rhapfodi .      76;-b. 

htfiricaforma,qu*.  764,». 

Hodierna     iuHeneularuf?>    infiitutio  . 
118.  b. 

HodiHs  &>  Hegtmonius  eur  diHus  Mercu- 

0  ipixtii  i-7rc-i^iKi)Kv^iv .  adag.  J4-a. 

Homerus  cur  MAonius  ,fiue  MAonides  di- 

cius.  3  ;,3.   Hefiodo  fere  coAtaneus  .  83. 

b.   Melefigcnes  diiius  .  31.  a.  pifcium 

abfttnenttam  videtur afferere.  lv,b.  fub 

AtA  fabula  cafum  Luciferi  defcribit. 

j  5 1 .  a.   vomens  depilius  quidfibi  velit, 

Ji.a.d*  877.b. 
Jii/rr^erilaus.  3  I.a.  k   locus,de  Ate  (^  Li- 

#»<.;^i,L'.C^;ii.a-   de  Htciore  interft' 


^o  .  tf  jt-a. 

Htf«i*  «iffeSiionibus  obfenpptrans  qualis  . 
i6^.a.  arbor  inuerfa .  888- b.  cath^- 
ticus.ftlius  Deieft.  17.3.  b.  eurdica- 
tur  puluis  ,vmbra,  cinis.  iii.  b.  I>« 
imago.  41 3 .  b.  «/?  omnis  creatur»  ,  c^ 
<r«r  .  ibidem  .  iufji.e7dffoKey  ^ov .  98, 
b.  fiHili  ftatU£Comparatur.6^o  3.  l*- 
fciuus  mus  malus  dicitur.  54J.  a.  »*- 
tur*  vniuerft.  compendium  .  413.  b* 
non  ideo  infelicier ,  qur.d  fortunt.  fla- 
gris  fubiecius  .17.  b.  perturbationibus 
varijs  obnoxius.  |.  a.  qua  re  maxime 
ab  animalibui  brutis  dtjferat.  59  a.  ^ 
41 3  b.  ratione  dj^  eratione  a  brutis  di- 
ftinguitur .  6  6 .  a-  fapieut ,  optimus  sffu- 
ficus  ,  61.  a.  voluntatts  fu*  dominus . 

Homo  homiui  lupus.  adagiuM.9/^  a.ifj» 

388. b. 

Hominis  defcriptio  .  413.  b.  ferocis  ,fei 
obfequentis  hieroglyphicum  ,  equusfrit- 
natus.  tp^.b.  paites  duA.jfii.h.  propriH 
bonumreligio  J9  a.  fuperbi  viuaidea^ 
3  01. a.  vitijs  dediti  hieroglyphicum ,vpH 
pa.  314-b, 

Hominem  mori  quim  viuere  fatifts  eft. 
668. b.  qua  rationefinxerit  Premethem. 
419. b. 

Homines  ambidextri .  til.  b.  aquilitT^ 
nafo.regij.  i  85>.a.  auribusvinHi.  7^4^. 
a.  cur  veteribni  appellati  ffvvJ^UeiTi' 
Koi  .  68 1.  b.  tx  fermene  vt  vafa  figli- 
na  ex  fono  cognofcuntur .  6<).z.  felijs 
fimiles.  iii,,h.  impuri  &fordidi.  381. 
a.  b.  qt*idam  improbi  tenuis  fortuna . 
710.  b.  qui  omnibm  feciu  coUudunt, 
184.  b.  ferui  eb  imperitiam ,  80S.  b» 
foli  nonpoffunt  viuere .  681.  b.  trispi- 
thami  qui.t^x.h.  viatores.  54'b» 

Hominum  diuerfa  iudicia  f^  volunta- 
tes,  joo.a.  naturatriplex.^iy.h.  pre- 
teruttas  in  vitiji  ndtandu.  407.3-^. 

hcminibus  multA  rerum  cauf»  ignot*  . 
7t4-  b. 

Homines  ad  migrandum  femper  ^opor- 
tet  effi  paratos .  liii.  a. 

«lMap6;fii0i,quid.  lii,  b. 

Honor  Dettt  veteribus.jB.a.  purpurea  in- 
duttci .  i7.h. 

honor  alienus  nen  /tft^edandut .  $0.  b.   ss- 

lit  artes.  3  i  o,  3.   habittu  ijs,cjui pro  p/$- 

tria  mortui  .  584.  b.   qual-  imperiden" 

dui pttrtntibsu;  175. b.  quantus  habi- 

O  o  o     x         tus 


fTIU^iOu 


ttn-imaginibus  Attguftorum. ^9i.h.  tri 

butus  UbertttUin  tormentis  fid£.   79. b. 
honores  haetti  claris  viris.S75-^-  p^erun- 

qtie  tnutAiif  mores  .  487.3. 

honorum  spectcs  vniiecimfiatuit  Ariffpte- 

les.  .f7l.a- 

hor.t,pro'dig.  4.a.6'J(5i.b. 

hdr&  fefiius,  ^  -  4.  a. 

HorattusCocles-.  684.3. 

Morntius  cxplttatus .  loS.b- 

Horatij Qpinio ,  de  metamoriiofiVregnes  & 
.    ThilomeU.         -  iM-^- 

Hortenfius  o*  Bidymus  Ciceronis.Amuli , 
•~  610.  b. 

HoriifubtuteUVeneris.  4+8 -b. 

bos^es  Athenis  ob  garrtditatem  vinSus.  ^ 

tortus.  7  j.  b.   qtki  recipit,&qt(i  recipi- 

tur  .  7f  8'^. 

Eoifitif    fymbolttm    dextera    quibus  ^ 

21  z.b. 
hoflis  nulltt:  parutis  es7.  ^io.b. 

hoBes  vicii  quemodofub  iugum  mitteban- 

tur^  iTi.n» 

Hbftitim  miinera  no  msxmtz^-adag.-jo^.z. 
hofiiafuccedaneaqUA  ^  7iz-h. 

Hugo  Capetus.  109.3. 

humanji  fapientia,  cur  flultitia   dieatm> 

39.  a.- 
Humar.A  vit&lapfus   in   tribns  confiflit . 

loj.  a. 
Hiimi  ferpere.^is/d!^.^  604.3. 

hftmi  ferpere,  qttid  .  6oj.a. 

humum  pedibtis  quatercquid^         AT^.^' 
Hungaria  vndeftc  di£ia  .  $S^-b- 

Hunni  popult  qui  .  zo/-.a. 

Hunnorum  dnfcriptio.  io^.b. 

Hunniades  dux  Turcis  terribilis  .   7 1,6  .b. 
Hy~-'-a  Lern&a  infigne  C^panei .  Ivi.  a.  fe- 

cundus Hercults  labor  .  S9^-^' 

HydrA  capita funtfophifttcA captiones.tbid. 

allegoria  .  ^^i^- 

Hydram  fecas.  ^i^^.  Ji';..^. 

hydropico  comparatur  auarus..  3.7 1»b. 

hyems  vnde  diHa  .     .  411.3.- 

hyemis  fignum  frigilla.  410.  b.   menfaa- 

pftd  ignem parata  .  ibid. 

hyperbole  in  Turcam  .  ii  i  .b. 

Hyperid.s  quo  aflu l^hrynem in iudicio de- 
.  fenderit .  446.3. 

lypothefis  giiU .  }S>i.h. 


I 


Acchus  vnde  di^usBacchus^   .  Iji.b. 
la^cebus  Ctii/iqiui  oSlogenariui  iftuencii 


lamduxiit  49S.b.' 

lacobi  Bilij  epigrammA  ,  de  voluptate  ^ 

dolore.   468  a.   Futeani  fymboltttn  Sa- 

marttana  puteoproxima .  Ixii.a, 

laiiantia  Agathoclis  retufa  .  3  10.  a, 

Jaciura  ternporisgxaue  damnum,       7,  b. 
}ain,HebrAisfonat  vinum  .  lo^.a. 

lamblicho  quidfit  Proteus  ...  763.3. 

lam  dudum,  vixde  longo  tempore  dicitur . 

48;.  a. 
lanus  cur  bicepsfeu  biformis  .108  b*  C§* 

lofj.a.    cur  Patulcius  &  Clufius  voca- 

tus,  109. b.  geminus  aNuma  Rege  di- 

catus.ibid.  idcm  qui  Noe.ibtd.-a.   qua- 
y  drtfrons.  lOj.b.    RexltaliA  q^ui  agricut 

turam dpcuit. loS.a.  Sol.  ibid.h, 

lanHS  Parrhafiuspr&ccptor  AUiati-.  xxv. 
lani  bicipitium  duplicem principis  virtK- 

tem  defignat  .108.  b.   etymon  .  lop.  b. 

mythoUgia. 108. &-h.  lO^.a.b.c^  1 10.  b. 

templum.  109.  b». 

lani  Lafcaris  diftichttm  ad  louianum  Pon 

tanum.j.z.  epigramma ,  de  Niceo  con- 

uentu  .  lija, 

Jjinthinus coUr  .  ,       j^pj-b, 

lapeco  antiquior.W^^,. ,  477-b. 

Jjtfon  pAgafAus  cur  di^us.  546.^.  quis,(^ 

viide  di^MS  .y_  j:  \\.^  .  ibid,. 

lafonis  Mayni   Jttrifxonfulti f^mbolum  . 

508  .a.- 
Jbis  auis  ab  JEgyptijs  eur  cutta  j^So.b.  hie 

roglyphicum  JEgypti.  381.3.  'vfnm  iily- 

iier.u  hi^ptmibtis  oSi^e^dfi- -  ,^i..^i.s,(°c 

89^.b.  ."  v,-A^?.  .%•..><  ,   ;: 

Jbidts forma.jSo.A.h.  natura.'  .   .  ^Sf.a; 
ibides  cumferpentihus  pugnapt.  3  8o.b.  dua 

rum  generitm.  ibi.a\iL.  pecultarcs  JEgy^ 

pto .  381.3. 

Jcarius  cur  a.paftoribus Mcifus.i^9.h.  pa- 

ter  PenehpA.  Sjj-b. 

Icarus  mari  Icario  nomen  dedit .     43  3  .^b» 
Jcari  fabttla.^i  3  .a.  lapfus  quid  Chryfofto 

tnO'^  Luciano .  437.  b.    mythologia  . 

43J.b. 
Idamons.  ..  45  ^.i* 

Idea  cupiditatis  habendi .  371.   b.   «««i- 

^/<e.3i7.b.   luxuri A.iiy.h.  fuperbiho- 

minis.  ^oi-n.  viua   auari  hominis. 

37f-b. 
Jdolorum  cultumprimus  induxit  ^ecfops, 

34- b.^-.,;       :,'..  :,;  ,;  ; 

Jecttr  a  Venere  regitur  ,  vt  credunt  Ma" 

thematfci ,  475^,   b.  fedes  likidinis  » 
,  ibiden^-  ...    ,.  ;  1 


Rerum  6c  Verbomm  1  9^9 

1  «  N  A  V  I  •                                             3  66.  Imperatores  boni  f^ptj-^l  4.  h  &prnicipei 

IgnauiA  &  defidtA  effc^s .             jj/.a.b..  jfipevtilehonejfepnferunf.^  i6.a.  qni  o^ 

lanauiitmfeuerl  cHlpatSolon  .          361. b.  pera  iHrifconfultorumvfi  funt in  adrrji- 

lgnis,quid.^  ^y.z.  &  aqua  cur  a  sponfis  t*  nisirandotmperio  .                        75  7-3- 

cia.%62..b.  &aqua  in  thuribuiO  etphia  lri}peratori&  maieftati  nihiltampecultare 

la  cotenta  hieroglyphicum  macularum  quam  humanitas  .                          6i6.h. 


abfterfarum.  177.3.   nullusfine fumo 

691.3.  fmbolum  naturA.       xlixa.b. 
Jgni comparata  aula  .  $79. »' 

Igucm  gladio  nc  fodito.  adag.  xlix.a. 

lonominia  vitiorum  pr&mium  .  J  7 1  •  3. 
Ignora>7tia  (^viTihet^ov  KctKOV  .  509.b. 
Ignorantii  [ubmoHend&  ratio. ^Q2^h.  fym» 

bolum  Iphtnx  .  7  97.a-    triplex  CAuft-). 

79^).'i'&  801. b. 
Il  E  X.  8<J8.- 

ilexnota  animifortis.Zjo.  b.  feditiojorum , 

iVicis  defcriptio  .  8 6 S.a.b. 

lllecebrA  advoliiptatem  tres .  48 9. b. 

Jllex&lllix .  45.3. 

Jllicere  .  ibid. 

1  L  L  I  c  I  T  r  M  uon  fperandum.     135 


lmperatori£  virtutes  .  ly-  b. 

imperiti  extolluntur  .51.  b.    (ptKAViei . 
307.  b. 

Imperium  eft  cura  falutis  alienA.  617.3! 
Turcicum  auHum  ob  rixas  principum 
Chrislianorum  .  HS-b- 

Impctus  &>  furoris  hieroglyphicum  aper  . 

595  h. 
impietas  matrum  quarundam  in  propriot 

foetHs .  816.3. 

impluuiatus  color.  joj.a* 

importunit.js  rarrttlorum^ediofa.     5  1  J -a. 
impOYtunitatis  &  impudentiihieroglyphi- 

cummufca.  65)3.3. 

Impossieile.  3.73. 

impoftoris  hiereglyphicumcoruus.   }i6.b» 
impotentum  homtnttm affectus ,      7:,9-bi 


illufiris  .  4.  b.  improbitas  mufca -6^/^.3.   quorundojfi  te- 

Jmagoebrietatis.i^S.h-  FortunA.ex  Gale-         nuisfortumhominum.^i  ^.  7io.,b< 

ne.  41  f.  a.  b.   gulcfi.  i-^^.  a.  b.  gtilofo-  ImpvDintia.  501. 

rum. }i>o.a.  Hippocratis  cur  pileatx^.  impudentta  adomncm  turpitudinemdux^ 

^44.3.  leenis in  templorumvaluis.  90-         291.3.   ingratitudinemfequitur. 191^3; 

a.  Merctirij,  ex  GiileKo.  /^i$.h&  416.  impudentii  comites.$o^.h.  fymbolum  ftel 

b.  Titi  Ltuij  in  pntoris  Fatauino cur         lio.  iJ^j.a.  vitium  .  304. b. 
digitum  ori  admoueatyzari&opiniones  .  impuritatis  hieroglyphicum  oryx.      e^j^.a. 

,    ^.8.  b.  JN  adiilari  ncfcienteni  .  .V^l^r 

Imagines  fumofA  qui.  $^i.h.    Mufarttm  In   adulatores  .  iJT" 

fennatiRomi.^<)i.h.   Rcmanerumqua  iniqu.tlttasingeniorum  .  605.3. 

les.  $9o.h.  fubttAquA.  ^9  i.b.    veterum  I  n  amat^ores  rtiererricum.  33:51 

quales .  _^  i,x.a-  Inanis  conatvis.^^/^^.  6i\.i. 

imaginum  ius apudRoman6's.$90.h.  vfus  Inani  s  impetus.  ^yfi 

apudvcteres.y69.a-h.    vfus  ctit i.& qud  luanisimpeciis.  <?<^.«^.  J5i.a* 

do  desijt .  53i'b.     In  annulo  Dei  figuram  non  gcftato.a/f*?^. 

ImagiKibns    Auguftorum  quantus    honor         liii.a. 


ef:hibitus.  tbtd.  veterumfttbllitutaar- 

magentilitia .  Ix.b. 

imagines  0>  dtcia  veshbus  ajfuendi  mos  . 

4.b. 
Imbectllis &temerarii  hieroglyphicHm  ve- 

spertilio  .  184.3. 

imitari,esi  cultus   religicfijftmus  .      3i.b. 
I  M  P  A  R  I  L  I  T  A  s  .  60  3 . 

impedimenti  &  tarditatis  hierogl;phicum 

remora .  117. a. ^564  b. 

Imperatoris  arcana  no  funt  detegenda.-j6. 

a.  ediBHm,ne  quu  in  Italiancuellaret . 

\  49.  b.    &  militis  munera  .  1 1 9 .  b.    & 


frincipis hieroglyphicftmferpens.  ic.b.     I  N  colorcs  . 


Inapcs  irruifti.^^/.-?^'.  468.3. 

I  N  aflrologos  •  At}i. 

I  N  auaros  .  J/^- 

In  aueros.vel  quibusmelipx  coryjiiioab 

cxtraneis  oiFertur.  ,    ^%$. 

I  N  aulicos .  i<v7. 

incept.z  conftanterperficiend».  ?--3.4b"  • 

incefi^re,quid .  '  Z37.1). 

incelinsquid.ibid.  Oedipodis  cum  m/iire . 

798.3.   vnde  dtclus  .  jj^.b. 

^uclwo^X^cOivn di dcriuatum  Italis.  .^^  4.8. 
incoUGyari  Cycladutn  infuUa  muribus 

fugati.  7ii.b. 


Oo«     3 


^9% 


/?' commoda  nttuigcfttonis*,  704.  b. 

Inconjiantia  &  error  amoris  .  478.3.  hfi- 

mani  anirr,t  .  365.3. 

Inconflanti&fymbolum  cancer .  i99-^. 
I/itoKslaf.tes  lefitjfima  canfa  ab  inliituto 

auocantnr  .  364. b» 

Incus  maxima  mou  mctiiicftrcpitus.^^/»^. 

111.3. 

In  iagatio  veri  difficilis .  7  (J6 .  b. 

In   Deo  Isetaiidurn  .  i6. 

Ix   deprehenfum ».  110.. 

In  dvfcifcentes .,  606.. 

I  N   dctratflores.^  69\. 

Index  animiJingHa.66,z..  ftultitiA,  loqua 

citas  ^'  69.^. 

I  N   dies  meliota.  131. 

IndigenA  qui  dicantur .  /S^.b. 

I  N  diiiicespublicomalo.  381- 

Indoles  iuuenum  .  g^  j  ,b. 

In  donahoftium.  70/. 

Indulgere  genio,quid .  574b. 

IndttdriaCAeanthis  .  yii.b. 

In  eos  j  c^ui  ob  proi^eros  fucceffus  intume- 

fcunt .     '••  .  53  pb, 

In  eoSjquifupra  viresquidquamaudct. 

170. 
iners .  361.3. 

I  N  eum,qui  fibidamnum  apparat.  189. 
i"N  eum  ,  qui  truculentia  fuorum  perie- 

rir.  701. 

1n  facile  a  vittute  defcifcentes  ,  363. 
Infans  in  lucem  editus  qualts  .  650. a. 

lnferi&,qutd  .  500. b. 

In   fidemvxoriam.  812. 

1n  foecunditatem  fibi  ipfi  damnofam .. 

812, 
1n  formofam  fato  prasrepram.  6<^i. 

I  N   fraudulcnros  .  241. 

1  N  garniiiini  &  gulofum  .  40J. 

Ingenij  leuitas  tgnorantU  caufa. ^oi-b. pr4,. 

cocis  fymbolum  amygdalus.SyC.i-  vi- 
'  rentis  fymbolum  laurus  (^  hedera  ,_. 

xlvii.  b, 
Ingefiia  homihum  curiofa  circa  vanita' 

/«.557.3.  pr&cocia  rarb  maturefcunt . 

876. b. 
lngeniofagu).a  efi  .  ^si.h, 

Ingluuies  quid-i^i.z.  onocrotali.ibidem. 

fupplicium  efi  .  97 -h. 

Jngrati  .  ,  ipo  b. 

I ngratitudofurnmum  vitium  .  ibid. 

Jngmtitudinis  exsmplum  in  milite  quoda 

Fhilippi.  ibid. 

■In  iJIaudara  laudaatcs  .  531. 


Index 


Iniuria  duohus  modisfit ,  tiutfraude ,  titit 
vi.  6itf.b.  femel  remif[a  reuoeari  non 
debet  ■  579-a« 

Inturiamfortunt,  quamAgre  feramus.S.^, 
qutfacit,(^  qui  fnaiietttenetur.  727. b, 

Iniufiitia  ttfonu .  750.  a. 

In   luuentam  .  418. 

In  momentancam  felicitatem.         538. 

1n    mortcm  p  rjeproperam  .  «^^j. 

Innocentes  qui  opprefjt  runt .  i  Si.b.. 

hinocentia  DeograttJJima. }o.h,  vera  qu/t^ 
jxy.b. 

InnocentiA  hieroglyphicum  ,  ablutio.  ma- 
nuum .  177.3. 

I  N  nothos,  600,. 

I  N  obliiiionem  patriai ,  484. 

In  Occafiooem  .  51J. 

Inokribuspipcr. /a.</^^.  94.3. 

Inopt .  205.3« 

1n    parafitos.  35)6.. 

I  N  Pudoris  flatuam.  837. 

In  quatuor  anni  tempora.  410^ 

In  receptatores  ficariorum  .  151* 

I  N  s  A  N  I   gladius  .  731. 

Infania  Aiacu.  j}i.  a.  mira  ThrafyUi  ^ 
3iCvb. 

Infanid  dui  fpecies.  733.3.  pocna  ineum 
lapfa,znde  manautt.  ibtd,, 

1  N  Scnatum  boni  Prmcipis  .  <Ji8. 

Infignia  Agamemnonu  jtSS.  Andre^  Al- 
ciati.-ixxv.z^.&  S07.  antiqua  Regurr^ 
GalltA.hx.h.  boni  SenatUi.eiS.  Cuptdi 
nts .  473.  Ducatas  Medtolanenfis.^.O* 
10.3,  genttiAlctats.il.  Foetaril.jby. 
Ft/dicttiA.zi6-  quarttndam  ciuitatum. 
Ivii.  b,.  Rtgum.6i^.  zarta  ducum  bcU.,-< 
corum.lw.i.  larta  quid dcnotent.771. 
3..  vrbts  Athenarum,  1 1 1.  vrbts  Medio 
lani  .  18. 

Insignia  Ducatus  Mediolancnfis.   9»  • 

I  N  s  I  G  N  I  A  Poetarum.  7<57' 

1  N  fimulacrum  5pei  .  2.2-7. 

Inftnum  fpuerefignum  humilitatts.46i.b.. 

Inftpientes,dicunt'ir  oues  .  80^'. a. 

Infolentiapotentiorum  hominum  in  homim 
nes  tenuufortuni.  711.3. 

I  N  fordidos.  5^°' 

Inf}cBiofui  quarJiim  profit .  107.3. 

In   ftatuam  Amoris-  473« 

In   ftatuam  Bacchi .  U** 

InRitutio  iuutn cularum  hodierna.  iiS-  b. 
prima  nladiatorum  vnde.  joi.3,. 

Infittutum  Athcnienfium  in ottojos  i(>i.^- 
Ilorentinum  in  otiofos  .  ibtd.     Lycurgt 

de 


Ref  um  5c  Verborum .        p  fi 


de  vlfgintiexerciti^t  reprehenfum.Z^i.a„ 
feriitndri  Corinthif  ,in  igntiMos.  361.6. 
veterum,de  rHmoribus  non  fpargendis  . 

InRrumentd  mufica  triplici*  .  774.3. 

I  N  ftiidiorum  captumamore.         4/5. 

1  N  fnbirnm  terrorem  .  /19. 

InfuU  SatyricA  .  5  2 1 .b. 

Integritaf  Arifiidu  damnett» .         6j  i.b. 

lntelle£lM  legM  vn.C.fi  quu  Imperat.  ma- 
ledix  .  6  J  4.  b. 

Jntellecim humani  caligo  .  76^6.^. 

I  N  teiricratios,  2.64. 

IntemperanTes  ,qtii  febi  mortem  prAprope- 
ram  accerfunt,  40z.b. 

Interefi  bonum  habere  vicinum.  1 8i.b.  ^ 
^9?-b. 

Interitus  (^  vicijfitudo  rerum  omnium . 
<j66.a.b. 

Ituer  Orci  cancrosadha^rcrc^rf/tg-.iii.b. 

Interpres  Mercurius.  f  4'b. 

Jn  triuio  ejjefquid  .  $  f.  3. 

Intuum  iplius  {\i\wm.\nC^\\Q .  adagium . 
4(^5.  b.    . 

Inueciio  Ciceronis  inVatinium.     joi.b. 

Inuentio  purpur*.  j  8.  b.  quinque  rerum  tri 
buta  Syriphccnicibus.  782.. b. 

Inuentor  cithari  Mercurius  .  6i.  a.  para» 
fitict,  quis.  J9J.  a.  purpur*  Hereulis  ca- 
ntSo  j8.  b.  putntionis  vitium  afinHs  , 
I^z.b.   vint  primtis  Noe  .  ibid. 

inuentores  literarum  qui. ySi.h.  fymbolo- 
lorttrn primi  JEgyptij  <:^  Chald*i.  xlv.a. 

inuefiis .  I74.a. 

In  via  ne  feces  U^nz.ada^.  liv.b. 

I  N  viftoriam  dolopartam  .  139. 

Invidia.  316. 

Inuidts,  ant.%gonifiafortunatortim,Arifio- 
ieli.  319.  a.  comes glori£.69i.a.  comes 
virtutis  5  78.  b.  cum  vipera  comparat.^t. 
jiS.a.  curfuemtna.  517.0.  &  conten- 
tio  literatorum.  ySjb.  inter  pnresf&pe 
nafcitur.  7503.  multosepatna  eiecit . 
6i4.b.  quidtnfeboni  habeAt.  }i9.  h, 
ferra animA,Socrati  tbid.z.  fimtlis vipe 
ris.i  i7.b.c^  318.  a.  vbi  nafcatur,  nu- 
iriatur,moriJitur.  iyS.h,  vlcus  a  vero 
contraSium  ,  Anacharfedt-  }i^.3.  vnde 
diSia.  318.3. 

inutdiAdefcriptio.^ij.z.  domusibid.  ef- 

fe£ius. ^iS.h.  forma. 117, d,  idea.  ibtd, 

b.  mores  .  ibtd.  natura.  3  lo.b.  nulla 

voiuptas,nullum  commodum  .     3  iy.a= 

in»idi4femper  obielia  gloria  amplijfma  , 


3  zo.  a. 

Inuidia  nullum  vitium  damnefius.}i9.9^ 
prejfus  Alciatus .  x  xi  x. 

Inutdi  nuquam  defuntvirtt  cordatu.  6^4» 
rebui  a  luliano  gefivs  impense  detrahe" 
bnnt  apud  Confiantium.  j  to.t. 

Inuidorum  maledicentia.  3  1 8.  b.  mifer» 
conditio  .  3  ip.  a.b.  pallor  O*  tnacieto 
518. b. 

Inviolabilbs  tclo  Cupidinis  • 
34J. 

I  N  vitam  humanam  .  64^« 

inuolucer ,  impotens  advolatum  .  745.3« 

loachimus  Ferionius  Arifiotelu  interpres . 
116.  a. 

lotchimi  Bellaij  epigramma,de  Morte  & 
Amore.  dj^^.b, 

loannes  Andreat  Ciolus  VenettUtveri  ami- 
ci  exemplar  .  6  8  j  .a„ 

loannes  Auratm  fenex  iuuenculam  dtf 
xit.^9%.  h.  Bapttfta  Chrifii prAcurfor  , 
an  locuftu  vejceiatttr.  J  / 1 . a.  Tauftus  , 
magtu  Germantis .  608,  b.  Galea^ue 
Dux  Medtolanenfes.  ^7$.  3.  GaleasUut 
fundator  BafiltcA  D.  Virginu  Mediola- 
Wf.ii.a.  Hunniades poft  mortem  formi 
dabilif.  Ji6h.  Manguem  fuamachi" 
naperijt.  714. b.  Marius Belga.  658.3. 
Papa  1.  k  Theodorico  regead  luftinum 
Imperatorem  miffm.  ii  i.b.  Saluberien- 
fes  bontts  auiior  .  151 9. b. 

loannu  Vaufti  magi  horrenda  mors .  708. 
b.  Fratru  latts.  1 4.  b.  Gramma  tici  opi- 
nio,  de  metamorphcfi  Prognes  ^  Philo- 
meU.  3  1 3 .  b.  Mallar*  Hiffalenfis  epi- 
gramma,de pietate  ciconiarum,,  173.6. 
Merceri  diflichon,  de  aftno  facra  feren' 
te.^j.h.  Oportni  fymbolum  ,  Arion  del* 
phino  irftUens,  Ixii.  a.  Hicheiij  f^mbo» 
lum,  arbor  virefcens.ibtd.h.  Sccundi  e- 
pigramma,de  Amore .  4  H  -a. 

D.loanni  EuangeLifiA  cur  aquila  attnbu- 
ta  .  3  2.b. 

lobates  Lycii  Re^,Proetifocer  .  kz.a. 

locasla  Oedipodts  mater  ^  vxor.     798  :<, 

Iocu4,cur  foeminA  tmberbes.  j^.  h.  cur  fe- 
nes  incurutincedant.  4^7. 3.  de  crafti- 
nafolicitudine  3  6z.b.  Dio^<nti  de  Chi 
rone.  6ij.  1.  intempefiiutts  exitiofuSo 
xlix  h-O'  69.b. 

lo  in  v^ccam  mtitata.^S.a,  eiusfabula. 
tbid. 

lofeph  adhortatur  IudAos,nefebi  manus  in- 
ferant,  J 1 7,  a-  b.  veftem  d  muliere  ta^ 
O  OQ    4        ^am 


pyz 


Index 


ctam  abijeit,  117. b. 

leun ales  aqtiila. io.z.h.  glAns,nux.  z.b. 

"vnTia  cognomina.  6ix>a. 

loui  facrn  qnere  us,  8  yj  .3, 

loutAni  lontani  carmende  dHabus palmis 

arbonbus .  xoo.b. 

Jphicrates.-js,  b.  ix  patria  in  Thraciam 

.difcejfit.  6i4.b. 

I  R  A  .  i8;. 

ira  ChimAra  fi?.8;.b.   cohibenda  .  187.3. 

b.  fumo  comparata.  288.  a.  furor  bre- 

«//.187.3.    initium  infaniA  .sbid.  a.  b. 

vttium  detcjlandum .  8j.b. 

Iraomnium  taidillimc  iznzidx.ctdagium. 

irA  effecius  .  y^  j.b. 

iracundu  gradus .  287.3. 

»r^r/  habitus  .  187. a.b. 

Initare  Qtiibiovm.adag.  249. b. 

irritus  .  J03.3. 

Irus.  47X.a. 

i//f,48'a.  cur  eornuahabeat.ibid.  eadem 
cum  Cerere.tbtdem,  O^Tiphen  ceerulet. 
J04a.  legifera.  48.3. 

//Jflf»  columna.  48.  b.  inucnta  (^inftttu. 
f^  .  ibid, a.h. 

Ifidori  Cynici  apophthegmaUn  Neronem  ly 
ra  canentem  .  6i,h. 

Ifocratis  lecus.debello  iniuflo.  jj^.  b.  de 
bonoprtnctpe  .  617.^. 

ia-oy.ifia,.  8;o.a. 

Jfter  0>  Danubius  idem  .  iLia. 

Jtalia  inter  duo  mariafita.  57 ^-^- 

ltalt,vituli  dicii .  20-a. 

Jthaca  injulaylyjfis  patria  .  83 i>.b. 

JthacusVi)j]es.  164. b. 

luddt  cur  manus  abluerent-iyj.i.  parati 
ftbi  tpfs  manus  inferre.  5i7a. 

ItidAorum  querela  dt  Herode.^S^.h.  ritus 
tnmanibus  abluendts .  i77-a. 

Judoi proditor  .  i47-b. 

Judex  d  muneribus  manus  abfiinere  de- 
bet '  176.  b.  a  PrAtore  quomodo  dtffe- 
rat. lyj.b.  nonftt acceptorperfonarum, 
6ii.a.  nuUts  affeclibus  debet  commo- 
ueri  178.  a.  qualis  effe  debeat.  621.  b. 
quaratione  xenta  acctpiat.Gzo.b.  qui- 
damcorruptus.i^^.  b.  fententiam  dt- 
Hurusyfedcat.  Jv.a. 

iudicistumiilHs.\j6.   virtutes.       178.3- 

tudices  apud  JEgyptios  quales  6il.a.  itidi 
cc.ntcs  curfidcant.6  i^.b.&  6ai.b.  tu- 
returando  aflrtngendt .  6z%.h.  mune- 
ranon debent acctpere.dxo, a.  olim om- 


nes  magiflratus  dicebantur.  I77.b.  fo- 
^rif  .  9j.b. 

iudicum  affeBus  debent  effe  fedatl.  620.  a. 
Thebanorum  piciura  ,  eiusque  caufcuj, 
6i5J.a. 

iudiciumAceij  defeipfo.  876.3.  dearmis 
Jichillis  an  GrAcorum  vel  Troianorum 
fuerit. 164.3.  in  ratione punit.  i5i>.  b. 
oeulorumprApollet  iudicio  auriu.  9-^.b. 
Vaeuuij  de  Accio.%y6  a.  Zopiri  Phyfi^ 
gnomi  de  Socrate  .  4^4.3. 

Judicia  &  tefiimonia  prAfiantifftmorum 
virorum,dehac  nouifftma  editione  Em- 
blematum  Alciati .  ,xy\i.  i3^feqq. 

iuglans  vndeftc  di^a .  i.b  C^  3 . a. 

lugulare  mortuos./i^^o;.  6;;.b. 

iugum  quid.  171.3.  pro  legum  fymbolo  , 
J84.a. 

lulianus  elephantos  affuefacere  conatus  , 

170.  b.  malediHorum  contemptor  , 

171.  b. 

Juliani  Imperatoris  diHum ,  depulchritu- 
dine  corporis  .  Soj.a. 

luliano  obfuerunt  affentatores ,       j  10. a. 

Julius  BafTaiius  repetundarum  aceufatus 
ob  munera  ab  amicis  prouineialtbus  ac 
cepta.6io.h.  CqCaicaluitiHe Agre  tulit, 
641.  b.  vicior  abamore  viiius  .  444.  b. 
5caligcr  Zr^fmum  mordet.  672.  b.  5:- 
lanus  j  aurea  pecus  ,  cur  dicius .  808.  b. 

Julij  Cxdus  cflerttas  .  zf.  a.  clementia  , 
634.b.    teffera  Ve?ttis.  x\s\.3-   triuphus  , 
736.3.  Scaligcii  dicium ,  de  fuofato . 
744.  b. 

iunfiA  cur  ChariteS .  6Sy.a. 

Juni^  Emblemata  duo  >  de  virtutibus  vxo- 
rifs.  8j3.a.b. 

Juno  matrimonij prAfes .  862. b. 

Jupiter  Agamemnonts abauus.-ji  i .3.  Am 
monius  .  i  j-  a.  «  Promctheo  deceptus  . 
/ii7.a.  Piflius ,  Sanfius  ,  Sagus .  57.  b. 
quid  myfticefigntficet.  ji.b.  quotempo- 
reJorapuit..^S.b,  Satumius. iS^.h.  t'» 
dcfic  dt  cius  .  5  o.  b. 

lurifconfulti  mortem  ffontaneam  prohi- 
bent.  515.«. 

iurifconfultorum  fententia,de  re  auffican- 
da  .  /47. b- 

iurilperiti  veteres  artemfuam  vulgare  na- 
luerunt .  i^.b. 

ius  imaginttm  apud  Romanos  .        /^o.b. 

ius  dicere,quid.  1 77.  b.  eft  magiftratuum, 
ibid. 

iuris  fiudiapriftino  nitorircfiituit  Alcia 

tus. 


Rerum  &l  Verboru  m.        p  j-  3 


tus .  xxvu/. 

I  V  s  r-A  vindiifta  .  718. 

I  ▼  s  T  A  vhio.  7^1. 

lufii  Lipsij  locus,  de inuidtA .  3  lo.b, 

iufliqui  .  i  i7-a- 

lujiini  Ucus.deScylla.ioi.a.  opinioydeCe 

crepe  biformi-  5  6b. 

luftinianus   contra    ValUm  defenjns  . 

J6i.b. 
luftitin  in  voluntatepunit.  i ;  9.b.  Neme- 

/is.i;S.^.  premitur,nd  opprimitur.  166. 

a.   tandemobtinef.  8i?i.3. 

iuftitiA  duo  munix  .  xlviii.  b.   &  Nemefts 

piiiHra  veterum.  ibtd.s.   imago  a,  Chry 

/ippoexprefta.Cii).^.  munera.^zj.z.  ne 

mine,quid  Plato  intelligat .  ibid. 

iuflitium  foren/e  .  744.1'. 

luuenalis  locus  de  auaritia.^  88.b.   verft/s 

emendatus.  ^97 -^- 

iuuenilis  impetus  regendus .  1^3  b. 

iuuenis^luuentus"jndedtcaturi-z.  hs,- 

reditati/enis  inhians  tegula  occiditur . 

yjS.a.b. 
iuuenes quibus Inftbus  indulgeant .      i.b. 
iuuenta  Bacchi  .  140  b. 

Ixionis  amici  qui  Heliogabalo  ,      197'  b. 
lvyyi»i  cur  dtcius  B.tcchus.  54J-b. 

l^nxquid.i^^.h.  adveneficia  adhibetur. 

ibid,  amerem  conciliatinonpellit.\af'^. 

a.  qu.ilis  auis  .  544-a. 

iyngisde/criptio.i^6.  3.  fabula.      344-b. 
lyngem  habet.  <?<^<«_g.  3  4J'b- 

lyngtttiViOz.adag.  344-b. 

\yv\gz%,adag.  i^y^- 


L. 


LAbia,orum.^  KabiA,arum,veterts  in- 
dtfferentes  dicebnnt .  67. b. 

labor  &  conffantia  omnia  vincunt,  519. 

b.  ob/onium ftneSutis.  3tfl-b. 

laboristndex  colorniger .  481.3. 

labores  duodecim  HercuUs,eorumq;  allego 

riA .  yii^.b.C^/e^^. 

labores  creat  amor,ex  otio  ortus .  481, 

a.  b. 
laborantibus  /uccurrendum ,  non  otiofts . 

liii.  3. 
labravnde  diSa  .  67. b. 

Labyrinthus.a*//!^.  40«. b. 

Labyrinthus ,eittsq;  periphrafes.  7i.b. 

labyrinthi  quatuor  celebratt,JEgyptius,Cre 

ticus  ,  Italicus ,  Lemnius  ,  ibidem  ,  (> 

73- a. 


LacAnifxminA  ^pophthegma.de  cura  do- 

mefiica,  835.  b.  de  pudore  coniugn- 

li,  84ia- 

L^cedAmenium  marmor  .  298.0. 

Lacedimonij  ad  lyr&/onum  exercttum  in- 

ftrttebant .  64  a. 

LnceA&moniorum  bellet  inteftiaa .  741  a. 
lacertx  an  orepariat .  1 4.3» 

lacinia  togi  caput  operiebant  veteres . 

«544.  b. 
Lacones  breuiloqui. s^S.h.   curin  beUis  lu 

bris  vterenturveflibus .  jo^.b. 

Ldconum  apophthegma  tn  ignauos.^^Si  b. 
lacrymA  amoris  incendium    exctta,.t  . 

463.3. 
lacrymo^  Lacrym»r.  ibid. 

L.ici.tntij  locus,  in  occi/ores /utrum  infan- 

tum .  8i7.a. 

laciuca  hebetes  reddit  inVenerem.  j^i.b. 
laciucA  folia  ,  vis  ,  &  v/us  ,  341.  a.  b.C^ 

341.  b. 
lacus  Clttorius  abfttmios  facit,        8y6,3. 
LaUus  (>  Scipio  arnici  celebrati.      Zl9.3. 
Laertes  p.zter  Vlyjfts  .  2 1 7'b. 

Lisirtgones .  37'b. 

Uticta  qUAproprteftt  .  3  i.b. 

Utici^ftgnum  veiiis  candida .  501  .b. 

Uttciam  &  dolorem  dat  vinum.      i^y-a. 
Laisqua.^  t,o.3.    cur  Ephyr&a.ibid.h.  mc' 

rctrix formo/tfftma.  ibid.a.   occi/aamu 

liertbus  Theft^alis  .  350.3. 

Laidis  facetum  dtcium de  fpeculo  .  3  3  i.b- 

montimentum .  3  30.3» 

Laius-Oedipodem  filium  interficiendum 

€Xponit.y<)-j.h.  /uppliciumignisin  ema 

/culatoresftatuit.  3JJ-h. 

Latj  libido  in  Oedipode purtita.         7  i  4-  ^- 
Lami&.terrictdamenta .  7i7-b- 

lamina,^  bracieAdijferentin,         xiv.b. 
lampetra  dtuer/a  a  murAncC..  8 1 9.b. 

lanicium.  11. a« 

lanugo .  140.3. 

Lapis  hieroglyphicum  fiupidi .  i^^.b.  in 

dextera quid. j ii.b.  pro  fi»pido-i99-b. 

/ymbolum  patipertatis  •  yio.b. 

Lapidem  proieBum  cnr  mordeat  canis  . 

7i9-3. 
lapides  in/uU  CycladicA  integri  aatant, 

fracii  merguntur .  iij  a» 

laptdes  (^ftipitcsin  viH  oblatos  olim  tan- 

quamnttmina  colebant.  H-b. 

lapillum  cur  grucs  apprehendantin  vola- 

/.'<.  io3.b.  tenere  grues  volantes  negat 

Ariflotel-es .  loj.a, 

lap/tis 


9f4 


Index 


tatorMm  Plnnti,^  nH^oni  Thejeiuri  litt 
gK£  LAtin&.s.-d.  homtnum  tnplex.ioj. 
a    lcari,e[Hid  Chryfojiomo  &  Lh  ciano  . 

4j7.b. 

L  A  p  s  V  s  vbi?quidfeci?autofficij  quid 
omUiiimelt?  loi. 

laqueusamoremfignificat.  3  34-t>' 

laquei,qutd .  595'^' 

largttitnum primus  aucioY  ignottis,  lyS.b. 
Laiiinim  \eih\.i\n-adiig  5i5'^- 

Lars DettiyteJJera  C.Marif  .  xlvi.a» 

■Larui.^90.i-  auus  .,orax.iso.h.Qr>  191.Z. 
cur  Mercuriofacer.^ ^o.b.  vnde  dtdu^. 
ibid. 

"LztnshiAiAS- adag.  390.3. b. 

Larus  in  paludibus.«</«^.  ibtd.b  . 

LarMsparcurit. /i<^;i^.  thid. 

lanCrCepphi  dtfferentia .  ^90.  b.  TJaria 
nomina .  ibid. 

?^etfjyyl^Hvquid  ,  404.3  0>  407.3. 

L  A  s  c  I  V  I  A  .  348. 

lafciuia  cuiufdam  puelU  Augufld  Tauri- 
norum  .  ji^-b. 

Zajihenesproditor  apudOlynthios.  147.  b. 

latex,qMtUK humor  .  43.3- 

Latina lingua  quando purior.  u.a, 

Latmi  altquande  nomina  GrAca  corrum- 
punt.  744.3. 

lati ones  qui.isi.h.  de sfolijs  certantesfe- 
ipfos  accidunt-  388.  a.  magnia  laqueo 
immunes. }S4-h'  olim projtipatoribtts  . 
iji.b.  'vnde  dicii  .  ibid. 

laudandum  in  homineid  ,  quodproprtum 
tpfiusefl.  578.b. 

Laurentij  Valli  epitaphium .  i4<>.b. 

Laurentvs  Medicet  fymbolum  tres  plumA 
tricolores .  lix.a. 

Laurios  regio  Attic*  metallifera  .     115,3. 

L  A  V  R  V  s,  881. 

Laurus  aduerftis  venena  efficax  credtta. 
884.3  ApoUtntfacra.  882.  a.C^  S8j.  a, 
Attritufctntillare  dtcitur  .  4S}.  a.  cur 
Daphne  dtcla  .882. b.  cur  in  triumphti 
adhibita.&S^,  <&hederajymbolum  tn 
genij  virentis  xKii.b.  fitimtne  nontan 
gir«K.88i.b.d' SSj.b.  malcficijs  ama- 
torijs  adhibita,  883.3.  f/.AV7iKQV  fuTov. 
881. 3.  planta  bontgenif  habita  Roma- 
nis.^^jfA.  pottndata.  883. b.  pulutllo 
fuppcfita  fomnia  vera  facere  dicttur . 
SSi.b.  falutisfymbolum.  883. b.  fignu 
ViiiortAijftriumpht.^m.^.  b.  vattctntj 
mia.  S82,.a, 


lauri  defcriptlo.  SSl.fl^  rAfnum  manuferi 

banttriumphantes.  88j.a. 

Laus  Athenarum  .  j  6.b.  C^  T^-a*  cajitta- 
tit. ixj.ih.  eloquenttA.7^9.h.  Henrui 
lV.G(iUt&regf..\v\\\,^.  Herculis,  899.3. 
Homert.  31.3.0.  loan?iu  Fratns.  i^.h, 
^ledtolani,  ip.a.  Mufic&.yy^.h-  Ntco<*' 
lai  de  Oddis  .  xv.  b.  Findari .  604.  b, 
rlautt .  ^9^.i\  poefeos.-Lj.h.  JPythago- 
r,e.xivii.b.  fobriet.itis.<)S-^-h.  Solontsa 
Croefo.669.il.  yenetiarum.j.^6.s.b.  zii 
nt,verfu  Italtco.  134. b. 

laudu  auidipoetd.  772. b. 

Laz.urion,qualii cohr  .  503. a. 

Le&na  meretricis  fymbolum  ,  3  3  z.b. 

Le&na fcortum  Harmodij  (^  AriflogitbMS' 
78.  a. 

Lts.n&  meretricis  hifioria  quo  tempore  acci'- 
dtt.-jZ.h.  intormentts  conffantia.ibid, 

a,  fiatu&elinguti .  75. 
leclio  Alctati  qualts .  XXX. 
leBus  carnis  voluptates  fignificat.  Iv.a. 
legumlatores primi  Dtjs  legum  inuitionem 

ajfcripfeiun t  ,  31  o.b. 

lembus  nautcula  .  6z.3. 

lembi  inuentores  CyrentnfeS-  ibtd, 

lenttudo  Frincipis  fiatus  affltHi  folatiHta, 

636.3. 
lentigo .  244-3, 

Leo  animalfolare .  88.  b.  cauda  catuios 
flagellansqtiid.  iSj.b-  curantetcmpli 
fores  erigatur  .  j/O.  a.  cttr  gallttm  ti. 
meat.SS.b.  curin  ira  caudam  moutat. 
286. a.  foeminam  cum  pardo  coeuntem 
occidtt.  238.3.  herba  gallumquoq-yti. 
met.  88. b.  herba  quomodo  per  gallum 
extirpetur  89.  a.  tnjtgne  Agamemno- 
ntf.lvi  a.&  169.3.  injigne  Fompcij.  [  vi. 

b.  in  fiemmatis  .•]b9  a.  Nemc&us  ai 
Herculeocctfus.-} ^ ya.  Neme&us inuuL- 
nerabtln.S^-^r^h  Nemc&us  vnde  ortus, 
595. a.  ocults  apertts  dormtt.S^.h.  per 
ipicactjftmtvifus  eji.tbtd.  roboris  hiero 
glyphicum. 170  b-  0*171.3.  fymbolum 
cujiodi&,S6-z  fjmbolum  tr*,terroris  , 
domtnatus. xlvn-h.  terroris Jymbolum. 
169. a.  vnde  dtclus.      S^.b.  O*  8>ii.a. 

Leo  chordula  \w<t\:\.\s-adag.  }77'h= 

Leo  &  Dracofratresyfilij  Amifodart  Lycit 

regis .  i4-i* 

Leonts  B,  z.antij  fcoma  in  gibhofum.  1 5  p.  b, 

leonis  caput  terroremfigntficat.x6o.z,  cau 

da  curalc&a  dtcia-  286.3.  cauda  index 

ammi.  iSj.  b.  facies  ab  EMchtele  vi^ 


Remm  &  Verborunn .        p^f 


/4.90.3.  imago  in  vitltiis  templorum  . 

ibid.  irati/tgna.  ii^.b.  Nemut  aliego 

rta  .  JiJ^-b. 

Uonei in  Amore  ftiriiit .Afj,) .h.  MagmDe* 

cnrrum  -vehentes.  1 70.  b.  tres  ab  Herci* 

lemterfecii.  ji*^.  b.  vtrifortes  &  gra^ 

ues  .  44i.b. 

Itones  ad  cnrrHm  itmxit  primtts  M.  Anto- 

nius  .  l68.D« 

Leocraspi£iornobiliffimui .  30.3. 

l^oiitddcum  Xerxepugna.  'iS^-^' 

Leoflhenu  prorniffa  cuprefJofimilia>  Sjo.a. 

leposyjenusiaf  in  verbis .  861  3» 

Leruanialoiuin  .«^*»^.  i9S'^' 

Le/bia  Catulltamtca^  ^fS-^' 

LeMco/ta,Siren, ^nde et  cur/tc  diBa-i,^\.h. 

leuttM  tngenij  cau/a  tgnorantii  .       801 -b. 

Lec  Agenorts  jiito  dat.^.Zii.h.   duv»^ict,( 

iegt  EuangelicAconformis. $■]').  z.  at/x.- 

Vil^icti  qualts..  /77.  b.   cur  primiim  U- 

r^.jSj-b.   imnentepuntt.  i)i^.h.  i«- 

daica  vmbra  £ua»geltf  .  8J4.  a.  lulia 

repetundarum.iy6.  b.  /euera  JEgyptic- 

rum,de/ilentio.7^.h.   ffHsdy^HA  aSo- 

lane  lataqu£.  J79.a.  Solonts  ,de parte 

alterutra/equenda  ia  bellis  ciuilibus. 

284.3.  talionis.S^y.i.  Theodostj.de di- 

lattonepoenarum.^S.z.  vinculum  ciui 

tatis  .  383.^. 

legis  zirtus  .  ibid.. 

legi  vt  Dee  parendum  .  liii.  b. 

leges  minis  mixtapricepta .  3  83.^. 

legum  fiuentto  ad  Deos  cur  relata.  3  lo.b. 

/jml/olum,iugum .  384.3. 

legibus antiqttts,ob/onijs verj  reccnttbusv- 

tere.  .  79  ^  b. 

liberales  artes  illiberalibus  pr&ferendi. 

417.3. 

Itbeilto  quis.  4J4't>. 

bbello  rationariojimilis  co/cientia.ioj .z^ 

Liber  cur  dirtus  Bacchus.  1 40.3    India  de- 

uicia  eltphantis  triumphauit .      73  6.3., 

libsr^pro  parce  corttcis  interna.        Saj.b. 

iibri  Archilochire  ecii.  150.0. 

liberi  moLliter  educati  parentiius  damnu 

arctjjuiit.  813.  b..  parentibus  tnnecejji- 

tate  fuccurrere  debent .  175- b.  pignora 

cur  dicantur.ij.^.3.  /tulti/simi  ex  pan» 

tibus  /aptentijftmis  na/cunfur,.     824.3. 

libertoi  res  im/itmabtlu.  xlix.a. 

Utfeitfltis  adept&figna.  644.3.   Chrislian* 

/tgnum  S.  \jrux.6^^.a.  /tgnum  pileus  , 

.'    tbtd. 

liberti  nouipiUim  gefiabant.         ^4J.a. 


libertinain  tormentisconftans.  j^.b 

libtdo  ^Luxus  duo/&culi  nojlri  mala^^ 

318.3.  immants  Neronis.  j$6.  a-  pfr.. 

tento/a  Me/f.^ilind.  3  14.  b.  puelU  cuiu/ 

dam  Augu^A  Taurinorum.tbid.  ^^ar 

tillA  Petronians,  3  14.  b.  quomodo  fub- 

moueri  poffit .  347  a.b. 

libidints  detcfiatio.  318.3.  frenati  hiero- 

gljphicum.zi^tlia  manu  tohibita.  192. 

b.   hierogl)phicum  hirctts.iz^  a.  nota 

capra  vel  Satyrus..  'xlvii.b.  fedes  iecur, 

479. b. 
libtdtnnm  irritat  ciberumcapla.      34Z.b. 
libtdine  nefinda  polluti  citius  ab  apibus 

punguntur.  46p.b. 

Libycafera .  ^y.a.b. 

licentianimia  parafiii .  398.^. 

lien,  Yide,Splen . 

LigiaSiren,vnde  (^  cur/icdicia.  491.  b. 
Itgnipedes  qui .  50 J- 3. 

lignumfortem  animum fignificat .  liv.  b. 

Gttaiacum,eiusqi  in  Europam  inueciio. 

844.b. 
lilijs  tribus  quis  primus  Rex  Gallii  pro 

/mbolo  v/us .  lix-b. 

limniades  nymphi fiagnorum.  313  b, 

lingua  animi  index.  66  a.   cffiAnata  ftul- 

titiAargitmentum.^y.h-  /r&nanda.ibi- 

dem.a.  Gallica  qualis  veteribtis  ^  ry:9 

dernis..zo.h-&  ii.a.b.  naturApleBrii . 

6  6.  h.   Neftorij  a  vermibus  con/utnpta  . 

714,3.  multerum  gUdtus .  Sjj.s. 

lingUA  abu/us.66.h.   v/ts.  ibid.z. 

Lippo  oculo  fimilis.  adag.  6io.3. 

Itppooculo  vti,qtiid.  609, N. 

Itppi  cur plerumq;  garruli .  3  1 6.h. 

Itpsij  conieciura  de  Minotauro,figno  milita 

ri  Romanorum  .  71. r>. 

liria,flores  .  yj^.b. 

Itroejfam  edercqttid .  tbid. 

Jjtta  cur  cUudi.  O'  U/c&.  y  6  a.  b    cur  loiiis 

film-i^^^.a.  qu&,<::^vnde  dici&  .    jdi-b. 
Lttarum  mythologta  .  ibid. 

LitaniAypreces  dicuntur  .  tbid. 

Ittera  Delphtca  quid  .  799-h. 

Litera   occidiCjfpiritus  viiiificar.  780. 
literA  jEgyptiorum,earumq-^  tnuentio.-jii. 
b,  Cadmi  filid.  ibid.a.   UnreatA  quit. 
88y  a. 
literarum  i*:uentores  qui .  781  b. 

literatortim  tnuidia  ^contentio .  785. b. 
Ittes  hodier/iAimmoriales .  713.3- 

Ittigiorum  inter  eruditos  tteteftaticr.j )0.a, 
lituf.s  quidfit.  ji6,  3.  equitnm  eft  ,  tuba> 

pcdi^ 


9  fS} 


Index 


peditnm  .  716.3. 

Lifiij  imago  FAtiiuij  cnr  digitum  ori  apprcf 

Jum  habent .  68.b.   locui,  de  TIjcJjaIh  . 

l:ttor,6culorum  ajfectioni fimilui  .      3  iS.a. 
\An\.o,vndefit  nominnta  lyra.         52,. 3. b. 
Locrenfibwi  vinum  btbijje,nife pnfcribente 
Medico,capitale .  l^yb. 

Locrti  regio  .  777.  b. 

LocM  Achillis  Statij,  de amore  puerorum. 
3  7i.a.   A^liamyde  caflore.6^  1.3-  defar 
00  pifce-  334.  a.   Alcuci  ,  de inftgnibus 
MediolanenCtum  ■  lo.a.   de  Principum 
ele^ione.to^.z,  expr&leSiione quadam, 
inf.a.b.  Ambi"ofij,<^e  xqualitate  hxre- 
dttatn.  Sjo.b.  de galli  cantu.%j.a.  de 
locuflu  jn.b.   A.snvci\^\Xi,de elephantis* 
f34.b.   de  Nemeft.  160.3. h,   Ariftcx,flf^ 
ritu  ludiorum  in  abluendis  manibus  . 
ij-j-^-   Ariwbij ,  defigmeyitis  antiquo- 
rum.  7  6  j .b.   in  fmurorum  coniectores  . 
430.b.   Artemidori.^eNew^y/.  16^0.  b. 
Bafilii.^e  echeneide,^6^.n.  depietatein 
paretes.i-ji.b.    CaiViodoii >de ffco. 6 li) . 
3.   de  mortuis  non  vexandis.  657.  a.  b. 
depictate  erga parentes.i-j  ^ .a.  defilev' 
tio  75. a.   Ciceroiiis,</f  mifera  clarcrum 
virorumforte.  mi.a.b.  de  regendis  affe 
Bibus. 16^.3'   derepublica,6i.a.   deftu 
diorum  occupatione.  49j,a.  de  virtuti-. 
buf.  46'. 3i  ex  Epiflolis  ad  Atticum.  ^i. 
a.   ex  Oratione pro  Archiapoet^z  .  r-  b. 
Clemencis  Alexandrini,  de  fymbolis  . 
xlvi.b-    Conielii  Tacici,  demalis,  eorS- 
que  remedij:.  563  .b-    Cypriaiii  ,de  ani- 
mi  impctn  cocrcendo  161.  b-    Dcmofthe 
WS.de  fuafore  crtminu.jirr.i}.    Diodori 
SiciiIi,</<?  Thejfalis  in  libertatem  reflitu 
tis.  i^\.h-   Dionis  Chryfoftomi,</c  labo 
ribus  Hercults.  ^99.3.   de  regum  ojjjcio, 
745. b.  deferuis. i^^.b.   Diophams  ,  ^« 
palmAnatura. loo  a.b.  exiure  Pontifi- 
cio,de rcditibttsjifci. 6 }o.b'  exPanegy  • 
.  iico  Conftantini,  de  pace.-ji^.b.    Gcl- 
^Vi^depalma.if^i^.a.   Gregoni,  deluxu-. 
ria,  J14.  a.   Hegcfi{ipi ,  in  confcifcentes 
fibt  ipfis  mortem.^  ij.a.b.    Heraclidis, 
de  labortbus  Hercults.  ^yS.^.b.    Hicro- 
i\\m\,deobtrtciattone.  99-b.   Homeri , 
de  Ate  &Lttis.$6i.b.O*  J^i.a.   de  He- 
More  interfe6io.(,^  f.a.  Interprecis  Demo 
M\en\s ,de T hejfali s .  194.^.    lCoct:aiis.,de 
bello  imuffo.  Si^b.  de  bono  Princtpe. 
61 7. b.  IuftiLipfii,<^ei««/W;>.jio.b.  lu 


{i\n\,deScylla.  jo?.a.   Tiiuenalis,rf#  ««4 
n>/^.3  88.b-    Ladantii.m  occifores fuorU 
infantum  .  82,7.  a.    Liuii  ,  de  Theffalis  . 
194  a-    h\.\c\an\,de  Cuptdine leonibus  fn 
miliari  ,^^t.b-    de  Hercule  Gallo .  j^z. 
b,&  j^i.a.b,    Macrobii  de  lano.ioo-A. 
Maximi  Tyv\\,de auans.^jz.  a.   Minil 
tii  YzWct^i, de  fupernarum  rerumindaga' 
toribus,Jt.)o.  b.  C^^ji.a.   Onidii,  rfe/x?- 
tentia  Amoris.^^zb-    in  matres  conful 
ii  abortientes.  817.3.   Parxmiographi , 
de  impfiri  coniugio,$.^.^.b.    Pau(ania:,<^tf 
armis  Achtllis  .  16^.  b-   Phornuti  ,  de 
Mufis  palma  coronatis  i  99.3.    Pici  Mi- 
xm\\\\x,in  4firologos. 4.^^.3.   Pindari^ 
de  lynge.S^^.b.   Placonis,/^e  ry^wff  ann 
mortem  canente.yyi.  h.  de^thctvTtA, 
308. 3-   de  pietfite  filiorum in parentes  . 
830.  a.  b.   de  Republica,  61  .a.  b.  defji- 
uientibus  inmortHos.6^6.b.  de^e,ii6. 
b.   V\a\.\ti,de occulttndis  confilijs.yj^.b' 
VWnW  ,  de  Cafiore&  PoUuce,  2163.   de 
iureimaginumapud  Romanos  .  $91.  3t, 
Plinii  Secundi.^e  ^o»o  Principe.  617.3. 
b.   V\\.\iixcb\,de  arborc  Perftca.  Gi^.  b. 
de  Circe  3  j  9-  a.  b.  de  Lema  merctrice . 
77.8.  de ira.j^Q.  a,   de negotiatoreau» 
re.3  74.3.  de  focijs  Vlyjfis  in  belluas  mu 
tatis.-^-^j.a.   Polybii,<^."  iure  imaginum^ 
npud  Romanos.  J  9 1  -a.    Procopii,<^^  cupi 
ditatehabendi.z^s.b.    Propertii,<if  nn 
uigijs.  jo^.h.   ^alluftii,^^^  Sr/Z/^.^oj  .a. 
Sctiecx,dcapibus,  6J3.  a.b.   deCafiore 
&  Polluce.iz6.a.   de  credulitate.  too. 
b.  de  examinefuiipfius.io6-3.  de  ira  . 
7j5.  b.  de piet.ite  in  parentes  .  Si^.b. 
de  vita  human.i- 6 jf<).a.    Scruiij'''^  Her- 
cule.j<^7.a.   Scacii  ,  deSphinge .79S.  b. 
Synefii,  in  eos,  qui  pncipitanter  altquid 
edunt.Sjj.b.   Valerji  t\ucci ,  deterrere 
Panico.  y  j  i.  a.  Xenophontis  ,  de  bono 
Principe.  6iya. 

locus  manumijfionis .  644^. 

locufta  quale  infecium  .  ^jo.b. 

locufiA  in  Africa .  5  49.  a.  i'n  agro  Brixia. 
no,(3r>  per  Italiam.  y^^.  b.  in  Apuli^t->. 
898.3.  in  Gallta.^ ^9.b,  in  Pohni&re- 
gno.ibid.a.  inter  animalia  mundantt- 
merantur  in  Leuitico  .  5JI  a* 

locufiarmn  defcriptto  ex  Claudiano,  548. 
a.  ex  Ptfide-s  49'b,&  ;^o,a.   hifioria, 
per  Lombardiam  anno  MDXLII  graf- 
fii>:ti:im.<^ 4.9.3.    incommoda  .     ^jo.b. 
locufias SeleUcis  auisdeuorat ,  T f i .b. 

locM* 


Remm  &  Verborum.         ^  ^y 


locHiiis  an  vefceretHrS.lomnesBaptifiii . 

SSi.a. 
loliHm  oculos  ohfcurat ,  iSi.b. 

Loii.o  yi^itiM.adag.  ibi^i. 

LoDg2  regiim  m^iuw.iidag.  6}  i.a. 

LongoHaUita  Alctato  tr.fejitu.  xxxiii. 
loquaciores quibus  rationts  defe^us^^ij.s, 
hquacitas d  meretrice  notata,  ibid.  b.  «'»- 

dex  ^ultiti.&.'      ..  69.a. 

.Loquendi  magifiri  homines  ,tacendi  Dij  . 

ibid.b. 
VO  icoyin  Lombardia  quid,  7 1 7.b. 

loripedcs  qui .  68i.a. 

Lotophagi ,  voluptatibus  dediti .  .  48  7 . b . 
Lotus  arbor(^pl4ta.^8s.3.  ^«^/«/.^S^.b. 
]j)ti  friiitus  quales .  48/»  a.  nymphAfabu- 

la .  486. b. 

X^tvim  gw?i^\iii.adag.  48;. a. 

Lftcam  dixereveteres pro grandi ,  53  ra- 
LficA  boues  cur  dicii  elephanti .  tbid. 

Lucani  qui  .  ibid. 

Lucanica  a  Lucams  t$pulti  inuent'^  . 

154.  a. 
htcerna  Epi^eti  tribus  drachmarum  mil- 

Itbus  empt^.  lyi.  b.  peruigiL apronuba 

accendebatur .  864.3. 

Lticiani  locus,de  C.upidine  leenibns  fatni- 

liari  .  442.^.  narratio,  de  iuuene  alte- 

rius  h&reditati  tnhiante.  5j8.a.b.  ver- 

ba,de  Hercule  G.tUo.         75  i.b.&feqq. 
Lucifer  l'  coclo  deturbatus  .  J  61.^. 

Luciferi  lapfus .  8  9^-  b . 

Luctferum  detHrbatum.Mamerus  Aten  vo- 
S^*  r  ■  '.     -.       ■■;    .  ,561.3. 

Dic.ilius  Capito  obvimpr&toriam  vfurpa- 

tamrelegatus .  .   jo.t» 

Lucii  SyllAteJJera  Apollo  Delphieu.s.  xlvi.a- 

Vititlij  in  liberiinAm  effoeminatus  amer. 

444-b. 
L»cret;&  tumulus  in  Epifcopatu  Viterbiefi. 

81;. a. 
Lncretius  negat  Centauros  effe poffe.^z^.h.. 
luerum   malum  fmper  damnum  fert . 

f^.b. 
lucri  parum  e  rebus  mtnimis.  4oo.b, 

iucro  turpi  damnum  pr&ferendum  .  5  j  5.a. 
Lucta  cum  tauro  tgniuopno^oci.iuus  Hercu» 

its  labor .  ;s)7-  a.   Jfanos  c?»  Amoris  . 
.   4ii.b. 

lucius  Marti&  .  •  z40-b. 

LuculU  apophthegm*  de  die  inauipicata . 

,.546.3.  ;.     • 

{«c«i.ji4.b.  vndediHus.  ibid. 

ludere v&rbutn  a^ LydtsdedH&Hm,  ^6j.b, 


Ludouicus  Arioflus.fummus  pocta.  66 .\ .  b. 

Sextus  Fr.tncorum  Rex  mutato  habttu 

fe  turbA  fs.pe  immifcuit.  197.  a.  Sforti/i 

Fanicoterrore  conflernatus.  J3  ^•''" 

Lndouici  ducdccimi  Gallii  rigis  fymbolil , 

hi^rix.\viu.3.'  Secundi  regts  Hung.rri& 

oniniapr&cocia.  877.  a.   Sforti&ttmeri- 

tas,  5 .  a. 

ludus principum  periculofus .  740.^- 

ludo  alcA  vita  hominis  compar.ttttr  .  ihii- 

Ihes  quid  ,  z^  vnde  di£la.  443 .  b.  Venercst 

morbus  lucrofiffimus  .  845-.  a.    Vtnerea. 

morbus  noiius .  84^.^. 

Itiis  Venerea  caufa.  844.  a.  .origo  .  84J,  b. 

varianomina.  844.3. 

lumen  pro  sfe.  217.0. 

lumine  cajjus .  710.3. 

Liina  qninta  inauificata  veteribus.  3  8.  b. 

fymbolum  me/fis  .  xlvii.b. 

LHnamprinii  oi/feruaruntArcades.sHS.b. 

luuuUcur  in  Romanorum  nobtlium  cal- 

ceis.  58-7.!?. 

lupa  rneretrix  }ii.b.   cur  .  SH.-^- 

lup.zta  fr&na  .  i^j.b» 

Itfpma  pellis  ow.n.^m  confiimit ,       71  J-.b. 

luptii  ceruarttis  curfic  dtcius  ,  i94.a, 

Lupus  pilum  nuitac,  non  animum.-^^^?^. 

290.3.  .  *>  •" 

lupi  ceruarij  nattira  .  i^f.av 

luporum  (^otiitimdijf}dium  .       ■    7ij-\a't 

Lufc  ma  ctir  dtcia  Daulia^,}  H.a.b,-  Mnfa. 

rum  ,dtcius  ^nlamedh  .  770.'^.  vfViy 

nuncia .  ^ii.i. 

Lufcuii^  deeft  csntio. adag.  3  i4-a. 

lufcinijs  citius  deficit  spiritm  quam  can- 

^«^-  "  iiiJ.a. 

lHJcus,Ltifciofus,et  Lufcttiofns  qui. tSz.3.b^ 

lufort  tmpertto  compar^tus  Pyrrhus  ab  An. 

tigono .  i9j.b. 

lufus  At.Utbusfmgulis  quis  aptuf.i-b.  ch.ir 

tarum piciarum.^.z.  nuctijn  %<)0.z.  fef 

ferarum  ^talorum diueyfi.  j.b.  trittm 

generum.  ^5^b. 

Lucum  (aiigui!eraacvraxnm.^<//rCT-.6o7.b. 

lux  efi  animus. 3^8.3.   hieroglyphtcii  .^•a". 

117.  a.  .  -      ' 

lucem  ri:linquere,eft  mori  ,  710  a. 

L  VX  VR  I  A  .  ?'T.' 

luxuria  fncilius  accufatur  quam  Titatur,  ^ 

3  2-4.3.   triH?-,;phans y  ibid, 

l»xurta currus.y2.i^.z.  idea.  fi^.b.  feri,T 

dehortatio.  3'40.b, 

luxnriA  nihilfxdius  ^  dam-nofius.ibid.id 

LvxvRiosoRVM  opcs.  flf 

luXHS 


'^l. 


<:) 


8 


Index 


luxtii  pipulator  0pum  '  Jit.b. 

JLy<f«;  cur  dtliM  Bacchta  .  to^.K 

lychnm  inAcropoli  Atheni$nfi  .       78.6. 

Lyci»  vcgio  minorti  Afi^-  84.  a. 

Lycurgm  a  Bnccho  hoflili  «d^profeeutm. 
I  49.  a.  cadaaera  hoflium  nudari  ve- 
lutt .  5j6.  b.  cur  vites  excidi  iujferit . 
145.3.  Rtfuijlatuam  erexit^  419-b.  vi 
retfeeuit.  l^9.a. 

Lycurgi  inflitutum  de  exercitijs  virgintim 
reprehenfum  .  841.3- 

'LyA^o  rc\oit.  adag.  •4'57-b. 

Lydus  ci\.\fov\zr.\n-adar.  ibid. 

Lydiis  \nn\Ct\Axc.adag.  ibid. 

Lydusoftitimclaufit.^*/'*^.  ibitt. 

Lydi populi  molltcie  inftgnes .  46^.  b. 

Lydorum  caiicx.adag.  ibid. 

lyncis  defcriptio .  194'»' 

K^j^TrnyCiuaftKCvK'  1-a. 

lyra.clypetUf^  fagittA  Phcebi  quidfig7itfi- 
cent.j-jo.z.  cum  Venere,  Gratijs  C^  A' 
rnore  habet ftmtlitudinem.6.\^.z.  hiero- 
glyphirum  concordidi.  61  h.  inflramen- 
tum  muftrum.jy.^.3.  vit*  humamfym 
bolum  .  64.3, C^  891.3. 

lyr&tnuentio.  6i.h.  inuentores primi  Gri- 
ci^  Jtaliperfeiiores.  ibtd. 

lyrifid  excellentes .  ibtd. 

Lyfandriafiu^.  Ji6.3.&  61  ^.b. 

Lyftmachus  Itonem  ftrocientem  firangula 
uit .  7693. 

Zyfimachi  vicii  diBHmi  de  gula.     401, b. 

Lyfippuf  fiatuaritu  .  5  ^  J  •  b. 

LyU,  qui  dtcantur  lurisconfultis,     8 78.3, 

",M. 

MAX.a.pic/  qui  dicantur  .  J  l.a. 

MacchiauillitAquales.  Jp.b. 

Macchiauelltus  Italus  qualis  .  6i6.a. 

mactes  ChArephontu  inprouerbium  abijt. 

179  b.   (^pallor  inuidi.}  i^.h.   PhtletA 

mtra.  zSo.J. 

Macrobij  locu4,de  lano.  1093. 

macularum  abfierfarum  hieroglyphtctim 

ignu  &/tqua  in  thuribulo  ^  phiaJa  con 

tenta.  .  177-3. 

Xttanderfluuius  Phrygid.  40<J.  b.  piffurd 

genus ,  ibtd. 

MAcenatis fymbolum,rana.  Ivii.  b. 

Mdna  libertus  Pompeij  ab  infimo  »dfiim- 

mum  gradum  afcendit .  540.3. 

'Mdnadesfacexdotes  Bacchi^  vndeftc  diH». 

.3  4/.  b. 


Mduius  EoYdfUntti ,  )ie.'i«~' 

magifier  artium  Am«r »  ^^o.fi, 

magiflre  opus  efi  in  omni  difetplin*.^6,h* 
magtfiratus  emnes  tlim  iudices  dietban- 

tur .  177 -h. 

magifiratut,qui  ambibant,cur  candidati» 

joi  a. 
magnanimi  viri  deferiptio  .  6io  iM 

Magni  cognomen  paucis  tributum. 6t^.b' 
magnaregna,magna  latrociniayVecat  Ah 

guflinus.  x09.it 

magnetts  miracula  .  71 /-a. 

magus  a  ddmone  abreptus ,  7o8'b. 

magi  Sohemi  hifioria  .  ibid.t, 

Magytiea  ars .  ^S.a. 

Mahometes  Othomanus  iratut  dues  iuue* 

nes  occidit .  iSS.a. 

maiefixi  ex  Honeru  et  Reuerentid  centugit 

nata ,  ~$i,'9. 

Male  coniugati .  adag.  ^4/ •!>. 

Male  parta.mal^  dilabuntnr.     /J4. 
male ttailatus  quidam  ah  aulieu.  71  j.  b. 

viuit-tr  inter  fuf^ecia,  J^i.b. 

maledicendum  non  efi  mortuit .     6f(.'% 
Maledicentia.  248.- 

maledicentia  instidi  j  1 8.b.  non  curata  . 

6i^.9. 
maledicentidnota  vefpd  ,  £4pK 

maledici,  i^pb-d' t  jo  a. 

Maleuoli  &  dmuli  Alciati  i  xxxiii. 

MalignitatunctA  in  plerifq^  anitnalibuf, 

144-b- 
Malttia  mulierum.  i^fo.a. 

Mallonia  Romana  matrona  caflitate  mor- 

te  defendit .  Slj.a. 

Malluuium  .  ^V^.fi' 

Malum  bonumq-j  ex  viciHu  proficifcitur . 

iSt.b. 
Malum  confijium  confultoti  peflimum» 

adag.  7tc.b. 

malo  male  euenit  •  ibid.a. 

malum  al^squi  firuit,  fibi  arcejp.t-  ibid.bb 
M3lcaccep:oftultusrapit./»//«^.x6j.  a-d» 

130- b. 
Mala  ebrietatu .i^o.h.   equts  aecedunt , 

pedibus  recedunt.^ 6J.3.    nomina.  i8j. 

a.  publica,  5533.   veniunt  ttiam  nen 

vocata.  jfpa.b» 

Malorum  mcminifle./**//»^.  yyS.a. 

Mala  multa  inuexit  nimia  eredulitat^ 

99- i' 
Malum  Venerifaerum.S  1 4.3.   Cetoneum, 
fymbolum  connubij.  xlvii.b.  Medicum, 
^alinus  CitriufB  vteat,  lyi.b.  Medi' 


Remm  &  Verbornm .        9  5^5? 


eUffr,v*ide  Jic  diSium  ,  ibid. 

tlala  Cyiontn  vnieftc  diHa  .         Stfi.a. 
lA.ilisicthc.(tdag.  814.3  b. 

M  A  L  V  s  Medica.  870« 

tttdU  Medtc*  defcrtptio ,  870.3. b. 

lijtmilijnummHt .  Si^.b, 

MammiA  Imperaterti  querela  de  aduUto 

rifnts.  197-A- 

lianciptrc&Mancifitim.  i5>3.a. 

mancipatto  qmd,&  ^H9m.odoJiebat ,  ibid. 

&h. 
toancipia  aurta,diu$tes^nt  Socrati.io9'a. 
Msiidiabuli  ii)  motem  ics  Caccedivadag. 

x34.b.O»  6o7.b. 
Manduco  apud  Romanos  nomen  terrificu .. 

717.  b. 
9Ktnipulus  foeni  olim [ignummilitare  B.o- 

manu.  Ivi.b- 

htantuani  infelices  pr»pter  vicinitatem 

Cremonenfium. ..  700.3. 

manumijftonulocus ,  tf44.b. 

manumitte/idi  triplex ratio  .       ibid.^.h. 
manus.dextera  cordis,  potijftma.minijira . 

111.  a^ 
Manus  manvim  ixiQ3it.adag.  68i.a. 

hiAnus.pro  multitudine.  i$).a.  171.  b.d* 

485.b.  pre  operibus  arttficum  .  6.  b. 
Manum  habercfub  pallio  ,adag..  3$8.b. 
manum  inilcere,c[uid .,  zlix.3. 

Manu  ignauus,mecc  pta:reQS./i</;f^-Soi.b. 
manus.  aHsonu  organa.j^6o.a.  iudicti,quo 

vnguento  vngedA.ifl.h.  oculatdt.^z.h, 
mAnuum  ablutio  hieroglyphicum  innocen 

tia.  >17.^' 

manus  abluere,quid.  0  lim.ibid.  ptiras  qui 

hflbeant.  1 78.3.  tendere,  Gallts  efifignu 

pttendApacts.xii^  h,  item  dedittonis.. 

tbtd. 
marcor,  3o6.b.. 

Marcui  Antonius  Batchi  habitum  zifurpa 

uit  iy.3.. primus  leones adcurrum  tun- 

tcit.i6S.h.   tyrannus,& pefiti patriA.ibi^ 

dem^  LeSoriHS  flupri  cumpuero  accufa 

tus feipfum  occtdit.  3j;.a.  SitticusBa^. 

ro  d.  VVolcKenfiain,antiquitatis  fiudto^ 

ftts.  TL.Z. 

Marci.  Antonif  amor  in.  Cleopatram..  444»^ 

a.  nummus,  yio.b. 

mare  infidum.  701.  b.  iufiius  homtntbus . 

1^4.  b.  Minadi  comparatum  .  901- a. 

mitius.hominibui.j  8  8.  a.  pro  tumttltu.. 
»11.  b.. 
tnaru  pericula  quanta  ,.  704.3^ 

Miiru,T/ir  i.7rT«^/3^4Ts; »  i  i-  b. 


Marefcalli  Santandrei fymbolum  ,  nodut 

Gordius  .  lix.a. 

MargaritA  NauarrAAffmbolum,  heliotro~ 

pium  .  Iviii.a. 

Marinipoet^  Itali  carmen,  de  miferia  hu- 

mana.  <?5o.b. 

Maritimi  morcs./«</<i5.  703.3- 

maritus  &  uxor  'uoKvyAfji.oi.  1 17. t>.  vigin. 

tivxorum.  3i4-b. 

mariti  vxorts  adultert,  hieroglyphicum  htr 

cus .  177-b. 

mnriti  cUm  vxeribus  grauidis.non  coeant.. 

193. b. 
maritorum  de  vxoribut  quereU  .     811  .a. 
Mariusopifex ferrariM  .  54'. b. 

Marij  ambiti<x,  z66.  b.  Molfi  epigramma 

depace.  739-s- 

Mario  q  ftid  aquiU  nidus  cum  puUis  inuen 

tus  portenderit,  iSp.b. 

marmor,  zpS.b. 

Marrani.  xS^.b. 

Mars  exgramine  ortus  .  ij^-b. 

Marti  cur  facrum  gramen.ibid.C^  1 5^4.3- 
MarfyAarrogantia.  ^oo.b. 

Marti&matronA  lucius. i/^o-h    OtacilldiSt 

usrA  nummut .  838. b. 

Martialu  carmen,de  Uboribus  Herculis  . 

J94.b.   epigramma,de  htrundtne.  745. 

a.   opmio  ,  de  metamorpho/i  Prognes  & 

FhilomeU..  i^i^h. 

Martiani  CapelUverfus eme?jdjttus.  1  ^.b- 
D.Martinus  Ithacium  accufatorem  Prifcil 

liani  increpat .  1 1 1 .b. 

Marulli  epigr4ma,de  (pe.tz^^n.  de  Thra. 

fybulo..  J77.b. 

mater  Charitum  quA.  690.  a.  ChtmAr&  , 

'Echidna.%i^.'i.  Ludouici  Ariofii.Daria 

Malegucia..66^.h-  Sirenum  qu^t^%%.z. 
Matris  vtcapra.^</^^..  177. b. 

matrum  quarundam  inpropries  foetus  im^ 

pietas  .  8i6.a. 

mate  rtafibuU  apudveteres  qud.^  ?>6.p.  pri 

ma  per  Proteum  figntficata  .        76  i.  b. 
MatreAAlexandrint dtcium  de inuidii^-j. 

318. b. 
mAtrimonif  Species  coemptio  .  845  -a. 

matronApudicAei^itaphium  .  8  j  6  a. 

matroni.  P.omanA  vinum.non  attingtbant.. 

137.  b. 
Matula,MateUa,&MatJeirto,quid.69i..h.. 

M  A  T  V  K  A  N  a  V  M..  II 6,. 

matftrare  .  x  i6  b.>. 

maturitasquid  ibid.a.   MucianJi   ibidh.. 
Macu  tioi  m.ozo-adag,.  8  Sq.Jo. 

Mne- 


^6o 


Index  min'.M. 


TiUtutit.  jn-a- 

M:%iifoUum  xYgumentum  perpeiHi  tnocro- 
. , f w.  6 o s  a.  fignum gloriofA iacidntU.ib. 
Itaximi  Tytij  locus.diiiuaris.  ^yi-a. 

Mi^ximtlinnus  Dux  Mcdiolanenfis.    lo  a- 
Mr.xtmini  Lmtorn  exferpente  pr&fagium. 

^^^-  •   u     ■ 

tNeatni.  VAry.prc  excrementn  in-homine  ► 

9  ^ .  b. 
Medeacur  Colchu iii£ia.  iT^-b.   curPha- 

fiAca, .  3  A,6.  b.    /;^frw  fuos  interfecit . 

:Si6.A.  lues  vocata  aSeneca,       443'b. 

MedeAcrudelita4.ii.6a.  hifioria.  ly?- b. 

.  et  ijoa.  pntriavern  Connth»s.z^9.k. 

Mn^iV eivAtScth\oixivoi,  diHum  AlexAn- 

dri.  2-3-a. 

medicamentum  ex  /leUione  ,  quod  fnciem 

lentigine  deturpat .  143.3' 

medtcinafHpeTsiitiofa  aduerfiu  icius  fcor- 

pionum.  47-b. 

mcdtcins,  vfum  primm  tradidit  Apollo . 

4^9va.  ^  .     • 

Mcdictti  citoy  tuto,&  tucunde  curet.  \\y.  a. 
Midici  ex fomnijs humorum  redunddttam 

peffiiiitcoUigere.  884.  b. 

/  mediocrit-is  aurea .  1 1  8.b. 

Tmdtocritatu  fymbolum gith.  787.  b. 

Medioianenfe  numifma.  lo.a. 

MedtoUnenfis  Ducatta  infignia.         tbid. 

M  E  D    1  O  L  A   N  V  M  •  l8. 

Mediolanum  Alciaii patria.  zo.b.  aqui- 
bus  ,  &  qu.indo  s.dtficatum.  19.3.  Ma- 
gnum  dicitnr.12..  h.O' ST-).3.   vnde  no 
minatum.  iSb-C^l^.a. 

MedioLanivrbis  infignia.  18.  /««#.  li/.  a. 
C^  zi.a.  omen  tocof^m.  iz.b. 

Meditis  aduUtor  Alexandri  ,  x^o.a. 

midium  teiiuerc  beati .  I  I7.a. 

Medufi,  caput,qu:d  .  664.3. 

-   Megabix.iu  d  Zeuxide pictore  reprehenfus  . 
,  69.  b. 

li^eaiircnfium  siratagemd  in  Antipafrum. 

i3  4.3. 
Megaricae  Ipbmges.^fl-Jg.  803. b. 

Meg.incd,  iphinges  cur  dtclA  meretrices  . 

331. b-d"  803.3. 
mel  cum  lacie  mixtum.quid. 267.b,  &fel 

amoris  .  46 8. a. 

Melanthij  poetA  0'\o(pdt.yisvotum.      ^ijo.a. 
Altlanurtts ex genere ptfcium.  xlvii  b. 

melunuri  qui  n«minentur  .  xlviii.a. 

Meleftgenes  cur  di3u4  Homerus.  }i.i. 

Mellitesorario  ad  Clitophontem  mAritum. 

371.  a. 


M»Ko0shHV  quid.  ••  ""._';  ^  Sl+^b,' 

Mnkov.&ponmrnt&t^lUmftgnifieat.  86^. 

t>.&  f>»7.b.  ■■'-'■ 

Melonupiigtna,,papyrus ,    '  781.3« 

Melufim  fabula  antiti.  14. av 

membracAtera  cur deficiantaMHo  Ittne^. 

6i8.a. 

membrana,&  eius  orige.  7 1  y .  b.C^  71^.«. 

Menandrt  regts  Bactrorum  exequii.^Tj.h, 

Menecratts  Medtci  arrogantia  .      5  1 1.  b. 

Menedemi  Eretrienfis  apophthegma,defiU' 

dtofis  .  154. b.O'  878.3. 

Mcneiaus flaua  ctfariepr^dttus.      jo^.b» 

Mineiai  cordataoratio .  69.3. 

Isliivif  quidi&vndc.  187.  a-- 

mens  cafia  virida  rium  diuinitatis.  i  z y .  a« 

huma^na  attrigi  comparata.  161.3.   hn- 

mana  ignts.  3^7.  a.b.  ^Hibus  volupta* 

tibus  deiecletur  .  3  i.a» 

MENrEM.nonformam  plus  pollcrc.803. 

tnentepura  Deo  facrtficandum ,  Iv.a. 

menfa  apud  ignem  parata,hyemis  fignurrr.. 

410. b. 
menfAamarantho  per  hyemem  ornantur 
Venetijs.  583.3. 

menftsfymboium  Luna  .  xlvii. b. 

mentagraqu.ilis  morbus .  845: .a. 

merces  virtutis gioria  .  ^7^.^. 

Mcrciiiiale.^^i?^.  JJ-b. 

Mercuriusbifioiis,>i<//?^.  ibid» 

Mercurius  cithan  inuenter. 61.  a.&  6^.  h, 
cur  cubo  infideat  •  4,16.  a.  b.  cur  ctttn 
Venere  eadem  ara  cultus  .  l  a  9 .  h-  & 
861.  a.  cur  Hermcs  dtiius .  416.  b. 
cur  Hodius&  Hegemonius  diHus.sS  -3.' 
cur  trtceps  ejfingeretur.  ibid.b.  ivoj^ios 
cur  peHore  tenus  foiit'n  efficius.^i..a.  & 
Gratii  ^uWcioi.iio.a.  geminusquidfi- 
gntficet. zi8,b.  petafatus.^.b.  prd/es  eto 
quenttA.  ^  43.  quaitter  efficius  .  41  y.  b. 
vi^.torum  Deus.^^.b.  vndediilus.^ 4.3* 
Mcrcutius  fuperuenir./?</;3!j'.  ibid. 

Mercurtf  caduceus.^o^.  a.  iveJ^ia  fabula . 
y^.b-  imago,ex  Gaieno. i^i^.h.&  416. 
b.  ojficta  .  /j.a.b» 

Mercurto  cur  gallus  facer.  87.3.  cHr  Ift' 
r/«.3  90.  b.  curolim  lacie&non  vin» 
facrtficabatur.  i4j.b.  facer  nodus  Her- 
culanus  .  /08. 3. 

Meicurio  dextr©.«</«g.  53-b« 

Mercurif  piuresfunt,fed  poetA  vnum  faciut. 

H-a. 
meretrix  cur  dicaturfcortum,  3 17.3.  dif' 
fert  aproftibhlo,  49^,  b,  J««  dicends, 

ibid* 


Remm  &  Vef  boru  m.         pSi 


tbid. vn de  diBk  ;  "•♦  «^  i  •  **  -  ^^ ^,> :  -•  ihrd . 

Mentncii  krtus  rfdi}ttf/i' hf^titmotfho/ts . 

4^8. ai   aypttuhtfe^onJU/n.y^f.b'   J)ie 

'  ra^iyl^hicumJfhiax^f^fyi^ffy/ytn^h^fff» 
Heina  .■'•'^\-  .'■••.■■'•'*'•■•''-•'■*    •    l  '.' Hiiti, 

tnerttrices fuos  Atnantes  demeRtant.i^  9,a. 

tognt  pulla  a  mat)dnti  adulteris  dislm' 

cii. .  jo3.b. 

meretricihus\cur  iribtitus  colorflauus.ibid. 
Mergus  auts  .  71  z.b. 

Mcigorum  inftar.  pidag.  ihid. 

merops  auu.  785.3- 

meropesparentes  fuosntttrimt.  ij^-a. 
Mnpo^iCoxafeu  femur .  l44-a. 

Meros  mons  Baccho  facer  .  ihid. 

Meffalina  cur  Mfoma  diSia.  5  49.a. 

MeJJalinA  portentofa  libido  .  5  i^.b. 

metaquid  .  849^3. 

metaliu  artefieri  po(Je  qui  negarint-  8  lo-a. 
Met/tmorphofis  Frognes  c?» PhilomeU. 3-1 3 . 

a.b.   Proteiin  leonem ,draconem ,  arho-. 

rem,aquam,quid.76i,h,  ndicula  merc- 

tricu  vetnU. 498.3.  Sirenum  e«  Ouidio, 

488. b. 
Mttellus  Macedonicus  fecretorum  tenax. 

71. b. 
MiTei/.-^v^vTiv  primus  inttenit  Pythago- 

ras .  104.3. 

Meteora  quomodo  gcnerent»r .  ^6'h. 

Methanenfium  facrum  cum  gallo  alho  pro 

frugihus  .  liv.a. 

methodus.^^.3..(^  307.3.   docendi  Alcia- 

ti.xxxx.   in  hac  noutjjima  editione  Em- 

bUmatum  obferuata  .  viii-C^ix. 

Metis prima  louu  vxor,ah  e'o deuorata.i^. 

h.&  16. a. 
Mettus  Sufjttius  ancipitufidei  homo.  183. 

b.    tn  duas partes  diflraiius.Yt.^.  a.  pro 

ditorapiid  Romanos  .  -      147.^. 

Mstra  in  formas  varias  mutahitu^:  '764.3. 
Metr£  Erijichthonisftbula.  ibid'.-  tnythdlo 

gia  .     -  '■  ■   ■    ibid.h' 

metropolis omnia  vitioru  auaritia  ■  388.  a. 
MeydLand,Gcrmanis  Med  olahum.  11. b. 
Mc\ent:us  legemt.tlionis  expertns  .  464. b. 
Me^enttj  crudehtas  .  843.3. 

Me\cnttj  qui  vocari pojp.nt .  845.3. 

Mtch.iet  Imperator  ab  ajjentato^ihus per- 

iiitus.19^.%.  Qr>  13  3. b.   Phaetho .'t:  com- 

paratus .  167  ;t. 

Midas  vnde  diSius  .  zfo^b. 

miles  vnde  diBus  .  739.3. 

militis  ^  Imperatoris  munera.  2  l  ^.b, 
milites  Marij  fequentes  Gorgonem ,  ntorfjn 


concidunt .  6  6^.  s. 

Milefi£  -iiirgims^turpititdinem  morte  dccU 

narunt .  ;  116.3. 

militia  eflviicinoflra'.  ■       68  j^.b- 

militiA  ifecies  efl  amor  .  48 1  -b;^* 

miluius  ,feu  Miluus ards  rapax.6o9.a.  *-^ 

•  Jlatisfgnum  certijjimion  •  4 1 1.  b.   cur  di 
catur  iKTlvQf.ibid.  protr&done  C^  gmf-' 

•  fatore,in  facris.^<^^.2i.  rapacitatis  hie- 
roglyphicum.  ibid. 

miluif  fore>}fes  qui .  jfiS.a.  • 

Mineides  in  veifertiliones  mutatA   280.3. 
Mineidum  fabula.  -         ibid.a.h. 

Minerua  cur  armata.  i|.b.^  114.3.   cur 

Tritogenia  dicia.ify.z.  C^ii^.b.  elouis 

cercbroprofilijt.  14, b.  &Bacchus  c-VT-' 

»'«to/.  ijo.b.  olim  apud   Mediolaner,fes 

culta,  11.  b.   virgo.ix^.h-  vnde  ficdi- 

iia .  i^.a. 

MineruAclamorin  natiuitate,quid.i ^ :  a. 

panoplia.  1 23 .  b;  fiatua  i»  Acropbli  A- 

thenienfi .  -}%.h. 

M^nerus.  cur  draco  apptfitus.  123.3.   curfa 

cranoElu.-i.  iii.b.   'Vide  pUua  in  Pal- 

las.  Palladis  . 
minifter  marfupiorum  auarus.  ^71 .  b. 

minifiri  triumphantiitm  cur  coronis  o/ea- 

ginis  vterentur .  578.^. 

Minois carmen,de  aulicis.ijS.h-   epigram 

ma  i  de  amore.  44S.  b.   de  prAcocitate  . 
■  876.3.  informoJampuellam.-^6S:h.-iii 

puellam  pr&mature  mortuam  .  661. h. 

modefiia.  1 3o.b. 

Minotaurus.ji.^,  exPaftphae natus.yt.z. 

Minct;iuri  ejjigies  curinjignis  militaribus. 

■^i.a.  parentes .  "  •       73'.a.b. 

Mtnutij  Felicis  lost{s,dererumfupernaruf» 

tndagatoribut.  ^^o.b.^^^^^i.a.'' 

M.nyiarum  vxorcs  maritos  "e  careere  libc' 

'rant .  "  ■  8i(J.a. 

mira  de  duabus palmis.ioo.h.  defabis.  \.h.'' 
miracula  Dttflores docent.  223,3.  • 

Mifenus'-a  Tritonejuhmerjus.  T70.a. 

mtjertajola  carct  tnutdia.  xxxiv. 

miJeriA  humanA  contemplatio.  649. b.. 

mtjertcordta  &t\emefis  quomodo  dijjtrat. 

r6o.-3.  qualis  pajjio  .  ibtd.: 

Mtfonianus  Hebr<i,ustaug4iria centempfit . 

J46.  a.  "iv  ■  ■  •; 

mideiiia  Catonis  Vticenfis.  51.3.   decet  vel 

-  maxtmi  Jortunatos.^  ^^.a:  ^mor.espro 

batt  in  multere-iommendandi.    836.3. 
modius  hteroglyphicum  ludaifA  doiirinA  .. 

558.3.  qtiidinfacris .  tbid, 

P  p  p         Modus 


9^Z 


Index 


Moduiin  re  optimfu.  78tf.b.  reiemptionu 
gene;-u  ljitr»itni.6Jf$ ,h.  vbiq\  teaendM* 
7S6.h. 

7Kceclji  hicroglyphicum  murAna,.      Si^.a. 

mosror  vclupt^:tti  comes.   ^67.  h.&  468.3. 

moeror&  intj^^nm  extinguitur  calorinter^ 
nui..  '-3. 

Mohanides  qui  -  1 1 4 . a. b. 

Molionidum  nomina,lMrytui  &  Creatui  . 

114.  b- 

molitoru  cuiufdam  di^um  ad artiU qtten-- 
dam  Magiilrum  ..  4 1 7.  b. 

Moly  herha  a  Mercurio  inuenta^y 5 9-b.  fa 
eundiA  fymbolum.  tbid..  qualu.  yyS.  a. 
quid dejignet.759-h-  'vnde dtcaturjb. a. 

moly  herbA  viret.  7J"i>.b» 

Monetavnde  diEta.  644.^. 

monfirum  quidfit..iS.z.&  73 -b.  exhomi- 
ne  &  capra  natum.^^.  h.  homiceps  & 
anguipes.j^.a.  LibyAja  Dione  de/cri' 
ftum.  5  j.a.  prAceps  cur  dicia i}hinx .. 
Soo.a-  quale  auaritia ..  37<J.t>. 

Monftra  an  dentur ,  qualta  Foet^fingunt . 
489.4.  hominum  fycophdtA.  S^.b.  non- 
reperiri  ajferit Lucretitu  .  3J-b« 

MonIIra,quorum  mentio  in  Emblematti  ^ 
Arics  aitrci  vcllcris.  806.  Bos  rcmiiiir.. 
71.  CcntaHriis-6ij.  Chiroxra.Si..  Cy 
clops.718.  Geryon.ii^.  Gigaccs.33- 
Gorgon.  663.  Harpyiac.  i79.  Manus 
•culata-9i-  Miiiotaurus.  71-  Polyphc 
inus.71?.  Proteus.7<si.  Pygmaer.zyo. 
ScyIIa.3ca.ct  3  j6.  Sircncs.488.  Sphinx. 
79-<f.  Suslanigcr.  18..  Vijangiuccps. 

3J* 
Monumentum'  Laidts  .  J  3 o.a. 

Mopfrn  augur,  .  ^^  ^ '  ^- 

Morat^deliberatio  peccati  remediu.119^ 

b.iio.a.b.d"  SSi.a.b.  modici  temporu 

non  nocetyfecHndii  lureconfultos^S  i^.b» 
idorbus  GfMicuf.y idc,  Lues  Venerea, 
storbui  lates if.fanabiltf.taj.»'  maximut 

fiKdivTict.  3o8.a.  publicutmortalitM^ 

888.a. 
Morbos  fono   cithar4c  fedabat  Chiron-] 

6x4.  a. 
morimur  ciio,quiamortibusviuimuF.l9i' 

b.  morimur  quotidir..  66i.a. 

M^pofiLatineftultus.  88o.a. 

morfus  Cieeronu  in  P.  Clodium.%os-  3-  /^" 

bri  horrendus.6s  J"h.  in  nimiumfaemi- 

narum  cultum  .  ^jx.a.b. 

Mors  Alciati.  1 84.3.  Ariftomenis.  i  8 8,  a. 

ArriitvxortsPceti.Sii'h.  AtyU.^Si.i- 


Caroli  '^tdnti.  1  €4.4.  Cieeronu,  \ 69,  s, 
cur  atradieatur,  soo.h.  e^Amortela 
mutant.  <rj8.  b.  ^fepultura  Alciati . 
xixiv.  filiAHexodiadis.  yaj.b,  Caleam 
cij.sj^.h.  ineuitabilis.'6^j.i.  M.Bru- 
/'.Jii.b.e^  Ji3.a.  mariti,vxormort' 
fa.Sii.  b.  meliora  rapit ,  deteriora  re- 
linquit .  66o.z.  nemini  parcit,  ni.i, 
FortiA,vxoris  M.  Bruti,  y  1 3  .b.  pf*etta' 
rum  prApropera ..  661,9» 

Mors  optima  rapit,dctcriora  tdinquit.  a^ 
dag..  663. b. 

Mortts  et  Amoris  fabula,ex diuerfis.6$  8.a^ 
b.  necejfttai.66s.h.  nuncij  qui.66i.h, 
fymbola,  cupreffuf.xWn.h.&  849.2.  /»<- 
nus  &  myrtus.Ssi'h.  telafraiia.xi^. 
b.  tela  offecL^..  66o.z* 

mortem  deflere  amatorum,  humanii.  66$>. 

a.  quifibi  intulertnt  amorts  impatien'^ 
rj<».444.b.  Jibt  inferre timidi  eftantmi.. 
5^i4.a.b.  ^ontaneam  luruconfulti  pro- 
htbent .  ji^.a. 

mortalitas  morbus  publicus  .  8  8  8 .  a^ 

mortalttatu  fymboltim,capilli .  Jii.a. 

Moitualeoni  6c  lepores  111^0! tanc  <^  adag:, 
6n.b. 

Mortui  fepeliendi ..  ^oo.a<,. 

Mortuis  non  conuiriandum..  adag.6$s-^' 

Mortuosrurfus  occidczc.adag.         tbid.. 

mera  curruBeant ..  88o.a.. 

M  o  R.  V  s  ..  879« 

morus fymbolumviri prudentis.%y9.h.  V» 
de  di^A-t..  SSo.a,. 

mori  defcriptio  .^  879.3. 

morosftertles  fuifjefua  tempore  fcribit  He- 
gefander ..  8-8o.a- 

Mos  Mgyptiorit  in  regibus  eligendis..x\  vi. b. 
Barbarus  Thracum  in  conuiutjs.  1 49.  a- 
Germanorum  dextras  iungtndi.  1 1  z .  b  » 
<jymnofophi[iaru.  in  adolefcentibus  exa-. 
minandis..io6.3.  imagines  vefiibus af- 
fuendi. 4.  b.  iudicandt  Athenienfium  i» 
Areopftgo.,.6 1 1 ,a.  iungendi  dextras.  x  i z. 

b.  propinandi  vndeduiius./^j.h.  filen- 
tij  indicendi  per  Lteram  S.6p.3.  ftrenas 
mtttendi  vnde.zj  j.h.  Venctarum  virgi 
num  in  publicum prodeuntium.    1 1  y.b. 

moresadulatorum.z<)j.a.  h.  adulatorum 
alifuenale delineati.  ij7.  b.  adulato- 
rttma  Terentio  defcripti. is^h.  aman. 
tium. goi.2.  ardelionum.i6%.h'  Baby- 
lonts  corrupti.^/^.h.  cupidorum.  zpiJ.a. 
Tennorum,exTacito.  104.3.  Hunnora^ 
lo^.b.C^ioj.a.  indies  in  peius  labu».^ 

tur» 


Remm  &  Verbomm.        96^ 


tUf.  ^4^.  a.  inuidU.  3  iy'.  b.  iUueniles 
^uales.i6i.h.  parkfiti.  i9ih.  puerittdt 
nofirifAcMli.^oi.  a.b.  raiularum,  404. 
b.  Scytharum,ex  lufiino  .          2043. b> 

inores ,vel animum  mutare  difficile.  zy^.  a. 

M»f/:husqHidfit-.i^o-  a.  corrupus  vtrc' 
flauretur .  JJi-a. 

Mofchi  adulteratio .  5  ^o  b.  eoJligendi  ra^ 
tio  Chinenfium ,  ^ »»  rr^)70  P«r«.  i^id, 
finceri  prohatio .  »^iW. 

Mofis  natiuitasquando  intidit.      810.  a. 

motacilla  Bacchof^tcra.  j4j.  a.  lafoni  a 
Venere  tradita.^^/^.A  ^UA  3«/V.34j..b. 
veneficijs  vtilis ,  ibid.z, 

Muciani  maturitof .  iitf.b. 

mulcere,quid .  9 4.b.O«  3  87. b. 

Mulciher  quare  diBus  Vulcanus  .      5)4.  b. 

MuiSira yMuWrale ,&  MuWrum  .   6oj.a. 

muliebre,ne  moriare,  mori .  T 1 7.b. 

Mulier  a  natura  curs.  domeflic*  dicata . 
8j yb.  Babylonicafuper beftiam fedens. 
4i.a.  fucuapum  comparati.^^i^.h.  il- 
licium.  48^?.  b.  infraciianimi  in  tor- 
'mentis. 8o.a.  iiteris  a  marito  miffis  im- 
prAgnatamfe  mentiens^^S  h.  maritum 
parentibtis  prAferre  debet.  840.  b.  Mile- 
fia  capitis  damnata  ob  foetum  medica- 
mento  abaiium.  2i6.b.  prodi/ra,  j^f.a. 
vnde  dicia.  834.^. 

2M  r  1  I  B  R  I  s  famam,iio  foTmam,viiI- 
garam  efle  oportcie.  831. 

^\.\\\tr\s^@dex.adag.        394.^.^^  3  9;.K 

mulieris  pudicA  efficium  .  8  3  5  .b. 

mulierem  decetfilentium  .  8j  4.  b.  olere  , 
quid.  3  5lb. 

MiiIieremornatfilentium.i9t^;«f.      gjy.a- 

Mulieres  JEgyptU  cur  difcalceatA  .  i^6. 
a.  Arislomenem  capiunt .  i8(?.  a.  cur 
circa  cultum  nudiofA .  jyi.b.  cur  la- 
eiucam  drvhiS^a,  vocent  .  341. b.  cur 
edoribus  delectentur .  3^1.3-  grauida 
cur  magisin  Venerem pruriant.i^t.  h. 
oppidi  VVeinsburgi  maritos  humeris  ef- 
ferunt.  81 5.  a.  'B.omanA  quo  habituin 
luBuvfA.  joi.a. 

Mulierum  Babylonicarum  enormis  impu- 
dentia.  44. li.  Chrifttanarum  verus  or- 
natus.i  <j  i.b.fucatarum  deteftatio.S^j. 
a.b.  malitia .  z<?o.a. 

Mullei  calcei  regum  Albanorum-.  /85).  b. 
vnde  dicii .  ibid, 

Mullus  pifcis  ,  qui  ttiam  Zariatulus  . 
6op.a. 

»nulfHmvndediHum .  94.b. 


Mulcaimanusxeddunt  onus  Xtmws.adag^ 

^8t.a. 
Muita[audire,pauca  loqui,adolefcentis  efl^ 

70.  b. 
Multabelli  iiiania.A<^4^.  S^t.s» 

Malca  iaccr  caliccm  Xupremaqilabra.  a- 

,/f^.  ^  f/i^.b. 

Multa  lutcr  os  &  oSzm-adag.  tiid, 

Multoxum fcftorum  louisglandcs rome. 

4it.adaj.  g^^.^ 

multis  terribilis,caueto  multos  .     791.5. 
multitudo  angutllarum  vbi.  1 1 1 .  a.   De»" 

rum Mgyptiorum.^\o.^.  popularis  leni 

tate  retinenda  .  1 9  5. a. 

MuLus  eur  diBus  Ariflotelet.  19 1  .a.  cur  di 

ausCyrus,  sotx.h. 

M uli,5«/  dicantur  Italis,^  vnde.     ibid. 
mundus  quid.i^^.h.  d^j^J.a.  muliebris 

quid  lurisconfultis  .  J^f.a. 

Mundus  non  capttdttos  Soles.  400.  h. 

Munus Jmperateris  &  mtlitis.  x  1 9. b.  pro- 

hAvxoris.Zi^.h.   Regis .  899. b. 

muntra  excAcant prudentes.  6io.a.b.  non 

dehent  accipi  aiudicibus.ibidem.  nu. 

pttalia  dabantur^onfA.te^^.b.  pacis  . 

901.  b. 
Munenim  corrupteIa.«</<»^.  f09.a. 

murAna  ^  Lampetra  dtferunt  ipecie.  8 19. 

b.  hieroglyphicummoechi .  ibid.3, 

murAnA  defcriptio.  818.  a.  (^viperA  con- 

grefjus.  ibid.h. 

Mur&nA  fibiWaUiciuntur  &  capiuntur . 

8i9.b. 
lAuri  Babylonis  forma  t^  ftruciura  .  44. 

a.  b. 
Muri  Babylonis  inter  orbis  miracula  nume 

r^ti..  tbid,tk. 

Musalbus./r^^i^.  3  49.b. 

musycognomentum  amatorium.ibid.3.  ma 

l»s,dtcitur  homo  lafctuus  .ibid,  Sarma- 

ticus  Ztbellus  dicifur.  3  ;  o.  a . 

Muspicem  guftans-^/^^^.  40}. b. 

Muresabfqi  coitu conctptunt.}^9.h.  fala- 

cijftmi  .  tbid.z.h. 

MitTM  dicuntur,quafi6iJi.ziv'7cu.     vfo.b. 
MufAcur  palma,  coronntA.  199.3.  &  Gupi- 

do  in  eodem  delnbroculti  .130.  a.  &> 

Hercules  cur  in  eadem  ara  culti .  1 1^. 

h.  non  capiuntur  amore.  ^^i.b.   vnde 

fic  diliA  .  5i.a. 

Mufarum  imagines pennatA  RomA.^^i  .b. 

Sirencs explumantium  mytholo?ia.i^9i. 

b.(>  491.3.  volucres  dicuniur omnesa- 

ues  cancrA.  749 -a. 

Pp  p     i         Mujis 


^<54 


IndeX 


i>i 


Mit/u  auritnte.belU  Jkcrificahnnt  Spxrfa- 

'  72t  .  T70.b. 

fAu/m  nmere  lion  eapi  quid./[9i.b.&49}- 

a.   armatas  nnllus  artifex  exprfjfit ,  o* 

qtfare .  .      .   ,769.3. 

Idujca  cwr  Jkpius  abacia  redeat  •  69J..  b- 

\qutd  allegoricl.  thid.Z' 

iUi"ca  fplaicm  habet ,  &  forraica  bilem'. 

.-,iW«»l«'':  ;      .  -    -■    .   ■  ■'       71I-a. 

w:Hfci.improl?itas .  .    693.3. 

xnHfotsfimil^Gynrci^     -  694.b. 

MufcasdepeHecc.  «<^«5.  69}.a. 

miifcus  a,  mofcho  dtuerfus .  .  J  jo.a. 

Mufica  h.boru  lenimen.j^<).  a-  prifcis  in 
,.  honore.ibid.h.  iiineincitaturi  iJJ.b. 
WHfics,  laus  &  commendatiPi  .778.  i>.  x»*- 

.r«y.  .  i  A  .  '  1  ■ :-  .  779^3. 
M  vs  I  c  A  M  Dijscurxcfle.  ■77^' 
mHjicam  nefcire  ,olim  turpe  .-  .  778. b. 
maficum appellatur  quidquideruditum  & 

fuaue-.  749.3. 

mufici  &  poetA  fenis  hieroglyphichm  cy- 

gnus ,  771.3. 

mufica  insirumenta  triplicia.  77A-3.' 

Mufimon  quale  animal ,  >     7S8  .b. 

musTcla  animal  inauspirat!im.j^.^,.a,.  an 
.    .orepariat. .    .     .   ' .  14.4. 

VJUsieU  occurfusominofus.  ^^.S.b.  tra»f- 

curfiis  comitia  diremit .  898.3. 

Muftclam  habes.^^^^^  J^y-a- 

muiielam  occurrerc.quid allegorice.^YI'^' 
muftelarum  tria  genera.  ^^«J.b. 

mutabiles  in  uartas  formas  qui  fuerunt . 
,   ,764-3. 
Mutabilior  Mctra  Eaikhchouis.  adag. 

.,.Uid.b.  ,.     ..    .-•  -.  • 

mutui  auxilij  exempla  .  tfSt.a.b. 

M  y  T  V  V  M  auxiliam  .  ;,     .   6^0. 

Myodes ,  Dtus  mujcarum  .  <?p  3  •  b. 

MyrtiUts  quis  ,  684.3. 

Myrtili  cjypeus.aff.-r^.  685.3. 

Myrtili  clypcus  quid.  xxriJ, 

myrtus arborfunefia.  8  f  i.b.  pudendi  mu 

^.   ^liebru fign ificntum  habet.4.ii,^.  Vcne- 

•  rijacra^^  .  ,    .^    ■;.a-^^-'^^    ^SS-^' 

myjhnum  quid.\4rS\^i  (^^'1^.'"^  inntmero 

ivjpAri .  -r-'  . ,.-    '  -li-b. 

myfteria  vnde di^a  •  49-3. 

mysierioYum  dupgenera .  ibid. 

Mythclogia  AcJd.onis.i^i.  a.  b-  C^  1J4.  a. 

^/f«/;5r/)^.  6.40. b.  .^?"^*.  117. b.  arictis 

,.aurei  vellcru.  807.  b.  Bacchi,  159.  b, 

]\^.BeUerophontis  yCx  ?lut.trcho  ,  8i.  b.C^ 

"i-Ai"^'  C/idmi,72i,b,  Cftfisris  (^ iolln 


(<>,i*6.a.  f>w/yV.34.b,  ChimArA.Z^.^i, 
v^.  p>c*;  0>^  ^h'{?^'  3  J  7  • «.  Coronidis . 
1 1 4.3.  dentium  a  Cadmo  Jatqrum  785. 

a.  2^784.  a-b.  draconis  a  Cadmo  oc- 
cifi.j%\.  a.  F;i«>;/  c5"  Hecates.  481.  a. 
Ganyfnedis. li.b.   Geryonis  varia.  ii}, 

b,  i.14,3.  (3»  681.3.  Cj/^«»;«ot  .  37.  a,b. 
Gorgonftm  .  ^6,4..  b.  Harpyiarum.  181. 
3.  i^«i.  log.a.p.  io9.a.b,  (5*  iio.b.  i- 
CAri  .  45  3,  b.  Litarum  ,  fCi.  b-  MetrA 
EtifichthBnis . .7 6 ^.b ,  Mtijarum  Sirenes 
explumarttium .  .\.^i.b.  c5^  492.3.  Nio" 
bes.i9Z,z.b.&  loQ.i.b.Palladis arma - 
t*.ii}.b.et  ii^.  a.  Palladis  ex  cerebro 
loujs orti-i^. a.b-  Pandora.i^q.b.  Pa- 
nos eg  Phornuto.Ji^iob.Bc  411. b.,  Pega^ 
^/.84.  b.  phaethontis .  16$.  z.   Phcebi  . 

770.3.  phyficade  ortu  Bacchi.  144.3« 
Pleiadum  .  41/.  a.  Polyphemi  .  711.  b. 
Promethei, .^.i^.b.  ScylU.^o$-z.  Sphin- 
^;;  Soi.b-   Zetis&  Calais .         181. a. 


N. 


NAbuchodonoJor  Rex  B.->.bjlonii.  41.3, 
iiaiades,nympha,  fiuulorum.  313,  b. 
.qud  i&zndedicit,  43o-b. 

Nannie/ii  cunci.iHa,^  Ma.llobandiS  celeri 
tas  coniuncia.  1  ti?.a. 

NapcA,nymphafiorum  •  3-5.b. 

Narce  flos.  ^jzG.a.  fiuporem Jonat .     ibid. 

Nxrciftus  Claudtj  libertus  a  concione  trohi 
bitus. ^ ^o.h.  vnde dicTus  .  306. b. 

Narcijftfabula.^o6.3.    htfioria.  ibiJ, 

^Narcijft   &  Pallantis  ab  epifiolis  Clattdij 

Cs.Jaris  ,  rapacitas  Qp  dtuitti.     631.^. 

oajiis  aquilinus  fignum  regitirn  .      189.3. 

Natiuitas  Bacchi  1  43  •  h.  Mofis  quando  in 
cidit. 2io,:i.    lalladis  .  ij.a. 

Natiuitati.s  JEJciilapij  fabula  .  638.  b.  & 
6j9.a. 

natiuus  color  qualis  .  504. b. 

N  A  r  y  R  A  .  409. 

Natura  amoris  ^jS.b.  anguillarum.1%1. 
b.  an  Jenejcens  deficiat.  ii%.b.  apum, 
63^.3.  chamAliontis .  x<^6.  a.  colum- 
b&..iZ9.  z.  ccrnicum.  107. z.b.  cuch- 
li  .  17 6.  i,  cuprejfi.  849-  b.  Delphini  . 
6i6.  b.  fcrina  Chironts ,  quid  ,  616,  a, 
galli.  85.  b.  heminum  triplex.  413. b. 
humana  duplex\anima  ^corpus,Z96. 
a.  ibidis  ,  j  81.  3.  inuidi& .  3  10,  b.  lu- 
pi   ceruarif  .   19^.  a.   mira  Forphyrio- 

.1  ^nttHH  ,  2-?  7'  a.  omnibHs  docirints  im- 

perat» 


Rerum  &  Vcrbomm .'        p^j* 


ftrat.  i74,b.  palmi  admiranda, i^^.ht 
ioo.a-b  &>  Spib.  faucis  cotenta.9j.9t, 
flerHnq;maltgnos  notat.i/{i\.b.  porci  , 
133.3.  fequenda.$^,h.  ifongii.6}i'», 
tauri. 191.3,  vbiq-yfttperfiftitexcernit  96. 
a.b.  "vefpertiiifitttf  carmineexplicata. 
z8z.  a. 

natuTA  fymbolum  ignu  .  ilix.a.b. 

naiHrafimileefiyfacerefctltu&probare^. 

i;4-a. 
Naucrates  JEgyptiui  inuentor  Uiftts  talo- 

rum  .  J.b. 

naues ex abtetcfiunt.is^,z,  roRrati  quA  , 

naufragium  ^enortU ,  6i^-3> 

nauigationts  incommoda,  704. b. 

nauigij  origo ,  ibtd, 

naultum.infirumentum  muftcum  .   77f.a. 

naufea  quid,&>  vnde  dtcia.  5  /  J . a- 

Naxs  tnfula  Bxcchofacrata  .  1 40. a. 

lHeapolii  vnde  dtiia  Parthenope  .     49i,b. 

iiebula  Itnea  ,  ^  Ventits  textilis ,  qutd  . 
3;i.b. 

iJeceJfttasmortis.  66 5. b,  plus  quampietat 
potefi .  So.b. 

N  EC   qiiajftioni  quidcm  ceHendiim.  76. 

Nec  libi,  n.ecalijs  vcilis.  adag.        358. b. 

N  s  c  verbojucc  faclo  queniqyam  laedcii- 
diim  .  '  157. 

Ne  ciiiiiis  Hexceramiiiiecetis.^^/^j^.xlix.a. 
&93.a. 

Neda  fiuuius.  187.3. 

Nedeguftaiieris  ex  ijs,  qiiibuseft  uigra 
c&udi.adag.  xlvii.b. 

Kegotiatorts  cniufdd  Clij  auaritia.  374.3. 

Ne  libes  Dijsex  vitibus  uon  ainputacis  . 
adag.  liv.b. 

Ne  malorum  rc\Q.]x\'\wzis.adag.        /77.6. 

Nemcfis.  i  jS.b.  Adraftia  dicia.ibidem.a. 
d  rolitiano  defcripta.i  jH,  b.O'  1^9,  a. 
curaL.ta.i^z.a.  filta  Ocea/att Noctts, 
158. j,  tyv(tii],i^9-'^.  in  tmagtnattone 
funittbid.h.  iudtcij  Ar.gelus  I-latoni  . 
Kfo-b.  fio--;  eadem  efi  cum  inutdia^, 
ibid..i.  qualiS. ,^6i,b.  qua  rattone  mi- 
fericordi*. 0. ponntHr. iSo.ti.  quodnumen 
fuertt,j.)^d.  Jiue  Rhamnujiafcclerum 
vindex.i)^.^.  xtrtus.i6o.3.  vndcap- 
pellata  ,  l  >  8.a. 

Nemefeos  (^  iiutidiA  difcarr.en.  i60.  a. 
imagj .  i;8.b.  pirtur..i  coritcttt-  1^7. 
a.  b. 

nemo  ante obitun  beatus dicendus  66^.h. 
exaffe  bonus  jfedfecundhm  Ugem»  fio. 


h,  f^r  e  clarusfme  tmulo.e^f oh,  irafci 
tur  vbi  vitium  natura  defendit.  649.  ^. 
»b  fuecefius  fortun*.  intumefcere  debet . 
1 7 1 .  b.  rrftftere  potefi  ipiritui  Dei .  7  8  4„ 
b.  fanus  natur*  irafcttur.  649.  a.  fuA 
forte  contentus  .  3  65".  b. 

Nemo  canratfobriu$.<*//(«^.  149.2. 

nemini  detrahendum.  ^oz.i.  Ucet  vttam 
ftbieripere.  JiJ-b. 

NeniinilidaSjnifi  cum  quopriiasmodlutn 
falisab{umpfcris-<?<//i^.  92.3. 

Ncoptoiemi  vindida.-!i</«^.  46/. b. 

Ne  patns  quidcm  nomen  diccrc  poffir.  /b- 
dag.  ^  601 -h, 

NH>E,»^  U£V''«<^'  ATTt^HVcipbpa.  tlUiTA 
TCdV  (ppivaV.  pi^ 

Neptu/ius  ^  Ceres  curfimul  in  eadem  ara 

c*tlti  .  Ii9.  b-   vnde  di£ius  ,  16^.  b.  C^ 

840.3. 
Neptuni  buccinator  &  armiger  Trito.  j  cf^. 

b-  filius  habert  voluit  Sextus  Pompeius. 

17.3. 
Ne  quxrc  mol]ia,ne  tibi  dura  contfngant . 

ttdag.  468,3. 

Ncque  md,  ncqueapcs.  adag.  468.  a.  & 

7;^.a. 
Ncquid  nxmh.adag.  ii8.a.&  787.^. 

Nero  ab  Ifidoro  Cyntco  tneritb  correptus  , 

<Ji.  b.  d.  quibufdam  creditur  futurus 

jintichrifius  .  x  v  i .  b.   matrem  fuam  in- 

terfecit. i9i.b.  Nemefin  fuam  expertus. 

1 6 1 -b.   quos  dttauerat,  egentifftmt  fa^i 

f»nt.  j56,b. 

Neronts  crudclttas,i69.b,   immanis  Itbi- 

do.j^6.3,  nummus aureus.i^^.b.  par- 

ricidium  immane.z)  i.b.  qumquenniii 

laudabile .  i^S.h, 

Ncronisquinqucnnium.^</^^.         607. b. 
Neronem  d  flagitijs  vt  auocarit  Bajfus  , 

3  47-  b. 
Nerua  Imperator  exura  infebrem  deplorH' 

tamincidit  .  73  3 -b. 

Nerui  Reipubltcd  .  ^i  b. 

Ne  laCrificato  fiuefarina.^rrf^ff.  liv.b. 

Nefior  cur  Pyltus  fenex  dtcita.  1 40.^.   elo- 

quens  ,  69.3    non  tot  annosz:xtt ,quot 

vulgo  creditur,  i40.bi 

Nefiotis  crater..{z^.a.O*  4i)'.b.   lingua^. 

7;4.  3,b.  fc)phus  .  S5y.  a.  tres  Atates  »• 

14  .3. 
Nsfionm qua  raiione dtate  vincat  Amor  • 

477.b. 
Neftoi  ij  h*retici  lingua  d  vermibus  abfum 

pta.  ^  714,3. 

Ppp     3      .  Nitei 


9^6 


Index 


J<licei  coUoqu^  tempus.  li^-a. 

Hkclas  La.mnchttm  fibi  fotium  /niiMngit . 

6'->z.  b.. 
jy.Yo  meretr!xc»i' capra  diBa.  3 H.a. 

ini.colatti,  Co^farenm  Senator  Venetufy  Trn 

^^lum.De  bono  ciue,fcripfit'        jSo-b. 
Wcclaii!  de  Oddii  AboZi  Bibliothecamfui 

Monafierij  injlruxit-xvia..  feminnriuny: 

insittuit  xv.b..  TheofritHmidiomate  I- 

talico  vertit ..  J4i.b=. 

Nicolai  Chenelli  fymbolum..  Ixii-a. 

Nicolitide  Odd u  aff^abilitfn. xvih-  /imici. 

ibid..  Amor  fag\dii\xs,ex Mofcho.,  6$g. 

s.  Ainotimellilegus,  fAT  Theocrito.Zyi. 

a.  difcitrfi^ ■dcjloribui.zzy  a.h.   dtfcur 
fii^,deluxu  et  libidinehuiusficuli.  3  z8. 

a  b. .  iliujirti  familia.xyi-a.h.  Utts.xv. 

b.  pietof.xvi.i.  virtutet  (tlii,        ibid. 
Nidus  Alcyonti  qualu  .   74^,    b.  745.  a-- 

&  901.3., 

nigella  an  eadem  cum  gith..  788.3. 

niger  color  qualu  ..  5003.. 

nigrorHfymbolumi,.  ibid.h,. 

nihil  exitiofiui  bello  ciuili.  /44.2.^  ex  om^ 
ni  parte  beatum  .  580.  a,  fragiltu^fexti. 
foemineo.ii6.h..  intereji  inter mortuum 
(j^ otiefum  .  }^ p.b.  tntolerabilttn infi^ 
piente  fortunato.<i^o.i..  pr*ter viresfu^ 
fcipiendum  ..  171.3.  b.  quodreprehendi. 
nonpojfit. 6i)6.h.  tamarduum,quod  in- 
genif  dexterttas  non  ajfquatur  .  %^. 
a.  tamdurum,  quod  frangi  nonpojftt  ^ 
X7i.b., 

N  I  H  I  L   rcliqui ..  54*- 

Nilui,antiqf4ti  LatJnti  Metp  dicitur  .7^^,. 
3.6«  781.3. 

nimium  altercando  veritat.  amittitur .. 

749.  b.. 
Niobefaxea.  197.  a-  Jiuftdum  figntjicat ,. 

I98,b.. 
l^iobesepitaphium..i^S.a.h.  fabula-  ij>7». 

b.&  i9^a..filif,&  eorumnomina.zji. 

a.   mythologia  .       j^K^>.a.b.(5^3oo.a.b.. 
Niobcs  mala/?^<?_g'.  ■.   i57.b. 

Niphaliafacrain  honorem^Iunonts.^  95b. 
Kireus  formofijftmu4,fed  imbellis  .,  804. b, 
nobtlti'.  «^64.3. 

N0BILES&  gcnerofi  ■  5^5' 

nobiles  qui,^  qui  generofi.i^S-h..  (^  5  87. 

a.   Fe7;e;i  togati.7S6.h..  veri  5«/..  550. 

a.  b. 
nobilitof  ementita..  590.  a. 

nocere  etiampojfunt  minima  ^  711.3. 
NoHi  galluscifus  aRomanii  ^  86b.. 


»o<f?«;t  «^  v/«/4  Aiffen.  iij.b.  Athenit». 

fium infigne.Wxi.h.  curMinerud. faera^ 
^  Jymbolum  Athenarum  ,111.  b,  cur 

,  Falladidicata  reiecia  cornicf.ll^.a.h, 

.  Hitironi in  hafia  confedit.ii}  .3,.  innum 
mis  Athenienfium  fculpta.  1 1  i.a. f'  1 1 J . 
a.  in  tumulo.^^e.a.  muresjacertos,^ 
huiufmodi  venatur.  113.  b.  prudentii 
fymbolum.  lij.a.  fymbolunt'  Athena-' 
rum ..  iii.b. 

Noftiia  volanit.W^^.  113.3. 

nociuA  cum  cornice  fimultoi.  1 1 4.b.   vola' 

tU4,viciori&fignii  Athenienfibus.  1 1 3 .3. 

Nodiia:  LauriocicaE<J^<?^.  ibid. 

Noitluas  Achenas.^^^/.  ibid. 

nocuit,^  qui  nocere dtspofuit,  717. b. 

nocumentafiunt  docttmeata,  8j8.  b. 

nodiii  Hercul/inus  Mercurio  Jacer.   joS.a», 

Noe  diHui  lanus .  109.  a..  primm  vini  in- 
uentor..  i^i.b. 

nolafeu  tintinnabulum  ,.  89. b.* 

nomen  cuprejfi.S^.;^.^.  Deinontemerepro- 
nunciandum.  /iii.a-  Sanymedu  vnde  . 
31  b.  Of«j  5  94,b.  folum  interdumfor 
midabile  .  718.3,. 

nomtne  Mercurij  quid  intelligatur.    54.3. 

nomina  Alcyonum  .  744.3.  aurei  vellerii. 
varii. ioj.h.  Charit.um.  6  87,b.,  Clito- 
ridis  varia.  8  j 6.  a ,b,  colorum  varia-.'>. 
J06.3,  duovrbis  Kom& .  69-  a.  Gtgan- 
tum  illunriora.iS.b-  Gorgonum  .6^4. 
b.  Harpyiarum.iZti-  lartauisvaria» 
f5)0.b.  luisVenereAvari»  844.3.  P/«- 
iadum.  415.3.  prodebitoribus.iSi.ho 
Sirenum.  49i-a.- 

nomina  vnde  Germani  olim  imponerefoli- 
tifuerunt.  7.3.. 

Non  abfq;  Thtfzo-adag  68i.a,. 

Non  cft  Dithyrambus,  fi  bibat  aquaro  ,. 
adag.  1 5  4.  b.. 

non  attdiendi  obtreSiatores.  s^.h..  omnia 
pojfumusomnes.  682. a,  quiuis  in  ami- 
cUiam.  recipiendus. loo.h,  fiatim  fiden 
dumt.  9i'^'- 

N  o  N  tibi,  fed  rcligioni ..  4^.. 

N  o  N  vulgandaconfilia*.  71« 

normaRegum..  64-a.b.. 

Nofce  tci£fum^</i«^t«w.j"i4-b.787.a.C^- 
800  a, 

Nofcc  tcmpus  «<^^f,  J18.  b. 

nojfefeipfum  quam  vim  habeat ,.     800.  b, 

nota,pr0  probro ..  iSo.b. 

nota  tnalignitatis .  I44.b» 

notis  infignes  cauendi ..  ibid.. 

KOthi. 


Rerum  5c  Ycrborum.        P67 


■HethsquL  ^oi.  a.  nobiles  (^  virtuteinfi' 
gnes.6oi..\3.  qui,^qui  ltgitimi,i9J.3, 

nothorum  conditio  qualis  .  6ol.b. 

nouaculaOccafionis.  fx6.a. 

nout  doHo res  reprehenfi.  3  o 7 . b. 

noxa  ^  Naxia  quid .     jf  6i.a.bc^  7*-9.t>« 

nox*.  130. b. 

2!iubigenAcur  diBiCentauri,         6rj.  b. 

nudttas  corporislafciuiamirritat.  476.^. 

nuda  cur  Veritas.  S9-^' 

nud&cHr  Charites»  687.3. 

nudus  cur  fin^atur  Amor .  475.^. 

nullus  e  n.aUdidisfamam  captat.  749-b. 
paruus  hoBis  .  7 10. b. 

N  V  L  L  I  V  s  indigavirtus.  xiii. 

Huma  l'gmpili(n  templitm  lani  infiituit, 
lOi^.b. 

Numen  quid ,  ^  vnde  diBnm ,        i  1.  b. 

de  Numtne  bettefenttenditm.  300.3. 

numerus  dierum  AlcTonidum.j^^.b.  ter- 
nartus  inltbamintbus  adhtbitus.  li.bi 

numeriimparts  myiiertum .  ibtd. 

numifma  Qf^Homtfma  vndcyd^  curfic  di- 
cinm .  6>b. 

nuwifmata quorundam  Frincipum.\vu.3. 

Nummus  Adriani. iy^-b.&  izS.a.  Aie 
xandri Magni.  lo.a.  Antiochi.tyo.  b. 
C^64i.b.  Antenini.  e^^.i.  7  69.  2.  & 
Syj.b.  Athenienfium.  ii^.a.b.  C.Ca- 
liguU.^^^.b.  C.Mamilif.Sij.b.  C.Pu 
iltCff  ■7o9-ii.  cum  imagtne  lani  bifron 
tis.  lo^.b.  TauHin^.  i  70.  b.  &  io8.  a. 
CalbA.i; i.b.  Herennid.S^S.b'  Martt& 
OtacilU  Seuers,. 8 35? .a.  M. Antonij  Triii 
uiri.  yio.b.  M.  Aurelij  Seueri  .  <^4i.b. 
M  Bruti.6^T..z-  Medio lan^nfium. lO.S' 
Heronis  aureus.  8;3.b.  Sabin&  AugufiA 
Adrtani.  838.  b-  Seruij  Galb&.  645.  a- 
Seueri.  1^1.  b.  &6^6.b.  Ttbertj  Clau- 
dij^^^^S.n.  Titt. z^i.i.  Traiani.  769.3. 
Vesfafiant .61^.3.  vetus Romanus. 486. 
3.    VttellijGermAnici.  8j3.b. 

tlumms  caduceo  tnfi^niti.  fo8.^.  Commo- 
di.^CrtlfinA&aliorum.6^i.b.  cum  co- 
rona  ctuica.S^i.h.  cum  nociua.  11 1.3. 
^113  a.  quatuor  Antonini.  641,3. 
nuncif  mort:s  tres^afus,  infirmitas  ,fene- 
cius  .  661.  b. 

Nuiic  tnum  ferrum  in  ignc  cR.adagium. 

14.  a. 
tiundinisfimilis  vita  humana.        <J48.b. 
Niinquam  a  nucibus  re  cedcre.rf</«^.2.b. 
N  V  N  q^v  A  M  procrafc  inandum  .      15. 
I^J  VPTA  concagiofo.  S^i^ 


nupta  cur  limen  mttriti  non  tanoeret.26i. 

b.  quAfimul (^vidua  dtcifojfit.^9%.h. 
nupttt,  vnde  diBi  ,  840.3» 

nuptiales  ritus  fmmw.gfiib-S^^.a.  b.d» 

864.a.K 
»urus,pro  foeminis  in  eommuni,     }49.b. 
nufquam  eR,qut  vbiq-,  efl.  J  6i.i. 

nutricesBacchi  .  14-4. b. 

nutrire  lupos,  quid  .  190.3. 

nux  arbor  quo  magis  ctditur^el^pluresfert 

frudlus.  Srj.a. 

nux  bafilica.^.a.  iuglans,  ,i.b, 

nuces  curinnuptijt  fparft,,  864^1. 

•Nucibus  indulgere  <i</<i^.  1   b-. 

ny^icorax  e^  vjKTipt!.  893;^. 

Kymphi  cur  dtcatur  nutrices  Bacchi.i/^^. 

b.  quA,(^qtiamvariA.  }Z3,a.b, 

N>;7/.paMf  l<rfiKi^,quis  dicatUKX     ''''$,*.. 


O. 


OBdvrandvm   aduerfus  vrgeu 
tia.  '     1!j8. 

cbteiiiones  contra  hanc  vltimam  Emble- 
matumeditionem  diluuntur.  !• 

Oblatio  munerum  tinea  regiminis  efl . 
6t\  b.  - 

oblttifui  &fuorum  lotumguffant./\S6.h. 

O  B  L  I  V  I  o  paupertatis  parens.  -  194. 

O  B  N  o  X  I  A  infirmitas.  ■  71I' 

obfcoenum  vnde  duBurh,  •  3  J  J.^' 

obfctira  obfcuris  defcripta  .  S^.b. 

obfequia  dAmonum  magisnoxia.     yo/.b. 

obftdicnalis  corona  ex  gramine .      iJJ-a' 

Obfonium^C^Obfonari^quid.  ^7f«3. 

tbfonium  feneiit*tis  labor.  }6l.  b. 

Obfietrix  reBius  iudicat  quam  mater^ 
5o8.'b.  ■ 

obflruereluminibiu.quid,  "iSo.b. 

ebtreHdtio  vitium  muliebre  .  900. b. 

obtreHatores  non  audiendi.  99,h-  vespis 
fimiles .  •     V^p.^b. 

Obtrudere  falpum. adag,  •     195. a. 

Occa,&  Oct^arequid. ' ■•  516 -^b. 

Occafio  fabuU  Froiei.j^  r.K'  huius  rfouif- 
fimA  editionis  Emblematuin.sn.  operis 
faradoxorumAlctati  emtttedi.  xiviii. 

Occafioquid. ^z^.b^iy.:x  C^^.8.b,  arri- 
pfenda.^16.3.  cur  caluaa  terqvyCorr.a- 
ta  afionte.ibid.  GrAcis  puer  ejl  ,' Lati- 
nis  fcemtna .  ^i^.  b  nl}>:  negligenda  . 
517.'^.  non  ne^ltgeKttf:  in  rc  bellica  . 
518.3.  prAceps.^  :.(>  d.h.  vnde  deriuata 
zox,^x6.b. 0^^96.3.  vuiattca  Jif-b^ 
Ppp     4         Occa. 


96$ 


Jndex 


tccafionis  arrepu  exempl».  fij.  a-b.  de» 

/criptio.  514.  a.  b.   dominium  .  JiJ.b. 

nouacula .  /16.  a.  opportHnitas  .  tbi- 

dim.b,  JiatHn  SilmanticA-^i^.h.  vis. 

jty-a. 
OccnltA  proprietates  rerum  qaartindam. 

7iJ.a. 
»ccupatio  ThuilijJefHo  in  hac  editionejiu 

dio  .  X. 

tccurfus mufleU  indu^icatus .       f  46.b. 
Oceanns  curpater dt^us.izo.  h-O'  in.a. 

'vnde  appellatHs.  iio.b. 

Ocimum  (e.ttte.adag,  ijo.a. 

0"i(,v!>f,auis,  366.  b. 

.0  Kio^  y^  6vi)poi,quid.  J94-b. 

Oci:usquis  .  il/id.  a    fmiculum  torcjuertt 
,.\ ,^ier»glyphicHm  vxorisprodigA  .  J?;.  b. 
^vndefic  dicius.         >  394'b. 

O  c  N  f   cffigies  .  j^j. 

Ociiifu^iicuUim  to iqnct.  adag.        J94.a. 
Ccni  nomen.  ihid.h. 

Ociauij  4ugufii  de  Ron;&  Aternitate  di- 

dum.  ^%i.h.   CleophiU  carmen  ,  de  cy- 

g»o  .  .  770.b. 

oUo  tantum  pariafidorum  amtcorttm  le- 

gmtur.  679-i- 

cculatadie  vendcre,quid.  91. b. 

eculati  manui,c^uid.  tbid. 

«culm  diuinui  anemine  fallittir  .  i6l.  2. 

impudicui  impudici  cordvs  index .  490- 

b.   in  fceptro,  quid  hieroglyphicefignifi' 

cet .  xlvJi.  a.c^iio.b. 

cculo  lippovti.quid .  6o9.h. 

4CuliCupidtnipro  ipecula  tributi  .  490.  b' 

fores  animi.ibid.  irrita.^nenta  uitiorum, 

ibid.i.  funtinamore  duces.ibid.  Vene 

rtiillices.  45»o.b. 

tculorum  gratia.  49r.3.   iudiciumprdpol- 

letiudicio  aurtuTn  .  ,    9J.b. 

OcuJis  magis  habenda  dics  quam  auri- 

bus.  adag.  ibid. 

§culos  cornicum  confixiffe  >  ettr  dtSus  Cn. 

Flauitts.  .  i7'b. 

Ocypete  Harpyia,vnde  diS^.  iSi.a. 

Oda  Anacreontu  ,  dc  Amore  melltlego  , 

470. b. 
Cddorum  familia  ex  Vngaria  eriundx^, 

xri.  b. 
Odi  pucrulos  prxcoci  fapicntia.  adag. 

876.  a. 
*dium  ouium  &>  lupo  rum,  7 1 J  •  a. 

*dor  &  color  roft,  d.  fteila  Venere  preficifci 

creditur.  478.6. 

i^mbus  cHr  delecientur  mMlifrtf ,  3;i.  a. 


Odryfia  inThr*citt.  1 8«.  a. 

Oedipus  Ceioneus  tragxdia  tSopheclem  ia. 
iudicio   liberat .  45  ^«a. 

Oedipus  Laium  patrem  occidit.  7  9  7 .  b.  fibi 
ecuios  eruit.y^S.h.  vnde  diiius.y^-j.h, 

Oedtpedu  ineefius.  798.3.  vita  &fatum  , 
797.  b. 

OenocratesvndediHtu.  <ro9.  b. 

Oivoi  vnde  dicatur.  i  j  3 .  b.  1 3  7.  b.  &  14^. 
a.b. 

OAccrc  luminibus.^^^f.  181. a, 

efficium  boni  ciut{.^ji).b.  boni  Principu . 
74j.a.  docendi  Alciati.xxxi.  filtorum 
efiyobfequi parentibtcs.  17. b.  iientt. 62.8. 
b.  mulierts  pudicA.  835.  b  Pr&toris . 
17 7. h.   prudentis.  loy.b. 

officta  abfiinenti&.  1 91.3.  Tararumfingte 
iirum.  3  3i'a* 

elea  (y>  Oiiua.idem.  131.  b.  ab  impudicis 
conftt^  non  crefcit.  iji.a-O^ij^.b.  ca- 
fiitati  dtcata.  iji.a.  talladt  facra,  & 
quare  .  131.3.  13  6. ^.  e^j^S.a.  quaiti 
arbor.  ij^.a.  quomo^o.i:^  a  quo  inuen- 
ta.i^l.b.  fymbolum pAci),  xl .-11.0.13 z, 
a-C^  578.3. 

oleAfoita  dtefolsiitiali  inuertuntur.  1 3  6.  a. 
furculum  attuiit  columba  a  Noe  emif- 
fa .  J78.a. 

elea  coronahantur  eqtutes ^triumphantes  , 
&ouantes .  i}6.a. 

oKe^pn  uS^tif  Xayof.adag.  I6z.h. 

eieum  0>  Oltuum  dtcttitr.l}  l.h-  aduite- 
rari nequtt alio hHmore.l}6.  b.  cur  Mi 
neruAdonum.tbidem.  ferriim  emollit . 
/78. b,  pro  adulattone.tn  facru.     liii.a. 

Oleum&operam  perdcrc  adag.     15 2. a. 

Olcumfcrrcin  auncuJam.  .3*/.»^.     luib. 

oleo  inun£ii  reges,  &  quare .  I  3  6.b. 

oiia  Anea,  quidaUegorice-  699'  3.  igne  c5» 
carhonibus  fuccenfa,quid.\i\.i,  pro  cor- 
de  infacrts.  ibtd,  terrea,  quid  allegori~ 
ee.  699.9... 

OWx  amicitia.  adag.  ^Si'^' 

Gllat  vcftigiura  inciueic  confunde.  adag. 
lii.  a. 

Olor,infignia poetarum  .  768.  a.  vnde  di- 
£iu4.  7<J9-b. 

olus  .  94-3.^  306. b. 

Oiympias  Aiexandri  Magnt  mater .  1 3 .  b. 
fiiio  arcanagenerationisaperit.      14.3. 

omenThuilif  de  Medioiano.  ii.b, 

omina  vaiia  ex  aqutla .  iS^.h. 

omnes  ad  mutua  cfficia  tenentur.     68i,b, 

emnia  dS.Cruce  in  Ecciefia  Cathelica  in- 

choan- 


Remm  6i  Verboru  m.         pSc^ 


tatimendaprudentibus.  901. a. 

Omnibus  aiuciiertenda  vitjc  cura.  adag. 

Omnia  raea  mecum  porto.         2.03 • 
«mniareuelattempus .  i6tf.a- 

Ofiocrotalus. }<)oa.  afinus crepitans.  J91. 

a.  rabulas  forenfes  refert .  404.  b. 
onocrotali  inglunies  .  3  9 1  •  a. 
C>'vofAya)V  [Jiu^ttpiet.adag,  49. 3. 
0"vo{,lapK  molarn .  ibid-b. 
opes  luxurioforum  caprifictifimiles.^zs.h. 

ftultitiampatiuntur .  540.3. 

Ophion  gigas  .  3  7- b. 

0"<pi(,vnde  deriuetUT'  115. b. 

cphttes .  2v9.a. 

opici  murcsqui  luuenali.  3  49.3. 

Opimius,auarus  apud  Horatium.      J74.b. 

opinio  Cardani  o^  ScaUgeri,de  caufi  rifus. 
648.  b.  communis  ,  de  armis  AchiUis  . 
Kf^.a.  eorum,qui  ajlra  cogere afjerunt, 
refutatur  436.  a.  tignorij  ,  de  dracone 
ialladvs .  lij.  a.  q^uantum  f^pe  poffit  . 

531-  b. 
opiniones  varia  ,  c«>'  Cecrops  j^toviisfit  di- 
Bus.  3 !?.  a.b.  c«r  Titus  Liuius  dtgitum 
ori  admjuec.t  tn  fat  tuinopr&torto  .  68. 

b.  de  mttamorphofi  Prognes  &  Philome 
/*3i5>a.b.  de  Tant.iUpoena.iJi.z.  de 
iieteri  linguiGailica  .      zo.b-C^  1 '.a. 

eppi-dum  iu  H.'ff/i:iiaa  cunicultsfuffoffum. 
711. l\   in  Thefjalia  atalptierutum.  ib. 

Oppius  afiHoftruatus.  8  3  i .  a. 

optira  vanitas.  J57.t>. 

O  i»  T  I  M  V  s    ciuis.  ,  J7<T. 

opttma,cibus  inuidi&  .  /78. b. 

Oi'VLENTiA  tyranni  paupertas  fub- 
iedoaim  .  617. 

Opvlenti   hxteditas  .  673. 

opus  halieuticum  ■  62.3. 

oratio  cibits  antmi.\i.a.  extemporanea  Al 
ciati  xxvi.  Maronitarum,ex  Litiio  ,  de 
aJfentatoribus.if)f.a.  Mcllites  ad  Clito 
fhontem  maritttm.^ji.^.  Menelai  cor- 
data.(,$.z.  Tiberij  adM.Hoitalit.^Ci.. 
a.   Vlyifis  -vhemens.  6$.b. 

orationts  non  mcd-  ,fed  etiam  geRus  liri 
boni  magna    ."  94-b.  z>u  .  iiS^.b. 

»rbitatis  commoditas  8co.b.  fymholim 
picea.  tbtd, 

Orcus  quinta  Lftna  nattts,  5  8.b. 

erdo  giuum  literatus.  1 03  .a. 

Oreades,nymphA  montium.  3  1 3  .b. 


Origo  annulorum.  4^9.  a.  campanarum  . 
90.  b.  chartAFergamenA.-ji^.h.  etfons 
Danubij.zil  a-  morbi  Gallici .  843.  b. 
nauigi^,  704-h.  pepii.^^.i,  fitmmatU. 
Ivi.a.  fuperbid. joi.b.  Venetiaru.$$2..3. 

ornamentum  maximum  amicittA,verecun 
dta .  j8.a. 

ornatus  nimius  matronarum. 3  yi-a-  1"'*' 
lis  conueniat  matronis.  tbtd.h.  regius  , 
purpura. .^1.3,  verusmulterum  Chrifiia 
narum .  351.^. 

Orpheus  a  mulieribus  difcerptus ,  in  cygnil 
mtitatus  efi.-j-ji.  b.  Sirenes  c antu  fupe- 
rauit .  491. b. 

erfus,&Orfa .  607.3. 

O  'p^poycii ,quid  apud  Hefiodum.      j  l  ^^a, 

ortographia  vocis  Anchor* ,  <Ji6.b. 

onus  Palladis  ,  i  y .a- 

Orus  Apollo  Niliacus  libros  de  Hieroglyphi 
cis  fcripfit  .  6.i. 

oryx  cants  genus.6^^.3.h.  hieroglyphicum 
impuritatis  .  695. a. 

os  cttrvnicuhomini,  auresvero  du&.  70.  b. 

0&\nixx\\z  adag.  aiSi.b. 

Olcc  loqui-^J^-i^.  ^8z,.b. 

ofcen  .  z  3 1  .a. 

Ofcipopulide  turpi  libidine  notati.  33j".a. 

oJcHlum  prcoe.mium  adulterij.  117.3« 

Ofiris  idem  cum  Baccho  .  48-3. 

Ofiridis infigne,  canis .  I vii. b. 

ojirea .  401.3. 

Otho  ab  Otide^.  195. b. 

Otbonis  Vicccomitiscum  Sarraeeno  certa- 
men  .  10. a. 

otis  atmqualtt.  191.  a.b.  C^i^j.a.  vnde 
diHa.  i9j.a. 

otiofi  venatores  taxiti  •  ly^.b. 

otium  cum  dignitate  ife^andum  viro  prii 
denti.%  16. b.  z^ ignauia fures  temporus. 
S.a.  fugiendum. xlvin.h'  labori  mifcen 
dum ,^  quomodo .  7.3. b.  parcns  Itbidi- 
»/f.  481.  b.  fine  Dco parens  tmprobita- 
tti .  ^i^^.a.' 

otus  (^  Otisaues  diuerjA  .  i;^3.a,  ^uid  y 
191.  b, 

n'Tci,qut.  i/>3.ab. 

Outdius  canit  Ganymedt^tn  ab  ipfoloue  ra. 
ptum .  ijj  .b.   in  Uin.  inuecius .      3  8 1 .  b. 

Ouidtj  argutia.-jA  a.  locus ,  de  pctenti-^i  a- 
morts.  .\^i.h..  locus,in  matres  confulto 
aborticntes^^zy.3.  opinio  de  metamor- 
phofi  Vrognes  (3?  philomeU  313..-).^.  (en 
tent'.a,de  armts  ./lchtllis  .  164.3.  tt§li- 
monium,  de  gigantibus .  3  S  a.b» 

Ouii 


pyo 


Index 


oufi  anitfialjlultum .  807.  b.  hieroglyphi- 
cum  tii  feltcitattiitum  ftultittA  .  808. b. 

Oues  furpurei  nats  imperium  aliquando 
portenderunt.Zos . a>  zocantur  ilolidi . 
11.  b. 

Ovixwm  rciOKi.adag.  So^.a* 


P. 


PABum  facetftm  famuli  cuiufda  cum 
fuohero.  i88.  b. 

tacuuij  carmen  y  iefortuna.Af\C.^,  iudi- 
cium  de  Acciopoeta  ,  875.3» 

pndagogi  miferi .  ^lt.a. 

fi.deraftia  notatui  Sophocles.  497'a, 

JPagani  ^ui^QUid  admirarentur,Deum  di- 
cebant  •  4l5>.a. 

paganorum  ftudla  quA ,  "  3  J.a. 

jPagafayVrbsThejfaliA.  J46.b. 

falamedes inuefitor  lufus  tefferarum.  ^.b. 
lufcinia  Mufarum  di^Ui. ■yjo.b.  vnde 
literamYanuenii.  joj.a. 

Talatini  qui,(^  vnde  diHi ,  3  78.3. 

'^ra.AivTf.icuaues .  X46.a.b. 

palla  .  ii^b. 

Tallad&epigramma^in  Afirologos.  44o-b. 

■FalI(U  cur  armata.  i  ;.b.  1 14.3-  &  iij.b 
cur  cum  hLxrte  dijfideat.  1.7.3.  cur  e  lo- 
uu cerebronata.i^.b.  ctirpnfes  belli 
dicatur.  1 5 .  b.  cur  Tritonia  dtiia.  1 6  ■  a. 
b.  curvirgo.i^6.h.  Dea  Selli.ij  b.  C^ 
Bacchtu  cur  eadem  ara locaretitur.i^l . 
a.  glaucepu.iii^.3.0' ^0^,3.  prudentia 
ipfa,fecundum  Democritum.iS.b.  vira 
go.j^.a.  virgo. ii^-b.  vtrginitatu nu- 
men.Ji.j.i.  vnde  dicia .  "i6-a. 

Talladisarma  .  113.  b.  armatA  mytholo- 
gia.  lij.  b-  C^  114.  a.  ex  cerebro  louts 
natA  mythologia.  i  j .  a.  b.  natiuitasfe' 
cundum  Hefiodum.is.b.  ortus.  ibtd.a, 
fimulacrum.Sii.h.   fiatua.  111, 

Falladi  curfacra  nociua,  reiecia  cornice . 
il^.z.b.  facra  oliua.  578.3. 

Fallene  vrbs  Thraci&  .  7  (?3 .  b. 

pailium  GrAcispecuUare.-j^e.b.  Falladh. 
1x3.  b. 

pallor  buxi .  874.  b.  C^  macies  inuidi . 
318.  b. 

falma  arbor.  i$S.  a.  aduerfus pondus  re- 
furgit  .Jii^.  a.  cur  tn  arcum  confurgtt . 
199-b.  fignumvicioriA.-]-j.b.  fine com 
pare nonfertfrucium.ioo.a.  fymbolum 
vtciricti  EcclefiA.  ioi.  b-  vtrumq;fexu 
maritali  copula  iungit,  100, a» 


palmd amormutuus.ibid.tth,  %niurnui~ 
miranda.  i^^-baoo.a.b.^  8<>z.t>. 

Palmam  icitc.fidag.  I99.a, 

palma  cur  coronatA  MufA,  ibid-, 

palmula  ,  pan  extrema  remi .         3  83.br 

palpones  qui .  j ^f.i, 

palpum  cbtrudere,quid.  ibid. 

palumbes  fe  explumat ,  vt  faetum  foueat , 
8i5.b.  vndedi^iu.  Si^.b. 

palumbtipietas  inpuUos.  ibid.i, 

palumbes  comefii  Venerem  retardant , 

.     $btd.h. 

Fan  helliger.  f  j  i  .a.  contra  Titantu  mili- 
tauit.j^o.z.  Dsus.^i^.z.  dux Bacchif 
^  etus  inuentum.^i^.b.  famulus  Di» 
nysij  agricolas  nouem  vifunecat-^n.b, 
homo  41 3  a  b.  magnus  interijt,quidfi- 
gntficet.  4it.a-t>.  totumfonat.^iy,z, 
vniuerfum  dtfignat .  4  lo.b. 

Fanos  defcriptto  vartorum.^i  i ,a.  htftorix 
mtrabilts. ^it.A.  mythologia  ex Fhornt* 
tc  .  4io.b.C^4il.b. 

Fani  cur  tributa  cornua  .  5  i^.b. 

FanathenAa,quAfeJta .  78.3. 

VanAtij  apophthegma  >  de  vxore  ducenda.  ^ 
456. a. 

Fadarusper  linguam  telo  traieilus.yz^.a, 

pandiculari,&  J^andiculatio  ,  4J^.3<. 

pando,  as,are,quid.  ibid, 

Fandora.  ^2.7.3.  a  Charitihus  coronata  , 
jj.a, 

FandorAfabttla .  230.  a.  b.  mythologicLj, 
ibtd.b.  pyxis ,  ibid. 

pandura,insirumentum  muficum.  775,3. 

pandus.    ,  ^i.b.&  49.3. 

Panici  cafus./i^^r^.  5i^.i. 

panici  tumultusac  terrores.    .  jjo.a. 

panu  Ociauio  ab  aqutla  ereptus  ,  (j^  reddi- 
tus.  J89.U 

Paiiem  ue  frangito./]r</;*^.  iiv-a. 

panoplia  Fallfdts  .  lij.b. 

panthera  auida  excrementorum  humano' 
rum  .  3  8i.b. 

pa^auer  (^ferula  cur  Baccho  tributa.  96, 
a.  fymbolum  fertilttatis.  .  xlvii.b. 

FaraB.ex  Armeniorum  aValente  in  con^ 
uiuio  opprefius  .  loo.a. 

paradoxa  Alctati  quando  in  lucem  edtta^ 
axviii. 

pardfitus  quts,  ^vnde  diBus.  3  j>  7-  a» 

parafiti  defcriptto. 3  96.a.O>  3  97.3.  &*  can 
cri  comparatto.  3<;7.  b.  mores.  is^,  b. 
nimia  liceHtia.  ibtdem,  pernices  pedis^ 
3i^7.b, 

:^ar4'^ 


Remm  &  Verbortim.        pjr 


ftxr^fiti. }  17.  libertatem  offn  venalem  ha- 

bent  .  397.b. 

parafnicAinuentio .  ibid.z, 

I>arcA  quA  .  i3i-3. 

^arcarum  officia^  tbid, 

I?  A  R  E  M  (kiinquecis  Sc  ruaforis  culpam 

e(re.  7iy= 

farentes  Ariflomenis .  l8j,a.   Charitum 

qui. 690.3.   crudeles  ,  Mezentij  dictpof- 

y«»r.84j.a.  injiar  Deornm.  8303. 

farentibus  damnum  arcejfunt  mollius  edu 

cati Itberi.ixi. b.  qnantHm debeamus.. 

I74.b. 
farium  marmor  .  198. b.^ 

farma  quid..  j.b.C^^.a. 

JParoemiographus  a  lulio  Scaligero  morfus. 

^71. b-  notatus.i\vm.xlv-z  1 1 j.b.K^^. 

a.jos-b.y^j.a.  614. a.  515.3.^764.3- 

Veipajiani  nummumfe  vidijje  teiiatur.^ 

6ij.b. 
Tttroemiographi  locus,de  impari  coniugie  . 

84y.b.  reiponfioad  Caruaialum.  671.3.- 

Terminus.&fymbelum.  ibtd. 

parraauis  ^  789.3. 

farricidium  Neronis .  191  .b, 

partes  annt,earumqi  munera.^i  r.b.  /r« 

Rhetorici  per  Chim^ram  demonilratA  . 

8j.b. 
Tarthenope  Siren,  v»de  &  eurjicdici^.. 

4^1.  b. 
•TTetp^^vof  vndedi^a.  Iiy.a. 

partus  ^fcetus  viper/i  qualis.  819.3. 

fartum  qui  excufferit  ,fupplicio  extremo  af- 

ficiendus  .  8i6.b. 

P  A  R.  V  A  M  culinam  duobus  ganeonibus 

non  fufficere  .  199^ 

Pafco,aciiiiumQr>neutrum.   '  190.3. 

F^Jithea  vna  Gratiarum  Homero.   687.^. 
I-ajJer  temporis  annui.  hieroglyphicum  , 

TajftoChriJii  Seruatoris  incidit  ann»  deci- 
mooBauoTtberij..  4ii.b. 

pafioris  Ecclejiajiici  duo  munera  .     190.3. 

Tatauinarum  virgtnum  caflitas.      i  i6,a. 

Tatauiumquo  .innovaffatum  ab  Atyla  .. 
5Ji.a. 

paterex  poenafilif  magis  torquetur.  817. b. 

Patres,  Senatores  Komani  dicfi .      1/3.3. 

patere  legem,quam  ipje  tuleris.        46  j.b» 

patientia  Z^  Abjlinentia  duA  virtutes  vti- 
les.i^i.Z'  hominem  a  communi  homi- 
numfice  excipit.  191.  a.  LeAn*  mere- 
tricis  in  tormentif .  78.  a.  Socratis  . 


patria  efi  vbicunq;  beneeB .  485.^. 

patri&\  ^  apophthegmata  feptem  Sapien- 

tum .  785. b. 

patricij  qui  apud  Romanos  .  1  y  3.3, 

Fatroclus  quis.  (S7J.  a-b.   quid allegorice  . 

^74. b.  fubfalfis  armu,typus  diuitum  . 

ibid. 
Fatulcius  (^  Clufius  cur  vocatuslanus  . 

109. b.. 
Paturfa,lues  Venerea.  844. b. 

pauctloqui Japtentes  .  iiy.  3, 

Eaultnus   Zptfcopus   Nolanus  campana- 

rum  inuentsr  falso  creditur.  90.  b. 

Paulus  JEmiltus  centum  fexaginta  elephM 

tosturritos  Romam  mtfit.^i^.a.  MacC' 

donum  leges  inta£ias  reliquit .  iij.  a. 

Terentio  Varroni  cur  adiunHus.  iiSb. 
Tauli  louij  locus  ,  de  Othone  Vicecomittj. 

10.  b. 
pauper  ob  amorem  Dei  inclementer  rafus . 

713. b-  vnde  dicfus  .  jzi.a. 

pauperis  (^  egentis  diffirentia  .  ibid. 

Pauperesne  pareini  quidem  amici.  adag. 

ibid^ 
paupertas onus  graue.^ti.a.h.  vbiq;tuta 

efi.  io6.a. b.  vnicum fapientis incommo 

dam.  ;it.b. 

pattpertatis  fymbolum  lapis.  j  ao.b. 

P  A  V  p  E  R  T  A  T  E  M    fiimmis   ingenijs 

obeffejne  prouehantur .  /10.. 

fatifanias  tnfolentia  tumidus  .  JjP-b. 
Paufaniilocus,d&  armis  Achillis.  i6j.b. 

P-AX.  7^4. 

Pax  rediraenda./irf*^.  <f;'3.b. 

pacis.  commodaquanta.7l7.a.h.&  931,3. 

munera.901  b.  redemptApgna.  7^8.3. 

fymbolum,caduceus. j  lo.b..  olea.nUVi. 

b.iji.a  c^y^S.a.  toga..  7S^-3.. 

peBisAnflrumentum  mnficum .  77y.a. 
pecunia  antma  &  fanguis  homintbus  . 

y^rb. 

pecuniA  nothiA  quA  .  601.3, 

pecuntjs  non  parcendum  pro  fanitatcj. 

6H.b.. 
pecus  aurea.cur  a  CAfareappellatus  Tulius; 

Silanus  ..  2o8  b.. 

pedere,verbum  obfcoenum..  35  b. 

pedes  leonini  in  Sphinge  quid  mytholoTice.. 

801. b.. 
pedicA..  459.(j. 

pedtffequA  virtutis  diuitiA.  li  v.b.. 

Fegafas  equHs  alatus.  8i.b.  AurorA  dono> 

datus  dloue.  tbid.  famAimmort.jlitaz- 

tillcgoric'e,  84,  b.  genusfiauigif.  ceierrii^. 


97^ 


IndeX 


nii  ibid.  vnde  natus.i  i.b.   vndefic  di 
ans.  84- b. 

tegafi  mythologia.  ibid. 

p-elagus quid allcgorice.  .    703.3. 

i^elecani  auis  pietns  infuos  pullos .  8x7  a. 
Pella  vrbs  MacedoniA,  Alexandri  patria  , 

iib. 

Pellena  vrbs  Achaii,  .  7  6  J  b. 

Pe'lei)3ea  iwmci.adag.  ibid. 

pellex qu£,^vnde dtifa.  144.8.  (^  4^5. a- 

pellis  aurei  velleris  quid.ji  6.  a-    leonina  , 

Herctilis  thorax  xyi  a-   lupina  in  oui- 

lifuspenfa,  oues  apaliu  arcere  dtcitur . 

715. b 

pelles  cunieulorum  In  Batatiia.  toS.a.  mtt 

rinA  .  loy.b.  C^iod-a. 

pellium  vfus  quand»   Rom*  introdudus  • 

3Jo.a. 
pelUiuium .  J77-b' 

^iiKcv  tlifJLcCTi  ffV[Jt.Tl^VpiJt.iVov.  adagiu. 

607.  b. 
Felopides  cur  Epaminondam  fibi  focium 
adiungit .  68i.a. 

pelta  .  j.b.^6.a. 

'TifAy.ATa.ybellaria.  ijy.b. 

Fenclope  vnde  Uc  di^a .  85 9. b, 

pentctilus,  vel  tenidllMt .  1x9.3. 

penfum  .  89. a. 

Fenthetis  contetnptor  Diuum  .  joo.a. 

penusfecundiytertiAy^quartAdeclinatiO' 
nis.  4oz.a. 

Tl»-ra.pi/2iiviri  S"'  ipi^AiT/  {jt.01  j^iiv  ^K 
gT£AeV3-H.  lOi. 

pepluKi,fr-tc  Peplus  ,aifid.  41.  b.    curruum 
periftroma,  inftratum  equorum  ,  velum 
FanathenaicA  nauis fignificat .     45.3. 
pcplus  Artsiotelis  quidafn  commentarius. 
ibid.  fruttx.  ibi-d. 

pepliorigo.  ^^-a- 

PeplodigiiiJS.'»'/*^'  ''^'"'" 

perd'ccsfupetvol:tantium  marium  ajflutu 
concipere  dicu,.tnr  .  88. b. 

peregrtnatio  confct  ad  amorem  declinan- 
dttm.^S:.-  \    D.rfocriti.  ^J^S.a. 

pertgrinattonts  frequentis  Alciati  cat*fa  . 

XXV. I 

Vtt^ix:j.^\.fdag.  i40.b. 

pergulit,qufd .  5i6.li. 

Fen,i,.dcrauis  787  b.  bonus  mcdicusjed 
m^.l^s  peeta-Go/.b.  cum  vxore  mortua 
co>iCtibti':t,  787.b. 

Fc-rui.-.AiLorinti  ijapophthegma.  de  regi- 
busdt^b.  apoihthigmata.T^i  .^.h.  in^ 
fitti.mtniniinaitos.  36i.b 


Fericles  Sophoclem  reprehendit  de  eurhfl 
a^eiiu .  i^x.a. 

Fericlis  apophthegma,de  Bteoti/s.26s>.a-  dt 
continentia  .  ijz.a. 

Fericli  concionati  noSlua  aduolauit- 1 1  j.a* 
Fericlymenus  invarias  formas mutabilift, 

764.b. 

pericula  maris quanta.jo^.a.  nulla  detre 

Bant  amantes .  477.3. 

Ferillusfuo  inuento  i>:terijt.-ji^.b.  tauro 

inclufuspfnoi  dedit  crudelttatis.4^6  y .a. 

peritta  Chirurgi  vnde  dignofcenda.  6t$.z. 

equitandi  qua  ratione  Principivtilis  . 

196.  a. 

per  malum  velle  perditur  bonttm  pojfe^. 

jiS.a. 
pernicies auaritii  quant-t.iSS.a.   regum  , 
delatoribus  facilem  aditum  pr&bere. 
^i.^'  vnde  dicia  .  170.3. 

perntcitas  quorundam  aftnorum.     48.  b. 
peronesquales  calcei .  589.3. 

JPerpenna  ob  temeritatem  c&fus  .      166.3. 
Pcr  publicam  viam  nc  3kmh\.\\ts.adagiHm, 

h.  b. 
Ferf&in  confilijs  occulendis  fidi.  7y.b.  fe- 
uere  animaduertuut in  ingratos. 191.  a« 
fub  Alexandro  Seueroferui  faSi  Roma- 
nis .  88;.b. 

Ferfarum  infigne  stquila  aurea,  Sol,  €>•  t- 
gnis.Uii.b.  mos  in  arcanis  Regts  celan 
dis  .  7)"-b. 

Ferfea  arbor  alia  a  Perfico,  6it.b.    i»  ^S^ 
thiopia  lethalis  ,  in  Mgypto  falubris , 
ibid. 
Ferfeus  primus  Ferficumin  Mgypte  credi' 
tur  feuijje .  6iJ.a. 

Ferfei  tnftgne,  Meduf&caput.  Ivi.a. 

Ferfica  arbor fctcra  ifidi  .  6 1 5  •  b. 

Ferficu?»  pomum  in  Perfide  virulentum 
credituy.tbid.3k.  nota  eius,quiin  alieno 
coelofitmelior .  ihid.b» 

Ferficifymbolum  Alciato  ajfcribitur  dl«- 
tiio.  6li.b. 

perttnaces .  iii.a. 

Fefcennius  Niger  Veneris  ignarus,  nifipro 
hberis  procreandis .  IJi.b» 

peJjHm,vnde^'.  307.^. 

pcsiii  patiii.  1 70.3.  vocaMi  vfus  & etym 
mon ,  ibid, 

petafus  qt.id,&  vnde  diliut .  5  .b.  margi' 
nr^ttts .  643.3. 

petafi  c^i  pilei  diffeventia .  ^41-3. 

Fetrarchs.  locuf,de  A\on9  Vicccomite^ 
10.  a. 


Rerum  5c  Veiborum .         97  3 


tetroaius  Arbiter  correcini  .    .         loi.k 
Tetru4  Bontts  lerrarienfis.excellenslyrilia. 

62. b. 
FefPfis  Paului  Venturinm  Vtronenfis,alter 

Tabius  Picior.  644. b. 

FetriAretini  epitaphiHin  .  149.  b.   Vines. 

Cdmpanimifer  interitui.  378. b. 

petuUntia  ampru per  Chim.Aram  denota- 

ta.  ,  83. b- 

FhatthontHtpitAphium  .t6s.  b.  fabula. 

264,  b.C$*  2-!S;.a.  ni)th»logia.z(>$.a.  fo 

reres  inarboresmut=itA .  16$.^. 

Fhago  comeffator iirenuus.  ^fi.o. 

phalanx  agmen  militare.ji.b.  agmtn  v>i 

de  nomen  traxit ,,  ibid.   ani  mal ,  ^  de 

eo  fabula. 7 4.  a.  internodium  digitoru . 

ibid. 
phantafta  qfsid.  ^07.3.   morbus.  ibid. 

fhantafi*  (^  phantafmatis' diffsrentix->. 

ibid. 
fhao  Lefbius  d  Venere  inter  la^ucas  con- 

ditui .  J4i.a, 

phari,quid .  68.a. 

Fharifdy&Zffd.  4;.b. 

fharmacopaeius  Taruifinui  argentum  vi» 

uum  in  aurii  conuertit  Venettjs  .  8io.b. 
Fharos  Harpocrata patria.  68. a. 

Fharfalia  quA  .  514-3. 

Fhafis  ftuuiuiColchorum .  346-^. 

Fhafiaca  dicia  Medea  .  ibid, 

Fhidias  fiattiarius  Qnpicfer  .  8  3  4-  b. 

^IAATTIA.  30;. 

^ihdVTta,  quid. ^07. a.   morbus  maximit^. 

308.3.  fuperbi  homina  .  ^oi.b. 

^iKctvricLV  qud  vitia  fequantur  .     joy.b, 
(ptKtcvToi.  adag.  307.3. 

tpiKctvToi  imperiti.  307. b. 

Vhilemonis  in  Magum  poetam  clementia. 

63  4-b. 
Vhiletas  ad  miraculum  macilentui.tSo.z. 
Vhilippides  Comicus  renuitfcire  arcanum 

Lyfimachi  .  74- b. 

Vhilippus  Macedo  ex  infolenti  moderatus. 

5  40-3.  inter fratres iudex. elecius,prida 

toremegit.  "  J44.a. 

Vhilippi  Macedonts    amor  in   quandam 

T}9ejfalanj..^^i,2.  fcurra ,  15^7.3. 

(^iKoKoKstKiAiVitiuin  folenne.  i^j^.h. 

Vhilomela  lingun  carit.  3  14.6. 

Vhilon  IudAui  de  cynomyia  .'  693 .  b. 

Vhilonis  de  Mofe.tefijmonium,  i63.b. 

Vhilofiphia  Epicieti  duobmverbn.  compre- 
henfa.  1 9 1  .b.  Ethnicorum  vaoa  .518. 
b.   &  Poefii  ^tjvvAoi  .  1 3  o  a. 


.phiiofophiAm  pedefirem  amplexari ,  ofuid 

fit  .  3T.^. 

phtlofophi  cAci  vtipertiliones  .  li^.  3.  (pi- 

KoiVTOi.}io.a.   qua.lta  fcrutentur.  431. 

b.   veteres a  Patribus  correpti.        34.0- 
philofophorum  cumpoetts  comparatio  .  27. 

b.   vtterum fimulatio  .  ^f.b. 

piKo^Ofyitt  ■  827. a.b. 

Vhiloxenus  ^  Gnatho  guls.proceres.  3</i. 

a-  gulofu:  .  389.^.    opum  contemptor . 
,65?. 3. 

philtra  noxia  fur.t .  5+7.3- 

Vhineus  Rex  Odtyfi£,non  Arcadidt.    1  So-a. 
Vhinet  fubula .  ibid. 

Vhlegon  Solis  ejuus,vnde dicius  .      i6j.b. 
pijocarumpafisr  Protcus .  j6\.a. 

Vhocionts  dicierium  in  Leofikenem  orato- 

rem.  Sjo.a- 

Vhoebus  Apollo.jyc.s,  in  coelo  SoLin  terra 

Liber  ,  apud  inferos  /Ipoilo.  ibid.   vnde 

dtcius.tbidem.  vnde  dicius  Delphicus. 

777.t. 
Vhaebt  mytholcgia  .  770.3, 

Vhoeboftcer  cygnus.  7^9.  b.  ©*  770.3.   tri. 

plex  potefias  ajjcrtbttur  .  770.a. 

Vhorntiti  Itcusfde  Mufis palma  coronatis  . 

195;.3. 
phrenes ,quid  .  415.^. 

phrenctici  qui  .  ibid. 

Vh ryn e fgm t n a pn lch errima.^i^^^z.   tbpnl 

chritudtnem  in  iudicioabfoluta  ,  ibtd. 

vtfucum  mnlierum  detexerit ,    83  7. b. 
Vhryxt  fabula  ,  Soo.bC^  807.3. 

Vhyllts  in  amygd^dum  mutata.        876. b» 
pica  Baccho  facra^(^  cur.  144. a« 

PlCIA.  Sj-^. 

picta  arbor.iyi.s.   cur plcrunq;in  mona- 

iierijs fcrtitfir,%(,o.  a.   quint.t cdrispe^ 

cies.xji.z.  fymbolum  illius ,quifinepr9 

leperit ,  860.  s.  j^uccifa  non  fuccrefcit . 

859. b. 
p-ces.  defcriptio  ,  ibid.3.' 

ptcltres  olim  rerum  vari^um  periti  30-3. 
pici-tra  Chim&n.  Sia.b,   t^ncr.uslica  qua- 
,    /ii.43  4.a.  esi  muta  poefis.,10  b.   mtra- 
.  btlis  in  Fatauino  pre,torio..  41 1.  a.  i^e- 

mefeoscorrecia.  ij  y..i,ii    Spei  .     ii§.3. 
Vicns  c/irin  auem-mutattis  }}9,b.  S^itnr- 

ni  filius  .  338.;\ 

Vici  fabula  .  .  ibid. 

Vici  iitranduUni   locus  ,in  Aslrologcs  , 

V':c.rifP,.iJvlerianus  ij.'hifig(m  fe  Viror.i  li- 
dijfetVfiatur.  19  ^o. 

Fiertj 


974 


Index 


Tierif  Valeriani  epigramma  in  Tramaria- 
num  fcurrnm.  440.  a.  rel^onfie  adGr*- 
cum  quoddam  cpigratnma.  I49>b. 

"p  I  E  T  A  s  filiorum  in  parcnrcs  .      81S. 

l^iefn  ^ncA  in  patrem  .  819.3.  jinapif(^ 
Amphinomifratrum  in  parentes. 8 5  o.  b. 
Arfinoes  in  lii?eros.  ^ij.b.  auari  homi- 
nn  qualu.  5  7J.b.  ciconiAtnparentes  , 
1 7 J.a.  Cimonti  Athenienfis  in  patrem. 
85©,h.  Claudii  Veflalu  inpatrtm.S}  i. 
a-  Delphiniinfilios.6\6.h.  fratrumSi- 
culorum  in  parentes.^o}  .a.  mirafilif  er 
gfi  patrem  lulium  Manfuctum  ,831.  a> 
mortuosfepeliendi .  900.  b.  Nicolai  de 
Oddu  .  xvi.  a.  pelecani  inpullos  fuos, 
817.3.  Plutonii iuuents  Vinenfis  inpa~ 
trem.^^o.h.  virtutum  fundamentum  . 
i75.b.  vnde  dicia  .  i7J-b. 

pietatuin  parenteshieroglyphicum  ciconia. 
173  •3.(5' I74.b. 

pigncra  carrjfima  liberi  .    174.3.?^  J^J.b. 

lUgnerij  conieclura  de'illo.  Iii  fimim  fpue- 
re.463.  a-  opinio,  de  dracone  Palladts  . 
115.3.  fotertia  ^'fides.^^o.h.  tcfiimo- 
p.ium  de  locufits  anni  M.D.XLU. ibid, 

ptgritiA  c^  ctij fignum,defidere,  3  j8.a. 

Pi '  atM  ludex  iniqutjfimu^  manus[ahluens, 

177.^. 
pileati&gri.C^l.h.   conuiuA.ibid.  Diofcu 

ri.ibid.3.  fenes  .  64J.b. 

pileui  baptizatorum .  ^45.  a.  DoElorum  , 

ibid.    Gncorum.ibid.   in  ludts  Saturn/t 

libu4  vjitatu-i.tbidem.  in  militia.  <54J. 

a,  innMmmis.6^^.3.  inpercgrinatione, 

6^^.z.  fignum  libeitatts.  ^JJ^a. 

pileiforma  antiqtta.6.^z.s.  impofttio.€^i. 

a.  ^ftn  infacris  .  €41. b. 

pileum  gerebani  liberti  noui,  643  .a. 

pileis  an  veteres  vft  ,  i^i.i. 

piluU  medicinalej  KArctt^ortct.riv.h.  cur 

aure  vbducantur.ibid,  a-  cur  inutnt^t . 

ibid. 
pilularumdifferentia.  atV.K 

Pindarusab Apeliimadamatusio^.b.  cy 

gttus  DirCAUi  di£im.  770.^.  imitatione 

inacceJfn!.6oA.h,  in  gremio  dileBi pue- 

ri  mortuus,  eoy.a-   lyricorumprinceps. 

604.  b.    quinquies  a  Corinna  viStui  . 

ibid. 
findari  //»///. 604. b-  loct^,de  iynge,S9^.h, 
finguedo  enormis  Dionysij  regis  .      ^ ,"'  i . a. 
pinna,quid  .  .      .'Vf.b. 

pinusO'  myrtuf  mortis  fymbola^\  .'.h.pro 

naui.  S^S.a.  qualis  arbor ,  J}^-K 


Vimsinmotitn.adagl  tCo.t^ 

Pipinui  quomodo  Kex  VrAncofUm  creatus  • 

X09.  a. 
piratA  cuiufdam  rel^onfum  ad\AlexandrM» 

ibid.h. 
pifcari  anguillas,quid  ,  j  84.^ 

pifds  quid  allfgorice  ,  ^Sj.b. 

pifces  animalia  ignobilifftma .  1  v. b»  an  poj 

fint  cicurari .  89  ff.b. 

tifces  c^  ferpenfum  genus,  quorum  memi- 

nit  Alciatus  in  Emblematis.  Anguilla  . 

uo.&jSi.  Anguis.j).J5.yo7.&  ^jy^ 

Aurara.7ii.  Cancrijptf.  Cccus.  J68. 

ChamjEleon.iy;.  Concha.tfo.  DcJphi 

nus.j8j.6i;.6(;j.&  yot.  Dipfas.4j8. 

Draco.3 J.I11.&  J'?^.   Echencis.  ii6'. 

Laccrta  .  141.    Limax.  J63.  MuMus. 

608.    Murxna.817.  Oftrea.^or.  Pu- 

Jices.i^o.   Remora.j6j.   Sarda:.  711. 

Sargus. JJJ.&  (fo8.  Scorpio.yii.  Ser- 

pcns.  ^6S,  &768.  Stellio.142.  Teftu- 

do.Sji.  Vipera.         4o6.46d.&  817, 
Pifcesmagni  paruuloscomedunt.  adag. 

711.3. 
PififiratuiSolonis&mulus .     *         788.3. 
Pifo  (^  Ga.binitu  vulturij paludati.6j/^,h, 
Fifonis  iniuHitia  .  750.3. 

Pithecipacfum  cumvxore.  Si^.b. 

•^H^a  qu£  .  6  8  8.  b. 

Pitho,id  efi,Suadela,aGallismagna  reli- 

gione  culta .  75^.^' 

Pittacus  quu  .  787.  b.  Amafidi  lingu.tm 

mittit.  5)4.b. 

Pittaci'  Mitylemi  apopbthegmata  .  75)1, 

a.b. 
pityocampA,  picearum  erucA  .  Sjp.b. 

placuit,efi  verbum  luris  .  79.3. 

plagiariui  AriRoteles  .  xxx. 

planta  boni  gen ij  habita  laurus .      884.  a. 
PlantA  ^quarum pcjfim  in  Emblematis  AU 

ciattincidit  r?^>;f/o.  Amaranthus.  j8i. 

Apium.S^S.  Arundo.438.   Beta.  J73. 

Caie-x.ibid.  Eruca.  J11.&  J40.  Far- 

ra.548.  Fa:num.<*^/W.  Gitb.785.  Gra 

inen.  iji.  &   iJJ.    Laduca.  340.  Mi- 

lium.548.   MoIy.7;8.  Ptilcgium.91. 

&785.  Rapum.j7j.  Spartum  .  39J. 

Spica.74t.   Spongia.  <f30. 

platanu4arbor  qualts.  ^64.3.  vnde  diBa., 

T6j.b. 
Platoanirmtm  cum  auriga,  corpuscum  e- 

quis  comparat.i6l.h.  animttm  harmif 

niam  vocat.6^-3.  animum  induaspar 

tes  diuidit.  ji  8,  a.  de  amore  licentiUi 

fcrt. 


Remm  6c  Verboriim.        p7  f 


fitipfit.^^^.h.  (^  Xenophon  Amuli.  6  lo.. 
b.  ex  omni fabula  aliqHid  boni  elicit . 
IJ.a.  plantsu  /tnimnliit  ajfcrit.  loi.  a. 
qualem  magi/lr^tum  optet .  93.3.  qu»- 
tenus  vinum  laudat.i}^.^.  foli  Fhilo^ 
fophii  in  cubuit .  y6?.3. 

Vlatonis  apophthegmn  ^eignauis.  3^1.  a. 
de  regibus  .93.3.  di^um  ,  in  Venerem 
mafculam.  3  j  J.b.  locus,  de  cygno  antt 
mertem  canente.jji.h.  locuSfdtphilaf* 
tia. }o8.  3.  locus,  de pietate filtorum  in 
parentes. Sjoa.h.  locus,  de  Republica]- 
6 1  .a-  b.  locustdefiuientibus  in  mortuos.^ 
6$(^.h.  locus,deIpe.  i^6.h..  modeflia\. 
3  lo.b.  modus  caRigandi  feruum.  188. 
a.  fcita  de  parentum  cultu.  83  i.  b.  tu~ 
mulus .  184.3. 

"Blauti  laus.ir^Z.h.  locus,de  occultandis 
ctnfilijs .  7  4  b. 

plebis  concordia  Principi  hecejfaria.  108.. 
h.&  209  a. 

Fleiadesqu£^  4iJ.a. 

JPteiadum  mythologia. ibid.  nomina. ibid. 

Ilinius  ne^at  Perficum  effenoxiam  in  Per- 
fide .  6i3.a. 

Plinijlocus,  dc  Ganymede.  19. a.  locus,de 
geminis,Caflore  (^ Polluce.  ii6.3.  lo- 
cus,de  iure  imaghium  apud  Romanos  . 
S91-3.  fententia,de  Satyris .        311. a. 

Ptinij  Secundi  locus, de  bono  prin cipe.  6 1 7. 
a.  b. 

pluma  Sphingis  quid  mythotogici .    801  .b» 

plumi.aquilicolumbinasdeuorant.  yij.b. 

ftumis  curpr&ditA  HarpyiA  .  i  8  i.a.. 

plus  amorcquam  vi  efficitur.  4/3. b.  c£te 
ris  dedit,  quifine  ^e  recipiendi  dedit . 
6^o.h.. 

flures  ab  amicis  quam  aBinimieisoppri- 
muntur.^i.a.  gula  quamgtadio cadHt.. 
401. b.. 

Hutarchus  tria  iuuenibus  habenda  prdci- 
pit.  ^i9^>' 

tlutarchi  tocur,  de  arSore-Perfico  .  61 3 ,  b^ 
de  Circe.i^^z.h^  deira.jio.3..  de  LtA 
na  meretrice^-jj.di.  de  negotiatore  aua- 
ro.  374.3.  de  Vlyjfts  focijs  in  beltutumu 
tatis.  3  3  7.  a .  opiniOfde  Cecropt  biformi.. 
3  6.b. 

Ptuto  iltacrymabittF.  141. b, 

Plutonis,  iuuenis  cuiufdam  Pinenfisinpa 
trempietof.  S^o.b. 

focutum  aureum  meretricis  Babytonic*  , 
quid .  4i.b. 

pacuUt  cornsis  vft  vtttrtt.  i^x-a. 


podagrafilia  Bacchi  &  Veneris.      134.  a. 

poena .tdulterorum.i^S.  a.  furum.  171.3. 
iafani*  in  eum  lapfa  ,  vnde  manauit  .. 
733.3-  receptatorum.  i^a.  a.  ridicnla 
Gallieni  in  impoRorem. 46 5".  a.  in  Sodo 
mitas  conflituta.  ^jy-a.  flellionatus 
nuUa  a  tegihus  conRituta..  2.  4 } .  a. 

pccnapari puniuntur agentes  &  confentien 
tes,  716.3. 

paenoi  auariti&  luit  M  Craffus.  3  75 .  b.  gar 
rulitatis  deditTantalus.  37i  3. 

Poeni  qui.  881. b.  vnde  orti.  i;j  -a. 

Poe/is  eademc^  philofophia  .  i8.a.  eR  lo- 
quens  piciura.  ^o.b.  peni  tota  &nigma- 
tisplena.  17.3. 

poefeos  laus  .  17  b. 

Poeta  xinde  diBus.  jo.  b. 

poetA  ^  Cygni  comparatio.  763. a.b.  fenis 
hieroglyphicum  cygnus .  771.3. 

poeti  boni  cygnis  comparati ,  mali  anferi- 
Bus.-jjo.z.  curfibi  hederam  tribuant . 
883.b.  curVenerem  ore  rofeo  loquidi- 
cant.^^i.h.  ^etpviKparyoi.^Sj.a.et  883 . 
b.  laudis  auidi.jji.h.  /xnvavopvid^if. 
770, a.  nomine,re Philofophi.iS.i.  non 
irritandi. 69^.2.  philofophis  haud pofis 
riores..ij.  h.  quem  adfinem  figmentis 
vtantur.  xj.  b.  turpes  infidias  pudori 
/?r««»r  494.b.  turpiloqui  notantur.ibi 
dem.  vulgo  fe  faciliiis  accommodant , 
qi4am  philofophi .  i8.a. 

poerarum  infignia,olor.  j(^J.&  771.3. 

poetis  dicata  hedera..S66-h.  laurus.S.S^^.b. 

poeticafigmenra  triplicia.  17.3. 

Polemon  adbonam  frugem  fi  recepit  audi- 
to  Xenocrare_}^  454.3. 

rro^ei/.oViVnde  deduffum..  73  9-^. 

pollutinefanda  Ubidine  citius  ab  apibut 
pumguntur.  469.  b. 

PoUuxC^Caftor  ..  216.3. 

Tolybij  locHs ,  de  iure  imaginum  apud  Ro- 
mauos ..  59 1'!*. 

Potydus  Cerami  fitiui  augur  ..  1 5  y  •  a. 

polygami ..  ^t-i-b. 

potyphagiam\docuit  desperatio .  97.  b. 

Potyphemus  ab  Vlyfje  exoculatus^    719.3. 

polyphemi  hifioria.  tbidem..  mythologiA^.. 
711. b. 

Voly^y.adag.  J97.''- 

Pompeia  Plotinaqua  ratiene gtoriamTr.v 
iani  auxit.  61  j  b. 

Pempeius  inuidos  ^  detraSlores  expertus 
3zo.a. 

Pomptiiambitio,  z66..h.&i.6j.A.  annu- 

tm.. 


07^ 


Index 


tus.Wub.  eenot^^phium.^j^-i.  gloria. 

5  74.b.  i?ifigne,leo  ei2fem  tencas.  Ivi.b.' 
Tcmpeium  quotnodo  vttuperarint  obtre^A 

tores .         '■'    \  3iO-a- 

fOTnnm  1'erficutn  quid  in  Ijierogly^hicis  . 

<5iJ-^-  ,  ,.    , 

pomx  neiperidum,vndectmttsHercmts  Itt 

bor.  J9  7-a- 

pom.i  le^ere.quid.S 1 4.b.   Perfic^  JEthiopes 

rnah  animo    in   S-iyptum  miferttnt . 

613.3. 
pomus  Perfic*  quomodo  in  Ifaliitm  venerit. 

ibid. 
Pontici  Heracltdis  allegoria,de  Jte  &  Lt- 

tis  .  J65.b. 

Pepilius  L&nas  CtceronisinterfeHor.vio.^- 
Fopilijingratttudo  in  Cictronem-fuumpa- 

trenum .  Z9ii3. 

fbples.  .  ipi.b. 

pop';ilari-s  confenfus  Fiahilimentutnregumi. 

ioS"^b."  rebeUlo  vndefipe  .  19^-^' 

popKU'riaur/i  vefci ,  quid  .  zy  (J.a. 

popaltis  itut  h»tntliterfrruit,autfuperbe  do 

■'tnihatar  .  859.  b.  lenitatc  retinendus . 

P  o  P  V  L  V  s  alba  .  886- 

pepultts  alba  Herculi  indigenAfacra  .  2i6. 
b.  temporls  fjmbcUim  .  SSy-a. 

populHS  arbofquare  ita  dicia  .  ibid. 

populi  aibA  defcriptic.%'i(f.i.  folia  cur  bi- 
cdloria.Si^.3.  felt*  po/l  fcltlittum  cir- 
cUmaguuttir.  "     ibid. 

porc-aries qhid  M.ediol»nenfibusportende- 

^n\  .  .     .'     ..  *"^' 

porcus'etcphanto  inuifus .  J5  4-a- 

porci  natura.  133  .a. 

Forph)rio  auis  fnuliebris  pudicitit  obfer- 

uatrix.  ...  -37-a' 

porphyrionis  forma.  ibid.  mirk  naturx-j. 

'  tbid.  c     ■■  \ 

porphjrionum^  raritasvnat  •  13  S.b» 

porrigere  C?*  dart  dextram,qttid  .      xlix.a. 
torrtgere  proprium  efi  foeminarum^arrige- 

re  virorum  .    ■  3  55  a. 

porta  coeli  angu/ia  .  ^  xv.a. 

port£  templi  lani  ter  clauf*  .  iOi).b. 

PortiA  vxeris  M.Brttti  mors  .  P 3  •  b. 

pofca  qiiid.  _     ^j-b. 

posles^ Romani  ^qlijs  heHium  ornabant . 

Ivi.a. 
PoTENTiA   Amoris.  447- 

potentiaetvis  amoris  quanta.^^^.i.  Pran 

corum  veterumfus^ecla  B.ommis  et  Gn 

dt .  yoo.b.' 


potentiorum  mala  non  inqutrenda  .  74. b. 
potentioribus  pares  effe no  poffumus.  6iJ9.b. 
P  OTiNTissiMvs  atfedu s  amor. 

441. 

pricepta  tria  ,  quifttdiofo  cuilihet  obuer- 

fari  debent.  loj.b. 

Pr*cidereSpem  .  130.3. 

pncones  qui,^vnde  diBt .  j  2.6.3. 

prAcoquus  ,  81 6.  a. 

piicc::  quid  .  876. b. 

prtdicationisfymbolum  campanafeu  tin- 

tinnabulum  .  89.  b. 

pftdiciio  vana  Angli  diuinatoris.  435^.8, 

ptteminentia  dociorum  virorum.      570.^. 

Prasfatio  Ecnbleinatiim  Alciati  .■  i. 

Frtf^tioloannis  Thuilij  in  hanc  Emble- 

matum  editionem  .  vii. 

pfdfationis  :9  Emblemata  argumentum  . 

z- a.. 

pr/:fe%  ^  miniflri princ'tpum .  jo.l?. 

pr^mitimvttioritm  ignominia,  jyi.a. 

pT&pes  quid  .  419  a. 

prefagium  Athanas^  de  cdde  luliani.Zj  i. 

a.  viBoriAlatirtis.  gSj.b. 

Pr^fenrcm  mulge.cjuid  fugientcm  infeque 

ris?  adag.  ,  1516.3. 

pnfes  m.ftrimenij  luno.  862.  b»  MedicorS 

J£fculapiu5.6\Q.  b.  Senatus  cur  acus 

efjedebeat.^  <Jii-a. 

prtfidibus    qiit  mUnera   capert  liceat . 

6io.b. 
prtfidium  firmum  imperij,beneuolentia  ci- 
uiiim .  64. b. 

prifidij  &Jalt{tis fymholii ,anchora.(>i6 .h- 
prAfiigiatoribus  &  magis  obfequia  dtmom 
nitm  noxia  .  707. b. 

prtftigiumamoris  prnfiigio  nen  pelUtur  . 

J47-a.  , 

Prttext.a  toga   qualis  apud  Romanos . 

756.3. 
prAtext*  patricii.  i^  ptebeiA  differentiA-J, 

tbid. 

Pr£tor  ^tudex  non  idem  .  J77-b. 

pntpris  &  iusdicentis  differentia.ibidem» 

ojpcium  .  ibid. 

Frttus  ArgoTUta  rcx  .  ?i.a» 

prandia  capt.^re,quid .  543  •^' 

prafinus  colerveris  fmbolum  .        jod.b. 

Vraxiteles  fiattiarius .  140.3. 

preces^denotio  auari .  %  3.76. a. 

preccscencipere.  yo.a. 

Piemcnda  occafic.^t/;?^.  6i(J.a. 

,primastinere  non  p cfftint omnes  .•    60;. b. 

PiiriUim  AJgiua   optimos  pucros  alit. 

adag. 


Remm  &  Verbonim.        977 


Piimuin  Marsinnlijs  Uwditas  zR.adag. 
ibid. 

Princeps  tqualitatem  tue/ftur.  Sjo.b-  lo- 
nH4,pater  patrtA.  (>i6.o.  equorum  domi 
teri  re3t  comparattir.  196.  a.  quomodd 
ttitia  fit  abfq-^fatellttto.  64. b. 

/"rinceps  lubduatuni  incolumica- 
cem  procuraiis .  61/. 

P  R  1  N  c  I  p  I  s  clcmcncia  •  6  j  1. 

trmctpt»  boni  offtctum.  74 j.  a.  cuiufdam 
dtciumt  de  ae/tenfibii^.  184.3-  cuflodta 
OfittMa,amor.6^.b.  doHrina,  debet pro- 
defje  omnibta  fubditu.  1 10. b.  vera  vir- 
ttii,cleme}?tia .  654>3> 

Frtnctpes  ab  afjentntoxibtii  perditi .  lyj. 
a.  ambitioft  cum  1  hatthonte  compara- 
//.267.  b.  fidei  0'faderum  vtolatores . 
J36.b.  ifuLti0>  excoides  .  266. b. 

trincipum  auaiorum  commentum-  6ii» 
h.  bonoium  exerapla  .  618.  b.  C?'  62^. 
a.  Chrtfltanorum  rtxti  audum  efi  Tur- 
ctcum  tmpertum.  j<\i..b.  cenfilta  oc- 
cultanda.  74.  r>.  cor.fiUarij^  6i6-a,  eil 
bene  (y>  maie  audire  .  635.  a.  lenitu- 
do  affiiSi  srattn  felattum  .  616  a.  /«- 
W»J pertculofu...j ^Q.h.  quoruadam am- 
btttuforum  mtfrafortuna.  266.3.  5««- 
rundam  rapina .  384.^. 

frinciptbw  dare  confilia  ,  res  ambiguA  a- 
leA.  19  j.  h.  equitandi peritta  quatenus 
necejjarta,  196-3. 

princtpium  omne  a  Deo  fumendum  •  5  ;.b. 

frtnctpta  optima  quidprAfietit .        j4<S.b. 

frijct  ante  vfum  frumentt glandibtuvefce 

hantur  .  iii.aC^  8)  3.3. 

Piuis  locufta  Lucam  bouem  T^zv&i.adag. 

Pnii(i|iiamgallusirerumcccinerit.  adag. 

Tlpo^ATcov  ii^of.  adagium  .  808. a. 

trobt  opthio  ,  de  metamorphofi  FrcgnesO* 

I^hUomeU.  3i3.b. 

,probofcu,ftue  Cromufcuiqutd .  5  3T.b. 

procare,quid  .  xyd.b. 

trocacitof .  299. a. 

j^rocax-O'  Precacitai .  866  b. 

^ifocopij  Ctltct^  mtferrimm  cafuA  .  266.3. 

htfiortci  lociu  ,  de  cuptdttate  habendt  . 

lyj.b 
froc*il  ipuere.fignum  emtnentiA.     46 3. b. 
J^rocultavna  ifocie  decem  capttuas  virgi- 

nesjiuprautt ,  ^i^.a. 

frodere  fidem  ,  i77-t>' 


Prodigi  .  i-^i  Si.&  i^7.h. 

Frodigium  an  te  mortem  CAfaris  .      88^.3. 
Proditores  patrtA .  247. b. 

Vrodttorum  fraudes.  ibtd.a, 

Prffefior  apud  AHenionenfes  Alciatus  . 

xivi. 
Tlpoyti?of,is  qui  -.  j  PO.b.' 

Progne  curgarrula  vocetur.  5 1 4.9.  o»  Phi 

lomeU  Metamorphofis.i  i }  .a.b.    Itynfi- 

Itum  tructdauit  .  8i6.a. 

ProlytA  qui  fint  apud  lurucofultos, ^iyS.a. 
Promachui  vini  ctrtamtnt  vtHor  coronam 

*nerUitx  M7.3. 

Vro  matula  habere,quid.  6^»  1 .  b. 

Hpo[/.r]ditjS  ixiTo.  iii  '7rpa.yiJi.tnA.  adag, 

Prortietheus  Caucafo  alligatif.^io.i.  fae- 
minam  ifceleilum  genus  ,  tnueniffepUm 
tatur.^zy  b.  quaratione  fuent aCau. 
cafo  liberatus  .  42;?.  a.  qua  rattone  ho- 
tntnem  ejfinxertt  41  y.  b.  Rhetoncam 
comrnuntcatttt  moitaiibus,  ^iy.b  vn- 
de  dtcatur  .  419-3. 

Ptomctheus  poft  rcs  confedas .  adagium. 

ibtd. 

Promethei  ad  Caucafum  alligati  qutri- 

Monta.  ^zS    b.  fabula.  417.  ^.  htflo- 

ria.<^iS.3.  mythologia, 417.3.    vultur, 

tormentamaU  conjctentiA.  450.^. 

propcrare  Cr  Fefitnare  zit  dtfferant  .  876-b. 

poperata  mtf.tu  fohda  .  878. b. 

Propertij loctif,de  nauigijs.  704.^. 

Propheta  nullm  acceptus  in  patria.6 1.4.3. 

fropinandi  mos  vndt  ducius  .  43 -b. 

propinarequid  proprte  .  tbid.  in  aiterius 

fanitatem,mosptauus .  43- b. 

:proprtetates  ^  ccgnatio  Veneru  C^  vtni . 

137.3.   occultAquA.  7i4.b. 

propter,pro  Prope  .  5  3  9.3. 

Hfo^ihwoicur  dicii  Arcades.  ;88.  b-  C^ 

589.3.^ 
Tipocroj  i^  cTris^Ci).  adagtum ,     J09.  a.  &* 

891.  b, 
Proiperi  C.olum»Afymbolum,ramt  duocom 
pltcati,  lix.a. 

Proteruitas  hominum  in  vitijs  notandis. 

407- b. 
Protetts  qttis  -  j6i  ■  a-  aer,  inti  ri  ntt  Ara- 
ti.tbidem-h.  Bufirts  tyrannus  ,VaLerto 
Probo,  7 6i,h'  cupidttas antmt  huma» 
nt,Clementi  Alexandyt>  0  .  76i,b.  di- 
utnator  ,  Tzetzt .  76;.  b.  hcmo  t^-''"' 
nans,B>iftLto,tbidem.<L.  tnjo-''^f"^^^- 
na,Heracltdt.76i.h.  '■  ^^-r^^^formas 
c^  q  17iUta- 


9  7^ 


Index 


tnutahilis.  jSA-i-  magus.quibufdam  . 
755. b  maferia  prima  Her^clidi.  761. 
b.  niiutA,Lucia7io.-j6l.h.  orator,  alijs. 
tbid.2.  p,iflor  phocarum. -j^  {.■3.  l^hilo- 
fophusyTz.etz.i-  763  .b.  cjuidftgnificet  phy 
fice.-j6\.h-  faltatoryLuciano.-j6l-h.  fa 
pienttA  occultator  ,  lamblicho.  ibidem. 
3.  fopht/ia,  I^tatoni-ibid.  z>ates,plerifq-y 
ibiderrt.  h-  'verttatis fymbolum.  y66.a, 
lir  artium  peritus  j  Diodoro  Siculo  . 
761.  a. 

Trotei  etymon  .  765.^. 

Pioteomiitabilior.  ^</^^.  7*3-b. 

frouerbia  ,  qu&  in  toto  opere  vndique  ob- 
uia  funt.  Abderica  mens.67.b.  Acar>. 
thiacicada  .  777.  b.  A  carceribiis  ad 
nietam.Ii.  b-  Ad  Cynofargcs.  6g  r.  a. 
Ad  finem  vbi  perHcncris  ,ne  rctroiier- 
tarc.  li.  a.  Ad  fraiftam  canis.  777.  b. 
Ad  nuces  redire .  2.  b.  Adoratocir<- 
ciimadus.  Iv.  a.  Adoraturi  fedesnt. 
ibid.  AdraftiaNeniefi';.  161.  b.  Ad- 
«etfusSoIem  ncloquicorlii.b.  Aduer 
fus  Solem  nc  mcijto./'^/^.  AEgroto 
dCianimaeft.fpeseft.z  ^^.b-  Ae  tliiops 
non  albefcir.  2.74.3.  Afiihiopem  dcal- 
baie.  ibiA.  A  fabis  abftmcto.  I.b.  A 
fronre  &  a  tcrgo  10?.  3.  &  8y  I  b.  A 
gallo  candido  jbOineas .  lui.b.  Aiacis 
Iifus.7j2.a.  A^^^EiCvpiet.  6o6.2.  A- 
laudre  111  indo  latet  f^iamen.  i  yj.b.  Al 
ccdonia  func.apHd  forum.y^/.  a.  Ale 
lupoium  cariilos  ij4b.  Aliquid  ma- 
Ji  propter  vicinum  nialum  .  i8i.a.  & 
700.  b.  AiJer  leur  f  cirr.d  ,  icdermans 
GecK- loi  a-  ei^koTpot^a.yot  }97.  h. 
Alterlanus.  109.  b.  Alterum  pedem 
incymba  ChjrontiN  habere.  660. a-  A- 
iiia  tantjuam  olurus ,  oderis  tanquam 
arratutus  .  ji8.  b.  Anchora  domus  . 
6i6.h.  Anchoram  facram  foluere. /^f 
dem.  Anchoris  duabus  fultus.  617.3. 
Anguilla  in  ftriga.eiito  ,  iii,  a.  An- 
guillas  caprare.  3  fi^.  a.  Anima  ficca 
fapicntillima.  138.3.  Annofimarbo- 
rem  traufplantare.  853- a-  Ante  bar- 
bam  doces  fcnes.  876.3-  Ante  myfte- 
riadifccderc.49.a.  Antequam  incipias 
confulto. .  I6.3.  dvTiTnKctpyHV.  173. 
a.  Anioopuseft.  850.  a.  A  pifcibus 
abftii.cto.l  v.b.  Aquam  bibtns  nihil  bo 
*•■  rarics.  134.  b.  Aquila  iniu.bibus. 
604.«.     dqiiiiano  caprat mufcas.^9j. 

-      a.     Arbou  ,),jg^f^3  j^^iuis  colligit  li- 


gna..  6^6.%.  Atbuftum  vnumnonklit 
duos  etithac 05.400.3.  Archilochia  e^ 
dida.148.  b-  Archilochum  calcare. 
ibid.  Archilochum  tcrexe  ibid.  Ar- 
ehilochi  patria.i^S.b  Aries  nutrica- 
tionismercedem  pcrfoluit.ii;o.a.  Ar- 
ftum  annulum  ne  geftato.xlix.  a.  A- 
finus  portans  myfteria .  4y.  a-  Afinus 
ftramina  mauult  quamaurum.  375.  3. 
Afliduaftilla  faxum  cauar.  4xy.b.  A- 
thenienfiuminconfulta  temeritas.  113. 
b.  Audi  Chelidonem  .  411.  3.  Aues 
quajriszp  J.b.  Aure^  compedes.  377. 
b.&3  78.  a.  Auris  Bataua".  607.  b. 
Aurum  habetToIofanum.  j-^f.b.  Auc 
regem,auc  fatuum  nafci  oportere.z^^. 
b.  Batti  Silphion.jSi.b.  Bcccefele- 
nus  5  89.3.  Eellerophonris  literas.Si. 
b.  Beta  infipidior.  ^^j-a.  Bibequiu 
queauctres,autnequater.i4<J.a.  Bis 
dacquicito  dat.  689.  b.  BoEOtica  au- 
ris.^Si.b.  Boni  yiri  lacrymabiles,. 
24i.b.  &  64-7-h.  KAKt]  Q\sK)]  rS  /Ss- 
AevsretvT/  KctKi^iu^io.h.  Calceosmu- 
tare-  ;88.a.  CaJIipedes.  367.3.  Ca- 
nina  vidiranscynoccphalum  oppugnas. 
7JO.  b.  Canis  fcftinaus  cscos  paric 
catulos.  877.  a.  Canis  faruiens  in  la- 
pidem. 719.3.  Canti^s  coccygis.  177« 
a.  Capcrecrines  ;i6.  a.  Capragla- 
dium.^ij.  b.     Capra   Scyria.   606. 

a.  Caput  vacuum  cerebro  .  806  b. 
Cauda  tenes  anguiUam.  iii.a.  Caf- 
fioticus  nodus.  yo8.  a.  Ceram  auri- 
bus  obdis.  4V  fb.      Ceruinusvir.  iji. 

b.  Chamasleoiire  mutabibor .  zj6.  a. 
Charybdim  fi'giens  incidi  in  Scyllam. 
joi.  b.  Chcenici  ne  iufideas.  xlviii. 
b.&  361.3.  Chjronium  vulnus.(Ji4. 
3.  Chordx  vice.  777.  b.  ■)A>-t(xau 'Tri- 
S^ou  .  377.  b.  Cibum  in  macellam  ik 
immittas .  li.  a.  3  J4.  a.  &  j6  i.a.  Ci- 
cadam  ala  corripuifti .  Cs>$.  a.  Cica- 
da  vocalior  .  748.  b.  &  777.  b.  Cica- 
dis  pleni.  587. b.  Clamofior  laufo  ar- 
dente  .  881.  a.  Ciauam  cxrorquere 
Hcrculi  i7i.b.  Clauum  clauo  pellc- 
re.  46  2.b.  Colubrum  ii.  finu  fouere. 
is-o  a.  Columnas  rumpere.  407-3. 
Communis  Mercurius.  171.  ^..^427. 
b.  Coiicordia  fulciuntur  opcs  etiam 
exigU3f.  108.  b.  Contorquet  piger  fu- 
niculiim.  3i»4.a.  Copia:cornu.jo9.b' 
Cor  ac  eduo  Jclix.  b.  &  j  1 8.  a.     Cor- 

iiix 


Rerum  &  Verbomm .         P7p 


»ix  fcorpium.  72 3. b.     Cornicum  ocu 
los  conSgere.  loS.a.     Cornicibiis  viiia 
cior. tbiderr.,     Coronam  nc  carpico  lii'. 
3,      Coruiis  ferpentem  713.3. b.      Cor 
uum  dciiifit  hiafitem  .674.  a.     Crarer 
]itium.43.  b.      Cuculus-  tj6^a.      Cu- 
miiiifedior.j^y.a.     Cum  laruis  lucfla- 
ri.6jj.h.S:7i9.a.     Ciim  fisnanus,  cc- 
de.i7i.b.     Curfu  lampada  trado.^z^. 
a.     Cyclops  excaecatus.  711.  b.     C7- 
clopis  dofjum  .  710.  a.^  Cygnea  can- 
tio.  771.  b.      KVKVHOV  A^lxA  .  ibidef?7 . 
Cypari<Ti  fraw^us.Sfo.a.      Daulia  cor- 
nix  .  3 14..  3.  b.      Decipula  murem  ce- 
pir.403.1.  .  Decurru  dclapfus.z<?i.b. 
Delphiui  in  tcrrjvis  .  701-  a.      AiKifi- 
voi  iv  ytpja  0ia.-  701.  a.      Deum   le- 
queie.  f^.a       Difficilia  CjUa:  pulchra  . 
iyo.3.  y^^.  b.  S)C7S9-  b.      Dodonajum 
scsSy.b.     eTcvos-  nrz^ji^r.t  n-a.;  dvtip  ^v- 
hiiiTi  6)6.3.     Dulce  &  aniarum.^b^. 
b. &  87i.a.      Duobus  pariter  cuntibus. 
117.3.      Duos  infequens  lepoics  tieu- 
trumcapit.  ig)\h.     J^utkoKa  70.  Ka,- 
Aat.  1 50. 3-      «'>«  K~tx  }']  (X'.1a  TrThiivA  , 
%viTi  y^J  f^Opy.ifKi  ^^:\ef.-jii.3.     Epi- 
fcythiiuc.  i46.a.  &  414.^.      Equum 
babcr  Seianum  .  j^j".  b.      Ergini  cani. 
876.  b.      Et  mufca  Iplenem  habet  ,  & 
formicabiIcm.7ii.a.      Exirij  nulla  ra» 
tio.  i62.-  b-      Expedit  habcre  plura  co- 
guomina.  H-*.      Fiecem  bibac ,  qui  vi- 
num  bibit.  468.3.      Feilina  lente.  ii^a. 
b.3^4  3.^69. b. 61  j.b&:  8715. b.     Fidu 
cia  peaiiiias  amifi.^i.b.      F^giiinsfigu 
loii.uider.  (Jio.h.      Fincm  vicx  fpecfta  • 
«S7o.b.&  788.3.      Foiioficulno  anguil- 
la.Tzi.ab.     r*A»7»' g';yw.  y45.a.     Gi- 
gantis  fratercuUis  38.3.      Glaucus  co- 
liiefa  herba  habitac    in  mari.    i  5  f .  b. 
TAAv^iTrTATo  1 13. 3.    Tofyov ^hiTTHV. 
66'),  a.      Gra^cahdc.  ;  40.  b.      Grues 
lapidem  deglutientcs.  104  -3.      Habcnas 
ignarus  non  rrac^tct.i  67.  b.      harroo- 
dii  cantilcna.TS.b.     Hedera  poft  Anthi 
fleiia.868.b.      Hedcra  lafciuior.  b"66.b. 
fiiduiip,  ^J^Hf  (/.viip.zih.h.     e^^  ©tcT. 
54.3.      Hcrculci  laborcf.  j^f.a       Hcr 
cuicsaduerfusdnos./^/^/.      of{j.cu^v.f^. 
h-      Herniofi  in  campurr.1;  76  a.      Hc- 
loum  filii  Dcxa»   814.?.      Hcteron  olia 
caiifa.697.3.      67gfo/yoA/ff  J'Iki'.  ibid, 
Hirudinem  (ub  codem  te'5o  iv  Habcas. 
lii,b.3ij.a.&  748. b.     6  ipuHs  i-nnai' 


AwA-j3-sC.  H-a-  Homiohominilainn. 
84.3.  HoRium  munera  noii  muncra  . 
706. a.  Humi  ferpcrc.  i?04- a.  Hy- 
dram  fccas.  S9S-^-  lapctoantiquior. 
477. b-      Ignem  gladionc  fodi:o   xlix. 

a.  Inanis  conatus.  595.3.  Inanisi.m- 
pecus.  5313.  Inannulo  Dei  figuram 
non  gcllaco  .  liii.  a.  In  apes  iriuifti . 
468.3.  Incidit  ii)  Scyllam  ,  qui  vulc 
vitare  Charybdim.  jo^.b-  Incusir.a- 
xima  non  nicruic  flrepicus.  iii.a.  Iq 
oleribuj  pipcr.  94-  a-  Inrer  Orcican- 
cros  adhsrere  .  iii.  b.  Intuumip. 
fius  fiiiuniinfpuc.4^3.b.  In  vianefe- 
ces  ligna.Iiv.b  Ira  omnium  cardifli- 
me  ferxfcic  561.  a.  Irrirarc  crabro- 
ncs.  149.  b.      lugularc  morcuos  .  6^  f. 

b.  lyr.gem  habcr.j^y.b.  lyngccra- 
hor.344.b.  lynges.  3  ^f.b.  Labyrin 
thus.4o6b.      Larinum  verbum.  fjj. 

a.  Larus  hians.  390- a.b.  Larus  iu 
paludibu?./^/Vew  b.  Larus  parcurit . 
ibid,  Leo  chotdula  viniflus.  377.  b. 
Lerna  malorum.j-pra-  Lippo  oculo 
fimili-^.^io.a.  Ldlio  viditanc.  iSi.b. 
Longxiegum  manuJ'.  6jr.3.  Locu.ni 
guflauir.48;  a.  Lupus  pilum  murar, 
non  animum  •  190.  a.  Lufcini^  deefl 
cantio.  3 14.3.  Lutnm  fanguine  m3ce- 
ratum.  607.  h.  Lydio  morc  .  4^7.  b. 
Lyduscauponatur./^/W.  Lydusinme 
ridie.«^;^.      Lydus  oi^^ium.  claufir.46:^. 

b.  Lydorum  caricx.r^;W.  Malccon 
iugati.  84  j^.b.  Malum  confllium  ccn. 
fulrori  peflimiUTi.  7:o.b.  Malo  accc- 
pro  ftuLus  fapit.  163.3.-5^  ijo.b.  Ma 
lorum  merr.inifTe.  578.  a.  Malis  feri- 
ie.814.  a.  b.  Mandrabuli  in  morem 
res  fuccedic.i34.b.&  607- b.  Manus 
manfi  fricac-6Si.2.  Msnu  habere  fub 
pallic.  3  ^8.  b.  Manu  ig.iauus  ,  men- 
ce  prsfeiis  .  891  b.  Maritirri  morcs . 
^Oj.a.  Marris  vr  capra  Z77.b.  Me-  . 
garicx  fphiiigcs  .  S05.  b.  Mcicr.  ria- 
Ie.j3.b  Mercuritis  bifroDS..;^/^^»». 
Merrurius  fupcrucnit .  54;  3.  Mer- 
cnrio  dexcro.  53.  b.  Mergoium  in- 
flar.711.  b.  Mors  optima  rapu  de- 
rcrrima  relinquir.  ftf^.  b.  Mortiio 
Icoiii  &  Icporcs  infultant  .  (jfy.  b. 
Mortuis  non  conuiciai)dum.  ibidem, 
Mortuos  rurfus  occidere./^/W.  Mu- 
Iieris  podex.^94  b.  Sc  3pf,b.  Mulie- 
lem  oruat  fiientinm.  8^^.  3,     Wiil- 

Qj]  q     i         tac 


98o 


Index 


caimaniis  rctiJnnt  onus  leuius .  o8i. 
a.     Multi  belliinania.  5"}  I.  a.      Mul- 
ta  inter  calicem  fqpremaquelabra.y  f9  • 
b-     Multa  iijtcros  &.  ofFam  .  ibidem  . 
Mulrorum  fefteruni  louisglandes  co- 
medic.  ^n- a-     Munerum  cocrupte- 
la.yo9.3.     Mus  albus.j49=a-b'     Mus 
piccm  guftans.  403.  b.     Mufcas  depel- 
icre.  6>ij.  a.     Muftelam  habcs.   54;» 
a..     Mutab)llor  Mecra  Erifichthonis . 
764.  b.      Myrtili  clypeus  .    68;.  a. 
Necfibi.ncc  alijs  vtilis .  J58.  b.     Ne 
cuiuis  dexteram  inicceris. xlix.  a-  &  9 3 ., 
a.     Ne  deguftaris  ex  ijs ,  quibuseft:  ni- 
gracauda.  xlvii.b.     Ne  libes  Dijs  ex 
vitibus  nonamputatis.Iiv.b.     Ne  ma- 
lorum  memineris.  577.b.     Neoptolc- 
xni  viiidi(fta.  46;.  b-     Nemocantat  fo- 
brius..  149.3..     Nenvini.  fiias,  nifi  cum. 
quo  ptiusmodium  falis  abfumpferis  . 
91.  a.     Nc  patrisquidem  nomendice- 
rc  poftit.  601.  b,      Nc  quasre  mollia, 
nc  cibi  dura  contingant  .  468.  a.     Ne- 
que  mel.ncq;  apes.ibid.8c  7  i9-^'     Ne 
quii  nimis.  118.  a.8c   787.  b.      Ncro- 
nisquinquennium.  607.  b.     Ne  lacri- 
ficaco  fine  farina..  liv.b.,     Neftorea  fe- 
neda.  140.  b,      Niobes  mala  .  297-  b» 
Noaua,  volauic.   113.3.  b.     Noauae 
Liuiioiicx-  ibidem.     Noftuas  Athe- 
nis.ibid.n.      Non  abfq;  Thcfeo  68i.a. 
Non  eft  Dithyranibus,  fibibataquam  . 
154  b,.     Nofce  ceipfum.  514-  ^-  ^S?- 
a.  &   800.  a.     Nofce  tem^pus.  518.  b. 
Nudb.is  indu'gere.2.b.      Nunc  tuum 
ferrum  in  igne  ert  .  14.3-      Nunquam 
anucibus  recedere  .  1.  b-     Obrcudeic 
palpum.ip/.a.     Ocmium  ferere.250. 
a..     Ocni  funiculum    torquet .  jS'^- a. 
Oculismagis  habenda  fides  quam  au- 
nbus.93.   b.     Odi  puerulos  prxcoci 
fapientia,87^  3,     Ofticcrc  lumimbus. 
l8i.  3.      ohi^pis  iS^Hi  Koyoi  .  i6i.b. 
Oleum  &  opcram  perdcre.i  3  i.a.     O- 
lcusn  ferre  inauriculam.liiib,     9^'f 
amicitia.in.a-      OUae  veftigium  in  ci- 
nereconfunde.lii,a.     Omnibusanceuer 
tenda  vicxcura.6;4.a,      ovoi  a.yav  [xv- 
r>;p/£t,  49.  a.   Ofceloqui.  jiSz.  b.     Os 
infrzne.  i6i.b.     Ouium  mores.8o9.3. 
Palmam  ferre.199.  a.     Pancm  ncfran- 
gito.liv.a.     Panicuscafus  53i.a.     Pau 
pcrine  parcntcsquitlem  amici.  ^ii.a. 
Pax  redimenda,  6;if,.b.    Pellcnaia  tuni' 


IMtvov  .  607.  b.     Peplo  dignus.  43.  a. 
Pcrgraecari.i^o.b.     Perpublica  viam 
ne  ambules.  li.  b.     f/Aity/s/.  307.  a. 
Pinusmmoiem.  S^o.a.     Pifcesmagnt 
paruulos  comeduiit.  711.3.     Prsfen- 
teni  mulge,quidfugicntem  jnfequeris? 
a<?6.3.    Premendr  occafio.5  i6.a.     Pii 
mum  AECtinacptimospuerosalir,  607.^^ 
b.     Primii  Mar<.  iw  filiis  Jaudatus.,;^*- 
dem.     Prius  iocu  fta  Lucam  bouem  pa- 
liet.n  5,3.     Priusquam  gaUus  iterum 
cecinerit.SS.a.     Trpo/SetTo);- ti.d-o{. SoS  3» 
Promethcus  poft  res  confecflas .  419.  a« 
'xpoiM^iUi  [/.irAiai  ■yrpiiyfxATct.^.z^» 
a^     'Trpoau  kj  cTrio-co  109.  a.  &  8pi.  b.. 
Proteo  mutabilio-.  763. b.     Pfecas,aut 
ros.- 407.3»     Pudor  in  oailis.  840.  a. 
Pulchre  fallit  vulpem .  145.  b.      Py- 
gma;o  breuior,  171.  b.     Pygmxorura 
acrothinia  coloflb  adaptarc  .  tbidem.. 
Polypi.  897.3.^     Quaj  cecidc^nt  ne 
colligico.  liii.  b.      Qua:  'feio  contin- 
gunt ,  fed  magnifica  .  566.   a.      QuaJ, 
vncis  funt  vnguibus    non  nutrienda» 
lii.  a.     Qnie  nuce  nucteum  efle  vulf^ 
f rangat  nncem  .  y;^.   a.     Quo  tranf- 
grefrus."  103.  a.  &  104.  b.     Quoc   ca- 
pica,tot  fenfus,5o6.a.      Reddidit  Har- 
pocratem  .  68.  b.     Relniquerer.uces  . 
2.  b.      Rhamniifia    Nemefis  .  13;.  b. 
Rifus  Sardonius.  788,  b,     Salem  ap» 
ponito,Iiv.  a.     SaJem  &  n'cnfam  ne 
prasterito.  ibidem^     Sapiens-  noi>eger, 
;95.b.     Sardi   venalcs  .  788.  b.     Sar- 
taginum  pernicies.  598.  a.     Scar«ba:us 
aquilam  quazric.^i^.  a.&  7  to.a.     Scor 
pionpro  pcrca,  713.  a.     Scorpius   fub. 
omni   \afidc.  ibidem.     Sedenscolum- 
b3.i46,b.     Sellam  oleo  iic  abftetferis, 
Ijii  .3.     Sencm  vel  iiojentem  vnium  fal» 
tarc  compeljir.  140,  b.     Sera  infundo 
parfimonia.  8.  b,     Scruatoii  tcrtius  . 
li  b.     Simonidis  cantilcna.  689.3.   2/- 
fxoviS^v  fxi^il.ibtdem.     Si  vulcur  cs  , 
cadauer  expcda.  674.^.     Spcs  alunte- 
xules  .  119,  a.     Spes  feruat  afflidoj  . 
ibidem  .     g-TrivS^i  /SpAJ^eas  .  117.  b, 
Sphingis  ajuigmata  difibluit,  802.  b. 
Spondcnoxaprsftoeft.  78^.a.     State- 
rara  ne  tranfilias.  xlviii.  a.     Stragula 
fempcr  circuoiuoluta  habeto  .  liii.  3. 
Sub  tunica  &  finu.  358.  b.     Superis 
iroparimimero.  inferis  pari  faciificaii' 


Remm  &;  Verborum.         pS  v 


diinii  U.b.  Surdo  cppedere.  6i;6.  b, 
Sur^eiis  c  leclo  vcftigium  corporis 
coiifuudito.lv.  a.  Sultiuc  &  ablhuc. 
ipi.a.     Sumn  cuique  pulchruni.joj. 

a.  Suo  ipfius  laquco  captus.  713.  b. 
T*  yap  )^ei'\i7rd  rd  kolko.  .  759.  b. 
Talaria  iiiduere  yz<s.  a.  Tanral»  la 
pis  .  371- a.  Tantali  poe»ia.  ibidem . 
Taivtali  tajeuta.  ibtd.  Temcratia  ma- 
la.  46J  b.     Temporis  pundum  •  51J. 

b.  Tenuis  fpes.  40o.a.  Terraj  filuis; 
38.  a.  &  587.  a.  T»f  y.tnepof  at  du^. 
Z77.  b.  Thymbra  vjditaus  .  94-  a. 
Thrafybulo  DionyfTum  fimilem  eire 
dicitis  .  S7J.  h.  Tc  Sf  Kcf)(dvois  Tri- 
Tipi  .  94.  a.  Tolleuti  oiius  auxilia- 
iCjJepoueuti  uequaquam  .  lii.a.  7  6> 
J^pira  rnv  iyKiKnv.  iii.  a.     rpiKtoa,- 

-  Kos  icui)i.  f^.h.  Triceps  Mercurius. 
ihiUem.  Tuo  tegladio  uigulo  .  541. 
b.  Tiirdus  tpfe  fibi  malum  cacat  . 
459.  b.  Turdo  fu  rdJor.45^.b.  Tu- 
tuin  fiicinij  prstiium  •  69-  b-  &  71. 
a-  Vbi  mel,  ibi  fef,785.b.  Vbi  quis 
dolet ,  ib»dcm&  manum  haber.  6io.a. 
Vbivber.ibi  tuber.  783.  b.  Veuto 
viuere-  z$6.b.  Ver  hyemem  fequi- 
tur.^iz.b.  Vertumno  incouftaiuior. 
754.  b.  Vefpertilio.  285.3.  Vinum 
carct  clauo.  lyi.b.  Viiuim  fencm  e- 
tiam  nolentem  faltare  facit.  ibtdern  , 
VluldS  Athenas.  iij.  b.  Vnadomus 
uon  alit  duos  canes.  400.  a.  Vna  hi- 
rundo  non  facit  ver-4ii.a.  Vngui- 
um  crU)iuraquc  prseiegmina  vrina  uou 
inlpergenda  .  lii.  a.  Vuica  lcutica 
impellic  omnes.  443.  a.  Vnus  homo 
nullus  homo.  68r.a.  Vniis  vir  ,  uul- 
lus  vir-  118.  b.  &  68z.a.  Vrfuscum 
«d(it,  veftiguim  qua^ris.  7xy.  a.  V  Ver 
fchmiertder  fahrr.  178. b. 

P  R  V  D  E  N  s    rasgis    quam    loquax. 
1 1  1. 

frudentis  cnm  moro analogia.  SSo.b.  f/?, 
prAtertta  nojfe ,  futurts  vero  frouider^. 
-  108. b. 

Prvdentes,  108, 

prtidtntes  curts  macerantttr.  430,  a.  pau- 
ciloqui  .  69.3. 

Prvoenies  viiioabftinent.         13  y. 

prftderttti*  ciutlts  apu-d  Romsinos .  riojb. 
in  Cifitrtbu  s  Lkrifttants  .  i  ii-  a- 

PruaeKti&  hteroglyphicum  grus  cum  lapiU 
lo  d&piHHs ,  lOj.b. 


Fruinavndedida. 


loy.b 


Pfatterium  ,  iniiiumentum  muftcum. 

774.  t>, 
Pfammetichusprimus  menfis  vinum  adhi 
biitt.  .  i47.a. 

Pfecas  aut  los.adptg.  407,3. 

Pfecasqutd .  tbid, 

Ifeudochriftiani  .  ^y.b. 

Ffeudofopht,  tbtd. 

Pfittacus  locpuacior  fit  fi  vinum  bibtt . 

i33-a. 
PtolomAus  Eucrgetes  cur  ^Ca-Katv  dicius  , 
3  90.a.   thtladelphusa  Theocrtto  laudst 
f«J-  371-b. 

FtolomAt    diSi    omnes   reges  JEgjpti . 

71T.  b. 
Publtcij  nnmmus  .  769,3. 

public.T.  nen  tttrbanda.  liv.b, 

1'ubltctis  777orbus mortalitas  ,  S88.a. 

1\  MAHttis  fenerus  pudicitig,  vindex  . 

117  a. 

pudendagrajues  Venerea.  844. b. 

P  v.D  i  c  X  r  i  A  .  136. 

pudtcitia  prifcarum  matrotfarum.  138.br 

propria  virtus  mttlierum.  84 1 . b.  Sparttt 

7ionim  .  i3  8.3.b. 

ptiiicttid.  infignia  ,  136. 

pudtcttiam  ofculo  delibari,  creditum  vete- 

ribtis  .  izy.a. 

pudor  eft  faeminis  nuptiarum pr&mia  non- 

habere  .  817. b. 

Pudorinoculis,  <?^<»^.  840,3. 

pudoris  hieroglyfhicum  vcftis pur^urea..^i. 

a.  ftatita  ex  nummis.  838  b. 

pudori  infidtas  parant  pottA  turpiloi^ut  , 

494'b. 

puella  patrimonif  aliena  depaslrix  kclKa- 

ly.cuct y.dvrtf  dieia.^^  1  .a.   qu&dtcatur. 

813.3. 

puelUfipe  tumulo  conduntur^qu&thalamo 

erantaddicend&.  6  6i.a. 

puellas  cufiodtendt  dtfjictiltas.  1  zj.a. 

fuer  vno  tciu  laptdts  trtgmta  ,fecit  ziduas. 

88.a. 

pueri  quibus  lufibus  delecientur  2.  b.   vir- 

gcu  adurttnt ,  quibus  plext  funt  729.^. 

pti.ritt^  no^iri  f&cult  mores.  408  a.b. 

Piilchre  fallit  viilpeui.^^j'^?^.  246. b. 

pulchritudo  res  dtuina./^^^d.b.  triplex  tri- 

bus  feyfibus  percepta  .  ibtd. 

pttlchrttudinis  commendatio.  ibid.   varid 

zartorttm  appellattohts  .  445. b. 

pulegtum  &  ettis  vtres.  ^},b.  vinoUnti^ 

contrartum .  ibtd. 


Qjii    3 


Pule- 


984 


Index 


ihid.h-^ 
f8.b- 
joi.a- 
44Z.b. 
5i4.b. 
27i-b. 
ii>id. 


pHlegijfacHltAtts.  787.^. 

fulU  'uenescurinfHntribHi  Mdhilenntur. 

joo.b. 
/)«//««  fo/<»r  qualti.iiid^  moerarts JignHm  . 

i^;<^.  a. 
/!«/)«<  e^  PupXypro  puera  (^pftelU,  tj6.  b- 
^«r<i  vef}u,quA  .  501. a» 

^«r<t  mmut  .  178.3. 

purpurahonoru  Jignum.  $%.2.  infigne im- 

peratcrium.ibid.h.  ornatui  regius .  41« 

a.   pro  magijiratu . 
pHrpHYA  inuetitio . 
purpurew  color  quid  fignijieet 
pufio . 
putart. 

Pygmaro  h]:e\.uoT.adag. 
pygmAi  qui,(^  vnde  difii  . 
Pygmjeorum  aciothinia  coloflb  adaptarc. 

adag.  i^'d' 

J-ygmAorum  eontra  Htirculetn  expeditie  . 

171.3. 
Fjliui/enex  Nefior .  r^cb. 

Pyramides  in  tumulii  collocatA.      SJh^- 
Pyrou  equut  Soltivnde  diciw  .  kJ^.  t>. 

Pyrrhui  al  Antigono  lufori  imperito  com- 

paratus .  151 5 . b.   Aquila  dtcit-u  ■    1 85.3. 
tyrrhi  AnglebermAi  epitaphiufrj.^ i^.i.  E- 

pirotA  clementta  .  53  ^.b.   hahendi  cupi- 

ditoi .  z^f.b. 

Fythagoricum filentium  .  7ob. 

Pythagortu.  104.  a.  gallos  albosftiosfratres 

germanosfalutabat .  liv.  a.  primui  //e- 

Tiix-^vyaytv  inuenit.io^.^-    quem  ver- 

fum  fttls    auditortbui    commendauit . 

103-3.   Saimui.  561.3.  fobrius.      5»y-b. 
pyrhagorAapophthegma.defobrietate.ibid^ 

devfn  Veneru  \,b.  atirea  carmina.io}. 

3.  latti.rUu.h-  fymbola  pro  oraculu  h» 

bita  .  5  6 1.3. 

Pyxu  PandorA  fallax.yoy-h.  quale  vafcu 

lum .  874.3. 

QV  A  Dij  vocant.eundum.        5^' 
Gluadrant.  l4<?-a. 

quadratumfaxum  cur  termino-cenuenies. 

670.  a. 
Quar  cccidcfunt.nccolligito.  ttdag.  liii.b. 
^HAhominifuo  ex  animalibus  ftdmifcue- 

rie  Prometheus .  419.^. 

Qu?  fero  conciii2uni,{cd  magnifica.«</«^. 

565.  a. 
^jAE  fupra nos.nihil  ad nos.        4i^» 


Qux  vncis  funt  vnguibusnon  ■ucricudx. 
adag.  lii.a. 

G^alitoi  qnercus  arhrts.  iii.a.  virtutn. 
460.  b. 

G^antum  afironomi  metiuntftr  ,  tantum 
aflroUgi  mentiuntur.  437-b.  debeamm 
parenttbui.  174.  b.  prc^t  inSpe^io /ui. 
io7.a. 

^luartilU  PetronianA  libido  .         Ji^-b. 

!Siuatere  terrampedtbus,quid  •  ^^l-a* 

quatuor abeunt  irreuocabili tranfitu.  izZ. 
a.  ad  punitionem  mali  parata.  ij^.  b. 
/i»»i  temporum  fymbola..  410.  a^b.  */f- 
menta  totidem  Deorum  nominibui  intel 
le£ia.i.7.i.  in  conuiuijs  requiritSacchy 
lides.  i)4.3* 

Q  V  E  RC  V  s  .  8ji. 

Gjuercus  hieroglyphicumfortitudints  tSrfit 
mitatu.zti.a.  inter  felices  arbores pri' 
ma.ibid.  louifaera.  211.  b.  C^  8/3.  a* 
/alutti/ymbolum.  Sji.b. 

qttercus  de/criptio .  ibid.2, 

^luerela  Augufii^de filiabus  C^  x^^eorc.SiU 

a.  ludAorum,de  Herode.  iSp.h.  Mam- 
mcA  ImperatoriSyde  aduUtorum  turba  . 
197.3.   Martialts,  de cerdone  ditato.ji, 

b.  pHelU, de inhumano patre. ^^i.a.  Se 
ttert  Cornelij  fuper  morte  Ciceronis.x  69.- 
a.b.  Theocntiy  de  Grattjs/uis  tndotatis 
remijfts.  6^9-^. 

quereU  maritorum  de  vxoribus.S  2.1.3.   v» 

riA  de  fortunA  varietate  .  jo8.b. 

Qv  I  alca  coiitcraplantur.cadcie.     438. 
G^i  a  patria  fua  male  traciati  fuertnt . 

703.3.  dat inuitui ynihtl dar  ■  691-  b. 

Deo  charijftmus,idem  et beattjfimus.ii.. 

a.  fugit  molam.fugit  farinam.  362.  3, 

menet ,quafe adiuuat .  728.3^ 

Qui  c  nuccnucleum  cfli  vult,frangat  nu 

ccm.4^^^.  7j9-a.. 

qui  dicantura  Deo  rapi.  3 1.  b.   non  pojftnt 

ingredi per  angufid  coeli portam.xv.a.h.. 
G^idam  male  ab  aultcis  traiiatHS,facete. 

715. b. 
quid  cogitandum  ziuenti.  67 1  .a.  exflori- 

bttidtfcendum.iii.h.  per  leonem  ■^gl- 

ptij  defignabant.2g.h.  per  Prometheum 

Caucafo alligatum  tntelligatur.  430.8. 
^luinque  f^eQanda  infymbalts  inuenien- 

dis .  Ixi.a. 

quinquennium  Neronis  laudabile.  J6j.b» 

fiudiofis  Juris  prAfiitutum.  878.3. 

quinta  Lunana/ci  inau^icatum  habetur.. 

3  8.b. 


Remtn  &c  Verborum .        pS  i 


<^.  AntiHius  vxorem  rtpudi»uit,  &  cm . 

Ii6.b. 
^uintilntnus  fuafcripta  de  Rhetorica  cor- 

reicit  .  xxxiii. 

6^/  squis  ,p  ro  §lutu$t .  4  9  •  b . 

Qjr  o  D  non  capit  Chtiftus,  rapit  filcus . 

650. 
^odtihinon  visfieri,  alteri  ne  feceris  . 

46^b. 
§^omodo  a  turpi  amore  cauendumfit,% }  $% 

a.  b.    altquts  fe  tpfo  melior  euadat* 
io6.b. 

Qiio  tranrgrcniis?<«*f/«^.  loj.a.C^io^b. 
Quot  capita  tot  (euCixs^adagiutff.  xxi,& 

^otidie  morimur .  65i.a. 

R. 

RAhulaquis.  404.2, 

RahuU  forenfes.}0;-a.  C^  maledici 

■tonuiiijscertant.  ^9}.  a.  funt  vultures 

togati .  544.b. 

Hahuhrum forenfium  mores.^on.h.  varia 

agncmina  .  ibid. 

Hadtx  de^erationis  ignauitt  .  Ji^.b. 

tLamum  lauri  ferebant  manu  triutnphanm. 

tes  .  88;.  a. 

^ana  M&cenatis  fymbolum.  Ivii.b. 

'Kapacttatis  hieroglyphicum  miluus.  j  jr  j  .a. 
Rapi  a  Deo  qUt  dicantur  .  5  i.b. 

Rapina-.  J04.  b.  quorundam  principum. 

5  84.1>. 
BMptus. }  04. b.  ^  rapim  difcrimen  .  ibid. 
Raptoc^fraudeviuentes:  SS^-^ 

'B.atio  docendi  apud  Mgyptios  triplex.xlvi, 

b.  imaginum  apud  veteres.  li.a.  legis 
Talionts.^S^.i,  manumittendt  triplex^ 
<44.  a.  b.  mofchi  colligendi  apud  Chi- 
yienfes.z^ inregno terii:  3^0. b.  fubmo- 
uendiignoranti*  .  901. b. 

Baua  vox  qualts  .  40 4. a. 

RebeUio  vnde  oriatur.  i94-a. 

Receptatores  ftcariorum  ^  ganeorum, 

i5J.a. 
Reciprocare .  tS6-h' 

RcHdidicHarpocratcni. -««/^»^.  68. b. 

Redemptiiinis  humandmodus.  64;.^. 

Reginaauium  aqUila,C^  louts  ales.   30.3. 
Regium  efi  male  audire  cum  bene  feceris. 

635.3.  nomen  Romanis  inuifum-^i.b. 
Regni  hieroglyphicum  fceptrum  .  108.3. 
Regna  (^Amer  non pattuntur  focium. ^oo. 

b,  magna,magna  latrocinia  ,     i.oj,a. 


Religio  falfa  qu4.  ^l.  i.  falf*  meretrici 
comparata.  4^.3-  ftpulchrorum  &  mo- 
numentorum.  ^jf.  b-  fincfapienti»  fu- 
perRitio  efi.  3 9.3.  fola  homines a  belluis 
differentes  facit.ibid.  vera^cum  virgi- 
ne  confertur.  41. a. 

Rclinqucre  miccs.«</<«f.  i.b. 

remedium  aduerfus  feneButem  ,  vinum  , 
1 }  3 .  b.  ejficax  centra  amorem,labor  (^ 
exercitatio.i.^j.i.b.  gloriofulorum,fcM' 
ticam  aipicere-4-^}.b.  lepidum pro  ocU' 
lis  Accif  Sinceri.}  i<;.a.  peccati  mora  et 
deltberatio.  Ii9,a.b.  ^  88i.a.b. 

remedia  exferpente  varia .  6  ^o.b. 

R  s  M  E  D  i  A  inarduo,n)ala  in  piono  ef- 
fe.  6/0. 

remora.  89 5.  a.  hiereglyphicum  tarditatis 
(^impedimenti.ilj.a-  (^  }64.h.  qua- 
lispifcis.  1 1 6.  a.  tarditatis  fymbolum  . 
iiya.  vis .  36  3.b. 

reprehenfio  Aflrologorum  .  440.  b, 

requtfita  ad perfeclam  eloquentiam.7 6o.b. 

res  bonis  aufficijs  inchoanda.8  62. a.  ma- 
gni  iaborts  -,  fuadereprincipi  quodopor- 
tet.  i96.b. 

Rei  gerenddfacultatem  omittere,dementia. 
eil.  jiS.a. 

rem  iurpem  turpia  verba  deeent  •        3  J  •  b. 

Res  adtferf^ftatim  accedunt ,  tarde  rece- 
dunt.  563.3. 

Rerum  emnium  viciffttudo  &  interitus  . 
6tf^.a.b.c^889.b.  quarundam  occultA 
proprietates  .  7 1  J  -3' 

reSponfum  argutum  adolefcentis  ad  quen- 
dam  fevem  .  S^S.b.  cordatum  Simoni- 
dis.de  Deo.  43  i.a.  Erafmt  ad  Caruaia- 
lum .  671.3. 

RESPvBiiCA  liberata.  641, 

reipublica  naui  comparata  •  zlT.a.b. 

retpublici.cum  lyra  comparatio .        6l.a. 

reuerentia  debetur  thalamo  .  1  v.3. 

REVBREMTiAMin  xnalrimonio  rc- 
quiri.  8:7, 

rex apum  caret  aculeo  .  633.3.  iufiii:  .jui 
populi  confenfu  regit.  109.3.  olim  v[>u- 
ptt->.  3T4.b. 

regis  arcana  quifciunt,dehent  itnitari  ar- 
m  aria.y^.z.  munus.%<^<).h.  eptimt  ty. 
pus.iiob.  prttdentis  hteroglyphicumfer 
pens  caudam  mordtcus  tenens.         1 1  .a. 

reges  Mgyptij  metu  denegat^fepultur*  coer 

cebantur.  S7S-3-   .^gyptij  omnes  ttole- 

m&i  diHi.-ji^.b.  2ud*orum  oleo  tnuniiit 

cur ,  i3  6.b. 

Q^q     4         Re- 


p84 


Index 


Re^um  Analidtnpgnta.  lit.  b.  Gallomm 

antiqun  inftgnia  .  ibid. 

-Rhamimda  Nemcfis.  «</<?!■.  ^is.h. 

'Rhamnufia  feu  Nemefisfcelerum  vindex. 
158.3.  -vnde  ftc  dt^a.   23  ib.C?*  ij  i-3. 

Rhea  qmd  mythologice  .  ly-a. 

Rhet  cum  Marte  concubitnt.  l+.a. 

Rheginenfes  cicadi  cur  mutA  .  77  y.a- 

Rhemnitis  PaUmon  M.  Varronti  Amulu^ . 
6  lo.h. 

Rhemr.tj  paUmonts  arrogantia  .      3  lo.a. 

Rhodif  cuiufdam  apephthegma  ,  de  ^o. 
iJO.a. 

Rhoetium  oppidttm  & promontoriumTro- 
iadts.  jSi.b. 

riftis  Chami  qualu  .  471.  b.  Democriti  . 
647.  a.  Sard  qualis  .  471.^.  Hultorum 
qualis.ibtd.   triplex .  47l'a. 

Rifiis  Sardonius.^fi^^.  788. b. 

rifus  caufa  qua  ratienefitlplen  .      648. b- 

RifHiftatuam  crexit  Lycurgus.        41 9. b. 

ritui  Macedonum  innuptijs  .  8<f4.  b.  »«" 
ptiaUs  apud  xie/erf  1.840.3.861.  b.85j. 
a.b-  C^  864.  a.b.  fumendA  tog&virilu  . 
756. b.  triumphi.i67.b.&  16S.X  -vete 
rum  ,quibtii  neuas  nuptasfui  ofjicij  com- 
monebant .  85  ^.b. 

RiuealttM  olitn  maxima  inter  infulas  <e- 
jluarias  .  jyi.a. 

rixs,  ^  conter.titnes  afiudiofis  alicns.  ejje 
debent.  74y.b.  ntiU&  acerbiores  qudm 
inter  vicinos  .  7 00 . b. 

Robertiti  VVidiu-s  Vrofcjfor  Parifienfis.Gla- 
reani  auditor '  I94.b. 

Roberti Stephanifymbolum  .  Ixii.a- 

Roma  caput  orbis  terrarum.486.3.  com- 
mtints  pairia.ibidem.  m.Tter  omnium 
dignttatum  .  ibidem.  nen  nifi  fuis  ar- 
ints  vincipotxtt.  1 1 1 ,  b.  per  Upufculum 
capta.^jl.b.  terra  Martia. 11  i.b-  vn- 
Ae  dicia.  69.3.  Vrbs  &terna.  485.  b.  & 
486-  a.  Vrbs  dicia  per  excellentiam . 
48;  b. 

Rem£  Vrbis  duo  nemina .  69. a. 

Romcinaannona  .  7^5 •^- 

Roma/i&irbtselogia.  ^Sf.b. 

Roman&  multeres  quo  habitu  in  luiiu  vfd. 
Joi.a. 

RomtinHS  nummni  vetw .  485.3.  fedendo 
•vincit .  6 12.3. 

Rotnani  Germantifuos  mores  permiferunt. 

iiia.  manm  continebant  a  bonis  pre- 

fcriptorum  tempore  belli  ciuilis.  fii^.b. 

.^     cmnei  aciiffnes  afelid  etnine  (^nomim 


ne  aulficahHttir.  J47.a.  !^elijt  hoHmm 
pofles  ornabant .  Ivi.a. 

Romanoium  beUorum  bretttt  catalogtts . 
741.3.  nobihs  in  caUeu  cur  Lunuleu 
habebant.  J87,  b.  prudentia  in  v.cies 
popuUs.  1 10. b.^  1 1  i.a.  ftudium  infle' 
^endis  iudicibus.  62.l.b. 

Romulus  fobrius .  157  b. 

RondeUtius  trtremem  a  remora  aUquand» 
inhibitam  fe  vidtfje  teRatttr .       3  (S4.  a. 

rofa  cur  rubeat  C^  pungat.  448.  b.  Veneri 
dicata  .  ibid. 

rofACoUr^  odor  a  ffeUaVenere  profecius 
creditur.  ibid.   cum  Cupidine  collatio  . 

Rofcitrsin  cunisaferpente  circumplicattts. 

ii.b. 

rofeus  coUr  dftatu  indicium  .  yo6.-b. 

rofirum .  1 3  5  •  a» 

rtiber  coUr  qualis  .  503  b. 

ri-.beuA  coUrpudoremfignat .  ^Sl'^' 

ruborisnota.  yoj  I>. 

rufus  coUr  quaUs  .  tbid. 
rumorempopuli  vt  a  fe  auerterif  AUibia-. 

des .  3  47«b. 

Rufft  d&woncm  meridianum  metuunt .  ■ 

765.3.  ^  >.'A 

Rutilii.  tiimulus  Rom& .  8 1 7.3. 


S.  littera  cur  tricUnicrum  foribus  fuper- 
ponifolita  .  69. a. 

Sabint  AuguftA Hadriani nnmmtts.^^  8.b. 
Sabini  facram  Tpia.S^-a,   pr&figurarunt . 

faccuU  foeneratorum  fimilis  confcien  tia  . 
107.3. 

Sacerdotis  veftis  infacris  cftr  purpurea  . 
41. b. 

facerdotes  JEgyptij  ijdetn  O'  reges.  147.  b. 
honore  afficiendi.so.h.  Romani  cur  ca^ 
ne  &  c.ipra  abftinerent .  3  3  J«3» 

Jacrum  carmen  precationis  .  J47.a. 

Sacraanfierent  pifcibtis.\v.b.  Gratijspri- 
mus  fecit  EteocUs.  6  88.  a.  niphalia  in 
honorem  Ltnenis.i/j.  h.  nuptialiaqu» 
ritufieban  f .  8  6  2. .  b .  ^«0;«  odo  Fidei  fieri 
folita.  58.3. 

Sacramorus  Vicecomes  receptator  dijfolu' 
torum  homtnttm  .  PS4-^' 

Sagina  carnis  noRr*  quos  fruciits  pariar.. 
703  .b. 

fagtnatns  c«lor  vnde  ^  Sos-^\ 

fagiSi 


Remm  &;  Vcrbomm .        pgy 


Jagitt.irius ,  figntttn  Zoiitaci^  efi  Chiroa  , 
6143. 

fagmen,S<*gmina,/eu  verbena .      i  ;6.ab. 

Sal ad  Itbtdine  inatat.  izi.z.  ante  aliss 
cibos  appofitiis  aptid  antiquos-Yiy.h.  di- 
uinis  rebus  maxime  conucniens  .ibid. 
pro  amicitia.liv.i.  pr» acrimonia,iufii- 
tia,fapientia.  ibid.  a.b. 

Siltm  sppoiiizo- adag.  liv.a. 

Salem  &  mcnfam  non  pt^tetito.adagium. 
ibid. 

fale  cur  abflinerent  JEgyptij,  3  i  J . a. 

SaUmandra Francifa  i.regis  (S^Uii  qatd 

fignificauerit .  lYiii-a. 

falax  afale  dicitur.  32,3.3. 

S  A  L  I  X.  S$J. 

faiix  cur  dicfa  frugifperda.  8y  j.  a.  b.  fe- 
men  amittit.  ibidem.di.  Tjndefic  ■dicla  . 
8j6.a. 
falicis  defcriptio .  Syj^.a. 

Sallufiius  emendatus.  Ii6.a. 

Sa.lLufiij  locusydeScjllci,  503. a. 

Salomonis  fententia  ,  de  meretricibus  . 

33y.b. 
falpuga formicA genus  .  78S.b. 

falfuginofa  victnia  quA .  1 8  i.b. 

falum,m.tre^.  684.^. 

S  A  L  V  s  publica.  6^7. 

falus in SS.Cruce  Chrifii,6}9.h.  publica  a 
SS.Cruccj.  640. a. 

falutis fymbolum  laurus.Si^.h.  que/cus. 
Ssi-.b.  ferpens  .  <J3^.a. 

fambuca,tnfitumentum  muficum.  77y.a. 
Samfonii  &nigma  .  73  8. b. 

Samus  infula,  lythagor^patria.     104.3. 
Sanciius  abfiemius. 1 3 4.b.  temere a Minoe 
reprehenfus .  8j6.b. 

fannaquid .  iio.a. 

Sanna^arif  epigra?nma,  de  pietate  2Enc&  . 
Sip.a.b.  tn  CAfirem  Borgiam.   236. b. 
fanniones  qtii.  iio.a-C?' 894.3. 

fapiens  an  amaturusfit .  4^6.  a.  ditefcere 
poteslfi  v:lit .  j"  lo.a- 

Sapi^iis  uon  tgzuadag-  595-h. 

Sapientes  curJiUnt.es ,  aut faltem  paucilo- 
quosfin.xerit  H.omerus.6^.  a-  Gr&ci&fe- 
ptem,eorumq-^  apophthe''mata.yii6.i.& 
^feqq.  paucilcqui.  nya.  temperattf 
fimi .  ^j.a  b. 

S  A  p  I  E  N  T  I  A  humana  ftultitia  ell:  a- 
purf  Dcum.  53. 

Sapor  yKvK{i7rtKpof,qualis  .  871.3. 

Sapor  Kexa  crabronibus  ^  ciiiici^»^  p^^- 
/«*.  7ii.b, 


Saports  regis  ad  Confiantium  Imptratorem 
perfu.ifio  .  (Jyj.b. 

Sappho  amans  txcufttbilis .,  4;y.b. 

farda,^  Sardinapifcis .  711.3. 

Sardiniapefiilensregio,^  quar^  .   788. b. 
Sardi  veuales.  adag.  ibid. 

Sardonia  herba .  ibid. 

fargus  amatores  ittcautos  ftgnificat-i^  y.a. 
qualis-pifcts .  il,id. 

fargt  amer  in  capnti .  354.  a.   natnra.-,. 

609. b. 
Xdpoiqttid.  xlviii.b. 

Saitagiimrn  ^ziWc\e.s  adag.  398.3. 

Satis  ipfe  facit  ,  qut  per  alium  facit . 

716.3. 
Saturnusfilios  deUorans,quid  mythologice. 

17.3. 
-   ^.Ttturno  curfacrum  gramen  .  1 ;  J •  b. 

S&tyric&infuU.  jii.b. 

Satyrus  a  D.  Antonio  vifus.^  tt.z,  ^^485;. 

b.   jilexandriam  perducius  .  ibid» 

Satyri  animalia  pemicijfima  .  ibtd.   Bac- 

chofacri.ibid,   libidtnofi.^ij.b,   v^de 

diat  .  t^i4, 

de  Satyris  hisioria prodigiofa  .        3  1 1  .a.  b. 
faxeus  quidfignificet .  566.3. 

faxum  quadratum  cur  termino  coueniens. 

670.3. 
fcabies  GaHica.nouus  morbus.  843  b. 

ff&Uii  quis  Gi&cts.  155.3. 

Jcaipercj.  ^ji.a- 

Scar^bxusaquilam  quarrir.  adag.  619.  a. 

&2io.a. 
fcarab&us  qualeanimal ,  710.3. 

Scarabaonigrior.  4s<i;i^.  ibid. 

fcarab&orum  species  quA  .  ibid. 

fcatere,qutd .  f,^^,^, 

fceleratusfemper  infelix  .  891.3. 

fceptrum  hieroglyphicumregni,        10%  2. 
Schema  omne  fymbolo  consiat ,  non  %ice 
'verfa,[x.  a.  qttid,  ^  vnde  dicium , 
S4o.b. 
'^/^tvi7y.os,Italice,U  coida.  7^.3. 

Sctlurtis  Scytha  quomodo  filijs  fuis  concor- 
diam fuafertt.  ^\\>.&  1 1  f.a. 

Sciptonts  Africani  apophthcgm.i,de  confi- 
lijS  tnbello.x-yi.T^.  cordata  ror.  196.3. 
ergaPcenos prude,;tia.  iio.b.  tumtdus 
aptid  Ciiictam  .  J74,b. 

fcita  Platonis,  de parentum  cultu.  %i\.h. 
fcomma Lecnis  By^antij in gibbofum. i y 9. 
b.   quid,z!f^  vn de  di^um  .  398.3, 

Scorpion  pro  perca.<i</<a»^.  713.3. 

Scorpiiis  fuboAini  Upide.W/*^.         ibtd. 

Sc»r- 


^ss 


Index 


Scorpitu  &  Scorpio  vnde  diStiu .       7 1 J . 3. 
fc«rtum  cf*r  dicatur  meretriot.^xy.z.  quid 

prof>rte  ■  tbid, 

fcrtbere  tacitti  nottf,  quidjit .  fi.a. 

fcrtpta  Heracliti  Delio  nntxtore  indigent . 

^47-  U   qu&ditmfun  correxit  Alcintu/t, 

xxxii. 
fcriptores  a  rtH  Chymici-  8 1  o.b.  de  amore. 

48j.b.   maledtci.  149..  b.  ^ljo.a.b. 

qui  infeneHute  pr^iclara  optra  ediderut. 

77 i. a.  rhapfodi  Proteum  nouum  quoti- 

dte  tjfingunt .  7^J.b. 

fcurra  Phtlippi  Macedonu.  15  7. a. 

fcurrA  defcriptio.  J98.  a.  varianomintx-t, 

thtd. 
fcutica  quid,^  vnde  diBa .  44 j  .3. 

fcuticam  aipicere,  remedium gloriofuloru, 

ihid.h, 
fcutum  Aiactt.  16}.  i.h.  PfiUad$(,  ii^.h* 

yljjps-  616.3. 

Scylla  in  monfirum  marinum  mutata.  3  oz. 

b.  meretrix. }oi.a-  meretrici&turpitu- 

dinu  fymbolum  .339.  b.  vnde  dicla^, 

304'b. 
ScylUfabula.ioi-h.et^ii.h.  forma.ioi. 

a    mythologta .  305.8. 

SC)IU  du£,Qr>  quA  .  304.a. 

5CYPHTS    Keftoris  .  413. 

fcyphm  Nejioru^ 89 «.  a.  va^ Herculi  dtva- 

tum.^z^b.  vndedtcius  .  tbid. 

Scytharum  mores,ex  lujiino .        lo^-a.b. 
^kC^hv  quid .  xS6.3. 

Seba/itanHS  Fertugallit  Rex  cum  Turtafce 

dui  tmprudenter  i>ut ,  7®o.K 

Sebafiiani Gryphij fymbolum.\x\.h.  HiueL 

lij ^mbolum  ctcon^a.  Ixii.ak 

feiia  quid,  i^  vnde  dicia.  i  o^.b.   Adami- 

tarum  aZtfca  Bohemo  deleta.yi(,^h.  di 

§p(ir  in  mairimonto  confederdda.Sii .b. 

fedendo  animus fii melior .  Iv.a. 

Scdens  coluraba.  adag.  146. b. 

fcdere  ,nota  efl  nabtiitatK.  815.3    pro  con 

fultare  •  611. b.  quid  habe<it  myfiertf . 

tfi^.b.C^  6xo.a.  quid  in  hietoglyphicU', 

4i.a. 
ftdesanimt,  cerebrum, io^.b.  libtdinUie" 

cur  .  479.  b. 

fedttioGallica,i69-h,  perniciofa.  90^.  b. 

popularu  qualts^%69,h,  vndedt^c^, 

ibid.a. 
feditioforum  nota  ilex  ,  869.3. 

fegnu  .  S'^- 

Setaniti  Nemeftn  fuampaffui  «fi,    l6i.b. 
SeleucM  Afiis  locufias  dtuorntx         /  j  3  •  b. 


Sellam  oleo  Mxh^titciU.tidAg,        ]iii.a« 
SemeU  Bacchimater-  ''43 .b. 

femen  falicis  inpotufumptumfitrilitatem 
inducere  credttur  .  8y  y  .bi 

feminavirtutum  li  natHranobii  indtta-i» 

;i9.a. 
femiuariuinaP.  Nicolao  de  Oddis  infut 
monafierioinfiitHtum.  xr.bo 

femidet,  i88.b, 

Jemper  in  melius  tendendum,  2.34.^^ 

S  E  M  p  E  R  prjefto  cfte  infortiinia.  5/7. 
Sempronius fophus  cur  vxorem  repudiarit, 

lz6.b. 

fenator  Trancifci  Sfortid.AUiatus  .  xxvi, 

fenatoresKomani  tut  patres  conferipti  di~ 

m ,  ii3.a. 

ftnatus  honi  infignia  .  6 1 S. 

SenecpUcHs,de  aptbus.6$$.2'h,  deCafie» 

re  &  Polluce.  ti<S.  a.  de  credulitate* 

100. b.  de  examtne  fuiipfius.iQ6,i.   de 

/>«.733.b.  de pietateinparentes. iz9.b. 

de  vita  humana.  649.  ^,-fententia,di 

Deo  Amore.  47(S.a. 

SejiCtfta  Neftofca./J^^/i^.  J4o.b. 

fenecius  eUquentior  ittuentute.  7J3.b. 

feneiiutis incommoda  .  8.a» 

feneHuteforma  deflorefcit .  3  j  1  .a« 

Senenfes  in  beUo  Italico  neutraUs .  i84.,a» 

fentfcentes  in  aula  .  ^  79«»» 

fenex  Acherunticus  quis .  660. at. 

S  E  N  E  X   puellam  amans.  49  y, 

Sencm  vel  nolcutem  viaum  (alcarc  com« 

ptUi:.adag.  i^o.bk 

fenes  amatores  a,  Plauto  irrifi.  498. b.   captt 

lares  nonnunquam  etiam  amant.t^-ji.s* 

cur  a  Venere  aUeni. 49S. b,   cur  ineurui 

incedant,  iocus,  'i^y.  a.  garrMli.  70.3, 

pileatt.64}.b.  pUrunq^  auari.  374.  b. 

plerumqi  ^elotypi.^^-;.^.  proculdvolu- 

ptattbus  corperets  ejfe  debent.tbid,  qui*. 

bus  lufibtts  delecientur  .  z.b« 

fenum  amor  error  dicitur,  660.  h,  vehe- 

mens .  497.b. 

Sententta  Ciceronis  ttnigmatica  expltcata, 

j^o.a.  luruconfuUorumdere  aulpican 

da.  j47.b.   Nofce  teipfum  >  quantam 

vtm  habeat.%00-  b.   Pli»q,de  Satfris  . 

jii.a.  SenecdydeDeo  Amore,j{y6.i,  S« 

cratts,deforma  .  Sojf.a. 

fententiA  Biantis  Prienei,79}.b.^  794.3. 

h.   ChtUnts  Lacedtmonif.  790.  a.  b.  C^ 

79  1.3.    CUobuii  Lindff.  789.^.^790» 

a.   PertandriCortnthtj.y^i,  a.h,   Pitta 

ti  MitjUnAi.7 ^i.3.h,  Sohnis  SaUmi* 

nif. 


Remm  &  Verbornm.        987 


nif. J9l.b,  f!f  79 j .  a.b.  Thaletis  Mile- 
sif.  79^.h.&795-3. 

fepi*  an  ore  pariant .  14.3. 

/eptem  vrbes  Gr*ci*proHonferocert*rmt. 

ji.a. 
Sepientriones  qui .  41  y  .b. 

fepulchrtt  oltm  in  montibtts.  J73-a. 

fepultt  non  la cejfen di .  9 00 . a . 

5erainfundo  parfimonia.  adag.         8.b. 

Serapidiprnpofitus  Harpocrates  aut  Ange- 

rona  .  68. a. 

Sergius  Galba  reus  paruos  liberos  in  iudi- 
cium  adduxit.  61.  i  .b  Orata  cur  hoc  co- 
gnomineappellatus .  7ii«b. 

Series  catennta  calamitatum  .         5  5  J  .a- 

fermo aferendo  dicius.7ii.h.&  783 .b.  foe 
tens  putridirrsentis  eji indicium.z^o.a. 
intelligenti&  cibus  .  15A-^' 

ferpens  Alexandri  Magnifymbolurm.  Ivii. 
a«  eaudam  mordicus  tenens  quidfigni- 
ficet.ii.i.  Epidaurius.ibid.  ex  tumulo 
Anchifis  exiens.  11.  a.  hieroglyphicum 
principK  &  imperatoru.  lo.h.  infe  reuo 
lutus  hteroglyphtcum  anni.^S^.h.  quid 
■^gyptijs figntficitbat  hieroglyphici.  10. 
b.^ii-3.  falutiifjmbslum.  6^9.3.  fa 
xeus.^6^ .h.  turptum  voluptatum nota. 
$6.  a. 

ferpentts  caudam  mordicus  tenentis  hiero 
glyphtcum  .  Il.a. 

ferpentes  Diale£iic&  fymbolum.  jio.b.  he- 
rotbus  olim  attributi. i i.a.  in  tutela  JE- 
fculapif.6}9.A.  vnde  caduceo  impliciti' 
yo9.a. 

ferpentigen*  gigantes  .  57. a» 

ferpigo  Indica,morbus  GallicHS  .     844-^. 

ferra  anim*  inutdia  Socrati .  J  i  ^-a. 

ferta  cur  Djjs  fuspenfa  .  5-4.3. 

Seruatori  teituis.^flr/»^.  li.b, 

Seruilius  Vacia  ociofolo  natus  ,       J/^.a. 

feruitta,pro  feruis .  644.6. 

feruitus  mifera,  qutab  imperitiaefi.  808, 
b.  ^lendida  ^  amabilts  vita  aulicO' 
rum.  577-b. 

Seruitutti  hieroglyphicum  annulus.  xlix.a. 

Seruius  notatus .  180.3. 

Seruij  allegoria,de  Frometheo.^xi.z.  diui 
ftoAtatum.j.z.  Galb&nummus.6^f.a. 
locus,deHercule.-p<;7.z.  opinio,  de  me- 
tamorphofi  Prognes  (^ PhilomeU  .313. 
a-  teffimoniumjde  PaneDeo.  411. 

Seruus  auspicium  rufiici  false  irridens  . 
54^.3. b. 

fnui a^fegibH5,reges  aferuif  orinntHr.601, 


a.  herili  eultu  induti  epulabantur  in  Sx 
turnalibus.  j-^o-  b.  manumijfi  albati . 
yoi.a.  nequam  dum  vendebantur  ,pi~ 
leati .  tf4J.b. 

fetA  quid,(^  vnde  diciA  ,  2.  j  j  .b. 

Seuert  Imperatoru  omen  ex  ferpente.  11.  b. 
nummus.  i3  i.b(^  6j6.b. 

Sextus  Pompeius  Neptunifilius  haberi  vo- 


luit 


i7-a. 


fexHs  foemineus  ad  dolos  copofitus  .  601. h, 
fibulusquid.  810.3. 

Siconius  Catulli  «.mulus .  6io.b. 

Sicultygens  querula  &  controuerfa./^oa^.z. 
fidus.ziy.i.   terrefire flos  .  Z96.h. 

Stgalion ,dicius Harpocrates,& cur,  68. b. 
Sigeum  promctorium  vnde  diHum.  3  i  y.b. 
[igtUum  Harpocrarts  tn annulis.  68. b. 

Stgifmundus  Impcrator  adulationu  impa- 

tiens .  I97.b. 

fignum  honoru purpura.  ^S.i.  militare  Ro 

manorum.71.3-b-    muftcum  curDelphi 

nHs  .  387. b. 

S  I  ci  N  A  fortiiim  .  183. 

fignaferocitatti.i69.h.   libertatuadefti.  . 

644. a.   mtiitaria   Komanw.olim  mani- 

pulifoeni.Ui.  b.  morfus  dtpfadis. /\^o.z. 

redemptd  paeis  .  73  8.a. 

Sileni  apophthegma  ,  de  vtt4ihuman&  con- 

ditiont^.  \.z. 

SlLENTIVM.  <;. 

filentium  homtni  etiam  imperitoprnden- 

tt&  opinionem  conciliat.^j.a.  in  mulie. 

reprobiratis argumentum.  8j4.b.   mu- 

Iterem  decet.tbid.  Pythageticum.jo.h. 
fimiltsfimili  gaudet .  6  j  3  .b. 

SimoBidis  cantilcna.  adag.  689.3. 

Simonidis  cordatum  reiponfum  de  Dee . 

43i'a- 
Simonidiquidfit  vxor  .  8 1  ^  a. 

'^i^oviS'is  iJ.iK)}.  adag.  6i^.a. 

Simonis  Colin&i  fymbolttm.Saturnus  falce 

armatus.  Jxii.a. 

fimones  vocantur  Delphini  .  3  Sj.b. 

fimpltcitas  cuiufdam  clientts.  17%. h-  pue- 

rilts  Deograta.  jo.b. 

fimuUpro  pofiquam.  1510.3. 

fimulacrum  Angeroni&.j^Gi.h.  Bont  Euen 

r«^.zji.a.b.  Bidet  Rom&. $7. 3.b.   Fortu 

n&.Si6.a.  Ifidts.  ^6.  PalUdts.  8j_j.b. 

Palladis  cur  draconempremerct.izi.3. 

Fudoris.^^g.s.   Veneris.  Sj^.a.b. 

Simultoi  qutd,  ^  vnde  dicia .  578.3. 
Simusgrex .  J  3  4-b. 

Sincerus  ,  ij7b. 

Stn- 


it.b. 
160.3. 
495. a. 

487' 


588 

finden,quid  . 

fmuofus . 

finus . 

firai  defidia . 

5  I  R  E  N  E  s  . 

firtnes  qu£.  488.3.  a  Mufis  explumats.  , 
qMidfignificent./^<)i.  b.^  49a.  a.  ^'<fJ 
fahulofi.^^9.h-  dtfcendi  fiudium  Ctce 
roni. /^l)^.  b.  in  marefe ^rAcipitarunt . 
49i-b.  meretrices  formofA.^))}  .h-  qmd 
fignificent yUCiriA  fententiA  .  ibid-  Jco^tn 
fuerunt.  48^.3.  turpes  voluptates.  494. 
a-  vndejic  dietd.  48  9.  b. 

Sirenum  ajiittia..^9%.  a.  cantilena.i^id.a. 
b.  cantus  adulatoresjunt.  ^<)yh,  de- 
fcriltioex  Claudiano .^%i.h.  metamor 
plofisexOuidio.ihid.   nomina.     4<;i.a. 

Sirennifin^ulu  f^hArn  infidere putat  tlato. 
4.93 -b. 

fiiirum  cjuid.i^l.z,  vnde  dictum.     ihid. 

Si  vulciiies,caiiauerexpeda.<?^«^. <S74.b. 

Smicrines  amafiusSophoclus  .  4y6.a. 

Smindyrides  Syba>rita,  luxu  difflues  .391.3. 

Smyrn&i  carmen  ,  de  laboriOus  Herculu  . 
I9i-h. 

fobrittoi animi robitr.i)!  b.  CaroliMagni. 
147.3. 

fobrictatii  laus  ,  <> ; .  a-  b. 

5  o  B  R  1  V  s  erto ,  &  tnemineris  iiou  te- 
mtre  credere.C^f.  >i. 

Jocietas  cum  quibus  non  fit  ineunda.  69^. 
b.  vixvUa  tam  faniia,qH&non  habeat 
fuum  ludam  .  6j.b. 

focius  .  6i.  b. 

focium  qui  fallit.non  cfibonutvir,   ibid. 

focvj  inter  negotiatoris.  62. b-  popult  Roma 
ni.ibtd-  Vlyjfn  ^  Circetn  belluas  trans 
formati.  337.  a.  Vlyffsquid  allegorice 
Jignificent .  ji9'3. 

Socrates  curSoph  fias  ixecratus.^  1 0..1.  fer 
canem  iurabr.t .  Sij.b. 

Socratis  dpophth:gma,de  adolefcente  P),^. 
(tpophthegrna  de  occultando  igne  veljce 
lere.  3  J  8.  a  b.  cum  Theodotamcretrice 
colloqutum'.  567.^.  fnodtfita  cumja- 
fientta  iuncla,^i>l,h.et  30^  a.b.  patien 
tta  lyz.  a.  Jententia  d.Jorma.  805.  a. 
Jomnium  de  Ldatone.-ij-L.  a  b.  trtA  rno- 
nita  .  II ).b. 

Sodomt£  enormitas .  3/t-.D. 

SoL  ierjarum  tnjign e.lsn.h.  proDeo.  lii.b. 
J^mbolum  annt  .  xlvii.o. 

SoUs  equt,eorumq ;  nomina  .  1 6  y  b. 

Jolertid  ■Alt:yonii.7^^,^h.  Cafloris .  651. 


Index 


h.  quorundam  animalium  '       if^.b, 

Soloiu  Milano  fi  m3ngia./»ro«er^.     ii.a. 

Soldquis.yiB.z.  Athenienfis.  66j,a.  igna 
Mtamjeuere  culpat  .  361.6. 

Solo7its  Salaminij apophthegma,  de  amici- 
tia.x\\xa.  apophthegmata.  791.  b.  (^ 
75>3.a.  b.  afius  pro [atria  liberanda , 
J79.a.b.  htfioria  de  Cr(x:Jo,ex  Herodoto, 
667. b  C^66S.a.  laus  a  Croejo.  669.3. 
lex  deneutris  ind.fcordia  ciuili.  184. 
a."  lex  (Tii^ei^d-HA  $j9.  a-  fapiensfa- 
cium.  y  itf.a. 

folfiitium  quando  contingit ,  1 3  6.a. 

Solymanus  Viennam  AuftrtA  obfedit  anno 
MDXXIX.  izo.b. 

fomniumSocratis  deHatone,        771. a.b. 

fomniaquii.obferuanda  ,  quAnon,  884.  3. 
variu  pro  humorum  redundantia  ,  ibid. 
b.  x'/m/j!  /)^o  varta  hominum  conditio- 
ne.ibid.    vigil^ntium  fpes,  13  i.b. 

Somnus  Mortis  fater.  66z.h.  tranquillus 
pofifuirecognitionem.  106. a. 

fonipes  .  ipy.a. 

fophifiaquidicantur.  /9^^. 

fophtftarum  nomen  ,  309. b. 

Sophocles  quis.^if^C.A.  amatorfenex,  ibid' 
ex  insperato  gaudio  obijt-ibid,  noua  Si- 
ren  nominatus  .  493 .  b.  p^derafiia  no- 
tatus,  4v7.  a.  fcnex  dejipere  creditus 
efi  ,  49^.a. 

Sophoclis  apophthegma  ,  de  vju  Veneris^. 

JordeSypro  auaritia  .  I77.b. 

Jordidi  qut  dicantnr  .  178.3. 

Sorores    Fhaethontis  in  arbores  mutatd  . 

16^.3. 

fors  ffiuet  viris  cordatis .  6  8  j .  b. 

S^arta  cur  non  cinfiamcenibus.  64. b. 

Spartani  cutufdam  Upophthegma,.de  vxo" 

repujilla  ,  39J.b. 

Spartani  cur  Mufis  ante  bella  facrificabdt' 

f7o.'b. 
Spartanorum  pudicitia .  1 3  8.  a.  b. 

spartum  .  3^4. b. 

spectes  ebrietatis.  f  4f  .b.   vndecim  honoru 

jiatuit  AnfiotJcs  ,  J  7  J-a* 

fpecTa,reJtdeya,qutd.  119.3, 

sptcira  Ko£iur}ia  quibus  potiffimtim  appa- 

reant .  '  7l7«b. 

speculum  anathema  Veneris.  3  3  i  •  b  •   Vene 

rt  dicabatur  a  meretricibus  emeritts , 

tbid. 
fpiculi  vtilitas ,  7873. 

sjcs  cum  Nemefi.  x}6,i.  cur  viridi  vefif 

indu- 


Rerum  &c  Verborum .         p8p 


indutn.  119.  b.  liea,  118.  a.  etiam  in 
TnoTibundis-  zjo.  a.  i»  aduerfii  ample- 
xitnd/t »  117.  b,  quietis ,  laborem  miti- 
gat.S89-3s  vtgilantium  fomnia.i}  i.b. 

Sp  e  s.  proxima.  114. 

Spes  fciuar  ^^^\S.o%.adag.  129. a. 

Shei  commodA.  z  9.h.  effeSta.iii.b.  hie- 
roglypbicum,lux.zz7.3..  pi^ura.izS.a. 

Spei  cur  cornix  adiuncia.  131.3. 

Spes  alunc  <\w\ci. adag.  119. a. 

S^evJ^g  (ipctS^icoi.adag.  1 17. b. 

Sphinx  Imty/isregKfepulchrum.Sot.b.  a- 
nimal  exfimiarum genere.  798. b.  Au^ 
gunifigtllum.  801. b.,  efl  ipfa  ignoran- 
tia.  801 .  a.  hieroglyphicum  meretricis  . 
3ji.b.  tgnoranti&.fymholum  J9J.3.  in 
figne  Polynices..  1  vi.  a.  Lnij  filia  notha  . 
801. a.  meretrictifymholum. II  i.b-  Th« 
banorum  infigne-hii.  b.  typtn fortun*  . 
801.  a.b.  vnde  dicia  .  799.3. 

Sphingis  a:nigmata  difTolnit.^^^^.  Sox.b. 

i^hingis  Anigma.y^-j.b.  defcriptie.ibid.a. 
b.  /<»rw3^.79(j.a. b.C^797'a.b.  htfloria. 
801. b.^  801. a.  mythologia  .     801. b. 

iphingem  Veron&fe  vidiffe  teilatur  Fieriw.. 

^hinges  cur  in  liminibui  templorum  pofi- 
t.A.  xlvii.a.^^Soi.b. 

Spiculum.  118. 3. b. 

^iritus&>  litera  quid  .  ySi.a. 

!piritui  Dei  nemo  refifltt.  784.^.  nonom- 
nicredendum.  93.3.^^99.3. 

^lenquaratione fitrifus  caufa.6^%.b.  re- 
ceptaculum   humoris   melancholici.  , 

<Jl8.3. 

^lenis  ojficium  .  6iS,b. 

^lene  aucto  cur  cttera  membra.deficiant .. 

618. a.. 
Ipledor  virtutis  inpatria  obfcurior..  6ix.b. 
5p©nde,iioxa  praifto  cft.W<»j.         789.3. 
ipongiavnde  diiia  .  631.2. 

Ipongi&  natura.ibid.vfus  .  ibid, 

fpongijsfenfum  tribuit  Arifioteles...  631.3. 
^onfa  affes  tres  quomodo  expendebat^6^. 

h'  hafia  celibari  comebatur.ibid  3.  quo 

ritu  ad  genialem  thorum  ducebatur . 

ibid.h. 
fponfalia  veteribusauspicatofieba4.i6z.b*. 
fponfio  nox&filia .  789.3. 

ipuere  infinum,quid  .  46j.a. 

ipurijqui.6o\.z.  plerunq;  animofit. toi.b. 

vndefitc dicii .  601. a.b. 

fquallere,(^  Squallor.  317.^. 

^f\^x.3i^KQ\oi\,quos  voeent  Itali .  ^^y.a, 


fiabuli  Augis,  altegoria,  59^.  b.  purgatio, 

feptimus  Herculis  labor .  ibid. 

Staphylius  Sirrhenifilius  rationem  vini  di- 

luendi  docuit .  I4yb. 

fiare,quid  .  208. b. 

Scateram  ne  traiifilias.^*/^^.  ilviii.s. 
flatio  dtuitum  femper  tuta^  non  item  pau- 

perum  .  7  i^J.^. 

Statij  locus  ,  de  Sphinge.  798.  b.   opt.io  de 

metamorphofi  Prognes  &  thtlomeU  .. 

313. b. 
Statthagen,^»o^  vocent  Germani .   3  3  i.a. 
fiatua  AngeroniA.  4<JS.b.   Bacchi.i^S.  B» 

niEuentus.  131,3.   Eunomi  Locrenfis  . 

77j.b.   Tidei.  $6.  &  $7-  3.  b..  Fortun*  . 

516.3.  Jfidis.^6.   Le&n&.76.   Palladis. 

I2i.e^83j.b.   Palladis et Bacchi^izp' 

Pudoris,ex  nummis.S^S.  a.b.O"  839.  3* 

7K  KO^pa,  Salmar,tic&.  $i^.b.   Vene- 

ris .  833.  3.  b.  Veneris  apud  Sicyonios , 

449.  b. 
flatttA  ficii  li  comparatus  homo.  <f  y  o .  a. 

Statu&  Mineru&  olim  fedentes  ^ebant .. 

6ti.b. 
ftatus  mtfer Germani&  obh&refes .  45 .b.d* 

46.3. b» 
fiella,quidftgnificet.  2.17.3. 

fiellioimpudenti&fymbolum.i^^.  a.  pel- 

lem  exutam  deuorat  ex  inuidia.     ibid. 
fielltonis  defcriptio.  t^i.3.  fabula,&me- 

tamorphofis.  2.45 -b. 

flellionem  vocat  Venus  iratafuumCupim 

dinem .  245.3. 

t  Stelltone  malum  medicamentum.  ibid, 
ftellionaius  quidfit  lureconfultis  .  143  .a.. 
iiemma  qutd,  &vnde  dicium .  ii.b. 

fiemmata  regum  Angli&  .  lix.b. 

flemmatumvfusvnde.  Iv.b.  C^  Ivi.a.b. 
Stephanus  Hilpanus  infitgnts  lyrifta.  6i . b. 
Stephani  TaffetiJymhoT.um  arbor  virefcens. 

Ixii.b. 
Hernere .  843. 

Rimuli  ,  quibus  incitabatur  Alciatus.  ad 

mutandam  docendi  rationem  .     xxxi. 
slipator,aftipe  dicius  .  2  5  i . b» 

ftipendium  Alciati  .  xivi. 

mpendia pr&ceptoribus  in  lure  ajftgnata  ^ 

;t;.b. 
flola,quid ,  /ot.ai 

ftolo,quid .  86o.a. 

[iolones  quid  Arifloteli .  9o4^.a.. 

ftragula  ^  StraguU.  105. b.  quid.  yoy.,aw 
Stragiila  fcmper  circuxnuoluta  habero-* 

adag.,  \nu2h. 

Sa??«- 


990 


y 


Index 


Stratagema  Anttochi  in  GaUtas.  ;3  5.a. 
b.   Megarenfmm  contra   Antipatrum  . 

Stratocla  &  Dromoclidis  a»re»  mejfis  . 
lyS.b.  ^ 

Str.-itonici  ettharoedi  respor.jUm  ad  Ptole- 
mium  yegcm.6i.z.  /comma  i»  Caur.ios 
fopulcs .  «18. a- 

fyeri.tL  vnde  diclA  .  2,3  3  b. 

j'rc72.irum  mosvnde  .  ibni. 

Strenv  ortm   immoitalc  nomen . 

firidere.quid .  777.0. 

iludiefi  cuiufdam  ignaui  hijloria.    45  6.  b. 
Jhid:ofift.pe  deterrentnr  laborum  dtfficulta 

ro.  lOl.b. 

sludiofis  lurti  quinquennium  frAfiitutum. 

878.3. 
fiudiumprivcipum  quale  olim.Wy.h.    Ro 

tr.anorum  f)i fledendis  tudicil/us.6n.b. 
fitidia  nnfquam  non  opportuna  .  6 8  j^ . a. 
fiudijs  varijSficcupari  an  conjultum.  3  (>  7.b. 
fludiafuamultt  pr&cipitant^.  877.^. 

.ff:il(it/afer»per  inciptt  viuere.  x 3 4.b>. 

fiul':j]]:T)um  fuas  compedcs  etiam  aureas 

amarc.  iiy.b. 

fiultum  acpsriculofum  cuiuisfidere,mife- 

rurn   ncmintfidere  •  yV.a. 

Sultus  fi  tacuerit ,  fapiens  hal^thitur . 

67.  a. 
flulti  hominis fymbotum  vitu  nonputata. 

liv.i>. 
siupidi  hteroglyphicumjapti  .  x<)9.Z' 

itymphahdes  a:<esproptcr  mcuruss  vngues 

auaftttam  refcrunt .  596. a. 

Stymph.TLdum  auium  forma.  tbid,  hiiio- 

ria  'btd. 

ttyx  fluuius  infe  orum ,v:. de  dicia.  5  j 8-b. 

C^7-3-a- 
Suad.ifeu  Su.tdeU  (jn&.(>iZ.h.   &  Orp.tiA 

cur  ijfdemAnt  culti.ii9.h.  rtUgtose  a 

G.illisculta.  yji.b. 

fu.-^frcs  bellorum  .  71:  .b- 

ftiautt.fs  c-tnendt   cur  tributa  cicadts  , 

778.  a. 
fuh:tii  imagises  qui  .  S9^ -b. 

Subtugare  .  171.3. 

fub  tugum  mittereyquid  .  tbtd. 

fubltmttatis  fmbolum  terminus.  <S7Z.b. 
:>vBM0VENDAM  igiioraiujam.  73/  6. 
fubfannare .  iioa. 

Sub  tmiica  &  (xnw.adai.  3  j8.b. 

fucccdanta  hofita  5/«  .  7 j  ^  ''• 

fucuU,  lo.a* 


Su^gilUtio  ebrietatis  apHirofa^a.  148,3. 

Sulpitijfeueritasin  vxorem ,  83<S.a." 

fumere  cornua.quid  .  I4*.b* 

fiimmtim  bonutn  zbi  ■  "       JP-a. 

S  V  p  E  R  B  I  A  .  196., 

fuperbia  caufa  ignorantiA  .  Soi-b. 

fuperbii  defcriptio.}o6.b.  detefiatio.  ibid, 
origo  .         "  3  0i.b. 

firperbi  hominisviua  idea .  ibid.a. 

f:p:ybiendum  non  efl  cb  pro^eros fuccef- 
fus .  ;3V-b. 

Siiperis  iiiipari  miraero  ,  inferis  pari  facri- 
^czv.A.\.\m.adag.  ]i.b. 

fuperHitio,  de  herba  S.  loannis  diHa.  i  j  ^. 
b,   de  l.turi  felijs  .  905.  b. 

fitpplicium  esi  ingluuies  .  97. b. 

fupplicium  differre  gtatte  habetur  .  710.3. 
ignis  fiatnit in  Sodomitxs  Laius-  ^Jf.b. 

Siirdn  oppcdere./i</^^.  i96.h. 

Siugens  h  ledo  veftigium  corporis  confun 
di'o   adag.  Iv.a. 

Suftine  &  i^3^\v\t.adag.  iji.a.  , 

Suuifi  cuiquc  pulchrum.<T^^^/«»;.jo7  a.  ■ 
6^5orb. 

fuo  ipfim  Itqueo  captM.  "j^i.h. 

^ij^CA  Uipi^eiv.quid  .  Sjob. 

Sycoph.intifur.t  monfira  hominum.  84. b. 

Symbolum  quid.xh.h.  quid  ftgnificet.ibi- 
dem.  (^  x\v\.3.  Alciati.  ^oj.b.  Ando- 
cid*  Pythagerei  .  xlix.  b.  Caroti  ^/«- 
//,133.3.  i)f/,x)rii.a.  Defidertf  Ligna- 
minei  Patauini,  foS.a.  fidet,  dextera, 
J5>.a.  Frobeniorum  so2.3.  lafonti  May 
ni.^o^S.a.  inuolutum  fit  ,  breue,graug, 
adc.giofirKile.  1  x  •  b.  vit&  humanA,  lyra  . 
<?4.  a. 

Sytnl/ola  Alciati.xxxv.  curinuenta.xWu 
h.  d:bent  effe  apta  rebus  .  -j^^.  z.  Du- 
cum  hellicorum  .  Ivi.  a-  Fythagor&pra 
oracuU  habita.  361.  3.  quatuor  anni 
temporum. jfto.  a.b.  tripltcti  funt gene- 
r/.f.lixb.  Srpographorum.lxi.  b.C^  Ixii. 
a  b.   zeterum  varia  .  iJJ-b. 

Symbolorum  arxqu&dam.  Ixi.  a,  farrago, 
jvii.  a.  b,  ^  feqq.   inuentores  qui .  xlr. 
3.    origo.ibidem.  fcriptores  C^  cultons, 
xlvii  a,  tria  genera.Ux-  b.  vtilitas, 
Ivii,  a, 

SymboU  inuentapoliuerunt  Grtci.   xlv.a. 

2t////?«Aes-  hpcv  ^ilf/.(t.  7jb. 

^'jv^\jct.riKoi ,  cur  veteribus  appelUti  ho» 
mtnes  .  68z-  b. 

Synesij  locw-ideijs,  qui  aliquid prdcipitart- 
teredunt.  877.^. 


Rerum  &.  V^erborum.         ppi 


"SiUfiVAoi ,  DiJ  elfdemdelubris  culti. i}3.a, 

Syntagma  defymhola  .  x\  v.&feqq. 

Syphilu  ,lue!  Venerea'.  8+4. b. 

Syriphoentcilfu.5 qninq-^  reritm  inuenti»  at- 

.    tribHta.    ■  781, b. 

.<] 

-J^v  T. 

T.  liftera  finalti  producia.  443  •  a.  lit- 
tera    Hehraica  falutis  f^mbolttm  , 

Ivii.  b. 
Taciti  locm,de  Fennu  ,  104.3. 

tacitn  notufcribere,  quid  .  6.3. 

taciturnitoi  Catonu  Vttcenfts .  1 1  y  -b. 

t&nia,qtiid  .  4So-3. 

To.  ^rtp  ;^£tA£T«  7«  KXhA.  adagitim . 

7f9-b. 
Talari^.ealceamenia  Mercurif  aUt-^, 

Talana  indnere  .  adag.  ibid. 

talaria  curin  pedtbni  habeant  Chantes  . 
«587.3.  Gratijs primtts addidtt  Alciattn. 
689.  b. 

Talionis  lex.i^j.z.   leguratio.        464, a. 

talu4,quid.  j.b. 

T  AK  D  B  M   tandci-n  iufticiaobciuct. i6i. 

tanetum,qtia.hs  color .  50j.b. 

TantAltdi,  vnde  dicii  Grici.  7J  i.a. 

TataltM  nHarm  J70.3.  cum  fuo  faxo.%a^. 
a.  garrulitatupoenailuit.  iJl-a.  vnde 
dtclus .  ibid.b. 

Tantmli  fnigma  quid  ftgnificet  .  371.  3. 
fabula.i70-  a-  poenarum  caufa.  j^o.b. 
&  371-3. 

Tant3li  Inpis. adag.  J7i.a. 

Tantali  posiia.  adag.  ibidem. 

Tantali  talenta.  adag.  ibid. 

tarditat  Alcesiidi  obtecfa  .  877.3. 

tarditntis  fywbolum  ,  remora  .  1 17.  a.  C^ 
364-b. 

Tarqumim  Superbus  fumma  papauerum 
capita  decutiens  .  54- b. 

Taurusanifn.ii  ferox,aptum  pugn*  .  yi. 
b.  antmal  Venereum.  ^97.3«  f!^  La. 
ftaurmverba.  obfcoena.ibid.  genultga- 
tus  hteroglyphicum  inflabtlu  temperan- 
tiA.  i9ob.  &  i9i.  b.  mons  aquilis  a- 
bundans. 10.^.. 2. &  10$.  a  fanitatis  in- 
tegrA  hierogiypktcum  temperantis  ^for 
fif  .  191.3. 

tauri  igniuomi  allegoxia  .  ^97.  a.  natura  . 

I9i.a.  fymbolum  quidfignificet.  190.3. 

teehna-  74-3. 

S  ■  TecU  D,  Fattli  difcipula  mnrtyr ,  1 1  .b. 


tegerefacem  accenfam^  quid.  3  5  j.a. 

tegmen  .  xiv.b. 

Telamon  vnde  dtBus .  l65.b. 

Tclemachfu  puer  a  Delphinis  feruatui  . 

3  87.b. 
Telltu  a  Solone  beatijftmus    iudicatus  .- 

668.  3. 
telum  quid- 1 1  8.  a.    hieroglyphicum  veloci 

tatu  .  ii7.a.e>  118  a. 

tela  Amoris  aurcafunt.660  3.  Mortis  frA 

ciA  spet  attribuuntur. iz^.b.    Mortis  of 

feafunt.  65o.a. 

Temeraria  mal3  .  .*</^^  465. b. 

temerarij  &  imbecillts  hieroglyphicum  ve- 

spertiLto ,  184.3. 

T  E  M  B  R  1  r  A  s  .  z6i. 

tetneritoi  BiHerophontis .  %i.  b.  Tlaminij 

Reipub.exitiofj,.  167. b. 

temcritiitis  definttio  .  8 8o. b. 

temetum  cur  diciiim  vinum  .  1 3  i.b. 

tempcrantiA  infiabtUs  hieroglyphicum  tau 

rus  gentt  ligatus  .  i^o.b-C^  ipl.b. 

temperantis'&  fcrtts  hieroglyphicum  tau- 

rusfanitMts  integr&  .  I  9 1 .a- 

templum  yEfcidapij.  639. a.  Ammonis^au 

perrimum,&vbi.  ij.a.   Boni  Euentus. 

131  b.    lizni.  109. b.    Veneri  vutgari  a 

Solor.eidificatttm  .  459  b. 

tempus  lncius  veterum.  96.3.   Nicei  collo- 

quij.iz^a.   emn1areuel.1t.  166.3, 

tempoits  annm  hteroglyphtcum pafier. ^ 6^ . 

b.  taciura  graue  damnum.y  h.  fymbo 

Itimpopulus  alba.  887.3. 

Teir.poris  pundum.  adag.  5iJ.b. 

tempora  noRra  facile  ad  armaprofiliunt , 

741.3.  quado maxim^periculofa.j \<) .z, 
temporttm  vices  a  fapicntia  diutna,  4 1 1.  b. 
temponbus  anni  ttates  hominum  compartt 

t^  •  ibid.3. 

Tenuis  fpes.«^;i^.  4co.a. 

ter  claufAport&templi  lani  .  lop.b. 

Tereus  in  vpupam  mtttatus  ,  3  i  j .  a-   Rex 

ThraciA  ,  4T4.b. 

Terei  fabula  .  3  i  2 .  b. 

tergeminus  .  ii^b. 

tergemint  Horatij  ^  Curiatij.  tbid, 

T  E  R  M  I  N  V  s  .  667. 

Terminus  quid,  C^^O-h.  &ternitati  ctdit . 

671.3.  Capitolif.  669. b.   curqtiadratHs 

pingatur.670.3.  I.rafmiin  dtgitoannu 

lari,67za.   mors. 671.^.  Sattirni faxu, 

6  5j>.b.  fimbolum  fiiilimttatis.  67 ib. 
tertninipertinacia .  670.3. 

Tcri»  filiiis,  ;?</^j.  jS.a.  &587a. 

_.  tixrnm 


Pp2 


Index 


Terrampediht44  quateYe,quid,  47i.a. 

terYtbilejpofi  tnortem  .  71 6. b. 

Terrorts ,  trA ,  dominatttsfymbelttm  leo . 

xlvn.b.  &"  z6g.n. 
terrores  ©•  tnmultM  Panici  .  /  J  o.  a. 

Tertnllianu^  leuiter  coyre^tu.  589..-. 

T»f  [jnnsfOi  eos  eti^  adag.  2-7. h. 

Tejfera  Cjuid.i.a.  belhca. x]vi.a.   C- luli) 

"C^ifarn^Venta  gemfrix   ibtd.    C.Marij  , 

Lar  Deus.tl?id.L.SylU,Jpollo  Delphicu^, 

ibid. 
Tefferarum  ^talorum  lufus diuerfi .    j.b. 
tetiamoitum  ipeculum   efl   morum  ,  non 

femper  verum  rlinio.  670.b. 

tefiamentorum  captatoresvultures  diSii  . 

674. 3. b. 
Tejiimonium  Andres.  Cratandri,  de  Chon- 

rado  Peutingero-  z.  a.  Bernardini  Treba 

tij,de  i  honrado  Peutingero.  ibid.b-  Bo- 

ttauentun  Cafiillion&i,de  jilbutio  61 1. 

3.   Lufebij,  de  mirabili  hiiioria  1'anos  . 

4 1 2. .a . b.   Gregorij  Turonenfis^de  locuflu. 

549. b.    Henrici  Pantaleonis ,  de  Chon- 

rado  Peutingero  .  z.a.  Laurcntij  Pigrjo- 

rij,delocufiti  anni  MDXLIL  ^^o.h. 

Philonts  IttdAiyde  Mofe^6}  ,b.  Seruif,dc 

Pane .  4H.b. 

tcnu  oculatus  vntn  plurts  quam  auriti  de- 

cem .  93»a. 

tefludo  animal. 8  j 4.a.  muftcum  inflrumen 

/«?«.774.b.  quomodo  inuenta.     ^j.b. 
tefiudinu  Anigmata  .  834.3. 

Tethys,pyo  mari,primalonga.  582. b. 

Tetrafiichon  maledicum  cuiufdnm  anony 

mi  in  Alciatum  .  zo.a. 

Teutonum  vxorespro  pudorefe  ipfas  occide 

runt .  I27.b. 

Thalajfto  vnde  Romanu inoleuerit  Se^.b. 
Thales  cfUps .  78^3-   ab  anicula  irrifus . 

43  i.b  C^  44o.b.   omnia  ex aqua genera 

ri  exifiimatut .  zzo.b. 

Thaletu  Milesij  apophthegmata.  794  b.  C^ 

79J.a. 
Thultavna  Cratiarum,vnde  dicfa.eZS.b. 
Thamyrts  a  nogah  tia .  3  00.  a . 

Theba^ne,  zirginu  captA  confiantia.  ii6.a. 
Thebani  quo  modo  iudices  effigiabar.t . 

619    a. 
Thebanorum  it  figne  St  hinx .  1  vii.  b. 

Themtflochs differer.tiam  inter  nothos  c?» 

legitimos  abfiulit .  601 .3. 

Themtfioclu  apophthegma,de  inuidts.  515?. 

a.  devicino  boncjoo.a,  moderatusani 

mus  .  ^29. b. 


Theoclus  vates  Artjiemenufoeiui  ,eittsqiii 

interitus  .  iSy^b. 

Theotrttus a Nicolao de  Oddis  in  linguant 

Italicam  conuerfus  .  f  4i-b. 

Theocritt  Etdyllion  ,  deAmore  mellilege  , 

4?ob.  locus,de  ipe.  xa^b. 

Thecdoretus  quos  vocet  '^y.xt^tlKnf  Y^i- 

'^tyouvi .  iS'3' 

Theodqftus  h^reticos  fuo  arbitrior^liqu^t^ 

1 1 1 .  b.  ) 

Theodosij  ducti  cunSlatio.  116.  b.  lex  , 

Theodotus  iuflam  Nemeftn  paffus  .    1 6 1  .b. 
Therjttes  Homertcus  loqtiax ,  69.3, 

thefjurtismaximus  lingud  parcA.jo,b.  vi 
tAiitegr&.  182.3» 

thefaurt  Crcefi  .  668. a. 

Thejjnlta  cur  Mmonia  diSia.  707.  a.  regio 

XjYAciA  .  I9T.3. 

ThuJJaU  cuiufdam  mulierts  flexamtna  grx 
''-^  •  49i.a. 

Theffali  mediei  arrogantia  .  3  1 1  .b. 

Thiffali  ortum  fuum  ex  lapidibusrepete' 
baKtj6^.b.  prtmi  equos  cenfcenderunt, 
489.3. 

Thetu  cur  dicatur  alba  pedes. sSi.h.  Dea 
marf.,ibid.  in varias formas mutabiltf, 
764.3. 

ThomA  Mori  epigrammata  duo ,  in  afiro- 
logum  vxorts  impudicA  maritum.  441. 
a.b.  tetraliichon  de  cupido.  29y.b. 

Thracum  barbarus  mss  in  conuiuijs.  149.3. 

Thrafones  cucurbitA  fimtles.^^^.b.  nota- 
tt  .  193. b. 

Thrafybulus  inter  exules  Athenienfium  . 
577.3.  vnde  fic  djcius .  577  b, 

Thrafybuli  htfiorta,qutpatriam  tyrannide 
Itberauit .  S76,h.&  577.3, 

Thrafybulo  Dionyfiiim  fimilcmcfledici- 
Us- adag.  577-b. 

Thrafylaus  infanus  .  3  lo.b. 

@\>ij'a.n.ivau  Arifoxeni  .  34l.b. 

Thryfi  tyranni  hiftorta,ex  JEliano.  109. b. 

Thutlij  apoftrophe  ad  S-  Crttcem  .  20 i.  b, 
conie^ura,de eptgraphe  cutufdam  ima- 
gints  Patauif.^.a.  conieciura,  de  Glau- 
co  Polybide.  i  J  y.b.  conteSura  de  tllo » 
Spuerein  (iniini.463.  b.  conie^ura,de 
porphyrioijum  raritate.  2^8  b.  eptgram 
ma,depallorc  amantum.Hy  f.i  epigrd- 
•  ma,inCccUam  celebrem  Comicam.Syt. 
b.  epigramma  in  Rachelem  nobilem 
pfaltriam.S^^.i-  eptlogus,  &  protefia- 
tio.82y.  excufatio.xi,  fides  in  hoc  ope- 


Rerum  6c  V^erboru  m.        pp  3 


_.,fe.'\x.  Occupaiie  de pr*/e?Jti  Qp,CKe., .   x. 
Thu»i.    ,,,-  ,>,  r  '  "       881. b. 

'thym]j,r^\^^tAi\^.adag.  94.3, 

&C[j.oiquid .  iSya. 

thy»»o  ^  anguilla.fasxf'  esiam  fiekmt  }■ 

TiberitM  C*far  conuitia  non  curabat.6}  6. 
h.  _core!!rtfn  lauream  geffabat  rum  to- 
nabat.SSi.  b-  elcganti£  verborum  fiu- 
dioftu.\^v\.\>'  ferpentem  in  delicijs  ha- 
huit .  ii.b. 

Tiberij  apophthcgma  de  tfl.citurnitate-^j^. 
b.  intjraffnos  j^iiy.o/?apiif.6iS'b-  cau- 
tu4  animus  .  76.  b.  CLaudij  nummus  . 
dAt^^.  a.  dicinm  de  Caligu/a  .  167.  b. 
tnortc  quantum  populas  Romanus  U- 
tatus  fit .  yi-j.  u.  or.xtto  ad  M,  Horta- 
Inm.  5  dt.a.  Fludium  lir?gi/&  RomanA  . 
■4.3. 

tihi&fiunt  ex  luxc  .  873. b. 

Ticini  docet  AlciatHs  ■  1:1  vi. 

Ticinum  reuocatus Alc^p.f-is.xxyxx.   tertio 
.  redit  Alciaius  .        ,    '     .  ibid. 

Jigetltus  prcdigtis .       "  5z7.b. 

Tigrtdes  cur  currtti  Bacchi  iuncid.i^C.b. 

Tigrim  cur  fagtttam    voce.  t  Armcnij  • 
118. a. 

timiditatis fymbolum  columba  .      i88.b. 

Tiinon  Dcmeam  adulatorem  ligonepercuf- 
fit.  2;4-b. 

timorts  effecius .  j  3  z .b. 

Timotheus  ex  patria  in  Lefbon  dtfcejfit. 
6l4.b. 

Timychafcemina  Pythagorica.  l.b. 

TineA^  forices palatt/  qui  Coniiantino  . 
I97.b. 

tintinnabuliim  pndicationts  hieroglyphi- 
cum  .  Sij.b. 

Tirefias  c&citate  percujjus  ob  confpeciam 
Mineruam .  iji.a. 

TirefiA  vaticinium  de  Narciffo.        3  ©6.3. 

Titani/  fratresyvndejic  dtHt  venti  .  6li5.a» 

Titi  l-iuij  imagoin  Fntono  apud  Pataui- 
noSyCur  digitum  cri  admeueat  .      68. b. 

Titi  moderatus  animus.6}  j  .3.  nummus  . 

2JI.3- 

To  iv  Kef)(jf.<'oii  'TriTnfi.adag.  <J4.a. 

Toga  ptHa  fummorum  magillrattium  . 
^S^.  h.  pura  qualis .ibidem.  Rcm.ints 
peculiaris.  ibidem.  fignum  pncis  .  7/6. 
a.  vtrtlts  Romanortim  .ibidcm.  vitrea 
quid .  3Ji-b. 

TogA  RemanAtolor.  7 ^ 6  h.  virilis fumcn- 
dAritiif ,  ibidetn.   vfus  antiqtuJfmHS  ^ 


7;6.3,  .    ..>,..-  ,      ,    r         .0 

toga  recin  !fo7;fainduebatur  .  %fl.i. 

tolerflntiaCaffff^is ..      ^.     .  ^.    ,  ,     ^97.3»- 

Tollemi-omis  aiixriiare,  depoiicnti  nequa- 
c\u3m.  adag.  li.a» 

tollerc  cachinhum  .  648,«. 

tonfores  curplerumq;  garruli  .  3  KS"  3. 

tonfirina  fedes  otioforum  .  ibid. 

Toraniusjatris  proditor.  190. b. 

tcrtnentum  fidicularitm  quid .  79.a. 

Torquatus  Taxus poetarum  Italorum  prin 
ccps .  xvi.b.. 

tdrrens.(>99.a.   quidallegorice,  ^         ibid.' 

toru It  &  Tori  quid .  j . a. 

T6)  ^pio)  Ti]v  iyKikw.ndag.  iir.a. 

Traciatus  de  bono  Ciue ,a^icolao  Ccnt<fm 
rehofcriptus .  jSo.b- 

Tfetyi^HVtquid  .  Jij.S- 

trahit  fua  quemque  volupttu .  481,  b.^ 
joj-.b. 

Traiani  C&faris  apophthegma  ,  de  fifco  , 
<?i7.b.    nummus.  769.3. 

tramcs.  5y-b. 

tres  i.tates  Nesioris  .  141.  a-  dies  legttimi 
nuptiarum  apud  vcteres  .  861.  b.  ille- 
cebr&  ctd  voluptatem  .  ^Si^.b.  modifoe- 
dera  ineundt.Sj.a.  partes  anim<£.i6.h, 
partes  RhetoricA  per  Chim&ram  tien ota- 
ti  .  '83. b. 

Tria  ad  valetudinem  necefjaria.  419.  b. 
menita  Socratts.  1 1  y.  b.  pr&cepta  cuili- 
bet ftudiofo attendenda.xoyb.  quorum 
moderamen  exccffiffe,  efi  ad  infernum  ac 
ceffiffe.  134  a.  rupti foederis  crimincLj, 
6}  .  a.  Salomoni  dijficilia  vifa  .  z6}  b. 
^eciofa  in  confpeciu  Dei.  8  1 6.b.  vitia, 
qu&Deo  ^  Natur&repugnar/t.     497-3. 

trtapr&ftantur  ab  anima.  1  6.b.  fignificMt 
Concio .  '  i(J4.b. 

Trtas  facrofanHfi  a,  Sabinis  pr&fignrat^. 
57.b. 

TpiKeipa.Aofififjt.Vf.adag.  J3-b. 

triceps  Hercules,qutd .  887. b. 

Tiiceps  Mercurius.a^fl^.  J3.b, 

7fioJov,pro tncertitudine  confiiltj .        J  J.a. 

tripiex amor,apud  Apuleium. ^Co.h.  c.^u- 
f.t  ignoranti&.  jai^.  i.  (^  801.  b.  genus 
iuiiorum. ^ ^S.h.  lapfus  hhmanus. 10^, 
a .  rario  docendi  apud  JEgyptios,  xl  v  i.b. 
rifus .  47'.  a. 

trifftthami  homincs,n(ini ,  17  i-b. 

7ptTco,Boeotice  caput fiignificat .  \6.b. 

Triton  Deus  marinus.Neptuni  buccinator. 
i  69. b.  in  Lufiftania  fub  Tibeno  vifus , 
R  rt         ;69.  a. 


pp^ 


Index 


J69.  a.     Rom*  a  Paufania  vi/us  . 
jyo.a. 
Tritenu  huccim  qualn .  ^69  b.  formrU), 

Tritor.es  cur  in  templorumiHnuu pondtur. 

y(fi).a,  qHifint.  ;70.a. 

Tritonia,  ,  velTt itogenia cur dicia  PaUof  . 

i6.ab.t^  iij-b. 
triuium  ,  J4.3. 

triurr.phxntH  habitM,  168. a. 

triumphantes  coronahantur  lauro  .  88j,3. 
tiiumphui  lulij  dfarn  .  73  ^- a- 

triumphi  ^  viciorid  fignum  laurus.  S84» 

b.  ;//«/.  itfj.b.e^  i68.a, 

Tpi^eiVi^iL\trc,i<^ertilionum  vox.iSo.h. 
Troi^.ni  nimia  credulitateproditi .  i}9  a., 
trophdLum  quid,&  vnde  dicium.  J  j  5  .b. 
Trophi.1  defcriptio,ex  Virgilio  C?"  luuenale^ 

tbid. 
trophta  prima  ex  olea  conjlituta,         ibid, 
Trospater  Ganymedii  .  ^9.i. 

truculentia  Valentiniani ,  "^3  j". b. 

truo  qualis  auii .  404,a. 

tubafamtperennu  nota  .  J<Jytb« 

Tubicen  in  belle  captus  ,  vt  fe  excufarit , 

Tuilii  crudelitoi  in  mortuum  patrem  . 
i9l-b. 

Tumultibus  bellicu  agitatus  AUi^^.tus  . 
zxxii. 

Tumulus  ,quid  54.  b-  Agefilai  ^  1S4.  b. 
Aiacu.l6x.  Aiacisvbi.  t^o.3,.  Archi^ 
lochi .  248.  A.rifiome>7is.  183,  aui  A- 
fclepij  in  mente  Libys..  J 7  J .a.  He^oris  , 
exquodam poeta.  ^73.  a.  iudicis  incor' 
rupti.iyS.  Laidis.ix^.  Platonis.  i%^- 
a.  P.uttli£.^l7.3.  Sciptonts  Afncania- 
pud  Cstetam .  574-b. 

T  V  M  V  i  V  «  loaimis  Galcaz:j  Vicccomi 
tis.  ^7^. 

T  7  M  Y  I.  V  s  meretricis.  31P. 

Tunetum,  qu<i  ciuitas .  SSi.b- 

Tuo  tc  gIadioiiigiilo./7<^^^.  y4i.b. 

lurba  Martia,pro Romanis  .  iii.b, 

iurdus  auis.4^9  .3.  pifcis  .  ibid.b. 

Tiirdus  ipfcfibi  malum  cacat ,  adagium  . 
fbid. 

Turdo  furdior./i/i/»^.  439. b. 

turm»  quid ,Z3^  vndt  dicla  .  j^jo-b. 

Turnui  legem  talionis  expertus,  464.^.  pul 
cher  .  446. b, 

Turni   inftgnia  a  Virgilia   defcripto-j , 
ivi.  a. 

iur^e  efi  cum  intrti  (en^redi ,          ^?4.a» 


turpis  amor  fenilis.  49tf.b« 

Turpttudinis pr&poflerA  Dea  Cotys  .  3  3  0.3, 

Tutiim  filcutii  ^ixm'n\m.adagtum.6^.h. 
&  71  3. 

Tydeus  firenuus  bellator .  li^.b. 

tympanum  cur  Baccho  adtuncium,  i^i.b. 
indorum  quale.ibid.  infirumentum  Iti 
xuri* .  tbid.  a.h. 

Tyndarus  y.iKxTi-s;\o{.  41. b. 

typographorum  nonnullorum  fymbola.  Ixi. 
b.2^  Ixii.a.b. 

typus  amici  veri.6  8  4.b.  diuitum  efi  Patr» 
cluf  in  armisfalfis.  .  674.  b.  regis  opti- 
mi .  iio.b, 

Tyrannus  esi  ,  qui  inuitii   dominatur.. 

Tyrannt  J^t}{/.o/?opoi  tandem exttium  incur 
runt .  7ii-b, 

TyrthAUs  ludimagifier  ad  Spartanos  ab  A- 
thentenfibus  mtjjus  .  iSj.a, 

Tz.etz.is  opinto ,de  metamorphofi  Prognes  (^ 
PhilomeU. 3 1 5 .b.  opini«nes,cur  Cecropt 
biformis  dtciusfit .  3^.a, 


Y. 


VAdum  ,pro  mari ,  387^« 

Vafer.quts  .  5  3.b» 

Valentinianus  tra  percitus  animam  exha- 

lautt .  733 -b* 

Valentiniani  nimia  auaritia.  6i9.b.  tru. 

culentta  .  ej^.h. 

Valentisnimia  credulitaf  ,  loo-  b, 

Valerius  Flaccus  a  vita  perdita  ad  bonam, 

frugem  redijt.^6.^.  a,   Soranus  cur  occi- 

fus .  (Jy.a. 

Valtrij  Flacci  locus  ,  de  terrore   Panico  . 

Jji-a. 
vanttas  aflrologorum  .  434-b, 

Varietas  quidam   vttiorum  Chim&ra^  , 

84.  a. 
V.irro  leuiter  correcius  .  5 1  3  •  b« 

Varronis  opinio  ,  de  metamorphofe  Prognei 

O'  PhtlomeU .  ibid* 

vafaptilchre  elaborata  curfregerit  Cotjs 

Rex,  "       288. b, 

Vatictnium  Calchantis  ,  de  excidioTro- 

»<«.  5  6;.a.   Tirefi^L^de  Narcijfo  ,    ^Oif.a, 
Vaticinij  nota,  Ip.hyhs  .  SSi^a, 

Vbi  mel,  ibi  fel.    adag.  783. b; 

Vbiquisdolet  ,ibidem  &  xnanurahabcc. 

adag,  6lo.a, 

Vbi  Yber,ibituber.^i(/;?j,  783. b, 

VedijPolUonisfiuitia  .  8i9.b, 


Remm  &  Verbonim.        pp^ 


Vii.   poft  mortcm  formidolofi  .     714- 
VeLpro  etiam,&nam  .  7i1-^- 

■ptlttts  aureum  quid  hijforice  .  809.  b. 

velleru  aurei  varia  nomina.  807. b. 

tjelocitas  Ates  quidfignificet .  ;(Jz.a. 

Vehcftatu  fymbolHm  ,  telum  .  iij.  a.  O* 

118. 3. 
Velfim  virginum  ,  pudom  armaturcLj. 

8}9.b. 
venatores  A£tAones.  ij^^.a.  otiofi.ihidem. 

b.  quomtdg   a  cctnibut  difcerpantur  , 

1543. 
-vendere  oculata  dte,quid.        ,  92.b. 

"venefics.  Roman*  fua  fraude  perierunt . 

72,4.3- 

•veneficorum  immanitas  .  J  iS.a. 

xienenum  nullum  pr&fentius  erronea  opi- 
nione .  44>a. 

Veneta  f^uiio  .  J  03  •  a. 

Venetarum  virginum  mos  iti  publicum  pro 
deundi  .  i  i^.b. 

Vtnetiftorum  fludiofi. 583.3.  nobiles  toga^ 
ti'->  75  6.  b. 

Veneti*  pacis  iiudiofe. ,  74<J.b. 

Venetiarum  laus  ab  adinirandis  .  •ji^j.  a. 
ab  excellentia.  tbtd.  a  maieHate.-j^6. 
b.    origo  .  JJi.a. 

venter  pingui;  non  gigntt  fenfum  tenuem  . 
9;.b. 

•ventus  textilis ,  (^  Nebula  linea,  quid  . 
Hi.b. 

Vcino  viuere.  adag.  z  ;6.b. 

VenM  amica  rifw  .  471.  a.  cur  Adoni- 
dem  lacluei.  folijs  occultauerit .  ^j^i, 
a.  b.  cur  Amori  iuncia.  ^6y.h.  cur  na- 
ta  fetlo  fingatur  •  32.  J.  a.  Cypria  ,  c^ 
curficdi&a.  ^^i.h.  0'^SS-^-  &  Mer- 
curius  cur  tn  eadem  ara  pofiti.  115.  b. 
hirco  infidens  qutd  .  3  13.  a.  €>  83  3.  a. 
magnum  prifcis  ntimen  ,  833,  b.  Phi' 
diA  ,  tefiudinem  premens  .  833.  a.  teffe- 
ra  C.Iuhj  Cafans  . -xlvi.  a  vinculofi' 
gnificatur  ,  3  3  4.  b.  vnde  dicla  ik^poi^i' 
•/>/•  456.5.  vndedici.i  Cytherea  ,  ibid, 
voaibulumpolyfemHm,  'i,i\.\:i,  vuLga,- 
ris  (^calefiis  .  459. a.b. 

Veneris  coelefiis  templum  vbi  .  45-';.  b. 
eurrus  a.  cygnts  tracins  .  770.  b.  de 
lubrum  in  monte  Ltbano  .  894.3.  C^ 
vini  propricta.tcs  (^  cognatio  .  15-7,3. 
fimulacrum  .833.3.  b^  fipitua  apud  Si- 
cyonios,'^^'),^.  vulgaris  templum  vbi. 
45  9.b. 

Vtneri  curiuniiA  Gratii  .  ^SS.b.   pomum 


dicatum  .  814.  a.  rofa  dicata  .  448.  b, 

fpeculum  dicare,  efi  merctricum  emeri- 

tarum.^  3  i  •  b,  •vulgarifiatuit  temp lutn 

Solon  .  4;9'b. 

Venerem  coclefiem  qui  coluerunt\..  ibidem, 

retardant  palumbes  comefif.        Sif.b. 
Venere  licentius  abutentes  perfalicetnfigni 

ficati,  8j6.b. 

Veneres  dud,^  totidem  Cupidines.  4.60.3. 
Vcr  hycmcm  {cqunixr.adag,  411. b. 

verisfignum  cifiafiorum,^io.b,   cuculus, 

177.3.  htrundo.  410.  b." 

verba  alata.  70.3.  inflammant  ad  amo- 

rem .  49l.a. 

verbena  ,    qu£  (>  fagmina ,  cur  facrci^. 

156. a.b. 
verben&  vfns  ^  virtut .  ibid. 

verbofivalde  ,(^vnd  fapientes  non  repe- 

riuntur  .  67.0. 

verecundia  maximum  amicitiA  ornamen 

tum  .  58.3. 

verecundiA  fymbolum  ,  celor  purpureus . 

5o4.a. 
verendus ,  49. a. 

VergiltAquA ,  42.5*a- 

Verttas  ab  aulis  principumexulat .  196. 

b.  amittitur  nimtum  altercando  ,  7.\9' 

b,   Chymi&  .810.  a-    cur  nuda ,  59.  a. 

Dea  qtiomodo  pingebatur.ibidem.  for- 

tijftma..^^}.  a.  mater  Fidei,  57. b.   nu- 

da.  ibid.  premitur,non  opprimitur,  1 66. 

a.  tacendo  difcitur  ,  loquendo  pndica^ 

tur  .  70.3. 

verttatis  fymbolum  Vroteus .766.Z.    vis, 

I66.a. 
vermes  epum  qui  Anaxilat  .  1  97.b. 

Verres  receptatorflagitioforum  .         15  3 .  b. 
vertigo  in  facris peragevdis  .  Iv.a. 

Vertumnus  in  varias  formas  mutabilis . 

764.^. 
Vcrtumno  ii)conftamior.i</«_g'.         ibid. 
veruex .  lo.a. 

verfipelles  ,qui.  1 1 1.  b.   vesfertiliones  dicun 

ttir  .  iSj.b. 

Verjus    Ciceronis  a    multis  rcprehenfus  . 

7)' 5.  b.   Marttani  Capell&  cn/end-itus, 

i4.b. 
verfus  Alciati  a  Biturigibus  ad  Italosdi- 

Jcedchtis.   \^.b.    Macartnici defraude 

merttrtcta.  3  3J'b. 

verfuti  qui ,  iSi.b. 

vefci  aura,  qutd  ,  z  5  <J.  b. 

vtsp&pro  aptbusab  AlciattpofitA  KetTetypn 

^iKai,  63  5 .  b.  quA  ,  &  quarefie  diciA . 
R  r  r     1  149, 


Py4  ,rnr'*to'jJ[ndcx 


ibid.    ■   : 

Vtli^ftanufT>imetr'iUm  Cynicum  appel- 

laieit  ca-aL)»  .  696.a. 

Vespr.jihnlai^Hi  (^auaritia:  &^o^z.hi  & 

■  -titi filij ■chmens t^nimus ..(■<i'S ."^-   y^ftm- 
^   4nM'i,(>\^.3,.''fymbofum  delphin  ancho» 

■  ■T<i'alligatus.  'Ivii.b. 

V  E  S  1'  E  R  T  I   L   I   o':  ^7^.&'  2-81. 

Vefperfilfo  hieroglyphicum  imbecillis  & 
cjfjierarif-  184.  a.  vndenomert  ducat . 
a8i\a.  '  •      • 

vefpertilionis  natura  carmine  explicata  . 
tbid.    vari£  acceptiones .  181.  a.  b.  e^ 

,       l8l.3. 

Vcflp.lci  virgines  albati ,  joi •  b. 

vcfiigifi  perfequi  .  i  J9.a. 

%eftig!js  i?ifi:lere^.  ibid. 

vejlis  a  Deianira  Htrculi  mifja,  noxia  , 
707.  b.  a.  Medea,  nous.  nupts.  lafonis 
mifJA  fallax.  ibidem.  candidaftgnum 
UttctA.  ;oi.  b.  Cea  qualis .  351.  b. 
eoccinea  ^«£.5-05.  b.  purpttrea  pudo- 
ris  ncta.  42,. 3.  purpurea puritatis  fymbo 
/«w.jS.b.  Sa.cerdotis  tnfacris  cur  ptir- 
purea ,  42,. b. 

vefies  pulU  cuy  in  fuiieribus  adhibit&  . 
,TOo.b.  ejuando  alb&>quaKdo  pulUin  Iti 
ctuadhibitd  .  joub. 

veftium  fericarum  a bufus  .  3  5  i ,a.  b. 

veftibus  albis  cur  vfA  faeminA  "RomanA  in 
Iticiu. ^oi.^^  rubris  cttr  in  belle  vteren- 
tur  Lacones  .  ^oj.b. 

Vttercs  an  calceis  vfi .  589.  a.  nn  pileis 
vfi.  641.  a.  corneis  poculis  vteban- 
tur  .  142.  .1.  Galli  qui  dicantur  .  lo. 
b.  Gallt  fapientiA  Gr&ce  periti  .  751. 
a.  multi  vino  abfiinuertwt .  147.  b. 
qtiid  perafini  fymbolum  intellcxerint. 
47. b.  quid per  latirum  intelltgebant . 
867.  a.  quid  per  lyram  inteUexerint  . 
61.  b. 

Veterum  cura  pro  pupillis  .  98.  b.  dcli- 
rium  de.  fortuna  vtrtuti  dominante  . 
ji^.3.  dicia  fenfum  myfiicum  conti- 
nentia.-ji)^.h.    induftria.  ij^.a.b. 

Vetronius  Turinusfumo  necatus  ob  fumii 
venditum  .  465.3. 

vetufias  Alchymif  .  809^. 

Vta.  laclea  vnde  orta .  <foi.  b.  quam 
Deus  ofiendit ,  tenenda  .  55.  b.j  tuta 
vbique  amantibus .  477.  a.  virtutis 
aou  efl  adco  as^era,zt  putafur  ,  ^iS, 


;b.    vitA  huma»^  curfum  figmficat'* 
liv.  b. 

Viat^rcs  cur  lapides  ad  flatuas  MercU' 
rif  cttmularent .-  ^  J.b..  homims  in  hac 
vita .  J4.b. 

Vicecomitesyfamilia;.''  5  74'a. 

Viccs  tcmporum  a  diuina  fapientioLj, 
4-ib.  ,'=; 

vici..!  honifumma  commoditas.      ^^f.h. 

Vicinum  benum  hi^i^t^dre  qitanti'  rcjcrt, 
iSi.b.  ..,■.'' 

vicijfnudo  ^  interitus  rerum  omnium  . 
666.a.b.c^  SSy.b.  temporum,..    4^1  b, 

Viciorcs  in  agene  Capitoltno  cuc/cu^  co- 
ronati .  Z^^.  3.  Nemcfin  inHoc.^bant , 
2-'3i.  3.  ■•■  ■:■■■  ■     '•,1   '  : 

Viciorta  Chrifliin  Cruce.  645. b.  princir- 
pum  Germanorum  de  Turcis  .   izp  b. 

ViSioriA  nota  laurus  .  28 1.  su  fignum 
palma  ,  777.  b.  comes  arroganttA-j  • 
lyi.b.  '.^    :, 

vicioriam  Alexiindro  Seu^  portenditltft^ 
rus .  SSij.b. 

viclus  ratio  temperata  qMtd  conferat,.i 
34i.b.  •.    >  ; 

vidmdum ,  quem  comm.endes .        ■  99.h- 

videreyVerbtitn  efiii/.(pctTiKov..  ij.a. 

Vtenna  vrbs  AuftriA  k  Solymano  obfeftct^t 
2io.b. 

Vigilantia  duplex ,  animi  z^  corporis  ^ 
86.  a. 

V  I  Gi  L  A  N  r  I  A  &<:iiftodia  .         Sf. 

vigilantiAcorporis fymbclum  ygallus.  86. 
a.  interioris  fymbolum  campana.  ibi' 
dem.  hieroglyphicum  caputleoninum. 
86. b. 

Vil  gefcluey  vnd  vvenig  \\o\\.  prouerb. 
Gcrman.  ii.h. 

Villius  Annalis  a  filie  proditus  .  i5>o.b. 

vindex  fcelerum  Nemefis  .  l  J 8>,' a. 

Vindi£ia  nemo  magis gaudetquam  foemi- 
na .  2  44.a« 

Vinum  acuit  ingenium  .  135.  a.  aquit 
temperandum  .  144.  b.  balbutiem  in.- 
ductt  .  y^f.  b.  cur  in  Deorum  c^re- 
monijs  adhibitum  .  1 47.  b..  cur  olim 
mulieribus  prohibitum  .  133.  b.  & 
117 .  b.  equus  poctarum  .  i3  4.b.  C$» 
adolefcentia  duplcx  incendium  volu- 
ptatis .  138.  a.  facit  difertos .  133.  a. 
fomes  ingenij  &  virtutis  .ibidem .  »'- 
gni  vim  Aqualem  habet .  143.8.  i»- 
fnnirefacit.  i4ob.  lacVeneyis .1}^. 
h.  Uticiam  &  dQloro»  dat .  ?4J«*° 

Man- 


Remm  ck  Verborum.        99  j 


MdYonium  ah\  VLyffe  Polyphemo  propi- 
natHm.ji^.z.  maerort  medetur  .  13J. 
b.  cpintonum  vanifate  me-^tem  op- 
plet.ijy  b.  quatenus  a  tlatone  lauda' 
tum.\i}}  3.  quibus  »ltm  tnterdiHum  . 
J37.  b-  ^  141.  b.  remedium  adusrfy^s 
feneciutem  .  133,  b.  fenem  etiam  no^ 
lentem  faltare  facit,  lyi,  b.  vnde  di- 
cium.i}^.  b.i37.b.c^  ii4.a-b.  vtmi- 
fcendum.  I4<?.a. 

Vimim  caretclaiio  adag.  lyi.b. 

Vini  diluendi  rationem  docuit  Stathy- 
liuiSirrhei2ifilius.  I4^.b.  incommoia. 
tl^.h.  latcs.vofu  Italtco.  134. b.  mo- 
dcrati  (^  immoderati  effeBns  .  141.  a. 
varij  efficiu^s.  i  ^y  .a.   vfus  .  133  .a. 

Vino  facundiam  0>  inuentionem  trilmt 
tlutarchm  .  ibid. 

vinum  non  attingebant  matror^A  Kom.tnA. 
X  3  7-  b.  primmmenfis  adhtlmt  Pfamme 
tichti^,  I47<3. 

ViNo   priidentiam  augeri.  12.9. 

vino  qui  abslinuerint.  147.^-  quomodov- 
fendum.  j^6^a, 

violaceu^s  color  qun  .  505. b. 

ziiolatores  parentum.  i74-b. 

vipera.  vnde  dtSia  .  819.3". 

ViperAcum  murtna  congreffM.8i2.b.  de- 
fcriptio.  ibid.i.  maru  c^foemind  conft- 
^eratio.  ibidem.  partui  (Sffotttu  qualis. 
815).  a. 

yir  bonus  an  vUibi  inueniatar.  ^79. 
b.  eloqueas  quantum  pofftt  .  7J7.  b. 
gregu  ,  aries.  332.  a-  mulieret»  tenet  , 
mulier  k  viro  tenetur-  840.  b.  pro  mem- 
Irovirili.Sii.b.  vecabulum polyfetnU. 
iiid.a. 

■viri  cutufdam  pij  diSium.  666.b.  pruden. 
tufymbolum  merus .  879. b. 

Tirum  bonumnon  decetrebusproSferu  mo- 
resmutare.  487.^. 

Viri  animo  infignes  qui  diantur  .  570. 
a>  ioni  faeilcs  ad  mifericordtam.ij^i. 
b.  honi  lacrymabiles  .ibidem.  excel- 
lentes  nuLlo  in  hanore  quamdiu  vixe- 
runt  ,  habtti.  i6<J.  b.  frugi  plerumquc 
affliiii  .  82.4.  b.  graues  tn  teHtmonijs 
auBorum  adducendis  fd^c  memoria 
lahuntnr .  29,3.  illuHres  fro  Dijs  ha- 
kiti .  418.  b.  0>  41;?.  3,  muLiebres  . 
3Ji  a.. 

Yiri  illusires  ,  quorum  Alciatus  paff.m 
in  fuis  Enjbiematu  meminit  .  A- 
^aeon.xn.    Adonis.   340.    Albius . 


40^.  Antiochus.  yj^'  A  rdiilochiis  . ' 
248.  Areftius.  (S6j.  Arion.^iij.  A- 
tyla.  ;48.  Bacchyli<ies  .*6o4.  Bias  . 
785-.  Csfar.  641.  Calchas.  ^64.  Ca!- 
limachiis .  380.  Car^kis  V.  aio.  & 
881.  Cccrops  .  33.  Chasrephon.  179. 
Chilo .  785^.  Chonradus  Pentinger. 
I.  Ciceio.  167.  Ciflus.86).  Clan- 
dms  Cantiuncula,^^o6.  ClcobuKi5. 
78;.  CiaiVus  .  406.  Curtius  .  ^oj. 
Cygiuis.  768.  Dx-dalus.  71.  Dcmo- 
ciiCLis  .  647.  Dioiiyfius,  gurgcs.  389. 
Elpidius  .  228.  &  229.  a.  Epichar- 
fuis.vi.  Epicletus.  lyo.  Enoonuis. 
773.  Fabuis  iMaximus  .  1J2.,  Gias- 
ci.67j.  Hannibal .  I  j2.  Harmo  lus. 
77.  Hcrachtus .  91.  &  «^47.  Hcfio- 
dus.  218.  &  47J.  Hippomeues .  S13. 
Homcru5.  a6.  581.  &  8;;.  Huninis 
Scytha.  203.  Icaiius.  S58.  Icarus  . 
45 '•  Iphicrates.  77.  Lyduis  puer  . 
46^.  Lyfippus .  f-3.  M.  Aiuonius. 
167.  M.  Bfurus  .  512.  Maximilia- 
nus  Sfortia  .  9.  &  60.  Mezentius.  842. 
Narcidus.  jo».  Ocnus  .  393.  Oeno- 
ciatcs.  608.  Ouidius  Nafo  .  3  80.  Pa- 
rifius  .  40^.  Parpalus  .  «i^/^e»».  Pe-.. 
riander,78y.  Phidias.832.  Phineus  . 
179-  Phryxus.  8o<J.  Picus.  336.  & 
406-  Pittacus.  7R5.  Praxiteles.  139- 
Pyndarus .  604.  Pythagoras  .  102.  & 
3  <So.  Sardus  eques .  78/.  iolon.^Sf. 
&861.  Sophoclcs.  49;.  Tcreu>.3i2. 
&  4J3.  Thales.785.  Thrafybulus  . 
576.  Traianus  Ca^far.  627.  Tioiani. 
673.  Xcixes. /48.  Zenalis.  116.  Zi- 
fcas.  714. 

virago  .  79.3. 

virg<i.  Mercurij  virtiu  .  joy.a. 

VirgtltM explicatus  .  ij^.a. 

virgtr.itai nupt-js pr^ferenda  .  1  27-  b. 

Vtrgo  adpatrem,  nupta  ad  maritum  per- 

tintt  .    840.   b.  pro   quauis   t7?nlier<L-' . 

839.  t.    Theiana  vibLata.  ^  vtolato- 

rem  ,  0^fe  occidit .  126,    vnde  liiCi-'^'. 

^  8^9.  b. 

Virginns  nb  Arislomene  captd  .  i8f.  b. 
Ci/ttnm  intra  quir:decim  dUs  cx  Pio- 
culfi  cor.ccperunt  .  324.  a.  curCharim 
t.s  .  C-Sy.  a.  cur  HarpyiA  .  181. a.  »«- 
biles  elocandi.  127-3.  facerdottoBea.. 
rum  pr&fi-ciA  .  ibidem.  b.  Venctd.  operta 
ftcie  prodeunt.  i  2  6.b.  vefiaLes  apud  Ro 
manos ,  xjix.b. 

Rri     3  Vni- 


5?$)8 


Index 


rnidti  color  qUAlu.  f 05  .a.  l^erAMtium  ejf, 
119. b. 

Virili^z  tn^nu  cohiiita  hieroglyphicum  fn, 
nnt£  Itbtdtnu  ^  ipz.b. 

%'irilp<  toga.   'Remxnerutn  .  7f6.a. 

'viroY  ^ei  neta.  505.3. 

y^rttu  ad  Aiacu  tumulumjlens.i^o.i-  a- 
merti  coniugxlu.ijfy.h.  defttltrtx.<i  14. 
b.  difficulterpariiij^.^t^i.h.  gramintf. 
IJ^.a.  in  aduerfis  clarefcit .  858.K  i» 
medio  confislit.  96.  b  magnum  fui  de- 
cus.  Sc^.  a.  multu  oi>futt.  70^  a-  non 
tentata  languet .  8y8.  b.  r.ttUa  diu  la- 
tet.i(,6.h.  propria  faeminarum  pudici- 
»«.84i.b.  quidfignificet.^0%.'^.  S  Cru 
ets .  483.  b.  fola  Aternitati  confecrat. 
570.  b.  verba  (ji*  voces .  ^iAf.h.  vntta 
fortior  .  11  5. b. 

"Vjrtfitu  aditusqHalK.$\<).h.  nmor  pcten- 
tior  Cupidine  .  461.  b.  merces  gloria. 
}7i.i.  qualit(U./^6o.h.  triplexgradus. 
191. a.  vu  .  51  f.a. 

tjirtuti  comes  inuidia  .  j  78b. 

ViRTVTi  forcniia  comcs.  507. 

iiirtutem  lugere  quid-  i^i.a.  infoluverbu 
cenfiflere  quidam  putarunt.  5 1-4. b.  "vi- 
tia  imitantur  .  45. b» 

mirtttte  duce  ,  comite  fortuna .  y  1 1-  b. 

ttirtutes  dtu  in  Prin cipe.  1 1  o  b-  eximiA  N't 
c^lai  deOddu.  xri.  a.  imperatorii.  zj. 
b.  intellecliuAd^pritBic&.^So.z.  iudi- 
*w.  178.3.  moralesin  a^ione  confifiHt . 
4T9'3'  regtA  qui.  habeantur,     169. b. 

V  1  s  Amoris  .  450. 

yu  amoru.4^^.3,.Amorts  in  reliquos  Deos. 
451.3.  afirorum  quanta.  4i6.h.  confi- 
iij  etfortttudtnu.S^.i.  eloquentid-y^  s. 
a.  &> potentia  fcr tunA .^  l^ .h.  C^  514.  a 
h.  Uciuc/t.j^i.  a.  h.&  3  4i.b.  magna 
e/i  non  modo  oratienu,fed  (^  gcHui  viri 
ieni.<)^,h,  oratienu.  16^.  b.  S.Crucu, 
aoi.b.f^  ici.a-  viui.  133.3.  virtutis . 
515.3. 

nires cafiorei.i$i.  b.  inrebui  gerenduli- 
irand£.i6.h.   Mufic^u  779-3. 

fvires  herbarumprimus  obferuauitChiron  . 
<5 1 4 .  a.  ingen  ij  intendHt  hon  efia  rei  s,mu 
latio .  780.3. 

iifcera,pro  diuitijs .  55  5 .a. 

%/ifctim  (y-  Vifcus  .  4J9.b. 

yifus  amoru  initium .  4<;o.a.. 

Yita  Alciati.rxv.&  feqq.  eutlicorumfer- 
uitus  iflendida  C^amabilis.^^y.b.  C^ 
f^tnm  Oedipodif.  7?.7.b,  QUhc9  rgfiim 


ta  a  Polyd»  vxte.  155.  a.  hufn»h»Mle4 
ludacomparata.  558.  b.  humanaarhe- 
ribus  collata.%%i.h,  humana fiu^ibut 
rtarinis  comparata  .  zzz.  b.  human/c 
milttiatsl.  685.  b.  humana  nundinit 
fimilis.G^S.h,  humanaperegrinatio  efi»^ 
J4.b.  innocens  metu  caret.  181. a. 

VitA  humani  breuitatem  fiores  repr&fen- 
tant. 111.3.  conditio.666.3.  examen  ^ 
lo6.h.  lapfus  in  trtbus .  loj.a.  mode- 
rator  Deus.S^.a.  fjmbolum  lyra.  64.3. 
C^  891.  a. 

vitam  fibi  eripere  nemini  lieet .       S  ^^-^»^ 

vita?/danimia  celerit(u,etnimia  tarditas^. 
Ij8.b. 

TitelliusfcortifaUnam  cum  melle  mifce- 
bat .  444. b.. 

Vitellif  Germanici  nummus .  8 5  3  .b.  mors. 
fcehribus  condigna  .  72i.a« 

vittsO>  vlmi  coniugatte  amorisfimilitUm 
do.  677. b.  &  «79.3.  nonputata  homi~- 
nis  liultifymbelum.  liv.b. 

viits  vlmtsadiun8A.  ^77. b». 

vitium  efi  omnia  credsre,  vitium  efinihil 
credere.  100..Z.  folenne  ^KoKoKttKleti». 
i97b. 

vitiacorporis  nemini  exprobranda-  407. b. 
naturalia  vixfactle  tolluntur.  174.  b. 
omnia  ingratis  infunt .  zj)i.  a,  pottttt 
quam  virtutcs  obferuantur,  ^07.3.  q^* 
mnxime pernictofa.  41.  3.  qu&fequatur 
fiKdvTietv.  309.  b.  trta  Deo  ^  naturA 
repugnantia.^9~.i.  virtutes  imitantur, 
45. b. 

vitiorum prAmium  igtiominia.         }-jt.tt, 

vitijs/lomacbi  medetur pulegium.     9j.b>. 

Vttuli  dicitltali  .  zo.a. 

viuacitas  cornicum  ,  208. a, 

viuere&btbere  tn  eademfiater*  ceUocc^ 
Antiphanes .  I3x.b. 

vlcus  k  vero  contracium  efi  inuidia  Ana- 
charftdi.  Ji^-a. 

vlmus  amica  viti  .  ^77.3.^. 

vlna  qutd,^  vnde  diBa  .  69o.a, 

Vlpiani  interpretis  Demofihenis  Itcus,  dt 
Thefialis .  194>3' 

vltima  non femper  ferunt  de  primis  iudi» 
eium  .  670.b,. 

vltio d contumelianM  differt nifi evdine.j, 

697.3. 
vlula  non  eli eadem  cum  no8ua.  11  j..b.. 
ficcu  venatur .  ibid» 

VluU  &  draconet  PalUdi  facrantur^. 


Remm  &  Verboriim.        9^9 


^lnUrum  &  eirnicuf»  dijjidinm.  ii^.b. 
Vlulas  AtheiM^s.adag.  uj.b. 

Tlyjfii  qais.iij.b.  conftlia  fun callide  te- 

■  xit.  98.3.   ctim  Aiace  de  armis  Achil' 
.  lis  xontendit.  i  ^j.b.   Cyclepem  excAca- 

\ '   MiT.-j\9.2.  &  Diomedes  iun^i  ,quid  , 

■  liy.a.b.  hhacus.^S6'b.  mcly herbam 
^  Mercurio  accepit.jfi.b.  neminifef^ 
eile  credidit.  »j8.a.  oleo inunHus .  i^i, 
h.  cfuid  allegoricc.  3  j  9.  a-  faftentis  ty- 
ffis.^^^.3.  Strenesdelufit .  491.^. 

Vlyjfts aslus.yi^.z.  inftgne Delphin.  1  vi.a. 

«ratio  vehemens  .  69-  b.  fcutum  Del- 

fhinum  habuit  deptiium.  ^i^.a.  fecij  a 

Circe  ui  belluoi  mutati  .  3  3  7'3. 

Vna  domus  nonalicduos  cAnts.(idagtum. 

400.  a. 
Vna  hirundonon  facit  Ycr.  adag.    411.3. 
Tnguts .  14.  b. 

Vnguium  criniumquc  pr^fegmina  vnna 

non  infpergenda.<*</^^.  lii.a. 

vngula.. i^.h,  Alcis  ,  remedium  e^ilepfi^  , 

ibid. 
Vnica  fcutica  impcllitomncs.  adagium, 

44J.a. 
Vniuerfum  hoc  defignat  Pan  .         4lo.b. 
■vnus  dens,&vnus  oculus  Gergonihus  com 

munts. 66.^.b.   in  plurali.  684.3. 

Vniis  honicnullus  bomo. adag.  681. a. 
Vnns  vjrnullus  vir  adag.  iiS.b-C^  68i.a. 
Vnvm  nihil,duos  plurimniu  pofle.  ii5. 
•bolatus  gruum  quam  literfim  exprimat  . 

lOj.a.C^  104, a. 
volubtlittnfortunA.  Sj/S.a. 

•voLucres  cur  Harpyit ,  1 8 1 .  a. 

%/oluptaicorperis  cau/a ignorantid.  Soi.b. 

tutHs^-^fertjHs  proprta.^  z.a.   efca  malo- 

rum.  3  J  J.bci?' ii94.3. 

votttptatis comes  maeror  .  467.  b.  £?> 468.3. 

Cf  Doloris  fabuU./^6H.A'  treSiUecebr/i. 

48?b. 
vtluptates  turpeSjSirenes ,  494-a. 

voluptatibus  deditidetophagi.  487. b. 

votumMelanthtf  o-^^cf.ya ,  3  9e.a. 

vex cordata Sciptonts  Afncani.  196.3.  ftt- 

fca  ,  (falct  (pavti,  180.  b.  raua  enalis , 

404  a. 
vocej  tmperitorum  nihil  diffkrunt  a  ventris 

crepitu  .  697. b. 

vpupt  hteroglyphicum  hominis  ■vitijs  dedi- 

ti.  3 1 4.  b .   olim  rex.  tbid.   t^ualts  auis  , 

ibtdem  . 
i^,cur  diHacauda  GrAfii .  xis.b. 

Trhi*t«rnA  Roma  .  ^i6,i» 


Vrceus,  177.9, 

Vrereyverbum  «  loj.a.b. 

vrna  qttid .  33o.b, 

Vrf*duplex,maior(^  min$r ,       4i;.a.l», 

Vrfus  cuihadlicvcftigia  qu^tis.Adagium,- 
7i^-  a. 

vfus  elephanterum  in  bello.fin.h.  &  7^  ;, 
a.  fibularum  in  veFlibHS  apud  veteres  m 
;86.  a.  hieroglyphicorum  spud  JS.gy-. 
ptios-6.3L.  imagtnum  apud  veteres.y6^t 
a.b.  imaginum  cur,  S*  quandt  desift, 
j9i.b.  lingu*.  66.2i.  pellium apud Rt' 
manos .  3  ;o.  a.  p{lei  infacris  .  641.  b, 
^ongtA.  6  3  I .  a.  vitti  moderatus  duo  prA* 
ff^f.  I4i.a. 

vti  tanquam  lippo  ocult,qUfd.  6 1 o-a. 

Vtile  ftipe   honefio  prAfermt  principes  . 
n6.a. 

vtilitas  agricuhurA  .  2.43 .  b.  aqutpotus  . 
I46jb.  ipcculi.yS^.^,  vini  .        ij^.a, 

Vtis,^Ti{.  7lS>.b. 

VVencesUus  Rex  Bohemittxir/i  in.para- 
lyfin  incidtt .  73 3. b, 

V  Ver  fchmiercdcr  fahrt.  adag.  German, 
178. b. 

Vulcanus  quare  diSiui  Mulciber .      94.  b» 

vulnca  amoris ex  oculis.  490.a.  qualia  , 
(^vnde.  47i.a.b. 

vulpes  Ariflomenem  liberat .  iS6.b> 

vuLtur  odoratHpollet  543.  b.  Fromtthti  , 
tormenta  maU  confctentiA.  430.3.. 

vultures funt  tefiamentorum  captateres  . 
674.  a.  b.  togati  funtrabuU  forenfis , 
544b. 

vulturij paludati  ^  togati  qui,        674. b. 

Vxor  Cadmi  Harmonta.  783.3.  eff  vtrift 
cia,S}^,b.  Germanici,martti fttnuspcr 
fiquens.665.ii.  leciifftma  a  marttoz.cU 
typo  occtfa.^71.3.  morofamtirittmors, 
8 1 1  .b.  nemen  dignitatis,non  voluptam 
tu.iiy.b.  qut,  fimul  nupta  ^vtduafit. 
498.  b.  quidnam  fit  Simonidt  .  %\6.  a- 
ftmilignea  quA  dicatur.  yS^.b.  fimtlu 
ftt  apicuU.Si6.b.  fubfit ,  non  impertt . 
808. a.   vigintiduorK  tuaritorum. iz^.b, 

Vxorts  Domitij  Tullt  tn  maritum  amor . 
84^).  a.  probt.  munus .  814.  b.  prodtga 
hteroglyphitum  Ocnta  funem  torquens , 
3  9y.  b. 

vxo> em percutere  an  expediat.  Sxo.b. 

vxcres  TtutonHm  propudore  fe  ipfoiocci- 
derunt.iij.b.  Turcarum  veUt^inpu- 
klicftmpredeMnt.  841.«. 


Kx  s    4 


5r*f' 


1000 


Index 


X. 


SdLV^o-^oAot  qtii .  503. b. 

XaKfhnifiutittts  Lycii.item  llij .        .  84.3. 
Xenia. i^^.b.   qiiifint.  6^1.^-    quAratie- 

ne  a  iudtct  pojfmt  accipi.  ^io.b» 

Xenocrnte  andito  Folemon  fe  ad  honam 

frtigem  recepit .  464.3. 

Xencphon  ^Plato  &muli ,  '6io.h. 

XcnophoKtis  tocns,de  ho.ioprincipe. 617.3. 

d:  Ganymede .  iS.b. 

Xerxes  a  Themijiocle  vi Bn^ .  $  y  i.b. 

Xerxis  ($^  Aithemenis ie  fticcejfione  con^ 

cors  contentio.  6  7  j .  b.  exercitus  numero 

fijfimMs.  zxi.h.0>  iS^.h' 


Z. 


ZAmhelotum,feu  reHius  Cametetum , 
quid.  ^04.3. 

Zelotypus  .144. 3.  maritus  vxorem  leSiijfi- 
mum  occidit .  47  i.  a, 

Zelotypi plerumquefenes.  ^c^j.  a.  Itali^ 
Hiipani  .471-3.  mulieres  ^  pnfertim 
grauidi.  ibid^ 

Zelotypia  &fuIficio  dentes  antoris^  ibid^ 

Zenalisquis.  iiS.a. 

ZenobiA  caflitM .  Sio.b. 

Zeno  fenex inter pocutataciturnm  .   6^.h. 

ienanis  Cittici  apophtkegma^de  adotefcen 


te garrtilo.yo.h,  ,de  hilaritate  inconui. 

«/o.l4*.b-   de  quodamvnguentis  deli' 

buto.  l^i.h.   naufragium.  68/. a» 

Zetes,  (^  Calait  ad  quid  retdta  nomina . 

iSi.b.  inde  dtSius .  iSi.a. 

ZetisyO'  Catais  mythotogia  .  ibid. 

^iVi  ,  cur  diSus  lupiter .  30.b« 

Zeuxis  re^onfum   Agatharcho  datum  . 

877.  b. 
Zibeltus,  mtis  Sarmaticus .  3  jo.a. 

Zifca,feu  Zifcas  Bohemus  .716.  3.   etiam 
p'eli  morterri    hoflibus  formidotofus^  . 
ibid.h. 
Zifc*  in  catfjoticos  sdiumct  tyrannisj^^id. 
ZobellihApettes .  106^,3. 

"ZozcbWiCrepidd  Venetarum  mulierum,v» 
'  dcfcdiSti  .  ;.89.b. 

Zoilus  Homeri  Amulus  .  610.  h.  ob  male.f 
dicentiam  canis  Rhetoricus  vecatus  .. 
694.b. 
Zoili  matedicentia  ,  ibid. 

Zonaaquo  ^onf&fotuebatur .  S^J^.a^^ 

Zonamfoluere,quid.  S96.h» 

Zppiri  Phyfiognomi  iudicium  de  Socrate  . 

464.3. 

Zoroafter  ^  damene  crematus,  /oS.b.  pri- 

mus  magus .  ibid^ 

Ziingedrercher,5«i  Germanis  .       404.3» 

Zyto  magus  Bohemus  a  cacsdAmonefub- 

tatus.  708. a.  alihm  magum  deuorat  . 

ibidem  . 


F    I    N    I    S. 


JIE- 


lOOl 

MEMORIiE.  iETERNVM 
SCIANT.  OMNES 

ANDREAM  ALCI ATVM 

ALTERVM.  IN.  DICVNDO.  TVLLIVM 

IN.  LEGIBVS.  INTERPRETANDIS.  SCAEVOLAM 

PRORSA.  VORSAQ.pRATIONE.,fXSVMIVM 

IN.ETHICIS.EMBLEMATIBVS.  NEMINI.  SECVNDVM 
ABIISSE.NON.OBIISSE 

V  I  V  I  T 

^  FAMA.  SVPER.  AETHERA.  NOTVS 

H  V  N  C  C  E 

LEGVM.  TYRONES.  IN.  DOCTOREM.   ELIGITE 

IVRISPR.VDENTES.  SECTATORES.  V  T.  NVMEN.   DILIGITE 

PII.   SPECTATORES.ENCOMIOLVM.   LEGITE 

LEGIRVPIONES.PROCVL.HINC 
VITILITIGATORES.  PROCVL.  ESTE 

LVCRIPETAE.  RABVLAE 
ASPICITE.  SVSPICITE.  INSPICITE 

Q_  V     O     D 

VALERIANVS.    CASTILLION.CVS .    COMPATRITIVS 

IN.  BENEVOLENTIi£.   PIGNVS 

HEROI.BENEMERENTI 

P 

EX,    VOTO 


1:002. 

E1{l{ATiA  ^  mend^^qufis  Aut  ificum  ftidtt ^ 
tAut  btinfAm  pAVum  cauit  Naturtt* 

"•  ma  rgin  cmdenetxt  > 


[PaginaiiiT.verf.  19  ^»»  es  4^»«f.eipaogc,«.  [rixv,  yzt(.i9.  fiet.lcgc(icr.  {ibii. 
vcitpcn\\U.of)timi c»iH4q;  \c^.  optimttsqHuq;  [p.  liii,  z.  vctf-  i  j.impcndaiit.  I.impcn- 
deaiif.  [Iviii.b.  v.ij.  Fraucifci.L  Francici.  [lix.  a.  v.6.  Borboiiitis.I.  Borbonius.  [Ixiv, 
bv.  i^.  VMiJfenux.Lvaiffenux.  [IxYiii.  v.i^.dijjicilia.  \.difficile.  [7.b.  v.  41,  fic.j.fit, 
[44  a. v.iz.gratifGmus.l.graiiiflimiis.  [48,3.^.31.  Ifitidcm.l.  Ifidem.  [83.  b.v.^.eo- 
dcm  l.eofdera.  [loj.b.v.  i  i.aiiasque.l.aiasquc  [rij.a.v.i.  tviv/ka-jta.I.tvvikav- 
7A.  [ii^a.v.i  i.d^rJVei;.\.d'^ctvS.f.  [ihid.b.  v, i^. lt4croj;  \.lMcoq;  [i  1  j.  a.  v. i  4.s'v- 
Toi7-9i.LiVTo^i.  [ii^.h-v.i^  (ra^iv.l.y^a^nv.  [13  y.b.  v.pcmilr.pvTgV.l.i^uToV.  [136, 
h.y.i.Tegeae.l.TeieAS'  [ibid.v.zj.wo^w.l.ao^tf.  [i.:^i.h.v.^8.confi.t.  l  corKua.  [ibid. 
^  quid.\.qui.  [143.3.  *  B^cchtu.  IBacchai.  [ibid- b.  v.  19.  Nymphus.l.  Nymphis, 
[i^4.h.v. 19. Neros.\.i\ereos.  [155.3.^.17.  fuperiieiiiire  &r.l.fiipenici3ifret.  [ibid.  b.v, 
}6.  vfus.  i.vlos.  [ijiT.a.v.  10.  cici^a'^\.  OH^co^.  [i^y.b.v.^.  Tlemoms.  I.  Tclamuiiis, 
f  170.3. v. 16. Icoiiibus.l.Ienouibus.  [171.  b.v.34.Archidanum.I.  Archidimum.  [ibid. 
v.4j.nuam.l.quum,  [178. b.v.  lo.accidere.l.accipere.  [iio.z.v.\9.pulfibat.  \.  pulfn' 
bant.  [i87.b.v.34.Me(reiiaim.l.Me(reniam.  [i8i>.a. v.^ocllent.l.  cirec  [191.3.^.37, 
ijm.I.tam.  [ibid.b.v.i^.rtTe^^^M.I.ttTs';^!^.  [i;i6.a.  *  Scipione  cordatavna.\.ScibitnM 
cordatavox.  [iii.b.  v.33.  volentos  I.  volentes.  [i\\.  h.  v.4.  iyjvsici.  \.  iyrofia-i  . 
[zi9.3.v.i.J'f.A?'ipi^.\.J^pet?->lf'i'i:.  [130.3.  v.  30.  Tetj-oi/Tdt.I.  txts-ovto..  [itid.  b.  v.8. 
^piyji.\.yHcia-<ri.  [ibid.v.4f  .doliJ.doIij.  [i^ia.v.penulcTjti)  i.Tici.  [ij/.b.v.i. 
iKTri^^i-.nh'  t^Ai^Ti^i-f  ti;V  J''  [1.47. b.  v.if .  labefadlabanr.  llabefaclanr.  [ibid.v. 
^i.  Suticru^J.l.SutFetius.  [zj^.b.v.pcnult.^Er^erA.I..^'^^»'^'*.  [lyS.  h.  v.  6.  priuos.l, 
primos.  [i6o.a.v. j i.folec.l.folent.  [i6t.a.v.  18. Jyai/|/.  I.pfj^i/;'.  [165.  a.  ♦  i>«*.  L 
Locui.  [i6$.h.v.v\t.'TpoTfiKTiK£.\.Tfpi}Tpi7mK(o.  [i^^.a.v.  10. ^f^vopipiiv.^.S^vopipcr, 
^x-rj^.a.y.ii  iyc-if.^.i/H  [^Tj.^.v.i9.K0KKv^(ri.  \.kokkJ^h.  [3 83 .3. v.i^. ocucrtuur. 
i.counertitur.  \-.^0.a.v.i9.d.vdLyKei^(i.\.AV<tyK!i^H  [2i;6.a.v.  /.proijcitc.  I.proijcit. 
[^09.h. v.v\x.[Md[.TAioKoyi\.u.itTAioKoyoi.    [3 17.3.^.3  i.  Ei.I.Et.    [319.  hv.ii.iS^a,- 

lApOV.\.  oSDVApOV.     [lil.h.V.^O.KATOTTfOV.  \.Kct.TCV7 iO).     [534:3.^.19.  )[guTpj.  I-  KAi 

Toi.  [;(f^a.v.46  vmjra-l.vmbram.  [371.^.  v.  48.  opcer.  1.  opres.  [^^i-b- v.pcnult. 
ls.\.li.  [5  74.a.v.z8.;cAT£tA*';.o/Ts;'.l.  KATAKi\oi-^iv\  [^^ij.^a.  v.  ro.  aduti.  1.  aduri , 
[3  90.b.v.j.Tf3/.*rc/3«f.l.Tp5>AC3-£j-,  [}  9^.  3i.  ^*-  dejcripteo  [.  defcriptto.  [4.1^.  b.v.pe- 
nulr.TjV.l.Titf.  [411. b.  *  urces.\.vices.  [419.3.^.3  5. T;o/v,y.&£y>-.I.T/:5a>)^c-J/.  [ibid. 
b.T.S4.  aniorum.  I.  animorum.  [ibid.  v- 4/.  fermanda.I.fjrnunda.  [43^.3.  v.  16. ta- 
dlura.I.a-nium.  [^^^.a.v-^.J^-inq  ;  l.dc-niq;  [ibid.v.13.  inferri.  I  inferre.  [^n-  a.v. 
ii.nuncupaur.I.nuncupar.  [451.3.  *Au^eriatn.\.Augeria-ni^  [4;7.b.v.penulr.  t^'- 
Bn.\.To^ov.  [458.b.v.i7.5^iy<.I.SfWf.  [^^i.b.v.^.decller.I.dcflcr.  [470  a.  v.  17.  otZ/. 
r.cTT/.  [^-'^.a.T.iy^.humoi-i*  I.humcris.  [491.3.  v.  i.Faridis.l.ForiJrs.  [492.^.^.28. 
graueni.\.gr;iue.  [^^^.b.v.S.efto.I.cft.  [a^?-^-  '^  fenex.\.fenes.  [ibid.  b.  v.i^.fe.  1.  fi. 
[498  b.  v.4.  molliti.l-moliti.  [coo.b.v.i.ofcurum.l.oblcnrum.  [\h\dv.i 6.  damnus. 
Idamus.  [5- lo.  a.v.  }.diced"i.idicetidi.  [ihid.h.v.i)./i quis.\.i]ui  fis.  [f37.b. v.26.fla- 
gitiofus  I.flagitioiuis.  [^49.b.inrcr  verf.47-  &  48.  inrerpone  hunc  :  tc  ttdcoV  oTAcy 
iii  Avsiy.Vii7iv  cci^*.   [ibid.v.48.B/A3$-.I.  BfAor-  [j^o.a.intcr  vcrf  8.&:^,incerponc:F'«- 

lucr* 


lf*erege»u4  Mm»mmA4vrgen4ummetum.  [ni.|».r.i5.  petent€«.  f.potcnte?.  [^67. 
b.v.j7.ofFerucfccns.  l.cfFerucfccns.  [^i.\.h.v.^i.ftofies.].he[pes.  [6oa,  b.v.47.  Hxc 
l.Hac.  [^ii.b.v.vlt.Alciatus.  I.Albutius.  [^ii.b.v.^j.  Deos.J.  Dcus.  [6i6.b.v.  47. 
iiyKvpeiv.l.eiyKvpAV.  [^iy.a.v.j.vbi.  1-fibi.  [^io.b.  v.j».  capere.  l-caperet.  [«f^i-a.  * 
num.  afu4.].num-mus.  [(J^^.a.  v.  i3.o'^>;j-.l.e"^»f.  [^ji.b.  v.^S.trcmoris.l- tremori  . 
Is^i.i.v.i^.i^TffifiTAfJetvTciv.l.v-j-ip  7iif  ietvTcov-  [^TJ.a  v  ^^i.  ftmdebant.  \.funde- 
bat.  \(><\C.\i.->i.i^(,.6ithereA.Athere.  [ibij.v.  antepcn.  t.!.  tJ.  [G<)l.\.^.At.\.^Ji.  [6^9. 
b.v.17.  coiabatiir.l.colebatur.  \6-]if.^.^  I.zjtunL.\.I.xHni»..  \G^x.h.  v.  19.  pcrnieare  . 
l-.pcrnicierc.  \^\i\6i..v.x\.macnla.\.matttlei.  [6>:;^.v.^.Di,ia^i.\Diana.  [6^6,h.''-  C*r' 
fore.\.Carpere.  [700-3. v.  10. TonjK.I.-tr-oyH/:»'.  \jOj,.z.y. ■^J^.foecunda.^.fcecundA.  [707. 
a.v.i.\..arrfpuit.\.arrtpui.  [jio.h.v.  19- TiKva..\.7i)^!t.  [^ip.b.v,  if.  v.vKyKcc-m. 
hKvKKesTs^.  [^i.i.h.'^  S^tiJ.o/?op\is.\J^n{j.o(iepii{.  [7iJ.a.v.i,/x/Kj.//t«V.  [/lij.a.  v.40, 
eautlus.].  catttlus.  [j^!^-  a.  v.  ^^.perfiat.  \.perdat.  [74 f.  a-  v.  19.  vi<5tuus.  1.  vidus. 
[7J4.a.v.  i6.qtiiA.qui.  [771.3  v-i9.  hartc  j.  partc.  [771- a  v. />.  quicquam.L  quis- 
quam.  [774.3.^.39.  quol  quod.  [ibid.v.^oad.l.  ar.  [778.  b.v- 41.  citharas.l.citha- 
xa^  [■j-j^.h.'^ quAdam.\.quAnam.  [jii.z.y.  lo.^m-TToiti.^.^aoTroici.  [789.3.  v. 48.  re- 
einantis  \.recinentis.  [798. b.  ^*' Spinge.  1.  Sphinge..  [804.  b.  v.  i8.  piuntlrum.  Vpluni' 
bcum.  [8oj-.3.  ^Locu4.\.locti.s.  [Sio.b.v.  penult.exemplo.l.  extcmplo.  [Sif,  b,  v.  8. 
Mtheries.\,JEthereis.  [Siy.b.r.y.tum.l  cum.  [Sjo.b. v.n.igncm.J  ignium.  [ibid.v, 
fcq.pciucniflct.].  perucnilirenr.  [8j  i.  a.  *  Oppij  pietxs.\.Oppij filij pietas.  [843.  a.  v.3. 
Componensq;  X.Cotnponens,  [845,a.v.ji.Burgenfi,I.  Erugcnli.  [Sj^.b.v.p^aulr.  mu- 
fiaut.Luuunt.  [SSi.a.v^a/.xcfexcntc.l.rcfcxcnti.  [886.b.|v.i3,  indigcni.4.  indigcuar. 


Liceras  inuerfas,  fcabras,  fugientes,  paIantesifpatiajacGentusj5«: 
intcrpundiones  vel  violenter  immiflas,  vel  negligenter  omifTas , 
&  huiu/modi  operarum  fphalmata,  quiuis,eriam  non  \vQ(p^(thif.os 
vcl  ^|tf«^sij>x»^viderc  U  iudicare  facile  poterit. 


Patauij  cx  Typographia  Laurentij 
Pafquati .  M.  D-  G.  X  X I. 


Superioram  PcrmifTu^ 


I 


C.  X'v 


/ 


r 

4i      r 


J*  3 


LIBRARY 


■> 


>