Google
This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scannod by Google as pari of a projcct
to make the world's books discoverablc online.
It has survived long enough for the Copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to Copyright or whose legal Copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discover.
Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from the
publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken Steps to
prcvcnt abuse by commercial parties, including placing lechnical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
+ Make non-commercial use ofthefiles We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.
+ Refrain fivm automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's System: If you are conducting research on machinc
translation, optical character recognition or other areas where access to a laige amount of text is helpful, please contact us. We encouragc the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout this projcct and hclping them lind
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are lesponsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in Copyright varies from country to country, and we can'l offer guidance on whether any speciflc use of
any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search mcans it can bc used in any manner
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe.
Äbout Google Book Search
Google's mission is to organizc the world's Information and to make it univcrsally accessible and uscful. Google Book Search hclps rcadcrs
discover the world's books while hclping authors and publishers rcach ncw audicnccs. You can search through the füll icxi of ihis book on the web
at |http: //books. google .com/l
Google
IJber dieses Buch
Dies ist ein digitales Exemplar eines Buches, das seit Generationen in den Realen der Bibliotheken aufbewahrt wurde, bevor es von Google im
Rahmen eines Projekts, mit dem die Bücher dieser Welt online verfugbar gemacht werden sollen, sorgfältig gescannt wurde.
Das Buch hat das Uiheberrecht überdauert und kann nun öffentlich zugänglich gemacht werden. Ein öffentlich zugängliches Buch ist ein Buch,
das niemals Urheberrechten unterlag oder bei dem die Schutzfrist des Urheberrechts abgelaufen ist. Ob ein Buch öffentlich zugänglich ist, kann
von Land zu Land unterschiedlich sein. Öffentlich zugängliche Bücher sind unser Tor zur Vergangenheit und stellen ein geschichtliches, kulturelles
und wissenschaftliches Vermögen dar, das häufig nur schwierig zu entdecken ist.
Gebrauchsspuren, Anmerkungen und andere Randbemerkungen, die im Originalband enthalten sind, finden sich auch in dieser Datei - eine Erin-
nerung an die lange Reise, die das Buch vom Verleger zu einer Bibliothek und weiter zu Ihnen hinter sich gebracht hat.
Nu tzungsrichtlinien
Google ist stolz, mit Bibliotheken in Partnerschaft lieber Zusammenarbeit öffentlich zugängliches Material zu digitalisieren und einer breiten Masse
zugänglich zu machen. Öffentlich zugängliche Bücher gehören der Öffentlichkeit, und wir sind nur ihre Hüter. Nie htsdesto trotz ist diese
Arbeit kostspielig. Um diese Ressource weiterhin zur Verfügung stellen zu können, haben wir Schritte unternommen, um den Missbrauch durch
kommerzielle Parteien zu veihindem. Dazu gehören technische Einschränkungen für automatisierte Abfragen.
Wir bitten Sie um Einhaltung folgender Richtlinien:
+ Nutzung der Dateien zu nichtkommerziellen Zwecken Wir haben Google Buchsuche Tür Endanwender konzipiert und möchten, dass Sie diese
Dateien nur für persönliche, nichtkommerzielle Zwecke verwenden.
+ Keine automatisierten Abfragen Senden Sie keine automatisierten Abfragen irgendwelcher Art an das Google-System. Wenn Sie Recherchen
über maschinelle Übersetzung, optische Zeichenerkennung oder andere Bereiche durchführen, in denen der Zugang zu Text in großen Mengen
nützlich ist, wenden Sie sich bitte an uns. Wir fördern die Nutzung des öffentlich zugänglichen Materials fürdieseZwecke und können Ihnen
unter Umständen helfen.
+ Beibehaltung von Google-MarkenelementenDas "Wasserzeichen" von Google, das Sie in jeder Datei finden, ist wichtig zur Information über
dieses Projekt und hilft den Anwendern weiteres Material über Google Buchsuche zu finden. Bitte entfernen Sie das Wasserzeichen nicht.
+ Bewegen Sie sich innerhalb der Legalität Unabhängig von Ihrem Verwendungszweck müssen Sie sich Ihrer Verantwortung bewusst sein,
sicherzustellen, dass Ihre Nutzung legal ist. Gehen Sie nicht davon aus, dass ein Buch, das nach unserem Dafürhalten für Nutzer in den USA
öffentlich zugänglich ist, auch für Nutzer in anderen Ländern öffentlich zugänglich ist. Ob ein Buch noch dem Urheberrecht unterliegt, ist
von Land zu Land verschieden. Wir können keine Beratung leisten, ob eine bestimmte Nutzung eines bestimmten Buches gesetzlich zulässig
ist. Gehen Sie nicht davon aus, dass das Erscheinen eines Buchs in Google Buchsuche bedeutet, dass es in jeder Form und überall auf der
Welt verwendet werden kann. Eine Urheberrechtsverletzung kann schwerwiegende Folgen haben.
Über Google Buchsuche
Das Ziel von Google besteht darin, die weltweiten Informationen zu organisieren und allgemein nutzbar und zugänglich zu machen. Google
Buchsuche hilft Lesern dabei, die Bücher dieser We lt zu entdecken, und unterstützt Au toren und Verleger dabei, neue Zielgruppcn zu erreichen.
Den gesamten Buchtext können Sie im Internet unter |http: //books . google .coiril durchsuchen.
C^Kr W»«*tti«:
BVn lütt.
f fn Ifiet
@e![(i)id^ten un diebtd^ten ut be Stinebörger
.f)eibe
^ DOlt
^. ^riebir{i9 ^tcuhm^at.
• • • " • •
'S • C
finttictt, 1S79-
Sßcrlag tjon 3- ÄüJ^tmaun'^ ©uc^l^anblung.
/'^ZVietU^-*^ ew oi i/v\AMo\\.
■
meöeröjeutfdjer Spradje yxvh nkhtxhzvAfAjm Volksilzbzw
gjeiütbntet
t)i)in
iOjerfaffjer,
4Fintiel im fffineburglft^en,
27, 3iunt 1879.
M80985
^nf^ati.
^lattbütfd^e ©pral 1
I.
2Bal mi be Sarfcnboom »erteil 6
§artleeb 12
Up Urlaub 13
S)e ^anbfd^in 24
6orb un S^iannette 27
Si äöaterroo 40
srarf 2:omm9 45
Sägerflag ö2
Sina ®abe 56
aRarifen un el§r lütt Grober 76
II.
2)e lütten ©teentlieferS 79
2)e Sünenjagb 80
glöfensipinnerf 86
§ein »alfter 88
3)at 3Ri^Derftänbni^ 95
2)e ®ier!oofen 96
S)e 3Meerfd^umpiep 97
2)at ftett Sünerjo^ann bal^n 99
2)e »eföl 101
Ärtfd^an «Riebefel un ftn Änäp 105
®enmal un nid^ roebber 106
©natem 3ürn IIO
I.
l. / » • • •> - •
3Bat tili 6e 'giatütn^o^m vetteK.
S)or fteil^t cn o^Icn fflarfcnboom tnibbcn up bc Dftcr*
^cibc, bc mag tooll l^unnert ^a^x un nod^ öllcr ftn. $c t«
itid^ flonj i)0(S), otocr fnaftrid^ unb bicf; fin Scigcnö gol^t
b^t ötocr bc 6rb' ^en un bc @t)i^cn l^ängt in bcn gcicn
@onb, bcn dc SBinb ünncr bcn Soom tofamcn toci^t l^ctt
un toorin pdf cn tol^Irüc Samiljc tjon ftoartcn Qmefcn cl^rc
SBa^nung utl^öl^Ibc.
®id^t bi bc ol^Ic 93arl cr^ctot ficf ötoer bc (SxV cn
^üncngratt), bc ccnjigc ^öd^bcng, bc tt)tb unb fib üml^cr
to fcl^n iS; ccnigc ol^Ic, ricfigc, mit SKufe bctoaffcnc
©tccnblöd ticgt bor ^crüm, l^altt) in bc Srb' öcrfatft. ©tidcl*
bufd^ un robc ©tccnbcrcn ranft ötocr bat ®ratt) ]^cntt)cg
un um bc ©tccn 'rüm, un gctot en toccf 5ßoIftcr af, tooxvtp
et fttf fd^ön liggcn un brömcn Ictt. 2)römcn — nid^ in'n
®iap, fonbcm mit o|3cncn Dgcn; bcnn toib un fib gitot et
ntdCg, toai ecncn ftörcn fönn.
Un n)ic oft l^cn) idE an fd^öncn ©ommerbagen bar legen
un brömt; bat tt)ör ing, ag idE noc^ en S^wg toör, aS idC
nod^ mit ®tcn, ^laptn un ®römen utföm, un a« idC mi
um bat Sen)en unb aO fin Sceb un Suft nod^ nid^ groot§
to fümmern bruf.
®ar tccg idE bcnn, mit bcn 9iügg gegen ecncn t)on bc
groten @tecn Icl^nt, un bat ©cfid^t u^ptoarbi^ gegen bcn Sarfen«
boom feiert, bc mi mit fin IcIgenS, fo ag bc SBinb cm
fd^üttcl, alle Dgenbtidf lif ötoer Dgcn un §aar ftrcef.
Un benn maat xd be Dgen to un leet mi t)on ben o^Ien
S^oom ©cfd^id^tcn üertcttcn. 2)at^@ufcn un ©rufen, toai bör
{tue 3^e%n^^ güng, ^ertoanbcl fid na^ un na^ in öcrftänb*
Itd^V Sörb un^bc SBörb würren to ©äfecn, un tolcft
büu en ß^dfeid^te iBruitc
Qfdt bin cn ol^Icn ©oont; min ^nnq, xd ^ett) all man*=
nigen 3)ag fc^n. S)c aRann, bc mi l^icr in's ^jlant't ^cttf
td lang, lang bob; em bei^t be ^oot) nid^ mel^r mcf).
3fd ^ctt) att öcci betetet — ja, bat lötoft bu toott
nid^, min gung, atoer et i§ bod^ fo. ®u l^ottft mi öiettid^t
för en ol^Ien bummen, eenfättigen ©oom; awer xd l^eto eben
fo goob Dgen tom liefen a^ bu, un an SSerftanb fe^It et
mi ol nic^.
3fa, min 3ung, toenn xd nid^ en t)litfd^en ®aft »ör,
ipie l^rr id benn tooH minc SQSörtel fo bee^) in be &cV
Wegen fönnt, um mi ^ier in büffen brögen @anb faftto*
Idolen gegen ©törm un SBinb, un toenn idE nid^ en u^jmarfs
fam Dge np Sitten l^arr, toat um mi 'rüm ^jaffeert, »d
l^arr idE benn of h)oH fel^n fönnt, toi be ©olbat bat deele
blanfe ®elb ünner min SBörtel infrafe?
®at tt)ör fo'n nebeligen ipartoftmor'n, tt)ie xd aß
mannig eenen erletet l^ett), ba föm ^e to 5ßeer bar ötoer be
ipeib' jagt, lif up mi lo^, un jüft ^ier ^öl f)t ftiU un
breiig ben Sögel um minen bidften 8lft, be atoer bamatö
nod^ nid^ öeel bidfer tvöx aS en @tt)ö^enfteel, benn be
Segettjenl^eit, tooöon idE öerteH, i§ öör langer, langer üb
^affeert id toör bamafö nod^ nic^ t)ee( öQer, ad bu nu bift,
min Sung!
^at 5ßcerb bewer un be ©d^uum l^üng em bitf an
be glanfen, fo l^arr be 3lüter, be mibbetoil.afftegen toör, jagt.
SBilbeg nu be ®aul an min 93orIen rüntlnaf^er, feef
fid ftn SQtxx na aQen ©iben flüchtig um, aS totnn ^t ficf
ött)crtügcn tooH, bat cm feencr fecg — un bcnn trödt ^c
bcn langen blanfen ©öbel ut bc ©d^cib' un gröto bamit
ttoüfd^en minc SBörtcI en btep 2od in bc ©rb'. 31^ ^c bamit
farbig toör, trödt ^c ut fin ©äbdtafd^ cn ftoarcn tcbbcrnen
Sübel un ben fett ^e in bat 2od, barup fc^arr l^e atte^
mebber io unb ^ett ben @anb faft.
SltteS bütt ba^ bc aKann in grootc ipaft unb ^%
un a^ f)t farbig tt)ör, ftecg l^c Webber np fin 5ßeerb unb
jög in öuHe Sarrjel^r tt)ibcr, np ben SSufd^broof to.
@n ol^Ic ^ail^, be mi bamafö oft beföd^ un be an
jenen newcligen aKor'n of grabe in min 5ßoH feet un Sitten
mit anfel^n l&arr, toat ünner e^r öör fidE go^n h)ör, flog
e^re gtilndE tofamen unb top: ;,^aif! fraif! $übc giwt et
^en gobe SKal^Itib för mi! Slbjüg! — h)iH boc^ mal fel^n,
m be Seerl blitot!'' Un barmit pg fe Dinner ben JRüter
fier.
©cnige ©tunnen naiver füngen fe bar bi ben Srool l^en
an to fd^eeten, un bat ©d^eeten bur ben ganzen 2)ag bet an
ben Slbenb l^ento, un bat tobt fo'n ©emefeel, ftjat \i bum*
men SRinfd^en ®{ad)t nömt, un toat barin beftei^t, bat bc
@en ben Sinnern bobffeit, o^ne bat fe fic^ tjör^er mal fcl^n ober
Wat toteeb§ bal^n ^ewt. —
®en annern SRor'n löm min grünb, be ol^Ic Ärai^f
loebber trügg un fä : „®at ig mal'n geft wefen ; »i ftjörcn
ufer goob tmee^unnert to ®if^, un fünb SlIIc fatt wor'n!
SSeele ^a^x barna^, min ©öl^n, ag min bidtfte 2lft att
fo bidf toör, ag en Sinbelboom, ^löm jebcn ®ag en ©d^e«»
t)eriung mit fin ipeerb in büffe ©egenb. Un in minen
8
©chatten pktQ ^t [xd oft ^entofcttcn uit aBerIci luftige See*
bcr un 3)änj to fingen un to fToiten, un xd f^axx ben jun*
gen S3urfd^en geern to Üben, benn l^e (eef mit ftn brunen
Dgen fo öergnögt un fröl^Iic^ in be SBclt, bat man em un^»
mögfid^ gram fin fönn. 3)atfültt)e bac^ gewiß of en junge,
ftanfe 2)eern, be em @5nnbag§namibbagd dfterd ©efeUfd^aft
leifte.
Un fo fccten be Seiben benn in§ ol up ben 5ßlafe, too
bu nu liggft, min Sung, un fe öertctten ficf aDer^anb ®e*
fc^ic^ten, un tor 8lftt)effclung füngen fe ol tooU en Seebfen.
Uem be (Sd^Qaf) Brufen ffe ficf nici^ to fümmern; be güngen
bar loib achter l^en in be ipeibe, un „Strom" — fo 5eet be
©d^e^jer^unb — forg baför, bat be $eerb ^^übfd^ tofamen
bteett).
„3ln rooU idf," fo fa be junge ©d^e^jer to fin 3)eertt,
„bat xd en ganjen Sübel öuH ®elb fünn, benn fönnen toi
ug glif freen un Brufen nid^ no^ öeer Qfa^r to töwen."
„®at tt)oH xd of, Sfag," fä be ®eern, „awer Wenn et
bod^ eenmal nid^ anner§ fin fann, fo möt't wi n^ barin
finnen, un wenn ®u mi man nid^ öerläfet, loil bat idf en
arme ®eern bin, benn fd^att ficf bat Slnnere of tooH
^elpen."
„8Bat tennft ®tt fnacfen, 2Riefe," geeto föla« tor UnU
toorb, „idf öcriaat ®i nid^ för' ^unnertbufenb Saler un
nod^ Deel me^r ®elb! ] — ^d toiH nid& fetig toarr'n, wenn
bot ttid^ Wal^r ig!"
,,2)at mußt 2)u nid^ f eggen," fö be 2)eern, „bat x^
nid^ goob! 2)u fannft jo ntc^ weten, wie bat nod^ aQ
fummt!"
Wenige 2)Qge bama^ ftämt ßla^ mebbet in mitten
©d^atten un te^n \xd up fine ©d^actpfd^üffet.
$altt) in ©ebonicn füng ^e an mit bc ©c^üffel cn Sodt
in bc @rb' to graWcn, un ben ©anb, bcn l^c mit bc ©d^aaps
fd^üffel rut gröw, fmect l^e man! bc ^ä)aa\>, be bar üon bat
o^Ic ipüncngram bcn ©tidclbufd^ frceten, h)at fc aber nid^
fc^ötten. Sfing ! fä bat up ecnmal an ben o^Icn $ünen*
fteen, too ffta^ mit en ©(^üffel buH @anb gegen brapen
^arr.
„SBat mag bat »efen?" fä fflag. „(Sn ©tcen h)ör et
ntc^, benn bato ^arr et cn beel to l^eKen $(ang; -> toiU
bod^ mal tofe^n!'' 20l\i ben äBdrben güng ^e ben ^ügel f^tnvip
m föd^ tmüfd^en bcn @anb.
Up eenmal fmeet l^e fin 5ßubelmüfe in be ßud^t un füng
an, u^ en fonnerbare äRaneer to banden un to f))ringen.
„@n güöen Sujebor/' rö:p l^e un ^'6i \o toai ®eleg in bc
$öd^b. „835o bc »cfen ig, ba fünb of nod^ mel^r."
9tu Wp ^t Webber na bat Sodt un maf et borfid^tig
ittptx, un bat bur nic^ lang, ba brö)) l^e benn of up be
anncm ®otbftüdfe.
3Rxt gierigen Dgen lä $(a§ be blanfen S^inger cen bi
een up ben @anb, un a^ ijt gar feen mel^r finnen fönn
nö^m i)t fin ©ateboof af un tcH bc ,®oIbftudte enfelt l^enin.
,,@trom/' fä ^e to finen ipunb,,be barbi feet un nip
to!ee!, — „®d)aap ivnti toi Seiben nicö me^r to ^öen, fo
öeel ig gctoife!"
Strom mreil mit ben ©teert un maf cn ®efic^t ag toenn
l^e fcggcn woU: „3dE l^eto er nidEg gegen, id bin be o^Ie
Soperce of aU lang leeb!"
8lS be ©d^eeper mit fin Seilen farbig toör, fteef l^c ben
S)oof mit bat ®elb in eene oon be lafd^en, be in finen bidfen
grifcn Slodt wören.
10
,,Kumm ©trom," fä l^c \>ax\xp, „nu toittt wi mit be
©c^ao^} lo Saben; mor'n fonn bc SSur fin ©c^ao^) fültüft
Pen, bc Sctp^jer!" SRit büffcn S33örbcn brccto l^e be ipeerb
rofd^ fübber in bc Stid^tung up bcn Raben, be bor lifut on
bat gelb ftünn.
9lu l^ör un feeg \d en lange %xb ^cnbörd^ nic^ bat
gcringftc öon ©d^e^jcrfla^ un pn ödet (Selb ; ag atocr fo toat
en ^ol^r börötoerga^n n)ör, fönt ceneg 3)agg be junge ®eern
un fett fidf up bcn ol^Icn 5J5Ia| bal, wo fc fröret mit Ä(a«
fo mannigen Icn)en ©önnbagnamibbag feten ]§arr. Stiocr
fum bat id fe mebber fenn, benn fe feeg gar nic^ mel^r fo
öcrgnögt un glüdfic^ ut ag bamatg; e^re 93adfen mören of
nid^ me^r fo frifc^ un tob, un e^re blauen Dgen, be fünft fo
fiett in be SBett feefen, ftünnen nu öuD blanfe I^rancn, un
e^re fc^önen geten ^oor pngen e^r tvxih un oertü^rt um bat
Oefid^t.
©e föm ot nic^ atteen — up e^ren ©d^oot leeg en lütt
Sinb, toat ünner be ©d^örten, be fc cm tom ©d^ufe gegen
ben SBinb um ben SladEen f(aan l^arr, lif Wimmerbe un
toeenbe.
21^ be ®eern en Sibtang up ben o^tcn ipünenfteen feten
^arr, nö^m fe el)r Sinb Webber up un güng wiber öwcr be
^eib', a8 fc awer wott föftig ©d^ritt gal^n ^arr, !ed fe fidt
noc^mat um, mit ecnen fo trurigen un wcl^möbigcn SfidE, bat
idE't min SeWbaag nic^ t^ergeten warb.
S)en annern 3)ag föm be of|(e Srail^ un fett fidf in
minen 5ßott; befülwc o^f Srai^, woöon idf üörl^cn aU fä. —
Srail^en Werb nömlid^ fteenolb, min ©öfin ; bat ]§eet, wenn fe
ni^ üerungtüdft ober tofödig an 'en Rnafen ftarWt, ben fe in
c]§re ©ierigfeit in ben öerfcl^rten ©Inf fragen ^ewt. —
11
„^oif! Iraif!" fä min o^I ftoortc grunb, „tüecft bu
toat SRc'cg ?" •
,,9ic/' fä icf, ^rooöon fc^ött id tüott tüat 9ic'eg gc^
toal^r toan^nl Qd tann nid^ fo in be Suc^t rümbcntcm
a§ bu."
„Eraxil fraiÜ" fä bc Dt|tf4 „bcSc^eeper - toceft WoO,
be ^ter fü^ jümmer l^ött — be l^ett giftern ^od^tib gewen mit
ben rifen Sufd^buurn fiu ®od^ter. $e fiett en bannige
gree bol^n ; fin Srub l^ett ^toax^ 'n lütten SSerbru^faften unb
branbrobet §aar un en lal^m Secn^ un be Xal^nen fit't el^r
of att tämticö n)a(flig ; atott baför ^ett fc of Selb, en ganjen
aSatg ®elb ! — ^aif ! frai! ! — ®c leg @d^cet)er i§ nu tibg^*
fetoeng glüdad^!
„^a," fä id, „bat mag mü fin; awer be arme ®eern,
fin crfte S3rub, be l^ier giftem en Sibtang up ben ol^Icn
©teen feten l^ett un be fo ötoerut trurig utfeeg, toat fangt bat
arme SBid^t mit el^r Sütt§ nu an.
„^aif ! fraif !" fä be ol^I ^rail^, „fo— o— o, bu meenft be
aWiefe, ben ^eibl^auer fin 2)oc^ter, loomit bc ©d^ee^Jer öör*
lenen ^af)x freel — ©ül^, bat tiarr idf öergeten! — ®e ig
giftem 2lbenb in'n ffiggerSbicI f^jrungen mit e^r Sinb, un be
©d^eeper bruft el^r nu feenen 5ßennig to gewen "
„Sraif! fraiÜ 3)e ©c^ee^Jer ig nu tibgletoeng
glüdlid^ !"
©ü^, min Siing, bat i§ een tjon be ©efc^id^ten, bc idE
fütoft mit erletot ^eto, un id ^tto fe bi öertcHt, bamit bu mi
nid^ of för fo^n bummen, eenfältigen 83oom anfül^ft, wie be
annem SRinfd^en boot.
12
* ßaxttnb.
Sei toeet nid^, tt)at mi brüdt un quält,
SBat nti bebrötot un toat nti fe^tt I
3d lig bc lange leioe SRac^t,
Sc^t flatjfo^ mi t)on @ib to @ib,
J^dt benl bc lange tetoe 5Rad&t
3ln längft öergal^'nc %\b.
2)e Slad^tigaQ t)on 3lotS) nid^ toeet,
©e fingt bat ol^Ie Icwe Seeb,
@e fingt be ganje SBelt in ©lap,
93Io3 idf attcen, id l^ett) feen SRul^ —
€ ^arr id bi min 2)aag nid^ fe^n,
äBo glüdlic^ tDör ii m\
§arr idt nid^ löwt, bu tt)örft nid^ fo,
©0 tt)ör idf nod^ öcrgnögt un fro^;
3)aför, bot idE mi fd^enfen Icet
®in fiben S3anb un bunten lanb,
®aför, bat idE fo leew bi l^arr,
^ew idf nu ©d^imp un ©d^anb.
Sdf arme ®eern, toat fang idf an?
Slümg \)m \i, be mi ^el^en fann . . .
®e aKö^Ienbic! ig bce^) un brcb,
ßecg idf barin, fo toör't tjörbi —
Sdf low, idf mut in't SBater ga^n,
S)at i« be SBeg för mi!
13
3)at wör bcn SRamibbag oör ^ßingficn 187*, a^ \d
tont i^ogenboor in @tabe ^ennutmarfc^ir mit en Urlaubi^pa^
in be Xafd^, un be $ag lube uf) ad^t S)age.
Z)at SESeber n)ör munnerfd^ön ; be ©toaxiiooxnfftden
an'n ®arnifon!erf^off toörcn ötoerfncct öon Witten Stomen,
be a3oo!fin!cn füngen, un icf tt)ör fo luftig, fo unbänbig luftig,
bat icf iotoxitn öör luter greub rifc^ in bie ipöd^b fj)räng.
SBolecn i^ atoer d! tooß luftiger, ober öeelme^r —
^ett ntel^r ®runb tont Suftigfin, ad en @oIbat, be uf) Urlaub
gei^t, bena en langet gal^r, bat fft ünner ftitoc Vip[x6)i
un in ftrengen 2)eenft verbringen mößt l^ett, nu Mp eenntat
to fidt fülwft feggen fann: 9tu bin id free! be ad^t ®age
be t)ör mi liegt, l^ört nii, un nu fann icf boc^ enblif mal
bo^n, toat idE Witt! -—
Sd to'6x nid^ atteen. S)e tange Sitfd^en, be bi ntine
S3atterie ad Xxompütx been, ^arr of Urlaub fragen un
güng fief ©tunnen SBcgd ben fülwen SBeg mit mi. gdt
l^arr goob teilen @tunnen to marfd^iren, bet icf to Qn^ toör,
un idE J^arr't bequemer l^ewtoen fönnt, toenn idt bet ben
annem äRor'u töwt barr un mit ben 'S)amptx t)on SBrund:'
laufen be ©Ito l^ennu^) föl^rt toör. Silber ad mi be gelbioebel
äRibbagd up'n WpptU minen Urtaubdpa^ inl^änbige, leet et
nti feett Slaul^ mel^r, mi brenn^ be @rb ünner be göten,
nn ol^ne lang SSefinnen fnatt icf minen Xornüfter np un
teffc be bum^ige Käfern ben 9lügg.
gitfc^ett un idE trampen nu lod, in be tinfc Jftodtafc^
en @nb SBuft (don äKober äßeiern e^r öör'n ©d^ipperboor,
too fe bamatö am bittigfien wdr ; fi$r beer ©c^itting freeg
man binal^ en Halmen Metex) un. in be redete Slodtafd^ en
14
lütten Söm un'n ©tüd ©omntiSbrob, babi frö^Iidft un goobg
aWoob^, toie et fid för en jung ©otbatetiblob fc^idft.
®at toi ünnertücgS bc oleit Secber, be ieber ©olbot
lennt: D ©trafeburg, o Strasburg — ©tcl^' ic^ in finftrer
aKttternad^t — Qfd^ l^att' einen Sameraben — un wie fe
aDe l^eten mögb, fo lange afffüngen, bet uS bc Sel^Ien l^eefer
tt)dren, brud icf loott nid^ to feggen ; jeber Demünftige 3Rcnf(^
fann fidf toott öou {ülroft benfen, bat cn ©olbat, be u^j
Urlaub gei^t, nidö SetereS boon fann, ag en munter Seeb
to fingen.
@o lömen wi benn na bat erfte 2)örp; — xd glöw,
et l^eet ©anbl^agen, atoer bat blinjt [xd ja of gtief — be
SRam' bei^t nids to bc @aaf. — ®ar feieren wi in bcn
Äroog an, be btd^t an be ©traat liggt, iebcn grcmbcn np
bcn erften SBIid fcnntlid^ börd^ bcn btaucn ©d6ilb, tt)oruj)
l^öc^ft (unftgcrcd^t en grönen 93rannn)in$bubbel mit en rob
@na:ppSgIa§ babi malt iS, mit be Dewerfd^rift: „S^^
gcfcUgen SScrlcl^rt."
SBi trcbcn in bc ®8n3 un förbcrn uS en ®taiJ ©ecr,
wat u8 be bidfe SBcertl^Sfroo ^erred, na^bem fe be ®Iäf'
erft mit eieren ©d^örtentimpen — be ©d^ört wör gerabe nid^
be reinfte — u^Jt ©orgfdftigftc utwifd^t ^arr.
Utcr ug fecten nod^ oerfd^icbene ipeibburcn an bcn
langen eefen ®ifd^, of eenige Salmxtöptx^ un ipanbnjerl^*
bürgen loören mit babi.
S)e lange gitfd^cn fmcet en fc^eetoen S3Iid up bc ®cfctt*
fd^aft, un benn grecj) l^e na ftnen lornüftcr, toorut l^e en
ganzen ipüm^jcl äRcffingröl^ren ^eroörl^aal, be f)t in enanncr
fd^rött), un — een, twee, bree I — wör be a;romt)et farbig,
gitfd^en intonir nu tonäd^ftfine Scctolinggmelobic, bat Seeb
öon „bie Icfetc SRofe"; l^ierup leet l^e noc^ oerfc^icbcnc
annerc trurige ©tüdfd^en folgen, bc fid öwrigcn«, wenn man
15
fine u^jgepuftcn robcn SSadfcn un finen äRunb, ben ^c fo
fd^eett) trödf mie cn rötnfd^c SKcgen, bctrad^, ganj luftig un
ptafeerlic^ anhören.
2)ot bur nxä) fo lang, ba f^jrüng cn öon bc Suren,
en lüttjen, gris^aarigcn, ünncrfefeigen Äeerl mit cn öcrfo^cn
Ocfic^t öon finen ©toöl in be §öd6b un fmeet en Sld^t«
fd^iainggftüdf för gitfd^en np ben 3)iic^:
„@<3eclft goob, min Sung! Stwer nic^ jümmer fo'n
trurige @tüd[c^cn«! »üft^n «ü^j! ©pet mal tt)ot Suftigg!
Sannft bu ben ol^Ien „Rot)t)erfmett" nid^? — SBittt mal
ccnen banjen!"
Sitfd^en, be froher, e^r ^e ftdf bi bc Xrom^^eterg an*
nehmen Icet, up bc 2)örper aS äRuf'fant rümf^jeelt ^arr un
alle Surcnbänj fcnn, ftimm nu ben „Sopj)erfmett" an.
Un nu bans ^^ tütt Df)i in fine riefigen ipotfd^en, bc
f)e an be göt brög, Uxä) U ®ön§ aS bc befte Sungfeerl.
@rft banj l^e foto un mal fine 5ßa^ fo gratfd^öS, h)ic en
gcicernben Sallctbänjer, nal^ftcn Irceg l^e awer be bidte
S33cert]^§froo bi ben Sant^alen.^
„Summ, Slnnmagretl^,'^ xbp ^t, „wi toittt in« @enen
affpettcnl"
„Sltoer man nid^ an ben Slben, 3anj)eter! Den l^cwt
tt)i üöricnen Sal^r erft neet fettM" fä bc ®idc, un babi
fmect fc cn fel^r beforgten SlidE na be ©ib, mo be grote
Sad^elaben ftünn, be dtorigeng mit fin fturen Seen un finen
?[mtmanngbuu! gar nid^ utfeeg a^ toenn ^c fidf üör en
cttoa'gen Sln^jratt fo grootS fürd^ten bä.
„»üft^n Ha*), ^cern!" fä San^jcter. ,,SBcf' man ntd&
bang, xi toiU ®i tpoO leiben." — Un nu jirfen be »eiben
m ad en Srummfüfet.
aJon büt 89if<)eH würrn benn nu o! be Sinnern an*
ftcfcn, un bat bur ni^ lang', ba banjen ©eibbuurn, ^anbtoerfö*
16
bürden un Satoerfö^jcr^ bunt börenonner in bc ®ön§
'rüm, alle na ben Salt oon bcn „Soppct^mtiV* .
@c toören arvtx mit eencn S)anj nod^ nid^ tofrcbcn;
gitfd^cn mög nod^ öcrfd^iebcnc ©ci^ott^fc^c, SSJatjcr, ja fogar
nocift cn ;,83untcn" upfpclen, un bi jcben frifd&cn 3)anj fmcct
®ener öon jüm ad^t ©d^iding t)ör gitfd^en n\> bcn S)ifd^.
@c l^orrn xoq mögeK bcn ganjcn 9l6cnb towt, wenn
tt)i man nid^ nod^ cn tt)iben SBcg tiör u§ ^att ^orrn un min
^amrab gitfd^cn bcsnjcgen bitibg fin Srom^jct »ebber uten*
anner nehmen un in ben lornüfter :padfen mö§.
@o nöl^men toi benn Slfffd^eeb öon bc luftige ®efcUfd^oft
un marfd^iren toiber. — 3tg wi benn tooll nod^ Iwec bet
bree ©tunnen tofamen ga^n toören, toör et bi lütten Stbcnb
loor'n un bc 2ib föm, wo »i n§ trennen möffen. gitfd^en
güng u<3 bc ©d^offee Wiber un idt mö6 Knfö äff in bc ipeib.
„9tu fü^ man to, bat ®u nid^ tjcrbiftcrn beifift!" fä
gitfd^en un geeto mi bc ^anb.
„S)at tt)iB'w nid^ ^aptn," fä idt. S)amit bog idE öon
bc ©d^offee äff in ben tJelbwcg. —
3)e aKaonb fc^ien j^cß, bc Stacht toör ftiö, un frieblid)
leeg bc toibe ipeibe um mi rüm. @t wör cn fd^öne grö^Iingg»^
nad^t, fo fd^ön, fo wonnig, Wie mi balb bünfen Witt, bat
idf fe na^er noc^ nid^ Webber fo erlewt l^cw. 2)at mag awer
of öon min fclige ©timmung lamcn fin, worin icf mi bamal^
befünn. — Un ^ilbe, Wo idE bütt fcfiriw, ftafit mi att minc
(Sebanfen öon jenen Slbenb webber dör Dgen, un et i§ mi
bina^, aö 06 mi cn bitter, trurig ®efö^( up ecnmal
bcfattt, baröwcr, bott att min ^apen un ©e^uen, ott min
l^artlid) SBünfc^en öon bamafö fidE in bc gofg' ag unnü^
un nid^tig l^ctutftctt. — SBie i^( id bamal« un wie ^aftig
Wören min ©d^ritte - un woöcct bün \d to fröfi famen !
S)0(^ toat ^cf^Jt att bat trurige ©rinnern! ^d Witt
17
ücrtctteit, wie mi bot an im Slbcnb toibcr ga^n i^. — Sltfo
nu toge^ört!
3la bat nögfte S)orp fünn id gtäcffid^ ^cnn; nu toör
idmiatpcr tloiwcl^aft, totlUn SBcg icföonbarnt gal^n möfe,
bcnn idt h)ör in jene ®egcnb öörbem nod^ nid^ wefen.
;3!d tQüg tDod be Stid^tung fo tamlic^, melfe xdto nehmen
l^arr, atoer ötoer be §eib loö^jt öeefc SBege, un man fann
ftdt, tt)entt man ntd^ up^jafet, barbt lic^t eenige 3Kit ut be
Äel^r topen, ganj affgefcl^n öon be äRoortul^fen un ©umtJtöcfer,
h)0 man in'n unglüdfid^ften gatt nod^ barto l^eningeral^ben
fann.
31^ id bat Wtp bet u^) bot legte $ug, en iütte öecr*
cdEte, fd^eetoe $ätt, paffiert ^arr, maf id „^oW 3d fee!
börd^ en ginfter in ben glett. 6n o^Ie SKober feet bi'n
Sür un fpünn SBuO.
„®oo'n Slbenb, äWoberl" fäidunma! be aSIangenbör
mibbeh)it apen, „lönnt ji mi nid^ feggen, voo be rid^tigfte
SBegna @ I l^enngei^t?"
3)e ol^I äRöem öerfil^r fid nid& ffed^t, ag fe up eenmal
en ßeert mit blanfen §etm un bunten 9lod in be 3)ör ftal)n
feeg. ©e möfe awer bod^ toott en goob ©eweten ^emwen,
benn bat bur man en Dgenblid, ba geeU) fe mi Slntwoorb.
f,^a, min befte 3ung, öon garten geern! Summp ®u
tDott öon ©tabe?"
„^a, SDflober, id gal^ u<) Urlaub."
„2)at ^eto id mi wott bad^t. SBonel^m büft2)u benn
^er?"
„Son g börp.''
„®ottg, bat ig atoer nod^'n taugen SBeg, min Sung;
ba f^aft ®u awer tüott no^ ^iappcn.**
,,|)übeabenbga^idblo3nod^bet@ I. - SBo
tt>ib i§ et »ol nod^ bet ba^en?"
18
.„Set® t? 3a, bat warb Wott nod^ jümntcr'n
©timn'r öccr beet ficf mefcn, mögt of woH noc^ \b% wcfen,
min Si^ng." —
9lS bat SSerl^ör in büffc SBifc nod^ en beten foortgo^n
ipör, un icf inttpüfd^en na DUcr, ©tanb, ^crfamen, gamüje
un funftigc ^^erfönüd^e SSerl^ältniffcu up't ©etoiffenl^aftfte
befragt wor'n toör, ftjürr mi bcnn am @nb be ©cfd^id^t bod^
tp Iangtt)itig. — ^^SWober/ fa xd, „xi mutt mi nu np ben
SBeg mafen ; gett)t mi en beten gut f ör mine 5ßip un bcnn
feggt mi, wetfen SBeg xd gal)n mutt."
„^a, min befte Q^ing, öon garten geern! @ül^, l^ier
fttttb ©wöwelftiden."
9l§ id nu min 5ßit) anbrennt l^arr, güng be Dl^Ififte
mit ut be S)ör un inftrun)ir mi ötocr ben SBeg, ben icf
inflal^n möß.
,,@ü]^, min 3ung", fä \t, „nu ga^ man erftlif ut — "
„2xt ut" — fpröf icf e^r na.
„Un benn fö^rt S)i be SBeg an be SBifc^en l^cnba^I — "
,,®ifd&en ^enbal^t — "
„Un benn \>xipp\i 2)u en lütte a3rügg, un tocnn S)u
baröwer büft, bögft bu glif ben erften SBeg lin!« um — ''
„ßütte aSrügg — tinfg um — "
„Un be SBeg fö^rt 2)i benn an't gelb, un bar fummt
en Srüjnjeg un bid^t babi ftei^t en ol^Ien §anbtt)ifer; un
benn ben ttoeeten SBeg, be benn fummt, ben brötoft ®u nid^
gal^. — 2)u l^ottft 3)i jümmer Iinf§, bar faamt brce ol^te
aJlad^anbetori'en, un toleft itxpp^t 2)u en ^mmentul^n, un
öon bar loppt en gootftieg red^tg ömer Secgtanb, un be
@tig bringt 2)i an'n Sö<)j)eftt)eg — "
„|)anbtt)ifer, bree äRad^anbeln, ^mmentul^n, gootfticg,
Sccgianb, ^&ppeimtQ — SRober, l^olt ftiH, bat fann idf ni^
att bel^olen!" —
19
gcf leei mi nu bc ganjc ^nftrulf^on nocl^ cenmat öör^
feggcn un benn tnaa! icf mi up ben 2Beg. — Un nu mcct
idf Ttic^, ob et min bummc ®Iädf ober ob et fo'ne 2lrt
Snfttnft wör — gcnoog! bet ben igmmentn^n fünn
id mi rid^tig l^enn. S)c gootftieg ötoer bat Seeglanb
tt)ürr ieboc^ öertiängnifetjull för mi. 3)ot bur nid^ fo lang,
ba l^arr id Weber S33eg nod^ ©teg un löp in'n free^n Sonbe
iim^er.
©a(b toör idf Vip t)Iögten Sldter, balb in bc Saat,
balb Vip Seeglanb un balb mebber in be §eib. So bifter
ic! tt)ott en runbe ©tun'n un nod^ langer in be S33ifbni§
üm^er. 3)e äRaanb öerfteef ficf mibbett)il ad^ter SBußen,
et tt)örr jümmcr bunfter un be ^a^jnung, Webber an eenen
gängigen SBeg to geraben, loürr jümmer minner bi mi.
aSat toör to bo^n! ®at SSernünftigpc ig, fo bad^ idE,
bu leggft bi mit &ad unb 5ßad l^inner bc erfte bcfte äRad^anbel
un tötoft, bet et SKorgen warb un bu ümafffe^n fannft.
6n rec^t biegte, fd^uligc SRad^anbctorieb fünn idt benn
o! batb, un ba fnatt idf benn minen Xornüfter äff, Id em
mi ünnern Äop<) un becf mi mit minen SRantel to. 2)at bur
nid^ lang, ba wör idf injtapen, un ag idf en üb lang fla^jcn
l^arr, bröm mi, be taugc gitft^en un idf loören in^n $immcl
Jamcn. gitfd^en mit pn fd^ett)c SRut blaj' be l^eiligen
öngetö bat Seeb öon be „lefete Stofe'' u<) be Srompet öör
un be @nge( füngen barto, toat bat Xüg ^oten wod. ißon
t)en ffingetegefang waaf idf up un •— loör bot toürllid^
filo^'n bummen ®room ober toat toör bat ? — S)at ©ingen
f)bü nod) jümmer nid& np, un idf l^arr bod^ be Dgen apen
unb \Bp nid^ mel)r ! SBör idf benn mürffic^ aH in'n ^immet? —
Sdf rid^b mi in bc ©öc^b — neel id leeg noc^ ad^ter ben
SRad^anbelbufd^ — baröwer lönn idf alfo rul^ig fin.
Sltoer mit bat Singen l^arr bat of fine öutte 3lid^tig*
2*
20
feit; et ntöd^'n e^rer twec bet bree fin, be füngen, un be
©efaitg fönt jümmer nöger —
§übfcl^c junge SKäbd^cn
2Wu^ man lieben,
^enn fie werben atte alt —
3)nffe SBörb ut en o^Ict ©pinnftutoenleeb fönn \d aD
büttid^ öerftal^n.
Qfunge S)eerng möffen et of ttJoU fin, be bat öeeb
füngen, benn be Slang öon be Stimmen njör rein un ^ett.
9lu geilet nidö öerfe^rt, fä ttf ix mi fütoft, un bamit
pai xi 2^ornüfter un SKantel tofamen.
aWibbewil toör be aWaanb njebbcr tuat ^eöer fd^incn
ttjorrn, fo bat id be @änger§, be bi lütten nöger fömen,
att bütlid^ fe^n fönn. ®t mören e^rer 2)ree unfe normen
be 3lic^tung fo tämtid^ na minen aKad^anbef, weSl^alb icf
benn of ru^ig fitten bteew un jüm 'ran famen teet.
3lg fe nu nod^ fo njat'n tei^n Schritt tocg wören, f öm
icf <3lö|tid& l^inner minen aWac^anbel tom SSörfc^in. @o a§
be S)eern§ amer man minen §e(m in'n aJlaanbfd^itt blifeen
feegcn, frifc^en fe lub xx\> öör ©d^red, tt)ie bat fo bi be
Sroonglüb aWob i§, babi bufen fe fid to^o^j, wie §ö^ner
boot, toenn be ^oftjf bör be Sud^t tredEt. ®e ^arrn mi
namtid^, tt)ie fe mi na^er üertettn, för en fianbfd^anbarm
^olen, un be Sanbfd^anbarmS ttjarb u\)'n S)ör<3en üon be
jungen Süb gewaltig ref^jecteert, tt)i{ fe fttjorene geenbe öon
attet ©ingen in ben @<3innbönffen un up be (Stxaaicn fünb.
„SBe'ft nid^ bang, ®eern«," röp id, „xd bo^ jo nidf§.
SdE fam öon Stabe un gal^ u<) Urlaub, bin att^er üerbiftert
un bad^ att, xd mög be 3lad)i toott ad^ter'n äßac^anbel
tobringen, aber nu famt tom ®(üden ji bree Orasien mi
in ben SBeg!"
21
„Son u^ f)tti SRttmd ®rctfc^cn — büffc l^cct SRicfc.
utt be ^cct 83cfc un td ^cct SKarIccn," gccto nii bc SSörftc
t)on bc S)rcc tor ?lnt»orb.
„S)ot fd&ab't o! nid^! tocnit ji man fo goob fin toittt,
Uli toittt mi bcn redeten SBcg ita @ I toifen."
ff^f gccml tot loiflfn glaag mit S)i gal^n/' (ubc bc
ccnjiimmigc änttoorb.
2)agcgcti f^axx xd nu natürlid^ nidd intotDcnncn itti
o^ite loibcrc Kcrcmonjcn nö^m xd mi itidS bi nidf^ aWarlecn
linfö un S3cfc rcd^t^ on bcn Arm; 3Ric!c bilbc bcn linfcn
Slügd t)on bcn 2:ru:p<). Un fo morfd&ircn tt)i luftig borup Io§.
3RarIccn un Sc!c »örcn red^t rcbfam un u^jgclcggt,
un fo tobt xd bcnn ba(b in cn Icto^aftc Ucnncrl^olung öcr-
»idclt; fc öcrtcttcn mi, bot fc na bat nögftc ^bxp »oHcn.
loat t)ör ug in bcn S3ufd^ (ccg, un bat fc bar to 5ßingftcn
nod^ toat inlö^cn tooUtn, bcnn in bat S)örp, h)0 feto $u8
»ören, ttja^n Iccn $ölcr ; un nu l^arrn f c attccn lo^jcn möfeb,
ft)il bc „o^Icn Sung^^ ^übc SRa^t aUt in't $oIt güngen
un ^ingftmai (alcn. @e mörcn atocr ol gar nid^ bang,
bcnn toofccn ttjoll jörn toat bol^n? — @c böl^'n \o o!
yiim^ mat.
SKicIc h)ör nid^ fo rcbfclig, fc ftoccg bc meiftc üb
ftitt^ blog ttjcnn be Sfnncm tor Slffmcffclung cn Sccb ans
ftimmcn, füng fc fräftig mit — nn toat för cn fc^dnc, reine
©timme l^arr fc!
3d t)crföd& et eenige 2SlaU, o! mit c^r int ©efprö! to
lamen un ftett aUcr^anb ^Jragcn an cl^r, bc fc atocr meiften^
mit „5Rc" un „3a'' ober mit cn fd^ämig Sad^cn bcantlooorb.
Sebcämal totnn fc mi bcnn bcn So^^) tobrei^, fo bat
bc SKaanbfd^in cl^r öuH int ©cfid^t fd^ien, lönn idf bcmarfcn,
bat fc fd|öner un jängcr toör, ad minc bcibcn 2)amcn linld
un rcd^td.
22
@o fönten toi bi lütten an eenen Ärujtoeg, too id mt
öon min Begleiterinnen berafffd^eeben n\b% gd leet mi nu
örntlid^ ben SBeg toifen un be Snformatfd^on füll büttmat
nid^ gons fo lang un bunt ut, afö öörlftenn mit bat ol^te
SBito. Un benn fä \d be ®ree minen beften ®an!, geeto gebe
be |)anb un toünfc^ jüm gobe Deöerfunft. @e toünfd^en
mi nu of glüdfid^e SleiJ', un fo güngen toi utenanner. —
Sum toör xd atoer öeertig ©d^ritt toeg, fo rö^) bat
Dinner mi: „®u! $ör ing/' — 3(f feef mi um un ftünn
ftitt. Sat toör aRiefe, be röp.
„9Ja, toat i§ er, Seern?" frög xd.
„D— 0," fä fe, ag fe bi mi toör, mit öerfd^fid^terte
Stimm, „xd toott S)i bbö ma( fragen, ob ®u SlaaS
SBurfeenb toott fennenbä^ft? — S)e beent of bi be Sano^
neerS in ©tabe."
„KIaa§ Surfeenb ? — 9lee, ®eern, ben fenn icf nid^ —
be ftei^t nid^ bi min SSatteric. 3dE fann em atoer lid^t
ut)jöfen, toenn S)u annerS toat an em to beftetten l^eft. 3^
bat benn toott ®in @^afe ?"
„SRee — !" geeto fe l^aftig tor Slnttoorb, „idE fieto gar
feenen ©d^afe! — 0aa§ Surfeenb un idE toi fünb ©üfter*
Sröber-'fiinner, un idf ^arr bac^t, toenn S)u em bre^}en bal^ft,
fd^öft S)u em öeelmafö t)on mi un min SKober grötcn."
„aSon ©arten gern!" fä icf, „atoer toör et nid^ of
ganj goob, SRiefe, toenn S)u mi en Äufe an ütaa^ Surfeenb
mit u^) ben SBeg geetoft?" —
Samit IcL id minen Strm um e^ren SqüU un trödC fe
Ii{' an mi.
„^ummft 3)u l^ier toebber börd^ wp'n iErüggtoeg?"
frög fe.
„^d toeet et nod& nid^, min ®eern, atoer toenn idC ^icr
börd^fam, beföf xd Si."
23
„S)ot mußt ®u ol \a bo^n — ''
,,aRteIc! SRicfc!^ röpcn 3KorIecn unb »cfc in bc gtttt.
^,3)u, nu tat nii gal^n —" fd äRiele.
„3loi) crft cn ffufe för bat ©üftcr^aSrober^föinb — "
„®oo'tt 5Rad&t!" —
^®oo'n SRad^t, mhi ^cctnl"
@o öcrftoünn SKiefc in bc gccrn, un mi iktto nid*
Slnnere^ ön^er, aS minen äSeg tmüfd^en be S<^t to nehmen
un toiber to ntarfd^iren.
3d tiett) äKicfc fibbcfe nid^ tt)cbbcr fc^n. ätocr nod^
pbc toünfdö id bc junge ftonfe ®ccrn ®obb0 ©cgcn för
elften fd^önen &xu% ben fe en armen @oIbaten ntit u^
ben äSeg geeU).
24
„^n ©clbfafen l^ört be ©cmüt^Ii^fcit np/' fcggt bat
©prürfttjorb, un bot ivippt butotpelt to in bc laubige %xi,
SBcr l^übc öecl mit ®elb ümgei^t, fann man tofcl^n, bat l^c
nid^ bcbragcn toarb; bc fann \\d man an „©»art np SBttt"
Idolen, bcnn u<) bat cl^rlid^e SBorb ig letber l&übigcn ®a*
geS nid^ öecl mcl^r to gctoen.
größer i§ bat bcnn bod^ nid^ fo tocfcn. gröl^cr piccg
6cncr bat to ^ofcn, toat f)t bcrf|)röf: laubigen ®ageg mutt
@cncr bat Idolen, toat ^c öcrf d^ritottit ; froher güll cl^rlid^
SBorb un ^anbjtag ttjic cn @cb, nu atotx mö't bat ©anb«
fd^ing, Quittungen, ©ontractcn nn fo toibcr ftn; ol^ncbcm
geilet et nid^ mc^r.
Sn bc o^(c cl^rlid^c Sib warnen tom Sol^ ttoec 9tce*
boerS, be ecn l^ct ^^od^en un bc anncre ©anbicrf. Scibe
toörcn cl^rlid^c, flibigc Süb, un Seibc Icn>en fc in tdmKd^
goben SSer^ältntffen.
@eneg SlocnbS in bc |)artt)fttib, 08 ©anbicr! an bc
S)är fcet un fftötocn afffncc, föm Qod^en in bc S)ör.
„©anbierf," fä l^e, un barbi xM ^e fidE'n ©tool an't
gür, „fannft ®u mi nid^ mit l^unncrt ®aler ®elb l^el^jcn?
3d^ tt)oß mor'n int Süncborgfd^e un ®ä)aap fö|)cn; un bcnn
bad^ idf of nod^'n ®pann Offen mittobringen, idt l^eio atocr
nid^ ®elb genoog, un idf baä), toenn S)u iilft toat liggcn
l^arrft — aJlaibag fannft ®u't tocbbcr Wegen."
„Sa, S«ah)er/' fö ©anbierf, „bat (Selb fannft frigcn.
SButtt ®u't att glif ^etoiocn?''
„^a — toenn S)u't mi glif getoen loullt; idf mutt
25
iDcbbcr to $u§ SBi ttJoH'n beten frö^ to Seb, benn id
bod| mor'n fröl^ bitibg log."
^gia, benn lumm man mit in be 3)öngl"
@e otogen nu Seibc in be S)öng, un ^anbicr! flöt
bcn ^ffcr n\> un tcH ^unncrt Saler up ben 3)ifcl^. Site
Socken bat ®elb inftöfcn ^onr, fä \)t to ^anbierl: „Sa,
»at toarb bat nu, ^anbicrf ? ©c ^ctot fo'n ncc SRoob up^
brod^t, bat nennt fe ^anbfd^in. 3d ]pxöl nüfid^ mit bcn
larmltcr SBuröagt, bc öcrteH mi, locnn ©euer ®elb lel^n,
benn mö% ffe bat up fo'n 3^bel fd^ritoen, n)0t)eel ag bat
to5r un n)anneev f)t bat mebber trüggbetal^Ien moU, un n)o«
tjecl 3ing a§ bat bd — un fo'n $ßapier l^eet't fe benn'n
^anbfd^in."
^/S^f" fö ^anbierf, „bat toect id nid^. S)e larmfter
Suröagt toarb et atoer tooll toäten, bat i^'n ftofen ÄecrI.
SBeeft tood, aS f)t nod^ mit uS tofamen bi'n o^Ien SB^bufd^
pnen SSaber in be ©d^ool güng, \>a h)ör ^e iümmcr be Seji
int atedfcn — bat ®enmalcen toüfe l^e ja baar fd^ier ut'n
^0)))). SSienn l^e 3)i bat feggt l^ett, toaxi bat o! tooU fin
aiic^tigfeit l^cttj'n; f)t !ennt jo bc Oefefeen. S)enn !annft
ja man fo'n 3öbcl u|)fd^riett)en, Sod^en; l^icr i^'n gebber
un bar up'n SBörb ftci^t bat »ladf."
„3a, ^anbicr!," fä S^d^^n, ag l^c nu fo'n 3)ing^ tjon
^anbfd^in np]i)xttt)tn f)axx, „nu muft S)u ben ©d^icn ttJoH
u|)ben)a^ren."
„Sift nid^ Kooü" fä ©anbierf, „toat fd^att xd bamit to
liggen bo^n? S)u l^eft bat Oelb un fannft nu o! ben @(|in
ut)bett>al^ren."
Sod^en toüg bagegen nid^ t>td to feggen. .^e nö^m
alfo ben ®(|in, fd „gu'n yia^t" un güng na $u^.
3($ be äSinter Mxbmx toör un S^aibag löm, fünn
3fo(|en fidf toebber bi ^anbierl in.
4
26
n^avbkxt, xd tooH 2)i tt)ott bc l^unncrt S)oIcr tocbber
bringen.''
m3^ goob, Socken! ®at ^arr atotx ja nod^ fo'n grotc
^ 3^1 nic^ ^att."
Socken tctt nu bat ®elb up bcn Sifd^ nn Id ben %xn^
barbi; a^ ^e bamtit farbig loör, gran)n)el ^e nod^ ntat in
bc lafd^en un bröd^ en ^ßa^^icr tont SSörfc^in.
„®ixf)f ^anbicrf, ^ier ig bc ^anbfd^in."
„^tn bel^ol man, S^ci^cn, toat fd^aU icf barmit!"
„SRe/ fä 3o<^cn, „nu icf ®i bot ®clb tocbber gctocn
^ctt), nu mugt 2)u ol bcn ^anbfd^in upben^al^ren!^
27
3)at toöx in't 3a^r 1815 an eenen fd^önen toarmcn
©ommerabenb, o§ cn ®ä)toahxon l^annoöcrfd^c ©ufarctt in
cn tütt franjöftfd^ S)ör<) — bcn 3?am l^ett) idf üergeten
— tnrccb, too fe f ör längere üb ©tanbquartier betreten fd^öH.
S)at ®ör<) leeg in cen öon be fd^önen ®äler, be in
be Slögbc öon be Dif e oft antobre^)en fünb ; mit finen 8iügg
lel^n et pdf gegen en n)albige än^öd^b, un ümftaten toüxx
et na be annere ©ib ^alh) öon SBifd^en un ^alto öon gelb*»
(anb un lüttjen ©artend mit aüerfei S3Iomen!ram un ©truf-
toarf,
S)e ©Ufer, renlic^ un frünbtic^, toie fe mit eieren grönen
genftcriaben un »itt angeftrefenen SBänben »ören, legen
roat unregelmäßig, un jebeä för fid ttjebber in en lütten um:»
tfinten ®arben, an be brebe ©traat Iang§, be fidE quer börc^
ben Drt tredf.
SKibben in'n Wxp u^) en freen 5ß(afe ftünn be otter^
tpmlid^ boote Äerf, un gegenönjer toör bat $u^, ttjo be
„3Jlär", toi fe in granfrif ben ©uuröagt nömt, fin SBob*
nung ^arr.
$ier up ben 5ßIo^ f^öUn be ©ufaren, meift S^^ngS ut
be Süneborger §eibe; 5ßcer un äRonnfd^aften feegen lue
munter un frifd^ ut, benn fe l^arrn 2ib un ©elegen^eit ge*»
nog l^att, fidE in granfrif öon ben ©tra^jajen, be fe bi 3Sa*
terloo un na^ftenS np ben 3^9 Dinner be öer jagten ^xan^
jofen l^er ut^olen mößt l^arru, toebber to k)er^alen.
21^ be CuartierbiUetS utbeelt toören un be common*
birenbe Dffijier SBefel^I getoen ^arr, in be Duartiere to
28
rüden, toürr et balb lebbig up bcn Pafe. ®c ®cn jög
l^ter l^cnn, be Slnnerc bar ^enn, bc Seit red^t^, bc Slnnerc
Itnfl; je ttal^bem jünt öoit bc ötoeraH neejd^ierig öör be
$üfcr lurenben ®or})§bett)al^ncr be Slid^tung betefent tt)ör,
tüo be Duartiertoeert^ ttja^n.
2ln'n ßnb öon't ®örp, too cn fteenern Srügg ötoer
en lütten »äf fö^r, l^öt of en ©ufar mit ftn Cuartier-
bittett in be §anb; l^c n)ör unfäfer, toeKe SRic^tung f^t
nel^men ntöfe, un »in! barüm en lütt' SRöfen an fidf 'ran,
bat mit fin brunen bartoten fjöt luftig in ben ©öf rüm-
piat\ä)tx. ®c Sütje !öm of glif anjprungen, un a3 fe en
Slidt np ben 3äbcl, ben be ©ufar el^r l^enn f)bi, fmeten
^orr, röp \t u<) franjöf'fd^:
„31^, min |)err, fee toittt na äRober mxon?V' barbi
fd^üttel fe mit eenen Und be frufen ftoartcn Sodfen, be el^r
bi't Sefen ötoer bc ©teern füllen toören, toebber in ben
Statfen torügg, un benn toif fe ben fftüter eenen SBcg, be
börd^ be SBcibcn lang« fid attmätig u^) en lütt frünblid^
§uS toftengel, bat toat afftoarb« öon'n ^bxp ünner l^ogc
Sinben* unb St^oornböm ganj üerftefen leeg.
®c |>ufar, be ben SBeg öerfolgt ^arr un mibbett)U
an ben Sutin, be §u§ un (Sorben ümgeett), ftill ^öl, toör
nod^ en jungen SKann, barbi atoer en rid^tigc ^ufarenfigur,
ünnerfe^ig unb bod^ fneibig boot; finc blonben ©aar pa^m
goob to bc bunfctblauen Dgen, be fed un free in bc SBcft
rinfcefen, bato föm nod^ en lüttjen ©nurrbart un en tooijU
geformt ©eftd^t, bat frcelid^ en böten üon be ©ünn öcr^
brennt h)ör, bet np ecnc ©teile ömer bc ©teern, too fidf cn
lange 9iarto l^cnntrödE, be an SBatcrloo erinncr. — fiortüm,
be ganjc 5ßofitur öon ®orb 2)ammann — fo l^cct bc 3lü*
tergmann — ttjör barto angcbal^n, bat fc \ip ben erften
SBtidt gefüO un för fid tnnö^m.
29
@o bad^ of be 3) ödster r>on Slfober ®^ron, 9lattnette
mit Slonten, cn junge S)cern üon föbcntei^n ^a^rcn, •— aS
fe an bat'Stacfet treeb^. um be $ort to 5pnen un batbi
el^r bruncn Dgen flüchtig ötocr ben ^ufovcn gliben leet, be
efir frög, ob ^c ^icr xtäjt' h)ör un ob i|ier SKobcr ®eron
mol^n. @e bejal^b finc grag un toif' em en ®^vippm an,
XDO ^c fin 5ßeerb ünnerbringen fönn.
3Rtbbeh)i( A)ör benn of äRober &^von, en ötbltd^e
groo mit en mitte @t)ifeeni|un) up ben ^o<)p, fültoft famcn
un nöbige Korb mit friinblic^en SBörben in't $u^.
3n be faubere @tuh), too l^e nu rinnfö^rt toürr, [tünn
bat ?lbenbeten aß prat, un ba f)t ben Sag en buckligen
Slitt maft l^arr, fo ttJören grabe feene befonnere Ofnlabun*
gen nöbig, em to'n ZoQxiptn to betoegcn.
8l§ bat @ten beforgt h)ör, l^al SRannette en gfafd^e
SBien ut ben Seiler, un nu güng bat SSertetten lo^. S)c
groonslüb, be toie atte groon^tüb [natürlid^ toat neefd^ierig
mören, ftetten een grage ötoer be onnerc an Korb.
@o tt)ib ate Korb fine Äcnntniffc in be fraujöfdie
@pxal rcdEcn, öerföd^ f)t benn nu finen SBeert^inncn en mög*
lid^ft ümftönblid^e un (ebenbige @d^t(berung oon finen @r^
len^nijfen to gen)en ; t)on bat ®eme^el bi SBaterloo, oon bat
fürd^tertic^c ©d^ecten, öon bc oeelen boben SKinfd^en un
5ßeer, be bor up be getber legen ^arrn, oon finc SBunbe,
bc ^c in be ©lad^t bi'n Stngriff u<) franjöj'fd^c Äüraffierc
befamen ^arr, un toat fotfe ©efc^id^ten fonft noc^ toören
— oon alles bat toüfe Korb bc groonSlüb to berid&ten.
@rft tüüxx em bat SSerteHen freelid^ en bäten für,
an^er aS l^c mau erft eenige @la^ Sßicn binnen l^arr, murr
cm bc lung bi lütten lid^ter un l^c fmeet toteft mit bc
fransöf'jd^en SrodEen um fidE, bat et cn malere Suft toör
äJlober ®6ron fc^ien of mirflic^ ®pa^ to ^ebben an Korb
30
fitt Ucnner]^oIung,,un SRannctte nid& minbcr; fcc fecl ötocr
c^r ffttüttettüg, bat fe in be §anb ^öl, oft öerpa^Icn no
®orb, mit cn ©lief, aS toenn fc feggen tt)ott: „^at fünb
gar fccn ötolc Süb, be Sütfd^en! — öeet betet a§ idE fe
nti öörfteHt l^arr."
«§ nu be S'tod öttoen flog m »cbga^nötib tt»ör, nö^m
Stannette en Sid^t un bröd^ ®orb be Zxepp iitmiip, tt)o fe
em en liltte @tutt)\ bc mit e^ren toitten ©arbinen un eieren
SSlomen öör be ginftern en üterft frünblid^en J^brudf mof,
<jg SBal^nung antoife. 3" ^^ ®ör brei^ fidf be ©eern nod^
eenmal um, nid' Korb frunbltd^ to un tuünfd^ em angenehme
9tu^.
SRod^ in feen Quartier, foüeel ftünn faft, ^arr et ufen
Sorb S)ammann fo goob gefallen, a§ bi SDlober ®6ron, in
bcren §ufe l^e ftd nü att fib öeertetl^n Sagen np^öl, Un
funnerbar loör et, toenn Korb ötoer be 3(ngenc^mlic^!eiten,
toobörd^ fidf fin je^ige Quartier öon froheren öörbeell^aft
ünnerfd^eebe, na^bad^, bat benn büttmal nid^ b(o§ bat @ten
un ®rin!en un be goobe SSerpIegung ben Utfd^Iag to ®un^
ften t)on äJiober @6ron'§ Duartier geh) — ne ! am meiften
fütt' jebenfotts Stannette int ®eh)id^t, be öerfKjte Seern mit
e^re bunften Cgen un el^re el^Ienrangen brunen gted^ten,
be batb toie cn firanj um ben föo^j^j leggt toören, balb mit
roben S3änbem inf(od^ten np @d^ullern un Üfügg l^ennbal^I
jungen ; mit el^r frif d^ un frö^Iid^ ®efid^t un mit el^r broHig
un letoen^Iuftig SSJefen, koomit fe et (S^orb balb fo anbal^n
^arr, bat l^c tolefet gar nid^ me^r loüfe, roo em be So^jp
ftünn.
Eorb toör, toie atte richtigen <)Iattbütfc^en 3ung§, öon
Slatur tt)at langfom un ftoarfättig, bat l^arr benn SRannettc
31
of balb fptfe Irägcn un fc mof ftdE nu en Befonnertt ®t)a§
borut, Korb ntöglid^ft oft in Sctocßung to Bringen. @c
ft)ü6 cm ben ®ag ötocr Iiunbcrterlet StrBcitcn to gett)cn,
6alb möfe ^c cl^r „rof^" §oft Keen mafen un benn möfe
^c tocbbcr ;,rafd^" in't S)ört) Iot)cn un et|r bütt ober batt
infö^}cn, Balb möfe l^c u|) bcn ®utt)cnftag ftigcn un bc SDu^
h)cn futtern, un toenn f)e bat bar bah?cn mit fin getoötinfid^e
iBequemlid^fcit Bcforgen tooll, möfe f)e „fnett'' toebber rünncr
famen un in ben a^)peIboom ftigen un 8l^)pel ^lüden, lum
n)ör f|e amer mit öeeter äRö^ bet in ben $ott Kattert, fo
füng Slannette am cl^rc ^armen'' 83Iomen an to jammern,
be gar !een SBater mel^r l^arrn un nol^toenbigcrmife öer*
brögen möffen. Korb bteeto benn natürlid^ nidf^ Slnncrc^
ümrig, og fid ffünigft toebber üon ben oi|Ien ?l))<)etboom
rünncr to am:peln un barför to forgen, bat \a niä) börd^
fine ©d^ufb bc ,,armcn" 93(omen to ®runnc güngen.
S)at leet binal^, a§ menn be buDe S)ecrn en böten
franjö^fd^c Seb^aftigJcit in Sorb -^enninbringen n)oD, un (S^orb
I^et fid bütt ©rangfalircn o! ganj geern gefallen; tt)i en
atitter, be finer S)ame in ©rgetocnl^eit beent, fo öoüföl^r l^c
of mit SSergnögen att bc lütten Seenfte, be 3?annettc öon
cm üerfong. Un tt)orüm fc^öH ^c bat of nid^?! — ®c
©d^toabron cjerjeer jeben S)ag bloS cene ©tunn', un mm
büffe S)eenft öörbi toör, tiarr ^e itn ganjen ®ag free. Un
toenn ^e benn öon'n ©jferjeercn to |)ug föm, ftünn Slannclte
Ott an be 5ßoort, un fe feef em benn fo frünbtid^ un fo
attcrlcen)ft fd^Iau an, bat ^e man gau fin $ecrb in bcn
®taVi ixbä), um fitf möglid^ft rafd^ bi Slanncttc tom S)eenfl
to metben, un gcl^orfam na Citren ©ommanboä to ejerjeeren,
aöangfceren, rctirceren, attadEeercn un fo toiber.
3)at o^Ic ©ptidmorb: SBat ftd lecto l^ett, ntdt ficf!
ttör of np bftffc Seiben antowennen, un SRobcr ®^ron,
32
för be bat jiebcnföll^ feen Ocl^centnife btttocn fönit, tnof
börd^ut feen bog ©cfid^t to bat @ptü. 2Röd^ et xm fin,
bat fc'n bcfonbern ©efattcn an bcn blonbcn fmudfcn |)ufar
un fin eörenfaft unb ru^ig SBcfen fünn, ober bat fc öiettid^t
an bc %\t> bad^, ag fe e^ren äJiann, bc bi Stujicrtife ag
Sapitän futten h)ör, toerft fcnncn Icl^rt ^arr un bord^ büffc
©rinnerung an bc fd^önc ^^ugenbtib tn'n »eele Stimmung
öcrfctf toüxx: fortüm — fec treeb nic^ ftürcnb tnjtfd^cn be
betben jungen Süb, bc öon S)ag to ®og fic^tßd^ bctere
grünbc toürm un be fo gtüdffid^ to toefen fd|ienen, toic —
na, toit man eben t§, toenn man tom erjien SRat tn'n &t^
mn öerteemt ift. — —
3n bütt gtüdflid^e Setoen füll alocr cencg S)ageS mi
cn S)onnerf(ag be Drbre an be ©d^toabron, bat fc bcn
näd^ften SKorgen ei|r Quartier öerlatcn un na en annerc
®egenb marfc^iren fd^öU.
SRonnette toör natüriid^ untröftüd^ ; fc güng ben ganjen
S)ag mit robgeloeente Dgen üm^er. Df äRober ®6ron bä
et u^jrtd^tig leeb, bat be junge ©olbat, ben fe aß l^alU) un
^alw ate @öf|n anfe^n ^arr, nu fo flünig cl^r ©uS »ebber
öerlaten mö§.
Korb öerföd^ fin Sleberflagenl^eit babörd^ to verbargen,
bat ^e itorigft an fin SSaffen un ©abeltüg rümpufe un Sitten
för ben annern 3Kor*n tom Slffmarfd^ bereit maf.
Un ag ^e nu ben annern ÜKor'n ben 95runen ben @a*
bei ut)Ieggt ^ar, f(op<) l^e finen o^Ien fjrünb un SriegSge^
fährten ben §afö unb fä toeefmöbig : „Df)k Qfung, nu fünb
bc gooben S)age öörötoer un toi toet't nid^, ob toi't jemals
fo goob.tüebber friegt, ag toi't l^ier iiatt l^etol." — Un bat
ol^Ie unöerftännige ®eert breifi ben ^opp rüm un fec! finen
$errn fo eegenarbig an, ag toenn et feggen toott: ^ [6f)i
bat tooUf atoer idE fann't man nid^ utfprefen.
33
Sl^r ®orb jcbod^ fin 5ßecrb ut bcn ©tott tröd, ntög
]^c tom Slfff^ecb nod^ crft eit Subbct SSäicit mit bc groong«
lüb tofanten brittlett; un a§ bat lefie ®(a^ ftiUftotgenb^
Iccrt wör, fä äJlobcr ®4ron: „Up Baibig SBebDcrfc^n!" un
brüd Korb bc |)anb un tpüttfc^ ^in mit betocgtc ©ttmm
öcci ®(üd un Segen uj) ben äWarfc^, un tpenn l^e tocbbcr
föm, fo fd^ött ^e e^r §u§ ganj a§ fin egen anfe^n.
SRannette atoer toott et fid nid^ nehmen taten, Korb
nod^ en Stredtc bat ®eleit to gctoen ; bet na be lütte Srügg,
tt)o bc groote ßinbcnboont an ben SBeg ftünn, hjott fc mcs
nigften^ mitga^n.
Sorb tröd bcn Srunen an'n löget l^inncr fidE l^er un
an finen tinfcn 9(rm {|üng fid bat 9Röten, fo ben^cgen fid
be S)ree börd& be SBeibe up bcn Sinbenboom lo^. SBet ba*
f)tn toör SRannette nod^ temtid^ munter un fc tad^ of nod^
cenige äKate, obtüott bat rec^t getmungen tubc un me^r en
Sad^en toör, toomit fc el^rc Irurigfeit getoaltfam bcrbritocn
»Ott, fo »i bc Sinner in'n 3)äftern anfangt to fingen, wenn
iüm bang' warb.
^d be Reiben nu atoer iinner bcn Sinbenboom ftünnen
unb Korb fid anfd^id, fin $cerb to beftigen, ba toör üup
cenmat mit Stannettc c^r SSerfteBung öörbi; tubtocenenb
füH fc Korb um ben ^aU, untröfttid^ fd^icn fc in eieren
©mart to fin un crft börd^ bat Zeitige )Bcrf<)refen, toat
Sorb cl^r gecto, bat l^c toebber famen toott, fo braa ag ^e
man ut bcn SRititairbeenft enttaten toör, toürr fc toat rul^i*
ger. — 9lu nod^ eencn fangen ffufe — - un in'n ^In fect
Korb in'n ©abct un ol^nc fid ümtofc^n f<)reng i)t in (äa*
10^)^) be Kl^auffec tjcnbal^t, totoarbg ben 2)?ar!tj)taJ^ too fin
ßameraben bereit« öerfammett toörcn.
Korb toör ecner mit t)on bc Seften, un bc Dbcrtoad^t^
meiftcr, be bc ©d^toabron all rangfd^irt ^arr, brumm toat
©. Sfr. ÖWMbent^ot, ©i»n per. 3
»,**'
^\^
34
in bert 33art öon „to tat !atnen — fjroon^läb — Mfffd^ecb*
ncl^mcn — " tüibcr fä l^c atotx nid^, bcitn ffiotb 2)amntann
toör üntmer en f>ünltlid|en ©olbat tuefen, be in jebe SSife
fine @d^u(bigfeit bä^ un it^alb goob anfd^retoen ftftnn.
9lu lömen 6i Ifltten be Offjeere. 3)e (£a))itain reeb
noä) mal be Si^o^t (angiS un benn güng et mit „Sted^tSuml
3Kar{d^!" be ©traat l^enba^t un tom S)ör<) ^ennut.
81^ be ©cönjabron an be leften $üfcr üörbireeb, ftimmen
be ^ufaren no(| en ol^Iet äRar[d^Ieeb an:
§ufaren bie reiten jum ^l^ore l^inaiiö,
2)ort wohnet ein SWäbd^en im legten §auS,
2)ie fterft il^r Äöpfiein.gum gcnfter l^erauS.
^aaeca la!
S)aä SKäbd^en weinet gar bitterlich, —
Äamrab, weint fie um mid^ ober bid^ ?
SSaffera la §urro]^!
S)at ©ingen ^arr pbc atotx fecncn rechten ©ttJung,
benn be |)au<)tj'anger, ben fin fd^öne Kare ©timm mon
fonft ttoifd&cn alle annern rutpren !önn, füng l^übe merf*
n)ärbigermife gar nid^ mit, un up be grag t)on finen grunb
ma^ (SdE^off, toarüm? blett) l^c be SInttnoort fd^üHig.
Korb Sammann l^arr finen Slfffd^eeb fragen un toör
in fin $cibebör<), tt)o finc oMe äRober en lütte föat^ e^r
eegcn nenn^ torügglel^rt.
®e ol^Ic groo l^arr fid unbännig freut, ag fc e^ren
eenjigften ©ö^n na lange Trennung un na öelerlei Sorgen,
be fe mdl^renb fin ^rieg^fal^rten um em utftal^n l^arr, nu
»ebber bi fif feeg. @^re greubc ttjör atocr man öon forte
3)ur, benn ©orb tiertell el^r glif be erften ®age öon SRan*
35
nette ®^xon un erf(är el^r babi uf) bat SSeftimmtefie, bat 1^
t^on be tätte ^ranjöftn ntd^ aff(aten tooQ, un bat l^e fo
balb afö mögßd^ mebber na granlrif to gal^n geb&(|.
9iu gceh) bat en groot Ocfd^rid^t. S)c ol^Ie groo tooll
ton @^orb fin SSörl^ebben nxd^ mejten, benn l^e l^arr \a en
goob Utiamen l^ier, be @täe tobx fd^ulbenfree un em&^r
e^ren äRann; un ^ier in'n 2)ör)) geem et bo(| ol fi^e
S)eemd genog, un be l^arrn ent Slde fo goob to liben, bat'r
geioife Äeene man! tt)ör, be „ne" fö, »enn ©orb fid be
2Slif) geem, antofragen ; un üör SlDen SSunfen ^retfd^en, be
en goobe Utj'tür rxn 600 ®aler ®elb mitfrccg, ^arr fid fo
oft na ent erfunbigt, a^ l^e nod^ in ^ranfrif n^efen to&x un
fe l^arr aü fine Srcett) lefen ; un toat fine o^Ie SKober benn
of kooU anfangen \ä)&U, toenn l^e n)ebber in be SBelt gäng,
fe füQ benn gen^i^ up e^re ol^Ien 2)age nod^ bat 2)ör)7 tot
Saft un möfe benn el^r Srob mit Summer eten — mit fo'ne
fölagen un SSörfteHungen, be tont ®eet ja of el^re Sered^*
tigung l^arrn, leeg be 0^(fd^ e^ren @ö^n bagbäglid^ in be
D^ren.
5Rtt toör ©orb atoer in'n ®runne fe^r goobmöbig, un
tot alle foßc SRinfd^en !önn l^e fidt to en rafd^en entfd&eeben*
ben Schritt manjtoar wpxafitn. SBat ^e fidf Vip ben 3Rarfd^
in be ^eimatl^ tooQ l^unnertmal faft tiörna^men l^arr, bat
l^e nämlid^ glif toebber in bat franjöfd^e ^bxp, too ^e fo
dtoerut g(äd(lid^ toefen xoöx, totüggle^ren tooQ, bato fünn ^t
nu nid& mel&r be nöbige ^aft. —
$e fd^öm et t)0rläufig up, un bi fode Süb toie @iorb
2)ammann l^eet u|)gefd^an)en, in ©egenfa^ to bat befannte
@f>rid(n)orb; meift u^ge^atoen.
Semel^r Korb fidt toebber an ©ör^j^fitten unb ^öxp^^
letoeni^mife getoöl^n, befto mel^r treben be (Sebanlen an be
fd^öne luftige fjranjöfin in ben ©innergtunb, un beftomel^r
8*
36
füngcn fin ©cbottfcn on, fid mit Oretfd^en 33un!c to bc»
fd^äftiflcn. ©retfd^cn ©unfc toör freclid^ bat grabe ®Cflcn«
bcct öon SWanncttc ®^ron; toör Slattttettc lebhaft, bctocgtic^
toi Duidfültocr, fo toör ©retfd^cn bc Sangfamleit un ®c*
mäd^tid^fcit füttoft; l&arr 5Ranncttc ftoartc ßodfcn un bfi^cttbc
bunftc Dgcn, fo tpörcn ©retfd^cn c^rc flid^tcn, af(^blottbcn
^aor fd^icr um bcn S'opp fammt un cl^rc btaucn Dgcn
fecfcn brömerifd^ un al^nungäto^ in bc SBcIt ; — atotv goob
öon Slatur toör Orctfd^cn, bat rt)ör »a^r, un np 9ldfcr* un
^ugarbcib bcrftttnn fc ftcf ut'n ®runbc, fc !önn toftoen,
ftridcn unb neil^cn, un cn goobc Utftür frecg fc of mit, un
ut en goobc gamitjc rt)ör fc of (cl^r Srobcr l^arr bcn bcftcn
|)off in'n ganjen SJör^j), un rt)cr tt)ü§ — fo bad^ Sorb
totcft — ob Slanncttc ®^ron all' büffc ©cgcnfd^aftcn un
ffiörtög' bcfcct, un ob ^c mit ef)x glücffid^ un tofrebcn tcttjcn
fönnt ^arr? Un SRanncttc toör of toott att längft cn Sinncrc,
bcnn.bat toör nu ja all länger a§ 'n ga^r l^er, bat ^c
t)on c^r galgn toör.
%o büffc Scbcnfcn !öm bcnn nod^ bat Sorcbcn tjon
ajiobcr, grünben, SScrtoanbtcn, Slatocrglüb un fünftigen An«
bc^örigcn, bc ficf öm büffc @a! fümmcrn, un — bat @nb
üon't Sccb toör cn ©cirat^^anbrag, bcn Korb ccnci^ fd^öncu
©önnbagnamibbag^ ©rctfd^cn 33un!c ma!. — un l^e fttnn
©r^örung: „bat ^arr fc fid tooll all längft bad^t, bat
i)t fo toat in'n Sinn l^arr" — mit büffcn SBörben
gccm ©rctfd^cn c^r g^^orb, un Korb »ör nu glttcflid^e
93rögam.
Imec 3fa^r möd^ ©orb rt^oH all t)cr|cirat^'t fin, a«
l^c textet (gommcrabcnbg mit fin junge groo bi S)ifd^ fect,
um bat gemccnfd^aftlid^c 2lbenbbrob intonel^men.
37
S)id^t ix bcn S)ifd^ ftüttn bc SBccgcn, lüorin Korb fin
Sittb, cn lüttc graHögiflc flafel^aarigc ®cern, Iccß. 3)at
lüttc ®tttg toöx l&ubc 8[6enb utcrgctoöl^ttKd^ Icbenbig un
toott gar nid& tnflo^jen, et flog un fud^tcl mit fin lütjcn
Rannen um fid, bot et en Suft Xoöx, bat mit antofel^n.
©rctfd^cn f^öi frcclid^ mit bcn goot be SSceg in reget
madige Setoegung, un äff un an bucf fc fitf of tooU ötoer
c^r lütt S)od^tcr un fang bat o^Ic SBccgenleeb:
@ta popeia,
2Bat ruffeit in't ©tro^?
SDat fünb bc lüttjcn ©öffclfcnö,
2)c l^ctot }a f:cn ©d^ol^! —
amer butt ol^Ic Seeb, bat all fo mannig ^lattbütfd^ filinb in
ben @ta^ fungen l^ett, öerfel^t pbe Slbenb an ©retfd^cn
el^r Ifltt (Sretfc^en ganj un gar fin SBirfung.
SRibbctoil güng bc ©tutocnbör u^ — un tocr trccb
fierin? — 5Rannettc ®^ron! — ^^Eorb!" rö^ fe un
breeb be Slrm ut un tooU u^j. Eorb lo^ftörten.
©orb, be u^Jt |)öd^fte ötoerrafc^t bon finen ©tol^I
u^)fo]^rt toör, feef erfd^redft uj) be ©ib na^ fin groo, be fid
ben Dgenblid gerabe fibiüärbS ömer be S33eeg bögt ^arr
un Don be S^^njöfin bet ba^cn nod^ gar nic§ bemarft
hjor'n »ör.
©en Sfidt u^) Sorb fin JJroo un be SBeeg mit bat
ßinb geett) Siannette be öuüftc ^enntnife öon S)at, toat in*
tmüfd^en öör fidt gatjn toör.
SKit ben Utroo^): ;,@in grool ©in ^inb! — o min
®ottI" fütt fe u\> ben erften beften ©tol^I, ^bi e^re |)önne
öör bat ©efid^t un meen e^r bitterlidöften %S)tamn.
Sör ecnen Dgenblid l^errfd^' S)obe^ftitte in bc ©tutt)^
Hog ünnerbrafen bon Slannctte e^r ©lud^jen un SBimmern ;
38
bcnn frög ©retfd^cn, bc öon 5Rannctte c^r granjöfd^ natür*
üi) !ccn ®pkx Derfta^n ^arr:
,,eorb, loat ig bat för'n S)ccrn? SBat lüitt bc öon Di?^
,,D — 0/ fä ®orb tjcriegcn, „bat i^'n ®ccrn ut
tJranfrü, too \i in Ouarticr tegcn |ert), un öon bc c^r
9Robcr ^ctt) id ®clb tcl^nt, bat »itt fc lüott tpcbbcr ^alcn!''
„3§ bcnn bat tjcri?"
„D — ~ 'n ^aar ®oIcr.''
„^a, toorüm tocent fc bcnn atocr fo?"
„0 — — " fä Eorb un xM mit bcn ©tol^I l^cn
un ^cr, bcnn wp büffc gfrag' toüfe l^c nid^ gl« en Sfnt=
tootb to finncn, — „0 — — cl^r toarb tüoH bc 3öt
tot^ bo^n, bcnn fc id tDal^rfd^inlic^ tanbaag to gfoot Don
dtW ^crga^n."
aKtt büffc Utfunft toör ©rctfci^cn bcnn ccnfttoilcn bc*
ru^igt, fc fö^I nu SJJitfcebcn mit bc frcmbc Dccrn, bc fo
mib l^cr !öm, un f öd^ cl^r börd^ Jefcn 6cgrit)Iid^ to ma!cn,
bat fc fid an bcn S)ifc§ fetten un cn Setter mU SooN
mectcngrütt miteten möd^. SRannettc atoer fc^üttd bcn ^o))p
un fö: „9?on! 5ßon!" babi fecl fc mit en öörtourf^butten
ftartocn^trurigcn ajlicf u^ Eorb.
Korb feet ba h)i cn armen © ünber un !eef öörbal^I, f)t
mat en frampf^aften SScrföf, franjöfd^ to f^refcn un fid bi
Slanncttc to entfd^ulbigcn, atocr bc SBörb tootten cm gar
nic§ ut bc &t^V, un et toör of, a^ toenn em u)) ecnmal
att bat Sranjöfd^, toat ^c in^ !önnt 6arr, öergeten h)ör.
3?u ftünn Slanncttc, bc intnjifd^cn toat ruhiger rt^orr'n
h)ör, plö^Iid^ np un trecb an bc SBccg, bar fnic fc bal un
büd fid ömer Eorb fin lütte ®eern un füfe bat ^nb np
©teern un SKunb un barbi löpcn c^r be fetten Jl^rancn
ötocr bat ©cfid^t, un bat lütle S)ing faat mit fin Rannen
in Slonncttc cl^r Soden un för un laä) barbi, a« tocnn et
39
feggcn tooH: S)u fd^aft ittmntcr bi mi bfitocn, id mag
bi üben!
Slanncttc mo! be lütten $anncn fanft toS, bcnn ftünn
fc Vip rxn nö^tn c^r Sünbct, toat fc bi fid l^arr, tocbbcr
in bc $anb, un bcnn fmcct fc nod^ eenen 95(id up be SBeeg, u))
®orb un up fin g^^oo un gting ftiUftoigenbg ut bc S)ör.
„SBuHt S)u cl^r bcnn bot ®ctb nid^ mitgeipcn?" frög
©retfd^en, ai^ bc granjöfin tt)cg loör.
^Ste," fä ©orb ecnfilbig, „id löm, fc \üxü et ni(^
»ebber i^tto'n."
S)e ndgften S)agc maxi ©retfd^cn mü an Citren Korb,
bc nterftoürbig neberftagen un gebanfenöutt börd^^t ipu^
güng, bat et mit be franjöfc^c ^^etn un bat Oelblel^ncn
rt)ott fin cegen ®en)anbtni§ ]^ett)'n möd^; fc bad^ aroer, fc
mU man bo^n, a^ rt)enn fc gar nidfg al^n', benn rt)ärr »oH
bi lütten «tte« in fin o^tet ®(cife famen.
Un ©retfd^cn ^arr SRcd^t; na eenigen SBod^en roör
@iorb n^ebber ganj bc of)U.
S9i Süb öort finer ärt !ummt Scibcnfd^aft nid^ np bcn
®runb, bat i^ roic roenn cn Äinb mit bc Stol^ int SBater
fteit — na eenen Dgenblidf i^ nidfg me|r batjon to fe^n.
Un forte Süb fünb glüdttid^! Korb J)ammann roör et
roenigftenS, benn l^c lern naiver mit fin Oretfd^cn noc§ man»«
nigcn Dag öcrgnögt unb in greben, un to be lütte ©retfd^en
gcfcH fidE mit be Sib nod^ cn ganjc 3leeg annere lütte Oäft
— 8lnna, SRarleen, K^riftatoer, äRiefe, gricrf — un rt)ie
fc ?lflc l^eten; Sitte fla^K^J^Jig un btauögig roie SSaber un
SRober.
Un SRannette @(6ron? — 3i möd^'n getoife gecrn
toeten, toat ut el^r toorr'n i^; atoex idf fonn et jo nid^
feggcn. — ,
40
3(f mccn, id fccg cm nod^ öör mi fitten. ®at lütte
Dcrbrögtc ®cfid^t mtt bc Icmmigcn Dgcn, bat grifc l^olftoilt
len QadE, bc groote ecfen ÄniH5t)eI — bat 8lHc§ fünb öed
to be!anntc ©cgenftänb, a§ bat idE fc fo lid^t oergcten lönn.
9(mer tx>at id t)ör aOet 3(nnerc ntd^ Dcrgeten ^cko, bat toör
bat S^rcntefen m) bc grifc in bc %arto ocrflörtc gad, bat
tüör bc — 833atcrIoo*äRebaittc.
,Scitott^\)oax , nu t)crteQt mi mal tDat t)on SBaterloo!''
))Iccg xi to feggen un benn Hattet ii ben D^ten u)) bc ^nce.
„0 SwwQ^f" fä ^e benn brummig, „bor benft ja bod^
!een 3Rin{d^ me^r an SSaterloo; — bat ig nu all fo lang
l^er, hjat f)etpt bat, bat xd bor nod^ öon öertett!"
So beer ^e, a8 h)enn l^e gar leen Suft mel^r ^arr,
fin Srieggertehjniffe tom Seften to getoen, ahjcr bat tobt
man (utcr SSerfteUung, toat ii ol gan) goob totig.
SBilbefe l^c ficf nod^ ftruto, befünn l^e fidE aü, up tt)clfen
@nb l^c anfangen n)o((.
@m güng et jüft toi bc jungen Damen, »enn man iüm
nöbigt tom ^Iat)eerf))elen : „Sld^ nein, \6) (ann nod^ gar
nid^t^l ^d) l^abc fo lange nid^t geübt. 9letn, nein, cd gel^t
h)irHid^ nid^t!" feggt fc, obglil et jüm in atte fief Singer jiöft.
Un Wenn man benn en beten mit Stöbigen uj^l^ottt —
toitfd^I benn fd^eet't fc u^j't Ätaöeer log un — tumtera
rumtum tum! geifft jüm bc ncefte äBaljer toi SQSater t^on
bc ginger. S^ft fo toör't ol mit Statoergtjoar. SEBcnn idE
mit SRöbigen affteet, füng ^t an to verteilen.
41
ffQa Sungc (icf toitt cm fülloft forden taten) bat toör
eu l^eeten S)ag bor 6t äSaterloo, loenn icf bor nod^ an benl,
tnutt id mt jümtnerft n)unnern, bat td bat nod^ ad fo
glüddd^ ömerftal^n ^efö ; atoer bomaßger Xib toör id nod^'n
S)eel tal^nadter a^ nu, id^ frög na ben %)ütotl finen $um)):'
ftalcn ttidö' na.
2)at l^arr be l^ete 9tad^t regent, un ben 20loxn, ad be
©lac^t n>ör, regen't noä) ad toenn ufe ^errgot bat man fo
mit aWoIIcn t>on babcn rünner göt. 3d fä to minen Sieben*
mann, be Don'n ^afpel ©cöeefecl to $ud toör: ^|)inner! bat
fangt goob an, id bün fo natt mie en ol^Ie Satt, be eben
ufn SBatcr tagen id.''
„aRinfd^, fmig ftitt!" fä öinncrl, ,,mi gei^t et nidd
beter. äBenn man l^ier bod^ nod^ \öx ®elb un goobe Sßdrb
'n lütten Äöm Iricgen lönn, mi früft bat $art in'n Si»,"
/rSungc," fä id, ,,id l^eto nod^'n ^ßrfintje, be bei^t of
Ott »at! 833« bu't büft, f^aft 'n ©tüd äff ^eion."
S)ütt l^arr u[e ol^I Oberftlieutnant t^on ber 2)eden
be ttf' aSatteljon !ommanbeer, mit anhört — mi nömen
cm jümmer „ol^I ©l^riftatoer".
„Sttfönterift/' fä ^c to mi, „^t S)u ol no^'n Wtten
©tift för mi?"
„Sa »Ott, ^err Dbcrftlieutnant!" fä id un geett) em
bc Stutt'n ^enn. ^e nöl^m fe mi ut be $anb un beet en
büd^tig (Snb äff.
„Sttngd/' fä l^e benn, ad l^e mi ben %abad toebber
geett), „fo'n beten Siegen mutfn fungiert nid^ ad6ten! ©ün
in S^janien ol oft nog natt toorm ! — Deftjrigend ]^ett)t feen
99ang, be t^ranjofen toaxh ud ben $udel tanbaag nod^ ^eet
genog maleu."
Un fo a^ be „o^I g^riftatt)er" fä, toün't ol! —
@egen 9Ribbag l^ento ftetten fe ud grabe int @^entrum, an
42
bc ©d^offcc, bc öon ®6)napp (3ema))))cg) m ©rüffcl geilet.
2)or ftännen tot 93aitetjion an SSattetjon in Hattet, \m
{|inncr u« ^öl bat $ßecröoIf, un bc o^t ©encrol Stitcn
fomtnanbeer ud.
Un ba fömcn bc franiöfd^en Süraffcer«, ©d^loabron
up ©d^toabron, un n^oQ'n ud fd^icr in ®runb un äRoog
rtben. ^ungc, icf fcgg bi, bo fett et atocr »at! 3* ^^^^
min Sctt) ntd^ bad^t, bat fo n)at goob ga^n fönn.
„3fung§, l^ott bcn Suaden ftitol ©ta^t »ife!^ x'6\> ufe
^o^tc eöriftatocr". „Saft fc man crft up teilen ©d^ritt ron
famcn un benn böt't jüm rt)at in bc Dgen!"
3)at bäen toi benn of, un fo h)i be ©alö afffürt tü&x,
tt)ö^Icn 5ßecr un StüterS börd^ccnanner, toi cn S^nmcn«
ftoarm^ un be ud ant @^arr^e fömen, ^5(en tot ud mit bat
Sangenett oon'n Stto.
,,©teft na be 5ßeer, J^ung^, benn fottt bc Äertö öon
fültoft!" röp be „o^ e:]öriftatoer^
®at toör atoer man fo Kd^t nid^! SBcnn tot mencn,
tot toören eben mit jüm farbig, fo föm all toebber cn frifd^c
©d^toabron, un totoiten bröfen fc mit bc ftoarcn $ßccr be
ganjc öörftc gront öon't Earr^c bal, fo bat fc mibbcn int
(S^arr^e tömen, un benn gceto et cn ®eme^el mit Kolben
un 33angenett, bat cenen be ©aar borbi to Sarg ftüfinen. Un
fo giing et bcn ganjen S)ag. SEBi Idolen bcn f^anjoi^ iümmer
be ©tang. — ?t^ et nu Slbenb toör, bo ^eet et benn cnb«
lid^, bat toi be ©lad^t nu tounnen l^arrn un bat toi oör«
rüdfen un bcn geenb Verfölgen fd^öHen, SBic bäen bat of,
un borbi bröp min S'um^janie vip cn Zxnpp granjofcn, be
fidE in cenen ©al^Itoeg faftfett't l^arrn. ^d f^axt mi adötcr'n
|)agen leggt un fd^öt np bcn ^emb toat bat Xüg l^oten
toott. ®or toürr idf benn up cenmal getoal^r, bat bc leften
©d^üfe gar nid^ ut min ol^I glint rut gal^n toören»
43
aSon bot ücclc ©(j^ceten unb Sattern ^arr fid jatoott
bat Süni^IodE fd^ier tofct't, un nu brenn bat 5pult)cr jümmer
Don be $ann, atotx bat Süer fönt gar nid^ an. ben @(^n^.
tip be SBif möd& ii »ott att'n fief, fö6 $ßatronen in
minen o^Ien plfter rin^rampt ^emn, un id toü% m^, toi
id fr toebber rutfrtegen n)on.
S)or Ireeg id tom ©lüden eenen öon bc Sargfd^otten
to fcl^n, bc nid^ toxi öon mi ol achtern ^agen feet un
ttp be granjofen fd^öt. 3d !rö^ an em ron unb teet mi
t^on em ben (egen meffingenen ^röfel gemen, ben atte ©d^ot«
tcn an en lebberncn 9lecmen t>ör be Soft l^ängen ^arrn.
SDormit prölel id bat o^Ic Sünblod rt)ebber aptn, göt frifd^
Sßulöer np be 5ßann un füer np ben erften beftcn granjo^
äff. 830—0—0 — j! — gcem bi bat en ganj utöerfd^am«
ten ^ad^, un borbi flog mi be o^I Äolben gegen bat 9KuI^
bat id"!op<)Iangg 'rümfteil.
S)e Sargfd^ott freeg mi rt)ebber in be |)öd^t unb frög
gans beforgt: ;,S'amerab bob? ^amerab bob?'' — „9le!
gamerab/ fä id, ,,bat Km blod öon be »rö^nen^."
S)a frei f)t fid unb geeto mi'n ©lud ut finen Subbel/
bormit id'n beten rafd^er toebber to Serftanb !amen fd^ött.
81^ rt)i bormit noc§ togang loören, freeg id^ u^)'n äßal fo'n
forfd^en ©(ag gegen min linfe Seen — un toat meenft tt)ott,
min Swng? — ^arren mi nid^ be ol^ten granjofen rid^tig
quer bör be ßenben fd^aten!
®ott«, Qfunge, toat toör id butt! .
aBör bod^ ben ganjen S)ag in bat ®eme^el l^eel un
ganj bUtom un möfe mi nu am leften ®nb l^ier ad^tern
Sufd^ nod^ ®cnen verfetten taten.
3d^ freeg mi atocx gau en paar 5(5atronen ut be %a]6),
fc^ütt bat ^ßultoer toeg unb fto^jp mi up iebc ©ib in be SBunb
en faften 5ßa<)ier<)ro<)p, bamit fid bat Sloob man fto^5^)en bäl^.
44
®üi), min 3««Öf fo flüng nti't i\ SBatcrioo!
aSott be S3Icffur Qäf) xä m ^übißcn SagS nod^ fo fd^raf*
fclig, un totoilcn is bat leger, befunner§ toenn ficf bat SBccr
ümjett't, un benn feggt be ol^ten böfen Süb toott fa!en:
„<Bix\), 3lamx\)oax ^ett fidt uanbaag roebber 'n Sütten löfft.''
— S)at mu^t atüer nid^t gtötoen, min Sung, bat iS gar
nid^ toöl^r. 2)e SKinfc^^eit ig fled^t u^jftunnö, un Don
SSBaterloo rt)iH SRüml »at mc^r toeten. Sogar u§ 3Röm
nic^. SBenn toi »eiben Slbenbg bin Süer fttt^t un fnütt't
un idf benn äff un an mal toat bon min Sriegerreijcn i)er-
teKen h)itt, benn bitt fe mi l^ennto: ,,S)at toeet idE ja att
lang! |)eft mi tooU aß bufenbmat öertellt! SBat beil^ft bor
na SBatetloo l^entolo^jen un left bi be Änafen fa^ut fd^eeten !
©d^öft in'n |)ug bieten fin, bat »ör'n Sarg beter teefen!"
46
Sit 833 . . . tcrt) Dör ^affxtn en SaScggcIbtnnel^mcr, be
f)ttt Sranb. De ol^Ic )öranb toör cn SRann öon ünncr^«
fc^igc Statur ; fin $aar toör lüitt, o! fin ©nurrbart, bc cm
u)) bcibc ©iben öon'n äRunb lang l^cnbal l^üng. |)c brög
för gctoö^nfid^ cn langen Slaapxod un cn rt)ittc püttntüfe
un roof bcn ganjen utgelöngten Dag ut cn olbmobfd^e aRecr^
\ä^vmpkp.
©0 ^em idE cm oft bör fin Dör up bc »anl fitten
fc^n, um fo breiig l^c fincn ©d^offeeboom up un to ; fo tobt
^e Dag un SRad^t up fincn ?ßoftcn, ftcm^jcl bc 3äbel af, bröd^
fc an ben SBagcn, fortüm -— in ©laa^jrocf un ^i^^^'c^'wöfe
beforg i)t aU be Decnftoblicgenl^citcn, bc mit cn föniglid^cn
S93cggeIbinnc]^mcrd))oftcn t)crbunncn toörcn.
Dl^I '^pa Staub toör atocr nid^ jömmcr S^offccgclb»
lieber tt)cf cn ; l^c f)axx bcn 5ßoftcn an bc Sarri^re in 8B . . »
fragen a§ So^n för fine börtigjäl^rigcn treuen Dcenfte, bc
^c fincn Äönig „to SBater un to Saune'', toic bat in ben
ga^ncnccb ^cct, (ciftet l^arr. SBcr pdf barup berftünn, fönn
bat bcn C^Icn of n)oQ anfe^n ; Ige güng tro| fincr adgtjig
^ofyc fo lief un ftramm, toit bc bcftc SRefrut, bc erft an*
fangt, bc fd^önc Haltung intonel^mcn, tooöon be Suur to
f eggen <3lcggt: „$c fül^t lüftcrtDclt ut, a8 tocnn l^e ut 9Scr«
fe^n bcn Sabftodf ötoerftafcn l^ctt."
Dl^t S3ranb toör ol tn ridgtigen ©olbat toefen; nid^
fo'n griebeng« unb $parabcfoIbat, bc annerS nod^ feen $ßul»
öer rafen l^ctt, a^ up bcn ffijcrcicr<)Ia|, — nel bc ol^I
Sranb l^arr bi bc $»annot)erfdgc Segion bccnt^ un ^c Igärr
46
mit ftn SRcflimcnt bi lalaöera, ©alamanca, SSittoria, Jou*
foud^c, ®( Sobon, Saroffa un wie bc Drtc atte ^eetcn mögt
in ©^janicn, too l^annoöcrfd^c jungen fidt för'n frcmbc ©aaf
mit atul^m ftagcn l^ctDt, fod^tcn. ^c l^arr 1813 bi bc
®ö^rbc mit fin ^Regiment bc franjöfc^cn ©arreeg f^jrcngcn
l^olpen, un bi SBaterloo, an jenen e^renbag, h)o bat 3.
$u{arcn?8tcgimettt öon bc Segion — Sranb fin ^Regiment —
ölben 2RaI SlttadEe up ftoarc franjöfd^c Süraffiere molcn möfe,
l^arr l^c fö| ©äbetounben baöon bragcn.
Un »ie bli|en ben D^ten bc Dgcn, »cnn l^c öon fine
SriegSfa^rtcn bertctt ! Denn red fid fin »oft tol^öc^t, un fin
|)anb ball fid tofamcn, jüft aS tocnn ^e iebcn Dgcnbßd mit
tjcr^öngten Jöget un l&od^gcftoungencn ©öbcl in en fecnblic^
©arr^c ft)rengcn tooU, toic l^c bat \a fo oft mitmaaft l^arr.
9J2annig len^c @tunn' j^em id ©önnbagnamibbagd bi
ben ol^Icn Sranb u<) be Sani feten un ^etü mi Don em
öerteflen laten, öon ©iboua!^, ©ladeten, ©efed^ten un öon
allebem, »at f)t up fin ^eg^fal^rtcn bcletot un mitmaaft
l^arr. S)at ^apittel, tt^oru)) tot atott jämmer tom @Iu^ to
fprä!en lömen, un ttat gctoife nid^ ccn ecnjigmal ömerfta'n
loörr, bat hJör batjenige, toai tjon ben o^Ien fmarten SBaHac^
l^anbcl, ben S3ranb lange ^af)xtn ag 2)eenftpcerb reben
f)axv, un be nal^ ben D^Ien fin ©c^ilberungcn in jiebe ^enfid^t
en 5ßeerb toefen fin mö6, loic et Icen ttoectet in be SBcIt
mcl^r gitot. — Sranb l^arr bat 5ßeerb in ©ngtanb fragen
un f)an et fo toreben un fo an fid gctoöl^nt, bat lecn Sinner
bat 2)eert brufen fönnt l^arr, a§ ^e.
„^Q, bat toör en $ßecrb/' ^jlegg be D^I benn to öcr^
tetten, ;,fo eent l^eto id nod^ nid^ loebber fel^n. SBi toören
attcr of bc beftcn grünne, un fo lange id toat l^arr, l^arr
min ©warte ol wat. Un toie mannige lerne Siad^t l^cwt
wi tofamcn in'n Siboual tcgcn, wie mannige Slad^t in ©törm
47
un SRcflcn \)ttot tote 5ßatrouiHcn unb SScbctten rebcn, un
tote oft fünb tote S3eiben iti ®efal&r toefen! 2Bie oft l^etot
fc ung op bc ^odfen feten, — atoer benn güttg bat tote cn
fßüii ötoer ®raben un ^eden l^eittoeg, un el^r be ^^tanjofen
tor Sefinnung Wmen, toörcn bcr ©toarte un tdE ötoer alle
SSarge.
^a, min ©ö^n, fo en S)eert, toat ©efa^ren, junger
un Suntnter Saf)xt lang mit eenen getreulid^ beett l^ett,
toarb eenen toIe|t teetoer ag be befte grunb, un barum lönn
idE mi Don minen ©toarten of nid^ trennen, un id beb ben
Sai)tän — bamate l^arm toi noc^ fcene 8littmeifter§ — i)t
möd^ mi bat $eerb man laten, fo lang a^ et man tid^end
to Brufen toör. SBegnel^men !dnnen fe mi ben ©toarten
atoer of nid), toenn ol tooH @cn ober be Sinner öon be
Dffjeer^ barto Suft ^att ^arr, benn id l^arr, toie idE fegg,
bat S)eert fo breffirt, bat et btoS mi um fidE bulbe, un toenn
em en Slnnerer ben ©abel u^Ieggen toott, fo lä fjt be
Clären an ben ßo^j^j un flog mit allen SSeeren um fidE toie
cn Unbeert. ©o l^eto idE bat 5ßecrb mitbroc^t bon ©Tanten
na ßnglanb, un Don ©nglanb na SKedEfenborg, too toi in'n
©ommer 1813 to ®d)xpp Don ©ngtanb anfömen; fo l^eto
idE bat 5ßeerb bi be ®ö^rbe un bi SBaterfoo reben un lange
Sfal^r naiver nod^, aS idE aS bereiter to be ©ambribge*
®ragoner üerfett' toör.
@nbtic^ aber toör be ©toarte benn bod^ Iat)ut un mög
ntrangfd^eert toereu; l^e toör l^altoblinb nn tom Stiben nid^
mel^r to gebrulen. Un ba l^etot mi bc S^^Tonen in be Dgen
ftal^n, a^ be ^uV eene^ SRorgen« mit em öon ben ©afemen*
l^off trödE, un toenn idEt man bröfft l^arr, fo l^arr idE be 5ßiftoI
nal^men un l^arr cm öör ben Äo^^j fd^aten, bamit ^e et nid^
mel^r nöbig l^att l^arr, fidE för annere Süb* to iplagen un to
fd^inben.
48
Un nu pa^ mal u\>, min Sö^n, nu fummt bat Xnu
rigftc ttal^.
21^ bc ©loartc tt)eg tt)ör, l^öt id et nid^ lange mel^r ut
bt be ©d^mabron, un roit idC mi nod^ nid^ :pangf(i^oniten
taten n)olI, brög id iamp an, bat fc mi en SlnfteHung
getoen möd^ten. Un fo toixxx mi benn eeneä 3)agg be ?tfff(^eeb
getoen un id !öm l^ierl^cr na SB ... un frecg ben ^ßoften
a^ SBeggelbinnel^mer.
3)a fitt id benn na^ ^al^rcn eeneS ®agcg öör be S)ör
un roof min Sß\\>, jüft a^ toi Reiben pte ^ier fitt\ un »ie
d benn, miner ©emo^nl&eit nal^, fo be ©d^offec J^ennup fied,
ba fe^ id öon SBiben en grad^tfol^rtoarf langfam ben Sarg
l^enbafil famen. Stig be SBagen toat nöger fummt, faßt mi
bat eene 5peerb in't Dog, toat bi be ©anb güng. ^—\ —
fegg id to mi fültoft, toat ig bat mit bat ^ßeerb ? S)e ®ang,
be $ßofitur — bat ig a«en8 fo belannt — bat S)eert fci^öHjl
S)u bo(§ fennen!
S)at gol^rtoarl !ummt bi Satten an be Sarriere ran^
un id ftafi np, um in't §ug to gal^n un en Said to
l^alen. 2lg id nu up be ©a^fen fta^, fief id mi nod^ eenmat
um un fet) benn nu, bat bat en ganj oi^t erbärmtid^ ftoart
tal^m ffrad ig, toat be aWann öör ben SBagen l^ett, un id
mutt bi mi fültoft barötoer lad^en, toie id toott n\> ben :3nfatt
famen toör, mi för fo'n ol^It Deert to intreffiren. @o gal^
id benn in't ©ug un ^al ben Söbel rut, gctt) em ben SWantt
un frag barbi, toie bat fo min ©etool^nl^eit ig, na ^enn uti
^er, na SBinb un 8Bär, un fo toiber.
Sum l^eto id atoer en ^aar SBörb f^rafen, fo fangt 3)t
bat ol^Ie ftoorte ^ai tjon $ßeerb on to ftam^jen un to toiel^em,
breil^t mit ben fÜSacim linfg um un redt mit ben ^opp na
mi, a^ totnn l^e mi biten toott.
3d h)ör verblüfft un feef mi natürlid^ bat o^te Deert
49
ganj oerlounnert an ; atDer fo a^ id man eenen genaueren
SlidE na em fmcten ^ert), ba gitot et mi en ©tid^ in't $art
— bat »ör ja min ol^fe ftrieg^Iamerab ut @))anien, bc mi
all fo oft ba§ Setoen retf f^atxl Dat »ör ja bc „Black
Tommy", min offi ©d^toabron^^jeerb, toat t>ör mi ftünn!
D Xoitim^, Xomm^! röf) icf unb babi fat icf em am
ben ©afö — bift ®u bat ttjürflid^ ? lommt), Du ol^tc letoc
3ung, tt)o gei^t S)i batü!
Da fd^ödft Du an)er mat bat o^(e $eerb fel^n l^en;n)en,
min 6ö^n, — et rt)ör tom ^arterbarmen. ffin SKinfd^ lann
cn grotc grcib, bc em unöerl^offt n)cbberfa^ren i^, geloife nid^
utbrud§t)uller to erfennen gemen, aS büffe ofjk unt)emänftige
®aul; ^t trip))et un banj, fett fid np be ^ee un t^etföc^
et u^ aKe SBife, mi be oi)kn ^unftftüdEe n)ebber t)örtomafen,
be id em in^ le^rt l^arr, ad tuenn l^e feggen tDoQ: 㨟i),
id i)ttü m(fy niid baöon tjcrgeten!''
De Su^rmann l^arr ade^ bat mit groten Dgen anfcl^n ;
^c leel balb up bat 5ßeerb un balb \xp mi mit en pd^ft
bebenfüd^ Uopp\^üttttn un cn ©fid, be to feggen fd^ien:
^®cn tjon be ajeiben id not]^n)ennigertt)ifc öerrudt worr'n,
entftjebcr bc ol^Ic ^rad ober be S^ncl^mer ; öietteic^t o! alle
aSeibe!"
3[d bebübe nu natflrtic^ ben 3Rann be ®ao!, un l^e
^arr nid^ bagegen, ad id ^amcrn un SSrob l^alen leet un
ben ol^Ien S^omm^ baDon fo Deel to freten geem, ad ^e
mögg. —
81^ nu atoer be SReife mebber (o^gal^n fd^öQ, ba güng
be ©peftalet Ud ; bat fd^ödft bu fe^n l^en^men ! Domm^ tobx
nid^ uf n $(a$ to friegen ; l^c ftünn boomftiü un barbi fccl
^ mi fo öerttoitodt an, ad toenn ^c feggen toott: „$ier
Miert) id; üon l^ier friggt mi ^cener toeg!"
De gn^rmann <)ietfd^ toerft, »at bat lüg ^oten rt)ott,
©. fjr. fjtcubcntl&al, ©i'n per. 4
50
aber ol^nc bat em bat toat nöfe ; benn \panW l^c bat annerc
?ßccrb Dörbi un fceeg lomm^ en Seit' um bcn ^a% um
em tt)cgtof(c<)cn; atoer bat ffötp o! nid^. lomm^ l&arr fidE,
gtöto idE, e^r ben |)atö affrücn taten, a^ bat ^e ccnen ©d^ritt
DdrtDarb^ gal^n toör.
lotest bur mi bat fo, bat idE u^ ben ®c.banlen föm,
ben 2Kann bat Sßeecb afftoföpen, obglif bat för mi mit min
tmeel^unnert Darier ©el^att en fc^r Itd^tfinnig ©tüdE tüör.
gdE to'dxx mit ben SKann, be feen grad^t ^atx unb bal^er
bat 5ßeerb för ben DgenblidE entbel^ren fönn, benn o! bafb
eenig; för tei^n Saldier ftög l^e nti ben ol^fen 2^omm^ to.
SRu trödE idE ben ®aul up mine 3)ä]^t, ma! em bar, fo
goob a§ bat güng, en BiaU tored^t un leet et em in U^Jtüal^*
rung un gutter an nidEiJ feilten. — Sang l^ett f)t atoer nid^
mel^r fetot; gobe Sebanbtung unb goob gutter UJör ^t nid^
mel^r getoennt. ^S)at mögg ungefal^r en l^ato Qa^r barnal^
Ujefen, ba »oü l^e eeneg äRorgen^ nid^ me^r freten, un StbenbS
toör l^e bob."
S)armit ^)Iegg min ol^Ie g^^ünb Sranb fin (Sefd^id^te to
beftuteU; un rt)it et benn in be 9lege( ömer bat SSertellen of
att tat »orr'n rt)ör, fo brüdE ii em be ^anb, fd ^goobe
Slad^t" unb güng na |)ul.
9iu ig l^e, be ol^Ic braue ©olbat, ol all löngft bob ; un
l^üte, too idE bütt fd^rieto, in'n ©ommer 1878, l^etot be ol^Icn
Segionöre, be bamatö mit in @t)anien n)ören, Ujott all fämmttid^
el^r 3[nberot)ung§orbre to be grote Segion fregen; un bc
o^Ien SBaterIoo*aSeteranen, be gelben, an be el^r Karree^ fidt
för breeunjögtig S^^^^n be nat)oIeonifd^e aWad^t brelen mö^,
fünb of all bünn fei^b in'n Sänne. Un fo bi lütten, toie
büffe ol^Ien Sieger fo @en na ben Stnnern l^ennötoergal^t,
gei^t of en groot S)eel öon be ßrinnerung an el^re Reibens
bauten in SSoH^l^art un SSotf^munb bertaren» 3dE fegg, ,,en
51
jroot 3)ecl", benn ganj lann bat ja nid^ tjcrgcten tocr^tt; toat
aK bc ©ratjen in§ för bat SSaterlanb bal^n l^ctowt. Daför
forgt bc ©efd^id&tc, baför forgt ol bat SBebbcrüertetten tjon
mnb to mn\> un Sinbeglittb 1 2Röd^ o! min lüttc ©cfd^id^te
tjon bcn o^Ien Brauen SSctcrancn ©ranb uit ftncn „Black
Tommy" l^icrto cn lütten 3)eel Bibragen!
52
3d Uto, bat f)t ccflcntfid^ftlalSReicr^cct; in'n S)ör^)
nennen fe em atuer nid^anner«, ag 3äger!Ia« mit fineu
c e n c n 21 r m, tor Uennerfd^eebung tjon bat ® ufeenb annerc
Äfag äReierg, be fü& noc^ in'n ©ör^j toal^nen.
gäflerffa^ l^eeten fe em nömlid^, toil l^« in ©annoöer
bi be 3;äger§ beent l^arr, un eenen 8lrm l^arr l^e man,
mil em be annere tn'n Srieg afffd^aten tobt, ftlag ft)ör 1848
mit na ©olftecn wefcn nn bi be ©clegenl^eit, ag l^e bcn Arm
oeriör, l^arr l^e fid of Befonber« l^erüörbal^n, nn toi bat togal^n
ig, njitt id nu verteilen.
Qfägerflag ipör in'n SlKgcmeenen cn gooben ©olbat
wefen ; l^e l^arr goob ejerjeeren, tjoltigeeren, bajonettircn nn
tjör Sitten l^arr l^c goob fd&eeten fönnt. S^'t ©d^ectcn »ör
em Bi be Änm^ianic Seener ötoer »efen ; l^e l^arr mat en f afte
§anb un en ffar Oog, fo bat ^e np ben ©d^eet^jlafe man
jümmer \o — bafe ! in bat ©entrum fd^öt.
(genen gel^Ier ^arr Slag benn atoer bod^ an ficf l^att ;
f)c ijaxx bat „©esfeggen" gar nid^ leieren fönnt. 3)e Ün*»
neroffjeerg un be Offjeerg un fin Hauptmann — bat tobt
em ^juttegal, l^e reb 2ltteg, fo aS et Km, mit „3)u" an.
Dat „©e" iUto em jümmer en bun!eln SSegriff, fo oft i)t
of ®elegenl^eit l^att l^arr, in'n 2lrreft barötoer na^tobcnfen.
§e fönn nu eenmat nid^ begripcn, toat fe benn eegentlid^
mit bat ol^fe „@c" »otten — in pnen ^bxp faen bod^ attc
Süb „S5u" ton'anner, l^öd^fteng mal to'n Slmtmann ober
«ßoftor „$e", ober to o^tc Süb „3i". 3»it „©e" un „3i''
l}arr ^t et nu atocr Bi be Sum^Janie of att üerföd^t; atoer
bot njott'n fe of nid^ gittcn taten.
53
Sil fp'n aScbrängnil un Srübfal toör^t för S(aS gc^
toiffcrmatctt en Sergnögcn, a^ bat ccncä Dage S l^cct : ,,2Rorgen
toorb niobi( maalt; tDt fd^öKt na Sd^le^toig^^olfteen gegen
bc Dänen marfd^iren!"
3)at Sataiaon, tDOto Slad fin $unif)anie gel^ör, fett
ftcf benn öf in ©ewegung nn-öon Duartier to Ouartier
flflng bat \o ii Satten na ^olfleen 'rin, nn in ^olfteen
fümmer toiber u^marbiS na be @tber to* ^at püng fo
tang goob, bet bat eened SRorgen^^ bar in be ®egenb t)on
glenSborg, ^eet: ©übe gitot et »at, be 3)änen fünb blo«
nod^'n ©tunn' SBegg Don ^ier. Unb fo Km et benn o!.
2)at 93ataiQon tree an un ntarfd^ir ungefähr eene
©tunn', benn bog et ton be ©d^offce äff un mat up en
Saäifd^ ,,$oIt!" 3)or föm bat ©ommanbo: „SSierte ®onH)agnie
jum SlecognoSciren beg lerrainS im Sauffd^ritt öor!"
2)e teerte ^mf^anie to'dx atotx j^lad fin ^umf^anie, un
fo mö§ Slad benn of mit öörnjarbS Io))en. S)id^t l^inner
em 15)3 fin $au))tmann, be fin $eerb torügg taten l^arr, toxi
bat l^c eben fo lid^t to goot njör toi @en öon fin SäflctrÄ.
?ld be ftum))anic ttjott üeerl^unnert ©d^titt uörgal^n toör,
ol^ne eenen 3)anen to fel^n, föm fe in'n lütt ®ebüfd^, un
bar l^inner leeg, ungefö^r nod& teerl^unnert ©d^ritt loiber, en
SSuurl^of, be ring^ mit ffnicfg umgeben toör. 5ß(öfclid^
x&p ÄIa§: „Dar bi bat §u§ loör eben fo »at JRo-
be« 1"
„aSer ^at Suft, mit mir auf baS §aug lo^jugel^en?''
frög be ipau))tmann.
„3*! 34! 3cf!" güng bat vip'n mal ®e ganje
^m^anie antmorb.
„©ot)ieI fann id^ nid^t gebraud^en; l^öd^ften« brei Wlam
tortreten; aber gute ©d^üfecn!''
ftlag to'6t be erfte mit, be oörtree. Stä fidf nod^ ttoee
54
Sinncrc funncn ^arrn, fett ftcf bc Zxupp mit bcn QanpU
mann an be @pi^ in Setoegung. Slmcr lum to'6xm fc an
bat ©cl^üft bet np ttoccl^unnert ©d^ritt 'ran, ad bat t)bt [um,
Dinner be ^nicfd, np cenmal ganj rob bon ^önen toütt, un
to gtifcr üb fußen feenbUd^er ®ib« cn äRcngc ©d^üffe. ®^r
bc ^au^tmann fid m fin bree äRann ümfe^n fönn, (eegcn
aU tmee bon tttm np be @rb^ S(ad atoer, be gfücflid^ ber«
fd^ont bleuen tDör, n)ör ot nid^ ful; em tDör mibbetoil
infuQen, bat l^e of fd^eeten fönn — booj ! güng bat ut S(ad
fin ©fi§ — — „ipau:ptmann, id f)tto @cnen bra^ien! bat
id'n Dffjcer, l^ett'n ©d^ärp uml''
@en, tipce, bree! l^arr Slad toebber laet — booj! —
„ipam)tmann äff »ebber (genen, f)t id fo^j^ilangd 'rum*
ffagenl^'
®o flüng bat in*n ipanbümbreil^'n nod^'n fief 6et fö§
SKal, un be 3)öncn füffen up jcben ©d^nß toie Scflcl ; atoer
mibbetDil freeg ß(ad, jüft ad l^e laben tDoff, of @enen
b5rd^ ben linlen $lrm, bat em bat Slob finnen ut ben
«crmcl lö^j.
„S)u bift tjerlpunbct, Äeri! 5Run iftd genug 1 Äomm,
njir tooffen iurüdEgd^en!" fä be $au|)tmann.
,,®at bei^t nidd!" fä Älad, obglif ^e ben «rm nid^
mel^r rögen I5nn. ,,@enma( (at mi man nod^ fd^ceten,
$au|)tmann, benn wiff'I o! nid^ me^r!''
„©agt ber tjcrbammte Äerl fd^on lieber „S)u" l yia
marte, toenn ®u biedmal leinen Dänen triffft, laffe ic^ S)id^
in brei $enferS=SRamen nod^ l^eute in Wrreft bringen l"
fä be $au))tmann mit (uftigem Sad^en.
9300)! fnaff S(ad n)ebber (od; atoer lum toör be
®än, ben f)t u:pt Sorn nahmen l&arr, 'rämffagen, ad bc
$au^)tmann an Slad fin ©ib of to Sobben facf. ipe ^arr'n
©d^ufe mitten in be Soft fragen.
55
mann mit finen rechten Slrnt üitncr bc ©d^ußer un rid^t
cnt cltpo« in bc §öd^b.
„S)og fommt öon ^Deinem üerbamnttcn ,,Du"*ffl8^^^ —
ic^ l^ab genug — grä§ — grüg — " bat toören bc legten
SBörb, be l^e offgcbrolen fä. „®rü§ min Sroo un Sin*
ner!" ^arr ^c njo^rfd^inlid^ nod^ f eggen toottt, atoer ^el^orr
et ni(§ me^r fönnt, bat S3Iob, njat em ut'n ERunb ftörrt,
f)an cm bc ®pxat benal^men.
„^tn ^au^jtmann, §err Hauptmann, ^e bröfft nic^
ftarnjcn! ^d toiü \a of gar nid^ njebber „Du" to ®i feg*
gen !" xbp Älag in finc Slngft; atoer be ^au^Jtmann l^ör em nid^
me^r — ^c njör bob.
ÜKibbetoil föm benn nu of bc ffum^janic na bc ©täe,
m Sla^ ix finen |)au))tmann treulid^ SSad^c i)bi, obgßf em
be fecnblid^en Äugeln l^agelbidit um be D^ren fufen. Sttö
bc 3äger§ fcegen, bat c^r ipauptmann/ ben fe aßc fo to
üben f)axtn, bob tobt, ba njüffen fc ficf öör SSSutl^ nid^ to
(aten.
„3ln fd^att be Dänen be Dütoel l^alen ! 5Ru man üörtoarb« !''
— un o^ne bat ©ommanbo afftotönjcn, güng bc ganjc Sum*
))anic in'n ©törmfd^ritt un mit „^nxxdfjV* u<) bc Snid(^ log,
njol^inner fid( bc Dänen faftfett' ^arrn, un el^r bc Dänen fid
bat öcrfecgcn; freegen fc njat mit ben Solbcn u<) ben ^oot, bat
jüm bc S'opl) fnäter.
gägerttaS föm na^fteu in't Sajarct^, h)0 fe em ben
ecncn Slrm affnö^mcn, ober, toi ^c to feqgen ))Ieeg — „ap^
^jortccrcn". Un ag bc SaSunbc ^celt njör, freeg l^c finen
Slfffc^ceb un güng na fin DörJ), mo ^e nod^ pbigen Dag«
üergnögt un in grccbcn fin ^angfd^on öerte^rt.
Dat i« be ®efd^id^t tjon Qlägertfag un finen cenen
Strm.
56
„©u, ttjeeft S)u toat 5Rccd?" fä min Srünb, be ®efrci*
er SRicbu^r, aS \)t ccnc^ äRibbag« na "Sipptü, icf glöto et
toör in'n gebcrtoar, in min ÄafcrncnftuttJ treb. gdf fcct
jüft an ben S)if(i^ un <)ufe be Snö)) an mincn StodE. —
„3Bat benn?" fä id, bcrtoit \d be Icften Snö^) ut be
Qiatod tröd un gficfmöbig anfüng, minen Slod utto-
Böften.
„§ej"t S)u nid^ 2uft, mit mf) be S)anjfci^ooI to ga^n?
gd weet nu en goobe ©elegcn^eit."
;,SRa^ be S)anjfd^ooI!" rö)) id öertounnert. — „®at
fel^I o! nod^ ! SBenn id bor ®elb to l^arr, benn f önn id mi
man ©tunncn in be franjöfd^c @))ra! gemen taten, toat id
mi all fo lange toünfd^t ^eto."
„Sld^ toat, SDu bift öerrüdt! — granjöfd^e ©praü —
Sel^r man banden, bat iö bi tjeel nöbiger, tocnn 3)u S)in
®Iüd mafen touOt in be SBelt. Un toat bat ®elb anbc*
langt — fiefunttointig ©rofd^en be ^t 3)u ja toott nod^!"
„So\V benn bat ®anjenlc^rcn man fiefunttointig ®ro*
fd^en?" frög id tjertounnert.
„©etoife!" fä 5Ricbu^r, „fenen 5ßennig mel^r! »aför
l^etot toi'n ganjen Äurfug, bat fünb ttoölf ©tunnen — jcbe
SBeef ttoee — un mow SHbenb fangt et an. — SKin grünb,
be 93ooI^anbIung^{ommig t)on be 93rüggftrat, gci^t ol mit,
un be Sit^ograp^ — 5)u fennft em ja — of . SSefinn S)i man
nid^ lang, 3)u muft u)) jeben ^aU mit ! äRom 9(benb Siod
föß ^al id S)i äff!" — Darmit toör l^e, e^er id anttooorten
Wnn, ut be S)ör.
*
57
n^ min grüitb JRicbul^r bcn onncm äbenb njebbcr
fönt, füttn f)t mi bereit, mittogal^tt. 2)e 2)anifc^ool l^atr
ötoer be franjöfd^e @)3ra! ben ©leg baüon bragen. ^d
bcfünn mi leibcr in be Sag^ öon ttoec Ötoeln bat biöigftc
todi)Un to möten.
9S3i güngen be ^üj un Cuer börd^ be o^U, totnllige
©tobt. loleft lömen n)i in cn enge, bunHc ©traot. S^'n
^innergruttb; fo tjeel man Bi ben fwacfen ©c^in tjon be
©adlüc^ten genjal^ren fönn, jiegen be grifen SRüren ton be
@t @)oiSmdeIerf in be |)öci^b. S3ör en ol^Ibmobig Sqm^,
bat mit ftnen fd^etoen ®etoel red^t f^joofl^aftig utfeeg, Meto
Jfiebu^r fta^n.
„Du, ^icr »al^nt be Dansmefter/' fö l^e.
„SBat! ipier?!" geett) idf em lad^enb tot 8lntft)orb —
„^n, bat fu^t mi ^ier atoer gar nid^ banjlid^ ut, icf toiU
letoer »ebber ümfe^ren."
@]^er idt atoer min SSörl^abcn utfö^ren fönn, l^arr 3ixt^
bni)v ad be Dör a^enftött un mi in't $ud fd^atoen. 9lu
ftünnen toi np ben glur, un bar toör et fo ftidfenbüfter, bat
man fecn §anb öör Ogen fel^n fönn, blot na be een @ib
to toör en tttte l&eOe ©täe — bat mö§ en lütt Senfter fin
in cn ©tutoenbör, ungefähr fo'n S'ieKodE, toi bat ®(a3 in en
Panorama.
gdt treeb eenige ©d^ritt fibtoarb^ — u<) enmal üerlör
i(f ben Sobben ünner be göten un — ^larbumSl fegel idf,
f lang a« icf toör, to'n Äffgrunb l^ennin. S)at toör en
®cülmmerg un ©efneter um mi 'rüm — ®om\ \d bad^,
nu ftörtt' bi ya tooll bat ganje $u^ up ben Kopp.
9li5 id toebber togang föm, toürr idt getoal^r, bat
t(f be Äettertre^j^j l^enbal^I fußen toör. Un mibbetoil tofirr
et of lid^t ötoer minen ftop^). SRiebul^r un be Danjmeftcr
un fin Dod^ter, be en & in be ipanb l^öl, un l^inner jüm
b€ ganje Danjfd^ool, ftünnen baben an be Äeßerluf.
58
„3^ bat gatt f)td blctocn?" xöp bc Danjmeftct.
S* tpör nömlid^ gegen en galt füllen, toot ilnnen an
bc Xre<)<) fta^n ^arr. ©at S)ing tt)ör 'rümfla^n un id toör
benn tn)äfd^en allerlei ®erüm^etö geraben, bat bar füg nod^
'rfimleeg.
„3)at gatt iiJ l^eel bletoen !" rö^ icf ^enna^j, ag icf mi
eenigermaten »ebber mjraft l^arr.
„®üf), ©tine/' fä be S)anjniefter in üörtourfgöntten
Ion to fin SDod^ter, „S)u l^cft njebber in ®in SJergeten^eit
be ftetterluf apen toten. SBenn be iperr nn tom UnglüdEen
bat gatt faputt fntten l^arr, benn toox aU nfe ingewaafte
Sol^t tom SDeubcI toefen!"
2)a icf nn feeg, bat id in SSejug vip ben S)anjmefter
finen ingentaften Äo^I en nterorbentlidö glücftid^en gaQ
bal^n l^arr, fo fönn icf et in min SSefd^cibenl^eit nid^ öloer't
^art bringen, ben 2)anjmefter un fin Dod^ter be ^xeni i>a^
bördö to ftören, bat idf jüm ingeftünn, bat be gaö in SSejug
Vip min ©d&utter minner günftiger to nennen tobt, grf
fönn ben linfen arm fum beloegen, atoer a§ icf bc fteilc
Äellertre^))) njebber l^ennu^ifrarnnjelt loör, beet id be %&i)n
tofamen un fö Äeenen toat bat)on. OetorigenS frög mi of
9iüm^ banal^.
3cf tontx nu be ganje ©efeUfd^aft tjörftettt, un be
Oefettfci^aft mi. S)a »ör tonöd^ft gröfein 5ßutt]^acf, ben
Danjmefter fine 2)oci^ter, en fugelrunbe bicfe $erfon, mel^r
in.be ©rebe a^ in be ^öd^b »uffen, mit en mächtige 3?äf,
babi öwer be ©ünnentoenbe löngft ^ennut. 3)enn loören ba
en f)aito S)ufe junge SKöfenS, fämmtlid^ mit ebenfo inföltigen
un gefmadEfofen ®efid^tern toi Soiletten — bet vip @enc,
^alto en Kinb nod^, ^aito en Dam. @e möd^ ttoifd^en föf*
teilen un fö^tei^n fin; en l^ett Äattunffeeb ümfföt in grics
d^ifd^en ©nitt, toi et bamatö aWobe toör, be ftanfe ®eftalt.
59
Sicfe brune ^^led^ten, l^öd^jt eenfad^, amer fd^ön mit en blagrob
©ibcnbonb np bcn 80^)^) faftmaft, cn ©Icif tjon befütoe
Sarto (im ben f(anlen i^afö f(ungen, pa^tn goob to e^r
rofcnfrifd^ ©eftd^t. — 8lö icf t^x öörfteöt »ürr, fmet fc ut
el^re fc^önen bunleln Ogen en eegentl^ämtic^ fragenben SSIict
u)) ml
Si büffen 33fidE öwcrpr icf ganj un gor ben JRamcn.
92a^ftend toärr icf otoer t)on S^^ötein ^uttl^ad getoal^r, bat
bat iunge SJ^öfen Sina ®abe ^eet un be SDoc^ter don en
Slegiftrator Mx, bat et cl^re Öttem atoer — »i man fid fo
utiobrücfen t)Ieggt — „man <)oh)er güng".
SJon be iperten, bc mi nod^ tiörftedt toüxxn — icf gtöm
et toören elfter uter mi un SRiebul^r noc^ brcc ober ueer —
i^ b(od be 93ooI]^anb(ung§fommid to bemarfen. $e mör
en jungen SRann t)on temlic^ ungefal^rlic^en Utfe^n, itom
tig Sö^t oft, fel^r fauber un fin antrocfcn un fe^r
f)b^\6) gegen be Sameng. S33ie ^e uS in be erfte SSer^
*etftunn t)on ufe SBefanntfd^aft mit fel^r loid^tige SKin verteil,
»Ott ]^e freetoittig bi'n SRilitair intreben, un ba l^e en ^aar
^af)x bat ©Qmnafium beföd^t l^arr, fo bad^ l^e et üermittelft
fine ^entuiffe red^t iatb tom Dffseer to bringen. Daför
l^eten tt)i em na^er ut Ulf jümmer „be i&err ßieutnant".
81^ bc fölodE up'n @t. ©ogmaet^orn föben fla^n ^arr,
nö^m be 2)aniftunn eieren S(nfang.
iperr $uttl^acf geeh) bat Signal bato, inbem l^e finc
S)anifd^o^ mtxöi, fin SSigelin t)on ben 9iagel nü^m un u^
in ben „Saal" fö^r.
®e ©aal loör in fröl^eren üben en 3)ifd^ertoar!ftäb
wefen, fib börtig Qfa^ren atoer att öon |)errn ^uttl^adE a^
Sanjfc^ool benu^t.
Sn ?lrt ttoeearmigen Äronlüd^ter, bc üeel Sle^nlid^feit
mit en SBatertoaag l^orr, toie fe öon SBifd^enmafer^ un gelb»
60
mctcrÄ bruft toaxb, forg för „mongcl^aftc Sclcud^iuitg". —
S(n be een @tb üon ben ©aal ftüttn en o^Ibmobigen &aä)th
oben mit bcn |)erjog ©^riftian Subnjig öon ßüneborg fin
aBo^Jcn utt bc Sa^rcStal^I 1660 ; u)) iebc @ib Don ben Äbcn
png cn ol^Icn folorirtcn ©tal^Iftid^, ttjoöon bc ccn 9la^)oIcott
in bc ©lad^t bi SRontcrcau, toie ^c füftoft bc Äanoncn rid^t,
bc anncrc Jlapolcon« Scgrätonife u^) ©t. ipdcna öörftcö.
2)c 93ooI^anb(ungffommi^ ünncricct et nid^, ud mit
Scjug \xp büffc bcibcn SSiUcr bc grootc SRecigtcit mittobe*
leit; bot 3lapoUon I. ccn öon bc gröttftcn gelbl^errn tocfcn
tt)ör, be et jemafö ii<) bc SBcIb gclpen ^arr.
Ufe ©etrad^tungen önjer SRa^joIeon »ürm atocr batb
ünncrbrafctt börd^ $errn ^ßutt^adf.
,^3Reinc Ferren unb Damen," rö|) l^c un grec^) ccnigc
fd^raßigc 2ön u:p fin Sigefin, ,,tt)ir tooUcn onfangen ! 3cfet
aufge^ja^t!" — SBcnn iperr 5ßutt]§ad in fin ©egenfd^aft a«
Danjmcftcr mjtreb, fo f))röf l^c, mi id ©clcgcnl^cit ^arr in
bc golgc to bemarlcn, blo^ |)Od^bätfd^. Ob l^c bat atoer
nt 8lcf<)ect tjör bc eblc Danjiunft ober ut Jüef^jcct tör u^
ober barüm bäl^, bat »i me^r 8lcf^)ect öör cm l^clp'n fc^öllcn,
bat tocct icf nid^ to feggen, bat i^ mi bet pbc rätl^fcl^aft
bicwcn.
aWin grünb 9iicbu^r, grölcin ®abc nn icf, »i brcc
ttJören fo »at bc Icftcn, bc fiel in bcn Danjcurfns m)nc]^men
taten l^arrn. 2Bi toürrn barum of t>on ipcrrn ?ßutt^acf
aKccn t^drnal^mcn, um bat rid^tig un grünblid^ 'ruttofrigen, tuie
mon bc göt fetten mö§, njcnn man en SBaljcr ober ©d^ott'*
fd^en banjen tDoQ.
iperr 5ßutt|a(f f|)eri yxp finc Sigelin bcn lact, un fo
xo\ ]^c f)}ec(, bani l^c u$ ot bc $ag t)5r. S93cnn icf benn
bcn lütten fd^mm^jcligcn Äceri mit fincn olbüäberlid^cn grodf,
fin toittc boomtouttcn SBcft, fin brnnc 5ßräcf nn fin ©cfid^t,
61
bat fid anteet iDtc en toüttootxn 9(f))3e(, Mx mi fo leifig
rfimrutfd^en un p)3))en feeg, fo fönt mi bat täntnter fo ätoerut
lotnifd^ t)ör, bat id man be Xöl^n tofamen Biten mö^, um
nid^ lub^afö to lad^tn. ^ä) haä) jümmer an ben lütten
Sdnig 2)at)ib, be mög ol tooQ ungefähr fo utfel^n l^eton,
ad (e t)5r be 93unbeS(ab u))banien bäl^.
9{iebu^r fönn bat 2)anien redbt goob begritjen, akoer
mit mi tooll bat gar nid^, xd mal {ümmer falfd^e Sreb.
^@tc ^aben lein mufüalifd&ed Ocpr für'S lanjcn,
mein iperr ! " fa ^utt^ad argerlid^^ ad ^t fid en ganje 9BiI
mit mi üergemtid^ affmö^t ^arr.
yioä) flimmer föm grölein ®abe weg.
;,@ic muffen nid^t fo l^aftigfein, gräulein! 5ßaffen Sie
mal auf/ toic id^ ed mad^ — eind, jtoei, brei! — eind, jtoei,
brei ! — ©el^'n Sie, bag ift ja man 'ne Äleinigfeit — eind,
jtoei, brei!" — fo banj un fpeel ipen* 5ßuttl^adt e^r ben
lact tjor. '
„$err 5ßutftadt, id^ fann ed nid^t!" xbp grölein ®abe
na en Bil ganj u))geregt un ftam)? mit eieren tütten jier^
lid^en goot fo fräftig up ben ©obben, bat ^txx ^irttl^acf för
ben OgenblidE ganj t)erb(üfft toürr un angftt)ull na be ®täe
^ennleef, n)o bat iunge SRäfen ftfinn; mal^rfc^inlid^ toör l^e
bang, bat fin @aal börd^ bat energifd^e Uptreben ®c^a«
ben lecb.
„Sie foDen ed aber lernen, bedl^alb l^aben S^rc ©Item
@ie l^ier^er gefd^idft ! 5J5affen @ie mal auf — eind swei^ brei !"
fä i)t toebber un fiing t)on frifd^en an to banjen un npit
SSijoI to gigein.
$(d ^(ntniorb breiig gröfein @abe fid fim un güng in
be een @d t)on ben ®aal, too fe fid u)? en 93anf bal fett
un bäl^, ad menn el^r be ganje 2)anjeree nidd angüng.
iperr ^ßuttl^ad f<)eet nu tor äffmejfelung en Sd^ott*
fd^en, ft)o be ganje Danjfd^ool na banjen mö|.
62
S* un SRicbul^r tt)i banjcn tofamen; icf trcb SRiebul^r
atoer glif (i ben erften Stümbonj eenige 3J2a( bemtaten tt)?
be ^Ol^nerogen, bat l^e mit nti nicf^ ntel^r to bol^n l^en?n
tooU un nti ntibben in'n 2)ani Io))en leet.
3(1 tt)ü| nidd 93etered to bol^n, a^ nti Bi grölein
^abe u)) be 93an{ to fetten.
„Sonnen ©ie'g aud& nid^t begreifen?" fä fe ntitleebig
un rücf ettoa^ an nti l^eran.
9ie, fä id, et toüxx nti ftoar, ben lact to Idolen ; icf l^off
atoer, bat id bat mit be üb Beter leieren toürr.
„^i^ toerbe eö nie lernen!'' fä fe l^eftig. „^ä) f)aHt
anä) gar feine lanjftunbe genommen, menn mein SSater
ntid^ nid^t baju gejtoungen l^äite. — ^aitn Sie fid^ öorl^in
bei bem gatte »e^ getrau?" frög fe bann, inbem fe in
enen ^ii)tn t>on bat S)an}en u)) minen ^aU bör be SeQer^
Inf öwerf^jrüng.
— —• fä id, flimm njör et nid^ toorrn, blo^ min
tinfe ©d^uQer böl^ mi nod^ arig toel^.
„^6^ tt)oflte nur, ba§ baS ga^ entjroei gegangen tt)äre!''
fä fe lad^enb. ®^r xd anttoorben fönn, föm ben Danj*
mefter fin Dod^ter, grölein ©tine $utt^ad, graöitötifd^ u<)
mi to un förber mi tom ®anjen np. QdE murr ganj rob
bör SJerlegenl^cit.
„Sie muffen fid& man nid^t fd^aniren, mein iperr," fä
be lieben^toürbige 3)am, a^ fe min SSenautl^eit bemarf,
„fonft lernen Sie gar nid^t tanjen. Kommen ©ie man l^er,
td^ l^abe fd^on mand^ ©inen in ben Xritt gebrad^t!"
Un nu güng bat log — l^eft bu nid^, fo fannft bu
nid^! S)at 5ßetten u^j be i&ö^nerogen roör büttmal u^ be
annere Sib. gebegmal toenn id en falfd^en Iriit maf,
freeg id eenen u^ be löl^n, un na be SaSirfung to urbelen,
Wm id balb to be Ötoertiigung, bat bat „jartc ©efd^Ied^t"
63
totoitcn tiidS tocnigcr ag jartc göt ^ctt. ©anj efd^offccrt
löm icf tocbbcr bi min San! an. Süft tooK icf ntin 9lec=
fc^ierifllcit, bc mi na be ©angfcl^ool föl^rt l^arr, öcrffud^en,
ba füH min SBKcf u}) Sina ®abc, be mit ben Sool^anb«
tungSfommig banj un mi in'n aSötbibanjcn mit c^rc ft^önen
Dgen fo cgent^ümlid^ anfcef, ag »enu fc »i aWontcjuma
öott SRcjifo f eggen tooll: „SReenft 3)u benn, bat icf u|)
SRofen lig!"
So güng bat nod^ eenigc ©tunncn fort. 91g et negen toör,
lünbig ^err 5ßutt]^adE be (Scfettfd^aft an, bat bat S)anjen nu
üörbi ttJör un bat et 3)önnergtag Slbenb »ebber loägal^n fd^ött.
©aru^j fd^röto ^e be SBerttJcIn an fin SSigelin trügg,
bamit be ©aiben lad toürrn, un fine 3)i)d^ter fteeg np cn
©tool un füng an be Sam^jen utto|)uften. 6n attgemeene
SSernjirrung entftünn. 3)e 3)amen föd^en na el^re |wJb un
©d^aafö, be Ferren na el^re äRantefö un Denjerjic^erg.
•SRibben in bütt ©etüö^I ftött mi SBer an ben 9lrm.
«§ icf mi ümbrei^, tt)ör et Sröfein ®abe. ,,ffommen @ie/'
fä fe ^aftig, ,,toir toollen unS fortmad^en!"
Up ben gfur flefen mi ug an bree iperren, be bar
ftünnen, tjörbi. @t njören be Soof^anblungSfommig, be
Sitl^ogra^j^ un min tJrünb SRiebul^r; fe ftreben fidf jüft
borüm, tüer öon jüm S)ree „bie Heine ®abe" to $u§ be*
flleiten fd^öl
aSi toi SSeiben np be ©traat tüören, faten toi u« toi
Sinner bi be $anb un untoiüfürlid^ füngen toi an to lo^jen.
Si be @t. Sogmaeferf, too u§ be ©d^atten tjon be
bidEen ERüren öör jebe SSerfoIgung fd^üfe, Idolen toi ftiff.
„3)ie fleine ©aitl 5Rein, toie abfd^euftd^! SBag fid^
too^I bie albernen Ferren benfenl" x'öp mine ©egteiterin
itorig. „2)ie Ratten mid^ nod^ SCffe för ein Sinb; |)err
^uttl^adt aud^ — unb id^ bin bod^ fd^on balb ©ed^gjel^n,
unb id^ bin bod^ aud) nid^t Hein! — toa§ meinen @ie?"
64
Qfd (ä^ ftillfmigcnbs e^rcn 2lrm in mineii nn bcnit
öerfcfer icf t^x, "hat \d c^r börd^ut ttid^ för cn Ätnb un
of ni^ för lütt ^ör, bat icf mc^r JRcf^Jcct för c^r f)an, toi
för irgenb en 8lnncrc öon bc Samens in bc Danjfd^ool,
un bat icf nid^ toü^, toomit icf et t)erbeent i)axx, bat fe fid
grabe mi aS eieren Begleiter uttoäl^It l^arr.
@e \ä, bat ^arr fe bal^n, h)il fe to mi glief cn groot
SSertrocn fat't l^arr, benn icf njör getoiffermaten el^r SeibcnS*
geführte — icf t)arr of feen mufifalifd^ ®eöör för bat
S)an}en, un benn ^arr el^r bat of fo (eeb ba^n, bat \d up
bat ol^Ie gatt füllen mör un mi totf) ba^n l^arr — ^0,
Ratten ©ie bod^ bag ^a^ menigfteng entiinei gefallen ! Bad
mürbe $err 5ßutt^acf für ein ®efid^t gemad^t l^aben!" röp
fe un babi lad^ fe, bat fe ficf ' f d^ütteln mö§.
aWi fteef bfitt ömermöbige Sad^en an. S33orött)er
(ad^t man nid^, menn man jung id ! SEBenn man jung id, id
man genögfam, of mit be Urfaf tom Sad^en; ig man amer
ööer tüomt, fo l^olt et all en goob 3)eel ftoarer, be tjer*
ftänbigen nn grämtid^en So(en bürd^ en frö^Iid^ Sad^en ut
bat ®efid^t to terbrimen.
9(d toi genog lad^t l^arrn, füngen toi an ud toat to
öertellen, un bat bur nid^ lang, bo toü§ en jebcr üon nS
be Setoendümftänb öon ben Slnncrn; nn ad toi in bc
SBattftraat tjör bat lütte §u§ ftünnen, too Sina e^rc ÖOcrn
toal^nen, bo toören toi all be beften grünbe, jüft ad toenn
toi uS ad i^al^r nn Z)ag fennt ^arrn.
SdE fä go'n SRad^t — „Oute 5Rad^t! ©onnerStag «bcnb
feigen toir nnd toieber!" fö Sina nn tjcrftoünn börd^ en
lütte $ort, be u|) ben ipofrum föl^r.
*
S)at S)anjen güng finen ®ang. 3cf geeto mi be bcfte
aWöl^, be 33etoegung üon min Seen mit §erm 5ßtttt^adE fin
65
SJtgcIinf^jeü in Snftang to bringen. S)ot güng of fo goob,
oS't güng.
SDcn el^rlid^cn bütfd^cn SaSafjer un bcn ©d^ott'fc^cn
Irccg idf fo tcntlid^ binnen. 2)ütt öetbanf icf amer meiften^
tjröfein 5ßutt^acf, be — bat fann idf nid^ anncriS feggen!
— öec( ®cbulb nrit wi l^arr.
@e njör mi fel^r gebogen, fo fe^r h)i man en jungen
äRinfd^en uon fo »enig ®anitalent, o§ icf bcfeet, öwer^amjt
geniogen fin fann.
Seiber mU et bat UngtüdE, bat xd grölein ^uttl^afe
®unft u^j fe^r luftige W\\t öerleeren fd^ött.
(SneS 9(benbg (eet idE nti en 93ubbel ton bat 93eer getuen,
mat $err ^ßuttl^acf in be 2tt)ifd^enpaufen an finc 2)ani*
fd^öler to öerlö|jen t)Iegg. 3)ütt iBeer njör in groote ftoarte
gfafc^en un l^arr, fo billig et of toör •— be SSubbel foft
eenen ©rofc^en — be lotoen^mert^e ©genfd^aft an fidt, bat
et bi'n 8lpenforfen en anfel^nlid^e Kraft enttoidEcI, al^nlic^ mi
©d^antpanjertoin. — 3* ftütin alfo an be @(f)enf un toott
en SSubbel a^jen mafen — booj! el^er idf mi bat öerfeeg,
güng'r be 5ßro))<)en raff, ^e 5ßro<)<)entreder flog unglücf*
lit^cr SKfe Sröfein ^ßuttl^adE, bc at^ter ben ©d^enfbifd^ feet,
mit alle gorß gegen be SRaf; bat Seer atoer f^irütt gegen
be SBanb un ibp in bidEen ©tral^Ien an be ließen Ia:petcn
^enbal^L
grö(ein ^uttl^adf tonn a^nmdd^tig.
SRaturlid^ entfd^ulbige idf mi fofort mit beforgten SBörben
bi e^ren Saber toegen bat aRalör, »at fine Dod^ter börd^
min aScrfd^uIben bebra^ien l^arr.
„ad^ toa^!" fa l^e, „bummes gcug! bie mirb fd^on
toiebcr beffer werben; aber jum genfer, fel^n Sie nur mal
bie ZaptUnl — @ie ^aben mir bie la^ieten total rui*
nirt!"
^. gt. gfteubentl^ot, »i'n Per. 6
66
@it bütt 93eer^9(ttentat ^arr iä et mit gröletn $utt^ad
föc ümmer üerbortoen, un mit mitte gfortfc^ritte in be eble
^anjfunft toöt et ftb jeneit Slbcnb eeit för äße 3RaI öörbi. —
^arbi güng atoer bat 2)an5en in'tt SlOgemetten fitten
®ang, un mit Sina ®abe un mi güng bat in'n 93efonneint
ol ftnen ®ang. SSi n^ürrn üon $(6enb to 9l6enb betete
grünbe mit enanner.
Un nu Um en Xib, m mi bat Senden in be Käfern
gat nid^ me^r fo trurig un trift \)'6xldm, a§ betl^er. Up
ben (Sserjeer^Ia^ , in be müfte ^afernftum ober in ben
gelbtoebel fin 93ureau — bat »öc marftpürbig ! — jümmcr
mör en fd^öne blauogige äKöfen^geftalt um mi, to be tcf
l^ennu^ ^ f eeg un be icf üerel^r un anbebe ; f o mie man g(äus
big up ftnen @d^u^enge( fül^t, ben man Me^ auüerttoet,
t)on ben man 9lttcg entgegen nümmt — bat ®oobe un o!
bat @(e(^te.
äBör bat me^r ad f^rünbfd^a^ un Soneigung, mel^r
ad en blote 2)anifc^ooIbe!anntfd^aft, n^at mi an be iunge
^eern bann? S93ör bat be Seew, n)ot)on ud be ^id^terd
fd^rietot un fingt?
^d n^üg et nid^, un icf geen) mi of nid^ be 3Rbi), mi
büffe fragen to beanttoorben ; id toüg blod, bat icf Sina
®abe fe^r lett), öon garten lern, ötoer Sltted in be SBelt
(eto f)axxl
@o gludCid^ mi bütt nu ot ma!, fo toöx xd bod^ of
loebber trurig barötoer.
9Bör et nid^ Unred^t üon mi, bat \d tn^üfd^en mi un
be junge Seern en 93ünbnife entfta^n leet, bat idt frö^cr
ober fpäter bod^ tt)ebber brefen möfe ? SBör idf nid^ en armen
©olbat, jung un a^ne jebe Utfid^t, jemald toat annered ad
©ergeant ober l^öd^ftend gelbwebel mit föfteil^n 2)aler monat*
lid^en ©olb to totx'n?
67
^a, gctoife, Unrcd^t tobx't, atoer id Knn't nid^ ]^cl|)cn !
SBoQ nö^m td mi öfleri^ Dör, id tooQ be junge 2)eem t)on
nu an glilgülbig be^anbeln un t)on mi affmifen, atotx tuenn
fe bann, tpenn tt)i Slbenbd bon be 2)anif(^oo( to $ud gün«
gen, fid fo finblid^ totroli^i an nti anfmig un nti berteK,
tDO fel^r fe ftd jebe^mal np ben 2)anjabenb freu — !önn'
id t^x bann !oIb un fd^roff gegenött)er treben?
»le, id lönn't nii I -
9liebu^r, ntin Srünb, to'6x 3(nfangi$ n^at fd^alu^ np
nti. S)enn Derföd^ l^e, ön)er min SSerl^ößnijs to Sina in
fin lid^tfarige SBif to ft)otten. 3^1 ilnnerbübe em bat
amer een för aQe 3Ral, bat id fo toai nid) bon em üben
n)oQ, bi &t\a^x, bat id em be Srünbfd^a:)) u^pfünbigen toürr.
„äRan lennt 2)i ja gar nic^ tbebber, 3)u bift bod^ füjs
fo nid^! — ,,S)ie Siebe l^at il^n fo h)eit gebrad^t!" füng i^e
un güng ut be @tum.
Stal^ftcng fpröfen tot nid^ toebber ömer büffen ®egen*
ftanb. —
S)e S3ooI^anbIungi^Iommi^ toör mi am buKften to. ^
toör eenciJ Sttbenb^, a^ toi mit eenigen iJrünben in ben „SBitten
©toan" bi'n ®Ia8 Seer feten, fogar fo frec^, fid ötoer Sina
in el^renrftl^rigc SBif to ütern. 3d ^topp em awer bat lofe
fOlnl rec^ttibig mit en biden ^ebanlenftrid^, ben id em u^
fö^Ibare SBif' l^inncr bc D^ren fc^reeü. S)arna^ fa f)t feen
Sorb mel^r. &p'ditx fd^aD f)t fid atoer gegen 9lnnere l^od^
un bür öerftooren l^eto'n, bat ^t för min ©roff^eit blöbigc
Stacke nel^men tooD, toenn l^e man erft £ieutnant bi be
SlrtiQerie todr un mi ünner fin Sommanbo l^arr.
9Rit batS)an}en ndl^m bat bi aDebem finen f^ortgang,
un mit Sina un mi of, un ol fürber noc^, a§ be 2)an}?
curfud aQ (ange to @nne toör.
6*
68
S)ot tDürr Dftcrn; bc grö^fing fd^idt aß ^cnn un
lücbber fiite toarntcn S)aa9 aS SSMabcn in bat ßanb, be
lütten SSagetö füngen, nn 93ufd^ un 93oom f üngen an to grönen.
3cl ftünn ecneg Slbcnbä vip bc ßo<)brügg, be bi bat
ol^Ie Xügfyn^, toat be ©meben Boot l^emt, ötoer be ©rningc
föl^rt. 3(f lel^n nti wp bat ©elönber« un feef cn @njcr*
fd^ip^jer to, be jüft 2lnftalten ma!, mit fin gal^rtüg \ixom^
affttJarb^ to fö^ren. — S)a flog nti jemanb uj) be ©c^uHer.
„yta, ^mrab, toic gc^t«?"
2l§ id nti ümbrei^, ftttnn en SWann üon ünnerfettige
Statur l^inner nti, mit en toittcn ftrupjjigen ©nurrbart uti
en rob fürig ®efid^t; in bc ccn $anb brög f)t en bidcn
Slcet^ftodt mit fültoern Änoo^p un in be annere pl l^c en
forte Wa^txpkpf hjorut l^e äff un an ^paff, bat cm be S)am^
in bidten SBuHcn um bc D^ren toei^bc.
„kennen micg nid^t, ^amrab — f)t — f)t — l^e ! —
aber meine Sod^tcr, tooS? öin ategijirator (Sabc — 'n
atter ©olbat öon äd^tunböierjig — bcnfe, mir trinicn ßinö
— lommen @ie mit!"
Setjöt idf u^3 büffe affgebrafene Slnreb antworten fönn,
l^ari; mi be ol^Ie iperr att bi ben Slrm un trödt mi mit fidE.
SBiöenloS folg idt cm itt en lütte enge ©traat, tt)o be
®6)\ppcx^ tjcel berfe^ren un hjo fidt en ganjc SRceg ScÜer^
toirt^fd^aften bcfünnen. Qn ccnen öon büffe ÄeHcrg fel^rctt
toi an. @n ol^Iet SSito mit cn lüberlid^ touft ©eftd^t bröc^
en groot ®Iag J^cncöer.
3od^ een't, Song, för büffen $errn!" fä be «cgi*
ftrator unfd^ött) tloec ©tö^I an ben nögften ®ifd^.
3^ >ü^^^^ öff un fä, xd mö6) ben SJranntoin nid^ un
idt toör cm of nid^ getoennt.
,,9t^ tüa§, S)umm^eiten!" fä be 8lcgiftrator, „ba fäfft
mir ein! — 2fi§ toir bor Solbing ftanben — bin Sieut*
69
itant bei bcn ©d^le^mig^ipolftcincm gewcfen — ja, toa^
tooUt* idf fagenl — Site toxx öor Äolbing ftanbcn, in bcn
fd^micrigcn Saufgröben, beim fd^eufelic^ften 9legcnh)ctter, ia
l^ottcn toir einen Sct( bort bei ber Somjjognie, ttjollt' auc^
feinen Sranntmein trinfen, tvax SBiebcrtäufer Don ^ßrofef^
fion, übrigens 'n ganj öcrffuc^ter Äert — l^e — l^e — l^e !
fd^tid^ fid^ Stad^tS immer an bie bänifc^en SJorpoften *ran,
tourbe bei einem SluäfaH erfd^offen — — 9toc^ en &ta^,
®ori§! 5ßrooft, S'amrab, ^xoo\i\** Sd mö6 mitbrinfen, fo
nngeem \d bat ol bä^; \d nip^) Qtoer Mo8 an min ©laS.
„Sa, mein ^nnge, bin je^t ein atter öerfoffener Acten*
fc^mierer, bin aber and^ mat ein junger ^erl gen^efen tt)ie
S)u, ber ju ben beften Hoffnungen bered^tigte? — S)od^,
bumme« Seng! baöon criö^fe id^ 3)ir f))ätcr, »enn S)u
mid^ mat befudbft — @d^na^38 unb laba! ^abe id^ immer
im $aufe, moBen eine ^Partie ©d^ac^ fpielen — unb Sind^en,
bie toirb fic^ frenen! — moje 3)eern, toaS?!"
$ier ünnerbrö! idf ben 9legiftrator un fenf bat ®e*
'\pxat toebber wp ben ©leStoig ^ ^olfteen'fd^en ^ieg; et
h)ör mi to <)ientid&, ünner folfen Ümftänben un in fotter
Umgebung ben Stamen öon Sejenige utf^3re!en to ^ören, be
mi l^eiliger mör, a§ irgenb mat ännerej^ np bc SBelb.
3n fin affgebrafen SRaneer fal^r be ol^te $err fort bon
be ©(ad^ten un ©tro^)a}ett to öerteBen, be l^e in ©leStoig
§oIfteen mit börmaft l^arr. ^d h)ör en upmarffamen
lo^örer, benn, obglief be SSertettcr mi mit fin ^erfon grabe
nic^ antrödf, fo mör bod^ bat, toai \)t üertell, intereffant
(fenog, min Upmarffamleit fafttol^oten. Un benn mör be ol^Ie
öerfajjene äßann ja ol Sina'g Saber. Un oiHid^t mör l^e
ol ma( inö en gooben SSaber to be ®eern toefen, un benn
— toer müfe et! — möd^ ja of irgenb en Unglüdf fd^ulb
baran fin, bat %t fo iflnner famen un öerborben »ör.
70
^d {|arr tpoll oU üon anitere Süb f)'6xi, bat be dit^
giftrator ®abe ftarf brünl, nDenn ^e füg ol en gefd^idten
un ))änltltcl^en 93eamten fin fd^dd; Sina H^arr nti baüon
atoer nid^ in$ tpat feggt, un ttu müg id ol üudend, morünt
fe bat nic^ ba^n ^arr. ttu Mg id ol, tporüm fe tonnten
fo trurig un bcbrücft toör, tocnn fc in bc Slbcnbtib up be
Saflion ©Qlbenftern u^ n)entge äKinuten mit mi tofamen
ixöp.
"Siai tüöx aQ tat, aS be Stegiftrotor u^^r mit fin
Verteilen. $c l^arr fe^r bccl brunfen; fin Seben^orten
hJürten iömmer üertoirrter un aö tüi be Äcllertrepp Iftennu^)
fteegcn, mög l^e fid u:() minen 8(rm ftütten. 3)e frifd^c öuft
ma! em noc^ büfiger. 3df fecg mi ba^er gcnöbigt, em to
$ud to bringen, fo ungeern id bat ol böl^, nid^ grabe toegen
be ©tratenjungg, be l^ier un ba anfangen el^re Upmarffam*
feit up mi un minen SSegteiter to rid^ten, fonnern ^au^jt*
fäd^Iidö n^egen be SSerlegenl^eit, toorin idt Sina tjerfetten mb^,
menn fe mi in Segteitung el^re^ SPaberg feeg, un eieren
Saber in foWen loftanb!
9ld mi bi bat $ud anfamen toüxtn, n)o be 9iegtftrator
wal^n, leet idf ben bebrunicnen SKann np ben Sritt ftal^n
un bul mi fliinig ad^ter be Sknx hol, be ben lütten &ax^
ben t)ör bat ^n^ ümgeem. 93a(b toüxx et l^eQ np ben
gfur, be Sör toürr a^3en maft un in ben S^gang föm Sina
@abe tom SSörfd^in @c tt)ör fo, \ox fe ut'n ©eb famen
toör, mit bloten Söten un upgelöften ©aaren, bloS en @^aal
l^arr fe fidt um be ©d^ullern ffa^n. SBi fe fo in be Sin*»
len bat f(adernbe Sid^t m un mit be Stediten eieren ^l^emt
un ^er triefeinben SSaber ünnerftütt, meen idt, id l^arr en
Sngel fel^n, be up bc @rb fummt un fid be SIenben un
Serioorfencn annimmt.
Siiemafö mör mi bat äRäfen fd^öner öörfamen, ad in
71
büffcn Dgcnblid, tt)o fe in c^rcn luftigen Slntog in bc
folgte Stad^tluft ftünn un mit beforgte 2Ricn' elften armen
SJabcr in bat $u§ fö^r,
9l§ be 3)ör ftaten un bat bfiftet uj) ben ^inx ttjorrn
tDör, güng xd miner 2öege.
3n ienc SRad^t ^eto xd tom erften 9KaI in minen £e*
toen barömer nal^bad^t, n)oräm et fo in be SQSelb toör, n^ie
et n^ör, un ob et nid^ anner^S fin !5nn, a$ et n^ör.
* '*
"i^at »ürr ^ßingften, un jümmer fd&öner murr et np
bc @rb. 3)od^ nid^ bfot buten an S3ufd^ un lu^n, in
Oarben un gelb toüffen be roben, toitten un blauen S3Io*
nien jümmer fd^öner ^eröör: o! in minen garten »üffen
un raufen be S3Iomen t)on 2)agen to 2)agen iümmer fd^öner
un l^crrlid^er in be ^öd^b.
®ar up be 93aftion ©^Ib^nftem ftei^t en ol^Ie ^anon
ut be @tt)ebentib, be tötet baüon to berteöen. 3i fönnt
fe iniJ Don SBunner^ ttjegen fragen, atotx xd löto mid^, bat
fe \o toat berraet.
S)e o^Ie Äanon, en :plum<)en Slc^tunbeertig^pünber, ig
öör Xiben barto ba toefen, äWenfd^en un ©teenmüren un
toat e^x fü§ nod^ in ben ©trid^ gerabe, tofamen to fd^ec*»
ten, ffübtgcn S)agei5 attjer l^ett fe en öeel frieblic^ere Se*
fc^öftigung ; ftatS bat fe in^ terftören un berbarwen böl^, be*
malt un befd^üfet' fe mt — »a^rfd^inlid^ ut SReu ötoer
e^ren eenftigen gretoelmoob.
SBenn bi SRorbtoeftminb be @:()ringf(oot^ unöörfel^ng be
(BW ru^totoöl^ten lummt, benn lett be ^anon e^re möd^tige
©timm ömer be ©tabt bönnem, bamit be Sab, be in be
Ketterg an'n gifd^marft un in be nebrigen ©traten toai^ntf
Sefd^eeb met't, bat et nu üb ig, e^r beten ipattjfeligfeiten
tofamen to padm un u^j't ®röge to bringen. Un menn
72
uf) ben @to(I§off een mxi be Xud&t^udgefangenen utbralen
i§, fo ig et toebbcr be o^Ie Sanon^ be bot lelen gimt,
bat cn Serbrefer fid free ntaft ^ett, un bot bol^cr ^ebcr^
een in be ©tabt uit Ümgeßenb vip fin 4)ut fin mutt.
3)e o^Ie ©toebenfanon l^ett Sina un nti of oft befd^ü^t.
äßannigen telüen Slbenb 6erot roi up el^re Safett fcten un
be Stad^tigall tol^ört, be ünnen on ben SBatt, in ben Oor*
ben e^r ßceb füng. Sat ttJören fc^öne 2iben — üben,
be nic^ Webber! e^rt !
S)at (egte äRat !ömen n)i bar tofamen an ben Slbenb
öörl^er, aS tt)i utrüden möffen na Sraufrif. Sub tt)eenettb
l^üng fid be S)eern an minen §afe. ,,S)u fiebft mid^ nie,
nie toieber ! " bat wören e^re leften SBörb, be fe bör SIuc^^
jen tum 'ruttobringen n)üJ5.
. 3* toeet nic^ me^r, mat id e^r antlüoorb't l^ett) ; amer
üeel ©efc^euteö toaxh et toott nidö toefen fin.
3)en annern SWorgen, a^ ufe SSatterie ntit öutte äRu*
fi! ut'n 3)oor marfd^ir, ^eto id üon be beelen SKinfd^en, be
u8 bat ®eleit geemen, un bon aü be annern, be So)))) an
So^3:p an be ©traten un öör ben S)oor ftflnnen, toenig ^ört
un fe^n; ntinc Dgen toören ntan jüntmer na be Saftion
rid^t, m fid baben tegenft be ol^Ie Sanon en flanfe äRa«
fenggeftaft lel^n. S)e brunen ipaar ffattem in'n ättorgen*
tt)inb un in be $anb l^öt fe en toitt lafd^enboo!; balb
toei^ fe bamit tont Slfffd^eeb un batb i)bl fe et för't ®e--
fic^t.
JRod^ fange feeg id bat n^itte 2)oo! toeifien, toleft ber*
ftoünn et — öeel ®Iüd, beel greub leeg Dinner mi, bat
tüüfe id; awer mat öör mi leeg — bat toüfe id nic^.
*
3)e Srieg mör börbi. @t n)ör mebber Sommer ; toeb-
ber füng in ben Farben ünner be öaftion (S^Ibenftem bc
73
IRad^tigaU, itn baben np ben SBall ftättn be o^Ie ©nDeben«
fanon nod^ u)) benfülmen ^la^, tpo fe au fib ^af)i un 2)ag
(St tpör en fd^önen ©ommerabettb, aS id mit be $oft
in min o^Ie (Somifonftabt on!öm.
3d brünf in'n „SBitten ©wan" en ®Ia« aSccr, böft
mit ben ©toff öon ©tetoel un Slocf, nö^m mincn Schirm
un güng in be @tabt.
S)en blauen Siocf mit ben froarten fragen brög xd
nid^ me^r i fe l^arm mi bi (Srat>etotte en ^gel bör ben
9(rm fd^Qten un id n)ör S^balib tooxxn, nal^bem xd lange
2ib in ©übbütfd^Ianb in'n Sajaret^ legen l^arr. äRit min
Utftd^ten np ben gelbtocbel un be 15 3)öler monatlid&en
©otb tDör et nu för ümmer üörbi; baför .l^orr xd atotx
en SiDilberforgungiJfc^in in be %a\d^, un np büffen ©c^in
möffen fe mi en Stnfteßung in'n ©taatsbeeuft getpen, un
»enn idf benn eenige Sal^r in'n S)eenft wefen tt)ör un l^arr
en feiere Srobftöe, benn — ja, benn an au bat
bad^ id, a§ id börd^ be ftitte SBaQftrat güng, un min ipart
pnd, a^ xd nu üör bat $u§ ftünn, mo be JRegiftrator ®abe
tpal^n.
ffin jung Deenftmöfen pxxij ben äReffinggriff axx be
^u^bör, benn et h)ör ©önnabenb ?fbenb, ba toaxh in be
ganje ©tabt be S)örgriffen un Älingeijüg' ^jufet.
„SBo^nt l^ier be §err »tegiftrator ®abe?" frög id.
;,9?egiftrator ®abe? — be i§ bob, btn l^ett Dörtenen
^affv be ©lag rö^rt."
„SDSa^nt ?Jroo ®abe benn l^ier öiaid^t nod^?"
„9te, be i^ o! fort na^er ftorhjen."
„3)enn toal^nt grölein ®abe l^ier of toott nid^ mcl^r?
— Sonnt ©e mi öittid^t feggen, m be fid jefet up^olt?"
a« id bütt fä, bewern mi be Sippen en bäten. "Siai
74
junge äKälen möd^ bat tooU tnarft l^emn, fe leef tni groot
an, un et bur en SDSil, e^r fe mi anttoorb.
f,^a — toet't ©c benn bat nid^?" fä fe tängfam —
„Sina ®abc l^ett fid öerbrunfen. "
gör eencn Dgenbßd bcrleet mi be Scftnnung, xd [6%
»i xd blafe toürr, bat Slob brüng mt to'n garten un xd
mög nti u:() bat Ire^jpengelänbcrd ftütten, benn bat toör,
a§ toenn be ganje SBett fidf mit mt 'rümbrei^. Sltoer bat
bur Wog eenen Dgenblid, benn frög xd ru^ig: ,,9ltt)er toi
iS benn bat toga^n?''
„^a — be SBelfen fegt, fe i^ ut SSerfe^n in be Swing
fußen, be SBeHen fegt atoer, fe ^ett et mit SBillen bal^n.
3)ar bi be So^3brügg ^etot fe fe 'rutfifd^t. Sd l^eto et.
fe^n — fe l^arr en l^eH ftleeb an, be ^nnen l^arr fe foolt
un in el^r ipaar l^arr fe fidt en tobe Siof ftefen. —
SSenn @e t)ittid^t e^r &xato mal u^jföfen toill'tt^
benn möt't fe na ben 3)obengrötoer gal^n, be loal^nt Buten
ben ^ogcnboor bi ben ©arnifonfcrf^off, glief redetet ipanb."
^d tvü% genog; mel^r a§ toöeel! ^d frög nid^ lang
na bat SBie un bat SBarüm; bob! — bob! — bat toör
min eenjigfte ®ebanfe. 3)ob ! — bob ! — bat bittre SBorb
i)tto xd tooU l^unnertmal öerttoiweft öör mi l^enn murmelt,
a§ xd nu u<) ben Serf^off bi Sina el^r eenfam ®rato, toat
t)on be annern ®räber entfernt ut)fmeten toör, ftünn un
min bitterlid^ften X^ranen toeen.
3a, bat mör red^t, Sina, bat fe bi aöeen ingratot
^arrn ; bu toörft ja beter un unfd^üHiger aS all be 8lnnem !
88i ben ®arnifonfer!öoff »al^n nid^ bloS en S)oben*
grättjer, fonnern of en SKann, be aUerfianb ©ratobenfmöler
ut ©anbfteen un SDtarmor maal; of en®ärtner toal^n bar.
75
tic allcrl^anb fd^öitc SSIomcn to öcrföpett l^orr ; Sofen, XnU
pm, Steifen, un fo toiber.
ffin fleenern ober gar marmorn Sx&i !önn \d n\6) töptn,
icf föff a(fo en fd^önen Siofenbufd^ un leet em up bat ®ran>
fetten, too aß mine Hoffnungen ünner begratoen legen. —
SBie \d bon'n ^erf^off toebbcr in bc @tabt famen bin,
bat meet ii niä), Mot bat weet icf, aS tdC an be ®arben§
ünner be Saftion ©^tbenftern tjörbigüng, ba fang be 9tad6*
tigaö el^r ol^I lenket Seeb un en junge SDeern, be mit e^ren
Seetoften an mi öörbif^pajeerbe, meen^ bat fc nid^ in« fc^öner
fungen ^arr, a§ an bflffen lauen Qfuniabenb.
2)at an^er mdg x6) bo(^ n^od bäter nieten!
76
^d^wtßtt litt JStober.
@n (Snfld ig min lüttjc 93robcr,
aSIou fünb fin Dgcn, jüft a^ min;
©in ^aar ig ^eü — fo ^arr't bc SKober; —
@c lüarb nu tooü in'n ipctocn fin. —
„9tu meen nid^, $ang! SBenn $ug un ®orcn
Ug oI ücrföfft be JRatoergmann —
Sd tüiü bi liegen, roiß bi marcn,
@o gob ag't man cn 2Robcr fann.
SBiH mit bi fpcicn, toitt bi t)Icgcn,
5)i ^alen SKc« un »tob torcd^t,
Unb gobc Süb gito't aUertocgcn,
aKan blot be 3lamx^mann ig fleckt.
Stu tücen nid^, Ipang, füg jd^iOt ug aRobcr! -
6ia :()opcia, $ang, fla^p in —
93ift ja cn ®ngcl, min lütt' 88rober,
Un ©ngefö, bc möt' artig finl"
II.
Slar toör bc fernen ;.ftitt un fac^t
Scc9 öwern 3)ör<) bc gröl^Iino^nat^t.
S)c ©tccrn, bc lüd^t'n öon'n $immctöfaal
@ax frünblic^ u^j bc SBelt ^crba^I. —
%tüu lüttc Sung« bc ^axxn cl^r'n S^jafe
Up'n $cib«ump üör bc äJiiffcnbör,
S)c lütt'ft ^eet Sod^eit, bc grötftc ftfoä,
SCttcctt bc !föIR Wtt 3o^cn mör.
®c bt^putccrcn l^cn un ^cr
Un bx^pnitetn öon Sütt unb S)att,
Sott Stawcrö $unb un Statocrg Ißccr,
SSon yiatoa^ ^o\) un 9latt)crd föatt,
Un fönten \o bi't ©is^jutccrn
®cnn ol to fprefen u^) bc ©tccm,
Un toat bat »ott för Singer »t*r'n.
;,3rf lött)/ fö Sod^cn, «na bcn ©d^in
SWöt't bat tt)oa fo'n «rt Sudeten fin!''
^Söto't of/' fö ^to«, ,,boc^ möc^ id toetcn, —
De tt)clf brennt l^cü, bc tocH ntan'n beten —
S93o gci^t bat to, mat mag bat l^ctcn?''
,,2)at toceff nic^ ntal/' fiing god^cn an,
„€) Sungc, ßlag, toat biji nod^ bumm!
Vip bc lutten ®tcern bar brennt fc X^ran,
Up bc grooten brennt y 5ßetro(cuml"
80
®ttDX% bat i§ cn argcriid^ 3)ing, menn 3)u in Seinen
®arbcn en Soom outt fd^öncr ^rfc^cn ftal^n l^cft un
et famt bcnn fo'n Sufeenb ^cct^ungrigc Sünen j|cbcn
3)a9 fo'n tmintigmal angeffagen, fct't fidt in 3)incn
95oom un frct't mit be grötfte ©cmöbSru)^ S)ine Äirfd^en;
bc bcftcn natürtid^er SBif toeerft. S)u mafft Sarm, tlapp^t
in bc Rannen, fmift mit ©teenen na bcn SSoom, fd^üd^terft
tt)ot bat lüg Idolen mitt — atocr et l^etpt ®i 2(lle§ nidf§ ;
l^eft 2)u eben ben Jftügg breil^t, fo ig toebber fo'n grifen
bidtto^jpten grettüulf ba — <)ie:p ! pxtp ! röp|)t l^e, un in'n
9tu ^ett ^e fo'n Sufeenb öon fin ©^ieftgefeHen um pdf
fitten, un nu geilet et »ebber mit flauen un ©nabel ötoer
bc ^irfd^en ^er, ölüer be fd^öncn, fmarten, faftigcn ^rfd^en,
lüoto 3)u S)i all bat ganje SJörjal^r freut I)cft.
SEBolI tüiß i§ bat en ärgerlich SDing! S)at rnürr of
^ßaftor Süttjo^ann in X . . iöxp gctoa^r.
5ßaftor Süttjol^ann ttjör man cn lütten ftnir^)^ üon
^ecrl, befto gröter »iJr amer fin 2trger ötoer be o^Ien
frcd^en ßünen, be cm jcbeg ^a^x finc ^rfd^cnbööm <)Iünncrn.
Un grabe in bütt ^a^x toör et nu of rein to ffimm.
„®^aii," [d be lütt ?ßaftor to finc groo, „toa^ fange
id^ mit bcn ©^3afecn an? ®a§ fred^e (Sefinbcl frifet ung
im ^anbumbre^cn aöc S3äumc leer!"
S)en 5ßaftor fin groo toör benn nu för bc SCfffc^rc^
dtung^met^obe, fe mecn, in ben Sirfd^boom rnöfe en ^ßop))
anbrod^t tocr'n, be börd^ e^r grö^fid^ Utfe^n be Sünen
trüggfd^redf. ®efeggt, geba^n! 3)e ?ßaftor fabrijir mit
groote Kunftfertigfeit ut cn o^Ien ^rinolinenrodf üon fin
81
groo utt ut en Sorfctt öon fin Sod^ter en tämlid^ gebnitt*
gcne, brattc gigur, ttitüenntg up't S3cfte mit $au utge*«
fto<):|)t, be gar fo öwct nid^ utfeeg, MoÖ be üopp fe^I natür*
lid^ nod&. S)uffen go<):|) ntaf be $Paflor nu öoit en grootctt
g(afd^cna|)|)el, un a§ So|)pbcbcdfung föd^ l^c en ol^tctt Si*
tinbcrl^oot ut be ®dE, bcn l^e mal a§ ©anbibat urt Srögam
bragcn l^arr — ccn öon be ©ort, be na babcn rümer
toarb wn be man goob brulen !ann, um en @:|)int Sool^
ftjeeten barin to meten.
S)at gdnje $J5aftür trödf be 5J5aftor an en Sien ben
aSoom l^ennup, bet in ben ^ott, bar png nu bat arme
®efd&ö|)f toi be @))iputt) an'n ®algen, un !eel mit fin
glafd^ena^j^jelgcfid^t \o trurig np be SBcIt 'rünner, ag toenn
et feggen tooll: SBat |ett) \d armet ®ing öerbrafen, bat
mi fo'n ©mad^ anbal^n toarb?
3l§ be Sünen ben annem SKorn be nübtid^e gigur
in'n Sirfd^boom bummeln feegen, toürrn fe ganj beftött, fe
bleetoen börlöufig in ben ©niber feinen ^agen fitten — ben
©niber fin ©arben leeg nämtid^ neben ben 5J5aftoren fincn —
un I|ölen "StaÜ), tvat bx be ©aal to bol^n toör. ©e faten
mit ©timmenmel^r^eit bcn aSefd^Iujs, eenftmilen gegen ben
5ßaftoren fin Sirfd^en nidES to ünnernel^men, fonnern barmit
fo lang to tötoen, bet jüm el^r Slnföl^rer n\> bcn ^lafe mör.
®at Detoer^au))t öon ben Xxnpp ttJör nämtid^ nod^ nid^
tor ©täc, toal^rfd^inlid^ l^arr f)t ben 3Kom en beten to
lang \laptn.
aRibbetoif löm benn atoer büffe toid^tige ^e'rfon, en
o^Icn grifen ®aft mit'n 5ßaar l^öd^ftberroagcne Dgen in'n
&D\»j), auflegen.
„^innerg," fä I|e, a§ ^e fid ben 5ßaftor fincn Sirfc^*
boom un be tutte aWamfcö, be barin png, en beten nögcr
anfel^n l^arr, „^innerg, tozyt man nid^ bang! ben ol^Icn
^. gr. fSfteubentl^at, »i'n güer. 6
82
UenncrrodC !cnnt ji ja bod^, be l^ctt hoä) aü oft nog np'n
lutt Iiungcn tont S)rögen, un bcn fd^eetüen §oot ^etü if o!
att tt)ott et|cr fe^n — man to, Sinnerö, toi tütttt^t n?agen!"
— %nxx\ jTög be ganje S^gb np ben ^irfd^Boom log. —
8l§ be $ßaftor finen Äaffee brunfen l^arr un mit fin
lange ^k\> ut'n ^tn\kx fee!, mög l^e to finen Slrger
getoal^ren, bat bat ©atan^tüg, bc o^Ien Sünen, nid^ ben
geringften Slefpect öör fin 5ßoj)p Bcnjifen, an be l^e ioä) fo
öeele 3Röf) berftoenbt l^are. ^a, et l^arrn fidf fogar ©enige
n\> ben atanb bon finen ^ili^ber ^ennfett'; ben ©nabcl
l^arrn fe öutter ^rfd^cn un fecfen barbi fo öermagen in
ben $J5aftor fin ©tutt), a§ toenn fe bat befte ®ett)eten l^arrn.
„Sd^o^," fä be $ßaftor to fin groo, ,,bie SSogelfd^eu^e
nüfet nid^tg, ha^ ift gerabe, aU ob ba§ Seufelgbie)^ no(§
breifter baburd^ geworben toäxt. SSSeifet S)tt tt)a§? — id^
mttj5 mir bon Stad^bar äRüßer eine glintc leiten unb mal
ätoifd^en bie SSanbe fd^iefeen!"
8l§ be ^aftorin, be fel^r nerböS toör, bon ©d^eeten
pr, frifd^ fe lub up bor ©d^redE:
„Sld^, lieber äJlann, id^ bitte Siidft, tag ba§ fein, ba§
f önnte ja ein UngtüdE geben ! benf e bod^ an ®eine fjamilie !"
®e ^aftor, be en eegenen ^opj) l^arr, leet fidE att)cr
börd& fin groo el^re i^nmenbungen nid) bon fin SSörl^aben
affbringen. §e güng to finen 3lamx, ben De!onom SKülIer,
un te^n fidE ben fine SKnt.
„Sonnt ©e ol laben, ^m ^aftor?" frög SKüßer.
„^a — a — a — " meen be $aftor, bat tüüxx ^t ja
tbott farbig bringen.
ffSö, füß n)itt idf't ^l^nen letoer toifen. ©el^n ©c l^er!
— eerft ne^mt ©e ben ^ulwer un ben bofit fe in be gfint — "
„9Kfo erft ba^ 5J5uIber?" fä be «ßaftor, — „id^ meinte,
ber ©d^rot ftJäre tool^t bie ^auptfad^e."
83
„3le, min Um §err!" fä ajiäller, — cerftben ^utöer,
bcnn ben ©(j^rot! bat brötüt fc ntd^ öcrmcffeln."
9lg bc $aftor mit bc giint afffd^attjen ttJör, fä ol^t
Dcfonom äRütfer, toat cn redeten ©d^clm mör, to ftn tjroo :
„SBeeft ®u toat, äßutter, bc ol^I ^püfter toarb bcn $ßaftcr
nid^ flcd^t ünner bc 3l&y ftötcn — idE l^ctü'n butotocltcn
©d^ufe ^rintabt!"
„äRann, tot !annft ®u toott fo'n ©trcid^ mafcn —
tocnn bot nu cn UnglüdE affgitot!"
„§cto !een ©org, SKutter!" antcr 3Küttcr, „\o flimm
toarb bat nid(^ — atocr'n fi^önen ©pafe gitot et äff."
*
21^ be 5ßaftor mit bc günt in fincn (Sarben trcb, fccg
l^e all bon SBibcn, toi bc Siötocrg grab toebbcr ba toörcn
un fmufen. $c top gau in't §ug un röp ftn groo un
ftn 3)od^tcr. „^ommt fd^nctt ^crau^, je^t toiö id^ cud^
geigen, toie man mit ©pafeen umgcl^en mujs!" röp l^e
ficge^getoi^.
groo ^ßaftorin nn cl^r grölein S)od^tcr fömen bcnn
nn of tom SSörfd^in ; be ^ßaftorin ftett fidE bid^t ad^ter Clären
SRann, fe bad& tooQ, bat fc för bcn Satt, wenn bat 2)ingg
t)on f)inncn Io§ güng, ^icr am beften geborgen toör. grölcin
®od^ter ftett fidE l^inner el^r äRober, un fo marfd^tren bc
®rcc up bcn Sirfd^boom Io§. Sin bc §u§edE ma! be $aftor
$att, fpann bcn ^al&n un fett fidE bcn gtintcnfolbcn faft
gegen bc Soft, bc $J5aftorin l^öl fidE cl^rer SRcroen toegen
bc D£)ren to, un bc 2)od^tcr föd^ änftglid^ ©d^ufe l^inncr
el^r SKober. — S)c ßünen, a« fe ben Seenb betoaffnet un
bree äRann l^od^ anrüdEcn feegen, fregen et tom 2)cet mit
be Slngft un ma!cn 3Rin, toegtoftee^en ; bc ol^Ic ®rifc atoei,
toat be Slnfö^rer toör, bcrul^igc jüm: „©it't man ftitt,
Äinnerg," fä ^c, „tocnn ji ftitt . fitt', brippt l^e jo nic^,
6*
84
toat id jo fegg; h)enn ji atocr tDcgffccgt, fönn't ia!n Uu-
glüdf fin, bat ji cm grab in ben ©d^ug ftcegt" bum§ j
^üll bc ©d^u^, bat brö^n l^ccl tot cn S)onnerffag. SSon
ben @d^u§ füllen tonöd^ft el^rer ©öfe. S)e (Scrft n)ör näm*
lid^ bc $ßaftor, l^c l^arr mit ben ffofbcn fo'n ©tog öör ben
aSoftlaftcn fregcn, bat ^e bat ®Ii!gctt)id^t öerlör un np fine groa
füll; fine groo öeriör attJcr ebenfalls bat ©lügetoid^t un f(ög m>
bc S)od^tcr; bc 3)od^ter, be fidE bar ni(^ bor toal^rt ^arr,
füll trüggötocr n\> cn ol^Ie ÄfudE^cl^n, bc l^inncr c^r mit
en ^eerb Sü!en 'rümtodtcl. S)a nu ben 5J5aftor fin 3)od^tcr
toat coxpViUnt toör, fo brüdC fc gli! bree bon bc ^!cn in
®rttnb un 3Koo§, bat toören tom UnglüdE lutcr ^t^ntn^
füfen un nod^ barto bc bcften.
S)c Süncn atocr frceten toifbcfe rul^ig toiber.
Ken UnglüdE t)Icggt, toi bat @))ridttoorb fcggt, feiten
aüten to lamcn, fo o! bi büffen Unfall ober öcetmcl^r
UcmfaH, tooöon $aftor Süttjol^ann un fin gamilje bebrapcn
toürr — fum toören bc ®ree tocbbcr up bc Seen, fo cr^
bcto fidt l^inncr ben ©nibcr finen $agen cn fürd^terlic^
Oefd^ric^t un ^üt^croopen.
„Süb ]^el:()t! Süb f)elpt\ ©c ^ctot mi bobf diäten! D
idf ungtüdEtid^c äKinf d& ! D min ^too nn min armen Sinner !
- ipüH)! $üfp!" -
S)c ^aftor, ag ^c bat Stojjcn pr, fmeet bc glint
bifib un Ixöp öullcr Slngft börd^ ben §agcn, be finen Farben
öon ben ©nibcr finen ®arbcn trenn.
Dar lecg benn l^inncr be $cdE bc arme ©nibcr np bc
(£rb un frümm fidE toi cn SSorm in fin DobeSqualen. —
3)at toör bc ©öbente, bc öon ben ©d^ufe fuHcn toör.
aWibbctoil crfd^in Dcfonom äßüacr, bc \>tn ®ä)n%
un glil baxnp o! bat ^üipttoptn f)'6vt ^an, öutter üpxt^
gung up be ©d^redEen^ftöe.
85
„8So l^ctüt fe bcnn bcn ©d^ufe !rcgcn, 8mbcrt)aber?"
frög äJlütter un fat iaix ben ©niber ünncr bc Slrm un
x\ä)t em cttüag in be ^öd^b.
,,S)at h)eet idE nid^, ^err ättüller, an?er ftartoen mutt
xd\ D min groo un min ormen unmünbigen Sinner!" xbp
be ©niber mit iammernbc ©timm.
Delonom ÜRüHer füng nu on, ben ©niber u:()marffam
to ünnerföfen. S)a ftett ficf benn ^ernt, bat em tn)ce $agefc
förn in bat tin!e Seen hxaptn ^arrn, baöon f^axx bat eene,
en lütte ©d^rammen maft un bat annere tt)ör in be bidfe
^atftoüBen »öj fitten bletoen.
8l§ be ©niber bütt günftige äiefultat öernö^m, feieren
ftnc Setoen^geifter, be em all l^alh) öerlateft l^arrn, toebber
toriigg, un o! be $J5aftor berl^al fidt öon finen ©d^recEen,
l^e freeg jtnc ©^ra! toebber, be l^e bct ballen gänjlid^ ber-
foren l^arr.
„§err aKüIIer/' fä \)t, „nel^men Sic bod^ ja S^rc
glinte mit — id^ fd^ie^e mein Sebtag nid&t loieber nad^
©jjerttngen !"
86
8Sör longcr %\h toaf^n in Salen^bör^) cn äßann, be
roib un fib befonnt tpör ünner bcn 5Wamen ,,5föfcn*$tnnerl",
h)il t)e bcn ganjen S)ag in cencn fort flöten bäl^. S)at güng
. iüntmer „^al mi be SütoeU" ^ier un „|>at mi be 2)ütt)el!"
bar. „|)at mi be Sätt)en" tt)ör |)innerf fin ^anj)ttt)orb,
bat ^e Weniger entbel^ren fönn, n?i l^e fä, ag bat leftje Srob.
?)e frommen Sübe in'n 'S>öxp l^arrn et Dinner! aß oft
ttjidft, bat bat noci^ mal in§ 'n ffedfet ®nb mit fin glölen nef)men
lönn, un bat be S)iin)el, ben |)innerf fo oft inlab, mat
tarnen n)ürr el^r l^e fitf bat t)erfeeg. ^innert tod^ attjer
baröloer; ^e \a: „äRit ben ^na^)<)en ftJiH'f Jüott farbig
toer^n! — "-Un bör toi na ftünn ^e mit gtöfen np, eet
mit glöfen, arbeib mit glöfen un güng hiebber mit glöfcn
to a3eb. ©in groo atoer. fä: ,,Sat't ufen §inner! bo(^
bat SSergnögen, l^e fonn't ja eenmal nid^ laten, un jo foft't
ja feen ®elb/' —
®eneg ®ag§ nu bi gi^^^abenb^tib, in'n ©d^ummern,
mör $innerf np be S)öl un feg be Söf) bat gutter to; fin
groo atoer feet in be ®önä ad^ter'n Slben, »arm fidE be gijt
un Inütt babi. Up eenmal, el^r Dinner! fidE bat berfeeg,
. ftünn en groten fmarten Seerl in'n g(ett, mit gtönigen Dgen
in'n ^0^))) ag en Oniffteen groot.
„SBat bift ®u för ©en?'' frög Dinner!.
„S)c mtotU"
,,aSat louKt benn?"
,,S)i l^alen! — ^umm!" un bamit tooH be ©warte
$innerf to Sito.
87
„$at mi bc S)än)ct!" fä ^innerl un treb ecnen Schritt
torügg, „^ett bat aafo^n S^t? Ooli'n beten bi^n Süer fitten,
\d tüitt erft minen ©önnbogSrodt ontreden." 2Rit büffen
SBörben \(S)öto §innerl bcn ©warten en Stölzl l^en, un a§
be \\d fett't l^arr, güng l^c in be S)ön§.
„SKober, f^öttft mal gau rnt lamen!" fä i)t to fin
Sroo.
,,3BoIeen ig bar benn?" frög fe.
„ytatoex^ ®reet — mitten S3rob lehnen!"
„5Watt)cr§ ®reet? D Sunge, lüggft ja! S)e ^ett ja
giftern erft cent lel^nt"
„$al mi be Sütoel! ^tig wal^r/' fä §innerl, „fe ^ett
atoer gar feen %\\>, maf bat ®u nut !ummft!"
§innerf fin groo trödC benn nu ol bc Düffeln an, ftee!
bat Snütteltüg tofamen un güng nut. föum toör fe atotx
ut be S5ör, fo l^arr be Sütoel, be aH u^j'n ©))rung ftünn,
el^r bi'tt glunf, un — turrrrrr ! güng f)t mit el^r öttjer be
SRiffenbör.
glöfen*$inner! attjer !eel em na un fö: „3)at l^arr'!,
]^al mi be 2)ätüen ni^ lötot, bat S)u fo'n 2)ö§!o^^ wörft!''
88
<$eitt Stafflet.
„US ^dn bcent bi bc ftoarcn Sanoncnfolbatcn," ^Iccg
bc oI|Ic ©olfter to feggen, tocntt in'n Sör)) bc @nad u^
finctt ©ö^n !öm..
®c Nationen toörcti otocr , grabe ni(^ batjenige, toat
§ein Salftcr bat Sctoen in ©tabc ftoar nta!, bcnn l^c toör
aScbccntcr bi en Sculitant, un J^c fotoott a§ fin $crr l^arrcn
goobc S)ag, fc cetcn un brünfen, güngen f^jajccrcn un xoUn
fid'n ©tgarr babi. 5Wc, bc Sanoncn toören nid^ gcfäl^rlid^
för ufen $ein ; atocr bar buten utcn @ci^i))<)crboor bar loa^n
fo'n lüttc S)ecrtt mit ftoarte Dgen un'n liftig ®efid^t, be l^arr
et ufen $ein anbal^n; l^c toör rein h)cg in e^r. ^e l^arr
fc u^'n 2)anjfaat in'n ;,goIbencn Sötoen" eeneS ©önnbagS*
abcnbs Icnnen le^rt un l^arr ie ^atwe 9?ad^t mit el^r banst.
Un a§ l§c fe na ^ni brockt l^arr, tt)ie fid bat för'n orbent^
fidlen Sanonecr ge^rt, l^arr l^c cl^r frogt, ob l^c fe tooU
fünftigen ©önnbag toebbcr in*n „gotbencn Sötocn" bre^jen
fönn, un ob cl^r toott fin ©efeöfc^aft angenel^m toör. „Qa,
mit SSergnögen!" l^arr fe feggt, un ben annem iSönnbag
Axn nod^ öeetc ©önnbage barnal^ njör $ein mit fin S)cern
in'n „golbenen Sötocn" tofamen famen, un ^e l^arr fid
jümmer löftlid^ amüfeert, öieüid^t beter aS fin Sieutnant, be
be ©önnboggabenbe jümmer bi fin 2'antc tom Sl^ee inlaben
toör, un bc fid bar jümmer fled^t amüfir, benn fin ©oufinen
n)örcn en ^paar ol^Ie t)erbrögte ältäfenS t)on börtig htt
tJccrtig ^al^rcn.
,,S)a§ bie alten Ärcuif:|)innen einem aud^ immer ben
©onntag öerbcrben muffen! ^immelfc^odfd^toercnot^ ! gd^
89
loffc ntid^ bicfen ^crbft nai) $annoöer auf föricgSfd^uIc
commanbircn/ ^Iccg bc Sieutnant to f eggen, toenn l^e
©önnbagnamibbQgg toebbcr fo^n SiÖet !reeg, toorin mit
iierlid^cn SSoofftQtoen en Snlobung tom Sl^ee f(j^reh)en ftünn.
Sltoer l^e tnöß fid benn bod^ bequemen, bc ^nlabung to
folgen, benn ftn Sante n?ör ri! nn leet em mannigcn S)aler
tofamen, un um be 2)aterS mutt fo'n armen . Sieutnant all
öeel bo^n.
SBä^renb bc Sieutnant fin Sl^eeöifit maf, güng §ein na
ben ,,goIbenen Sömen" to S)anj.
@m h)ör alfo be ^nlabung tom %f)tt ganj red^t ; aftjer
DOtt be ^eg^f(^ooI möd^ l^e nicfs weten, benn l^arr l^c ja
pn SKinna — fo l^et be S)ecm — öertaten mögt, un be
Wör em bod^ all öeel to bull an't §art wuffen, a% bat l^c
fidt baöon trennen lönn.
2Kit be Seett) i8 bat amer fo'n cegen S)ing, un öon be
SSäitoer, t5on be wi meent, bat fe uS am teemften f^mi, toarb
toi oft am erften bebragen: „S33an!cImob toal^nt ünner be
SiQen^üget", ^eet bat in be fjrit^iofgfagc*
^at fd^öff $ein ol geloal^r toer'n.
@eneS @önnbagnal^mibbagS lur l^e in ben „golbenen
Sötoen" öergeben^ np fin SKinna. $e töto ben ganjen
Stbenb, bet mod tei^n — öltoen — ttoölf — atoer leen äRinna
eet fidC l^örert un fel^n. §e güng ganj trurig un mutterfeelen
aHeen to §uS. S)e arme ®ecrn i^ Iran! toor'n, bad^ f)t
ii ]id füfmft; un ag l^e fidt to S5eb leggt l^arr, bröm em,
fin SKinna toör ftortoen. Un l^e feeg bat ganjc SiIengefoIg§
üöröftjer tredEen: twölf toitte Swngfem brögen ben ©arf,
un be ©arl njör ötoer un ötoer mit SRofen un Qmmergrön
befränjt, un Dinner ben ©arf güngen ^e un fin Sieutnant,
un \)t meen, bat em be S^ranen man fo toegbofeeln —
„gunge, toat fel^It S)i benn, l^eft S)u Sitotoe^bag?!"
rö)) up cenmal en Stimm.
90
SSon bütt 3lot)cn tüa! §ein u)). SSör ftncn »eb ftünit
Ofod^cn Slicbcfcl, bc of bi be Sanonecrg becn un bc Sebcentcr
ii ben Hauptmann toör, bc in ber crftcn ©tage toal^n.
„D itf ^art^n trurigcn 3)rootn/ fä §ein.
,,SBat l^ett ®i bcnn brömt?" frög 3^^^^ bectncl^menb.
„0 — — xd bröm, min — min — SSafd^froo h)ör
ftortoen."
„®itt SSafd^froo!" iaä) ^od^cn — „na um ben olifcn
3;ornüfter gräm $)i man nid^ — attJer toecft S)u njot 5Rec'§ ? —
S)in. ®ecrn i§ St ungetreu toor'n, S)in äRinna!"
§ein meen ben eerften Dgenbfid, be ©tag ^arr cm röhren
fd^öttt, fo'n ©(J^redE freeg l^e; aiücr agcn rit^ttgcn Kanonier,
bc to jebcr Sib fin ®etfte§gcgcnn)art bcmal^rcn mutt, 4ö l^c,
a§ ob nidt§ <)affeert tt)ör.
„Dd^ toai fd^att fo'n bummen ©nadt, ^oc^cn, meenft
S)u, bat S)u mi ßenen u<)binnen !annft!"
„3lt, bat i§ ftja^r, S^WQ^l" ^ö^) god^en iwrig. „S*
n)ör gtftern Slbenb in be ©infoni un ba fceg idE of SKinna
ttoifd^cn be 3)ecrn§, un fc l^arr fidf bannig glatt maft. 3dE
frei mi all, bcnn idf bad^ nid^ annerS, ag bat S)u o! toott
in bc 9?ög toörft. ^d güng an el^r 'ran un frög, ob S)u
balb fömft? ,,Dd^/',fö fe fo öon babcn l^cnbal^I, „fe mecnt
ben Kanonier — SSalfter l^cct ]§c ja toott — bc in'n „gotbenen
ßöttjen'' cenigemale mit mi banstl^ctt? ©cäRcnfd^ i§ mi to
u^)bringlid^, icf bin em bal^er l^übc ut ben SBcg gal^n. ^c
fd^att in'n ,,goIbcnen Sorten" tooll np mi lurcn/' — 21^ fc
bat lum feggt l^arr, föm Sombarbier SKcn! öon be erft
Äum^janie in ben©aat 'rin un güng fnorftradES u\> äRinna
Io§ . . . „©ie^, guten Stbcnb, gräulein SRinna! ©inb ©ic
fd^on l^icr? ^6) glaubte, id^ wäre ^eute Slbenb bcr erftc
getoefen, aber ©ic finb mir lieber öorgefommen. Jiöd^ftcn^
werbe ic^ aber jjünftlid^er antreten, barauf fönnen ©ic fid^
öerlaffen!" fo reb ^t tfjx an.
91
SSat fe iaxnp antiüorb, ^eto xd niä) f)M, benn idE
mal, bat idE np be @ib föm. ^d toix^ \a nu of, toeS^alb
2)u djx to tobringlid^ tüörft.''
3l§ 3od^cn utberteHt l^arr, füfj §ein, bc ftdE mitttertoit
antrodEen ^axx, bee|) u\>: „3§ bat toirfKd^ toai)x, "^Däftn, mat
®tt mi bar eben bertetft lieft?"
„aWeenft, bot xd S)i toat oöricegen tüoß! SBat fd^ött
mi mott barto Betüegen? ®at i§ SlßeS genau fo <)affeert,
a§ idE et S)i berteHt ^^ero. §ier i§ min -^onb baxnp; xd
ftjiß'n ffed^ten ^eeri fin, menn idE togen Jiett)!" barmit l^öl
;3od^en §ein tor SSelräftigung bc rechte §anb l^enn. ^xx
bcn äRoment amer, aS §ein inffög, xöp be ^au^^tmann:
„Soad^im!" un ^od)txx möfe l^enbal^f na finen $errn. ©in
arme grünb §ein an)er bleeto mit finen ©d^merj atteen
toriigg.
§ein feet eerft en ganje 2ib fpraffog up finen SSebb,
6(og äff un an toimmer un ftöl^n ^e tüi en SBäfengfroo ....
„föinnerg un 3Menfd^en, ftjer l^arr bat ttJott bad^'t, bat be
S)eerti mi [o anfö^r! ^d^ttü fo oeel bon'el&r tioten! Sltüer
nu toiß idE el^r nod^ eenen Sreef fd^ritüen, un ttJenn et fidE
benn njirffic^ 'rutftellt, bat Qod^en be SBal^r^eit feggt l^ett,
benn will idE of nidE§ mel^r öon be SBelt ftjeten, benn toiWt
mi bob fd^eeten!"
2l§ §ein mit büffen SKonoIog farbig tüör, föd^ f)t
fidf 'n gcbber togang un füng an to fd^ritüen.
SRa'n tmeeftunnig Orübeln un Sefinnen l^arr §ein
benn nu finen Sreef axx Wtxnrxa beenbigt.
2)üffc aSreef lube amx f olgenbermafeen :
©dömer^tid^ft ^elkpit äRinal^!
s^d) moCite 5)id^ man nod^t einmal fd^reiben, benn id^
l^abe fon S)cinc Untrcul^e [(^on genud^ gedörrt, benn
Qfod^en äiiebefel, metd^er aud| bei bi Sanol^nier^ bient,
92
^ot ntid^ aitlcS erjäl^tt, toie 3)u mid^ am testen ©önnbag
Qngefül^rt l§aft, bcnn bcr ^crr Sombart^icr SRenf l^at
*S)x6) in bic S^i^fonie getroffen, wäl^renb baß ®u mid&
im goßbenen Söben fo jd^dnbliij^er SBeiße l^aft fürn
S3anem Qe^appt, toa^ id^ S)ici§ nimmer be§ S^geS öer*
gcffen lann, aber iä) tt)iD 3)id6 bicgmaf nod6 öergöbcn,
unb x6) wiH tl^nn, afö wenn nid^tg boffirt n)äre. ©d^retbe
mid^ aber gteid^ rebul^r, bamit td& S3efd^cib »eig, bcnn
id^ h)iH mid^ fonft umbbringen.
SDein tiefgefränd^ter
$ein Salfter
Sanonie^r bei bt föfte ^m^pa^me,
gu§ * Slrrbitterie * SBubbcIio^n,
$ein öerfiegel büffen SBreef un geeto em np be ?ßoft;
eenige 3)age barna^ !öm 3lntlDorb öon äRinna*
©e fd^reeh):
©ee^rter $err ! 3[d^ l^abe nid^tg mit Sic ju tl^un, unb
id^ muß mic^ ba§ auSbitten, bog 8ic mid^ nic^ berr
„S)u" fd^reilen. SBegen baß id^ mit ©ic gebonjt l^abe
bin id^ nod^ nid^ biejenid^te tt)ot)ier @ie mid^ anfcl^n
tl^un. ^ä) toitt gar nid^t§ mit ©emeil^ne ju tl^un ^abcn,
bcnn iä) fann no(^ 83omt)arbier§ genug Wegen. S)eS^
n?egen tl^un (Sie man mag (Sie nid^t laffen il^ul^n lönncn.
©al^mit bunftum, ftreul^ (Sanb um!
aWinnal^ ©d^Wffelbunb.
3lS $ein Salfter büffen 83reef lefen l^arr, lüüß l^e
Sefc^eeb, toai be Siod ftal^n l^arr, un bc ganje SBod^ leet
fjt be D^ren Iiängen, a§ cn armen ©ünber, ben fe ecncn
ffo^p förter mafcn »ißt.
©in Sieutnant frög em ccnigemat, tt^at em fel^t, bat
l^e fo fturig tt)ör ; atoer ^ein woö nid^ mit bc ©^prof 'rut.
©0 toixxx et toebber ©önnbag barötoer, be ßieutnant
93
güng toi getoöl^nfid^ ffuc^cnb na fine Xante tom X^ec;
^ctn atocr bfecto allccn to §u§, fett fid u^j ftn Sebb un
ftoeet SrüBfal.
Sl§ nu fo allmä^Ug be Xib 'ranMm, too ^t fü§ mit
fin SRinna in'n ^golbcnen Sötoen" fierrlid^ un in (Jreubcu
to letocn jjleeg, fteeg fin Sebrötonijs u))'t ^öd^fte: S33enn
idE man bob toör, bat toör't S3efte, fä ^c life öör fidE l^enn.
$e güng in ben Sieutnant fin Warner, too ötoer ben SSeb
en gelabene 5J5iftoI png, ^e freeg fidE bat S)ing 'rünncr
un befeeg et fidE ... . ;,S)cn Soo^) gegen ben äRunb Idolen,
un benn eenen lütten ®rudt mit ben ginger — un bin
Dual i§ öprbi, för jümmer tJörbi!" fä en l^eemlid^e
©timm to em.
^ein toüfe nid^ me^r, toat l^e bäli; et toör, a§ toenn
en annere §anb ifin eegen ^anb breiig un be $ßiftoI att«»
mäl^fig gegen finen äKunb rid^te — bom§! füK be ©d^ufe.
©ein ^arr logfd^aten, atoer l^e toör nid& bob. ®e Äugel
toör in ben äJlunb 'rin un Irinnen bi bat Dl^r toebber
'rutga^n.
SBebber laben fönn ©ein nid^, benn be Sieutnant ^arr
^ultoer un kugeln in fin ffiommob inflaten; ba ^t nu
atoer bod^ eenmat geern bob fin tooll, fo nöt)m ^t, fneff
entffaten, fin !£afd6enmeffer un fnee fidE ötoer be 5J5uteabem
an be ©anben. D6 ^c nu atoer nid^ bee|) genog f neben
ober ob l^e be redete @täe nic^ bra^ien l^arr, genog, bat
aSIob löp toott, otoer an ®obbtöen toör fort ©erfte nid^
to beulen.
9lu föm ©ein nod^ en annern ®eban!en. 3n büftere
SSerttoi'toelung , ^alftoal^nfinnig , mit bföigen ©änben un
Oefid^t Up f)t be %xtpp ^ennba^I, ftött be Süb, be fidE
ünnen np ben glur aU anfammelt l^arm, bi @ib, fprüng
ötoer be ©arbenmuur, be bat ©uS bon ben ScftungS*
94
tuaH trennen bäl^, un bon ha be Söfd^ung l^enbal^I mit
ecnen @a^ in ben geftung^graöen.
9?u tt)ör bat anjer in be SBintertib, un bc ©tabtgraben
ttJör mit 3^ bebecft, un ünner bc bönjerfte ©d^id^t feet noä)
cn ftarfere, ot)Ie ©d^id^t 3^. §cin fprüng nu 6et ünner
be 2lrmcn§ bör be bömerftc ©d^id^t un bicett) mit bc tJööt
Mp be ünnerfte ftal^n. ®a nu bat SBater, un öör SlUcn
folb :3§tt)ater he goobe gegenfc^aft an fidE l^ett, fncß äff«
tofö^Ien, fo Jüör benn o! |)ein fin u^jgeregt S3Iob, aS l^e
man eerft in^n 3fe ^ud, fneU beruhigt, un ftn fetbft*
mörberifc^en Slfffid^ten njören em in'n 3tu bergal^n. §c xbp
ut buQen ^aU um §ülp. (Sfüdt(id^ertt)if^ toören bc Süb,
be em bi fin glud^t ölüer ben SBatt folgt tpören, glief mit
güerl^alenS un ßebbern bi be ^amh, im fo trödfen fe minen
letücn $ein, e^er l^e berflam, gau toebber u)j)^t S)röge.
3la föj5 iti aä^t SBod^en mör ^ein SSalfter gang fureert,
un mit eenigen 3)agen 5lrreft, be em öon finen §au|)tmann
ag Strafe tobicteert toüxtn, toör be ganje ©efd^id^te öer^
geben un öergeten. SKinna amer, öe fidE börd^ ben ©etbft*
morb mit ^inberniffen, ben §ein in ©cene fet^t l^arr, mäd^tig
geröhrt föf)t, bä^ Slffbitte un leet ben SSombarbicr SKcnf
Io))en. @|)äter murr fe §ein fin groo, un, toenn idE red^t
berid^t bin, fd^ößt fe ganj gfödEüd^ mit enanbcr lernen; be
ol^t aSalfter fc^att toenigftenS in'n ®örj) verteilt l^emn, bat
fin ©ö{|n en betere groo gar nidE) Iriegen lönnt ^arr, un
bat et för SKannid^eenen ganj goob mör, menn i)t maVn
%xh lang bi bc „fmaren ^anonenfotbaten" beenen mög.
95
®c ©d^oolnteflcr ut SSecrfen un be ©d^oolmefter ut
aSarfen tüören in allen ©lüden gobe grünnc tofamcn, b(og
ttjat ben Unnerfd^ceb tJüifc^en Sd^ißer unb ®ött)e onbetang,
ba güngen eljre gegenfibigen ?Infid^ten gaiij un gar untenanner.
3)e Seiben toören nönifid^ fe^r begeiftert för bc bütfc^e
Siteralnr, leiber toören fe atoer mä) miber lamen, a§ bet
©d^iHer unb ©ötl^e, benn ön)er ben 5pio^, be büffe Seiben
in be Sitteralur gebül^rbe, l^arrn fe fid bettang nod^ mä)
eenigen lönnt.
^e SSarf er l^öl et mit ®öt^e, be SScerfer mit ©(j^iller ;
un bon be einigen ©tribereen ötoer büffe @af n)ör bat @n^n
öon tt)eg.
@o feeten je benn eeneö S)ogeg o! mebber in'n Sol^er
feoog f)innern ®Ia§ S3eer unb ftreben fid ftjie getüöl^nlid^ ;
un bc ol^Ie ©minfö^jer 3Me^er iit |)0lIcnS feet an ben annern
®n'n bon'n Sifd^ un frö^ftüd.
;,Un id fegg, ©dritter toöt boä) en groten SRann/ fo
flöt jüft be SSeerfer ©d^oolmefter en genjoltige Sotoreb, be
i)t finen ßeen)(ing l^ofen l^arr.
,,©d^oo'mefter, id lött) nid^, bat l^e fo groot mefen ig,
ag ©affeng :3oI|ann feiig in ©mmenbörp!" xö\> be o^(c
©njinfö^jcr ÜRe^er l^inner ben S)ifd^ un fd^ötü afg SSelräftigung
tjon bot, rvai ^e eben feggt ^arr, en ©tüd Seegbotterbrob
in ben 3Runb, ftjic en guft groot, — „©äff eng Qo^ann
feiig l^ett bibe Orannabeerg in ^annower beent un I)e ig
be grötfte Seerl bi^n ganjen äiegiment toefcn!"
96
9e fietllolleit.
aSuur un gfroo ttJörcn näf) bc Serl; be äRagb un bc
lütt Srina*3)ccm tnöffcn infiöcn.
,,Srtna/' fä bc aWagb, h)at en ol^te ßcdferfnut tüör,
^I^rina, nu tüißt tt)i u3 marn ©icrfofcn 6adfcn."
„Sa, man to!'' fä lütt Irma==S)ccrn.
„3C/ mu^t't ah)cr nid^ to SSabcr un SRober fcggcn,
hjcnn bc ut bc Scrf famt. SBuIIt bat of nic§?"
„3lt, ganj gcmi^, bat bo^ idt nicö!" fä lütt I^rina^
S)ccrn.
9?u murren @icr föd^t un en büd^tigc 5J5ann öuü in*
rö^rt, un a§ bc Sofen fertig h)ör, mafen bc 99cibcn fidE bar*
ött)cr ^cr un öertel^rcn cm.
„3)at S)u mi bat atoex mi) tjcrrab'ft!" fä bc aWagb.
„3le, njcf nid^ bang," fä lütt Srtna, „irf miH ttjott
fwigen."
2l§^t SRibbag h)ör, fömen »nur un Sroo to ^ug. Sütt
2:rtna*®ecrn top jüm bet na be aRiffcnbör intomöb.
„ÜKobcr," fä fc un fat cf|r aWobcr 6t bc ©anb, ^tt)i
^ctt)t gar Iccnen .©ierfofcn 6adEt."
„%btü, fünb ji S)cuftcr§ mi 6i bc ©icr h)efcn!" fä bc
groo — un ba güng bat Ungewittcr Io§.
1
97
9e W^texfd^umpUp.
ßtt |)am6örgcr gung, en Sremer Äinb un en ipan*
noöcr^mann, be a§ ^anbtoarföburfd^cn tofamen u^ bc SBan*
ncrfd^aft ga^n toören, fünncn ecncS goobcn S)agcS 6i en
^rüjrteg, tt)o tor Betern Drientirung en ^anbmifer ol^ne
2lmi« ftünn, en fdftöne 3Rcerfd^wttH)ictJ mit fütoern »cffag.
SBil fc nu alle brec be $ie)) togttf fel^n l^orrn, fo
h)oH ol gcber öon ^mi ben gunb ag ßegent^wm an fid
nel^nten, ba nn ower belanntlid^ ®rec nic^ ®cn un Ken nid&
3)ree i§, fo fönnen ufe letocn ^anbtt)arföbur}d§en fid trofe'
elfter bidfen fjrünbfd^oft nid^ ött)er ben ^äfeligen 5ßunft
öon „aWin, S)in un ©in" bercenbaren un et tt)ör am leften
@nb tüoH nod^ gar to'n 5J5rügeIee famen, menn bc |>an*
not)erdmann nid^ ben SSörflag maft l^arr, fe »»oQen eieren
©trib öör ben crften beften Slid^ter bringen, un \oat bc cnl*
fd^ecbe, bat fd^öQ giUen.
3)e beibcn Stnnern tt)ören bamit inöerftal^n, nn fo .
güngen benn bc ®rec tn ^umjjanic na'n Slid^ter un brögen
em ben ganjen Casus criticus, fo wie ^e ^)affeert njör, öör.
St^ büffe goobc SWann be ganjc SegchJcnl^eit öerna^men
l^arr, füng l^c be S)ree an to fragen.
„aSa^ ^aben ©ic für eine ^Rationalität?" fo frag ^e
ben* S3remer.
„^d bin en Sremer Sinb!" antworbe be Sremet.
„Sinb! — mnb! — " brumm be 3iic§ter tjör fidf ^enn.
„Unb ©ic, alter gteunb?" fo toen'n l^c fidf an ben ^am-
börgcr.
„Scf bin en ^ambörger ^«"9^" fä be ^ambörgcr.
98
ffSung! — Siing!" --- brumm be SRid^ter tücbber uit
barbi tt)ürr fine SRäf öör 9Scrtt)unncrung ganj lang.
„SBag finb @tc benn?" fo tebc l^c nu ben ^annoöc^
rancr an.
„Sd bün'n |)annot)cr§mann!"
,,Sl — a — ^!" rö|) bc SRid&ter erfreut, „jefet l^abe id^
bie ©ntnjicfclung be§ 3lcd&t§^)unfte8 gefunben !'' un mit
fierlid^e Stimm öerfünbige ^e nu on bc Dree bat Urbeel:
„Sie," fo fö ^e toben Sremer, „finb ein Äinb, unb ©ie,"
fo hjenn' öc ficf an ben ^ambörger, — „finb ein Swnge:
Äinber unb Sung^n bürfen aber öon ^ßolijeihjegen unb nad^
§ 14 bcr Sltter^d^ften SScrorbnung öom 3a^re 1801 nid^t
raud^en ; beS^atb fpred^c id^ Sitten — bamit h)enn' ^t ftdE
an ben |)annot)er§mann — bie gefunbene ?ßfeife öon ^tä)t^^
tt)egcn afö alleinige^ ©igentl^um ju, unb jh)ar au§ beni
©runbe, h)eit fte nad^ i^rer ju $ßroto!oll gegebenen 2lu^*
fage bereits ein SKann finb.'' ,
®amit enbige benn nu bc ©efd^id^t, un bat SSremcr
Äinb un be ^ambörger gwng möffen fidf tofreben gettjcn, fo
für jüm bat of tt)oII njürr; be ^annoöerSmann anjer fto}?}?
fidf ut ben 9iid^ter ftnen labaföfaftcn fin ^kp butt un
güng öergnögt öon bannen.
99
Df)! ©d^ootmefter 3onad ffi^bufd^ ftünn jäft an bc ffianb*
tafcl un fd^rcctt) cn Sörjc^rift an, a8 ^c ^ör, bat ftd bar
ad^tcr cm cen bon bc Si^nflcnS unanftönnig vip\öf)X» 3&iV\i) !
brci^ ^c fidE um un frccg bcn SniH)pcI:
„SBoIccn ^ctt bat ba^n? — SBillt ji mal gl« bcfcit^
ncn !''
,,®a — ba — ba — bat — bat —"* füng S(a^ Saffcn,
bc u|) bc crftc 93anf fcct, an.
„SBat!" top SaS^bufd^, ,,^eft S)u bat h)ebbcr bal^n, S)u
S)ütt)ct§iung ! low, icf mitt S)i nci^n!'' S)amit frccg ^c
mincn lernen ftlag SSaffcn bi*n SQäidEef un ratfc^ ! ratfd^ ! tröcf
]^c cm cn paar ömcr, bc nid^ öon flcd^ten DcIIern h)örcn.
ff®ä)o — ©d^omcftcr, ba — ba — bat — "
„^ai, ^cft 3)u nod^ SSäcbbcrmörb ? Scf toxU ®i 6i ba —
bat — " un ratf d& ! ratf d^ ! güng et tocbbcr mit bcn ^nüpptl
„Bä)o — ©d^omeftcr, ba — bat l^ett — l^ctt —**
„3a, xd h)ia 3)i ix ^ett — ^ett - '' un rat[d^ ! ratfd^ !
gcctt) et h)ebbcr *n Jjäor.
,,@d&o — ©d^omcftcr, bat l^c — ^ett Sil — Sü — •"
„SSat, h)ullt ®u nod^ nid^ feigen? low, tdC tüxti ®i
bi ßü — ßü — "
„©d^o — ©c^omcftcr, bat f)t — ^ctt jo ßü — ßüncr*
jol^ann ba^n!" bröc^ Sfa« totcft mit bc fürd&tcriid&ftc «n*
ftrcngung in fin Slngft l^crut.
,,3a, bat i^ hjat SlnncrS!" fä SB^buf^. „S)u S)ö«^
lo^))), marum fcggft S)u mi bat nid& glicl un Icft mi crft öcr*
flett)g prügeln?"
7*
100
„^a — \a — l^c — l^c Icct mi ja fecn %\\>, ©d^omcfter,"
fä ÄIa§ unb füng an to blatten, benn be geftätiftc Un=
fd^utb tt)oII nu ol el^t Siedet l^etütücn.
„^a, bat lummt öon S)in o^I Stötetn," fä SS^bufd^,
„att)ct fn)ig man ftill, min Qung, njccn man mä); toenn
S) u nafiftcniJ mal ttjat utftcten ^eft, benn f d^all Sänetjol^ann
be Sagetö l^etütüen!''
101
* • •>(
9e 9eraa;
' I f > f » ** I I -,
i)at n)öc @5nna6enbabenb. $aftor Süttiol^ann feet
in fitt ©tubcerftutt) un re^jctir nod) cn beten on be 5J5rebigt,
be l^c ben annern S)og to ^olen gebad^ — buntö I Irad^ bat
gegen be @tutt)enbör. „®at ig 3latotv ^e^n, ben fenn icf
an'n ©lag/ fä be ^ßaftor tij' ööc fid ^enn - ,,|)erein!"
- SRawer ©e^n, be et ol rtd^ttg hJör, trecb in be ©tutt),
tt)o6i l^e bat fo intorid^ten wüg, bat fin :pinncrbeel toerft
tont SSörfd^ien fönt, benn folgen be ^olfd^en, fo groot toie
cn orbinären lorfemer, benn be I^ranlüd^ten, be l^c fidf,
tt)il bat et ben «benb „fnuHifd^'' büfter mx, a« Öeitfteern
mitbroc^t ^arr ; benn bc eelcn ^üt)t)el, benn be ^itp, öuH*
\toppt mit l^emelinger ©igarr'nafffatt — bat 5ßunb to öecr
©(j^Hing, unb benn togoberteft ,,©trom'', be |>wnb, be fidE
forn'g finner ben 5ßoftor fin ^(abeer np ben 3;et)^)id& lä,
ol^ne t)ör^er um SßerWtt) to fragen ober fin rügen 5ßotett
reintomalen.
„®u*n Stbenb, |)eer!
„®ufn Slbenb, SRad^bar! SBeMamcn! ©etten fc ficf!"
„S)an!' oü" fä |>c^n nn l^üng fin 5J5ubeImü| an ben
3lagel, tooran en Detgemälbe befeftigt toör, bat be gtoo
5J5aftorin in e^ren SRälen^ia^ren, in en toibutgcfncbcn S(eeb
un en grönen ©d^aal öörftett; finen ©tocf fteö §e^n u^)
ben 5ßicpenbifd& tttjifdben ben ^aftoren fin aRcerfd&umt)ie))en
un be Sudeten ffinn e^rcn $ßlafe u)) bat Sfabeer, np [o'n
©tat)et ne'e SRoten, be bor eenigen Sagen erft mit bc $oft
anlamen ttjören un h)ot)on bat bötoerftc |>cft— „S)cr füge
©d^immer S)cincg Stugeg", Sieb für 1 ©ingftimmc mit Sta*
102
bierbegicitung, — bort jenem Stbenb on a§ ?lnbenfen an 5Ra*
■Ker*'Jpe^;§it:§ud^eit öeer anfel^nlid^e %\^xax{pläd baöon
••• :'9l^\1fl&t6et ^e^n *mit bat fficgftauen öon ftn ©oben*
ffdicrtiferfig^rwät^rieÄ J^e fütwft fid in ben ^tor fincn
©d^aufelftool bal^I un l^üü ficf mit utcrgetDö^ntid^er Kunfts
fertigicit binnen bree ©ecunben in en unbörd^bringlid^e SBnß
t7on Xabad^rool.
5J5aftor Süttjofiann tt)ör wot argcriid^ ; l^c lecf ftief
in fin SSoof. $e l^arr bat nid^ gecrn, menn l^e in ftn ©tu^
beeren ftört tt)ürr, toat cm of Iccn ©j^riftenmenfd^ öerbenlen
lönn, bcfonberS tt)enn man no(^ ben |>emclingcr Zaiad in
?lnre!nnng bringt, ^e lect fincn fflrger {ebod^ nic^ wt; l^e
bad^ nämlic^ bi ficf fütoft, bat 3latotv |)e5n tooU toai SSe*
fonnere« t)on cm touH un be^l^alb nod^ in be büftere Slad^t
mit ^unb un ©todf angerüdt fömcn n)ör.
9lg be erftc Segrü^ung öörötücr ttjör, treeb tonögft en lange
5J5aufe in. ^c^n fmöf, un be 5J5aftor fccf in fin S3ooI; ,, Strom"
Irafe fid tor Slffweffclung ad^tcr bc Dl^rcn un f(ög babi mit
fin 5ßotcn an bat 5J5eba( öon't ^(aöcer — \>ndl p\xdl p\xd\
güng bat jümmcr.
S)e ^jSaftor fcef fid fd&eef öon be |)altt).— ®e o^Ic ^unb
ruinecrt mi nod^ bat ganje ^{aDeer, bad^ i)e, mugt boc^ jc^n,
bat bu be ©efcOfd^aft öon'n ^al« Io§ ttjarft. ^c Ha^)») fin
aSoof to un breiig ben ©d^cmctftol^I 'rüm»
,,$übe fd^öne SBitterung h)cft, 5Ka^bar."
„^a, §eer, bat iS't."
„@e ttJoHcn mi tt)oH bat 5ßftid^tgctb betagten, $Rad^^
bar?"
^9tc — e — e, §eer, bat tooWt tooH nid^, bat ^ett \a
tt)oa nod& feen Ql^I."
;,Dber ^ettjt fe öicKid^t ethJaS Äranlc^ in e^re gfa*
mifie ?"
103
„9?c — c — e, ^ecr — fjroo im Dinner fünb ®ob
Sott)! nod§ ganj contmtt . . . itf' ol^te Sog' tooH frcclid^
pbe aRorgctt nic^ red^t freien.''
„@d6dH id i^neti benn baför titoa^ geh)cn?"
®e ^aftor l^arr nämttd^ en lütte ^omöo}jat^'fc^e 9l^)otl^eeI
in'n $ug, h)orut f)t in ^anl^eitgfätten an be 93nren aWittel
öerafffotg.
,,5Re — c — e, ^eer, bat tüarb ia tüoH öon fültt)ft
»ebber betet."
,,®rn)artet benn e^re fjroo ttjott el^r SRebcrtnnft un
ttjoll'n fe öiettic^t för morgen en ®cbett beftetten?" frög be
5J5aftor ttjiber, un man l^ör an ftn Stimm, bat ^e mibbctoit
all toai ungebulbig tt)ürr.
„Sftc — e — t, |)eer/' antmorb l^e^n, ,,bat l^ett tt)ott
nod^ leen 3^1."
Sftu entftünn abermate en lange 5J5aufe. 3)e 5J5aftor
leef in fin.93oof un ftubeer; ^e\)n fmöf, toai bat Säg Idolen
njott, un et bur nic^ lang, ba tt)ör öon bat SSilb, n)at be
5J5aftorin un efiren grönen ©d^aal öörftcH, bIo§ nod^ en
fwadcn ©d^immcr to fefin; „Strom" amer fett fin „pnd^-
pvidy* luftig foort, ag tocnn ^e feggen h)utl: ®n beten ttJiH
icf ol bod^ tor Uenner^otung bibrägen.
aWit ecnmal fd^ött) be ^aftor fin Sa^)^)*en u^'t tinfe
D^r nn fraut fidf ben Soj))), njat ^e jilmmer to bo^n ptttq,
wenn l^e anfüng argertid^ to njer'n.
„SBotten fe mi benn ctmag bringen, ober l^etü't fe
öiellic^t tttoa^ an mi to beftcHen, SRac^bar?" frög f)t in
tämli^ unfrünblic^er SBife.
„5Ke — e — e, |)eer, bat mTt jüft nic^ — " tt)ör
Slatüer §e^n fin Slnitoort, un en mäd^tigc 9looftt)utf, be ben
$aftor fo inl^iitt, bat l^e för'n DgenblidC ganj unfid^tbar
tt)ürr, folg barujj, getüiffermafeen ag Selräftigung.
104
5Ku toör et atoer t)ör6i mit bcn 5ßaftor ftn (Scbulb.
;,3ö in ttttei- SBelt! 9ladjlbax, toat tüillt fc benn tcQenU
i\6) öon mi?'' begel^r ^e m).
„D — — 0, §ecr, icf toott fc matten beten beföfen —
hJiber tooWt jöft nicf^.^
105
^üf^an StfeBefe^t fin Map.
Df)l äBurmann ftrif^an «icbcfe^I Iceg 3lä6)t^ in'n
»dt, 0« ^e pWiilii) fin lefetc ©tunn' ranlanten fö^f.
,,S)ortjen/' fä ^e to fin fjroo, „maf gau Sic^t an, id
ntutt ftartüen!"
,,Dci^ h)at/' fä Sortien, ,,bat fannft noog in'n ®üftcrn
bol^n!'' — ®ar6i bret^ fe ficf rüm na^ bc SSäanb.
9l§ S)ortien bcn anncrn äKorgcn to (Sang föm, tobt
ef)x Ärifd^en bob.
„(Süf^V* fä fc, „^m id bi bod^ Unrecht bal^n — id
iai), bat bat man h)cbber f o'n Jfnä^ öon bi toef cn tüörcn. "
106
§tnmat nn nid) wcbhtt.
aJiatten ©d^rtoer löm ccnc§ ®önnbaga6cnb§ to ^u§,
un tüie em bat oft, bat l^cet tüoH ttoceunföftig 2Kat bat
3ai)r ^jaffccr, ^arr l^c ftcf büd^ttg ßcnen föfft ; be aWüfe feet
fc^cem, bc §aar jungen cm in be Dgen un lief gn^n fönn
l^e ol nid^ mcör. ®at @rftc, tt)at ^c bäl^, ttJör, bat ^c
ömer ben 3KcIfammer füö, bcjt ftn gtoo, bc jäft bc föo^
utmctft fiarr, tn'n gtett bal fett' ^arr. ®e aRcI! löp in
bat atfd^enlocf, un aRatten, bc bat DetDcrgetoic^t frceg, fteil
na bcn §ccrb to un fütt fo ungtüdlic^, bat f)t mit fin
Sld^terbcel grabe in't gür to fittcn föm.
©lüdEIic^crtDif leegen bIo§ nod^ cn paar Söl^t up be
atöften, un Statten btecto, bet np eenige Söder, be an be
bewußte ©tett' in fin Sötfg brennt tt)ören, ganj unöcrfc^rt.
ajiatten fin groo füng nu tt)ie gemöfinlid^ ganj fürd^*
terlidö an to fc^ißen. 3)üttmat, tt)o äRatten mit cenen
fjatt be SRcß un fin Södg rungeneert ^arr, ta fe ganj
befonber^ Io§.
,,®e fc^öne SSödEä!" röp Singret mit ©unnerftimm,
„fiett S)i SBi^nad^tcn erft be ©niber maf't un l^ctt fo öcct
(Selb föft't, un be fc^öne aKcIf ; ®u o^te ©leef fc^ö'ft 3)i
bod^ rein mat fc^amen! S)u o^te ©n)infarfcn fd^ö'ft man
bictoen fin, n)o S)u n)örft! 3)u ofjtc ©up*ut bringft mi un
be Sinner nod^ an ben Sebelftatt)! ®u oi)te Sujon, tt)uttt
®u mal mafen, bat S)u mit 3)in o^t ®att in't SSctt fummft!"
Un f güng bat ol^ne Uppren tüiber, n)ic bi cn fmar ®c= _
tüitter, tt)o Sli^ up SliJ un Sonner up S)onncr folgt.
,,9lu toitt'f mi upl^ängcn!" röp aWattcn un barmit
fröpet ^e fidt mebber up be Seen un btt)ei( tor 3)ön^ genuin.
107
,,2)at iof) man, ol^Ic |Km§ Duaft, letoer l^wbc a3
morgen!" gceto lingrct cm tot Slnttoorb.
„S)cern, toat magft bat tooU fegg'n!" fä 5latt)cr§ 3tf',
be mibbetoit in be S)ör lamen mör un bcn Uptrttt mit
anl^ört l^arr, ,,tocntt l^e fid nu toirfüc^ u^Jl^öngt, bcnn l^cft
®u't np't ©ewetcn!"
„S)c un fiä u^jpngcn ig tmcertcil" röp lingret,
„bat braut f|e mi iümmer, tt)enn ^c befa^jcn i^! S)c tt)drb
fid attjer njoH wahren, bat ^e fidt nid^ u))pngt."
S)at ig cn butte @af, wenn en ÜKinfc^ bcbrunfcn is,
un faft geberccn tiert fiä annerg in finc aScfo^Jcnl^cit. 3)c
®cn marb luftig, banjt un fingt, un bc 2lnnerc toaxb 6c*
bröhJt un h)ccnt in ccncn fort, obglil l^c gar Icen Urfa!
bato ^ett. S)c 3)rüttc toarb ftritfüd^tig, h)ia ^cbcn börd^^^
<)rugctn, .be em in ben SBäeg fummt, un wenn l^e of in
nüd&ternen Softanb bc fricbfarbigftc Äeerl öon be SBctt ig,
be fccn gleeg mat to £eeb bei^t.
Sn bat »ranntoinggfag fitt be SDütoel, un büffe 5)ü)dcI
ig be argftc Sürocl, ben et gih)t un ben h)i äRinfd^cn to
fürd^ten l^cwt. S)üffe 3)ümel fann ug ben Äo^jp öerbreil^en,
]^e lann ug to rajenben Unbeertern mafen, be nid^ mel^r
wet't, ttjat fe bol^t. S)at ig all mannig @encr to finen
UngtüdE gemal^r toorr'n.
Statten @d^rih)er l^arr be SBfeneer an fidE, bat ^e, fo*
batb l^e bcbrunfcn toör, fidt mit ©ütfftmorbggcbanlen räm
fWg; ^c tüöx bcnn ganj bec^)finnig un mecn, bat ßctoen
fönn cm nidfg mc^r nüfecn. SSör l^c atoer bettang nid^
barto famen, büffe ©cbanfcn to öertoirflic^en, fo faat l^e bod^
ptc, ag ^c in fin Samcr güng, ben faften ®ntfc^tu6, nu
enblid^ finem ßett)en cn @nb to malen.
„SBcnn bc o^I S3ödfg nid^ öcrbrcnnt h)ör,'' mecn ^e,
„bcnn l^arr idE't tooH noc^ nid^nöbig ^att; atoer büt SKalör
fann'fnid^ ötoertoinnen!"
108
$c Uy nu bat ©trtdE/ bat na ©urcntDtf a^ ^anb^
griff ötoer fin SScb Png, loS un ftee! et in bc I^afd^, un
benn frccg l^e en o^te öcrruft'te 5ßiftoI mit güerftcenffott ut
be ®cf un füng an, bat ol^Ie ®ing§ to (aben — cerft en
^aitot |)anb öuH 5J5uItt)cr un benn en ^aub öuH $ogeI.
9tg l^e barmit farbig tüör, nöl^m ^e pn Pftol ünner
ben Slrnt un fratotoet fidt lij^ ut bat Samerfinfter nut.
@o rafd^ a§ fin Slaufd^ bat totect, fpalf l^c börd^ ben
Sufd^, be an finen Farben grenj, un benn li! na ben
SWöl^Ienbieä to, bc ungefal^r eenige l^unnert Schritt öon ben
aSufd^ entfeernt tüör. ®ar bid^t an^n Detoer ftftnn en o^Ien
SBid^etnboom, be lel^n fidf mit fin lelgenS n)ib . ött)er bat
S33atcr. S)üffen 93oom l^arr aWatten fidf utfel^n, um fin un«
Iieemlid^ Uennerne^men uttoföl^ren. §e fett um ben ünner^
ften Iwig, be öhjer ben S)ief l^enn^üng, bat ©t^reng faft,
mal in bat ünnerftc ®nb en ©narr un fteef ben So^)^) börd^.
„@o, „fä f)e to fidE fütoft, a§ l^e mit fin Sörbereitun*
gen fertig mör, „nu Jjett idE bIo§ öon bat Deh»er un benn
iö't öorbi! SBenn be ol^t ©treng atoer nic^ glil totredft,
fc^eet idt mi mit be 5ßiftoI öör'n &opp. — 9Ju abiüg,
S33elt! — Xingret fc^att fidE att)er mal Verjagen " bat
tüören fo 3Watten fin testen ©ebanfen, un barmit püt f^e
öon't Dehler, in bc redete §anb be gefpannte 5ßiftoI un fo
bummel ^t ötoer ben Siel. S)e ol^l ©treng h)oH atoer nid^
red^t rutfd^en, obgli! aWatten mit be Seen \paiM h)i en
^am^jelmann. §e nö^m nu bc $iftoI — booj ! Ineter l^c
lo^ un ))arbooä ! feget min lerne aRatten tt)i en ©tüdt
SadEctl^oIt in't SBater ^ennin; ^c ^arr nämfic^ nid^ finen
Äo^)tJ, fonbem — ben ©treng bra^)en un fc^ier afffd&aten.
2t§ 2;ingret ben ©c^ufe ^ör, top fc gau in bc S'amer,
un a§ fc c^ren Söiatten bar nic^ fünn, atott bat gcnftcr
apen feeg, f<)rüng fe of börd^'t genfter, un benn ^ate ött)er ffo}jp
109
börd^ bcn SSufdö no bcn aWö^Icnbiccf to. 3)ar fönt fe m
nod^ grabe fröl^ genoog, SWattcn, be mit ben Äo^)^) in bcn
SKubb ftcel un bc Seen ftei( in be ^öäjlb i)öl, tüebber m)
bat S)röge to bringen.
81^ aKatten bat SBater, ipat f)e ffafcn l^arr, ttjcbber
M ttJör, fönt ^e balb to ficf füttoft, un barbi toör ^e o!
ganj nüd^tem toebber toorr'n.
, „S33at fannft S)u ol^Ie Senget eenen för'n ©d^recf in*
jagen,'' [ä Itngret, „aioer nu fumm man gau rin, bat ®it
erft'n lag »armen Äaffee friggft!''
„©toig man ftiH, S)eern," [ä Statten, „bat l^ctt nod&
aß gnabig gal^n — bat toör atoer eenmal un nid^
mebber!"
110
3ä fiett) em wiä) tncl^r fcnnt, benn id tüör bomate
nod^ nid^ np be SSäelt, a^ ^c Im ; ah)cr ^e i^'n bcrül^mtcn
aSann mcfen, u^)^n gonjen föaf^)et mcnigftcnS, bot h)cet idE
ol nod^ utt idE tücet o! itod§, toic idt bc Dl^rcn fpi^t l^cto,
tücnn icf a^ fo'n ad^tiä^rigcn Si^ttg SBintcrabcnbS mal in
3latt)cr§^u§ bi'n gücr -fect, unb benn be 3teb up „©natern
Sürn" fönt. — D „©natern 3ürn\ h)at för glüdUd^e
©tun'n tmppt fidf an binen 5Ram ! — §e t§ ntan'n lütten
äRann tt)cf en, atocr'n grot aRunbmarf l^ctt f)t f)ait ; l^e l^ett
ottcrl^anb fd^öne fünfte fönnt — liegen, f))Oo!fieIen, be*
f^refen, imfern un blaufortoen, t)ör allen atott l^ett l^e ganj
bannig fnatern un öettellen fönnt, be fd^önften ®efd^id^ten
l^ett ^e ttjü^t un be fc^önften ßeeber -l^ett l^e fingen fönnt,
fo tt)ie fe man in^r SBeft fünb. ^t tüör fo to ieggen en
Uniöerfatfd^enie för^t ganje Saf^el, un öon fin groot latent
to'n SBertellen un fin fnatern äKuutoarf, bat nid^ ini^ ftiß
ftünn, l^ett ^e of finen Stamen fregen. Sütt un ®root
nenn em „fnatern Sunt", un tt)ie l^e fonft l^eten ^ett, tt)eet
idE nid^, bat mut't Serfenboof uttoifen. —
Ujj'n enn in't 5£)öxp ^arr ]&e fin ptt; be ginfter-
fd^imen h)öm meift ut ^apkx un be ©d^ofteen tüör'n ol^Ie
utrangfd^irte 93otterfarn. ®n }5aarol)Ie®ra^)en§o]^ne93eenun'n
Äaffeefann ol^ne De^r un'n o^Ie 3äg, tt)ör fin ganj ^uSinöen*
tar; atott fin ©efd^öften tt)ören mannigfaltig, tnat bon fin
beetftbig latent föm: ©ommerg feef ^e bi'n S3uem be
Smmen ünnern ©tert, maf Mm, fled^t ©tö^t, fartt) SBua
un fo tüiber, un hjenn'n ol^te ffol^ ober en ol^tb ©toin bat
111
Scgc l^arr, fo müfe ,,fnatern Sürn" i)af)Ü tvettm, bc affcen
lönn ^dpzn ; l^e mör, mag man fcggen, „gürn för Mtn^*',
Sitteng xbp m m, toem in'n ^bxp tüat Io§ n)ör. Sin fd^önftc,
gcmülilid^ftc üb i)axx l^e att)cr SBintcrS, benn güng f)t bc
Slecg röm bi be S3uurn un forg baföc, bat jänt bi't gücr
nid^ bd Slbenbc to lang toixxxn.
SBenn 3ürn in'n ©d^ummern benn be 3)ä( ru|)föm,
f tüüxx SlttenS lebcnbig un <)0))i)cnIuftig in'n ^ <§u§. Un
n)il bat Sur un groo em begrüben, ^tipp lütt Irina*S)cem
mit äffe ficf ginger in'n ©irul)§funi)) un lief fe gau am,
lütt 3ol^ann«3ung \)al fid fnett'n ^anböutt ut be Sndtxio^,
be Satt güng mit'n ©nb SSäuft börr, be öon'c Segper u))'n
'S)ifd^ ftünn, un „Sufttg", be ^unb, güng bi^n Sotüffel:^
QXQpen; be äRagb atoer, be jüft öon't äReffen fönt, geh) ben
ftned^t, be ^atfefö fnee, en t)erieen)ten ©too§ in be SRibben,
ba f)t el^r amer nid^ üben mög un n)i( l^e mat ^art^örig tvöt,
pUtQ %t benn ut öutte Äel^t to bötfen : „®eern, toat fd^att
bat, bift n)oa matt!" — SBä^renb fo ^eber nal^ fin my fid£
ben DgenblidE to Stufe ntaf, l^arrn S3uur un gro genoog mit
Sürn to bo^n, be fidE mibbemil. bi't güer fett ^arr. „D
Sürn, n)o fummft bi bat SBeer bor bör? bat fneet ja
ganj möberlid^ butcn!" — „D groo, bat ig nid^ flimm,
bin pinf to S3een, ja, amer mat idE feggen mott, jo, ag id£
ins t)on ©oltau föm — fünb nu n)ott oSi'n tei^n 3a^r l^er — un
ag id bi SBoltern mör, ba füngt an to fneen — o Kinnerg
ViXi aWinfd^en, fo njat letot nid^!" un fo fal^r l^e benn
fort, glif'n grufelige ®efd^id^t to öertetten, n)o natürlid^ 'n
floartcn Äerl un'n }tt)arten ^unb mit glönige Ogen fo grob
ag'n ©nielfteen en ^ou|)trutt in f^jelen, — un Sitteng l^ör
u|)morffam to, un een SRamerg^SSaber nal^^n onnem föm rin, un
Sürn öertett unöertett, un be ÄIodE »ürr tei^n, toürr ötoen —
un 3ürn l^ör nod^ jümmer nid^ u)) ; amer menn't ]^alf ttoölh)
112
tDör, benn mal l^e ^ietaitni, nöl^m ftn Sudeten nn güng
naf) $)uS. äBorfim l^e ümmer ifolto tko5(m nal^ ^uiS güttg,
totti id nid^, akoer et fd^aQ mal (Sen, be nxä) red^t an 3ünt
fin ©cfd^id^tcn lömt ^ctt, fcggt i)m\ 3ürti wör, obgtif l^c
fo öertroot mit bc Oeifter bäl^; bod^ in'n ®run*n gcnamcn bait-
nig in >4ngft föc ©pooI mefen un be^l^alb l^arr f)t nic^ nal^
tmölm u)} be @traat ga^n müd^t.
lo be %ii, a^ 3ürn e», mör'n Sßaftor in @d^ . . . ,
be l^arr finen ^auptfpafe an 3ürn, un leet em oft famcn
un fidf atterl^anb ®efd^id^ten öon em öertcHen, barbi frecg
3ürn benn in be Siegel en gobe Sßiel) ^obad, of tooTn %a%
Saffee ober'n ®{ag SBin, »at em benn nid^ ffed^t l^ög.
5Ku toör büffe 5ßaftor eeneS ®agg bi finen Slmt^brobcr in'
91 . . . to Seföf, m be $aftor in 5R . . . l^arr of fo'n
ol^lb ^eft, toat aUerlei ©efd^id^ten un ©nurren müfe, un
büffe ol^I SRann n)ör gerabe in'n ?ßaftoren fin ©tum an'n
SScrteHen, a§ be $ßaftor ut ©d^ . . . anföm. 9?aöften a^
be D^I weg toör, fä be 5ßaftor ut ©d& . . . to finen «mtg*
brober : „Sieber §err amt^bruber, ber Serl ift nid^t fd^Iec^t,
aber Sie muffen einmal ju mir fommen, id^ werbe S^nen
ganj ettoaS Slnbereg jeigen.''
8l§ nu be 5ßaftor ut 9t ♦ . . eeneS S)agg finen Kollegen
in ©d^ . . .'n ®egenbeföl afftatten bäl^, müfe'r ,,@natern
3üm" l^er un 'n $rom öon fin SRuIfertigfeit afleggen, be
benn o! bermaten utfütt, bat be $aftor ut 9t . . . ficf bob*
lad^en woQ un meen, fo wat ^arr l^e nod^ nid^ l^ört un bat toör
finen beftcn Suiebor toertl^. 3^ niel^r Qürn Iött)b toürr, je
buHer verteil f)t, un barbi, in'n öutten SSertetten, \iopp f)t
l^eemlid^ aß ben %aiad ut'n $ßaftor finen 2:abadEgfaften in
finen labodfgbübel ; l^e bäl^ ncimlid^, a§ Wenn f)t fidt'n 5ßie|>
fto|)l), fto^l) otoer jümmer bi be ^kp to in finen Xa*
badE^bübel.
113
SBcnn ^üxn ttu ita^cr lang nn breet öon büffen S)ag
öertcH, fo pUqq I|c getoöl^nltd^ triunH)^ircnb to feggen : „^a,
ffintterg, bat n)ör'n ficrltd^cn ®ag, bat fönnt ji löton, un mi
ftütt'n binal^ be %f)xantn Wnt Dgcn, a§ bc $aftor ut
91 . . . to mi f&: ©ie l^abcn i^re ©ad^e gut gcmad^t, @ic
l^abcn eine bannige 3lebnergabc unb e§ ift jammerfd^abe,
ba§ Sie äu alt finb, fonft ptten Sie eigentlid^ nod^ $ßoftor
ttjarr^n gemüht/'
^. (Jr. Srcubcnt^at, Si»n ^üer. 8
114
^tas ^opftttxt un bat $tiooft.
3n S3raofcr^ ^ug ^arrn fc öör üben cn regelmäßigen
QUA, ®ar öerfammef ficf be gonje Slatoerfc^aft bi'n S)üfter*
wer'n üm*t gür un oertett ficf atter^anb ®efc^id^ten ; befnn*
nerg ©efc^id^len öon §ejen, @l)oof, SBebbcrgal^n, SSörloat
un }o toibcr, be onjer natürlich alle toaf)t tüören.
®at tüör ÄIa§ §oi)ftcert fin Suft, wenn be Sieb u^)
§ejen un ©efpenfter fönt; Seener ntöd^ Ictoer öon bütt
©apittel l^örcn a§ l^e, un wenn et fiife of man fwad mit finen
®eIott)en beftettt hJör — an ^ejen nn ©üwetöfpoolf iöto
f)t mit Sin? un Sewen. Un wenn l^e benn na $u§ güng,
fo feeg fin ul^geregte 5ߣ|antafie in jeben Sufd^, in jeben
)öoom wat DeWernatürlid^eS.
©0 güng f)t eene§ Slbenbg gegen JEIod 11 ofben 5ßab
an ben 83eef l^enba^I, a§ l^e u)) eenmal in*n §o^lIi(^t en
fdbuerlid^e Oeftalt Dör fid fta^n feeg. ®at mög woU be
Seege fülwft toefen ! S'tafen flünnen be §aar to Sarg wie
eu ^aibböft; utbögen fönn ^e mä^, n)) beibe ©ibcn wören
bee^je ®raben3, un weglol^en! — ja, wer fönn woH üör
en rid^tig @))Oof weglo^jen. „93uft bu öon ®ott, fo f^xrid !
Süft bu öom ®üwel, fo wit»/'*) xöp Äfa« toleft in fin
S)obe§angft. —
„^d bin ^innerf Söorc^erg Don'n ^\tp\ Scf ^eW mien
^of) Don'n 3ewener äKarft ^alt — bat o^I 3)eert wiO
ni^ ut be ©täe, 't warb ja woH free bang Dör bi," wör
be Stntwort.
* 2)iefc ^cbcnäart ift eine alte plattbcutfc^c 33ef(i^roörung§=
formel, bur^ welche bas SSolf ben S3ann bcs UebcmatürUc|cn
einer erfd^einung glaubte löfcn ju fönncn.
115
2tt)ec l^annoöerfd^e 3ungen8 ut bc Süncborger ^ctbc,
^o^ann un §innerf mit 9tamen, becncn in ©panicit bi bc
Segton; fc tobten ut eencn 2)ör)), ttjörcn toglil rötoer
maft na ffinglanb un ftünnen bi ecn ©d^mabron. ^übc
2lbenb tüörcn fc Scibc \xp gclbtoa^t commanbcert ; in c^ren
SKantct tt)icfclt legen fc Qc^tcr'n ©ufd^ un fcefen to ben
^)attifc^en ^immel l^ennu)), on bcn bc ©tecrn {üft fo blin*
icrn un bü^cn aS to ^u8 in bc Süncborger §eib. ^ecncr
bon SSeiben fd en SBorb. SSäenn atocr Secner tom Slnncrn
cn SBorb fl^röf, fo tüören fe in ©cbanlen, un ioenu fe in
®ebanfen tt)ijrcn, fo bad^'en fe an bc §cintat^, an cl^r lütt
"Siöxp in bc Süncborger §eib — bat toör fo ttoifd^en jüm
utgemaaftc ©al.
3o]^ann, bc cn beten ücrieettjter 9?atur ioör, ba^ benn
nu l^übc 9lbenb, n)i l^c bat tooß aU l^unnert SKal bal^n
l^arr, tt)ebbcr in'g an bc lütte fla61ö))|)ige, robbadigc S)ecnt^
tt)at l^alfwcgg fin SBrub ioefen toör, a§ l^e nod^ to ^u§ np
bcn ©oobS^ernt finen §of a8 Orootfned^t bcent l^arr.
§e güng in ©ebanfen webber mit e^r to gelb, I|c
mai^be un fe mö§ binnen, un benn güng et na bc SBifd^, un
in bc SRibbaggtib, ttjenn be annern SKai^erg flö^)en, fett
]^e ficf mit bc 3)eern achtern §agen un benn fpröfen fc babon,
bat fc nu balb frecn mottcu, un ttjat bat benn fd^öntt?eern
fd^öß, un fo ttjibcr. Urib nu löm bat Srntefeft, un l^c
banj ben ganjen SRa^mibbag un bcn gaujen ?(benb mit e^r
un nal^ftcn bröd^ \)t el^r to §u§ — be SRaanb fd^ien fo
]^ctt un be Sud^t ioör fo ftitt, un ba fömen fc np bcn 6of,
un bor an. be ©d^ünedE lä l^c finen 2ltm um eieren öafö, un
8*
116
fc Icl^n Clären So^jp an fin ©d^uHer, un benn fü6 l^e e^r,
crft VLp bc ©tcern un bcnn \xp bcn 3Runb
9ln qQ bat bad^ Sodann un bat $art n)ör em fo
t)ViU, bat \)t ftd nid^ to f^tiptxi n^üg, l^e mög finen f$rünb
anrcbcn.
,;$)inncr!!'' rö)) l^c un borbi fmcct §c fid u)) be anncre
©ib, „^inncrf, id bac^ eben au njebber an Irina ßü6'»
wann — wat toör bat bod^ föc en fd^öne üb bamatö.
3)u ^eft ol moQ an bin ©retfc^en bat^t, ^innerll'^
„D — nee — ", fä §inncrt un brci^ fidt lanfliam 'rüm>
„id( bad^, toenn id( l^ier bocö man mal fo'n Sool»
tt}eetcn*5ßannfofen ^arr, ag min 3Mobcr fejüm«'
mer to badEcn pleeg."
117 '
Par ntug't oft woK mii an nggen !
0^1 Sorb^bur toör in'n S)ör^) ag cn fßbigcn un rcd^t-^
{d^affcncn S'ecrf befannt, barbt toör l^c ccnfad^ un grabclocg,
un benn burwarf l^c ol. goob. ©in Äoorn l^ar jummcr ben
SSörtog tJör finen 3latt)cr So^ann^bur fin ^oorn. ^o^ann«*
bur tt)ör nämlid^ toai li^tfarrig ; ^c güng letocr na aSrümmcr
— \o \)ttt bc SroogttJtrt^ — un \ptd Soarten, ag batike
ftd um fincn 8l(ier be!ümmer.
Seneg S)age§ n)ör benn nu o^I Sorbgüaber u^j'n
gcIbc un fei^be ßu^Jtncn, a^ bc $ßaftor langsam ben %dbm^
ru^)f<)05ecrn fönt.
„©oben S)ag, min lettre Korbs !" fa be geiftlid^e §crt.
„®u'n S)ag of, §err ?ßaftor!"
„SBat fünb fc flibig!"
ffS^f ^^^ ^Paftor, bat mutt man ttJoH, n)ettn bat ol^I
Sanb toat upbringen \ä)a\i."
„3a, ja, KorbSDaber, bat je ba fcggt üon Ut)brtngen
— ba liefen je mal e^rcn Stattjer ^[o^anng finen Stier an
— n)at för fled^teg Äoorn ! Slmer unfe lerne §err bar baben
fennt fine Süb; ficfen'fe i^ren Stoggen an, tüat i§ bat för
Stoggen gegen i^ren Siatoer fincn ! 3)at fummt atteen öon
®otteg ©egen!"
ffS^/ $c^^^ $aftor," fd ol^I SorbSöaber un frafe fid
barbi a^ter be C^ren, „icf ^ett) minen 3toggen büd^tig mefet,
aber So^annS fin i§ u))tt)ennige ©aat — bar mag't of
ttJott mit an liggen!"
118
lo be Süb, t)on bc man to f eggen ^ileggt, bat fe
bunttc ©jiftenjen fünb, gel&ör ol 3an Sßapenbief — l^c
eirifteer 6(og 3laä)i^, un 2)ag^ fld)} Ibe; l^e mör nömlic^
9lac^ttoäd^ter in Soft. Soft tS anjer cn ®örp, wat feenen
aJZenfd^en toai bctl^t un geern ru^ig ig, n)entt et mon to
grcb taten hjarb. @o bad^ ol 3ön. SBenn l^e Älocf ttuölf
affblaft ^arr, fo fmeet l&c fin $oorn öwer be ©d^uflcr un
föd^ ficf en ©töe, njo ^e ^eemtic^ en paar ©tun'n jnböfen lönn.
@t toör em freeli^ in fine S^ftruffd^on nid^ frecftettt,
bat ]^e ol bat 2)örf) ftopenb beh)afen lunn ; aroer man tötet
ja, tot bat im Sffttgemcenen mit Snftmlfd^onen geilet r— bat
^apitx i§ ja gebuttig, un be ftlüten toarb fo l^eet nid^ eten,
aS SKober je bacft ^ett.
aSenn Qan fidf öon fin SBafen eenige ©tunnen utrau^cn
tooQ, fo fleef l^e fidf getoö^ntid^ ul) ben ^ßoft^off, benn bar
pleegcn bc meifte Xib fon paar ©^aifen un 5ßofttoagen§ to
fta^n, nn in bc ge^jolfterten ©f^aifen mör et fd^ön wcel un
toarm, un en betern 5ßlafe tom ©tal^en geeto et för cenen
92ad^ttodd^tcr nic^.
@encg 9lad^tg toör benn nu 3an . of toebber in f o'ne
©^aifcn fra^Jcn; tom Ungtädt ^arr ^e aber cene bxapen, be
nod^ befültoe Sßad^t toebber retour möjs na ©d^ee^ef. 91^
ufe Ictoe 3an $ßal)cnbiel jüft in jtnen beften ©lummer toör,
föm be 5ßoftiIIjion mit finc ?ßccr nn fpann an, un ol^ne
bat 3an, bc toi bc meiften SRad^ttoäd^terg mit en gefunnen
<3lap bebad^t toör, uptoat, güng et in'n S)raff na be SBümmen
l^enbal^I un toiber ötoer bat ÄönigSmoor,
119
2)e ^ßoftiUjon Icet bc $ßecr ^tc ut^auen, bcnn et tüör
bö§ folb, un ]^e maV \xd bat ünncrtocg^S in ©cbanfen ut,
tt)o öeel 6eter un angcnc'^mer bat bodb bt fin junge groo
in'n »armen ©ebb h)ör, ag u|) be Sanbftraat ü^ fo'nen
o^Ien ffiutf^bod to fitten, wo eenen be SBinb üon aüen
Santen um be D^ren fuuft.
S)e 5ßoftlüion§ i^mt för gemö^nli^ me^r 5ß^antafie,
a§ mon eegentfic^ meenen jd^öff. 3Ri ^ett ttjenigftenS mal
fo'n o^Ien langgebccnten ^oftittjon öerfefert, bat et in be
833e(t feenen betern $ßtafe gifft, üon en goob ®(a§ ®rog ün^n
(Sognac, ober t)on*n ttjarm 85eb to brömen, a^ fo in bc
SBintemad^t np'n ^ßoftfutfci^enbocf, tt)enn be SQSinb fd^arl) ut
Dften ttjci^t un be ©teern f(ar öon^n ^ewen raffblinfert,
un bc ©nee ünner be fItäV fnirft un Iniftert, bat et en
SIrt ^ett. — ^d Witt bat of nid^ befttiben, ja id möd^ wott
behaupten, bat ut büffc utjc^wcifenbe ^oftiHjon§:^5|J^antafte fid
be Urfaf baüon l^erleibcn Ictt, bat atte ^ßoftittjong en marf würbige
aSörlcew för ftar! ©ebränf l^ewt.
S)c 5ßoftittjion, be, o^ne . bat ^c et wü§, ufen 3an
$a))cnbte! ag blinben ^ßaffafd^eer in'n S3äagen l^arr, jpann
in ©d^eefeel ut un feet bar ben SBagen np ben 5ßoft^off
ftal^n. 9l§ be ^ßofüttjon mit be ^JJeer Weg wör, waaf 3ati
bi Sütten upt heeg |)oorn un 5ßeef togang un frabbef ut
ben SSSagen rut. S)a bat nu temlic^ büfter wör, fo marf
]^e natürli^ nicf^ baöon, batike \taai^ in Soft, in ©d^eeJBcI
np be ©traat güng. §e bumniel a(fo gemüt^Iid^ wiber un
an be näe^fte @cf ftött ^e fin ®ewo^n^cit gemäg breemat
in't $>oorn: „2:u^t! tu^t! tu^t! — be Slocf ^ett bree
fla — a — d — n, bree i^ be S(o — o — o — cf I"
Äum Iiarr 3an awer bütt blaft un rollen, a§ bat an
be nögftc ©dof anfängt ,,2:u^t! tu^t! tu^t! be Stocf ^ett
bree f(a -- a — a — n, bree i§ be Jilo — o — o — cf I"*
120
ScutocH bad^ ^an, toat i3 bat? ©d^ött bat Mog bc
SBcbbcrl^aü fiu? — amer bat förtrt ja matt ni^ onga^n.
SS3t(beB Sau nod^ barömer nabad^, ob bat tpott be SBebber-
§att tDör ober ni^, bog um be nad^fte @dE en bunKe ©eftalt,
be jüft fo utftaffeert toör ag ^e — mit Slad^twäc^tcrmatttet,
§oorn unb 5ßecf.
9tu tüör et 3an up central Mar, bat fidt bat um en
Scbrog ^anbel, un bat pdf irgenb en Söfemid^t ben frcwet*
^aften Spa^ mal, em för'n Starren to ^m'n,
SSäarb nu atoer en 9fmt§|)erfott (un noc^ bato fo'ne
beeuftiwrige un n)id^tige Slmt^perfon ag 3fan ^ai^enbief toör)
befeibigt, toenn fe ficf in „SluSübung il^re^ Serufei^" befinn't,
fo fetf bat in be ^egel toat
,,%m, idt hJitt bi bat ma\m afffe^ren!" mit büffen
SBörben ^arr ^an ben S^eefeler SRac^twäd^ter bi't Äamifol.
„@ü^, ^eft bu ©minegef ben Unfug l^ier malt!" röp
nu be ©d^eeßfer SoHeg un Ireeg ftnerftb^ minen lewen gan
of bi ben Kragen.
r,S33at/' fd ^an, ,,bu.wuHt nod^ fred^ bato mefen, bu
befapene 3iidtel?! Söw, idt Witt bi mal gau in't ©prütten*
]^u§ bringen!" S)at ©l^rütten^ug pttQQt nämlidö in'n 'S)'6xp
a^ DrtSgefängniß to beenen.
,,SBat, bu ©pifebum, bu njuttt bi an be Dbrigfeit t)er*
gripen!" brüttnubc ©c^eegfer SRad^tn^ö^ter, — .^,bat fd^att
bi fleckt befamen!" — un bum§ *^ög I)e ^an 5ßa^)enbie!
mit bat o^(e bledterue §oorn ön^er ben Stopp, bat et man
fo brö^n.
San tüöx atott ol ni^ fut; l^e flog ttjebber up ben
©d^eegler Io§, un fo güng bat en üb fang ümfc^id^tig
tt)iber. 31^ fe be §oorn§ frumm un fd^eett) ffa^n ^arrn, .
normen fe e^re $ßeefeng, un a§ fe be of affffa^n ^arrn,
böfd^en fe fidt mit be güft in be Dgcn.
121
2)a nu bütt SRac^ttoäd^terbuen natürlid^ nid^ fo ganj
Uy affgüng, fonbcrn in'n ©egcnbecl bc beiben SoHegcn bi
c^re 5ßrügctee en §ctbeurarm ma!cn, fo bur bat o! mi)
lang, bet bat {|atoe ©d^eefeelbörp ul) be ©ccnen tvbx.
• 93röf cn Slf^eib toör bc (Serftc, bc ficf in e^ren Uentter=
rod \ip bcn SanH)f^)Ia^ infünn. ©c nö^m atücr gtif toebber
9iit*ut mit ben ^op: ,,Sinncr§ un ÜRenfci^cn, u§ 9?ad^t*
tüä^ter fleit fitf mit ben S)ün)el!" ~ SDünjcI un ^ejen
f ünb in'n S^af^jel ©d^eegel nod^ laubigen S)ag§ tjeel in'n ©ebruf .
8l§ be annern Steef^ierigen, be mibbehJÜ ranlamen
n)örcn, l^örcn, bat fo'ne gcföl^rtid^e 5J5crfönIid|feit mit in'n
S^ell tüöv, troon fe ficf nid& nöger un Idolen fid eenftnjilcn
befd^eiben in be gütt, na bat ©l^ridEnjorb : „S33ib bon'n
@d^uB ig goob baför."
Solcft fömen benn attjer bod^ cn paar Äeert^, be,
njenn et nöbig'ttJör, of Äural^fc^ genog l^arrn, et mit ben
fttjarten 5ßeter fülmft uptone^men.
S)e brö^ten benn bc beiben tjerboften 9ta(^tn)äd^ter§
enbfid^ gludt(i(^ utenanner, un a§ be erfte Upregung pdt
leggt ^arr, Kar ftdE benn of be ganje ©of balb up,
3an ^Papenbief tt)ör freetic^ nic^ ftjenig Dertounnert,
a§ em feegt ttJürr, bat ^e fidE nid^ in Soft, fonnern in
©d^eefeel befünn.
@m bteen? nu natürtid^ nicf§ 2lnnere§ önjrig, a^ to
goot ftjebber na Soft torügg to marfc^iren, toat ^e benn
of bä^, bod^ nic^ o^ne Dörfer mit finen @d^ee§ter SoHegen
eenige ®Ia§ ®rog tofamen brunfen to ^ebben, njobi fe
93eibc red^t luftig njören — ob ut greube ön^er be nee
S5efanntfc^aft, ober ut greube barötoer, bat fe ©eibe bi bi
cegentbümtid^e Slrtun S33iefc, up toetfe fe büffe ©efanntfd^aft
maft ^arrn, fo tömlid^ mit ^eefen gett baöonfamen tt)ören,
bat njittt tt)i nid^ nöger ünnerföfen.
122
Titfi'i he ji^mp ut l
;,2l(i^tcif)n^unncrtun öcertei^n/' jo ^)feeg ffi(a§ ^o^pfteert
to verteilen, n)cnn ^c goob m)Ieggt iüör, un goob u:pleggt ttjör
^e alle 3Ka(, n)enn l^c to bee)) in ben Subbel fcfeti ^arr
— „1814, ag bot l^eet, et geett) balb n)ebbcr ftrieg, ba fd^öß
itf of ©olbat locr^n — ^nn^t, bot n)ör bi'n Sewen! utt
\d mö6 mi in §ar6org fteüen, un ag icf in §arborg fönt
— id öerget't min Sew nid^ — ba fefen owcr bc Süb
mal ! ^mqt, id wör bi anjer of'n glatten Äeerl ! gd^ l^arr
mi bannig fin maf^t, un idt ^arr niinen ©rootöabcrn finen
breetiml)ten §oot upjett^t nn minen SSabern finen
Slbenbma^terocf ^arr idE antrodten, un be 3ung§ VLp be
©traten öertounnern fid ni^ ffed^t ötoer mi; fe tö:pen in
l^eefen ©l^rüngen ad^ter mi l&er un röjjen jümmer: „5ßuj't't
bc Zamp ut! 5ßuft't be ßamp ut!" ©o n)at tobt jüm amer
of föttenS nid^ baben. 3* tobt of be ©cnjigfte tjon all be
3[ungfeert§, be no^^n breetimjjten ^oot up ^axx. Un a§
idt na'n Slmt^u§ föm, ba ftünn bar @en öon bc Detoerften,
un be meen, megen minen §oot fönn idE güf ®eneral tt)er'n,
totnn id bto§ 'n gebberbuf^ bran ftccfen ^arr.
if^^t S^ttgc! tüör idE ba fo ffoof hJefen un l^arr mi
gau fo'n gebberbuf^ up minen ^oot föfft, benn bruf idE
mi l^ier ^übigen S)ag§ ni^ bi jo SSuuren rüm to ffottjen.
„91g idE up ben ©aal föm, föm^t of rid^tig fo ut, ag
be Dewerfte üör be S)ör feggt ^arr — tom gemeenen
©otbaten fönnen fe mi nid^ brufcn, un be Softer fä, idE
fc^öll man ru^ig toebber na §ug gal^n un mi in Sld^t
nehmen, bat bc ^oot nid^ ünnermegg to ©d^aben föm, bat
fd^öH em Secb bo^n!"
123
SKin ol^Ie grünb, be fRogföntmcr Götter, be, tüic ftn
©cfd^äft bat fo mit ftcf bringt, üeel na be SKarftcng to
reifen l^Icggt, öertett mi inä — ob et n^a^r i«, lann icf nic^
betügen — l^c n)ör mal tor SSörb 3^^^" i^ ^^ SBeert^^-
^u§ anfe^rt un l^arr fid cn $ßotf^on Spiegeleier befteßt.
„mm bi glifenS besorgen ! 2Ran'n DgenbKcf ®ebutb!"
iiarr be SBeertl^^froo, be en utergehjö^ntid^ pffic^ un
früttblid^ SBefen an ficf l^arr, jeggt un njör in be So!
ga^n.
3Rit bat „gtifen§'' l^arr et ahjer goobe SBit ^att, cn
^atoC; breetjertel, tote|t en ganje ©tün*n toör üörötoer
ga!^n, o^nc bat fic! Spiegeleier ober SBeert^^froo fe^n taten
^arrn. 3ln n)ör of)t Götter benn atoer boc^ en beten un-
gebuffig toorrn un tiarr eenige Wtai rec^t forfdi mit finen
eefen Änüppef up'n S)ifd^ ffa^n. 95alb barup h)ör benn
nu of be SSäeert^Sfroo mit e^r (Spiegeleier tor 2)ör rin»
famen. 2l§ fe noe^ up be ©aten fta^n ^arr, ^arr je aß
en frünbfid^ ®efid^t maft un Götter entgegenropen :
„aKu|t of nid^ bö3 wefen, batt et }o lang burt l^ett
3cf fönn ^r nid^ för — n)i f)ctot eben en lütt' mdb^x l^att
in'n §ufe.''
,,2Bat i§'r benn pajfeert?" ^arr Sötter fragt.
ffO — — " ttJör be 9Inth)oort, „min SKann bett ficf
tbtn upl^ungen!"
124
S)c SBcefmö^t liggt ccnjam, bat nögjie S)örp ig cn
goobe ^alme ©tunn cittfeernt. Ut buffen ®ruitbc mög be
Seclmüller cn §u§Ie^rer Idolen, be finen ^nbcrn bat Jftcfcn
un ©c^rictoen bibröd^b.
,,S|}cef bruft bat nic^ to fin, öon Sitten toai un benn
nid^ to hjenig, bat ig genoog, ©d^oolmeftcr/' mit büffcn
SBörben ^arr be aKütter ben §ugte^rer eeneg S)agg fültoft
infö^rt.
®e Uennerrid^t güng benn o! ganj goob öon Statten,
attjer ba be Seigrer nod^ jung un Ictoengluftig tt)ör, \o
möc^ ^e fid n)ott oft ttjünfd^en, be ©d^ooll^oleree totoilcn
mal mit en annere SSefd^äftigung to ünnerbrefen; f)t fceg
ring« um be SRö^f 93ufd^, Sroof un $eib, un toenn l^c
3Ritth)od^§ ober Sönnabenbö SRal^mibbagg mat barin 'rüm^
f^pajeer un bann un toann mal en §af' ober goß ött)er
ben SBeg tö)), f o möd& l^e ttJoH oft benfen : Sönnft bu l^icr
man mol up be Qfagb gal&n, bat fd^ött mal'n SSergnögen fin !
$e föd^ büffen SSäunfd^ bi nad^fter ©elegenl^eit utto*
fö^ren un güng finen SBrob^errn eeneS ®ageg barüm an,
ob f)t em ni^ erlauben n^ott, toh)i(en mal en beten np be
:3agb to gal^n.
„SSon §arten geern, ©d^oolmefter!" fö be äRütter, be
en o^Ien ©pafeöagef tvöx un att lang u:pluurt ^arr, fidf
mit finen ©d&oolmefter en 3uj to mofen, benn ^e ^arr em bat
afffe^n, bat i)t nod^ toai unerfahren un lid^tglötoig wör — „öon
garten gecrn, ahjer min gUnt ig man en beten faput.
S33enn fe fidt amer bc SKö^ nel^men wißt un ttjittt bamit
125
na S^jelo^ na 5ßet8 SSoar flol^n, fo ig be ©d^aben lid^t
to furiren. $ßet§ SSoar iS frcclic^ üon ^ßroffef^oti en ©tcB*
mafer, atoer l^e fcnnt be ©löffcrce eben fo goob n)i en
gclecmtcn ©loffer. 2)at Scegftc iS att)cr mit em, bat \)e
man ftoar to fo'n Sßulerce an'n glint ober en ©lott to
Iriegen i§; ^c pteggt benn jümmer fortmeg to f eggen, bat
ienn l^c nid^ un bat mören finc ©afen nid^, l^e tool^r fine
©teßmaferce un toot benn fo'ne Utflüci^t nod^ me^r fünb.
3fdE n)itt ©e bat man feggen, ©d^oolmcftcr, fe möt't fidt ja
nt^ afffd^u))l)en toten. S)at i§ mögelf. bat ^e fogar feggt,
xd ^arr fe öör'n SRarren ^en^n tt)ottt, bat id fe mit'n gfint
to'n ©tettmafer fd^idtt ^arr, att>er börd^ folfe Stebengarten
möt't fc fidE nid^ verblüffen taten ; fe möt^t em jümmer faft
to Stoe gal^n, bet ^t nal^gimt un tt)enn l^e mott gar braut,
bot I|e ©e rutfmiten toiti, fo möt't ©e gar nid^ barna^ ^en
^ören!"
„3)at njiH id tboH biegen," fd be ©d^oolmefter,
„menn't mtber nicf« ig; icf toiH 5ßetg Diäten tooH fo to*
fetten, bat ^e ni^ „ne" feggt, bat fc^ößt ©e man fel^n,
$err SRüfier."
3)cn näd^ften 3Ribbctt)efen=9tQ]^mibbag freeg be 93eef*
müHer fin ol^te glint ut be @dt.
„S)ar fel^It tt)iber nidfg an, ag en lege ©djruh), be
ben ?ßan'nbedEeI faftbolen mutt, 'tiS in'n Sib öon'n ^atoe
©tun'n to re^jareeren," fä be SRüHer; fä att)er nic^ babi, bat
I|e be ©d^ruh) erft öörn Säten l^eemlic^ 'rutfd^raroen ^arr.
S)e ©d^oolmefter, ol^ne wat 9lrge§ to a^nen, nöl^m benn
nu of be tJKnt np^n 9?adEen un mal fidf up ben S33eg na
Snfelo^, en ^bxp, toat ungefähr en ©tun^n t)on be Seefmö^I
entfernt leeg.
„©ül^, bat bxep id \a goob ! ®u'n 3)ag, 5}Jet§ SSaber !
©0 flibig?" fä be ©^oolmefter, a§^e bi 5ßetg D^Ien in
be SBarfftäb treb.
126
„3fo»n 6ctcn. SBcOfamcn !^' fä be D^I un K fin
So^r bi @ib — l^e bol^r iüft'rt 3lato ut — „toat ig bcnn
fin Scge^r?''
„Qföf icl *t>oII fc beben l^cton, 5ßctg SJober, ob @e mi
nid^ büffe gfint cn bäten repareeren woHn? — icf f^tto ^ört,
bot @e ficf fo goob up büffe 3trbeit öerftal^t."'
„^a, min befte gtunb," fä. ?ßet§ ©aber, ,,bar mutt
^e n)oII nid^ red^t l^ört l^emn ! 'n Olafen Sßagen fann id tooU
Webber utbetern, awer up glinten öerftal^ idt mi nid^.''
„06), $ßct§ SSaber, bo^n fc't man! 3* weet ja, bat
fe bat ganj goob Derftal^t — bat fd^all el^r @d^ab ol nid^
fin, idt will goob baför betaten."
„9te! ne! toat idt em fegg, idt fann fo'n Slrbeit nid^
mafen, barmit mutt ^e wo annerg l^engal^n!"
„©teü'n @e pdf bod^ nid^ fo, ?ßet§ SSaber, id wcet \ix
ganj goob, bot ©e aß glinten un ©lötter nog rej)arccrt
^ewt."
„SBat!^' röp bc 0% be bi lütten aß en beten «ribb*
fig Würr, — „Wofeen ^ctt bat feggt?!''
„S)ot l^ett mi be Seefmüßer, bi ben idt ^uöle^rcr bin
un ben of büffe glint ijört, feggt.^^
„S)e Seefmüßer ?! ! — 3a, wenn bc em bat feggt ^ett,
benn nimmt mi bat feen SQBunner, bat l^e mit be gKnt
na'n ©teßmafer geilet. S)e Seefmüßer iS en ol^Ien Seg^olb,
be bar bIo§ uj) utgei^t, Süb antofö^reh, un ^e ^ett em o!
blog l^ier l^er fregcn, um fidt mal 'n redeten ©pafe to malen,
©d^oolmefter, gal^ ^e man Webber mit fin gßnt na ©uö
un fegg ^e man to ben SKüßer, t)e fc^öß fidt Wat fd^amen,
bat l^e fo be Süb tom SBeften tjorr.''
S)e ©d^oolmefter leet ficf awer börd^ büffe Slffwifung
nid^ irr' malen, f)t bad^ an bat, Wat be 3Rüßer em feggt
^arr, un güng ben Diäten fij Webber to Siw.
127
„3lvi toefcn Sc boc^ nic^ fo ecgcn, 5ßct8 SSabcr! bat
^tipt Sc oß nid^, xd ga^ nid^ c^cr öon bc Stäc, bei @c
mi be ©d^rutu mebber an be f^ßnt matt l^emt. 2)at id ia
in'n ^altoc ©tun'n ba^n, icf bitt @e, bol^n @e mi bod^ bcn
©cfatten!"
it^i fc99 et eni ^11 ^0^ ccnmal," fä 5ßet§ SSabcr
fort äff, „bat \d Iccn gßnt rc^jarccrcn !ann ! Un nu lat l^c
tni in ^vi)V*
„3le, 5ßct8 Sabcr," fa bc ©d^oolmefter, ben nu np finc
SEBif ol bc ®cbulb öcrgüng, — „bat l^arr idt min Scft) nid^
bac^t, bat @e fo'n ungefälligen äRinfd^cn ft)örcn!"
„SQBat!" bcgcl^r $ßetS Dt|I up, ,,f(i^all id mi öon cm
nod^ ©roml^citcn feggcn taten?! SBitt l^e nu mbt malen,
bat f)t mi mit finen o^Icn 5ßüfter ut'n §uf' fommt! ^ier
ttjarb SBageng maft, ^ier toarb feen Stinten repareert!"
SDüffc SSörb brüH be 0^1, be mibbh)ir ptt'fc^ in SBut^
geraben toör, mit cn S)onnerftimm, bat bc Saifcn brö^nen.
9(S be ©c^oolmeftcr aber bod^ nod^ @tanb ^öi un nod^
ccnmal webber öon glintcnrcparccrcn anfüng, ^arr bc D^I
em — \nQppl Wn SBidEcI un fant cm in'n §anbümbrei^n
to'r S)ör nut.
„Sar bin idt antamtn, a§ be @ög in't gubenl^uS/
fä bc ©c^oolmeftcr, aS ^e pcf webbcr up be Sanbftraat be»
fünn un Kecnmöbig up be öeefmö^I loSmarfc^icr.
128
f-
?Poftor (to Soften Sübcmann, bc jüft tor ©tuto
rinlanten \i) : @ü^ ! @ü^ ! Sübcmann, toi gei^t et ginnen V
©cttcn fc jtcf.
ßaften: D— o — mi gei^t et all goob, $err5ßaftor;
atoer fttten tooE \i tooQ nic^ lang.
$aftor: @o— o — o, mat i« benn t^r Slnlicgcn?
Saften: 3* wott frecn, ^err 5ßaftor, un möc^ fe
beben \^%xo^xi, mi tofen ©önnbag uptobecben.
$aftor: @ü^! ©ül^! Säbemann, bat \^ mi nee. 2)a
gratulier id o! öeelmatö — atoer wetfe Iriegt @e benn tot
groo ?
Saften: D — o— o ben grooten ©lumbuuren ftne
Soc^ter.
5ßaftor: S)e Delfte?
S a ft e n : 5Re— e — be wott't nid&. Sd Weg be Iweetölft.
^aftor: S)or maft @e wott en goobe Partie, ßübc»
mann ?
Saften: ^a—a — , fe Iriggt en öuße Utftür, een
©tarf, th)ce ©min un 200 Saler baar ®elb mit.
5ß a ft r : Un ^ctt bat SKäf en u! en gooben ffi^arafter ?
SBarb ©e of glüdttid^ mit e^r lernen ?
Saften: 3^ — a, ^err ^aftor, bar iä mi nidö
bang öör — fe tocet mit Sattoer un @n)in goob ümto*
ga^n !
129
S)icrl aiic^cr: ®oobcn S)ag, $crr ^ßaftor!
5ß a ft r : ©oobcn 3)ag, SKc^er ! — 3la, toat toünfd^t f c
3tad)iax?
Sicrl SWc^cr: D — o— o, ii toull fe man fcggcn,
$crr 5ßaflor, id mutt mi t)on min groo fd^ccbcn taten.
5ßaftor: @c motten fidt öon ifire groo fd^eebcn taten ?
ämer, toat f^ttot fe för'n ®runb bato, SRe^er?
2)terl SRe^er: D— o — o, bc o^fe S)eufter ^ett bat
©u^jen anfungen, $err 5ßaftor, fc tett ben Sronnminöbubbet
gar nid^ me^r !otb meem.
5ßaftor: Slmer in alter SSett, äKc^er, fe brinft ja
fütmft! @c fünbjafütmft in'n ganjen Siörp för*n argen
5)rinfer befannt!
S)ter! äKe^er: ga, §err 5ßaftor, barüm of eben!
— @ e n mutt bod^ in be gamitje nüd^tern mefen.
^. (Jr. greubemiyai, »i»n Zun.
130
^0([09 btt wtefi ni^j wo gO0b as bu'i ^tftl
aJüncn SRattJer ^od^cn fin lüttje S)ccrn, eti SBid^t öon'n
ga^rcr föben, güng ecncg aWorgenS mit c^r 33otterbrob
in be §anb na be ©c^ool. Snten np bcn f)off bräng fid
5ßoöo an e^r ran un türeil mit bcn ©teert un maf en fo
leibig ©efid^t, ag wenn l^e feggen woö: „Xo, gitt) mi bod^'n
lütt aSeten äff!"
„^ßoöo, tDutt'te toeg!" xöp bat lege Sröt don ®cem,
„bu brufft !een SSotterbrob to freien, bu lieft et fo al öeel
beter a§ xd, bu brulft nic^ frö^ uJ)tofta]^n, bu toarrft ni($
toufd^en un nid^ fämmt un bu brulft o! be gibel nid^ up«
tofeggen. SBuö'te mal ft)eg! €)f)U ^oUo, bu toeeft gartii^,
too goob a§ bu*t Mt^"
131
®at wör ben ^alwen SBintcr ^cnbörd^ tocci SBccr
wefcn, ba ftctt ftd plöfelid^ eene^ Slac^tS, fo ungefähr t)ccr*
tei^n 3)ag öör SBi^nac^tcn • cn ©nccftörm in. S)c SBinb toei^
ut Dpcn un füfel ben @nec in biegten SBoKcn dör ftd l^cr,
bat et cn toaf)xt Suft tt)ör — en Suft för alle SDeejcnigcn, be
ttoifd^en el^r deer ^^Jö^I in*n ttjarmen Sett Icegcti, man nid^
för be, bc unglüdficöcr SBif bor buten up be $eibe don bat
©neebritoen öwerrafd^t toüxxn,
S)e ©nee füfel o! ömer ben Sarg, l^inner ben bat lütte
SDör^) ©rotennje^bel liggt, un be ©nee breeft) ton ^'oxp rin
un füll jümmcr bic^ter un !öm jümmer ^öger to tiggcn.
2)ic§t an ben Sarg, t)on bat S)örp en beten afftoarbiJ,
in en lütte ®runb ftünn ?ßeter Sl^Ierg fin $ütt. ^e l^arr
cerft t)ör Sorten freet un leeg mit fin junge groo in*n S3ett,
ol^nc bat (Seringfte öon SBinb un SBeer to t)erfj)ören.
®e Seibett toürrn of nid() tv\\\ bat be ©nee an bc
SBannen oon^t $ug in be $ö(6b fteeg, bat ^e in forte 2ib bet
on be ginfter recf un benn mebber in forte 2ib bet an bat ®a(f .
5ßeter un lingretl^ flögen ben ©lap beg ©ered^ten.
SBat güng jüm ©neebriwen un ©neetoci^en an! 2)e ©nee
finerfib^ fümmer fidt of nid^ um 5ßeter un fin SBitt), i)t toeiJ)
aUmd^Iig u^ bat 2)ad un jümmer pger un l^öger, bet to»
(e|t t)on bat lütte fiege $ud blog nod^ be ©etoel to fel^n
tt)ör.
9tg bat nu fo gegen be SRorgentib föm, ftött Singret^
eieren 5ßeter in be ©ib:
„^eter, wi möt^r 'rut, 't i3 2ib !^'
9*
132
$ßctcr ric^t fidt tu bc ^öc^b un fcel ut be Su^cn, tröd
atoex ben Sopp gau mebber trügg.
„5)ecrn/' \ä f)t, „hat ig no^ ftidcnbüfter, »ißt et man
cerft S)ag mecm loten, — *tig ja tmnbag o! ©önnbog un na
be Werfen mittt tt)i jo nid^ ^cuu."
lingreti), be füfe Jümmer frö^ in be Seen toör, leet pdf
för büttmol beruhigen, un SSeibc fmctcu fidE np be anncrc
@ib un f(öpen wiber.
8t§ fe nu eenige ©tunn* mebber offreten l^arrn, toalen
fe tont ttoeeten äKal up. 5ßetcr !eef »ebber ut be 83u|cn,
un a^ ^e feeg, bat bat nod^ jüntmer büfter n)ör, moll ^e
toebber S^toenbungen ntafen. ^üttmal pl)) em bat attjcr
nid^.
„aSenn bu nodE) nid^ u^jftop mutit, ol^Ie ^nltoammS,
benn Mi» nod^ liggen, id toitt an)er u)? un totH ffiaffee fafenV*
S)antit f^)rüng 2ingret^ uf n 83ett, trödf Ucnnerrodt un 2üf*
fein an un güug nut in*t glett.
,,S)at*g ntartoürbig ! fo brau a^'t SRorn n)arb, Ictt et
be offlen SQBitoer feen 8lau^ niel^r, benn ntöt't je eieren
Kaffee l^etou/ brumm 5pcter in'n Sart un fang an toebber
tntoböfen. ^e fft bütt aber »ottmi^fid^ erft , a§ Xingretl^
all in*n %Uit tt)ör, benn fe wör in foHen ©tücfen nid^ fauber
un l^arr e^ren 5ßeter all goob ünncr be Düffeln, obtooH fe erft'n
forte Xib mttenonner öer^eirat^'t toören. ffin forfd^e Se^anb*
lung öon ©iben finer fd^öneren ^ölfte fßnn ufen 5ßeter of
gar nidfg 'fd^aben, benn l^e mör tion Statur ttjat bicfbrettjfd^.
Singret^ bött n)itbe& güer an, un aS fe bamtt farbig
njör, nö^m fe ben Stmmer bon'n |)afen, um SBater uf n @ot
to l^aten. SImer toat wör bat! — be of|Ie Stangenbör
WoH gar nic^ up. lingretö brüdE un brüdt, awer be S)ör mif nid^,
— bat ttJör jüft a§ toenn bar wat buten öör teeg, mat be
S)ör iümmer toebber to brüdt. lingret^ güng nu na be
133
äKiffcnbör, aiocr bar roöv bc ®al ebcnfo; nu öcrföd^ fc en
©lagfcnfter apcn to mafcn, atotx bat gcctt) ol nid& na^. 9*u
löp fc in öußcr Slngft in be S)önö un tö|) :
^5ßctcr, 5ßctcr, ftal^ gau up, bc SBcIt gci^t ünncr ! Ui8
ganje $u§ iS aH öcrfadt!"
,,8üft ia tDoß matt, ©ccrn/' fä5ßctcr un lad^, „touttt
mi tt)on för'n 33uurn l^ettJn."
„3le, ganj gctDtg nid^, $ctcr ! ©tal^ up, ftal^ u)) ! S)al
i§ toal^rl^aftig »al^r, bc Sörcn ga^t gar nid^ mcl^r up!''
Jammer lingrctl^.
3(S $eter nu fceg, bat ftn SBim bat mirflic^ ccrnftlid^
nteen, bequem l^e ftc! betin of uptofta^n. ^c leet [xd
atott bör bcn SBeltünnergang nid^ ut bc ^untenang^ bringen
un ivöd fin SOdS nid^ gauer an, ad ^c bat füjs n^od ge«
wennt toör to bo^n.
„ajial bod^ nid^ fo*n äRorad^, 3)eern/ ja ^e to lin*
gret!^, bc in cenen fort fd^rec un toimmer, „tocnn be SBcIt
unnergei^t, iö bar nidEd bi to mafen, benn ga^t tt)i
mit"
„Sa, bi o^Ic bidtfettte ©Icef 18 bat tifeöcet, bu fd^iift
et toott aß gecm fe^n, benn brufft bu ja nidtS mel^r to bol^n ;
atoer idt arm SRinfd^enünb ! — o toat bün idf bod^ för'n
bumme S)eern mefen, bot \d Äta« ©ggerS in Sflttentocl^bcl
nic^ nahmen ^tto, f)t tooH mi fo geern l^eton!"
„^a meenft bu benn, bat in Süttcnme^bel bc SBelt
nid^ ünnergei^t, ft)cnn fc l^ier ünnergei^t?!" fä 5ßcter. SKit
büffen SBörben, o^ne bc Slnttoorb afftotömen, güng l^c ut be
2)önd.
$e ünnerföc^ nu tonögft bc Slangenbör, un rid^tig !
— bar möfe buten toat gegen liggen.
$eter brüd nu mit fin ganje ^raft gegen be S)ör un
et gelüng cm, en $anb bret Slpnung to geminnen. ipe f5^[
134
tioifd^ctt be ai&jen bör un frecg fo toat ^o^tb<8, SSSeefcS to
fotcn. „®at i» leert ®rb/' fö l^c, „bat ig ©nee.''
Si bc SRiffenbör, tool^en f)t ftd nu bcgeeio, l^arr fin
Ueuncrföfung batfütoc Slcfultat. 9lu fteeg ^e up ben
83öl^n un brücf bc Sulen up un ba löm em ol ©nee tnto=
möb» — „^at mutt ganj bannig fneet l^eton/' fä l^e to fin
iJroo, be em mibbewif folgt tt)ör, „id gtöm, bat befte ft)arb
rm, bat toi »ebbet nal^'n Sett ga^t.''
lingretl^ »oü atoer öon büffen SSörflag nidfg toeten, fc
beftünn iaxvip, $eter fc^öö tt)ot anfangen, bat fe »ebbet an
bat S)age8li(i^t fönten.
$etct ttjott amet nid^ batup biten, f)t meen, be ©nee
»ütt enttoebet bon fülwft toegtoeefen, obet be SRatoetg müttn
toleft fanten un em megfc^üffeln. ffinbfid^ öetftünn l^c pdf
benn bod& batto, wenigftenS nal^ ben ©ot en ünnetitbfd^cn
®ang to gtamen, bamit lingtet)^ Saffeetoatet Itiegen
lönn.
@n l^atoc ©tunn' nal^et ttjöt be Kaffee fatbig, be Setben
fceten öergnögt bi'n ®ifd^ un teeten fii ben Sootoeten*
5ßannfoIen tec^t goob fmeden. 818 fe bamit farbig ttJören,
maf 5ßetet »ebbet ben SSörflag, bat et boc§ tooß am beften
möt, toenn fe nu man »ebbet nal^'n Sett güngen, benn ttil
bat fo büftet in'n §uS »öt, möffen fe ben ganjen Sag ben
Stüfel btennen, un be o^I Il^tan toöt jia fo bannig büt,
un fo »ibet. lingtet^, be en fe^t fpatfame ^ugfroo tvöv,
feeg benn bat to(cft ol in, un a§ be Kaffeebifc^ afftümt
möt, öetfmünnen fe 93eibe in el^t Sufeen, un lange but bat
nid^, ba legen fe Seibc in'n beften ©taap.
*
8[g be ©totentoel^belet Suuten SKotnS na ben ©nee*
ftötm ben gelbbatg ^ennup leelen, mafen fe gtootc Dgen^
aS fc bemarfcn, bat 5ßetet Sl^tetg fin §ütt ganj ünnetn
135
@nee begratoen noör. 2)at bur leen 3S\i, ba derfantmet
fid bat ganjc S)örp an bc Unglüdöftäe un fccg fid bcn
grooten ©ncebarg an, ünncr bcn 5ßetcr fin tcg $u§ rutfed,
a§ mnn be SOtud ut be ^eben üeft.
„Äinncr^/' fä cn o^ft SBim, ,,be ßüb möt't ja njott
free ünner beit ©nee ftiden! SBcnn j|i man Sld bt toörcn
un fc^üjfcln en ®ang na be Slangcnbör."
„D — 0— /' fä cn änner, „bc marb fid mott bargen,
be ^ttot ja nty^ toat to lernen."
„^a, ÄinnerS/' nteen be S)rütt, „ttjcnn jüm man bat
ol^tc ^ug nt(§ ötoern S'opp tofamenfadt i§. 3d glö» of,
tt)i mört mit alle SKann bt tpcfen un fd^üffelt bcn ©nee
ttjcg."
5)üffe aWeenung brüng börd^, un be äßcl^r^cit öon be
®rotcnh)c]^be(er Qnmal^ner ftimm baför, bat man 5ßetcr
WjUx^ un fin groo an't ®ageSlid^t bringen m&%
9lu toüxx en Slnler SBrannnoin up ben $ta^ bröd^b un
benn güng bot ©d^üffetn lo^.
©egen Slbenb l^ento l^arr man benn $cter fin ^üttfo
tcmlid^ t)on ©nee befreet; man n)ör n)oQ nod^ el^er bamit
farbig toor'n, .toenn be Sranntoin nid^ to büß u^Jl^oIen
^arr.
ßenige öon be ©d^üfflerS ficfen fid nu in $eter fin
ffamer un füngen an to fingen:
„SBad^ct auf! ruft uns bie ©tirtimc!"
5ßetcr ftec! ben S'oj?}) ut be Su^cn,
„SSSat," fö l^c öertounnert, „i§ bc ©nee all »eg*
toceft?"
ffSö/ fc^ön tocgtoccft!'' faen be Äerß, „toi l^cmt nid^
flcd^t fc^üffeln mögt. S)u o^fe gulmammg ^arrft u§ of tooH'n
beten intomöb famen fönnt! — 3?u tat man bin SQBittJ en
136
örntfid^eit Äoffce lofcn, toi fünb gonj öerftaamt. ^etot uS
affmarad^t, bod^^n \i toörcn öcrungtfldtt, un nu liegt ii in'n
iDormcn Sctt — bot fd^öö'rt toi oioerft man wcten l^cttm \"
3tg bc ©c^üfflerg nu bcn Äaffec, bcn 2:in9rct^ natür*
lid^ QÜtU !aaf, brunfcn l^arrn, fünncn fidt bi lütten jümmer
mel^r 5)örp§Iüb an, junge un o^Ie. S)c ganjc 2)eel toör
öuö, un totcft löm ol §ein. ^uttf arf en, bc fd^cetoe 6d^c:pet,
mit fin ^armonifa un fpcf n luftigen ©d^ottfd^en up.
Un nu murr bongt, ®rog murr brunfen, fungen, aO
mot bot Xüg Idolen moQ — bot mör iüft a^ menn^n Ifitten
aSuHbuur §od^tib gitot. Ün $eter feet od&tcrn güer un
grin un Uapp in be gönnen un Iroul fidt ödster be D^rcn,
mof ötoer^oupt fo'n öergnögt ©efic^t, »i'n lütt 3fegentt>cs
fengforfen. lingret^ bonj o§ bc befte 3u«gi>c^^»
®ot tt)ör Ott in be äRorntib od be teften Sab ?ßetcr
fin §ütt öerleeten.
„Sün long fo öergnögt nic^ toefen, Sung," fä Sin*
gret^ to e^ren 5ßeter, o§ be Seiben fidt nu tom ttocctcn
äKot tor Stu^ begeetoen, „i^ man goob, bot et öörlencn
9lod^t fo bonnig fneet l^ctt."
„^a/^ fö 5ßeter, ,,un bot bu nti nol^men l^eft, un nid^
SIoS ®gger^ in Süttentoe^bel!"
137
Put ^^iwenf^tdm.
ffirifc^an aWüInt nt SBtntcrmoor guttg to'it ©d&itocn»
f^ecten no gcntbörp. 8lS l^e an bat %tÜ !ötn, »oß'n fe
cm ümfüfe nid^ rin loten. — ^^SRujt crft Slntrcc betonten!*'
fa be SWann, bc tiör't lelt an^n S)ifc§ fect.
„3fc, »at !öft bcnn bat?'' frög Srif^an.
,,S)c toittc SSanb föjt öccr ©d^itting — benn fannji
amcr md^ banjen; be blaue Sanb Wft od^t ©d^ttting —
benn fannji banjen un l^eft'n S)ecrn free," freeg ^c tor
SlnttDorb.
^tfd^an nö^m ftd('n S3anb to ad^t (Sd^ißing un güng
int Jelt. 9t§ l^e [xd bar en bäten timfel^n l&arr, güng ^e
toebber na ben SKann, be bot Slntrec innöl^m: „^n, fegg
mol, n)one^m iS be 3)eern, be id free l^em? 3)u fä'ft ja
erft, bat id'n S)eern free l^arr, twenn tdt ad^t ©d^iUing
betagt."
®e äRann mit be SJtntree feef l^oog np. „^a, SRinfd^/'
1ä l^e to ffirifc^an, ^bu mu^st bi be S)eern mitbringen!"
„SaSatü" fang Ärifd^an an io brütten, „ad^t ©d^iffing
fd^aÖ'f betal^Ien, un benn fd&att! of nod^ rümloi^en un mi'n
S)eem föfen! ®emt mi man gli! min (Selb ioebber, idt
toiU nidfS mit Jo'n ©d^üfeenfeft to bol^n l^eton!"
2)0 fidf nu attjer bot ©d^ü|en»®omit6 nid^ barto öer*
ftal^n »off, ffrifd^on bat Slntree Webber torügg to getoen,
fo güng be SBrongcree log.
,,®at iS ja 'n gröfigen ©toinegel ! ^out'n up'n ffo))^) !
©mit't bett5)eun)el rut!"güng bot in^n ^innergrunb, un el^r
ffrif^on fidf ümfeef, toör f^t mit ©fanj an be Suft fett't.
138
®m ilttto nu ttatürlld^ nid^ Sinnet^ ötocr, oÄ toebbcr
na SBintcrmoor totoftretoen.
„*i)ax bün id noc^ bidig noog afflamen," fä l^e ünner«
mcgS to fid fülmft, ;,h)cnn id bar bleioen tt)ör, l^arr id
tont Säcnigftcn bod^ nod^'n l^atocn 3)atcr öcrfa^jcn — nu
^ett' nti bat bod^ man ad^t ©c^iOing löft!''
1
139
®orb Säger un 3ürn fio^eer §arm bcn ganjcn
Slal^mibbog in'n Sroog fetcn un Sranntüin brunlcn. @c
ttJüffen ganj 900b, bot be SSranntoin cn böfcn gicnb öort
bc 3Kinfd65eit ig; ba fc S3cibcn nu atocr en poar eblc
äRittfcöcttfrünnc toöttn, fo ^arrn fe ficf faft öörnotacn,
ben fd^äblid^cn SSranntoitt^genufe up jeben gatt to bcfibigcn.
Siatüriid^ toör et bat ©enfod^ftc, »enn fe ben Sranntoin
aöc utföpen, bcnn toenn alle S3rannn)in up be SBelt ut*
faj)en »ör, fo !önn fid ja of leen äJienfd^ me^r börd^ ben
Sranntoin unglüdKic^ ma!en.
S)e Säger un be Sol^^e'er mafen e^ren minfd^enfrünb*
liefen SSörfa^ bi jebe ©degen^eit tor SBirflid^fcit. SBo man
ötoeraQ mat to fupen n)dr, möd^ bat nu up^n ^oc^tib,
Sinbelbeer or'n DdEfc^on mefen, ba toörcn fc viph imrigfte
bi be ^anb, ben böfcn 93ranntt)in ben Oarut to malen;
ba n)ören fc be eerften, bc Jörnen, un be leften, bc güngen.
©übe ^arrn fc 0! mebbcr cl^r SefteS bal^n. 8ti8 fc
na $u§ güngen, l^öl bc S^ger fin!g äff, be Stol^^eer red^tg,
Seibe in fd^röge SRic^tung, toi cn S)rcemaftcr, bc bi fontrö*
ren SSäinb be @Ito ^enba^I feilt.
Sil fc fo cn äKil fcgelt ^arrn, ^öl be Säger red^t^
un be Sol^^ccr linfg; natürlid^ möß nu en lofamenftofe
erfolgen, un büffe lofamenftofe fünn of mit all« äSraft ftatt.
S)e Säger toör büttmal S)eienigc, be ötoer fcgelt toürr;
l^e lel^r finen 8iel na baben un güng in bcn ©runb, bat
^cet in ben S)rcdf, toomit bc SSenlo^cr ©traten för ge^
toöl^nlid^ riflid^ dcrfel^n fünb.
140
„Wiai lannft bu mi tooü \o utoerfd^amt ftöten, bu
©cutocl!" xbp be Säger, aS l^e tocbber f)od) ft)ör.
,,aRinfd&, ^eft) icf bt ftött?" fd bc So^^ccr loIbWöbig
un ftcef bcibc Rannen in bc lafd^en wn tröd bcn $u(fcl
frumm, bcnn t)e ttJäfe nu all, toat folg.
Samb^! l^ög be S'öger ben Äol^l^cer in bcn Dioden.
„mn'id^f ^ttv id bi ftött?" frög be Äo^^ccr »ebber
ganj unfd^ülbig, ag tocnn'r nid§ f)affccrt toör.
,,Söm, bu 8la§, tvnüi mi nod^ fcjecren!" brüll bc
Säger, un — bantbiJ! bontbg! ^ög l^e webbcr u^) bcn
to^l^eer toS.
S)c So^l^cer trödE ben ffo^Jp in bcn 3ladtn un früll
fid tofanten toi fo^n ©toincgel, ben be ^unncn jogt, bc
Rannen bel^öl \)e ftiw in be lafd^ un off un an frag' $c
folbmöbig: ,,aKinfd^, ^eto idt bi ftött?''
Sc Söger in fin SButl^ brütt toi en o^Ie ßol^, bc in
bcn ©ob fußen iä, barbi taget ^e up ben Äo^l^ecr Io§,
bof r bc ©toff man fo t)on tröcf. %ok\i toürr l^e bat
$BrügcIn otoer Iccb; l^e tiarr ficf fd^icr acfttcrn Sitten utra«
ment't un mög t)ör aWattigfeit free inl^olcn.
S)c Äo^^ecr, o^ f)t matt, bat bat S)a!fcn öörbi toör,
tröd finen ^opp tocbbcr ut bc ©d^ullcrn l^cröör un fcc!
ganj unfd^ülbig üm^cr, ag tocnn l^c öon ©Ott un be ©tecn-'
ftrat nid« äff toüß; toglif tög l^e atocr o! fin gönnen ut
bc lafd^.
„93üft bu't nu Iccb, Säger?"
„Sa/' fö be Säger Kcenlub.
wSö — bcnn famid nu ja tooll an bc 8teeg? —
ipeto id bi ftött, Säger?"
rrSa ^eft!" fo be Säger. Sum ^arr l^c bat otoer
feggt, fo ^orr l^c of oH @ncn an bc Sotteric, bat cm bat
ftoort un grön toörr t)ör bc Dgen.
I
141
,,^cn) id bt ftött?'' frög bc Ko^^cer.
®c 3ögcr froecg ftiß.
93ambS! bantbd! 6am6$! I^eft bu nid^ gefel^n! i)ög be
ffol&l^ecr ben ^ögcr ad^tcr bc Dl^rcn. ®at bi bc 3)roog!
toat pfeif bat!
,,SRc!— ne! - nc!— Ro^^cer, bu ^eft mi nid^ ftött!
$oI inl ^ol in!''
,,®at njoH id'r pf man för roctett/' fä be Äo^l^ecr un
fd^ött) fin l^anncn gemöd^Iid^ toebbcr in be Xafc^.
„S)ar möf mi noc^ @enen u^^ncl^mcn!'' fö bc ^dger.
„aRittcnt wegen! — ©eil^ft atozx ffienen ut!" fä be
„®enjife, batwitt'dt ol!" fä be ^ägcr. ®amit wör bc
Eoßifion to @nbe, bc bciben grünnc mafen Sel^rt un fiürcn
Webber Wm in 9(rm up ben Sroog lod.
142
^mltxptkx fin ^ung toör fo'n SBcngel bon föfetcil^n
Salären un, toat man fo to feggen |)Ieggt, en beten l^eel»
gatcn u|)tt)uffen ; bumm toör ^c grabe nid^ — f)t toüfe njenig=
ftenS be SSagelneefter goob genog to pnnen — awer Moof fönn
man em of m6) nennen. @o tttJtfd^en beiben.
„grterf/' fö be o^I 5ßeter eeneg S)agc3, „morn njtHt
toi mit be ^mmen no be Tlax^ä), fmeer bin ©tetoel, bu
fannft mal mitföl^ren."
,,^a, manto, SSaber!" fö grierf un f^Jtüng bree 5ßann*
fofen i)oä), „benn Weg id be SJBelt bod^ of mal to fel^nl"
$e toör bet jefet nömlid^ noii nid^ toiber toefen ag in
©newern, bat toöv ttoee ©tunnen SBeg§, nn baröon tüüfe
f^t of gar nid^ mal me!^r deel to üerteüen, benn bat tt)ör
ben S)ag toefen, a§ ^e in be ©netoerner ffierf böfft toör.
S)en annem äRorn bi'n S)agn)eern güng benn nu be
9leife log, nn ba ^arr mal eener ben grierf fel^n fd^öllt!
3e mi ja! wör bat en SJertounnern nn ©mönen! S)at
güng alle DgenblidE: „D SSaber, fief, bat i§ mal'n gat*
lid^en SRad^anbel! D SSaber, fü^ be Äol^, toat en fd^ön
SSeefl! bat i§ getoife'n gooben SKelfer. D SSaber, fief, bc
groote 33rügg, fief, bat nee §ug, be ©aat, be SSSifd^!" —
un fo toiber. SSaber fief ^ier, SSaber fief bar! fo güng
bat in eenem fort.
Up't §öd^fte atoer fteeg fjrierf fin SSertonnnernng, ag
fe gegen Jlal^mibbag en SBeertl^Stiug in be §eibe anbröt)en,
too bid^t barbi en SQäinbmöl^I ftünn. 3)at toör fo eene öon
bat ©lag, too be gfügefö bid^t an be (£rb langS fd^rammt;
fo'n SodEmö^t, toie man fe tooß nennt.
143
„D «aber, toai i§ bcnn bat för'n S)ecrt?" frög
grierf ganj öcrtounnert.
„S33at fannft bu bumm fragen, Sung," fä be D%
„bat i^ ja'n SBtnbntö^I,''
„0 tüat tonn bcnn bat moH angal^n, bat fid bat S)ingg
iümm^r fo üon fültoft rüm brei^tl"
„Sögfof)))! bat fummt \a öon ben SBinb," ^ai em
be D^l Webber ötocr.
Sn ben ftroog roürr benn nu grierl to ©efatten mal
anfe^rt, un wä^rcnb be D^ för fid'n ©lud un för be
$eer SBrob beftett, güng grierf ft(f*n beten an bc SBinb^
möl^I 'rantoüefen. ©erft toör ^e f(^oo un l^öl fid torügg,
grabe wi bc Sog, wenn l^c um be galten lo^jpt; nal^ften
atoer toürr t|e briefier un güng'cr bid^ter 'ran. 3l§ ^e feeg,
bat em be SBinbmö^I nid^ böö, toürr l^e fogar ücrmagen un
ött)ermöbig, un in'n pU^üäjt Slntoanblung öon S)on*Q-uijoterec
fä ^e to bc o^Ie SRö^I: „SBat l^cft bu bi jümmer 'rümto*
brei^n? S)at möfe ja \ooU Wn S)öfer togol^n, wenn id
bi n\6) Idolen fönn!" fd^no^jp! I^arr l^c ben gtügel, be jüft
l^ennbal Km, fat't, be glügcl atocr, m6) ^ul, nötim minen
letoen grierf gemütl^fid^ fo*n gopter ttointig bet börtig mit
in be §ö^b un let em benn quabb^! Webber u|) be ©erb
fatten.
gricrf l^arr aWer Otüd bi finen gaß, em bröfen blo«
bree 8libben in'n Siw un bat Knie Seen.
3)at ^arr f)t fin SeW nid^ löwt, bat fo'n o^Ic S33inb*
mö^I fo'n gröfige SJla^t l^arr, fä ^e na^er, un an SBinb:»
motten ^ctt f)t fid, fo dcel id weet, fib be %xh nid^ Webber
t) ergre^Jcn.
144
^t nee Jtfirefror.
3)üffe ©efdEiid^t fangt mit an ä£tra))pft an, be eened
{(^önen ©önnbagnal^mibbagd t)bx bat Sajslol^er $oft]^uS
^öl. Up bcn Sod feet bc o^Ie ^ßoftiajon ®icrl Sl^Iften —
bcn fcnnt ji \a tooU? — Slid^! — na, benn mutt id cm
jo tooH en beten befd^ritoen — bi nä fennt jebet ®öl^r
S)ier! «giften.
S)ierf a^Iften ig en 5ßoft!ned§t, »ic fe attc fünb — un
o{ toebber nid^. S)iert 3(^Iften l^ett eenige befonnere Senn«
telen an fid, tDobörd^ f)t ficf Don ftne Sodegen ru^mUc^ft
ünnerf d^ebet .
©in robe 3läf' toillt toi atoerft nic^ mit barto relcn,
benn en robe Sßäf ig bi en o^Ien Jßoftfned^t nidtg neeg un
äfffunbcrlic^eg. Sftobc SRäfen ^etot fc Sitte ; fe !amt atoer
bi be armen ^oftiUiong itid^, toi bi be tuen un Dömel^men
Süb, öon ben toben S35in, fonnern don ben ^^blaugen Itoecrn".
©toager S)ier! ^arr fin robe 9?äf' bon Soffelmann finen
®utotoelfümmel, bat toör nämlid^ fin Seemlingegebränf.
aRan l^ett bot toott fo in be SBelt, bat Sübe e^re
eegenften ©elüften l^etot, id meen fo'n S)ingg, toat man up
l^od^bütfc^ ;,©tedenpferbd&en" ^eet. S)e @en ^ctt fin SBä^l
an SBöfer, be Xtoeet an 5ßeer, be S)rütt an SBitoglüb, be
aSeert an ©toin un gebberbeel^, un fo toiber — 3)ierf
Sl^Iften ^ö( fid an Soffelmann finen S)utotoelten. SBenn
^t mal don bütt utgetefente un fel^r geiftrife ©ebränf en
8ubbel öutt fta^n feeg, fo !öm fin ©ammeltoutl^ ötoer em
un leet em nid^ e^er 3lau^, bet f)t ttoee ober bree ©tag
dutt u^)t ®röge brod^t t)arr.
145
©0 i^ bat mit'n 3Kinf^en, »enn f)t föc irgenb fo'n
SBetenf^aft cn afffünberlid^ ®clüft ^ett!
S)oc^ roai id nod^ t)on S)icrl fin bcfonncrn Kenntefcn
f eggen tüoß: ba wör tonäd^ft en ^ßitfd^enftecl mit fültoern
©anbgriff, ben ^arr cm in^ en l^ogen %immtU%ajc\^tn (fo
fprö! S)terf bat „I^um nn Sojt«* ut) $oftrat^ fd^enft,
ben i)t t)Ott aSitt na SSiffcI^ööb fö^rt l^arr — ut SSertoun^
ncrung un ®anf6arfett, bat ^e np büffc lour bipg ttuee»
mal ümfmeten ^arr.
®n anner 2^e!en, tooron man S)icrf erfennen fönn,
toör bat fütocm SKunbftüd, njat fid np fin $oom Befünn.
3i fönnt jo kDoQ lid^t benten, bat et bamit fin Befonnerlid^
S5etoanbtni§ l^arr. S)at l^orr't atoer o!.
2)iert ^arr fid nämlich am be ganje poftalifc^e SRufit
^unftcrblic^e SSerbicnfte" erworben. §e l^arr np bat o^Ic
^ßoftl^oorn nod^ anbertl^altt) nee %ön entbedt. ©etlang l^arr'n
fc in ^annober jümmer lötüt, bat man bree un'n wertet
rid^tige Zön ut bat ol^Ie S)ing« rut to biegen mören, un
fo ^arrn fe bat o! in ottc „^^^flructionen für bie ^ßoftillione
jum Slafen bc^ $oft^omi5" l^ennin brüdt; 3)ierf toör et
amer börd^ allerlei Sn&p gelungen, noc^ anbertJ^alm Xön
me^r ut bat ol^Ie $oorn rut to quälen, un nu n)ören bat
alfo in'n ®anjen 4^/4, en S^upm mel^r, a^ to bat ol^Ic SWaus
tetteeb nöbig toören.
3fa, fogar en lütten SBaljer leet fid nu vip bat ^ßoft^
l^oorn blafen.
2)at ömrigend büffe (Erfinbung groot U^fel^n, nament«
K(^ in 5ßoftiniongfreifctt öerurfaf, brult mott nid^ ertoäl^nt
to ttjcem.
ffin brütte« ßenntefen — un bamit toifft wi up^oten
— toör ®ierf fin $umor, ]§e toöx, toai man fo feggt, en
ganjen ol^Icn „öerbuDten Äeerl", en rid^tigen „ftnä^jmalet".
©. 8fr. gteubcntl&at, «i'n ffücr. 10
146
«Ifo bc ffiEtrajJoft ^öf ftitt. S)ierl ftecg öoii ben Sodf
'rünncr un maf ben ®iaQ aptn.
Ut be j$utf(^ Katter en lütt fmäd^tig StJ^ännf en mit en
blaumittfd^en ©efic^t un ftarf entn)idfe{te Xbeen. $e brög
en brunen fRod mit ©ammtfragen, en l^ellflörte ^ifel^tt^eft,
en SSör^emb, en b(aubunt $a(iSboof un en ))Qar groote
aSatermörberg. Situifd^en be SSatermörber« feet bot lütte
^eedgefid^t t)txffcatom, en ©efid^t, toat 6et up be fted^ten
geten lä^n grobe feenen befonner« fterbörrogenben 3ufl ^n
fid brög.
U)7 ben So^p l^orr be ^err en ÜRü^ t)on BIou 3)oof
mit @törmremen un föoforb. ^n be een ^onb pl l^e en
boommuQen 9iegen[c^irm, in be onner en ^oltt) u))gebrennte,
l^oltt) u^gefoute @igorr, be grobe nid^ no $ot)onna ro!.
„3la, fe lomt jo of mit 'rin un brinh'n lütten Äöml"
fö be §err to S)ier!.
,,3öh)ott/' |ö Dicrl, „gol^n fe mon red^tg in bc Sin*
tre^ftutt). 3df !om glifö no^!"
3üft 0^ be $err mit ben brauen Stod in't $ud ga^n
to'6v, erfd^ien be bidEe ^oftl^otter up ben $Io| ; f)t föm fib^
toorbS ut ben (Sorben, too l^e mit fin gomiljc bi'n Äoffec
fäten l^orr.
;,'n ^ixapo\i, »ierl?" fo frög l^e ben ^ßoftittjon mit
en frünbtid^ ©efid^t, toi l^e et jümmer mol, wenn ®äft bi
em offftegen.
„^a »Ott, ^err ffiloobt/' fö S)ierf, be be 5ßeer grab
be ffirü^Jj) öörfett/üm Srob to futtern.
,,8a3ot f)mt fe benn för'n $ßoffofd^icr ?"
„0 — — bot iö 'n ^err t)on ©Hing; idt l^eto em
in be Slntre^ftu» fd^irft.''
„3)ot to'dx red)t!^ fä gtobbt, ^ „ower — ©Hing!
©Hing! — S)eutt)el! bot i8 jo tooH bc nee Slffeffor, ben
ji Krtüd^ in SReeftobt fregen l^etot?"
147
„Sann »ott fin! SWöt' cm mal fragen, ^m Siooit"
^err S(oobt güng int ^n^. Vip ben SBdrpIa^ bemött
cm finc ©ödster Sllberttne.
„Scmanb angclommcn, $apa?* frög fc.
„3)c ncc «Mor ut SRccftabtl" pftcr fttoobt fin
S)o^tcr to. „®a^ man l^cnnin, ^nb, l^c iS in bc Slnttcl^.''
Sine frife bc D^rcn. ßn Slffefforl — bat toör ja
f^ön. — @c güng amcr nid^ ftradf^ in bc Slnttc^, fonncm
u)) Ümn)egen börd^ bat Stjtmmcr, toat bid^t an be Stntrel^^
ftutt) 'ran grenj. S)ar png nämtid^ cn grootcn ®|)cigcl
an be äSanb un ben möjs ^^täuletn SItberttnc bod^ erft mal
fragen :
,,8Ber ift bic ©d^önftc im ganjcn Sanb?'' wi be ftö*
nigin in bat äRörd^en t)on (ütt ©neemittfcn, bat mit eieren
Seeigel ja ol fo bal^n l^arr.
t^rdulein SItberttnc Irceg Don eieren @peige{ \üp büffe
grag natürlid^ be Stntmorb :
^®at i« Sine Sfoobt in ©a^o^
@n anncrc 9(nttDorb n^dr of ja looU nid^ goob mögeR
tDt% benn Sine wör toirllid^ fd^ön.
fßm (Sefid^t l^arr fe frcclid^ en beten bicfc ÜUx, atotx
en blaffe ©efid^t^fartp i^ \a intereffant — cn gefunne ftlör
l^ett ja belanntlid^ jebc Suurbeem, un en finc 2)am fann
bod^ n)oQ nidCd unangenel^mer ftn, ad fo'n frifd^!(ört @t*
fid^t, bat utfül^t toi bat emige Senden.
Sine cl^r 9läf tt)ör grabe nid^ na ben antifen Snitt
— toat bi bc ol^Icn JRömcr fo in't ©ebogcn güng, bat to'6v
bi Sine in be Stocer muffen. @c l^arr fidt fröbcr jümmer
cn anncrc Slof toünfd^t, atoer fib bc Sib, bat fc ind in'n
Soof lefen l^arr, en fräftig angeteggte SRäj' Bebübe ®atfraft
un ßarafterftdrfe, toör fc mit cl^r SRäf ganj bidt tofreb,
un bci^megen möt toi bat ol fin.
10*
148
SBenn Xine elften 2Slmh, be ötorigend eettige XoU
ftttaller firt fönnt l^arr, apen mal, fo !rceg man twec Siegen
fd^önc fiinftlid^e %äi)n to fel^n, bc l^orrn ben ol^Ien ^apa
moobt .freelid^ en fd^ön ©tüd ®elb !öft, atocr fe ^arrn
baför ot ben SSörtog, bat fe niema(d toel^ böl^n.
SUberttne föloobt tDör gerabe nid^ jung me^r ; h)o ol^Ib
a8 fe egcntfid^ toör, bat leet fid atoer fleckt faftfteöen, fo
öccl l^ett) td'r Mo§ 'rut Wegen !önnt, bat fe pb bc leften
ficf 3^^^ oH in't fiefunttoitttigftc gei^t. 3* Wto aloer Inopp,
bat fe bat ficfunttointigfte all fo balb öuD friggt — bar
d^öQt tooll nod^ iümmer'n ^aar ^^x barömer tferIo))en.
line toör o! fel^r gebitbet. @c wöc in ^annoöcr in
^ßangfd^on toefcn, un grab ömcr be ©trat l^arm äRann
loal^nt mit en Sei^bibliotl^cl. 2)e ganje 93ibIiot^eI l^arr
Sine ttoeental börfefen, un baöon todr fe fo tomantifd^
tooxn, bat fe fid cne^ S)ageg np'n SSall in en gä^nrid^ öon
be ^ufaren öerleetot l^arr. S)at toör fo mib lamen, bat be
Seiben tofamen börbrennt njören no gnbien; fe toörcn
atoer blo« bet Srenten lamen, bar l^arr't fid 'rutftettt, bat
ben göl^nrid^ fin ®elb aW tt)or*n Mx, un bcnn l^arr l^c of
man \xp ttt^ee 2)age Urlaub nahmen l^att. 3lvi tobx^t t^örbi
»efen mit linc el^r 5ßangfd^on un bc Sei^bibKotl^et @e
l^arr nu ftanter))eb na $uS möjst, na @a§Io]^. $ier ro'6x
bc arme 2)eern tooQ gar t)dr ^mmer ftortoen^ toenn fe fid
nic^ aU in be erften ai)t S)age, be fe to ^ud oertoif, in
ben Dberft öon Sangen finen ^u^fel^rer öerleetot l^arr ; bat
mör fo'n 9lrt ®id^tcr, bfofe, geiftrif un eben fo unglüdli(§
t)on 9iatur, ad be (Sebid^te, be l^e up 9llbertine mal un
wo in jebet be 8lim „Sllbertine — ©ngetemicne" natüriid^
nid^ feilten bröff.
U^ ben S)id^ter folg ben Dberften fin SSertoalter, un benn
en ^alto 2)u^ ©eometerd, be fid wegen be Sanbedoermetung
149
€tt Zih lang in bc ©cgenb 'rüntbretocn, Decl Seer fö^jen
un bc Suureu bat Sorn baUjetten. 8l§ bc SanbcSöcrmctung
ötocrfta^n toör, toürr bi ©afetol^ bc ^fcrbal^tt boot, barbi
füHcn tocbbcr ccntgc 83aumciftcrS, %tltffcapf)mn\\>tctox^ un
fonftigc finc ^crrcnS för Xine off. 9ttt)cr fo öcel 2^inc af
'rüm free un fo mannigc günftigc Oclcgcnl^cit fc of benü^t
^arr — to cn ättann l^arr fc et betlang bod^ nod^ nid^
brod^t. ®arötoer tpör fc bi lütten in bejcnigc 5ßeriob lamcn,
njo be groonSlüb anfangt gcfäl^rtic^ to warm, too fc up
jcbc Slngel bift, tt)i be Slal bi'n ©etoitter, un ttjo fc benft
toi jene S)cem, bc feggt l^arr:
„SBat feuntm, toat fc^eett), SSaber! — njcnn't ntan'n
SRonn ig !" —
SlS 2^inc nod^ ftinl el^r §oar bör ben ©pcigcl en beten
glatt ftrelen l^arr, fett fc fidt in ?ßofentur un güng in be
9tntre]^. Sl§ fc in bc S)i)r treb, toürr fc atoer bod^ en beten
beftött, benn fo l^arr fe fidf ben nee'n ?lffeffor bod^ grabe
nic^ badEit!
2)c Slffeffor f deinen bot ottjcr nid^ to- bemorlcn, f)t f eet
in bot 5ßtüfd^fot)]^a un fpel ungefähr fo en gigur toi Semonb,
bc ben onnern aWorn u^jl^ungen tocr'n fd^öff. Stegenfd^irm
un SRüfe legen \xp ben S)ifd^, ben Eigorrenftummel l^orr f)e
up ben finen Seppid^ fmeten.
Sine mal en l^öflic^c Verbeugung.
S)c 9tffejfor nidf e^r frünblid^ to: „SKöd^te gern 'n
©nopps trinken, gröutein!"
Sine frög, toot för'n ©ort et pn fd^öa.
„SQSenn ©ic 'n *i>upptlim i)abtn, groulein, — ben
trinle id^ am liebften."
2:inc brö^ ben „S)utt)tt)eften" un fett fid^ gegenöwer
an't genfter, nöl^m en Rettung, be to büffen ®ebrut bor
jümmcr tor ^onb leeg, un mufter l^inner bot ©lott l^erbör
ben nee'n Slffeffor bon ünnen bet boben.
150
@(l^dn ii^ l^e grab nic^, bad^ fe bi ficf, atoer ^e mag
tooQ fim fb geiftrifcr fin; l^arr fc bod^* oft genoog lefcn,
bat £übe t)on t)td ©eift un SSerftanb üftman unanfe^nlid^
öon gigur un $ßofcntur wörcn. ©in Ätcbung, fo tia^
müfcr fc toibcr, !önn of tooll cn beten finer un nobler fin ;
atDer mot f^öQ be arme äRann, be ja betlang nod^ be
^.jarte, fürforglid^e tociblid^c |>anb" gänjlid^ cntbel^ren möfe !
S)at be 2lffeffor Qmpp^ brünl, föm Sine freelid^ toot
öcrbuöt öör — fo'ne |>errcn möt boä) öon Sled^t^toegcn
SBin ober tom äRinbften Secr brinfen. Un benn be ©l^ra!,
be toör ol gar nid^ fo, nii man bat tooQ an en flubeerten
$ernt gekoo^nt n)ör. 93i aUebem löm Sine atoer bod^ to
ben @IuJ5, bat fe et man mal berföfen toott, ob be Slffeffor
fidf nid^ beböwen leet. SRü| et nic^, fo fd^ab't of nid^!
„(S^ ift l^eute i^roc^töoHeg SBetter!'' begünn fe bat
&t\pxäl
„3a »Ott, fjräufein, ja toott!"
„2ld^! — unb id^ liebe bie SRaiur fo fel^r — bie
toogenben Äornfelbcr, bie grünenben SBiefen, ben SBalb ! —
lieben @ie auc^ ben SBalb?"
„Sa tt)ott, gröuleinl 91^ id^ nod^ in DsnabrüdE loag,
ba finb toir blauen Smontagg immer ^inaud ind ^olj ge«
Joaljt, nal^men un^ büc^tig ©inen in'n Subbel mit — unb
toenn toir bann Sitte fungen „SBer l^at bic^, bu fc^öner
SBalb'' — ia§ Ratten @ie mal fe^'n fotten, gröulein, baö
mad^te fid6 toirftid^ ganj famoft!"
Sine bad^ bi fitf fültoft : »e 8lffeffor i« bod^'n beten
eegent^ümUd^ in finen Utbrüdfen, attjer iat is originett, un
en originetten äRinfd^en i§'n ganj annern äJiinfd^en, a§ be
getoöl^nfid^e ©ort, be na be ©d^ablon maft fünb — ttt)ölf
up bat S)ufe.
„Sieben @ie aud^ bie 5ßoefie?'' fo fett fe bat SScrs
l^ör fort.
151
riSo — Ci — ttJott, graulein — f)t — f)t — ^t\ —
fo'n Bi^d^en pouffiren, ba^ maä)t @pa^ — fd^enfen @ie niid^
nod^ maVn Keinen S)u^5pelten in.*
„Sld^, @ic fd^erjen!" fö Xinc un geem fidt grootc SRö^,
tob to njer'n, bröd^ et atott nid^ farbig, bcnn bot Siobtoer'n
l^arr fc all lang öerlel^rt.
äRibbetoil fönt of ?ßo^a Sloobt in be ©tutt). ^ $c mal
en bec^jen S)iener öör ben ättann, bc in bat ®op^a feet.
@m u^) ben goot folg S)lerl, bc ^oftifljion, bc fin rumtüclig
©efid^t ganj ntarinjürbig öertrödf, jüft ag toenn ^e Sitütoel^^
bag l^arr.
„3Si fönnt nu toiber fö^ren, §err don ©tttng," fä ^t,
„\>e 5ßeer l^etüt bot 93rob up/^
,/t iS goob, ©Wäger!" — §err ^oftnteifter, f^enfen
@*ung noc^ erffn paax ficinc S)u^)t)elte in, un bann geben
@'un§ mal jtoei gec^arren — don bie 33eften!"
^apa Sloobt bröd^ cl^rfurd^tSöott bat SSerlangte. S)ann
Bctal^I bc §err, ftecl fin ©igarr an un gree^ na SJlüfe
un ©^irnt.
„aSitte, §err Slffcffor, befud^en Sic ung red^t balb mal
toieber!" fä ^apa Äloobt bi'n $ennutga^n. „Slffcffor?!"
xüp be $err in'n brunen SlodE tjcrwunnert, — „tooll'n ©ie
mid^ öieflei^t für'n SSauern l^alten, |>err 5ßoftmeifter ? ©o'n
bummen S33i| verbitte id^ mid^!"
^apa Äloobt toürr ganj beftött, f)t wüfe nid^, ttjot l^c
fcggen f^öff. ,,®ntfc^utbigen ©ie, mein §err! ©ic —
©ie — l^eißen bod^ öon ©tling? ^ä) backte — id^
glaubte, ©ie mären ttjo^l ber neue §err Slffeffor auS
3leuftabt!"
„8ld^ h)o!" anter be Sütte giftig — „mein Sftam ig
öon (Silin g, bin aber bIo§ ©c^neibergefetf bei äJJeifter
5ßeterg auf ber ffialwerftrat — bin bIo§ fo ^er ©elcgen^eit
mit bie ®jtrat)oft gefal^ren."
152
$ier enbe bot ®efj)räf. S)icrl Sl^tftcn, bc ünncrbc^
u|) bcn öod ^tnnup fratomclt njör, ntal mit fin ol^I |)oorn
en Sarm, bot man fin ccgcn SSBorb'nid^ l^örcn fönn.
S)c „ntt Slffcffor" ftecg ffinf mit fincn Stcgcnfd^irm
in be 5ßoftfutf^, un ^apa ^loobt, be 5ßoft^after öon ©ofelo^,
flog be ^n^bör to, bot bot gonje o^Ie ^ojt^ud t)on ünnen
Bet Boben brö^n.
153
S^e Beibett <^ar)er.
Slg Slnno ©ügunjögtig tmifd^cn ^ßrcujsctt un ^im*
noöer be Krieg utbröf, möffen öon'n ^at^, bor ut be ®egcitb,
IDO be ^)reuf(i^=l^annot)crfcl^c ©renj l^cnbdrd^gci^t, of tmec
jungen« mit, bc öon Qugenb up goobc grünbc tojamcn
tücfen toören. ftrifd^on ©töfnogcf, be ut cn l^annoöerfd^
S)örp toör, ntöfe bi be Säger« na ^annoöer ; Sluguft Slict«'
l^age — fo ^et bc Sinncrc — tüör ^)rcu6tfc^fr Uenncrt^an,
un löm na Scrlin bi bc Sanbmel^r.
SlS Ärifc^an cn forte 2:ib in ^annoöer bi't SSataitton
toefen to'6x, güng be S)an5 log.
©0 SKitte 3uni !rceg bat SSataitton SKarfc^orbrc un toürr
up bc 93al^n bet @töttingcn tran§f)ortiert, t)on ba güng et to
goot tt)iber önjcr't ©c^Sfelb, un fo be Krüj un bc Duer
xia^t X^üringfd^c 'rin. S)cn 27. 3uni tccg bc ^annoöcrfc^c
8lrmec bi Sangcnfaija, bcelloifc in bc ©tabt fültoft un
bectoifc ad^ter be Unftrut bi STJcr^Iebcn un X^am^ixüd in
bc ©ilood^t. ©0 gegen ffitod teilen, aö Secner toat 8öfciJ
a^n, güng bat up cenmat Irinnen up be @i^auffee, be t)on
Sangcnfaija na ©otl^a fö^rt: ,,8umS! öumiJ!" un bat
toören be $ßreuJ8cn, be gegen Sangcnfaija anrüdEen. ®c
©arbebrigabc, be in Sangcnfaija Duartier bctrocfen ^arr,
tröcf ficf wp Scfcl^I bet l^inner be Unftrut torügg. ®ar
l^inncr be Unftrut up'n treibe ftünn o! bat SataiQon, n)oto
^ifd^an ©töfnagel gcl^ör.
f/^cute giebtg toa^l" fä be ©orjjoral, be an Srifc^an
ftn ©ib ftünn.
.^aSIauc Sonnen!" fä Srifd^an.
154
©0 gegen äRibbag löm benn nu an bat Sataißon bc
Sefcl^t tom SSörrücfen, un mit S^rnntmelflag güng et bcn
Sarg l^cnbalil, in bc Sajtfd^cn l^ennin; öörupinbe ©d^ü^cns
linic ntarfd^lr förifd^an ©töfnagel.
„^ii) ^aV ©inen toeg!" fä be S'orporal nnfad tofamen-
„«biü«, aSrober!" xöp Krifc^on.
„S5«mg! aSumg!" gling bat mit be fanonen un
„tnadl fnacf! fnadt!" fnätcrn be Oetocl^rc battoifc^en.
S)at SotaiHon marfc^ir n)iber bör^ be SBifd^en bei
an bc Unftrut. ^izx güngt bct änncr be Slrnig int SBater ;
®en)e^r un 5{5atronentafd^ öroern Sopp. S)arbi füllen bc
Sub toi bc Slccgen.
Srifd^an f^axx fidt, öon (Stäben to ®raben frc^jcnb un
pdf toie cn ^att l^inner jebe SBuIt bufcnb, mibbetoil artig
an be feenblic^c Sinie 'ranfd^aten. Wp cenmat feeg ^t bid^t
t)ör fidf l^inner be SBöfd^ung t)on en beeren ®raben cn fecnb*»
lid^en ©olbat. IRafd^ reet 6e fin ©etoel^r an ben Äo|)^) un
tooll fd^eetcn, amer el^r l^e barto fönt, xi^p be gecnb ut bcn
©ufd^: ,,®unbertocbber, Srifd^an! ^ennft bu micf nid^c?
3d bin ja Sluguft Sliet^agc. ©d^eite ntidE bod^ nid^ bobe;
gitotoc midf leitoerft ©neu ut beiner Rantine, unfc oßen
glafd^en fünb fo Heine!''
,,S)ätoeI, $5unge, bift bu bat?" xbp ^fd^an- „$icr
ig bc Kantine, ©d^ten Slorbl^üfer ! Stimm bidt man büd^tig
einen!" 3)armit fmeet t|e be Kantine ötocr ben ®raben.
Sluguft aiietl^oge leet fid büt nid^ ttocemal feggen, l^c
nö^m fidf n gcl^örigen $ieb, un aS l^e genoog ^orr, fmeet f)t
Ärifd^an be Äantin toebbcr to.
„®o, Sluguft," xöp Srifc^an, „nu mafe atoer bat bu
tocgge fömft, fonft mutt idE bidE bod^ noc^ för Sönig un
aSoterlanb bobe fc^eiten!"
155
9n wenn bat oE man *n pi^ is.
®at tDör fo ccne^ ?l6cnb§ um SBi^nad^tcn 'rüm, buten
fror et ©tccn un Seen, a^ in bcn ©aft^of tor 5ßoft, leimten
in Die W\teßtvitv, fid en frö^Iid^c ©efeöfd^aft öpn ©tomm*
göften tofamen funnett l^orr,
S)e ^crrcn3 toörcn ötoer bc äRoatcn luftig, bcnn et
toürrn allerlei fomifci^c SöntjeS un ©efd^id^ten öertcBt;
öör Sitten xoöx et be S)octor, bc l^übc örbentlid^ wp finen
Quft wör un eenen @pa§ na'n annern up't Sajjet bröd^.
„©ettcn fc fidf, ^ttx görfter!" x'6p ]§c ben ol^Ien
görfter Stobedfer, be jüft in bc ©tu» tree, intoniöb, „fetten
fc ficf an mine @ib — nu tt)itt id mal cn rid^tigc 3agb*
gefd^id^t, bc fc jebenfaffS intereffiren toarb, öerteßen.''
0^1 görfter 8lobecfcr ttjör'n c^rlid^en, friljbraöen ffieerl,
atpcr bat $ulh)er ^arr 6e jüft nid^ erfunnen, obglil l^e goob
bamit ümtogal^n müfe; !^c mör fel^r lid^tgttbig un argipg,
nn mö§ et fidf ba^er gefotten taten, bat finc grünbe, womit
f)t faft jeben Slbenb in'n ^ßoftl^uS tofamen to bre^jcn pktQ,
cm oft ©enen upimmn,
S)e S)octor l^arr et benn nu pbc Slbenb ol toebber
up bcn görfter afffel^n, f)t :plinfög bc ©efettfd^aft to un
füng an to öcrtetten. ^e öerteB mit bat eernftl^aftefte ®^*
fid^t öon bc aSelt en ®efd^id^t, be ben berühmten Säger
8aron öon äßünd^^aufen toirßid^ pa'i^ixi fin fd^ött. SKünd^*
l^aujcn toör nämlid^ ccneS 2)agS u^ be ^ö^nerjagb mefen,
l^arr atoer nicfg tom ©d^ufe Jrigen fönnt^ un bcfünn fidt
bal^cr att n^ebber up bcn SBeg to $ud, ag cm ^tö^Iid^ en
utergen^ö^nlid^ groten @ber intomöb !öm. SRünd^l^aufen
156
gtttjt natürlich glil finc bciben ©d&üffc äff, atocr ba fin tJItnt
6Iog för ^ö^ncr laben toör, fo bcttoedt ^c barmit toibcr nid^,
ag ben ®bcr rcd^t bull to malen. 3n fin SBut^ rennt bat
2)eert ufen lernen SRünd^l^aufen an. äßänd^l^aufen l^ett
attier nod^ fo öeel ©eifteggegentoart, ftdf l^inner en beenbidfen
(Scfl^eftcr to retten. S)c @ber atoer, be ben $efter in fin
SSutl^ nxä) \ixf)i, ffringt an un flei^t mit fin $>auerd börd^
btn aSoom, bat be @nng tooD^n XoQ (ang up be annere
®ib' rutlieft. lött), feggt SWünd^l^aufen, nu toittt toi bi tooH
frtgen ! JRafci^ nimmt l^e'n ©teen tor §anb, nn el^er be ®ber
n)ebber torüggtrecfen fann, nietet äRünd^^aufen em be $auerg
um, fo bat bat 2)eert tJoQftönbig gefangen Ü un t)on em in
be bequemfte SSif afffungen njer'n fann.
„tRe," fä be ol^I JRobecfer ganj d^rlid^, aS be 5)octor
u^jl^ört l^arr to verteilen, „bat globe \d nid^, $)err S)octor!
Un njenn §err öon SWünd^^aufen micf bat felbft »erteilet,
f globe id bat bod^ nic^ ; fo'n $auerg (atet fid nid^ nieten,
be fjjringet äff n)i ®IaS ! 2)at mutt idt bod^ »eiten. (Seggen
fei man $erm öon SRünd^l^aufen, totnn fei em toebber
bre^et, l^ei ^arre gelogen, toenn bei fä, bat l^ei ben @6cr
be Iraners ümgenietet l^arre. $>ei magge ben @ber n)oII
ut) annere SSife fefte mafet f^txotoen, bat n)eit id nid^, amer
idt njeit, bat fidt fo'ne ^auers nid^ nieten latet!"
2)e ©efeUfd^aft n?oII fidt boblad^en, ag fe feeg, bat be
ol^I Sloberfer be ®efd^id&t öon en fo eernftli^e @ib ujjfaot
S)e S)octor tt)ör be Srfte, be öon be 8lntt)efenben fincS
ßad^enS §crr toüxv:
„Slmer |)err JRobedfer, ^err Slobedter, be ganje ®e*
f d^id^t ig \a man en SSi^, ben idt mal irgenbn?o lef en ^tto I "
„Un toenn bat ol man'n SBife iV' rbp görftcr
Stobedter un flog barbi u^ ben Stfd^, bat et brö^n, „ f o g I o b e
idtbatbo^nid^ — §auerg tatet ftdt nid^ nieten!^
157
^xtäutetnuim.
%mT(>tln = gappern, ftrampern; antern = antworten. — SSan»
nig == ftarf, l^eftig; beeren = ftd^ »erftellen; benaut = beengt, be*
brücft; bentern = flattern, uml^ertoben; Slacf = JDinte, ©d^roärje;
»langenbör = ©eitentl^ür; »örb = SBörbe, »ejirf; SBotterfarn
== Butterfaß. — XÖnS = 3itttwic'^/ ©tube; braa = eilig; broaS =
quer; broeilen = fd^roanfen. -— gnfelt = einjeln. — ga!en = oft,
l^öufig; glaag = glöc^e, ©trecfe; glafd^enappel == ÄürbiS; glett
= §augflur; glunf == glügel; fom§ =- fofort; for^, forf(§ =
Mftig. — ®au = rafd^, eilig; grall - luftig, lebhaft; (Söffelfenä
= Oänfeülfen. — ^axot = ©abid^t; ^olfd^en = ipolafd^ul^. —
cjrj^j = @ile; Smmentl^un = SBienenjaun; 3mefen = 2lmeifen; inä
= einmal; jid^enä = irgenbS; jöft = jucft. — Saben = Äofen,
©tall; Äafpel = Äird^fpiel; ut be Äel^r = auS ber Slid^tung; liefen
= gucfen; ^n&p — Äniffe; Änicf = §ec!e aus ge!ni(ften unb burc^s
einanber geflod^tenen 93ir!en; htütten = ftritfen; fören = lallen,
fd^roa^en; föttenä = fürjlid^. — fiapper = SBettler, l^eruntergefom::
mcner SWenf d^ ; leg = Hein, böfe, fd^led^t ; bat Sege = bie ilrämpfe, @pi-
leppe ; be Sege = ber Xeuf el ; Seeglanb — S3rad^lanb ; Sien = Seine ;
lif = gtcid^; Sud^t = Suft; 2ünm = ©perlinge. — Süac^anbel =
SBad^l^olberftraud^ ; mall = albern, »errüdft; man! = jroifd^en;
awiffenbör = gro^e ^^ür für bie einfahrt inS §au§ ; SRoffen =
aWulbe; SKöm == 3Wutter, ©rojmutter; 3Rorad^ = ©efd^rei, Oejam«
mer; 3ÄüJ = SWooä. — Waro = S^iabe; 9^eeboer3 = 9^eubouer;
nöger — nä^^r; nüm^ — niemanb. — ^ee! =» SRad^troäd^terf^leß ;
$lüttmü| = 3ipfelmüje; ^ott — Äopf, Oipfel; prampen =
ftopfen; puttegal — f el^r gleid^gültig. — Slöroen = Stuben ; rtimer •=
weiter, geräumiger. — 6alen — ©d^roelle; fd^aft — follft; fd^raffe-
lig — »adfelig; ©narr — ©d^linge; ©pier — Äleinigfeif; ftappen —
ftopfen, auSfc^reiten; ©titfelbufc^ •=* SBrombeerftraud^; ©treng ■-•
158
©trang, ©trief; ftrürocn — ftröuben; ©n)öp — ^eitfd^e. — - Xaf^
natft — jä^nacfig, eigenwillig ; Helgen — 3weige ; teilen — gä^len ;
tofen (©önnbag) — jufünftigen (©onntag); töroen — warten. —
Sanbaag — ^eute; Dertöl^rt "=" »erriffen, burc^einanbergejerrt; 9!5ör-
ial^r — Srül^jal^r; Dörtenen ^af)v — »origeä ^a^v, Sörlaat •=-
aSorfpuI, jroeitcä ©efic^t; »ullenä — »ollenbä. — SSebberga^n =■
aus bem ©rabe jurüdffe^ren, ©pufen; roicfen -= propl^e^eien,
bebrol^en ; wilbefi — roä^renb ; »reiten — roebeln. — 3^^?^ ""
^ifd^enb bie i^uft burd^fd^neiben.
3n unferem gSerlage fmb crfd^icnen:
^thifS^tt
t)on
Sremcn, 1879.
^rcig gel^eftct 3K. 3.—, elegant gebunbcn 2Ä. 4.60.
95on ben ^aJ^lreic^en aner!cnncnben 93eurtl^ei(ungctt mögen foU
genbe im 9(u§juge ^ier $[a$ finben:
^erni. Mmerg fd^reibt in bcr „aBeferjeituttg'' : „©oITen wir
gleich bic SJorjügc unb ^aupteigenfd^aften ber Oebid^te bejcic^nen,
fo Hegen biefe rot 2lttcm im 3lnfpruci^lofen, ©infad^en, Älaren, Siebs
(id^en unb ^cr^lid^en, nid^t ju »ergeffcn im frcunblid^en Sßo^IIaut
unb in ber t)oIIcnbeten gormenfc^önl^eit, bapon 2ltteä n)o^lt§uenb
umfangen unb »erebelt wirb. . . . ipinauS auf unfere norbbeutfd^e
§eibe muffen wir unä »or 2lttem begeben, um ben redeten ©d^ttiffel
SU biefet ^ßoefie ju finben. 3a man bürftc faft fagen, tole unfere
^ibe in ä^rad^t unb (Bi^ui^ neuerbingS il^re SRaler, fo l^abe fle
in gfreubentl^al il^ren e^ten ^td^ter gefunben 3Ber ftd^ ein«
mal ein ©tünblein ouä bem materietten treiben ber ©egenroart
in eine ftiHe mtli uU gfrieben, (Sd^dn^ett unb äBul^aaut flüd^ten
tota, bem emt^fe^len toir baS toirtlid^ Ueben^toürbige l»it«lein.''
$rof. 2)r. flarl 3ettel in ber „«ttg. LHt. eorref^jonbena" : „2)er
oben bejeid^nete SBanb Iprifd^er unb l^rifd^-epifd^er ÖJebid^te entl^ält
ifine reid^e güffc toial^rer ^oefle unb jeugt t)on einer fcltenen gor«
mengeroanbtl^eit unb Sfteinl^eit ber ©prad^e, beS SBerömafieS unb 9lci*
' meS. greubentl^alS ©ebid^tc fd^fagen einen eigenen %on an, unb
felbft bem uralten X^ema ber Siebe unb beS Siebeäfc^merjeS weifi
er mit neuen SQßeifen geredet ju werben, greubent^al ift eine poe«
tifd^e Äraft, bie aud^ in ber mobemen SBelt, tro^ aller 3wöeftänb*
niffe an bie Seit, gleid^roo^t baä SBIeibenbe unb ©roige j^erauäju*
finben unb feftgu^arten wei^."
?prof. % Sk Äof^öger im „^eimgarleti": „SDicfeöebid^te finb
^erjenSÜnber, f!n8 innig unb warm." •
2)t. Ä0b. @dj»d*el in bcr „2). Äomanjeikttg" : „®g ift
eigenfteS 2)enfen unb' gü^rcn, waä in bicfcn ©ebic^ten geboten'
wirb. viDer JDid^tcr fingt nid^t, xoit 3lttc empfinben, fonbem wie
et baS affgemein aWenfd^Iic^ inbioibucff empfinbet 2Bir em»
Pfeilen bie ©cbid^te Befonberä ben grauen; fie werben in greuben*
t^al einen cbenfo begabten wie gebitbeten 2)ic§ter fenncn lernen."
\ 2)r. Äob. 2tt4 im „^anttoö. ©ourier" : „2lffe3 in Slffem ge-
l^ören biefc ^ebid^te jum heften ber gegenwärtigen ä^it-"
' « „©djleflf dje treffe": „Sfegelred^te, warm empfunbene SSerfe, ret«
jenbe Siebeslieber unb Saffaben, »ielfad^ original in ©rfinbung
unb SluSgeftaltung, jugleid^ aber an bie beftcn beutfc^en 3Weifter
erinnernb, baä ift unfer Urt^eil über bie t)orliegenben2);d^tungen;
fie ergeben fid^ über baS ^urd^fd^nittSmafi unb oerbienen 9e«
ad^tung."
„^amütttger ÄoiiSridStett" : „Sm Iprifd^en ^C^eite pnbet ftdj
mand^ freunblid^ unb ^erglid^ anmut^enbeS Siebd^en mit leidet
fliefeenben 3Serfen unb o^m ungefunbe Ueberfc^mänglid^feit beS
Silberfd^mud^g. 2)a§ S^rifd^-^pifd^e überwiegt an Sebeutung baS
Vorausgegangene; eS finbet fic§ barin eine in Äürje unb 5ßräci-
fion fid^ äu^embe ©eftaltungSfraft, weld^e ben einzelnen Saffaben
unb 93ilbern eine plaftifd^e Äeml^aftigfeit »erlei^t tc."
3n gleid^ anerfennenber Söeife fpred^en fid^ Äeil'S „@uro*pa',
bie „Slffgem. 3Robenaeitung'',bie„@ri!a", bie „mtdUnb, 3eitung",bag
„^amb.fjrembenblatt" unb jal^lreid^eanbereSoumaleunb S^^itfc^riften
aus. ©einer vorjüglid^en ^uSftattung wegen !ann baS äBerf aud^
befonberS als geftgefd^en! empfol^len werben.
Bremen..
. 3. £iiijtmann'0 iBndi^anMuiis.
Sud^btttilerei i}on Staxl $to d^dta in STefd^en.
YC153752
r "■ 7 ■, '[■' r
THE UNIVERSITY OF CALIFORNU LIBRARY