Google
This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project
to make the world's books discoverable online.
It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover.
Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the
publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing tliis resource, we liave taken steps to
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
+ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.
+ Refrain fivm automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each file is essential for in forming people about this project and helping them find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe.
About Google Book Search
Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web
at |http: //books .google .com/I
ILDINC
ONLl
sn:PHi:.\ spavlulxg
UNIVERSITY orMICHICAN
BUILDING
USE ONLY
BUILDING
tlS£ O I
r".
A
TAGALOG ENGLISH
AND
English Tagalog
DICTIONARY
• *
COMPILED AND PUBLISHED
BY
Gt^arles Nigi
w»P»P^< Aff ^ <— p* > ? ^ ^
MANILA:
IMP I)E FAJARDO Y COMP.'^
lOl-CARRIEDO 101
1904.
p'
• • •
* • •
6^'<^ D - 4*^
PAUNAWA
Ang dahilan nang pagsalat nitong libro^i, dili iba kun di ang maka
abuloy nang pagpapakalat nang mahalagang wika nang Ingles na ngayo,!»
lumalatag sa halos lahat nang manga naciones; kayft ang nasa nang sumulat
ay ang tumulong hindi lamang sa manga Americano at Ingles na may pitang
matuto nang wicang Tagalog kundi lalonglalO na sa manga maginoong taga
rito sa Filipinas na ngayo^i, nagsusumikap sa pagaaral nang wikang Ingles.
Pinagpilitan sa pamamagitan nang masiyasat at masinip na paghahalunkat
ang pagtitipon nang lahat naug manga matatanda at manga batang salita at
wikang Tagalog sampo nang manga kahulugan nang bawat isa upang mai-
hulog sa wikang Ingles at gayon din naman ang wikang ito sa Tagalog at
»
gayondin naman pinihit ang ibinigay sa bawat isang wika sa paghuhulog ang
halaga at kahulugan sa iba at gayon din na man ang manga tinatauag na
Frances baga^ ay pinilit ang magkaroon nang tunay na kahulugan sa kaniyang
tunay na halaga ss iba.
Ang librong ito, ay nakasulat sa bagong ugali nang pagsulat nang
wikang Tagalog; Kaya ang titic na C ay naging K: ang Gui ay naging gl:
ang Qui ay naging ki; at U ay ang naging W. At dahil dito kung may ha-
liauaping salita na sa dati ay nasusulat sa C at hindi makita ay dapat ha-
napin sa K. At gayon din naman ang m^nga dating nasa Qui ay dapat hanapin
sa Ki; at ang dati sa U ay hanapin sa W.
PREFACE
4M<
The author's object in compiling and publishing this
book is to put before the public a work that will aid
both the American and the Filipino in learning either
English or Tagalog whichever the case might be.
It has taken about three years to compile it and
each word has been thoroughly tested so tliat the
definitions will be found correct.
It is written in what is called the New Tagalog
which differs from the old in the following respects.
The C has become K, Gui has been shortened to gi; qui
has been changed to Ki and w is generally substituted
for U. Therefore should a i^erson look for a word that
begins with C and fail to find it he should turn to K;
should he be unable to find Qui he should turn to Ki;
and in case of u should turn to w.
/tM^^'vi0m^m
NIGG'S TAGALOG-ENCJLISH DICTIONARY
ERRATA
In a pioneer work of this character it could hardly be lioped that where
tliere are so many opportunities sunie errors would not creep in, but these
for tlie most part are trivial and of the sort to be expected until Manila
typesetters beoonie more accustomed to Enjrlish orthography and American
ideas of exactness.
It is suggested that teachers would do well to make these corrections in
ink in the appropriate places and tliat as most of the changes only involve
a letter or two the task would not be diflicult. The word as it now appears
is given tirst in this list, after the page number, and Tagalog, followed by
the corrected form.
7 aba po-Virgen-Virgin.alaala momento-memento.-alalayan-assert-assist.
8 andukhahel paid help, aid
9 apo-descondent (lescendent.- asinan-pikcle-pickle.-ayunan ang iba-suscribe-
subscribe.
10 babala sa madala-programe-program.-bagay--de«ig- design.- bagay -usefur--
useful. --bagsik stricness-etrictnessi-narshness harshness. -bahidsing sign,
baitang-ledder-ladder.
11 bala rheart-threat.
12 banta nntion notion. -l)aj«agfrac'ered-fractured.
13 bigyan-signif signify, bigyan ka})angyarihan-autorize-authorize -bigyang sin-
dak frjggten-frigliten.
14 bihis-clotaes- clothes.-hilas-marrp-marry.-bilog-spahere sphere. - binti - shang-
shank- -binvajian- Chriatian-Christian.- biroan-caroucol-carousal. -biruin-
6oke-joke. binubukulan origen-origin. bisa positivility-possibility. bilog
rotunditp-rotundity.
15 bugtong -puzjle -puzzle.- buhatan -impaech-impeach.-buhaylivoly l\vely. bu-
hayin -resusticate resuscitate, buig-buuch- bunch; racenne -raceme.- bukal
origen-origin; eourse course; linst-first.-bukod sa iba-feroign-foreign.-l uk-
san-rhow show.
16 bulaw wilb-wild.-bulukan-rotiing-rottinsr,-bumabasa -beader-reader -bumbuan-
grown-crown.-bunjukal sprink spring.-bumukod-separste separate.
17 butihan-pertecfon perfection; butil frain-grain. butlig-pustle-pustule -cabelle-
riza estable stable. -canta churous chorus. daan-ocasionoccahion.
18 dahasan-ferce-for(e;-stregtbeu-strengthen, daing mormur-murmur;-suplication
supplication. -dakila-illustration iliustriouNj-magesti majestic; -magaificent
magnificent;-protent potent;-wealty -wealthy;- transciendent -transcpndent
dakip cappure capture dali instunt-instant.-dalidalian pispose dispose.-Ha-
litaan- suffe suffer. -dalitaincompoort coniport; condesend-condescend.-da-
losdalos idrot idiot.
19 damihan-ougnient augment, dapat iealang hanorable honorable. -dapat ipagta-
gubilin laudable-laudable. -dapat magalingin nepectable respectable. -dapat
parub-ahan-puishable punishable,
20 cliccionario-dietiiJiiary dictionary -di hikayat incorruptable-incorruptible.-dika-
rampatan-imprope-improper. dikdikin-crash-crush.-dilag grarduer-grandeur
brlllancybrilliancy.-di maba))ago stapla-staple; anchangable unchangeable,
di rnahiirpit-unstaple ur stable. -di makararaan-imj)assible -impassable, di
nialapatan unlic-unlike; une(iuaune(iual.-<li malirip inscrutable inscrutable,
di ni:iruti()n<r niag veracios veracious. -di matarok-unfathonable unfathoma
able, di Misasalang numingled-unmingled.
21 dios iiTr alak linchus Bacchus, di pagka-palagay inconstanty inconstancy, di
sapat -'nadcijuaty- ina<le(|uacy. -dispunte -backstich backstitch. -dowahagi-
porsiiit-pu'siiit. dowaiia^inin- pcrsue pursue. <luende--f ray-fay. dulu suniic-
summ t duinal abhorencc-abborrcnce. (himalas- fre(iuant frequent. -dum-
iian polute jxdlute.
22 dunong. sicnco scicii((\- dnrng- ushed- crushed, durugin -(Tasli-crush.-dusta-
oltjectabjcct iragai-in niark out fcnut.
2:5 'jaliug- l)('}iclit hcnelit; suti]ity-uti]ity.-galit-aiigray-angry;-<iretfulfretful.-galit
— 2 —
na tj:alit mery very.^Hinot purtion-pfjUon. -^amutin-dotor- doctor. - jrnniri
vtdilecit videlicei.-gapusin gyne gyve.
24 g.iyak preperative prej) rative;-poniptious poinpoim.-gayatin sltice slice. -gibaiii
mark out lerbel. Kilala«in-tiindi-timid. gikban asyiat assist.-giliiigiii grindi-
grind.
25 gulo n dissention disfc<ension.-gulo-a corilased confused. -gululiin ang-confonnd.
coiifoiiiid.-guniagad niinic-niiniic. guniinhawa aiig troin-froni
27 gunamgunam refUxion reflection, gunieuni-pantoni-phaiiioni.-habag, habagin
coinpasion compassion -liahiin eonuf^e-c.onfuse.
27 hampasin ng catne cane, bari-severign sovereign.
28 ha\van-di8engagad-diBengagedbawanan-dissengage-disengage;facinirate faciH
tate.-liigantivengence vengeance bikayat,bikayati»i facination fascination;
facinale fasrinatf^.-bilawincrnde crude, binianbinian tiatery tiattery.
29 bindi nagbnbat ooriginai origii-al.
30 binlog forfatbers forefatbers. birangin-cbose-clioose.-biwasan enon. -biyaw se-
ream scream.
31 hub<b\n- deude-denude.-hubog carver curved, -bukayin n)nb extume exbunie -
bulan propbecy propbesy. liuli adv.-mark out yelj); yelping. -bulihan-pack-
back. bulma-nntrice matricc-. bulugin ng-ernctify sanctify bumabaprotroct
protract, bumakbang stirs stir.
32 bumarap appaer-appear. Immiyaw oyell yell bumpay-interrudtion interrup
tion. humula v. perdictprr-dict. bumupa weak-weak,
33 ibaon -preoare prepare, ibu id, ibulusok ruin rain.-idagdag inscrease increase.
idarang seortcb sco cb.-igalang reganls regard. - igiba demoisb - deniolisb.-
ibabilin comission commission.
34 ibuldg ang tormenst- torments, ilag-w exasion-evasion. ilagay sa ibang-trans-
slate-translate.
35 ilagay sacodigo codefy codify, ilap-willness-wildness.-ilarawan-portrait-portray
inamov-smelesd smelled.
*
36 mark out Ji rat two linen at top (tf first cv>»/<f;>/w. inutog enlage enlarge.-ipagin
tin<li annunce announce, ipagkaloob-cencede concede.
37 ipagtulakan imdel - impel, i. abintnlot-privelegeprivilege -ipasan loaid-load-
ipatalo-let lose-let loose, ipatuloy- ersue pursue.
38 isabog layisb lavisii.-isulat ang ngalan marticulate matriculate -itago-idclose
inclose, itak gorn corn.
89 itatua cuntradict- contradict. itula»'-persue-pursue.-iulireestablib reestablisb
iuna-preceed-precede.
40 kababayan-foUow-fellow.kabagayaccomadating accommodating, kabaitan-di
seretion- discretion kabait.n sa pagtupad concientiousness conscientious-
ness. -kabangubanfiagracyfragrancy.
41 kabigatan gaavitygravity.-kabiglaanan (juicbness-quickne^s.
42 kahabaan ng bubaylongetivy longevity. kaluunbugan-pompuosity-ponip^>sity
kabigpitan-pertenacity-pertinacity. kabinaanng effeniinence,effeminaieness
effeminency, effminacy.
AA kaiklian ng-dulness- luUness.-kailangang indespensil)le indispensable.
44 kakulangan ng bait- indescretion-iniliscretion. -kalaban- oncmy-enemy. kala-
baw-carabou carabao kalagayang bata peiulity j)uerility. kalakban ngkata
wan corpulodcy-corpQlency. kalaulin forsee-foresee.
45 kalibugan-lowneslowness. kaligayabangayaty gaiety, kaliitan sutility-subtilty
kalog-emputy-empty;ball()W-bollow. kalupaan bondiness bonieliness.
46 kamangmangan- dulness -dullness. -kamote potatoc-p( tato kMmukbasniilarsi
milar. kanmraan -sauvity-suavity. kanunuan forefetlicrs forefatbers. kapa
bayaan abandoment- abandonment, kapal tickness tbickness. kapalaluan
arogance arrogance; pompuosity pomj)osity: j)onipuousness pompousness.
kapanabunan epportunity opportunity
^7 kapangyariban meams means.- karangalan exellence ex«ellence karaniwan
prevalent prevalent.
48 karapatan mert-merit karuagan effenunence, effeminateness-efliminency, effe
minacy karupukan britleness, brittlenes-; weadness, weakness basalau
laan -inipnrity impurity -kasalbahian savgatness savngeness.-kasaliwaani:
- 3 —
inconstencv, iuconstaiii'v; fii'pleness, ficklenesi^, kaj^aliwaanji pala<l illiluk
illluck
40 ka«iibaan-glottuny-^lii ton y-kasiguriihan sponner sponsor kasiraan niistakmis
take kasiraaii ng i»iiri degre«lation ilegraiiation.kasuknbaii-threacliery trea-
chery
oO katjinipalasanan- petiilence-petulance. katan<laan longlevity-longevity-katata-
^'aan adv -midding-nii J«iling. katlia-niinde-inind.-katitntiinaii ng cunt<tanck
constancy, katiyagaan-persistance-persistence.
51 katnlinan. accleration-arceleration. katusulian-sagacousness-sagaciousness. ka-
ukol coreespondent correspondent.kaunalian preceedence precedence.-k <-
imuran.-dnlnesM dullness, kanpasalaan threachery-treachery. kausap-wliich
whoin.-kawalan ng baitindescretioi -indiscretion, kaw Ian ng gawa liesure
leisure.-kawalan ng gusto displeasnse displeasure kawalan ng hi a-shanie
shanielei^snessi-tilippancy- -tiippancy kawalan ng kailangan abandonmant
aban<lonnient.
62 kayabaiigan -ponipuosityjpomposityi-ponipuousnessjponipousne^s.-kayanianan
nianion uran.nion.-kgyarianperpection -perfection, kilalaninfu» see-foresee
kiling inclanation, inclination; sidp, ^ide.
6'^ kuhingan ng tupa. sheep-fnhi slifep-fold.
f)4 kuniapal-enlargo enlarge. -kuniapit sieze seize -kumpisalin ascartain-ascer^ain
kung-thongh- though, kupitin-theive-thieve. kurap niuvurient-inoveiueht.-kuro
imagnation-iinagination. kuruin concept conceive.
65 kuyumpism-r/f ^>uf denie{i.-labahin, labhan laundry launder. -lagpos-a.-exhor-
biiant-exorbitant.
56 lagusavv-rustlinyrustling, lahatlahat guite-quite.-lahi-8ept,sect; foction, faction
lakas ng pronititutde promptitude, laki ng anoman granduer-grandeur.
laman-esscfnce-essence.laniasin-handell handle.
67 lainpas-exssive, excessivei-exhorbitant, exorbitant.-lainu^'inpumel pummel
lansetang-lacne lance.-lanta-a.-w fthered-- withered. -lasap-aesthetice-aesthe-
tics. latag outspaead-outspread.
58 latak ng alak lee lees -laya-ereedom-freedom -lihisan-evoid avoid, likc-unllaw-
fui-unlawful.-limbagin muli-republisp-republish.
59 linkod sa woer-wooer. linta-leach leech. -listahan-dock docket. -listalian ng mga
tawong voice invoice litaw a.-si-ncible sen8ible;-w apearance-appearance li-
wanaganivolve.-evolve -loob ng buiaklak corollo corolla.-loob ogdibdib bu-
som bosom-luat prolixnees prolixness.-lubag-toose loose.-lubhang-exhorbi-
tant t xorbitant.lubhang hambog presumptions presump uous
60 lubugin-vvatar water.-lugal lien lieu lugal na pinagtuturuan-collega-college.lu-
hog suplication-supplication.lumalo eurpo88-surpass;-ontvie outvie.
61 lumigalig terrupt.interrupt.-lumiko sa tlm rtght the ri^ht.-lumipana certain
print-certain point lunntak-creak-crack.
62 lusawincosurae consume. niaamoy-oderous, odorousjoderiferous odoriferous.
63 mabalakubak-scurry scurfy. -mabango-arromatic-aromatic; oderiferous, odorife-
rous;-oderous, odorous. -mabiglato to be mabisa-diligence diligent.-mabuhav
uli.-re^U8ticate resuscitate.
64 mabulungin grumbling grumbling, mabunyi-renowmed- renowned, maburak
mlry-miry -mabuti convenient convenient. -madaling hubugin-eithe lithe
madidikit vicid viscid.
66 magagalitin-seasily easily, -magagamit servicible -serviceable -magaling-mag-
nanamous magnanimous.- magaspang- incident -indecent.- niagbahala a rn
care.magbakod fance-fence.-magbalita-warm warn.
66 magbawas siuk-sink -magbigay lugod gr-itity gratify. -magdalit cant chant.-njaji-
dilim ang-mar/c out tach.-magdugtong-at-attach.
67 magitla-starled.-startled-magitlahin-skittlish skittish.
68 magkaisa angof at.-magkanlalabis overfowoverflow.
69 maglaro-ganblogambol.-magmula- ame come.
70 magpaaraw -oa- to.-magpahirap - everpow^er - overpower, - magpalakas-stregth
strength.-magpamana demtze demise.- magpasakitpaini-nain.
72 magsubukan spig-spy. magtuli-circumsize-circumcise. magutom hanger-hunger,
mahalay-impudent imprmlent. mahalin profer-prefer.
80
— 4 —
74 mahinahon prndent prudent; courtious-courteous. mahihin obliging obliging,
mahirap dissatrous diHastrous.
76 niakabubuhay nonriying nourishing. -makaisaang layoof at-makasinglayo of-at
<6 makatuladlake like, niakiapid adulterate connnit adulterv.-makinvon acomo-
date accommodate niakipajrawayoposse-oppose. makipagcapowa-corteous.
courteous.-malabis exhorbitant-exorbitant.
77 nialabo uninteligible-unintelligible -malago fruitrul fruitful. -malajrpoa exxces-
sive-excessive. malakay afort afoot dravvny brawny -malambot plaint-pliant,
malangib scurry-.» curfy. malangis oleagnecu*» -oJeagenous.-malason poiasn
poison, malason-a.-venemos-venomous malibag filty filthy.
78 nialiit na maliit litle little, malinaw crear clear.-malipos full of of pustles full of
pustules -malulutang bouyant buoyant. -malunia become become-malumbay
glomy-gloomy.
79 mamahala reek reck.-mamantal biten bitten -manahan-rsNide seside. nianaing
misfurtuness -misfortunes, manainga -hear en -barken. -manintas -cristicize
criticize.
manduduit-thiel thief. mangagamotng-vetrinarian,veterinarian;-ferrier, farrier,
mangagkayonkayon Gonsert-concert inangahas agressive ajzgressive.
81 nianghimasok Interrup interrupt maiighinapang farce force, manindal-added
ai'^ed.
82 nianunulsa- papist-rapist. -mapagbasagulo-'.-outious -captious.- mapagkit- vicid
viscid.
88 niapagod-uot out. mapagwari maditating.meditating; oontemplative,comtempla
tive -mapakialam mad'ilesome meddlesome, mapakikinabangan--* ervicil)le,
serviceable.'utseful, useful, mapalagay chose-choose. mapang agad quiclky.
quickly.-mapatpatdifinite definite
84 mapatulala stufeyin^, stupefying; wondeful, wonderful, mapaghati-sntipha-
tethic antipathetic, marangal- exellent excellent.-marikit -genseel- genteel;
handtome- handsome. marumhBn-bedpatter. - bespatter. - marumi grtmy
grimy;-droosy-drossy.-marungis-dro()8y-(lrossy;af top o/^^rt^c/yo-uninndtece,
indecent; bejoming, unbecoming; liewd lewd.
85 masagana-evcessively. excessively. -masaktan main, maim; affend, offend, masa-
lab-scortch- scorch.- masama n fault fault, masamain aHhor-abhor. masiba
gluttinousgluttonous. niasiala diligect <liligent
80 niasundo -arter after. -mataba- fertille fertile. -mataginting-sonoreus sonorous.
masobasob to full down to pull down, niasundo-arter-after.-masupok to be
on sumed to be consumed^.
87 matapa gay:ressive- aggressive. -matatangaj)-recievable receivable,- matibay
storng strong; peimament permanent. -matiis-obstinent-abstinent.-matowid
glhteouly righteously.
88 matungol aportain -appertain. -matuwa joiful-joyful.-mauhaw thristy- thirstv.
mauna preceed precede, mauntogoolide collide. -mawalan ang hiya-same
shame mawalan ang pitagan-imprudent-impudent-.may ari propietor
proprietor.
89 may katowiran justiticable-justifiable. may panganib mahulo^-wevering wave-
ring, may puri virgen-viri:in, may sala-dilinciuentdelinquent.-may tatlong
wika-trilenguar triangular, niiniiidal lucheon luncheon. -mitsa-which wick-
monja mun-nun.-mahi-xexation vexation;- abhorence abhorrence.-- muhiin
teidous tedious.
90 nadadaya -docieving-deceiving, naL^alay-dedication dedication, nagaarawmerci
nary-mercenary.-nagbabalita narraton-narrator. nagbabanalbanalan demur
demure.
91 naghabandog-donater-donator. nagkakadugtong continuos continuous; asiduous
assiduous.-nagkasala-violater-violator. nagoapastol herdsmen-herdsman.
92 nakahihikaiyat exciting exciting. -nakahihiyaabomnible abominable; hienous
heinous.
93 nakasusukananseons nauseous, nakatatawa ludricous ludicrous. -nangis -crys;
obsnivel-cry; sob; snivel.
94 napapaloob withim-within. nararamdaman sensitiva sensitive, nauukol sa re-
velant relevant. -nauukol sa bato peruU' puerile, nauukol sa lupaeartly
/
— 5 —
earthly, nauukol sa mga kiilay chromatis-chromatic.
96 nauukol sa pagtangi-negatory.-nugatory.-nauukol sa • tiyan- ventrial- ventral,
nauna-preceeding preceding, ngala-ngala-pharnyx-pharynx.-ngimi-emerity
temerity. nilayin meditate meditate. -ningning-lu8teo--lu8ter;gleen gleam,
niya-it's-ite.-huno spight, sprigfct; pantom-phantom-ni-wit with.
96 ordenanza ordenance-ordinance. -oyamin riducule ridicule.-owangrembles-re-
sembles.-pabaya-indescreet- indiscreet.-pabuya premium - premiun.-paga-
aliw-liesure. leisure. -pagaanin-aleviate alleviate.
97 pagalipusta effontry-effrontery.-pagalis-agression aggression. -pagbabalin tun a
perpersity perversity, pagbanalbanalanhypocricy hypocrisy.
98 pagbawiredemtion-redemption. pagbubuhat- baginwing beginning, pagdahas
coersion coercion.
99 paggiba-desolution-desolation.-pagullamos -pinching pinching.- paghahalili-re-.
liel-relief.-pagharap-exibition-exhibition.-paghihimagsik-rebellourners-rebe
Uiousness.-paghihiwalay-devergency- divergency paghiluman ng sugat
knittisg-knitting. ,
100 pagiiwan-abandonmant-abandonment. pagiyak-corying-crying-pagkabalisares
lessmess-restlessness. pagkabata-perulity puerility.-pagkabawi recevt'ry-re-
coverv.
101 pagkabigla quikness -quickness- pagkadiosdiety deity. -pagkahibang-delirim
delirium, pagkakagalitan- qurreling -quarreling.-pagkakalingacolicitude-sp
li( itude. pagkakamukha likiness likeness; equaelity equality.
102 pagkakasalimoot-deustiy- density.-pagkakayas -whitling-whittling.-pagkalipol
distruction, destruction; extinclion-extinction.-pagkalubog submersion
submersion.
103 pagkasagi broshing brushing.-pagkatina- dying-dyeing.- pagkukunuwari-hypo-
cricy-hypocrisy -pagkukupkup protectios- protection.-- pagkupas pading-fa-
ding -pegkuskus catching scratching.-paglabag, paglaban-resistence-resis-
tance. paglabas - exodos exodus, paglagin prequence-frequence.-paglagom
junciure-juncture.-paglaktaw ng-elipsis-ellipsis.
104 pagligalig- definity definite. -paglilibHUg-liesure -leisure.-- pagluhog, pagma-
maka-anosuplication -supplication. -pagmamatowid-dissentation-disserta-
tion.- pagmamana- inkeritance-inheritance.-pagmamatwiran-disquisitation,
disquisition; dissencation dissertation.
106 pagpaalaala— momento-ruemento -pagpapahayag -anunciation- annunciation,
pagpapahinga liesure-leisure.-pagpapasakit-tortuetorture.
106 pagpilipit wreating-wreathing.-pagpilit-coersion-coercion.-pagpukol-trow-throw
pagsaldt-proverty poverty.
107 pagsalin-emptingemptying. -pagsasalab-sQortching-scorching -pagsuhol subor-
dination subornation. pagsukot humilliation-humiliation.
108 pagtatamo sufference-sufferance.-pagtatanaw dicernment discernment.-pagtigil
suspence-suspense.
109 pagtupad ebedience obedience.
111 palakasin renove-remove.-palangoy bouyant-buoyant.
112 palasugal-quambler- gambler.-palihim-surreptuously surreptitiously, palutang
bouyant-buoyant.
113 pamamanglaw- lonliness-lonelinees.- pamankin-neice-niece.-pamuti-adorment
adornment.
114 panauhan-border-boarder.-pangamba-8Uspence-su8pense;-indici8ion indecision.
pangapas siekle 8ickle;-gyue-gyve.
1 16 pangatngat - nible-nibble.-panghinuli- earpliick • earpick.-panginoon-propietor
proprietor, panglaw-lonliness-loneliness.-pangpatulog-marcotic-narcotic.
116 pangpatuyo-drien-drier.-paniniba-closhes clothes. -panipit-princers-pincers-pa-
nudlok stimulan-stimulant.
1)7 panyo-hankerchief-handkerchief. paragala-girt-gift.
118 parusa-penality penalty.- -requittal-requital — paaalurga-pe' ugnantly- repug-
nantly, -pasuin-scortch-scorch.-patabain maka-make-patago - clandestinety
clandestinely.
119 patawarin- pardon- pardon.-patayin-quenca-quench.-patutot-poostitute-prosti-
tute.-payo-admoniton admonition.
I
1 I
I
I :
— 6 —
120 pijrsa-abcess abscess.-palihin-disortdistort.
121 pito picolo piccolo.
122 pumana-orrow arrow, pumayapatranguilize tranquilize.puinukpuk trob tlirob-
pumuno pod pad. purihin plaudit applaud.
113 pusod ng novel-navel. -putliii, putulin resind rescind.
124 sakit desease disease.-sakit na naka-venerial desease- venereal-disease.
126 salabin scortch-scorch.-salahula slutish-sluttish.-salitaan convenant- covenant.
226 salawahang indicision-indecision-salubsob-on-or. samd homliness homeliness;
misfurtune misfortune.-sambahin ang indolize idolize.
127 sapat-anough enough, sapilitan-indespensible-indispensable.-saya na ecstacy
ecstasy.
128 sigaws heech screech.-sigawan gowl howl, sikap - afticiousness-officionsness
sikapat sikolo-cento cents.-silab, silabin- scortch scorch.-siksik thich thick,
imaron iotractible intractable sinapupunan grons-groin.
129 siraandelapidate dilapidate sirain ang mabuting,-puri-viliate vitiate, sisi re-
pientence-repentance.-sowail-intractible-intractable.
130 sugathether tether.-siihol bride bribe; subordination- subornation. -suklam-dis-
picable-despicable,
131 sumasamba saadolater idolater.sumaya to elate-to be elate, sumira delapi-
date dilapidate.-sumisigaw-cryer-crier.
132 sundan-persue-pursue.-sunodsunod-alterate-alternate. sunugin-ecortch-ecorch.
1 33 taba-corpulancy-corpulency.-tabas pusod-naval-navel.-tabi-margen-margin.-taga
bilang acomptant accomptant. tagakabila-a.-transmountane-transmountain.
134 tagiliran-margen-margin.-tagliran-fllank-flank.
136 tali-litigation-ligature.-talino guickness quickness. -talohaba-elipse-ellipse.
136 tandaan-memoramdum-memorandum.-tangapin reseive-receive. -tankay -culm;
handon-culmination. tarok-profoundity-profundity.
137 tayantangin-to be well-to be well acquainted.
138 tinagin-nove move.
139 tipirin enonomize-economize -tubos-redemtion-redemption.
140 tulisan sa dagat-corsican corsair.-tumag lid lay lie.
141 tumpak knac-knack
142 tumuntong-accupy-occupy.
143 udlok-boman-instigater.
146 unatin-stcatch stretch.-usigi persne-pursue.
146 usisain-scrutenize-scrutinize. -utal-stuterer- stutterer.-utusan edict-make edict.
viage-jonrney-journey.-virgen-virgen-virgin.-walaon-no.-walang-gawa liesure
leisure.
147 walang kabuluhan -addle-addled.-walang -kahulugan-wortlesss-worthless. wa-
lang lamanaddle addled.
161 Andres-Adrew-Andrew.-Cristina, Chistiana, Christiana, Cristino Chistian
Christian. Enriquetta Henrieta Henrietta. Josepa Josaphine Josephine.
Margarita Margarita Margaret.
ENGLISH-TAGALOG
162 Nicolas Nicolas Nicholas.
16i3 Josaphine Josaphine Josephine.
164 Balph Balph Ralph,
166 abbetabbey.
168 acoos-across
160 advise-noMn-advice-avisory-advisory.-affoot a-foot.
161 albietalbeit.
162 amatuer amateur.
164 annus anus.
171 basam-balsam.-bainsh-banish.
176 blowse-blouse.
177 boats waim boatswain.
179 beezebreeze.
182 but-HOwn butt.-calculou8-«ouw-calcuIu8.
184 caribou carabao.
196 candone condone.
-197 contemtuous-conteniptuous.
198 coutradictory-contradictory.
199 cadatecordate.
202 crociform-crnciform.
209 diety deity.
210 disvelieve-disbelieve.
216 duodesimalduodeciiDal.
226 eurie eyrie -facination-fascination.
232 f on teen fourteen.
236 gas coal-oil.geniel-genial.
238 grande-grandee.
239 grogery-groggery.
242 headguarters-headquarters.-htasehaste.
243 underhemp mark-out copra.
247 I-conj if
2 48 inparity imparity .-impheacment-impeachment.
249 impromtu-impromptu.
266 ihundate inundate.-iracible irascible.-ironicsronioal-ironics ironical.
259 keyver 6-lock
261 larcency-larceny.-laterly-latterly.
269 meadw-meado-mead, meadow.
271 midgeomidget.
273 nunerally-numerally.
289 oglleogle.
286 penant-pennant.
287 permament-permanent.
188 piet-pier.pharnyx-pharynx.-piano-pianofortr-piano, pianoforte.
294 probosis-proboscis.
296 premptitude-promptitude.prohetic prophetic.
304 repitition-repetition.
305 resusticate, resuscitate.-resuBtication resuscitation. -reticle-reticule.
310 senatorium-sanatorium.
312 scissors-vcrfescissor.-screach-screech.
315 sarpnes sharpness.
317 shwb-shrub.
321 safa-sofa.
322 soncery-sorcery.
S23 soverignsovereign.
324 sgongy-spongy.
235 stalliont stallion.
326 stalwar-stalwart.
331 supolant-supplant.
334 tatertatter.
336 teaminationtermination.
341 tradegy-tragedy.-tranpierce transpierce»
346 uun-un-a |)rc/!a;.-unapunapt.
348 uneigborly-unneighborly.
351 venicon-venison.
357 wh tile.- whittle- wifehoop- wifehood.
358 witess- witness.
BAA
9
BAB
Antokn-Sleepiiiess; drowsiness; som-
nambulance; somnambulaniy.
Anvahan r-To invite; stand treat.
Anyaya «Invitation.
Anvon-Civilitv; custom: habit; outline;
plan; scheme; project; means; form;
manner; shape.
Apad nColic: cramps.
Apat wFour.
Apat na daan «Four hundred.
Apat na panulukana-Four cornered;
quadrangular.
Apat na puo-n-Forty.
Apawan-rTo submerge: inundate; over
tlow.
Apdo n-Bile, gall.
Apellahan ang usap n To appeal.
Apo w-Grand child; descondent.
Apog n-Lime.
Aporo-w-Lining.
Apo sa talampakan-n-Great grand
child.
Apoy-w-Fire; conflagration.
Apuhapin-r-To feel or grope one's
way.
Apuyan n-Heart; fire place stove.
Aral n-Doctrine; teaching; instruction;
exhortation.
AralanvTo instruct; teach; advise;
educate; drill; inform; apprentice. ,
Aral na patnugot-w-Maxim: axiom.
Araro-w-Plow.
Ararohin-v-To Plow; furow.
Arjyv* n Day.
Aarawaraw-arft\-Daily.
Araw nang kapanganakan-w-Birthday;
day of birth.
Araw nang fiesta-n-Holiday.
Araw sa langit n Sun.
Ari w-Fortune: farm; state.
Ariin t'-To own-use.
Ariin ang di kaniyar-To usurp.
Ari nang sarili-n-Fortune; property;
state.
Aropel n-Tinsel; tinfoil.
Areglahin-V'To organize; arrange;
regulate.
Arzobispo «Archbishop.
Arokinv-To try; fathom; sound.
Asa-n Hope; expectancy.
AsahanvTo hope for; expect; await.
Asal-n-Custom; habit; mode; style; action;
fashion.
Asal batan-Actions of a child.
Asamasam M-.lnxiety; hankering: an
guish: longing.
Asamasamin-<;-'lo hanker; long for;
desire.
Asarol «Hoe.
Asawat» Spouse.
Asawang habayi-w-Wife; helpmeet.
Asawang lalaki« Husband.
Asim«-Cru<lity; cj-udeness; sourness.
Asin « Salt.
Asinan-vTo salt; corn; pikde; cure sea-
son*, brine.
Aso «Dog.
Aso «Smoke; steam; vapor.
Asong ulol «Mad dog.
A8ukal-«-Sugar.
At-^o«J.-And.
Ataho «Partition wall.
Ataul-«-Coffin; ca ket.
^ Atay-« Liver.
Atimin v-To bear with patience.
Atip-«-Thatching; thatch; roof.
Atipan-r To thatch; roof cover.
Atuhin «-To weigh; poise.
Auspicio-«- Asylum.
Awa-«-Mercy; clemency; condolence;
leniency; ruth; generosity; pity.
Awak-«Crow; raven.
AwasanvTo deduce; subtract; take
away; lessen.
Awatan v-To separate; part,
Awatin ang hayopr-To wean animals;
Away-«Dispute; quarrel; fight; riot;
tumult; strife; affray.
Awit « Song-legend; fiction.
Av ano-What else.
Ayaw-a Loth-unwilling.
Ayaw magbait a-Incorrigible.
Ayon-j9re/?.-According to; about; per-
suant; coincident.
Ayos-a-Fit; proper; elaborate; to the
purpose.
Ayos-«-Symmetry; aptitude, pertinence;
array; opportunity.
Ayunan v-To restore friendship.
Ayunan ang iba v-To second, suscribe
consent; promise.
Ayup-«-Sarcasm: abuse
Ayupan-i'To abuse ridicule.
AyusinvTo conform; arrange propor
tion; array; police; marshall; methodize.
Azogue-«-Mercury.
Azul-a-Blue.
Azul ang mata «Blue eyed.
B.-B. Baakin-r-To split; break.
Baakin-a Fissile: capable of being split. Baba-«-Chin.
2
BAG
10
BAK
Babag-w -Tumult; strife; contest; riot;
quarrel; fray; scuflle; fight; dispute;
setto.
Babagin-r To scuffle; fight; dispute of-
fend; irritate; hurt; injure.
Babala-n- Admonition; omen; advice;
alarm; threat.
Babala sa madlan-Programe; announ-
cement.
Babalam-(6a6a/rtw)-v To imitate; induce;
request; r:>quire; investigate.
Babasagin-rt-Weak; delicate; brittle; frail;
fragile; thin.
Babay in- Woman: female; lady; mistress;
concubine.
Babay ing abay va i)agkakasal-n-Brid-
esmaid.
Babaying alila sa bahay wHouse keeper.
Babay ing banal -w-Virgen.
Babaying Guiooo n Lady; damsel.
Baboy-w-Pig; hog; barrow,
aboy ramo-w Wild hog.
aIulusan-r{-Bello\^ s.
adya-w-Mockery; mimicry; tease.
Badyahin r-To tease; moc. ; mimic;
imitate.
Bagan-Lung.
Baga-?i Live coal; ember.
Bagd-nAbcess; tumor,
Bagabagw- Vexation; mortification; dis-
gust; disturbance.
Bagabagin-ivTo vex/ mortify; afflict;
disgust; disturb.
nagal-wTediousness; prolixity; delay'
laziness; tardiness; sloth.
Bagaman-/>rc/). Yet; as yet, ^till; over;
never; the less; though; however; not
with standing.
Bagang-tiBack t(»oth; grinder; molar.
Bagaso-n-Bruised sugar cane.
Bagay-n-Object; thing; item; desig; end;
circumstance.
Bagay-aFit; proper; adequate; apt; com-
petent; seasonable; appropriate use-
fur; deft; profitable convenient; suit
able; natural; punctual; exact; ap-
plicable.
Bagay lupa-w-Earthly; wordly; terrene.
Bagabagin-r To farm; plow till.
Bagku8-j*rcp. and cw^;.-If not: but; except;
only; besides; excepting.
Bago-a-New; recent: modern; young
novel first.
Bago-arit'.-bef ore Immediately: presently;
right away; here to fore: rather.
Bagongbago-a-Very new.
Bagong binyagan-nConvert; neopliyte.
Bagong labas sa Oolegio-n-Graduate.
Bagong nag-aaral-n-Beginner; novice,
learner; tyro; freshman.
Bagong tawo-M-Single man: youth.
Bagong tawong may edad-w-Bachelor.
Bagot-w Displeasure: disgust
Bagok-w-Mud hole.
Bagsik-w-StricneHs: strenuousness; stern-
ness; severity; rigi<lness: rigor; narsli-
ness; tvrannv.
Baguhin-r-To renew; remodel; alter:
change; modify; deviate; vary; amend:
reform; convert; make over; retract:
taRe; back; recall; annul; revoke.
Bagwis n Quill; quill pen.
Bagyo-w-Storm; tempest.
Baha-n-Flood: inundation.
Bahagw-Truss or bandage for ruptures
gee string
Bahag hari-w-Rainbow.
Bahagi-7^Piece; part: })ortion: share
division; section segment: quota:
fragment,
Bahagi ng isang hukbon-Squad.
Bahagihin-r-To divide; i)art; share.
Bahagva-a^r.-Scarcelv; hardlv.
Bahang bigla at malaki-r^Torrent.
Bahawin-r-To wound; sear; scar.
Bahay-n House: habitation; edifice.
Bahav bata-M-Womh.
Bahay gagamba-w-. Cobweb; spiderweb.
Bahay ginikan-?rHaylof; strawloft.
"Rahay na pinagtitinaan-w-l)yesliop,
Bahay fig hari-w Palace
Bahay pukyutan w-Beehive.
Bahid-Minark; sing.
Bahin n sneeze. .
Bah6 ?t-8tench; stink: corruption; pulii
tion: infection:
Bahog n Mixture; medley: mortar; com-
pound.
Bait-?t Sense: prudence: intelligence; abi-
lity; mind: will; skill: knowle<lge;
knack; circnmspecticm: pirit; under
standing: disposition: standard: jud-
gement; continence: continency.
Baiki w-Mumps.
Baitang ?t Step of a flight of stairs: IJuiij:
of a ledder.
Bakaw-Cow: kine.
Bakal-w-Iron.
Bakal fig kabayo w-Horse shoe.
Bakam-r? Groove: hack: mortise.
Bakasw Track: footprint: rut: sign: fur
row; mark; blot: vestige.
Bakat-rtrfr-not alike: unequal, roujrh.
Bakbakin f-To unglue.
Bakia-w-Wooden shoe pnttin.
Bakin (bakit «^/r.-Why: how.
Baklad-nFish corral.
.Bakman-w-Sheep fold.
Bakod-n- Pence: inclosure; yard: play
ground court.
BAL 1
BaktaHaii- II Shortcut.
BakurannTu Fence; inclosure; court;
playgr'iuDc]; railing.
Bakoran v To fence; inclose.
Baia-nTheart: surpriBe; fright.
Bala- 11- Bullet
Bal abatohin-fiBtony
Bftlahibo-H-Hair; fleece; feather,
Balabibo fig tupan-Wool.
Salaho-n-MuH; mire.
Balak-M'ProEfer; propoaltiou; estimate;
computation; calculation; euppnta' ion;
account.
Bal akang-n-Loiu.
.Balahilan.n-Croaspiece; cross timber
Balakin-u-To compote; proffer; reckon:
calcula.te; connt; eaCiniate; notify.
BsIokubak-n-Dandruff; scurf.
Balangpro.'Each; every; someone;
Salaoga-n-Bound earthen pot.
BaIangftw-»-Arc; bow.
Balang buan-odif- Mont lily.
Balang lingo-arfiv Weekly,
Balang na-ndn.-sorae what; in a manner;
Balang na^ro. Some one; whicfaso ever,
Balan-nPileB.
Balantuk n- Arched: bowed.
Balat-n-Peel; rind; crust; 8 in; pelt; hull,
fialat kayo-n- Fiction; falsehood; ntrata-
gem; strategy.
Balawis o-Hot lieaded; quick tempered.
Balayi n Marriage;
Baldokin-n-Oanopy.
Holbas-n-l'eard; whiskers: barb.
Bali-n-Giranary: mow.
Sali-n-Break; fracture; crack,
Bal i bal -n Auger; gimlet; bit.
Bahbulin-vTo perforate: drill; bore.
Baliin-v To break; fracture; crack; crash;
shatter: disrupt. <
ilalikat Ji-Shoulder
Balikatan a Firm; fast; liard; resolute.
Baliitatin r-To shoulder; carry on the
shoulders.
Bat ik-a-re versed inside out.
BaIikin1^To verthro»; reverse; over-
turn; crush.
Bal iktad-a .Re verse; refractive;
Baliktarin c To uverthrow; overturn; re-
Bali li si n-r-To raise; lift.
Balindang «Canvas; sailcloth,
Belintuua-aiJu-Against; backward.
Baliaa'n-Re9Ue8ness;hankeriag;anxiety,
BalisaA-RextleHs; ansious:.
Bali sab i»v-To vex; disturb; perturb;
Balisakeakin a*Strong; robust; corpulent.
Bal ieunsoDg-n- Wrap; Stingy per'<on,
Baliaunsongin-thTo t\vi-t; wrap.
BAN
Balieuso.Q Curly; curled.
BalisusuiO'irTo ring: curl: encircle.
Balttaii-NeWB* notice; message; omen;
information; report.
Bal iia- a Famous; celebrated; reno neii;
accredited: distinguished.
Balitang Tiininam-«-Evangel.
Bal iw-a Furious frantic: mad; crazy.
Bali Willi! -To mope: fool; be come dc
BaUik-ft Pellicule; cuticle; inner skin of
Balon n-Well; Cistern.
Balot-n Bundle; parcel; pack: cover; co-
Balot ng kalaMangiiRu<it
Balot ng Bulal !iFn\elupe
BiltaknHavl pull titg
Balubaluman n Crop maw
Bal ikan i Clean husk strip oft hake.
BuluktJt (iCur\ed bent bo ed;curvate,
BalnktutiniTo 1 en i cnr\e; turn;
Umcb ruet
BalufigoyfiBO^ n Nosebleed Hemorrhage
lit the nose
Bal u tain To wrap up
Balutan «Panel en\elot
Balutan fig papol n Pa 1 of paper.
Palutan fig sapoti To enshroud.
Balutin t To w rap up embale, cover;
envelop park sireen
Baluti sa dib lib «Nightmare
Bainbo n ballows bamboo Lane.
Bamh^hmi To (ane
Bai akal» The wood around the heart
Banal (I "\ irtuous pious holv; pure;
vireen simple just menifui,
Banal i tense t "ht stiff
Banitii T stret I lengthen expand;
haul tight thwarl tug unfold; adjust.
enlarge
Bana^ad a Moderate modest circuni-
sped (.autiouB slow sluggish;
Ban lay a impnue irreligious profane,
Bandila n Flag standard banner; colors;
pennant ennign
Bmlc;a»Tra> aaher
Ran lejaia 11 Platter
Banga i Nai row netked ulla
Banga « C Jinl at traj knock collision
clash fight encounter
Bangui I Titight assail attack; assault.
Bangaliu iTo ut oH at the root; chop:
ff maim
Baiigan ti drinary mow
Bani,an n Horseflv
Ban^hang ii Canal drain
BTilini>in T tig a tanal or drain,
BAR
12
BAT
Ban gang gatasan-n-Milk pail.
Hangin-a Rough, corduroyed.
Banginbangin-a-Rough cragged: rude;
rugged.
Bangis n Tyranny severity; ferocity;
wildness; cruelty.
Bangis a Ty ran nical; severe; cruel; wild,
fierce.
Bangit w Record; reference.
Bangitin-r-To mention; relate; refer;
touch; treat of; record; report; direct.
Pangungot-«-N ightmare.
Bauguyngoy-w-Hemorrhage;fluxof blood
from the nose.
Bango n-Sweet smell; redolence.
Fangos-w Shad.
Banhainu-To frame; begin work.
PankawBoat: canoe; shallop: bark.
Bankay w-Corpse.
Bankero-w-Boatman; ferryman.
Banko-w-Bench, PanK.
Banlian-t'-To scald.
Banlik wMud; mire; slime.
Bansag w-Nickname; alias.
Bansagin-r-To nic name; ridicule.
Bantay n-Guard; watch; sentry; vigil;
sentinel; custody.
Ban taw Idea; notion; fancy; admonish;
forward; premeditate, permonish;
have a nntion.
Bantainn- To intend; design; fancy;
admonish; forward; premeditate; per-
monish; have a notion.
Bantayan-n-Guard; watch; patrol.
Bantayin v-To watch; keep guaid; keep:
protect; preserve.
Bantog-a-Celebrated; famous: noted;
renowned: illustriou?: notorious; dis-
tinguished; accredited: noble; hono-
rable.
Ban tog sa kahambugan-a-Blown; noto-
rious.
Bantuan-r-To assuage: tune pouj cold
water with warm.
Pao-n-Widow; widower.
Baog-a- Barren; sterile; unfruitful.
Bao ng Hari M-Queen dowager.
Bao ng ulo-n-The crown of the head.
Bao sa buhay-wljrass widow; grass
widower.
Bara ?iYard stick, shaft.
I*araha-w-Playing cards; ])ack of cards
Barahin r-To measure bv vards.
Parak a-pale.
Baraka-w-Market; market; place.
Barak sa takot?/ Pale with fright,
Barandillas /< Baluster.
Barazo ?iArni.
Barazo ii}> dagatM-Pay; ^nilf; sound:
arm of the ocean.
Baria-w Coppers; pennies; cents.
Bariles-nBarrel; keg; cask.
Baro w-Shirt; jacket
Barongbarong-n-Hut; cottage: shack.
Barrena n Gimble; auger.
Barric^n Suburb.
Basda-Wet; damp; moist, (ng hamog)
dewv.
Basabasahinii-To read; peruse.
Basabasain-v-To dampen; moisten; wet
Basag a- Broken- fractured- destroyed.
Basag n- Break; fractered crack.
Basagin-v-To break; fracture; bust; des
troy; crak; crash; shatter.
Basag ulo w-Puzzle; perplexity' dissent;
dissention; quarrel dispute.
Basahan-w Rag fragment of cloth.
Basahin y-To read.
Basahin ng patakbo-w-To peruse; read
swiftly.
Basahin muli vTo reread, read again.
Basain-t'-To wet; dampen; moisten; wa-
ter; dabble; sprinkle.
Batisanr-Ford.
Bastos-a-Ooarse; rude; indecent; illbred;
tough; rough; disreputable; fell; im-
moderate; contumelious, rustic, unbe-
coming; gross; unpolished, noisy;
blowzy; boorish; clamorous.
Bastos na ugalia-Abusive; insulting;
illbred.
Batan-Child. boy; girl; lass; lad.
BatahinrTo maintriin; suffer; sustain;
tolerate; endure; resist; abide; oppose;
repel; comport.
Batakn-Tug; pill; haul, (na bigla)
.Jerk .
Batakin-r-To pull; tug; touse; lenghten,
stretcth (nang pabigla) jer .
Batang maganda w-Cherub; (maliit) In-
fant; babe.
Patasann-Shortcut.
BATHALAnGOD.
Bati w Salute; greeting; salutation; curt-
sy; observation; remark; note.
Batia-?i Wash tub; tub; laver.
Batibatihan-r-To beat; knock.
Batibot a Strong; robust; sound; stout,
firm; solid; inflexible; hard; rigid;
arduous; tight; entire; com])lete;
stubborn; just; informed.
Batiin/'To salute; greet; halloo; repri;
maud; rebuke; chide.
Batik n Stain- spot; blot; blemish.
Batikbatika Spotted; speckled; mottle»!;
brindle.
Batikola-uCrupper.
Bato H Stone; rock; cliff.
Batobalani-n-Magnetism; loadstone.
Batolun r-To stone.
BEN
13
BIG
Batong Marmol-w Marble.
Batong Maliit n-Cobble; cobble-stone.
Bato ng katawan-w-Kidney.
Batu^an a-Lazy; indolent, inatentive, in-
different, idle, slow; tardy.
Batugan-o/ivLazily, indolently, tardily,
inattentively; slowly.
Batulang-n- Basket, hand-basket; pannier
Batya-n Washing place; laundry.
Batyag-nListeninp; hearing.
Batyagin-vTo hear; listen, hearken,
understand; comprehend.
BaulnTrunk; locker; coffer.
Baunan-n-Place of burial; grave; se-
pulcher.
Bawal a Furtive; clandestine; prphibited.
Bawang n Garlic; cives.
Bawag-» reduction; subtraction, deduc;
tion.
Bawasan-t?-To subtract; reduce, lessen,
discount, deduct, deduce, pare, clip,
lighten; cut away.
Bawat aEach;every .f&Man) «(^v-monthly.
Bawiin-v-To recover; win back; regain.
Bayad-w-Pay fee; stipend, salary, com-
pensa ion, wages, retribution, pay-
ment, satisfaction; reward.
Bayag-n Testicle; {nang campana)-hQ\\\
clapper.
Bayakan n-Bat; vampire.
Bayan-w-Town; city.
Bayani-a- Valiant; courageous, brave, in-
irepid, audacious, strong, gallant,
vigorous^ noble, famous, celebrated,
illustrioos, renowed, distinguished;
noted.
Payani-w Champion; combatant.
Bayang tinubuan w-Birth place.
Baybay» Shore; strand, limit, border,
edge, (dagatyn Shore; beach sea shore
sea-coast; sea side,
Hayaran-i'-To pay; recompence, com,
pensate, retribute, idemnify, reward,
fee, liquidate a debt, fm*«7i)-r-Repay,
pay again, (nglagpos)vO\ erpay .
Bayaw n Brother-in law .
Bayawak n-Guana; large lizard.
Bayawang wWaist; (ng damitjW aiat
band girdle.
Bayong n Sack; bag; sac.
Bayubuan v-To turn the ground; weave
the edge of a tray or basket.
Bayugo ng tuhod w-Kneecap.
Bavuhan-wPlaceof flailing; mall, mallet;
flail.
Bpyuhin-r-To pound; flail, mall; drive
with a mall or mallet.
Payiimbo n Screen.
Bel is n-Half cent.
Beuditahan uHoly watering pot.
Benditahin-rTo consecrate.
Biakn Half; crack, fracture; piece.
Biakin t'to have; break, crack; fracture.
Bianan n-Father or Mother in-law.
Bibi w Goose.
Bibign Mouth; chaps; orifice.
Bibinga-w-Tile; piece of burnt clay.
Bigasn-Rice.
Bigasan w-Place where rice is threshed;
building in which rice is threshed
or hulled.
Biaat-w- Weight; gravity, heaviness,
heft, importance, consequence, toil,
burden, trouble; cross moment.
Bigatan-v-To poise; load, oppress, mor-
tagage; try the heft.
Bigay-n Gift; present, donation, grant,
gratuity; keepsake.
Bigay lamang-a Gratis; free of cost;
for nothing.
Bigkisin-fc-To pronounce; express; name.
Bigkis w Bundle; parcel, pack, forgot;
sheaf.
Bigkisan t-To bundle; parcel, bind; tie-
gird.
Bigkisin-r To bundle pack, bind, tiegird.
Bigla-rt-Unexpected; unforseen; quick-
sudden; rapid; cursory; injudicious;
indescreet.
Biglaarfr Hurriedly; unexpectedly; ra-
pidly: suddenly, quickly; hastily.
Bigla-n-Error; mistake; hurry; sud-
deness; quickness.
Biglaan-rt-Urgent; pressing; executive.
Biglabigla-a-Unexpected; sudden.
Biglain-rTo precipitate: hurry; hasten;
press.
Biglangbigla a-Sudden; hurried; preci-
pitate: unexpected.'
Bigti-w Suicide; hang ng,
Bigtihin-??-To hang, commit, suicide.
Bigyan-r-To give; present.
Bigyan ang kahulugan r-To siguif;
mean; declare.
Bigyan ang kailangan-r To give the
necessities, provide; aid; succor de-
fray; supply; furnish; minister.
Bigyan kapangyarih'an-y To autorize
empower commision
Bigyan katibayan v-To guarantee;
ratify.
Bigyang loob-r-T(f gratify; condescend*,
indulge, submit, give way.
Pigyang pasiya-r-To judge; decide; de-
termine; conclude; resolve.
Bigyang sal a r -To blame; condemn,
accuse criminate, impeach; reproach,
aggravate.
Bigyang sindak i-To friggten; scare,
dispirit, render de jected.
BIM
14
BIT
Bigyan lakas v-Tostrenghten ; cheer;
give strength or force; reanimate.
Bihagin-v-To capture; spirit; kidnap.
Bihasa a- Accustomed; used; capable,
skilful, practical, dexterous, sly, pru-
dent; knowing, able, experienced;
clever, expert, astute, cunning, ele-
gant, excellent, polite; civil; corteous,
graceful; smart; learned.
Bihasahin-v-To guide; teach; train;
educate.
Bihasang lubha a very learned; wise
well educated.
Bihasa sa paggawa-a- Accustomed; fit;
proper: convenient;.
Bihira-a-Scarce-uncommon; pare; old,
excellent.
Bihira-adt;.-Few; seldom, rarely, un-
commonly.
Bihis-n-Change of clotaes.
Bihisan-w-Change of clothes; dress.
Bihisin i;-To change clothes; dress.
Biik w-Shoat.
Biisw-Reward; remunerarion.
Bikasn-Sbape; form, statnre, size, as-
pect, measure, oste nt, mode, gni' e,
will disposition; manner.
Biki-M.-Mumps.
Bikik-Choking; small obstruction.
Biklarin-vTu unfold; enlarge; extend.
Bilang w-Count; computation; nume-
ration.
Bilangin v-To count; ennumarate; cal-
culate; compute; estimate; suppute.
Bilang fig panahon-w-Date,
Bilango-n-Jail; prison; calabose.
Kilanguan-w-Jail; prison, calabose,
Bilaran-n-Drying place; place where
an3rthing is dried.
Bilasr^n-Two people who marrp two
sisters; sister and brother; or two
brothers.
Bili ^«Cost price; buying price; value.
Bilibirin ng suga-v-To fasten with a
rope.
Bilig sa mata-w-Cataract of the eye.
Bilin-n Message; errand; mission; char-
ge; commission; request; mandate;
injunction; order.
Bilingbilingan-n-Windlass.
Bilis w- Vivacity; roidnoss; excessivenss;
rapidity.
Bilis-w-Billiards.
Billete w-Ticket.
Bilog n-Roimdness; circle; spahere; orb;
globe; rotunditp; disc; disk; total.
Bilog-a Circular: round; whole; total:
universal; entire.
Bilugin tJ-To round; sum; add; complete.
Bimbinginr-To retard; delay: defer.
withhold; stop; check; dally; mono-
polize; preserve; suspend.
Binat n Relapse: second fall.
Binata a-Young; youtful, juvenile.
Binata-w-Juvinile; youth.
Bingas wGap or notch in a tool.
Bingaw n-Gnp or notch in a tool.
Bingi a-Deaf; hard of hearing.
Bingihin v-To deafent make deaf.
Binhi-n-Seed; grain; germ; bud.
Binithay-a<fe p. ^Sifted.
Bintang-w. False charge; imputation;
presumption; suspicion; imposture,
Bintangin-v-To accuse falsely; inculpate.
indict.
Binti w-Caif of the leg; shang
Binubukalan-n Source; spring; origen.
Binwitw Fishing iackle.
Binuli-a ik p. p. Polished.
Binutas ng tangaa-Motheaten.
Binyagan-?i-Chriatian; convert; baptism.
Binyagin-w-To christen; baptize.
Birador-M Wrench;
Birang-n- Handkerchief.
Biro w-Joke; jest, pun, trick, burffoonry.
hoa, flirt, drollery, grimace.
Biroan-w-Caroucol, revelry, romping,
jocularity; jocoseness, jollity, scuffle,
(masaklap -sarcasm.
Biruin-u-To 6oke; jolly, fool; revel; laugh
at, ridicule; flirt.
Bisaw Activity, valor, force, fortitude:
vigor; courage; power authority; ab-
ility; possitivility.
Bisaklatin f?-To spread or extend the feet.
Riscotsow-Toast.
Biscuit w Biscuit.
Bisto-a^v Perhaps.
Bitag-n-Snare; trap.
Bitakw Crevice; chink; cleft; crack,
fissuro.
Bitakbitaka-FuU of oracks or Assures.
Bitakin <; To fissure; chink; crack.
Bitangn Springe; Deer net.
Bitav-w Gallows.
Bitayin-r hang; excute by ban ging.
Bitbitayan-n-Scaffold: gallows; place of
execution.
Bit bi tin /To carry suspended; grasp;
catch.
Bithay w-Sieve; riddle; crib; cribble.
Bithayin-f-Ti) sift; bolt.
Bitik n (Tarter.
Bitiwan f-To let go; forsake; yield untie;
loosen; discharge; slacken; selve;
l)ermit; forego; set at liberty
Bitiwan and dalii r-To lay down a
burden.
Billing-?iRing.
Bito^j Feast; festivity; rejoicing holiday;
BAH
15
BUL
Bituin w-Star.
Bituka-n-Intefitine; tripe; gut.
Biwas-w-Tug; pull, haul, wave; move.
Biwasin-v To tug; pull, haul, move;
wave.
Biwiin r-To untwist.
Biyaya-n-Gift, present, grant, favor,
keepsake, gratification, compliments;
pleasure.
Biyaya ng DIOS n-Unction devotion
anointing.
Bokot-a Rough; rumpled; snarled.
Bola-n Ball.
Bolingan-An obscure thought.
Bomban-Fire engine.
Boogin n-To rot, remove.
Buann-Month.
Buan daratingn-Proximo.
Huan sa lan^itnMoon.
Buaya-n Alligator; crocodile, cayman;
caiman.
Bubas-?«- Small tumor.
BubonClown buffoon.
Bubogn-Hall; crystal; glass.
Bubong-w-Roof, thatching.
Bubong ng paa-n, Instep; tarsus.
Bubuan-n Mold.
Rubungan-nRoof: shed.
Bubuyog-w-gumble bee.
Buchebuchen- Fritter.
Budburin-v-To sow; scatter: powder.
Budlongin-n-To punch; bore.
Brtgaw Pumice.
Bubd-n-Spit.
Buj?ain-n-To burnish; glaze polish.
Bugawin-v-To scare away: frighten.
Bugbog-w Contusion; bruise, hurt;
wound injury; blow.
Buebugin-vTo contuse; bruise; hurt;
injure; mongle; wound; maim; crip-
ple; pound crash.
BugnosaLoose, surplus.
BugnusinnTo loosen, untie.
Bugok «-Addle; rotten, empty; void.
Bugsok-n-Basket; hamper, hand basket.
Bugtong-rt-only; single, particular, in-
dividual, unique, rare; singular.
Bugtong ofl^i^alone.
Bugtong-n-Enifma; puzjle, riddle, co
mundrum, poser, re us; quiz.
Bugtong na anak-n-Only begotten child.
Buhaghag-a Spongy porous, fungus soft,
blended; thin*
Buhaghaga-An idle talker.
Huhaghagin ?7 To thin rarify; dilute.
Buhalhal-nFooI; madman; idiet.
Buhalhalaf rank-open .
Buhangin n Sand .
Bubat-odv.-Since; after; from.
Buhat-a-Originated; derived.
Buhatan ang kasalanan r-To accuse;
impaech, criminate; incriminate.
Buhatin-v To raise lift, elevate, heave;
get up.
Buhat ngayon-a/it'. Hereafter.
Buhawi-n- Whirl wind.
Buhay n Life.
Buhay-a- Active; livoly, spirited, high;
spirited.
Buhayin-r-To vivify; enliven, spirit,
electrify; spirit.
Buhayin muli-v To resusticate; restore,
to life revive acquire new life.
Buhay na loob a-Awake; lively: impet-
ous; vivacious; active, fervent.
Buhok-w-Hair.
Buhong-a-Haughty; lofty, rude, insolent,
shameless impudent.
Buig-w-Buuch; racenne.
Buis n Taxes impost, excise, duty, levy;
contribution.
Buipit a-Ungrateful bad, unlucky; un-
fortunate.
Buisitin-v To cause to be unfortunate.
Bukal-«-Origen, eource spring, jet, foun-
tain finst cause.
Bucalanw-Head spring;8preng;foun-tain .
Bukal sa loob-a Spontaneous; voluntary.
Buc&sadv To morrow n Morow.
BukAs adv open, a clear; open.
Bukbok-« Grub; weevil; rotted tooth.
Bukbukin a-full of grubs or weevils.
BuTjid n-Field; countrv, farm, soil, land;
ground; region.
Bukid na sinasakaw Cultivated ground;
or land.
Bukiran-n- Field; farm.
Bukirin «To farm cultivate.
Buklaw-wTumor; extuberance.
Buklod-w-Ring
Buko «Joint knuckle.
Buko-w-Green cocoanut
Bukod-adr.-more over; besides; ex(e})t.
Bukod ang-The rest; others.
Bukod-rt-Special; particular.
Bukod pa sa-afit'.besides; moreover.
Bukod sa adv.Let; besides, more-over
except, away from; more than.
Bukod sa iba a Strange; feroign, rare.
Bukod tangi a-Distict; particular.
Bukol-w-Abcess; tumor, lump.
BukotaCrooked; hump-bac ed.
Buksan-r-To open: rhow disclose, dis-
cover, display.
Bula-«-Froth; foam: spume scum.
Bulaan-«-Liar; imposter.
Bulaan-a-Lying: erroneous.
Bulag a Blindman.
Bulag-a-Blind.
Bulagaw r/-Blue or gray eyed.
BUM 16
Btita^in n-To blinrl; darken cheat.
Butaklak-n-Floner: btosBom, posy.
Biilaklakan «Plaoe of many flowers:
(lower garden.
BulanglanK-n Vegetable Mup.
BnlaoB-nPalli trail
Bulaw n-Young wilb boaf.
Bulaw-n-Faiie'l: withered.
Bulali « Worm.
Bu lay bu 1 ny -n- M eci itali on I con te m p I at i on .
Biilaybulayin-rTo meditate, muse, con-
sider, contemplate.
hulin-PohBh.
Biili n-Small tree snake.
Bulihin-iJ-To poIlBh; burnieli, finish;
emootll.
B.ililiin innlicTo repolish.
Bniinaw-H Sliorl or near eigliteil.
Blllo-.-CnIf. Hiickling.
Bnli.kd rollrii ^virriipl. plltrlii.
Biilong n- Whisper.
Biilonjirtrff.-Soflly.
BiilongbiiJongan-n Whisper; ninior, re-
BuI6 ng baka-n-Calf; heifer; veal,
BnloB-n-A roll of cloth
Butaa-n- Packet: pooch.
Buiiikan «Bntiing plai-e.
Bulukin v To rot: corrapt; make putrid
disrupt.
BiiiNiilia '■ T'l li'tiHiTi, lower, descend, go
ili,«ri, rl.iw slump; let down.
Biimahag-i'-To tight, contend, dispute,
struggle.
Biimaba ang laobr-Tn hniiible. tame.
Butiialiasft n- Bender.
Bumflho-rT(, otink; smell, ba<I; get or
Biimaka-r-To war; fight, opp^ise, con-
tend stniKRle,
Bunialn r-To threaten, nienace; pro
Bnmago-cTo renew; alter, change; dis-
turb,
Bmiialak-iTo jiropose; offer, announce;
Biinialik I'To return: go back, fall back,
retrograde retrocedi'.
Bnmal kiiftd-j'-To o('ertiirn, double, du-
plicate; tnrn over.
BimiBliing-i'-To spring from; spring:
issne or proceed from, begin, grow:
have it's beginning in,
Bumalong anj; diigo r To blee<l.
Biimaliiktot r- U, cnrve bend
Binnanat r Tuf \i<-nd;eiilaruif,uri'wlarge.
Bnman^a-r-To attack; asnanlt, attempt
fight; collide,
BniiinngiM r To become or grow llerce
or wild.
BUN
Bumangon r To arise; rise, get ap.
BumaBac-To read; peruae.
Bumati-rTo eatute; hail, greet cnrteiy:
boiloo.
BnrnuiU'-T<i ford; wade.
Bmnautot I'To stink,
ItumawasrTo slnmp; dwindle, les^sen
Bnm^wi «-To relnevo a loss; regain.
Bumbiian-n <.iro»n of the head.
Bumigat-F'To grow heavv; increase in
heft.
Bumifat anj; domdan r-To grow worse
impair; deteriorate.
Bumigti i--To hang.
Bumil.ag i-To captivate; kidiiap, cap-
ture, charm.
Bumilanii-c-To count; enumerate, rec-
kon; calculati.
Bimili r-To buy; purchase.
Baminyag r-To christen; bspti^e.
Bamithay c To sift; separate.
Bumuay-v-To be unstable.
Biiiiiuh'ngft ng-r-To vomit; spit.
Buniubukal-»-Springing.
Eumugar-To vomit; spil, expectorate.
Eumugbog-i--Ta injure; hurt, wound,
bruise, harm, cause pain; irritate,
Bumuhat c-To raise; lift up; erect.
Bumuia-t'-To pay taxes; contributs.
promote,
BumukalrTo proceed from: issue or
sprink from, bubble: emanate.
Rumukas r-To open, dilate.
Bunuikod-cTo sort, separste, remove,
Bumukol-f-To lump.
Uumula-v-To foam; froth, spume ef-
bumtilok ('To rot; addle, debauch,
decoiripone.
Bnmnlong-cTo whisper, marmur,
Bumulongbulong ''-To nhirtper; mutter,
murmur, grumble; gro» 1.
Bumnliibok-f-To bubble.
Bumunoi'-To -wrestle; content, etmggle.
Bumiiti-»- To better; thrive; prosper.
Bummil-L'- To grain
Bundok-n- Mountain; hill, mount; knoll
Bundok na bato-n-Cliff; rock; moun-
tain of rock.
Bttiidok na napuputok-n Volcano.
Bunga-n Fruit; fruitage.
Bunga nji bayaboB-n-UuaTa.
Bungan« arow-n-Prickly heat.
Bunei •> -Tooth lesH.
Bunftin '-To corrupt; rot. make putrid.
Bungiii-n Hough; coarsi-.
Bungo 11 Skull; cranium.
Bungo If Clash, eollisi.m, knock, blow.
DAG
17
DAG
encounter; Hliock; pu^h: fight; con-
fusion; suddden meeting.
Buni w-Scurf; tetter; scurvy.
Bunihin a Scurvy.
Bunow- Wrestle; wrestling; tussle; strug-
gle; strife.
Buntal-n Slap; blow with the open hand.
Buntalin-rTo slap; strike with the
open hand.
Buiiton n-Heap; pile; stack; crowd.
Buntonbunton ft Piled; Having many
piles.
Buntong hiningan Tail; train; cue; cau-
IhmtotnTail; train: cue: caudal ap-
pendage.
<lal appendage.
Buntutan-r To follow; parsue; persecute;
dog; importune; implore; dun.
Bunuhann-Fish corral; place of wrest-
ling.
Bunot n-Pull; tug.
Bunutin-t'-To pull up; eradicate; ex-
tract; abstract.
Bunyi-ft-Illustrious; noble; famous; ce
lebrated; notei; conspicuous; no-
torious.
Buo ft-entire; whole; complete; full; per-
fect; integral; chock; intact; utter;
sound; just; informed; candid.
Buo ang loob-a- Valiant; brave; bold;
courageous; whole hearted.
Buo at paikpik a Solid; firm; sound;
consistent.
Buoin-t'To sum; add; fill up; fill, in-
tegrate; complete.
Burahin-r-To blot; blur; erase; raze;
efface; abolish; expune; cloud.
Burak-n-Mud; mire; slime.
Burakburak-ft-Mudy; miry; slimy.
Burol-n-Dry bed of a river; corp-e.
Buruhin-r-To salt; season; sprinkle.
BuHilak-n-Snok; frost.
Buslon Basket; hamper.
Busogft-Full; satiated; satisfied.
Busugin-vTo satiate; fill with food,
satisfy.
Butas-w Hole; aperture; eye; puncture.
Butasan u-To perforate; puncture; bore.
Butasin-f To perforate; puncture; bore.
Buti w-Kindness; goodness; improve-
ment; generosity; benificence; be
nignity; clemency; good will.
Butihan n Kindness; goodness; generos-
ity; grace; gallantry; spruceness;
smartness; pertection; delicacy; ga-
yety; finery.
Butihin-r-To better; make goo<l or
better.
Butiki-n-Eft; small lizard.
Butiktik n-Reptile.
Butil n Frain; grain of corn.
Butlig n Pimple; pustle.
Buto n Bone; seed: ernel.
Buto ng balakang-n-Haunch bone.
Buto ng paypay-w-Scapula; shoulder
blade.
Butong malambot-w-Gristle.
Butones-n- Button.
Butuhan o-Re ard, premium; satisfact
ion: gratification.
Buya w-Re ard; premium, satisfaction;
gratificstion.
Buyain-r-To Reward; satisfy; satiate;
gratify.
a
Cabelleria-H-Oaval ry .
Tabelleriza-n Barn; estnble.
Cajon M-Box; casing;
Cr&y prep -of; with; from; on; for; by; to.
Oauiison-H Sniock.
Canta n Chorous: song.
Cantador-M Chorister.
Capital ?imetropolis; capital.
Carbon n Coal; charcoal.
Circo-n-Circus; Hippodrome.
CI ima-M- Climate.
Cosmetico-M-Cosmetic.
Cornetin n Cornet.
Cuartel n-Barrack.
Daan >i-R<)ad; street;lane;gangway ; place,
spot; time; ocasion; leisure; itinerary.
Daan ng araro-» Furrow.
Dag^-n Rat; mouse.
Daganan-r-To cover; i)ut below.
Dagat-« Ocean: sea; ^ulf; bay.
Dagatd agat an tr ] .a k e .
Dagdag-M Addition; increase; increiiiont;
amendment; patch; repair; fringe;
porder; binding
Dagdagan r-To add to; increase; aug-
ment; add; enlarge; exaggerate amend,
aggrandize, (ang bigat)- overload.
Dagdagan ng malabis-t-To supera<ld.
Dagdagin r-To augment; add; increase,
enlarge; anjen<l.
3
DAL
18
DAM
Dagisonw-Assistam e; aid; help.
Dagli-rtdt/'.-Soon; speedily; quickly; hur-
rie<ily; swiftly.
Dagok-n.Blow; cuff; knock.
Dagta-w-Sap; gum; juice.
Dagukan-v Te punch; s rike; beat; knock.
Dahak w-Cough.
Dahandahan-arfr.-Slowly; softly; gently;
by degree.
Dahas-w Courage; boldness, strength of
heart, vigor; force,
Daha8an-?7-To ferce; urge, give force-
invigorate; strengthen.
DahidahilanwExcuse; pretence; reason:
pretext.
Dahilan-w-Excuse; pretence; reason;
pretext; motive; cause; plea; right;
occasion; allowance; forte; sake
probability.
Dahil ditoa^^v. Therefore; thus; so also;
for this reason; in this manner.
Dahiliga Sloping; inclined; slanting.
Dahilig na lupa w-Declevity; slope;
incline.
Dahil sa prep.-¥or; be cause; about; as;
by; through; on account.
Dahon w-Leaf.
Dahunan a Leafy.
Daigin-v-To overpower; overcome, sur-
pass, excell: surmount.
Daing-w-Lamentation; lament; complaint;
petition; plaint; dole; wail; suplication;
request; remonstrance; grievance;
mormur; groan; entreaty; dolor pray-
er; evening prayer.
Dakila-aGrand; noble; illustration: ma-
gestic; splendid; honorable; magaifi-
cent; eminent: protent; famous; su-
blime; solemn; exalted; palatial; gor-
geous; lofty; high; elevated; great;
powerful; wealty; patrician; transcien-
dent; tremendous.
Dakip-w-Cappure; spoils; prize.
Dako^rf/?. Towards; about near; in the
direction of.
Dakong kaliwa To the left side.
Dakong kanan-To the right side.
Dako rito-rtr?r -Nearer; hither.
Dako roonarfr.-Farther; forward; on
the' other side.
Dako asian-prep Towards; about; near;
in the direction of.
Dakot-n Hand full,
Dakot a Few.
Dakpin-v-To capture; seize; catch; im-
prison.
Dala-a-Cautious; wary; suspicious.
Daladalawang taon-ar^r.-Bi-ennial .
Dalagan-Young lady; 8in«j:le lady; T>aHH;
Maiden; miss.
"Dalagang may edad-w-Old maid.
Dalahan-w Hand basket.
Daldin-t'-To frighten; scar ; cause to
be warv or cautious.
Dalamhati-w-Troubl ; pique; displeasure
cross; pain; hardship; toil; ache;
fatigue; grief; sorrow; concern;
uneasiness.
Dalangw- Petition; prayer.
Ddlangan-rTo rarify; dilute, thin.
Dalangin r To petition; entreat, pray
Dalas-/i Frequency.
Daiaw-w Visit.
Dalawa a-Two both.
Dalawa n Two ,
Dalawa ang kulay-a-Bi-colered.
Dalawahin v-To duplicate; repeat, halve.
Dalawahin-^ double
Dalawin v-To visit.
Dalhin-v-To carry; convey, conduct,
transport.
Dalhin ditovTo fetch
Dali-w Moment; instnnt.
Dali-w-Witdh of a finger.
Dalidalian {dalidaliinyvTo hasten; pre-
cipitate; pispose of; alleviate; dispatch.
Daliri w-Finger; digit.
Dalisay-a-Clean; pure; neat; clear; chaste,
untouched; innocent; simple; cor
dial; perfect; unmingled; simple; cor-
dial; dehcate; genuine; smart; mere;
free; glad,
Dalisayin rTo cleanse; purify; refine;
perfect.
Dalisdis rt-Sloping; slanting; inclined.
Dalisdis na lupa n-Declevity.
Dalisdisin-y-To cut away the edge.
Dalit w-Song; ditty dirge.
Dalitan-Misery; poverty; torment; pain;
anguish; torture; patience; tolerance.
Dalit'3an-vTosufffe;bear; tolerate; abide,
comport, torment; torture.
Dalitain r-To suffer; bear; abide; com-
poort; deign; condensend; pain.
Dalit na malumbayw Lamentation.
Dalosdalos-a Impetuous; hasty, unex-
pected; precipitate; sudden; violent;
tierce.
Dalowdalos ?rI<lrot; madman; fool.
Dalubay w-Interpreter; translator.
Daluhongn- Assault attack.
Daluhungin-r To assail; attack, assault.
Dalumat w-Sufferance; suffering, tole-
ration.
Dalumatin-r-To suffer; tolerate; al)ide;
comport.
Daluyong-w-Wave; surf; swell of the sea.
Damaji-fir^/r.-all night:
Darnahin r-To feel; touch; grope; ex-
amine; investigate; prove; ])rocure;
DAP
19
DAY
experiment; treat of; move; inHpire;
tempt.
Damaran-Shade; tent.
Uamasko-n Damask.
Damdamn- Affliction; disease; suffering;
sufferance; geievance; feeling.
Damdamin-v-To suffer; grieve: feel;
perceive. *
Damit; Maltitude; crowd.
Damihan-t'-To ougment; increase; sum;
enlarge.
Damit-n Clothes; dress; robe; costume
garb; habilament; vesture.
Damit na pang-ibabawn Loose garment;
worn over the shoulders, overcoat.
Damot-a-Stingy; miserly; closeflsted,
scant; short; avaricious.
Damot n Stingin'^ss; closefistedness.
Damotin v To suffer; abide; telerate;
comport; grasp; seize.
Dampot-n-Grasp; hold.
Damputin-v To grasp; hold; seize; pilfer;
receive; hold up; heave; get up; raise.
Damtan t'-To furnish; provide; sopply;
hive.
Damuhan-n-Hay field; Meadow.
Danaw-w-Small lake; pond-; loch lough.
Ddnay-nBoundary; limit; district.
Dangal w-Honor; reputation fame; glory
excellent; kin-iness; excellency;
triumph; esteem.
Dankaln-Palm; hand breadth. '
Daongw-Ship; vessel, schooner, goaster.
Dapat a- Worthy; deserving, adequate,
competent, fit, apt, condign, conven-
ient, exact, punctual; meritorius.
Dapat v.a.-Must; ought.
Dapat akmaa-Fit; seasonable, apt.
Dapat batiin-aOne who should be
saluted.
Dapat damdamina-Sensible; perceptible;
feeling.
Dapat a-Reputabie; estimable.
Dapat giliwin-a-Adorable; lovable,
amiable; affectionate
Dapat ibigin-rt Amiable; lovable, ador-
able; pleasing, affectionate; kind; loving.
Dapat igalanga Respectable; honorable.
Dapat ilagan-rt- Avoidable; n-That which
should be avoided.
Dapat ipae dangal-rt Illustrious; noble;
honorable.
Dapat ipag-tagubilin Yi Commendable;
laudable, praiseworthy; deserving.
Dapat isumt ong-a Accusable: blaniable.
Dapat katakutinri Awful; friy:htful,
dreadful, terrible, fearful: ferocious.
Dapat matapos-a-Termi liable.
Dapat magalingin-aPreferable; nepec-
table; praiseworthy.
Dapat mahalin-a- Preferable; commen-
dable; appreciable; laudable; prais-
eworthv.
Dapat pangusapin-aReprehensible
Dapat paniwalain; a-Creditable worthy
of credit or belief.
Dapat parusahanaCulpable; puisha-
ble.
Dapat patawarin-a-Pardonable; justifia-
ble, excusable; venial.
Dapat purihin-aPraise orthy; laudable;
plau(litory, eulogistisc. laudatory;
estimable.
Dapat sifeihin-a-Reprehensible; suffera-
ble,
Dapat tangapin-a-Receivable; admissible,
proper; fit.
Dapit-n The acompanying from , one
place to another; meeting and con-
veying from one place to another,
Dapitin-«-To take frem one place to
another; call; summon; meet and
convey.
J)apit sa^rejo. -To wards; about; near, in
the direction of.
Dapog w Oven; fireside; hearth.
Dapugan na labasan ng as6-w-Chim-
ney; smo e-stack; stack.
Darak-n Brnn; short; chaff.
Darating panahon-w Future time.
Dasal-w-Praver; oration.
Dasal na sumangpalataya w-Creed;
articles of faith.
Dasal sa umaga w-Matin.
Datapua-^rep.-Except; yet; besides; more
over; however; not be it.
1 )atapwacowj-. But.
Dati-M Original.
Dati «Original; quondam.
Datihan a- Accustomed; used; excellent;
dexterous; original.
Datnan V- 1 o overtake; reach; meet en-
counter.
Dawag w Perplexity; impassible place.
Dawis-/A Anguish; anxiety; grief; sorrow.
Daya-M-Cheat; deceit; delusion; impos-
ition; fallacy; frandulence; dodge; de-
ceitfulnes&;trap;affectation;8ham;trick,
canard; claptrap; slfight; gull guile.
Dayaa-false; deceitful; dekisive, sham,
claptrap; fraudulent; not real.
Dayain-vTo cheat; delude; defraud; de-
ceive; counterfeit; falsify; impose
upon; default; sham; fleece; gull;
jockey; cozen; allure.
Dayami/A Straw.
Dayap-w-Lime; lemon.
Dayu-?i Visit; challenge.
Dayuhin r-To challenge; visit.
Dayuk(l<)k-/j(T-lutton; hungry person.
DI
20
DI
Demonio n-Devil; satan; the evil one.
Di akmaa-Unlit; improper; inconve-
nient; inexpedient,
Di bagHy a Unfit; unbecoming; improper,
mal apropos; inexpedient; unseemly;
inconvenient.
Di bagay sa anak a-Unfilial.
Di binyagan-w Pagan; heathen; savage;
idolater.
Dibdib wBreast,
Di buo ang loob a-Halfhearted.
Diciembre-w December.
Diccionarion-Dietionary.
Didal-n-Thimble.
Di dapat patawarin-a- Inexcusable.
DighalW' Belch.
Digma-n-War; combat; fray; fight,
Di hi ayat sa masama a Incorruptable.
Di hinihintaya Unexpected; unforseen;
sudden.
Di kamukha a-Unlike; dissimilar; dif
ferent,
Di karampatan a Unworthy; unjust; in-
convenient; perverse; imprope; un-
becoming.
Di karaniwan a Old; queer; non descript.
not general.
DikdikinvTo crash, powder; pulverize;
triturate, bray; pound.
Dikit-n-Beauty; fairness; comeliness;
godliness.
Dila-w Tongue; tang.
Dilaan-»'-To lick; lap.
DilagnSplendor; brillancy; beauty; glo-
ry, greatness; grand uer; finery; lus-
tre, luster; magnitude.
Dila ng compana n Bell-dapper.
Dila ;t; dila-One and «11.
Dilaw-a Yello ; yello ish.
Dilhay-n-Helch.
Dili w-Reflection; thought.
Dili ofir.-Perhaps; maybe; perchance.
Dilidili-nlmagination; fancy; concep.
tion.
Dilig-« Sprinkling; watering.
Diligin v-To sprin le; water; spray.
Dilim-n Dar nes: ; obscurity; gloom,
gloominess; opacify.
Di maaninag a-Opaque; not transparent.
Di maari-a impossible; impracticable*
Di mababago-a-Immutable; stable; sta-
pla, unchangable, permanent; fixed;
lasting.
Di maaninaw-a-Impercep.ible; opaque.
Di mababawas fl-Irreducible.
Di mabait a-Restless; incorrigible.
Di mabasa Illegible.
Di mabubura-fl Indelible.
Di magagaling alrremediable; incura
ble.
Di magka-kaila-a Irrefutable; indisi)U-
table
Di mahigpit a insecur •: unstaple.
Di makababawi-a-Irrecoverabie.
Di makakilalaa Incog; incognito.
Di maka- ita a-Blind; Latent.
Di maka-raraan-almpassible.
Di maka-sisira a- Harmless; puie.
Di maka-titiis a Insu erable
Di ma atulog-a Sleepless.
Di malapatan-a-Unli e; unequa.
Di malirap-a Imperceptible.
Di malirip a-Iuscrutable; fathomless.
Di malnpo «impalpable; intangible.
Di mapakali a Impatient; restless; fid-
gety; peevish-
Di mapalagay a-Impatient; restless; fid-
gety: peevish.
Di mapasok ang hatol-a-Inflexible; In-
variable.
Di maramdaman a-Imperceptible; im-
passive.
Di marating a-Inaccessible.
Dimarimw Reluctance; aversion; repug
nance.
Dimarim ng sikmura na tila ibig mag-
suka-n-Nausea.
Di marinig-a-Imperceptibie.
Di marunong mag-sinnugaling-n-Vera-
cios; truth teller.
Di marunong mapagod-rt indefatigable
unwearied.
Di marunong tumanaw ng utang na
loob a Ungrateful.
Di masalat-a-Impalpable; untangible.
Di masasaktan-a-Invulnerable.
Di masaysay-a Unspeakable.
Di masupil a-Invincible; unconquerable.
Di matagosalmpenetrable.
Di matarok-rt Unfathonable; incompre-
hensible; fathomless; impenetrable.
Di matibay-a-Shaky; instaple; frail.
I»i matiis a-Intolerable; insufferable.
Di matingkala-a Incomprehensible.
Di mawawala-rt-Indestructible.
Din-a^r. also; a same; similar; like;
selfsame.
Di nagdadalita-a Insensible; impassible.
Di nahahati-a- Undivided.
Di nakatutulog «Sleepless.
Di naki ila a-Unknown; not known.
I)i Naka sulat rt-Nuncupatory; nuncupa-
tive, un ritten; oral.
Di namumungaa-Sterile; unfruitful;
barren.
Di nararapat-rt-Unworthy; undeserving;
unfit; unjust; unseemly
Di nasasalang« Untouched; numingled;
})ure; ciean.
I)i nawiwili-aUnfavorable.
DU 5
Dinaya-a Ap. p. Delude<I; itereived,
cheated; swindled.
Dimling-tt Partition wall; wall.
Dinginr-To hear; listen, UDderstaixl:
comprehend.
Diii)-fMfc.-Her<^; liitlier, tins way.
Cinig-n-Heario);; listening, uti ieretanil-
ing; comprehension.
DIOSh-GOD; the LORD.
Dioa og alaK-nJiachus: the god of wine.
Dipa n-Brace: spread <jt the arms.
Ui pagka-lalagay a Reetlesenees; uiien-
Di paglia-palagay-n.Inconatanty; flckte-
Di pagodo-Refreebeil; unwearied, rested.
Di pagka-tunaw ti| pagkain ea siknjii-
ra-w-Indipestion,
Di pa nasuHupil.fi Untanied; wild.
Di paniniwalain a Iiicrftiiilous; uuIk'-
lievable.
Di pa panahon n-l'nseasonaljle: uudne,
out i>f Season.
Di p(t eiguro a Comparative; not very
Dirain-o-Hlear-eyed.
Diri-M-Despicability; loathing.
I>iBapat-a-lDeuf(icie!it;ina(leqiiaty, lack-
ing.
DiBcipulo^n-Dificiple scholar.
Di BiiiasBysay<i.Ni)n deacrlpt.
Dispnnte-n- r ack*stich.
Di snkat nan gyario-Im possible; im-
practicable.
Di BOBoko-a-Indomni table.
Di tatalonin-a Insurmoiintablp.
Ditowfo.-Here; liiiher
T>ito pt doon-a Passim.
Diwara^n Cnriosity «conversation.
Diwara-a Curious; inquisitive.
Diwi-n'Salrit; soul.
I>iyan-ai{v.-Ttere; yonder.
Di yari'd- Imperfect; incomplete, faulty;
defective.
■Doon-fldp.-There; yonder, thither, oppo
site; on tlie other side,
Poongan-n-anchorage: place of anchor-
ing, harbor, port; landini:.
Dowahagi-n-Persecutioii; harass, dnn;
pereuit.
Do ahaginin-p To harass; persue, dim,
importune, persecute, ain; sustain.
Duag-n Coward.
■Dnag-» Cowardly; craven, chickenhear-
ted, pusitlanimoiis, timorous, timid,
faint-hearted; fearfiil.
Dub'e-a-Double; duplicate.
Dublihin-rTo double; duplicate.
■DubHhin ng tatio rTo treble; triplic-ate.
Duda-n.Itoubt; mis- trust.
1 mm
I>uenUe.n-i'a y sprite, frav, eif; goblin-
Itugon-Bloud
>U)(oilugoan.nBltiiiiiv, eanguinarv.
Ougtoiig-d Additii.ii, wpiiro: affix.'
I)ntha-ii- Helpless: destitute, poor, pe-
nurious, mean, iiigKOrdly, paltry;
Dukiiflngin-f-Tu overlake; reach; obtain.
Dula sa kapwa» Keeentmeni,- grudge;
Dulang tt-Table.
DulingnCross-eyed: torvous.
DuluH Point; em) extreme, extremity,
suniil, headland, upsliol; pinnacle.
Du Ion- Last; tiid latest, late, latter.
final; extreme.
Dulot It Present; jfralificatjoii,
Dumaan I'TiipaHMby aplace, fro i>y; pass.
" lubogi'-Tii growl; enarl, grumble;
Dumadelaw n Visitor.
Dumahakr-To spit; expectorate, cougli,
Dumahinglaruin f'fo frisk; romp; sport.
DumaingvTo lament; bewail, remon-
strate, ail, crave, complain, resent,
reprimand; expostulate.
Diimakip-ivTo npprehend; capture.
Dumakip «-Appreheiider.
Dumal n Aversion; abliorelice.
Dumalajiang manokn Piil et
Dumalagang-v-To thin; rarify.
Dumalangin rTo implore; beg, entreat,
Holi^'it, crave; iiroy
Dnmntas-rTo frequant; repeal often.
Diimalaw-r-To visit.
Dumalieay I'To refine; purify; cleanse.
Dumalo v assist; support, produce, visit.
Dumalulongi'-Tfi allnck; assail, assault^
imdertiike; attempt.
DlllIialusoIl^; r Tii assail; assanll; attack.
Dumami-t'To thicken; a ell, increase,
gr<i , thrive, improve; «row rich.
iKlmampot I'Tu jjick up.
Diiiiinpit-iTo meet at one place and
escort to another.
Dnmapo r-To perch; roost.
Dumating-r-Tu arrive: come, amniaHi'
reach, ™
Dumhan i-To slain; poliile, soil, dirty,
danb. dab, bespatter, darken, cor-
rupt; profane.
liumin-Dirl: dross, slagti, lilthiness,
nastlneps, feaces; grime.
f>ujiiihan-,i To dirty; soil, dab, danb,
darken, obscure, ckiud; confuse,
Dnmi fig tinta-)i.Blot of ink.
Dumikit-cTn slick <ling, cohere; paste.
I>umilhay-r To beli-h.
lluminigf-To hear;' listen, understand,
comprehend; nverhear.
GAH
22
GAL
Dumoon a To lodge; rest, reside, dwell.
Dumoong-v To anchor.
Dumoong sa gawaa To complete one's
work.
Dumoon savTo be at.
Dumpolin-v-To tinge; dye; stain.
Dumudugo-r-Bo bleed.
Dumudugo-a Bleeding; bloody, sangui;
nary.
Diimugo V To bleed.
DumulasvTo slip; slide.
Diimulas sa kamay-v-To slip from the
hand.
Dumulang t'-To wash gold.
Dumulogv-To present; arrive, reach;
approximate.
Diimunong v To illustrate; experience
grow or become wise.
Dnmpo v-To become weak or infirm.
DmustavTo become low or abject.
Dumusta ng masama sa kapwa-w-Of-
fender; delinquent.
Dunguis-w-Stain; blot, filthiness, dirty,
daub, grime; nastiness.
Dungisin-t? To stain; blot, daub, dirty,
darken; corrupi.
Diingis sa puri w Stain or spot on one's
character.
Dungit-w-Point; extremity, end, summit;
headland.
Dungo a-Pnsillarainous; timid, dull, co-
wardly, timorous, rude^ obscene;
torpid.
J)ungol-/i-Blow with the fist
Dungot n Summit; apex, top, point,
extremity, end; edge.
Dupoka-Brittle; weak, frail; fragile.
Dunong-w Sience; knowledge, accuracy.
wisdom, understanding, excellence;
excellency.
Dupongn-Half burnt wood; charcoal.
Duraduhin-v-To gilt; gild, adorn.
Duron Stitch.
Durog-a-Po dered; broken, ushed.
Durugin-v-To powder; crash, pound,
shatter; pulverize.
Duruin v-To stitch; penetrate.
.DusawChastizement; punishment.
Dusta-a-Bad; low, object, miserable,
Duyan-w-Oradle; hammock.
Duyan ng lubid-w-Swing.
Duyo ng bilanguan-wDungeon.
Edadw Age.
Empatsowlndigestion.
Enero-n-Januarv,
Escandalo iT-Scandal.
Espada-n-Sword.
Europa w-Europe.
IF
Favor n Favor; boon.
FebreroM February.
Fecha-M Date; epoch
Filipino w Philippino.
Gaan-w-Lightness; levity; celerity.
GaanantTo lighten; alleviate.
Gaano-How many; how much.
Gabay^i Balustrade; banister.
Gabci[-»-Dn8t; powder.
Gabokin-v-To powder.
Gabok na ginto n-Flake gold; dust.
Gabukin-vSo powder:
Gagad-w-Imitation; counterfeit; copy.
Gagahin v-To usurp.
Gagarinv-To imitate; counterfeit, forge.
mimic, copy, mock, feout; ape.
Gahawa-a-Impetuons; violent, fierce.
Gahi n Tear; laceration; mark.
Gahiin-vTo toear; lacerate, rend;
mark .
Formal a Formal; serious, solemn; im-
portant.
Frenon-Bridle.
Frenohan.rTo bridle; curb.
Gahisin t?-To force; allure.
(Tahisin and dalaga t'-To rape force
ravish.
Gala-aErrant; wandering, erring.
(irala-rt-VValk.
(lalakn-Pleasure; glee, content; mer-
riment, rejoicing, festivity, joy, hap-
piness; satisfaction.
Galakgak-n J^oud laugh.
Galang-n-Courtesy; civility, respect,
regard, veneration, esteem, polite-
ness; good manners, purity, reverence
urbanity, breeding, education, man-
ners, gentility, genteelness; homage-
(jalangw-Small hand-basket; book-clasp,
han<l cnff.
GAN
23
GAW
Galapong-w-Flour.
Galaw-w-Agitation; move.
Galawin-v-To agitate; move.
Galawing muli v-To alter, dismiss
change; remove. ;
Galing w-Goodness; behefit, sutility,
kindness, health, welfare, pros-
perity,
salvation; generosity.
Galing sa-a Originated drived from.
Galisw-Itch; mange.
Ga'isin a-Itchy mangy.
Galisin-v-To have the itch ormange.
Galit 71 Anger, rage, animosity; indig-
itation spite, ma.lness, odium, annoy,
annoyance, rancor enmity: discxDm-
posure, cHoIer dudgeon.
Galit-a-Angray; mad, firetful. peevish-
irate, ireful, wroth, indignant, at
variance with another.
Galit na bigla n-Anger; rage; passion.
Galit na galitaMery angry; furious;
enraged.
Galit na labis-w Spite; hatred.
Gallera n Cockpit.
Galletasw Hardtack; crac ers.
Galos n-Scratch; scrape; ^car.
GaloHan t? To scratch; scrape.
Gamit-a-Used; experienced; skilful,
practical.
Gamitn Use; disposition, prac ice, ex-
perience.
Gamitin t'-To use; serve, wear, prac-
tice, accustom; adopt, employ, make
use of, allay, espouse, wield, aftil-
iate; {na lagi addict.
Gamitin a Useful; employed.
Gamot w-Medicine; physic: portion.
Gamot na may halong apian-?i Opiate.
Gamutin-v-To dotor-cure; heal, mend;
remedv.
GamogamoM Horsefly dragon tty.
Ganap-rt Perfect; complete, exact, right,
finished, punctual, clever integral,
whole, candid, just, entire, faultless,
critical.
Ganapin-r-To complete; perfect, tiinish.
Gandaw-Beuty; godliness, fairness, be-
neficence, kindness.
Ganda ng tikas w-Gentility; elegance,
easiness, freedom.
Ganid a Cruel; hard-hearted; severe.
Ganiri-a/ii'.-8o; thus, also, therefore;
vedilecit.
Ganito-ativ.So thus; also, therefore, in
this manner.
Gansala-Odd. unequal uneven.
GanFal-n-That which is left over.
Gantiw Revenge; reward, recompence,
gratification, satisfaction, triumph.
remuneration, compensation, retri
bution, premium, honor, amends,
fee, wages, stipend, salary, payment
glor}', requital, meed expiation.
Gantihin-t? To revenge; reward, recom-
pence, gratify, indulge, remunerate,
retribute, requit, expiate; disgorge.
Gaiitihin ang loob v-To reward recom-
pei'ce.
Ganting loob-n- Premium; reward,
prize.
Ganting palad-/i Reward.' premium,
prize; bounty.
GanzanGoose.
Ga6d;/i-Paddie; scull.
Gapasan «Harvest place of harvesting.
Gapasin r-To harvest; reap mow.
Gapusin-t'-To manacle; handcuff; tram-
mel: gj'iie.
Gapusin ang paa ng hayop-t;-To hopple.
Garabanso 7i-Pea.
Garing-w- Ivory.
Gasa-w-Border; edge, brim; margin.
Gasaan-v-To chide; scold.
Gas^as w- Waste, expenditure.
Gasgas-rt-Used; worn.
Gasgasinr-To waste; expend, wear by
use.
Gasta-wCharge; expense; cost.
Gastos w Charges; expenses, costs; out-
lay.
Gata n Juice; «ap.
Gatas -?i-Milk.
Gata^an v To milk.
Gatasan a-Milch.
Gatasanw Milk cellar.
Gatong wTinder; kindlings, firewood.
Gawaw-Work; means, toil, occupation,
task, business, pursuit, labor, hus-
bandry, operation, depd, action, act,
conduct, management, procedure, cut,
fashion, shape, figure; make.
Gawaan-n-Manufactury; factory.
Ga^aang hunhangn Foppe y; impru-
dence, folly; foolit»hness.
Gawa na marangal n-Masterpiec.^.
Gawaan ng katad w-Tannery.
Gawaan ng lil)ro-?t-Book binder.
Gawang bastos w Meanness: malice.
Gawang bata-n Chihiish doings.
Gawang dapat tularan «Example, pre-
cedent copy; pattern.
(Tawang hamak n Malice; meanness,
knavery; injustice.
Gawa ng kamay a-Hand made.
Gawang labas sa matwid-w-Wrong; in-
justice.
Gawang niabuti H-Remedy; good.
Gawang mahalayw Knavery; malice;
wantonness.
GAY s
Gawaiiji iiiarAiigal-H Glotioua deed, msB-
terpiece.
Gawang luasaiTia M Wic etinea iniquity,
guiltuesB iriiiiiualily, ugliueHs; rude-
^ nees, impurity, diilnesd; lewdness.
Gawang pangil-n Moral depravity; tur-
pitude; uylinesH
Gawang ulol n-FrettKv; folly, mlliiiew;
foolish ne^H.
GawgawjnrTo stir; revert; return.
Oawi a.CoDitnon freijiient inclined.
Oawi». Inclination (requeure, frequen-
cy, style, use; c««ti>m.
Gswinf-To <lo; work, operst«, make,
perform; exei.'ute, manufacture, pro-
dace, constrnot, form; realize.
Gawi Bg loob» Tpiiilency; [iropenaity:
ini'lination.
Ciawing g'ntnv-Te conve-t in goi.l,
Uawingkniiin 11 ranaOccideiital; western.
(tawing kalunuran I'fli.'. Westerly.
Gawing kanauiO Right.
(iawing labad ng panuluknn JiAngle;
comer.
Gawinj; lagi vTn practice.
<iawinii likod-nOroup; back-ai<Ie.
(iawing muli-r-To iterate; do again, re-
prod ucc; reconstruct,
Gawing panibogo t'To renew; repair
regeuerale.
Gawing pai-isukat c-To square.
Ga inn tab(wi--To shape; give eliape,
Gawing tntlong dubleuTo treble; tri-
ple; triplicate.
Gawin ng pasulipat ?^-To do or place
anything obliquely,
Gayak n-Preparatiijii; pomp, show, de-
I'oratlun, adornment, enibelMslmient,
ornament, preparative; dress.
Gayak n Preperative; provldefit, oma
mental; pomptiuus.
Gayakan-i'To embellisli, ailorn, orna-
ment, prepare; provide.
Gayakin I'-To prepare: ornament, adorn;
emhellish.
fiayak na m.ilaki n Splendor; pomp;
«ayety
Gayat-n-Piece; slice.
Gayatin«-To pick to piece»; cut, 8|fice;
Gayon-niir -So also; as, snch, therefore,
an much, as ^reat, in this manner;
similarly.
Gayondin-a-Jc. -Equally; uniformly, even-
ly, also, likewise, moreover, such,
like, eke, atraiuhtway; ditto.
Gayijn itian-nrfc.-Yet; not with, slaud-
ine, still, neverlhelesK, however;
although.
Gayon naw«..imen
Gbvou nga «Right; fuiv.-that way.
G ay u ma »- Fascination : hypnotism; en-
chantment.
Giba nDestruction; ruin,
Gibain v To destroy; demolish, i uin,
plunder lerbel,
Otbang-N-Reel; ptagser.
I. ii bang' a- Reeling; staggering.
liiiken-n'Threshiiig place; threshing.
Gii in-r-To thresh.
GilagiH-nTlie gUmfl.
Gilalasn-Temeriiy b'l^bfulness.
Gilalflsin-o-Thndi- bashful; co atd.
Gilalaainr-To frighten; make bashful.
Guilii) «Edge; border, margin, brim,
verge, fringe, limit; sire.
Gilid ng kavo-nEdge of cloth; selvage.
GilignChaff,
Gilik-n-lJust; powder.
Gihban-t'.To help: aid; assiat.
Gikban ako infer. Help me.
Gilin|an-n Mill; grinder.
Gilingang muiiti-n-Hand-tnill.
(Tilin^in-t'To grindi mill.
GilitiiCut: slice.
Gilitaaf-To cut slice.
Gilitan atig liigvTo behead.
Giiitin-iT-To cut; slice.
Glliw-n- Beloved; dear; estimable.
Giliw-n Esteem, love; delicacy.
<.iiliwiii-<i-Ti> love; esteem, amuse; make
happy.
Ghnhfll n Kettledrum.
Ginagawa ng taontaon-«4ti- Yearly.
Ginaw-fi-Cold: frigidness, frigidity.
Ginawa sabayaSimultaneons.
Gindoy n-Affe"cted gail or walk.
Ginawan-Easy; light; convenient; tit.
Ginibanggibiingn Oscillatinii; vibra-
ting.
Ginikan-n Straw,
(iinoO'ii Mister; gentleman, master; sir
Ginoo n-Genllenianly; poHte.
«iiiito » Gold.
GintoinrTo convert into gold
Giray n-Wabble; aRected air or gait.
Giravn Keeling; staggering.
GisahinrTo fte .
Gisi n-Smatl piece; fragment, tear.
Gisiin-i'-To tear; rend, lacerate.
Gisi ng-n- Watchful; lively; wakeful.
Gising-arlf. Awake; alive.
Giaingin-c-To wake; awaken; waken,
Gitia n-Surpiae, astonishment, fright.
anianement.
Gillahin-r.'-To surprine; a«toniHli; amaze.
Gilna-n-Cetiter; middle, midst, medium,
Giyon.«.Hyphen.
GUM
25
^obierno w Government.
Gobiernador-wGovernor; prefect.
Goniaw-Gum rubber
Gorra w-Cap.
Grifo-w Faucet hydrant.
Guangw-A hollow spot; in wood.
Gubat-w-Woods: forest backwoods.
Gubatin-t; To pillage, plunder lay was-
te desolate.
Gugnl-w-Expenses charges costs-
Guhit-w-Line, mark; design, plan;
sketch vestige.
Guhitin-t7-To line.
Guitaraw Guitar.
Gukgok-n-Grunt
Guk-gok a Disheveled.
Gulagulanit a Ragged.
Gulang w-Age.
Gulang ng isip w Solidity, firmness or •
integrity of thought.
GulanitwRag hanging from clothes.
Gulanit a- Ragged, wornout.
Gnlatw Fright; consternation; astonish-
ment alarm.
GulatanvTo frighten; astonish; sur-
prise.
GulatinvTo frighten; alarm; startle
make tremble.
Gulat na gulat-a- Fearful; awful scared.
Gulay n- Vegetables herbs; verdure.
(TuliU-w-Trifle.
Gulo-wPerplexity confusion; distur-
bance; turmoil tangle chaos chayos;
discord; dissention, din; revolution;
sedition, scrape agitation, shindy;
discomposure; disquietude disquiet- •
ness entanglement ado; pother.
Guloa-Re verse intricate, tangled, con-
lused chaotic.
Gulodw- Hillock barrow; slope.
Gulok n-Bolo large knife, corn-knife.
Gulo ng isipw- Bewilderment.
Gulongn-Wheel, circle.
(•»ulonggulongan-w Windpipe; gullet.
Gulugod w Spine backbone; chine.
Guluhin v To disturb, entangle, tangle;
perturb, ensnare, row; subvert; per-
plex disconcert alarm disquiet dis-
compose, confound, reverse, overturn,
overthrow; stir agitate.
Guluhin ang isip-v-To bewilder; con-
found; perplex.
Gulungin-v-To wheel; roll.
GumaanvTo lighten; alleviate.
Gumabi-v-To grow dark; benight; grow
late.
Gumagad-vTo imitate; minic ape; fiout,
Gumaganti a Retributive vengeful; re-
tributing.
Gumagatas w-Miller.
GUM
Gumagawa-w- Workman; doer, laborer;
worker, journeyman.
Gumalaw-v-To move stir.
GumalingvTo recover; get or grow
well, convalesce.
Gumanapv-To execute; perform; dis-
charge.
Gumanda-v-To beautify; embellish;
adorn decorate.
Gumaod v-To row paddle; scull.
Gumapangv-To crawl, cjeep go on ^11
fours. Sec. Rob or steal at night.
Gumapasi;-To mow cut, reap harvest.
liumasta-i; To spend; waste, wear away.
Gumatas-v-To milk.
Gumanting loob-v-To correspond; suit;
agree.
Gumawa-v-To do; make, manufacture;
execute, labor construct, build, per-
form; form, produce; practice; ope-
rate cause; act.
Gumawa ng antos-i; To digest; consider-
assist; produce.
Gumawa ng hatol-v-To judge; make
zudgement. .
Gumawa ng kautU8an-t;-To maKe or
enact laws.
Gumawa ng salitaan-v To contract; sti-
pulate.
Gumayak-vTo prepare, adorn; get ready;
caparison: clean.
Gumayak agad-v-To prepare hastily.
Gumayongayonv-To idle loiter; lounge-
be eareless.
Gumibik-vTo Aid; assist; help; save;
succor: support.
Gumugiti a-Growing.
Gumiikv-To thresh.
GumiitvLo meddle; interfere.
Gumiliw-v To love like adore, esteem.
Guminday-i;-To walk with an affected
air or gait.
Guminhawa-v-To thrive; prosper; ease-
become easier.
Guminhawa ahg sakit-v To recover trom
sickness.
Gumiraygiray-v-To swagger; wabble;
stagger.
Gumiri-vTo clamor; howl. •
Gumisa-v-To irritate; smart.
Gumiti r-To bud; grow; shoot; begin to
appear.
Guraucol t'-To expend: spend; waste.
Gumuhitv-To draw; line.
Gumukgok-v-To grunt.
Gumulo-v-To disturb; perturb; riot;
destroy; be noisy; perplex.
Gumulong-v-To roll.
Gumulong sa lupa-v-To tumble.
Gumumon r-To roll.
4
HAL ^_^_
Gunamgunam-w-Memory; memorial; me-
moirs; reflexion.
Guniguni-w-Fancy; imaginacion; pre-
sumption; pantom, hallucination.
Guniguni-a- Fantastical; fantastic; whim-
sical; imaginary; fanciful; chemerical.
Gunigunihin-v-To imagine; fancy; sup-
pose.
Gunting w-Shears; scissors; snips.
Guntingin-v-To shear; cut with shears
or scissors.
Gupitin-v-To cut shear.
26
HAL
Gupitin ang buhok v To cut hair.
Gupo-w-Fall.
Gurlis w Scratch.
Gusarin ang lupav-To clean ground.
Gusi-w-Large china jar.
Gusot-a-Tangled; intricate; difficult;
snarled.
Gusutin-v-To entangle; snarl.
Gutom-w Hunger.
Gutom-a-Hungry;
Gutumin-v-To make hungry; starve.
E3
Haba-n-Length.
Habaan-v-To lenghten; prolong; pro-
tract; distend; extend; amplify; en-
large; stretch out.
Habag-w-Clemency; compasion; pity,
condolence; mercy.
Habagat-n-North wind.
Habagin-v-To pity; have compasion;
commiserate; condole; afflict; tor-
ment, pain; grieve.
Habagin a-Oompassionate: commisse-
rate.
Habi-w-Weaving; plat.
Habihan-w-Loom .
Habihan-v-To weave.
Habihin-vTo weave.
Habulin-v-To pursue; vex; persecute;
chase; catch.
Hadhad-n-Abrasure; scratch; wound.
Hadlangn-Stall; cell; obstacle; impe-
d iment; obstruction.
Hadlangin v To stall; partition; obstruct;
impede, hinder; restrain.
Hagdan w-Stairs; staircase; steps; stair-
way.
Hagdanan nStaircase; stairway, steps,
ladder; stile.
Haging-wWhistle; whistling; hum; whir;
whur; hiss,
Hagkan-w-Hug kiss.
Hagkan-v-To hug; kiss.
Hagulgol-n-Flood of tears, mourning.
Hagurin-v-To soften; pummel.
Hahaliliw Substitute.
HAka-n-Thought; meditation; idea; de-
sign; supposition.
Hdkain-v-To suppose; meditate; think;
design.
Hakam-w-Presupposition.
Halaan-w Bivalve; shellfish.
HalagwCost; price; chartje; value;
amount; worth; moment; valuation;
appraisal; estimate; estimation; ex-
pense.
Halagahan-v-To appraise, value, esti-
mate, assess; prize.
Halagahang muliv-To reassess.
Halagahin-vTo value; prize, esteem, es-
timate.
Halak n-Horselaugh; loud or boister-
ous; laugh.
Halakhak-w-Horselaugh; loud or bois-
terous laugh.
Halamanan w-Garden; orchard.
Halap w- Alarm; notice of danger.
Halas w-Ulcer.
Halata-a Sensible; noticable; notable;
plain.
Halatain v-To notice; feel; note; scent;
recognize.
Halay-w-Ugliness; rudeness; homliiiess;
moral depravity; turpitude; impurity;
lewdness; depravity.
Halayin-t?-To ridicule; censure; decry;
sligh'^; disregard; laugh at.
Haligi-nPost: pillar; support.
Halik-w-Kiss; osculation.
Halikin v-To kiss; osculate.
Halikuatinv To raise on edge; pry.
Halimbawaw-Example; pattern; copy;
precedent; examplar; instance.
Halinghing-w Sigh; moan; groan.
Halinhan-v-To change; exchange; subs
titute, succeed, surrogate.
Halo-w-Mixture; compound; medley;
mortar; admixture.
Halobaybayw- Anchovy.
Halohalo-a-Mixed;promiscuous;confu8e(l
Haloin-t?-To mix; stir.
Halomigmig-n-Lukewarm; neither hot
nor cold; slippery.
Halomigmig-w-A small mixture.
Halos-aSv.-Almost; nearly, well-nigh.
Halos wala-a<?v.-Scarcely; hardly.
Halubid; Stroke; with a whip or rope,
Haluin-v-To stir; mix; revert; derange;
confuse; break the thread of inter-
course
HAN
Halumigmig-a-Damp; humid; moist.
Hamak-a Low; abject; contemptib'e;
vulgar; despicable: infamous; unbe-
coming vile; mean; base; knavish;
unworthy; contumelious; cursed;
undeserving; discreditable; clamo-
rous; menial; servile; sneaking; sla-
vish, petit; plebian.
Hamakin v-To underrate; undervalue;
depreciate, disobey; lower the stan
dard.
Hambal-wGrief; anguish; affliction.
Hambog wPride; haughtiness.
Hambogw-Haughty; supercilious: arro-
gant; proud; vain; presumptuous;
preposterous; disdainful; ostentatious.
Hamog-w Dew.
Hamon-w Challejige impeachment
threat, fight.
Hampas-w Stroke; scourge; blow.
Hampasin ng tungkod-v-To came.
Hampas lupan Vagabond; vagrant:
tramp.
Hamunin-y To challenge; rival; Fight
threaten.
Hanapbuhay-w Occupation; situation;
employment, employ; profession; vo-
cation; work.
Hanapini;-To search; look for, find,
hunt. •
Hanay-nRow; file; line; arrangement;
order.
HanayinwTo put in line; order file;
arrange.
Handa-w-Preparation; pomp; show; pro-
vision.
Handa-a-Preparative; prepared; provi-
dent; coutious.
Handa na malaki-w-Splendor; pomp:
large feast.
Handog w-Off er: gift; grant; homage;
tribute; gratification; pleause; com-
pliance.
Handuka-w-Tolerance; patience; for
bearance.
Handulungin-vTo assault, assail; attack.
Hanga-w-Limit; boundary; border; goal;
district; milestone; bound; butt; con-
fine: contour; term, milepost; land-
mark; end; edge; crisis; margin; pe-
riod; frontier; condition.
Hangahan-n-Boundary; limit; landmark,
border, frontier.
Hangad-w-Concern; interest; desire.
Hangal-aFoolish; stupid; ignorant; in-
decent; rude; coarse; clownish.
Hangalinv-To astonish; stupefy, infa-
tuate; fool; be rude; deceive; sur-
prise; cheat.
Hangann Extreme: extremity.
27 HAR
Hangan-atZv.-even; till as far as: also;
Hanganan n-Boundary; limit; end; ter-
mination; goal; milestone; district;
period; term.
Hangang di-a Provisional.
Hangang ngayon adv.-Here to; here to-
fore, here unto; till now.
Hanghang-w-Pungency: acrimony; pique
Hangin-w Wnd; air.
Hangin hilaga-n North-wind.
Hangin sa araww East wind.
Hangin sa balas-n North-wind.
Hangin sa kalunurann- West- wind.
Hanguin-vTo extract; ta e out; take
from- remove; bring out; extort; de-
duce; ransom; release; liberate; re-
deem free; set a liberty; acquit.
Hanguin sa sakit v-To heal; cure.
Hantungan-n-Halting place; stay so
journ; habitation.
HanipwLouse; flea, small thing,
Hapak-w-Cutlass.
Hapdi w Pain; prickling; smarting.
Hapdi ng kalooban w-Wound ;affliction;
anguish.
Hapis-w Gloom; sadness; grief; pain;
ache; anxiety; hardship; disgust;
sorrow: grievance
Hapis-aGrievous; sad; dejected; dis-
gusted; dispirited; painful; . pained;
peevish.
Hapiein-v-To vex; mortify; afflict; pain;
sadden pain; torment; grieve; dis-
gust render dejected.
Hapitan-v To press.
Hapitin v- To press.
Hapo-a-Exhausted; weary: worn out.
Hapo-M Fatigue; hardship; anguish;
pain.
Hapon w Afternoon.
Hapunan-n Supper.
Hapunan w-Perch; roost.
Harang n Hold-up; ambuscade; robbery;
stop.
Harangin v-To hold-up;.ambu8cade rob;
plunder; beset- waylay stop; restrain.
Harap-a*iv. -Forward; lead: before.
Harap-a Front.
Harapan n Front; Face; fore- end; fore-
part; lead.
Harapan ng bahay-w-Facade; face of a
honse.
Harapin v-To present; ones self.
Hari w-Monarch; king; severign; ruler
autocrat.
Harina w-Flour.
Hari nga-iw^er.- Would to GOD; GOD
grant.
Harumpak-n-Waste; expense.
Harumpak-a- Active; wasteful.
HIG 28
Hanimpakin-v To expend; waste.
Hasikan-w-Place of sowing.
Hasikan-v-To drill; sow.
Hatdan ng viatico ang may sakit v to
administer sacraments.
Hati-a-mid; half.
Hatid-w- Conveyance; conduction.
Hatiin vTo divide; halve; part; share;
compart; cut apart.
Hating gabi w-Mid-night,
Hatol-n-Decision: judgement; sentence;
verdict; issue; advice; opinion, reso-
lution; proceedure; council.
Hatulan-v-To sentence; judge; decide;
resolve; determine.
Hawak-w-Clasp; clutch grasp.
Hawakan-v- To grasp; clutch; catch;
hold.
Hawan-a Free; clean; neat; pure; clear-
disengagad.
Hawanan-v To free; dissengage; facil-
litate make easy; ease, expedite.
Haya w-Sheaf.
Hayag a Manifest plain; clear, public;
general, open, vulvar, perceptible.
Hayin-w-Gift oblation, offering.
Hayop M- Animal brute; beast.
Hay op na apat ang paa-w-Quadruped.
Hayop na walang gulugod n-Inverte-
brate.
Hayuma w-Patch.
Hayumahin-v-To patch; mend fix.
Hibaybayn- Boundary, district; limit;
territory.
Hibik-w Lament; lamentation; groan;
sob.
Hibla-w-Fiber; yarn,
Hibo-w-Cheat; fraud; deceit; delusion;
decoy; sham; claptrap dodge; trick;
guile.
Hiboin-v-To cheat decoy, deceive seduce;
sham; guile; jockey; cozen.
Hibuin-r-To cheat; cozen; deceive; de-
coy; sham; victimize; jockey
seduce.
Hibuin sa pagibig-v-To jilt. ,
Hielo-w-Ice.
Higanti-w-Vengence.
Higitin-v-To enlarge; stretch; lengthen;
surpass,
Higo-wFig.
Higop w-Swallow; draught; sip; absorp-
tion.
Higuit-n-Tenacity; pertinacity; contu-
macy; asperity; closeness; tightness;
marrowness; straightness.
Higpitan-v-To compel; press; oblige;
oppress, squeeze; tighten, restrain,
bind; compact.
Higpitin uli-v-To re tighten; repress.
HIN
Higtan ang balicakt'-To shrug the
shoulders.
Higupin v-To swallow; sip.
Hihiganw Couch; be<l.
Hihigan ng hayop sa damo n Lair,
Hika w-Asthma.
Hikavv-w-Earring.
Hikayat-w Attraction; invitation; faci-
nation.
Hikayatin-t?-To attract; facinate; invite.
Hikuatinv-To pry up.
Hila-w-Draw; pull, tug; drag.
Hilaga-n-North; North-wind.
Hilaga «-Northern; boreal.
Hilagaan w North.
Hilagaan «-Northern boreal.
Hilagaan-aciv. -Northerly.
Hilahin-v-To haul; tug; drag,-pul ; draw;
hale.
Hilakbot-w-Horror; dread; fear.
Hilamusan w-Lavatory; wash-stand.
Hilatsa-v Thread of cloth
Hilaw-a Crude, gr^en; rare; raw; unripe
unfinished.
Bilawan i;To separate; pick.
Hilawin v-To make crude.
Hilbana-w-Basting.
Hilera-wRow; file; line.
Hilig w-Inclination; propensity; tenden
cy; disposition. •
Hilig-a-inclined; disposed.
Hilig ng loob ^Inclination; fancy; pro-
pensity
Hiligan-w- Anything to lean on.
Hilik-w-Snore; harsh sound.
Hilo-aDrunk; intoxicated; dizzy.
Hilongo-w-Drunkard.
Hilot w-Mid; wife.
Hilurin v-To soften; rub; stroke; act as
mid-wife.
Hilutin-vTo rub; act as mid wife;
stroke.
Himagas n Dessert.
Himala-w Miracle; wonHer.
Himanhiman n-Flatery; cajolery.
Himanhiman a Prudent.
Himimlay-vTo rest; repose
Hi niatay-w Fainting; swo'»n; faint.
Himatayin a Subject to fainting.
Himawaw Blasphemy.
Himawain v-To Blashpemy
Himpakhimpakan-w Loins of an animal.
Himpakhimpakan-w- Bashfuhifss.
Himu hol-n Small knot in cloth
Himulmol «Ragged; tattered.
Himulmol n-Small knot in cloth.
Himulmulan v To pluck.
Himutok w-Oomplaint; murmur,
Hina-w-Weakness; prostration.
Hinabi-p. p. -Woven.
HIN
Hinabiw-rhat which has been woven.
Binabing lino-n Linen.
Hinagap-wSuspiciqn jealousy.
Hinagap V o beleive credit give faith.
Hinagpisw Tribulation; anguish aflic-
tion; anxiety envy compasion pity.
Hinahon w-Moderation; forbearance; pru
dence continence continency.
Hinala w- Dread V fear, suspicion: jea-
lousy presumption supposition, ma-
lice conjecture
Hinalili-^ ^.-Changed.
Hinanakit n-CompIaint: murmur disgust
Hinang-w-Solder.
HinanginwTo solder.
Hinapangw-Courage valor; mind; in-
tention.
Hinawan ng kamay w Wash stand.
Hinay w-Delay; detention, lingering;
slowness.
Hinayangw-Grief pity; compassion;
condolence.
Hinayhinay a^v.-Little by little.
Hindi -arir. -No; not.
Hindi Ayos a Disheveled: irregular.
Hindi ayos-ac^v.-Uulike; disorderly.
Hindi binyagan-w Pagan; heathen.
Hindi dapat a-Unbecoming unworthy;
unlawful, illicit; undeserving.
Hindi gamit a-Disused; obsolete.
Hindi ganap almperfect; faulty; de-
fective.
Hindi gumagalaw-a Quiet undisturbed.
Hindi kaayon-a Contrary; unlike.
Hindi kailangan «Unnecessary, super-
fluous; dispensible.
Hindi kamu ha a Strange foreign; un-
like; dissimilar.
Hindi kaofficio-a- Foreign; different vo-
cations.
Hindi kaparis a-Unlike dissimilsr, con-
trary; different.
Hindi kaugalian a-Strange; unknown,
foreign.
Hindi quilala a Strange; unknown; fo
reign.
Hindi mabahagi «-Invisible.
Hindi mabutia-Bad; false; faulty;
untrue.
Hindi mabuti ang lasaa-Sour; . bad-
tasting pungent.
Hindi magkaayos-a-Confused;disorderly;
perverse intricate difficult contrary.
Hindi mahalata a Imperceptible; hidden;
unseen.
Hindi makamalay tawo a Spiritless
weak; feeble.
Hindi malayo-ariv.-Near; not far.
Hindi m&n adv. Though, notwithstand-
ing.
29 HIN
— ^-^— ^^— ^^^^^— ^— — — ^^^— .._^__^_^^^____ •__
Hindi mangyaring mabahagi a-Indivi-
sible.
Hindi mauso-a Obsolete disusefl, pas-
sed gone hy.
Hindi mapawi aindelible.
Hindi marunong a Stupid ignorant
Hindi marunong sumuiiod a Obstinate;
disobedient.
Hiudi inasaysay a Indefinite, indeter-
mined.
Hindi matangap-a Inacceptable; inad-
missible
Hindi matarok a-Unfathomable.
Hindi alipin a-Free.
Hindi nababago-a-Constant;firm; loyal;
permanent; durable; lasting; ma-
nifest
Hindi nabubulok a Incorruptible; im^
perishable.
Hindi nagagalaw a Untouched; pure
unmingled.
Hindi nagagayak-a Informal; indispo-
sed.
Hindi nagbuhat sa iba a Ooriginal; pri-
mitive; first.
Hindi nagpapaamo rt Free; frark; lib-
eral.
Hindi nakaalam a Stupid; ighorait;
unknown.
Hindi nalulupo a Pure; untouched; un-
mingled; chaste.
Hindi mapaamo-a-Untamable; inflex-
ible.
Hindi napaguusapan a- Pure; clean (per-
taining to conversation.)
Hindi pa nalalaman-a Unknown.
Hindi pa nangyari-a Unfinished; in-
complete; lacking.
Hindi pa napaamo a Untamed; wild.
Hindi paris a-Unlike; unequal, dif-
ferent.
Hindi patag a Rough; cragged; craggy.
Hindi payag-a-Inadmissible.
Hindi rina & cow^'.- Neither, nor.
Hindi sagrado a Profane, not sacred.
Hindi sinasadya-a-Accidental; casual:
unintentional.
Hindi tamaa-Amiss; false; not true,
untrue, wrong.
Hindi tapat na loob-a-Unfathful false;
feigned; infidel; disloyal; instable;
fickle; uncertain.
Hindi tinatalagaa-Casual: uninten-
tional, unexpected- accidental.
Hindi tinatangap a Unacceptable; inad-
missible.
Hindi totoo a Fictitious; untrue, false;
fabulous; feigned; uncertain; spurious.
Hindi tumupad sa ipinanumpa a-Per-
jured; forsworn.
HIT 30
Hindi tUQtiy a False; untrue, feigned
count erteit, imitated.
HingalwPant; palpitation; difficult
breathing.
Hingalon-Agony; gasp; last breaths;
of a dying person.
H ingbubuli-n- Lizard.
Kingil a- Propensity inclination; desire.
Hineil-a-Disposed. inclined.
Hingii 8fi-adv. Moreover besides; over,
above according to; relating to:
concerning.
Hingkod a-Lame: hipshot.
Hinhinw Urbanity; civility; calmness:
tranquility, politeness, kindness, fru-
gality; bashfulners.
Hinkod a Lame; hipshot.
Hinlalaki n-Thumb.
Hinlog w Lineage : race, forfathers; off
spring class; parents; relatives; kin-
dred: pedigree.
Hinoga-Ripe: mature-
Hintay-M-Stay; stop: hope.
Hintayin vTo await; hope; expect.
Hinto-w-Stop; halt; pause.
Hintuan w Stopping place; halting place.
Hinubahin-v To collect, deduce; infer.
Hipag-n-Sister-inlaw.
Hipan-v-To blow, play on a musical
instrument.
Hipo w-Touch; blind man's stick.
Hipoinv-To feel; touch; grope.
Hipon-n Shrimp.
Hipon sa dagatw-Lobster.
HipuinvTo feel; touch; grope.
Hiram-aLent;
Hirum-w-The thing which is lent.
Hiramin-w To borrow; loan; tax.
Hiran-n Example; instance; pattern.
Hicang a Selected chosen; select; choice.
Hirangw Selection; choice.
Hirangin-vTo select; choce pick.
Harap-w Hardship; pain terture; grief;
toil, torment; misery; poverty; distress;
affliction; anguish; cross; trouble;
anxiety; fatigue; ado; dolor.
Hirap ng kaloobanwAVound; affliction:
injury.
Hiraran-w-Example; instance.
Hira i a-Accustomed; used.
Hiratihin-r To accustom; use.
Hirayanlllusion; apprehension.
HiringawSyrinhe.
Hiringahin V To syringe.
llistoriaw-History.
Hitan-lhieh.
Hitad-?? Whore harlot; prostitute.
Hitit-n Suck; smoke.
Hititin r-To smoke; such.
Hitsiira n Sliape; form, mode, appea-
HU
ranee; phase; likeness; mien; garb;
guise; ostent; cut; fashion; face.
HiwawSlice cut; incision.
Hi waga-a-My stery .
Hiwain v-To cut; slice; carve.
Hiwalay w-Separation.
Hiwalayin v-To separate; assort; sort
compart; renounce; divorce; divide part.
Hi was a- A cut on a bias.
Hiwasa-Slanting squint-eyed; incorrect.
Hiwasan v To cut en a bias or slant.
Hiwid a Hipshot- lame.
Hiya-w-Shame; bashfulness! modesty;
embsrrasment; compunction.
Hivain-vTo shame; embarrass; affront;
insult.
Hiyas-w Ornament; adornment; trim-
ming, furniture.
Hiyasan v-To ornament;adorn;embellish.
Hiyaw-w Shout cry; seream! howl
outcry; clamor; hoot.
Hiyawani'Outcry; clamor; shout; cry
hoot: howl.
Hiyawin vTo shout; cry-out; howl
huzza, clamor; hoot.
Hodyatw Countersign; watchword
passport.
Hodyatan n Countersign; wartchword.;
rendezvous; appointment.
H ogy at w- Alarm; notice of danger;
watchword.
Holhol-w-Howl; crv of horror.
Howad-w-Oounterfeit; imitation; copy;
forgery
Howaranv To counterfeit; copy, imitate;
forge, mimic; pirate.
Huad-w-Counterfeit; copy; forgery; imi-
tation- likeness; transcript:
Huag-iwfpr.-Shan't; do not; don't: stop.
H uaggawin-v-To neglect; quit; relinquish ;
forsake, leave, yield; let; omit; retuse
to do.
Huag gumanting palad t?-To be dis-
agreeable, uncompromising.
Huag ipagkaloob v-To refuse; deny.
Huag ipatuloy-v-To desist; discontinue;
supercede; stop.
Huag isama-v-To exclude; shutout; keep
separate.
Huag kalingayin-v-To slight; disregard.
Huag kumilala V- To disown; disclaim.
ignore: refuse to recognize.
Huag kumilala ng utang na loob t' To
be disagreedable: uagrateful.
Huag kupkupin-r-To leave in danger;
refuse to help; aid; shelter or protect.
Huag magalingin vTo reject; condemn
lower refuse to approve.
Huag niagsalita-r To refuse to talk
hush; remain silent.
Uuag mahftUta i-To hiilt: concenl; keep
Rnag mabalin v To eliehl; ditireiranl.
Hnait makipBg usap t-To BtamI inuti>;
BnaE makilala v To ilisoMii; itisavow:
Hung malamanf To diso\vn: disavow;
be igiiorant of.
Hu&K bilangin-i'To exclude; »\\»t out;
Bnag mapanabi T^To regtrain; refuse t.)
tell or say; bind.
Hnag matantovTo be ignorant of; not
to. know.
Hoax pahintulutinrTo disapprove; dis-
favor:»!! BconntenanOe. refuse to permit.
Huag paniaiifthiii-f-To disinherit,
Bnag puiiinyapi'To refuse; objeil;
Huii; riil..in-i'-To refuse to leli or say
keep eecret or silent; seni; sei-rete,
Huag samantatahin r To fail to take
advantage of; fail to gain advantage;
fail to procure
Huag tamaan-vTo err; raiejudge;
mistake.
Huag tangapin-cTo rejeot; refiice;
object to.
Huag tmnupad-ti'To shirk fail to do,
Huag umimik rTo remain silent; luisli
keep Btill
Hubati-nNanod; nud".
HuWran I'-To deuude; underss; empov
erieb; make poor.
Hnbaran ang lukearTo leave off
moH ruing.
Huhdan-rTo undress; deude; dlsrolic.
Hubog rt Curver; bent; crooked.
HubognBent; curved; crooked.
Hubogra-Bend curve: arrh; crook.
Hubogji. p.-Bent; curved: arched,
Hubugano-To bend; arch; curve.
Hubugin-cTo bend; arch; curve.
B udy atan rf- Passport ; c o u n 1 1* r s i g ii ;
watchword
Hugasing c-To wash; lave hatti.
Hugos ng com pan 8- w Bell -clap per.
. Hugutinc-To extract; remov.-; takeout,
dedoce; draw out: abstract; estort.
-Hukay-n-ExcavatJon; hole; pit: IioUi'm;
cavity.
TInkayin-p-To dig,- escavatp; bollow.
Bukajin muli-c-To extume.
Hukbo-n-Ai'my
Hiikom-n Governor; judge; nrliilt-r.
Bukiuban-H Place of covering any thing;
lotting place.
Hukiinian-7'To Judge.
Hukomann'Province; goveninr's Ikiumi'
Hulan Prediction; prophecy; coujeiiure.
Burniite; omen: diviuation; augurv;
precursor.
Hulaan !■ To predict: foretell: prophecv:
sriiithsay; proguostlcatc; divine.
Ilulhiii 4 Howl, yelp; yelping.
Hull (nfi-.-Ijite; yelp yelping.
HAlin Capture: spoils; prize.
Huli njt sasakvau'I Stern.
HuliliniiRTIie'pa<k part; strrn.
Hulihan nj hokbon Rearguard.
Hulihin r-To capture; teiie; catch; get;
apprehend.
Huli sa lahat n-I,^Et.
Mulma-n-Mold; mitrice.
Hulo-n Upper.
Hulo iig ilog-n-Source of a liver
Hulog-M-Fall; tumble.
Hulugin-rTo throw down; cast,
HuluginnggraciantlHOSplosrnctiEA-;
Humaba-r-To lengthen; piotroci; pro-
long,
Huniabi r To weave: plai.
Humnbol t'To catch; run after.
B«i[inijkHn-c So bug; kiss.
Humoging pTo whir; whur, wiiietle,
whi^; hum.
Bumagpos-r-To siip; slide, skulk; escape
from danger.
Biimalialon-Rocker. one who stirc.
Bnmakbaugr-To step; stirs
HnmalaNa'sl..
Humalaw-rTo choose; select; elect.
Humalay f-To consume decry.
Hunialiki'-To kiss; osculate.
HumalilirTo exchange; clwnge, alter
nate, reci procr.it e; supercede.
HunialinihinifTo set; hali'li. (pft- If.
HiniinlingbingrTo sigh, groan; m<mn.
lament.
Humamak-r-Grovel; lower dcguneiiiic,
Huniomoki'To bedew Eog.
Humamok cTo light; struggle; contend,
Huniamon r-To unger; provoke; tight
irritate; offend: excite; contend;
struggle.
IluuiQiiap-c-To find; search for; hiuil
warrli. ook for.
Humanda-oTo prepare: gel ready.
HiimangatiTo limit; finish; end; dose.
Huiiiangitin-r-To gnaw; molest.
Hu mangos r-To pant; palpitnlc.
Humantong-tJ To stop; hall- desist
Humnpdi-u-To smart, irritate burl
j.rickle.
HumapisrTo opprcfj; grieve; nnjuru.
Hiimapon k-To eiit supper.
Hnmapon !■ To perch.
IBA^
Humarap-v-To present appear, confront
witncb'S.
Humatol v-To judge give sentence sen
tence, decide condemn.
Humawak i'-To clasp clutch hold. have.
Huinbak t7Concavity; hollowness.
HumibikuTo sob lament groan.
Humigitv To exceed, surpass excell.
Humigit a More.
Humigit-adi;. -More over.
Humigop-v To sip suck absorb imbibe.
Humihip-v-To blow.
Humikayat v-To attract draw invite.
Humilig-v-To incline, tend; lean, recHne.
Humilik vTo snore.
Humimalay-^-To take what is left
Humimawa-v-To blaspheme curse.
Humimig-To bubble, appear; answer.
HumimpaywTo cease; forbear, desist
stop.
Humimpil-v-To appease, calm; pacify;
becalm; rest repose, stop.
Humina-v-To grow weak; debilitate,
impair weaken. pall, enfeeble;
languish.
Humindu-ay v-To weaken; give up an
intention dispirit.
Humingav-To respire, breathe, exhale;
expire.
Humingal-y-To pant palpitate.
Humingi v To ask request petition;
beg entreat; implore, demand claim;
exact.
Huminkodv-To limp; deviave.
Huminkodhinkod r To limp.
Huminto-t'-To stop; halt; desist, rest;
repose*
Humitit-vTo smoke, suck.
Humiwalay v-To separate; diverge, de-
viate.
32 IBA
Humiyaw vTo oyell shout exclaim.
Humpay-n-Intermission interrudtion.
Humpayint7To interrupt, intermit;
discontinue.
Humuad-v To counterfeit, falsify, copy;
imitate mimic.
Humubad-v-To undress denude.
Humubo-vTo undress, denude.
Humubog-v-To undress denude.
Humukay-v-T6 dig excavate, hollow;
delve enter.
}juniula-'t?To foretell prophesy; perdict;
portend, prognosticate announce con-
jecture.
Humulaw-Predictcr, prophet.
Humuni v-To neigh.
Humupa-v-To rest calm; grow quiet;
become thin or weak.
Humutok f-To arch; bend; curve.
Hunghang a- Foolish silly, ignorant;
stupid.
Huni-r- Neigh.
HurnonOven.
Husay-w Order, regulation array.
Husay a Regulated arrayed; elaborate;
orderly.
Husayin-t-lo arrange; perfect regulate;
array adjust class; order correct;
set off. put in order; rectify, repair;
patch- conform; improve; mend;
modify.
Husaying muli-v To rearrange; rearray
Husto-a-Enough; complete: complete
perfect; exact right; sufficient ef
fectual equitable, upright honest
clever.
Hustuhin y-To complete, perfect; finish
execute, perform.
Hutukin v-To arch: bend: curve.
Huwarin v-To imitate; copy; simulate
I
Iabangi;To wait for, watch for,
await.
labot t-To proffer, hand; offer: reach.
laga t'-To foresee, anticipate, preoccu-
py, prepare.
lalay-v-To offer dedicate; present give
lalis-f-To to take away; discard, move;
obviate.
lalok v-To offer, hold out; proffer, offer
for sale, entrust propose^
layos r- To regulate, arrange; array;
busk: put in order.
Iba-a-dissimilar. different: diverse: un-
like, other.
Ibapro. -Other.
Ibaba-r To lower, put down.
lba,t, iba-a Various.
Ibabalav-To explain; announce; antici"
pate; foretell; signify.
Ibabaow Topside; outside, cover; surface.
Ibadbab-To soak; steep, imbue.
Ibagay t'-To make convenient; conform.
Ibago n-To renew; make over, change.
Ibahin-r-To change; transform; alter;
deviate; remove; vary; convert; re-
form; transfigure; transmute, modify.
Ibahin ang hitsurav-lo change the
shape; disguise.
Ibahogr-To mix; mingle; unite; incor-
j)orate.
Ibalabagy To throw; cast.
Ibalibag-rTo throw.
Ibalik-t'-To return; restore; devolve.
Ibalitar-To relate; report; tell; announce;
I DA 33
say mention, notify apprise, make
known narrate proclain.
IbalotvTo envelop.
Ibangon v-To raise; stand up, elevate;
heave.
Ibang tawo nStranger; foreigner.
Ibanting v-To tie; fasten.
Ibaon-v-To bury; inter, submerge;
conceal.
Ibaonv-To preoare or fix for a journey.
Ibarkav-To load or freight a ship.
Ibatay-v To prop, build; upon; be sup-
ported.
Ibawal-v-To prohibit.
Ibhan v-To change; diversify.
Ibig-n-Love. friendship.
Ibigayv-To give present, bestow, do-
nate, cede, afford.
Ibigay nawa ng Dios-m^er. — GOD grant;
^^ould to GOD.
Ibitfin-v Lo love, like.
Ibiladv- Todry. sun, put in the sun.
Ibilango v-To imprison; arrest, confine;
shut up.
Ibitin-e^To suspend; hang up.
Ibon-w-Bird.
Ibsan-vTo lower; take away; forgive.
Ibual vTo overbalance; tip over, turn
over; discomfit.
Ibubo-v-To mold cast; founder.
Ibudbodv To sprinkle scatter, sow; dis-
tribute. •
Ibuho vTo empty, clear: induce; prompt.
Ibuhol-vTo tie, knot; join or unite by
knotting.
Ibuhos-v-To pour; spill, empty; effuse.
Ibukod v-To separate; divide, except,
exclude, preclude, set apart, blink,
segregate, keep out, discriminate.
Ibukod ang tuliapes sa palay v-To
winnow.
Ibulid-v To precipitate; expose to ruin.
Ibuluakt?-To pour; spill; leak.
Ibulusokv-To precipitate; expose to
ruin.
Ibungov-To collide.
Ibunton-v-To heap; pile up, put together.
Iburiyiv- To extoll; praise; magnify.
Ibusav-To parch; rgast.
Ibuyo v-To induce inspire, incite, rouse,
stimulate, imbue; persuade.
Idagdagt7-ro add to; inscrease, accrue,
aggrandize, aggregate; superadd.
Idaingt7-ro implore; complain; beg,
petition, appeal; entreat.
IdaitivTo unite; join; touch.
Idalangin-vTo intercede; mediate.
Idamay v-To implicate; effect.
Idarai n g- v-To com plain .
Idarang-t7To scortch; singe; heat.
IHI
Idaos /iTo dispatch, dispose of, com-
plete; verificate.
Idatay v-To stretch; unfold; expand.
Idatig v-To unite join, pu: together.
Ideposito v-To deposit.
Idikit-vTo stick paste; glue.
Idikta-v-To dictate.
Idukitv-To sculpture engrave.
Igalangv-To esteem; respect, venerate
reverence, regarH, appreciate, have
regards for; notice.
Pgawgaw f-To mix; mingle, unite, join,
coalesce, consolidate, copulate, incor-
porate; conjoin.
Igayak v-To prepare; get ready; adjust
arrange.
Igi nEase; goodness, kindness.
Igiba-v To destroy, demoish; obliterate.
Iganagayak v-To prepare.
Iguhitv-To draw: trace; line.
Iguho-v-To demolish; obliterate; destroy.
Tgumoniv-To roll, wallow, humble.
Ihabilin-vTo comissiori; give charge.
Ihagis v-To throw; cast.
Ihagis ng pabigla-v To jerk.
IhalabosvTo boil; cook-in water.
Ihalal-v-To elect; choose.
Ihalangv-To put cros.-wise.
Ihalili-vTo substitute; change: ex-
change; surrogate.
Thalov-To mix, mingle; alloy; join;
unite coalesce; admix; intermix;
intermingle; blend.
Ihampas-v To strike; beat; whip.
Ihanda v-To prepare; get ready; supply;
provide; arrange; adjust.
Ihapay v-To incline; lean.
Iharangv-To stop; check; hold up.
Iharap w-To present; exhibit; confront;
compare.
Ibasav-To sharpen.
Ihatid-v-To convoy; accompany, convoy,
conduct: carry; transport.
Ihawin-w-To roast; toast bake: grill.
Ihayaj!-v-To publish: disclose; show; ex-
pose; apprise divulge; lay open; reveal.
Ihayin-v-To offer; present give,
Ihi-wUrine.
Ihian-w-Re treat.
Ihiga v-To lay; down; stretch; unfold;
expand.
Ihilabos-vTo boil; cook in water;
strike sweepingly.
IhilbanavTp baste.
Ihiligv-To incline; recline; lean back;
influence; imbue; persuade induce.
Ihinang-vTo solder; mend with solder.
Ihinday-vTo move to a distance.
Ihingil v-To incline; influence; induce;
persuade.
6
IKA
Ihiwalayv-To separate; divide; set
apart; subtract; lay aside; revoKe;
withdraw; sunder; sort; remove;
discriminate; divorce; segregate.
Ihiwas-v-To slant; sling; diagonally.
Ihuli-v-To put last or at the end.
Ihulog-v-To throw down; translate;
interpret.
Ihulog ang kapwa sa infiernov-To
damn; condemn to eternal tormenst.
Ihulog sa ibang wika-v-To translate;
interpret.
lihan-n-Chamber pot.
linit-v-To heat; kindle,
lisaitisa adv.-One by one.
lit n-Nickname.
Ikaanim-n Sixth.
Ikaanim a- Sixth.
Ikaanim na puo ^Sixtieth.
Ikaanim na puo-a Sixtieth.
Ikaapat n Four th .
i kaapat-a-Fou r th .
Ikababayad-n-Payment; that which is
paid; pay; reward; satisfaction.
Ikabit-v-To fasten; stick; join; tic; paste;
add to.
Ikadalawang puo-a- Twentieth.
Ikadalawaiig puo-n-Twentieth; vigesimal
Ikadkad-v-To unfarl; unroll; unfold
stretch; expand.
Ikahon-v-To box; embale; pack.
Ikaila-v-To deny; lie; negative; gainsay;
refuse to tell. '
Ikaisang-libo-a-Thoueandth.
Ikaisang-libo-n-Thousandth.
Ikait-v-To deny; reject; nefuse.
Ikalabing apat-w-Fourteenth.
Ikalabing apat-a Fourteenth.
Ikalabing dalawa n-Twelvth.
Ikalabing dalawa-a-Twelvth.
Ikalabing isa-w-Eleventh.
Ikalabing isa-a-Eleventh.
Ikalabing pito-w-Seventeenth.
Ikalabing pito-a Sevententh.
Ikalabing tatlo-w-Thirteenth.
Ikalabing tatlo a-Thirteenth.
Ikalabing walo-n-Eighteenth.
Ikalabing waloa Eighteenth.
Ikalat-t? To scatter; distribute; disperse;
diffuse; extend-, publish.
I kalawan Second .
Ikalawa/t-Second.
Ikaling-t'-To unite; join.
Ikama-v-To adapt; apply; adjudge con-
solidate; copulate, join; conjoin; unite;
collect.
Ikama ang isang bagay-r-To intervene
insert.
Ikanlong-r-To hide; conceal: defend;
excuse; disguise; keep secret* '
34
ILA
Ikao-^rojp.-You; thou.
Ikapit-v-To apply; adapt; adjudge.
Ikapito-n-Seventh.
Ikapito-a-Seventh.
Ikasampuo-w-Tenth.
Ikasampuo-w Tenth.
Ikasal v-To marry; betroth; match.
Ikating-v-To incorporate; join; conjoin
consolidate, unite.
Ikatlo-w-Tbird.
Ikatlo-a-Third.
Ikawalo-n-Eighth.
Ikawalo-a- Eighth.
Ikawalong-aciv.-Eighthly.
Ikawalong puo-a Eightieth.
Ikawingv To fasten; add; paste; tie;
stick.
Ikiling-v-To incline; induce; persuade.
Ikinabiibuhay w-Nourishment; food;
maintainance; sustenence; ration;
livlihood.
Ikintal-v To stamp; print imprint.
Ikiran n-Spindle privot axle, bobbin.
IkiranvTo wind, convolve. ^
Ikiskisv-To scratch; smooth polish;
rub. burnish.
Ikit-wTurn.
Iklian-v-To shorten; abridge; reduce
confine; restrain; pare; clip.
Ikmo-n-Betel nut leaf.
Ikog-n-Tum. .
Ikumpas v-To beat time.
Ikuskos-v-To scratch; ecour; rub.
Ikusot-v-To wrinkle; rumple.
Ilabas-vTo remove; put out; exclude
extract; extort; reject; eject; effusQ
shut out.
Ilabas sa katawan t; To excrete.
Iladlad-vTo unfurl; unfold; expand;
stretch.
Ilag-w-Shyness; fright; scare; avoidance;
' exasion.
Ilag-in^er. -Begone: keepoff.
ilagak-v-To deposit; entrust leave
with another.
Ilagan-v-To evade; shun; avoid; parry
stave off blink; obviate; escape.
Ilagay-v-To put; place; set; lay; arran-
ge; appoint; situate; wager; pledge^,
moitgage.
Ilagay ng manga dingding-v-To par-
tition.
Ilagay sa airaw r-To to put or place in
the sun.
Ilagay sa grado-r-To grade; class; clas-
sif}'.
Ilagay s^ hulihan-r-To put or place
last. '
Ilagay ajbang wika-r- To interpret;
transslate, ■ ' ''
ILI
35
Ilagay sa kasukatan-vTo appraise;
value.
Ilagay sa codigo-v-To codefy.
Ilagomv-To coDgregate; unite; join;
meet.
IlagpakvTo tumble or throw down;
overturn.
Ilahok v-To mix; brew; comprise; inter*
mingle.
Ilak-v-To solicit; collect.
Ilak-w Collection; solicitation.
Ilakip-v-To Reconcile; unite; join;
league; congregate; coalesce; con-
join; tie; bind; alloy; copulate.
Ilalima'iv.-Underneath; below under.
Ilalim nang-^ep.-Under; below.
llsingadv. 'Deserted; lonely; barren.
Ilang-n-Lonely place; desert.
Ilang-a Sundry; several; various.
Hang-How many.
Ilangkap-vTo unite; join; conjoin;
incorporate; knit; coalesce; comprise;
contain: include.
Ilap-n-Willness; shyness; coldness;
temerity; avoidance; bashfulness.
llapat-v-To unite; join; inclose.
Ilapit-vTo approach; bring near:
approximate.
Ilarawan sa papel-v-To portrait; pho-
tograph; take pictures.
Ilatag-v-To unfold; stretch; out; evolve;
expand.
Ilatag ang bato-v-To pave.
Ilathala-v-To declare; manifest; ex-
pound; explain; divulge; publish;
present.
Ila^ n-Lamp; light; clarity; clearness.
Uawan-w-Light lamp.
Ilawitv-To hang up; reach.
Ilaylay-v-To hang up; hoist; reach.
Ilayo-v To remove; separate; divorce;
distance; retire; withdraw; retract;
lay aside.
Ilibing-v-To inter; hury; intomb;
sepulcher.
Ilibad-r-Te to take turns; cause to
disappear.
Illgaw-v-To lose; err; commit a piis-
take; go astruy^causp Jbo mis judge.
Iligin-v-To move to and fro; handle
much.
Iligpit t:-To gather; colLect; hide; hoard;
c6nce:al. \ .., .,
lligtas-v-To resQtie;' -redeem; ransom;
succor; save; free;. ' exempt; acijuit;
excuse; liberate; parc^bn; relieve; remit.
llihim-v-To conceal;' keep secret; hide;
di^uise; reserve. ' .
Ilihis!:V-To separate^, obviate; mi8gu:de;
remove.
INA
Ilikmo-v-To become: fit; suit, establish;
smooth.
Ilimbag-v-To stamp; print: emboss; seal.
Tlimbang-v-To take a round about way.
Ilingidv-To hide; conceal; bury; keep
secret; diminish.
Ilipat-vTo transform; remove; move;
cross: passover; transpose; transport.
Ilipat ang tanimt;-To transplant.
Ilitan-r To envy; pay less than one
should for anything underpay.
Ilitaw-w-To disclose; show, adduce; dis-
cover.
Ilog-n River; creek; stream.
Hog na munti-w-Rivulet; creek.
Ilong-n-Nose; snout.
Ilual-«-To advance money.
Ilubog-v-To sink; submerge; immerse;
dip; put under water; douse; duck;
merge.
Ilugmok-t?-To wallow; roll.
Iluhog v To beseech; appeal; ask; pray;
implore; harangue.
Ilulan-i?-To load; ship; lade; freight.
Ilunodv-To sink; submerge; immerse
Imali-v-To err; misjudge; equivocate;
mistake
Imang-ha-i? To stupefy; surprise.
Imarka-v-To mark; stamp.
Imbak-aOld; cured.
Tmbot-n- Concern; interest.
Imot-w Economy; frugality.
Imot-a-Economic; frugal; close.
Impas-ociv.-Equal; even.
Impis-vTo thin; diminish; lower.
Impitin-t?-To press; prolong the appear-
ance.
Impukin-v-To keep guard; watch;
observe.
Imukha-v-To resemble; conform; favor;
assimilate.
Ina-w-Mother; mamma.
Inaakalav-To intend; mean; design.
Inaalona-Wavy; undulatory.
Ina-ama-w-God-father.
Ina-anak-n God-son; God-daughter.
Inaaralan-v-To counsel; advise; teach;
correct.
Inahin-w-Hen; Female (per. to animal.)
Inahit^.j?.- Shaved.
Ina-ina-w God-mother.
Inam-w-Peauty; goodliness, fairness;
delight; pleasure.
Inam ng kilos n Gentility; elegance;
good breeding.
Inam ng tikasw-Genteelness; elegance;
bravery. ,
Inamoy-j9 ^'•"Sn^^^^^^i scented.
Inang n Mamma. \
Inanyaya-i)|?.<fe im^.-J^ade; bad,
IPA 3
apo-n GnLndchilJ; det^cendant; po^-
Irlerity
Tnawak-n-Veil, cover.
Incenao-n-IncenBe.
lodahinwTo feel perceive: grieve.
InBerno-nHell: purgatory.
Ingatn Care, solicitude caution, guard;
precaution; paine atteation; wah'h:
observation: -circumspection, prolec-
Ingatan-pTo guard; protect; obeerve;
waich care for, look after heed keep.
Ingay-n-Nolse. caronaal. revelry, romp-
ing, scuffle racket
Inglesn English.
IngleBuEnslish.
Inig u-Tremble. fhake, qoake: quiver,
quaver.
Ini^inig-M-Shake, tremble OBCillation.
Inihalili n Substitnte delegate.
Ini-ibigj)j> Aa-Loved. beloved.
tni ibig-u-Dear. estimable.
Ini-ibig R Dear.
Ini-irogpp. Loved; beloved.
Ini irog a- Beloved: dear.
In ingat-n- Reserve; secret, exceptiun.
lngit»Eavy; jealousy.
Inimot (uin-Geotly. softly; little by litile,
InijJrt-EDvy; impatience; eagernenH;
Inig n-Cboking; Huffocatlon. smother.
oppreaaiun.
Iniajnu-To am other: oppress; choke.
saffocate.
[nit n-Heat; warmth.' zeal; fervor; chafe.
Inom n n Beverage; drink,
Inomin-I^t'0 driak.
Inotinot-oiiv.-UeDtly. softly; Httle by
little.
Inpo-cTo become; smooth; suit, eata-
blish.
tnsik n-Chiuamun, chino.
Lnaik-a-Cbino. Chinese,
tnstrumenio n-Itictrument,
In teres-n -Interest,- lielialf,
Inugin-r' To go round; encompass: en-
[numin-n Drink; beverage,
Iniiminf-To drink,
Inuman-n Afterbirth.
lnuno6-a-Worm- eaten ,
[nupahan a Hankney; back.
tnutog-v-To grow large; enlage; harden
(ftot uged).
Inutoi-p^, Ordered; sent; bade, '
Inuniii-n Theft.
Inumitpp, Stolen.
Inuyat n Treacle; sorghum.
[paala-ala v-To remind; hint; »ug)ceat;
prompt; mention.
; T PA
Ipaalam vTo ask permission: bid adii-ii.
Ip^bigay alam-i^To encourage entice:
reward; induce.
Ipal>!iya-f To encourage: entice: reward
Ipudula t' To send; dispatch: remit
transmii: expedite convey.
Ipagayak F-To provide jiei ready.
Ipagnwitr-To eing; chant
Ipagbaln r To threaten menace.
Ipagbalobalo ttTo feign; pretend affect.
Ipagljanda-P-To Proclaim' announce,
Ipai;bawat-r-To prohibit; intpntici;
forbid; refuse: deny; ban.
Ipagbilin-rTo cbarice; enjoin: reconi-
1pagdiwagi;-To ahoul: huzza: applaud
Ipagd wanacTu celebrate: feast;
Holemniae; praise; Terify
Ipagbabta v-Tu SCCII&6; demand; inform.
Jpagintindi fTo signify, intend; mean:
declare: annunce.
Ipa-gir.na-i' To center: put in the center.
pagkaila-i'-To deny contradict reftiwe:
Ipagkait I'To denj': contradict
Ipagkaloob tr-To ceniede; cede do-:ate;
bestow: confer; Assign.
Ipagkapuri c-To honor, respect, dignify:
Ipagkilala-i'-Tii intro<hice; present.
Ipagkatiwala-r-To give credit, contide:
Ipaglaan-i' To prepare: persist, main-
Ipanlaban I'-Tu defend: protect main
tain; argue: sustain: persist hold:
dispute.
IpBglagay-ii To i>iit or place for another,
Ipagmasakil t Tn interest; concern;
ilefend pri.tecl; give share in: en
joiu; charge.
Ipagniatowid rTo argue: regulate;
dispute contend; atraightau,
Ipagpag-f-To shake brandish.
Ipagpahuli-4'To put behind: leave
behind,
(pogpalagay-c-To suppose,
Ipagpalil-t-To permute; exchange:
Ipagpnhimal p-To remove transport:
tranfiT (onve> hold anything until
Ipagpa^ml i To lake for a walk
Ipagpista II To feaw' celebrate, solem
IpagpannsiTo e\pet't anticipate
Ipagsangiilang v To defend
sustain protect support
IPA
Ipagsabi-f? To tell; publish; reveal;
proclaim.
Ipagtaboy-v-To divorce; separate; dis-
miss. .
I pagtabuyan v-To Divorc ; separate;
dismiss.
Ipagtangol-v-To defend; protect; aid;
save; help; support; maintain; sus-
tain.
Ipagpatuloy vTo protract; prolong; con-
tinue; hold.
Ipagtulakan v To push; imdel; shove.
Ipagwisik-v-To sprinkle.
Ipahalang-v-To lay crossways or
crosswise; thwart.
Ipahalata-v To display; show; make
known.
Ipahalay-17-To thwart. ,
Ipahatid-v-To send an escort; dispatch;
send.
Ipahayag v-To proclaim; publish; an-
nounce; reveal; herald; cite; make
known; impart; declare; manifest;
apprise; send; forth; communicate;
emit; divulge.
Ipahayag muli VtTo republish; rean-
nounce.
Ipahintulot i7-To leave; let; permit; give
consent; consent; agree; condescend;
sanction; privelege.
Ipaibabaw-vTo add; augment; put
upon; boot.
Ipailalim v-To put under; put below;
bury; cover.
Ipainom-v-To give to drink; invite to
drink
Ipakilala-vTo introduce; present; mani-
fest; demonstrate.
Ipakilo^-t^To actuate.
Ipakipagtalo-v To dispute; controvert.
Ipakita-17-To show; exhibit; lay before;
point out; explain; expound; present;
display; evince; produce; bespeak.
Ipakiusap-v-To beseech; implore; appeal;
intercede; entreat; harangue; ask;
pray.
Ipako-v-To nail; spike; peg.
Ipako sa ctuz-v-To crucify.
Ipakuskos t?-To order to clean or rub.
Ipalabasv-To put out: effuse.
Ipalagay-v-To choose; elect; name.
Ipalagay sa loobv-To put within.
Ipalaman-w-To put inside.
Ipaligid v-To beset.
Ipalitv-To change; barter; substitute:
exchange.
Ipaloobv-To put within; enter;
sheathe.
Ipalubog tJ-To sink; immerse: inundate;
hide; conceal.
37 TPI
Jpamahagi v-To apportion; distribute
part; dispart; divide.
IpamalitvTo exchange: permute
change.
Ipamudmod-rTo sprinicle; distribute;
divide: part; apportion.
Ipamulsar-To imbnrse; put in the
pocket; pocket; pouch
IpanabirTo tell; publish: reveal;
proclaim: say.
Tpanagano v-To dedicate; consecrate.
Ipangakor-To promise; insure^
IpanganakvTo give birth; bear chil-
dren.
Ipangat-vTo expose; lay open; boil.
Ipangayaw-v To refuse; retrocede; retire;
deny.
Ipangusap-v-To adv ce; counsel; fore;
show.
Ipanhikv-To go up; take up; invite
up.
Ipanumpar-To swear in; adjure.
Iparis-v-To favor; pair resemble;
Ipasan-v-To loard; land put on the
shoulders.
Ipasial vTo take for a walk.
Ipasya-vTo ordain, decide; enact;
determine conform.
Ipasok-v-To place in; put in; enter;
interject.
IpaspasvTo shake.
Ipataasv-To lift up; raise; emboss:
aggrandize.
Ipatagv I'o level; make level.
Ipatalastas-i; To make known; manifest:
explain announce; declare; construe;
impart.
Ipatalo-v-To lose; cause to lose; lose
purposely; let lose.
Ipatanaw-v.To show; exhibit; expose;
lay before; point out.
Tpatawadv-To forgive; pardon.
IpatongrTo add to; put on; load;
boot.
Ipatnugot-v To direct; teach; guide;
show the right way; manage; con-
duct; show; rule; govern.
Ipatuad-v To invert: turn upside down.
Ipatuloy v-To continue finish; persue;
follow; accomplish
Ipannawa vTo expound; explain; point
out; announce; teach; lay before.
Tpawis-v-To perspire: sweat.
Ipayag-v-To concede: allow; admit; grant:
conform.
Ipilig-v-To shake.
Ipinanganak sa bundok-n-Mountaineer
highlander.
Ipinahirnm n Loan; that which has
been lent.
ISA
38
Ipintar-To paint.
Ipinta ang tabasr-To draw the out-
lines; trace.
Ipis n-Cockroach.
Ipisan-r-To unite: join; congregate.
Ipit n-Tweezer»; pincers.
Ipitin-v-To pinch; press.
Ipoipo w-Whirlwind; vortex.
Ipukolf-To throw; cast.
Ipunin-r-To gather; store; hoard; lay up.
Ipunta-r-To point; direct.
iraos-r-To finish; complete.
Ire pro.-This.
Iri M Groan.
Iroga-Dear; beloved.
Irug:n r-To love: esteem.
Isa ff One.
Isa w- Digit.
Isabat-l^To interrupt.
Isabit-r-To hang up; suspend.
Isabog-r-To scatter, throw broadcast;
•bestrew; squander; lavish; misspend;
(sa <7m/o} discomfit: disperse.
Isabongr-To fight or pit cocks.
Isadya-r-To do intentionally or pur-
posely.
sagi-r-To use out of place or when
one should not.
Isa-isaone by one; one at a time;-rtrfr.-
singularly.
Isakay-r-To ride: embark.
Isalangsang-r-To oppose: object: con-
tradict: trespass cross: go through.
Isalin r-To copy; transcribe; transfer.
Isalit-t'To alternate; mix: mingle.
Isalong ang sandata-r-To sheathe.
Isaloob ang hindi totoo-r-To suppose.
Isama r-To join: unite: conjoin: conso-
lidate, associate: adjoin: include: ac-
company: incorporate: collect; alloy:
mix: mingle: affiliate knit.
Uambulat r-To ascatter; squander lavish.
Isampay-r-To hang up: suspend.
Isandigr-To recline; lean back.
Isandok-r-To dish; stir with a spoon.
Is^angagrTo toast; torrefy,
l^'sang dali N-Instant. trice.
Isang dooena-M Dozen.
Isang k:\suotang husto-w A complete
suit.
Isang laksa a-Ten thousand.
Isang kisap mata-ri-An instant.
Isang pulutong-n A platoon.
Isanla r-To mortgage, pleige. pawn:
plight: hypothecate.
Isara-rTo close; shut,
Isarin r To resemble; be alike.
T<n«?!-r To return: restore, reestablish.
Isawala r-T'> f-ause to lose: make lose.
ITA
Isaw-a-Gut; tripe; intestine; en trail.
Isawsow-r-To dip.
Jsda-nFish.
Isikad-vTo kick spurn.
Isiksikt^To cram in; force, pdt in by
force.
Isilid r-To put in; pack; place in.
Isilid sa supot-vTo sack
Isinga-r-To blow the nose.
Isingitr-To cram; put in by force.
Isip-n-Reason; thought; sense; will:
understanding; mind; idea; medita-
tion judgement; notion; fancy.
Isipin I'-To think; reason; meditate; con-
ceive; contrive; fancy; suppose.
Isi ping r-To put or place by the side:
lav beside.
Isipot r-T6 cause to appear; show; dis-
close.
Isisid-r-To duck; put under water; dip;
douse.
Isisin r To scrub; wash; mop.
Isubo r-To eat with the fingers.
Isuga-r-To tie to a rope; tether.
Tsugba-r-To precipifate.
Isulat r-To write.
Isulat ang huling kalooban-r-To write
a will; bequeath.
Isulat ang ngalan sa isang libro-r-To
marticulate. register; enroll; record.
Isulong-r To propel; shove along.
Jsumbong r To accuse; inform.
Isuot-r-To put on; wear.
Isurot r-To indicate; point out.
Isurot sa isipr-To suggest; hint:
prompt.
Isusi-r-To lock.
Itaan-r-To dedicate; consecrate: re-
serve.
Itaas-rTo lift; raise up heave up: ele
vate; upbear.
Itaas-r fldr. -above; over; high.
Itaboy-r-To divorce; remove; sepa-
rate,
liagal-r To suffer; tolerate: abide: com
port; prolong.
Itaguilid-To raise on edge.
liajro-r-To hide; conceal; guard: keep
secret: reserve; idclose.
Itagpu r-To patch: mend.
Itagpos r-To continue; hold; protnu^t.
lengUien. endure.
Itahan r To Quiet; still: place: put.
Itak H Bolo. Gorn knife.
Itakadr To move by degrees.
Italaiag r To exhibit or show all.
Italay rTo dedicate: ix>nsecrate.
Itakwil r To rojeol; repel:' gainsay, i-on
iradiot
Iiali r To tie; fasten, bind: oblige.
KAA 39
Itambal-r-To strenghen; join or unite
in order to strengthen.
Itampok-v-Toemboss; extoll; aggrandize.
Itandav-To remember; note; record;
register.
ItangJ-v-To except; exclude; keep out;
separate; divide; lay aside; refuse;
deny; disown.
Itanong-r-To ask; question; quaere.
Itanyang-v-To present; extoll; manifest;
magnify: exhibit.
Itaob t?-To overbalance; put face down;
overset.
Itapal v-To poultice; put on; apply.
Itapon-v-To thtow away cast; lavish;
mis-spend; waste; discard.
Ttapon ang may sala sa ibang lugar-r-To
banish; deport; exile.
Itapon sa labas-v-To eject.
Itatag-vTo establish; institute; found;
'ordain; ^x\ enact.
Itatua-v-To deny; cuntradict; gainsay;
disown; refuse.
Itayo-v-To establish; build; situate;
construct.
Itayongv-To delay; suspend.
Itayo uli-vTo rebuild; reestablish; re-
construct.
Itigilv-To discontinue; suspend; delay;
stop.
Itim a-Black; jetty; blackish; gloomy.
Itim-nThat which is black; blackness.
Itimbuang-v-To leave or let lay.
Itirik-v-To set posts.
Itiwalay-v-To separate; sort; divide re-
move; divorce; withdraw; lay aside;
dissuade.
Itiwasay-v-To calm; tranquilize.
Itlog-n-Egg; testicle.
Ito-a-This.
Ito-^ro.-This.
Itoon-v-To join; unite; add; increase.
Itowid-v-To straighten; make right.
Itudla-v-To point with the finger.
Itulag-v-To throw a spear.
KA
Itulak-vTo pust; impel; shove, drive;
press; forward.
Itulos-v-To set on end; set posts. .
Itulot-r-To compare; dedicate; permit:
give permission.
Itulayvfo continue; keep on; persue.
Itungo-v-To direct; conduct; incline;
influence.
Itungkol v-To destinate; pertain.
Ituro-v-To teach; train; guide; direct;
show; construe; point out; denote.
ludyok-v-To induce: egg on; encourage;
persuade; prejudice.
lugoyr-To swing; rock; move.
lukol-v-To destinate; pertain.
luli-v-To restore; reform; reestablih
mend; tenew.
lunav-To anticipate; preceed: forego.
lunatr-To unfold; extend; stretch out.'
lutos-vTo order; enact; ordain; send;
command.
Iwa-w-Cut; gash.
Iwaan-v-To cut; slash; gash.
Iwagwag-v-To shake wave.
Iwaksi-vTo separate; reject; condemn;
repel; preclude.
Iwala-v To lose; miss.
Iwanu-To leave; let; abandon; forsake;
omit; quit; relinquish.
Iwayway-v-To wave; shake.
Iwisik-v-To sprinkle.
lyak-n-Cry; howl,
lyak ng tupa-w-Bleat.
lyan-a-That.
lyan-pro.-That. *
lyangyang v-To dry; put in the air; air.
lyang manga a- Those,
lyan manga-jpr^. -Those,
lyan nga-jpro.-That.
lyopro.-Thy; thine; your; yours,
lyon a-That.
Iyou-j?ro.-That.
lyuko-v-To bow; incline or lower ones,
head.
Iyakod-r'-T6 humble; lower.
Jelea w- Jelly; jam.
Jesu CristorM-J-esusy. Christ; Messiah.
Judio?i-Jew; Hebrew.
J"
Judio-aJewish; Jew: hebrew,
Jumenton- Jackass; ass:
, ■ a )
Ka-^ro.-You; thee:
KsL-adv.-Yery. • - i
Kdabalahan-ViiOb'stacle; impediment
KaiagaJw->i Rival; combelitor; ahtogonist;
.dpp6hent'.'' v " • •
Ka-agulo-wMistress; coucubine.
i<^uU>^4l,»h,.im-;, ,,„„1 .-•.t.m.hU'm
I I :i'ini:iiii i^tench stink.
Knliaitxin „ A ^I'lnni hiiowlcile*', prit
iluiH'.i- Hkill ffloilt-ralioi) jiiile<-
riK'iiL, It^arning iJitteretion iimrnl-
lly.
Kniiaitjin xa pnifl'alapat-n-Equity. ri^hi;
JiiHli<^R, itiiiiartialitj, moderation:
« WronK Hide: back part:
KltllllliHIllllltin'Rl-HllUHKIH'HFi
ri>iiiiiiotli>ri ilintiirbnnee.
Kiiliiitiilitultin II rook i^ii Ilea
K»I>(i
«Trunk i'lie«l i-offer locker.
ii|t H'lnilmliion-Hat-bok.
n-Virtiiti purity;
oillin
"Wit l>i«milmii.m
KH(ml>«4u -4 y.^Pkn-»*, )in>nilil,v wM-
V>*vyvMtk« nvoohtvitt Ituki vw» |H»r
UVu'iitwaih HWJfWiRy W*ijM»w* u^-
Knlm nft liilHlib'N Pntpitation: pant:
)it>itvJnK »t th« Itretwt.
Kitlutniiyanm-H Pmilence: equity; ju?-
l<i-e rtKlU: mildnew» iui partiality;
Hii'ilfmliim.
Kitl>ai)>; ((Softer hier.
KittxtniSloun n Crnolly inhiiuianity, tni
euloncy Mp»rity: («riKitr.
KKtumJutian n FnitntK^ fnignKt.
K»tuiit«nUn * ?»««■, c«l«*briir riory
ivi>HUlI«>n r»»o«rn namt vsi-wIImh*
Kal>4MttiMi> it-Kouiehnin» mtlen»»»
t\>i>rM>»M«>» rowilyUtn oiuImiiipIj
oiwittttifiw iiMiituiit*iy: rovOyU^
\ : ■ ■' ^^«tnei». 9J:«.v»(f[iliaiei»
i*H«nw»iB. briOMni- ■wo.
KrtthVivllIt . ■ ■ ■ 'l'":**.
KAB
41
Kabayong nguson Peevish horse
Kabayong siklan-r» Stallion.
Kablak-n Half counterpart.
Kabiawan n Sugar mill; cane press.
Kabigiitan n-Heaviness heft; weight;
gaavity enormity; seriousness.
Kabigayan «Liberality; giving.
Kabiglaan n-Speed; quickness; promp-
titude; rapidity promptness; activity;
haste.
Kabiglaanau n Hatjte; activity; speed;'
urgency; exigence; quichness; prompt-
ness; promptitute.
Kabdiasahan /i-Habit custom
Kabihasanan w-l earning; wisdom know-
le<lge; skill; ability; sagacity.
Kabihasnan w Revelation; illucidation;
illu«Jtration; the forming of a habit.
Kabilangan ng tawo sa isang lugarn-
census; population
Kabilugan »t-W hole; total; totality;
roundness; account.
Kabilujian ng buan-n Full moon.
Kabingihann- Deafness.
Kabinian-n Modesty: decency chastity;
gentility genteelness me.ekne s.
Kabinyagan n bay of baptism.
Kabkab n;Cavity in wood.
Kable w-Cable.
Kabo-n Corporal.
KabogiiFall hurt; contusion; blow;
knock
Kabubulirann Precipice fall.
Kabuisan n Revenue tax; rent.
Kabulaanann-Fictitiousness falsity;
uncertainty; lyicig. unreliability.
Kabulagan w Bl ndness error, stupidity;
dulness.
Kabuluhan /I Weight worth conse-
quence importance moment use.
Kabulukan» Corruption; pollution;
putrefaction depravity rottenness.
Kabulukan ng sugat w Proudtlesh. gau;
gren pus.
Kabundukan n Mountain svstem.
Kahuntisan n Pregnancy.
Kabunyian w Fame glory, reputation;
excellence name.
Kabuoan-n-Total totality; entirety; sum;
amount roundness.
Kabuoan ngloob-n Valor, bravery; bold-
ness courage in repidity.
Kabuoan ng pusoH Serenity; valor; in-
trepidity. '
Kaburakan-'n-Quagmire slough; marsh;
swamp; miry place.
kahusug'an-w-Satiety; satiation; satis-
factioti. ••
Ka^Hitihan w-Gobdness; kitiHness; gobd;
benefiit; utility; benevdlence.
KAO
Kabutihan ng isipn-VVisdem; know-
ledge prudence.
Kabutingtingan n-Folly; tedium; useless
work.
Kabuyaann Satiety ;satiation;satisf action
Kadaghan n Promptitude activity.
Kadakilaan w-Greatness; sublimity; mag-
nitude; preeminence, superiority, roy-
alty grandness dignity; loftiness;
majasty sumptuousness.
Kadalagahan n Maidenhood.
Kadalamhatian w-Grief; disgust; abhor-
rence.
Kadalasan n-Frequence. frequency.
Kadali n Instant.
Kadalian w Quicknese; activity; speed;
promptitude rush facility, ease, hur-
ry pressure ready compliance.
Kadalitaan-n Poverty, misery.
Kadataan-n Softness delicacy; tender-
ness; suavity
Kadiliman n- Darkness; obscurity; den-
sity; opacity.
Kadingatdingat a-Unexpected; unfor-
seen; sudden.
Kadingatdingat-arfv.-Suddenly; unex-
pectedly.
Kadiosan-w Diety divinity; sanctionary.
Kadiw araan n-Curiosity;inqiiisitiveness.
Kadlitw-Small cut; incision.
Kadlitan v To incise make a small cut!
Kadoonganw Harbor, anchorage.
Kadowahagian-A f fl i c t i o n; humiliation
injury.
Kadugo-w Kindred: relation;-haviDg tbe
same blood of the same blood
Kadugtong w-Addition; continuation;
end postscript.
Kadukhaan w-Lowness lewdness; vile-
ness abjection; degradation.
KaduluhannEnd; extremity.
Kaduluhan a-1 ast end, extreme.
Kadungan w Contraction; humiliation;
humility, backwardness.
Kandunguan 71 Bashfulness; . backward
ness temerity; pcrtness.
Kadustaan-n Lowness; vileness; lewd-
ness abjection.
Kadustadusta a-Humiliating; ignoble;
ignominous. disgraceful; low; abject;
mean.
Kagaanan-w Levity; lightness.
Kagabi n-Last night.
Kagagawan-n-Action; doing; feat; event;
fact.
Kagal^ng-n Pair; the other.
Kagalangan n Respect reverence; re
gard; politeness; civility; homage; cour
tesy;goodmanners;education;breeding;
manners, observance; obedience:
6
KAH
Kagalanggalang a-Respectable. polite;
respectful; courteous, reverend; civil.
Kagalawan n-Movement; disturbance;
moving.
Kagalingann GoodJiesz; kindness;
gentility.
Kagalitn Enemy; apponent; antagonist.
Kagalitan-n- Anger, indignation; vex-
tion; passion; rage.
Kagalitan-i; To anger; perturb vex.
Kagaraitan-n Use; custom; utility profit.
K agamitan a-Ordinary; usual; customary.
Kagampanan-w-Compensation value.
Kagamutann Remedy; reparation; cure;
redemption; recourse
Kagandahan n-Beauty; elegance: come-
liness; kindness, gentility; amia-
bility; genteelness.
Kagandaban nang loob n-Munificence.
kindness; benignity; benificence;
generosity; benevolence; liberality.
Kagasohan w-Noisiness; restlessness.
Kagaspangan-n Rudeness. roughness;
coarseness; illbredinj^, stupidity;
rusticity.
Kagat-n-Bite; mouthful.
Kagatin-v-To bite; gnaw; nip.
Kagawian n Inclination;habit;u8e;custom
Kagayatw-Slice. Piece, cut.
Kagilit-nCompanion. .
Kagilit ac^v.-side by side.
Kaginhawahan-nEase; facility; pros-
perity.
Kaginsagipsa flkiv. Suddenly; unexpec-
tedly.
Kaginsaginsa a-Sudden; unforseen.
Kagipitan-n-Narro wness; closeness;
straightness; hard straits.
Kagulangan-n Maturity.
Kagulanggulang-a-Mature.
Kagulatan-nFright; scare.
Kagulatgulat-a- Dreadful; frightful;
shocking.
Kaguluhan-n-Disturbance; confusion;
commotion; carousal; tumult; revelry;
scufflle; romping; quarrel; perturba-
tion; overthrow; noise; fight.
Kagungkong-n-Noise; clamor; bustle;
dispute; tumult; rumor.
Kagyat-ociv.-Hardly; with trouble; scar-
cely; almost.
Kagyatin «To prepare.
Kahabaan-n Length; protraction.
Kahabaang malabis n-Tediousnes.
Kahabaan ng buhay-w Longetivy
Kahabagann- Wretched; misery.
Kahabaghabag a Watched; miserabhe;
dpwnfallen.
Kahalagahan-n Appraisement; valuation;
value; price; worth.
42 KAH
Kahalakhan-wBoisterous laughing.
Kahalakhalak-a-Happy; joyful.
Kahalayan-w-Lowness; lewdness ugli-
ness; obscenity; impurity; unchastity;
dishonor; dishonesty; rudeness; sor-
didness; turpitude; covetousness.
Kahalili wSubstitute; exchange substi-
tution; relief; successor; alternate;
delegate successor.
Kahalo-nMixture accomplice.
Kahamakan-w-Lowness; lewdness; base-
. ness vice contumely; infamy;, dis-
honor; Hcoundrelism; accident.
Kahambalhambal-w-8ad; deplorable;
lameut»ble; dismal; doleful; hor-
rible.
Kahambugan n-Braggartism; haughti
ness; arrogance; presumption vanity;
boast; pompuosity, disdain; vaunt;
ostentation pride.
Kahangan- Limit; bound.
Kahangahanga-a Miraculous wonderful;
admirable marvelous; astonishing.
Kahanginan w-Brayrgartism; brag, boast
presumption; ignorance; foolishness;
clownishness emptiness.
Kahapisan-n-Suffering hardship; suf-
ferance: infelicitv: calamitv.
Kahapishapis-a-Doleful. sad; dismal;
deplorable.
Kahapon n-Yesterday.
Kahapon-a^v. Yesterday.
Kaharian-n- Kingdom, crown; dinasty;
realm.
Kahayopan-n- Brutality: inhumanity.
Kahigpitan-w-Tightness; tenacity; con-
tumacy pertenacity; severity; harsh-
ness.
Kahigtan-n Surplus; increase au^mentM-
tion overplus preference difference.
Kahigtan sa iban-Snperiority
Kahihiyaan w-Bashfulness shame; con-
fusion: humilation; compromise.
Kahilawan wCrudeness. crudity;
Kahiman-jore/?.-Though: notwith stan-
ding.
Kahimanawari u<^cr-. Would to GOD
GOD grant.
Kahimpfik n Large slice.
Kahinaan-n Weakness; debility; feeble-
ness. ; Prostration.
Kahina^n ng loob-n-Eff eminence; ef-
femin)pncy.
KahinaHinayan-n-Compassion; pity.
Kahingiin-n- Petition; request; claim;
prayerS^ demand.
Kahinhin^n-n- Decorum; purity; honor;
circumspection: modesty; chastity;
decency ;Vre8pect; meekness; gravity,
seriousness).
KAl
Kahiniigan n Maturity ; ripeness.
Kahirapan-n-Hardship poverty; misert;
sufferantie; disaster; suffering; duress;
yoke; disadvantage calamity.
Kahit-rt^Zt'. Though; notwithstanding-
KahitnianTJffp. -Though; notwithstand-
ing.
Kahiwa 71 Slice cut; piese part.
Kahiyahiya-a- Disgraceful; shameful;
inglorious low: lewd.
Kahonn-Box; crate.
Kahoy-w-Timber;woodtree;cudgel;8tick.
Kahovan /i-Grove woods timber.
m
Rahuad-n-Likeness. imitation; copy;
counterfeit.
Kahubarann Nakedness nuditv
Knhulihan n Posteriority.
Kahulihulihan a-Last hindmost; latest
tnizzen; utmost; uttermost
Kahulihulihang pasiyan Ultimatum.
Kahulihulihang salita n-Ultimatum.
Kahulugan-n-SiKuification; definiti(»n;
prognostic utility.
Kahumalan-n Nasality.
Kahumbakan-H Concavity, hollowness.
Kahung hangan-w Foolishness; silliness;
rusticity.
Kahusayj n-w-Decency; order; arrange-
ment propriety.
K ahustuhatj-n Sufficiency; enough.
Kaiba-a- Foreign strange; rare.
Kaiba-n- Difference strangeness.
Kaibahan w-Difference. diversity; va-
riety.
Kaibhan ng laiaki sa babayi w-Sex.
Kaibigann- Inclination; desire; mind;
wish; intention.
Kaibigan-n Friend.
Kaibuturan n-Cehter; interior; inside.
Kaidkuran-n Scraper; cylinder; roller;
meanness; avarice.
Kaigutan-n-Penury; avarice meanness;
paltriness: poverty; difficulty.
Kaiklian n Shortness: brevity.
Kaiklian ng isip-n-Dulness; stupidity:
ignorance; turpitude.
Kaila-n-Negation; denial; refusal; re-
pulse.
Kailangan-n Wildness; bashfulnesss shy-
ness; backwardness
Kailangan-a-N^cessary: needful; requi-
site; stringent; esssential.
Kailangan-»-Nec^ssity; need; want; re
quisition; essential; requisite.
Kailangang malubha-n-lndespensible
needful.
Kailanganin-17-To require, need: neces
flitate, Wfih't.
K ailanman adri^Never; always; at one
time.
A^ KAK
Kailanman hindi narinig-rt Unheard of;
strange, foreign.
Kainaman-n Neatness, beauty, elegance;
prettiness; finery; nicety; goodness.
Kainam manalita-w-Fluency or elegance
of speech
Kainan-M Feast; dinner; banquet.
Kaing-n-Basket.
aingatan-n Care prudence; caution.
Kaingayan-n-Noise carousal, revelry;
roniping; clamor; scuffle; jargon;
racket; bustle.
Kainipan-n Envy; impatience; eager-
ness hastiness.
Kainitan-w Heat fervor; warmth; zeal;
ardor; zest.
Kain aan n-Proverb.
Kaisaa-Idrntical; smilar; equal: uni-
form; like; unanimous; united.
Kaisa-w Unanimity; similarity.
Kaitaasan-n-Top peak; summit.
Kaitiman w-Blackness. darkness.
Kaiva n-Fish basket.
Kakaiba a-Eccentric; strange; absurd
ridiculous.
Kakaibang umisip-n-Paradok.
Kakailangan-n-Stringency.
Kakal na may ngipin n-Curry-comb.
Kakanan ng hayopn Manger; crib;
i;ack.
Kakapalan n-Thickness; density.
Kakapusan-n-Lacking; shortcoming:
lack.
Kakapusan ng isip-n-Incapability; in-
capacity inability; dulness; stupidity;
ignorance; folly.
Kaunti-a-Scanty; scare; limited; small;
little: slight.
Kakaunti ang halaga a-Trifling; of little
value; valueless: worthless.
Kakikita twiv.-Recently seen.
Kakilakilabot a-Horrible awful; mons-
trous; terrible; horrid dire direful;
grime; grisly; ghastly: horrific.
Kakilala-n-Acquaintance friend.
KakinangannBrightness; smoothness;
terseness; purity.
Kakinisan n-Brightness; delicacy: finery;
cleanliness beauty, terseness.
Kakiputan n Narrowness; straightness;
closeness.
Kakitiran n-Narrowness; straightness;
closeness.
Kakubaan-n Hump curvature; Hump-
back.
Kakubutan-n Curvature; hump back.
Kakulangan-n-LacKing: defect, defi-
ciency, shortcoming; shortage; slight:
discrepency; want need; neces-
sity. .'. : •
KAL 44
Kakulangan- iig ay os- «Diecord; di
arrangement.
Kakulangan nang palad w Misfortune;
mishap; misery, unhappiness; di»
.appointment
Kakulangan ng bait n- Folly, nonsense;
indescretion absurdity.
Kakuparan w-Slowness; sloth; sloth
fulness, laziness indolen» e.
Kakupinan n-Slowness; laziness: inlo
lence slothfulness.
Kalaw Shell of the turtle turtleshell.
Kalaban-w-Opponent competitor; an
tagonist rival onemy.
Kalabasa-w Squash.'
Kalabaw n-Carabou.
Kalabisan-w-Excess: surplus; overplus,
superfluity; profuseness; residue,
remainder.
Kalabnawan-nLiquidity thinness.
KalabognFall; tumble noise clamor,-
bustle.
Kalabuan w Muddiness opacity opaque
ness, dulness stupidness.
Kalagayann State con<lition aspect;
situation; rank; attitude disposition;
mode; consistence consistency, pre
dicament; manner; quality.
Kalagayang mahirap n- Peasantry.
Kalagayang bata w ChiMhood perulity.
Kalagayan ng loobn-Humor. mood
Kalagin-vTo unhitch unfasten untie;
loosen, absolve pardon.
Kalagin sa salav-To pardon: arquit;
forgive
Kalagitnaan-n- Middle: center; mi<l-t;
ra dium; average; half diameter.
Kalagokn Swallow; draught.
Kalagposan w Surplus; overplus; super
fluity; excess; superabundance.
Kalagpusan n Surplus; overplus; super
fluity; excess; superabundance.
Kalaguan-w Fertility: plenty; fruit
fulness.
Kalaguan ng sanga n-Thickness of fo
liage.
Kalaguyo n-Companion; comrade; part
ner; friend.
Kalahatanw Totality; total; entirety;
whole.
Kalahati-a-Half; semi: moietv.
Kalahatiann-Half; middle; midst; av
erage.
Kalahati ng bilogn Semicircle; half
circle.
Kalahok-n Ingredient; mixture; com-
panion: associate.
Kalaitlait a- Nefarious; a bo mn able;
hideous; despicable; vile; reprehensi
ble; low.
k:_a_l
6- kalakalw-Merchandise; commodity.
Kalakaran w The usual or ordinary cus
tom or habit.
Kalakasan-n Strength; force: vehemence:
vehemency; hardiness; robustness.
Kalakhan w Size; amplitude; greatnes».
Ka'akhan ng katawan» Corpulence;
corpuledcy.
Kalakhan ng pusow Liberality, gen-
erosity largeness of heart.'
Kalakihan-w-Size largeness; ahiplitnde:
grandness.
Kalakip-M Annexation; joining; inclo
sure.
Kalihiman-n Depth; profundity.
Kalaluan n Surpassing; excess; surplus;
superfluity.
Kalamangan-M Overplus; surplus ex-
cess residue.
Kalambutann Softness, delicacy; ten-
derness mildness suavity, pliability;
pliableness.
Kalaniigan n Cold coolness; frigidness.
Kalamkam 7i Ticklimr.
alamnan n-l'ip buttock: rump.
Kalan wFircplace; for^e; heartli.
Kalanda ?i Bier heatse.
Kalang n- edge; prop.
Kalap n Timber; wood.
Kalapara j m Width, space capacity,
interval.
Kala pas t an gan an 7i- Offense injury in-
solence; impudence; transgression.
Kalapati-w Pijft-on; dove.
Kalapit a Neigl)oring next; pn^ximate.
mediate; conti*>uous. conjunct unit-
ed; near.
Kalapitan n Proximity, closeness vicin-
ity; conti<:uity.
Kalapsawin r To stir revert.
Kalaputan ?t Tliickness; density.
Kalasag/i Sljield.
Kalasin n Chaise
Kalasin r-To undo.
Kalasin«r ?< Clatter jingle; jangle.
Ka'at 7J Distril)Uli()n; scaticriny.
Kalatis 7t-Noise made in walking.
Kalatog ?i Noi.«^e made by shaking any
thing; sound; report.
Kalauliu-v To forsee; know beforehand.
Kaulaunang panahonn Antiquity.
Kalawang »-Ruht, stain.
Kalawangin rt Rusty; moldy.
Kalawangin-t'-To rnst.
Kalawang ng tanso ?» Verdigris.
Kalaw it-w- Hook.
Kalawitin-v-To hook.
Kalayaan n-Freedom; liberty, release.
Kalayolayoan:a Farthest; farthermost,
utmost; uttermos:.
KAL
Kalendarion Calender.
Kalesan Chaise gig.
Kalibangan-n-Neglect; joy; pleasure;
amusement.
Kalibugan-w Ob'cenity; i m modest y ;
unchastity lewdness; shatuelesauesa;
impudence: impurity lust uglinefs;
rudeness turpitude lownes.
Kalidadn-Quality.
Kalif*ayahan n Happiness; joy; ga aty;
conviviality.
Kaligharan n-Spitting; expectoration,
Kaligharaan v-To spit expectorate.
Kaligtaan w Forgetfulness carelessness;
neglect; omittance.
Kalihimw Secretary detective; allay;
confederate emissary.
KaIiitan-7} Smallness nicecy siitility.
Kaliksihan n Quickness activity; agility;
promptness: promptitude accelera-
tion; nimbleness; velocity; lightness;
speed; accuracy.
Kalikutan n Resth ssness; mischievous-
ness; trick; wile.
Kalilohan w Treachery perfidy treason;
disloyalty; felony, overthrow; over-
turning.
Kaliluhan n Treachery: perfidy Trea
son disloyalty; overthrow;overturniiig.
Kalimutin vTo forget neglect; over-
look; miss.
Kalinawan n Clarity; purity.
Kalin.^wan ng isipv-Illustration sane-
ness; sanity, clearness of thought,
illucidation.
Kaling n-Door knocker crossbar
Kalingain-r To favor; patronize protect.
Kalinisan n Cleanliness; chastity; pur-
ity; . neatness; decency; decorum:
excellence; frankness; modesty, cor-
diality; accuracy; honesty
K alipulan'-n-Destruction ; havoc.
Kalisan v-To scrape.
Kaliskisw Scales.
Kalituhan n-Confusion; perplexity per
turbation; lightheadednes, overthovv;
overturning.
Kaliwa-a-Left
^ali wan-Left.
Kaliwegan n-Delay; protraction tar-
diness.
Kaliwanagan n Illustration; clearness;
brightness; clarity.
Kaliwang kamay-The left hand.
Kalo-n Pulley.
Kalog-aEmputy; hallow.
Kal6gn-Clatter.
KaloobnGift grant; present; gratifi
. cQtipn; keepsake, donation; boo^;
benefaction.
4r) KAM^
Kalooban n Will mind; sense under-
standing; sheathe; interior.
Kalooban adv.At will.
Kalooblooban a-Most central; rooht
inward; inmost.
Kalaoblooban-w-Center.
Kalos n S^^^rickle level.
Kaluagann Breadth; width; freedom
liberty.
Kalualhat'an-w Glory; honor;, sane
tionary; fame; felicity.
Kaluban-w Implemant bhed; place for
keeping implements.
Kalubayan n Stop; compliance.
Kalubayan ng loobn Amiability: pru-
dence; affability; serenity; meekness;
mildness.
Kalubongn Cover; covering net.
Kalugohigod-rt Delightfull; pleasing; ac
ceptable; happy; ddlicious.
Kalugkogn Anything that -serves to
make a noise.
Kalnguranw Happiness; gayety; con-
vivialitv amusement.
Kalukungan «-Convexity.
Kaluluwan Soul spirit; ghost; spright.
Kalunitan n-Obscurity closeness.
Kalungkutann Sadness; sorrow gr ef ;
contrition; contriteness; infelicity.
Kalunitan w Obscurity; closeness.
Kaluno.slunrs a Deplorable lamentable;
detestable; Wretched.
Kalunuran a-West; Western.
Kalunnran ?iWest.
Kalunya n Mistress concubine
Kalupaan n Earlhlincss; sensuality :
lewdness moral depravity; ugliness;
homliness; turpitude
Kalupitan n Cruelty; inhumanity; detes-
tation; hatred
Kalupit-lupit-a Detestable; hateful,
loathesome; cruel; inhuman.
Kalupkop ?? Noise; horse shoe any-
thing that serves to make a noise.
Kalnpkupan w Cover; spread.
Kalupkupan i; To cover; overspread;
screen.
Kalusakan-« Muddy place rubbish.
Kamaganak-n Parent relative, kindred;
relation.
Kamaganakan n Lineajje; kindred; re-
latives; offspring.
Kamahalan-w Dignity; honor rank re-
putation: nobility; purity; respect
decency; decorum; valor; distinc-
tion; splendor; glory, lustre t»en
erosity.
Kamahalan po ninyo -Your Grace,
Your w orship.
Kamakalawa-n The day before Yesterday
KAX 4
£iiiaakalawa'iilt' Day bef'ire veBlerday,
Kamalbiuan-n Mallow grouiid: plat'e
nhere mallous grow.
Kaiuallann-Wrong: error; miHlnke:
blunder: fault alip injustii-e.
Kamnlig-n-SLore houne.
KHiiialiin-f-To kneml.
Kaiuanahan-n Inheritaiii-e,* iii'irliicmi.
Kamanilag n-Poiaon.
Kamandagan-u-To poison.
Kamanglinmangha-n Won'lerfiil; slii-
periiluua^ iiiinii^ulouit extraonlinarv:
fabulouFi.
Kariian^mangan n StupMity; frilly: to|i.
pary i gno ranee; fool ielines8;n onneime;
inuspabiliiy inability dulness iiglincR":
niden«aa,- absiirditv,- inc;a-panty.
Karimluyaiin Death; niortalilv: fate pest.
fatality.
Kanmw H-Wridt; earthen pan,
J<amay-n-Hand.
KamiyawnAer^tniplii'e,- ansoiriate.
Kairilyawin cTu ntir,- aHt(0<:iate. begin;
Kambaan nCroverb.
Kauihnin «.Avarioe envy.
KaniotenSwee potatue.
KampapHlia »-R wallow.
Kuin|)it n Knife.
Kamuklia.<t Like:8inilar,-nniform,'eqtiah
nhke.
Kaiuiildiaaflr .Alike; on n par.
Kumtan.r To attain; obtain; collect;
Katlier possees
Kaniuliiaii-ii-To hate abhor: detest;
Kamumuo-n Bee.
Kflmunti n-MJte; whit
Kamunti.nrfo.-Very little eome hat.
Kaniuntian-nSniallneeH.
Kaniuraan.nlmraaturity; t<;n<lerneKH,-
aauvity; delicauy; Hoftnens.
Kamurahiiu.ndieapneBH; insult infamy;
(«neure; affront; outrage, baBeneHs;
lownesH; dishonor; hitmilliation.
Kauiutiii I'Tii auratch; scrape
Kanan» Ilij^ht
Kanan a Right.
Kanawin.H-i'o dilute iliKsolve.
Knndara, ti-Latcb.
Kandilk nn-tiandle.
Kandirit.H-Hop.
Kan^a-n-Wftgoii.
Kanginongpro.'-AVhone. *'
Kan i la-pro.. Tht-ir; Iheirn.
Kaningnsann Fervor, warmth ' r.eal:
jlrdor. flame, vehemence, vehemenrj'.
■ Kaninong-;»ro -Whose,
KanipiBan-nThinDeKH; nicet;. tenm(y;
'- HabtJIeDeiti): delicacy; acatenees.
6 K AP
Kaniya/jro.'His; hers.
Kaniyahin-p To appropriate; usurp:
defraud; cheat.
Kaiilungan n-Coaversation anion e
many; >rr..uf> of lalkere.
Kan ungin-i>-Tn shelter: protect; defpnil.
Kanot a Bald.
Kama a- Son):.
Kantero n-Masoii: bricklayer.
KanugDOg-«- Limit; bound.
K an unuan-H- Ancestry; forefether».
Kanyon-n-Cannon
Kapabayaan-n-Ne^ligence; neglet-t;
ahandonient c^arelessness; lazinesf:
inadvertanee; inadvertancy; lacsitnde;
indoleni;e; idleness "tardiness; intic-
Kapdg-odi'.-How; aa if after; just as.
Kapaijalann. Service; work.
Kapahamakan-n Calamity; diaappornt.
Kapahingahan n-ResI; quiet; lrant[U)l
ity; repose; quietude.
Kapiihiatuhitan» Permisnion: leave;
liberty; ^reeilurn.
Kapain-c-To search: grope; feel;
Kapaitan-n- Bittern ess; asperity; poig-
Kapakinabangan-n Utility; profit; gain;
advantage; usefulness
Kapok umbabaan-n Submission; compli-
ance; modesty; meekness, density:
multitude; 4'reation
KapalnTiuknes; coaraeness; density;
multitude creation
K a pa lagay an- n- Tranquil ity; rest; repose;
Kapalagayang looW-Conlidenfe.
Kapalagayang loob-a-Uoniident.
Kapalaiuan n Pride; presiiiripliun ar
ogance; hauahiiness; vanity; loft-
iness; pompuoaity. pompuousness;
inflation swelling
Kapalan-v-To thicken; strengthen; make
thick.
Kapalaran-n Fortune, success; chance,
luck; fortuity; doom: fate; hap; con-
tingent, contingency, haxard; hap
pinesB.
Kapalibhasaan-n Affront; outrage; In-
famy. ilishonoT
KapaUt-Ku'hange; sustitution. substiln-
ta barter delegate: commutation.
Knpidit naug-/»'«j>,-Fur, by, about: a»
!>;■; 3n ai'colmt.
Knpimaghilian n-Envy; covetuousnesi'.
K a pan ahon.fi- Contemporary, time.
Kiipiinahanan-W-Mattirity; season; time,
lerin; age; epportunity.
KAP
47
Kapanatagan-n-Tranquility; rest; repose;
peace; calmness; quiet; security.
Kapangahasann Zeal; valor; bravery;
boldness; insolence; impudence;
precociousness precosity.
Kapanganakan n-Nativity birth.
Kapanganakan a Natal; native.
Kvpanganiban-n-Danger risk; hazard.
Kapangitan n Ugliness; hideousness;
homliness; sordidne&is; moral depra-
vity; turpitude; covetousness.
Kapanglawan-n-Gloom; sadness, obscu-
ity; darkness.
Kapangyarihan n Power; authority; a-
ibility; jurisdiction meams. right co-
mmand; dominion; virtue; faculty.
Kapangyarihan gumawa n Authority or
power to do.
Kapangyarihan nghukom-n Jurisdiction.
Kapantay-a Equal; similar, uniform;
equable.
Kapantayan-n Similarity; equivalence;
uniformity; equinamity; equalization.
Kapara «Identical, equal; similar;
alike.
Kaparis a-Alike; similar; equal; iden-
tical; unifom; even; equable.
Kaparisan-n-Equality; uniformity; sim-
ilarity likeness; comparison.
Kaparte n Participation; part.
Kapaslangan-w-Impudence; insult; out-
rage abuse; contempt.
Kapatagan-w-Evenness; levelness.
Kapatak-n-Drop; little.
Kapatawaran-n-Pardon; absolution; for-
givenness; acquital.
Kapatid-n- Broth err; sister.
Kapatid na lalaki n Brother.
Kapatid na babayi n Sister.
Kapatid ng aman Uncle.
Kapausan n-Hoarseness.
Kapayapaan n-Rest; repose; tranquility;
calmness; quietness, quic'tude. peace;
pacification.
Kapayatan-n-Feebleness. leanness; thin-
ness*
Kape-nCoffee.
Kapighatian-w-Disgust; vexat on; an-
tipathy; mortification; humiliation.
Kapilayan-n Lameness.
Kapilipitan-n-Sinuosity.
Kapilitan-n-Force; perseverance; persis-
tence persistency; necessity; indis
pensibility; persuasion.
Kapinsalaan-n-Reunion obstacle; im-
pedilnent; herd; flock; drove.
KapiBtasan n-i^ault; defect; censure.
KapitaDgotn Particle.
Kapir^o n-Piece; ^lice; cut; fragment;
scrap; part; portion; share.
KAR
Kapisanan- n-Reunion; congregation;
meeting; facition; clique.
Kapisanan ng bundok n Range of
mountains.
Kapisanan ng kalapnRaft of logs.
Kapisanan ng mga utos ng gobierno ?i-
Code of laws.
Kapisanan ng mga hayop-n Flock; herd;
drove
Kapisanan ng manga tawo-n Society;
partnership; corporation.
Kapi.sanan ng n)ga utos n Dige^'t.
Kapistahan n Feast; holidav; festivitv
exhibition; presentation.
Kapit bahayn Neighbor; fellow crea-
ture.
Kapootan n- Anger; vexation; . rage;
hatred.
Kapormahin-w Formality; seriousness;
gravity; circumspection.
Kapos-a Lacking; insufficient; wanting;
inadequate; short; scanty small.
Kapowa |?ro Both.
Kapowa tawo-n Fellowcreature.
Kapulaan ng sahingu'Io paint or
cover with pitch.
Kapurihanwlurity; chastity; excellency
Kapurulan wDullness turpitude* ugli-
ness; impurity; stupiditiy. rudenefs;
lewdness.
Kapuspusanw- Roundness; fullneshj.
Kapusukan-nheat; vivacity.
Kaputican-n Marsh; slough miry place.
Karagdagan n-Addition; increase, im
provement.
Karakdvaka-ddv.- mmidiately; instantly;
suddenly
Karakot-n-Handful fewness.
Karakota-Few.
Karatula sa ibabaw ng libing-n Epitaph.
Karalangan-n Rarity; looseness.
Karamihann- Abundance; plenty; mul-
titude; torrent.
Karamiramihan r-Most.
Karampatan a-Fit; proper; convenent;
corresponding.
Karampotn-Mite; whit.
Karamutan-n Stinginess; penury; pov-
erty; avarice; covetousness; paltriness;
meanness; voracity; voraciousness;
sordidness:
Karang-n-Cover covering; awning.
Karangalan-w Glory; honor; dignity;
royalty; fame; prestige; majesty; exel-
lence; eminence; sublimity; elevation;
loftiness; superiority.
Karaniwan-a-Usual; ordinary; familiar;
customary; vulgar; common; epidemic;
prevaleut; prevailing; mediocre; pie
bian; hackney.
KAS
48
KAS
Karaniwan tawo n-Plebian.
Karapatan wDignity; condignity; mert.
Karapatan-a Just, deserving; correspon-
ding.
Karativ; orfv.-Near close; neighboring.
Karatiila sa ibabaw ng libing n-Epitaph.
Karayom n Needle.
Karayon» na panahi ng siipot w- Packing;
needle.
Kartton-a- Wagon; cart.
Kargadorn- Porter; packer.
Kargahan n Pack.
Kargahanv-To pack; load.
Karikitan w Neatnesp beauty, elegance;
prettiness. gentility.
Karne n Meat.
Karne . ng baboy-n-Bacon pork.
Karromata n Chaise; gig.
Karuagan n Cowardice dastardnees;
poltroonery effemifience effiniintncy.
Karugtongw-Annex addition; annexa;
tiou sequence sequel.
Karukhaann Penury, poverty, misery;
lowness lewdness.
Karuniihan n-Dii t tilthiness obscenity;
impurity; sordiduess slovenl ness.
Karun ungan n-W i s d o m ; knowledge:
learning science sagacity, ability,
ken erudition; discretion; art illustra
tion sapience virtue culture apti-
tude; cleverness, dexterity, exce-
llence.
Karupuknn-n-Frairy; britleness wead-
ness feebleness.
Karyagiu-M Clearness clarity: front or
right side of anything.
Kasabay-n-Contemporary. companion:
company.
Kasabay «rfy Together simultaneously;
at the same time.
Kasabihan-n-Proverb maxim.
Kasagauaan-n-Abundance plenty: pro-
fuseness profusion fullness; ampli
tude: lavishness multitude excess.
Kasaganaangmalabis-n-Overabundance:
superfluity overplus, surplus excess.
Kasagauaan ng pagaarin Opulence;
wealth affluence.
Kasagsagan n-Trot haste.
Kasakiman-n Avarice stinginess: cove-
tousness.
Kasakitan-n Sickness, suffering: suf-
ferance, calamity hardship, cross;
toil; trouble: epidemic anger, vex-
ation.
KHsakitsakit a-Painful! sensitive.
Kasaklapann Detestation: acerbity:
asperity, sharpness roughness or
severity of taste.
Kusaksaan n-Tirae; season opportumty.
Kasal-n >Jarriaire; wedtiing; espousal,
betrothal betrothment, espou;al.
Kasalanan n Fault crime guilt; trans;
gression; offence; defect; sl'ght-
infringement failure. deficiency;
infraction
Kasalatan-n-Want need necessity; pen-
ury poverty: meanness paltriness:
narrowness n)isery, bereavement
■ blight misadventure.
Kasalaulaau-n Fil.h dirt sordidness;
tilthiness obscenity impurity lust.
immode^ty unchastity rudeness;
lewdness squalor! squalidness. squa-
lidity. uglinesss impudence
Kasalbahian n-Savagery savgaeness;
truculence truculency.
Kasaliwaan n-Misfortune. mishap; mis-
erv stubbornness: contrariness.
Kasaliwaang loob n Inconstency; iic-
pleness contrariness.
Kasaliwaang palad-n-Calamity; misfor-
tune mishap disaster illiluck bad-
luck fatality unhappiness.
KaAalukuyau-a-Actual present; real; ef>
fective.
Kasama n Compa nion : colleague;
company; partner, comrade; help-
mate.
Kasama-a-Inclusive, united.
Ka>ama arit? -Near close near at hand.
Kasamaan n-Malice wickedness iniqui-
ty, lowness vileness infamy; base-
ness dishonor profligacy, evil bane-
vice criminalitv,
Kasamaan ng lasa n-Bitterness. aspfer-
itv want or lack or taste.
Kasamahan n-- ompanion. accomplice;
colleague.
Kasamasfcinaan a- Worst.
Kasma sa paggawa-n-Cooperator; ac^
complice.
Kasauhvan nPractice ability; aptitude.
Kasandok-n Spoonful ladle.
Kasangkapan n-Instrument tool; fur-
niture appliance: apparatus.
Kasangkapan panugat ng araw-n-Heli-
ometer.
Kasangulan-?ilnfancy; childhood: be.-
ginning
Kasantosan «Sanctity: holiness: god;
liness. ''
Kasantosantosan a Most holy.
Kasapatan n Sufficiency. • .
Ka-arapann Sweetness: delicacy. •
Kasariw^aan-n Freshness, coolness.
Ka^ayahan-n- Happiness jocularity gay-
ety mirth gbe, joy festivity: rejbic
ing content; pleasure; comedy;
comicality: conviviality; vivacity:
i
.*■ '3
KAS
49
vivaciouaneeH. jocosenesa; comicality,
comicalness.
Kasayeayan w Si jrnification; explanation;
interpr tation: account; comment;
declaration; definition affirmative;
narration- relation.
Kasia-a Sufficient; apt; fit; proper;
enough
Kasiba nSplinter.
Kasibaan n Glottonv.
Kasiguruhann Security; certainty, bail;
sponser probability.
Kasiitan-nGrove of bamboo.
Kasikian n Impediment obstruction;
obstacle difficulty; nnisance.
K asi k pan -n- Narrowness, closeness; in-
timacy.
Kasikpan-w- Narrowness; intimacy; clo-
seness.
Kasindakann Fright scare; horror.
Kasindaksindak-rt Awful horribble ter-
rible; dreadful; horrific; tremen-
dous.
Kas'mgadv So: as much as; so much;
as much as well
Kas ng buti o^v -A good as.
Kasing halaga a Equivalent of the same
value.
Kasinsinan n Density thickness; solidi-
ty closeness; compactness.
Kasinungalingann-Lying: untruth false
hood fib; fiction; fallacy; delusion;
deceit.
Kasi pagan n-Tndustry diligence acti-
vity; promptness; promptitude; light-
ness quickness.
Kasipinga^v -Beside: near; mediate.
Kasiraan w Destruction: fault defect;
scath: error; mistak; disadvantage;
rotting.
Kasiraan malakin Calamity; havoc; dis-
appointment.
Kasiraan ng baitw-Madness; insanity
derangement of the mind.
Kasiraan ng loob w Dementea.
Kasiraan ng puri-n Shame: disgrace;
dishonor fall ba eness: degeneracy;
degredation discredit; stain or spot
on one's character.
Kaisiraang tinatangap n Prejudice; in-
jury; detriment; damage: dishonor.
Klisiyahan-n Sufficiency frugality; com-
mensuration; sobriety; proportion:
competence; moderation; temperate-
ness abstinence; justice; temperance;
thrift method.
Kaskdsan-M-Grater; scraper; raker; rol-
ler cvlinder.
Kas aadn-v-To grate; scrape; rake.
Kasko/i-Casco; barge.
KAi;
Kasowayan-n Rebelliousness; stuborn-
nesH; disobedience.
Kastila-n Spaniard.
Kastila-a Spanish.
Kasubha ti Saffron.
Kasuitikan n-Theft thieving; rascality;
fraudulence cheating.
Kasukaban-nThreachery. disloyalty.*
perfidy felony crime.
Kasukal'ari M-Dirt filth sordidness filth
iness rubbish; dumping ground.
Kasukalan nj> loob n-Mortification, vex-
ation.
Kasukasuan-n Joint.
Kasukatan-zi-Measure dimension mea-
surement justice; right; enough;
sobriety; equality.
K asuklaman-w- H ate; disgust; abhorrence
detcHiation repugnance; diplike, an-
tipathy revulsion; curse execration:
Kasnklamsuklam n-Detestable; hateful;
loathesome dreadful; awful horrible.
Kasulatan-n Writing deed: contract:
treatise document maxim abstract:
accord accordance; schedule.
Kasulatan ng isang puno-n- Attestation;
disposition; or command in wri-
ting.
Kasuiiodn Successor follower, one who
follows.
Kasunoda-Successive following; con-
secutive next.
Kasunod-arit;. Then following.
Kataasan-n-Height eminence eminen-
cy superiority preeminence; arro-
gance haughtiness.
Kataastaasan a Supreme; paramount;
tallest; most high; highest; omnipo
tent most powerful almighty.
Kataastaasan lugarn- Highest place;
acme.
Katabaan-n Corpulence corpulency obe-
sity fat.
Katabaan ng lupa-w-Fertility; fruitful-
ness.
Katabi a^iu.-Beside conjunct: near.
Katad n Skin leather: hide.
Katagan-n-Conveniency.
Katahimikan w-Peace. tranquility; pac-
ification: quietness; quietude: rest-
calmess. serenity composure silence:
repose: self possession; continence-
continency dispassion; lull; hearts-
ease; quiescence.
Katakatakart Strange rare scare; stu-
pendous; wonderfull: marvelous; as-
tonishing miraculous: fabulous; ad;
niirable; unheard of; excellent; fool
ish silly: egregious; awful; dire;
dreadful! ; extraordinarv.
KAT
Kntakawan H (ilutioii.
Katakottakota-Awfu ; dreadfiiliterrible;
horrible dire; feorful; munstroos;
ilirefti trempodous formiJnble ghast-
ly; ji'''"' jEfisly; S""»"''-
Kstakeilan n- Ireiis.m: per lidy; treachery ;
inslabilily iTiminnlitv.
Kftlala^aii n Sitdinity. sbarpnees ciiii-
tiinK \Tiifi «isiioni: siijfBi'iouanese;
ability: prudem-e; akill leaming: sa-
(lieiK'e; handiness.
Katol iniilin II n Learning; wisJom; abil-
ity sagacity; aagaciuusnesa; praiience;
Bkill, handitiess; sharpuees quioknees.
Katalo-n -Rival antagonist; opponent;
adveraary, competilcr.
KatAm» Plane
Katimananll Constoni'v ""^-.v.-riince;
persiatence, I ■■ ■ ■ ■■■y.
Knlnmaran I' li indo-
lence; Blovenliiiefs _ _ ■ . tar-
dineaailHUBitUiic ..i^.ec-l.earelessnMH.
K ataniasan it- Ad vantage; gain.
Katftoiiu-i'To plane.
Katamisan-n-SweetneBB; UneneBB.
Katamisnn ng ^ila « Elmiueiice
Kataiiilayan-n Sadnesa. indisposition:
glooudnees; ctiolnesa toward a friend.
Katampalasanan-w-Insolem-e; impuden-
ce indivility: inetilt diBreepaci; dis-
regaril; flippancy petuleni'e; hau^bt'
inee» inhumanity,
KMampatann Jnatillcation; justice;
riifhl. c.Jiu'ierrtiour'Tiess reation: mod-
eration: imparliality; uprightness;
esaciitude. ri);lilei>iisness.
Katnni' ■ . just; honora-
Kataiiiia[u;iii "MiiiMieiir_i: enoufib.
KaUmtaman-a Sutlifient; fit: propro-
Katanitrtiiian oWr Mi.l.lling so so.
Katau>i-v,ri ■■ -V-'i-titv- L.tic'eviiy: age:
(,]i) ■!,- - ■! '■■. liecrepilude
Kai:i[u '' "■ lateness; dinner;
»0 KAT
ity: conclusion; goal result bonndan-;
termination.
KatasN-Jnice; sap: snbetance; essence.
Katasahan-N-Valuation; appraisal, ap-
proximatiou;apprai8emenl;cjikulalion-
Kalasiii f-Tf draiv out the sap. sap.
Kataa nf kai.ivan i.-tfumor; mood.
Eatatagaan n Medium; middling suf-
ticient.
Katatagaan-(n{r,-Sa so, midding; even.
Katawan-n Body.
K at ba-n- Fiction; fabulosity; invention of
nde-
c-To bring fortb; p
>; gen-
y ati-n Itch.
KatibayauN Guarantee: plight bail; doc-
ument; tlrmness; solidity; steadi-
ness; stability.
Katibayvn ng loob»-Inllesihility; per-
Heverance.' constancy: loyally; firm-
ness; candor; proof reliance.
Katig-n Out-riggers; balance
Eatiga»an-n Hardness; ei<titfness; firm-
ness, slubbornness.
Katigasang makipagOHap-n Harshnesa
or severity of speech.
Katiisan-n- Forbearance suffering; pa.
tience: respite indidgence penaiice-
Kntimlimaii n-Prodehce moderation;
modesty.
Katiuitinian ng looh n-Constnnck; lo-
yally; tideiity; fealty; flrmnees.
Katingano fioiler; caajdron.
linigH-Uosion; two ibings which
have the i
nd.
Katipnnan-n-Meeting; congregation;
reanion; society; secret society,
Katialn-an-Agent.
KBtiwa«iyan-N-Tranquility; repose; quie-
K'itivsi:q<ir " Constancy; loyalty; per-
severance; per» i stance.
Katan^iliaiMi-Kefusal: denial; negation: reliabl
escepi viil, liiH^rpnie,
KaUpan^-n-Boldness; bravery;
Katapalan-H Opposition; coni
reason, sufficiency; equality: c
denoe.
Kaiapatang loobu I^iyalty; sin.-e
fraukiiess cordiality: tideiity; honi
fealty: candor troth.
Katapusan-n-l.ast; latest, linat; I
most, estreme; i-onclusive detern
Katapiisaii II find final litiish esii
proof;
mUity; ,
?.liiitv:
testimony:
cerlilici
ition; witness, rei
won: indi.
Katowirai
inRight:
justice:
loyalty:
lawfulness; reasc
? upright-
ness: e
■xaclitude;
suaighl
ness; pre-
rxigalive. oonsideralioii;
argunient:
forte: i
iioderaliun
Katugon.
1 Resi^-.'iise
reply:
answer
aid. help.
Katulad-n
:^imilaritv
; unifor[
ui(y. like-
jsemblance. simile;
facsimile
e-]nalit>
KAU
Katulad na lubos-a Like similar; equal;
even; on a par.
Katulinan n-Swiftness agility; activity;
rapidity; promptitude; speed; quick-
ness celerity; accleration.
Katulisan-n-Sharpness; keenness.
Katulonjrn Co-operator; accomplice;
helper; helpmate.
Katulungin vTo associate; cause to
help or aid.
Katunayan w-Reality; truth; fact; cer-
tainty; legitimacy; legitimateness; se-
curity; truthfulness.
Katungkulan-n- Position; occupation;
duty; employment; obligation; work;
profession; situation; business; trade;
engagement; employ; contract; com-
mand; power; authority; prefec-
ture.
Katunugan-n Sonorousness.
Katuparan n-Compliance; excution; dis-
charge.
Katusuhan n-Craft; cunning; astuteness;
sagacity; sagacousness; ability.
Katutubo-a-proper; fit.
Katutdbong hilig-a Natural.
Katuwaan-n Joy; gladness: drollery;
mirth; merriment; diversion; gayety;
happiness comicality: comedy; comi-
calness; joyfulnes.
Kauealian w-Custom; habit; use; usage;
style; fashion; mode; manner; rite;
skill.
Kaugaliang sarili-n-Natural custom.
Kaugoygoyf n n Underbrush; copse;
shrubbery.
Kaukol-w-Coreespondent.
Kaukulan-w-Correspondence; relevance-
relevancy; pertinence.
Kaululan-n-Nonsense; foolery; foolish-
ness bosh; madness; insanity.
Kaunahan-n-Preference; preceedence.
Kaunaunahan a First.
Kaunaunahan-a'lt;.- First.
Kaunaunahan martir-w-Protomartyr.
Kaungasan-n-Nonsense; ignorance; stu-
pidity: foolishness: turpitude.
Kaunti-a-Some; few; little; scanty; not
much.
Kauntian w-Smallness; scantiness: pau-
city.
Kauntian ng pagmamahal-w-Lack of
respect: scorn: contempt.
Kauntiuntian-o-Minimum; least.
Kauntiuntian w-Minimum.
Kan unuan-w- Ancestry; fore fathers; an-
cestors.
Kaunurann-Dulness; stupidity; non
sense; ignorance; foolishness.
Kaunuran-w-Confidante; crony.
51 ' KAW
Kaupahan-n- Wages payment; fee;salary .
Kaupasalaan-w-Threachery; perfidy; in-
constancv; treason.
Kausap n-Companion in conversation;
the person with which one cover-
ses or speaks.
Kausutin-rTo move; touch; manage;
direct.
Kautalan-n S*ammering: stuttering.
Kautusan w Proclamation; order: com-
mand; errand; message, edict; pre-
cept; rule; law: mandate.
Kdwa-n-Caldron; boiler.
Kawad-w-Wire.
Kawalaan n Loss; deficiency; lack; ab
sence.
Kawalang hiya w Shamelessness; im-
pudence; insolence; immodesty.
Kawalan magampon w-Lack of support;
destitution.
Kawalan ng awa n-Inhumanity; cruelty;
inclemency; rigor; severity.
Kawalan ng ayos n-Slovenliness; care-
lessness disarrangement.
Kawalan ng^ bait-n- impudence; indes
cretion.
Kawalan ng damdam-w-Health; welfare;
prosperity; apathy.
Kawalan ng damit-w Nakedness; nu-
dity.
Kawalan ng dunong w-Inaptitude: in-
ability: ignorance lack of know-ledge.
Kawalan ng galang-n-Incivility: impu-
dence; disrespect; inattention; lack
of beauty.
Kawalan nang ganda-w Awkwardness;
lack of beauty.
Kawalan ng gawa n-Liesure; lack of
work; idleness.
Kawalan ng gusto-n-Displeasuse; lack;
of taste: dissstiffaction.
Kawalan ng hiya-w-Impudence; shame-
fljippancy.
Kawalan ng interes n Sangfroid.
Kawalan ng kailangan n-Necessity want;
need; lacking.
Kawalan ng kailangan-nlnattention;
abandonmant; carelessness.
Kawalan ng kaya-n-Incapability; inca-
pacity: inability; inaptitude.
Kawalan ng laman-w-Vacancy; vacuity;
emptiness.
Kaawlan ng lasa nWant or lack of
taste; bad taste; disgust.
Kawalan ng pag-ibig w-Lack of love;
unconcern.
Kawalan ng pagmamahal-nScorn; con-
tempt.
Kawalan ng pananampalataya-w-Incre-
dulity; unbelief; disquisition.
KEL i
Kawalan ng paiiiniwala-ii-IiuTeiliilitj;
unbelief 'diaquisitiun.
Kawalan ng punoM Aiiari-hy
Kawalan ng tikaB-w- Awkward nee».
Kawalan ng tuio» Ignoranfe utujiidity;
error; blindnens; iBt'k of hnowledtte.
Kawalan ng wi-ali n Dinri-epert; ind-
vility. lack of manHrt-e
Kawalan ng waaio iiLTncleanlineM; 111-
thiness tareleeaiifB», lack of core.
KfLwali n Griddl« skillet.
Kawan-n Herd,- flock biincli multitude
Kawangisn Like BJmilar; alike.
KawangiH-M Li eiieBS nimile; similarity,
KawangkidLike; ainiilar nlike eflual.
Kawanki-n Similarity likenet-H Kqiial-
ity: reBcmblance; simile.
Kaway «Brandwb Hourisb.
Kawavann Bamboo; cane.
Kawayan-t-To call or summon by siiina;
signal; brandisb.
Kawikaan n- Pro verb
Kawiliwilia Agreeable; pleaeiiig niiiu-
aing attractive, delightful.
Kawit'R Hook galf drag'hook.
Kaya-n-Abililv power »iilitiiiie: capa-
city,- authority possibility.
Kaya«(itr.-Siuce' perhaps tiieii. by wlial
«ay.
Kaya nga-jjre;i,-Tbe refute.
Kayahangan n BraggartiBin brag; boa^^t;
vatmt pnmpiioaily, pompuosneas.
Kayabangan ng s^|a n-TbicknesB .if
Kayamanaii n Ricliee; wealth:
fortune, properly; pelf potency af-
fluence opulence; mamon.
Kayamoan n Gluttony: excess cuper-
flnity.
Kayarian-?i-Cut; shape make; faabion:
figure termination, completion, per-
pection: faultleasneBH.
Kayatiang lub.is n Completion; pe>fec-
tion; fauUlesBness
Kayaaan-cTo scrujie, dean: polish.
KayaanScrnpe.
Kayayari pa lamang (i-Recent; modern;
Kiyo »-Clotb texture.
Kay6j)fi>.-Vou. ,
Kiyong panhikeaji Crape
Kiyong sutlaw-riilk; «ilk doth.
Kajii po-^i-o,- You.— Your honor; your
worship; you wir.
KayonK «utla at mal>intab-n ■'■atin.
Kav fiaronj.-Tlian.
Kayumangi-a-Brown: ttwarthy, drab,
Kayumangi-a Drali; brown.
KaytimanKing muran Browniwli.
Kelooy-ii-Mirp: mmi: quagmire.
2 KIN
K ba H-Fiali-hook,
Kibal n-bend Curve.
Kibit-n- Grimace wry face.
Kibit*n-p-To make a grimace of wry
face; shrug; hook.
Kibltiii ang isda v-To hook a fifb.
Kibot n-Panl, palpilation nervous move-
Kid lei rin-i'- To unwind; wind.
KidiftinFbiMi.
Kikil n-File; raep.
Kikilin.v-To file,- rasp.
Kikio-n-Deaire.
Kilabot-n.Pore; Horror; fright scare.
K i I al a-n- Acquai n tance.
Kilalanin-t)-To acquaint know.
Kilalanin maaga r-To anticipate foraee.
Kilalanin mabiiti «To ascertiiin; consi.
der; repogu ae; know well.
KilapnSplendor, brilliancy, gloss; Ins-
Kilay-n-Eyebrow.
Kilign-Shrng.
Kilikili-n Armpit.
Kilikin-r-To take in ones arms.
Kiling-n-lnclanntiou,' sidp motion,- de.
devity.
Kiling-ii-Mane
Kiliflgan sa masauia c-To defend any
one who is bad.
KilitinTii-kling tickle.
KililiinrTo Li.kle.
Kilkiliur.T.i, file rasp,
Kilos-nAct action,- move; movement;
manner; form; deportment; civility:
antic todo.
Kilua."Miisr!iril.
Kilusinr-To move act; excite: ins]ii-
Kimi n-Temerity; sliyueae baHlifulneai<.
KimpoCH Temerity; shyncMs; bashful-
ti<>s&, ])ant palpitation,
Kinagatan-p.j>. Bitten.
Kinakabagaii n-Windy: iurligestible
Kinalong ng abogailo «Client.
n-l'l'.-i
[iipan-Ji
Kinang-K-GloMB; polia
■ niior: '
I,- j.ii
dditioi
fiuinh; )>H
Kindai ii-U'ink,
Kindatin r-To wink.
Kindj.n-An affected air or walk.
Kinikita-ii-Wagea; ttalary, earnings; pay,
Kinia-»-Polisli finish; brightness; lus
tre, gloss, fineness: lersenens.
Kineay-n Celery
Kintal) nGlosB, poliali; shine; finish:
brighlness, eheen shimmer,* twinkle,
glimmer: glitter: corruscatifii.
Kt^I E
Kintal-n Seal: signet, i^ien. cnii'ible:
iiieltiug pot.
Kiutalan-c-To purify cleanse; cleftn.
Kinta1inf-Ti> ttmelt; melt.
Kiniikulungaii-n-Place where anytliiDg
or anyoDt: is tonfineil
Kiniilty n-Tnmiinjt.
Ktnuaa-firfivlnteiiliDiisDy: purposely;
(leeifniedly: knowingly.
Kipot-nNarrowneeH,
KipubaD-vTo norrow: conlra<-t; i-iir
tail; restrain: contitrain: tighten.
Kirotn-Pain och.
Kisap-n-FlHsli; wink; brilliance: «lieen:
shimmer: corruecntioii twinkle.
K eap mata» fnalnnt wiuk of the eve:
mo men I jiffy
KiekiH » PotisI file- scarf.
Kiskisinv-Tu Ale: poli(<h: snioolh; ruh.
Kitii-»i- Appearance faee, looks; iikenesw.
Kitaint-n-Ronn.!lisli.
Kiting n-Fish-net.
Kitid-.n HarrowDeeiH,
Kitiii-n-Fish-net Irawlnet, trawl.
Kitiran-fl-To narrow.
'Koiiiediahan n-Theaire: theatricals.
Koinediante-nActor; player- comedian.
KomerciantenMerciiant; dealer
Ko no wa-a- False; apparent; deceitful;
hypot'ritical.
K on owari-a- False hypocritical; lieceit-
ia apparen but not real. ,
KonventoTiConvenl; priory.
Kopa-n-Cup; goblet; wine-glass.
Kosina-n Kitchen.
Kosina ng saaakyan-n-Galley.
Koeinero « Cook.
Koronan Crown; diadem.
KoronahanrTo crown.
Kotsero-n Coach tuan.
Kreo80te-n Kreosote.
Kruz n-CrosH inlercection.
Knago-n-Owl.
Kuakon-Pipe.
Kuarta-n-Mfiney; coinage.
Kdarto-n-Boom chamber.
Kna.rto ng babayi sa Tiirkia-n-Harein.
Ifabo-a-Hunipbacb: deformed; crooked.
Knbo-n-Cabin; li n t ; barrack; shed;
Kubkob-n-Defense: protection.
Knbknbin-p-To defend protect; sustain.
Kndknran n-Orater; scraper.
K-n6nt«-»i-0alciilation; example; problem.
E nentahiD'ti To calcnlate; reckon; liKure;
compote; estimate.
Kuetis-n- Skyrocket .
Kngon-n Straw; moiintain-grast>,
Kuha-wfer. -There, well; what,
KnintasflRoear.v.
1 Kl'M
Kuiubii Blackaiit.
Kokak-ii-Toa.l.
Kuko-N-Nail clnw liout': tnliin.
Kukob II Convex convexeil.
Kninni-n FaKcinali.m enchantment
Kulanibo M Mowiuilo net.
Kulnniin r-To fascinate charm enclianl:
KnIamoH'ii'A furrow made by n plane,
KnIandoitg'U Cover; coverinij awninji;
KulninTH Defective; lacking; ilelicicir,
fniiity incomplete; wanting intmfli
Knlaiigan ng aiiouian-r-To discount-
dednct,- cnrtail.
Kniantf ng ]igipin-<T-TooilileHs.
Kulang palailn t'nlucky unliappy: mid-
fortunate; iiiiBerable;wrtt(-lie<i dejected.
Kulanir »a pagkaiii4i-HTm}!ry.
Kulapnlun-r-To besmear; smear,
Kniay-tt Oolor hne.
Kniay da an^'hila-w-Xanlliia.
Kulav liuv'o « Rlodi colored.
Kulav jiiiiio/MioM colore*].
Kulay kapisn-l'earl colored.
Kulav lila-n-Lilac colored: mauve.
Kulay puIa-dRed. ruby: rudily.
KnIay pulotaHoney colored.'
KnI
Kulay suha
Knlay tabaco a-Tohacco colored.
Kulay Calon-fl 1. vid.
Kulay trign-n-Brou^nish.
Kutiglign-Katydid; cricket; locuM.
Kulkulim-To scrap; stTatcli.
Kulon-Boil; boiling-
Knlogn-Th under.
Kulos-n Riistle. rustling; noise.
Knlot-n-Ourl; ringlet.
Knlot-n-Curly; crisp.
Knluban-n Sweater. H«-caliiig; pljice.
Kulubot n-Wrinkle,
KuUibol "Wrinkly, nijiOKe.
Kuliingaii 7i-Coral, pen. inciosure; place
of conflnenient.
Kulungan ng tnpaii Sheepfuld.
Kulun0n-i->To shut up; pen up lock up:
chide,
scribe
Kulutin f-Tii twist: curl.
Kumaba ang dibdib-r-To pant: jmlpitntii
Kumabilu-T'-To cross go over.
Kumagat-rTo bite; gnaw, nip,
Kumagungkonj!i'-To make ii noiwe.
umain-r-To eat dint
Knmaiu anj! agahan-i-T.' breakfaM;
eat: .rc,ikfa-t
Kiimukiw ( Ti. bark: howl,
Kumalasingr To jingle; jangle: sonnd.
rattle.
Kumalatc-Tii scatter, throw hrondiMi-t,
KUM 6
KamsliDga-v-To care for; protecl; look
out fur admin later, govern serve.
KiitnalogiiTo clatter; make a noise
from within.
Kumapali--To thicken; grow; increase;
Bwell; au)tment eniHrgo.
Kamapii v To grasp; sieze.
Kumasal-v-To espouse.
KiiinaskasL'Ti. rob.
Kumatas I'-Tu extract the «ap or juice.
Kumatha-u-To think: plant; invent;
create; appoint.
Kaniati-u*To itch smart.
Kamati ang tuhlgu-To ebb; receJe.
Knmatigii-To take holil of anything
to beep it from falling.
KnmatoB-w-To knock.
Kumaiisap-t^-To talk: speak.
Ka^la.¥od-^^T[) «rate.
Kumidlatv-To fiasli; lighten.
If urn lap v- To glitter; glow; shine;
Kum Ji.jt c-Tf. Bhruff.
KumiMngv-To incline; lean.
Kuinilo8-J7-To move Hct.
KumimotoTo economize, save; hoaril.
Knmindat-B-To wink.
Kumindi-iiTo assume an effected air
Kurainigt'-To tremble: vihrat»,
Kumlntal v To glitter f}ii'Vi; shine;
glislen: corrnscate twinkle glimmer.
Kumipot-K-To narrow.; contract.
Komirapif-To move the eyelids; wink.
Kumiaap-u-To shine; glisten; El'ttei";
glow corruecate; twtrkle.
Kumislot-ii !Moke a sudden move, move
suddenly; act quickly.
Knmita o-To gain; earn; see.
KumitidrTo narrow; contract.
Kumitilp-To pincli; cut, gather one
by one,
KumiyawvTo brag; threaten.
Kumon»-Toilet; closet,
Kumot-reBlanket; Comforter; counter-
Kumot na linso-n Bed-sheet,
Kiiuipari-n-God-father.
Kompisal-n-ConfesHion
Kumpi^alin-vTu confe»»; bear fon-
fession aH(;ortain.
Kumpuniliin-Ji-To recompuHe; nieml;
Kiimnrlkod-11-To grate.
Ku mull an Taker.
Kuiiiulang sa-odti.-Kcarlv:! almost; in
sufficient; less than: Vcrimp.
Kumnlon-To boil seethe; Mimmer ef-
fervei^ce.
Kunmlogti-To (liuiidfr.
Kui
mpuiii ir-To repair; patch; mend
Kumnratrato-uTo contract.
Knmunti i--To lessen decrease; grow:
Kumupasv-To fade.
Kumurntf-To pinch; nip.
Kuriinijtii i;-Tu greet.
KuniuHta-n-Complinients; greeting
Kumuto f-To be lousy; have lice.
Kitmutog ii-To palpitate pant; flutter.
Kumii-copij.-But.
Kundi-nJp.-Yet; besi.les; moreover., it
Kundol n Citron.
Kungjirep.-lE; though when.
Kung gayonndv Then, at that time.
Kung bindi.aiv.-If not; on the con-
trary.
KiiiiL' saoali If perhaps; provided; if
it should happen.
Kunin t'To get take; fetch; extract:
remove: subtract; seize; grasp; re-
Kunotkanot a Rugose; wrinkly.
Kunowa-a Fictitious; fabuluus hvpocri-
tal; deceitfnl; illusive delusive.
Kupas a Faded; discolored; colorless
withered decayed; pale.
Knpitin-i'To steal rob theive.
Kupkupin-t'To^id help. succor; protect;
defend assist; champion shelter; ad-
vocate preserve.
Kural Ti Coral
Kurap-nMovment of the eyelids.
Kuripot a Stingy; petit; close, miserly
Kurlit n- Com ma.
Kuro-M-T mag nation fancy; conception.
Kurotrt Pinch scratch, nip; flip: tweak.
Kurao-n Diarrhea.
Kuruin-eTo imagine; fancy; calculate;
Kurusanu-To crocs.
Kurutin-uTo pinch, tweak: wcratch,
Kmtan Hpontaneuusnese: spontaneity:
voluntariness; voluntariness.
Kusina-»-Kitchen.
Kuskusin-^i-To scrub; rub; polish.
Knsotn Shavings, sawdosl.
KasulinfTo rub; scrub clean.
Kiihi " I;!iiiiii:irt, fort, wall: castl.'.
KnUiiitiGriiiJve; hack: mortise.
Kuliiig-ii- Kitten; kit.
Kutkutin-ii-To excavate; hollow, in
vestifiate,
K» to -II -Louse,
Kuto(l-a-Kliori.
LAB
Kutod ang buntot a Shorttailed.
Kutog ng pusow-Foreboding; movement
of the heart.
Kutong aso-n Flea.
Kutsaran Spoon.
Kutuhin-n-Lousv.
Kutuhinr To become lousy.
55 LAG
Kutuhin r-To plait; fold; double crimple.
Kiituhin ang kayo/To fold cloth.
Kutyain-v-To censure; decry; criticise;
defame deride
Kuyumpis a-Wrinkled; denied; timid;
pusillanimous.
Kuyusin r- 1 o rub against.
Laann Secret; reserve.
Laba-w Wash; Washing.
Labag w-Contradiction; resistance.
Labahin-v-1 o contradict; gainsay; op-
pose; resist.
Labahin r-To wash; laundry.
Labak-n-Puddle; rut; pit; pone^?.
Laban-w- Ad verse; contrary; opposite.
Labandn-n-War, fight; setto; assault;
attack.
Laban^n-t'-To war; fight; resist; assault;
assail attack.
Labangan-n-Crib; rack; manger; trough;
hog-trough.
Laban cay •jE?rep.- A gainst; by favor of.
Labanos-n Radish.
Laban sa-j^rep.- A gainst; counter.
Laban sakatowiran a-Illegal; unlawful.
Laban sa pagkabulok a- Antiseptic.
Laban sa pinuno-a-Against the gover-
ment insurrectionary.
Labasi>rep. Besides; except that, with-
out; excepting: over and above.
Labasa-n Razor.
Labasdn w-Outlet; result.
Labasan ng ilog-n-The mouth of a river.
Labas ng hay&nadv. Abroad; in public.
Labas sa hirap at sakita-Healthy;
sound; well.
Labas sa katowiran-o-Illegal; unlawful;
unjust; unrighteous.
Labas sa matowid-a Wrong; faulty.
Labas sa panahona Unseasonable; abor-
tive; untimely.
Labas sa panganib a-Safe! unhurt;
undamaged.
Labay-n- Skein.
Labayan-w-Reel.
Labhan-v-To wash; lauijdry.
Labi » Lip.
Labing apat-a- Fourteen.
Labing apatn-Fourteen.
Labing dalawa a Twelve.
Labing dalawa w-Twelve.
Labing isa<f Eleven,
Labing isaw Eleven.
Labing lima-a-Fifteen.
Ldbing makapalw.Thick lip.
Labing tatlo-a-Thirteen.
Labing tatlo-n Thirteen.
Labis n-Excess; surplus; superfluity;
remainder; residue; overplus; refuse;
debauch.
Lablabw Quagmire mud; mire; marsh.
Labnutint'-To pluck out; pull out.
Labo-n Obscurity; darKuess.
Labuan-vTo cloud: obscure; darken;
delay make muddy.
Labiilan-r-To feed by scattering;
Laceta-n Knife; skean.
Lagablabw-Flame; blaze; firelight.
Lagak w That which is left with another.
Lagillag n Tramp; vagabond; bum.
Lagdnap-a Universal, general; public.
Lagapac-w-Sound or report made by
the falling of anything.
Lagari n-Saw.
Lagariin-v-To saw.
Lagasan-n-To strip; draw.
Lagasan ng dahon-v-To strip off leaves
Lagasan ng ngipinv-To draw teeth
Lagayn State: condition; rank; status
category; form; shape appearance
look; likeness; face aspect.
Lagay na loob-a-Frank; outspoken
clear.
Lagay ng loob-a State or condition of
the mind.
Lagi-a^v. -Always.
Lagi-a-Perpetual; everlasting; habitual
permanent; durable; stable; firm;
steady; continuous.
Ldgim-n Sadness; gloom gloominess;
gathering-
Lagi na-adv.-Always; frequently.
Ldgi na-a- Perpetual; everlasting; ha-
bitual; frequent.
Laging madilim-n-Perpetual darkness.
Laglag n-Fall;
Lagnat-n-Fever.
Lagot w-Draught; swallow; tragus; potion
Lagot-w- Break.
Lagpak n-Fall; collapse.
Lagpos-n-Excess; surplus; remainder;
overplus; overtime.
Lagpos-a-Excessive: superfluous; exhor-
bilant; extravagant; lavish; ennor-
mous.
LAK
La&poS'adv.Too mucli.
Lagpos sa pag-gasta-w Lavishness; ex
travagance
Lagpiis-a-Supertiuous; excessive; la
vish.
l^agpiisan ang karampatan-r To trans-
gress; .exceed.
l.agnmin-vTo Gather collect hoard
Lagrnsaw w-Noise made by the rust-
liny of paper or the shaking of
water; movement.
Lagusaw adv. -Spread out.
].agutin/'To break pull apart.
Lagutok-w-Crack; crackling, clash.
Lagyan t- To put; place.
Lagyan ng asin v-To salt.
Lagyan ng bubong-v-To roof.
L4gyan ng biitas v-To perforate.
Lagyan ng halaga v To estimate; value;
appraise.
Lagyan ng ribetevTo hem.
Lagyan ng sangka-v-To construct ca
nals or drains.
Lagyan ng sello r To stamp.
Lagyan ng siya sa kabayo-r To saddle
a horse.
Lagyan ng sopas-t^-To put soup.
1 agyan ng tanda t'To seal sing.
Lagyan ng tandang krusv-To make the
sign of the cross.
Lahang M-Crack cleft; fracture chink.
Lahangin-v-To crack cleave; split, frac-
ture.
Lahangin-a-Brittle; frail; iissile; fra-
gile.
Lahatrt-All: whole entire; each; every;
total; gross; universal.
Lahat-lahat-adv.-Wholly entirely; guite,
Lahat-lahat «Entire; all; whole; every;
total.
Lahi-w Progeny; race; clan; lineage;
sept; foction: class offspring.
Lahok ng hari-n Dynasty.
Lahok-w Admixture; mixture.
Laitn Insult abuse; execration; curse.
Laitinv-lo insult; abuse; curse revile;
execrate.
Lakad n- Walk; step; pace; passage;
excursion; journey.
Lakad ng paa w- Pedestrian.
Lakad ng panahon-w-Course or space
of time.
Lakas-n- Strength; hardiness; vigor
force; forti ude; valor; brrwn; might;
thew. impe.;u8: violence; robustness;
activity; ability.
Lakas ng loobw Resolution; courage;
decision; fortitude; will; power;
strength of mind; promptitutde.
Lnki-M-Size; largeness.
56 LAM
Laki at lapad n Dimensions, extent:
capacity; bulk.
Laki ng anoman-w Magnitude, great
ness granduer.
Laknip w-Cream
Laksaa-Ten thousand.
Laksaw Ten thousand.
Laksi-n Contidence aid help.
Laktaww Omission skip.
LalaginwTo Undo gather collect.
Lalagyan-wPlace of putting.
Lalagyan ng asin n Salt-cellar.
Lalagyan ng ginikan w Hav or straw
loft.
l^alagyan ng labasa 7i Razorcase.
r^alagyan ng manga kopa-w-Cupboard.
Lalagyan ng palaso-n Quiver.
lialagyan ng salapinTill.
Lalagyan ng salsa-w Saucer.
Lalagyan ng sombrero nHatbox.
Lalagyan ng tabacow-Tobacco pouch.
Lalaki-n-Man; male.
Lalaking bagong kasal-n Groom.
Lalamin-vTo reserve; retain, restrain;
with-hold; suspend.
Lalamunan-n-Throat gullet; windpipe;
esophagus gorge.
Lai an g n Strategy stratagem; snare: in-
dustry: trick; wile cunning; craf
slyness; skill; creation; inventton;
handiness; handicraft; work, toil;-
labor employment.,
Lalangin-rTo produce; create generate
make: institute bring forth.'
Lalas-n-Banishment extermination.
Lalasin w-To banish; exterminate; halve.
l.alawigan w-Province; county; shire.
Lalikan-Axletree; wheel
Lalikin-vTo turth wind around.
Lalim-n-Depth profundity; profound-
ness.
Lalo-afiv. More.
Lalo-ft More.
Lalong-a//v.-More.
Lalong dakila-a-Superior; paramount.
Lalonglalo-flwiv. -Principally.
Lalong mabuti a-Better.
Lalong magaling-rt Better.
Lalong malaki-a Bigger; larger; more
grand; superior; paramount.
Lalong maliitaSmaller.
Lalong masama «-Worse.
Lalong mataas a- Higher; loftier; su
perior.
Laman M-Substance esscence.
Tiaman ng tiyan:n-Vi>cera.
Lamang oiiv.-Alone; solely; sole.
Lamang-a-Sole; singular.
Lamasin-v-To knead; pummel; handell.
Lamat f/Crack; chink.
/
LAN
57
LAT
Lambanogn- Sling.
Lambat-n-Net; snare.
Lambo-n-Taesel; tuft.
Lam bong-n- Black veil;
Lambot-w-Softness: delioacy tenderness.
Lambutin-vTo soften; mollify.
Lamigw-Cold; freshness: coolness; frig-
idness; damp: frigidity.
Lamokw-Mosquito; gnat.
Lampara-n Lamp; light.
Lampas-w More; exssive; exhorbitant.
Lampasn-Excess surplus; remainder;
residue: superfluity: overplus:
Lampas sa panahon a-Overdue.
Lamugin v To pumel: make soft: soften.*
Lamunln v-To swallow, glut: eat hur-
riedly; stuff ones self, imbibe; en-
gulf, gorge: gobble; gormandize; gulp:
devour consume; absorb.
Lamuymoy-a Threadbare; shabby;
ragged.
Lamuyot n-Deceit fraud; imposition.
Lamuyutin V To deceive; delude; seduce;
impose upon; pick to pieces.
Lamuyutin ang isang dalaga-v-To se-
duce a young lady.
Landas-w-Path; trail; defile;path way ;way,
Langam n-Ant.
Langawn-Fly.
Langaylangayan-w-S wallow, (bird)
Langib w Scab; scurf;
Langis n-Oil.
Langislangis-a-Oily; unctous; greasy,
Langit-n Sky; heavens.
Langitngit-nCreaking; crackling; creak;
squea .
Langkumin-v-To fold; gather; unite;
collect: hoard.
Langoa-Drunk; intoxicated; inebriated.
Lango n-Drunkenness.
Lango-w- Drunkard.
Langotse-n Gunny.
Langoy-w Swim; swimming.
Languay n.Be^tlenut box.
Lahguhin-v-To inebriate; intoxicate;
make drunk.
Lansaw-Stench; fetor; bad smell.
Lansag a-Ruined; broken.
Lansagn- Destruction; ruin.
Lansagin r-To destroy; ruin; tear to
pieces.
Lansakin-vTo congregate at a certain
place to do a piece of work.
Lansangann-Street; road; lane; avenue.
Lansetang panagra-n-Lancet; small knife
or lacne.
Lansi n-Trick; stratagem; wile; craft;
thrust in fencing: throwing of a lance.
Lanta-n-Fading; withering.
Lanta a Faded; wfthered; parched.
Lantdhin-aPerishable.
Lantahin v-To perish; fade; wither.
Lan to t-n- Stench; fetor: stale water.
Ldon-a Old; stale; musty.
Laon n-Duration: age; preservation;
prolixity; prolixness; oldness; time;
continuance.
Ldot-n-Middle; center.
Laoya-nStew.
Lapad-n Width.
Lapak-n Break; fracture.
Lapakin-v-To break; slice; part.
Lapang-w Piece; slice; part.
Laparanv To widen; extend; outspread;
expand: enlarge; amplify.
Lampastanganann-Insult; offense; out-
rage; abus^.
Lampastanganin-v-To insult; offend;
abuse outrage; depreciate.
XiStpat-arExact; even; punctual apt;
proper; fit.
Lapok-a Weak; feeble; forceless; frail.
Lapukin-v-1 o enfeeble; make weak; rot;
make brittle.
La rak-n- Proof; review.
Lakardn vTo review: prove; observe.
Larawan-n-Effigy; image, figure copy;
portrait.
Lara wan ng Jesu Cristo-n-Crucifix.
Larga vistan-Telescope.
Larlo-n-Brick.
Laro-nPlay; sport; game; jest amuse-
ment.
Laroann Plaything.
Larong karat-n I ottery.
Larong rifa-nRaffle; lottery.
Larong tanga-n-Play that resembles
pitching.
Larotw-Leaky; ragged; broken; de-
stroyed.
Lasan-Taste; palate; relish; flavor;
essence; smack; gust; aesthetics; de-
light; pleasure; satisfaction ; substance. ;
Lasang matapang-n-Tang; taste.
Lasap-nTaste: smack; relish; palate;
gust; aesthetice; pleasure; delight.
Lasapin v-To taste; relish; smack; like
sip; enjoy; try.
Lasa sa pananalitan-Wit.
Laseta w- Knife.
Lasing-a-Inebriated; intoxicated; drunk.
Lasingn-Drunkard.
Lasou-n-Poison; venom.
Lasuninv-To poison; envenom.
Latdn- Weakness; feebleness; debility.
Latan Can.
LatagaFlat; extended; outspaead.
Latag-n-Extension paving.
Latagdn-v-To nnfold; expand; stretch.
LAtak-n-Sediment; silt.
8
LIG
Latdk ng alak-wLee.
Latigo-w-Whip, scourge.
Latok-a-Rotten; putrid.
Lawdw-Pool; pond; lake; reservoir.
Lawak w-Width: extension; size.
Ldway-n-Spit; saliva.
Lawin-w-Hawk; castrel; falcon.
Laya-a-Ungoverned; free, exempt; inde-
pendent, unencumbered; unrestrained
Laya n-Ereedom; independence; exemp;
tion.
Layag-w-Sail.
Layds w-Tramp; fugitive.
Layaw-v-Caress; favorite.
Layawin v-To Caress; favor, free.
Layo-ew^er.-Keep off; begone.
Lavo wDistance.
Layog-w Distance.
Layolayo-Rather far.
Layolayo ang pagkalagay-At certain
distances.
Layuan-v-To distance; put at a distance.
Leccion-w-Lesson.
Letran Letter.
Ley-w-Law.
Liad-abent back.
LibagWrFilth, dirt; nastiness.
Libaganv To dirty;^ make filthy or nasty
Libdgan-w-Gossip.
Libak-n-Mockery; ridicule; sneer, scoff;
derision jeer, moc .
Libakinv-To deride; ridicule; scoff-
mock: sneer at. laughat; reprimand.
Liban-rtdv.-Less; except.
Liban w-Happiness; gayety.
Libangin-v-To make happy; distract.
Liban saadv.-Away from; except; with-
out, excepting.
Libing w-Funeral; burial.
Libingan n-Grave; sepulchre; vault;
tomb.
Libingang mar i lag-n-Mausole u m .
Libia w-Declevity; low land.
Libo w>-1housand.
Libo-a-Thousand .
liibro n-Book: volume.
Ligaligw-Perturbation; vexation; con-
fusion; laziness; riot.
Ligaligin vTo perturb, vex; disturb;
molest: confuse.
Ligas ti-Garter.
ljigaw-a-Fal8e;erroneous;medaciou8;lo8t.
Ligaw-w-Fugitive.
Ligawan-v-To love; court; pretend.
Ligaw na balita-wSilliness; false news.
Ligaw sa akala-a-Deluded; deceived.
Ligaw sa daan-n-Misguided; illadvised.
Ligaya-w-Mirth; merriment; pleasure;
happiness: felicity; delight; comfort;
satisfaction; caprice.
58
LIN
Ligisinr-To mill; pound; break into;
bits, powder.
Ligtaan-w- • o neglect; forget; omit.
Ligtas o-Free; saved; exempt; un-
governed.
Liguanw- Bathing place
Liha-w-Emerv.
Lillian Ginger.
Lihim w Secret; termination; secrecy;
clandestination; caution; silence.
Lihim-o/iv.-Secretly. hiddenly.
Lihim-a-Hidden; secret; clandestine;
reserved; private; silent.
Lilim n-Shade.
Lihis-M-Avoidance- shunning; escape.
Lihisanv-To evoid shim: escape.
Lihis sa daan-a-Misguided lost;
Lihis sa matowid-a-Wrong; illicit;
unlawful; unjust.
Liig-w-Neck.
Liig ng pantong-w Urethra.
Liit n-Smallness; littleness.
Liitan v-To decrease; curtail; clip;
abridge; impair; reduce; lessen.
Lijan- Fruits.
Lijaw-Joint of bamboo.
Likat-n-Intermission; interruption.
LiKO-o-Illegal; unllawfully; illicit; wrong.
Liko-n-Angle; turn; salient; ply.
Likod w-Backj reverse.
Likod ng hukbo-w-Rear guard.
Liksia-Activy: lightness; speed;
quickness; promptness; nimblenesss.
Likuran-n-Bark part; croup; back.
Lila-w- Toaster, roaster.
Lilik /i-Scythe; sickle; reaping hook.
Lilim-wShade.
Lilis-w Raising of the pantleg.
Lilis ang binti a-Barelegged.
Lilo-a- Unfaithful; treacherous; dis-
loyal; perfideous; infidel.
Lilukan v-To engrave; cut in metal.
Lima w-Five-
Lima-a-Fiye.
Li mangpuo-w- Fi f ty .
Limangpuo a Fifty.
Limbaga-Print; printing; edition.
Limbaginw-To print; stamp.
Limbagin muli-r-To reprint; republisp.
Limonada-n-Lemonade; sode water; pop.
Limosn-Charity; alms.
Limutinv-To forget omit.
Li nab' a (Treasy. fatty.
Linangin ang lupav-To cultivate; farm.
Linaw-n-Clarity; clearness.
Linawan-v-To clarify; clear; illuminate;
lighten.
Lindol-wEarthquake.
Lingap-w-Notice; appreciation; regard;
observation.
LI W 59
Lingapin-t7-To regard; notice; appre
ciate; watch: observe; behold
Linkodn- Servant.
Linkod sa isang dalaganWoer; lover.
Linkod n Sunday: week.
Lingahan-odv- Weekly.
Linis i^-Cleanliness; neatueHs.
Linis a Clean neat pure.
Linisin-tJ-To clean clear; purify; cleanse;
scour.
Linisin ng walis-r To brush; sweep.
Linkawn Sickle.
Linso-n-Linen.
Linta-n Leach; bloodsucker.
Lintik-n Electricity, lightning.
Liutos-n-Blister
Li pa«- Nettle.
Lipak-H-Callous.
Lipas a-Old stale; gone by; musty;
obsolete: disused; passed.
Li pay n- Vine.
Li pi «Offspring, descendent; race.
^Jpos a-Full replete, complete.
Lipolin t? To destroy; abolish; oblitarate;
annihilate; exterminate; suppress;
raze; rase efface.
Lisa-n-Egg of a louse.
Lis' ahan-n- List; dock; bill; catalogue;
role; file; register, schedule.
Listahan ng manga bagay sa isang
lugar-n-In voice. $
Listahan ng mga salita w- Vocabulary.
Listahan ng mga tawong tumatahan
sa isang lugar-w-Census; poll, voice;
register.
Listahin v- To list; schedule, invoice;
register:
Liston-n-Ri bbon .
Litak n Crevice; fissure; chink; cut;
cleft; crack.
Litang-n-The spreading of a ladder
so that the rounds fall out.
Litaw a-Vulgar, apparent; public; gen-
eral notable, sensitive; sencible. per-
ceptible.
-Litaw a Upshot apearance.
Litid-n-Nerve ligament.
Litiran-a-Nervous; strong, robust.
Lisanin-v-To choose; select.
Litiran-vTo cut the cord or ligament
of the ankle.
Litohin v-To amuse; entertain.
Lituhin-w-To amuse; entertain.
Liwag-n- Delay.
Liwanag-n Clarity; clearness; bright-
ness; splendor; refulgence; refulgen
cy; illumination, explanation.
Liwanagan-v-To clear; clarify; illumi-
nate; lighten; illustrate; explain;
ivolve.
LUB
Liwanagan ang isip-t\To enlighten thd
mind.
Liwanag na malaki-n Splendor; great
light.
Liwanag nang isip-n-Illustration; illuci-
dation; revelation; clearness of
thought.
Liwayway-n-Dawn; twilight.
Lobon-Wolf.
Loco fl-Crazy; daft; delerious.
Longib-»-Cave; grot cellar.
Loob-n-Interior; inside.
Loob a Interior.
Loob ng bulaklak-n-Corol; coroUo.
Loob ng bubungan-n- Ceiling.
Loob ng dibdib-n:Breast. busoni.
Loob ng simbahan-n-Nave.
Look n- Bay; gulf.
Loterian Lottery.
Luad-n-Mud: mire.
Luag-Vi-VVidth.
Luagan-r-To widen; loosen; free; ease;
slacken.
Lualhati-n-Glory; honor; fame.
Lualhati a God-like; famous; glorious
holv.
Luang n Width.
Luagin-v- To widen; free; extend;
enlarge.
Luatn-Delay; protraction; length of
time prolixity; prolixnees.
Luatan-vTo delay; prolong; protect;
extend; lengthen; postpone*
Luat ng isang panahon-n-Era; age,
length of time.
LubagaToose; free.
Lubagin-v-To loosen free; slacken; ease.
Lubak-w-Hollow; hole.
Lubha-afir.-More; greatly; very.
Lu bhang a-Exhorhitant; enormous; ex-
cessive.
Lubhang dakilaa Superior; supreme.
Lubhang duag-a-Timorous.
Lubhang galit-a- Furious; frantic.
Lubhang hambog-a-Presumptious
Lnbhang hunghang-a-Savage; barbarous;
very ignorant.
Lubhang mabaho-o- Fetid: stinking.
Lubhan naahalagaa-Inestimable;
invaluable.
Lubhang mahigpit-a- Austere; strict;
rigorous.
Lubhang mainam-a-Exquisite; super-
fine; excellent.
Lubhang tagoa-Hidden;secret;ab8truse.
Lubid-aRope; cord.
Lubid na may silon-Halter.
Lubirin y-To twist; make rope;
Lublubann Wallowing place.
Lubog/t Dip; souse; douse.
LUM
Lubo8-a-Complete; full; perfect; utter;
quite; plenary; absolute: plentiful.
Lubos ang inam a-Beautiful; fair; hand-
some fine.
Lubugin-v-To sink submerge; put under
watar; dip; souse; douse.
Lubukin-v-To aid; assist; preserve.
I ubunutan-v-To pluck.
LubusinvTo complete; perfect; finish;
crown.
Lugal-n- Place; position; spot; region;
time; occasion; leisure; stead; lien.
Lugal na aliwann-Place of recreation;
play ground.
Lugal na doongan-w-Place of anchor-
ing; por; harbor.
Lugal na gawaan ng lario w-Brickyard.
lugal na gawaan ng lubidn Rope-
walk; ropery; ropefactory.
Lugal na gawaan ng tisa wTileworks.
Lugal ng ilang-w-Desert.
Lugal na labahan n-Washing place.
Lugal na madulas n Slippery place.
Lugal ng liig-w-Throttle.
Lugal na patakbuhan ng cabayo w-
Racetrack.
Lugal ng parusahan-w-Place of pun-
ishment.
Lugal na patuyuanw Place of dryiug.
Luagl na pinagaalakan-n-Distillery;
still; brewery.
Lugal na pinagpapatayan ng hayop-w-
Slaughterhouse.
Lugal na pinagtuturuan w-School; col-
lega; studio; place of study.
Lugal na tagowPlace of privacy.
Lugal na yangyangan-w-Drying place.
Lugi-w-Loss; perdition: disadvantage.
Lugod w-Pleasure; delight: comfort;
joy; mirth; merriment; satisfaction;
joyfulness; choice.
Luha-wTear.
Luhaanw-Place where the tears come
from.
Luhaluhaan-flkiv.-Weepingly.
Luhog w-Request; entreaty; petition;
suplication; oration; demand.
Lukba n Bulb.
Lukob w-Gouge; round chisel.
Lukubin-v-To gouge.
Luksan Mourning; sorrow.
Lukso-nJump; leap; bound.
Lula-n-Seasickness; dizzinesn.
Lulanw-Load; baggage.
Lulod-n-Tibia; shinbone.
Lulon-w-Swallow; draught.
Luluanr-To gain; profit.
Lulunin r To roll up: swallow.
Luma-wOld; stale; rank; antique; musty;
archaic; worn out.
60
LUM
Lamabag-t;-To disobey: oppose
Lumabag sa kautusan v-To violate;
oppose.
Lumaban-v-To fight; war; oppose; de;
fend; protect; attack; combat, con-
tend; resist; repel; conflict; cope-
advocate; antagonize: champion; tilt;
rival; undertake; attempt defy.
Lumaban sa utosv-To violate.
Lumaban sa utos-w-Violator.
Lumabasv-To go out; sally; depart;
proceed forth.
Lumabis v-lo exceed: overflow; surpass.
Lumabis na lubha-v-To superabound.
Lumabnawv-To thin; rarify.
Lumabo v-To grow dim; darken; bedim.
Lumaganap v-To extend in all parts.
Lamagay v-To put place
Lumagi-vTo endure; last; persist.
Lumagitig-v-To crack; crackle.
Lumago-v-To grow; thrive; improve;
increase swell; become fruitful or
fertile; fertilize. /
Lumago muli-v-To resprout.
Lumagpak-v-To fall; collapse; plumbpod.
Lumagpos-v-To exceed; superabound.
Lumagutok v-To crack; crackle.
Lumahang-v-To split; crack; splinter;
chink flaw.
Lumahok-v-To mix; mingle.
Lumalait w-Insulting person.
Lumakadv-To walk; go away; depart;
amble; march.
Lumakad ang hukbo-v-To decamp:
march.
Lumakas-r-To strengthen: become or
grow strong.
Lumaki v-To swell; increase; aggrandize;
ascend; eke; grow large; accrue; di-
late; plumbpod.
Lumalov-To increase; aggrandize.
Lumalakad-n-Pedes trian ; passenger.
Lumalak nOne who grows.
Lumalang-v-To create.* found; institute:
invent.
Lumalik-v-To wind about; turn; in-
crease; aggrandize; outvie.
LumalovTo exceed; surposs; excel;
increase; aggrandize; outvie.
Lumambotv-lo soften; emoUiate; grow
or become soft; limber.
Lumampas-v To exceed; surpass; excel.
Lumangitngitv-To squeak; creak; grate.
Lumangoyv-To swim.
Lumapit-vTo draw near; approach;
abut; advance; join; arrive. -
Lumapot-v-To thicken; condense; cur-
dle; grow; thick.
Lumatar-To become or grow weak;
enfeeble.
LITM 6
LiiDiayatE-r-To sail.
Lumayu-r-To separate; quit; absent go
away, abaiiduni,* foteake,- leave; evade.
Lninbayn-Surruw; grief; concern,*
gloom; angaiah, afHictioti; melancholv.
Lumbaj'in-i'-Tu render rejected, ilisplri
ted, sad, gloomy or melancholy.
Lnmbo-H -Driabinggourd.
Lumibak tvToridicule;raaBt;njal[efiinof
Lumibat-r-To reii^at; try again.
1.U m i bis-r-To de8i-enil.letor^ilown;fllow
Lumigalig-p-To perturb; disturb; terrii|it:
harrow.
l.nQligpi^t--To collect; gather; hide;
conceal.
lumihiB-rTii separate; remove; aort;
eecape; lotie ones away.
Lumiil-r-ro ^rou smaller; descend; fall:
descr^ase, lei^^en.
l,iiiDikHb rTij go round; encompasH.
Lumikmo-i'-Ti:> ait:
Lumiko r-To sheer; digress; turn.
LnmiLo i»a kanan-t'-T'^ turn to tbn rljflit.
Lumikei c-To be active; accelerate.
Lumilim-f-To be came or grow sLady.
Luminbutod-dTo jnt onl.
LumiT1do1-t^To qnake.
Lnminaw'i'-To clear, up grow or become
clear; clarify
Lumipad c-To fit; transfer.
. Lnniipad na magpasiKu»iku-i'-Ti> flutter,
Xnaiipana r-To ex tend to a certain print-
Luiiiipa»i>-To pawn; grow stale; elapse.
Lnmipat-r-To »rauwfer; trausport; re-
Lnmitab-r-To creak; split; splinter.
Iitimitaw.('-To appear; cdnie out; occur;
result; come into view: seCni.reeetnble
Lnmiiranag-v To clear up; dear, illumi-
nate; lighten; explain; be come serene;
I,nmkalin-r-To inspect; survey; investi-
gate: re^ster, rei'Ord,
I.uinpo-n-Dingue;inability to walk; weak-
ness of the lower limbs.
Lnmpon-H -Crowd: group; bunch.
Lumuag-f-To loosen; free; ease; slacken.
Lumuag ang bob v-To appease grow
calm; be come pleasant or generoiir.
Lomuangi-r-To broaden; widen; extend;
looeen; free; ease.
lomabog-r'TciBink; submerge; immdale;
put; under water.
Lumulia-r-To weep; mourn; lament he-
Lumnhod-r To kneel.
Lumuhod-r. imp. -Knell'
LumiihogvTo beg; petition; crave, im-
plore; pray; solicit; entreati demand;
; LAS
Lumukso-r-ro leap jump; rebound.
Lumulaii e-Toload; ship;freighl: embark
Lumalutang ea abig-A-Natatory.
Lumuudag-v-To leap; jump; rebound-
Lumura-t-To expectorate; spif
Limiueob-i' To fight; combat; attack as-
lUlt.
Lnnmsong-t'-To descend: flow; go dowu;
help another do work.
Lumasot't'-To fall through; pass in a
runii ng niati-h,
Lumutang-r-ToHoat; been the surface
of the water
Lunas n-Antidote.
Lunas ng ilog-n-Bed of a river.
Lnndag-n-Jump; leap; bound.
Lunga-Oave; grotto; grot; cellar.
I>unga ng daga » Bathole.
LumngningR-Splendor;finery;brillance-
brilliancy; glory.
Luiiit rt Frequence; frequency.
Lunusin-f-To affect, move; "touch.
Lui>a-n-Urouud: soil; land; earth; globe:
universe.
Lupainn-IIarge tract of land.
Lnpau^ abtan-n^al inarsli; land thai
is lencbed by the tide,
LupaiiB aBinon-H Saltniarfili.
Lupang nialuag at palag n-P lain;
prairie; champaign.
Lupang may tanim na mansanas-u-
Apple-orchard.
Lupang panagulaii ii-Riccland.
Lupang [lalasJi-Priiiric; plain: level
ground.
Lupang putin Chalk.
Lupang Hinasaka-n-Farni; estate; grange;
}jljuau!iim,
Lupang tuyot at mahinan Barren-
ground; sterile ground.
Lupang walang damo-n-Desert,
Lupnypay-n-U'eakneee; debility
Lupuypay na loob-a-Lanj;uid; down-
fallen; feeble.
LupiBn*n-Place of doubling or turn-
ing; folding; turning.
Lupigin-ir-To usurp; apropriate by
Lupit-n Hternness; harshness; cruel-
ty; inhumanity; rigor; moral de-
pravity; inclemency.
Lupon-n- Reunion; meeting; congrega-
Lupong-n Reunion; meeting congrega-
tion; galheriiig.
Lura-n-Spit; saliva.
Lurasn-rt F-pittoon.
LusakTiMud, mire.
l,URaw-»-Liq<ilil; Huid.
Lusaw-a-1 iquid: fluid.
MAA 62
Lunawin u-To liquefy, dilute; dissolve;
melt; cosume; mis spend.
Luslos-n-The unwinding; giving out;
freedom.
Luslosan-r-To unwind give more rope;
free give more freedom; increase;
Lulan Profit; advantage; improve-
ment, proficiency; progress, utility.
MAB
Lutasan-n- Finish; termination; con-
clusion; end:
Lutasin-v-To terminate; finish; con-
clude close; end; dispatch; dispose of.
Luto «Cooking; manner of cooking.
' Lutcs-M-Rottenness.
Lutusin f-To rot on the inside.
Lutuinr-lo cook; hoil.
Lutuin sa mantika^r-To flv.
1^
Maaaring ipahintulot a-Permissible;
admissible; allowable.
Maaaring mabiak-a Fissile.
Maabala-v- o be embarrassed.
Maabot-a-Attainable; obtainable.
Maabot ng isip-a Comprehensible: con-
ceivable.
Maabot ng isip r-To comprehend; un-
derstand. \ ..
Maaboyv-To be led; taken to. .
Maaga-rt^t?.- Early; soon.'
Magaap-aActivp; smart; quick; alert;
(iiligent; ready.
Maagap-fl/iv.-Early; soon; quickly; dili-
gently.
Maagasan t>-To miscarry; menstruate.
Maagaw-vTo be stolen.
Maagaw tulog y-To doze; nap; be
drowsy.
Maakma-a-Proper; fit; suitable; agree
able.
Maakma v To be proper; ' tit; cor-
respond; suit be ready; fit.
Maaksaya-t^.To be spent foolishly; mis-
sjjend.
Maakyat v-To, ascend; go up.
Maalala-a-Memorable; memorial.
Maalab (^t-Fervent: ardent.
Maalaga-a Diligent active; officious;
careful; obsequious.
Maalam na loob-a Gentle; mild; raeel;
quiet; prudent.
Maalam na lahat-a General; omnis-
cient; omnipotent.
Maalas-vTo notei
Maalat aSalty; salted; briny; ' husky;
brakish; saltish.
Maalikaboka Dusty.
Maalindog a-Facetious; happy.
Maalis.ang galitf-To become appeased;
appease.
Maalis ang puit-t; To lose the bottom.
Maalisan ang atip-i'To unroof. .
Maaliw I'-To rest; sport; live at ease.
Maaliw a-Diverting; free; happy.
Maaliwalas a Spacious; capacious; wide;
commodious; free. ., ;
Maaluningning-a Brilliant; sparkling.
Maaluningning a Brilliant; sparkling;
magnificent.
Mamag a-Musty; mouldy.
MaamoaTame meek; gentle; mild; be-
nign; benignent.
Maamong loob a Soft affable meek;
placid; jovial; gay merry; cheerful.
Maamoy a- Sen ted; oderous; oderiferous.
Maanghang-a-peppery; sharp.
Maangilin-v To growl, demand in a
loud voice.
>Iaangilin-a-Growling: snarling.
Maaninag a-Tranaparent.
Maanta-aRank; stale: strong scente<l.
Maantala-y-To retard;, defer;, delay;
detain.
Maasahana Sanguine; hopeful; ex-pect-
ant.
Maasima Sour; acrid; sharp salty;
crude; briny; salted-
Maaso-a-Smoky; fumy; full of smoke.
Maawa-a-Clement; compassionate.
Maawav-To pity; be clement; be sorry
for another.
Maawain-a-Clement humane; compas-
sionate; commiserate; magnanamous;
generous; nrerciful; touching noble;
godly.
Maawain sa mahirap a-Charitable; gene-
rous; liberal
Maayaa-Eloquent; pleasant: pleasing.
Maayos-a Honest; pure; arranged clean;
convenient; decent; reasonable mod-
est: suitable.
Mabaak-v-To be cleaved, quartered ta
ken to pieces.
Mababa a Low; abject; ordinary; vulgar;
plebian; dull.
Mababa ang halaga-a Cheap: inferior.
Mababakla-i'-To be disturbed; petur-
bed or vexed.
Mababa sa iba a Inferior: lower.
Mababang loob g Humble; meek; sub-
nnssive;. gentle; quiet; mild; tame;
simple; plan, resigned; respectful.
*Mababasa-rt-Legible.
NIAB
Mababaw-a Low: sfhalti^H. siipertii-ial.
Mabagal-a-Slow. liuil; taniy; lazy:
indolent dilatory. s^Iusgish
3Iabagay-a-Fit: pr.iper. *iiitai»le. ••«.m-
venient bei'uiuin:; adaptable Aurve-
able.
Maba^baj; amr stasakyaii cTo i>e 7*hiii>
wrecktd.
>IaJ>ago-r-Tri be aliere»!. chanjre<I or
reneweiJ.
Maba^ik-d Rigid severe rijforousi:
ansiere: cruel truculent; fell; »»terii:
arbitrary fieri-e: terrible: eriin:
tvrannical liard hearteti •lesii»os:tir.-
rungb ugly.
Mababagi-r-To l>e divide^l or i»arte«l.
Mabanaw ang #u>;at-r-T(> heal or cure
a wound.
Mabaho-<i-Stinkine. bad-smelling.
Mabait-a Prudent: juiiicioui*: moilest:
di-creet ju<«t; fair: honest hon»»ra-
ble; reasonable: skillfull: capable:
smart, clever; candid, wise: sensi-
ble: circnmspc^-t; decent: sharp:
mature; continent: becoming; suita-
ble; considerate.
Mabait ang ugali-/i Decorous: decent.
Mabakbik-r-To unjrlue.
Mabalahibo a-Wooly: rteecy: hairy.
Mabalaho a-^^wampy. marshy; muddy;
Mabalakul>ak-a Scurvv; 8<-urrv.
Mabalat-a-Cn poll shed; unfinisheil: rus-
tic sk nnv.
m
Mabalatong-r-To be intercepie«l; ile-
viate.
Mabnlda r-To be interrupted.
Mabali-r-To break.
3ttabalian an^ buto-r-Break a bone.
Mabalisa-r-To be restless: disturbetl;
perturb .
Mabaliw-r-To mope; fool: be mopish.
Mabaliwag a Deep.
Mabalot-r-To be em baled packed.
Mabalot — Having many wraps.
Mabaanagan-r-To have an idea.
MabangarTo bump against, colliile.
Mabangis r Severe, cruel; hard-hearted;
tyrannical desp^jtic sanguinary;
ugly: wild; fierce; savage; ferocious;
arbitrary truculent grisly: grim:
in olerable.
Mabango a* Fragrant; arroniatic: redo-
lent; oderiferous «>derou8.
Maban toga- Famous; noble; honorable:
great; grand; celebrated; renowned.
Mabao-r-To be coine a wid<tw or wi-
dower.
Mabasa-fi-To become wet or moist.
Mabasafl-Wet; moist.
Mabasag-n Broke n .
^53 MAB
Mabaso;; r To l>ecome br*.»ken.
Mabatbat r To l»e scratched or si-ra-
peii.
Mabatid r T«» understand, hear.
Mal»at«» /1 Stonv rockv.
Mabawasau >* To diminish, lese^n: waste.
Mabawir-To recover *niin back
MabiakrTfi crack; cieave.
Mabi gat *i- Heavy: buriiens'ome: weigiity.
important: grievous; offensive; se-
rious: cumbrous: ponderous: gr^ve:
oneri»us.
Mabik!at ;^win-a Laborious, tiresome:
painful.
Mabigla r-To surpriseil or astonisheii.
do without thinking t>r in a hurrv.
Mabihasa-r-l'o lie accustomed or
trained.
Mabihasa /i-Wise
Mabilango-r-To be contineii or im-
prisoned
Mabilis-(i Rapid. quick; precipitate,
swift: litfht.
Mabilog a Round; ci^rular spherical.
Mabilo^ na haba a-Oval; plump: egg-
shapeil: oblong.
Mabilog an«f katawan/i Plump: plumb.
Mabinat-r-To relapse devolve.
Mabingbing r To l>e impeded, checked,
or stopf»ed.
Mabingi-r- To become or grow deaf:
deafen
Mabini a Quiet peaceful: modest;
chaste: decent unassuming.
Mabisa a Stout strong, fervent ardent,
active; effective deligence; vigorous.
Mabitin rTo suspeml: be suspended.
Mabo<xi-r-To be obstructed: impeded.
Mabaal-r To tumble fall: topple.
Mabubo r To overHow run over.
Mabutibod r To be distributed; divitled.
Mabugnos r-To come untied: open.
Mabuhaghag r To become loose: free.
Mabuhangin /'«-Sandy.
Mabuhav-r-T«» live; be alive.
Mabuhay-fl Lively; active, alive
Mabuhay sa gugol ng iba r-To live on
another; live on another's salary.
Mabuhay na mahaba sa iba-r-'lo out-
live survive
Mabuhay uh-cTo restt^re to life re-
vive; resusticate: live again.
Mabuh<ik a Hairv.
Mabukid a landed.
Mabula a Frothy; foamy.
Mabulalas r To be frank, open or in-
discreet.
Mabulalasfl Talkative; generous: spend-
thrift.
Mabulid-r-To fall; tumble; topple.
M^D
Mabulo a-Wooly; fleecy.
Mauuloka Rotten; spoiled; damaged;
putrid.
Mabulok-v-To rot; spoil; decay; corrupt;
putrefy.
Mabulungin-a Grumbling.
Mabunga rt-Frqitful; fertile,
Mabunia Scurvy.
Mabunotv-To be pulled up.
Mabunton-v To be heaped up; piled.
Mabunyi-a-Celebrated; famous: renow-
med: noble extolled; excellent; mag-
nificent.
Mabura-v-Erasable.
Mabura vTo blot; be effaced or clouded.
Maburak a-Muddy; miry: s ampy.
]^Iabu8og V To be satisfied; filled; satiate.
Mabutia Good: wholesome: suitable;
healthful: salutary: useful; fit; pro-
per; profitable covenieut.
Mabat -flrfv. Well.
Mabuti ang gayak a Elegant.
Mabutihin-v To make good; justify;
accept.
Mabntil a-Seedy: granulous, granular.
Mabuting kapalaran-w-Good-luck; sue
cess prosperity.
Mabuting loob-w- Kindness: generosity
benevolence; magnanimity.
Mubuting ngalan-n-Fame; good name
reputation.
Mabnting paguugali-n Urbanity; good
manners civility.
Mabuti sa katawan-a-Healthful salu
tarv.
Mabuto a-Bony; seedy.
Mabuya vTo stuff or glut one's self.
Mabuyo v-To be induced or persuade.
Madagdagan-r-To be augmented.
Mad«gil-v-To wear away by friction
gall; chafe.
Madahakin-v To spit phlegm.
Madahon-a-1 eafy.
Madaigv-To lose: be corquered.
Madakilaa-Grand; superior; paramount;
excellent; glorious; noble; honorable.
Madala-v-To avoid be scared or fright-
ened; become timid: evade; shun.
Madala-v-To be carried or conveyed.
Maddlanga-Rare: scarce; wide; spare.
Madalang-rt^v.-Seldom.
Madalas-avri-Frequently; often.
Madalas-a-Frequent habitual.
Madali-a^iv. -Quickly; promptly; briskly;
urgently; actively; swiftly; soon.
Madali-a-Quick; urgent; pressing; brisk;
brief prompt; ready; nimble; concise;
. active; swi.t; cursory.
Madalian-vTo be in a hurry; be in
haste; ba quick or active.
64 MA
Madaling araw-n-Day-light; dawn.
Madaling galawin-a-Movable; variable;
unsteady, shifting.
Madaling gawin-a-Practicable; feasible;
easily done.
Madaling gumalaw-a-Unsteady; mova-
ble; variable; shifting.
Madaling gumulong-Easily rolled.
Madaling hubugin-a-Eithe.
Madaling humalata Esily noted or dis-
tinguished.
Madaling intindihin-a-Intelligible; con-
ceivable; easily understood.
Madaling kalagin-aSoluble; solvable.
Madalingkuruin a Intelligible; conceiva-
ble; easily; understood.
Madaling macaraan-a-Transitory.
Madaling mamuo-v Oongealable.
Madaling maniwala a Believable cred-
ible: trustworthy.
Madaling masira a-Brittle.
Madaling matanaw-a-Soluble.
Madaling matunaw sa sikmuraa-Digest-
ible.
Madaling ulolin-a Simple; artless.
Madalita a-Poor; penurious: .suffering.
Madapat-v-To become; behoobe; concern;
belong to.
Madapat a Proper, fit; corresponding;
convenient.
Madapilas-f-To slip; slide.
Madatayv-To be laid smoothly.
Madawaga-Thorny; shiny.
Mad ay a a Deceiving delusive.
Madidikito-Vicid; viscous; sticky.
Madilaw a- Yellow; xanthia.
Madilim-aDark: gloomy; hazy; shady;
opaque; murky; obscure; unintelli-
gible.
Madiwara «Curious; troublesome pry-
ing; cautious.
Madla-w-Public; multitude.
Madla-aMuch; abundant; plen*ifu[;
many.
Maduag-aOowardly; dastardly.
Madugo-a Bloody; sanguine; gory.
Madulas-1-Smooth; slippery.
Madulas v-To slip; slide.
Madumhan-r-To besmear; be (!overe<l
with dirt or filth.
Madungis-a-Nasty; dirty; filthy.
Madungo a-Silent; dumb; repellent.
Madurog-vTo break; powder.
Maestro-nMaster; teacher; pedagogue.
Maestra-w-l ady teacher.
Mag-v-To grow; do.
Magaan-a Light; gay; nimble; swift;
agile; spry; buoyant; jaunty; janty;
giddy; triflng.
Ma gaan ang dugo-a-Sympathetii*.
i
}
,v.
\
MAG
Ma gaang basahin-a Legible; easily read.
Mag aaraw-n Day laborer, journeyman;
laborer.
Mag abot v-To rieach amount to.
Magagalitin-a Hot headed; croso grained
intraciable, seasily enraged;
grumbling snarling.
Magagamit-a.Usual; customary; ordi-
nary; profitable; useful; tit; servici-
ble; helpful.
Ma^agapas — Fit to be harvested.
Magagawa a-Possible; feasible; prac
ticable.
Mag akala-r-To think* plan: wish;
design; invent fancy, imagine; try;
intend; desire; discuss.
Mag alaala-vTo remember remind.
Magalab-v-To burn; blaze glow.
Mag alaga-r-To breed bring up; care
for heed; nurse educate.
Mag alak-w-To distill; still.
Magalang a-Urbane; polite: respectful:
kind; obliging; decorous; decent;
courteous.
Magalang (W^v.-Respectf ully ; courteously!
kindly obligingly; politely.
Magalangin a Courteous; polite; civil;
wellbred.
Magalaw a Lively; noisy; boisterous
restless; mischievous.
Mag alay-r-To dedicate; consecrate
sacrifice; offer; pay homage.
Magaling-a-Gallant gay; smart; elegant
noble genteel; polite; fine; perfect
delicate: civil; good; precious; valua
• ble; magnanamous: generous; libe
ral; attentive; heedful.
Magalinginr-To respect: appreciate;
have regard for; honor; be polite;
credit; dignify; approve; prefer; like;
enjoy; adorn: be pleased with.
Magaling kay sa iba a Better.
Magaling na lubha-a-Wonderful; as-
tonishing; miraculous; marvelous.
Mag alipustavTo blackguard; defame-
run down.
Mag alis-v-To leave off; take away.
Mag alia ang luksa-v-To leave off
mourning.
Mag alisaga-vTo loiter; idle; lounge.
Mag alisan v To take off or away.
Magalit a-Angry; mad.
Magalitv-To be angry; irritated of-
fended; enraged; exasperated; pro-
voked; displ^^ased; disgusted.
Mag «liw-v-To intertain; keep in hope;
amuse; delight; comfort; rest; gratify;
recreate: sport; live at ease.
Magamita-Usual; customary; ordinary;
useful.
_([5 MAG
Mag amponr-To shelter; aid; help;
protect assist.
Maganda-a Beautiful; pretty; handsome;
fine: fair; dalicate. smart; neat; ex-
quisite; gorgeous; winsome: comely
Magandang kalooban w-Gentility; mag-
nanimity- gei^erosity; liberality; be-
nevolence nobility.
Magandang looba Generous; magnana-
mous benignant; liberal; bounteous;
benevolent; benign gracious; noble.
Magandang tikas-a-£legant: graceful;
exquisite; gallant; gay; gentle; polite,
excellent; brave; strong; robust.
Maganit-a-Tough; glutinous.
Mag aral v-To study; learn; pore.
Mag araro v-To plow; plough.
Mag asawa-Man and wife.
Magaslaw a Rompish; boisterous; noisy;
fidgety; restless.
Mag asawa-v To betroth; espouse; wive;
marry; match.
Mag aso v-To smoke.
Magaspang-o-Coarse: rough; rude; ill-
bred incident; blowzy; gross.
Magasta-a-Expensive; costly.
Magawa-v-To do; be done.
Mag away-v-To fight; wrangle; war;
quarrel: dispute; struggle; oppose.
Magagawi-a-Inclined.
Mag ayos-t?-To arrange; put in order;
place.
Mababagv To struggle; fight
Magbabaliwag-w-Haberdasher.
Mag bago-17-To be eformed; reform;
renew; correct; mend; change; alter;
transfer.
Magbahala-v-To care for; take earn of;
man; manage; run; take charge of.
Magbahin v-To sneeze.
Magbakodv-To build fence; make a
fance.
Magbala-vTo threaten: menace.
Magbalak-v-To proffer; announce.
Magbalatkayo-v-To go incognito; de-
lude: deceive.
Magbalita-r-To inform; report; relate;
proclaim; announce; give notice;
herald: warm; tell.
Magbaliwag-r-To traffic: trade.
Magbaliwas-t7-To pull up a pole and
line.
Magbalobalo-v-To feign; pretend; de-
lude.
Magbanalbanalan v-To feign; pretend; be
a hypocrite.
Megbangayv To combat: fight; attack.
Magbangitv-To allude; mention.
Magbankat v To reinforce; tie; bind;
fagot.
9
MAG
Magbangon-w-Tb arise; rise; get up;
edify; build; erect.
Magbanhay-v-To frame.
Magbanli-v-To scald.
Magbansag-v-To nickname; dub.
Magbantay-v-To patrol; guard; watch.
Magbasabasa-v-To moisten, dampen wet.
Magbasag ulo-v-To disput-e, fight quarrel;
wrangle.
Magbatikbatik «Spotted; speckled.
Magbawal-v-To prohibit; divest.
Magbawas-v-To lessen; reduce; decay;
sink; decline; abridge: grow smaller.
Magbayad-v To pay; recompence; retri-
bute; disburse; liquidate a debt.
Magbayaran-v-To pay; recompence; re-
tribute.
Magbeberso-w-Poet; Author.
Magbigay-v-To give; grant; concede
allow; admit; donate.
Magbigay alam-v-To inform; warn; tell
give notice; participate; advise.
Magbigay daan v-To allow; give way
admit; give a reason; assign amotive
Magbigay galang-v-To salute, hail greet;
pay one's regards or respect
Magbigay loob-v-To condescend; siib-
Magbigay lugodv-To please; gratity; hu-
mor; content; satisfy,
mit; comply; allow.
Magbigay ng fianzav-To bail; give
security.
Magbigay ng katibayan v-To bail; give
security.
Magbigay pagkain-v-To give food; feed;
nourish; maintain.
Magbigay pakinabang-r-To give or yield
a profit.
Magbigay parte v-To give notice; par-
ticipate.
Magbigay puri-r-To purify honor; res-
pect; credit; dignify; adorn.
Magbigay sala v-To criminate; accuse;
impeach.
Magbigtiv-Tocommitsuicide by hanging
Magbihis-v To dress; change clothes.
Magbinata-v-To act like a child.'
Magbingibingihan-v-Ta grow deaf; act
like a deaf person.
Magbintang-v-To accuse falsely; impute;
attribute; suspect; criminate.
Magbinyag-v-To christen; baptize.
Mabiro-v-To play; joke; palter pun; jest.
Magbithay-v-To sift; sieve.
Magbitin-v-To hang up; suspend.
Magbubo-r-To found; cast.
Magbubong v-To roof.
Magbugbugin-t'-To contuse; bruise.
Magbugnosv-To loosen; untie; free,
extricate.
66 MAG
Magbuhat-v-To originate; orise from;
commence begin;descendfrom; occur;
happen.
Magbuhat kailan-Since: when.
Magbuhol-v-To knot tie in a knot.
Magbukidv To farm; plow; plough;
cultivate till.
Magbukod-v-To separate; remove, sort;
dissuade.
Magbulaan-v-To lie; falsify; deceive.
Magbulaybulayan-v-To cogitate, muse;
think; meditate.
Magbuno v-To wrestle; struggle tussle.
Magbuntod-v-To pile up heap, accumu-
late.
Magbuntong hininga-vTo sigh, draw
a deep breath.
Magburil v- To engrave polish.
Magcompisal-v-To confess.
Magdaan-v- o go by; pass; walk.
Magdagta-v-To gather sap.
Magdahilan-v-To feign; give a reason;
give an excuse.
Magdala-v-To carry; wear; bring: bear.
Magdalit-r-To sing; cant; hum.
Magdalita V To suffer
Magdamdam-vTo feel be sensible of;
suffer; grieve; resent: be sorry; be
affected or moved deplore; lament;
bewail; smart; irritate.
Magdaragat -«-Mariner; seafaring man;
sailor, seafarer.,
Magdaragat-v-To sail the seas.
Magdaraya-a Knavish; counterfeit; cheat-
ing; false untrue fraudulent; sham;
deceitful; guileful vile
Magdaraya-n-Impostor; defaulter sharp-
er swindler; cheat: defrauder.
Magdasal-t^To pray; beseech.
Magdenuncia-v-To denounce; blame;
accuse.
Magdibuho-v To draw; lithograph.
Magdiladila-t?-To flatter; coax; delight;
please.
Magdilig-r-To sprinkle; spray; water;
moisten.
Magdilim-r-To grow dark; daze.
Magdilim ang buan 6 araw-r-To tach.
eclipse.
Magdiwang-v-To celebrate.
Magdiwara-v-To pry; be inquisitive.
Magduda-?'-To doubt mistrust-
Magdugtongv-To add; exaggerate; at
Magdulas -vTo sli;p slide.
Magduling-v-To look crosseyed,
Maggalaw vTo move; traverse.
Maggalawin-r-To stir begin; move
Maggamot-r-To doctor. i-^ j '
Maggantihan-r-To revenge; retriV;
recompence. * ^
1
^£AG
07
MAG
%
I
H
V
Maggasta-rTo spenii; <iishuri<e.
Maggiliwan-r To amii^e one another;
love one another.
Maggisa-rTo cook.
MaggradorTo grade; class, reach a
certain class or grade.
Magguhit rTo draw.
Maggtinigunit?-To imagine: cojjitate;
muse
Maghahalanian n-Gardener; liorticul
turist.
Maghain 17-To offer; present sacrifice;
Maghaka-vTo deliberate: reflect: con-
sider; imagine; fancy.
Maghakbang t*-To step.
Maghalamanv-To garden.
Masrhalimba war-To give or set an
example: instancie
Maghalinhinan-vTo take turns; alter-
nate; exchange
Maghalov-To mix mingle.
MaghambogvTo brag; boast; blow;
bully; swagger; vaunt infatuate.
Maghampas t?-To chastize; punish;
strike: whip.
Magbampfts Inpa-r-To tramp; loiter;
lounge; lead a licentious life.
Maghamunan-vTo defy; rival; chal-
lenge.
Maghandar-To prepare; get ready;
provide; furnish; cater; busk: dispose;
dispatch.
Maghandog-v-To present; offer; sac-
rifice; dedicate; pay homage.
Maghangad-v-To desire; wish; long
for; require demand.
Maghangin-r-To boast; brag; blow;
swagger.
Maghaplit-v-To hustle; hurry; rush;
bustle.
Magharang v-To hold up; rob on the
public highway.
Maghari-v-To govern; reign; command;
predominate; be king.
Maghasikv-To plant by drilling; sow.
Maghatid-v-To conduct: acconii)any.
MaghigabvTo yawn; gape
.Maghikab v-To yawn: gape.
Maghilatsa v To ravel.
Maghilik-v-To snore.
Maghimatay-w-To faint; swoon.
Maghimutok v-To lament; complain;
resent murmur.
Maghinagap-r-To believe; credit; give
faith.
Maghinakdal-y-To receive; j)rotcrt;
give shelter.
Maghinala-y-To presume: suppose: con-
jectiire: suspect.
Maghingalo-t'-To gasp expire.
>Iaghingutuhan-r-To criticiie one an-
other
Maghito-rTo stop; )>ause. halt,
cease.
Maehirap r-To grow or beiH>me dif-
ficult.
Maghubad r-To tlenude: undress; doff.
MaghuborTo denude, undress; doff.
Maghugas r-To wash: bathe.
Maghusay-r-To arrange; put in onler;
adjust.
Mag iba r-To alter; change; reform.
Mig iba-r-To fall; tip; over; topple.
Mag 1 haw- r-To roast; l>ake.
Mag ikit-w-To turn.
Mag ilaw-r-To enlighten; illuminate.
Magiliwa-Tender; loving; affectionate;
amorous: friendlv.
Maginaw a Cold; frigid.
Maginawin rt-Ohilly.
Maging-t'To become; be; be current;
exist belong to; behoove; concern;
beseem; worth.
Maging alak-v-To ferment.
Maging asawa-v Future wife.
Mag ingat-r-To care; heed; watch; be
on one's guard; reck; beware.
Mag ingayt^To make a noise; be
noisy; be boisterous.
Maging bagay-vTo beseem.
Maging bastosv-To becoine coarse.
Maging buto-r-To ossify.
Maging bubogt'To vitrify.
Maging paano ay hindi — in no degree;
by no means.
Maging para sa isa-r-To becrome like.
Maginhawa-a-Prosperous; successful;
fortunate; happy; easy; eminent;
potent; wealthy.
Mag inis V To smother; oppress.
Mag initvTo heat.
Maginoo-a-Principal; honorable.
Maginoo-n Sir; mister; miss; master;
madam; gentleman; lady.
Mag isdavTo fish.
Magising-zz-To wake; \Eiwake.
Mag isip t*-To think; reason; meditate;
muse; contemplate; consider; pore;
deem.
Mag isip isipz/To meditate: muse;
deliberate; reflect; consider; con;
(togitate; ponder.
Mag isis-v-To scrub.
Magitla-v-To be surprised or starled.
Magitlahin-a-Timid; fearful; skittlish.
Magitnav-To be between.
Mag iwan-z/-To leave; forsake; aban-
don.
Mag iwi v-To nurse; breed; bring up;
care for.
Magkaakma-v To eympathize; be oympa-
thetic.
Magka amag-v-To moas; cover with
Magkaanohanjustly or unjuatly; by
all means,
Magkabangon-To bump against; col-
lide.
Magkabutasbutast'Tit be perforated.
Magkftgalit-u-To displease, anger; offend.
Magkagusto-17-To be pleased, like;
enjoy; relish.
Magkahalaga.u-To amount to,
Magkahiang-i;.To Bympatbize; be sym-
Magkaibau-To diaaent,
Magkaibigan-),'To be friends.
Magkaibigan-u Friends,
Magkaila-f-To negative; disclaim;
contravene; abjure: recant.
MagkailanganrvTo want; need; necen-
sitate; be in need,
Magkailangang mahigpitvTo be ur-
gent or absolutely necessary.
Magkailanman ady.-Alwaye; perpetually.
Magkainkil !i-To wear or waste away
by friction; collide.
Mflgkaisa-t)-To resemble; lie equal;
agree; coincide; be of the earae
opinion.
Magkaisa ang layo-Equally distant; of
an equal dietcuice.
Magknisaisa ti-To agree; concert; be
united.
Uagkakaayon-rt Accordant.
Magkakalioy-n Woodsman; woodcutter.
Magkakalakal-n- Merchant; trader; shop-
keeper: dealer,
Magkakalap-n-Wooddealer; timber-mer-
Magkalabog-t^to Call and make an
Magkalago*-«To pull: apart: break.
Magkalakal-b trade; buy and sell.
Magkalaman-c-To grow fleshy; be of
the same Heah and blood
Magkalawaso-To tie; bind; fagot,
Magkaliliiu-u-To be shady.
Magkaloob-ii-To allow: give; bestow;
grant; concede; admit.
Tdagkalugat-v-To contain,
Hagkalunatlunat-v-To defer; delay
differ.
Vagkamali-v-To err; make a mistake;
mistake; commit an error.
Magkamatayan a-Mortal; fatal.
Magkamit r-To reach; overtake; come
up; obtain,- attain.
Mag amtan-c To acquire; get; beget; win.
Magkanlalabisv-To overfow.
i MAG ■
Magkandili-p-To bring up; breed; care
tor; watch.
Magkanlong-u-To protect; hide; shield;
conceal.
Magkano How much.
Magkantar To sing.
Magkaparia-!-.To resemble; be alike.
MagkapurivTo honor; respect; digni-
fy; credit,
Magbarinigan-i' To misunderstand; con-
found confuse,
Magkaroon o-To have; get; beget: con-
tain; possess- attain, obtain; procure;
take; hold fast.
Magkaroon ng karampatanr-Tn de-
Magkaroon ng pagaaat'To hope
Magkaroon ng ugab t To bate habits
MagkaRakil? To be sick feel (ndis
posed a.l
Magkasakitan t To pester annoy
Magkasalatlo sm infract, :.ommit a
misdeed
Magkamlf 1 uTo pester anno\
Magknsal ngal t lo oppose
Magkasama ang loob v To displease
offend
Mai-kasikHikan-KTo stuff, ram, jam
Magkawun luan-«To agree accord
"Maiikitaai i; To plane.
Magkatajni To happen, befall, be
cbai Le hap be casual; take place.
Maakntir n i To assemble; meet; con-
gregate
Magkatmalau-To be an agent,
Magkatkat v To cast a net; unf jld,
Mngcatulad vTo assimilate; resemble;
fa^or be equal,
Megkaumpog u-To collide.
Magkayayal i To extenuate debilitate
waste away emaciate
MagkidkiduTo wrap up reel wind
Magki Hat v To Hash lighten
MagkitauTo meet see encounter
Magki nowa (. Til tounterfeit pretend
forge mimic pirate
Magkonowari u Tc counterfeit, pretend
mimic pirate feint lis-mi ble
Mitkoiitrato ( To contratt
Magkrus i Ti> cross inlerset t make
the sign of the cross
MagkuakorTo smoke a pipe
MagkulangiTo fall short la(k be
deficient fail lessen diminisli
decline decav sink «aste shrink
Magkulang sa kaiituaan v To stii
offend
Magkulung v To imprison shut up
Magkulimlim t. To darken betonic
dark
MAG
^ ^ - ----- - ,
Magkiimot t>To blanket: use a blanket.
MagkumpanivTo repair; fix; mend;
adjust.
Magkunot t?-To wrinkle; plait; knit.
Magkupkupan-v-To ^help one another.
Magkural-i;-To pen up; corral.
Magkuro-v-ro mu8e meditate; reason;
contemplate; provide; get ready; fur-
nish conceal.
Maglaan-v-To reserve: restrain; separate;
provide: get ready; furmish conceal.
Maglabanv-To flght: contend: war;
invest; wager; sustain; defend.
Maglabatibav-To syringe.
Maglagay-r-To put; place: set; lay; ap
point; wager; arrange.
Maglagay ng iit-v To nickname; give
an alias.
Maglagay ng nota-vTo make note of;
note; mark.
Maglagay ng tanda-r-To note; mark.
Maglafiay sa loob-r-To put in.
Maglagda-rTo legislate: enact laws.
Maglagosr-To omit; exeed; overlook.
Maglaitanr-To insult scoff deride;
ridicule: criticize in an insulting
manner; execrate; curse.
Maglakad r-To walk; march journey.
Maglakbaybayan r-To go from place to
place: trravel.
Maglalabra ng bato-w-Stonecutter.
Maglalario n-6rickmaker.
Maglaman-rTo contain: comprise-
MaglamasrTo knead,
^lagldmas r-To handle.
Maglanipaso-tr-To play; gambol.
Maglaro-rTo play; ganblo.
Maglaro ng rifar-To rafflle.
Maglasing r-To get drunk; inebriate;
intoxicate; besot: tope.
Maglatag r*To nnfoid: 8tret<*h out.
Maglatag ng bato-r-To pave.
Maglaway-rTo spit expectorate.
Magliab-r-To blaze: elow; burn.
MaglibakaD-r-To scoff ridi^-ule; insult
laugh at; criticize.
Maelibang r-To nport: ref^t live at ^a«>e
smtuse one's self.
Magligawr-Tobecomeioflft; Ufffr one*i» away
Magliguak-rTo spill.
ilagliit-r-To shorten: Fi^-ome *»mailer.
Hagliit ng znstfmv-lo re^ia/*: <rxt^n«»*T*
MagUkot-rTo caper frolic fr>k j«-**.
joke; be regies*; be m:.«^h:evo';«
HaidiKngo oefr \Ve#-kIy
Magiiiingo 4- Weekly
Magiicnaff-<l'To bft-.L
Mm^hk^a^€'lo bl*z<^ h-r. griow
MagiiDgkod-r-To ^ozn w a >. : pr» n ; ■» • >/
loTe
69 ^*'^^_ _
MagIinis?/To clean; scour, purity.
Maglipat r To transfer; aitt'r tin» pn^i
tion transmit.
Maglipat n^ pananim ?/ To transplant.
Maglitakt/To crack; split.
MagliwanagT'To glitter; shine; glow;
gleam; become clear: illuminate.
Magluat7/-lo prolong extend; protract
retard; lengthen, (iefer; deloy dally;
remain.
Magluha-r-To weep- cry.
Magluksa 7'-To be in mourning
Malulnat?/- Perpetual; tedious tardy.
Maglunasr-To build the bottom of a
canal.
Ma^lunas wTo massage.
Majflundag-i'-To jump caper, frolic,
spring bound.
Maglufigkot-v-To mourn; pine; lament
be sorrowful.
Maglura-r To spit; expectorate.
Magluraanw-To spit at one another.
Maglutot>To coo .
Magniadalas-w To frequent; haunt,
Magmadaliv-Tohurry; be in haste be
stir; bustle; hustle: hie rustle.
Magmagaling7/-To make good, become
goo<l or a>rreeable,
Magmahalan-r-To value; prize love,
respect.
Majtmalikmata-r To chaiifre appearnnri'
asBume different aspects; be trans
figured.
Magmamana M-lnterior; heir,
Magmana-r To inherit.
Maif mamannoi r To b*- stingy; pennri
ous, clf^sefisted or cord id act th»*
miser: act miserly.
Magmasa r To knf ad
Majrmasid r To observe watch, notice
heed behoM; Unjk mind: scrutinize.
Mairmasiran r-To spv w;it/'h cl/fs^-lv
scrutinize.
Mairmatijfai* r To b^-come hard h^irden
persist p^-r'evere be ol^t.inaf>r.
Majrmatuid r To argue: rea*^/n; forrfti
remonstrate set ari^rht, make rijfht
objerrt ojff 9^1*4; proUrf't. assist.
Magminindal rjf, l-iuf-i».
Ma^rmithi r To Ttr*^ul fail b*-^:ri to
give way
Majrrriiarsf-r-To ca.*t throw.
Maarr?*knha «^-To f^.^trmu\fi.
Marr^^fukhansr ar»;r^i r To r*-«^r/.'/> ;iiir,
Mayrr. ■ - . * «^ T ^i >>*vin : c/, rr. n.^Xiff *.',**
f'orr. '-4f.';e frorr*. o^'^nr ha:.r*r,
Ma;nrn'iri »- T-s ^ipro»:^ bn-^
MAG
MagmuravTo curse slander, insult;
blakguard; censure.
Magmurahan-v-To blackguard, insult
abuse; revile.
Magnakaw-v-To steal, rob; plunder;
purloin.
MagnanavTo suppurate.
Maguanakaww-Thief; robber; freebooter;
pickpockef.
Magnangis vTo whine whimper, snif-
fle cry.
Magnasa-i'To wish desire; long for;
covet claim; demand.
Maangasab v-To smack; masticate.
Magningas 1^To burn; blaze glow
Magningning-vTo glitter glow; shine;
glisten gleam; radiate;sparkle twinkle.
Magnutnot-v-To ravel.
Magpaalaala-v-To remember; record;
mention.
Magpaaraw-v-To put oa dry in the sun.
Magpabaya v-To neglect, forget; over-
look; lounge.
Magpabuis-t? To loan money on interest
rent to another.
Magpabuya v-To recom pence; reward;
gratify.
Magpadala v-To dispatch; send; trans-
mit; carrv.
Magpagal t'-To tire; work until tired.
Magpagalit v-To exasperate; irrita'ef
anger offend.
Magpahalata-v-To cause to feel.
Magpahamak-v-To damage; injure; hurt;
lower; make worthless.
Magpahayag v-To say; tell; announce;
declare: manifest; expound; express;
explain.
Magpahid r-To wipe smear.
Magpahingav-To rest; stop; repose;
cease; live at cease.
Magpahingalay-vTo rest; repose; live;
at ease stop work.
Magpahiram-vTo lend,
Magpahirap-v-To oppress; make poor;
overpower; criu^b; squeeze press, -
Magpakahirap-t;-To*hurt one's self by
work.
Magpakailanman arfr. -Never; for ever
and ever.
Magpakain t; To feed; nourish; maintain.
Magpakainom-r-To drink often.
Vlagpakalaonv-To prolong; delay, retard;
<iefer.
Magpakaluatt/'-To prolong; defer; delay;
rt^tard; detain.
Magpakasakit ^'-To work until onejbe-
(^orne sick.
Magpakilala-r-To make known; intro-
duce; lay before; expound.
70 M AG
Magpakita v-To show exhibit.
Magpako-y-To nail; spike.
Magpakumpisal v-To confess; ' receive
confession.
Magpalagay-r-To adduce; suppose.
Magpalagi v To accustom; frequent.
Magpalago v-l o make fruitful; maintain
or nourish plants.
Magpalahawv To exclaim shriek.
Magpalakas-y-To strengthen; make;
stronger cheer; reanimate, give
stregnth.
Magpalaki v-To increase aggrandize;
make larger.
Magpalalo-v-To boast; drag; bully; be
proud or haughty.
Magpalamig-v-To cool; refresh,
Magpalibhasa-v-Lo insult; revile; abuse;
revile.
Mairmaligid-r-To encompass, go round;
encircle.
Mapaliit-v-To lessen; diminish; make
smaller.
Magpalimos-w-To beg; ask alms.
Magpalipas-?^ To pass; cause to pass;
leave or let become stale,
Magpalipatlipat-v-To fly across.
Magpalit-v-To change, exchange; trade;
barter transfer.
Magpalitan-t' To barter exchange.
Magpamana V To bequeath demtze.
Magpaniangha-7ATo astonish amaze.
Magpamula-t'-To commence; begin.
Magpamulsa v-To reimburse put in the
pocket.
Magpanayan v-To continue make equal.
^lagpangako-v-To promise plight.
Magpangalan-vTo call; name; summon
by name.
Magpangkat-7/-To chapter; divide into
chapters or paragraphs; paragraph.
Magpapalayokn-Potter.
Magpapari-t?-To admonish; correct; ad-
vise.
Magpapaupa sa maghapon-n-Workman;
journeyman laborer.
Magpaputok t'-To have shot; cause to
shoot.
Magparaan V To leave or let pass;
resort.
Magparatang-r-To accuse; charge; im-
pute; attribute.
Magpari-t'-To be ordained; be a priest.
Magparisr-To compare; make ali e
or equal.
Magparusa y-To chastize; punish; re-
monstrate: sentence.
Magpasakitv-To cause or give paini
feel.
Magpasalamat-v To thank. /
1
Magpa8alubi-i7-To except excliule keep
oat.
Magpasandali-z^'To lend.
Magpasawatan r-To coiuproniiHe with-
oat advantage.
Maepa^ial-r-fo take a walk: stroH:
saunter.
Magpasimano-r-To begin; roiiimence.
Magpasiya-v-To sentence resolve, de-
termine, give sentence.
Magpasokr To put in.
Magpastol-r-To herd; watch cattle.
Magpasuso f-To nurse; give i*uck.
Magpataba-r To fatten.
Magpatahimik-r-To calm; pacify; ap-
pease
Magpatamar-To hit the right thin^.
Magpatawa-t7-To cause to laugli: make
laugh.
Magpatawad-r-T(» pardon; forgive.
Magpatotoor-To assure; approve; prove;
«red it.
Magpatubor To loan money on inter-
est; cause to grow.
Magpatuloy-r-To shelter; protect; con-
tinue; protract.
Magpatupat t* To smoke a pipe.
Magpatutot v-To be lewd; prostitute.
Magpatutot n Harlot; prostitute; strum-
pit; whore.
Magpaagap-r-To counterfeit; forj^c;
mimic; feign: affect; pretend.
MagpaunarTo advance; go first.
Magpaunawa-r-To announce; proclaim;
advertise.
Magpaunti r-To diminish; lessen; shor-
ten make smaller.
Magpaupar-To rent; hire; let.
Magpayo-r-To reconcile council.
Magpighati r-To grieve; disgust; detest:
feel; consume with rage.
Magpilapil-r-To embank; terrace.
Magpilipit-v-To distort; twist.
Magpinta-t* To paint; delineate; picture.
Magpisan-r- To join; associate; adhere;
be united; unite; assemble; congre-
gate; meet, abut; adjoin.
Magpisik-v-To sputter.
Magpitav-To desire; wish; long for;
require.
Magpugad v-To nestle; dwell.
Magpugay v-To salute; hail; greet.
Magpugotv-To behead; decapitate.
Magpulikat-r-To cramp; convulse.
Magpumilit-v To persist; exert; enforce;
■ contend; force; urge; persevere.
MagpunasvTo wash the hands and
face.
Magpunla- -To propagate; make a nur
sery; sow broadcast.
71 MAG
Magpuno-r-To direct preside command;
govern.
Magpurol r-To become dull: get dull.
Magpustalian-r-Tc» bet; wager.
Magputok-r-To shoot, fire break; burst;
split; crach.
Magputok sa towar-To burst with;
laughter.
Magpuyat-r-To stay up all nigiit.
Mag rabo-i7-To mortise.
Magrenunciar-To renoifnce; resign; give
up: abjure.
Magsabi v-To tell say: speak; express.
Magsabi ng cahanginan-r-To bnig l>oast.
Magsabi ng mabuti-r-To expound: ex-
plain: interpret translate.
Magsabog-cTo scatter: propagate: sow
broadcast: throw broadcast.
Magsabog ang ari r-To misspend
squander; lavish: dissipate.
Magsabong v To pit cocks.
Magsagsag r To trot; be in haste.
Magsaka-wTo till cultivate.
Magsakdal r-To go to another and ask
a favor; petition.
Magsalaghati f-To resent.
Magsalamangka-r-To juggle.
Magsalangtfang-r To oppose; cimtradict:
confute.
Magsalansangan-f-To impugn: contra-
dict; confute.
Magsalat-i-To Hunger, want; need lack,
famish; starve: be hungry or in
need.
Magsalita-fTo talk; speak reason a«^-
dress; harangue: converse.
Magsalitaan-r-To converse; talk toget-
her; condition: convenant; parley.
Magsalungatan-zz-To contradict; gaJnsay .
Magsamasama-z/-T(» unite put together;
bind; alloy; mix; league, coalewe;
collect; gather.
Magsanay-t^To practice: exercise.
Magsangalang-r-To defend: protect;
assist: prohibit.
Magsangayon r-To ait*»ociate: join: unite.
be united.
Magsankletas r-To wear toe slippers.
Magsapantaha r-To swppose; suspect;
conjecture: presume.
Magsasalxmn-Boapm aker .
Magsasaka-//-FaruieT :. agriinilturiBt.
Magsaulian-r-To return; restore; give;
back.
Magsaya-r-To be happy; enjoy one's
self:* be comforted; sport.
Magsayaw-»-To dance.
Magsaysay-f-To to relate: report, ex-
plain; announce; tell; characterize*
Magsikad-r-To kick.
MAG
Magsikap v-To economize; save.
Magailbe-v-To s^rve; be useful.
Mags'nokuTo hiccough
Ma^singkaw v-lo hitch up; harness; yoke.
MagsinungaHng-v To lie; fib. deceive;
falsify.
MagsiravTo hreak rot; degrade.
Magsiraan ng puri v To tarnish or
darken one's reputation.
Magsirain-v To blacken or dar en.
MagsisivTo repent rue bemoan.
Magsiste-v To assist; make or cause
to laugh.
Magsubsob-v To fall down; crawl un-
der anything.
Magsubukan-v To trig spig watch; rival.
Magsugal vTo play cards; gamble.
Magsuhol v-To bribe.
Masrsuitikv-To rob; plunder.
Magsukav-To vomit disgorge.
Magsulsol i; To provoke; induce; excite;
arouse.
Magsumakit r-To economize; lay up; lay
away; hoard.
Magsumbong v-To Accuse; blame; tell;
denounce.
Magsumikap-vTo economize; lay away.
Magsungad-v To pit two animals.
Magsuot-t;-Toputon;wear, cover, screen;
pui in.
Matfsuot sa gubat vTo hide in the
woods.
Magsupling-v-To sprout; shoot; bud;
germinate.
M Dgnuri-v To fold: plait; double crim-
p\e: probe; investigate; eaxmine.
Magieasutla-n Silkmercer.
Magftaanv-To reserve: defer; exempt;
conceal: separate: restrain; leave.
Magtabil-v-To gossip.
Magtaglay-vTo fetch; carry; wear.
Magtago-v-To hide; conceal: disguise;
hoard: iiollect; protect; shelter.
Magtahao-t'To cease; desist forbear.
Magtaka-v-To marvel: wonder.
Mi^takapan-r-To inetilt.
Magtacbo-9-To run; caper: frolic; frisk.
Magtali-v-To tie: bind; fagot.
Magtalo-i^-To dispute; contend; rival;
fight; straggle: antagonize; cope.
Magtaman-i^To nuffer; tolerate.
Magtamaaa-f'-To gain; succeed; procure;
acquire.
Magtamo-c-To follow; pursue; reach;
overtake; come up; obtain.
Magtampo vTo pout; be sulky.
^lagtanan-t'-To run away; leave f^ecret-
ly skip out.
Magtanan :ig snndalon-To desert.
Magtanka r-To be . motheaten.
72
MAG
Magtanga-a Motheaten.
Magtangal v-To take apart; take to-
pieces discompose.
Magtingkal vTo lump.
Magiangol-v-To defend; protect; help-;
assist; resist; oppose; repel.
Magtanim t7-To sow; plant.
Magtanong v-To ask, question; enquire;
consult.
Magtapon-v To throw away; mis spend.
Magtapon ang ari-u-To mis-spend.
Magtatag-vTo found institute; build;
set up establish; construct; edify.
Magtatagal o- • asting. durable.
Mag tatapayan-n Potter; earthen ware
maker.
Magtayo-v-To build; found; institute;
edify; construct form.
Magtihaya-e?-To fall on the back; lay-
face up.
Magtiis v To suffer; endure: abstain;
. refrain; tolerate, submit; resign;
undergo.
Magtika v-To determine; decide.
Magtimbang-vl o weigh.
Magtinda-w-To sell; vend; cater.
Magtipid r-To economize lessen ex-
penses.
Magtipiran v-To economize; curtail or
clip expensess
Magtipon-v-lo accumulate; gather; lay
up. store; save, lay away; cumw-
late.
Magtira v-To reserve; defer; exempt;
conceal; separate; restrain; leave.
Magtirik-v-To set on end.
Magtitinapay v-To BaKer; breadmaker.
Megtitisa w-Tilemaker.
Magtrabaho-v-To work; labor.
Magtubo-v-To gain; profit; grow; in-
crease.
Magtulak-v-To push; impel; press for-
ward.
Magtulakan-v-To push; shove.
Magtuli-vTo circumsize. ,
Magtulpy v-To continue; proceed; ad-
vance; stay; sojourn.
Magtulungan v-To favor; protect; help;
assist; aid.
Magtunaw v-To dissolve; liquefy;
melt.
Magtungayaw v-To curse; swear; blas-
pheme: execrate.
Magturing t7-To propose; guess; hag-
gle; higgle; offer a certain price.
Maturot?-To teach; educate; breed;
instruct; drill; discipline; coach;
edify.
Magturuan v-To discipline; drill;
punish.
MAG
73
Magtaos r-To balance an account; close
an account reed em a pledge.
>Iaj2 nbo-r-To cough.
Mag ugat ang halamanan r-To take
root, sprout.
Magugol-a£x pensive; costly; highpri-
ced.
Mag ugnay t?-To add to exaggerate; re-
compose; put in order.
Mag ugoyw-To swing; rock: move to
and fro.
Maguhit a Full of lines.
Maguho-rTo fall collapse.
Mag ukoi-t7-To pertain belong to.
Mag ukol parang may ari-r To master;
domineer
Mag ulakv-To reel; wind; wrap up*
Magulang-a Ripe; mature; parent: aged.
Magulangn Parent.
Mag ulap v-To cloud; darken, obscure.
Magulat-v-To be astonished, startled,
surprised; astonish, surprise.
Magulatin-a -Timid; skittish; easily
frightened.
Mag uliuli-k-To whirl; eddy.
Magulo a-Noisy; troubled; disorderly;
troublesome: chaotic; clangorous;
blatant.
Magulo-v-To put heads together.
Magulo ang kalooban a-Turbulent, un-
quite; dissatisfied; pertubed.
Magulungin a-Rolling; wheeling; easily
rolled.
Mag umpok-v-To converse; hold or
carry on a conversation.
Magunigunihinv- Apprehensive; fanciful ;
visionary fearful; timid sensitive.
Mag nsap- vTo talk converse; litigate;
contend: dispute.
Mag usbongv-lo sprout; shoot up; bud;
germinate.
Mag usisa v-Investigate; pry; reconnoi-
ter: espy; reconnoitre.
Magustuhan-v-To like enjoy; be peeased
with; be delighted.
Magutoma-Hungry: ravenous: starved.
Magutomv-To hanger; starve; famish;
be hungry.
Mag utos-v-To order; send; command;
ordain; enact.
Mag utos parang may ari-vTo master
domineer.
Magviage-v-To travel, journey; make
a journey.
Magvisitav-To .visit.
Magvoto-t7-To vote.
Magwagi-rTo wave; brandish.
Magwalis-v-To sweep; brush.
Magwangki-v-To appear; see; hypocri-
cize.
MAH
Magwari r-To think: meditate muse
contemplate consider reason; reflect,
cogitate; ponder, theorize.
Magwariwari r-To think meditate; muse;
consider; contemplate; reflect; Cogi-
tate con; deem; reason.
Magyabang vTo boast: brag; vaunt.
Magyari v-To complete finish.
Magyari ng salitaan r-To contract.
Mahaba a Long; lengthy.
Mahabaga-Com passionate; clement;
sympathetic.
Mahabagv-To sympathize; pity; have
compassion; grieve; be sorry.
Mahabagin-a-Compassionate: ' merciful
pious; piebald: holy; godly.
Mahabang lubhaa Prolix; tedious; very
long; troublesome.
Mahal a Costly; dear; high priced;
magnificent; grand: splendid.
Mahalaga a-I recious; dear; costly; ex-
pensive; valuable.
Mahalal v-To be elected; elect; choose;
declare; decree.
Mahalata-t7-1o feel; note; percieve.
Mahalata a Notable; percie vable.
Mahalay-a-Indecent; immodest, obscene;
shameless; lewd; impure; mean;
homely; ugly; bad; depraved; licen-
tious sordid; rude; imprudent: unbe-
coming; malicious; dirty, dishonest;
slow; dull; torpid.
Mahalan-vTo grow dear; overvalue;
raise the price.
Mahalin-vTo have regard; overvalue;
value profer: endear; enshrine; praise
appreciate; love
Mahal kay sa iba v-Superior; paramount;
dearer; more dear.
Mahalal na ugali a-Noble; honorable;
gentlemanly; ladylaike; prudent.
Mahambal-a-Mournful; sad.
Mahangal-a Stupid; dull; mean; low;
abject.
Mahapdi-a-Sensitive; painful; smarting;
prickly; pungent.
Mahapdian v-To irritate; smart; cause
a shap pain.
Mahapis-a-Sad; mournful; grievous.
Mahapis-i?To sadden; afflict; be mourn-
ful.
Mahapishapis a-Woebegone.
Mahawigv-To incline; be disposed.
Mahibang-v-To rave; dote: become mad;
go crazy; become demented.
Mahiga-v-To lie down; lay down.
Mahigit a-More.
Mahigpit-a-Tight; tenacious; exact; se-
vere; harsh; strict; taut; ^igid; close;
inflexible; narrow.
10
M AH
Mahigpit kumapit a-Tentacious; firm;
obstinate.
Mahigpit na nasa-n-Eagerness; violent
deaire
Mahikayat-v To exeite; rouse/ stimulate;
be attracted.
Mahilig-v-To incline; be inclined.
Mahilig-aLiable; subject.
Mahilig sa pakikipagtalo-a-Peevish;
touchy.
Mahilig sa basagulo-a-Ensnaring; quar^
relsome.
Mahilig sa kasiyahan-r- Temperate; reg-
ulated; quiet.
Mahilig sa pakikipagsama-a Sociable;
corteous social.
Mahimana Prudent slow, moderate.
Mahina a Weak; languid; imfirm feeble;
rickety; delicate; frail; thin; imbecile;
insecure; withered.
Mahina ang tainga a Hard of hearing.
Mahinahon-a-Moderate; prndent; tempe-
rate; circumspect; abstemious: aftable;
peaceful: courtious; confidential;quiet;
frugal; continent; reserved.
Mahinahoe <w?v. Moderately; calmly;
quietly; peacefully.
Mahinang loob a-Coward; languid; weak;
forceless.
Mahinrng umintindi-a-Stupid; hIow to
comprehend dull minde«l.
Mahingil a Liable; subject inclined.
Mahinhin-a-Chaste; pure; modest; decor-
ous polite, kind obliging honest;
moderate; attentive circumspect; de-
cent; virtuous; heedful unassuming.
Mahinog-v-To ripen mature; mellow.
Mahinto-t^To stop.
Mahinto muna-vTo stop before.
Mahipohipo-a-Tactile; frequently ban
died.
Mahirap-a-Poor; hard; difficult; bur-
densome; needy; grievous important;
dissatrous; dolorous; weary; anxious:
painful; decrepid; tiresome; onerous;
arduous; profound disadvantageous;
abstract inaccessible; faint.
Mahirap gawina-Laborious; difficult;
tiresome; painful; hard to accomplish.
Mahirati-a-Usual; ordinary; used, ac-
customed.
Mahiya-v-To be ashamed; blush.
Mahiya-o-ShamefuI; timid; backward.
Mahiyain a-Timid; shameful; backward;
bashful; shv.
Mahiyang-v-To be arcliniated, united,
or accustomed.
Mahiyawin-a Clamorous; vociferous;
boisterous; loud voiced.
Mah»bdan rTo denude; ^li^»ro)>t*.
74
MAI
Mahubog-a-Pliant; easily bent
Mahubog sa lambot-rTo bend because
of the softness.
Mahukaya Pitted full of holes.
Mahulaan i'-To foretell; prophesy.
Mahulagpos-t'-To avoid escape libe-
rate avoid punishment.
Mahulogf To fall; yield under a difri-
cultv
#
Mahulog sa ibang wica-f-To interpret;
translate.
Mahulog sa iba-r-To relapse; fall back.
Mahusay a wSound; healthy; wholesome;
arranged; secure discreet; generous;
noble; safe sincere just.
Mahusayin-rTo arrange, justify; make
good classify
Maibigan-v To like have regard for.
appreciate.
Maibigan a-Friendly; beloved; tempe-
rate.
Maibigan sa kasiyahan a Loving; friend
ly beloved.
MaibsanrTo throw off.
Maigot a-Paltry; niggard niggardly.
MaigotrTo be bound tightly.
Maihaw v-To be roasted roast.
Maiinom-a Potable drinkable.
Maikli aShort: brie^- concise; small:
limited; diminished; compendious
summarv.
Maikli anir isipa-Dull minded.
Mailag-i?To avoid, be bashful or sh}'
be afraid of.
Mailagan a-A voidable; evitable; eludible;
that which may be avoided.
Mailap a-Wild; unsocial; intractable.
Maimota-CIose; chary.
Maimot at niasakim a-Avaricious.
Mainanirt Handsome; fair pretty; fine
genteel dainty tasty; cheerful neat;
entertaining beautiful; exquisite;
gorgeous; janty jaunty.
Mainanr na lubos a Elegant; ex(juisite:
excellent; graceful dexterous.
Maingat «-Careful prudent; moderate;
modest; circumspect; vigilant; mind-
ful; solicitious; cautious; chary; con-
fidential; aware precautionary; pre-
cautional; reserved.
Maingat a-CarefuIly. moderately; ]»ru-
dently.
Mainip-/'To be inipalient; restless, fid-
gety or jealous; vex: irritate.
Mainipan-ffKestless; impatient: fidgety;
jealous.
Mainis-f;-To smother.
Mainita-Hot: warm: fiery; sultry.
Mainit ang ulo «-Quick tempered; hot-
heatled.
I
. i
MAK
Maiotindihan-t; To understand; oompre
hend.
Mai pagkakaila-a- Deniable.
Maipahihintulot a Permissible.
Maipapalit a Changeable permutable.
Mai rog a- Loving lovable fine tender;
affectionate; delicate: mild, kind;
plea«*ing perfect.
Mairogin a Lovable amiable; pleasing.
Mais n Corn
Maisann Cornfield.
Maisasabit a Fit tu be hung up.
n that which may be hung up.
Maisipan-v To remember, remind; think;
meditate.
Maisipan a Pensive; thoughtful.
Maitatago a-Concealable.
Maitatangia-Deniable.
Maitim-a-Black blackish jetty; obscure;
gloomy, dark; raven, ebony, dark-
brown.
Maiwanr-To leave; forego quit.
Maka v Can; could having the power.
Makabubuhaya-Nutri mental; nourisinar.
Makagagaling a Sanative; sanable;
healthful.
Makagigilit n-Cutter.
Makahalin ang loob-2/-To call or court
the love of another.
Makahapis a-Painful; sad; piteous.
Makahawa-v-To contage; be contageous;
infect; corrupt, pervert.
Makahawig a-Propitious.
Makahinga sa harapr-To breathe audi-
bly; perspire.
Makahihiwa a Sectile.
Makahilagpos v-To pull apart; elude;
slip away, get away.
Makahon v-To embale; be packed or
boxed up.
Makahuhubog-a Pliable.
Makaisa ang halaga-vTo be equiva-
lent; be of equal value.
Makaisa ang layo-z/To be of an equal
distance.
Makaiyak a Crying.
Makakaiba-a- Alterable alterant.
Makakain-a Eatable; edible;, comestible.
Makakamtan-a- Attainable; obtainable.
Makakita-2/-To see.
Makalat «To scatter; extend.
MaKalawang-aRusty.
Makaligtas-r-To liberate; save from
danger.
Makalilim a Shady.
Makalilioiot aOmissible.
Makaliliwanag a Illuminative; illumi-
nating.
Makaliraot-v-To forget; omis; miss;
neglect.
75 MAK
Makalinga-a-Careful; solicitous; vigilant;
mindful assiduous; attentive; diligent;
anxious; obsequeous; compliant.
Makalugod y-To be pleasing; gratifying
or humorous,
Makalulugi a Disadvantageoas losing.
Makalulugod-a Agreeable; pleasing; smil-
ing humorous.
Makalunos-v-To cause sadness.
Makalanos-a Painful sad; piteous.
Makamamatay a Deadly, mortal.
Makamandag aPoisonous; venemous.
Makamandagan-v To be poisonous; be
affected by poison.
Makanaw-vTo dilute; dissolve.
Makapagbigay lilimvTo make shady;
produce shade.
Makapal a Thick; large; corpulent;
compact, numerous, serried; stocky;
gross.
Makapal ang buhok-a Hairy.
MakapamahalanJurisdiction; authority.
Makapamalau-To heed watch; manage.
Makapangyarihan a Powerful; potent;
omnipotent; most powerful, al-
mighty, eminent; wealthy.
Makapangyayari a-Powerful potent;
miglity; wealthy.
Makapangyayari sa lahat a Omnipotent;
almighty; most powerful.
Makapasok f-To contain; be able to en-
ter.
Makapitong doble-a-Sevenfold.
Makapulas-u- o escape; avoid danger.
Makapupurga n-Cathartic.
Makaraan-v To elapse; go by; pass.
Makasalanan n Sinner; offender; delin-
quent.
Makasama-v-To hurt injure cause pain;
Makasapat-v-To be just or sufficient,
satisfy: gratify.
Makasasama a Injurious; harmful.
Makasasawa-a-Tiresome.
Makasilawr-To dazzle.
Makasilingit-vTo crowd in; slip in-
take part after the proper time.
Ma asing layo — Of an equal distance.
Makasira-v To be able to break or des-
troy.
Makasistra-a-Harmful; injurious; not
healthful; deleterious; disadvan]-
tageous; noxious.
Makatanaw v-To see; look view.
Makatas-o-Juicy; sappy; succulent.
Makatatawa-a-Laughable; ludicrous;
smiling; agreeable; droll; absurd.
Makatawan-a-Vast; massive; corpulent;
fat; large.
Makatekas-f-To cheat; deceive; swin-
dle.
.J
MAK
MAL
Makipagcasundo-ivToreconcile;comply;
be friends or congenial.
Makipaglamas-v-To attack; assauit fight:
combat.
Makijiaglikiitin rTi) be boia erous. be;
Makipagmook iJ.To 'fight; war; oppose
combat,
MakipogpasiyauTo feel; grieve.
Makipagsalitaan r-To converse, talk;
Mak pagtalo-i'ToiiiBpute; argue litigate,
contend; quarrel; resist oppose; repel;
MakipagUBap-t'-To litigate; dispute;
sludy talkidiscuaB contend; converse;
Bpeak; reason; confer; harangue.
Mafcipagyari r-To complete; finish.
Makipot-n Narrow; close; tight.
Makiskis-ii-To scratch; waste by fric-
Makisama-c.Tg be friends be with.
Makiaap-a-Brilliant; shiny, bright; lucid;
lucient; glossy.
Makita-r-To see: look; meet: ken.
Makitaioniiiam-o-To meddle- inter-
fere.
Makitang mnli r-To review; see or
meet aj^iii.
MakitidoSarrow; close; tight; rigid;
Miikiiit^ap-rTi^ entreat; speak: haran-
gue; reason; implore; crave; beg pray;
request; petition
Makiugali if.To sympathize; be con-
genial.
Makuhav.To get; take.
Makutot-aCurly
Makidot'V'lo curl
Makutiaoc-To miscarry; menstruate
very etrongly,
Mnkupad-p-Dilialory; lazy; dull; indo
lent late. slow.
Mnkupitin v.To purloin; pinch; knock
^Inkuro.V'To know: uaderi<tand
Makuto n.Lonsy.
Malaban-rt Opposite. ,
Malnbasi'-To be excluded or kept ■,
out; be exempt. ,
Malahis a-Eacessive e«borbitBiit; enor- ,
mo lis )>rofii8e, abundant; lavisli; i
Malnh's-(iritT. Abandantly; lavishly; ex- j,
fessivply; profusely. [
Malabis «Rest: remainder; residue. \
Malnbis na kaaamaan-n-Perveraity : !
wickedness. [
Malabis na Itiat n Tedium; tedoiiisnes» J
prolixity, I
Makatimbang-p-To balance; counter-
poise; weigh.
Makatitiis a-Bearable; forbearing; pa-
Makatulad pTo be lake: resemble,
Makaiulog,«-To sleep.
Makaulinigv-To misunderstand; hear
imperfectly.
Makawala-f-To escape; avoid,
Mftkawangis-a-Alike, equal, similar; as-
similated,
Makaya-n To be able; have the power
Makayamutan.i' To displease; offend;
disgust,
Makialam-K-To interfere; meddle; in-
termeddle,
Makiapid-wTo feduce; fornicate adul-
Makiayon )T-To coincide; acquiese, yield;
have tlie same Idea.
Makibagay-w-Tosympatine; accomodate.
Makihalubilo-c-To be one of a multi-
tude.
MakiisaeTo yield; coincide; agree;
attest; comform: prove,
Makiisa sa pasiya-wTo feel or. grieve
for another,
Makilala-B-To know; nnderstand; detect;
meet, ascertain; discover; recogni/.e;
Makilinga Leaning, inchned.
Makihtiin (iTicklish.
Makimatyag-i^-To look after care for;
attend to pay attention
Mdkina-n- Macbi n e.
Makinabang wTo gain, profit; interest.
Maki n an g-a- Bright; shiny; polished;
ylosay. briiUaut; lustrous,
tiUkinangpangapaB.M-HarveBter;mower;
MakinigfJ-To hear: listen.
M akin is-»- Glossy; elegant; fine; shiny;
nice; gay; graceful, lucid; shining;
plain; neat; natty; terse; slick,
Makintab o-Shuwy; shiny, lambent; In-
cieut. glc6sy
JUakintal'i- To print, stamp: emboss:
Uakipagaway-v-To dispute; litigate: con
tend, fight; rival; quarrel :opposBe pick;
a quarrel.
Makipagbabag-v To fight; rival; con-
tend; quarrel.
Makipagbaka-rTo war; fight; attack;
combat; oppose.
Makipagdamdam-vTo feel; grieve.
Mafcipaghamon-v-To fight oppose; com-
bat defy: challenge,
Makipagcapowa-u-To be cordial, kind,
Bocial or vurteoue.
\'
MAL
7/
Malabis na pagmamahal-w-Predilection;
excessive love.
Malabis ng tipid-a-Miserable. mean;
miserly; stingy.'
Malal>naw alhin pare diluted.
Malabo a Muddy; obscure; murky; dark;
gloomy; dubious; indistinct; unintel-
igible enigma:ic thick.
Malagak-v-To put in charge of an-
other;
Mala^amgamgam-a-Tepid; lukewarm.
Malagas ang dahon-aTo fall off (per
to leaves).
Malaglagr- o fall.
Malagkit a-Sticky. unctions; greasy-
mucous gluttinous soft.
Malago-rt- eafy; pertile; luxuriant,
fruitful^ copious.
Malago ang buhok a Hairy.
Malagot-v-lo break, pull apart.
Malagot ang hiningav-'lo expire,
die.
Malagpos-a-Exxcessive; overabunilant.
Malagpos-ariv.-Excessively; abundantly;
profusely
Malagpos n-Residue; remainder; over-
plus.
Malagpos ang dami-a-Overabundant;
exuberant, too many.
Malagpos ang kababaan-a-Obese; too
fat.
Malait-a Contemptible; despicable; low;
abject,
Malakad ang paa-w-To go afort; walk.
Malakas«-Strong «tout firm; hutiky;
vigorous; mighty; drawny; burly;
hale, corpulent robust; rigid per-
fect; sound; solid; stocky; inflexible;
hard coarse brave; valiant active;
effective; bouncing vehement.
Malakas ang katawan-a-Healthy sound.
M^ilakas kumain^i-Glutton; healthy
eater.
Malakas uminom w-Tippler; drunkanl.
Malakhin-f-To honor, respect, dig-
nify adorn.
Malaki a-Large; great; vast; huge; burly;
gigantic; heavy; weighty; important;
compact; strong lofty; corpulent;
circumspect; arduous; stout; grievous.
Malaking iakas-?i Powder; might.
Malakingmalaki-a-Very great or large;
chief; principal.
M«laking pag-ibig w Deep love.
Malakingtawo-w- Large man gentleinan.
Malaki paa Larger greater.
MaiakukoaVVarm lukewarm tepixl.
Malalaluan-a-Superable; conquerable.
Malalim a-Deep; profound.
Malamdn-«- Fleshy; full of meat.
M AL
Malanian-r lo know; wit; ken; under-
stanil comprehend; cognize.
Malambot « Soft; spongy; pliable lim-
ber; bland; mellow; tender; lithe;
flexible; delicate; docile plaint weak;
mild.
Malanibot ang ugali ^Submissive; hum-
ble resigned affable; meek gentle;
placid solft tempered; hnient.
Malamig-a Cold; frigid; cool, bleak;
refrigerant.
Malangiba- Scabby; scurvy; scurry;
mangy.
Malangis-a-Oily oleagneous; fine,
Malanta i' To pine or fall away wither;
diy up.
Malaon-wTime tide term; sea on; age;
duration.
Malaon a-Prolix old.
Malapad-a Wide; ««pen; spacious, capa-
cious.
Malapad-nOne cent.
Malapit a^r -Near; close,
Mnlapit a Proximity next; negbhbor-
ing; contiguous mediate impending.
Malapit na malapit-arfv.-Very near
nearly; almost.
Malapot a Thick dense close.
Malasa a Palatable tasty; melIow\
Malasin-v-To run over; peruse: survey
review; revise; observe notice heed;
mind.
Malason-r-To be poiasn.
Malason «Poisonous; venemos.
Malataa Tender; weak; delicate languid
faint: sofc heartless; withered
Mnlawak a Large; extensive ample:
wide capacious spacious; champaign.
Malaway rt Salivous salivary.
Malawigt/'-To explain in a round about
way.
Malayo a Distant remote; outlying;
far; retired solitary.
Malayo sa kaguluhanfl Quiet calm.
Mrtlayo sa kapowaaShy diffident.
Malayo pa sa-adv. Beyond, farther; on
the other side.
Mali n-Mistake; error; fault; defect;
oversight; blunder.
Mali-a-False; mendacious: orroneous;
bad; incorrect: faulty.
Mali sa eulat 6 limbag-n-Erratum.
Malibag-fl-Dirty: greasy filty.
Malibogrt-Lewd: lustful; immodest;
indecent; obscene; impure; shameless.
Mjiligaw'-v To mistake; commit an error
lose one*s wav. err.
Mai igaya-rt- Joyful pleasant: merry;
happy; fortunate; prosperous; con-
vivial; holiday.
MAL 7
MallgurTu batlie take a buh
Maligtaav-To be uaveil
Mitlihiin rt Sei ret reserved i,autious
confidential salient
itiilihis (t-To err mistake [lupjudge
become lost
Maliit-a Lett 111 email sbirC si anty
Miliit na kiUn n Bnlwark deferiLe
Maliit na malntnVer\ eriialt len
litle.
Maliit pa ea a H mailer, leee
Malihot-a Restle-^B t>uiete'Ous mis
cliievous lively noisv ttirbalent
MalikaiaActive quuk sjieeil^ etpe
ilitioiis; Hinart mmbie light free
prompt; litheaome iiiglmpirited ewift
ready; spry diligent iooBe merm
Malilim-d Shady iimbrapeone
Malilimutin-ftForKetful; oblivious;
neglect fill.
Malimbag-fTo etamp; print.
Malimit a Close detiae; thick; eompaut:
condensed.
Malimutaim-To forget; neglect; omit;
mistake unlearn.
Mulinamnani n-Deticioiis; select; mel-
low: buttery
Malinaw d-Urear; br'ght plain; dis-
tinct; open uviilenl manifest; pub-
ic: iransporen sheer; obvious
Malinaw dingin-n Intelligible; con-
cievable. pronoimred
Malingatinu-To negUit: forget; over-
look «kip.
Malingat n-Forgetful; neglectful.
Malinis a Olenn; pure; clear; decent;
unmixed: free: neat plain; immocu-
late; nnadulterated; virtiioup; devout;
tidy: lioneat; modest; relitied: mere.
Malinis na loob-rt-Sinrere; clear; frank,
cordial' pure.
Malinsad f'l o difjoint.
Malipow-To extiuguieh; l>ecome exter-
minated or destroyed.
Maliposo-Puatly; fnll of puntles.
.MaliposrTo be full of.
Maliroto Unsavory: liavinic a bad taste.
Malited-A Strong; robust.
Mslito V To niietake; err. embarrasci;
be uneasy or discomposed.
Mai i waft- B- Slow: tardy; elothtiil; indo-
lent; lazy,
.Maliwag mane'ari-ri Difficult bard.
Maliwanagn-Clear. bright evident; ob-
vious; luminous; liidd; distinct,
refiilireni; overt; ostensihle: express;
notable; quite: pronounced, point
blank sheer.
* AIAL
Malirtauis na mijabis n-Glistening, too
nhiny oi bright
Mai jw L^ (1 \\ ide free; open; loose.
Milowa„*fiL lae free open; wide.
Mnluigang kama) «Spendthrift, prod
^lalnag ang loob a Free hearted: gene-
rous calm free good natnred
Mnlualliatin Blessed glorious, hapDv-
belo^ed
■MjluagoWide diffuse ample open:
•jpaiioiis I hampaign; diffusive, capa-
Maluang mangusnp a Elo<juent.
MaluataSlow tardj protracted: pro-
MnlubavdlilaBt pliant; amiable; pleas-
ing «low ensj of HUCeert»,
'Milubay \ng a<4al a Amiable, pleasing;
go*id natured.
Malubay niakipagUMapn-Mild of
Malubay na loob-oMeek; gentle, tame-
quiel; mild.
Malubha-rtEscesNive; extreme.
Maiubha-aiii' Too; very.
Muhibogu-To sink; submerge.
Malugas u-To fall out. shed hair.
Malugod-a Amiable pleasing; happy;
merry convivial good natnred.
iMahigod-uTo be happy, contented,
pleased, satlstied, lieliglited or
vial.
Malukong-K-Concave. I'oncav
bollowness.
Malulan-vTo contain; hold;
prise be lieli).
Malututango Bonvaiil.
Malnma-«-To hecome old, «t.
;y;holloi
tv.
Mah
!iTo DfH-ile; gentle;
Malumbak a- Pitted; full of holes.
Malumbay «-Gloiny: sad sorrowfi
urnful plaintive, meaci.
Malumbay (^To he afHicted or sad.
Malumbay na loobaSad mournful.
Maluniol-o- Mossy; oozy, slimy. j
Mftlumpo-c-To have rlie din^ue gi'.je
way in the kneew. P
Malundoo Kngged,
li.l„„gk<.,-.S.,l. ■"""»■'"1. l-l.tJX..!
unhappy iiLournful; iiil-1:i .„i,
mean rueful bleak, hapl,..., , »^'"''
cast ,^re-ttalle... .-hapfall,. ■'''>■■■ i- ^"^J^
plainlibe: pensive; disiTi .. *'-5*°
Maluningning-a Bright: a' r'-fniti^^a^-
lant; glistening glitter'*"'"^rfl«t
*; t^dc
MAM
Mai npa-a- Earthy, having much land;
territorial.
Malupaypay-t7-To grow or become weak
or languid.
Malupaypay a- languid ; weak.
Malusaw a Liquid.
Malusaw r-To dilute; dist-olve.
Maluto v-To boil; cook.
Malutong a Brittle, fragile.
Mamaangr-To wonder; stare.
Mamaga-r-To swell, become swollen;
tumefy.
Mamagitanv-To intercede; interpose;
mediate; bespeak.
Mamahal-r-To grow or become dear;
raise the price.
Mamahala-v-To manage; look after, heed;
take care; keep govern command;
direct; administer, man; wield; reek;
boss.
Mamagpag ?/ To shake; wag.
Mamalagi-w-To continue; endure; ha-
bituate; subsist, protract.
Mamalagor-To become fruitful; be
abundant.
Mamali-v^To err; mistake equivocate;
blunder; misjiidge. commit a mis-
take.
Mamaii ang dinig-i'-To misunderstand.
Mamalo-r- o falsify;' be false.
Mamalso w Falsificator.
Mamamayapa-w Pacificator; pacifier.
Mamana v To inherit.
Mamauas v To swell tumefy
Mamanghav-To wonder marvel; store.
Mamanhid V To numb; benumb; cramp;
become torpid or senseless.
Mamanhik t?To intercede, interpose;
mediate; go up.
Mamausa-zz-To brag; glory; boast.
Mamansag-rTo spot.
Mamantalv-To be fiea biten.
Mamantik9-a Puttery mellow; fat; cor-
pulent: coarse; obese.
Mamantog-tvTo inflate; fill with wind;
blow full of wind.
Mamao8t?-To become hoarse.
Mamaos-a-Hoarse.
Mamasdanr-To see; watch: detect; find;
discover; meet with; hit upon.
Mamaslang-v-To be rude or disre-
spectful,
Mamatay-?^To die; perish: end go out;
stop; terminate or conclude life
Mamaulo-t?To fill; be filled or stuffed.
Mamaya-flwiw. -Presently; soon; immedi-
ately: right away at once then; be-
fore long, in a moment; after.
Mamili-v-To choose buy; purchase;
go shopping; prefer.
^ MAN
Mam i nsan m i nsa n <wfr.- Now and then.
sometimes; from lime to time.
MamintasrTo find fault; censure;
ridicule; cristicize.
Mamirinsa-r To iron.
Mamohaghag r To rarify. become thin.
Mamook r To war; fight oppose.
Mamualant^To fill stuff; satisfy.
Mamuhi-r-To disgust; displease of fend;
vex; molest loathe; excite
Mamuhunan-f> To found; furnish capitah
Mamuisan-f-To loan on interest; rent
for cash.
Mamukha-r-To resemble; be like; favor;
Mamukod-r-To separate divide; be dis^
tinct except; distinguish.
Mamukod sa lahat-tNTo surpass; out-
vie exceed, excel.
Mamula-i? To redden; blush dve red.
Mamulaklak V To flower, bloom flour-
ish thrive.
Mamulamula-rt Reddish.
Mamulangos f To slip or run through
the fingers.
Mamulayan-t; To have knowledge.
Mamulayan «Wise, knowing.
\1amunga-J?-To bear fruit; produce;
bring forth flower; be fruitful.
MamumulaThat which will become
red.
Mamulubi v-To beg; be poor; im-
poverish hunger starve; famish
MamunorTo command, lead; hea<l;
marshal.
Manmmuhunan n-Capitalist.
Mamuti-tvTo whiten.
Mamutik-r-To become mud(h\
Mana-n-Inheritance; heirloom; rheum;
patrimony.
Manabako r To smoke cigars.
Manada-n-Flock herd.
Managal-t'To last; continue; subsist;
endure persist.
Managhoy r-To lament: mourn; grieve;
cry; bewail.
Managot-v-To bi^il: answer.
Manahan v-To inhabit rsside; dwell.
Manaig v-To conquer; predominate; ex
eel; out do; surpass.
ManaingvTo lament; bewail; tell one's
misfortuness.
Manainga-t/-To listen; liear. en; liear;
attend.
Manakanaka-a^r. Sometimes; now and
then from time to time.
Manakit-v-To hurt wound; offend.
Manakot-r-To frighten; terrify; dnunt,
intimidate; scare.
Manalan'" -?^To petition; harangue
besee n; pray; pleab; invocate invoke.
MAN
Manalig-vTo have faith.
Manalo vl o win; gain conquer exult
triumph.
Manamanahan a-Hereditary.
Mi^nambitan V To lament; mourn; cry;
grieve; bewail
Manampalasan-vTo insult: offend;
make: angry revile; abt|se; injure.
Mananagot yi Bondsman.
Mananagpi-n Cobbler one who patches.
Mananagwan-w Rower; paddler.
Mananakop w Savior; rescuer redeemer.
Manananirn-w-Planter, one who plants.
Mananayaw n Dancer.
ManangisvTo cry; mourn; snivel; sob;
grieve lament; bewail.
Manaog v-To descend; go down.
Manariw^avTo grow or become green.
Manatili-v-To continue: protract endure;
subsist; last fix; fasten: persist.
Manbabayo-n-Mallet.
Mandala n Stack; rick.
Mandayav-To deceive; cheat.
Manduduit n-Thiel; robber; freebooter;
pillager; plunderer.
Mandudurogw- Pounder; one who flails.
Maneka^-Tz-To cheat* defraud; swindle;
gull; impose upon.
Manenegosio-aNegotiable.
Mnenekas-n- Swindler; defaulter.
Mangaahitw-Barber.
Manga anakn-Ohildren.
Manga bagaybagayan-w-Chattels; fix-
tures; furniture.
Manga bagay nakasamsam sa kaaway-
n spoils capture prizes.
Manga bitukaw-Entrails; intestines.
Mangabayo-v-To ride a horse"
Manga damit w-Apparel.
Mangagamot w-Doctor physician.
Mangagamot na hindi nag-aral-n-Quack-
doctor.
Mangagamot ng hayop w-Vetrinarian;
ferrier. horse doctor.
Mangagaod-n-Rower; paddler.
MangagapasTiReaper; harvester; mower;
one who reaps or harvests.
Manga gastos-n Expenses; charge^.
Mangagaw-w-Robber; plunderer thief.
Mangagawa-n Doer; maker; author.
Mangagawa ng barilesn Cooper.
Mangagawa ng kutsilio-w-Cutler.
Mangagat-v-To bite:
Mangajrkayonkayon-v-To agree; consert;
decide.
M' ngahasa Agressive; saucy; hold;
plucky: intrepid : forward; stalwart;
stalworth; spunky; precocious; high-
spirited. V
Mangahas t'-To dare; defy; vt^ure; try.
80 MAN
Mangaligkig v To shiver or tremble
with cold.
Mangaling v-To come from; issue from;
arise, proceed or spring; from; ori-
ginate in.
Mangaling sa r To descend or come
fro'Ti.
Manga manok-w-Poultry.
Mang ambavTo pretend to threaten.
Mang^ngahoy-n Woodsman woodcutter;
timber merchant.
Mangangalakal-w-Merchant; dealer; tra-
der; shopkeeper.
Manganibv-To be in danger.
Manganinag»?-To be transparent.
Manga pagkain-w Victuals; provisions.
Mangapit-v-To grasp; seize; catch;
snatch.
Mangas-n Sleeve.
Mangas na maluag-w-Poke.
Mangaso-v-To hunt; chase; go hunting;
course gun; go on a chase.
Manga sundalong bantayw Guard.
Mangatal vTo oscillate; vibrate, shiver;
tremble.
Mangangatal ^.Tremulous; quivering.
Mangangayat-v To become or grow
thin, weak or poor.
Mangati-v-To attract by deceit.
Mangatowiran-t? To argue; reason; dis-
cuss: discourse; affirm; give a rea-
son.
Manga upang bato w-.Tudge^s fees.
Mangayayat n-To become weak; thin
or langui<l; debilitate.
Mangbabasag w-Breaker; one who
breaks.
Mangbadya-v-To imitate; pcoff; mock;
ridicule; copy.
Mangbansag-v-To nickname,
Mangbihag v-To capture; captivate.
Mangbihag ng sasakyan v-To pirate.
Mangbububo-n Founder.
Mangd rigma n- Warrior: soldier.
Mangubat v-1 o go to the woods; work
in the woods become or grow woody.
Mangugupit n Barber.
Manghaw Wonder, admiration; amaze-
ment.
Manghahabi-n-Weaver.
Manghahabi ng sutla wSilkweaver.
Manghahalo w-Wixer roller.
Manghaharang-9i Highwayman; bandit;
robber.
Manghahayuma n-Patcher; cobbler
Mangharang-u-To hold; up; rob; plunder
assault.
ManghawakvTo attach; hold up; catch
hold of.
Manghihinang-n Soldering iron.
\
MANG
81
MAN
ManjjhiraasokvTo interfere, interrup;
meddle.
Manghimatayv-To faint: swoon.
ManghinaT-To weaken pine; away; de-
bilitate extenuate: wa^te away.
Manghina ang loob v To dishearten be-
come; discouraged; grow dejected;
become weak.
Manghinapang v-To become coura-
geous strengthen; invigorate enforce;
exert reinforee, gather farce; make
strong or brave.
Manghinguto r-To louse; clean from;
lice or fleas.
Manghinikaik-rTo louse; clean from
lice or fleas.
Manghinuha-v-To collect: gather.
Manghiya-v-To shame; make ashamed;
cause to be ashamed.
Manghuhulan Prophet.
Mang iba-r-To alter change.
Mang iba sa capowavTo distinguish
one's self.
Mang iit-w-To nickname; ridicule scoff;
censure.
Mangilabot w-To terrify, frighten; scare.
Mangilaldsv-To marvel wonder.
MangilidvTo approach the edg^e or
shore.
Mang imay-v-To shell.
Manginigv-To tremble; sparkle; oscil-
late; vibrate.
Mdngiti-w-To smile look pleased or
happy.
Mangitlog-v-To lay eggs.
Mang iyaw-v-To mew.
Mangkok-n-Crock; bowl; porringer.
Mangkulam-v-To bewitch.
Mang-laban-v-To struggle; fight; war;
oppose: strive; contend; resist.
Manglalik-nTurner.
Manglibak-v-To deride; scoff; jeer;
mock.
Mangliligis-w-Miller: grinder.
Manglilinag w Cultivator; gardener; hor-
ticulturist.
Mangloob v-To plunder; assault; pillage;
rob.
Manglulusog w Plunderer; destroyer; pil-
lager; consumer.
Mangmanga Folish idiotic; stupid; dull;
conwardly; ignorant; rude; silly.
Mangmang-n-Brute; idiot.
Mangmumulin Grinder: miller.
Mangulo-v To wrangle; fight; perturb; dis
turb: harrow.
Mang ulo vTo head; command; be chief,
govern.
Mangulam «To eat nothing but meat.
Mangulo v-T ocurl.
Mang umit r-To steal; pilfer; rob; seized
grasp.
Mang unay v-To benumb.
Mang undot-v To wrinkle; become wrink-
ly-
Mang urong r To revoke, retract; retreat;
retire; go back.
Mang usapv-To talk; utter; converse
speak; reason harangue.
Mangusap na hindi nIawatasan-v-To
numble; mutter.
Mangyari n Result; consequences.
Mangyari-v-To happen: be done have;
may: can; be possible; be able or
feasible; possess.
Mangyari-con/.-Because.
Mangyaring bigla-v-To do in a hurry.
Mangyayari a- Feasible: practicable; pos-
sible; easy.
Mangyayari sa arawaraw-a-Quotidian.
Mangyayariring ihiwalaya-Separable.
Mangyayaring mabusog a Satiable.
Mangyayaring mamali a Fallible.
Mangyayaring mapagaling-a Curable;
healable.
Mangyayaring matapos-a-Terminable.
Mangyayaring matawa a-Laughable; lu-
dicrous.
Mangyayaring tiisin a-Sufferable; en-
durable.
Manhid-n-Numbness; ache.
Mahilakbot-v-l o terrify; scare; frighten.
Manhinayang-r-To pity; have compas-
sion; grieve for: be sorry for.
Manibasib v-To attack; assault; under-
take; attempt.
Manibay-v To strengthen; secure; make
fast; prop; affirm.
Manigarrillo t/-To smoke cigarrettes.
Mamihasa-z/To accustom; inure.
Maniin v-To prop up; build upon; raise
on the hands; support on anything.
Manika n-Wrist.
Manikadv-To kick- fling out.
Manikluhod-v-To ask; beseech; petition;
beg.
Maniko-v-To ellow.
Manilbihan-v-To serve; favor; make
use of.
Manindal-v-To be added or supported
by another.
Maningas-a-Fervent; ardent; vehement.
Manigid n Trower.
Maningil-r-To collect.
Maningning-a-Bright; sparking; radiant;
shining: luminous; lucid; refulgent;
grittering; lucient; quivering.
Maningning v-To sparkle; shine; glitter;
radiate scintillate.
Maniningilw-Collector; taxgatherer.
11
MAN
Manininta-n- Lover.
Maninira-w-Breaker, destroyer; misdeal-
er; corruptor.
Maninira ang ari ng may ari-w-Defaul-
ter; defrauder.
Maaninira ng pagaarin-Spendthrift;
squanderer.
Maninira ng puri w-Defamer: slanderer.
Maninirahan sa isang lugar-w-Inhabitant.
Manipisa-Thin; slender; fine; sleazy.
Manirahan v-To dwell, live; lodge, re-
side; inhabit.
Manirintas v-To braid.
Maniwala-vTo believe; trow; credit;
trust; have faith.
Maniwalain n-Trustful.
Manlalabra-nStonecutter.
Man lalagari-w Sawyer.
Manlalalik w-Turner.
Man lamang a(Zv.-Though;atleast;scarc.e-
ly: hardly, otherwise.
Manliso-n-Cramp; spasm.
Manlulupig w Usurper.
Manok-w-Rooster; cock; chanticleer.
Mano na-m^er.- Would to GOD; for
heaven's sake.
Manong-infer.-At least.
Manong-ac2z/.-Though; at least; scarce-
ly; hardly; otherwise.
Manotnot-vTo ravel.
Mansa-w-Spot; stain; blot; blur; blotch;
blemish; faeces; dirt.
Mansahan-v-To stain; spoil; blur; blot;
tarnish; bespatter; daub, contaminate;
blotch.
Mansuhin-v To tame; domesticate.
Man tel-n Mantel; tablecloth; altardoth.
Mantika-n-Grease: lard; fat.
Mantinihin-v-To maintain; support, sus-
tain; hold up.
Mantiquilla-n-Butter.
Manuag-v-To hook with the horns;
butt.
Manuba-v-To deceive; cheat; defraud;
swindle; impose upon.
Manuba-a-Deceitful; cheating.
Manubig-v-To urinate; emit urine.
Manubok-z/-To spy; espy; witch; test;
try.
Manuka-Tz-To peck.
Manukodv-To jut out, surpass; excel*
Manuluyan-v-To lodge; board; repose;
entertailn in one's home.
Manumpa-z/-To swear; make oath; curse;
blaspheme.
Manumpa ng kasinungalingan-i; To per
jure; swear falsely.
Manunuba-n-Swindler; cheat.
Manunubok-w-Spy; hangdog.
Manunula-w-Poet.
82 MAP
Manunulid-w Spinner of thread, exam-
iner.
Manunulong-?i-Helper, aid; assistance;
one who aids or assists.
Manunulsa-w Raper papist.
Manununog 7i-Incendiary; burner.
Manuyav-To flatter; coax; deligth;
please.
Maolingan-v-To bespatter with soot.
Maowi-t;-ro return, devolve; become.
Mapa-7i Map.
Mapag aglahi-a-Joking funny happy,
Mapag aksaya-a-Spendthrift prodigal.
Mapag aknaya ang pag aari n-Spend-
thrift; squanderer, prodigal.
Mapagal v-To fatigue, tire.
Mapag ampon-a-Generous; noble; lib-
eral; magnanimous; kind.
Mapagnumpa-aCursing.
Mapagbalbasw Flatterer.
Mapagbanalbanalan a Hypocritical; in-
sincere.
Mapagbasagulo a-Quarrelsome: entan-
gling; ensnaring, coutious; bellicose;
. controvertible.
Mapagbata-a Childish.
Mapagbigay galanga-Respectful; polite.
Mapagbigay loob-a Obedient; attentive;
compliant.
Mapagbiyaya-a Extraavagant; generous;
wasteful, magnificent grand; splendid.
Mapagbuhos a-Effusive.
Mapagdasal-a-Prayerful; pious.
Mapagmagaling aCurable. healable.
Mapaghamona- Provocative; irritative;
provocating, provoking.
Mapaghangin-a- Boastful; arrogant.
Mapaghilik a-Snoring.
Mapaghinala-a Fearful; distrustful; sus-
picious: suspective; jealous.
Mapag isip-a-Thoughtful; imaginative;
fanciful, contemplative.
Mapagkit a-Vicid viscous sticky.
Mapagkonowaria-Hypocritical; deceit-
ful; false; untrue; counterfeit.
Mapaglantunay-a Slothful; tardy, slouch-
y.
Mapaglaro-a-Playful; jesting; rompish;
wanton.
Mapaglaway-aSalivous.
Mapaglinkod a-Compliant loving, kind;
obliging; obsequeous.
Mapag lura-aSalivous.
Mapdgmarikita Spruce; proud; haughty;
blown.
Mapagmarunong-w-Pretender; sciolist.
Mapagmasid a-Observing; careful, cau-
tious.
Mapagmayabang-a-Conceited; proud;
haughty.
MAP
83
MAP
Mapagmura a Vile; slandering; low;
slanderous.
Mapagnasa-a-Desirous eager; greedy;
longing lewd.
Mapagod-v To be or become tired, be
fatigued or worn uot.
Mapagimbabaw a-Feigned; false.
Mapagpalaro-a Playful.
Mapagpanaginip-a Dreamy.
Mapagpasial-a Strolling walking.
Mapagpasiya-a- Abstinent.
Mapagpatawa «Laughable; happy; gay;
joyful ludicrous.
Mapagpatubo-a-Feitile; profitable.
Mapagpigil-a Temperate; frugal mod-
erate abstemious; prudent sober.
Mapagpita a-Respectfully; kind; gene-
rous.
Mapagpitagan-a-Polite; respectful; kind;
obliging generous.
Mapajrpasinungaling-a Lying; deceitful;
erroneous.
Mapagsiste a Joyful; gay. festive happy;
graceful.
Mapagsugaln Gambler.
Mapagsumbong n Telltale.
Mapagsumbong n Informer; telltale; tale-
bearer.
Mapagtago a Secret underhanded.
Mapagtago ang galit-a Rancorous spite-
ful.
Mapagtamasa-a-Profuse; lavish; showy;
abundant.
Mapagtanim sa loob-a Rancorous: spite-
ful.
Mapagtapon-a Spendthrift; prodigal.
Mapagtawa-a Laughable
Mapagtiisa Patient; forbearing; accomo-
dating abstinent.
Mapagtumpak-a-Prudish; fastidious.
Mapagtungayawa-Cursing slanderous;
vile; foulmouthed.
Mapagupasala-a-Critical; slandering; in-
sulting.
Mapagwari-a Prudent; considerate; mad-
itating contemplative.
Mapaghamak-i?-To injure; hurt.
Mapahinga-v-To rest; repose; be calm;
breathe: respire.
Mapaigatan-a To interpose; intercede.
Mapaikpik v-To compress; press.
Mapainom-v-To invite to drink.
Mapait-o Mordant bitter; poignant;
pungent; rough to the taste.
Mapakaila-v To deny; retract.
Mapakaila a Deniable.
Mapakaluma-r-Ta be old or stale.
Mapakatanda-Tz-To be very old.
Mapakialam rt-Maddlesome; i n t e r f e -
ring.
Mapakikinabafigan-a Profitable; serv-
icible; utseful; beneficial.
Mb palad-a Happy; lucky; fortunate bles-
sed prosperous; successful; thriving.
Mapalagay-v-To elect; chose; nomina-
te.
Mapalaran v-To be lucky; happy; or for-
tunate.
Mapamanhin-a Superstitous
Mapamansaa Spotted; dirty; proud; ar-
rogant
Mapamula-v-To commence; begin.
Mapanaog-v-To go down; descend; let or
send down.
Mapang agad a-Quick; early.
Mapang agad-ac^y. -Early; quiclky.
Mapangaw ang gulong-v To stick in the
mud.
Mapangbabayi a-Lewd; lustful.
Mapanghibe-a Deceitful; cheating.
Mapanglibka a-Scoffing; ridiculous.
Mapanglibak w-Scoffer; scorner; cen-
sor.
Mapanghicayat a Attractive; exciMng.
Mapanhinayang a- Attractive.
Mapangiba-w-Gainsayer.
Mapani?law-a Gloomy; dark;obscure: sor-
rowful; sad; mournful sullen; som-
ber; cheerless; rueful: mean; murky;
hazy.
Mapanggulo a-Turbulent; seditious; nial
content; discontented, noisy; boister-
ous.
Mapanhik-z/-To mount; ascend; go wp; in-
crease.
Mapaniran-Destroyer; breaker.
Mapanirang puri-w Defamer.
Mapansin-v-To feel; note; understand;
hit upon.
Mapantay-v-To become equal or matched
Mapanumpa-a-Foulmouthed; vile.
Mapanuya-a-Flattering.
Mapaos-a Hoarse; husky.
Mapalitan-a-Changeable.
Maparafigalan-a-Boastf ul ; arrogant;
proud haughty.
Mapasa iba-v-To fall to another; devolve;
relapse.
Maparis-v-To be like or equal; resemble;
match.
Mapasal-u-To meddle: interfere.
Mapasalan-v-To be obstructed or choked
up.
Mapasigaw-v-To exclaim; cry out.
Mapasok-v-To enter; go in.
Mapatawa-a-Comic; comical.
Mapatong-v-To put on; add to; aug
ment.
Mapatpat-v-To go to a place without
any difinite object in view.
MAR
Mapatulala-a-astonishing; s t u f e y i n g ;
wondefull.
Mapawisu-To be sweaty or sweated.
Mapawis-a-Sweaty; perspiring
Mapeka v To feel angry or hurt.
Mapekasa Angry; disgusted; hurt.
Mapiga-v To squeeze; press.
Mapaghatia Antiphatethic; irritated.
Mapigil-v To be bound or restrained.
Mapilay-r-To become lame limp sprain.
Mapilipit-r To be twisted or twined, twist;
twine about.
Mapilit-rt Urgent compulsory.
Mapilitin-t'-To press; urge; compel;
oblige.
Mapiutasaea Censorious Particular.
Mapoot-v-To be exasperated, irritated,
offended or provoked.
Mapoot a-sulky; testy.
;Mapootin-a-Touchy; .moody; fretful; ir-
rascible
Mapudpod a-Blunt; dull stupid.
Mapula a-Red reddish; ruddy.
Mapula ang mukha a Redfaced.
Mapulang mukha ?J-Blush
Mapulapula a-I ink reddish.
Mapulot-p-To tind; pick up; detect; hit
upon: meet.
Mapiilot-a Full of honey; having much
honey.
Mapungay ang mata-a-S quint eyed;
sleepy.
^lapuno-t'To fill; stuff.
Mapurol rt Dull, obtuse; blunt spiritless.
Mapurol ang isip a Dull; torpid, stupid;
inert; slow.
Mapati-rt White.
Maputik rt-Muddy; miry.
Maputiputi a Whitish.
Maputla-a-Pallid; pale; discolored; color-
less; sallow; ghastly.
Marabilis w Maravedi.
Marahau a(h\Slowly; little by little; by
degrees.
Marahas a-Brave; valiant; bold; auda-
cious forward.
Marahil «wirProbably; perhaps; maybe;
can be; haply.
Maralita (I Neeily i>oor; poverty-stricken;
in want.
Marama^v rTo effect, inculpate.
Mararadaman-r-To feel: grieve; percieve:
note.
Maramdamin a Sensible: tender; not-
able; sensitive, tender; hearted, af-
fectionate.
Marami-« Many, numerous; copious;
abundant: plentiful: manifold; several.
Maraming buto a l>»>ny.
Maramius: dahon-'i Leafv; full of leaves.
84 MAR
Maraming nabasa sa libro a-Learned.
Maramingpagaaringlupaw Land holder,
planter.
Maraming panulukan-a Angular; cor-
nered
Maraming taba a Greasy, fatty; corpu-
lent obese.
Maraming sanga a-Branchy. ramous;
ramose having many branches.
Maramot-a Stingy: miserly; paltry;
niggardly; petit; close mean, close,
fisted; penurious; tight grasping;
frugal, voracious; selfseeking, m s-
erable; churlish narrow.
Marangal a Eminent; honorable noble;
illustrious, solemn; exellent sublime;
grand: great: fine splendid; sump-
tuous; surpassing; potent; just; fair;
honest. patrician; transcendant;
exalted; powerful; wealthy; large;
huge, lofty important.
Maarapat-r-To deserve; merit; have due:
appertain belong to.
Marapatin-r To incur merit; have due.
Marapatang tangapin a Acceptable.
Marapat nasain a Desirable.
Marapat pagpalain a Meritable;deserving.
Marapat parusahan-a Punishable, that
which should; be punished.
Maratihan-r To accustom; be experi-
enced, able or accustomed to.
Marawal a Unworthy; undeserving; un-
meritable.
Marawal ang ugali a-Tmpolite; rude;
false bad mannered.
Marawasan-r-To known: experience, be
able.
Marjren-« Margin; edge.
Marikit-a Beautiful; graceful: pretty gen
seel; elegant; excellent; nice neat;
fair, handsome; gay; gallant; fine;
exquisite: dexterous.
Marilag a Eminent grand: famous; illus-
trious; magnificent, noble honorable:
splendid; gracefu ; gay; shining: lucitl.
Marinero-nSailor; marine; seafaring
man.
Marinig r To hear: understand pay
attention; percie\9. overhear.
Marka nMark; •tanio.
Markahan r To slami ; mark brand.
Marques n Marquis.
Mart ilio /«-Hammer.
Marumhan rTo dirty, soil; bedpatter.
Marumi a Dirtr; 8oi!t i. nastv; filthv;
foul: sordid; indece it dingy; grtmy;
dowdv; droo«T. obscene; licentious,
obscure; jettr; glootny. unbecoming.
Marungis <i Dirtv; soiled; filthy foul.
nastv dowdv; drooe\: eordid; diuirv;
m m m ■ •
MAS
85
MAS
uninndtece. becoming; liew(i; licen
tious; obscene.
Marunong a-Wise; learned knowing;
discreet; prudent; judicious sajje;
erudite; shrewd; proficient pruden
tial conversant able; civilized, sa-
pient; reserved.
Marunong-wSage; wise man.
Marunong magingat ng lihim-a-Secret.
silent reserved.
Marunong makipagkapwa tawoa polite,
urbane; courteou : well bred.
Marupok-a-Brittle; frail feeb'e fragile;
delicate; forceless, frangible; weak.
Marzo n March.
Masabi a-Loquacious talkative.
Masadhau-t/- To be obstructed or choked
up.
Masagana-rt Abundant excessive plen-
tiful; wealthy; rich.
Masagana adv.-Abundantly; evcessively;
plentifully.
Masagana sa dugo-a Sanguine.
Masagana sa pagaari o Rich; opulent;
affluent; wealthy.
Masagi v-Gall; wear away by friction.
Masagutin a-Answerable; responsive,
respondent.
Masahin-v-To knead.
Masakim-a Avaricious; greedy; mi-
serly.
Masakit a-Sick; painful; dolorous; la-
borious.
Masaklad-a Sour, mordant; rough to
the taste; anpleanaat disagreeable;
Masakop-vTo protect; defend; be an-
nexed; be included; ioopend
Masaktan v-To cripple hurt injure;
main; wound; affend; grieve.
Masaktin-a-Unhealthy; painful; sickly
Masakuna-a-Disastrous.
Mnsalab v-To scortch; singe.
Masalanta-r-To be of no use.
Masilitaa-Loqnacious. talkative; con-
versant, garrulous; voluble.
Masai ubong-r-To encounter; meet: join;
hit upon.
Masai ungat-v-To oppoee; repugn; con-
tradict.
Masama-a-Bad; evil; wicked; vile; per-
verse vicious; pernicious unbecom-
ing; indecent: baneful; deleteri«jus;
harmful: abusive profligate; arrant;
despicible depraved; infamous; omi-
nous; destructive, dreadful; false;
ferocious: terrible; fatal.
Masama-oiit;. -Perversely, viciously; per-
niciously; banefuUy.
Masama-fi-£vi); bad harm; faul, hurt;
injury; mischief.
Masamaathilig-rt Sinister; inauspicious;
vicious.
Mawamang hitsura-a Ilbhaped; de-
formed.
Masamainv To disapprove; censure;
dislike reprove make or cause to
be bad; liate adlior detest loathe.
Masamaiig kaugalian a-Illbred rude.
Masamang ugali a-Illmannerred. impo-
lite; illbred.
Masama pa a- Worse.
Masama sa lahat a-Worst.
Masambulat-r-To scatter; sow broad-
cast.
Masanayt'To practice know; experi-
ence; be accustomed or able.
Masandat-r-To fill stuff; satisfy; glut.
Masanga-a-Branchy; ramose.
Masansang a-Strong scented.
Masapantaha-r To presume; suppose,
Masapongr To meet encounter; col-
lide; hit upon.
Masarap a-Palatable: sweet; savory; de-
licious, rich; dainty, tasty, nice;
select; delicate.
Masarapaii r To bfe sweet; sweeten;
make palatable or savory.
Masaya a-happy; joyful; cheerful jocose;
jocular; entertaining; merry; halcyon;
facetious; pleasan'; affable convi-
vial; bouyant; gleeful; jaunty; viva
cious; winsome comical; comic good
natured. cavalier, festive; amusing;
tasty.
Masayang-v To throw away; fail of
success; do in vain.
Masaya ang loob r-Happy; gay; jovial;
merry; cheerful; compliant.
Masaya ang mukha a Smiling; agreeable.
Masculino-fl Masculine.
Masdan-n Exploration watching exam-
ination; study; observation; notice;
spying.
Masabo a-Greasy fatty fat.
Maselang-n Clean; neat tidy; fastidious,
cleanly; particular cleanly.
Masiba-a Gluttinous; fond of dainties.
Masidn Observation; glance; gaze;
look.
Masidli-a-Active; affective.
Masigla a-Diligect; active; merry; amus-
ing.
Masikap-a Officiou8;diligent;industrious;
solicitous anxious; assiduous.
Masiki-a Shv. bashful; embarrassed.
Masikip-a-Narrow; close; tight.
Mas ksik-v-To fill up stuff.
Masilaw V To be dazzled; daze.
Masindak-t'-To be startled, surprised,
or astonished.
MAS
Masinop-a Curious; inquisitive.
Masinsay-y-lo be clear, evident or
known.
Masinsay aClear; evident.
Masinsin-a Close thick; compact firm;
solid; consistent, gross; tight, strong,
massive.
Mas intahin-a- Affectionate; kind; loving;
pleasing.
Ma«iintahin sa Dios a-Pious; holy; mer-
ciful.
Masipag-rt Diligent; industrious; thrifty;
sedulous officious: ready; prompt;
quick; active; smart.
Masipag magaral-a Studious.
Ma'<ipak-v-To break (per. to, the jaws).
MasiravTo break; damage, rot. spoil;
impair.
Masira ang isip y-To go crazy, become
demented or crazy.
Masiyasat fl-Curious: inquisitive.
Mfiso-n-Nave; hub.
Masobasob-v-To full down.
Masowail-a Stubborn rebellious: con-
tradictory disobedient
Masawayin-a Disobedient; contradictory;
stubborn; obstinate, rebellious con-
ceited.
Masubok-y-To try; experiment; attempt;
experience.
Masubucan t; To wound; hun; cause
pain.
Masuhin-v-To drive or pound with a
mallet.
Masucal-a Dirty; filthy; slattern.
Mus'ical ang loob-a Malcontent; discon-
tented.
Masuklamrt Acrid detestable; loathe-
some execrated, antipathetic.
Maauclam ang loob a-Angry; irritated.
Masulat-t;-To be written or composed.
MasulongvTo swell increase; continue;
be brave or bold.
Masumpong-v-To run against: meet
by chance: strike or butt against.
Masundo v-To be called or sent arter.
Masuuduan a-Reconcilable.
Masungit-a-Cross; intractable; severe;
harsh; arduous; crampy; cynic; fell rig-
id; arbitrary; combative cynical; pug-
nacious; vixenish; vixenly. crabbed.
Masunod v-To Follow, ceme next.
Masunog-v-To burn; blaze; inflame.
Masunurin a Docile; convenient; gentle;
moderate; obedient; attentive; com-
pliant submissive; humble; (lutiful;
amiable; resigned, duteous; indulgent.
Masupok-v-To be on sumed.
Masuytancia a Succulent, juicy, nourish-
ing.
86 MAT
Masusuklam a-Repulsive.
Masuwayin-a Obstinate; obdurate; stub-
born conceited.
Masuyo a-Obedient; attentive compliant;
civil; polite; courteous.
Mataas a-'l all; high elevated, lofty tran-
scendant majestic.
Mataas ang gitna-a-Convex convexed.
Mataas magsalita a Grandiloquent.
Mataas ang halaga-a Dear, costly; high
priced.
Mataas pa «-Higher; taller: superior.
Mataba-a-Fat obese; greasy; chubby
chunky; plump thickset, corpulent
unctions; fertille fruitfvl: copious.
Matabang-a-Tasteless; insipid; dull;
heavy
Matabil-alalkative loquacious.
Mataboy-f-To be divorced or sepa-
rated.
Matagal a Staple permanent; firm; stead-
y; lasting; durable; prolix, indefatiga-
ble; unwearied
Matagid-v-To be obstructed; take the
clear and leave the muddy.
Matagilid-a^v.Sidewise.
MatagintingaSonoreus; pleasing; bar
monious.
Matago-?J-To be hidden or concealed.
Matago a-Hidden concealed.
Matagpos-a-l o be deficient; fail.
Matagpuan-a-1 o find detect; meet! en
counter, discover hit on.
Matagumpay-t;-To triumph exult;
Matahimik v-To become calm, peaceful;
serene or quiet.
Matahimik-ariv.-Quietly: calmly.
Mataho-v-To know; be able; expe-
rience.
Matacaw rt-Gluttonous; greedy; sharpset;
ravening hoggish.
Matakot a Afraid terrified; intimidated
trenmlous; timid; fearful.
Matakutin-aTremulous; timid: fearful;
cowardly; apprehensive; sensitive;
corward: chickenhearted
Matalas a Cute; cunning; sly; sagacious;
fine; smart lively: knowing; crafty; dil-
igent adroit shrewd; discerning:
ready: delicate perfect.
Matalas ang isipa-Learned: sharp: intel-
lifcrent; skillful skillful; awake; know;
ing; ingenious; able; sagacious; keen;
sapient; sage; watchful; lively.
Matalas ang mata a Sharp eyed.
Matalas magmasid rt Cunning; saga-
cious.
Matalastas 7/-T0 know; understand; com
prebend: prove, demon8trate;manifest;
experience.
MAT
Matalim-a Sharp; pointed; edged.
Matalino a-Clear: circumspect; witty;
prudent judicious wise knowing;
sharp; sensible light; acute discreet;
learned smart; intelligent skillful; sa-
gacious sage sapient; mature.
Matalo V- To lose.
Matarabog-r-To throw to another.
JMatambok a-8wollen.
Ma tamis-w Sugar sweets.
Matamis a Sweet dulcet.
Matampuhina-Sulky. touchy; pout-
ing.
Matanda-a-Old aged; decrepid, ancient;
antiquated antique.
Matandang galitn Rancor grudge.
Matandaan a- viindful retentive.
Matanga "-To astonish; stupefy.
Matangisin-a Touchy; snivelling.
Matankad «Tall straight.
Matantov-To understand; hear.
Matapang-r-Brave; valiant, bold; in-
trepid; spirited; vigorous; gritty: re-
doubtable courageous stong; firm:
gallant; doughty, graceful: stalwart;
stalworth spunky plucky agressive;
saucy; pungent: poignant.
Mataposu- o finish; terminate; end;
perish: die; conclude.
MatarokvTo enter; penetrate: remark;
sound; be understood; judge.
Matastasv-To rip; ravel.
Matatag-a-Strong; robust vigorous: firm;
fast; resolute; consistent inflexible;
solid; stubborn tight.
Matatagv-To be established, ordained
or enacted.
Matatahanan a Inhabitable.
Matatakutin-a Fearful, timorous; timid;
coward.
Matatangap a- Ad nissible; acceptable;
fit; proper; recievable.
Matatawanin-a-Smiling agreeable.
Matayoga-High; tall; elevated
Matayong v-To obstruct check stop.
Matibay-rt-Firm; storng staple; com
pact; stout; sound; permament; per
feet: fast; steady: resolute: secure;
entire: constant; coarse complete;
solid; vigorous ;hard; rigid, informed,
close.
Matibay na loob a-Constant; loyal; ma-
nifest; steadfast; firm.
Matigast a Hard; solid; subborn; firm;
inflexible; vigorous: tight.
Matigas ang biihok balahibo a-
Bristly.
Matigas ang ugali rt-Stubborn; pertina-
ceous; obstinate.
Matigas ang ulo-a-Stubborn; pertina-
S7 MAT
ceous obstinate, contumelious, dog-
ged; tenaceous.
Maiigmak-i' To impregnate; be im-
pregnated; soak.
Matiis a- Colorable; sufferable constant;
obstaining; obsiinent. firm; loyal;
manifest.
Matikmanv-To try; attempt; experience;
taste^ experiment.
Matili-M Shrill.
Mat im bang- 1'- Co balance; counterpoise;
be weighed.
Matindi a-Heavy; weighty, cumbro
strong; cumbersome.
Matinik a-Thorny spiny.
Matiningr-To re-ound; tingle.
Matining na kaloobano- Brave; strong;
valiant.
Matining na loob-n Moderate: forbear-
ing temperate kind obliging; polite;
constant; manifest, brave, valiant;
firui loval.
Matinkal aCloddv.
Matipi-a-To compress; be compressed.
Matipip-a Economic; frugal; econom-
ical; close; stingy.
Matira-f- To remain; stay; stop over;
reside.
Matisod-r-To stumble stub.
Matisuran a-Stuuibling tripping.
Matitiis «Tolerating abstemious; suf
ferable; abstaining.
Matitirahan-a Inhabitable; habitable.
Matiyaga «-Constant loyal; firm; dili:
gent: tolerating; sufferable.
Matong n Hamper; basket.
Matowa-/; To be happy, gay, merry, de-
lighted rejoiced.
Matowid-a Right; legal; la fnl; just;
constitutional; honest: upright;
straight direct pointblank.
Matowid a^y. -Rationally; justly; honest,
ly gihteously.
Matsing-7i- vionkey.
Matuiran V To debate discuss; dispute;
controvert reason.
Matiibo «Lucrative profitable: flour
ishing; thriving increasing; growing.
Matuklasan i?-Te discover; detect; find;
search.
Matulin-a Swift; quick fast, nimble;
rapid; prompt; hasty; precipitate;
spry.
Matulin-ar2(\-Rapidly: lightly; quickly;
ready; promptly; precipitately.
Matulad-vTo resemble; be similar.
Matulis «Sharp pointed; marked.
Matulogi'-To sleep: doze; slumber.
Matuloy r To continue; proceed; effect
accomplish.
MAI7
Matumal-a Dull depressive,
Matumbakan v To conjecture; assert;
guess hit upon: stamp.
^latunaw-v-lo dissolve; liquefy; melt.
Matunaw ang kinain-v-To digest.
Matungkolv- 1 o respect; belong or per-
tain to apportain; concern, relate;
refer, behoove correspond.
Matunog-a Sonorous; resounding; loud.
Matuto-v-To learn; experience: com-
prehend.
"Matutol n Respondent: replier.
Matuto a Ready; having the last word.
Matutol v-To respond.
Matutuhan vTo learn.
Matuwa a Happy: joiful content sat-
isfied; fain; gleeful; good humored;
joyous.
Matuyo-v-To dry up dessicate fall;
pine away; become lean or thin.
Mauban a-Hoary; grey headed: old;
hoar-
Maiibos v-To give out; expend; run out
of; use up
Maubo n-Hoarse with a cold.
Maubuhin-aSubject to colds or hoar-
seness.
Maugata Nervous robust: lithe; vigorous
Miuhaw a-Thristy; dry.
Maukol-v-To pertain; belong to; ap-
pertain.
^laukol sav-To belong, pertain; con-
cern; behoove.
Maukol sa amoy a Olfactory; pertain-
ing to the sense of smell.
Maulan a Rainy; showery; pluvious,
pluvial.
Maulap-a Cloudy; hazy; forgy misty.
Mauliningan-rTo hear imperfectly;
hear indistinctlv.
Maulol v-To dement; become crazy or
demented.
Maumid-rt-Mute; short.
Maumid-w-To stand mute or silent;
shorten.
Maumpog-y To bump against; run
against.
Mauna y-To go before; anticipate; go
ahead; preceed. *
Mauntogv-To bump against; oollide,
strike against
Maupo-vTo sit down.
Mausisa-t7-To inquire; investigate; be
curious.
Mausisain a-Inquisitive; curious.
Mautak-rt-Brainy.
Mautak at mahinahon-a-Prudent; sedate.
Mautal u-To stutter; stammer.
Mautas-u-To finish; terminate; end; con-
clude.
88 MAY
Mauyam-rtCritical; scoffing; sarcastic;
sardonic.
Mawanki vTo be similar or like; resem-
ble; be alike.
Mawala-v-To lose, be lost.
Mawalan v-To lose be lost.
Mawalan ang hiya v-lo become shame-
less; lose one's sense of same
Mawala ang dili-v-To lose one's sense
of honor,
Mawalan ang pitaganv-To lose one's
selfrespect become rude or impru-
dent; be disrespectful.
Mawatasan v-To understand; compre-
hend know.
May-v-To have; possess contain, hold.
Mayabang-a Boasting; bragging; boast;
ful; vaunting: conceited; blown; vain-
proud; haughty: whimsical.
Mayabang (an^;-w-Boaster. bragger.
Mayabong a Leafy; luxuriant; branchy;
sprightly.
Mayaman-a-Rich potent; weal hy; opu-
lent; powerful: eminent; affluent. ^
Mayamotv-To disgust; vex; displease;
molest loathe; irritate lose patience-
Maya mutin n-Tedious; tiresome dis-
gusting irksome; loathe some irrita.
ble; vexatious.
May anim na panulukan-a Sixcornered;
May apat na mukha a-Four faced; qua-
drilateral; having four faces.
May apat na paa-a-Fourfooted; quad-
ruped.
May ari-w-Owner; propietor; lord;
master.
May ari ng daong w-Shipowner.
May ari ng gilingin n-Miller, mill-
owner.
May asin aSalty: briny: saline.
May bait-a Judicious; prudent; discreet.
May buiga Bunchy; full pf bunches.
May butoa-Bony.
May damdam-a Suffering; sick; indis-
posed; feeling: patient.
May dangal-a-Honorable illustrious; no-
ble; gentlemanly, honest.
May daya-a Counterfeit false; cheating.
May duda a-Doubtful; mistrustful.
May dunonga-Wise: intelligent; apt
erudite; knowing; fit learned.
May galit a-Angry; mad.
May gawa w-Author; maker.
May gawaa Busy.
May guhit aStriped; full of lines.
May gusto a Voluntary.
May gusto-rtriv.-Voluntarily.
May haligi-a Columnar.
May halong lupa «Terrene; earthy. /
May hanga-a-Limited; finite, bounded. ,■
\^
MAY
May isipa-Rational; prudent, judicious;
sensible.
May kamaDdajGc-oBaneful; poisonous.
May kapal-n Creator.
May kasalanan a Culprit delinquent.
May katawan-a Corporeal ; corpulent
plump; fat obese.
May katowirBn a-Justiiicable.
May katungculan nOfficeholder; One
who has a trade or vocation.
May katungculan magbayad-n-Paymas-
ter.
May kaya-a- Competent; fit able; apt;
proper; sufficient; enougli.
May lalang w-Creator.
May lafigib o-Scabby.
May lipak a-Callous.
May hihaa Weeping.
May malaking nasa a Greedy; ravenous;
very desirous.
May man sa a- Stained spotted; dirty.
May raanamang kalooban a-Malevolent;
malignant; malicious angry.
May maraming butaa a Cellular*
May maraming hitsura-a-Multiform.
May nana a-Fiirulent.
May figipin-a-Toothed.
Mayo-n-May.
May pafigintindi*a-Intelligent; skillful;
learned; knowing; wise.
May pagitan-a/it?.-At intervals; by
intervals.
May pagcaulolulol-a Foolish; silly; half-
witted.
May pagsala-a-Fallable.
May pakinabangrt Profitable useful;
gainful; proficious.
May pahid na sebo-a-Greasy; greased.
May pakpaka Pennate.
May pafigako-a Votary
May pafiganiba-Dangerous; perilous,
hazardous.
May paf^ganib mahuloga-AVevering;
unsteaby. unstable.
May panganib mahulog arfv.-Waveringly.
May pawis flt-Sweaty; perspiring-
May pitagan n-Respectful; honorable;
noble gentlemanly.
May puri-a-Honorable; honest; pure;
just fair; virgen.
May putika-Muddy; miry.
Mayroon-r-To have: possess: cointain.
May sakitaSick; ill; unwell; infirm;
patient.
May sakit-n Patient; sufferer; sick
person.
May salart- Faulty; guilty; dilinquent;
amiss.
May sala-M-Dilinquent; offender; crimi-
nal.
89
MAL
May salapi a Rich wealthy.
May sugat a Wounded
May sungay-a-Horned.
May supil sa kamatayan a-Mortal; fa-
tal deadlv.
May sutla a Silken.
May tali a-Subject; tied knotted; bcund.
May tangan Motheaten.
May tanim sa looba Angry; wroth;
odious.
May tatlong ngipin n-Trident.
May tatlong ngipin-n-Trident.
May tatlong panulukana-'iriangular.
May tatlong panulukann Triangle.
May tatlong wika-a-Trilenguar.
May tinik-n Thorny: spiny.
May tubo-a Profitable; gainful.
May tnka a-Beaked.
May tulis a-Poited sharp.
May uban - a - Hoary, white headed;
chaffy.
Mayungib-a Pitted: full of holes.
May nod a- Worm eaten.
May usap w-Litigant.
MaytiHCula-w Capital letter.
May utang wDebtor.
May walong silaba-a-Octosyllabic.
Melon-n-Melon.
Mercurio-M Mercury.
Mey-v To have: possess; contain.
Microbe-w-Microbe.
Minan-Mine
Minamahal-v- Beloved; dear; favorite;
darling.
Minana-a-Inherited.
Mina ng asinw-Salt mine.
Minindal-w-Luncheon; lunch.
Mitsa-n-Lamp-which: which.
Mo />ro.-Thy: thine; your; yours.
Molinette-w-Windlass.
Monjaw-Mun.
Monje w Monk.
Muang-a Foolish, ignorant; artless;
simple.
M ugmog-n-GargJe.
Mugmoginv-To gargle.
Majhi-wMolestation xexation: disgust;
abhorence; hardshid; detestation;
grievarce.
Muhiin-a-Disgusting: teidous; irritable;
impatient: loathesome.
MukhawFace: aspect: surface: shape;
outside; countenance; looks; front;
cover; side.
Mukhaan-v-To face: make a face.
Mukha ng dahon ng libro-n-Page of
a book.
Mukhang angel-a-Seraphic angelic.
Mula-n-Beginning; origination; origin.
M\ilaj)re2?.-Since; after.
12
NAD
Mula adv. Since; after.
Mulaan v-To commence; begin; under-
take, attempt.
Mulain-v To commence; begin attempt.
undertake, examine, investigate.
Muli-a^Zy. -Again.
Mulihin-v-To grind.
Muliing-a-F.oolish.
Muling buraalik-v-To return come back
again.
Muling gawin-t/'-To reproduce; do again;
do over.
Muling ibigkis v-To rebundle rebind.
Muling ipatnugot v-To renew a lease or
contract.
Muling kathain-vTo reproduce.
Muling mubuhay-v-To acquire new life;
revive.
Muling magsisui-vTo resprout.
Muling magsupling t7-'I'o resprout.
Muling tingnan-tvTo review; revise.
Multa v-Mulct fine; forfeit.
Multahan r-To fine; mulct; make pay a
forfeit.
Multiplicando ^-Multiplicand.
Muna-a^v.-Before; prior,
Mundo w World.
90 NAG
Muni-w Peanut.
Munika-w Doll.
Munti a-Small; little.
Munti ang halaga-a-Trifling; light; of no
consequence.
Munting duende n-Elfin.
Munting damdam-w Indisposition.
Munting trabaho-w-Chore
Muog-n-Rampart; wall.
Munting piraso ag lupawPlot; plat.
Mura-a Cheap; valueless, tender; young;
modern, new; recent.
Muraw Curse; imprecation.
Mura ang halaga a Cheap; valueless;
trifling.
Murahin-v-To insult; revile; abuse;
affront; accurse; curse; detract; vilify;
vituperate.
Muselina-w Muslin.
Miisica w-Music.
Miisicow Musician.
Musonn- Landmark.
Mustasa w-Mustard; mustard greens.
Mutain-w Soreeyed.
Mutyan-Love;
Mutyang a Beloved; dear, darling.
Najpro/?-.Wlio; which; that, whom,
Naagaw tulog a-Sleepy; drowsy.
Naayon sa niatowid a-Just; lair, equi-
table; honorable; according to right.
Naayos-a-Shipshape; arranged.
Naayos sa mabuting caugalian-a Just;
simple; sacred; honorable; noble; vir-
tuous
Naayos sa matowid-a-Lawful; jnst; ac-
cording to law.
Nababagay «Convenient; fit; proper;
suitable; proportional; correH4)onding.
Nabangit-aSaid. aforesaid; aforemen-
tioned; abovementioned.
Nabibitin a Pendant; hanging; unpaid.
Nabubuhay sa limos-wBeggar.
Nabubukod a-Solitary; separated; lone;
extra; especial; special; extraor-
dinary; exceptional; rare uncommon.
Nabubuiok-a Corrupting.
Nabuloka Corrupt.
Nadadapat a-Proper; fit; merited; cor-
responding.
Nadadaya-a-Delusive; cheating; deciev-
ing.
Nadarapat-a Proper, tit; corresponding;
merited.
Nadarapat sa silong-a-Nasal; pertaining;
to the nose.
Nagaabot 7? Giver; donator. donor.
Nagaiay-w-Dedication; give; donator;
donor.
Nag aalon-alon a- Wavy; undulatory.
Nag ampon a-Tutelary; helpful; tute-
lar, protecting.
Nag aantok-a-Sleepy; drowsy; somnam-
bulent.
Nagaaral-n Student; Scholar; pupil; di-
sciple.
Nagaaraw-7i Laborer; journeyman; mer-
cinary.
Nagaasahan-fl-Expectant.
Nagaaso-a-Smoky; full of Smoke.
Nagagalita-Angry; mad; hostile;
Nagagatid-r-To be speechless; unable
to explain.
Nagagayak-aPrepared; provident; ready.
Nagbabalita w-Narraton; relater; repor
ter; herald.
Nagbabalita a-Monitory; newsy; admon-
itory.
Nagbabanalbanalan-w-Hypocrite.
Nagbabanalbanalan - w - H y p o c r i t i c a 1 ;
false; demur.
Nagbabayad-a-Retributive; [retributing;
paying.
Nagbabayad-n-Payer; he who pays.
Nagbibigay-wGiver; donor.
NAG
91
Nagbibiliw-Buyer; seller.
Nagbibili ng asin-n Salt dealer.
Nagbibintai)gn-Imputor accuser.
Nagbibisitan Visitor.
Nagbigti n-Suicide.
Nagbubuig-rt-Bunchy; full of bunchfs
or clusters.
Nagbubunga n Fertilizer.
Nagdadakop-a Needy; in want.
Nagdadalit-w- Vocalist.
Nagdadalamhatin Sorrowful; low spi-
rited; dejected
Nadamdama-Sorrowful; low spirited,
dejected.
Nagdaraan-a-Transitory.
>'a^didiw«ing-nCelebrator; one who
celebrates.
Navhabilin n-Repositor.
Naghahalal-n-Elector; chooser.
Naghahalaman-w-Gardener. rthoicultu-
rist
Naghahandog n-Donater; giver; donor.
NaghahatidnConvoy.
KaghahayadnHerald; reporter.
Kaghihiman-v-'lo exi^t cause, make;
form; practice; produce.
Naghihingalo a Dying: dear death.
Nag iibig-a-Loving; desirous; longing;
eager.
^ag iinainalon-a-Wavy: undulatory.
Nag iisaa-Solitary; lone; only; sole;
singular, single; individual; particu-
lar; especial; solus; lonely.
Nag iisaa^iv. Alone; purely; simply.
Nag iisipin a-Pensive; thoughtful.
Nagising a Awake watchful lively.
Nagkakaakma «Uniform; agreeing; fit;
proper; convenient.
.Nagka-kadugtong-ductong-a-Continuos;
lasting; asiduous.
Nagkakahati-n-Hal ved
Nagkakaisa-n- Attesting; unanimous; uni-
form; confirming.
Nagka kaloob n-Donor: giver.
Nagka kapisan-o^r.-Unanimously; un-
iformly; joinedly; conjointly.
Nagka-kataonv-Accident; casualty; hap-
pen ng.
Nagkaroon-v.-Jm/?. Had.
Nagkasala-nViolater. sinner; delinquent;
malefactor.
Nagkataon-a-Accidental; casual; un-
expected, fortuitous; haphazard.
Nagkatoan-n Contingent; accident.
Naglalakad n Pedestrian; traveler;
walker.
Naglalako ng asin n-Saltdealer.
Naglalaro-n-Player.
Nagliligaw-n Lover; wooer; one who
courts.
NAH
Naglalamana-Increasing; thriving; or
growing
Nagliliwanag a Radiant: resplendent;
shining; glittering.
* Nagluiulan a Containing having.
Nagmanan Heir; lagatee.
Najrnakaw-n-Robber; peculator; thief.
Nagnanasaa-Desirious longing; eager;
greedy.
Nafniningning a Resplendent; glittering.
shining.
Napangako-n Votarist; votaress; votary.
Xagpapabunga-n-''>uit grower.
Nagpapadala n Sender; remitee; remit-
tor
Nagpapahina-n-Extenuating.
Nagpapap«yat a-Extenuating.
Nagpapagayongayon-n-Tramp; hobo;
bum.
Nagpapakati a Diminuitive.
Nagpapakonowari-a-False; feigned.
Nagpapala asa Strengthening.
Nagpapalambot a Softening; mollifying.
Nagpapaliit «Diminuitive.
Nagpapalimbag-w-Editor.
Nagpapalimos n Beggar.
Nagpapaluang a-Laxative.
Nagpapamana n- Legator.
Nagpapastol-n-Herder; cowboy; herds-
men; herdman.
Nagpapasulsol-yi-Agitator.
Nagpapaupa sa araw w-Laborer; jour-
nevman; wor man.
Nagpipigil w-Detainer; one who stops.
Nagpipita-a-Desirous, longing; eager.
Nagsasalawahann-Irresolute undecided;
flirting.
Nagsaysay-n-Narrator; relator; reporter;
analyst.
Nagsisisi n-Penitent.
Nagsusumbong n-Accuser; informer;
denouncer.
Nagsusugalw-Gambler.
Nagtatangi-v T deny; refuse.
Nagtatakbo-n-Runner. -
Nagta^animn -Planter; farmer.
Nagtitiis-n Sufferer; patient.
Nagtitinda-n Seller vender.
Nagtitinda ng binhi-n Seedsman.
Nagtitinda ng bungang kahoy w-Fruit-
vender.
Nagtitinda ng mga pagkain-n-Grocer.
Nagtitira sa bundok-w-Mountaineer.
Nagtuturo-n-Teacher; educator.
Naguasn-Petticoat.
Nag utos V. imp. -Bade.
Naghahalal sa katungkulan-n-Elect; the
chosen.
Nahahanga a-Bordering; neighboring.
Nahahapis-a-Grievous; pitiful.
NAK
Nahibo-w- Victim.
Nahihiyao Ashamed; shy; coy; crest-
fallen; mortified.
Nahuhuli-o-Last hindmost posterior.
Naibigan-aLo vabl e.
Nais w-Wish; desire; will; want, longing;
eagerness; hankering lust; mind; as-
piration; cupidity; whim anxiety.
Nais ng sarili-n Self will.
Naka-aakit-a- Attractive inductive.
Naka-aalibadbad-a Nauseous.
Nakaaalimura a Outrkgeous dish on
orable.
Naka-aaliw a Loving; recreative, divert-
ing; comfortable.
Naka-aanyaya sa katamaran oLazy; In-
dolent; inattentive.
Naka-aaral-a-Wise; learned; sage.
Nakaahon sa mga utang-a Solvent.
Nababagot a-Sharp; rough; mordant dis-
agreeable.
Nakababawas-aDiminuitive.
iSakabibigkis-o Bundled.
Nakabitin a-Pensile; suspended.
Nakabubulok a-Curruptive putrifying.
Nakabubuti-a- Wholesome, heathful; sal-
utary.
Nakabukoda-Pistmct;discrete;exclu8ive.
Nakadadaya a Delusive; illusive; deceit-
ful; affected; claptrap; sham.
Nakadayti «Touching: adjacent.
Nakadudulit a Terrifying; frightful.
NaKadudutfta-a Ignominious; disgraceful;
dishonorable; reproachful; shameful.
Nakadugtong a- Adjunct.
Nakadugtongw- Appendix.
Nakagagiling n Sanative.
Nakagagalin sa katawan ri-Healthful;
wholesome.
Nakagagalit-a Offensive onerous; dis
agreeable; unpleasant; vexatious; ugly'
immodest; homely; fastidious;
grievous.
Nakagayak-rt Prepared ready; prompt.
Nakahahalina'a-Alluring attractive;
instructive.
Nakahalo-a-Mixed: mingled.
Nakahanda-a- Prepared prompt; ready;
fit.
Nakahangaa-Bordering.
Nakaharap a Present.
Nakaharap adv. Present in front of.
Nakahiga-a-Laid down; horizontal.
Nakahigpit-a Tight; close; contracted.
Nakahihibo-a^ Cheating deceiving illu-
sive; alluring claptrap; guileful;
sham: simulate.
Nakahihikayat-a-Pro vocative; exeiting;
quarrelsome; inciting.
Nakahihilaa Attractive; inductive.
92 NAK
Nakhihinayang «Pitiful; sad; doleful;
sorrowful.
Nakahihiya-a-Shameful;nefarious;aboni-
nible: hienous; shameless.
Nakahilig a Minded inclined.
Nakahiwalay-adv -Apart asunder.
Nakaiisip-a-Abstracted.
Nakakain a Eatable nutritous; nutritive.
Nakakalakip adv.- Jointly, unitedly;
conjointly.
Nakakalat-a-Sgattered; wide; open.
Nakakalatadv.- Broadcast; wide.
Nakalabas-a Free; unencumbered inde-
pendent exempt unrestrained.
Nakalagay a Situated; situate.
Nakalaman-a-Full of meat; having
sustinence.
Nakalilibang a Recreative; diverting.
Nakalilinis a Cleansing; purifying.
Nakaliliwanag-a Luminous; luminary;
light giving.
Nakaluhod-v. p. jo. -Knelt.
Nakalulugod-a Affable, recreative pleas-
ing; agreeable comfortable; happy;
placid; gentle.
Nakalulumbay-a Mournful; sad; mel-
ancholy; saddening.
Nakamamangha-a-Marvelous; v^ onderf u 1 ;
astonishing; awe inspiring.
Nakamamatay-a Fatal; deadly
Nakamatay-n-Murderer; cutthroat.
Nakamumuhi-a-Disagreeable disgust-
ing; vexatious agravating.
Nakangiti a Smiling agreeable; pleasant.
Nakapagaantok-a-Sleepy; drowsy.
Nakapagkakasakit a Morbid; unhealth-
ful; sickening.
Nakapagpapalakas a-Healthful; whole-
some; salutary.
Nakapagpapalambot a-Softening; mol-
lifying.
Nakapangingilabota-Hideous; frightful;
shocking disgraceful; awful.
Nakapangingimbuboa Enviable.
Nakapapagod-a-Tiresome; tedious; anx-
ious painful.
Nakapapangit a-Ugly; disfiguring.
Nakapipilit-o. Provocative, exciting
persistent; inciting.
Nakapilipit-a- Twisted.
Napapawis-a-Sudorific.
Nakaraan na-a- Preterit; past; gone by;
Nakaririmarim a-Nasty; filthy; dirty;
ugly; homely; immodest.
Nakasabit-a-Pensile; suspended.
Nakasadsad-a- Anchored .
Nakasasaklaw sa lahat-a-Universal-
generaj.
NakasAsama a-Harmful bad;, evil; pre-
judicial; pernicious; vicious; wicked.
\
V
NAM 93
Nakasisindak-a-TerrifyiDg; terrible;
awful terrific; dreadful.
NakasisiraaCorruptive; pernicious;
JNakasisira ng katawan aUnhealthful;
sickening.
Nakasisira ng malaki a-Destructive.
Nakasisira ng purl a-Ignominuus; dis-
graceful; blighting; ugly, homely;
immodest.
Nakasusuka a-Nanseous.
Nakasusuklam-a Disgusting; ugly ;
homely, immodest.
Nakasusunok a-Sweet but not palatable;
sickening sweet
Nakasusuya-a-Sweet but not palatable;
sickening sweet.
Nakataan sa DlOS a Sacred; lioly.
Nakatagilid-adv.-Sidewise.
Nakatataho a Learned.
Nakatatakot a-Timorous timid; fearful.
Nakatatalastas-a-Learned; wise.
Nakatatawaa- Laughable, ludricous; fa-
cetious, jocose good natured.
Nakatatawag sa iba-n-Attractive; allur-
ing inductive.
Nakatayo a-Perpendicular.
Nakatitibay a-Strengthening; corrobor-
ative.
Nakatotowa-a-Oheerful; entertaining
happy; joyful.
Nakatutulong-a-Co-operative.
Kakatufigo a-Directory.
Nakatutuwa a-Pleasing; happy; enter-
taining cheering, cheerful, joyous.
Nakatutuyo a-Dessicated. >
Nakaupo-a-Sitting.
Nakaupo-t7. p. p -Sat.
Nakaw-n-Thef robbery.
Nakawala-a-Astray.
Nakawin-uTo steal; rob; plunder, pec-
ulate; filch; thieve.
NakayamotaGrievous: vexatious.
Nayayayamot a-Fastidious; disagreeable;
tedious; unpleasant; offensive.
Nakita-n-That which was seen.
l^ak\ta.'Vimp. Saw.
Na;ita-n- Wages; salary: earnings.
Nalaban a Opposite; adverse; contrary.
Nalalahok-a-Mixed: mingled.
Nalalayo-a-Distant; far, remote.
Nalalaman-t7 im^. Knew.
NaliligayaaGlad; content; joyful.
Nalilihim a-Secret; confidential.
Nalilimutan-a- Forgetful.
Nalimutanv. imp. -Forgotten; forsaken.
Nalulugod a Happy; glad; gay; cheerful;
content.
Namaga*a-Turgid.
Namamagitan-a- Intervening; interme-
diate; mediating.
NAN
Namamanhid a*Nunib.
Namamaos a-Husky.
Namamanginoon-u-To hunt a superior;
recognize one's superiors.
Naman-a/2t7 -Also; likewise, moreover;
even; still; yet; as yet; never the-
less equally; evenly.
Namatay-r. imp -Died dead.
Namimili ng asin nSaltbuyer.
Naminami-w Nauseous, loathesome des-
picable.
Naminami a- Nausea; despicableness.
Namnamn- Taste, relish pleasure; de-
light choice; caprice mind.
Namnamin-v To taste, relish like;enjoy.
Wamumukud a Singular; single individ-
ual particular; surpassing; excellent.
Namumuho ang dugo-r-To contuse.
Namumnla-a-Reddish.
Namumula-v To become red.
Namumunga r-Te bear fruit.
Namumutt v-To whiten; become white.
Namumutla-a-Discolored; pale, pallid;
colorless.
Namumutla-v-To grow or become pale
or pallid.
Nanan-Pus; gleet.
Nanalo V. imp.Won.
Nanalo-w-Victor winner.
Nananainga-w-Hearer; listener; auditor.
}^a.tig prep. For. about to, in. on; with
if; as by; on account.
Nangagaw ng isang babayi w Rapist;
ravisher.
Nangangalakal hg puri ng isang ba-
bayi n-Pimp.
Nanganganinag-v-To be transparent.
Nangangaral-n Preacher orator; speaker.
Nangangatal-a Tremulous, quivering.
Nang hindi-v To refuse.
Nagi-inter.-Meaning disgust.
Nangingibig w Lover
Nanginginig-a-Tremulous quivering.
Nangingitim-r-To blacken; beconce
black, dark, or brown
Nangis n-Whimper;cry8;obsnivel whine
Nang panahong yaon-adv.-Then; at
that time.
Nangyari n&p. p. done,
Nangyari na-v. imp,J)'id.
Nangyari na a Preterit past.
Nangyaring sabay-a-Simultaneous.
Nayayari-w-Event; issue; success.
Naninigas-v-To become hard: harden.
^*aninigid-a•Prickling;piquant;acrid;hot.
Nanininta o-Lover: sweetheart.
Nanonood-w-Spectator; looker on; by-
stander; gazer'
Nanugat-w-Wounder.
Nanunuod-n-Spectator.
NAU
Kanumpa ng di totoo ?i-Perjurer; for-
swearer.
>anunuluyan-n-Lo(lger; boarder: guest.
l^apahiya vTo be ashamed.
Napakadakiia a-Excellent; magnificent;
potent, fine; grand.
Napakatulis a Very sharp.
>apakatuyo-a-Very dry.
Napapagal-o-1 iresome, fatiguing; griev-
ous.
Napapaloob ar^y.-Withim.
Nararamdaman a Sensitiva feeling; sen-
sible; perceptible painful.
Nararapat a Worthy; meritable; suit-
able; serving.
Nasunogv. mjp.-Burned; hurt.
Nasusuklam ang loob a Disgusted; rest-
less; sorrowful.
Nasusulok-z/-'' o be in the corner.
Natakpan-a Covered.
Natatago a-Secret; hidden; dark: con-
fidential.
Natatalaga-a. Intentional; disposed,
ready.
Natatalagaa//v -Purposely; inten-
tionally; always.
Natatangi-a-l o be retired; refuse; sep-
arate; divide.
Natatapat-a Proper fit; convenient.
Natatapat-«(iy. Opposite; in front.
Natatapos a-Terminable; transitory tran-
sient.
Natav n- utthroat: murderer.
Natav sa ama n Patricide.
Natay sa hari-yt-Re^icide.
Nat ay sa ina-w Matricide.
^-'atay sa kapvva n-Hoinicide; murder.
Natav sa sarili-w Suicide.
Natimawa-a Free unencumbered: inde-
pendent exempt; unrestrained.
Natotowa-a Glad pleased; liappy; gay;
merry, cheerful; joyous; entertaining.
>'aturan na a AforeHaid;abovementioned.
Natutungcolrt- According; belonging; per-
taining.
N'atutungcol sa regla a-Regnlar; accord-
ing to rules or regulations.
Natutvvaa Glad; happy free; pleased;
jovous merrv: content; contentted.
yauna-a-Foremobt; first; previous; pri-
meval.
Nauuhaw a-Thirstv; drv.
Nauukol a-To pertain or belong to.
Nauukol a-Fit; apt.
Nauukol sa (X Revelant.
N.'uiukol sa alipin-a Servile; slavish;
menial.
Nauukol sa alon n-'J i<lal; wavy.
Nauukol sa ama a-Patrimonial; pater-
nal; fatherly.
94
NAU
>auukol
sa
Nauukol
sa
Nauukol
sa
holy.
Nauukol
sa
Nauukol
sa
> auukol
sa
Nauukol
sa
Nauukol
sa
narv.
Nauukol
sa
I
Nauukol sa anak-a- Filial; childish; per
taining to children.
Nauukol sa ara a-Solar.
Nauukol sa aso a-Canine: doggish.
Nauukol sa awit-a-l;egendary.
Nauukol sa babayi a Feminine; woman-
ly womanirh.
Nauukol sa baboy-a-Porcine. *
bakang lalaki a-Taurine.
bata a Perule childish.
Bathala a-Sacred; godly;
bubog-a Vitreous,
buto a B« ny.
kristal-a Vitreous,
dati a Primeval.
dugoa-Sanguine; sangui-
gatas a Milky; lacteal.
>' auukol sa gawa-a-Pertaining to work.
Nauukol sa gobierno-rt- Administrative;
gobernatorial.
Nauukol sa halamanan a Horticultural.
Nauukol sa hilagaan-a-Polar, pertaining
to nhe north.
Nauukol sa historia-a-Historical; histo-
ric.
Nau kol sa hukom-a-Juridic; juridical.
Nauukol sa ilog a-Fluvial.
Nauukol sa ilong-a-Nasal.
Nauukol sa infierno rt Hellish; infernal.
Nauukol sa itim-a Ethiopic; ethiopian,
pertaining to black.
Nauucol sakaluluwa-a Spiritual; ghostly.
Nauukol sa kalunuran a Occidental; west-
ern.
Nauucol sa kapanganacan a-Natal; na
tive.
Nauukol sa karunungan-a-Scientific.
Nauukol sa kasal-a-Nuptial; connubial;
conjugal.
Nauukol sa katawan-a-Bodily.
Nauukol sa konvento «Monastic.
Nauukol sa kosina a-Culinary.
Nauukol sa lalaki a Male: virile.
Nauukol sa lamesa-a-Tabular.
Nauukol sa laway-a Salivous.
Nauukol sa liiga-Jugular.
Nauukol sa likod-a-Dorsal.
Nauukol sa limbag a-Editoial.
Nauukol sa lingo-a- Weekly.
Nauukol sa lulod a-Tibial.
Nouukol sa lupa-rtEartly;terrene; world-
ly: earthy.
Nauukol sa lupang tinubuan-a Vernac
ular.
Nauukol sa pagkakasama-a-Social; com-
panionable; sociable.
Nauukol sa mana-a Hereditary
Nauukol sa mga kulay-a-Chromatis.
ONZ
95
Nauukol sa pag iisip-alntellectual;
mental; ideal.
Nauukolsapagkain riNutritious nutrive
Kauukool sa pagkakapatid a Brother-
ly fraternal.
Nauukol sa pagsasaysaya Narrative.
Nauukol sa pagtangi-a-Negative; neg-
atory.
Nauukol sa pagtatawa-a Laughable
Nauukol sa paoahona Chronic; prime-
val.
Nauukol sa parang-a-Rural rustic.
Nauukol sa paskong mahabaa Quad-
rigesimal.
Nauukol sa patay a-Obituary.
Nauukol sa puso a Cordial; sincere.
Nauukol sa religion aSacred; holy.
Nauukol sa sacramento a Sacramental.
Nauukol sa salapi-a-Pecuniary.
Nauukol sa katawohan-a National.
Nauukol sa serapin-a Seraphic, angelic.
Nauukol sa su'at-a Graphic.
Nauukol sa tingin-a Visual.
Nauukol sa tiyan a Ventrial.
Nauukol sa umaga a-Matin.
Nauukol sa voces a- Vocal,
Nauukol sa volcan-a Volcanic.
Nauna a-Primitive; former, anterior pre-
ceeding.
Nauuso a-Customary; fashionable; fre-
quent.
Nauutal-a-Tongue tied; stuttering; stam-
mering.
Nauutas-v To finish; te»*minate.
Nawala ang diwa-w Spiritless; languid;
weak; downhearted.
Nayon-w-Suburb district; territory . ham-
let; burg; small village.
Negrow Negro ethiopian; ethiop.
Nuetro a-Neuter.
Nga-ait7.-Well; then, since; therefore.
Ngalann-Narae; vocable: denomination.
Ngalanan-v-To name; denominate; give
a name; nickname.
Ngala ngala-w-The roof of the mouth;
pharnyx.
Ngasab w-Munching; crunching.
Ngatngat-w Gnaw; gnawing.
Ngatngatin-a'lo gnaw.
Ngayon-a(iv.-^ow; at the present time.
Ngayon aiaw adi'.-Today.
Ngayon dinadv.-Now; immediately; in-
stantly: plumb.
Ngiaw w Mew.
. O-PO
Ngiba a-Singular individual; particular.
Ngibit-n Grimace, wrv face.
Ngiki-n-Chill.
Ngimi w emerity; scare; fright.
Ngingi 7t The edge of the eyelids or
lips.
Ngiain-n- Tooth.
Ngipinin at paglapatin t; To mortise.
Ngiti-wSmiie.
Ngiwi w Grimace.
Ngumasab-r lo crunch; munch.
Ngumiaw-r-To Mew.
Ngumiki-r To chill.
Ngumiti-r-To smile.
Ngumuso-r-To pout; pucker.
Ngumuya-r-To masticate: chew.
Nguni cow^'.-But. nevertheless, except;
vet.
Nguso-w Up'^er lip.
Nguso.ng baboy 6 hay op n Snout; nose.
Ngusnan a-Longsnouted.
Ngusuyan-r-To point with the nose.
Nguyain-i'-To chew; masticate.
Ni j??'e/.-To; of; from; vvic on; by; for.
Mla7?ro. -Their; their^^.
Nilay wThought: meditation, idea.
Nilayinr-ro think; muse, moditate;
contemplate; consider.
Nilimbag-«-Pamphlet; printed matter;
edition.
Ninakaww Theft; robbery; that which
has been sfrolen.
Ningas-n-Fervency; flame; ferventness,
ardency.
Ningnin^'-w-Lwsteo, glitter brilliancy;
brightness shine; refulgency; reful-
gecce. scint'Ua; shimmer, gleen.
Niog w Cocoanut.
Nipis w-Thinness.
Nipisan-r-To thin niake thin
Niya7?ro.-His; her it's; hers.
Nivon-o^t'.-Then; at that time.
Noon Forehead.
Noon twir. -Then; at that time; when.
Nunal n-Mole.
Nunon Grandfather; grandmother;spec-
tre; specter; spight: pantom.
Nuno sa taUmpakan-n Great; great-
grandfather.
Nutnut a Ravellings.
Nutnotin I'-To unravell.
Nuynoy n-Exploratiou: examination.
Nuynoyin r-To explore; examine; name,
specify.
O
Octubre-w October.
Onza-n-Ounce.
Ooo^r-Ves; sure ave; vea; indeed,
O opo-a<'?r.YeK sir; yes-ma'am.
PAB
Ora8 n Hour time.
Oraaion-n-Orison. even; eve.
Oras ng camatayan w-'l he hour of death.
Orason-w-Clock watch; timepiece.
Ordenanzaw Ordenance bylaw.
Oropel w-Tinsel.
96 PAG
Oroy-iw^fr Begone; gitout; hum.
Owang-n-Horned bug which rembleslhe
June bug.
Oy a mn- Mockery; scoffery; jeer; eneer,
scoff; hoax.
Oyamin-v-To riducule, scoff, jeer.
Pa ofi/;.- Yet; still, notwith standing.
Paan-Foot
Paalam-n-Goodbye; adieu: valediction;
valedictory.
Paalisin-r-To dismiss; send away; pnt
out dispel.
Paamoin-vTo tame; domesticate.
Paamuin-t7To tame domesticate.
Paa ng ibon 6 hayop na matil.is ang
kuko-n-Talon: claw.
Paanayarin-w-Tosoften;mollify;mitigate.
Paano a<iv.-How; as; why; in what man-
ner.
Paano iyan How is that.
Paano na ay hindi-By no means; in no
degree.
PaasahanvTo give hope.
Paaasohan v-To make or cause to
smoke.
Pa asohann Smoke stack: chimney.
Paasohin-w-To smoke, fumigate.
Pababain-vTo lower.
Pababain ang loobv-To humble; hu-
miliate tame; dishearten.
Pabalik-a Reverse backward.
Pabalikan-v-To reverse; rebut.
Pabaliktad a Contrary, reversed.
Pabangisin-r-To make wild or fierce.
Pabango w Perfume odor.
Pabangohan-v To perfume.
Pabaya-a Indolent; neglectful; lazy;
negligent careless heedless; inju-
«liciouH indescreet, inert; forgetful;
indifferent; devious: inadvertent;
improvident; slovenly, slouchy.
Pabayaan v-To neglect; omit; forget;
overlook: abandon; countenance; quit,
leave; let; relinquish; forsake.
Pabalungan-wSpring.
Pabigat-n- Weight burden; ballast.
Pabiglabiglaoiiy.-Hastily; hurriedly;
precipitately.
Pabilin-w Compliments; message; errand;
commission.
Pabuis-n- Interest: profit; gain.
Pabulabukin sa lalamunan-r-To gargle.
Pabnya H Premiun; prize; reward; boun-
ty; encouragement; inducement; stimu
laiit.
Padakilain-v-To extol, exalt; sublimate;
elevate; manify.
Padaluyan ng tubig-w Canal; gutter;
drain.
Padapa-a-Prone facedown.
Pader na lupa-w Mud-wall.
Padilagin-i/'-lo embellish: aggrandize;
beautify adorn, emboss; raise; elevate;
illustrate.
Padilimin-t?-To blacken; darken; blind:
obscure.
Padparan v To pare shorten; cut away;
delineate.
Padparin-v-To equalize; match; make;
equal.
Padron-w-Census.
Pag aagawan w-Scrambling; snatching;
scrambling match.
Pag aalaala n-Remembrance; reflexion;
thought thinking; meditation; con-
templation.
Pag aalab ng loob-n-Passion; rage; an-
ger; strong love.
Pag aalaga-w-Tutelage education breed-
ing; taking care of; bringing up.
Pag aalay-w-Dedication; consecration;
present; offer, gift
Pag aalis-w-Going; leaving; evacuation.
Pag aaliw-w-Diversion; sport; merry-
making, liesure; recreation; consola-
tion: comfort entertainment; amuse-
ment; pastime.
Pag aalsa-7i-Rebellion: uprising; insur
rection: mutiny; riot.
Pag aampon-w- Protection support, main-
tainance: kindness; favor; patron-
age help; aid; tutelage.
Pa gaanin-v-To lighten, aleviate; make
lighter.
Pag aanito-w-Tdolatry: inordinate love.
Pag aanyaya-wlnvitation.
Pag aapoyw Kindling, ignition; setting
on fire.
Pag aaral-w-Study; learning; instruction;
apprenticeship.
Pag aarin- Fortune; wealth; estate farm.
Pag aari sa salaping buisan-n- Mortgage;
pledge; security.
Pag aasawa sa dalawa-n-Bigamy.
PAG
97
Pag aaway-n-Fight war; combat; dis-
pute; quarrel; conflict; contest; disa-
greement.
Pag abuloy-w-Aid; help; succor; as-
sistance.
Pag agap-n-Activity; lacrity; quickness;
prevention.
Pag agaww- Scrambling; snatching;
rape; pillage; plundering; marauding
Pag ahit-w-Shave; shaving.
Pag ahon-n-Going up; ascendency,
mounting.
Pag akayn-Leading; teaching; drawing.
Pag agkyat-n-A-cension ascendency.
Pagal-n-Fatigue; hardship; weariness;
molestation; work.
Pagal a- Wearisome; tiresome; fatiging;
painful.
Pagdld-w-Pelican .
Pag alangan ng loob-a-Uncertainty per-
plexity; irresolution: wavering; hesi-
tation; suspicion; suspense.
Pag alimura-nlnsult abuse; reproach;
slander; denunciation.
Pag alalay n-Support: help; assistance.
Pagalingin v-To cure; heal; mend;
heighten; extol.
Pagalingin-w-To clean or clear land;
prepare brush land for planting.
Pag alipusta-w-Insult; abuse; effence;
effontry; contempt denunciation vi-
tuperotion; vilification; injury; abus-
iveness.
Pagal isn- Start; departure; egress;
agression; exodus.
Pagalitan-v-To anger make angry.
Pag alitan-w-Cause of a quarrel.
Pag ambag-w-Contribution; subscription;
tax.
Pagandahin-r-To beantify; embellish;
adorn; decorate; emboss.
Pag angil-w-Growling: snarling; grum-
bling.
Pag anin-Crop; harvest.
Pagano w Pagan.
Pagapan-a^ir.-Creepingly.
Pag apaw-n-Inundation; overflow.
Pag api-w Grievance.
Pag apid-n- Adultery.
Pag aguhap-n-Groping; hunting for any-
thing by feeling; blind man's stick.
Pag asa-n Hope; expectancy.
Pag asiste-n-Help; assistance; aid.
Pag ato-j-Poise.
Pag ayawn Refusal denial; quitting.
Pagayongayon a Lazy; indolent; idle;
careless; negligent; wandering; slip-
shod- harumscarum.
Pagayongayon-a(?t;-Indolently;carele88ly;
lazily; negligently.
PAG
Pag ayusin-v-To arrange; regulate; set
in order.
Pagbaba n-Descent; descencion.
Pagbabadbadn Steeping, soaking; wet-
ting.
Pagbabagn-Fight; mutiny: riot.
Pagbabagan Kindling; ignition setting
on fire.
Pagbabago n Renewing, change; altera-
tion: transfiguration; metamorphosis.
Pagbabagong lakas n Convalescence: re-
covery.
Pagbabahagi-n Partition division,
Pagbabahin n Sneezing; sneeze.
Pagbabahog n Incorporation.
Pagbabaka n War; fight; conflict; fray
combat; dispute.
Pagbabala-a-Threat menace; intention.
Pagbabalbas n Flattery.
Pagbabalayi n Wedding; nuptials.
Pagbabalibag n Throw, cast; casualty.
Pagbabalintuna n Doing of anything by
another, that should be done by one's-
self reverse perpersity; perverseness.
Pagbabalita-n-Narration relation; notifi-
cation reference: telling of news.
Pagbabaliwas n Traffic; trading; com-
merce.
Pagbabalot w-Package; wrapping: baling.
Pagbaba^uktot w-The bending; clinching.
Pagbabanaln Virtue; sanctification; vir-
tuousness purity chastity.
Pagbabasta ng kalakal n- Packing; pac-
kage.- baling.
Pagbabawas wDimunition; decline;
fall.
Pagbabayadw Payment; pay; retribution-
reward; disbursement; quittance.
Paebabayad nglubos-w-Satisf action; grat-
ification; recompence.
Pagbabayad ng upaw Payment; recom-
pence.
Pagbagayin v-To adjust; adapt: fit; make
proper or convenient.
Pagbago w-Renewal;alteration;renewing;
transition.
Pagbaha w Overflow; inundation.
Pagbala w Threat; challenge; impeach-
ment.
Pagbalak w-Intention; innouncement.
Pagbalik w-Return; devolution.
Pagbanalbanalan-w Hypocricy.
Pagbangit n Mention; allusion.
Pagbdsa n Wetting; moistening.
Pagbdsa n Reading.
Pagbatak wPull; haul; tug; draw; pul-
ling; tugging;, regress,
Pagbati n Salutation; greeting; salute.
Pagbatiinv-To salute;g reet; reconcile.
Pagbawalan-w Prohibition; prohibiting.
13
PAG
Pagbawalan r-To prohibit; d ep r i v e ;
suspend.
Pagbawan ng kahoy-n-The felling of
trees.
Pagbawas w-Dwindle.
Pagbawi-w Recovery; red em tion. redeem-
ing; retaliation.
Pagbayaran-n- Payment: recompence.
Pagbibigay-n-Giving offer; gift bequest;
legacy ; present; presentation; gratuity.
Pagbibigay ng upan-Payment.
Pagbibigay parte ^Notification; par-
ticipation.
Pagbibigla n-Haste; hurry; confusion;
tumult, speed.
Pagbibilang-w-Count; counting; enume-
ration.
Pagbibilango-f-Impri8omment:imprison*
ing.
Pagbibilinn-Oommission ; command ;
errand; charge; request; recommenda-
tion.
Pagbibilog-w Rotation; rounding sum.
Pagbibintang-n-Impotation ; accusation :
indiction indictment.
Pagbibintangan-r-'lo accuse; blame;
impeach.
Pagbibithay-n-Sifting; bolting.
Pagbigat-w Gravity; weight; importance.
Pagbigkas-w-Pronunciation publication;
saying of anything without thinking.
Pagbigyang lingkod-w Courtship; love-
making.
Pagbigyang loob-n-Indulgence* compli-
ance.
Pagbitakan-n- Cracking: splittinjr.
Pagbitakinv-To crack; split.
Pagbual-n Tumbling tumble;demolition.
Pagbububo-w Founding, casting, fusion;
smelting.
Pagbubugbog-n-Bruise; contusion.
Pagbubuhat-wOrigin;baginwing;rai8ing;
lifting.
Pagbubucod-w-Separation; segregation;
• preclusion.
Pagbubula-n-Ef f ervescence; e f f e"r v e s -
cency.
Pagbubulay bulay-n-Meditation ; contem-
plation; musing: thought idea.
Pagbubulungbulungan-n-Whisper; whis-
pering; gossip; gossiping.
PagbubunonWrestling; wrestle; scuf-
fling.
Pagbugaw-w-Scaring; fright.
Pagbugbog n Contusion; bruise.
Pagbuhat-n-Lift; raising.
Pagbuhos-w-Ef fusion; pouring.
Pagbukal wSpringing up; dawing; emi-
nation.
Pagbuli-n Polish.
9H
PAG
Pagbulokw-Rottening; pus; corruption;
decomposition.
Pagbunot n-Eradication; pulling up.
Pagbutasbutasin parang bithayn Per-
foration.
Pagbuti-n- Improvement; improving;
progress; advancement; growth addi-
tion.
Pagdabog-w-Grumbling; growling; mur-
muring.
Pagdadala-nCarrying; carriage; trans-
portation; transporting.
Pagdadahilanw-Excuse; plea: allowance;
apology
Pagdadalawahin n-Bi section.
Pagdadaop-n Dispute disagreement; the
closing; of two things.
Pagdahak w-Hawk; hawking.
Pagdahas w- Force; courage; vigor; for-
titude valor; violence: co-ersion.
Pagdadalhin n '1 ransportation.
Pagdaing n Lamentation; entreaty; ini
ploration; expostulation.
Pagdaka-ariv.-Soon; immediately; in-
stantly: suddenly, right away; pres-
ently: speedily.
Pagdaka a-Sudden; unexpected; im-
mediate; plumb.
Pagdakip-n-Seizure: capture.
Pagdalangin-r-To request, entreat; pe-
tition; pray.
Pagdalaww Visit; visitation.
Pagdalo-w-Succor; assistance, aid; help.
Pagdama-n Moietening.
Pagdamayw Implication inculpation.
Pagdamdam-n-Sentiment; percept ion;
feeling: sensation; indisposition.
Pagdami ^Increase; multiplication; pro
ficiencv.
Pagdaraan-n- Passing; review.
Pagdaragdag-w- Addition; increase.
Pagdaragdag ng lakas n Reinforcement.
Pagdaramdam 7i Suffering; feeling suf-
farence: indisposition; sensation.
Pegdarasal-w-Prayer.
Pagdaraya w-Cheating; allurement; de-
ceit; fiction.
Pagdatal w-Arrival; coming.
Pagdatingn Arrival; coming.
Pagdayo-w-Visit; visitation; going to a
place for a certain purpose.
Pagdedeposito-n-Depositing; deposition.
Pagde<iestiero w-Deportation; banish-
ment; exile
Pagdidikitn Gluing; co-hesion; coher-
ence; coherencv.
Pagdidilidili-w-Meditation; musing con-
templation.
Pagdidilig-w-Sprinkling watering.
Pagdidilim ngaraw-w-Eclipse of the sun
PAG
Pagdidilim ng buan-n-Eclipse of the
moon.
Pagdidiwang w-Celebration.
Pajjdool w-Perversion - perversity; per-
verseness deprevation.
Pagdowahagi w- Persecution : i 1 1 1 r e a t
menl abuse.
Pagdowahagiin-v-To persecute; ilUreat;
abuse
Pagduduble n-Doubling: duplication.
Pagdudurog n Pulverization; powder-
ing.
Pagdulog-w-Presention; presenting.
Pagduruin-t7-To prick; perforate; punch
through.
Paggahis-n Rape; ravishment; allure-
ment.
Paggala-n-Stroll; gadding: going.
Paggalang n-Respect; adornation;
worship.
Paggalaw-n-Movement; commotion.
Paggaling «Recovery; growth advance;
progress; advancement.
Paggamit-n Use; service; employment;
custom; adoption; affiliation; style;
espousal; fashion.
Paggamot-nRemedy; reparation; cure;
healing doctoring; recourse.
Paggantin Remuneration; revenge; re-
ward; retribution.
Pagganti ng utang na loob-n-Gratifica-
tion satisfaction; gratitude.
Paggapas-n- Harvesting; harvest; reap
ing; gathering of a crop.
Paggasliw-n Liking affection; taste.
Paggasta-w-Expense; costs charge dis
bursement
Paggawa-nWork; construction; opera-
tion working.
Paggawa uli n-Iteration.
Pacgibaw Destruction; overturning; des-
olution dev8 station.
Paggibik-w-Succor; assistance; aid; help.
Paggiik/«-Threshing.
Paggisi ng balat-w-Itch; itching.
Paggitti-w-Sprouting.
Pagguhit-n-Lining; line; drawing of
lines.
PagguIamos-n-Scratchiug; pinching.
Paggulong-n-The rolling.
Paghahaba-M- Lengthening; prolongation.
Paghahabilin-w Trust; recommendation.
Paghahalagan Valuation; appraisal;
appraisment.
Paghahalaman-^t Horticulture.
Paghahalili Tt-Ohange; substitution;
reliel; exchange; & Accession; surro-
gation; remission.
Paghahamak-n-Depreciation; contempt;
scorn; disregard; insult.
99 PAG
Paghahamok H Dispute; dissagreement;
fight war. battle; conflict.
Paghahandog-n- Preparation : preparing;
pleasure present; gratification.
Paghahati-n-Division; partition; appor-
tionment; compartment; distribution.
Paghahatid nConduction conducing;
accompanying
PaghahayinnOblation; offering
Paghahalal-w Election; choice; electing;
choosing.
Paghalay-n-Awkwardness; scorn; con-
tempt depreciation.
Paghalo-n-Mixture; mixing.
Paghaluhaluin-v To mix; jumbl^.
Paghaluin-vTo mix: mingle.
Paghahanga-n Limitation, limit; dis-
tric; bounds.
Paghamak n-Depreciation; disregard;
scorn; contempt; insult.
Paghamogw-The falling of the dew.
Paghamon-M-Challenge; threat; provo-
cation.
Paghanap-n-Search; hunt; searching;
looking for
Paghandulong n- Assault; attack.
Paghapis n Excruciation.
Paghapit n-Pressure.
Pagharap-n-Presence; presenting; pre-
sentation; exibition.
Paghatol-w Setence: judgement
Pahawan-n The felling of trees.
Paghibik-n Groan; sob.
Paghibon- Seduction: deceit; illusion;
imposition; cheating.
Paghigpit-n.Tightening; oppression; cru-
elty; hardship.
PaghihigopnSupping; sup; absorption;
swallow.
Paghihimagsik-n-Rebelliournes; severi-
ty; stubbornness
Paghihimagsik ng bayan laban sa
puno-n Revolution; sedition; insurrec-
tion' rebellion.
Paghihimpil w-Alleviation.
Paghihintay-wExpectation; stop; stay;
sojourn; pause; expectancy.
Paghihip-n-Flow; blast: puff.
Paghihirap-w-Excruciation; pain.
Paghihiwalay-n-Separation; disunion;
segregation; divergence; devergency;
compartment.
Paghilaw-Draw; drawing; haul; hauling,
dragging: tug; tugging; towing; tow.
Paghilig-n-Inclination; fancy propensity;
• reclining.
Paghilo n-Dizziness.
Paghilot-n-Softening, mollifying
Paghiluman ng sugatn-The knittisg to
aether of a wound.
PAG
100
PAG
Paghimangit-w The tearing into small
bits.
Paghinapangin-v-To fortify; strengthen;
give courage.
Paghingal w-Pant; palpitation; respira-
tion; breathing.
Paghingi-w-Entreaty; request; petition;
prayer, claim; demand; implcration.
Paghintow-Stop. pause, suspension, ces-
sation: relay; delay.
Paghinuhod-n- Apology
Paghipo a Touch.
Faghiwa-a-Out; cuttings slicing.
Paghiwa-hiwain-v-To cut into small
pieces.
Paghiwalay-n-Division; separation; sun-
der.
Paghiwalayin-v To separate, divide; part;
sunder.
Paghuad-w-Counterfeit imitation; copy.
Paghuhulaw- Prognostication, prophecy.
Paghuhulog-n-Falling; fall; throwing
down.
Paghuhulog ng isang wika sa iba-w-
translation; interpretation.
Paghukay-n Excavation.
Pgahukay muli-w-Exhumation.
Paghupa-w-Decay; decline; fall; decli-
nation extenuation.
Pagi-w-Dog fish.
Psg ibig-w-Love; affection; esteem; at-
tachment; desire; estimation; philan-
thropy; good nature.
Pag ibig sa DIGS w-Piety.
Fag ibig ng mahigpit-w-Fraternity: bro-
therhood.
Pag igi-n-Improvement; easing; alle-
viation.
Pag igihin-v-To ease; alleviate.
Pag iiba-w Alteration; transformation;
change; metamorphosis.
Pag iikit-n-Giration; turning.
Pag iilag-w-Wildness; evasion; scare.
Pag iilagan w-Wildness; temerity; eva-
sion; scare.
Pag iilagin-n-Diarrhea.
Pag iilagin-a-Wild; timid.
Pag iingat-n-Care; caution: precaution;
prudence; painstaking; sefeguard
watching; heed; reserve; security.
Pag iinog-n-Gyration; turning.
Pag iiponw Hoarding; gathering laying
away; storing; putting; away.
Pag iisa-w-Solitude; unison; lonliness;
agreement: conformity.
Pag iisip n-Thinking; thought; reason;
talent; mind; brain; understanding;
intention; justice: consideration; pru
dence; right; principle; ability.
Pag iiwan-n Abandonmant; quittance.
Pag ikitn-Rotation; turn; turming.
pag ilag w-Avoidance; evasion.
Pag iling w Negation; denial; negative;
refusal.
Pdgina-n- age.
Paar intindiw-Intelligence; understand-
ing; skill; ability; sense; spirit.
Paging-vTo be; become; exist.
Pagitanw- Space; interval, interlude; dis
tance; middle.
Pagitan^prep.- Among; between.
Pagitna-alntermediate;intervening;me
diate.
Pag inis w Smothering; hardship; op-
pression,
Pagiwi V Nur8ing;tutelage guardianship
Pag iyak-w Cry; weeping; actof corying;
mourning.
Pagka adv. -After; afterwards.
Pagka abawMisery; humiliation.
Pagka agas n-Miscariage; strong mens-
truation.
Pagka ahonn-Ascencion; ascendency.
Pagka ahon sa pagka alipin w-Freedom.
from slavery.
Pagka akmaw-Corespondence; fitness.
Pagka alaala-w-Remembrance; recogni-
tion; memory.
Pagka alila n Servitude, state of bein^
a servant.
Pagka alipin-n-Servitude; bondage; sla
very; thralldom; thrall, yoke;oppre8
sion.
Pagka antala n Detention; delay, obsta
cle.
Pagka api n Degredation; fall; degen-
eracy; diminuit ve.
Pagka ayos n Arrangement; order.
Pagka ayos sa matowid n Justification;
equity; justice.
Paka baba w Degeneracy; declination;
fall; decline.
PagkabagDag ng sasakyan n Shipwreck.
Pagkabalam w Detention; delay.; slow
ness; lingering.
Pagkabalatong n Accident; incident; de
.. lay caused by the breaking of an
instrument or machine.
Pagkabalisa n Kestlessmess; perturbat
ion; uneasiness.
Pagkabantay n Guard; watch.
Pagkabasa n Wetting; moistening.
Pagkabasag ng sasakyan n Ship wreck.
Pagkabata n Child hood; perulity: juven
ility.
Pagkabawi n Recovery; regaining.
Pagkabayani n I bldness; courage auda
city. \
Pagkabigatann-.ieaviness; overloading;
surcharging.^
PAG
101
PAG
Pagkabigla n Harry: qnikness activity ;
promptitade speed.
Pagkabihag n-Captivity. confinement.
Pagkabili n Cost, cost price price.
Pmgkabitin n Suspension hanising.
Pagkabawal n Tumble; fall: overbalance;
overtaming.
Pagkabahay it Maintainence: su pport ;
sastinence; subsistence; life
PahkabuhaT na muli it Resurei^tion re
vival.
Pagkabubos n Effusion; pouring.
Pagkabulift ^^olish: finish.
Pagkabulok Rottenness, putrefaction;
pollution; corruption infection:
putridness; depravity; depravation.
Pagkabusog-n- Satiety: fullness of the
stomach.
Pagkadalaga-n Virginity; girlhooil.
Pagkaduble-n- Duplication.
Pagkadulas-tt-Smoothness; slippini;.
Pagkagalit-ft-An^ser; rage.
Pagkadios-n Diety: divinity.
Pagki^awa-fi-Work; cut; shape; fashion:
make: doing.
Pagkagastahan n-Expense; cost.
Pagkagawgaw-n-Mixing.
Pagkaginoo-n-Rank honor; decorum;
honesty; decency: nobility; distinct
ion; respect.
Pagkagitla-n-Surprise: amazement.
Pagkagulo n-Disturbance: fi^ht; noise:
war. insurrection; commotion tumult;
riot; confusion: periurbation.
Pagkiidiamak-n-Infamy; dishonor; dis-
grace: humiliation; baseness.
Pagkahanda-n- ^reparation; pomp; show.
Pagkahango-n Redemption: taking out:
ransom.
Pagkahapay-n-Inclination.
Pagkahapo-n*Inability.
Pagkahaponodr -Afternoon: after din-
ner; in the afternoon.
Pagkahawa-n Infection; contagion.
Pagkahibang-n-Dilirim; dotage; rant.
Pagkahilig n-*nclination; inclining
Pagkahilig ng loobn Affection; inclin-
ation; fancy- liking: taste.
Pagkahinog-n-Maturity:.ripenness.
Pagkahubo-n- Nakedness.
Pagkahukluban-fi-Decrepitude. old age.
Pagkahuli-n-Pftsteriority;
Pagkahulog-n-^all.
Pagkaiba-n Dissim'larity; dissimilitude;
inequality.
Pagkaibig-n-Love; liking; desire choice:
caprice.
Pagkain-n-Food; ▼ictnmla; viand: ration:
fare; sust'iiimiice.
Pagkaina n-Maternity, .aotlierhood.
Pagkaing ikinabubuhay-N Fooii. main*
tenance; subsistance.
Pagkaisa n Uniiurmity. unison; unity
c «nfunnitv.
J'agkaitan-n Refusal denial; negation.
Pagkaa akgpang ng mga tawo-n- Frat-
ernity; brotherhooil.
Pagkaka alit m Dispute; disunion: dif*
fereni*e;controveisy; discord; disagree-
ment; misunderstanding; variance.
Pagkaka ayaw n Refusal; denial.
Pagkaka ayon w-Acconl: accordance;
conformity, uniformity, unity; coin
cidence.
Pagkaka ayos-w- Arrangement, equality,
alliance unitv.
Pagkakagalit w-Disc^ord. anger; dispute;
rage; p<iSsion.
Pa^kakagalitan n Qurreling; misunder-
standing tlisagreenient tlispute.
Pagkakagulo »1 Revolution; insurrection;
disturbance seiiilion.
Pugkakahalo N Mixture; mixing
Pagkakahiwalay n-Separation. disunion;
division.
Pagkakaibaii Alteration; difference.
Pagkakailari- Denial; contravention.
Pagkakailangan n Necessity, want; need;
urgency: exigence.
Pagkakaisa-n-Unity; agreement; unan-
imity.
Pagkakakuha-ii Seizure; capture; taking,
getting
Pagkakalagay-H State; condition.
Pagkakalakip-fi-Juncture joint; unity:
state of being together.
Pagkakalapat fi Juncture; union: con-
nection; uniting; combination; joining,
unity; coalition; contiguity.
Pagkakalapit-?i-Proximity ; vicinity;
proximation; approximation.
Pagkakalingw Reference: relation.
Pagkakalinga-7i Heed; care; attention;
colicitude caution watching.
Pagkakaloy-n-Timbrel maker or seller;
stamp maker.
Pagkakamag anakan-N Relation; rel
atives: kindred.
.Pagkakamali n-Error: mistake; blunder;
oversight.
Pagkakamatay-w Mortality; death.
Pagkakamit n Attainment.
Pagkakamtan-N Attainment; acquisition.
Pa?kakamukha-n Resemblance simi
larity; likiness equity; equaelity; si-
militude; simile.
Pagkakapantay- 71 Equality; similitude
Pagkaka pari s «Equality; similitude;
similarity; simile equivalence: equi
ty; likene^<s.
PAG
102
PAG
Pagkakapisan-w-Unity; union; combi-
nation; meeting; congregation; al-
liance.
Pagkakapatid-w-Fraternity ; brother-
hood.
Pagkakasal-w-Espoiisal; nuptials; wed-
ding.
Pagkakasalimoot-w-Deusity; closeness;
. compactness.
Pagkakaksalingsaling-n Tradition.
Pagkakasalot n- overty; badluck; pes-
tilence
Pagbakasama nJuncture; joining; uni-
tion.
Pagkakasangayon «Unity of time.
Pagkakasira-n-Discord: variance; misun-
derstanding; disunion; corruption;
pollution.
Pagkakasunduan «Reconciliation; con-
cord.
Pagkakasunod-nSuccession; series.
Pagkakasunodsunod n Row; flle.
Pagkakatalaga «-Intention; a p p r o p r ia-
tion propriety; manner; mode.
Fagkakatali-M Tie; tying binding.
Pagkakatalo-«-Di8pute; opposition; ar-
gument contradiction.
Pagkakataon M-Acciden ; occurence; oc-
casion: happening: hap; opportunity.
Pagkakatimbang-w Equilibrium; balance.
Pa^»k ikatipon «Meeting; gathering; con-
gregation; hoarding laying up.
Pagkakatipon ng madia a-Multitude;
crowd; meeting congregation.
Pagkakatotoo« Proof; realization;
truth.
Pagkakatulad-«-Resemblance; simili-
tude likeness: similarity.
Pagkakaumpog-w-Company; meeting.
Pagkakatapat-«-Equality: equivalence.
Pagkakawanag-« Reference; relation.
Pagkakawangis«-Oomformity; likeness;
resemblance; similarity; simile; simil-
itude.
Pagkakawanki « Similitude; resem-
blance: likeness; simile.
Pag akwasto «-Order; likeness; uniform-
ity; regularity.
Pagkakayas-« Whitling; shaving.
Pagkakikil-« Filings.
Pagkakiskis-w-Scr^itching; friction.
Pagkakabahog « «Incorporation; com-
bination; mixing-
Pagkakilala «-Amnesty; cognizance;
intelligence; knowledge; skill; abil-
ity: friendship.
Pagkakiling-«-Tnclination; declination.
PagkakintalwStamp, print; edition;
impression.
Pagkakola /i-Gluing.
Pagkakuha ng kabuntisan «-Miscarri-
age; abortion.
Pagkakulo« Effervescence; efferves-
cency.
Pagkalagay-«- Attitude; position; state;
condition: rank.
Pagkalalaki-«- Virility.
Pagkalanta «Withering; fading.
Pagkalasa «Taste.
Pagkalat-« Scattering; distributien; dis-
persion. ,
Pagkaligpit-«-Picking up; gathering;
putting away: putting in order.
Pagkalimot«Forgetfulnes8; careless-
ness heedleness: oblivion.
Pagkalipa-w-Leveling.
Pagkalipol« Extermination; difltruction ;
extinclion.
Pagkalis« Scraping; taking of the edge.
Pagkalito« Confusion; perplexity; per-
turbation; lightheadedness.
Pagkalunok «-State cr condition of pov-
erty
Pagkaloob«-Giving; gift; presentation;
offering.
Pagkalubog«-Snbmer8ion; immersion.
Pagkalugso « Destruction.
Pagkalula-«Swoon,dizziness;8easickness.
Pagkalulo-w-S oon.
Pagkalusaw-«Fluidity; liquescency;
squandering of an inheritance.
Pagkaluto-«-The manner of cooking;
cookery; decoction.
Pagkamaan« Amazement: charm.
Pagkamalahininga «Tepidity.
Pagkamalakuko«-Tepidity.
Pagkamapagpatawa«-Jollity:joyfulness.
Pagkamaramdaman« Tenderness; deli-
cacy.
Pagkamasdan-« Look; review; examina-
tion.
Pagkamatay« Death; decease; mor-
tality.
Pagkamot« Scratch; scratching.
Pagkanlong-wHiding; protection con-
cealment; shading: palliation; defense.
Pagkapa «Feel; touch.
Pagkapalabunga «Fruitfulness, fertility.
Pagkapa]agay-«- Adulation.
Pagkapaos-«-Hoarsenesg
Pagkapatawad-n- Acquittance; acquittal;
forgiveness.
Pagkapilay«Lamenes8; sprain; limp-
disability; halt.
Pagkapilipit-«-Twist; wreathing; con-
tortion; twining.
Pagkapoeta-«-Poet.
Pagkapuno-«-Repletion .
Pagkaraka-adv.-Suddenly; •• instantly;
immediately.
PAG
Pagkasagi-n-Broshing of one's clothes:
against another, walking where one
should not.
Pagkasakitn- Disability; sickness.
Pagkasaklaw-n Universality.
Pagkasalan- Violation.
PagkasalangasangnContra vent ion.
Pagkasala wahan g loob n- 1 n con stan cy ;
infidelity; uncertainty; suspicion;
doubt; hesitation.
Pagkasauli n-Return; reintegration.
Pagkasiran-Ruin; downfall; pollution;
corruption; putrefaction.
Pagkasunduan-n- Accord ; accordance;
amenity; reconciliation; accomniada-
tion.
Pagkasunodsunod-n Alteration; succes-
sion.
Pagkasupil-n Subjection; submission.
Pagkatagpo n>Find: discovery.
Pagkatakid n-Trip; stumble.
Pagkatangi n S"ngularity. separation; re-
moteness; solitude.
Pagkatangi n Refusal; denial.
Paekatapos-adv.- After; afterwards; then;
next.
PagkatAposn-Termination: end.
P^gkatapos nang prep.- After.
Pagkdti-n-Ebb.
Pdgkatln-Itching.
Pagkatina w-Dye: dying act of dying.
Pagkatingnan w-Review; examination.
Pagkatisod-n Stumble; trip, impediment;
obstacle difficultv.
ft
Pagkatulisan-w Outlawry.
Pagkatunaw-n Smelting, melting.
Pagkatunaw ng kinain-n-Digestion.
Pagkatunaw-n-Reference; relation; uni-
ty union.
Pagkaugpong-n Juncture; union; con-
nection.
Pa&rkaulianin n Decrepitude; old age;
repitition.
Pagkaulila n Orphanage.
Pagkaulit n Repitition; reiteration.
Pagkaulol n Deliriam; dotage: rant;
craziness: ineanity.
Pagkautal-n Henitation; etammering;
stuttering: haw.
Pagkautas n Finish; termination;
end.
Pagkawala n Lose.
Paekawala ng diwa n Loss of sense.
Pagkawalang dslita-»i*Im{>sssibility.
Pagkawalan n} loob-n Perturbation;
uneasiness.
Pagkawdy-n- Waving; motioning.
Pagkawilin-Affection; liking taste;
pleasure
Pagkikikil n-The filing.
1 03 PAG
Pagkilala ng utang na loob n-Gratitude;
gratefulness.
Pagkipagkitaan n Meeting; visiting; en-
counter.
Pagkit n Glue mucilage; waxtaper.
Pagkubkob sa isang lugar n-Siege.
Pagkuenta-n-Summing; addition.
Pagkuhaw Taking; seizing grasping;
grasp; capture; seizure.
Pagkuha ang di kaniyan-Usurpation.
Pagkukulang-M-Lack; shortage; want.
Pagkukulong-wConfinement: seclusion.
Pagkukulong sa kusan Hermit; recluse.
Pagkukunuwari n Affectation; deceit;
hypocricy.
Pagkukupkup n Shelter; protectios; safe
guard.
Pagkukuro-n-Correction ; regulation .
Pajjkukuton-n-Wrinkling; wrinkle; ruf;
fling
Pagkulo It-Boiling.
Pagkupasn-Pading; withering.
Pagkurot-w-Nip; pinch.
Pagkuskus-n Scrape; catching: friction.
Pagkusot-rt-Rumple; rumpling.
Paglabag-n-Resistence; stubbornness; re-
belliousness; rebellion insurrection.
Paglabag sa kautusan-n-Violation.
Paglaban-n-Resistence; fight; war; an-
taganism opposition: assualt.
Paglabas-w Departure; start; exit; exo-
dos; going out.
Paglabnotn-Pluck; plucking.
Paglagin-nPrequence; f recuency; perma-
nency: duration.
Paglago n-Proficiency: profusion; im-
provement addition.
Paglagom-nUnision; uniting; joining;
junclure: joint.
Paglahang n-Crack; cracking.
Paglabok»n-Inclusion: incorporation.
Paglahu in v To incorporate; include.
Paglaitn-Abuse; contempt; outrage;
insult.
Paglakad-n-Walk; march.
Paglaki-n ncrease; growith; swelling;
dilation.
Paglakip-n-Unision: joining, alloy; unit-
ing; coalescense gathering.
Paglakasan-n Strengthening: exertion;
invigoration; enforcement.
Paglaktawn-Omi88ion;skip;leaving;out.
Paglaktaw ng isang salita-w Elipsis.
Paglala-n-Weaving.
Paglalaba-nAA ashing; wash.
Paglalagari-n-Sawing.
Paglahokn-Inclusion; incorporation;
mixture: mixing.
Paglalacbay n-Travel; travelling; journey;
passage.
PAG
104
PAG
Paglalakip-w-Joining: union; juncture;
conjunction; coalition; combination;
alliance.
Paglalang w Creation; creating.
Paglalaro n Play; playing; romping;
amusement, sport: game.
Paglalatag ng bato n Paving pavement.
Paglalaway-w Salivation; spitting.
Paglamas n Kneading.
Paglamatin-v-To flaw; crack.
Paglamutak n Kneading.
Paglamuyot n Seduction.
Paglangitngitn Creaking squeaking.
Paglapad n Width; widening.
Paglapastanganan n Outrage; insult af-
front; abuse, contempt; injury; slight,
injustice; wrong; offense.
Paglapit-w-Approximation; approach; cal-
culation
Paglasap n Tasting; taste; relish.
Pasjsalon n Poison; poisoning.
Paglayo n Retreat; distance, privacy.
Paglibak w Slander; defamation; rid-
icule.
Pagligalig n Laziness; indolence;deprav-
ity; carelessness; tramping about
without any definity object.
Pagligaw n Love mating courtship.
Pagligawligaw n Subversion.
Pagligpit n Gathering up; putting in
order; putting away.
Pagligtas n Salvation; saving; preserva-
tion.
Pagliit n Dimunition; declination; de-
cline.
Pagliko n Sheer; digression.
Paglilibang n Recreation; amusement;
pastime; diversion; sport; play; jest;
game; festivity; feast; vacation; re
joicing; liesure.
Paglilibing w Funeral burial: sepulture.
Pagliligaw n Lovesuit love, courtship.
Paglilihim n Secret reserve; secrecy; ex-
ception.
PaglilikotnRestlessnesSjboisterousness;
uneasiness.
Paglilimbag n Stamping printing; edi-
tion.
Paglilinkod n Service; courtship; atten
dance; compliance.
Paglilinis n Cieansinjr; cleaning.
Paglilipat w Transition; transfer; tran
sportation.
Paglimot n Neglect; forgetfulness neg
ligence; disregard.
Paglinang n Harrowing.
Paglinkuran n Service, courtship.
Paglipana n Extension; scattering; skir-
mishing.
Paglipat n Passage; transition; transfer.
Paglipol-n-Extinction; destruction; ex-
termination abolition.
Pagliyasin-n-Try; attempt, examination;
proof.
Paglitakin-n-Cracking; crack; split, split-
ting.
Pagliwanag n Solution; illumination.
Pagluat w Duration; protraction; prolon-
gation retarding delay; deference.
Paglubay n Stop; cessation.
Paglubo n Flattery; flattering coaxing;
decoy.
Paglubog w-Tnundation: sinking; over-
flow, immersion; Occident; west, sub-
mersion.
Paglubog ng araw w The setting of the
sun.
Pagluhog n Request; suplication; en-
treaty; imploration; petition.
Pagluluat n Slowness; delay; detention;
lingering; prolongation.
Palulubog w Submersion; immersion.
Paglululan w-Embarkation; sipping; load-
ing.
Paglupig n Usurpation.
Paglupi n Fold.
Paglupilupiin-w Redoubling; refolding.
Pagiura-n-Spitting; expectoration.
Paglusob-n-Attack assault.
Pagmamadalas-w-Frequence; frequency.
Pagmamadali n-Haste hurry speed, ex-
igence; hastiness; celerity; rush;
promptitude.
Pagmamagaling-nPride; self esteem.
Pagmamahal-n- Affection; estimation;
esteem; endearment: value; price.
Pagmamahal ng tangi w-Brotherhood;
fraternity; predilection.
Pagmamaka ano wSuplication; request;
petition; doing in any way.
Pagmamalikmata-w-Transfiguration.
Pagmamanaw- Heirdom; inkeritance.
Pag mamaratiw Durability, permanency;
stability; duration; durance; minute;
ness.
Pagmamasid-nObservance; observation;
note; scrutiny; remark.
Pagraamatowid-wReasoning argument;
discussion; correction; disquisition;
dissentation; dispute.
PaKmamatwiran-n-Rea8oning;argument;
dispute;discus8ion; disquisitation, dis
sentation.
Pagmumukha-n-Mode; face; aspect; coun-
tenance; look; appearance; front; out-
line; arrangement; manner.
Pagmumultiplicarn-Multiplication.
Pagmuran-Slandjr; insult; abuse; vi
tuperation; vi.l.ification; slandering: in-
sulting.
PAG
105
PAG
Pagmurasa hindi kaharap w- Backbiting;
gossiping.
Pagnacaw n-Theft robbery; larcency;
peculation, pillage.
Pagnanakiiak ng sugat n Ulceration.
Pagngatngat-ii-Gnawing.
Pagngingiti n Smiling.
Pagngiti n Smile.
Pagngiwin Grimace; wry face.
Panguso-n-Pout.
Pagiiitin-n Unglueing.
Pagod n Anguish; fatigue; weariness;
anxiety
Pagod na malabis «Fatigue; hardship;
anuuish.
Pagong «Turtle; tortoise, terrapin.
Pagpaalis n £xpuI»>ion.
Pagpagalann Work fatigue.
Pai!pag n Shake; flourish; brandish.
Pagpagpag-w-Shaking;brandishing;flour-
ishing.
Pagpakonowari n Sham: fiction false-
hood stratagem pretense deceit.
Pagpalabas-7i-Kjection; ejectment; expul-
sion.
Pagpalairay n Ascription.
Pagpalain-w-Po help support; shelter;
protect heed, take care of; do well;
improve; mend; meliorate.
Pagpalaki n Increase; aggrandizement.
Pagpalayaw n Cajolery; favoritism; ca-
ress.
Pagpalitan-M Change;barter;permutation
Pagpalitanngngalan n Misnaming alias;
taking of another name.
Pagpalitpalitann Changing with fre-
quency.
Pagpalo-n Strike; beating- whipping; hit.
Pagpana n Shooting . of an arrow, ar-
chery.
Pagpanaog w Descent; descension.
Pagpanaw n Deportation; exile; banish
ment.
Pagpanibaguhan u Renewal; mending;
reiteration; reformation.
Pagpaalaala n Remembrance; momento.
Pagpapaalis n Expulsion; sending away;
banishment.
Pagpapabaya n Abandonment; neglect;
negligence; carelessness.
Pagpapabunga-w- Fertility; fruitfulness.
Pagpapabuti:n Betterment.
Pagpapala w Remittance; remission; re-
mittal; jemitment.
Pagpapagayongayon n Idleness; i n d o -
Icnce; laziness.
Pagpapahangin n The airing.
Pagpapahayag n Relation; notice; anun-
ciation," manifestation: declaration,
revelation; proclamatiaon.
Pagpapahid n Smearing: wiping.
Pagpapahinga n Rest; vacation: cessa
tion pastime: repose, diversion; inter-
mission liesure.
Pagpapahinga ng hokbo n Camp; en-
campment.
Pagpapahinog n Maturity; maturing; rip-
ening.
Pagpapahintulot n Permission, leave;
permit.
Pagpapahiram n Lending loaning.
Pagpapahirap n Illtreatment; abuse; giv-
ing or causing of pain.
Pagpapakababa n Humility;submis8ion;
meekness; humiliation; self-contempt.
Pagpapakabanaln-Sanctification; virtue.
Pagpapakain.n-Maintenance;8ustinence;
feeding giving of food.
Pagpapaiwan n Leading; abandonment.
Pagpap^kiiala n Prese: tation, introduc
tion; acquintance; explication; man-
ifestation.
PagpapaJagay n Supposition; putting.
Pagp ipalago n Fertilization.
lagpapaialo n Bragging; pride; haught-
iness.
Pagpapaligo n Bathing.
Pagpapalimos n Beggary; mendicancy;
begging.
Pagpapalit m Changing; permutation.
Pagpapalitan n Commutation; change;
exchange
Pagpapalooblnsertion; putting iii.
Pagpapalumagak-n The leaving of any-
thing with another.
Pagpaparreok-n-Affray; scuffle; strife;
strugg e.
Pagpapanaw «Deportation; banishment
transportation.
Pagpapanday n Blacksmithing.
Pagpapantay-wiEqualization
Pagpaparatang m Imputation; accusation
charge.
Pagpaparusa w Punishment; chastize-
ment
Pagpapaedkit-n-Tortue; pain; torment;
anguish.
Pagpapasiyal n Stroll; walk.
Pagpapasiya n Sentence; judgment ad-
vice; determination.
Pagpapatalastas n Announcement;notice;
declaration; annunciation.
Pagpapatawad n Pardon; relief; remis-
sion: absolution; liberation; for-
giveness.
Pagpapatawag n-Call; calling; notice;
notification; summons; admonition.
Pagpapatay n Murder; assasination.
Pagpapatibay-w Strengthening; confir-
mation; ratification; fortification.
14
/
PAG
106
PAG
Pagpapatigil-w Suspension; ce8e?ation;
stop.
Pagpapatiwakil w-Exasperation. indig-
nation.
Pagpapatotoo-w-Confirmation rat fica-
tion affirmation; certification tepti-
mony; assertion.
Pagpapatuloy-w Continuation; contin-
uance.
Pagpapau pa-w-Hire.
Pagpapaupa ngpuri-w- Brothel whoring.
Pagpapautangn Giving credit credit-
ing loaning.
Pagpapawis-w-Perspirat i on . perspiring;
sweating.
Pagpapayo w- Advice, exhortation.
Pagparoonn Going.
Pagpasdin w Contusion; bruise; burn.
Pagpasalamat w-Thanksgiving; thanks;
ttianking.
Pagpaslang-w-Illtreatment; abuse; of-
fence; injury, insult; lack of respect;
transgression,
Pagpasok w-Entrance ingress; entree;
entry importation, beginning; inter-
jection.
Pagpasuko-w Repulsion
Pagpasulong-w- Propulsion; drive.
Pagpasuso-n-Lactation; nursing.
Pagpatalastas-7i- Annunciation; proclama-
tion announcement.
Pagpatawad-w-Quittance; pardon.
Pagpatay-n-Murder.
Pagpatay sa hari w-Regicide.
Pagpatay sa kapwan-Homicide; mur-
der.
Pagpatay sa sarili-w Suicide.
Pagpatay sa sariling ina-n-Matricide.
Pagpatibay n-Confirmation ratification ;
fortification; strengthening.
Pagpatotoon- Affirmation; testimony;
proof; attestation; evidence; indica
tion; verification.
Pagpaunawa-n- Annunciation; proclama-
tion.
Pagpatuad-w Inversion, demolition.
Pagpawala nang halaga-w Depreciation
in value.
Pagpayapa w-Pacification ; quietude;
calmness; quietness; quiet; tranquil
lity.
Pagpayohann Advice; advising.
Pagpayuhan-7i Advice; admonition; in-
fluence.
Pagpigan-Pressure; squeeze
Pagpighatian n-Disgust. loathing.
Pagpigil-w Suppression ; suspension;
stop; check constraint.
Pagpigilan-n-Chech: stopping.
Pagpigilan ng kaloobann-Moderation.
Pagpili w-Election; choice choosing.
Pagpilipit n-Twisting; twist; twining;
wreating; contortion; winding.
Pagpilit-w Persistence force urgency;
coersion; enforcement, compulsion;
violence.
Pagpilit sa babayiw Rape.
Pagpipigil-n-Stopping; checking; stop;
check.
Pagpipiging-w-Festivity; feasting.
Pagpipilit-w Urging: persistence,
Pagpipinsan w-Cousinship.
Pagpipisan n Reunion; meeting congre-
gation.
Pagpipisik wSputtering; sputter.
Pagpipista M-Feasting; rejoicing; feast.
Pagpiral-w-The twisting of the ear.
Pagpisan n- Accumulation; heaping;
unision. uniting.
Pagpitagan n Resnect; regard; esteem;
veneration.
Pagpugot n Beheading; decapitation.
Pagpukol n-Thow; cast.
Pagpulandit n Spattering.
Pagpupiilo-w Congregation ; meeting.
Pagpupulongw-Meeting; congregation.
Pagpupulong ng congreso-n-A session
of congress.
Pagpupuri n Plaudit; eulogy.
Pagpuputong ng koronaw-Coronation.
Pagpuputukan ng baril n-Shooting of
a gun.
Pagpupuyat-n-Night- watching.
Pa^uri-zi-Commendation; esteem; esti-
mation virtue acclamation.
Pagpuri ng kabutihan n-Praise.
Pagpusta-w-\A ager; bet.
Pagputok-n-Shooting; shoot explosion;
crack report.
Pagputol-w Amputation; cutting rut.
Pagputol ng kahoy-n-The felling of trees.
Pagsabog-w-Dispersion; scattering.
Pagsabunot-w- Plucking out.
Pagsadsad-w-Ancfiorage. anchoring
beaching.
Pagsagot w Answer: reply, repartee;
contestation response.
Pagsagsag n Trot; trotting.
Pagsaka-n Cultivation; agriculture.
Pagsakay-n-The riding; ride.
Pagsakop-n -Redemption; salvation;
ransom; taking under protection.
Pag8alakay-»-Stealing;thieving;surprise
Pagsalangsang-w Resistance; opposition;
contradiction^refutation contrariness
violation.
Pagsdlat-w Touch; touching; notation,
comprehension.
Pagsalflt-n-Misery; hardship; proveity,
Jbadluck.
i
\
PAG
107
PAG
Pagsalin-n-Transcription; copying;
emptingfrom one vessel into another.
Pagsalsal n-Flattening riveting; clinch-
ing^ expending; wasting.
Pagsalubong-n-Reception; meeting; en-
counter; compromise.
Pagsalungit n-Contrariness. opposition;
disobedience; stubbornness, contra-
riety; reverseness.
PagsamanConnection; meeting; com-
pany; retinue; corporation; affiliation;
uniting; joining; aggregaMon; aggre-
gate
Pagsdma-n-Per version; perversity; dep-
ravation; wickedness; disobedience.
Pagsamahin w- 1 he joining; collection;
gathering: spoils; capture of anything.
PagHamasamahin-9»-Collection; gather-
ing
Pagsarasam-n Collection. capturing;gath-
ering.
Pagsandig-n-Reclining; leaning against.
Pajssapsap n Munching; crunching
Pagsasabi-w Telling: report; narration;
ralation predication.
Pagsisabon n Making of suds; soaping
Pagsasagupa-w-Scuffle. strife, fight;
affray.
Pagsasaka n Cultivation; farming.
Pagsasakdal w Recourse; appeal; pe-
tition; entreaty.
Pagsasalab-n-Scortching.
Pagsasalaysay-n-Explanation ; narration;
signification; saying.
Pagsasalin-wPutting from one vessel
into another coppying transcribing.
Pagsasalita-n-Talking saying; conver-
sation.
Pagsasalitaan-n- Conversation chat;
conference; talking.
Pagsasamba-w Homage.
Pagsasandokan-w-The taking by spoons-
ful; ladling.
Pag^asangla-w-Hypothecation.
Pagsasauli n-Devolution: returning;
restitution reintegration.
Pagsaway w Stopping checking,
Pagsasaysay-w- Relation; narration;
report; explication declaration;
account; saying; telling.
Pagsaulin Devolution; restoration.
Pagsawa w-Fullness.
Pagsasaya-7i Feasting; rejoicing, fes-
tivity happiness celebration.
Fagsayaw-w Dance
Pagsaysay-w-Narration; reference, rela-
tion solution; predication; portrayal;
analvRis
Pagseaello w-Stamping.
Pagsesermon-n-Preaching.
Pagsiyasat-n Inquiry; investigation; ex-
amination;.
Pagsigaw-n-Ory; screaming; yell; yel-
ling; calling; vociferation
Pagsi Ian gngaraw^-w-The rising of the sun.
Pagsilbihan-n-Serving. making use of.
Pagsimanan-Turn. order; succession,
vicissitude.
Pagsimba n-Worship.
Pagsinga w-The blowing of ahe nose.
Pagsingaw-w-Steaming; exhalation
Paiisinta-w-Love; loving, courtship.
Pagsipot-w- Appearance, apparition; em-
anation; birth.
Pagsira-n-Breaking; destruction; disrup-
tion demolition; dilapidation; de-
stroying rotting
Pagsirang puri-n Slander; defamation.
Pagsilid-7t-Putting in sacking up.
Pagsisisin Repentance; penitence;
regret
Pagsieiyasat-n Examination; investiga-
tion inquiry inspection; survey.
Pag30way-n-Disobedience; contrariness;
contradiction; opposition.
Pagsuhol w-Bribery; subordination.
Pagsukat-w Measurement; mensuration;
measuring.
Pagsu o-w-Subjection; surrender; rendi-
tion; yielding.
Pagsukol-w Prevention.
Pagsukot n-Humilliation; self-contempt;
shame; submission.
Pagsulat-w-Writing; contract; treatise:
Pagsulong-n Progress; advancement;
growth: augmentation; improvement;
proficiency; addition increase.
Pag!*uma w-Sum; summing; up; total; ad-
dition; amount; conclusion.
Pagsungab-n- Wrestling; wrestle.
Pagsunod-n-Obedience; submission; ob-
servance; following; succession.
Pagsunod -n- Burning; conflagration;
combustion; burn.
Pagsuob n-Fumigation; smoking; fumi-
gating.
Pagsupil-w Domination; control; govern-
ing.
Pagsusulatan-w-Correspondence; writing;
intercourse.
Pagsusulsol n- Instigation; infusion;
domination.
Pag8U8umakit-n-Work;working with care.
Pagsusumbong-w- Accusation; impeach-
ment accusing
Pagsusupling-w-Sprouting; germination.
Pagtdbas w-Shape; shaping; cut; outline.
Hagtabas-n-Cutting; delineation.
Pagtagupak-w-Slap;sound;madebyaslap.
Pagtahol-n-Bark; barking.
J
PAG
108
PAG
Pagtakal-n Measurement; measuring
Fagtakas-n Migration; escape; elope-
ment secret leaving.
Pagtakbow-Run; running, flight.
Patakpan-w-Cover. covering.
Pagtalikod w- Denial; negation.
Pagtalop-n Paring peeling.
Pagtangan-wHold holding.
Pagtangapw-Receipt; acceptance; recep-
tion acceptation receiving.
Pagtangin-Denial; refusal; negation.
Pagtangis-w-Crying, weeping; bewailing;
snivelling.
Pagtapak-n Tread; tramp.
Pagtapakan-w-Treading tramplin^r.
Pagtarok-w-Sounding sound.
Pagtatae na may halong dugo w Dys-
entery.
Pagtatagal n Duration; continuance; sta-
bility; continuation, subsistence pro-
longation; tardiness; slowness.
Pagtatagpi w Mending; patching.
Pagtatagumpay w Defense; protection;
support.
PagtataRa n-Wonder,amazenient;charm;
admiration; amaze.
Pagtatakapan w Dispute; light with
words argument in which bad words
are used.
Pagtakip n Cover; covering hiding;
concealment; concealing.
Pagtatakpanann Covering; concealment
hiding.
Pagtataktak n Branding; marking; seal
ing.
Pagtatali wTying.
Pagtatalo-w Dispute quarrel; strife tight;
contest?; conflict: rivalry; competition;
antagonism; argument; difference; lit-
igation; lawsuit; controversy.
Pagtatalunan n Cause of a dispute or
argument; argument; quarreling.
Pagtatamo n Sufferance; suffering; tol
erance; toleration.
Pagtataman wEloperaent.
Pagtatanan ng sundalo-w Desertion; de
serting.
Pagtatanaw w-Desernment; view.
Pagtatanda-w-Memorization remember
ing; marking; branding; sign
Pagtatangal w Solution; disintegration;
taking to pieces.
Pagtattingap-w-Receiving; acceptance;
acceptation: taking.
Pagtatangol n-8helter; i)rotection; de-
fence.
Pagtatanim w Planting; sowing.
Pagtatanim galit 7t Hatred; aversion;
rancor grudge.
Pagtatanim 8akapwa7jHatred;aversion.
Pagtatanim sa loobw Anger passion:
rage.
Pagtatankilik-w Protection; support;
maintenance.
Pagtatanod n Guard watch sentinel.
Pagtatapat-w Fidelity constancy; the
telling of the truth; comparison of
two things.
Pagtatapon-n Throwing away; wasting;
cast; scattering.
Pagtatapos w-Conclusion. finish; tini!<h-
inp. ending.
Pagtatatag-n Institution; founding; es-
tablishment; edification.
Pagtatayo ?i-Edification; building found-
ing; establishment; establishing; in-
8.;itution.
Pagtatlong bahagi-w-The dividing into
three parts.
Pagtawad-w-Bartering; hangjjling; offer-
ing of a certain price for anything.
Pagtawag-n Calling; announcement;
announcing; summons.
Pagtflvo ng bigat r» Weighing.
Pagtibayan-n Ratificaticfn; affirmaticm:
fortification; strengthening corrobo-
ration; making; fast; security.
Pagtigil w Stop; check pause; delay;
suspension; suspence; sojourn.
Pagtigpas-n The act of cutting <»r slic-
ing.
Pagtikhim-M-Tastf-; tasting,
Pagtiklop-w-Fold Folding; dou))ling.
Pagtikloptiklopinn Refo «ling.
Pagtilansik-w Splashing; splash.
Pagtimbangan-7i-Weighing ; balancing.
Pagtingin-w-Sight; respect; regard, ven
eration.
Paptipirin-n Economy.
Pagtira-n- Habitation; lodging; dwelling;
living; inhabiting.
Pagtitiis-w-Patience; endurance; toler
ance; toleration, sufferance, suffer
ing.
Pagtitina-w-The act of <lyeing.
Pagtitipan-w-Notification; agreement; an
nouncement.
Pagtitipid-w Economy; frugality.
Pagtitiponn-Gathering. hoarilin^^ lay
ing away; collection; collecting; ron
gregation; meeting.
Pagtubo-«-lncrease; growth; augiufuta
tion; profit gain.
Pagtubos-zi Redemption ransom; reini.*^
sion.
Pagtud la- w -Throw cast.
Pagtugtog-w The playing of musical in
struments.
Pagtugtog ng kampana-Jt-The tolling of
a bell.
s
PAG
109
PAH
Pl^^ak^l-lt-The peikiiij;; peek.
Fagtukso M Teatfinj;. jokin;:: jesiini:;
temptation.
PagtQtakinn The rollistion.
Pagtnlail-fi- Imitation rupyin)?.
Pagtulak-N Shove: push propulsion.
Pagtulougn Help; atf8i!<tant'e: ai«l: «.•«.•-
operation: safe-^ianl.
Pagtupa<l-M-Comphance; o»ni plying. ♦•1»-
aervance; ebe<iienfe.
Pagturo-M-Teairlnng: iinitru«'tion: <1<h-
trine.
Pagtutukain-M Peck <*r perking of a fowl.
Pagtutulungan n C«K»peration. ai«i a:<-
aistance help.
Pagtutunaw-Ji Thawing, melting .«nielt
ing: I «ss: lo:«ing of money.
Pagtuturo fi-Teacing; in:«truction: e*li-
fication.
Pagdulot-n Kel>«iun<ling returning.
bjuuciug: retrogression.
Pag aga-ii Rx'kiog.nioviRgc«*niu)i.>n«>n
movement.
Pag ugpungin m The joining at theen<I:<.
Pag agtnngan-R The joining at theenil?*.
Pag ali-fi Repetition reittration.
Pag ulit N-Reiteration. rei»etiti^>n.
Pagulogaio/irfr.-Ditf^nieriv maiilv; sii-
lilv.
Pagulungin-r-To roil; run on wlieeJs.
Pag nmit'ii Peculation «•t^'uling
Pag uno »»-Hej«itaiion. wavering: *«iani-
mering; j^tuttering.
Pag unti-fi Dimunition. «leiiine: fah.
decimation dwin«ile de<;av.
Pag upak n-Clap.
Pag upak-n Tlie hu.<king.
Pag apat /i Instigation: riatiery iiersua-
aion destitution leaving ^.f another
in desiitute circu-nsiau'-e*»
Pag uraly ll-In^tigation; iinpr.i'-e; i»er
suaaion: or>ini*^n.
m
PagurinrTo tire: make tire'L
Pag orong-ii Retpjie«?«ion taking hack.
return -
Pag uaad-it-Crawiiit/ creeping. w^.«N!en
rattle
Fag UJ*ig-« Pe^?*eciiti'jn.
Pag usi-a-n-Examinati'tn ii'.ve-tigativn
inqoir>'.
Pag iL^iitain-r To in^'i.re; iuve-tigate
review
Pag ungali-w Pr'^»«-e*- i'lr*- t'>,iyi:,t man
ner: demeanor "-♦- «'i*»! •::: •*y:*r;fa*»ii
ion mode: form: ruetrioi: .••-t»ortrii*-i:i.
Pag uugnay » Conf'^rr..:ry r^ririgc.iiy
combination, nni^n •• •nj">w':'^n fT
der unitv. t'omx^^'-liy'ii
Pag uagoyw .^winging: rr.'/'ir. 2 r ♦ «c:r.g.
Pag unkol j»-I»e**.'.:ia?:'-r. :.'ert'ji::;eii'f-
Pag uuii>/i Restoration re^tituti«ln: de
volution: renewing: ree^tahiiaimient.
Pag unlit M Iteration; reiteration du-
plication.
Pag uurong-M Re«*ession backing liown
Pag uusa{>-N Dispute litigation lawsuit
Contract.
Pag uu.<apan-i* .Sessiim ^•«uifereni'e: con
versalion.
Pag usixiUg M Gernnnati<«n.
Paguu!«i!«a N Kxamination researcii.
review: itrobation: inonirv.
Paguusisang niuli-N-Revi.*<ion review.
Paguuvam m Ri«ticule.
Pagvovolo #1- Voting. vt»te; poll: ballot.
Pagwawaksi n .Separation «iivisir^n: cnl-
iing refusal nega^on.
Pag awari h Meditation <leliF>eration
rerieclioii cogitation: contemplation:
reasonii:g
Pagwiwika-a Ta'-king. taik saying.
Pagwiwika ng masania-»i Backbiting.
Slander; g^^sip l.»ad taik.
Pagwiwika ng katainpata^nnan jv Insult,
abuse slander. liWl abiijiivenes!*
lilieiing.
Pagwiwis;k-» -Sprinklii.g.
Pagyamanin r Ti» enricii make rirh.
make fruitfu: or fertile.
Pagyaw n Departure.
Pagyari n • Const rucli'-n: termination
tinisii.
J'agyasak a Trampling: treading
Pagyukod n Re>peci veneration, hom-
age reverence 'r»ackwarilne*s.
Pagyurak /i-Tranii»hng treading.
Pahaba /I'/r,- Length wise sidei'«ng.
Pahaiang-H-Crosspiece. cr»^s-tinit>er.
Pahani w Learning. wis<lom.
Pahanginan r To air. dry in the aii.
Pa!iaraf»-^//»'.-Faie for wan!.
Pa haAag «Notice. pr«:M-lamati"n reve-
iation publication .
Pahayag ng kasai /*-Bai;ns
Pahayag ng paiay-rt* »b;tnary.
Pahidw Smear: wif»e.
Pahiga-fl'/r.-Horizvntallv.
_ - •
Pahiga «Horizontal
Panigitin r To ex«-eil exceed surpas*.
Pahigtin-r- To li-jhten: i^ress.
Pahiri:piiin'r-To- ea'*e lighten cairti
erase,
Patiiriain-r* To weaken, make weak.
Pahinain ng i'xd>^r-T*-- di'^hearten: d>-
«•'^urage dismay.
Pahinayin r To prepare for *'»H>k!ng.
Patiindi /» Denial refi:*ai negati-"»!» con
tradicti'.r. dis^'WHing.
Pahinga!::ut->»- Resting pia-e r»Iace (
re«l
PAG
110
PAK
Pahintoin-v To 8:op; check; detain; keep;
retard.
rahintulot-w-Permission; assent: leave:
license; privelege approval; admit-
tance; approbation; sanction consent;
indulgence; furlough liberty; author-
iiy rijrht; power good will.
Pahintulor.in-v-To permit; leave; con-
sent; approve admit: give permis-
sion; let; sanction; assent; privelege;
license
Paghinugin v-To ripen; make ripe.
Pahiran-r-To wipe smear.
Pahiran ng alkitran-v-To tar.
Pahiran ng cebo v-To t?rease.
Pahirapan-v-To chastize; punish; in-
jure-, a,bu8e: aggrieve; agonize; dis-
tress.
Pahiwalayan v-To separate divide.
Pahiwas-rt^v. Slantingly; slopingly.
Pahiwas-a-Slopingr slanting.
Pahiyain-v-To shame; disgrace: em-
barrass.
Pahumala-Nasal
Pahupain-7/-To diminish make thin;
weaken.
Pahusayin I'-To arrange put in order.
Paibabaw a-Uppermost: top superficial;
shallow.
Paikit a^fv. -Gyratory
Pakipik-a Tight; compressed; pressed;
solid.
Paikpikin-v- o press; tighten; make sol-
id tamp.
Pailangilang-Scatteringly.
Paimbabaw-w-Hypocrisy; haughtiness.
Paina w-Shelf.
Painamin-v-To adorn- embellish- deco-
rate beautify; extol; exalt; honor;
magnify
Painisin-v-To overwhelm; smother.
Painitin-v-To heat; warm.
Painog-arfw -Gyratory.
Painom-w-Drink; beverage.
Painugin-v-'^'o spin; twirl.
Painumin-v-To invite to drink; give to
drink.
Paisipan a-Thoughtful; meditating.
Paisipan-n Puzzle; enigma.
Pait-n Chisel.
Paitn Bitterness.
Paitan-v-To chisel.
Paitiman-n-To blacken: darken: ebonize.
Pagkaasahan n-Hope; expectancy.
Pagkabana^wPurity; virtue
Pagkabanalan sa gracia ng P. Dios n-
Sanctification.
Paj:ak:(larngin n* Powdering; pulverizing.
Pagkngiliwin v-To love; make love.
F*agkagiliwin ?< Deeplove;anxiou8deHire.
Pakakaisa-n-Unity; agreement; unanim-
ity; union.
Pakakinisin-v-To polish; smooth; finish.
Pakalayaan-nLiberation; giving of free-
dom; setting at liberty.
Pakaligisin ^Pulverization.
Pakaliningin-w Review; revision: in-
quiry close observance: examination
investigation.
Pakalinisin-v-To clean; cleanse; purify.
Pagkalog n Rattle. ■"
Pakamasdan-n-Look; observation; in-
quiry; review: revision: examination;
Pakamusta-n-Compliments: message.
Pakanan-Idea notion fancy; def»ign.
Pakanasain-a-Anxious; desirous.
Pakanin-v-To feed; give to eat.
Pakapilitin-w-Twisting twining.
Pakapilitin-n-Per8erverance;pe8i8tence;
inciting.
Pakasalin v- o betroth marry; match.
Pakasamuin-v-To condemn.
Pagkasintahin-v To love.
Pagkasiyasatin-v-To ascertain; examine;
investigrate
Pakatinain-r-To dye.
Pakatingnan-nReview; revision; look;
investigation sight; watching.
Pakaway w-Movement of the hands;
weith: balance.
Pakay-n-Tntention; desire: end; goal;
object; design-
Pakikiapid-n- Adultery; seduction.
Pakikinabangan-a- Profitable; useful.
Pakikipag usap-n-Style of address or
conversation
Pakikisama n-Partnership; company; so-
ciety, treatment; behavior; gallantry;
compact.
Pakikitungo-n-Compact; contract; traffic;
trade.
Pakinabang-w-Profit; revenue; gain; ad-
vantage; utility behefit interest ben-
efaction; lucre; improvement: income;
tax usefulness; acquisition: rent.
Pakinabangan-v-To profit: benefit; gain.
Pakinangin-?>-To smooth; polish.
Paking-a-Distracted.
Pakinganv-To listen; hear; heed: hark;
hearken; comprehend: understand.
Pakinisin-v-To smooth; polish; finish:
brighten.
Pakintabinv-To brighten; polish:
smooth; finish.
Pakiramdam-w Feeling sensibility; not-
ability.
Pakita-n Appearance.
Pakitang loob ?i Gallantry; manners.
Pakiusap-n-Reqnest entreaty; petition
supl'cation; prayer.
PAL
Pakiusapan i?-To request, entreat; beg
or petition.
Paklin Intercalation; contestation; dis-
tant answer.
Pak6-n Nail.
Pakong bakal na walang ulo-n-Brad;
tenon; spile.
Pakong kahoy-n-Wooden peg. peg trun-
nel.
Pakong maliit-n-Tack; shingle nail;
small nail.
Pakong sabitan ng papel n-aper file.;
Pakpak» Wing; lean to; addition
pennon.
Pakuan-n- Watermelon .
Pakuluin-v-To boil.
Pakumusta-n Compliments; expressions
of kindness.
Pakupasin-v-To fade; wither; cause to
fade or wither.
Pakupkop-n- Protection; help; aid; as-
sistance; favor.
Pakunutin-t?-To wrinkle.
Pakunutin ng noo-w-To wrinkle the
forehead.
Pakuyumpisin-vTo shrink; contract.
Pdlaw-Shovel; spade.
Fald-n Improvement gain; reward; prof-
it; compensation, triumph, gratifica-
tion; glory.
PaXa inter. So.
Pala?nito-w- Idolater; pagan.
Palaantok-w Lethargic sleepy.
Palaaway n Quarrel ler.
Palaaway-a Quarrelsome; noisy, touchy;
peevish.
Palabd-n-Wash; washing.
Palabahan-n-Place of washing; laundry.
Palabd ng buan-n The raining at night
when the moon shines.
Palabiroa Jocose; jocular, droll.
Palabiro-n-Joker; jester, wag. droll.
Palabisin v-To exceed; excell; surpass;
overcome; give more than is neces-
sary.
Palabuin-v-To darken; blur; blot ob-
scure; cloud; confuse; make muddy
or murky.
Palabunga-aFruitful; prolific.
Palacio-w- Palace.
Palad-n-Chance: fate, luck: doom: hap;
happiness prosperity; felicity.
Palagay-n- Supposition; election; ap-
pointment.
Palagay na loob-a-Calm: serene; tran-
quil affable meek; plain.
Palaguin-v-To make leafy; unfold; unroll;
increase.
Palahangin-y-To crack; split; cleave;
flaw; chink.
Ill PAL
Palahangin-a-Boastful; bragging.
Palaihi-a Continually making water.
Paid isipan n Riddle, enigma; puzzle;
rebus.
Pala isipin-a-Thougtful; meditating.
Palak a Distant remote, separated.
Palak-adv.-At a distance.
Palaka n Frog; toad.
Palakad-n-Proceedure; conduct; demean-
or, management; manner; custom;
use; usage, mode; method.
Palakad lakad a- Wandering vagaboi/d;
erring; errant; excursive.
Palakain-n-Glutton.
Palakain a Gluttonous.
Palakang kakappoy n Toad.
Palakasin-v- To invigorate strengthen;
fortify; inspire or give courage; make
courageous; renove tear.
Palakhin v-To enlarge aggrandize- in-
crease; heighten; augment; improve.
Palakihin v To augment; increase, en-
large; aggrandize heighten.
Palakihin ang isip-vTo educate: in-
struct; breed; bring up; teach broad-
en the mind.
Palakihin ang katawan-v-To make fat;
fatten.
Palakol n Axe: ax.
Palakolin-v-To chop, hew; cut with an-
axe.
Palakpak-n Slam sound caused by the
fall of anything; wooden rattle.
Palalasing a-lntemperate; immoderate.
Palalimin-v-To deepen; profou d.
Palaloa-Proud; haughty; supercilious;
overbearing arrogant; lofty presump-
tuous, insolent; impudent boastful;
inflated.
Palaluin-v-To make pround or haughty;
exceed: excel; surpa-ss; overcome;
overpower.
Palamara n-Traitor.
Palamara-a-Infidel; inconstant; untrue;
traitorous ungrateful: shameless.
Palambutin-v-To soften; mollify; make
soft, bland or tender.
Palampasin-v-To exeed, excel; surpass
go beyond; pass.
Palanangis-a-Snivel ling;.
Palanangis nSniveling.
Palanas-n Stony place; fiat rock.
Palangana-w-Washbasin: basin.
Palangoy-a-Floating: bouyant
Palangoyin-v-To make or cause to swim.
Palansikin-v-To bespatter; splash
dab.
Palamigin-v-To refresh; cool; refrige-
rate.
Palapala-nScaffold; shade.
PAL
112
PAM
Palaputin-t; To thicken; condense; cur- '
die.
Piilapasialn-Walker: one who is on
the go all the time, gad about.
Palaso n Dart arrow.
Palasugal n Qambler.
Palasanibong n Taleteller telltale.
Palatain v-To ("ause to wither or £a«le.
Palatak n Click.
Palatanongn Querist.
Palatauong n Quizzical.
Palataw n-Hatchet. broad axe.
Palausap-a Quarrelsome; touchy.
Palawit n-Anything that, is hung upas
an adornment.
Palay n Rice that is still in the hull.
Palayan n liice-field.
Palayasin-v To send away;dismi8s oust.
Palayaw-w ( aress; cojulery; dandle: pet-
ting; freedom.
Palayawin-y To caress; pet cejole: hu-
mor; cheer coddle; dandle; free lib-
erate; give much freetlom.
Palayok na gatasann Milk jar.
Palayoka-Jar olla.
Palayok na tanso-r Copper kettle.
Palayuin-v-To distance romove to a
distance; send; away; separate part.
Palibid-?i-Circumference; circuit; envi-
rons.
Palibhasain y'l o depreciate; insult; re-
vile; abuse.
Palibot n-Circumference; circuit; envi-
rons
Paligid 71 Circunjference; circuit; per-
imeter: periphery.
Paligid-flfir.-About.
Paligid-/? J'f/?. -About.
Paligiran v-To circuit skirt.
Paliginu-To bathe lave.
Palihanw Anvil*
Palihinia<ir. Secretly; hiddenly; surrep
tuously treacherously.
Palikid n Ball of string.
Palikoliko ar/r.-Flutteringly.
Palikoliko-a-Fluttering; crooked; turn-
ing tortuous.
Palikpik ng kayo-w- Fringe of cloth.
Faliligo-M Bath.
Paliling (^(rir. Obliquely.
Paliling a Oblique.
Palinamnannn-j'-To taste; relish; give
taste.
Palinawin-r To clear; make j)lain; ex
plain; expound; demonstrate the
truth.
Palinsarin ang buto-r-To di.sjoint; j)nll
apart.
Palinuhod-Humble; meek; be^'^in^';
kneeling.
Pal i pari ni;- To cause to fly.
Palipisan v-Temple.
Palis-aClean,
Palis-w-Place.
Palitw Change; barter; exchange; sur-
rogation commutation.
Palikatin-v-To split; cleave; crack*
Falitaw w Apparition; appearance; overt.
Palitan-v-To change; exchange barter;
substitute surrogate; commute; per-
mute replace.
Paliwanagin-t;To explain; cloar: ex-
pound; lay open; evince; make plain
or clear; demonstrate.
Paliwas a transverse; oblique.
Paliwas w-Evasion; avoidance.
Palo-wPole mast stick; cudgel; blow
with anything.
Pdlopalo ng damit Clothes-beater.
Paloob-v-To put in enter, meddle; in-
terfere.
Palsoa False.
Palsohin-vTo falsify; counterfeit.
Paltos n Burn.
Paluagin-yTo loosen; free; liberate.
Paluagin anjr loob-r To appease; calm;
tranquilize.
Palubalub-f-To wallow roll in mud.
Palubalub sa bisio-v I o wallow in vice.
Palubayin-y-To mitigate; assuage; ap-
pease calm; stop check; soften.
Palubugin-vTo submerge; inundate.
falugit-/i Advantage, start; handicap;
distance.
Palujrit ng panahon w-Increase of time;
furlough.
Paluin-r-To beat; strike; belabor; pum-
mel: scourge.
Palumatlu matin r-To crak; spUt; defer;
delay; dally.
Palumatin-t;-To crack; split.
Palundagin-i;-To cause or make jump.
Palungkutin-i' To make or cause to be
sorrowful or sad.
Paluputan-v-To wrap up.
Paluputin-v-To wrap up.
Palutang-flriv.-Floating: bouyart.
Pamagain-v-To cause to or make swell.
Pamagat >i-Vow: promise
Pamagat-n-Nickname; alias; denomina-
tion.
Pamagatan-v-To nickname; give an alias;
denominate make a vow or promise.
Pamahalaan-v To manage; heed; care
for; keep; guard; govern; direct; con-
duct; domineer.
Pamahid-H-Wiping rag; packers waste.
Pamahid n^ pawis-w-Handkerchief.
Pamahin/i-Superstition.
Pamakpak ;i-A<ldition; lean to: wing.
PAM
PAN
Pmrialiiiiali-a Erroneous, fnll of mis-
takea; incooBiiJerate.
PamamogaN Hweiling, inflamatjon tu-
midity tuniiHneBB.
I'amamagpakTiThe wavintt of otie'a
arms cnise biftinning appearance
Fsmatnag; itan « Intepceeskm interven.
tion meilliafiin
Pamamahagi-B Partition; distribution
division dividinfr
Pamamahala ft Care: cargo «atcli^itiiBrd
duty manapement Bovprnment
Pamatiahala nn mahsjiKilinTyrannv
Beverily. rieidity of g T<-rnment '
Pamamahay II Habitation abinie res-
idence; lodging: mansion
PamamalaKi H Stability lasiin>r babitua
tion; HiibsiBlence
Pamamnlat n RonrHt^nenH
Pamamalitan Narration: tipeakine re-
velation; speaoh; mlk: talkinK
Paraamanafi n-Beri-beri Bwelling caneed
by a cold.
Pamamanglaw B Solitude: lonlineBa:
gloomine-s.
Pamamansag n Nickname ; alias.
Pamamanto^n Inflation.
PamaniaoB-n HoaraeneNr<.
Pamaniaratin Stability; duration; per-
manency; eternity.
Piimaniayadn Payment, compen-
sation .
Pamana n Legacy; inheritance.
Pamanaban v To legate, inberit.
Paiiianghain-t) To amaze; cauae to stare
or wonder: astonisb.
Pamankin n Nephew; neice,
Pamankin na habayi n-Niei-e
Pamankiii na lalaki n-Nephew.
Pamankin aa pakinabanR n-Stepcbild.
Pa man sa-n Promise, denomination; de-
termiuation.
Pamantugin kTo inflate fill witb wind.
Pamaoy n Scare crow.
Pamaratihin v To accustom; inure; fre-
quent.
Pamagatan n Lebel; anything used tor
leveling
Pamatay ng ilay-nl.ipht extingnisher,
Pamawie n Hankerchief
Pamaypay I» Wag; fan; ghaking
Pamibigan n Talk anyth'ng that is
I thi* I
Kltb,
Pamimininhon-Petition, prayer; ask"
ing; service obedience; submission'
I'smiminlulio ea Dios-n Prayer to God-
Pniii rgih ii-hTo deafen.
I>aminsan(u{u Once
Paminta-n Pepper,
Pamlipii n Iiiftrnment tor cutting,
I'amneaw n Scarecrow.
l'amiila«Orii;in source: beginning:
root: entree -entry; element prin-
I'amnlflan-f-To commence, bigin; under-
take attempt
Pamumnhofc n Crvstalrzation
Pamuinnkod-n Separation distinction:
singularity.
Pamitmula n^ mnkha n Blush; bashful-
Pamumunn n noyernment.commandiDg;
commandment: leading: beading.
Pamnmntla ng bnlatH Pallor; wanness
paleness Eb'O'tliness
Pamunasn Wnshingcloth: dusting
cloth trifle
t'omimgaliin uTo fertiliie make fniit-
ful
Pamnti-n Adorment adornation; or
nament: enibellisbment.
Pamutihan v-To adorn embellieli set-
off fit up ornament; clean.
I>anuitihin-v To decorate: embellish:
adorn
t oft.
PamigkienBelt sash; girdle; hand; lig-
Pamigkis ng ba I at-n- Leather belt.
Pamihasanin «-To abuse; inure; ac-
custom.
Pamimili-nPurcbaae. buying, selection;
cfaoise; volition.
Pamutiin r-To whiten: make white.
Pana n-Arrow dart.
Panabihan «Toilet: retreat
Prnabingn Curtain: covering: awning;
screen
Psnabing sa pinto tt Screen .
Panagano n Dedication. consecrat'oh;
inscription.
Panagsp nf bula-n- Skimmer.
Panashiiing bana1-n Emulation: envy
jealousy.
1'anaghoy n Lamentation dole: dolor;
lament bewailing, wail strong sen
timent.
Panaghoy na m alum bay n- Sad lamen
tation .
Paniginip n Dream.
Tanaupi ?i Patcli,
Tanagutan ii Guarnnlee bail; response:
responding; answering.
Panahod n Receiver, small bucket.
Tanahon-nTime era; age; term, tide,
season; epoch; occasion; opportunity.
Pnnalion mabuting ipagtanim n Seed
Panabon na magkasiiig Inat ang araw
at gabi nEquinox
15
PAN
114
PAN
PanahoQ nakaraan-n-Past time; pa^t
tense.
Panal^Qn na walang gawa-n Rest; re-
pose; recreation.
Panahon nang babayin-Periodical in
disposition vi women; mennes.
Panahon ng gapasan n-Harvest time.
Panahon ng pagani-n-Harvest time.
Panahon ng tatlong buan-n Quarter.
Panahon salat sa ulan-n Drought.
Panahunan n-Turn; time; succession
Panakipw Cover lid stopper.
Panakip ng hihigan n Coverlet. be(i
sptead
Panakot-n Scarecrow.
Panaksakn Poniard; dagger; dirk;
stilleto,
Panaktak-n-Branding iron
Panalangin-T» Prayer; petition: invo-
cation, oration; evening prayer.
Panali-n String thong,
Panali ng zapatosn Shoestring.
Panaluyan bahay-n Hotel; inn; board-
ing house.
Panambil-w-Covering screen cover;
inclination; vocation.
Panambitan n- Lamentation; lament;
moan.
Pananahan-n-Habitation; abode; living
at a certain place.
Pananakot-n Fright; threat; surprise.
Pananalign Hope, expectancy; firmness;
constancy.
Pananalita-w-Talk discourse; conversa-
tion; idiom; language.
Pananalo-n Victory, winning.
Pananamit-n Garb; wearing, apparel;
clothes complete suit.
Pananampalatayan Credence; faith;
. creed; belief, troth theory credit.
Pananamsam-w-Piunder; spoils pillage.
Pananatili-n-Stability. permanence; du-
ration; tenacity; continuance, persis-
tency.
Pananauli-n- Restoration; devolutation.
Panandan Branding iron; stencil mark
er; marking iron.
Panangis-n Weeping; crying; snivelling
Pananim-n-Seed; sowing; seed time;
that which is planted.
Panat a-Tight: hard; firm; solid.
Panata-n-Promise; offer.
Panatag W'Secure: constant tranquil,
quiet; calm rest.
Panauhan-n Border; lodger: guest.
Panay-a-Even; equal; continuous: all.
Panay-flwiy.-Evenly: equally; totally.
Panaya n Continuance; evenness;
equality,
Pandak a Short; chubby; stocky; chunky.
Pandampe-n-Blotter.
Pandareta-n-Tambourine.
Panday-n Blacksmith ironsmith.
Panday an n Blacksmith shop; forge,
iron Works.
Pan de sain Salt bread; bun; bunn.
Pandilig-w-Spriukler; watering pot.
PandinignEur trumpet; ear
Pandulon Final; conclusion acme
finish; termination; crisis, goal.
Panduro w Punch.
Panga-n Jawbone.
Pangadya w-Anything used to defend
something else.
Pangahas^n Daring; boldness; sauci-
ness forwanlness insolence; impu-
dence dissolution; audacity; intre-
pidity; fearlessness, spunk.
Pang ahitn Razor.
Pangakon- Promise, guarantee; plight.
Pangaldg ng tornillo-n Screwdriver.
Pangalan-wName.
Pangalawa n Second, assistant.
Pangalawa buhat sa dulo n-Penulti
mate; the last but one.
Pangalawang ngalan n Surname, nick
name.
Pangalingn Brush hook instrument for
cutting away brush.
Pangalos-»-Scrapper; anything used as
a craper.
Pangamba n-Doubt suspicion; jealousy;
fear; plight indicision; dread sud-.
pence; hesitation.
Panganibahin a Feirful; distrusful;
jealous suspicious.
Pangamoy n Nostril; nose.
Pangangalakal-n Traffic trade; com'
me roe.
Pangangalakal ng katawan n-Brothel,
whoring prostitution.
Pangangalan-w The giving of a nanie;
naming.
Panganganak-w-Birth; giving birth.
Pangangaraln Preaching sermon; ex-
hortation.
Pangangaso-n Hunt- chase; gunning.
Pangangatawan n Shape or form of the
body.
Pangangayaw n-Negation; unwillingness.
Pangangayayat-w-Exten nation feeble
ness; weakness debility; wastinga" ay.
Pangangayupapa-n-Submi88ion:humilia
tion; yielding; losing in a fight.
Panganib n-Danger; risk; peril; jeopardy,
hazard.
Pangapasn-Siekle; scythe; reaping-
hook gyue.
Pangapon n Discard.
Pangapos ng paa-n-Shackles; hopple,
PAN
115
PAN
Pangapos ng kamaynUandcuffs.
Pangaraln- Discourse; sermon; advice;
preaching.
Paugaralan v-To exhort, preach.
Pangaral kristiano n Sermon.
Pangarap n Dream.
Pangaso n-Chase: hunt.
Pangati-w- Decoy, snare.
Pangating ibonn- Decoy bird.
Pangatlo n-'I he tliird.
Pangatngat n Bite gnaw; nible.
Pangayayatin v To extenuate; debili-
tate, make weak or thin.
Pangayod n Grater, scraper.
Pangbatak n Pull; tug haul, attraction.
Pangbatid-n-Dam.
Pangbayo-w-Mallet mall.
Pangbulok-n Anything that will make
or cause another to rot.
Pan gbutasn^ Auger gimble; punch;
weevil; puncheon.
Pangbuya n Incitement; spur; 6timulouS.
Pangdaiiidamn Sensibility, sense; sen-
timent; perception.
Panggapus-n-Trammel; handcuff; shack-
le.
Panggising-n-Alarm clock; alarmbell.
Panghahapdi n Smarting; stinging-
smart pain.
Panghaliarang-n-Highway robbery;
holdup.
Paughahalili» Substitute; that which is
put in place of another.
Panghali nan- Attraction; magcet.
Panghalo w-Mixer; rocker; mortar; any
thing that is uped to mix with.
Panghapit n- estle.
Panghihigantin- Vengeance; retaliation.
Panghihimagsik-w Sternness; rigor;
strictn'iss; severity.
Panghihimagsik laban sa punon Insur-
rection; rebellion; sedition.
Panghihinaw Debility; weakness; ex-
tenuation; feebleness; wasting; away.
Panghihina ng Ipob w Lack or want of
courage; temeiity, weakness of heart;
faintheartedness.
Fanghihinangn Soldering.
Panghihip ng platero n-Jeweler*s blow-
pipe.
Panghihiwalay-n Separator.
Panghikuat-Lever; fulcrum.
Panghila-n Attractio ; anything which
serves to draw another.
Panghilamos-n-Towel; the washing of
the face nnd hands.
Panghina-n- nything which serves to
weaken another.
Panghinang-n Solder; soldering-iron.
Panghininga-n Toothpick.
Panghinuli-w-Earphick»
Panghuhulan Prophecy; surmise; con-
jecture.
Panghuitn-Lever; fulcrum.
Panghukay-w Spade, hoe.
Panghuli ng isda n Fishtrap.
Panghulin Trap.
Pangiki n Chill.
Pangil n Eyetooth; fang; tusk.
Pangimayin v-To benumb, cause to be
senseless.
Pangimbubo n Envy, jealousy.
Pangingiba-n-Singularity; distinction;
novelty; strangeness.
Pangingilabot n Fright; terror.
Pangingilag n Avoidance evasion.
Pangigilalas n Admiration; wonder;
amazement stupor.
Panginginig n Trembling;shaking; quak-
ing sparkling.
Pangingisda n-Fishing.
Pangingitlog n The laying of eggs.
Pangingitlog ng isda nl he spawning
of fish.
Penginoon n Master;overseer.propietor;
owner; mistress; lorti.
Pangintindi n Sense; spirit, intelligence;
knowledge; skill; ability.
Pangispiki n Lever, fulcrum; hand-
spike-
Pangit n Ugly; homely; immodest: dis-
figured; dirty; deformed; sordid huge;
Pangitlugan-n-iien's nest; haunt of a
hen.
Pangkat-w-Chapter; part: clan.
Pangkat ng bayan-w-District; part.
Panglalati n Prostration; languidness;
weakness.
Panglasap w Palate; taste; relish.
Pang law -n-G loom; sorrow; grief; sad^
nessi lonliness; depression of spir-
its.
Panglilibak n Slander; insult; ridicule.
Panglingot ng tapon-n-Corkscrew.
Pangloloob w Robbery; robbing.
Pangnamnam-n-Taste; palate: relish.
Pangpahimpil-n-Sedative. anything
which serves to quiet; ease: or calm.
Pangiti M-Smile; budding of blossoms.
Pan gpakilos n Motor.
Pangpalakas-w Corroborative; anything
which serves to strengthen.
Pangpang-w Shore; strand; bank.
Pangpawis-w Sudorific.
Pangpasuka-n-Emetic.
Pangpasulong-n-Propeller; incitement:
inducement.
Panpatibayn Corroborative; guarantee;
anything which serves to s^^^rengthen.
Paugpatulog-w-Marcotic; drug.
PAN ne
Pangpatuyo-w-Drien.
Pangpiga-n Press; pestle.
Panpigil n- Brake.
Pangpihit n- Wrench
Pangsual-n Handspike.
Pangsurong-n-Shovel' spade.
Pangtala-n-Rule; marker that which
serves .to govern.
Pangudngod n-Grater scraper.
Pangulo n- Leader; commander; chief;
principal; head.
Pangunahann Head: leader.
Pangungulili n Sordidness, filthiness;
dirtiness.
Pangungundot n Lance; blunt instru-
ment used for purposes of defense.
Pangungurong n Contraction bucking;
shortening retraction retirement;
backing down.
Pangungusap w Advice talking; lecture;
locution; speech.
Pangusap «Correction advice; charge;
reprehension; reproach, censure;
reprimand; reproof.
Pangusapanv-To advise reprimand
censure; reprehend; admonish; lec-
ture.
Pangusap na masaklap n Reprimand;
reproof; lecture.
Pang uumit n-Theft; peculation; steal-
ing; thieving
Pangwakas n-Final; conclusion deter-
mination: end; remembrance.
Pangwakas a-Final. conclusive, last.
Pangyayari n Accomplishment; event;
incident issue, success realization;
casuality.
Pangyayaring bigla n Sudden; happen-
ing
Panibago a New; renewed.
Panibagong pagbabangon n Rebuilding;
reconstruction .
Panibughon Jealousy, envy.
PanimbA w Bucket.
Panlmba n Closhes used to go to church
in.
Panimbang n-Weight balance.
Panimdim-n-Meditation; anxiety; rest-
lessness caused by thinkingof another.
Paningasin r-To kindle set afire.
Paningilan-wCollection of debts place
of collection.
Paninigalann-Sideboard dresser.
Paninilawn Pallor; ghastliness; wan
ness; pallidness.
Paninilay n Med tation: contemplation;
musing.
Paninilbihan n-Service; sevitude.
I*aninilo at pagbabalat ng libro w the
binding of books.
PAPf
Paniningil n Collection of outstanding
debts
Panininta-n Courtship love making love
suit.
Paninirangpuri n Slander gossip back-
biting.
Paninird sa isang lugar»-The living or
lodging at a certain p ace.
Paniwala^t Belief; faith; credit credence
confidence testimonv.
Panipit n Tongs princers: clamp.
Panira ni puri n-Slander defamation.
Pani ala-n-Belief credence credit
Paniwalaan v To believe credit; have
faith in.
Paniwalain-a Credulous; simple.
Panlimas n-Bail.
Panota-Bald hairless baldheaded
Pansinin a Notable preceptible; sensi
ble; sensitive; thoughtful
Pantain v o level make equal.
Fant^s-n Sage wise man writer
Pan tay-a Equal; uniform; level; even,
similar; of the same height
Pantayin t/ To equalize; level; make
equal; match, make similar.
Panti n Net.
Pantuyo n- Drier.
Panual n Lever push; shove.
Panudlok w Stimulan; billiard ene
Panugtog ng kampana n-Rell clapper
Panukat-n Measure tape line.
Panukat ng ulan n Udometer:
Panukaban esign: intention.
Panulatn-Penmanship.
Paiiulukan-n Angle corner; nook
Panuluyanan n-Inn: hotel inn of a mon
astery.
Panumpa w- Adjuration.
PanumpaanvTo make oath; swear;
promise
Panungkit n Hook; gaff; window pole;
provocation.
Panunuan n Longing champion; friend.
Panuniiba n-Trick: deceit trap fraud.
Panunubok n Secre» observation or
watching; surprise
Panunumbalik n Restoration devolution.
Panunumpa w Vow: oath; curse; impre
cation.
Panunumpa ng hindi totoon Perjur}';
false oath.
Panuob n Disinfectant
Panutog n ^rick.
Panutog ng nabet»- n Snuffers.
Panutsotn Whistle; call
Panuyo n-The asking of the farher for
the hand of his daughter in mar-
riage: gallantry service of love; con-
gratulation.
PAR H
raiiuyiian V To t-ourt, love; woo.
Panfito ng linmitJiGore of skirt.
Panyo-» Hankerdi ff
I'anVd i»a jrn Kercliief.
FApan Pope poiiiitf.
Tftpag arnliii i' To send to brIiooI, make
-, <.!■ taUBB 10 study; teach.
pBpag aisahin e-To cause to raise. .
PapanbagahiiitfTo rubify; make like a
VapandalitainfTo cauBC to suffer.
Papagbirapin v-To give or cause pain;
impovtiisli make poor.
Papag initin ti To beat, make angry.
Papag asuniJuin-v-To leconcile; cause
to become friends again.
PapaglftniatinrTo crack.
Pupagiuatiiii' To prolong. Btretcli;
lengthen (per. to timf).
Papagpasain vTo bruise burn; con-
Papaglakabin tt-To aetonisli; amaze
cause to wonder or stare: surprise
Papanghimagaik.n Vengeance cruelly;
tyranny.
Papangilabiitiii v To terrify: scare.
Papangijinin v-To observe; aaiict fy;
reapeet. worship.
Papangitani/To pollute; stain: make
uglv or homely.
Papangitin-ti'To polluie; stain; make
homely or ngly.
Papanglawini! To sadden, make or
cause to be sad, gloomy, dare ur
mournful
Papang undutin u-To contract; wrinkle.
sliriiik.
Papang uriingin-T' Vo contract, shrink.
PapaniwalainuTo pereuad ; imbue
induce; make or cause to bel eve.
Papasok- M-Entering, manner of enter
ing; entrance.
Papayo n-Advice.
Papal n Paper.
Papel ns baetos «Wrapping paper.
Papilipit «dB. Twisting'y on the con
Papnlahin-w To redden: rubify stain.
make or cause to blush.
Papiilandilin-r To squirt.
Papnrihan «To honor, res. ect, dig
nify
Papuiiin «To pick
Paputibin v To whiten.
Paputukinti To shoot: burst break open.
Paraann Patir mode, method,- way
manner, from, course gangway, dis-
' position; will: aspect.
Paraan ng isipn Theory.
7^ PA R
Paraanan ng masid ang isang libro «To
peruse; run over read hurriedly.
Paraaniu v-To pass; let pass; give
Paraanin sa-rTo make go a certain
way: compel tt> go a Certain way.
ParagalanGri' reward: preser.t
Parados n Harrow; drag.
Taralis n Roller: rolling pin.
Paralis nj nagliligawan n Pimp.
Paramibin-e To multiply; increase aug-
ment dilate; diffuse: propagate.
Pa rang-» Country field; meadow.
Pnrangnlin tiTo extol; exalt; elevate;
(lublimaie: honor.
Parang apoy «Fiery.
Ptlrang bato a Stony.
PArang hayop a Brutal.
Pdrang hindi adii.-A» if not as if it
were not.
Parang langibo Scabby; scablike,
Parang ng pnsiulan n Pasture.
PArang nunon Gliastly.
PSrang spmlin a Seraptiif, aDgelio
VArang suila-aSliky-
PAraiig uhng a Mucous: slimy.
Parapara-oiiv Equally; uniformly; even-
Para saprep.For to- towards in order
to to the end that.
Par&tang n Accusation: charge impu
Paratangan c-To accuse; charge; impute:
criiii iiate impeach.
Parati ailc Always,
Paraya « Deceit; fraud'
Parayan Suffering; patience toleration.
Pareja nPair brace; couple; match;
doubleil
l*ari-n Priest, clergyman; divine, eccle-
Parikit n Ornament adornment.
ParikitincTo ornament; beautify: em-
bellish adorn.
Parinean Sadiron.
Pari n sab inb-To iron.
Paresn-Pair: brace doublet.
Parisin n-Pattern: precedent; typ e;
model (-sample:
Parisan v To imitate counterfeit: mimic:
forge pattern.
Parisukat n-Square. quadrate.
Parisukat a Square; quadrate; quad.
Pariaukatiii-r To square: quadrate.
l>arol-w Lantern
Paroodin f-To go after; send, after.
Paroparo n Butterliy.
Parti n Quota: part.
ParalihinvTo part: divide.
PAS
118
PAT
Partisan- Pimshment; chastizemnte
penality; correction; requiital.
Parutfahin-t?-'l o punish; chastize; cor-
rect; requit.
Paru-ahin sa salita-o-To rebuke; can-
sure; scolcU
Pasan bruise bum; contusion;
Pasabi n-Messaifc; errand.
Pasabugsabog-oi&.-Helterskelter.
Pasa ug dugo-nSerous blood.
ha-akabila ng bundok-i'-To go over
the mountain.
Pasak n^^ lug. stopper, calk; peg.
Pasakin t'To calk plug stop; heck.
Pai«akit-n Torment; torture; pain; an-
guish.
Pasdkitan t; To pain distress; torment;
torture; afflict chastize; mortify;
disgust; disable.
Pdsal-n Oakum.
Pasalan-v-Tu calk; stop a leak; block
up.
Pasalapsap a Shallow, superficial.
Pasaliwa o^t;. Backhanded.
Pasalunga-o^/f; Reluctantly; contrarily;
reverse; pepugnantly.
Pasalungat-a Contrary, reluctant; re-
pugnant; reverse; against.
Pasainaliin i;To unite join; put to-
gether.
PaMamain v-To deprave; corrupt; make
or cause to be bad.
Paaainain ang loobr-To displease;
dJKgu^t.
Panan n Load.
Pasanin r-To carry or put on the-
shoulders.
Pa.sarapin-v To relish; give zest.
Pasaulann-De volution; restoration.
Pasayahin-n To gladden; cheer; make
happy.
Pasial-w Stroll; walk, saunter.
Pasialau nJ'romena<ie. avenue; walk.
Pasigaii n-Shore; strand, beach.
Pasiylahin-i; To vivify; incite; excite;
irnhue revive.
l*asimalaan-v-To oommence; begin.
PaHiinnlan-n l3eginning; commencement.
Pasinungalingan-v-To give the lie;
<!Oi)tradict.
Pawiya-n Decis on verdict; judgement;
sentence; resolution, detirmination,
liiH'rae; rebuke.
Pasko n Christmas.
I'askong niahaban Quadrigesima.
l*asko ng pagkabuhay n Easter.
Paslangin a Skittish.
Paslanginv To surprise, make a sud
<ien movement
Paslang n Insolence; impudence; daring.
Paslaugiu-t^To insult, profane; dare*
be impudent; violate, impute.
Paslit o-Mucous; mucky; low: abject;
ignorant despicible: depraved.
Paso n-Burn.
Paso n Earthen pan or tub.
^■aso n Pass.
Pasok-ti-En trance.
f^olo n-Sharp point.
Piispas n-Shaking; dusting; instiga-
tion.
Paspasin-v-To dust shake.
Pastol ng tupan Shepherd.
Pastor-n-Castor. divine; ecclesiastic.
Pastulan-n Filed; meadow: pasture.
Pasubali-n Exception; condition; con
ditioual promise.
Pasubali sanOn condition that.
Pasiigo n-Embassador; counsel.
P8suin-i?-To burn; scortch.
Pasukab asw.-Treacherously, under-
handed.
Pasukal «dw.-Treacherously: under-
handed low; dirtv
Pasukalin ang loobrt;To vex disgust;
disturb; molest displease.
Paaukuin-v-To subdue: quell overcome
conquer, subject worst overwhelm
cause to surrender; captivate; charm.
Pasulat-n Dictation; order to write*
Pasulungan-r-To drive; impel.
Pasunod n-ExampIe; precedent; copy;
pattern.
Pasupil n Triumph; subjection; conquer-
ing; overcoming; overwhelming.
Pasupilin r-To overcome: subdue, over
whelm.
Pasuotsuot o/it'.-Twistingly: tortuously.
Pasuotsuot a-Twisted; crooked; winding;
Pasu8uhin-t7To nurse; give suck.
Pasutsot n-\A histle.
Pataasin-T/To raiEe; elevate.
Patabain-v-To fatten; batten; fertilize;
maka fruitful.
Patadw Rosin.
Patag a Level; flat even: plane: firm:
equal; similar; uniforn); contain; con-
sistent, tranquil; smooth.
Patagin f-To level; flatten.
Patago adv -Hiddenly; secretly: clan-
destinely,
Patahimikin v-To calm: tranquilize.
pacify, appease; settle; quiet.
Patakn Drop; blot; trip.
Patakasin v-lo cause or help to es-
cape, steal.
Patalim wSteel cutting edge.
Patalimin-t'-To sharpen; make keen.
Patanaw n-Sight; apparition; model;
pattern.
PAT
119
PIG
Patangahiti-v-To canne to be lazy or
indolent.
Patani-n-Lima beans.
Patapan Jin v-To encourage; strenvthen;
invigorate, enforce; make valiant.
exert.
Patahanin -r To quiet; pacify; ap'^ease;
tranquilize.
Pdtaw n- Weight.
Pa tawad-n Pardon; absolution: palliat
tion: forgiveness.
Patawarin-t; To forgive; pnrdou. ab-
sojve; spare; acquit, condone; palli-
ate.
Patawin v-To weight.
Patayan n-Killing: slaughter, carnage;
slaughter house.
Patayin t?-To kill; murder; assassinate;
quenca: put out: extinguish.
Patayo a- Perpendicular.
Patay sa kapatid-n- Fratricide.
Patay sa sariling ina-n Matricide.
Patibong-n-Trap deceit; fraud cheat.
Patibong na panghuli ng dagan-Rat.
trap.
Patid-n Break; cut.
Patigasin-v-To toughen harden.
Patilan8ikin.t;-To spatter: pplash; dab;
bespatter.
Patingkayad a-Tiptoe; walking on the
toes,
Patiningin-n-To clear up; settle; make
serene.
Patirin-vTo cut asunder; break; fracture.
Patisn-Brine.
Patitiin vTo drain.
Pati tis n Lampblack.
Patiwasayin-v-To tranquilize; calm; pac-
ify.
PatnugotH Maxim; adage motto.
Patongw- Addition; boot; premium; aug-
mentation.
Patos ng gulong n Clinch.
Patotohanan-rTo ratify; verify; prove;
manifest testify; confirm.
Patotohanin v To make true; prove rat;
ify; verify: true.
Patuad-a-In verted.
Patuad adv. Vpfiide down.
Patubo n Interest; profit gain.
Patuhin v-To toss; pitch.
Patulinanv-To accelerate; enliven.
Patuloy-wOontinuation; succession.
Patuluyan-r-To continue; lodge.
Patuluyap ang kapwa-vTo receive-
lodge; entertain; protect; give shel-
ter.
Patuluyin-v-Tp lodge; let lodgings.
Patungan-t?-To add; augment; give boot;
give a premium.
Paiungut n iSmall addition: or premium
I'atuuugin-t'-To whistle; make a noise
or sound on anything.
Patii pat n- Pipe.
Patutotn Whore poostitute; harlot.
Patuyo-arit;.- Dryly morosely.
Patuyuin-v-To dry; dessicate.
Fatuyuin sa hangin v-lo dry in the air.
Paul6lflwiy.. Foolishly; sillily-; madly;
harumscarum.
Panlol w-Increase; addition.
Paulol ulol-a^v. Foolishly; madly sillily.
precipitately; rashly.
Pauldlin v-To make foolish.
Paululinv-To fill augment add to.
Pautang-n Credit; trust: bill; note.
P^waa-All each; every; all; whole.
Pawalaan-€?-To loosen slacken; free
liberate set at libertv
Fawalan ang alipinr-To emancipate
liberate.
Fawalan ang h^laga vTo condemn; de
preciate; diminiph the value.
Pawalan ng kabuluhan v-To condemn
depreciate; diminish.
PawiinvTo blot; eiase; abolish; extin
guish; efface put out: suppress.
Pawiin ang antokrTo wake.
Pawiin ang kulay r-To discolor; fade
wash out.
Pawiin ang uhaw v-To quench thirst.
Pawikan-w Tortoise.
Pawis-n-Perspiration; fweat.
Payamanin-v-To enrich; make rich.
Payamoyin v-To chafe disgust.
Payanigin-v-To make or cause to trem-
ble.
Payaos-a Husky; hoarse.
Fayapa a- Pacific, tranquill; calm; quiet,
mild.
Payapain-v-To calrp: pacify; tranquilize,
quiet; allay; settle; appease.
Payata-Weak; lean; thin: poor; meagre;
delicate; slender gaunt, wizen; infirm;
faint; barren.
Payatin-v-lo prostrate; exhaust; debil-
itate; make thin or lean.
Payo n-Advice; admoniton.
Payong-n-Parasol; umbrella.
Payong na munti-n-Parasol.
Paypay n-Fan.
Paypayin-r-To fan.
Pekas ng mukha-n Freckle.
Pepino-n-Cucumber.
Peras-n Pear,
Perdegones-w-Buckshot.
Pidpid-n-Stick; splinter.
Pidpirin ang kahoy -r-To chop wood.
Piga n-Squeeze; press; crush.
Pigain-v-To Squeeze; press; crush.
PIN
I'igiiflti n-Pisftuct; melancholy: nnnny
annoyance: ilistBBte iliiHBe'on: griev-
ance grief; sorrow: gloom (i:iJneBB;
affliction
Pigin Breech; buttock; hnmich; hip:
rump,- posterior».
Pigil « Curb: check; stop.
Pigilan-B-To stop cnrb check rein.
PigilintiTo stem coiiftniin: clieik;
curb; brdle stop obstruck restrain.
withholil
Piginn-n Bnnqtiet feiist: fele.
Piitingin n To banquet give; a feast in
honor of another
Pigaan Tumor. abceas; tumefaction; boil.
PigtainiT.To drench; eoak
PihitnTnrn finuation.
PihitinnTo turn t ghten xinniite.
PikitnWink; blink
Piklat-Jt Scar
P ko H Pick.
Pilakw Silver.
PilapiiM-Terracc- Hike; dam; embank
ment. imbankment.
Pilay a Lame.
Piliiyin?/To lame liisable t-HUi^nte;
make lame
Pil.iuraBnPill.
PlegaanPlftit nitf: ruffle.
PitevapancTo plait: ruffle crimple
Pitin-Choice volition; selection
PilatnScar.
I'alihinvTo twist; warp; iliaort; turn;
Piliin e-To chooBe select ele.-t.
Pilikmatai' Eyelash.
Piling nCluat'er. hunch
PilipitnfiinouB: tni te.l contorteii.
PiliritdSinuation twist
■ Pilipilin.p-To twirtt; curl sinuatd
PilitftPeMuation obliuation; enforce-
ment; compulsion
PilitincTo persuade; urge: enforce:
oblige extort press: persist hesel;
compel; ply; prevail convince; drive
persevere.
Pina n Pine
Piflan Pineapple,
F'ina aapiiyan « Hearth: fireplace; stove.
Pinag aaralan «.Breeding eiltication:
Pinagbuhuan ii Foundry, canting house.
Pinabuhatan-n-Caiise: occasion begin
ning motive soiirce;origin;germ; n-
ception; principle ancentry: fore-
father.
Piling gagawan ng saboii-n Snap fac
120
PIN
Pinngknkautangnn n Creditor,
Piiiagkaraiilinn » fjabit cuscom.
Pinugkaskasati ii Filinge; scrapings
Pinagkaanmlaan n Agreement reconcil-
Pinngkikilan n Filinss
PiiiaBlnirariun n Sawdust
Pinasrlil hanjtH" "-Place of recreation or
■ amusement.
Piiiiigli1iiii1ini>ati n Printing shop.
Pinaglinisan-n Cleanings rubhish,
Pinnghilntu n n Place of cooking.
Pinagmnlaitn Source; origin beginning
motive cauee; occaasion principle.
Pinegpasc imp .Shook
Pinaupagihnn n filings made by tiling
with the tail of the pagi.
PinagpiliannBemain'^er, residue; ref-
use; leavings offal
Pinagpupugutan n-Place of beheading,
gar rote.
Pinngiiutulan n-Besidue or remainder
of anything that has been cut.
Pinag'uhunan n Soapsuds; ands; lather.
Piringflasnhnuniin Place of making
PinrtcHngpnngnn B.loin; jnncture.
Pinaglabasan n-Clippings or leavings
Pinagtatalan «Chips fagots
Pinnetinahasnn-n Chip facots.
Pi nag usnpn n Contract subject of con -
veraatfon; argument agreement.
Pinagtutun|u-iann esign; purpose
object
Pinaguusapan n Object; design; pur
pose; subject of conversation.
Pinag nlusan n Servant agent errand
Pinanyngilan n Place of congregation:
Pinakamatatiiia ea lahatn Senior.
Pi.LHniil-nliirchasps
Piiiamilitt. jhj;). Bought; purchased.
Pinangaliofan-n Source origin head;
spring beginning; cause ancestry.
anceBtors; forefathers root; germ.
Pi ii'lang-n Jerked heef; dried beef.
Pindaiigin t! To jerk or dry beef.
Piudot nFincli; nip press; stineexe:
tweak.
Findutin-v To pinch; nip: equeeKe. press.
tweak.
Pindntin v To pinch squeeze; prews;
tweak.
Pingan I.evcr; carrying slick.
Pingan n Plate.
Pingan namalukl-n Platter.
Pingasn Chip: notch; chink; gap.
PIT
121
PUL
Pingasan-vTo notch; chip; chink.
Pinsan-n-Cousin.
Pintan- Paint.
Pintahin-v-To paint.
Pintakasi-n- Mediator; favor; patron;
protector; intercessor; solicitor; one
who does a favor.
Pi ntas-n Fault; defect: drawback; de-
crial; disappointment: criticism;
scorn; contempt; censure; aspersion.
Piutasan r-To criticize, censure^ un-
derrate; undervalue; dissapprove; re-
prove find fault; asperse.
Pintasin-v- To find fault criticize; carp;
censure; gibe; inculpate.
Pinto-n-Door gate; entry gateway.
Pintuhon- Veneration, reverence; re-
spect; regard.
Pintuhuin-vTo respect; venerate; rev-
erence; esteem: obey; have regard for.
Pinuno na wdlang sinusunod na utos
n-Tyrant. despot.
Pinya n- Pineapple.
Pipi-aDumb; mute; silent.
Piraln A pull or twist of the ear.
Piralin-r-To twist or pull the ear.
Pirason- • iece fragment; scrap; shred;
sherd; morsel,
Pirasong manipis;n Slice; thin piece.
Pirasong munti n Fragment; morsel;
nip. pinch, small piece.
Pirito-a Fried.
Pirmat»-Signature.
Pirmahan-aTo sign; at tech one's
signature,
Pirmahinv-To sign; attach one's sig-
nature.
Pi^ak ang isang mata-a- One eyed.
Pisanin v-To meet congregate gather.
Pisaw-nLarge knife, resembling a
corn knife.
Pisi-n-Cord; string.
Pisigan a Strong; stout; vigorous; robust.
Pisikn -Sputter; flicker.
Pisgi-n-Cheek.
Pisia M Feast, banquet: holiday.
Pistahin-v-To feast banquet.
Pisunin-t^To level; flatten; stamp; ram;
drive down.
Pi tan Desire; wish; liking; lust; mind;
ambition; aspiration; cupidity.
Pitdgan n Respect: politeness; vene-
ration; reverence: homage; kindness.
Pitahinv-To wish; desire; like; aspire;
have ambitions.
Pitik n Chalk line: snap.
Pitikin n To chalk line, snap.
Pitisint;-To squeeze; press: wind;
tighten.
Pito » Whistle; picolo.
Pit6aSeven.
Pit6 n Seven.
Pitong daan-a Seven hundred.
Pitong daan-n-Seven hundred.
Pitpitin-t?-To mash.
Piy'aos a Hoarse; husky.
Platero n-Jewtler; silversmith.
Plaza-n Square; park.
Pohia n-Boiler; kettle; dyers copper;
copper dipper
Pokyotan n-Honey bee.
Policiaw- Police.
Pook n-Corner; point; 'place.
Poon-nLord; saint.
Poot-n-Indignation; dislike; disgust;
aversion.
Porcelanan Porcelain.
Pootin-v-To irritate; provoke; disgust;
cause to be indignant or to dislike.
Pormal-a-Formal; serious; ritual; ear-
nest grave.
Potro-w Colt.
Presidente w President mayor;chairman.
Prituriinv-To fry.
Pronombre-n Pronoun.
Provincia-n Province; country.
Puangn-Space;interval;distance breech.
Pudpod-a Dull; blunt.
Pugad n Nest.
Pugaran-n-Hen's nest; haunt of a hen
Pugay-w-Salute; salutation; greeting.
Pngo n-Quail: bod white.
Pugpog-n- Knoll; low hill.
Pugot-a-Headless; decapitated; be-
headed; blunt; cut off.
Pugutan ng ulo-v-To behead, decapitate.
Puhunanw Capital; fund.
Puit-n- Bottom; breech; hinder.
Pukaw-n-Fright; surprise; scare.
Pukawinv-To surprise; excite; scare;
frighten; rouse.
Pukulin-v-To throw cast.
Pukulin ng bato-t?-To stone.
Pukliin-v-To stone: throw: cast.
Puklo-«-Udder; bag of a cow.
Pukol M-Throw; cast.
Pukotn Fishing boat or smack.
Pukpok n-Hammer; stroke with a
hammer.
Pukpukinv To hammer.
Pukpukin ng maso-r-To pound with a
hammer.
Pula n Red: ruby; color of flesh.
Piilan-Criticism; censure.
Piilaan-v-To criticise; censure.
Pula ng itlogn Yolk; yelk.
Palgasw-Flea.
Piilikat M Spasm; cramp: convulsion.
Pulo w-l^land.
Pulong n Reunion;meeting;congregation
PUM 1
Pulo8-o-All; entire; whole; each; every;
equal: uniform.
Puloln-Honey; niolaeses.
Pul polo-Blunt dull; qljtiise.
Pulubi» BegKar.
Puluhon-nUtindle.
PuluUn-fTo pick np; gather.
Pulutoiigd-Plttttoon,
Pumanoil-o-To tire, weary; fatigue;
molest; ink.
FiimHgpaewTo shake; fli)p.
Pomaibabaw-tf-Tn be superior; put on.
PumalatoknTo dick.
Pumalii-u-To change; barter; alter.
Pumalo-vTo beat, strike cudgel; drub.
Futnalo-nCudgel; club.
Pamana-u-To shoot a dart or an orrow.
Pamanaw-uTo absent one's aeif; go
Pumandny-i'- To blacksmith.
Pumaugit uTo grow or become ugly or
homely.
Pumauhik o-To go up; ascend: iiKvnnt.
Pumanhilc en kabayo-u-To mount a horse.
PumantayV'To equali^'e; match; become
equal or of the same height.
Pumaijaypay v-To wave, undnlaie.
Pumaroon-it To go; resort; wend.
Puma^ok-r-To enter, go in; interfere;
meddle.
Pumatakj/To drop; drip; dribble.
Pumatakpatnk u To drip; drop; fail in
Pamat4y v-To kill; murder; assasHinate.
Punmtnug'i i' To defend; guard; attend;
accompany; go with.
Pumdwiiipawid-wTo Stagger; waver.
PumawiavTo perspire; .sweat.
Pumayag'u-To concede; permit allow;
cede; agree; a<'quiesce; grant; c6 in cide;
aocord; countenance.
PumayapaoTo calm, pac ty; appease:
tranguilize; allny, settle; re^t.
Pumnyapa-M Pacificator, pacifier.
Pumiga v-To squeeze; press out.
Pumibiti'To turn; go back; return.
PiimikitwTo blink; wink.
Pnmili B To choose prefei; elect.
PumilingvTo cltister, bunch.
PumilipittrTo twist; twine.
Pumili V To urge; persist; force; oblige.
FumipintasD Critic,- faultfinder.
PumirmacTo sign; subscribe; under
Pumisan vTo join: (congregate: meet;
collect; unite, aggregate, asaociate
PnniiaikrTo Bputter; flicker.
Pumukpok V To hammer; trob.
Pumulaan u-To commence; begin,
Pumulot-p-To pick up; gather; acquire.
Pumnnil-w-To tear; louse.
Pumulion-To fill. pod.
Piimunia-i'To go wend.
Pumustav-To wager; bet.
.Pumutok-tiTo burst shoot-; explode;
break open; breach, fulminate.
PumutoluTo chop; cut down.
Pumuyat-ttTo gtay up; keep awake at
niglit.
Tnfial n-Daeger; poinard.
Piinasan-p'J'o clean with a rag.
Pumluhan-M Anchoring place, anchor
^e; harbor; port; place, where people
PungkenPannier basket; dust pan.
Pungusin-D-To slice, cut away; pare off,
Puulan Sprout shoot seedling.
Puniaan-u-Weeri plot nursery; hotbed
Punih-tf-To fill, stuff.
Pimit n-'I'ear, touse.
Punit a Torn; ragged.
Pnnitin-tiTo tear, louse.
Punltpnnit-a Ragged;" torn; very ragged.
Pun6o.Full; replete; chock; plenary;
Puno'n CoTjimaiidpr chief; leader; prin-
cipal; prefect; trunk,
Puno n lieggining, principle: motive,
Puno ng alikabokii-Dusty: full of dust.
Puno ng banlikaMuddy, full of mud.
Puno ng kasamaan a Malicious; wicked'
bad,
Puno ng lukban-n Orange tree
Punong nra «Axiom; maxim; rule,
8t.andard; proverb.
Punoiigpunoa-Replete full lo the
Piino sa catedral n Dean,
Puntaliin w To point: aim.
Puntas « r.nce edging bobbinet,
PuntoxPoinl,
Punto sa pagsaaalitan Style or man
ner of speech.
PunuinnTo fill; replete; stuff; satie-
fy; satiate.
Purga n Purge: cathartic.
Pnrgahin'isTo purge.
Pari « Virture; honor; reputation; rank
fame; glory; applause; dignity.
Parihin it- To praise; honor; respect.
dignify: commend; plaudit; eulogize:
Piisa n Cat; pussy; puss.
Piisak 11 Movement; [nuviug.
PubbkbI 'I Accuetooieii.
PoBftli n Mud: mire; slime, clay.
Pdsalian n Place that is muddy, sink
bole; sink.
SAB
123
SAB
Puso-n- Heart.
Puso ng mais-n Ear of corn.
Pusod n Center of anything.
Pusbd-n Chignon.
Pusod ng tiyann Novel.
Pusok a-Prou(l; bragginir; passionate.
Pusok na loob a Fervent; impetuous,
fiery; lively.
Puson n Groin.
Pusot n Bottorii; bed of a stream or
river.
Puspos-a-Full; replete; round; circular;
complete.
Puspos ng kalualhatian a-Glorious; ex-
cellent.
Pusta n Wager; bet.
Pustaha^-t^ To wager; bet.
Pufirtiahah n Wager; bet.
Huta-n Whore; harlot; prostitute.
Putaktin- Hornet; wasp, yellow jacket.
Putik-n-Mud; mire; clays.
Pntla-n- Paleness; wanners; pallor; ghast-
liness.
Putlain-l?-To extenuate; grow pale.
Putlin v-To cut; chop, amputate; trun-
cate; resind.
Putlin ng manga sangav-To prune.
Putok-n-Shot. burst; report; crack;
cracking; sound.
Putol-n Piece.
Putol ang kamay-a-Handless.
Putongn Crown: wreath; coronet.
Putulin v To chop; cut; resind; truncate;
amputate
Putungan ng corona u-To crown.
Putusan-vTo fill.
Pututin-v-To rape: ravish: force.
Pnyatn Vigil; nightwatch,
Puyat a Sleepless.
Puyatin-v-To keep awake.
Q;
Queso n-Cheese.
Quitd— You, by me.
Rabo-n-Mortise.
Regla n-Rule; order; precept method.
Religion-?^:Religion; faith; creed; be-
lief,
Retasd-n- Remnant.
Retrato-n Portrait; picture.
RiendawRein.
Rifa w-Rafflle; lottery.
Rigudon-n-Quadrille; cotillon.
Rin adv.- A\8o, too; self same; similarly
Sa-prcj)..To of; from: with: at for; on;
or; about; through towards; in.
Sa aba ko inter. Poor me;, unlucky me;
pity me.
Saanewiy.- Where; whither;, to or at'ifrhat
place. '
Saan banda adv. Where: whither, at
what place at which side. ^ •
Saan mnn arit7.Whereever, everyV^ere;
anywhere.
Sabadon Saturday.
Sabak-n- Crotch joint; mortise; grbove.
Sa balasan w Nprthwind.
Sabarin-v-To vex' harrow; pertutb; dis
turb; interrupt, interfere; disgu^t.^
Sabatn- Wedge.
Sabatan -v- To Wedge; split with a
wedge.
Sabatin-v-To ambush: ambuscade; lay
in wait; meet; encounter.
Sabaw-n-Broth.
Sa bawat sandali-ociy.-Momentarily; ev
ery moment.
Sabay adv.-Tog'ether; at the same time.
Sabay sabay- adv. Simultaneously; to-
gether; at once at the same' time.
Sabi n I'alk; speech; citation; nartation;
Sabihin-w-To say; tell; narrate; cite,
speak; talk; predicate.
Sabihin ang ngalan-v-To name; call by
name.
Sabihin ulivTo reiterate: repeat; say
or tell again.
Sabisabi-n Rumor; report; gossip; fool-
ish talk.
Sabisabing lihim-nSecret; gossip.
Sabitan w-Hook; hanger; peg: coat-rack;
anything that is used to hang things
on.
Sable nSabre.
SAH
124
SAK
Sabon n Soap.
Sabsdban n Trough: bog trough.
Sabtfabau v To scrape but leave the
scrapings, clean but leave the cleau-
nings.
Sabiigan-n Scattering.
Sabugdnv To scatter; throw broadcast.
Sabunin v To soap.
Sadhan v To obstruct, close; block up;
seal.
Ssid\& adv.- Intentionally; purposely;
avowedly; disignedly; deliberately.
Sadya adv. Intentionally; purposely;
avowedly; designely: deliberately;
knowingly, on purpose.
Sagad-a-Brim full; replete; exhausted.
Sagad na sagad a Krim full, replete.
Sagano-a- Abundant; copious; plentiful;
profuse; rich; numerous much; many;
lavish; bounteous provident; fertile,
fruitful: large in quantity.
Sagana-odz/.-Fullv; completely: abun-
dantly; copiously; plentifully; boun-
teously; magnificently.
Sagdpan n Skimmer.
Sagapdn ang bula v To skim.
Sagawing odt;. In the direction of; to-
ward.
Sagawinghilagaana<2]7. -Northerly ;north-
ward.
Sa gawing kalunuran adv.- Westerly;
westward.
Sa gawing silanganan odv.-Easterly. east-
ward.
Sa gawing timngan adz/. Southerly;
southward.
Sagiok n-Crack; snap.
Sagipin t; To save; succor; deliver.
Saglit adv. Shortly; briefly in a short
space of time.
Sago n Sago.
Sagot n Answer; reply; retort; response;
repartee contestation.
Sagpangin v To snap, bite quickly.
Sagsag n Trot.
Saguan n Paddle, oar; scull.
Saguing-n Banana; plantain .
Saguingan-n- Banana grove or plantation.
Sagutan r-To answer; respond; contest;
guarantee.
Sagutan-n- Answer, debate; response;
guarantee.
Sa harap odv.-In front; against; before;
in presence of.
Sa hay agadv. Abroad; in public; at
sight; publicly.
Sahign Floor.
Sahigan v-To floor.
Saliing-n-Pitclj; roHin.
Sa hipo adv. by the touch.
Sa huli*adt;. Lastly; after; behind; back
warQs.
Sa hulihan adv. Lastly; after, behind;
then.
Sa hulo adv. -At the upper part; at the
source.
Sahurin-v To receive; accept.
Sahurin ang upa-v-To receive one's
pay or salary.
Sa ibabaodv. Below; beneath; under.
Sa ibabaw adv. On; upon; above; on top.
Sa ibayo odr. Beyond on the other side.
Sa ilalim adv. Under; beneath; below.
Sa ilalim a Nether.
Sa isang dali adv. In a moment; pre-
sently in a trice.
Sa itaas adv.-Above; over; high up.
Sa ito adv. Here in; hereon; herewith.
Sa iyo— For, with, to, of, from yoj.
Saka adv. -After; afterwards, next.
Saka condj. And.
Sa kaduluhan adv. Lastly; at the end.
SakagnFish net.
Sakang adv. Open legged.
Sakangadv. Bowlegged.
Sakali-odv. -Perhaps; by chance; at least;
should it come to pass.
Sakasakali -adv. Perhaps; if by chance;
should it come ' to pass.
Sa katapusan-odv.-Lastly; at the end;
then: at last.
Sakdal -a Full; replete; complete.
Sakdalan n Protection; shelter.
Sakit n Sickness; desease. torture pain;
hardship; anguish; tormen:; ail; dis-
tress; dolor; malady; afliction; suffer-
ing ache; trouble.
Sakit ng himatay n Fainting swooning.
Sakit na nakahahawa na buhat sa ga-
waang kalupaan n-Venerial desease.
Sakit na pasma-n-Spasm: convulsion.
Saklapn- Bitterness; disgust, harshness;
severity.
Saklaw-wHold up; heading of;
turning.
Saklawin-v-To head off. hold up: turn.
Saklolon- Defense; help; protection;
support; aid; suffrage.
Sakloiohan-r-To help; aid; succor; pro-
vide; support; protect; defend.
Sakong-n-Heel.
Sakramento-n Sacrament.
Saksak-n Stab; thrust.
Saksakin-v-To stab; stick; dirk.
Saksi-nWitness.
Saksi nakakita ng pinaguusapan-n-An
eye witness.
Saktan-v-To hurt; woun<l; pain; cripple;
maim; lame: chastize; agrrieve; of
fend; irritate.
SAL
125
SAL
Sakuua n DiBauter, calamity; misfortune;
mieadventure; mishap; misery; acci-
dent.
Sakupin v To take or put under the
control of another; subdue; subject;
subordinate overcome-
Sal-»-Sin: fault crime; culpability; in-
fraction infringement; violation; guilt;
offense; transgression; defect; vice;
deticiency. slight.
Salaan-n-Strainer, collander; sieve; fil-
ter cullander.
Sa labas adv. Out side; abroad; in pub-
lic; publicly; moreover.
Salabin r To scortoh singe.
Salagn Man midwife.
SaUgn Contradiction: opposition
Salagin-vTo stop anytliing that is
thrown toward you.
Salaghatin-Resentment: grudge; dis-
gust; loathing; restlessness inquie^
tude.
Salain V To strain; filter.
Salain muli v To restrain; refilter.
Salagubang-n Junebu};.
HaJakubann Leather bag or pouch.
SalahinvTo reject; condemn; find
fault; criticize;
Sdlahin r-To weave.
Salahulaa Sloppy; dirty: filtl y; slat
tern; slatternly; slutish: squalid;
dowdv.
Salamangka n Jugglery; leger de main.
Salamat n Thanks.
8alambaw-n Fish net, snare, or trap.
8alamin-n Looking glass; mirror, spec'
ulum.
Salamin sa mata n Eyeglasses; specta-
cles.
Salamin ng tainga n Eardrum.
Salangin v To touch.
Salang palad n Bad luck misfortune.
Salang palad a Unlucky, unfortunate:
miserable.
Salangsanjr-n Trespass: contravention.
Salangsangin-r-To contradict; confuse;
oppose; resist, controvert; dispute;
transgress, trespass; refute, reject; re-
pel contravene; object
Salanta-72-Abuse; illtre^tment; misuse;
mistreatment
Salanta-a*Iliused mistreated: abused.
Salantain V To misuse; illtreat;
abuse.
Salapang-n-Fork, pitch fork spear.
Salapiw-Money: cash; pelf specie.
Salaping katubusan sa anonian n Ran-
som.
Salapungan ng daan ?i-C;-o}?sroad.
Salasn Salon; saloon; hall.
Salat-a Poor; needy helpless; destitute;
disconsolate; poverty stricken^ scarce;
scanty; wanting; lacking: deficient»
penurious; paltry, mean; short; close.
Salatin V To touch; feel; t^ou^d; probe;
investigate; procure.
Salat sa bunga-a Sterile; fruitless bar-
ren; unfruitful.
SalauIainvTo soil make foul, nasty;
or filthy.
SaUwal n Pant; pantaloon trouser
Sdlay-n Nest; receiver; dripping pan.
Salaysay n Relation; narration; account;
explication; declaration; proposal.
Salaysayin v To narrate relate declare;
account tell; explain; refer; pro-
pose.
Salbahi n Savage.
Sal bahi-a Savage; truculent; mean; rude
bad
8a likod adv -Behind; after at the back.
Sa likuran adv. Behind; at the back;
after; following.
Salilongan n Redemption: ransom; as,
sistance; defense; guard; shelter.
Salilungan n Vindication defense; pro-
tection; shelter, guard.
Salin n Copy: transcript; likeness; conn-
terpart; duplicate.
Sal nan n Place of copying or transcrib-
ing.
Salinsing n Wild growth of grain.
Salisalita w-Foolish talk; runor.
Sal i ta n Discourse speech talk word;
conversation; converse; gab; locution;
vocable term. ,
Salitaan-n Conversation; agreement
contract; discourse col oquy; parley;
chat; argument; conference conven-
tion; convenant pact; paction; par-
lance.
Salitaan ng dalawa n Dialogue.
Salita at kilos palalo n Braggartism.
Salitain v To speak; talk; reason; ha-
rangue; narrate: say; tell; relate
Salita na may maraming silaban Pol-
ysyllable.
Salita ng isang nacion 6 kapulungan n
Language idiom; dialect.
Salitang hunghang-n-None«ense,
Salitang magkaisa ang kahulugan-n Syn-
onym.
Salitang mahalay-n Rude word, phrase,
or speech.
Salitang malasan Wit; witty talk.
Salitang panininta n-Love talk.
Salitin-v-To mix; mingle; alternate; jum-
ble.
Salitsalit-a-Streaked or interlined with
fat and lean; alternate.
^ SAM i\
Salawaliangloob-ttFicblenessiinfldelity:
imlicUi^in . ineonetnney
BaliwahnngloobTi Intoiistoncy; infi.iel-
. ily; indiciBi^n: tickleness.
Saliwanji kapalaran tt Bad or ill lack;
niiBfi.rtiitle
Kalrwaiig loobolTiihappy; unlucky; un-
tortunnle.
8fllii!qn:n-S&llllon.
fiftlongn-Cabin; barrack, hut.
Salon gMv» 1*1 nee of concealment; pro.
tectioi): help.
8a oobn*i(i. VVithin inside; internal.
SaJoobaNethpr
Sftlopilin fl -O. liam: obstruct; augment:
«Kaggerate add to.
Salpok n h'I<,w. km)ck:enfoiinl.ir clash:
sh'ck figlit; sudden meeting.
Salsa;-a Obtuse; binnt: dull; flat nosfed
Salsain c-To blunt; dull the point, rivet
.clinoli. squander .or spend money
.I'oolifhly..
MalubsubMTJiorn on eplitttpr that has
bet'n run ntu the fool slantwise
Saliibong n Gift, present.
8alubungino-l'o meet; encounter.''
8a lugiir ngarfu. Instead
8a1ukan-vTo skim taku off.
Salungaban nAscenaion; acclivity.
8aluiignt-n-0jipu8ed, contrary.
8ali]ng:iLinr-To oppoee coniradit^t ob
ject; resist; brush bacK; turn back,
impu'jn.
8alung'it ea-i-Opposite; contrary.
Sahmpnt ea ado. On the contrary.
Saluugatin-i> To raise with the point of
a needle or pin; reach with a pole
iiatuysoy «.Ravine; gully; brook; rill
8am!i n Ugliness; wickedness; evil; bad
nesB iuiperfectioii fault mischief
injury; hurt; harm; moral depravity
homiineBs; turpitude; miBFurtunCi
8a mahnting panalioii ^lOpporunie
Ba magisang sariliorfu. Alone; only.
8ainah;tn-n Society; company; partner-
ship; assembly.
Samahan-(i- lo accompany; unite; join.
Ha maitling panaliono'iiu. 6hortI y ;
briefly; soon; in a short time.
Samokiilawaa/fii. Duy after toniorrow.
SamakalawB-n The dsy aftei- to morrow.
Sami ng looh-nDisp tea sure; disgust:
uneaBiness;Tesentment; grudge; finger;
discontent; asperity; pique.
Samungpaladn-Bad luck; illhick; mis-
fortune.
Snmantalafl»fi).While: in the meantime;
meanwhile, interim.
6 SA'N
Samantalahiji t'-To whille away timet
take advantage of improve.
Saraantalnng rt-Prnvisionsl.
8a may-To him who has in the di-
Sambahann Church; temple, place of
Sam hohiii-ii-Tii worships reverence; hal-
. low; csnctify.
Sambahin ang anlto-rTo iifdolize; wor-
ship idols,
Sapihalilo-n Hat.
8amhilatiniJ-To scatter promiscnoaly:
throw about; tumble topsyturvy.
SairpaguitanSmnll white flower.
SampalnSlap; blow white the open
Saiiipalataya n Faith creed; belief.
Sam palatayanini)-To believe, credit: give
faith
Sampnhn e Slaps.
Sampnl kw Tamarind; tamarac.
SamrijinnCloth.'S line; line used t(.
hnns th ngs on.
Sampa^invlo bang up.
Sampong ode. Till; until; also, even; an
Snmpulong (uJv.-Whole; entire; all.
Simpuo w Ten.
Sampuo 1 Ten.
bnmpuorg iitosng DT08 n The Ten com-
mindmenta of GOD.
Samsaman n Colleciion: gathering.
Samofliniiri v-1a i:o1lect; gather; take
a»av (ongest.
Samsamfin ng sandaiaiiTo disarm.
SamsamintTo capture collect; gather.
Sanay « Practice; ■ esperience; exer.
bai a\ a Experienced: expert; able- skil-
ful Lapabie; (it; adroit graceful; deft;
dexterous; practical.
Sana>int> lo teach; instruct; practice;
tram, exercise; break in; learn by
Snndahrt Instant moment; trice; jiffy
short npaPL' of time.
Saudalias n*8andals.
Sandata-Full; reulete; abundant; sa-
tiated saliefled.
8an<l;itn " wmd, weapon: arm.
Sandatin-o-lo satiate; saliBfy, replete
gratify, _
San(ii)[-o-Slanting; sloping; leaning.
Sandigan n-Oouch; baluster, snylbing to
Sniidii-MivtfTo put a rail or balustrade
on the side of a stairway.
Sandok-n- Ladle,- large spoon.
Sand ok na malaki-tt-Scoop.
'SAP
127
8andukiii v-To scoop, take out .with a
spoon ladle.
Sanga-A an; one.
Sanga-n-Branch. sprig.
Sang daan n One hundred.
San daana-A hundred.
Sangdaig digan n Ihe universe.
Sanghaya-» Dignity rank.
Sang haya n Hand full
Sangka-n Canal drain sluice, ditch.
Sangkang patubigan n Canal drain.
Sangkap n-Jewel; .ornament; part piece.
Sanglaw- Pledge; pawn; mortgage; at-
tacliment; plight: security.
Sanglang lupa^ Mortgage.
Sanglibutan-n The earth; globe;
universe. i
Sangol n-Creature; babe; baby.
Sangtaon n One year.
Sdnib n Juncture; joint.
San epa-n Picture frame
Sankalan-n Butcher's block.
Sankap-n-Impleiiient tool.
Sankatuwohan-n Humanity nation.
Sankleta n Slipper.
Sankuts^hin-t'-lo parboil.
Sansalain-v-To impece. hinder; ob-
struct; restrain; detain.
Santa Biblia-nHoly, bible; evangel.
Santa escritura n Holy scripture.
Santo n Saint
i*apa n Rivulet brook creek.
Sa paanomang paraan ad?). Resolutely
justly or unju^tly; by all means in
any possible way; no matter what
passes.
SapagitBn-^rcp.Between;betwixt;among.
Sa pagitan adv. Meanwhile, meantime.
Sapagka't cofy . Because, for; as; since.
Sapakin-v-To break.
Sapakin ang bibig t; To break the jaws.
Sdpal n Trash; crushed sugar cane.
Sa palibid-odv. -Round; about; around;
round about on every side.
Sa paligid oc^Vj-Round: about; around;
Sa palibot-adv. Round; about; round a
bout; around; on every side.
Sa pamagitan r\g-adv,\^y means of. by
virtue of; by favor of.
Sa panahon-o^v.-Timely; in time.
Sa panahon a Opportune;
Sapan taha-n Supposition ; hypothesis;
conjecture; presumption; suspicion.
Sa paraan ito a^lv.Hereby. herewith;
hereon.
Sapatn Sufficient; anough; full; com-
plete; replete.
Sapatos-n-Shoes.
Sapatos na bakal-n- Horseshoe.
Sapilitan oiv. By force or persuasion.
SKY
Sa pilitan-aObligatory; binding, neces*
saiy; needfu ; precise; indespensible.
Sapin n Shoe; shoefi.
Sapol sa ugat adv. From the root; en
tirely. '
S^pot /t Shroud. Winding sheet.
Sapsapani/-io husk, strip off husks;
peel.
Saputin V To enshroud.
Saran Closing; sealing.
Saraguete w-Truant; rascal. .
Sara ng sulat w-The sealing of a letter.
Sarap» laste; relish pleasure; sweet-
ness, delight gratification. ' '
SariliaSelf.
Sarili-n-Self,
Sarili ng araw-a Solar; belonging to
the sun.
Sarili ng mga alipin 6 aiila a-Servile;
menial; slavish.
Sariling asawa ng isang babayi-n-Hus
band.
Sariling asawa ng isang lalaki'n Wife;
Sarili nilapro-Their; theirs,
Sarili niya pro His her; hers.
Sarisarin Notions.
Sarisari a- Various; miscellaneous; mul-
tiple. ^ '
Sarisaring kulay a-Motley.
Sariwa-n Fresh; green; young; delicate.
Saro w Jar. pot.
Sasakyan-n-Ship: vessel.
Sa sariji To him or her.
Sa 8\\ongadv.'Down stairs, beneath; be
low; under.
Sastre.ti-Tailor.
Satsat ng pari-n-Bald spot on a priest's
head.
Sa tabi ngn-Beside; on the brim or
edge.
Sa tanyag adv. Abroad; in public vis-
ibly.
Sa tanyag a-Visible; public.
Sa tapat-odw. Opposite, facing; in front.
Sa towitowi na ado. Always; momeiitar
ily. frequently; every momen*".
Saulan-v-To restore give back return.
Sa uli uli-odu- Again; again and again.
Sawa-a-Enough;suf ficient; full; complete.
Sawain-v-To prohibit; interdict; forbid.
Sawatain-f To impede; hinder, obstruct;
restrain; detrain.
Sawi-odv. Opposite; contrary.
Sawing kapalaran n 111 luck; bad luck;
misfortune.
SdyanSkirt.
Saya.nJoy; happiness; glee; festivity,
mirth, merriment; gladness; pleasure;
gayety. joyfulness: airiness.
Sayd na malabis n Ecstacy.
SIG
128
SIN
Sayang n-Grief ; pity; compassion; con-
dolence; waste.
Sayan g iWcr.-Pity; what a pity.
Sayangin-t;-To waste; squander; throw
away.
Savawn Dance.
Bayawan-n-Ball; dance.
Sayasatint'-To examine investigate.
Haysayn'Explication; declaration, dem-
onstration; signification narration;
account; proposal; Precept; method;
order.
8aysayant;-To decide; distinguish; de-
termine; give importance; explain; tell;
narrate account expound.
Saysayin-v-To Explain; p. rtray; say; tell;
narrate, recite; translate; relate,. cite;
predicate; analyze interpret signify:
lay open; expound; manifest; report;
rehearse; construe; declare charac-
tarize; demonstrate: mean; denote.
»Saysayin ang kahulugan-v-To interpret;
translate tell the meaning.
Saysayin mabutivTo explain.
Haysayin malinaw v To define describe;
explain delineate.
8ay-ayin maliwanag t; Ta describe; ex-
plain; define; say or tell claerly.
Saysayin sa pintasv- 1 o comment.
JSebada n-Barley.
Sebo-n-Grease; fat.
sSebuvas n Onion
Sentencia n Sentence; decision; judge;
ment.
Sermon nSermon.
Sermon sa paglilibing n-Obsequy.
Servilletan-Doile; napkin.
Sesgo-M Gore; plait.
Sexo n Sex.
Siasatin rTo investigate; examine; in-
spect; review; survey; study; probe;
revise; register.
Siap n Puling; chirping; chirp.
Sib^ n Glutton V.
Sibad n Running like the wind.
Sibak w-Split.
ISibakin t^To split,
Sibatn Spear; lance pike; staff.
Sibatin-v To spear; lance.
Sicante n Blotter.
Sidhi n Rigor; sternness;' harshness;
keenness; fulness, completeness.
Siga n Bonfire.
Sigent? To set afire; k'ndle; burn.
Sigaw n Cry; shriek; yell; loud rail;
srream; howl; shout; screak; scheech.
Sigawan r-To shriek; call, cry out;
«rowl. shout: hoot.
8iv:a\vin j'-To shout, howl; scream; cry;
exclaim; hoot, clamor.
Sig(iwin*a V^ociferous; clamorous; noisy;
howling,
Siglrin v-To prick; pierce.
Siglati- Boldness; courage; activity;
livliness. vivacity.
Sigwa n Storm; tempest.
Sihaug n Jawbone.
Sikad-n Kick, spurn; thrust with the
foot
Sikang 71 Cross timber; long bolster of
a bed
Sikap-n Diligence; industry; activity;
afficiousness; assiduity.
Sikapat n Shilling bit; 12^ cents
Sikapat labinff dalawa n-Twenty cents.
Sikapat sikolo n Eighteen and three
quarters cento mex.
Sikarnn v To kick spurn.
Sikat-n Appearance; rising.
Sikat ng araw-n-The rising of the
sun.
Sikmura n-Stomach.
Sikmura ng hayopn-Maw.
Sikon-Elbow; hock
Sikolo n Six and a quarter cents mex.
Sikpinin v To Narrow, contract.
Siksika-Dense; close; thich; compact.
SiksikinvTo pack closely cram stuff;
jam force in.
Sikulate n Chocolate.
Silabn-Burn; parch scorth.
Silabinvlo burn scorth parch.
Silanganan n-The east; orient.
Silay n Glance; glimpse.
Silia-nRoom; chamber apartment.
Si lid na tulugan n Bed chamber; bed
room; sleeping apartment.
Silip n Glance, glimpse; blink peep.
Silipin V To peep glance; blink.
Silld n Chair.
Silon 5jnare.
Silongnlhe fiist story.
Silsilinv To clinch rivnt secure.
Sibangot n Frown displeasure, wryface.
Simaron-a Intractible; wild; savage;
cross grained.
Simbahan n Church; temple; house of
worship.
Simot-a Exhau: ted; fatigued; tired;
used up; totally drained.
Simpan n Economy; guard; watch.
Simpanin v To economize; keep; guard.
Sinabi-r.ji?. j[?.-Said.
Sinadya a-lntentionnl.
Sinadya a/ir.- Intentionally; designedly:
avowedly; purposely.
Sinandali-r-To borrow.
Sinapete n Anchor.
Sinapupunan n Grons.
Siuasama-r-To be unhappy; unhu'ky.
SIR
129
SUB
Siaasapantaha aPutative; supposed;
suppositional.
Sinasaysaya Affirmative.
Sinsaysay sa libro v To quote; affirm.
Sindakn. Fright; terror; dread; scare;
surprise.
Sindakin-v-To scare; frighten; surprise.
Sindin Fire; light; burning.
Sindihanv-To kindle; light; set fire to.
Sinelas n-Slippers.
Singaw n Appearance; eruption.
Singaw na anoman sa b«lat n Eruption
or outbreak of the skin.
Singhot nSnuff : snuffle
SingilinvTo collect dun; request
payment.
Singit-n-Groin; crack.
Siugkada-t'hief; principal; important.
greaiJ collective.
Singkawn Yoking; hitch.
Singkawin-r To hitch yoke.
Singsingw-Ring finger ring.
Sinkad-a-Full; complete; replete.
Sinkamas n Turnip.
Pino-;>ro.-Who; . which.
Sinok-n Hicqough.
Sinoman^ro.-Anyone anybody.
Sinoman-n Somebody.
Sinoman ay hindi pro Nobody; none
Sinop n-Curioaity; inquisitiveness; in-
quisition.
Sinsay-a-Illegal; illicit unlawful.
Sinsin n Solidity, thickness; closeness;
compactness.
Sinsinan-v-To condense: thicken,confine;
press; condense; put close together.
Sinsinin-rTo thicken; confine, press;
condense; put close together.
Sinta-n Love; courtship.
Sintahinv To love; court.
Sintas-n-Ribbon.
Sintaron-n-Belt: strap;
Sinulat ng nagpapalimbag-n-Editorial.
Sinulid-n-Thread.
Sinungaling w-Lie; cheat; imposter; liar;
swindler; sharper.
Sinungaling a Lying; false; fraud; un-
faithful; inconstant.
Sinvusundan n Former antecedent.
Sipa-n-Kick; spurn.
S pag w Diligence; attention; industry;
thrift: officiousness.
Sipain-r-To kick: spurn.
Sipakin-vTo split; cleave.
Sipanw-Toothbrush.
Siphayo-?i-Insult: censure; reproach.
Sipiin-f-To compile; copy.
Sipit-wTweezers: pincer; tonga
Sipon-M Constipation: catarrh.
Sirdn Putrid; broken; disrupt; cracked;
used up; useless.
Sira-nBreak; scath; breach: blight;
putridness; putridity.
Sird ang isang mata-a One eyed.
8ira ang isip a-Crazy; insane, delirious;
mad; frantic; furious.
SirainvTo break destroy; ruin in
jure; fracture; scathe: disrupt; blight
delapidate hurt pervert; polute
corrupt; infect; deprave: shatter
stain; impair, waste; misspend; de
teriorate.
Sirain-a Brittle; fragile perishable.
Sirain ang loob-v-To dishearten; alien-
iate.
Sirain ang mabuting kaugalian-v-To
corrupt: viliate. mar; seduce bribe.
Sirain ang puri v-To stain; viliate;
degrade, deprave; detract: profane;
stain or tarnish one's character.
Sisid-n-Dive: immersion; dip; plunge.
Sisi-n Repentence.
Sisihin v-To repent; scold; reprimand;
admonish; blame.
Sisiw-n Chick small chicken.
Sisiwa n Wet nurse.
Sitaw-w Beans.
Sitsit-nGossip; false rumor.
Siyapro He; she: it.
Siy dinger. -Enough; stop; halt.
Si'ya-» Saddle.
Siya nawan-Amen.
Siya nawa adv.-Amen
Siya nga-a^v.-Sure; surely; yes: yea.
Siyasatw- Inquiry; : investigation;
examination; inquisition; survey
curiosity
Siyasatin-n-To inquire; investigate:
examine; explore; search try; prove;
scrutinize; scan; survey, peruse; detect;
find.
Sjyasating maingat-vTo search; pry
into; consult.
Siyasatin ang lihim vTo scent; pry or
peep into; discover secrets.
Sobrew-Envelope.
Sombrero w-Hat: castor.
Soriso n Sausage.
Sowail-a Obstinate; disobedient; perti-
naceous: rebellious; intractible; dog-
ged.
Suabe a Soft; tender: delicate.
^uahe-adv. Softly; tenderly; delicately.
Suagn-Butt; hook.
Suagin v-To butt; hook.
Suatan-vTo fail to keep one's word
because of an accident.
Subiangn-A thorn or sliver that is run
into the foot slantingly..
Subo-n Mouthful.
17
SUK
130
SUM
Hubok-n- Proof; assay, trial; indication;
sign; token; evidence; reason.
Subukinv To try; prove; assay; ex-
amine; try one's strengh.
Bud.-od n Plow point: colter; coulter.
Sudsuran-t? To give the lie; contradict,
hiudlan n-Spindle.
Sudyan-Gore; plait.
Huela ng sa»iin-n Sole; sole leather.
SueldonPay; wages; salary; stipend;
fee; payment.
8uga w-Thether; stake line; stake rope;
lariat.
Subuknt;To spy; watch closely; lurk;
surpiise; o\ertake; astonish.
SugalnGame; gambling: card playing.
Sugahinf To tether, stake out.
Sugatw Wound; cut incision; injury.
Sugatan a-Ulcerous easily hurt.
Sagaian v To wound; hurt; injure.
8ugat ng pana n Arrow wound.
Sugat ng saksakn Stab.
8ugpo n Large shrimp Lobster.
Sugpong n Joint: juncture; union.
Suhay n- • rop; fulcrum; support.
Siihol-n Bride; bribery; subordination;
incitement.
Suhulan-r-To bribe; suborn,
Suhulinv-To bribe; suborn.
Sui n Shoot or sprout of a banana plant.
Suitn Small bowl.
Suitik wThief; robber; higwayman.
Suitik-a Cheating; infidel; disloyal; in-
constant; crafty.
Sukaba Treacherous faithless; infidel;
false, inconstant; traitorous; perfldous.
Sukaln Disgust; garbage; filth dirt.
Hukal ng loobw Disgust; displeasure;
discontent; anger.
Siikatn Measure; rule; dimension; ex
tenjt; capacity; bulk.
Sukat inter Enough.
Sukat-aSufficient; enough; effectual;
mete; apt; fit.
Sukatin v To measure mete.
Siikatin ang lalim ng tubig v To sound.
Sukatin muliu To remeasure.
Sukat kamtan a Obtainable; attainable.
Sukat mabusog-a Satiable.
Snkat magasta-a J^xpendable.
Sukat maga wa-a-Feasible; practical; prac-
ticable.
Sukat manyari a Feasible; practical;prac
ticable.
Sukat makadava-a Delusive; deceiful.
Sukat makaliwanag-a-Illuminative.
Sukat mamuo a Congealable; that which
may or can be melted.
Sukat matalaatasin -a- Comprehensible;
conceivable.
Sukat nat'it^r. -Enough; halt: stop.
Sukat ng anoman-n Measurement; size;
dimensions; measure.
Sukdan-/7rep.-Though; notwithstanding;
never the less.
Suki ra-Customer patron.
Suklam-ra-Disgust; dislike; reluctance;
repugnance; antipathy; nausea, loath-
ing.
Suklam ra Nauseous; dispicable; disgust-
ing: loathesome.
Suklam ng loob n Aversion; abhorence;
displeasure; loathing.
Puklay n Comb.
Suko n Defeat; surrender; subjection*
vanquishment cession, repulse.
Sukob-n-Backram.
Suksukan ng palaso-n^ Quiver.
Suksukin-v-To sh ffle.
Sulambi n Row; aisle; fiank: brim.
Sukiobn Cover; covering: lid.
Sulasurin v To fall headlong; stumble
into errors.
Sulat w Writing: deed; letter; contract;
treatise; inscription: epistle.
Sulat k»sama sa testamento 6 huling
kalooban n Codicil.
Sulat kamay n Manuscript.
Sulat na bastos n Scribble.
Sulat ng banhay n Rough draft.
Sulat na maikli n Summary.
Sulat na paninta n Billetdoux
Sulat sa ibabaw ng libing n Epitaph.
Suliap n Glance; peep; gaze; glimpse;
ogle.
Suiibw n Cup; crock; bowl.
Suligi n Dart: bamboo; lance.
Sulipat-a Oblique, squint eyed.
Sulirau V To spin; weave.
Suliran-n Spindle.
Sulit le-Examination; investigation.
Sulitin-vTo investigate, examine; ex-
plore
Sul6w-Torch; firebrand.
Sulok n Corner: angle.
Sulol n Shoot; sprout.
Sul on g-mter.- Hurry up; continue; be
gone get away; get out; go on.
SuKol-n-Agitation; excitement; incite-
ment, instigation; temptation.
Sulsulan-w-To incite excite; agitate;
temp; urge; instigate; prompt; hint;
suggest.
Siimaad-v-To inform; advise; admonish;
warn.
Sumabav-To be at home or in mourn-
ing.
Sumabang-v-To fall headlong; remit.
Sumabi^v-To cling: hang, catch on.
Sumadsad t'To anchor.
SUM
131
SUM
Samagana f-To Swell grow teem: in
crease, abound; grow abundantly.
Sumagana ng malabis t*-To super a
bound.
Sumagiok*v-To smack the lips.
Sumagot-rTo answer; reply; respond;
acknowledge, guarantee.
Sumagsag n To trot, be in baste.
Sumaguan v To row>* paddle; scull.
iSumahod t?-To receive accept.
SSumakay-v To ride embark.
Sumakay sa cabayo r To ride a horse.
Sumakit v-To pain: hurt; smart.
Sumaklaw-r Toambu8h;encounter;meet;
lie in wait; be bounded by.
Sumakop-f'To join with another; he
under the control of
Sumaksi-r^To testify . certify; be a wit-
ness give evidence.
Sumala v To miss; fail violate be de-
ficient; be guilty.
Sumalangsang-T/-To oppose go against.
violate: resist; contradict.
Sumalig-t? To recline; lean back; lie back.
Sumalilong r-To be sheltered, protected,
helped or favored.
Suraal!nv-To copy; transcribe
Sumalipad lipad v- • o flutter.
Sumaloysoy-r-To gully.
Sumalubong-?>-To meet join; encounter.
Sumalunga t;-To mount ascend.
Sumdma-V'To accompany; attend: go
with; join; associate; follow; adhere;
unite; be united.
Snmamd-vTo be bad go to the bad;
deprave; corrupt become depraved.
SumambaV'To praise worship.
Sumdmov To implore; petiton; beg; pray;
crave.
Sumampa-w-To mount; ascend; rise.
Sumampalataya^v-To believe, trow; cred-
it; have faith in.
Sumampalataya sa Dios-r-To believe in
God.
Sumamyo-v-To smell.
Sumandal-v-To recline; lean back.
Sumandali-ofir.-Shortly; briefly; imme-
diatefy; instantly.
Sumandig sa siko-v-To lean on the el-
bow.
Sumanguni-v To consult; take or receive;
advice.
Sumanib-v-To join; unite; associate: ad
here.
Sumansala-w-To prohibit; interdict for-
bid; stop; check.
Sumapaw-v-To appear; sprout; shoot;
overflow.
SumdpitvTo arrive; reach; fetch a
mount to; approach; join end.
SumariwatJTo green; become green.
Sumasn^anaa Luxuriant: abundant;
superfluous; superabundant.
vSuma-aklaw sa lalmt-a Universal; pub
lie; vulgar general.
Sumasal-r-To irritate.
Sumasama ang loob-t?-To disgust dis-
pleane.
Siimasaniba sa anito n Adolater.
Sumawa r-To tire loathe; disgust grow
tired of anything.
Pumaway v To stop check; dissuade.
Sumaya v To elate; exult be happy.
8umbanjr n-Head long fall; d'spute; quar
rel contradiction.
Sumbangin v-To fall headlong; dispute;
quarrell. contradict; gainsay.
Sumbi n Slap blow, cuff; box.
SuiHbongn-Accusation; complaint.
Sumentencia r-To sentence condemn.
Sumiap i-To pule; chirp peep, pip.
Sumibol r.To sprout; bubble spring;
appear.
8umigaw7^To cry; scream; shout;
shriek; exclaim; clamor vociferate;
halloo; hoot screech; screak.
Sutnikat-r-To appear rise sally.
Sumikat angarawrTo rise (per', to the
stm.)
Sumiki-v-To narrow; contract mij^;
mingle.
SuniikipvTo narrow; contract; groW;
less; lessen.
Sumilakboangtubigt)-To bubble; spring;
gush.
Sumilang u-To appear; grow out occur.
Sumilip rTo glance, peep peek.
Sumiphayo t;-To insult slander, abuse.
Sumimangot-vTo pout; make a wry
face.
SumimbA-v-To go to church, hear mass.
Sumingap v To draw a long breath af-
ter drinking.
Sumingasing v To sniff; blow one's nose.
Suminghot r To sniff; snuffle.
Suminsin v To grow thick condense; be
come dense.
Suminta v To love; woo court.
Sumisinta-n-Lover; sweetheart.
Sumipotr/To appear begin; sprout;
eminate; loom; grow out.
Sumipot na walang abog abog «/ To sur-
prise: overtake; astonish; come with-
out notice: appear suddenly.
Sumira r To break; impair; delapidate;
ruin.
Sumisi-r-To repent.
Sumisi sa namamali-n Ueprehender.
Sumisid-r-To dive; plunge; dip.
Sumisigaw w-Shouter; clamorer.; crver.
SUN
132
SUY
Sumowayv-To resist; disebey; oppose,
violate.
Su in paw Curse, imprecation; oath.
SSumpaia-t? To curse detract; accurse.
swear make oath; imprecate.
Sumuway t; To disobey; violate; oppose.
8umuway sa kautusan-n Delinquent; of-
fender.
Sumubov To eat with the fingers.
Sumubsob-t^-To crawl under, fall head-
long.
Sumugat-t^To hurt; wound injure.
Sumugat n Wounder; striker.
8.umuhol-t?-To bribe; suborn.
Sumukab v-To be traitorous; unfaith-
ful, inconstant, bad, infldiel or evil.
SumukoT/To Surrender; truckle, be
defeated.
Sumukot-vTo crouch; stoop. »
Sumulat-r-To write; compose.
Sumulat ng bastos t7-To scribble.
Sumulat sa bato-r To lithograph.
Sumulid-«-To spin.
Sumulong-rTo continue; advance; go
ahead.
Sumumpa-v-To swear imprecate; bias;
pheme; execrate; accurse; «urse; make
oath.
Sumundo t7-To send for.
Sumungkal-v-To loosen; not scatter
about.
Sumuno-t^To board; lodge; live with
another.
Sumunod-t?-To follow; obey: yield; com-
ply; submit ensue; be inherent.
Sumunod sa mangyari-rTo happen*
supervene.
Sumunod sa iba-2/-To follow another;
comply, yield; yield to anothe*s wish
or desire.
Sumunodsunod a Following: ensuelng.
Sumunodsunod sa uso-v-To be in use
Suiuunodsunod sa uso-a Fashionable;
customary.
Sumurot-v To point.
Sumuso-vTo suck.
Sumustento-r-To sustain; support;
maintain.
Sumusulat ng historian-Historian.
Sumusunod-rt Successive; following; con-
secutive.
Sumusunod sa aral-w-Sectary.
Sumususo n Sucker one who sucks.
Sumutsot-t; To whistle; whiz.
Sumuyo-2/To love; court.
Sundalo n-Soldier.
Hdndalong dagatw-Marine; marine sol-
dier.
Sundalon<? lakad-w-Grenadier; infan-
trvman.
Sundalong nagtanan/t-Deserter
SundanvTo persue; follow, go after;
obey.
Sundangn Poinard; Pointed knife.
Sunday o-Inclined; leaned against;
propped.
Sundinv-To follow; obey; submit, com-
ply; persue. persecute.
SundulinwTo punch.
Sungaban-?iWre8tling; scrambling.
Sungabdn v-To wrestle (cafc/i as catchcan).
Sungay wHorn.
Sungayan a Horned; homy
8ungkal-w-Rooting (per. to the Iwg),
Sungkal-w-Disorder. '
Sungkalin v-To root.
Sungoy wGulch. gully.
Sunon Guest lodger; boarder.
Sunodsunod-aSuccessive; following al
ternative; consecutive; alterate.
Sunodsunod-orit;. Successively; consec-
utively.
Sunog-n Fire conflagration; burn; burn
ning; combustion.
Sunok-w Distaste: aversion to the taste
Suntok-n Blow, fistycuff, punch with
the fist.
SunUgin-v-To burn; fire; scortch; set
afire: kindle.
Suob w-Fumigation disinfection.
Suobin V To fumigate disinfection.
Supil-n Domination, subjection; repret^
sion; humiliation reduction.
Siipil-n-Round or circular comb.
Supilin v-To subject; dominate; subdue:
conquer, overcome; humble; curb;
rein subjugate; subordinate; repress
confine; humiliate.
Supling-n Sprout; shoot.
Siipot-w SSack; bag; pocket: pouch; poke.
Supot ng dalawang itlog-n Scrotum.
Siipot ng sulatn-Mail bag.
Siiri-w Ruff, ruffling pleat.
Suriin v-To ruffle; pleat.
Siirot n Bedbug.
Sur6t n The pointing with the finger.
Surutin-v To surprise by pointing with
the finger.
Susi n Key: cock.
Suso n Teat; dug; pap.
Suson n Layer.
Susuhan-a Having large teats. .
Susiihan v To weave the corners of u.
bag or basket.
Sutla n Silk
Sutsot-n Distaste; aversion of the taste,
Suyo-n-Distaste; aversion of the taste.
Suyo-w- Courtship: courting; lovf
making; loving,
Suyo-7i-Compliance; civility.
PAG
133
PAG
Suyuin v-To love; court; make love; iSuypd /* Fine haircoiiib.
comply; be civil or polite. Suyuriii-v-To comb with a fine comb.
T
Taan n Reserve, exception; secret; cau-
tion.
Tans n Height highness.
Taas ng kata wan «Stature; height of
the body.
Taasan vTo raise; heighten.
Taba n-Grease; lard; fat;corpnlancy.
Tabad n-Scratch; call by whistling.
Tabagan-v-To increase; augment.
Tabakw-Long knife point; lack of spice
or seasoning.
Tabako- Fresh.
Tabangn Lack of spice or seasoning
insipidity; insipidness,
Tabaran-wTo cJcratch: cause tobleed.
Tdbas n Cut; shape; fashion; appearance;
aspect; look
Tabdsan-v- . o cut. delineate; pare off.
Tabasdn n-Tailora pattern; tailor's table.
Tabas pusod-fl- Naval shaped.
Tabi-n-ftide; e<lge; brim; limit; border;
margen; fringe; verge; shore, bank;
strand.
Tabign-Pushj shove.
Tabing-M-Curtain; veil; screen.
labing ng pirito w Door-curlain.
labla-n Board.
Tablanjj makapal-n Plank.
Taboy-n-Divorce.
Tabsinga-fc*altish; brakish.
Tablado w-teaffold.
Tabunan-»To cover anything with dirt,
chaff; straw, grain oi» sand.
Tadhanaan-r-To determine, assign or
give time: set a limit.
Tadhaanaann-Time;limit; duration; sea-
son
Tadtailn n To chop fine; make into
sausage.
TadvaknKick; tread.
Tadyang n Rib.
Tea n Flux; excrement; faeces.
Taeng bakal u- lags; dross.
Tea ng hayop n Dung; manure. '
Taga n Fishhook.
Taga n Cut; slash; gash.
Taga-^rfp.-From; of.
Taga bayad-nPaymaster; paying teller;
payer:
Taga bilang n Acomptant.
Taga Filipinasw-Filipino.
Taga gawa n \S orkman; artificer; mak-
er; author; mechanic.
Tagti gising n Alarm.
Taga ibang bayan n Htranger; foreigner.
Taga intierno-a-Hellish infernah
Tagak w Crane; heron swan.
laga kabila ng bundo n Traiismoun.
taineer.
Taga kabila ng bundok a- rransmoun-
ta.ne. belonging to the other side of
the mountains.
Taga kilala n Examiner.
Tagal «-Duration time> protraction, de
lay prolixness. prolixity.
Tagalan-t?-To protract, delay; prolong;
lengthen postpone.
Taga langit-9^8aint.
Taga langit a-Heavenly; belonging tooir
from heaven.
Taganas «Clear neat; pure: clean.
Taga pa8alaga-« Breeder, trainer; nurse;
janitor.
Taga pagdala «-Conductor; carrier.
Taga pavr inas «Transporter; carrier.
Taga pagkanlong « Defender, abettor;
protector.
Taga pagkuilkod-w-'^craper.
Taga pagluto «Cook.
Taga pagpasan «Poner; carrier.
Tflga pagpasuso-«- Wet nurse.
Taga pagsalin ang sulat-w-Copyist.
Taga pagsunog« Incendiary burner.
Taga pagtangol «Defender; protector;
supporter.
Taga pag ugoy-« Ro ker; one who rocks.
Taga paniagitan «•Interce8sor;mediator;
petitioner; solicitor; advocate.
Taga pangasap-«-8peaker; one who
speaks.
Taga pigil-«-Brakeman.
Tagn panubok-M-Examiner; scout; spy.
Taga pulo-«*Islander.
Taga Roman Roman.
Taga sa/jrpjp. -Belonging to; from.
Taga sa ibang bayan 6 lupa «Foreign-
er; stranger.
Taga siyasat-w-Examiner; investigator;
surveyor
Taga sulat*«- Writer; secretary; notary;
clerk.
Tatfa tangap ng buis-«-Tax collector.
Taga taktak-«-6(ealer. .
Taga tupad-n-Complier; one who com
plies; envoy.
Taga tawag«Call boy; bellboy; caller.
TAK 134
Tagdan n Handle.
Taghoy w-Lamentation; grief, complaint;
story of hardship
Tagiliran-w Side; flank; margen; brim;
edge.
Tagiliran kanan ng sasakyan-Ti Star>
board.
Tagiliran kaliwa ng sasakyan-nLar-
board.
Taginting n Sonorousness.
Taglayw-E uivalent.
Taglayin-v-To equalize; fetch; carry.
Tagliranw-Side fllank, verge.
Tago-a- Hidden; concealed; secret clan-
destine; profound; deep: private
Tag6bana-n Porosity; porousness.
Tagobilin-w-Recomendation: charge; in-
junction; praise; command.
Tagpi-n-Patch.
Tagpian-v-To patch.
Taguan-w-Storehouse; repository; place
of concealing anything.
Taguan ng damung tuyo-n-Hay loft.
Taguan ng labasa-n-Razorcase.
Tagumpay-w-Defense; protection; sup-
port.
Tagupak-w-Report of a slap; clapping;
clap.
Tahanan w-Habitation; abode, residence;
lodging; mansion.
Tahanan v To live; reside; lodge; in-
habit.
Tabid n Spur (of a chicken).
Tahi-n Sewing; stich.
Tahiin-v-To sew; stitch.
Tahian wTailor shop; dressmaking estab-
lishment.
Tahiin muli r-To resew.
Tahiin na bigla w To baste; sew quick-
ly.
Tahimik-o-Quiet; peaceful; calm; pa
cific; placid; noiseless; gentle; undis-
turbed; serene; tranquil; mild: tame;
meek; self possessed: dipassionate;
halcyon: quiescent; composed; con-
tinent; tacit: mature: judicious.
Tahong-n.Bivalve; shellfish.
Tahul n Bark; howl.
Tainan wTenacity; flexibility.
Taimtim a Loving; affectionate; inti-
mate.
Tainga-w-Ear.
Tdkal-w-Measure; extent; dimension; ca-
pacity; bulk; mete: guage; contents.
Takalan-v-To measure, (for someone
else).
Takalin-v*To measure; mete guage.
Takalin muli-v-To remeasure.
Takdpan-w Quarrel; dispute; insult; fight;
affray.
_TAL
TaJtapan-v To quarrel; dispute insult.
Takaw w-Gluttony.
Tukaw na malabis w-Gieed.
Talas-n-Cunning; craft sharpness wit:
. quickness of thought
Takbo w-Run scamper; running; sprint;
course.
Xakbo ng panahon-n-Lapse or space of
time.
Takbuhan w-Race.
Takdaan-v-To determine; distinguish
decide resolve.
Takip n Cover; lid; covering; casing.
Takipan-v-To cover; case, put on the
lid.
Takip ng lamesa n Tablecover; table-
cloth.
Takot w-Fright; terror affright temer-
ity; timitidy cowardice, dread, con-
sternation.
akot ng m ar am i n Panic
akpan -v-To cover; overspread; hido;
thatch; conceal: stop up.
Takotin-v- ! o scare: frighten; overawe.
Takpa*! muli v To recover.
Taksay-a Fishing boat.
Taksila-Treacherous;perfldous; disloyal,
false unfaithful infidel, inconstant:
instable: seditious.
Taktak wSeal stamp brand mark.
Takutin v To scare; frighten; i pall; cow;
overawe.
Tala n Star; sign; mark.
TaldanvTo mark; assign; designate;
brand; note.
Talaan n Clam; bivalve; cockle
Talaba n Oyster.
Talagd-arir. -Avowedly; disignedly, inten-
tionally.
Talagahan v To intend; do intention-
ally or avowedly.
Talagahan-vTo do intentionally; or a-
vowedly.
Talahib n Reed grass rushes.
Talaksanw Measure of wood. (64 X 64
X 32 inches, (about 7H en. ft.)
Talampakanw- ' he sole of the foot.
Talampakin-v-To tread; trample under
foot.
Talampakin-v-To speak clear, frankly,
plainly or openly.
Talasn-Ounning: slyness; wit; skill;
sharpness of wit; handiness; craft.
Talas-n Drip; dripping.
Talas ng isipn-Talent; ability; genius;
understanding; wit.
Talalasok-n-Wooden wedge.
Talataw-Row; file; line,
lalbos-w- Vegetables (such an the squash
and sweet potatoe).
TAM
135
TAN
Tali n Garter; band; tie; litigation; string.
TalianvTo tie; bind; hitch; chock.
Talidn-n Place of tying. • "'"
Taliba-n-Guard; watch.
Talibaan-v-To guard; watch.
Talibis na lupa n-Ravine.
TalibugPo-n-Knot.
Talikuran-v- To turn the back; retract;
take back; renounce; reject; abjure;
negative; disclaim; recant; disown.
Talim-nSharpness; cutting edge; steel.
Talinhagan Proverb; allegory; exam-
ple; mystery.
Talino n Clearness of thought; wisdom;
guickness of thought.
Talino ng isip wTalent; ability; wisdom;
genius; clearness of thought.
Talipandas a-Exempt; unrestrained;
loose; dissolute, rude; insolent.
TalisnShafp prickle; fork; point.
Talisuyo-n Serf . slave; servant; lover;
one who courts.
Talo-v SettO; dispute; dissension; per-
dition; repulse.
Tdlobw Cover lid. • '
Talohaba-a Oval; oblong.
Talohaba n Oval; oblong; elipse.
Taloktok n-Top; apex.
Taloktok ng bundok-n-The top of a
mountain.
Talon-w-Jump.
Talonin-t;-Tojump;overcome;overpower.
Talonin ang hari-v-To dethrone.
Talon ng tubign Falls; cascade; cataract;
Talong-w-Eggplant.
Talop n Peeling; peel.
Tdlt^lan n Dispute; quarrel; argumet.
Taltalan-v-To dispute, quarrel; argue.
Taluban-v-To cover
Taludtod-n Row. file; line; lay.
Taludtod ng bundok na sunodsunod-w
A chain of mountains.
Taludtod ng haligi n Colonnade.
Talu ap ng mata-n-Order; method; rule;
example; precept; following.
TaluntoninvTo follow.
Talupan-r-To peel; shell; bark; husk;
pare.
Tama a Right; exact; dogmatic; dog-
matical; upright; faithful; honest.
Tamada-Lazy; indolent; idle; inatten-
^ tive; neglectful; heedless; negligent;
careless; slow; tardy; inert.
Tamad-flkiv.-Slowly; lazily; idly; tardily.
Taman-n-Firmness; steadiness; con-
stancy; resolution.
Tdmandn v-To De constant; firm; res-
olute or steady.
Tama sa katuiran n Reasonable; fair;
just; right.
Tambak-a Level; even,
Tambakan-v-To level; even.
Tambaln Joining putting together
addition; exaggeration.
Tambalan-t? To join; put together; add
to exaggerate.
Tamban-w Anchovy.
Tanibing adr.-Immediately; instantly;
hastily, right away; presently;
Tambingin-v-To do immediately; pre-
pare hastily.
Tambol nDrum.
Tambubong n Granary; mow; place
where tiaders stop or meet to buy
and sell.
Tambuli-n Hunter's horn; deerhorn.
Tamlay-n-Indisposition; sorrow; down
heartedness.
Tamnan-v-To sow; plant.
Tamnan muli-v-To resow; replant.
Tamnan panibago v To resow; sow
again; replant.
Tamuhin-v-To feel; bear; wear; suffer;
forbear; lead; carry.
Tampa-w-Advance of money on any-
thing.
Tampahan-v-To advance money on acrOp.
Tampak-i?re/?. Against; opposite.
Tampal n Slap; cnff; blow with the
open hand.
Tampalasan n Insolence, discourtesy;
discourteousness; rudeness; abusive-
ness; insult; immodesty.
Tampalasan fl-Insplent; rude; discour-
teous; impudent; flippant; abusive,
profligate disreputable; overbearing,
immoderate; contumelious; lofty; in-
human: soulless; perverse; haughty.
Tampalasanin V To insult; abuse; injure-
misuse; malign; illtreat; mistreat;
maltreat.
Tampalin v To slap; cuff
Tampi-w Blow; knock; cuff; slap.
Tampo-w-Pout; resentment; anger; pique.
Tampuhanv-To sulk; pout; resent quit;
forsake; abandon.
Tamtam-w-Compensation,idemnification,
Tamtaman-v-To indemnify; compensate;
repair.
Tamuhin-v-To Reach; gain; feel suc-
ceed; procure; obtain; attain; bear;
suffer; forbear; lead; wear.
Tanaw-wView; sight; prospect; look.
Tanawan n Place of watching; ken.
Tanawin-v-To view; behold; observe;
watch: notice; discern,
TandawMark; emblem; sign; standard;
note; symptom; precursor; score,
badge; significant; prognostic; note,
brand; seal; banner; print; stamp.
TAN
136
TAR
Tandaan w Catalogue; list, role; file;
memoramdum.
TandaAnv-io remember; mark, seal;
record: note; stamp, name score.
Tandaim ng nangamatay n-Ne^prology.
Tandos-n Spear, lance javelin.
Tanga-n Stupid; slow; dull; ignorant;
wondering; starting.
Tang^w-Moth.
Tanga-n A game which resembles
pitching.
Tangaan V To cause to stare or wonder; '
scare.
Tan gal w Disponnection.
Tangalin-v-1 o disconnest take to
pieces; disunite; disintegrate; take
apart disarm; disband.
Tangapin w To reseive; take accept.
Tanjrhali-n-Noon: noontime; midday.
Tanghali ndv.Widday,
Tanghalian w-Dinner.
Tanghalan» Fair exposition
Tangi a Singular; single; individual;
particular; rare strange; unequalled;
special foreign.
Tangi arir.-Solely; only; purely; alone.
Tangi-n-Refusd; denial; contravention.
Tangi han-u To deny; refuse; contra-
vene; resign; disown.
THngi ng inam a Exquisite; excellent.
Tangi sa^rep.- Besides; without; above;
over.
Tangi saarit;. Besides; more<^ver.
Tangisw Snivel: crying.
Tangkakal w-Defense; protection; vindi-
cation: aid; assistance.
Tangknlag /ililock.
Tang kilik w -^'rotection: defence; aid;
shelter.
Tangkilicani; To shelter; protect; as-
sist; aid.
Tanglaw «Light clearness; clarity.
Tangnan «Handle.
TangnaU'V-To take; hold; have: grasp;
catch; obtain.
Tangnan ng baldi.« Hail.
Tangnan ng palakol «Helve.
Tango « Nod of the head signifying
yes; conformity.
Tanikala n Chain.
Tanim « Plant; seed, seedtime; plant-
ing.
Taiiim na loob «Rancor; anger; hatred:
odiuu).
Taning-«-Term: end.
Ta ingan-r-To determine; decide.
Taning na araw-w-Last day; writ
Taninir na panahon-// Crisis; end of
time.
Tankay ?i Stem handle; culm; hanlon.
ri'»
'n
Tankilik «Shelter; protection; aid.
Tanpdw Custody, guard; Watch; sentry;
sentinel.
Tanong« Question; inquiry; r interro-
gation.
Tanso «-Brass; copper.
Tansong dila^-« Brass.
Tansong pula « Copper.
lantiaw Comprehension; underestand-
ing.
Tantuin-V'To comprehend understand,
consider; try; ascertain; recognize.
Tanyag a Manifest clear; open; plain.
Taob rt^v.-Overset; up side down; face
down
Taon «Year.
Taontaon-adv:- Annually; yearly.
Taontaonw-Anniversary; annual.
Taos «Affection; liking
Taos na loob a Affectionate; intimate.
Taos sa puso a Cordial; sincere.
Tapa«-l>riedbeef; jerked beef.
Tapak-w^Fpotstep. fgot print; tread;
track.
Tapal-M Cover; poultice; cataplasm.
Tapal na pangtibay ng sikmura « Ab-
dominal bandage.
Tapang-«Courage; bravery; fortitude;
intrepidity; boldness; valoi; vigor;
spunk; grit; mind: intention.
Tapat-a Ju^t. -traight; upright; honest
lawful perfect strong; sound; com-
plete; s*^eadfast; evident; certain.
Tapatan « Short cut.
Tapat ng loob a Loyal; confident firm;
faithful honest; sincere, frank cor-
dial, pure: gentle.
Tapat sa matuid arii'.Straightly; justly;
honesly: frankly.
Tapayan«-Ewer; large earthen pot or jar :
Tapiasanv-To cut slantingly or on a
slant.
Tapik« Slap; clap of the hands.
Tapon « Cork; plug; bung.
Tapos-n-Finisli; end; final; close; ter-
mination: conclusion.
Tapsin a Brakish; saltish.
Tapunan-?iDumping; ground.
Tapunan ng yagit-« Dunghill.
Tapusan r To Close; finish; terminate;
end; conclude.
Tapusin-t'ToClose;finish;end. terminate.
TapusinrTo finish en<l; terminate:
close; conclude; complete; perfect;
crown.
Tarak-«Stake..
Tarik «Steep slope.
Tarik a Steep.
Tarok «Depth: profoundity; skill; ju<lg
mcnt; Nvis<lom.
TAW
137
TIB
Taroen- Prudence; knack; activity; skill;
judment.
TaruhinvTo measure; compare; esti-
mate
Tarukin-v-To try; fathom: sound; probe:
investigate; perforate; penetrate;
sift.
Tarnkin ng isip-vTo comprehend un
derstand enter the mind.
Tarunahan-u To board a floor.
Tasa n Cup.
Tasahan-v-To appraise; value.
Tasahan-vTo sharpen; point.
Tasakn-Plug; cork bUng.
Tasakdn i;-To plug; cork; stop a
crack. •
Tasik w- Brine.
TasoknPlug; wooden stopper; cork;
wedge: stab.
Tastas-w Rip.
Tastasin-v-To rip; unseam.
lata-w-Papa.
Tatag-w Equilibrium: solidity: integrity;
firmness; establishment; founding.
Tatahan at muling babalik-a Intermit
tent.
Tatakn Stamp brand; sign; seal; mark.
Tatakaiiv To seal; stamp; brand; mark;
Tatal n Splinter; chip,
latangn Papa
Tatangnan n Handle.
Tatay-n Papa father.
Tatlo-n Three.
Tatlo-a-Three.
Tatlo ang kulay-a-Tricolored three
colored.
Tatlong kulayn-Tricolored; three col-
ored.
7 aula ng paggawan Glorious deed; no
ble work.
Tawaw-Leugh laughter; giggle.
Tawad w-Bid immunity; pardon.
Tawag n-Call; summons; announcement;
proclamation.
Tawagin-v-To call summon; name; an
nounce: proclaim evoke
Tawag sa madla-n Proclamation; publi
cation; notice.
Tawas-n-Alum
Taw iran-n Ferry.
Tawirin r-To ferry; cross on a ferry;
ferrv across.
Tawo-n- Person; man; individual; woman;
people; nation.
Tawong bastos-w-Curmudgeon; carl;
myrmidom; rude person.
Tawong bukid-wTike farmer; person.
Tawong duagnCoward: poltroon.
Tawong gubat-w- Back woodsman.
Tawong ginoo n-Gentleman; lady.
Tawong hamak-nPlebian, hangdog
varlet.
Tawong kumakain ang kapwa «Can
nibal. /
Tawong itim-n-Negro; ethiop. ethiop
ian.
Tawong mababan-Plebian.
Tawong malakas n Carl.
1 awong mahirap n-Peasant.
Tawong maramot-nCodger. stingy per
son.
Tawong marungis-n- Dowdy person;
slouch.
Tawong marunong-w-Sage; savant.
Tawong matakaw-n Glutton; gormand;
gourmand.
Tawong matalas n Wit; genius; witty
person.
Tawong mayam an «Potentate.
Tawong napakababa n Dwarf.
Tawong napakasuitik n-Sharper; cheat;
swindler.
Tawong natatanoha n Overseer; fore
man; inspector.
1 awong sinomann Anybody; any per
son.
Tawong taksil-w Traitor: turncoat.
Tawong ulol n-Luna ic; crazy person;
madman.
Taya w Bet wager.
Tayaan-v-1 o bet wager.
Tayantangin r-To be well or accus-
tomed.
Tayantangin adv.! Ittle-by little.
Tayo n Position: posture; attitude; form;
situation shape; size; mode.
T^yog-n-Height.
Tayom n Indigo: indigo plant.
Tayum n Suspense; uncertainty,
leatro n Theatre,
lekasn Pickpocket; cheat; swindler;
gull.
Tekasin v-To cheat; swindle; victimize;
gull.
Tiaga-n Sufferance, constancy. tolerance;
tenacity.
Tiakad-n-Stilts booth. -
Tian n Abdomen; belly; paunch.
TianaK-w-Goblin: sprite; spirit.
Tibag-n-Bank; avalanche; cave in.
Tibagin v-To cave; slide down quarry.
Tibay-w Solidity: firmness: fortitude;
strength integrity: force; vigor.
Tibayan v To strengthen; plight; man;
fortify; support.
Tibay na loob-n Fortitude; forbearance;
strength of heart.
Tibo n-'lhorn; fishhook.
Tibok n-Pant; palpitation.
Tibok ng puson- Palpitation; forboding.
18
TIM
138
TIN
Tibyaya n Squash.
Tigagal-n- Idler; loiterer; indolent person.
Tigas-n-Hardness solidity, stiffness;
firmness; strength; force; fortitude;
violence; inflexibility .
Tigas ng loob n Resolution; decision in-
flexibility tenacity; hardness of heart.
Tigdasn Measles; pimple.
Tigdasen-v To break out with the meas-
les or with pimples.
Tighabol n Augmentation; increase; ad-
dition.
Tigil n Stop; halt; lull; cessation.
Tigil-inter.-Halt stop; beware.
Tigmak n Stain; drench
Tigmakin-v-To wet; drench; stain; damp-
en
Tigpas-n Slice cut.
Tigpasin-» To cut; slice; divide.
Tihaya adv. Face up.
Tihayaa Faced.
Tiis-n- 1 oleration; sufferance; endurance-
repentance patience.
Tiisin-v- o sunffer. tolerate endure:
bear.
Tikan Intention meaning; mind; view;
design; purpose intent.
Tika-»-Form; shape; size; mode; de-
sign; manners; gentility.
Tikimn-Taste palate; relish; proof;
experiment.
Tikis-adv. Intentionally; purposely; de-
signedly, knowingly.
Tiklop-n-Fold; plait; ply.
liklupinz/To fold; plait: double.
Tiklupin muli-vTo refold; redouble.
Tikinan-w To try; taste; prove; experi-
ment; probe; attemp; assay; grope;
investigate.
Tiktikn-^py; hedger; scout; one who
aids another to win at cards.
Tiktikan r-To spy, watch secreMy: lurk,
Tila adv. Like it seems, it appears.
'I ila patay a Ghastly.
Tili-n Shriek; loud cry.
Timain a-Fusible.
Timawan Peace; tranquility; freedom.
Timawa a- Peaceful; calm; tranquil; quiet;
free.
Timawain-r-To free: liberate; tranquil
ize; make tranquil.
Timawain ang alipin-v-To emancipate:
free a slave.
Timbang n Weight: balance, poise.
Timbangin V To weigh; balance; poise;
counterpoise.
Timogn South; south wind.
Timpla n Temper.
Timplahin-f-To temper.
Timplahin t'-To temper.
Tiinsim-n Wicking.
Timtim «Modesty decency; chastity;
firmness.
Timtimana-De ent, chaste; unassum
ing; modest.
Timtiman-n-Chastity; decency; modesty;
firmness.
TimtiminvTo extract; remove; inves
tigate; inquire.
Timug-7»-*outli.
Timugan-w South south wind.
Tina n Dye; stain; indigo.
Tinaan-n-Dye shop: place of dyeing.
Tinag n-Touch.
Tinagin-v-To nove; touch, direct; guide;
manage; use
Tinago-a-Hidden; secret.
Tinago-u.^.j!). Hidden secreted.
Tir.ain-vTo dye; stain.
Tinalaga adv. Intentonally; designedly;
knowingly; deliberately; purposely:
avowedly.
Tinali-v. p. p.'Tied; bound.
Tinapay n-Bread.
Tinuturuan w Scholar; pupil.
Tindaw-Notions; anything that is sold:
found.
Tindahan-n-Store; shop; canteen.
Tindahan ng gatasnDairy.
Tindahan ng alak « Groggery; grog-
shop; saloon,
Tindahan ng mga pagkainn Grocery.
Tindi n Weight; gravity; importance:
burden; guarantee.
TindignSland! position.
Tindigan-v-To stand; guarantee; be
responsible.
Tindihan-n-Stretcher place of stretch
ing anything.
Tinekas-n Victim.
TinganLead.
Tingalan ng asin-n-Salt marsh.
Tingang puti n-'i in; tin plate.
Tinghas-n Chip; splinter, sharp point.
Tingin-n Sight; look; gaze; glance; pros
pect.
lingin sa labas-rt Appearance, face,
likeness.
Tingkal rrLump: clod.
Tin^kayad a<it;. On tiptoe.
Tingkayad «Squatted, stooped.
Tingnan-v-To look; see.
Tingnan muli-r-To review; revise; look
or see again.
Tingnan muna r To foresee: see be
fore.
Tinig w-Sound, tone; echo tune.
Tiniis c p.p. Underwent; undergone.
Tinik-r/ Thorn; fishbone; thistle.
Tining ?i-Settlinge; residue; remainder.
SIG
139
SIN
Tining^lw- Provision.
liningalo^v.-Stored away; put away.
Tining ng loobn Determination res-
olution intrepidity; bravery; valor;
boldness; courage; moderation; for-
bearance.
Tinitingnan wThe object which is
seen that which one is looking at.
Tinkal n Clod lump.
Tinta-tilnk.
Tinutulugann-Bed chamber; bed:
place of sleeping.
Tinutungtungan-n-Route; ending; ob-
ject; itinerary; goal.
Tipaw Convention, appointment; con-
tract.
Tipan-nPromise; vow; testament.
Tipanan-n (Convention contract; agree-
ment; utility; profit.
Tipiaw-n Trip; stub stumble.
Tipi<i aE(;onomical frugal; close.
Tipi-a Compact; firm; close, solid; com-
pressed.
Tipiin-vio press; compress.
Tipirin-r-To enonon)ize clip or cur
tail expenses; be frugal or saving.
Tip6 n Gap or notch in a tool.
Tip6-a Toothless.
Tipon-n Gathering meeting; assembly;
congregation. •
Tipuin-u-lo breack; nick; notch.
Tipunin v-To gather; unite; compile;
pouch; congregate meet.
Tira n Gleanings; residue; remainder;
remains; residium excess, refuse;
overplus remnant.
Tirahau-n-Habitation abode; house;
home; place of living.
Tirahan-v To save; leave over; reserve;
set aside keep for.
Tirik a Steep; perpendicular.
Tirikan ng kandila-zi Candlestick.
Tirlkan-v-To put a candle in a candle-
stick.
Tirintas n Braid
Tirintasiri-v-To braid.
Tisa-n Tile.
Tisain-i'To tile.
Tisod n Stub; stumble; trip; slip; imped-
iment; obstacle; difficulty.
Tistisin-vTo sew; him.
Tisurin-a Tripping; stumbling.
Tisurin-r-To cause to stumble.
Titikn Letter; deed: writing.
Titingkatingkayad-v-To walk on tiptoe
or in a cowering manner.
Titulo n Title; diploma.
Tiwalag-a Separated; distant; far; re-
tired; divided.
Tiwangwang a(ii".-Wide; open.
iwasay a Firm ; secure; safe; clear.
iyan a- Abdomen; belly; paunch.
Tiyot n Drought.
Toktok n Top; crest; crown.
'I ono n Tone; tune; volume
Toro n Bull.
Totohanin-vTo be serious verify; ac-
complish; affect; make; true.
Totoo a-Certain; serious evident; true;
positive sure; effectual; devout;
downright; veritable; dogmatic; dog-
matical; peremptory; reliable, catagor-
ical.
Totoong adv. Very: greatly.
Towa nJoy; pleasure; glee, mirth; mer-
riment; gayety; delight; comfort; re-
joicing; satisfaction.
To wid-n Right; straightness.
Towid a-Right straight; just.
Towi na-acJv.- Always often; frequently.
Towirin V To straighten rectify justify;
make right right clarify.
Trabajador n Worker; workman: laborer;
journeyman artificer; mechanic.
Trabajo-w-Work. task; labor; husbandry
Trangka »' Gate gateway.
Trangkahan n Gate; gateway.
Trato-w Contract; agreement.
Tresagio n Matin.
Tresillas n Gimp.
Tresiete /I Whist.
Trono n- hrone.
Tropan Troupe; company.
Tropang lakad n Infantry.
TrotenTrot.
Tsa n-Tea.
Tubig n Water lymph.
'J ubig na bumukal n Spring water.
Tubig na ulan nRain water.
Tubow Interest; profit; gain; lucre; rev-
enue; emolument; acquisition; ad
vantage; growth; increase.
Tubo-w Sugarcane.
Tubo w-Lamp chimney.
Tubos w-Redemtion; ransom.
Tubo sa ibang bayan-o-Stranger; for-
eign.
Tubo pa ibang lupa w Stranger; for-
eigner.
Tubsin 7/ To ransom; redeem.
Tubsin ang sangla vTo redeem a pledge.
Tubuan-w Sprout; growing; growth.
Tubuan ng ngipin v-To cut teeth.
Tubuan r-To grow sprout.
Tubusinv-To redeem; ransom.
Tudla-n-Aim; point.
Tudlain v-To aim; point.
Tudling-n-Furrow.
TudlinganvTo furrow plow.
Tudlok n Punch point.
TUL
140
TUM
Tndlukin r-To punch; poke; point; shoot
with a cue.
Tugak-n-Frog.
Tugatog-n-Hiil; knoU, hillock; small;
mountain; hommock.
Tugno-n-Brine.
Tugon-n-Answer; repartee; reply; re-
sponse retort
Tugtog n-Play; piece of music; palying
. on musical instruments.
Tugtog muna sa kanta n-Overture.
Tbgtog ng loob n Inspiration*
Tugtog ng musico-n-The playing of a
band or an oschestra.
Tugtugan-n-Piece of music; playing of
musical instruments.
Tugtugan na walangayos-w Dissonance;
discord.
Tugtugin v-To play on a musical in-
strument.
Tuhodn-Knee.
Tuhogn- Stringer; that upon which
anything is strung.
Tuhuguin-v To string; impale; pass
through.
Tuhuran-v-To push or shove with the
knee.
Tuka-n-Beak: bill; peck.
Tukain-t;-To peck; pick.
Tukarol n-Cap; bonnet; turban.
Tuk6 n- - mall lizard.
Tukod-ti Post: prop; support Protec-
tion.
Tukso-n-Teasing; temptation; vexation;
aggravation; enticement; instigation.
Tuksuhin z/-To tease; vex entice tempt;
instigate; worry; chaff, haggle; in-
veigle.
Tuktok w Top: crest.
Tuktok ng inanok n Comb of a chick-
en.
Tuktok ng ulo wThe crown of the
head.
Tulaw-Poem.
Tuladn Copy: counterfeit; imitation.
Tulagn Spear; lance: dart; javelin.
Tulagin-v-To throw a dart or spear;
lance.
Tiilak n Push; shove: thrust; drive.
Tulakin-n-To shove; push; thrust.
Tulala-a Stupid; lazy: ignorant indo;
lent; idle: weak; feeble; imbecile.
Tulalain-v To-astonish; stupefy.
Tularan-r-To imitate; copy; counterfeit;
mimic.
Tularan-n-Precedent; example; pattern.
Tulatod-a-Last; hindmost.
Tulatod-n-Rump; croup.
Tulay-w-Bridge.
Tult w-Circumcinion.
Tulig n-Foolish stupid; torpid; ignorant;
idiotic; senseless.
Tulig-n Fool idiot; madman.
Tuliin r-To circumcise
Tulin «-Speed; velocity, quicknecs; ac-
tivity; promptLess; promptitude nini-
bleness.
Tulingad n Fool; idiot; madman.
Tul is n Sharpness point acutenefei8;end.
Tulisan n Robber; nighayman; bandit,
Tulisan v- o sharpen; point.
Tulisan sa dagat-n- Pirate, corsican.
Tu)6n Leak.
Tulog-n-Sleep; slumber.
Talongn Help aid: assistance;'support:
succor: vindication.
Tulongan n To help, aid: assist succor;
defend; facilitate: protect.
Tulos n Stake.
Tulot-n- ermi sion license; furlough;
leave; admittance.
Tuloy-a-Con tinned successive con-
tinuous; lasting; following.
Tuloytuloy-a-Prompt speedy expedi-
tious continued without interruption.
Tulungan-v-To assist; defend; aid help;
protect; furnish; favor; minister;
supply.
Tulungin a- To help; aid: assist; defend;
protect.
Tulutan-v-To permit; license give leave
or permission.
Tuluyan v To continue; keep going.
terminate.
Tiiluyan-n-Hotel; boarding house.
Tumaan-v-To reserve; put away; keep
separate.
Tumaas vTo grow in height ascend:
mount; rise; raise.
Tumal)a-t?-To grow or become fat or
fleshy; fatten.
Tumaba ang lupa-vTo fertilize; grow
or become fruitful- (per. to land)
Tumadiak-r-To kick
Tumae ang ibon-vTo mute.
TamagalvTo last; prolong; endure;
suffer, dally subsist
Tumagilid-v-To turn sideawys lay on
the side.
TuiragintingvTo sound.
Tumagistis ang luhat'-To cry; weep;
run {per. to tears).
Tumago-v-To hide: conceal; put away.
Tumagosv-To penetrate, leak; run
through.
Tumagupak-u-To clap; make a noise
by clapping the hands or stamping
the feet.
Tumahan-v-To dwell; nestle; resid
lodge.
TUM
Ul
TUM
Tuuiah.aiiv ' o calm; appease; grow or
become quiet or peaceful.
Tumahi c To «ew; stitch.
Tumahoi-r To bark; yelp; yap^ yaul;
bowl.
Tumabimikr To appease; btcome or
grow peaceful or calm; cahn; rest;
repose,- lull.
Tumakas v. io decamp e»<^'ape; slip off
leave on the sly; sneak off leave
secretlv.
Tumakbor-To run sprint; course.
hasten: flow.
Tumakotv-To intimidate; frighten;
scare; terrify.
Tumal-w-Depression,- scarcity; slowness;
scantinees.
Tumal a-Slow; depressed; not salable.
Tumalas vTo filter strain; leak; trickle;
trill; pour down; ooze.
Tumalas v To become or grow^ witty.
Tumali v To tie bind
Tumalikod-t; To turn on€*s back; take
back: retract, recant.
Tumalikod sa kanyang bandila r To
desert one's flag.
Tumalima-v-To yi«ld; submit-: obey.
Tumalima v To contradict; oppose;
gainsay.
Tumalon t?-To jump down precipitate.
Tumama v To hit guess; conjecture.
Tumanan-vTo run away: elope sneak
off make off; leave sei'retly.
Tum^nga-v-To prohibit; inteidict. for-
bid.
Tumangan v-To have hold.
TumangapvTo receive^ accept; take.
Tumangap n-Receiver. taker: recipient.
Tumangi v To refuse; renounce; deny;
resign.
Tumangis-t; To weep; mourn; lament;
bewail.
Tumango v-To consent; agree; confirm;
affirm; promise
TumaningvTo give or prolonjr time;
extend time; reprieve.
Tumankilik v-To protect; defend; sup
port; favor; corroborate, confirm; hold
up; prop.
Tumanong t?-To ask; question; inquire;
interrogate.
Tumantan v-To rest: quiet; 4.ppease.
Tumaos v To penetrate; pierce
Tumapang v To encourage; become
brave,courageous, bold or valiant,
Tumarok V To sound; <lelve.
Tumatahan sa isang lugar 6 bahay n
Inhabitant; lodger.
Tumatakbo n-Runner.
Tumatanaw-nSpect ator.
Tuinatutua «Backslider one who denies
anything gainsay er contradictor
Tuinatawa» Laugher; one who laughs.
Tumatua v To deny,- contradict gain-
say.
Tuinawar To laugh giggle.
Tuinawagt? To c^ill; summon name;
term send for; announce evoke;
•hallo.
TuniayacTo bet; wager.
Tnmayoi'To establish; build; edify.
Tumba n Tower; grave st<.ne.
Tumba ng patay cTomb vault sepul-
cher; tomb stone.
Tumbong n Anns fundament.
Tutnibay r To fortify, strengthen; a-
firm; guarantee.
TumibokrTo palpitate; flutter.
Tuiniiras r-To harden indurate.
Tumiguil r To stop; cease: stay, lull;
remain: leave off; work.
TumiinrTo ooze leak.
Tumikat'-To limp.
Tumikim v Taste try; attempt assay.
TumikimrTo though; ilraw onet< atteiV
tion.
Turiiila V To cease.
TumilirTo shriek scream; cry in a
high tone.
TumimbangrTo weigh.
Tuminbuang V To lay down; stretch
one*s self on a bed.
TnniindigrTo arise; rise stand up.
TuminagrTo be brisk or smart.
•Tumingini'To see look: view; gaze;
behold; observe; watch; notice dis-
cern; vide.
Tumingkayad r-To stoop; squat walk
or stand on the toes.
Tumirai'To dwell; live; reside lodge;
inhabit; nestle.
Tumira r To remain: be left over.
Tumita v To <lrain let fall drop by
drop.
Tumitigr-To eye; glance look.
Tumitis ang pawis v-To sweat or pf^r-
spire freely.
Tumiwalag v To separate remove; sort;
dissuade.
Tumpaw Last journey or trip; going.
Turn pa gawi-t» Inclination; tendency;
fancy.
Tumpak-n Skill: judgment: prudence
knac ; mischievousness; restlessness.
Tumpok-n Small round heap patty.
Tumubo-r To grow: increase: swell.
Tumubo pumatong sa ibaw-r-'Io out
grow.
Tumugon t/To answer respoml; reply;
acknowledge.
TUN
142
TUW
Tuinugtog-r-To p?ay on a musical
instrument ring a bell.
Tumuka-r-To peck; pick.
Tumuktok r To beat, strike or knock
with the knuckles.
Tumulad r-To equalize; make equal,
match.
Tufuiiiak r-To push f4)ove thrust.
Tumulo r To leak drip, fall dropby drop.
Turn u long r-To help aid assist coop-
erate favor succor; support serve;
defend piotect corrol>orate hold up:
confirm prop; minister.
Tnmulotulo r-To drip.
Tnmumba r lo lower.
Tuiijumog na malakasn Resolution:
courage; mind promptitude: aid; de-
termination.
Tumumok r-To gather crowd.
Tumumpar-To carrr do^^n have the
last of anvthing.
Tumunaw-r To melt; liquefy; dissolve.
Tumungo <' To weud; trend; bend bow.
TumunogrTo .'<ound; clank, clang;
ring
Tumuntongr To tread; trample; stamp,
put on accupy
Turn u pad r-To execute discharge; per
forin; comply: heed, do one*H duty;
di»«penHe: observe.
TumuroterTo trot.
Tiirrnitul-r To reply: arv*wer; respond,
affirm; allege oppose, fight.
Turiiutol sa jngtangol v To fight for
anotljf>r; defend; argue in another's*
f'-tvor.
Ttinaij;! n Outcry.
Tunarijr malaki /«Tumult; out crv: riut.
Tunaw w Liquid, fluid,
'Junawinr'lo melt; liquefy; dissolve;
Hrneit consume; spend.
Tiiuawin a Soluble; solvable: meltible
liqiiefiable.
Tunawin ang kinain r-To digest.
Tunav-« True: cordial ninc^re loval;
ronstant; firnj; manifest: nolemm; dog-
ni*itic; dogmatical; c( rtain; downright;
reliable; legitimate; actual; candid
confident: real; peremtory; important.
Tu II ay ^irir Really; truly, actual y loy-
ally; candirilv certainlv; serioui^Iv;
Hurelv; r»ositivelv; evidently;
Tunay nga-r/ True; serious; certain pun-
itive.
Tunga a Slow; half witted; ignorant
torpid: rude: foolish.
Tnngaj; (^/ Half wilted; foolish dull;
torpid; slow; iiinorant; rude; wild.
obs(M.*ne.
TunC'aw ?/ Tick woodtick
Tungayaw-w-Curse; imprecation; oath
malediction swearing; ban.
Tung ayawiu r To curse swear; im-
precate ban.
Tungkay» Object; design; end; intent.
'Tungkod-n » ane staff prop; fulcrum;
support protection tmnchec»
Tungkol-j>. a.-According pertaining:
concern mg.
Tungkol-/>rcp. -About; over.
Tungkol It Duty; obligation: contract;
agreement.
TungonBow; nod. object; behavior;
trend.
Tungo-a Inclined; disposed.
Tungo n-'\ uber.
Tungo ng look-n- Intent; design; purpose.
Tungtongn Cover lid pot lid.
Tunod-n Magnetic needle; the unrolled
leaves of the palm or banana.
Tunog n Sound; noise; report clank;
clang; ring; resonance.
Tunog na ba^ol w-Grating harsh sound.
Tunog ng voces-w- lune; tone.
Tunsov-n-Shiner
Tuntungan n Objective; place that one
is heading for.
Tupa n Sheep.
Tupad w Compliance; doing of one's
dutv.
Tupang babaye-n Ewe.
TuparinrTo comply; do one*s duty.
Turing n Bid asking price proposal;
overture; proposition; guess.
Turo w-Teaching instruction doctrine.
Turuan-r-To teach instruct educate:
discipline; imform civilize poii»t out.
Tuso a-Sly; cunning: crafty; sagacious;
vulpine; keen; sapient, wily.
Tu?ok w-Stitch
Tustusin-r-To loosen; slacken.
Tusukin-rTo stitch; prick.
Tuto-w Skill; learning knowledge: judg
ment; prudence, wisdom; sagacity;
circumspection.
Tutoln Answer; reply; response; repar-
tee.
Tutop n Patch cover.
Tutos n Stitch; union.
Tutsang n- Bristle,
Tutugin r To separate or take out the
ashes; reduce to ashes.
Tutnpan r To patch; mend; splice.
Tutusin-r-To stitch; sew.
Tnwa-?r Happiness; mirth: merriment,
joy; pleasure: content; solace; con-
solation; glatlness; gayety; festivity;
rejoicing.
TuwaaTlad. joyful, merry; happy.
Tuwi ^rEach, every; all: entire: whole.
UKO
143
UMA
Tuwituwinaa^v.Often; frequently. scar sere; wizen.
Tiiyd » Flattery false praise, Tuyongtuyo a-Very dry.
TuyAin v-To flatter. TuyotaDry; dessicated.
Tuyo-a Dry, barren; withered arid; Tuyuin a To dry, densicate.
Uban-o Hoary gray headed; white.
Uban-w-Gray hair; chaff.
Ubanin-a Old hoary grayheaded.
UbaninvTo grow old or gray headed.
Ubas-n-Grapes; grape.
Ubo n Cough.
Ubod n Heart; center.
Ubod ng hirap n Worst misery.
Ubong malakasn- Whooping cough.
Ubosn-Termination; consuniation, end-
ing.
Ubos a-Terminated. consumed; used up,
Ubusin V To consume use up; end;
terminate; expend, waste. •
Udiokn Stimulation; incitement; per
suasion inspiration instigation.
Udiokan n To incite stimulate insti-
gate; excite; persuade, induce; im-
bue.
Udiukan-v-To Persuade; incite induce,
prevail upon inspire more.
Udlok w Boman.
Udyok n-Persuasion incitement excite-
ment, stimulation; inspiration, en-
couragement.
Udyukan-v To inspire persuade; induce;
incite; ply; imbue.
Uga-w Move rock.
Ugain n To rock, move.
Ugali-w Use custom; habit disposition;
usage; wont; fancy; temper.
Ugaling parang-a Rough ; illbred; rus
tic.
Ugangin v-To make foolish.
UgatnRoot vein blood vessel; bud;
source; origen; spring.
Ugit n Plow beam; plow handle helm.
Ugong-w-Noi^e; clamor, crack; clash;
din.
Ugoy-n-Rocking swinging.
Ugoyin v- I'o rock; swin^.
Uhalea-w Buttonhole.
Uhaw-n-Thirst.
Uhaw na uhaw-a Very thirsty; dry.
Uhaw-w-Head of grain.
Uhog-w Mucous slime snot; muck.
Uhugin-a-MuCous; slimy, snotty.
Ukitn-Dent.
Ukitin V To <lent.
Ukol n Correspondent; trustee; agent.
Ukpl sa' a Pertaining to; concerning;
apt; fit; ready.
Ukol sa sikmura a Gastric; pertaining
to the stomach.
Ukol sa lupa-a Terrestrial; belonging or
pertaining to the earth.
ITlak w Spindle; reel; pinfeathers.
Ulakan-M- Wrapping frame; spindle reel.
Ulakin v-lo wind roll up. wind around.
Ulam n-Meat.
Ulam-nRain; shower.
Ulang bigla at masasal w-Heavy.
shower of rain.
Ulap n Cloud
Ulak na makapal at mababa w Mist; fog.
Ulapot-n-Rag hanging from the clothes.
Ulian a-Wornout; decrepid.
Ulianin a Old; worn out; decrepid.
Ulj adv.-Again.
Uliin-r-To repeat renew; patch; make;
over.
Ulila» Orphan.
Ulilang labos w-Orphan; child who has
neither father nor mother.
Uiing-n-Coal; charcoal soot; cinder;
grime; lampblack.
Uliran-n Type; pattern example model.
Ulit a^iz/.'Again; once more.
UiitinvTo repeat; duplicate; renew;
double; iterate; reiterate; rehearse;
do or try again.
Uiiting madalas-t'-To repeat frequently.
Ulili-n W^hirlpool; eddy; vortex.
riivaw n Echo.
Ul«-w-Head; poll.
riog w-Movemeut. management; direc-
tion.
Ulogin r-To move; manage; direct.
Ulol-n-Lunatic; madman idiot dolt;
gump loggerhead; crazy man.
Ulol a Demented; crazy; insane; mad;
daft; delirious, foolish; stupid dis-
tracted; idiotic ignorant, unlearned.
Ulong ulo a Baldheaded.
Ult)ng w-Meeting union; congregation.
Ulos ng sa-'data-M Slash or stab
I' lug-n Handling moving.
Ulugin-r-To handle; move to and fro.
Ululan-v-To exaggarate; add to. in-
crease
UlulingvTo infatuate stupefy; make;
or cause to be foolish; alienate.
Umabala v To interfere; oppose; pre
vent, molest; trouble; vex; prolong.
(Imnbot-p-To reach; overtake; talch up.
Approaeh, amve. eume up; b"*'; <>'>
tf>r niiniHle promole.
I'uiu^ii-^ornin); forenoon,
Umaga adn. Early; soon tielinies.
rmagaufc ujiiajja arfu Very early,
limagang amana-nDawn break of day,
Umagap-r-To preoccupy foresee: an
ticipale; be quick or' actiTe.
Umagaw v-To siea) snatch.
I'manaw ua isang babayi-H-Rap Bt; rav
Umabon-pTo go np: am'eii<): lanil
iiiiaiiU^ cliitib up ■lisembark.
Umukin-K-Tu tame; domes titrate.
Umakyat r-To climb; secend; mount; po
up; ini-rease.
I'makyat na iiiagukiabitirTu >:lhub
wilb the use of ihn bands.
fiiialaIa(tc-To resouml; jingle; dink.
lJmalalayu-1 o support: help: aamst;
rmaiicTo euct-eed; happen.
riiialimuraoTo insult; revile.
(Tmalingasaw tt To rise: extend; tran-
rnialingasaw ang bnho v To stink;
smel); bad,
UmalingB»ngaw-r-To erho: rewound;
Tumlile: ruroor.
rmalist-To go. leave i^ally; retire;
abandon forsnke •piit emigrate; ab
sent one's sell.
I'niaUliil-r Tij grate, creak: Ktrape.
rnialsa-c-To rise: loOHeu; «row fluffy;
I'manibagikTit. contribute; give: pro
I'mambon-H-To mist: drizzle; mizxle.
I' manio o To lame; domesticate; lifcnnie
*)umeaticated.
I'mamponi'Tf' help: protect aid: de-
fend: support, corroborate; favor con
I'mamoy-fTo «mell,
^maQgil-l^1'o howl; Hiiarl. growl; mur-
mur; gruuibte.
I'lnangian-To xtink omell im.\.
llmani o-lo gather, harvcMt. reap.
I'manito-To pull.
I'luankin-o-To appropriate ncurp.
I'man.id-ti-Tii descend. How with the
r-i
.utrt-cT.i
Hialf.
Umaral n-To advise warn; info rm.
I'mariwTo own have
Umari ng hindi kaniyaoTo usurp ap-
propriate anything that is not one's
Umasa v To hope await; de re expect.
I'masimt^To sour, become salty or
Vmaso f-To smoke fume; reek.
L'm&Hoa-FuDy;emoky;fuming smoking.
I'masok «1 o smoke fume.
I7uiaw3y I'-To fight war oppose: die
pute: rival; contest.
Umayonu-To conform; coincitle; acqui-
esce; agree accord.
Una wit r-To sing, carrol.
I'mayawfTo resign, decline quit re-
nounce; reject; stop.
rmayos-p-To arrange, agree; put in
I'mbok ang gitna-n-Convex conveied.
n«ibige-To love, like wish: desire,-
L'oun; will.
(■inibi*r-To .lismonnt get off.
t'migi-FTo ease, improve; appease; be^
come less painful.
rmihi-pTo urinate,
Dmiki-pTo limp.
ITmikit-r-To turn; revolve, roll: gyrate.
llroiko-cTo 'imp.
I'milag V'To dodge; avoid; escape: shun:
grow or become wild,
I'mimik-p To miirnini': mutter; mumble;
riiiiiiiiaydg-rTo oscillate: vibrate:
I'mingos V To grumble: snarl; growl.
I'minisf-To smother; oppress, over-
power criisli. subject.
I'minog-D-lo turn; gvrate; roll. spin.
rminom d-To drink; 'imbibe.
l'mintindi-ir-Tounderstand;romprehenc)
Llmislp'tiTo think: invent; plan; plot;
contrive, meditate.
I'mitim-f-To blacken; become black;
darken.
I'mitimt'-To steal; peculate; pilfer;
cabbage purloin; tilch.
I'miyak rTo cry weep; bewail, lament;
I'miyak ang hayop-e-To low; bleat
howl: grunt.
I'mpog-n-ColiiBion; encounter; rlash;
shock: push.
I'mpok n Conversation converge.
rmudlot-rTo rebound; bounce; recoil
rniugJtMoib; the fouling ot grain so
that il lumps,
I'mugatiTo move: shake, vibrate.
Umuguin-V'To molder; lump beeause <>f
UfJG
145
USI
Umugit V To steer, pilot.
Umugit sa sasakyan n.Pilot; steersman;
helmsman.
Umugong V To make a noise.
Umugong parang kiilog V To fulminate;
make a noise like thunder.
Umugoy-v-To rock; swing.
Umukit-t>-To dent.
TJmayabit v-To claw; scratch.
Umulayaw-v-To coax; wheedle; fondle;
pet; humor.
Umulanv-lo rain; shower.
Umulan ng busilak-r-To snow.
Umulan ng bubog-v-To hail.
UrauliawvTo echo, resound.
Umulitt?To pilfer: steal; peculate;
filch.
UmiinarTo go before; go first; anti-
cipate; forsee; expect.
Umunat-t?-To stretch; lengthen; adjust;
anlarge; upon.
Umugotv-To whisper.
Umunouno v-lo stutter; hesitate; stam-
mer.
Umuntia-To lessen; decline; fall; de-
scend; dwindle; grow or become
smaller.
Umupasala-v To defame; slander; in-
sult; deride.
Umupo-i? 'o sit.
Umupo v. imp. Sat.
Umuriturit V To stammer; titter; stut
ter; hesitate.
Umurong-t?-To recoil; fall back: retro
grade back regress; backslide.
Umurong ang kabayo v-To balk.
Umurong ng marami v-To quaff.
Umusig-wTo investigate; inquire; ex
amine; follow register.
UmusosvTo go down; descend.
Umutalutal-o- i o stutter; stammer; haw;
hesitate.
Una flkit?. Soon; early; first.
Una a First primiti> e.
Unahan-« To go first; preoccupy; pre
ceed; lead; anticipate; expect; fore-
see
Unahan-n-Front; lead; fore end; begin-
ning.
Unan n Pillow.
XJnant; araw ng buan sa langit-nNeo
DDenia: first night of the new moon.
Unano-n Dwarf ; pigmy; manakin.
Unatin -t?-To stcatch; unfold; expand.
Unatin ang baluktot-v To straighten.
Unauna a(2t/.-Fir8t; principally; chiefly.
Unka-n-Lowing; low
XJngal n Howi: cry oi horror.
Fngas-a Stupid: foolish; dull ignorant;
simple; idiotic.
Ungo-n-Monkey.
Ungong babaye ti-Female monkey.
Ungos-n Sprout shoot; anything that
protrudes from another.
Unos-w- 1 ornado tempest; storm; hurri-
cane; heavy shower of rain.
Unosin v-To storm.
Unouno Stammer, stutter; stuttering;
stammerinir.
Unsayanin a Rickety; chaffy; without
resistance.
Untiuntl^adv. Slowly; little by little;
by degrees gradually
Untian-v-To lessen; curtail, clip; de
cline; sink; decay.
Untogw Collision, encounter; blow;
contusion.
Uod w-Worm; larva; larvae.
Upa-n- Wages; salary; pay; fee; recom
pence; stipend.
Upahan v-To pay; recompence
Upahan ng araw n Daylaborer; j6ur
neyman.
UpaknBark; peel; rind; crust; skin.
Upakanz/To bark peel; skin.
Upasala w Insult; scorn derision; de
famation; slander mockery.
Upa sa pagtawidw Bridge or ferry toll.
UpataBald; hairless; destitute
Upat n Deceit; delusion; fraud.
Upatan t? To deceive; defraud; delude;
impose upon; leave bald.
Upa w a- Bald headed; bald.
Upawin-t?-To make bald.
Upo w Squash
Upo n Seat; sitting.
Upuan n Chair; seat.
Uralian-v-Io imbue; instigate: inspire;
persuade; induce; incite; stimulate;
urge.
Uraling masama-n Temptation ; entice
ment: incitement.
Uraing-n Stake cudgel; club.
Uria w Border; fringe.
Uriin-nTo assay; examine; look into.
Uron>»sulong.a Undecided^ irressolute
Uroy inter. Get out; git.
Uroy-n Mockery; scoff; jeer.
Urunganv-To retrocede; take back;
back.
Usa-iiDeer
Usang babayi-nDoe; roe.
Usang inahin n Doe; roe.
Usang lalaki-tt. Hart, buck.
Usap n Dispute litigation; lawsuit con
test; strife; dissent; contract.
Usb ng n Sprout; shoot, sucker.
Usigi-v-To examine; investigate; pei*
sue; follow.
Usisa n Probation; examination.
19
WAL
146
WAL
Usisain v-To examine; investigate sur
vey; inquire; inspect; scrutenize;
probe scan discern espy.
Uson Use; habit; custom; usage.
Usokn Smoke; vapor; steam.
Usds-w Rupture, (of the scrotum.)
Utak n Brain.
Utak ng buto-n-Marrow.
Utal a Stammering; stuttering; hesita
ting; tonguetied
Utal-nStammerrng; stuterer.
Utang» Debt; obligattion; duty.
Utas a-Finished; closed: concluded.
Utasin-v-To finish; terminate; end; con-
clude; close bring to an end.
Utayutay a^w.-Gently. softly; easily.
Utong-«- Nipple.
Uto8-w-Law> order: command rule stat-
ute, precept; edict: injunction: man-
date; errand; message, proclama-
tion.
Utiisan-vTo send; convey; command;
order; edict.
Utusan-v-To send; convey; command;
order, edict,
Utusan nServant; errandboy; messen-
ger; porter.
Uupan n Chair: seat.
Uyam-n Sarcasm; mockery; ridicule-
disdain; decrial.
Uyamin v To mock scoff; deride ridi-
cule, scathe; make fun of.
'sr
Varnis n Varnish.
Vervo w-Verb; predicate.
Verso w- Verse.
Viage-n-Voyage; passage; journey; ex
cursion.
Violeta n Violet.
Violin n Violin; fiddle.
Violinista n- Violinist.
Virgenw-Virgen.
Visagre-w Hinge.
Visitan- Visit; chapel:
Visitahin-v-'I o visit examine.
Vocabulario » Volcabulary.
Volcan-w Volcano.
Vol untarios-n- Volunteer.
Voto n Vote.
"V7"
Wdgas-aNeat; pure; clean; clear; free:
innocent; virtuous genuine.
Wahiin-r To tear; rend, lacerate; cut;
wear out break; fracture.
Wakal-n Termination end; conclusion;
extremity; edge border; extreme;
limit; boundary; bounds.
Wakasn Extreme; extremity; end, limit;
bound, boundary; edge; border; con-
clusion termination.
Wala n-Nothing naught.
Wala-flwi«.-No; not in on degree.
Wala-a-Disttnt absent; not present.
Walang ala alao-Calm; free; tranquil;
peaceful; havingnothingto think about.
Walang asa a Desperate.
Walang asawa a Single unmarried.
Walang asawa-n Bachelor; old maid.
Walang awa-o-Heartless; cruel; ruthless;
inclement; fell; inhuman; hard-
hearted; soulless.
Walang ayosa Disarranged disorderly;
slovenly; careless filthy; confused;
pellmell; immethodical; unclean;
harum scarum.
Walang bahid dumi-a- Glean; untouched;
pure neat; un mingled: innocent;
virtuous; holy.
Walang bait a Thoughtless; imprudent.
Walang baro-aShirtless.
Walang basaguloa Peaceful; calm; se-
rene.
Walang bayad a Gratis; free of cost;
gratuitous.
Walang buhay a Lifeless; inanimate.
Walang buhok a Bald; baldheaded.
Walanir daan a Impossible, impracti;
ticable.
Walang dalita a Painless; well.
Walang damdam a Insensible; well-
without pain painless.
Walang damit a Naked.
Walang dangal a Infamous; vile; despi
cable; low; abject.
Walang dulo a Pointless.
Walang daya a Equitable.
Walang galang a Disrespectful: rude;
impudent; morose; insolent; haughty:
peevish, inattentive; thoughtless; lof
ty: discourteous.
Walang galang odv -Peevishly; impa
dently. morosely; insolently; discour-
teously; thoughtlessly.
Walang galit a Quiet; serene; calm; un
molested.
Walanjr i'awa-w Liesure.
WAL
147
WAL
Wlang guloa-Silent; quiet; still: calm;
tranquil; noiseless; loyal; constant:
faithful.
Walang gulugud-a Inrertebrate.
Walang gusto-a Loath; loth.
Walang habag a Cruel: heartless hard-
hearted inclement; incompassionate;
inhuman; soulless.
Walang halagaa Worthless: trifling;
vain frivolous; mean; vulgar; empty;
void: fruitless.
Walang halo-a Pure: unmixed; unmin
gled; clean; neat: mere.
Walang hanap buhay-a-Destitute: help
less; without work or employment.
Walang handa a Extempore informal.
Walang hangan a Boundless; endless;
interminable perpetual everlasting;
immortal; infinite: infinitive.
Walang hanganan-a Unlimited; bound
less interminable; endless; everlast-
ing: infinite; without end.
Walang hiya a Shameless; impudent;
insolent; forward; disrespectful; ob-
scene: petulant; without selfre-
spect.
Walang hiimpayaOontinual; incessant;
uninterrupted; continuous.
Walang ikababayad a Insolvent,
Walang ingat a Careless; incautious;
heedless; reckless; forgetful; neglect-
ful.
Walang interes-a-Impartial; uninterest-
ed; candid; just; loyal.
Walang kabaaBold intrepid; daunt-
lesst valiant; firm; constant; serene.
Walang kabuluhan-a- Worthless trfling;
catchpenny: futile; addle; void; emp-
ty; incapable.
Walangkahulilip-a-Incomparable;match-
less; singular; unequalled; unpar-
alleled.
Walang kahulugana Senseless; unmean-
ing; trifling: wortless; useless; fool-
ish
Walang kalinga a Inattentive careless;
thoughtless; heedless; negligent; neg-
lectful.
Walang kalulwa-a Soulless; inani-
. mate; lifeless.
Walang kamahalan a.Insolent; impu
dent; haughty; vulgar;ordinary; shame-
less; ignorant; without; dignity.
Walang kapalaran a Hapless; luckless.
Walang kapara a Matchless, special;
unequalled; unparalleled; incompar
able; particular; singular.
Walang kaparis a Singular; special;
unequallei; unparalleled; matchless;
particular; peerless.
Walang kapintasan-a Immaculate, fault-
less perfect.
Walang karapatan a Unjust; unjustifia-
ble; unfit unreasonable, without jus-
tice.
Walang kasam a Solitary: sole; only.
Walang kasama ad. A lone; solely.
Walang katapusana Endless intermi-
nable immortal; without end; infi
nite.
Walang katawan a Bodiless; immate-
rial.
Walang katulad a-Unequalled; matchless:
unparalleled; special; peerless without
comparison; incomparable.
Walang caya a Unable; incomparable;
unfit powerless.
Walang kibo a Silent; quiet: dumb.
Walang kimi a Free; disengaged; unem-
barrassed.
Walang kimot a Silent: quiet; undis-
turbed dumb; motionless: noiseless.
Walang kinikilingan a Impartial; just:
unprejudiced.
WalangKulang a Complete;entire;whole;
integral;perfect: exuct; right; finished;
enough.
Walang labas sa matowid-a-Ju8t;lawful;
true; fair; truthful.
V/alang laman a Empty; addle; vacant;
void.
Walang lana-a-Tasteless: insipid: flat.
Walang lihim a Open; frank; clear; un-
reserved.
Walang likat a Perpetual; everlasting;
continuous; ccntinual; endless erect.
Walang likit a Straight; erect: con tin
uous.
Walang makakamukha-a-Matchless; in-
comparable; unparalleled, u n e -
quailed
Walang mansa a Immaculate; spotless:
pure.
Walang hanga at mula a-Endless; eter-
nal without end.
Walang nag aampon a Helpless; desti
tute.
Walang nagkukupkop a Helpless: des-
titute; solitary: lonely.
Walang nasa a Disinterested; not de-
sirous.
Walang ngipin a-Toothless.
Walang pagod a- Indefatigable; unwea
ried.
Walang paglitiis a Insufferable; intol
erable.
Walang pakiramdam-alnsensible;senst'
less; indifferent; shameless.
Walang palad a Unfortunate; unlucky;
sad; hapless.
YAN 148
Walangpananampalataya-a-Incredtilous;
unbelievable.
V^alang pangaiawat^Matchless: unpar-
alleled; solitary: singular, un-
equalled.
Walang pangdamdam-a-Insensible; in
different; shameless.
Walang paniniwala-alncredulous; un-
believable.
Walang pi nag aralan-a Coarse; rough;
illbred; rustic; ignorant; abjeet; low.
Walang puri-a Infamous; vile; despica-
ble; shameless.
Walang sakit-aHale well.
Walang sandata a Disarmed.
Walant; sapin-a- Barefoot.
Walang sigla-a Infirm; lifeless; inactive;
slow weak.
Walang sinelas-a-6arefoot.
Walang nukal a Clean; pure; free; neat;
cleanly.
Walang taba-a Lean meagre.
Walang tahan-a-Oontinual endless; in-
cessant; uninterrupted continuous.
Walang tab i -a- Seam less.
Walang takot a- JoM; fearless intrepid;
dauntless audacious; valiant plucky.
Walang testamento-a-Intestate.
Walang tigil a-Incassant; continual;
uninterrupted.
Walang turing a-Ungrateful; low; abject,
mean; ignorant.
Walang tnto-a Ignorant; dumb silly;
unlearned; foolish.
YAY
Walang ulo-a-Headless.
Walang wasto-a Disarranged confused:
disorderly; siinple: sillr; artless.
Wala sa horas a-Unseasonable. un
timely.
Wala sa capanahunan-a- Abortive, un
timely.
Wala sinoman-n Nobody none.
W^ala sinoman pro Neither.
Walisn Broom; duster.
Walisin r-To sweep; dust.
Walo n Eight.
Walo a Eight.
Walong puo n Eighty.
W along puo a Eigh^.
Wari-n Reasoning; thought idea, medi-
tation.
Wariwariin-i;-To think; reason; med
itate; recall to mind
Watak a Wide open; clear separated.
Watakwatak-a-Wide; open, clear; sepa
rated; at or by i: tervals.
Wawa-n The mouth of a stream.
Wika n I anguage; idiom discourse talk;
lingo; dialect conversation; conTerse;
Wikain-v-To talk; converse; pronounce.
speaK; say tell; discourse.
Wikain labas sa matowid-rTo lie: tell
a f ilstrhood.
Wika ng Judio «Hebrew.
Wilig n-8prinkling.
Wilijjan -vTo Sprinkle.
Wisikn-Sprin kler.
Wisikan t? To sprinkle: water; spray.
Yabag-n Footstep; tread; noise of a
footstep.
Yagyag n-Trot.
Ya«Mp-i»-Hug embrace.
YacapiivTo hug; embrace; imbosom.
Yaman-nR^ches; mammon.
Yaman-a<iv-Since; well; then now that.
Yaman prep » herefore.
Yamut-n- Disgust; abhorrence; molesta
tion; displeasure; impatience; vexa
tion; loathing; disturbance, chafe,
disquiet; distaste.
Yamuan-91-Rasure; scrapings; filings;
parings.
Yamutinv-To distnre; displease; vex;^
molest; irritate; worry; bother; dis-
guat.
Yangyangann Place of stretching any-
thing stretcher.
Yanig n-Oscillation; vibration; shake;
trembling; wave.
Yanigin-r-To wave: shake.
Yano oAverage; regular: even; ordinary'.
mediocre; plain; flat; neither good
nor bad.
Yantas n Tire; felloe.
Yaon /wo That.
Yaon din adv.Ditio: idem.
Yapak n i read footstep.
Yari-n Cut; shape; make; flmire: work:
form fashion; termination: finish
ending.
YsLtipro. 1 his.
Yariin v-To finish: close: terminate;
end; do make; effect.
Yasak n- Desolation: break: destruction;
tear.
Yasakin-r To desolate; destroy; break:
tear; lay waste.
Y'asyas n- Polish; planing.
Yasyasin r To plane; smooth: polish.
Yawe n Stopcock.
\'aya-n- Invitation.
\'avainr-To invite stand treat.
YUM
149
YUP
\ayainan^-j)re)).- Therefore; yet;
Hiiire.
Yayamaiijf.a</.-Theii now then now that:
Yayat-n-Exten nation; weakness; lean
nesH: langiiidness.
Yiniot-w Oaknm; tow; tow; cloth.
Ymari-w-ro make; form; produce; cause.
exist; be.
Yuko-riBow; stoop; salutation: bend
inclination.
Yukod i^Salutation; Ikjw; salute; nod;
jrreetinj?.
Yumajryajr t? To trot: jojr: be in ha»te.
Yamainjr r-To tremble, vibrate; oscil-
late.
Yunianian-r To enrich; j^row or beirome
rich; thrive; i»rosi>er
Yuniamotr-To vex disgust displease-
glut pique; irk; molest: disturb, af
flict; be displeased or vexed; an*
ger; oppress.
Yumi-rt-Faded; withereil; decayed.
Yumiim-v-To fade; wither: decay.
YumukorTo bow; nod: bend; stoop.
Yumukod r- To nod; bow; stoop; bend
the head.
YumurakrTo tread: trample, stamp.
Yungib n-Cave; grotto, cellar, hole;
cavern; haunt: pit.
Yupi-wBend; fold; double.
Yurak-n-Stamp; tramp.
Yurakanv-To tread; stamp trample.
Yusakin-r-To tread trample; stamp.
Yupiin r-To fold; double; bend.
151
mm6n pnndAiRn
Adan-n Adam.
Adelaida n Adelaide.
Aldrianon- Adrian.
Alberta-n-Bertha.
AlbertonAlbert.
Alejandra-n-Alexandra.
Alejandron Alexander.
Alfonso-nAlphonso.
And rea-n- Andrea.
Andres tt A drew.
Angel n-Angelo.
Angela n-Angeline.
Anan-Anna.
Anselman Selma.
Antonio n-Anthony.
Artiiro-n- Arthur.
Agiistinn-Augustin
Barbar an Barbara.
Bartolome-nBarthulomew.
Basil io-72- Basil.
Beatrici an- Beatrice.
Benancia-n-Bernice.
Benjamin-nBenjamin.
Bernaldo-n Bernard.
Bibiano n Vivian.
Cain fi-Cain.
Canuton-Kenitb.
Carlo8-nCarlC»»arles.
Carlota-n-Charlotte.
Carolina n Caroline.
Catalina-n Kathrine; Kate.
Cecilia nSisilia.
Cristina-n Chistiana.
Cristinon('hi8tian.
Clara n-Clara.
Claro n Clare
Claudio-n Claude.
ClementanRuth.
Conrado-n Conrad.
Constantina-n Constance.
Daniel n-Danifl; Dan.
David-n David.
Diego-n Diejro.
Dicnicio-w Dennis.
Dora-r» Dora.
Dorotea n-Doroi hv .
Doroteon-Dorchester,
Eduardo-w-Edward.
Elena-nHelen; Lena; Ellen.
Elias-n-Elias.
Emilia-n-Emily.
EmilionEmil.
Engracia n-Grace.
Enoc-nEnoch.
Enrique-n-Henry .
Enriqaetta-n-Henrieta; Hari ret .
Erman-n- Herman.
Eugenion Eugene.
Eva n Eve.
Federico;» Frederick .
Feliz-w-Felix.
Fernando-**- Ferdinand.
Felipe-» Phillip.
Flora-n Flora.
Florencia-wFlorence.
Francisca-n- Francis.
Francisco-n-Frank.
Gabriel n- Gabriel.
George-«-George.
Oer6nima-n Jeremy.
Ger6nimo-«-Jeremiali: Jerome.
Gil-n-Gil.
Gregorio-n Gregory.
Guillerma n-Wilheima.
Guillermo-n-William .
He rodes-n Herod.
Herculano-»-HerculeH .
Isacn-Isaac.
Jacob-n- Jacob.
Jarmen- James.
Job-n-Job.
Jos^-n- Joseph .
Josepa-nJosaphine.
Juan-n-John; Jonathan.
Juanita-n-Tuniata.
Julia n-Julia.
Julian n Julian.
Juliana n Juliana.
Julio n Julius.
Justo n Justus.
Laura n Laura.
Le6n-w Leon.
Leonardo» Leonard.
Leoncia n Leona.
Leoncio n Lionel.
Leonora n-Leonoir.
Lorenzo n Lawranee.
Lucas n Luke; Lucas.
Lucia n Luciie; Lucy.
Luis» Lewis: Louis.
Luisa » Louisa.
Magdalena» Magdalene.
Magal lanes-» Magallan.
Manuel » Emanuel.
Marcel o n Marshall
Marcel i no n Marshall.
Marcos» Marcus; Mark.
Margarita » Margarita; Margery
Maria» Mary; Marie.
Mariana » Miriam.
Mariano » Marion.
Marta » Martha.
152
Martinn Martin .
Mateo-n Matthew.
Matias-M-Matthias.
\fauricia-n- Maurice
Meleciow Michael.
Meliton-wMiitoiK
Moises-M-Moses.
Nicolas n-Nicolas.
Patricio-n Patrick.
Paula; Paulina w Paulina.
Paulino-n-Paul
Pedrow I eter.
Rafael M-Kalph.
Raymundo n Rayniontt.
Rebecaw- Rebecca,
Ricardo-n Richard .
Roberto n Robert.
Rosan-Rose; Rosa,
Rosalia it Rosalind.
RufinoM Rufus.
Ruperto-n Rupert.
8alome-w Salome.
Samuel-w-Samuel.
Sara- n- Sarah.
Silvestre-wSilvester.
Simeon n-Simeon.
Simon-nSimeon.
Sofia-n Sophia.
Salomon n Solomon.
Susana nSusanna.
Teobaldo Theobald.
Teodora-w- Theodora.
Teodoro-w-Theodore.
Timoteo n-Timothy.
Tobiasn Tobias.
Tom^s-n-Thomas,
Trinidad-n- Trinidad.
Vicente n- Vincent.
Victor n- Victor.
Victoria w Victoria.
Virginian-Virginia.
Yreneow-Ira.
Yrenen-Irene.
Ysabel-n- Isabel.
Ysayas n-Isaiah.
Zoilo uZoilns.
Enero-M January.
Febrero-w-February.
«
Marzon- March.
Abril-M-April.
Mayo n May.
Junio M-June.
Manga buan
Julio-M July.
Agosto n-August.
Septiembre-n Septen) ber.
Octebren October.
Noviembre n-November,
Deciembre-n-December.
Manga araw
Lingo- M .Sunday.
Luues M-Monday,
Martes-n-Tuesday .
Mien'ole9-»-Wedne**dav.
Juevesn Thursday.
Viernes-Friday.
Sabado »■ Saturday.
153
PROPCR oHmes
Adelaide ^- Adelaida.
Adamn Adan.
Adrian Ti-Adriano.
Albert-n Alberto.
Alexauder-n Alejandro.
Alexandran-Alejandra.
Alphonson Alfonso.
Andre-n-Andr^s.
Andrea n- Andrea.
Andrew n Andres.
Angeline-wAnjrela, Angelina.
Angelo-n Angel.
Anna n-Ana.
Anthony-n- Antonio.
Arthur-n-Arturo.
AugustinnAgustin
Barbary-n Bdrbara.
Bartholomew nBartolona^.
Basil-it-Basilio,
Beatrice-n-Beatricia
Benjamin-n-Benjamin.
Bernard n-Bernaldo.
Bernice-w- Benancia.
Berth an- Alberta.
Cainn-Cain,
Carl-n Carlos.
Caroline-n Carolina.
Charles-n-Carlos.
Charlotte» Carlota.
Christian-n-Cristino.
Christiana-n-Cristina.
Clara n Clara.
Clare-n (^laro.
Claude-n Claudio.
Conrad-n Conrado.
Constance» Constancia.
Dan » Daniel.
Daniel n Daniel.
David-n- David.
Dennis-» Dicnicio.
Diego-n Diego.
Dora-r» Dorotea.
Dorchester n-Deroteo.
Dorothy »-Dorotea.
Edward» Eduardo.
Elias-»-Elias.
Elena-»Elena.
Emanuel-?^Manuel.
Emil»-Emilio.
Emily» Emilia.
Enoch-wEnoc.
I Eugene » Eugenic.
Eva-»-Eva.
FeHx-»-Felix.
Ferdinand-» Fernando.
Floraw-Flora.
Florence» Florencia.
Francis» Francisca.
Frank »- Francisco.
Frederick » F^derico.
Gabriel » Gabriel»
George-» George.
Gil-»-Gil.
Grace-»- Engracia.
Gregory-» Gregorio.
Harriet» Enriqueta.
Helen» Elena.
Henrietta »-Enriqueta.
Henry-» Enrique.
Hercule8-»-Herculano.
Herman» Erman.
Herod-» Herodes.
Ira» Yreneo.
Irene »-Yrene.
I8aac»-Isac.
Isabel-»- Ysabel.
Isaiah-»- Ysayas.
Jacob» Jacob.
James »- Jaime.
Jeremiah»-Geronimo.
Jeremy-»-Geronima.
Job-»- Job.
John» Juan.
Johnathan» Juan.
Jo8eph-»Jo86.
Josaphine-w-Josepa.
Julia » Julia.
Julian » Julian.
Juliana n Juliana.
Julius » Julio.
Juniata »Juanita.
Justus » Justicio; Justo.
Kathrine-» Catalina.
Kenith w-Canuto.
Laura » Laura.
Lawrence » Lorenzo.
Lena»-Elena.
Lenoir »- Leonora.
Leon.» Leon.
Leonard » Leonardo.
Lewis » Luis.
Lionel »Leoncio.
Louis-»-Luis.
Louisa »Lui8a.
Lucile » Lucia.
Lucy » Lucia.
Magdalene » Magdalena.
Magellan-» Magallanes.
Marshall » Marcelo.
Marcus » Marcos.
Margarette /i-Margarita.
20
154
Marie-w-Maria.
Marion-n Mariano.
Mar k-n Marcos.
Martha- w- Mar ta.
Martin-w Martin.
Mary w Maria.
Matthew n-Mateo.
Mathiasn-Matias.
Maurice-w- Mauricio.
Michael-w Melicio.
Milton-w-Meliton.
Moses-w-Moises.
Nicolds w-Nicolas.
Patrick-w Patricio.
Pan 1-n- Paulino
Pauline nPauHna. Paula.
Pe tern Pedro.
Philliw Filipe.
Ralph n-Rafael.
Raymond-w-Raymuiido.
Rebecca w-Rebeca.
Richard-n-Ricardo.
Robert-w Roberto.
RosaIind-72-Ro9alia.
Rose-Rosa M-Rosa.
RufusnRufino.
Rupert-w Ruperto.
Ruth-n-Clementa.
Salome w Salome.
Samuel-w-Samuel.
Sarah n Sara.
Selman Anselma.
Sisilia-w Cesil a.
Silvester-n Silvestre.
Simeon w-Simeon; Sinioti.
Solomon-w Solomon.
Sophia-w-Sofia.
Susanna nSusana
Theobald-M-'I'eobaldo.
'I heodora- w-Teodora .
Theodore-n-Teodoro .
Thomas-w-Tomas.
Tobias n-Tobias.
Trinidad-n-Trinidad.
Victor w- Victor.
Victoria w Victoria.
Vincent w- Vicente.
Virginian- Virginia.
Vivian-w- Bibiano.
Wihelma-w-Guillerma.
William-nGuillermo.
Zoilus-w Zoilo.
niontlis of tfte pear
January-n-Enero.
February-w-Febrero.
March-w-Marzo.
April-w-Abril.
May w Mayo.
June-w Junio.
July-nJulio.
August-w-Agosto.
September-w-Septiembre,
October-?/ Octubre.
November-w Noviembre.
December-n-Diciembre.
Daps of t^t tDttU
Sunday-w-Lingo.
Mondayw-Lunes.
Tuesday -w-Martes.
VVednesday-w-Miercoles.
Thur8day-?iJueves.
Fridav-M-Viernes.
Saturdav-M-Sabado.
ABE
156
ABO
Aa-Isang; sang.
Aback-fl</r.-Sa likod; sa gawing likod.
Abacus n Kasangkapan pangbilang.
Abaft -oWr.Sa gawing likod; sa gawing
hiili.
Abandon r Umalis maiwan luniayo pa
bayaan tanipuhan.
Abandonnientfi-Pag iiwan; pag alis ka
pabayaan: kawalan ng kalinga
Abater Magpahamak ibaba ang loob
ng kapwa.
Abate rBumaba huniinipil: luniubay.
umigi guminbawa.
Abbet M C<mvento.
Abbot n Amo ng oonvento.
Abbreviate v Iklan.
Abbreviation m Pag iikli.
ADoess» II Pigsa baga. bukol na nia
nana.
Abdioate-r Ibigay sa iba ang kaliarian.
umalis sa pagkahari.
Abdication fi Ang pag aalis sa pa^kabai i.
AlHlonien-H Tian. tiyan.
AlHioniinal «i Nauukol sa tiyan.
AlHiuotr Itanan. agawin iaga^.
Abiinction n-Pagtanan; png agaw.
Abed m?r.-Nakabiga. nasasa hihican
Abet-i'-Kalongin; knmalong.
Abettor-H Taga pagkalong.
Abeyancen-Pag aaaahan; pag aantay
Abhor-r Masuklani sa kapwa; magalit;
kamuluan; mapoot;mamuhi yumamot.
Abborrence-n-Dnmal. kasnklaman;
muhi; suklam ng loob sa kapwa: ya-
mot.
Abide I'-Tuicira; magbinto magluat;
daluniatin; damotin: batakin; dalitain;
niagtiis; uniayon,
Ability-n Kaya kapangyarihan kasana-
yan bisa: karunnngan: katalinaban:
lakas talas ng isip pag iisip.
Abject (I Haniak: mababa malait; wa-
hmg dangal; walang pinag aralan.
Abjure r Talikuran: makaila; mag re-
nun ci a.
Abhue-<i/?r.-Nanininga*.
Able-fi Makava: sanav niav kava: ma^
talino; marunong bibasa.
Ablution n Ang pag lilinis.
AlHiaril a<lt\ Nasa sasakyan; nakaaakay
sa sasi^kyan.
Abode >i Tiraban; babay tabanan; pa-
nianuibav.
«
.Vboiish r Lipulin alisin bnrabin: anta-
lalun pawiin.
.Vboliiion n Pagkalipol: |kagliUpol.
Abomiitable^i ^akabibiya; bamak; ma*
saiua; kahivabiva.
ABU
157
A 00
Abominate-t; Magpahaiiiak; haniakin.
Abominatiou - n - Pagpahamak; k a h a-
makan.
Aboriginal a Cannaunahan; unang.
aborigines-n Ang mga unang tawo na
tumira sa isang iugar
Abortion-n-Panganganak labas sa pana-
hon pagkakunan.
Abortive-a Labas sa panahon; walang
kabuluhan.
Aboundv Sumagana masagana.
Aboura(2z/. -Malapit: saan. dako; sa pa
libid sa pagligid.
About-prep. "Nan g ay on; dahil sa sa.
Above j?rep.-Hingil sa, tangi sa mataas
pa sa
Above-ae2v.-Sa itaas; sa ibabaw.
Above men ioned a Nabangit; nasabing.
Abreast-o^v Sa tabi katabi, sa tagilid
Abridge-v-Iklian; liitan; magbawas. su
malin. awasan.
Abridgement-n-Pag ikli; pagkaliit pag
babawas salin.
Abroad adv.Sa. tanyag sa labas ng ba
hay; hayag.
Abrupt a-Bigla; golpe.
Abscond-vTekasin manekes; tumekas.
Absconder-wManenekas
Absence-w-Pagkawala; kawalan.
Absenta Wala.
Absent-v Ujnalis; lumayo; lumayas.
Absentee n Ang umalis na ang hindi
humarap.
Absolute a To toon i?: tunay; makapang
yayari.
Absolution-n-Patawad; pag papatawad.
Absolve-v- ♦ ata war in .
Absorb-v-Higupin. humigop humitit.
Absorption-w-Higop; hitit.
Abstain v Magtiis; tiisin.
Abstaining a Matitiisin.
Abstemious a-Matitiisin; mapagpigil;
mabinahon
Abstinencen-Pagtiis; ka iyahan; kasu
katan.
Abstinent a Magaptiis; mapagpasiya.
Abstract v-Hugutin; bunutin; hiwalayin;
ialis.
Abstract-w-Kasulatan.
Abstracted-r Nakahiwalay; nakabukod;
wala sa isip.
Abstracts on-w- Pagkah i w al ay ; h i wal ay ;
hugot; bur.ot.
Abstruse a Malalim;inahirap. talastasin;
malabo.
Absurd a Makatatawa; walang kabulu-
ban; walang casaysayan.
Absurdity -w-Kamangmangan ; kaululan.
Abundance-W'Kasaganaan; karamihan;
kahustuhan; kasukatan.
Abundant a 8flgana,* husto maranii; nia
sagaua.
Abundantly a^v.-Malabis masagana.
Abuse-v-Lampastanganin; alimurahan:
lurrait: laitan pamihasanin pasla;
ngin salantain alipusiain; murahin.
Abuse nLapastangan paglai ; pagaali
mura; katampalasanan; dowahagi;
pagmumura kalapastanganan
Aburtive a-Tampalasan; bastos; masama.
Abusivenes&n- Kalapastanganan; pag-
alimura.
Abut-v Magpisan umabot; lumapit.
Abutment w Fader na bato.
Abysmal a Malalim na totoo; walang pu
sud 6 puit.
Abyss n Lugal na totoonj? malal'm.
Academic Academical a Nauukol saaca
demia.
Academy n Academia.
Accede v Pumayag; umabot abutin;
kamtan.
Acelerate-r-Tumulin. lumiksi.
Acceleration n 1 ulin katiilinan; liksi;
kaliksihan.
Accent-w Accento lakas.
Accent v Ilagay ng accento 6 lakas.
Accentuate v Ilakas.
Accentuation n Pagkalagay ng accento.
Accept-vTangapin; tumangap damotin.
Acceptable a Dapat tangapin; marapat
tangapin matatangap; nakalulugod.
Acceptance n Pagtangap
Acceptation-w Ang pagtatangap;kahulu-
gan.
Access-w Pag abot pag lapit.
Accessible a Makakaabot; makakamt^n.
Accession-n- Pag abot; pagkamtan; pag-
kamit.
Accident n- Ang nangyari na hindi sina-
sadya; nagcacataon; pagkabalatong;
sakuna
Accidental a Hindi sinasadya; nagka-
taon hindi tinatnlaga; mataonan.
Ac'^Jaim-v Purihin; parangalin.
Acclaini-n-Pagpupuri.
Acclamation n Pagpupuri.
Acclivity-w-Tiba^; akyatan tirik.
Accomodate-f-Magbigay loob; makiba-
gay; magkasundo
Accomodating-a Mapagbigay loob ma-
pagtiis.
Accomodation-w Pagkasunduan.
Accompany-v Sumdma; isama; sumabay;
ihatid maghatid.
Accomplice-w-Ang kasama sa paggawa;
kamiyaw; kasdma; katulong.
Accomplish-t'-Tapusin; yariin; totoha-
nin.
Accomplished-a-Yari; natapos na.
ACM
158
ADD
Accoiuplitfhment n Pagkayari; pangya-
yari katapusan.
Accomptant n Taga bilang.
Accord-» Kasiilatan; salitaaii; pagkasun-
duaii.
Accord-v-Pumayag; umayon; mag ka-
sundo.
Accordance-n Salitaan pagkasunduan.
Accordant-a -Nagkakaayon.
According a Ayon. nauukol.
According to law Naayon sa matowid.
Accordion « Cordion.
Accu8t-r-llapit: lumapit bumati'
Account w Balak; saysay; taring; salay-
say kasaysayan kuenta
Account V Salaysayin; balakin; saysayin,
magturing.
Accountable r2 Masasagutin; taga pana-
got
Accountant H-Taga bilang ng kuarta.
Accounter -^' Ibigay ng kailangan.
A'.couterments w-Manga kasangkapau
nor sundalo.
Accredit-vlbigay ng katowiran 6 ka
paneyariban puniayag.
Accredited a Balitang ban tog.
Accruer Magdagdag; lumaki.
Accumulate-r-Magipon; bumunton; umi-
pon lumaki.
AccuiQalation-/i-Pag iipon; dagdag, pag-
{«asaniasama
Accurate a Kawanlan ng mali dunong.
Accurse v-Sumpain sumumpa manum-
pa magtungayaw; tungayawin.
Accursed a Hamak; malait.
Accusation n-Bintang; surabong; para
tang.
Accusative a Dapat sumbungin.
Accusable a Dapat isumbong.
Accuse-v-Isumbong; sumbungin; bin-
tangin; paratangan; magsumbong;
magparatang niagbigay sala.
Accustom-t'-Mamihasa; bibasahin; pa-
maratibin; hiratihan; tramitin.
Accustomed-rt Hirati; bihasa; datiban;
palagi.
Ace-w-Alas.
Acerbity-w Kasaklapan.
Ache V Sumakit; humapdi; liunia})is;
niagdanidam.
Aclie n Sakit: dauidam; bapdi, antak.
(liilambati; hapis; kirot.
Achieve r Gawin tapusin.
Achievenient-n Pagyayari; tai)0s.
Acid /rAksi<lu.
Acid /^/Maasiin.
Aci«lity-;/-Asiin kaasiiiian.
Acknowledyje >/ SaL'ut: tuniu.^un.
Ackiiow l('<lLreineiit-;/-Sa,u:<)t,' tugoii.
A<iiie // Painlulo; kataastaasan lugar
Acorn-n-^^unga ng kahoy na tinata-
wag (acorn).
Acoustic a Nauukol sa dinig.
Acoustics-n-Karunungan sa pandinig.
Acquaint!;- ilalanin.
Acquaintance-n- akilala; kilala; pag-
kikilala; pagpapakilala.
Acquiesce-v Makiayon; pumayag.
Acquiescence n Pakikiayonpagkapayag;
pagkaayon.
Acquire v Makinabang; magkamtan;
maykaroon; pumulot pulutin.
Acquirement w-Pagkamit; pagkakaroon;
pagabot
Acquisition n Pagkakamtan. tubo; paki-
nabang.
Acquisitive a Mahilig t^a tubo.
Aquittal nPagpatawad
Acquittan<"e n Tawad; re ibo.
Acren-Pirasong lupa na may 123 baras
at tatlong dankal ang haba at 49 ^
ng baras ang lapad.
Acrid a Mapait maasim; naninigid.
Acrimonv n-Kapaitan hanghang.
Acrimonious a Mapait; masaklap.
Acrobat n Tawong malakas at sanay.
Acrobatic-'^ Malakas at sanay.
Across j^rf^; -Sa kabila; nakahalang.
Acoos arf?;. Sa ibayo pahalang.
Acrostic-n-Hugtong na may isang sali
tang nakatauro.
Actw Kilos; gawa bawat isa ng manga
bahagi ng teatro.
Act-r- umilos; gumawa;magkomediante.
Act like a rhild-i'-Kumilo» parang bata;
magbinata
Action wKilos gawa; anal.
Actorn Komediante.
Actress w-Komedianteng babayi.
Active-a-Maliksi; buhay; hammpak; ma-
agap; masigla; madali; mabisa; bihasa;
matalas.
Activene8s-7i-Kalik8ihan; agap; kasipa
gan; kabihasanan; sigla; liksi.
Activity «Liksi; aga}); sipag kasipagan;
kaliksihan; sikaj); bisa; katulinan;
sigla.
Actual a Kasalukuyan: tunay.
Actuallv-rtfZr.-Kasalukuvan; tuna v.
Actuate ripakilos; iudyok.
.Acute a-Matulis; inatalino; matalas.
Acuteness-M Katulisan; katalasan.
Adaire/i Patnugot; salita nangaling sa
kannnuan.
Adapt-r-Ikaiiia; gamitin; ikapit.
.\daptable-rrMabagay: bagay.
Adaptation ?/ Paggaganiit pagkania.
Add r Dagdagaii; bilugin ipatong; pa
tuiigan; inagsuma; magdugtong; inag-
ugnaV; ipaibabaw.
ADM
159
ADV
Adder-n-Alupong.
Addible-Addable-a-Makasnsuma.
Addict vGumamit na lagi.
Addition-wSumar pagdaragdad; karag-
dagan dagdag. dugtong; pagbuti.
*p£imakpak.
Additional a- Nakadagdag pa.
Addle-a Bugok; walang kabulahan wa-
lang lanian.
Addle V bumulok.
Address-v-Magsalita; batiin.
Addres n-Sernion pagsasaysay dis-
curso; kinatitirahan; pagbati.
Adduce vllitaw iharap ipakita.
Adept-a Bihaga; sanay; marunong; ma
talas.
Adeptw Tawong marunong at sanay.
Adequate a-Hu8to; sukat; aapat; bagay;
sagana.
Adhere-v-Sumama; dumikit; magpiean;
sumapit pumisan.
Adherence-w Pagdidikit; pagkapisan;
pagsapit.
Adherency w Pagdidikit; pagkapisan;
pagsapit.
Adherent a Nakadikit.
Adhesion n Pagdidikit.
Adhesive a-Nakadikit.
Adieu n Paalam.
Adipose-a-Puro taba.
Adjacent-a-Malapit; katabi, hindi ma
layo.
Adjectiven-Adjectivo.
Adjectively adv. Parang adjectivo.
Adjoin-v-Ipisan; isama; magdugtong.
Adjourn-vTumapos. tumigil ang kapi-
sanan.
Adjournment n Pagtitigil ng kapisanan.
Adjudge-v-Mag hatol; hatulan.
Adjudicate-v-Bumatol hatulan.
Adjudication n Paghahatol.
Ad j unct-a-Makadu gton g.
Adjuration w Panalangin panumpa.
Adjure-x/Manumpa; ipanumpa.
Adjust 17- Ayosin; husayin, banatin; iga-
yak; ihanda maghusay.
Adjus^able-a-Makakaayos.
Adjustment n-Pagkakaayos; pagkaka
husay; katotohanan.
Adjutant n Ayudante.
Administer-v-Kumalinga; mamahala;
suyuin; manuyo.
Adrainistration-n-Pamamahala; pagpu-
puno.
Administrator-7i-Ang namamahala: taga
bantay ng ari ng iba: 6 kapwa.
Administratrix n Ang babaying nama-
mahala sa ari ng kapwa.
Admirable-a-Katakataka; dapat pnrihin;
main am.
Admiral n Admirante; puno ng mga
sasakyan de guerra.
Admiration-n-Pagkapuri; mangha pag
tataka; pagmamangha; pangingilalas:
Admire V Purihin; ipagpuri; mamangha;
mHUgingilalaf»; magtaka.
Admissible-a-Dapat tangapin. matatan
gap.
Admission-n-Pahintulot: pagpasok.
Admit vipasok; ipahintulot magbigay
daan; raagkaloob; tumangap.
Admittance-w-Pahintulot; tulot pagpa
sok.
Admixv Ihalo; ilahok.
Admixture n Halo lahok.
Admonish-r Aralan: pangusapan; sisi-
hin; sumaad. bumala magpasiya;
payuhin.
Admonition-w-Babala; payo; pasiya
pagpasisi.
Ado n Gulo; hirap.
Adobe wLadrillo na natuyo sa araw
lamang.
Adupt-v-Gamitin.
Adoption v Paggagamit.
Adore w-Gumiliw lumigaw, giliwin; H-
gawin umibig ibigin
Adorable a Dapat giliwin dapat ibigin.
Adoration n-Paggiliw pagibig.
Adorn v Gayakan; igayak pamutihin;
magalingin; gumayak.
Adornment-w Gayak; hiyas; pamuti.
Adrift a Nakalutang.
Adrift-ariv.-Nakalutang.
Adroit a Matalas; tuso. sanay.
Adulation n Pagpalayaw Paglalangis ng
dila.
Adulatorya Nauukol sa pagpapalayaw.
Adult a Matanda may edad.
Adult-w Tawong husto na ang laki.
Adulterate a May halo.
Adultery w-Pakikiapid.
Advance-v Sumulong; magtuloy; luma
pit.
Advance n Sulong; paglalapit; pagtuloy.
AdvancementM- Pagbuti; pagsulong, pag
galing; paglalapit.
Advantage n Pakinabang; tubo; luta; la
tamasan.
Advantage Makinabang.
Advantageous «Pakikinabangan; niaki
kinabang.
Advent n- Ang nagyari na; nagknkataon.
Adventure-M-Ang hindi sinasadva anu:
nagkakataon.
Adventure v Magkataon.
Adventurous a Matapang; niangahas.
Adverb n Advervio.
Adverbial a-Nauukol sa adverbio
Adversary. ?t Kalaban; katalo.
AFF
IfiO
AGG
Adverse a l^aban; malaban.
Adversity nKasalatan kahi»apan.
Advertise v-Ipahayag: ipabalita.
Adverti'*ement n Babala; pahayag balita.
Advise-w-Aral; babala; panguiigusap;
payo; inaaralan; pagpayo.
Advise «J-Aralan; payiihan sumaad;
pangusapan; ipangusap; uniaial.
Adviwable-aDapat suiidin.
Advisedly arZr.-Dapat sundiisunduin.
Avisory a-Manipat sumuiiod.
Advocate-w-Aiig tag a pama^itan.
Advocate v Mamagitan; lumabaii; kup-
kupjii.
Adz or adze w-Dahas.
Aeral w-^auukol sa hangin.
Aesthetic a Nauukol sa lasa.
Aesthetics w-Lasa lasap.
Aether w-Etero.
Atixradv Sa inalavo
Affability-w-Saya; kasayahan; lugod;
kahiguran.
Affable n Maamong loob; malambot na
ugali iiakahilugod masaya; pala^ay.
Affableness w Saya lugod; kasayahan;
kaluguran.
Affair w-(iawa.
Affect-r Magkonowari; ibahin; maukol.
Affectation -w agkok iiowari; kaibhan;
kaukulan: daya.
Affected a- Nakadadaya.
Affecting a-Naiiukol sa.
Affecticn-n Pag ibig; pagakwili; paggi-
liw.
Affectionate a-Magiliw; mairog; mairu-
gin; masintahin taos sa loob; ma-
gandang loob; dapat ibigin; maram
damin
Affidavit w Kasulatan na ipinaniimpa.
Aftiliate-^'-lr^ania ganiitin.
Affiliation 7i Pagsasama; pag gngamit.
Aftinity-n-Pagkakaraaganak dahil sa
paK aasawa.
Affirm y-Tibayin; tumutol; tuniibay; ma-
nibay.
Affirmation w-Pagpapatotoo pagtibayan.
Affirmative aSinasaysay.
Affirmative n Kasaysayan.
Affix-y Idngtong sa «hilo
Affix n Diigtong sa dulo.
Afrtict ii Habagin; hapisin; pasakitan;
yamutin; yumamot;huniapis; mahapis.
Affliction n Damdaui; liimbay; pighati;
kahirapan; kasakitan. hambal; hinag-
pis; alipnsta.
Affluence-w Kayamanan; kasaganaan.
Affluent nMayaman; sagana; husto
Aff'^rd 71 Tbigay; pumayag
Affray-w. Away pagsasaguna; laban;pag-
p:il)am()()k takapan; babag.
Affray-y-Takutin; labanin.
Aff right-w Takut.
Affrigbt v Takutin.
Affront n Katnurahan kapalibhasaan;
paglapastangan pagaaHpu^ta. •
Affront V Murahin lapastanganin; ali-
pustain; hiyain.
Afghan a Nauukol sa Afghanistan.
Afghan w-Taga Afghanistan.
Afield ad''. Sa parang 6 bukid.
Afire a Kalilingas; naliliab.
Afire flwi« Nakalilingas.
Afloi t adv. Nakalutang; langoy; lumu-
lutang.
Altootadv. Nakaladkad; palakad.
Afore a^y -Nauna nabangit sinundap.
Aforef'aid a Nasabing nasabi na na
baogit naturan na
Aforementioned a Nabangit nasabing;
naturan na.
Aforetime adv. Nauna sa panahon.
Afraid a Natatakot matakot.
Afresh adv. Uli panibago.
Aft-adv. Sa gawing likod.
After a^v.-Pagkatapos sa hulihan sa
huli.
After j:>rep.-Pagka; pagkatapos.
After a Sumunod; nakasunod huling.
Aftermath-n Hapon pagkatanghali.
Afternoon w-Hap<'n.
Afterward a^iz/. -Pagkatapos pagka; sa
hulihan.
Afterwards twit/.-Pagkatapos; pagka; sa
hulihan; sa huli; saka
Agan adiK Uli; null; ulit
Aiiainst prep. Sa harap; laban sa; ba-
lintuna laban kay.
Agate-w-Uang metal na mararami ang
kulay.
Ag*^-w Gulang edad panahon. kapana-
hunan; katandaan; laon.
Age V Tumanda lumaon; lumipas.
Aged a Matanda: magulang; laon.
Agency n Oficina ng isang katiwala; pag
kakatiwala
Agent w- Katiwala encargado
Agglomerate-vPumisanpisan sa isang
bo la
Agjrrandize v-Dagdagan; idagdag; luma-
ki; lumalo, magpalaki pagdilagin.
Agjzrandizement-n Pagpalaki; pagdarag-
dag.
AgsjravateaPasamain hamakin; yamu-
tin pagalitin.
Asrgravation-n Tukso kahamakan.
Aggregate vUmabot; abotin; dumagdag;
idagdag pumisan.
Aggretrate-n-Bilog; buo nakapisan.
Aggregate-w-Buo; kabilugan; pagsasama;
kalahatan;
AIS
Aggregation -71 Pagsasama; pagpipisan;
kalaha an.
Aggression w Pag laban; pag aalsa.
Aggressive a Matapang; maugahas.
Aggressor a- Ang lumaban; unang hi
maban
Aggrieve v Magpahirap; saktan; pahi
rapin.
Aghast a- akilakilabbt. nakataka.
Aghast o^v. Nakamamangha; kakilakila-
bot.
Agile a Maliksi. niasigla, magaan; ma
agap.
Agitate-v Sulsiilin: udyokin; tuksuhin.
Ajtitation w Sulsol gulo; udyok.
Agitator n Ang sumulsol nian^ugiilo.
Ago-adv Naknraan na; iipas.
Agoing adv Pa^alaw; lumalakad.
Agonize-v Pahirapin; tuksohin; suma
kit na lubha; inaghingalo.
Agonyw-Hirap hingalo; sakit.
Agree V Magkaisa; umayon; pnmayag;
tuinango pahintiiliitin ipahintulot.
Agreeable a Mabagay; makalulugod; na-
kangiti; matatawanin. makatatawa.
Agreeably adv. Kawiliwili?kalugodlugod
Agreement- w- Kasulatan; pinagkasun
duan salitaan tipanan: trato;pinag
usapan pagkaisa pagkakaayon.
Agricnlture-w Agricultura pagsasaka.
Agriculturist n Magsasaka.
Aground «rf/;.Naka8ayad sa lupa.
Ague n Ngiki.
Ah infer. Aba
Ahd adv. Aba aroy;
Ahead adv. Nauna; sa una; sa harap;
sa dulo.
Aid V Tulungin; amponin; abuluyan sa-
klolohan; gumibik; kupkupin; tang
kilikin.
Aid-wTulong: andukha; abuloy; pag-
bibik; saklolo. tangkilik: pagaabuloy;
manunulong.
Ail v-Magkasakit: magdamdam.
Ail-n-Sakit; damdam.
Aim w- Tudla; punta.
Aim-v-Tudlain; puntahin.
Aimless a Walang dulo pabaya.
AirnHangin; kahambugan.
Air-i'-lbilad; iyangyang; patuyuin sa
ban gin.
Airily a^iy. -Magaan; masaya.
Airiness w-Saya; kasayahan; gaan ng
katawan
Airing-?* Pasial : pagpapahangin.
Airy a Parang hangin; magaan; nauukol
sa hangin.
Airtight a Di makapasok ang hangin.
Aisle n Sulambi; daan sa pag itan ng
dalawanir taludtod uupuan 6 banko.
161 ALL
Ajar-/)^v.-Nakabukas ng kaunti.
Akimbo a Baluktot; nakabaluktot.
Akin a Kamaganak sa dugo kamukha.
Alabaster n Bicarbonato de cal.
Alacrity-n-Liksi; kaliksihan tulin; agap,
Al amode a'iv.Ayon 6 sunod sa ugali;
sunod sa uso.
Alarm n Gulat gulo; takot; babala; ba-
balitan^r masama.
Alarm clock n Relos na pangising.
Alarm-r Gulatin; takutin; guluhin.
Alas infer. Sayan g; kaawa.
AlbatroF-n-Ibon sa dagat.
Albiet arfi'.Bagaman datapua yamang
A\h\et prep. Datapuat; bagaman.
Albino-n-Bata na maputi ang buhok.
Album n Libro na kinalalagyan ng mga
larawan 6 sulat
Albumen n Ai-g puti ng itlog.
Alcohol n Alak na 36.
Alcoholic a May halong alak.
Alcove-w Lugar na tago sa isang silid.
Alderman-w-Consejal.
Ale-w Alak.
Alee-a^v. Sa gilid ng sasakyan na wa-
lang hangin,
Alert a Maliksi; maagap; buhay.
Algebran Algebra
Alias-w Bansag; pamagat.
Alibi-wlbrng lugar.
AlienaBuhat sa ibang lupa: iba.
Alien n Tawong taga ibang lupa.
Alienate v Sirain ang mabuting kauga-
lian; ilipat ang pagibig; lumayo.
Alienation-n-Paglipat ng pagibig; kaulu-
lan.
Alight-vUmibis.
Alike adv. Magkaparis; magkamukha;
kawanki kawangis; kamukha.
Aliment n Pagkain.
Alimental a Nauukol sa pagkain; may
sustancia.
Alimentary a Nauukol sa pagkain; may
sustancia.
Alimony-n Pagsusustento; salaping na
mauui sa asawang bababye kung
nataboy sa kaniyang asawa.
Aliquot a Makakahati na walang labis.
Alive a Buhay; maliksi; mabuhay.
All a Lahat lahat lahat; pulos.
A\\-7i Ang kalahatan.
A\\-adv -Lahatlahat
Allay-v Patahimikin; payapain; tumahi
mik pumayapa; umigi.
Allegation w-Palagay; pagkalagay.
Allege r-Magpalagay; magsabi; sabi-
hin.
Allegoric-a-Tinatalinghaga.
AUegorical-a-Tinatalinghaga.
Alleirorv-w-Talinghaga.
21
ALT
-Alleviate v-Gaanan: umigi; pahimpilin;
humimpil.
Alleviation w Pag iigi paghihimpil.
Alley-n-Baang makipot. paraan. paso.
AUiance-n Pagkapisan; pagkasama; pag
kakalakip.
AUigatoi -n-Buaya.
All-night ac2v.Magdamag; damag.
AUot-v-Ibigay; ikalat; ipawkaloob.
Allotment-w-Pagbioigay; pagkalat.
Allow-i; Pahintulutin: pumayag: paba
yaan; magbigay loob; magbigay
daan.
Allowable-a Dapat pahintulutan.
Allowance-n Pagkapayag: pagpapahintu-
lot dahilan pagdadabilan.
AUoy-n-Halo; lahok.
AUoy-v-Ihalo; ilahok.
All Saints day n Kaluluwa.
All souls DaywUndas; kaluluwa.
Allspice-w-Bunga ng paminta.
AMude-w Ibangit.
Al-luren Dayain: gahisin.
Al-luring-a-Nakahahalina.
Allurement n Pagdadaya; paggagahis.
Al-lusion w Pagkabangit.
Al lusive n Nauukol sa bangit.
Allyt; Isama; ilakip; magpisan.
Ally w Katulong; kapisan; kasama.
Alamanac n-Almanaque.
Almighty a Makapangyayari.
Amighty n Ang May-kapal; Bathala.
Almost aciv.-Halos; malapit, na malapit;
kumulang sa
Alms-n-Limos.
Almshouse-w Bahay na tinitirahan ng
mga pulubi.
Aloft-odv. Sa itaas.
Alone-a-Bugtong nagiisa; nabubukod;
walang kasama; natatangi.
Alone adv. Lamang; natatangi; walang
kasama
Along arfi?.- Kasama* sa gawi.
Alongside adv.Sa. tabi kasiping.
Aloof adv. Buhat samalayo; nabubukod;
nakabukod.
Aloof-prep.-Nakabukod sa; buhat sa.
Aloud adv.-Malakas.
Alphabet n Alfabeto; mgn titik na gi
nagamit sa isang salita.
Alphabetic a-Nauukol sa mga titik;
sumusunod sa mga titik.
Alphabetical-a-Nauukol sa mga titik;
sumusunod; sa mga titik.
Already a<iv. Ngayon na.
Also-a^iv.-Naman; gayon din; din; rin;
man; gayon.
Altar-w Altar.
Alter-v-Ibahin; baguhin; magbago; ili-
pat: bumago.
162
AME
Alterahle-a Makakaiba; umubrang iba-
hin 6 baguhin.
Alterant-aNakakaiba.
AlteraHon v- Pagkaiba; pagbabgo.
Altercate-n Umaway; makipagtalo.
Altercation w- A way pagtatalo, pagaa
way.
Alternate-t; Humalili
Alternate-w-Kahalili.
Alternate a Sunodsunod.
Alternation n Pagkahalili.
Alternative v-Makapipili.
Alternative n-Pagkapili sa dalawang
bagay.
Although con/. -Datapua; baga man.
Altitude-n Taas.
Alto w- Voces ng babaying kumakanta
ng mababa.
Altogether-acZv.-Sabaysabay; lahatlahat.
Alum w Tawas.
Alway Always avd. Lagi; sa boong pa
nahon; parati. towitowi na; lagi na;
magkailan man.
Am v-Ay; may.
Amain adfv-Biglangbigla malakas.
Amalgam n Halo ng mga metal.
Amalgamate v-Ihalo ang azogue sa
ibang metal.
Amalgamation w-Ang paghahalo nang
azogue sa ibang metal.
Amanuensis-w-Taga sulat ng idinidikta;
ng iba.
Amass-v-Ipunin; tipunin; samsamin.
Amatuer n Ang hindi pa lubhang sa
nay.
Amaze-v-Magpamangha gitlahin.
Amaze-w Gitla mangha.
Amazement-w-Mangha. taka; pagtataka;
pangingilalas.
Amazon-w-Babaying malakas at may
ugaling lalaki.
Ambassador-w-Katiwala ng isang Go-
bierno sa ibang lupa.
Ambassadress-w Ang asawa ng ambas-
sador.
Ambiguous-a Mararami ang kahulugan.
Ambiguity-w-Pagkarami ng mga kahulu-
gan. '
Ambition n >*ipag; nais: pita.
Ambitiousa Masipag; mapita.
Amble-v-Lumakad, majrpasial.
Ambulance-w-Ambulansa.
Ambulatory-a Makalalakad.
Ambuscade n Harangin; pagharanjr.
Ambuscade-w-Harangin; sabatin.
Ambush-v-Harang.
Ambush-v-Harangin; sabatin; siimaklaw.
Ameliorate-v-Butihin; buniuti.
Amelioration-w-Pagbubuti.
Amen adv. Siya nawa.
ANA
163
ANI
AineQ-«-Ang siya nawa.
Amenable-a Mananagotin; makapapa-
rusa.
Amend-v-Baguhin; ibahin.
/^mendatory-a Makaiiba; makababago.
Amendment-wDagdag; pagkabuti.
Amends n-Ganti.
Amenity n Kagandahan ng loob: kaga-
langan.
American-n-Tawongtaga America; Ame-
ricano.
American M-Nauukol sa America.
Americanism-w Ang pagkagusto sa
America.
Americanize v Gawin parang America;
Gawin parang Americano.
Amiable a Magsusunuran; mairog; mai-
rogin: dapat ibigin.
Amiability-w Kabutihan ng loob; kai
naman ng asal.
Amicable a Masusunurin,- tahi m i k ;
masrkakaibigan; mabait; mabini.
Amicability-w Kabutihan ng iigali 6
loob; kabaitan kabinian.
Amid AmUUtprep. Sa pagitan.
Amiss a Mali.
Amiss a<it7.- Hindi tama; may sala.
Amity n Pagkakaibigan.
Ammonia w Espfritu de anion a.
Ammunition n Mga kartucho 6 bala
ng baril.
Amnesty w-Pagkakalimot; patawad.
Amnesty ?vPatawarin.
Among Amongst prep, ^a pagitan.
Amorous a Mahilig sa pagibig; magi-
liw maningas ang loob.
Amount v Umabot; abutin; sumapit;
magkabalaga.
Amount n Halaga; kalahatan kabuoan.
Amphitheatre-w-Teatro.
Ample-a Maluang husto sapat; sagana;
aliwalas malawak.
Amplifyv Habaan; laparan, gawing
gusto luangan.
Amplitude-n Kalakihan,kahu8tuhan ka-
saganaan.
Amputate v-Putlin; pugotin.
Amputation-w-Pagpuputol; pagpugot.
Amuck a Pabaya; walang ingat
Amuse 17 Giliwin 'ituhin; mag aliw;
magpasaya; sumaya.
Amusement n asayahan; aliwan; saya;
pajrlilibang; libang; pag aaliw.
Ana sang isa sang.
Anaconda w Sawa.
Anaesthesia w-Kawalan ng damdam.
Aaesthetic w Gamot na pangpatulog.
Anal-a-\^auukol sa tumbong.
Analagous-rtKamukha: nagkakahawig.
Analogyw Pagkakahawig.
Analysis n Pagsasaysay; salaysay.
Analyst n-Ang nagsasaysay.
Ana'ytic-Analytical-a Nauukol sa Kasay-
sayan.
Analyze-v Saysayin; magsaysay; salay-
savin.
Anarch n Ang autor ng kataksilan la-
ban sa Gobierno.
Anarchist-n AnglumalabansaGobierno.
Anarchy-n-Ang kataksilan laban sa Go-
bierno; Pag aalsa.
Anastrophe-n Pagkabaligtad ng dating
ayos 6 kahusayan.
Anatomic Anatomical a Nauukol sa ka-
tawan 6 sa paghihiwa ng katawan.
Anatomist n-Ang marunong tungkol sa
katawan.
Anatomize r-Siyasatin ang hatawan.
Anatomy-n Ang karunuDgan tungkol
sa katawan.
AncestornNuno kanunuan; pinagbu-
hatan; pinangalingan. (nauukol sa
tawo).
Ancestral a Nauukol sa kanunuan.
Ancestry n Kanunuan.
Anchor-w-Sinepete: kasangkapan na gi-
nagamit sa pagpundo ng sasakyan.
Anchor V Sumadsad; pumundo dumo-
ong.
Anchorage w-Doongan; punduhan.
Anchored a-Nakapundo; nakasadsad.
Ancho vy ■ w- H alobaybay .
Ancient a Matanda. luma; unang laon.
Ancient a Unang tawo.
And conj. At saka.
Anecdote n Aral na patnugot.
Anew adv. Panibago;bago; uli; muli; ulit.
Angel-w Angel.
Angelica Parang angel; mukbang an-
gel; nauukol sa angel.
Anger n Galit kasamaan ng loob. ka-
pootan: pagkagalit; sama ng loob.
Anger V Pagalitan yamotin magpagalit.
Anglen Sulok; liko; gawing labas ng
panulukan.
Angle-t/'-Mangisda magbinwit.
Anglem-Ang nagbibinwit.
Angrily adv. Magalit; pagalit.
Angry-a Galit; nagagalit; masama ang
loob.
Anguish-n Kahirapan; hapis; hirap; sa-
kit; dalita; dawis; hambal; hinagpis;
pighati; lunibay.
Angular a Maraming panulukan; ma-
pan ulukan.
Angularity n Karaniihan ng mga pa-
nulukan.
Angularly a^Zt'. Mapanulukan.
Anil-w-Tinang azul nangagaling sa In-
dia.
ANS
164
ANT
Animal n Hayop.
Aniuiate-r Buhayin; palik8ihin;pagila8in.
Animate v Buhay; maliksi.
Animated a Buhay; maliksing maliksi.
Animation-n Pagpaligsi.
Animosity n Galit.
Ankle n-Kasukasuan.
AnkletSankap na isinusnot sa ka
8ukosuah.
Annals n-Mga kasaysayan tungkol sa
historia.
Anneal t^^ainitin at pagkatapos ay
palamigin sa tubig timplahin.
Annex r-Dugtungin.
Annex-H Dugiong. karugtong.
Annexed a Nakadugtong ka:<ama.
Annexation n-Pagkakarugtong.
Annihilate a Lipulin.
Annihilation r Paglipol: pagpapalipol
Anniversarv a Taon taon.
Anniversary fi-Kapistahan.
Announce-F-Magbaliia; magsabi; ipaha-
yag; magpahayag ibalita magbigay
alam; tamawag; tawagin ipaunawa.
Annonncement it fialita pahayag; tawag
babala: paunawa.
Annoy-r \"amutin; pa^alitin; payamutin;
pasnklamin
Annoy-it-Pighati galit yamot.
Anno?ance-fi-Pagpagalit yamot; snklam
galit; kayamotan.
Annual a Mangy ay ari sa taon taon.
Annual n Ang nangyayari sa taon tai»n.
Annually adr. Sa taon taon.
Annuity-n Salaping tinatangap sa taon
taon.
AnnulrPawalan ang kabuluhan.
Annular Annulary a Nauukol sa sing
sing 6 buklod.
Annunciate r Ipahayag. ipaunawa.
Annunciation n Pahayag pagpapalia
yag; paunawa: pagpapaunawa.
Annus f»-Tumbong.
Anodvne-M Gamot ua pangpaisri ng sa
kit/
Anoint-r Buhusan o pahiran ng langis.
Anomalism n Ang kawalan ng pagsnn<Hi
sa regla.
Anomalistic Anomalisiioal-fl Hiniii s^:-
musnnod sa anoman^ regla
Anomaly » Paj» Hhis sa reiila.
Anon <i^r. A^rad. mayaniia. sa i)«ang pa
nahon; nooni: nnili
Anonimous-rJ Pi nakikilaJa walan*:
pirma.
Anoiher-fl Il*a. isa pa.
Answer « Sagot lujron pagsasagot iti
lol; kasagiiian.
Answer-r-Sa^nit^n: uinuigon snmasrot,
tummol
Answerable a Masasagutin. makasasa-
got.
Ant-n-Langam
Ang eater n Hayop na kumakain nang
Ian gam.
Antagonism n-Pag lalaban pagtatalo;
laban; talo away; salangsang.
Antagonist nKalaban; katalo.
Antagonize a-Lumaban. magtalo; suma
lansang.
Antarctic-a-Antartico.
Antecedent-a -I^auna unang.
Antecedent n-Aug nasasa uiia.
Antedate-ti Unang fecha 6 bilang ng
pM nahon.
Antedate-!/-! lagay nang fechang naka-
raan.
Antediluvian a-Nauuna sa pag hibog
ng sang kalibutan sa panahon ni
Koah.
Antediluvian n Ang tawong nabuhay
nauna sa paglubcg ng mundo.
Antelope n Isang hayop sa ramo na
kamuka ng usa
Antemeridim-a Sa umaga.
AntenuptiahNanuna sa kasal.
Antepaschal-rt Nauukol sa kuaresma.
Anterior a Sinusundan nauna.
Anthem n Kanta sa simbahan.
Anthropoid n Mukhang tawo; nakaka*
hawig sa tawo.
Auihropid w Ungong malaki.
Anthropology-n Ang karunungan tung-
kol sa sanling katax^an.
Antic»! Kilos; kilos na nakakatawa.
Antic-r-Kumilos ng nakakatawa.
Antichrist ii Ang ayaw suniani|>alataya
sa Dios.
Aniichristian-rt Xauukol sa Antirhrisii.
Anticipate r lagap; ipagpauna. innahan.
nmuna kilalanin maagap.
Anticipation w Agap. pag aasahan.
Antidote »*-Gamot na panlaban sa ka
mandag.
Antipathy-M Pigliati: kapiirhatian; kasuk
laman sukiam galit
Antipathetic *3 Mapighati: masuklani.
Antipode « Ang tawong tumitira sa ka
bila ng mundo
Antiquarian fl-Xaunkol sa iinanii pana
hon.
Aniiquateii rt-Luma matarda. n.ala^'n
Antique rt-Luma. matanda n^.-^laon.
Antiqne w Rnomang V^sgay j.a h;mang
luma 6 matanda.
Antiquity w l^on. kaiandr.nn
Aniiseptu- a I^Vvan sa bi;]ok
Antiseptic » l^mot na iv^ulaivtr^ ?*a ka
hniukan.
Anl3er w Sun gay ng nsa
APP 11
Anvil-n-PaliUan
AnxiuuB-fi Balit^H maeikap.
Anynllan» rii:>ii^u
Aiijbody-n ^iiii.niiiiii.
Apace o^. Matuliii; bigU; pabibla;
Apart-oi^ii.'Nakabukad. nakahiwalay.
Apartment n Si lid.
Apathetic I» Walang damdam.
Apathy-n Kawalan ng damdam.
Apen Uakulaw; nngong malaki.
AperGumagad. gagario.
Apt;rtiir« nliulas.
Apex-». Diilo
Apiary n-Lugur ng luagalaga ng matiga
poky Ulan.
Apiece-fulv.-Balan^ isa.
Apish a Miikiiang ungo. parang iingu.
Apod «Hayop nu walaiig paa
Apoda -a-Walani; paa. nnutikul ea lia-
yop na walang paa.
Apologetic Apolu]ietl<;al nliBuiikol na
paghingi ng patawad.
Apolo^Bt-n-Ang liiiiiiihiDgl ng tawad.
Apologizef-Huniingi flDg lawad; mag-
da hil an, tumangkakal.
Apologue-N Talinhaga.
Apology -H-Dabilan. tangkakal paglii-
ngi ng tawad; pagiladah lati.
Apoplosyn-Hipan ng liangiu,
Aportiu]» Sa gawiiig kaliwa.
Aposlaey-M-Pogtatal kwi ea dating paiia-
nampalataya.
Aposlle-n-ApoBtoles.
ApoBtieship-n-Ang pngka apoBtolei».
ApoBtolic-ApoBtoliciilo-KamikolnaApOM
toles Apoetolico.
Apostrophe n-Kurlit na ginagamit sa
Igar na may luktaw ng isatig tJtik.
Apoatroptize-r-Ilagay ng knrlit.
Apotbecary-n Ang martinuiig ilahok 6
gumawa ng mga gamol.
Appall V Takiitin.
ApparatUB-n- Kasangkapan.
Apparel-n- Manga itanjit.
Apparel o-Isuo I ang dumit.
Apparent-a Mali wan ag; makakikita
Apparently odv Maliwanag. tila.
Apparition-n-Puwipdt, pag liiflw.
Appeal-n-Panalangin; daing pakiusap;
Appeal V Oumaing; manalangin; ipnki
UBBp. ilubog.
Appeal -v-Lu mi taw; aiimipot snmilang.
Bamikat; samingaw; niatagpuan.
Appearance-n-Biteiira; pagsipol pagfi-
kat, tabas tingin sa labas: paliiau.
AppeaBe-n-Humimpil. magpatahimik pt-
lahimikin; pumayapa; tumahimik.
Append! x-n- Ang nakadugtong.
Appertain-t'-MBiikul;i»arap!it nuiltingk"!
5 APP
Appetite « Aiijj; pEgkngunto sa pag kain
Appetite «.MajjI.igay lasa.
Applaiidt-Ipagdiwang- purjiiin.
Applflusen Pagdiwang, pagpupuri.
Ajipltfl UatiHnuQfl
ApplJAnten Kasangkapan; pag gamlt.
Applicable. n iJagay; akiua.
Applicanl nAu)! humiliiiigi ng diBtinii
6 trabajo.
Application n-Pagliibingi ng diatino 6
trabajo.
Apply-cOaniitin; ikapit ikama; guma
Appoint-*' Magia gay pitiin.
Appointee»! Ang nakalagay sa katniig-
knlan.
Appointiiient-B DiBtino: katungkiilan.
Appoiiioii i; Ipiiiiiahagi, ipaniuiimod; lia-
Apportionmenl-w Paghaliati; pamama-
hagi.
Apposite-rtBflgay; aknia karapatan.
AppoHitiofi-nPaglabiin; ladan: dagdag.
Appraise vHala^rahan; ilagay ang ha
lagn lagvan ng lialaga taiialian.
Appraisal-» Fagtataea; paglalagar ang '
Apprsisenient n Paglalagay ng halagn,
katasaban; paghalials^a.
Appreciable-n-Dflpat malialin.
Appreciate v-lgalang. niagalingin; ma
halin; maibigan.
Appreciation it Poggslaiig pagmamalinl.
Apprehend-f-Huliliin, dakipin: idakip.
Apprehender n Ang dumnkip; tagft hull.
Apprehension « Hiraya. akulang maii,
Apprelieneive nJWagDniguniliiu,
Apprentice « Ang nngaaral ng lianap.
buhav 6 katungkiilan.
Apprentice r Aril Ian.
Apprentj.-cslnji ii Pag aarai.
Appriner IJpulilJi ipahayag.
Approach-f Limiapit Bumapit: ilapit:
Approach n Daan sa poglapit paglapit.
Approachable-o-Makakalapit.
Approbation n Pahintiilot.
Apprnbative a Makapapahinlutot.
Appro ba tory. (i Mapahintnlotan.
Ajipriipriate r Ariin; nmari Inpigiii;
umarikin; ankinin; kaniyaliin.
Ajipropriaten Ilagay; aknia.
Appropriation-w-PagkiiJnpig. pagaankin,
pagbubnkud ng anomaii.
Appro ve-r Pahintulotin: niagpftti 'tuoima-
gftlingin. ,
Approval n Pahintulot; kntotohanan.
Approximate c-DuniuIog, ilapit.
Approxiniale-K Malapit.
VPproximation tt Piiglapit kaloHahan:
pagkakalapat.
ARE
166
ARR
Appertenancen Pagkaukol.
Appricot n-Biingang kahoy na kamukha
ng mansanas.
Apriln Abril.
Apron-M Topise.
Apropos rtBagay; mabagay; akma.
Apt-a-Bagay; akma; dapat; marapat:
kasia; 8ukat sapat; nauiikol iikol.
Altitude n Kabagayan; kasanayan; ka-
sukatan, kaya.
Aquaw Tubig
Aquarium-nKstanke na kinalalagyan
ng manga isda 6 hayop sa tubig.
Aquatic a Naiiukol sa tubig.
Aqueduct M Sangka.
Aqueous a Parang tubig.
Aquilinea Nauukol sa aguila.
Arab-MTaga Arabia.
Arabic «Nauukol sa Arabia.
Arabic-n Wika ng taga Arabia.
Arable «Dapat araroliin.
Arbilern Hukom.
Arbitrary « Mabagsik; masungit; ma
bangis; matigas ang ulo.
Arbitrate v-Pakingan at magpasiya.
Arbitration n- Pagkasunduan.
Arbor n Kahoyan.
Arboreous-o Mauukol sa mga kahoy.
Arborescent « Mukhang kahoy.
Arc-w-Balangaw arco.
Arcaden Mga arcong nakasunosunod.
Arcanum-n Lihim.
Arch w-Arco; hubog.
Arch V Humubog; gumawa ng arco.
Arch « Kaunaunalmn puno. malaki sa
lahat.
Arched «Balantok: hubog.
Archaic-«^alaon; luma.
Arciiangel n Angei na kataastaasan.
Archbishop n Arsobispo.
Archdeacon-/* Puno sa siniV)ahan at
mababa laniang sa arsobispo.
Archer w Ang nagpapana.
Archery-M An» paguapana.
Archipehigo M-Kapuluan.
Architect-w-Ang gumawa ng piano ng
bahay.
Architectural «Nauukol sa paggawa ng
bahay.
Architecture w-Ang karunungan sa pag-
gawa ng bahay.
Archives-/4-Mga sulat ng isang i^o
bieno.
Archway /i Paan sa ilalim ng arco.
Arctic a Nauukol sa Hilatraan.
Ardent a Maningas mainit; niaalab.
Ardor /i Init; kaningasan ningas.
Ardun>as //.Matibay; maningas; mainit;
Illal:li^as batibot, masungit.
Are (' Av
Are w-Isang sukat na lupa na may isang
daan metros quadrados.
Area w-Laki ng isang lupa.
Arena-n-Lugar na pinag labanan.
Argal-w Tanaro.
Argent a Makintab makinis.
Argentfferous «May halong pilak.
Argil-n Lupang ginagamit sa pag gaga-
wa ng tapayan.
Argillaceous Argillou8-«-May halong
lupa.
Argol n Tartaro.
Argue t?-Magmatuiran mangatowiran;
Amakipagtalo. salitain; taltalan
Argument w Pagmamatuiran; taltalan;
pagtalo pinag usapan; katowiran
Argumentative-fl-Nauukol sa pagtatalo
6 pangatowiran.
Arid-« Tuvo karat.
m
Aridity Aaidness-n Pagkatuyo.
Aright-«f?t?. Tama.
Arise t/Magbangon; tumindig: buma
ngon magmula magbuhat; umali
ngasaw.
Aristocrat « Tawong mataas 6 dakila.
Ari8tocratic-« Mataas dakila.
Arithmetic w Aritmetica.
Arithmetical «-Nauukol sa aritm^tica.
Arithmetician-«- Ang marunong ang arit
metica.
^ rk n-Bangkang malaki at may bubu-
ugan.
Arm n-Baraso; bisik.
Ai mament-Ti-Kasangkapan panlaban.
Armful n Pangko.
Armhole w Kilikili subo.
Armistice M Pagpapahinga ng labanan.
Armlet-ii-Munting baraso.
Armor-w Ang bakal na nakalagay sa
mga tabi ng sasakyang panlaban.
Armury /4 Gawaan ng mga kasangka
pang pangpalaban: taguan ng armas.
Armpit )/ Kilikili.
Arms ?4- Armas; mga sandal a.
Army /4 Hukbo.
Arnica-« Arnica.
Aroma m Amov.
Aromatit' M Mabango
Aroumi adv.Sa paligid; sa palibid; sa
palibot malapit
Around />rej>.sja paligid sa palibot; sa
palibid.
Arouse rSulsulan buhayin; hamunin.
A row a^r. Nakakahusay.
Arraign 17 Iharap sa Juez 6 sa hukom.
Arraignment-w Pagpaharap sa hukom o
juez.
Arrange r-Husavin avusin ihanda;
areglahin igayak; magayt->s. iligpit.
Arrangement /4 Pagkakaayos;ayos;husay
ASH
Arrant a-Masama; hamak.
Array n Husay. ayos.
Array v Ayusin; husayin.
Arrear-Arreare Arrearage-v-Kakulangan ;
utang.
Arrest-v Ibilango: abalahin; ilagay ^a
bilaiiguan.
Arrest n Abala; pagkabilango.
Arrival n Pagdating, pagdatal.
Arrive-v-Dumating; dumulog lumapit;
pumantay sumapit, umabot; abiitin.
A rrogaoce-n-Kapulaluan; kahambugan;
kataasan
Arrogant-a-Hambog^ palalo; mapagha
ngin.
Arrogate-r Ankinin; kanyahin; lupigiii.
Arrow-n Pana.
Arsenal-n-Gawaan at taguhan ng mga
kasangkapan ng hukbo.
Arson n Pagsisigan ng ari ng may ari.
Art-n Arte; karunungan.
Arterial-n-Nauukol sa ugat.
Artery-nUgat ng dugo.
Artful-a-Tuso; matalas.
Article-M Bagay; pangkat.
Article-r- Pumangkat.
Articular-a-NauuKol sa kasukasuan.
Articulate-v Sabihin; wikain.
Articulately-ariv.-Isaisa.
Articulation n Pagsasabi; pagwiwika.
Artifice n Ldlang;
Artificer n Taga gawa: trabajador.
Artificial-a Ginawa lamang; Hindi dati.
Artillery-w-Artilleria,
Artisan n-Machanico; mangagawa.
Artist»- Artista.
Artlese-a Banayad: mababang I o o b ;
muang; walang wasto.
ABodv. Gayon: din; rin; naman; man;
kasing; paano.
As yet adv. Bagaman.
Ascend-v Tumaas; umakyat; pumanhik;
sumalunga; umahon; sumampa.
Ascendant-aPaahon.
Ascendency-n-Pagaahon pagpaahon pag-
akyat: pagtataas.
Ascension Pagaayat pagaahon,
Ascent-w Pagahon: pagpanhik.
Ascertain-z/Kilalanin; talastasin; siyasa-
tin tantuin; pasiyasatin.
Ascribe-v-Ilasray; ipalagay.
Ascription n Pakalagay.
Ash-riKahoy na maputi; malambot at
matibay.
Ashamed-a-Nahihiya.
Ashen a Maabo.
Ashes-n-Abo.
Ashore-a^Zv.'Nasasa baybay dagat; nasa
pangpang,
Ashy-a-Kulay abo.
167 ASS
Aside-arfv. Sa tabi.
Asinine-a-Mukhang 6 ugaling jumento.
Ask vMagtanong itanong. ipakiusap;
tuiiianong; manalangin.
Askant Askance-aPahalang.
ABhew-adv. Pahalang.
Aslant-ofiv.-Pahalang.
Asleep-ariv.-Natutulog.
Aslopeotir.-Pubaba; paliwas.
Asp-n Alupong.
Aspect n Hitsura bikas; lagay, mukha;
tabas.
Asperity-w Higpit kasungitan; kabag
sikan; aukal ng loob; sama ng loob;
kapaitan; kasamaan ng lasa.
Asperse v-Pintasin; pumintas.
Aspersion w Pintas,
Asphyxia Asphyxy wKalagayan parang
patay. pagkalagay parang patay.
Aspirant-w Ang may nasa; may gusto.
Aspirate-v Itunog parang kung may
kasamang h.
Aspiration -n-Nasa; pita; asa,
Aspire-vMagpita; asahan.
Ass r-Ulol; jumente.
Assail V Mangloob;builgain:dahihungin;
dumaluhong; gulatin; labanin.
Assailant n Ang bumanga; ang duma-
luhong. ang lumalaban.
AssassinnAng nakamatay: pumatay.
Assassinate v Pumatay sa kapwa.
Assassination-n Pagkapatay.
Assault w- Lusob; labanan; pag lusob;
paghandulong; daluhong banga.
Assault-v Lumusob; lumaban;mangloob;
dumaluhong, bumanga; bangain.
Assay-n-Tikim; pagtitikman.
Assay v- Tikman; uriin; magmasid na
mabuti ang metal.
Assemblagew-Kapisanan ng mga tawo.
Assemble-v-Magtipon .
Assembly n Kapisanan; tipan; katipu-
nan samahan.
Assent n pagkapayag.
Assent-r-Pumayag; umayon.
Assert-t; Sabihin; magsabi; aialayan;
ma umpakan.
Assertion n Sabi; alalay; pagpatotoo;
paniniwala.
Assertor n Ang nag aalalay; nagsabi;
nagbalita.
Assess-r-Halagahan; tasahan.
Assessment n Paghalaga; halaga.
Assessor n Ang tumatasa.
Assets w Ang yaman ng sarili.
Asseveratev-Magsabi ng formal.
Asseveration a Pagsasabi ng totoo.
Assiduous-a Masikap; makalinga. ;
Assiduity w Pagkakalinga; sik a p
J^ipag/
AST
168
ATT
Assigii-ivllasray; idistino; maj?laj?ay; sa
lugar; ta<ihanan; ibigay ng kalmigku-
lan.
Aseign-nTadhana tnlaan.
Assignable-a-Makapagtadhanan mata-
talaan.
Assignee wAnjr nagtatadhan 6 naj?tatala.
Assigner Apsignorn Ang nagtata«lhan
6 nagtatala.
As^signment-n Pagkalagay sa disiino;
pagkatadlianan pagtatala.
Assimilate V paris: imukha; itulad
tularan; niagkawangis.
Assirailation-w Pagkakaparis; pagkaka
tnlad; pagkakawangis
Assist rTumulong tiilnngin; ahnluyin
umabnloy; grumibik ampnnin; uni'am-
pon; lubiikan; andiikhain.
Assistaiice-n Ampon; tulonj? abulov:
anduklia; gibik: katulong tangkakal.
Assistant n-Pangalawang.
Assistant w-Ayudante; katulong panga-
lawa.
Associate t? Isipan; isama kamiyawin
puniisan; niagsangayon: sumama;
sunianib.
Associate a-Kasamang.
Associate n-Katiilong; kaulayaw kasa-
ma; karamay: kaalakbay; abay.
Association w Papsasania; pagpipisan;
pagkapisan pagkaalay.
Assort r Hiwalayin; ibukod.
Assortment-w-Paghihiwalay pagbnbu
kod; manga sarisaring bagay na naka-
kapisan.
Assuage-t^-Bantiian pahibayin.
Assusivea Palambotlambot
Assume-r-Gamitin; matrpalagay.
Assumption w Pagkapalagay; palagay.
Assurance n Patotohanan: patunayan;
pangako.
Assure »'-Mavrpatotoo.
Assuredly-rt^r.-Totoongtotoo.
Aster n Bulaklnk na marikit at maba-
ngo ang amoy.
Astern-rt^M. Sa gawing likod; sa likod.
Asteroid 7j Kometang niunti.
Asteroid n Hika.
Astonisb-r-Gitlahin; n^a>rpatulala; *ru-
latin; liangalin; tulalain.
Astonishing rt- Kagitlagitla; n a k a ni a -
fnanpha.
Astonishment n-Mangba; gitia: iinlnt.
Astound rlmangha; mngpamanpha.
Astrad<lle ar/r.-Pahalang
Astral-r/ Nauuk(d sa bituin.
Astray f/'/r.-Nakawala.
Astride ^///r.-Nakasavsav.
Astr<«lo;jer // Anvr bunnibnla anj; rnantr
va\aii dtihil sa bituin.
Astronomern-Ang nasraaral ng bituin.
Astrononioy n Ang karunungan sa ma-
nga bituin.
Astute a Bihasa tuso marunong.
Asunder /iWr.Nsgkasa bog; nakahiwalay.
Asylum w l^ahay ng manga ulol; aus-
picio.
At prep Sa.
Ate-»', imp,- umain.
Atheism n Ang pagkaayaw snmampala
tava sa P. Hathala
Atheist n-Ang avaw sumampalataya sa
P. Bathala.
Athirst rt•^aunha^; mapita; maasaban.
Athle'enTawong malakas at sanay.
Athletica Nanukol sa tawong malakas
at sanay; malakas at sanay.
Athwart ard Pabalang.
Atlantic n-Atlantico.
Atlas n-Kapisanan ng manga mapa sa
isang libro.
Atmosphere n-Hangin.
Atmospheric Atmospherical -a- Nauuko)
sa ban^in mabangin.
Atoll r Gantihin; magtiis bawiin.
Atom n Pirasongr muntingmunti.
Atomic Atomical a Muntingmunti.
Atomize r Pirasuhin nang finongpino
gawin ng parang alikabok.
Atone r Magtiis: gantihin bawiin.
Atonement n Pag i^aganti; pagtitiis.
Wop adfi -Sa ibabaw; sa itaas.
Atrocious a Katakot takot: kakilakila
bot: bastos.
Atiocity ri-Kabastopan;kawalanghiyaan.
Attach r Idngtorg; mahalin.
Attachment-n Dugtong. sangia; pagibig.
Attack v-Labanln; bangain: bumanga;
makipag lamas; lumusob; harangin;
magbangay
Attack-w Pag aalsa: pgg laban; banga;
laban; lamas; daluhong dalusonj?.
Attain t» Magkaroon; umabot abutin;
magkamtern: kamtan: datnin.
Attainable a Magkakaabot: maabot; ma
kakamtan; sukat makamtan.
Attainment /< Pa>r aabot; pagkakamtan'
Attempt r Tikman; mulaan pamulain.
Attempt // Tikhini pagtitikman; pag
lilisav
Atten<l r Dalawin: dumalaw; sumama:
mairingat;ingatin: mamabala; manuod.
Attendance wPagiingat; paglilinpkod
panunuod.
Attendant-w-Alila.
Attention n Ingat sipa^ pagkakalinga.
Attentive rtMaingat nialiinhin: maka-
linga; maanyo mapapbigay loob.
Attennate-r-Awasan ang taba; pahi
nahin
AUT
169
AVE
Attest-v Siimaksi; magsabi ng katoto-
hanan.
Attes cation Pagkasaksi: pagsasabi nang
katotohanan.
Attion-Ang loob ng bubungan.
Attire vMagbihis: isuot.
Attitude wTayo; lagay: hilig; kiling
Attorney -w-ICatiw8 la; abogado, tagakan-
long.
Attract-r-Hikayatin; humikayat.
Attract l)y deceit-v-Mangati.
Attractionn-Paghalina; panghinang;
pangbikayat.
Attractive a-Mawili; makababalina ma.
panghalina mapanghikayat.
Attribute vMagparatang; majepalagay.
Attribution w-Pagparatang; pagsumbong;
pagpalagay.
Atributive a Mapaparatangin.
Auburn-n-Kulay kayumanging mura.
Auction-n-Almoneda.
Auctioneer-n-Ang may katungkulang
mag almoneda.
Auctioneer v-Mag almoneda.
Audacious «-Matapang; mangahas wa-
lang takot tampalasan. walang.hiya.
Audacity-nPangahas. tapang katampa-
palasanan.
Audible a Makaririnig.
Audience-n Ang manga nanunuod.
Audit V Isulat 6 ilistasa libro. Siyasatin
ang nakasulat sa libro.
Andit-w Pagsisiyasat ng manga libro.
Auditor-nAng duminig; taga siyasat
ng manga libro.
Auditory-w-Ang manga nanunuod.
Anjrern Palibol; barrena pangbutas.
Aught rtWala; walang anoman.
Augment V Dagdagan; kumapal; lumaki;
ipaibabaw; dumami: damihan; patu-
ngan salopinlin. palakhin.
Augment-n-Patong: dagdag: tubo;
Augmentation.n Patong; dagdag: pag-
daragdag pagtutubo: pagpalaki;
Augur n Pangbutas barrena.
Augur V barrenahin; butasin.
Augury-w-Hula.
August a-Mainam. dakila; marangal.
August-n-Agosto.
Agustness n-Kadakilaan; karanga]an;ka-
inaman
Aunt-n-Ale.
Aural-aNauukoI sa tainga.
Aurich n-Tainga.
Auricular-a Nauukol sa tainga.
Auristn-Mangagamot ng tainga.
Aurora-w-Madaling araw.
Auspicious-a-Makakabuti ang hula.
Austere-a Mabagsik; masungit.
Austerity-w Kabagsikan; kasungitan.
Authentic-a-Totoo; tama: tunay.
Authenticates Magsabi 6 ibigay ng ka-
totohanan.
Authentication n Pagbibigay 6 pagsasa-
bi ng katotohanan.
Authenticity-»-Ang katotoban.
Authorn-Ang gumagawa mang gagawa;
author, may gawa.
Authoress n-Ang babaying autor.
Authoritative a Makapangyayari; may
kapangyarihan.
Authority -n-Kapangyarihan; pabintulot;
bisa.
Authorization-n- Pabintulot.
Authorize-v-Pahintulutin; ibigay ng ka-
pangyarihan.
Authorship n Ang kalagayan autor.
Autobiography n Ang pagsusulat nang
sari ling kabuhayan.
Autocrat n Hari.
Autocratic Autocratical-a- Nauukol sa
hari; mabagsik: masungit.
Autagraph n Ang su!at ng sarili.
Autographic Autographical-a N auukol
sa sulat ng sarili.
Automatic Automatical a Talagang su-
musunod na walang magturo.
Autonomy-w Ang kapangyarihan 6
katowiran na magogobierno sa sarili.
Autopsy n Pag uusisa ng dahilan ng
kamatayan.
Autumn-w Tag araw.
Autumnal(j(- Nauukol sa tagaraw
Auxiliar Auxiliary a Nakatulong.
Auxiliary-n Katulong.
Avail-v Ganapin; gumanap
Avail-n-Pag ganap.
Available a Makaganap.
Avalanche n Tibag ng busilak.
Avarice-n-Kamkam; karamutan; sakim;
kasakiman: kaingitan; ingit.
Avaricious-a-Masakim; matakaw; kiiri-
pot; maramot.
Avaunt-mfer. Laumayas; layas.
Avast-tnfer.-Layas: sulong; maalis.
Avenge-v-Gantihin.
Avenuen-Pasialan; Garsadang mahaba
at may tanim na mga punong kahoy
sa dalawang tabi.
Aver-v-Patunayin; patotohanan; sabihin
say say in.
Average a Karaniwan; katatagan.
Averages Ilagay sa katatagan.
Average n Katatagan.
Averse a-Ayaw; laban.
Aversion n Suklam nang loob; dumal;
pighati; kasuklaman; tanim sa loob.
Pagtatanim gatit.
Avert-v-Lihisan; ilayo; pigilin ang ano-
man upang huag mangyari.
BAC 170
Aviary-n Lugar ng mag alaga ng mga
ibon.
Avidity-n-NasaDg mahigpit.
Avocation-n-Hanap bohay.
Avoid V Lihisan; umilag; mahulagpos;
ilagan.
Avoidable-a-Dapat lagan: mailagan.
Avoidance n Pag iilag. paliwas.
AvoQch-r-Magsabi; saysayin.
Avow-v-Mannnipa: magpatunay.
Avowalft-Katibayan ng salitaan; pa-
nnmpa.
Avowedly cuLv, Sadya; tinalaga.
Awaits- Hintayin; antayin; mag antay.
Awawe v Gisingin gamising.
Awake-aBuhay ang loob; gising; ma
talas ang isip.
Awakenv Gisingin; gnmising; buhayin.
Awardn-Premio; ganting palad.
Award-rMagbigay ng premio 6 ganting
palad.
Aware-o-Maingat,
Away-adt?.-Malayo; sa labas 6 malayo
BAL
Awe-nMangha; gitla.
Awevlmangha gitlain.
Awfol-a Makapangingilabot kas ndak-
sindak; nakasisindak; dapat kata-
kutan.
Aweather-acir.'Sa gawi ng hangin.
Awhile-a<2r. Samantala.
Awkward-o-Bastos: di mainam.
Awkwardness'ii-Kawalan ng ganda ng
kilos: kabastosan.
Awl-fi-Panduro.
Awn-n Tabing.
Awning-^Tabing; kulandong.
Awoke-v. imp.-Nagising: ginising.
Awry a. adv. Masamang bitsura.
Ax Axe-n-Palakol
Axial a-Naunkol sa palakol.
Axiom n-Patnngot punong aral.
Axis-n-Likiran; ikiran.
Axle-Axletree^-Lalikao; ikiran.
Ay .Aye adv,.Oo.
Azore a Aznl.
Azures* A znl.
Baa-nlyak ng tupa.
Baa V Umiyak ng tnpa.
Babble r-Masalita ng kaulnlan.
Babble-n-Salita na walang kabuloban.
Babblern-Ang nagsasalita ng walang
kabuloban.
Babe n Bata sangol; nilalang.
Baboon n-Ungong malaki.
Baby n Bata; sangol.
Baby-a Nauukol sa bata 6 sa sangol.
Baby boodn-Panahon nang pagkabata;
kalagayan bata.
Babyisb-o- Parang bata.
Bacbelor-n-Bagong tawong may edad;
lalaking may edad at wala pang asawa.
Back-n-Likod.
Back-aSa gawing likod
BackvUmorong ang kabayo; tnmalikod.
Backbite-i7-8amitsit, magalibugha; ma
galimora.
Backbiting-ft-Pagaalimnra; sitsit; pagaa-
libugha.
Backbone-n-Gulagod.
Backgronnd-n-Lupa sa licnran.
Backbanded-o-Pasaliwa.
Backside n- Ang likod.
Backslide-v*UmQrong tnmalikod.
Backward3-Back ward-a<2f7 Nakaharap
ang likod; sa gawing likod; sa pa-
ni^on nakaraan; nakasasama.
Backward-o-Sa likod; nabihiya.
Backwardness-n-Kadnagan; pagyuyo-
kod; biya; kamagan.
Backwoods n-Gnbat.
Backwoodsman n Tawong gnbat.
Bacon-n-Tosino.
Bad a- Manama; mabalay; btstos; wa«
lang kabuloban.
Bad Bade-v. tmp.-Inanyaya; i p i n a g
otos.
Badge-n-Tanda.
Badger v Toksobin.
Badinagen-Tukso .
Badly-o^Ir.-Sa masamang pAraan; naka-
sasama; papaano.
Bad nessft-Kasamaan .
Bafflle V Abalahin: talonin.
gagn-Bayong saco sopot.
Bagging-n-Kayong ipinagagawang ba-
yong.
Bagasse-v-Bagaso.
Baggage n-Ang baol ng damit na dina*
la sa viage.
Bailn-Katibayan; panagotan.
Bail n Tangnan; panglimas.
Bailv- 1 bigay ng katibayan; managot.
Bail v Manglimas; niaglimas.
Bailiff n-Kati wala 6 kabalili ng sheriff.
BairnaBata.
Bait-f»-Pangholi.
Bait-r-Ilagay ng panghuli.
Bake-v Ibawin; magihaw. iluto sahorno,
Bakery*n-Panaderia: gawaan ng tinapay.
Balance-n-Timbang; pakaway; panim-
hang; ang natitirang otang otang 6
paotang.
BAN 171
Balance-t7-Timbangin; matimbang; tu-
mimbang; magtuas.
Balcony n-Balcon.
Bald o-Panot. upat; aban.
Bald-bead Baldpate-n Tawong panot.
Baldheaded a Upat. panot.
Baldertiash-n-Lahok na walang kabalu-
ban.
Bale n-Bigkis; pamigkis.
Bale v-Ibigkis; magbigkis.
Bale-n-Kahirapan; kasalatan;
Baleful a Mahirap; salat.
Balk if.Abala; hinto; urong.
Balk t? Huag ararohin; huminto ng pa
bigia; umurong.
Balky a Palaurongan.
Ball-nBola; anomang bagay namabilog
Ball-tsGumawa ng bola; maging bola.
Ball n Sayawan
BalladnKanta; awit.
Ballast-n-Pangbigat na nalulan sa sa-
sakyan,
Ballast-v-Ihilan ng panbigat.
Balloon-n Gl6|>o ng hangin na mainit.
Ballotn-Voto; pagvovoto.
Ballot vMagboto.
Balm-n-Pabango.
Bal m-v- Pabangoh in .
Balmoral-n-Sapatos na mataas
Balmay a-Mabango.
Basam • n- Bal samo .
Baluster-n Barandillas; gabay.
Balustrade n-Gabay.
Bamboo n Kawayan: buho; bucaue.
Bamboozle-v-Hibuin dayain.
Bann-Hayag; numpa; hayag ng kaeal.
Ban-v-Tungayawin; ipagbawal; magba-
wal.
Banana n-Saging.
Band-n-Tali; bigkis; pamigkis; sinta-
ron.
BandvTalian; ibigkis.
Band-n Banda.
Bandage-nPamigkis balot.
Bandage-v-Ipamigkis; balutin.
Bandanna-n-Panyong mapula.
Bandbox-n-Lalagyan ng sombrero.
Bandit nTiilisan.
Bandy n Banda. (Isang laro).
Bandy v-Magbanda.
Bandy legged-o-Mabilog ang binti.
Bane-n Kamandag kasamaan.
Baneful a-May kamandag; masama.
Bangv Paluin.
Ban gn- Palo; lagpak: putok.
Bangn-Mga kulot malapit sa noo.
Bang-v-Gupitin ang buntct ng kabayo.
Bang Banguen Gamot na may haiong
kamandag.
Bangle nPulcera.
BAR
Bainsh- -Itapon ang may sala sa ibang
lupa 6 lugar; ipadistierro.
Banishment n Pagpapanawin; pagpapa-
alis pagdidistierro; pagkatapon ng
may sala sa ibang lupa 6 lugar.
Banister n- Barandillas, gabay.
Banjo-n Banduria.
Bank-nPangpang; tab! ng ilog; tibagan.
Bank-v Magpilapil.
Bank nPilapil.
Bankn-Bangko.
Bank i; Ilagay ng salapi sa bangko.
Banker-n-Ang may ari ng bangko
Banking n Ratungkulan ng muy bangko.
Bankrupt n Ang hinni makakabayad
ng kanyang utang.
Bankrupt a-Hindi makakabayad ang
utang.
Bankrupt v Ubusin ang salapi 6 pu-
hunan na kailangan sa isang nego-
co 6 sa pangangalakal: tunawin.
Bankruptcy n Kalagayan na hindi ma-
kakabayad ang utang.
Banner n Bandila; bandera.
Banns-nPahayag ng kasal; tawag sa
simbahan ng mga may ibig mag-
asawa.
Banquetn-Piging; pista; kainan.
Hanquet-v Pigingin; ipiging; magpiging.
Bantam-n Manok na nangaling sa Javia.
Banter n Biro; tukso.
Banter-x/Biruin; tuksuhin.
Bantling n Batang munti: sangol.
Baptism-n Pagbibinyag, pagkabinyag.
Baptismal a Nauukol sa pagbibinyag.
Baptist-n Ang nagbibinyag.
Baptize-v-Magbinyag; binyagin; bumin-
yag-
Bar n Bara; kapisanan ng mga abogado.
Bar-u-Barahin; iwaksi; ifuera; ibukod.
Barb-n Balbas.
Barb n Tinik ng kawad.
Barbarian-n-Tawong salbabi; salbahi;
tawong hindi marunong.
Barbarian a Nauukol sa salbahi.
Barbaric a Salbahi.
Barbarity-n-Kasalbahihan.
Barbarous a Salbahi,
Barber-n-Mangugupit; mang ahit.
Bard-n-Poeta.
Bare a Walang damit 6 takip; hubo;
hubad.
Bare-v-Alisin ang takip; maghubo; mag-
hubad.
Barefacedv-Walang hiya.
Barefoot-a- Walang sinelas; hubo ang
paa; walang sapin.
Barely a halos; hindi; laman.
Bargain-n-Pinagkasunduan; kasalatan.
Bargain- u-Magusap.
BAS
172
BEA
Barge n-Kasko.
Baritonen- Voces ng lalaki na kung
kumanta ay alanganin.
Bark n-Balat ng kahoy.
Bark-v-Alisan ng balat; upakin; kuma-
kaw; talupan.
BarknTahul.
Bark r-Tumahul.
Bark- Barque n-Sasaky an na may tatlong
palo at layag.
Barley n Sebada.
Barm-n-Labadura.
Barmy-o-May halong la^v adura.
Barn-n Caballeriza; bahay ng hayop.
Barnacle-n-Talaan na dumidikit sa mga
bato at sasakyan.
Barometer-n-Kasangkapang panghula
ng panahon.
Barouche-w-Carruage .
Barque-n- Sasakyan na may tatlong palo
at tatlong layag.
Bar rack-n-Cu artel; balankas.
Barrack t; Tumira sa cuartel.
Barrel n-Bariles.
Barrel-v Ilagay 6 isilid sa bariles.
Barren a Tuyo;tuyot;karat;di mamunga.
Barren-nKarat na lupa; Ingar na ilang.
Barricade n-Kutang munti.
Barricade-v Magkuta; ilagay ng kuta.
Barrier-nPangharang. abala.
Barrister «Abogado .
Barrom-n-Tindahan ng alak.
Barrow-n Kareton; na may isang gu-
long. lamang.
Barrow-n- Baboy na kinapon.
Barrow-»-Gulod.
Barter n Palit.
Barry tone-n Voces na alanganin.
Barytone a Alanganin ang voces.
Basalt n Batong matigas. i
BaseaMasama; mababa; hamak nia-
halay.
Base n Fondo; paa.
Base v-Ilagay sa fondo 6 paa.
Baseball-n-Besbol.
Basemen t-nSilong.
Baseness n Kahamakan; kahalayan.
Bashaw n-Maginoo sa turkia.
Bashful-a-Nahihiya.
Bashfulness n- ^ ahimpakhimpakan; hin-
hin;kahihiyaan; hiya; karuagan; kimpot.
Basin-n Palangana.
Basis-n-Pinagmulaan; pinagbuhatan.
Bask v-Magbilad: ibilad.
Basket-n-Batulang; bakol; bugsok: bus-
lo; kaing.
Bass-n- Voces na mababa
Bass-a Mababa ang voces.
Bass viol w Viola.
Baste v-Ihilbana.
Basting n Hilbana,
Bat n-Bayakan; paniki.
Bat-nPumalo.
Bat v-Pamalo.
Batch-n Hango.
Bath n-Liguan. paliligo; pagpapaligo.
Bathe v iVlaligo; paliguan.
Bathe n-Ligo.
Batsman-n Ang pumapalo.
Battalion nisang bahagi ng hukbo.
na may apat na daan sundalo.
Batten-v Patabain; yumamau.
Batten v Tapalin.
Batten n Tablang makipot; panapa).
Batter v Pitpitin.
Batter n- Pinagbatihan .
Batter-w- Ang • pumapalo.
Battery -n- Kuta na may kanyon; isang
companiang sundalong artilleria.
Battingn-Ang pagpalo.
Battle-n-^'ag laban; labandn; pagaaway.
Baublen-Bagay na walang halaga.
Bawl-v-Sumigaw; umiyak ng malaka».
Bawl n Sigaw; hiyaw; iyak na malakas.
Bay-w Baraso ng dagat.
Bay-a-Mapula.
Bay n Tahol.
Bay-v tumahol.
Bayonet w-Bayneta.
Bayonet v Saksakin ng bayneta.
Bayou w-Baraso ng dagat.
Bayrum-wRum y quinina.
Bazaar-Bazar n-Basar.
Be v-Ay; mag yari; magka.
Beach w Bay bay dagat,
Beach-v Ilagay sa bay bay dagat.
Beacon-nSiga na pananda.
Bead n Batong munti na may butas.
Bead V Ituhog ang kuintas.
Beadle-TiUtusan na taga tawag nang
hukom.
Beagle-n Asong munti na ginagamit
sa pangangaso.
Beak n Tuka.
Beaked a May tuka.
Beaker- w-Tabo.
Beam w Kilo; ana-man pinga (of aplow)
Kabayo ng araco.
Beam t; Maningning. himitaw: knmin
tab; ipalitaw.
Bean n Si taw; patani.
Bear-vTiisin; magtiis.
Bear-nOso.
Bear-t?-lbaba ang halaga.
Bearable a-Makatitiis.
Beard n Balbas.
Beardi;-Batakin ang balbas^
Bearing n Kilos; asal; ugali»
Beastn Hayop. ,
Beastly-a Bastos, paranjr 'layop.
BEF
173
BEL
Beat-n-Palo; suko.
Beat-v-Pumalo; paluin; hampasin; da-
gukan.
Beat v-Lampasin lusutin.
Beauteous-a-Maganda mainam marikit.
Beautiful a Maganda, marikit; mainam.
Beautify-v Parikitan; gumanda; pagan-
dahin; painamin.
Beauty -n-Ganda; kainaman; karikitan;
dikit; ganda dilag; inam.
Becalmv-Uumimpil; tumahimik: lumu-
bay.
Became^u mj^.-Nakafoagay; naging.
Because conj^ Sapagka't.
Bechance z/ Magkataon, mangyari.
Beckji-Kaway bati.
Beck-f7 Kawayin; batiin.
Beck-n-Sapa.
Beckon-v Kawayiii.
Become t; Mabagay; maging maoui.
Becominga Hagay; akma.
Bed-n Hihigan; tinutulugan; catre.
Bed-v Tlagay sa hihigan.
Bedaubv Kulapulan; pahiran ng putic.
Bedclothes-n Manga damit ng hihi
gan.
Bedew-tJ-Humamog.
Bedfellow 9t-Kasiping sa hihigan.
Bedim-v-Lumabo; labuin; dumilim.
B^lam-nBahay na tinirahan ng mga
ulol. gulo; kaguluhan.
Bedlam a-Ulol.
Bedlamite-w-Ulol.
Bedrid Bedridden-a Ang hindi makaba-
bangon: ang nakafirme sa hihigan.
Bedroom-n Silid na tulugan; tinutulu-
gan.
Bedsheet-n Kumot na linso.
Bedstead n-Hihigan.
Bedtime-nOras na day at matulog.
Beew-Kumumo pukyutan.
Beech'H Punong kahoy na tumutubo sa
America.
Beef-n-Laman ng baca 6 calabaw.
Beefsteak-n-Isang hiwa na manipis ng
laman ng baca 6 calabaw.
Beehive-n Bahay pukyutan.
Beeline-n Matowid na guhit.
Been-v.imp cfe/).p.-Naging; nagka
Bees wax-n-Kal aba .
Beetle-v-Pukpok na kahoy.
Beetle-t?-Pukpokin ng pukpok na kahoy.
Beetle n-Bicho.
Beeve-n Baca.
Befall v Mangyari; magkataon.
Befit v-Maging bagay.
Before ^rcp.-Nauna; umuna.
Before-ae^v. Muna; nauna.
Beforehand-ociv.-Naman.
Befoul-v-Bumulok; bulukiu.
Befriend-v Kupkupin; tulungin,
Beg-v Magpalimos pakiusapan; maki
usap; sumamo; manalangin; humingi.
Began-v. «««p.-Pinamulaan,* nagmula.
Beget v Magkaroon; magkamtan.
Beggarn-Pulubi; tawong walang ha-
nap buhay at nagpapalimos; nagpa-
palimos.
Beggar-vMagpahirap upatin.
Beggarly a Parang pulubi.
Beggary n Kalagayan nagpapalimos; pag
papalimos. •
Begging» Pagpapalimos; pahinuhod.
Beginv Magmula; pamulaan banhain;
pasimulaan; magbuhat; mulain; bu-
malong sumipot; magpasimuno.
Beginner-n Bagong nag aaral.
Beginning-n-Pinagmulan; pinangali-
ngan; pamulan. pinagbuhatan; pa-
mula.
Begone-tnfer. Layas, alis.
Begot Begotten-v tmp.p p.Nangyari; nag
karoon nagkamtam; kinamtan.
Beguile v-Aliwin; paalindugan.
Begun v.p.p.-Pinasimula.
Behalfn-Pakinabang; in teres.
Behave V Tumungo; sumunod sa mabu-
ting kaugalian.
Behavior ft Kilos tungo; kaugalian.
Behead -t/Pugu tin ang ulo; magpugot; pii-
gutiu
Beheld v. i»tp. Nakita; nakakita. •
Behest n Utos.
Behind adv. Sa likod; sa huli.
Behind prep. Sa huli; sa likod.
Behindhand a Huli.
Behold V Makita; makaklta; tanawin;tn-
mingin.
Beholdena Kailangan.
Behoove vMatungkol; maukol.
Being n Tawo
Belabor-zz-Paluin; hampasin.
Belate v Luatin; magluat.
Belayv Magluat.
Belch-r Duminghal; dumilhay.
Belch-n Dilhay; dinghal.
Beldam Beldame n-Tmpo; nunong babayi;
matanda at pangit na babayi.
Beleaguer v Ipaligid ng hukbo.
Belie r-Mag alibugha; sumilsit ng ma-
sama.
Belief v Paniniwala: pananampalataya;
sampalataya; religion.
Believe-i?-Maniwala; sumampalataya;
sampalatayanin; hinagap.
Believable a Paniniwalaan» dapat mani
wala.
Belittle r-Pintasin; untian.
Bell n Compana.
Bell-t'-Tlagay ng compana.
BER
174
BEW
Bell clapper-n-ay agng compana;panag-
tog ng compana.
Bellen Dalagang maganda.
Bellicose-n Mapagbasagulo.
Belligerent a- May gu8tonglumaban;ibig
lumaban.
Belligerent-n Ang may gustong luma-
ban.
Bellow-n Sumigaw. humiyaw. umiyakng
malakas.
Bellow n Sigaw; iyak hiyaw.
Bellow-n Balulusan; hungkoy.
Belly-fiTian; tiyan.
Belly band-nPamigkis ng tiyan.
Belong v-Matungkol. maukol
Beloved-^. jr.-Iniibig; ginigiliw.
Beloved-a-Ginigiliw;giiiw;iniibig;iniirog.
Below adv Sa ilalim; sa ibaba.
Belt-nPamigkis; bigkis; sintoron.
Belt-v Bigkisin.
Beraoan-v-Dumaing.
Bench-n Banko.
Bend» Hubugin; humubog: baluktnrin,
bumaluktot; yupiin; humutok hutu-
kin.
Bend n Hubog. kibal pagkabaluktot.
yupi; tungo kabaluktutan.
Beneath adv. Sa ilalim; sa ibaba.
Beneath ^rep.-Sa ilalim.
Benediction-n Bendicion.
Benefaction n Kaloob; pakinabang.
Benefactor n Ang gumawa ng mabuti
sa kapua niya.
Benefactor-n Ang babaying gumawa ng
mabuti sa Kapwa niya.
Beneficence n Eagandahan ng loob.
Beneficent-a-Maganda ang loob mapa
kinabangan; may pakinabang.
Beneficiala Mapakinabangan.
Beneficiarya-Mapakinabangan,
Benefit n Pakinabang; tubo. kabntihan;
galing
Benefit i; Tumubo; pakinabangan; ma-
kinabang; bumuti.
Benevolence-n Kagandahan ng loob; ka-
mahalan ng agali.
Benevolent a Maganda ang loob; ma
gandang loob; maawin.
Benight v Gumabi: gabihin.
Benigna-Magandang loob: maanio.
Benignant-a-Magandang loob; maamo.
Beninity-n-Kagandahan ng loob.
Bent-v. imp <fe^. j^.Hinubog nakahubog;
binaluktot.
Benumb v-Mangimay; pangimayin; ma-
ngnmay; mamanhid.
Bequeath-v-Magpaman a .
Beqnest-n-Pagbibigay.
Bereave-vSalatin; masalat.
Bereavement n-Kasalatan.
Berg-n- Bundok ng hielo.
Berry-n Bnngang |munti.
Berth n-Tinutulugan sa sasakyan 6 tren.
Beseech-v-Ipakiusap; mamanikluhod;
manalangin dumaing.
Beseem-vMaging maging bagay.
Beset- t/'-Ipalid; pilitin; harangin.
Beside-prep. Bukod pa sa bukod sa;
kundi.
Besides-a(2t;.-Sa tabi nakabubukod sa;
mahigit pa.
Besides prep -Bukod pa kundi.
Besiege r-Ipaligiran ng sundalo ang
isang bayan at huag palabasin ang
tawo 6 ipasok ang mga pagkain.
B(8maer-v-Kalapulan pahiran 6 pu-
nuin ng putik*
besot V Mag lasing.
Besought V. p. j7.-xpinakinsap; namanik-
luhod dinaing.
Bespattrr-v-Patilansikan; mansahin;
marumhan tilansikan
Bespeak-v-Mamagitan ipakita.
Best-a-Kabutibutihan.
Bestn-Ang kabutibutihan.
Beat adv, Kabutibutihang
Bestir v Magmadali: maghaplit.
Bestow-vlbigay: ipagkaloob.
Bestrew-t^Isabog ikalat; Ipawalat. •
Bestride-<^ Ihakbang; umupo na naka-
cruz ang binti.
Bet-n-Pusta; taya; pagpasta.
Bet t? Magpusta; tumaya." magtaya; pu-
musta.
Betake v Maukol.
Hethink-t/ Alalahanin.
Betime Betimesa^v.Sa mabuting pa.
nahon: agad; madali.
Betoken-17. imp.-Nauukol. nakaukol.
Betook:t7. twip.-Naukol.
Betray v-Ihayag ang hindi dapat; tu
maksil sa capwa.
Betroth v Ipakasal.
Betrothal-Betrothment n Kasal.
Better Bettor n- Ang nagpupusta.
Better a Lalong mabuti; mabuti pa.
Bettern ng lalong mabuti.
Better adv, Mabuti pa.
Beiter-v Butihin; gumaling.
Betterment-n Pagpapabuti.
Between Betwixt prep Sa pagitan.
Bevel-n-Halang.
Bevel-a-Halang.
Bevel-t'-Ipahalang.
Beverage-n-Inomin.
Bevy n Kapisanan ng manga ibon.
Bewail t7-Dumaing; manangis
Beware t; Mag ingat ingatin.
Beware infer. Tigil.
Bewilder I? Guluhin; gitlahin.
BIN
175
BLA
B«wild«rment-n-Ang paggugulo ng isip>
gulo Dg isip.
Bewitch-v-Kulamin man^kulam.
Peyond-arfv.-Sa ibayo malayo pa,
Beyond-jprc^. Sa ibayo.
Bias n. Joint.
Bias-odv.-Pahalang.
Bia8-t^Pahalangin. halangin.
Bibn Pangibabaw ng damit ng bata.
Bible n Biblia.
Biblical o-Nauukul sa biblia.
Bibolous a Mabutasbutas
Bicker z/-Magtalo magusap. magaway,
Bicycle-n Bicicleta.
Bid n Taw ad taring.
Bidt? Tumawad magturing.
Bidder n-Ang tumawad.
Bidding n-Pagtatawad.
Bide V Tumira magtiis.
Biennial-o-Dalawa dalawang taon; nang-
yayari sa towing makalawang taon.
Biennial n Ang nangyayari sa towing
dalawang taon.
Biennially ^€.Sa towing dalawang
taon«
Bier-n-Kalanda.
Biga-Malaki.
Bigness-n-Kalakihan,
Bigamist n-Ang tawong may dalawang
asawa; ang nag aasawa sa dalawa.
Bigamy n-Ang pagaasawa sa dalawa.
Big};in-n-Gorra ng bata.
Bight n-Suiok.
Bigot n-Ang tawong na uraiisip na
nasa kaniya ang lahat ng katowiran
at sa iba ang lahat ng niali.
Bigoted o-Matigas ang ulo. magda
raya.
Bigotry n Katigasan ng ulo«
Bile n Apdo.
Biiiary-a-Nauukol sa apdo.
Bill-n-Tuka.
Bill-v-Tukaln.
Bill n-Listahan ng anoman. ^
Bill V Maglista.
Bill-n-Kasulatan.
Billet n-Snlat na maikli.
Billet v-Patoloy in ang manga sundalo
sa bahay ng manga paisano.
Billetdeox n-8alat na pan iota.
Billiard a Naukuol sa billiar.
Billiards-n-Billiar.
Billiard cue n-Panudlok.
Billion n-Isang libong angawangaw.
Billion o-Sang libong angawangawng.
Billow n Malaking alon.
Billy-n Palo ng policia.
Bin-fi-Tagnan 6 sisiglan ng pal ay 6
trigo.
Binary-tf^Nakahalo sa dalawa.
Binatea Duble; dalawa.
Bind-r Talian; higpitan; magkalawas;
pigilan pagipitan.
Bind-n-Taii.
Bindery-n Gawaan ng libro.
Binding-n-Yari ng libro; pagbalot.
Binnacien-Kahon na kinaJalagyan ng
gujon ng sasakyan.
Biography-n-Historia ng sariling buhay.
Biographer-n Ang sumulat ug historia
ng sariling buhay.
Biographic Aiographical <i Nauukoi sa
historia ng sariling buhay.
Biped n Tawo. Ang hayop na may da
lawang paa iamang.
Bird-n-Ibon.
Bird-r Hulihin 6 barilin ang manga
ibon mangati.
Birdseye a Nakita buhat sa itaas.
BirthnPanganganak; kapanganakan;
pagsipot.
Birthday-n Araw ng kapangapakan.
Birthday a Nauukoi sa araw ng kapa-
nganakan.
Birthplace nLugar ng panganganak;
bayang tinubunuan.
Birthrigh^n• Katowiran na nagbuhat sa
kapanganakan.
Biscuit-n- Bisquit
Bisect V Biakin; dalawahin: hatiin.
Bisection n Paghnhati pagdadalawahin;
pagbibiak.
Bishop-n Obispo.
Bit-n Pangatngat pirasong munti.
Bit-tNllagay ng pangatngat sa bibig.
Bit t7-tm|>,-Kinagat.
Bitch-n-Asong babayi.
Biten Kagat.
Bite-v-Kumagat; kagatin.
Bitter a-Mapait. masaklap.
Bitterness n Kapaitan; kasaklapan.
Bivalve nTalaan; tahong.
Bivouac-n-Bantay ng isang hukbo.
Biweekly-o-Balang dalawang lingo.
Biweekly adv.-Sa. towing dalawang
lingo.
Biweekly-n-Pahayagan na lumilitaw
sa towing makalawang lingo.
Blad-v-Madiwara; sumitsit; magbunga-
ngaan; magtaltalan.
Blad-v-Bunganga taltalan.
Black a Maitim; itim, mapanglaw; wa-
lang awa; mabangis.
Black n-Ang itim; kaitiman.
Black-t>Paitiman.
Blackamoor-n-Negro.
Blackant n Kuitib.
Blackball n Huag ihalal.
Blackbird n-Martinez; ibon na maitim.
Blackboard-n-Pisarang malaki.
BLI
176
BLO
Blacken t/Utnitim paitiman; padilimin.
Blackguard -V Mag alibugha; magmura;
magalipusta; alipustain murahin.
Blackguard n Tawong pala alipnsta;
tawoDg hamak.
Blackguard-a Hamak; maRama.
Blacking-n-Fanitim.
Blacklead n-Tingang itim.
Blackness-n-Kaitiman; kadiliman.
Blacksmithn- Panday.
Bladder-w-Pantog.
Blade w Talim; dabon.
Blain-n-Sugat.
Blame vBintangin: magbigay sala;
sisihin sumbungin; magparatang.
Blame-nSala kasalanan.
Blameless-a Walang kasalanan.
Blanch v Mamutla.
BlandoMalambot.
Blank n Walang sulat.
Blank-n Papel na walang aulat.
Blanket nKumot.
Blanket-v Magkumot.
Blarney w Salitang makadadaya.
Rlarney-v-Magsalita ng nakadadaya.
Blaspheme-r-Tumungayaw, sumpain;
manumpa.
Blasphemy-n-Tungayaw; sumpa; hima-
wa.
Blast-n-Putok na panibag.
Blast-v-Putukan
Blatant a Magulo.
Blazen-Liab: lingas; lagablab; apoy.
Blaze vMagliab; lumagalab; masunog;
maglingas.
Bleach v-Mamuti.
Bleak a Malamig; malunkot; mapang-
law.
Blear-v-Lumabo at pumula ang mata.
Blear eyed a Dirain.
Bleat-nlyak ng tupa.
Bleat V Umiyak ang tupa nmiyak pa-
rang tupa.
Bleed r Dumugo.
Blemish-n-Dungis: batik: mansa.
Blemish-v-Mamansa; dumiingis; dungi-
sin.
Rlench-v-Umurong; tumakot.
Blend r Ihalo; ilahok.
Blended aNakalahok: nakahalo: buhag-
hag; may halo may lahok
Bless-v Hulugin ang gracia ng Dios.
Blessed-a^Mapalad; malwalhati.
Blessingn-Gracia ng Dios; Kapalaran.
Blest a Masaya.
Blet n-Pagkabulok ng bunga dahil sa
kahinugan.
Blight v-Sirain.
Blight ?i-Sira: pagkabutod. kasiraan.
lind a Bulag.
Blindr-Bulagin.
Blind n Ang bulag.
Blindfold I7-Takpanin ang mata.
Blinfold a Natatakpan ang mata.
Blindness-n Kabulaanan ; kabulagan .
Blmk V Pumikit: ilagay. ibukod.
Blink n Pikit; silip.
Blinker n Panakip ng mata ng kabayo.
Bliss-w-Saya; kasayahan; kaluguran.
Blissful a-Masaya; matuwa; maligaya.
Blister n Lintos.
Blister-v Lumintos.
Blithe n-Makinis mainam.
Blithesome a Makinis.
Bloat t; Mama ga.
Blockn-Tangkalag.
Block vAbalahin ilaeay ng tangkalag.
Blockade.n Pagsasara ng bibig ng ba-
hia upang hindi makalalabas at maka-
papasok ang manga sasakyan.
Blockade v Isara ng labasan ng bahia.
Blockhead-w Tawong hindi marunong
Blond Blonde a-Maganda; maputi ang
balat at maganda.
Blond n Tawong maputi at maganda
ang balat.
Flood n Dug6.
Blood colored-a Kulay dugo.
Bloodheat n Init na paris ang init ng
katawan 6 dugo.
Bloodless a- Walang dugo.
Bloodshed w Kamatayan; patayan.
Bloodshot a- Mapula ang mata.
Bloodsucker n Linta.
Bloodthirsty a Walang awa; mabangis;
walang habag; dumudugo.
Bloodvessel -n-Ugat ng dugo.
Bloody-a-Madugo; dugoduguan; dumu-
dugo.
Bloody t? Dumugo pahiran ng dugo.
Bloom v-Bumuka; bumulaklak.
Blossom n-Bulaklak.
Blossomv-Bumulaklak.
Blot n Mansa: dungis: dumi.
Blot tf Dungisin mansahin; marumhan.
Bloch-Ti- Mansa.
Blotch v-Mansahin.
Blotter n Sicante pandamp^.
Blousen Barong pang ibabaw.
Blow n Umihip; ihipan: hipan; humihip;
Blown Ihip.
Blow n Sumbi; bugbog; tampi; dagok;
suntok: bungo: salpok.
Blow-v-Bumuka.
Blow-n Bulaklak.
Blowerw-Taga ihip.
Blown-v. p. /j.-Nakaihip.
Blown a Hambog; mayabang.
Blowpipe n Pangihip.
Blowsen Barong pang-ibabaw; .
BOG
1 i i
BOO
blowze n Babaying mataba at mapula
ang mukba.
Blowzy a Magaspang basics.
Blubber-n Taba ng isdang malaki.
Blubber-z/ Umiyak. pumangit dahil sa
pagiiyak.
Bliuigeon n Palong maikli; palo.
Hlue-a-Azul.
bluew Kulay azul.
Blue r-Tinaip ng azul.
Blues a Kalungkutan. Kapanglawan.
Bluff-a-Maluaj;.
Bluff n Batong matirik at malaki.
Bluff-r Takutin.
Blundei n Mali pagkakamali.
Blunder v Matnali.
Blundeibuss n Paril na maiksi at ma
laki an^ butas.
Blunt a Pudpod salsal ang dulo.
Blunt 17 Pulpolin; salsaiin pudpuran.
Blur r-Palabuin; lumabo.
Blur-n Mansa.
Blurt r-Sabihin ng pabigla at malakas.
Blush n Pamumula ng muc ha.
niush w-Mamula ang muc ha.
Bluster v Maggulo magalit; maasalita
ng malakas at hambog.
Bustern Kahambugan: kayabangan.
Boa a Sawa.
Roar-M Baboy na lalaki.
Bonrd-w Tabla.
Board vllagay ng tabla: ilatag ng tabla.
Board V Tumuloy; sumuno manuluyan;
Boarding w-Pagsusnno; pagtutuloy.
Boarding housen Tuluyan
Boapt n-Hambog: kahambugan: kahangi-
nan kayabangan yabang.
Boast t-Maghambog; maghangin; ma-
mansa.
Boastful «Hambog, maparangalan ma
paghangin: mayabang.
Roat-n-Bangka. banka.
^oat-t; Mamanka.
Roatman-w Bangkero.
Boatswaim n Ang puno na namamahala
sa mga banka ng isang sa^akyan.
Bob V Kilusin ng pabigla.
Bob ?--Kumilo8 ng pabigla.
Bobbin w-Ikiran
Bobbinet-w-Puntas.
Bobta/ 1-w-Maikling buntot.
Bobw hite-wPugo.
Bodil ssa-Walang katawan.
Bodilv-a-Nauukol sa katawan.
Bodkin n-Kasangkapan pangbutas.
Body-n- Katawan
Body t' Ibigay ng hitsura.
Bogn-Burak kaburakan; banlik.
Boggle V Gawin ng pabigla: gawin ng
pabost s.
Bogu--'i Howad; hindi totoo. falso.
Boilr Kumulo maluto; lutuin. kuluin;
niagpakulo ihalabos.
Boil n Kulo; pagkukulo.
Hoijer n Pohia
Boisterous a Malikot; maharot; maga-
law mapan^ gnlo.
Bold a Matapang; walang kaba mara-
has.
Boldness-n Tapang, katapangan. tining
ng loob kapangahasan; siglat dahas;
kawalan ng takot.
Bole n-Ang puno ng kahoy.
Bole n Isang sukat 6 panukat
Bole n-Pusali na ginagamit sa pag ga-
gawa ng tapayan.
Bolstern Tungkod tukod.
Bolster-r Itungkod itukod.
Bolt n-Tornillo na may ulo.
Bold I'-Magsabi ng pabigla bithayin;
ibukod.
Bomb-n-Bomba,
Bombard v Ihagis ng bomba; barilin ng
kanvon.
Bomb-^hell n Bala ng kanyon.
Bonbon n-Matamis.
Rond-n-Katibayan; panali; panagat.
Bond r Tibayan ng panali 6 panagot.
Honda Kulong preso.
Bondage-w Pagkapreso; kalagayan ali pin .
Bondmaid-w Aliping babayi.
Bondman n Alipin.
Bondsman-w Taga panagot.
Bojie n Bnto.
Honp-r Alisin ang buto.
Bonfire-n Siga.
Bonne wAng pagaalaga sa 'isang bata
taga alaga ng bata: taga iwi.
Bonnet n Tukarol.
Ponnya Maganda; masaya; maligaya.
Bonnyclabber-n-Gatas na malapot.
Bonus 7i-Ganting palad.
Bony a Mabuto butuhan.
Rooby-w-UIol; bubo.
Book w Libro.
Book-v Ilagay sa libro.
Bookbinder n Taga gawa ng libro; ang
gnmagawa ng libro.
Bookbinderyn Tahian at balatan ng
libro.
Bookcase n Lalagyan ng mga libro.
Bookish a Masipag magaral.
Book keeper n Tenedor de libro.
Book keepiing-n-Ang pagtatanda sa
libro
Booksellern Ang nagtitinda ng mga
libro.
Bookworm n Ang tawong walang gawa
kundi bumasa sa manga libro; ang
maraminng nabasa sa libro.
22
BOU
Boom-n-Palo ng sasakyaD na lumampas
sa dulo ng cable 6 tanikala na na
kakahalang sa labasan ng ilog.
Hoom n Sigaw na malakas.
Boom v-Sumigaw ng malakas.
Boon-n Kaloob; favor; kapalaran.
Boon-a Masaya masagana.
Boor-w Tawong mahirap.
Boorish a Bastos; magaspang.
Boost-r-Buhatin; tulungin.
Boot-n Patong; gamot.
Boot-v-Makinaloang; ipatong; tumubo.
Boot w-Bota.
BootvSipain; isuot ng bota.
Booth-nTiakad; peria.
Bootjack-n-Kasangkapan pangpaalis ng
sapatos.
Bootless a Walang sapatos; walang ka*
buluhan: di pakikinabangan.
Booty nAng ninakaw.
Boraxn-Sal de sosa.
Bordern Gilid; tabi; wakal wakas bay-
bay; dagdag: gasa; banga hangahan.
Border-v Umabot sa gilid; abutan ang
gilid.
Bordering a Nakakahanga
Bore-v-Butasin balibulin; barenahin.
Bore w Butas; tawong ikinayayamot.
Borough-w-Bay an .
Borrow-v-Manghiram; hiramin; suman-
dali.
Hosh-n-Eaululan .
Hosom n Dibdib; puso.
Boss-n-Amo; panginoon; puno; jeffe.
Boss V Mamahala; magpuno; magjeffe.
Botany-w-K arunungan tungkol sa mga
gulay; kahoy; at bulaklak.
Botchr-Pamamaga; mansa; gawa na
hindi tama.
Botch-t?-Mansahin; gawin ng pabastcs.
Both-o-Dalawa. kapwa.
Both-^ro.-Ang dalawa; kapwa.
Bother-v-Yamutin; abalahin; yumamot;
umabala.
Bother w-Yamot: abala; hirap; pagal.
Botheration n Abala; yamot, kayamu*
tan.
BotsBotts n Bulati sa lalamanan, bi-
tuka, at sikmura ng kabayo.
BottlevBote.
Bottle-v-Ilagay 6 isilid sa Bote.
Bottom-a Ang sa ilalim.
Bottom-n-Pusot; puit; ang ibaba.
Bottomless a- Walang pusot, di mata
rok.
Boudoirn-Silid ng babayi.
Bough-Malaking sanga.
Bought-viwp'-Binili; namili.
Bouillon-n-Sabaw
Boulder-n-Batong malaki.
178 .
BRA
Boulevard -n-Carsadang maluang.
Bounce-n-Udlot.
BouncevUdlotin; umudlot.
Bouncer n Bagay na malaki; tawong
sinungaling.
Bouncing a Malakas; malaki.
Bound n-Hanga; wakal; wakas; udlot
lundag; lukso.
Bound V Ilagay ng manga hanga.
Bound v-Lumunda; umudlot; lumukso.
Bound v.imp, d p p. T'ln&ii. nakatali.
Boundary-w Hangahan; hanga wakal,
wakas danay. hibaybay; katapusan.
Bounden-a-Dapat gawin.
Boundless a Walang hanga.
Bounteous-a-Sagana; maganda ang loob.
Bountifula Magsagana; husto.
Bounty w-Pabuya; ganting palad.
Bouquet-w Tali ng manga bulaklak.
BournBourne-n-Sapang munti.
BoutwTalo; away, laban.
Bovine-a-Naaukol sa bakang lalaki
Botoro.
Bow-v-Batiin; yumuko; iyuko; sumuko.
Bow n Yuko; bati; tango.
Bow-w Anomang bagay na baluktot.
Bowed a Balantok; baluktot.
Bowel n Isaw; bituka.
Bowel-v-Alisan ang mga bituka.
Bower n Bahay na munti sa halama-
nan na walang dingding at may
mga uupuan sa loob.
Bower w Ang bumati; ang yumuko.
Bowknot-n Tali na mainam.
Bowl n Mangkok.
Bowlder-w Botong malaki.
Bowl^gged a-Mabilog ang binti.
Bowline n-Lubid ng layag.
Box-n-Kahon; kaha.
BoxwSumbi; sampal; palo; tampai.
Box-r-Ilagay 6 isilid sa kahon; ikahon.
Box v-Sampalin; magboxing.
Boxer n Ang marunong magboxing.
Boxing w-Boxing.
Boy-n Batang lalaki.
Boyish a May ugaling batang lalaki.
Brace-n Pareja; tungkod; dipa; dalawa.
Brace v Itungkod.
Brackletn Pulsera.
Bracketw-Tungkod.
Bracket-v-Itungkod. ^
Brakish-a-Maalat.
Brad n Pakong maikli; pakong maliit
at walang ulo.
Brag-vMagyabang; maghambog magliu-
ngin.
Brag 91 Kahambugan; kayabangan; ka-
hanginan.
Brag-a Mahambog: hambog; mayabang.
Braggartw-Tawonghambog6mayabanyr.
BRE
179
BRI
Braggartismw-Kahambugan; kayaba-
ngan kahanginan.
Braid n Trintas.
Braid v Trintasin; mamirintas.
Brain n Utak; sa ulo.
Brake n-Pangpigil.
Brakeman n-Taga pigil,
Brakish a-Tapsim; maalat; maasim.
Bramble w-Kaugoygoy an na may tinik.
Branw-Darak.
Branch n Sanga.
Branch a Kasanga.
Branch v Magsanga,
Brand n Tanda; marka- tatak; tala; ka-
sangkapang pang lagay ng tanda.
Brand v Tandaan; markahin ilagay ng
tanda; tatakan; talaan;
Branding n Pag lalagay ng tanda: pa .
nananda; pananaktak
Brandish v Kawayin; pagpagin; ipag-
pag.
Brandish n Kaway; pagpag.
Brandnew a-Bagongbago.
Brandy w Al»k.
Brant n Gansang ramo; bibi: itik.
Brash a-Marupok; mainit ang ulo; ma-
butlig.
Brash-n-Butlig.
Brasier-Brazier w-Ang marunong guma-
wa ng mga kasangkapan ng tansong
dilaw.
Brass-w Tansong dilaw.
Brassy a Parang tanso; may halong
tanso.
Bratn Batang hamak.
Bravado n Tawong hambog.
Brave a Matapang. mangahas bayani;
marahas. marikit.
Brave w-Tawong matapang.
Bravery nKatapangan; dabas kapanga-
hasan: tining ng loob.
Bravo-n-Tulisdn na matapang.
Bravo mfer.-Mabuti; tapang.
Brawl-n Gulo; talo; away; usap.
Brawl-t?-Makipagtalo; mag usap.
Brawnn-Lakas; kalakasan.
Brawny a Malakas.
Bray-t?Durugin; dikdikin.
Bray-v-Pumutok.
Bray n-Iyak ng kabayong mula.
Bray-r-Umiyak ang mula.
Brazena May halong tanso; bastos.
Breach n Puang: sira; puit ng baril. *
Breach-r-Pumutok.
Bread.n Tinapay.
Bread th-n-Lnang lapad; kapalaran;
kaluagan.
Break V Basagin; sirain: tipuin; biakin;
lapakin: bumasag; masira; tumipo;
lamagok; lagutin; masayang.
Break n Basag; sira; tipo; lagot; kasi
raan; puang.
Breaker-wAng maninira; maninira.
Breakfast-n-Agahan.
Breakfastt; Kumain ang agaban.
Breakneckw-Lugar na matirik.
Breaknecka-Matulin na matulin.
Breakwater w Harangan ng tubig.
Breastn-Dibdib; loob ng dibdib.
Breast-v Salubungan; lumaban; huma
rap.
Breastbone-w Buto ng dibdib.
Breastpin w-Alfiler.
Breastwork-w- 1> uta.
Breathe-w-Ang hininga.
Breathe-r-Huminga.
Breathing-w Paghihininga.
Breathless a Walang hinga.
Bred v imp &p. ^.-Nagalaga.
Breech n Puic.
Breech v Ibigay ng salawal.
Breeches-n-Salawal.
Breeching-w-Salawalin.
Breed-w Magiwi; magalaga.
Breed n Lahi.
Breeding n-Kagalangan; kaugalian; asal;
galang; turo; dunong; karunungan;
kagalingan; inam ng kilos; pinaga-
ralan.
Breeder w-Taga alaga.
Beeze n Hangin; amihan; habagat
Brent wGansang lalaki.
Brethern n Magkakapatid.
Brett n Carruageng mahaba.
Breve-n-Nota ng musica.
Brevet wKalagayang mataas pero wa
lang dagdag ang suedlo.
Brevity-n-Kaiklian.
Brew-w-Ilahok.
Brew-r-Gumawa ng servesa.
Brew n-Lahok.
Breweryn-Gawaan ng servesa.
Brewhouse w Gawaan ng servesa.
Brewing n Pag gagawa ng servesa.
Bribe n Suhol.
Bribe-t/Suhulin; suhulan.
Bribery w Suhol: pagsusuhol.
Bricabrac n Manga sangkap na munti
ang halaga.
Brick-n-Lario; ladrillo.
Brick-v Ilagay ng lario.
Brickbat-w-Pirasong lario.
Brick kiln n.Gawaan ng ladrillos 6 lario.
Bricklayer-w Kantero.
Brickmakern Ang gumagawa ng lario.
Bridal-a Nauukol sa kasal.
Bride n Mapangasawa.
Bridegroom nLalaking bagong kasal.
Bridesmaid n Babaying abay sa kasal.
Bridge n-Tulay.
BRO
Bridge-v-Ilagay ng tulay; guina>^a ng
tulay.
Bridle w-Cabesada.
Bridle v Pigilin.
Brief a Maikli.
Briefly-adv. Agad; mayamia.
Brier BriarnTinik.
Briery a Matinik.
Brig n Sasakyan na may laiiiang dala
wang palo.
Brigac^e w-Tatlong regimientongsundalo.
Brigand n-Tulisang; masamaiig tawo;
tawong suitik.
Bright a-Makintab; maningniiig. mali-
wauag; makisap; malinaw maliniH
Brighten-u-Lumiwanag liwanagan; pa
kintabin pakinisin.
Brightness-w-Kaliwanagan: kisap; ki
nang kintab; kiais. dilag.
Brilliance-w-Ningning; kisap; dilag.
Brilliancy-n-Kisap; ningning; dilag.
Briiliant-n-Makinis: maningning. maki
sap; raakinang makintab.
Brilliant n Brilliante.
Britnn Gilid; gasa; tagiliran.
Brim-v-Punuin; pumuno hangang sa
gilid.
Brimful-a Puno hangang sa gilid.
Brimstone nBatong Matigas.
Bi indel-Brindeled-a- i atikbatik.
Brindle n Batik.
Brine-w Patis; tasik
Brine vAsinan.
Bringv-Dalhin: magdala; ilapit.
Briny-aMaasim.
Briska Maliksi; magdala; masaya.
Brisket-w Dibdib ng hayop.
Bristle-n Tutsang.
Bristle vTumutsang.
Bristle v Tumindig ang tutsang.
Bristly a Matutsang.
British a Nauukol sa Inglaterra.
British w Ang tawo sa Inglaterra.
Briton-n-Tawong Ingles; Ingles.
Brittle-a-Marupok; lahangin; malutong;
bitakin.
Broach n Aspile; kasangkapang matulis.
Broach-v-Butasing; ipahayag.
Broad-a Malapad; maluang.
Broadax nl alataw na malapad ang ta
lim.
Broadcast wPagsasabog.
Broadcast a Masabog.
Broadcast avd. Pasabog.
Broadcloth-w-Kayo parang merino.
Broaden V Luangin; lumuang.
Broadside w-Tagliran.
Broads word-w-Sabat na malapat at ma
talim.
Progan w Sapatos na magas^pani»;.
180
BUG
Broguen-Salitang utal.
Broil. v-Lutuin sa baga
Br okev. imp Sinira sumira.
Broken-v Basag; sira.
Brokenhearted-a-Malunkot na malun-
kot malumbay.
Broker-w-Katiwala negociante.
Broma-w Pagkain.
Bronchial a Nauukol sa baga.
Bronchic-a-Nauukol sa baga.
Broncho w- abayong Americano na
munti at matigas ang ulo.
Bronze wLahok ng manga metal na
tila tansong pula.
Brooch-n-Alfiler sa dibdib.
Brood w-Akay
Broodv-Takpanin ng itlog 6 akay; mag
isipisip; magwariwari.
Brook w Saloysoy; ilog na munti; sapa.
Brookv Magtiis matiisin.
Broom w-Walis; lawis.
Broomstick-w Tangnan ng walis.
Brothw-Sabaw.
Brother w-Kapatid na lalaki.
Brotherhood n Ang pagkakapatid; kati-
punan.
Brother-in low n Bayaw siaho.
Brotherly a Parangkapatid.
Brougham n Carruage.
Brow n Noo.
Browbeat v-Takutin ang kapwa sa salita
lamang.
Brown a-Kayumangi.
Brown-n- ulay kayumangi.
Brown vTinain ng kayumangi.
Brownish a-Kulay trigo. kayumanginji
mura.
Bruise n-Bugbog.
Bruise-v Eugbugin; bumugbog.
Bruiser-n-Tawong bastos at malakas.
Brunette n-Babaye na hindi maputing
maputi.
Brun^nAlsa, Lakafi ng isang suntok;
untog.
Brush-w Walie na munti; escoba.
Brush-v-Escobahin; lawisin.
Brushwood n Kaugoygoyan.
Brusque a Magaspang.
Brutal a-Bastos. walang awa; jiaranjr
hayop; hiridi marunong maawa.
Brutality n-Kawalang ng awa kabaw.
tosan; kahalayan; kahayupan, kabag
sikan.
Brute-w Hayop; tawong bastos.
Pryony-M Lipay.
Bubble n Bula.
Bubble V Bumula; bumukal; humining.
sumilakbo; bumuluhok.
Buccaneern-Tulisan dagat.
Buck-n-Usang lalaki; negro.
BUN
Bui-k-i' Siiiiiuwail: iiiiiiiruti{[.
Buubet nTimba liolJi; |>aii3iiilia.
Bimkle-n Hibilla.
»iiuk!t!vHil>illAliin.
Buckle ti'Huinu))»^; liiitiialtiktot.
But^kram«.-.uk.>b.
Huckfhot'tt' Per de ^'oiie".
Bnckskin n Katail iig tiipa 6 una.
Bu.l-nKiikiL
Bm) t'buiniikii. isabak.
Uu.l^
n.filat
}<iit]^et » AnK tayunpf at aiiK Inmaii.
Buff II Kittail im ipiiiatcimiot na Inii^iH.
Buffalo-M aUbaw.
Biirfi>on-n- uIk> payano.
B LiHoo n .H u f foil i f 1 1 -A Ma I n n a.
Buffouni' y ti-Biro; katuwaait.
Kiig-nSurot.
Buggy a Masiirot.
Kaggy n-KarriiaKen;; iiiniiti.
Bu^lKnCometa
Bugle ri-Aag corneia.
Iliiililwltayo. jinmawa ^awlii.
Buililn Yari ng iaaiiji baliay; parasii r<a
paglalnyu.
Building n Daliav.
Bulbn-Btikba,
t'ulb ti Maniaga; luiiiake.
Bulbous o Mabiikba.
Ilulge-n HuliOK ''a Inbay,
Bulgev Huiiiu)><>^ ea \iiha».
BiilknLuki.
nulkvfl MEilnki.
BiilJ-.iToro bakan« iaiaki.
Bull a-Malaki; mabajj-'ik tiiut.aiigi^.
BuIIh
UuIIh
lai
Bullion nOiiitu 6 pilnk na hiiiai |>ii.
Elullock-ii'Btilo.
Bnils evenGlliia ng targetn.
Bully )i'Ta«<,ri); liuiulmg at mafiaina,
Bully-v-MaghAmbog ItiuiamTiui^l.inuaiiiii.
Bulwark « Mh ilt tia kuta.
Hutulilebpe n Bubuyog
Bump« Umiimjjoj;,- untojriii.
Sump D Umpog; iiiiCO):.
Bumper n Paiiumpo;;
Bumpkin itTiiwimt: barto»: liuuiak 6
ulol Uwunj; bukid,
Btimptiou!' a Mangahns.
Bun rtunn n Pande><al.
Bunch n-Buig-n Kinaii.
Bunch V Kuniuig isflmji.
Bunchy a May buig niabnij;.
Bund n-Katipiinaii,
Bundle nPiKki» baK.t
Bun.ile-flbigkis; ibaU>t ^.alulan; big
II B rs
Buiin « TapiSu pasak.
Buu)fl)olt ), Biitas 1)^ biirik'H
Bungle «6a»ii, na kung pa]iaaii.i.
Bunglingd Bigla.
BunkB-tJibigoii tatre.
Bu(ikcMalii);a sa hibjgan; tumira sa
Bunker N l.ulagyaii ng uliiig.
Burning «Kavoiig pungnviik.
Buny<..l■».^„nlau,aKa ng duliri ng paa,
Buuj-t.Tan,la na iimui aii^- m ibabaw
iig lubigat tinuHii-okungSfuin dapa(
ii.ugdaaii A,,)! manga siiBukyan.
BtLoi r aluiAngiii.
Buoyancy rtCiuaii.
Bouyimt u Mag.ian: masaya.
Burden K-liuibmiK; bigat ga«a; kalii
rapan; kapagalan.
Burden-c-lpatraboliin ng niabigiit.
BurdeoMome a Mbigat niabirap tiianiiiii.
Burdoi'k-H Mori;».
Bureau s Aparadur; oflicina.
Burg» Nayon.
BurgesM n Hukoni xa nayon.
Burgher „ Aug turn tira 'sn nav<ni
Burglar» Magnanakaw.
Burglarise v Gutiuipaiig; tnagnakuw na
kawiii xa babay.
Burial'fl Paglilibing baunan.
Burin «Kasangkapsn ng platero.
Btirlesnue h Katuwaan.
Burlesque « Maluwa,
BiirlyaMalHkas: u.alnki.
Burn n Siipa aaluysoy.
Hiirn nSiinug; pasu silab |ial(.iH.
Burnn.Sunugin silabiii sigan papag-
paHain; nisglinga»; niagliab; tnapawo;
inasuiiog
Burner-w Manunog,- tagacnnog.
Burning n Miiinil.
BurninaR-Pageuncg pagliab; paglingaH.
pagi'llab.
Burniflh r Buliliin pakinlabin
Burni»li n Bull.
Burnt r/i. ;>, Nasunog. iiakasimog.
Burro-H Juniento.
Burrowc-Naycjn; Hukay ng liayop.
Burrow f Hiikayin ang liipn luiimikav
Burst-T'-Mui
Bur»1-„Piiti>k,
Burthen n Rigat hli-ap; kaliirapai
Buntbeno Bi^taii: mahirapaii.
Bury-T- Ilibiiig ibaon; liutnukny.
Bush n Ugoygoy,
Bunh r llagnanga
BuHbel-nCabiii.
Bui<liy n Masarijia malag".
Busily if Maeipag.
Buskw luyiiH ihanda.
CAI
182
GAL
Busom w Loob ng dibdib.
Buss w-Halik.
Buss v Huraalik; halikin
Bust w Lara^ran ng ulo at balikat.
Bustle w Kadalian; kasipagan; ha-
plitan.
Bustler-Maghaplit: magmadali.
Busy a-Masipag; may ginagawa.
Busy-v-Sumipag. maghaplit.
But cow/.-Bagkus; ngunit; datapua;
yamang.
But ativ.-Yamang; bagkus.
But n Hanga.
Butcher n Mangigilit.
Butcher v-Patayiu ang hayop.
Bucherknife-wCuchillong malaki.
Butchery-n Pagpatay; kamatayan.
Butler w-Tagair gat ng mga alak at
pagkain.
Butt w Malaking bariles.
Butt V Idugtong.
Butt end-w Dulong malaki; puit.
Buttern Mantiquilla.
Butter-r Ipahiran ng mantiquilla.
Butterfly-w Paroparo.
Buttermilk-7iGata8 na walang laknip.
Buttery a-May mantiquilla.
Buttock-w-Baywang: pigi.
Button w Butones.
Button-v Magbutones.
Button holenUhales.
Butress w Haliging bato na pangpatibay
sa bahay.
Bukom a-Mataba; malakas; masaya.
Buy V Bumili; mamili.
Buyer w-Ang namimili.
Buzz-w-Hanging; Haginit.
Buzz vHumaging.
By^re^.-Sa sakay.
By adv.-Ssi tabi; malapit sa.
By-Bye-n Paalam.
By-end-n-Sariling interes.
By gone a-Nakaraan.
By gone w-Anomang bagay na nakaraan.
By-law w-Ordenanza; utos.
By-name n Bansag.
By-name-n-Bansagin.
Bypath-w Landas na tago.
Byroad-w-Daan na tago.
Bystander n Ang nanunuod.
Byway-n-Daan na tago.
Byword n Karaniwang salita; talinhaga
a
Cab a-Carromata.
Cabal n Kapisanan ng tawo; katipunan.
Cabai-v Ma^akala.
Cabbage r-Repolio.
Cabbage V IT mi tin; uniumit.
Cab n w Salong; kubo.
Cabinet-w Aparador.
Cabinet ma er-n-Ang gumagawa nang
mga aparador.
Cable w-Kable.
Cable v-Magtelegrama.
Cable gram-n-Telegrama Hatid Kawad.
Caboose Ti-Coche.
Cacao-w-Cacao; Puno ng cacao.
Cacklev-Tumilaok.
Cackle-«-Talaok.
Cad-wTawong bastos.
Cadaver-w-Bangkay; Burol.
Cadaverous a Parang patay; raaputld:
mukhang patay.
Caddish-a Bastos; hamak; palalo.
Caddy ?i Maliit na sisiglan ng cha.
Cadence-w-Pagkaayon ng voees sa pag-
sasaliia.
Cadet-w Ang nag aaral ng magpuno sa
hukbo.
Cafe-n- Restaurant; fonda; karihan.
Cage-M Jaula; kulungan ng ibon.
Cage v-Ilagay sa jaula.
Caimanw-Buava.
Cairn-w-Bunton ng bato
Caisson-w-8isiglan ng bala ng kanyon:
lalagyan ng bala ng kanyon.
Caitiff-wTawong hamak 6 bastos.
Caitiff a Masama; hamak bastos.
Cajole V Palayawin.
Cajoleryw-Pagpapalayaw.
Caken-Mamon; bara.
Cake v-Tumigas; maging matigas.
Galamitou8-a-Mahirap; mahapis; ma
sakit; masakuna.
Calaboose n Bilango; calaboso.
Calamity-n Sakuna; kahapisan; kahira-
pan; kapahamakan; kasakitan; ka-
siraan ng purl.
Calash n-Carruage na umubrang alisin
ang itaas.
Calcareous-a-Parang apog; may halong
apog.
Calcimine-w-Pamalitada.
Calcimine-vPumalitada.
Calculate-v-Balakin;kuentahin;bilangin;
tasahin: bumilang.
Calculation n Bilang; kuenta; balak; ka
tasahan; kabilugan.
Calculator-n-Taga bilang; ang gumaga
wa ng kuenta.
Oalculous-a-Parang bato.
Calculous-w-Bato sa loob ng pantog;
Paraan ng pagkuenta
CAN
183
CAN
Caldron n Kawa katingan.
Calandar n Caiendario; almanake.
Calf nBulo.
Caliber-n-Laki.
Calicon Ciia; sita.
Calipers n Panukat nang inga bagay na
mabilog.
Calisthenics-n Bjercicio; Pagsanay.
Calix n Balat ng bulaklak.
CalknPasakin; tasakin.
Calk n Pasak; tasak.
Call-v-Tumawag tawagin. dapitiii; uiag*
visita: visitahin dumalaw.
Caller-n-Ang magvisita; lagatawag.
Calling n Tawag hanap *buhay.
Calligraphyn Sulat na mainam.
Callosity n Kalipakan.
Callous n Lipak.
Callous n-Malipak.
Callow-o-Walang balahibo.
Calm n-Kawalan ng hangin.
Calm a-Tahimik, walang gulo; payapa;
mahinahon.
Calm V Katahimikan; humimpil; tuma*
himik; pahimpilin. palubayin; paya-
pain; tiwasay pumayapa.
Calmness n Katahimikan; kapalagayan;
kapayapaan. kapanatagan.
Caloric n-Taginit panahon ng init.
Calorific a Mainit; nauukol sa init.
Calumniate v-Bintangin: magbingtang.
Calumniation n Bintaug pagbibintang.
Calumniatorn-Ang nagbintang; hindi
tama: masama falso.
Calumniatory a Falso; hindi tama; si-
nun galing.
Calumny-7»-Paratang na falso; alibugha.
Calve-v-Manganak; (naaukol sa kalabaw
6 haka,
Calyx-n-Manga dahon sa labas ng bu-
laklak.
Cambric-n Cambray,
Oame-t?. imp.-Dumating.
Camel-7»*Camelo.
Camera-n Kasangkapan sa pagkuha ng
retrato.
Camp.n Lugar ng pagpahinga ng huk-
bo; pahingahan ng hukbo.
Camp-v-Magpahinga.
Campaign-n Panahon ng pag lalaban ng
hukbo.
Camphorn-Alcampor.
Camphorate v Ilagay ng aleampor.
Can-v-Maka; umubra.
Cann-Lata.
Canal-n-Sangka; padaluyan ng tubig;
sangkang patubigan.
Canard-n-Daya; hibo.
Canaryr^-Xbon na munti at azul ang
kulay.
Uancel-r-Lipulin; burahin; umayaw.
Cancellatonn Pagbura; paglipol.
Cancer n Pigsa.
Cuncerous-aaNuukol sa pigsa.
Cancriform-a-May hitsurang alimango,
hitsurang alimango
Cande labrum-w-Lalagyan nang candila
candilero.
Candid a Tunay totoo; ganap; mabait
tapat ang loob; walang labas sa ma-
towid.
Candidacy n Pagkacandidato.
Candidate nCandidato.
Candidature-n-Pagkacandidato.
Candidly a«?<?.-Tunay; totoo; tapat.
Caudle n < andila.
Candle-stick n-Tirikan ng kandila; can-
dilero.
Candle-light-w-Ilaw ng candila.
Candor-7i-0atapatan 6 catibayan nang
loob.
Candy n Matamis.
Cane w-Cawayan; baston; tungkod.
Cane v Hampasin ng baston.
Cane brake n-lubuhan.
Canine a-Parang aso; nauukol sa aso
Canister w Bala ng canyon na kung hi
magpak ay sasabog.
Canker-n Gibik ng suso. pamamato ng
suso.
Canker v Gumibik ang suso; mamatu
ang suso.
Oannelcoal-n-Ulingnamaitimatmatigas.
Cannibal n Ilongot; ang tawong kuma-
kain ang kapwa.
Cannibalism n Kasalbahian; pagkasal
bahi; pagkakain ng kapwang tawo
Cannon-w Kanyon.
Cannonade-vKumanvon.
Cannonade n Pagpuputok ng kanyon.
Cannon ball n-Bala ng kanyon.
Cannon shot n-Putok ng kanyon.
Cannot w Walang kaya. di maka.
Canoe n Bangka.
Canoe V Mamangka.
Canon n Utos. regla.
Canonic-Canonical-a-Nauukol sa regla
6 utos.
Canonize v Ilagay sa pagkasanto ang
namatay.
Canopy «Tabing: baldokan.
Canopy v Itabing; ilagay ng tabing.
Cant v-Kumanta; mag awit.
Cantn Salita na nakakahawig sa kanta
labas ng sulok.
Canteloup-» anteloupe n Kunting melon.
Cantata n Poema na may halo ang mga
kanta.
Canteen n Tindahan; lalagyan ng tubig,
Can tern Takbo.
OAR 1!
CaiiwruTiimabbo.
Uanticle n Ang katita tii SnlomOn.
Canton flannel n Freneln.
Cniivasn-Bniindang,
('nnvnaback-M Patong ilnaat.
CaoTasa vSiyasalin hnmanap nf vnto.
Canraae-n Siyasal; pa((haiiap ng voto.
CapnTnkaro gorro.
CBpuTnptopin: takpan; tapnsin.
Capable-rt May kaya; bihasa; mabnit »a
nay aapat.
CspacioiiM a Maaliwalae; inaltiag; :n»
JUanK malaki.
Oapai;i[y-n Kapalaraii sukal: tokal; Inki.
Cap-a pie-(trfi'. Magbnhatsa ulo hangang
Caparison-n- Koaargkapan tig t^abayo.
Caparison-^/ Gayakiii,
<!ape-n Cnpa.
Caper-r-Mflglikot; magliiiiiinirnn.
Capei--nJ,ikot umlair,
Capi I lary-o- Parang- biihok.
Capital n Nannkol aa buhay ii tilo.
Priineroeahalaga; mainam. inarikit.
Capital-»- Capital; maiiscnla.
Capiial-n Puhuiian
CapitaiiBt «Ang may pnhunan ong iin-
mnmuhnnan.
Oapltalize-a Mainnhniian.
Capital elterw I.^tning iniiii«riilii.
Oapitilioti n Po^piif«it.
Capltn -s-Bahay n^ gcibiurnii.
Capitulate nSuniuko,
Capitnlation n-Pagnnko.
Capon «Kapon.
Cprii:e » Ligaya iiiaiit; pagkaibtg.
■CHpricioas-nMsinaDi: nialigaya.
Capsitimn'Ti-Paniitita.
Capaize-W'Itaiib liiniiiiib.
Ca ps i ae ■«- Pairt a W u b .
CapBiiUr Caput! lary-n-Hiliiirangi-apMiiIn;
noiiukol na capsula.
CapBnIe-n Caps Ilia.
CaptainnKapitan: puno.
Captaincy n Pagkakapitan; kniagayan
C!U.ti,'n"f;ihdnIo.
C:i)ili-i - .; M ■! !:iitp[iita8; mapintaBin.
I'iiiiii ■ .m[: nakiilong.
•-' . .'Ill bninibag^paaiiknin.
Captivii', ., i' i.'L.iiircHo pngkal)ihag,
CaplrirnAng hnmibag.
Captnre uBiliagin,- linniihag snmcaniin;
Grfpliirp n Pagkabibag pngknba; pag-
. pagbil.ig.
Car.,
rabii
bagol.
naikli.
4 CA R
Carat «Tim bang ng ginlo.
Carovansarv-n Tnlutan,
Carbiiie-n Baril na nmikli.
Carbolic c Carobolico.
Carboii-M-UIiiig.
Cnrbima-'cunnrt-Mny balong nling.
Carbriy « PamaiuHna.
Carbmirle n Piaea.
Can' a a « Bantikav.
CarfinSnklnv n^ balahibo.
Car<i-n Snlal na nisikli, Pir.isong carton
na may nskasnlat ang ngalan; ha-
Cariiu Siiklayin ang halahibo.
Cani hoard n Carton.
Cirdia «PuBo.
Cnnlinc n Nannkol pa pUBO.
CardialgiaCardialgy n Sakit ng pusr».
Cardinal a Unang. mahalagang.
Cunlinal-n Cardinal,
Care n Ingiit pagkakalinga; pagiingai;
pninamabala kahirapan.
Care « Injatin pamnhalaan; msmahala.
Caretal-n Maingftt; raaalaga; makalinga;
niBgpasiinod
Careless rt Pabaya «alang ingat; maba-
gal walaiig knlinga; walang ayos,
Cnrelessness-ii-Kapabayaan; kaligtaan;
kstamaran; kabagatan; kanalan ng
Careen-»iH,imi!ig; hlimapay,
Careeiti-Carrera, palakad;lianapbnlifly.
Career t) Luniakad ng matil Ti'
CarreBs-ti Alindngin; palayawin.
CurBsa-B Alindrtg: anis palayaw
Cureworn fl Pogod niahirap mapagal.
Cargfi fl-Panmnialiala; ang niliitan.
Canbon n Kalabaw.
Caricature n Ketrutung niapapatawa,
Carii'at.urer Unman a nang retrntong
falHo
Caricatnrist n Ang gnitiawa ng retratniig
Carl n-Tawong majakan; tawong baftnti.
Carman n Codiero.
Carminative n Carminativo.
CarnnjienLainan " came ng tawo "
hEiyop na patay; kamatayan.
Carnal'» Motaba; nialnninn.
Carnation-M Corn ad On.
Carnation iMapiiIapnla.
Carnival nKnrnnval.
Carn veronso Makakain np kariie.
Carol n-uanla: Awit,
Carol vKumanta Mag awit.
CaronBal » Kalikutng ingay kagnhihan.
kn'Jignyan biroan,
Caninse It Uminom at magkagulo.
Caronsen-Ang pag iinoni atpagBiignlo
Cap-n-Pintasin.
CAS
185
CAU
Carp n- Bum buan.
Oarpenter-n Anluagiie.
Carpentry w Pag aaiilnague.
Carper wAng pnmipintas.
Carpet nKayoiig niakapal na nakala-
tag sa sahig.
Carpet w-Saco de noclie.
Carriage n-Carruage; pagdadala.
Carriern Tagadala aiig nagdadala; t^ga
pasan.
Carrion w Carneng nabubulok.
Carrom»- Carom.
Carry-v Magdaia pasanin; dalhin.
Cartn-Kagol: careton.
Car t-v- Dalhin; ilag:ay sa bagol.
Cartage n Pag lululan sa bagol.
Carter w-Cochero.
Cartilage n Butong malambot.
Cartilageous o Nauukol sa butong ma-
lambot.
Cartridge w Tartucho; punlo.
Carve v-Guhitin; hiwain.
Carving n Ang pag uhit; paghiwa.
Cascade n Talonan ng tubig.
Case n Ba»>ay, lalagyan.
Case V Tsilid sa lalagyan.
Case n Usap; ang nangyayari.
Caseous a Parang queso.
Cash-n Salapi; kuarta.
Cash-w-Ipamalit ng kuarta.
Cash book n Librong tandaan ng pag-
pasok at pag labas ng kuarta sa
caja.
Cashiern-Tenedor de libros.
Cashier-t^alis sa katungkulan.
Casing n-Takip; kahon; lalagyan.
Cask H Bariles
Casket n-Ataul.
Casque n Bariles.
Cassi m ere n- Kayo de lana.
Cassock w-Hdbito.
Cast-v-Hagis; pukol; balibag: tapon;
pagpukol pagtapon; pagtudla.
Cast-v Ipukol . ibalibag; itapon; ihagis.
Cd£ta way-v Tawong hamak.
Cast way-a-Hamak; walang kabulu
ban.
Caste z/Kapisan an ng tawo: lahi.
Caster-v-GuIong ng inga kasangkapan
ng bahay;
Castigate t> Parusabin; paluin; bampa-
sin.
Casting v-Pagbububo; ang binubo.
Castlev-Kuta; bahay na mainara at
matibay.
Castor-v-Sombrerd. ^
Castor oil v Aceite de castor.
Csstrel-v-Lawin.
Casual a-Hindi sinasadya; mataonah.
Casual v Siihdalong walang destino.
Casualty v-Ang ragkakataon; pangya
yari: ang hindi sinadya.
Cat-n Pusa.
Catacomb n-Lugar ng tipunin ang mga
buto ng nangamatay.
Calalepsy n Knlagayan parang patay.
Cataleptic a Nauukol sa himatay.*
Catalogue n-' andaan.
Catalogue V Ilagay sa tandaan; ilista 6
isulat sa tandaan.
Catamarann-Sasakyan na may dalawang
katawan.
Catamount w-Hayop na mabangis na
nakakahawig sa tigre.
Cataplasm n Tapal.
Catapult-n-Panghagis na mga bato at
pana.
Cataract-n Talon ng tubig; (malaki).
Catarrh w Sipon.
Catarrhal a Nauukol: sa sipon-
Castastrophe-n Sakuna.
CatAwba-n-Alak.
Catboat w-l'angka.
Catch V Hulihin; humuli; umabot abu-
tin; dakpin; habulin; humabol; ku-
nin.
Oatch-n-Ang nahuli: ang hinuli*
Catching n Paghuhuli.
Catch penny-o-Walang kabuluhan.
Catchup Catsup n Sarsa.
Catechise-v Magturo sa pagtatanong.
Catechism n Catecismo.
Category n Lagay; kalagayan.
Categorical a Nauukol sa lagay; totoo.
Cater-v Maghanda nang pagkain; mag-
handa.
Caterpillar n Uod, higad.
Catfish n Kanduli,
Catgut n Pisi ng bituka.
Cathartic n Purga.
Cathartic-a-Nauukol sa purga.
Cathedral-w Katidral.
Catholic a-' atolico.
Catholic n- Ang sumasampalataya sa re-
ligi«ng catolico.
Catholicism-Catholicityn-Pananampala-
taya sa religiong catolico.
Catholicize-t; Pilitin ng magiging cato-
lico.
Catkin w-Tinik.
Catmint Catnipn Eabling.
Catsup n- Sarsa.
Cattle nManada ng baka: mga baka.
Caucus-n-Kapulongan ng mga partida.
Caucus* v-Magtipon ng partida.
Caudal a-Nauukol sa buntot.
Caudate a May buntot.
Caudle n Inumin ng mainit para nang
' may sakit.
Caught-v. imp, (Si p, p. 'HmuW; ikakahuli.
24
CEL
186
CER
Caiil-n-Panakip ng ulo.
Cause nEMnaginulan; pinagbuhatan. pi
nangalingan. dahilan: katowiran; ka
tarn pa tan.
Cause-t; Yumari ibigay ug pinagbulia
tan 6 pinagmulan.
Causeless n Walang dahilan.
Cause way Causey -n Daaii na mataas.
Caustic a Mapapasuhan.
Caustic n Gamot na pangpaso.
Cautern-Bakal na mainit na pamaso.
Cauterize v Pasuhin.
Cautery nPagpaso.
Caution-n-Ingat; siyasat bait; unahan.
Cc^ution V Uinabala magbigay alam.
Cautionary a Nauuko) sa iiigat.
Cautious a Dala; maingat mai>aginasiii:
mahinahon.
Cavalcade n- Procession ng raga tawong
nakasakay sa kabayo.
Cavalier n Ang nakasakay sa kabayo.
Cavalier a Masaya.
Cavalry n Kaballiria.
Cave-n-Yungib; lunga. longib; tibag.
Cave-v Tibagin, itibag tumibag.
Cavern n-Yungib. longib lunga.
Cavernous a Naunkol sa yungib; ma-
yungib.
Cavil-w-Dahilan na walang kabuluhan.
Cavil z/Magbigay ng dahilan na walang
kabuluhan.
Caviler-n-Ang nagbigay ng dahilan na
walang kabuluhan.
Cavity-n-Hukay; ukit; butas.
Caw v-Magwaka.
Caw-w-Wak.
Cayenne n Paminton.
Cayman n Buaya.
Cease-t; Tumigil; humimpil; tumahan.
Ceaseless a- Walang tahan.
Cedar-n-Kahoy na malambot at mapul^i.
Cede- w Magbigay; ibigay; ipagkaloob;
pumayag. •
Ceil t;-Maglagay ng kisame.
Ceiling.n Kisame.
Celebrate v-Magdiwang,ipagpista; mag-
fiesta.
Geiebrateda-Bantog. balita; bunyi. ba-
yani; mabantog.
Celebrity n-Bantog:kabayanihan. t
Celebration-nbiwang pista.
Celebrator-n-Ang nagcjiidiwang.
Celerity-n-Katulinan; kadalian; liksk:)
tulin. ' * , '
Celery -n-Kinsay. ;
Celestial a Nauukol sa insik:
Celestial-nJnsik. , ; f /
Celibacy-n-Kalagayan na walang ass^wa;
pagkabagongtaw(^. ) ' ' •
CaJJ-^-Hadlang; butap.
Oellar-n- Lunga; longib; yungib.
Cellular a-May maraming buiae; butas
butas.
Cement n Cimento.
Cement V Ilagay 6 pahiran ng cemento.
Oemetaryn Pantion.
Censern Incensario.
Censor-n-Taga pintas, ang pumipintas;
mamimintas.
Censorious-a-Mapintasin; pala pintasin.
Oensnsw Censo; kabilangan ng manga
tawo sa isang lugar
Cent n Baria cuarta.
Cental n la&ng daang libra.
Centenarian-a Nauukol sa isang daang
taon.
Centenarian n a wo na may isang
daan taon ng gulang.
Centenary n Luat ng isang tiaan taon
Centenary a Nauukol sa isang daan
taon; may isang daan taon.
Centenial a Nauukol sa isang daan
taon.
Centenial-n-Pagdiwang sa katapusan ng
isang daan taon.
Center-w Gitna; ubod; kaibuturan; laot
kalooblooban.
Center v Ipagitna; pirmihin.
Centesimal a Icaisangdaang bahagi.
Centigrade a-May isang daang grado.
Centigram w-Centigramo.
Centiliter ?iCentilitro.
Centimeter n-Centimetro.
Centiped n Uod na may marannng paa.
Centipede n-Uod na may maraming paa.
Central a Sa gitna; nauukol sa gitna.
Centralize v Ipagitna.
Centric a Gitna.
Centrical-aGitna.
Centrifugal-a-Nakakaalis (a gitna.
Centripetal a-Nakakalapit sa gitna.
Centuple alsang daang duble.
Centuple-t;-Dubiihin nang isang daan^^
veces.
Century n Luat ng isang daang taon.
Ceramic-n Nanukal sa mga tapayan
CeramicH n-Karunungan sa paggagawa
ng mga tapayan.
Cereal a Nauukol sa mga mais, pa lay
trigo, etc.
Cereal n Maiz, palay, trigo, etc.
Ceremoniala Nauukol sa cerenionio.
Qeremonial-n-Ceremonio.
Ceremonious a Nauukol sa cerenionio
dakila ayon sa kaugalian.
Ceremonyn-Ceremonio; kaugalian; ka
asalan.
Cei-tftin-o Totoo; tunay.
Cer.tajinly-adr.-Tunay; totoong.
Certainly n Katunayan; katotohanan
.fc
'S.
<'^fiA
-CBnincaiiai: « T'ainicirrtirtitM- nasmmt
Ctrrvica. a 'Naams.ii <«. iii^
CdTvuH- c amiftfi. «V. tMk
-C ■•iiiiim. ffi Pivninni iia^nimiiii: iiu«ns
dsHRifiL •< 'Sakr.
Cixitff r Tnm-'nim ynnncn;
Cmdt- fk Tmiiiii. utTPHfisii.
Otucff]( r TiHwyHTim
Ouam « Tmikaita CBcknoL
Ofaair * TiinHn; «iiiB.
«m ifianf kstnnrufii:
CriMMC « K&rroiits!&
C^iaktrcm «-Takii'j nr nliuir n* mmT jtt-
Ctuiikie • Calif»; tnpoii.
<Si }k •» Y«p<» inTiaiir pim.
CiMilk r^jiu h hill o patiins nj v«»«\.
ChaltT «Paniiff T«»o.
CftxaJk* hu^ • Pitii.
C^iallen^ « HaiDc*n:.^jTo;l!rtJUL;AjiT«han
C%a]k'ng€>r Hixmaiz>oxi. haniiiBin, «^
Tohin.
_ m
Chamber n Knarto f^hd.
Chamber r Ilairay «a «lilid.
Chamberl:iin a Paso f« bahav nang
gobiemo.
Chamber-maid n Alila fta bahay.
Chameleon n Bntiki,
Cham p-r-Ngn masab.
Champa^e h Champa^e.
Champaign m Lupang malaang at patag.
Champaign a Patag maluang; malawak
Champion a Pnno; tawong bayani.
Champion-r Lumaban* knpkopin.
Chance n Kapalaran patad.
Chance-f Itagay sa kapalaran.
Ohance-a-Nagkatfon.
Chancel-n Lugarnang altar 8a simbahan.
Chancellor n Hukom,
Chandelier n Lalagyan ngkinki; aranya.
Chandler nAng magtitinda ng candila;
mangagawa ng candila.
Chandlery ?i Tindnhan ng candiln.
Change r Caguh in palitan; halinhnn;
ibahin: ipamalit biimago; hnmalili;
magpnlit; suklian.
Change n Sukli; palit; pagkalmgo; knib-
han halili.
Changeable Chaniieful r Hin«li flrm«».
v*.«i»n* • ^U***^ »^ »^*1>K t«»*v *%*«i^^.
itoc
v]iiMi'>^ «ft ■»«*<•
Otmw^-fir-tf iMiC ii^tii?>«*li»H: b*»biiv- i*»,
Ohw*rfrrmr-)n^^*rtii?^ >i^ mnMi?>#*>»nv b^
buy^ titif: TT»(k|* df»»>K«i^
Oh«pfiilH«ft.« >|>i>«ni?i'^< l^bO'Cvl*
OhaL^)ifc)9t4i 0«nilU»tk y^i nj^ni: ♦i>^niJv
OhaT»>« « l5-n»ri^
OS«f«^%l^bi^.
Oha-r^ ^T)t^v»
Ohariw^w^Tfi K4i<¥0a1>A)h *i<!*lS. *5Mi ij^n
OhaTVHval r Vhv^^ *
ChaT«<»ii Min|ti; 0*^<A. 0>0n^ bA^Aw-.^
bibti l4^Nb^liii, ^\l^t*v>* b>^^^V»«!
Charily m \ iw^v*
CharUtan m Aug uagiM^i^AblA \\ft ^t^\^\\M
kabxdu\vai\
Charm m l^^ngbalh^A. |viiU)H^<\^i^yAiNi»
pag^atukA. puko.
Charm r TaUkAuiU; i^n^^kMh^
Charming f» MaiUMhv d^kUn
Chnrnol n May \\\\^\\ wft \\\it^ \\^s\)i\s\
Churnt'l bounf n \.\h\\\» ^MiMtoH, \^\^\\^^\
na ikinalaUgynn w^ mg«i Ufti^itkMN
Chart H Mnpa
Chart vUunmwa w^ tunpn
OhiirtorH rnhit\tnlo< nff ihd>if^vnn. Vm^M
latiin
OliArlort» Upnhan.
Ohtiry ri Mrtinj^nt, iHMltnnl
Chiiito «• llnhnlln, iniuiiniiiMt hiMtiiibtil
ChaKo n Pnithnhnl pniiflnngniiii
Chnni^rfiAng hutimlmliMl
ClitiMin n PnrlH maIiivmov
CHI
188
CHO
Ohaste-a-Mahinahon; wagas. dalisay;
mabini; mahinhin.
Ghasteuess-n-aabiuian; kaliuisan;' ka-
purihan.
Gliasten t^-Dalisayin linisin.
Giiasteaingn PagJadalisay. pag liliiifs.
Gaastity n Kabinian: kapurihan; kali-
nisan; timtim; katimtiman.
Ghastise vHainpasin; paluiii; parusa*
hin; magparusa.
Gliastizement n-Parusa; hampas; palo.
Gaat nSalitaan; salita usap.
Gaat V Magsalitaan; makipagusap.
Giiateau-n Bahay sa parang.
Guattel n-Bagay; kasangkapau.
Gbatteri^-Magsaiita ng matulin. ^
Giiatterw Salita.
Ghatterbox-n-Tawong masalita.
Chatty a Masalita.
Cheap V Miira: hamak.
Cheapness n-Kamurahan.
Cheapen v-Bawasan ng halaga.
Cheat nTekas; daya patibong hibo;
tawong magdaraya; tawong snitik;
paghibo; Manunuba.
Cheat v Hibuin; dayain; tumekas; te-
kasin; manuba ankinm.
Check n Pigil; billete.
Check-w-Pigilin; pumigil; ampatm; pa-
hintoin; awatin.
Cheek n Pisngi.
Cheer w-Sigaw ng tuwa.
Cheer-v Sumigaw dahil sa tuwa.
Cheer v-Bigy an lakas.
Cheerful-a-Masaya; maligaya; nakahi-
lugod; nakatutuwa; matuwa.
Cheerless a Malunkot; mapanglaw.
Cheese n Queso.
Cheesy-a Parang queso.
Chemise n Camison.
Chemist n Kemista.
Oheque-n-Cheque.
Oherish-n Palayawin; ingatin.
Oheroot-n Tabaco.
Cherry a Oeresa.
Cherry nMapula.
Oherub-n Sangol; batang maganda.
Cherubic Cherubical-aNauukol sa ba
tang maganda.
Chest TtKaban; haul.
Chestnut-n Castafio.
Chevalier-n-Tawong sumasakay «a ka-
bayo.
Chew V Nguyain; ngumuya.
Chickn-Sisiw.
Chicken-n-Manok.
Chicken hearted-a-Duag; mahinai ang
loob: matatakutiu.
Chicken poxn-Bulutong .tabig.
OhJde vG&a&an, tuksuhin.
Chief a Uniing; malaki primerong.
Chief n Puno; singkad.
Chieflly-o^v.-Nauna.
Chieftain n Puno.
Chaignon n Pusod.
Chibiain n Alipunga.
Childn-Bata
Childhood w Pagkabata kasangulan.
Childish-a- Parang bata; ugaling bata.
Childless-a-Walang anak.
Childlike a-Paran^' bata ugaling bata.
Chill n-Ngiki.
Chill-t'-Ngumiki.
Chillya Malaniig na kaunti; malamig
lamig.
Chime-w-Tugtog ng compana.
Chime-v Tumugtog ang compana.
Chimerical a Maguniguniin.
Chimney n Palabasan ng asd; dapugan
na labasAn ng as6.
Chimpanzee-w-Ungong malaki.
Chiu-w-Baba.
China w China;
Chinch-w-Surot.
Chin cough-w Ubong malakas.
Chine n Gulugod.
Chinese a Nauukol sa Insik*
Chinese n-Tnsik; tawong insik.
Chinese-w Wika ng Insik.
Chink-vBitak: lamat lahsng.
Chink-v-Bitakin lahangin lumahang.
Ohintz-n Sita.
Chip-r? Tatal; pingas.
Chip-t? Pingasin: tatalin.
Chips « Pinagtatalan.
Chirp-w-Siap.
Chirp z/Sumiap.
Chirrup-n Siap.
Chirrup f-Sumiap.
Chisel-n-Pait; lukob.
Chisel-vMagpait; raaglukob: lukubin
Ohitw- Batang munti: supling.
Chit chat-n-Salita.
Chivalric a Mabuting loob, nauukol sa
kaginoohan.
Chivalrous a Mabuti ang loob maginoo'
maganda ang loob.
Chivalry n Pagkaginoo.
Chive nSibuyas na munti.
Chloroformn Cloroformo.
Chloroform v-Patulugin sa Cloroformo.
Chock-vTalian.
Chockodt;. Puno; 1 u b o s ; p u n o n g
puno.
Chocolaten-Sikolate.
Choice n-Hirang: pili; Ingod; pagpili>
pamimili.
Choice-n-Hirang; mainam.
Ohoir-n-Coro.
Chokev-Inisin; uminis.
C ID V
ChulermGalit.
Cholera n I. olera.
Olioler n Apdo.
Clioleiii; a Nauukol aa galit.
Ohuleric a auukol an apci».
Cholera [ixirbu^H» (ilerainorbo;t:olerin,
Cliouae 1^1halal; piliiii; pumili: tiuuii
rang liirangin liumalaw; iiiaglialal.
lieaiiii).
Ohop-t)^ Hiitolin; tadlariii palakolin.
Oliup n-Piitu pagpupuCol . tndtuil.
Obop-nHifstek.
Oliiipstiukii-CTibiertos iig manga iixik.
ChoruJ H Nnuuko! ea i;on>.
Cliuril ■» Kutrdaa
Ohord-vllagny ug knerdau.
Cliore-nMunlitig trabajo.
Choristei -«-'■ antador,
Oborua n Kapisanan ng manga uaiiia
Ohoae b. ttnp. Pinili: puniiii.
ChoBen u. p. f PiiiJli na. iiakapili iia.
Chowiier-n Pagkasnlii.y ng pagkaiii.
Chowder-ti Lutiiiii ng sabogRahog.
Chriat-nt mtti.
Ob^iaten't^BiDyagiD; bninitiyag. innp:-
" bill )-&((.
Chmteiidom-'i Lupaiii ii| manga bin-
yagan.
Cbtiatian-ii'Biiiyagaii anR biiiinyniiaii.
Cbristisua-Naniiku aa pagbibiiiyag.
Christ ianily-nPagkabiiiysKan,
Chrimiaiiize t BinyBgiii magbmyat;.
Clirlstmaa -H-PaKcu
CbroniatiC'i) Nauukul sa manga kulay.
Cbrom en Metal iia maputi at matigat>.
OhronkaNauuko] «a panalion.
Chronicle nTniidauij ii^' manga bagay
□a nangyari sa iba,t, ibang panalion.
Ohroniule v I'iatabin ng manga naiifc
yari saiba.t, ibang paiiahon.
Chronometer nReloe60rasannaniabuti.
Ohub-nHalobaybay,
Obubby a I*andak mataba.
Chuck-tf Sumiap.
Chuck-n Slap.
Chuckle n Tawa.
Chamn-Kaulayaw; kalaguyo. kaibigaii.
Chum e-Magkalaguyo; magkaulavaw.
Chntk-n Pirflsu
Chunky a-Mataba; paodak.
Obarch-n Sinibaban.
ChDrcb tnaiin'lawoni; simbahan.
Churchwarden n Piin-a] ng aimbaban.
Churchyard n- Patio,
Churl «TawoTih- bast-.e at may maxa
man;; kaiiyalian
Oharlish a Maramot at hastos.
Cham V Pagpsgin: galawin.
Cider nEatae ng maneanas alak.
!S> CIT
Cigar n Tabuco,
Cigart'ite-n > iKarrillo,
Oihan-Piljkmuin.
Ciliary-rt Nauiikol «a pilikniaia.
Cinder nUling Abo
Oinnamou n Cnnelu.
Cion n Supliti^.
Cipher n Zero.
Cipliur II Kuentalitii; nmpkuenta
Circle n-Bilog; kabJIugan
Circle V raUtihin. pumalinlii.
Circlet-n Miinting bilog,
Cin-uitnPalibid bilog palihot: paligid,
Ciivna i-tunialigid pnniolibot piimii-
Circuitous a Mabilog; malikoliko; ji»;
Circular a Mabilog
Circular nPabayatr ng iKaitfi bniray
Circularity w-Kabilugan.
Circulate >i Ikolat: ipamalat.
Circiilation-nAtig pagkakalat.
Circumferencen-PaliKid. palibid kabi
Ingan.
Circumflex nKurlit.
GircumftexaNauukol sa kurltt.
CirnitnloiiKioii fi Salilong baliklad.
Oircuni naviaate v Paligiringangmiind-,;
pumuligiil na mundu,
Circuui iiavigationn Pa^papaligid ng
Circuit! polar a Malapit ea hllagaan ng
mundo.
CircuuiBcribec Kulungio; paligirin ng
guhit.
Circumscription m Guhit ea labos ng
anomang bagay 6 lugar.
Ciriuuifpci-t a Mubai marunong: ma-
iiinaini}] l.rinavjid; mahinhin.
Cif-iiii.-["iii^.i, ;, Kahinhinaii bait;
into, lUiryi'ii^ k:irunungan Jiinaboii
Circumstance nAng Nangyari
Cir,'uni^t3(i(.-ial-fl-Nauukol ea manga
CircumventcHanato sa pagdadayu,
magbalatkayo
Circuciivention it Pegdaraya pananalo
sa pagdaraya daya.
Cia atlantic a Sa gawi
:. ng dagat
Ciatern-n ISalun
Citadel n Kuta ng bayan.
Cite-vSabibin eayeayin. magHaynsy
mageabi: magpuhayag: pahuyagin.
Citation N Pag^abi: pahayag,
Ciitnzen n Tawnii;.- bayan.
Citric a Nauukol ua kundol 6 deyap.
Cjtron n Kundol.
City» Bayan na malaki , malaking bayari
CLA
Cii'eB n Bawang,
Civic; oNauukol sh paii^tio.
Oivil'd Masiiyo; mabnit, inasalan»;.
Civilian n Paiaano.
CinlitynAnyo; Buyo galang: hinhin
kilos na moinam. haiiJog.
Civilization n Dunong; lialagaynn ma
rnnony.
Civiliae-r-Tiirnan.
Civilizeii-aManinonj;: tnav iliinong.
Clabber n Paglalapot ng gotns.
CI ihber-i> Liitnapot.
Clark-,vNguina«iih
Clnck-fiNensHb.
Clad B. imp. A
90 ^CLl
clatter tt Knmalog.
Clatter»! > alog.
Oloiise n-Pangkal.
Clavicle n-Btito ng liift.
Claw-r-Kiiko ng pflB ng havop 6 iboii.
Claw t) Umukyabit.
Olsy-n Piisall.
Glay-t) Pahiran nj^ pnaali.
Clayey a-Mny halong pusali; nauiikol
tia punali.
Clean a Maiinis: wagas^ walang halii;
inaselang hawan; tagands maayori.
•.ana-fv.Wa^as walang balo; walang
p.-NakoBiiol;
Claim V Hnmingi; ariin.
Claim n Hingi.
Claimant nAng humihinSi
Otam-nTainftn
Clamber- 1'. Umaky at,
Clammyf-Maputik: parang uhog'
Clamor cGulnhin maggiito; umngong;
Miimigaw hiimiyaw.
Climor t! Gulo ingay iigong kalabog:
liiyaw karnlnhnn kaingAvan.
ClamoroiiH a-MainJay: magiilo.
CliimpftPanipil.
Otamp-w I pi tin.
Clsn«Lnhi.
CUBman-n-Biilang tawo, ng ieang lahi,
Clandealinea Lihim: tago.
ClanilaBtination-n-Lihim.
Clang ti Tumnnog.
Ciang n Tunog.
ClangornGnlo ingay,
ClangorouB-a-Magulo.
Clank M-Tunug.
Clank DTumiinog,
Clap t'Tnniagupak, tat;iipakin,
Clap « Tngupak.
Claptrap-n-HiboL riaya.
Claptrap a Nakailadnva; uakahihibo.
ClaretnTinto.
Clarify uTowirin liunayin; liwanagin;
dalii^Hvin. Iiimiwanng,
Clarinel-Clnrionet «Clarinete.
Clarion nTriimpeta.
Clash nUniumpoB; bnuiungo.
C!a"li n flungo: bnnj;n: nmpog: untog,
elanp II Hnpiawak liawakin,
ClaapnHawak.
ClasKnClaae: hinlog; labi.
e llaeay na gra<lo.
sukal.
Glean t)' Lin is
talin
Olaxs
OIhi,r
<;ClaP9icaln
wsirn-HtionTiPu
iiBBify-ti IJapay
r^mpatan.
Cleanliness n Katiniean, kakiniaan; kn.
Hnawan.
Cteanly-'if/'i.Miiliiiis; walang halo; ma-
aelang.
Cleanse v Dalleayin: linisin; pakalini-
ClearaPnrO' tiinay totoo: maliwanag:
hawan liayag di inalabo.
Glfar (1 Maiinis; watnk maa1iwala(>.
Clear-odv -Wagae; walang halo; mali
nis aliwalae.
Clear t'>l.iwaiiagin,' dalisayin: linioin,
Clearn-Lufania walang kahoy sa gu bat,
Olearence«-Pag lilinia.
Clearing n I. il^fll' na maiinis.
ClearneBs-nLiwanag; kaliwanagan: ka-
Gleat n Tablang makltid.
Cleavage n Pagbibiak.
Giaveo-I.Bhangin: biakin,
OleaA-em Palntaw,
Cleft n Ritak lahang.
Cleft-ftMabiak.
Clematis n Linay na may bulaklnk.
Clement n-Maawain,
Clemency n-Awa; habag kaawaan.
Clergy n Kapisanan ng inga pari.
Clergy man n- Pas tor, ■ .
Cleric M-Taga eolal; pari.
Cleric- lerii-alcNauukol aa pari; nann-
ko] sa tsga snlat.
Clerk n Et^cribienle taga «ulat aiig
nagtilin-ila, lindera.
Clever-d Biliaiia. mariinong; ganap^ ma-
bait.
Cleverness nKarunungan; dunong.
Clewn Rola ng pisi.
Click T Pumalatsk,
Clifk ttPalatak, >
Client-n Ang kinalong ng abogad".
Cliff-n-ltatong matirik, '
Clim
n-OIin
Glim
-.-Ciii.
Olincli-B-Silei
Oting V SiiRiabit duniikit.
Glink-f-UmELlalad.
tiHiik-n Alala,
Oliaker-n-Abo ng uljtift.
Olipv-Bawasan, itwatiaii; iintian: giipi
tin: liiwaiij.
OlipnCiipii liiwn.
Clipper n ng guiiiugupit.
Clippii^gn Pagguifupil.
Olippitig'M'Pinag gupitan.
OliqUe» Kapiannaii.
Olnuk H Oamit na paii); ilrabaw,
Olonk-D Isuot d£ pang ibabaw.
Clock n Reioa: oraean.
Clock work-it'Mskina iig relos.
Clod-n Tingkal.
OlDd-v-Tuminukal.
Oloddy a Matingkal.
Olod hopper nTawoiii: bastoe; tawong
parang tanong barnak.
Clog-H-Abala.
Glugp-Abalahin.
Cloggj'-aMakakaabala.
Cione-t TapUBio; iaara; yariin: utasin;
tumapu»: uailhaii.
Olose-o-Tipi mSBiiiHiu; raarairot. mail-
pid kuripot; nialiiKpil fjipiL-
Close aL'ri, Malapil; inakipnt. makitiii.
Olose-n-TnpoB; katapiusaii.
GlOBed-a Utap.
Closely -oil'. Malapit na malapit,
OloseneHB-n-Lapit; kalapilan; kakitlran;
kaaikipan; ka^ip'ia»; kakipiitan ka-
1 COI> ^
Club foot M-Pilay ang isang patl.
Cliien-Guiii. taiida
Clomp nttuntoii na waUii); bitHiira.
CluuiHV a BaatUB,' mabagal,
Oiling t'.p..;j.-NakaiJikit ilinikii; eina-
bit: nakueabit
CI usler-i- Piling
Cluster I' ' UDiiling.
Outcli-n [la«ak.
Cliitcli V Hawakan: humauak.
Coai'h nCoi-iie.
Oofti:li«-Magiurn.
Coucliuian n Coubero.
Coadjutor-« Aug lalaking tiimiitiiloiiit
CloeetnSilid na kinalalagyan ng mga
damit.
CiotnPaLak ng dugo.
Cloth n Kayo.
Cloth* e-Isuot ng damit.
Clothcs-n Manga damit
Clothing n-Darait.
Cloud nUlap; alapaap.
Cloud V'Dumiban; labuaii padilimin.
Cloudless a Walaug uiup nialiwauag.
Cloudy o-Maulap may ulap; malabo.
Cloutn-Tutop; pakiin»; munti at wa-
lang ulo:
Clout ti-Tutupan.
Clove v-Bitnga Dg paiiiitita,
Cloven-v-Piniak nabiak.
Clover n Da mo.
Clown-N-Bobo.
Clowniehd-PaTaiig bitbo.
Oloy v-MabiiBOg. yumamot,
Club-n-Palo; tutigkoil pumalo.
Olub t> Paluin; pumalo; paluin naitg
tangkod.
iba.
Ijulri:
Liba.
H Aug babaying ii
tuluug
CoalnUhng
Coalvllagay ng uling: punuin nnng
Coaleete i/Ihalo. ilakip ilaDgkapii«<ama>
Buiiiaitia huinalo.
Goalition-HPagkukalapat:pagkakaltikip;
pa^kaknpii-aTi.
CiidI pit n Hukaynu ng uliiig,
Uuaree a Mngaspang; bastos; hnngal,
wiilaug pinag arnlan.
CoarseiieBB-« KabaBtiisan^ kapai.
Coast II Baybay dagat.
CoaHtT'Lumnyag malapit «a baybay
dagat.
Coamer«f-UBakyfl,i na bind! Iiimay.i
Ba baybay dagat.
Coat n-Baro.
Coat w-Ilagay sa bnrii.
CoBx-i/Palayawin: alindugin; paaiiioiti;
manuya; magdilniUI;!.
Coaxing nPaj; lalavaw; pag aalindug:
puBdidiladiln,
Cob-H-BuBBl.
Cobbie-Ctibble Btone-w-Batong munti.
Cobble n Tutupan ng ningaspang,
Oobblern-Taga tutop.
Cobra de capello-n Tankaiba.
Cobweb n-Ba hay gaganiba.
Cot^hineal nTiuang mapula.
Cock n Manok: yawi.
Oockade n Buhol sa sombrero,
Oockle-w Talaaii.
Cockney n Taga bayan ng Londrefi.
Cock pit n Sabungan; gallera.
Cockroach n Ipie.
Cocks comb n Tuktok ng manok
Cock Bwain-n-Ang umuugit i<a SBBakyaii.
Cocoa n- bcbo,
Oocoa-n-Punong cacao.
Cocoa palm» Puhong niog.
Cocoanut-n Niog.
Cocoon nBahay ng uod.
Cod n Bakalaw,
cor.
192
COM
CodcHe r-Palayawin.
Code-n-Kapisanan ng manga atos nang
gobierno.
Codger n Tawong maramot.
Codieil-nSulat iia kasama 8 a testa
niento.
Oodify-r-Ilagay sa codigo.
Coefficient-n-Katnlong.
Coequal a Kapantay.
Coerce v Pilitin; hibuin; dayain.
Coercion n Pagpilit: hibo daya.
Coercive a Makapipilit
Coeval n Kalaban; katalo.
Cofee n Knpe.
Coffee pot n Kapetera.
Coffer n Kaban ataul baul.
Coffin n-Ataul.
Cog-r Hibuin.
Cog t' Hibo; Ngipin ng gulong.
Cogency-n Kalakasan.
Cogent a-Malakas: di makalalaban.
Cogitate v Magwariwari; niagbulaybu-
layin; magwari magisipisip.
Cogitation-n Pagwawariwari wari pag-
bubulaybulayin; pagiisipisip.
Cognac n Cofiat.
Cagnate a Kambal; kambal.
Cognation n-Pagkakaniaganak.
Cognition n- A lam; pagkakaalam.
Cognizable a Magkakaalam.
Cognizance n-Pagkakaalam; alam; pag
kikilata.
Cognize r-Malaman: makialam.
Cognomen-w-Apellido.
Cog wheeln-Gulong na may ngipin.
Oohe»^e r Dumikit.
Ci^herence Coherencyt» Pagdidikit.
Coherent a Makadikit.
Cobort-w-Pulutong ng sundalo.
Ci>il r Ikirin
Coil-nlkit: bilog.
Coin n 8alapi; kuarta.
Coin r Guniawa ng salapi.
Coinage n Salap ; paggag:iwa ng salapi.
Coincide r Umavon; makiavon. makiisa;
umavos.
Coincidence-ii-Ang nangyari sa isang
panahon; ang pagkayaring sabay.
Coincident-o-Nauukol t^a isang panahon.
Coir-M-Bunot ng niog 6 mansana.
Coke-ii-Uling ng metal.
Coke t* Gumawa ng uling.
Colander N-Salaan,
Ci^ld rt Malamig; maginaw.
Cold-»-Lamig, ginaw.
Coldness N Kalamigan; kaginawan
Cole-H Gulay parang repolio.
Cole wort wRepiillo na malambot ang
ulo.
Cv>lio M Kabag, apad
Coliky-n-Ki nakabagan .
Collapse V Lumagpak; masira.
Collar-n Liig; cu» Ilo.
Collar visuot ang cuello; hawakan sa^
liig
Collation-n Pagtatapat minindal.
Colleagues I asama; kasabay.
Collect-t? Iponin samsamin; tipunin;
n^agsampam. magtipon; ikama; mag-
tipon; mng^amasama: pumi^an.
Collect nDasal na maikli.
Collected a-Naipon: nasamsam; buo ang
loob.
Collector-n Maniningil taga pamngil.
Collection-n Paniningil pagsamsam:
pagtitipon.
Collective a *^inkad magkakasabay.
Collectively adt\ Sabay8abay;8ama«aira.
College n-Colegio.
Collegian n Ang nagtaral sa colegio.
Collegiate a Nauukol sa colegio.
Collegiate n Ang nagaaral sa colegio.
Collide V Ibungo; bumungo; umumpog:
magumpngan; umuntog.
Collier-n Ang maguuling maninibag.
Collier n Sasakyan na may lulangnling.
Oulliery n-Tibagan ng uling.
Collision n Umpog; untog: bungo.
r*olloquia1 a Nauukol sa salita.
Colloquialism n Karaniwangpananalita
Colloquy-n Pananalita; salitaan.
Collusive a Nauukol sa salitaang lihim.
Colognen-Pabango.
Colonel n Koronel: puno ng isang regi-
mientong sundalo
Colonelcy-Colonelship n Kalagayan ko
ronel.
Colinist n Colinista.
Colony-n Colonia.
Colonnade n Taludtod ng mga haligi.
Color n K ulav color.
Color r-Tinain.
Coloring-n ( olor pagtitina.
Colored-aMav kulav makulav.
• • •
Colossal a-Totoong malaki.
Colossus n Larawan na totoong malaki.
Coltn-Potro.
Coltish a Nauukol sa potro: panuif!
potro.
Colter II Sudsod.
Col umn-n Haligi.
Columnar a May maraming haligi.
Coma n Coma.
Comate a Mabuhok
Comb II Suklay.
Comb-(o/ a dW^rtoiVTuktok ng manok.
Comb-r Suklay in, magsuklay.
Combat- r-Maga way umaway; himaban
magbangay; lumusob. bumaka.
magbaka.
COM
193
COM
Oombatw Digma; pagbabaka; labanan;
laban; pag aaway.
Oombatant-a Nauukol sa digma.
Combatant n Mandirigma ang lumala-
ban; ang nagbabaka.
Combative-aMasungit mabagsik.
Combination-v Pagkakalapat; pagkaka-
pisan; pakaknsaina.
Combine w Isania; ilapat.
Combustible a Madaling maglilingae.
Combustible-rt-Ano mang bagay na ma-
daling magi lingas
Combustion n Lingas: sunog paglingas.
Come v-Dumating lumapit: mangaling.
Come up v-Pumanhik; Umahon.
Oomedian-w-Kumediante.
Comedy-n-Kasayahan: komedia.
Comelya Maganda.
Comeliness wKagandahan.
Comet n Cometa
CometeryCometic-a Nauukol sakometa.
Comfort w-Aliwin; tnwa.
Comfort V Aliw matuwa.
Comfortable-a-Nakakaaliw;nakalulugod;
magaling.
Comforter n Kumot.
Comfortlessa-Walangr kaginhawaban;
walang aliw; hindi maaliw.
Comic-Oomical-rt Masaya; mapagpatawa.
Comicality Comicalness-n-Kasayahan.
Coming a Darating.
Coming n-Pagdating; pagdatal.
Comma-w-Kurlit.
Command n-Utos pamumuno. kapang-
yarihan katungkulan pamamahala.
Command vMagutos; magbari; mamuno.
Cojnmnndant M Puno.
Commander-n-Puno.
Commandment n-Utop.
Commemorate-i; Magdiwang,
Comraemoration-w-Pagdiwang.
Commence-v Mulaan buhatin; magmula;
pas mulan magsipamula.
Commencement-w Pasimula; pinagbuha-
tan; pinagmu1aan.>
Commend v Puribin: igalang.
Commendable^ Dapat puribin; dapat
•mahalin dapat ipagtagubilin.
Commendation n Pagpupuri.
Commensurate a Parisukat.
Commensurate v Hueayin; ayusin, pari-
sukatin.
Comment v Saysayin sa pintas.
Comment n-Pintas; kasaysayan.
Commentary n Kabulugan; kasaysayan;
salavsav.
Commentater n- Ang nagsasaysay.
Oommentator-w-Ang nagsasaysay.
Commerce w Pangangalakal.
Commercial a Nauukol sa pangangalakal
Commiserate v Maawain.
Commiseration n Awa; babag.
Conimission-nBilin: katungkulan.
Commission r-Ibigay ng katungkulan;
ipagbilin.
Commit vlsangla; sanglain gawin.
Conimitmentn Sangla pagsasangla.
Commiteen-Kapisanan ng tawo.
Commodious rtMaaliwalas: maluang
malaki; maluag.
Commodity n Kalakal.
Commodore n Puno ng mga sasakyan
na pandirigma.
Common a araniwan; gawi.
Common n Solar; plaza.
Commonern-Karaniwang tawo.
Commonly adv Gawing: karaniwang.
Common-place a Karaniwan.
Common-place n Karaniwang sagot 6 tu-
gon; karaniwang tutol.
Common-wealtb n-Fsang nacion; sang
katawohan; manga tawo nang isang
nacion.
Common-weal n-Isang nacion; sang ka-
tawohan; manga tawo nang isang
nacion.
Commune-v-Magsalitaan.
Communicant v- Ang tawong nakikina-
bang.
Communicate-1' Magsabi;magbigayalam;
sabihin ipahayag.
Communications Pahayag; balita; sulat;
salita.
Communicative a-May gustong mag sa-
lita
Communion-w-Comunion.
Community n-Kapisanan ng tawo.
Commute v Palitan pumalit.
Commutation-n Kapalit; palit.
Compact a Malaki masinsin siksik tipi.
Compact-vHigpitin ipitin.
Compact-w Salitaan; trato.
Compactness n-Katibayan; kasinsinan.
Companion n-Abay kasama kaalakbay:
kaluguyo: kalihim kasabay; kausap.
Companionable n-Mainam makisama.
Companion-sbip n-Pagkakasama.
Company-w Tropa compania: kaalak-
bay: kasabay kasama: pagkakatipon;
katipunan: kapispnan.
Comparable a- Makakabarap.
Comparative a Di pa siguro.
Compare-r-Iharap: sukatin; magparis;
tarubin; itulot.
Comparison w-Pag tatapat; pag harap;
pagsukat.
Compart v-Hatiin: hiwalayin.
Compartment n Kuarto: silid. isang ba-
hagi.
Compass ?i Aguhon.
25
COM
Oompassv- Pumaligid.
Compassion nAwa; habag; kahinaliina
yang; hinagpis.
Campassionate-a-Maawain; maawa; ha
bag mahabag.
Compassionate-v-Maawa; habagin.
Oompel vPilitin; higpitan.
Compend n-Kasaysayan; sulat na ma
ikli.
Compendious a Maikli.
Compendium n Tandaan.
Compensate-v-Bayaran niagbayad; upa-
hin: umupa tarataman upahan.
Compensationn Bayad, upa; kagam-
pan: ganti.
Compete v Lumaban; labanin.
Competence n Kalagay an; kaya; kasu-
katan.
Gompetency-nKaya; kasukatan; kaba-
gay an.
Competent a Makaya bagay; akma.
Competition-?» Paglaban; pagtatalo.
Competitive a NauDkoi sa paglaban.
Competitor n Kaagaw; kaa>vay, kalaban;
katalo.
Compilation n Paggagawananganoman.
Compile vTipunin; gawin.
Complacence n Saya; wili; kasayahan
Complacency n Saya wili kasayahan.
Complacent a Masaya; masunurin.
Complain v-Dumaing; niagdaing; niag-
damdam maghimtitok managhoy.
CompIainant-n-Ang dumadaing.
Complaint n Daing sumbong taghoy;
hinanakit; danidam; karamdaman.
Complement n-Kahustuhan: kasukatan.
Complete-a Lubos; husto puno ganap:
"" lipos; sakdal. pnspos: sinkad; sawa;
walang kulang
Complete vTapusin; ganapin; idaos:
hustuhin.
Corapleteness-n-Kayarian lubos; sidlii.
Completion-n-Kayarian; sidhi.
Complex a Pasuotsuot; hindi maliwa
nag; mahirap tarukin; mngulo.
Complexion n-Knlay at liitsura nang
mukha.
Compliance-n-Pagtupad; bandog; suyo;
paglinkod. kapakumbabaan.
Compliant a Mapaglinkod; niapagbigay
loob malambot ang ngali; masunti
rin; masaya ang loob: niasuyo.
Complicate v-Guluhin, pilipitin.
Complicate a Magulo: pasuotsuot
Complication-n-Kaguiuhan; kapilipitan;
gulo.
Compliment n-PakuniU8ta; pabilin; V>i
yaya: bilin; kumusta.
Compliment-r-Purihin; jralan^in.
Compliinental a Mapnri
194
CON
Complimentarya-Jd^apuri.
Comply vTumupa(4; tuparin; umayon;
magbigay loob pahinuhod, sumunod.
umayos.
Component a Nakatulong.
Component-w-Bahagi.
Oomportr-Dalitain;dalitaan;dalumatin:
damutin.
Compose-v Isulat; gumawa ng sulat.
Composed a-Buo ang loob. tahimik.
Composed ly-o/iv -Tahimik.
Composer w-Ang gumagawa ng sulat.
Composite-r» May isang bahagi.
Oompbsition-w-Halo,- lahok ang sinulat
ng sarili.
Oompost-w-Dumi ng hayop.
Composure nKatahimikan.
Compound-v-Hulihin; lahokin; ilahok.
Compound a Nakakahalo nakakalaho ,
Compound n Halo; lahok.
Comprehend-v Tarukin ng isip umin-
tindi; dingin; mawatasan; duminig;
tantuin; abutin ng isip
Comprehension-n Pang intindi dunong.
Comprehensive a Maabot ng isip.
Compress v-li pi in. pai pikin; ipitin.
Compress n-Tipi; pangpaikpik.
Compressed a- aikpik tipi.
CompressionnPagpapaikpik.
Comprise-t; liahok; ilangkap; maglaman.
Compromise nSalitaan pagkakasundu-
an pinagkasunduan.
Compromise-r Magkasundo.
Comptroller-n-Puno.
Compulsion n Pagpllit.
Compulsory a Mapilitan.
Compulsive a Mapilitan.
Compunction n-Hiya.
Computation n-Bilang kabilugan.
Cumpute n-Bilangin; bumilang.
Comrade-w-Kaulayaw kasama kaibigan,
kalaguyo kasabay.
Con t7Magwaiiwari; magisipisip.
Concave-rt Malukong.
ConCave-n Hubog; hukay.
Concavitv-n-Kahumbakan.
ConcealtJ-ltago;tumago magtago;ibaon;
iligpit; lumigpit; ikalong knmalong;
ilihini; itaan.
Concealed v. p. p -Tinago
Concealment n Pagtatago; pagkalong
pagtatakpan.
Concede v-Pumayag; umayon; sumunod;
magbigay magkaloob suniuko.
Conceit n-Yabang hambog,kayabangan;
kahambugan; kapalaluan.
Conceited a Mayabang hanibog.
Conceive-r-Akalain isipin umisip.
Conceivable a Maabot ng isip niadaling
maintindihan.
(ON
195
CON
Ooiiceiitrater-Ipagitiia isaiiia.
Concentration n Pagpapagitna; pagsa-
samanama.
Conception n-Aha: Hilidili; banta.
Concern-v-Maukol marapat; matugkol;
ipagraasakit.
Concern-nSakit; dalamhati; imbot ha-
ngad lumbay
Concerning ji>*v^ -Tungkolsa;nauukol8a.
ConcertvMagkaisa umayon. husayin.
Concert n-Pagkakasunduan.
Concertina-n-Concertina.
Concession n Pagpayag pagsuko.
Concierge-n- oncierge.
Conciliate v Pagkasunduan; magkasundd
Conciliation-n-Pagkakasundo.
Concilatory-a-Nauukolsapagkakasundo.
ConchKle-v-Tapnsin; yariin; utasiniftiau-
tas tumapos. '
Conclusion wTapoR yari dulo: pandulo;
pagtatapos pang wakas; katapnsao.
ronclusive-a-Pang wakas.
Concoct-v-Ihalo; ilahok.
Concord n-Salitaan; pinagkasundnan.
Concordance n Salitaan; pag kakasun
duan.
Concordant a-Nagkakapisan.
Concourse w Pag gaiaw; kilos; bunton
ng tawo.
Ooncrete-n-Nakakaayon.
Concretes Pagkrtkapisan ng mgabagay-
bagay: halo ng bato at cimiento.
Concrete a Isamsam; pumisan.
roncretion-n-Pagsasamsam.
Concuhine-n Kaagulo; kalunya.
Concur r Umabuloy: magkaisa: umayon.
Concurrence n Abuloy; pag kakasundb,
pinagkasundnan; salitaan.
Concurrent a Nauukol sa salitaan 6
abulov.
Concussionn Putok.
Condemn-v-Bigyan sala; hnmatol; su-
inentencia.
Condemnable a Dapat pintasin.
Condemnation w- Pagbibigay sala.
Condensation n Paarlalapot; sinsin.
Condense v-Lumapot cinsinan palapu-
pntin; suminsin.
Condepcend-v Bigyang loob; magbigay
Joob umaayon; sumunod; dalitain!
Condescension-M- Pagbibigay loob
Condign a- Dapat nararapat, aj^ma.
Condignness n-Karapatan.
Condiment ;?-Karanipatan.
Condition n Lagay: kalagayan; kabaga-
yan; pagkakalagay: kalidad.
Condition v Magsalitaan.
Conditional a Mav condiciones.
Condole f-Maawain; habagin.
Condolence ^i-IIabag; awa liinayang.
Condone v Patawarin.
Conduce-r Ihatid: ihilig maghatid.
Conducibl'e-ft Mahilig.
Conduct v-Maghatid. akayin; dalhin-
ihatid saklawin.
Conduct V ilos anyo; gawa. lakad.
Conductorn Tagahatid taga dala.
Conduitn-Tubo ng grifo.
ConewCono.
Confection n-Manga matarais.
ConfectionernTaga gawa nang manga
matamis.
Confectioneryn-Manga matamis.
Confederacyn-Kapisanan.
Confederate rt Nakiki» ama.
Confederate n Kalihim; kanlayaw.
Confederatrt r Isama pumisan.
Confederation-n-Kspisanan.
Confer v Tpagkaloob.
Conference n Pangungusapan.
Confess v Magcompisal.
Confession n Compisal
Confessional n-Compisionario
Confessional-a-Nauukol sa pananampa-
lataya.
Confidant n-Kalihim; kaunuran.
Confide v Ipagkatiwala.
Oonfidencen Katapatan ng loob: liksi!
tapang; kabuoan ng loob.
Confident-a Buo ang loob: matapang
mapalagay ang loob.
Con*fidential-a-Malihim: palihim: mahi-
nahon nalilihim.
Confidentially-fl^v.-Palihim.
r'onfine n Hanga.
Confine-vKulungin: bawasan: awasan:
padilimin.
Confinement-n-Pakulong; pagkabihasr.
Confirm-r-Tibayin, tumangkilik; tumu
long patotohanin.
Confirmation w Pagpapatotoo: tibay ng
anoman; pagpapi tibay.
Confirmative a Macitibayan.
Confirmatory a Matitibayan.
Confiscate-v-Kunin ng gobierno.
Confiscation n Pagkakuha ng gobierno
Oonflagi ation-ti-Sunog.
Conflict nTalo laban: away.
Conflict v-Lumaban guluhin.
Confluence-n-Bunton ng tawo.
Conform-r Umayon: ibagay; imukha.
Conformable a Kumukha; kaparis.
Conformation-w-Pagkakasunduan;pinag
kasunduan
Conform ity-nKasukatan: pagkakaisa:
pagkakapisan pagkakawangis; pag
kaugnay; tango
Confound v Guluhin.
Confounded a Gulo; magulo.
Confrontr Iharap; luimarap.
CON \96_
Confuse-v-Lumabo; gamulo; gulahin.
Confused a-MaguIo; walang ayos.
Ooafusion-n Kaguluhan kahihiyaan; ka
liluhaa; ligalig; pagkalito.
Ooafutation n Kaayawang pumayag.
Confute V Manalo sa pangungusap; pa
tahimikin.
Congeal v-Mamuo.
Congenial a Magkaparis; kamukha; ka-
paris makibagay.
Congeniality-w Pagkakaniukha.
Congenital-a-Buhat ipinanganak buhat
sa panganganak.
Conger n Palos
Conger eel w Palos.
Congest V Samsamin; iponin.
Congestion-n Pagsan sam; pagiipon.
Conglomerate v Maipon umipon.
Conglomeratea-Nakapiling.
Conglomeration w-Pagiipon.
Congratulate v Purihin panuyoin.
Congratulation n Panuyo.
Congratulatory-a- Panunuyo
Conregate v Pumisan; tumipun luma
kip; lumagom.
Congregation n ' atipunan tipon: ka-
pi8anan;pagpnpulo;pagtitipon;lupong.
Congregational a-Nauukol sa pulong 6
tipon 6 katipunan.
Congress-n-Congreso.
Congressional a-Naaukol sa congresc.
Congruence n Kabagayan pagkakarsun
duan.
Congruency-n- Pagkakasunduan.
Congruent rtMasunurin.
Congruity-n Pagkakasunduan.
Congruous a Masunurin.
Conic a Parang cono.
Conical a Parang cono.
Conjectural a Hindi pa siguro.
Conjecture w-Hinala; sapantaha; hula;
tumbak; bintang.
Conjecture v-Maghinala bumula; su-
mapantaba.
Conjoin-v Igawgaw; ihalo: ilakip; isama.
Conjoint a Nakakapisan; nakakasama.
Conjugal a Nauukol sa kasal.
Conjugate-!? Ibahin ng kahulugan ng
isang verbo.
Conjugate v-Nakakapisan.
Conjuncta-Kalapit katabi.
Conjuction-w Conjunccion; pagkakala-
pat; pagkakapisan; pagkakalakip;
paguugnay.
Conjunctive a Nauukol sa pagkakapisan;
nakakalapat; nakakapisan.
Conjunctor n Pagsasama.
Oonjure-v-Tumawa; panumpain.
Connate-rt-Kambal.
Connect-rlsama: ilapat; idugtong.
CON
Connection-n-Kadugtong; pagkakalapat;
pag:kakaugpong kaukulan.
Connive-r Huag makita ang mali.
Connoisseur n Taga pintas.
Connubial a-Nauukol sa kasal.
Conquer-t7 Manalo, isakop; magpasuko.
Conquerable-a Malalaluan.
Conqnest-n Pananalo.
Consanguineous a-Kadugo.
Consanguinity -n Kadugo.
Conscience-w-Isip; loob.
Conscientious-a Ayon sa isip.
Conscious a-Mayisip; may pangdamdam.
Conscript-w-Nakalista; nakatan da.
Conscript n Sundalo.
Conscription n Paglilista.
Consecrate v Benditahin; ipanagano;
lalay niagalay; itaan.
Consecrate a Maalay.
Consecration-n Pagaalay. panagano.
Consecutive a Sunodsunod.
Consent w-Pabintulot.
onsent v Ipahintulot tulutin; tumango.
Consequence n Bigat; kahulugan; dulo.
Consequent a Nakaknsunod
Consequent n Pandulo
Consequential a Sumunod.
Consequently ar^r.-Dahil dito. •
Conservation w-Pagluluat; luat tagal.
Conservative a-Matibav; di mabubulok.
Conservator-M Taga kalong; ang luma-
laban; para sa iba.
Conserve w Conservas matamis.
Consider t;-Akalain;bulaybulayin isipin.
magisipisip kilalaning mabuti;
magwari; magwariwari.
Considerable a-Marami ng kaunti.
Considerate a Mabait; mapagwari; ma
hinhin mahinahon.
Consideration n-Dahilan; katamtanian;
katampatan; katowiran.
Consign-v-Ipagkaloob.
ConsignmentwPagpapadala
Consist.r Magkaroon .
Consistence n-Kalagay an; katibayan.
Consistency n Kalagayan katibayan.
Consistent rt Masinsin; matatag.
Consolation-M-Aliw; kaaliwan; pag aliw.
Consolatory a Maaliw.
Console-v-Aliwin.
Consolidate r Isama; ilakip.
Consolidatiopn-' agsas^ma.
Consonant-w Consonante.
Consort-nKasama: asawa.
Consort v-Magsama.
Conspicuous a Bunyi; bantog; litaw; ma
liwanag.
Conspiracy-n-Hibo i-ip na iiiasama.
Conspiratorn-Ang umisip: gnmawa ng
masama.
CON
197
CON
Couspire-t'-Isipin iijr masama dayaiu.
Oonspirer-n-Aiig uiiisip guinawa ng
masama. '
Constable n Policia constable.
Constancy n Katiyagiian; tibay ng loob;
katibayan ng loob;l katamanan, pana-
nalig.
Constant a Tiaga; matibay; niatitiiis.
matiyaga firme ang loob patag;
walang gulo. hindi mababago.
Consternatiou-n Takot gulat; gulo.
Constipate v Sumipon.
Constipation w Si pon.
Constituency-n-Kapisanan ng manga
nagvovoto.
Constitution-w-Constitucion.
Constitutional-a-Ayon sa utos; rnatowid;
tama: walang laban sa utos
Constitutionality nPagkakayon sa cons
tituci6n.
Constrain-v- Pilitin.
Consti-aint-n Pagpigil.
Constrict v-Talian; isama
Constriction n-Pagtatali paghigpit.
Construct V Gumawa gawin; itoyo;
magtayo.
Construction-n-Paggagawa; pagtataj o.
Construe v-Ipatalastas; ituro.
Consul n Consul.
Consulate n Of ficina ng consul.
Consnlship-n-Kalagayang consul.
Consult-v Sumangunit; magtnnong.
Consultation n Pagsasanguni.
Consume-vUbusin; laniunin; lusawin;
gamitin.
Consummate V Tapusin.
Consummately-rt-Matatapos.
Consummation-w-Tapos.
Consumption n Pag ubos pag gaganiit.
Consumptive-n-Tawong natutuyo.
Contact-n Hipo; sagi; salubong.
Contage r-Makahawa.
Contagion-w Pagkakahawa.
Contagious-a Makahahawa.
Contain v Magkaroon: magkaugat; niag-
kalaman malulan mav.
Contaminate v Mansahin; bulukin.
Contamination n- Pagkakamansa.
Contemn v Murahin; hamakin.
Contemplate- r-Bulaybulayin: wari wa
riin mag isip isipin; nilayin.
Contemplation -w- Pag wawariwari paj>
alaala, pagdilidili.
Contemplative-a Mapagwariwari;mapag
isip: isipin.
Contemporaneous a Makasabay.
Oontemporary-w-Kasabay; kapanahon.
Contempt-w-Pintas: kawalan nang jra-
lang kaalimurahan; pag lait: pag-
pahamak.
Con eniptible a-Haniak. inababa; malail;
masama.
Contemtuousv-Mapagiait
Contend v Lumabun,umaway;bumabag;
hufnamon: ipagniatowid; pumilit.
Content n Tuwu. kataliimikan; galak;
kasayahan.
Content-a Masaya natutuwa; malugod.
Content-v Matuwa.
Contention-n Pagtatalo talo; laban.
Contentious a Nakakahilig sa laban;
mapagpntulo; mapagbasa^nlo.
Contentment n Katuwaan; kasayahan.
Contest vUmaway; lumaban. magtalo;
magusap.
Contest w-falo; usap; away; buno.
Contestation n Pakli; tugon fagot
Contestable a Matatalo.
Contestant n Ang nakikipagtalo.
Context n Mga pangkat ng sermon.
Contiguity n Lapit; lakip; paguugnay;
pagkalakip.
Cantiguous a Malapit; katabi.
Continence n Hinahon; bait, katabimi
kan kabaitan.
Continency n Bait, liinahon; kabaitan:
kataliimikan.
Contingencen-Palad; kapalaran.
Continency-M-Palad; kapalaran.
Contingent a Nag ataon. hindi sinasad-
ya hindi tinatalaga.
Oontiiient-7i-Mahinahon tahimik;mabait
Coivtinent n Continente.
Continental a Nauukol sa continente.
Contingent n Puhitong rg mgasundalo.
Continual-«-\Valang tigil walang likat;
walang hunipay; walang tahan
Continuancen Laon. pagtutuloy; pagta*
tagal: kapanayan.
Continuation n Pagtutuloy: pagtatagal,
kapanayan.
Continued-rt-TuloytuIoy; sunodsunod.
Continue v Sumunod ipatuloy mama-
lagi magtuloy; ituloy.
Continuity-n-Pagtutuloy.
Continuous-fl-Walang tigil. walang hum-
pay; walang tahan; lagi: panay: nag
kakadugtong dugtong.
Contort-r-Pilipitin.
Contortion-n-Pagpipilipit.
Contour-n-Harga.
Contraband-n Laban sa utos nang go-
bierno
Contract n Kumuntratro; mag salitaan;
magkasunod: magtrato.
Contract 7^-Salitaan; pinagkasunduan: ti-
tipan trato; kasulatan,
Contracted-rt May bawas; may hanga.
Contractionw-Pangungurong;bawas:pag-
uronif.
coy
198
COO
Contractor-w Ang may salitaan; anjr
pumapakyaw ng anc man.
Contradict v Magkaila; itatiia; labagin
tumangi; isalang.^ang; sumumbang
ipagkait; tiimalikod.
Contradiction-w Pagtatalikod pagkaka-
ila; paglabas? tatiia pagkait
Ooutradictory a 80 wail; matigas ang
ulo.
Contrariwise-fldt?. Pabaliktad; sb kala
ban; pabalik pasalungat.
Oontrarya-Salungat; sowail; matigas
ang ulo; pabaliktad.
Contrast v Salangeangin.
Contrast n Salar.gsang.
Contravene 2/-Lumaban; sumalangsang;
sumoway.
Contravention n Salangsang: paglaban;
pao:kakaila pagsoway.
Contribut -v \Iagambag;umambag;nma-
bulov.
Contribution wAmbag; abuloy.
Contrite a-Malungkot malnmbay.
Contriteness n Kalungkutan; liimibay.
Contrition n Kahingkutan;kal mbayan.
Contrivance n Kasangkapan.
Contrive 7/ Akalain ipipin kumatha.
Control n Kapangyarihan; kapal; pama
mahala.
Control V Mamahala supilin.
Controller n Ang namamahala: ang may
kapangyariban.
Controversial a Naunkol sa basa^u^o.
C ^ntroversy n-6asagnla: patttatalo
C )ntrovert v Makipagtalo; magtalo.
Controvertible a Hilig sa basagnlo.
Contumaceous a Matigas ang nlo.
Contumacy-nKatigasan ug ulo higpit;
kasnngitan.
Contumelious a-Hamak: bastos; tampa
lasan.
Contumelv n Kahamakan: kabastusan;
tampalasan.
Contuse r Bugbogin dikdikin; mamubo
ang dugo.
Contusions Bugbog pamunmongdugo.
Conundrum n Rugtong.
Convalesce v-Mangaling sa sakit: guma-
ling sa sakit.
Convalescence wPag galing sa sakit.
Convalescent n Nagpapalakas.
Convalescent n Ang tawong bagong ga-
ling. sa sakit.
Convene-7/-Magtipon; puniisan
Convenience w atapatan kabagayan.
OonvenientaGinbawa bagay; akma;
agpang; tania: maayos; niabuti; da
pat
Convent 71 Konvento.
Conventual a Nanukol sa konvento.
Convention nTipanan; pulong; katipn-
nan. <
Conventionale Makikiayon: bagay.
Converge-v-Lumapit sa isang dulo.
Convergence w Pajlalapit sa isang dulo;
paglalapit ng Cialawang bagay.
Conversant-a Marunong; magsalita.
Conversation n-Salita pagusap: wika.
Conversational a Naunkol sa salitaan.
Oonverse-v-Magsalitaan; wikain. mag-
umpok; mangusap.
Converse-n Salita, wika.
Conversion n Pagiiba ng pananampa-
latava.
•
Convert trBaguhin ibahin: binyagin.
Convert-w-Bagong binyagan.
Convertible-a Madaling bagahin; ma-
daling mabago.
Convex-a Umbok ang sritna kukob;
mataas ang gitna. /
Convex-n-Kukob.
Convey-vDalbin; ihatid; 'maghatid;
isama . sumama; akayin; iakay.
Conveyance wPaghahatid. kasangka-
pang pandala.
Convict V Magbigay sala.
Oonvict-n Ang may kasalanan; ang na-
kukulong sabilango: ang nabibilango;
ang nagkasala.
Conviction n Pagbiiray sala.
Convince-v-Liwanagin pilitin.
Convivial a Masaya; maligaya; malugod^.
Conviviality n Kasayahan; kalugaran:
kaligayaban
Convoke-»' Tawagin sunduin; tumawag
sa mara-mi.
Convocation n Pagtitipon; pulong.
Convolve-v-Ikirin.
Convoy V Ihatid; maghatid.
Convoy n Tulong; kumboy.
Convulse-w-Pumulikat.
Convulsion n Pulikat.
Cony n Conejo.
Coo v-Sumiap.
Cookw-Tagaluto; cocinero.
Cook n Lutuin; raagluto; magkosina.
Cookery-n-Pag luluto ng pagkain.
Cooky n-Mamon; hupia.
Cool aMalamig: sariwa.
Cool-v-Magpalamig lumamig.
Coolie nTaga pasan.
Coolness n Kalamigan
Cooly n Taga pasan; trabajador.
Coo In Kalamigan
Coop n-Kulungan ng manok; tangkal.
Coop t7-Ilagay sa kulungan. . '
Co oper-w-Ang gumagawa ng barilec»;
taga gawa ng bariles.
Cooperate-r-Tulungin: sumabay sa tra
bajo; tumulong.
COR
19«
COT
Co operation n-Pagtutulong.
Co-operator w-Ang tumutulong.
Co ordinate a Magkaiea ang taas ng ka-
tungkulan.
Co ordinate v Magkaisa.
Co ordination n Pagkakaisa.
Coot-n-Ulol, tawong niangmangr.
Oopartuer-w-Calaguyo. kaulayaw.
Cope-M-Habito ng pari.
Cope-v Lumaban; magtalo subukin.
Copiern-Taga salin.
Coping 91 Ibabaw ng pader.
Copious a Marami maluang; malaki.
Copiously-o^v.-Magsagana.
Coppern-Baria; tansong pula.
Copper r Ibalot ng tanso, ihibog sa
tanso.
Copse-n- K augoygoyan .
Copulative « Coujuncidn.
Copy n Tu lad salin; howad; pasunod.
Copy v-Howaran; tularin; tunuilad ga
garin; gumagad.
Copyier-Copyist «Taga sulat.
Coquet n Kalakeroibabayingsalawahang
loob.
Cord-nLubid; pisi,
Cord-vTalian ng pisi.
Cordage w-Mga iubid at pisi»
Cadate-a-Hitsurang puso.
Cordial a Tapat na loob.
Cor diality-w-Katapangan ng looK
Corew-Ubod. puso.
Core-v-AIisan ng ubod 6 puso.
Cork n-Tapon; tasok.
Cork v Ilagay ng tapon; tasakin.
Cork screw n Pang alis ng tapon; tira*
buson.
Corn n Mais
Com-v-Aenan; magpaksiw.
Corn cob-w Busal ng mais.
Cornern Sulok: paulnukan.
Corner-z/llagay sa sulok! gipitin.
Cornered a Nakasulok.
Cornet n Cornetin.
Cornicew-Gilid ng pader.
Corn knife n Itak, pisaw.
Corn shuck-n Balat ng niais.
Corn stalk-n-Puno ng niais.
Corn starch M A) mirol.
Coral-Corolla-n-Loob ng bulaklak.
Corona-n-Corona.
Coronory a Hitsurang corona.
Coronation-n-Pagpuputong ng corona.
Coroner-n-Taga siyasat sa patay.
Coronet n Putong.
Corporal-n Kabo.
Corporal-o-Nauukol sa katawan.
Corporatea Samasania.
Corporationn Kapisanan ng mga ma-
ngangalakal.
Corporeal a May katawan.
Corps n Hukbo.
Corpse w-Bangkay; buroi.
Corpul nt a Mataba; malakas malaki;
makapai, may katawan.
Corpulence.» abataan.
Corpulency w abataan.
Correct a Tama; totoo.
Correct v Tuwirin correhin; husayin;
aralan magmatuwid.
Correction « Pagaayos; paghusay; pag
aaralan.
Correspond tJ Umayon matugkol gu .
manting loob; magsusulataii.
Correspondence n-Pagkakaayon pagsu
aulatan kaukulan pagka aaknia.
Correspondent n Katugon; ang sumu>
sulat.
Correspondent-tiMaukol; tungkol ayon.
Corresponding a Karampatan.
Corridorn Salas.
Corroborates ttimankilik. umayon; su-
maksi magkaisa.
Corroboration ?t Tankilik; pagti«iibayan.
saksi; pagkakaisa sa salitaan.
Corrode v Kumalawang.
Corrosion-n-Kalawang.
Corrosive a Makakalawangin.
Corrugate v Katunin kunutin.
Corrupt V Mabulok bulukin dumlinn;
dumumi. sasamain; sumama. bunin
lok.
Corrupt rt-Bulok; marumi; madungiis;
massma.
Corruptible rtMarumi: niabulok.
Corruption-«-Baho; dungis; kabulukan>
pagkabulok.
Corruptive n-Nakakabulok.
Corsairn-Tulisan dagat.
Coruscate-vKuniintab. kutnisap.
Coruscation 7» Kin tab kisap. kislap.
Corvine a Nauukol sa wak.
Cosmetic ft Biankete; cosmetico.
Cosmopolitan n Tawong la ad tawonjz
walang bahay na pirme.
Cosmos n Sangkalibutan; san^r katawo-
ban.
Cost t*^Mahalaga; magkahalaga.
Cost n Halaga; gasta.
Costal a-Ifauukol sa tadyang
Costly a Mahalaga; mahal.
Costume n Dam it.
Costumer n Ang nagtitinda ng damit.
Cot Cote n Bahay na munti; kubo. •
Cot-Cott n Hihigan na munti.
Contemporary n Kapanahon:kaalakbay.
Coterie n Kapisanan; katipunan.
Cotillion ?? Rigudon.
Cottage w Baliay na munti; barong ba
rong.
cou
200
CRA
Cotter-n-Susi. •
Cotton n Bulak.
Couch w-Sandalan. hiligan; hihigan na
munti.
Cough v- IT mil bo tumikhini.
Cough wUbo; tikhim.
Couldn-Maka.
Coulter-w-Sudsod.
Council « Consejo.
Councilman 71 Concejal.
Counsel nHatol pasiya.
Counsel w Aralan magpasiya.
Count-n Bilang; kabilangan.
Count V Bumiiang.
Countenance n Mukha; pagmumukha.
Countenance v Pumayag ipahintulot;
pabayaan; Hayaan.
Counter w-Panbilang.
Counter-rt Kalahan laban.
Oounteract-r Lumaban.
Counteraction n Timbang; katimbang.
Counterfeit w Howad tulad; katalad:
kahuwad.
Counterfeit V Howad. konowari; falso;
hindi tunay
Counterfeit-r Howaran; parisan gagarin;
gum a gad.
Oounter-mand vBaguhin ang utos.
Counter pane n-Kumot.
router part n Kabiak
Counter-poise V Tumimbang.
Counter-poise n Katimbang.
Counter sign V Hodyat hodyatan.
Counter-sign r Pumirma
Countess n Asawa ng visconde.
Counting-house /t-Banko
Countless n Di makabilang.
Country n Parang: bukid; kabukiran.
Country rt Nauukol sa parang 6 bukid..
Country-man w-Taga bukid; kababayan.
Countrywoman n Babaying taga bukid.
County wLalawigan.
Couple 71 Aug dalawa; paris.
Couple r-Isama: kumaj»al ikasal.
Coupling nPanali.
Courage n Tapang bisa: dahas; lakas
loob; sigla; pagkabayani.
Courageous a Matapang malakas ang
loob buo ang loob marahas; bayani.
Courier-7i-Taga dala ng telegram a.
Course 71 Paraan; daan takbo.
Dourse r Pumaraan; tumakbo dumaan.
Courser 7i-Mangangaso; kabayong nia-
. tulin.
Court 7i-.Tuzgado huknian.
Oourt-v-Lumigaw. lurainpkod; nianuyo.
Courteous a Magalang bihasa niaru-
nong makipag kapwa tawo.
Courtesy-n Galang; yuko; ynkod.
Courtesy r Yumuko gumaiang.
Court house n Bahay ng juzgado.
Courtly a-Magalang nauukolsa juzgado
Court martial-wJuzgadong militar.
Cout plastern-Patko.
Court ship-Ti Pagligav ; pagliln^kod.
Cousin 7t Pinsan.
Cove n Yungib lalaki.
Covenant n Salitaan.
Covenant-i> Magsalitaan magtipanan.
Cover r-Tutupan; takpanin; atlpan ba-
lutin; itakip.
Oover-Ti-Tutop; balot; tungtong; tapal:
karang takip.
Covering-7i Balot; karang takip.
Covert a Natakpan.
Covert n Lngal na tago
Coverlet n Kumot na mantil.
Covet V Magnasa; maingit.
Covetous-a-Maingitan maramot masa-
kim.
Covetousness n Kasakiman; karamutan,
kahalayan; kaingitan.
Covey 7i-Akay ng ibong.
Cow n Baka.
Cow V Takut'n; tumakot
Coward a Duag; mahina ang loob; ma
tatakutin.
Coward-Ti-Duag
Cowardice n Karuagan; pagkaduag.
Cowardly-a-Duag; maduag. matata utin
mahina ang loob.
Cower-v-Tumakot.
Cow herd n Ang nagpapastol; pastol.
Cow hide 7i Balat ng baka.
Cowld n Tukarol ng pari.
Coy a-Nahihiya mahihiyain.
Cozen r- Day ain; hibuin
Cozy-rt-Mainam maganda.
Crab 7i-Alimango; talangka alimasag.
Crdbbed-a-Masungit;mabag8ik;maramot.
Crack v Pumutok. lumahang lahangin;
baliin; lamatin.
Crack n Ugong; putok: lahang lamat;
basag; bali.
Crack a Sanay; marunong; makinis; mai-
nam.
Cracker n Galleta.
Crackle T/ Humaging. lumagutok; luma-
gitik.
Crackle n Lagitik; lagutok; langitngit^
Cradle-n Duyan.
Cradle-v Ilagay aa duyan; idnyan.
Craft 71 Talas katalasan; katusuhan;
lansi katalinuhan.
Crafty ft-Matalas tuso; suitik.
Cragn-Batong mataas at matarik.
Oragged-a-Mabato; hindi patag.
Craggy a Mabato; hindi patag.
Cram-v-Siksikin; isiksik.
Cramp-Ti-Pulikat manhid apad.
(JRE
^Ol
CRO
Cramp v-Pumulikat; mamanhid.
CranenTagak: grua; kamaboy.
Craniumn Bao ng ulo.
Grankn- Puloha'n.
Cranky a Masungit; mabagsik.
Cranny n Litak sulok.
Crape n Kayong manipie at maitim;
kayong panlukea.
Crash-n-Bungo lagpak; kalog: umpog.
Crash-v Bumungo; lumagpak; kumalog;
durugin.
Crate nKahon. kaing loelang buslo.
Crater-n-Bibig 6 butas ng volcan.
Cravat-n Corbata.
Crave n-Magnasa; maingit; sumamo;
manalangin; dumaing.
Craving-M-Ingit; nasa; pita.
Craven a Duag; maduag; mahina ang
loob.
Craw M-Balnnbalunan.
Crawl-v Gumapang. .
Orawl-n Pag-gapang.
Crawln Kulungan ng isda; baklad.
Crawfish n-Alimasag.
Crayon n Yeso
Crize-r-Maging ulol; maulol.
Craze wUso: ugali kaugalian modo.
Crazy a Ulol; baliw; sira ang isip.
Crazy maw- w Tawong ulol tawong sira
ang isip ulol.
Creak t?-Umalitiit: lumangitngit.
Creak n Alitiit langitngit.
Cream n Laknip.
Creamy a Malaknip.
Craziness n Kaululan; kasiraan ng isip;
pagk9ulo^
Crease-n Pakas ng tiklop.
Crease vBakasin sa pagtiklop.
Create v Lumalang magsangol.
Creation-M v'apal; lalang; paglalang.
Creator w Ang may kapal.
Oeature n Nilalang; sangol: hayop.
Credence n Pananampalataya; panini
wala.
Credent a Pananampalatayanin.
Credential n Titulo.
Credible a Dapat maniwala; tapat ang
loob.
Credit-w-Pautang pananampalataya;
paniniwala.
Oredit-v Pautangin; sumampalataya;
maniwala magbigay puri.
Creditor n Ang nagpapautang; pinag-
kautangan.
Creduloup a-Dapat maniwala.
Credulity n Sampalataya pananampala-
ya paniniwala.
Creed n Pananampalataya sa Dios.
Creek n Hog; sapa.
Creed w Buslo.
Creep- w-Gumapang.
Creeping n Paggapang.
Craeper n Ang gumagapang.
Cremate vSunupin ng bangkay.
Cremation-n-Pagsunog ng bankay. .
Creptv'imp. & p. p.-Gumapang.
Cresent n Paglaki nang buan: bagong
buan.
Crest wTuktok.
Crest-v Ilagay ng tuktok.
Crested- v-May; puaot: may tuktok.
CrestfallenaMalungkot: nahihiya.
Cretaceous-a-May halong yeso.
Crevasse n Baris saluysoy;sungoy.
Crivice n Baris: saluysoy. sungoy.
Crewn-Ang mga tawong nagtatrabajo
sa isang sasakyan.
Crew-7/. imp Tnmalaok.
Crewel-wTorcilla.
Crib t?-Bithay; kakanan ng hayop laba-
ngan.
Crib V Bithayin: mpgbithay.
Cribbing-n Pagkulong; pag-umit.
Cribbage-n Laro ng baraha.
Cribble n-Bithay.
Cribble-v-Magbithay; bithayin.
Crick n Manhid ng liig.
Cricket n Paklong.
Cried-t? imp p. jj.-Umiyak; nakaiyak.
Criern-Taga tawag.
Crime nKasalanan; sala.
Criminal-a-Laban sa utos.
Crimina n-Ang may kasalanan; ang
na^kasala.
Criminality n Gawang masama; kasa-
lanan kasamaan; kataksilan.
CriminatevMagbigay sala paratangin;
bintangin.
Crimp nKuton; pilegas.
Crimp i?-Kutonin; pilegasin.
Crimson-w Pula.
Crimson a Mapula.
Crimson v Pulain.
Cringe v Umurong.
Cringe n Urong.
Crinkle v Kutonin.
Crinkle n Kuton.
Crrsis n Pandulo; hanga; taning na pa
nahon.
Crisp a Kulot.
Crisp v-Kulotin; kutonin.
Criterion n Katotohanan.
Critic n Ang pumipintas; taga pintas.
Critical-aGanap: mabiga*.
Criticize-r Pintasin; kutyain: pulaan.
Crochet-v Magganchillo; gumanchillo.
Crock n-Tapayan; kamaw.
Crock a-Uling.
Crock V Umuling.
Crockery n Manga tapayan.
2!^
CRU
202
CUL
Crocodile n-Buaya.
Croft nPitak na lupa. Munting bukid.
Crone-n-Matandang babayi.
Crony n Kaulayaw; kalaguyo; kaunuran.
Crook n-Bukot, hubog.
Crook v-Bukotin; hubugin baluktotin.
Orooked-a Hubog; baluktot pasuotsuot.
Crop n Balunbalunan.
Crop n Ani; inani; pagani.
Crop V Putlin ang dulo. kumain ng
dama.
Crosier-n-Tungkod ng Arsobispo.
Cros8-n-Kru8; bigat dalamhati; k^sa.
kitan.
Cross a Masungit; mabagsik.
CrossvKumabila: tumawid.
Cross bar n Anoman.
Cross bow n Fana.
Cross examine t? Tanongin ng saksi.
Cross eyed-aDuling.
Cross grained a-Masungit.
Crossing n Krus.
Crossly-odv.-Paffungit,
Crossnessn Kasangitan.
Cross question-v Tanongin ng saksi.
Crossroad-n Stlubungan ng daan; krus
ng carsada,
Cross-timber n Anoman; balikilan.
Cross way-nKrus ng daan 6 lansangan.
Crosswise adv -Pahalang.
Crotch-n-Sabak.
Crotchetr-Gumanchillo.
Crouch v-Yumuko.
Croup-n Likuran: gawing likod.
Crown- Wak: awak; talaok.
Crow-v-Tumalaok.
Crowbar-n-Bareta.
Crowd n-Bunton ng tawo; kakapalan
ng tawo.
Crowd-n-Kamapal ng tawo tumuJak.
Crown n-Korona: putong; kaharian.
Crown vPutungan ng korona; korona-
hin: tapusin.
Crucial a Hitsurang .krus.
Crucible n-Pangpatunaw ng medico.
Crucifix-n Larawan ni Jesu-Cristo na
nakapako sa krus.
Crucifixion-n-Pagpapako sa krus.
Cruciform-a-Hitsurang krus.
Crocify t? Ipako sa krus.
Crude-aMaasim: hilaw.
CrudenessnAsim: kahilawan.
Crudity-n Kaasiman; asim; kahilawan.
Cruel-a-Walang awa; ganid; w^alang
habag; mabangis mabagsik; main pit.
Cruelly adv.. Kalupitlupit.
Cruelty-n Kawalan ng awa; kabangisan;
kabagsikan; kasamaan kalupitan.
Cruet n Lalagyan ng suka. '
Cruise n Lakad sa dagat.
Cruise-r-Lumayag sa dagat.
Cruiser n*Sasakyan pandirigma.
Cruller n MamonnanakalutosamaDtika
Crumb-w-Pindot ng tinapay; pirasong
munti.
Crumb r-Pumiraso: pirasohin ng munti.
Cumple-r-Kusotin: kutonin.
Crunch-v-Ngumasab.
Crunch-n-Ngaeab; sabsab.
Cruppern Baticola
Crusade n-Lakad ng hukbo.
Cruse-nTasa; bote.
Cruset n Pangpatunaw ng platero.
Crush rinisin; uminis. inisin; dikdi-
kin; durugin;
Crushn-Dikdik; durog; bunton.
Crust-n-Upak: balat
Crusty-a-Mabalat; maupak.
Crutch-n-Tunkod.
Cry n-Sigaw; iyak; tangis.
Cryt? Tumangis ucniyak sumigaw.
Cry of danger-n Hulhol.
Crypt-n Libing sa ilalim ng sinibahan.
Criptogram n Zero; tanda
Cryptograph-n Zero; tanda
Crystal a Parang bubog.
Crystal n Bubog.
Crystaline a- Parang bubog.
Crystalize v Maging bubog.
Cub n-Munting oso; bagong nagaaral ng
katungkulan batang bastos.
Cube n Kubo tangkalag.
Cubic a Nauukol sa kubo.
Cubed n-Cigarrillo ng bunga ng paminta.
Cubitn Ang haba ng baraso buhat sa
siko hangang sa dulo ng malaking
mangmang.
Cucumber-M-Pepino.
CudnAng ningnnguya ng baka.
Cuddle V Sumiping ng niaiapit
Cudgel-n Pumalo; palo: kahoy.
Cudgel V Paluin: kahoyin; orangin.
Cue n Buntot ng insik.
Cuff-v-Sampal tampal; tampi.
Cuff v Sampalin; tampalin.
Cuisine n-Kosina
Oulinerv-n-Nauukol sa kosina.
Cull-v Iwaksi, ihiwalay.
Cullendern-Salaan.
CuUy-n-Tawong mahina ang isip.
Culm n-Puno ng mais.
Culminate vAbutan ng kataastasang
lugar 6 grado.
Culpa-n-Kasalanan; sala.
Culpable a May kasalanan; dapat pa
rusahan.
Culpritn-Ang may kasalanan
Cultivate V Bagbagin; linangin ng lupa;
magsaka.
Cultivationn Pagsasaka; paglinan^'.
CUR
Oultivatorn Ang nagsasaka; magsasaka.
Culture n-Karunungan.
Culture V magturo.
Culvert n-imbomal; sangka sa ilalim
ng lansangan
Cumber-f-Bumigat tumagal.
Cumberftome-a-ilabigat matindi.
Cumbram e-n-Abala.
Cumbrous a Mabipat; malaki.
Cumulatev-Mag ipon; bumunton.
Canning-aTuso; bihasa; matalas; madi-
wara suitik.
Cunning w Karunungan; katusnhan;
katalasan.
Cup-M-Tasa kopa.
Cup bearern Taga abot ng tasa sa
isang fnnci6n.
Cupboard n Lalagyan ng mga pagkain.
Cupidity n-Nais; ingit; kaingitan; ka-
sakiman karamutan.
Cum Asong walang kabuluhan.
Currish a Bastos; hamak.
Curable a Magagaling n.
Curate n ura.
Curative a Makakagaling.
CuratornPuno taga pamahala.
Curb v-Pigilan; pum jgil.
Curb M-Pigil.
Curb stone-n-Bato sa tabi ng lansangan.
Curd v-Lumapoi.
Curdle r-Lumapot.
Cnren Gamot; kagamntan paggagamot.
Cure t? Gam utin gumamot; pagalingin.
Curfew-n-Tugtog ng compana sa alas
nueve.
Curiosityn-Kadiwaraan; nasang maki-
alam.
Curious a Madiwara masinop.
Curl v-Kulutin; balisurin; pilipitiil.
Curln-Kulot.
Cur mugjieonw-Tawong bastos.
Currant n- Paste les.
Current a Lumalakad.
Currentn-Agos ng tubig; kaagusau.
Curr)*-v Linisin ng kabayo.
Currv comb-w-Panlinis ng kabavo.
Curse t?:8umpain: manumpa; murahin;
tungayawin.
Curse-»» Tungay aw, sunipa,
Cursed-a Hamak; malupit.
Cursory a Bigla; madali; pabaya.
Curt-a-Maikli.
Curtail-v-Untian; abalahin, iklian; pu-
tlin ng buntot: magtipiran.
Curtain-w-Tabing.
Curtain vllagay ng tabing.
Curtsy n-Bati: yuko.
203
CZA
Curtsy-v-Buniati; yumuko.
Curvate a Baluktot.
Curvation n Pagkabaluktot; kakubaan.
Curvature n Kakubar n.
Curve-n-Yuko. hubog; kabaluktutan.
Curve a Baluktot.
Curve V Yumuko: hubugin; baluktutin;
bumaluktot; humubog.
Curbity-nKabaluktutan.
Cushion-w Upuan na malamb6t.
Cuspid n-Pangil.
Cuspidal a Matulis ang dulQ.
Cuspidate-v Tulisan.
Cuspidor-n-Luraan.
Custard n • hiflan.
Custodian n-Ang nagbabantay; taga
bantay.
Custody n-Tanod; bantay; pagkaban-
tay.
Custom n-Kaugalian, ugali; uso,, modo;
gawi anyo; asal . kaasalan.
Customary a- Karani wan; magawi; kau-
galian.
Customer-n-Kasuki i
Custom hoiise-n Aduana.
Cut-r Hiwain; tigpasin; putulin; gilitin;
hiwasin.
Cut-n-Hiwa; gilit: putol; tigpas; yaii
hitsura.
Cutaneous-aNauukol sa balat jig tawo.
Cute a Tuso matalas, maganda.
Cuticle-w Balok.
Cutlass n-Bapak.
Cutler w- Ang nagtitinda ng mga lance-
ta; gunting at iba pang kasankapang
panghiwa. ;
Cutleryn-Manga kasangkapang pang-
hiwa.
Cutter M Mangigilit; taga hiwa.
Cut throat-n-Ang natay sa kapwa: ang
nakamatay.
Cutting-w-Pag gilit; paghiwa; pag gupit.
Cut worm-n-Uod i
Cycle-n Bicicleta.
Cycler Cyclist-n-Ang sumasakay sa bi-
cicleta.
Cyclone «Bagyo.
Cylinderw-Bilog; kaidkuran.
Cylindric Cylindrical a Mabilog.
Cymbal-n-Piang.
Cynic n Tawong masungit.
Cynic Cynical a- Masungit.
Cynicism-n Kasungitan.
Czar-n-Hary sa Buso. .. •
Czarina-n Asawa ng Hari sa 'R-uso.
Czarowitz n Panganay na anak na la
laki ng hari sa Ruso.
DAS
204
DEB
Dabw-Tawong sanay; hampas na ma-
gaan.
Dab V Hampasin ng magaan.
Dabblev-Basain .
Dafta-Ulol. loco; sira ang isip.
Dagger-n-Pufial; panaksak.
Daily a Araw araw.
Daily n Pahayagan na lumitaw sa araw
araw.
Daintya Mainam; malasa.
Dainty n Bagay na mainam.
Dairy n.Bahay lalagyan ng gatas
Dale n Parang.
Dallyv Magluat; tumagal.
Dam-n-Salopilan; harangan ng tubig.
Dam a-Salopilin.
Dam V Harangin ang tubig.
Damagen-Kasiraan; sira; pagkasira.
Damage v-Siraln.
Damask n Damasko.
DamenBabaying puno sa isang fami-
lia 6 escuelahan.
Damnv-Ihulog ang kapowa sa infierno.
Damp a Basd halumigmig; lamig.
Damp-nBasd lamig.
Dampen-v-Basain: basabasain.
Damper n Pangbarang ng as6.
Damsel-n-Binibini babaying ginoo.
Dance v-Sumayaw; magsayaw.
Dance-n-Sayawan sayaw.
Dancer w-Mananayaw
Dandlev-Palayawin; iwiin.
Dandruff n-Balakubak.
Dandy-n-Tawong hambog.
Danger-n-Panganib kapanganiban.
Dangerous-a-Mapanganib;maypanganib.
Dangle-v-Isabit: sumabit sabitin.
Dapper-a-Munti at maliksi.
Dare v Mangahas; ipangah^s.
Dare n Pangabas; paslang.
Dark-a-Madilim: malabo maitim.
Dark-nDilim; itim.
Darken vUmitim dumilim; dumhan:
dungisan: labuan; lumabo.
Darkness n-Kadili man ; kapanglawan .
Darling a Minamahal; pinalayaw.
Darlingn-Ang minamahal.
Darn v Sursihan.
Darn w Sursi.
Dart-n-Palaso; suligi; sibat.
Dart-v-Ihagis ng palaso; itulag.
Dash-n Takbo.
Dash v-Ihagis ng malakas.
Dastard n-Karuagan; duag.
Dastard a Duag.
Dastardly a Maduag mahina ang loob.
Date n Bilang ng panahon; fecha.
Date-v-Ilagay fecha.
Daub v-Dumhan; dungtean mansahin.
Daub n Dungis. dumi.
Daughter-n Anak na babayi.
Daughterin-law-n Manugang babayi.
Daunt-aSupilin takHtin.
Dauntless- a- Walang takot: matapang;
hindi marunong matakot.
Dawdle v Sayangin ang panahon.
Dawn-n-Madaling araw; li way way.
Dawn a-Lumiwanag sa umaga.
Day n Araw; kaarawan.
Day before-yesterday-Kamakalawa.
Day break «Madaling araw.
Day-laborer n-Ang nagpapaupa sa mag-
hapon: mangangaraw.
Day lightn-Liwanag ng araw.
Day spring-n Madaling araw; pinagmu-
laan; pinangalingan.
Day time n Panahon ng araw buhat sa
madaling araw hangang sa dilim.
Daze-r-Tumulig; masilaw.
Dazzle v Makasilaw; sumilaw, patakain.
Dead-a-Pat y; walang buhay: namatay.
Dead-adv,-Patay.
Dead n Ang nangamatay.
Deaden t7-Patayin.
Deaf a-Bingi.
Deafen v Bingihin: mamingi.
Deaf-mute-w Tawong bingi at pipe.
Deal*n-Pangangalakal.
Deal-v Mangalakal: magtinda.
Dealern-Mangangalakal.
Dealing-ft-Pangangalakal .
Deann Puno sa katidral.
Deara Iniibig, mahal; minamahal; inii-
rog; irog.
Dear-n Iniirog; palayaw; ang iniibig.
De&Tddv Mahal.
Dearth n-Kawalan; kakulangan. •
Death-n-Kamatayan; pagkamatay.
Deathless a-Walang kamatayan.
Deathly a Makakamatay.
Death-bed-w Huling oras ng buhay; hi
ngalo; kamatayan.
Debar v Ibukod: iwaksi.
Deba«e-v-Hamakin; bawasan.
Debasement-n-Pagkahamak; pagbawas.
Debate v-Ipagmatowiran : magmatowid .
Debate n-Pagmamatowiran.
Debauch-v Maglasing; maghilo; bumu-
lok.
Debauch w Ang labis.
Debauchery -w-Paglalasing pagkabulok.
Debilitate-v-Mangayayat; humina.
DEC
205
DEF
Debility-nKahinaan; latd, pangangaya-
yat, hina.
Debitn-Utang.
Debit-v-Pautangin.
Debonair a-Magalang. mapagbigay loob.
Debrisn Pinagpilian kasukalan
Debt-» Utang.
Debtor n-Ang may utang. ang nagka-
utang.
Debut » Primerong litaw.
Decade-n Luat ng sampuong taon.
Decadence n Pagkabawas; pagkabulok.
Decadency^» Pagkabawas; pagkabnlok.
Decaliter -n-Takal na may sampuong.
litro.
Decaiogue-n-Ang sampuong utos ng
Dios.
Decameter-n-Layo ng sampuong metro.
Decamp v Tumakas; umalis.
Decant v Ibuhos.
Decanter-nLalagyau ng mga alak.
Decapitates- Pugutin; magpugot.
Decapi tati on-n- Pa gpugot .
DecaynBumulok. lumipol; sumira.
Decay-M-Pagkasira; pagkabulok.
Decease-n-Pagalis; pagkamatay.
Decease-vMamatay.
Deceit-n-Daya hi bo. patiboug kasi-
nungalingan: paounuba paghibo.
Deceitful a-Magdaraya-, daya; nakadaya;
manuba.
Deceive r-Hibuin; dayain magdaya;
magsinungaling: magbulaan manekas.
December n-Diciembre.
Decency-n Kabaitan; timtim;kamahalan;
kabinian: kahinhinan; kahusayan.
Decennary-n Luat ng. sampuong taon.
Decennial a-Nauukol sa luat ng sam
puong taon.
Decent-a-Matimtim;magalang;maguinoo;
mabait; mab ni.
Deception-n-Daya; hibo; kasinungali
ngan.
Deceptive-a-Makakadaya.
Decide v-Magbi gay hatol; hatulan; hu
matol; magtika.
Decided-v-Buo ang loob
Decimal-nBahagi; decimal.
Decimal-n-Nauukol sa decimal.
Decimal fractions n Quebrados, decima-
les.
Decipher v Hanapin ng kahulugan: ihu
log; say say in.
Decision-n-Hatol; tigas ng loob; kabu-
oan ng loob; pasiya.
Decisive-a-Totoo: huli.
Deck-n-Sahig ng sasakyan; balasa.
l)eck-t;-Bihisin: takpanin.
Declaim-vlllagtalumpati: mag^alita sa
marami; manalangin.
Declimation-w-Pageasalita sa marami.
Declare-v-Sabihin; ipahayag; ipakilala;
ipatalastas; salaysayiu; say say in.
bumalak
Declaration-nKasaysayan; s a 1 a y s a y
pahayag; pagpapatalastas.
Declension-nPagbawas paguunti.
Decline t7-Bu ma was; umunti; uma>aw;
tumangi.
Decline n-Paghupa: pagbawas paguunti.
Declination-n-Paghuhupa pagbabawas.
paguunti.
Declevity n-Dahilig na lupa dalisdiH;
lupang matarik; tibagan.
Decoct-t? Haluin; ihalo; ilahok-
Decolor-w Ali^in ang kulay. pntiin.
Declorize v Putiin.
Decompose-v- Bumulok.
Decomposition-n Pagbulok.
Decorate t?-Gayakin; pagandahin; pai-
namin.
Decorated n Tai?agayak;anggumagayak.
Decoration-n Paggayak; paghanda.
Decorative-a-Nakagagayak.
Decorous-a-Mahinhin; mabinahon; ma-
bait; maginoo.
Decorum n-Kabai tan; kahinhinan; ka-
mahalan; kalinisan.
Decoy v Hibuin dayain. *
Decoy-nHibo. pangati.
Decrease-!?- Bumawas; umunti; umikli;
lumiit.
Decreasen Pagbawas pag uiinti.
Decree n Utos pasiya.
Decree-vMagutos.
Decrepid-a-Ulianin mahina: matanda.
Decrepitude-n-Katandaan;kahinaan;pag
kahukhiban.
DecrialnUyam: pintas; alibugha.
Decry-vMag alibugha; halayin; kut-
yain.
Dedicate rMag alay: ialay ipanagano.
Dedication-n-Pag alay; alay.
Dedicator n-Ang nag aalay.
Deduce v-Hanguin; hugutin; awasan.
Deduct-wAwasan; bawasan; untian ku-
langin.
Deduction-n- Pagbawas.
Deed wGawa: titulo.
Deed-v-Ibigay ng titulo.
Deem v Mag isip; magwari.
Deep-aMalalim.
Deep-adv. Malalin.
Deep-n Laot.
Deepen-v Ipalalim; palaliman.
Deer-n-Usa.
Deface-r-Sirain; sirain ang mukha.
Defamatorya-Maninira ng puri.
Defamation n- Pan ira nang puri; upa-
sala.
DEG
206
DEM
Defame v-Murahin; magalimura;umupa-
sala; kutyain.
Default nDaya; tekas.
Default tr-Manekas,- dayain; kaniyahin.
Defaulter n Manenekas.
Defeat-t^-Pasnkin: talonin, supilin.
Defeatn Talo; snko.
Defect n- akulangan kulang,- pintas;
kapintasan mail; sala kasalanan.
Defection w Kamalian kakulangan. •
Defective a Di yari; hindi ganap; kn-
lang.
Defence n Saklolo; tnlong ampon tan-
kilik.
Defend v Tnlungio; tnmulong; kanlon-
gin kupkupin, ipagtangol; tumanki-
lik; amponin.
Defendant-n Ang kinakanlong;ang tina-
tangol.
Defense n-Kanlong tangkilik; tulong;
saklolo pagtatagumpay; tagumpay.
Defenceless- Defenseless-a-Walang mag-
aampon.
Defer v Antalahin;bimbingin;maantala;
ipagpaluat.
Deference-n Antala abala; galang.
Deferential a Magalang.
Defiance wKapangahasan; hamon.
De6ant ^Mangahas.
Deficience- Deficiency n Kakulangan; ka-
walan.
Deficient a ulanjr.
Deficit n Kakulangan; kulang.
Defile n Landas
Defile u-Bumulok; sumira; dungisaQ.
Defilement M-Pagkabulok pagkasira.
Define v Saysayin. . salaysayin ihulog.
Definite a Firme; totoo.
Definition w-Kahulugan; kasaysayan.
Deflect V Iliko lumiko.
Deflection-n Pagliko.
Deflexure-n Pagliko.
Defoliation n Paglalaglag ng dabon;
Deform-v-Pumangit ang hitsura.
Deformity nPagkapangit ng bitsura.
Def rand V Manekas; manuba; dayain;
kaniyabin.
Defray-v-Abuluyan; umabuloy; amponin.
Deft-a-Bagay; marunong sanay.
Defunct a Patay; walang buhay.
Defy-v-Lumaban: bamunin,- bumamon.
Degeneracy-w Pagkaliamak.
Degenerate a Hamak, mababa: walang
kabuluban.
Dejreneratei'-Humamak bumaba.
De«rre(lation n-Pagkabamak pagkababa.
Degra<le-r Sumira; Hirain buniamak.
Desrraded a-Hamak: mababa ang pagka
tawo.
Degree H Grade.
Deign-TPumayag; paging dapat.
Deject V Humamak maglungkot
Dejected a-Aba bamak; hapis; mabapis;
kulang palad
Dejection M Pagkahamak; Inngkot; ka-
kulangan ng palad.
Delay w-Abala; antala; pigil; pagluat.
Delay T-Umabala; anjtalabin.
Delectable a-Maaliw magiliw; malugod;
masava.
•
Delectation n Saya lugod; aliw.
Delegate n Kabalili; katiwala; kapalit.
Delegate n Ipagkatiwala; bumalili mag-
katiwala.
Delegation n Kapisanan.
Deleterious a Makasisira; masama.
Delfw Manga tapayan.
Deliberatet; Sadyain; magwari; mag-
isipisip.
Deliberately-atfv.-Tinalaga-, sinadya.
Deliberation w Pagwari sadya.
Delicacy-w Kabutihan; kainaman; kalam-
butan lambot kakinisdn.
Delicate-a Banayad; malambot; manipis;
marupok; maseiang.
Deliciou8-a-Ma8arap;malasa;kaaliwaliw;
kalugodlugod.
Deligbt wTuwa: aliw. inam lugod; lasap;
katuwaan ligaya. :
Deligbt-t'-Manuya maglugod; magsaya.
Delighteda-Masuya; malugod: maali>v.
Deligbtful a Kaaliwali'w; kalugodlugod;
kasayasaya.
Delineate-v-Tumabas; padparin say
sayin
Delmeation n Pagtabas.
Deliquency w Pagsoway sa utos; ka-
kulangan; pagkakasala.
Delinquent-a May kasalanan.
Delniquent n Ang may kasalanan.
Delirious rt Ulol sira ang isip.
Delirium n Pagkasira ng isip; pag-
kaulol.
Deliver-tvMagdala; sagipin.
Deliverance nPagdadala; pagsagip; pag-
ligtas.
Delivery-n Pagbabatid; pagdadala; pag-
sagip.
Dell n Parang.
Delta n-Labaean ng ilog.
Delude y-IIpatin; dayain; liibuin.
Deluge n-Apaw; lubog
Deluger Umapaw; ilubog.
Delusion n-Pagupat; daya; bibo; kani-
nungalingan.
Delusive-a Makakadaya magdaraya.
Delve r Humukay tumarok.
Demagogue-w Puno ng isang katipunari
Demand v Humingi luUiubog.
Demand r-Ang biningi bingi; luhog.
DEN
Demarcation-n-Uanga; hangaiian.
D^mean-^Gumawa.
Demeanor n-Gawa; paguugali ugali; pa-
iakad asal kilos.
Demeulate aUlol; walang isip.
£>em^ntecl>a Ulol: sira ang isip.
Dementia-raKa^luIan: pagkaulol kasi-
raau ng isip.
Demerit-w-Pintas; gawa 6 kilos na ma-
sama.
Demijohn M-Damajuana.
Demise-n-Kamatayau.
Demise-v Magpamana.
Demolish-n-Lipolin; sirain; gibain; gu-
luhin.
Demolition-n Paglipol, pagsirajkasiraan.
Demon-n Demon io.
Demoniac a-Nauukol sa demonio.
Demoniacal a Nauukol sa demonio.
Demonstrate z/Ipakilala; ipakita; pali-
wana^an; ipataiastas.
Demonstration-n-Kilos; kasaysayan; pag-
. papakita.
Demonstrative a Sinasaysay.
Demonstrative w Kasaysayan.
Demloralization n Pagkasirangmabiiting
kaugalian.
Demoralize-r-Sirain ng mabuting kauga-
lian.
Demur vSumalangsang; tumigil.
Demurn-Tigil.
Demure a-Mababang loob.
Defi-n Yungib.
Dengue n-Lumpo.
Deniable-a Maipagkakaila; mapagkaila.
Denial nPagkakaila; pagkaayaw; pa
hindi; kaayawan. pagkatangi.
Denizenn-Ang tumitira sa isang liigar.
Denominate t; Pamagatin; pumagat;
magsaysay.
Denominate a May ngalan.
Denomination-nTawag. ngalan; pama-
gat; bansag.
Denote v-Tandaan.
Denounce V Magdenuncia; ipaglait;
isumbong.
Dense a Siksik; masinsin.
Density- n Kasiksikan , kasinsinan kapal,
kadiliman.
Derit-n-Ukit.
Dent- vUki tin; umukit.
Derital-n-I^auukol sa ngipin.
Dentist n Mangagamot ng n g i p i n ;
d^entisti.
Dentistry-w-Karunungan sa paggaga-
mot ng ngipin.
Dentoid-a-Hitsurang ngipin.
Denudation w Paghubad.
Denude-v-flubaran; humubo; humnbad;*
maghubo; maghubad; hubdan.
207 DRR ^
Deny-v Magkaila; tumangi. tangihan;
huag ipagkaloob. ipaug-ayaw.
Deodorize v-Alisan ng ainoy.
Depart-r Umalis lumakad; tumakas.
Departure n Pagalis paglayas/pagtakas.
Department-w-Uepartamento.
Depend-f-Sumabit mabitin: humilig.
Depict-t-Pintahin;*ipinta «iaysayin liwa-
nagin.
Depicture-» Pagliliwanag.
Depicture-v-Liwanagin: lumiwanag.
Deplorable a Kahambalhambal; kahapis-
hapis; kalunoslunos.
Depopuiate-v-Umalis ang manga tawo
sa isang lugar.
Deplore-v-Magdamdam.
Deport t; Ipaalis sa isang iugar
Deportation li-Pagpapanaw; pagdedes-
tiero.
Deportment n Kilos; ugali.
Deposal » Pagpaalis sa katnngkulan.
Depose v lalis sa katungkulan.
Deposit v Ideposito; ilagay.. ipagkati-
wala. kilaga.
Deposit li-Deposito; lalagyan.
Deposition. n Pagdedejiosito.
Depot-n-Deposito.
Depravation n Kabulukan kahamakan.
Deprave vHumamak; pasamain.
Depraved -a- Paslit, masama; hamak.
Depravity n Kahamakan; ligalig; pag-
kabulok.
Deprecate v-Manalangin.
Deprecation n Paiialaiigin.
Depreciate-r-Haniakiti; bawasan ang
halaga; halayin; laparan
Depreciation n Pagalipusta: paghamak.
Depreciatory a-Mapakahamak.
Depredate v-Nakawin; manduit.
Depredation nPandudnit.
Depress-v-Hamakin; inisin; tunuinial.
Depression-w Pagiinis.
Depressi^ e-a-Halumal.
Deprivation-n Kawalan: pagkawaia.
Deprivev-Alisan ang kailangan; iwala.
Depth n-Lalim: kalaliman.
Deputation-n Kahalili; katiwala.
Deputy n Katiwala; kahalili.
Derail V Umalis sa railes.
Derange-v-Sirain ang ayos.
Derangement w-Pagkasira ng ayos.
Dereliction n Pag iiwan.
Deride 7/-Umupasala. uyamin; libakin.
Derision n Upasala: uyam; libak.
Derisivea Mauvam.
Derive r-Hanguin sa iba.
Derivation-n Pagkuha sa iba.
Derivative nSalita na nangalin !sa
ibang wika.
Derive r Kunin sa.
DES
208
DET
I>erm n B«iaC
Derogate ff Fawaliin zif kabaiohan.
Derogate-if Sir»; may bawa».
Derogaticm n Fagbawas.
Deacend-v-LiimiwoD^ moviaog bamaba;
bamawa».
Descendant n Anak labi, hinlog inapo,
Deacendent-HrMaogalib^ sa.
Descenmon » Pa^anaog; pa^xmong.
Descent f»-Pagin!*ong: losong.
Describe-^- Li wanagan: sarssyin; sabf
bin ng maliwanag.
Descri pti on n- Kasajsayan; pagsasaysaj.
Descry tf-Tan aw in tnmanaw.
Desecrate v Sirain snmpain; tamanga-
yaw.
Desecration n-Pagtotangayaw tnngayaw.
f^nmpa pagpasira.
Desert r; Magtanan.
Desertion n Fagtatanan.
D^ert n-Logal na ilang; ilang.
Desert a Ilang; karat.
Deserter »-»9undalong nagtanan.
Deserve-t?->Iagkaroon ng karampatan;
paging dapat.
r>eservedly a^ft^.-Xararapat.
Deservi ng a Nararapat.
Des habille a Walang ayo« ang p)agbi-
bibis.
Desiccate «Toynin; matnyo.
Desiccation w-Pagtotnyo.
Desirlerate-tT Magkailangan magkaroon
n^ kailangan
r>esiderative a May nasa; mapipitain.
Design V Onhitin; akalain isipin; ga-
win.
Design-w- Piano; gnbit; t ka; akala ban
ta; pag gagawa.
Designedly a/fp -Tinalaga. sinadya: ki
nnsa.
Designing a Nakabihibo,
Designate v Itoro; sabihin;
Designation-^' Pagtotnro; pagsasabi pili;
tanj^o.
Desirable a-Maibigan; nasain
DesiretT-Magnasa: nasain; magpita;
nmibig: bnmangad.
Desire n Nasa; ibig gnsto nais.
DesiroQs a-Magnanasain maiibigan;
mapagnasa: mapagpita mapagba^
ngad.
Desist V Huminto: maghinto; tnmigil;
bnmimpil magtaban.
Desk-n-Kupitre.
De«olate-a-Mapanglaw: ilang.
DeHolate t7-Lipnlin; gibain: sirain.
Desolation-n Pagyasak; kasiraan.
De«pair r-Mawala ng pag asa; hnmina
ang loob.
Despair n Kawalan ng pagaasa
DespaCcb v Ipadoia; tapnnn.
Deapatch-HrTeiegranui: hatid kswad.
Desperado n Toiison; magiuHiftksw.
Deseperate-^Waiaog a«L
Desperation «rPagk&wala. n^ psgaasa.
Despicable a Hamak walang pori; nui-
diri; mahalay; malait; Tnasam».
Despise-ir-Yamatiii; ynraamot; masa-
klam.
Despite-n Galit tanim aa loob.
DespitejTrep. Masque.
Despitefol a Masaxca. bamak
Despoil fT'Sirain lansagiii; gibam.
Despoliationit-Pagkamra paglansag:
Despond-ir-Hamina ang k>ob; nufcwsla
ang pagaasahan.
Deapondency-it' > awalan sang pogaaaa;
pagbina ng loob.
Despondent a Wal a n g ipfigaasahan;
malnngkot.
Despot I» Pnnong mabaksik; baring;
mabagsik.
Despotic-iZ'Mabagsik;inabangis;niasama.
Despotism ^Kabagsikan; kabangiaan.
Dessert a-Himagas.
Destination n D>estmo; pag ankol; kan-
knlan; taan.
Destine-ir-Ipadistino; fdistino.
Destiny n Distino.
Destitnte-a Walang banap bobaj; salat;
walang mag aampon: dnkha.
Destitation-n-Kaaalatan; kabamakan; ka-
dokbaan.
Destroy-v-Sirain: basagin; gibain; Ian*
aagin; fgiba.
Destmctible-a-Makasisira.
Destrnction-a-Kasiraan; pagkalipol; pag
kalngso.
Destructive a Makasisira.
Detacb-v-Ibokod; tangalin; tamaogal.
Detacbmentn-Destactamento; pagtangal;
pagbukod.
Detail n Kasaysayan.
Detail r Magsayctay.
Detain-r-Pigilin; magiaat; pibitin.
Detect r-Tuklasin; tagpoan; makita; nsi-
sain. siyasatin.
Detection n Pag ansisa; siyasat.
Detective-a Naaokol sa secreta.
Detective n-Policia secreta: policiang
libim
Detention n Pagloat: pagpigil; abala.
Deter-r-Umabala; pigilin.
Deteriorate v Snmama. bomigat ang sa-
kit 6 karamdaman; samira; lumipas.
Deterioration-n Pagsasam^; pagkasira.
Determination*n-Pa8iya kabaoan nang
loob.
Determine v Hatoian magpasiya. bnmao
ang loob.
DEX ^209
Detenmimte v Ua^ay ng niga hanga; say-
say in.
Determined a Bno ang loob
Detest V Suklamin yiimamot.
Detestable a Kaliipitliipit; kasnklam
su^Iam kainno.^Iuiios; niasuklam.
Detestation ?i- Pa gsiifcjuklani; kiilupifan;
kasuklbman.
Dethrone V Taluniii ang hari.
Dethonement n Pai?tatalo sa hari
Detour n Lumakad ng p siiotsuot.
Detract v Manumpa tiiinungayaw; sum-
pain; alisin; bawasan.
Detraction n Pagalis pagbawas pannm
pa; pagsunipa tungayaw.
Detriment n .\bala; bagay na makasa
samd
Detrimental a Makasisira; makasasama.
Devastate V Guhatin sirain lipulin.
Devastation M Kasiraan; paglilipoi
Develop v Buiniiti butihin; isulong.
Development n-Pag suiong; pag kaka-
buti.
Devest i; Alisin; hubdan; hubarin.
Deviate r-liaguhin; ibain; ilipat; luma-
pat; bumago; humin^od.
Deviation-n Pagkabago; kaibhan; hin-
kod.
Device-n-Kasangkapan.
Devil n l*emonio.
Devilf-Manukso; tuksohin.
Devilish a Parang demonio; nanukol sa
demonio.
Deviltry-w Kasamaan; gawa nang de
monio.
Devious a Pasuot; suot pabaya; tamad.
Devise-v Akalain isipin; magpamana.
Devise n-Mana; huling sniat ng nanga-
matay.
Divisionn Pagliahati; pagliihiwalay.
Devoid-tJ-Alisin. bawas.
Devoid M Walang laman: salat.
Devolve-v-Bumalik mauwi sa dati; ma-
binat.
Devolution n Pagbalik pagsasauli.
Devote-r Alayin: ialay
Devoted rt Masipag, tapat naibig.
Devotion n Alay; pagtatapat ng loob.
Devotional-a-Nauukol sa pag aalay.
Devour v Lamunin.
Devoot a-Totoo; tapat; nialinis.
Dew-n Hamog.
Dew r Humamog.
Dew Drop-M-Patak ng hamog.
Dewy a Mahaniog
Dexter a Nanukol sa kanan,
Dexteritv H Kasanavan.katalasanikaru-
nungan.
Dexterona-fl Matalas: niarunonjr; sanay;
bihasa.
DIF
Dextrous a-Sanay; marunong; matalas
bihasa.
Diabetes wSakit na niadalas umihi ang
may sakit,
Diableryw Kalikotan.
Diabolic a Nauukol sa demonio.
Diabolical a Nauukol sa demonio.
Diadem n Korona.
Diagram n Piano; guhit; tabas.
Dial n Mukha ng orasan.
Dialect n Salita ng mga tawong hindi
marunong: dialecto.
Dialo>!ue*n Saliiaan ng dalawa.
Diameter n-Kagitnaan.
Diametric a Nauukol sa kagitnaan.
Diametrical a Nauukol sa kagitnaan.
Diamond n Diamante, brillante.
Diapern Lampen.
Diaphragm-?i-Balat sa pag itan ng dib-
dib at ng tiyan.
Diarrhea 7{-BuIulos pag iilagan.
Diarrhoea a-Pag iilagan; bululos.
Diary n-Tandaan ng nangyayari sa araw
araw.
Dia tribe-n Pagtatakapan .
Dibble n-Panaksak.
Dice-n Kubo na may bilang ang mga
mukha.
Dicker-n Kapalit; pagpalit; pagtuturing.
Dictate-n Idicta
Dictate-n Utos.
Dictation-n Pagdidicta.
Dictator n-Ang nagdidicta; ang nagu-
utos.
Dictatorial-a Nauukol sa pagdidicta.
Diction n-Wika salita; pagpili ng sa-
lita
Dictionary n Diccionario.
Di<l-r. /w7>.-Nangyari; gumawa: ginawa.
Dist v. imp. Ginawa; gumawa; nang-
yari.
Die-v Mamatay: tumapos.
Die n Hulmahan.
Diet-n Pagkain dieta.
Diet v-Magdieta.
Diety n Kadiosan pagkadios.
Differ v Magkaiba.
Difference n-Kaibhan; pagkakaiba.
Different-a-Iba; hindi kaparis 6 katu-
lad.
Difficult n Mahirap; magulo.
Difficulty-n-Kahirapan: kahigpitan
Diffident a Ayaw sumampalataya: mata-
takutin; ayaw maniwala.
Diffidence n Katakutan.
Diffuse T/Ibuhos lumaki; isabog; ipa-
hayag; ipatalastas.
Diffuse a Maluag malawak.
Diff usion-n-Pangpaparami; karamihan ;
pagbubuhos.
27
Dig-v-HokATin- bnmnkaf.
Digeat c Toaiiiaaw utg kiaaiii.
J)if[e*t • Ccfdigo bip>s*t»n »£ manga
Dis^entitilei-Manj^'fti'iJ
flikmnra.
Digentioa n Pa^answ ng ktnain.
I>i){it n Doiiri »>.
Ditcnifr v Ipai^pDr^ma^Blinlio: pnriliiii.
Dimity-»- Dan gat puri katnahalan;
karan^lan; karapaian.
Digr«as-r Lamiko Inniaio, bamivalay.
Disreaaion n Paghihiwalay; pagliko.
DIkenPilapit, haran^n- n| tubig.
DikevMagpilapil
D:lapi<lali> r.Snmira; «irain.
Dilapidation ti Pagkanira eira.
Dilate C Bamuka: itumilat lumaki.
Dilation ft Paf^baka paglaki. pagdilai.
Diliatorj a Psbaya, mabagal. tamail^
bali-
DiMifeacv n Kaaipagan. aipag.
Diligent n-Maflipa^ maapap: mabiaa
■naai^ls maaikap,
Dilnt* e-Labrawin. lomabnaw;tiinawini
iamonaw
Dilat« e-Luxaw malabnaw.
Dilotion n PaKiutuna»
Dim-a Madilim malab').
Dimen-Sansbllliun
PimenHion n Stikat laki at lapail.
Diminiih v BuinawaH uinunti. iiiiiimpis:
lumiit bawasan.
Dimanitiori « I'.-ii-im» a- |>a(;kulang; patE-
pannti; paitpaliil
Diminutire n-Naupapaliit; nababawa».
Dimity-nKayong siia.
DiniplenBatas nj^ piHngi.
Din n-Gulo uiffg-
Dinetf Kuraain
IKngle-n Parana """'t' "« " pacitan
ng dalawanic biinduk.
Dingy o Maninii maningie^ niapanglaw.
IHnnbrn-Taniiihaliaii.
Dintn-Ukit lakaa; kapan^yarilian.
Dinti»Ukitin
Diocenen Kapanayarilian nj obispo.
Dipvlfawaaw: iBiaid, iluboj^,
Dlp-n-Lubog BJniil, li(to.
Diploma-n-Tltiila.
XHplomaey n Salilaaii nj dalawaiig na-
ciones karunungaii: katalasan.
Dipper «Tabo Ui>uh«.
Dire-Direful a KHtakottaltot; kakilakila-
bot: maBama.
DirHct a Matowid «alaii».' likn.
Dirw;t-i'T)nattin.nloKin:akayiii;itniig'i
Director n Aug nnmanialiahi.
Directory a Sakaliint'"-
10 PIS
DirvctresK n Bsbaring niariinoDf n>a-
Direfali Katakollakot kakilakilabnt,
nirg«MjialiC »a paglilibinje.
Dirk « Paaak<ak; pofial.
Dirk r-rfik^ak.
Dirt-M Dnmi: dnngia karoDiihan ka-
ankalan kasalauJain iTij.a. pntik.
Dirt r Diinilian dnn^sin.
Dirly -r-Marami marungi^ maeukal. fa-
lahnla pangit maliba^. may inan^a.
Dinyr- nniban^ 'iungi»in.
Di* able n PaUyinkapilay knpilayan.
Di^abilily « Phk
PIb advantage n-Lagi; kabirapan: kai>i-
Di.''ailvaiii.'i^eon.- 'I'Mabirapmakalulugi:
naka^^isira.
DifSiiret^i' Ma^ikasira; liuag aioayon.
Die agreeable a llacamari: agnli: ma^n
n^it: makakayamot, naiiiababagot na
kaeagalii
DIh akfr^-ementn Pagkn^ira; pa^kagalit.
kaairaan
IMa allow-r-Huag ipabintnlol.
IKe aTiiiiil r Pawaian «ng kabulnhan.
Disappear t Mairalun.
Dia appearance K awa!aii.
Disappoint V Magdaya; yuraamot; ku
mulang; matalo.
Diaappointmentn-KakiilangankaBiraan:
pagkatato.
DiB approval n Kalangiban pagkaayaiv.
DisifiprijicT lluai: ipabintulul pinia
Dis anil I' A ii^an ang manga f<andata.
Disarmament n Pagtangol n^ tnan^a
Ban data.
Dis arrange c Sirain ang ayoa guliibin.
Dis ^iraiiB^il 1 Wflleng ayos; insgulo.
Dia arrmi/i'int-iit ii Kawalan ng ayus 6
Disaster n Kabirapan sakiiiin
Di*a8tr(jUBa Slat^nkiiiia niahirap.
Disavow-r Malimutan liuag nialaiiian.
Dinband-eTaiigalin ang manga i-nii
data ng manga sundalo
Distielief-n Kawalan ng pananampala
taya.
Disvelieve t--Huag nianiwula ti fiimatii.
palataya.
DiaburBe t Magbaynd gai>tahin.
Disljuri-eiiientn Pag baliayail paj; ga
gaeta.
DiMi-n Bilog,
DiK.
k'-lis
Discard n-Baralian^ ,
DiBrern uTanawin: niakita. tiimi
DiHcerntiigi Matalax- mntalitin:
J'iH.enuin-nm PnirtaiaiiHW
DIS
211
DIS
Discharge v-Tumupad;bawa8an; bitiwan;
gumanap; ialis sa katungkulan.
Discharge n Pagkukumpil.
Disciple n Alagad dicipulo.
Disciplinarian a Nauukol sa pagtupad 6
sa gobierno.
Diciplinarian-nMaestrong mabagsik; 6
masungit.
Discipline n Discipliua; pagtupad sa
kautusan.
Discipline v-Aralan magturo; turuan.
Disclaim r-Magkaila; ^alikuran; huag
kumilala; umayaw.
Dislaimer-n 4ng nagkakaila; ang tuma-
likod.
Disclose vBuksan; ilitaw; ipalitaw; pa-
hayag; ihayag.
Disclosure-n Pahayag; paglitaw.
Discolor-v- K umu pas.
Discoloration n Pagkupas.
Discolored a Knpas; maputla.
Dascomflt V Manalo; talunin.
Disoomfort-n Kakulanganngkaguinhawa
han kahirapan
Discomfort-t? Yuma mot humina ang
loob; pagalitin.
Discommode t7Abalahin: pagalitin.
Discomposes Sirain angayos; guluhin.
Discomposure n-Galit; gulo.
Disconcert V Guluhin.
Disconnect v-Tancralin; hilawayin.
Disconnections Pagkatangal tangal.
Disconsolate a Malungkot; salat; maha-
pis: mahapis.
Discontent n Yamot: sibangot: galit.
Discontent-a-Galit; masama ang ioob.
Discontent t'Yumamot; magalit.
Discontented a Sowail; galit.
Diflcontinuanc^-n-Pagtigil.
Discontinuation n-Pagtigil.
Discontinue v-Tumigil; pigilin.
Discord n Gulo galit; pagkasira; kasi-
raan.
Discordance-n Knguluhan kasiraan!
Discordancy n Pagkasira; kasiraan.
Discordant-a-Magulo; di maayos.
Discount-w-Bawasan; kulangin.
Discountn-Ang por ciento pagbawas.
Discountenance-vHuag ipahintulot.
Discourage v Pahinain ang loob.
Discouragement nrKahinaan ng loob.
Discourse nDi8<iurso; pagmamatowid;
fjalitaan.
Discourse-v-Wikain; magmatowid.
Discourteous a Walang galang; tanipa-
lasan.
Discourteousness-n Kawalan ng galang;
katainonlasanan: paslang.
Diaoourtesy.n Kawalan ng galang ka-
tampalasanan.
Discover v Tuklasin; tumuklas; buksan;
makita ang di pa nakita.
Discoyery-n-Ang bagong tinuklas.
Discredit n- awalan ng paniniwala; ka-
kulangan ng paniniwala.
Discredit vHoag maniwala.
Discretitable a Hamak; bastos.
Disereet-a Mabait; tuso; matalas; ma-
runong matalino.
Discrepancy n-Kakulangan . kamalian ,
ibhan.
Discrepant-a-Iba; kulang; mali.
Di«crete-a-Nakabukod: malayo.
Discretion-n-Kabaitan; karunungan: ka-
talasan
Discriminate n-Tbukod; hiwalayin.
Discrimination M Pagkabukod paghihi-
walav.
Discuss r Matagpuan magmatowiran;
matrsalitaan.
Discussion-nPagmamatowiran.
Disdainn-Uyam: tampalasan kahara-
bugan kapalaluan.
Disdain-w-Maghambog: uyamin.
Disdainful-a Palalo; hambpg; mauyanp.
Disease n Da mdam sakit.
Diseaped «May sakit.
Dispmbark-v-Umibis umahon.
Disembarkation n-Pag ibis sa sasakyan.
Disembarrass v Hanguin sa kahiyahiya.
Disembody v-Alisin sa katawan.
Disencumber-v Hanguin sa kagipiten.
Disengage v Hanguin: iligtas.
Pisengaged a Walang gawa.
Disentangle t; Hanguin sa kaguluhan.
Disfavor-t? Huag ipahintulot.
Disfavorn Kakulangan ng galang.
Disfigure t'Manpahin; pangitin,
Disfigurement-n-Pagpapangit.
Disfiguration n Pagpapangit.
Disfranchise r-Alisin ang pahintulot.
Disgorge r-Sumuka: isauli gantihin.
Disgrace-rPahamakin: ipahamak.
Disgracer-Kahamnkan; kahiyahiyaan.
Disgraceful a-Nakahihiya; nakadudusta;
hamak.
Disguise v Ibahin ang hitchura; magba-
latkayo.
Disguise-n T'agkabalatkayo.
Disgust V Yumamot, yaniutin; mamuhi;
pasamain sumama ang loob.
Disgust-w Yamot sama ng loob: kapig
hatian: hapis kadalamhatian: poot.
Disgusted a-Hapis; nasusuklam.
Dish-w Pingan.
Dish ^J Isandok.
Dishearten v Humina ang loob; tumakot.
Disheveled-a Walang ayos magulo; gu-
sot
Dishonest-rt-Mahalay; taksil; suitik.
DIS
- - '
tlishoiiesty-n Kasuitikan; kaliaUiyan;ka-
taksilan.
Dishonor n-Eahamakan kahalayau kahi-
hiyaan: kamurahan kasamaan.
Dishonor-v Mapapahiya; hiyain.
Dishonorable a-Nakadudu ta; kahivahi-
ya; mahalay; suitik
Disincline v-Huag pumayag.
Disinclination w-s awalan ng gusto;
kawalan ng kahilingan
Disinfect-v Suobin sumuob; linisiii.
Disinfection n Kalinisan puir.
Disinherit-r Huag pamanahin.
Disintegrate-v langalin; tnniangal.
Disintegration w Pagtatangal.
Disinterested a Walang interes walang
nasa.
Disjoin v-Palinsarin; luminsad.
Disjoint-v-Palinsarin; luminsad.
Disk-w Bilog.
Dislike-v-Yumaniot: saniama; masukla-
min.
Dislike wYamot: kaauklaman; poot;
suklam; kaayawan.
Dislocate v-Palinsarin lumiusad;mawala
sa lugar.
Dislocation n-Pagpapalinsad.
Dislodge-v-Alisin sa lugar.
Dislodginent n-Pagkawaia sa liigar.
Disloyal-n Malilo masukab; lilo taksil;
suitik
Disloyalty-w Kalilujian; kasukaban; ka
suitikan.
Di-mal a Mapanglaw; inalungkot; ma
hambal mabapis.
Dismantle-v-Hubaran; alisan ng damit
6 kasangkapan.
Di'«may vPahinain ang loob: takotin;
tumakot: humiua ang loob
Dismay wKahinaan ng loob; takot.
Dismember f-Haatin; huwalayan: pira
suhin.
Dismemberment n-Paghihiwalay ng ka-
tawan.
Dismiss v-Itaboyr paalisin; palayasin;
ipagtabuyan.
Dismissal n Pagtaboy. pagpaali»; pag-
palayas.
Dismount v-Uinibis, fumusong.
Disobedience-nPagsowail; katigasan ng
ulo; alintana.
Disobedient cr-Sowail; rnatigas ang ulo;
masowayin.
Disobey V Sumu way; mag alintana.
Disublige v.l agalitin; buag tumupad.
Disobliging a-Makagagalit.
Disorder-n Guloykawalan ngayoso wasto
Disorder v Guluhin; sirain ang ayos
Disorderly a Magulo; pagulogulo; hindi
mabait bastos.
212 DIS
■■■—■■ ■■ ■ —"■"■" .tfHBAai
Disorganize v Guluhin; sirain ang ayos.
Disown-v-Huag kilalanin; huag kumi-
lala; talikuran; ma^kaila
Disparage v Hamakin pintasin.
Disparagement w Pagpahamak; pintas;
kapintasan.
Diparity-w Kaibban ng kalagayan 6
gulang.
Dispassion-n Katahimikan.
Dispassionate a-Tahimik; walang gulo.
Dispatch v-Dalidaliin idaos; ipahatid;
tapus'n: magpadala; magtapos.
Dispatch-n-Telegrama; hatid kawad.
Dispel V Isabog; palayasin; paalisin.
Dispensable a Di kailangnn.
Dispensary w-Tindahan ng ganiot.
Dispensation w Paghahati;pagkalat; pag-
bigay.
Dispense^t^-Ikaiat/ isabog
Desperse V Isabog, sabugin; kalatin.
Dispersion n Pagkalat pagsabog.
Dispirit-v-Takutin; pahinain ang loob.
Displacev-llayo sa lugar; baguhin ang
lugar. ibukod.
Displacement n-Pagbabago ng lugar.
Display v Ipakita ipahalata; buksan.
Display-w Pagpapakita kainanian.
Displease v Pagalitinipapamainangloob.
Displeasurew-Yamot; galit; kawalan ng
gusto, dalanibati.
Disposal n Paraan; pamaniabala.
Dispose V Idaos; tapusin; ayusMi; ikalat,
at ilagay sa lugar: humilig.
Disposed a Nakahiling natatalaga.
Disposition n tigali; ayos; kilos; bait;
kalagayan; paraan.
Dispossess v-Kaniyahin angkinin.
Dispossession n- Pag aankin
Disproof n Pagbigay nang kasinungali-
ngan.
Disproporlion-w Kawalan sa sukat.
Disproportion v Gawin ng hindi tama
sa sukat.
Disprove ribigay ng kasinungalinjan
sa iba.
Disputable a Makapagpapatalo.
Diputant-M Ang nag uusap/ ang naki^
kipagtalo.
Disputation-w-Pagmamatowiran paguu-
sap; basagulo.
Dispute V Makipagtalo; magniatowiran;
umaway: salangsangin mag usap.
Disputen Pagtatalo; usap pag marna
towiran basagulo alingasngas.
Disqualification 7i Kakulangan; pinta»
kakulangan ng kaya.
Disqualify V Huag abutin ang grade»;
pintasin.
Disquiten-Kakulangan ng katahimikan
gulo.
\
\
DIS
213
DIV
t)isqiiiet-t;-Guluhiii.
Di8quietu(ie w Gnlo; kajrululian.
Disquisition-ri-Pagnianiatowiraii.
D is) regard t^-Huag iiiahalin; hiiag kali
ngayin: hamakin; halayin.
Disregard n Alintana; tainpala8an
Disrepiiiable-a-Bastos harnak tunipa
lasan.
Disreputen Kahamakan; kahalayan. ka-
bastusan.
Disrespect-n-Kawalan ng galaiig tampa-
iasaii kabastusan.
Disrespect r-Huag kilalaniii; hnag hu-
iminod.
Disrespectful a Bastos: tampalasan; wa-
laiig galang; w^lang hiya; Diasaiiia.
Disrobe-r Hubaran alisan aiig damit;
maghubo at niagbnbad.
Disrupt aSira bulok; bali.
Disrupt V Sirain baliin; puuitin.
Disruptionn Kasiraan.
Disrupture-n-Kasiraan.
Dissatisfaction n Kawnlan ng gusto; ka
samaan ng loob.
Dissatisfy-!' Pagalitin; liuag tunuipad.
Dissect V Pirasuhin usisain.
Dissect ion-nPagpipirapo.
Dissemble-v Magkonovvari.
Disseminate-v-Isabog ang binhi.
Disseminationn Pagsasabog ng binbi.
Dissension-n-Pagtatalo; basagulo gnlo,
Dissent t'-Umayaw, buag suniunod; mag-
kaiba,
Dissent n- Basagulo.
Dissentation-n-Hagmamatowiraii.
Dissimilar a Hindi kaparis gansal. bi.n-
di kamukba 6 katulad.
Dissimilarity n Paskakaiba: kaibhan.
Dissimulate v Matrkonowari
Dissimulationn-Pagkakaiba kaiblian.
Dissipate v-Maglasing.
Dissipation-w Paglalasing
Dissolute a Pabaya talipandas; tamad.
DissoUition n Kapabayaan kawalan ng
kalinga.
Dissolve-v Tumunaw tunawin.
Dissonance n Pagkakasira ng tugtog.
Dissonant a Masama ang tunog.
Dissuade-v-Pigilin pasiyabin.
Dissuasion-w-Pagpipiguil; pagpapasiva.
Distaff nPanulid
Distance w Lay o pagitan; pal u git;
puang kalat
Distance v-Ilayo; lumayo palnyuin,
Distant a-Malayo; tangi,
Distaste w Yamot; pigbati.
Distasteful a Makayayamot mapigbati.
Distemper vYamutin
Distemper-n-Katigasan ng ulo; sipon
ng kabavo.
Distend-i' Luniaki humaba.
Distentions Kababaan pagbaba.
Distill «? Alakin guniawa ng alak.
Distillation n Pag gagawa ng alak.
Distellery n Gawaan ng alak.
Distinet-rt-Maliwanag. bukod tangi.
Distinetionn Pamumukod; pan^ingiba:
kaibhan kamahalan.
Distinguisbr Kilalanin mamukod; tak-
daan; saysayin.
Distinguishable a-Maliwanag; madaliiig
makikilala.
Distinguished a Balita; bunyi bantog;
bayani
Distortr-Pilihin; pumilipit; pilipitin.
Distortion-n-Pagpipilipit.
Distraet-r Guluhin ang isip.
Distracted a Ulol; gulo ang isip.
Distraction nKaguluhan ng isip.
Distres8-« Hirap pighati; aakit; kahi-
rapan: kasakitan.
Distress v Pahirapin.
Distribute r Ipamahagi kalatin ikalat.
Distribution n Paghati pama m a hagi;
pamumudmod pagkaUt.
Distributive-a-Nakakasabog.
District n Danay. hanga: lugar pagkat
ng bayan; nayon distrito.
District- u-Ilagay ang banjja ng mga
danay 6 nayon.
Distrust v-Mag^gamgam ang loob;
^ kumulang ang katapatan ng loob
Distrust-n-Kakulangan ng katapatan ng
loob.
Distrustful-a-Mapangambahin kulang;
confianza.
Disturb-r-Yamutin; bagabagahin gulu-
hin: pasuklamin ang loob; saliarin;
tuksuhin balisahin.
Disturbancen-Gulo; kaguluhan; yamot;
kabalisaban.
Disunion w-Vaghihiwalay; pagkabukod.
Disunite-v Bumukod; tangalin; ihi walay.
Disuse n-Kawalan ng pagganiit.
Disuse r-Huag gamitin.
Ditch n Sangka.
Ditch V Gumawa ng sangka.
Ditto ;; Ang nabangit na.
Ditto-aril'. -Paris ang dati; gayon <lin;
naman idem.
Ditty w Awit; dalit.
Diurnal a-Arawaraw.
Dive V Sumisid.
DivewSisid hititan ng apian
Diverge v-Humiwalay lumayo.
Divergence-nPaghihi walay.
Divergency n Paghihiwalay.
Divers a-Marami; ilan.
Diverse a-Iba;hindikamukha;nakabiikn(l
Diversification w Kaibhan.
DOL
214
DOV
Diversify-v-lbhan baguhin.
Diversion n Kaihhan; aliwan kasaya-
ban pagpapahinga kutuwaau.
Diversity n Kaibhan
Divert v-Liimiko iliko. aliwin.
Diverting-a Nakakaaliw. '
Divest r Hubaran alisin; magbawal.
Divide-t? Hatiin hiwalayin; itiwalay; bu-
iiiahagi hiimiwalay.
Divider-n-Taira pamahagi.
Divination n Paghuhula; hula.
Divine a Naiuikol sa langit.
Divine n Pari pastor-
Divine v Hnmnla hulaan.
Divinity-n-Bathala; Dios.
Division-H Pamamahagi paghihiwalay;
pa^hahati.
Divorce n Pagtaboy.
Divorce v-Itaboy: ipagtabuyan ihiwalay;
ilayo.
Divulge V Tpahayag ihayag; tuklasin;
tumnklas sabihin.
DizzinesswPagkabila; pagkahilo.
Dizzy-a Hilo lula.
Dov-Gawin gumawa.
Docile a Maamo banayad: masunurin.
Docility n-Kaamoan; kaanayaran.
Dock V Putlinangbnntotiiklian-.bawasan
Dock V Pundnhan ng sasakyan kung li-
linisin.
Docket-H-Listahan.
Doctor-» Mangagamot.
Doctor-v-Gamutin.
Doctrine n Pananampalataya; doctrina;
pagtntnro.
Document n-Docuniento; kasniatan: ka-
tibayan.
Docnmerttal-a Nauukol sa kasulatan.
Dodge V Umilag mawala.
Dodge n Hibo: daya.
DoenUsang babayi inahing nsa.
Doern Ang gumagawa.
Does v-Gumagawa.
Doff v Maghnbad; alisin.
Dog n Aso. . I
Dogfish w-Pating na munti.
Dog w Sumnnod ng pilit.
Dogged-a Mati^as . anir nlo: sowail.
Doggerel w-Mababa at bastos; hamalc.
Dogma n Panananampalataya; isip. '
Dogmatic a Totoo: tunay.
Dogmatical a Totoo; tunay.
Doily nServilletang munti.
Doings n Manga ^inagawa.
Dole n Daing: panatrhoy.
Doleful a-Kah^mbalhambal; kaliapin-
liapis mapanglaw; malun<rkot.
Doll n-Munika.
Dollar-M Dollar: pifio.
Dolorn Sakit l^irap dain; panaghoy.
Dolorous a-Mahi rap, masakit.
DoltnUlol.
Domain n Kapangharian; nayon lupain.
Doraestic-wAlila sa bahay.
Domestic a Naaukol sa sariling bahay;
maamo.
Domesticate-r-Paamoin.
Domesticity n Kaamoan.
Domicile n Tirahan. tahanan.
Dominate v Supilin
Dominationn Pagkasupil
Domineer vMamahala ng mabags k.
Dominion.» Lupain; lupa. nayon.
Domino n- Domino.
Don-r-Isuot.
Don-n Maginoo.
Donate-v-Magbigay i|:f)agkaIoob iambag
Donation-t»-Bigay caloob ambag.
Done-v p. p -Ginawa; nangyari na,
Donkey-nKabayong munti at mahaba
ang tainga ulol; jumento.
Donor-n-Ang nagbigay.
Doom w-Hatol; kapalaran- pasiya.
Doom V Sumentencia: humatol.
Dooms day n aarawan ng paghahatol.
Doorn Pinto pintuin.
Door keeper» Ang nam'imahalasaisang
bahay taga bantay ng pinto.
Door way n Pintuan.
DormantaNatutulog.
Dorsal a Nauukol sa likod.
Dose n Takal ng gamot doses.
Dose n Magpainom ng gamot.
Dost V Gumawa.
Dot» Punto.
Dot-n Ilagay ang puiuto puntuhan.
Dotage» Kaululan p^agkaukol.
Dotal a Naaukol sa piiinhik.
Dotard » Tawong matai>da
anjf isip.
Dote V IJmulol; humiban^^.
Doth V Gumawa. \
Double »-Ynpi: tiklop. |
Double v-Yupiin; tiklupin;]
blihin.
Double a Doble; ulit.
Doublet n Paris; pareja.
Doubly adi). Doble.
Doubt n Agamagamangloob;ibangaml:^a.
Doubt V Manggamba huag mVaniwala,.
Doubtful a-Agamagam ng lojpb; hindi
, pa siguro. \ ^
Doubtless a Siguro, walang aAamagam
ng loob.
Dough n-Harinang minasa para ?|a tiija-
pay minasa.
Dough nut-»Buchibuohi.
Doughty a-Matapang mangahatv*'.
Douse V Ihulog sa tubig.
Dove n Kalapati.
at mahina
ulitin; du-
(I
/
DRA
Dove cot li Bahay iig kataputi.
Dove cote nbahay iig kalapati.
Dove like a Maaino; ma^audang loob.
Dove taii-n Pagngingipingin at pagla
patan ng kahoy.
Dove tail v Ilapat ng mabiiti.
Dowdy a Marungis. salnhula; marumi.
Dowdyn-Tawong marungis.
Dowel-n-Pakong kahoy.
Dowel V Ipako ng pnkong kahoy.
Dowern Kaloob, bigay;aiitr ininana ng
asawang babayi ng nangamatay.
Down n Balahihong malanibot.
Down-adr. Sa ibaba; sa gawing ibaba.
Down^cp Sa ibaba.
Downa Malungkot
Down casta Malungkot.
Down cast n Tingin na malungkot.
Down fall n Pagkasira*
Down right a Tunay; totoo.
Down right adv -8a gnwing ibaba.
Down ward-Down wards-rt^v.-Sa gawing
mababa
Dowry n Bigay: kaloob. Yaman ng aea
wang babayi
Dowse V Isisid ilubog.
Doze a Matulog.
Dozen n Labing dalawa isang docena.
Dozen a Labingdalawa; isang docena.
Drab n Kaynmangi.
Drab a Kayumanging,
Drable v Bas^hin tigmakin.
Draft n Pagpili; cheke.
Draft V Guhitin ang banhay; paliin ang
sundalo.
Drafs man n-Tagagawa g piano 6 ka-
sulatan.
Drag V Hilahin; humila.
Drag n-Paghihila; paragos.
Draggle v Basahin at hilahin sa iupa.
Dragonfly-n-Gamogamo
Dragon w-Sundalong nakasakay sa kabayo
Dragoon v Pahirapin.
Drain v Tumita; patitiin.
Drain n Sangka.
Drainage nPagtita.
Drake-ra Patong lalaki; bibi.
Drama-wTeatro.
Dramatic-aNauukoI sa teatro.
Dramatical a Nauukol sa teatro.
Drank-v.imp.-Uminom: nakainoni.
Drape v-Tak pan in ng kayong itim.
Draper n Ang nagtitinda ng kayo
Drapery-w Manga kayo; katungkulan
ng nagtitinda.
Draughtn-Lagok higop; pa^guhit ng
banhay; paghila
Draught v-Humula: hilaliin; guniawa ng
piano.
Draw^-Humila iguhit.
15
L-
DRO
Draw n Batak: hila; pagtiiia.
Drawback w-Pintas; ahala.
Drawer n-Kaja.
Orawing-n-Pag-guhit paghila.
Drawl V Magpaliia ng dahandahan.
Drawl n Pagsasalita ng marahan.
Dray-w-Bagol.
Dreadn Kaba pangamba takot, sindak.
Dreadr-Kumaba tumnkot.
Drea<i a Katakot takot kasindaksindak.
Dreadful a Kasindak8in<lak katakot ta-
kot masama; kagulatgnlat kakila
kilabot.
Dream-w-Panaginip; pangarap.
Dream v-Managinip; mangarap.
Dreamy-a-Mapagpanaginip
Drear a Mapanglaw malungkot.
Dreary a Mapanglaw malungkot.
Dredge n-Panhukay ng Iupa sa ilalim
ng ilog.
Dregn-Tira
Drench v Tigmakin; basahin.
Dress n Damit; bihisan.
Dress V Magbihis; isuot ang damit.
DresHva-Maingat sa pagbibihis.
Dribble v Pumatak tnmalas.
Dribblet-n Pirasong munti
Dried beef n Tapa pindang.
Drier n Pangpatuyo;
Drif n Pagpasnlong: paglutang kasama
ng agos tungo.
Drift!' Lumutang.
Drill-n Pagsasanay; aral; pangbutas.
Drill V Aralan magturo; butasin.
Drilling n-Pagpaaral; pagturo.
Drink v Uminoni; inomin,
Drink n Inomin.
Drip v-Tumalas pumatak.
Drip n Patak.
Dripping pan-n-Salay
Driver-Pasulongin: pilitin; magmane
jar ng kabayo; itulak.
Drizzle v Umambon.
Drizzle w- Ambon.
Droll a Makatatawa palabiro siste.
Droll-n Tawong palabiro.
Drollery n Biro; katuwaan.
Dronp-n Tawong tamad.
Drone vMagpabaya.
Droop r Yumuko; lumanta.
Drop n-Patak.
Drop-v-Lumagpak; malaglag pumatak.
Dropsy-n-Sakit na.man^s.
DrosH-n-Dumi tae ng bakal; tira.
Drossy a Marumi.
Drought-Drought-n Tuyo; panahong sa
lat sa ulan.
Droughty o Matuyot matutuyot
Drove r ?*wp. Pinasulong.
Drove n Manada: kapisanan ng liayop
DUN
216
DYS
Brovern-Angiiiay aringmarainiiijrbaka^
Drown o Luinunod; mahinorl.
Drowdet/ Magantokantokau.
Drow8ines"j|-n Antok-
Drowsy a Xagaantok: in antok.
Drub V Piimalo paluin.
Drubbing n Pagpapalo paghaliampas.
Drudge vPumagal; magtrabajo ng ma
lakas.
Drudge 7i Alipin sa trabajo.
DrudgenGawa na mabigat.
Drug w Pangpatulog, gamot.
Drtgv Patulugin; painumin ang pang-
patulog
Druggist w-Ang nagtitinda ng gamot.
Drum n Tarn bol.
Drum t; Magtanibol
Drum 8tick w Palo ng tambol.
Drunk a Hilo lasing lango.
Drunkard n Tawongpalagingnaglalasing
Drunken a Lango lasing
Drv a Tuvo.
Dry-vTuyuin ibilad; patuyuin.
Dryly a'iv.-Patuyo.
Dab v-Magbansag; bansagin..
Dubious a Malabo.
Duck-n-Pato: itik.
Duck-v Tsilid ilubog.
Duckling n Patong mnnti; sisiw ng
pato; sisiw ng itik.
Dmrt-w Sangka.
Ductile a Masunurin malambot.
Dudgeon n Tangnan ng pufial 6 ng pa
naksak.
Dae rt-Bagay akma marapat.
Due adv. Totoo; tunay.
Due n rtang.
Duel n Hanmn.
Dael-r Humanion.
Daet n Kanta ng «lalavva.
Dagv. hup €^ J) p.Hmukay, bumukay.
Duke n Duke.
Dakedom n Kalagayang <luke.
Dulcet-n .Mainam sa dinig.
Dall a Maputol; Tnapudpo<l; dungo: ma-
bangal walang kal)uluban: torpe,
Dall-/;-PuruHn; pumurol pudpurin.
DallnesH ?i Kapnrnlan; kalabuan.
Daly a Karampatan.
Damb a Pipe malang tuto; bamak.
Damb bell wPeso.
ummy 71 Tawong pipe; larawan n^'
tawf); sa teatro.
Dummv a Tabimik; walang kibo.
Damp 71 Bual kasnkalan.
Dampr Ibnal; itapon. '
Dnin])y /7 Pandak; at nmtalwi.
Djin (I Maitim anr kniav.
1
Dan r Maningil. siiigilin.
Dan »-paninini;iI.
.Duuce-n Ulol bobo; tawong walapp
kaiunungan.
Da ne-n Dumi: tae ng hayop.
Dungeon-?i Hilangong madilim.
Dao7i-Dalawa
Duodesimal n Ikalabing dalawang ba-
bagi
Daodeciino 71 Ang may labing dalawan;^
<iabon.
Dupe V Hayain; bibuin.
Daple Dui)lex a Dubie;
Duplicate 7/ Dublihin; ulitin; parisan;
tularan; dalawahin.
Duplicate w-8alin parisan; bowad.
Duplication n Pagkadnble.
Duplication n Pag aduble kataksilan;
kasuitik^n.
Durability n Tibay; tagal: pamamarati.
Durable a Hindi masisira; matagal;
lagi.
Durance n Tagal kabirapan.
Duration n Tagal; laon pamamarati'.
Duress n Kabirapan.
During/))v;^ Samantala.
Durst ?5 imp Pinangangabas.
Dusk a Madilim.
Dusk n Orasion.
Dusky a Maitim madilim.
Dust w Alikabok,- alabok; gilik.
Dust-t? Alisin ang alikabok: paspasin;
budburin ng alikabok; dikdikin.
Duster 71 Walis.
Dustpan n Pungke.
Dusty a Maalikabok.
Dutch a Naunkol sa Hollandesa.
Dutch n Hollandesa.
Duteous a Masunurin.
Dutiable a-May buis dapat ibuwis.
Dutiful a Masunurin.
Duty n Katun gkulan, pamamahala
utang; buwis ng aduana.
Dwarf n Unano
Dwarf v Pandakin.
Dwel v Tumira; manahan; tumahan.
Dwelling-w Bahay.
Dwindle r Bumawas; umunti.
Dve r-Tinain; magtina
Dye n Tina.
Dyeing n Pagtitina.
Dyer n Ang nagtitina.
Dying a Namamatay. nagbihingalo.
Dyke n Pilapil.
Dynamite w Dinamita.
Dynasty nKaharian: lain ng hari.
Dysentery niti; pagdudumi na may
halong dugo.
Dyspepsia n-Sakit ng sikmura.
Dyspeptec-aNauukol sa sakit nang
sikmura.
Dyspeptic a Ang may sakit ng sikmura.
EBO
217
EFF
Each a-P-alang, tuwi, bawat; bawat isa.
Eachpro Balang isa.
Eager a Mai nip mapagnais.
Eagerness-n- ainipan, nais, pita.
Eatfle n-Aguila.
Ii)aglet n Aguilang munli
Ear-n-Tainga; piiso ng mais.
Kar-u -Tiimiibo ang puso ng mais.
Earless a- Wahmg tainga.
Early a Maaga; uiiang; agap; niaagap.
Eaily arZir-Maaga.
Ear rniirkaTanda sa tainga.
Earn ?? M.akita kumita.
Earnest a-Totoo; hindi biro; pormal.
Earnest n Katotohanan; kapormalan.
Earnings-n Ang kinita ng isa.
Ear ring n Hikaw.
Earth n\ upa; sang kalibutan.
Earth-7''-Iba()n sa lupa.
Earthen-a Bayay lupa; yari ng lupa;
main pa.
Earthliness n Kalupaan.
Earthly a Bagay lupa; nauukol sa lupa.
Earth quake n Lindol.
Earth worm n Bulati; nod.
Earthy rt Malupa; may halong lupa.
Ease ?i Kagiuhawahan; kaigilian; igi;
kadalian kaluV)avan.
Ease V Umigi luniuag, lumubay; hu-
mimpil.
East M Silanganan,
East a-Sa gawing silanganan.
East r-Pumunta sa silanganan.
Easter-/i Kuaresma; paskong mahaba.
Easterly^ Nangaling sa silanganan;
sa gawing silanganan,
Easterly rtrZ»? Sa rawing silanganan.
Eastern a Nasa silanganan; sa gawing
silanganan.
East wart arZv.-Sa gawing silanganan
Easv a-Glnhawa; madali.
Ear. V Kuinain ho()(jiMij lumamon.
Eatable a Makakain.
Eatable n Pagkain.
Eat dinner-r Mananghali.
Eat supper v Humapon
Eaves-n-T.ambang balisbisan.
Eaves trough ii Alulod.
Eav-es droppern ^Nlanunubok.
p]avHsdrop-j? Pakinean; ng ])alihini.
Ebb ?*. Pagknti ng tubig.
Ebb-t;-Kumati.
Ebon-a-Parang ebono.
Ebonize v-Paitiman; uniitim.
Ebonv n-Ebono.
Ebony a Yari ng ebono; maitim.
Eccentric wMangaling sa gitna; hindi
karan wan katuwa
Ecclesiastic a Nauukol sa simbahan.
Ecclesiastic-w Pari; pastor.
Echo-w Uliyaw; alingawngaw; aladalad.
Echo V Umuliyaw umalingawrgaw.
Ellipse n Hagdilim ng buan 6 araw.
Eclipse-t;-Dumiliiii ang araw 6 buan;
lampasin.
Ecliptic n-\ aan ng araw.
Economic-Economical a Tipid; matipid.
Economist-n Ang tawong marunong
magtipid.
Economize-n Tipirin tumipid; magtipi-
ran.
Economy nPagtitipid; katipiran.
Ecdtasy-n Saya na malabis
Fddy n Tubig na tulog, uliuli.
Eddy-v Umuliuli.
Edentate w Hayop na walang ngipin;
kundi ung bagang.
Edge?iGilid. laylayan; wakal; wakas;
baybay; dungot, gasa; hangang; tabi;
Edge v Lumapit sa gilid; gumawa ng
gilid.
Edged-a-Matalim.
Edging n Gilid tain; puntas na makitid.
Edge ways-Edge wise ariy. Pagilid; saga-
wing gilid.
Edible a Makakain.
Edict-n Utos; kautusan.
Edification wPagtatayo pagtuturo.
Edifice 71 Bahav.
Edify-r-Magtayo gumawa magturo.
Edit r Maglimbag.
Edition-M Limbag pinaglimbagan.
Editor n Ang nagpapalimbag.
Editorial a Nauukol sa pag lilimbag.
Editorial w-Ang sinulat nang nagpapa-
limbag.
Educate-t^Turuan magturo; palakhin
ang isip.
Education ?i-Galang. karunungan: du-
nong; aral.
Educational-a-Nauuokol sa karunungan.
"f'ducator 11 Ang nagtuturo.
Educe-r Tpalitaw; hanguin.
Kel n Palos.
E'en adv. Mas(|ue; hangang sa.
F/er-r/Ji'.-Kailan man; sa ano mang
panahon.
Efface r Burahin lipulin.
1^
EDJ
Effect wAng nangyayaii; kayarian;
gawa .
Effect v-Maram ay; idamay; yariin.
Effective-a Kasalukuyan; mabisa ma
lakas; masidla.
Effectual a Husto; sukat; totoo.
Effeminacy n Karuagan. kahinaan ng
loob.
Effeminate-a-Parang babayi; duag ma
hina ang loob.
Effervesce-v-Kumulo; bumula.
Effervescence-n-Pangkakulo. kulo.
Effervescent-a-Kumukulo.
Effete a Li pas. karat walang kabulu-
han. gasgas.
Efficacious a Vlalakas, mangyayari.
Efficiency n Pagyayari kahustuhan.
Efficient n Husto mangyayari.
Effigy -nLarawan .
Effort-nTikhim; subok.
Effrontry-n-Lampastangan tampalasan.
Effulgence n-Kalinawan; kaliwanagan.
Effulgent a Malinaw; maliwanag.
Effuse i;-Ibuhos. ipalabas.
Effusion-wPagbuhos. pagpalabas-
Effusive-a Mapagbuhos; bumukal.
Eft n Butiki.
Egg n Itlog.
Egg V ludyok isulong.
Egg plant-n-'I'along
Egotism-n-Kariputan; kasakiman; kara-
mutan; kapaialuan.
Egregious a Lam pas; katakataka.
Egress w Pag labns: pag alis.
Egyptian a-Nauukol sa taga Egipto.
Egyptian n Taga Egipto.
Eh infer. -An o.
Right a Walo.
Eight w Walo.
Eighteen a Labing walo.
Eighteen n-Labing walo.
Kighteenth-o Ikalabing walong.
Eighteenth n-Ikalabing walo.
Eighthalkawalong.
Eighth n Ikawalo.
Eighthly ariy.-Ikawalo.
Eightieth a Ikawalong puong.
Eightieth n Ang ikawalong puo.
Fghthy a Walong puong.
Eighty n Walong puo.
Either a Alin.
Either /)ro -Alinman.
Either cow/ Alin.
Kjakulate v Magsalita ng bigla.
Ejaculation n Salitang bigla.
Eject v-Itapon ipalabas.
Ejection n-Pagpalabas; pagtapon sa
labas.
Ejectment ?? Pagtapon «a labas pagpa-
labas.
218
ELO
Eker-Lumaki magdaragdag.
Eke adv. Naman; gayon din.
Elaboratea Ayos; mainam maganda.
Elaborate r- Ay usin; tapusin; ng mahu-
say, '
Elapse v-Lumi pas; magdaan macaraan.
Elastic-a-Paraiig goma.
Elastic 71 Ligas
Elate-rt Mataas: masaya.
Elate V Sumaya.
Elation n Saya; tuwa: kaluguran.
Elbow n Siko.
Elder n Tawong matanda.
Elder-a-Lalong matanda. matanda pa.
Elderlv a Mat>«nda.
Eldest a-Matanda sa lahat; katandatan
daan.
Elect-a-Pinili; hinalal
Elect-v-Humalal; pumili; ipalagay.
Elect w Ang pinili.
Election n-Pagliahalal: eleccion.
Electioneer-v Tumulong sa isang candi-
dato.
Elective a May kapangyar ban pumili.
Elector n Ang may katuwiran magvoto.
Electoral a Nauukol sa paghahalal.
Electric a Nauukol sa lintik.
Electrical a-Nauukol sa lintik.
Electricity n Lintik; kidlat
Electrify-v-Buhayin.
Eleganc*-w Inam; inam ng kilos; kai
nanian: karikitan kagandahan
Elegant-a-Mainam; makinis bihasa ma
ganda; Hakila; marilag; magaling; ha-
lata; maayos.
Element nBahagi: parte; pinagniulaan,
Elemental-a Nauukol sa piraso; nauukol
sa parte 6 pinagmulan.
Elementary a Primero; bago.
Elephant n Elepante.
Elephantine-a-Malaki.
Elevate-v-Itaas; ibangon; padakilain.
Elevation n Pagpapataas; kadakilaan.
Elevatorn Makinang pangpatnas.
Eleven a Labing isa.
Eleven-w- Labing isa.
Eleventh a Ikalabingisang.
Eleventh n Ang ikalabingisa.
Elf n-Duende.
Elfin a Nauukol sa duende.
Elfin w-Munting duende.
Elicit-v Hanguin; ipalitaw.
Eligible a Mararapat.
Elixir-n-Gamot na halohalo.
Elk-w-Malaking usa.
Ellipse wTalohaba.
Ellipsis-n-Paglaktaw.
Elocution n Pagsasalita; pagdidiscurso.
Elocutionary-a Nauukol sa salita 6 sa
discurso.
EMB
219
ENA
Elocutionist n-Ang nagsasalita 6 nag-
(lidiscurso.
Elongate 2/-Humaba: unatan.
Elongationn-Paghaba; pagunat.
Elope V Magtanan.
Elopement-n Pa^tatanan.
Eloquence-n- ainaman ng pagsasalita.
Eloquent a-Maaya: mainapi magsalita.
Else a Iba
Else joro.- Iba.
Else adu Bukod sa rito.
Else cow;. Bukod sa ito.
Else where adv. Sa ibang lugar.
Elude V Umilag.
Eludible a Maiilagin
> lusion n Hag: pagkailag.
Elusory a Makadadaya
> Ive n-Duende.
Elvisha-Nauukol sa duende.
Emaciatev-Pumayat mangangayayat.
Emaciation-n- Pangangayayat.
Emanate-v Sumipot; bumukal; manga-
ling.
Emanation n-Pagsi pot; pagbukal.
Emancipate v-Pawalan angalipin; mag-
bigay ng kalayaan.
Emancipation-w-Pagbibigay nang kala-
yaan.
Emasculate v Kaponin.
Emasculate a Mahina; duag.
Embalm-v Gamutin ang bangkay upang
huag mabulok.
Embank-v Magpilapil.
Einbankmentn Pilapil.
Embarca^ion-w-Pagsakay sa sasakyan.
Embargo n-Fagbawal ng pag alis ng
isang sasakyan sa isang puerto.
Embark v liulan; maglulan; isakay, su-
makay.
Embarrass v Hiyain.
Embarrassment-w H iya.
Embed-v Ilagay sa hihigan.
Embelish-v-Gumayak; gayakan; guman-
da; pagandahin; pamutihan pariki-
tah.
Embellishment-w-Pag gagayak; pagpa-
pa^anda; gayak; pamuti.
Ember w Baga.
Embezzle-v-Manekas; ankinin ang ini-
lagak sa isa.
Embezzlement-n Tekas; pag aakin ng
ari ng iba.
"Pmblem-w Tanda.
Emblematic-a-Nauukol sa tanda.
Emblematical a Nauukol sa tanda.
Embodyment n-Pag sasama sama; pag-
ipon.
Embody t* Isama; iponin.
Embolden v Tumapang.
Emboss V Itampok; padilagin.
Embrace-v-Yumakap; yakapin; humag-
kan.
Embrace n-Yakap; hagkan.
Embracement n Pagyakap
Embrocate v Pahiran ng gamot. hilurin;
hilutin.
Ebrocation n Paghilot; pagpahit nang
gamot.
Embroider v Gumawa ng puntas.
Emend vAyusin. linisin.
Emendation-n Paglinis ng kasalanan.
Emerge v Lumitaw.
Emergency» Ang nangyari na hindi
sinasadya.
Emergy n-Liha.
Emetic n Gamot na pangpasuca.
Emetic-a- Nakasusuka.
£migrant-n-4ng lumipat sa ibang lupa.
Emigrate v-Lumipat sa ibang lupa.
Emigration-w-Paglipat sa ibang lupa.
Eminence-n-Kadakilaan; karilagan; ka-
rangalan.
Eminency w Karangalan; kadakilaan;
karilagan.
Eminent-a-Dakila; marangal makapang-
yayari.
Emissary n Kalibim.
Emissary-a Malihim.
Emission n Pagpalabas ang lumitaw sa
isang panahon.
Emit-v-Iutos; ipalitaw. palabasin.
Emm et-n- Lan gam .
Emolliate-v-Lumambot; lambutin.
Emollient a Malalambutin.
Emolument n-1 akinabang: tubo.
Eraotion-n-Pakiramdam; damdam: ka
ramdaman kaba.
Emotional a-Nauukol sa pakiramdam.
Emperor n Emperador; bari.
Emphatic a Malakas.
Empire n Emperio; kabarian.
Employ V Gamitin; upahan.
Employ-w-Hanap buhay; katungkulan.
Employee-w-Ang nagtatrabajo.
Employment-n-Hanap buhay; katung-
kulan.
Emporium-n Lugar ng pangangalakal;
piaza: palinke.
Empower-v-Ibigay nang kapangyarihan
sa iba.
Empress n Haring babayi.
Empty o-Walang laman; bugok; kalog;
walang kabuluhan.
Empty-v-Ibuhos; alisin ang laman; isa
lin.
Emulate-v Lumaban; pasukuin ; lampasin
Emulation-n-Hiling ng loob.
Emulsion-n Gamot.
Emulsive a Makalalambot.
Enable v Magkaroon ng kaya; makaya.
ENG 2 :'
Eiiact-t; iutos; gumawa ng leyes.
Euactmentw Paggagawa ng iiiga ntos.
Euainor-z/Umibig ng mahigpit
Encamp-t?-Magpahinga ang hukbo.
Eiicampment-w Pagpapahingang hukbo.
Encampment-w Gayuma.
Eiicircle-v-Paligiiin; ipaligid.
Enclose-v-Bakurin; magbakod kiilungin;
ipaligid.
Enclosure wLugar sa loob ng bakod;
kural.
Encomuass v Paligirin.
Encore arii^. -Ulit; niuli.
Encore inter. \]\'\t.
Encore w Pagpuri; paghingi ng ulit.
Encounter-t? Sumalubong; uniuntog;
bumanga; sabatin.
Encounter 72 Umpog untog; salubong;
banga laban.
Encourage-iJ-Iurlyok; ipabuya.
Encouragement n-Pagudyok.
Encroach i; Ankinin.
Encuraber-v-Abalahin. antalahin; unia-
bala.
End n Dulo; tapos katapusan; wakal;
wakas; dungot; hanga; hangahan.
End t; Tapusin tumapos; yariin; utasin;
mamatay; humanga.
Endanger v Ihulog 6 ilagay sa may pa-
nganib.
Endear v Mahalin.
Endearment n Pagmamahal.
Endfeavor v Tumikim; subukin.
Endeavor nXikim subok.
Ending w Utae katapusan; dulo; pag-
kayari
Endless a Walang dulo; walang hanga;
walang katapusan. walang mula at
hanga.
Endorse-yPirmahin; pumayag.
Endow V Mayrpamana.
Endowment w-Mana. karunungan; du-
nong.
Endure v Magtiis: tiisin; mamalagi; lu-
magi, alalayan; batahin.
Endurance n-Pagtitiis; pamamalagi.
End ways-Ed wise-adv.-Patayo; pahalang.
Enemy-w Kaalit; kalaban; katalo: ka-
away.
Energy-n-Lakas loob; liksi; kasipagan.
Energetic-rt-Malakas ang loob; maliksi;
masipag.
Knfeeble v Humina.
Enforce ?' PiUtin; patapangin.
Enforcement-w Pagpilit.
Enf ranch ise-i' Hanguin sa kagipitan 6
pag kaalipin; magbigay nang kala-
yaan.
Engajje-y-Itali; isama; lumaban; laban in.
Engaged-a May pangako.
ENT
Engagement n Piingako dulog.
Engine-?i Makina de vapor.
Enirineem Makinista/tagasukatnglupa.
Engineer-t' Mamahala.
Engineering w Karunungan sa makina.
English a Engles.
English n Engles taga Englaterra.
English V Ihulog sa wikang P^ngles.
Engrave ^jjdukit; lilukan; gumuhit.
Engraving n-Pagdukit dukit.
Engross t:-Isalin ang sulat.
Engulf V Lam nin.
Enhance-v Tumaas;lumaki;magdaragdag
Enhacement n Faglaki pagdaragdag.
Enigma n-IUigtong talinha^'a.
Enigmatic rt Malabo.
Enjoin-r-IpagV)ilin; ipagmasakit. buma-
la; magbilin magbawal.
Enjoy-v-Magustuhan; ibigin umaliw,
sumava.
Enjoyment-M Kasayahan; tuwa. kaali-
wan.
Enlarge-r-Lumaki; magpaiaki dumami
biklarin; habaan; humaba
Enlargement n-Paglaki, pagdami.
Enlighten-t'-Liwanagan; magilaw mag-
turo
Enlia:htenment ?i Pag liwanag; pagturo.
Enlist-u-Pumasok sa servirio.
Enlistment nPagpasok sa servicio.
Knlivent ?NHnhayin; lumiksi.
Enmiiyn Galit; sama ng loob. tanini
sa loob.
Enormous-rt Malaki ng totoo; dakila;
lubha: malabis.
Enormitv-?i Laki; kalakihan. kabigatan.
Enough a Husto; sukat; sawa.
Enough a(^/<;. Sukat
Enough-?*- Kasukatan kahustuhan.
Enquire t^-Magtanong tanongin; tuma-
nong.
Enquiry-71-Tanong.
Enrage-v-Pagalitin; magalit.
Enrich v-Payamanin.
Enroll V Listahin pumirma.
Enrollment n Paglilista..
Ensamplew Halimbawa.
Ensconce v Itago; kanlongin; kupkupin.
Enshrine-r Mahalin.
Enshroud r-Ralutin ng sapot.
Ensign n-Bandila.
Enslave f-Supilin: alipinin.
Enslavement-n-Pafpaalipin.
Ensue i?-Sumunod; bunt u tan.
Ensure-7/ Tihayin tumibay
Entangle r Gnluhin.
Entanglement ?j-Pagpapagnl(>.
Entangling a Mapagbasagulo.
Enter r Pumasok ])asukin.
Enter the mind r Tarukin ng isip.
EQU
221
ERL'
Kilter prise-?i Gawa; trabajo.
Kiiterprisinga Buliay ang loob.
K itertaiii r-Aliwin; lituhin. inagpa-
saya.
Kiitertaining a Masaya; niaaliw.
Eiitertainment-w Pagpaaliw; kasayahan.
Knthrone r lla^av na trono.
Kithronement n-Kaglagay sa trono.
Ktithusiasni n Pagkavvili; interes.
Knthusiastic a-May i uteres; buhay ang
loob.
Entice v Tnksuliin.
Enticement n Pukso uraling niasama.
Entire a-Lahat bno ganap pulos.
Entirety Entireness n Kalahatan; kabu-
oan.
Entitle v Marapatin.
Entomb i? Ilibing.
Entrails // Mga bitnka; isaw.
Entrance w Pagi)asok pintnan.
Entrance-t'-l'atulngin; tuhigin.
Entrap t' Hulihin; bilagin.
Entreat V Dumaing; nianalangin. bnnii
ngi ipakiui*ap.
Entreaty-n-Pakiusap. luhog; daing.
Entree n Pagpasok.
Entrust v-Ialok ilagak.
Entry n Pagpasok pintnan.
Enuinerate.t7-Biiangin; saysayin nang
isa't isa.
Enumeration n Pagbilang kabilangan.
Enunciate v Magpah^yag; niagsabi.
Enunciation n Pagpahayag; pabayag;
pagsasabi.
Envelop V Ibalot; balutin.
Envelop P^nvelope n Balot ng sulat.
Envious-a Maingit.
Environ-v-Ipaligid.
Environment wPagpapatigidikahilingan
Envoy ?i-Taga bilin; taga utos utu-
san: taga tupad.
Envy-7i Kaingitan; ingit. paninibugbo.
Envy v-Maingit; mainip.
Epicene a Nauukol sa lalaki at babayi.
Epidemic-rt Hayag; karaniwan.
Epidemic-n Kasakitan.
Epidermis wBalat sa labas.
Epiphany w Pagsipot; litavv; pista ng
tatlone Hari.
Episcopate w-Kapisanan ng mga pari.
Episode n Kasaysayan.
Epistlew Sulat.
Epistolar-a-NauukoI sa sulat.
Epitaph-w Karalula sa ibabaw ng li
bing.
Epitome-w Maikling kasaysayan.
Epoch nPanabon: fecha.
Epsom salt-n-Magnesia calsinada.
Equable-a-Pantay at magkaparis; ka-
wanki; katulad.
Equal-almpas; ma^kaisa; magkatulnd;
magkawanki.
Equal n Pagkatulad pagkaisa.
Equgl-*' Pantayin; tularan.
E(iiialiry // I'uL'kakapantay pagkakaln
larl pairkakaisa kasukatan.
Equalization-?* Pagkaknpnntay. pagtu
tulad.
Equalizer- Pantayin pumantay; parisaii;
tularin.
K(juaily-r/r/r.-Nani«ii gayon din.
Equanimity-?* Kapantayan; pagkakaisa.
Ecjuator n E(|uador.
Ecjuestrian a Nauukol sa kabayo.
Equestrian-n-Ang marunong sumakay
sn kabavo.
Equiangular «Magkaparis ang mga su
lok
Equiangular a Mairkaisa ang layo.
Eijuilateral a Magkaisa iing sukat ng
mga gilid 6 hanga.
Equilibrium-w-Timbang tatag.
Equine n Nauukol sa kabayo.
Equinox n Panahon na inaykasing haba
ang a raw at an<r gabi
Ecjuip V Magbigay ng kailangan
Equipagf -??PagI)ibigay nang manga kai
langan.
E(juipment-7i-Pagbibigay ng kailangan.
Equi poise-n-Timbang
Equitable a-Mato\vid; husto; walangdaya
Equity-w-Katoiohanan kabanayaran.
Epuivalence-?i-Katimbang; kasukat ka
palit.
Equivalent a ^lagkasing halaga; mag-
kaparis.
E(]uivocal-f/-Nakakamali
E(iuivocate-t'-Mamali; lumihis; maligaw.
Ecjuivocation n Kamalian. mali; pag
lihis; pagligaw.
Era-??- Panahon.
Eradicate-f Eabnutin alisin; magbuhat
sa ugat; bunutin.
Eradication ?? Pagbunot.
Erase v Burahin: pawiin.
Erasure a-Bura; pagbuburan.
Ere adv. Nauna.
Vji'e- prep. Nauna.
Erect a Matuwid: patayo. maayos.
Erect-?- -Itayw; magtayo.
Erpction 71 ^^agtatayo
Ere hm^adr. Hin<li maluluatan.
Err-?' Mamali; huag tumama; maligaw.
Errand-7J Utos bilin; pasabi.
Errant rt-^\abay a; tamad.
Erratic a-Paglakadlaka<l walang ayos.
Erratum-?? Mali sa sulat.
Erroneous-^ Nakamamali; may mali.
Error-?? ;Mali: kamalian: kabulaan.
Erudite a Marunong; may dunong.
EUP 222
Erudition n Karunungan.
Eruption n Pagputok.
Erysipelas-n Sakit ng balat na nakaka-
havvig sa bungang araw.
Escapade n Kaiikutan; biro.
Escape vMakawala; umilag; niakapulas.
Escape w Pagkawala; pagkaligtas.
Fschewv Umilag.
Escort n Kumboy; bantay.
Escort V Ihatid maghatid; suniama.
Escrotoire w-Mesang sulatan.
Esculent a Makakain.
Esculent w Anomang bagay na kinain
ng tawo
Esophagus n Lalamunan.
Especial a Especial bukod nagiisa.
Espousal n Kasal; pagagamit.
Espouse V Magasawa kumasal; gamitin.
Espy V- Usisain; manubok.
Essay w Tikim.
Essay-v-Tumikim.
Essence n Kaukulan ubod amov.
Essential V Kailangan.
Essential w Ang kinakailangan.
Establish t; Magtayo; itayo; itatag; mag-
pundar.
Establishment n Pagtatag; bahay.
Estate n A ri pagaari; lupa.
Esteem-i/'-Galangin gumalang maha-
lin.
E«»teem n Galang kamahalan; pagma-
mahal.
Estimable a Dapat igalang magalang;
dapat mahalin.
Estimate v Taruhan; tasahan; magla-
gay; ng hahiga: kuentahin
Estimate n Tas; lialaga
Estimation n-Galang; pag gagalang; ppg-
puri.
Estrange-r Lumayo; umilag
Estragenment-n-Faglalayo. kailangan.
Etch V Gumuhit sa metal.
Etching-w Guliit sa metal.
Eternala Walang mula -at hanga.
Ii)ternally-a/'Z7>'.-Sa huong panahon.
Ethern-Eterno.
Etherial a Magaan parang hangin; nau
ukol sa langit.
Ethiop n-Negro tawong itim.
Ethiopic Ethiopian-a-Nauukol sa negro.
Ethiopic-nWika ng negro.
Etiquette-n Galang; kainaman ng ki
los.
Eucharist n Pakinabang. cumunion.
Eulogistic-a-Dapat purihin.
Eulogium M-Pagpuri.
Eulogize J/'-Purihin.
Ealojry )i Kasaysayan ng pagpupuri.
Euphonic-a-Makikiayon sa tunog ng
v<jceH.
EVO
Euphonyn-Ayos ng tunog.
Europe n Europa.
European a-Nauukol sa Europa.
European n Taga Europa.
Evacuate r-Umalis.
Evacuation-n Pagalie.
Evade-v Umilag; lumayo.
Evanesce v Mawala.
Evanescence-n- Pagkawala.
Evangel n Mabuting balita. Santa
Biblia.
Evangelic a-Nauukol sa Santa Biblia.
Evangelical-o-Nauukol sa Santa biblia.
Evangalist n-Pari na walang distino na
tirme.
Evaporate-r Sumingaw; Matuyo.
Evaporation w Pagtutuyo, pagsingavs .
Evasion n Pagiilagan.
Evasive rt-Maiilagan; di maliwanag.
Eve Even-w Orasion.
Even a Yano; pantay; patag; hangang;
panay.
Evenv Pantayin; pumantay.
Even adv.Bagaman; gayondin; pati.
Evening w Hapon; orasion; panay an
Event n Ang nangyari; Ang nagkaka-
taon, pangyayari.
Eventfulo Maraming nangyayari.
Eventual a Tapus; sa katapusan.
Ever arfv.-Kailanman; sa anomang pa
nahon; lagui
Ever-gladen-Lawak.
Ever lasting a Walang tapos; lagi;
walang likat.
Ever lasting-a-Pagkakalagi.
Ever more adv. Lagi; palagi; walang
tigil.
Every a-Falang; bawat pulos; tuwi.
Every body-n-Lahat ng tawo.
Every day a-Araw araw; balang araw.
Every one-n-Lahat ng tawo.
Everything M-Lahat ng manga bagay
bagay.
Everywhere adv. Sa lahat ng lugar.
Eve-through n A'ulod.
Evict u-Alisin sa katungkulan.
Eviction-n Pagpapaalis sa katungkulan.
Evidence n Subok katotohanan; pagsa-
saksi.
Evidence-v Tpakita; ipahalata.
Evident-a-Maliwansg; malinaw; totoo;
tunay; tapat.
Evil a Masama.
Evil-n-Kasamaan.
Evil-ariu.-Kasamasama.
Evince-r-Ipakita; ipahalata.
Evitable a-Maiilagan.
Evokev-Tawagin; tumawag.
Evolution-n-Paglaki; tubo.
Evolve r-Ilatag; liwanagan.
EXC
223
EXI
Ewen-Tupang babayi.
Ewer-w-Tapayan.
ExactaHusto. tama; sukat; ganap;
waiang kulang.
Exact V Humingi.
Exaction-n K ato wi ran .
Fxactitude n Katowiran.
Exaggerate-v-Ululan dagdagan.
Exatrgeration-n Pagdaragdag pagpalaki.
Exalt-v-Purihin.
Exaltation-w Pagpupuri.
Examine-v-Umusig usisain; siyasatin;
ipaghsayin magexamin.
Examination-n Paguusisa, siyasat pag-
ui<ig.
Example n Halimbawa; tularan; uliraii;
parisan talinhaga.
Exasperate v Pagalitin.
Exasperationn Galit. poot.
Excavate v.Hukayin humukay.
Excavation-n-Hukay.
Ex eed-» Huniigit; lumampas, iumabis;
lumagpos; lumalo.
Exceeding a Lalo; mahigit.
Excel V Humigit: lumampas lampaHis.
Excellence n Dangal; dunong puri: ka
mahalan; kaguinoohan: kalinisan.
Excellency n Kainaman; kaginoohan;
karunungan.
Excellent-a Mainam; bibasa marunong;
marilag marangal. dakila. bunyi
Excelsior a Mataas pa.
Except-v-Ibukod; itangi mamukod.
Except-^rcp. fiagkus; bukot; bukcd sa
liban.
Except con;.- Ragkus; bnkod; nguni; da
tapua.
Exception n Katanguihan; pamumukod.
Exceptional a Nakabukod; nagiisa.
Excess n Kalabiean; kalagposan labis:
lagpos.
Excessive v Malabis; lagpos: lampas.
Exchange v Palitan; ipamalit; halinhan,
hnmalili.
Exchange-n-Pagpalit; kahalili; kapalit.
Exchangeable a Makapapalit.
Excise-n Buis.
Excise-v Bumuis; magbayad an^
buis.
Exciseman n Maniningil ng buis.
Excision n Pagputol. paglipol.
Excite-»-Ibuya; iudyok: udyukan; sul
sulan.
Excitability n Kasiglahan.
Excitable a Masigla; Magulatin.
Excitement n Gulo; sigla; gulat: gitla.
Exciting a Masigla: makagugulat.
Exclaim-r-Humiyaw sumigaw.
Exclamation n Hiyaw; sigaw.
Exclamatory-rt-Makasisigaw.
Excluder Huag isama; ibukod, ilayo;
ifuera ilabas.
Exclusion w-Pagkabukod kalayuan.
Exclusive-t; Nakabubukod.
•
Excoiniiiunicate-v lalfs sa simbahan.
Excommunication n Pagpaalis «a siiu.
bahan.
Fxcrement-n Tae; dumi.
Excrete-r Ibukod at itapon.
Excretion nPagtapon.
Excruciate-r Pahiiaiin; n)ag)nrap.
Excruciation n Pagpapaliirap.
Exculpate r Hanguin sa pagkakasala.
Fxculpation-w Pagpatawad sa kasalanan.
Excursion n Lakad; viaje.
Excursive-a Palakadlakad.
Excuse vPatawarin. .
Excuse n Dahilan katowiran.
Execrate-v Manumpa magtungaya w-
laitan, maglait.
Execration n Kalaitan; pagtutungayaw.
Executive-vBitayin; patiyin; >>awin;gii
manap ganapin; hustuhin tumupjid.
Executern Anjj tumutupad.
Execution-w-Pagpugot; pagbitay; paj;
gagawa.
Executioner n Taga pugot;ang pumatay.
Executive v Nauukol sa pagtupad.
Executor n Taga tupad; ang gamagawa.
Executress-Execu'rix-w-Babayingalibapa
Exemplar n Halimbawa, tularan.
Exemplary a Dapat sumunod.
Exemplification n Halimbawa; pagliliwa-
nag.
Exemplifyr Magbigay ng halimbawa.
Exempt-r Ilayo;patawarin;ibukod;iligtns
Exempt V Malaya laya.
Exeniptionn Kalayaan; patawad.
Exercise n Sanay: gawa.
Exercise r-Magsanay; gumawa.
Exert-v Pilitin pumilit: tuniapang.
Exertion n-Filit; kapilitan
Exhalation n Pagsingaw.
Exhale v Huminga.
Exhaust V Ubusin umubus; tapusin.
Exhaust a Naubos
Exhaustionw Pagnbus. •
Exhibit-v Iharap; ipakita itanghal.
Exhibit-n Tanghalan.
Exhibition n Pagpapakita.
Exhilerate v-Sumaya; pasayain buhayin
Exhileration n-Kasayahan saya.
Exhort-r-Magpasaya hulaan; aralan.
Exhortation w-Aral pasiya; hula.
Exhume T/Hukay in muli.
Exhumation wPaghukay muli.
Exigence-Exigency n Kakailangan.
Exigent a Kailangan.
Exile t' Tdestiero; itapon ang may sala
sa ibang Inpa.
KXF
224
EXT
Kxi*f<r;.<r^r n-Vari. ,f<is^in;( anjr pagka-
fx'it /» P?iUW«»ari; pintnan,
V.XfAn* n f'aj^ ali« pajr labaJ».
Kx'/f»*fr;»t*' r Hangnin «a pa$^kaka^ala:
pata"3jar n.
Kx'/f*':r?»tion » Pajfpapatawad.
V\x'fU>\Xf%r.i a MalabiH. rnaha) na malial.
y.xffUc a .* anjralmg «a ibanjr Inpa.
Kxf'.'irMl 7/ Liin>aki; iumuaiig. uniabot;
i*laf?iv nriifinat,
Kxp?ifi«^' n Pajriaki; laki Inanjr.
Kxpai»*4iori yi I'ajilaki.
Kxf'a;i<it«' r Lnrnaki liimaki knnjr Haan
may j^iihlo.
Kxpnf.riaT*» /• tapon «a ibanjr Inpa.
Kxf»atr:,'itJon n I'ajrtapon sa ibanj;
liifia.
Kxpf'Cf » Analian; iirnaHa magpita majr-
antfiv.
Kxp«'<t;iiH'('P!xp*?(tanr'y-n Fagasa.
Kxpfrctnnt <^< Mny inawalian.
KxfXM'toratJ' /• Lnrniira rna^'laway; <ln-
inahak
Kxf)*M'torati"n-w PaKl'ira; liira; pa^'la-
way p'liidaljfik: «Inhak.
Kx \>((\\c\\cv.ii.\^ arlalian.
Kxfwvlii-iit v/, M/ulali; inaf)akinaban^an.
Kxp<'<liiMit n KaHjin^'kapan
Kx|»<Mlitir /;Tmnnl('nir hawanan ijjadala.
l'ix|H'<liti()n r/ I'aylaka<l; viaje.
Kx».<''litionH a Tjilovtiilov rnadali,
Kxprl r \\;\\)\\H ifiicra.
JOxpcfid V ChiiMiii yaNtaliin: puinnjrol;
UMimaMt.'i ^'!iM;;aHiii; ^amitin. ^ninas.
;raM.
Kxficnd iblc a Snkat nia^aMta.
I'lxp'MMlitiirc /A Vi\M\ii\'^'i\^\[.\\ patfiiboH.
P'.xiM'riHc y? ( JaHtoN halaija; miirol; })a<;-
j^'anta.
Mxpcnsivr (I Maliala;ra mabal.
l*lxiM«ricin*<' /' Sanay; kasanayaii; dii-
iioii^; kai'iniiin^aii; tabo.
Mxpcticncc /"' \bairsaiiay; niatantc); iiia-
talastaM; diiniaan.
MxpcficncfM' r/ Sanay; nianmony;, ])ilia-
sa. matabis.
Mxpci'iiut'ut 11 V[\)z^\\\)tA\ Hiibok.
Experiment v 'I'mtiiknian; usiHain.
Ivxpert a Matalas; maruiinn^', biliana,
sanay.
I'Npcrt // 'lawont; niarnnon^' <) niata
las
I''xpiat(« r-dantibin; ;:nnianiti.
I\\piatii»n ;/ I'auL'.'^^^'init •; ;ranti.
Mspiration // 'Papns, katapnnan. «bilo.
Mxpire r Mainatay: tnniapos nnilaizot
wxwz liininjia.
P^xpIaic-r-SaysayiD; liwanagin: Fnajr
saysay. salajsayin. majrtr.ro ilai
hala.
Expanation w-Kaliwanagan;kasaysayan
aalavsav,
f'xpieiive-a Mapupono
Expletive-n Saiitang ginagamit sa pag-
puno.
Explicitvz Tnnay; nialiwanag.
Explode 2' Puimnok.
Exploit n Gawa.
Expbjit r Gamitin.
Explore r .Siyas*atin; tuklasin.
Expbjratioii n Pagtuklas.
Expb>sion-/i Patrpntok.
Explosive a Nauukol sa pagputnk.
Explosive «Aiiomang bagay na ina<la-
ling \ upiitok
Export V Ipadala sa ibang lupa.
Exp )rt w Ang rnga bagay na ipinadala
sa ibang lupa.
Exportation ?i Pagpapadala ng nisngJ^
bagaybajray sa ibang hipa.
P^.xpose I- Ibulid; ibulusok; ipalitaw
paliwanagin
Exposition n Tnnghalan.
Expostnlate v Duniaing managboy.
Expostulatkion n-Daing; taghoy.
Exposure ?2Pagpakita.
Expound V Liwanagin; saysayin; salay-
sayin; ilatbala; niagsabi.
Express ?• Magpahayag ipahayag; niag-
sabi sabiliin.
Express a-Maliwanag tnnay.
Expressions Salita wika.
Expulsion nPagpaal is pagpalabas.
Expunge vKurabin lipulin.
Exquisite a-Mai nam; niaganda;marangal
l^xsert a Napaliko.
I\xtantn Napako.
Extempore a-Walang lianda.
Extend ii Biklarin. banatin; babaan;
unatin.
l-'xlerided a Ranat: maluag mal>aba.
Exsension-n Haba luang; kaluagan.
l-'x tensive a Malawak; maluag.
liXtent n T.uang at lapad.
Kxt(Miuate r-.Mangayayat pumayat.
Kxtenuated aPayat mabina.
Kxtenua'ion ;/Pan gan gay ay at ; kalii
naan.
Mxterior-/rAng labas.
I'-xterior rf-Labas.
Exterminate r-bipoHn; patayin.
Extermination 7i-Paglipol kanuitayan.
External (i babas.
External n A- g labas.
Extinet ^/ I'atav; walang bubav.
l^xtinction ;/ Kanuitayan; pagpapatay.
l^'xtinguisbr-bipulin; lumii)ol: patayin.
FAC
225
FAL
Kstirpate z/-6unutiu pitasin.
Kxtirpation n Pa^bunot; pajirpitas.
Extul V Ibunyi purihin itampok.
Kxtort-v Ptlitin; pumilit
Extortionary-a Mapilitin mabagsik.
Extra-a-Nakabukod
Extra-n Bagay na nakabukod.
Extract-t; Alisin; bugutin banguin ku-
nin sa iba.
Extract n Anomang bagay na kinuba
sa iba.
Extraction-n Paghugot; pagbango.
Extraordinary a Katakataka; kamangba-
mangha; bukodtangi.
Extravagancen Pagkaburara.
Extravagant a Rurara mapagbigay.
Extreme a Huli; inalabiB malubba dulo.
Extreme n-Dulo: kaduhibnn katapunan.
Extremity n Dulo: wakal wakas; du-
ngot; katapusan.
Extricate-z/ Hanjuin alinin; kunin.
Extrication n-Pagbango; pagbugot.
Exuberancy n Kalagpusan kalabisap.
Kxuberant a-Malagpos: malabis.
£xult-v-8umaya: maglugod.
Exultant-n-Malugod.
Exultation-n-Kasayahan.
Eye n Mata.
Eye-r-Tum'Dgin.
Eye balln-Mata.
Eye brow-n Kilay.
Eye glass-n Salamin ng mata.
Eye lasb-n Pilik mata.
Eye lid n Talukap ng mata.
Eyeless-a-Walang mata.
Eye let-n Matang munti.
Eye piece n Salamin ng mata.
Eye sigbtfi-Tingin paningin.
Eye tootb n Pangil.
Ey«) witness nSaksing nakita ang nang-
yari.
Eurie n Pugad ng lawin 6 ng aguila.
Fa n Fa.
Fable n Awit: kuento.
Fable-t;-Magkuento magsalita ng.kasi-
nungslingan.
Fabric n Paggas««ra sig anoman.
Fabricate v Gumawa ng anoman.
Fabrication-n Paggagawang anoman ka-
siuungalingan.
Fabuli<li-n Ang taga sulat ng mga ka-
sinuiillaliiigan.
Fabulosity-n Kabiilaanan: kasinungali-
ngan.
Fabulous-a Hindi totoo; dakilansrdakila;
katakataka konowari: kamangba-
mangba.
FacaHe n-Harapan ng babay.
FacenMukha; kita sa labas; barapan.
Face-rltihaya. «
Faced-a Tibaya.
Facet-n Mukhang munti.
Facetious a Masaya. maalindog.
Facile n Ginbawa madali masunnrin.
Facilitate v-Hawanan; gamitin; ibigay.
Facilitation-n-Pag gagamit. kaginhawa
ban.
Facility n Kaginbawahan; kadalian.
Facination-n Gavuma.
Facing nMukha ap ro.
Facing adv Nakatapat nakaharap.
Facsimile n Salin; katulad; parisan.
Fact-nKatotohanan; kilos; gawa.
actionn Kapisanan; lahi: gulo; kagu-
luban.
actious-a-Magulo.
FactitiousaHindi totoo; konowari.
FactornKatiwala; babagi
Factory- n-Gawaan .
Faculty n Kapangyariban: karunungan
Fad n Ugali. kaugalian; uso.
Fadef-Kumupas; lumanta.
Faded*a*Kupas. yumi.
Fag-vPumagod; pumagal.
Fag n-Alila.
Fag end n Tiraban; ang natitira.
Fagot n Bigkis; kalawas.
Fagot t; Ibigkis: magtali kalawasin.
Fail-t;Mamatay; kumulang: bumawas,
mawala.
Fail-nKakulangan: kulang.
Failingn Kakulangan. kabinaan; sakit;
Failure n- Kakulangan: saia.
Fain-aMasaya;matuwa;malugod; bagay.
Fain-odt;. May malaking gusto.
Faint a Malata: mabina.
FaintvMangbimatay.
Faint n-Himatay.
Faira-Marangal; maganda: mainam;ak-
ma; tama: walang interes 6 daya.
Fair odv.-Maakma.
Fair-n Tangbalan: kapalaran.
Fairness n Dikit: ganda.
Fairy-n-Duende.
Fairy ft Nauukol sa duende.
Faitb-n-Pananampalataya: paniaiwala;
religion: katuparan sa pangako.
Faitbf ula l^^Mit ang loob; tama.
Faitbless-a-Sukab; suitik; taksil.
Falcon-n Lawin.
29
%
■IT
^'SS
^.1
?r
.X-X.
FAR
226
FAV
.' Fall-v-Mahulog lumagpfllt^|!lialaglag;
^4^- bumawas.
FallnLagpak: laglag; hulog; pagbawas.
pagkabual
Fallacious a Magkasalanatr;^magdaraya;
maKahihibo. n
Fallacy n Kasinungalingan; daya; hibo.
Fallen a-Nalaglag. hamak, patay.
Fallible a Magkakasala.
Fallibility n- >abiligan sa pagkakasaia.
Fallow a Mapulapula.
Fallow w Ararohin. ^
False a Hindi tama; masama; hindi^to-
too; magdaraya. mapag ^o^aL bana^'
Ian; sukab siilungaling fal'sO.
Fal8ehood-n-Balatkayo;kasiuungalingan.
Falsify-v-Davain: mag daraya huwa-
ran humuwad; palaohin oQagsinu-
ngaling.
Falsity-n-Kabulaanan. kasinungalingan;
daya.
Falter v Mag utal; kumulang; maghinto.
Fame-n-Kabantugan; pagkabantog ba-
lita: bunyi; kabunyian. karangalan;
lualhati.
Fame v Ma^balita; ipagbantog.
Farailiar-a Sanay; karaniwan.
Familiarn-Kasama: kalaguyo.
Familiarity-n-Kasanayan.
Familiarize v Magsanay; mamalagi.
Family n Familia.
Famine-n-Gutom; kagutuman.
Famish-v Magutom: gutumin, mamulu-
bi: gumutom.
Famous-a-Balita: bantog; bunyi; ma-
bantog dakila.
Fan-w-Paypay; abanico.
Fan-v Pumaypay.
Fanatic-a Masigla.
Fanciful a-Maguniguni.
Fancy-nUgali; isip; wari; guniguni; hi-
lig ng loob; aha banta.
Fancy V Isipin; mag wari; magunigiini;
akalain; ban tain.
Fang n-Pangil.
Fantastic a Maguniguni; konowari.
Far a Mai ay o.
Far adv. Malayo.
Farce n-Konowa; kabiroan; b^g^ na
hindi tama; kasamaan. 1>.
Farcial a Konowaring. 'r
Fare-v-Lumakad; maglakad; erumu-
long bumuhay. , ?.^1
Fare-n-Halagang; 6 kuartang < Qagba-
yad sa pagpapahatid; upa; pagkWn..
Fare well mfer.-Paalam.
r
Fare well-n Ang paalam.
Fare well-a-Huling.
Farm-n Bukid; lupang sinasaka.
Farm- y-Magsaka.
Farmer n Magsasaka.
Farming n Pagsasaka.
Farrier-n Ang nag babakal sa kabayo;
mangagamot ng hayop
Farrow-n-Manga biik na inakay nang
inahing baboy.
Farrow n Manganak ang inahing baboy.
Farther a-Malayo.
Farther-arf«; -Malayo pa; lalong malayo.
Farthest a-Kalayo layoan.
Fascinate v-Manghalina
Fascination-w Panghalina.
Fashion n Asal; kaugalian; kayarian ta-
bas; yari.
Fashion-v-Gumawa; tabasin
Fashionable a Mauso; kaugalian.
Fast a Matibay; matulin; malakas; lagi.
Fast adv. M&tuWn.
FastvHuag kuniain; magcolasion.
Fasten-v-Ikabit isabit. taliaii ikawig.
Fastening nPagkakabit tali.
Fastidious a Hambog; mayabang.
Fastness n-Katapatan ng loob; katiba-
yan ng loob.
Fat a Mataba.
Fat n-Taba.
Fat-v-Patabain; tumaba.
Fatal-a Makatnamatay.
Fatalism n Kamatayan.
Fatality n Kamatayan.
Fate-n-Paiad. kapalaran.
Fated a Talaga.
Father-n-Ama tata; tatay; tatang.
Father v Magama.
Fatherhood-w Kalagayan ama.
Father-in law n-Bienang lalaki.
Father land-i'-Bayang tinutubuan.
Fatherless a Walang ama; ulila sa ama.
Fatherly a Parang ama.
Fathom w-Dipa.
Fathora-t?-Tarukin dipahin.
Fathomless a Hindi matatarok di ma-
tarok di malirip.
Fatigue-n-Pagal; 'kapagalan pagod; hi-
rap; dalamhati.
Fatigue v-Pumagai; pumagod: pagurin.
Fatten v Tumaba: patabain magpataba.
Fatty-a Mataba.
Faucet v Grifo.
Fault n Kasalanan; kakulangan; pintas;
kapintasan: sala. kamaiian; kasiraan;
sam^ kasamaan.
Faiiltlessa Walang pintas makinis; wa-
lang kapintasan.
Faulty-a May sala; di yari: may pintas.
Favorn Tankilik; tulong; ampon; abu-
loy; pagkakalinga; biyaya.
Favor-v Tumankilik: umampon: tumu-
long; abuluyan; amponin; imukha;
pumaris.
FEL 227
Favorable-a Mabuti niaganap.
Favorite-a Minamahal; layaw
Favoriten Ang minamahal; kaulayaw.
Fawn n M anting nsa.
Fawn V Purihin ng Hindi totoo.
Fawn-n-Pagpuri ng hindi totoo.
Fay n Duende.
Fay-y-ldugtong
Fealtyn Katapatan ng loob.
Fear-wTakot; hinala
Fear v-Maghinala: tumakot-
Fearful a Matatakotin; mapag hinala:
mapangambahin; katakot takot: ma-
sama.
Fearless o-Matapang; walang takot; ma-
ngahas
Feasible a Makagagawa;8ukatmangyari.
Feast-n Piging bito piesta kapistahan;
pagpipiging aglahi.
Feast V Magpigiug; magbito; ipagpista;
magalahi pumista.
Feat--w Gawa; yari; kagagawan.
Feather n Balahibo ng ibon.
Feather-2/-Tumubo ang balahibo.
Feathery a Mabalahibo.
Feature-n Yari; kayarian; hitsura;
mukha.
February-w-Febrero.
Fed-r-Ipinakakain.
Federal o Nauiikol; sa Federal.
Federal n Federal.
Federation w-Kapisanang Federal.
Fee i*-Upa; ganti: bayad; kaupahan
Fee t; Upahan: magbayad; gantihin.
Feeble-a-Mahina.
Feebleness n-Kahinaan yayat.
Feed-v-Magpakain; pakanin; kumain.
Feed-n-Pagkain; kainan.
Feel-v Hipuin; humipo: magdamdam;
apuhapin kapain: damdamin; inda-
hin salatin.
Feel n Damdam; hipo; salat.
Feeling n Maramdamin.
Feeling nPakiramdam; karamdaman.
Feat n Mga pad.
Feign v Magkonowary; magbalatkayo.
Feigneda-Hindi toioo; mapagpaimba-
baw; sukab.
Feint n Pagpapakonowari.
Felicitate-v Sumaya; pasayahin; aliwin.
Felicitous-vMaligaya masaya; malugod.
Felicitation-vPagpapaligaya kaaliwan.
Felicity n-Ligaya; kaligayahan; kasaya-
han; kaaliwan.
Fenile a-Naiiukol sa pusa.
Fell V. imjo.Nahu log; lumagpak.
Fell a-Masama; bastos; mabagsik; wa-
lang awa.
Felln-Balat ng hayop.
Fell-v Magtaga ng kahoy.
FET
Felloe-n Kama.
Fellow-n-Tawo.
Fellow feelingn-Pagdamdam sa kapwa.
Fellow ship-n Pakikisama;kalaguyo ka-
lagayang kaibigan
Felly-n-Kama.
Felon-n-Tawong suitik; Tawong taksil.
Felon a-Suitik taksil.
Felonious a Taksil; masuitik.
Felony-n-Kaliluhan: kasuitikan; katak-
silau kasamaan. v>
Felt-v imp. & p. p. 'K'm&pa.; hinipo; di-
namdam.
Feltn Fieltro. ., •
Female w Babayi.
Female a Nauukol sa babayi,
Feminine-o-Nauukol sa babayi. j^
Femoral a Nauukol sa bayawang. «
Fen n Lawak.
Fence w-Bakod; bakuran. > <
Fence-v-Magbakod bakurdh.
Fencing a Pagbabal^dd; kabakuran.
Fend v-Iwaksi; lumaban.
Fender-nAng lumalaban. j.
Fennish a Malawak. r y
Ferine-a Mailag: ramo; mabangis.
Ferment n Pagkulo ng alak.
Ferment-vBumula ang alak.
Fermentation-n Pagbula ng alak.
Ferocioug-a Mabangis. maaama: masu-
ngit.
Ferociousness-n-Kabag8ikan;kabangi8an'
Ferocity n Kabagsikan; kabangisan.
Ferret V Hanapin ng pilit.
Ferriage n Upa sa pagtatawid.
Ferric-a-Nauukol sa bukal. ^, .
Ferry nTawiran.
Ferry man-n ' aga tawid.
Fertile a Mataba; mabunga; malago.
Fertilenessn Katabaan ng lupa; kala-
goan.
Fertility-n Katabaan ng lupa.
Fertilize-v Patabain ang lupa.
Ferule-n Buklod; ikog.
Fervent a Maningas; mabisa; pusok na
loob
Ferbid a Maningas; mainit ang loob.
Feror w Kaningasan ng loob;. kainitan'
Festal a Masaya; maligaya.
Fester-v Magnana.
Fester-n Sugat na nagnanana.
festival a Masaya; nauukol sa pista.
Festival n Piging
Festive-a-Nauukol sa piging; masaya;
maligaya.
Festivity n-Kasayahan; kaligayahan.
Fetch v-Dalhin; magdala.
Fetch n-Hibo daya; biro
Fete n Piging kasayahan.
Fete- t'-Magpi gi n g .
FIF 2;
Patid-a-Mababo; bulok.
Fetlock -n-Balahi bo 6 bubok sa munika
UK PB& -ng kabayo.
Fetier-n PangBpoH iig paa.
Felter-uGapuaiii aiig paa.
FaudnGalit pagkakaaway.
Feudal a- Nauu 1(1)1 aa gaWt.
Kever-n-Lagnat.
FeveriBhn-MulalagnBtin.
Few<I-Bihira ilatig.
Fiance nAng niay compromieo.
Fiani-ee n Babaying may coinpromlso.
Fiasco " Kakulangan.
Fiatn Utoe.
Fib-f-KaeinuDgalingan.
Fib V MagHiDungaliD.
Fiber-nHibla.
Fibrous a Mahibla.
Fibula» Hebiila.
Pickle a Alisai^a walang flrme; hindi
matibay ang loob.
Fickleness nBaalisagaan; kabulaanan;
kaaalinahan ng loob.
Fictitious «Hindi totoo.
Fiction n Awit; balat kayo; kaainunga-
llngan; katba.
Fiddle n Violin.
Flddle-f TumnKtog sa violin.
Fiddle tnter .-Hum.
Fiddler«.\ng tumuuigtog aa violin-
Fidelity n katapataii ng loob.
Fidget D-Maglikot. bumaliaa,
Fidget-n-Kabaliaahan likot.
Fidgety a Uaj;likot; balisa: mapakali;
di mabait.
Fie infer, -Oroy,
Fief-n Lupaag kinamtan dahil ea pag-
Fielii-n- Parang: bukid pMtulan.
Field piece n'Kanyan bs ai«y gulong.
Fiend n Demunio.
Fiendisb-a Parang demonlo, nauukol »a
demonio.
Fierce a-Mabagaik; mabangis; gabasa.
Fierya-Malingaa: taimiV^M maliab:
pusoif na loub.
Fife nnto.
Fi(e-«-Tumugtog sa pi to.
Fifteen Q Lobing lima.
Fifteen n Labing lima.
Flftemtitalkalabing lima
Fift^othtiAng ika labing lima.
FifUialkalima.
FifthnAng ika lima
Fi(thly-a(iu.-.Sa ikalima.
Fiftielb a-Ikalimangpuo.
Fiftieth nAn^ ikaliraaiigpuo.
FiftynLimangpuo.
Fifty.a Limang puo.
B FIR
Fig n HigQ.
Kiglit » Anay: banga; babug buugo/
laliunan. •
Figlit V Labanan bumabag; uuiaway)
awayin; labanin; babagin liuuiamun.
Figurative a Haliuibawa.
Figure nNumero yari; kayariau.
Figure f-Kuentahin magkut-nta.
Filament n Sumilid,
Filch V Umumit; umitin; nakawin
File-e ilil; taludtod; pagkakasunod-
snnod.
FileeKikilin,' kumikil.
Filial al4auukol ea anak.
Filigree ntaiigkap ng ginto 6 pilak,
Filigree-a-Mainain; makinie.
Filiiigs-n-Pinag kikilan; yiiDiauam.
F>ll-r Punuin pHmuno^ bumuaog; ma-
ma ulo; masBiidat,
Fill-K-Kabuaogan knhuatnhun; pagka-
puna; kaaandalaii
Fiilet-n Hunting bigkis. pirasung kariii}
na walong buto
Filly-n-I nailing kabayo.
FiJmnBalai na munipie.
Kilter.» Sulaan pangpatalat.
Filter f'TumalBH salain.
Filth n-Karuniibaii duml; kasalaulna'n,
aukal kasukalun duugia.
FiltbineM n Kuruniibnn, kasukalan.
Fjltby a Maninit marungie. malibag.
Filtrate v Tumalas,
Fin n Palikpik,
Final-nlapoR kaiapusan; pandulu.
Final a Uuling; kaiapustapuaan.
Finality n Katapusan.
Finiile n Katapusan,
Finally-aiii'.'Sa katapuaan.
Finance nKunrta n^ bayan.
Financial o Naniiko sa kuartu.
Financier-n-Ang humawak ng kunrt»
ng bayan.
Unil-r Humanap; hanapin; makita,
Kinding-n Panbanap; pagkain paghatol.
Fined Mainara, marikil manipie ma
kinia; magaling: fino; maganda.
Finen-Multa
Fine v Multahin; magmulta.
Finery n l>ilag; kainaman, sangkap.
Fingern-Daliri,
Finger ir-Hipuin ng madaiat.
Finis n TapOB,- katapupan; dulo.
Finish ti'lapusin; tapuain; utaain^ ya-
riin; ganapin; bumanga luiaain.
Finish Ji Tapos; yari, lianga kinis ki-
nang. kintab.
Finite a May hanga,
Finlesea Walang palikpik.
Finnya-May palikpik.
FIZ 22i
Fire-n-Sunog; apuv; e\^i.
Firen-tiuDugiii: ilattny ng apo;.
lire arm ttBHril.
Fire brand n-BiiIti.
fireflf-nAlitaptap.
Fire inan-n Kogonoro
Fir« place-n-Pinaii Aapuyan.
Fire prouf-a Di niakBeusanog.
Fireeide-N-Tabi ng pinag aapuyan. i
Fire wood n Gatuiigan,
Fire wurk-n-Kaetes.
Firm a Matibay tapat Aug loob: lo^i;
malakas; niatigaa; nianiti: niaiiyu^a.
matapajig. bindl mababago.
Firm « Kapisanan.
FirmameDt n Langit,
lirmneM-n-Katibaynn; katinitiman.
First o-Unang; kaunahan.
First-ndp.-Naunang.
first bo rn-n Panganay.
First claenaPrimerong claae;
kabutibutihan.
firth nBaras" ng dagat.
Ffecal ii Nanukol ^a knarta n§ i»ang
Fiscal n-'sincBl.
Fish n Iflda
Fish « Han gi ad a.
Fieh bone-n Tinik.
Fiaber-*i-MniigiiigiH<lB.
Fish corral-n-Baklad.
Fiaher man n-Manglugisda.
Vfsbery-n Katungkulang mangieda.
Fish hawk'ti'Limbas.
Flab book-n-Kiba tagi; kalawit.
Fiahing-n Paiigingiada,
Fish monger n Ang nagtitlnda nj} iada.
Fiah net n Kitii) aakag; panti lambat.
Fish spearn-Salapong.
Fishy a. May maratning isda.
FisBilea-Haakiii.
Fieeuren I^hang. lamat biak.
PisticuFf H Sanipal 6 suntok nglcfmay.
FitdBagay: ftyas, dapat; akma, kaaia;
magagainit:
Fit-c-Ilapal; aukatin ibagay; iakma.
Fit n Lapat; akma pasma.
Fitful-a Hindi panay walang ayoa.
Fitting (i-Eakay akmii.
Fitting. K-Paglapat pa^'kakaakma.
Five-n-Lima,
Five a Limang.
Five fold -a- Limang duble
Fix-v Manatili kuropunibin; ayunin.
Fixn-Kagipitan.
Fixed a-Matibay: manatili.
Fixedly ndt^.. Matibay.
Fixture-nKaeangkiapan.
Fiic-V'Humaging; suimitaot.
FLE
Fizz n-Hangin: suit
Fiiiit-nSuJi; haging
Kiiiele V Bnmuit bitmaging kuniulang.
Fizzle-n KakiOaiigan.
Flabby A Mataba.
l-l^-n'Bandlla bmidera.
Flag vPigitin; l^iiniina.
Flagimn Lnlagyan. ng alak. .
Flugraiit-a Maiiingaa moinit ma^ama.
Flag sliip.fi Satiaki'sn ng nlmiraute.
FUg ataff n Palo i>g bandiln.
Fioiln I'aiiiboyo.
Flnil r Muj;bayo
Flake-ri Paixk i\g bnailak; siiaon.
Flnmheaiinf^ulO
Flame n Linges katiingaeai'; liab. t
Flame ti!Mag lingae; wag liali, fi
F]ange-n Gilid JB
Flank-n-Gilid lattilirnii. f.'.
Flank r Tunmy.. pn galit.
I>lannt^^•-F^entla
Flap-n-Tabing.
FlaprGalan'in sampalin. ilagpak.
FInp jnc^k n Bibinifka
Flari- r l.iimiab niog lin|ae.
Flare it'Kaningasiiii: iiingas; llnfae tiab,
FlaebvKiimidlat.
^lasb-n-Kidlat kisnp.
J-'lasli 11 MnkJxap; maklntab.
Flasby-aMnkinis, kinlab.
Flask nFrasko
Flat a Yano patag: paulay.
Flat H I.upTng patag isnng. gradn ng
iaatig bahay.
Flatten B- Pal ngiii; falsalin [mlpulin
Flatter I'Tuyilti; nianiiya. magdiladila:
purihin nj hindi totoo.
Flattery n-PaKpopuri ng hindi totoo,
Tlaunl risnbiig, ipakita,
flaiitiiit r» Flaiitifta.
Flavor ti Laaa Ineap.
Flavor f Magbijiay laaa.
Flaw » Lalian-g: buIr pintae. lamat.
Flawtrt.iKualiang
FlayrBayubin magbayo.
FleaxHnnip; pulga» knlong aso.
Kltam n Tiilnii.
Fleck n-MansB.
Fleck ti-Manaahin.
Flection-nPaghubog.
Fli-il i: imp £p. p. Magtanan ttftoakbo.
nnkataklxi.
Fledge v-Tiinnibi. ang balahibo.
Fledge-i'Tumubo ang balahibo.
Flee V Magtanan tumakas tnmakbo.
FleeceN Balahibo ng tupa.
Fleece-P-Manekas; dayain.
rieecv rt-Mabnlahibo.
Fleer rAlipiiBtahin; iiyamin. niorabin,
FleernUyam alipnsta.
FLO 2
FIel^t-a.Malnl^^ maliksi.
FleM-v lla^madali: tnmalin.
Fleet-H- apis.iDHit ng inga i>asakvan
Flesh-»- La nmn ng tawo karae.
Flesh p Ipakain ng kame.
Flesby a Malaba: niakaianian malamsD.
Flew r imp Lamipad DSkalipail.
Flei c-Hutnubog
Flexibl» a Jf alambot.
FlexioinrPa^biilmK
Flicker v Pumiaik.
Flicker n Piaik m kanilila.
Flier-n Ang lutnilipad; ant; nagtanan.
Flight n Tflkbo; tanan: lakas.
Flijchtv n Patipn'l tipai\ ang ieip.
FlimBT a-Di matibar
Flinch * "Tmnrong.
FlindenMi-Hanga vinwa
Fl'oe-i^ I'tpoii ipiiknl ihagip; ibalibag.
FlingnHaitia piik<i| balibsg.
FlinttiPatong raatigns.
Flinty .J Matit'as na maligas
r. ?!_-, ; ■ ,;■. Dg mga alak.
in iig galang.
'■'.--. -a nalang galang.
Fiippern-PalLkpik.
Flit V Maebiro; magsaliwahang loob.
Flirt n-Daliaying salavraban.
F'lt f Enmitos nf pabigla.
Flitch n Toeinn.
Flittern Golanit,- piraso: basahan.
Float n Ano mani bagay ua lumulutang.
Float V T.umnlang.
Flock» npisanan: kairan.
Flock r I'mipon pamiean.
Floe n Agoe ng hielo.
Flog r Hampasin: paluin.
Kl'i,
(ipiiw.
Flood-r Umapsw. apawln: bDniaha.
Floe
n Sahig
Floor r Gutnawa ang sabig.
F!'"irii.i;^, Tai.1.1 nt ealiig-
Flop I- Pumagnag: kumiioa ng pabigla.
Floral orfauukol »a bnlaklak.
Floret n Munting bulaklak.
Florist r-Ang nnglilimia ng bolaklak.
Floriil a Makintab;maliu'an3t:anKktilav.
Floes «Siilia
Floiag"-.i-PagliitanB.
Flotalt )n 11 Pagpapalulang.
Flotilla H Kapi»>anan ng tnga sasakyang
Flounce c I hagia ang manga haras» at
» FOL
Flonrish x-Pagpag.
Flourv a Parnne barina.
Flour p-Aiipue^in. gagarin.
Flow B Utrtsgos bDioaba.
rloflernelilaklafc. "
Flower r-Mamiilaklak; mamonga.
Flowery, I .Miv maraiiiiiig bulaklak.
Flownc.p. V Nakalipa.i na.
FluctnatPrBnntima- buniaira,
FInctuaiioD ft Pa^-i/awag
Klae-n-PaaBnhBn.
Fluent a Malangis ang salita niaiDBSi
Fluency n Kainaman magsalita.
FlnidaTiinaw. lusair ,-
Flni'l-n Aiiomang hagny na Inaaw.
Flui<lity n Pagkaluaair.
FInme-n-Daanan ng tnbig
Flammery n-Bagaynawalan^kabnlnhatt.
Flung-r. imp. A p p.Hinagis: pinnkol;
biiialibag.
1 Alii
iuiuhin gnlatin.
Flush r I'm apaw: nianmla ang mukba.
Flush n Apaw; pamunula ng mukba.
Flush a Puno pulos
liuBterrGnluhin
Flutter n-IniC gulo.
Fl.n-r.-F!an!a.
Flntiatn-I'lai'tieta.
Flutter n Ktimiloe na bigia: guluhin:
tnmibok.
Flutter-n-Tibok kailalian. kagnluban.
FlulleriQgnPalikoliko.
Flavial a Kaunkol sa ilog.
Flux n Dnmi: tae.
mag) i para n.
Fly l;lon'n a Mnbulok.
Fly trapn-Pnughuli ng langaw.
Foal n Poirong bagong Dinao^aak
Foal r-Mangnnak ang inahing kabayo.
Foam nPuia.
FuamrPumiila.
KobrDayain'
Fodder n Pagkain ng hayop.
Foe H KalabaQi kaaway. kaialo.
Fog II .Aniijon.
Kogr fniamb n: lumabo.
FogjiaKe I» Kugon
FoggynBaloi ng ulap; niaambon
ioyv .1 Tiiiii-iLig mapurol ang isip.
Fob •,!,■•■ <ir..v
Foible n ?'\i\ '\^ sala.
Fni r Ai.;i4i!i r,; pieilin.
Fold-r Tiklnpiu lupiin pilegasin kutouin.
FOR
m
FOR
Foldn-Lupi; tiklop; pilegap.
Fol de rol n-Kaululan.
Foliage-nMga dahon ng kahoy.
Foliate a May dahon.
Folio-n Dahon ng libro.
Folk-n Manga towo.
Follow» Sumunod, bmnuntot.
Following n Pag sunod; pagkakasunod-
sunod.
Following a Sumusunod; kasunod.
Folly n-Kaululan; gawang hunghang;
kabutingtingan.
Fomentv-ltapal ang tubig na mainit.
Foujentation-r> Pagtatapal ng tubig na
mainit.
Fond a Mawiwili; maiibigin.
Fondle 2/- Alindugin pawllihin.
Fondling-n-Ang minamalial.
Fontn Bukalan.
Food-n Pagkain ikinabubuhay.
Food -a-Makakain .
Fool-n-Ulol; tawongtulig; kawalang isip.
Fool-v Ululin; biruin; tuligin.
Foolery n Kaululan. kabiruan.
Fool hardy-a-Maulol; tulig; walang ka-
buluhan.
Foolish a Tulig; hunghang ma!:gmang;
walang isip tungak; ungos.
Foolishness nftaululan; kaungusan ka-
mangmangan.
Fools cap-n-Papel de barba.
Foot-v Pad; panukat na may isangdang-
kal at kalahati ang haba.
Foot V Lumakad.
Footing-n-Lugar ng pad.
Foot balln Bolang malaki.
Foot fall-n-Yabag ng pad.
Foot man-n Sundalong lakad.
Foot note n-Huling sabi.
Foot sore-a Pagod; mapagal.
Foot stepn-Bakas ng paa.
Foot way-n Landas.
Fop-w-Tawong hunghang 6 mangmang.
Foppery-n-Kaululan; kBmangmangan;
gawang hunghang.
Foppish-a-Mangmang: muang.
For-prep.-Para sa; nang.
For con;.-Pai:a ,0a: nang.
Forage-w-Sakati.
Forage v Humanap at kumuha masque
hindi kaniya.
For as-much cowj.- Sapagka*t
Foray-n-Panduduit.
Foray-v-Manduit.
For bade V imp. Ipinagbawal.
For bear-v-Tumigil; humimpil; tumangi;
umayaw.
For bearance-w-Tigil; paghimpil; katim
tlzpan; hinahon: kahinhinan.
For bid-v-Magbawal; ipagbawal.
For bidding-a-Mapagbawal; malabo.
Fcrce-nLakas katibayan; kalakasan;
apilitan; pagpilit.
Forcev Gahisiii; puersahin.
Forcible a-Malakas; mapilitin.
Forceps n-Sipit.
Ford n Batisan.
Ford-v Magtawid; bumatis.
Fore a Naunang na sa harap.
Fore adv. Na sa harap.
For and aft Ang harap at likod.
Fore bode-vr imp Ipinagbawal
Fare boding ti-Kaba ng dibdih; agam
agam ng loob. •
Fore caset v-Humula; hulaan.
Fore cast n Hula.
Fore close v Magtuos iwaksi
Fore closure-n Pag tutuos.
Fore end-n Dulo sa una.
Fore father n Kanunuan: magulang.
Fore fend r Ilagin; umilag.
Fore finger n-Hintuturo.
Fore go v-Maiwan; bitiwan.
Fo^e ground n Lu pa sa harapan^
Fore head n Noo.
Foreingn-a Buhat sa ibang lupa.
Foreinger-n-Taga ibang lupa.
Fore know-z/ Maagap malaman.
Fore man n-Ta«a pamahala; ang nama-
mahala; tawong natatanoha.
Fore mast w Palo sa una
Fore mosta-Kaunaunahan.
Fore noon n-Umagra
Fore rankw-Tulu4tod sa kaunahan, ha-
rapan.
Fore sail w Layag sa una
Fore see-r-Unahan umagap; umuna.
Fore show v Hulaan ipakita.
Forest-v Gubat; kagubatan.
Forester-n-Taga gubat.
Forestry-w Karunungan tungkol sa gu
bat.
Fore stall-v-Unahan; asahan.
Fore taste n-Tikim.
Fore taste-v- Asahan.
Fore tell v Hulaan humula.
Fore thougl4-n-A8a hula.
Fore token n Tanda.
Fore tooth n-Ngipin sa harap.
Fore topw-Buhok sa noo.
Fore ever-o^v.-Magpakailan man; walang
hanga
Fore warn v Bumala; sabihin muna.
Forfeit n-Prenda multa.
Forfeit V M agprend a .
Fore gave-r. iwp.-Ipinatawad.
Forge-n-Pandayan: kalan.
Forge vHuwaran; tularan; palsohin.
Forger-nAng pumalso sa sulat.
For get-v Malimutan; pabayaan.
FOU
232
FRA
For getfal-a-Malilimutin; pabaya wa-
lang in^at; maligtaan.
For fiive-v Patawarin magpatawad.
For givene-8-« Patawad: pagpapatawad.
For giving a-Makapag papatawad.
For got-v.tmp.-NaHmutan.
For gotten v- p. j>.-Nilimutan.
ForknTinedor.
Fork V Humiwalay.
For lorn a Maluiigkot; malumbay. •
Form-n.Hitsura tayo; bikas.
Fo^In-t^Gawiri ang hitsura.
Formal-a-Pormal .
Formalist n Aug nagpopormal.
Formality w- apormalan*
Formless a Walang hitisura.
Former « Ang nnang ang dati.
Formerly-a^v.-Sa una noonir dati.
Formidable-a Malakas: katakot takot.
'ormula n Reirla patnugot.
Iprmulation nPaggagawa ng reseta.
»r sake-v-Mai wan;uma]is huwageawin.
Jbr soothodr.-Totoo; tunay: sa katoto-
. hanan.
^^t)T swear-v MaMmpa ng kasinungali-
'i.ngan.
tortnKnUi'
>rten-Katowiran: dahilan.
irthadv,-S& gawifig una.
»rth-a-Ikaapat.
Fbrthn-Ang ikaaptit.
Forth coming a Darating.
Forth with a^r-Dabil ditQ.
Fortieth alkaapat na puo.
Fortieth-n Ang ikaapat na pno.
Fortification-n-Kuta.
Fortify r-Tibayin; gumawa ng knta.
fortitude-w Tapang tibay: tibay naloob;
lakas tigas: lakas loob. '^
Fort night n-Panahonn^dalawanelingo.
Forth nightly-a'Zf.-Sa tuwing dalawang
lingo.
Fortress n Knta.
Fortuitousa Hindi sinasadya; nagkaka-
taon; hindi tinatalaga.
Fortuity-n Kapalaran.
Fortune w-Yaman; kayamanan; kapala
ran; pasr aari.
Fortunate-a Mapalad mapalaran.
Forty-n Apat na puo.
Forty-a Apat na puo.
Forum n Bahay ng hucuman.
For ward a Mangahas.
For wards-rtfiv.Sa gawing harapan.
jjj'or ward-v Ipadala.
IPdster-v-Pakanin tumapang.
'ifdught-r. imp.- & p. j[>. Lumaban; buma-
. bag, umaway.
t^6ul-a Mabulok.
Fpnl V Bumiilok; bulukin.
Foul-n Gulo umpog.
Found-v imp. <fe.;).|)..pinulot; nakita;
nakapulot
Found-v-Itatag; itayo; magtayo; luma-
lang.
Foundation-n Tatayuan ng bahay.
Founder-n-Ang Di^gtatayo ng bahay.
Foundling-n Ulila sa ama at ina at
walang tinutuluyan.
Foundry n Bubuan.
Fount-n-Bukalan
Fou ntainn-Bukalan .
Four a Apat*
Fourn Apat.
Four fold a- Apat na doble
Four footed a May apat na pai.
Four score a-Walongpuo.
Foruteen a-Labing apat.
Fonrteen n Labing apat.
Fourteenth-a Ika labing apat.
Fourteenth n- Ang ikalabing apat.
Fourth a- Ika apat.
Fourth 91-Ang ika apat.
Fourthlyodv.-Sa ikaapai.
Fowl n Ibon.
Fowlern-Taga hull ng ibon.
Fox-n Zorra.
Fox-v-Maglasing.
Foxy-aTuso; matalas. v
Fracas-n Gulo; talo; usvp.
Fraction n Bahagi; quebrado.
Fractious a Mapootin; masungit sowail
Fracturen Bali; basag; lahang.
Fracture-rBasagin; baliin; labangin.
Fragile a Marupok.
Fragility n-Dnpok; karupukan.
Fragment-n-Piraeo; bahagi kapiraso.
Fragrance- Fragrancy n Amoy na maba-
ngo; kabangohan.
Fraerant a Mabango; mainam ang amoy.
Frail n Buslo; pangnan.
Fraila Marupok: babasagin; mahina.
Frailty-n Dupok: karupokan.
Frame-n- Banhay .
Frame» Magbanhay.
Frame work-n-Banl^y.
Franchise n-Pahintulot ng gobierno.
Franchise-w Ipahintulot: pumayag.
Frangible-a Marupok dapok.
Frank-a Tapat na loob maliwanag!
Frank vipadala ang sulat na walang
sello.
Frankn Si Francisco.
Frankin-cense-w-Adiyangaw.
Frankness-n Katapatan; liwanag.
Frantico Baliw galit na galit; ulol:
sira anji loob
Fraternal a Nauukol sa pagkakapatid.
Fraternity n Pagkakapatid.
Fraternize t' Sumama parang kapatid.
233
FUG
Fratricide n Ang natay sa sariling ka-
patid.
Fraud n Daja; hibo; patibon^; paraya.
Fraudulent-a Magdaraya; suitik.
Frauhgt a Pano; may lulan.
J«ray n Pagtatalo. babag laban; bangay;
bungo.
Fray -2/ Gasgasin; kuskusin.
Freakn Sumpong.
Freckle 91 Mansa ng mukha.
Free a Timawa malaya; dalisay walang
tali.
Free vTimawain; iligtas; paluagin. ha-
nguin.
Free booter-n-Magnanakaw maududuit.
Free born a-Hindi alipin.
Freed man-n-lawong malaya.
Freed om-n-Kal ays an.
Free mann Tawong malaya.
Free will-w Sariling gusto; kusa.
Freeze-v-Maging hielo.
Freight n-Ang nilulan.
Freight irllulan: lumulan.
French a Franceis; nauukol sa Franceis.
French n- Tawong Frances.
French man-n-laga Frances.
Frenzy n Kaguluhan ng isip galit.
Frequence Frequency-n-Kadalasan; pa
mamarati; pagkalagi.
Frequent a Madalas; towi; gamit.
Frequent v-Madalas dalawin: magmada-
las: pamaratihin mamalagi.
Frepuently-odv. Madalas.
Fresh- a- Sari wa: bago.
Freshen-v-Panariwain.
Freshet- n-Baha.
Freeh mann Ang bagong nag aaral,
Fresh water n-Tubig na matabang.
Fretv Magtampo; magbalisa.
Fret n-Tampo. ^
Friar n Frail e.
Frairy-n Kapisauan ng mga Fraile.
Friction n Pagkuskos.
Friday-n Viernes.
Fried v. imp. & p. p.-Nakaluto; naka-
prito.
Friend-n-Kaulayaw kalaguyo; baibigan;
magkaibigan.
Friendless-a- Walang kaibigan.
Friendly-a Maiibigan; magiliw.
Friend ship n Pagkakaibigan.
Fright-n-Takot; sindak: gulat ngimi.
Fright vTumakot; magulat.
Frighten-v Takutin gulatin; manakot;
pukawin.
Frightful a-Katakottakot; kakilakilabot;
kasindaksindak.
Frigid a Maginaw; malamig.
Frigidity-n Ginaw; kalaniigan; lamig.
Frigidness-n Ginaw; kalaniigan: lami^.
Frill n-Pilegas.
Frill-v-Pilegasin.
Fringe-n Uria gilid: dagdag; borlas.
Friskt'-Mag aliw; mag likot; maglun*
dag; tumakbo
Frisk n Aliw. lundag.
Frisky a-Maaliw; malugod.
Fritter-n Buchebuche; maruya.
Fritter rPirasohin.
Frivolous-a Walang halaga; walang ka-
buluhan.
Friz-Frizzv Kulutin ang buhok.
Frizzle v Kulotin.
Frizzly a Makulot kulot.
Fro ofiz/.-Malayo; sa gawing likod nang.
Frock n-Kamisola.
FrognPalaka; tugak.
Frolic a Masaya.
Frolic n-8aya kasayahan lugod.
Frolic v Maglikot; mag lundag; tumakbo.
Frolic some-A'Masaya malugod.
From prep. Buhat nang: buhat sa; taga.
Front-n-Harap, harapan: mukha.
Front t7-Tumapat humarap.
Front a Harap nasa harap,
Frost-n Busilak
Frost v Umulan ng busilak.
Frosty-aMabusilak.
Froth n Bula; sub6.
Froth z/Bumula.
Frothy a Mabula.
Frouzy-a:Mabulok.
Frew-»- Wo man.
Froward-a-Matigas ang ulo; so wail.
Frown-n-Sibangot.
Frown v Makasibangot.
Frowsy-a-Sabog sabog; gusot ang buhok.
Frozen a- Hielo.
Fructification-nPagpapataba ng lupa.
Fructify v Patabain ang lupa.
Frugal a-Matipid; maramot.
Frugality-n-Pagtitipid; katipiran; kasi-
yahan; kahinhinan.
Fruit-n-Bunga.
Fruitage-n-Manga bunga.
Fruitful-/i-Mabunga; malago: mataba.
Fruitfulnessn-Katabaan ng lupa-.
Fruition-nPaggagamit: kagamitan.
Fruitless a -Walang bunga; karat.
Frustrate- vAbalahin: supilin.
Frustrate-tt Walang kabuluhan.
Frustration -n-Pagpawala ng kabuluhan,
Fry-v-Prituhin; lutuin sa mantica.
Fry-n Ano mang bagay na pinirito.
Fuddle-v-Palasingin: maglasing; lumabo
ang isip dahil sa alak.
Fudge TiKahariibugan.
Fudges Magsalita ng walang kabuluan.
Fuel n-Gatungan: uling. . •^
Fugitive-a-Natatakbo; nakatago.
30
\
GAI 234
Fugitive-n-Ang nagtanan; tuinekas.
Fulcrum n Tungkod; panghuit; suliay.
Fulfill-v-Tumupad; gumauap.
Fulfillment-n-Pagtu pad
Full a Puno; lubos; puspos; sakda);
busog,
Full-n Kabusugan: kasandalaii.
Fullariv. Lubofl; puspos.
FuUvPunuin.
FuUness-n- Kasaganaan .
Fulminate v Pumutok; kumulog.
Fulmination-n Pagputok
Fulsome a-Labis na labis; makasnsu-
klamin; masusuklam.
Fumble V Biglain gawin nang hindi
tama.
Fume-n-Asd usok.
Fume t;-Uma86; umusok.
Fumigate-V'Isuob; numuob; snobiiu
Fumigation-TiPagsuob.
FumyaMaasd mausok.
Fun-n Saya; tuwa; kasayahau; aliw.
Function n Katungkulan.
Functionary-n-Ang mav katungkulan,
Fund-n Pundo puhunan; tinda.
Fund V Mamuhunan.
Fundamentrn Tumbong.
Fundamental a Unang.
Funeral-n-Paglibing.
Funeral a-Nauukol sa paglibin^.
Funereal a Nauukol sa paglibing.
Fungou8 a Buhaghag.
Funkn-Baho alingasaw. ' .
FunktrBumaho; umalingasaw.
Funnel-n-Paasuhan.
Funny-a-Masaya.
Furn Balat at balatiibo ng hay op,
Furbish-v-Kiskisin; bulihin.
GAL
Furcate a May sanga.
Furfur n Balakubak.
Furious-u-Baliw galit na galit.
Furl-r-Ibalot balutin.
Furlong n Layo ng 250 baras.
Furlough n Tulot; pahintulut.
Furnace n Apuyan.
Furnish-r-TuIungin; ibigay ng kaila-
ngan.
Furniture n Manga kasangkapan sa
bah ay.
Furrow nTudling; bakns linang.
Furrow v Itudling: .tuniu<lling ibakais.
Further-a^y.-Malayo pa; sa gawi rooii
pa. . .
Fu r thera Da ko roon .
Furtherv-Pasukingin; isulung; tuniu-
long. «
Furtherance*n-Pagpasulong
Further more ady.Bukoii pa saritojam-
pas pa rito; mahigit pa.
Further most a Kalavo lavoan.
« •
Furtive a Tuso; ninakaw.
Fury n Galit.
Fu8e v-Tunawin tumunaw. .
Fusible a Maaling matunaw.
Fusion n Pagtunaw.
Fuss n Gulo talo pagtatalo.
Fuss V Gumulo; roagulo ma^tala.
Fussy a Magulo.
Fust n Anioy na masania.
Fusty rt-Maamag.
Futile a Walang kabululiaii.
Furtility n Kawalang ng kabuiuhan.
Future-a Nauukol sa panahonjr dara-
tiug: niagiging.
Future nPanahon darating.
Futurity-n-Panahong daraiinyf,
Gab n Bibig; salita.
Gab-V'Magsalita ng kaululan,
Gabble-v-Magsalita ng walang kabulu-
han.
GabblenSalitang walang kabuiuhan,
Gad-n-Pasi&l
Gadv-Gumala. >
Gad a-bout-n Ta Wong mapagpasial.
GaddertiTawong mapagpasial.
Gad fly-n-Pangaw.
Gaff-n Kalawit; panungkit.
Gaff V Sungkitin.
Gage n Katibayan.
* Gage V Tibayin sa kasulatan.
Gagen-Panukat.
Gage -V Sukatin: manukat.
Gaietyn-Kasayahan; saya.
Gaily-a^r.-Maeaya; niaaliwaliw.
Gain-n-Pakinabang; tubo.
Gain-vTumubo, niagtubo; manalo ta-
muhin; makinabang.
Gainsay -v-Talikuran; itatua magkaila;
tumalima.
Gait n-Lakadf palakad.
Gaiter-nTakip ng bukongbukong.
Gala-n Piging; pista.
Gale wBagyd.
Qatln-Dagli; apdo: kapaitan; tanipata^
san.
Gall-r-Gumasgas.
Gallant a-Maganda ng loob; njaiiiani
maginoo; matapan<j:.
Gallantry w Tapang, laka»; ka^fandahan
ng kilo9.
GAS
?35
GEN
Galley n-Kosina ng sasakyan.
Gallon n Galon.
Gallop rTumakbo.
Gallop nTakbo.
Gallows w Bibitayin.
Galvanic a-Nauukol sa galvanico.
Galvanize v-Mag galvanizado:
Galvanized-v Galvanizado.
Gamble t;-Mag sugal.
Gambier-n-Majesusugal; tawong mapag-
sugal.
Gambol -n-Laro.
Gambol v Mag laro.
Gambrel n Paa ng kabayo.
GnmewLaro biru.
Game a-Matapang.
Game-z/-Ma)!sugal magsabong.
Gamin n-Batang gala.
Gamster-n Ang naglalaro; magsusugal.
Gandern Gansang barako.
Gang-n Kapisanan ng tawo; bunton ng
tawo.
Gan grene n Gangrena.
Gan grene-r-Bnmulok ang siigat.
Gangrenous a- May nana 6 gangrena.
Gang way n Paraan; daan.
Gaol-n-Bilango kalabuso.
Gapw-Tipo; puang.
Gap v-Tipunin: bingawin.
Gape n-Hikab
Gape v-Maghikab
Garbv-Damit; hitsara; pananamit.
Garbage-n Sukal- kasukalan.
Garble r Dikdikin; piliin.
Garden-n Halamanan.
Gar>ien-t; Magbalaman.
Gardener-n Ang maghahalaman.
Gadening n Paghahalaman.
Gargle v Miigmogin.
Gargle n Mugmog.
Garisb a Hambog; mayabang.
Garland n Koronang bulaklak.
Garlicn Bawang.
Garment n-Damit; pananamit.
Garner-v Ilagay ang palay sa bangan.
Garner-n Bangan. •> »
Garnish V Gayakin pamutiin.
Garnish n-Gayak; pamnti.
Garret nLoob ng bub un gan.
Garrison n Manga sundalong nakadis-
tino sa isang lugar.
Garrulous a Masalita; magulo.
Garrulousness-n-Kalagayang maHalit-a.
Garter a Li gas panali; tali.
Garter vTalian ng ligas.
Gas n Gas
Gaseous a May kahalong gas.
Gash-v Tumaga tagain; hi wain; humiwa.
Gash 7i-Taga; hiwa.
Gasp-v Maghingalo.
J
Gasp-nHingalo.
GastricaNauukol sa sikmura.
GatenTrangkahan; trangka.
Gate way-n-Paraan daan trankahan.
Gather-v Iponin; umani; anihin iligpit;
tumipon magpisan; magtipon-
Gathering-n-Pagkatipon: katipunan; ka-
pisanan.
Gaud*n-Sangkap na walank kabulnhan.
Gaudy a-Mayabang; hambog
Gauge V Takalin.
Gause-n-Takal.
Gaunt-a Payat.
Gauntletn Guanta.
Gauze a Manipis magaan.
Gauzy a Manipis; magaan.
Gave-v. m/>.-Binigay. nagbigay.
Gavel n-Talumpo.
Gawkn-Ulol.
Gawk V Kumilos ng paulol.
Gawky-a Bastos.
Gay-a-Masaya: malugod; nfitutuwa; ma-
kinis maaliw.
Gayety-n-Tuwa kasayahan: iugod; ka-
luguran; saya. katuwaan; kaligaya-
ban.
Gaze-v-Tumingin; silayin.
Gaze-n-Tingin; masid; silay.
Gazette n- Pa hay agan.
Gearn-Damit: kasangkapan.
Gear v Magbihis. isuot ang damit.
Geese-n Manga gansa
Gelatin n Jelea.
Gelatinons-a Malagkit.
Gem-a Sangkap.
Gender w Kaibhan nang lalaki sa ba-
bayi
Genealogical a- Nauukol sai lahi.
General-w-General; puno ng hukbo.
General-a Karaniwan; litaw; alam nahg
madia: hayag.
Generally-o^t'.Sa karaniwan: hayag.
General shipnKalagayang general; ka-
tungkulang general pagka general.
GeneratetjParamihin; gnmawa gawa.
Generation n Lahi.
Generator-a-Ang gumagawa.
Generosity n-K a gand a ban ng loob; ka
butihan ng loob; kamahalan.
Generous a Magandang loob: mabuting
loob: magaling mapagaampon.
Genesis w Genesis.
Geniel a-Maawain.
Genital a Naaukol: sa isang panahon 6
sa isang lahi.
Genitivea Nauukol sa kalagayang lala-
ki 6 kalagayang babayi.
Genitorn-Tawong marunong atmatalas.
Genteel a Magalang.
Gentile n-Gentiles; ang hindi binyagan
^GIG
Gentile-a-Hindi binyagan.
Gentility n Galang: kagalangan
Gentle-a Malambot na loob. mabait
baDayad; maawain.
Gentle folk-n Tawong maginoo.
Gentleman-n Tawong maginoo, ginoo.
Gentlemanlike a- Parang guinoo. magi-
noo mahal.
Gentle manly a Mahal; magalang. magi
noo.
Gentle woman n Binibini.
Gently a Anas, inot inot dahandahan:
may atay.
Gentry-n Manga tawo
Gennine-a-Wagas; tuuay. totoo; dalisay.
Geographic a Naimkol ea geografia.
Geography n Geografia.
GealogicAl a Nauukol sa bato.
Geometrical a.Nauukol sa Geometria.
Geometry-n Geometria.
Germ -n Pinangalingan. pinagmiilan; pi
nagbuhntan: binhi.
German n Taga Aleman.
Germane-a Nauukol bagay akma-
Germinate v-Sumupling; magusbong.
Gestationn-Pagkabuntis.
Gesture n Kaway ng camay.
Gesticulate v-K away in; kumilos.
Get vMagkaroon; manalo, magaral;
kamtan; ma^kamit.
Gewjfaw n Bagay na walang kabuluhan.
Geyser n Bukalan ng tubig na mainit.
Ghastly Parang patay; maputla ka
takot takot.'
Ghastly oelt; Katakot takot: kakilakila
bot; maputla-putia.
Ghost nNuno: guniguni: capre.
Ghostlyn Para 6 nauulol sa nuno.
Ghoul-n-Demonio.
Giant n-Gieanti; tawong; malaki.
Giant-o-Malaking malaki.
Giantess n Giganting babayi.
Gibbet n Bibitayan.
Gibbet- vBitay in: ibitin sa liig.
Gibbon-n Ungong malaki at walang
buntot.
Gibbous a Hubog.
Gibe V Murahin; pintasin; alipustain;
uyamin.
GiDe-nAlipusta; pintas: uyam
Giblets-n-Puso; atay at buche nang
manok.
Giddya Magaan ang ulo: maliliw.
Gift n Bigay; s^lubong; alay; kaloob;
hayin.
Gig-n-Calesa; salapang.
Gigv Salapangin ang isda.
Gigantic a Malaking malaki.
Giggle v-Tumawa.
Giggle-n-Tawa
236
GLI
Gild-r-Pahiran ng gin to; duraduhin.
GillnHasang.
Gill-n-Takal. gatang.
Gim crack n-Kasangkapan na walang
kabuluhan laroan.
Gimblet Gimlet nBalibol.
Gimp n-Trencillas.
Gin-n Ginebra.
Ginger-fi Luya.
Gingerly adt7. Mainam; matatakotin.
Gingham n-Sita kayong sita.
Gipsy-n Hampas lupa; tawong walang
tinitirahan.
Gird V Bigkisin paligirin.
Gird n Pamigkis sakit pintas.
Girdle n- Pamigkis.
Girdle V- Paligirin; bigkisin.
Girl n Ba^ang babayi.
Girl hood-n- agkabata ng babayi.
Girlish a-Nauukol sa batang babayi.
Girt v imp.-Binigkis.
Girth-n-Ang bilog.
Gist-n-Pandulo: kahulugan.
Give-t? Magbigay; bigyan; ipagkaloob.
tulutan.
Giver-«-Ang nagbi bigay.
Gizzard n-Balunbalunan.
Glacial a Nauukol sa hielo.
Glaciern Bundok ng hielo.
Glad a Tuwa; natutuwa; masaya malu-
god: maligaya; matnwa.
Glad-r-Aliwin pasayahin.
Gladdenv Sumaya pasayahin.
Glair-n-Ang puti ng iilog.
Glair-r Ipahid; pah i ran.
Glairy-a Nauukol sa puti ng itlog
Glance-n-Silip; tingin; masid; silay; su-
liap,
Glance-v Silayin; silipin; suliapin: tu-
mingin.
Glanders n-Sakit ng liig ng kabayo.
Glare-z/Tumingin ng masama.
Glare n-Masamang tingin.
Glass-n-Oristal: bubog: baso; kopa.
Glassy n Parang cristal.
Gleam n Sinag.
Gleam vLumiwanag.
GleanvMaghimalay.
Gleanings « Himalay.
Glebe n Lupang simbahan.
Glee-n-Towa; saya; lugod.
Gleeful a-Masaya; malugod maligaya
Glib a-Malangis; masalita.
Glide rt-Dumaplis; madapilas.
Glim w Haw ng kandila
Glimmern Haw ng kandila.
Glimmer-r Kumintab; maningning.
Glimpse wSuliap silay.
Glisten.T/Kumisap: kumintab; kumi-
8ap; magningning.
GOD
(ilitterv-Kumislap; kumisap. magniug-
ning.
Glittern' Kislap. kintab.
Glittering a Maningning; makislap
Globe n Mundo; bilog. sangkalibutan.
Globular a Mabilog. ,
Gloaming-n Orasion.
Gloom-nDiiim kapa^gLawan; lumbay;
lungkot.
Gloom v Dumilim.
Gloomy-a-Mapanglaw. malungkotr ma
dilim.
Glorificationn-Kalualhatian.
Glorify-v Malualhati.
Glorious-a Malualhati.
Glory n Lualhati kaloualtian dangnl:
karangalan; ganti; kabantugan purl;
kabunyian kaDiahalan.
Glory v-Maglualhati; magparangalan.
Glo88.n Ningning; kintab kislap, kinang.
kinis.
Gloss v Kumintab; kumislap.
Glossy-a-Makintab; makislap; makinis;
maluningning makinang.
Glottis n-Lalamunan.
Glove n-Guantes.
Glowv Kumislap; kumisap magliwanag
Glow n Kislap; ningning; liwanag.
Glow worm n Uod.
Glue n Pagkit. pandikit.
Glue v Idikit.
Glum a Madilim ang mukha.
GJumenJpa ^
Glut v.Lamunin.
Glut-w Kabusugan; kahustuhan abala.
Glutinousa Maganit.
Glutton n Tawong matakaw.
Gluttonous a Matakaw.
Gluttony n- Kasi baan ; kataka wan .
Glycerine n Glicerina.
Gnarln Kuton
Gnarl-v Umangil; tumahol.
Gnash v Sumagpang.
Gnat n Pulgas.
Gnaw v-Kagatin: kumain; ngatngatin.
Gnome n-Nuno; unano.
Go t? Pumaroon: pumunta; magpunta.
Goad n-Panudlong; tudlong.
Goad-v Tudlungin.
Goal-w-Hanga dulo; hanganan; hanga-
han; patay.
Goat-n Kambing.
Goatee-n-Balbas.
Goat herd n Ang nagpapastol
Globbe-v Lamunin: umiyak ang pavo.
Globbern-Pavo; pavong barako.
Goblet-n-Baso: kopa.
Goblin-n-Tianak: duende.
Goby-w Kapabayaan; tangi.
GODn BATH ALA: DIGS.
237 GR W
God child ninaanak.
God (laughtern Inanak. (habnyi).
God dess n Balmying maganda.
God father n Inaama.
Godless a Walang Dios,
Gcd like a Malualhati; parang I>ios.
Godliness nKalinisan ngkalulua; kapu
rihan; puri dikit: ganda.
Godly a-Magalant;: mapagdasal.
God mothern Iniina.
God sendn Bahay na ipinagkaloob ng
P. Dios.
God son n Innanak; (lalaki).
Oofrgles n Salamin sa mata
Going n-Pagparoon pagpunta pag alls.
Gold-n-GintO.
Gold dust n-Gabok ng gint6.
Golden a May halong gint6 magint6.
Gold smith-n Platero.
Goner. p /) Nakaalis, umalis na.
Gonen-Kuliling
Good-n-Mabuti; masunurin.
Good n-Kabutihan; buti; kaamoan.
Gooda<iv.-Mabuti bu'i.
Good-by Good-bye n Paalam.
Good-byQood-bye-mfer.-I aalam.
Goodly a Mabutibuti. mainam; malaki.
Good natured a Masunurin; mabuti ang
ugali.
Goodness n- abutihan. >
Good tempered a Mabuti ang ugali ma
sunurin
Goody goodya Mabuti.
Goose n Gansa.
Goren-Sesgo: dogong namuo.
Gore r Mag.-Jesgo suagin.
Gorge nSaluysoy.
Gorgev Laniunin.
Gorgeous-a Mainam: dakila; • maganda.
Gorilla a Musang
Gofmand n Pawong matakaw.
Gormandike-vLamunin.
Gory a Madugo.
Gosling n Inakay ng gansa
Gospel-w Biblia passion.
Gossamer-n-Kalapiaw.
Gossip nSitsit.
Gossip-v-Sumitsit.
Got-r. im;?.Nagkaroon kinamtan.
Gouge-w-Lukob.
Gouge r-Lukubin.
Gourmand wTawong matakaw.
Gout-n Sakit ng Bukongbukong.
Govern n-Manuno; maghari mamahala.
Governor w Hari: puno: gobernador.
Governess-n Maestra.
Government-n-Pamumuno; paghahari;
pamamahala; paggogobierno.
Governatorial a-Nauukol sa gobierno.
Gown-n Damit.
GRA
238
GRE
Garb V akiitin: agawin.
Grab n Agaw; dakot.
Grace n Gracia; ganda ng kilos, kaina-
man ng ugali.
Grace n Ihulog . ang gracia.
Graceful n-Maganda; marikit. makinis;
niainam ang kilo».
Graceless a-Bastos hamak.
Gracious-a Magandang loob mabiuin^
loob. ' *
Gradation n -Pagsnlongng untiunti; pag-
ayos paghusay.
Grade v Ayuein; ilagay sa grado.
Grader» Grado: lagay
Gradual-a Untiunti.
Graduate n Aug bagonglabassaescuela.
Graduate vTumangap ang titulo; tapu-
sin; ang carrera.
Gra luation-o Paglabas sa eacuela.
Grain n t util binhi.
Grain v Ruinutil.
Gram n Gramo.
Grammar n Gramatica.
Grammarian-?» Aang sumulat grama-
tica.
(irammatical-a-Nauukol sa gramatica;
ayon sa gramatica.
Granary n-Bangan; taguan ng trigo, pa-
lay, at mais.
Grand a Dakila marangal; niaginoo;
malaki magalang bantog; mahal;
kagalang galang.
Grand child-w Apo: inapo.
Grand daugtherwApong babayi.
Grande-n Tawong dakila 6 marangal.
Grandeur-n Kadakilaan; kalakihan. kai
naman.
Grand fathern-Nunong lalaki; ingko.
Graiidiloiiuence-n-Salitang marangal:
kainaman ng pananalita.
Grandiloquent a Mainam manalita.
Grand mother-w Nunong babayi; impo.
Grand sire-n Ingkong.
Grand son a Apong lalaki.
Grange-»-Ari ng may lupa.
Granite n-Batog mainam parang- niar-
mol.
Graniverous a Knmakain ng palay.
Grant r-Pumayag; ipahintulot; tulotin;
magkaloob; magbigay.
Grant «Bigay; kaloob.
Grantee n Ang tumangap ng kaloob.
Grantor w-Ang nagbigay
Granular-rt-Parang butil; mabutil.
Granule n Butil.
Granulous a Mabutil.
Grape w-ll ban. ^
Grapery-n Halamanan ng ubas.
(irape stone wHuto ng uban. •'
Grape vine u Lipay ng nbas.
Graphic a Nauukol sa sulat.
Graphite n Tinga.
Grapple-a Magbuno bumuno.
Grapple-n Buno sungaban.
Grasp-v-Hawakan; humawak; kunin;
agawin dampotin
Grasp n Hamak; dampot.
Grass hopper-n.Balang; lukso.
Grass ness nKalaguan ng damo.
Grass-widow-n Bao sa bithav. (haha-
Grss widower-n-Bao sa buhay (lalaki).
Grassy a Maram6
Grate n Alitiit.
Grate v Umalitiit; ikudkod. knmayod;
lumangitngit.
Grater n Kudkuran: panudkod.
Grateful-a Marunong magutang na loob.
Gratification -n Ganti biyaya; dulot; ka
loob; alay; bayad upa.
Gratify v-Gantihin; gumanti magbigay
loob; bigyang loob ipabuya.
Gratisa Walang bayad.
Gratitude n Utang na loqb
Gratouitous a Walang bayad.
Gratuity n Bisrav pagbigay; kawalan ng
bayad.
Gratulate v-Patihin bumati.
Gratulation-n Pagbabati
Gratulatory-a Masayn.
Grave-a Pormal; mabigat; totoo; walang
biro.
Grave n Libing kabaong: libingan.
Gravel-n-Buhangin na magaspang.
Grave stone n-Tumba ng patay.
Grave yard-n-Pantion.
Gravitate-r Humiling: tumuntong.
Gravitation n Pagkaliiling
Gravity n Tuntungan.
Gravy n Sawsaw.
GrayaUpat; mura kayumangi.
Gray-n-Kulay na kayumangi.
Gray beard-n Tawong matanda.
Gray headed-n-Mauban maputi angulo.
Grayish a Kayumangi
Graze-v-Magpastol .
Grazing w-Pagpapastol.
Grease-n-Mantika: sebo.
Grease-v-Pahiran ng sebo: pahirian ng
mantika'
Greasy a Mamantika: mataba; masebo;
malagkit. malibag. "
Great-grand childn-Apo sa tuhod.
Great granddaugther.-n Apo sa tuhod
(babdyi).
Great-grand father-w- A ma ng nuno.
Great-grand mother n-lna ng nuno.
Great-grand son-n Apo sa tuhod (lalaki).
Grebe w-Pilepile.
Grecian n-Nauukol sa griego; Griego.
GRO
239
C5CE
Greed n Kaingitan naea, katakawan; ka-
sakiman.
Greedya Mataka-A ;mapagna8a.nm8akim/
Greek-a Nauukol sa taga liriego.
Greek-M Griego.
Green-a Verde; hilaw; sariwa miira
Green -n Kulay verde.
Green-r-Siimariwa.
Greenish a Verde; hilaw.
Green hornn-Tawong hindi warunong;
bagong nagaaral.
Greet v-Batiin; yumuko;. kiunustaliin.
Greeting.)! Bati; yuko: kumusta.
Grenadiern Snndalong lakat.
Grew-v. iwp.- rumubo nakatubo.
Grey « Kaynmangi.
GriddleifKa waling p:iababaw.
Gridiron »Ihawan.
Grief n Dilita;; lunkot hambal. dawas;
lamba;^: hapis; dalamhati; taghoy.
Grieve i;-,)amdamiu magdamdam; hu
mapisimagUimbay: magdalita; ma-
nagho\
Qrievane n Hapis dalamhati; pighati;
daing; taghoy.
Grievou- a Mahapis; agraviado mapig-
hati. nalumbay.
Grill"Z/-Iiawin; magihaw
Qrinto-labai^sik madilim ang niiikha.
Grimace n Ngini: kibit.
Grimftrv Kumibit; ngumiwi. .
Grimalki-n Piisang matanda.
Grime fi>an2i8 uling; dunii.
Grime v^imiul^is; dumumi.
Grimy-alarungis; marumi.
Grin-v-Nimiti.
Grin-fiNti.
Grind-v-imiling; mulihin: aliliedn.
GrinderAng gnmiling; bagaiig.
Grind ttie-fi-Hasahan.
Grip-v-Brakin; humawak.
Gripe » awek.
Gripe v-iwakin ng mahigpit: maghi-
rep: mekit eng tian.
Gripe fiipis; hirap; hawak.
Grippe-fekit nf lalamunan.
Grieljr aaUkotUkot: kakilaki'labot.
Griet-i*-iiB na giniling.
GrieUetotong. malambot.
Grii-fi-B«i|[liiitepang;kabuoanngloob.
Griti^Chgin; ^nmiling.
OrittynAtapang.
Qriiile<ay aman gi .
Grisaly* ayomangi.
Groen-fiibik; Halinghing.
Oroea-fl-lingblDg; hibik.
G^foeer-ia-^ nagtitinda ng man^a
Qroeery-n-'ilahan nang manga pag^
kaiB.
Grog-wAlak.
Grogery-Grogshop-n Tindahan ng alak.
Groin n Sinapupunan single.
Groom n-Lalaking bagong kasal.
Groom-v Mahalagn sa kabayo.
Grooms man n Abay ng ialaki sa kasal.
Groove n-Bakam bakas
Groove r Bakasin.
GropevApuhapin; damahin; kapain.
Gross a-Bastus; magaspang: masinsin;
mapurol makapal waiang hiya
Gross fc Bilang n^ isangdaan at apat na
puo at apat: 144
Orot Grotto-n-Yungib lunga.
Grotesque a Makatatawa.
Groundv. imp. Giniling.
Ground-n Lupa, bukit.
Groundless v Waiang katowiran.'
Ground nut n Muni.
Groiind work-n Tatayuan ng ba,l)ay.
Group n-Grnpo bunton: katipunan.
^roup V Ibunton pnmisan tumipon.
Grout n Mais 6 bigas na durog; binlid.
Grove n Kahoyan.
Grovel v Gumapang sa lupa humamak.
Grow-z/ Tumubo tumaas; dumanii hi-
mago; sumilang.
Growl V Umangil dumabog: dumaing.
Growl-nAngil dabog; daing.
Grown V. p. p. Tumubo na; nakatubo
Growth nTubo paglaki.
Grubv Hukayin; putulin sa ugat»
Grub nUod.
Grudge n Dula sa kapua tannn sa kapua.
Grudge-v Dumula sa kapua.
Gruel n Sabaw.
Gruff a-Bastos.
GrumaTahimik madilim ahg mukba.
Grumble-v-Bumulongbulong dumabog;
dumaing; magdalanihati.
Grunt n-Gukgok.
Grunt v-Gumukgok.
Guana-n-Bayawak.
Guanon-Dumi ng ibong dagat.
Guarantee r Tibayan: katibayan: tindi.
Guarantee v Tibayin tindigan; bigyang;
ng katibayan.
Guaranty-n-Katibayan; tindi.
Guard-v Alagaan bantayin; ingatin;
itago.
Guard n Bantay; ingat; tanod; Ang nag
aalaga.
Guardedly a^r -Maingat.
Guardian-n-Poder. taga ingat ang yaman
ng ulila.
Guava n-Bayabas.
Gubernatorial a Nauukol sa gobernador.
Guess vTumuring; tnmama»
Guess n-Turing; tama.
Guest-n-Visita: nanunuloy.
HAF 240
Guffawn Halakhal; tawang malakn»;
(niidancen-Pagturo; pagakay.
Guide tJ Akayin; ituro. .
(iiiiide-n-Taga luro; taga akay.
Guile-nHibo, daya
Guileful a Nakahihibo; magdaraya.
Guileless a Waiang daya.
Guillotine n-Makiuang paimi^t ng<ul6.'
Guillotine vPugutin ang ulo.;
(iuilt-n-Kasalanan sala.
Guiltless a Waiang kasalanaii.
<iuilty-aMay kasalanan.
Guise n Hitsura bikas. -
Guitarn Guitara. : ' '
Gulch w Sungoy: saluysoy.
(lUlfnBaraso ng dagat. loob.
Guli-v Dayain manekas; tekasin.
Gull n-Dava tekas.
Gullet-n-Lalamnnan.
Gullible a Makakadaya; madaling da-
yain
Gully w 8ungoy; saluysoy.
Gully v Sumaluysoy.
Gulp v-Lamunin. i
Gulp n Ang nilamon; anomangba^ay na
nilamon.
Gum n Dagta: katas: goma.
Gum V-' umatas lumapot.
Gumn Gilajrid ng ngipin.
Gummy-a Madagta; makata».
GumpwUlol.
Gumption n-Katusuhan; talas.
HAL
Gun-n-Baril.
Gun vMangaso.
Gunner n Ang marunong bumaril.
Gunning-n Pangangaso.
Gun powder w-Pulvora ng bari).
Gun shot-n-Putok ng baril.
Gunsmith n-Ang marunong magkuno
poni ng baril.
Gun PtocknTangnan ng boril.
Gurgle «7-Mugmogin.
Gurgle-n Mugmog.
Gush V Bumukal.
Gush-n-Bukal.
Gusset n-Sukob.
Gustn-Lasap; lasa; hipo ng hangin;
Guston-Lasap: gusto. '
Gusty a Mahangin. '
Gut-n Bituka: isaw.
Gut-v Alisan ang bituka. .
Gutta percha-n Goma parang snyangaw.
Gut^^^er-n Sangka; alulod. I
Gutter-n Ilagay ang alulod. \
Guttural a Nauukol sa lalamtpan.
Guy-n-Lubid na pangpatibay. '
Guzzle-v-Uminom ng madalasj
Gymnast-w-Gimnastico.
Gypsy n-Hampaslupa.
Gyrate-n-Uminog; umikit.
Gyration-n-Paikit painog.
Gyratorya Pagikit, painog.
Gyven-Pangapos.
GyvevGapusin.
1
Ha-Hah-mfer.-Ha.
Habiliment n Damit.
Habit-71-Ugali; kaugalian; kagawian; pi-
nagkaratihan.
Habit-v-lumira; tumahan; dalawin ng
madalas.
Habitable a-Gawi; matitirahan.
Habitat n Dating tirahan.
Habitation-nTirahan; tahanan han-
tungan.
Habitnala Lagi l^gi na.
Habituate-v- umagi; mamalagi.
Habituation n-Pamamalagi.
Hack «Tagain; hi wain tad tar in.
Hack-w Hiwa tagd; tadtad.
Hack n-Carruaging inupahan.
Hack a-Inupahan.
Hackle-v Suklayin ang sinulid 6 bulak.
Hackle-n Suklay ng sinulid 6 bulak.
Hackney a-Kabayo.
Hackney a Karani wan, inupahan.
Had V. imp ^. j9.-Nagkaroon, ;,,
Haftn-Bitbitan; tangnan.
\
Hag n-Babaying masama at p£|it. •
HAggard-a Pagod; mahina. ^
Haggle-v-Magturing; tuksuhin. \
Haggling n-Turing. ;
Hail-nBugbog bati. |
Hail infer.- Aba. ^ f
Hail-v-Umulan ngbubog. bumatiWiin;
magpugay.
Hail storm n Ulan ng bubog. '
Hair n Buhok; balahibo. '.
Hair breadth a Lapad ng isangihok.
Hair breadth n Ang lapad ng isje: bu-
hok. •
Hairless-a- Waiang buhok; pano(ipat.
Hair pin n Tpit.
Hair springn Kuerdas na mm ng
orasan.
Hairy a Mabuhok. /
Halcyon-n-Limbas • i
Halcyon-a-Tahimik; niasaya. . :
Hale a Malakas; waiang sakif
Hale-a Hilahin.
Half M Kabiak; ang kalahat
HAN
Irlalfn Kalahati.
Half breed n Mestizo mestiza.
Half brother n Kapatid sa ama 6 ina
Half caste n Mestizo; mestiza.
Half penny n-Isang kiiarta.
Half sister n Kapatid ng ama 6 sa ina
(babayi).
Half witted a Mahina ang isip.
Hatl n Salas.
alleluiah-Hallelujah in<«r.- Jesus, Ma
Hria v Jose.
Hallo nSigaw na malakas hoy.
Halloo-r Sumigaw na malakas.
Hallow» Sambahin.
Hallucination n Guniguni: daya.
Halo n Limbo
HaltnTigil; hinio; kapilayan.
Halt-v Humantong: tumigil huminto.
Halter-n Mortigon.
Halter V Ilagay ang mortigon.
Halve vHatiin; biakin; dalawahin. ♦
Halves n-Kabiak.
Halyard n-Lubid ng layag.
Ham n- Hamon.
Hamlet nNayon.
Hammern Martillo pukpok; pamukpok.
Hammer r-Pukpokin; pumukpok.
Hammock-n Duyan.
Hamper nBuslo Kaing; abala.
Hamper-v Abalahin: ilagay sa buslo.
Ham string n Litid.
Ham string-v Litirin.
Hand n Kamay.
Hand v labot; umabot.
Hand breadth n-Dangkal.
Hand cuff-w Pangapos ng kamay.
Hand cuff t'-Gapusin ang kamay
Hand full-n-Isang baya dakot.
Handicap n Abala: palugit.
Handicap v-Palugitin.
Handicraft-nKatalasan; talas; lalang.
Handily-a-Ginhawa; madali.
Handiwork-n-Ginawa iig kamay.
Handkerchief-w-Panyo birang.
Handle r Ulugin: ugitin: laniasin; hi-
puin; maglamas.
Handle-w-Tatangnan; bitbitan; tankay;
puluhan.
Hand made a Yari ng kamay.
Hand maid Handmaiden w Alilang ba-
bayi.
Hand saw n-Lagaring nuinti.
Handsome-a Maganda. marikit mainam.
Hand spike-w-Pangsual.
Hand writing-n Sulat kamay
Han<ly a-Matalas; sanay; marunong.
Hang-jJ-Bitayin: ibitin; ilaylay: isam
pay isabit sampayin; sabitin.
Hang w Sabit pagsampay.
Hanger ^i Sabitan* nampayan.
241 HAR
Hanging n Pagbitay.
Hangdog n Tawong hamak at bastos.
Hang dog a Hamak: bastos mababa
Hang man v Verdugo; taga bitay sa may
kasalanan.
Hank n Bigkis ng sinulid.
Hanker v Mognasa; nasain: magpita.
Hankering n-Nasa; pita.
Hap-nkapalaran: palad.
Hap V vtapalaran magkataon.
Hap hazard a Walang ayos.
Hap hazard n Kapalaran; ang pagkaka
taon palad
Hapless-rt Walang palad: sawing kapala
ran malungkot.
B&plyadv. Marahil.
Happen -wMangyari; magkataon.
Happiness-w-Kasayahan,- lugod kalu-
guran kaligayahan ligaya.
Happy rt Masaya: maaliw: malugod; ma
ligaya mapagaglahi.
Harangue nPangungusap.
Harangue-v-Makipagusap: m ak i u sa p;
matrdiscurso.
Harass-v Dawabaginin: yamutin; paga-
litin.
Harbinger n-Tanda.
Harborn Punduhan: ng vapor 6 sasak
yan.
Harbor r-Ituloy; ikalong.
Hard-a-Matigas; malakas: batibot: ma-
sip4g mahirap; hindi malambot: ma-
bagsik; masungit.
Hard adv -Matigastigas.
Hardens Tumigas.
Hard hearted-a-Walang awa ganid.
Hardihood w-japang: pangahas.
Hardily adv.-Mangahas.
Hardnessn Katigasak.
Hard ship-n Kapagalan;kahirapan.pagai;
hirap
Hard ware n Mga bagay sa bakal.
Hardy a Malakas matapang.
Hare n Cone jo.
Hare brained a XJlol: mahina ang isip.
Hare lip n Hiwas.
Harem n Kuarto ng babayi.
Hark-vPakingan.
Harlot n Hitad puta; patutot.
Harm n Sakit hirap kahirapan.
Harm tJ Pasaki in; sirain.
Harmful a-Makakasira: masama.
Harmless a-Di makakasira: maamo.
Harmonic-n Silendro.
Harmonium n Silendro.
Harne«8-n Guarniciones
Harness-v Magsingkaw; singkawin.
Harp n Arpa.
Harper-n Ang murunong tumugtog .s(i
arpa.
31
HAY
242
HEA
Harpoou n-Salapang.
Harpoon V Salapangin.
Harpooner n Ang marunon giimawa 6
ihagis ang salapang.
Harro w w Paragos .
Harrow z/Sabarin.
Harrowing n Pagparagos.
Harry V Nakawin magnakaw, mandnit.
Harsh a Mabag&ik: maeungit.
Harshuess n-Kabagsikan kasimgitan.
HartwUsang lalaki sungayan.
Harts horn-n Sungay ng usang lalaki.
Harum scaruma-Paulol. papaano.
Barvest n Pugaani. paggapas; ani.
Harvest V Umani anihin; gapasin.
Harvestern-Ang gumapas.
Has-v-Mayroon.
Hash n Pagkain na sahogsahog.
Hash v-Tadtarin.
Haspn-Seradura; kandaro.
Hastv Mayroon.
Htase^nKabiglaan; kadalian.
Haste Hasten n-Biglain: maxinadali; tii-
makbo; maghaplit; haplitin.
Hastines n Kadalian, kabiglaan.
Hasty a-Bigla; madali.
Hat-n Sombrero; sambaliio.
Hatch -V- Hum isa; humalimhini.
Hatch n Pagpisa; halimhini.
Hatchet-n Palataw.
Hate n Galit; taniin sa loob.
Hate V Magalit.
Hateful-aKalupitlupit; kasamasama;
kasuklamsaklam.
Hatred nianimngloob; galit; kalupitan.
Haughty-a-Hambog palalo. tampala san ;
palamara; mayabang: mapagmaya
bang mapagmarikit.
Haughtiness n Kahambngan kapalaluan;
katam palasanan .
Haul v Bumatak; hilahin; batakin.
Haul n-Patak; hila.
Haul-n-Dayami.
Haunch-n-Pigi.
Hannt-v-Mamamalagi; lumagi.
Haunt n Yungib; kagawian.
Have V Magkaroon; mangyari.
Haven-n-Punduhan lugar na walang
Hkapanganiban.
Haversack n Dalaan ng pagkain.
Havoc-n Kasiraan; paglipol.
Haw-n-Pagkantal .
Haw v-Umutal.
Hawk-n Lawin.
Hawk v-Dumahak.
Hawk-n Dahak.
Hawk eyed-a-Matalas ang mata.
Hawser-w-Malaking lubid.
Hay w Daraung tuyo.
Hay cook « Talumpok.
Hayloft n-Taguan ng dainong tuyo.
Haymown-'laguan ng daniong tuyo.
Hay rick n Tinibon.
Hav stack-n-Mandala.
Hazard n-K a pal a ran: palad panganib.
Hazard t7lla^ ay sa panganib.
Hazardous a May panganib.
Hazen-Anibon.
Haze V Tuksuhin raanukso.
baze a-Kayumangi.
Hazy rt Maulap, malabo. inapanglow.
Hej^ro. Siya: (lalaki).
Head-nUlo; pandulo pangulo; puno;
ang nanumiuno.
Head r-Tuniungo. itungo niainuno.
Headache wSakit ng ulo.
Headdress-w Damit sa ulo.
Heading n-Pandulo.
Headland n-Dungot.
Headless a Walang ulo.
Headlong a Papaano.
Head piece*n Dam it sa ulo.
Head guarters n Oficina;bahay nang.puno
Heads man-w Taga pamugot ng ulo ng
mav kasalanan
Head spring ?i Pinangalingan bukalan.
Head stall «Mortigon.
Head strong a Matigas ang ulo.
Head way w Lakad tubo
Heady-a-Sowail; matigas an>: ulo.
Heal V kumaling pagalingin ganvutin
Health-w Kawalan ng sakit galing.
Healthful-rt Mapagaling mabuti sa ka-
tawan.
Healthy-a Magaling, walang sakit; ma
husav.
Heap-n Bunton.
Heap V Ibuuton.
Hear t' Dingin; niarinig; duminig; ma
kinig; manainga; pumakingan.
Hearing w-Dinig pandinig; litis; paglitis.
Hearken v-Pakingan manainga; batya
gin; dingin; makimatyag.
Hearsay w Sitsit alingawngaw balita.
Hearse nCarro.
Heart-w-Puso; uV)od.
Heart felt a-Buhat sa puso; tapat na
loob: malajim.
Hearth n Pinagaapuyan; apuyan.
Heartless a Waiang awa mabagsik wa
lang habag; hindi marunoiig niaawa.
Heatlessnessn-Kawalan ng awa 6 ng
habag.
Heart rending rtMabigat; njahuijirkot na
malungkot.
Heart's-ease-n Katahimikau.
Hearty-a Masaya; buhat sa puso.
Heat n Init
Heat r Painitin: idarang: uminit.
Heathen-w Tawo na hindi binya^an
HEM , 243
Heathen-a-Hin<ii binyagAo.
Heathenish a Naonkol sa himii binva-
ji^n.
Heave-rltaas bnhatin: inagbuhat.
Heave- JiPagbnhat
Heaven M Langit
Heavenly a Para na 8a langit: nauiikol
Ma langit.
Heaven ward etdc.Sa. gawing langit.
Heaver r Taga buhat.
Heavine»«iiKabigatan bigat.
Heavy-o-Mabigat malaki; matindi.
HebrewM Jndio: wika ng .Imlio.
Hebrew a Jndio: nauukol sa Ju<1io.
Hectic-a- A von 8a nt08.
Hectic n Lagnat: tisis tuyo.
Hector /i-Tawong ba^tos at hamlx>g.
Hedge n Rakod
He<lge P Magbikod; kniniigin.
Hedge row n Bakod.
Heeil-r Tumur>ad; magingnt alagaan
ingatin; makinig.
Heed n-Ingat; pagkakalinga
Heedful-a Maingat luahinhin: mabait.
Heedless a Pabaya; walang in gat 6 ka-
linga.
Heel V Sakong .
Heel r Yurakin ng sakong.
HeftnBisrat; kabigaran.
Heifern-Bulo ng baka 6 kalabaw; ba-
kang dumalaga.
Height-n Tayog mataas.
Heighten v Itaas; palakihin.
Heinous a Katakot takot: kalupitlupit;
bastos: hamak.
HeirnAiig nagmaniana (lalaki).
Heirdom n-Pagmamana.
Heiress n Ang nagmaniana: (bahayi).
Pleirloom n Mana.
Held-t? imp&,p.p •Hinawak;tinanganan.
Hell ninfierno.
Hellish a Nauukol sa infierno parang
na sa infierno.
Helm n Ugit ng sasakyan
Helms man n Ang umugit sa sasakyan.
Helmet M-Capecete.
Help-n Tulong; ampon. katulon^: abu-
loy; pnggibik kupkop
Help-t-TumuIong; amponin kupkupin;
gikban; abuluyan; umampon; gumi-
bik.
Helpful a Makatutulong.
Helpless a Walang katulong; <lnkha;
walang hanapbuhay.
Help mate w-Katuloug kasama.
Help meet-n-Asawang babayi.
Helter skelter a Pasabogsabog.
Helve-n Puluhan ng palakol.
Hem n Lnpi.
Hem r Lupiin.
HIC
H3misphereM aiahating bilog
Hemorrhage m Banguyngoy,
Hemp M Oopra: abaka.
Hen ft Inahin.
Hence acir-Dahil dito
Hence forth-Hencefrward-o/ir.-Bahatnga
yon magbnhat ngayon.
Hen coop» Kulangan rig manok.
Her/>ro. />. Kaniya niya.
Herald n Pahayagan.
Herald v Ipahayag; magbalita.
Herbajfen-i'amu.
Herculean-a^Malakas na lubha.
Herdv Manada.
Henl-r-Mavpastol.
Herds man it Ang nagpapastol.
Hereout?. Dito dini.
Here about- Hereabouts-nrfr -Dito; dini;
sa gawing dito
Here after o^i? -Buhat ngayon.
Here after it Ang panahong darating.
Here at adv. Dahilan dito.
Here by adv Dahilan «lito.
Hereditary a Nauukol sa mana.
Here in odr.-Sa ito.
Here of adv. Buhat ngayon.
Here on adv. Dahilan dito.
Heresy .n Mali sa pananarhpalataya.
Heretic n Ang namali sa pananampa
palataya
Here to Here unto-a4r.-Hangang ngayon.
Heretofore-a^r. Hangang ngayon.
Here unto-a/27'.-Hangang dito 6 ngayon.
Here upon-a<2t; Dahilan dito.
Here with-odv. Dahil dito.
Hermetic a Nauukol sa kemico.
Hermit-n Tawong ayaw sumama sa ka
puang tawo.
Hermitage nBahay ng tawong kulung
sa kusa
Hero-n Tawong bayani; tawong mat a
pang.
Heroic a Matapang; bayani: bunyi.
Heroine n Babaying bayani.
Heroism n Pagkabayani.
Heron n Kamubov.
Hers j)ro Kaniya niya; (babayi).
Her self i>ro. -Siya rin (babayi).
Hesitate V Umutal umunouno.
Hesitation-n Pag uutal kautalan.
Heteroclite a Walang ayos.
Hew V Tagain; tumaga; putulin: putlin.
magtaga.
Hexagon n Piano na may anim na gi-
lid.
Hexangular a May anim sa sulok.
Hey tnfer.-Oy.
Hibernal a Nauukol sa taglamig.
Hibernian n Irlanders.
Hiccough n Sinok.
HIS
244
HOM
Hiccough vMagsinok.
Hid Hidden-r. imp. A p. ^.-Tinago;nata.
go.
Hidden a Lihim; patago; tago.
Hiddenly oiiv. Patago. palihini.
Hide-i7.Magtago; itago; ilihiiii.
Hide n Balat; ^atad.
Hideous a Paiigit; kalait lait.
Hie-v Magmadali.
Hierogliph n Sulat Egipto.
Higgle t; Magtur in g; mangatowiran.
High a Mataas. dakila
High a(2v. Itaas.
Higher a Mataas pa: lalong dakila.
Highest a Kataastaasan.
High flown a Hambog palalo.
High handeda Tampalasan.
High land n Lupang mataas.
High landernTaga bundok.
Highly adv. Totoong maraini.
Highness-n-Kataasan; taas.
High road n-Lansangan.
High spirited a Maliksi, mangahas.
Hight n Taas; kataasan.
High way nCarsada; lansangan.
Hifrh wayman-nTulisan; magnanakaw.
Hilarious a Malikot masaya; magulo.
Hilarity n Kasayahan: kniikntan.
Hilln-Tibag; tugatog; gulod; pugpog.
Hillock nPugpog gulod.
Hilly V Mabundok.
Hiltn Tangnan ang sable 6 puilal.
Him-pro Siya (lalaki).
Him self-^n'O. Siyaring (Inlaki).
Hind n Likod; likuran.
Hind- a Likod.
Hinder a Likod.
Hinder-v Abalahin: umabala.
Hinderance w-Abala.
Hinder most a Huli sa lahat; kahulihu-
Hhan.
Hind most a Huli sa lahat; kahulihuli-
han.
Hindoo-Hindu w-Indio.
Hindustani n Wika ng Indio.
Hindrance n Abala.
Hingen-Visagra.
Hinge-vlsabit ang visagra.
Hint-r-Isurot sa isip; yulnulan.
Hint w Sulsol.
Hip n Pigi,
Hippodrome-n Circo.
Hip shot-a-Hingkod; hiwid.
Hire-r-Upahan.
Hire n Upa; bayad.
Hirelingn-Ang nagwuMundalo dabil i^a
kuarta
Hi87>ro.-Kaniya (lalaki).
Hissn-Haging; Haginit.
Hif mfer.-Huag.
Historian-n Taga sulat ng historia 6
buhay.
Historic Historical a Nauukol sa Histo
ria.
History n Historia.
Hit-v Hampasin. tumama: tamaau. pa-
luin.
Hit-v Ham pas; palo; tama.
Hitch r-MagsingKaw; isingkaw; talian
HitchnBuhol; abala.
Hither-arft;.-Dini. dito. ,
Hither to ofir.-Hangang dito: hangang
ngayon.
HivewBahay Pukyutan; butlig,
Hiver-Itago ipunin.
Hives n-Butling.
Ho Hoa inter.' W)2i.
Hoar-a-Mapuii; niauban.
Hoard n-Anomang bagay na nakatag(r
kayamanan.
Hoard-vlpunin itago
Hoarfrost n H among na mapnti.
Hoarse a Mapaos maalat
Hoarseness-n*Paos.
Hoarya Mauban; maputi ang buhok.
Hoax-n Biro uyam.
Hoax-v Biruin; niagbiro.
Hoobble V Humingkod.
Hobble n Lakad na pi lay.
Hobby Hobbyhors5-n Laroan na kabayo.
Hob goblin-n Demoniong muiiti.
Hod-w Panghakot ng ladrillo^.
Hoe wAsarol.
Hoe v-Asarolin; magasarol.
Hog n Baboy.
Hoggish a Matakaw; ««alahula
Hog pen n Kulangan ng baboy.
Hoiden n-Babaying mangahas.
Hoiden a Tampalasan; bastos.
Hoist-v Itaas; buhatin taanaii.
Hold n Hawak: Tangnan.
Holdv Hawakin. humawak mamalagi;
tangnan manatili.
Holen-Hukay. butas
Holiday nKaarawan ng pis«ta; kapi$(
tahan.
Holiday a Masaya nialigaya.
Holinesn Kabanalan; kasantottan.
Hollandn-Hollanda.
Hollow Walang latnan; kalog; kuyum-
pas.
Hollow n Hukay.
Hollow rlhukay; hukain.
Holstern Lalagyan ng rebolber.
Holv a Banal; lualhati: Santa.
Holy day-n-Araw ng pista.
Homage^n-Galang; paggalang.
Home-w Bahay na tinitirahan
Homeaffv. Sa bahay.
Homeless-a Walang tirahan
HOR
245
HOW
Hom€fly a Pangit: hiiidi uiaganda.
Homemade a-Yari sa bahay.
Homesick a May gustong iimuwl.
Homespun a Yari sa bahay.
Home 8tead-?t-Liipa ng magsasaka.
Homeward ada.-^& gawi ng bahay.
Hcmicide n Ang natay sa kapowa,
Homihst it Pari pastor.
Hammock n (jrulod; puyrpog.
HonenHasaan; Talaran.
Honez/ Ihasa Talari n.
Hanest a Mahinhin; marilag; tapat ang
loob; hindi magdaraya.
Honesty n-Katapatan ng loob; karanga-
Ian.
Honeyw-Puiot p«"kyiitan.
Honey v Maging pulot. mapulot.
Honey been Poky utan.
Honey combn-Kalaba.
Honey moon n-Panahon ng ligaya at sa-
rap ng bagong kasal. hma de miel.
Honor n Karangalan dilang galang;puri.
Honor-v-Igalang. purihin; mahalin.
Honorable a Marangal; biinyi. bayani;
marilag; dakila.
Hoo'd-n Kulambo.
Hoodlum-n-Tawong hamak at bastos.
Hood wink n-Dayain
Hoof-w Kubo ng kabayo.
Hook-n-Taga kalawit; panungkit; sabitan.
Hook-r Kibitin; isabit. kalawitin kuma-
lawit
Hooked a-Baluktot.
Hoop-n-Bilqg; .pamigkis ng bariles.
Hoop v-Ilagay ang pamigkis.
Hoot v-Hiyawin; humiyaw.
Hootn Hiyaw; sigaw.
Hop-n Kumandirit.
Hop r Kandirit.
Hope n Asa, pagasa pananalig.
Hope-v-Umasa; asahan.
Hopeful a^Ma aasahan.
Hopeless-a Walang asa; walang pagasa.
Hopplen Gapusin ang paa ng liayop.
Hopple n-Pangapos ng paa ng hayop.
Horde n Bunton ng tawo
Horizontal a-Pahiga; nakahiga.
gorn n Siingay.
Horn-v-Suagin; manuag. .
Ijorned a May sungay.
Ijornet-n Putakti.
Horny-rt-Masungay parang sun gay.
gorrible a-Katakottakot: kakilakilabot;
katakataka; kasindaksindak.
Horrida-Masama pangit: masuklain.
Horrific a Katakottakot; kakilakilabot.
kasindaksindak.
Horrify i-Takutin gulatin.
Horror n Kilabot; takot.
Horse-n Kabayo.
Horse-v Ibigay ang kabayo sumakay
sa kabavo.
Horse back w-Likod ng kabayo.
Horse fly-w Bangaw.
Horse hair n Buhok ng kabayo»
Horse laugh n Halak.
Horseman n Ang marunong sumakay sa
kabavo.
Horse play n La rong bastos.
Horse shoe n Bakal ng kabayo.
Horsewhip n Latigo.
Horticulture^» aggagawa ng halaman.
Horticuituristn-Ang naghahalatnan.
maghahaiaman.
}Iosanna n .tosana.
Hose n Medias.
Hosiern Ang naglitinda ng medias.
Hosiery-w Manga medias
Hospitable rt Magandang ugali o kauga-
lian; magalang.
Hospital-w Ospital.
Hospitality nKainaman ng ugali.
Host-n-Ang may bahay. may visita
ang bunton ng tawo.
Hostess-w Ang may bahay (babayi).
Hostilea-Galit
Hostility-w Galit laban. away.
HostlernAng nagaalaga sa kabayo.
Hot a Mainit maningas.
Hot bed-n-Punlaan.
Hotel n Bahay tuluyan.
Hot head n-Tawong matigas ang ulo.
Hotly arfi;. Mabagsik; madali.
Hotness w Kainitan: gulo.
Hot spurn-Tawong mainit ang ulo.
Hough n-Bukongbukong
Hound-n-Asong mataas at manipis ang
katawan.
Hound V Buntotin pilitin.
Hour-n-Oras.
Hourly a Orasoras.
Hourly-rtfir.-Sa orasoras.
House n Pahay; tirahan.
House vllagay sa bahay. -
House-breakern-Magnanakaw.
House hold-w Mangatawo sa isangbahay
House keeper-nTaga ingat ang bahay;
taga pamahala sa bahay.
"House keeping n pamamahala sa bahay.
House maid n-Alila sa bahay.
House wife n Ina ng isang familia; -^
Hove imp. Tinaas: binangon.
Hovel-n Kubo na walang kabuiuhan:
Hover vHuag umalis.
How-rt(£v.-Paano; sa anong paraan. ba-
kit.
How beit con/.- Data puat.
How ever How so ever-a^i'-Sa anonuuig
paraan. '
However cowy.Datapuat.
ICE 24
Howl-v-Tiimalinl: iiii.nngil lininnlltol.
Howl» T:iliol &n|il hoDiol,- slgnw,
HowlernAng niimi^aw,
HiibnMaso.
Hiibub-R(iulon>!: malaki ka^iilnhan.
Huckster n Maxtalako.
KtickBter n MhieIBiKo,
Huddle V Utiiipon,
Hnddlen-Ipon; bnuton: giilo; kfleiUiihnn
Hiien-Hukuy.
H-uCf-ri '•Jnlit. poot tnwoiig hamboK-
Haff-ti-Liimaki; hnmanibo^; mat;inaya'
Huffy a-Mapooiin: hamboj;
HuK n Yakap hai;kan.
Hnx V -Hiimaf;kfln ynmnkap; rnkii]iin:
Hu||[e 1 Malaki; ilnkila.
HnlknKatawan ii^ saHakynn.
Mnllit-Kntawni) nl saxakvan; l>aln(.
HnacBalatin.
Hiiiiiii Awit.
Himi-fMaR anit.
H ^minl^r Orov
Humana Samibl «i tawo; manwin.
Humane n Maawain.
Humanity nSantt kataiTuliiin.
Humanize n-Matling tawc).
Hiimhie-a Mababa aiii; l0i>l>- tahimik.
Humble wHiyaln,
Humble bee nKumiimo.
Humbug H Daya: kayabangaii: haliani
biii^an. tawnnjf hambo^ n ma^ik-
Humbiigr-Dayain: rii»t*darayo,
Humdrum-n-Maknynyiimot.
JIumida Rn!<a
Huraidity nPaickabaea.
Humiliate 1' Hiyain NUpiliu.
Huniiliatiiiic.a Nakaliihiya. iinkadiiduMn.
Humiliation ii Hiya: paitkahiya.
Biimiliiy n Kababaaii nf loob. pa^viikn.
HummiuitaHumagiiin,
Hiimmo(;k n Gulod: piiKpog.
Humor nKuuKaiian: kilos,
Hnmor-t Palayawin niimiinod an^ ^ia-
K) ug kapwa
Huuiorint a Tawong inapaKi^iHte.
Hnmurniis-a Mannya; maliicaya^ niaka
Hnmp-n Kakiibaan; kaknbulati,
BtiQipWck'i-Kuho.
Hunch'» Knk.>; tiilak ng xiko.
Hunc!h-p Isikt), liilakiiL ng siko.
Hum;b back n Taw..ni.' kuba.
I ICH
Humireil-iilHanplaan.
Hutiilreil 1 Isangdaan.
Hun Iredth-ii IkaiBatigdaan.
Hundredth ii-Ang ika isangdaan.
Hungc. imp. & p. p.-Sinabil; sinampay
binitbit: naknaabic.
Hunger«<^ntom
Hunger p Maaiitoui. inamulubi
Hungrv-iSoeugutom, maKUtoro
Hunk n Piras"
HunkH n Tanoii}.' maBakinn
Hunt c MangiiMo homanap liaunpiii
Hunt n Pa^hanap pangangaai).
Hunter» Mangangaxo
Huntress n Manganjznto {bah'iyt).
Hunts maii^ Mangan^aso
Hurdle f-Bekiid: pangharang.
Hurl-r-Ihapis i pukot.
Hurl n Hogis piikoi.
Hui
e-«-Un<
Hurriediy.d'fi' Bii.''nm;bigla.
Hurry-fi-Pagmamaiiaii,- kadnlian.
Hurt'c Babagin; saklan: augatin bug-
H usband'»-Acau a lalaki.
Husband r Motreiika.
Husband Ttian-ri Magaacaka; ang tiagpa-
paupa ea arau' araw
HuiiUandry-n-Gawa: traliaJL'.
Hush-ti-Huag knuiibo. pataliimikin.
Hush-nKatahimikan; hawalan ngkil>o
Husk n Balat.
HiiMk-D-Balatin; alisin aiig balat.
Husky nMalakoH' paos; mapaos.
Hussar nSundaiong caballeria.
Hussyn Babaying tampalaean.
Hustle V Sumipag maghaplit. magnia
dali.
Huiitlefi Pagmamadali; kadallAn, kasi.
Hi pagan
Hut n Kubo.
HuKza v-lpagdiwang.
Hydrant «Grifo.
Hymnn Dalit na pagpupuri.
Hymnal a Nauukol aa dalit.
Hyphen» (iiim Kiyon
Hypothei^ater Iwangla; magsangla,
Hvpolhecation u Pagsangla.
Hypothesis n-Sapantaha; palagay.
HvBleriaiiHipan ng haiijEin
l-pT'. Aki>,
Ice n Hie!..
Ice-u Uaging bielo
lee berg- n Bundok ng hi
ley a Malamig; mabielo
Tchorouea Malabnaw.
ILL
24'
1(1 con Ako*y nagkaroon.
Idea n Wari; ang inisip; akala; banta;
haka; pakana.
Ideal a Sa jsip lalang.
Ideai-/i Halimbawa.
Idem a Yaou. diu.
ldenti<*al-a-Yaon din
Identification n Pagkikilaia.
Identity v-Kilalanin kumilaia.
Identity' n-Pagkakilala.
Idiocy n Kalagayan^ ulol: . kanliijan.
Idiom wWika salita '
Idiomatic a-Naunkol sa wika. ►
Idiot n Tawong manioi uloi.
Idiotic a Maulol; tulingad tulig.
IdleaTulala Walang trabajo batugan:
pagayon gayon pabaya
Idle-r-Humayon gayon pabayaan.
Idlene88-7i>Katamarati; kapabayaan.
Idol-n Anito; larawan.
Idolater n-Ang sumasamba sa anito.
Idolatress H-Babaying euniasamba «a
anito.
Idolatrous u Nauukol «a anito.
Idolatry nPagsasaniba sa anito
Idoliz«-r Ibigin ng malabis 6 lub)m.
I con^*. -Kung kailan.
tgneousa Nauukol sa apoy; nangaling
*»a apoy,
Ignite-v Sindihinc maglingas.
Ignition n-Pagsindi; paglingas.
Ignoble a Kadusta dusta naniak: nia-
sama
Ignominious-a-Mamak: kadnsta dusta.
Ignominy-n Kadustaan; kahainakan.
Ignoramus n Ulol lawong Hindi maru
nong.
Ignorant-o-Hindi inarnnong; ulol ma
purol ang isip: tulig tulala tuli
ngad. ungas. walang tuto.
Ignore t; Huag kilalanin.
Ill-a Masakit.
Ill a-Masama.
Illapse V Huag ituro
111 bred a-Hamak walang pinagaralan;
bastos; magaspang.
Illegal a-Laban sa ntos; hindi ayon «a
katowiran.
Illei^ality 9t Pagkalaban sa utos.
Illegible a Di mabasa
Illegibility n-Kalabuan.
Illfavored a-Pangit.
Illiberal a Maramot; masakini.
Illicit a Laban sa utos; lihis sa ma
tow id.
Illimitable n Walang hanga walang
ubos.
Illiterate a Walang tuto; walang pina
garalan.
Ill natured v Masamang kaugalian.
IMM
illnessnSakit kasakitan. .
Illogical a Walang tuto.
Ill starred a- Walang palad^ 8aw,ing Jva
palaran.
Illude-v ludyol^.
Illume-v Liwauagin magilaw.
Illuminate r Liwanagin; magilaw.
Uluminationn-Pagpaliwanag ilaw.
Illusion n Akalang m;^!! hiraya.
llusive a Maka<iadaya; konowari.
Illustrate t/Ipakita; liwanagii^; ipakitfls
Illustration n Kalinawan;- kaliwanagan:
pintura.
Illustrative A Nauukol sa pag ,paliv^a
Illustrious <i Bantog; bunyi; balita; jma
rangal; -dakila; marilag.
Image n-ara wan.
Imagery-w Pag gagawa ng larawan.
Imaginable a Magiiniguni; hintii totoo:
sa isip lamang.
Imaginary^a Hindi totoo; sa isip la
mang.
Ima^najtion-M-Guniguni: kuro; d^idilt.
Imaginative «I Nangaling sa guniguni.
Imagine-v Gnnigunihin; i«ipin; akalain:
maghal^a.
Imbankf Magpilapil,
Imbankmentn Piiapil.
Imbecile «( Mahina; tulala mahina ang
isip.
Imbecilew Tawong mahina at tnlala.
Imbecility-n Kalagiyang tulala at ma-
hina.
Imbed r llubog; ilagay ga.
ImbiDe 7/-Uminom.
Imbitter-r Pagalitin ,
Imbosom V Yakapin hagkan.
Imbricate-a Hubog, baluktot
Imbrication-»- Pag ahubog; kabaUiktu
tan.
Imbrown r-Tinain.
Imbrue-r-Ibadbad x> tigniakiti nang
dugo.
Imbrute-v Humayop; humamak.
Imbue vludyok ndyokan. ipabnya.
Imitable a Dapat tularan.
Imitate r Tularan; huwarin; humuad;
gagarin; gumagad.
Imitation n-Hagad ho wad; pagtntulad:
paghowad parisan salin.
Imitative a-Hindi dati.
Immaculate a Malinis.mapuri maselang.
Immaterial a Walang kabulnhan. wa
lang katowiran.
Immature-n Di pa tapos 6 magulang;
di pa panahon.
Immeasurable a Dimasukatin malakiug
malaki.
Immediate a-Karakaraka tambing.
IMP 2-
InimedmtelyiwiB, PaKilaba; harakaraka.
tambing: iigayon (Jill agttil agaU: sam-
po, pagkaraka.
Immemorial n Maluat na maluat.
(iMalaki. wnlang hanga.
y n-Kalaki)>an.
» Ilabog,
_ . 'n-n-Paglubotr.
Immethodieal-a WalnnK nyos.
Iminitcraiit H Ang tmriing' Iiimipat sa
ibang tapa at itoon tiimitira.
InimiprateiT-PiimasLifc na ibanu Inna.
Iniiiiigration-n PadpriBok sa ibang liipa.
I'lhminentd Malapit mnpanSanib.
Imminence n I.apit pangnnib.
Immiscible o Hi mRhakahaln
Immobility n-lihay: pagkapirme.
Imiiioiienite a BnsCos himii mabait tam-
palapan mapa^ lasing.
ImmoiIeBttt Kastos; Halanla; malibog;
hiya.
IiiiKiiMltnty «K-isalaiilnan- knwalan ng
]i ya kniibnjiaii.
Immolate H Patayin at ialnv sa Dioa.
Immolation n Pag alay na' DioH.
Immortal a Walaiig hangan walang ka-
I (nmotal-n-Mfisama; mahalny malibog,
Inimortality-n Knwalin ng banga; ka-
^alan ng tapoR,
ImmovaTjlpd-Di magalaw.
huraovabi ity« Katlbayan; kaluatan.
Immunity-nTnwad: palawad.
Immiire-v-Kulun^iR.
Immulable-n Di mabnbago.
Impit'Demomotig miinCi-
Impactv-Ilapat.
Impact nUmpog.
Impair-n-8nmira: hiimina.
Iiiipnlef-Itiilfl» Unhna «a sihat.
Impalpable A Di mahipo luanipia na
manipis walang katawan,
Impanet-v Iliiit«.
Iiiparity n Kaibnhan.
ImpartcSabibiu: magNflbl; magbalita;
magbigay alam ipihnyag.
Impartial-a-Walang iiileren; walang ki
nikilingan' walane tinitingnan.
Tmpnrtialily II Knwalan nang intpres
kabayanaran. kabaitaii sa pagtapad,
ImpaRsibility h Kawalan iig ilaan.
Iiiipanaible a Di makarnan.
Tmp:isf>ible n Walang ilaimlam.
lmpa»sionnte « Malaking liamilam,
Impasnionei ii^lnningHH «iilo ang isip.
Impassive « Walang Jlomilam.
Iiiipatieiit « Balisii: mainip; mnhiin,
liiiiialipniv II RaliNn: itinhi; kainipan.
IiiijuMrli I' Bintaiigiu: magijintani;; mng-
bi»rny Hala iiiii;;t>aratani.'.
8 IMP
Impheacment n-Pagbibigay sala, bin-
lane; paratang.
liiiptilen-Abalabin; nmabala; pigilin:
pumigil,
Impedimentn Abala kaatrasn.
Inipel r Pilltin: tulakln: itulak.
Impencl-iiMaabala.
Impenetrable a [)i matagoa; 6 tnatarok;
ili niakapasok.
Impenitence n Kntigaean ng nlo.
Impenitent n Matigaa ang ulo.
Imperative a Kaitanfan; mapilitin; ma.
Imperceptible a- Di malirip. di marain-
ImperfectO'Di yari; kutang may sala.
Imperfei'lion n Kakiilangaii kalagayan
na A pa yari pintas.
Imperial fi-Sannkol Ha liari.
Imperialisra-n Kapangyariliam ng hari.
Imperil tfllagay sa panganib.
Imperions a Nauuko) sa ntos: kaila-
n^an.
Imperishable-d Hindi nabnbulok; malii-
Inatan.
Impersonal a Hindi nauukol «a xarili.
Impereonatec-Gagarin ang kapwa gn-
magad ea ibang tawo.
ImperHonaliiin n Howad.
Iiripertin^'nre n-Tampalasan kawalanng
gal ang
Tmpertineni a- Walang galang: tampa-
Imperturbability nKatahimikan.
Imperturbable n Di niagiigalit
Impetiionx-a Maningaa- malakas ang
loob. mabigia; dalosilaluM,
Impetiiotiit'V'n Katakanan nang toob;
kabiglaan.
Impetusn Lakaa.
Impietv-n-Kasomaan. kakulangan n^
Kiilang «a V Dioa.
Impinge ti MBlml'ig. nmnmpog; umun-
mftbar
Impionfia-Masama:avBW8umampalatflvn
Ba P. Dios.
Implacable a Di matatahimik; walang
Impli,;.
ride
agdamay
Implicit-o-Maniwaiang Inbon.
Implore-t' Dinnaing; manalangin; bn
mingi: ipakiuoap.
Imploration n Daing; panalangin: hinjii:
pagdaing.
Imply-v-Sahiliin magbigay kabuliigan.
Impolii-yit MaHnmang lialiml)awa.
Impolite a Walang galang tampalai^nn
I(MP
249
INC
Impolitic a Walang galang tampalasan.
Iinporous a Walang butas.
Iiiiport-i; Ipasok.
Import-n Kalakal na nangaling sa ibang
lupa.
Importance wTindi; kabigatan; kabu
luban.
Important a Tc too; mabigat; pormal;
Kailangan.
Importation nPagpasok sa ating lupa.
Importunate a Kailangan.
Importune-v-Manalangin: humingi ng
pilit.
Importunity nDaing. hingi; panala.
ngin
Impose t? Dayain: ilagay; ilugar.
Impos ng-a Magdaraya.
Imposition-7» Daya kasinungalingan.
impossibility n Kalagayan na hindi ma-
ari.
Impossible-a Di magagawa: di maari;
hindi mangyayari.
hnpost-n Buis.
Imposter nTawong magdara,
Iniposture-n Kasinungalingan: daya.
Impotence I m potency w Kawalan ng la-.
kas; kahinaan.
Impotent a-Mahina; walang lakas.
Impotent w-Tawong mahina
Impoverish v-Maghirap.
Impracticable-a Di maari; hindi dapat
gawin; mahirap gawin.
Imprecate v Manungayaw; manumpa.
Imprecation n Tungayaw: sumpa.
Impregnable-a-Di makaraan. di mana-
ualo.
Impregnate-vMatigmak tigmakin.
Impregnation-n-Pagtitigmak.
Imprf'ss V Itatak taktakin.
Impr ssnTatak; taktak.
Impressible a Maramdamin.
Impressive a Mabigat formal.
Imprint V Kintalin ikintal.
Imprint n-'intal; limbag.
Imprisons Ibilango.
Imprisonment n Pagbibilango.
Improbability-n Kalabuan.
Improbable a Marahil hindi.
{xi\pTomi\iadv. Bigla pagkaraka.
Improper a-Di bagay: tampalasan.
Impropriety n-Tampalasan.
Improve v Ihimuti; umigi; gnmaling.
Improvementn-Dagdag pagigi; paglago:
pagbubuti.
Improvidence-w-Kapabayaan .
Improvident a Pabaya.
Imprudence a Gawang hunghang; kakii-
lan^an ng bait.
Imprudent a Walang bait; walang ga
lang; walang hiya.
Impudence n Tampalasan; paslang; ka
walan ng hiya kawalan ng galang;
kalapastanganan.
Impudent a Waiang hiya; tampalasan.
Impugn v-Magsalangsang; lumabaii.
Impulse /i-Buya pag uurali.
Impulsion n Buya; pabuya tulak
Impulsive a Maningas; buhay ang loob.
Impunity-n Pag ligtas; pag adya.
Impure a Mahalay,marumi;walangpuri.
Impurity n Kahalayan; kawalan ngpuri;
kalibugan; karumihan.
Imputation-w-Paratang bintang.
Impute v-Magbintang; paratangin: mag
paratang; bintangin.
\viprep Sa loob; nang sa.
Xnador^a loob.
Inability nKakulangan; kawalan nang
kaya; kamangmangan.
Inaccessible a Di makararating.
Inaccuratea Mali; may mali; hindi tama.
Inaccuracy n-Kamalian.
Inaction-n Kawalan ng kilos.
Inactive a Walang kilos: tahimik.
Inactivity n-Kawalan ng kilos.
Inadequacy -n.Kakulangan.
Inadequate a Kulang; kapos; di sapat.
Inadmissible a-Hindi matatangap; dapat
urungan.
Inadvertence Inadvertency « Kapabaya-
an.
Inadvertent aPabaya.
Inamorata n Babayi; kalunya; bato.
Inamorato-n-Lalaking lumiligaw; mani-
ninta.
Inane a Walar)g laman; tuyo
Inanimate w- Walang buhay; walang ka
luluwa.
Inanition-Inanity wKawalan ng laman.
Inapplicable a-Hindi magagamit.
Inapplication n Katamaran.
Inappreciable a Di dapat galangin.
Inapta-Di bagay; di akma.
Inappropriate a Di bagay.
Inaptitude n^Kalagayan na hindi bagay
6 akma.
Inarticulate a-Hindi maliwanag; di ma-
sab i; utal.
Inas much o^v. Dahil dito.
Inattention-n-Kapabayaan; katamaran.
Inattentive a Pabaya; tamad.
InaudiV)le a Di makarinig.
Inaugurate v- Ilagay sa katungkulan.
Inauguration nPaglagaysakatungkulan.
Inauspicious a Di bagay; masama at
hilig; mahalay.
Inbreathe r-Huminga.
Incage-vKulungin sa haula.
Incalculable a Di makabibilang.
Incandescence-n-Kaliwanagan; liwanag.
32
INC
250
INC
Incandescent a Maputi dahil sa init;
maliwanag; malinaw.
lucapabilitv n Kakapusan. kakulangan;
kawalan ng kaya.
Incapable-a Kulang walang kaya. wa
lang kabuluban
Incapacitate-v Alisin ang kaya.
Incapacity-n-Kakulangan .
Incarcerate v Ibilango; knlungin.
Incarceration-n-Pagkiilong; p a g b i b i -
lango.
Incarnate a May laman.
Incase v Ibalot balutin.
Incautious a Walang ingat; pabaya.
Incendiary wTaga sunog inannnu
nog
Incendiary a Nauukol sa sunog.
Incense «Pasubuin ng incenso.
Incense n Incenso.
Incentive n Dahilan; u/lyok.
Inception w-Pinagbuhatan:pinagniulaan.
Inceptive a Nauukol sa pinagbuhatan.
Incertitude wAgamagam ng loob.
Incessant a Walang hibay6tigil walang
bimpil.
Inch-n-Pulgada; dalawang dali.
Inchoate a Bago.
Inchoation nPinagbuhatan; pinagmu
laan.
Incidence n Pagkabalatong.
Incidentn Mabalatong.
Incidental-a-Kakaunti ang halaga.
Incipient a Bago: una
Incise z/Hiwain; maghiwa hiwasin.
Incised-a-Nakahiwa.
Incision-r Hiwa.
Incisive-a-Makahihiwa; matulip; ma-
saklap.
Incisor-n-Pangil ng aso.
Incite V Sulsulan udyokan; ipabuya.
Incitement n Udyok pabuya
Incivility n Katanipalasanan; kawalan
ng galang.
Inclemency n-Kabagsikan. kiwalan ng
awa kasungitan.
Inclement a Walang awa; mabagsik;
walang habag.
Incline v-Humilig; humiling; ihapay;
ihingil: itungo.
Incline-w Dahilig na lupa daliwdi».
Inclined-a Dahilig nakahilig.
Inclination nHilig hiling; ugali; yuko;
pagkahilig.
Inclose-v-Magbakod; bakuran iHama.
Inclosure w-Bakuran.
Inchule-i' Isama.
Inckision w Pagsama paglahok.
Inclusive a-Kasama.
Incog Incognito a Dinakikilala nakaba
latkavo.
Incoherent «Hindi inaintindihan ma
labo
Incombustibility n Kalagayan na hin<li
masusunog.
Incombustible rt Hindi masusunog.
Income-n Ang kinita: upa; bayag; saho<l
Incomings Dumarating.
Incomensurable a-Walang katulad 6 ka
pantay.
Incommode i? Magmolestia abalahin.
Incommodious-a Kulang. liiasikip.
Incommunicable a- Hindi makasasabi.
Incommunicative a Ayaw magsabi; wa
lang kibo.
Incompaiable a Walang kaparls 6 katu-
lad; walang kahulilip.
Incompatible a Sowail.
Incompetency n Kakulangan ng kaya.
ncompetent a Walang kaya. hindi lt)a
Jiay
Incomplete a Kulang; kapos; hindi pa
vari.
Incomprehensible a Hindi makaintindi-
han; hindi: matanto.
Inconceivable a Hindi matanto.
Inconclusive rt Hindi pa tapos; kii
lang.
Incongruous a Hindi bagay; kulang
Inconsequence n Kawalan ng halaga.
Inconsequent a Walang kabuliihan.
lnc()nse(iuential a Walang halaga 6 ka
buluhau.
Inconsiderable rt Kakaunti; walang m"a
rami.
Inconsiderate a Bigla, mali pabaya.
Inconsistencv w-Gulo.
Inconsistent a Sowail magulo.
Inconsolable a Hindi humimpil.
Inconstancy^ Kasaliwahan ng loob.
kaalisagaan kataksilan kasuitikan.
Inconstant a Saliwahan; alisaga: takisi).
Incontestable rt Di magkakaila.
Tncontinency w-Kalibugan; kabiglaan.
Incontinent a Bigla malibog mabaha
ang isip.
Incontinently adv. Pabigla: n gay on
din.
Incontrovertible a Di magkakaila totoo.
walang kapintasan.
Inconvenience»! Molestia; ahala.
Inconvenient « Di karampatan; hindi
mabagay di bagay.
Incorporate a Guniguni.
Incorporate V Pumisan magtipon.
Incorporation-n-Pagpipisan ng manga
mangangalakal
Incorporeal rt Walang katawan; guni
guni.
Incorrect rt Hindi tama. mali; hiwan.
falso.
IDE 25 1
Incorrigibility « Kasamaan na hindi
mal>abago.
Incorrigible a Ayaw niagbait masama;
<H niabait.
Incorrigible nTawong totoong masama.
Incorrupt a Hindi nabulok niahusay;
malinis-
Incorruptibility-»- 'x'alagay an na hindi
masisira.
Incorruptible a Hindi masisira.
Increase-i; Lumaki tumubo magdagdag;
idajidag duuianii; kumapal; hu.
inigit.
Increase wDagdag. tubo; paglaki; pag-
dadauii.
Incredible a Di dapat maniwala.
Incredulous a Hindi naniwala; walang
pananainpalataya.
Increment» Dagdag; tubo. paglaki.
Inculcate V Magturo
Inculcation wPagtuturo.
Inculpates Idamay; niagparatang, mag-
bintang; bintangin.
Inculpation» Biutang; paratang
Incumbency » Paghiga timbang;katung
kulan.
Incumbent a Nakahi^a kailangan.
Incumbent » Ang nakahiga ang may ka
tuiigkulan.
Incumber-tJ Abalahin; pigilin.
Incumbrance» Abala; pagpigil.
Incur r Marapatan; magkaroon; kamtan;
magkamit.
Incurable a Hindi magagaling.
Incur8ion-»-Umpog; untog.
Incurvate a Hubog; baluktot.
Incurvation »-Pagbabaluktot; kabaluk-
totan.
Indebt V Pautangia:.
Indebted a May utang.
Indecency w-Kabastosan. kahalayanka-
libugan; kasamaan.
IndecentaMalibog; bastes; mahalay;
masama; magaspang.
Indecision »Agamagam ng loob.
Indecisive a Hindi buo ang loob.
Indecorous a-Basto?; tampalasan
Indecorum-»- Kakulangan ng bait; ka-
bastosan katainpalasanan.
Indeed apv. Totoo baga: totoo nga.
Indefatigablea Walang pagod 6 pagal;
hindi marunong niapagod.
Indefensible-^-Hindi makupkopin.
Indefinable-a-Hindi magsaysay; hindi
niasaysay.
Indefinite-a Malabo walang hanga.
Indelible a Hindi mabubura.
Intlelicacy n KabaHtosan: kasamaan ng
u;!ali.
Iinlelicate a Masamang ugali; bastos.
IND
Idemnitication » Pagsasauli; pagganti;
kabayaran.
idemnify v Isauli.
Idemnify-v-Isauli bayaran: gantihin.
Idemniiy » Oanti; Katibayan. tawad.
Indent-r Bingawin; Ukitin.
Indent »-Bingaw; ukit.
Indentation» Pagbingaw; pa^ukit.
Independence » Kalayaan. lay a.
Independent-a Malaya,
indescribable a Hindi masaysay.
Indestructible-rt Hindi masisira.
Indeterminable a Hindi masaysay, hindi
niasabi.
Index-»-Anoman bagay na tumuturo;
hintuturo.
Index V Ilista.
Indian » Indio.
Indian-a Nauukol sa indio.
Indian corn-»-Mai8.
India rubber-»-Goma.
Indicate V Ituro; ibig sabihin; ipakita.
Indication-»-Pagpakita; surot; hula;
tan da
Indicative a Tinuturo.
Indices» Lista.
Indict V Bintangin: magparatang.
I ndictment-n Bintang paratang.
Indifference »Kawalan ng interes; ka-
pabayaan.
Indifferent-a Walang interes; pabaya;
walang pakiramdam; batugan.
Indigent a-Wualang hanapbuhay.
Indigestible a-Di matutunawsasikmura.
Indigestion-»-Empatso: sakit na kina
kabagan.
Indignant-a-Galit: nagagalit.
Indignation» Galit poot.
Indignity » Kahamakan kabastosan ka
tampalasanan.
Indigo »-Tayom: tina.
Indigo plant»Tayom.
Indirect-a Hindi matowid hindi tapat;
malabo.
Indirection-»-Pagdaraya.
Indiscreet a-'Pabaya; bigla walang bait.
Indiscrete a Masinsin; nakapisan.
Indiscre ion » Kakulangan ng bait.
Indiscriminate a Walang ayos magulo.
Indiscrimination wKawalan ng interes;
katapatan.
Indespensible a Kailangan ng totoo 6
ng mahigpit.
Indispo^e u Sumira; magdaramdam.
Indisposed a May sakii.
Inditsposition-n Danulam; tamlay.
Indisputable a Hindi magkakaila.
Indissoluble a Di niatutunaw.
Indistinct a Malabo mahina; utal.
Indite r Sumulat, diktahin.
Individual a Najfiiria; iiiikabiikod; Ini^
long; tangi. '
IndividnaE n Tawo.
Individnnlity-fi PiijikalcBiaa: [iaj!kak:iHa-
IndiviuiUe a Hindi inakalinlialinKi.
Iniiomle a Mapnrol anj! inip.
Indoetrinate-i'-MagUiro
indolence n Kapabayaaii, kwamornii;
kakuparan
Indolent rt-Tama'i palmya.
IiidomitablettDi siisnka: mainpani;.
Indoor rdw.- 8a loob ng balmy.
Iiitfoorn-Loub.
Indoraew-Pirmaliin.
ItidorMlneiilwPnitpiniia; snlat sa li-
koil ng iaanj; ka^ulnlau.
Induce I'-Ipabuya; pi ilin. ndynkan.
Indnceinent-n Pnbuya »dy«k.
IndQClt^Ipasok dalhin. aa loob; ilagny
Ha katunjikiilan.
Induetile-nMapanit liin'ii malniiibui;
maligns at laarupuk.
IndncCion «PagpaHuk |iiiia|[iiiu1ann.
Indulge V Magbigay li^nb; piimnya»;.
Jndnlgeiice-M-Pagbijray loob
iniialgent-rt-Mftpngbigny loob.
I lid a I teen t-n Mat! gas,- mabaosik; walan^-
awa.
Indui-atef-Tninifras. mnfiing niabagnik
Induration n Kaligiisan: kabagsikan,
IiidnaCrial « Saunknl an indnBtria. iiaii
nkul sa nae alrabajo.
ndii)itriona a li\au\\'ifig nmaikap.
Iniiiietry n-Trnbajo; gawa. kanipagnii:
kaHikapan lalaiie.
luebriate r Maglaeing; maglango
Inebriaten Tawong laaing 6 Inn^u.
tnebriation» Kalai>ingnn.
loebriety-M Kala«mgan
Ineffective a- Walang kabuluhan.
Ineffectual a-Walang kabuluhan.
InefBcsciouB a-Walang kabuluhan.
Inefficient a Kulsng; pabaya.
Inelegance n- apangitan.
IneleijaiiHi-Pan^il baetoc niagaKpanti.
Inelligibility-w Kalagavang ili niaihaha
lal.
Inelligiblt- " Di maibahalsl
[nequal.a Hindi kaparia 6 kntiilfi.l: ib»;
bindi kawanki.
Inequality™ Kakaibahaii,
Inert-rt-Habava: latnad. niaporol atig
Inertnesa-n Kataniaran. knpabayaan,
kapurulan ng iaip.
Inestimable-ftLobbang iniiliulaga.
Inevitable n Pi niaiilagan, mangynyMi
Inexcusable n Di dapal patairarin.
Inexorable a Mnti^as nng nlo bno nng
loob walong nwa.
Inexppdierce «Knaauman.
liiespedient n Hindi bngay. «ula nii
panahon.
Inexperience-n-Kakulangan eb pagHa-
nay: kawalan ng sanay.
Inexpretsible a Pi makaHaealii.
Inestricable-a-Hindi makahnbanfo; jiii
long gulo.
Infallible-aTania: totoo: liiiidl nianin-
mail.
Infamoua-a-Walang dangal: bunink; ma
aania walaiijS! puri katakol lakol.
Infamy-» Kapal bliaiaan kaaamnan kn
airaan ng puri kahaniakan.
Infantile a Nauiikol ea pajjkabata.
Infant rtSangol batang munti,
Jnfant-o-Nauiikol sa bata.
Tnfantry-n Sundalong lakad.
Infatuate wHanJalin; masira ang ifip
«a paj^ibig,
Infatnatioa-n Kaululan; kahangahin,
nfectuSuni rn; inakahawa.
Infection n Hawa; papkahawa.
iifectious « Nakakahawa,
Infeliiitoua a Hindi maaa^a nialuiii.k[.t
maliapie
Infelicitv H Kihintkiitan kahnpisan
Inter I Awasan mngligai kaluihigir
Inference tj Kahulugan
Inferior a Mai all niai pistnn knl ii g
Inferior» Anv niababs aa iba
Infer run Kababaan aa iba
Infernal n Naunkol sa infiern»
Infertile (I Karat di mamnnga
Infertility n Kakaratan ng liipa
Infest t lamutin pagalitin
InfitelaAvav -umampalatna sa Dub
Infidel a Ang a^a» aumainpalaia^a aii
Jnfilelit} a kaaukabaii kntikailaii
Htiitikan.
Tiiflnite a Waiang lianga.
InfinitelitS8«-Kanalan ng lianga.
InlinitPBima n l.nlilinni; iniinli.
Infinitive-,) Waiang lianun
Infinitude iiKawalan ng hanga.
Inliriiwi Hindi matihav; maliina.
ku
Inlin
Intlar
)-ipiIa
Inllanimable-(i Madalingniaglingasnmi
nit ant; ^'^'''■
Inflamroation-n-PagIinga8:pamunuilang
balat; galit; kainilan nj nlo.
Inllauiniatory a Miidslingniasnnog. tak
ail; mainit ang ulo.
INT
255
INT
Insurmountable a Di matatalonin.
lii8urrecfion-w-Pal aalsa laban sa Go
bieruo.
Intact a Buo: lubos.
Intangible-a-Di maramdamin.
Integer-wNi^niero.
Integral a- VValang kulang buo; lubos.
Integral-n-Bilang; numero.
Integrate w-Buoin. bilugin.
Integrity w-Kabuoan. katibayan; kata
patan ng loob.
Intellect-71-Karunungan; bait dunong.
Intellectual «Maruneng; mabait inuta-
lino. inatalas.
Intelligence If -Karunungan bait; du
nong. kabaitan pangintindi.
intellingent a Marunong; mabait; mata-
las; matalino; may dunong.
Intelligible a Madaling matalasta:^;.
Intemperance n Kalasingan.
Intemperatea-Mapag lasing; hilon
go.
Intend-v-Bantain: akalain isipin.
Intendant n Superintendente puno.
Intense a Masinsin; mabagsik: pormal;
labia; lubha matalas.
Intent-n-Banta; ang inisip: 6 inaka-
la.
Intention-n l8ip: akala; banta.
intentional a-Sinadya tinalaga.
Inter-v-llibing.
Intercalation n-Pakli: sabat
Intercedev-Mamagitan. ipakiusap; nia-
manhik.
Intercept i; Harangin; abalahin.
Interception-nPagharang abala.
Intercession?! Fanianiagitan.
IntercessornTaga mamagitan; pinta-
kasi.
Intercbange-rMagpalitati.
Interchange n Palitan.
Interchangeable a Maipapalit.
Intercourse n-Kaaulatan; salitaau: sa-
lita.
Interclude v Harangin: abalahin.
Interdict» Ipagbawal; magbawal. '
Interdiction-H-Pagbawal.
Interest-w-TubO imbot; patubo: paki-
nabang interes.
Interest-v Maimbot; majrkaroon ng in
teres.
Interested a May interes.
Interesting a-Malibang. maaliw:
Interfere v-Umabala; makialani; inatiir-
himasok; sabarin.
Interference n Abala; pakialam.
Interim-n-Interino pagkasamantala.
Interior-n Loob.
Interior a-Na sa loob; loob
Interject-rlpasok; ipagitna. isalit
InterjectionnPagpasok pagsalit.
Interlace v Idugtong ilapat; talian.
InterIard-7^Iha^^; iliihuk.
Interliner Sunuilat sa pagitan nang
guhit.
Interlineations PagMilat sa pagitan
ng mga guhit
Interlocution n Salitaan.
Interlocutor-w Ang nagsasalita.
Interlope t?-Mag intla ng walang licen
cia; makialam.
Interlopern Ang nakikialam.
Interlude wPuang.
Intermarry vMaging kamaganak dahil
sa kasal.
Internieddle-r-Makialam.
Intermediate a Na na pogitan.
Intermediary (T Na «a pagitan.
Interment-n Paglibing.
Interminable n Walang hanga, walang
katapusan.
Intermingle r Lumahok ihalo.
IntermisHion n Llkat: puang. pagpapa-
nga.
Intermit r-tu mi kat magpaliinga.
Intermitent a Tatahan at muling haba^
lik.
Intermix v Hahok: ihalo.
Internal a Nasa loob; loob.
International a-Alam nang lahat nang
nacion.
Interpose r Mamanhik; mamagitan; bn
mala; ipagitna.
Interposition n Pagpapagitna; pamama-
gitan.
Interpret r Ihulog magsaysay; salay-
sayin.
Interpretation ?i Kahulugan: kanaysa
yan; sal ay say.
Interrogate-r Itanong; magtanong.
Interrogation nPagtatanong tanong.
Interrogative «Nauukol; sa tanong.
Interrogatory n Tanong.
Interrupt rUmabala; sabarin; maki
alam; isabat abalahin
Interruption n Abala sabat; likat.
Intersect r-Magkrus.
Intersection n Krus.
Intersperser-lhalo; ikalat.
Interstice w Puang likat.
Interval n Puang: pagitan.
Intervene rMamngitan; makiusap; ipa
gitna.
Intervention n Pamamagitan; paki
usap.
Interview wllsap pagtatanungan; sali
taan
Interview-?? Magtanong magusap.
interweave-r-Lumahok; humalo.
Intestate a Walang testamento.
INS
254
INS
Inofiiciiil a Hindi oficial.
Inoperative a Mabagal.
Inopportune-a Wala sa sa panahon: di
bagay
Inordiiiate-a Lubha }ampas; uiahibha.
Inorganic a- Walaiig buliay.
Inque&t n Pagnusiaa
Inquietude n Kagulnhan
Inquire v Umusig inagtano»)g tannngin;
nsisain siyasatin.
Inqniiy w- Tanony paguusisa; siyasat
Inquisition n Siyasnt kadiwaraan; si-
nop
Inquisitive rt Madiwara inasinop.
Tnquisitor-wAng n»gtatanong.
Inquisitorial o Madiwarang totoo.
Inroad w-Pagpasok ng sundalo.
Insane a Ulol sira ang uh>.
Insanity-w-Kasiraan n^ isip.
Tnsatiable-a-Di mabubusog.
Insatiety-w Kalagayan na hindi mabu
busog.
Inscribe 2/ Isulat.
Inscription w-Snlat.
Inscrutable a-Di malirap, hindi mahala-
ta: di niatanto.
Insect n-Hanip.
Insecure a Vlahina; hindi matibay.
Insecurity wKahinaan; kakulangan ng
tibav.
Insensate a Walanp damdam: tungak;
mapurol ang isip; walang diwa.
Insensible a Walang damdam walanv:
pakiramdam walang diwa.
Inseparable a Di makahihiwalay.
Insert tr-Ipasok.
Insertion-M Pagpasok.
Inside-arry. Sa loob.
Inside n Loob.
Insiduous a Matalas: tuso.
Insight n-Tingin sa loob tarok ng isip.
Insignia n Tanda.
Insignificant fz Walang halaga.
Insincere a Lilo taksil; suitik hindi
tapat ang loob.
Insincerity-n Kaliluhan; kataksilan; ka-
suitikan.
Insinuate t; Matrbintang magparatang.
Insinuation wRintang; paratang.
Insipid a Walang laaa niatabang.
Insipidity n Kakulangan ng lasa.
Insist rPilitin pumilit
Insnare v Hibuin davain.
Insobriety n Kalasingan.
Insulate i;-Ibilad bilarin.
Insolence w Kalapastanganan tanipala-
san pangahas; kapangahasan; pas-
Ian g; kawalan ng gal ang.
Insolent a Walang hiya. tampalasan;
walang galang; tali pandas; buhong.
Insoluble a Hindi matutunaw; di ma-
savsav.
Insolvency-n Kalagayan na hindi ma
kakabayad ang utang.
Insolvent a Walang ikababayad.
In 80 mucha^y.-Dahilan dito.
Inspect r Siyasatin; usisain; magmasid;
niagmasdan lumkalin.
Inspection n Pagsisiyasat pagmasid;pag
uusisa.
Inspire-v Umndyok uralian damahin.
Inspiration « Udyok; sumpontr; ilip.
Inspirit v Buhayin.
Instable a Hindi matibay: mahina.
Install V Paupuan: ilagay sa katung
kulan.
Instance n Halimbawa; hiraraan.
lui^taiice V Maghalimbawa.
Instant-nDali; kisap mata.
Instant a 1 ambing.
Instantaneous a Agad; madali; tambing;
Instantly adv.-Pagkuraka pagdaka; tam-
bing; n gay on din.
Instate v Ilagay sa katungkulan.
Instead adv. Sa lugar ng.
Instep n Bubong ng paa.
Instigate 2/-Sulsulan. udyukan; isulong;
iudvok.
Instigation-w Sulsol; udyok.
Instill-r Isalin.
Instinct n Kilos na bigla.
Institute-v Magtayo; itatag; lumalang.
Institute w Instituto.
Institution-n-Pag tatatag; pag tatayo.
Instruct i; Magturo: turuan; akayin.
Instructor n Ang nagtuturo; maestro.
Instructress n-Ang nag tuturo; maestra.
Instruction n Pagtuturo.
Instrument wKasangkapan: instrumen-
to
Insubordinate v-Lumaban; sumuay.
Insuburdination w Pagsuay; pag laban.
Insufferable a Hindi matitiis
Insufficiency -n Kakapusan kakulangan.
Insufficient a Kapos. kulang; di husto;
di sapat.
Insniar o Insular.
Insult 17 Lampastanganin: murahin; la
itin hiyain lumapit: alimurahin;
pdslangin; magmura.
Insult nPaslang lait; kalaitan; alimura;
siphayo: kaalimurahan.
Insuperable-a Di madaig.
Insupportable-a Di makatitiis.
Insurance M Katibayan; siguro.
Insurer Tibayin; gawin ang katibayan.
Insurgent a Nauukol sa insurecto 6 sa
taga labas.
Insurgent «Ang lumalaban sa gobier-
no'.
INT
255
INT
Insurmountable a Di matatalonin.
lusurrecfion-w-Pal aalsa labaii sa Go
bieruo.
Intact a Buo: lubos.
Intangible-a-Di maramdamin.
Integer-w-Nrtmero.
Integral a- VValang kulang buo; lubos.
Integral-n-Bilang; numero.
Integrate «Buoin bilugin.
Integrity H-Kabuoan. katibayan; kata
patan ng loob.
Intellect-M-Karunungan; bait dunong.
Intellectual A-Maruneng; mabait muta-
lino niatalas.
Intelligence If -Karunungan bait; du
nong. kabaitan pangintindi.
Intellingent a Marunong; mabait; mata-
las; matalino; may dunong.
Intelligible a Madaling matalastax.
Intemperance n Kalasingan.
Intemperate-a-Mapag lading; hilon-
go.
Intend-v-Bantain; akalain isipin.
Intendant n Superintendente puiio.
Intense a Masinsin; mabagsik: pormal;
labis; lubha matalas.
Intent n-Banta; ang inisip: 6 inaka-
la.
Intention-n Isip: akala; banta.
intentional a-Sinadya tinalaga.
Inter-v-Ilibing.
Intercalation nPakli; sabat
Intercede-v-Mamagitan. ipakiusap; nia-
manhik.
Intercept v-Harangin; abalahin.
Interception-n-Pagharang abala.
Intercession?! Fanianiagitan.
IntercessornTaga mamagitan; pinta-
kasi.
Interchange-v-Magpalitan.
Interchange n Pal itan.
Interchangeable a Maipapalit.
Intercourse n-Kaaulatan; salitaau; na-
lita.
Interclude r Harangiri; abalahin.
Interdict» Ipagbawal; niagbawal. '
Interdiction-n-Pagbawal.
Interest-w-TubO imbot: patubo; paki-
nabang interes.
Interest-v Maimbot; majrkaroon ng in
teres.
Interested a May interes.
Interesting a-Malibang maaliw;
Interfere v-Umabala; makialani; inauir-
himasok; sabarin.
Interference n Abala; pakialam.
Interim-n-lnterino pagkaaamantala.
Interior-n Loob.
Interior a-Na sa loob; loob
Interject-vlpasok; ipagitna. isalit
Interjection-nPagpasok pagsalit.
Interlace v Idugtong ilapat; taliau.
Interla^d-7^ Ilialc»; ilahok.
Interline-r Sumulat sa pagitan nang
guhit.
Interlineation-n PagMilat sa pagitan
ng mga guhit
Interlocution n Salitaan.
Interlocutorn Ang nagsasalita.
Interlope t?-Mag inda ng walang liren
cia: makialam.
Interlopern Ang nakikialam.
Interlude wPuang.
Intermarry v-Maging kaniaganak tlahil
sa kasal.
Intenneddle-r-Makialani.
Intermediate a Na sa pajritati.
Intermediary (T Na sa pagitan.
Intermentn Paglibing.
Interminable a Walang hanga, Walang
katapusan.
Intermingle r Lumahok ihalo.
Intermission n Llkat: puang. pagpapa-
nga.
Intermit I'-tuuiikat magpahinga.
Intermitent a Tatahan at muling baba-
lik.
Intermix v Ilahok: ihalo.
Internal a Nasa loob; loob.
International a-Alam nang lahat nang
nacion.
Interpose r Manianhik; mamagitan; bn
mala; ipagitna.
Interposition « Pagpapagitna; pamama-
gitan.
Interpret r Ihulog magsaysay; salay-
sayin.
Interpretation» Kahulugan: kasaysa
yan; salaysay.
Interrogate-t' Itanong; magtanong.
Interrogation nPagtatanong tanong.
Interrogative a-Naunkol; sa tanong.
Interrogatory n Tanong.
Interrupt r-Umabala; sabarin; maki-
alam; isabat abalahin
Interruption w Abala sabat; likat.
Intersect r-M agkrus .
Intersection n Krus.
Intersperse-r-lhalo; ikalat.
Interstice w Pnang likat.
Interval n Puang: pagitan.
Intervene r Mamagitan; makiusap; ipa
gitna.
Intervention n Pa mamagitan ; paki
usap.
Interview-w TTsap pagtatanungan; sali
taan
Interview-v Magtanong. magusap.
interweave r- Lumahok; humalo.
Intestate rt Walang testamento.
INV
256'
IRR
Intestine n Bitiika isaw.
Intestinal a Nauukol sa bituka.
Intimate a Tapat na loob. taos 6 taim-
tim ang lo b
I n t i m ate t? I paha lata m agsabi .
Intimation n Pagpahalata sabi.
Intimidate-t; Takutin; gu)atin.
Intimidation» Takot.
Into;>rep Sa loob sa.
Intolerable-a Di matitiis; di dap at
tiisin.
Intolerance nKabagsikan; kawalan ng
pagtitiis.
Intolerant a Di makatitiis.
Intomb w-llibing.
Intone-v Magdalit; magawit.
Intoxicate V- Maglasing maglilo.
Intoxication-n Paglalasing; kala
singan.
Intractable v-Di masusunurin; masuniit:
mabaesik.
Intransitive a Sarili.
Intrench v «tumawa ang trinchera.
Intrenchment n Trinchera
Intrepid a Matapang. mangaha8;bayani;
walang takot; walang kaba.
Intrepidity n Tapang katapatapangan;
pagkabayani: kawalan ng takot.
Intricate-a Pasiiotsuot; gulo nialabo;
mahirap gawin.
Intritfiie n-Salitaan na masama
Intrigue-i'-Magsalitaan ng palihim.
Intrinsic a-8a loob; totoo kailangan.
Introduce ^^Ipakilala; magpakilala.
Introduction n-Pagpapakilala.
Intrude v Makialam; abalahin pumasok.
Intrusion-n-Pakialam abala.
Intrusive-a Makikialam.
Intrust-v lalok; ipagkatiwala.
Intuition n Katotohanan isip na bigla.
Intwine i; Pilipitin: pumilipit.
Inhundate v-Umapaw apawin; bumaha.
Inundation wBaha; pagbaha: pasrapaw.
Inure-i; Mabihasa; magawai; mama
lagi.
Inutility-H-Kawalan ng kabuluhan
Invade-t; Lumapit; at lumaban: puma-
$<ok sa ibang lupa at. maglabanan.
Invalid-a Walang kabuluhan; hindi uma-
von sa utos
Invalid n Tawong may sakit, ang may
sakit.
Invalidate-vPawalan ang kabuluhan
Invaluable a- Lubhang mahalaga.
Invariable a Hindi mababago.
Invasionn-Pagpasok na sundalo sa
ibang lupa.
Invective a Maalipustain malait. </,
Invective-n Alipusta; salitang mabigat.
Inveigle v Tuksuhin; udyukan.
Invent-v Tuklasin; umisip isifiin.kumat
ha laiangin.
Invention n Ang kinatha 6 nilalang
Inventor w-Ang kumatha 6 lumalang.
Inventory nListahan ng mga bagay.
Inverse a Kalaban; iba.
Inversion w Pagpatuad: pngkaiba.
Invert v-Ipatuad; ibahk*
Invertebrate a- Walang gulugod.
Invertebrate n Hay op na walang gulu-
god.
Invest-t?-Lumabari: bumangay; hamonin.
Investment-w-Paglalagay ng kuarta sa
comercio
Investigate-v-Siyasatin usisani.
Investigation-w Paguusisa siyasat.
Inveterate a-Matibay matigas ang ulo;
so wail.
Invigorate V Buhayin; dahasin.
I n vigoration-w- Paglalakas.
Invincible-a Hindi masupil. di susuko.
Inviolable-a-Vlalualhati.
Inviolate a Di nasira; buo pa: malinin.
Invisible-a-Di makakita.
Invite r-Anyayahin, maganyaya.
Invitation w Anyaya; hikayat
Invocate n-Vfanalangin; tumawag.
Invocation-n-Panalangin; tawag.
Invoice-vListahin ang mga bagay na
isang lugar 6 sa isang tindahan.
Invoice n Listahan ng manga bagay sa
isang lugar 6 tindahnn.
Invoke-v-Manalangin; lawagin
Involuntary a Wala sa loob
Involution n Pagtiklop: kaguluhan.
Involve-r-Balutin; itiklop
Invulnerable a Di mapasaktan.
Inward a Na sa loob.
\nw Sir dadv. Sa gawing loob.
Iraciblea-Magagalitin; ma poo tin.
Irate-a Galit: masama ang loob
IrenGalit; tanim saloob.
Ireful-a Galit; magagalitin.
Irisn-Rahag hari
Irish a Nauukol sa Irlandes.
Irish n Tawong Irlandes.
Irk v-Pumagod yumahiot.
Irksome aMayamutin.
Ircn n Bakal.
Iron-v Mamirinsa; bakalin.
Ironies ronioal a Masaklap
Irony « Kasaklapan tuyo.
Irradiance-n Ningning; kainaman.
Irradiate V Lu mi wanag: liwanagan.
irrational a Di ay on sa katwiran.
Irreconcilable-a-H indi bubuti.
Irrecoverable a Di makaV)abawi.
Irredeemable a Hin/li niakabawi.
Ii reducible a Di babax'a«an,
Irrefutable a Di magkakaila.
JAN
257
JEL
Irregular «Hindi karaniwan; iba,t, iba;
di matowid.
Irrelativea Walang interes.
Irrelevant-a Di bagay 6 di akma.
Irreligion-n-Kakulangan ng religion.
Irreligious a Banday; walang religion.
Irremediable a Di magagaling; eira.
Irreparable-a-Hindi magagaling; di-
maiuuii.
Irrepressible a Di masupil.
Irreproachable a Di mapipintasin; wa-
lang pintas.
Irresistible-a-Di makakalaban.
Irresolute a Alan gan urong sulong: sa-
lawahan; hindi firme.
Irrespective a Walang pinipili.
Irresponsible-a Walang isasagot; di kai-
langan managot.
Irretrievable a Di makakabawi.
Irreverence-w Kakulangan ng ga-
lang.
I rreverenta Walang galang.
Irrevocable-a-Di mababago.
Irrigate v Patubigin.
Irrigation-n Pagpapatubig.
Irritability w Yamot; poot.
Irritable a-Mayamutin; mapootin; uia-
hapdi.
Irritate-t;-Yamutin; bagbagin; humap-
di
Irritation w Yamot; hapdi; poot.
Irruption n Butlig: pagputok.
IsvAy; may; mag.
Island w-Pulo.
IslewPulo.
Isolate-v-llayo sa iba; ibukod.
Isrealiten-Taga Israel.
IssueV'lkalat. magmula; mangaling sa
magbuhat.
Issue-n Pangyayari; paglabas.
It^ro. Siya: iyon; iyan; ito; ire.
Italian-a-italiano.
Italian nTaga Italia.
Italic-a-Nauukol sa Italia.
Itch V Huraapdi; kumirot; kumire.
Itch w Galis.
Item-n-Bagay.
Itemizes sulat ng isaisa.
Iterates Ulitin: gawing; muli.
Iteration n Pagulit.
Itinerant a Paglakadlakad.
Itinerant-w Tawong mapaglakad.
Itinerate-v-Lumakad at magdiscurso.
Itself jjro. I yondin; siyarin.
Ivory «Marfil.
Ivy n Li pay.
J"
Jabber n Salita na walang kabuluhan.
Jabber-v-Magfsalitangwalangkabuluhan.
Jack-n-Bansag ng ngalan ni Juan Mag-
daragat: bandera sota ng baraha.
Jackanapes-n lingo; tawong malikot at
hambog.
Jackass n Jumento tawong ulol.
Jacket n-Barong maikli.
Jack knife n-Laseta.
Jacobin n Fraile Dominico.
Jaculate v Itulag.
Jade ?}-Kabayong masama: babayingma-
sungit.
Jader Pumagal; pumagod.
JagnBingaw; tinik; piraso.
Jagged a Magaspang.
Jaguar-n-Tigre Americano.
Jail-n Bilango; kalabuso.
Jailer n Ang mamahala sa bilango.
Jam-n Jelea.
Jam-t7-Ipitin; bugbogin; kumapal ang
tawo.
Jamb n Gilid ng pinto.
Jangle-v-Kumalasing; makipagtalo.
Jangle-n-Kalasing; pagtatalo.
Janitor n Katiwala ng babay; encar-
gado; ang namamahala saisangbahay.
Janty-aMagaan: makinis; mainam.
January n Enero.
Japann Japon; pintang itim.
Japan-v Pintahin ng itim.
Japanese-a-Nauukol sa Japon.
Japanese nTaga Japon; wika ng Japon.
Jar w Jaro saro.
Jargon n Salitang utal 6 di maintindi-
han.
Jargon-n- Magsalita; ng hindi maliwa-
nag.
Jaunt-v-Magpasial.
Jaunt-w-Pasial.
Jauntya-Makinis: magaan; mainam.
Javelin nTulag; sibat.
Jaw n-Panga.
Jaw bone-w-Sihang: panga.
Jay n Tawong bukid.
Jealous a Siloso; mangambain; maiin-
gitin.
Jealousyw Pangimbulo; ingit; hinala;
pangamba; alapaap ng loob.
Jean-« Kayong magaspang; gris.
Jeer v Uyamin; tuksuhin; hiyawin.
JeernTukso; uyam: hiyaw.
Jehovah wDios; bathala.
Jelly nJelea.
33
JOU
258
JUN
Jeopardize v Ilaga}' sa panganib.
Jeopardy n Panganib.
Jerk V Batakin; ibagis na pabigla.
Jerkn fiatak.
Jerky a Di panay.
Jest-w-Biro; laro.
Jest V Biruin; magbiro.
Jesuit n Jesuita.
Jesuitic a Nauukoi sa Jesuita.
Jet-n Bukal.
Jet-v Lumabas eg pabigla.
Jettv w Muella.
Jetty-a Maitim: itim.
Jew-n Judio.
Jewel-n Sangkap; brillante.
Jeweler-n Platero.
Jewisb a Nauukoi sa Judio.
Jib V Umurong.
Jibe-t^Ibahin ang tuntungan ng sasak-
yan. magkasundo.
Jiffy n-Sangdali.
Jiggle-vGalawin; gumalaw: kalogin.
Jilt-n-Babaying salawahan ang loob.
Jilt v-Dayain 6 hibuin sa pag ibig.
Jinglev Kumalasing. kumalog.
Jingle n Kalasing; kalog.
Job-wTrabajo: gawa.
Jockey-v-Hibuin. dayain.
Jocose a M^isaya; palabiro.
Jocoseness Jocosity n Kasayaban; biro
kalibaugan.
Jocular a Masaya; palabiro.
Jocularity n Kasayaban; kaligayaban:
pag tatawa; kalibangan; katuwaan.
Jog-n Sumagsag.
Jog n Sagsag.
Jogglev-Kumalog: kalugin.
Joinwidugtong; ikama ilangkap: ila
pat; isama; ihalo; igawgaw; pumi-
san.
Joint-n-Hiwas; bias; sanib; bukongbu-
kong: kasukasukuan.
Joint a Kasama.
Jointv-Hiwasin; biasin.
Jointly-a^iv.-Samasama: sabay nabay.
Joist-n-Solero.
Joke-n-Biro; aglabi: badya.
Joke V Magbiro; biroin; magbadya.
Jollification n Pagsasaya kasayaban
Jollity-Jolliness m Kasayaban; kaligaya-
ban.
JoUy-a-Masaya maligaya.
Jolt-2/-Umumpog tumulak: umuntog.
Jolt-w-Umpog; untog; tulak.
Jostle V Magumpog; bumanga; umuntog.
Jostle-w-Umpog: untog; banga.
Jot w-Pirasong inunti; punto.
Jot-v Sumulat sa tandaan; isulat sa
tandaan.
Jounce V Galawin; umuuipog.
Jounce-w-Galaw untog; uinpog.
Journal-wPahayagan; dabon .
Journey n Lakad; viaje:
Journey-r-Mag viaje; lumakad mag la-
kad.
Journeyman n Trabajador; ang nag pa-
paupa sa magbapon.
Joviala Masaya; malugod; maligaya;
maamo ang loob.
Joviality- ovialness n Kasayaban; kali-
gayaban.
Jowl w Panga: pisngi; sibang.
Joy -n- Kasayaban: kaligayaban: tuwa;
kalibangan: katuwaan.
Joy V Sumaya: maligaya.
Joyous .loyful a Masaya: natutuwa; ma
iibang mapagpatawa; mapagsiste.
Joyless a Walang saya 6 kasayaban;
walang tuwa
Joyfulness n-Kasayaban; kalit^ayaban.
Jubilant a Masaya; maligaya.
Jubilation n Kasayaban.
Jubilee rt Kapistaban.
Judaic a Nauukoi sa mga .Uidio.
Judaism-w Pananampalataya ng manga
Judio
Judge-n-Hukom; juez.
Judge-i'-Humatol; batulan.
Judgment n Hatol: paeiya: tuto: pag
batol; taroB bait isip akaia.
Judicative a May kapangyaring buma-
tol.
Judicial a Nauukoi sa bukom.
Judiciarya Nauukoi sa Inikom.
Judicious a Mabait: mabi'nbin: matali
no tabimik
Jiig n Lalagyan; ng manga bagay na
lusaw.
Juggle -z/Magsalamangka.
Juggle w Salamangka.
Jugglery n-Pagsasalamangka.
Jugular a-Nauukol «a liig 6 lalaniu
nan.
Juice-w-Katas.
Juiceless n Walang katas.
Juicya Makatas.
July n Julio.
Jumble-t;Haluin: gulubin.
Jumble-«-Halo; kaguluban.
Jump r Lumuudag; lumukso; magtalon:
tumalon; laktawin.
Jump-n Lukso; lundag; talon; laktaw.
Junction n Sanib.
Juncture w Sanib: dugtong.
June n Junio.
Jungle n-Lasaw.
Junior a Rata pa; binata.
Juniority n Pagkabata.
Junk n Manga bagay na walang kabu-
luhan.
KIN 259
Jnuketn-Mamon; matamis;
Junket v-Magpiging.
Junta-nJunta; katipunan; lupong.
Junto-n-Katipunan.
Juridic Juridical a Nauukol sa hiicom.
Jurisdiction n-Kapangyarihan; lupang
sinukuban; lupang sinakupan.
Jury a Interino.
Just-a-lapat matowid; ayon sa kato-
■ wiran batibot husto, sukat.
Justadv. Sukat; husto.
KNI
Justice-n-Kato wiran; katampatan; kasu-
katan; kahustuhan.
Justifiable a Dapat patawari; may ka
towiran.
Justification w-Katowiran.
Justify-v-Magbigay ng katowiran.
Jut r-Luminbutod; lumiko.
Jut-n Liko.
Juvenile a-Binata
Juvenile n tagong tawo; binata.
Juvenilityn-Pagkabata.
Kail-n Repolio.
Kale n-Repolio.
Katydid-»i;tipaklong.
Kell n Puit ng sasakyan.
Keen a Matalas; matalino: tuso.
Keep-v-Alagaan: bantayin; ikalong;
ingatin.
Keeping n Pagaalaga pagingat.
Keep sake n Kaloob bigay: biyaya.
Keep secret v Huag sabihin.
Kegw-Hariles na munti.
Ken*n Malaman: kilalanin: kuinilala;
karunungan tanawan. pagkikilala.
Kennel» Kubo ng aso,
Kept-v. imp &p /).-Iningat; binantay.
Kerchief n Alampay; birang.
Kernel-n-Butil.
Kerosene-n Gas.
Ketchup-n Katsup sarsa.
Kettle n awali: kawa.
Kettle drum w-Kaja.
Key n Susi.
Kev V Susiin isusi.
Key hole-n-Butas ng susian.
Key stone » Batong pansara ng arko.
Kick-n-Sipa sikad.
Kick V Isikad: sumikad; si pain.
Kidn-Bata; tupang munti; kambing na
munti.
Kidnap v Bihagin; bumihag.
Kidney n-Bato ng katawan.
Kill-rPumatay; patayin.
Killingn Patawan .
Kiln-n-Hurno.
Kilo Kilogram-n-Kilogramo; kilo.
Kin n-Kamaganak.,
Kind-w-Clase; lahi.
Kind*n Mabuti ang loob; mabuti; ma-
pagpitagan.
Kinder gartenw Escuela nang niga ba
ta.
Kindle-v Sunns;in; sindihan; magsindi.
Kindness /7 Kabutihan ng loob; kabu
tihan; pitagan hinhin.
Kindred w Hinlog; manga kamaganak
kamaganakan.
Kindred a Magkamaganak.
Kine-w-Baka.
King n Hari.
Kingdom n Kaharian.
King fisher n Lumbas.
Kingly a- Parang hari.
Kink n Kunot.
Kink-v Kumunot.
Kinky a Kumunot; makulot.
Kinsfolk n Manga kamaganak.
Kins man n- amaganak na lalaki.
ins woman n-Kamaganak na babayi
KipnKatad ng bulo.
Kirk n Sambahan.
Kirmess-n-Piging at pista.
KismetnKapalaran
KiFs n-Halik hagkan.
Ki8S7/-Humalik: halikin; humagkan.
Kitn-Pusang munti; kuting.
Kitchen n Kosina.
Kite-n Buladol.
Kitten n-Kuting.
Knack n-Tuto; karunungan; bait.
KnapwDulo: dungot.
Knarl-nMata ng kahoy.
Knave M-Tawong masama; tawong ha
mak 6 mahalay.
Knavery n Gawang masama 6 mahalay.
Knavish fz-Mahalay; masama.
Knead vMasahin magmasa.
Kneading-n-Pagmamasa.
KneenTuhod.
K nee cap-n Bay ugo.
Kneelv-Lumuhod.
Knelln-Tugtog ng kampana.
Knelt v.imp <fe|}.^.-Nakaluhod;lumuhod.
Knew v imp. Nalaman; kinilala.
Knickerbockers-n Salawal na putot.
Knickknack-n-Bagay na walang halaga.
Knife-n Laseta: batavia
Knifev Hiwain ng laseta; saksakin.
Knit-v-Isama; gumanchillo.
LAD
Knitting n Paggaganchillo.
Knivesn-Mga laseta 6 batavia.
Knob n Buhol; tangan ng pinto.
Knock M-Tugtog tuktok; bun go; dagok;
katog.
Knock r Tumuktok; bumungo; dagukan;
kumatog.
Knoll M Tugatog pugpok; gulod.
Knot n Buhol; tali; mulmol. talibugso.
Knot-v-Buhulin magbuhol; humulmol.
Knotted a Mabuhol.
Knotty-a-Mabuhol .
260
LAN
Know n-Malaman; kilalanin; matutuhan;
mara^asan
Knowing a-Bihasa; marunong; matalas;
tuso matalino.
Knowledge n Karunungan; dunong; tu-
to. bait.
Knuckle-M Buko ng kamay.
Knuckle-v-Sumuko.
Knurlya-Magaspang.
Kraal w-Nay on; kulungan ng elepan-
te.
Kreosote n Kreosote.
La-n- La
Label n-Tanda.
Label v Ilagay ang tanda.
Labial a Nauukol su labi.
Labial n Salita ng labi.
Laborn-Trabajo: gawa.
Labor v.Magtrabajo; gumawa; pumagal.
Laborern Ang nagtatrabajo. ang gu-
magawa.
Laborious n Mahirap; magtrabajo.
Laboratory n Labatorio.
Labyrinth wLugar ng maraming Ian-
"das.
LacenPuntas panali.
Lace a Talian; ilagay ang puntas.
Lacerate-v-Hiwain; pilasin; wahiin.
Lacerationn-Paghiwa; pagwahi; hiw'a;
pilas.
Lache-nKatamaran.
Lachrymal-a-Nauukol sa luha.
Lachrymose a-Maluha.
Lack v-Kumulang.
Lackn-Kakulangan; kulang kakapnsan;
pagkulang.
Lacking-n Pagkulang.
Lacker-n-Varnis.
Lackey -n- Ay udante.
Laconic-a-Maulol, loco.
Lacquer-n- Varnis .
Lacquer w-Pahiran ng varnis; varnis^in;
mag varnis.
Lacrymal a Nauukol sa luha.
Lactation n-Pagpasuso.
Lacteal a- Nauukol sa gttas.
Lactean-Laeteous a Magatas
Lactescent a Magatas.
Lad n Batang lalaki.
Ladder n Hagdanan.
Lade-v Ipasan; ilulan.
Lading-M Paglulan; pagpasan.
Ladle n San dak.
Ladle-vSandnkin; magsandok.
Lady-w Bininibi, babaying ginoo.
Ladylike rtBinibini; mabait; mahal;
na ugali.
Lady love w- Ang nililigawan; ang pina-
ngangasawa.
Lady ship-9i-Binibini.
Lag a iJuling; katapusan.
Lag V Magpabaya.
Laggard -wTawong tamad 6 pabaya.
Laggard a Tamad, mabagal; marahan;
huli.
Lagoon n-Dagat dagatan.
Laid-v. imp &. p. ^.-Nilagay; nakalagay.
Lain- V. ^. jj.Nilagay; nakalagay.
Lair-n Hihigan ng hayop sa damo.
Lake n Dagat dagatan.
Lambn-Tupang munti.
Lambkin w Tupang munti.
Lambent a Makintab; makifap.
Lame a Pilay; mapilay; hiwid; hingkod.
Lame-v-Pilayin, pumilay; humingkod;
hiwirin.
Lameness-n Kapilayan; pagkapilay.
Lament-v-Manangis, dumaing. manag-
hoy; tumangis.
Lament n-Tangis. daing panaghoy; pa-
nambitan.
Lamentable-a Mahabag kaawaan.
Lamentation-n-Daing; bibik; panambi-
tan; panaghoy.
Lampw-Ilawan lampara; ilaw.
Lamp black-w Uling.
Lamper eel-w-Palos.
Lampoon n Uyam.
Lance wTulag; sibat.
Lance-r-Sibatin; tulagin.
Lancet-wLasetang panagra.
Lanch r-Itulag; salapangin.
Land n Lupa.
LandvJlagay sa pangpang; itadsad.
Landed a May maraming lupa.
Landing w Doongan.
Land Isrd n-Ang may ari ng hotel 6
bahay panuluyan (lalaki).
LAT
261
LEA
League V Magti pan; magtipon; ilakip.
I.eaknTulo; talas.
Land ladyn-Ang may ari ng hotel 6
bahay panuluyan (babayi).
Land mark-n-Muson.
Lane n-Daan.
Language n Wika;. salita.
Languid-a Mabina: malata; payat.
Languidness n Lata; kahinaan; kapaya>
tan.
Languish i> Lumata; humina; pumayat.
Larguorn-Latd kapayatan; kahinaan.
Lank-aPayat; mataas.
Lantern-n-Parol laterna .
Lap n-Kandungan; sinapupunan.
Lap V Dilain.
Lapel n Tiklop ng damit.
Lapse t; Puang; likat; paglipas.
Lapse z/Lumikat; lumipas.
Lar board wAng gawing kaliwa nang
sasakyan.
Larcency-n-Pagumit; pagnakaw.
Lard-v Mantika
Lard t; Mantikahin.
Larder-n Banguera.
Largea Malaki: dakila.
Largeness n Laki . kaln kihan.
Lariat w-Silo ng lubid.
Lark-n Batobato; kabiruan.
Lark r-Magbiro.
Larva Larvea n Uod.
Larnvx 7<-Lalamunan.
Lash-n Latigo; pilikmata.
Lash-v-Talian.
Lass n-Batang babayi.
Lassitude n-Kahinaan;kapaguraii;pagod.
Lasso-n-Silo.
Lasso-v Siluin.
Last a Huling; kahulihulihan; katapu-
sail.
Last V Tumigas; tumagal.
Lasting n Matibay; di masisira; matagal.
Last-w-Lulan.
Lastly ac2u. Hulinghuli; sa kahulihiiilian.
Latch n Kandaro.
Latch-v-Ikandaro.
Latchet n Tali ng sapatos.
Late a Baero; huling.
Late «rfu. Tanghali; gabi na.
Lately-adt^-Ngayon lamang.
Latency -w Kalabuan.
Latent a Di makakita; malabo; tago:
Lateia Mayamaya pa; huii pa.
Latest a Kahulihulihan.
Lather n Bula ng sabon.
Lather-f-Magpahid ng sabon.
Latin-w-Latin.
Latin a Nauukor sa latin.
Latitude n-Layo sa hilagaan 6 a^ ti-
mUgan. ^ '
La tter-«- Hindi.
Laterly-ariT/. Sa kahulihan.
Laudr-Purihin; magdiwanj;.
Laud-n Pagpuri; puri; Jualhati.
Laudablea>Dapat purihin.
Laudation n Pagpuri,
Laudatory-rtDapat purihin.
Laugh-n-Tawa.
Laugh-v Turnawa.
Laughable a-Matatawanin^ makatatawa,
mapagpatawa.
Laughing w-Tawa,
Launch-n-Lancha vaporsito.
Launch v-Dumapi las; niagniula.
Launder r Maglaba;
Launderer n Maglalaba; labandert\
Laund ress w-Labandera,
Laundry-w-Palabahan.
Lavatory a Nauukol sa paglalaba.
Lave-r-Hugasin; maligo.
Lavatory n Hilamusan; lavador.
Lavander H-Kulay purpura.
Laver-n-Balita.
Lavish o. Sagana^ labis^ inapagmainasa;
buraia
Lavish v Itapon^ mag sabog; m»g bu-
rara.
Law-wUtos, ley.
) awful a A yon sa utos <S ley.
Lawfulness n Pagkakaayon sa katowi-
ran .
Lawless a f.aban sa ley 6 utos.
Lawn n Baku ran.
Lawsuit nUsap: pagtatalo; pag usap.
Lawyer n Abogado.
Lax a Pabaya; taniad.
Laxity-Laxness n Katamaran kapabaya
an.
Lay f twp. Hiniga; nahiga.
Lay-v Ihiga; ilagay.
Lav w Kanta: awit.
Laver-w-Suson.
Laziness n-Kataniaran; kapabayaan; li
galig kakuparan.
Lazy-a-Tamad; pabaya; alisaga: batu
gan; mabagal ayaw niagtrabajo.
Lean Bukid na pastulan.
Leach n Linta.
Lead-r-Akayin; umakay; tamuhin; una
ban.
Lead m Unahan; pamumnno.
Lead ?i-Tinga
Leaden a I inga may halong tinga.
Leader-»* Pangulo; puno.
LeafnDahon.
Leafr-Iumago ang dahon.
Leaflet-n-Munting dahon.
Leafv a Mad ah on.
League n-Layo ng isang oras ng lakad
kapisanan; kalipunan; tipan.
LEG
262
LEX
Leak y Tumulo; tiimalas.
Leakage n Tulo; pagtulo.
Leaky a Larot.
Lean-v Ihapay ipahalang ihiling.
Lean a Payat.
Leanw Laman.
Lean tow-Pakpak sibi.
Leap V Liimundag; lunnikso.
I.eapwLundag lukso.
Learn wMagaral: niatuto.
Learned n Marnnong mata'aa; inatali-
no,t, bihasa.
Learner n Ang nagaral.
Learning n Kariinunga paliam; diinong.
Lease v Ipabuis; bumnia.
Lease n Kasulatan tungkol sa pagbui».
Leash n Panali; anga tatlo.
Least a Kauntiuntian.
Leather M-K a tad.
Leather a-Yari ng katad.
Lt-athery a Parang katad.
Leave t? Maiwan; tirahin; magtira; biti
wan ipahintulot;umalis;pahintnlotin.
Leave» Pahintulot. kapahintulotan.
Leaven n Lavadura.
Leaves n Manga <lahon ng kahoy.
Leavings-w Ang tinitira Pinagpilian.
Lecture n Disciirso pangungusap
Lecture v Magdiscurso. pangusapin.
Led-v imp. ik p jo -Inakay.
Ledge-nParis.
LeenLatak ng alak.
Leesh n-Linta.
Leer -Tumingin ng pajjastoa.
Leer n Tingin na bastos
Lee ward-rtSv.-Sa gawi na may hangin.
Left-v. imp. dt p. p.p. Imw an; t\n\T&. unia
lis
Lefta Kaliwang.
Left n Kaliwa.
Left hand n Kamay na kaliwa.
Left handedn Sanay ang kamay na
kaliwa
Leg n-Hita.
Legacy-n-Mana.
Legal-a Matowid; ayon sa utos ng
Gobierno.
Legalize V Ilagay sa Katowiran.
Legality» Katowiran.
Legate » Pin takasi.
Legatee » Ang tumatangap ng mnna.
Legator-w-Ang nagpamana
Legend » Awit; kuento.
Legendery a Nauukol sa awit.
Lager de main »-Salanmngka.
Legible a Makababasa
Leirion n Hukbo; bunton ng tuwo.
Legislate rMaglagda gumawa ng utos.
Legislative a Nan ukol sa paglalagda.
Legislation» Paglagda.
Legislature-w-Katipunan ng manga mag^^
lalagda.
Legitimacy »Katunayan.
Legitimate» Tunay; totoo.
Leisure» Kalibangan; lugar; panahon
na walang gawa.
Leisure-a Walang gaWa.
Leisurely » Dahandahan.
Lemtn »-Limon dayap.
Lemonade »-Limonada.
Lend-vMagpahiram. pahiramin
Length » Uaba.
Lengthen 17 Habaan: unatin; banatin;
batakin.
Length ways (wiv.-Pahaba.
Length wise adv. Pahaba.
Length y-a Mahaba.
Leniency» Awa; habag.
Lenient a Mahabag: maawain.
Lenity » Awa: habag
Lent v imp. & p. ^.Ipinahiram; nagpa
hiram.
Lent » Kuaresma.
Leonine «Parang leon.
Leopard-»-Leopardo.
Leper» Lepra
Leprosy » Sakit na lepra san lazaro.
Leprous a May sakit na lepra, nauukol
sa lepra
Less flf-Kulang kapos liban.
Less adv Kapos; bukod pa
Lessen v Umunti; kumulang; bumawas;
bawasan
Lesser »-Ang munti
Lesson »-Leccion pinagaralan.
Les8or»-Ang nagpapaupa ng bahay.
Lest co»^' Baka sakali.
Let-vTpahintulot; pumayapa; maiwan
abalah n.
Let» Abala.
Lethargic a Nagaantok; palaantok.
Lethargy » An tok
Letter »Sulat letia; titik.
Letterv-Letrahin; titikan; isnlat.
Lettuce »-Litsuga.
Levant-a-Nakatayo; nakatindig.
Levant V Umalis lumayas.
Levee » Panharang ng tubig.
Level a Pa tag pantay.
Level V Patagin pumatag.
Level »Kapatagan; kapantayan.
Lever «Panghikuat; panghuit; pangis
pike.
Levity» CI aan
Levy »-Buis
Levy V Ipabuis.
Lewd a-Malibng; haniak niahalay.
Lewdness-» Kalibugai» kahaniakan; ka-
halayau .
Lexical a Nauukol sa salita, o lexion.
LIG
Lexicographern-Ang gumagawa ng
diccioiiario.
Lexicography nPaggagawa ng diccio
iiario
Lexicon-n Diccionario.
Liable a Mahiling; mahangad.
Liar-nTawon^ inapagsiniiiigaling.
Libel nPasiwiwika ng katampalasanan.
Liberal n Magandangloob;mapaganipon
8akapwa.
Liberal n-Liberal.
Liberality w Kagandahanngloob,kalak
ban ng pnso
Liberate t7 Pa walan; patawarin; lima
wain; palayain
Liberation n Pagkawala;pagpatawad ta
wad.
Liberty n-'^alayaan; timawa pahintulot.
Lice-n- Manga kuto.
License n Licencia; tulot.
License v-Ipahintuiutin; tulutin; ibigay
ng licencia.
Lick v-Dilaan.
Lick-n-Pagdidilaan .
Lid w Tungtong; talob; takip; panakip.
Lie-v-Magsinungaling.
Lie-n-Kasinungalingan.
Lief flkiv.-Nakahiling.
Liegea Nauukol sa buis.
Liege n-Mayari 6 encarga<lo ng lupang
buisan.
Lien n Fianza; katibayan.
Lieu-n ugal lugar.
Lieutenancyn-Kalagayan tiniente.
Lieutenant-w-Tiniente.
Life n Bu hay kabuhayan.
Lifeless-a Walang buhay. patay; payat;
mabagal.
Life like a Parang may buhay.
Lift-v-Itaas; buhatin; damputin; • iba
ngon.
Lift n-Tulong ampon: paji?buhat
Ligament n Anat litid.
Ligature n-Pamigkis.
Light n Apoy; ilaw; liwanag; araw.
Light-a-Magaan: maliwanag; maliksi;
mabilis.
Light-z/ Sindihan magsindi.
Lighten vBawasan gaaning; gumaan:
luminaw: lumiwanag: kumidlat.
Lightening nPagpapagaang;pagpaIinaw:
pagliliwanag.
Lightning 7i-Kidlat ng liutik lin
tik.
Light-headed-a Hilo; ma^aan ang ulo.
Light-headeness-n Kagaanan ng ulo;
pagkahilo.
Light hearted a Masaya; magaan ang
loob.
Light-minded^a Magulo ang isip.
263 LIO
Lightnessn-Gaan; kagaanan kaliksihan
Light- nBaga.
Ligneous a Yari ng kahoy; parang
kahov
Lignite w Uling.
Like a Magkaparis: kawanki; kaparis.
fiike adv. Paris nga; rin.
Liket/ Umibig; ibigin; giliwin; gumiliw;
magustuhan muibigan.
Liking nNais; pita: gusto; nasa.
Lik<^lv rtdv.-Marahil
Liken-v Iparis tumulad; itulad.
Likeness-n Kaparisan: tingin sa labas.
lagay pagkakawanki.
Like wise rdr.-Gayondin naman.
Tiilac n Lila.
Limb n Saiiga; hita 6 baraso.
Limber a Malambot.
Limber v-Lumambot.
Limbo-n-Bilango.
Limen Apog.
LimenLimon dayap.
Lime kiln-wGawaan ng apog.
Lime stone-w Banton apugan.
Limit n-Hanga hanganau: wakal.wakas;
gilid; baybay danay.
Limit r Ilagay ng hanga niagtaan.
Limitation-ti Paghanga: paglalagay ng
hanga
Limitless-a Walang hanga.
Limp n Hingkot; iko.
Limp t'-Humingkod; uniiko.
Limp-a Malambot.
Limpid a Malinaw maaninag makintab;
maliwanaer
Limpidity-' impidness n Kaiiwanagan,
liwanag: kintab, aninag.
Linch pin-w- Parugo; susi.
ine I' Guhitin j^umuhit.
Line n Lubid rienda guhit taludtod.
Lineage n Labi; hinlog. kamaganakan
kanunuan.
Lineal a Nauukol sa guhit.
Lineament w-Hitsura.
Linear a Nauukol 6 parang guhit.
Linen n-Hinabing lino, linso; kayu-
mangi.
Linger-r-Lumuat; magluat tumagal.
Lingering nPagluluatan: luat;hinayang.
Lingering a Mahinayang.
Lingual a Nauukol sa dila.
Linguist n Ang tawong marunong sa
manga wika.
Linament-w-Gamot na pamahiran.
Lining-n-Aporo.
Link n Silo.
Link V Idugtong.
Lint n-Pamigkis ng sugat.
Lion-n-Leon.
Lione38-n-Babaying leon; inaling leon.
LOA
264
LON
Lip n-Nguso; labi.
Lipothymyn-Himatay.
Liquation n Pagtnnaw.
Liquefraction n Pagtutunaw.
Liquefiable a-Matutunaw. malnsaw.
Liquid a Malabnaw.
Liquid w Anomang bagay nalusaw.
Liquidity-w-Kalabnawan; pagkaliisaw.
Liquidate v Huniiwalay: magbayad.
Liquidation-nHiwalay; pagbayad.
L'quor-n-AIak.
Lisp vUmutal.
Lisp n Kautalan.
List n Listahan; tandaan.
List v-Majrlista; ilista; listahin.
Listen vBatyagin; pakingan; duminig;
marinig; makinig.
Listener-v Aug nakikimatyag.
Listless a Pabaya; tamad; maliina.
Lit-v. tmp.Sinindihan; tumuntong; si-
niga.
Litany-w Dasal litania.
Liter Litre w Litre.
Literal a Ayon sa salita.
Literary a-Nauukol sa sulat 6 sa libro.
Literature n Manga libro; karunungan;
dunoncr.
Lithe a-Malambot maliksi.
Lithesome a-Maliksi.
Lithograph-p-Magdibuho; isulat sa bato.
Litigant a-Nauukol sa usap.
Litigant n-Ang nag uusap.
Litigate v-Magr usap.
Litigation n-Usap; talo.
Tiitter-w Arag arag; kalanda
Litterv-Guluhin.
Littleo-Munii; maliit; kannti.
Little-w Kakaunti.
Live-v-Bumuhay: tumira; tahanan.
Livea-Buhay; buhay ang loob: inapaya.
Li vlihood» Hanapbuhay ; ikinabubuhay.
Livelong a Sa habang buhay.
Livelya-Maliksi; masigla; nialikot; bu-
hay ang loob.
Liveliness-n-Kaliksihan: sigia; liksi.
Lively-a<iw.-Kasayasaya
Liver n Atay
Lives n Mga buhay.
Livid a Mapula: knlay talong.
Living rt Buhay. mabuhay.
Living M Kabuhayan; pay:kabuhay.
Lizard-w Tuko; butiki; bayawak.
Load n-Rigat; lulan.
Load-f Ilulan: ipasan; kargahin; mag-
lulan.
Loaf M Tinapay na malaki.
^Joai-v Matr alisaga: niagpabaya.
Loaf er-w-Harn pas lupa; tawong pabaya
at tamad.
Loam H Lupan<: itira.
Loan-n Hiram; anomang bagay na ipi-
nahiram.
Loan t? Magpahiram. pabiramin.
Loath a Ayaw: walang; gusto.
Loathe v Mamuhi. yumamot; masamain.
Loathf ul-a Makayayamot masuklamin.
Loathing-n Suklam; kasuklaman. yamot;
kavamutan dalamhati.
Loath some o Makayayamot; niasusuRla-
man: madiri; muhiin.
Lobate a-May ngipin.
Lobby a Silid na munti
Lobe n Tainga.
Lobed a Parang tainga.
Lobster-n Hipon dagat.
Local a Nauukol sa isang lugar.
Locality w Lugar.
Locate r-Lumagay; hanapin.
Locationn- Lugar.
Loch n Danaw.
Lock-n Seradura.
Lockrlsara; isusi.
Locker n-Baul; kaban.
Lock 8mith-r»-Ang gumagawa ng sera-
dura.
Locket n Kayrel.
Lockiip-wBilango; kalabuso.
Locomotion n Kilos: galaw.
Locomotive n Makina ng tren.
Locust n Balang; kuliglig.
Locution n Salita: pangungusap.
LodewDaan ng tubig,
Lodge n Bahay; kubo.
Lodge v-Magpahinga.
Lodger n-Ang sumusuno; ang tumitira
sa buhay ng kapwa.
Lodging-n Tuluyan; bahay.
Lofty a Mataas: paialo: dakila; maya-
bang
LogwTroso; puno ng kahoy. bordon.
Log-t; Magtaga at maglabas ng mga
kahoy.
Loggerhead w-Tawongmapurol angisip;
ulol.
Logic nDunong: karunungan.
Log cal a-Marunong.
Logician n Tawong marunong.
Logwood-w Kahoy na mapula.
Loin n-Sinapupunan; singit; balakang.
Loiter-v Magpabayagumayongayon; mag
alisaga.
Loiterern-Tawong tamad 6 pabaya.
Loll v Magpabaya.
Lone rt-Bugtong nagiisa.
Lonely-a-Mapanglaw; malungkot; wa-
lang kasama: nagiisa.
Loneliness n Kalungkutan; kapangla
waan.
Jyonesome a Malungkott mapanglaw
LoniT-a-Mahaba.
LOU
2«i5
LVG
l>ong-r Mamip; kaiaipan nai^.
LoDtfr-viiy A ahat^acsn ue buhay.
Lon^ i;v*f-i z M-ihj.ba atisr buhay.
LiOin{?*hore-'i Naauk-:*! sa bavbav dasrat.
Ix»n2 j»reh?e«t ^ Ma*Tnaw arjsr linsin 6
mata luataJa^. macalino; tuso.
LtjQi£ sniierina-iM Macitiisin
Lonjf fefafferiui? n Pagiiiiis.
Long uugu^ a MahabaaDi^dila luasa
lira.
\jong ways adr. Pahaba
Lon&r wiii«ie(i-a-Mahabaao^hininga; ma
lakas Kg batsa.
Loug wise-a Pahaba
lx>ok r Tumiiigin; tanawin; tumaoa^.
Look » Tin gin; hiUtura lagay.
Looking glass n Salamin.
Lookt<-n Hitssura.
Lookout» Bantav; tanod.
Loom-n Habihan.
Loom r Sumipot; iumitaw.
Loon n-Tawong niasania
Loop n Silo: buhol; bilog.
Loopr Siluin.
Loop i.ole 71 Butas sa kota.
Loose a Bugnos; maliiag; Uibag. tah.
pandas.
Loose r-Lumiibag himuag
Loosen v Luagin kalagin; bunuignos
LootnAng ninakaw
Loot V Manduit; nakawin
Lop-w- utlin; putiilin; iklian
Lop a Nakasabit.
Lop eared a Mahaba ang tainga.
loquacious a Masalita; masabi: matabil.
Loquacnousness-n Kalagayan; masalita.
Loquacity w-Pagsasalita ng marami.
Lord w Dios; Bathala; Ang May kapal.
Lord V Ang namauiahala.
Lord V Mamahala
Lordly a Mataas dakila.
Lore-n-Karunungan; dunong.
Lorn-a In wan.
Lose r M nvala; iwala iligaw; matalo;
maligaw. maliigi.
Loos ?i Ang nawala; pagtalo; sCng nata
In kawalnn higi.
Lost a Nawala; natalo; naligaw.
Lot w apalaran; pagkataon; solar; ba
hagi; karamihan; dami.
Loth a-Ayaw.
Lotion n Gamot na pamahid.
Lottery n Loteria; rifa.
L ud a Miilaki.8.
Loud adv Malakas.
Lough-n Danaw
Lounge-v Magalisaga magpabaya.
Lounge-n Sandalan; hiligan.
Lounger-7iTawong tamad; 6 tigagal
Louse a Hanip; kuto.
Lousr it .viakiuo: kucuhui.
Lv^>ut H la«rv» g: uKd o bg^nUvr.
LoiUish-tJ riv4 liindi luarunoug.
Lovable «i Maiibig:»n
Love H ^';lgibitf katbtgan; |vagUn^kiHlc
suyo ligaw; pagsiiiia
L»^vo r Sit tfthin. ibijkrin wuubiit; s^uunu
:a inmin>:kiHi; ligawin: liitnigaw; i^u
nniyo.
Loving «I Maibi^an.
LovelejJit a Walang nmibig di inaibi
g:in.
Love lorn <i Naiwan ng lumigiixw
Tx^vely <i Mag^inda mainain.
Lover m Ang luinilipwv; ang sumisitita
o Intnilin^kod manininta
Low (I Mababa hamak mababaw. ^>i^s«
lit: walang pinagi\n\lan.
Low w lyak Mg baka un^a.
l.ow<i*?r Kadustadusta,
Low r-Uniunga.
Low breil <i Hamak mababa o hantak
ang pinangalingan.
Lower a Mababa pa.
Lower r Ibaba; ilusung. ibsan uminb
pis; ynninko.
Lower most a Kababababaan.
Lowery a Maulap: inapanglaw; nialung*
kot.
Low h\nd n-Lupang mababa at patag.
Low-lived a Hainak; bastos.
Lowlv a Mubaba.
Lowness n i^ ababaan.
Low spirited a Mabagal; niahina ang
loob; malungkot.
Loyal a Ayon sa katowiran; tapat ang
loob.
Loyally a Tapat
Loyalty n Katapatan ngloob pagkaayon
sa katowiran.
Lubber n Tawong bastos 6 haumk.
Lubricant a Malanjis.
Lubricantw Langis.
Lubricates Langiflin.
Lubricous rt-Madulas.
Lucent a Maningning; makislap; maki-
sap.
Lucid a Makintab; maningning, makiH
lap; makisap.
Luck-n-Kapalnran; palad.
Luckless a Walang kapalaran; sawing
kapalaran.
Lucky a Mapalat.
Lucrative a Pakikinabangan: matubo
Lucre-n-Pakinabang; kayamanan.
Ludi(;rou8 a Matatawanin.
Liig-n Tainga.
Lug-r-Dalhin: magdala.
Luggage n Haon: ang dinala sa viage.
Lugubrious a Malungkot.
:J4
MAE
266
MAG
Luke warm-a Malakiiko: malagamgani.
Lull-v-Tomahimik; tumigil.
Lullz/ligil.
Lullaby wAwit.
Lumaffo-n Sakit ng gulugod at bala
kang.
Lumbar-a-Nauukol 6 malapit sa bala-
kang.
Lumbern-Manga tabla; kahoy.
Lumber v-Magkahoy.
Lumber man -n-Mangangalakalng kahoy;
magkakahoy.
Lumbering-n Pangangahoy.
Luminary-a-Nakaliliwanag
Luminous-a Maliwanagi maningning; na-
kaliliwanag.
Lumpw-Bukol: tangkal.
Lump v-Bumukol: magtangkal.
Lumpy a Man tangkal; mabukcl.
Lunacy- Kaululan.
Lunarn Nauukol sa buan
Lunatic a Ulol; loco maulol.
Lunatic-n-Ulol; tawong maulol.
Lunch n-Minindal.
Lunch V Magminindal.
Luncheonn Minindal.
Lungn 6dg&
Lunge-n-Tulak; saksak.
Lunge-vltulak: isaksak.
Lurchrz-K umilos.
Lurch-nKilos na bigla.
Lure-v Hibuin davain.
Lurew Hibo; daya.
Lurid a Maputla; niaputi.
Lurk v-Harangin huinarang.
Luscious a Masarap: matamis.
Lush a Puno ng katas.
Lust n Pita nais; nasa: kalibugan
kasalahulaan.
Lust 7/ Magnasa.
Lustful a Malibog; mapagnasa.
Luster n Ningning; kintab; kisap.
Lustiness 71 Lakas. Hksi
Lustrate-v Linisin; dil^gin.
Lustre n Ningning kintab; dilag.
Lusty a Malakas
Luxuriance-n- h alaguan : kasaganaan .
Luxuriant a Malago; masagana; niaya-
bong
Luxuriate v-Lurnago; sumagana.
Luxury n Kasaganaan kala^uan.
Luxurious a Sagana; malago husto.
Lymph n Bukalan ng tubig.
Lynch r Bibitayin. *
Lynx eyed a Matalas ang niata.
Lyre n Lira.
Lyrest-w Ang marunong tumugtojr sa
lira.
1^
Man Ima: inang.
Ma'am-n Binibini; babaying maginoo.
Macadamize v-Lagy an, ng batongdurog
sa lansangan.
Mace n Tungkod; palo.
Machine n Makina.
Machinery -w-Makina .
Machinist n- Ang marunung inagkuui-
puni sa makina.
Mackintosh n Capote.
Mad-a-Galid; ulol; hunghang.
Mad V Pagalitin.
Madam -n-Pabaying ginoo; binibini.
Madcat-a-Maharot; walang takot; ma-
ngahas.
MaddeniJ-Pagalitin.
Made V. imp & p. ^.-Ginawa niyari.
Mademoiselle-w-Dalaga; bin ibini .
Mad house-w Auspicio.
Madly -adv. Psiulol.
Mad man w Ulol; tawong ulol.
Madness wGalit. kagalitan.
Madonna n-Larawan ng mahal na Vir-
gen na si Maria.
Maelstrom-w-Uliuli .
Maestro n Maestro.
Magazine w Taguan ng manga bala at
polvo.
Magdalen n Putangbumabait.
Maggot-wUod; tiis.
Maggoty a Manod; may tiis.
Magi 71 Ma go.
Magic-n Salamangka.
Magician n Mago.
Magisteriala Nauuktl sa maestro; may
kapangyarihan.
Magistracy n-Katungkulang Jnez 6
hukom.
Magistrate-w-Hukom; jnez.
Magnanimity w-Kagandahan ng loob;
magandang kalooban.
Magnanimousa-Maa wain ; m apagan i pon ;
magandang loob magaling
Magnate w Tawong dakila at mayaman.
Magnesia n Magnesia
Magnet-w Bato na may batohalani;
panghinang.
Magnetic Magnetiial a May batohalani;
mapaghinayang
Magnetize v Lagyan ng batohalani, pa-
hinayangin
Magnifiabl^-a-Magpalaki .
MAL
267
MagnificaMalaki; dakila; marangal;
marilag.
Magnificence w-Kadakilaan; karilagan.
Maj^nify-f-Magpalaki. dagdagan ibunyi;
itanyag; painamin; purihin.
Magn itiide-wKalikahan,kadakilaan laki;
karangalan.
Magpie-w- Martinez
Mahogany n Narra asana.
Maid n- Dal aga alilang. babayi.
iv'aiden n Dalaga.
Maiden a Nauukol sa dalaga.
Maidenly-a-Parang dalaga.
Maid servant-n Alilang babayi.
Mail n Correos
Mail-vllagay sa eorreo.
Maim r Pilayin saktan bugbugin.
Maini-nSakit kapilayan; bugbog.
Main n Lakas
Main a Unang principal.
Main land-n-Lupa malayo sa dagat.
Main spring-n-Kuerdas ng orasan.
Mainstay n-Katulong; kupkop.
Maintain-Tz-Batahin; tuma^al umalalay;
ingatin: manatili ipaglaan;ipagtangol.
Maintenance n-Kupkop;abuloy panana-
tili alalay.
Maize n-Mais
Majestic a-Mataas dakila; marangal.
Majesty-n Kadakilaan; karangalan; ka
taasan
Major a-Malaki pa.
Major-w Commandante.
Make-v-Gumawa: yaring; gawin.
Make w-Yari gawa;kayarian;pagkagawa.
Maker-w-Ang gumagawa; mangagawa.
Make be ieve-r-Magkonwari.
Make believe a Hindi totoo konowari.
Maladv-w Sakit
Mai apropos-a Di bagay; di akma.
Malaria n Sakit na lagnat at ngiki.
Malaria Malarious n Mauukol sa lagnat
at ngiki.
Malcontent-a Mapagbasagulo; masukal
ang loob galit.
Male a-Nauukol sa lalaki.
Male-n-Lalaki.
Malediction-w TungayaW; alipusta.
Malefactor-n-Ang nagkasala; tawong
masama
Malevolent a Masama: hamak.
Malfeasance-n-Kasamaan; pagkakasala.
Malice-n Galit kasamaan! gawang bas-
tos 6 hamak.
Maliciousa- Masama; bastos: hamak.
Malicioness 71 Kasamaan; kabastosan.
Malign 17. Palabintangan: masama.
Malign v Bintangin; tungayawin; ura
liin: alipustain.
Mali gnar.t-d- Masama; hamak.
MAN
M align an t-n Tawong masama.
Malignity nKasaroaan; kabastosan.
Mall-wPanbayo.
Mall-v-Magbayo; bayuhin.
Mallard-n-Patong malaki.
Malleable a Makunat.
Mallet n Pan bay o.
Malpracticen-Masamang pagsanay.
Malpractice y-Magsanay ng kasamaan.
MaltnPalay na binabad sa tubig na
mainit.
Mealtreat-r-Lampastanganinialipustain.
Meal treatment w Tampalasan; lampas-
tanganan
Mamma n Ima: inang.
Mammal-nHayop na malaki.
Mammonn Yaman; kayamanan.
Mammoth-a-Malakingmalaki.
Man-w Lalaki; tawo.
Man-v Vlamahala.
Manacle nPangapos ng kamay.
Manacle v Gapiisin ang kamay.
Manage-v Mamahala; ulogin; ipatnugot;
galawin; palakarin.
Managaeble a Madalin nlogin 6 palakarin.
Management-w-Pamamahala; ulog; pala
kad
Mandate n Utos.
Mandatory-a- Nauukol sa utos.
Mandible-n Sihang: panga.
Mandrel-» Bara ng bakal.
Mane n-Kiling.
Maneuver-w Pagulog; palakad.
Maneuver-v Ulogin palakarin.
Mange-w-Galis.
Manger-w-Kakanan ng hayop.
Mangle-v Bugbugin.
Mango-n Manga.
Mangy -a-Magalis.
Manhood nKalagayan lalaki.
Mania n Kaululan.
Maniac-n-Ulol.
Maniac-a Nauukol sa ulol.
Manifest-a Tunay; totoo; tanyag; mati
ning na loob; hindi mababago.
Manifest-v Ilathala: ipakita; itanyag;
ipahayag. ipatalastas; ipakilala;
ipasabi.
Manifesto Manifestation-w-Pakita; paha-
yag; tangyag alaala; pagtatalastas.
Manifold-a- Marami.
Manakin-n Tawong pandak; unanc.
Manipulate-v Mamahala; ulogin.
Manipulation n Pamamahala.
Man kind-n-Lahat ng manga tawo.
Man like a Parang lalaki.
Manner-n Tayo; kiios: kaugalian; ugali;
anyo; bika8;kagalangan.
Mannerism 71 Kilo» na hambog. kaham-
bugan.
MAR
268
MAT
Mannerly a Mapitagan; magalang.
Mannish a Parang lalaki.
Man of warn Vapor de guerra.
Manse nBahay ng pastor.
Mansion ?i Bahay na malaki at mainam.
Man slauglitern Pakamutay sa kapowa
daliil sa pagdedefensa
Mantel n Mantel; takip.
Mantilla a Panalon.
Martyr n Martir.
Mantle v Itakip itakpan.
Mantuainaker n Babaying mananahi.
Manual t Nauukol sa kamay; yari ng
kamay
Manual-w Librong munti.
Manufacture ?i Paggawa gawa.
Manufacturer Gnmawa; gawa.
Mannf actury n Ga waan .
M-iiminission n Pagbigay ng kalayaan sa
alipin.
Manumit v Ibigay ng kalayaan sa alipin.
Manure nDunii ng hayop
Manure t^.Patabain ang lupa.
Manuscript a Sulat kamay.
Mauuscript n Sulat kamay.
Many a Maraini
Manv M-Karamihan
Map n Mapa
Map r Gumawa ang mapa.
Mart7Sirain; labuin.
Mar n Sira; kalabuan.
Marasinus-n Tisis.
Maraud v-Manduit.
Marble n-Marmol.
Marhle-a Marmol,
March n Marzo.
March n Lakad: paglakad.
March-v Luraakad.
Marchioness-w Aaawa ng markis.
Mare-n Inahing kabayo.
Martrin n Gilid; gasa; hanga: ladlaran.
Marginal a-Nauukol sa gilid 6 ladla-
ran.
Marguerite n-Margarita.
Marine a Nauukol sa dagat.
Marine-n Sundalong dagat; marina.
Mariner-w-Magdaragat.
Mariolatry a Pagsamba samahalna Vir
gen.
Marital a-Nauukol sa asawa.
Maritime o 'Nauukol sa dagat.
Mark-w Guhit; tanda marka. tala;
Alemania ay Rahati,
Mark v-Tandaan; ilagay ng tanda;
hjtin.
Market n Baraka: palenke; tiangi.
Market-v-Magbaraka; ipagbili sa Palin-
ki.
Marline n-Munting lubid.
MarlyMarlaceous a-May halong lupa.
sa
gu-
Maroon n Kayumangi.
Marquis n Markis.
Marquise n Asawa ng markis.
Marriage-w Kasal; pagkakasal balayi.
Marriageable a Uinubrang magasawa.
Marrow wUtak ng buto.
Marryv Ikasal; kuniasal; magasawa.
Mar.-^h-u-Lawak, hipang ni:ib:ibaat basa.
Marshy-a Mabalaho nialawak.
Marshal n Puno; policia.
Marshal v-Ayusin; nianmno.
Martw Baraka; palinki; tiangi.
Marten-w Martinez
Martial-a Nauukol sa militar.
Mantle-w-Takip; pangibabaw.
Martyrdom-w Kamatayan ng martir.
Marvel-n-Bagay na dakila; bagay na
makamamangha.
Marvel v Maiitaka mamangha.
Marvelous a Makamamangha; magaling
na lubha
Masculine a Ma8culino;nauukolsalalaki.
Mash n Pitpit
Mash V Pitpitin.
Mask w Maska; panakip.
Mask-n Itakpan ilagay ang niaska.
Mason n Kantero; ang mag lalabra ng
bato
Masonry a Manga kuta 6 pader na bato
Masque n Maskara.
Masquerade-7i Sayawan panakip.
Masquerade v Magtago ang mukha.
Mass ?i Kalahatan kabilugan.
Mass v Mag ipon uniipon.
Massacre w Kamatayan patayan.
Massacre V Patavin kamatayan
Massive-a Malaki: niasinsin; may kata-
wan.
Mast n Palo n^ sasakvan.
Master-w Ginoo; puno; panginoon maes
tro.
Master v Supilin.
Masterly a Nauukol sa panginoon; mai
nam. •
Masterpiece-w Gawa na marangal.
Mastery n Pagpasupil; pananalo.
Masticate v-Ngumuya nguyain.
Mastication w Pangunguya.
Matw-Banig
Matv Gumawa 6 gawin ang banig.
Macth-r» Casafuego; katulad; kalaban.
Match 1.; Tularan; tumulad.
Matchless a Walang katapat walang ka-
tulad 6 kaparis.
Mate w Kasama; kalaguyo.
Mate r Parisan.
Matenal-a viay katawan.
Material-w-Kasangkapan,
Maternal a Nauukol sa ina.
Maternity-n-Kalagayang ina.
MEA
269
MEE
MathematTc a Naniikol sa artimetira.
Mathematical a Naiuikol sa artiinetica
6 kuenta
Matiieinetician w A-ng marunong mag-
kii8nta
MetUeinatic'S-M-Manga kueiitt .
Matin-a-Nauiikol sa uinaga.
Matin-n Dasal pa uinaga
Matinee ?t Koinedia sa hapon
MatrefS w Hihigan na molambot.
Matrici<le-?iAiig iiatay sa sariling ina
Matriculate t'-Pumasok; puniirnui
Matriculation m ^'agpasok; pagpirnia.
Matrimonial a Nauukol sa kasal
Matrimony n Kasal.
Matrix ?t Hahay bata
Matron n Asawa; bao ang namamabala
sa bahav.
Matronal a-Nauukol sa asa^'a 6 sa bao.
Matronize v Mamahala
Matter n Sakit sustancia; kaukulan;
nana.
Matter-t' Maukol
Malting n Banig.
Mattoik n Piko.
Mattress ?t II ihiiran na malambot.
Maturate i?- ahinugin huniinog.
Maturation w-Pahinog
Mature v Huininog gumulang.
Mature a Magulang; hinog mabait. ma
lasa taliimik
MatU'ity-w Kahinugan gulang; kapana-
hunan
Maudlin a Maulol; halos lasing
Maul w Pambavo.
Maul-v Hayuhin * paluin
Mausoleum w-Libingang marilag.
Mauve rt- • ul ay lila.
Mauve n Kulay lila.
MawnSikmura ng bayop.
Maxilla-w-Sibang; panga.
Maxillar Maxillary a-Nauukol sa sibang
6 panga,
Maxim-M Punong aral; patnugot kasa
biban.
Maximum w Kalakilakiban
Maximum a Kalakilakiban.
May n-Mayo.
May V Maka.
May be ar^*'. vTarahil; kung sakali.
Mayor 71- Presi<lente.
Mayoralty n Pagka presidente
Maze ?iKaguhi ban: kalabuan; kawalan
ng ayos
Meze-r i*aiakabin.
^^epro. Ako
Mead n Pnlnt at tubig
MeadwMeado-n Parang.
Meagre a Walaiig taba; payat; mabina.
Meal n Harina; pagkain.
Mealtime w Panaiion ng kumain
Mean rSaysayan. mag^aysay ipagin*
tinde.
Mean a-HaiKak; dukba; masania ma
bagsik.
Mean.w Kagitnan.
Meander ><-Lakad; pasiai.
Meander-f I akad ng pat^uot suot.
Meaning w Kaiiulugan; kasaysayan; sa-
1 ay say
Means-?f-Yainan; kapangyariban.
Meant-r. imp i\c p p. Ibig sabibin.
Mean time Meanwhile ado. Samantala.
Mean time-Mean wh'Ie-i* Sapanahongito.
Measles n Tigdas
Measly a May tigdas tigdasin.
Measure ?rSukat; pannkat; takal.
Measures Sukatin sumukat takalin.
Measureless a Walang takal 6 sukat;
walang hanga.
Measurement rtKasukr. tan; sukat. takal
pagtatakal.
Meat-w Carne; ulam.
Mechanic ?i Mecanico.
Mechanical a Nauukol sa mecanico.
Me'^'hanician w Mecanico.
Mechanics-?*-Karunungan sa pagmeme-
cdnico.
Mechanism w-Kasaiigkapan ng makina.
Medal a Medal la
Medalic a Nauuk<d sa medalla.
Medallion w Medalla.
Meddle v Gumiit makialam.
Meddlesome n-Madiwara mapakialaman.
Medial a Nauukol sa kalagitnaan.
Mediate a Kasiping katabi.
Meiiate v-Mamagitan.
Mediation n-f'amamagitan.
Med ator ?i-Ang namamagitan: taga pa
magi tan.
Medical a Nauukol sa gamot.
Medicament 7i Gamot.
Medicate I' Gamutin
Med cation ?i Pag gagamot.
Medicinal-a- auukol sa gamot.
Medicine ?*-Gam(»t
Mediocre a Karaniwan; yano.
Meditate V VI ag wariwari: mag gunam
gunam: magbulaybulayin mag wari;
mag isip isip; magnilaynilayin; ^u
naniirunamin.
Meditation M Pagninilay; wari pag wa
wari.
Meditating a Mapag wari.
Mediterranean n • editeranio.
Medium-n ' alagitnaan gitna
Med ey-n-Kanta; aw it.
Meed n Ganti.
Meek-a-Maamo; mabanayad; maamong
loob.
MEN
270
MEW
Meekness n Kaamoan.
Meet «Sum alubong salubuiigin pumu
long ma^tipon; masapong; utuabot.
Meet n-Salubung. pagtipon.
Meetiiig-w-Pulong. tipon katipunan;
lnpon.
M eating i)ouse ril^ahay na pinagtiti-
piinan.
Melancholic a VIalungkot;maninimdini;
Melancholy a Maluiigkot malumbay.
Ma'ancholy n Kalungkutan kahimbayan;
pighati.
Melliorate r Pagalingin; butihin.
Melliferous a-Mapulut
Mellifluent Mellifluos a Mapulot,
Mellow a Malambot: nialasa.
Mellow V Lumambot.
Melodeon w Harmonica
Melodions-a Mainam dingin.
Welodv ?i Kanta awit.
Melon n Melon, pakuan.
Melt r Tunawin; tumunaw.
Melting n Pagtntunaw.
Member n Kasali; kasama.
Member ship-nPagkakasama.
Membrane w Balat na manipis.
Memento n Alaala bigay.
Memoirn Alaala; gunamgunam.
Memorable a Maalaala; maranga).
Memorandum w-Tandaan.
Memorial a Maalaala.
Memorialn Dangal;a]:mla gunamgunam.
Memorize 17 Isaulo cabesaduhin.
Memorvn Alaala.
Menn-vianga lalaki.
Menacen-Panganib.
Menace vUmabala.
Mend-v Baguhin; tutupan; iuli: husayin.
Mendacious-aMali; sinungaling.
Mendacity-M-Kasinungalingan;kamalian.
Mendicancy 7iPagkapulubi.
Mendicantn- v*amulubi.
Mendicant n-Pulubi.
Mendicity-n Pagkapulubi.
Menial a Mababa; hamak nauukol sa
alila.
Menial w Alila.
Mensal a-Mangyayari ea buanbuan;
buanbuan.
Mensal a Nauukol sa lamesa.
Menses 7i-Kapanahunan ng babayi.
Menstrual rt-Mangyayari sa buanbuan;
nauukol sa panahon ng babayi.
Menstruate v Mamanahon.
Monstruation-n Pamamanahon.
Mensurable rt Masusukatin.
Me'nsural a Nauukol sa sukat.
Mi'nsuration M Pagsusukat. pagtatakal.
Mental a Sa ulo hindi nasulat.
Mention //Bandit.
Mention-n Bangitin; alalahanin.
Mentor-n-Tawong murunong.
Mercantile a Nauukol sa pangangalaka).
Mercenary a Inupahan; masakim.
Mercenary n Sundalong inupahan.
Merchandise n Kalakal.
Merchant n Mangangalakal.
Merchant-a Nauukol sa pangangalakal.
Merchantable a Mapagtinda.
Merchantman w Sasakyan.
Merciful a Maawain mahabagin.
Merciless-a-VValang awa; mabagsik.
Mercurial a Maliksi; Nauukol sa azogue.
Mercury w Azogue.
Mercy n-Awa: habag.
Mere a Malinis walang halo.
Merew:Hanga la'i^a.
Merge visama ilubog.
Meridian a Nauukol sa katanghalian.
Meridian n Katanghalian.
Merino n-Merino.
Merino a Merino.
Merit n Katapatan kabutihan;kaakmaan.
Merit-r-Marapatin.
Meritorious-aMagaling; dakila
Merriment n Kasayahan; tuwa; galak li-
gaya.
Merry riNatutuwa masaya: malugod.
MeshnMata ng titid 6 dala.
Mesh-v-Humigit.
MessnPagkain sa lamesa.
Message wBilin. telegrama;hatidkawad.
Messenger-w Utusan .
Messiah-n Jesu Cristo; Mesias.
Mesieurs n Manga ginoo.
yietv imp & p ^.-Sinalubong; suma
lubong
Metal-n etal.
Metallic-o-Nauukol sa metal; may ha
long metal.
MetamorphoFe vibahin; baguhin.
Metaphor-n-Tularan.
Mete V Sukatin: takalin.
Metew-Sukat; takal. panukat.
Meter-n Metro.
MethinksvTila; sa akala ko.
Method n Palak ad: regla.
Methodic M ethodical-a N a u u k o 1 s a
regla.
Methodize v Ayusin; husayin.
Metric-Metrical a Nauukol sanietrico.
Metropolis M-Bayang tinubuan; capi-
tal.
Metropolitan a Metropolitano.
Metropolitan-n-Metropolitano.
Mettlen Buhay 6 liksi ng loob: lakas
loob.
Mettlesome a-Malakas ang loob.
Mew r-Nffuiniyaw.
Mew /t Ngiyaw.
MIL
271
MIR
Mewl v-Umiyak parang bata.
MinM'i.
Mice » Manga daga.
Microbe n-Microbe.
Mid a Kalahati; gitna.
Mid day n Tanghali, kntanghalian.
Middle n-Kagitnaan kaiahati. laot.
Middle a Ang sa gitna, nasa laot.
^*iddling 7/-Katatagaan. alanganin;
Midge M-Langaw na munti.
Midged-nUnano; tawong muuti.
Midland a-Malayo sa dagat.
Midland n Lupang malayo sa dagat.
Midmost a- 1^ a sa gitna
Mid night-a Hating gabi.
Mid night a Hating gabi
Mid^hipman-n-Punongmababasaisang
sasakyan .
Midships aiv.Sa gitna ng sasakyan.
Midst n Gitna laot.
Midst-a(£v.Sa pagitan.
Mid way n Kalahati ng daan.
Mid way ac^v. Na sa kalahati ng daan.
Mid wife » Hilot.
Mien-n-Hitsura; kilos.
Miff-n-Galit; poot; kapootan.
Mightv Maka; marahil.
Might-n-Lakas; kalakasan.
Mightily a^v.-Malakaslakas.
Mightya-M alakas.
Migrate v Pumunta 6 magpunta sa
ibang lugar.
Migration n-Fagpunta sa ibang lugar.
Migratory -a Palipatlipat.
MilchaMagatas gata«^an.
Mild a-Maamo mairog. tamhimik.
Mildew-H-Amag.
Mildew v-Maamag.
Mildness-n-Kaamoan: katahimikan.
Milen-Milla,
Millitant a Nakakaiaban.
Military «Nauukol sa hukbo 6 sa
militar.
Military nMilitar: hukbo.
Militate-v-Lumaban.
Militia n Hukbo.
Milk-nGatas.
Milk-t7 Gatasin: gumatas,
Milky a-Magatay; may halong gatas.
Mill n Gilingan.
Mill-v-Dikdikin; gumiling; gilingin.
Milldam n Harangan ng tubig.
Millenial-a-Nauukol sa isang libong
taon.
Millenary-n-Isang libong taon.
Millern-Ang mayari ng gilingan.
Milliard-w-Isang libong angawangaw.
Milling n Paggiling.
Million-M-Isang angawangaw; angaw.
Millionare-n-Tawong totoong mpyaman.
Milt n Atay.
Mimica Nakahawig gumagad.
Mimic t7-Gumagad; gagarin. badyahin.
Mimic-n-Ang gumagaH sa iba.
Mimicker-w Angbumadya; manbabadya.
Mimicryw Badya. * *
Miniatory a Maabala.
Mince-v-Tadtarin,
Miocemeatw Carneng tinadtad.
Mind-n-Isip; bait, wari; kalooban akala;
namman tapang.
Mind-v Magingat; ingatiii bautayin;
akalain.
Minded-v Nakahiling.
Mindful aMabait;maingat,masusunurin;
matatandaia
Mine/)ro.-Akin.
MinenMina.
Mine-v-Magmina
Mineral•»^W}neral metai.
Mineral a-Nauukol sa mineral.
Minglevlhalo: hahiin; ilahok salitin.
Miniature-n-Larawan na munti.
Minim-n Anomang bagay na munting-
munti.
Minimize v-Liitin; untian.
Mininum n Kauntiuntian.
Minion n Alila.
Minish-aUmunti; bumawas.
Minister-n Pastor alila katiwala.
Minister v Magalila; magbigay ng kai-
langan
Ministration w Pagbibigay ng manga
kailangan.
Minnow-n-Isang munti.
Minorn-Munti.
Minor n Tawo na wala pa sa edad na
karampatan.
Minorityn Kauntian.
Minster n Simbahan ng monasterio.
Mint n Gawaan ng salapi.
MintvGumawa ng salapi.
Minus-a-Kulang.
Minute n Minuto.
Minnte-aMuntingmunti.
Miuute-r Tandaan.
Minxn-Babaying mangahas.
Miracle-wGawa ng Dios.
Miraculous o-Marangal; kanianghainang
ha katakatak^ magaling na lubha.
Mire-n-Putik; burak; balaho banlik:
lusak.
Mire-n Kaburakan.
Mire v-Mabalaho sa putik.
Mirk Mirky a-Mapanglaw; madilim.
Mirk-n-Kadiliman; kapanglawan.
Mirror-n-Salamin.
Mirth-n-Kasayahan; tuwa; lugod; liga
ya.
Mirthful-a-Masaya; natutuwa; malugod.
MIS
272
MIS
Miry-a Mabalaho: maputik
Mis adventure n Kasalatan: snkuna.
Misapply '• Mainali sa pnjrgamit.
Mis applicntian-n-Kainaliau sa paggamit.
MirtappreliPud ?' Maulinig; mamali sa
pag(li(tinig
Misapprehension w-Kan>alian nang pai?-
dinig
Mis af»propriate r-Ankinin.
^lis appropriation n-Pagaankin.
Mis behave t>-Maglikot.
Mis behavior n-Kaharotan kalikutan.
Mis caiculate-p Mamali sa pagbilang.
Mis caleulation-r Mali ss pagbilang.
Miscarriage-^i ^'ajrkunan; agasan.
Miscarry-j; Makunan; maagasan.
Misellaneons a Sari psri
Mis chance n Sawing kap\laran.
Mischance-r Masawing palad.
Mischief//. Kalikutan; sama.
Mischievous a Malikot.
Mischievoiisnt-ss n Kalikutan
Mi^ conceive r Maulinigan
Misconception-n Kaulinigan
Mis cnnHuctw Kilos na masama
Mis conduct v Mamahala n hindi tama.
Mis construct ?• 8aysayin ng hindi tania;
mamali sa pagsasaysay
Mis construction-w-Kamalian sa pag sa-
savsav.
Misconstrue I'-Mamali sa pagsasaysay.
Mis count r Mamali sa pagbilang.
Miscount.w Mali sa pagbilang.
Miscreant wTawong masaniii
Miscreant <7 Masamii: hamak. hastos
Misdate v-Mamali sa paglalagay ng fe
cha
Misdaten Mali sa paglalagay nang fe
cha
Mis deed-n Kilos na niasanm; kasala
nan
Mis deamen-v Kumilos na masama; mag
kasala.
Mi.« demeanor n Sala; kasalanan.
Misdirect-r Ituro ng hindi tama.
Mis direction w-Psgtuturo nang hindi
tama.
Misdo-yGawin ng hindi tama.
Mis doer n Tavrong may kasalanan.
Miser 7i Tawung masakim 6 niaramot.
Miserlv a Moramot; masakim.
Miserable-rt Malungkot hamak; aba.
Misery r/K ah irapan hi rap kasala tan;
kasaliwaan; karukhaan.
Misfit a Di bagay.
Mis fortune n Sawing kapalaran.
Mis fortunatea-Kulang palad; sawing pa
lad.
Mis give ^rMagduda; magagamagam na
loob.
Mis giving wDnda agamagam n a loob.
Mis gotten a Falso ang pagkamit.
Mis govern v Mamahala 6 mamuno ng
masama.
Mis goverment n Pamamahala ng falso
6 masamn
Mis guidance'n Fagturo ng hindi tama.
Mis guide v Ituro sa -hindi tama.
Mishap n Kakulangan ng palad; kasa
liwaan ng kapalaran.
Mis inform v Ipatalastas ang hindi tama.
Mis interpret v Magkamali.
Mis interpretation n Mali sa pagsasay-
sav
Mis judge t? Mamali; huag tamaan.
Mis judgment n Mali; kamalian.
Mis manage r Mamahala ng masama o
falso.
Mismanagement w-Kapalsohan ng pa-
mamahala.
Mis name vibahin ang ngalan
Mis placet? Ilagay sa hindi, karampa-
tan luqar
Mis placement n-Paglalagay sa hindi ka
rampatang lu^rar.
Mis pronounce v Sabihin ng pautal.
Mis pronunciation-M Mali &a pagsabi
M is rule-t? Mamahala 6 maghari ng di
ayon sa katowiran.
Misrule wKabagsikan nang pag gogo
bierno.
Miss-w Dalaga: binibini.
Missn 1 aktaw: mali.
Miss-v Ilakaw; mawala sumala.
Miss al-n Libro ng misa.
Mis send V Mamali sa pagpadala
Misshapen a Masamang hitsura.
Missile n Kasangkapang panghagis.
Mission w-Bilin; dahilan.
Mis sive n Sulat na maikli; bilin.
Mis spend t' Musawin 6 isabog ang pag
aari.
Misstatement wKamalian sa pagsasay
sav
Mist7?-Aniii ambon.
Mist f-Umangi; umambon.
Mistaken-17 Namali; mali.
Mistake?/' Mamali.
Mistake w- Mali,- kamalian.
Mistatev Mamali sa pagsasaysay.
Mister wGinoo.
Mis treat r Lumapastangan
Mistress w Babayi kalunya.
Mis trust n Duda.
Mis trust V Magduda.
Mis trustful-a-May duda.
M i sty - a- M aam bon .
Mis tiness/i Ambon; angi.
Mis understand v Maulinigan mamali,
pagdinig. ,
MOL
Mis under standing n Kaulinigan; galit.
ka>;alitan: pagtatalo.
MisnsevHamakin salbaliiin.
Mis use n Pagpahamak
MitenBagay na munti.
Miter-nGorra ng arsobispo.
Miter v-Idugtong
Mititage v Lumambot maawa.
Mitigation n Awa lambot.
Mix r Ihalo haluin ilahok ibahojr.
Mixture n Kahalo pag lahok; halo; la
huk; pagkakahalo.
Mizzen-aKahulibulihan.
Mizzlev Umambon. umangi.
Mizzle n Ambon; angi.
Moan v Humalinghing.
Moan n Halinghing.
Moat n-Sangka.
Mob-n-Bunton ng tawo.
Mobile-a Magalaw.
Mobility w Pag galaw; galaw.
Moccasin n Sapatos 6 sinelaa nf Indio
Americano.
Mochan-Bayan sa Arabia.
Mocha n- afe nangaling sa Arabia.
Mock v-Gagarin gnmagad. badyahin.
Mock n.Badya uyam.
Mock a Mabadva hindi totoo konowari.
Mockery n Pagbabadya; uyam; libak;
upasala
Mode-» Paraan; asal; hitsura; kaugalian.*
lagay: palakad.
Modeln Halimbawa; huwaran: tularan.
Moderate a-Mabait banayad:inahinahon.
Moderatev-Husayin baguhin.
Moderation Kabanayaran bait kaba-
itan hinahon tininsr na loob.
Modern a-Bago: mnra.
Modernize-w-Baguhin.
Modest a-Mabait; banayad; niabini; ma-
ingat.
Modesty « Bait, kabaitan; kabinian;
timtim; kalinisan.
Modify-vBaifuhin husayin.
Modification n Pagkabago; paghusay;
kahuaayan.
Mohair-n Balahibo ng kambing.
Moiety n Ang kalahati kagitna.
Moist a Basa.
Moisten-t; Basain.
Moisture n Haniog.
Molar a Nauukol sa bagang.
Molai-M Bagang.
Molasses w-Pulot; innyat.
Mold n'Amag.
Mold V Umamag.
Molding n Marko.
Molder t* Magine nlikabok.
Moldv a Maamag.
Mole r Hiimukav.
273
MOP
MolestvAbalahin; umabala; magnioles-
tia; muhiin payamutin.
Molestation n Abala; muhi; yamot.
MoUificationnKalambutan.
Mollify V Lambutin; lumambot.
Molt X) Malugas ang buhok.
Molten a Vatunaw; lusaw; tunaw.
Moment ?) Dali kisapmpta;bigathalaga.
Momentary a Hindi pirme.
Monientarily a'ifrSa bawat isang dali.
Momento n Alaala.
Momentous a-Mabigat mahalaga.
Momentum nBilis tulin lakas.
Monarchn-Puno; hari: monarca.
Monarchal a Nauukol sa hari.
Monarchy n-Kaharian
Monastery-Ti Convento.
Monastic d-Nauukol sa convento.
Mandav-n-Lunes.
Monetary-a Nauukol sa salapi.
Mongol-Mongolian-w-Insik: hapon.
Monirolian «Naunkol sa Tnsik.
Monition-n-Pangaral; babala.
Monitor-w-Ang nagtuturo.
Monk-n Monje.
Monkey nUngo.
Monkey-v-Magbiro.
Monogamy-n Kasal; pagkakasal.
Monopolizei^Kunin ang ]ahat;ariin ang
lahat.
Monotonou8a-Masasawa;ma8usuklaman.
Mon soon n-Bagyo.
Monster 7tBagay na totoong malaki;
Hayop.
Monstrous-a-Katakot takot; kakilakila
hot.
Month-n-Buan.
Monthly-a-Buanbuan; balang buan.
Monthly n-Pahayagan na lumitaw min-
san sa bawat buan.
Monthly a<ir.Sa buanbuan; buanan.
Monument w Monumento
Monumental a Nauukol sa monumento.
Moo n lyak ng baka; unga.
Mood n-Lagay ng iaip.
Moody a-apMootin.
Moon-nBuan sa langit.
Moon light n Liwanag ng buan.
Moon shine-n Sinag ng buan.
Moor-n T^awak yaong taga Africa.
Moor r Sumayad ang sasakyan.
Mooring n Punduhan.
Moorland-n Lupangmalawak6mabalaho
Moory a Malawak; mabalaho.
Moot r Mangatowiran; magnalitaan.
Mootn Pangangatowiran.
Mop n Pangisia.
Mop-r Magisia
Mope-t' M:itfl>aliw.
Mopish n Baliw; tamad.
35
MOU'
274
MUL
Moral a Nauukol sa kaugaliau.
Moral n Talinhaga.
Morality n Kalinisan; puri.
Morass-n-Lawak.
Morbid a Nakababagot; sira ang isip.
Mordant a Mapait; masaklap.
More a-Lam pas; lubha: lalo.
More adv.. hnbh&ng; lalong.
More over adv. Bukod pa sa ito, kuk6d;
lam pas pa rito.
Morn Morningn Umaga.
Morn-Morning a Umaga.
Morocco-n Katad na fino.
Morose a-Matigas ang ulo; masungit;
bastos.
Morphia Morphine n-Extrcto de Apian.
Morrow n Samakalawa.
Morsel-n-Pirasong munti.
Mortal-a-Masupil sa kamatayan: mag-
kakamatay.
Mortal n Tawo.
Mortar-w Almires; dikdikan.
Mortgage w-Sangla.
Mortgage v-Isangla.
Morigage r Isangla.
Mortification-n Hiya; kapighatian.
MortifvvMahiya. bagabagin.
Mortise nRabo.
Mortise-v Magrabo.
Mosaic n Palamote.
Mosaic a-Nauukol sa kay Msises.
Mosquito w-Lamok.
Mosquito-net-n Kulambo.
Moss-n-Lumot.
Moss-v- Maglumot.
Mossiness n-Pagkalumot.
Mossy a Malumot.
Mosta- Karamiramihan .
Most a^t;.. Karamiramihan.
Mostly adv. -HaloB lahat.
Mote-nPirasong munti.
Moth-n Tanga.
Moth eatena May tanga.
Mother n Ina.
Mother a Natural; dati.
Mother hood n-Pagkaina; kalagayan ina.
Mother in-law-n Bienang babayi.
Motherlessa-Ulila sa ina.
Motherly a Nauukol sa ina.
Motherlya^v. -Parang ina.
Motion-n-Kilos: galaw.
Motion V Kawayin.
Motionless-a-Walang kilos; walang kibo.
Motive nDahilan; pinagmulaan; pinag-
buhatan.
Motley-a Sarisaring kulay.
Mottle-v-Mamansa.
Motto-n Patnugot.
Mould wMarka.
Mount w-Bundok.
Mound nPugpog; gulod.
Mount-v-Umakyat; umahon; pumanhik;
sumalungat.
Mounting n Pagakyat.
Mountain-n Bundok.
Mountain-n Nauukol sa bundok.
Mountaineern Tawong taga bundok.
Mountainous-a-Mabundok
Mourn-v Magluksa; tumangis; manam
bitan; manangis.
Mournful-a-Malungkot; malumbay; ma-
panglaw.
Mourning-n-Luksa panambitan.
Mouse-n-Daga. •
Mouse-w Hulihin ang daga.
Mouse holen Butas na ginawa ng daga.
Mouse trap-w-Panghuli ng daga.
Mouth wBibig.
Mouth-v-Ilagay sa bibig.
Mouthful-w-Kagat.
Move V Kumilos: gumalaw; baguhin; hi
mipat: galawin. kilusin; ilipat.
Movement n Kilos; galaw.
Moving n Paggal aw. kilos.
Mow-n Taguan 6 sisiglan ng dayami 6
damung tuyo.
Mow-v Gapasin; gumapas.
Mower n Pangapas.
Mr. n Ginoo.
Mrs -n-Binibini.
Much a Marami.
Much n Karamihan.
Much a-Maraming
Mucilage-n andikit; pagkit.
Mucilaginousa Pagkit; malagkit.
MucknPusali; putik; balaho.
Mud-r»-Putik balaho;pu8ali.burak;banlik
Mud-v Pumutik; bumalaho.
Muddle-r Guluhin: labuin.
Muddle w Gulo kapurolan.
Muddy-a-Mabalaho. maputik; maburak;
mabanlik
Muddy-r Pumutik; labuin.
Muffin-n-Torta.
Mug n-Tasa.
Mujrgy-n Basa.
Mulatto w Mestizong negro.
Mulch n-Dayaming bulok.
Mulct n-Multa.
Mulct-v Multahin: magmulta.
MulenMula: kabayong mula.
Muleteern Cochero ng mula.
Mulish a Nauukol sa mula.
Mullet n Bumbuan.
Multiped-n-Hayop na marami ang paa.
MultipMcationw Pagdadami; pagmumul-
tiplicar; pagpaparami.
Multiply V Magmultiplicar paramihin.
Multituden-Kakapalan ng tawo; bun-
ton ng tawo.
NAR
Multitudinous a-Makapal; malaki.
Mum- a Tahimik; walang kibo.
Mum inter. Huag.
Mumble-vUmimik.
Mumble n I mik.
MummynBaugkay ng tawo na hindi
mabubulok.
Mump V Umangil; dumaing.
Mumps n-Baiki.
Munch v-Kumain; nguyain.
Mundane a Nauuhol sa lupa.
Municipal a-Nauukol sa municipio.
Municipality n Municipio.
Munificence n Kagandang ng loob.
Munificent a Magandang kalooban.
Munition nKasangkapang panlaban.
Murder n Patayan; pag patay; matay.
Murder t7Pumatay; patayin.
Murderer-n-Ang nakamatay; ang natay
sa kapwa.
Murderess n Babaying nakamatay.
Murderous-n Makamamatay.
MurKya-Malabo: mapanlaw.
Murmurn-Imik bulongbulongan; hina-
nakit; himutok; dabog.
Murmur-w Dumabog; umimik; maghi-
mutok.
Muscle n-Lakas; litid.
Muscular a Malakas; malitid.
Muse v-Magwariwari: magkuro; magdi-
Hdili; magisipisip.
Muse-n-Pagkuro; wari; pagdidili-
dili.
Mush n- Lugaw.
Music n Musica.
Musical a Nauukol sa musica.
Musician-w-Musico.
275
NAT
Musket-nBaril.
Musk melonn-Melon.
Muslin-n Frenela; musilina.
Musquito w-Lamok.
Muss n Gulo; kaguluhan.
Mussv Guluhin.
Must a Dapat marapat.
Mustache n-Balbas sa nguso; bigote.
Mustang-n-Kabayong munti at matigas
ang ulo.
Mustardn-Mustasa; kiluwa.
Muster n Pagtipon ang sundalo.
Mustern-Magtipon ang sundalo.
Mutable-a-Makapapalit
Musty-a-Maaniag amagin; laon.
Mutation-n-Pagpalit.
Mute a-Tahimik: walang kibo.
Mute n Tawong pipe.
Mutilate v Sirain; pilayin.
Mutilation nPagsira; pagkapilay.
Mut nous a Ibig lumaban sa puno.
Mutiny -n Pag alsa ng manga magdara-
gat laban sa kanilang puno.
Mutiny v Lumaban sa puno.
Mutter-nlmik.
Mutterv-Umimik.
Mutton-n-Karne ng tupa.
Mutuala Magkaayon: magkaisa.
Mutuality n Pagkakaayon.
Muzzle-n Bibig ng baka.
My ^ro. Akin; ko.
Myriad a Isang laksa.
Myridom-w-Tawong bastos.
My s elf -;?ro. A king sarili; sarili ko.
Mysterious a-Lihim; malalim.
Mystify-v-Ipalihim.
Mvth-w-Kuento; awit.
Nab-v Kunin: dampotin.
Nabobw-Tawong mayaman.
Nag-n-Kabayo.
"Nag v-Tuksuhin; manukso.
Nail n-Pako.
Nail V Pumako: pakuin.
Nailern Ang mamamako.
Naked-a Hubat; hubo; walang damit.
Xiamen Pan gal an ngalan.
Name v Magngangalang.
Nameless- Walang pangalang.
Namely adv. Sunodsunod.
Name sake n Kangalang.
Nap-nSiesta tulog sa tanghali.
Nap-v Magsiesta; matulog.
Nape-n latong.
Napkin-w-Servilleta.
Narcotic n Pangpatulog.
Narrate-v-Magbalita; magsaysay; salay-
say in magsabi.
Narration n-balaysay: balita; kuento.
Narrative n Balita. kuento; kasaysayan;
salaysay.
Narrow-a Makitid; makipot.
Narrow v Kumipot; kumitid.
Narrown Kakiputisn; kakitiran.
Nasal a Nauukol sa ilong; humal.
N astiness n- K asukalan : kasalahulaan ;
libag; dungis; dumi; karumihan.
Nasty a-Marumi; marungis; malibag;
salahula.
Natal-aNauukol sa kapanganakan.
Nation n Sang katawohan; nacion.
National o Nauukol sa sang katawohan;
6 nacion.
Nationality nPagkat aw 0.
NEF
276
NEW
Native a Nauukol sa kapanganakan.
Native w lawo.
Nativityn Kapanganakan. .
Natty a Makinis; maganda. , >
Naturala Katutubong hilig.
Natural-w-Tawoiig ulol.
Nature nPanahon; .utsali; gawi.
Naught-n Wala walang anoman.
Naught adv.Wsi\&.
Naujrht a Wala.
Naughty-a Masama: maharot; malikot.
Nausea n Alibadbad; nuya kasuklaman.
Nauseate v Masuya suklamin.
Nauseous-a Nakaaalibadb^d; nakasusuk
lam; masuklamin.
Nautical a Nauukol sa tubig.
Naval a Nauukol sa tubig.
Nave n Loob ng simbahan maso.
Navel n Pusod ng katawan.
Navigable a-Makararaan ang sasakyan.
Navigate v Lutnayag.
Navigation-n Pag layag.
Navigatorw Ang lumalayag
Navy-n-Manga sasakyang panlaban.
Nav arZr. Hindi; wala.
Nearar^r. Malapit kasama; kasiping.
Near a Kalapit: kasiping.
Near v Lumapit.
Nearly vcZv.-Halos. kumulang sii.
Keat a Malinis; mainam; dalisay; ma-
rikit; wagas.
Neat-n Mga baka.
Neat-a Nauukol sa baka.
Neatness-n Kainaman; kalinisan kari-
kitan.
Neb n Hong; nguso
Necessary-n Kailangan.
Necessitate a Magkaroon ang kailangan.
Necessitous a Kailangan.
Necessity n Kailangan.
Neck nLiig
Neck lace wKuintan.
Neck tie n-Corbata.
Necrology n-Pagtatanda sa manga na-
nangamamatay.
Necromancy nPagtatanda «a manga na
ngamamatay.
Necropolis-n-Pantion.
Need-n-Kailangan: kakulangan.
Need-vMagkailangan.
Needful a- Kailangan.
Needless a Walang kailangan. liindi kai-
langan.
Needle wKaravom.
Needle woman n-Babaying mananahi.
Ne'er adv. KaWanmsiU] kahi*t kailanman.
Meedy a Kailangan; hfalat mahirap; ma-
ralita.
Nefarious rt-Masama; hamak; nakahi-
hiva.
Negation n Pagkakaila; tatangihan; pag-
tatalikuran.
Negative a-Magkaila.
Negative n-Katangihan: pagkakaila.
Negative v Talikuran; magkaila.
Neglect r-Malimutin: magpabaya; paba-
yaan; mag lingat.
Neglect w I apabayaan; katamaran; pag
limot.
Neglectful-a Malilimutin; pabaya; mali-
ngat
Negligence w Kapabayaan; katamaran.
Negligent a Malingat, pabaya. tamad.
Negligently-arfv.-Pagayongayon.
Negotiate v Magsalitaan; magnegocio.
Negotiation-w Pagnenegocio.
Negress n-Babaying negro.
Negro n Negro.
Neigh V Humuni ang kabayo.
Neigh n-Huni ng kabayo.
Neighbor-n-Kapit bahay; kapwa mong
tawo.
Neighbor v Lumapit sa.
Neighborhood n Lugar na malapit.
Neighboring a Malapit; kalapit; kara-
tig.
Neither a Alin man ay wala.
Neither conj. Wala.
Neuphyte-n-Ang bagong nagaaral; ba
gong binyagan.
Nephew-w-Pamanking lalaki.
Nerve-w Litid; lakas tapang; ugat.
Nerve V Tumapang.
Nervine a Malitid.
Nervine-w-Gamot sa manga litid 6
ugat.
Nervous-a-Latiran: uervioso.
Nest /t Pugad; salay.
Nest 7/ Magpugad.
Nestle vMagpugad; tumahan.
Nestling n Ibon na munti.
Net n Lambat kitid; panti: bitang; ba
latik.
Net V Mangitid; mamanti.
Net-a Malinis; fuera ang gastos.
Nether-a-Na sa ilalim; sa loob.
Nether most a Kailaliman; kaloob loo-
ban.
Nettle n Lipa.
Nettle-v-Guluhin.
Neuralgia n Sakit ng manga ugat at
litid.
Neuter a Neutro.
Neutral a Alanganin; neutro.
Neutrality n-Katahimikan.
Neutralize v-Tumahimik.
Never ar/rt.-Kailan man; kahi't kailan-
man; kailan man ay hindi.
Never the les.s arZr.-Datapua't.
New a Bago; sariwa»
no;
New8 n Balita; inga .bnlita.
^i«w6 monger n-Aiig nagtitinda ng mga
paiiayagan.
News papern-Pahayagaii; diario; dahoa.
Newtn . utiki luk6.
Next a Kasunod,- kalapit.
Sextadv. Kabuiiod. sutiiUsuiKKl
NibnDulo iig pluma.
Nib V Ituro.
Nibble-v Kumain iig untiuiiti.
Nibble n-Munting kagat
Nice a Maiuain inaganda; niarikit. nia-
sarap.
Nicety n aiuauian; karikitaii, ganda.
Nicben Sulok.
Nick n Bingaw.
>ickvBumiugaw. biiigawin.
Nickel nBagul tansoiig pu i.
Nick nack n Bagay nakakauntianghala^a
Nickuamen Baiisag; iit; painagat.
Nick name t^-Bansagin magbansag.
Niecew Pamaugking babayi.
NiggardnTawung maigut.
Niggard a Maigot. dukba; maramot.
Niggardly a Maigot; 8alat: <lukha.
Nigb a Malapit; kalapit.
Nigb rtrfz/.-Malapit.
Night 71 Gabi.
Night fail-n Orasion.
Nightgown n-Damit na ginagatiiit t«a
gabi.
Nightly a Gabigabi.
Nightly adv. Gabigabi.
Night mare-7t Banguiigot.
Nihil n Kawalan.
Nihility H-Kawalian.
Nimble a Maliksi. masigia inatulin; ma-
agap niadali.
NimbleneH8 /i Kaliksihan; agap. Iik8i:
tulin
Ninew Siyani.
NineaSiyam.
Nine fold a Siyam na iUil)le.
Nineteen n Labingsiam.
Nineteen» labingsiam.
Nineteenth-a-Ika iabing 8iam.
Nineteenth n-Ang ikalabing siyam.
Ninety n Siani na puo.
Ninety a iSiam na puo.
Ninetieth a Ika siam na puo
Ninetieth n- Aug ika siam na puo.
Ninthalkasiam.
Ninth n Ang ikasiam.
Ninthlvadf Sa ikasiam.
Nip V unmrot kurutin.
Nip-n-Kurot
Nipper n Sipit na muuti.
Nipple n Suso; utong
Nit nitlog ng hanip.
No rtdr. Hindi wala.
2T4 NOR
Nobility n-Kadakilaan; karangalan; ka
bunyiau; kabantugan; kadilagan
Noble a Marilag; marangal;. bunyi; da
kila bantog: bayani.
Noble M-Tawong da kila.
Noble man n Tawong dakila.
No body-w-Wala sinoman.
Nocturnal a Nauukol 8a gabi.
Nod-v Yumuko iyuko^ umuko; batiiu.
NodwUko yukod; bati.
Node w Buhol.
Nodal- Nodularo-Nauukol sa buhol. ma-
bubo 1.
Nodule w- Buhol.
'Noise-n Gulo. ingay; lunog.
Noise-v-Mag gulo; mag maingay.
Noiseless-a Tabimik, walang gulo.
Noiselessness-/* Katahimikan.
NoisinesH-M-Kaguluhan; ingay.
Noiny a Maingay; magulo.
Nomad n Tawo na walang bahay 6 ti-
nitirahan na pirme.
Nomad-a Malikot; hampas lupa.
Nominal a Nauukol sa mga nga'lang.
Nominate-v-lhalal, pumili.
Nomination w-Paghahalal.
Nominative a-Nauukol «a ngalan.
Nonage M- abataan.
Noiiagenariuii-?i Tawo na may «iaiu
no puong tuon ng gulang.
Non attendance n Kawalan.
Nondescript a Di pa sinaysay; di ma-
saysay di masabi.
None a wala
^onepro Anoman ay wala^ wala sino
man.
Nonentity-w-Kawalan; tawong walang
kabuluhan.
Non existeiice n Kawalan.
Non payment-7i Kakulangan ng pagba
vad.
Nonsense w-Kaululan; kakulangan ng
bait; kamangmangan; kaungasan; sa-
litang hunghang.
NonsensicalaMaulol; walang kabulu-
han.
Noodle w Misiw.
Nook n Sulok
Noon>7i Katanghalian. tanghali.
Neon a langhalian.
Noon day M Katanghalian.
Noon day a Tanghali.
Nooning M Pagpapahinga sa katangha-
halian.
Noon tide-w- Katanghalian; tanghali.
Noose-/* Silo.
Ni»ose-f Siluin.
Jior vottj, Hindi riii..
Normal a Dati aVon Ma kuttiSvirail.
Normal «chool w Escuela nohmal.
NOV 278
I^orse n-Taga Norwega.
Norman n Taga Norwega.
Norse man f»-laga Norwega.
North n-Hilaga&n.
North a Hilaga.
North V Magpnnta 6 ipadala sa hila-
gaan.
Northern Hangin nangalingeahilagaan;
balas.
Northerly a Hilagaan.
Northerly adv Sa gawing bilaga.
Northen a Hilaga.
Northener n Taga hilaga.
Northern mosta Malayo sa hilagaan.
Northward North wards-arfv.Sa gawing
hilaga: patungo sa hilagaan.
Northeast n Habagat.
North eastern a Habagat.
Nose-n Hong; nguso.
Nose v-Makialam. '
Nose bleed n Balanguyngoy.
Nostril-n Butas ng ilong.
Not «fiw-Hindi.
Notablea-Halata: mahalata.
Notably arfr.. Mahalata.
Notary n Notario.
Notch n-Ukit; bingaw.
Note n Sulat; tanda; nota.
Note tjTandain; talastasin; halatain.
Notebook nLibrong tandaan.
Noted a-Bantog bunyi; mabalita.
Note worthy-a Dapat purihin.
Nothing-n Wala walang ano man.
Nothing afiv -Wala.
Notiee-n Pahayag paunawa.
Notice-v Humalata; magmasdan; pansin;
makita. «
Noticeable a Mapapansinin; mahalata.
Notification-n Pahayag; balita; panna-
wa.
Notifiy-f-Ipatalastas: ipahayag: iba-
lita.
Notion ?i- Akala; isip; ang inisip; wari;
pagwawari; gunamgunam: pakana.
Notoriety n-Kabalitaan kabantugan.
Notorious a Mabalita; bunyi.
Not with standing atft;. Datapua*t; n gn-
ni't.
Not withstanding-j^rep. Datapua,t; ngu-
ni't
Nought M Walang apo man.
Nought adv Wala.
Noun ?i Nombre. sustantivo.
Nouristh r-Pakanin: magpalago.
^'onrishment w Pagkain; ikinabububay.
Novel-^-Marilag; bago.
Novel n Novela; awit.
Novelty n-Pangingiba kaibhan.
Novembern Noviembre.
Novice /iAne bajronj: na^aaral.
NYM
No w arfv.- Ngayon,
Nowadays aft v.-Sa panahon ngayon.
Now-and-then Maminsan minsan.
Noway-Koways orfv. Sa anomang pa-
raan ay hindi.
No where ad. Kahit saan.
Noxiousa Makasisira.
Nozzle-n- Nguso.
Nucleate o-Mabutil.
Nocleus n Butil.
Nudea-Hubo: hubad; walang damit
Nudge n-Tulak.
Nudge V Maniko tulakin ng siko.
Nudity n Kahubuan; kabubaran.
Nugatory a Walang halaga; 6 kabulu-
han
Nugget-n-Butil tingkal; pirasong me
tal na mahal.
Nuisance-n-Kinasusuklaman.
Null a Walang kabuluhan.
Nullification-n Kawalan nang kabuln
han.
Nullify v-Pawalan ng kabuluhan.
Numb a Namamahid.
Numb V Mamamahid
Numbern-Bilang nrtmero
Number vBumilang bilangin.
Dumberless a-Di mabilang
Numeral q Nauukol sa kabilangan.
Numeral n Bilang: numero
Numerable a Makabibilang
Numerally flwZv -Avon sa bilang.
Numerate-v-Bumilang. bilangin.
Numeration n Pagbil ng kabilangan.
Numeratorn Taga bilang
Numeric Numerical a Nauukol sa bilang
Numerous a Marami makapal.
Num skull n Ulol; tawong hindi maru
nong; tawong mapurol ang isip.
Nun n Mon ja.
N uncupati ve-Nuncupatory-a Di nakasu
lat: sinabi lamang
Nunnery n Bahay ng niga monja.
Nuptial a Nauukol sa kasal.
Nuptials n Kasal balayi.
Nurse n Magsisiwa; taga iwi ng bata.
Nurse v-Mag iwi.
Nurseling n Bata; sangol.
Nurture-»i-Pagsi8iwa;pagiiwi;pa^tuturo.
Nurture u-Magiwi; magtuao.
Nutn-Bito.
Nut v-Magbito.
Nutant a-Nakayuko.
Nut meg-n Anis mascada.
Nutrient a-May sustancia.
Nutriment-n Sustancia.
Nutritious-Nutritive a Nauukol sa pag-
kain; ikinabububay ninbuti.
Nut shell n-Balat ng bnto.
Nymph wDuende; tianak. nnno.
OBS
279
OCT
O
Oakum-n-Yimot; giilot.
Oar n Gaod: sagwan.
Oar V Sumagwan: gumaod.
Oars man-n-Ang sumagwan 6 gumaod.
Oath n Sumpa, tungayaw;
Obduracy nKatigasan ng ulo. .
Obdurate-a Matigas ang ulo; suwail,
Obdurateness « Katigasan ng ulo.
Obediencen Katuparan: kagalangan.
Obedient-a Masusunurin. mapagbigay
loob; magalang.
Obeisance-n- Katuparan; pagbibiga y loob.
Obese-a Mataba na lubha.
Obeseness-n-Kaabaan.
Obesi ty -n- Katabaan .
Obey-v-Sumunod; pintuhuin: tumalinia;
tumupad sa utos sumunod.
Obfuscate-v-Padilimin :
Obit n-Kamatayan.
Obituary-nPahayag tungkol sa nanga-
. matay.
Obituary-a Nauukol sa nangamatay.
Object-n-Patungo; dahiltn; pakay; pi-
nagusapan; salitaan.
Objectr-Lumaban; umayaw; isalang
sang; salungatin: huag pumayag.
Objectionn Salangsangan; pintas; kaa-
yawan.
Objectionable-a May pintas.
Objective n-I)ahilan; pinagtutunguhan.
Oblate-a-Pudpod.
Oblation nAlay.
Obligate v Pilitin; pumilit.
Obligationn- •' atungkulan.
Obligatory a Kailangan.
Oblige-t? Pilitin; pigipitin.
Oblig>ng-aMasunurin; mahinhin.
Oblique-a Mahalaog; hiwas.
Ob ique-v-Ipahalang; ihapay.
Obliquity n-^ agkahapay; hiwas.
Obliterate V Lipulin: burahin; gibain.
Obliteration n Pagbura; kaburahan; ka-
li pulan.
Oblivion nKadiliman; pagkalimot.
Oblivious a Madilim; malilimutin.
Oblong a Talohaba.
Obloquy n-Alibugha; alipusta.
ObnoxiousaMakayayamot.
Obovate-a-Hitsurang itlog.
Obscene a-Malibog; mahalay; marumi.
Obscenity n Kalibugan; kahalayan.
Obscuration n-Kadiliman.
ObsQure a Malabo; madilim; mapang-
law.
Obscure-v-Padilimin; dumilim; lumabo;
palabuin.
Obscureness Obscurityn Kalabuan,- di-
lim kadiliman.
Obsequeous-a-Mapaglingkuran.
Obsequyn-Responso.
Observance n Masid katuparan; pag-
masid; paguusisa; kabaitan; bait.
Observant-a Mapagmasid: mabait; mau
sisain.
Observation n-Masid; pagmamasid; pag-
uusisa
Observatorv nObservatorio.
Observe-v Usisian; masirain; magmasid;
magmasdan: malasin.
Observing o-Mapagmasid.
Obsolete a- Li pas; nakaraan: laori.
Obstacle n Abala, kaabalahan; kapinsa-
lan kahirapan hirap.
Obstinate a Sowail; matigas ang ulo;
masowayin.
Obstinacy-w-Katigasan ng ulo.
Obstreperous-a Magulo; malikot.
Obstruct V Abalahin; harangin; pasdlin;
pigilin; sadhaii; pumigil.
Obstruction-fi-Abala; harang; bood;
kahirapan.
Obstructi ve a-Mabood
Obtaint/'-Kamtan abutin; magkamit;
magkaroon; tamuhin.
Obtainable-aMakaabot; sukat; kam-
tan.
Obtrude r Makialam sumabat.
Obtrusion-n-Pakialam.
Obtrusive a Mapakialam.
Obtuse-a-Mapurol; pulpol; salsal.
Obviate v Ilagan.
Obvious a Maliwanag; malinaw.
Occasion-n Dahilan; panahon.
Occasionala-MaminsanminsaU
Occidentn alunuran, pag lubog.
Occidental a Gawing kalunuran.
Occiput-n-Likod ng ulo.
Occult-a-Tago; lihim; di nakikilala.
Occupant n Ang nakalugar.
Occupation-n Gawa hanap buhay.
Occupy v-Makalugar gamitin.
Occur v-Mangj^ari; lumitaw; magmula;
sumipot.
Occurrence-n-Pangyayari ; pagsipot.
Oceann-Dagat.
Oceanica-Nauukpl sa dagat.
Octagon n-Bahay na mavy w^long panu-
lukan.
OLD
280
OPP
Octagonal a Nauukol sa bagay na may Oldish a Matanda ng kaunti.
walong panulukan. Old maid-w Dalagang matanda.
Octangular a May walong pannlukan. 01 eastern- Piino ng olivas
Octennial o Nauukol sa luat ng walong - Olfactory a-Nauukol sa anioy.
taon.
October n Octubre
Octuple a Makawalong dnble.
Ocular a Nauukol sa mata
Oculist n-Mangagamot ng mata.
Odd a Gansal; iba; walang kapari».
Od<lity n Kaibban.
Odd»-»-Patong differencia.
Ode n Verso; canta; awit
Odiousa-Magragalitin; nagaeral't.
Odium-7i-GaIit; tanim na loob.
Oder-n-Amoy pabango.
OdorousOdoriferous-a Mabango.
O'er prep Sa ibabaw; sa itaas.
O'er dtfv.Sa ibabaw sa itaas.
Of-prcp.-Nang; sa; ni; sa cay. nila.
Off a^w -Malay o.
Oil prep. Sa di sa.
Off a Kalayolayoan.
Off inter. Layas alis.
Offal n Laman sa loob.
Offend V Magkasala; pagalitin; yamntin;
nianampalasan.
Offense-n Sala; kasalanan alipusta; ka
paslangan katampalasanan.
Offensive a Hamak;masama;maal!pu8ta
Offer wAlay; alok; panata; hayin.
Offer-v-Ialok; ialay; maghayin.
Offering nPagalay; pagalok.
Of f hand-a^z/.-Ngayon din; madali.
Office n Oficina.
Officer M Puno; official.
Officer wMamuno.
Official oOficial.
Official-n-Puno.
Officiate-v-Mamuno
Officious a Masipag masikap.
Officiousness-w Kasipagan; basikapan.
Offing-n Laot ng dagat; layo magbubat
sa pangpang.
Offish a Maulol loco.
Off seta Matimbangin; tumapat.
Offspring w-Lahi: manga anak at ina
po.
Oft Often-av^. Madalas; towitowi na.
Often times Of t\m%» adv. Madalas.
Oglle-y-Magmasdan; magmata.
Oh inAer. -Aba; naku.
Oil n Gas; langis.
Oil ?? Pahiran ng langis; langi«in.
Oil cloth M-Tapete.
Oily a Malangis.
Ointment /ilbuhos ang laugis sa nlo.
Oldo Matanda; laon; luma; .ma^ulang;
u ban in; dati.
Olden ^/Hating; matanda ntr.
Olive n Oliva.
Omelet n-Tinortas na itlog.
Omen a hula; tanda.
Omenu Hnmula.
Ominous a Nauukol sa l)ula 6 tand».
Omittrllaktawt laktawin maiwau; ma
limutin ligtaan
Oinmissibie-a-Mdkalilimot
Oininisfiion n Laktaw kalimntan.
Omnipotence n Kapangyarihan; kakapa
Ian.
Omnipotent a Makapal; makapangyaya
ri; maalam ng labat.
Omniscience n-Karunungan sa labat.
Omniscient-a-Marunong sa lahat ng
manga bagay.
On prep Sa; sa ibabaw.
Once adv. Minsan. At-owce.-Ngayon din.
One-w-Tsa.
One a-Isang.
Oneness w Kaisahan.
One by one-» Isaisa; isa,t,isa.
Onerous a Sowail; mabigat: matigasang
ulo.
Onion w Cebuyas.
Only a Bugtong.
Only adv.- amang.
Onset-n-Pagmula; babag.
Onslaught n-Babag; laban.
Onward a Sumulongsulong,
Onward ariv. Sa gawing harap.
Ooze V Putik: na malabnaw
Ooze 7/ Tumalas; tumiin.
Oozy a Maburak malumot.
Opacity n Kadiliman kalabuan.
.Opal n-Batong mahal.
Opaque a Madilim di maaninag.
Opaqueness-»- Kalabuan; kadiliman.
Ope a Bukas.
Ope V Buksan; bumukas.
Open a Bukas. maliwanag; maluang. wa
tak hayag; maaliwalas.
Open t» Buksan; bumukas luangin. liwa
nagin; lumuang.
Opera» Opera.
Operate v Mamahala; ulinigin ; gawin;
gumawa.
Operator » Ang namamahala.
Operation » Gawa; pagulog
Operative a Nauukol sa gawa.
0})iate »-Gamot na may halong apian.
Opine V Sumapantaha; magakala.
Opinion » Akala; sapantaha.
Opium » Apian.
Opponent « Kaaj?aw; kalaban; katalo;
kaL'alit
ORCr
<>ppoa«it a ECaiaban: nakatapac.
t]>pportaine-ar^ mabating^ panahon;
ba^cay.
<^p«}rtinieiie9» ff-Kapanaiiaiiait; pa-
nahon.
i>pporcaiiit7 A Kaponahanan. panahoQ.
*>ppQ8e*<T Lmnaban cunaway: makipag^
talo na^talo somaaj: it^alanssan^mar
kipasaway; bamaxnoa
^>p point» <L Katapac barapc laban.
*>pposite- nr Katapac kalabazt.
^>ppositioii m^ Katapacan. away. lab&a.
po^iaban; pagsoway.
<>ppre89 tr-Ini^in; alipiniii, magpabirap.
pabirapaiL
t>ppre99ioii-»-Paginii»: kabirapaa.
Oppress! ve-a-Vabangis; napakabirap.
^>pcative a Xaaakol sa naU 6 sa pita.
Optic-A'Mata.
♦>ptic ♦>ptioal aOfaimkol sa tingin 6 sa
mata
(>ptim»t a-Xanga^amot ng mata.
«>ption-»-Kapangyariban bumalal pili;
katowiran ng bamili 6 $a ipagbili.
<>ptioiial-a Nakapipili.
4>paleace a-Taman: kayamanan.
<!>polenl a Mayaman.
Or eomj. Kang: ni; nila 6.
<>iacle-a-Tawong mamnoDg.
Oral-a-Hindi nakasulat.
Orange a Dalandan dalangbita.
Orange a Kalay dalandan.
Orang-outang n-Bakolaw.
Oration-n Sermon; Inbog: panalangin.
Orator-a Ang mamnong magsermon.
Oratory w-Pagsesermon: pangangaral.
Orba-l!ilog
Orbed-a-Mabilog.
Orbit-a Lakad ng isang planeta.
Orcbard-n Falamanan.
Orcbestra-n Orkesta.
Ordain-t7 layos; ayusin; itatag; ilagay sa
katanekalan.
Ordeal n Snbok na mahirap.
Order n-Utos kautusan; ayes; husay;
pagkakawasto.
Order-v Magutos; iutos; ayusin; biisay in;
mamuno.
Orderly a- ^aayos; mabusay; mabait.
Orderly n Sundalong utusan ng puno.
Ordinal a Nauukol sa kabusayan.
Ordinance-n-Utos ng Municipio.
Ordinary a Karaniw^n; gawi; birati;
hayag.
Ordinary-n-Karaniwang bagay.
Or<Unationn-Pagpili; pagbalal; kautu-
san; pagutos.
Ordna nee n Kasangkapan ng hukbo.
Ore n- Metal.
Organ-n Harmonica.
2>n OUT
<>rganic Or^:auicai a Xauukol :sa biirm^^-
aica.
^ >rgajii^^ ^%ga tu^iiog: :^ barmouica.
<>rgani2t}-vltayo. itataij^. mammndar.
arn^giabin.
«.>rgani:saciott M-f^^casayo. pa^uudar.
«>rieot a ^Nian^anaii.
Ontfut Orieucaia Nauukol ^csilaii^auau.
Oriental- a- Taga ^^lao^atian.
v>riencat:(»?' li^uiuaroou 9a $ilaii^ai)an.
Oridcu a^Bibig
<>tgtii a Piua^tuulaaoL. pinagbubatan,
pmangaim^aii.
t>ri gtnal ca- Dating: Uttaotg.
Original a Ang daci.
Originacion-aPinagbubatau; pm^iuga-
lio^an. piuagmulaan.
Ottginally-ocit;. Sa daii.
Ortginalitv a l>atibaxiL. kauoabaa.
iVtsott a Orasioti.
Oruam«>ut n G^ak. s-^angkap; pauiuti.
biyava biya*.
iVrnaui^nt (^Oijvyakaa; pamutiiu. guou*-
vak.
Ornamental (i- Maganda: mainam.
Omauientation a Pagg^j^tjU^; pauiuti
Orpban a Ulila.
Orpban a Nauakol ssta |>agkauUU.
Orphanage a Kalagayaa uUla.
Orthography a 1^ «>ulat uj mahuc^y.
Oscillate t'-Mauinguing; man£ata). ku
mii^lap; kuuiiutab.
iWiUation-a Luniuguiug. ki»a(K |>agatal
ningning.
i>$$itication a Paging bwto.
i>si8ify V >• aging bwto,
i>stent a-Hit8ura; bika:^; (^kita.
Otensible a-Maliwanag.
0:!ttentatiou a Kahaadmgan , p )ik k p a p a
kita.
l>9tentatiou8 a Hambog,
i>i!itler a Ang nagalaga tia kabayo.
Ostraoea a Talaan.
O^traoi^e r Huag isama na kapwang
tawo.
Other a Iba.
i)thera Ang iba kaHama.
Other wiHe a<]?r. Kung bindi; na iba«g
paraan.
Ottoman (I Nauukol 8a kabarian ng
Turko.
Ought arl(^ Dapat.
Ought I'Dapat.
Ounce ii Oujda
Owr pro Amin; atiu; nuutin; uaUu
Ourn.pro -Nunuu; natin.
Our Nelf j^ro. Sarili nauiiu; amin Hurili,
sarili natin; uting narili.
Oust r PaaliHin: aliHin; palayaeiin.
Out (/(2r -Sa liiban, lubaH.
OVA
Out balance v Bumigat: lumampas.
Out bid V Tawirin ng mataas sa iba.
Out break nPagalsa. alsa.
Outbuilding-n-iiahay 6 kamalig nana
kabubukod.
Out cast n Tawong di makikisama sa
iba.
Out cast a Nakabukod; panapon
Out come-n Pandulo; ang lumitaw; ang
naugyari.
Out cry n Tunang; sigaw ng marauii.
Out door-a Nauukol sa labas naug ba-
yan.
Out doors vpv.Bei labas ng bahay.
Outer a Labas.
Outer most a Kalayolayoan.
Out fit-n Manga vkasamaan.
Out go V Pumaroon sa ibabaw; lumayo.
Out go-w Gastos.
Out groW-vLumampas ang paglaki.
Out growth-w-Pandulo
Out housen-Bahay na nakabukod.
Out landisha Katakataka.
Out last? Tuniagal sa iba.
Out law M-Tnga labas; tulisan.
Out lawry-n Pagkatulisan.
Out lay-Gadtos gugol.
Out let n Labasan.
Out linen Piano; banhay.
Out line v-Gawin ang piano.
Out live-v-Bumuhay na mahaba sa iba.
Out look-w Pakita.
Out lying a Malayo.
Out post n-Bantay na malayo sa hukbo.
Outrage n-K alapastanganan;tampala8an;
kapalibhasaan; paglait.
Outrage v-Gahisin; lapastanganin; ma
mihasa; laitin.
Outrageousa Katakot takot; bastos ma*
sama.
Out ridev-Sumakay nang matulin sa
iba.
Outright-a-Tunay; totoong; hayag.
Out runv-Tumakbo ng matulin sa iba.
Out sail-vLumayag ng matulin sa iba.
Out set n-Pinagmulan: pamula.
Out side n- Ang labas.
Out side a- Labas.
Out skirt n Gilid; hanga.
Out spread v Latagin; banatin.
Out vie V Humigit; mamukod.
Out walk v Lumakad nang matulin sa
iba.
OutwardOut wards adv.Sa gawing la-
bas.
Out wear v-Tumagal sa iba.
Out weigh-v-Bumigat sa iba.
Out wit-i7 Manalo sa talas ngisip;daigin
sa dunong.
Oval-n-Talohaba.
282
OWN
Oval a Talohaba.
Ovate-Ovated a Hitsurang itlog.
Ovation-n-Kapurihan; pagpuri.
Oven w Hurno.
Over adv. Sa itaas.
Overaitaas. lampas. mahigit.
Ovarprep Mahigit sa; sa.
Over abundancen-Kalagpusan.
Over abundant a Malagpos; labis.
Over awe v Takutin.
Over balance-v-Ibual bumual.
Over balance n Pagbual.
Over bear r Supilin.
Over bearing a Palalo: tampalasan.
Over board adv. Na sa tuhig.
Over cast v l.abuin; tiklupin.
Ovtr coat n Daniit na pangibabaw.
Over come vDaigin. supilin.
Over due a-Lampas sa panahon.
Over flow v Umapaw; bumaha.
Over flow n Apaw; paglubog; pagapaw;
pagbaba; kalabisan.
Over haul-v Baguhin; kumpunihin.
Over head-ari7/.-Ta itaas.
Over hearv-Marinig duminig.
Over joy-n-Kasayahan.
Over ]sLndavd Sa lupa ang daan.
Over lookvLaktawin; ilaktaw; malimu-
tin.
Over plus n Kalabisan: kalagpusan; la-
bis; lagpos.
Over power t; Supilin daigin.
Overreach-v-Lumampas ang pagabot;
dayain.
Over rule v Supilin; daigin.
Over see v Mamahala; mamuno.
Over seer n Ang namamahala; kapatas.
Over set V Itaub; ibual.
Over shoe-w-Sapatos na pang ibabaw.
Over shoot V H nag tumama.
Oversight w Mali kamalian.
Over spreadf-Ilatag itakpan
Overt a Maliwanag; palitaw.
Over take-r-Abutin; umabot; magkamit
datnin.
Over throw-v Ibual. talonin.
Over thrown Kalituhan; pagtatalunin.
Overture w-Balak. alok.
Over turn V Bumalikuas balikuasin.
Over turn-n Balikuas kalituhan.
Over ween v Maghambog.
Over weigh V Lumampas ang bigat.
Over whelm-r Supilin; patakahin.
Oviform a Hitsurang itlog.
Owe-v Mangutang.
Owl n Knago.
Owlet-n Kuagong munti.
Owlish-a Parang kuago; nauukol sa
kuago.
Own r Ariin; umari; magkaroon.
PAL
<!»irn a fiariling.
<'>\vnern-Aiig maj ari: paii|iiioon
283
PAN
Owner ship u Pagk&ari.
Ok-9i Bakang malaki na nakapon.
Ovster n Talaba.
Pabular a Kanukol sa pa|rkain.
Pabulum II Pagkain.
Pace ft Hak bang lakad: tnlin
Pace r Lakarin; hakbangin Inmakad.
Pacific a Tahimik.
Pacification II Katabimikan.
Pacify r-Patabimikan; tumahimik.
Pack r Balutan; baiot: bigkis; karga
Pack n Balutin ibalot bigkisin; pasa-
nin; ikabou isilid magpasan.
Packiige n Balutan.
Packer ft- Kargador taga pasan.
Pad n Balutan ng papel
Pad V Sapinin.
Padding ft Sapin
Paddle rGaod; sagwan.
Paddle r Gumaod. maglaro sa tabig.
Paddock n PItak.
Paddvn Pitak.
Padlock fi Seradara.
Padlock r I] a gay ng saradura; snsuhin
ng seradura.
Padrone-ft-Fatron.
Pagann-Ang ayaw sumampalataya sa
Panginoon . Dios: tawong bindi bin-
yagan.
Pagan a Nauukol sa bindi binyagan.
Paganish a Parang bindi binyagan.
Paganism ft Kalagayanghindi binyagan.
Page n Mukba ng dahon; pag ina; alila.
Page V Bilangin ang dabon.
Pagoda-n Simbaban sa India, Japon at
sa China.
Pail n Timba baldi.
Pailful n Laman ng baldi.
Pain n Sakit bugbog; hirap; dalamhati;
bapdi; hapis kirot.
Pain-r Sumakit humapis. humapdi.
Painful a Masakit. mabapis; makirot;
mahapdi.
Painless-a-Walang sakit 6 damdam.
Pains n Ingat: kaingatan.
Pains taker n Tawong maingat.
Pains takipgn Pag ingat.
Pains taking a Maingat.
Paint-n Pinta.
Pain t V- M agpi nta.
Pairn-Paris.
Palace n-Palacio; bahay ng hari.
Palate n Palasap.
Palatable n Malasa: masarap.
Palatini «Nauukol sa bahay ng hari;
mainam maganda .
Palaver fi Salita.
Palaver r Mag^^lita
Pal*' a Putla: mapntla: knpas.
Pale 2' Mamutla; kuninpas.
Pale fi Tulos. hanga; bakod.
Paleness n tMatla; kaputlaan
Paleograpby-fi Ang dating paraan nang
pagsnlat.
Palestra » Pagbubuno.
Paletot» Daniit na pang ibabaw.
Palfrey ft-Kabayong pangsakay
Paling fiManga tulos: hanga; bakod.
Fa^lisade n-Tu)os na malaki; bakod n^
mga tulos na malaki
Palisade r Magbakod ng tulos na ma-
laki
Pal lish a- Mapu tlaputla.
Pall n Damit na pang ibabaw.
Pall bearer-fi Taga pasan ng kalanda.
Palliate 7/-Ikanlong; itago; magbigay ng
dahilan.
Pallid a Maputla; mamutla.
Pall dness-Pallidity n- Kaputlaan.
Pallor fi l^agkaputia; kaputlaan.
Palm fi-Dangkal; ramos; balalaw.
Palm V Dangkalin.
Palm-f^Palad ng kamay.
Palmate-^ Hitsurang kamay.
Palm Sunday ft Lingo de ramos.
Palpable-a Makararamdam ea hipo.
Palpitate vTuniibok; kumutog: kumaba.
Palpitation nTibok kutog kaba.
Palsy fi Sakit na pasma.
Palpy-v Mapasma.
Palsied-a- Pasmado.
Palter vDayain; tumaksil; mamali; mag-
biro
Paltriness tt Kara mu tan; karakiman.
Paltry a Maramot; masakim.
Pamper-r-Pakanin ng husto: bumusog.
Pamphlet n Pampleta; munting libro.
Pan fi Lalagyan ng anoman.
Panacea nOamot sa luhat nang manga
sakit.
Pancake n Bibingkang harina.
Pandemonium fi Kaguluhan.
Pane n-Cristal ng bintana.
Panel n Bahngi ng pinto.
PangnGulat; kaba ng dibdib.
Panic nTakot ng niarami.
Panniern Batulang: bakol.
Pantw Hiiigal.
Pant t; Humingal; humangoa.
PAR
284
PAS
Pantaloon-n-Salawal.
pantry n Silid nang manga pagkain,
bangera.
Pap n Suso: pagkain na malambot para
sa mga bata.
Papa n Tatang. tata: tatay; amang.
Papacy n Katungkulang papa.
Papal a Nauukol sa papa.
Papaw n Papaya.
Paper-n-Papel.
Paper-z/Ilagay 6 idikit ng papel.
Papist n Katolico.
Papistic-Papistical a Nauukol sa Cato-
lico 6 sa papa.
Par-n-Kapantayan ng halaba.
Parable n Talinhaga.
Parade n Procession.
Parade V Magprocession.
Paradise n i^arden ni Adan; kasayahan.
Paragon n-Halimbawa ng kabutihan.
Paragraph-n-Pangkat na maikli.
Paralell a Katabi kasiping; pantay.
Paralysis n-Pasma.
Paralytic w Aug may sakit na pasma.
Paralytic Paralytical a Nauukol sa sakit
ng pasma.
Paralyze v Mapasma.
paramount a Kataastaasan; mataas sa
labat.
Parapet n-Kuta.
Paraphrase nKasay say an.
Paraphrase-v-Ihulog sa ibang wika;
magsaysay.
Parasite-n Ang bumubuhay sa gugol ng
iba.*
Parasol n Pay on g.
Parboil-v Kuluin ng kaunti.
Parcel-n Balutan; balot.
Parcel-r-Balutin; ibalot.
Parch V Ibusa.
Parchment n Katad ng tupa na ginayak
sa pagsulat.
Pardon n Patawad; paglitos; pagkalag sa
sala; pagpatawad.
Pardont; Kalagin sa sala: patawarin.
Pardonable a Dapat patawarin.
Pare V Talupan; balutan: bawasan; ik-
lian.
Parent w Magulang: hinlog.
Parentage n-Hinlog; pinaganakan.
Parental-a. Nauukol sa magulang.
Parish n Hukuman ng isang pari: hi
pang nasasakop ng kapangyarihan
ng isang pari.
Parity-n Kapantayan.
Park w Plaza; luneta.
Parlancen-Salitaan.
Parley-n-Salitaan .
Parley r Magaalitaan.
Parlor-n Silid na tinatawag ang loob.
Parochial a Nauukol sa paroquia; maki
tid; maki pot may hauga*
Parol n Salita ng bibig.
Parol-a Nakasabi lamang.
Parole-v-Pangako.
Parole V Patawarin; hanguin iligtas;
ibigay ng kalayaan.
Parricide n-Ang natay sa sariling ama-
6 ina.
Parrot n Loro.
Parry i' Ilagan; umilag.
Parsimonious a-Maramot kuripot.
Parsimony-n-Kariputan; kf rarautan .
Parson-w- Pastor.
Parsonage-n-Bahay ng pastor.
Part-n Hahagi kapiraso parte.
Part-r.Bahagiin; biakin; hiwalayin hii-
miwalay: lumagot.
Partake t?Sumali; kuraain kumuha
Paitial a Di buo; mabahagi; mahilig may
tinitignan.
Partiality n-Kahiligan. kabilingan,
Participate-v Sumali.
Participation n- Pagkakasali .
Particle-n-Piraso, kapiraso; kapirangot.
Particular a- Bugtong;nakabukot; bantog.
Parti ng-n Paghihiwalay.
Partisan n-Kasali.
Partition w Paghihiwalay; dingding.
Partition-v Ilagay ang dingding.
Partly-rtdr. Di buo.
Partner-n Kasama; kaulayaw.
Partnership n Samahan.
Parturition w Panganganak.
Party-n-Samahan; katipunan kapisanan.
Partv colored-Parti colored a Sarisari
ang kulay.
Parvenu nTawong hambog 6 palalo,
Pas-n-Hakbang; unahan
Pascha w-Kuresma.
Pass v-Lumipas; makaraan; dumaan;
mamatav.
Passn-Passes; pahintulot; hakbang Ian-
das pai^o.
Passable n Makararaan.
Passage n Paraan: lakad.
Passenger-n-Ang sumasakay; ang luma-
lakad
Passim a^r.-Dito at doon.
Passing n Padaan.
Passing a Makaraan
Passion Galit pagkakagalit; kagalitan;
tanim na loob.
Passion n-Pasion.
Passionate a Mainit ang ulo.
Passive-n Tahimik: maamo; niatitiis.
Pass port n Pahintulot.
Past-rtNakaraan: lipas
Past-n Ang panahon nakaraan.
Pastes Pagkit. pandikit.
PAU
285
PEE
Paste-v Idikit.
Paste board -n-Carton.
Pastil-Pastille-n Pasteles.
Pastine n Aliw; kaluguran; aliwan.
Pastorn Pastor; pari.
Pastoral-a Nauukol sa pastor.
Pastorate Pastorship-w Kalagayang pas-
tor.
Pastry n-Manga mamon.
Pasture v-Pastulan.
Pasture v Ipastol magpastol.
Pasturage-w-Pastulan; pagpastol.
Pastya-Madikit: mapagkit.
Pat-a Bagay; akma; ayon sa panahon.
Patadv.-Sa mabuting panahon.
Pac-n-Layaw.
Patch w-Tutop tagpi; dagdag.
Pacth vTutupan; itagpi; hayumahin;
husayin; kurapunihin.
Patch work-» Pagtutup; paghabayuma.
Pate-w Bao ng ulo.
Patella n- Bay ugo ng tuhod.
Patent a-Maliwanag, hayag; bukas.
Paternala Nauukol sa ama.
Paternity-n Hinlog; lahi; familia; kala
gayang ama
Path-n-Landas: daan.
Pathless-a Walang landas.
Pathetic a-Kaawa.
Pathologist n-Mangagamot.
Pathology-n Karunungan sa mga sakit.
Paht way w Landas; daan; paraan.
Patient-a Matitiisin. ,
Patient-n Ang may sakit.
Patience nKatitiisan, katimtiman ng
loob.
Patriarch n-Puno ng isang familia;
Tawong matanda.
Patrician a Marangal; dakila.
Patricide-n-Ang namatay sa ama.
Patrimonial a Nauukol sa mana.
Patrimony n Mana.
Patriot-w-Patriota.
Patriotism w-Pagibig sa lupang tinu-
buan.
Patrol-r-Magpatrulia; magbantay.
Patrol-w-Bantay.
Patron-n Kasuki: pintakasi.
Patronage n Pagkakasuki: pagampon.
Patroness-w-Kabaying kasuki.
Patronize-v Sumuki; magkasuki.
Patten n Bakia.
Patter-v-Pnmatak.
Patter-n-Katapakan; pagpapatak.
Pattern v Huwaran: tularan; kahowad.
Pattern-v Humuwad; tumulad; tularin.
Paucity -w-Kadalangan; kautian.
Paunch-n Tiyan.
Pauper w-Pulubi.
Pauperism n-Kalagayang pulubi.
Pauperize v-Lubug sa hirap.
Pause n-Hinto; utal; kautalan.
Pause r-Maghinto; magutal.
Pavet' Ilatag ang bato sa karsada.
Pavement w-Latag ng bato sa karsada.
Paw n Paa ng hayop.
Pawnz/Galawin; kurutin.
Pawn wSangla.
Pawn r Isangla.
Pawnbroker n Ang mayari ng bahay na
sanglaan
Payn-Upa; bayad; kaupahan; ikaba
bay ad.
Pay-u-Bayaran; magbayad; umupa;
upahan.
Payee w Ang tumangap ang bayad o
upa.
Payer nTaga bayad; ang magbabayad.
Payment w-Pagbayad kabayaran; bayad;
kaupahan: upa.
Pean-Guisante
Peace w Katahimikan; kapanatagan; ka-
payapaan
Peaceable « Tahimik; walang basagulo;
payapa.
Peaceful a Tahimik mabini;mahinahon;
walang basagulo; payapa.
Peach n Melocotones.
Peach V Bintangin: paratangin.
Peak-n-Tuktok ng bundok.
Peal n Tunog na malakas.
Peal V Tugtugin ng malakas.
Peanut n Muni.
Pear w-Peras.
Pearl n Perlas.
Pearly a-Parang perlas.
Peasant nTaga buked. tawong mahirap.
Pease-n-Guisante.
Pebble nBatong munti.
Pebbly a-Mabato.
Peck-wTuka.
Peckt7Tbmuka tukain.
Pectoral a Nauukol sa dibdib 6 sa sakit
ng dibdib.
Peculate t'Umitim; umumit: nakawin;
magnakaw.
Peculation 7i-Pagumit; pagnakaw.
Peculators Magnanakaw mangungumit.
Pecuniary-a Nauukol sa salapi.
Padagogue n Maestro.
Pedagogy-M Karunungan sa pagtuturo.
Pedal a-Nauukol sa paa.
Peddle-i'-Ialok; maglako.
Peddler n Maglalako.
Pedestal n Puno ng haligi.
Pedestrian a Nakalakad lumalakad.
Pedestrian-n Tawong lakad.
Pedestrianisni-7i-Paglalakad.
Pedigree n Hinlog; lahi. !
Peek V Sumilip;: . • : J ' ; !
PEN
286
PER
Peek w-Silip.
Peel V Balatin: taliipan; upakan.
Peel n Balat upak.
Peep I'-Sumilip.
Peepw Silip.
Peeper n Sisiw.
Peer n Sumilip.
Peer n Kasama; kanlayaw.
Peerless a Walanjr kapantay 6 kahulilip.
Peevish a-Mapootin magLgalitin.
Peg n Pakoug kahoy.
Peg v-Ipako.
Pelf n Salapi kayamaDan.
Pell n Balat.
Pellet nBolang munti.
Pellicle wBalok.
Pelhnell-/i Walang ayos..
Pellucid-a-Maaninag.
Peltn Balat ng hayop.
Pelt-v-Batuhin ipukol.
Pelvic-a Xaankol sa buto ng bayawang.
Pelvish-w-Buto ng bayawang.
Pen n Kulungan.
Pen-v uKulungin kumulong;.
Pen n- Inma.
l^enal-a Nauukol sa paruna.
Penaltyw Parusa.
P nance n-Katiisan.
Pence-w Dalawang kuarta; isan g mala-
pad.
Pencil n Lapis
Pensil-t? Sumulat.
Pend V Bumitbit. ikabit.
Pendency n Sabit: kabit.
Pendent a-Nakasabit; nakabitin.
Pendulous a Nakasabit; nakabitin.
Pendulum nPaniktik ng orasan.
Penetrate V Tumagos; matarok.
Penetration n Tagos. tarok.
Penitence-n-Pagsisisi
Penitent a Nakapagsisi.
Penitent n-Ang nagsisisi.
Penitential a Nauukol sa pagsisisi.
Penitentiary m Bilango.
Pen knife n-Laseta.
Penman n Aug marunong sumulat.
Penmanship n-8nlat kamay.
Penant-n-Bandera.
Pennate Pennated a May pakpak.
Penniless a Mahirap; salat; walang
kuarta.
Pennon n Bandila; pakpak.
Pensile a Nakasabit; nakabitin.
l^ensive a Palaisipin; mapag wari; ma-
lungkot.
Pent V. imp & p ^.-Nakakulong.
Pentateuch n Ang mga utos ni Moises.
Pent house n Sibe pakpak ng bahay.
Penult n Ang hull fiiera caming isa.
Penumbra n Pagdidilim ng buan.
Penurious a Maramot; madalang.
Penury -n Kahirapan; kakailangan; kai-
gutan; karukhaan
People n Manga tawo
People I? Magkaroon ng maraming tawo;
dumami ang mga tawo
Pepper-n-Pami nta
Pepper v-Ilagay 6 ibudbuod ang pa-
minta.
Peppery-a-Maanghang,
Perad venture adv. Marahil.
Perambulate wLakarin; lumakad.
Perambulation-n-Tjakad; paglalakad.
Perambulatorn Ang lumakad.
Perceive r Kapain humalata; indahin;
intindihin; snmahod.
Perceivable a Madaling maintindihan.
Percentage w For ciento.
Perceptible a-Nahalata: litaw; maliwa-
nag
Perceptibility n Fakiramdam.
Perceptivea Maramdamin
Perception n Pakiramdam damdam pa-
ngintindi
Perch n Hapunan.
Perch v-Humapon.
Perchance a Marahil.
Percolate v Salain
Peri'uss V Ilagpak: itupak.
Percussion n Lagpak tagupak
Perdition w-Lugi. kalipulan; kasiraan;
kamatayan
Peregrinate v Lumakad.
Peregrination n Lakad.
Peremtorv a Totoo; tunav.
Perennial a Matagal; maluat; walang
tigil 6 likat; pan ay.
Perfect o-Lubos; puspos; walang kulang
dalisay, ganap. magf^ling; maganda.
Perfect v-Tapusin; ganapin; gumanap;
tumapos; yariin.
Perfectibility n Kayarian; katapusan.
Perfectible a Makatatapos
Perfection-n Kayarian; katapusan; ka-
ganapan.
Perfidious a-TaksW; sukab; «uitik; lilo.
Perfidy-n Kataksilan kasuitikan; kalilu-
ban ka8ukab(\n.
Perforate V But asin turukin: balibulin.
Perforation n Pagbutas pagkabutas bu-
tas.
Perforce-odt;. Sa kakailangan; sa lakas.
Perform t; Gumawa tumupad; tuparin;
gawin.
Performnnce-n Kilos teatro; acto
Perfume-n-Pabango.
Perfume-u Pabangohin; ilagay ng paba
ng3.
Perfumery nPabanj>o.
Perhaps-air2i7. Marahil; dili; sakali.
PE R
Peril n-Panganib.
Perlious-a-Mapanganib; may panganib.
Perimeter-n-Paligid.
Period nPanabon luat punto.
Periodic-Periodical a Nauakol sa panat
hon.
Peri pbery -nPaligi d .
Perish vMaraatay; lumipol.
Perishable a Mamamatay.
Perisome w-Balat ng hayop na walang
gulugod.
Periwig n-Buhok na postiso.
Perjure n Manumpangkasinungalingan.
huag tumupad sa ipinanumpa
Perjury n Kasinungalingan.
Permanence- Permanency -w-P a n a n a t ili;
pamamaraty katibayan; pagkalagi.
Permanent a- Lagi; matibay.
Permeable a-Makatatarok matatarukin.
Permeate-t?-Tarukin .
Permissible a Maaring ipahintulot.
Permission-n Tulot; kapahintulutan.
Permit-n-Tulutan; ipahintulot; paraanin.
Permit-n-Tulot; pahintulot.
Permissive a Maaring ipahintulot.
Permutation n Kapalitan; pagpalit
Permute v-Ipamalit; palitan; pumalit.
Pernicious-a Masama; makasasama ma
kasisira makamamatay.
Perpendicular a Patayo: tirik;nakatayo.
Perpendicularn-Tayo tirik.
Perpendicularity nPagka tayo katiri
kan.
Perpetratev Gumawa; gawin/magkasala.
Perpetration n Pag gagawa; gawa.
Perpetrator n Ang gumawa.
Perpetual a- Walang hanga 6 likat; lagi;
pareti.
Perpetuate-v Gawing lagi; ipamalagi.
Perpetuation-n-Pagkalagi; pamamarati.
Perpetuity-w-Famamarati: pamamalagi.
Perplex V Guluhin ang isip.
Perplexity-n Basagulo; gulo ang isip.
kaiabuan; duwag.
Persecute-v-Hahuiin: yamutin. pahira
pan; sundin ipagdowahagiin.
Persecution -w-Kahirapan; dowahagi.
Perseverance-nK atiyagaan. kalakasan
ng loob; katibayan ng loob.
Persevere-v-t ilitin: magtagal tumagal.
Persist V Ipaglaon; lumagi; pilitin; pu
milit.
Persistence-Persistency n-Kapilitan; ka-
tiyagaan: pagpilit.
Persistent-a-Nakapipilit; mapipilitin.
Person-n-Tawo
Personage w-Katawohan
Personal a-Nauukol sa tawo 6 sarili.
Porsonalty-n Ari ng sarili.
Personate-v Gumagad sa iba; saysayin.
287 PHA
Personify n-Gagarin ang kapwa.
Perspective a-Nauukol sa piano.
Perspective n-T-ngin; piano.
Perspire r-Funiawis.
Perspiration w pawis.
Persuade-c ludyok ihiling; pilitin;
pumilit.
Persuasible-a Makapipilit.
Persuasion n-Kapilitan udyok.
Pert-a Mangahas.
Pertain v Maukol.
Pertinacious a Matigas ang ulo matibay
ang loob.
Pertinacity-n Kalakasan ng loob; kahig
pitan; katigasan ng ulo.
Pertinent-a Akma; bagay. nauukol.
Pertness n-Psngahas.
Perturb t' Sabarin; yamutin; tuksuhin;
guluhin ang isip.
Perturbation-n Kaguluhan nang isip, li-
galig
Perusal n Pag babdsa.
Peruse v Bumasa ng patakbo; umusig;
malasiu.
Perverse a Nakalihis; matigas ang ulo;
masama.
Perverseness n Katigasan ng ulo; pag
kabalintuna.
Perversity-n atigasan ng ulo pagkaba-
lintuna.
Pervert v lakay sa masama pasamain.
Pervious a Makapapasok; matatarukin.
Pest n Peste.
Pester n Yamutin: sabarin.
Pestiferous a Nauukol sa peste; maka
kahawa.
Pertilence-n Teste.
Pestilent a Mahilig sa masama.
Pestle ?i-Pandurog.
Pet-vPalayawin
Pet n Aug minamahal.
Pet a Minamahal.
Petal-w-Dahon ng bulaklak.
Petita Munti walang kabuluhan; ku-
ripot.
Petition-n-Panalangin; samo; daing.
Pitition V Manalangin: sumamo; duma
ing.
Petrification n Pagiging bato.
Petrify v Maging bato.
Petroleum-n Gas.
Petticoat-n-Naguas; enaguas.
Pettish o Mapootin
Petty a-Munti; walang kabuluhan.
Petulance-Petulancy-n-Kapootan; poot.
Petulant-a Mapootin.
Pew-n-Upuan sa simbahan.
Phalanx n-Pulutong ng sundalo.
Phantasmn 1 anaginip; guniguni.
Phantom nNuno; guniguni.
PIE
Pharieee » FflHseo.
Pharmacy n-Pag j,'3ga«a nanK gamot;
boticft.
Phaniys n Npalangnla.
Phase n Miteura.
Phenom Tial.ci-Kulaka taka; kainangha-
Phial-ji Boteiiie munti. ,
Pliilantropliic Philantropieal-d Mabnti 6
iiiagandang loiib
Philantropy n ICaganflalian ng loob.
Philter» (iayn mo.
PhiznMnkha
Plilegntn Kalagra,
Phlegmaticij-Makalagra.
Phonetic a Namikol aa voces.
Phonetics ti Karunnngan tnngkol sa
raafiga tunog.
Phonic nNauakol sa tnnog
Phonife-n-Karunungantungkolsaraafiga
tunog,
PhooograpliicflNauukol sa fonografo.
Phonograph-n Fonografo.
Photograph» EeWato,
Photograph-r-Kunin anp retrato.
Photography n Karinii7iigan sa pagkiiha
ng retrain.
Pharase-n Maikling kasayaayan.
Phrenologr-n-KaniDUCgsn tungkoi ea
titafe ng ulo.
Phrentiy n Kaululan.
Phthisic n Tisi».
f'hthiBical a.Mav tisin.
Phthisis n Tisie.
Physic n Purga; gamot.
Physic V Piirgahin
Physical-a Nauukol sa cataivan.
Phyaician.a.MaiigayaiiiOt.
Phyaics n-Karunungan tungkoi aa fi-
PhyHLngnomy-n-Hiisura; niiiklia.
Piano Pianofortr «Piano.
Pianist n PianisU.
Picayune n Sikolo.
Pick ti Pumolot; tukain; «avatin.
Pick wTuka; piku.
Pick as Pick axe n Piko,
Picketn Tuugkot na matulif.
Pickle n AtsBTa.
Pick pockel-H-Manenekas.
Picnic n Kaaayalian,- kainan aa gubat.
Picnic uMagfeainan aa gubat.
Pictorial. a Nauukoi aa manga pintiira.
Picture-» Pintura.
Picture frame-n Sonepa,
Pie-n Paste
Pi« batd a May maraniing bnlav.
Piece-w-Piraao; bahagi; ka^rval; kaiiiraao;
lapaiic.
Piet-ei'Pirneohin, haliagiin.
PIP
Piece meal-fuJti.-Untiuuti; dahandahan:
pahintohinto.
Fied-a Mav maraming kulay manaado.
PietnPiiar; lialiKi ug bato,
Pieri'e I'Tariikin, l-utaain; tumagos.
Piety n Pagibig sa Bathala.
Pigeon nKalapati.
Pig-ii-Baboy
Piggish-nMatakaw.
Pig beactedn Matigas ang ulo.
Piginent-M-lina.
Pigmy nTawong pandak. «nano.
Pike n-Pakong malaki.
PilBBler-wHuligi.
Pile-nBunton; haligi.
Pile-L'-Ibunton pnnuin.
Pilfer-vUmitin. umumil
Pilgrim-H-Tawong mapaglakail.
Pilgrimage nLnciad,
Pill H Pildiiras
Pillage V Maafiloob; gibain; manduit.
Pillt^e n Panduduit.
Pillar)! Hnlipi pilar.
Pillow-n-Unan.
Pillow r Maliiga fia unan.
Pllitw cnse-nPunda ng nnan
Pilot n Ang uniugit sa aasakyaii.
Pilot v-Umagit, umakay; akayin.
Pimple 71 Bullig.
Pin-H Aapi
Piii-ii Aapiiihir.
Pinafore v Camieola.
Pincers n Sipit manipit.
Pinch-V'Kurutin: kumurot.
Pinchn Kurot.
Pinch l)ek-(»Hindi totoo: slnunjaling.
Pinchera n Sipit', panipit.
Pincuehion-n Lalagian nt aepili.
Pine-T/Lumuiigkot; maAimdim.
Pine H-Pina.
Pineapple-n-Piila.
Pinery (iGiibat ng pina.
Finon n Balahibo; pafcpak: pangapos
Jig baraso
Pidion c-Gapusiii
Pink a Mapulapula.
Pink n-Sakaak.
Pinkrti Butaain.
Piimaclert-Lugar na niataas,
PtninTakalan nf manga bagay na
Pintle»! Aapiling munti.
Pioneerti Tawoiig himipat aa bagong
Pioneer v Umuna.
Fioua-'i .Ma[>:igilat<:il; banal.
PipnSakit ni manok; binlii.
Pip-vSumiap.
PipenKnako; tubo; liania.
Pipe^r TumugtojE sa tiauta.
PLA
289
PLI
Piquant a Masaklap; mapait;maanghang.
Fiquen (lalit dalamhati yamot;
Pique V Yamutin; pagalitin.
Piracy n Pagnanacaw sa dagat.
Pirate n Magnanakaw sa dagat; tulieang
dagat.
Piratical o-Nauukol sa tulisang dagat.
Piscatorial a Nauukol sa isda.
Piscivorous a Kumakain ng isda.
Pistol n Revolber; pistola.
Pit n Hukay baunan tibag.
Pit v-Hukayin.
Pitch n Alketran itsa.
Pitch-i; Magitsa; pahiran ng alketran.
Pitch-dark a Madiliin na madilim.
Pitcher n Pitchel.
pitch fork n anghakot ng damung tuyo.
Pitchy a May halong alketran.
Pitt* ous a Kahapishapis raalunos.
pithy a Malainbot ang loob.
Pitiable a Dapat umawa.
Pitiful a Mahabagin maawain.
Pitiless vVValang habag walang awa;
mabagsik: mabangis.
Pittance-n Limos
Pityn-Habag; awa; hi nag pis; hina-
yang
Pityv Maawa; habagin.
Pivot-n Ittiran
Pivot vUraikit.
Placard-n- Pahayag; paunawa.
Placard-v Ipahayag
Placc-n-uugar; daan.
Place-y-Ilagay sa lutrar lagyan luma
gay; ayosin. maglagay
Placid-o-Maamong loob tahimik; wa-
lang gulo
Plague wPeste.
Plague-/' Yamutin; payamutin.
Plaid w Sita.
Plain-o-Maliwanag; yano; aliwaswas;
hayag
Plain n Lupang patag.
Plaint a Daing; panalangin panagboy.
Plaintive a Malungkot malumbay.
Plait n-Kunot; suri.
Plaic-v Magsuri; magkunot; kunotin.
Plan n Anyo katha piano
Plan V Isipin: kumatha.
Plane n-Katam; pangkayas.
Plane a Yano; patag.
Plane-v Katamin.
Planet w-Planeta.
Planetary a Nauukol sa planeta.
Plank n Tablang makapal.
Plank-v Ilatag 6 takpanin ng tablang
makapal.
Plant w-Punla.
Plant V Magtanim.
Plantain n-Saging.
PlantationnLupang sinasaka.
Planter-n Manananim.
Plash n-Labak tilansik.
Plash V Tumi lansik ang tubig.
Plashy a Malabak.
Plaster «-Halo ng apog at buhangin.
Plaster V Pahiran ng apog.
Plat n Humabi
Plat n Habi; kapirasong lupa.
Plate-n-pingan; pirasong metal.
Plateau-n Lupang mataas at patag.
Plat f rm-n Tablado plataforma.
Platoon n Pulutong ng sundalo.
Platter n Bandejada.
Plaudit-v- Pagpnri.
Plaudit V Purihin.
Plausible-a Bagay dapat purihin.
play n Laro; teatro acto
play V Maglalaro.
Playern Maglaro.
play f ellow-n- Kalaro.
Play mate-n Kalaro.
Playful a Masaya: mapaglaro.
Play thing n Laroan.
Plean Dahilan.
plead t; Manalangin: mamanhikluhod.
Please-v Aliwin; magbigay lugod: pala-
yawin.
Pleasantry nKasayahan; kaligayaban;
galak.
Pleasing a-Maaliw; masaya; malugod;
maligaya; kaaliwaliw. kalugodlugod;
mairogin nakalulugod.
Pleasant a Maaliw; masaya; maligaya:
malugod maaya.
Pleasure n Kasayahan; tawa; galak; han-
dog: inam; kainaman; lasap; ligaya.
Pleat-n-Suri.
Pleat vSuriin.
Plebian a-Hamak; mababa; karaniwan-
Plebian-n-Tawong hamak: tawong ka
rani wan.
Pled V. imp. & p. |?.-Namagitan; naman-
hikluhod: dumaing.
Pledge-nSanla
Pledge-vlsangla
Plenary a Puno .lubos
Plentitude-n Kasaganaan karamihan.
Plenteous Plentiful a Masagana;marami.
Plenty n Karamihan; kasaganaan.
Plenty a Sagana marami.
Pleura n Loob ng lalamunan.
Pleurisy-n Sakit ng lalamunan.
Plexiform a-Kasuotsuot; magulo.
Pliable a Malambot mahubugin.
Pliant a Malambot; malubay.
Pliancy n Kalambutan.
Pliers n Sipit na munti.
Plightn Sangla: katibayan; kapangani-
ban; paogako.
37
POE
290
POxM
Plight-v-Isangla: magpangako.
Plod v-Lumacad.
Plot n Lupang munti; isip na masama
Plot V Umisip
Plough n Araro; kasangkapang pan
linang.
Plough v-Ararohin; magararo; magli
nang.
Plow-n Araro: kasangkapan panlinang
Plow V Ararohin; magararo; magli nang
Plowboy.Plowman-n Ang nagaararo.
Plowshare-n Sudsod.
Pluck nTapang; batak.
Pluck-vHimulmulan.
Plucky a-Matapang; mangahas; walang
takot.
Plugn-Tasak; tapon; taeok.
Plugv-Tasakin.
Plum-n-Sineguelas.
Plumagen-Balahibo ng mga ibon.
Plumb-a Patayo; tama.
Plumbn-Hulog.
Plnmb vTowirin ang tayo ng haligi.
Plumb line n Hulog.
Plume-nTiiktok.
Plump a-Mabilog mataba: may katawan.
Plump t/Lumaki: tumaba.
Plumpavd.-Ngayon din; pagdaka.
Plunder-n-Ang pagumit; ang inumit;
umit.
Plunder-r-Nakawin. manduit.
Plunge-v-Sumisid; sumulong nang pa
bigla.
Plunge n Sisid.
Pluferfect a Puspos; puno; walang pin-
tas; lubos.
Plural a Mahigit sa isa.
Plurality-n Kahigtan; karamihan.
Plus aTotoo; dapat idagdag
Plush nTrespelo.
Plutocrat-w Ang may kapangyariban
dahil sa kanyang yaman.
Pluvial a Nauukol sa ulan.
Ply-v-Tanungin pilitin; magtrabajo.
Pneumatic-a Mahangin.
Pneumonia n Saklt ng baga.
Pneumonic nGamot sa baga.
Poach-n-Prituhin sa tubig; umitin;
magnakaw.
Pock n-Bulutong.
Pock hole-Pock mark w Bulutong.
Pocket n Bulsa.
Pocket-v-Ipamulsa; ilagay sa bulsa.
Pocket book n Lalagyan nang kuarta 6
salapi.
Pocket knife-n-Lasftta.
Pocky-a-Mabulutong: bulutongo.
Pod n Bahay ng binhi.
Pod-r Tumaba: lumaki.
Poem n Tula.
Poetn Manunula.
Poetess-»- Babaying manunula.
Poetic Poetical a Nauukol sa tula.
Poetry-n- Verso: tula.
Poh-tn^er. Oroy.
Poignancy n-Kapaitan; kaanghangan.
Poignant a-Maanghang mapait.
Point-n Dulo tudla; tudlok; tulis;
dungot.
Point vlturo; itudia; tumudlok tuli-
san.
Pointblank a Matowid; maliwanag.
Pointed-a-Matulis.
Pointer-w- Panturo.
Pointless a Walang dulo.
Poise-n-Timbang. bigat.
Poise V Timbangin
Poison n Lason kamandag.
Poi8on-7/-La8unin;pakaninngkamandag.
Poisonous a-May lason malason; may
kamandag.
Poke-n-Bayong supot; mangas na ma-
luang; tndlok.
Poke-vTudlnkin; tumudlok.
Poker n Panudlok.
Pole n Palo haligi.
Polar a Mauukol sa hilagaan.
Police n Policla.
Police v-Lunisin; ayusin husayin.
Police man-w Policia
Policy-n Billete sa loteria.
Poliah-v-Bulihin pakinisin pakintabin;
klntabin.
Polish-n-Kinang kintab buli.
Polite a Magalang; mahinahon; masuyo,
bihasa matin ing na loob
Politeness-n Galang; kagalangan.
Politic-aPolitico.
Political a Politico.
Politician n Ang maruncng mag gobier-
no.
Politics-n Karnnungan tungkol sa pag-
gogobierno.
Polity n Pag gogobierao.
Polka-w-Polka.
Poll n-Padron listahan ng lahat ng tawo
sa isang lugar.
Pool-nllista ang lahat ng tawo sa isang
lugar.
Pollute v-Dumhan; pangitin: sirain.
Pollutionn Dumi; kabulukan; pagka
sira.
Poltroon-n-Tawong duag.
Poltroonery n Karuagan.
Poly gamy. n Pag aasawa sa marami.
Polyglot n Ang marunong sa maraming
wika.
Pomade Pomatum n Cosmetico.
Pommel-n Bukol.
Pommel V Paluio.
POR
291
POT
Pomp n Gayak; handa; kainaman: kari-
kitan.
Pompous-a Maganda; mainam; marikit.
Pond n Labak.
Ponder-v-Magwari: magisipisip.
Ponderous w Malaki mabigat.
Poinard w-Panaksak.
Pontiff n Ang papa.
Pantifical a-Nauukol sa papa.
Pontificate n-Kalagay an ng papa.
Pony w Kabayong munti.
Poodle n Asong munti at mahaba ang
buhok.
Pooh inter. Oroy.
Pooln-Labak.
Poop V Hampasin sa puit.
Poor a Mahirap nasalat; dukha; payat.
Pop-n-Putok soda.
Pop V Pumutok.
Pope n-Ang papa.
Popedom n Katungkulan ng papa.
Popery n Pananampalataya sa simbahan
Cat61ico.
Popgun n Pasiblang.
Popin jay-w-Loro; tawonp hambog.
Popish a Nauukol sa 6 tinuro ng papa.
Populace n-Manga tawo sa isong lu-
gar.
Popular a-NauukoI sa lahat ng tawo
bagay sa karamihan ng tawo.
Populate V Dumami ang mga tawo sa
isang lugar.
Population n-Manga tawo sa isang lu-
gar.
Po pulous-a-Matawo.
Porch n Sibi.
Porcine-a- Nauukol sa baboy.
Pore w-Kilabot
Pore w-Magaral: magisip.
Pork n Came ng baboy.
Porker-n Babov.
Porous a Buhaghag; mabutas.
Porpoise n-1 agong.
Port-n-Doongan; punduhan ng sasak-
yan.
Portable a-Makadadala.
Portage nPagdadala; halaga.
Portal-n-Pinto.
Portemonnaie-n-I alagyan ng salapi.
Portend v-Humula.
Portent-n-Hula: tanda.
Porter-n Utusan. kargador.
Porterage n Upa sa kargador.
Portfolio-n Lalagyan ng mga papeles.
Porthole n-Hutas sa gilid ng sasakyan.
Portiere n Tabing ng pinto.
Portion-w-Bahagi kapiraso.
Portion-v-Hiwalayin.
Portionless a Di mababahagi.
PortlyaMay katawan; mataba.
Portmanteau n Saco de noche.
Portrait-n Retrato; larawan.
Portrayv Gumawa nang larawan; say-
say in.
Portrayal n-Pagsasaysay.
Portress-n Babaying utusan.
Pose v-Ayusin. ilagay sa lugar.
Pose-n Kalagayan; tayo.
Poser n-Bugtong.
Positionn-Ilagay; lugar. tayo kalagayan.
Positive a 'iotoo. tama; walaug sala; tu-
nay.
Positive-w-Katotohanan; katunayan.
Possess t7-Magkaroon; kamtan; roagka-
mit.
Possession-n-Posession .
Poasessor-n-Ang mayari.
Possibility n Bisa: kaya.
Possible n Mangy ay ari.
Post n Haligi; tukod; correo.
Post-v Ilagay sa correo.
Postage n Bay ad sa correo.
Postage stamp-n-Sello.
Postal a-Nauukol sa correo.
Postdiluvial-v Pagkatapos ng panahon
ni Noah.
Postern Pahayag.
Posterior a Huli sa panahon; pagkata-
pos huli: sa likod.
Posteriors n-Bayawang ng hayop.
Posterity n-Inapo: lahi: kanunuan.
Postern-n-Pintuan sa likuran nang ba
hay.
Post haste-n-Kadalian .
Post man n-Ang namamahala sa correo.
Post markn-Tanda na nakalagay sa su.
lat ng malaman kung saan nanga-
ling.
Post master-n- Ang namamahala sa cor-
reo.
Postmeridian-a Sa hapon.
Post mortem a-Pagkanamatay.
Postoffice-n-Oficina ng correo.
Postpone-v Ilayo: ilipat; lipatin.
Postponement-n-Paglipat sa panahon.
Post script-n- Ang dugtong sa isang su-
lat.
Posture-n-Tayo.
Posy-w Bulaklak.
Potn-Palayok.
Potv-Isama.
Potash-n Sosa.
Potato wPapas.
Potency n-Kadakilaan: karilagan; ka-
pangyarihan; kayamanan.
Potent a Mayaman; dakila; makapang-
yayari: marilag.
Potentate n Hari: ang makapangyayari.
Potential-rt Nauukol sa kapangyarihan.
Pother-n-Gulo; kaguluhan..
PRE
292
PRE
Potion n Gamot. lagok.
Potter-n Magtatapayan
Potter t?-Gumawa ng tapayan.
Pottery 71 Paggawa ng mga tapayan.
Pouch n Supot malaking tian.
Pouch-v Ipamulsa ipunin.
Poultice n-Tapal
Poultice-v Itapa).
Poultry n Manga manok.
Pounce n-Hulvo; kuko ng ibon.
Ponce vHulihin.
Pound n-Libra.
Pound V Durugin bugbugin. dikdikin.
Pour-t? Ibuhos; ibulusok.
Pout t? Magtampo. ngumuso.
Pout n Nguso tampo.
Pouter n Ang nagtatampo.
Piiverty n Kasalatan; kahirapan dalita;
karukhaan.
Powder-nPulvo. alabok alikabok.
Powder V Dikdikin; durugin; budburin;
ligisin
Powern Kapangyarihan; kapal
Powerful a M.ilakaS' makapangyayari;
may kapal
Powerless a Mahina; walang kapang-
yarihan
Practicability nCadalian gumawa.
Practicable a Madaling gumawa gin-
hawa.
Practical a-Mangyari; madaling gumawa.
Practice n-Kasanayan; paggamit; sa
nay.
Practice-v Magsanay; gamitin.
Prairie n Lupang malaki at patag.
Praise-w-Pagpuri. paj?mamabal.
Praise-v Purihin; Mahalin.
Praiee worthy-a Dapat purihin.
Prance n Lundag; lakad.
Prance-v-Lumakad ng pahambog.
Prank -n-Biro; tukso.
Prank v Gumayak.
Prate v-Magsalita ng walang kabulu
ban.
Prate-n-Salita na walang kabuluhan.
Prattle-n Salita na walang kabulu
nan.
Prattle -2/ Magsalita parang bata.
Pray-v Magdasal lumuhog.
Prayern-Dasal luhog; panalangin; da-
ing
Prayer n Ang nagdadasal; towong ma
pagda^al.
Prayer book-w Librong dasalan.
Prayerful a Mapagdasal.
Preach v-Magsermon mangaral.
Preacher-n-Ang nag^esermon.
Preaching n Pagsesermon.
Prebend wUpa bayad.
Precarious-a May panganib.
Precaution n Ingat. kaingatan.
Precautional-a Maingat.
Precedes Mauna; umuna.
Precedence-n-K aunahan.
Precedent w Ang sinundan; halimbawa;
tularan
Precept n Utos; talunton.
Preceptress n-Eabaying nag uutow.
^Preceptor n Ang nag utos.
Preceptorial a Nauukol sa utos.
Precinct n Hario; nayon.
Precious-a-Mahal
Precipice n Kabnbuliran; saluysoy.
Precipitate V Biglain; dalidaliin; ibulu-
sok; isugba.
Precipitate a Bigia madali dalosdalos;
mabilis; matulin
Precipitation-n-Kadalian; kabiglaan.
Precipitousa Biglangbi^ia
Precise a May hanga tunay totoo.
Preclude-v Ifuera; ibukod; iwaksi.
Preclusion n Pagkabukod; pagkawaksi
Precocious a Mangahas
Precocity n Kapangahasan.
Preconcert * Magsalitaan.
Precoiicert-n Salitaan.
Precursive-a Mauna
Precursor n Mannnula.
Predecessorn-Ang hinalinhan.
Pretiial a-Malupa.
Predicable a Nauukol.
Predicament nKapuluhan ng isip.
Predicate v Magsj^bi
Predication nPagsasabi.
Predict v Humula; hulaan.
Prediction n H ula.
Predilection-w-Pa^'mamahal ng labis
Preeminence-n Kadakilaan karilagan.
Preeminent a Dakila mataas niarangal.
Preface w-Kasaysayan sa harapan ng
isang libro; tadhana, paunawa.
Prefer v-Mamili; pumili.
Preferencen-Kahiligan; kahilingan; ang
pinili
Preferment w-Kapilian; kahilingan.
Preferable a Dapat magalingin.
Prefiix n-Dugtong sa una.
Pregnancy n Kabuntisan.
Pregnant-a Buntis.
Prehension n Pagkuha pagdampot.
Prejudge-v Hatulan nang hindi pa inu
sisa.
Prejudgment n Paghatol ng hindi pa
inuusisa.
Prejudicial a Makasisira
PrelectionnSermon
Premature a Hindi pa panahon.
Prematurity n Kaagapan
Premeditate t? Mag wari 6 wari wariin
mun«.
PRE
293
PRI
Premeditation-n Bauta; wari.
Premier o-Uunang mabuti, niagaling
Premium-n Ganti; ganting palad; pabu-
ya; ganting loob.
Preparet^ Uumayak; gayakan: maghan-
da; ipaglaan.
Preparation n Gay ak; handa; pagban
dog.
Preparative n Gayak handa.
Preparatory a Nakagayak.
Prepay vMagbayad inuna.
Prepayment n-Pagbabayad ng hindi pa
yari.
Preponderate r Bumigat sa iba.
Prepositive a Nakalagay sa una.
repossessing a Magandang loob: ma-
pagpapahalina.
Preposteriousa Hindi tama; hambog.
rerogative w-Katowiran.
Presage n Hula.
Prescribe-v Maarsabi; gumamot.
Prescription n Gamot.
Presence n-Paharap harap.
Present-a Nakaharap; sa harap.
Present-n-Ginaldo bigay; salubong bi-
yaya: regalo.
Present-v-Magbigay; i bigay magbigay
ng ginaldo ipagkilala; iharap.
Presentiment n Hinala.
Presently-a<iv. Bago maya may a; pag-
daka.
Preservation-n Laon tagal.
Preserve v Bantayin gumawa ng con-
servas.
Preserves w-Concervas.
Preside v Mamuno; mamahala.
Presidency-n Kalagayang presidente.
President w- Presidente
Presidential a Nauukol sa presidente.
Presidentship W-. atung kulang presi-
dente.
Press-v Hapitin. higpitan ipitin; pili
tin
Press-n Hapitan
Pressing-a Kailangan .
Pressure n Hapit; kadalian; kakailangan.
Presume-i'-Sumapantaha;magsapantaha.
Presumption w Sapantaha; hinala. 'bin-
tang; kabambugan kahanginan.
Presumptive a Marahil.
Presumptuous a Hambog palalo.
Presuppose v Hakain.
Presupposition n Haka.
Pretend v-Magkonowari; magbalobalo.
Pretense Pretence w Dahilan. pagkoko-
nowari: sapantaha.
Pretension n-Dahilan. katowiran
Pretentious a Hambog mayabang.
Preterit a Nakoraan; nangyari na.
Pretermit v-Laktawin; maiwan.
Pretext n Dahilan; katowiran.
Pretty a Maganda; marikit; main am.
Prevail v Pilitin; pumilit supilin mag
kamit; kamtan; magkaroon
Prevailing-a Malakas karaniwan.
Prevalence» Kalakasan.
Prevalent a Karaniwan: malakas.
prevaricate v Magsinungaling.
prevarication n Kasinungalingan.
prevaricator n Tawong sinungaling, •
prevent V Sowain abalahi; pigilin.
prevention n Pagpigil; abala.
preventive n Abala.
previous a Nauna.
prey n Ang ninakaw.
prey v Nakawin.
Price » Halaga.
Price i^ Halagahan.
Priceless-a Mahal na lubha.
Prick-n Duro.
Prick vDuruin.
Prickle-n Hapdi.
Prickle v Humapdi.
Prickle a-Mahapdi '
Prickly heat-w Bungang araw.
Pride n-Kapalaluan kahambugan. ka
tampalasan. kayabangan.
Pride-v Maghambog. magmayabang.
Priest n Pari.
Prig n Tawong mangahas.
Prig V Umitim umumit.
Prigish a Hambog; palalo; mayabang. -
Prim-a Ayos husay. mahusay.
Primary a-Primero naunang.
Primate n Arzobispo.
PrimeaUnang mainam.
Primer n Cartilla.
Primevial-a Naunang nauukol saunang
panahon.
Primitive a Nauukol sa kaunahan.
Prince-n Principe anak ng har».
Princess-M Princessa anak ng hari.
Princely a Parang principe. dakilang-
dakila.
Principal a-Unang: totoong tunay: ma
ginoo.
Principal n Puno. .
PrincipalitywKalagayang principe.
Principally-a-Lalonglalo.
Principle wPamula. pinagbuhatan pa-
raan pinagmulaan.
PrintvMaelimbag ikintal kintalin.
Print n-Bakas limbag; guhit.
Printing w-Paglimbag.
Prior a-Nauna.
Prison n-Bilango, kalabuso.
Prison r-Kulungin ilagay sa bilango;
ibilango.
Prisoner-n Preso.
P ri vate-o-Nagiisa.
PRO
294
PRO
Privacyn-Kaisahan; pagkaisa.
Private-fi Sundalong ultimo.
Privateer n ii^asakyan ng tulisan dagat.
Privatioii-n Kakailangan; kahirapan.
Privilege-n Pahiotnlot; kapapiotnlntan;
tulot
Privilege-t? Ipahintolot.
Privy a Nanukol sa iang tawo lamang;
lihim hiodi hayag.
Prize n Gantiog palad; pabuha.
Prike-r- Halagahan
Probable adv. Marahil.
Probably-o/iT/.-Marahil.
Probate-n Katibayan ng testamento.
Probations Tikhim; kasanayan; snbok.
Prober Usipain; siyasatin.
Probity n-K atapatan ng loob.
Problem n Knenta.
Problemati<»-a Nauukol sa kuenta.
Probosis n Hong ng hayop.
Proceed r-Sumulong; magtuloy; buma
long: bumukal.
Proceedings n-Gawa; batol.
Proceeds-w Tnbo; pinagbilan.
Proctss-n-Paraan; gawa.
Procession-n-Procession .
Proclaim v-Tawagin: tumawag. ipaha-
yag. ihayag ipatalastas.
Proclamation w Pabayag; tawag; utos.
Proclivity-n Kahilingan; kahilingan.
Procrastinate r Ipagluatin.
Procrastination-n-Kaluatan; katagalan .
Procambent a Nakadapa
Procuration n Pagkamit: pagkakamtan.
Procure v Magkamit; isamsam; magka
roon: damahin.
Procurement-n Pagkamtan; pagkamit;
pa^rsamsam.
Prodigal a Burara
Prodigaln-Tawong burara.
Prodigality- w- Pagkaburara.
Prodigious-a Malaki na totoo; Inbhang;
malaki.
Produce v-Gumawa; gawin; kathain;
magkaroon; mamanga.
Produce n Ang inani.
Product nBunga; anomang bagay na
yari.
Production n Pagaggawa; gawa.
Productive a Mataba.
Profanation nPagpaslang; kapaslangan.
Profane a Band ay: manunungayaw.
Profane vPaslangin; tungayawin.
Profanity-w-Pagtutungayaw; kapas
langan.
Profess V Magsabi: ipahayag.
Profession-n-Katungkulan.
Professional a Sanay na lubha.
Prof essorn- Professor.
Proffer-vlabot; ialok; iaiay.
Proffer n-Alok: balak.
Proficiencyn-Kasanayan: Inta; kara
nungan.
Proficient-a Marunong sanay
Proficient-fi-Tawong mamnong at sa-
nay.
Profile n Larawan; retrato.
Profit-n-Pakinabang; tubo.
Profit t/ Tnmubo pakinabangtn: maki-
nabang
Prof itable-a May pakinabang; matubo;
bagay akma: pakinabangan: mabuti.
Profitless a Walang tubo 6 pakina-
bang.
Profligacy n-Kasamaan; kssiraan.
Profiigate-a Masama. bamak. mahalay;
walang hiya.
Profound a Malalim.
Profoundness-n Lalim.
Profundity n-Kalaliman: lalim.
Profuse a Sagana: marami.
Prof nsen ess Profusion n-Kasaganaan:
karamihan.
Progenitor n-Nuno; kanunuan.
Progeny n Angkan: labi; kamaganakan.
Prognostic n Tanda hula.
Prognosticate i/Humula; bulaan.
Prognostication-n-Paghula.
Program- Programme n Babala sa madia.
Progress n Pagbuti. pagsulong. kaga-
lingan.
Progression n- Pagsulong: galing.
Progressive-n Magpasulong; mabubuti.
Prohibit v Magbawal; ipagbawal sowa-
yin.
Prohibiton-n Pagbawal; pagsoway.
Project n- Bala balak; akala; anyo.
Project I/ Bumalak; akalain.
Projectile n- Bala ng kanyon.
Projection n Liko.
Prolific a- Mamunga.
Prolix a Matagal;malaon: maluat; bagal;
mabagal.
Prolixity Prolixness n Katagalan; kalua-
tan: kabagalan.
Prolocutor n Taga pamagitan.
Prolong-t/ Tumagal; itagal: luatan; hu-
maba.
Prolongation 7»-Kaluatan. katagalan ;pag-
tatagal: pagluluat.
Promenade n-Pasialan.
Promenade v-Magpasial .
Prominence Prominency -nKadakilaan;
karilagan; kaginoohan.
Prominent a Dakila: marangal: mataas:
baritog; bunyi.
Promiscuous-rt Walang ayos; lialohalo
hindi mahusav.
Promise n pangako tipan: salitaan.
Promise v-Mangangako; ipangako.
PRO
295
PRO
Promontory-n Lupang mataas at maki-
tid.
Promote v-Ipataas: umabuloy.
Promotion-n-l agpataas abuloy.
Prompt a Maliksi; matulin; masipag;
nakagayak nakahanda.
Prompt V Ibuho. isurot sa isip.
Premptitude 1 romptness -n- Kaliksihan;
katulinan: kasipagan
Prone-a-Nadapa; nakadapa
Pronominal a Nauukol sa pronombre.
Prong-n-Dulong matulis.
Pronoun-n- Pronombre.
Pronounce v Wikain; Magsabi; sabihin.
Pronunciamento n-Pahayag: paunawa.
Pronunciation nKasaysayan; pagsasa
laysay.
Proof n Katotobanan; katunayan.
Prop» Tukod; tungkod; abuloy.
Prop V Ttukod tungkod; umabuloy.
Propagate v Maghasik; niagpunla; para-
mihin.
Propagation n-Pagsulong; paghasik.
Propensity nKagawian 6 kahilingan ng
loob.
Proper.a Akma bagay; dapat; karampa
tan maakma; nararapat.
Property -n-Lu pa; ari: kayamanan.
Prophecy «Hula.
Prophesy v Humula: hulaan.
Prophet n Manghuhula: mago.
Prohetic a Nauukol sa hula.
Propitious-a Nakahawak.
Propitiate-z;- Patahimikin ; pahimpilin.
'Proportion-n Ayos.
Proportion-v Ayusin; hatiin; hiwala
yin.
Proportional-a-Masiya matamttman.
Proportional n Kasiyahan katamtaman.
Propose-v Bumalak; ibalak, magturing;
ialok.
Proposal n Balak: turing.
Proposition-n-Turing baiak.
Propound-v-Ialok; magsaysay.
Proprietorn-Ang mayari.
Proprietress-w Aang may ari babayi.
Prepriety-nKahusayan; kaayusan; ayos
Propulsion-n Pagsulong tulak.
Propulsive a Pasulong.
Proscribe-t? Bintangin: ihulog sa in-
fierno; magbigay sala.
Proscription-n-Bintang; pagbibigay sala.
Prose-w Karaniwang sulat.
Prosecute v-Ihabla .
Prosecution n Paghabla; Bagong bin-
yagan.
Prosecutorn-Ang naghahabla.
Prospect-n-Tanawan; tingin.
Ptdspecta Usisain: tumingin. ,
Prospection w-Paguusisa.
Prospect U8-n Plan o .
Prosper-i'-Gumaling; guminhawa.
Prosperity-Tt Kaginha^ahan; galing; ka-
galingan. ka^alan ng damdam.
Prosperous a Magaling masaya; mabuti
Prostitutet; Magputa; magpatutot.
Prostitute n Hitad: puta: patntot.
Prostitution-n Paghihitad: pagpuputa.
Prostrate a Tib ay a: nakahiga.
Prostrate v-Ihiga; itihaya; baliktarin.
Prostration n Pagtitihaya; kaUingkuian;
kopanglawan*
Protasis n-Patnugot pnnong aral.
Protect V Ika long; kupkopin tulungin;
tumanhilik; ipaglaban; bantayin; ipag-
sangalang; mavtangol.
Protection-n Kupkop. tulong andukha;
ingat; bantay.
Protectorn Taga tangol pintakarsi; taga
kalong.
Protege-n Tawong na sa kapangyarihan
ng iba.
Protest v-Dumaing, lumabau.
Protest n Daing; paglaban.
Protestant-o-Protestante.
Protestant n-Protestante.
Protestation n Daing.
Protomartyr-n Kaunaunahan martir.
Protract v Humaba; magluat. luatan;
tumagal.
Protractedn-Maluat: matagal.
Protraction-n Luat. haba; kahabaan; ka-
luatan tagal.
Prctrude v Sumipot; lumitaw; ilabas.
Protuberance n Liko; bukol.
Protuberant a Li taw: nakabukol.
Pro tu berate v-Mamaga; bumukoL
Protuberation-nPamamaga; bukol.
Proud a Palalo; hambog mayabang.
Prove V Da ma hi n; siyasatin; ibigay ang
katotobanan.
Provender n-Pagkain ng hayop.
Proverb V Talinhaga; halimbawa: kasa-
hihan kawikaan; kamkaan: patnugot.
Proverbial a-Nauukol sa talinhaga.
Provide v-Ibigay ang kailangan; tumu-
long bigyan ng kailangan.
Provided conj Kung sakali.
Providence n Gayak; bandog: handa.
Provident a Nakagayak; nakahanda.
Province w-Hukuman: lalawigan.
Provincial a Nauukol sa hukuman 6 sa
lalawigan.
Pravision n Paghanda; paggayak; manga
pagkain.
Provision-v-Bumili ang manga pag
kain.
Provisional a,Hangang hindi: interino.
.Proviso n Condition: salitaan.
Provocation wDahilan katowiran sul-sol
PUL
296
PRU
Provoke v-Hmnamon; hamnnin yamii-
tiD; magsalsol; pagalitin. udyok.
Prow n Dalo ng sasakjan.
Prowess n Lakas kalakasan.
Prowl V GamapaDg
Proximate a Kalapit malapit kasunod.
Proximity n Kalapitan pagkastindo.
Proximo-n Ang baang daratin?.
Prudence n Kabaitan bait: dunong; ka
ranimgaD toto: binahon; kabanaya
ran tompak, taros: katalinnhan.
Prudent a Mabinahon. mabait; mam
nong matampak maalam; bibasa;
matalino maingat tabimik hiroan-
biman.
Prudential a Marnnong nangaling sa ka-
mnnngan; mabait
Prune r Put I in ang manga sanga nang
kabov.
Pry-r Madiwaras nsi^ain magnsisainiag-
diwara itaas.
Pry n Fanghuit; kadiwaraan.
Prying a Madiwara.
Psalm nSalm*» kantang naunkol sa
P D
Psalmist n Ang somulat ng mga kan
tang nauukol sa P. Dios
Pseudonym-!» Ngalan na bindi totoo
Pshaw inter. Oroy ba
Psyche-n Kaluluwa. isip
Psycbic Psychical a Naunkol sa kalolo-
wa.
Public a Alam ng madia; hayag; kara-
niwan.
Public-n Madia
Publicity-n Pagkaka alam nang madia;
alam hayag.
Publican nManiningil. mayari nang
hotel.
Publication I» Pag limbag; tawag sa
madia.
Publish v-Tpahayag: ipala^tas ilathala;
ikalai
Pucker n Nguso.
Pucker r Ngumnso
Puddle n Labak.
Puddle tr-Lumabak.
Pudgy a Pandak at mataba.
Puerile-a Parang bata.
Puerility n Kalagaysng bata.
Puff-n Ihip ng hangin.
Puff V TTmihip; mamanas.
Pug-r-Tasakin ng pusali.
Pugilism n Snntukan.
Pugnaceous a Mapagbasagulo.
Pugnose n-Ilong masapad.
Pole-t; Sumiap.
Pnke V Snmnka: magsuka.
Pull 17 Batakin; bumatak; biwasin. bu
miwas hilahin: bumila.
Pulln Batak hila; biwas.
Pullet -n-Manok.
Pulley n Kaiooey.
Pnlmonic-F'almonarya-Naunkol sa baga.
Polmonic 1» Gamot sa baga.
Pulpit n Fuipito: altar.
Pulsate r Fumukpok; tumibok: knmaba.
Pulsation n-E ukpok: tibok; kaba.
Pulse-n-Pulso.
Pulse-i^-Fumnlso.
Pulverization n Fagdurog; dikdikan.
Pulverize r Dnmgin; dikdikin.
Pump n Bomba
Pun n Bugtong tukso.
Punch n Suntok; surot.
Punch V Suntukiu: sumuntok; bndlo-
ngin.
Puncheon n Pangbutas.
Punctual a Bagay. maagap; maliksi.
Punctuality nKaganapan; kaliksihan:
kadalian.
Puncture n Butas.
Puncture-v Butasin.
Pnngency n Kasaklapan kapaitan.
Pungent a Masaklap mapait.
Punish r Farnsahin: hampasin.
Punishable a Papat parusahin.
Punishment n Parusa; dusa
Punstern Tawong mapagbiro.
Puny a Mahina at munti.
Pup I» Tuta.
Pupil-11-Ang nag aaral.
Pupilage-n*Kalagayang nag aaral.
Puppet n Muneka.
Puppy-» Tuta.
Puppy ish-a-Farang tuta; mapootin.
Pur-r Sumiap.
Pur-n-Siap.
Pur blind a Balangaw.
Purchase vBumili mamili.
Purchase n Ang pinamili.
Pure a Dalisay; malinis banal; wagas;
walang halo; tapat ang loob.
Purgation It- Pagpurga.
Purgative a Makapagpurga.
Pu rgat i ve I»- Purga.
Purgatory-n-Purgatorio.
Purgatory-a-Nauukol sa porgatorio.
Purge r-Furgahin
Punre^ii-Purga.
Purificationn-Paglilinis; kalinisan
Purify -rLinisin; dalisayin: kintalin.
Purity II Kalinisan kadalisayan: kama*
halan: kapurihan; puri.
Purl I» Borlas.
Purl r-Ilagay ang borlas
Purlieu n Lugar na malapit.
Purlin-n-Anoman.
Purloin r Umitin umumit: nakawin
magnakaw.
QUA
297
QUE
Purple n Purpura.
Purportn-Kahulugan .
Purport vMagbigay kahulugaii
Purpose n-Akala: kahulugan tungo.
Purpose z/Akalain magbigay kahulugan.
Purr-t^Ngumiaw.
Parse n Bulea bulsikot.
Purse-v Ngumuso
Parse proud a Hambog dahil sa kaya-
maiian
Pursuance n Pagkasnnod.
Pursuant a-Ayon.
Pursuer Habulin; buraabol.
Pursuit n-Paghabol.
Pursy a Mataba at niaikli ang hininga.
Purulent-a May nana.
Purvey v lalok: maglako magtinda.
Purviewn Katawau ng isang larawan
kapangyarihan.
Pus n Nana; kabulukan ng sugat.
Push-v Tumulak; itulak tulakin.
Push n Tulak untog.
Pusillanimity n Karuagan.
Pnsillanimous a Duag <luDgo.
Puss Pussy-n Pusa; kuting.
Pustule-w-Butlig.
Pustural-a-Mabutlig.
Putvllagay: maglagay; lagyan ihagis.
Put n Hagis.
Putative a Nabalita.
Put off r Ilayo.
Put out -Ilabas palabasin.
Putrefy -V Bumulok mabulok.
Putrid-a Bulok mabulok.
Putridity Putridness-n KabuJukan.
Puzzle n Basagulo; bugtong.
Puzzle-v Magbugtong.
Pygmy-w Unano.
Pygmy a Muntingmunti; unano.
Pyjama-n Carsoncillos.
Pyriform a Hitsurang peras.
Pyrotechnics-w Paggawa at paggamit
ang kuetes
Pythoji n Sawa.
Q;
Quack n lyak ng itik 6 bibi.
Quack n Mangagaraot na hindi nag aral.
Quack v Umiyak ang itik 6 bibi.
Quadragesi man- Koresma.
Quadragesimal-a Nauukol sa koresmang
mahaba.
Quadrangle n Anomang bagay na may
apat na sulok 6 panulukan.
Quadrate a Parisukat
Quadrate-w Parisukat.
Quadratic a Nauukol sa parisukat.
Quadrennial a Mangyayari minsan sa
balang apat na taon.
Quadrilateral fit May apat no, gilid at
apat na panulukan.
Quadrilateral n Anomang bagay na may
apat na gilid.
Quadrille n Rigodon.
Quadrillicn-n-Isangyutangangawangaw.
Quadruped-n-Hayop na may apat na
paa
Quadruped a May apat na paa.
Quadruple-a Aapat na duble.
Quadruple n Ang apat na duble.
Quadruple t'-Uublihin ng makaapat.
Quaere f-Magtanong; tanungin.
Quaff-r Uminom ng ntarami.
Quagmire w-Lablab; lawak.
Quaggy a-Malablab.
Quail 2/-Manginginig.
Quail nPugo
Quaint rt Di karaniwan; iba.
Quake r Manginig; uminig.
Quake n Inig; galaw
Qualification-n-}'ag abot sa grado.
Qualify-r-Umabot sa grado
Quality n Kalidad.
Qualm-n Kahinaan agam agam na loob
Qualmish-aMasakit ang sikmura.
Quandary n Agam agam ng loob kagu-
luhan ng isip.
Qi|antity-n-Karamiban; dami.
Quarantine n Kuarentenas.
Quarrel w Basagulo; talc usap.
Quarrel- V Mag basagulo; makipagtalo:
mag usap.
Quarrelsome a Mapag basagulo; palaa
way.
Quarryn Pinaghukayan ng bato.
Quarry v Magbukay: mag tibag.
Quart n Takal na may dalawang gatang
ang laman.
Quarter-n-Kahati ikaapat; na bahsgi:
luat ng tatlong buan.
Quarter V A patin.
Quarterly-a- Balang tatlong buan
Quash V Hum impil; lumubay; durugin;
inisin.
Quaver V Uminig; maningning.
Quaver-n Inig; ningning
Quay-n-Muella.
Quean n Babayi: batang babayi.
Queasy a Masakit ang sikmura maki-
litiin.
Queen-?i Haring babayi.
Queenly a Bagay sa haring babavi*
RAD
298
RAI
Queen consort-n-Asawa ng hari.
Queen do wager-n Bao ng hari.
Queen mother n Ina ng hari.
Queen regent n-Haring babayi.
Queer-a Hindi karaniwan iba.
Queer-n Kuarcang masama.
Quell t^Tahimikin; supilin.
Quench v-Patayin ang apoy 6 sunog.
Querist n Ang nagtatanong.
Query n-Tanong.
Query v Magtanong tanungin.
Quest*n Hanap; paghanap.
Question n Tanong.
Question v-Magtanung itanong.
Questionable-a-Falso; hindi totoong ma
linis 6 mahusay.
Questionless a Malinis; totoo; tunay; da-
lisay; mahusay.
Queue n Buhok ng insik.
Quibble n-Kailagan sa tanong.
Quibble v Umilag »a tanong.
Quick a Matulin; maliksi; maagap.
Quick-o^tt^.-Madali.
Quicken v'Tumulin; magmadali.
Quick lime n-Apog.
Quick silver- Azogue.
Quid n Pirasong mascada.
Quiescent a Tahimik; walang kibo.
Quiet-aTahimik walang gulo; mabini;
mabait mahinahon.
Quiet-n- Katahimikan ; pagpapahinga;
kapahingahan.
Quiet yTahimikin; magpahinga.
Quietude Quietness-n-Katahimikan; pag-
papahinga.
Quill-w Puno ng balahibo ng ibon.
Quilt n Kuniot.
Quilt vMagkumot.
Quinine-n- inina.
Quinquangesima a Ikalimangpuo
Quinquangular-a-Maylimangpanulukan.
Quinquennial a Mangyayari minsan 8a
balang limang taon.
Quinsy-n Sakit ng lalamunan
Quintain Kintal; isangdaan libra.
Quintuple a-Dinuble ng makalima.
Quip w Uyam; alibugha.
Quip-v Magalibugha.
Quire-n Dalawangpuo at apat na dahon
ng papel.
Quirk-^Kilos.
QuitvMaiwan; umalis patawarin; ba-
yaran.
Quite adv. Lubos puspos.
Quiltance-w Kabayaran.
Quiver-n-Lalagyan ng palaso.
Quiver 2/-Uminig.
Quiz 2/ Magbugtong.
Quiz-n Bugtong /
Quondam a Dating; uuang.
Quota n-Bapagi parte.
Quote vSabihin ang sinabi ng iba.
Quoth V. imp. Sinabi. winika.
Quotidian a-Mangyayari sa arawaraw.
Rabbit-w Conejo.
Rabble-n-Bunton ng tawo
Rabid a-Maulol ulol. sira ang isip.
Race-n Hinlog: lahi. pareja; takbuhan.
Race n Tumakbo; magpareja.
Racer-n Ang tumakbo; mananakbo
Raceme w-Piling 6 buig ng bunga 6
balaklak.
Racinessn-Lasa.
Rackn-Lalagyan ng pagkain ng hayop;
kakanan ng hayop; kasiraan.
Rackv-Ilagay sa kakanan.
Rack V Lumakad na matulin; banatiu:
pahirapan.
Racket n- Gulo; kaingayan; ingay.
Rackety a-Maingay; magulo.
Racy-a-Malasa sariwa.
Radial-a-Nauukol sa kagitnaan.
Radiance nNingning: kintab, kakinta-
ban; kisap: kislap.
Radiant-a-Maningnig; makintab; maki-
sap.
Radiate-rKumislap; kumisap.
Radiate-a Maningning; makislap; maki
sap
Radical a Nauukol sa ugat 6 sa pinag-
mulaan.
Radical-n-Dating salita.
Radically-a^iv. Buhat sa pinagmulaan.
Radicate v-Magtanim.
Radicel-n-Munting ugat.
Radieh n Labanos.
Radius n Layo magbuhat ang gitna han-
gang sa gilid ng bilog.
Radix-n Pinagmulaan.
Raffle n Rifa.
Raffle V Parifahin.
Raft-n-Balsa
Raft-v Magbalsa.
Rafter n Balsero.
Rag-n-Basahan; gulanit.
Ragged a-Punit punit; punit.
Rage n Qalit; kagalitan; kapootan.
Rage r-Magalit
Rail w Railes; barandilias; gabay.
Rail V Magalibugha; uyamin; laitin.
RAN
299
RAT
liailing n Bakuran; bakod.
Railer-n-Tawong tampalasan
Railleryn Katampalasanan; alibugha.
Rail way Railroad n-Tren.
Raiment n amit.
Rain n Ulan
Rain-v Umulan; umunos.
Rain bow-w-Bahaghari.
Rainy a Maiilan.
Raise v-Itaas; baliiisin: buhatin bunnu
hat umalsa damputin: ibangon;
itayo
Raisiu n Pasas.
Rajah n Hari sa Persia.
Rake n Pangkalaykay; pangalaykay.
Rake v-Maykalav kay kalaykayin.
Rally n- Katipunan
R illy V Mngtipon.
RamnTnpang lalaki.
Ram-v Umpugin untugin.
Ramble w Lakad na walang tuntungan.
Ramble-r-Lumakadnawalangtuntungan.
Ramification n Pagsasanga.
Ramify v Magsanga hiwalayin.
Rammish a Malansa malibog.
Ramose Ramous a-Masanga may mara-
ming sanga.
Ramp V Lnmundag maglaro.
Ramp n Lnndag; lukso.
Rampage-n Kaharotan.
Ram pan cy-n Kaharotan.
Rampant-a-Maharot; malikot na totoo.
Rampart n-Kuta
Rampart v^awin ang kuta.
Ram rod n-Baketa.
Ran V. imp- Natakbo; tumakbo.
Ranch w- Hacienda.
Ranch man-n-Ang mayari ng hacienda.
Rsnchero-n Nagpapastol; ang tumitira
sa hacienda.
Rancho n-Rahay ng manga nagpapastol.
Rancid a Malansa.
Rancidity Rancidness-n-Lansa.
Rancorn Galit tanim; na loob; poot.
Rancorous a Magalit: nagagalit; mapag-
tanim na loob.
Random n Kilos na walang ayos.
Random a Pagnlogulo walang ayos.
Rang V. imp -Tumugtog; tinugtog.
Range w Faludtod; hilera tayo.
Range-vHilerahin: ituludtud
Rangern Tawong mapaglakad: ang na-
mamahala sa liipa ng gobierno.
Rank w-Lagay; kalagayan; dangal: pag-
kaginoo.
Rank V Ilagay sa carampatang lugar.
Rank a-Melansa lipas; luma; laon; ma-
bulok.
Rankle-v Maging malit maginit.
Ransack-r-Hanapin ng pilit.
Ransom n Pagtubos; kuartang ibinayap
sa pagtubos.
Ransom v Tubusin tumubos.
Rant vMagsalita ng kaululan.
Rant n Tawong ulol; tawong hambog.
Rap-n-Tugtog; tuktok.'
Rap V Tumuktok tumugtog.
Rapacious a Mahiling sa pagnakaw; ma-
sakim-
Repacity Rapaciousness-n Kahilingansa
pagnakaw; kasakiman.
Rape V Gahisin; agawin ang babayi;
umagaw sa babayi. puersahin ang ba-
bayi.
Rape-n-Paggahis; pagpupuersa. pagagaw
ng babayi.
Rapid a Mabilis matulin. v
Rapid-n Agos na matulin.
Rapidity Rapidness-n-Katulinan; bilis;
kaliksihan
Rapier n Sable; sandata.
Rapist n- Ang pumuersa sa babayi.
Rapt V. imp. & p. ^.Inagaw; umagaw.
Rapt a Inagaw.
Rapture-n-Kawilian; kagustuhan.
Rapturous a Mawili: makagusto.
Rare a Bihira: bugtong; madalang; hilaw.
Rarefaction-n Kalabnawan.
Rarefy r-Labnawin; lumabnaw: buhag-
hagin dumalang.
Rarity-n-Kadalangan; kalabnawan; pag-
kabugtong.
Rascal-n-Tawong masama; saragate.
Rascal a Masama malikot.
Rascal-a-Masama hamak: taksil.
Rascally n Kasuitikan: kataksilan.
Rase V Burahin; pantayin.
Rash a Bigla magaspang.
Ra^h w-Tigdas.
Rashern Hiwa na manipis ng tosino.
Raspn Kikil na magaspang.
Rasp V Kikiling; kumikil.
Rasure-n-Kaburahan: pagpapantay.
Rat n-Da gang malaki.
Rate V Tasahan; halagahan.
Ratew Tulin halaga.
Rather ckiv.-B ago; gusto pa;
Ratificationn Katibayan; tibayan.
Ratify-v-Tibayin pumayag; umayon.
Ration-w Kaukulan ng isang bagay sa
iba.
Ration n Pagkain; rasion.
Rational-a-May isip: mabait.
Rationalitv-w Katowiran; dahilan.
Rationally acfv. -Ayos sa katowiran.
Rattann Yentok.
Ratten v Nakawin ang kasangkapan.
Rattlen-Kalatog; kalog pangkalog.
Rattle-v Kumalatog; kalogin; kumalog.
Rattoon-n Supling ng tub6.
REA
3f)0
REC
Rattoonr Samupliog.
Ravage n-Kasiraan: paggigiba.
Ravage r-Gibain nakawin; sirain.
Ravager n Maninira
Rave r Mas ira ang isip Magsalita ng
kaulalan magbaliw.
RaveI-p-3ianucnot
Raven-Fi-Wak awak.
Raven a Maitim
Ravea-r-Agawin: amagaw.
Ravenous-a-Matakaw
Ravenous uess n Katakawan.
Ravine-n Saluysoy; snngoy; barin.
Ravish v-Agawin; puersahin gahisiii.
Ravishern Ang amagaw sa isang ba-
bavi.
Ravishment n Pagagaw sa isang babayi.
mamnmnersa.
Raw a Hilaw; sariwa
Raw boned-a-Pavat.
Raw hide n Latigo ng katad.
Ray n Sinag
Rayless a Walang sinag madilim.
Raze-v-Lipulin gibain burabin.
Razor-n Labasa.
Razure n-Pag gigiba. kalipulan
Reach r L'mabot; abiitin dumating; tlai-
nin, tamuhin iabot magkamit
Reach n-Abot: dipa.
React t'Kumilos uli.
Read-r Bumasa: basahin.
Read v imp. ^ p p ^akabasa;, binasa.
Readable a-Makababasa.
Reading n-l agbas a.
Reader-n Ang bumasa.
Readily ad. Maagap madali nakahanda.
Ready a Mssipag: matalos.-matulin.maa
gap natatalaga.
Ready a^. Maagap; madali; nakahanda.
Ready-made a Yari na.
Real a Tunav totoo
Realitv n-Katotohanan; katiinavan.
Realize vTotohanin; tumubo
Realization n Pagkatoto pangyayari.
Real Ivadr. -Totoo ba; tunav kava.
Realm nKaharian.
Realty n Haring lupa.
Reamn-Bagkis ng papel na may apat
na daan at walong puong dahon.
Ream r-Palakihin ang butas
Reanimate-v Magpalakas. buhayin.
Reannex v-ldugtong uli
Reap-v Gapasin; gumapas; magani.
Reaper n Mangagapas
Reaping hook-w Lilik
Reappear-vLumitaw 6 sumipot uli
Reappearance nPaglitaw 6 pagsipot
muli.
Rear-n Likod; likuran.
Rear a Huling; likod;
Rear-rltaas magalaga palakihin.
Rear guanin Ban Uy sa hnli.
Rear ward n Bantay sa hnli.
Rear ward adv Sa gawing hnli.
Reason n Katowiran;dahilan:akala isip.
katha;
Reason-r Magisip isipin; magakala.
maugatowiran akaiain magsalita
Reasonable a Akma; lama sa katowiran.
Reasoning n Fangangatowiran
Reassure n Magpangako uli.
Revel n Ang Inmalaban sa sarili niyang.
baadila.
Rebel v-Lumaban sa sariling bandiln.
Rebellion ff Pag alsa. yag laban sa sa-
riling bandila.
Rebellious a Sowail; malabag.
Rebound-r I'mudloi lumukso
Rebuff N Pigil tangi pagkaayaw.
Rebuff r-Tacgihan; tumangi;' pigil in
umavaw.
•
Rebuild r Magtayo uli; itayo ng pani-
bagu
Rebuke r-} arusahan pasiyahan.
Rebus fiBugtong
Rebut V Lumaban; sumalangsang
Recall r Baguhin bawiin: tawagin.
Recant «'-Magkaila: talikuran tuinalikod.
Recantation-n Kaila; pagtatalikuran.
Recapture r Bawiin ang manga saiidatny
masanisam ng kalaban.
Recede r Umurong bumaba.
Receipt-w Recibo; pagtangap.
Receipt r Magbigay ang recibo.
Receivable a Opat tangapin.
Receive r-Tangapin tumangap suma
hod; sahuran
Receiver ?i Taga taiigap.
Recency n Kasariwaan; pagkabago.
Recent a Bago; sariwa.
Recent ness n Pagkago
Receptacle w Kasangkapan panahod.
Reception nPagtangap.
Receptivea Nauukol sa pagtangap.
Recess n Recreo; pagpahinga.
Recess r-Bdagpahinga.
Recession ?iPagurong; pagsasauli.
Recipe n-Kasulatan tungkol sa pagga
wa ng an Oman.
Recipient 7jTaga tangap: ang tumangap.
Recipient a Matatangapin.
Reciprocal a-Nauukol sa kapwa.
Reciprocate r Hutnalili; mankol sa ka
pwa. tumangap at magbigay.
Reciprocation n Paghahalili
Reciter-Savsavin; sabihin.
Recital-w Kasabihan pagsalaysay.
Recitation wPagsalaysay.
Reck-?'-Magingat; mamahala; maukol.
Reckless a Walang ingat; pabaya.
REC
Heckon v-Magkaenta; biimilaug.
Reckoning n Pa^kuenta kabilangan.
Reclaim v-Kunin uli.
Reclines Humilig suniandal.
Recluse a Kinulong na kusa.
RecUisew-l awong ayaw sumama ea ka
pwa niya.
Recognition n Pagkikilala: pagkak^ba-
lata
Recognisable a Makikilala.
Recognizee Makilala; halatain; kilalanin;
tantuin
Recoil V Umurong umudlot.
Recoil n-Urong udlot.
Recollect v Tandaan; alalahanin.
Re collect V Singilin uli.
Recollection n Alaala: pag aalaala.
Recommence v-Masimula uli.
Recommend-r-Ipagbilin; ipagmasakit
Recommendation n Pagbilin tagobilin.
Recommit-r-Gawin muli; sumala uli.
Recompense nBayad; ganti pala; upa.
Recompense v Bayaran upahan; mag-
bayad; gantihin
Recompose-r-Gawin muli.
Reconcile v Magkasundo: papagkasun
duin.
Reconciliation-Tt-Pagkakasundo.
Recondite-a Kakatago.
Reconnoisance n Paguusisa siyasat
Reconnoiter-v-Magusisa; usisain. subu
kin: manubok.
Reconsider-v Isiping muli.
R^construct-i; Magtayo muli. itayo ng
panibago.
Reconstruction wPagtatayo ng pani-
bago.
Record-v-Tandain lumkalin; bangitin.
Record-n-1 andaan .
Recount v-Bilangin uli.
Recount n-Muling pagbilang.
Recourse n Kasakdalan; pagdulog; pag-
gamit
Recover-v-Bawiin; bumawi; magkamit
uli.
Recoverable a Makababawi.
Recovery w-Fagkabawi; paggaling.
Recreancy n Karuagan kapalsohan. ka-
pabayaan.
Recreanta Duag; falso pabaya.
Re-create v La angin uli.
Recreate-v-Magaliw; maglugod
Recreation-n-Aliwan pagaaliw.
Recreative a Makalulugod
Recriminate V Magbintang.
Recriminationw-Pag bibintangan.
Recruit v-Kumpunihin; punuin ang ka
kulangan; lumakas: gumaling.
Recruit n Sundalong bagong pasok.
Rectification n Pagbuhusay; pagtotowid.
301 REF
Rectify v Towiring; husnyin
Rectilineal-fi Matowid ang guhit.
Kectitude-n Katapatan ng loob.
Rectorn Pastor; puno.
Rectory n Huiuniaii ng pari baliay ng
pastor 6 pari.
Rectum n Tumbong.
Recumbency n-Sandalan; katamaran.
Recumbent rt Nakasandai; nakahilig.
Recuperate r-Lumakas; gumaling.
Recur r Umulit; bumalik uli.
Recurrence nPng ulit
Recurrent a Maulit
Recurvate v-Lumiad linmubog.
Kecnrvationn Pag liliad.
Recurvate « Nakaliad.
Red a Mapula
Red ?i Kuluy na pula.
Kedden r-Puinula manniia.
Reddish a Mapulapula.
Redeem-r Tubusin tumubos lianguin
sa kagipitau.
Redemption-M Pagtubos katubusan.
Red gum n Tigdas.
Redness-w Plila kapuJaan.
Redolence Redolencyn Bango; kaba
ngohan.
Redolent a Mabnngo.
Redouble vDublihing muli; tikiuping
muli.
Redoutable a Matapang
Redound v-Lumago.
Redowaw Sayawan Parang ball
Re dress 1' Mngbihis bibising muli.
RedressrAyusin busayin.
Redress n Ganti.
Reduce v Bawasan say savin.
Reducible a Mababawasan.
Reduction n-Pagbawas bawas.
Redundancy n Kalabisan.
Redundant rt Malabis
Reed-n Kugon.
Reed organ n Armonica.
Reef n Manga bato sa ilalim ng tubig.
Reef r Tiklupin ang layag.
Reek-7? Aso; usok.
Reek n Umuso umasok.
Reeln Gibang ikiran; giray.
Reelr Magulak ikirin giniraygiray.
Reenact V Maglagda muli.
Reenaction-Peenactment-nPag lalagda.
muli.
Reenforce r Palakasin dagdaginid agdag
Reenforceinent n Pagdaragdag.
Reenter v Pumasok uli muling pumasok.
Reestablisb v Muling itayo; iuli.
Reestablishment w Muling pagtatayo.
Reeve-v Isuot ang lubid sa kalooy.
Refashion vHat;uhin ang uso.
Refer-v-Bangitin salaysayin; ibalita.
REG
302
REL
Referable a Umubrang bangitin.
Referee w Sentensiador.
Reference n-Pagbangit.
Ret^ne-t? Linisin dalieayin.
Rpfineda Malinie; makinis; dalisay.
Refinement « Kalinisan kadalinayan.
Reflect a ^unigunihin; mag wari wari;
mag isip isip.
Reflection-wGunam ganam; pagwawari
wari.
Reflex-a-Nakaliad.
Refold V Tiklnping muli
Reform v Husayin; ayusin baguhin.
Reform n Pagkabago.
Reformation n-Pagbabago.
Refract-v Hubugin baliin.
Refraction w-Pagkahubog; pagkabali.
Refractory a Baliktad.
R^^frain-z/Magtiis tiisin; pigilin.
Refrain nKanta: awit.
Refresh vMagpalamig; magpahangin.
magpahinga.
Refreshment n Pagpapahinga; inumin.
Refrigerant a Malamig
Refrigerant n Pangpalamig.
Refrigerate v-Palamigin.
Refrigerative a Malamig.
Refrigeratnrn Lalagyan ng hielo.
Refuge n Knpkop: kalong.
Refueee-n-Ang tumekap
Refulgence Refulsency n Ningning kin
tab; kislap kisap.
Refulgent-a Maningning pakislap: ma-
kisap maliwanag.
Refund v Isauli.
Refusal n Katangihan; pagkaayaw; ka-
ayawan.
Refuae-v-rumangi; tangihan, umayaw:
nuag tangapin.
Ref use-n Bairay na walang kabuluhan;
pinagpilian: kasukalan.
Refuse-a- Walang kabuluhan.
Refrtte V Patotohanin.
Regain r Bawiin bumawi
Regal a Paranar hari. Nauukol sa hari.
. Regale v Magpiging.
Regale n Piging.
Regalementw Pagpapiging.
Regalia-n Ang nauukol sa kaharian; ga-
lon.
Regality n Kaharian.
Regard wAlangalang pagtingin.
Regard v-Maukol tumingin*
Regardful rt Maingat.
Regardless a- Walang ingat.
Regency-n Katungkulang hari; pagka-
hari.
Regeneracy n Muling pagsipot 6 pag-
gawa
Regenerates Muling gawin 6 sumipot.
Regent a May kaparigyarihan.
Regent n- Hari puno.
Regicide n- Ang natay sa hari.
Regime-w Panahon;
Regimen n Paggogobierno ng mabusay.
Regiment n Regimento kawal ng sun-
dalo
Regimental-a Nauukol sa regimiento.
Region-n-Lugar
Register n Registro.
Register-v Isulat ang ngalan
Registrar-n Taga ingat ang registro.
Registration n Pa gsulat ng ngalang sa
registro.
Regnancy-w- Kapangyarihan.
Regnant a May kapangyarihan.
Regress « Pagbalik.
Regret v Magsisi.
Regret n-Pagsisisi.
Regretful a Masisi^ihan.
Regular a Yano; karaniwan.
Regular n Sundalong regular.
Regularity-n Pagkakawasto ayos.
Regulate-v Ayusin husayin: iayos.
Regnlation-n-Pagaayos; ayos; husay.
Rehearse v Magsanay saysayin; ulitin.
Rehearsal n Kasanayan; kasaysayan.
Reign n Panahon ng pagkahari.
Reign v Maghari.
Reimburse v-Tsauli angkuartangginesta.
Rein n Rienda.
Rein V Pigilin.
Reinforce v Magbangkat: bangkatin; pa-
lakasin idagdag.
Reins n-Manga riendas.
Reinstate v-Ilagay uli sa dati.
Reissue vikalat muli.
Reissue n Muling pagkalat
Reiterate V Sabihin uli ulitin.
Reiteration-n Pagsasabi uli pagulit; pag-
aasabi ng panibago.
Reject ??-Tangihan: tumangi; iwaksi; ta-
li ku ran.
Rejection 7i-Pagtangi; pagkawaksi.
Rejoice V Sumaya magaliw.
Rejoicing n Kasayahan; aglalii; paglili-
bang.
Rejoin v Muling magpisan 6 pumisan.
Rejoinder n Sagot. tugon.
Rejuvenescence n Pagbalik sa pagka-
bata. ^
Rejuvenate v-Bumalik sa pagkabata.
Relapse-n-Binat
Relapse r-Buminat: mabinat.
Helate-v Sabihin: magsabi: saysayin;
magbalita; matungkol; maukol.
Relation n Pagsasabi; kasaysayan; ka
maganak.
Relationship n Kaniaganakan; kaukulan
Relative-a-Nanukol; tungkol.
REM
303
REP
Relative-n Kamaganak.
Relator n Ang najisabi 6 nagbalita.
Relax-vLuniuag; luagin
Relaxation-n kaluagan; kaaliwan.
Relay-v Muling ilatag
Release v Ilayu; hangin. imigbigay ng
kalayaan
Release-n-Kalavaaii.
Relegate-v lalis ipadiHtierro: palnyasin.
Relegation n Pagpapalayas.
Relent v Maawa; mahabag.
Relentless a VValang awa 6 habajr.
Relevance Relevancy-7i-Kaukulan.
Relevant a Nauukol sa.
Reliability-n Katotohanan; katapatan.
Reliable a Totoo tunay
Reliance-n-Katibayan ng loob; kata-
patan ng loob.
Relict a Baong babayi
Relief-n Kahalili: kaginhawalian.
Relieve-v Hiinialili halinhan
Religion a Religion; pananainpalataya.
Religious a Banal; mapagdasal.
Relinquishment;!? Biti wan; maiwan.
Relinquishment-n Pagbibitiw.
Relish-v Lasapin; magkagusto; palinani-
namin.
Relish n Gusto; lasap; lasa; tikim.
Reluctance-w Kaayawan; kasalungatan.
Reluctant-a Saluiigat sowail; ayaw.
Rely v-Maniwala.
Remain-v Maiwan.
Remaindern Ang natitira; pinagpilian
kalabisan; lagpos
Remains n Kalabisan; bangkay; burol.
Remark-v Magnabi matanto.
Remark-n Sabi; kasabihan; kasaysayan.
Remarkable a Katakataka; kaniangha
mangha.
Remediable-rt Magagamutin.
Remedial a- MagMgamutin.
Remedy n Gamot; kagamutan.
Remedy-v Gumamot ganuitin.
Remember t'Alalahanin tandain; niai-
sipan.
Remembrance w Alaala.
Remind v Ipaalaala.
Reminiscence w- Alaala.
Reminiscenta Maalaala.
Remiss-a Pabaya; tamad; niabagal; wa-
lang ingat
Remission-n Pat awad .
Remit-v Isauli; bitiwan; sumupil; awa-
san; patawarin; ipadala.
Remittance w-Pagpapadala; pagpapata-
wad.
Remitment-7rFagpapadala.
Remittent a Titigil at muUng susulong.
Remittor n Ang nagpapadala.
Remnant n Retaso.
Pemodel n-Baguhin.
Remonstrance n Daing; luhog; dahta.
Remonstrate i; Dumaing mapasiya.
Remorse n Hiya,- pagkabalisa; lungkot.
Reniorseful-a- Nahihiya. malnngkot.
Remore^eless a Walang awa.
Remote a-Malavo.
Removal-t-Pagpaalis,- paglipat.
Remove-v-Ialis ilipat. ibukod. ihiwa-
lay.
Remunerate r Bayaran; upahan; ganti
hin.
Remuneration n-Fagbayad; kabayaran;
bayad upa; ganti.
Remunerative a- May tube 6 pakinabang.
Renal a Nauukol sa lugar ng bato ng
katawan
Recontre-t'-Sumalubong; lumaban.
Rencounter r-Sumalubong; lumaban.
Rend-r-Punitin; biakin.
Render-r Isauli; ibigay; sumupil; ihulog
sa ibang wika; mantikahin.
Rendesvous w Hodyatan gawi.
Rendition n Pagsupil; paggawa; sufco.
Renegrade n Tawong taksil.
Renew v-Baguhin; ulitin.
Renewal t' Pagulit pagkabago.
Renewedly adv. Ulitulit.
Renounce-v Tumangi tumangal; humi
walay; magrenuncia.
Renovate v-Linisin.
Renovation n-Pajflinis; pagkabago.
Renown n-Balita bantog bunyi; kaban
tugan.
Renownedn-Balita. mabunvi; bavani:
bantog.
Rent r. imp. dh p. ^.-Pinunit.
Rent-n Upa.
Rent v-Paupahan.
Rent n Upa sa bahay .
Renunciation n Pagtatagal; paghihi wa-
lay; katangihan
Reorganizationn Muling pagkaayos.
Reorganize-v Muling ayusin.
Repair v luli: husayin; baguhin; tutupan.
Repairn-Tutop dagdag.
Reparation nPaguli; pagbabago.
Reparteen Sagot tugoU; tutol.
Repast-n-Piging pagkain
Repay-v-Muling bayaran; bayaran uli;
gantihin isauli.
Repayment-n Muling pagbabayad; ba
yad; ganti
Repeal-w- Baguhin ang utos; pawalan
ang kabuluhan.
Reapeat-v-Ulitin: dumalas; sabihin uli.
Repeat n-Pagulit muling pagsasabi
Repeatedly-rtrZr Madalas muli,t, muli.
Repel r Lumaban. bumabag; icakwil;
iwaksi.
REP
304
RES
Repent v Magsisi: tiiein.
Repentance n-Pagsisisi.
Repentant a Nagsisisi: mapagsisi.
Repentant n-Ang nasinisi.
Repitition n ragulit.
Repine v Duniaing.
Replace rPalitan. iuli; ilagay nli sa
lugar.
Replacement-n Paguli.
Replendishv-Punuin,
Replete a-Lnbos; piino; puspo» walang
kulang.
Repletion n-Kabuoan. kasandatan; pag-
kapuno.
Replication n-Sagot; tugon
Reply V Sumagot tumugon; sagutin.
Reply n Sagot. tugon; tutol.
Repurtn Balita; putok; alam repor; bn-
longbnlongan kalatog Habisabi
Report 2/-Magbigay alam; mag balita:
ibalita.
Repose t' Magpahinga huminto;hnniim
lay.
Repose //-Pagpapaliinga hinto.
Repository n-Kamalig; taguan.
Repossess v Muling magkaniit.
Reprehend v-Sisihin.
Reprenhensible a Dapat sisihin.
Reprenhension-n Pag pasisi; })angu!?a;
parusa.
Represent r Magkatiwala.
Representation n-Pagkakatiwala.
RepresentativenPintakasi, kaiiwala.
Repress v Sujulin.
Repression 7i Pagsupil.
Reprieve-y-Palugitin .
Reprieve m Palugit
Reprimand nPangusap; pagpasisi.
RepriniandrSisihin.
Reprint-w Linibagin uli muling mag-
limbag.
Reprint 71 Muling pag limbag.
Reprisal n Muling pagkuha.
Reproach-?' Sisihin murahin: tangihan
Reproach n Pagsisisi; kanmrahan hiya.
Reproachful a Nakadudusta hamak.
Reproachl^Hs a Malinis; mabuti.
Reprobate n Masama; hamak pabaya.
Reprobate n Tawong masama.
Reproduce I'-Muling gawin, mulini: ipa-
litaw.
Reprodu(ttion w-Muling pag litaw.
Reproof h Pangusap
Reprove r Pintasin; aralan,ipangusapan.
Reptant a Gumagapang.
Reptile n Alias sawa hayop na walang
paa at pakpak.
Reptile a-Uumagapang.
Republic n Republica
Repul)lican a Nauukol sa republica.
Republicationn Muling pagHmbag.
Republish-v-Muling maglimbag; muling
ipahayag.
Repudiate V Talikuran; tumunga): tan
gihan.
Repudiation n Katalikuran; katangihan;
pagkahiwalay.
Repugnancy n Dimarim; suklam kasu-
klaman.
Repugnanta Ma8U8uklaman;marimarini.
Repulse v Lumaban; alisin.
Repulse n Laban paglaban.
Repulsi6n-n Paglaban.
Repulsive a Nasusuklaman.
Repurchase v Bumili uli
Reputable a Dapat maniwala; dapat ga-
lingin.
Reputationn Puri: dangal; kabantugan;
mabuting ngalan.
Repute-vSabihin; ilagay sa katowiran.
Repute n-Lagay kalagayan.
Reque-t-n-Biiin; hingi luhog pakiusap.
Request v-Lumuhog; mafialangin; maki
usap; humingi.
Requiem n Daht.
Require v Magkailangan; pilitin.
Requirement-n Kakailangan.
Requisite-a Husto: kailangan.
Requisite n Ang kailangan.
Requisition-n-Ang kinakailangan.
Requital w Ganti: bayad. parusa.
Requite-v Gantihin; parusahin.
Rescind-v Putulin putlin. pawalan ng
kabuluhan.
Rescuer- II igtas; sagipin hanguin.
Rescue n Pag ligtas; kupkop: pagsasa-
gip:
Research v Usisain uli; siyasatin uli.
Research n Muling pagsisiyasat.
Hesemblance-n-Pagkakamukha;katalad.
Resemblev Imukha; magkamukha; pu-
maris; tumulad.
Resent v Tampuhin; tumampo; magalit.
mag?alaghati
Resentment-a Mapootin; tampuhin.
Resentment w Galit; salaghati; dalam-
hati; yamot tampo.
Reservation n Lihim; taan.
Reserve-v Itago ipaglaan tirahin: mag-
tira.
Reserve n Taan; hinahon.
Reservedly-a<iv.Palihim .
Reservoir n Lawa; labak.
Re?'et V Muling ilagay.
Reside vTumira tumahan.
Residence-n-Tirahan; tahanan; bahay.
Resident-n-Ang tumira sa isang lugar.
Residual a-Nauukol sa natira.
Residue nTira; pinagpilian; kalabisai^;
lagpoB.
RES
305
RET
Residiumn Tira; pinagpilian; ang na-
titira: kalabisan
Resign-v Tuniangi tumangal: umayaw;
magrenuncia magtiis
Resignation M-Pagrerenuncia; pagtatan-
gal. ■
Resigned a Mababang loob.
Resign n Adiyangaw.
Resist v Lumaban,'bumabag:8alungatin.
Resistance-»-Pag laban pajj; labag.
R^si.stless a Mahina di makalalaban.
Resolute a-Malakas ang loob. buo ang
loob matihay matatag
Resolution n Kalakasanngloob;kabuoan
ng loob; katibayan.
Resolve-n Takdaan; pasiyahan; lumakas
loob.
Resolve n Takdaan inisip banta.
Resonance n Tunog; aladalad.
Resonant a Matunog.
Resort vGuniawi; pumaroon.
Resort w Gawi.
Resound r-Turaunog; umalalad.
Resound n Tunog.
Resource-n-Pinangalingan pinagmulaan
Respect-n Galang. paggalang; pitagan;
kamahalan: pagpuri.
Respect-v Gumalang galangin; pintu-
huin; puinintuho.magbigaypuri. mau-
. kol. matungkol.
Respectability n Galang: knga^angan pu-
ri kamahalan; pagkaginoo
Respectable-a Magalang ginoo binibini;
mabini.
Respectful-a Magalang mapagpitagan.
Respecting j?rf/? Nauukol sa; tungkol
sa.
Respective a Karampatan; sarili.
Respell v-Titikin uli
Respirable-a Mabuti sa paghinga.
Respiratory a-Kauukol sa paghinga.
Respiration n Hininga.
Respire-v Huminga.
Respite nPalugit.
Respite-v Palugitin.
Resplendent a-Maningning;makisap; ma-
luningning; makislap
Respond-v Sumagot tumugon; tumUtol;
matungkol; maukol.
Respondent-w Ang sumasagot; ang tu-
mutol.
Responsen-Tugon; sagot tutol.
Responsible-aMananagutin; may ka-
tungkulang managot.
Rest n Pahinga aiiw; hinto katahimi-
kan: kapahingahan kapayapaan;
ang labis; ang natitira
Rest-v Magpahinga; maghin.to huminto;
humupa. huroimpil; tumahimik.
Restaurant-n-Karihan restaurant.
Restitution n Pagsasauli.
Restive a Balisa; malikot.
Restless-a Malikot balisa magalaw.
Restlessness-n Kalikutan pagkabalisa.
Restoration-n Pagsasauli.
Restore-7/-Ieauli: saulan.
Restrain v Pigilin; pumigil; higpitan: ea
watain; awitin.
Restraint-w-Pigil; kahigpitan; pag pi
pigil.
Restrict-u-Kulungin; ilagay ang hanga;
pigilin.
Restriction-w Pagkulong paglalagay ng
manga hanga.
Result-n Litaw. sagot; ang nangyayari;
ang lumitaw.
Result-v Lumitaw; mangyari
Resume v-Ituloy; kunin uli.
Resumption-n Pagmumula ng muli.
Resurrection-n-Pagkabuhay ng muli;
muling pagkabuhay.
Resusticate V Buhayin uli.
Resustication n-Muling pagkabuhay.
Retail V Ipagbili ng untiunti.
Retail-n Pagbili.
Retain-v Bimbingin; lalamin; huag hi
tiwan.
Retainer-n Lalam bimbing.
Retaliate-v-Gantihin; gumanti.
Retaliation w Ganti.
Retard-v Antalahint pigilin; luatan;
magluat.
Retardation-n-Pagpigil; antala.
Retention-n Pagku ong; antala.
Retentive a Maantalahin maabala.
Reticence nKaayawan magsalita.
Reticentw Ayaw magsalita.
Reticle-w-Munting supot 6 bayong. '
Reticular-a-Hilsurang kitid.
Reticule-n Hunting bayong.
Retinan-Gitna ng mata
Retinue-n Manga kasama; katulong.
Retire-v Umurong. humiwalay lumayo.
Retirement-n Pagurong; paglayas; ka-
tahimikan.
Retiring a Nahihiya; tahimik.
Retort-v-Sumagot; tumutol; tumugon.
Retort-n Sagot; tugon; tutol.
Retrace-v-Guhitin; uli; bumalik
Retract-r-Baguhin ang salita: tumalikod;
talikuran; magkaila; umurong.
Retraction n Pag urong pagkakaila.
Retreat-v Umurong; lumayo.
Retreat n-Pag urong; pag layas; ihian;
panambitan.
Retribution-w Bayad; ganti; upa.
Retrievable a Makababawi
Retrieve-v Bawiin bumawi
Retrocede t? Bumalik sa dati; umurong;
sumama.
39
REV
306
RIG
Retrocession tt-Pag balik sa dati. pag
uroDg.
Betrograde-v Bumalik; umurong suma
ma.
Retrogression n Pag urong. pagbalik.
Retrospect r Lumingoii; alalahanin.
Retrospect n- Pag lingon. alaala.
Retorn-v-Bamalik; muling bomalik; ina
uli saulan.
Return n-Pagbalik; pagsasauli.
Reunionn Katipanan pagtitipon; kapi
sanan.
Beanite v-Pumisan uli: muling ilakip.
Reveal V Ipakita ipasabi; ilitaw.
Revel-n Piging Kasayahan; biro.
Revel-r-Magbiro; sumaya
Revelation n Pakita: pagpahayag.
Revelry-n-Kasayahan; biroan. ingay;
kaguluhan; kaingayan.
Renvenge r-6antihin.
Revenge n-Ganti
Revengefula Ibig gantihin. ayaw pata
warin.
Revenue-n-Pakinabang tubo; buis.
Reverberate v Umalingawngaw. kumala-
sing.
Reverberation n Alingawngaw.
Revere-v Galangin gumalang. sambahin
pintubuin
Reverence V Galangin pintubuin.
Reverence-n Pin tubo; galaug; pi
tagan.
Reverend a Magalaug; banal.
Reverenta-Magalang: mababang loob.
Reverential a Magalang: mapitagan.
Reverie n Bulayan; wari; pagwawariwari
Reversal-n Kabaliktaran.
Reverse v-Baguhin; baliktarin; bawiin;
talunin.
Reverse nPagkabaliktad.
Reverse-o-Baligtad; gusot; magulo.
Reversion-n Pagkabaligtad.
Revert-v-Baligtarin; bunialigtad: bunia-
lik.
Review n-Muling magmasiran; siyasatin
uli.
Re view-n Muling paguusisa repaso;
pagulit'
Revile-v Murabin; alimurahin: laitin;
magalibugba.
Revisal n -Paggagawa ng panibago.
Revise t? Baguhin; gawing panibago.
Revise n Ikalawang burador.
Revision-n-Pagkabago.
Revival w-Pagkabago.
Revive-u-Buhayin.
Revocation w-Pagurong.
Re voke-v- Umurong; paurungan; pawalan
ang kabuluhan.
Revoltt;-Magal8a; luniabaii sa puno.
Revolt-fi Pagbibimagsik ng bayan laban
sa kanilang puno.
Revolution-n Pagkakagulo.
Revolucionary a Nauukol sa gulo.-
RevoIutionize-v-Bagunin; ibahin.
Revolve zf Umikit nminog.
Revolvern Rebolber.
RevuIsion-rt-KasukJaman.
Reward-z/ Gantibin. bigyan rg ganting
paid.
Reward-n Ganti paid; bayad. pabuya. .
Rbeum n Nana.
Rheumatism n Rumatismo
Rhyme n Verso, tula.
Rhyme t*-Tumula: magverso; manula.
Rhymster n Ang marunong magverso
manunula
Rib-r-Tadyang.
Rib r Maglagay ng tadyang.
Ribbon-^ Liston: sintas.
Rite n Falay bigas
Rich-a-Mayaman masagana; masaiapi.
Riches n Kayamanan yaman.
Rick-tt Mandala
Rickets n Sakit ng buto.
Rickety a Usayanin: mahlna:
Rid v-Alisin; palayasin.
Riddance n Pagpapalayas.
Ridden r. p. ^.-Nakasakay.
Riddle v Bugtong bithay.
Riddle-7'-Magbithay bitbayin.
Ride n-Sumakay sakayan; isakay:
Ride-r»-Sakay. pagsasakay.
Rider n AQg sumasakay
Ridge n Palupo.
Ridicule-v Bansagin uyamin tuksuhin;
libakin.
Ridicule-n-Uvam; libak.
Ridiculous a Makatatawa; matatawanin.
Rife n Uso sagana marami.
Riff raff n Sukat manga tawung hamak.
Ri tier- Naka win; manduit.
Rifle n Rifle, baril.
Rifler-H-Manduduit.
Rift /i-Lahang: bitak.
Rift-r Lahangin; lumahang.
Rigr-Sasakyan. kasangkapan.
Rig-p-Magbihis gayakan.
Rigging n Manga damit.
Right-w-Katowiran katampatan; kaba-
n a varan.
Right a Hustong; matowid; ganap; wa-
lang kulang.
Kight-r Towiran: ganapin; gumanap;
husavin; avusin.
Righteous a- Banal matowid ayon sa
katowiran.
Rightful-fl Ayon sa katowiran.
Kigid-a-Batibot; matibay; mabagsik;ma-
sungit.
ROB
307
ROS
RigidityRigidness n-Katibayan. tibay;
kabagsikan; kasungitan
Rigmarole w Salitang hungbang.
Rigor-nKabagsikan. sidhi: kahigpi-
tan.
Rigoroue-a-Mahigpit mabagsik.
Rile-v Labuin.
Rily-rt Malabo.
Rill w Sapa.
Rim-w Gilid: tabi.
Rime n Lahang; bitak: baitang ng hag
danan.
Rind-n-Balat; upak: talop
Rinderpest nPeste ng kalabaw.
Ring n Singsing; bnklod: bilog.
Ring t/ Biliigin; balisnsuin.
Ring-n Tunog
Ring t? Tnmunog; tunugin.
Ringleader w-Piino.
Ringlet-n Sinsing na munti kulot.
Riot n Away gulo ng marami: pagaalsa;
tunang maiaki.
Riott^-Magalsa; gumulo ang marami.
Riotous a Magulo; palaaway
Rip w-Tastas.
Rip-v Tastasin; tumastas.
Ripe a Hinog; magulang.
Ripen v Hnminog gnmulang.
Ripple nMunting alon.
Rise n-Pagbangon;pinangalingan pinag
mulaan; pagpapataas taas.
Rise-t? Bumangon tumaas
Risible a-Makatatawa.
Risk n-Ka pal aran kapanganiban.
Risk-rllagay sa kapalaran.
Risky a May panganib
RitenSermon.
Rival a-Malaban: kalaban.
Rival n-Kalaban; katalo: katapat.
Rival -v-Lumaban magkatalo.
Rivalry-Rivalship n Pagkakatalo: pag-
laban.
Rive V Lahangin; lumahang; bitakin.
River-n-Ilog.
Rivet n-Pakong maikli at makapal.
Rivet V Silsilin bahiktutin.
Rivulet n Sapa.
Roach-n Ipis.
Road-n-Lansangan, daan; carsada.
Road stead n Pun du ban
Roam v Lumakad gumala.
Roan-o Rosillo.
Roan n-Rosillo.
Roar r-Umangil: tumahol.
Roam An gi I tahol
Roast v-Ihawin; ibusa.
Roast n Thaw: pagbusa.
Roast-a-Naihaw: inihaw.
RobvNakawin; harangin; magnakaw;
nmumit: umitin.
Robber n-Manloloob manghaharang;
magnanakaw: tulisan.
Robbery-n-Pangloob. pagnakaw; pag-
umit
Robew Damit.
Robbe V Isuot ang damit.
Robust a-May katawan mataba: bali
saksakin; batibot pisigan: maugat;
malakas; maiaki.
Rock n Bato: uga.
Rocket n Kuetes.
Rock r Ugain. lagyan ang bato.
Rocky-a Mabato niahina; masama.
Rod-n Pirasong bakal panukat na may
anim na baras ang haba.
Rode V Nakasakay sumakay.
Ro<leDt a Mangatngat.
Rodent-w-Hayop na mangangagat.
RoenBabaying uea; usang inahin.
Rogue n Tawong masam:i: hampaslupa.
Roguery n Kasamaan
Roguish-a Palabiro; mapagbiro; masama.
Roie n Gawa ng komediante.
RoU-n Bilog; balot,
Roll v-Gumulong gulungin: gumumon.
Rolling pin n Paralis.
Roman a-Nauukol sa Roma 6 sa Ro
mano.
Roman Catholic nCatolico Romano.
Ronibnce-n-Kuento.
Romance v-Magkuento.
Romanesque a Nakakahawig sa Roma.
Romanism-n Kaukulan sa Roma,
Romanize-r Gawin Catolico.
Romp-v-Maglaco magbiro.
Romp-n Laro
Rompish a-Magulo; malikot; mapagpa-
laro.
RoofwBubong: bubungan.
Roof V Lagyan ang bubungan.
Roofing n-Kasangkapang ginamit sa bu
bungan.
Roofless a Walang bubong.
Rookery n Bahay na malapit masira.
Room n Silid; kuarto.
Room-v Tumira sa cuar-o.
Roominess-n-Kaluagan: ^aluangan.
Roommate n Kasama sa kutrto.
Roomy-a-Maluag. maluang.
Roost-w Hapunan.
Roost-v Humapon.
Rooster n Manok.
Root-n-Ugat pinagmulan.
Root V Ngumuso.
Root let- w-Ugat na munti.
Rope-n-Lubid
Rope V Talian ng lubid.
Ropery-n-Gawaan ng lubid.
Rope walk n Gawaan ng lubid.
Rosary -n Rosar io.
ROY 308
Rose n Rosas.
Rose t7. imp Nabangon; bumangon.
Roseate-aMay maraming rosas.
Rose bud-n Rosas na hindi pa bumuka.
Rose bash n-Puno ng rosas.
Resin n Adyangaw; resina. patada.
Roster n Listahan
Rosy a Kulay rosas
Rot r Bumulok; bumiigok; boogin; la
pukin: dumapok
Rot-n Kabulukan: kaboogin; Inpok.
Rotary a Mabilog
Rotate-a Sunodsunod.
Rotate-t7 Uminog; bumilog; humalili.
Rotation-» Paghahal ill. pag ikit.
Rotten-a-Mabulok; bugok; latok.
Rottenness n Kahulakan kahamakan.
Rotund a Mabilog; lubos; puspos; pa-
wang; buo.
Rotunia-n-Bilog kabilugan.
Rotundity Kotundness n-Kabilugan.
Rouge-a-Mapula.
Rouge-n-Blankete.
Rouge-r-Magblankete.
Rough a Maiaspang; bastos; walang pi-
nag aralan: makapal ang balat. ha-
roak.
Rough -n-Tawong bastos.
Roughness n Kagaspangan; gaspang. ka
baste san.
Round a Blabilog.
Round n-Bilog.
Round-adt;.-Sa paligidligid.
Round ^«7?. -Sa paligid.
Roundv Bilugin.
Round about o-lasuotsuot; niagulo.
Round aboutn Tio vivo.
Roundish-a-Mabilog
Round shouldered-a Hubojz ang balikat;
kuba
Rouse rUdyukan ipabuya; buyahiu.
Rout n Supil; suko yalo.
RoutrManalo; supilin pasukin.
Route-n Daan.
Routine-n-Pagkasunodsunod.
Rove z^ Lumakad na walang tinutinitii
ngan.
Row n Ta*udtod; sulambi; talata; pag
kakasunodsunod.
Row v Gumaod; suma^wau.
Row-n-Gulo; basagulo.
Rowdy-n Tawong bastos at niaiinlo.
Rowdv-a Bastos
Rowdyish-a Bastos.
Rowdyism-n-Kabastosan
Rowlock 71 Lalagyan ng ^^aod o sa^rwan.
Royal a-Marangal; dakila; nauukol sa
hari.
Royalist n Ang sumusunod sa ut«>8 ng
hari.
RUS
Royalty n- Kara nga Ian. kadakilaan; ka-
harian; tubo.
Rub-r Hilurin humilot; kusutin*
Rub ft Hilot kusot.
Rubber-n Goma.
Rubbish-n Kasukalan; pinag linisau.
Rubify r Papagbagahin.
Rubyn-Batong niahal.
Ruby a Mapula.
Rudder-n Ugit
Ruddy a-Mapula mamula.
Rude-a Bastos, bangiiigbangin; buhong;
walang galang; tampalasau talipan
das.
Rudiment n Pamula; piuagmulan.
Ruer Magsisi.
Rueful-a Malungkot mapanglaw.
Ruff nPelegas
Kuff t; Pelegasin
Ruffian-n Taw( ng bastos: ang nakania
tav.
Ruffian a Masama bastos.
Ruffle n Pelegas.
Rug-n-Banig
Rugged a Malakas; mabanginbangiu.
Rugose-aKuno kunot kulubot.
Ruin n-Kasiraan paglilipol sira; Ian-
sag; pagkalansag pagkasira.
RuinnSirain; lupulin; lansagin.
Ruination-n] agkasira; pagkalansag; ka-
siraan.
Ruinous a-Makasisira.
Rulen-Regla; utos halimbawa; punong
aral.
Ru e t'-Maghari; magpuno mamuno.
Ruler w eglador. hari; puno.
Rum n Alak.
Rumble v Umugong.
Ruminanta Nangunguya.
Ruminater-Nguyaiii.
Rumination n Nangunguya.
Rummage 7».]^aghanap
Rummage r-Hanapin ng pilit.
Rumor n Balita; alingawngaw. sabisabi.
Rumcr-r Magbalita umalingawngaw.
Rumpn Pigi; kalamanan.
Rumple-r Gumusot gusutin.
Rumpus n Basagulo gulo. pagtatalo.
Run-r-Tumakbo.
Run 71 Takbo.
Rung V. j9 p. Tinugtog.
Rung-«-Baitang ng hagdanan.
Runlet-7»-Apa.
Runner-w Ang tumakbo.
Runt-?*-Tawong pandak
Rupture 7» Pagkasira pagputok.
Rupture-r Sumira pumutok.
Kural-a-Nauukol sa bukid.
Ruse n Paraan; daya; hibo.
Rush r Biglain; sumulong ng pabigla
SAG
Rush n Kabiglaan
Rusk n-Biskit.
Russ n Ang taga Russo.
Russet-a-Mapulapula.
Russian-n Tawong taga Ru80.
Rust-n Kalawang.
Rust V Kumalawang.
Rustic-a Taga bukid; magaspang;
balat
309
SAL
Rasticate-v-Tumira sa bubid 6 parang.
Rastication-n Pagtitira sa bukid.
Rusticity-n-Kagaspangan; kahungha-
ngan.
Ruscle-t; Kumaluskos.
Rustle-n-Kalutikos.
Rusty -a Makalawang; kalawangin.
ma- Rut-n Bakas
Ruth-w-Awa.
Rustic-n Tawong taga bukid 6 parang. Ruthless a Walang awa 6 habag.
S
Saan n Tawong gubat.
Sabbath-n-Panahon ng pag papabinga;
lingo.
Sabatica Nauukol sa lingo.
Sabern-Sable; sandata.
Sabot r^Bakia.
Sabre-n Sable.
Sac-n Bayong.
Saccharine-a-Matamis.
Sack 72-Payong; supot.
Sack V Isilid sa bayong.
Sack cloth n Langotse.
Sacker-ri Manduduic.
Sackful n- Laman ng bayong.
Sacking n Langotse.
Sacrament-n-Sacramento.
Sacramental a Naukol aa sacramento.
Sacred-a-Nauukol sa Bathala; inalay;
banal.
Sacrifice-n Alay
Sacrifice-vlalay.
Sacrilege n-Fagmura sa ngalan ng Dios.
Sasrilegious a Ayaw sumamba sa Dios.
Sad a Mulangkot;: mapanglaw; mahapis;
mahambal kahambalhambal.
Sadden-v-Malungkot pumanglaw: huma-
pis humambal.
Sadness n Kalungkutan. kapanglawan;
hapis kahapisan. hambal.
Saddle w Siya ng kabayo.
Saddle-v-La^yan ng sia sng kabayo.
Sad iron w Plancha
Safe-a- Walang panganib; tiwasay; ma-
husay.
Safe n Kaja ng bakal.
Safe guard w Bantay; katulong.
Safe-keeping w-Pagiingat.
Safety-n-Katiwasayan kahusayan; ka-
walan ng panganib.
Sag v-Humubog; bunialuktot.
Sagacious-rt-Matalas; tnso; matalino;
marunong.
Sagaciousness-n-Pagkatuso; katusuhan ;
katalinuhan: karunungan, dunong;
katalasan; talas.
Sagacity-n Talas; katalinuhan; katala
san; pagkatuso.
Sagamore n Puno sa manga Indio sa
America.
Sagew-Tawong marunong; mago.
Sage a Marunong: matalas.
Sagittal-a Parang pana,
Sago-nSago.
Said-v tmjp.<fe|> ^.-Sinabi; nagsabi.
Sail-w Layag.
Sail V Lumayag: layagin.
Sail boat n Bangka na may layag.
Sail cloth-w Kayo naginamit sa paggawa
ng layag
Sailern Sasakyan na may layag.
Sailorn Magdaragat. marinero.
Saint n Santo.
Saintlinessn Kasantosan.
Sake-n-Dahilan; katowiran.
Sal n Asin.
Salaamn-Bati yukod.
Salaam-r-Umukod, batiin; bumati.
Salable a Mabili.
Salaeratus-w-Sal de sosa.
Salam-Ti-Bati; yukod; yuko; pugay.
Salam v-Bumati; batiin.
Salary-n-Sahod; ang kini>a: upa; bayad.
Sale-n-Pagbibili almoneda.
Saleable a Mabili
Saleratus-n Sal de sosa.
Salesman n-Ang nagtitinda.
Salient a Palundag; palukso.
Saliferou8-a-May kahalong asin. maalat.
Salify v-Haluin ng asin.
Saline-a-May kahalong asin.
Saline-n-Bukalan ng asin.
Saliva n Laway.
Salival-Salivary a Malaway.
Sallow a Maputla.
Sallowness-w Putla.
Sallyv Lumabas ng pabigla.
Sally w-Pag labas; labas.
Salmonw Salmon.
Salon-n Salas.
Saloon 71 Salas. ':.
SAN
310
SAV
Salt n Asin.
Salt a-Maasin.
Salt.v Asinan; asnan.
Saltish a-Maaniii.
Salubriou8-a Makabubuti.
Saliibrity-n Kabutihan n^ buhay.
Saliitary-a Maealing; mabuti.
Salntationn Bati yuko.
Salute n Bati; yuko pagbati; pugay.
Salute t/Yumuko: bumati: magpogay;
magbigay galang.
Salvagew Pagligtae ng sa^akyan.
Salvation-w-Kalualhatian: pagligtae
Salve v-Gamot na pamahid sa sugat.
Salver n-Bandeja.
Salvo-n-Taan; dabilan.
Salvo-n Pagputok ng kanyon
S,me-a Yaon din: nga; din: magkatu-
lad.
Sameness n Katulad pagkatulad pagka
kawangki.
Sample-n-Halimbawa; tikim; katulad.
Sample I/ Tumikim tikman.
Sanablea-Makagagaling.
Sanative aMakagagaling.
Senatorium n Tinitiraban ng manga may
sakit.
Sanctification-ti-Gracia ng Dios: kaloo-
ban ng P. Dios.
Sanctimonious a-Banal mapagdasal.
Sanctimony n Kabanalan.
Sanctify ly Sambahin ialay sa P. Dios.
Sanction-w-Pahintulot tulot; kapaya-
gan.
Sanction lyPumayag pahintulutin: ipa-
hintulot.
Sanctuary n-Lugar na lualhati
Sanctum n-Lugar na malualhati.
Sand n-Buhangin.
Sand t/ Magbudbod ng buhangin.
Sandal-n Sandalias; sinelas.
Sand crab ly-Alimaligo.
Sand paper w-Papel de lija.
Sand wichn Dalawang pirasong tinapay
na may isang hiwang came sa git-
na.
Sandy a Mabuhangin.
Sane n Buo ang isip malinaw ang ii*\p.
Saneness-n Kalinawan ng isip.
Sangv. imd. -Kiimanis. magkanta.
Sang froid n Katahimikan kawalan ng
interes.
Sanguiferous a May kahalong dujro.
Sanguification-n Paggawa ng dugo.
Sanguinary. nDugodugoan; dumiidugo.
Sanguine a Mapula: kulay dugo. inani
ngas; maasahan.
Sanguineou8-a May maraming dugo; ku-
lay dugo
Sanien n Nanang malabnaw.
Sanitarium 7i-Tinitirhan ng mga may
sakit.
Sanitation t; Sanidad.
Sanity n Kalinawan ng isip.
Sank-r imp. Nalunod umanod,
Sap n Gata katas dagta.
Sap V Guniasgas humina.
Sapi<l a Malas s malasap.
Sapience-n Karnnungan dnnong. kata-
linuhan
Sjipient a-Marunong; matalas: matalas;
tuso.
Sapless a VValang katas; walang gata.
Sapling nMnnting kahoy.
Saponaceous a-Paran»f sabon. masabon.
Saponify v Maging sabon.
Sappy a Madagta.
Saracen-n Tawong taga Arabia.
Saracen ic-Seracenical a Xauukol sa Ara
bia.
Sarcasm-n Uyam; alipusta; birong ma-
saklap
Sarcastic a Mauyam: maalipusta.
Sardinen-Sardinas halobaybay tunsoy.
Sardonic a fldauyam.
Sarsaparillan Sarsaparilla.
Sash n Pamigkis; pasamano.
Sat r imp. Vmupo; nakaupo.
Satan-nSatanas; ang' demonio.
Satanic Satanicalrt-Nauukolsademonio.
Satchel n Saco de noche.
Sate v-Mabusog.
Satellite nAlila ng tawong dakila.
Satellite a Malapit; kasama; kalapit.
Satiate vBumusog: busugin; magkasia,
sandatin: buvain.
Satiate rt Busog puno.
Satiation Satiety» Kabusugan kahu-
yaan; pagkasiya.
Satin-n-Kayong sutla na makintab.
Satire n-Uyam.
Satiric-Satirical a Mauyam.
Satirize-P Tyamin magalibugha; ali-
pustain.
Satisfactionn-Tuwa aliw; bayail; lugod;
galak: ganti kabusugan; ikababa-
yad.
Satisfactory ti Matuwa; husto: maaliw.
Satisfy r- Busugin bayaran: gantihin.
Saturate v Ibadbad. basahin.
Saturation w-Pagbabas^ pagbabadbad.
Satiirdav ?i-Saba<lo.
S«ucen Sarsa.
Saucer llagay ng sarsa.
Saucy a Mangahas; matapang.
Sauer kraut /t Repolio.
Saunter r-Magpasial.
SaunterwPasial.
Sausage n Soriso.
Savage ?i Salbahi; tawong gubat.
SCA
311
SCI
Savage a Lubhang hungban^; nalbabi.
Savageness-Savageryn-Kasalbabian.
Savant-n-Tawong inaruiiong: inago.
SavevTabsin. iligtas. sagipin; gutnibik;
magtipon upunin.
Save jyre^. » ukod sa.
Saving-a-Maimot; hindi gastador. biiuii
burara
Saving ;3re/?. & conj Biikol sa.
Saving-n-Ang inipon.
Savior n-Dio8, Batliala; ang may kapal:
ang manauakop.
Savor-w-Lasa
Savor t7]^a8ahin; malasa.
Savory-a Malasa; masarap.
Saw-z/. imp. Nakita; kinita.
Sawn-Lagari.
Saw V Maglagari lagarian. '
Sawdust-nPinaglagarian
Sawmil n Makinaiig lagarian.
Sawyer-n-Maglalagari .
Saxon n Alenian.
Say-v-Magsabi sabihin;. wikain. inagwi-
ka; say say in magsaysay.
Say n Fag wi wika pagsasabi kasay sayan .
Saying n Patnugot: kasabihan.
Scab-n Langib.
Scabbard w Baina.
Scabby o-Malangib.
Scaffold-n-Bitbitayan; tablado;
Scald-v-Banlian.
Scald-n-Banli.
Scald-a-Malangib
Scale-n-Kiskis; kaliskis; panimbag.
Scale v-Kaliski sin alisin ang kaliskis.
Scalp v Tuktok ng ulo.
Scalp r-Alisan ang tnktok ng ulo.
Scaly a-May maraming kaliskis.
Scamp n-Tawong masama.
Scamper vTumakas tuniakbo; maglaro.
Scamper wTakbo
Scanr-Tumingin; siyasatin.
Scandal-w Escandalo.
Scandalize V Hiyain ang kapwa guma-
wa ng escandalo mag escaudalo.
Scandalous a Masama; makahihiya; es
candaloso
Scant a Kulang kakaunti damot.
Scant v-Ilagay ng banga.
Scantling n Trocillo.
Scanty -a Salat kaunti. kulang. tumal;
maliit.
Scape v-Tumekas; umalis; niakawala.
Scape grace-w-Tawong masama.
Scapula n Butong paypay.
Scarn-Piklat; galos.
Scarce a Damot tumal; madalang. salat;
bibira.
Scarce adv. Halos wala; kagyat; balos;
hindi.
Scarceoess-Scarcity w Kadalangan katu
maian.
Scare t; Takutin; tumakot bugawin; gu
latin gitlabin.
Scare n Takot gitla gulat.
Scarecrow n Pamaog;panakot,pamugaw.
Scarf n Pamigkis.
Scarf skin-n Balat sa ibabao.
Scarlitina-n Escarlatina
Scarlet n Mapula.
Scarlet n-Pula.
Scarlet f ever w-Escarlatina.
Scath-n Kasiraan; sakit kapakitan ka
saliwabang palad; sakuna: kasalatan.
Scathe w Itapon sirain; lipnlin saktan.
Scatter f Isabog; ikalat; budburii^,- sa
bugin sumabogi isambulat sambula-
tin;; sabugan; ibudbod.
Scatter brain wTawong mahina ang isip.
Scavenger-n Taga linis ng dumi.
Scene n Tingin acto.
Scentv-Amoyin.
Scent n- Am oy.
Scepter-Sceptre n-Tungkod ng hari, ka-
pangyarihan ng hari.
Sceptic n-Ang may duda.
Sceptic V May duda.
Schedule n Listahan kasulatan.
Schedule t; Ilista listahin.
Scheik n Puno.
Scheme n Katha; paraan; akala.
Schemer Akalain; kathain.
Schilling-n Sicapat
Schism w-Paghihiwalay.
Schnapps n-Genebra.
Scholar-w Ang nagaaral; tawong maru-
noDg; mago; tinuturuan.
Scholarly-v Marunong.
Scholarships Karunungan; pagaaral
Scholastic a Nauukol sa nagaaral 6
sa escuelaban.
School n Escuelaban.
School- t/Ipagaralin; turuan magturo.
School book n Libro na ginagamit sa
escuelaban.
Schoolboy n-Hatang lalaki na nagaaral.
School fellown- asama sa escuelaban.
School girl-w Batang babayi na nagaa-
ral.
School house-nBahay ng escuela.
School master-n Maestro b>a escuelaban,
ang nagtuturo.
School mistress-w Maestra babaying nag-
tuturo.
Science n- Karunungan.
Scientifica-Nauukol ea harunungan.
Scientist-n-Tawong marunong; mago.
Scintilla-n Pisasong munti.
Scintillant n-Maningning; maningas.
Scionw-Supling
S'.'K
312
BEA
i^cie&orh t Oupitifi iruDtin^iii.
.Scii!»fc«>rf counting.
fy*:i*f* n I'vaU: libak
bcoH-'.-rvaijiifi. inangtiyaiii; libakiD
iaiiait uihuguaiiyt.
Sc'fjiG-n A rig nagpapaiitit*:
^coIJ<^-/< Kuta kubc> iiadlaiig bao ng
fytsuop'tthandok ria ujalaki
^c'/op-r Saftookiii Uiagi^iiClok.
r>»;op<r y» Tudla
M-^-rcL f -iSiiabiti; uiiiangi.
^<,ure n 'J'aiida
.■yjoffc-f Tandaao
.N;orii-r Uiijupai^ala; uvaiuin libakiD
iaitlL
Sour I. n Libak; uyaui uff&i«ala.
.V;«#r!jlu: a Mauyauj inaupa^ala rualibak.
Hi'/jruianniHti-n Kaiaiian kalibakan.
!S<;oi-« Tawoug laga J>>co«ia
8« ulcL <• hugatiti: eakiaii
.*^«:<y.c,L n-8akit titugat
^<;ol-frfce'a-W alaijg bayad walaog pu
.S(;ou(i<iftI-/i Tawong Ijaiitak at maeama.
S<:ouudreJ a Ma*iauia: iiauiuk: «uitik tak-
»S«;oundr«-iigrfi n Kahaixiakau.ka^uiukan,
katak*«ilaii.
8<oi:rz/ Hiiurjn ikuhk<-»«i kut^kcwn kis-
k-tfijj: lija/iiiiif linicin.
►S<;ourge w Palo; latigo; hamua»* pang-
baujpa«
^^<;curgfc-r-Fa]uin JjaoipaeiD
.S:out.-<.' Tujananei; buag tangapin; rnanu
bob fc«ubukifj turiiiktik; tiktikao.
Ny^iit-/<,-Tiklik laga pa«uJ><->k: manunu
Jx.k.
Jv:owJ n ^^ibaijgot
JS<:owl-r Magtibangot: ««urnifijan^ot.
Srabb]<- '<; Agawjii ruagt^ungaban ifun-
gab
>!<:iabbJe /i Pag aagaw agawan, tunga-
ba/i
>'rii'/nHsi'/'Hy na mauipi» 6 payat
^rihiggy a Payat; luanipis.
>< rai/ibie /; C/ijayaw; agawin.
!S< rai/ibJ<^ n Pag agaw. agawan
JS< /ap/t I i/ai-o
Hrrap*^ /; < JaliiHin; kahkaHin kuHkuHin;
kali^afi luualitiit.
Hriape /t <»aloh kaHka« kuhkoH,
>*;rr;ip<-r // Kudkiiraij, kaHkawaii, paiiga-
loH p.'iriga}od.
H<ia|>iiigft /fc FiriagkaHkaHan
H< ralclj <;l\ainiitin kiiinainot iimiik-
yii\t\l.
^«■nitrli n Kamot galoM, iikyabit.
hcniA'l /ttSiilal iiti hiiwli inainain.
Ll.
Scrawl r SuumJat ng hmdi niainam
ScraiMiy-c Payat.
berfaK-r feuujijzaw; nmalatiit.
Screak ti Sigaw aiuiit
B«-*reaii' r ??uuiicaw Tiuiiili
Screaii-fi Kigaw tili
8crea<:ii r ^Minii^aw: tuniili
HvTeu*:'ti-fi Bigaw tili.
SyreeL tt Tabing panabini: panambil.
bcreeij r Kuiuaioiig ka]oii£'iii:tiiiiiabi2i£:.
8crev-f« Tc»riiilic«
Screw driver »*-Paiigpih it up tamillo.
Scrihble-r SuiiiuJat iij hiiidi mainani.
Scrit»bje- « Siilal na bantOB
S'-ribe u Taga milat
Scrimage w La ban. ba«agTilo; talo.
Scriiiij» r Kiiiangin. knniulanc.
Kcriuip-fl Kuiang
Sori}»-^ Maiklint' eulat
iscriptural fl I^anukol aa Santa Escri-
tura
KcTipture w Santa EBcritnra
Scrivener fi Taira finlat.
Scroli-w-BaJutaii ng papel listaban.
KerytuBD-K Supot ng dalawang itjoc.
Scrub-r Magi^ifsi; niagiampaEO
Scrub-Q Masaiita karaniwan }iantak.
Scrub » TawoDiT iiamak
K< Tubby -G - M airanpang baKi ofi .
Scruff «-Bat^'k.
ScruDclj r Ngumaeab.
Scrupuloue-G Maingai ; may dnla.
Scrutiuire r S-yaeatin nsipain
Scrutiny «Fagtsipiyasat pag uusifUL,
Scud-r Kumilo*! ng ]ualik«d.
Scuffle »<Suijgaban babag kAingayan;
buno.
Scuffle r Majrbuno ujagpungaban mag-
main gay.
Scu!k-r Tumago magtago. tumakas.
ScuU-w Gaod; naguan
Scull -r-Oumaod pumaguan.
Scullion w-Alila pa kosina.
Scnlft^>r n E»*rultor.
Sculptural a Naunkol j?a escultura.
^culpture n EKcultura.
.*^<:ulpture r Idukit.
Sc urn -n S ti bo; bu 1 a .
Scum r ^alukan.
Scurfn-Bnni: balatrubak; langib.
Scurfy rt Mabalakubak may buni
Hcurfy-f-riJialiH na madali: tumakbo.
Scnrry-w-Biglang pagalis.
Scurvy n Buni
Scurvy a Malangib; may buni.
Scuttle t' Tumakbo; nia^madali.
Scuttle w-Kadalian; pagmamadali;takbo.
S<!ytbe 71 Lilik.
Sea w-Dai/at.
Sea board-?t-Bayl)ay dagat
SED
313
SEL
Sea breeze-n-Hanging nangaling ea da-
gat.
Sea coast n Baybay dagat.
Sea coast-a-Nauukol sa baybay dagat.
Sea farer-n Magdaragat.
Sea bog n Pagong
Seal-n Tanda timbre.
Seam-n-Dugtong; tahi.
Seam v Tahiin.
Sea man-n Magdaragat,
Seamless a Walang tabi.
Seamstress n Mananabi.
Sea port-n Bayan na nilapitan ng manga
sasakvan.
Sear-n Tuyo malata; lanta.
Sear r-Matuyo; lumanta.
Search v Hanapin bumanap; kapain;
siyasatin; usisain.
Search n Paghanap
Sea shore n Baybay dagat.
Sea sick a Lula malula.
Sea sicknef sn Sakit na lula.
Seaside w-Bahay dagat.
Season-n-Panahon; kapanahunau.
Season-r Pasarapin.
Seasonable-a-Ayon sa panahon.
Seasoning n-Manga paminta at asin.
Seatn-Upuan.
Seat V Umupo.
Sea ward adv Sa gawing dagat.
Sea weed-n-Damo sa dagat.
Secede V Umalig; humiwalay lumayo.
Secession n Paghihiwalay; pag alls.
Seckel n-Peras na munti at matamis.
Seclude-v Itago: kulungin.
Seclusion w Pagtatago
Second a Ikalawa kasunod: isa.
Second-n-Kasama: ang ikalawa.
Second r-Umayon.
Secondary a Ikalawang.
Secondary-n Pangalawa.
Second hand a Hindi bago nagamit pa.
Scondly adr Sa ikalawang lugar.
Second-rate-a- Ikalawang classe.
Secret wLihim.
Secret-a-Nakatago tinago lihim.
Secretary-w-Taga sulat kalihim.
Secretaryship-w Katungkulan kalihim.
Secrete-v Itago magtago; itaan.
Secretion n- Pagtatago.
Sect n- Labi; hinlog.
Sectarian-a-Nauukol sa labi 6 hinlog.
Section-w-Hiwa; parte; piraso; bahagi.
Secure-a-Matibay; tiwasay; mahueay.
Secure v Higpitan; talian.
Security-n-Katibayan; kapanatagan; ka-
siguruhan.
Sedate a Mabait; tahimik.
Sedateness-w Katahimikan; babaitan.
Sedative a Mapahimpil.
Sedentary.a Palaging nakaupo.
Sediment n-Latak.
Sedimentary a Nauukol sa latak.
Sedition n Gulo pagbihimagsik; pang-
bihimagsik laban sa puno 6 gobieruo.
Seditious a Magulo; sowail. laksil.
Seduce v Umapid: makiapid lumuyatan;
ibagis.
Seduction n-Pakikiapid; apid; lamuyot.
Seducer-n Ang nakikiapid.
Seductive a Mapanghalina.
Sedulous rt-Masipag.
See t?-Tumingin: makita; tanawin.
Sped n Binbi; buto.
Seed-v Tamnan magtanim ng binbi.
Seedling n Punla
Seeds man n Ang nagtitinda ng binhi.
Seed time n Panahon ng pagtatanim.
Seedy a May maraming binhi; mabinhi;
ulianin; luma; laon.
8eek v Humanap: hanapin.
Seem v-Maghitsurang; tumulad; maka-
hawig; humawig.
^eeming-a Tilang.
Seemingly-odv. Tila.
Seemly a-Bagay akma.
Seen-t?. p ^.-Nakakita; nakita; kinita:
tiningnan; tinanaw.
Seern-Ang nanunuod.
See saw-n-Laro ng mga bata.
Seethe vKumulo.
Segment nPutol: parti; piraso.
Segregate v-Hiwalayin; partihin.
Segregation»!- Pag hihiwalay; kahiwala-
yan.
Seine n Kitid panti: lambat.
SeismalSeismic-a Nauukol 6 ginawa ng
lindol
Seize-v Hulihin; dakpin: kunin; dampu-
tin: bawakan ng mahigpit.
Seizuye-w Pagkuha; pagdampot; dakip;
dampot.
Seldom adr.-Madalang; bihira.
Select a-Hitang; malinamnam: pinili.
Selectv-Humirang: pumiii; lisanin; hu-
malaw.
Selection nPagpili; paghirang.
Self a-Sarili.
Self abasement n Hiya; pagpabamak ng
sarili.
Fielf conceit.n Kabambugan: kapalaluan.
Self defense w Pagtatangol sa sarili.
Self denial-n Pagtitiis katiisan.
Self esteem-n-Pagmamahal sa sarili.
Self-evident a Talagang maliwanag.
Self government-n Pag gogobiemo sa
sarili.
Self interest n-Sariling interes.
Selfish a Main gi tin; maramot; kuripot.
masakim.
•40
SEN ^314
Selfishnessn Kariputan.karamutan pag
kakaingit.
Self love-n- Pag ibig sa sarili.
Self made-a-Ginawa ng sarili.
Self possession-n Katahimikan;kabaitan
kabinian
Self eame-a Yaon din; yaon nga.
Self seeking a Maramot.
Self sufficient a-Hindi kailangan ng ka
tulong. husto.
Self-will nKatigasan ng ulo; lakas loob.
Self-willed a Matigas ang ulo.
Sell-v Magtinda magbili; ipagbili.
Sell-n Kabiruan biro.
Selvage Selvedge n Gilid ng kayo.
Selves a Sarili rin.
Semblance-n Hitsura: pagknkatulad.
Semiannual a-Nangyayari ng makalawa
sa taontaon.
Semi brebea-Nota su musika.
Semi circle n Kalahating bilog.
Semi colonwPunto y coma.
Semi diameter-n Layo buhat sa ubod
hangaug sa lasbas ng isang bilog.
Semifluid-aMalapot pa; bindi malab-
naw
Semi lunar a Hitsurangkalahatingbuan.
Semi monthly a Mangyayari ng makala-
wa sa buan buon.
Semi monthly n-Ang nangyayari nang
makamakalawa sa buan buan.
Seminal a-Nauukol sa binhi.
Seminary n Colegia ng babayi.
Somi tone n '•■ alahating voces.
Semi weeky a Mangyayari ng makama-
kalawa sa lingo lingo.
Senarav a Nauukol sa anim.
Senate-n Kapisanan ng mga nag lalagda
sa Amerika.
Send-t/ Ipadala; sunduin; ipasundo; utu-
san paroonin magpadala.
Sensecent o-Tumatanda
Senile-a -Nauukol sa katandaan.
Senility n Katandaan.
Senior-a-Matanda sa lahat
Senior n Ang matanda sa lahat sa isang
lugar.
Seniority nKalagavang matanda sa la-
hat.
Sensation-wPajrdaramdam;karamdaman.
Sense n Bakit;dunong;karunungan; isip;
kvlooban.
Senseless a Walangdamdam;walaiigka
hulugan; tulig
Sensible a Maramdaman: mahalata; ma-
nipis.
Sensitive a Maramdamin; mahapdi: ma-
nipis.
Sensual a Nauukol sa damdam; malibog;
hamak; malandi.
SER
Sensuality-w Kabilugan.
Sent V. imp & p. ;}. Ipinadala.
Sentence-n-Hatoi pasiya sentencia.
Sentence v Hat u Ian; magpasiya.
Sentetious a May kahulujjan maikli
at masaklap.
Sentiment-n-Akala pakiramdam; panag
hoy.
Sentinel-w Bantay tanod.
Sentryn Bantay; tanod.
Sepal-n Dahon ng bu aklak.
Separable-a Mangyayaring ihiwalay.
Separate-alba; di kasama tangi.
Separate v-Ihiwalay hiwalayin; ibuko<l;
itangi: iloyo lumpyo; mamukod. tu
miwalag
Separation n-Pagh ihiwalay, pa m u nu n
kod; pagtaboy.
Sepoy v-Tawong taga India.
Sept-w Lahi.
Septangle n Anomang bagay na may
pitong sulok.
September n-Setiembre
Septenary a Nauukol sa pito.
Septennial a Maglnat ng pitong taon.
Septuagenarian -n Ang tawo na may pi-
tong puong taon ng gulang.
Septuagenary a Nauukol sa 6 mayrooug
pitong puong taon.
Septuple a Makapitong duble.
Sepulcher w Baunan; libing; libingan.
Sepulcher v-Ilibing
Sepulchral-a-Nauukol sa libing 6 sa ba-
unan.
Sepulture n Paglilibing.
Sequel n Karugtong.
Sequence n-Karugtong.
Sequent-n Sumusunod.
Sequesterv-Itago sa may ari.
Seraph n Angel.
Seraphic a Nauukol sa angel.
Sere a Tuyo; lata.
Serenade n Serenata; harana.
Serenade-v Magserenata; magharana.
Serene a Tahimik; niadliwalas; mabait.
walang kaba.
Serenity Sereiieness n Katahimikan; ka-
tiwasavan
«
Serf n Alipin: talisuyo.
Serfage Serfdomw Pagkaalipin.
Sergen Kayong de lana.
Sergeancy sergeantship-w- Pagkasargen-
to.
Sergeant-n Sargento.
Series w Pagkakasunodsunod.
Serious-rt-Pormal; totoo. tunay; maga-
lang.
Sermon w-Sermon .
Serous a Malabnaw.
Serpent-n-Ahas; alupong.
SEX
315
SAR
Serpentine n Nauukol sa ahas 6 sa alu-
pong.
Serried a Masinsin; makapal.
Servant-n Alila; utusan: talisuyo.
Serve v Alindugin. mag8ilbe; silbihan;
maglingkuran
Service w Servicio alindog; lingkod:
bandog kapagaian; panuyo.
Serviceable-a Magaganut mapagkiki-
uabangan.
Servile a-Hainak; nauukol sa alila.
Servility w-Kahamakan. pagkaalila.
Servitude n Pagkaalila; pagkaalipin.
Sessionn Sesion pagkakapulong.
Set-v Ilagay; maglagay; naglagay.
Seta-Pirme matibay.
Set-n Paglubog.
Setoff wSangkap.
Setose- Setous-a- VI atutsang.
Settee n Uupuan na mahaba.
Settle-n Uupuan na mataas ang san-
dalan.
Settle v-Bayaran; payapain t a p u s i n ;
magtuos, tubsin; tumindi.
Settlement n-Pagbabayad; pagtuos.
Settlings n Latak tining.
Setto n-Laban; talo babag; away.
Seveii-a Pitong.
Seven n Pito.
Seven fold a Makapitong dnble.
Seventeen a Labing pitong.
Seventeen n Labing pito
Soventeenth-alkalabing pito.
Seventh-n Ang ikalabing pito.
Seventh a Ikapito.
Seventh-n Ang ikapito.
Seventieth a Ikapitong puo.
Seventieth-w Ang ikapitong puo.
Seventy a Pitong puo.
Seventy wPitong puo.
Sever-v Thiwalay humiwalay tumangal;
tangalin.
Several a IJang.
Several ly-aciy.-Ilangi Ian.
Severance n Pagtatanga).
Severe a-Mabagsik; mabangis; masu
ngit.
Severenes8-Severity-n-Kabag8ikan;ka8u-
ngitan.
SewwManahi; tumahi; tahiin.
Sewer n Mananahi.
Sewer-n Sangka.
Sex-w Kaibhan ng lalaki sa babayi.
Sexagenerian-n Tawo na may anim na
puong taon ang gulang.
Sexagenary a May anim na puong taon.
Sextant nikaanim na bahagi ng isang
bilog.
Sextuple a MakapUong duble.
Sexual a-NauukoI sa sexo.
Shabbiness-n-Kahamakan; pagkapunit
punit ng damit.
Shabby a Lamuymoy. punitpunit ang
damit. hamak.
Shackle n Pant^apos.
Shackle r Gapusin.
Shad-n-Bumbuan; katkat.
Shad en Lilim; kalo'ng.
Shade v Ikalong; lumilim.
Shadow-w-Anino; lilim.
Shadow-r Maanino bumuntot.
Shadowy a Maanino: makalilim.
Shady a-Malilim
Shaft-M Tangnan;bitbitan;ka8angkapang
panlaban
Shagged a Magaspang.
Shah n Hari sa Turkia.
Shake-v Pagpagin; yanigin;ipagpag; pas
pasin; pumaspas.
Shake-n-Paspas. pagpag: yanig.
Shaker n Pamagpag pamaspas.
Shaky a Mabina; hindi matibay.
Shale nBalat.
Shall r-Kailangan.
Shallop-n- Rangka.
Shallow a Mababaw.
Shallow n-Lugar sa ilog na babaw.
Sham n Daya hibo kasinungalingan.
Sham a Magdaraya na&ahihibo.
Sham-v Magkonowari; hibuin; dayain.
Shamble-v-Lumakad ng pagiraygiray.
Shambles n Patayan.
Shame n Hiya kahiyahiyaan; kasiraan;
pagsukot.
Shame-v Hiyain.
Shame faced-a Nahihiya.
Shameful-a Kahiyahiya; mahihiyain na
kadndusta.
Shameless a Walang hiya; tampalasan:
walang kamahalan; bastes; malibog;
walang puri; mahalay.
Shank-n Binti.
Shant-v Huag.
Shanty n Kubo.
Shape w Hitsura tayo; bikas;yari; anyo;
kayarian.
Shape V Tabasin; gawin ang hitsura.
Shapeless a Walang bikasbikas; walang
hitsura
Shapely a May hitsura.
Share-n-Parte; bahagi.
Share v Ilatiin: bumahagi; pumarte.
Shark n-Pating.
Sharp a Matulis; matalim; maasim.
Shap n Tulos.
Sharp- V Tulfsan; tasahan.
Sharpen v Tasahan; tulisan; ihasa.
Sharper n-Tawong suitik; 6 taksil; mag-
darava.
Sarpnes» n-Katulisan; talim; tnlis.
SHI
Sharp set-o-Matakaw.
Shatter-t^-Basagin; dumgin;
Shave-n Ahit
Shave n-Mangahit ahitin.
Shaver n Mangangahit; batang lalaki.
Shaving-7i-Pinagkataman.
Shawl n Panuelon
She ^ro. Siya (babayi).
Sheaf n Haya bigkis.
Shear v Gupitin.
Shear n-Gunting.
Sheath n-Kalooban; baina.
Sheathe t^Ilagay sa baina 6 kalooban.
Sheabe n Kaloob; kalo.
Shed n Malagas ang buhok.
Shed n-Kubo.
Sheen nNiDgning: kintab kisap.
Sheep-n-Tupa.
Sheep cot-Sheep cote Sheep foldn Kulu-
ngan ng tupa.
Sheepish a Mahihiyain. mukhang tupa.
Sheep skin-n-Balat ng tupa titulo.
Sheer-aMaliwanag malini8;walanghalo;
patayo.
Sheer «Lumiko; lumihis.
Sheet n-Dahon.
Shelf nHanga paina.
Shell n-Balat.
Shell vBalatan; magbalat.
Shellac n-Barnis.
Shell barkn-Balat ng kahoy.
Shelly o-Mabalat.
Shell fish a-Tabong; halaan.
Sheltern Ampon; tangkilik; kupkop.
Sheltern-Amponin; tumankilik; ika-
long. magtangol.
Sheltie-n Kabayo.
Shelve-z/Ilagay sa pahina 6 hanga.
Shepherd n Ang nagpapastol sa manga
tupa.
Shepherdess w-Babaying nagpapastol sa
mga tupa.
Sherd n Piraso.
Sheriff n Sheriff .
Sherry-n Alak na matapang.
Shetland pony-n-Kabayong munti.
Shew V. imp Ipinakita.
Shield n Kalasag.
Shield-v-Magtangol; tumankilik.
Shift V Galawin; gumalaw; lipatin.
Shift n-Paglipat; paggalaw.
Shiftless a Pabaya: tamad.
Shifty a Masipag; magalawin.
Shilling-n-Sikapat.
Shillyshally o^t'.-Pagayongayon.
Shillyshally rGurnayongayon.
Shily adv. Mahihiyain.
Shimmer r-Kumintab; kumisap.
Shimmer v Kintab; kisap; ningning.
Shin-n-Lulod.
316 8H0
Shin-v-Umakyat.
Shine-v Kumisap; kumislap; kumintab;
maningning
Shine n Kilos.
Shiner ri-Tunsoy.
Shining-a Makintab; maningning: nia-
kisap.
Shinty-nGulo
Shiny a Maningning makintab; makis-
lap; makisap.
Ship-n-Sasakyan daong.
Ship t7 Ipadala: ibarka; ilulan sa daong
6 sa sasakyan.
Shipmate-n-Kasama sa sasakyan.
Ship ment n Ang manga bagay na ipi.
naglulan ng mayari.
ShippernAng nagpapalulan sa sasa-
kyan 6 sa daong.
Shipping n Paglulan
Shipshape a Malinis; maselang.
Shipwreck n Pagkasira ang sasakyan.
Ship wreck r-Masira ang sasakyan.
Shipwright nTaga gawa ng sasakyan.
Ship yard n Gawaan ng sasakyan.
Shire n Lalawigan.
Shirk v-Huag tumupat magkulang.
Shirk n-Ang kakulangan. tia pagtupad.
Shirr-n Suri; urong.
Shirred n-Nakasuri
Shirt 7J-Baro; camisa dentro.
Shirtless-a-Walang baro; hubad.
Shiver n-Uminig; mangiuig.
Shiver-n Inig utal.
Shoal a Mababaw.
Shoat-n-Lichonin: biik.
Shock V Umumpog; umuntog bumungo.
Shock-n Umpog; untog; bungo.
Shocking a-Kakilakilabot; nakapangi-
ngilabot
Shod r Nagbakal; binakal.
Shoddy a Masama hiudi mabuti.
Shoe n-Sapatos; bakal.
Shoe V Magbakal.
Shoemaker-w Mangagawa ng sapatos.
Shone v, imp. & p. ^.Kumisap; maning
ning; kumintab
Shook V. iw;; -Ipinagpag; ipinaspas.
Shoot wUngos; supling; usbong; punla;
sulol.
Shoot v-Buniaril; umusbong. sumupling.
Shop w Tindahan.
Shop v-Mamili.
Shopkeeper-w-Magtitinda; ang may tin-
da.
Shore 7iPangpang baybay.
Shoreless a Walang baybay 6 pangpang.
walang hanjra.
Shorn r. J9 p Ginupit.
Short rt-Maikli. maiksi; damot kulang;
maliit; maumid.
SHU
317
SIL
Short adv.-Suniandali; bigla.
Shortage-n-Kakulangan.
Short coming-n Kakulangan.
Shorten-r-lklian; bawasan; padparin.
Shurtenic g-n- Pagbawas
Short liyed-o Maikli ang buhay.
Shortnees-n-Kaiklian.
Short sighted a Biilinaw.
Short winded-o Maikli ang hininga.
Shot-n Putok; perdegones.
Shot- V. imp. & p. p. Pinutok; binarik.
Shote n Lichonin.
Should v-Dapat.
Shoulder-n-Balikat
Shoulder v Balikatin ilagay sa balikat.
Shoulder blade nButong paypay.
Shoulderstrap-n Galon.
Shout-n Sigaw; hiyaw.
Shout-v-Sumigaw; humiyaw.
Shove-v-Itulak; tulakan, ipagtulak.
Shove n Tulak.
ShovelnPala. pangsurong.
Shovel V Magsurong.
Shown-r Ipakita; ipatariaw; iharap.
Show-n-Kita; gayak; handa.
Showern-Ulan; ungos.
Shower v Umulan.
Showery-a Maulan.
Showy-a Makintab makisap.
Shrew-n-Babaying bungaiigaan.
Shrewd-a Matalas tuso matalino; ma-
runong.
Shrewish a-Nauukol sa bungangaaan.
«hriekn-Tili
Shriek v Tumili.
Shrift n-Pangungumpisal.
Shrill a Matili.
Shrimp v Hipon.
Shrink v Umurong; makuyumpisin.
Shrink-n Kuyumpis; pagurong.
Shrinkage n Pagurong.
Shrive t; Tan gapin ang kumpisal.
Shrivel v Umurong.
Shroud n Balot ng maputi
Shroud V Balutin ng maputi.
Shrwb n Kaupoygoyan.
Shrubbery nKaugoygoyan.
Shrubby-a Makahoy.
Shrug V Kumilig.
Shrug 71 Kilig.
Shrunken V. p. |?.-Nakaurong,- umu-
rong na.
Shrunken a Nakaurong
Shuck n Balat.
Shuck 7/ Balatin; magbalat.
Shudder n Manginig sa takot.
Shudder-n Panginginig sa takot.
Shuffle-v Suksukin; magsuksok.
Shuffle n Pagsuksok; suksok.
Shun-vIJmilag; lumayo.
Shunt i/Ilihis iliko.
Shut V Isara; ipuera.
Shut a Nakasara:
Shutter-n Hersiana: tak'p ng bin tana.
Shy-aNahihya mahihiyain; mailag;
duag; madalinje: takutin
Shyness n Kimi; ilap; kibipot; hiya.
Si n Si.
Sibilant aMahaginit.
Sica<i*'..Sa ganito.
Sic a May sakit ng masakit.
Sicken v Magkasakit
Sic'kish a May sakit ng kaunti.
Sickle n Lilik.
Sickly n Masakit.
Sickness n Sakit kasakitan.
Side n Gilid tabi.
Side V Nauukol sa gilid; 6 sa tabi.
Side r-Suniama sa isang partida.
Side board n Paninigalan.
Side ling (witJ Pahaba.
Sidelong adv, Pahaba.
Sidelong a Sa gilid.
Side ways Sidewise-a-Patagilid.
Sideral idereal a Nauukol sa bituin.
Sidle V Kumilos ng patagilid.
Seige nl agkubkob.
Sienna n Pusali.
Sierra w-Pagkasunodsunod ng bundok.
Sieven-Agagan; tithay.
Sift V Bithayin bumithay magbithay.
Sigh V Magbunton hininga humaling
hing. bumunton hini.nga.
Sigh n Bunton hininga; halinghing.
Sight n Tingin; tanaw. pagkita.
Sight V Tumingin; tanawin; tumanaw.
Sightless a Bulag.
Sightly-a-Maliwanag. mabuti sa tingin.
8ign-w Tanda.
Sign V Pumirma pirmahin. Ilagay ng
tanda.
Signal w-Tanda; kaway.
Signal V Tandain; kawayin; kumaway.
bignature-n Pirma; kintal.
8ignet-n Latak.
Significance Si^nificancy w Kasaysayan.
8ignificant-rt Masasaysay; may kahulu-
gan.
Sign ification-n- Kasaysayan; kahulugan.
Signify v Bigyan kahulugan.
Signor w Maginoo. sefior.
Signora n Sefiora; binibini.
Signorita n Sefiorita; binibining dalaga.
Silence n Katahimikan;kawalanngkibo.
Silence-wHuag kumibo; patahimikan.
Silent-aWalang kibo; tahimik pipe.
Silk n Sutla
Silken Silky-a-Masutla; parang sutla.
Silk mercer w-Ang nagtitinda; ng sulat.
Silk-worm-71 Uod na gumagawa ng sutla.
SIN
318
SIX
Sill n-Pasamano: soleras.
Silliness n-kaululan. kamangmangan:
kawalan ng tuto.
8illy-a Maulol: huiigbang. mangmang:
walang wasto 6 tuto.
Silt-v Latak.
Silt-vMapuno ng latak.
Silver-n4ilak
Silver a May halong pilak. yari nang
pilak.
Silverv Ilagay ng pilak.
Silversmith n Platero.
Silvery a May halong pilak; mapilak.
Similar-a-Kamukha katulad, kawanki;
kaisa:inagkaisa kapantay magkaparis.
Similarity-n-Pagkakawanki pagkaka
niukha; kaisahan pagkakaisa pag-
kakapantay.
Simile-Similicude-n Katulad pagka
wanki: pagkakamukha; pagkakapan-
tay pagkakaparis.
Simmer-t? Kumulc.
Simoom Simoon n Bagyo.
Simper r Ngumiti.
Simper w Ngiti.
Simplea Walang halo malinis; bana-
yad dalisay, muaug; ungas.
Simpleness Simplicityn Pag kadalioay:
kadalisayan: kabanayaran: pagka
muang: kamangmangan.
SimpliHcation-n-Pagliliwanag; kaliwana-
gan. pagliliwanag.
Simplify V Liwanagan; dalisayin.
Simulate vHuwarin. maghuad.
Simulate a Naghihibo; hindi totoo; ko-
nowari.
Simulation-/* Pagkokonowari
Simultaneous-a-b^abaysabay ; sabay ;
nangyaring sabay.
Sin n>ala kasalanan.
Sin I'-^umala; magkasala; kumulang; sa
kautusan.
Since rtfir.-Buhat sa: kaya; mula sa.
S'lnceprep. Yamang; magmula sa.
Since conj Yamang.
Sincere-a-Tapat na loob; dalisay; ma-
linis ang loob.
Sincereiiess 6incerity-n-Katapatan ng
loob.
Sinciput-w-Noo; harap ng ulo.
Sine prep. Walang.
Sine cure n Katungkulan na walang ma
raining gawa.
Sinew n Litid
Sinewv rt Malitid.
Sinful a Masama; makasalanan.
Sinless a- Walang kasalanan; mabuti;
malinis ang loob
Singv-Kumanta; magkanta; mag awit;
magdalit: umawit.
Binge- r-8alabin: idarang.
8inge-n-^al£b darang.
SingernAng kumanta.
Single a Nag iisa; bngtong; tangi; bn-
kod; iba.
Single V Ibukod hiwalay; hiwalayin.
Single-n-Isa.
Singular a-Walang kahulilip; bugtong;
walang katulad; lamang. nakabubod:
walang pangalawa.
Singutar-n-Isa.
Singularity-n Pagkakaisa kaisahan; pag
kakatangi.
Sinister-a-Masama kaliwa; mali.
Sinistrous a Masama; nakahilig; sa ka-
liwa
Sink (' Lumubog; umanod; umunti; bu-
mawas ilubog.
Bink-n-Sangka.
Sinless a Walang kasalanan.
Sinner n-Ang nagkasala; ang makasa-
lanan.
Sinuate i?-Pumilipit; humubog.
Sinuous a Mapilipitan makunat.
Sinuosity -nMabaluktutan; kapilipitan:
kunat.
Sipr-Higupin; humigop.
Sip n-Higop,
girn Ginoo.
Sire-n Ama lalaking hayop.
Sire V Manganak (nauukol sa hayop).
Sir name n Apellido.
Birup n Pulot katas ng tubo.
Sister-n-Kapatid na babayi.
Sister hood-n-Kapisanan ng manga ba-
bayi.
Sister inlaw-n Hipag.
Sisterly a Parang kapatid.
Sit v-Umupo.
Sitting n Fagupo.
Biten Lugar.
Situate Situated a Nakalugar ; n a k a 1 a -
J?ay.
8ituation-n Lugar; tayo kalagayan; ka-
lungkulan; hanap buhay.
S X a Anim.
Six n Anim.
Six fold-a-Anim na duble.
Six pence nSikolo.
Sixteen a Labing anim.
Sixteen-n-Labing anim.
Sixteenth a Ikalabing anim.
Sixteenth-w Ang ikalabing anim.
Sixth rtlkaanim.
Sixth-n-Ang ikaanim.
Sixthly-adv. a ikaanim.
Sixtietha Ikaanim na puo.
Sixtieth-a-Ang ikaanim na puo.
8ixty-o Anim na puo.
Sixty-n-Anim na puo.
SLA 319
Sizable-d Malaki.
Size-n-Laki,
Bize-v-Ayusin ayon sa kalakihan.
Sizing n-Pagkit na malabnaw; pan
dikit.
Sizzle nSulak
Sizzle v-Mamuslak: siimulak.
Skean n Laceta.
Skein n Labay.
Skeleton -n-Manga buto ng tawo.
Skeptic-n-Ang aynwmaniwala. angayaw
sumampalataya sa Dios.
Sketch n Kasaysayan.
Sketch-v-Say say i n .
Skiff n-Bangkang munti.
Skill 71 Dunong katalasan kabaitan ka
runungan; tuto: katalinuhan tarok.
SkilledSkilful-o Sanay; maruuong; nia-
talas matalino.
Skillet w-Kawali.
Skim v Salukan; sagapin.
Skimmern Panagap ng bula.
Skin-Tt Balat; upak.
Skin-v Balatan; upakin.
Skin daep-a-Lalim ng balat.
Skin flint-w-Tawong masama; tawong
suitik.
Skinless-a-Walang balat.
Skinny a-Payat; mabalat.
Skip n-Laktaw; lundag: kandirit.
Skip-v-Lumaktaw; laktawin. maglundag;
kumandirit.
Skipper-n Puno sa sasakyan na munti.
Skirmish i; Lumaban.
Skismish-n Laban.
Skirt-nSaya.
Skirt V Pumaligid; paligirin.
Skittish a-Magulatin: matatakutin.
Skulk V Matago; magtago; umilag.
Skull n Bungo; bao ng ulo.
Sky n-Langit.
Sky bluen-Azul parang langit.
Sky high a Magkasing taas ng langit
Sky larking-n Pag lulundag; kasayahan.
Sky light-Ti-Bintana sa bubungan.
Sky rocket-n-Kuetes.
Sky wardadv. Sa gawing langit.
Slab-w Tablang manipis.
Slabber-w-Laway.
Slack Slacken-v-Lumuag; lumuang.
Slack a-Maluag maluang.
Slack-vTunawin .
Slag-^i Dumi.
Slake-v Ilubog sa tubig; mamatay.
Slamv-Itagupak: isara ng malakas.
Slam-n Ta^upak; palakpak.
Slander V IJmupasala; murahin: mag-
alibugha; magwika ng masama.
SlandernPagwiwika ng masama: ali
posta; upasala pagmumura; siphayo.
SLT
Slanderous a Maalipusta. ma upasala;
mapagmura.
Slang n Salitang bastos.
Slangy a Bastos nng salita.
Slant v Ihapay; ihilig
Slant nHapay hilig.
Slanting a Mahapay nakahilig.
Slapv Tumampal: tagupakin; sampaliu;
manampal,- suinampal.
Slap-n-Tapik sampal; tampal.
Hlapadv. Ma<lalingmadali.
Slash vH wan; maghiwa tagain.
Slash-nHiwa taga
Slat-n-Tablang makitid at manipis.
Slate n Piaara.
Slate v-isulat sa pisara.
Slating-nlisa.
Slattern n Babaying salaula.
Slattern a Salaula.
Slatternly a Salaula.
Slaughter-n-Patay an .
Slaughter v-Patayin. pumatay.
Slaughter house-n-Bahay patayan.
Slaue-n Alipin; talit^uyo.
Slave V Magtrabajo ng maluat at nia-
sipag na walang.bayad
Slave nolder-w-Ang may ari ng alipin.
Slavery n Pagkaalipin
Slavish a Nauukol sa alipin
Slaw-n-Repoliong ensalada.
Slay V Patayin pumatay.
Sleave n Sutla.
Sleave v Hiwalayin.
Sleazy-a-Manipis.
bled n Careta.
Sled v-llagay sa careta.
Sledge-w Pukpok na malaki: panba-
yo.
Sleek a Makinis; makintab; tuso
Sleep n Tulog.
Sleep-v Matulog; tumulog.
Sleeper-n Ang natutulog.
Sleepiness n Antok.
Sleepless a-Walanir antok.
Sleepy-a Nagaantok.
Sleet-n Bubog
Sleet v Umulan ng bubog.
Sleeve-n Mangas.
Sleeveless a-Walang mangas.
Sleight-n-Daya, karunungan; dunong;
katalasan.
Slender a Payat manipis.
SXept'Vimp. & p. p. Nakatulog natulog.
Slice nHiwa: tigas; kapiraso lapang.
Slicer-Tigpasin; hiwain pirasohin; ga-
yatin: lapangin.
SHck-a-Makinis madulas tuso
Slick-v-Pakinisin; padulasin.
Slick n Pait na malapad.
Slide-v Dumnlas manapilas; hnlagpo«
9iM«<
»u«nsa Mia.
S ■:-.
"""-''
Siiatit^i
' ^_i
A
?!i»n
STiir-
• T^mpa
t
in
au
'ri riah «- Pick TU T»i»i«hn«ar
S^ [ TiMo jumian: bifaaaa. nunaiiao;
% IVikJ'Lir.Ci h';*'nnr <h:tfi
*lit ■ ■ n.n ia*ta«iB; ^.no.ioiio.
S-ntuHira .-indot
9liv-r»Tinii. miom
maaao'i.i.
Sli"r r Maiinvk
S^.'.r.-r a Tawhv
Sma.-.h • lira: daro* i«pak-
Wol-.h^rrM--/ -.'.-^
Bm.-uter r-Haar^ita nz walaa^ kaba-
Inhao
^I'.f np-ir.ai+,nzs-i.r,'
PnntterineaKacntinz kanman^an.
Sj',f*r-1nm,i,n,,ilt ihnhr».
c- _,- - ? , ' .-_ pninahi.l.
?i''f* T Inpa; OTio-i.
^I'.pfBlpiihaisnK ifshiliy.
.^. - r, .. . ,iili.- .an-iiir
Smell rAmavin amamo»; malansa.
Sl'-cfinw. H Ka««lshn!aan; r.ntik: kapo-
Srre' .'-■-■.'--. ■■r^-.y. «nov.
»t'.K.rn.Salal,ala f.3,*a: mapntik-
pfic^if^f-» Haraa.
tl'.tnRfit-..
Smt^»ye''ii
fcWitn KaUmaran. kaknparan: kapa
*>tD*ikr >"(foniiti.
bayaan
Smile T^NffnmiU
ftJ'-rhfiilrtTan-iail pafiava. mahalanta-
Sniii'-»X5"i.
lay rj.ab»/al. mar'aahalantiilBy
«)'>n'-h nTaw'.n^ psiUya f. j-alahnla.
PmirchnDnmi man.-a
Sl'inil.r '.' ,•:,,■., ..'if aa ^a'snlntav.
Smirk-T'Neumiti.
«J'.-ikI, n I.n-v; kaxiikalan dahiiTakaii.
Smirk " Sgity
«Pm,((hy « Mal,.irak
Smitei' Haiup4*i&, tumama.
Slovnn ri J'nhavB -.B)nt.,.ia.
Smith « PanJay.
Hl',vi.l,r,"-..n Kapal-ayaan; kahatuita
Sm thvn Pandavan.
Bmock n-Camisoii
SI''W« luitiiiti rnahaKnJ. Iiirral; tnnfea.
KmnkpnAso ti$<ok; p^hihitit.
Nniiayn'l ImtMiran. jdalnwae. tanKa.
tmoke r Humilit: umaso; manBOk.
Smokeless .>\V;ilan^- r.^-k 6 sao.
•Sl'iwii»-" n Kniirnininii ka Kaluga nan;
Smoke M:i--k>il'.'i;i-iih!.ri
knI.itiBvati kiil>ai;nl->ii.
PnnikvaMaasn, maii^nk.
nUiitu'- T,.V»n»V\. bniilik biirnk.
Smnl'ier Smmilder uSumimog na wa-
hlN''»l'lllliri immilil.
lant' ningas.
H|..(tn'r«*.,nK tatna.l.
Smooth iMakinis; yano; niabuli: naka
Slo;; >' Ffarnvn-hi xui.M.kin.
HlrlWitnr.l hTiiiv.idi; Iniim.l.
Sniootli I- PakiniPiti; kiniain: bnlihin:
H|.ii;(rii.),.i-n't.inil. [iiil.iivn.
vaHvasin; kiskipin; pakinlabin.
Sl.ii''.. ,, SiiJ.wkri , luy.'iii iiy tuhiu.
SmootliiiPSfl-» Kakintaban; kakiniBan,
Slp.r.,1..TrMHh.h.((
SNU 321
SmotLer v-Inisin; iiniinis.
Smothern Aso; inis.
Smoulder V Sumunog na walang lingas.
Smudge wSiga na walang lingas.
Smug-a Maselang; malinis.
Smuggle v-Dalhin ng pal him.
Smut n Uling.
Smutch wMansa dumi.
Smutch-i; Mamansa dumumi.
Smutty rt-Marumi; malibog.
Snack n Parte; bahagi kapiraso.
Snaffle-n Hitbit
Snag-?i Abala. buhol.
Snail-w Su86.
Snail paceda Marahan na maraban.
Snake n Abas, alupong
Snap-y Baliin; agatin ng pabigla; su-
magot ng masaklap.
Snappish a Mahilig sa pagkakagat.
Snare-w Bitag panghuli.
Suare-r-Bitagin: hulihin.
Snarl w-Umangil; dumabog.
Snarl w-Angil dab« g.
Snatch uAgawin. umagaw.
S natch-n- Pagaga w .
Snath n Hawakan ng lilik.
Sneak-v-Tumakas.
Sneak-w-Tawong hamak.
Sneaking a-Hamak mababa.
Sneer V Ipahamak hamakin.
Sneer n Pagpahamak.
Sneeze w Bahin.
Sneeze v Magbahin.
Snicker v Tumawa ng palihira.
Snicker n-Tawa na lihim.
Sniff V Amoyin; suminghot.
Sniff n Amoy: singhot.
Snigger v-Tumawa ng palihim,
Sniggern Tawang lihim.
Snip-v-Gnpitin; gumupit.
Snipn Gupit.
Snivel v-Manangis.
Snivel n Nangis; tangis.
Shiveler-Sniveller-n Ang mananangis.
Snob n-Tawong hambog.
Snobbish a-Hambog.
Snooze n-Tulog.
Snooze v Matulog.
Snore-w-Hilik.
Snore v-Maghilik: humilik.
Snort nSinga na malakas.
Snort V Suminga ng malakas.
Knot n XJhog.
Snout n Nguso; ilong.
Snout V Ngumuso.
Snow n Bubog: busilak.
Snow flake n Patak ng busilak.
Snow storm n Bagyo ng busilak.
Snow white-a-Maputi parang busilak.
Snowy a-Mabusilak.
SOL
Snub-v Paslangin: tampalasananin.
Snub-n Tampalasan; paslang.
Snuff-n Tabacong dinikdik. -
Snuff V Suminghot.
Snuffle-z/ Magsalita ng pahumal.
Snuffle w Salitang humal.
Snugn-Mainam; makitid.
Snuggle-v-Magsiping: magpugad.
So adv.DohW dito; ganiri; ganito; at
ngayon; kasing; naman.
So eow/.-Kung sakali.
Soak-v-Basahin; ibadbad.
Soap n Sabon.
Soap a Sabunan.
Soapbubble-n-Bula ng sabon.
Soap facto ry-r»-Gawaan. ng sabon.
Soap maker-n Magsasabon.
Soap suds-n Pinagsasabunan.
Soapy-a Masabon.
Soar V Lumipad sa mataas.
Sob-w Hibik: iyak: tangis/
Sob v Manangis; tumangis; umiyak; hu-
mibik.
Sober a-Malinaw ang isip; hindi la-
sing
Sober vGumaling sa pagkalasing.
Sobriety n Kasukatan.
Sobriquet-n Bansag.
Sociable a Mahilig sa pakikipagsama;
masaya; malugod.
Sociable n-Piging; diwang.
Social a-Mahilig sa pakikipagsama-
masaya; marunong; makipagkapua;
tawo.
Society-n Katipunan; kapisanan; pakiki-
sama.
Sock-w Medias.
Socket n Butas.
Sod w Lupa na may tinubuang damo.
Soda-n-Soda: limonada.
Sodden-a-Nakulo; kinulo; mainit.
Sodium n-Sosa.
Safa-M-Hiligan; sandalan.
Soforth n Sa ganito.
Soft-a Malambot; anayad; buhaghag;
malagkit; malata.
Soften-v-Lumambot; lambutin; buhag-
hagin; hagurin; hilutin; humilot; la-
masin; lamugin.
Sof tly-a(it;.-XJtayutay : dahandahan; lunas.
Softness-n Kalambutan; kaanayaran ka-
dataan.
Soggy-oBasa; buhaghag.
Soilw-Bukid: lupa; dumi; sukal.
Soil t; Dumhan: dumumi; mansahin.
Poiree-n-Piging sa gabi.
Sojourn-n-Hinto; hantungan.
So]ourn-v-Humantong.
Sol-n Araw; ginto: sol.
SolacenKaaliwan; lugod.
41
SOM
322
SOR
Solace-v-Aliwin.
Solara-Nauukol sa araw.
Sold r. imp. v. p. |). Ipinagbili; nagbili.
Solder-n-Panghinang: tinga.
Solder t/Hinangin; manghinang.
Soldier-n-Sundalo: kawal.
Soldier V Magsundalo.
Soldierly a Parang sundalo.
Soldiery oPagsusundalo.
Solen-Suelas ng sapatos.
Sole V Ilagay ng suelas.
Sole a Bugtong; nagiisa; wlang kasama;
tanging.
Solely-odv.-Lamang tangi.
Solemn-a Pormal; dakila; magalang.
Solemnity n Kapormalan; kadakilaan ;
galang.
Solemnize-v-Purihin magdiwang;ganapin
Solicit 17 Humingi; mamagitna; manala-
ngin.
Solicitation nDaing; hingi; panalangin;
pamamagitan.
Solicitor-n Ang namamagitan; taga hi-
ngi 6 pamagitan.
Soiicitous-a-Maingat; makalinga; masi-
kap.
Solicitude n Ingat; kalinga; pagkakali-
nga.
Solid a Masinsin; matigas; buo at pa-
ikpik; tipi; matibay.
Solid-n Ano mang bagay na malaman.
Solidify v-Patigasin.
Solidity-n-Kasinsinan; katibayan; tigas;
tipi.
Solidly-adv. Matipi.
Solidness-n-Kasinsinan; tigas; katigasan;
pagkatipi: tipi.
Soliloquize vMagsalita sa sarili.
Soliloquy-n Pagsalita sa sarili.
Solitaire-n Soltario.
Solitary-a-Magiisa; bugtong; walang ka-
sama; natatangi.
Solitude-n-Pagkaisa; kaisahan; pagka-
tangi; katangihan.
Soluble a Matutunaw,tunawin;madaling
saysayin.
SoIus-a-Nagiisa, bugtong.
8olution-n Kasay say an ;kaliwanagan;
pagtatangal.
Solven-i;>ay8ayin; magsaysay; gawin.
Solvency*?» Kalagayan makababayad ang
utang.
Solventa-Makababayad ang utang.
Solvent-n-Ang tawong makabayad ang
' kaniyang utang.
Somber-a-Mapanglaw; malungkod.
Some-n-Ilang; mga ilan.
Some body-n Sinoman.
Some how otZv.Sa anomang paraan.
Some one-n Sinoman;alinman balang na.
Some thing.n-Anoman; anomang bagay.
Some thing adv. Kaunti
Some time n->a ilang panahon.
Some time-odv.-Noong panahon.
Some times-o^it;. Maminsanminsan; ma-
nakanaka.
Some what adw.-Mahigit kumulang.
Some where-o-8aan man.
Somnambulism w Pag lalakad kung ma-
tulog.
Somnambulist n Ang lumalakad ng ma-
tulog.
Somnolence-Somnolency w Antok.
Somnolent a-Nag aantok.
Son n Anak na lalaki.
Sonant a Nauukol sa tunog; matunog.
Sonant n Voces; tunog.
8onata-n-bonata.
Song n Kanta; awit; dalit.
Songstern Anag lalaking marunong ku-
manta.
Songstress n Babaying palaging kuma-
kanta.
Son in law-n Manugang na lalaki.
Sonnent n Awit; dalit.
Sonorous-a-Mataginting; matunog.
Son ship-n-Kalagayang anak.
Soon adv. Ag&d\ agad agad; dagli; pag-
daka sa isang dali.
SootnUlin: agiw.
Soot-v-Umagiw.
Sooth-n- Katotohanan.
Soothe V Tumahimik; sowayin.
Sooth say v-Maghula; hulaan; ihula.
Sooth sayer-n-Manghuhula.
Sooth saying n Paghuhula.
Sooty-a-Maagiw; mauling.
Sop w Sawsaw.
Sop V Isawsaw.
Sophism-n-Kamalian.
Sorcerer-n-Mankukulam .
Sorceress n Babaying mangkukulam.
Sonceryn- Pagkulam.
Sordid-a-Mahalay: marumi; maramot.
Sordidness n-Kahalayan;karumihan;ka-
salaulaan; kasukalan.
Sore a Mahapdi; masakit.
Sore-n-Sugat.
Sorghum n- Pulot.
Sororicide n-Ang natay sa kapatid na
babayi.
Sorrel n-Oastafio.
8orrow-w-Kalungkutan; lungkot; hapis;
kahapisan; pighati.
Sorrow-v-Maglungkot ; m agdalamhati;
humapis.
Sorrowfula-Malungkot; mapanglaw.
Sorry-a Malungkot; nagsisisi.
Sort-n-GIasse; lagay; grado.
Sort v-Hiwalayin; ibukod; magbukot.
SPA
323
SPE
Sortie n Pag labas ng hukbo.
Soso adv. Katatagan.
Sot-n Tawong palaging lasing; lasengo.
Sottisha Nauukol sa kalaeingan.
Souchong n-Oha na maitim.
Sough n-Haging; haginit.
Sough -v-Humaging; huaiaginit.
Sought;, imp. &p jp. Hinanap.
Soul n Kalulua.
SouUes o-Walang kalulua.
Sound n Tunog; tinig.
Sound-v-Tumunog; tuminig; tarukin;
tumarok; kumalog; kumalasing; su-
katin ang lalim ng tubig. salatin.
Sound a Tapat; matibay mahusay; wa-
lang pintas
Sondings n Pagtatarok.
Soup n Sopas; eabaw.
Sour-w Maasim.
Sourn- ^' aasiman.
Sour-u Umasim
Source n Pamulaan. pinagbuhatan; pi-
nangalingan pinagmulan; ugat; bi-
nubukaian; bukal.
Souse-w Tinumes.
Souse-r-Isawsaw.
South n Timog; timugan.
Souths Timugan;
South ddv Sa gawing timog.
South-t-Iliko sa gawing timog.
Souther wBagyo nangaling sa timog.
Southerner- wTaga timugan.
Southing-n-Kahiligan sa pagpunta sa
timugan.
Southron-n Taga timugan.
South ward-Southward-ody.-Sa gawing
timugan.
Souvenir-w Alaala: recuerdo.
Soverign-n Hari; pirasong ginto na may
halagang pfs 4.86.
Soverignity n Kaharian.
Sown-Inahing baboy.
Sow V Budburin. magtanim; tamnan; ha-
sikan; maghasik: isabog.
Span Gebul; bukalan ng tubig na may
halong metal.
Space-n Lugar; kapalaran; gitna; puang.
Space 17 Lagyan ng puang.
Spade n Pangsurong; pala.
Spade-v-Isurong.
Span n Dangkal.
Span 17-Dangkalin.
Spangle-n Sangkap.
Spaniard n- Kastila.
Spanish.a Nauukol sa kastila.
Spanishn Kastila.
Spanish n Wikang kastila.
Spank f Sampalin sa puit.
Spanker-it-Mananampal.
Span worn n Uod.
Spar^-v- Patawarin.
Sparaa Madalang; tabis; bihira.
Sparing a-Maimot.
Spark-n-Liab; lingas.
Spark v-Mag lingas.
Sparkle n-Inig; ningning; kintab.
Sparcle-v Kumintab; magningning.
Sparklinga Maningning.
yparrow-n-Maya.
Sparse-a Madalang.
Sparms-n-Pasma; manliso; pulikat.
Spasmodic Spasmodical-a-Di panay.
Spat-n-Nag lura; nag laway; niluran.
Spatter-vTumilansik; tilansikan.
Spattering-n-Pagpulandit; tilansik.
Spawn-v-Mangitlog ang isda.
Spawn-n Pangingitlog ng isda.
Speakv Sabihin; magsabi; mag wika;
wikain; magsalita.
Speaker-n-Ang mananalita.
Speaking n Pagsasalita: pag wiwika.
8pear.n Sibat: tulag; salapang.
Spear v Sibatin; itulag: salapangin.
Special a Bukod: tangi.
Speciality-n-Bagay na nakabukod.
Specie-n Salapi.
Specie-n Manga classe.
Specific-a-Tunay.
Specific n-Gamot na panlaban sa sakit
Specification n-Kasalitaan; salitaan.
trato.
Specifyv-Sabihin ng maliwanag.
Specimenn-Halimbawa.
Specious-a Maliwanag; masangkap.
Speckn-Mansa.
Speckle-v-Mansahin.
Spectator-n Nanunuod.
Spectern-Nuno.
Spectral-a-Nauukol sa nunc.
Spectrum-n-Sinag ng araw.
Specular a Parang salamin.
Speculate v Magwariwari; magbulaybu-
layin; magnenegocio.
Speculation w-Pagnenegocio.
Speculative Speculatory-a-Nauukol sa
negocio.
Sped-v. imp. & p, j?.-Tumulin; tumakbo;
nakatakbo.
Speech-n Salita; pamamalita; pangaral.
Speechless-a-Walang kibo; pipe.
Speed nTulin: kabiglaan; kadaltan.
Speed-v-Tumulin; magmadali.
Speedy a Matulin; madali; mabilis.
Spell vTitikan.
Spell n Panahon.
Spell bound-a-Namamangha.
Speller<n-Ang nag leletra.
Spelling-n-Pagtititik.
Spelt «. imp. & p. j?.-Tinitik; niletra.
9pend v-Gumasta; gastahin.
SPL
324
SPR
Spend thrift-n-Mananabog ng pag.aari;
tawong gastador; tawong burara.
Spent-v.imp. & p. j?. Ginasta.
Spermary n Itlog.
Sphere n Bilog.
Spheric Spheaical-a-Mabilog.
Spherule-w Nunting bilog.
Spice-n Labul.
Spice v-Labulin.
Spicy a Maanghang; malasa.
Spicular a Parang palaso.
Spiculate-v-Tulisan.
Spider-n-Gagamba..
Spider web-w-Bahay gagamba.
Spike-nPakong malaki.
Spike-v-Pumako; pakuin.
Spiked-a Nakapako..
Spikelet n-Pako.
Spiky a Parang pako; mapako.
Spile n Haligi.
Spill V Lumiguak; maliguak.
Spill-w Liguak.
Spin-vPainugin; humabi.
Spinach w Gulay.
Spinal-aNauukol sa gulugod.
Spindle w-XJlak; suliran.
Spindle-v-Sumupling.
Spindle-legged-Spindle shanked a Maha-
ba ang bind at hita.
Spine-n-Gulugod.
Spinner-w Manghahabi.
Spinous a Madawag; matinik.
Spinster-w-Dalagang matanda.
Spiny-a-Matinik; madawag.
Spiracle n Bntas ng ilong.
Spiral-a Nauukol sa tore.
Spire-w-Tore.
Spirit-n Kaluluwa; tianak: diwi.
Spirit-v Buhayin sulsulan; bihagin.
Spirited-a-Mabuhay; buhay. matapang.
Spiritless a Mawalan ng diwi; mabagal;
batugan; malungkot.
Spiritou8-a Nauukol sa kaluluwa.
Spiritual a Nauukol sa kaluluwa.
Spiritualize V Purihin.
Spirituelle-a Parang kaluluwa; malinis;
mapuri.
Spiritous a Parang kaluluwa; mapuri;
malinis: maningas.
Spirit-z/ Tumilansik; bumukal.
Spiry a Nauukol sa tore, mataas.
Spit-n-Buga; lura; laway.
Spit-vBumuga;maglaway;lurain;maglura
Spite-n Galit; tanim ng loob.
Spite-v Pagalitin.
Spitef ula Mapagtanim sa loob.
Spit fire-n Tawong mainit ang ulo.
Spittle-n-Laway.
Spittoon-n-Luraan.
Splash-v-Tumilansik.
Splash w Tilansik.
Splashy-a Matitilansikan.
Splendid a Makinis; mainani; dakila;
maganda; marilag
Splendorn-Kainaman; kadakilaan; kari
lugan kinang; liwanag; gayak; kama-
halan.
Splice V Idugtong; magdugtong.
Splice w Dugtong
Splint w Bangkat.
Splint-v Bangkatin; ibangkat.
Splinter w-Tatal; patpat.
Splinter-v Lumahang lumitak.
Split V Biakin; bumiak litakin; sipakin.
Splitw-Biak: sipak; litak.
Splurge n Kahambugan.
Splurge I' Maghambog.
Spoil z/Sirain; mabulok; bumulok.
Spoil-w Ang mga bagay na sinanisam.
Spoke-v. mp.-Nagsalita, sinabi; winika;
nagwika.
Speke-n-Rayos 6 tukod: ng gulong.
Spoke-v-Lagayin ng rayos.
Spoken V. p. 'p. Sinabi na.
Spoken V. ^. ^. Sinabi na; winika na.
nagsalita na.
Spokes man n Ang nagsasalita.
Spoliatev-Nakawin; nianduit.
Spoliation w Pagnanakaw; pandudnit.
Spoliator n Magnanakaw; manduduit.
Sponge n Espongba.
Sponge-v Pahiran 6 magpunas ng es
pongha
Sgongy a Buhaghag; malambot
Sponsor wKatibayan; ka'»iguruhan.
Spontaneous-a Bukal sa loob.
Sgool n-Ikiran.
Spool v-Ilagay sa ikiran; ikirin.
Spoon w-Cuchara.
Spoonful-w Laman ng isang cuchara
Spoor n Landas ng hayop sa danio.
Sport nKasayahan; kaluguran; aliw;
kaaliwan; saya.
Sport-T/ Sumaya; maglibang; mag aliw.
Sportive Sportful a Masaya; main god;
maaliw.
Sports man-n-Mangangaso.
Spot n Batik; daan; mansa.
Spot v-Hanapin; maneahin; batikin bu-
matik.
Spotless-a-May puri; walang bahid du
mi. malinis;
Spotty a-May mansa.
Spousal a Kasal; pagkakasal.
Spouse w-Asawa.
Spout-n-Alulod.
Sprain v Pumilay.
Sprain-n-Pilay; kapilayan.
Sprawl-v-Umunat; dumapa;
Spray -w Sangang munti.
SQU
325
STA
Spray-r-Diligin; magdilig.
Spread -r-Uatag; idatay; iunat: kalnp
kapan
Spread-ii-Datay: knmot: latag
Sprig fi Sangang manti.
Spright fi Kalaluwa; nuno.
Sprightlesd-o-Maparol: mabagal: tamail.
Sprightline88-fi Kaliksihan: kasi pagan.
Sprightly a Maliksi: matulio. mayal>ong.
Spring-r-Lomundag; lumukso buuuikal.
Spring n Bnkalan; bakal; lundag: lukso.
Springe n-Bitag.
Springy-a-Parang goma.
Sprinkle-»-\^ iligin;diligin; wi§ikan: mag-
dilig magwisik. magwilig.
Sprinkle-w-Wisik; dilig.
Sprinklern Pandilig; pangwisik.
Sprinkling-n-Pagdidilig; pagwiwisik.
Sprint r-Tumakbo.
Bprintn ' akbo.
Sprite-n Tianak; dueude.
Sprout-n-Usbong sapling sulol; piinla.
Sprout V Magusbong sumudling
Spruce-o-Mabuti; makinis; ayos; inahu
say; malinis mapagmarikit.
Spruceness-n-Kalinisan; ayoe.
Sprung V. p p -Nakalundag bumiikal na.
Spry a Maliksi; matulin; magaan. maa-
gap.
Spue V Sumuka; magsuka.
Spume-n-Bula subo.
Spume vBumula,
Spumous-Spumya-Mabula; Nauukol sa
bula.
Spun V. imp. & p. ^.-Ipinainog; hinabi.
Spunk-n-Tapang; pangahas.
Spunky o-Matapang; mangahas.
Spur-n Babala; pabuyo.
Wpur-v Bumula; ipabuyo.
Spurge n Gulay na may katas na ma-
puti.
Spurious-a-Hindi totoo; falso
Spurn-v Manikad; sicaran.
Spurt-n-Bumukal; tumilansik.
Sputter vPisik: pagpisik;
Sputter V Pumisik; magpieik.
Spy-nTiktik manunubok.
Spyv-Tiktikan; manubok; subukan; mag-
masiran siyasatin.
Spy glassn-Larga vista.
Squaba-Mataba makapal; pandak
Squabble vMagtalo; makipagtalo.
Squabble-n-Basagulo; pagtatalo; talo.
Squadron-w-Escuadra .
Squalid-n-Salahula: marumi.
Squalidness-n-Kasalahulaban.
Squall-n-Bagyo sa dagat.
Squally -a- Mabagyo .
Squallor-n Kasalahulahan; dumi; kasu-
kalan; karamihan.
Squanderr-Gumasta; gastahin, isabog;
isambulat; $ayangin.
Si^uare fi-Parisukaf
Square-r-Parisukalin.
Si^uash H Kalabasa; upo; libyaya
Si|«afh-r>Idiin; inisin
Squasby-fl Malaml>ot.
Squat - r-Tnni i n k ay ad : y u m u k o .
Squat a Nakatinkayad; nakayuko.
Squat ii-Tingkayad; yuko.
Squawk r Umiyak.
Squawk ii lyak
Squeak r Luniangitngit; umalititiii.
Squeaku Alitiit; langiingit
Squeal r Umiyak: suniigaw .
Squeal-n-lyak; sigaw.
Squeamish «Makayayamoi .
Sjueezer Higpitin; pigaiu; pin«lutin.
pitisin idiin.
Squibn-Kuetes na munti.
Squint a Sulipat.
Squint-rt-Magduling.
Squinteyed (? Hi was ang mat a.
Squirm r-Kumilos.
Squirt r Papulanditin.
Squirt tiPulandit.
Stab n Saksak
Stab-r-Saksakin; sumaksak
Stability n Katibayan; tibay; laon; Inat.
Stable- ti- aballerisa.
Stable r-Ilagay sa callorisa.
Stable.fl-Matibay; maluat; matatagal.
Stackn Mandala
Stack-n Magmandala.
Staff n-Tungkod.
S.ag-M-Usang lalaki.
Stag beetle n Oyang.
Stage-n Entablado.
Staggerr-Gumiraygiray;punia\vidpa\vid.
magulat; gitlahin.
Staggern-Giray.
Stagnancy-n Lansa.
Stagnant-fl Malanea; hindi malinis.
Stagnate-!' Malansa lumansa.
Staid-v. <ft jj. jp.-Naghinto; nakhhinto.
Stain-r-Tigmakin; tinain; dunihan man
sahin.
Stain r-Mansa; tigmak tina dumi.
Staniless-v-Walang baliid dumi; nuili
nis; maselang.
Stair-n Hagdan; hagdanan.
Siair way Stair casen-IIagdannn.
Stake-n Uriang; tulos.
Stake a-Tulusin.
Stale-a Maanta; malansa: lipas.
Stalk-n-Puno.
Stalk-r-Lumapit ng palihim.
Spall-n-Hadlang.
^talI V Ilagay sa hadlang
Stalliont n Kabayong bulugan.
STA
326
STE
Stalwar Stalworth a Matapang;mangaha8.
Stammer v Umutal.
Stammering nKautalan: paguutal.
Stamp-iy-Itatak;tnmungtong yurakin yu-
murak limbagin; imarka.
Stamp-n Sello; yurak; tatak; yasak.
Stampede-n Takot ng maraming hayop.
Stampede-w-Tumakbo ang manada nang
hayop. '
Stanch o-Matibay tapat ang loob
Stanch-i/ Pigilin; pumigil.
Stand V Tumayo; tumindig
Stand n Tindig; tayo; lajray.
Standard n Bandera; Bandila; bait.
Standing a Patindig; nakatindig. naka-
tayo.
Standing-w-Tayo; tindig; lagay;
Stanza n-Pangkat.
Staple a Matibay; matatagal; magluat.
Star-n-Bituin
Star V Kumintab; maningning.
Starch-n Almirol.
Starch-v-Amirolan; mag almirol.
Stare-v-Tumingin ng mahiat.
Stare n-Tin gin.
Stark-a Matigas malakap; makapangya-
yari; may kapangyarihan.
Start v-Ipagmulaan: umalis.
Start n-Pamula: pag alia.
Startle ?;-Gulatin.
Starvation-w Kagutuman.
Sterve a-Magutom; masalat.
State-n Asal; lagay: kalagayan.
State n-Nauukol sa gobierno.
State-v Sabihin magsabi.
Stated a'Nasabing.
Statement-n-Kapaygayan; pagsflpabi.
State house-n Bahay ng gobierno.
Stately.w Dakila: marangal.
Station-n Estacion; lugar; kalagayan;
lugar.
Station.v-Idistino: ilagay sa lugar.
Stationary--a Firme; matibay; hindi ma-
gagalaw.
Stationer n Taga tinda; ng manga pe-
pel.
Stationery-v-Manga papel, tinta, at
pluma.
Statuary n Manga gawa ng manga lara.
wan; karunungan sa paggagawa ng
manga larawan.
Statuen Larawan; poon-
Statuette-n-Munting larawan.
Stature-n-Bikas; tayo; taas ng katawan.
Status n Lagay.
Statute-n XJtos.
Statulory-a-Ayon sa utos.
Staunch a Matibay; tapat.
Stave-v-Sirain; pumutok; ilayo.
Satave off-r-Ilagin,
Stay V Humantong; magluat; huminto;
pigilin.
Stay n Tigil; hinto; hantong.
Stead-n-Lugar.
Stead fast-a-Matibay ang loob; tap ^
ang loob.
Steady a Panay; patag.
Steady v Panayin; pigilin.
Steady-w-Hiwa ng came.
Steal v-Mangangumit; magnakaw; naka
win: umitin.
Stealer w Mangungumit: magnanakaw.
Stealth n Pagnakaw; pangungunmitt
lihim.
Stealthy a-Dahandahan; palihim.
Steam nUsok.
Steam v Umusok.
Steam boat w z/asakyan de vapor.
Steam boiler-n-Oaldera.
Steam engine n-Ma^ina de vapor.
Steamer n Vapor.
Steam ship n Vapor.
Steamy a Mausok.
Sted n Lugal.
Sted fast-a Tapat ang loob; matibay
Steed n Kabayo.
Steel n-Patalim.
Steel-v Ipatalim; patalimin.
Steely-a Matalim.
Steel yard n Panimbang.
Steep a Matarik.
Steep n Lugar na matarik.
Steept/Basahin; ibadbad.
Steeple n-Tore.
Steer-v-Umugit sa sasakyan.
SteernBakang lalaki na kinapon.
Steerage -w-Pag uugit sa sasakyan.
Steers man-n Ang umugit sa sasakyan.
Stellar-Stellary-o-Nauukol sa bituin.
Stellate vtellated a Parang bituin.
Stelliferous-aMabituin.
Stelliforma Hitsurang bituin.
Stellular a-Parang bituin.
Stem-n-Tangkay puno.
Stem V Lumaban: pigilin; pumigil.
Stench n-Amoy lansa.
Stencil-n-Pananda.
Stencil i^Jsulat; itanda.
Step V Bumakbang.
Step-n-Hakbang; bayitang; baitang.
Step brothern Anak na lalaki ng amain
6 ale sa pakinabang.
Step daughter-nPamangkin sa pakina
bang.
Step father-n-Amain sa pakinabang.
Step mother-n-Ale sa pakinabang.
Step sistern Anak na babayi ng amain
6 ale sa pakinabang.
Step son-n Pamankin sa pakinabang.
Sterile a- Karat.
STO
327
STR
Sterility-n-Kakaratan.
Sterling-v-Totoo; tunay; malinis.
Sterna Masungit. mahigpit.
Stern-w-Hulihang sasakyan.
Sternal a Nauukol sa buto ng dibdib.
Sternness n Kasungitan; kahigpitan
Steve-v-Ilulan.
Stew-n Gisa loaya.
Stew-v-Gisain; igisa.
Steward-n-Ang puno ng mga alila.
Stich-n Taludtod; hilera.
Stick-w-Patpat; palo; tungkod.
Stick vBumikit; ikapit; idikit.
Sticky-a Malagkit.
Stiff-a Banat; matigas.
Stiffen-v-Tumigas; manigas.
Stiffnessn-Katigasan; tigas.
Stifle-n Siko.
Stifle-v-Inisin; umunis; patayin;pumatay;
lipulin.
Stilen Hagdanan.
Stiletton.Panaksak.
Stilettov-Saksakin.
Still-aTahimik; walang gulo.
Still V Patahimikin; tumahimik.
Still n Gawaan ng alak.
Still-oiu.-Bagaman; pa.
Stilly-o-Tahimik.
Stilt n-Tiakiad.
Stilt z/ Magtiakad.
Stimulant n-Pangpalakas pang udyok.
Stimulate vXJdiokan; umudyod.
Stimulus-n-Pang udyok; panudlok.
Sting n-Tinik; kagat nang bubuyog 6
kamumo.
Sting v-Kegatin; humapdi.
Stingy a-Maramot; kuripot; masakim.
Stink-v Umilingasaw; bumaho. umangis;
bumantot.
Stink-n-Baho; alingasaw; amoy na ma-
lansa.
Stint vPigilin: pumigil.
Stint-n-Hanga.
Stipend-w Upa: ganti: bayad; sahod.
Stipulate-v Sabihin; gumaiwa ng salitaan .
Stipulation*n Salitaan.
Stipulator-w-Ang gumawa ng salitaan.
Stir vGawga win; guluhin; baluin; ka-
lapsawin; kamiyawin.
Stir-n Halo; gulo.
Stirrup n Estribo.
Stitch v-Tusukin: tumusok; duruin.
Stitchn-Tusok tutos; duro ng karayom.
Stitchya-Matusok; matutos.
Stock-n-Puno; manga hayop.
Stock vltago; iponin.
Stockade n-Bakod nang manga tulos na
malaki.
Stock company nKapisanan ng mga ma-
ngangalakal.
Stock holder-n-Kabilang ng kapisanan.
Stock man-n Magpapastol; mayari ng
manga hayop.
Stock-still-a Tahimik. firme.
Stocky a Pandak.
Stoke V Igatong.
Stoker-n Fogonnro.
Stole «. imp. Ninakaw; inumit.
Stolenv. p. j}, -Ninakaw; inumit.
Stolid a-Mapurol ang isip.
Stolidity-Stolidness n Kapurulan ngisip.
Stomach w Sikmura; tokong.
Stomach-v Ilagay sa sikmura.
Stomachic-v Nauukol sa sikmura.
Stone-n Bato
Stone r-Batohin puklin
Stone blind-rt-Bulag.
Stone coal wUlii^g na matigas.
Slone's cast n Pukol ng bato.
Stone's throw n Pukol ng bato
Stoneware n Kasangkapang bato.
Stonework n Gawa sa bato
Stony a Mabato; batobatohin.
Stood-v. imp. &p.p, Tumindig; nakatin
dig.
Stook-n-Bunton ng mga haya.
Stool «-Upuan na walang sandalan.
Stoop t?Yumuko; tumingkayad.
Stoop-n-Yuko tingkayad.
Stop z/ Pigilin huminto tumigil. human-
tong magpahinga pasakin.
Stop-w-Hinto; tigil; hantong
Stop cock n Grifo.
Stoppage n Pagpigil.
Stopper-w-Tasok; pasak; tapon.
Stopper vTasakin. ilagay ng tapon.
Stopple wTasak; pasak.
Storage-n Pag ipon.
Store v-Itago; ipunin.
Store-n Tindahan.
Store house-n Kamalig; taguan.
Store rom w Tapuan: bangan.
Storm-w-Unos; bagyo; sigwa.
Storm-v-Uumunos; bumagyo.
Stormy a Maunos.magulo mabagyo;ma-
sigwa.
Story n *< uento.
Story-z/Magkuento; magsinungaiing.
Stoup n Panakal 6 lalagyan ng tubig;
beoditahan
Stout-o-Malakas; batibot; malaki; pisi-
gan; magandang tikas.
Stout-n-Cervesang matapang.
Stove-n-Apuyan kalan.
Stowv Ibunton; itago.
Strabismusn Pagkaduling.
Straddle-v-Sakyan; sumakay.
Straggle-v-Lu makad nang pagay on gay on .
Straigh-a-Tapat; matowid; walang liko.
Straighten-t'-Towirin; unatin.
STR
328
STU
Smitrht t'orrvanl a Maliwana;r. niatowid.
.>traijrhtly /i//« Matowid. tapat.
:^t^ai;^htne»^* n Katowiran; higpit; kata-
patan
Straijrht ont-« Mali;ranag; tapat ang
locb.
^•truijrht way fl^f. Ngayondin.
Miraia f-Tamalas; salain a^agin.
Scrainer'?i-Talaan. agagan.
Srrait ^Makitui mahiapit mahirap.
masQDgit.
Strait'/i-Kahirapan kahigpitan.
Straiten i> Higpitin pigilin; gipitin.
Strand n-Bavbav.
htrand v Sumadsad; suniayad.
Strange-a-Katakataka iba, bahat; sa
ibang Inpa.
-Stranger n Taga ibang lapa.
Strangie-r Uminis; inisin.
Strangulation n Pagiinis.
Strap-fi-^inta: pamigki^; panali ng ba-
lat sinturon.
Strap-r Hampasin ng sintnron.
Scrappinjf a Malakas.
Stratagem /iHibo daya:paraan;balatkayo
Str at eg\'-n- 1: araan: daya balatkayo.
Straw n Dayami ginikan; kagon.
Stray-r-Maligaw; lamihis.
Stray a Gansal, nakaligaw.
Stray n Hayop na nakawala.
Streak n Gnhit.
Streak-i7-(7uhitin; gumohit.
Stream-n-IIog
Stream-n-1 bahos
Streamer n-Tanda; bandera
Streamlet n-Munting ilog; sapa.
Street n Lansangan; carsada.
Strength w-Lakas tibay; tigas; kalaka
san; katibayan.
Strengthen r Tumibay: tibayin; lamakas;
itambal; kapalin palakasin.
Strenneus a Masipag. maningas, mata-
pang
Stre?»8-f»-Lakas
Stretch v Banatin: anatin: batakin: hu-
maba; hamigit; umabot; idatay.
Stretch-n Tindi.
Stretcher n Tindihan.
Strew 17. imp. Kinalat; winisik.
Stricken-r. p. />-Tinaman.
Strict a Mahigpit; masungit; mabagsik.
Strictness n-Kahigpitan. kabagsikan; ka-
sungitan.
Stricture n Pintas; kapintasan.
Stride-n-Hakbang.
Strides Humakbang; lumakad.
Strife n-Babag laban; away; talo; pag-
papamook.
Strike-n-Tumuktok. dagukan: hampasin;
hnmampas; tumama; mamalo.
Strike » Dagok; tuk..ok hampa:».
String n Sinuiid; pisi; knerdas.
btring ?i-lnhugin; kuerdaam.
Stringed a-Mag pisi
Stringer n Tuhog.
Stringency n Kabagsikan; kasongitan.
I^tringent /I Mabagsik; masungit.
String hait-/>-Hingkod.
Strip c Alisin ang takip; talupan; mag^^
balat
Strip-n Pirasong tab la na makitid; ta^
bla ng lupa.
Stripe-1» Guhit
Stripe V Gubitin.
Stripling-n Batang lalaki.
Strive r Away in matikman; subukin;
lumaban. pumilit piiitin.
Stroke » Ham pa;5 dagok suntok.
Stroke r fclilutm. hilurin.
Stroll» Pasial gala.
l^troU € Gumala; magpasial.
Strong a >lalakas tapat balisaksakin;
batibot; malitid; matibay; bayani. buo.
Strong hold-» Kuta.
Strop n Pirasong katad.
Strop r Ihasa sa katad.
Strove-r. imp -Natikman: sinubok; pini-
lit.
Strow r Isabog; ikalat; kalatin.
Struck r. imp. & p. p. Hinampas; sinun-
tok dinagok; tinamaan.
Structure n Pagpatayo pagpapagawa;
bahav.
Struggle^v-Bumabag lumaban; umaway;
bumuno; pumipit. humamon; hama-
nin.
Struggle^n Talo; away; babag; laban,
buno; pagpapamook.
Strung 1'. imp. <fe p. j?. Tinuhog.
Strut r-Lumakad nang pahambog; hu-
mambok.
Stub-w Puno tisod; upos beha.
Stub-r-Matisod; bunutin: labnntin.
Stubbed a Pandak; mapurol, mapupod.
Stubble M-Pasiok.
Stubborn a Matigas ang ulo; sowail.
Stubbornness» Katigasan ng ulo; kaso-
wavan.
Stucco r Pabiran ng apog.
Stuck t\ imp. <fe p. J». Dinikit.
Stud n Kilo.
Student n Ang nagaaral; estudiante.
Studied a Marunong.
Studio-»- Estudio .
Studious a- Masipag magaral.
Stud y-n- Aral.
Study V Magaral.
Stuff» Manga bagay.
Stnff-t7-Mamualan; eiksikan; isiksik; bu-
musog.
SUB
329
SUB
Stiiffing-n Ang laman.
Stumble-v-Matisod; tumipiaw; madapa.
Stumble n Tisod; tipiaw dapa
Stumbling-a-Tisurin
JStnmpn-Puno ng kahoy. upos; beha.
8tnmp a-Mataba. pandak.
Stunt; Matulig; tuligin.
Stung V. imp &p ;?. Kinagat.
^tunk V p. p -Bumaho.
Stunt-v-Pigilin ang pagpalaki.
Stupefaction-n-Pagkatulig. kaulalan ka-
hangalan.
St«pefy-v-' uligin; tulain; hangalin: mag-
patulala.
Stupendous-a Malaki ng totoo; kamang.
hamangha.
Stupid a Tulig uloi: mangmang; ungas;
hangal; mapurol ang isip.
Stupidity Stupidness n Kapurulan nang
isip; kaunuran; kagaspangan.
Stuporn ulig; pagkatuMg.
Sturdy a Malakas. matigas; matibay.
Stutter V Umutal umuriturit; umunyi-
uno.
Stutter n Kautalan pagkautal.
Stuttering-n Paguutal, kautalan; amit;
amil
Sty-n-Guliti.
Style-w-Asal; uso; modo; gawi; kauga-
lian ugali yari
Stylisha Marikit; mainam; mauso.
Suave a Suave; malambot.
Suavity nKalambutan. giliw; kadataan;
mahabag;
Fubacid a Maasim ng kaunti.
Subalterna-Mababa pa kulang
Subalternate-a Sunodsunod. mababa pa.
Bnbaqneous a Sa ilalim ng tubig.
Subcutaneotis a Sa ilalim ng balat.
Subdivide-r-Hatiin at mull hatiin; ha*
tiin ang ipinagkahati na.
Subdue 1' Supilin pasukin; sakupin.
Si^bject n Pinagusapan; pinagmulaan;
ang nasa kapangyariban ng iba.
Subject a Mahilig may tali.
Subject 17 Supilin; pasukin; alipnin; sa.
kupin.
Subjection n.Paginis; pagkasupil; supil;
pagsakop.
Subjective a-Masupil.
Subjoin V Idugtong.
Sub j u >:ate v-Supilin.
Sub j ugatlon n- Pagpasupii.
Subjunction-n Dugtong.
Subliniate-v-Tumaas ang kalagayan.
Sublime-aDakila; marangal; bunyi.
Sublime-nKadakilaan; karangalan;
dangal
Sublime v.Dakilain; parangalin.
Sublimity n Karangalan.
8ublinguar-a-8a ilalim ng dila.
Sublunar-t>ublunary-a l^asa ilalim ng
buan.
Submarine a-Nasa ilalim rg dagat.
bubmerge-v-Ilubog; lumubog; ilunod;
umanod; apawin.
Submergence-w-Paglubog; anod.
Submerse Submersed a Nasa ilalim ng
tubig.
Submersion-nPaglubog; anod.
Submission-nKapakumbabaan; pagsu-
nod; pagsuko; pagkaayon; kalambu-
tan ng loob
Submissive-a Masusunurin; mababang
loob; malambot ang ugali
Submit V Sumuko;ipahintulot:pumayag;
magbigay loob sumunod; umayon.
Subordinate a Mababa pa.
Subordinate n-K ababaan.
Subordinate t; Ibaba. pahamakin.
Subordination-n-f agsupil; pagsakop.
Suborn- V Sumuhol; suhulan.
SubornationPagpasnhol; suhol.
Subscribe-v Pumirma; pirmahin
Subscrip ion-n Ambag; pagpirma;
Subsequence nPagkasunod.
Subsequent n Sumusunod.
Subserve vipasulung; sulungin.
Subsidiary a Nauukol sa abnloy.
Subsidiary-n Auxillar; katulong.
Subsidize v Abuluyan; magbayad nang
buis.
Subsidy-n-Abuloy; katulong; pahintulot
ng gobierno.
Subsits-r-Mamalagi: tnmagal; manatili.
Subsistence n Ikabubuhay; pagkabuhay;
Subsoil nl.upa na sa ilalim
Sabstance-n-Sustancia; laman.
Substantial a- Matibay; di masisira.
Substantiality n-Tibay; tagal. luat.
Substantiaty^v-l otohanin; sumaksi.
Substantive a- Malay o; niatagal; matibay.
Substantive n Sustantivo.
Substitute n Kahalili; kapalit.
Subtitute v-Halinhan humalili; pali-
tan ipalit.
Substraction-n-K inatataynhan.
Subitructnre.n Kinatataynban.
Subtend.r.Mapailalim; Inmaban.
8ubterfuge-n Paraan; dabilan.
SubterraneanSubterraneou8-a- Nasa ila-
lim ng lupa
Subtile-a-Matibay; manipis; mainam;
matalim matalas. matalino.
Subtilenc8s-n Kanipisan; kainaman; ka-
talasan; katalinnhan.
Subtilization-n-Pagpapainam.
Sabtilize-v-Painamin.
Subtilityn Kanipisan; kainaman; katala
san.
42
SUF
3W
UN
Sabtle-o^Maiiipitf matai2is;mJiUi]juo;taMj;
tAkiiil «aitik
Sabtiy a Tu»o; matala».
•Sabtract r Avai^aii bawasan kanin aii
san.
Subtraction w Pa^bavas pagkuha
Subtrabend it Aug biuawaM
Suburb fi Nayon barrio
8uburr>an-aXauukol jsa barrio
.Subveruion « KAJipuiafi, kt^jfiraati, pag
tatal'>nan,
Subv«irt r Lipulin mrain Vthmm.
Subway n DiULu «a ilalini ug lupa.
Succ^e<l c Mauaio baiinbaii «uuiuoo*!;
humalili niagtamai^a bumuti. rnag
kamit; katotan
Succei§«« n^ P^nanaJo pagj«:i'*uno4 dulo;
pagkamit, palaJ; kapaJaraii.
.Succe««ful a Mapalad; maguibawa.
Succewuion It Kabalili; paghaiialili.
Sut;<M>Jwive'a Tul'>ytuloy - iiau<tt\Buti<M\.
Hnci'^mjrn Kab^Lli kanunod
Huccifit a JAnMiuniu nakabigkis.
iiaei'MTv Iligtaii abuluyan. a rii pon i u ;
iiariguifi M4 kagipitan turnulong gu-
rrnbik k ipkopiu HsmUAoUin.
Sue<^>r'it AJ>«loy.Iigta»:pajrlJgta» tuloug;
kupkop arnp^if) Maklolo,
HuccotaNh ft-Maiif Ma lata
Hucc'ul«;nc4t 8iic*'«lfcjicy n SuHtancia.
Hucculent a 51aifu«tancia
Succumb r Suffiako riia«4Upil.
SuccuMPiofi-n UnUig; tulak.
Hucb a ^tayon; gauyan.
Suckt^Humitit; buuiigop «uiputKi.
Hiickn Hitit; bigop.
Sucker . Unbong. HUpling.
Suckling n-IIayop na binai pa iiiawatan
Ma paiTMUHUMO.
Suckle V PahUHuhin.
Suction» Paghi tit.
Sudilena Bigla bijrlangbigla dales; ka
gin Magi nsa pagdaka.
Suddenly a<ir Kadingatdingat; kadali
dali; kaginsakagin&a.
Sudoriferoua-a-Nakapapawis mapawis.
Sudorific n-Mapawis; nakapapawis.
Sudorific » <"iamot na pangpapawi«.
SudM n PinagMa^unan.
Sue r-Maghabla sumunod.
8uet-n-Taba.
Suety a Mataba.
Suffer w,Magtii8; tiisin; turuagal bata
bin: tamubin; makdalita dalitain
Sufferable-i^-Makatitiis.
Sufferance-M-Katiisan; pagtitiis; tiaga;
damdam kasakitan. kahirapan.
Suffering-nKabirapan: kahapisan; ka
sakitan,
fiuffice-v-JEEumusto; aumapat.
Snflic}en<y n abtu>tahaii ka^^patan.
kasiyaitan katapataii.
Saffieieot a Uui^to kasiya. sapat kata
tagau; may kaya.
Suffix H Dugt<>ng «ahuli ng isang salita
Suffix r IdugtODg.
Sufiocate-r-UmiDi*: inusin.
Suffocatjon-n Pag iinis; pag inis
Suffrage n Voto: v^^ces
Suffu<Mf-r Itakpan: tnmakpan.
Suffusion a Prigtatakpan.
Sngar-n >latamis ae^ukal
Sngar-r Kalnin ng uiatamiii.
Sugar cane n Tol>o
Sugar mill n KaVyawan.
Sugary-a-Matainis may haloDgniatamis.
Suggest-c Ifciurot sa isip. sulsulan. ipa-
alaala.
Snggestion-n Sulsol. paalaala.
Suicidal a Nauukol sa pagbibigti.
Suicide n Ang nagbigti.
Sicide V ^lagbigti.
Suit-It Kasuotan. temo.
Suit r-Bumagay; maakma; umayon. nia-
rapatin.
Su table a Bagay, akma; nararapat: ma
buti
Suite n-Kapisanan bunton.
Suitorn Anglumilingkod;ang}umiligajr.
Sulk-r Migtanipo mapoot.
Sulk-nTampo poot.
Sulks'it Tampo; katampuhan.
Sulky a Matampuhin.
Sulky n Kalasin.
Sullen a Galir; matigas ang ulo.
Sullv r-M&nsahin.
Sulpbate n Sulfate.
Sulphur 71 Sulfure.
Sulpliurate a-Nauukol sa sulfure.
Sulpliurate v Lagyan ng pulfure.
Sulphureous Sulphurous a May balong
sulfure
Sulphury a-May halong sulfure.
Sultan n Hari sa turkia.
Sultry-a Mainit
Sumn KabiUigan; baguoan.
Sum ^• Bilugin; sumabin; buoin.
Summary a Maikii.
Summary n Sulat na maikii.
Summationn-Kabilugan. kabuean.
Summer-n T»ginit.
Summit n Dungot; dule. tuktek.
Summon t; Tawagin; tumawag
Summons n Tawag.
Sumptnosity n Kadakilaan karangalan.
SumptuouH a Marangal; dakila.
Sun-n Araw.
Sun beam-n Sinag ng araw.
Sun burn v Alamula ang balat dahil sa
araw.
SUP
Sunday-n- Lingo.
Sunder v ILiwalay: hiwalayin.
Sunder n Paghiniwalay.
Sun down-n pMjrlnbog ng araw
Sundries n Sitsiria manga bagay na
munti.
Sundry a Ilang sarisaring.
Sun fish n Malakapas.
Sunsr-v. i? /> Kumanta na nikakanta.
Sunk V. p. p. Nilubog nakalubog
Sunken a Nakalubog
Sunless a Walang araw.
Sun light-n Haw ng araw; liwanag ng
araw.
Punny rt Maaraw.
Sun rise Sun rising-n-Pagsikat ng araw.
^un set Sun settingn Pag lubog ng araw
Sunshine-n TJwanag ng araw. sikat ng
araw. ^
Sup V Humigop.
Sup n-Higop kaunti.
Superabound v Lumagpos; luraabis; su-'
magana ng malabis.
Superabundances Kasaganaan; kalabi-
san; kalagpusan.
Superabundant a Malagpos; malabis.
Super add v Dagdagin.
Snperannuatev Dagdagan ng lakas.
Superb a Dakila: marangal niainam na
malabis.
Supercede v Huag ipatuloy.
Suppercilious-a Hambog; palalo
Superficial a Mapaibabaw raababaw.
Superfine a Lubhang mainam. .
Superfluity-n-Kalabisan; kalagpusan; ka-
yamuan kasaganaan: kalaluan.
Superfluous a Malabis; malagpos
Super human a Larapas sa kapangyari-
han ng tawo.
Superincumbency n Pagkasandal sa iba.
Superincumbent n-Nakasandal sa iba.
Superiorn Katsastaasan
Superior /I Mataas pa lubhang dakila.
Superiority-w-Kudakilaan: kataasan ka-
hugtan karangalan.
Superlative-fl ' ataastaasan.
Superlative n Kataastaas^ng lagay.
Supernatural -o Lampas sa . kapangyari-
han mundo.
Supernnmerary-n Mahigit sa kailangan.
Supernumerary n Ang labis sa kaila-
ngan
Superscribe v Pumirma sa itaas.
Superscription n Pirma sa itaas.
Supersede V Humalili.
Supersedure n Kahalili.
Superstiti n n Guniguni: pamahian.
Superstitious a Maguniguni.
Supervise v MamunD; - manxiahala.
Supervisi?n-Supersal n Pamamahala.
331 SUR
Siipervisor-n Taga pamahala: pnno.
Sup- rvisory a Nanukol sa pflmumuno.
Supination n Pagtitihaya ng kamay.
Supine-rt Nakatihaya; matirik tamad;
pabaya.
Supper n Hapunan.
Supperless a Walang hapunan
Supolant V Halinhan inlis.
Supple a Malambot madaling mahubog.
Supplement ^<-Kadugtong: katapusan.
Suppliance n Pannlangin; lubog.
Suppliant-a-Mananalangin.
Supplicant n Ang nananalangin; angdu-
madaing.
SuT'plicate V IHimaing; manalangin; In
muhog
Supplication n Daing panalargin.
Supprn'atory-rt-"Nauukol sa panalangin:
nauukol sa pagdaraing
Supply V Mngbigay ng kinakai^angan.
Support-t'Anjponin abuluyar;Milungan;
umamprn nmabuloy tumnlong.
Support wAmpon tangkilik katulong.
Suppose?^ Snmapantaha hakain; huma-
ka; maghinala; magpalagay; ipagpa
lagay.
Supposition Supposal n Sapantaha pala-
gav: haka.
Suppress-v-fnisin; pigilin; daigin ta-
lunin.
Suppre^sion-n Paginis; pagpigil; pagpa-
pasuko.
Pnppurate v Magnana.
Suppuration « Pngnana.
Supramundane a Lampas sa kapangya
rihan ng mundo.
Supremacy n Kataasan; kapangyarihan,
Sepreme a Kataas taasan; mataas sa la-
hat.
Pural-n Nuukol sa binti
Surcharge v Mulan ng mabigat.
Surcingle n Pamigkis ng siya
Sure a Totoo; tunay;tapat;bagay;siguro:
matibay
Sure footed n Di matitisurin.
Surely adv. Siguro oo nga; tunay.
Surety n Katibayan; tibay.
Surf-w Daluyong.
Surface n Balat; mukha ibabaw.
Surfeit v Lampasan kumain ng dema-
siado.
Surfeit n-Katakawan kabusugan.
Surge n Alon na malaki.
Surge-v Umalon.
Surgeon-n Mangagamot.
Surgery nPaggngamot; karunungantung-
kol sa gamot.
Sursrical a Nauukol sa mangagamot.
Suirl i n ess-n Kapaslangan ; katampalasa
nan; kasungitan.
SWA
332
SWI
Surlya-Mapaslang; mapanglaw.
Surmise-v-Samapantaha; sapantahain;
isipin humalata.
Surmise-n Sapantaha; halata.
SurmouDt-r-Daigin.
Surname n Apellido.
Surpassz/'Lampasin; lumampas; luma-
lo: daigin; humigit. lumagpos; ma-
naig.
Surplice n-Maputing habito ng pari.
Surplus n Labis kalabisan; kalagpusan.
Surprise-v-Gitlahin; gulatin. magitla ma-
gulat; hangalin: imangha.
Surprise-n-Gulat; gitla; mangha.
Surrender-v-Pumuko.
Surrender-n Suko.
Surreptitiousa Niyaring palibim.
Surrogate vHalinhan; humalili; pali
tan.
Sur rogation -n-Paghahali; kabalili.
Surround v-Pumaligid paligirin .
Survey t; Usisain; lumkalin; sukatin ang
lupa.
Survey n Paguusisa; psgsukat ng lupa.
Survive-v-Lampasin; lumampas.
Susceptible a-Makahilig.
Suspect v.Magbintansr: sumapantaha.
Suspect n- Ang binintangan.
Suspend t;Ibitin; kabitin: isampay; ita-
yo; magbigti.
Suspendern Sakbat.
Suspense n Pangamba.
Suspension n Pagpigil; pagkasabit; pag-
bitin.
Suspensory v-Nakabitin.
Suspensory-n Sabitan.
Suspicion-n-Hinala; alapaap ng loob;
hinagap: sapantaba.
Suspicious-a-Maalapaap ang loob; dala,
mahinagap; mapaghinala.
Sustain-vAIalayin: batabin: ipaglaban;
ipagsangalang; sumustento.
Sastenance-Susten tation n-I k i n ab u b u
bay: sustento.
Sutern Mangangalakal s^ mga kawal
ng bukbo.
Suturn n Panaaahi.
Swabn Pangisis.
Swab-v-Linisin: inisin.
S waddlev-Pamigkisin .
Sawg-v-Gumiray; umugoy; bumubog.
Swag n Giray: ang ninakaw.
Swagger-v Maghambog sa paglakad.
Swagger-n Lakat na hambog.
Swain-n-Ang naninitang taga bukid.
Swale n-Labak; lawak.
Swale 1? Tumunaw at mawala; silabin.
Swallow n Higop: lagok.
Swallow v-Higupin; lumagok; lamu-
nin.
Swallow n-Kurapapalis.
Swam-z/. imp.hum&ngoy na; nakala-
ngoy.
Swamp-n Kaburakan: laog kabanlikan
Swamp V Tumaob ang bangka.
Swampy a-Mabalaho.
Swapr-Palitin; pumalit.
Swap-n Palit; kapalitan.
Sward-n Lupa.
Swarev. iw/?.-Nanuapa; nagtungayaw.
Swarm-w Bunton.
Swarm v Bumunton.
Swarthy-a Maitim: kayu-mangi.
Swarthinessn-Kayumangi; kaitiman.
Swash V Tumilansik; lumiguak.
Swash-n Liguak.
Swather-Balutin.
Sway t7-Galawin; gumalaw.
Sway n Galaw.
Sweal-v Tumunaw.
Swear-vManumpa sumumpa tumunga
yaw; manungayaw.
Sweat V Pumawis.
Sweat-n Pawis.
Sweaty -a Mapawis.
Sweep-v-Mag walls: raaglawis
Sweep-n Lawis; walls.
Sweeping8-n Pinagwalisan; pinaglawi-
san.
Sweet a Matamis.
Sweetn Matamis
Sweet breadn Tinapay na matamis.
Sweeten v Lagyan ng matamis; pata-
misan; tumamis.
Sweetish a Matamistamis.
Sweet meat »• Matamis.
Sweetness-n Katamisan.
Swell v Mamaga: tumaas; lumaki; umal-
sa lumago. damami. kumapal; ma-
manas
Swell-n Mainam; dakila.
Swellingn-Pamamaga.
Swelter-r-Sumuko ea init.
Swept V. imp. & p. p. Niwalisan; nilawi-
san.
Swerve V Lumiko.
Swift-a-Magaan matulin: . niadali.
Sweftness-n Katulinan kadalian.
Swigi^Uminom ng malakas.
Swig-n Higop na malaki.
Swill v-Lamunin; maglasing.
Swill-n-Pakanin ng baboy.
Swim-w-Maglangoy; maglangoy.
Swim-n-Ligo: langoy.
Swindle-v-Manekas; tumekas.
Swindle-nTekas.
Swindler-n-Manenekas.
Swine n-Manga baboy.
Swine herdn-Magpapaatol ng manga ba
boy.
TAG 333
Swinish a- Parang baboy; salaula.
Swing V Ugoyin; umuga; ugain.
Swing-n Ugoy: uga; duyan
Swinge v-Harnpasin; parusahin.
Swinging a Malaki.
Swingle vLinisin 8a hampas.
Swinish a Parang baboy: salahula.
Swiss-a-NauukoI sa Suisa.
Swissn-Paga Suisa
Switch V Iliko; ilipat.
Swob n Panglinis.
Swob V Linisin.
Swollent;. |>.|>. Namaga; namansa; na
tambok.
Swoon v-Maghimatay; hinimatayin.
Swoon-n Himatay.
Swoop v-Sungaban; kunin; agawin.
Swopr-Palitan; .pumalit.
Swop n Palit; kapahtan.
Sword-n Espada.
Sword fishn-Pagi.
Swore vNanungay aw: nanumpa
Swum v.p. |7. Lumangoyna;nakalangoy.
Swum V. p. p. Nauga na; nakaduyan na.
TAL
Syllable-n Silaba
Sulph n Duende.
Syphid-n Munting duende.
SymboInKaliuhiKan; tanda.
Symbolic Symbolical-a Nauukolsatanda.
Nymbolize-vTandainJbigayngkahulugan
Symmetrical-a Maayos.
Symmetry-n Ayos
Sympathetic Sympathetica! a-Mahabag;
m&awain.
Sympathize v Mahabag; maawa.
Sympathy-n Awa habag.
Symptomw Tanda.
Symptomic Symptomical-a-Nauukol sa
tanda.
Synagogue n Simbahan.
Syneopate-2/-La\vaean ang letra.
Synonym-w Kahulugan; katulad.
Synopsis n Pagtingin.
Syringe-n Labatiba; hiringa.
Syringe-r-Labatibahin. hiringahin.
Syrup-n Fulot.
System n Sistema; ayos: husav.
Systemize r Ayusin. husayin.
T
Tab w-Puntas na makitid.
Tabby-n Pusa; dalagang matanda; bagay
ng ma<*itsit.
Tabernacle n Tabernaculo; templo; sim
bahan.
Tabernacle-v-Tumahan; tumira
Table n Dulang mesa.
Tab e v Ilagay sa mesa.
Table cloth n Mantel ng mesa.
Table land n Lupang patag at mataas.
Table spoon n Cnchara
Table spoonful n Oucharada.
Tablet-n Munting mesa; mukha; ta
bleta.
Taboo n Pagbawal.
Tabor-n Tambol; caja.
laborat n Munting tambol.
Taborine-n Pandereta.
TabouretnUpuan na walang sandalan;
silleta.
Tabular a- Nauukol sa lamesa.
Tabulate vGawin parang isang dulang.
Tachygraphy-nSuIat na matulin.
Tacit-aTahimik; walang kibo.
Taciturn n Palaging tahimik.
Tack w-Pakong aspili.
Tack-v Ipako ng pakong aspili.
Tackle n-Kasangkapan; manga lubid at
kelooy.
Tacle-v Sungaban; sumungab.
Tact-n-Danidam; sanay; baitkaruntingaii.
Tastic-Tactical-a Nauukol sa gawa nang
hukbo 6 ng mga pandirigma.
Tastics n Pamamahala sa hukbo.
Tactile-a Nauukol sa hipo.
Taction n- Hi po kapa; hawa.
Taffeta Taffety-n Sutlang makintab.
Taff rail n Gawing likod ngsasakyan.
Taffy n Matamis; inuyat; uyam.
Tag-n-Tanda.
Tag i; Idugtong: isabit.
Tail n-Buntot.
Tailor n Sastre
Tailoress n Modista; babayingmananahi.
Taint V Mansahin malansa.
Taint n Mansa lansa.
Takev-Kunin kumuha damputin; su-
mampot; tangapin; tumangap.
Taking n Pagkuha; pagtangap.
Take apart t; Tangalin magtangal.
TalenBalita; kuento; kasaysayan.
Tale bearern Tawong mapagsumbong;
tawong palasumbungin.
Tale bearing n-Pagsumbong ,
Talentn-Katalasan ng isip katusuhatl;
katalinuhan; dunong; karunungan.
Talented-a Marunong: mapaiad.
Talipes n-Kapilaya'n ng paa.
Talkv'Magsalita magwika; magsaysay,;
mag usap; kaiisapin.
Talk-n Salita; pagsasalita, wika: pan^i^
malita: kasaysayan.
TAH
334
TEA
Tdlkative-a Maealita.
Tall a Mataas; matayog; matangkad.
Tallow n Pagkit.
Tallow V Pahiran ng pagkit.
Tally n Tanda, kasama katulad; bingaw
tandaan.
Tally tJ-Tandain.
Talon n Kuko ng ibon
Tamable a Madaling: maamo.
Tamarack n-Sampalok.
Tamarind-n Sampalok
Tambourn-Kaja
Tamborine-n Pandereta.
Tame a Maamo maumak.
Tame V Umamo: piamuin: umakin.
Tamper v-Makialam; ealawin
Tan r Gawin katad aiig balat rg hayop;
maninla anjr balat.
Tan n Kayumangi
Tandem ariy.Sunodsnnod.
Tanar-n Lasang mapakli pakli anghang;
tunog.
Tangency n Dati: kasama.
Tangent rt Nakahipo nakadayti.
Tangible a Makahihipo
Tansle i/-Gnluhin; gumiilo; gusutin.
Tangle n Kaguluban gulo; gasot.
Tank-n Lalagyan ng tnbis: estanka.
Tankard n Haso ng alak na may takip.
Tannery «Gawaan ng katad
Tantalism Tantalazation n Tukso.
Tantalize-t/ Tuksuhin .
Tantan-out a Magkaisa ang halaga.
Tantivy-a Matulin: madali.
Tantriim-n apootan; katampohan.
Tap V Hilnrin butasin.
TapnTuktok; butan.
Tape n Panali ng kayo.
Tape line n Panukat.
Taper w-Kandi Ian g munti.
Taper r Till mi it.
Tapestry n Manga tabing nang sutla at
lana.
Tape worm n Bulati na mababa.
Tapis n Manga tapis na sutla at lana.
Tar n Magdaragat.
Tar w Alketran.
Tar ?' Pahiran ng alketran.
Tarantula n Gagamba na malaki.
Tardy a Mabagal; huli; batuu'an tamad
mabisrat marahan; maliwanag.
Taraw-Pinagpilian; sukal
Target r» -Targe ta tuntungan.
Tariff n Tarifa. buis.
Tarlatan -n-K ay ong manipis na ginaga
mit sa saya.
Tarn n Dan aw sa bundok.
Tarnish v-Mamansa.
Tarnishn Mansa.
Tarpaul in -n-Tarapai .
Tarry r Mag lunt; maghinto tumagal.
Tarry n Hinto; kaluatan: tagal.
Tarry n May halong (ilketran.
Taraus-w Bnbong ng paa.
Tart n FTupia na may laman
'» art a Matapang; niapakli; maanghang.
Tartar wLatak na mapnia.
Tartarean Tartareous a- Nauukol sa in
fierno
Tartarus n In fierno.
Tartness n P;ikli; anghang
Task n Trabn jo gawa; kapagalan: ka
tnngkulan hanapbubay
Task v Ma jr hi gay ng trabajo: pahirapin.
Taek ni.istern Panginoon tagapamahala
Taste ?? Lasahin: tikmau; lasapin; nam-
namin
TistenLasa; lasap naninam; tikim.
Tasteful-a Malasa malinamnam.
Ta<^teless <7 VValang lasa: matabang.
Tasty-n Malasa: mainam; masarap; ma
kinis.
Tater v Punitin pumunit magulanit.
Tattered n Fun it gnlanit.
Tatter de mallitn n Tawong snrausuot
ng damit na punit hampaslupa.
Tatting n-Puntas ng sinulid.
Tattle V Sutnumbong; magsumbong;big
kasin ang dila.
Tattle n Salitang walan kabuluhan.
Tattoo n Tanda; marka.
Tattoo vMarkahan: tandain
Taught- r/mp <^ p p. Nngturo tumuro.
Taunt V Tuksuhin: payamutin.
Taunt n-Tuk so
Taurine a Naunkol sa manga baka.
Taurus n Paknng lalaki: manga baka.
Taut a-Mahijrpit; nabanat; matibay.
Tavern n Bahay tuluyan.
Tawdry a Makulay; mura.
Tawny-a ayumangi
Tax nBuis
Tax p Magpabuis bintangin;magparatang
Taxable a Dapat ipabuis.
Taxation-n Pagpapabuis.
Tean-^'ha
Tea .cup.n.Tasa ng cha •
Teach t? Magturo; turuan; ituro; pag ara
Ian; magpaaral.
Te vchable a Makatuturo; maamo.
Teaching n Pagtuturo.
Tea pot-n Charera
Tea spoon-n Kutsarang munti.
TealnPatong sa damo.
Team n Pareja ng kabayo.
Teamstern Cochero.
Tearn-Luha
Tear-v Punitin, pumunit; pilasm.
Tear n Luha.
Tear v-^unitin; pumunit, pilasin.
TEM
33iS
TER
Tear-n-Punit pilas
Tearful n-Maluha.
Tearless a Walang luha.
Tease-t^-'I uksuhui; tumukso; manukso.
Taase n Manunukso; manbahadya
Teaser-n-Manunukso. manbabadya.
Teat w Su^o
Techiness n-Kapootan.
Tech nic-Technical a Nauukol sa manga
katungknlaii 6 arie.
Techy-a-Matampohin; mapopootin;
Tectonic a Nauukol sa pag tayo nang
bahay.
Ted-v Bilarin ang damung sariwa.
Tedious a Makayayamot mayamutin;
mabagal: nialuat; makapapagod; ma-
kasunok
Tediutn-rt-Kayamutan. kabagalan; kabu-
tingtingan.
Teem V Lumitaw ilitaw. mamunga; ma-
uganak sumagana.
Teens n Manga taong ng gulang buhat
sa labingisa hangang sa labing siam.
Teeth n Manga ngipin.
Teeth V lubuan ng ngipin.
Tetotal fl Buo lahat. lubos
Tetotally-arfv -Lahat lahat: lubos
Tegument-M-Takip, panakip
Tegumentary a-Nauukol sa takip.
Telegram-n Telegrama; ha» id kawad.
Telegrapli n- lelegraraa.
Telegraph vM^g telegrama; mag halid
kawad.
Telegrapher-Telegraphist n Telegrafista.
Telegraphy n-Karunungan tungkol sa
telegrama
Telephone-n Telefono.
Telephone V Magtelefono.
Telephonic-a-Kauukol sa telefono.
Telescope-n Larga vista.
Telescope V Ipaloob
Tell v Sabihin magsabi. ipahayag. iba-
lita;magbalita; wikain magwikamag-
salita; magbigay alam.
Teller-n Ang nagsabi; ang nagbalitA
Tell tale-n awong palasumbong: ang
tawong hind! marunong ingatin ang
lihim.
Temerity-n Karuagan: takot; kilabot.
Tempern Timpla; isip; ugali
Temper y-Timplahin.
Temperament-fi-Kaugalian : kaasalan.
Temperance n Katiisan sa pag inom.
Temperate a Mahinahon; katatagan; ka-
tamtaman
Temperature-n tnit 6 lamig nang pa
nahon.
TiBinpeBt-n-Bagyo; unos.
Tempestuousa-Mabagyo; magulo.
Temple-n-Templo{ simbahan. palispisan.
Temporal-a Nauukol sa panahon.
Temporary a Interino hindimaiulutaan;
ngayon lamang.
Temporize-r-J5umuno4 sa panahon.
Tanipt-r Tuksuhin; manukso damahini
Temptation M Takso.
TennSampo.
Ten a Sani|>uo
Tenacious a Mahigpit; niaganit; mara
mot matigas ang ulo
Tenacity ' enaciousness-w Kaligasan ng'
ulo; kahigpitan; ganit.
Tenancy w Pagtitira sa isang bahay.
Tenant n Ang tumira sa isang bahay.
Tenant r 'fuuiira sa isang bahay.
Tenantable r Bngay ipaupahan.
Tenantless a Walang tumira.
Tenantry n Manga tawong tumilira sa
bahay na inupa..an.
Tend -V Mag alaga; alagaan; tulungan;
bantayin; magbantay. humilig.
Tendency n Hiling kahilingan.
Tender ?iTai^a alaga; ang mamahala. "
Tender v lalok; iabot.
Tender-a Malambot malata; maramda-
min. mairog.
Tenderw-Lambot; loob.
Tenderness w-Kalambutan.
Tenon n-Litid.
Tendrils Lipay.
Tenement n Bahay na ipinaupahan.
Tenet w-Pananampalataya.
Ten fold a Makasampuong duble.
Tenon n Rabo.
Tenon v Magrabo.
Tense n-Panahon ng verbo.
TenseaUuat; banat.
Tensile-a Nauukol sa pag laki.
Tension n Pag unat; kaunatan.
TentnDamara torda.
Tent t'-Tuniira sa tofda.
Tentative a Nauukol sa subok.
Tentative n Subok.
Tentern Sampayan.
Tenter-T/Isampay.
Tenth a Ikasanpuong.
Tenth n Ang ikasampuo.
Tenthly-«dt7 Sa ikasampuo.
Tenuity -n-Kanipisan; kalabnawan. kada-
langan.
Tenuou8-a Manipis;malabnaw madalang
Tepid-a Malagamgam malakuko.
Tepidity 1 epidness n-Pagkamalabininga.
Term-n-Kapanahunan; panahon ; hanga;
Term-v-Tumawag.
Termagency w Kaguluhan kaingayan.
Termagent-n Babaying magulo.
Termagent-a Magulo maingay.
Ternunable n Makatatapos; dapat; tapu
sin; maugyaring matapos.
TEX
336
THE
Terminal a Tapos; kataposan.
Terminaln Kutaposan.
Terminaie-r-Tapusin; tumapos; nbusin;
umubos; yariin: mavari
Teami nation n Katapusan tapos; pag
ubos; yari: kararian.
Terminus ti-Tapos katapnsen.
Termite n Langam na maputi.
Ternary a Hamalong ng tatlotatlo.
Terra nLn pa
Terra cotta n Lopang dilaw.
Terrace-n Pilapil.
Terra firma-n-jji pang matigas.
Tarrapin-n f a^ong. ,
Terrestrail a-Naunkol sa lupa.
Terrible-a Kakilaicilabot; katakot takot;
kasind»k sindak
Terrier-n Asong munti at matnpang.
Terrific-a Malakas nakadudulit. katakot-
takot kakilakilahot
Trrify-t? Takutin: manakot; manhilak-
bot.
Territorial a Nauukol sa lupa
Territory-nLupain; nayon; hibaybay;
lalawigan.
Terrorn-'^indak: takot.
Terrorize w-Takuti n .
Terse a Maikli; mabigpit.
Terseness-w-Kahigpitan; kaiklian.
Tertial a Ikatlo.
Tertian n-Mangyayari sa balang tatlong
araw.
Tertian-n-^akit na humibimpil at buma
balik sa balang tatlong araw.
Tertiary a-Ikatlong grado.
Test V Subukin; manubok.
Testn-^nbok; katotohanan.
Testamentn-Testamento.
Testamental a Nauukol sa testamento.
Testamentary-fl Nauukol sa testamento.
Testate a May iniwan ng testamento.
Testator-n Lalakingnangamatay namay
iniwang isang testamento.
Testatrix n Babaying nangamatay na
may iniwang isang testamento.
Testify v Snmaksi patotobanin.
TesiWyadv. Masungit.
Testimonial n Katotohanan; saksi.
Testimonyn Katotohanan; pag papato-
too.
Testy a-Mapootin; masungit.
Tete & tete-n Salitaan ng dalawa.
Tate-d tete arft7.-Palihim.
Tether-r Isnga.
Tether-n Suga.
Tetragonn Paano na may apat na gilid
at apat na sulok.
Tettern-Buni.
Teutonics Nauukol sa salitang Aleman.
Text-n-Pinagsalitaan; pinagusapan.
Text-book-n-Librong pinagaralan.
Texile a Nauukol sa paghahabi.
Texure n Kayo.
Thai er-n Pi song aleman.
Than con;.- Kay sa; nang.
Thank vMagpasalamat.
Thank-n Pagpapasalamat.
Thankful a-Marunong; magutangnaloob.
Thankless a Hindi marunong magntang
na loob; bastos.
Thans giving n- Pagpapasalamat.
Thank worthy a Dapat magpasalamat.
ThatchnAtip ng kugon.
Thatchv Atipan ng kugon.
Thaw V Tunawin; tumunaw.
Thaw-n Tunaw; pagtutunaw.
Tge-aAng.
'I heater-Theatre n Teatro; komediahan.
Theatric- Theatrical o-Nauukol sa.
Theatricals n Komediahan.
Theca n Raina; lalagyan.
Thee pro.-Moiyo.
Theft-nPag umit: pagnakaw.
Their j>ro.-Kanila; nila; sarili nila.
Them j>ro- Nila. kanila.
Theme n Dulo; pina^sulatan.
Them selves n Sila rin; kanilang sarili.
The n-o^r.- Noon niyon; kung gayon;
ng panahong yaon; saka; sa kahuli-
han. pagkatapos.
Then conj Dahil dito; kung gayon.
Thence adv.jyahW dito; magbuhatdoou;
magbuhat noon.
Thence forth -o^v.-Magbuhat noon.
Thence forward a^v- Magbuhat noon.
Theorize-v Mag wari.
Theory n-T^'atha isip akala: paraan.
TberapeuticTherapeutical-a-Nauukol sa
pag gaga mot
There o^r. Doon: diyan; sa gawi roon.
There about There aboutsa<2v.-Sa dako
roon: malapit doon.
There at a£?i7.-Doon: diyan; dahil dito.
Thereby a(2(;.-Dahilan doon; malapit
doon
There for-adv.-DahW&n doon.
There toreadv Gayon; dahilan doon.
There fore con;. Kaya; yayamang; dahil
doon.
There from o^v. Magbuhat yaon; mag-
buhat nito.
There in-d^r -Sa ito; sa lugar yaon.
There in to-a<lt;.Sa lugar yaon.
There of arfr.-Nang ito.
There on-adv.-Sa ibabaw nito.
There to adv, 8a ito.
There untoadt/.Hangang doon.
There uponodv.-Dahilan dito; agadagad;
ngayon din.
There with ocIt^.-Bukod pa sa rito.
THO
337
THR
There withal-a<ii7. Kasabay.
Thermal a Nauukol sa init: mainit.
ThermometernPanukat ng init ,
Therraometric Thermometrical-aN a u u -
kol sa panukat ng init.
These 2?ro.Itong manga.
Thew-n-Lakas, litid.
They pro, Sila.
Thick a Makapal; malapot: masinsin;
malabo; mapurol; mabagal; batugan.
Thick-n- apal
Thick-a^v. Madalas; matulin: madali.
Thicken V Lumapot kumapal; kapalan.
Thi cket n Kaugoygo van .
Thickness n-Kakapaian; kalaputan; ka-
sinsinan.
Thick set a Mataba makatawan.
Thief w Magnanakaw; mangungumit.
Thieve v Magnakaw; nakawin. mangu-
mit umitin.
Thievery -w Paknakaw.
Thievish a N'auukol sa pagnakaw pala
nakaw; mahilig sa pagnanakaw.
Thigh-n-Pigi; hita.
Thill n Baras.
Thimble nDidal.
Thimbleful-w Laman ng isang didal.
Thin a Manipis payat. malabnaw; ma-
gaan; mahina; buhaghap.
Thin a^iv. -Malabnaw; buhaghag.
Thin 2/ Labnawin: lumabnaw; pumayat;
dumalang.
Thine ^ro.Iyo mo.
Thing w-Bagay: kasangkapan.
Tliink V Mag isip; isipin mag wari; mai-
sipan; akalain nmisip; kumatha.
Thinness w-Kanipisan; kalabnawan; pa
yat; kahinaan; kapayatang.
Third-alkatlo.
Third n Tkatlo ang ikatlong bahagi.
Thirdly aril?. Sa ikatlo
Thirstn-Uhaw: nasa pita; nais.
Thirst V Mauhaw; umuhaw; mag nasa;
magpita.
Thirst a Mauhaw.
Thirteen-n-Labingtatlo.
Thirteen aLabingtatlo.
Thirteenth a Ikalabingtatlo.
Thirtieth-a-Ikatatlongpuo.
Thirtieth n-Ang ikatatlongpuo.
Thirty wTatlongpuo.
Thirty-a Tatlongpuo.
This-^ro -Ito yari.
This a-Ito yaring.
Thistle M Tinik.
Thistly a Matinik.
Thither-at^y.-Doon, sa gawi roon; doon
pa.
Thither ward adv. Sa gawi roon.
Thong-n Panali na katad.
Thoracic a Nauukol sa lalamunan.
Thorax n Lalamunan.
Thorn n Tinik.
Thorny a Matinik.
Thorough a Di pabaya; lubos: puspos.
Thorough bred-a Matapang; malikot.
Thorough fare tt Lansangan; karsada;
daan.
Thoroughly adv Lubos; yaringyari.
Thorough paced-a- Lubos puspos; tapos.
Those ^roYaong manga.
Thou j>ro -Ikaw.
ThovLghadv . Kahiman; kung: masque.
Though cow/. -Kahitman; kahiman.
Thought n Isip; dili: akala wari.
Thought-u. imp. p S p. Tnisip: inakala.
Thoughtful a- Mahinahon maingat; ma-
pagisip. mabait mapagwariwari.
Thoughtless a Pabaya; walang isip: ma-
purol ang isip
Thousand-w Isang libo
Thousand a-Sanglibong
Thousandth a Ikasanglibong.
Thousandth-It Ikaisanglibo.
Thralln Alipin; pagkaalipin.
Thrall vAlipinin alipnan.
Thralldomw- Pagkaalipin; kalagayan ali-
pin.
Thrash-v Gumiik; hampasin: paluin.
Thrasher n Mangigiik.
Thread n Sinulid.
Thread v Isuot ang sinulid sa mata ng
karayom
Thread bare-a Kupas lamuymoy; magu-
lanit.
Threat-M-Bala hamon.
Threaten v Bumala; ipagbala; hamunin.
Three-w-Tatlo.
Three a Tatlong.
Three fold-aTatlong duble. .
Three penny a Mahirap hamak; walang
kabuluhan.
Three score a Anim na puo.
Threody-n-Dalit sa pag libing.
Thresh v Giikin: gumiik.
Threshold-w-Gilid. tabi; pasukan.
Threw-v Hinagis; pinukol; binalibag.
Thrice adn. Makatlo.
Thriftn Pagsulong sipag; pakinabang;
kasipagan.
Thriftless «Pabaya; tamad.
Thrifty a Masipag.
Thrive v Sumulong; bumuti; gnminha
wa: dumami.
Throat-n-Liig lalamunan.
Throb n Pukpok: kaba.
Throb V Pumukpok; kumaba.
Throe n Sakit na malabis.
Throne-w-Trono; upuan ng hari.
Throne v-Il&gay sa trono.
43
TID 3;
ThrODgn Bunton ng tawo.
ThrODg'i' Kumapal ang tawo.
Throttle n I.ugar og liig.
Throttle vSakalin.
Through prep Sa girtiu ng.
Through Qifv-Sa gitna,
Through out-prep, Saraaiitatang.
Throw w-lhagis; linmagis ipukol; puk-
ling, balihagin; bamalibag.
Throw-n-Pukol: balibag, hagis.
Throw down v Ihulog
Thrush n-Sakit ea paa n| hayop.
Tbrustti Itulnk. tumulak. itudla: tud-
lain.
Thud n Lag pa k.
Thiign Tawonj; hastoB.
TQUm-H Hinlalaki.
Thump-(i-Buiig(i liiitiijr; liaiiip"".
Thomp-e-Hampasin, buimingo.
ThundBr-n-Kulog
Thun dern-Kiiuiiilog.
Thunder l>olt-n- Kid lat i>g llntik.
Thunderclap n-Kulog.
Thunderous a Parang kulog: matuiiOK.
Thunder shower-it-Ulan na may kasa-
maQg kulog
Thunder storm-isUlan na may kaaa-
mang kulog.
Thunder strike v Gitlahin; ipatakain .
Thunder 8truck-a-Nagitla: iiamangha.
Thursday n-Jueves
Thus adv. Sa ganito; ganito, ganoon:
gaoyan gay on.
Thwatkc Hampasin.
Thwai-knHainpaH.
ThwartnPahalnng, naknhalang.
Thwart B-I pah a! ang; abalahin.
Thy-pro.-lyo; mo.
Thyself pro. -Ikttw rin, iyong sarili.
Tiara MKrona ng papa.
Tabian-Lulod
Tahial a Sanukol sa lulod.
Tick II Hani p.
Tick n Takiak ng arasan.
TicktiTumaktak; iliata.
Tickern Arasan.
Ticket n-Rilleta.
Ticket D-Magbigay ng billete.
Tickle-B Kiliiiin.
Ticklish a Makikilitiin.
Tidal'tt Nautikol sa paglaki at pi^ka.
ti ng tubig.
Tidbitn-KatamiB.
Tide n Panahoii paglaki at pagkati ng
tubig. ilog; ugos.
Tide V Tumawiil sumamn na agos.
Tidily -odii.-Maiiielanj;; malinie,
Tiding-B-Balita.
^dy-a Malinis; uiaeelang.
8 TIN
Tidy-n Servilleta.
TienTalian; tumili; iiali. ibuhol, big.
kisin m^tali.
Tien-Tali; buhol pagkatali.
Tier-n Hilera. taiudtod.
TiervMaghilera.
Tiercefl Bariles na malaki.
Titfn-Lagok ng alak; poot tainpo.
Tiger-n Tigre.
Tigress n Babaying tigre
Tight a Mahigpii makipot;" makitid.
banat; salai gipit.
Tighten-v Humigpit higpitan.
Tigrish rt Parang ligre.
TiketiTawong hukid,
Tile-n-Tiso; blbinta.
Tile V Ilatag ang tisa
Tilln-Lalagyan ng kuarta 6 r<alapi.
Tillprfp Hangang.
Till rMagsakii.
Tillable a Lupang aakain.
Tillage n Pajisasaka.
Tiller n Magsasaka.
TillernUgit ng saeakyan.
Tillern Supling
Tilt V Itikwaa; ihapay.
Tilt n Pagkahapay: pagkatikwa».
Timber nKahoy, kalap.
Timbrel Ti-Kaja, tambol,
Tiine-n Paiiahon; lugar; oras; laon; luat;
kapanahunaii; pagulit.
Time v-Sabihiu ang panahon.
Timely a Na sa sa panahon.
Tiiiieiy ndv Sa itiabutine papalion.
Timepiecen Orasan; relos.
Time table n Listahan ng pagalie at
pedaling ng mga Iren
Timida-Duag magulatln: dungo. gila
liisin; matjitakulin
Timidity Tim id nesB-n-Katak u tan karna
gan; gulat.
Tiiiiiiri^iir' I) DuaK dungOi magugulatin.
Timothy «Timoteo.
Tin-nSim; tingang puti lata,
TinvBalutin ng tingang puli.
Tinner-Tinman «Mangagawa ng lata.
Tincture-n Mausia kulay.
Tincture t Mansabin.
TindtT liOiuniiy
Tinen-Ngipin ng teneilor.
TingnTunog ng konipanu.
Ting o Tugtugin ang kompaiia.
Tinge n Mansa; kulay.
Tinge V Mansahin.
Tingle V Hnmapdi; sumakit.
Tink.cTumunog; kumuliling.
Tid.knTunog; kuliling.
Tinker n Mangagawa.
Tinker t Gumawa.
Tinblen Kuliling.
TOB 339
Tinkle «Kumuliling.
Tinsel n Oropel.
Tint n-Mansa.
Tint tJ-Mansahin.
Tiny a Munting muuti; maliit na ma-
Hit.
Tip n-Pabuya: dulo dnngot.
Tip v-Ipabuya.
Tippet. w-Alampay.
Tipple V Mag lasing.
Tipple n-Kalasingan.
Tippler-ri Tawong palalasing tawong la-
singo.
Tipsy n Hilo sa alak lasing; lango.
Tipsily a^w.-Palango lango.
Tipsiness n-Kalasingan; kahilohan.
Tip toe n Lakad na patingkayad.
Tip top-w Kataastaasang dulo; dungot.
Tip top a Mabuti sa lahat: kabutibuti-
han.
Trade-n Katampalasanaa; kapaslangan;
alipusta: alibugha.
Tire-n Yentas.
Tirev Pumagod: pumagal; pagalin; pa-
gurin.
Tired a-Pagod; mapagod; mapagal.
Tiredness n-Kapagalan; kapaguran.
Tireless a Walang pagod; hindi maru-
nong pumagod.
Tiresome a Nakapapagod; mabirap ga-
win; nakasasawa: masusuya.
Tissue-n-Ang hinabi.
Tit-n-Kabayong munti; kapiraso; pira-
ngot.
Titbit n-Munting bagay; butingting.
Tithe-a Ikasampong bahagi babagi.
Titilate T^-Kilitiin; kumiliti.
Title w-Titulo.
Title v-Bigyan ng titulo.
Titter n Umurit urit; tumawa.
TitternUrit tawa.
Tittle-n Kapirangot pirason munti.
Tittle tattle n Saiitang walang kabulu-
ban.
Tittle tattle n Magsalita ng walang ka-
buluban.
Titularly-a(2t;. Sa titulo lamang.
Titularly a-May titulo; nauukol sa ti-
tulo.
To prep. Sa; nang.
Toad n Palaka; palakang kalapsoy.
Toad eater-n Hayop na kumakain ng
palaka.
Toady a Tawong manyam.
Toady V Uyamin.
Toast v-Tostahin; ibawin: ibu8a;is
Toist-n-Tinapay na inihaw.
Tobacco n-Tabaco.
Tobacco box n Lalagyan ng tabaco.
Tobacconist-n Mangangalakal ng tabaco.
TON _^
To day-aciv.-Ngayong araw.
To day-n Ang araw nito.
Toddle V Lumakad parang bata.
Toddy -n-Halo ng alak at matamis.
To do n Kilos; galaw; kadalian.
Toe-n Daliri ng paa.
Toe r Idayti ang dnliri ng paa.
To gether a^u.-Sabaysabay; makasabay.
Toil n Gawa birag bitag. panghuli.
Toil V Magbirap; pumagal; magtrabajo;
gnmawa
Toilsome-a-Mahirap: mabigat.
Toilet-n-Panabihan; paninigalan.
Token-n-Aalay alaala; tanda.
Told-v. imp. & p. p.Sinahi na winikana;
nagsabi na
Tolerable a Makatitiis matitiisin; kata-
tagan; alanganin.
Tolerance nTiis; katiisan: pagtitis.
Tolerant a Matitiisin; masunurin;mapag-
tiis.
Tolerate v-Tiisin mag tiis; pumayag;
umayon; dalitain
Toleration n Pagtiis; katiisan.
Toll V Tugtugin ang compana.
Toll n Buis upa ea pagtawid.
Toller Tollman n Maniningil ng buis.
Toll gatberer n Maniningil ng buis.
Tomahawk-n-Palataw.
Tomato n Kamates.
Tomb n Libing: tumba nang patay; ka
baong; libingan.
Tombless a Walang tumba.
Tomboy n-Babayi na may ugaling la
laki.
Tomb stone n-Tumba ng patay.
Tom cat-n-Pusang lalaki.
Tome n Libro; tomo.
Tomfool nUlol.
Tomfoolery w-Kaululan.
To morrow oeiz/. -Han gang bukas; bukas
nga.
To morrow-w-Bukas.
Ton-n-Tonelada
Tone n Voces; tunog.
Tone t? Tumunog.
Toneless a Walang tunog.
TongSM-Panipit; sipit.
Tongue-n-Dila.
Tongueless a- Walang dila; pipi; walang
kibo.
Tongue-tie n Kautalan.
Tongue tied-a Utal.
Tonic-n-Gamot na pangpalakas.
Tonic-a-Nauukol sa tunog 6 sa salita.
To night-adw.-Mayamayang gabi.
To night n Ngayon; gabi; itong gabi
nito.
Tonnage-nLulan sa isang sasakyan.
Tonsil n Taguan ng \away.
TOR
340
TRA
Tonsile a Makapnputol.
Tonsor-n Barbero mangugupit.
Toneorial-a-Nauukol ea mangugupit.
Tonsure-n Paggupit.
Too-(Jkiw.-Naman: din; rin; gayon din.
Tookr. tmp. Kumuha; kinuha.
Tool n Kasangkapan.
Toot n Tugtog
Toot V Tumugtog; tugtugin.
Tooth n Ngipin.
Tooth-v-Ngipinin; lalagyan ng ngipin.
Tooth ache n-Sakit ng ngipin.
Toothless a Walang ngipin bungi; tipo.
Tooth pick-n-Panghininga.
Toothsome a Masarap; malasa.
TopnDungot; dulo;
TopvTumaas; takpanin ang dulo hi-
marapas. lumagpos; alisin ang dulo.
Topaz n Batong topas.
Tope r Maglasing.
TopernTawong palaging lasing.
Top-heavy a Mabigat ang itfias.
Topic n-Pinag usapan.
Topic Topical a-Nauukol sa lugal; may
hanga. nauukol sa pinag usapan.
Top knot 7i1 uktok; pusot.
Top raosta-Kataastaasan.
Topographer n Ang nagbigay alam tung-
kol sa isang lupain.
Topographic Topographical-a-Nauukolsa
rsang lupain 6 isang lugal.
Topography-w Kasaysayan tungkol sa
isang pirasong hipa.
Topple-v-Mabual; bumual.
Top sail-n-Layag sa itaas.
Topsy turvy-a Walang ayos; magulo.
Torch-n-Sul6.
Torch bearernTaga dala ng sulo.
Torch light-n Haw ng 8ul6.
Tor6-t?. imp -Pinunit;pumunit; mapunit;
pinilas.
Torment n-Tukso; dalamhati; sakit, hi-
rap; kahirapan.
Torment-t/Pahirapin; tuksuhin; manuk-
80.
Torn v.jj.^.-Nakapilas; pinilas; na; na-
punit na.
Tornado-n-Bagyo .
Torpedo-w Torpedo.
Torpid a Dungo. tulig mapurol ang
isip.
Torpidity Torpidnes-n-Pagkatulig. tulig;
kadunguan; kapurulan; ng isip.
Torpor-n Manhid; kapurulan; kawalan
ng kilos.
Torref action -n Silab pagsilag.
Torrefy-v Ibusa; silabin.
Torrent-n-Ilog na malakas umagos.
Torrid-aMainit.
Torsion-n Pilipi^; kapilipitan.
Tortoise-n Pagong.
Tortuousa Paliko liko. pasuot suot, ba-
luktot.
Torture w Kahirapan; kasakitan; hapis;
pagpapasakit.
Torture 7/ Pahirapin; saktan; hapisin
Toss ti-Itsa; pagiitsa.
Toss V Magitsa; itsain.
Totn Batang raunti
Totaln-Kabilugan. kabuoan kalahatan;
suma.
Total a Lahat bao. puno,
Totality-n- Kalahatan; kabilugan; ka-
buoan.
Totally o<ii?. Lahat lahat.
Totter r-Gumiraygiray.
Touch v-Hipuin; kapain humipo; tina
gin; turainag; mankol; bangitin.
Touch-n-Hipo; kapa; tinag; dayti.
Touching-a Maawain; mahabag; naka-
dayti.
Touchy-a Mapootin; matampuhin.
Tough a Maganit; bastos.
Toughen v-Tomigas; patigasin.
Tour n Lakad.
Tour t; Lumakad; mag lakad.
Tourist n Ang lumalakad.
Tournament n-Laban tungkol sa karu
nungan; subukan.
Tourney n Pagsusubukan.
TouseTouze t; Batakin: bumatak; pila-
sin; purailas pumunit; punitin.
Tousle V Gusutin; guluhin.
Tow vHilahin; akayin; humila.
Tow n Ang hinihila.
Towage n Paghila.
Toward -To wards-jpr^T?. Sa dako; dapit sa;
sa gawing.
Toward-Towardsacir.-Malapit; naka
handa.
Towel n-Towalia.
Tower n Tore.
Tower r-Lumampas sa taas.
Town n Bay an.
Town ship n-Lupa nauukol sa nasasacop
ng isang bayan.
Towns man n Tawong taga bayan.
Toy n-Laroan.
Toy-t? Maglaro; ipaglaroan.
Toy man-n Maugangalakal nang manga
laroan.
Trace nlirante; guhit: bakas.
Tracer Guhitin; sumunod.
Trachea-n-Lalamu nan.
Track-n Bakas.
Track v Bumakas; sumunod sa baka».
Trackless-a Wa) ang bakas 6 walang
daan 6 landas.
Tract-n-Pirasong lupa.
Tractable a- Masunurin; maamo.
TRA 3^
Tractableneaa-Tractability-n-Kaamofla.
kaanayaran ug ugali,
Tractilaa-Malanjbot.
Trai; I i1 y- n ■ K al am b u tan .
Tractiunn Hiia
Tractive a Maliinayang.
TradewPangangofakal.palitatt.negocio;
Trade-n-Pangaiigalakal, inagkalakal; pii-
maiil majrpalit.Bn.
Traiier b Mangangalnkal.
Trade niark-n-Tanila up kalakal.
Trades man n Matigangalakal.
Tradition-n-Kuento.
Tni.iiiioualnWaimko ee. kueiito,
Traducen )1 viiln airain ang purl iig
kapaa alipui<taii)
Traducor n Maninira iig puri ng kapwa.
Traffic-» Panganpalakai.
Traffic 11 MaiigalakBl.
Trafficker»! Maugaagalalial.
Tradfgy x-Kaiiiatayan^ eakuna.
Ttagiu Tragical «■Nsimkolsakamatayan.
Trail n Laiidas; bulaos.
Trail fSumuiiod. hilahin.
Train n Tren
Train II Magturo turuao, ituro.
Trained-nBihaBa; eanay.
Trait -ntJgal kaugalian; asal.
Traitor-n-Tawong taksil 6 suitik.
Traitores-wBabaying takeil 6 Buiiik.
babaying siikab
Traitorous a- Taksil; palamara aiikab.
Traitreas-H Babaying Bokab 6 takail.
Tram n Bagol
Trammel n Bitag paogbuli panggapos.
Trammel K-Bilubiii; gapiisiii.
Tramp» Hampaslupa; lokaii; yiirak.
Tramp-v Magbampue lupa. lumukad; yu
rakiii; yiimurak. tiiuiapak.
Trample « Yurakiii;tumuntong yumurak
Trance n-Kalagay an parang patay.
Tranquil a-Tohimik walang^ulo; mapa-
lagay ang loob.
Tranquility TranqiiilnewsJi-Kataliiniikan
timana; payapa; kapayapaan, katiwa
Tranquilize Tranquillze-t'-Patahimikiti.
tumafaimik timawain; pumayapa; pa-
yapain.
Transact n-Gawin: mangalakal.
Transactmeut ?i Paggagawa,
Transactor. nMangagawB.
Trans alpine a 8a kabila ng bundok.
Trans atlantiu a Ha kabila ng dagat.
Transcend-r-Tumaaa liimampae lam-
paain bumaliinu}-ak.
Tranecendent a Maran£al.dakila;mBtaaB
Tranacribe c-Iaalin.
Transcript-n Salin.
Transfer t; Ilipat, lipatin: mag^ipat isft
lin.
Transfer- n Pagpal it: paellpMt.
Transfurable ii Makalilipat.
Trajisfeience-n-Pag lipat
Tr:iiiafii;iiralioi) ti-Mnlibmata.
Transfigure v Baguhinangliitsura mag
balatkavo
Transfix t-Tnliugin.
Transform V Baxutiin ang hilsura.
Transfuse v Isalin; ilipnt.
Tranaf usion n Pagralin
'Tranaitref'S V !Mjikiieala.
Trausgri'seion +i Aa a knsalanan.
Transgreaeor ii Aug may kssatanan.
TranelEiiit a Hindi pirme; makaraan.
Transit ii-Pagdnraan
TrauHitiou nPagb.ibHj!0.
■rraii.-itiveaMHgdaraan.
Transitory a Mnkararaaii.
Translate II Ihulcg saysarin aalnysayii).
Translation n Kaliciliigan; pafjhulog fu
banir wika kaeaysayan; salaysay
Translator II AiigmarunongniBgbulogna
ibani! wika
Trans marine -a Sa kabilang ibayo ug
Transniigriite ti-Lnmipat sa iba,t, ibang
Transmigration tt Paglipat aa iba,l, ibanjt
Transmissible a Makalilipat.
Tranarai^sion n Pag lipat.
Transmit» Dalhin. magdala; ipadala.
TransiniUal-TTaiismitlancen Paglipat.
Transmutabie n-Makapapalit,
TrausmutBtion n Pagbabajro ng hileura.
TranBuiute w Ibahin ang hiisura
Transparency « Aninag pagkaaninag.
Transparent a Maaiiinag.
Transpicuous (I Maacinug
Traupieri:e ii-Itflrok: buiasin.
Transpiralion-n-Hinga.
Transpire f Mlangyan.
Transplant r llipat ang tanim.
Trausplantntion n-Pog lipai ng tanim.
Transport ti Magdala: dalhin: alisin. 11
Transportation n Pagiladala; paglipol.
Transpose r Halinau ilipat
Transposition « Paghahalili paglipat
Trau)! ship r Isalin sa ibang sasakyBii.
Transvers'-a Baliktad; pahalang
Trap-n-Hibo; bitag: panghuli panimuba
Trap V Hiimuli; manuba. bulihln: bi-
hagin.
Trapan-n Hibo; daya panghuli.
Trapan V Bihagin; bibain; bitsgin.
Trappings n Manga kaeangkapan.
Traps» Manga kasangkapau.
TRE
342
TRI
Trash-n Sukal.
Trashy-a Masukal.
Travel v Mag lakad mag lakbay lakba-
yan.
Travel n Pag lakad lakad; viage; lak-
bay.
Traveler-Traveller-n-Ang nag lalakbay-
lakbay an.
Traverse a-Pahalang.
Traverse n Anomang bagay na nakaba-
lang.
Traverse-v Ipahalang; lakbay in.
Trawl n Kitid panti.
Trawlv-Mag kitid.
Tray n Bandeja
Treacherous a Sukab lilo taksil.
Treacherously adv -Pasukab.
Treachery-n-Kasukaban; kataksilan; ka-
suitikan kalilohan.
Treacle n Inuyat.
Tread-17 Yurakan: yumurak: turaantong;
yumapak; humakbang.
Tread-w-Yurak; yabag; tapak; tadyak;
hakbang.
Treadle-n-Panyurak; pantadyak.
Tread mill n Gilingan na munti.
Treason-n Kasukaban kataksilan: ka-
liluhan: pagtatalikod sa sarilingban-
dila.
Treasonable a Taksil; sukab.
Treasure n-Yaman: kayamanan.
Treasure v Mahalin; itago.
Treasurer wTaga ingat ng yaman; te-
sorero.
Treasury-n Tesoreria.
Treat-v-Painiimin; gamitin; gam u tin;
magdiscurso.
Treat n Kasaysayan kaluguran.
TreatisenKasulatan pagsulat.
Treatment nTrato ng isa sa kapwa.
Treaty n-Kasulatan; ng dalawang kata-
wohan.
Treble a Tatlong duble.
Treble v Tatlohin ang duble; dublihing
makatatlo
Tree n Punong kahoy.
Tree v Ipanhik sa kahoy.
Tree nail-n Pakong kahoy.
Trellis n Patag; salang madalang.
Tremble v-Manginig; kuminig.
Tremble-n Inig
Trembling-n Panginginig.
Tremendous a Malaking malaki.
Tremor M-Inig
Tremulousa Manginginig; matatakutin;
mangan^atal.
Trench nHukay na mahaba; trinchera.
Trench-r-Humukay ng trinchera.
Trenchant a Matalim; masaklap; mabag-
sik; masungit
Trencher-nTaga;- hukay; palaton nang
kahoy: la mesa; pagkain.
Trend vTumungo.
Trend vTungo.
Trepan-n Bitag: hibo: panghuli.
Trepan r-Bitagin hibuin.
Trepan a Manenekas
Trepidation-n Inig; takot; gulat.
Trespass r Magkasala salangsanhin; su-
muway.
TrespassnKasalanan;salang8angan;ka-
sowayan.
Tress nKulot ng buhok: trintas.
Testle-n Banhay; panukod.
Tro't-n-Kalabisan.
Trevet n Upuan na may tatlong paa
lamang.
Trey-n Tatlo; (nauukol sa baraha).
Triad n Kapisanan ng tatlo; trinidad.
Trial-n-Subok pag litis prueba.
Triangle-n-A nomang bagay na mayroong
tatlong panulukan lamang.
TriangularTriangled a May tatloncr pa-
nulukan.
Tribe-n Lahi; kapisanan; katipunan.
Tribulation nKahira pan; dalamhati; hi
nagpis.
Tribunal w Bahay ng hukom; tribunal.
Tribune n Dating hukom sa bayan ng
Roma.
Tributary a Nasasakop; mababa sa iba;
hindi nialaya.
Tribute n Buis; ambag.
Trice rTalian ng lubid.
Trice n Isang dali. dali: kisap mata.
Trick-n-Lalang; daya; panunuba.
Trick-v-Manuba; magdaraya; dayain.
Trickisha Mapagdaraya.
Trickster a-Magdaraya; manunuba.
Tricky-a Mapagdaraya.
Trickle f-Tumalas
Tricolor-n Bandera ng manga Frances;
tatlong kulay.
TricupidaMay tatlong ngipin
Tricycle-w-Kasangkapan na may tatlong
gulong.
Trident n Salapang na may tatlong tulis
6 ngipin.
Trident-a-May tatlong ngipin.
Tridentate?! ridentated-a-May tatlong
ngipin.
Triennial a Mangyayari sabalang tatlong
taon.
Trier n Manunubok.
Trifida Nakatatlong bahagi.
Trifle-n Bagay na munti ang halaga.
Trifle v Magbiro; biruin; huag totoha
nin
Trifling.aMagaan; walang halaga; wa-
lang kabulahan.
TRI
343
TRU
Trifoliate a May tatlong dahon.
Triforma May tatlong hitsura.
Trig-a Punpos; lubos; puno; mainam;
maselang; malinis; makinis.
Trig-v-Pigilin.
Trigger n-Pangpigil.
Trigon n-Bagay na may tatlong sulok.
Trihedron n-Bagay na may tatlong miikha.
Trilateral a May tatlong tab! 6 gilid.
Trill-w Inig na voces.
Trillion n-Isang libong angawangaw.
Trim-a-Malinis; ayos; hiisay.
Trim v-Ayusin; husayin; putlin ang sa-
nga.
Trimmer-n-Taga ayos
Trimming-w Hiyas sangkap.
Trinal-a-Nakatatlong duble.
Trine a Nakatatlong duble.
Trinitarian a Nauukol sa trinidad.
Trinitarian nManampalataya sa doctri-
na ni Santisima Trinidad.
Trinitarianism.n-Pananampalataya sa
Santisima Trinidad.
Trinity n Santisima Trinidad; katipunan
ng tatlo.
Trinket n-Laseta: sangkap na munti.
Trinominal-a May tatlong parte.
Trion Tatlo.
Trip-M-Tisod; tapiaw; dapa; paglalak-
bay; paglakad.
Trip-v-Tumipiaw; tumisod; madapa; du
mapa.
Tripe w-Tokong bituka; isaw.
Tripetalous a May tatlong dahon) na
iiukol sa bulaklak)
Triple-a-Makatatlong duble.
Triple v-Dublihin ng makatlo.
Triplet-w-Kapisanan ng tatlo.
Triplicatea-May tatlong duble; tripli-
cado.
Triplicate-n Isa sa tatlo.
Triplication-n Pagtataluhin.
Tripod nTukod na may tatlong paa.
Tripping w Pagtitisod.
Tripping a-Matisurin.
Trisect-v Tatluhin .
Trisection-w Pagtatatluhin .
Tritea-Luma; laon; gasgas ulianin.
Triumph-n-Pananalo; pala; dangal; pag-
supil.
Triumph-v-Manalo.
Triturate-2/-Dikdikin; gumiling durugin.
Trivet n Bagay na may tatlong paa.
Trivial-a-Munti ang balaga; walang ha
laga 6 kabuluhan.
Triviality w-Kawalan ng halaga.
Triweekly-a Mangyayari makatatlo sa
ieang lingo.
Triweekly-W'Dahon 6 pahayagan na lu
mitaw na makatatlo sa isang lingo.
Troche n-Tableta.
Trod-Trodden-v. imp. &|>.7>..Niyurakan;
tinapakan niyurak.
Troll r Hilahin ang taga sa tubig; mag
* baliwas.
TrollnGalaw; kilos.
Trollop w Tawong tamad; tawong sala-
ula; patutot; puta.
Trombone w-Trombon .
Trop-w-Hukbo: bunton ng tawo tropa
Troop-v-Lumakad; bumunton.
Trooper-w Sundalong kaballeria; kabayo
ng sundalo.
Trophy n-Alaala ng isang labanan.
Trot-i? Sumagsag; yumagyag.
Trat.n Sagsag yagyag
Trotter n Kabayong mainam sumagsair .
Troth-w Pananampalataya katotohanan;
katapatan ng loob.
Troublen-Kahirapan; abala kabigatan
kasakitan: gulo.
Trouble-vAbalahin; pahirapan; umaba
la; tnksuhin.
Troublesome a Magulo mahirap maka
yayamut; mayamutin.
Troublous a Mahirap: maraming abala;
mabigat.
Trough-w Labanan; sabsaban.
Trounce v-Hampasin; paluin.
Troupe» Kapisanan ng manga kome-
diante
Trousersn Salawal.
Trousseau n Traje de boda; damit na
pangkasal.
Trow-w Sumampalataya: sumapantaha.
Trowel w Cuthara.
Truant a Pabaya; tamad.
Truant n-Tawong pabaya; tawongtamad.
Truce n Pagpapahinga ng labanan.
Truck n Gulong na munti pangangala-
kal; manga bagay na munti.
Truck V Ilagay sa gulong mangalakal.
Truckage n Pangangalakal
Truckle-nGulong na munti.
Truckle V Umayon; pumayag sumsunod;
sumuko.
Truck man w Mangangalakal; kargador.
Truculence Truculency-wKasalbahian
kabagsikan kabangisan.
Truculent a Mabangis; mabaksik: salba-
hi bastos.
Trudge v Lumakad.
True a Tunay; totoo; tapat ang loob.
True-v-Ayusin totohanin.
Truism-w Katotohanan.
Trump n Trumpo.
Trump-D Lagyan ng trumpo.
Trumpery n Hibo, kahibuan; daya; ka-
sinungalingan.
Trumpet wTrumpeta.
TUM
344
TUS
Trampet r-Ipahayag 8a trumpeta ipa-
hayag; ipatalastas; tumunog
Trnncate-v Pntulin: pilayin.
Truncate rt Puto); pilay.
Truncatidn w-Kapilayan; pagpntol.
Truncheon-n Tunakod.
Trundle-?» Galong na mnnti.
Taunvle v Gamulong. gulongin.
Trundle bed-wHihigan na munti.
Trunk n-Puno katawan banl; kaban.
Trunnel-n Pakong kahoy.
Trussw Pamigkis.
Truss I'-Talian ng mahigpit.
Trust n Paghababilin:pananampalataya;
katapatan ng loob; pautang.
Trust r-Pautangan; ipaghabilin.
Trustee nUkol; katiwala; pintakasi.
Trustful a Maniniwalain tapat ang loob.
Trust worthy a- Dapat maniwala; dapat-
ipaghatilin.
Trusty-a Dapat maniwala tapat ang loob.
Truth-n Totoo; katotobanan
Truthful a Walang labia at walang ku-
lang: totoo: hindi sinungaling: totoo.
Tryv Subukin; tantuin; tikman: ma-
nubok.
Trying.a-Makayayamot;mayamutin; ma-
hirap.
Tub n Batia.
Tubvllagay sa batia.
Tube n-Tubo.
Tuber It -Tungo.
Tubercle-n-Bukol.
Tuberculosis n Sakit ng baga.
Tube rose-a-Mabukol.
Tubing n-Tubo.
Tubular-a-Parang tubo.
Tubulate a Parang tubo.
Tubuliform a Hitsurang tubo.
Tuck w-Tunog ng tambol; tiklop ng da-
mit; urong; plegas.
Tuck'wXJrunfin.
Tucker v Pumagal; pumagod; pagalin;
pagurin.
Tuesday-n Martes.
Tuftwiambo; tali ng buhok 6 damo.
Tufty a Malambo.
Tug-n Batak: hila biwas.
Tug-vBuraatak: batakin; biwasin; hu-
raila; hilabin.
Truition-n Kuartang nagbabayad sa maes-
tro.
Tumble-v-Bumual: mabuai: ibual.
Tumble-n Bual. pagkabual.
Tumefaction n Pamamaga; bukol; pigsa.
Tumefy v Mamaga bumukol; pumigsa.
Tumid-o Namaga; nakabukol.
Tumidity-Tumidness-n Pamamaga.
Tumorn Bukol pigsa.
Tumular-Tumulous a Nakabunton.
Tumult-w Gulo; ingay; away, babag; pag-
kaifuli) ng madia
Tumultuary Tumultuous-o-Magulo mai-
ngay; malikot; balisa; walang ayos.
Tun n-Bariles na malaki.
Ttinen Tunog voces tuetog.
Tune-v Tumugtog; tnmugtog; ayusin ang
tunog ng kuerdas
Tuneful a Matunog.
Tunelessa Walang tunog; walang ayos
ang pagtogtog.
Tungsten n Metal na matigas at maru-
pot
Tunic n Bare.
Tunnel-nButas sa ilalim ng lupa; hu
kay sa bundok
Tunnel v Humukay sa bundok; butasin
ang bnndok.
Turban n Tukarol.
Turbid a May latak; malabo; magulo,
raarunii
Turbinate a Napapainog.
Turbine-n-Gulong na iniinog ng tubig.
Turbulence n Kalikotan;kaharutan pag-
kabalisa.
Turbulent a-Malikot maharot; baiisa.
Tureen -n-Lalagy an ng sopas; supera.
Turf n Lupa.
Turfy-a-Malupa.
Turgid-a-Namaga; namanas.
Turk w Turko.
Turkey n Pavo
Turkey reda-Kundiman.
Turkish a-Nauukol sa turko.
Turkish n-Wikang turko.
Turmoil-H-Gulo; kaguluhan.
Turn V Pihitin pumihit; lumiko;pilihin;
lumalik. himingon. %
Turn n Pagsimana; pagkit; liko; pihit
paghahalili.
Turning a Paikitikit.
Turning n Pagikit.
Turner n Manlalalik.
Turn coat n Tawong tumalikod sa kani-
yang bandera 6 sa kaniyang manga
kaibigan; tawong taksil 6 lilo.
Turnip w Sin gkam as.
Turn key-n Bantay sa bilango.
Turnoutw Pagsipot; diwang.
Tur nover-n Pagkabual .
Turnpike-w-Lansangan; daan.
Turpitude-nKapurulan ng isip; kaulu
Ian: knhalayan: kasamaan, sama; ka
pangitan; kalupaan,
Turquisen J/agong.
Turret-n Torre na mababa sa ibabaw
ng pandirigma.
Turtle w Pagong
Turtle dove w Kalapati.
Tush Tnsk 71 Pangil.
ULC
345
ULT
Tussle wBuno.
Tussle V Magbuno; lumaban.
Tut inter Oroy.
Tutelage n Pagsasanp galang; pag iiwi;
pae iingat pagtuturo.
Tutelar, utelary-a Nauukol sa pag iingat
6 sa pagtuturo.
Tutor w Tagrt turo maestro: taga ingat.
Tutcr v Magturo turuan; mamahala.
Twaddle i/Magsalita ng walang kabu-
luhaii.
Twaddle n Salita na walang kabuluhan.
Twain wAng dalawa.
Twain a- Dalawa
Twang n Tunog ng kuerdas.
TwaufcT « Tumunog parang kuerdas.
Tweak v Pindutin; kurutin; pumindot;
piralin.
Tweak n Pindot: kurot; piral.
Tweezers-n-Ipit sipit panipit.
Twelfth a Ika labing dalawa.
Twe'fthw-Ang ika labing dalawa.
Twelve a Labing dalawa.
Twelve-w Ang labingdalawa.
Twelvemonth-n-Taon.
Twentieth a lkadalawane:puo.
Twentieth w-Ang ikadalawangpuo.
Twenty -a- Daiawangpuo.
Twenty n-Ang daiawangpuo.
Twice advMakalawa
Twiddle t; Hipuln; kapain.
Twig n Sangang munti.
Twig vMalaman maintindihan manubok
Twilight w Liwayway
Twilight t; Lumiwayway.
Twinn-Kambal.
Twine-n-Pisi: pilipit.
Twine I'-Pumilipit.
Twinge nBatak pindot; sakit; hapdi.
Twinge-2/-Batakin; sumakit; pumindot;
pindutin; humapdi
Twinkle 2/-Magningning; kumisap; ma-
nginig.
Twinkle nNingning; kislap; kisap; inig.
Twinklingn-Kisapmata; dali.
Twirl V Ikirin; umikit.
Twirl nlkit
Twist v-Pumilipit pilipitin: lubirin; ba-
lisunsungin-
Twist n Pilipit
Twisted-rt Nakapilipit.
Twit «' Riruin; tuksuhin
Twitch 17- Bumatak; agawin; batakin.
Twitch n Batak.
TwitterManunukso.
Twitter t; Sumiap.
Twitter n Siap.
Two a Dalawa
Two n Ang dalawa.
Two-edged-aMay dalawang gilid; may
dalawang talim.
Two handed a May dalawang kamay.
Tymbal n aja.
Type n Uliran parisan limbag mangalitik
na ginagamit ss lirabagan; tulad; lahi.
Type writern-Makinillang sumulat.
Type writing nPaggamit ng makinilla
sa pagsulat.
Typhoid-w-Tifodea.
Typhoon n Sigwa; bagyo sa dagat.
Typhus-n-Tifodea
Typic Typical-a-Nauukol sa titik.
Typify-vParisan.
Typographer n Taga limbag.
Typography «Paglimbag.
Tyrannic- Tyrannical a-Nauukol sa ba-
ring mabagsik mabagsik; walang awa;
mabangis bangin.
Tyrannicide-n-Ang natay sa baring ma-
bagsik.
Tyrannize-v Maghari ng mabagsik.
Tyrannous-a Mabagsik: mabangiis; ba
ngin; walang awa: walang habag.
Tyranny-n K abagsikan; bangis; pamama
hala ng mabagsik.
Tyrant n-Haring mabagsik.
Tyro n Bagong nagaaral.
Tzarn Hari sa Ruso.
XT
Ubiquitary Ubiquitous-a-Nakakaharapsa
lab at ng lugar.
Ubiquity n-Pagkakaharapsalahatnglugal
Udder n-Puklo.
Udometer n Panukat ng ulan.
Ugly a Pangit hamak: bastos: nakasu-
suklam nakaririmarim
Ugliness n-Kapangitan; kahamakan; ka-
halayan; kalibugan; kalnpaan.
Ulcer-n Sugat na may nana.
Ulcerate v Magnana: ang sugat.
Ulceration-n Pagbubulok ng sugat.
Ulcerous a-May nana.
UUage-n-Kakulangan sa pagpuno
bariles.
Ulster-n Damit na pangibabaw.
Ulterior-a-Sa malayo. i layons:
sa; ibayo.
Ultimate a Huling: ^
Ultimatum -n Puling
kahulibulibai
6 hnkom.
UNC
346
UND
TJltimo-a-Nakaraan lamang.
Ultra-a-Labis; lampas; lagpos;
Ultra marine-a-Sa kabilang ibayo ng
dagat.
Ultra montane-a-Na sa kabilang ibayo
ng bundok.
Ultra mundane-a Na sa itaa» ng kapang-
yarihan ng mundo.
Umber a-Maitim; kayuraangi.
Umbilic-a-Nauukol sa pusod.
Umbilicus n-Pusod ng katawan.
Umbles n Manga isaw at laman ng usa.
Umbrage-n Lilira;kaliliman;selo8;agam
agam ng loob
Umbrageous a Malilim.
Umbrelia-n Payong na pangu Ian :payong .
Umpire a Taga hatol.
UUn Wala.
Unable a Walang kaya.
Unabridged a Walang lianga.
Unacceptablea Di dapat tangapin.
Unaccountable a Di kailangan sagotin;
malihim.
Unadvisable-a-Di dapat.
Unalloyed a- Walang halo
Unamiable rt Mapootin;di mabutingloob.
Unanimous a Magkais^: walang kapin-
tasan ng lahat.
Unanimity. n Pagkakaisa pagkakaayos.
Unanswerable-a-Di makasasagot.
Unap a Di bagay.
Unassuming a Mahinahon mabait. '
Unavoidable^ Di mailagin.
Unaware a Di nalaiaman pabaya.
Unawares-ewiv Bigla hindi inisip muna;
pagdaka. <
Unbalanced a Di nakatimbang.
Unbecoming-a Di bagay; masama bas
toB; hindi dapat.
Unbelief n-Kakulangan n^ pananampa
lataya.
Unbeliever n Ang ayaw sumampalataya.
Unbend v Towirin. alisin ang hubog.
Unbind rKalaginvalisin ang tali. .
Unborn a Hindi pa ipinaganak.
Unbounded a Walang hanga.
Unbreakable-a Di mababasag;di masisira
Unbraidv-Kalagin ang tinirintas.
Unbridle'V-Alisjn.ang kabesada; kalagli^.
Unbroten a Di hasira;' buo.
Unburden V Alisin ang bigat .,
Uncalled for a Hindi -'kailangan.
Uncertain-a-Di pa totoo; mav *duda.
Unc ^rtainty-n Kibulakn; tajyum.
Uncharitable a WalJarig kwa'; walang ha-
bag; hindi marunong ma^wa.
Unchaste-a Marumi. mariingis, hindi ma
linis; malibog; mahalay. ' ,
Unchastity n Kalibugan ; k a r u m ill a n ,
dungis; kahalayan.
Unchristian a Hindi binyagan; di bagay
sa bininyagan.
Uncivil-a Di marunong gumalang; wa-
lang galang.
Uncivilized a Salbahi; bindi marunong.
Uncle-n Amain; tata; kapatid na lalaki;
ng ina 6 ama.
Unclean a Marumi; salahula; marungis.
Uncleanliness-n-Kasalahulaan; karumi
hanr dungis.
Uncomf' rtable a Balisa; di magaling ea
katawan.
Uncommon-M Di karani wan; hindi hayag.
Uncompromising a Matigas ang u 1 o ;
ayaw umayon.
Unconcern-w-Kawalang ng interes 6 ka
linga
Unconcerned a Walang interes; hindi
nakiKJalam.
Unconditional a Walang salitaan.
Unconscionable a Matigas ang ulo.
Unconscious a Walang damdam
Unconstitutional a Hindi umayon sa
manga utos.
Uncontrollable-a Di masupil.
Uncouth a Salahula.
Uncover ?; Alisin ang takip.
Unction w Pagdidilig ng langis sa ulo.
Unctious.a Mataba malangis: malagkit.
Undaunted-a Walang takot matapang.
Undeceive-v-Liwanagan; hanguin sa
pagkahiko
Undecided a Nagsasalawahan ; s a 1 i w a -
hang loob
Undeniable a Di magkakaila; di mata-
likuran.
Under-a<i«.-Nasasa ilalim.
Under ^rcp. Sa ilalim.
Under-n Ilalim. '■ ' ■•
Under brush n Kaugoygoyan.
Under clothes-n Manga damit sa loob.
Under do v-Kumulang.
Under drain-nSangka sa ilalim nang
- lupa. '
Under gov Magtiis; tiiein
JJndergraduate n Ang nagaaral na wala
pang titulo.
Underground-a Nasa sa ilalim ng Inpa.
Underground :a<iv.Sa ilalim ng lupa.
Undergrowth n h a^ukalati na tumutubo
sa gubat.
Underhand a Lihim magdaraya.
Underhanded a Magdaraya; palihim; ma-
lihim. - ! • .
Underlay -V II agay sa ilalim.
Underlie V Lumagay sa ilalinCi.
Underline V-Guhitin sa ibaba.
Underlinin^-n-Pagguguhit sa ibaba.
Underling-w Tawdng hamak 6 mababa
ang kalagftyah; tawong malungkot.
UNF
Undermine-v-Hukayin buhat sa ilalim
Undermost a Ang napailalim na lahat.
Underneath a(2v.Sa ilalim.
Underneath jjrejp -Na sa ilalim.
Underrate vHamakin halagahin ng
mababa.
Underscore t/ G.uhitin sa ibaba.
Undersell w Magbili ng prnra pa kay
sa iba
Understand. z/Matalastas lalastasin: ma
laman mawatasan: napakingan; du-
minig; mabatid; umintindi.
Understanding n Karnungan; dunong;
watas bait
Undertake V Subukin: matikman: mu-
lang: raagsimula.
Undertaking-a Gawa: paggagawa.
Undertone-n Voces na mababa.
Undertook-v. /m^.-^iagmnla; inumpisa;
sinubok.
Undervalue v Halagahan ng wala sa
karapatan.
Underwent V twp.-Tiniis.
Under wood-n Kaugoygoyan.
Underwrite vPimiahm; sumulat sa ila-
lim ng ibang sulat
Undeserving a Di marapatin: marawal;
hamak di dapat.
Undo-vBaguhin; baliktarin.
UndoubtedaMaliwanag; walang duda.
Undress r-Maghubad maghubo ihubad;
ihubo; hubaran; humubdan.
Undressn-Pagkahubo; pagkahubad
Undue-a-Di pa panahon.
UndulatevUmuga; umalonalon.
Undulation w Panginginig.
Uuearth v-Ipaliaaw; ilitaw; tuklasin.
Unearthly-a Hindi nauukol sa lupa.
Uneasiness-n-Pagkakalisa; balisa: kali-
kutan.
Uneasy a Balisa; malikot.
Unequal-a Hindi parejo 6 kapantay; iba;
bakat; hindi tama hindi ayos.
Unequaled-a Walang kaparis: walang
katulad
Unerring a Walang sala; di magkasala.
Uneven-a-Hindi patag 6 pantay.
Unexampled-a Walang katulad hindi
sumunod sa anomang halimbawa.
Unexceptionable-a- Walang kapintasan
Unexpected a-Bigla; hindi tinalaga;
hindi inisip muna.
Unfair a-Di tama: daya, magdaraya.
Unfaitful-a Taksil: lilo suitik.
Unfasten 1? Kalagin; kumalag.
Unfathomable a-Di matarok.
Unfavorable a Di mawiwili.
Unfeelinga Walang pakiramdam.
Unfilial-a-Di bagay sa bata; di bagay
sa anak. • i ;
347 UNI
Unfinished a Di pa utas; di yari; ku-
lang pa; hilaw.
Unfit-a Di bagay; walang kaya.
Unfit-t? Mawala ng kaya 6 kakagayan.
Unfold-z/Ilatag; magkatkat. banatin;
unatin.
Unfortunate-a-Walang kupalaran; sa-
wing kapalaran; buisit: masama.
Unforseen a Hindi sinadya; hindi ti-
nalaga: hindi inisip muna.
Unfounded-a- Walang katowiran.
Unfriendly a Di marunong magkaibi
gan; galit.
Unfruitful a-Karat; baog.
Unfurl.u Tladlad.
Unfurnish v Alisin ang kasangkapan.
Ungainly a-Pangit; bastos; magaspang
Ungenerous a Kuripot; maiamot; di ma-
ganda ang loob.
Unglued-a-Nabak bak.
Ungodly-aDi binyagan; makasalanan;
masama: laban sa utos ng P. Dios.
Ungovernable-a Di masupil.
Ungraceful-a-Magaspang bastos.
Ungracious a Walang galang; bastos;
masamang ugali.
Ungratefula Hindi marunong magutang
na loob; buisit.
Ungent n-Gamot na pangpahid sa su
gat.
UngulanPaa; kuko.
Ungulate n Ano mang hayop na may
apat na paa.
Unhallow-v Lumampastanganan sa nga
lang ng P. Dios.
Unhallowed a-Laban sa utos ng P.
Dios.
Unhandy a Bastos ang gawa.
Unhappya-Di masaya; malungkot; ma-
lumbay: kulang palad.
Unhealthy a Makasisirasakatawan;may
sakit.
Unhinge-v Alisin ang visagra.
Unhitch v- Kalagin.
Unholy a Laban sa utos ng P. Dios; ma
kasalanan.
Unhorse v Mahulog sa kabayo.
Unhurt a Walang sakit.
Unfoliate a May isang bulakl&k la-
mang.
Uniform a Makakaakma; magkakaisa;
nagkaparis: ayos; pantay.
^niformity.n Pagkakaisa; pagkakaayos;
pagkakauyon.
Union nPagkakalapat; kapisanan; ka-
tipunan.
Unintelligible-a-Hindi maintindihan: di
matalastasin.
Uniped-a-May isang paa laman g.
Unique a Di karaniwan; bugtong.
_j UNN
Unison n.Pagkakapisan; pagkakaisa;
pagkakalakip.
Unisonance n Pagkakaisa; pagkakaayon.
Unisonant-a-Nakapipisan; magkakaisa.
Unit n Isa.
Unitarian-n-Ang sumanopalataya sa P.
Dios lamang at ayaw sa Anak at
sa Espiritu Santo.
Unite V Pumisan; isama; idngtong;
ilangkap; magwangayon; ibahog; iday-
ti ilakip; ikaling.
United-a-Nakakapisan: kasania naka-
halo nagkakasama.
Unitedly-arir. Sabaysabay nakakalakip.
Unity -n Pagkakaisa; pagkakaayon; pag-
kakapisan
Univalve-n Susb.
Universal n Maalam sa lahat alam ng
lahat, nakasasaklaw: karaniwan.
Universally-o^ir.-Kasali ang lahat. wa-
lang ipinwera.
Universe-n Sangkalibiitan; sangkatawo
ban: sandaigdigan.
Unjust-a Hindi tama; hindi tapat an^'
loob: falso.
Unkind a Bastos: inabagsik hindi ma-
runong maawa.
Unkindly v Mabag«ik bastos.
Unknowna Di nakikilala; di kilala.
Unlawful-a Laban sa kautusan; lihis sa
katowiran.
Unlearn v Malimutan.
Unlearned-a Ulol; walang tuto.
Unless coiy.- Kung hindi; kundi.
Unlike-rt-Iba: hindi katulad; hindi ka-
pari 8.
Unlikely-0(2t\ Hindi signro; walang ka
siguruhan.
Unlimited a Walang hanga.
Unload v Ibisan 6 ibsan ang niliilan.
Unlock V Buksan ang seradura.
Unloose-v-Luagin kalagin.
Unloosen-v-Kalagin; luagin; lumuag.
Unlucky-a Walang kapalaran; kulang
palad; sawing kapalaran.
Unman-v-Humina ang loob.
Unmanly-aDi parang lalaki.
Unmannerly a Masamang kilos; bastos;
walamg galang.
Unmeaning-a-Walang kahulugan.
Unmerciful-a-Walangawa; walang habag.
Unmeritable a Di marapatin.
Unmistakable a- Walang sala; walang
mali.
Unnatural a Di natural.
Unnecessary a Hindi kailangan.
Unneigborly «Di marunong makipag-
kapwa tawo.
Unnerve w-Dumuag; humina; ang loob.
Unnumbered-a Hindi nak^bilang.
348 UNS
Unpack-v-Buksan ang balutan 6 kahon
at alisin ang laman.
Unpalatable a Walang lasa; matabang,
makasusuya makasusunod
Unparalleled-a Walang katulad 6 kapa-
ris; gansal.
Unpin-v-Alisin ang aspili.
I^npleasant-a Masusuklam: malungkot:
masaklap.
Unpolished a Bastos. magaspang; ma
balat
Unprecedented-a-Walangnauna;primero-
Unprejudiced M Hindi nainyit.
Unpretending-a-Mahinahon; mabait ma
bini
Unprincipled a Walang kabanalan ha-
mak taksil.
Unproductive a Hindi makikinabangan;
di mamumunga karat. i
Unprofitable a Walang pakinabang; wa
lang tubo
Unpromising a Di magaling; hamak.
Unqualified a Hindi umabot sa grado.
Unquestionable rt Walang tanong; di
maitatanong; toto; maliwanag
Unquiet-a Balisa malikot: magulo.
Unravel V Tumustos.
Unready-a Di pa nakagayak.
Unreal «-Hindi totoo: sinungaling.
Unreasonable aW^alang katowiran; ma-
tigas ang ulo.
Unreliable a Di dapat maniwala: walang
kasiguruhan.
Unresmitting a- Walang lubay, walang
patid
Unreserved a Walang lihim: tapat ang
loob,
Unrest-w Pagkabalisa: kalikotan kaba-
lisahan kawalan ng tulog; kaguluhan-
Unrestrained a-Malaya; maluag; walang
hanga.
Unrighteous a Manama; makasalanan; la-
ban sa ntos
Unripe rt Hilaw; sariwa: hindi pa ma
gulang; raura.
Unrull V Banatin unatin: ilatag,
Unruffled-oTahimik walang galit; ma-
kings; hindi magusot
Unsaddle v Humulog sa siya.
Unsafe-rt-May panganib.
Unsay-r-Haguhin ang salita.
Unscrew v Alisin ang tornillo.
Unscrupulous-a Walang galang; bastos
sinungaling hindi tapat ang loob.
Unseal V Bakbakin
Unsearchable a-Di mahahanapin.
Unseasonable a Wala sa panahon, labas
sa panahon.
Unseat-t/ Mahuiog sa upuan.
Unseemly rt Di bagay, di dapat.
UPB
349
USA
Unseemly adv.Malibog.
Unseen-a Hindi nakakita; hindi maha-
lata: hiudi sinadya
Uneettle-vQumalaw. galawin; gumulo.
Unsightly a Pangit.
Unskillful a Hindi matalas, mapurol ang
isip; hindi sanay.
Unsociable a Ayaw makipagkapwatawo.
Unsound a-Di matibay. mabina; may
sakit.
Unsparing a-Walang tawad.
Unstring v Alisin ang kuerdas.
Unsuccessful a Walang palad kulang
palad; inalungkot naalumbay.
Unsuitable a-Di bagay.
Untangle v Ayusin; iayos.
Unthinking a Di maisipan; pabaya.
Untie V Mabugnos ibugnos.kalagin; lua
gin ang tali
Until;prcr. Han gang.
Until con/. -Han gang.
Untimely a Wala sa panahon.
Untimely a^Zv.-Labas sa panahon.
Vnto prep -Hangang
Untold-a Hindi pa sinabi.
Untouched a Dalisay, malinis; hindi na-
hipo.
Untoward a Pabaliktad
Untowardly adv.-Pabaliktad.
Untrue-n Sinungaling hindi totoo.
Untruth n-Kasinungalingan»
Untwist V Tuwirin.
Unusual a Di karaniwan.
Unutterable a Di masabi.
Unvarnished a Walang varnis.
Unveil V Alisin ang takip.
Unwarrantable a Di dapat; walang ka-
rapatau
Unwearied a-Di pagod; walang pagod.
Unweave-v Uatag tumastas; ang hi-
nabi.
Unwell a Di magaling may sakit; may
karamdaman.
Unwholesome a Di magaling sakata wan;
di bagay sa sikmura
Unwieldy-a-Malaki. mahirap mamahala.
Unwilling-a-Ayaw; walang gusto.
Unwind vLuslosan; kidkirin.
Unwise a Hindi marunong; ulol.
Unwittingly-a<iv. Wala sa loob.
Unwonted o Di karaniwan.
Unworthy a Marawal;hamak; walang ka-
rapatan.
Unwrap-t? Buksan ang balutafl.
Unwritten a- Hindi nakasulat.
Unyoke v-Kalagin.
Vpadv.-S& itaas.
Up-jprep. Sa itaas.
Up n Taas.
Upbear t;. Itaas; lumaban.
Unbraid v-Pintasin parusahin payohan;
pasiyahan: murahin; alipustain.
Upheave v Tumaas.
Upheaval n Pagalsa.
\Jphe\d-r <S; p ^ Tinaas; sinustento; lu-
maban.
Uphill n Sa gawing itaas ng bundok.
Uphold-r Magsutento; lumaban, kuma
long
Upholster v-Lagyan ng sapin sa manga
kasangkapan.
Upland n Lupang mataas.
Uplift «/-Itaas buhatin.
Upmost a Kataasau mataas sa lahat;
naipaibabaw sa lahat.
Vpon prep Sa ibabaw.
Upper a Ibabaw.
Upper w Na nasasa ibabaw.
Upperlip M Nguso.
Uppermost a Kataastaasan.
Uppish a Palalo; hambog
Upraise t? Itaas: buhatin.
Upright a Matowid; tapat; husto.
Upright adv y&tayo.
Upright n Haligi.
Uprise u-Umalsa; lumaban.
Uproar n Kaguluhan; kaingayan.
Uproarious a Magulo; maingay.
Uproot vBunutin buhat sa ugat.
Upset t' Ibual
Upset-wPapkabual.
Upset a Nakatayo; fijo; halagang totoo
buo ang loob.
Upshot-w-Dulo: ang nangyari.
Upside-n-Mukha sa itaas
Upside down adv. Nakataob
Upstart n Tawong palalo at hambog.
Upstart V Kumilos ng pabigla.
Upward Upwards-orfv. Sa gawing itaas.
Upward a Gawing itaas.
Urban-a-Nauukol sa bayan,
Urbane a Magalang; makinis maganda;
marunong makipagkapwatawo
Urbanity n Galang mabuting paguugali;
kabanalan.
Urchin w Batang lalaki.
Urge-v-Pilitin: pumilit; iudyok.
Urgency n Kakailangan; kapilitan.
Urgent-n Kailangan.
Urinal n Ihian.
Urinary a Nauukol sa ihi
Urinary -n Ihian.
Urinate r Manubig.
Urine n Ihi.
Urn n Vaso
Usjpm-Kami; tayo; amin; atin; amin;
natin.
Use-v-Gamitin: tinagin.
UsenPaggamit uso; kaugalian.
Usage nPaggamit; kaugalian; uso.
VAL
350
VAR
Usefula-Magagamit; makikinabangan;
magagamitin; bagay.
Usefulness n-Pakinabang paggamit; ka-
garni tan.
Useless-a-Di ginagamit walang kabulu-
ban: walang kahulugan.
Usual-rt Karaniwan.
Usurp-v Angkinin; lupigin: gagahin.
Usurpationw-Pagaankin; lupig; kalu
, pigan.
Utensil-n Kasangkapan.
Utility-nPaggamit kaganiitan; pakina-
bang; kasaysayan: kahulugan.
I^tilization w Paggamit; kagamitan.
Utilize V Gamitin.
Utmos a Kalayolayoan: kahulihulihan;
kadulodulohan kalakilakihan.
Utmost n Kaduluan; kalakihan; hanga.
Utter-a Lubos; puspos; buo.
Utter vMagsabi: mat^salita sabihin.
Utter most a Kadulodulohan
Uterrance-n Kasabihan. salita: pagsabi:
sabi
Uveous-a-Parang uvas
Uxorious a Masupil 6 sumuko sa asa-
wang babayi;
Uxoriousness n Pagsuko sa asawa.
-v
Vacancy n Kawalan ng laman: katn ma-
ran; pagpapahinga.
Vacant a- AValang laman; nialaya; wa
lang ginagawa.
Vacate v Umalis, maiwan pawalan ng
kabuluhan.
Vacation n Pagpapahinga paglilibang.
Vaccinate-r Magtanim ng bulutong
Vaccinator n Magtatanim ng bulutong.
Vaccination-w-PHgtatanim ng bulutong.
Vaccine a l^auukol sa baka
Vacilate vGumiraygiray; gumalaw.
Yacillation-wGiray; galaw paggigiray-
giray.
Vacuity- n-Kawalan ng laman.
Vacuous a Walang laman.
Vacuum wLugal na walang laman.
Vagabond n Hampanlupa
Vagabond a Hampaslupa
Vagabond age-Vagfl bond ery Vagabon
di sm-n- Pagkaham paslupa.
Vagary n Paglipad ng isip; nais pita;
nasa.
^'agrancy n Paghahampaslupa.
Yagrant-a-Pabaya hampaslupa.
Vagrant n Hampaslupa,
Vaguea-Malabo di maliwanag magulo;
walang ayos; di siguro.
Vargueness-n Kalabnan.
VailwTabing; takip ng mukha.
Vail-v Maglagay ng tabing; itakpan ang
mukha.
Vain a-Palalo; hambog.
Vainness n Kahambugan; kapalaluan.
Vain gloriouss aPalalongpalalo.
Vain glory-n- Kapalaluan; kahambugan;
.: kayabangan.
Vale-n Parang.
Valediction wPaalam.
Valedictory-n Pagpapaalam. .^■
Valedictory a Nauukol sa paalam.
Valet n-AIila ng isang lalaki.
Valiant a Malakas matapang;mangaha8;
matinig na loob.
Valid rt Matowid ay on sa utos.
Validity-Validness n Katowiran; pagka-
kaayon sa utos.
Valise-n Saco de noche.
Valley-H Bukid sa pagitan ng dalawang
bundok
Valor-w Bisa; tapang; katapangan ka-
pangasan; hinapang; kamahalan.
Valorous-a-Matapang; mangahas.
Value-n-Balaga.
Value-v Halagahan tasahan; lagyan ng
halaga; mahalin.
Valuable-a Mahalaga may halaga.
Valuation w-Halaga katasahan.
Valueless-a Walang halaga; walang ka-
buluhan.
Vamp-n-Itaas ng sapatos.
Vampire n Bayakan.
Van-n Harapan ng hukbo bagol.
Vane-n Kasangkapan na tinuturo kung
saan nanuraling ang hangin.
Van guard n-Bantay sa una.
Vanishv-Mawala: kumupas: lumipol.
Vanity n Kapalaluan; kahambugan; ka
yabangan
Vanquish-i'-Daigin; supilin; pasukuin.
Vanquishment-n-Pagpasuko; pagsupil.
Vantage n-Pakinabang; tube.
Vapid a Malansa lipas; matabang; wa-
lang lasa.
VapornUsok; vapop.
Vapor t? Umusok.
Vaporizev Maging usok.
Variable a Hindi pirme: iba,t, iba.
Variableness-Variability-n Kaibhan.
Variance-n Kaibhan; pagtatalo; away;
basagulo.
Variation n- Kaibhan . /'
VEN
351
VER
Variegate t/ Mangiba,t, iba.i
Variety -ii-Sttrisari; psgkakaiba.
Variola-n Bulutoiig; sakit na bulutong.
Variolar VariolouH a May bulutong.
Varioloid a Nauukol sa bulutong.
Varioloid nBulutong tubig
Various a Sarisari ika,t. iba.
Var et wTawong hamak at bastos.
Varnish-w- amis.
Varnibh-r-Magvarnis pahiran ng var
nis.
Vary v Mugbago biimago.
Vase-M Vaso.
Vaseline n Vaselina.
Vessal-n Alila alipin.
Vassa a Nauukol sa alila 6 na alipui.
Vassalage-n Pagkaalipin; pagkaalila.
Vasta Malaki marami.
Varst n Lupaag karat; lugal na walang
hanga.
Vastness-n Kalakihan karanmhan.
Vat n Kawa; kaang.
Vaticinate-f-Humula; maiighula.
Vault-n-Yungib libing libingan; kabaon;
luudag lukso.
Vault-z/ Lumundag: lumukno
Vaunt V Maghambog raagmayabang.
Vaunt r-Kahambugan: kayabangan.
Veal n Carne ng bulo.
Vedette w-Bantay.
Veer v Lumiko; ibahin ang tungtungan.
Vegetablen-Qulay.
Vegetable a Magulay; nauukol sa gulay.
Vegetal a Nauukol sa gulay.
Vegetarian n Ang tawong ay aw kuraain
ng karne.
Vegetate V Tumubo. lumaki sumupling;
pumunla
Vegetation n Manga gulay
Vehemence Vehemency-n-Kalakasan ;ka-
ningasan: lakas.
Vehement a Malakas maningas.
Vehicle-n Carromata; curruage;- bagol.
Veiln-Tabing takip ng mukha.
Veil-v Itabing; itakpan.
Veinn Ugat.
Vein-v Pumuno ng manga ugat.
Vellicate v Kumilos na bigla,
Velocity n- atulinan; kalakasan. tnlin:
Vena-«-Ugat.
Venal a-Makabibili upahan.
Venary a Nauukol sa pangangaso.
Vuad v-Magbili magtinda
Vendee-nAng mamili.
Vendern-Ang nagbili; ang nag tinda!
Vendible-a-Umubrang ipagbibiii.
Vendible-nAnomang bagay na. ipinag-
bibili.
Vendition nPagbibili: pagtitinda.
Vender-nAng nagtitinda. .,. , '
Vendue nrAhnoneda.
Venerable a Dapat igalang. • '
Venerate-f-Igalang galangin.
Veneration.n-Pagi?alang,kagalangan;ga
lang; walanggalang.
Vanerator n Ang gumagalang.
Venereal a Nauukol sa pakiapid.
Venery-n Pakiapid*
Venery n Pangangaso
Venesectionn-Pagbukas ng ugat upang
madugo.
Vengeani-e-w Ganti; liiganti.
Vengeful a Main ganti
Venial-a Dapat patawarin.
Venicon n arne ng usa.
Venom w-Kamandag; lason.
Venous-a May kamandag; malasoii.
Vent n Butas; daan ng hangin.
Vent r Palabasin magsabi.
Ventilate-» Buksan ng pinto upang mag
daan ang hangin.
Ventral-a Nauukol satiyan
Venture n Kapanganiban kapalaran.
Venture-r-Ilagay sa kapalaran; manga
has
Ventursome a Matapang.* mangahas.
Venturuns a Matapang.
Venue n Kapitbahay; lugal na pinagka-
yarian.
Veracious-a Di marunong magsinunga-
lingan.
Veracity-n Katotohanau.
Veranda n Veranda.
Verb-n-Verbo.
Verbal a Hindi nakasulatsinabi lamang.
Verbalism-n Salita.
Verbally a^r Sa salita lamang.
Verbatim adv A yon sa salita.
Verbiage n Paggamitngmaramingsalita.
ngunit waUmg kabuluhan.
Verbose a Magsalita.
Verbosity-n-Karamihan ng salita.
Verdancy n- Pagkasari wa; kamurahan .
Verdant a-Sariwa. mura
Verdict n Hatol pasiya.
Verduren Verde: kamurahan; kasari-
waan
Verge-n-Gilid; tabi.
Verge t7 Lumapit lumusong,
Verificationn Kasaksihan pagkaeaksi.
Verify v-Patotohanin: sumaksi.
Verily-adi'. -Totoo; tunay.
Versimilar-a-Tiia totoo; marahil.
Veritable a-Totoo tunay; tama.
Verity-n- Katotohanan.
Verjaice-n Katas na maaisim; kaasiman;
anghang; kapaklian.
Vermicella-n Fideos.
Vermieular-a Nauukol sa bulati.
Vermiculate a Hitsurang bulati.
VIC
Vermiculose Vermiculous-a May bulati.
Vermifuge-w Gamot laban sa bulati; ga-
inot sa bulati.
Vermillion n-Pula.
Vermin-w Hayop na malikot.
Vernacular a-Kauukol sa lupang tinu-
buan.
Vernacular w-Wika ng isanj? tawo.
Vernal a Nauhkel sa tagaraw; nauukol
sa pagkabata.
Versatile-a Makapipihit; mababago.
Verse n- Verso, pangkat.
Versed a Marunong sanay.
Versification w-Paggagawa ng verso.
Versify t? Ga^rin verso.
Version w-Salaysay; kahulugan; kasay-
sayan.
Versusjjrep Laban kay.
Vertebra n Isan^ buto ng gulugod.
Verterbral Vertebrate Vertebrated-aMay
gulugod.
Vertex n Dulo pandulo; kataasan.
Vertical a-Patayo; nakatayo.
Vertigo a Lilio hilo.
Very adv -1 oiooi\g\ tunay.
Vesicaw-Pantog.
Vesicate v Lunnintos
Vesication n Paglilintos.
Vesper n Bituin sa gabi.
Vpspers n Orasion.
Vessel n Vaso
Vestn-Chaleco.
Vest-r Magbihis; bihisan; bigyan ng ka-
pangyarihan.
Vestala Banal maselang; malinis.
• Vested a Nakabihis.
V<-stige n-Bakas: guhit tanda.
Vesment n Damit habito.
Vesture n- Manga damit.
Veteran a Sanay; dati.
Veteran n-Tawong sanay.
Veterinarian w-Mangagamot ng hayop.
Veterinary-a-Nauukol sa paggamot sa
manga hayop.
Veto V Magbawal; umayaw; huag puma
yag.
Vex V Abalahin; yamutin; sabarin.
Vexation w Yamot; tukso; abala.
Vexatious-a-Makayayamot; mayamutin;
mapighati.
Via-odv. Sa parang ng; sa gawi ng.
Viaduct nlulay.
Vial n Boteng munti.
Viand n Pagkain.
Vibrate-v Uminig; mangatal.
Vibration n Inig; panginginig: atal.
Vicar-w-Katulong; kahalili.
Vicarage v-Bahay ng kalihim.
Vicen Risio kasamaan sala kasalanan.
Vicinity-w Lugal na malapit; paligid.
352 VIR
Vicious-a Mabangis; mabagsik raasama.
Vicissitude n Pagkasunodsunod ng pag-
lipat
Victim-n-Ang nahibo; 6 dinaya.
Victimize t? lekasin; hibuin.
Victorw Ang nanalo. .
Victory w Pananalo.
Victoriou8-a Nanalo.
Victual n Pagkain-
Victual V Bigyan ng pagkain.
Vide v-Tingnan.
Videlicet a-Sumusnnod; ganiri.
Vidette-w Bantay.
View Lumahan; magtalo
View n-Tingin tanaw: kita.
View v-Tumingin tanawin.
Vigesimal a Ikadalawangpuo.
Vigil-w Bantay pagingat
Vigilance w Pagingat pagkakalinga;ban
tay.
Vigilant-a Maingat makalinga.
Vigor rt-Takas; kaliksihan; katibayan. ti-
bay bisa; kasapatan
Vigorous a Matapang; malaka8;matibay;
mabisa; matigas; liiiran; malitid;
mau^at
Vile a Masama hamak
Vilification n Pagaalipusta. pagraumura;
pagpapahamak.
Vilify-v Hamakin; muaahin; alipustain.
pasamain.
Villa-n Tirahan 6 tahanan sa parang.
Village-n-Nayon; bay an na munti.
Villain n-Masamang tawo.
Villainous a Masama
Villaine n-Kasamaan.
Vindicate-v- Lumahan magtulonir
Vindication-n-Paglaban; katulong.
Vindictive a- Mahiganti.
Vine-n Lipay.
Vinegar n Sukha.
Vineyard n Halamanan ng uvas.
Vinous-aNuukol sa alak.
Vintner n Mangangalakal ng alak.
Viol Viola-n Viola; violin; na malaki.
Violate v Magkasala lumahan sa uton.
Violation n-Pagkaisasala; kasalanan.
Violator n Ang nagkasala.
Violences- Kalakasan.
Violent a Malakas; gahasa.
Violet-n Violeta.
Violet-a Kulay purpura.
Violinn Violin.
Violinist-n Violinista.
Vipern-Alupong.
Viperous a May kamandag; parang alu-
pong.
Viragon-Babaying malikot at manga-
has.
Virgenn-Virgen; bahaying banal.
voc
353
VUL
Virgin a- May puri. banal.
Virginity-n-Kabanalan; pagkadalaga.
Viridescent a Verde.
Virile a Parang lalaki malakas
Virtue nKabanalan; virtud; puri. kala
kasan: kapangyarihan.
Virtnousa-a Banal; may puri; malinis;
maselang.
Virulence n-Pagkakahawa.
Virulent-a Makahahawa: may kamandag.
Virus n Nana na makahahawa.
Visage n Fingin; mukha: hitsura.
Vis-a vis-ocIv.Makakaharap.
Vis a vis-n Vieavis.
Viscera n Laman ng tiyan.
Visceral-a- ^ auukol sa manga bituka.
Viscerate T/Alisin ang laman ng tiyan.
Viscid a Malagkit; madidikit.
Viscount «Visconde.
Viscountess nAsawa ng visconde.
Viscousa Malaekit malumot.
Visen-Pangipit.
Visev-Ipitin.
Visible a Makakikita.
Vision n-Tingin; kita; pagtatanaw.
Visionary a Maguniguni mapagwari.
Visit-n-Visita; dalaw; pagdadalaw.
Visit r-Dalawin: magvisita.
Visitation-w-Pagdadalaw.
Visitor-n Ang dumadalaw.
Visita-n-Tanaw.
Visual-a Nauukol sa tingin.
Vital a Kailangan na totoo.
Vitality-nKakailangan ng mahigpit.
Vitiate-r Sirain.
Vitreous-a-Nauukol savaso.
Vitrict a- Parang cristal.
Vitrifaction-Vitrifacture-n-Paggagawang
manga bagay ng cristal.
Vitrify-v Maging cristal.
Virtuperate v Murahin magmura.
Vituperation*n Kamurahan: pagmumura.
Vituperator-n Ang nagmumura.
Vivacious a Masaya; buhay na loob.
Vivacity-nEasayahan; saya.
VividaAyon sa buhay; buhay mala-
kas.
Vivify-w-Buhayin; pasipagin.
VixennBabaying mangahas.
Vixenly Vixenish-a-Masungitimangahas.
Vocable n Salita ngalang.
Vocabulary-n Vocabolario; listahan ng
manga salita.
Vocal-a Nauukol sa voces,
Vocalist n Magdadalit.
Vocal ity-nPagdadalit.
Vocalize vTunugin.
Vocation-nHanapbuhay ; kahiligan .
Vocifrate v Sumigaw; eigawin; hiya
win.
Vociferation-n Pagsisigaw; hiyaw.
Vociferous a Malakas matunog.
Vogue a Kaugalian; uso; modo.
Voice-n Voces
Voce-r Magsabi: sabihin.
Voiced a May voces; sinabi,
Voiceless-a Walang voces.
Voida-Walang halaga: walang kabuhi-
han walang laman.
Void n-Lugal na walang anomang laman .
Void V Alisin ang laman.
Voidance-n-Kawalan ng laman.
Volant-aNakalilipad: maliksi. matulin
masipag.
Volatile-a- Masaya; saliwahang loob: ma
daling sumingaw.
Volcanic-a-Nauukol sa volcan.
Volcano-w-Volcan
Volley nPagputok ng sabaysabay.
VoltnPanukat ng lintik.
Voluble-a-Masalita
Volume-n-Tomo: libro.
Voluminous a Malaki; may maraming
tomo. masagana.
Voluntariness-n Pagkakaayon sa kahi-
lingan.
Voluntary-a-Ayon ea kahi lingan.
Volunteer-nVoluntario.
Volunteer t?-Magprisinta.
Voluptuary-a Masagana.
Vomit vSumuka: magsuka; sukain.
Vomit-n Suka; pagsusuka.
Vomition.n Pagsusuka.
Vomitive-a-Makasusuka.
Vomitory w-Pagsuka.
Voraci ous-aMatakaw.
Voracity- Voraciousnes-n Katakawan .
Vortex-n-Uliuli; ipoipo.
Votary -a May pangako.
Vote n Voto.
Vote v-Magvoto; ihalal.
Vouch v-Mangako.
Voucher-n-Recibo.
Vouchsafe-v Paging dapat: pumayag;
ipagkaloob.
Vow n-Numpa: pangako.
Vow-t^Manumpa; mangako.
Vowel n- Vocal.
Vowel a- Vocal.
Voyage n Lakad; viage.
Voyage v Magla>ad; magviage
Vulcanian a Nauukol sa volcan,
Vulgar-aKaraniwan; hayag; alam ng
madia; hamak; mababa.
Vulgarness n Kahamakan kababaan.
Vulgar! tyn-Kahamakan; kababaan; ka-
halayan.
Vulnerable a Makasisira; umubrang sa-
gutin.
Vulpine-aMatalas; tuso.
45
WAN
354
WAS
"VT"
Wabble V Gumiraygirav; utninig.
>Vabble n Giray. paggigiraygiray; inig.
Wad-n-Takip.
Wadv-Takpanin; itakpan
Wadding-w-Takip panakip.
Waddle-z/'Lumakad na parang bata.
Wade V Bumatis; magbatis; lumakad sa
tubig.
Wader n Ang bumatis.
Wafer-n-Galletaiig manipis.
Waffle-n-Galletang manipis.
Waft-v Lumutang lumipad; lumayag.
Wag t? Pumagpay; iwayway.
Wagn-Pagpag; way way; tawongmasaya.
Wage-v Lumaban; magpusta.
Wage-v-Lumaban; magpusta; kaupahan;
upa; bayad.
Wager v Magpusta; pustahin; tumaya.
Wager-n-Pusta; taya.
Waggle» Pagpagin ang bun tot. galawin;
ang buntot.
Wagon-n-Bagol.
Waif-n-Batang walang tiraban; batang
lansangan.
Wail-n-Daing: hinagpos.
Wail v Dumaing.
Wainscot-n-Dingding na kahoy.
Waistn-Bayawang.
Waist band n-Pamigkis sa bayawang
Waist coat n-Ohaleco.
Wait v Magantay; antayin.
Wait-n-Pagaantay.
Waiter-wAlila sa lamesa
Waitress nBabaying alila sa lamesa.
Waive v Biti wan; ifuera; maiwan.
Waken Bakas ng sasakyan.
Wake-n-Puyat: pagpuyat.
Wake-v-Gumising.
Wakefula Magi sing; gising.
Waken v-Gumising: gisingin.
Walew-Latay ng hampas; gubit.
Walkn-Lakad: pasial; gala: paglibot.
Walkv Magpasial; lumakad; gumala; lu-
mibot.
Wall n Dingding pader.
Wall-v Gumawa 6 ilagay ng dingding
6 pader.
Wallet-n-Bulisikot; lalagyan ng cuarta
6 salapi.
Wallop-t; Hampasin; paluin.
Waltz-n-Bal; sayaw.
Waltz v-Sumayaw ng bal magsayaw.
Wan a-Maputla; namutla mahina.
Wand-nMaikling tungkud.
Wander v-Maglibot. lumibot.
Wandering w Paglibot.
Wane V Tumahimik;humimpil;lumubay,
bumawas; humina
Wene-w Pagbawas; kahinaan.
Wanness-n Kaputlaan; kakinaan.
Wantn-Kakailangan ibig; kakulangan;
gutom.
Want v-Magkailangan; maibigan; mag
nasa; magpita.
Wanting-n Kulang.
Wantion a-Malaya; pagayangayon mati-
gas ang ulo; tampalasan.
Wanton n Tawong malubog.
Wanton-vMagbampaslupa; maglubog.
War-n Labanan; paglaban; digma; pag-
dirigma; pagbabaka.
War-v Lumaban; mabaka; magdirigma.
Warble-v- umanta.
Warble-n-Kanta.
Ward V Bantayin: magbantay.
Ward-nSilid; kuarta.
Warden-n-Taga ingat; taga bantay; puno
Warder-n Tajja bantay; bantay.
Wardrobe n Manga damit; lalagyan ng
damit.
Ware v-Gumasgas; gamitin.
Ware-w-Kalakal
Ware house-n-Kamalig.
War fare-n-Pagdirigma; paglalaban.
Warily adv.-Ma\\&g
Wariness-n Ingat; ilag; kailagan.
Warlike-a-Bagay sa labanan; Nauukol
sa pagdirigma.
Warm-a Mainit; malagamgam : malakuko
Warmv Painitin; nminit.
Warmth ninit; kaningasan: kainitan.
Warn-v Ibalita; magbigay alam; raagba-
lila.
Warning n-Bala; babala. alam.
Warp-t? Baluktutin; bumaluktot.
Warp-n Kabaluktotan.
Warrant n-Tibayin; katibayan; demanda;
kasulatan.
Warrant-r-Tibayin; magdemanda; ma
ging dapat.
Warrantable a-May katowiran; naging
dapat; karampatan.
Warranty w Kasulatan; pangako.
Warriorn Sundalo; mandirigmn.
Wartn Kalugo.
Warty-a-Makalago.
Wary-a Maingat; mailag; mahinahon.
Was-v. imp.-Ay; naging; nagka.
Wash-v-Maglaba; labban. magh'Jgas hu
gasin.
WEA
355
WEL
Wash n Laba; paglalaba.
Washer n Makinang panlalaba; magla-
laba.
Washer woman-w Babaying maglalaba.
Wash stand-n Hinawan ng kamay; hi-
lamusan.
Washy-a Matubig; basa; mahina; payat;
bu.
Wasp n Putakti.
Waspish a Nau ukolsa putakti; mapootin.
Wast-t?. imp Ay; naging.
Waste-vlsabog; sayangin; gastahin sa
walang kabuluhan.
Waste a I<abis; sukal; nakasabog.
Wastenllasukalan; kalabisan
Watch-w Orasan; relos na munti bantay;
tanod.
Watch-v- Bantay in; magbantay; magi-
ngat ingatan talibaan
Watchful-a-Masipag magbantay; mai-
ngat; gising; maliksi
Watch man-n-Bantay; taga igat.
Watch word n Hodyatan; tanod
Water w-Tubig.
Water-v Tubugin; diligan; magdilig;
wisikan. sabuyan.
Watery a Matubig; basa.
Water course nDaan ng tubig.
Waterfall w Hulugan ng tubig; paghulog
ng tubig.
Water fowl nlbon na nawiwili sa tubig.
Water melon-n-Pakuan.
Water procf-a-Di masisira sa tubig.
Water spout-w Sigwa.
Water-tight-a-Di makapapasok ang tu-
big.
Waul-r Umiyak.
Wave-w Alon: daluyong; kaway.
Wave.v Kawayin kumaway umalon ; pu-
magpag; pagpagin.
Waveless-aWalang alon.
Wavelet n Alon na munti; munting alon.
Waver v Gumiray; lumikoliko.
Wavering a Mahina; mabubual; hindi
pirme.
Wavy-a Maalon.
Wax-w Kalaba.
Wax-v-Pahiran ng kalaba.
Waxen-Waxy-a Makalaba; may halohg
kalaba.
Way n Daan; paraan; landas; layo; ka-
hili gan; hangad.
Wayfarer-n Tawoiig lakad.
Waylay-v-Harangin humarailg.
Wayside-w-Tabi ng daan.
Wayward-aPabaya: matigas ang iilo,
We-w-^ro.-Kami; tayo.
Weak-a Mahina; payat, marupok; inalata;
dapok; babasagin.
Weakly o^iv. Mahinahina.
Weaken v Hinain: huraina. lumata.
Weakness-n Kahinaan; lata.
Weal-n Kalagayan mahusay; kahusayan.
Weal V Guhitin
Wealth-n-Yaman: kayaraanan.
Weal thy -n- Yam an; makuarta; masalapi.
Wean v Awatinsa pagsuso;huagpasusuin
Weapon-n Kasangkapan ng sundalo; ka-
sangkapang panlaban.
Wear v Gamitin; isuot; gumasgas.
Wear-n Paggamit; kagamitang pagsuot;
gasgas.
Weary-a-Pagod; mapagal: nahirapan.
Weary v Pumagod; pumagal; yumamot.
Weather-w-Panahon
Weather vTumagal sa kahirapan.
Weather cock-w- Kasangkapan gpangturo;
ng pinangaling na hangin.
Weave-v-Humabi; maglala; salahin;
Weaver n Manghahabi.
Weazen-a Payat; mahina.
Web-w Bahay gagamba.
Webbed-a Hindi makahiwalay ang ma-
nga daliri ng paa.
Wed V. tmp. Kinasal; kumasal; nakasal;
nagasaw^; nagbalayi
Wedding-n-Kasal. balayi; pagkabalayi.
Wedge w-Sabat: kalang.
Wedge- V Sabatin.
Wed lock-w Kasal.
Wednesday-n-Miercoles .
Weed ;/ Dam on g magaspang.
Weedy a Maramo; masukal.
Week-n-Lingo.
Week day-n Manga araw bukod sa lingo.
Weekly-a Balang lingo; twing lingo
Weekly adv.-BA lingolingo; iingolingu-
han.
Weekly nPahayagan na lumitaw min
san sa isang lingo.
Ween-v-Magisip; magwflri.
Weep-v Umiyak; magnangis. magluha;
lumuha.
Weeping a Maluha; nananangis.
Weevil-n Bukbok; pangbutas.
Weigh-v Timbangin; tumimbang; biga-
tin; bumigat.
Weigh t-nBigat; timbang: kabigatan.
Weight vPabiga tan patawin.
Weightlees-aWalang bigat.
Weighty-a Mabigat malaki; mahalaga.
Weir-n-Pangharang ng tubig.
Weird-a-Nauukol sa nuno.
Welcome-a-Masaya; mainam sa visita
Welcome vTangapin ang manga viaita
Welcomes Pagtangap ng visita.
Welcome v-Tangapin ang visita; tuman
gap sa visita.
Weld n Hinang.
Weld-v Hinangin; maghinang.
WHE 356
Welfare n- *> alagayan; kabutihan.
Welkin n Lang t.
Well-n-Balon; bukalan.
Well-v Buhos; umagos.
Well-a-Walang sakit; masaya.
Well adv.M&huii; matowid; mahusay.
Well being-n Kalagayang walang sakit;
kasayahan: kabutihan.
Well-born-a Hindi nagbuhat sa masa.
ma.
Well bred*a-Magaling; mabuting ugali.
Well favored a Maganda
Well head-n Bukalan; kinukalan; pinan-
galinga. pinagbuhatan.
Well night a-Halos.
Well-spring-n Bukalan; pinagbuhatan;
pinangalingan.
We'll Kami'y tavo*y.
Weltn-Gilid; tabi.
Welt V Lagyan ng gilid.
Welter-t? Mahiga sa putik; lumublob.
Wenn-Pigsa.
Wench-n-Babaying negra
Wend-v-Pumaroon; sumunod.
Went V. imp. Naparoon; nagpunta.
Wept t?. imp. & p, p.Vm'iysik na; nakai-
yak.
Were v. imp -Ay; naging.
Westn-Ang kalunuran.
West a-Kalunuran.
West ativ. Sa gawing kalunuran.
W^esterly-a Sa kalunuran
Westerly-aiv. Sa gawing kalunuran.
Western-o- K alunuran
West ward-West wards a<£v.-Sa gawing
kalunuran.
Wet o-Hasa natigmak
Wet n ragkabasa.
Wet t7Basin; buinasa; matigmak.
Wetness n-Pagkabasa.
Whack v-Hampasin.
Whack n Hampas.
Wharf-n Muella.
What pro. Ano.
What-n Anong.
What ever-^ro.-Ano man; alin man.
What so ever ^ro.Ano man; alin man.
What so ever a Ano mang.
Wheat n Trigo.
Wheaten a Nauukol sa trigo.
Wheedle v-Aiindugin anioin; palayawin;
pawiliin.
Wheel nGulong.
Wheel V Gulungin
Wheel Wright-» Mangagawa ng gulong.
Wheeze «; Maghika
Whoezen-Hika
Wheezy-aMal ika.
Whelk-n Butlig.
Whelm V Supilin.
WHI
Whelp-n Anak ng hayop; tuta; batang
hamak.
When a(it?.-Kai Ian; nang; niyong noon.
When ever When so ever-adv. Kailan
man.
Wheyce-OfZv.-Saan; knng saan; paano.
When so ever aciv.Magbuhat sa
Where adv. Saan: saan danda; saan man.
Where abont Where abouts rtrfv.-Saan
man malapit sa.
Where abouts-n Lugal kinalalagyan
Where as-con/.-Dahil dito; yayaman^';
upang
Where atodr. Dahilan dito.
Where fore a^u.-Dahilan dito.
Where of acir.-Nang ano.
Where onadv.Sa avon*
Where so ever- arrfv Saan saan; saan man.
Where to-o/fv.Sa lugal yaon.
Where upon -«(iv. At n^ayon.
Whet-v Ihasa.
Whet-n Pagbahasa.
Whet stonew-Asahan.
Whether cow;. Kung.
Whey-n Gatas na malabnaw.
Which jpr^l?. Alin; kung alin.
Whiohever-Whichso exeprop. Alinman.
Whiff w-Ihip hitit
Whiffle-v Uminig; gumiraygiray.
Whiffle tree n-^'ansabit ng tiranti.
While-n-Panahon; dali.
Whileativ. Samantalang.
While-v Samantalahin.
WhUom- adv. DaXi; maminsanniinsan.
Whilstaciv.-Samantala.
Whim w-Sumpong; nais pita.
Whimper-v Umiyak: manangis.
Whimper-n-Iyak: nangis.
Whimsical a Mapootin: masumpungin.
Whine v Umiyak; dumaing manangin.
Whine nNingas daing.
Whinny v Humuni ang kabayo.
Whinny n-Huni ng kabayo.
Whip-n Latigo.
Whip V Latiguhin; bampasin ng latigo.
Whir n Haging; haginit.
Whir V Humaging; humaginit.
Whirl-f-Umikit.
Wh rl-nlkit; pagiikit.
Whirl pool n Uliuli.
Whirl wind n Ipoipo; buhawi.
Whisk-w- Walisin .
Whiskn-Walis; lawis.
Whisker nPalbas.
Whiskeyn Wiske.
Whisper t; Bumulong; magbulungan.
Whisper n-Bulungan bulong.
Whist infer '-Slit; tahan,
Whist-o-Tahimik; walang kibo.
Whist-n-Tres y siete.
WIG j
Whistle v-SumulHOt; liumajiiii);; hiucia-
Whistle-n Haginit; eutsnt patiiitsot.
Whit-n-Kakaanti-
While-nMapnti.
Whi'e-n-Kulay puti; pnti.
Whiten-v-PumutI putlin.
WhiTish (i-Mnputiputi
White aniiih-N Mangniiawa ng la'a.
White wash-n Halo iig apog at tiiliiji.
White wash vPahiran ng apog.
Whiter (uZv.- 8 a an; saati banda.
White BO «Ter-adu.'Bann man.
\Vitlow-n-t'ninainagn ng ingn ilaliri.
Whittle-*! KavaBin; kuiiiaya», inngkayas.
Whttle nPagkayae.
WhiE-e Humaging,' humrginit.
XVhixen Uaginit; ha^in^.
Who pro' Siiio; ainoeino.
Who evar-pro Sino man
Whole a Lahat buoi uanap,
Whole-n- Kalahatan; kabiiuan.
Whole some a-MakapagpapalakaH; ma-
kagagaiing sa katawan
Wholly-niii', I.ahattahat biiongbiio.
Whom pr«. Sino man alin man.
Whom ao ever.pro.S'inn man.
Whoop-n Sigaw. hiyaw.
Whoop II Sumigaw; hiyawin
Whose pro. Kangirong; kanikaiiinoni:.
Whose «neverpro.Kangino man kangi.
Who aoeverpro. Sino man.
Whiirn Haging; haginit.
Wbur i> Humaeing: humaginil.
Why adv. Bakit. bakin; paana kaya ang
itahilnn.
WicknMitea
Wicked a Masama: mahipit; liamak.
Wickedness M-KaBamaiin, kalupitan.
Wicker n-Sangan iminii
Wide a Malnng. maliiang: malapad. mn-
alinalas, tiwangnang; madalang,' ma-
la wak; wfttak.
Wide-ojit). Maluang. malapad.
Wideness-nKalaparaii lapad, liiang.
Width nLapad Inane; kalaparaii.
Widen-v Lumapad. luuiuiiang
Widow-i'-Baong babayi babaying hao.
WidowvMn^bao magiii);; bao.
Widower-n-I.alaking hao.
Widow hood-n Kalagayan bno.
Wield-p-,Mamahala; gamilin.
Wife-n Aaawang babayi
Wife boop-n Kalagayan mav asawa.
Wig-nBuhok.
Wiagle-t>-Knmilo8.
Wiggle-n KitoB
Wight-n Tawo,
W ig warn .n- Bubo.
57 WIT
WilddMailap: inabangis,' ramo; banSin
tuD^ak, ^
Wild«-Gubat.
WiUler-nGumnIo ang isip,
Wilderneas-n-Gulat; kagiibatan,
Wildneas,n Ilap,
Wilen-Daya hibo; lalang; lansi.
Will-nLoob; iaip; iakas loob.
WilUMaibigan.
Willful (iMatigae ang nlo; lakae loob,
WilI£Qlly-Q(io,-TinBlaEa. sinadya.
Willing- a-Ms8uaannrin,
Wilt V'Lutnanta: kumupuH,
Wily-o-Tueo; magdaraya.
Wimblen-Pangbutas-
Win ■» Mftnalo magkamit.
Wineeo-Umurong; matakot.
Winch-n-Panghuitj pan^ikit.
Wind-n Hangin,
. Wind-r-Ikiran: umikit.
WindleBS-B Walang baiiiiiji.
Wind mill,» Makinang ipinalatakad ng
Wiml pipe-ti Lalamunan,
Window,?» Bin tana.
WinenAliik: tinto.
WineglasHN kopa nf alak.
WinK-H Pakpak,
Wing It Piluyin.
Winged ti May pakpak,
Wingleae.n-Walang pakpak.
Wink v Kumindat pumikit.
WinknKindad; pikit.
Winning-ti-Panaliinan,
VVinning a-Manana!o,
Winnow. u Magpabaiigin.
Winsome a Maganda; masaya.
Win tern-Tagl a m i g .
Wintery n Malamig, niaginaw.
Wipe r Pabirnn; niagpaliid.
Wiren Kawad.
Wire v Lagyan nf kawad.
Wiry o- Nan ukol sa kawad; malakaa;
malikei.
VVisdom-n Karunungan; dnnong, paham;
kabihaN.ilian; katalinuhan.
Wicen Mnrnnong; tUBO; matalae: mata-
Hno: bihaea.
Wise acre n-Ulol,
Wish-v Ibigin magnasa;magpita,'[nBgnBis
Wish n Ibig naia: nasa: pita.
Wishful a Maibigan; mapagnaaa; mapag
pita.
WispnMunting bigkie
Wistful a Maingat,
Witn-Lasa; lakas ng iaip katalasan
katalinuhan
Wit V Malaman: talaatasin,
Witch-n, Babaying magknkulam.
Witch ,v-kulaiiiiD; mangkulam.
woo
358
WOV
Witch sraft-w-Mangkukulam.
With-prep. Kasama ng nang; «a; ni.
Wiihal-odt;. Sabaysabay; nanian; gayon
din.
Withal-j?rfp.. Kasama ng; nang; sa
With drarw-v-Magrenuncia; umurong; tu-
mangi itiwalay lumayo.
With drawal-nPagurong; pagtangi; pag-
tangal.
Withe-n Pamigkis.
Wither-v-Lumanta; kumupas.
Withers-n- Hatok . ng kabayo.
With hold-v-Ifuera; ibukod; huag sabi-
hin: huag magsabi.
With in-oit/'.-Nasasa loob.
With in-prep -Napapaloob.
Wito out-arfr.-Wala.
With out-^rep. Sa labas: labas sa
Withstaad t? Tumagal lumaban;labanin.
Witess-a Ulol; mapurol ang isip.
Witness n Saksi; paanunuod:
Witness-n-Sumaksi; nianuod.
Witling w-Tawong hindi marunong.
Witty-a Marunong; matalas; matalino.
Wive v-Magasawa; makasal.
Wizard n-Tawong marunong. mago.
Wizen-a Payat; tuyo.
Woe n Kahirapan; sakuna; hirap.
Woe begone a Nakahahapis
Woeful- Woful-aKaawa; malungkot.
Wolf-n Lobo.
Wolfish-a-Nauukol sa lobo.
Wolves-w Manga lobo.
Woman-n Babayi.
Woman hod-n-Pagkababayi; kalagayan
babayi.
Womanish-a Parang babayi.
Woman kind n-Lahi ng babayi.
Womanly-a Parang babayi.
Womb n Matriz; bahay bata.
Wonv. imp. <fe ^. jp. Nanalo; tinalo.
Wondern-Pamamangha, pagtataka.
Wonder ty Mamanha. magtaka.
Wonderful-a Makamamangha; magta-
taka; magaling na lubha.
Wondrous a Makamamangha; magtataka
Wont-v-Hicdi magawa.
V^ ont-nKaugalian; paguugali.
Woo-v Lumigaw; lumingkod; baagling-
kod.
Wooer-n-Ang naglilingkod.
Wood n Kahoy; kalap.
Wood-v-Tumubo ang manga kahoy.
Woodbine n-Bulaklak.
Wood cuttern-Mananaga ng kaJioy.
Woodeda-Makahoy; may kah«y. ' '
Wooden-a-Yari ng kahoy.
Wooden rattle» Pagupak. ^
Woodland-Ti-Lupang gubat; gubat.
Woodland a-Nauukol sa gubat.
Wood man-w-Tawong gubat; manga*
ngaso; mananaga ng kahoy.
Woodsman-n-Tawong gubat; mananaga;
mangangaso.
Wood work-w Sawa sa kahoy.
Wood y a-Makahoy.
Wool n Balahibo ng- tupa.
Woolen-a De lana.
Woolens n Manga damit na makapal.
WoUy a Mabalahibo.
Word-n-Salita; wika; pangako.
Word-t/ Magsalita; magsabi.
Wording-n Pagsasalita.
, Wordy a Masalita; may maraming salita.
Wore-v. tmp. Ginamit sinuot; ginasgas.
Work-n-Trabajo; gawa: kapagalan.
Workv-Magtrabajo; gumawa; pumagal.
Work box-». Tarn pi ping munti.
Worker-w-Mangagawa; ang gumawa.
. Work house-n-Bilango.
Work man-n Mangaga^a.
Work manship-» Paggagawa.
Work shop» Gawaan.
World» Sangkalibutan; lupa; mundo;
sangkatawohan.
Worlding-»-Tawong lupa.
Wordly-a Nauukol sa lupa; bagay lupa.
Worm » Uod; bulati.
Worm-v-Pumagal; pumagot.
Worm eaten-a May uod; may bukbok.
Worn-v. imp Ginamit; nakasuot,
Worry-z/l uksuhin; yamutin; pagalitin.
Worry »-Tukso galit; yamot.
Worsea-Lalong masama; masama pa;
lubhang masama.
Worse-adv.Masama pa.
Worship »Pagsimba; pagsamba. pagga-
lang.
Worship-z/Magsamba. sambahin.
Worshipper-nAng sumasamba.
Worshipful a Dapat galangin; dapat pu-
rihin
Worst-a Kasamasamaan.
Worst-»- Aug masama sa lahat.
Worst-v Supilin; pasukin; manalo.
Worsted'-»-Tor cillo .
Worth V Maging; marapatin.
WOrth-»-Halaga.
Worth a- May halaga.
Worthiness-» Karampatan.
Worthless»- Walang halaga walang ka-
buluhan.
Worthy- a Nararapat; marapatin.
Would v Kay a; ba.
Wound n-8ugat: bugbog; hiwa; taga.
Wound-v-Sugatin; sumugat; bugbugin;
bagbagin: hi wain.
Wound v. imp & p. p. Inikid.
V/ove-v. imp. Hinabi; humabi.
Woven-t; p. |?. Hinabi na; nakahabi.