^
I
A
■k?,^'
Mjm
.■%■..
^
»^
pinmen-^citnn^.
S (trans g«0( ben
ton
©tor^en bief id) ^arjnenfdmme,
JTrmen biet' ic^ COiiinjen oit,
<S tad) el beer ben 9fccenfciUeii,
2)en Solbatcn fiowcnjafjn,
KingelbUtmen ben gcbmarofjcnt,
Snip en jeben bummcn 2Bid)t,
Smmortellen meincn grcitnbcn,
eiebct)eii ein SJergipmeinnidjt.
LIERARY
k:--v \-rr ^
64flen{.
18 3 8.
SSeJOcufcc tit 3;biirturtcn,
« c e I a fl » o 11 ®. 5. © s p g 111 a n n.
PrinUd In Qsrin^iAy
i
.rll
^nt;aU6 = 8Sci-5etcr;ntg Bom ^a'^xt 1838.
I. '})f((iits«ttl'ffrf?rcil!mio ntiS
(?Hltnr.
Amarjllis Anieliae. 335.
Andromeda polifolia srandiflora. 11,
Anemone seinperflorens. 51.
Aponogelon distaclij'uni. 78.
Ariiiii cainpamilatuiii. 29.
Aspidistra Iiirida. 29.
Barbaceiiia nilirovireus. 164.
exscapa. H>J.
tricolor. IC5.
Besouia dispelala. 91.
Berberis aqiiifolinni. 43.
Blandfordia noliilis. 2S4.
Bossiaea fScolopendrlum. 155.
Brunrel>ia uniflora. 225.
Calceolaria Alliamsonii. 196.
pemliila. lyG.
purpurea. 179.
Camellia Ailonia. 225. 234.
Alllicaeflora. 225.
Anemone luiilaliilis. 241,
arseiilea. i 225.
Berlesiana rulira, 334.
carnea. 241.
dianlliinora. 242. ,
Eiiipereur d'AutricIie. 235.
excelsa. 225.
gallica allia frcnch white. 233.
Hotigmanniana. 2it.
japonica Prcssii. 115.
iirperialis. 241.
iiicoinparabilis. 241.
lacleola. 23.'!.
Leeaiia superba. 242.
Oliveana. 234.
Oxoiiiciisis. 23.5.
piilcherrima s. Holleni, 234,
splendidissima. 233.
Witrratali flauiniiila. 242,
Caralluma crenulata. 243,
(^allle.va gultala. 27.
Clianlhtis pnni('cii3. 5. 124.
C^j'pripediniu alluim. 34**.
macrantlion. 378.
veiiusliiui. .378.
DIanella stnimosa. 2H3. ,
Podecatheon mcadia fl. albo. 267.
Pracoiitium pnl\ iih'lliim. 7".
Epidcndriim coc lilcalum, 34b.
sincusc. 31^<.
Erica calostoma. 217.
Celsiaua. £76.
Liiiacana var. superba. 276.
palersoni, 6'^,.
tcniiillora. 27.
trosflula. tl.5.
vestila var. blanda. 27.
Escallonia (iurilmnda. 243.
Euphorbia splcndens. 11.
I'crraria iiiidulata. 149.
Fuclieia fnltiens. IS't.
f;,lol:o.sa maxiwa. 187.
niiilubilis. I)^H.
Gcisoireriu 1. UtiuToia. •'•".
Oenista hispanica. 91.
Gesneria liulbosa. 67,
GcorKincii, neue, ensHsche. 391.
Gelbjllis spiralis. 165.
Gladiiilus iiataleiisis. 217.
Godelia rubicunda. 142.
Grevillea linupliylla. .'!07.
planilolia. 91.
si:lpl^urea. 67.
Griiriiiia b\ aciiitiuua. 190.
liabranjhus pallidus. 217.
pumiUis. 242.
Ilakea repanda. 1.56.
Uedvcliiuni Ilavescens. 409.
urni)h\ Hum. 324.
Heliconia I'ibai. 3it<.
Psidacoruin. 379.
Hj-poxis stellala. 149.
Iberig TcMoreaua. 43.
r^erheiiauliia lormosa. 99.
I.eplosiiihon androsaceus. 142.
I.iiium jape Hi cum. 251.
monadelpbniii. 251.
•\Ialva umbellala. 204.
Maiiiisia sanatoria. 123,
Morina lniii,ifolia. 21.
inuEi', ©nine ucn SPtcmbcrg, 276.
Xcotlia picta. 2-(.
Neriuin Oleander purpureuin varicgatum
n. pi. sofi.
9icuc ©ommcrpfianjen, wcl(^c im botantj
fd)cn ©artcn ju ©tfutt gfi^a'" >i'"'^'
tCii: z'J/.
Aobyradiaea mollis.
Anisinckia,
(Uiiiloiiia pulcliClla.
Cosmantlius fimbriatus,
Kedia scorbioides.
Codetia Cavanilesii.
lepida.
ruliicuuda.
venusa.
Vesicaria sfandidora.
Olea fragrans. 324.
Oncidiiua divaricatuni. 3IG.
flexuosuiii. 3(5.
Opbrys fentluediuirera. ^15.
Oxalis I!o«ic;uia. 323.
L'ancratiuin Aoiancacs.^ 227.
niaritiiiiuui. 227.
specie sum. 228.
Pelargonium amoenum. 19.
Auyuslae. 60.
auriculaefiorum. 3iO.
Italdiiiianuni. 171.
Carolinacain. 171.
cepbalaulliurn nigrum, 131.
Ciconia Ncliulziaua. 293.
coilopliyllon. 293,
compson. is<l.
coroiiopifolium. 313.
Deulciae. 3.
Piilirotitii. 19.
ICii.i'.iiiaiUiin. 207,
Vamiiao. i07.
rrieiae. 3.
J'urstenbergiannm. 236.
Kursliaiuim. 292.
^vrosum. 35.
Juno. 3.
Kolowralliiae. 172.
lacunosum. 107.
I.eonlinae. 236.
Ijesnio« skiae. 60.
iHakoyaiiuni. 19.
roelaiiiiplitlialmon. 372.
Slutliianuni. 259.
Orczyanum velutlnum, 107,
periKraplinn. 2i9.
paraniae>(Hi. 341.
perispiiacricuni 7 4
polvsrammon. 372.
l'ro"t.'.kii. 35.
vuliefaclnm. 340.
Scribenskii. 60.
Sterniauum. 35.
Stintii, 2.JS.
Styrax, 13i.
(>;\vcctianum, 292.
Teclae, 74.
tricolor, 3i:l.
Ulricas, 130.
variaus an.striacum, 131.
Weldeniae, 74.
AViirlhianum, 2.59.
PIilox aristala, 91.
Phvcella glauca, 155.
Poinciana iiulrherrima, 69.
Gilliesii, 70.
Potentilla calal)ra. 217.
Potlios peiilapbylla, 109.
Portulaca Gilliesii, 70.
Ilil)Os fuchsiaedorum, 21. •
Uosa Jersey, 321.
sRtifc von 3iricl)0, 235.
Uuellia Sabiniaiia, II.
Hiisselia juncra, .363.
Saiiitlaria Uuicilolia, 109.
Salvia I'ulfjens, 405,
splendens, 392.
Sarraccnia llava, 53.
purpurea, 54,
.Schivcrcckia podoliia, 43.
Scilla sibirica, 163.
Spliacrnlobiuni viniineuni, 173.
SIrclilzia I'cKinac, 57,
Ecvfrcfni, S>i-scicl;iiun3 eincc JCnja^l au«<
gcjciclnu't fdioiicr, 290.
Triliiuin eryliirocarpoii, 250.
sessile, 251.
Tropaeolum spcciosnm, .107.
Uet'cc iinUy ^flarjcn, njcldic fid) bet bet
J-viiiitfurt a. 5Pt. au;:ciciinitcn unb »cn
JVtiinein tnun-nbat nniiti'n, 332.
.\/,alea indica.
Can.c-iiia ('liamlleri elcgani.
delicatissinia,
(iraii.l Krcderik,
Lce-i::! sr.pcrl:a.
Dalilia Piiiliesse of Kent,
riiiilias.
Eparris i,iii>rc»«.i.
Valeriana coiiiiuuiiicic. H'J.
VcUosia ari|)cnila, 1M>.
)iliuloi'ar|ia, 189.
Viciisciisia n'"'"^"!'''') nS.
Viola allaira, 2l>(>.
};ianilillora, 207,
Visinca j;laliia, ITn.
Watsoiiia inurfiiiiaia, 110.
a;vsoi>clalOii niaxiUaris, 275,
II. Piiltiu- = ^(iiflnbcu.
ICun'fcI, Sultuc 3.J0. .'Ut. 3J7. 355. 3G4.
372.
Xuvitcl, emmc« iibcr tie (5iittiir 117.
SBcitrag jur C^iiltur bei ciieiintcn fliofit;
bliibcnbin ®iicfi"uitci-dKii6 — Viola Iri-
Lulor iiia\ima. 249, 257, 285.
aSciiurfungcn iibct Cliosaiitlicmum iiidi-
ciiiii 2Ut.
SStmcituiKV" utHiriiaiilliiis imiiiicns 2fiO.
SBcmcitiiiujcn uLur liis ronmisK.sima 2fiO.
Gacu'cn, (^intlnilung uiib (SuUiir bei-fcllHii
1, », 17, 2.1, .13, 41.
Caiaiiajiclie bicolor, (SuUur unb SScrmcf);
niiii) 75.
Cllaiiihiis iiimiccu.'!. (Juttur 124.
C*-otus vei-iius, gvuljiinde^Safraii, (Sultur
be (Id lull 1'.).
(Sultuc bu- ^piunjcn im fcudjtcn Sobcn
190.
Datura siiavcolciis, Piitnir 118.
(Scifcn, aJcimclnunoi uub (Siiltuv C2.
E|)i|ilij lliim Initicaliis 24.'{.
Erylliiiiia ('ri>la ^alU imb Uiurifolia,
Cultur uiib JPemtctungcn i'-";.
Caidenia i-adicaiis unb G. florida, 23c^
iiicrtuiui iibci- bic (SuUuc 62.
©corgincn, C^ultiir 70.
©corgilun, 6iiltur unb SJaditrag 282, 289.
Scorgincn (Dalilicn), 6iiUilv, i;m fie ;ii
bcm m6g(id)|t grcHtcn unb fd'cnflcn ?BUi;
jiicncrtrcigc ju fuincn fc9, 97, 103, 113,
121, 129.
©toxitiitn, (5ultuv 1.37.
03-.anat.aum, Crrfaljvcn ia'cd, brnfctbcn
Icid)t unb fidj.r ;uc Slut()c m tringcn
12(>.
Sricn, PuUur im ®{TO4d)jf)«ufe unb im
ffticn I'anbc 180.
geotcjcn, (ir.ltur unb SBcmcituiigcn 293.
^cUuflcnicn, 'iinjudjt bcrfclbcn m:$ Qamn
unb gvjiiUaig bet glov an Cninrnpflan;
jcn bitfc6(i)i|d)Ied!t6 im iifiin 3a!;i-c 49.
<}5ilavgonicn, gultur bcrfilbcn 379.
Kofcn, Ciiltur bcifrlbcn iii'crl'aupt 3."v fil,
102 1«4, l.^iii, 173, 197, 237, 200, 301,
32<;', .V.ii, .187.
nose du loi 2«.
3ici-baumc unb ©traudjci: ju Canbfi^aftot
giiten 93.
aijrica ccrifera,
Kvssa svlvalica.
Ononis liiilitosa.
Pcriplora sracia.
Philudelpliuj coronarins.
rimis.
Plalaiius orcldcnialis,
I'oiiivliis canadensis.
Poloiiiilla friiticosa.
Sui- QuUiC 'a6 CvaiigcnbaiimJ 252.
III. JBfi'iiiififtte Wuff.iljc iiiib ??oti-
jcii iiticv 'iSliituiitit iiiiO
(^artriitocfcii.
3in bc« 3a()«« Gifllingc „bie edjncfglccf:
d)in" bl.
Jtiifiagc (i, .W, M, 20.->, 310, 388.
Jlntiinbigung fiir 9Ultuifitunbc 367.
Jinjiigi' " 88, 281).
Jin'jtigc fill- :i>lumcnfiainbe .56, 296.
ICnfcigc oon iBlum.ni'aina-cicn 16, 32.
ituniigi' von J^aailcmci- Slummsivitbcln
288.
JCnjcige son ^clargcnicn 248.
■jin;tigc >5on-pflaiucn=eti{itt6 au« ^inft'ltd)
linti 9£ad)rid)t uU'v bit (Sibbranbc bii
^loictau unb birin SSinu^ung fi'tt Giait--
ncni 62.
^rnjcigc vun (Samcreicn 8.
2Uitjoibcning fur g.foUigcn SKittf),itung
cini'o jHi'cvlaifigcn Slitttilii flcgcn bic
SiiU'cnl^'inlle 317.
2Cuf a'cld)e 'Hxt iibcnrintcrt man bit 0c=
cr.3ininl:noIlcii am bi'lUn'^ .305.
Kurittlaidit, anmu-fungcn batiibcr 63.
Scantivcttung bci- grage in Sir. 40 bcr
SBlumcnrtitung 357.
Scmcil'iuiii, bic'Ucbcninnterung ber Paco-
nia ailjorca CMonlau) bclr. 188.
Scnuvfuiigcn auf cincr SBanbcvung burd)
cim'gc OXirtiU fcid)Uficn£i, SBcijnun^ nnb
b(V ObcilaufiiJ 3:J7, 34.5, 353, 361, 369
liBcnuvtimgcii iii-cv'^tufjcumdrung birpwii^
bcln von Kcrruria tigridia 267.
gicmirfungai iibii- S^luminieamctcicn 2a'i,
SBcm.i-tiaujni iibcr ^flan:enj e.iEtnS auc
j^tntilvd) 268.
S'ciidit iiijcr bic S8tumcn=, grudjfCi unb
C9cn;ufu2lut=rtillung in grfuct vem 6. li.
9. Vu-.V. 18::8 oi!», 3.57.
Sittc an SUlfcnfrcunbc 366.
SBiuljinbc Bijj,iiuuia jasminaefolia 32.
iblutlH-cit erutii'djiT ^flanicn .38, 86, 127,
i:U, 143, l.r.?, 1.-8, 166, 174, !82, I'J(I,
11)8, 206, 214, 22'.l, C38, 245, 253, 262,
269, 2V8, 286, 291, 30.>, 318.
5'Iumei;i;aitbcl in *pavii3 320. .
sSlumcnldjau 195, 20?, 210, 218, 226.
SUun.iflija)C S(Baf)rncf)mung 14.
S31unu|^i[d)c Sisibcvfpiiidic , bic Sultur bci-
Jluvini bctrcffcnb 104.
9>icii.en& (iiartcn'.au, iiba- 110.
Cacl-.is srandifldriis, SJcifcn bcS ©omcnS
I'ctr. 13.
SamcUiin, bag 3i"bfaUcn bcr Jvnospcn bctr.
1.^6, 185, 193.
ean;cllicnr(£ibc, iibcr 65, 73, 81.
Clir\ saiidicuuini iiidicuio , 2>.mctfungcn
baviibcc 3, 12.
Clirvuaulhcniutn indirnm , SScmcrfuiigcn
iibcr cin gamcnbcet 27.
Euiicfum 3?6.
Saljlic, bit' jKjigc SUobrbiunic 12«.
S>a6 SilumcnM: in ®.n;a:^o 375.
Sir Jardin des PJautes jU ^aiiij 376.
©ic 3?ofcn 136.
STm'c ai)iirbtumc 88.
i.iliinoiactns eiiKatus unb Eryesii, i/ii:
iattcrifti|d}c Ui,ta-fd)iibiiiig 8.5.
6in SlicE auf bm jttigin 3urtanb bcr
WJitcn unb iiba- bie 5ictlnvenbigtcii, bcr
Ginfui'rung »cn .fciibungeanfialttn fur
jungc ©cvtncr 147, 13:1, 161, 169.. 177.
Gt'nc Siiifi!i=-'f'ci-tcnfic 2>t».
(iii.igc aseite jui saaniung in SSclrcjf M
(£,ati:]uii.ai6 414.
Grfatrung tcl SJcrmdjrung tct Sopfrefoi
bind) etcctlingc 2(>9.
Crfat).un9, bae IBliiljcn bet LyclinU ful-
(;ciis lull. 181.
(Srfabvungbcn bunf>lfarb!g(n fact bctr. 44.
iSifurtcr ('•ia'tnibau^Sicriia 156.
Brgcbcnftc 'iln:.cige 192.
(fiiricbciung, fccuiiblid)C, in 9l(Ifcnfa»
dun 172.
Kerraria li);ridia, Xuflciralirui'o baf. 4.
Krilillaria iniiierialis var. niaxima, 9to«
tij bariibcc 14.
Sur GamcUicnfvcunbc 406.
.^iir 9UIttnfrcunbc 130, 374, 377, 384.
(^jjitncvgcfud) 16.
(Sjart.nlaugcfiUfdiafttn unb ^flanjtnauS*
Itcllung.n in (Sngtanb H2.
Wibidjt an ipurn U — n 313.
Wibiditc cincS WartncrS 2.5, :«, 65, lo.l.
137, 185, 207, 281, 297, 329, 369, 401.
Scgcnmnnung iibce ba6 58cbecEenbtr*pflan«
Sin 1 10.
©ccrgincn, ©igcnbcmcrlungcn jur QuU
tur 44.
©corgincn, Uibcnrintcrung bcrfclbcn '228.
(*kfd)id)aid)Cii iibcr bic ©covgincn .%7.
CSctt unb JRdigion in ben SBlumcn 12fl.
«:c6e ®la6baufir 320.
JbannofcrS QSivtcn unb 3uflanb bcr ZiiX*
" Lnrci 212, 220.
•ocibicvbc, uncntgclbtid)e 8.
ipcisung bcr ©ciradiebauftr burd) cirfull*
rcnbig t)ci()cs aSafftr 37.
fDiipotljcfe 120.
Ctbiumifdiung, SBemirfung barubcr o2.
dioiojcnfamlinge, iibcc baS UmfalUn bet*
fclbcn 13. ...„,..
0Tlattcn,9Ju$un9 bcrfclbcn, womit bie t55.ut.
mr bcs 9uid}t6 bic ^flanun iibcrbc.t.n 22.
>"i3Jctbobc, ncuc, bie 3"fcctcn fctr Srcib*
"unb ®.TOad)sbiiufcr jU rcitilgcn 9-4!.
iJJlctbobc, ncuc, taltc WcH)ad;6^au^piiani;a
JU oer^ncbicn 244.
■^Tiiisc acittcrung 9.5.
OTittcl, fid)cre6, bie 2Cmcifcn fciroM u
Gilag: ui-.b Srcibljduftrn, al^ aud) im
frciin ©artcnlanbc, fd;niU ju uettiU
gen 212.
?0;ittel iribcr bic ^Cmcifcn 48.
Jiac^iidit fiir gicltir.'rcunbc 176.
9{.iri)traglid)e SScma-V.'.ng 383.
9!i!tolog 15.
S;il!cn=garbcn;Sabcirc 20.
9lclSwifa'.1-cn=S8cmcihing GO.
9Itltcn, itbir baS ^ifrcpfcn bcifctbtn lOS.
Sictiacn au6 Jtntwcrpcn. hS.
SBclocbcrc bu SBcimat 407.
JBcilin. 6. 1.5. 71. 87. 119. 1.35.
151. 159. 175. ^P^. 1S3. 207.
2.?8. 246. 254. 263. 270. 319.
351.
afSn'ilTct. 23. 88. 184. 320.
gliarlcttcnburg. 232.
Siarmfiafct. 263.
©rctbcn. J20. 152. 160. 167.
eifena*. .396.
erfuvt. 7-. 166. 183. 191. 199.
23:). yu. 414.
Srar.tfurt o. 9)1. 8. 39. 127.
14.3. SiO. 207. 215. 222.
187. 3i7, 334. 415.
©e.it. 95.
«c:b3. 240. 2?8.
i:anncocr. 95. .M)3. 319.
Jjcringcn unb 9U•rb^aufcn, vfuf«
juij anS b.n !orrl;ar.tiu;-i3M
bfi: thtiiingifcfien ©attentaus
9eft'Ufd)aft. 103.
JtoiiigSbcrg in ^ceuScn. 352.
Scnbon. 57. K7. 176.
fiiUicf). 303. .{75.
5Ka:ii,bcini. 199.
Drltitne. 320.
^atii. 3J. 168. 278.
.^eiun. 23.
SBicii. 46. 192. 380. 388. 395.
9ioth uluv bcii ^CmdfcnKium i.M-'.
ipclo.vfjci.un, iit'ci- tivtii (Scfdimact 100.
^rrcic-aufga c H'ij.
^msocrjtidjntffc oon 2f. (Sd)c£l)£!fc in 6af;
^fopfin bei- ©y.inge auf bie Gf^e 212.
Sivctiifioii 107.
Siofi"! aufS)rangcnl'a;mid^cn jutidjtcn 308.
©r.mcrdtn;S5crfauf 112.
€amcn=(SnipfiMung 7i.
©nmciuficofojc, bic gcl'oc, 13.
©aiiu'iu uiib ^pfUnjcmicifaiif 16.
©pajicrgang buvdi bic Jtuiift; unb Jgan:
bcUgavtiii iHMi Gi-furt 7, 15.
Siiufcf)- unb iUertiiufeantvtnetcn 310.
Scpfpf(an;cn in SOIooS .'JIO.
Utbcr tjf '.'fi-fntiptn obcr2liiSfnctpcn (pin-
ctinciii) bcr ^fUinjcn ."iil.
Ucbcr bao fcgenannte Bcrlaufcn bev Slet;
ii'ii im Allgcmancrt unb bcfonbct^ bcr
©I'mun «on iblcmberg 131.
Uebcr bag Unifallcr, bet ScBfojcnfam;
lingc ;iO().
Uibcr ben Sinfliig bcr Srbartcn auf bic
gavbe bcr ©lorgincn 404, 411,
Uc-ct ben JpunuiS 364.
Uil'Ci ben Scifall bei- Cultut bcr Giatfung
Erica reic fi^lijcrrcicbcr auf;ul)tlfcn 1 !.">.
Ucbcr bic bicejiibrige (Scorgincnau^flcUung
in ©ciili? in Sobracn 415.
Ucbe; bic CS.baltung Icbinbcr^ftanjen maf);
renb langbaucinbcr JRcifcn 3()i.
Ucbcr bie 5atd)tigEcit bee Sultur ber Slu.-
mcn in ^ariS 295.
Uebcr tincn Pfrbcjycttcn Oattenrt^cn 341.
Ucbct ^irbung bet fiSIum'u burc^ ©in;
fpritiungcn 136.
Ucbcr gjrbung bcl buntblattrigcnCnct 387.
Ucbt't Tortrix IJersinaiiiiiana unb For»-
kaeleana 26«.
Ucber^^vrinbcrung bcr Slumenfcirbcn 273.
Ucbcr ajerKnfcung con^flcmjcn in BcrfdjloiJ;
n.n SJaumcn 249.
Unsicivbiinlict), bic ©amen*>eTjci(i)nifi'e beS
Jprn. Jpa.-.belSgartntr iSsagncr faeir. 229.
SBcranbcruiig bir Camcllic betr. 395.
Jijcrfatiren biiS JlL'taUcn bcr JVnoepen bci
ben (ianuuicn ju »crl)utcii 9iJ.
5Ba!aufs=3ln;;cige 304, .-i.^a.
25crfaufi;=?fnjcige Bon Siirofantficmcn 65.
23cr6auf5=2fn;;tige »on ©amcicien 48.
SBcr!auf ton C^actccn 7'J.
iJcimcbiung cbcr goctpfianjung bcr 3icr:
pfliinnen 3/7, .3s5, 391, 40>, 409.
fficrmd) cincr 2(ntirort, bic SamcUicnblutiic
bctr. 204.
S3crtil3ungber.ReUcr»urmcrinbcnO!)croa^6j
baufcrn 4s.
SScrjcidtnifTe iiber Sppfgc>i?ad)fe 56.
iScrjcidjnit; von JpaarlcmcrSBlumenjwicbeln
fiir btn J>cvLi1 l.~.:JH 296.
SBJarm; unb iiobbcetc, iiber 6m.
aBcdji'clpflanjung in aairtung auf bie iSc;
gctation 316.
SIBcld)c i|t bic rcd)te SamcUic 179. _
2BclQ)cS finb bic Urfad)cn, n^arum bie Ro-
sa lianksia lutea fo fcltcn bliiljt 201.
aSimfd) 3w, 48.
;3ur 23cad)lung fur ©artcnfrcunbe 333.
IV. Stn^eiflc vpn ^iitficnt, 23cvscicl)=
tiilYcii utt& Jicccin'ipucu.
livni unb Scmp., Slofcn, bic ncucjlcn
unb fcbonflcn. 5. Stcfcrung. 33-5.
2Crnj unb Somp., S3cruid)nip bcr ncueflcn
unb Borjuglidjften Canb; unb Sopfro;
fen 2C. 23.
aSerlefc, 2Cbbe, Ucbcrfc^ung bee Mouo-
grap liio du Camellia. 1-^.
S8ou(i^4, fp. 5?r., bic SBrumcnjud^t in if)t
rem ganjcn Xlmfange ic. 72.
©cmiinbcn, v., ®. *p., SScfdirctbung unb
Gultur bcr .ftamtlticn. 20-i! 2Nt.
J^nuilcricon, iioUftanbtgee Grfdjcinen
unb (Snipftiiinng bcffclbcn. 224.
.Rittel, 1)1-. sat. i3.,3afc^;nbu(^ berglora
®cutfd)lanb6 sum bc(}ucmcn ®cbrauc^e
auf bctar,i(d)rn (Svcurfionen. 104.
?lid:cU, S., Ciiliur, fficncnnung unb Sc»
fd)rctlning bcrSRafcn. 4. unbo. .^cft. 232,
Dttv, Or. C, i^rut)lingggabc. I^crSdjliifi
fu jur SBotanif, obcr furjc unb bcuUi»
die Jfnlcitung jum Stubium bet 0eroad;S»
Innbc !c. 112.
Pftifcr, Dr. S. unb Jr. Dtto, :rbbiC»
bung unb S3efcf)tcibung bW^enbet <Iac»
teen. 408.
^pi ringer, ®arfcn»crfd;6nerungen, cbec
CSntiviirfc ju gcfcljmacfooUin ©artenge*
biiubcn unb 3urbcn u. »^^.
jRcibcr, v., S- e., 58cfd;reibung, ^uttue
unb ©ibraud) aUcr in Scutfi^lanb rcilb*
n'adifcnbcn unb im grcicn su cultiotrena
ber ^creurj! unb ^trjncipflanjin it. 272.-
St i cb t c r, 3i u g u )t, 'jlnleitung jut ®e»
iradjstunbe k, 79.
9io fen thai, adit ^(ane ju ©artenania*
ijcn ini cnglifdjcn ®efd)mact. 88.
<S di c i b IV c i I e r, ^rof cffor, I'horticulteur
htlge. 368.
SEbcup, Z.i)., Jpanbtnid^ beS gcfammten
(iiaitcnbaucfi nad) mcnatlic!)cn 23crri(%»
tungen. 24«. 328.
Uc'oa- ffiif-anblung bir Samellien Jc. 96.
Sijcrbanbliingcn bc6 SUcrtinS fur Scfbrbt*
rung bcs WartenbaucS in ben .Scnigl,
^leug. ©taatcn. 27. Sicferung. 168,
2H. Sfvg. 376.
2S c i b e n e r , Dr. 7C. 3; 2fntcitung, alte
2Crtcn grower unb ftcincr ®artcn nadj
franj6fifd)cm, cnglifd)cm unb bcutf(^em
©ifcfemacf ansuUgcn. 314.
3citfd)rift beg ©artcnbaitSJereinS fut
iii .Ronigrci^ .gianncper, 25(5.
ffitbcuttt bei 2t6am i^cn^c in Cblleba.
^u 1.
SRcbactcur: 55r^f^ricf) S^a^ltv.
SBcrtcger: W. 5". (*> r of tttan n.
Sonnrtbcitb , ben (i. ^cinudt l«)3W.
XI. 3abr<^anrt.
llcbcr ©int^eitung unb Suttur bcr Gactcen.
(S8cn ^ctrn ^i«ftoc ©tti^tt jii 3i3inbtl)au[cn.)
^u5i( bic graiicn in bcr 9}Jebe wcclifcln, fo rocdjfcfn bic
ajldnncr init itjrtit JBliimcn. Jd) ft'ime JBIumenficunbf,
»T>clcbe bie 23(uine, bic fie ju ilncr ^6nij]in ertovcn, in bic=
fern 3a^rt' jiir l)6d;flcn SioUfonuncnbcit ju trjicljcn fudjtun,
unb im folgenbcn ^a\}xe fanb man fie nidit mel)r in il)rcm
®atten — cine anbere Silnine \}Mc jcnc oerbviingt — unb
fo in alien folgenbcn 3al)rcn. Unb bicfcv SIScd)fel tvitt bei
jyielen C'rf) »'" "'d;t 'ilUen biefen X5pninirf madden) urn
fo fdineUtr ein, je leidjter bcr (Snvcvb unb bic gultur ciner
^flanjc i(l. fidngcr baucrt bic ■2(nfdncjlid)tcit an il}r unb
jljret ^Pflegc, wenn bic a3lume ober ba§"(S5ewdc^g nod) fctfcn
unb Io|"tbar ijl, aud) ba» ©cfdjlcc^t felbft cine giofiert 2)uin=
nigfnltigfcit in ibrcn ©attungcn bictet, unb bie SMartung
unb W<:9,( »iEl 2rufincvffaniFcit cvforbcvt. 2)icg iff bcrSiUl
mil ben jef^t ju ben 9KobepfIiUijcn evbobcncn (^acfecii.
'iilj bcr fiuropiicr in beui ncu civi^- :tcn Jrincvifa fcine
^abfud)t unb ©clbgier bcfriebigt l)attc, vid}tetc bcr i>^itur=
forfc^cr fcincn ®lirf a\xd) auf bic fo|lbarcn Sdidfjc bcr iRa=
tur. Gr fanb bort bic auffallcnbflcn gormcn in ben ®c=
wdc!)5bilbungcn bcr Gactccn, cr nal;m fie niit, ucrpflo.njte
fie in fcin Satcrlanb unb ^flcgtc fie in fcinen aSarmlj.iufcrn.
2Jod) man geivo^nte fid; gar balb an biefe gornien, i^urbe
fllcid}giiltig bag«jf)en unb ft'cIUc fie jurSeitc, bi? enblid? ii)re
JBlumcn fid) cnnvicfclten, unp allc.^ in Grilaunen felxtc. ^ud;
ber-piioatmann fudite fid; jeljt in bcnScfilA bcffen ju fcf>cn,
TOa5 biiSber nur in giufl. (Marten untcrbaltcn unube. 2)od)
ivaren cS taum 20 S^jecic^, bic man cine langc J)icif)e oon
Sa()rcn bcfo^, bi§ man cnblid? feit eiwa 10 Sa'^vcn au5 ben
trdtmcrn ^Soncn ^'(merifaS bie Iicblid;cn gormcn bcr ^IiicIo=
cacten unb ^Jlammillaricn crft buid; Snmen, bann burd;
jrocdrndgigc ajcr^jadung felb|t Driginai=(5remplarc nad; (Eiu
topa oerrfianjtc, unb biefc, wenn fie uen ^Dfatur nidit gcneigt
©aren, fid; ju t>cr»ielfdltigcn, burd) bic ^unfi jirang, 2lMc.
Jr ^u (jcben — unb wir fcbcn jeyt feinc gtabt, fa(l fcin
orf, m UH-ldicm nidjt uicnigflem^ ciniqe bicfcr '.Jfrtcn von
-:-»5lunicnfrcunbcn gepflegt wiirbcn. 2)ie grojircn, mir bcfann.
^cn Sammlungen in 2)cutfd)Ianb, ftiib bic bc^ gurflcn ©aim
HRcifnidKif Stjcf, weld'er im Sabr lS3-i im Scfift
. -oon 1;>00 gafipflanjen war, bie bc§ botanifd)cn ©aittns in
2 fBexiiw unter bcm l)od)ocrbicnten @arten = 2>irector ^^crvn
zJPita, bic ju 2JUind)cn, bic beei ^rn. Dr. i>fftffeV ju
'•(Sftffcl, tvclcticr al$ gruublic^er iSgotanifcc biefe pflaiijcn^au
tung genau flubirt unb cine (gnnonnmif ber in Deutfdilanb
vorfommcnben (iactecn bem '})ublifum iibcrgcbcn l}at, irddjr
in bcr Scrlincr ©artenjcitung fel)r rortl)cill)aft cmpfoblco
voirb, unb ce: Idgt bicfeS 2Bcrf nid)t5 iveitrr ju wunfd)cn
iibrtg, alg bajj bie !2lbbilbungen in ©tcinbrucf benifclben
bcigefiigt fcin m6d;tcn. 3" ben t3or,^iiglidi(lcn ^iimmlungcn
geboren aud) bie bc5 .^rn. .^anbclSgdrtner ®d)elll)afe ju
(Saffcl, bc5 .brn. ^Ibofph .^aagc jun. ^u (f rfurt, unb bc9
^rn. ffireitcr in ilcipjig. 'Man fultiinrr in bcnfclbcn welt
iiber 3(K) ©pccic^ vhmi (iactcen, bic jdbrlid) tl)eiIo bur* ncue
?lrtcn, bic man auj bcm -SZuttcrlanbe bcjicht , tl)eil5 burc^
fiinftlidpc JBefruditung, woburd) neue .§i;bribcn erjeugt roe*
ben, ocrn!ct)rt. £^ie ilicbbaberci bafur grcift immcr vodtex
urn fid), fo ba^ man ()icr unb ba fcbon incle bcbeutenbt
©ammlungcn in ^rioatgdrtcn finbct, unb ti |'}cl;t aud; ju
erroarten, baf biefe 2>orIiebe fur biefe '$)flan;icn,qattuni nic^t
fobalp ciner anbern Wfid)en roirb, rocil bie 3Jcannid)faltigfeit
in germ i:;'P ffiau biefer ^i^flan^U' fo anjiebenb ill, unb fie
gciviffcnr.a';::! im ^ommer unb ^Sinter cinen i-punbcrfdioncn
2lublid gtrodl)rt. T^a^u fomnit, i^a^ bie ^Preife con viclcn
2lrtcn nod; immcr fc()r bod) flcbcn, unb roir nnffcn ja au9
(Srtabrung, txi^ nur taS in bcm 'iluge bcS 2)eutfd;cn cincn
SiSertl; f)at, roao ti)cucr unb roeit l}cr i)!;! Unb bie JBliu
men, u\!d;e manct)e '^frten bevfclbcn cntroid'cln, fiub fo
praditooU, tn^ e6 wot)l fdiwerlid; y\eie gcbcn m6d;tc, bie
ii;ncn a\x bic cjcitc gcfcijt rocrben fonnten.
9?ur wcrben nod) immcr 'side abgcbalten, fid) bfcf«
^tfnn.^cn unb mit il;nen ben. fdionilcn Genug =« tcrfdiafien,
tveii lie furd)tcn, au§ 5i;;angcl an Jtenntnip' il)rer ^J)flcge,
lie ivicbcr ju vcracrc:.. gj iictarf abcr jur Unterbaitung
f'"*^"-'. f'f'"«» i;nb Ou,«gefuditfn ©ammlung fcine^ bcfonberiT
^ap'c^v unb ib'ic Sh-nutung ill fo einfadi, bap fie3ebcr cbne
©efi :i;r unb '^cltaufiuanb I'lbenicbmcn fann. 9)ieinc fei: iO
3abicn i\'i,fi- biefe 'Pflanjcngattung gemad)ten ©rfabrungcn,
Cilaubc id; luiv in biefen allgemein gefdvii^rcn Sjlattern, bie
bcm, sBiumfnireunbe gewibmct finb, unb fo m'cl (i5utc5 unb
©d;6nci> 511 Sage fort^vn, nicbcr,^ulegcn. '>}')Un ciwartc abet
fcine auo bcr gcber cinco Sotanifert' gcfloiiene 'ilbbanblung
— biefc envarten roir ihmu giajlcn Salm ®«c! unb bo*
ben- fie uom .^rn. Dr. 5)feiffcr in (5affel - nur gdiabe,
bafj bic i)3ionogravbii'cn be^ ^-rftern lateiiiifd) gefc*:iicbet»
unb babuvd; tern nid;t gclcbrten Gdn'nc; unb ^J>flanicnfrcunbe
unjugdnglid; gemad)t finb — bior niir folcbe i5cmcrtun>vn,
bic praciifclj [iub fur ben SJluuunfrcunb.
eSeitfctiuig folgt.J
S5ie iicueiTcn ')3crfvii"(}oni'en bcutfd)cit Uifpnuiyf.
(S3om Jpccrn 3. Stlict ju 2Bkn.>
(5orlfctung.)
Pelargonium F r i s i a e.
(Sine fln Stcrtidifeit, uiifcrS C£Md)tcny niicb, fcttcnc ffilu;
menfrone, tevfn iiicbliAh'it icx gavbc jpffentlid) jii tcin
ffltnicn JTJci,^, '^cn fflbc cvifidit, bfitid^t. SMe niel)v brciten
oB langcn231unieublattct finb amSJanfe ircUenfovmi^,' balb
j)c!rduU'[t eber gcfaltcr, rin flcin rociiii^ jiirutft^ebogcii. £)a5
frcunblidi|le ciuniiiuiiioh'tn-ofcnrotb, bie ©rimbfarbe ber obcvn
S3Iumciibldtter wivb i^cn eincm gciiaii bfgvdiijtcn fd;roai;^eti
SOJafol, bcr mit bcm fciiri,q|lfn Sormin Iiifirt j^u fein fd)cint,
bejeid)nct. ^ex fdjnceiDci^e 3?a,q*l tbeilt fid) pberbalb in
jwci Stiimnu, biefe ftnb gcqenfeitig burd) citun ©pil^boijcit
cerbunbeit. Scbcr ©tanim Idiift abet fiit fid) bIo6 bi§ iintct
bie cin cbcr onbcrc Scite bco 5JiaEeU'. SMe fid) jum Sbcil
bebecfcnbcn obern S3luincnbldttcv Icgcn ben iibcvlicgcnbcn
Sbeil gciMbe iibcr bcr SJuifcI in fine gnlte, fo jwar, hci^
man ben 'tOiafcl bennod) ctivaS perfpcttififd) erblicft. £)ic
untcrn S31unicnbldttci- finb lid)ter oon gavbe, fel;t fd^on
burd) SSenen scjievt.
Pelargonium Denkiae,
S)ie jum Sl)eil trid)terf6rmi9e Slunicnfrone ^at jur
©runbfavbe ein l)cUc» ^iciletUd'ioth, ycrl)cnlid)t burd) einen
flufjcril fdibnen fdiwavjen 93iafcl, unter >veldieni niir einigc
fc^c fd)6nfdnnarje ©tvid)e fid;tbnr finb. Sarnad) bcginnt
tine fehr fdionc ®itteijcid)niin(i , bie bifi jur .5>'^'ff^ ^f^
grunbwdrt^ fd)necraci§en yjaqd^ reid)t. X)ex fdbbnflc girni^
fc^cint bie £^berfldd)e bev S3lumenfrone ju bebcden , bcrcn
untern S3Idtter nic()r oidlcUrofenrotl}, grunbwdrtg aber li(i;iU
lofcnrotl; fid; prdfcnttren.
Pelargonium Juno.
£ic obern ijerfebrtseifbnv.ig'en, etum? fd)tefcn S3(umcn=
btflttft finb mel}r o[§ jnr 4)dlftc, ncid) innen biS an ben
8ianb fditunrj carminrotl) bemafclt, rcfenrott) tinqcfaumt.
2?er OJJnfcl ifl mit carminrotljen, feiirig lcud)tenben ;3roifd)cn-
rdumcn l)ic unb ba untcrbrod)cn, wpburd) ber fd^rodrjcre
Sbcil bitjlenartig erfd)eint. lleber biefe ©rbabenbeiten unb
llnterbrcd}un.qen, gldnjt bcr allcS uberragcnbc fammetartige
Ucbcrjug. Sic untcrn, fpotelfbnnigcn, blafirofenrotbcn 23lu=
nienbldtter finb burd) violctc $I5cncn gcjicrt, bcncn mcijlcnS in
bcr yjcitte jroci bi§ brei carminrotlje ©treifd)cn il}re rcgct;
mdfigc 3eid}nung untcrbred)cn. CSoi'tf^^iin^ fi^'fltO
SScmcViUttj^ert Ubcr Chrysflnthemum indicum.
(jBom S?uu Cbcrft SJUi) ju SBevn in bcr S^recij.)
2(15 fiei^igcr Sefer bcr intcreffanten unb belcbrcnben
S?lumcnjeitung will icb (JinigcS jur (ycfd)id;te bc5 Chry-
santhemum indicum mittl)cilen, n)eld)e§ aB grgdnjung
bc^jcnigen bicnen tann, njaS Sox. 3- S3- 3iupp»^cff)t '^"^
SBicn gcmclbet, (ffiluincnjcitung 1837 9?r. 39 pag. 305).
fcroic ^xn. 9?., xoax and) mir bn» Chrysanthemum indicum
einc Uicblingf'blnnie, unb fd)on Idngft "bcfa0 unb cultiv>irte icf)
bie 48 a>arictdtcn bcrfelbcn, n)eld)c id) aI5 9JJitgIicb bcr
Slcnboncr^ort. ®cffUfd)aft wn bort trl)iiltcn l)attc; ndmlici)
bicjenigcn 48 ffiarictdtcn, wcld)e 5pawortI) i'ii. J^.'J im
©arbcnerg 5)lagajinc unb fct)on 1826 in ben Transactions
bcr Horticultural - Society, ^r. ©iibitif, bcfd)ricbcn t)a-
ben; biefe 23cfct)reibun3 ift'inber fo fd)dt5barett 2tllgcm«u
n^tt .(Bartcnjettung — vott SDtfo unb Stctriclim
^iif)re 1833 ^Ix. 13. unb 14. — in cxtenso inl X'cutfd)e
ubevfi'tjt niorbcn, unb and) ber Bon-Jardiner gibt biefclbe
1835 p. 706 in fcinen lc(5ten 3abrgdngca ivcniger aug/ijbr»
ltd). 3iii Sabre 1836 fefite ici) nnd)^nit .^ni. 3iuppred)t
in gorrefponbcnj, unb erbielt nie()rcre fel)r iui?fiil)rlidie unb
intcreffante 23riefc wn ibm, fmrcbl ubcr feine gripartige
(Inltur unb '21 us ft el lung (10,000 3:6pfe!") vm Chrysau-
themura, fllg itbcr anbere (^ulturen, »on J:iirtoffeln unb
2Beinrcben k. Scl) h^He bercitS aul jroci franjbfifd)en 3our»
nalen, ndmlid) Flore et Pomoue com ^anuar 1835 p. 106
unb Uevue Horticole 'DJr. 2 3uli 1835 p. 67 erfcben, bag
ein ^x. 9f c i g n i e r in '2lingnon i£amen uon Chrysanthemum
gejogen, unb fd)on im 5Jiarj bcm ^rn. Jaques im Jardin du
roi in JJcuith) v>on biefcm iSamen mitgetbeilt, welcber im
SDctobcr beffdben Sabred (1834) 164 won 400 an?- biefcin
Samcn ctbaltencn "Pflanjen bU'iben fal; jc. Scl) fd;ricb itn
1. 3iini 1836 bcm ^xn. 9teignicr, unb bat ibn um ®a»
men. @r antwortete mir febr gefdllig fd)on am 11. SunI
unb ubcrfanbte mir ©amen, ben id) alfobalb (ben 13.)
fdcte, unb etwa 8 SJage nad^ber i)Me id) bie greube, 200 ,
^flanjen au§ biefcm toamen bcranfeimen ju febcn, nH'ld)e
id) ben 23. 3uli uerflopffe, unb ben 10. ^ugufi inS
grcie fc^te; felbige fonnten abcr nid)t mei)r jum Sliiben
!ommen, cine einjige bi'bfdic SJarictdt auSgencmmen, «on
wcld}cr id) bie 3cid)nung bcm .^rn. 9iuppred)t in SBicn '
ubcrfd}icfte , fo«ic id) ibni ouc^ uom crbaltcnen ©amen bie
.^dlfte ubcrfanbt l)atte (berfclbe, con trcldicm er in berS3lu= .
menjeitung 9Jr. 39 Sabvg. 1837 fprid)t). 2)en 25. 3uni
erbielt ic^ nod) mebrSamen con .^rn. Sieignier im Saufc
bc5 Ic^ten gommcrg, wocon id) bci mciner 'ilnwcfcnbett in
£onbon, im SJuli cergangcnen Sal)«§, bie J£>dlfte bcm Sqxii. '
ginblct), fiir ben ©artcn bcr Horticultural-Society, gab.
Sn (S-nglanb fann ber <Samcn nid)t jum Sicifcn gelangen,
vocil bie ©onne bort nid)t warm genug fd)cint, unb id)
fiu'c^te, beiun§aud)nid)t, weil, obfd)on unfere ©ommcruiel
warmer unb bie Sonne beifjer fd)cint, ahi in ©nglanb, bie .Kdlfe
unb ber groft im .^erbfte ju friib cintrifft,' um ben ©amen
jur Sveife bringcn ju fonncn. Jci) glaubc, baf 1836 mel)«
rere ©dmlinge gebU'ibt b>^bcn, uidbrcnb mciner 6 w6d)entli»
d)cn 2lbwcfcnbcit , ba nicin (partner mcl}r ©orgfalt barauf
ccrwcnbctc; inbclTcn wucbfcn fckbe jug3aunv4)fn con 8 unb
10 gufj bod) bcran, unb babcn nun bie metjtcn in biefcm
©pdtberbfte gebliibt unb bliibcn nod); fy befinben fid) bar^
unter etica 25 gan,^ neue ^arietdten, wocon ciiiige augge^
zcidinct fd)6n, fo bag icl) u>abrfd)einlid), wic^r. 3icignier,
bie ' mciflcn ber altcn (goncn fortwcrfcn unb nur bie
f*6n{icn unb frul)e|ten bcrfelbcn in mciner Sammlung be.
l)aUa\ vccrbe. CS3cfd)lug folgt.j
35fum(rtifd)c aScmcifmigcn.
(iBom Joci-rn JiffcfTcr ®. 3t. gtcri*S ju 3et5tt.)
Ucbct bie 3aifbcwal)rung bcr Fcrraria ligridia.
©0 Iciest unb ftare biefe vrad)tcoae ^icrpflanje fid)
aud) cermebrt, fo grof;cn 2>erlu(t leibet man baran oft im
SBintcr burd) bao \'lniaulcn bcr Swicbein, wogegcu bfter3
and) bas forgfditigfie '^Ibtrodncn nid)t fd)iit^t. Sic m Sir.
*i ©iche aijtg. Sa^rg. 183-i ©• 180. 187. 197. -ZOi. unb Sabrg.
1H^5 e 3.14. 'il. — Kevuo horUcole Oclobro ltt33 \>- il6»
30 t'. BUv ^on lS3r> e. 235 rtiii^fgcteiic ?](lotliobf,_ jfbc
ctiucinc 3uMcocl im ,!bcil'Rc in fl'^iia tli'i"«-' 3:opf«; i" U''i''"i
i^ gcuM'f! (\nt, mir ,{ii iinifliint'licl) iint jii im'il)|aiii. Jd)
l)aU fi'it ciniflcn 3'il}voii aiijul'iini^cn, Mc SumcIh-Iii iiit .^cvbflf,
fo unc idi fii' iUisi ter (iitc ;itiu>mnun iinb tay Caub bid
fliif uiiiv'f'ibr 'SMI nbjicfdniittin babe, in fliubc Jloficii bid)t
on ciniiiibcr lUtf cine biiuue I'nijc ©onb, welcbcr ivinj lUi^;
(letvrrfnct ifl, ju V'flanjcn inib fie jileidtfaU-o niit trorfnem
(Siinbe 1 3oU 1)1^1) jii bebecf.'n, fo bafi bie Stcnj^el Ijexwu
ta(\m. 3^ic J?>iflen llcUe id) an einen fvcftfreicn, trocfncii
^xt, wo fie bii^ },nr 3eit, »vo fie UMcber ciepflanjt uierteu
follcn, ol)ne je be.qoffen ju UH'vbcn, fleben bleibon, iiiib bic-ber
bnbe id) im J^nibiabrc bie 3>vicbeln allc gefunb gefunbcn
unb fafl g.u- feineit J5evlufl evlitlcn.
J5or\l1uiufe unb Jluiben nuif! man bie Fcrrarieii forge
fdltig bcwahren, bcnn fie'finb einc Cieblinj)5fpcife bcrfelbcn.
Cliantlnis puniceus. Soknd. *)
JIjs. ill JIas. Biit. All.Ciimiiugli. in Holt. Trans, v. I. n.fS. p. 521.
t. 22. — Got, Regist. I77t). C^'ani- Leguminosac. Trib.
I*a[)iiionaccae.)
S)er 9?amc Clianthus, au5 ben beiben SBovten x.Ato?,
Siubni, unb av:^os-. 23(ume, gebilbct, foil .-inc bevubmte, (iug=
ge^^eid^nete *8lume bc.^cidnien. ©olanbev l)iit ibn finer
f«flanje beiiiele.qt, bie imten boljig, immergvun, etnma a\i}-
flcbreitet, rcicblid) mit 3ivci;ien revfclicn, wn iippitlff 'Hcc^e--
tation, 2 big 4 Jiifj bo*, i'n 9?eii=eeeKinb cinl)cimifdi, im
Sabre 1834 nncb ©ncjlanb unb im 3abic 1^36 nacf) gvanf--
rei^ cingefubrt roovbcn i)l. ©ie blul)te jum crfien Wide
in i^arig im WIm 1837 bei bcm ffilumeni^drtnfr .^vn. 25 u=
tanb, (,Tin: dc Bufl'on,) unb bie JBlumenfveunbe, »vcld)e
babin ge.qaiiflen waven, fie ju febcn, wavcii entjucft »on bet
^"trad)t unb (yrbfse biefer ffilumen. 3d) licfeve nadiftcbcnb
bie 23efd)reibun9 bcrfelbcn: 2Bcnii biefe ''Pflanse niter fcin
wirb, fo wirb fie fid; cbnc Swcifel (il§ tomuid) mit awS--
geflugelt, auiniebreitet; ber gcmcinfdiaftlidic 251att|ltcl ijl 4
Boll lang unb trdgt 11 bia 12 ^Paor abuied}feliib llebcnbe,
cif6rmig = ldi!9lid)e, an bcr Spi^e auggc^ad'te, glatte, obcn
bunfelgriine/ itntcn blaf;;-|rune, joUlanjje S31dttd)en. X>ic
tttftcrbfdttcr finb ,qvof?, eifmmig, (luni-pf, mit nad) unten .qe^
rolltem 9ianb. i}\c JBlunien, iveld)e iiber 3 3oll lang unb
prdd)tig purvmrfarbig fdiavlad)rotb finb, ^djm in lancjen ad)^
feljtdnbi.qcn, unb gegcn bie 93Utte ber jungen Stengel bdn^
genbcn 2'rauben, iv.\X> baben in ber "^(nfid)! einige ■^lcl)nlid;»
fcit mit ben 23lumen ber Erytluina. S5ic '^Irc obcr ber
flemeinfd)aftlid)e ffiU'itbenfiicl, wcld)er fie trdgt, i|l 5 3oU
long, fd)lanf, gebogen, mit pfriemcnforniigen, auSgefperrtcn
S)e"d'bldttern i^crfeben, au5 beren 'Jld;feln bie bangenben23lu»
men Ijenuufommen, bie wn cinem jolllangcn ibliubenflielc
jctragcn werben, bcr mit 2 cnfgegcn|lcbcnbcn 3}ed"bldttern
xn feincr 5)Iitte uerfcben ift. tier Add) i\i bccbcrformig,
bicf, bnud)ig, furj, bat 5 lanjettformige, auyeinanberf{cl)cnbe,
gerabe, faft gieicbc unb umgelegte Babne. 25ie gabne ifl
grop, gerabe gcrid)tet, et4anjcttf6rmig, ^ugefpil^t; bie glugel
finb Idnglidi, flumpflid;, gegen ben Jliel gexvcnbct, unb um
jroct Winl furjer alg biefer; ber Jlicl beftcbt oug einem
*) SSon Poiieau. "Kui tec Revuo bonicole. Octobro 1537. P«ri«,
(cturf, ifl 2 3on fang, fabnformip, cfttaS gebcgcn, in fine
lange, gerabe, fcbnabclfbrmige (gpii'f cnbigmb unb bie
gerualorgane umfd^liifcnb. T\e 10 Staubgefdfie fmb in
2 ^yimbd vcnvacbfcn, (biabcipbifd)); ber oberfle i|l frci,
untcn gclcntig; bei ben 9 anbcvn finb bie Staubfdben biS
nuf bie ^JJJitte ibrer 5!ange t>erfcbnicljcn unb in einer bduti»
gen, oberbalb bcr I'dnge nad) gcfpaltcnen .*)iobre bcfintlid);
bicfe an ibrcm obcrn Sbcile frcicn gdben , rocl*f i^on vtn
fcbiebencr I'dnge finb, babcn an ibrem (Jnbe nicrcnformige,
ficine, Idnglicbe, fafranfarbige Staiibbeutcl. 25er 5n'd)ttno«
ten i)l gc'tlielt, lang, fa]! roal^enformig, etiraS gebogen,
oberbalb mit ciner giatten gurdu- vcrfcbcn, unb cntbalt un«
gcfdbr fiO nicrenformige (S'icdn-n ; er verldngcrt fidi in einm
bid'en ®riffcl, ber fo iang al§ ber Aiel, obcn Icidit gcbartct
ifl unb ficb in cine triifigc , flumpfe 5?arbe cntigt. 2n
''i)ari-o bat man nocb feine rcife grudit bavon gefebcn; abet
nad) Solanbcr fell fie cine gcfliclte, leberariigr, jugcfpifjtc,
baud)igc, VMclfamige, inwcnbig ctivas nn'Uige, mit cinet
foni^eren .^iicfcnn.ub vn-rfcbene SpiilU fcin, treidie nicienf6r«
mige Samen cntbdlf, bie burd) cincn ,^icmlid) langcn gabcn
nngcbcftet finb. Ucbrigcno rccvben and) unr bie gvud)t balb
fciincn lerncn, ba bie' '■pfianjc bey .<Drn. 25uranb mel^rcte
angcfcl't f}at, wcldie febr fd)ncll umdifen.
25ie pradHigcn ffilumcn biefer 'Pflani^e bnften nidit; fie
folgen fid) lange 3cit nad) cinanber. 25te ^""flanje befinbet
fid) fcbv gut in eincm ffieetc v>on ,S)cibcerbe im temvcrirtcn
©laf'baufe, unb in S'bpfcn in bcrfelbcn (5rbe. .I^r. 3^uranb
bat fie fcbon mit l'cid)tigfctt burdi '^fblegcr uernubrt unb
fanii ben 23lumenfreunbcn bavon ablaffcn.
2( n f r a g c.
SBeldfie dbarncterc hat bie fogenannte
(iSbnniP'i^ner'JIi ofc" unb »»eldjen botanifd)< ric!)s
t i g e n "iSla m en f u b v t fie?
Sn ben 23crltner ^Pflanjen=93er5eid)niffen unb jwar eon
SSouffaint iflaufgcfubrt: R. champa^ncnsis (pulcliella),
von Dbm: U. cliainpa<i;neii.si,s major (grofje Glmmpagners
SiofiO t>on i. 9?Iatbieu: U. cliampagnciisis minor (pul-
cliella"). 3|I bie gebad)te Qbampagner-.^liofe bie, in SSo*"'
fe'6 .^anbbud; unter R. burgmullVa (R. pulcliella Pcrs.)
aufgcfiibrte 2lbart, alfo cine i!anbrofe?
SSariftdttn.
SBcrltn. 2t> ben beiben Ic^ten SScrfammlungen beS ©.irtcnbaiii
25crtin6 am 12. Sioucmbcr unb 17. I^cccmbcr v. 5. g^ib bcr Wartcn;
2^irfftcr ^crc Ccnnu in bcr crflcrcn junacljll tiivsc 9{ad)rid)t ubcc bie
Qiif 3Cl(crb6dificn SBffi'M im vcrflofTcncn ©ommcr unttrnommcfte 9Jcift
tiad) aSdgien unb gtanffcid), auS 2fnlap ber angefimtigt gcirofcncn
^flanjcn;2Cuctien in bcm n'lfimiirf) bctannti-n (Sartit^Stablinemcnt
bcS ^crrn "parmcnticr jii Gngliitn, tn ivcldier 55 rfcfdncbcnc yalmcn«
(Siicabccns ^anbanuS; unb 2(^).'>I)cbelfcn.-?(ttcn fur baS ^almcnliauiS cuf
bcr ^ifaucn=3nfct crfianbcn rocrbcn, bcffcn ©ammlung aui btn gcnanm
ten 'pflanjcn^Sarailien je^t mtbr benn 100 2lrtcn in jum Hbfil auS<
gcscid)ncti'n (Jfcniplarcn umfa^t. Kcfctcnt fnupftc baran intfrtffanie
9iotijcn iibcr bic u'al;tgcncmmcnfn fvbiblic^cn 3^crt|'d)ritte bcr Sartcn^
Giiltur in ben 9iicbcrlanbtn, mit bcfcnbtccv CEn^i^nun.J bcs grcgcn
etabliffcnunts bce ^anb«lSflaetuer6 SOfafc;) in Jiittid), bag cr al* cin
xval)vc$ Wlu\i<v bcrartigcc 3nftitute fe^ilbcrtc; aud) cntniarf bcrffU>e
tinSBUi tonbcu tm ^ftanjengartftt ju^arig, mit ctnem itofl«n«ufwanbe
son 4 fflltHMun gr. unljn^ji trbauttn (S)croad)it)dufern aiio ©anb|tein
unb (Sifm, bic cincn Sangcnraum oon cicca 100 gup einnet)iiKn , bei
P.'orlfjung bcr Itbbilbungcii.
©cbami wurbi'ii rorgctragen: bic Bon ben ^uuatctfn ber »on
et'Obli^fdjcn etiftimg gcgcbfne Uel)crfid;t ber 25trme^ning bc» ®ruiib=
Jtapita'lS btrfvlbcn von 86,000 >Htl)lr. bis auf 107,000 9?tl)lr. unb bie
baburcl) trfctgtc erljc-bung ber ban W.irteiibaii.-SBeccinc tcgiitcn jaijrli;
^en ^ramie son 50 SHtl)tr. auf 07 SKtblr.i bit in SBcjug l)icM"f ben
36glin3cn bcr britten ©tufe ber ®artner=S«t)ran|talt geRcltte ''Prei6,-
2(ijfgaben ; Grfitbrungtn bcS ®tt)cimen J&ofratl)g .^errn Ur. ^unjmann
tievfclbft, bei grficMuig von jwei Stjmmen id JtirfcijapfelS qus bem
Acme, in Sdicvbcn unb im gnitn, bccen griidjtt in gorm, gavbe
unb ®ei\-l)ma.:J fid) yen btmSJiJuttcvnpfelvortfjcilhaft untcrfdiciben; 9tad;=
vid)ten iibcr bit crfi-eutid;c aBirefamtcit bcr (5iattinbau--aSei-tine 5U per:
Icberg, 5jcvingcn unb ©otija, unb fflfittl}cilungen bcS feit bem 3al)rc
1835 fufammengctrctcnen SScreinS jur gScfcrbtrung bcS (Sartcn: unb
gclbbaucS ju grantfurt a. »i.i SDiitttjcilungcn iti Scnfurg ^crrn
sf?U).nn-cd)t ina«icn iibcr ftine auf l'j48®ortcn angegebeneaulgeseix^nctc
CanuiUung eon ClirrsanihcLuum indicara unb bic gcUtngene Mnjudjt
von lod'templarcn bttftlbtn, au6 bem Samcn i jirciilbbanblungenbeS
jpofgaitncriS ^evrn 3iietiur in Sdjcnljaufcn ubcr Samcncrjeugung
Don Lobelia fulgeiis unb ubcr bie Sultur bcr Datar» Talula rar. gi-
gapita, unttr iKovjcigung einc^ ricfenmdpigen eremplarfi bcrfclbtn;
SJJittbeiUingen be^ yfarrerfi ffllartini ju Sues im Jtccife Serncaflel,
iibtr tier iHrfdjicbcnc ecrten Saintcr.-iSciatni Stadjric^t beS ©ninj:
(g;d)uiinii>irectorg Jperrn grap ju Jtarleftabt in Jtroatien, ubcr bie
5in5u<<)t unb Senu^ung btr SDiaraSco^Aivfdje in Salmaticn; 5}littl)ei«
luuyen teS "•prcfcflcvg jptrcn Dr, ScfTcr in Jticif , itber ben ©influ^
btS oot;ai)ri9en SBiuters auf bie bortigc SBcgetaticni SJcric^t bc«J\auf.
tnanus Vpcvrn iRu^prec^t in Siiltdwalbe iibcr ben gunftigen Gifolg
fci(ie» 2(nbauc« bcr 3iofcan=5iartoffet, unter 2£nrut)mung il)rc« gropen
Crtragce unb bcfonbern aBoi)Kjcfd)ma(t6 5 Scmerlungen bcfi ^crrn Dr.
Pfciifcr in SalJcl iibcr ben Cacint poiuviAuus unb bic junadjil oer;
njar.bten 2£rifn; ?r!itti)eiluni;rn bc« ^crin Dr. 33;c::H-ity iitcr einigc
mcrfiturfic; .SciuiibdunK bei bem ®£abtd;cn 2)or£in; in Guglanbson
mc^r benn^O o"5 "" Hmfang. CS3cid;Uip folgt.)
CBpasicrgang burd) bie .Kunfl: unb 5j anb elSgart en
■0 0 n (s- r f u r t.) 1 gertfceung.J (.Som ^rn. Sat.=:il"rjt SU u m a n n.)
3) g. 21. oi>aagc jun.
Slur einigt SJcranberujiien ^abe i^ »on biefcm gtabliJTcment ju fagcn,
im Uebrigtn seriueife id) auf bag wag «on mir in Sir. 'lb, Salirgang
1816 unb V)0« eincni Dieifcnben burd; cincn S^eil StjitvingcnS
in 3tv, 1 unb ben folgenbcn ffildttcrn, fcrnet nod^ in Str. 33
unb f. S. beS SalirgangS 1837 gefagt wurbe. 3ucr|1 mug ic^ cr;
fflafcnen, baS id) bicfee 3ai)r 511m crficn Sllalc ba« SScrgniigen l)atte,
Ciiuura »ui»l)ile blul)cn ju fci)tn unb fein aufftvomcnbefi 'ilroma ein;
;ufd;luvfcn. STbgleid) eg mit cinigcn 30 ffiiumen builite, fo rcrfidjcrtc
mir bod) .^err S$., ba|) ec ti in Gafftt cinmal mit U'ol;! 100 Slumtn
^aUe blut)en fcljcn. Sic garbs ber SUimcn ii^ auSwcnbig tunEclblut;
Mtl), in>»cnbig rofa unb ireig. 2n bicfcm ai5armt)aufc jeigtc man mic
ntjc^ tint ?pflanje, bic .fperr .fjaage auo niericanifd)cm Samen gcjogen
^attc; (* trar cine FucUsia, bie abev oon bcni jjabitus bcr gnroijui
lidjtn gudjfien ftl;r ab>rcid)t. Sie I)at tiefeg^ai'r tint einjigc 58luft)e
gelitfert, iiH-ld)e jum .fpetrn iprcfcifcr SReidjcnbad) gefd)ictt njurbe, bet
ifei ben Stamen fulgeui bcigelegt I;at, ©ic Ijat Jinollcn trie cine
Gloxiiiie, gcbt im SBintet juriicE unb fc^lagt 5umgruhiaf)r »on neuem
Mi, bit SJlatttr finb tilanjvttfijrmig unb an ilirer gvb^tcn SSrcitc unb
8
auS3cwad)fen 4 Boll. 25ie 33Iumc foil pngerlang fein, bie ©orotic gelb*
lidjgrun , baS Stectarium bun!c[rd)artad)rott) unb wirb ton ben (St*
fd)led)t«irerfjcugcn iiberragt. 3" ben frut)cr (nt'al)ntcn ^dufern I)at
5perr ipaage biefen ©ommer nod) 2 ®ebaube, einS uon 29 unb tin*
eon 30 ©c^ritt S!angt erbauen taffen. 58cibe i)aben iijre .gronte na^
Dflen ncbcn bem 5Gcrmcbriing^t)aufe i in bem grogern ftefccn Samellitn
obne Sepfc; jroifdicn bie gcurungS;anale ifl Srbe gebradjt, in irelc^e
bie Somellien gcpflanjt finb. ®anj im SBintct ftefjt cin Phlox Dmm-
moudi, ber nod) gan; mit Slumcn iibcrbertt ijt. SaS anbere ^a\xS, .
eben fo fingcrid)tet, birgtSRoicn, bcfonberS bie pon Orleans unb R.Thoa,
bie l)ier fafl ftets bliiben. ©ine neue, pracf)ti9e Lobelia, ebenfaUS au5
mericanifd)cm Sanitn gcjogen, jttt)t fogleid) bie 2Cugcn auf fici). ®ic
^flanje )t>irb 3 — 4 gup bod), ijl einc ©taube, bie red)t gut im grcien
auSfjdltj it)re, am ©runbe oft 8 3oU langen SIdtter finb, fowie bet
©tengcl, bunfelblutrotf), bie Slumc glcid)t ganj ber Lobelia cardina-
lii, nur ift fie grower unb ucn nod) mel)r brcnncnb;rotl)cr ©ammtfarbe.
£>ie a3Iumcndl)re unrb iiber 1 gup lang. ®icfc bcibtn .^laufcr werben
fitr ben SBinter eine Ijerrlic^e ^lugenweibe atgeben. SBcn ben Araac«-
iieu finb jc^t nUc befannten ©pecieS tiotbanben : excelsa, in einem
febr ft^onen ©tcmptare. Sai-racenia purpurea perbient iregen iijvtS,
ber Nepeutbes dejiillaioria fetit dl)nlidicn Sauc^, cincr befonbcren St«
todbnung. 2?ie (5acfu^fammUing bat fid) cbenfallS burd) cinigc E'tii;
ginaUSrcmplavc tjcrmcbrt, non bcnen cin Melocacut laiispinus am
fonberbarften fid) auSnimnit, fcine lid)tbraun«n, ubcr 3 3oll langen unb
2—3 Cinicn breiten, t)ornartigen ©tadjcln, fet)en wie titine &<miJ}bte
ner aui. S)icfe8 Safct fd)ctnt ben Sireliizicn fetjr gimflig gcirefcn ju
feini bcnn liter, fo wit im botanifcl)en Oiarttn, fanb id) fcine, bie nic^t
2 23lutbenfclben gctrieben tjdtte. Son einigcn ncuangefommnen Pflans
jen fpdter. (gortfe§ung folgt.)
granffurt a. 501. 5n bet ©i^ung bcr ©ection fur ©arfenr
bau 2c. am 20 'Jctbr. famcn jur Sytrljanblung: bic 3eitbcf!immun3
bcr gruliiaf)ri=a?lumenau6flcllung unb bicgrage iiber bie aufjufrcllcnben
^reife. Sann i^erlag .^r. SSoct cine furjc S8efci)ccibung ber Camellia
Kiugs Royal unb t'ledeiio le gvaml, S>ic jpcrren SRinj batten 4
b!ul)enbe Pflansen unb Aartoffein aui (J(;ili (fd'n'ar.j unb bcr gorm
n.id) wic 9}iaufc) gefanbt. Jpr. SSod' battc 19 bliiiienbe pflanjcn ge«
fanbt, U'obei fid; Dahlia Penelope, t)cUgclb, mit iveipen ©pijen bcfon*
beiS auSjeid;;ictc.
©i^ung am l.Siou. 1837. Sic gragc iibcr prei[e wurbe eon bera
director J&rn. 3. Stini, in eiacm Xuffa? erortcrtj 16 ivurbcn allgee
mein ^reife gcicunfdjt. Zi< ICu^jIeliung iritb »af)rfd]einliclj ben 19.
iCpril 1838 beginncn.
3n ben ©ifjungcn »om 8. unb 15. SJovember bet ©cction fur
©avtenbau fanben bic fflorfdiUige unb bic ®encl)migung ber ^n-ciggt*
genfrdnbe fur bic nddiftt Slumcn^TCulftcUung ben 19. 2(pril 1^^38 (tatt,
foane aud) iBcrtrdge von Jprn. SSoct ubcr ^arifet unb SSelgif^c Qiiu
ten unb utec 2lnregung jur Jp'.)atiatf)encultur.
CTCnjcigc son ©dmercicn.") Wcue SScrjcic^nifi'c ubcrSBIumnv
unb ©cmiifc^Sdniciiien iric aud) ®corgincn unb anbcrc ^flanjcn, !ba«
ncn gegen pcrtcfreic 3Cbforberung, bei bcr SJ cba ction ber Sllto
mcnjcitung in SBcipenfee in CSmpfang genommcn ircrben.
Sietcnbcvf, am 3. San. Is38.
S. 9S. JCflttic, Slumifl.
^cibcctbe fann unentgelblid) auf nottcfteic ffitiefe flefll
bejogcn rocrbcn beim C"artner 3- S». Jtlccmann jun. in ©cnbtt**
baufen.
Qiebructt in ber %t:. Ji> (i (f 1 c i;'[d;cn Sud)bructerci in (SMUba.
^U 2.
SitbiKlnir: JVi'&i'** ^iipltv. = —
= Scrtrgtc: Pi. Ti: & vofnnauxt.
(^onnnlirnb , ben 151. ^aitiiat IWW.
X.I. .^al^rc^ani).
_^
Uebcr Gmt^etdutg unt> Qnltut feer Sacteen.
CScn ^errn ^ajlot ®t tiger ju SBinbcfjaufen.)
^tWoIIm roir eine ^'^flanje rid)ti;] behiinbcin, baf fi'e biird)
2Bod)ytl)um itnb ffllunu un§ greiibc geivabrcn foU, fo i|i
««• 2l'llcm iuitl;>vciibi3, bag reir fie unb iljv 2>aterlanb
fenntu.
Sa5 @ffdiled)t ber 6actu5 jcrfdUt in lifrfdiiebcneSat--
tunflcn, bie abet, \vt\l fie in uevfdiicbencn Glimaten il)i-c5
a5atcrlanb5 JU finben finb, oiid) oevfd}iebcn bcl)anbclt fcin
tBOUen. (Sini^c finb mit lueniqcn (^raben oon ©drme jUs
fvifben, wenn anbcrc cine t)6l)Ere a;cinpcratur oerlanqcn.
2)anim nmclje id) bier oor ^Uem auf bie bi^ je^t ciniic=
ful)rte unb angcnommene dintijeilung il;re>: (Specie^ «uf«
' tnetffam.
Cactus, gaJelbiflel, fommt f)cr con --ictuv — id)
brcnne, iveil ibrc ©tad)cln einen brennenben S.hinerj oer=
urfadien. — Sljeopbfaft bejeid^net bamit eiiic bornicje
^flanje an} ©icilicn, ^6d)|lit>abrfd)fin[idj bie 2(rtifdiocfe.
SSian maljltt, al5 man bie *J)flan^cngattiui,q, vodije je(}t im
Seamen Cactus fiibrt, in '^merifa aufiicfnnbrn \:)Mc, nad)
batnalii]er ©ttte bafiir eincn "Jiamen aut-: alten <5d)riftjitcl:
lern; fmuie biep aud) bei ber fpdtcrn Slaffiftcation beifelben
g 2}. mit ber Opunlia ber gaU i(t.
Sag ®efd)Ied;t ber Cactus jerfdllt nad; Jorm unb 23liu
ti)t in 7 ©artunj^en.
1) Die erflc ©attune^ finb bie C e r e c n , ^ e r 5 e n - (I a c t e c n,
roeldje grogtcntlieil^ eincn mit mebr ober TOcniv}er bcmerfbarcn
Gcfcn obcr Jlontcn i>erfebencn, auf.c)erid)teten oDer fried)enben,
fd)ianfen unb flcifcbigen Jtorpcr bilbcn, bercn Jlantcn mit x>cr=
fd)iebeufarbi3cn ©tad^In unD ©r«\1;clburd5eln ocer Soi'ilen
tterfeoen finb. nu§ beren MiUe bie JBInmciv \id) praditooll
entipiit'ln. 3u ibnen gcborcn bie Kpipliyllea, bie Alatcn
ober (tefliijieltcn 2frten, bie bodjit iT)abrfd)einlii) biird; ^^cr^
mifd)un^ bea SJIiitbcnflaubcg mit bem bc.^ Phyllautluis ent=
jlanOen fiiib, unb grbfnentbcil? prad^toolle ?aiiimcn licfcrn.
35ie bicfcn unb mebr uialjeaf6rmi^ qcbauten unt«r ben Ce-
recti bilbcn ^en Itcbcraanji ju ber 2. opcciee ju ben
2) .Mammillarieu,'2B ar5en.(iactecn — bie aufei=
nembidcn, fleifdiiqcn ^inper eine ilJJeno|c n)ar,;,enarti-!er (ivl)!>-.
bunjen baben, wcl&ii auf bcr©pi(je einen J8itfd;el von qro=
gern unb fleincrn 23orf}en unb (Stacbdn oon »fvfd>iebener
garbe trai^en, bie 23lumen aber fid) nid)t, rciebtibcn iiencn,
ouf bieftn ©tad)elbijfd)eln, fonoern jiuifd)eti ben SJarjen auf
bem ^orpcr fi-Ibjl entiuicfeln, unb groftentbcilS unbebeutcnb
finb unb mcbr in ibrcn fleincn rotbfn ^tiidjten einen angti
ncbmen '^Tnblict gcaviliron. 2^ie Jffiarjcn ucrliercn fid) auf
finijien Watfunqm tcrfelbcn unb geben in fanfte JXippen
iibenmb bilbni fo ben Ueberganq ju ten
3 ) E ciii II o c a c t c e 11 , 3 j) e U (5 a c t e e n — bie grog:
tentl)eil^ eincn bicfcn, fleifd)igen unb birndl)nli*en Aorper
l^aben, ber ubcn bei ben mcificn |l,ufer aly untcn ift, unb
um ree[cf)cn fid) bale in gerabcr, batb in fdudger 9?id)tung
rippenartigc (£rl)6l)ungen unb baburcl) ju.^Ieid) Jurdicn biU
ben , vceUte erflere mit ©tad)e[bufd)eln con oerfcbiebenet
Savbe unb ©rogc ocrfebcn finb, au5 «)eld)cn fid) bie biefet
®attung gvofjtentbeilo eigcncn, f6fuid}en 23!umcn unb bie
©prb^linge entiuidcln. aifit bicfen l;aben in ben trfteti
3al)ren ibrer Ucbcn;3baucr
4) bie Melocactceii, me lonenformige Qao
teen — bie grofjte ^IchnliAfcit unb man iann fie nur int
'.Miter burd) ben auf lijvcr Dberfldd)e ent|lebenben woUigeit
SBuIfl wn ienen unterfd)eiben. Diefe treibcn n?eber au5
ber (Seitc, nod) au^ ben otad)cIbLifd)cIn il}re oft unbebeu:
tenbcn 93!umcn, fonbcrn au» biefem SBulfie, ben bie ©drtner
gewobnlid) ben <Sd}o-;>\ obcr bie 9}liil<e ncnncn, beryor,ge.
u'dbven aber ncbft ben bciben oorqenannten ©attungen in
ibren fd)6ncn unb rounberbaren Jormen, t^en fd;6nflcn 'Km
blicf. 2ekt fommen roir ju ber
5) ©attung ber Opuiitieu. — Opuutia if} beim Pli-
nius cin Jtraut, «ield)c5 bei ber ®tabt Opus in Locris
TOdd)jl, unb ba5 Sigentbumlicbe i)at, bag au3 cinem baoon
gcpPan^tca Slatte cin ncuc^ ®crodd)3 bcrfelbcn ©attung
barauS cnt|lc!)t, unb i|} alfo Opuutia ba3 abjectio von
Opus, unti.s.
2)icfc ©attung mad)t runbe, auf einanber fificnbe, plafte,
fujilicbe obcr Idiij^Iidie, flcif*ige 0:icber, au» bem fid) neue
enrnjicfcln, aua Derm S5.'erildd)e orad)cibjfd)eI mit woaigec
llm;i'bung, i^on cincm furjcii, >valjenfi3rmigc.i -3ldttd)en un=
tcriluijt, beroorn)ad)fcn. @ie rocrDcn il)rcr g;rm nad> in
c>)lin:<cr.-irtigc, auSgcbrcitcte, lang-- unb fiir,^ilad)Iidite unb
jarfoldrtci>ic ein.]etl);i!t. ?(n bicfc fdjlicjjcn fid)
6j bie Pcrcskieii, 2}Id tter = Sac teen — an,
meld)c aiifibren v'ff''"- n)alj?nformi.vn, baumartigcn, mit
fd)arfen <5rad)cln befci^ten Siueigcn (5amcllicndbn[id;e Sldt--
ter beroortreiben, bie fie im aSinter beim i>.llangel an 2id)t
abirerfen, un6 im Jriibiabr ivieter bcfommen, unb enDlid)
7) bie R hip sal is ober ©tengel = (5actul (fj
giebt ifiexmi, rote von ben ^li-re^ficn, nur wcnig ^Irtcn, unb
11
fie jeidjncn ftd) fdmmtlid) burdf) wflljcnformige, jatte, runbe,
gcltnfarti.qc ©lieter ani, tic oft gabeifitmig au§ tcr @^3ilje
fid) entroicfchi, an reeldje fie aud) il^re flcineii nietlidpett
JBliimdjcn anfc^en.
£)iefe (5intl)ci(un<^ ter dactcen, bic rctr ben ®arten-2)t.
ttctoren, StnE unb Dtto in Serlin i^crbanten, l)at bi§t)cr
geniigt, unb rairb aucb bcm 9lid)tbptanitfr nod)_ Inncje 3cit
geniiqcn. 5n ben le^ten Jabien l)aben bcr giir|l ^alm
5Rei'ferf*eib 2)i)cf, 2^urd)Kuidit, unb ber Dr. ''Pfeiffcr,
beibe qriinblidje Sotanifer, niit ilrenger GritiE bicfe ''Pilaiu
jengattung untfrfud)t unb. ftd)t ju em\ivten, bajj timftig
fine nod) genaucrc ©intbeilung b^roortvoten wirb, foroie
man bicfe "jel^t fd)on burd) jroei neue ®attungen — Ha-
riota unb Lcpismiuin enveitcit t)at.
CSortfefjung foigt.)
Ueber cim'ge ttor,5Uii(icf)c 3ierpflajr,cn, abgcbilbct
in Loddiges Botanical CabiiitT.
(iBom ®top()cri03l .^ofgktnci: ^em\ Soffe juDlbcnbutj
(Sorti'ctiunj.)
9?r 1712. Ru cilia Sabiniana. Wallich. ■^•
T;ic]'c fduMie '.'Irt wddift »uif bcm fogenanntcn ''Puubinn;
©ebirge, grdn^nO «" ben JMitvict ®i)ll)ft im n6rblid)cn
Snbien. i>fr Stengel ill geglitbcrt, an ben ®clenfen vex-.
birft. 2>ie 33Uittcv'cii-unt', Uinggefpil^, gefagt, nadj bem
furjcn ©tide binab an ber S3afi8 gefd>mdlert. 35te J8lu=
men evfd)cinen ini 3(pril am obevn a;beilc beS ©tcngelS
unb bcr ;'(ffie in aufvecbten, mit anfifeenbcn, breit.eirunben
jQracteen bcfel)tcn 'ifcbren; fie finb blatjb!dulid) = lilnfarbig,
mit et^x-aS bunflern glecfcbcn ge^iert. — 'Preii^ in .fpaniburg
1 ^,_5jjj„ pflanjt fie in gate, mit etira* tSnnb gemifdUe
£aub= ober anbcre X'nmmerbc, (lellt fie in5 2Bavm(}au5 ober
in einen 2ol}falTen, unb oermebrt fie buvd) etedlinge.
g^r. 1713. Euphorbia spleiidens. "&.
IMefe fdione Spccieei i|t cinl)cimifd? auf ^33Iabaga5car,
wcfelbfl fie bur* ben ^^rofeffor Sojer in bcr ^Promnj (STmion
cntbectt TOorben ift. ®ic ifarb vox rocnigcn S^ibren von
ber Mnfcl «)3UniritiuS nad) (Snglanb eingefiil)rt, unb fdieint
tinen nicbrigeu SBudiS ju baben, ba alle Grcmplare bei
Jberrn £obbi'.^e§, beren fein§ iibcr 1 gup ()od; mar, fd;on
fliibetcn. S^'er Stengel mit langcn brauncn S^ovncn bcrccl)rt,
cben bvaungn'm, glatt, bicf. Tit fflldttcr Idngltd), fur^,
langgcfpi^t, nad)' bem furjen eticle ju gcfcbmalert, glatt,
oanu-anbig. Die S31umen erfd)einen im 5Jlarj unb ;'rpril
unb TOdl}ren cine gcroume 3nt l)i"burd); fie ev|d)cincn_auf
tiaiJten, enb^dnbigcn ©ticlen in 4blimugcn, gabelfpaltigen
£i6lbd)en, unb finb »on ptddjtigcr, bod)menntgrotl)cr gavbe.
— ^>rciS in glottbecf unb .^amburg 3—4 V-. — 5Juin
Bflanjt fic in fanbige 2aub= unb Svafenerbc, mit einer Unter=
laqe von fcin scrfd}lagenen Sd}erben, in reinen ju grogen
So»f, fteUt fie in§ 3Bnrmt)au5, nal)e untcr ®la§,_ im ©om=
mer in ben Sobfaflcn, t)«lt fic im 2Binter febr ma^ig ]n\d)t,
unb i^ermebrt 'fie burd) ©tedlingc. X)uU ^Trt fann an
edjonljeit ter E. fulgeus unb pulchcrnma faft jur ©cite
fel)en.
5Jit 1714. Andromeda polifolia prandiflora. f.
£)icfcr flcinc jierlid)e ©fraud) n?dd)it in Siufjlanb, unb
fa obne :Jn>eifel biefclbc aSarietdt, melclK *Palla5 m ber
Flora Kobsica Saf. 71 B. abgebilbet l)at. Qx unttrfd)ei.
12
bet ftc^ toon ber geivol)ntid)cn , in 3?eutfd5lanb einbfimifd)en
3(rt|burd) etroaS gib^ere ©lumen unb Sldtter, bauert in
SEorfbobcn gut im greien, uno roirb burd) ^tbleger Permel;rt.
SScmerFungCtt Ubcr Chrysanthemum indicum.
CaSum .^rn. Dbcrfl SJIai) ju SSttn in bcc ©c^weij.)
(acfcfciuS.)
Tile mei)len bicfcr neucftcn Sl>arietdten ftnb in 58ioletlifa,
wa5 bie GngldnOcr Pink nennen, unb id) franjofifc^
Rose lUace o^cr Lila ro.se nennen roiiibe; jivci fel)r rein
unb fd}6n jueigc, eine Cunfclrotl)e nn^ jroci gclbc unb gelb«
rotbe. £■» i(t abet febr fdian-r, biefj garbcnuiiancen gcnau
JU bcflimnien; Caber id) fcbon Idn^^]! — fo roie .^r. v. &u
mimben, (Cer fo giuntilid)c (iorrefponbcnt ber^ffif^^g. in
?raiiid)cn, mit rocUb^'ni id) ciud) einigc ;55riefe gciredtfcltj —
un'mfdite, baf? man eine gut gvabuirtc g a r b e nt a b 1 1 1 c fur
alle JBiiuucn cntuKrfca modite, tamit man nurburdi JBerufung
auftiefelbe, tiegarbcn ciner ^'ablie, l>Jelfc, 9iofe, 6I)rpfantf)e=
mum :c. gcnaiicr al5 bi6 babin gefchcbcn, bcietd)nen tonntf.
es loi)nte fid) -.vabrlid) ber'DJiiilu-,' Cafj cine folcbe garbentnbcUe
(aber bcffa- al§ bid bal)in fiir "DJclfcn gcfdn-ben, j. S. in Sb i «•
liie'S, in ®orli!; bcrauiJgefommen, bicgarben fer^Jlelfen
K. unb in anbcrn friibcrea), burd) cincn farbenfunfigen 2ilu«
menfrcunb ciitivorfin unb in ber Silumenscitung ober bee
2(llg. ©.irtcnjcitunoi bcuv.isfdme.
•^ud) follte aUcnfaUi' cin ?J5erein, wie ber in granffurt a.^JJ.,
S3erlin k. einen ^}.''rei3 barauf fel|en, — idi glaube Jpr. v.
®emiintcn wdrc gan,^ bcr 9}uinn baju , bdttc CMd> in
5."lh'md)cn gute (gubfiJicn bei 53Ialcrn oter garbcn^gabrifan^
ten ic. ®euii(j roiabe eine fold)e Sabelle alien Scfcrn bcr
Silumenjeitung eine l^kW angenehme iBeilage fcin; benn
wie unbefannt rocrben gewobnlid) bie garben unb ibvc per*
fcbictcne 9h'ianccn — ":^lbllufungcn — bejcid)net ! Tllle 'iLbc
fiufungen fbnnte man freiiid) nid^t genau angeben, aber bod)
tie neucllen, unb fo ber garben = @prad)Dernjirrun9
uorbcugcn. a3ci einer folAcn garbentafel foUten bann bie
S3encnnungen ber garbcu ttntfd), franjofifd) unb englifc{)
bcigefetjt roerbcn, um foldie red)t braud)bar ju mad)en, too
bann, fci e5 bur* ffievufung auf bie 'Ulr. ober bie Xiamen
tcr garben, jeCer Scfcv einer Jl'arte , Sd)rift u. f. to. alfo.
balb felbjl nadfcbon fonnte, reeldie ©d^attirung (^niiancc,
garbenton) bie befd)ricbene ffilume biibe, weil bieScHcnnun.
gen ber garben fo TOillfubrlid) t>cr|lanbcn reerben, ta^ man
ganj irre wirb. 3- .53. tvaS i)! ''Piirpur? man wirb mic
antTOorteu: eine iScbattirung von J)iotb; ja, baa TOeifj ici),
liber ea gibt fo mancbc odiattirnng, 'DUiance ober ©ratation
be5 ''PurpuvS, vom .ticUoiolet biij iwi buntle Uadrotb, bag
c3 gewija fd)a>er reirb, foKte obnc garbentafel gcnau ju be.
jeici)ncn. Sn Seonbarb'S unb 2Jifd)off'5 liJtaturge.
fdnd)tc, TOcldic lb33 ju Stuttgart beraulfam, in ber 3(b»
tbeilung: Sotamf von JBifdioff, jlcl)t tine folc^c gars
bcntafci, unb jivar eine ber gclungcnften, roeldie idi nodj
gefebcn; aber bocb nid)t i^oU|ldnbig genug; fie gibt 77 gar»
ben an. '.^ludi befitjc id) cin Tableau de.s couleurs super-
lines de la fabriqiic de Faiiicr success, do M. L am-
ber! vc etc. in^Pari5, \veld)er 1834 bet ber "^iru^iMung eine
93UbaiUe erbielt; bicfe Safel gibt «« garben unb iRiiancen
(in. ©oUteman bicfe jur a'crfertigung obiger au5fubrltd)en
Zabc'dc TOimfcben, fo flcbt fie ju 2)ienflen; fo TOie Md)
©topfer ober 'pflanjen von alien uicinen ncuen unb alten
13 „ ,
Gl)r«fantl)cmfn, icbfin Cifbhabtr — wclit i>tr(taiibfn — un=
tntgcltlid); t-eun id) treibe ffiiun »[unieiil)aiibcl unb tljeile
fc^t gcin init, aUc6 roa3 i4> in ^^cimcl^rung l)abe.
Uebcr bag 3?cifc» bcu ©amcmJ yen Cactus
grandiflorus.
(SBont Jpm. BataiU. ^^Cvjt 9leiimann ju grfiirtO
S3cim 9^ld)fct)lll9Cll in bev xuMidbviiifn JBliimcnjcitung,
iU\(\t fin iC. a>. au6 'i)?. in '3h-. 22 i)aj>-. 173, tail cr nod;
fcincn ^^iTincn ihmi CacUis Cercus <;ramlilli)rus erjitlt habe.
93Uiir wic brfifjiil '^JuU Ivibcn w'u bic ffii'fnidmin;3 iH'rfiid)t,
fiwobl niit tt.qencm, aI5 inub mifPMlen i>on aovfcn, S^pun^
tirn, ^IXdociKtcn, unb 9};ammiUiivicn.-;'lrtcn , roie fie gcrabe
bliib'tcn; abcr ntcniala leiftc bcr vr^nnf. »ci ba Scfrud);
tunq unubf niit t'er gvojjtcii S>oifid}t oerfobvcn ; nad) bcr=
fflbcn frt)lo§ fidi ali^ ^iddjcn bcr ''iVvccvtion langfam bit
giiirbc, fV'at" 'i'^f fid) bie ffllume vom Jsnuttfnotcn, bcr
na* unb nad) bis^ jur Orotic cincs SaubfiicicS anf*n?pU;
bann abcr ftcl tr, tvolj bcr aufmcrffamftcn Scbanblun.q, ob.
Xxr Same roar nid)t rcif, un^ rcifte ciud) in bcr Jtapfcl
nidit nad); cr nnivte .vvrnr .acfact, allcin cr ging nicbt auf.
Gin .'J^civciS, bafj trolj ^ei ndcbrlicbcn ^i5lubcng ''}>crccption
mo.qlid) ill; bcnn clme ''Proccption fdUt ?5Vud)tfnotcn unb
HBl'umc i^uglcid) flb, unb wcnn "Prcccpticn moglid) ift, muf?
tpd) rcr "(game aud) riifcn fininen, e» muf) cin gcljlcr
in bcr ^Dfacbbcbanblun.q licgcn. Sjl eg bcnn fdion 3cmanb
gegludt, rcifen teamen jn'siel^cn, unb nii 3cfd)a() bie^?
^k Qclbc (Somnicr'^cyfojc.
gjlit bicfer JBcncnnung raurbe i^origcS 2d)x in (frfurt
cine au§ bem Samon iumi finer flcifci}farbi;ien eng[ifd)fn
©pmmer-iJcvfoie ent|lanbcne jyarietdt, bic ivfuUtegclbeffilu;
men b^tte, bclcgt. 2>ic vcvqanqcnc!? ^aijr iMclfcifig foxU
flcfc^te :2(n,^ud)t biefor I'eofoic bc|1dti.qt bic (5ijifntbumlicbfeit
berfelbcn, ic\^ bic cinfad)en ©tocfc (ict5 flcifd;farbig blitben,
wdbrenb bie gcfiiUtcn gelblid) gefdrbt finb. (55 ifl jivar
biefe garbc f'cin greger ©ovinn fiir bic Sjcrfd)bncrung un;
ferer gevfcien = g[orcn, ba fold^e auf ben gcfiiUtcn ffiiumen
nur ganj matt crfdicint unb fid) erfl gcgcn baS 5lH-rblubcn
ettrag buntlcr fdrbt, nnv3 jcbed) ber33lume cin etrao^ fdinnu
^tgc5 3rnfebn gibt. 2^ie ©ortc fdllt iibrigcng int> ©cfuUte,
unb Idgt bL^fffn, ba^ fie mit ber 3cit wobl cine rcingclbe
garbc annebmen roirb. 3n bicfem Sroccfe ni6cl)tea S3cvfud)e
Biit oeifd;icbenen Gtbarten ju mad;en fein. j.
Ucbcr tag llmfallcii bcr ^eyFojcn=(Sam(invje,
(5§ ijl fiir einen Sciifojcnfrcunb rocbl febr unangcnebm,
wenu feine !aum aufgegangenen ober )vcnn feinc fction niel)r:
bldttrigcn ^Pfldujid^en jicUcnnicifc rourjclfaut »perben unb um.-
fallen.
£)b bic§ con ciner ju fettcn, ju magern, ju trocfncn
ober ju naffen Grbc Ijcrriibre, reoUen unr bermal nict)t un:
ferfud)en; abcr unter alien ben gcgcn biefcS Uebcl gcgcbcncn
58orfd}riften, j^cigte fid) bei mir'fcine fo unvffam,'aiy mcin
fcit mcbrcren 3abien bcim ©den bcia i!etn'o)cn^Sanung beob-
ad)tete3 iBcrfabren.
3cb jicbc ndnilid; in Adjien , fallen g)lifrbfctcii ic.
ffiinnen von '/»" Siefe, fiiUe biefe jut :^dlffe mit feinciii
n
Sanbe an, lege ben (camen barauf unb ficbecfe ibn wicber
mit San^, fo, bafi aUcs cbcnreirb; unb bit'bcr wurben bie
aufgegangenen Sicofojcn.^pfldnjdien ten bem UmfaUiu nid^t
l)eimgcfud)t.
lis mag fcin, ba^ <£ted)fa(at, ©eUerie ic. unter ben
Jciifcjcnfamen gcjlvcut, beffcn ^Ptlanjcbcn wx bfm UmfaUen
ftd)ert; allcin «$ i^ nid;t ^cbetmannS ©ad;e, bcrgUid;eit
juit auf'jufdcn.
23Und)cn. (joon ben.)
35Iiinu(](fc()c JIi>rtl)riic()nuini^
Unter ben ncucn 23lumcn werbcn Diauilius livbridus,
u. Geuiii cocciiicuin als nvcijabvig aufgeful)rt; inbr^' bliibten
bei mir im iH'rgangenen Sommer oon bciten mcbrtre fd)on auS
bem im '^pnl ucrgangcncn grubjabrcS gciaitcn Somen,
unb foiuol)l auf bem Siaubovte alu Samenpflan.^e, al5 aud)
auf bie Wabattcn t>crfcl>t. Dianllius liybr. l>atte id) biefeS
3abr jum cr|lcn ^^JJale, abcr Geum bciajj ici; fduMi im in>=
rigcn, mo eo abcr nod) nid)t gcblubt bat. J^aben anbcrc
SJlumcnfreunbe '^cljulidjcS wal}igcnommeii?
SDUndjen. (_oon - — ben.)
9?0ti} I'lber Fritillaria impcrialis var, maxima.*)
(2(n bic (S5artenl\ius®efcUfci)aft ju ^pacis vcw Jptii. SBoufficrc.)
2d) b'ibe bie (lljxe, ber C^Jartenbau-.®crcUfd;aft ein blu«
I)enbciS Crremplar oon bcr Fritillaria imperialis vorjulcgen ;
bicfe ^iJarictat, bie maxima bcr .^olldntcr, ilt cl)ne 2Biber<:
fprud; bic fd;6nfie ibrer (^attung burd) bie Wrcjjc unb bie
©d)6nl)eit bcr garbe ibrer puvpur=fafranfarbigcn SJlumen,
unb b'inptfdcblid; burd) .en Umfang in alien i'brcn 3::)cilcn.
2in freicn i!anbe unb in gutcm 2iobcn errcidn fie bie Sjbt^t
wn 4 gufi. Ungcad>tct bicfct S>or,:ugc finbct man fie nod)
nidit binveidjeiib vermebn. i)jian foUtc ftcb tcnu'iben, fie
in alien ffilumcngdrtcn ju baben, bcnn fie ijl ein Sci^mui
berfelbcn im erilcn gvublinge.
'iil^ id) JU dnbc '^luguft 1836 nieinc r.fiaiferfroncnO
Bwicbdn aufnabm, fa^te id; bic 3bec, cine fi.u-i:c 3>vicbcl
in einen lUjoUigen, mit ipeibcerbc gcfijUicn :i;opf ju pflan«
jcn. 3d) litp fie bis Criib'e S)ctobcr in tcr freicn S!utt im
Sd;attcn |lcl)cn, brad)tc fie bann in lin tcmveritteS CS)!as=
I;aug, no fie gcgcn Gnbe gcbvuarS 1837 I-., .-.tc. X^ica ift
ba5 (Jrcmplar, uielcl;c» id; ber (S5artcnbau=©cfcUfii;aft bitmiit
vorlcge; cs3 ifl nod) ganj in fciner grifcbc, olnr'-bl co feit
Idiiger ai» 14 Sagen gcbliil;t b'^t- '^^^'id; bicfer (Irfabvuna
Idfjt fid; bicfe ^"^fianje fcl;r gut unb IcidU jum Srciben be*
nul^^cn, fo ta^ man fie in eincr bcilimmtcn^eit blubcnb I;a=
ben fann,
■^Inmerfung beg II c bev feller a. "Slad) mebrjdf)ri.
gen Grfabrungen tann id; bc|ldtigcn, bafj faft feinc >pflanjc
leicbtcr unb ol:ne gcringcrc t))iUbc nadi bcni cbcn an,]cgeb'e^
ncn liierfahvcn, in cinem gcvdunugcn Sopfe unb in ciner
IcidUen, fan^igen (5rbe, jum 23lul}en actriebcii lociocn f-nn,
alsj bie Jlaiferf rone. 9Jur tann'mon fie wcgen^ilneS
unangencl;men, bodrjt burcbbringenbcn, berdnbenten cytrud)^,
nid;t gut in eincr istubc treibcn, fcnbcrn jwcdmdf;igcv im
(^cnjdcbc^haufc. 3>ie bercitt' bluhcnbe -Pflan^c buftct nidit
mcbr fo Jcarf aU bie trciocntc, barf c.bcr bei^iialb boeb nid;t
in cinem 2Bol;iu ober S4)lafjinuucr aufbciualirt werbcn.
' Dr. (5.
''•) li\i6 tec Revae borticoSe. (ktobre 1837. r»iif.
13
58 a r t « t d t t n.
Serlln. (fficfc^lugO 2tn ^flanjcn, grudjtcn unb jtudjcngcicii^s
fen rcarcn aufgcfttUt unb au^jetcgt: Son bcr ^famniiiftl unb ci«^ ben
iibri^tn .Jc6in^tid:i:n ©arttn, cin blubcnbcg (Sft'mplor btc noiiapaiiea
jiuicci rcn fdtcncr ®rc^e. unb ©d;5nf)eit, jwci au^jejcidjnctc 2Bin;
ttrmclcnsn (Cucumis iciotinas unb C. Melo-perticoJoi'us), ^lobcn
scm S!>anbtcr JHtcfcnEot)!, vcm Capplanbifdjcn ©proiTenfof;!, vcm 2)c;
lasarcAotil, com ©dicttifdjcn gSriinfoliI, com 3ralicnifd)cn ^odifoM,
griid)tf bc6 bcfonbere jui Sepflanjung ocn Siaubtn, i})i,iramibcn unb
fcetgUi^cn gtcigneicn fdiirarjtovnigcn anguricn^AiirbiS, bic nitl)rcre
3al>vt lang iljc fcifdjcg 3£nfchn b(i)alUn, jn^ci rcidibliifccnbe ©icmplare
»»n Jusiitii speciosa, um fiir bit jejige blumcnarme Sahreejeit bie
Uidjte Jfnjudjt bitfer insbcfonbae file bag dimmer gccignctcn fd)6ntn
3icvpflanje ju cmpfttilcn; fctncr com ^anbciegartniT ^crrn ©djul^e
IjictKlbjl, 5'i'c''"i fcft <il» jfltteS (i}emu|V unb ©uppcnirurjf aupci'fl
tmpfctiUneirertbcn Aotbelrube tChiirophvllum bulbosum) Borjuglid)
fdjontn fci'ihcn aBirftngBobl, au^gcjeidjntt grofe (SrcmpUte bee VHa:
teira.-3iriebel unb eon einer anbcrn unter btm Kamen Oignon rouge
a\ii Sicnf uberJommenrn oorjuglidjen ^reiebclart; com ^aufmann .^rn.
SDSe(tpi;al , jivei anbfre aui Snglanb erbaltene 3n.ncbeln Don auperor;
bentlid}tm Umfnnge; »om| ^crrn ^^rcbiger SBitte, ^roben eintr ro;
tfitn Siicrentjrtoffcl; oom ^t-rrn Suflijratf) gurd)arbt ju Canb^^bcrg
a. b. SDJ. reri'c^ubtnc ccn il;m aui bem A'ecnc gejcgine cctjuglic^t
4>aftlnu6fotten, flis ^altif[^e>7iicfcn=9tu5, friibe Ian9c3elfcrnu6, u, a.;
Bora Jpanbcl^gartner ipetrn ^uiivmann ein nod) mit grud)tcn befc^teS
Cbrt=Cranscrit=S3aumd]cn bd Nonpareil-apfeliS unb aui ben @vs
rcdd)«!;aufEtn ®t. Aonigl. Jpct)eit beS ^rinjcn 2CIbCfd)t eon ^rcupcn
tine com ^ofgdvtncc J^irrn ^cmpel gfjogtne auSgejcidjnete Unanai
ce»6 iJoU ^bljc, 17 rfoU Umfang unb 4 ^^fb. ©d)ieeee.
(©pajteegang burd; bic ^unflj unb ^anbetSgdetcn
oon (Sefuctj l,5octfc6ung.] S3on ben neu ee^iattenen ^pfianjen ftnb
b(t ^en. J^aage jun. ou6juietd;ncn- in bem SBatmbaufe; Calamus
Dracu & Calamat rigcr, Cbamaerops bj-slrix, Cor/pha minor, La-
tinia borbonica, Oreoiloxia rcgia, Paiidanns luilis, Sabal Jilackbur-
niaiia, fammttid) %'*aluien »on aufgejtidjncti-r ©djontieit ; fernee Bar-
riugtonia aculaojularis, GalactodeiiUroii speciosuru, Don bcm ic^
fpatce ®clcgtnl)eit ntbmen retrbe, ein aBtitciefi bariibce ju fprcdjcn
unb bie piad)tCOUe Magnolia odoratis»ima. 5m tatfcn ipaufc: Aca-
cia brevifolia, glaucesceiis & tomcntosa, Andromeda floribunda,
je^t fc^on ganj niit J^noSprn iibcrbectt. Araucaria Cumiiugbami,
cxctlta unb bie dc^te imbricaia, fammtlid) ©amtnpflanjen com fd)5ii;
jicn iffiudjfcj 26 ©oettn bee ueueftcn inbifdjcn 2£jalicn; Kankjia gran-
dis, CrovYiiii, dryandruidps, nntani unb bie t)crrIic^C speciosa, Un=
tee ben SamcUicn eerbicnen ais auSgejeidjnet eeiratjnt ju wetbcn : C.
spcctabilis maculata, superbisiima graudistiima, triunipbans alba,
Frederic le Grand, hings Hojale, ocbroleuca, Pictorum coc-
cireuni, CIcmalis aziirca grandiflura unb bicolorj 21 ©octcn Con
Epicrii, Gompbolobinm grandiilurum, polymorpbum & tetrathecoi-
d«s, Hovea latifolia, linearis, longidora & pannoca.
■ (goctfejung fclgt.)
(Kelcolog.) ^m 12- a?eccmbee 1837 floeb Zi). g. C. 9lecS
con gfenbect on bee ©d)winbfuc^t ju Jp«eceo in ®ubfran!rcid), »o;
(in ee ficfe roe einigen SDionatcn juc J^erfltllung fcince ©efunbljcit be;
fl«bcn bijtte. 3u Keic^eeSberg im Obcnicalbe 17»7 geboeen, reibmcfe
et fut 'fcee ^t^fmiciCibctvitb aber fcin l!ieblingSflubium, bie SctaniE,
n\it (o gto^ein (irfolge, ba^ ee jum Jfuffebce bee botanifd)fn ©aetenS
16
naUj Se«bcn berufcn trurbc , Wi tv jtuct Safire btieb, ^Jadj fccr ©tif»
tung bee Uniocefitat SSonn, wo fein diteece SScubce, je^t ^5eoftffoe in
SSrcslau, ais Scbeec bee Sotani! angcftellt war, »eelief ee JpoUanb,
unb irarb 2Cuffef)ee beS bctanifdjcn ©aetcnS in Scnn , teat 1820 al€
^iricatbocent auf unb rouebe fpatee ^eofcffce bee ^baemaeie. Gc
teug fcbe eiel jue ndbcrn ^enntnif bee feiibee nod) wcnig befannten
glora itnee ®L'gcnb bci. *phaemaceutifd)» SBctaniE unb Sffiaarcnfunbe
wacen bic gdd)ee, iBcld)c ee ooejiiglic^ bcaebeitcte, unb untce ftinen li;
tcearifdicn Sebciten eenjaeb ifjm befonbeeS bie SSeaebiitung bee Gene-
ra planunira eincn SJamcn in bee SBifTenfd)aft.
(5e wuebe in JpiKee^, in Stglcitung eincS e»angelif(%en ©ctfUic^cn,
bee eon 2ou(on i)ceubcrgttommcn, auf fcine Sicblingc, 9iofen, £ieans
gen, Caccnbcl anbeee liebli^e Jtinbce biefet ()eeelii^cn gloea ge<
bettet, in bie ©euft gefenEt,
(®aetnee;®efud)0 gue ben @ec5f)eejogIid)cn ©aetcn aU^iet
trieb ein tud)figee, un»tel)cieatt)ctee ®artcnEned)t gcfudjt, roeldjec ben
©cmufebau, ©den unb ^flanjen, baS ^eften unb Sefdjneiben bee Cbjli
baume, Mnlagc unb SBaetung bee 5£)Jiflbecte ibic aucicincnjut^t cou
jiiglid)) aui (Srfa^eung Eennen mu|, unb cin ftti^igte, an Cebnung
gereobntcc, nud)ternce unb gcfdlligce SJJenfd) ifl. 2Bcc ju biefce ©tellt
fiufl t)at, unb fic^ I'lbce feine ®cfd)id:lii^tiit unb fcin gutcS ffieteagen
geniigcnb bufd) 2Cttcfiate auswcifen fann, >»oUe fid) balbigfl in feantiu
ten JBiicftn an mici) raenben, um bann baS SJdljeee ju eefai)ecn.
Clbenbueg. 5. SBoffc, ^cfgdetnet.
JC^ Ornjeige oon S}lumen = ©dmcrei en.") gri-
fd)cr, liditce 23 1 u men fa m en in tjorjiiglid^cr ■•iluS-.vaI)r,
jncbrere l}unticvt aJiirictdtcn vrad^tvollcr, evtra .qcfuUter ®e«
crginen, fo m\e vide Jfrtni Zopf-- unb ii ant>.-3ter:
jjfUnjcn, ftnb fi'tv aUcrbilliafle ^vcife wicbcr bci mir ju
^abcn. a^njcid^niffe bavi'il^er finb .qrr>ti» eon mir, foroie
in ^annooer in ber ^al)n'fd)en ^ofbnd;l)anbIun*) unb
audi hci bcr Siebaction bfr ffilumfn.^ettung ju b«fommen.
23riefe unb 'Kufna^c erbittc id) franco.
S)lbenbur3, im Sccbr. JS37.
S. 23offe, ^ofgdrtner.
(©dmen= unb '3)flan,;(en=93erf auf t>on "ii^pt-.
Iiu5 unb (5id)fl in (Srfurt.) Unfere ncucn, fcljr rcid>=
I}alti9cn jycricidniiffe , entbaltenb: (^)fmufe.-, gelb^, ®f()6lje-
unb S51umcnfamen, Sopfpflanjcn, Staubcn, ncuc engl. (Srb=
bccrcn, praditi^oUc Wccr.qiiu'n, i}MUn ota ®ra?bhimen unb
tJanbrofcn, finb fcvtig, unb roerbcn auf fvanfirtcSJviefe gratis
jugefenbet.
C^TciS^SScejeidjnijTc uom ^en. :2iuguil ©d)elt)afe in 6af:
fel.) J^cee TCugiid 6d)cll)afc in gaffcl bat bie ffliitc gel)abt,
un« tine favtie fcince ncuefltn f eciSotejcidiniffe, iinb jirae:
1) ffiirieid)nt^ bet Sactcen, eamcllieii, JTsalcen, 9fbi)«
bobenbron:'2(etcn, ©corgintn unb tinigce anberer neutt
!J)flanjcn fiir ba« 3abe 1838.
•2) Sctjcidjni^ con ©jrten.-, gctb;, J&cls-- unb Stumen.©amcn
jueSBeetheiUtng an SBUimtnfi-eunbe 5u iibcrfcnben. Snbem \cie auf cbige
ajeejci^niJTc aufmerffam madien, bemcrEcn icie juglcid) nod), bap bies
fclbcn icbec 3cit auf poetofetie SScicfe unentgelblid) buv^ uni bf
jogcn weebcn tonnen.
aie SSebattion bcr ffilum tnjtitunj.
4»tbcu(tt in bee ^r. Jt> <> # 1 C v'fc^en £u(^bru(tcrci in (^bUeta,
SHebactciir: ^-rtcftricl) ^a^ltv.
ffiettcgcr: PJ. J?. @rof<mntin.
3onnabcnb, ben 'iO, 3'tnuar 1S:M.
XI. ^nl)r()aii().
Ucbcr Sint^ct'lung iint) Su(rur fccr (Jactccn.
(.SScm ^KCD Q?a(lot ©ttigtc ju aBinbel)aufen bci 9Jocbf)auftnO
(SorticeunjO
^a3 SSiUerlanb bcr Gflctccn ftnb tie wnrmern ©e,qen«
ben unt* C^nftln bcS mittdgiqcit 2(incrifii, winvol)! auct) 'l}icr
fafl jebe SpccicS il)r cigentljumlidK^ (lliimi von bcr iJJatut
otK^erciofen crl)alteii i)at. Sie iMainiuillnricu ft'nbct man
flto^ffntbcilfi in SDlerico, — bie Mclocactcn«*uf ben Jsnfeln
&. 25ominqo, SbomiiS, Eiiracao, 3tiinaifa jr., — bie Eclii-
uocactcii in 6l)ili, SDionteoibeo, SJmfilifn unb 9}tuiii5, —
bie Cerecu ftnb fafl in alien bicfcn genonntcn Glimatcn cer»
tl)«tlt jufinben, fo mis bie Opuuticn, beren cinigc foqar in
Sleapcl u. bcm mittdgigenSuropa tinfjciinifdi gefiinbcn wcrbcn,
jmnJBnreife, bap uicle btrfdbcn I)drtcrer 3f atur ftnb, folglid)
oiici) mel}i- cevtragcn fonnen, aB ciltgcnannte. 2!)te Alaicu
oorbcn init 3(iiSnal)me etnic)cr 9r6^tentl)i'ilfi in Srafiltcn
ongctroffcn, foroic and) Pcrcskieu unb Khipsalidcu.
T>a6 2>iitev(anb bicfer ?>fIanjcngiUhinq la^t un§ nun
oud) ben vidjtigcn 53Iaag(lab fmbcn,'niKl; ivcldjcm »t>ir fie,
in unfcr faltered Slima ocrfc^t, bflwnbctn folkn; unb mix
ttjoUen fcl)en, wie bicfe 58cl)iinb(un^ iin Somtncr unb ivte
Im SCintcr, v»ie im Simmej: unb im ®lagl}aufc befdjaffcn
(cin mup.
3m Scmmcr, b. I). Don of)n9cfd(}r 5Kitte Ttai an bi5
©nbe ^Uiguf} fann man bie Cere'en, Opuntieii, Pereskicii,
imb Rhipsalidcu bet freicn 2uft unbebcnfddi ausfe^cn, wcnn
mon bafiir forgt, baf5 ffe burd) fficberfung gcgcn anbolten.
ben Svegcn, unb brennenbe <5onnenj]ra[}Ic'n gcfd^ii^t wcrbcn
fonnen, unb man bie Zbpfc in jarten glufifanb eingrdbt.
35icfcr javte @anb nimmt won bcr SSagSirdnnc fo oie'l auf,
fllS nct^ij; ijt, ben ^flanjcn aud} bie 9Jad)t iiber bie in bcr
■.Ktmogp^>i« fc^lenbe5!!Bdrmejureid)cn. 3a,.l^r. 2(b. .^aaqe
in erfurt l)at eS fogar felt einigen 3abrcn gcnjagr, auf bicfe
SBcife feine jartcn Cacteeu, bie Mammillaricn, jMelocactcn
etc. imgrcicn in cinct gefclju^tcneage o^neffiebccFung aufju»
pelkn, unb bie ^^flanjen befanbcn ftcf) woljl, nur biirfcn
toit nid)t unbemcrft laffen, bap bcibe Sabre fcf)r trocfcn
roarcn. SEimfd^t man inbcp ben 2Budjg fciner jartcn Cac-
teeu fo wie bie 23lijtf}cnenf«i(felung ju bcforbcrn, fo ratbe
ic^ nidjt, fie ol)nc ©laSbebecfung tn6 greie ju ffellcn, fonbcrn
man lege einen 'iSJiilbeetfaften , bintcn »on 2—3 gup unb
torn ton Vig.^obean, fiiUebie I'/j g. auggcwovfcnc ©rube
einen gup bo* n>'t ^ferbemifl, bringe barauf ' , gup hod)
jatten glupfauU unb gtobt bit JEo^fe in benfclben tin. 2)iau
gicfje, rocnn bie Sopfc au.'getrcifnet ftnb, unb )cnad)bem bie
2i3drnie bicfca '^ustrocfncn beforbcrt, einen Sag urn ben
anbcm obcr aucb uin ben brittcn Sag, bcs '^Uvtibg, it^enn
bie oonne ftarf roirft, unb im cntgcgcngcfcutcn gade bcS
S)iorgen§, mittdfi cincr au5 ^Dieffingblcdi gcfertigtcn a3raufe
mit ganj fcincn l'6d)crn. f2>a5 OJJeffing "ndnilicb iR nidjt
fo wit bag ivfige ffilcd) bcm 3\oficn unterworfen, n)oburct>
bie jarten godjer lcid}t ccrilopft trcrfccn ) ©ct ©ticl ber
23raufe fcrncr barf nid}t rote gcivcljnlicb gerabe au.^laufenb,
foitbern mufj in cincm SBinfcl oon 40 ©rab angcfcrtigt
unb auf bie ©icfjfannc fo aufgifoljt rocrtcn, bap bie breite
g(dd?e nad) obcn jn ficbcn Fomtni, rooburd; bcim ©iepen
ein fciner Spriilircgen bcrv'orgcbrarijt roirb, mai ben ^flan-
jcn febr roobl tbut, inbcm fie baburd; wn allcm (Jdunuft
unb ©taube gcrcinigt, unb bie ^nfeftcn bchinberf roerben,
fcften gu§ ^u faffen. 9?ur ccrtjitfe man, bag bie auf bicfe
lixt begoffcncn unb noc^ mit 23af[crtropfc:i uberjogenen
Cacteeu pon ben brennenben Sonnenftrablcn gctroffcn nwr.
ben. 2)cn J?aflcn bclcge man mit aict(ibectfeit|]ern unb be.
bccfc biele bc3 9Jad)t5 mit ®fro^inattcn, bie bc5 g?Jorqcn»
abgcnommen roerbcn. <Qat bie eonne einen bctcutenbcn
SBarmcgrab im Jlaftcn bci'Porgcbradjt, fo grbc man etroa«
8uft unb bctcge bie gcnficr mit eincr auJ f^ioljt obcr fSafl
Uid)t gcrocbtcn T>td(, roobur* cine fcud)te, fditcitlc aTsdrme
erjctigt roirb, bie ber be5 SiatertanbeS biefcr ^^iauicn dbnIidE>
tfl, unb JU tbrem 23acfjgtbum unb ©cbcibcn oufjcrorbcnrlich
bcitrdgt. ©5 »cr(lcf)t ftct), bap man biep -Untmbcn nidit
ubcrtrciben barf. .
Sritt JU enbe beS :2fuguft faltc SBitferung ein, fo eile
man mit fctncn im grcien |lc[;cnbcn Cacteeu in5 2Bintcr.
quartter. Sic im ^JJiftbcctfadcn befinblidjcn foiincn burd)
fficbcfung mit (Strobmatten be5 9Jad)t5 Idnger im gvcien
crbaltcn iBcrbcn. J^at man fein ©Ia§bau3, fo fann man
m cmem SBobttjimmer auf einer SteUage ixn ben gcnllcrn
gcgcn ^BJorgcn obcr gXuttag feine Cacteeu rcdjt gut bitrd).
rotntern, nur bcfrcic man fic i>on 3cit ju 3cit oom gtaube
£ticp faun Permittelft bcr obcn bcfdiricbcnen mxaufc qefd)ebcn'
roeitn man fte oorbcr rfd)t augtrocfnen Idpt. gg barf iibcri
baupt roabrcnb t(§ SBinterS nur roenig gegoffen rocrben
ie iia*bcm ber 2Bdrmcgrab bod; ober niebriq ilcbt, unb fie
mcbr obcr rocnigcr bcr Sonne unb bcm ^iditc au5gcfebt
ftnb, ewa in ben i)n)i|d;enraumen poit 2 big 3 SBocljen.
CSoftfc^ung folgt.) '
iiC
19
S)ic ncuefJcit "^elaraotn'cn teiufcl)crt llrfpruitg^.
(2Som i^stvn S. JUiec in SBicn.)
(iJortfteunj.)
Pclarjjoiiiuin amoenuni.
T>\e (^rope 23Iumcnfvonc i|1 i]lcid)fiu-bi9, bKi0 fatt ro:
fenrotb; tic obern 23(umcnbldtrfr [1111? am JlumC'C ijeirctU,
fletfd}fiub gcnacidt, niit inelcii vciKlniaf)ijicn , blajj-'cavminro;
tijtn J5cncn be5fid)iict. X}ic untcxn fcbiiuilevn 23Iumenblatti'r
finb, vo'ic and) t>te obern, aiif threr £)berfldi:^e gldii^cnt,
fdjimnicrnb, ciiif tcr 3?ucffci:e gcjlnct)elt, mown bie £)ber=
fldct)e nur gcringc ©puren bcfi^t.
Pelargonium Makoyaiium.
2>ie obfrn ffiliimenbldtter fiiib fc^r ocnvanbt mtt Pel.
augustissiraum, fiber nod) hdftigcr iinb lebljafter bcinafflt.
2)ie untcrn fcbr breiten, bcinolje ircigen Slumenbldttev bcibcn
fine dugcrft veinc, carminrotbc 3eid)nung. 2)ie Slumen finb
butd)fiul grower a(5 uoni Pel. augustissiinuin.
Pelargoiiium Dichrouni.
2Me jroeifarbige ^liimcnfvone bcr Sblumigen S^olbe ifl
febr <)cndl)crt, unb f|cbt fleiroljnlict^- in jan-i Sfeiben, roouon
bie obcvu ffilumcnbldttcr ber untcvn 9icil}f, tie untcrn S31u=
menbldttcr bcr obern Sieiije bcbccfen, wobiird; eine foldje
£)olbe eincn ganj originellen TTnblicf gen)dl)rt.
Sie obern fdala [iub rofa = carniinroti) unb fd)»arj.-
carminrott) bcmafcU, (twaS iibcrcinanbcrliegenb; obcr bcm
5DJafcI mit ciner fdjonen a>cncnjcid)nun3 v>erfel}en; am Sianbe
dn and) jroci 5}tal fdjwad) gefaltet. Dem tvei^cn 9?agel
entftromen ju beibcn ©citeti fd}n)ar;ie ©tridjc. X>ie untern,
fajl roeigen 23Iumenbldtter tjaben fine fditnic rofenrotbe Sic^
nenjeic^nung. tgortfe^ung folgt.j
93(iintiftifcf)c 23cmerfiiii(]ett.
(S3om J^ccrn 2i|Tc|T« ®. 5C. grcridjg 5U 3cuet,l
Ueber bie Gultur beS griit)Iing5;@afran§,
Crocus V crji u s.
Siefe alte unb beliebte gru^Iing^blume wirb weniger
cuttioirt, al'5 fie eg cerbicnt. 2!)cnn roenn fie and) in fci=
nem ©arten fa|l ganj feblt, fo finbct man fie bod) meijIenS
nur in brei ober oier garben, unt gcTO6f}nlidj and) nur in
tleincn ©riippcn in ben <5cfen ber S^lumcnrabatten.
Um ibre ganje Sd)6nf)cit ju un'irbigen, mufj man fie
in oUen ibrcn garben jufammcn fel)en; unt> beren gibt c5
20 bi:3 25 roirflid) biftincte 9'?i'iancen, gelb, blau, violet,
voil^i cinfdrbig unb gcjircift in ben jartcflen garbenabwcdj;
felnngen. Sobann miiffen fte aucb, um vedjten Effect ;iu
niod;en, in grofcn 9)Jaffen jufammcn ftel)en, unb ein S3eet
mit einigen Saufcnb blut)enbcn Crocus gcrodbrt rcirflid)
einen entjucfenbcn '^rnblicf. X)a bie Crocus fel}r njot}lfcil
finb, fid) Ieid)t unb ftavE oermc{)rcn unb fafi gar feincr
Dffonbctn 2Bartung unb ^flege bebiirfcn, fo tann man fid;
biefeS SJergniigen lcid)t uerfd;affen.
"Knd) burd) <Samen fann man bie Crocus Ieid)t ocr»
ni'ef)rcn, unb baburd; »iele fd;6ne ©pielarten geroinnen, weU
d)eo uieUeid)t nict)t atlgcmein befannt i(t, unb ttield)c5 >»of)l
Karin fcinen Srunb liaben mag, bafj bie ©amenbitlfcn erft
aeraume 3fit "fld; bem "jfbbliibcn unb nad)bem bie 33(dttcr
fd)cn oenvflft unb abgefiorben finb, au5 ber Grbc ()eroor«
jcnimen. 2)iefe .^iilfen ^la^en nad) einigen 3;agcn auf unb
20
fc^uttcn i()re rot()en (Samenforner auf ber ^rbe auB. SKaii
mu^ biefen Seitpunft fe[)r woU in 'Kd)t nebmen, unb bie
©amcnbulfen au.^jiel)en, beuor fie auffpringen.
'^m beflcn fact man ben Samcn fogle'id) nad) ber 9?eife
\n flad;e .Raflen otier9?dpfe unb bebccft fold)cn mit 'A 3oU
©rbc, unb flcUt bie Jta|lcn in5 frcie ganb an einen etroaa
fd)attigcn unb gcfd)ul|tcn S)rt, bamit bcftige *)fegcnpf[e ben
Saincn nid)t an^ bcr (Srbe fputcn. 3m nddiflen Sriibjabre
gcbt ber Same auf. 93Ian bait bie jungen ^fldnjdien im.
mcr feudn biS bie Stdtter abficrbcn, »on »o an fie fein
SBaffer mebr befommcn. 3m .^erbfte locfcrt man bie Srbe
ein wenig auf, unb ftebt nod) ctroa§ frifd)e grbe bariiber,
fo bag bie fleincn 3roicbeln etwa I 3oU bicf bamit bebccft
werben.
TTuf gleidf)e 2Beife werbcn fie im jweiten 3al)re bi5 junt
■jrbftcibcn bcr ffildttcr bebanbclt, wo man fte au§ ben .Kd.
flcn nimmt unb fie foglcid) wicber ing freie 8anb, ba, wo
fie blitbcn fotlcn, in 1 Soil ticfe gurd)cn auSftreuct. 3m
.^erbjle bc5 britten 3i3brc§ bringt man nod) itwa?^ frifc^e
(irbe ban'iber unb im folgcnbcn 3iil)r« bd'iben fte. 5!Benn
man bie 'jlu^ifaat er|l im griibjabre mad)t, fo tbut man roobl,
ben ©antcn erfl einige Sage in oerbimntcm ^btorroaffcr ein*
jitroeid)en, ba berfelbe fd)nifr feimt, unb oft 8 2Bocl)en lang
unb barubcr in bcr @rbe liegt, bcoor er oufgebt. SBentj
man alle Sabre eine '^Tusfaat macht, fo bat man baS ^(U
gnugen, jebeS 3abr einige ncueS^jiclarten ent|leben ju feben.
3(uffaUcnb ifi eg mir abergctncfen, bag id) faft nie einegelbe
Siarietdt au5 bcm ©amen geroonncn Ijabe. fDb bie gelben
oieUcicbt feinen ©amen gcben, weip id) nid)t. Tiai bcurige
3abr roirb mid) barubcr bclebren, ba ic^ einige .^unbcrt
gelbe auf einer abgcfonberten ©telle auggepflanit ^abe.
Ulcltcn -- Sarbcn -- 'tabcUe.
^in (Sd)luffe beg ^(uffa^es in ber Slumenjeitung con
1837 ©. 123 utib 124 babe id) jwar erinnert, bag ineinem
(bamalS jmar fd)on eingcfcnbcten abcr nod) nid)t abgcbrurf*
ten) 2!Bunfcl)e nad) eincr 9}elfcn = Sarbcn:3;abeli[e burd) ba$
ebcn bamalg erfd)iencne 2}ud) : bie g a r b en ber 9U U
fen f»on 3- 5- Sbieme, bcreitS bcgegnct trorben.
■JiUcin bci bent n3irtlid)cn ®cbraud)e bcffclben wdf)renb
bc5 ^Jclfcnflorcg babe icl) mict) iibcijcugt, bag barin wot)l
nur bie .feauptfarben angcgcbcn feicn, fiir bie 9}Ietige uon
3rbfd)attungfn abcr, bcfonbevg in bcr rotben garbc, baupt»
fdd)lid) fur 2fnfdnger, fein 9?atl) ju erbolen fei. Srf) nal)in
jroar aud) bie garben = .Sabelle in SJicfel'S GuU
tur K. ber 3iofcn, bann ©erbarb'g 2Berf iiber bie
©eorginen, ju .^ilfe; abcr alle brci jufammen liegcn
mict) b'oc^ oft ratblos, unb eg blieb ber SIBiUfu^r in S3cnen»
nung ber garbcn nocl) ein weitcr ©piclraum.
So mug icb benn tncinen , erll x>ox einigen 2Bod)tn
©. 307 (,lb37) cingen'iiften, aber bcr in-rcbrlid^cn 9f ebaction
bcr 23lumenjcitung fd)on oor obigem SBunfdie eingefanbten
i:uffalj: „aBunfd) fiir angcl)cnbe yZelf ene rj iebc r"
glcid)ivol)l erncuern, bcfonberg ba eg mir nid)t moglid) gc.
jtefcn, bie mir aug ber i!iteratur ber 'il^clfcnjucbt befannt
gerooibcncn dltcrn garbcn^Sabellcn bcr 3Jelfen, aufbeiu2B(9e
beS S)ud)banbclg mir ^u vcrfdjaffcn.
Uebrigeng i)l eg mir roobl befannt, \>a^ einige blumi.
flifc!)e ©d)riften fel)r gcnau angebcn , njie man bie ^aupt»
3leltcn=garbfn burd; ■iDvifcJ)ung l;croorbtinain tonne. Ilber
21
bci iiKcr ^difmciffanifi-it [niiijjr iitiUi btc iviIjU- 3;iiitc nid't
gciiUt I)i'vau5; biinn inifdU tii' 'DJiUiir .qati,5 aiiCii'nJ, unt> ciiti
lid) wcrPfii lUid) <>() T^iiibcti, >vic id) .qhnibf, nidit I)iiucid)cit,
ben 's'dif.iiuicv tmih biu" S.irln-n I'lUnuiiitl) 511 fiiln-ni, juiiuil
tic g.ivl'oiiiiii|'d)unj3 bev^JJatur nod) tniu-cnncj^y gcfdilolTni if}-
*J3Ui lichen. 0>oi\ tcn.J
iSJcn '>poitcau.)
Mo r ilia loiigifolia.
3!ouvncfort l}at tie Moi-iim persica, cine ^)rad)ti,qf,
pernmirfiibc ''Ptlt^njc, fin.qffiihrt, roddie im Jarilin des Plan-
tcs cultioirt wivb, abcr iiod) niciiuilS Kinqa" a(5 3 3iil)i'e
bafclbft inu'.qcbaltcn biU. 3^enuU)lU1^^KI)tct 'bat fie fid) auf
ben JluiKnfl;id)t'n ju ^Walc^b cvb cS (l'oiif = :r>cpavtcnu'nt)
flarf vcrniobrt. Sourncfort 1>U fie in cincni Xljcile aw
cinem 23iidu' j^efunbcn.
2Me INloriiia loiijjifolia, fine Uh^ fd)6ne ^crennirenbc
^flanje, tveUbe fviiftijifi.' unb wcniqcr jdrtlidi al-i bic M.
pcrsica 511 fein fd)cint, war bcm Jardm dcs Plaiitcs ju
''Pari^ ini Jiil've lb34 auy JBcrlin jiiqefanbt tvDrbcn ^3Jian
glaubt, baf! fie in ^JU-paul cinbciniifd} fd. Sic b^U bicRdlte
ber bciben Icl'ten SBintcv im fieicn ilantc obnc JBebedung
unb obne Sd)abcn ertraj^en. (i^ \\i wahvfd)cinlid;, \>a^ fie
in cinijifn 3'ibrni eincn auinjf^eidjnctcn Mani] auf iinfcru
JBIunu-nbcctca einntbiticn roetbc. ^ex ©tengcl i|1 aufitd^t,
tvie cin flfincv ?5inj;!a- ifavt unb anrb 2' , gufj bod}, fin=
[(^licfilid) beS blutbcntvagcnbeuSbi'i'y beffclben, bcljcn ildncje
1 gug betvdgt. (5r irdgt 12— 15 23Iutbcnquirlf, bcrcn iebct
au5 20 bis 25 robrenfcvmigen 231unu'u jufanimcngcfebt ifl;
biefe finb anfangs tvcip, ntbnitn aber balb du^ctlidf eine
rofa glcifdifavbe an unb bag 3nncre fdrbt fid) Icbb^ft rcfa.
©ie bringt wcnig reifen Sanien.
Ribcs fu chsiac riorum. (?}
("Groscillier a llcurs de fuchsia.)
(Sin fladtlid)cr, iMcIdfligcr ©fraud), niit blcibcnben, bret^
(apV'.'Sf"- glattcn, eingcfcbnittcncn aidttcrn unb mit, im
Ztpril erfcbnnenbon purpurvctbcn 25Iijtbcn, bie grope 'Uc\}n--
lid)feit mit bcncn ber Fuchsia babcn unb ju brctcn, oicren
ober fi'mfcn an cinem langen iBliitbcnflicIc bdngcn. SOJan cuU
ttoirt fie im frcicn ^anbc in Jpcibccrbe; im 2Binter ccrlangt
fie einc JBcbccfnng. (Jinige Grcniplare fann man in Sopfc
pflan.^en unb in cincm tcmpcrirtcn ©la^baufc, nabe 'oew '^nu
ftern, iibcniMntcrn. ^crv 3acquin, ber fie auy (fnglaiib
erbaltcn bat, gtaubt, bafj man fie in eincr lcid;tcn, frud)tba=
ten ©vbc cuItiiMren fonne.
■^Tnmfrfung bco U cbcvfet^era. ©ollte tjorffe.
bcnbe '■Pflan^ic nid)t Hihes spcciosuin I'm-sli fem?
S3offe befd:»reibt (in feincm ^anbbud)c ber ffiUimen:d)drtJ
uerei) biefe *]}flanje fiMgenbcrmaficn:
„Kibes speciosum. Pursh. ^'»rdd)tige Sobnttt
niSbeerc. t>- 5b'rttcrlanb: i){orbamerifa.' — ffiliitbc^cit:
gri:bling. — 3^ic 'Acjle b^ibcn gc^jaartc cbev breiracbe
©tacbcin unb finb in ber^vugenb fd\n-fbor|lig. 3^ieJyld't.
terteilfbrmig, fail runblid),' cingcfd)niiten-gcffvbt, glatt,
gerippt, furjilielig. ^it SUimenfiifIc ia\i 3iiiumig, langer
(limbic 23ldttcr; bie Silumeniliekben un^ grud)ttnoten
brufcnbaarig. £)ie 23lumen grofj, fd)6n purpurretb, mit
robrigcn_Jleld)en unb lang b^uorragenben k^taubfdben."
*) Xu« biC Heme Iiorlicolc. Octobre 15J7. Pti-U.
22
Sf}iit?fui'ita^meber()iet — fcilformigen, faf! runb.
Iid)fn, — bort — brcilappigcn iWl'dtter, pafjt bie
S3efd)reibung iH^Ufonimen. Dr. ©.
Ucbcr ^c)I *)ai(3cii tcr Watfcn, ivomit ^lc @v\rt=
Jicr ^c^. 'JUdni^ ^lc tMl^idjCn I'lbcitcrffn.
SciHir man bie widitigc JKoUc grfannt battr, rocldie bie
nad)tU*e J(ui>(!iablung bti ben (jrfd)cinunvifn ber 3'cmpfra.
tur JU Ipielcn l)c\\, woliun bie ^i''bi)fifcr an ten ^Jhihcn jenet
leubten ^d)ul*mittd nid)t red>t glaubeii, wcmit bi'e iJanb.
(cute bie jarteften ^Pflan.^en «or tern Ciinfluffe ber .ftdlte be-
raabrcn JU fbnnen bLften. (5s fdiicn wirflid) unmivqlid),
baf! J. .55. fine bunne Watte iiber finer -Pflanje aufqcfpannt,
fte bmbcrn fonnr, bie aempcratur ber 'Jitmpfpbdre anjuneb.
men, forocbl weil bic I'uft nad) alien ?1iid)tungen turd) biefe
mam bringcn tann, alg audj, mil cine fo fd)»rad>e gcflod).
tcne 2?ede febr balb tie 3:emperatur ber ■Jltmcfpbdrc annci).
men mu(?; allcm m tiefem, wic in \o nmnlj anberm gallf,
t|t bic (Srfabrung ber Sbeorie iH^rangeganqen. 2ie 9Jiatte
batte in ber Zljat nur cinen febr befdirdnften unb jweifeU
baftcn ^UUjen, wenn wen Feiner ©cite ber etn\i5 ju fiirditcn
ware, al§ von ber .Rdlte ber I'uft; man wirb gleid) fcben,
weld) anbereg ^Tnfeben bie ©ad^e geivinnt, weiin ncbjibcm
aud; bic SBirfungen ber 2(u£i()rablung ben'irffiditigt.
.^crr 2Bfll» flecfte in bic iMcr' (5rfen eineS SluabrafS
wn 2 gup in5 ©euicrte oier biinnc gtdbc, irddic fdmmt=
lid) 6 Mi fenfrfd)t ubcr ben 2Ciefengrunb bcrauSragtcn, unb
fpannte einSucb i>on febr fcinem 23atli)l fiber bcrcn SpiHen,
roonad) er bei bciteren '!)Jdd)ten bie Semperatur beg ©ral.
bobenei mncrbalb beg fentrecijt unter bicfem leidMcn Sd^irme
befinblid)en Sluabratg mit jener ber angrenjenten ganj un.
bcbedltcn SteUen werglicbcn b^t. 23er burd) bas ffiattifttud)
»or bet '^luenrablung gefd)ul,Ue JRafen war manAmal urn
b (5. warmer, alg ber anberc; wcnn ber lel^terc fiarf gefro.
ren war, fo )lanb bie Semperatur ^,g SJafeng, fiir weldicu
ber freie ipimmcl burd; bag 6 3oll ubcr ibm auggefpannte
Icicbtc ©ewebe ijerbccft war, nod) mcbrerc ®iabe ubcr tern
yiuUpiinftc. ffiei luiUig bebccttcm .^immcl iibt cin S*irm
von ibattifi, t?on 5.\\uten, ober fonft eineqi bdiebigcn Stcffc.
taum emen wabmebmbaren Ginfluf! aw5.
ein*i:;d)irm non eincr bcftimmten mt fdiiibt ben ©runb
giinj gletd;mafiig, ur wcld.er ipobe iiber tcmfelben er Qngc=
brari)t lein mag, vorauggefe^t, bafi ftinc '^lugbebnunq mit
ber Cintfernung in bcm ))}laa\ic junimmt, bap er bcfldnbiq
fine gleid) grofje eteUc beg Jbimmclg fiir ten ju fd)uhenbeii
^vunb ocrbedt. ditan mup jebod) aUe ©eriibrung oamei.
ben. S3ci eincm C^iragbotcn war bag ©rag, auf weUbcm
fin etud beg 3;ud)eg auflag, um 3" Q. fdltcr, alg baf; mit
einem af)nlid;en ^ud)e auf cinige ^oU entfemuna uberbtrfte
lyrai'.
S* werbe biefen 3frtiFe[ mit ber ^Dliftbeilung rineg
glcicbfalb bem mebr erwdbntcn ^Pbpfifcr entlcbnten" widjti.
gen fccrfucbcg fd)lictlcn.
'^Uif eincr SSicfe wurbe cin 3'ud) ucrmittd)! jwcicr
tetabc fenFrccbt aufgefpannt; man bcobaditcte, bafj bci bfic
term Spuumcl cm am gufjc begSud)cg im ©rafc ongebracl).
tei,, gegen ten SBmb gcfteUtcg Sbermometer um'S",, Q.
mebr jeigte o[g cin bcnadibarteg ^Ibernicmetcr, weldvg mit
bcm 3;ud)e in feiner 2}fiicbung flanb. 2>iefcr a>erfiicl) be.
weijt, bap bie ajJamrn ber Spalicre bie ^J?flanien nicfet al;
i3
Icin babiird) fdjit^en, ba^ fie iljnen bie sBarmc ufcmmeti
lulH'ti, wckbe fie ben Sag iibcr aufjjeiiommen {labcn, unb
tutiird), bag fie nied)anifcl) tie faltetj SBinbe abwchrcn, foiu
bern bai5 fie iibevbieg al5 »2clunnc an,^iifcben finb, wclcbc
ben grojjcn aSdrmci^crlurr, ben bie iHl'Hijf"! burd) 'ihit'Wxal)^
lung ju crieibcn l)abcn, wefentlid) ocrriniicrn, inbtm fie i^=
uen einen avojjcn 2l;cil be^ .|)tmmel5 ucvbtcfen.
5S a r i c t d t c n.
SBtufffl. Sie glora;@efcIIfc^aft ju SStud'tl Ijatte am 23.
unb 24. Suni 1837 iijxe 31ftc auSflcUung ccranflaUft. 2)ie ^vtifc fur
bic fdjonfle ^Jfianjcnfammlung ert)icltcn bt« J^cmn Jpcrrmann Subi
ber« unb be ©agticr au« «ciit, unb ©ailh) ouS eafen.
2)ei- ^reiS fuc bit fdjonRc ^flargcnicn^Sammlung wurbc Jpvn.
e. SGanboute ju at)cil, i»(lci)ct 65 bet fdjcnfien unb nciicftcn ^cUr;
gonitn auSgcridlt liatte.
^r. g?uict:Sarff) auS (Sent I)atte tine v^c^tiae ©ammlung
con 30 bcngalifd)cn Sioffn jut 3Cu«|leUung gcbcad;! unb ert)iclt ben auf
bicfe 6ultut bcfcnbcrS gcfc^ttn ^rds.
eint ©aminlunj eon (Storgincn rear nic^t auSgfflelIti recfiljatb
bie bacaiif gcfcijtc ^H-ciS.-5:ZtbaiUc nirfjt ertljcilt wetbtn fonntc.
Sine SSammlung »jcn Xocrtenfien unb .^aijncnfammen tgclofien) in
f«tr ooUfommnec (Sultut con .^rn. 9Keb4rt n:l;iclt tine ^uils
SicbaiUe.
I^ie J^crrcn be SRuicfsffiattf;, SBanjbcr»9K6Un unb Ban»
^cutt er^itUcn ^tcifc unb 'JftcflTit fur fclgenbc feltcne ober ncu cin^
Qtfiihtte ^^iflanjen: Remiedia gUbcrriiua, Acroper* Lodiligciii, Goo-
gora raaculata, Oncidiiim reniforum.
Bit Recife fiir bic fdjonflc 251iitt)E unb oorjuglic^fte (Jultut erf)ieU
ten bic ^evrcn 3. be iVniff^SJieulcnar unb bt Siutct; Sart 1)5
ber crftere fiir Cycas circinalis, cine ijradjtige ^almc Bcn impenircni
bem SBudjfe, unb bcr lc(;teie fiir Ilclonias a«phod«lioidos, weldje adjt
©tengel in ooUEommncr SSlutijc ^atte.
fficucn. »ie Bcn bet eSartcnbau^SefcUfc^aft ju JHoucn Bcr;
onftaUcte 3lu£;|lcUung , bie cffcntlid)c ©igunj unb bic ScrtijeiUmg btr
^reife Ijatte am 4. Suni untcc bcra SSocfi^e beS Jpcn. Sou garb
tlatt.
.^r. SBaron be SKonDille erbiett eine fitbcrne ^^m«=93Jcbailte
fut bie frfjcnftc ^flan^cnfammlung , unter welcijcc man mtbr alg 300
Cactus bemtittc. ©icfe earamlung wirb fiit: bic Bollttanbigflc in
gran!rcid) 3cf}alten unb fie ill eS uieUcic^t in ganj guropa. (1)
2Cnbcec ^i-eiS=Siebail(cn crl)icltcn bie J^crrcn 2tug. S5ouboin,
Sljefbrue jun., SBallet, Sefucuv, gaudjeur, ^. 3>(mareft,
RowcUffe, eaocureur unb Dubin fur fdjine unb gut cultiBitte
^flanjcnfammlungen, pbct fur anbete ijeillungcn im ©cbict bc« ©art
tcnbaucS.
- u
barauS mitttjeiten: 1) Rosi gtllici (493 Sarietatcn% — T) How
bvbiida bcugalcnsij , indica unb iioisettiaaa (422 SBarictatcn). —
3) Hvbi-idei rciudiiiante* (6 23arietatcn). — 4) Rosa bourboaict
(ipubribcHiaiofcn von bcr Snfcl Sourbon, retire bcn ganjcn ©ornmet
fiinburd) b[iif)cn, 70 Bavietatcn). Die gallifcben, bourbcnifc^en unt
J>pi)bribcn;9Jefcn i)Mi:n jwar unfcrn 5!Bintcr ot)ne Stbcdiung au«, t&
fdjabct jebodj nidjt, ircnn bie ^pfianjcn = S55urjeln mit Saub 2C. bebcctt
ircvbcn. SJiit SBcglaffung bcr attetn minber fd)»nen finb bier nur bie
fc^iniftcn unb ncutjlcn, in ben le^ten 3abrcn goronncncn SRofcn, aufges
fiilirt, bercn oft recdifclnbc garbcn=^rad)t nictit immct binreidjenb be«
fdjriebcn wcrbcn tann. — 3) Rosa alpiiia IjbriJa (6 Sarietaten).
Jiicfe l)od)iead;fcnben 2l'lpcn ; ^pi)briben bilbcn in 2—3 Safjren pra^t<
oollc pgramibcn cbcr taubcn uon 12—18 gug ^cbc unb gereabren
burdj il)re SBlumcnmengc fec^^ SBoi^en f)inbutdj btn (jtrrlidjilen 2lnbtict.
Sic Ijaltcn unfcrc SBintcr cbnc 58cbed:ung au6. — 6) Rosa scmper-
virens (25 SSarictatcn). S^iefc immergriinen SRoftn wadjfcn ebcn fo
!raftig, reie bie 3(Ipcn= SRofcn, unb bliibcn oon Snbe Suni 6 SScc^en
l)inburd) on ibrcn langcn rauEcnbcn mit rctlilidjcn ©tacf)tln bcfcjtcn
^weigcn in oidbU'ttbigcn I?otben. ©ic cigncn \ii) cbenfallg febr guX
JU 8aubcn cbcr ^i^ramibcn, Sn flartcn SBintctn reilangen fie auf
frcicn Stanbcrtcn cinigc SBcbcctung, n)a« jebcd; an OTauern nid)t ncttjig
ifl. — ' 7) Rosa muhiilora (_" SJarictaten). 2)ic Rosa ranltinora iff
ein flarE ranttnber unb cbcnfalH ijodireadjfenbct ©fraud), er blut)et in
cidblutbigcn £>clbtn, bie Slume ift fel)e ftein, bic ^flanje fehr jart,
unb bebarf fclbH an gcfc^ugten ©tanborten cine forgfaltige SJebtctung,
reeldjc^ man buvd) »orf;crigfS .^crabbicgcn bis sue Grbc am »reectmiU
figilen ecreic^en Eann. — 8) Rosa inoschaia (4 SJarietAtcn). jDi«
sKofdiu« = 9Iofc ifl ein immcrgruncnbcr, bict)t wadpfcnber ©traudj mit
ciclcn reeiplidjcn, in bcr ffltitte gclOlidjen, l)aIbgifi;Utcn, lucblriec^tnben
ffitumen, unb crfovbcrt im SBintct einigt Scbcdiuag. — S) Rosa bras-
toala (6 SBarittatcn). — lOJ Rosa cenlifolia ot hjbrida (51 JSarin
titcn). — 11) Rosa muicosa (28 iBacietatcn). — 12} Rosa dama*.
cena (50 SBarictatcn). — 13) Rosa pioviucialis (40 SBanetdfcn); •=■
14) Rosa turbinata (3 Bavictatcn). — 15) Rosa agatbea (.23 SBartte
tdtcn). — 16) Rosa porllandica bifora.
(I'ic perpctuelUn SRofen
blul}cn faft bcn ganjcn ©ommer binbuvdj; 82 ffiavietaten). — 17)
Rosa alba (70 SSarietitcn). — 18) Rosa piiiipinellifolia unb berco
Jpybribcn (39 23ai-ictatcn). — 19) Rosa oglaulciia (Eglantier jauua
double) — 20) Rosa \jllosa (Ismeuie), — 21) Ro»» berberidifolia
(Rosa Hardii, cinfadi, getb mit braunrotl)cm ^erj). — 22) Rosa senv
perflorenj bougalousis (127 Sarictatcn). — 23) Rosa thea (68 2Sil«
rietaten). — 2^» Rosa uouettiana (50 SJacietaten), — 25) Rom
Uwraucea (17 SJJaiictatcn).
£)ie Stebaction bcr SSlumcnjeitung ift fef)r gem erbctf)tg, ben go
etjrtcn Ccftrn b. 581. gebadjtcS JKofcnBcvjtictjiup auf fortofrcie ffiriefi
uncntgetblicl^ cinfcnbcn ju reollen. 3). Steboct,
Sat)r3,
Stbliograpljifclje SZotij.
SSetjeidjniJ bet neueficn unb oor;uglid)flen eanb= unb
Sopfrofen, reeldjc fur ben 5pcrb|l 1837 unb bag grut)iaf;t 1838
tei Jttnj unb Eomp. in Duffelborf, abjugebcn finb.
)Da bie gjofcnfammlung bed ^rn. iti-nj in Jiiiffelborf, beJTcn Site
tltitit btteit« iiberall rubmlid; bcEannt i|l, unter bie er|ltn Scutf(^»
lanb* 9e5d()lt reerbcn fann, fo it>icb gcwip bcn jablrcidjcn Siofcnfrcunbcn
biefet in jcber S3ejief)un9 fcf)r rcidje 9tofen»(Satalog eine reilltommcne
unb erfreulici)e etfci)einung ftin, unb glauben reir bat;tc unfern Q(ei)f
ten tcfccn acfdUij iu ftin, roenn reir l)ier fotgenben turjen iCugjug
Oebiuctt in bee $r. ^ (i 6 1 e.s'fctjta Suc^btucttm in ScUcba.
(Seri^tigur.gen.) SJad)flet)cnb genannte ®ruc!fcf>let bittfB
\rir bie gccbrtcn llcfcr ju bcridjtigcn.
Sat)r3. 1837. ©. 336 3- 12. o. cben lieS: Sarmflobt, jtott:.
granffutt a. gjl.
1838. ©. 1. 3- 12. ». obcn lic«: Tfntjingtic^Jeit flatt:
2£nfanglid)tcit.
©. i. 3. 19. von untcn Jie8: fe^ten flatt: fe^tt.
©. 3. ^. 3. V. untcn mup i)intcr ©arbcnet^ 5!KagaitB
tin '*) flcben.
6. 3. 3. 8. i\ unten Hc6 : © o ttjie flatt : fo«te.
©, 8. Sn bir bcr 9toti} au« grantfurt a. 5)1., ©tfeunfl
am 1. 3to«. 1837 lies: aUgtmeine >)3reife,
ftatt: allgemcin Recife.
©. 13. 3- 22. unb 23. ucn oben lieS: ^evttptioP<
ftatt : ^reception unb ^Jteception,
JKcbactcur: ;Vtic^ric^) .0 a pier.
SJcilcjn: (*>. ^. Ojrpfimrtiiit.
3o!mabiMib , &imi "J. Cii^""rt«? I*>:W.
XI. !^itibv!\rtiif^.
©ebtcl)tc ci'tieg OKU'tiicrS.
3 (I ti u a V.
IDie tiolbe Srora fdildft in fliUcr Stub,
(Sin wfif!=hnii1aU'nc£i Such tcctt it)re Jlinber ju.
?hir finS tcrfilbcn unubt nnb Icbt
Uno I'proiTfub bit fdincfiae r'ccfe (icbt!
SQci'} firoMt lUi? bfr ^iiUe mit frcunblii^nn ©rup?
(Ss ifl tcr fcbon yurunenbc llelleborus,
Qin aBddjtfr btr tM^ttin im SBinterpejelt,
2)er n-fu ben 9iul)m it}rcr jMbne crljdlt.
©0 (Irahlt fiir un5 in l*rbcn5jliu-m unb 9?ocf)t
5Dci5 '^'dige ®ottf6, gro§ in feincr ^ra6t!
Unb woikn xv'n bie Scutung rcdit uciflcl}n:
gBirb unfer iifbfni'ftcrn nie iintcr^eljn.
S-.., 9JeuiaI}rSta3 1838. U...n.
Ucber Gint^ciliing utit) Suttur tcr Svictccit.
(fljoni ^tn. ^lafloc ©teigcr ju SBiribeljaiifctj bci SJi^tbtjaufeu.)
(3octi'c|;unt.)
^at man (Selfgenbcit, fo if} cin ©laSbauS ju il)rcr
Ucbfnuintfiung jwcdmdpi.qcr, nnb (5 fann foldicg mit gt>
ringcn Jlojlcn, bic 9ini- uno Sfitcnivdnbc uon iJel)m|teincn,
oufcicful)rt vtifrbcn. IDie l)intcn; Seite tea £)ad;tS wirb
inivenbig mit ^JJIooa fc|1 auSgeftopft, mit tSfi-ol) unb notljic
genfuUS mir 3ifi5cln gebectr. Sie uorbcre iseitc be5 25iul)5
roirb mit gcnftcrn in cincm SBinfel v>on 45 ®xab belcgt
unb bie oorbcrc SEanb mit fcnfred)t (lc()cnbfn gcnlli'rn ocr-
fi'bin. 2)ie ^ei^^ung im SJintcr roirb cnticrbct bnrd) cincn
in bcr ^}3iitte ber yjuctivanb an,acbi"ad)ten cifcrncn Untcrpfen
mit t)inldnglid)cn ^ii^cn von yMbcrfd)ivdn5ni yn-fel)cn, bc-
tuirft, (bet mit iiot}tudien obcv3;orf .qebfijt luiro, unb fojlct
ouf eincn Siaum von ttwa 2Di)0 (inbiffup bie.>!beijitn3 i>cn
aanjen 2Bintcr 6 bi§ 7 3\$^ ober bciji-r burd) bi"e neue, fafl
lagcmein ein.Af ful)rte , unb burd) (*ifal)vun3 crprobtc (ibu
rid^tung bcr aiSaiTcrljeijung. 2Cill man fid) oon bieftr un=
terrid)tcn, fo Ufe man bie Sluntcnicitung uom 3al)r 1835
i3}r. -12 nad).
2)ie 9^ad)t u6cr roerbcn bic obcm S'nft^r mit ft'itE
8efIod)tfnen ©trohmatten, bie man burd) einen lcid}ten ^)}lc:
djanigmua aufrollen fann, bcbedt, auf UH'ld)e man, um bie
9ldf[e abjubalten unb bie fdjiiljenbc Jlraft ju ci-hj!)en, leidite
i8rott:r(abfn Icgt. 2>ie oorbern fcnfrcdn ilcl)en):cn gcnjler
Jvetben burd? ^retterlabcn cbet bucd; aJmfttei »on jlarC
geflocljtenfm ©trot) tjciul.U'ji.ii. Zic S8orrid)tun9 i|l leidjt
,unb ea bcbarf baju blo3 einca 9iaf)mcn5 vm fid;tciicn <gtQn=
gen, an ivfld}t'm JKalimcn bic @trol;bccfe bffc(li;]t roirb.
3n cincm foldjon ©laihaufc, wo bic (iactecn vcUcS
J!id}t gcniificn, nni' in glcidjma^i.^cr Scmpcvatur, b. I), in
cincr i^cmpcratuv jroifdjcn -f- i unb 12 ©rab 9i., fid; bcfiuben,
fonncn fie and) mfl)r 3JdiTe vcrtvagcn. 9hir may bcr Zi^'pi
Uor bcm ©iefji-n ganj auiJjctvod'nct fcin, unb bay iZSaiJcr,
am befien gluilaiaffcr, mup im ©orddj&baufe cine jicmlict)
glcid^mdjji^e 2Bdvmc anjicnommen l}abcn, cl)e man giefjt.
2?a mein.Ofen nid)t oon aujjen, fenbcrn >vic cin 2Sitit):
cfcn im ^aufc felbll unb jroar mit £ol)fud)ni gebcijt njirb,
bie 2oI}fudicn aber vie! '^ffcbc madicn; fo i|l ce aud; bci bcr
gr6titcn 25cl)uifamfcit nid)t miglid), ju nctbiiibcrn, ba_^ bie
fcinc 3(fcbc fid) nid)t crl)cbcn iinb auf i<i. <5Jewdd)fc fallen
[olUc. Cb nun glcid; biefc '^t'fd)e ben (Sactcen fo rocnig »vie
anbcrn ^flanjcn naditbcilig ill, roie mid; uieljdbrigt (irfaf);
rung gclefjrt bat, wo id) ca nid>t ma{\tc, fie bur* ^cfpriijcn
won bcrfclben ^u reinigen, fonbern bies bi» ^um griifjjaljr
werbtciben nuifitc, fo ^abc id) bodj jcf^u angefangcn, fie oon
3eit ju 3cit mit obcn befd)riebcner ©ieRfannc bci bcitcrn
unb warmen Xacicn ju begiepen, looburd; bie ^Pflan^cn ein
ocrjungtca '^Infebn befommen.
Sritt im 2Biiiter tritbc ober febr falte SfBittevung ein,
bajj man bie fiabcn unb ©rroljmattcn nid)t wc^^uncbmcn
roagt, unb bic ^Pflan;,cn bao i!id;t enrbc[)rcn muJTcn, bann barf
man and) nur »rcnig gicpen. Ueber()aupt ifl eg and) bcffcr,
im Sinter nur ifcnig unb fcften ju gicpen. ^cr Cactus ijl
cin flcifd)igcr unb faftooCler Jtorper, ber auf feincr S^Ln-rfl-iite
nur a'cnige ''})orcn ober Sd)rocigl6d)cr ()at, folglid) and) nur
wenig auSbitnflen fann. iDIan will beobadjtet baben, ta$
biefc ©attung, fo roie fajl allc gettpflanjcn, auf cincr flcinen
glddje 5 bia l)6d)tTfn3 20 ^orcn, inbef? alle- iitf^gen ^>flan<:
jcn auf glcid) grower glddie wobl 51) bi5 iftO bgl. ^abcn.
2>a nun biefe £)rgane jum 'ifuSbunilcn bcilimmt ju fcin
fd;einen, fo folgt barau-5, t>i\^ fold^e ^J.^'flanjen , un1d)c n^cnig
$orcn (jaben, and) Idnger bie in ilincn befinblid^e Jeuditigt
fcit anijaltcn. Qo vak bic Saftpflaiijen langfamer ausbiinflen.
fo ncbmen fie aucb langfamer baS SBaffcr auf, al5 anbere
G.nudd;fc; nur ivenn ibr ScUvlciuebe crfd)iafft ober leer ge=
roorbcn^iii, faugen fie bie Sluili'lf-it fd;ucller nuf, baber ca
j<vcd!;ndtlig i(l, fie nur oon 3tit J" 3fif, ^vcnn man ein
5!Bcit:verbcn an iljnen bemcrft, fldrfer ju bcgicOen, ba fie
bann ba» SBaffer bcgicriger cinfaugcn, unb nid)t3 bJuon in
ber Srbe ju lange juriid'bteibt, woburd; lcid)t gdulnif crjcugt
ivirb. (.Sortfctjung folgt j
87
Ueber ct'it^c uorjmilic^c Sicrpflaiiscit, abjjcintbcf
ill Loddiges Botanical Cabiner.
(Oom ®tcpf)cr503U JJiofaartncr Jpcrrn Sofft juDIbenburg.)
(JortfcBunaO
9?r. 1715. Cattlcya guttata.
SMcfe prdd)tige Drdjibee xoad)^ in S3raftlicn, unb warb
^urd) 9f. ©orbon in ben ©artcn bcr Conb. ©iirtcnbnugcfcUs
fdjaft finj^cfii^vt. 1^ie SBldtter [inb Idn.qlid), etwa 3— S'A."
lan.q, lV>brt'tt, |Tctf, fafl l}in-ijonM( abiTcbenb, nn bcr (cpil^e
fliimpf imp nujflcvanbet. 3)vtfd)en bni bcibm SBlattcrn
evlifbt fid; fin hirjcr, jrociblumi^cr, aii» cincv Sdicibc l)a-=
CPrqcbcntcr Sdwft- ~it' SMunicn finb pniciitig, ffl)v wohU
ricdicnb unb vcn Uinc^ci- 2)aucv, OvdAcS bei vkim txd)'u
tccnblhtl)en bcr gall tjl). £)ie jtrontbcile [inb obflcbcnb,
glcid)brcit--(dnq[idi, etwa 1" 3'" long, 4— 6'" bvcit, fcl)r fuvj
flcfpil^t cbfv finmpflidi, (jclblidj.ciriin, fd)ivav!i>puvpurrotl) gc:
ffd't: bic furjcrc Sippe i(t wcifj unb l)at cnic, am ffianbc
etwai wcllcnformicic, un.qftt)ciltc, obcn puvpurrctl^c unb bldu:
lidi (^ffihimtc ^piatte. 9JIan crbdit fie bci Spm. Z"- 5:tiafop
in'^iittid), bei ^rn. &■ SobbtgcS ju ^arfnew bet SiMibon
u. a. r. — 93ian unterbdlt fie befldnbiii in bcr ludvmfien
3:rcibl)au§abfbcilun3, )?^an]t fie in lfid)te, niit rceni;]cm
(Eanbc gcmifdite .t)oljcrbc, auf cine Unterlaflc wn bavtcn
Scrfbroi^en eber Jbaumrinbenftiicfdicn , l)dlt fie mbglicbll in
fcud}tniarnicr '^ItmoJipbdre, unb vcrniebrt fie biird) 9Jebenfpvof=
fen iHh-- ober gpvtfd^e), bie jebod) fei}r fpaifam unb felten
crfcbcincn, n)pf)er bcnn aucl; uiclc feltcnc £)vc9ibcen noc^) fcl;r
^od; im '■Preifcjlcl}cn.
9h. 17W; Erica vestita var. blanda.
■Dcr Urf^<ftini| biefcr prdd)ti9cn S.?arietdt i|l ungcroig,
Sn ibrcn Slattern dljnelt fie ber E. vcsl. coccinca; nlleiii
ibr aSudiy ift recjelmd^iger unb dftiger. 2^ie S31umen bil=
ben untcrbalb ber Spi^e bco ©tengclS unb ber 3fefte einen
rcicbcn Sluirl, unb finb blo.profenrotl). 2>ie Sultur ijt bie=
fflbc, wie bei alien Sap--^cibcn. ©te bU'il;et im SOJai unb
.2unt.
9?r. 1717. Erica tcnui flora Aiidr.
5?ie kildttcr tiefcv j^icrlidjen (5apl}cibe finb fcl)r furj,
Sfantig, glatt, unb flebcn ju i?icr urn ben etengcl. X)it
gclbracifjcn 9?tunicn flebc" meiltcng ju 4 an ber ©pilje ber
joblreicben Scttcndildjcn, l)abcn eine ci)linbvtfdje, biumc 9i6I)re,
au5gcbrcitete 3uinbeinfd)nitte, cingcfdiloffene ®cntalien unb
unbcw£l}rte 2(ntl>'rcn. CS '•"'«! cljung folgt.)
SScmerfuitij I'lbcr einSamcnbcct yen Chrysanthemum
indicum. — Anthemis grandiflora Kamar. — Chry-
santhemum sincnse Sab. *)
CSSon ^oiteau.)
5^ad) bcr SKcinung cinicicr 2(iitorcn finb boit SJIiUer
bereitS im 3a()rc 1730 jwci irten Chrysanthemum indi-
cum in englanb cultioirt ivorben. 9?adi Coubon wdre
lie crfle 3(rt nid}t fvul)tr nI5 im % 1764 nacl) gnglanb
eingcfiil}rt rvcrbcn. SebenfaU'3 finb biefe 'J^flanjen ccrlorcn
gcgangcn, unb im Saljvc 1790 aufS SJeuc ctngcfiiljrt »vor=
*) SiJic tlicilcn liict He llcberfceung Ui 2fiiffa(>t6 <iuS tcr F.evuo
hgriicolc. Juilltt. 183a. p. 07 , mit, werciiif firf) -fpcvr CtH'tfi
SMap iuSBern in feincm Ifuffa^E: SScrati-fungen iibcc Cbry-
• anibemiinj indicum, SBluinenjtitung 183». ©• 4- btjicljt.
iDic Sicbaction.
28
ben. Sm S. 1792 f)at titon tin (Svcmprar an Sbouin
gcfd)icft, unb bieg i|l ba§ crfte, »veld;c5 man in gianfreid)
gefeljcn I)at. (55 Ijatte gcfiilltc, purpurfarbigc 23lumen unb
jvurbe burd) Sertljcilung ber aCurjcln unb burc^ ©tccflinge
auperorbentlic^ »frmel)rt. 23alb barauf ertjiclten bic @ngt
Idnbcr me()rcre Sarietdtcn baoon au§ Snbrcn, bie allmdljlid)
Qud) eingang in granfrctd) fa;ibcn. 5m Jabre 1826 befa^
^r. (Sabine bauon 4H Siarietdten, cinige ©orten mit ein«
begriffcn, bie aug ©amen, bcr in ©nglanb aufgencmmen
worbcn, cnt|lanbcn waren. 3'd) »eig e§ nidit, cb man jt»
malS Samen bafon in f^atiS cr()alti'n bat, wouon wal;r.
fdjcinlid), cbcn fc gut njtc in gngtanb, cinige 5b\rietdtcn bcrvor.
gcbeu roiirbcn, obgleicluM'ctleidit in gevingVr 3abl, unb biefj i(l
i^ermutfjlid) bie Xicranlaffung , ba| bie ®drtner oon 'iVuiS
fie nid)t wal)rgencimmen baben, uub bay man geivobnlici)
gUnibt: bafj biefe ^''flanjcn feinen ©amen l)erDorbrdditcn.
ijnbcffcn bringen fie ciitivcbcr im fiiblid^cn granfreid)
mcl)r ©amen tjerocr, cber man fnd;t iljn bort forgfamer
auf, ala in >'Par;5; bcnn ^r. '^lubibert bci Sara^con
unb ^r. Sicinicr ju "JTiMgnon babcn ©amen biWon gf»
fammelt, romion fie fdiiMi neuc S>arietdten crbalten baben.
3m gebruar 1»34 l)at ^r. Sicinier cin ''Pdcftd)fn biefcr
©amen an ^rn. 3acque5 gefd;id't; fie finb im ndd^flfoU
gcnben 931dvj gcfdet worben, unb v>cn 4(X) 'J'flanjcn, recld;*
barauS cntfianC'cn finb, l)abcn 161 im S^ctbr. unb 5}pv>br.
btffelben %\\)X'j gcb(iil)t. gafl alle l)atten gefiiUtc ober l}alfv
gefuUtc ffllumen, fcl}r iierfd)iebcn wn ixnen, wcldie juir be«
reitg fennen, unb bie meiftenwarcn ivcrrli, crbalten ju uic»»
ben, unb einen ^Maf^ in unfern ©drtcn einjuncbmcn.
2>cmnadi, — fci eg, bafj njir forgfdltiger nad) bem ©<»•
men fudicn, weld)en biefe ^^flanjcn and) bei ung berforbringen
fpnncn, fci eg, bap wir ung ©amen baoon aug bem ©iiben
fommen Kiffen, — eg ift rcabvfAcinlid) , bafj rcir balb cbcn
fo viel 6bv«fantl)cmen alg ,X)ai)licti babcn njcrben, unb ba^
bie S5enennung allcr biefer ?i<iarietdten cbcn fo unmoglid^
bei ber evjtern wie bci ber Icfsrern biefcr ©attungen fein
wirb. 2Bie bem audi fci,' man niup imment>dl)r<nb bauon
(lugfdcn, well bic Sablic bcwciit, bag man baburd) immct
fd;6ncre S>arietdtcn crl}dlt, alg bie man ba»on bcfifjt.
llc^er tic Rose du roi,
3n SRv. 21 bcr toridbrigen Slumcnjcifung babe id) an
S5lumcnfreunbe bie JBitte gefteUt, mid) ivegen 2}el)anbUmg
bcr Rose du roi, urn fclbc jum 23lul;cn ju bringcn, gefdU
ligjl JU bclcbrcn.
3n5wifd)cn l)attc id) in ycrgangnem ©ommcr mit gcnann»
ter Siofc nod) einen rocitern SL^erfuch gemad)t, woburd) ic^
berfdbcn ibrc l)crrlid)e S3lumc abgeniann.
2d) legti ndmlid; ben SSopf n\igrccf)t in ein falteS
gjjillbect, fd}nitt bic geeignetcn 3>veige ein, — unb jeber
eingcfd)nittcne mad)te' gem aBurjel , unb aud) .Rnogpcit,
bic fid), gleid) jcbcr anbcrn Siofe, gem cntfaltctcn unb mic{>
mit ihrcm fdionen Sianc, ibrcm feinen licblid)en ©crudje,
fo wie mit ibrcm fanfrcn bldulid;cn Sicfa ergofeten.
©it Sictvuriclung war iibvigeng obnc @Iafbebe(Jung
erfolgt, unb fobalo id) bavon uber,!,eugt war, unb fobalb bie
Anogpen jum ■^tufi,ncd)cn angefd)WOllen waren, fd)nitt ic^
bic (Jinlcgcr nh, topfte fie cin, unb l}iclt fie nod; ein "Paar
S^agc im ©djatten unb unter ©lag.
5Diunc^)en. C»i>n ^"*-)
29
23cfi^rci'bu)u] uiib Guttur fc()6iib(ril}cnbcr
@cuu\cl)|"c. *)
3fll i bcr I^Jim'liC bcv Aroideen.)
Arum campaiiulalum. Uoxb. 0 locf cn^^f ion.
Jtfiinj. bcr 2frt. JJMiitter jufiiiiiinciijicfcl^t fi'ffcvfpflt^
t\c\i SBliitiicnfclH-itc glrcfeiwiti;! rtUi-ijoLncitct unb tiiuti«, Jtel»
bin pi(3f6rnii;i. — Scljr ciuVijcjcicljnct, njcniijflcnS Untcr=
gattuiiii : Camiaroii. —
2^l■l• SBuijdfnoIIcn ifl flad) brctformi.q , iiiit concciitri:
fdhen 'AbfiUicu uiib jcvllrcuicn 5unbi'n fllH]cU'btcr gafcrrt,
H»vi|"cl)ciibiircb niit tm},cn iSuv.^iilfaKrn bifcljr. 7(.n6 tct
9Xifti- ciuiViinjit bcr fdn- fiirjc tictV S3(iitbnifclHirt, unicbcr
ill fi'iiia- 5Vi|ui ViMi birt'cn nioifu-n 52iUirjfl|\ifi'vii iinii]cbni \\i.
Ti'ic fliofic S3lutbcnfdH'it'C i|"l aiificii un'ijj, iinvnitii] in brr
SJ^iorV puvvMinetb , in tn -.lliittc fcbuicfclijclblicb, niid; obcii
bUipu'M "lib b>ifclb|l hMu?;icfiUtct. 3" ter ^JJtittc ftcbt
ber Jiclbon ffiififdit iinb cncidit cine .r?6be iicn 10 3oU
bis }u cincni JJuff, tr ifl untcn bii- jur 9Jiitte niit ■'PiinUcn
befcl^t, ven ba nn niit flclbcn Stiiubbciitcln, bcr obcre
nad'tc abcil cvracitcrt [id) fall ivic bcr ^ut cincr 9}ioid;cl
unb biU fine riolctbraune ?5arbc; nad) btr ffiliubcicit £i-<
fdicint biu' gvcfic, biS jivfi gup ^')'^^^ iliiM auf einein umU
jigcn, bidinilid).iieflcdtcn £ticlc.
S>aterliinb unb (Siiltur. S'icfe nicrhviubige
^fl>-.n5c fann nI5 UnqcbfUfr bey ^Pflanjcnrcidi? bcr ncucrlid;
bcfannt qeuHnbciu'ii kadlcsia Anioldi jur Scite gcfcl^U n.ifr=
ben, obivohl fie bcrfclbcn il}vcin 23aue nad) nidu ocnimnbt
ifl. <£ie wddift in ben fumvfigen 23a(bunj^en von 93iaba«
flasfiir, unb irivb in Cflinbicn cultioirt. 2)ie ^inbu5 ncn:
nen fie 3Iuiiclia-Kuiula, im Sanocvit Kuiula unb Caiula.
(Eie bebiencn fid) ihrer 4 bi5 5 ^funb fdiiver nievbenbcn
S5Buvjel!nolU'n alu '^(rjncimittcl gc^en nuuu'bcvlci Aranfl}ei=
ten, flcniepcn fie audi jubcvcitct wie ^Patatcn, ^2)iini5 ctcr
Jl'artcfffln. ?}iiin jiel)t fie im ivannen ^aufc, in eincr Ifid)=
ten G'rbc niit gdilamin, biilt fie ciorjiujlicb jur Beit ibver
Bntivicfflnn.q fchr nog. Sie blul}t im gvubling unb ivirb
buvdi JlnolUn oermtbrt, biufte abcr ncd; fr.um in ben eu«
to^)difd;cn ©livtcii i^orljanbcn fcin.
Aspidistra lurida. Kcr, SJunfelb lutliige
2i 6 15 i b i fl m.
.Rennj. bcr Battnng. .Kcid; untcvbiilb, farbig, rc=
getnidjiii] glodig , Gnum iiAtfpnltig. '^dit k;::taubbcutel tin
a5oben bcr JBliitbe, cbne *£tiiubfiiben, jwtifddKiicj, innerfcitg
auffpringcnb. SKirbe fdiilbf6rmig, flt'ifd)i,q, bic inncrc 5}^iun«
bunji bcr S5liithc i^crfdilicgenb.' gvucbtfnctcn iiierfdcberit],
giidicr cinfamic). S)cr23ebcutun,q nad) founte man ben 'DLu
men burd; ©cjiilbnarbe ubcrfcl^cn. — 2}ie (iSattun^ ijt
fpdtcr ton I'inf and) Slacronync genannt ivorbcn.
.R e n n }. b e r Zrt. J8liitl)cn inivcnbig cinfarbig fd;ivavj:
braun, 5Jarbe piijfovmig, flumpfmnbii).
£er ©tanini i|1 fncUcnarti;] unb bcivurjelt, fricdit l}o«
rijontal auf bcr (jrbe bin, unb i]! niit viL^Ictcn fd)uppi-'ii'^v=
tt.qen S'djciben befleibct ; bic Sjldticr finb lanjcttformig, faft
Icberartig, fcd}5 bi;^ ncunneriM'g, niit linncnaitigeiu ;ti:ilatt=
(liele. 2)ic S31iitbcn f'onimcn ein,^elii niit fur^cn, etivaS
KbcibcnbUittrigen Sticlen qii5 bcm hicdnnten Slamme,
bdngcn iibcr, fiiib voUfnnnicn cjlccfenfvuiiig, u;ib ibrvSauin
ad)tfpaUi3^ niit eirunben, faun'i fpifjlidKn 2(bfd;nitlen, bie
'^ ^ui "^icf. Dr. 0e«j(ttnba4)'6 lAomgl. €4(if. ^cfvat;)«)
Flora exotica.
20
garbc bcr JBfutbe ifi dufier(id) ein unreinrS ftiofetgrau, in-
JVfiibiji cin bunMei? vmpurfdjivarj, im ffloben flriiiilidmclb.
2?er geipaltenc gaum ift nur ttroa ein Trittbcil fo lang
a[g bcr untfie 3l)cil bcr>^Jutbe. Tic adtt gtaubbeutel finb
fuij unb runblicb nal)e am JBebcn ber.5aiiiibc rinq«um, ben 71b.
fdjniften eiiifpved}cnb, eingffiiqt, unb enibaltrn grlbtn JJilu.
tbentlanb. 2>a5 ^Piflill \'ii cinfa*, bcr grudjtlnrten flein
unb fiiglid), bcr Wrincl fuvj unb bicf, unb bclonCcrS ouS.
gcjcidmet ifl bao ictigma \>on bcr (yrjlnlt cineS ^>il;butc8,
nnlcbeS man in bic »lutbe bincin|il;cnb, aUcin bemertt, n;et(
eg bie (Staubbciitcl bebcrft.
5i>atcrlanb unb (Sultur. S^iefe 'J^flanjc i(t cine
Cntbcdung bcr ncucrn iicit. gic n\ich)t in (5bina, unb
univbc jueift bei mr. GcIimI in ilcnbcn cultivirt, no fie
im_ Sabre l.s20 bliibtc, bie SJliitbc^eit fdUt in ben erften
grubling, unb jclst bat bic f flange and) in mebrfren beutfdjen
©drtcn bcreitiJ gebU'ibt. SiMr bftibad)tctcn fic in 2}re5bcn in
bcr aufgcjcicbiuten eammlung bed .^errn ^ci- unb g)Jfb.:
9uUb Jlrciifig. Sic wivb pun^f fo uMe antere AncUcnge.
ivddifc bcbanbcit, i|l cine acinVfl'inJC fiir baa roarme.^au3,
gcbcibt jcbocb >vnbrfd;cinlid; aud) im G(a?baufe, unb t>er:
langt .^cibcerbe; jur Srcib^eit »iel, im ^erbjle unb 2Bintet
rocnig SQSaffcr.
2^ie natiirlidic SScnuanbtfcIiaft biefcr ^flanje ifl me().
vcrcn edjriflftcUcrn jrocifclbaft gcrorfen, man bat fie fogar
ju ben Asphodclecii rccbncn irolUn, unb i^frniiitbct, bag
bie gecbdjabl bcr cigentlid;e Si^vn? in ibrcr jyiiitbefci, bie
■^(c!)t^abl nur '^(bTOcidiung. SJcrfoIgen ivir inbcffcn bic Gnt.
ivid'elung bcr gro^cn ganiilic bcr Aroideen. fo ivirb fid^
biefc gorm auf bag S5ef!immtcf}e an bicjenige ibrcr Wiupv*
anfcblicpen, ivelcbe in .^infidjt auf bie -Bhitbcntbcile ibre
l;cd,illc XJoUcnbnng burd} erreid)ung beci Genfvunig gciron.
nen l-)ctt, in 2>ar(lcUung ber nicbern ©ebilbe ber SBcgVtation
abcr nocb ciumal aUc friiber aufgctrctencn gormen burcbUniff.
(55 ill bic5 bie @ruppc bcr Taccccu, bei btnen juerft bie
einjclnc a3lutl)c beroortritt, ivdbrcnb fid) bic, ben innbevge.
l)cnben Caliecn unb Pollioiiicn eigentl'iimlidic £dicibc, i'm^
mcr nicbr juriidjicbt. 2>ic 5i5ierjabl iji bier fd)cn burd)
Pothos angcbeutet, unb in ber ganjen JTtbnung, in luelcbe
bie Aroideen geborcii , bcr Siipii^ bcr S^reijabl nod) nid)t
gcivcnncn, fonad) bat^ Sablocrbdltniy nod) fcbu\infcnb. 2^ie
cigcntbitmlid) gebuUtc^J^n•be vcruicifi ticfe C5en)dd)fe am Se.
ftimiiiicflcn in bicfe aicnuanbtfcbaft, unb ijl alien iibrigen
gamilicn ber QCini,m Jllaffc frcmbartig.
5i It f r a Q c.
SBie r)ilft man cincni franfen '33cnieran<
J c n b a u in ?
2^1-r aSurjcIballcn cincGjlarFen, altcn ^^onicranjenbaumS
(Citrus auraut.J nnirbe im grublinge bi-o ubcr bic .^dlfte
tcrflcincit, urn barauy bie i'ibcrb.inb gcnommcncn ^icgcn^
wiinncr ju cntfcrncn. Gr evbiclt taxMi] rcine fiifcbe Grbe,
bic Jirone untrbe tucbtig vcrfcbnittcn, bie rbcrflddie ber
Clrbc niit Sabacfebldtterii, gcnau fcblicFcn'b, breifad) belegf,
barauf cine biiniie liagc lllj.iliffimc au^gebrcitet, unb bermit
evb6(,H'tcm 2?oben vcrfiben; Jliibel, anfdnglid) in ein (jonu
nierglac'bauf', fpdtcr in bic freic i'uft gegeiiCllcn aufge|TcHt.
(^'} oertrocfnetcn inele 3n)cige, bcr JSauin entiviifclte nut
fpdrlid)c 3obanni3tiicbe, unb bie iinnigen, fid) ini '.'fuguil
ericVliepenCen SJliitljen fel,-tcn fciiie grucbf an. i)?ac^ Gnt.
31
ffrnung bet jiemli(i oerfaiitten SlabaiJabldtter, fu'ptte fid> bie
Qx^t im l)6d)|Tcn ©rate fcttij an unO bic iOumge lion @rb:
t)dufd)cn bcfiinbfte baS SJi>r!)viat:'cnfctti_»on eiiur Uiijiil;! 9ie=
gcnnnitmcr. 2^er 23.iuiu ludor fiiccfllioc bie SJldtter, unb
ficl;r ji-fjt ol;nc Jaiib.
SBtrb mir mui ci-fa[)rnen .53IiimcnpfTe(]frn bi» gum 51^"^)=
lingc fcin 9uUh, ben id) miv aiuiflcgciUlidiil crbitte, I'o ivill
id), TOfim bcr JBiUim alob.ina nod) tcbcn \-)at, ten ganjen
SiUivjelbaUen auSuMfdini , il)m Icid)te, jcCint frdftijie (5rte
unb i1lii^Liccru\innc gcbcn unb auf ticfe fiBcife bie notbgc=
brungcnc (irfn'oninq miid)cn, ob tin fo llavFcr alter 25aum
folc^e 23cl;anbliin3 tcrtiijgt.
SSarietdttn.
^ariS. Sm ©artcn tec- Tiaturl}i|tcrifrf)cn ?Wiifciim blu^tcn com
Sanuiir 1837 bis ^(iifangS Suit ft^lgcnbc neuc cbcr nod) irenig Bcvbrtu
tfte ^flanjcn: Orchid cae: Oncidinm Papilio, 0. piimiliim, Den-
trobium Hierardii. Eria slcIUta. £. pubcscciis, I'lcurothallis picta.
P. racemiQora. Epidcndrum crasbifoliuni. E. fuscalum. E, ml*
taus. E, noetnruuuj, Aporum aiiccps. Maiillaria raccraosa. ^ul;
tur im ffu4<tcn SBaiml;aufc. — Asclepiadeae: Hoya PoUsii.
Palmeac: Cliamaedoica Schiediaiia, V e rbou a c e ac : Pelraoa
volubilis. Cactcac: Ccreus Icplopbis. Opuulia Saluiiana, Mam-
luillaria AVildiaiia, M, leucocepbaU, Ecbinucaclus corvnodcs.
Epiphjilum niidulacnorum. E. Jackiiisoiii *), E. Dcsvauxii, L'.
coceincam. E. roseum et album. Cultur im trcctlicn S[Barmt)aufc.
— Lo gaminof ae : Glyciuc nigricaiu. Ve ib en aceae : Veibe-
ua Urummoudii. Selago tpcciusa. S j u aiit b e rae : Kbodaiubo
Maiiglesii. Galaidia picta. Mrrsinac: Ardisia jjpouica. Uille
tiiaceae; Uibbertia Cuiiuiiigbarai. H. currifulia. Saxifragac:
Hottoja japouica. (Sultuc im SDrangtrictjaufe. — L eguminosae:
LupinntgrandiQorui, L. rirularit. H j dropby lie ae: EutocaWrau-
geliaua, Leachaeria plaijglossa. L.seiiecioides. SyuantUerae: Cca.
tauroa dcpresia. P »p a v era cc ac : Platyjtigma lineare. Cruci-
ferae: lleliopbylla Uiisiliqiia, Leptosipbou densiQorum. L. au-
di'oiaceum Raiiunculacoao: Paeuuia tenuifolia fl. pi, D i p i a-
ccae: Moriua loU(jifolia.
Ginige fuc^c fficmcriEungcn ubct cinige b.*t ocr|lca
Ijtnbfn ^fUnjcn. OSon kern ®artncu am ©avten bcS natiirt)i;
florifctjtr. SXitfeum ipcii. 9Ceu matin.) Uoy a Pot tsi i fiat t>iel 2l"cl;ns
li^ftit mit Atclej.iaj caniosa, — Cbamaedorca Schiediana, cillC
fleinroiidji'tgc, fcl)r nicblidjc ipalmc, bie in unfeni ©cwacljeljaiifern blidjt
unb gcudjtf tragt. — Petraca volubilit. cjinc fdjcinc ^flanjc mit
gto^tn, cicltten, fonbevbar gtbautcn ffilumcn. — Ccreus leptopbit,
aljnclt ftljr bem C. flagellii'onuis, utitcifdjcibet fid) inbcd'cii ocn bicfcm biicc^
fdnt grcpccn, jici-Iidiirn ii. 5al)lrtid)cn SSliittjcn. — 0 p u n t i a S a 1 m i an a,
mtrtrct'ti-big bufd) ftinc jtlcinljcit unb fcine rot!)cn gtiid)tt, bie fid) tange
iicit tl Ijallcn. M a m m i 1 1 a r i a 1 e u c o c e p b a 1 a. Gin jiingeS (Srcmplar,
weldjee ic^ bem ©artner ^n\. limani 5uS3ugn'.) gcgcben , bci bem ci
gebllilit l)ilt. — Echiuocactus corynodes. 9Sit bicfcm BCr;
l)4lt ti fid), me mit bem coriaen; eS blul)te bafclbft, roAfjcenb bie
5Kuttctil6d:t im ®acten beiS aSiifcum nid)t gebluf)t {)aben. Sicfer
(Scirtner Ijat ein eigcntt)umlidjc« Salent juc gultur bcr fuccutentcn
^ftanjen, auf reeldje ec nid)t cinmal gvopcn SBcrtf) Icgt, bcnn cv woUte
mir bcibe Gremplare, aU fie blut)ten, rcicbcr geben. 3d] fjabe bafelbfl
oUc ajatietatcn oi^n tpiphvllum, irtldjf man unte: eerfi^icbcncn 3ia;
men beligt, bliil;cn ft^en, unb id; fann oci'i'idjccn, bap tpipbyllum uu-
'} £. Jcukiusoiui?
32
dalacflornm, Jackinsoni, Deranxii coccinenm, rosenm ct album
cin unb bicfelbc warcn mit Epipbyll. Quillardeti. Sin ein;igce fdittn
mit etwag Bcrfc^icbcn ju fcin, unb baa nat e. atrorubens; bicfeS t)at
fleincrc unb rcibecc SSUnncn ali bie anbci-n. — Rhodauiho Mang-
les ii, cine pradjtigc ^iflanje, wcld)C JCcbnli^fcit mit ben SmmcrtcUen
{jat. — Ardisia j a p o ii i c a j juv Ccangcdc gcliiirig unb ctwaS
9u-ucg in bicfcr ©attung. — Selago speciosa, cine fcbr jictlic^e
Pflansf. — Platisii^raa lineare, cine nicblirfje, flcine !})apaBerae
cce, im gci'iblingc bluljcnb, beten Sultui- fcf)r »iele ©orgfalt ju cr:
fLHbei-n fd)dnt. — Hcliophylla latisili(|ua. (Sine bem Choi"
rauihus maritiiiius ci)rMA)t, abet fd;cncrc ^flanjc, iral)rfdicinlid) cbcn
fo JU CUttiuirCn. — Paconia tomiifolia 11. pi. ginc ncuc •2d)6nf)CIt,
bie 4-ifri- gifd)ct une im 3. IWo gcfd)cnEt Ijat unb bie in Sibitien
cinKimifdi fcin fell.
(.SSlillienbe Bignonia j a sminifolia.) 3u ©ifotb in
®Ieucefterff)ire bliiijU jum ciflcn 9Jtalc im SJJai unb 3"iii uotigrt
Sabt in bet rcic^en ^iflanscnfammUing bet 93tab. 2>clptjin bie berte
lidje ©dltingpflanje Eiguonia j asmin ifolia liuiith. ^i( JBIUi
t()cn jcigcn fid) an ben ©pi^cn bcc ©titcntviebe, finb 4 i[2 3clt lang
unb Bun cinct f)itrliri)en, catraintotiicn, ins Giclbc I'lbivgcbcnben gatbe.
SSie oicle nnbete 2fvtcn bicfct (Sattung bluijt fie feltcn, wenn man
ifjt nid)t gcftattet, ba§ fie ftaftige langc Sticbe bitben batf, an bcren
GnbjU'figcn alsbann bie ISU'itbcn etfdicincn. S>a6 Stemplar, wtli)e6
b:e crftcn ©lumen bcnnnbvac^te, fict)t in rinem aSatmiuiufe iippig unb
fd)6n. S'tr (Stamrn ifl 10 gup tied) unb 3 3eU im Umfange. X>k
ganjc ?>flanje befUibct tinen Haum vcn 47 gup.
CZfnjeige Bon 58lu menfameteien.) ®ic unterjeidinrtt
©amenbanblung cmpfitblt fid) bem rtfp. Slumcn; unb ©avtcnftcunbfn
mit mebtcnt^eiia fclbjt gcbauten ©amcveien allet (iSattungcn biftcni-
2>a« 2)cr5cid)nip bariibit pro 1838, mcli^efi aud) an 400 9Jvn. ganj
nu^gejcidjnctct (iiccrgincn enthalt , >»irb auf frantittc ^fnfvagcn con
berSRibacticn unb Boii Dcr imtctjeictnctcn Samcnbanblung ftci eingcfanbt.
^ugleic^ cffctice id; nci) cinige im 23ci-jci(^nip nid;t cntljaltcne
©amen, als :
O Chainoit englifd)c ©ommft^Seufoie, neu, 100 Jl. 6 '/je.
O Cbarcsis Neesii, nicblid)c ^fianje ju Ijinfaffung a '■p. 2 yjt.
% PbloxDrummondi, Srummonb^ pviiditigc glammenblume lOyjf.
2J. Lupiiius graudifolius, gtofibldttvige, 3 i/'Jf.
gctnct :
Anemone pcrcnuij seinpcrfloreni cbineusis , immerblU^Cnbt C^int*
fifd)e 2Cnemone, ptadjtccU, 100 ©t. 18 >,£.
n I, 3 kC.
1 „ - ,/ 8 y"}(-
Siefe in Seutfi^'Ianb ncc^ recnig betanntc ^Pflanjc ijt eine btr
fdjcnflen Sicrben fiit bie ©avtcn, unb ubcrttifft fa]t aUc peccnnicenbcn
giei-pflanjcn aw ©djonhcit unb Sauct bcc Slutbcn. ©ic fangt I)iiufig
fd)cn untcr bem ed)nee mit vot()en, ireipen unb blauen, auf 1 gup
langcn ©tcngcin, btfinblid)cn Silumcn, in alien moglidjcn 9ti'ianvcn in
biefcn gatben, m ju bliiben, unb bauctt bie Slutl)t ununtetbtod)en bi«
enbc Suni fert. ©ie bait ben ffiSintet olinc JScbccfung im greicn au«'
unb fann fc>ret)( im ,&etbfie a\i audi im gtubjaljr gepflanjt wctben.
Sd) bitte urn rfd)t 5al)lrcid)C balbigc 2fuftwge unb Berfptcc^e bie
fofcttigc pun£tli(^)ftc JtuSfiihvung bcrfelbcn. Stiva Bcrtommenbe 3tiP«
\i)\xmcc bin ic^ febr geni bitcit, auf bcffaUfige 2fnjcigen fcfort ju
befid)tigen.
©rfurt im Sanuat 1838.
Sic ©amenbanblung oon SJtctiJ ^t^.
ffiebructt in bet Jr. 4>afjlfc*
C^ierbei al8 SSeila^tn: cicr ^Hcii-iijlen iibei tcunicn inXa
fd)en ffiuc^btuittii in (Sclleba.
'Ppaiijcn :c. i^on ^>cirn Jl'unje & Sobn in ^Uenburg)
m. 5.
JKit>iictciii-: ivrtciirifb i^ (iff lev
Bcilcgir: 05. ^•. Ojvofiiunntt.
3onnabctib , ben 9. ^ebvuat 1S3§.
XI. ;5rtl)rrt<tn(^.
@ebtd)tc ei'ricig ©arnicr^.
'Jfthvu at.
iOf? ^ovnungS difci^iiuid) bcnuit tic fvcic JPrufl
2:<ci> Wartiurg, tod) cv tvubt uidit fcinc ilcbcne^luft ;
Sonn JBliulifn fdiafft tc^^ '■Pflc'^li-'va fimfgc ipanO
Scr (lavrcn "Pflnn.v', nn mvdvnitcm Octant.
9iid)t ivonii". lint frciitcnlcfr ift ictjt teg (Jjarttu'v? Scbert,
©0 inand)L- Slumc lobnt taS rc(]t', tl)iit'i)c Strcbcn;
Sm ©nrton blul}t olU'in tcr wadvc Hellcbor,
3m ®la&l)au§ tveibt tie Jlunit tct 23Iumcti nu'I)r tjcrtjor.
^od; tfr 9Jntiir (^cbiibrt ollcin tev b^idiflf JKubm,
®av tvfu nMl)vt fie bci S*iu-c unb ?5n.ift i!)v (Si.qfntbum.
£>ie i>flanje, tie ju fn'ib im ^Pd)jcit5fd)imicf fid) jcigt,
aCivb oft, faum aufacblul}t, fom frutjca Sot evreid;t.
S U...n.
Ucber Stntljctlnni^ luib gufriir ^cr Sacrccn.
(S3om ^rn. ^afloc ©teigec ju 5BinbeI)aufcn tei 9Jorbl;aufen.)
(ScrtKBuna.)
3^a tie Caclccn in il)rcm S>>Uer[antc .qr6f!tentl)ci[5 aiif
gclfcrTunt Stcinunterlagtn, «cld)c niit (cid)tcr, tod; baniiio^
rcidier gUigfrte bctcctt fiat, raadifni, fo mi\\\cn ivir fur fie
cine dbnlidic (5rte berciten. 2>ic (i-vfal)ruiui l}at gclcbit,
ta^ etnc (Srtc aug luviiMtlcrtem £cbni lam bcpeii ihmi cincm
tiii.qcriffcnfn 23ac!ofcn otcr finer alien 5JrI)!imnint) uiit inig
per'rotcter 2oubcrte mit biiircid)cntcm jnrtcn Sliifjfaut in-r^
mifd)t, ibncn am jutriifllidnlcn ifi. 'Knd) Ijabc id; fcit
einiiicn 3abrcn gauj ucrr^tctcn uut oMlij] j^u (5rte gmior^
bencn Jlubtuiiger ol}nc votrol) mit cbigcr (£rbc ocrmifdit,
babe bei eincr Sammluiig i^m 2(KM) itopfon nid)t eine
q>flan;c pcrlorcn, unt bin uielmcbr turd) ibr frrutigcy Slsid):
fen unb ibv gtfuntca '^Infebn reidilid) bcloI)nt. icie licbcn
t'g aud), menn ticfc fcinjieficbte (Srtmifchuiig mit ^ali ctcr
3i:gclfli'ind)cn v>crmcn,qt wirt, intern fie gem ibre SBuvj^cln
an biefe anlcgen, unt fie teftomcbr i>or gdulni^ gcfidjert
tcevbcn. '^rud) untcrlaffc man nid)t, ten JBotcn tcr Sopfe
mit gcfd)lagcnen Sicgclfifincn otcr grobcn .fticg ' i 3oU bod;
JU bdegcn, iroturdi taS 2Baffer leid)t abjiebcn fann, worn
man ja einmal ju ftart gcgoffen baben foUtc. 2Bie uber=
|)aupt tieftg fficlcgcn mit ^icflcljt"'*^" I'" K^"" ''Pfl'^'jc 9'^i"
fcljr ju empfcblcn [\t.
2>er (Sngldnber ®rcen bcbient ftcf) fiir feine Caclccn,
namentlicf) fiir Spcciosen unb Alalcn ciner nod) fcttern
©rtmifd)ung. (Sr nimnit (eid^ten, fantigcn i!ci}m unb Zau-
bcnmifi JU glcidjen Sbcilcn unt cin :Drittl)eiI (rd)aftung{r,
niengt tiefc fficflanttbcile gut turd)i'inantcr unt feljt iit ein
2a()r binburd) ter 8uft unt tcm (iinfluffe tcr Sonne unb
im SBintcr tcji Sr^Mlc-' au5. 5S}enn ticfor Jlcmvofl onge;
trcntct »fa-tcn foil, UM'vt temfclbm juocr cin S'riitbeil fan^
bige ^citfcrte beigcmifdit, unt \)at jir. ®reen an jrcci=
id'brigen ^flan,^rn am Alaius unt Spcciosus an 200 ffiliitben,
am Jciikinsoni 1 14 unb am Speciosissimus 72 23Iut()en
gcbnbt. £>crfelbc irurte abcr eine foldic JBlutbcnfiilie blc6
turd) frdftige Grte nid^t erreidit baben, jrenn er nidit jU;
gleicl) turd) forgfaltige 23c()antlung, t. b turcb ten »erfd)te;
bcncn fflJdrnu-grat , tcm cr tie '>Pflan;en oon 3eit ju 3eil
auofel^tf, ten Jieim jur Sli'itbe entuMtfclt hdtte.
Sic XbipU muiJen auS gcbranntem S^bcn unb ungfji
furt, mebr breit a\6 l)od) fein. 2^ie &voie terfelben ricljtct
fid) nati) bcr ©rope unb tcm SBurjcIocrmogen ber '■Pflan^cn.
Opuiiticii, Ccrccii unt Epipliylleii (;abcn ein ftarfcS SBur^
jclvcrmogcn, unt ocrlangcn ta!)er and) grofjcre Sopfe; tie
Manimillaricii, Kcliifioractcii unb Mclocactcii treiben roc«
nig SBurjcIn unb btturfcn tabcr nur fleincr Sopfe, roie
ubcrbaupt fleinere Sopfe ten grofjcrn ooriujieben fint, unb
man map folcbe von ucrfd)ictener 05r6^e, con 2 bio 3 Boll
imDurd)nie|Ter( vorrdtbig baben. ©ibtman ju grojje ;j6pfe,
fo mad)cn ertlgenannte ©attungcn j)t>ar (iarfc .i^riebe, laffen
aber lange Dcrgcblid) auf 23Iutbcn boffen. £'abcr fam c5
aud) >X)obl, tafj unfcre S5ore(tern ten C. <!;i-an(lillorus vide
3abrc roartetcn unb pflf'Ueiif unt nur cr|l fpdt 23lutl)cti
er,^iclton. Sie gabcn ibncn ,^u gro^e S'opfe, unt nur tanit
crjl, wcnn ticfc auogouurjelt n^aren, jcigten ficb tic 23lutbcn,
mic id) any eigncr (S'rfabrung fcit mebr aU' 40 Jabren rccif.
Die Molocaclrii, unt iibcrbaupt tie runtgcformtcn, pffanje
man fo, taj} fie vok auf cincm ficincn Spih-\el ju fJeben fom:
men. (£ie bctcdcn mit ibrcm brcitcn\Rorpcv einen Sbcil
bcr :Dbcr|ldd)e ter (5rtc, fo tap Sonne unt fuft nidu cin.-
)virfen unt tie gcudnigtcit nicbt vertiinftcn fann. Steben
fie nun auf ebcncr ^ladic, fo blcibt baS -iBaffer am Stamme
(Icl)cn unb vcvurfacbt Icicbt gdulnifi.
3>ay llmfciicn ift mit mandicn ©cbwierigfciten unb
Sd)mcr,i(cn vcrbunbcn, wci'balb e» audi S>iclc untcrlaffen
unb nur bann vorncbmcn, ircnn tie aBur^eln fid) an beit
Sianb bc5 SSopf angclcgt baben. S^Jan laffe vor tern Urn.
feljen tie ©rte ganj au-otrccfncn unb fdn'ittele biefe bann fo
rein, roie moglid), au» ten 2SurjcIn ^crauS, boc^ fo, bag
35
letters nicf)f tocrlc^t wtxien. SfJlatt nchme einen chuaS gro:-
fern STopf, bclcge btn ®obcn mit @d)erben obct grobeii
^teS, bringe baraiif eintn l)a(ben 3otr ©rbt, b'^lte bie i^fl^i'iJ^
in ben Sopf unb lafTe jartgefiebtt, gan.^ trocfnt (Srbe 5\vi=
fdjm bie 2Burjcln laufcn, biiicfe bann bic '>))flanje fanft an
unb bcgiege fie in ben crflen Za(^en nidjt, ba irgcnb tine
Surjfl befAiibi.qt ftin fann. 2Mefc6 UinfelKn mu^ offer,
TOcnigjlenS alljabvlicb einmal, befonbcr^ mit ben 2(rtcn
tergcnonimcn racvbcn, von benen man rounfd)t, tci^
fie "fcl)nell ju ciner geiviJTen ©rope Iieramvacbfen foLlcn, in
weldier fie S3littl}cn (icfern, unb bal)in gdjoren vorji'iglid)
bie Echiiiocacteii, bic fief) gro^tcntljeila burd) il)re ^rad;t=
• coUcn Sliitfjen ou3jetd)ncn. (SJcfd^lup folgt-)
^k neucjlcn ^elar.qom'cn bcutfchcit lU-fprutig5.
CSBom Sftrrn 3. ^licr in SOSicn.)
(SortfeBiinj.)
Pelargonium Protzkii.
35ie beinabe qleidjfarbige, mit rcid)cr a5cnen--3eid)nun3
cerfebene, orangefarb eingefa^te , gc,vil)nte S3lumcnfrone, gc=
bort in ben gropten iinter ben fd)immcrnb bod)rotb rofen=
farbcnen. J^urje S31umcn(ticld}cn unb Inngc ^aftrobren,
roeld)e rcid) bebaart finb, unb ein ab»vdrt§ gebogener Siln-
menpiel, finb d;aracterijlifd;e ^JOtcvfmalc biefer ''PflaniC.
Pelargonium S terniaiiuni.
25ie obcrn runbcn, etrooS gewcUten S3lumenbldtter finb
brdunlid) ladrotl), gidnjenb, fc$inimevnb, »oU Sienen^Scicb^
nung bi5 an btn 9ianb t?in, bie ^TuSldufer oerbreitenb.
jDbcr einer roeipen, febr netten gacetten^Scidmung erfdpeinen
finige f^warje ©tricblein, bie, obwobl fie fic^ juroeilen freu.
jen, bennoc^ teine coUfommenen 93Jafel bilbcn. dtmai tics
fcr mie gevrobnlid) beginnt bcr rofcnrotbc STiafel. 2)ie
untern, burd) ©inticfung fd)6n 9ejeid)neten , »ertebrt=eif6r=
migen 23lumcnbldtter finb gegen innen ju mebr liiafdrbig,
gcgen aupen abcr beinafje i^on oer garbc ber obevn.
Pelargonium gyrosuin.
£)ie grope, fajl heiSrunbe SBlumcnfronc befifjt bic obern
S3tumenbldtter uon ber garbe bcS feurigficn (Savminfi, ins
gacfrotbc ubergebenb, ber bunfelfd^warje, fammetartige 93iafct
ftebt etraaS tief; felben umgibt ein :2(nflug i^on mennigrotl).
Unterbalb bc§ 5DJafcl§ beftnbet fid) cine fd)rodr^lid)e gaccttem
3eid)nung, wcldje mit £id)tcarmtnrotb auJgcfuUt ifl. Die
untern ^lumenbldtter bnbcn ttielc einticfungcn, roolcbc auf
ber licbt«carnunrot()cn ©tunbfarbc fid) febr rcobl gejlaltcn.
CSortfeijung folgtj
GiiUur ber ^ofcn ubcrt)aupt. *)
(®ic{)e SBlumenstitung 9h. i1. 1837. Jcctfitung.)
§. 8. 4te S3crme!)rung burd) (Stuipfer.
giir alle 9!cfcn.
SKan fd)neibet einen jungen i^eitigen S'rieb toon bcliebt=
Qcr Cdngc, bod) wenigfienS mit 3 'Jrugcn vom ©tode ab.
5ji berfclbe lang, fo jcvtbcilt man il)n in mebvcrc Sturt'c,
oon benen jebcS ujenig^enS 3—4 'juigen Ijabtn nuifj. X>a5
le^te 'iuge mug fnapp am ^nbe jebeS bic|cr gtucfc fein,
roei( fid) von bicfem 'iTuge ani bann balb ein Callus um
*) Jtu« 9Mct{ie OuUur u. in SRoftn. SPrffitiuta- 1^6.
36
ben untern ©rf)nitt bilbet, anS bcm erfl bie SSurjcIn t)««
»or!ommen. 2>icfe ©tupfcr fe^tman in fleine J:d)ic^en obtt
bcffer in§ freie ganb, an einen liiftigcn £)rt, wo nur bie
gviibfonnc binfommt, unb jn)ar nad) ber 9Jegel mit 2 "^Tugcn
in unb 2 2(ugen au5 ber ferbe. 65 fommt jcbod) gcrabe
nid)t barauf an, cb ein "^fuge mebr ober reeniger in cber
au^ bcr (5rbe i|l, ivenn nur bcr ©tupfer roenigflcnS 'i 3oII
tief im 53obcn ftcbt unb ein '.Tuge fiber benfelbcn I)crau5<:
ficbt. Sic (Srbe wirb an ben ©tupfer gut angcbriidt unb
nad) JScbarf bcgoffen.
giir bictmmerblu^cnbcnSRofen.
Sie ©tupfer biefer Siofcngattung gebeil)cn faft immer,
unb man fann fie ju jeber 3cit beS SabreS, nne man nur
jeitige nid)t bliibenbe 3weigc i-)at, mad)en, bod) ijl c§ am
beften im grubial)re. Sic ©tupfer im @pdtt)erb|le gcmac^t
unb iny ®Ia5bau§ gcbrad)t, gerat()cn nid)t gut. ©tcUt man
fie auf ein iiobbect, fo gebcn fie beJTer an. Sic im
grubjabrc gemad)tcn ©tupfcr bliibcn glcid) im folgcnben
©ommer, unb werbcn nac^ il)rer Slutfjc, ober im .^crbjie
auSeinanbcr gefcfjt.
giir bic ein;, jrocia unb brfimat bliitjcnbtn Sfofcn.
Siefc laffen fici) mci|}en5 nid)t gut burd) ©tupfer ecr-
mcbren, nur wcnige, bie ranfigc, bunnc unb iippigc 3wcige
{)abcn, «?ie bie H. micropliylla , penduliua unb anbcre
wurjeln cbcn fo gcfd)unnb, wie bic immcrbliibenben gjofen;
bic iibrigen abcr foU man licbcr burd) '^bleger »crmel)rcn,
ba 6fter» won 10 ©tupfern faum einer tttdd)ji. 2BilI man
eS mit bicfen 9iofen bod) aud) fo probiren , fo mad)t man
bie ©tupfer auf obgcfagte 3(rt im ^erbjie im grcien, unb
bebccft fie mit fiaube, gegen .Rdlte im folgcnben 2Binter.
§ 9. 2(ngcmeine 23cmerfungcn fiber ba§ 83ercb=
len ber roilben 9\ofen.
3um aSercblcn unlber .^lofcn ifl »or aHem not^ig:
a) ©in grof;cg frummeS ©artenmeffcr.
b) ein bcvlei fleinci^, ba§ ^fvopfmcffcr genannt, roeld)c3
»orn nid)t fo oicl gcfn'inimt fein foil >vie ba§ ©arten^
mcffer; feine Jllingc ijt nur ctuM5 fiber 2 3oU lang,
'/J 3oU bvcit unb nnip flovf im ©table fein, ba eg jum
©prcngen bcf. SBilblingo bcim i'^fropfen ober ^Vl^en
gcbraucl)t wixb.
c) (fin £)culir mcffer, bcffen ^linge faum 2 Son lang,
cbcn nad) n'lcfivdito jugcrunbet, bimn v>om ©table
unb fcl)r fd)avf fein nuifj. ^ Sicfeii 93ceffer foil nocb cine
5wcitc Jtlingc l)abcn, bie I'A Soil lang, ' ^ 3oW tveit,
aud) oben'nad) rucfrodrta etivaS gcvunbet, fein unb
fd)arf ift. Saffclbe tt»ivb bauptfdd)lid) bcim 3ufd)neiben
bcr (Sbelroifer jum ^eljen unb (lopuliren gebrauc^t.
gerncr bag bcfanntc SDculirbcincben, »eld)eS ^A Soil
King ifl, unb corn fd)arf fein muj;.
d) tine \'; gup Inngc, V)orn gefpiljtc, brcbbarc SSaumfdgc
mit cincm 4 3oU langen ^efte — • ober ©riffc 3br
fblM ober jllingc nuip wn eiiicr Ubrfebcr ober fonflen
vion ftinem ©table unb fd;arf fein. Sic 3dl)ne iverbcn
nur fcbi" wenig gcfd)rdnft.
c) ©tavh'r ^^a]1 "uom iiinbcnbaume, ober ntd)t fet)r gcbrcbte,
bod) flarFc, ein ©trobbalm bide ©d)afwoUe jum SUcr^
binbcn. Sen 23ajl foil man nur im trodnen 3u|lanbe
tocrbraud)en.
f) einc ^anbfprige sum ^cncfjen ber Sffiilblinge unb Pn»
cbclten Sfofen.
37
or) ein fIcinfS ^ofjlcifcn obcr l^ohUi ©(cmmciffii, tin
" ^auvtinllrunifiit von mir, »vfld;c3 mit unb in fciiicm
©djafte 47, 3oU Inng i(l. £)aa (^ifcii oI)nc vrcl)aft i(t
3 3oU lung, unb fo birf mie cin flovtcr (Stvol)l}<ilni,
»orn fiol)l, b. I)., im l;a(bcn ;)ivfcl mit bic bcfannton
feohlcifcn bcr JEifcblfr, ooni fiinflcn ©tabic unb fobr
Idjarf. 2>cr Sdnift lUlcin i|t ctwii5 iibcr 3 3oU long,
cbcn niit cincm nicfyinj^cncn 3iinj)c unih'.qt, unb bcvt
tiur gut ',3 jJoU im I>iiicbnicffci-; untcn i|l cr in-i-I)dlt;
nifjnuifiig bictcr. 23ci Sycioblung bcr 23aumc, bci fiiir.
fern SuH-igtn, wo fid; bic '^Uuicn nicl)t nicl)r ablbfcn
rooUcn, babe id) au<i) cin dI;nlicl;cS J^ol;lcifcn, bas bc:
beutcnb bicfcr ift.
h") 23aum>rad}».
§10. ^6d)fl notbigc ©ritinerung I'lbcr ba§Saum=
roadig, wcldicS roarm aufgctragcn roirb, cbcr
\oid)si; ba5 fid; balb vcrficincrt unb fo ben Xot)
be§ StiimmeS bcwirft.
Sebe§ S3iiunuvad)S , baS man ivarm auftrdgt, unb jc=
neS, njcldic^ nad) bcm 'iluflcgcn fcl}r balb v>crl)drtct unb ju
©tfin a>irb, fiibrt unvcvmciblid) ben Sob be5 Stammer,
bcr bamit bebanbelt unvb, nad) fid).
53Jit bicfcr S3el)auptung roerbe id) fc()r I)dufig anfto^cn,
ba biefcg ocvberblicbc S3aunin)ad)5 Icibcr nod) fcl)r aUge^
niein ijt; unb bod) ifl fcine ©d)dblid)fctt fo auffallenb, iin^
t$ JU irunijcrn ijl, tvie man eS fo lange bcibel)iclt, ba bod;
wn bicfcm Ucbcl jum Sbcil bie ^lage i)exxui)iit, ba^ bie
auf SGBilblinge ccrebcltcn 3iofcn balb abjlerbcn.
2)ie ®runblid)tcit beS b'" ®efagten rocrbe id) an fei=
nem ^lafjc, ndmlid) in bem §. 76, wo icb fpdter iiber ben
JBranb bcr 9iofcn rcbe, ^3l)i>ftologifd; bewcifen, unb l)\n
bleibt mir nid)tS mebr 5" tb"" "brig, alS nad)folgcnticg
©aum»vad)», n)cId)eS erfl nad) SOlonaten, tvo ficb bie 2Bunbe
fd;on iibcrjiogen i)ati bdilcr roirb, bao man niit bcr ipanb,
ol)ne c5 jcrlaffen j^u mu|Ten, auftrdgt, unb id) fdion feit 20
3al)ren mit SBortbcil bcnulje, in aiorfd;lag ju bringen.
S 0 V f d) V i f t f u cincm li a 1 b ir c i d) c n 53 u t c n 2J a u nn» a d) f c.
1 ''Pfunb gelbctf aBad;i5,
1 i">funb iiarj obcr wci^cg ^cd).
'A in"unb"Unfd)litt.
8 2otl) 23aum= obcr Ceinol.
3(Ile5 bicfcd lagt man in cincm 3!icgcl unter ftctcm
J^erumriibren langfam, abcr gut am geuer jc^fcbmcljen;
flicgt c§ bann in cine Sd)ui|el, worin ctivay SBaiTcr i]}, t^H'
mit bie '?Sla\]c fid; nid;t anlcgc, and) lcid)ter bcrauogel;e,
unb formirt mit ber ,§anb in$ GJanje ju einjclncn "ctuctcn
uon bclicbigcr ©ro^c. (.gortfci^ung foliji.J
^£^ci3«n^ t>cr Gka^dc{)^^lHiufci- turd) civculiicntei^
Ijcipc^ SiiiafTcr.*)
(SJun ^''oitcauO
SBir baben in bcr llevuc horticolc ba§ Thennosi-
phoii bcfdn-icbcn, *'*j u>elcl)c5 buvd) unfcrn Saiibfimann
JBonncmain erfunbcn nnnben, unb in tSnglanb feit 7—8
.!5abren in ©cbnuut; ift. Sicfcr 'ilppavat ijt in granhcicl)
nur ^ur erwdrmung ter griibbecte unb bcr nieC>rigcn &c:
wddji-'bdufcr (^rbbdufer) in ©cbraucl) gejogen wortcn, weil
bie baoon aug|lr6menbe aBdrnie nid)t "|el)r" (tart ift.
*; 'Al.f bcr Hcvuo borlicole. Octohre 1837. Tarii.
**) Slumenjeituiia Sal^rg. 1835. «ir. 4.:. •*.(. 44.
38
(Eine grofie JGcrdnbcrung ifl mit ber germ ticre? H^)'
^5rtrat6 vorgcncmmcn worbcn; bie ^eijung!?mclbobc n>irb
baburd) eicl frdftigcr unb j^ic gcftattcf, bie' wdrmrleitcnben
5)i6bren nad) alien (^tagcn eiiic^ i:)aufcg obnc Untctbrcd)un9
,^u fiibren, wdbrcnb fie notbigcnfuUJ aud) bori^ontal geleitet
rocrben fbnncn. iBcfoiitcrc '^Ingabcn bariibcr feblen unS
nodi, unb wir bebaucrn, bafi w'u x>cx bcr Beit bc5 Ginrdu*
mcnti bcr '■J'flanj^cn in bie ©ovddif-bdufcv fcine ndl)erc 9?ad):
vicbt baviiber ertbcilcn fonncn. Sobolb rrir im Stanbc fcin
rocrben, VllleS xvat-^ jur tioUfcmmnen ^arfiellung notbig ifi,
mitjutl)cilen, bic notbigcn '^(bbilbungcn lc§ 'ilpparatS ju
gebcn unb bie 2Bcgc ju ;icigen, um ficb mit ben notbigtn
93iatcvialicn i;i;r ^evftcUung bc5 '^fpparat? j^u vcrfcrgcn,
njirb bieg in bcr Itevuc horticolc gcfcl)el)cn. ♦)
*) 3in 3anuar.-^cft 18.38 bcr Rovne horiicole if! tit Scfdirribung bti
ncucii '.iipparat^ mit ben nctijiijcn itbfcilbungcn mit^tttjtilt ivctbcn.
2B u n f d).
Sa bie S3lumcnjcitung in bie .l^dnbe eon JBefi^ern
reid)er ^>_flanjen.(2a_mmlungcn fommt, fo wurbcn bicfc vieleit
ffilunienfrcunbcn cin gvoficS SJcvgniigen gcirdbrcn fonncn,
wenn fie bic G^cfdlligteit bi>bcn nj'oUtcn, 2>er,!,cid)niffe bcrje;
nigcn ''J^flanjcn aufjujicllen, wcld)e in ben 93icnaten October
bis Gnbc gcbruar in ibren ©ctrdcbsbdufcrn jur 2)liitbe
fommcn. (5S trerbcn namentlid; nur 5i3erjeid)niffe con JlQi:«
I)aus;^'>flonjcn gcnH'infd;t, unb e5 m6d)ten nur foldic ^^flan«
jen aufge5eid)net werben, bercn wirflid^c JBliitbejeit in obige
SJionate fdUt, roobei '■pflanjen, bie al^ nadigctricben , nur
unuoUftdnbig bliibcn, ober beren ©liitben, Si'im, T^jaxbt ic.
nid)t allgcmein fd)6n ju nenncn finb , nicl;t beriicfficbtigt
tverben m6d)tcn; bicvber geborcn jur 9Jid)tnufjcicbnung aud)
fold)e allgcmein verbieitete ''J^flanjen, j. S5. dbnifantiicnun,
Jliofen, 9icfeta, ^l)i)lica, Uccbcnaulticn, (Sameltien !c. 3m
Ucbrigcn mocbte ixiebcr auf neu cbcr alt Jliiidfid)t genommen
iverbcn, wcnn bic f flanjcn nur fdum unb vollbtubcnb finb.
Sa bic (SrfiiUung biefeS 2Bnnfd^'g fowol^l ba? Jntcreffe
be§ ©injclnen fowie ba6 allgemcinc beforbcrt,' fo bofft man
um fo mel)r auf gefdllige ffieriicffidttigung, unb bie ocrebrlid><
JKebaction ivirb mit gcroobntem Gifer fid) gcrn ber S5cvmit«
telung in S^ctrcff bcr 23efanntmad)ung fold;cr ajcrjcid^niffe
untevjieben.
granffurt a. 2K. ©.
SB I it 1 1; c 3 c i t
St
Alotris capensis
,1 fragrant
Arntn criiiitiiin
Alropa frulesccni
Eoccoiiia Irulcsceut
J^orroiiia ptnnata
Calla actliiopici
Ctniellia j.iponica
Caiiarina canipauuUta
Ccanotlius arricanui
Coi'unilla valeiuiiia
„ glaiica
CTpoim allcrnifoliui
„ papjrrui
c )[• 0 t i f d) e r ^^ f I a n j c n. *)
SBliimcincitun^ Jtr. 1. i^:.)
bvu^n-, 3:^jrj, JTucil.
g. T^ Uiosma rubra
w. h Erica ccrimhiOori
g. p ,, crcrti
— ,, inibricata
iiH'arnaia luloa
iiiliduli
probo»ciiIr»
»■>
,, sc .ibnu&cula —
,, versicolor —
Eiipborbta caiiarieniit w. '^
— ,, punicea —
• — Justitia fonnosa —
r,. Ti Lacbcnalia contamiuata (. 11
— „ fragrant —
£(t (rotifdje (Zartncr. Utbcrfeet r««
tf. £. ectbd.
39
Lachenalia pallid*
—
Oxalii rosacea
—
purpiireo coerul,
quadricolor
rosea
—
„ tenella
g"-&
—
Pelarjonium quinatum
—
Phylica piibesccns
—
Maist
■.ia'iugiisiifolia
—
PUnia piclunculata
■w. 'b
scabra
—
Polygala spinosa
s- V
Olea'
jpetala
S.-&
Polerium caiululuin
■w. n
OroiUium jjponicum
6- •Ji
Renealinia nutans
OxalU
asinina
Kbamniis crcniilatus
Sempcrvivum arborcum
macroslylui
w. ■^
niulliUora
Solaudra grandillori
recliiiata
—
Solanum Vcspcrlilio
rcpeiis
reptalrix
—
Sparliuui cylissoidcs
"
—
Wacheudorlia gramiiica
6- •'4
5S a r i e t d t e ti.
graH!f"»"' "■ *^- (23icrtc ju occ anjla tt cnbc SBlumctu
unb spfUn^enausrtcllunsj bafelbflO gut bic tm gniblin^c
bc6 3aljui5 1838 ju pcranftaltenbe SlumcnauertiUung/ a" wddjcv alU
SPlumcnfrtunbe unb ipflanjcnfaifigei- cnjcbmi^ cingcUbcn werbcn, bdngt
bic untcvgciciinete gitfcUfdjaft folgcnbe naljere SSi'liimmungen unb 2Bun=
[(^e jur cffcntltdicn itenntnig.
1; Sic :ruortcllun>3 finbct ©tiUt Bon Sonncrllag ben 19. Hi
© 0 n n t a 3 ben i'i. JC p r i I inclusive. Scbcrmann ijl bcfugt, 'pflanjcn
fill btn 3tocc£ bcr 2tii^jitUung ju fcnbcn.
2) £>ic einfcnbiuig gcfctjic^t Sicnflag ben 17. unb gKittwod; ben
18. Jtpril bi« 1'2 Ul)t aSitta^g. SKan bittet bicfcn ^citpunft m6ijli*fl
gcnaa einjuljalten , bomit bic Mnorbnung unb 2tuflTcUung nidjt gctjin^
bcrt unb rerjcgett reetbc. SBouquctg, Dbfi unb ®emufe wevbtn ben
19. 2tpvil bis 8 Utjr sOJovgcnfi angcnommcn. 3£Uc einjufc^ictcnben
^flanjcn finb m6glid)it gcnau mit it)rcn fyj^ematifcljcn Stamen ju bu
jiidjnen, fie rcetbtn bd iijtcr Ucbttbvinflung in bag ^fuefttUung^.-eocal
©on SJiitglicbern bet ©ection in gmpfang genommen, unb mit Sci--
ft^ung beg SlanunS bc« SBcfi^etg in ein iiScricicijni^ eingitragen. Eie
iSinitntcc finb erfu^t, gcnaue fiiflen bet aufsujteUenben ^Pflanjcn unb
Jcn|>ig«n Qitgenfldnbe fpatcjlenS biS ffllontag ben 16. Jfpril
Jibe lib 6 im Cecal bcvau6|teUung abgcbcn ju laffcn, bam.t bet SrucE
bet >Berjeic^nifTe fcgUic^ unb ooUjlanbig etfolgen Eann. 2>ic ftii^ete
:Kbgabe bcr "ij^cn ift itbod) [i^t ttwiinfdjt, urn mcglidjftc ©ovgfalt auf
ben ©tucf rcticenbcn ju fbnncn ; fpatct dngcfanbtc ei|ten fcnncn
nid)t mel)c in ben gatalog aufgenommcn rccrbcn.
3) Sic einfenbct wetbeh gcbcten, nad) bcm *piane unb untci bet
Ccituiig bet ffia-waltung, in bemftlbin lcbcn6wcrtl}cn GinElang, >»ie
bd btn ftiibctcn 2lu6i^eUungen, itite (Scgenflinbe ^u orbnen obct otb;
nen }u la|ytn, wobuic^ bifiljet immit bas fdjonflc SJefultat ctjiclt
TOOtben ijl.
e« wetben folgenbcn g>flansen con Ijierju entatjltcn Sic^tctn
^reife juet!annt.
A) Set butd) ifitc fc^onc Sulfur unb OTannigfaltigteit bemcrfcn^;
wcrliierten ©ammlung bliifjenbit CSecac^efjauspflanjen, Siefelbc foU
au8 'iO etiict berte[)en unb nur jc 2 ©titct »on eincr ©pecieS cbec
Met cntbaittn. Sine gti.fe golbcne 9}Itbciiite.
©as JCcceifit ju bieftm ^teifc beflel;t in einer Jleinen golbcncn
gjlcbaiUc.
B) Sen 6 au$9Cjcid)nctflen (Sameltieneanetaten, rcobci gtope unb
fleine Sicemplave gleic^mapig bctuc£fid;tigt wetben. (Sine grope gel'
bene SOJebaiUc.
SaS ctilc McccfTit JU bicfem ^tdft bc|lef)t in tinet f leinen golbencn,
baS jTOdte 3£ccciTit in einct filbetncn SDJcbaille.
C> Sen 6 fc^bnftcn blut)tnbcn ©eotginen eine gtopc golbene
SDlebaiUt.
40
®aS Kcceffit ju bicfem qjtcife bcflefjt in einer fitbernen ?K«baiff«,
D) Sem frt)onflgetricbtnen E^bft. (Sine fleine golbene 5i?Jebaille.
E) Sem au6gejeid)ntt|tcn (Scmufe. ©ine sergolbete SOJcbaille.
F) Sen 6 fdjonficn Stemplatcn aui bet gamilie ber RhoJora-
cecn, (Sine fitbetnc SKebaiUc.
G) Sen 6 fd)6nflen Ericcn. (ginc fllbernc OTcbaittf.
II) Sen fdjonftgctdebcncn SKofen, jcber Xrt, mit Setudfii^tigung
ber ©d)inicrigfcit bt^ StcibenS. ginc fllbetne 3}iebailte,
I) Sen 25 fd)bnflcn ^yacintljenoatiefatcn. (Sine ftlbcrnc SKcs
bailie.
lij'Sen 6 f^onflen Paeonien. (Sine filbernc SKebailte.
L] SBeldjen @cjcn(ljnbcn bic brci iibdgcn in filbetncn SKebaiUen
bc|lcf)cnbcn ^tcifc gu cttijcilen fcicn, bleibt bet unbcfd)iinften2i5al;l ber
SRictitet ubctlaffcn.
5) Sic ^tciejuctfennung gcfd]tct)t am 19. ¥pnl SJtorgcnS urn 9
Itfjr. 2Bat)renb bet SBcrattiung bet Siidjtet i(t Siicmanbcn bet 3utdtt
gdlattct. 9Jad) gcfdjcljcnet (Sntfdjdbung rcitb ben C^cwadjfcn bet
9Jame iijreg 58efi6ec6 bdgcfiigt, unb wetben bic gcttonten «c9cn(idnbc
fo iric bic eincr befonbctn Jtusjdc^nung unb tiiljmlidjen etn3a[)nun3
irettf) bcfunbencn ^'^flanjcn cffcntlic^ bctannt gemadit.
6) Sic (Stoffnung beg gocaleg ber 2£uS|lcUung fiir bag publicum
ifl auf ben 19. 2fpnl Siadjmiitagg 3 Ul)r fcftgcfc^t. (si irirb dn
GinttittC'prrig ocn 12 itrcujcrn eti)cben wttbcn , Don njeld).ra ifb(xl)
bie fflJitglitbet bcr ©rfcUfdjaft unb bic eiufenbct fiit ibtc ^petfon be--
fteit finb. 2lbcnbg bei (»5a6beleud)tung finbct ein einti-iltsptciS fon
24 JVteu}crn fiatt.
7) 3ut Jl^ttuljigung fiit bic SScfi^ct foUen bic auggeficUtcn ®t'.
)»a4)fe fiit bie bdtcjfenbtn Sngc ccrfidjert reerbcn.
8) Zm 23. 2Cpril SJiotgcng bclicbc man bic eingcfanbtcn ®cgen«
fianbe luicbcr abl)olcn ju laffcn.
Sic Section fut (s>aticn= unb JcIbbauiSultur gibt fdjlicpliJj bie
SBcrfidjcrung, bag fie sufolgc il)te5 etgcnt^iimlidjcn ^wtcfcg jut Sefor;
berung bet >pflanjcn=SuUut jletg dfrigjt bemiibt fein roirb, jc^t unb
bei alien fetnercn au6|icUungcn gctabc jenc ©cgeni^anbe oUcr 4>immcl:--
flricljc, wrlc^e al6 bcfonbercn gudutfdjirictighitcn untetwotfcn bctannt,
unb bennod) butd) bic fotgfamc unb iBoMgcgtunbete 'Pflege beg' ©art:
netg JU eincm gcflcigcttcn (Stabe bet ajoUtommcnbeit gcbietjen finb,
mit ^reifcn obct rubmtid)en ©ttraljnungcn, ju Bollct JCncrtcnnung
JU bctbciligcn, u'cnn fie auc!) nid)t irottlic^ in ben jtbcumal ctfd)eij
nenbtn 'progvammcn dngcfrtjloffcn frin foUtcn.
Gin foldjcg unuctEcnnbar irobliliatigcg Sttcbcn nadj aUgemcinct
mit bem ©eific bcr 3eit fottfdjtcitcnbct aSctbciTcrung unfcret ©attcn,
biitftc irofjl nod) dnct grbpcrcn Sbeilnabme itic bigbet iBiitbig fcini
ballet erncucrn wir ben SBuni'd) unb unfere Sittc, bap bic iSaht bet
ccrebtlidjcn .^etten eiiifcnbet aug bet 9ta!)c unb gernc fic^ mcfjten,
unb folglid) bie 2ltbcitcn bet Ginjclncn fid) miiibcrn mbgcn. 3cbct
dnjdn dngcfanbtc fdjbn eultiintte (bcgcnftanb , mag et felbjt in eincr
obct bet anbetn Jpinfidjt geting fdjcincn, crboljet bag 3ntctc(fe ber
3tu6flcllungcn, unb bet Ginfcnbcr ctreitbt fid) aU wiitbiget saiitatbeitct
fiit ben fd)6ncn direct im Botaug bic 2fnct£enuung eineg jcben 3Bof)U-
gefinnten. Sap bet JBcfi|et son nut wcnigcn @cgcn|lanbcn fid) roegen
bet flartercn Goncuti-enj abfdjtcctcn laije, iriitbe cbenfowof)! bcm augj
gcfptod]cncn ^isccfe ganjlid) juiribetlaufen, alg aud) dnegtlidtg f^on
batum nid)t ctl)cblid) fdjeinen, wcil bem Scijonbdtgfinne unb ben fStis
ttagcn jum aUgemcmcn aBo;)lc feinc ©ranjcn gcfc^t tcctben tbnncn,
bettn SBcttt) abet gldc^ l)cd) gefc^a^t wetben mup.
Sic ©cfellfdjaft jur SBcforbetung nii^lie^et
.ftiinfle unb betui Jpilfgwiffenfdjaffcn.
Section fiir ®artcii= unt ^tlUbau-.tSultuv.
®ebtuttt m bet (i>. tf. <S to f? mann'f^en Butjjbrutfttd in CelUba.
^t. 6.
3U^lUtcllr : j? r « c D r i d) **> a p I c r
Sci-tcgir: W. ^•. W v o fnii ii ii ti.
^onnabcnb, ben flO. ^vc^^uat isas.
XI. ^al>r<ianiv
Ueber eiri(f>ci(unv^ luib SiUriir tcr Sactcen.
(UttfcltluB.)
5Ba'o Mf SBcrmfluun.q bcttiffr, fo tft foId)e bci ttn
Cerccii, Oimution. I'eri'sUieti unb Kliipsalidcii Icicl)t. (Stll
®lieC uMif bfhutfani im C^ielcnte m'U eiiioni fdnufcn WcJTt'r
abficiiomnu'ii, otcr and) lUigcr bcm ©dcnfc fcurd\cicfdinittfn,
bie' Sdmittuninbe am *}3iuttcr|1amnic niit jjulocvifivtem .ftol)--
Ifiiflaubc obcv fi'ineni Siefletnubl bcflrciif, bor Sted'linq einicic
Sflvic fccr I'uft iiiib t^cnne aiiSc|ffct;-t, bat? bio £dinittrDunbc
abircdiii't, uiib bann ciiij^cpflanjt, l)\r\Ux bas gnibcnfcnilcr
gfjicii ^33iitta,q oba- in bfii oberi befclntfbciicii ^Jjiillbcctfajlcii
'(\cUi\t, wo cv balb SBur.^cl fd)ld*?t. (Sbcn fo (cid)t ijl bic
Sieinicbninci bor Kchinocacten iinb 3Iainii>illaricii , bic oft
»on fclbft "iungc ^yflanjcn, jciie auf eincm ©tad)clbiifcl)cl,
bicfc i^wil'cbrn ben SBarjcn aultreibcn, bic man bcbutfam
abbriid'cn, unb wic cbcn bcmcrft, bchanbdn nuif?. (5iniqe
Urun bcvfclbcn finb icbocb ci.qenfinniq, lal|en lanqe auf Sicr--
mcbrung bofff^"* ""^ ""'" ""'P ib"cn gcivaltfam cnr^eqcn
trften. 9}lan fcbneibe, nn-nn bag (^rcmplav nod) tlein i(l,
bie >Spi)jc mit cincm fcb'^vfcn gcbcrnicfTcr bcraus — ifl c3
grofj, fo fann man ben qanjcn Jlopf 1 biy 2 Soil bod)
»Dc;,f*neibcii unb ,^um <Stcdlinc(e mad)cn. 2^ic 2Bunbe am
^Dfuttfrftamme muij man iiaxt mit J[oblcnfiaubc bcftrcncn,
bic am (ctcrflin>ie nicbt, weil mid) bic (5-rfabninii .qdcbvr,
bo^ bcr Jloblcnjlaub bad 23cn)urjicln aufluilt unb bebinbcrt.
9iian lege ibn abcv bcflo Idngcr — 8 biS 14 Sa.qe juni
Vibtrocfncn bin, ebc man ibn cinpflanjt unb b^^'tc il)n nad;
bcm (Sinpflanjcn nid)t ju fcudit. 5hiv biitf man fid), ba^
in bcr cvtlcn 3cit auf bcv Sbcrflddie tcx abqcfdinittcncn
COluttcitflaniic fcine ^^cudniqtcit flcbcn blcibt, wai gdulnip
juv Jol.qc bat. IBiU man fid) biefcr ©cfabv nid}t auefcljen,
fo ncbnie man cin ictiid ?5cncvfd)wamm, bcv cine guteJlobte
bdlt, unb laffc ibn, >veun man i^orbcr ben AovM' oben w\\
<5tad}eln vermittel)1 ciner *cdicerc entbl6f?t b'lti ii"f bcmfel--
bcn iH'vfot)lcn unb cinbrenncn, ivoburd) bie SBunbc fo.qlcicb
wiebcr qebeilt wixt. 3}ev bcr ^Pflan,!|e eiqcntbinnlidic Srieb
jum 'JBadi'otbum it»irb baburd) qcnotbigt, ba bcr .^auptwcq
tlim vjfvfpcrvt i|1, Seitenaicqe einjufcblaqcn, bic man bann,
roic oben bcmcrft worben, bcbutfam abCrudt unb bebanbclt.
Km (£d)roicri,qllen ill bicfc ^lliftbobe auf MdocarU-n
anjuwenbcn. ^vd) b'lbe tinen folcbcn in einem ^commer
brei 93JaI cingcfdinitten unb nod) immcr fucbt bcrfclbc fein
2Ba(l)5t^um auf bic ©tdrte m oevwenben, wub tviU teine
SSermebrung anfeljcn. S3ieUcid)t gliicft ti bcffcr mit grogcn
(Srcmplaren. Dann bcbarf man abcr biefi» barbarifd)m
SDtittclo nid)t» benn fobalb bcr Mclocactus bci cvlanqtem
2fttcr fcincn (Sd)opf qebilbct i)<xt, cntroidelt cr aucb feine
Sliitben u. 5vitd}te,bcrcn Same and) in unfcrm C5lima na* einem
Sabre fcine ooUtommene ,'^u'ifc crlanqt unb nad) 14 S^nqcn
in cincr giinlliqcn iJagc auolauft. 'd)ian fae nun ben Sameit
in cinen^ilovf, bcr mit Icicbter 6'rbc qefiiUt ifl, nad)bem
man bie Grbe etivag feft qebrudt bat, oben auf, gebe bem
Sopfc cinen Unterfab unb baltc ibn r>on untin auf feud)t,
bcleqe ben Sopf oben mit ciner @la5fd}cibe unb (ielle ibn
in cincn 0)iifibectfa)1cn. Sinb bie ^'>flanjen oufgeqanqen,
fo nebmc man ba§®lac; reeg unb balte fie fd)attig unb wcniget
feudit. <^abcn fie fiber ba?i Samenblatt berauS gctrieben,
fo i^erpflan^e man fie in Sopfe eincn 3oU n>eit auoeinanbet
unb gebe ibnen (2d}attcn. £ft wirb man bie trauriqe (ir»
fabrunqniacbcn, bag bie ^flanjen umfallen ober Bcrfdimin:
ben. ©rfterci^ riibvt unflreitig von ju uieler 5)ta|Te unb
(cbtere^ von Jl'ellent»urmern unb anbern 3nfcftcn bcr , bie
ben javtcn ^yt"l'''"jc" nacbllcllen. 3" bicfem galle flilpe man
cine ®IaggIoct"e iiber bic '■pflanjcn, bie man oft liiften unb
au^trocfnen mufj.
Tsn bcr iinr^jlen Beit i}Cit man burd) ^rcumng ober
h'lnfilid^e SBcfnidnunq bic an fid) fd)on febr jablrcicbe ^a^
mtlie berCactceii ^u vermebren gefud)t, unb finb aui- ber=
felbcn bercitg fcbr fdione ^pijbriben l)croorgeganqen. i^o Idgt
bcr Same be§ C. spccio.su.s mit gramlillonis befrud)tet,
wn bcm icb cine beCe«;tcnbc 'itr.iabl ^iHlanjcn bcfifse, cine
prad)tooUe unb boffentlid) aud) nicblricd\'nbc ^lumc crwarfen.
iT^ag ^Pfropfcn bcr Cactoen ijbergebe id) d5 eine >2pie>
lerci, uiobuvd) bie "^Jhitterpfianje inrunilaltet irirb, unb fann
foU1)ey bocbllenS ben "JJuf*cn babcn, baf; biejcnigen ©attun.
gen, n)eld)e fd)aH'r j^ur Siliitbc ju bringen finb, Ifwt leid^ttt
ibre S3lutben entraidetn.
9Jod) 5um iSdilufj cinigc SBemcrfungcn fiber bas SScr:
pacfen fur 2>icicnigen, iucld)e burd) .^''^'^^^ '"^'•'i* Saufd)
vcranlafjt roerben, Caclccn ,^u oerfcnben. ?DJan nebmc bie
^flan,^e auS bem Sopfe, fd)iittele bie Grbe rein auo ben
aSurjeln, bc5eid)nc fie mit ibrcm 9Jamcn, unnvicfele bie
ai'uvjeln unb bann bie gan,^c "i^'flan-iC mit trcrfnem ^^TiCO§,
ober, wenn c5 jartc^frteti finb, mit JBaumiroUc, unb fd^Iage
uicidic? '"Papier ober OXaculatur barum. 3?en fflobcn unb
bie vieiten bcr Al\lc bclegc man ebenfally mit trocfncm
^?Xoofe, fo ivic ,vvifd)en jebd'age folcbej gclegt nn-rben mug
2(uf biefe '^vt fcryatft, l)alten fie einen weiten S^ran^pott
43
nu5, W(\i tie ^flanje au5 SJJlangel an £uft nidjt auSbuus
jlen !ann.
©oUtcn grmnbe bicfcr ^(flanjcngattnng in ^auf obcr
a;aufd)'2>ei-ffl)r mit nitr treffit ivollcn, fo finb '•Prcigoerjeict=
nifTe mcincr ©ammlung in ber G'icvcbuion bicfev SJlattet
uncntgclblid) ju l)aben.
Ueber eini^e yorjunlidjc glerpffi^n.^c"/ obgebiltct
ill Loddiges Botanical Cahinet.
(Bom ®rcpl;crj03l. ^cfijai-tiicr Spmn Soffe suDtbcnfiurgO
(i5ortft$iin3 )
9?r. 1718. Bcrberis aquifolium Pursh. (Maho-
. uia Aquifol, Nult.)
S^ifftv Sicvflvniid^ »vdcl}jt in 5^cvbamcvtfa, am (5otum=
btafliifTe, unb i|l tnxd) ^cvrn Sought' bcr Jonb. ©avtcn-
bau,qefeafd)aft juflcfanbt reovbcn. Sic JBlattcr unpaarig
gcfifbcvt, mit 2- 3 S3ldttd)cnpanren unti cincm enbbldttdjcn,
\vM)i ciformig, cUva I'/i" laini/ 1" brcit, gUitt, iugcfpi^t,
unb nne bei bcr gcmeinen J^iilfc (Ilex Aquifol.) bucl)tig unb
grob=bcirnig=gcjdl)nt ftnb. 2Me t)iib!'d)fn gclbcn JBIumcn bil=
Wn flnfcbnli'cbc, bid}tc, aufvfd}tc, biifdjclformigc (Snttvauben.
£iic 23ccvcn finb fdiiDarj^urpurixtli , mit aUip^-Hgev 5Jarbe
gefront. — 9}tan pficmit bicftn gtvaiid; in cin gcvduniige§
(j5efdf, in laiJerc, nabrbaftc 2aub= unb 3?«fcuabc, buvd;win=
tevt ibn frojlfvci im .Ori-aij^cnebaufe, unb oermcbrt ibn burd)
•jfblcger, fd.anevigcr buvd) ®tcrftin,ic. '^tcA) ipcrvn Sobbige^
53icinung roiirbc cv in GMigUmb im J^vcicn aueibauern fon»
I'lcn, unb bann and) mal}'vfd)einlid) im novclidicn ^t'utfd,i.-
Uuibe fid) am bcfdjiiL^tcn (gtanbortc unb unter angcmciicncr
Umtlcibung unb S3ebccfung im grcini burd;winfcrn lafTcn.
5)h-. 1720. Schivcreckia podolica Aiidrz. n.
(Tclradynaraia Siliculosa. Crncifarao.j
ginc sifrlicbe grfiblinggblumc 2)ie fur,^cn (Stengel
fitrt) aufjleigcnb unt) tragcn ("" '^^pnO am ©nbe eine fiiv^c,
biditc Sraubc fdineewcitlcr, ftumpfbUittrigcr ffilamcn. 2>ie
ffiidtter finb graugvim, hinglicbUan^^cttfovmig, ctiua btei 1"
long, mcbr ober minbcv gc;ia[}nt. Sie Sd}5td)en finb eif6r=
mig, unb entljaltcn mel)rere ungevdnccvtc (camcn. — (Sic
\vad)\i in ''Pobolien, liebr eincn Icrtern i£anbbobcn, wiib buvd)
2Suv;cltl)ciIimg t)crmct)rt unb bouert im gvcien. '-Prei^ in
.^amburg u. a. D. 3—4 gv. — ®ic fommt aucl? unter bem
9iamcn Draba uralciisis v>or.
SSlx. 1721. Iberis Tenorcana De Caiid. (I. cc-
peacfolia Tcnore, nidit L.) n- ^■
2^iffe fcbr bubfd}e ®p"'f^^ wddjil im Jtonigr. 9?capcl,
ijl eine niebrige, bufd)ige, balbpvaudiigc ^'>cvennie, unb b!u=
l)et jal)Ivctd) im gJiai mit jtcvlid^fn, v6tl)lid) = weifjcn cber
puvpurvbtblid;en £)Dlbcntraubcn. 2>ie S3Idttfv finb ftroae;
flcifd)ig, gcferbt, bic untcni am ©runce gcfd)mdlcvt, iH-rfebrt=
cirunb, bie obern ldnglid)=glcidibrtit. Sic (2d)6tdKn finb
auSgcranbct. — ©ie licbt cinen fonnigen, nmrmcn otanbott,
eincn mdfiig feud}tcn, lodern, nal)rl)aftcn S3obcn, bauert im
gicien, niufj abcr gegcn jlrongen '^xi>\\ bcbctft >pctten. 3JIan
fann fie burdj ©tcdHinge m^ "ablcger t)cvnu[>rcn.
C5«tfcfeung fclflt.)
44
(Srfal)run(3, ben t>unfe(farbi(icn Sact bctreffenb.
3n ber i^orjdbrigen 23tumenjeitung \)a.ht id) unter ben
8a(Jforten aud) eine aufgefiibrt, bcren bldulid)jgruneS3ldttet
tDcif cingcfajjt finb. 9JIit bicfcr <3orte babe icl) nun iier«
gangencn eonimcr bie unangenebme ©rfabrung gemad;t,
ba§ fio, nad)tcm fie 2 !3a(}re lang ibre jinctfavbigcn JBldttet
ungednbert bclialtcn, bod) an cinjclnen Srecigen reingrime
SJidtter tricb. 2>iep bat fid; abcr nid)t blo§ bei cin em,
fonbcrn bei mcbreren ©tocfen ereignct, bie mit ben reinge«
blicbcnen cincvki 6rbe unb fficbanblung , umcv fid) aber
bod) iH-rfdii ebcncn, j. 23. mebr fonnigen ©tanbott batten.
Sicj! reine ©rim bcr S3Idtter nd()ert fid; aud; mcl;r bem
©run ber Sadbldttcr iibcrbaupt.
grcilid; babe id; 23Idtter unb Swfigf, bie ftd) in ben
einfarbigen Suflanb Cfrdnbcrn rooUtcn, glcid) auSgefcbnitten
unb Jviil nun fcl}en, ob ber ubrige Stoct feiner 3)veifarbig=
feit trcu blcibt, ober ob ber 9iiidgang j^ur einfarbigfeit
unaufbaltbar ijl. ©cnflingc b«be id; natiirlid) »on bicfen
©tod'en nicbt gemad;t, fcnbern bloS won reingebliebenen, benen
id) &\\d) fon jcl^t an urn fo mebv 2(ufmerffamfeit juibmen
werbe.
$yiellei*t baben nun aud; anbere SBtumenfrcunbe, be.
fonbery.<br. .feaagc jim. in (Erfurt, roeld;er, wenn id) nicbt
irre, biefe ©orte juerfl in .foanbel brad)te, biefelbe unange.
ncbme Grfabrung gemacbt, cielteid)t abcr aud) 9)iittel bage=
gen gefunbcn, bcren 23etanntmad)ung bie 23lumenfreunbe
bantbar erfrcuen iviube.
2iiiincl;en. C»on — — ben.)
1
@e(^cribcmerfun.qcn jur gultur bcr ©corafitcii.
Sn bcr ffilumenjeitung 9?r. 43 beS oorigen 3abrgangl
finb 23emerfungen jur (Jultur ber ©corgineu
au§ Maniok'sFloncultiiral-.^lagaziiic gegebcn, bie in mch«
rcren 'punftcn bcr «3crtd;tigung unb «3clcud;tung ju bebiir--
fen fdieincn.
©cbr \va\)x \)d^t cS bafelbfi: „Ungead)tct btefer allge.
mcincn £iebbaberci fiir biefe fd)6nen Jpcrbftblumen, gclmgt
e§ vcrbdltnifimdrng nur SJcnigcn, fie ju ciner ajoUfommcn*
I;ctt unb ©cbonbeit ju erjiclu'ii, roie e^ bei ciner jwerfmd--
ligcn ^cbanMung wobi moglid; iff."
•^CUcin bier wirft ficb cine grage auf^ bie nid)t fo leid;t
bin ju bcantivorten fcin biirfte; fie betvifTt bai= tlcnie SBort.
d;en: jwedmdfig; benn 'Diiemanb barf glauben, tag,
wenn man cin obcr jwei ijabre biefe ^Ml'i'lif" in gleid;er
^iioUfommcnbeit cultioirt batte, man aud) fcbon cine feftc
JKegel fiir bie folgenben 2aW f)'i''f- 2^cn (Smfluf? bcr 5Btt=
ta-iuig abqcrcdinct, bcftebt bod; immcr nod) erne grofjeiJucfe
in Si'etreff fi*crer .^icgcln, unn'on baS 3 tf e ct "i 'i P 1 3 e ber
emtur abbdngt. ffiei alien (?ultioateur5, bie icb fenne, fcblt
cben biefe fidn-e <licgel; flct§ fd)want"enb greift man balb ju
fciefem balb },\x jencm S^crfabrcn.
aja§ ben in bemerftem ;'fuffal,^e crnvfoblenen gcfcbu^^
ten ©tanbort betrifft, fo roerben obncbem ©corginen b6d;|l
felten auf 2lnboben gcpflanjt, unb wcnn bcr t>xi \m cianjtn
©inne teS Sorts "ecbuD geniel't, fo tnugt cr fur bte
© ovaincn nic!)t, ba, roie allgemein bcfannt, bie|e einen rcd)t
freien etanbott luTlangen, wo ©onnc unb lUift ben freicflen
Bugang baben, infofcrn I'on biefem bic S.>ollfomraenbcit mil
oblxitigt; benn fclbjt bei tiner (Sntfernuna »on 3-e guf
43
von ©ebaubcn (^^ uiib 9Jorbfcitc), obex uon ben diificr--
^cn enbcii bcr ^iwci^c bcr 2)iuimf, gcbciljcn fio ivdt uh'iu=
ger woUfomnien , al5 >veiui fie cincii fvcicii Staiib iicnicpcn.
gcrncr l)citit cs: Jtein ■^Inbinbcn, uud; nod; fo lu^rfid^tig,
foil bnti ;5erbrcdH'n bcr ecitcn^unngc^ wcvlnitcn ; ~ maS in
bcr Sicqcl ununil)r ijT; bcnn im tocptcmbcr unb STcfobcv
I;abfn »inr Iticr iiUjiiln-lid; nicbrcrc aiMiibllurnic iuiC',^iil;altcn,
»uobind) im OKin^cn fdu- wemg llnfall an ben Wcorjiiucn
jviibrgciioninu'u ivirb, wcnn nuin bit fjfl)6vi.qc '^Id^ifanitcit
l)at. eobalt- ^ic iMl'inj"-' 1-1 '.j Si'fJ ')^'* 'l^( 3fl)t"'t ibr
i-in ^M"al)l unb bay cv|lc' iiBanb, unb allc wcitcrc anbcrtl)alb
gug njicbcrum ciu.*i3iinb; baS cifte unb jivcitc ffianb iU^un
\\l cin brittcy bnju notluji'), foffcn ben Stanun, bie fclgcn=
fen faJTen bie 3>veigc xmti uni, unb jumr lei^tere Siaatc
fo tid)t iingcjojicn , di e» ebcn an;icl}t, oI)nc bie '■)}fl>i",\<:
5ui- ^''uppe iu icbnuvcn. Mm S5intcn venrcnbc icb tunne,
jweibiabtiijc JUn-tcl C^StcdifortelJ , ba S^ajt feltcn fo fell
unb juoalaliig ift, ur.C" nnr bei unbebad)tlamen 23inbcn
fdincibet bie JXovtd m bcr ^flanjc tin, un-lcbcr llm)lanb
fdion offer gcgcn ben ©cbraud) bcv Jlovtcl inn-jjcun-nt-ct
wurbe. ^cr Sicbevljcit nie,qcn m-nin-nbe id) 2-3;^o[l bicfc
^Pfal}le unb fclten bricl^t m'ir cine "Pflanje ubcr bcni ibottn
vom Si^intc ab.
2>ic ;iubcrcitung bey S3obend in 23ctreff bcr Unigmbun;!
nuf t'.j— 3 Jiufi ticf, i|l fcl}r niilUid) , allein bie '^Ini^abc
von: alt cm *c tallbiin ger, ifi fel}t unbeflininu lUiygc;
fprod;cn, bci tie 'iut tey 2)un.qcr& nid;t bcnonnt trecfcn i]]\
tenn '')}ferbcmifl m-rtviuicn bie "dicorqincn tuvdjiuiip nid^t gevn,
ba ftc baburd) fcl}r itig Jlraut unb in tic Spbl)t fd;iificn,
rcaS bci cnbcveni S^nngcr wtniger ber gall i(t. S)ie 2.l<e(3<
nafjme ven 4 ^oU (SrVc an ben 2i?urjcln unb Sjclcgung
mtt rcincm Aubmifl, fd;cint mir nod; fcl)r bcr ^priifung ju
bebiirfcn; ob abcr (yeov.qinen, fo bicf in 5Jtiit i^on unten
unb oben ein.qebuUt, fcl)r voUblutbig irerbcn, (lcl;t ju bc;
j»»cifeln, ba fid) tie mciflen (Svfabrungen gcgcn ju l;aufigeo
cbcr ju \iaxicii 2>ungcn aueifpred;cn ; benn im Icl^teren galle,
bci fclir flarFcr Dimgnnci, gibt e5 oiel Iaubl)ohc '■J.^lanjcn,
fpdte unb wcniqe JBUuncn. Jc!} bun.qtc cin'iJJJal vi^n unten,
ta5 awtcxc ??ta'l von oben , unb batte (Ictd biefe ubeln goU
gen, bal}cr niocbte cine nidfjige jnH'ijdlivige 2}ungung niit
ganj uerrottetcm J^ubbiinger, (cd}uictnebut;;]cr obcr uon oers
faulten 23cgetabilien ba5 'S3efie fein, unb Icl^terei i)Mi id;
fur bag a>ort!}eilbaftfpc.
S'a? Sigicfjcn von unten in ^rdnje ^tiefc 9iingSfur=
d}cnl, ifl cbcnfalis nid}t baS 23e|le, inbcm bie 52Surjeln
baburd; blofjgclegt unnten; mit^Iiiooi^ betedt jicbcn fid; bie
*2au9anu-jcln in biefei", unb bci beifjcm Sonncnfdiein u'er=
ben bie fo begoffenen ''Pflanjcn wdf, ba bie S^itie obcr bie
>2onncnt1ral;lcn fa|t unmittelbar auf bie burd; bay 'O'ilooii
bcvauf ge.^ogenen (caugwur^eln trcffcn. 5l>on eincm berubm=
ten ©corginen^Oultivatfur, .^rn. ^allner in ©cnf, uierben
bie (i5eorginen von obcn iiberg i!aub niit ber yjraufje ober
mit eineni fleincn Spril^jcnroerf , jcbcn '^Ibenb bci tvodncm
_2Bcttcr regelmdfiig bcfpri^it, way u>ir l;it'r in nicbrcrcn <3ix-
'ten mit Siortbeil, fowobl in ^inftdjt auf bie glorcecenj, al5
iu:f bie gonjc ^Pflanse, fcit nu'[;rcrfM 3i"d}ieu cbcnfrdiy bcirei.
beii; \ie l;alten babei bie ^i(je I'iel unangeregtcr ab, roerben
iveniger bod; unb cntraicfcln friil-er a3ii;ll;en. 2>n il;rcnt
SSatcrlanbe, SJIaico, leben fie \a and) ivohl nur grojjtentiiciis
I'om S.'i;au rodbrenb ber ffitutbejcir; foniit ifl biefeS 83eifal;:
ren niel;r naturgemdfj ju nennen.
46
3>ag ?fu5bred)en bcr itnoSpen anbelangenb,
fo niod)tcn fid; mobl SBcnige ba^i enifdilicfjen, ba man tic
(frftlinge, roorauf fo Sjide i'cl)nlid;(l irartcn, oerlicrt; anbcr.
feitS betraduct, finb biefe abcr aud; fcbr oft an ben bcftcn
(Sortcn balbgcfnllt, unb, um bie britte S3lume immer nur
erbli'iben ju laffen, nuif) ber Stocf fcbr veil Jlnof^pcn foin,
wcnn ticfcr nicbt drmlidi auc'fd)cn foil. S>ielerofibcn licbcr
ctiuai tvcnigcr voUlommcne 33lumcn, aly nur roenige l\ibcn
woUcn; bic|} bdiigt bcfontert; von bcn3>veden ab, tie errcid)t
UH'rben foUcn, unb ey ifi cin foId;eo 5l5cvfabrcn mcbr eine 9)ia-
finng , ivonad) bie natiirlid;cn (5igenfd;aften nidit gcnau
beurtbeilt wcrben fbnncn, ju ncnncn, was bei ben ffilunun,
bie JU £cbau.'2lu*ftcUungen bcfimlldt rocrbcn, ber ndmlid;c
gall ifi, bcnn bcv SBabler fofdn'r ;^lumcn vrirb fid; (let? be=
tiogcn fintcn, fofcrn cr ntd;t ticfes Ufbcrgetunflel nadjabnu.
grantfurt a. ?Ji, 23.
^^fIa)ijc)i=Gtiqucttco. *)
S)a^ ,aiuF ifi ta§ einjige 9.Vetall, wetdie:? fid; ju Gti.
qmttci> fur ^Pflanjcn im fvcien I'anbc unb in 3bpfcn bcfon.
ber3 eignet. SSUt einer flrafen (ccbcere fann tin ©drtncr
leid)t eine ;3inftafel in fleine (gliiddien, fo grofj alg notbig,
Scrfd;ncibcn. 2*Jcnn ter ;SinE fdtidit i)l, Idjit man ibn eint
cbcr jnni ^"lj;inutcn lang in mit videm SBaffer verbunntt
^calpctcifaure iinfaud>rn. ^Jadfldjcnt tbeilc id) tat- iXecept
JU eincr Dinfe mit, mitrclft mdd;cr man auf sinf fdnciben
fann unb bie unauylbfdibar ill: fth-iinfpan puluerifirt 1
£luentd)en, (ralmiat pulvcrifirt 1 £lucntd}en, JKuf- ',, £:ucnt=
d;en, SL^iffer 10 raientd)cn. SOian vermifdit baS ®anje
fcbr fovgfdltig in cinem SJorfcr unb fann biefe £'inte in
finer gut vcrilopften glafd)e aufbtwabren. Sffenn man fid;
berfdbcn bcbicuen will, mup man fie vorber gut untcr cin=
outer mifd;en, bevor man bie geter in fdbige tauctn.
"J 21116 bet Rcvuo Lonicole. Jaiuici- 1838. r.irij.
SR
V I
t a t
Sffiicn, im X^cccmbcr 1837. (®ump tnbcrfct ChrTs«ntli«.
mum-^CiUficlIiinsj.) Sd;cn aui Uv ojftntlidjtnJCnjciac in biTiffiicnrr
3tg. ubct bie eroffnung bcr biepjal^rigcn Clu-j's.tnihcmum-^tueftcUung in
ben Sccalitatcn bed J^irn. 3. SB. 3Juppi-cci)t in bcr Ciiiimptnbcvftr
25er(tabt 91r. 54 mii|jtc alien I)icfii)cn unb auSreAvtiijfn Pultuvfrrunbcn
bag tictic 3ntcvf|Tc tiiik-udjfcn , bai tbcilg bie ciitcnc Scfidjtigunii,
U'dli bie uiii'crc (Si-orlcnnig bicftr ia[;rlic^ fcrtfdjrcitcnbcn, n'if'mlid'cn
eammliing nctl^ivcnbiij bavbictiii mup. Um aud) entfcrnttvn ben
iit'crrafcbcnbcn (^mbrucC cintr fotdjcn, aud bem abfd'vcdinbcn aBin=
tcmif ficrocrlcudjtcnbcn SSlumciifiille bcgrciflid) ju mad;en, gcniigt
cd su criraf)ncn, bap fdjon bie mit gtfulltcn ricanbcrn bcbccttcn BtU
tcnwnnbt bed ffiorfaalS bid an ilirc Avcncn mit bliibcnbcn (>hrofan«
tbcmtn aucgcfiUIt finb, bie SJurfivanb rin al)nlid;ed Syainun.-Cral
fiigt, bie ofilidjc (Sladbaudabfbeiiung nbci- nid't nur mit 6l)vi)t'ontt;i«
•uen cingifaft, fonbern in iljrer 10 Jilaficc !ungti< Seread'iJiranb
mit cinjEinen Chi-vsjiKhemuin-^iijramibcn ccrjiirt ift^ bie fic^ auf bcm
fcfUcn unb bunti'in ©rim bci;-6>la«« rnb SJiuijoUanbtn^ifronjcn, bet
spclargcnicn unb Sapflaubcn alletlicbft aufncl)men. JCllcin <r(t in bet
fiiblitlicn abtticitung pcitt glcra it)nn gnnjcn 9?eid;tl'um jur ©diau.
Sii^t nur an fciner K— 9 Alaftcr lanijcn iv;nttr= unb Ctittnivanb
47
teif)t fi^ SStume an Stumc, aucE) an Ut gcbnmpftcn gcnflcrfcifc
prangt einc fotdjc unocrglcidjli^e Sliitljcnreanb bis auf ben SBobcn,
unb eben fo reinfcn unb bingcn uon alien ^olicn (gteltcn an ben ®Ia=
fern, bie hcrrlidjlten S?U'itlicn, fo ba0 man Ben aUri ©eiten Bon eincc
SSlimunmafTe rcn 9—10 Saufcnb bli'ilicnbcn (Stcmplaren umnngt
ivirb, n)clef)cg bcfonbctS bann Bon unBerglcidjlidici- 5Bir!ung ift, »enn
ber bcreinbredjcnbc <Sonncnjti-af)I (Slanj unb ©dnmincr baviibcr Ber=
bveitct. £'Ct ubcrrafdjenbe ©inbtucE gciBinnt ein immer t)6f)crcS 3n=
tcnffc, wcnn man bie unaii6fprcd)lid)c CiJtannigfaltigfeit biefer organic
fdjcn jTunflircrtc nahct bctiMdjtet, iBcnn bicfev bcjaubcrnbc gornu
unb garbcnrtid)tl,nim einjcln jtvlcgt unb Berglidjen n>irt, nidjt nuv
fill- ben, bci- fid) ilnn jum crfun 9JtaIc Ijingibt, fonbcrn fiiv jcbcn,
ber fid) jahrlid) nabcr bamit btfd)nftigt, unil immcr ncuc erfd)cinun;
gtn ba« 2lugc Btrgnugcn unb bie immer gefpanntcre Kufmcrtfanitcit
in JCnfprud) nctjmm. 2>cr !enntnipreid)c 25cfi?cr i)at fcine einjigc
©ammlung biefeS 3abr reicberum aufg 2Cnfel)nlid)(le BCtmcfjvt, unb
9loBitatcn jur S3iutl)c gcbradjt, bie fid) Bon ben altern ©ortcn burd;
®rope, Sd)onlieit unb Gigfntlnimlid)t'tit ber aSUimen befonbero aug;
jeidnien. Darunter nKl)rtre iiJciJe mit gerMutcn, jcttigcn unb ge:
runbetcn Slattern Bcni fanftellcn @d)me(j; cine licblidjc JHaniniEcl-
blumc, rcfa mit gelblidjcm (iirunbc; orange; unb lid)tgctbc, lita unb
Btokte Bon bcbcutcnbem Umfangc, >»al)re Sercidierungen tcr ganjen
©attung! 2Cllein Bon gt'i^o^ntt" SBefud)ern rourbe frcubig bcmertt,
bap felbft Biete neuere unb altcre ©orten in dnec bi6i)er unbciraljrtcn
©d;6nt)eit unb 'iluubilbung prangten. ©c crf)icttcn bie Iid)tcre abart
bc6 l)crrlic^cn Imiieriaic, ba^ fdjimmcrnbe gro^j Rigidum, bie gUin;
jcnbcn, reid)en 25lumenbiifc^il Bi6 jarlen Cirolinianum, bie geirun;
bene >t>eifs ©d)cibe bes umfangrcidjcn Sopbiac, fo erliielttn bie un;
tnblid) abn3eid)enben, in aUen Jtbihifungen Bon Srcpc, l!id)t unb ®un:
fel prangrnben gtlben ©orten ben einjtimmigficn SSeifall, unb man
bcmertte allgtmein, ba§ bie fpatcre Borjaf)rige Ontiridelung, uu'it ent;
fernt ben SSlutbejuflanb }u Bntiimmern , Bielmcl)r ju eincr gleid)f6r=
migen, beflo mannigfaltigertn JiufjleUung benuijt iBar, iBoburd) bag
Scrbienft ber SuUiir um fo mcl)r tjerocrtreten nuiptc, ba aUgcmcine
A.lagcn i*er ben naditl)eili3cn, l)ier fo gliirtlidj befiegten einflu^ ber
ungiinfligen ^trbjliBittctung auf ben biesjaljrigen .dui^anb ber Clirj-
iinibcmcii iiber^aupt laut reurbcn. ©elbft oon bem fid) aligemein
fptobe criBiei'cnen 5>Bcrg.-.IJi)oiucum 9{r. 97 !onnte t)ier einc ganje
(Sinfaffuug gibiibet iBcrben. Z>ai t)oiyM Sntercffe jcbod) gcwabitcn
jt^n Cfiginal.-'Pflanjcn au6 Bom fiiblid)en granCrtid) erbaltenen ©a;
men, jcbe ©orte fd)on ccic^lic^ Bermct)rt unb Bom Bcri'd)iiben|ien .pa;
bituij uno ©cprage. 2>aBon brac^te Sir. 3 juevtl einc fo rcid) ge;
fiiUtc, roeipc, Bom jartellen Siofa angci)aud)tc 3{anun£elblume, bap
bem SScfigcr bie aUergnabigfte itugjeidjnung ju St)eil irurbe, biep erjle
in Eefierreid) trjcugtc unb jU fold)er (gntipictclung gcbrad)tc Clirj-
lanihemum „Mari.iDuuai" bencnncn }u biirfcn, nad)bcm it)m fd)on
ftiibcr erlaubt irorben war, ein ©remplat bcS fdjonen Album tesi-la-
lum uberrcid)en ju biirfcn, beffcn Arcne biird)6 2ibblatiren mit weipcn,
gelben unb rotten SSlumen prangtc, ein trjter SBerfud), ber nidit nur
fel)r aulgebreitet unb 8crBoU!ommnet recrben fann, >Bobei bie Gin;
roirEung ber inncrn Sirculation auf bie jarte garbcn=3iuancirung aud)
ju intereffanttn p^i)ficlogi|d)en fficcbac^tungen bie bcfre ®clegenl;eit
fcatbietet. S- 3. Aolb.
Conbon. 3?ie Untcrt)altung bet I6ni9lid)en ©arten unb ¥ar!6
tcflet bie fall unglaublid)c ©umme Bon '211,000 Stialern.
3n ber om 6. Slooember 1837 gebaltcnen ©iijung ber ©art ens
bau:©efcllfd)aft, bie fcl)r ^afelreid) befud)t iBar, erbielt .^err
48
Sreen, bet Sartntr beg ©it Qhw. 5CntrobuS, bie Jtmgf>tfrf)C SfRf:
baiUe fiir jnjei ©remplare iti Epiijhvlliim truncaium unb 9Sr6
CaiBrence eine S5anf6fd)e SUebaille fiir eine Euphorbia jacquiainora.
UcbrigenS waren eine ©ammlung Bon ebnifantliemcn, eine baumar;
tige 2>af)lie unb met)rcre iCcpfcl unb iBirnen bcmerfensiBertl). Untet
ben grudjten befanben fid) aud) mel)rere ber PaisiQora edulis, com
.^m. Stanttin gejogen.
(SBettitgung ber ^ellerroiirmer in ben @cib Ac^Sficius
fern.) ^t. 9£eumann, Snfpector ber ®ciBad)6l)dufer am JarJiu
des Plantes ju ^arig, legt auf eine gcwijTe JCujahl Bon ^flanjen in
ber 5!Hitte augeinanbergefdjnittene unb auggel)6lilte Sliiben, roorin jit^
bie A'eUcnrurmer BerEried)in unb bei ihrcn baufigtn SScfud) en bann
leidit Beriuct)tet werben fonncn. (Revue horiicole.)
COTittel wiber bie JCmeifen.-) HU ein unfcf)lbate« SJJittel
jur Sntfernung ber 2fmeifcn Bon ben ffiaumen , auf mlijtn fie fic^
eingefunbcn t)aben, fd)tagt man Bor: bie ©tdmmc unb 3ireige mit
gifd)t!)ran einjureibcn, bcfftn ©erud) fie nidjt Bertragen Ebnncn. Siefe
50Ietl)obe fcnnte gleid)faUg fiir bie sDhllbettc angeiBcnbct roerben, inbem
man bie SBretter, reorau^ fie beftef)en, mit biefcm Cele einreibt. (Re-
rue lioilicole.)
(SSet!aufS = 'Jfn5eige Bon ©amereien.) T'ai grope ©a:
menBcrjtid)nip Bon 3. &■ Sooti) & Comp. in .?)amburg ifl er;
fci)ienen unb ju l)abcn btimJRebact. griebrid) Jpdplct in 2Beipinfec.
Untcr ben bei il)nen ju l)abenbcn SBlumenfamen 5eid)ncn fid), alS
gan; neu, befonberS au6: Clarkia pulcbella bicolor. — ColUusia bi-
color major. — Gilia bicolor. — Leucopsidium arkaiiseum. —
Linum mouogj-num. — Luptnns tristis. — Lupiuus sHboarnosus —
Schizanthus Grabauiii. — Scbizaulhns Priestii. — Scbizautbui ve-
uuslus. — Morna iiitida. — Cliulonia pukbclla. — Pbacelia con'
gesla. — Tropaoolum brathjsera. — Godelia venosa. — Godelii
lepida. — Clumeubacbia spec. uova. — Iberis coronaria. —
Oeiiotbora Diummondii. — Oxyuria clirysaulheiuoidcs. etc.
gcrncr bie im Borigen Sat)re notl) fcltencn 2(rten , at$: Rartoui*
auiea. — Phlox Drumniondi. — Lupinus graiidiHorui unb anbtrt
neuc. — Schizopclalum Walkciii. — Leplosipbou androsacens. —
Leptosipbon duiisillorus. — Euloca Wraiipfliaiia. — Rbodaiitbe
Mai)gle»ii. — Eutoca vitcida. 2)ie auSgeicidjnct fd)6ncn ©tauben :
Galardia picU Unb CaUiiauche bicolor clc.
Unter ben ©cmufefamen finb, ntbcn fon|1igen ncucn, ju bemerfcn:
bie iiber 6 3oll langc unb ubcr 1 ^oll brcite 3iic|Vn:,ductev=(Srbfc,
fo une bie >Bcipid)otige .Rron=3uctet=(5rbfc al6 JContrafl ju ber bun;
fclpnrpurfdiotigcn.
3>ie 3lbtl)eiUing id GatalogS D ccono m ic.-©amen, ent^alt
grope iCugirabl) unttr aiibern aut^ bie neuc gtlbc, rotbgrauliAutigc
©tcct; obcr JCciilriibc, bie bis '2'2 Pfb. fdnvere Siiibcn gebraiiit, 6t. Jpe*
lfna;9Jiefcn=S[Beiijcn , SBinters^^afcr unb bie auperorbentlid; fd)«ere>
nacJte J5immalai)a;Wer(le u. f. \v.
(Siunfd).) J'erllntcrjeid)ncte beab|'id)tigt cine mJglidifl Boltfldnbige
©ammlung b o n S o p f r o f e n o n j u 1 c g e n. S3cfii?ci' bergl ©amm<
lungen, (Betdn- benfclben burc^ Hscrabrcidiung Bon 3(blcgcrn ic. unter^
(lii^cn iBoUen, iverbcn um OTittlHiUuig ber bieSfallfigcn Sebingungen
ergebenjt gebeten.
25at)me, ben 3. gebr. 1838.
S. ®. ©cf)ut5e JCammecer.
©ebrudt m ber (*>. J-. ® r p t«nton n'fc^en SSudjbruSirci in Sblleba.
C^itxhi'x alS JBeilage: ein ^Preigoevjeictjnip iiti« ©corginen, con .^cirn Atvd;er in SQHtt§i)tim.}
mx. 7.
v2oiiitrtfefii&, !)iMi as. Acynirtt i'^ilH.
utiD tic Cii^^icliiiivi ^cr <v(lh- an (^amciipflaiijcii
(SSom .ipvn. ^lofijjttncr Urban ju Sinf.)
XI. ^^rtbr^rtn^.
JDi
.^ic '5>ctiU.qonint ncfimcn fchcn fcit 2fnfnni) bicfcS S^il'r^
hiintcrtei in' ten cnc^lifcbcn, franjofifclicn iinb tcutfcbcn ®drtcn
eineii nicbt uiibct'ci'itcnti'ii ?l\an<\ etn, iiiib wobl fdn antcvey
?>f[an,;ieniicfcblcd)t gonnibvt tic ^13laiini9[\iltigfcit unb (5ci)6n=
bcit in ■sbKutfrn unb SBlumcti. 2>i>cb crft iMclIcicbt feit 15
^abrcn \inc\ nuin an, bcr vsanicnjiicbt bcrfclbcn biTiniberL'
■^Cufmcvffamfeit unb iSovjU'ii't ^u unbnu'n , unb c§ ginjicn
baviiug ^u'fultiUf l)ciiH'n:, bic man fn'i'ocr in fo l}oI)cr a>olU
fomnicnbcit ntcijt c^cabnct battc, fti, ba^ bie frit UMa 3nt
au5 teamen (jewonnenen S>arictdten bic fn'tbern ©often, bii"
auf wcnif^f, tt)rcm a>atcrlanbc cntlprofTcne, fafi .fldn^Iicb nuii
unfcvn ©drtcn rcvbrdncitcn. 2^af! burcl; fcvncr itenvenbctc
gorgfalt auf ©amcnjuclit nod) jinnftigcrc (Sv.qcbniffc }u S;a.qc
fommen trcvbcn, untcilie.at u'obl fcinem 3weifcl; unb um
aucb in S^ilettaiitcn bic 'ifulT baju an^uvc.qen, fei c3 miv
licr.qiMint, cinigc (5rfat)vuniien iibcr '')}claraoniencultur nicber--
jufd-rcilvn.
3ur tji'icugung bantbavcn Samcn-S ift, ivic c5 ftd) Vion
fclbft iH'vftebt, ein \vcnn aud) flcinei^, fcodi au5 tabclfrcicn
Sortcn bijleljenbeo tcovtiment notbig, wcIdicS man, cntfcrut
«on gcringcn ©orten, an eincm for Siegcn gcfd^iil^tcn unb
fccn >Sonncnfival)Icn aU'Sgcfebtcn .Cvt gruppi^t unb ungeft6i-t
vcvbliil)en Id^t. 2)ev mni felbigcn crjcugte «anu' UMvb cine
53icngc ncucr i^arietdtcn gcbcn, bic aucb Dt)ne funfllicbc Sk=
fnid)tung bic 'Paittcvpflanjcn eft wcit ubcrtrcffen ivcvbcn
an (2cl}6nl)cit, bod? and) fold}c, bcrcn gcringcr SBertl; in
fcincr bcr iiluttcvpflanvn ;iu fudk'n fcin wirb. 2?od; i]!
Iclitcvc? Sicfultat fcltcncr al-i cvflcrco.
i5amcnjud}t buvd; funfilid)c fficfrucbtung gcivd[)i't mc()r
23ovtl}cil unb gvcubc, inbcni man burcb 53egattung jwcicr
gcgcbcncn <Sortcn oft bic ^^avteflc S>cvbinbung bcr @d)onbcit
bciber imSdmling vcrcint finbct, unb fo fcinc?Jiid)c bclol)nt
ficbt. '^Ibcr bicfc'?3ictbobc i(l aud} mit vnclem^citaufiuanbc
unb mit uielcr Siovficbi iicrbunbcn, unb bci cincr bcbcutcnbcn
^lor ninimt bicfclbc bic ganjc 3cit ibrcS "■pflcgcrS in 'iin=
fprud). 9lott)rocnbig wirb fie, um burd; natuvlid}c 23efrud;;
tung ;i|Um Samcntragcn unfdbigc ©ovtcn frucl)tbar ju madjcn,
unb finb bic5 bicicnigcn, bcrcn ucrEiirjtcr ©riffcl mit bcr
kaxbi ticf 3tvifcf)en ben Staubfdbcn ftd; oerbirgt, unb wo burd)
cinen, bie Sihime cng umfd)(icgcnben Meld) oer()intcrt roirb,
bin ©taub oom SBallcn fStaubbcutcl) aufjuncbmen. 2^it;
mciilcn, turd) fimftlicbc -JBcfrudjtung gcroonncncn (rortcn,
befii-en bicfcn 5fl}'<''f- ~ 2>en ©amen nel)me man nidjf
cl)cr jur in'ruial)vung, bi§ berfdbc uom ©riffcl fid) ab;\u(6fen
bcginnt, intern er fonfi bci bcr bcjicn ■■2fufbcrea[)rung iiber
2Binter fcinc Jlcimfraft ucvlicrt.
2^ie befle 2Cuofaat gefd)ifbt Snte gcbruar in 4 Boll
I)obe unb obcn 5 3oIl rocitc Sopfc, beren S3obcn mit SpeU
bcfrunicn 1 3i>" ^■'•^f') bclegt, unb mit gutcr alter 9Jiifrbect=
crbc, uuld)cr Vt gcfcblcmmtcr, grobcr gti'Pfii"l5 beigemifdjt
ill, gefuUt wirt; in jcben Sopf fdct man 12 bic' 16 iioU=
fonimnc ©amen, becft fie biinn, brudt bann tie Cbcrildd)e
mittellt tern glatten 53oben eincy S'opfs fcjT, gic§t fie niit=
tdft eincr fcincn .'iBraufjc an unb grdbt nun tic Samcntopfc
in ein bcrcit gcl)altcne§ marmcS 5LVipbect, wcld>ey 5 SoU
l)od) mit trccfncm -[Dioo^ oter ©dgefpdncn betcdf if}, bi5
on ben 3?anb ein, f)dlt fie bci ftarfcm ©onnenfdu-in [cid)t
bcfdjattct, bci 'i'^iiflbampf nadi ^>}tatlg'H'c bcr SBittcrung gc=
liiftet, unb fovgt, t>a\! bic (jrte, biS aUc ©amen gcfcimt
I)aben unb bie ©amcnbldttcr ent>uicfcltcn , nic ganj trorfcu
rjcrbc unb cntfcrnt bc.^ ?[)iorgen5 ctwaigcn y^Jober. ^jaben
aUi ©amen fid) entwicfclt, fo bbrt bad ©cbattcngcbcn auf,
unb fo wic Co bie SBittcrung criaubt, UMrb mcbr g^luftct,
wic oI)ngcfdbr bet SJfcloncn. ©obalb fid) bic crficn
brci u'>irhid)cn S3ldttcr cntwid'ctt babcn, fdircitct man nun
}um ^crpflanjen in flcincrc SEopfc mit bcrfcibcn (i"rbc, trie
obcn angcgcben, wetcber cin\ia ^ilioorcrbc, unb anftatt 5tu0=
fanb, feiner ©rubcnfanb bcigcniifd)t wirb; man fcbont tic SBur;
jclbldttdjcn, flal*t bie ^aupnvurjcl ein, giefit fie crfl, nad)=
bent jc jwci ^Pflanjcn "in cinen iJ^opf gefct^t wurbcn, nad)
21 ©tunten an, unb bringt fie, wcnn t<.i5 erllc JBcet nicl)t
mel)r warm, obcr turd) cinen 3nfiil> t-nni frifdicm "'Pferte:
bung crncucrt ware, abcrniald auf ein warmc5 35cct, bait
fie wicber cinige Slagc Icidit befd}attct, wo fie bann wiebcr
voile ©onne unb mdfug Suft in-rtragcn fonncn. !i^orfid5ti,gc5
®iefjen ijl in bicfcm'^nfi^^nb notbig, unb ocm "jlnfang
gewdrmtcy 2Baffcr notbwcntig, wclcbeS gcgcn -f- M' 9i. l)dlr.
— 3u Qni't ifpril werben faft allc ^^flan^cn, fo wcit gcbic;
ben fcin, ba^ ibrc .*tronen ju ©tccflin^cn ju bcnuljen finb,
bcncn man bas vVjcrj ausfcbneibet, fie ubcr ten jwei untcr=
flcn -JBldttcrn abfd)ncibct unb 1 bi'y 2 2'age lang an cincnt
trocfnen mdfiig warmen Crt licgen Idgt; bann pflan^t mun
fie einjcln in" ganj flcinc :J'6pfdin, gefullt, 1 3i.ni Ijcc^
trorfncy SJJcoS a\if tem JBoten, mit ',3 guKr J^cibc<, '. ccr^
51
roittcrtcr5Ki)1b«ferbc unb Va fcinem Qefi)Ummtm ®ntbcn.-
fanb gcmifctjt, unb gtbt if)nen reieber frifdje SBdrme, rco fie
tiiir bei grower Ooniu-nTOdrnic befd)attet, unb bei fonftiget
giuen 2fbir>>irtuii.q in 4 big 5 SEocbcn bic Sov^'cben auin-}c=
rourjcU l}aben lucvfcn; br.nn gibt man il}ncn na* i^crhdltntp
il)rc» SBud}fc5 grogcre S'opfc, feljt bcr fdilicr angcgcbcncn
Grbc etroas mci)r ^3Jluov unb roenigcr oanb ju, bdlt tie nod)
einigc 2Sod)cn l)intcr ®la§, bringt fie biina_auf cine iux
JKegen gcfcbiiijte unt bem 3utritt tex oonne geofrnete gtellage,
TOO nur tDcnige bie gler fiir bicfen gomnu-r uerfagen TOer=
ten; benn nur unter ben ungiaifiigllen Umildnbcn Ijabe id)
biefc (grfaljrungen gcnuidu. 2)ie ber Jtrone beraubten <Sam-.
linge ^dlt man untct Shimmer mit ^cn ju etccElingcn be:^
nu^tcn ^voncn untcr gutcr 2Bartung jur SBcnncbrung bcrcit.
Sap ^V'largonien iibcrbaupt cincr oftcvn Umpflan5ung
beburfcn, urn ben il}nen eigentl)iimlid)cn l)oben 3ieij ju jei=
gen, bebarf tooI)1 fcincr erTOdl)nung. 3£)r ©ebeiben, eine
teid)e glcr unb bie garbenvradjt unb ©vope ibrer 2)oIben
unb einjelnen 23lumcn bdngt gio^tentbeil^ bacon mit ab.
Unb bod) ftnbet man bicfe Sfegel uor^iiglid) in gropcn @drt=
nercien nid}t angeiuenbet, too fie oft mit '^lengftlidifcu gcpfiegt
unb begoffen wcrCcn, ol)ne bem auf ein beiiibmtes Sortiment
flufmcrffam gcmad}ten fremben S31umenfreunbe ju gentigen,
unb biefem oft fiir immer bie Suft bcncbmen, fid; mit Cer
Gultur biefe§ febr banfbaren ''PflanicngffdiledjtS ju befd)dftigen.
5i)J6d)te e» mir gelingen, burd) gcgenroartigen '^(iiffafj
einige fvuhcr tbdtige, jcl^t im (gcblunimer begriffenc gveunbe
tiefcr fd}6ncn ^Pflanjcngattung anjurcgen, il)re fru()evn t'ub-
linge wieber ju ^jflegen! 9}J6d)ten barm ouc^ einige uerjagte
jiingcrc SBluniillen ben aufriditigcn 2i5unfd) nidit oerfenncn,
t)ap id; gem nicine greuben mit il)ncn tbeilen reoUte. Siefj
tcr einjtge &civeggrunb, meine gcbcr ju fiil^rcn fur bie
lieblid)eu ^pelargonicn.
3fceuere Sierpf^'^ttS^"- *)
Auemoue semperfloreus. **)
C2Jon M. 31 ban fen.)
Diefe licblidje SSarietdt ^at ben if)r einjigen 93orjug,
eincr JiKiI)rent 9 ^Dionaten be§ 3al)r3 ununtevbrodjnen ffiUu
thejett. 2)ie ffilunicn finb cinfad}, jmreilen IjalbgcfuUt,^ in
fcl)r uerfdiiebcnen garben. 2(uf cmcm ibuU uon bicfen licb--
lidjen '■pfl-n.^en ficl)t man immcr XlncevH'Ui S3iutbcn unb
reifen gamen; fie fangen im Tctobev an ju blul}cn unb
blul)en big gegen (5nbc ijuni; alSbann vcrfrodncn bie231dt=
ter, um nad; i 33ionatcn wiebcr ju cvfd)einc!T. 3d; glaube,
ba^ in unfcrm &um tcine anbcrc ^Pflanje iveiter tiovl)anbcn
i|l, al6 bicfe, TOcld;e cinen faft immenvabvenben Scnup fo
reid;li4) barbictct. 2cb bcft^e bauon ein S3tet, raeldjcS raef cr
umgcarbcitet trorben i|t, nod) feit 15 3al)i-cn feincn V^at}
ucranbert i)at, unb TOeld;e5 nie obne feincn <5d;mucf gewelen
iji; ber ®d)nce biegt bie Stengel unb bcbcctt fie juiveilcn,
ober TOcnn cr nid;t fel;r i)od) liegt, fo burcl;tringen i(;n bicfe
licblid;en ©lumen, um \id) bem erftauntcn "^uge ju ieigcn.
SBenn tcraBintergdrtner tingg um ein Sect biefcr Siarietdtcn eine
*) lini bet Rcvuo borticole. Jaiivior 1838. Paris.
*») aSan ccr^letc^c bamit bic Mnscigc bcS ^tn. 4)C§ in Grfurt
9{r. 4. ©. 3'2 bet bitpid^jrigcn Slumenjeitung, iitet Auemoue
uereuDM icmperUoreoi cbinciisis.
anmevt. beg Ucbccfc^crg.
52
Siei&e <Sd)acfgl6cfrf)cn (Galauthira nivalis) pflanjt, fo fdjajft
cr fur bie erftcn Sage beS aJidrj ein reijenbeg 2}lumenf6rbd)cn.
9)Ian i^erme{)rt bie Anemone semperflorens burd) ©as
men, ben man gleidi nac^ tcr 9icife aujfdct, unb jnjar in
cincn eingetaflctcn 9\aum, b. b- beffen ©eitcn ou» ^rettern
bcficbcn, in cine ^I1iifd;ung von \!aubcrbe unb b»J'bfd)TOerer
©arteneibc, bie locfer gcnug ifl, nid;t fell binbet. 5)er au6=
gcfacte Same reirb nid>t mit (Srbe bebecft, abcr unmittetbar
nad;bcr mit groger SJorficbt begoffen unb bieo rairt jcben
'.^ibcnb unb jeben 9)Iorgen itiieberbolt, bi§ bie jungcn ^^flan=
jcn liinreid;enb ftarf gcworben finb. T>tn crjlen SSJintcr
bebcrft man fie mit gel;acftem 3)Joog. S)ie§ (gamenbect blul)t
nun vom jweiten 3ahre an, unb erforbert tcine anbere ©orgt
fait, alg bie, baf man nicmalg bie Srbe umgrabe unb fe^r
»orfid)tig alleg Unfraut, too man baffelbe erblid't, beraugjicfje.
Sd) b^be niemalg bic Jllauen mciner Anemone sem-
perflorens aufgcnommen; id; l)abe nie gcTOagt, fiejubcruf);
ren; tcb I;ege fur fie JBcTOunberung unb 9iefpcct. 5Uor cini«
gen 3'ibren l;abe id; bei ^errn Semon sen. 2fncmonen
unter ben 'JJamen sempcrvirens gefauft; fie uberflanben
ben 2Bintcr gut im freien Sanbe, aber fie blubten nidjt c^er
QlS im Si}iai unb biS jur SDiitte 3uni. ©ie finb einfad)
bliibenb toIc bie meinigen.
3^ie gefiiUten '^(nemonen !6nnen 9CTO6l)nIid)erTOetfe im
freien SanC^e blcibcn, aber bie ^dlfte bauon ccrbirbt unb bie
anbere .^dlftc blul)t nur traurig ; nad)l)er TOcrben bie Sldt'
tcr gelb'unb uerfcbivincen brei Siicrteljabr lang. SOlan mug
Oaber ber gcfulltcn 2{nemone bic ©orgfalt unb bie Sultur
TOibmen, bie in alien ©iid;ern itbcr ©artncrci angegeben i(t.
3ci) b'^be gcgU-ubt, intern icb biefc ^cilcn ber SDeffentlid);
feit ubergcbc, ben wabren S3lumenfreunben einen ©efallen
ju crjeigen ; biejcntgen, iccldje wic icb, fclbfl im jffiintcr auf
tern gantc rcobnen, TOcibcn eincn unbcfd;rciblid)en ®enu^
an bem bcinilid)en (Srfcljcincn bicfer ferTOcgenen SJlume fin;
ben, TOcIdie in Cicfcr 3abie&jcit tcr Srauer unb ^raurigfeit
ibnen baS Sinnbilt bcs I'eb.n? unb ber greui?e barftellt.
Xber, TOirb man micb fragcn, too fintet man ticfe fo)i«
bare Siiarictdt, um fid; bamit ju iicrforgcn? 2(Ucg voa^ id)
tbun fann, bcitebt barin, bap id; ndd;ftcS 3abr ctTOoS ®a:
nicn bei J)rn. ''Poitcau*j nictcrlcgen iverbe, um fclbigen an
einige 23uimcnfreunbc ju vcrtbcilcn.
»J Hue Siinle-Victor, 3lr, 11 in ber 9idf)e bCfiJardiu des Plaatei.
23cmcrfung uber Sel)m=3)ttfd}mic{.
3n ben SJcrbanblungcn beg preufsifcbcn ®artcnbam?er=
cin§ 2i 2. Vlii. ivirb tie Sjenu^ung cineg alien, au5 @trol;
unb iiclnn bcilcbcntcn G|lricl)5 jur (Srtmifcbung, um einen
nal;rbaftcn buntigen JBoben ju erl;alten, alg erfolgrcicl; an^
gefubrt.
2fb9efebcn ba»pn, bag man unter ej!ttd; cigcntlidb
einen aug ®iivg gemaditcn guf;boben ucrficbt, roag abcr in
jcncn C^cgcntcn anCerg fcin mag; fo gibt ber ficbm, TOomtt
in n:and-,cn Wcgenben tbeilg in gctrodneten ©feincn, tbeilg
in SBidilTOdnbcn , ganje ^dufcr gcbauet TOcrbcn , in bem
gallc, rcenn foUbe ^dufer, SBdnbe k. TOieter abgcbrod;cn
TOcrtcn, alg an ber I'uft gan,^ auggctrocfnet, allcrbingg ein
febr braud;barcg ^J^ulver, eine bimbige (5rbe bcrjuflcUen, cor.
aug gcfci,>r, bafj ber Jialf= oter garbcnanilrict; ber SBdnbe
vor bem iUcrfleimcn abgcfct)dlt wertcn fonne.
2(ber in (^egenben,' too bicfe '^(rt ju bauen nid;t ge=
53
n)6f)nlid) ift, iinb mo man iiur roben J!rl)m i)<xben fann,
mup man fid) auf annexe 2Bfifc ju l)flffii fuclini.
Q\mi\c iicbmen jwar ten tiirdHU'lT'iiinteii i!cl)m von
abotclnod^nu'n iSBacfofcn, UH'lcl)or ini ^vcion vcnvittort iinb
fici) oi'vflcincrn lo(;t; oUdn tcr ffiiufofcn-- I'cbni jiiH nicl)t
mclir ben ®rjb ihmi JBiinbiflfcit, i^on ^ufaninunbaliun.ii bfr
geiubti.qti'it, une bcr rol)c iicbni. S^iofcv nuifi abcr, cljc cr
JU (5ibmifd;unq gcbraudu aH-vbcn fann, j^uiun- Kinjicrc Beit
b^r S!uft flu^gclcljt, unb jiir nu\iilid>|lfn (iinwiifung bcrfcl-
kn init ©d^rocigfanb, ipolj: obcr 3'oifafd)c iH'rf«l^»t unb
mebrniaB umgcarbcitct vocrbcn, bi5 cv gfbmi.q niiabc ifl.
2(Ucin in bcv fvcicn i!uft, wo bic jjinKbtijifcit nie ganj
obgcbaltcn wcrbcn tann, roirb bov 'idjm nic ben ®vab bcr
SJvocfne cibaltcn, bcr il}n vulocrbar nuKl)t. 3" biofcm 3>iH'rte
legt man cine bcm SJcbaif cntfprcd;cnbe 5}iaJTc fiMdjcn niiir^
ben 5!cbmo auf cine J^ccrbplattr, obcr in oin ^fcnrobr, njic
e§ bic rdumlid)e ©clcqcnbetl ebcn barbicfct, unb Idfjt il)n
ba ganj trocfcn unb bitrr nnnben. 3n bicfcm Suflanbc roirb
er nun .qcpulfcrt (^burd) (gtofcn obcr Jllopfcn), burd; cin
fcinc§ @icb gctiicbcn unb bann bcr iilnigcn (Sibc in ctfor;
bcilidicr ^Olengc betgcmifd;t. *)
Q3i ii n di c n. ( y o n be n. )
*) SBcnn bcr 5B(iimcn=3n'tun3 SScmertunatn iior[lf[)cntifr Tlrt mit:
getijdlt wcrbcn, fo gcfdjicht e6 nicl)t, um ctira ju tabtln j fun;
bern t6 (inb fiic jene SBlumenfreunbc, bic eg ctwa bcboiictn
modjitn, fiJldje an3crut)mte aiatcrialien fid) aictit ocrfdjoffcn
JU {6nncn, gingerjcigc auf ben Qtfa? bcrftlben in ttjtct 9ial)c.
a3efcf)rcibung unti QuUuv fcf)6nMiiI)cnt(cr
@eir6d)fc. *)
2Cug bcc gamilie bcr Aroideon.)
Sarraceuia flava L. @elbblul)enbe ©arraccnic.
^cnnj. bcr ©attung. 251utl)cn()ullc an? bret
2)ccfbldttcrn. j^cld) funfblattcrig. 23Iume fiinfbldtmig.
9Jarbe fct)ilbf6rmig, funf(lral)lig. J^apfcl fimffdd)erig,
ciclfamig. — T)cx 'DJamc nad) ©arrajin, eincm fd)roei=
jerifdicn 2frjte in Sanabn, tt>cld)er ju fciner Seit cinige be-
tanifd)e <£d)riftcn ucrfagte. £>ie ©ngldnbcr ncnncn fie
Sidc-Saddlc-Flower, £luerfattclblunu', von bcr gorni il)rcg
©tigma'g. —
^ennj. bcr "ilxt. SBIdtter jleif au§gcfircc!t, Linger
ai§ bcr 23lutl;enfc^aft, baS eigcntlid)e SSlm bxeit eirunb,
jugi'fpifjt-
Sic ©arracenien ftnb ^noHcngcraddjfc, wM)( ,^roar
fd)on ben diteftcn (Sd)rift(lcllcrn iiber SBotanif befannt uiaren,
■ inbcffcn immer nod) unlcr bic ©eltenbeiten ber ®drten gc:
l)6rcn. £iic fonbcrbare gorm ibrer ffiidtter jieLr aud) vox
ber ffilutbcjcit bic ■^fufmerffamfeit auf fid), unb gibt un5
eincn nierfipurbigen ginger^cig fitr bic natiirlidic ^enuanbt;
fdt)aft biefer fonbcrbarcn C^attung. 2n ber crften Crbnung
bcr ©piijfeimcr, in u>c(d)cr fid) bic iyorbitbnngen fur bicfe
Piaffe cntroicfelii, bcpbad)ten roir ndmlid) in bcr, bcrganiilic
ber Aroideeii parallel ftcl)cnben Alaffe bcr llydrocliarideen,
unb fd)on in bcr biefcr vorau:?gol)enben ber Alismacecii,
bei mebr al^ cincr ©attung cine boppclartigc JSlattbilbung!
3n bcr ©attung Sao-ittaria unb Alisuia ivar bie§ allgeinctn
befannt, neucrlid) i|l c§ and) bci Nvmphaea pumila burd)
eine '^(bbilbung in ber botanifd)en ;5citnng lbZ7 nad)gcunc-
fen tporben. 23ei bcr juer|1 erfd)cincnbcn ffllattform beifelbcn
*) Zui »J)rof. Dr. Kfic^enba^'e (JSonigt. ©adfjf. ;E)ofratb«)
Horn rsntin.
54
ivaltct ndmlid) ber ©tiel i^or unb tie ^latU ift nod) untcr--
briicft, fie felbfl mcbr (lielal)nlid)c SubfJanj. Unfcre ^Sar-
raceiiia j^eigt bloS tiife Jblattbilfung au6 oorumltcnber
(Innindclung bcs -SBlattfticleS, bie il)r in biefcr ^infid)t vcx^
UHintte Nci)oiiili»;s, bcr Jtannentvdger JlfiinbienS, jeigt cinige
ibior JBUuttr flad) auocinanttr gcl'egt, anbere ju jencm fan.
ucndhnlidH-n Wcfdfj cingcroUt. ''Huli} bic ^bble in ben Sldt:
tern ber Sarraceuia foil bi?u>cilen ai'affer entl)alten, n:'cld)cg
nid)t von aufen l)incinfonimt, fonbcrn »vic bei anbern SBaf.
fcrtrdgcrn in ibrem IJnnern au6gcfd)tr»iut tvirb. a>ieUeid)t
entbcdt man and) nod) Sarraccnien ober cine vcrrountte
Giattung mit j^wcicrlei 23ldtiern. 9Idd)ft bcn.2Mdttern crregt
aud) bic 25lutbc cine befonbcre 2Jcad)tung. 'Jludi fie v'igt
nicbt incnig '2Ui)nlid)tcit mit bcr, bcr in bcr yjad)barfcbaft
ibr parallel flehenbcn ':)h)mpbden , namcntlid) bcr ©attung
Nuphar, ir»ol)in bie gclbe 'diirblume gebort. (!5 ijt l)icr
bcrfelbc Ucbergang oon bicflid) leberartigen Jicld)bldttcrn in
cine fleifd)ige Jiilume, ir>cld:e bier bic Idngften, bci Xupliar
bie furjejtcn 5Bldttd)en entl)dlt; ferncr jal)lreid)c Staubfdbcn
»t>ie bei jener, cine groge unb fd)ilbf6rmigc, gefpaltcne 9Jarbe,
»t>cld)c l)ier ben grojjen griuien Stern bilbct. CJine I'ielfddicrige,
oielfamige Jlapfcl, enblid) einen boppcllappigen Jleimling;
alleg eigenl)citen, »fld}c jener varallelcn gamilie ber Sil\)m
pbden nid)t frcnib finb, aud; biefelben garbcn ber23lutl)en
waltcn l)ier i^or.
a>aterlanb unb Gultur. T>ii ©arracenicn road)-.
fen in ??orbanicrifa in Sumpfen, bic gcgenrodrtige "Mrt in
(Carolina unb glcriba. S3ei cincr naturgcmdgcn Oultur im
(Sd)lammgefdf;e unb im fallen , nid)t un nHirnicn .^aufe,
biirftc bie (5rjiel)ung biefcr iM1'~'>iJf" ^o gut gelingcn, ba^
fie uielleicbt balb baufiger ben Sd)mucf unfcrer ©drten au5=
mad)cn nnirben. 9!}ir/3:bt»nia^ Gollinfon fcbrcibt, bag
cr ©arraccnicn an cincr feud)ten gclfcnpartbic bei bem Spa--
jog v»on 2(tbol ju S^unfclb, in cincr a>oUtomnicnl)eit blul)en
gefcben l)abe, wie anbcnvdrtg nirgcnbl. S>ie SSliitbcjeit
fdUt in ben (Sommcr, 3imi unb Juli, bie 23liitt)c (icbt meb=
rerc S.ac\(i unb fdrbt fid), nad)bem fie fici) fcfjon auggcbilbet
l)at, nad) unb nad; au5.
Sarraceuia purpurea L. ^uripurblutl;i9e
©arraccnin.
^cnnj. ber "KxL S3ldtter aufjlcigcnb, furjet aU ber
S3lutl;cnfd;aft; SOtunbungefaum au?gcfd)uicift.
£)ie fd)bne 31'rt unterfcbeibet fid) burd) bie ongegebenen
^ennjeicben, unb .^eigt uberl)aupt in alien Stbcilcn eine
abuicid)cnbc 'iruSprdgnng beg in bcr ganjcn ©attung vor^
tvaltcnbcn 5£);pu£i. Scr glcicbfalB fleifcl)igc .finollc treibt
bier anbcn'geftaltete flatter, unb flcincre, abcr fdioncr gc=
fdrbtc 23luilien, in bcncn and; bas jNcrbdltnifj ber SJ^bcile
abu>cid)enb i]!. 2>ag Gclorit ifi in febr fd)6ne 9?uance»
»crtl)cilt, Spulk un'!> SXxld) fafi fcbro^a-jiMolct, bic ffilumc
blutrotb, unc j»ifd;cnburd) bcugcn fid) riic!n?drta bie ©tra^--
Icn bc§ fci)6ngruncn, fdnrmartigen©tigma''o.
fiiatcrluub unb ^ultur. ©ie' n\id)fl in 9?crbamft
riffl, «ie uorigc an ©iimpfcn, unb ocrlangt biefelbe Gultur,
wobei fie um biefelbe iJeit wie i>orige bli'ibt. 1)ie Grjie.
I)ung bcr ©arraccnicn aug ©amen ift fdnvicrig, bic
©amen finb fel)r flein, unb bic jungen 'i)fldn5d)en jartlid),
viicUcidit gclingt eg jebcd) im ©d;lammc obcr auf Sorfmocg,
wo man fclbjl bic jdrtlid)e Drosera .^u crjiebcn vcrmag.
2>ie Jlnollcn crbdlt man ang bem S3atcrlanbe, unb bci gun=
fiiger S3el;anblung be|lecfen fie fid) jicmlic^ jal;lreid), unb
laffen fici) bann burd) SEbcilung vermel)rcn.
51 tt f r a g c.
Celt welKcrcn Jaliren bemcvEc id) cine mir fcitl;ei; iin=
befaniuc Aranfhcit an Cuprcssus pynunidalis. g^Jemc
fdion Qi-uncu iini? luflig wad)feni?cn ^Pflanjen anirbeit 9rQit=
(ivitn, \vdd)c garbc id) anfanglid) cin cmjclnciuSuietgcn, balb
abcv iibfr bie gnnje '■Pflanjc bemcrfte. Csd) fiid)tc ben (^runb
bavoix an bem' fcuniqcn tgtanbovt bcvfelbcn, jleUtc fie b^ber
fdjattiaer, fanb aber feine "^amabmc beS fvnnfbaftcn 3"fuin^
beS. >* .qlaubte bie ^rbc fci ju leict)t unb gab bc£il)alb
fdnveviTC (irbc; ficj^ half cben fo wcnig; id) wavf alfo aUe
angcjiedtcn iMl^iiiien nn-g nnb jog iunge aii?> oanien; ^lg=
lid) roar feine ■J(ni1cdung biird) ^trutirung nibglid) gcroc.
fen; allcin balb waxen md) nicine jungen ^PPaiijcn ivieber
orau. 3d) fonnte feine 3nfeftfn, aicld)e ben ;5u|lanb l)er=
beifubrten, bcnievfen unb glaubc nunmcbr fail, ba^ bicfj eine
lixt (Sd}imnicl ober ed)roamm fei, dbnlid) bcm, bci- fid),
uir nvofn-n 'i)lagc ber (Sriccn=(5ultii>atcur5, an bicfen alU
idbrHd) einflelU; nur ba^ bicfe Aianfl)cit bei Cuprcssus,
jufolge eincr weit b'irtern vStviictur berfelben, nid)t fo fdjnell
vei-bccrenb roirb, ali bei ben (*vicen.
2>anfbav nn'tvbe id) cS anerfennen, ivcnn bie ^erren
GnltitKiteun^ benen biefe .Hvanfbeit f*on vorgefommen, il)rc
(Svfabrungcn in biefen Suittern nicberlegen , aud) etiva bie
evbavten' angeben wolUen, iivorin Cuprcssus pyrauiidalis
am iippigftf" wad)fl.
grantfuvt a. g)u S5.
83 a r i e t d t e n,
(S3fvfauf6 = 2tn5eigc Don Sh vi) fant feemcn.) Sci •?>crtn
». S?upi3red)t in Xisicn, ©umpcnborft: iSorjlabt 9{r. 5-i finb nudj;
<le!)enb< Sl)i-i))"antiicmum=©ovtfn fiiiiflid) ju cthalttn:
1. Imiieriale mit 4 2(bartcn. 2. Caioliiiiaimm. 3. Purpureiim
niit 3 Xbatten. 4. Album yariaas mit 2 2lbartcn. 5. Tubulosum
tlramincum. G. Kegiam mit cinet 7lbatt. 7. Album tubulosum.
Maiurum rubruui. 9. Tubulosum ^ardeus. 10. Aspern.iise.
11. Stellalum. 12. Album supoibum. 13. Sulphureum. 14. Fala-
tiualf. 13. Tubulosum roseum. 10. Tubulosum crocenm. 17. Or-
diuis Teutonic!. 18. Album tcsclatum. I9. Auicum. 20. Tubulosum
grimlmorum. 21- FuUesccns. 2J. Flavcscons. 23. Luleum las-
ulalum. 24. Rigidum. 25. Salmoueum. 26. Tub. aurantiacum
lissimum. 27- Semiclaplcj: album. 28 Sabini. 29. Rubicundum.
30. HiWiUauum. 31. Ilj-aciuthoidcs. 32. Mutabile mit 1 2Cbatt.
33. Barclcjanum. 34. Papvriaceum. 35. I'runayanum. 36. Sefo-
tinum. 37. Lilaciuum. 38. Tub. aurauliatum. 39. An.iieiium^
40. Parksii. 41. Oruatum. 42. Tcsclatum flavum. 43- BlanJum.
44. Flarens stamineum. 45. Ilubescciis. 46. Viadcsoimm. 47.
Ctprifolium. 48. Caprifolium fasciculatum. 49. Tnliu'os""' "»'""
meum. 50. Album paivulum. 51. Purpurisalum. 52- T"^"'°«"'"
ualUns. 53.Din'ufum. 54. Lotinornm. 55.1uvolutum. 56. Kaempfeii.
57. Cirnesccuj. 53. T"'^"'"''"" '"'eum. 59. Cupreum mit 1 3lb-
ort. 60 Wanatah. 61. Fuscura. G2. Heliautboides. 03. Sopbiac.
64. Aitonianum, 65. Cbrjsoide*. 66. Indicum fl. luleo. 67. lu-
dicnm fl. albo. 68. Yellow dark bosomed mit cintt 3tbart. • 69.
Red coloured. 70. SJlcucS Warralab. 71. GiandiQorum lilacinum.
72. Leucantbum. 73. Grooved ligbt pnrple. 74. Expanded Crim-
»on. 75, Erinnded rote. 76. Incurviug Piuk. 77. Clu.terd Blusb.
78. Changeable Yellow. 79. Fallens. 80. Pallidum. 31. ^aril'tc
orn»lum. 82. fciv\\n stellatum. 83. ^ladfcr cbrvsoides. 84. New
8.
CICU
auipi)
36
engliih one. 85. Litllo fragrint. 86 SJcueS jnpertnm, 87. Chry-
socoma. 89. 9Jcue§ Barcleyauum. 90. Tubulosum flammcam. 91.
Rose and purple. 92. Starry blush, 93. Wheelcrianum. 94. Fla»
pink. 95. Santjuinea or blood red VVorshall. 96. Dwarf pale
rose, 97, Pygmacum Japouicum. 98. Luteum ligulatnm. 99. Ri.
vers Wl^'^nets. 100. Beauty of Cambridge. 101. Bluih anemo-
iiaefoliura. 102. Rose and Yellow. 103. Two coloured red. 104.
Album unicum. 105 Roseum novum. 108- Golden lotus flowered.
107. Qnilled flame Tcllow. lOS. Pale Buff. 109. Denisii. 110.
Chinese Pink. Ill, Lady's Pride. 113. Formosum. II3. Macao.
114. Sunrise. 115. Sunset. 116. Pride of Lincoln.
10 ©Amlinge, 9Jr. 1—10 ucn ganj Bcrfdjicbenem J&abitu^, bie
ticp 3iJt)f jucrjl bU'itjcn wcrbtn.
Son 9tf. 1 bis 62 fammt 9 Mbavtcn !oftet bas ejcmplar 15
,Rr. e. IK. 23on ben ncmrn &ovUn 9U-. 63-90 fammt 2Cbavt 30
.Rr. 6. 331. SSon ben neueilcn ©orten »on Uv. 91 an 1 fl. 6. 3R.
2)ie ganjt (g'ammlung fammt Smballage 50 f(. G. ?0I.
S>ie Scbaiiblung x\t au« bcm monograpI)ifd)cn 5Bfi-fc: „Ucbcr
bag Cbrysauihemum indicum, feinc <?cfrfni.ijte, SBcfiimmiing unb
^fltgci cin botanifdj.-ptactifiijcr Sccfiid) nou 3- S3. SRuvprcdjt" tvi
ficVitiid), irooon cbenfalis nod) ©jremplai-e a l p. 30 Jtr. 6. SX. ju
I)abcii finb. ^^
(^Cnjcigc fur Shimenf re un be.) 3n bet S3lumcn;.3eitun3
». 3. 9if. 39 tjabe id) bcrcitg angcjctgt, bafj id) wtgcn eingetrctcnct
fficrl)dltni|Te mcine SBIumenfammUing Bcr!aufe unb evlaffc nad) mtU
ner 3£ufi»at)l, um bie billigcn bcigcfcfjtcn ^rcifc, alS:
1) a:opf.-®eipacl)fe.
12 ©tucf in 12 gotten 2 «€ — 3«
50 „ in 50 „ 8 „ — „
2) Pelargonium, oHcS gCOgblUmtgC.
12 ©tiid: in 12 ©otten 2 ■^ — ■)(
50 „ in 50 „ 7 „ — „i
50 „ in Siummet 4 „ 4 „
3) Rosa sempe rf 1 orens,
12 ©tuct in 12 ©ovten 1 »€ 12 jf
50 „ in 50 „ 6 „ — „
50 „ in Siummct 5 ,, — /,
4) Rosa The*.
12 ©ti'icE in 12 ©otten 3 m^ — ?«
5) 3Ul!en = 3enfct, mit Stamen unb S()aractcti(lil.
12 Sttid" in 12 ©otten 1 x^ 12 3«
50 „ in 50 „ 5 „ — „
100 MouKx ©amen, cttra — „ 12 „
6) Primula Auricula (SlliEct.)
12 ©ttid in 12 ©otten — >f£ 18 ye
100 „ in too „ 4 „ 12 „
©amen 1 |latte ^rife — „ 4 „
7) Primula, ® at tcn;$i tim e I, in uielcn Javben, in Sums
met , 12 eiiicE 4 'je
6 1 i n g c n bci ©teupen ini gcbt. 1838.
gr. », ©ac^tJben,
SOcrsciAiiiffc iibcv '5 PVfgctpodjfe-
Jiic neucn a;ctjeid)niffc iib ct S o pf geioad) fe, n-cbti 230
©Often (Sameliien, 112 ©otten 3ibobobcnbton mit einfdjIuS uon 57
SBavictiUcn Rbododcndron arboreum, JijaUtn unb SXagnolicn, fo trie
anbctf fd)6nblubcnbe®m\id)fei bie ntuci^cn unb fd)6nftbliil)cnbcn ©taiu
bengcwiidjfe; 600 ©ortcn 3?ofcn, cnglifd)e {SJeotgincn in^ befcnbctcc
2tuSi\.Mbi; SBtumen, ©cmufe^ unb SDetonomiefamcn orcbci ot^ite SRw
OanEattoffct a '■pfb. 4 gt.) iuetbcn auf pottoftcie SSticfe unentgelbs
lid) abgcgebcn con bem .^anbeUgittncr Magnet in ^tt^ittt.
©ebtudit in bet C5. 5. ® r Pieman u'fc^en SBud^brudictei in Soltcba.
(,^icrbci aU 23ei(a3e: cin a>evi«id)nif itber ©eorgincii ton ^xn. SBSagner in 2)re§t>en.)
Sflv. 8.
^^u^>lculu: ,vricDrtd) ijaffltT,
SBcrdgci ; C*i. ^•. W f o \i in a ii it.
«eonn(tbcn^, bni '54. Jv«'t>iurti* f^llH.
XI. i^abrrtanfj.
3lU" SltUlir ^Cl: Strclitzin Rcgiiiae.
(iBom Jpcrrn MfTciTor S. 3C. JteriAS ju Stfcr.)
-4Jicfe biird) tie aiiffadenbc gorm i()ri'r S(utl)cn c&cn fo
[d)v alei tiivcl) tcvcn S^'ttH-npriuht lUisgi-jcicI/tifte ''Pfl'^'ij^
ifl, irit lUicl) fcbiMi ihv ^atcrlanti — t>ie uuivnicvn C'>)i\qrn=
ten tea (i^v — antcutet, in 55eutrd)Iaub tuiv tie 23eimU):
ncrin tcr 3!reibf)>iurer, tint tal)a- aiicl) bci tcnjcnigcn Slii:'
menfrciintcn , weldH'n foldie .5>iufcr iud;t jii ©cboU' f^elien,
fflteii oter nic ju fintcn. "DJcbrmaly ()ntte id) tiefe ()cn-lid)e
Sdimiicfvflaiiie in tern tH'rrfd)iiftlid)eii &Mm in .Ottonbiir.q
bli'iben felicn, nber nie war ci mir einiicfiillcn , mir fc!d)e
(injufdiiiffcn, rocil id), abi]efc()cn and) oon tern I)ol)cn ^JJreife
tcvfelbcn, billiii tnran jwt'ifelti mufitc, fie bei mciiien bc=
fdjranften I'LH-alitoten jcnuily juv iDliifbe jii brin.qcn.
ein 3ufaU I)at mid) intclJen bclcl}rt, tafi t'ico nid)t fo
ffbr fdiwer balte, unb tajj man bei cinigcr vSorgfalt fcincn
^vod and) ol)nc Sveibbaus crrcidten fonnc.
Gin in biciuici-Qe^cnt rocbncntcr, ffbv tjebittcter Sanb=
mann, weldja cin .qvofjer S3Iumcnfrciinb i\\ unb mand^e
fdione 231ume mit Umfidit unb ©ovi]faIt cr^iebt, crjaMte
mir im gvubjabie 1834, tafj er im Scft'je cinrr Slrelitzia
Roj^iiiae fei, n,\-Id;e cr fid;, ba fie il)m von einem bieftgcn
(partner abi cine nuy.qcjetd;nct fd}6ne S(ume ancmpfobicn
roorben, I'or juH'i Jobren nn.^cfcbalTt \}abc. & (j.ibe tie
tainii(» finqetyKinqe, mit biei Slattern feifebcne ''^flnn.^e,
in einem Sopfe mit ()eui6bn[id)cr ©artencrbe .qefallt, gcpflaii^t
unb fie be|lantia, foivcbl im ©ommer al» im SJBinter, in fei.
ner 2Bc()nf!ube inn- biio^gcnfla gcfTcnt. 2)a bie 5)|Ian',c
aber anfdocincnb nidit bliibcn, nucb nid)t cinmal red)t roact);
fen >t>oUte, ba fie altc '^aljx nur ein ffilatt (jetricben, fo fei
er tl)rct iiberbrupij] unb roode cr fie mir jum ®efd;enf an»
bieten.
Jn tern ®tauben, bafj id^ (hen fo roenig bamit renffi;
rcn trcrtc, lel)nte icb tag giitige "^fnorbieten iinfdngtid) ab, -
lic^ mir aber tedi nad) einiger 3eit tie ^Vl^in.ic bringcn.
HI'} id; fie erbielt, batte fie 5 SStiitter, \vcki)i mit bem
SBlattfliele » bi5 10 3oU lang waren unb ber Sdiaft mar
an ber (frtc ungefd(;r einen b'llben :]oH im 25urd;mcffer
ftarf. ©ic flanb in einem S^oUiiicn Xi.'fU in eincr milten,
fantigen .^Icierte. 2*a id; bei ndbertr Unrerfuc^ung font,
taf} bie 'J.^fianje ifire aBurjetn turd; tag '^fbjug^tod; ju tri'i=
ben beginno, fo nahm id) fie aiu' bem S'opfc (icrau?, befrcitc
ten SBurjclbaUen torfidjtig mittel]! cincs .&6ljd;cn5 fo oiet
fll3 tnoalicl; »ou bet ganj |leif flcroorbenen Srbe, unb gab
i[)r einen 10^6(Ugen SSopf unb cine ttma§ milbcrc (frbe,
bcjlcbenb au5 2 a;i)eilen I'anberbe, 1 Slbcil fetter .^afcnerbc,
1 :J^hei[ atten uenvittcrten td)m unb 1 .Jbeit iveipcn, fcincti
Jticiifanb. 3d; oerfenfte nun ben Zcpf ,^u '^nfang 3nni
bis ixn ben JKanb in ein mdfjig u>armcS i!of)bcet, roe(d;co
id) jum '2Uitreiben V)crfd;iebener ^Pflanjcn, j. S5. Gloxiuicii,
Hibiscus liosa sinensis, Gardciiicii u. a. bg(. benui>e
unb gab anfdnglici; nur mdgig, nad; unb nacl; aber unb
bei l;eiger SBittcrung reid;lid; ffiSaffer unb Siuft.
9Zad; fe'erlauf wn 14 Stogen jeigtc bie ''Pflanje fcf)ort
cine ncue SJegetation, inbem ein ftarfeo ffilatt I;crr»crtrieb,
)r>c(d)eg JU (Snbe 3ult mit bem Slattjliete eine Jf)6be con
15 3i^U crreid;t ()atte. 3" Snbe 5uli lieg id; bem S^obbcete
burd; Umriibrcn ber nttcn, unb 3ufeijung von cUvci$ frifdjer
ifobe, cine neue SBdrme geben unb cerfenfte ben Zop\ von
ncucm barin.
ffialb fam nod) ein neue§ JBtatt I;er«or, roc[cf)c§ noc^
um einige 3oU bibber unirbe, aid bag er|lere. 2)a ba? S!cl)=
beet JU C5nbe *5eptembcr3 feine mcifie JBdrnie »erIoren Ijatie
unb bie 'D?ddf)tc aucb anfiengen fait ju merben, fo brad;te ic^
bie '•Pftaiije in_mein ®layl)au§ unb fieUte fie an ber manu
flen ©telle bcHelben nabe untcr bie fdirdgliegeiiben 5cn|lcr.
25ie SBdrme in biefem .^aufe |lcigt nie iibcr ly 9?
i|t gcivobnlicl) nur S biS 9".
2)a id; nur biefed einjige .ftaug befif^e, ujib aHe meitic
jarten .feauSpflairjen barin placirt iverben miiijen, fo fanii
man leid;t crmcijen, bap nid)t alle bie ibnen am bcften jUt
fagcube ^empcratur barin finben, unb bap einige barin eincg
um ctlid;e ©rabe l;6I;ern alS notbigen SB.irmrgrabcy genic=
fjen, anbere bagegen mit einem um et(id)e ©rate niebrigere
Semperatur, al^ fie cigenflid; nad; ben Slegeln ber Aun|T,
f}aben fodten, corlieb ncbmen miiffcn.
Sieo i|t allcrbingS ein Uebelftanb, unb roer bie Wittel
unb bie ©elegenbcit i;at, fold;en mittelil23enul?un.] mel;rerci;
.^dufer con t>erfct>icbencn JSdrme=®raben ju cermeibcn, tf)ut
nllertingS woU baran, beiin bclJcr iji beffer; wer aber tiefe
nidit bat, unb fid; tod; uidit aiif ©ewdcbfe eiueS unb be*
ndinlid;cn SSdrmcgrabeg befd)rdnten inill, bem fann icf; ben
Srojt geben, bap and; nad; meiner ?JJet!)cbe, cicle @emdd;fe
cerfchietenartiger 3i-nien, bei einem niittletn 2Sdrmegrabf
fid; nicbt aUein gut crl;alten laijen, fonbern aud; uppia ivath.
fen unb blubcn.
(£o t;aben fief; in meinem .fjiaufe fcit mebrcrcn Sobrm
fe^r gut jufammcn erl;alten: Caclccn aller '^ftten, Citrus,
Camellieu, Hibiscus Ros» siucusis div. Sp., Ncrium
59
div. Sp., Plumbaga capeiisis, Hoja carnosa, Iloustonia
cocciuea, Lantaiia div. Sp., Gardeuieii div. Sp., Hcdy-
chyum Gardeiieriauum, Thuubergia cocciiica u. a. m.
3}i"e Thutibergia coccinea, tveld)e felbfl im 2;rcib{)aufc fcU
ten bluhen foil, wk biefcg im 5tcii ©tucf ttcfcr Scitung »o"
1836 ©. -to, cilS einc SOicrfi-ourbigfeit an9erul)i^t m'n'o, bh'il)te
im gebruar 1S37 in cincm uicr Saljic alton evcmplavc,
rc»clcl)c§ in etncm c^ropcu Sopfe auf bem gupbobcn an bcr
4)interffite beg .§ia'ufc» jtcl)t unb il)r« 10 big 12 gug liin=
gen Sianfen an cincm ©cldnbcv auSgcbrcitet I)at, fcin- \^bn,
unb ein Ilcdychium Gardcncriaiium, njtidica im .Jluflufl
1836 fcl)r |'d;on gebliibt l)attc, brad)te im '^Infange Siinuavg
1837 einc jwcite prac^tuolle ffilume auf cincm 4 gug I)ol)cn
©dwfte , unb crfuUte bag .^aug mit ibrcm l)cn-lid;en
Sr»ufte.
©inc Iloja carnosa, \tcld)e cbenfaUg in cincm gropen
Sopfc pi't)t unb an cincm ©palicr an ber Siiid'fcitc ^e§
.foiuifeg l;inaufranft, blul;tc unauogcfc^t fa(l t>a^ ganje 3a^r
l^inbuvd).
3d) fcl)re oon bicfer SJiflvcffion wiebcr jur Strelitzia
Rcgiiiae juiucf.
Sig flUm 93cai 1S35 fianb fie •'» befagtcn .^aufc, tpo
ftc nur mdgit^ bcgoffcn tuuvbc.
3m '2lnfang ^33Jai luuibc ftcTOtcbcv wieim ooi1)cr9el)fnben
©ommcr bcbcinbclt unb fie tricb roicberum jivci fiarfc S3ldt=
tcr. 3u 6nbe ©cptcmber crbtcit fie tuicbcr il)ri;n altcn ^la^
im ®e»dd}gl)aufe. 3m gtiibjabre 1836 battc bie '^.''flanjc
roicber ibrcn 5£opf gan;^ bnrdjiDurjelt, fie crl)ielr jeCt cincn
lijoUigen 3-ovf, unb rourbc wicbcr wic ombin ing Sobbcct
flcfcnh. 3iu ©ommcr 1837 nulmi ber Sd)aft an >5tdrfe
letrdd)tlid) ju unb tricb brci trdfrige unb (jroge 55Iutter.
3?a id) nun glaubtc, bag bic ?)flanjc bliil)bar fein ivcrbc,
fo ficUtc ic^ ftc im Jperbjlc 1836 auf cin ''Paac 53acf|lcine
«uf ben £)fcn beg .^eljcanolg, mad)U urn ten gup beg 3:o=
Vfcg mittclj! cinigei- Sadfteine cine Siertiefung, unb fuUte
biefe SJcrtiefiinci niit ©anb aug, fi) bap ber Slopf ju '/, in
bicfcm ©anbe franb, wcld;en id; juweilen mit (twas^ lau.
tDarmem SBaffcr anfcud)tetc.
S3crcitg im 'ilnfanjic Scjcmbcrg tricb bie ^>flanjc l;iet
jwci Stdttcr i^u gteid^cr 3cit( ""b faum i)atUn bicfe bie
^^dlfte iljrcr ©rope errcicljt, alg in bcr5Jiitte SnnuarS 1837
3U meincr grcfjen grcube cin S3IutI)enjlcngel l)cr»or ju trci--
bcn anfing, treldjcr fid) rafcl) ju eincr .§6l)c oon 3 gup erbob
unb im «Bidvj 4 [)errlid)c, 5 3oU langc iSBlumcn in alter
S3oUfommcn()eit entwicfeltc. 'ilwi gurd)t, baj} fie fid) an il}rem
warmen gtanborte ubcrtreibcn moge, nabm id) fie i^on bcm
Slugcnblidc an, wo ftcl) bie S31inncnfd)eibc jcigtc, non ba
jucg unb fielUc fie wicbcr an il)rcn altcn '5)la(j bid;t untcr
lie gcnfler. iSaburd) iH-rjoijcrte fid) inelleiAt bic 23lutl)ejcit;
benn id) erinncre mid) nid)t, fie anberg al» im Sejcmber
unb Sanuar in ber 23U'itl)e Qcfel)m ju l)abcn.
3m ©ommer 1837, mo fie beftdnbig in bem ®e»»dd)g;
l)aufe, unb nid)t wieber, roie fruljer, im ilobbectc gcflanbcn
bat, ijt bie ^flanje uppig geroad)fcn, ber ©d)aft fd)eint fid)
in brci SI)cile getbeilt ju babcn, unb id) l)offe, bap fie in
biefem griil)iabre 3 ffllumcnflcngel bringcn u>erbc.
SKoge bicfer gelungene SycrfucI) and) anbern SBlnmen--
frcunben ben (Scnup bc5 '^(nblicfS bicfcc tcrrlicl)cn S3lume
tcrf^affen.
6Q
^ie ncuefJcrt ^dav^onicn bcutfdjcit Urfprungg.
(iBom ^(ttn 5. JCltet in SBicn.)
(Sorlftgung.)
Pelargonium Lesuiowskyae.
35a§ brenncnbe Sioti) ber obcrn SBlumenbldtfer iiber«
trtfft bag feurigc 9iott) con Pel. Phlox unb Transluccns,
empficl)lt fid) bal)cr in .^infid)t ibrcr 231iitl)cnfarbe alg brauc^=
bare ^i'^flanje, rocnn and) fonft bie 'ilrmutl) ber 3cid)nun9
unb bie gero6l)nlid)cn gormen, df)nlid) ben aug unfcrn Samme
lungen gefd)icbcncn Pel. Murrayanum unb Dobreaiium
ung nid)t auffovbcrn wiirben, fie in ben Gatajler bet bfulfdjen
Polaigouieu cinjurei^cn.
Pel. August a e.
Sen SQaud) oon 9iofa= unb 5Jiennigrotf) ber obern S3tU'
mcnbldttcr ert)6f)t cine fcbuppcnartige , dupcrft jarte, big an
ten 9ianb reid)cnbe 3tid)nung. ®er unbcflimmte blapcar=
minrotbe 53tafel ()at cbenfallS Spurcn von SJIennigrotb.
2?cr ^Ra^d von ber garbc it»ie bag fd)6nfie SWilc^glag, i)at
jur @eite veinc fd)«drjlid)tc Vtugldufer, jreld)c fic^ balb in
(larminrctb venranbcln. £)ie untcrn, feb» blaprofcnrotl)cn
23lunicnbldtter l)aben cbcnfalla febr jarte S5enenjcid)nung.
Ucbcrl)anpt i|1 bic ganjc 23lume, \a bie gan^e '"Pflanje, —
benn bcrcn 23ldttcr finb aud; ivunbcrlieblic^) — ein «a^re6
©innbilb ber ^^Ji'tbcit.
Pel. Scribeuskli.
Tiic bunfcUgranatfarbigcn obcrn ffilumenbldtter ftnb
big an ben dupcrjicn JKanb mit immer fd)n)dct)cr roerbenten
fd)uiar5en S>cnen dugcri'i rcgelnidpig gejcid)nct unb juriicf*
gcfdjlagen. Ueber bcm fd)iuarjcn ^DJuftl bcfinbcn fid) , in
mcbrercn jierlid)cn "Anaftomofcn fcurige gi'itlungen, bie fcl)t
fdjon mit bem fdnvai-^en SDJafel unb bem weipen 9?agfl
contrajlircn. 2>ie untcrn 23lumenbldttcv finb fd)mal, fpatcl«
formig, blaffer alg Oie obcrn. CSottfcljung folgt.)
SScmeifiuu] in 9ic(fcnfad)crt.
SQenn eg im J^auglcrifon lOtcg .^eft ©. 492 f)eipt:
bag Steden ber 3lclten 9cfd)iet)t im 93iai, fo
m6d)te ber Bcitpunft ju biefcm @efd)dfte, ber aiermcbrung
ber SJflfcn burd) Stedlingc, alg ctroag ju friil)e angegebcn
crfd)cincn. 3i" 93lonat Mai ndmlid) finb, rcenigfleng in
l)icfigcr ©egrnb, bie Sriebe, aug »veld)en Sinfd)nitte unb
©tcd'lingc gcmad)t wcrben tonnen, nod) fo flein unb jart,
unb bic (S5clcnfe ober .Rnoten finb nocb fo roenig gebilbct,
unb nod) wcit weniger auggcbilbct, ta^ eine Srcnnung foU
d)cr 3wfigc von bciii SOiuttcrjlocfc, wenn and) moglicb, tod)
nur rcinc'r Siscrlu)! beg fpdtern, fid)ern 5ycrmcl)run8g|Toffcg
wdre. Unb erft bei (Samen=9lclfen, fo fennt man um bicfe
3eit nod) nid)t, wtld)t Bvoei^t fpinbeln »verbcn ober nid)t;
unb fpinbeln bann ju vide ober alle ©citcntricbc, fo ba^
jur a5ermel)rung fein 3>reig itbrig bliebe, fo Idpt man l)bd)f
Iteng 2 big 3 in bie 23lumc treibcn, bie ubrigcn rccrben
abcr obcrbalb bcm 4—6. ©clcnfc abgcfdinitten, bamit fid)
big jur einlcgejcit noc^ gceignetc Sricbc bilben fonnen.
ffiigber ivar bie bcftc 3fit jnm ®tedlingcnmad)cn, and) bie
3eit, tvo bie Scnfcr gcmad)t iverben.
'iiud) bie ebcnbafclbft jvenige 3cilcn ticfcr angegcbcne
2(nnjeifung — bie abgcfpaltenen Sljcile moglidift
^orijontal augjub reitcn, ift nicbt »vol)l augfujrbar,
ba bci turjglicbrigen ©tccflingcn ein 2lugbreiten ber ^icdmu
Ri
M fd^on flat nidit mbc\V\d) iff, unb bti langglicbrigen bitfe
Sd;cnfc[ gar lcid)t umfnicfm iviirbci.
£)aS ^(5in|lcctcn bcr .qefvaltcncn Sifcigc in SBaffcr, biS
fidf) bic Sd}cntcl uoii fclbfl auSivdrtS bicgcn, ober bii§ Gin.
brinqcn cinc§ Jlorncbcnl <£anb, ^d)m, ®crflc ic. in ben
Q\>a\t, tviucn bissbcr bic .qnvobnliAficn unb jwccfbicnlid^jlnt
SDlittcl, ten <Z\\-\U bcr (*infd;nitte gcoffnct ju l;aUcn, unb
fo in bie Grbc ju bringcn.
SD{und;cn. («<>" t>e»0
guUiir tcr .^Tofcn ubcrt)aupt.
(Sciifteuna.)
5. II. Son ben Untcrlagen, bas ift, »on ben jum
5yereb(cn tauglidjcn tvilbcn 3iofen.
3^ic folgcnbcn brei !ik'rmel)runc)i°avtcn ,qifd}cl)fn burd}
SSereblunq tcr unlbcn gclbrofcn obcv bcv unnotbii^cn ®iu=
tenrofen. ' ^d) jicl)e bie crjlcrn ben leljtern nici|1cn3 vox,
rocil fie nid)t fo iMcle 2Burjclau5ldufer niad}in, fraftooUcr
unb fidrfcr finb; nur ju Siefcn, bie tlein unb javt im
Stanime, t)crbraud}e \A) jum X>'crebeln bie (yartenicfen.
§. 12. Hosa canina. £>ic jum SJercblen am
nicijlen bvaudibarc gelbrofe.
SSon ben wilben cbcr gclbriM'cn ijl tie Rosa canina,
(bie .^unbStofeJ bic belle juni a>ereblen, ba bie nuf anbeie
irilbc JKofen beim Tculiren bcfonber^ cingefe^ten ebelau.
gen pnr oft filjcn bleiten unb ni4)t trciben njollcn.
hide Rosa canina nun oor ben anbern f;ctau:? ju Fcn>
ncn, bicnt goIqcnbeS jur SBiffcnfdjaft :
25er einjdljrigc Strieb ber Rosa cauiua ifl gcrabe in
bie J^obt flewnd}fcn, \jat an ber ©pifje felren cine ©abel,
fein JiBlatt ifl gefiebert, bie Sfinbe in ber 3"ge"b gra^grini,
eft rotl)broun unb glatt, »ivb fpdter filbcrgmu unb raud);
bie 2)prncn finb g'lcid; grof), einjeln jevftvcut, nid}t natje
beifammcn, ftarf iinb an ber ©V'^e ctwaS gcbogen; il;r€
SSlume i|t gropcr alS bie ber anbern gclbrofen.
$. 13. 25tc jum SScreblen rocniger tauglic^en
gelbrofen.
©iefe ^aben meifienS cine gclbgn'ine 9iinbe, tl)re S>or-
ncn grofj unb flein untereinanbcr, ftnb fcl)r l)dufig unb oft
jwei and) brci bcifamnien; felbfi bie jiinqcn Broeige finb dfiig
unb Ijaben an bcr ©pifje cine ©abel obcv eincn £)rcijacf.
§, 14. 25ic immerblubenben 9iofen finb jum
S>creb(en ni d) t alS Unterlagcn junebmen.
2)a bie inimerbh'ibenbcn Sfofen fiet§ oiele 2Burselau^=
Idufer madden, fo finb fie jum SJcrcblcn al^ Untcrlagcn
nic^it tauglid).
§. 15. J>om @rabcn bcr SBilblingc au6 bcm^elbc.
a>on obcn errodbntcr Rosa canina nun Id|lt man ficl)
jcitlid) im .^crbfle, »vic nur bic ©latter abjufaUen bcginncn,
finjdbrige Sriebe mit gutcn SBurjeln graben, njcldje bcm
jroci= unb breijdbrigen "^olje uorjujiebcn, obfdion and) bie»
feS nod) tauglid) ifl. ^abei miijien bie 23urjeln aufs) 3)I6g-
lid)fte gcfd;ont ivcrbcn, unb bie gegrabcncn SBilblinge foUcn
nie unbebecft bcr Sonne unb 2uft auogefcljt liegen, fon«
bern miiffen, roie fie gcgrabcn ftnb, glcid} luicbcv cingcfcl)lagcn
wcrben, weil fmijl bie feincn 2fiurjel'n ocrtiocfncn , welchcS
febr fd)dblicl) ift, unb bie "Arbeit juriicflidlt.
giir Iiobe 9{ofenbdumd)en foil bcr aBilbling wenigftcnS
»V» S'lp boc^ gegraben >ncrbcn, unb roie ein fleiner gin<
ger bid! fcin. iJu nicbrigcn ©dumdn-n nimmt man
62
nur 2", ^ufi fjobe, einen ftcincn S'"flfr ^^^^ 23itblingt.
3um Tculircn biirfcn fie birter obcr bimner fein; jum (Jo^
^uliren »erbraud;t man bie biinnflen.
23enicrflUICj ilhcv tic Gllftur tcr Gardenia radlcans
Un'C' G. floridj. *)
(.Sen ■Ji. 5p. m.)
58iet(eid)t fenncn iMcle ®drtncr unb SBIumcnfreiinte bie
SJletbobc nod) nicl)t, burd) njcld)c eS fid;cr qclingt, bie Gar-
denia raiiican.s unb («. (lorida jur JBIiitbc Ju treibcn.
2)e5balb tl)cilc id) bier einige iSBemcrfungen bariiber mit,
bie t3ieUeid)t ber 6ffcntlid)cn k^iittbcilung recrtl) finb.
3u ber gen)obnIid)en Beit, roo man bie So^jfpflanjeit
\ricbcr in bie cyfit>acl)i'l)dufcr bringt, flcllc id) tie djarbt-
nien, anaiclcbcn fid) .53liitbcnfnojpen bcfinbcn, mit nieinen
*'])elargonicn jitfammcn inS ©cnnicb^bau?. Gincn 5Jionat
otcr fed)» 2i5od)cn nacbber, fangc id) an, bic Stocfe, roeldK
jum 'itufbliibcn am mciftcn oorgerucft finb, in§ SBarmbaua
JU bringen, unb folge fo a!lmdl)lig mit ten ubvigcn in tcm
aicrbdltnilJc, wic tie vegclmdfjigc '^(usbilbung ibrcr JBliitben^
htof'pcn metter fd)rcitet. 3d) babe gefunbcn, taf) bei ticfer
g?tetbobc bic gjliitbcn nid)t allcin fid; lcid)tcr cntfaltcn unb
fd)6ner wcrben, fonbern aud), ta^ uon mcincn ©ortcnien
ber gro^te Sbcil alljdbrlid) blu()t.
3d) babe je^^t iSII'ctobcr 1837J bic G. florida unb ra-
dlcans in toller S51utbc. ^ie SBlunien bcr G. florida
baben mebr aI5 3 Bell im 2>ur*mcffer. lleber 2 5}tonate
lang bat biefe ^"^flanje 150 fd)i^n geoffnete SSlumen in mei»
nem ®ewdd)6baufe bfvcrgebrad)t.
') "ikui bein Fluriculturil Magaz.
SBermc^rung unb Qnltnt ter Grifcii
bti bcm SSlumcngarfncr Jpcrrn SKatt)icu ju Scllfciltf. *)
.l^r. 2)IatI)ieu bat !cine cigcntlid)e Grifen^iSammlung,
fonbern er tjcrmcbrt unb erjicbt tie fd)6nflcn, jum 55crEauf,
mit eincm fo gldnjcnben (Srfotgc, \vk in reenig antern
©drtncrcicn. diian firl)t bci il)m nur (Srifen ton 2 bi5 5
3al)rcn, in TOclcl)cm 'iltcr fie am ©dionflcn unb ©ccignctflcn
jum Sierfaufe finb. ©r tl}ut turdiauS nid)t§, fie gegen tie
(Sonne ju fdjiilscn, obfd'on fcin ©artcn weber SBvcttcnrdnbe
nod) anbern natiu'lidicn iSd)attcn bat. 3fbe5 griibjabr pfl'injt
cr cine gciviffc 'jlnjahl feiner ©tocfe auf cin im S«ifn basu
cingcrid)tcte§ Sect oon .^citeerte, wo cr alle Bwcige taton
ablcgt unb nieberl)aft, tie ini .fecrbffe fdmmtlid) "beunir,^clt
finb. "^[gbann tvennt er fie 00m' OJiuttcrjlocfc , fc(?t fie cin^
jcin in S6pfc unb bringt fie in ein tcmpcrirtcg (3la»baug,
fowic aud) iene bcr SJJutterpflanjen, bie er beg 'ilufbenjabrena
TOcrtb i)alt.
*) 2£ug ben Annales do la Socictd royale d'horlicuhurc de Paris-
Touio XIV. p. 2S3.
23 a r i e t d t « tt
(Mnjcige oon «pf I anjcn^g t iqiittt$ a\ii ^xnibltS) unb
9?ac^rid)t iibcr bic (Srbbranbe bci ^ifictau unb iibct bC;
rcnSBenueung fuc ©artncrci.) fflci eincm, bcm .£»err« Ur,
®citncr in ©c^nceberg roc Jlurjcm abgeflatteten SScfuc^ irurbc
id) bcfonberS iibcrcafc^t, ali id) bic fc^cnen (Sticiucttg ncn gcfdjlifftntm
^intblcd), an ^^flonjcn im gvcicn irie in ten Seirit^etjjufern, anfit^i
1)3 3
2) 4
3) 5
4) 6' 1
1) 2'/!
2) 3'/,
3) 3s/.
1
II
—
1
II
8
1
II
16
fi3
lifl unirte. 9li*t Mo« bctcn eitgaiij, mc^c nod) bc«it ®auct: unb
tit gtvin^e 50hit)c, niit wcld)C): folcije mittcljl djcmifdicr fdjwatsci;
Dinte, bit fid) mit bem 3inE fc|t i^crbinbct, bercn ®auct teine 3BittCJ
ruiic) scvfiort, bcfdjricbcn ivctbcn, unb bercn grcpc SSiUigftit im Ttn;
tauf, ibic etiquette imbcn im 3iii{>verf bc6 .fjcrrn Ur. (Seitnct
fabvvcivn, a'clditr nod) tabiird) bcfonbcvS trUidjtcrt witb, bag bcrfclbe
bit ^Alftc bet SabUmg in ^iflanjcn nad) fcinct SBaM geftattct, —
ecvanlaHcn mid), bicp nii(«lid)C ncuc gabritat PflanscncultioateuvS
tiicrbiird) biftcns ju enipfeMcn. Sen mir crbctcnen ^retgcourant libcc
bic etiquttts unb einigcr anberer biftt)"^ paffcnbc, cbcn fo nii^Iidjc
gabrifcitc rcirb bic allcs 9iiii}tid)C unb Swcrtmajige im Ja^ ber (Sai-:
tcntunft gcrn rcrbnitcnbc 3?cbaction bcr SBlumcnjeining, gern in fct
bigc aufncljmcn, unb gcftattcn, mitfelgenbcs eovtimcnt (StiquettS
barauf SReflcctitenben ansujcigcn.
^rcii3--Sourant libcc ijtf lanjcn;® tiquctt? Con gcs
fd)liffcncm StnEblcc^ zc.
Sangc (gtiquetten.
3oU long, oben 1 5oU breit a 100 ©tucf — S^tt. 16 gr.
„ „ „ 2 „ II II II
,1 II II 2', i II II II II
II II It' ^ /' " " "
OdciIc etiquctten.
3ol[ brcit, 2 3oU t)cd), i 100 ©tuc! 1 Kljir. — gtr,
„ //2V2 /» // '/ " II ^ II ° II
„ II 3 „ /, „ /; // 1 // 16 )i
23icrcffige (Stiquettcn.
3Vs 3oU tang, 2 ', t M^ l)cd), i 100 Stud: 1 Sfjtr. 12 gr.
3intnagct jum SBcfcltigcn bee Stiq. an
etdbe, a 100 €tiid —
3in!bled), gcfdjliffcneS, biinneS i ?>fb. —
SSleibled), „ ;/ n n —
SBlcibanb 1/4 bis 1/2 3oU breit a pfb. —
5um etiqucttircn bci '>pflanjcnocrfenbun=
gen, beim fifrcpftn, Dculircn u. ju farauc
d)cn, inbcm man bic SUmcn nut eincm
©lift obcr giagcl in bag SBanb [d)reibt,
unb bann baJTelbe «m ben ©tamm obec
bie ^'flanjcn ^ctum widclt.
jBleibratl) gum 2Cni;angcn »on oualen (5ti» ■
quelts an SBaume a Pfb. , . . . — u 8 „
ebcmifdjcS Sintenpuloec a ijotf) — „ 1 „
2?afTclbc wirb mit 10 3;i)ctlenSBa)Tcr ab;
gcriebcn, unb litfcrt cine aUcm einfluffe
bet SBitterung «ibcvftcl)cnbe fdjioatje
3)inte, bic fid) fafl gang in bag 3infblcd)
einfcijit.
SBctnftcintad, ftar!cn, t)cl[cn, womit man
bie befdiricbcncn C5tiqucttcn ubcrftveidjcn
lann , wobutd) fie gcgcn altc Dvybation
' ' gcfdjii^t werbcn , unb ilircn mctallifd^cn
©Ian; bcl)alten a ^fb 1 „ — „
SBci biefct ©elcgent)cit crlaubc ic^ mir, fotgenbcS mit fo interefs
font ©cwotbcnc ben ocrdjrtcn Ccfcrn ber aSlumcnjcitung mit5uti)cilen,
in bet Ucbcti^eugung, bag bic ©ad)e jcbcm Statute unb ©attenfteunb
ni^t ef)ne bcfonbetcS 3ntcrc(Tc fcin njcrbe.
S^utd) tie Kiitc bcS ^rn. Dr. (Scitner Ictntc it^ bci oben cts
>raf)ntcm SBcfud) bie Grbbrdnbe bci 3»vid'au tenncn. ©djon feit bem
SOjaljrigcn ^ticg brcnncn aufi uncrgruHblid)ct 2icfe f)erauf bic Sorfj
unb £tun(»i)lenlagct bci $lani& unb (Sainebotf, weld^cm ;£tanb
64
ber ®nmbc(9fntt)i'imet; S^t. Jlammci;l)«r bon 2trnim auf ^lanij
untct 3u5!etning bet tud)tigflen Setgbeamtcn unb mit cnormcn ^»
flenaufwanb scrgcblicf) ju begegnen fud)te, unb bet ol)nt ein gcwaltfa;
mcS 9iaturereignig nie aufgelialtcn unb gcbampft vpctben reirb, nat^
ben a5c!)aiiptungcn bet ctflcn Scrgbauoerflanbigen. 2Cuf bet Dbct<
flad)e bicftS ScttainS griint f)cute (ben 17. Sanuar) bei eincr Jidlte
Bcn 11'^ SJeaumur bet fdjbnfle 9?afen, reabtenb bic nad)fte Umgegcnb
mit tiefcm ®d)nee bcbcclt ifl, unb traf)renb bet watmcn 3at)rc6}cit
bet jc^t gtimenbe 3?afen oXi netbrannte ^cibe bem 2fugc fi<^ jtist/
unb bcefjalb blieb bieg terrain feit langct aI6 einem 2abtt)unbert icg=
lidjct Suttur frcmb. Sn bet 9£a()e beffelbcn befi^t al« Sigcntbum
^t. Dr. ®citnet ein .fputtenn'erf, unb fanb baburdj (yelc3cnt)cit, bem
unterirbifd) tt'utfjcnbcn ©Icmcnt bcfonbcrc JCufmcrffamteit ju roibmen;
(Sr, bciJcn ticfbcnfcnbcr Ciieifi fdjon mand)c ©cbcimniiTe ber Statut er«
gn'mbcte unb ju feincm 23ortl)cil, mctjt abcr jum SBortt)eil fcinct 2)Jit«
menfd)cn anwcnbcte. 2CU greunb beS ^crrn ». ^rnim etfuci)tc et
biefcn um Xbtrctung beg Settaing, untct ircldjcm tag gcuct unoetc
tilgbat it)iitf)ete, tint criangtc bieS ©cfud) »i.in bem fici) fcibft fiit bic
bcabi'idjtigtcn 23eifucf)e !)6d)jl intcteffitenbcn Jprn. Jlamnu'ttictrn. S8o;
tigcg grubjabr unirbc ein (S[a«l;aug, ein (icllanbifd)ct .Kaflen, mcl)tcre
Srcibfaften unb (Stagfaflen ;ut ^flanjcnjudjt unb Slumcnttetbetci
M aud) 5U jcg[id)cr (Semitfettcibcrci angclrgt, mit grcgcn ^oi^cn, bcfonc
berl fur Icgtcrc, ^umuS t)et£)cigcfd)afft, unb bie erftcn 25crfud)e jeglu
d)ct 2trt njurben mit auperoibentlid)em (Srfolg gcBront. — gSemcrEen
mujj id), bap bie Cbcrfldi^e bet Stbe ubcr btn Sranbcn faft ieglici)
nalitcnbcr jlraft entbel)vt. — (Sinige I)untcrt ©diritte ober!)alb bet
SSvanbe wurbc cine !aUc CucUe in 3J6lircn untct ber Srbe mitten in
ben ®arten ber Srcibctci gctcitct, reo biefctbc ein jicmlid) gropcg Safs
fin alg f^onc S^ntainc bewaffcrt , mittclfl teJTfn tcid)em Ucbcrfiup bie
©artenbecte fiit ten ©ommet untct SBapt gefe^t >r«rbcn unb bann
gcwip cine uppigc Vegetation er5eugen fonnen, ©ie Soben»atm«
entl)dlt im SBintct ctita 30<> 3t., im ©ommer recniget, njaS au(^ oU
5KcrEioiirtig!eit geltcn fann; wcnn tie im ©ommer fiattfintenbe |tdt;
fere 2fu$bun|tun3 ber Srbe nid;t bie aKcinige llrfad)e ift. 2tm 17. 2an.
rear bie Dbcrflad)c beg SBaffing mit tcinct @'-'rinbe bebectt unb in
ben (5onfcruatoriumg jcbcr 2trt jcigte \>ai Slicrmometcr bci ttubein
.^immcl unb »on Cabcn beftcitcn genjtctn 17" 3?. SBatme, cbglcii^.
bic Cuftjiigc gcbffnct rearen, unb fiinfllidjc ©twdrmunggapparate butd)5
aug nidjt llattfinben. 5BoI)ltt)dti3 reir!t auf bie Pflanjcn bie reenig
bifferitenbc Scmpctatut, unb bie bet (gtte cntftrbmcnbc gcud)figleit,
bic fid; alg SI)autropfcn an ben ®eirad)fcn jcigt, olinc 50?obtr u. bcrgl.
ju crjcugcn. Set .^pauptEratet — cs bcfiiibcn fid) aupit bicj'cm nod)
brci auf tern ganjcn Certain — ift mit in ben ©artcn gcfdjlcffcn; cc
gibt feine glammc mit bumpfem ©ctofe an ben Sag , unb itirb jut
flacfcn Sr!)ci5ung cincr 5tnanagtrcibcrei, bie in eifcrncn SJbtjren untcr
bic SScctc berfcibcn gcleitct recrbcn foUcn, benugt wcrben.
Sotl) i|1 nod) ein tudjtigeg Sapital jut iSoUcnbung beg ©tablifi
femcntg auf bem uidit gvofcn Scrrain crforberlid), unb bet OTangel
gutct Srbartcn mit fdjwcrcm ©clb fafl nid't ju bcEdmpfcn, big butcf)
Sompoflc in 3af)ten bicfen cinigerma|jcn abgcbolfcn fcin roitb.
ajjetfwi'u'big ifl eg, bap bie .Rolilenlagct nidjt augbrenncn, fonbtrn
nut auggU'il)en5 benn ba, reo oor 300 3al)tcn bie Stdnbe jlattfanben,
jeigen fic^ bic Ji:ol)lcn noc^ in betfelben Sonfiftenj unb bimfelben
©lanj, alg SHo^Uw im frifdjen 3ujlanbe. 9tut jcglidjct 3unb|to|f i|l
ocrnidjtct.
©obatb bieg intetcJTantc ®artcn:gtab(i)Tement ju einigct Solt«
fommcnl)eit gebictjcn fein reitb, werbe ic^ bie StefuUate bcHelbcn jur
rocitcrn Jttnntnip in bicfen SBldttetn eerofftntlid)cn.
ainj im 3anuat 1838. JRubcIp^ Urban,
©tbtuctt in ber 0>. 5. (St o fs mann'fd)en S5ud)bructcrci in Eblleba.
(.^ierbci at§ fficilaae: ein Stacljtrag jutn (Samciu>erjeicl;ni|ye bc§ ^mn Scegen in .^ufmn.)
0lt. 0.
Sitbactiiir: IV i-'i cDci dt Sfii^ltv.
Scrrcgcr : ©. ^•. W r o f; in a ti n.
^oiinabcitb, ben It. ^)iiivi l!i3S.
XI. ,!3rtt)«"rtrtnrt.
9}r a r j(.
Lcucojura veriiuum, ©d^ncc^ [6cf djfrt.
^&) feiin' cin J8Uimcf)rn, n)unberfd)6n!
J.tn (tillcn .friain mir pflri^tYi ju ftcl)n;
^■» licbt iiicbt fitetii $>ninf unb (Scl}cin,
^'cd; gKitijt'o im SutiFcdi l}cU unb vein,
D Sli'imdirn, fonim' an mtine SBrujl,
5uiiii»J'c mid) mit ^immcleliiit!
tdr" mid) in bcincm roincn (2d)cin:
©in grcunb bcv 2BnIir()cit llct^ ju fcin.
SBcnn 2iJaI}rl)cit eft, in '}lad)t gcbannt,
5Som jyicbcrmann nictjt iviib erfannt,
23om Siid)tcfd)cu'n reirb unterbn'irft:
2)cr 213al)vl;dt greiinb Icbt bod) bealucft!
5Kcin Slumdicn licbt nid)t eiir' unb ®oIb,
®t"iat nidit nad) JKubm unb .qro^cm Solb;
25od) licbt c» tfcu ta^ jarte 2Sci^,
Unb' tuftct fclbll bci (2d;nce unb Gig.
ecin grcunb ifl jlilleS, fd)lid;tc^ SSUo§,
Tin fcincv t^cite nnid)^ e^ gvofi;
®ic licbcn fid; fo rein, fo tvcu!
9iic tcijjt cin iJoo^ bic5 S3iinb cntjnjci.
„ru bift fo gut, bu fiuijcft mid)!"
„,,Unb bcinc IJicbe fvonct mid)!""
„£iuvcl) bid) fcl) id) bci- Sonne ^iraf!"
„„rurd) bid) fircb' id; ju ©ott ^inauf!""
(£o lieben fift) im SScttcjIrcit
Bart' 9JIoo§ unb 23lum' ffiefd)cibcnl)cit, *)
Unb gcben uny ala ^oci)^e)-oinn
SeS ffieifyiet fcI)6nftcB: Sruberfinn.
Z... U...n.
*) 2n bcc a?(itmcnfpradje bfjeid)nct bai ©djneeglcdc^tn bitSu^en*
bee SSt'fdjcibenljdt — 3Infpruc^SIo|igfett.
llcbcr (JamclIlc^-'G;l•^c.
SBenn man bie bi3 jcljt cvfd}iencncn Jfnweifungm
uber bie ffielianbtung ber ^amellien buvdigcf)t, fo i(l
nic^)tl fo Quffallcnb, al5 bie iicrfd)icbcncn 2(ngaben
ton erbmif4)ungcn, uon ber ^cibccrbe bH ju bcc bi«f«»
ganj entgcgcngcfc(?(en gjjiflcrbc, ja bi§ jur ^rnrocnbung
cineS jcitaieifen @uffeS mit bitngenben Stoffen; unb jcbf
2(ntT3cifung ift oon bcr 3?erfid;cnnig beglcitet, ba^ bicfe @rbe
fur QamcUicn bie be fie fci.
©0 bcjcid)nct j. S3, .^err 2ef)mann in ^rcSbcn in
ffinrr Ucberfeljung nad; ^rn. (Iljeoaliet ©oufange^aSobin
in gromont, ©. 4 unb 5:
cine lodere, na()rt)afte (Srbe, ncld)e mebr trorfcn unb warm,
oB feudjt unb fait i|l, alfo cine nabvbafte, (ocffre 8anb--
. erbe, mld)e mit '/a ©anb obcr ^cibeerbe unb Vj l^aub'
rrbe »ermifd;t ift, unb },\vav glcicl; nad) ber Subereituna
angeroenbct, rocil fie ba cmpjanglid; i|l fur gcud)tigfcit,
«reld)e fie anjie[)t, of)ne fcft ju rocibcn, (eidit burdibring^
lid) fur bie UBurjeln, empfdnglid) fur atmoi^pt)dvifd)e ®aR,
unb lange in einer n»ol)ltl)dtigfn ©dbrung bleibcnb, buret)
«cld)e bie ,RoI)[enfdurf, alS obriii9lid)ftc ^'Pflanjcnnafjrung,
fic^ bilbct, alg. bie iutrdglid;tle (JamcUicnerbe.
X>\(U mit 9?ucffid)t auf bie Sflatut ber "PPan^e gegebent
SSorfd)rift, erfd)eint bem benfenbcn S^Iumcnfrcunbe fdion
von corn l)ercin ol3 bie jjivccfrnd^igllo, nur follte nid)t gefaat
TOcrbcn: (ganb obcr .<5cibccrbc, rocil ©anb wclil ciii J8e-
jlanbtbeir, abcr ber ^citccrbe nidit glcid) ill.
£>a'Sij)auf4ei-ifon im entfprcd;e'nbcn v'frtifcl S. 97 nennt
blc5 Sammcrbe m bie bej!e, unb gibt bann folgcnbe oiet
SJorfdniften an:
a) 3 l'aub= obcr |)orjcrbe, 2 ?}Joor. obcr 3;orfetbe, 1
Siafencibe, 1 glugfanb;
b) 4 3;orfcvbe, 1 altcn jerfaHencn £e^m, 2 fcinen StieS,
obcr £luavjfanb;
c) 1 Sungcvbe, 2 .^cibecrbe, 2 .foofjcrtc, I ©anb unb
d) gute i!aubcrbc, a;orf unb (Sanb ,^u glcid)cn Sbcilen.
.^crr ©ctbet (©• Sr.J fagt in fcinem titincn S-rucf.
bo^cn uber bie Scl;anb!ung bcr CiameUicn, urn foId)e in ber
gvo^tcn 23oUfc!nmcnI)cit bliibcn ju fci)cn:
aU^uIeidite (frbe, j. f&. Jpcibecrbe ill ir)ncn nic^t fo tiu
trng(id), aB fin ct»va'5 fdiircrer S3obcn; ^:'itiil obcr init
9}litl fcf)r gcbiingtc ©rbc cbcnfallg nid}f. ©ic licbcn cinen
reinen naturlid)en.5?i^bcn rocit md)r, bal;cr tfi etn mdfiiaet
leid)tcr fioam rocit bcljcr baju.
SRad) bem erotifdien ©drtncr ©. 2, von bcniferben
^r, ©eibcl, i|l!icam bcr Gngldnber ungefdbr cin burc(i mcf)r=
jaf)rigca fficbaucn fruditbar unb milbc gcioorbcner 8cf)n'ibobcn
.^crr aBcnbfcl)ul) fagt in fcincr ".JfbOanblung'uber bie
(jultur ber 6amcUicn, 2te "^ufl. 2?rc6bcn 1835, ©. 10-
pbgUid) tie finfad;e eomellie in ii)xm SSattrlanbe jro«
67
an fdjattigcn ©teHen, hod) «ber tit einem (etrigm unb
fanbiqen Soben tudc^fl; fo t(t bod) bet unS, bte in bcr
5Rdl)e ber SSorfgrubcn corfommenbe Site, bie jrorcfmdilijifle
jur (Jultur, bic ahcx mit ber >^cibcerbc, melcbc fiir (Srifcn
unb nnbcrc 6avi»''PfIan,^en taugt, nidjt ju iienrcdifeln i)t.
Srflere ift felt unb fd)war^, (el^tere leidjt unb fanbij^.
S^flt'on netnne man cibex nid)t bie obcre, fonbern bie iin=
teve erbfd)ic^t, unb bcroabre fie gcfonbert 1 — 2 %il}rc iin
(Savten iiuf, ftfd)e fie wdl)rcnb bcr 3eit cinigc 9!3uil urn,
unb oermen.qc fie bann }^um ©cbvaudK niit 'U ^lufifiuib.
^erv gifdier im IBreiSqnu (S8ermel)ruiici , S^ereblunc)
unb 93el)anblung bee Camellia japonica 1836} fdjreibt
<£. 7 oor:
bafi man bie fur ©teiflinge beflimmtcn Sopfe mif dditer
^eibecrbe anfiiHe, wag nuf S. 11 beini SSerfefjen bcr bc=
njurjclten ©tecflinge in reine ^eibeerbe, unb ®. 14 in
gutc J^cibecrbe einpfcl)lcn iff,
Sn bcr Slumenjtg. 3ii5)r9. 1835 <5. 36 n^ivb anqefut;rt:
bap cinige bcr uorjiiglicbftcn cncilifd^en .gianbdi\c(drtner
8el)m (fioiini) mit eimaS <Sanb lint) iolit , obcr l' Icid)te
braunc 9}iirtcrbe, 1 glugfanb, 'A ab^efnultey 2aub unb
©tvcet nod) bcfonber^: 2el)m unb Ui)i;e mit ©raSivur*
jcin ocvmifdit unb nidjt gcficbt,
o(» eine iicrjuqlid) gute (5ameUiencrbe t;orgcfd;rieben.
2)ie oerelirlidjen Refer bcr SSIunienjcitnng cntfd)ulbigen
nun \vci)i, wcnn Don ben borin bisficr aufgcnommencn 'U\^--
weifungen jur Seb^nblung bcr SamcUicn bcr bicbcr gcl)6rige
3(u§ju9 v>on ber g'rbe bafur nidjt rDciter fortAcfe^t rcirb.
SBer biefe ^eilcn lieft, befilst reoi)t nud) bie scrigen bieber
bciuglidjcn JSBIdttcr, ober fann fict) fclbe bod) (et'dit Tpitber
OTrfd)affcn, tvoljin man benn, urn nidjt aUjutvcitldufig ju
nterben, ergebcnfi oernjeifet. 9Jut einigc Semcrfungen follen
fid) bent iiber bie (SamcUicnctbe bister ©efagten anfcl^licgcn,
roobei man abcr bie ^flanjcnnoturfuncigcn birtct, gefdlligil
nid)t JU ufaevfcben, bog man bloS erfabrungSn-cifc fpricijt,
unb fi(l) teincf'WegS untetfic^t, in ba^ gelcbrte ©cbiet bin;
iiber ju fc^jiDcifen. CSovtfe(jung folgt.)
in Loddiges Botanical Cabinet.
(Bom ®vopIicr503l. ^cfijirtiicr JTpcrrn SBoffe su Dlbciibut^.)
(ffortfesumo
9^r. 1723. Grevillca sulphur ca R. Brown, tj.
'iiwS 3?cufubit)aleg, unb im 9Jiai bliibcnb mit (n'lbfcben
6(agfd)»efe[gelben ffilumcn in ©ubfo^'^fen. Scr Stengel
ill dflig unb rcirb etroa 2' bod). 2)ic ffildtter finb lanjctt=
yfriemcnformig, ctroa 9'" lang, faum 1'" brcit.
5Jlan pfliin^t biefe unb anberc '^rrten biefcr ©attung
in fanbige Sorf^ ober ^eibcerbe, burd)wintert fie im ©lai.-
Ijaug bci -f- 4—6" JK., giebt nur magigc geucbtigfcit, unb
ecrmcbrt fie burd) StecfUnge. ^vci3 im botanifcljen ©arteu
JU Hamburg I'/i ^.
5Rr. 1724. Gcsneria bulbosa. n.
2)ie 5Burjcl bilbct cine flavfc .ftnoUe, aiig aielcber ffd)
flufrccbte, ftljige Stengel erbtben. ©ie JBIdttcr finb entgcgcn-
gefe^t, bfri=ftf6rmig, bicflicb, gefcrbt, obcn flaumbaarig/un=
ten njei^filjig, jlart gcrippt unb geabcrt. 2)ie jicrlicbcn,
fc^arlacbrotben, reicljlicf) I'/i" langen 23(umen b<3ben cine
jerabe JDberlijjpt, unb bilben tint fafi quirlfotmige , fln:=
68
ftbnrid)c gnbtratibt. — 5!JJan fielTt fie in§ SBarml)ou§,
Vflanjt ftc in nabrbaftc, mit 'A Sanb gcmifd)tc fiauberbe,
ecrmcbrt fie burd) ©amen unb SBurjeltbeilung, unb l)dlt (i«
aujjerbalb ber Scgetation^scit faj! txodm.
9?r. 1727. Erica Paters on i.
2?iefe fcbone (Sapbeibe warb im 3abre 1791 in ©no.
lanb eingefiibrt ; fie bat einen fldrfcrn aSudis, alS bie inei=
flcn iibrigcn 'JUtcn, unb crreid)t eine .^obe uon 6' unb
baviibcr, rocnn fie geborigen 9iaum jur 2(u5l>rcitung ibrer
aSur.^cln l)at. Qijc fie nicbt an 3' bod) geworben i)^, blii^et
fie nid;t ooUfommen. Die ©latter fie[)en 4— 5facb, febr
gcbrdngt, finb linicnformig, glatt, 5—7'" lang. Sic fcl)6«
ncn gelben, rbbrig=i:culcnf6rmigen, 8'" langen JSlumcn, fteben
ie 2—4 an ber Spi|c bcr jal)lrcid)en, furjen Scitendficbcn,
unb bcbecEcn imSJiai glcid;fam bie obern Sbeile ber3>t»eige.
— X)k Gultnr ift wie bei anbern (Sapb^iben. ^reisi in
.giamburg 1 ^,
Keber 2Sann= unb £of)beete.'
S^ie fficfdjaffcnbeit ber i(ur ©inricbtung eon SBarmbee.
ten benuf^tcn ^TJatcrialien ricljtct fid; nacb ben SD^itteln, bie
bci foId)cn '^fnlagen bcnu^t wciben fonnen, nad) '^Infid^ten
unb (Jrfabrungen bCs^jcnigen, ber fid) boniit befd;dftigt, nact)
ben ucrfd;iebcnfn ^JJiaterialien, \e nadibem fie in uerfcbiebe^
nen ©cgcnben babbaft finb, unb nad) ber gdbigfeit besjeni:
gen, bcr fid; mit ber 2tnlage bcfcbdftigt, bie irrfcbiebentn
yjiaterialien ju bcrciten unb tbncn tm groptmoglicbllen
9tu(jen abjugewinnen.
m leud»tet au§ bfni ©efagtcn ein, bap bic ©act>f M
pd) roeber oberfIdd)lid) betracbtct, nod) unbcbeutenb genannt
rcerben tann, infofcrn fie mit fid)rer i>3ered)nung au»gcfubrt
wcrben fell. 2}af nicbt SBicle im 23cfi^ bicfer gi^erticit
finb, gcbt baraus beryor, bap inele Grpcrimcnte mit 2Barm=
bectcn gcniad)t iverben, antran febr eft 3?Jaii.i3cl an ricbtiger
^cnntnifi, mandjmal abcr and; J5orurtbeil bie ^d}ulb trogin;
benn im mifjgcratbencn gallc airb bay S3eet b*-'''*iii^3CiilTen
unb auf bie alte ^JOianier aicbcr frifri) angclcgt, n>o bann
ber (frfolg beffer obcr fdiUcbter roirb, obne bap ber ^(nlcger
bie Urfadjt erfcnnt ober ju erfcnncn fud;t.
9)Jan liefl ju »crfd;iebcnen St'iten a5orfd;tdge jur S?t'
nuljung anpcrgeui6bnlid)er 9Xatcrialien, wcuon gropeg Siiib*
men gcnuu1;t irirb; man mad;t ba» Siefultat gleid; offentUcb
unb mit cincr Sid)crbeit befannt, bap man glaubcn foUte,
ber ©egenftanb fei '.bon mebrjdbrig erprobt, unb cbe bie
©acbc hod) rcd;t befannt irirb, l)at bcr iBcriditcrflatter fid;
oftmalS fcbcn tj'on ber Unbraudibarfcit unb \>m fcincr asor.
eiligfeit iiLierjeugt, mag abcr bic Sadje nicbt ivieberrufen;
baber blcibt bicfc5 befannt gemad;te JKefultat unberid;tigt
flcben, unb fiibrt nod) 2)Jand;en an, bcr ia§ S3ejlc gern
crbafd;en Uiodjte.
3)ian benul^^t ju foldjen TTnlagcn gewbbnlid) 8cbc, bann
ferner ^Pfcibc--, jtub-- unb (Sfclamift, )!aub, cntwcber vcrmi|d;t,
aucb oftcr fcbid)tenroeife, obcr unocrmifd)t. giir Syermifdiuni)
»crfd)icbcncr Subftanjcn, aupcr i!obc, jlimmen bie lDu"i|lcn,
ba b'cp cine Idngere aBdrmc^erjcucjenbe ©dbrungf'jcit fid)eit.
3ebocb eine ficbcre gegrinibcte a3icuuing bariiber abjugeben,
uermogen bie 2Benigtlcn. SBarnm? es fcblt an berJtcnntnip
bcr (Slitroicfelung unb ber '^nbaucrnng ber gdbrenbengdbig.
feit beg 5!)iatcrialg jum ©dbrungg-^Pro^-ffe. Sa, ba nu'iptt
ober Qud) bet Odttncr Gbcmiftr unb ©ele^rter fein, jrrnn
69
tx aUeS hits ganj fltnaii wifTcit fDlIte, imb bodf), er foil unb
ntup c§ nMJTfn; bahcr laf[cn \vh ten (Mcld)rti'ii — Wflcl)r=
ten, unb ben (^(jcmifcr — eijcmiffi: fiin, unb umv blcibcn
and}, roa^ wiv finb, ahn \a nicbt, wie mix finb, fmu
bcvn wir frafif": bat brnn nod) fcin CMcIclirtcr iibcr bic
entunrfclun.q'unb I^iUicr unb ubfv bic odl}vcnbe Sal^igfcit
bicfcr (Stoffo obcr '"i^iatcriolini .qcfdnirbcn ■■? —
2Bar bicii nocb nicf}t bcv gall, fo anirc e§ ja «of)l ber
g)h'ibc wcrtl), bic »cacbc in cincr tuvjcn, lcicl)t unb 3ebcr=
jTiann ucijlanbijicn SBcifc, juni ghil>cn i?iclcr ju rrfldvcn;
fine flenaue (5iorteruni-i bc5 dicniifc!)cn '^'ro^'iTcy i|l fo abfo--
lut nicbt nolbiq, cbqlcid) fie juv i5oU|1dnbi,ifeit niit flcl^ovt.
Die Sbcinic niiifitc auf bicfc 2Bcife bcr ^i^ravig in bic
j^anb nibciten, rooburci; tann cin fid;ere§ SufultiU cvsielt
werbcn fonnte.
5!: em on in ^m5 fdihic) wx ctnijicn 3;a{)rcn ba5 93iOo5
jur SBcnulnnij] iion aBavmbe'cten vor;"c5 fdjeint niiv abcr,
ba^ bicfevi il>cvfabrcn nidit uicl ^ladiahnunifl fanb, ncdi 'iUu
fprud) auf ^^ractifd,H'n 'Sluiitn l)aUc, itim man borte fciner
md;td niebr baoon.
Tia bic mcitlen fdjriftlid^en ^fnwcirnngen in ben betrcf»
fenbcn Sjiidjcrn in .^inficbt ber cnval)ntcn gjiaterialien nur
oberflddilid} i^cnannt roerbcn fonncn, fo blcibt baS a^crlancjcii
nad) umfaffcnbcr Grunblidifcit in icbcr >^inffcl)t Icbenbig;
benn c» flcniiqt burd}uuy nid)t nllein, bas ODuitcvial an^u«
jjebcn, folibcni bie t5crfd)iebcncn, fd)on evnidbnten gdbijlfcitcn
beffelbcn, unb bie Searbcitung, bic aud) cinen gropcn ©in.
fluf fibt, follten <\(nn\i angcgebcn fein.
e§ finb nain'cnilid) i)l'ex nur ^(nlagen in ®ewdd)?b'3urcvn
eitx fojienannten 2obfa|ien, Srcibfajicn acnieint, nid;t Sliiji^
beet^'^rnlagcn, wMje im grcien liegen.
granffurt ci. SJJ. S-
Sfieiterc Sicrpfl^i'jcn. *)
(.iiJon ^ 0 i t c a u )
Poinciana pulchcrrima. Lin.
Gin au§ Jnbien jianimcnber (gtraudi. "JfuS bcm 2Bur=
jetj!ocfc fommcn mcbrcvc 6—8 gu§ l)obc Stenaet, wcld;e
cinen bicbtcn 23ufd) bilben, «on feltcncv ®d)6nl)fit, wcnu er
blubt. 9Jad) goubon i^ bicfc ''Pflanjc fcit HWl nad) (^niv
lanb cingcf'ibrt worbcn. 2Bdl)rcnb lan,qer3cit bat man all;
jdbrlid) ben t£anien biifer ^'"Panje im Jardiii des Piantcs
gcfdct, unb jcben 2Sinter oevlor man bie junj^en ^^flanjcn
TOieber, rceil man fie nicbt trarm (lenug gcbaltcn b^itte, ico--
burd) ibr nod; frautartiAc^ ^clj \)attc reifcn f'onnen. Sn
S3el((ien, mo man .qliidlid}cr obcr gcfdjid'tcr alS bci iv.v} ift,
fab Kb im ^abr 1820, olS id; bic ©artcnanilaltcn bicfca
£anbc;3 befucbtc, fdionc, f!arfc ?>flanjcn, unb cvfubr, baf?
man fie auf bic aScifc erjicbt, tn^ man bie Sdmlinqc im
crfJcn unb jrociten 2Binter in einer fcl}r I;obcn Seniipcratur
^dlt, urn ba^ Umfallcn bcrfclbcn ju ucvbinbcrn. ©cit mcl)=:
tern 3flbvcn i|l and; bem 6t;cf bcr SBarmbdufer, ^crrii
'Rcumann gclungcn, cinen ©tocf ju buvd)ivinlcrn, ber a\U
idbrlid) gcblubct l)at, inbcffen fanb ficb, bofj co bie 5i>avictdt
mit ficlbcn Slumen xoax, bic rocnigcr fd;6n ifl, olS bie mit
morborecfavbtgcn 23lumen. Dagcgcn bat S;)x. ^icqucn;
bicfc Icbte ajarictdt mit bcm bcftcn Grfelgc cultioirt, aH:
idf)rlidi bnt fie bort rcidjlid; gcblubt unb \\i bie 33ci»unbc5
ning iilict gcreefen, bic fie gcfctpen Ijaben. j5)v. ^icqucrt;
*) iuS ber Hcvue liorticol*.
70
bat bic ®iitc gcfjabt, un§ cinen t>Iuf)cnbfn 3n>cig ju iibcr*
fdiirfcn, unb nnr babcn bie S3lumcn baran fo jablrcid;, fo
gvof) unb pidditig gcfunbcn, roic >vir fie fonfl nuruntcrben
iiropen gffcbcn liabcn.
(is ill bcninad) bcwicfen, bajj bie P. pulchcrrima mit
morboreefarbigen Slumcn aud) untcr bem (ilima vow ^a»
ri£!, in ben aBarmbdufcvn, mit gutem (irfolge cultivirt rocr*
ben fann, unb bay fie oud; in jcbcm Sabre bliibt, n?enn
man fie nur in cincr fcbr b^bcn Scmpcratur bdlt. <gie
trdgt bci uno fctncn (gamcn, abcr man crbalt biefen leidjt
oul g^iibamcrifa , unb fann, roenn cin (frcmplar flart gonug
ifl, fcinen aBur^illtoct ^crtbcilcn, ba bicfc '■Pflan.^e bic Gigem
tbitmlidjfcit hat, mcbrerc gtcngcl ou^ bcm iffiur^clflode ju
trcibcn. ffljcnn fie, im 3:opfc cultiuirt, einftcnglid; blcibt,
fo fct)lt ilir bic binrcidicnbe 9?abvung. ^r. ''Picqucrr) bat
fcinc (Sremplare in ein 23cct fcinco ll'rrmbaufcS gcpPanjt,
wo fie ftarfc 23iifd;e bilbcn, bcrcn jcbcr^StengcI fici; in einer
einfadicn p\iramiba(cn S'raubc enbigt, bie»<incn gufi lang
unb Idngcr i|l unb aug fcbr jierlidjcn unb prdc^jtigen S3lut
men bcjlebt, bie cine tange 3cit Ijinburd; blubcn.
Poinciana Cillicsii. Wall, ct Hook.
•Diefc ''3)f[anjc ift oon bcr t^origcn fcbr ocvfcbiebcn unb
in granfrcicb nod) ganj neu. WiCin fann ft'c bei ^lerrn
3;ribet*) befommcii, incld^cr im Sabre. 1830 <3amen ba»
oon fiuei ^ueno'o:'2Ii)rc§ cr()alten, unb bei roclcbem fie im
2- 1836 sum erflen 9JIale gebliibt bat. (gie rcrlangt uur
fincn "Stanb im tempcrirten ©lasb^Jufe unb rcirb burd) Stccf.
Huge t>c-.mcbrt. 93tan ftnbct in ben Annales de Flore et da
PomoucScpt. 183(> cinc'itbbilbung u. ffiefdjrcibung berfclben.
Portulaca Gillie. sii. Hook.
©ine anS SDicnboja tiamnicnbe pcrcnnircnbe ^flanj*.
Die Stengel finb jabircicb, djlig, G— 8 3oll lang, auege.
fpcrrt, wiirjclnb, birtflctfd)ig, racinbcfcnrotb ; bie ffildtter
finb furj, fafl roaljcnfovmig, gcfdvbt wic bcr ©tengef. Die
cnblfdnDigcn 23lumen finb' binfiditlid; bcr garbc dbnlicb be<
nen ber Portulaca ji^randillora **), aber ctiraei fleincr unb
nicbt, raie bicfc, mit cincm ircifjcn giinfect in ber $OJittf
pcrfcbcn. Die S>cvmcbrung crfolgt fcbr Icid)t burd) bie
(SproJTen, wcld)e ficb fcbr rcidilidi ocn fdbfl ablofcn unb,
jvcnn fie auf bic Grbe bc§ Stopfer fallen, fid) bafclbfi cimvurjcln.
SJcite ^Pflanjcn (bic Portulaca Gillicsii unb graiidi-
flora) finb burd) 'bic Wrbfjc unb ^Vaditjbrer 23Iumcn, tie
glcicb cincr Sonne Icudytcn, fcbr intcvfUant imb rcrbicnen
von ben Wdrtncrn unb 331umcnfrcunben cultivirt ju rocrbcn.
S3cibc i^fianjcn befinbcn ficl) im Jardiii dcs Piantcs.
*) Boulcvart (!es Capuciiics Nr. 13.
**) gitljc SlununjcituiisJ Sa^ra- 1S37. S. 34U
SuUur bcr ©cornincn
bri 3. SootI) u. Solinc, JBcfiftcc bcr gltjttbcctff Saumfcfiulcn.
(Sine tollfonimcne glcr i^u cr^iclcn, obcr v>iclmef)r i>on
jcber cinjclacn Sorte ben mcglicblt gropren S3lumeucrtra9
ju gcwinnen, bicne folgcnbc i'liotij:
1) Dag fur bie fflan.^ung bcr (S)corginen!noIIen be*
fiimmte ©rbrcid) cvforbcrt CurdmuS tcine frifd)e Diin:
gung, ba biefe, ju fcbarf rcijcnb, nur nadjtbcilig auf bit
Jincilcn cinroirVcn, cine cuficrovtentlidic J<cimfdbigfcit unb
eine ?njaffe cmporfcbicpenbcr Sricbe unb Sidttcr cntaM'd'eIn
tviitbe, baburd) obet inj»vifc^cn baS ci^entlic^e 2Badbet|)um
71
tct *;'>flanje gefdjnxidbt unb cine tjeiTpotenbe, ftrtftfofe unb
i\v'M)in ben S^lattcrn oerflccftc, unvoUfommenc SBlumenbiU
bunji, tie Jol^c bauon fcin burfte. _
2) ^fliitcffcn baS Srcrvdin, fur cine an biefcr <ttcue
effect mad --.oe ®eov,qinen='2(nlage, biircl)au§ ju iinfrucl)tbar,
unb bte fldii5licl)c Urbnnnad^ung bey iSobcnS nut »ieUn
(Scbroicvi.qfeitfn unb nicl;t .qeringcm Jioftcnaufamnbe »er«
tniipft, fo fiinn niid[}flcl}cnbc£i XJerfaljrcn bic •^(rbett erlcid^
tcvn unb fincn fonft o6Ui9 unbraud^baren SBoben fur btefen
iSrcect siceignct inad}en : (5» wtx'om iiodjcr, 4 gup con aU
len Seiten in £luabrnt cntfernt unb oon I'A fusigcr SSiefe
unb SBrcite genioAt, bicfc blDp mit ciner Hn-jjfaltiiten ?Jii.
fd)un.ci oon ,^wei Si-itttl)eilen gutcr nal}rl}aftev (Srbe au$ bcm
©ennifeflartcn unb cineni DritttlH'ile rcincn (ganbea ange^
fullt, unb l)icrin bie .KnoUen, cinen 3oU ticf nut (grbe bc:
bccft, aepflnnjt. T'k 3eit bet ^Pfl^njung fiiUt gewbljnlid;
in bie lel>.te ^d(fte bea 50uu=^:)3lonat.^, Dod) roirb jene l)nupt=
fdd)lid} burd) bie Scinpcvatur bev 2Bittcrun.q unb bie23cfd)af:
fenljeit be§ Soben^ bebingt, unb biufte foinit ba§ eigcnc
Gvmeffen bier am beflen au§{)elfcn.
3) ®inb bie ^noUcn angnuuriclt unb madden Srtcbc,
fo mup nur bcr fidftigPe erbalten unb fi^fort an eincn25lu--
tnenflab cjebunbcn, bie iibrigcn aber fdmmtlid; abgcbrod^en
unb bamit fortgcfabren rocvben, fo lange fie fid) au§ bcr
^noUe erncuern. .^iernad) mad}t biefcr einjigc S£rtcb bie
qanje ^(flanjc au5, bilbct fic^ jum ©tamme unb gtbt in,
biefev regclmdfigcn unb igcfdUtgcn gorm, cmc rcicblid^c,
oottfommcne unb bcfricbigcnbc JBtumenfuUc. — S3lumen,
im a5crb(ul)cn unb aieraielfen begriffen, fc^ncibct man ob,
urn lctd)t cntftebenbc gdulnif, jum 9lad}tbcil bet iibngcn
fi(^ entwi^clnben ffilumcn, baburd; ju »crl)inbcrn.
8S
t
t
d t e n,
Scrltn, ben 15. gcbtuar 1838. Sm tiicfigen fcnial. botanifc^en
Savttn Mullen jc|t folgcnbe bemec!cngrccrtt)e '•pflanscn; Asphode-
leao: Dracaena termiualis Jacq., au6 SBeffinbicn. U. leflcxa Lam.,
au5 Smafcagaacar. — Amarjllideae: Giiffiiiii byacii.tbiaa Kob,
Bf., auS aSiafiUcn. — Xipbidieae; XipbiUiiim albidumLam., Mi
SBeftinbicn. — Irideae: Maiica Sabiui Liudlci, 0011 ©t. Stjoma^.
— Scilamineae: Maranta setosaDieir. (I'bryiiium selosum)
Rote, aug aSrafilicn. Orcbideaa; Oncidiiim hiridum Liiidl,, ailg
©Ubamcrifa. O. allissimum Swarlz. 0. Ccbolleta Swartz., bt'ibe
aui3 S3c|lillbien. Eria stellala Liudl., aui Dftillbicn. iSletia Tanker-
villiae Rob. Br., au6 ei)ma. B. Qorida Liiidl.. B. acutipelala Hook:.
beibC a\ii aEcflinbien, Fernandezia elegans Rob, Br., HCll Sritlibab.
EncTclia mcxiiaiia Uorl. bcrol.. aui SWttico. PrcscoUa plautagi-
neaLiodl.. au5 Staftlicn. Neotlia picta Sims., Oon Slinibab. Ro-
driguezia planifolia Liiidl., aitS Staftlicn. Stelis raicranlba Swarlz,
ton Samaifa. Spirauthos rariabiUs Uort. berol, , ccn la ©uaina,
Plectogyuo variegata Link., OUS 6f)ina. — Cycadeae: Zamii
tenuisVilld., Bon bcn Saljamj.-Snfeln. — Njctagineae: Pisonia
liipanclala Hoil. Paris, aug 3iio be Janeiro, — Person at a e:
Acautbaccae: Jasiiiia eocciuea Aubl., ailg ©ubamcrifa. — Ru.
biaceae: Ixora obovata Rotb, au« Dftinbicn. — Araliaceae:
Giliborlia palmata Do Cand. (Gasiouia palmala Roxbg.) aug 6t)ina.
— Myriacoaa: Deutzia scabra Tbuubg., auS 3apail. — Legu-
minoiae: Acacia ciliata Hob. Br. A. discolor Willd. A. linea-
ris K«r..ttUg3tcut)oUanl).— Samydeae: Casearia parriOora Willd.,
79
AUi SSScflinblen. — Tropieo1ea«: Tropteolnm tricolor Sweet FU
Card, aui Valparaiso.
(©amcn;(ampfct)Iung.) SBenn an6} jtber (Sarteni unb Slu<
mcnliebbabiv fid) fciiien notljigcn SSibacf an ©anureicn fdbft jicijt, f»
tann il;m bcvftlbt boc^ cinmal miivatben; ti i|t auc^ ratijfam, fidjuon
3cit ju 3fit ntuc ©attungcn 511 »cri'rf)qffen , and) mit bem ©amen
ju rocdjfeln, bamit nirfjt 'Jlbartcn cntftel)cn, irie ti bei mir mit bcm
SSirnstvicbel gcfdjcijen ifl, ben id) occ reenigcn 3al}ren fcbr f(^6n (jatte,
unb ber in biefcm Satjre mit S3reitlaud)pflan3en licfcrte, obgleic^ ic^
no(^ nie SStdtlaud)famcn gtfogen t)abc, SBcr nun in biefec ©adjc ei»
ncg ©inncg mit mit ifl, iti fid) gcrn guten, tcimfiliigcn Samcn,.
fctro^t flic bcn ®cmiifc; alfi Slumcngarten befc^affen rcill, bet la(T«
fid) buvd) bicfe 3cilcn bie ©amcnt)anblung bcS .^icrcn 6. ^la^ unb
eoI)n in Srfutt cmpfcl)lcn. ©S fd)cint, ba§ ei bcS S^xn. qjlaft »or«
}uglid)fleg ®Efd)aft ifl, gutcn ©amtn su jicljen unb bap cr burd) gt;
mact)te (Svfabeungcn unb ffierfuc^e bacin ju eincr iBoUfomment)cit gc;
langt ifl, bic »on icbcm .Riinftlcr anet!annt luirb, unb aUc 3tnfpcud)e
bcfvicbigt, — 3)?ag aud) 53iand)ci- bcnfcn; id) babe ©amenoettaufe*
in mcincr 9tad)barf^aft, a'atum foil id) gcadjt anlcgcn unb baS in be«
gcvne fudjcn, roai id) in bet SJal)c t)abcn fann? bcm biene jut (Sts
wicbcrung : nid)t jcbcc gctauftc ©amen ifl gut unb bem ®attcnfreunbe
!ann nic^tS unangcnebnur fcin, ais ifcnn ct fid) in feinen ecirattun^
gen gctaufd)t fielit; bap cntmebct bet ©amen nid)t fcimt, cbct ct tU
rvai anbetcs erbatt, aii et ju ^aben iriinfd)te, weld)e$ mil feljt eft,
befonberS bei SBlumenfamen-'aScfiEUungcn, begcgnet ifl.
UebcigenS i)abe id) aucl; bcn Jprn. ^piag alS eincn Icutfeligen, ung
etgcnnu^igcn 9}lann ttnnen ju (ernen ©clcgmbcit gebabt, TOtg()aIb n
feine Jpanblung bcfenbctS bcr empfcf)lung iritrbig gcmad)t tjat.
"iiui feinem grcpen bic6Jat)rigtn .^erbjlcataleg tjabe id) unlet on*
bcrn aud) bag ©ertimcnt 9l6l)rajtern unb ffialfamincn erijaltcn, fiber
n)eld)e asiumcn id) jut 3eit bet a3lutl;e getreucn Seric^t ju erflatten
nic^t cctfchlcn TOctbe.
jtirbptf, im J^reife Sctg^eim, SRegictungSbcjirl .Roln, im ©to
ccmbct 1837. SSufcl), ffarrcr.
SibltograipMfdje 9iotij.
aSei g. 2i. .?)crbig in aSetUn ifl ctfc^ienen unb in oUcn SBudfj
f)anblungcn ju t)abcn:
in iljrcm ganjcn Umfange; cine v^actifdje ^n.
Uitung jur (Srjiebung unb aBartunc) bcr S3lu-
men im grcicn, in (3ia$- unb 3;reibl)aufcrn n«ie
aud) im dimmer. 9Jact) ben neucficn '^Infidjten
unb eigenen iMclidbrigen (5rfabrungcn bcarbei.
tcl uon ft. gr. Sioud^e. 1. S^bcit ^76 (geitcn (iarf.
iiabenpreiS V/i Ji^
(56 ifl bic6 bcr erfie Sijfi' 4r Xbtljcilung bcr, von bcm .Scnigl.
©arfcnsS'ircttcr L'ennc im aictcin mit mcbnrcn Jt .^ofgartncrn unb
Jfnbctcn etfd)cincnbcn ,^anbbibliott)c{ fiii ®artner unb 8icb«
babct bcr ©artncret, »eld)e aU ein trcucr Satbgcbct nod; bem
jci^igcn ©tanbc iei 2Bi|Tcn6 bic gefammte ©artncrci umfapt. giii
©ubfcribcntcn (virb bicfc .^anbbibliolbcE in Sicfcrungen au^gcgebcn,
jcbeju 9 ggr. — Jfiipcr bcr 85 lum e n jud) t, Ktldjt in 3 a;f)cil«n
bie Eultur oon mcl)t ali5 4000 ®ca'ad)fcn gcbcn nnib, finb bercit« 2
Cicfcrungcn bet Cb ftbaumjucljt, unb 3 bet j?ud)engattnetei
crfd)icncn, fo iricbie SSotaniE fiit ®4ttnet unb ® attenfrtunbi
»cn Dr. Ti, Diettid), 480 ©citcn, btodjict 1 1/3 h£.
(Sebtuctt in bcr ffi. 5. OJroOmotin'fdjcn Sud)bru(Ierci in ebtlcba. . m v i-\
(.^ievbei af§ SSeitase: ein Gatalog iiber Slumeniwicbcln »on ^rn. ^ruvff&@6l)nem 9JoovW9'j
mx. 10.
Waaticui : ,v r i c 6 I' i il) .V>a)ilcr.
SSti'liiju':
Oi.
^•. (>■> v 0 y. Ill rt ti It.
>^oimal)c»& , ben flO. ^)lixv\ l«:i».
XI. ^rtl)tf^rtnrt.
?9?o
llc^cr SamelIien=(Sitc.
(iBcm S?u\. «. ben in 9J}i'md)tn.)
(iSortfcfima.)
Kon ifl c3 im ©ebietc bcr JBIitmcnciiUur rooI)I fc()on ges
ro6l)iU, tiifj fill- .qcu'iJTe 'iixUn, j. ©. fuv 9?clfcu k. , i^on
iljrcii iycvi'hrcni mandjcrlci (Jrbniifcliiiuiji'ii aimnvcnbt't mil)
flc(d)rt uicitcii. 'Mciw fo auffaUcnb alnucicbcnti , fo .qanj
fid; cntcifflcn )lc()enb, wit bci ben (^anicUicn, finb bod; bie
5l>orfd)iittcii jur i)}iifcncrbe nidjt. '^Ue liaben cine — bie
25aninu'rbc — r.^unui5, .^lafenevbe) — al§ ^auptbcflanb.
tl)cil, unb nur in ben ;^ufdi<fn wn W\^=, iJaulw, ^oljerbe,
ton 5!cl)m, SBanb, and; Aol^lenjlaub, beflel)cn bie '2(lniH'id)un;
pen, ja oft bie ®e()eininiffe; unb eben aii5 bcr grogcn SSer;
fd;iebcnbcit uon j)icjepten jur &imeUiencrbc, ni6d)fe man aiif
bie @d;\vitrigfeit fdjlic^en, weldje bcv 3ud;t bicfev I}eri-lid;en
SJlunien nod; iiberall entgegen tritt.
■^iber \\\\» foil bev '2lnf(ingev in ber (ianicUicnjud}t bcm
fen, tuiU' tbun, un-nn er ba renie .^eibecrbc, bort^olj= obcT
tauberbf, bier S!oberbe, bort diloox-- ober Siorfeibc, unb bovt
wiebev 53Jifievbe, unb wobi gar, wie obcn gcfagt, ©ufjivaffer
mit (iarfcn biuigcnben Stotfen, unb junu icbis iibcrall fll§
ganj V or; 11 gild) angcriibnit licjl?
3a, uiirb er fragcn, gibt e^ bcnn cine9brmal:.§)cibeerbe;
ill bie .^tibecrbe um ''Parig nid;t anbero, al5 jene uui 5Boll=
\rciler, unb biefe roicber anbero al» jene um granffurt, unb
bann um 3h'irnbcrg? u. f. f.
©an,:^ naiurlid; ! '^lllc bicfe grben tjcihen woU bii^S (i\)a=
tafteriftifdie ber .^cibccrbe, aber ibre OJJifdningsiloffe finb
bocf) nid)t burdjauS gleid;; bei ber- einen ift 'jiflan.^enerbe,
bei bcr anbern Sanb, feibft 2cbnt= obcr 53UHntl)cile yorbcrr:
fd)enb, unb jcbe bicfcr '^Irtcn fann yon^'bierbungtbcilen mcbr
obcr rocniger burdjbrungcn fein, bcnn in ben aBalbcrn, ivo
fie ja bauptfad;licb gcfiinben ivirb, lebcn Sbicre allcr '^frt,
bcren '^lusiviufc, ober bercn Sfiicflafj mit ben !'J)|Tanjent(;cilcu
nad; unb nad; jur (Jibe wcrbcn.
2Benn man nun weitcr unter biefcn S>orfd)riften angc^
gcben ftnbct: Spol'^-- ober iJauberbe, dyiwx= obcr Sorferbe,
.5lie5= obcr Ciuar^fanb, fo mug man wobl fragen, i)! bcnn
ba§ eincrlci? i|t e5 j. 33. glcicbgiltig, ob man ic)olji= obcr
fiauberbe ne()mc? unb geroip, man un'irbe fdu- febl greifcn,
»)iellcid;t fcinen *J)flanjen cin fummerlicbcS Safein, obcr gar
bena^obbringcn, wcnn man unter biefcn uerfcbicbcnen obcr
nic^t unterfd)eibcn woUie.
e§ iji ja einlcuct)tcnb, bag cin ticl Idngcrcr unb ein
ganj anbcrcr ^Hojcfi i^cran gclicn mufj, um .^olj in cine
fo niiirbe ^33iaffc ju oerroanbeln, bap man felbe aB (£rbe
^ebvaiicbcn fann. 3>i bie fogenannte .^ol^^erbe, rocldje man
tn 2Bdlbcrn an foId;cn ©tellcn ]intct, wo bie (gfdmme nid;t
ocrarbcitct unb ijhumi} gcfiibrt ivcrbcn fonncn, i]"! mebr ucr^
witterte^ al5 ocvfaultcS .^otj, unb aud) nur erjlcrcS \)1 jur
^>flanjenjiicbt braudibar, ba c5 xdd) an .§>umus obcr DJJobet
ifl, aber wcnigcr reid; an bem in ben 53ldttcrn oorfommen:
ben loSlicbcn ^i)flanjien=®al5c, tveldicS bei bem .:^ol3e burd;
bie 9Jicberfd}Idge ber SJuft, S;bau, 3icgcn, <£d)nce 2C. um fo
fldrfer auggcUuigt tvirb, jc Idnger baei J^ol^ 3eit braucf)t,
fid; JU jcrfcl.^en.
£iann ij! e§ aber aud; nicbt eincrlci, con n?elrf)cr .l^olj:
gattung b'tefe Grbe bcrn'ibrt. a>on wcidicn obcr 9labclboli=
arten ift fie nidjt anrocnbbar, weil bicfe Icidifcr in gduU
ni§ al5 in Seninttcrung ober SScrmitrbung ubcrgeben. 5Uon
(Sid)en, Jlaftanicn, fclbji vi>n SBcibcn, ifl' fie am braud)bar.
ften, aber nur nacb mebrjdbrigcr gagerung im grcien, n?ah=
renb wclcber 3eit bcr in berfelbcn oori)anbene ©erbcfroff
gdnjlid; auogclaugt wirb. 2Jon S3udienboli\ >Durbc bie ^rbe
luobl am xmccfmdfjigllcn fcin, >vcil bicfe^ beinabe gan^ frci
ViM\ ®erbc=efoff i|l; allcin e^ t>crmiirbct nid)t fo I'eicbt trie
bay gid)cnbolj, bay auc^ nod) fiir anbere ^Pflan^en, j. SJ.
afbobobenbron, ^jalccn 2C. ganj yorjiiglicb ifl.
C23efd;[up folgf.)
S)ie neucftcH ^V'far.qonten ^cutfcf)cn Urrpruncj5.
CiSum ipcrrn 5. .Slier in SSJicn.)
Oortrceimj.)
Pclargouiuin Tcclne.
35ie grofie glcid)farbigc, (i(a=rofcnrotbc, du^erjl fd)6n
carminrotb bcmafelte, fel)r fparfam auf ben obern S31unien=
bldttern gcjcicbnctc, jicrlicb njcllcnfonnige 23lumenfrone, ijt
gldnjenb^fcbinimcrnb, mit rielcn (iinticfungen, anftatt ber
fdrbigcn Bncbnung iHnfcl)cn. Sie untern ciformigcn 231ii:
mcnbldtter finb cin ircnig gejdbnt, waH an t>m obern no*
bcutlicl)cr fiatt finbct.
Pclaro-oiiiura p orlsphaeri cum.
£)ic obcvn Silumcnbldttcr bcr iin Jlrcifc fierumflcbenbctt
S3lutbcn, finb feuvig Kufrotb, in3 Sjiokte fpiclenb; unge.
wobnlid) lcud)tenb; obnc ^Vtatcl, bits; fiber btr burd) gintiif:
fungen cnttlcl)enbc;i 3eid)nung fd)warj bejcidjnct, unb jaw
burd) (Stridie, bie fo fid) ucrldhgern, al§ »»dre «ne So«.-
fefiung berfelbcn n6tl;ig gworbcn.
75
T>et grunbwdrtS toftnxotiji '!fl^d tfi \xhtt b« S^alfU
ffiner fficrldngcrung frcibcwcig; in jnjct St^eile gcfpaltcn,
bic fpi(}iiu6(aufenb iinb iimen fd)roQrj 9ejfid)net finb. Sie
untem ffllumcnidttcr fiiib tjioIet--r£>fenrotl;, grunbrodrtS oicl
blaffct. 2)iefi: 23luine jd{)kn icir unter jcne ber Ijalbgcoff;
neten.
Pelargonium Wcldeniae.
@§ iff nicfit ?iU iiiel, wcnn id; fage, baS mctflc unb
t)tcllcid)t fd;6nfic garbenfpiel, \va& miv je auf cincr ^dax^
8onicn=2ilutI}c }u @e[id)tc fam. Sd) will c5 oerfud;en
ju befd}rciben, bod) babci roirb e§ >Dof)t bleibcn.
^cr JRanb bcr obevn ©lumenbldtter i(l einc 2inie brcit,
tt)ei^ ctngefaf5t, mut jcigt fid} cin brci fiinicn breiter Mxdi
ton Siumiincfcnrott), bann bcginnt ein brei iiinieti breiter
brauner, fammetartiger ^reiS; nad) biefem ein etwag mct)r
lid)tbraiiner, cine fiinie langcr .^albfreiS, untcr weld)em fid)
bie bun!clbraimc, jlar! mit fd)warjcn ginien burd)jogene
9)tafcl jeigt. i)iefer untcri)iilb, 5ur ©eite nad; iunen,
crfdjcint ein fclir blaffeg Siofenrott), baS nut corniinfarbigen,
fdjtuarjen (Strid)Iein bejcid)net ifi.
S^er gvimlid)c 9?agc[ beenbct ba5 5i'iippfl"tf t'er obern
ffilumcnbldtter. 2^ic untcrn ettraS fd)mii[en 551iimenbldttcr
finb grunbwdrtS biS jur^dtfte il)rer Sdngc rocip. Siewci^c
garbc erfd)cint and) am Sianbc unb bilbct cinen ©aum, weU
cbcr ben Sici^ ber carminrot!)cn 3etd)niing nod) erl)6(}t. Uebcr
bie ganje £)berfldd)e bcr SJIumc oerbreitct fid; ein l)errlid)er
®(anj, wcburd; ber feltene malerifd;e Effect nod) bebciitenb
gcPeigert tvirb. CSottfe^ung folgt.)
SScitrag jur Qnltnv unb SSernteljntng &€r
Catananche bicolor.
(SBom Jpcrrn 2(ifc(Tor ®. a. gteric^« gu 3eoer.)
SD3ot)er biefe fc^one Bterpflanje jiammt, iff mit unbe.
fnnnt, inbeni ic^ \\)xex noc^ in feiner ©artenfdjrift gcbac^t
gefunben l)iibe.
:MUcr 23a()rfd)einlid)fcit nacl) iff fie nut etne ©pielart
ber Idngjlbcfnnnten Catananche coerulca, mit ttjeld}er fie
in ibrcm g^injen ^abituS, au^gcnommen in ber 23lunie,
tibercinfiimnit. Sil'fe if! ndmlid), (latt, bo^ bie fifarbe bet
jencr nur ein einfad)cS S3Iau auSniad}t, bei biefcr jweifarbig,
tTJ0l)er Qud) ber @pccic5:9tame, unb ^war ift bie jSlume am
JKanbe treig unb im ©runbe leb^aft blau, tso^u bie gclbcn
©taiibgefd§e cinen fc^onen (5ontra|l bilbcn.
Sie ^Pflii";^ gcbort ju ben perennirenben ©taubenge:
n)ddt)fcn unb >t>irb nad; a}cfd)affen(}eit beS Sanbcia ctraa 2
bi§ 3 gug f)od).
£)a biefe fd)pne, 5ierlid)e ^flanjc mit ooHem 9?ecl)te ie=
bcm ^flanjenfreunbe empfol)[en ju werben verbicnt, unb
ii;rc Gultur gar nici)t fd)roicrig ifl, fo fei e§ mir erlaubt,
meine (5rfal)rungen bariiber l)ier mitjutlicilen.
SSill man "bie C. bicolor al5 Sopfpflanjc bcl)anbeln,
fo I)dlt man fie uom 9Jo»ember bi5 SiJitte gebruar im ®la5=
^aufe bei ciner Semperatur bon 0—3" JR. trocfen unb oi)nt
fie ju begiegen. S)e«n ba il;re 2Curjeln uon fel^r fleifd;iger
3Bcfd)affenl}tit finb, fo fann fie ficb njd()renb biefer ^Vriobe
l)inreid){nb crl;altcn. ^(nfangS ?3Jdrj <5flanjt man fte in
jndgige, bem a3er()dltnijfe ber SJBurjeln angcmeffcne Sopfe
in cine au§ 1 3-1)1. 2ct)m, 1 5E1;(, .l^eibeerbe, 4 a'l}cilc gut
t)«TOefete aTiijibectetbe unb ctroaS ©unb bc(iehcnb< (irbtni.
,. . - 76
fd)ung, gicgt fte etxoa§ an unb ileCt fte tjor btc gcnftcr bc8
®lag^aufe£i. ^abcn bie ^Pflanjen l)ier 2—3" lange Sldrtet
getrieben , fo bringt man bie SEopfe in cinen fatten •JBtiflbcet*
faflen vodd)m man, njcnn e3 bie SBitterung irgenb erlaubt,
tdgticl) unb fpdtcr^in and) bet 'iRai)t reid)lid) liiftet, unb
babci bie ^Pflanjcn nacl) S3er()dltnig it)rc5 2Bact)§tl)umS mel)t
unb mcl)r gicgt.
SBenn bei gel)6rigcr ^flcgc bie ^flanjen gut gebei^ctt,
fo tl)Ut man wol}l, fte nad) SScrlauf »on 6 bis 8 SlBod)cn
nocl)malS in ctivaS gropere Sopfe ju oerpflanjcn, unb fobalb
bie SBittcrung c§ erlaubt, fie in» grcie ju fteUcn, reo ft*
al6bann big fpdt in ben .^erbft reid)licl) bliil)cn ivcrben.
Um jebod) biefe ^flanjcn in grogerer a^oUfommcn^cit
blul)cn ju fel}en, fioge man fte 2{uSgang5 SUiai auS bcm Slopfe
unb pPanje fie mit bcm i^oUen iSallcn an einer gefct)u^ten
frcien ©tcUe in cinen na^rl;aftcn JBoben in ba§ freic 8anb
unb uerfe^c fie bei trorfener 2Bitterung geliorig mit SBaffer.
23ei biefer 25c[)anblung fann fid) bie ^^flanje me^r il)rcr "Diatur
gcmdg aueibilbcn, unb ift fie al^bann auc^ el)er gcncigt, ©amen
ju bilbcn, incldjCB bei 3;opfpfIan;^en biefer 'Uxt felten bcr gaU
tjt. Sin ^erbfie, fobalb flarfc S'Jacl)tfr6fte cintreten, nimmt
man bie ^'iflanjcn au3 bem Canbe, fdildgt fic in cinen Ma-
flcn mit fanbigcr (Srbe angcfiiUt, unb flcUt biefen an cine
trocfne ©telle untcr bcr ©teUage ober an cinen fonftigctt
paffenbcn Drt be§ ®cn)dcl)Sl)aufe?, unb bc^anbelt fie voie
obcn angegeben.
£)ic S^crmcl)rung biefer Catananche gefd)ief)t, ujie bei
oielen anbcrn ©tauben, buret) 3crtl)eilung ber »ppanjc. 2)a
f§ inbeffen auf biefe 2Beife lange 3cit erforbert, um eine
9JIcnge uon ^flanjen ju cr^altcn, unb ba e3 bet 3)?itl)C lol).
net, ganjc ©ruppen batjon ju bilbcn, troju fie [\d) in HJet.
binbung mit dl)nlic^)cn fd)6nbliit)enben ^flanjcn t>orjug6njeifr
eignen, fo trill ic^ l)iet ein anbetcS Sjctfa^ren mittl)ci(en,
\vdd)ei nid)t jebcm ^flanjcnfrcunbe befannt unb boc^ mill,
fommcn fcin biirftc, tnbem ei bei Ui^ter 2(nn)cnbbarfcit in
fuTjcr 3cit cine grofe SOtcnge fd)6net *J)flanjcn licfcrt.
2>icfc§ a5erfal;rcn befie^t in bcr Serftucfelung bcrlSur.
jcln felbjt. :58etrad)tet man biefclbcn genau, fo n?irb man
ftnben, ^a^ fie allentljalbcn mit »crborgcnen '^fugen vctfcl)cn
finb, eine giqcnfc^aft, \vdd)e mad)t , iia^ jebeS 2(uge ober
.Rcim eine fiir fid; beflel)cnbc *J)f[anje bilbcn fann. ^axi
nimmt ju bcm (§nbe 'ilnfangS SDJdrj bie ftdrffien SBurjcln
oon einer dltern ^Pflanje, fd^neibet fol^e in ©tiiifen tion
2 3oU iidnge, legt biefe ©tiide in 9?dpfe ober ©cl)i'iffclrt
con 2 Soil 3;icfe in obengcbacfite ©rbmifci)ung, >t>elc^e jeboc^
JU bicfcm 3>vccfe rcid;lid) mit ©anb gcmifd;t fein mug,
unb jroar fo, bag ber ftdrEcre Sljcil Vs 3oU aui ber Erbe
betoorragt, gicgt fic tjcrmittclft einer feinen ffirauge mdgig
an, unb jtcUt fie in ein S!Barml)au§ nal)c untcr ©lag. 9iacl).
bem fie l;icr 2 big 3 2Boct)cn gc|lanben, babcn fic^ bie .Reimc
fo treit entroiifelt, bag man fie cinjcln in fleine, 2— -SjoUtge
Sopfe ocrfeljen Fann. .^icrauf ^dlt man fie nocb 4—6
2Sodicn im \»armcn .^aufe ober in cinem raarmen 93Jiflbect>
taflcn, ficllt fie aber algbann in ein tempcrirteg SDIiflbect,
gcw6l)nt fie nad; unb nacl; an bie £uft unb bel;anbclt fie
ferner njic bie dltern ^Pflanjcn. 2)ie ouf biefe SiSeife ange*
jogcncn jungcn ^^flanjen blitt)cn noct) in bcmfclbcn 3fl()rf-
9)ian tann fic enblid; and) aug ©amen cermebren.
2)ieffn fact man in ber CDiitte Max^ in Sopfe, ftcllt biefe
in ein vparmeg 9!)iif}bcct, njo bcr ©ame in 2—3 2i5od)en
aufQclit, 3e nad)bcm bie Siflcrung ift, getpo^nt man bie
T7
iun(icn ??fran,^en on bic Jiuft, uiib Dfrjjflanjf fit, nad^bcm
fie 2—3 iSBldttcr .qciiiaAt t)ab(n, in flcinc JTopfc. Sic fcf'
nere jSBeljanMung 'ijl glcid? bcr oben anflcjjcbcnen.
JBefcftreibMng unb gultur fc{)onbIuI)cnt)ci:
Dracoutium polyphylluni L. SSielbldttrige
2>racl)ctnvuij.
(I'aMi. Aruidesc.)
^ennj. bcr (Sattitng. .Rolbcn timljciiformii}, mit
a3U'itI)cn gaiijlifl) bcbcctt, von cincv biuid)i(], tabnformiacn
©d^cibe unibiiUt. 2)ie cinjclncn 23lutl)cl}cn l;abcn eincn
fiinf bi5 fifbcntbeiliai'ii Jlclc!). etiuibfdben fiinf bi5 fic:
ben. g r u dn f n 0 1 e n brcifdd)cri3 , gdd;cr einfaniig , <5a»
mcneicr bdnc|onb.
^cnnj. bfr 3(rt. ©latter boppclfjufammcngcfeljt
ficberf^^alti^ , ©dinft rocit fiir.^er ali bic y5lott|ticle.
^ic battling Dracoiitium gdjkt wictcr in bie ndd}(le
58ern)anbtfd)aft con Symplocaipus unb Arum. ®c()cn=
wdrtigc lixt ift cine bcf fd)6n|len unb foltcnjlcn il)rcv (Mat^
tung. 2}fr ^noUc trcibt cin obcr jtrti 23!dtter, bcren Stiel
bis anbcrthalb guf) bo* roitb, bldulidignui unb fd;wdrjlidi,
fdjlangcnartig , fajt fd)upviig flefledt ifl. !)iad) obcn tbtiit
ct fid) juerfl in bvci Slieilc, bcren feitltd)c wicber gctbcilt,
bcr obere nber bie Sbcilung ncd) incl}rmal» n)ieCcrl}olt,
unb alle ol5 fitbcrfpallige SSIattfliicfe crfcjjcincn; bit Silatt»
Qbfd}nitte fclbfl finb eilan^cttlid;, jugcfpifjt, l)fUgrun, unb
won i^rer JKippe bcroblaufcnb. £>cr S}lutl;enfd;aft ift fel;r
turj, ivaljig, meijt bider a\6 lang, bid}t, rotblic^braun.
(Sinet fleincn €dH'ibe gcgcnubcr entwidelt er bie fetjr grope
jBliitbenfc^eibe, «jeld)e aufrcd)t, Idnglid), aufjen r6tl)lid;grau,
ten griinen partiUeUn Diijipcn burdjjogen, inroenbig yur»
purfditoarj, obcn mit ibrcr ©pil»e tapv'fnformig eingebogen
ift. (5ie umbiiUt ben ;3er(3cnbtculdr)li:^enbcn, ctroaS turjcn
jBti'itbcnfolben , rocldjcr nur cin paar iJoU I)od; wirb, unb
fluf fcincr ganjcn gldd)e mit 2}Iut(}d;cn bcfcljt ifi, inwcnbig
flcifdiig unb jeUig. 2Me flcine 23lutl}c i|t l;duti3, glodig,
r6tl)lid)oioIet, ibre 5tl)eilfliicfe b(umcnbhUtdf)nlu1j , fnlt jun=
genformig, runbtid) unb obcn eingehiimmt, unten ocnvnd;*
fen; bic" Staubfdbcn biibcn bic Jidnge bcr ilclcbbldttd;cn,
bdutige, bunne, lincalifd) fd;male gdben unb [inb in bie
JBafiS ber ^elcl}abfd}nitte emgcfugt, ifjrc ©taubbeutcl flein,
mattgelb, Idnglic^, jwcifddierig, an ber @pil,^e auffvringcnb.
2)cr pollen ifl gclblid). Saa ^Pif^ill l)at eincn frcien grudit^
fnoten, eincn ©riffel, tveldjcr boppdt fo lang ijl alS bie
©taubfdbcn, cttra5 gcfrummt, jiumpf brcifantig, Quf »vei0=
lid)em ©runbe rotblicf) unb grunlid; gcfd;edr; fcine DJarbe
ijl abgcrunbet unb blaffcr aU ber ©riffel. Sic grudjt biU
bet fid) nt» breifdd)crige ©cere, injebcm gadje cin ^JU':jjd;cn
mit einer 2Irt ©allcrt bebecft. 2£uc{) bci bicfcr Aroidco roie
bci ben mciflcn anbcrn iicvbreitct bie S3lutl}enfd)cibe eincn
dl)nlid;cn ®crucb wie bie Stapciicn.
58 ate rlanb unb (Sultur. Sicfe [)crrlid;c Sccora«
tionSpflanje fur bag n^arme^auS flammt aug bem fublic'.cn
"itmerifa; (Surinam, Sancnne, Huina, SO^arantao, ©rafiiien
finb il)r SSatertanb. ©ie wurbe bercit^ uor einem S'^i^r'
bunbert in Jpollanb cultioirt, blieb aber bcffen ungea4)tet
immer feltcn in ben ©drtcn. 23ci ber SJcfru^tung will
man bcobact)tet ^abcn, bap ber lange ©riffel fic^ ju beti
*> luS ^tof. Ur. K t i (J) e n b a 4 ' a (Jt. BiujjU ^ofwftX) Flor* eKoUca.
78
2fntr)cren ber benadibarten S(utb*en binbnige urn t>on bie.
fen bcfruditet ju unrbcn, barin fid) tuicber in fcine ucrige
jjage ^urudbcgcbc. 2}ian Ui>t boS ©rnjdd)5 in cine Icidjie
(5rbc, unb I)dlt cS im warnicn ^aufe, gibt ibm fcbr wcnig
SBaffcr b\i jur 3eit bcr (Jntivitfclung, im crllen griibling,
wo ba» 25cgic0en bdufig, ted) mafjig gcf(f)eben nuifj, bet
Stanbort bann in bcr ^Idbc bcr Wlaefcnficr ju fu*en ifi,
»vo fid) bic 2)lutl)c bci Ginrcirfung bed i;id;te6 entroidelt.
Apouogctou distachyuni. Thuiib. 3n>ciidF)rige8
■^rponogeton.
(Faiik Alitmacoic.)
^cnnj. bcr ©nttung. ^TOittcrbliifbe obnc Jlelc^
unb S3lumenfronc inncrbalb cineS SedblatteS, >redifehcci^
in "itcbren gcjlcUt. ©taubfabcn 12—15, ^MfliUe 3—4.
Acnn^. bcr ^rt. ffili'itl)cndbrcn gcpaavt, Sedbldtter
ganjranbig, ffildttcr linfalifd)=ldng[icb, fd)roimmcnb.
Scr 'aBuvjclftod ijl, wie bci Alisma I'laniajjo, fnoUig,
unb treibt nud; obcn ben 23liitl)cnfd)aft unb tie Sldtter.
Ecl^^tcrc finb, nad) Xserbdltnif! tcr Sicfe bc5 SSaffcr?, raorin
tie ''Pflanjc roddjfl, lang geftielt, bcr ffilattflici unten fdici.
big, nad) obcn ctroag brcifantig, baS 231att fclbfl ill in tit
£angc geflrcd't, fiinfncriMg, ncijabrig, unb fd)UMmmt auf ber
s:be'rflad}c beS SBaffcrS. Ser 25li'ifl)cnfd)aft ifl flunipf brei»
fantig, unb trdgt feineii JBliitbenflanb iiber bie Cbcrfldcbe
bc» 2Baffcr§ empor; er tljeilt fid) ndmlicb on fcincr Spiije
in jtrci, faft eincn rcct)tcn 2BinfcI bilbenbc furje 'Jlcflc, >Tcld)«
oon bcr 23afig an mit ten wcipen 2)erf'bldttcrn wed)feU
fldnbig bcfeljt finb, unb inncrbalb ibrc S3lutbe trag<n.
9Jad) bem 2Ibbluben entfdrben fid; bie Strfbldttcr rricter,
reerben griin unb btfd)u(5en bie rcifcnben, reenigfamigen
ilapfeln.
So fel)fn voir, reie aud) bie AHsmaceeu tben fo, reie
bicS bci ben Aroideen ber gall >var, cbne ffiliitbcnbiiUen,
nur mit ffiractecn iicrfcl)en, i^re 9icibe eroffnen.
?yaterlanb unb (iultur. £)iefe_ ^'^flanje WQd)jl am
SSorgcbirge ber gutcn .^offnung in Sumpfen, unb nnrb
folglicb aud) nur in 2Baffcrpfannen unb 25afTin§ im ©laS.
i;aufc gliidlid) cultiuivt. ®ie cmpficl)lt fict) fiir bie (Jultur,
tveil fie im SBinter blul)t, too eS an anbern a31utl)en ftf)lt.
SSattetdten.
(Stfurt im gfbruar 1838. Sro^ ber f)64)fl unangcnefjmen Sit«
terung fccS 3anuara, bcnii aufcr fcljc greyer Jtaltc C-l" 3t.) fctltcn
uii^ aud) bic fjcitctn Sage ganj, unb bic Jpaufcr muptcn rncbrcc*
Ziige bintfrcinaiibfc gcfd)Io||cn blciben, iraS namtntlic^ auf bie SamcU
lien nad)tf)EiUg eingciritfl bat; abcr tvcj bcm fagc id), ffcficn bic
EiJicr'ud Ericecu l)"'cU4 ""^ •'''r wcrbm cine priditige glor ju cr*
ttjartcn I)abcn. 3i'6t fc^cn blu!)cn bci J^rn. g. 2f. ^aage bic fc^r
nii'blic^e Ertci colorant, fo gcnannt, «5cil ifjrc iriipcn langcn Slu»
mcnr6t)cen fid) fpatcr bunhirofa farbcn ; bie fdjone fjodjrofa Eric*
gracilis veroalis ; unb K. giac. lulaiunalis bUlt)t no^ Com Ccrigin
^crbfle; tbcn fo bliilicn fdjon bic >rcifjblutt)ige E. rcgcrmiuarn unb
arbu»iat» fcijc rcid). 2fud) mit ben 3iintbtlge>radjfcn ficbt (6 nid;t
gar gut aui; recil mebrerc SliittiEn faultcn, cl)c fic fid) nod) auS bcm
3it'icbilf)aufc crtjobcn batten. 3m Cactcnliaufc bliibtcii bie Echiwe-
rii racemosa unb gibbiflora mit itjrcn fc^onsctbcn SBlumcn, (ttif be»
ncn flctS cin fcincr Zi}a\i ju licgcn fc^cint. Sc^abc urn bie eiclfii
(SamcUien.-iCncgpcn, bic bicfcn SBintft ptrlcrcn gcgangcn; bcmcljngf.
aijUt blu^tcn fdjon linige, abet kibcj nic^t in t5t« gt6pfcn S5cll»
79
immmMt, in mc^rcrn ©atfcn. Sn bcm ©orAdjg^aufc bc8 Jtn.
;^balanbggcnd)t6ratl) r. SBci^cnbovn blubtcn , bcr fcl)led)tcn 2B.t.-
t'ctuna u.u3cad)tct, fa(l fnmmtlidjc Hoveen, au^cr Korea cbor.ze.nae-
folia Utifolia unb longiflora. Me crft J^nofpcn angcfc^t babtn. mt
recrbcn bas Scrgnugcn fiabcn, bicfc« 3a()t in bcm gcnanntcn ^aufe
Enk.aiubus reticuhtus jum crftcn 50IaU blubcn ju fef)en; benn bie
ffiflanse bat cine fcbr fd)6nc ffilutijcnfnoSpe angcfelt.
SBct bicfcg Sabr fcinen SBcin nidjt cingcfdjUigen bat, reirb fd)>rei:--
gvii^tc JU febcn bcfommcn. 3n bcv bicfigcn ^eitiing
tid)
i]t cine
OTctbcbc bc!annt 9cmad)t wcvbcn, bie ©cwi^bcit, cb cine Sicbc cvfvo.-
ten fei balb ju crlangcn. 9}lan m numlid, cin ©tiict Bon ■> Jlugcn
fo in ©dilammwaiKt jleUcn, baji bag cine 2Cuge in, baslCnbcfC ubct
bcm !Ka|Tci-iu ftcbcn fommr. ®aS iff abcr gar nid}t noti)ig; man
fdnuibc nut mit einem fcbi' fdjarfcn ffljcffcc bag gvudjtaugc «ageted,t
buvdj; finbn man ba6 inncrflc *piin!td)en grun, fo ifi bag 2Cuge nirijt
ifl eg jcbecl) fdjwavj, bann b^t bcr gvofl bie SBcgctation
g. 9ieumann S3ataiUong=2£v8t.
crfrorcn,
g«ti;btct.
(Serfouf oon eattecn.) Urn au(* recniger SScmittcltcn bic
[fcr fo uicl Bcvgnugcn gcroatjrtnbcn fflansen mbglid)
unb oevfaufe bicfclbtn
2(nfd)affung bi
JU madjcn, fo
irjc folgt:
12 ©osten mit 9Jamcn
25 „ „ II
36 ,, // II
50 „ „ /;
75 „ /, II
100
t)abe id) eamniUingcn gcovbnct,
a 1 «^.
;/ 2 „
// 5 „
,; 3 „
„ 1* II
SJcvjcidjniiTc »on ©ammUingcn in gropcn
Ijtn auf fficrlangea ju I^icnflcn.
Seipjig ben 21- gcbc. 1838.
e. 9}littUr.
S3ibltograpI)ifd)e giotij.
atnlcituitfl ^ur (J5c>Pa*«tun6c, junac^lt fiit Seminariflen unb
gSoltsfc^uUcbrcr, »on miQuit mdfUv, ©cminarlcbrcr ju Stubl.
9}lit s»ei litbograpbivtcn Safcln. Aoln am SH)tin, Brurt: unb iBer=
lag ocn Sotjann (Scorg @d)mii^ 1836. X.W. 438 gr. 8 brod)irt.
SBcnn aud] bicfcg Suc^ fdjon cin jwcijabi'^i'^ 'Cttcr bat, fo ctg;
net fid) bcnnod) cine fpatcrc 2tii5cigc beffclbcn Borsiiglid) fiir bicfc 3ci=
tung. rem Ginfcnbev fam bicfe 2lnlcitung jufaUig p ©cfid)t unb
Ct fuMt fid) bcrufcn, jcbcm eicmentavUbrtr, bcfonbcrg ben iCnfangern
in bcrffilumciiEunbe, bicfet 23ud) alg cin Uingfl gcnn'ir.fd)tcS , n3ol)lfet=
Icg unb fiincm 3wcctc veUtommen cntfprcdjenbcg SiiJtttil jur ertec;
nung bicfcr 5KifTtnfd;aft ju cmv^fcl)lcn. 3nbalt unb ?,wtd ift S^'i"--
im Sitel angctunbigt, boc^ mcge eiuc ndl)ere aScIcud)tung bcrfdben
sRcf. ecrgonnt fein, um bem^taufUifligen Ecine^a|e im ©actc luiZm
eignung anjubittcn.
2>a8 ganjc jcrfaUt in 2 Sijeile unb ()at bie Scnbcnj, ben ffitu.-
mcnliebbaber in bag Meic^ beg fcliben SBiffcng einsufii^rtn unb il)n
mit ben reic^tigjlcn ^flanjtn^gamiiicn beEannt ju madjen.
©ei- eri^e Sbeil entbilt bag ^tilgcmeinc ber (55m)ad)gEnnbe unb i|t
in jreii abfd)niite geotbnet, ivctd)C bie Aunftfptac^e unb bie eiaijift^
totion ber @e»ad)fe entl)altcn.
Sebt 2BifTcnfd)aft bat ii)re .Runfff(5rad)c, Scrminologie, bic bcm
Uneingc»cit)ten nid)t rerftanblid) ifl. S:i)nc genouc Jtenntnig bicfet
Jfugbriide ift eg unmoglid), in bic SBiiTenfdjaft.. aud) wcnn fie nur juc
• 80
im crflen Tlb^itnitt auf 49 ©eitcn bicfe ^unflfptad)^ fo fd)6n unb
faplid) barjcitellt, bag au^ bee ?a»e baburc^ in glotcng .?)ciligt()um
tingefiibrt wrbtn !ann, oJine fti^ in bcr ubtigen botanifc^cn Eitcratut
reciter umjufeben, Um biefeg burd) ein SSeifpicl ted)t anf^einlid) ju
mad)cn, mV. ii) nur bag , was im §. 12 ron bem (Stengel bet ^flan»
jen gcfagt wirb, anfuf)ren; na^bem eortjer bie (Sejlalt, bie au^etc unb
innete a3efd)affenf)eit beg ©tcngelg, angcgcbcn ift, rcirb !)ier con bet
9Jid)twng beffelbcn gcfagt: Seiner 3{id)timg nac^ ifl ber ©tengel: 1)
aufrcd)t, roenn cr jiemlid) fen!red)t fttbt, >rie aBitfcn;gud)Sfd)tT)anj,
•2) flf if laufred) t, fcnfrcd)t flebenb obne qUc SSicgung, wie ^bt
nigg=itcrjc, 3) a u f lleigenb , wenn ein h'lvjerer obcr lingerer ®runbe
tljcit Dtffclben auf bcm Soben licgt unb bet iibrige Sbeil bogcnfbrmig
fid) aufridjtct , TOic qucnbclblatttigct unb aBieftn=ebnnpteig, 4) lie*
genb, menn er gan} obcr grb^tcntfjeilg auf bcm SBobcn licgt, oljng
Sffiutjeln 5U fd)lagcn. 8icgt er ganj flad) auf bcm Soben, fo Ijeifit ct
gcfltcdrt, itic cpi)cublattcigcr ghrenpieig. SEenn er aber am (Stunbc
aufrtdjt ifl unb bann fid) niebctlcgt, fo t)cipt cr ni«b ergc Icgt, >pie
licgcnbcr (SolbElcc, 5) tried) cnb, >oenn er licgt unb Ijicr unb bd
aSurjcl treibt, reie ftied)cnbet Alec ihied)enbct ,5)bloi), 6) tnte«
fotmig, wenn et in fcincn ®elen!cn cine anbcre aiid)tung nimmt,
wk sffiaucvgetfte, 7) tlctternb, wenn cr, cf)nc fid) ju winben, an ons
bcm ©cgeniliinben in bie S^bifC flcigt unb fid) burd) SJanfcn unb bcrgt.
fcftbalt. 9}Jcifteng finb eg 9Janfen (§. 34) mittclil bcten cin fold)ct
Stengel cmpotftcigt, rcic bic genuine (Svbie unb bie mei|lcn SBictent
arten. guweilcn leillen ffllatt< obcr SBliitbenilidc bicfe Sicnfle, trie
gemcinc aBalbrebc. iSci mand)en @cread)fen bcfcjligf ficfj bcr ©tcngel
burd) SBurjclfafern obcr S!5ar5d)cn itie (Sfi)(\i, glacfjgfcibc, 8) reins
benb, recnn cr fid) um anberc ©cgenftanbe fpiralformig fc^lingt. gt
reinbet fid) entrecbcr uon ber SJinfcn jur 3Icd)ten reic aSinbe, ober eon
ber Kcc^ten jur Cinten reie ^opfen.
Sm jreeiten 2Cbfd)nitte reirb bag Cinneifc^e ©njlem olg bag ein*
fad^flc, fapliojfle unb babcr fur ben 3tnfanger jreccfmapigjle bargcflellt,
bod) aud) ©cite 55 beffcn gjJangcl gerugt. ®cr 2lnfangcr crbalt in
bicftm ■2Cbfd)nittc cincn fid^crn ©elcitcr burd) bie ^flanjcnreclt, bcr if)m
in* 2luffud)cn unb SScllimmcn unbcfanntcr ®creacf)fc J^ilfe unb ©id)ers
Ijcit bcut. ©ie Xupfertafeln fleHcn bag in bicfen JCbfdjnittcn ©cfagte
bcm 2luge bilblid) bar.
Set jreeite Si)"' cntt>itt bic S5cfd)tcibung einjelner ®ereaci;fc, be*
ncn bcr botanifd)c 9iamc bcigcfcgt ifl, unb umfapt 22 Sla|fcn be*
SinnOifdjcn ©yjlcmg.
SSci finer jreeiten 3Cuflagc, bic bem SBBctfe gcreiji nid)t fchten reirb,
jumal eg aud) fiir ben Uncctrid)! in SSolBfd)uUn bcftimmt ifl, reurbe
fid) bcr Scrfajfcr cin gropcg SScrbicnfl fammcin , recnn cr bag SSaters
lanb ber cinjeln oufgenommcncn 3ierpf(anjcn anjugcben fid) bemufite,
reic eg bci Cinigcn, J. 58. bei Oenothera l>icnnis, I'.esedt odorat*
u. a. m. gefd)cl)cn ift; aud) recnn bic 3cit ber ffiliitlie beflimmt reiirbc,
recld)Cg bcibcg mit Icic^ter 9JJiit)e nac^ ffietgcvg Safd)cnbiid) fiir ffilus
mcnfreunbe gefd)c!)en fbnntc. 3Cud) reave bci ©onien, Sicuten unb
2(etl)ufcn bie 9}iild) alg ein Ocgengift anjufiiljren, bie im gallc ber
aSergiftung, b^ufig gcnoffcn, f«i)r t)eilbtingcnb fein foil, bcfonberg bci
bcr 5punbgpctetfilic, bie in ben .Kud)cn fo lcicf)t mit ber @avtcn:^£s
tcrfilic ccrreedjfclt unb fdjon fo mancfjCo Ungliict angcrid)tct bat.
2)ag 2l'cupcre bcS a5ud)g empficblt fid) and). Sic ©c^mi^'ft^c
a5ud)l)anblung bat aud) bci bicfet ©d)rift reicber cinen fflcreeig »on
bem riil)mlid)cn Strebcn gcgcbcn, ben literarifdjen ©cf^mact nac^)
Jtraften ju fbrbctn.
1
Cull unb Untet^altuns bicntn foil, ciujubringcn. Scr ffierfaffce t)at
"■ ^mudt in bet 6. 3-. © V p K «« ft n n'fcijca SSuc^bvudicm in SolUba.
sit. 11.
SRcbiittciir : j"^- r i c D r i rf) Jp> a fj I c r.
Scrlcgcr : W. '^■. (*> r o f; iii a it Jt.
3oiinabcitt> , bcit t J. iOfar; l*:5».
XI. ;3rtl)«*(^rtnf^.
"yulbvitl Tenbrt un§ gtova Giicb , licbtid) _(in'i0fnbc JSottn!
(Sitting l)at 6ud) tie ®6ttin „®l6cfcl}cn" im ^cbtu'cqcniinnt.
2Benn nod) fd;Iuniuiert tui SyciUin-n, fi> (icbt tSd)nec9l6cfd)cn
ba5 Jlopfdicn
2fiu^ ber 25cde beS (2d)Iafc5 frcubig uiib fr6t)lidi beroor.
3cigcnb bal Jdcljdiibe ©rim bcm Sraurigcii, flingt in bcv
rcid;cn
gruWing^mufif ber SRatur Icifc baS ©[6cfd}en coran,
©ingct iinb fiingct gar iiiel von hcitcren Sagcn bc§ 9)Jatirn,
and) wn fii^ercm ©liicf fiprid;tS ein ^roip^cttfd)c5 2Bort.
S3.
*) CaUatbni nivalis.
llcbcr Samellieti'Srbc,
(Scm ^vn, \>, ben in 33Jund)cn.)
Saubctbc cntflcbt biiigcgcn in imcI furjerer 3nt
Ot'eid}c» I'aub oon ^Pappcln, '2l.fa,!,icn, £)b(tbdumcn ifl fd;on
ini 3. ^uibvc bvvnicbbiir) unb bU'ibt audi faljvcidier, ba bie
SJUittcr im gruucn ^Sujlanbc iibfibaupt mcbv vial.jtbfile oer=
orbeiten, olS toS .^clj. 9?ur ijt aud) baS taub, nad) btn
ccvftbicbcncn J^diartcn, vricbcr mebr obcr rocnigcr vcicb an
©crbcilofjcn , unb (Sidjenlaubcrbe barf roobi 5—6 Sabre in
ber freien 8uft unigcarbcitct wcrben, bio fte ben ben '■])flan=
^en f*dbltd)cn ©crbcflctT ganj tjcrloren l)at. ;-5ur (?-rbc iji
bus iauh won S^udicn wobl vov^uUcben, ireil bieei, nnc bnS
^olj, am wenigjlcn ©erbeftoff entbdlt, alfo am erflcn jur
^'^ilanjenjudit braud)bar wirb. UcbrigenS fann Saubcrbe
finvobl auf tredncm atS naffcm SScgc gcmonncn tr>cr=
ben, (."ffi'f^ i'urcl; jSerrciben ber biirren JBl'dttcr), unb bie
Ottf trodenem SBege geivonncne i'auberbe (gaubflaub) cnt=
\)Cklt audi nod} mcbr S3ldrterfalj, bay auf bem naffen SSege
au»gelaugt irorben. 5?ur muf bie trocfen goronnene vox
bem" (Scbraudie, wcnn gleid) mit anbcrn ©toffen gcmifd)t,
angefeuditct fcin , weil fie fonf} im Sopfe ba§ 23after aUju
fcbwcr anuimmt. SJ'annennabeln werben g'eidifallo jur Grbe,
fobalb ndmlicb iftrc barjigcn ^l}e\lc fid/ in eine 3frt Jlam.
^jfer aufgclcft baben, ber bann in ben wdffcvigcn 9?iebcr.-
fdjldgcn r'erfludniget. gi'tr fid; allein babe id; 9JabeIcrbc
nod) nid}t angewanti, wobl abcr b^bc id) vor ungefdbr 3
Sabren ganj biur gerrotbene ^J^abdn mit SEorfafdie unb
©rafe unb anberen gruncn fflldftern oerfef^t, unb ber ®e.-
braudi, ben icb biefon Sommer bamit v>erfud}te, jeigte eine
frdftige (Sinunrfung auf bag ^''flanjenleben, unb meldten
©rfclg bicfe 53lifd}ung, wcld)c icf) bei ber Grbe fur meine
Sreib^iriebeln ju ungefdbr 'j angenjcnbet, i)abcn mxt,
tterbe i* nun balb anfulncn.
fficfafjen wir eine ^flaiijcn^Sfjemie, unb e5 robnte fid)
bermal roobl ber 93h'ibc, bie in ber ^flan.^ennatuvfunbe
biSber jerflreut befannt gemacbtc"- turcb cbemifcbe Giiirrir.
fung crbaltencn (Jrfabrungcn, fnilematifd) (;fo u'eit bie5
bermal fd)on moglid; i|lj jufammcn ju ftcUen unb ;u er--
njcitern, fo nn'irbe incUeicbt bie ^J(abelcrte einen b^bern 9ianq
angcroiefen erbalren, ba bie belobenten .^leije bel .RampfcrS
auf bag ^flanjenkben bcreita befannt ftnb.
2Bag nun bie cerrcbete ?Kopr: ober Sorferbc be-
triffr, fo ijt fomobl in ibvcr (5nt|lebung, ibrerSefdiaffenbeif'
njie in tbrem ©ebraudie ein fcbr groger Unterfcbieb , wit
man fruber in biefen Sitdttern bei einer anbern ©elegenbeit
fd;on bargrtban bat. .^icr niir no* fo viel:
_9Koorerb e iff eine fdion feit oiefou 3abren au5i£cf)ramm
tbterifd.en unb ''Pflan.^enrbcKen abgcla.ttvte unb nuSgebilbete
d'rbe, uicldic feine bcm !9)flanjengcbeiben fdidblidie <£toffc
obcr ^Sdurcn^nebr befi(?t. oie i|l grogtcntbcilg fd;on bin»
Idnglid) mit ^ianb gemifdit, unb baburcb urn fo fruditbarcr
Sorferbe mug cr|l nug bcm jum SJerbrenncn bcilimnu
ten Sorfe geftoficn obcr gcpulucrt rocrbcn, ifl aber aud) bann
nod; ein robcg '•prcbuct, bag incle fcbarfe (gtoffe entbdlt
unb eg ift mir unbcgreiflicb, ivie folcbe 3:orferbe bei ^>elar»
gonien, ^flllromevicn u. SBunbcr gcivirft i)abcn foil.
Uebrigeng erlaube id; mir nocb ju bemcrFcn, bafj man
?riOorerbc ja nidit mit ber Grbc t^on 9?ioorgn'inben , ?)I6.
fern, melc^c blof) ocrfumpfte, m-rfducrte 2>ammerbe entbaU
ten, v>cr>t'cd;fete, weldie jur i-JJflan.^enjudit, obne gcboriqe
Subcrcitung, ganj untauglid; ja fdidblid; i(t. (S. aJlumenl
1S35, 17.) "
T'ie fur gamellien alg gteidjfaag (augli* bemcrfte
So^erbe m6d)te bicfe (Sbre nidit vcrbiencn. goberbe ijt
ber Siiicfflanb ber jum Gierben beg Jebcrg vcnvcnbetcn mit
©altugfdure gcfd}Uidngcrten 3iinben von Gicbcn, Sannen ic.
3}icfc fcbarfen Stoffe roerben obcr in ben ©erbegruben nicbt
gan^ auggelaugt, ivag fAon ber ®crud) ber i!obo unb ibre
frefTcnbe ©cbdrfe, wenn man fie in bol^ernc Jtdflen bringt,
bcweiiet. Unb felbft nacb eincm 10=, ja lojdbrigcn Umdt.
bcitcn im SBarmbauJe unb cnblicb in freier IHift, mcdjte id)
ibren ©cbraud; nid)t anratben, eingebenf, b(jf5 oor nicbt gar
83
toieltn Satrfn Ulnd^e tint (jAtijc (Sammhttig bet fnfdf)e(!ctt
GamcUicn imd) ®cimifd>un,q ganj uerrottttet 2o()c i?cr=
gclbtc unb nur in cinigcn 3nt)«n unb mit oieltr 9JIut)e
Cjmn ©lucfe crfannte mnn glcid) bie J?ranf[)eit§urfad)e)
wiet'cr in eiiicn flcfuiit'en 3itfl''nb ,qctn\Kl)t werbcn fonnte.
iud) ifl btffc Grbe bei bcr iDiencje anbeicr, nidjt fd;dblidjer,
tjoflig entlH'bvIid).
£)cr Untcvfd)icb uon ^te^= unb Cuarjfanb ijT cnb;
lidi nid}t minber grop, bod) i|l: bic ^(niuent'iing be5 eincn
cbet beg anbcrn, in [o fern nur bcv ^ic^fanb burd) 2Ba:
fd)en oon 2cl)m unb Mult gercini.qt worben , fiir tic Qa-.
metlicnjud}t nid)t crt)eblid;. Sci ©tccftingen ijt jebod) bcr
Sluarjfanb, al§ bcr veine un6 feincrc, uorjujieben.
SQdt man nun fcincn SanicUien aud} tk fiir fie bcfle
Grbe gegebcn, fo erraarte man baoon nid;t glcid) allju auf=
faUcnbe SBivfung, in fo fern bie ^"'flanjcn Don auSit»drt§
hergefommcn ; bcnn je weiter bie Gntfcrnung, bcflo Idngcr
braudjcn bie GamcUicn fid^ gel)6rig aui'^uluftcn, fid; fon)ol)l
on bie Cuft, aB and) an ia§ 2Baffer ju gcwofincn.
Sdt{d)U\hunQ unb Qnltuv eiticr tieuen 2Barm--
(SSom ^tn. SSataillonSatit Sleumann ju Grfutt.)
Geissomeria lougiflora.
(Acantbeao Jujs. CI. XL\. 0. I. k.")
^n bcm 2BarmI}aufe beS ^rn. §. "K. ^aage jun.
in Grfurt b\u\)t iefjt jum crflen 9JcaIe biefe iibernuS nieblicfje
^^flanje, unb jwar in meljrcren Gremplaren fcfjr reidjlici).
Grft im Snbte 1834 erijiclten wix biefe ^>flnnje an§ @ng=
lant), tt)o fie »on 9)1 r. 8cm on gejogcn wurbe. S^t Sia*
terlanb ijl ffiraftlicn. 25iefe flraud^irti^e ?>f(anje ifl I'/i— 2
gup I;od). 25cr©tamm gef)t gerabe in bicj^obe, i|t runb,
ttntaS bebaart, uon grimer garbe, unb roirb erfl an bcr
©pi^c d|lig. £)ie ffildtter gleid)en bencn ber Gardenia
Gorida, finb an 4 Soil lang unb 2 3oU breit, ficben entge=
gengcfe^t cinanbcr itber, finb gejlielt, ganjmnbig, etwaS
niellenformig , Iiinjettformig. Sic 53[umen erfd)eincn in
groficr 2lnjal)t an ben ©pi^en bcr Smeige, al» winfelpdn=
bige Solbcntraubcn, n)ie bei berSyringa, nur nidit fo lang;
gcftielt. 5>ie dugcrlicl) Icbbaft fd)ar(ad;rotl)cn SBhimcnrolv
ten finb cbcn 5 Wal eingcfdjnittcn, etwaS fiber 1 3oll [ang
unb feben ben SBIutbcn ber llowstonia coccinca ganj dbn=
lid), nur finb fie et\va§ grower, unb bie innere gtdc^e ifl
gclb niit fd}arIad)rotl)cn ©trid)cn oerfc^en. 25er ^eld) tief
eingcfdjnitten, ungleid).
(Sg ifl cine 2!Barm{)au§'pfIanje , gebcifjt jcbod) fcbr gut
dig Sittinicr^iflanjc unb ucrbient atg 2BintcrbIumc fcbr em«
^jfcblen ju ivcrben. ©ie liebt ^cibccrbe, bie mdpig feud)t
cr^alten wcrben muf.
SSemerfuii.qcn ubcr 2(urifc(jucl)t.
(!J5om Jpcrtn 2fJ7c(Tor &. 2£. grcvid)6 ju Scucr.)
Sn g?r. 1. bicfer S3Idtter t)on 1837 wirb cin ®fbeim=
tii^ befannt gemacbt, ©lumen von ungcroobnlid^er ©roge
en ben 2Curifc(n ju cr}iet)en, »elcbeg barin bcjlebt, ben 2Iu=
tifelpflanjcn nlle SJiertcljabr grogere Sopfe ju gcben.
SBag bocb nlleS in bic SSelt bi"eingefd)rieben un'rb!
Cdngfl befannt ijt ja bei alien a;ovft)fIanien bic Kegel,
bie jungcn 9)flanjen niemolg foglcid) in grofe, ibrem 2Bur.
84
jcrttemogen unangcmeffenc So^jfe ju '^flanien, fonbertt fie
me^rmalS, fobalb fie ben aiopf, vworin fie. (lel)en , mit ibrem
2BurjcIgcfIecl)te ganj auSgcfiiUt jj^aben, in ttm^ gropere
5E6pfe ju oerfc^en.
ffioffe im ^anbb. ber Slumcngdrfnerct <S. 36 unb 37
fagt: „£)ie Sopfe biirfcn im SJcrbdltnif jur ^'^flanje nid)t
JU gro9 fcin; bcnn cine fleinc ''Pflanjc, befonberS roenn e3
fcine fcbnctlroad)fenbe ober grogrourjlid)tc "^Trt iff, tann leidjt
in cincm ju grogen Sovfe roegcn Ucberfluf an 'i)^abrun3
JU ©runbe gcben. Sa bie ubcrfliiffige geucbtigfeit in ben
©cfdpcn, reeldje nid;t fdjnelJ genug oon ben ?)flanjcn einge*
fogen trcrbcn, nod) wie im freicn ffioben, einjicben unb ver»
bunjlen fann, bei Idngerem 2}enpcilen einc faure ©dt)run3
ijcranlapt, rooran bie fcincn Saugrourjcln faulen, fo i(i Icicbt
JU crad)tcn, ba(j el tmmcr beffer fci, wenn ein S3Iumentopf
etreag ju flcin, alg ju grop fei."
©0 langc balder bie uoUige S)urd[)tt)urjelung b»5 Sopfg
nid)t erfolgt ift, ijl bag a5crfe(>en in eincn gropern Sojjf
burc^auS unniilj unb jwccf'roibrig, ja cbcn fo naci)tbeilig, alS
rcenn man ber ^Pfianjc glcid) anfangg eincn ju gropen Scpf
gegcben bdttc
?Jun roirb aber jebem 2(urifulij!en befannt fcin, bap bie
2(uritclpflanjcn , o()ngcacl)tct fie mit uielen fcincn 2BurjeIu
cetfcl;cn finb, fid) bod) nur langfam bcivurjcin, fo bap cine
fleinc, 2 big 3 3oU grope ^flanjc, gewip ein ganjeg Sa^t
gebraud)t, urn eincn breijoUigen SSopf ganj mit tbren 2Bur.
jcln augjufiitlen. SBoUte man nun cine folctjc juerll in eincn
3j6lligen SSopf gefcfete ^flanje im erflen Sabre 3 Tlal
unb im jnjciten Sabre 4 SOJal ocrfefeen unb jcbegmal ben
neuen Sopf nur um einen 3oU groper neljmen, fo njurbe
fold)c JU (Snbe beg jweiten ^ai)tcS fc{)on in einem lOjoUigen
unb JU enbe beg britten Sabreg in cinem 14j6Uigcn Sopfe
fleben. ©inen folcben 9?aum njirb aber cine 2(urifclpflanje
nid;t in 10 3al)rcn mit il)ren SBurjeln augjufiiUcn im
©tanbe fcin.
SDZan l)dtte alfo, ganj abgefc{)cn bon ben n)ir!lid)cni
9tac^tbcilen biefcg SJerfabreng, recnigpeng unenblic^ uicle
unniil^c 93lul)e unb 2lrbcit gel)abt, inbem am gnbe beg brite
ten 3al)reg bcr ■2Cugcnfci)ein eg bcutlic^ angcben wiirbe, bap
bie SBurjeln ber ^Pfl'^'ije in cincm 6j6lligen S^opfe nod) l)int
reid)enbcn *})la(5 gcbabt bdttcn.
©ebentt man aber nun weiter, wdd) cine unenblii^
grope ©tcUage baju gcboren triirbe, um aud; nur cine mite
telmdpig grope 2luriEel:©ammIung oon 500 Sopfen folcbet
©rope aufjulMcn, )bcld) ein Siaum, fie burd^jurointern,
unb meld; cin SSorratb Don Sopfen , fo ij! eg fofort cins
Ieud)tcnb, bap biefe SJictbobe gcwip con fcbr wenigcn "Km'u
t'clfrcunbcn in 2lmvcnbung gcbrad)t wcrbcn fonnc.
SBenn aber ber (Sinfenber biefe 33lctbobc fogar bei TTu.
rif'el=©dmlingen angcwcnbct wiffen will, fo ifl' bieg mcbr
alg abcntbcucrlid^. SOIan ncl}me an, bap ein 2lurifutifl idbr=
licl) nur 2U00 ©amlinge gciuinnc unb biefe, i»ic ber Gin«
fenbcr tjcrlangt, big jur JiiU'itbe 6 SOial iH'rfct^en wollc, fo
tvijrbe er baju 12,000 Sopfe gebraud)cn unb 12,000 ^flan=
jcn oerfcl^n nu'iffcii, unb bie 5£6pfc nnirbcn, jvenn bic ©dm=
lingc jum erflen SSlal bliibcn, eincn 9iaum oon mcbr alS
12,000 iClgup cinncbmen.
Unb roag ift tic '^ugbeute oon ben 2000 ©amiingcn?
5m glitc!lid)ften galle jineibnubert beg 2£ufbcn)abrcng njcr=
tbe 23Iumen, bie n)at)rlid) t^euet erfauft rearen mit einem
66
aufmonbc wn ©fib unb ?OIuI}f, wddjt ivol^t SBcnigc baran
»u jDcnbcn Ciifl unb 5l>cvin6Acii l)'itH'n ni6d;tcn.
©rfabrcnc •^lurifuliflcn, fiir n'tlci;e bicfc^ aud) nid)t ^c-
fAriebcn \\i, mxtcn iibcr fold^c ®cf)ftmnifye iinb 9iatl)fd)laQC
nuv lodKn, abcr nn.qcl;cnbc Kurifdfrtunbc iwA)tc id) bod)
ivariicn, fid) bnburd/i^on bcv Gultur bicfei: fc^oncn S3lumen
obfd^rcdvn }ii liifTcn. . ,.„ . ^,. .■ „> f
'^d; tann il)iun nu§ uiclia^rtgcr erfaljruiifl bit 5l5cr[i.-
djcrumi unb ben Svofl gcbcn, bnp fie aud) mcl Iciditcr ^uni
^u[t iicKincjcn fonncn, unb baf?, renin fie il)rc Vtunfelfanu
Unac 'im nddiftfcK)inben Sriibjatire nad) bcr 3Ui^-f>iat fluf
rin frcieS ©artcnbcet pfl'^nS"'- bicfclben im ftrocitcn unb
fctitten Sab" SfwifJ '" allcr Si>oUfpninunbcit bliiben nn-rben,
unb baMS buvd)aug unroabv fet, bafj bic auf fold}e SBcife
bebanbelten ©dnilingc tnu flcinc, jum Z\)i\l uertriipvc'tc
JBlumcn bcvoovbrimien.
©ben fo wcibcn fie ibre ®ovtiment=S3lumen oud) cbne
jenee oicrtcljabri.qe S>eifefH'n gnvig in moglidjftcr a>ollfonu
menbcit bliibcn fel}en, wcnn fie folc^c nur gcljoitg )?^t&m
unb bcbanbeln.
3n 5Jeucnbaf)n§ ?fnnalcn ber S3tumiflerct finb mebrere
trefflid)c Xuffdljc iibcr bie Gultur bcr "^fuvifcln , vton erfabr=
ncn 3furifuli(tcn, cntbnlten, unb tvcnn man bicfe 3InTOeifun=
gen befclt^t, fo roirb man gewi^ feinen 3ivcd ol;ne grope
Soften unb 9)iube erreid;en.
SBcnn man ubrigcng bin unb wiebcr oon enorm gropen
2furifeln liefl, fo bebcnfc man, bap cinjelnc ©lumen immer
nur al§ 2fugnabmc von bcr Slegcl, nie al5 aUgcmeine 9iegcl
gelten tonnen, cergeffc aud? nid)t, 'aa^ bag ^a^iier gebulbig fei.
S^aractcrtjlifc^c llnterfc{)cit)un() fccg Echinocacms
sulcatus unb Eryesii.*}
(SBon ^oitcau )
Orrg idi mid) am tcljtijcrgangcnen 4. Sunt, ^fbenbS gc=
gen 5 Ubr bci bcm 23Iumcngdrtner ^rn. iJotb bcfanb, ber
tin groper £icbbaber fucculenter ^^fian^cn t|l, fab id) bie
obenVnannten i'>flanjcn ju gleidicr 5cit ibveJBU'itbcn offncn.
£)ie ed)ncUigfeit, niit wcldjev bic§ gefdjicbt, ijl nMrflid) cr--
ftaunenb; urn 7 Ubr batten fie fid) fdion in ibrcr ganjen
gcbbnbcit cntnjidelt unb iicrbrcitctcn ibrcn bcrvlidjen 25uft,
unb am «dd)flcn Siormittage rearcn fie fd)on Dnwclft; —
cin nocb aujfaUenbercg Silb ber I8ergdnglid)fcit bcri£d)6n«
ijtit bcr graucn a[§ bie 9iofe!
£ibgteid) man eincn Echinocacms sulcatus ron ci=
nemE. Erycsii fd)on burd) bcn.^abitu§ unterfcbcibcn fann,
fo ifl bod) ibre S3cfct)rcibung nicbt bcflimmt gcnug, unb
man bdlt nod) oft cinen fiir ben anbern. 3d) b^be
baber ibre Sliitben v>erglcid)cnb untcrfudjt unb junddjff gefum
ben, bafj bie SSliitbebegE. sulcatus etwaS tleincr unb wcrigcr
tt?eip al5 bie bcS E. Erycsii iff. 'ilber bie S^otanifer ma:
d)en tvcnig ©cbraud) won ber ©rope unb ber '^axU, foraobl
wcit bie <£prad)e Ecine Sejcidjnung fiir bie gaiij gcring ab":
weicbcnbcn Sh'ianrcn b'lt, alg aucb bauv^fdc'blid), wenn ficb
an eincr unb bevfclben ^Pflanje nidjt 2 ^Hintte jur Sjcvglci:
d)ung finben. Ucbcrbic5 babe id) bie ildnge bcr Staiibge--
fdpe mit bcr beu ©riffcUi i)crglid)en, unb bcmcrft, bap bcim
E. sulcatus ber ©riffel Idiiger al5 bic (Staubgefdfic tjl,
ivdbrcnb bcim E. Erycsii bie (Staubgcfdijc Idtigcr aI6 ber
©riffel finb. 2)iefe Untcrfd)cibung55cid)cn finb' Icid)tcr ju
fcben unb ^u bcncnnen alg bit wh ben (Sden unb ©tadjcln
*) "KVii ber Rovue horticole.
86
bicfer ^''fianjcn bctgenommenctt. I'emnac^ !6nncn bie SJo^
faniEcr bcim E. suk-alus: stylo staminibus loiij;ioro, unb
bcim E. Erycsii: stylo slaiiiiuibus brcviorc, bet ii3ifct)rci«
bung b'lji'tugen.
■^uf bicfe SSeife fann ber JBlumenfreunb, wt\6)tr a\ii)
nur cine von ticfcn beibcn Irlcn bcfiljt, buret) ben ^(nblict
berJBliitbe \\&) von bet 3iid)tigfcit bcS SJamenS ubcrjcugen.
JBlut^ejctt
er 0 ti
fd)er ^flanjen. 0]
1
SOjarj, i'pril, SKai.
Adonis rigida
g. Ti I'lrraiia undiilata
1»
»i
Tisicaloria
n
Jicui beiigaleiuij
^,
t
Amai
ryllis cribjia
t)
Gladiolus praccox
g
. -A
1
, uuclulaia
%\
Gljtiue biniaculata
g'
If
Anlh
cricnm canaliculatnm „
„ cocciiiea
n
„ floribuiiJum
^1
„ rubicunda
ft
Aristotelia Mactjuj
6- p Giiaplialiuni odoratiuimTUn
Atrageno capeiibis
<.
yy pilulifcram
^^
UromcUa Ananas
w. t-
Ilcriuauuia Alnilolia
,,
I'lngiiin
»>
„ Alibacifolia
,j
Briicca fcrrugiuca
„
Ixia ariitata
g'
%
Cactus llagcllilbrmi*
„
„ bicolor
n
Cbcirantbus mutabilil
i.\
„ bulbifera
Cineraria atiiita
«•■»
„ cauitata
o colmnnarii
^1
,,
iivbnda
»>
It
Cliflorlia trifuliala
e- t
„ cruloroidci
1)
Chijlia pulcbflla
•)
„ excisa
«i
Crassula odoralissima
11
„ falcata
Cuprcssus juuiperoidcj
«t
„ fleiuosa
11
C}tissu« protifcruj
tt
„ grandiQnra
11
\\
teller
•I
„ luargiiiata
It
Daviesia llicifolia
• ■
1, patens
11
„
ulicina
»i
1, scillarii
Diosma linearis
%>
„ tqualida
^^
Dracaena ferrea
w. ■&
„ tricolor
It "
„
, margiuata
1.
Raempferia angnstifolia
w.
4
Erica actea
g-^
„ latifolia
■1
arboroa ramoft
u
„ rotunda
••
„ squarrosa
• 1
Lacbeualia aiigustifolia
w.
TX
t>
„ triflora
l>
„ ortliioidot
^»
Baiiksii
(»
„ pateas
ff
(>
„ purpurea^
•1
„ pcndula
f«
M
coiicolor
»1
„ pnstulata
1)
coslala
l»
„ tricolor
^_
ti
cupressina
\t
I.imodoruni Xaukcrrilii
w.
\
t>
discolor
»>
Magnolia fuscaia
g-
^
n
(livaricata
•>*
„ tomontosa
11
namraoa
^<
„ I Iilang
\\
It
floxuota
t)
Massoiiia latifolia
g-
'g-
\
.,
lialicacaba
•1
McjembriaDth. corniculalnm
t>
„
imbecilla
y>
„ divorsifolium
11
laevis
lateralis
nieditcrranea
11
Mimosa anipullascopia
„ liicaiis
„ longifolia
11
11
1«
„
obbata
»1
„ itivriifolia
^1
*i
patent
11
., pubosccDt
«t
pcrsoluta alba
t1
„ stricta
|1
11
„ rubra
11
„ £U3Teoleni
ft
»i
conferta
1'
„ vcriicillata
11
„
pura
11
Monsouia lobata
£•
y
•»
qnadrata
•1
„ speciosa
,,
spuria
,>
Myrsine africana
g.
t^
•1
strigoia
viscaria major
«>
Ornithogalum arabicnm
«, anroum
g-
n
»i
„ uiiiiur
t1
,t catidatum
,
Walkori alba
,,
Otbonna AbrotaQifolia
g-
5
,,
„ rubra
,^
Oxalis caprina
g-
TX
Eucomis regis
e-^
,, corona
o
nudulala
„ dciitaia
.-
*; au« 3. Sufi^lng.
©tr ejotif^t esirtncr. Utttrfcjt ccn
@. S. 6iit)(l.
87
Ocalil flabellifoli*
„ Uuata
Pari«taria arborea
Phvlica calloja
luiDosa
Pitonia aculcala
„ inci'jnis
„ Util'olii
g. U Piitacta Lenliscni g. '^
„ Protea acnmiiiata >,
„ „ cordaia «
g, "b Sempervivuiu glandulosum ^,
„ Supelia incjniata ■«■. 'h
,, Teucrimu abuliloides g- p
vr. ■^ Thea BoUea ,>
,, Xeraatbcmum fasciculatnm i,
truucalum „
53 a r t « t d t t n.
SBcrtin im Jcbruar 183*^. Unfc: SRomaiitifcr in bet ffllitmcn^
unb 58aumtud;t, *ictt JCunilaJrtncr gnu ft, tcr^m'igt feint 3al)lreid;en
SSefiiduT foi-tbaucvnb burc^ fcinc gropcn ffilumcnotvlofunijfn ntbfl gw;
fen ^tbcnbcoiucrtcn an jebem 5JJoiUag, unb anbftn gi'open Ka^mittiigS*
unb :ttbcnbccnccttcn imSciufe jcber SBcdjc. 9ticf)t tlo« fcUnc (Swidifc,
[onbcrn oud) gefd)macti)oU aue-gcfc^miicttc (SeftcUe unb fflafcn gefccn je;
ncn greficn 25ai!nen»cttofungcn einen ganj bcfcnbccS cinne^mcnbcn
Botjug. — ffinc licbeRi-wuirbige ©d;cnc gcwann cinen wii-fli;
c^en ffitumcntljron, btfTen fd)6nc« fd)>rarj (5&cn!)ol5gc|tcU uberall
ladjclnbc SPlu.iieiiaugcn fcijen litp unb aui beffcn jlrcne ncc^ eine aU
Urliebfle !U'inc Jpi)acintl)c, Ucbaugclnb unb beii fupcflen 2£tl)em entgc;
gcnbaud)enb, l>ci-oocfa^.
3^m mit unb nad; wetteifcct bet (Seotgefdjc SSIumcngarten jur
^iferin »on SiupUnb, bicfeS fdjone Vis-a-vi» bet A'aifcvfltape unb
attit^fam if)r tcijenbtt ©djluppunft.
Set Scid)mannfd;e Slumcngavten fdjlicft fic^ biefcm junad)|l an
unb btfcii'bigt fcn'o^I Siebfeafaer bet gcirben, ttiie bie bet Sonc, bucd;
JBlumcngcreinnung unb bic bclicbtcn goncerte.
^aufig befiidjt merben nod) bet ncue SBintetgattcn bet ©cbtubct
J^cnnina CStiauffecftt. vox bcm Dtanienburgcr Zljote Sit, 210 unb
©ommetg Siumengattcn tot bem ^otgbanict Sfjotc.
Sonbon. Urn 5. Besembcc t5. 3- l)attc bie Slumenfjinbtcrin,
tSabnm Cawtence bie (Sijn, ifjtet gSajcflat bet Jtonigin Sic to;
via, ein bewunbetnSmertbcg , fiit bic je^ige 3iiI;tcS}tit l;6d)fl mcvf--
toutbigcg SSouquct bet fettenflcn unb ouoetU'fenflen SBlumen I'on nad);
fleijenben ^flanjcn ;u ubetteid;cn:
Laelif anceps , L, graadiflora; Oncidiiim Papilio , 0, crispnm.
0. bifolium, 0. (livaricatum, 0, Icacantbutu, Zy;^opctahini Mackai
et var. pallida, Z. criuilum coeruleum, Z. bnmile; Calantho deii-
tiflora; Ma:iillai'ia picta, M. aromatica, M, slapelioidas et spec,
nova; Uendrobium inonilirorme , D. cuproiim, D. guttatum; Cy-
cooches Loddigcsii, C. veutricosa et spec, uova ; Epidciulrnm um-
bellilum, E. rosciim; Blelia bj-iciritiiia et spec, nova; Clerodcii-
dron speciosissimnm; Euphorbia spleadons, E. Poiiisetlia (I'oUi-
cettia pulcbenimj), E. jaijuinillori , E. punicea; Passiflora biloba?
P. racomosa, P. Kermetiiia ; Plumbago capcnsij, P). rosea et nova
(pec. ; Coluiunea icaadens ; Jasminum birsutam album et spec,
uova; Viuca rosea; Begonia umbellata et rosea; Sclago Gilliejii;
Polygala grandinora, P. oppositifolia, P. hirsuta, P. speciosa; Le-
chenaiihia formosa ot oblata; Erica Walkeiia, Er. jasmiuillora.
Er. ceriiithi)idos , Er. pulcbella, Er. odora rosea, Er. picta, Er.
priaccps; Ipomoca Ilorsfalliao, I. petaolbos, unb I, rubro — coe-
rulca.
Conbon. 3i bet Sigung bet ..Horticultaral Sociotj" am 5.
ecptembct 1837, jeigte Dr. 2inblc« bet ®cfcUfrf)iif^ cin auSgcjeid);
nctcS grtmput ciiict Fucbsia aui OTotico, mit ftjr ticf bunfelfdjat;
88
tai!)roft)Cn SBtumcn unb purpurrot^cn SSIittcrnj c8 wurbe (f)t bet
SHamc Fucbsia fulgens bcigclcgt unb ettegte bie ungetfjciltcfle Scwun*
bctung bet ®attcnfteunbe. 3u glci^et 3eit reutbc cin ercmpfat bc8
Ceanothus azureui bcTOunbctt. 3n einct fpatctn ©igung com 19.
©eptbt. trhielt Fucbsia fulgens bic gvopc filbctne aScbaiUe.
SSti'iffel. 3n ben ®ew4d)s!l;4urern bc« .?>fn. Sanbetmatcn jle^t
gcgenwattig cin watjtet "pflansentiefc, cincptAdjtige Littaea, in ccUet
58lut[)c. Sicfc bcrflid)e in ^Vtu einheimifdje ^flanje, ijl mef)t aU 30
gup ^ci} unb mit 12; bii 1500 ffiti'itlicn bcbcctt. ®icp ift fd)on bai
jtDcite SJtat binnen jwci Sa^vcn, bap man bic ^tadjt biefct Slutfje
bercunbtrt I;at,
3Cn tract pen. 3fin 16. Scptembct v. 3. fanb cine con ber
®attenbau;0cfcllfd)aft bafelbil netanitaUctc 2) af) lien;3tugfleUung
ftatt. Sic Jlnjatil bcr ausgcltcUtcn (ircniplatc \vm nic^t ircniget aU
1785, fut rrcld)c jirci ^tcifc, »ier Jtcceffito unb 24 cfjienooUe (itnai)f
nungen bcfiimmt watcn.
(®ie SI) ic tb tume.) 3(uf cinet getfcnwanb, nidjt recit eon
bet ©tabt ®ranaba, ungcfaf)t 2 gup untcr bet DbcrfIad)C bc6 SBaffcrS,
cntbccEtc man cine SfjictMumc, >ocld)e auij einem in cinct cyiinbrigcn
Siohtc, bie am gclfcn fcfl auffigt, cingefd)loJTcncn sSJutme bcfletit, bet ju
bcm (Snbcbct Si6!;re feinc gul)li)i>fnct bcfJi'i'Rtecft. SBcnn bicfc ge*
hofig auSgcbcbnt finb, fo l)abcn fie etioa^ Stidjtcrformigc^ unb bit
SBlumc fietit bann coUfommcn bet $afTien^bUime glticfj. ©cbalb bie
SSlume tjollig entfaltet ifl, jcigt fie fid) fefit empfinb[!(^ oi^iu 2f!tc«,
wai ^li) ibt nabctt unb ca ift fafl unmcgtidi, fie in bcm Suftanbc mit
©cmalt 5u etl)altcn, ba ftc fid) cinct ©d)ncctc gleid), bcten gublf)6tner
man bctaftct, bei bcm Icifeflen, SJBcUcnfd)lage in ibr SJobtljaug jutijct
jici)t. £3b baa Sbicnbcn mit (Seiralt fein JpauS com gelfcn abjulo*
fen cermag, ifl nod) nid)t ctforfd)t.
S3tblio9tapl;ifcl)e SJotijcn.
Sutc^ alte SBuc^banblungcn fann beiogch tcctbcn:
©nvtcjt»erff{>dneru«!5en, o&cr (Sntwuvfi ju gcfcftmotf*
cellen ©atfengebaubcn unb 3ietben, aU: '>portalc, Scnfmale, Scm*
pet, Dbcliafcn, Suinen, i;ufll)aufer, ginfiebfleien, Stud'cn, niifis
fd)ijfen, 3{iif)cfifjtn u. f. ic. com 2Ctd)ifcften ^i tin get. ®ic jwci
^lanc }u (Savtcnantagcn im englifd)en ®:fd)maete finb con Slofcntbal.
3iccite, mit fcd)S ncucn ©attcnptancn cctmcbrtc, »col)Ifei(c 2fuflage.
6 ©citen Sett unb 20 .Supfet. quet golio. cattonitt 2 «^.
SXclit ^lant ^u ©artcnaiilagcu im cnfllifdicit OJcfdfjmadFe
con SHofcnft)at unb 2fnbcrn. qucv gol. cartonirt 22 je.
^. g. TOulIet, Jtunftbanblet in SBien.
Jp3"(3(n^etge.) SBenn man baa fd)on unattig ncuncn mup, iccnn
bet Jtnpvcifct feinct SBaate, einem gang ftemben SKanne, burd; feint
3fnptcifung jtoflen iH'rutfad)t, ot)nc bap ct cticaacon it)m cctlangt ^at;
n?ic ncnnt man abet bann bas, menn cine .fpanbtung cine SOZaffe biefcc
Mnptcifungcn 3cmanb unfrantitt ina .?iaua fdiitft, mit bet Knroeifung,
bicfc 2>ingct wtitct ju cettbeitcn? 3cf) ncnnc feincn Stamen; abet icf>
glaube, bap ea biejcnigcn mctfcn lo ctb en, beiien es angefit,
bamit id) nid)t icicbct in bcm 3cittaum cinct SBJod^c auf bicfc 2Ctt
1 »C 6 A, fage Ginen Sbatct fed,a 5pf. , loSicctbc. 3d) bin gcrrip
fcbt gern gcfallig ; nbct iccdicntiid) 1 Sbalct tann id) nic^t cntbcbtcn.
Unfranfitte SBriefc >ceifc icf) lunftig juti'id, fttbfi rrcnn ca OTaiilbcct.
baumc fein fodlen.
(Stfutt. g. Stcumann.
tSebtuctt in bet ®. J*. ® vpftm aun'fd)cn SBud)btuctcfei in SoIIeba
SftX. 12.
SRcbattcur: ^-ricDvid) fyd^ltv
S3crlcgcr: (S. ^. ffi r o fmi n ii it.
Soniutbciifc , ben «4. mav^ l«»:i».
XI. .^iibrflrtnfl.
®tc Qultnv ber &coYc\mn (S^abdcn), um fie ju
tern mei}licl)|l gibfueii unb fd)6n|lcn !5(mncm
crtiaijc 3U fut)rcn.
(Wtgettjeilt ocm ^vn." (Satt SotdjctS jii ^annc»cr.)
win dl)nlici)cr Tfuffalj von bcmfelbcn XJcrfiiffcv: Seitfcfirift
teS (Saitcnbau - il>cu'in§ ju ^annoucr. '^ugufiljeft 1»37
©eite 208 unb f. f.
£)ic 2lnjal)l bcr cevfditcbencn (£d)mucf= unb Sici'^fl^itijcni
burc^ bcrcn "ilnpflonjung wir unfcrc ®drten iicrfd)6ncrn , ift
buret) ben, mit jcbem 3rtt)« inimcr niel)r belcbtercn ©inn
fiir JBlumcncultur, um cin fo Sicbcurcnbe^ ocr.qvogcrt njorben,
ba^ E§ bcm iSlumenfreunbe nid;t felten fd}raer ivirb ju cnt:
fdji'ibeii, mddc)t Jlinber glorenS cr jur 2(u&fd;mucf ung fcincS
©artcnS ocrrocnbcn foil. —
Untcr bie fdjonften bicfcr fid) fur SBlumcn: unb ©d)mu(ft
©dttcn cigncnbcn ^flanjen, finb unfireitig bie ©eorgincn
JU jiiblcn, ba bic Gultur bicfer fd)6ncn ^flcinjcn fcit cini=
gen 2al)ren fo fcbr gcbcben reorbcn i)l.
2Bcnn roir nur ivcnigc %\i)xe jun'icfblicfcn, fo fmbcn
wiv bic ^lumenlicbbabcv bfniiibt, einfadic ©corgincn, bie
bamalg fclbft in it)rein, wcniger fd)dr2baren -Suftanbc, fd)on
befonbcro bcad^tct ivuvbcn, ju cultiiMren unb ju in'rmc[}rcn ;
man Icgrc fdjon bebcutcnbcn SBcrtl) banuif nuv cinige gav;
bcnabrocid)ungcn bicfcr einfacbcn 'iixt 511 bcfii^cn, unb cine
fold;e ©ammlung roar bann untcr ffiUuniftcn unb ©artcrt:
freunbcn als ©cUenbcit ubcrall bcfannt.
JRciA) mcbndl)riger Sultur tratcn bic balbgcfiilUcn unb
furjc 3eit barauf bic ganjgcfiiliten ©corgincn, bic ocn mel}=
reren cmfigcn Su[tiuatcur» auS ©amen erjogen roorbcn ma^
ten, in5 ^ebcn unb DcrCrdngtcn in Eurjcr 3'cit bic crpcrcn.
58on bicfer *l)cviobe an rouvC'en mit cvt)6l)ctcni (fifer ncue
ajarictdtcn au§ ©amen crjogcn, unb lange ^cit bicltcn fid)
bic bcffcrn bicfer in bcr ®uni1 bcr 23hnncnfrcunbc, bio auc^
fte vor cinigen Si'bi'f" t>urd) baS ©ifcl)cincn ber uon (i'ng=
lanb cingefubrten ijiverg; ober nicbrigen ©corgincn.', tl)eily
ocrbrdngt ivurben, cber bod) am 2Bcvtl)e iH-rloren.
SJe Srocrggcorginen ubertveffcn nun abcr aud) I)inftd;t=
lidf) it)rc§ 2!Sud)ic§, ber au(icrort>cntlid)cn ^luincnfiiUe unb
beg mannigfaltigcn, fo bcrrlid)cn garbcnfd)niel5e», 'Mc},
xoa§ bi?'b« ini ®cbictc Js'i^rEn^ al^ prad;tooll bcfannt nnir,
unb finb um fo nicl)r cincr befonbcvS fcrgfdltigcn Scl)anb:
lung roertb, ba fie oft fd)on, bei gccigneter (iultur, won ber
SDlitte bc5 SKaimonatg an, big in bcn©pdtbcrbil fovtblubcn,
b\^ enblict) «in 9lad)tfrojit unbarm^erjig bic JBiutl)eufuUe
jerftort. ©ie Sicbbabcret, n?cld;e jel^t fur bicfc fd)6ne $flan»
flcnart eriflirt, Idfjt ficb cdid) auS ber in fo ciclen ©artcn
gcl)obcncn (5u!tur bcrfelbcn fd)Iie^en, unb fafl fein Slumen.
frcunb, bcr cin ©drtdicn bcfii|t, ijerfdumt e^, einige 6):em«
V»larc biefer banfbarcn ''Pflanjc j^u pflegen.
Die ©corgincn finb ju 'itnpflan^^ungen auf cin,;ic[nen
S5cetcn unb Siabatten, foroobl in gro^artigcn ©avtenanlagen,
alg in ficincn 23Iumcngdrten, mit S5ortbcil 5U ucrnjcnbcn.
Ginjcln ober gvuppcnwcife auf9?afcn, geivdl)ren fte, bci ricf);
tig bcred)ncter garbenabuicd)fclung, einen bcrrlid}en (Sfffct,
unb finb ebenfo»nobl jum 2^ccoriven ber S'lumer, ffiiumen;
tifd)e unb©tcUagen (ju >vdd)cm 3>»ccfe fie jeboi^ in Sopfe
gcpflanjt werben miiJTen), mit Sijorttjcil in 2rnirenbun3 ju
bringen.
25er S3eftfe guter, feimfdbtger ^nollcn ijl bie erffc J8e«
bingung jur ^erfleliung cincS uoQfommcnen ©eorginenflor^,
unb eg bat baber ber S3Iumenfreunb auf bie ^infdiaffung
folcbcr uorjuglirbc 2(cbtfamfcit ju tjcrun-nbcn; bejbalb vex*
fdume er nicl)f, jeitig genug feine fficfleUnng bei trgenb
eincm, ibm d§ juucrldffig befanntcn ©corginencultivateur
abjugeben, ba gcrouhnlid) oon bicfem bie erflen 23efteHer mit
ben gcfunbcilcn JlnoUcn ucrfcbcn rocrbcn.
Scr biinbettrcibcnbe Gultivatcur bingegen fotttc jeberjeit
nur foldic J£nollen abgebcn, an bcnen fid) bet bcr Jfbfcnbung
fd)on bie suFunftigcn ^Sriebe jeigen , ober lUMi tcrcn ©iit'e
er, »vcnn oucb bicfcg 3cid)cn nod) mangett, feft ubcrjeugt
ifl; ca witrte baburd) fo mandie unnotbigc 'iujgabe bcS
a:ran5port3, 3cit unb' 0clb»crfd)rocnbung , unb bie fo oft
fid) dupcrnbe Un^ufricbcnl^cit ber '^bncbmcr uermicbcn tverben.
3lid)t lcid)t ip cin grbrcidi in eincm fo fd)U'cbtcn 3u:
ftanbe, bafj bic ©corginen au§ 9?at)runggmangel nid)t bariti
gcbeiben rourben, unb ba gero6l)nlid; 53lumcn= obcr jiucben=
gdrten burd) mcbrjdbrige (^ultur obncbin einen bicfcn ^ppan.-
jen jufidglid)cn ffiobcn befi^^cn, fo i)! eg nicbt crforberlid^,
an foId)en Crten, bie jur '^ufnabmc ber^RnoUen bcfiimmtcn
©tcllcn mit beffcrcr (5vbe ju ocrfcbcn; ifi abcr bag g-rbreicf)
tion roirf'lid) fd)lcditc_r 23cfd)affcnbcit, fo ijt cS binveidjcnb,
bic ^flanjflellen 1 ':' gufj breit unb cben fo ticf augjugra=
ben unb mit cincr nabrbaftcn, feinen uniieni''cfeten 2>itnger
entbaltenben ^ucbengartcnerbc augjufuUen; entbdlt abcr "bie
(grbe JU oiel nabrbaftc 3boi(e, fo ijl eg ratbfam, fie jitvor
mit ctraag rcinem glufifanbc ju iH'rmifd)en.
Cine fcbr gutc (^xic wirb baburct) oorbercitet, nicnn
man aUen '^bfail von ©artengeroddMcn, Unfraut, icMb, ©dr
gefpdne unb aud; »vol)l ctivag vcnvcfetcn £>ungcr, burcl)
91
iftcreg Umarbcitctt unb nad^ficrige 93crmifcl)un9 mit Sfuf^
fanb, gefammelt I}at; mit bicfev (Svbc bic •«})fI<'«5ftcU''n "i'^'
oefiiUt, trdcjt man in eincm fd:)led)tcn 23obcii oiel jum
freubigen ©etci^en ber @eor()inen bei.
2ebcr fdjavfreijetibe Siingcr, mcidnx in bic 9la()C obcr
unmittelbav <xn bie ^noUen felbfl 9cbrad)t wivb, wivft l)6d}(l
iiadjtbeilig aiif bic^'PflanjennuSbilbung unb ben 23liit[)enevtra9
bcr ©ccrgincn, bcjivccft niir bic vafdie unb juglcid) unna=
tuilitbe erjcugung cincr gropcn ^Dtcnge h-aftloS empor
fAicpenber Sricbe unb ffildtter unb ocrl}inbert bie vcgelmd.
^ige 2(uSbilbun9 ber 53Iumen gdnjlid^.
Son bcm 2Bunfd}e bcr aSlumcnfreunbe unb »on ben
gjlittctn, weld)e ibnen ju ©ebote fteben, ijl c§ obbnngig,
wann unb auf wcld^e SBeife fie mit ■2rnpflanjung ber AnoU
len bcginncn f6nnen. CSi^tKljiina fclfltO
Ucber emi^c yorsunltd)e Sicrpflanjcii, abijcbiltct
ill Loddiges Botanical Cabinet.
(SSom ©tc^ijcrjogt. Jpofgartncr J&crrn Soffc ju Dlbcnburg.)
(Bortfceuna )
5lr. 1730. Begonia dispctala. n.
25iefe "Jd-t (tammt aug S3omba>) , unb ronvb juerft im
Sa^re 1828 im bptanifd)en ©artcn j« (5binburg cultujivt.
Sn ber^ugcnb b«ben bic fd)icf:berjf6i-migen, king jugefpifj.
ten, ungleid) unb fein gefpi6t=fdgcidl)nigen ffildtter cine
?OJenge fitbcrwei^er glecfen, »vcld)c mit juncbmenbcm 2Bad;»=
ibume bcr ^flanje verfcbwinben, unb il)rc Dbcrflddje ift mit
feinen ©tad}en)ciaren bcfefjt. 35ie 5ifrlid}cn, ti]»tl)Ii*«roci^en,
gweibldttrigcn Slumcn cr[d)einen im '^pvil. — 53uin vflanjt
fie glcid) onbcrn Ifrtcn bicfer ©attung in cine locferc , mit
ctwaS ©anb gcmifdite, yegetabilifdic Dammcrbe, untcrl}dU
fie im SBarmbaufe unb ocrmcijrt fie leidit burdj ©tcdlinge
unb Snmcn.
«Rr. 1731. Phlox aristata Mich. y. Cdcbilis Pursh.)
Siefe biibfdje 5frt wdc^fl in garclina, mirb 8 — 12"
l)f>A), unb entnjid'clt ifjre weipen, buftenbcn ffilutbcn m
Ti^uL 2)ic ffildttcv [inb lanjctt=pfriemenf6rmig, 4— 6-" lang,
fkbvig=rocid)baorig. <Sie baucrt nur in milbcn 2Bintern
bei una untcr tvocfncr fficbccfung im Svetcn; ftd)ercr ift 5
bal)er, bicfc jdrtlidie 2(rt glcid) ber Phi. nivahs , sctacca
unb suffruiicosa im Drangeriebaufe obcr an cinem anbcrn
froftfi-cicn Drte ju burc^wintcrn. ©ic liebt eincn locfcrn,
fetten ©anbbobcn, unb fann burd; '^Iblcgcr unb ©tccfltnge
ttxmd)xt »ncrbcn.
9^r. 1737. Grevillca planifolia. t"
2Bdd}jl in 9}eu=®iib.2BaIcg, wirb big 2' i)od), unb blitf)ct
tm md unb Suni. £>ie 23Idtter finb flacl}, linicn=(anjctt.
formig, an bcibcn ^nben gcfd^mdtcrt, I'/i— 2" lang, ctwa
IVi'" brcit, glatt. ©ie jierlid)cn rotl)cn ©lumen bilben
Gnbt6pfd;en. — eiewirbwieGr.sulphurca (f. 9lr. 1723J«J
fce^anbelt, unb ijerlangt im SBSintcr 5—8" 3Bdrme.
9Ir. 1738. Genista hispanica L. "&
S)iefer ©traud) wdd^fl in ©panien unb ©ubfranfrei*;
ct UHub f*D;i im Saljre 1759 in (Snglanb burd; 93tiaer
cultioirt, ifi abcr, ba cr im grcicn leid;t crfriert, nie aUge.
tnein gcannben. Ser 2Sud}§ i|l niebrig. ©tengel unb
acfle tragen jufammengefe^te 2)ornen, untcr bcnen bie ein.
ffld^en, lanjcttformigcn, roeiclj^aarigen SSldttcr (iel;cn. £)ie
*) ©. JBrjtg. 1838 6. 67.
99
S3liit{)cnd(!d)en finb unbcroeljrt. ©ie jierlidjcit gelben JBlu«
men flcljen in !opprmigen ©nbtraubcn unb crfd^cincn im
SSlai unb 3uni; basi ©c{)iffci)en i(t feinjottig unb mit bem
glatten gdbndjcn gleid) lang. 25ic J^iilfc ifl 2 — 4fami3,
wal, etwaS ficifl)aarig , in ber Sicife faft glatt. — SDJan
pflanjt il)n in einen Sopf, in nabrbafte, fanbigc Sammerbe,
buvd;ivintert iljn froflfrei, unb uermebrt ibn burc^) ©amen.
Cgortfcfeung folgt.)
(Sine neiic 9)?et()Dbc, bic 3«fecten bcr Xuib' unb
@eivdcl)^4)aufer 311 Jjertilgen.
C5Cu6 eincm SSriefc an ben ©ccrttait let Hon. Society pon SKr.
3 a meg Sngrom.)
Sd) gtaube mir won meinen SoUegcn einen 25anE ju
erwcrbcn, roenn id; ein fcl)r ivirffameS unb jugleid) wol)U
fcile» 9Jiittel jur i^ertilgung ber rotl)cn ©ptnne, ©cl)ilb»
lauS, beg .^oljTOurmS (Thrips, S3lafenfu^,} unb ber
grim en gliegc bcfannt macijc, oljne i>a^ bie jartcficn
'Ppau^cn baruntcr Iciben. 2Ber nur «cnig ^^Panjen, mit
irgcnb eincr2frt bicfer 3iif«ten bcbaftct, bcfil^t, neljme einea
eihfenflrigcn Aajtcn, unb fleUc bie Sopfe ol}ngefdbr 4 3cQ
weit augeinanber, in bcnfclben binetn, neljme bann 1 obc»
2 ©aUonen (4—8 gjiaag) griinet gorbecrbldtter, rceld)e gut
tcrjtopcn tvcrben finb, unb jtreue fie jroifdjen bie Sopfc,
fcbliefic bann in bcr gr6ptm6glicl)pen©d;ncUigEeitben.Saf}cn
luftbid)t, unb fd;on nad) einer ©tunbc wirb man finbtn,
ba^ foroobl bie rotl)e ©pinne, alg uuc^ bic griint
S liege aufgcbbrt Ijaben ju lebcn.
3ur SJertilgung ber ©ci)ilblau§ unb bcS ^olj*
TOurmS laffe man bie Sbpfe 8 big 12 ©tunben in bicfet
2(tmogpbdrc, ficUe bann bie !'])f(anjcn an einen voarmen unb
gcfonbertcn SDvt, unb in acnig Sagen fallen bie Snfi-'cten
auggctrodnet ab.
©inb jcbcd; mcl}rere '^•flanjcn in einem Sreib- ober
©croddjgbaufc oon irgenb einer 'iLxt bicfer Snfccten befallen,
fo crlcibct bag S5ctfal)rcn cine fleine '^bdnberung. ©in
.^aug lion 12—20 gujj erforbcrt ot)ngefdf)r jroei ffiufcl)el6
C©d)cffcl} 231dttcr, wcld^e gleid) im .^aufe an eincm gecig*
nctcn ^rte, in cincr Sonne obcr ^iibcr, gcllo^cn rocrben
muffen. £)icfco ®cfdg bccft man inbeffen mit eincm ©acfe
obcr einem Sud}e fo lange ju, big cine binrcicl^enbc 9)tengc
S3ldttcr gcflofjcn wovben ijl, bie man bann in bic 2Beg«
jwifd)cn bic Sbpfc unb anbere leere ©tellcn flrcut;. bann
fc^lic^e man bag 5paug fo feft alg moglict), wcnigftcng 12
©tunben lang. 25cr 2(benb biirfte baju bie gecignetjie 3eit
fein, tveil man bic 9tad)t iibcr nod) bag i^auS burd) bop»
pelt nufgclcgte SJlattcn obcr 2)ecfcn fd)u^cn unb fd)lic^cn
fann. ©ci bcr 2Bicberf)olung beg SSerfud)g babe id; gcfun*
ben, bap bie md) obcn angcgebcner a5orfcf)rift angoucnbcte
9)Jctl)obc ben Siorjug »or alien anbcrn 2)tctl;obcn t)at, bU
id) nod) jemalg gcl;6rt obcr angcivenbet I;abe.
SScrfa^rcii, urn ba^ SIbfallen bcr ^no^pcn bei ben
gainellien 311 \>cxi)ntcn,
(9lai^ .^crin Abbo Bcrlese,*)
25ic nTIgcmcine Srfabrung Ul;rt, bap bic Slutf)cnfrto5.
jjcn ber (SamcUien juwcilcn in groper ;3al)l cor bcm 2tuf.
«) Monographio da CamoUic. Par. I'abb^ Garldio. — &(^t
Slumcnjciamg 1637. ©. '2b8. SBiblicarapJ. SioKj.
03
bluficit flbfaWm*"), iinb c? c\\ht 5.'arictdfc«, he oft tiur
fo »vcni.qe Jtnosipcu jiiin 2(ufbliilH'n biiiigcn, biip fie tatmcl;
t^ren gan.u'n 2BritI) tu'ilicrcn. Spcn Abbe Berlesc I}at in
fcincr OllltlIrmctl^o^c baS 93iittcl pcfuntcii, Mofon .qvofjcn
Ufbc(|]iiiib ju iicrtn'itcn. 9?flcl) fcincr ^iJictbctc iff tic (?cfi.
flcnfctlc ;)cit, tic (Siinicllicn ju lu'ipfliinjcn, foglcid) nad} t«cm
Si5frbliil)cn bcrfclbcn. ©obalb bic ^amcUicn vcvpfliinjit finb,
muffcn fie in rin ©cunicbiMi^nif' ^cfel^vt un-vbcn , unnin cine
Kcnipciatur von 12—15" 9i. aBiivnic bci Sage, unb 10 —
12" bci 9?ad)t iintcrl)altcn unib, ju wclcbcr ;?cit fie nur
fcf)r i?orficl)ti;i bcqoffcn wcvbcn bi'irfcn. 3}icicni.qcn *PfIan=
jcn, wcl(i)c "flavfe unb frdftijic Svicbe .qcniiubt babcn, wcu
ten au5 beni ^aufc qcnomnicn. ©obnlb fid) bie juncjcn
gweigc qanj cntroicfdt" b^ibcn, unb fdbfl wcnn fie nod; ntcbt
pans '•''tvboljt finb , u>iib bie Senivcrotur bci ZiU\c auf
16—20" unb bci 9?acbt auf 12—15" crbobt. Sicfe Gi-.
(pobun.q tcr 2'cnivcratuv iLHtt cine avofu- ?JJcn;]e von JlnoS.
pen Ijeruor, bie bann juiilcidi mit cincr .qro^cn Jtrdftigfcit
auftveten. ©obalb man "aber wdbvcnb bicfcr 3eit bcr 9Ja.
tur nid}t burd) eine Scmpevaturcvboljung ju ^i(fe fonnnf,
bicibcn bie jungcn Sricbe auf einmal fiel)en unb vev()oIjcn
ficb, ebe fie Anojtpcn entunrfclt ()abcrt. aBenn biefev 3ii(^<>iii>
te» a5crl}0l}en5 bcr SSriebe erjt erfolgt \^, fo ivirb ba§ Qv
fd)einen ber J?ncf!pcn fe()r frfd}wevt, fie jcigen fid) nid)t
oUcin fpdtfr, fonbcvn aud) nur in gcvinijer 2injaI)I, unb
bie tvenigcn, bie fid) evjcugt I)abcn, finb fo fd;wdd)lid) unb
unpoUfomnien, bafj fie bcim gcrinqftcn S!empcvatunv£d)fcl
abfallen. 9kcbbcni bie ,Rnogv>en fid) voUfommcn auSgebiU
ttt \)abcn, wai ungcfdbr 3 2Bod)ea nad) bcni crflcn (5nt«
roicfein bevfclbcn 9cfd)eben tft, vcvminbcrt man aUmdl)lic{)
bie Scmpcvatur bc§ ^aufeS, biy man bie »PfIanjen inS grcie
fe^en fann, wa§ in ber lef^tcn ^dlfte beg Suni 9cfct)icl;t. _
9^id)bcm bie (SameUien ben ©ommcr bi'ituvd) an ei«
nem gcfd)U(jten t>xt im grcicn gcflanbcn b'^bcn unb man
fie gcborig gcpflcgt bat, uicvben fie uiicber iuS ®cn.idd)3«
i)auS gcbraci)t. ^ier mup bann wicbcr, »vcnn fie il)ve JlnoS»
pen ntd)t obwcrfcn fcllcn, ftctiS cine glcicbe Scmpcratur biS
JU ibrcr 53liitl)cjcit crbalten werben, irclcl)c bci -lage ungc»
fd()r 7—8" Si., bet 9kd;t 5—6" 31. 2Bdrme betragen fann.
*) Sine Srfaferunj , bie bcfiinbcrS in bem bicjjd^ticjcn SBintct Ici»
tec feyr alljjcnuin gcmaci;t irotbcn ijl, ®tc Slcb.
3ier''!Si^unic m'!^ (^trducf)er 311 S?ant»fcl)afrg(]di-tcn.
CSJom ^rn. CDcraartncc ©yfcctect in Sott;a.) tjottfcijiing]
M y r i c a c c r i f c r a L. SB a d) § m t) r f [; c.
Me 'irtcn Myrica finb fc^one ©trdud;er unb foUten
in feiner ^iflanjung feblen. Sic bringen jum SSIicil grucljte
bet un5, unb lajfen fid; baburd; fc(;r gut iH-tmebrcnj ber
©amen liegt aber gern jtvei 3abr, unb licbt cinen fd;ot£i>
gen Crt. 2(ud; buri^ Ginlegen bcr jungcn 3»vcige gcl;t bie
RJcrmct;rung uon flatten. S" ben erftcn Sal;vcn aber uiiif*
fen bie jungcn ^''flanjcn fiir Jrcfl gcfd;iit^t wcrbcn.
Nyssa sylvatica Midi. Subetobaum.
(Sine amcrifanifcl;e .^oljavt, bie fid; aber in unferm
Glima cultiinrcn Idjjt, unb mebvcntbcils gut aut'bdlt. 2Benu
man ben Samen any 2rmcvifa erl;altcn fann, fo ivirb man
fid) balb cine ^artie ^flanjen anfdjaffen fonncn.
Ononis fruticosa L. J^aud)ecl)el.
^ine flad)clid;tf, fleine^oljarC, tic iibcraU tudctifJ, unt>
94
tefonber? auf ben S?ifbtviften, wo man fic auSrottet. G4
gibt abcv cine 5i.5avictdt niit gcfiilUtn ^lLiti;cn, bie tin x((i)t
artigcS '^Infc^cn l;at.
Pcriploca graera L, ®ried)ifd)e (gdilingt.
DicU ivinbcnbe ^Pflan,;(e Idgt fid) fclir gut ju i.'aubcn
anwcnbcn, unb bliibct ben ganjcn £cmmcr binturd;; fic
!d0t ficb fon?obl burd; ^crtbcilcn bcr 2«urjclfl6cff, q15 mi)
burd; Ciinlegen bcr 3>fcige ocrmcbrcn.
Philadelphus coroiiarius L. 22oI;Iri<c})cnbet
TOilber ^df^min.
Gy gibt mc()rfre '^Irtcn Don 3<ii"min, bcfonbcrS jcictinet
fid) cine Sovte burd; il)rc gcfiiUtc ffiliube any. 2}ie iUer.
niel)rung gcfd)icbt am gefd)n)inbcf}cn burd; Ginlcgen ber
Sweigc unb burd; SBurjcUniJidufcr ; and; gel;ct bcr Samcn
baoon gut auf, licbt aber cinen [eid)ten Siobcn unb fc^alti»
gen Stanb. Gr Id^t fid; im 2Bintcr gut treiben.
Pinus. Sfanne, gicl)te, Jliefer.
^ieruon gibt cy picle Sorten, bie alle buret) SamcM
am beltcn crjogen wcvben Fonncn. Gci itircr '^uSfaat fc
irol)l, aI5 bei ibrer SJerpflanjung erforbcrn fie cine befon-
bere '^(ufmcrffamfcit, benn: IJ bei i(;rcn 2fuafden finb bit
a)Jdufc unb 23ctgcl il;rt gcinbe, unb beipen gem bai5 ^crj
^crouS, woburd; ofterg bie gan^e 2Ii.5faat ju ©runbe gcbt;
2) fonnen bie jungen ^flanjen bie Sonnenbi^c nicl)t »er.
tragen, TOe§l)aIb man fie bcfd;atten mu^. 3) SEenn man
jungen ^'tfldnjci)en fiir norbcniclbcte Uebtl ,c;efd)utjt Ijaf, fo
mu^ man nod; bcfonbery Siiirtfic^jt ncl)men, jccnn ef^ flarf
im SlBinter gcregnct I;at, unb c5 fommt cin jlarfcr grojl
barauf, fo recrben bie jungen 5^fidn^cf)cn bacon in bie ^6b«
gejogen, unb liegcn mit ibren 5li5iirjc[d)cn ganj obcn auf
bem Grbboben; rcenn man fold)en nict)t ju ^ilfe fommt, fo ift
bie ganje 3(usfaat rerloren._ S)Ian tl)ut ba^ier fcl;r njol;'-
>t>cnn man bie jungen *Pfldnjcl)en v>or 2Binter mit 2?Joo*
bebedt. ^aben fic nun 2 3abr lang in ben eamenbceten
geftanbcn, fo nimmt man fie im ?;rii£;jal)r bcnniS unb tcr.
pflanjt fie auf cin anbereS Sect, 3 3oU r>on einanbcr; I)a=
ben fie nun ivicber 2 ljal)r I;ier gcflanben, fo DcrvrTnnjt
man fie 10 3oU von einanbcr; bier fonncn fie nun 4 ^sa\)x
lang ftel)cn blcibcn. SBcnn fie nun cine J^be wn 1 g. bi?
18 3oU erreid;t baben, fo vcrpflan^t man fie ifiebcrum auf
cin anbercS S3cet, 2 gup lion einanbcr, xvo fte nun nod) 3
3at)re jtc()cn blcibcn Bnnen; alsbann fann man fie an uUe
bclicbigcn Trtc pflanjcn. 23ci folciicn S^erpflan^ungcn i|l
unumgdnglicb n6tt)ig, fie fo incl n)ie moglid; mil gutcn
2Burjeln augjul;cbcn, unb fie nid)t ju bod; ober ju tief
ju pfianjen, unb nid;t5U_jlarE jugie^cn, fonbcrnblof? iuiiber.
fpri^cn; jcbod; tommt bicy l;auptfdcblid) auf bie SBitterimg
an, »«a5 fiir iOJaacucgeln ju neljmen finb, urn feinen 3wecf
ju errcid;en.
Platauus occjdcntalis L, JTbcnbldnbifdji
"'Platan c.
Me ^latanen laffcn fid; burd; Samen forocl)!, <jI5 burc^
Stccflinge unb (linlegcr bcr 3>vcige i?crmebren, jeboci) ftob
tinige Sortcn etivaS jdrtlid; unb miiffen im 2IBintfr tinge.
bunbcn ober bcbccft werben.
Populus canadensis L. (5anabif(f)e ^appel.
■Jflle ^appclartcn laffcn fid; buret) ©tecflinge im griil).
jabr pcrmcbren, ivad;fcn fcbr gefd;iviinb in bie ^obe unb
gebcn cine -iUxbc fiir iiaubftra^n; abci in ©dttcn unb Tin-
85
laaen, wo fit ntdjt cine befonbtrc 58frjterun(? ^jorflelTcn foL-
Un, ftnb fcld)f nidit gut ciimavcnticn; intern fie nnbcm
?PfIanjuiii]£n burcl} ihre .nu^ijcbvcitctcn Sffiurjclti fcl)r fd)aben.
Poteutilla fruticosa L. Straudjartig e §
gi'infftngctfraut.
Gin fet)r angcncbnur ©traud), bcr ^dufig blut}et, unb
in 3£nptianjun9t'n cine fe()r anc)eitel)me erfdKinimg mcidjt;
er Idfit fid)' burc^ Siniegcn ber Sweigt unb 3ertl)ci(en b«
ffijurjeln fel;r gut fortbvingen. (.So^tfefeung folgt.)
85 a t i e t d t e n.
^annoocr, ben 4. tOiavj 1838. 9}Jit bcm le^tcn Sage beS
SSonat^ gcbruar fdjcint fid) bcr ftvcngc unb Un^e angcbaltcnc SBin^
ttr fcinctn (Snbc gencigt ju t)abcn. griiblingSroarmc l)at ftd) cingct
jlcUt, unb fd)on jaudjjcn bic I'crdjen it)r ®an!licb bcm ^immcl. Sie
(ttcngc ilatre, reeldjc t)icr bi6 ju '20') St. flicg, unb gioptcntljeilg ocn
f^atfcm 3J. O unb 5«. 23. SBinbc bcgleittt war, l)at unfcrn ©urtcii
mannigfattigcn (Sdjabcn ccvuvfac^t.
g)lii'fic^, ^(pritcfcn ; bit fcincrcn ®cI)6Ijj unb ©trauc^arten, ()aben
tf)eiln)cifc btbcutcnb gclittcn, unb cS |lEi)t ju bcfiird)tcn, bag f"cl)bic nad).
ti)dligcn golgcn, nad) linger anl)aUcnbcr gutcr SBittcruna, noi^ bci
wcitcm mel)r jeigni «erbcn, aU man big jc^t BErmutf)et.
2)ie t)iefigcn Srcibercicn, foreol)! in ben SUit'ibceten , alS in ben
Srcibfiaufern , finb in cincm bcfonberS gutcn 3uitanbe. Zui bcm Jto;
nigl. ©artcn ju gKonbriUant rourbcn ben 5. SOtarj aui OTil^bcctcn
bie iBiet»boi)nen=er|lIingc gclicfert. (©n au6fiil)rlic^cr Sctidjt iibcr
tie Sreibecci ber l)icfig£n ©arten, rcd)t balb.) ©a« tc^te SOIonatSs
l)eft iti 2ai)vei 1837 bet 3citfd)rift id ®artcnbau=S8er«ing fiir bag
.Ronigreid) ^annoocr, i|i ecft^iencn, unb fomit bcr erflc Saijrgang
coUenbet. <v> t v
©ic Scnbcns bicfcr, anitatt ber, bi«f)cr fierauSgcgebenen SJer^anb;
lungen, ing Cebcn getcctcnc 3eitf^rift bc|tci)t: 1) Zui 93Jitti)cilungen
bcr prctofoUatifc^en aerf)anbtun3cn beg gcfammtcn SBercineS; 2) tm\U
tbtilungcn bcr miinbti^ uorgettagcncn unb fd)riftlid) cingcrcidjten 2£uf.-
fdfee bcr fflZitgliebcr, unb 3) au« bcm Jtnjciger. - JTupcrbcm liefcrt
fie bag 23iiTen6ivurbigfle unb iSorjuglidjilc, wa$ \ii) in ben ©c^nftcn
anbcrcr Btrcinc unb in bcncn bcr ®artenfiin|llcr augcvtialb beg 23cr.
eincg Dorfinbet; fo reie fie fid) aud) f)in unb wicbcr, auf uitcrcffantc
©egcnflanbe bcrCanbtvirttjfdjaft, augtcljnt. SS finbct fic^ in btcfcm crimen
3af)rgangc mandjcg ©cbicgcne unb 3nterclTantc, tvcldjcg ncil)cr ju bc=
itidjncn it^ fpater ®elcgcnl)tit ncljmcn wcrbc.
Gin Sabcl, bcr bicfe n)crtl)>30llc Scitfdjrift trcffcn tonnte, ifl bcr,
baf fic^ 5U socnig Origmal^^iuffasc barin befinben.
(Sent, ben 10 gcbt. 1838. ^errlid) iff bie {)iefi3e SBintcr.ffitu--
mcn=:2CugftcUung: 3000 fcltcnc Slumcn unb^flanjcn finb bort Bcrcint.
Ucp)3igc garbcnprad)t crgo^t bag Mugc, unb man atiimct bie balfas
mifd)(ltn SBol)lgcruc^e. Scr erflc ?ireig mti einer Azalea coccinca,
btc jwcite Cinet Azalea data, bcr britte einer Camellia Donkclani
JU Sfjeil.
CtSlilbc SBitferung.-) 3n bcr Sfjampagnc roar p SBcif);
nad)tcn »af)rcg gi-u!)ling«»etter, bie Slofcnflbctc fd)Uigcn aug unb bcr
aclangcrietiebcr btiifjte an cieten Drtcn. Sn cincm ©arten l)ing tin
gtopcr 2(pfclbaum noc^ »oU t>on gclbfarbigcn :!(cpfcln.
2n bem bicgjaljrigen flrengen Sffiinter fdjcint 6orfi!a bag begun;
jligte 8anb gerocfen ju fcin, wo im 2Cnfan3e beS 3anuarg bie 5ffian=
belbaume 6lut)t(n.
96
38ibItogtaip^tfd)c SHotij.
Itcber 58eI)anbIuBg bcr SameUicn, ein ©egcnftanb, wcldjet bcren
grcunbe ganj befonbcvg anjieftt, I)aben wir nidit blop in ben I'tbec
SSIunicnjudjt ubci-l)aupt I)anbetnbcn ©djriftcn mcf)r ober weniger gc»
m'igcnbe unb umfaffenbc Jtnwcifungen ; aud) blumijlif^e 3eitf<^riften,
J. S3, bcr cingegangenc SBlumengartncr, bann I)auptfa(^Iic^ bie Slu*
menjeitung licfertc in ibrcn le^tcn Satirgongcn fcljr belct)tcnbe 2tufs
fa^c iibcr bie 3ud)t ber SamcUien, reomit abec Quc^ no^ cigcne Cc§rift» /
djcn fic^ bcfd)aftigt t)abcn, 5. 35, (
^crr (Scibcl in SreSben,
J^etr gr. 3t. eef)mann ebenbafctbjl IS'JS,
J&err 3. Sr. SScnbf^uf), 1835, wcldje ©d)riften fid) f^on
Idngft in ben Jgianbcn bcr SamcUicnfreunbc befinben.
®ag ncucfte Edjriftc^en iibcr bicfen ©egcnflanb ifl oon Jperrn
J^cinrid) gif^er, .^anbclggartncr in grciburg im SBrciggau, untet
bcm Sitcl:
„Sermet) rung, SBerebtung unb Sefianblung bet Ca-
mollia japonica, fur aSlumcnticbfjabcr unbSartncr faflid) bar;
gelltirt. SRit 4 ©teinbructtafeln. greiburg i. SB. bei £. SSeiiens
cggcr."
J^err gifc^er fagt in bem SBorwcrtc, baf bie eben fo tjaufigen
Qlg gcrcdjtcn itlagcn iibcr bie bigf)er erfd)iencncn 9}Ictlioben bcr SSers
mcijrung, 23crcblung unb fficbanblung ber Samellicn, unb iijre unbc;
fricbigcnbcn Sicfultate ii)n oeranlagt Ijattcn, biefc fleine ©c^iift er:
fd)einen }u laffcn. ©ejlu^t auf langjabrigc ©rfaiirung unb bclofjnt
bure^ bie giinfligitcn ©rfolgc, f)abe er nictfic^tlid) bcr angegebtncn 3ircc!«
ein griinblic^cg unb fi)jlcmatifd)cg 23erfat)rcn aufgcfteUt, unb jcbct
werbe bet getreucr 9Iad)at)mung bicfcr Sorfdjriftcn feincn Sffiunft^ et«
fiiUt fet)cn, unb bann am ric^tigflcn bcurtt)cilen !6nnen, bap er webet
Ucbcrpuffigcg ncd; Unnii^cg in bicfen SSlattcrn gcfc^ticben f)abc.
3>ag 36 ^c. toitenbe ©^riftc^en entbalt nun im
I. 2tbfcl)nittc: 1) Sic Sinri^tung beg ©topfcrljatifeS mit 1 Safel.
2) 3ui:id)tung bcr ©topfcr. 3) Screitung ber ©tccElinge. 4)
JBcijanblung bee ©tccElinge. ©in Stad)trag bcUi)rt iibcr btc
SScbanblung bcrfetbcn in cinem SKiftbecte, loenn man cinen
©topfctfaflcn nid)t befi^t. 3m
II. 2tbfd)nitte : 23ereblung ber Samettien burc^ .Ropulircn unb ^fro;
pfcn mit ben librigcn Safeln. gnblic^ im
III. Jtbf^nittc : Sei)anb[ung ber EamcUien.
Sic Berfd)icbcnen 2JorftJ)riften finb aUc rcd)t faplti^ unb angemefj
fen, nur ber britte Mbfdjnitt wirb etwag ju fur; bcfunben wcrben, ba
cr bicjj Scfi^er oon eiigtifc^cn ®lag;)aufcrn im 7Cugc (jat, wo bag Sad)
auf bciben ©citcn big an ben ©icbcl aug gcnflcrn bcflcbt; wobieScpfe
mit ben eameUien ben SBintcr t)inbur^ in .fjcibeerbe cber ©anb cingt*
grabcn, unb wo fie Ealt bcljanbcU reccbcn. ®a {einntc bcnn frcilid) »on
bcm bei troctcner 8uft in ben gcir61)ntid)en ©tagtjaufcrn notljwcnbij
gen 58efpri|cn biefer ^flanjcn fcine Kcbc fcin, fo wic benn aiu^ oon
bcr SUcrmcljrung bcr GameUien aug ©amen , weldjcr feit einigen 3ot)s
«n aud) na^ 25cutfd)lanb gclangt, Icinc ec»a{)nung gcfd)el)cn.
3ntcrc(Tant reave eg iibrigeng fiir bie 23lumcnfrcunbe, recnn man
ubcr bie ^anbclggcfdjafte t>cg Jpcrrn gifd)cr nifjere 2tuffd)lufTc cr<
Jjaltcn tonntc, ba SScrjcidinifTc oon i^m locbcr nad) Slcrb; nod) ©ub;
2)eutfd)lanb gclangt finb, unb ba bie Sage oon grciburg fiir ben J>flant
jcn()anbcl mit granfrcic^) unb bcr ©djioeij alU;tbin2g fcf)r gimftig ware.
— n.
Scbcudt in bcr &. % © C p »J m a » n'fc()cn aSud)btu(ter«i in SolUba.
mx. 13.
9itbacte>ir : ^- r i c D r i d) A^i fi f» I c V.
SBciUgcr: (*>. JV- Oi vp )":ma ii ii.
t^oiinabcnb , ^cii 31. ?3^tr) tnilU.
XI. ^tnbvf^aiirt.
tern iiiCi)licl)tt civlmHcii uiit fd)on)tcn 23(unicn=
55
crtrajic 311 frifncn.
(SSitjctftcilt com .ipin. Sail S 0 r dj c c g ju ^annoBcr.)
(iJortfcBunaO
C(ibffd)H,qt man, bie ©corginen fdjon im 9}Jonat SiJIat
obcv ■^(nfiing^ Suni in 231iitl)c ju I^ibcn , fo i(l c5 crfcrter:
lid), tltinc," red}t gcrimte AnoUcn fnihjeitig fctroa 50ittte
obcv ©ntc 93idrj) m Sopfc ju pflonjcn, bicfe im -DJiiflbcete
obcr in cincm roarnicn, fonnigcn iJimmcr anjuttcibcn, unb
fic bi» jur 3cit t'C-° '^uSpflanjcnS tn5 grcie jii iicrpflcgen.
*2BiU man jcbod) bag fn'ib^citige '^ntrciben tax ©corgineii
nidjt aiif 3iiiimci-= obcr 2Barni^aug=(SuItuv befd)rdnfcn, fo
ijt eg crforbciiid), uierjel)n Sage big brri SBodKn juoor,
ehe man bic JlnoUcn einjupflanjfn beginnt, tin warmcg
5DIiflbcct von fvifd)em ^Hcrbebung ju bcrdtcn, wcld;cg, nad;=
bcm bie ju groge, 'Infangg fict) entividclnbc "ffldrme einiger=
magcn nad^gdaffcn , mit ^JJlopg angefiitlt ivorbtn, juv 'iLu^=
nal;me ber JlnoUcn gccignct i|l.
3n bicfcg^331ijlbect nun rocrben btc mit ©eorgincnfnoUcn
Berfcbcncn Zofit big an ben obevn SJanb ypn'^^Dtoog um=
geben, gcfcnft. 2)ie genfter btcibcn, rocnn bie innerc 2Bdnne
beg SDciftbcctcg eg irgcnb gejiattct, in ben er(len 8 obcr 14
SEagen ganj gefd)[offen, unb roerben nur bann, roenn bie
©onne cine ju bcbcutenbe 2Bdrmc unfev ben genpern ent=
wicfclt, nad) &erl)dltnip beg innern aBdrmegrabeS mel)v ober
minber, md^ig gcluftet. ©obalb bic jungen SJnebe fief)
jeigen, fann man bci fiarfev Sonncnwdrme bie Jeiiflet ctroag
bcfd^atten unb 9Jad)tg wirb burd; 2)cdung mit Strol^matten
bic n6tl)igc SBdrme unterbaltcn.
9Jaci) eincrScit uon 14 Sagen rocrben bie jungenSSviebe
bcr gefunbcn ^noUcn tljeilroeifc fdjon red)t frdftig l)cruovge=
tvacl)fcn fein; gui^tentl)eilg erjcugen fid; aug jcber JlnoUe
mel)rerc Sriebe, von benen man jcbod} nur ben hdftigjien
(lcl)en laffcn borf; bie minbev jiarfen Sriebe roerbcn mit
cincm fdjavfen SUIeffer glatt uber ber (Srbe weggefd)nitten,
unb fonnen, >vie nteitet unten gejeigt rocrben wirb, ju (3ted=
lingcn bcnuf^t werbcn.
2Bdl)rcnb ber 3eit beg 2fntreibeng im 9}ii(lbecte wcrbcn
bic ©eorgincn ad)tfam, aber mdpig, mit SBaffcr »crfet)en,
unb befonberg bann, wenn bic 2Bdrmc beg ^ecteg fd)on
fcl)r nadigelaffen, nid}t ju viel gcgcffen.
©inb bie ®eorgincu fo frdftig lieruorge«acI)fen, bag fie
cine ^bl)i tjoii i big 6 3oU cncidpt l;abcn, fo ijl eg itvecf^
mdfn'g, ben ©tanborf bcrfelben ju oerdnbcrn unb ibnen einett,
bcm i;id)tc nal)cn, wcnigcr SBdrme cntl)a(tenben Stanbort
cinjuraumcn, befonberg uin ben angctriebenen ^Pflanjcn buret)
bic Uinge anl)altcnbe 2Bdrnie unb feucbtc 2uft bie natiirlid)e
^6l)e nid)t ju bencbmen; jcbod) barf aucf) bie 2!Bdrmcab)lu=
fung auf cinmal nid;t ju bebeutcnb fein, inbcm fonfl bie
an 2Bdrme gcroobnten ^^fianjen nid}t mebr gcl)6rig ju vegc«
tircn im ©tanbc ftnb unb baburd) ein ©tilfjlunb im fflj^icbg.
tbume unb fpdtere gntfrdftung bcrbeigefuf^rt wirb, bie ju
Icid}t nad}tbcilige golgcn auf bic fpdtcre 2fugbilbung unb
ben 23[ut[)cnertrag bcr ©corgincn du^crt. SJom '2(ugenblicfe
bcr 25crdnberung il)reg Stanbortcg raerben bie jungen *i)flanj/n
nur mdpig, burd) ©icpen mit unbebeutcnb erwdrmtem 2Baf=
fcr, mit geud)tigfeit oerfeben; bci irgcnb irarmen Sagen, irenn
jur iwciten 2(ufnal)me ber ©corginen cbcnfallg ein 53Jiilbeet
bcnulitrourbe, an bicfcm bic genllcr gcluftet; an febrroarmcn
ober fonnenreidjen Sagen abcr ganj von ben gen|lern bcfreit
unb fo aUmdl}lig an bie freie ^uft geroobnt.
gitr bie geeignct|lc 3eit jum "^ntreiben ber Snellen
t)altc id; bag (Snbe beg ^JJdrj ober ben 2lnfang '^rpril. (fin
friibcreg ginpflanjcn bcrfelben i\1 mit ju viclen 2rrbeitcn
vcrbunben, unb gereid)t ben ^flan^cn, befonberg ivic eg in ben
Sabrcn 1836 unb 1837 ber gaU war, wo man mit bcm
•ifugpflanscn ing greic crft ©nbe SOiai obcr ^rnfangg ^uni
begtnnen fonnte, jum 9?ad;tbcile; ba bod) nur in benS^mfcn
ein fd)rodcl;lid;eg fflcgetircn flattfinbcn fann.
Sobalb fcinc DJad;tfr6tlc ju befurd)tcn fiebcn Qetwa
^\lk dTuii big 3rnfangg SuniJ, beginnt man bcbutfam
bic 2Burjclballcn bcr ©eorgincn oon ben Sopfcn ju befreien
unb nun, ol;ne bag jartc aSurieIgcflcci)t ju locfern , bie ®e=
orgincn in ciner entfernung son 3 big 4 gup aus^upflanjcn
S3ei S3epf[an5ung ber Scetc mit ©corgincn ()at man
bat)in JU fcben, baf5 bie l)odnucrbcnben in bie 93Jitte, bie
niebrigen l)ingegen an bic 3(ufKnfeitc auf bieSJcctc gepflanjt
werben, bamit bci fpdter fortfd)reitenbcm SBad;gt[;ume bet.
fclbcn cine gcfdUige 'ilbfiufung nic^t feblc.
3fn bie ^interfcite ciner jcbcn "Pflanjc unrb foglcid)
ein ^fal)l fStab"), n,icld;cr fpdtcr jur ".irufredithaltung bcr-
felben bient, 1 big 2 gufj ticf in bic (irbe gefd)lagen unb
bci fort|d)reitcnbcm 9Bad)gtl)umc rocrbcn bie jungen SSriebe
lorf'cr mit S3aft nn bicfe %W)lt gcbunben, bamit bie nod)
jarten ''Pflanjen butcl) 2Binb unb Sicgen fcinen Sd;abcn
nct)men fonnen.
a>on Scit 5U 3eit >virb bag 2(nbinbcrt, fobatb eg notbia
flcwotbcn, jviebcr^oU unb befonberg l;at man bei be»orftei)em
99
ben ©ewittern, bic in bcr Stcc^el mit f!ar!cm SBinbe unb
JRegen bcglcitct finb, bic ©eorgiiicn nacl}jiife(}cn unb bie
fd?abl)aftcn JBdnbc burd) ncue ju erfefjcn.
k>a bie ©eorginenfnoUeii fid) niir iii bcr evbobevfIdd)e
bcrourjeln, fo ifl c§ ffl)v natiirlid), baf e5 il)nen an f)eipcn,
fonneiu-cidicn Sagcn, ivetin bic ''Pflanjen fidftig unb gefunb,
tm bcjlen' 2Bad;stl)unic bc.qriffcn finD, Icid)t an Slaljrung
nongcln !6nne, bal)er man bcnn fcl}r njoI;I tf)ut, wenn man
ibncn burd; ®ic^en ju ^iilfe tomnit.
T}ie D-uantitdt bie|'e» ©uffcy tvirb burdf) ben mcl)r obct
minber fonnigcn ©tanbovt bcr '-pflanjcn, wic burcl) ba» vet-.
fdjicbcne Sl^Sc.qetircn bcrfclbcn, bcbinc;t. dT^m Berricljtet ben
©ug 2fbenb§ ober gJicrgcnS friib, buvd) cine mit cincm
©pvifetopfe (ffirauf e) ucr|"el)cnc ©icpEannc, *J woburd) jcbcr
^Panjc cine batbe obct «tne ganjc ©icpEanne wU. SBaffcr
ju^cfiiljrt wivb. CSo«Htiui3 folflt-j
*) 3»»fi ©iepfannen »on gSaiTcc cincn (Simcr fjaltcnb.
a5cfcf)rcibun.q unb (Enltnv ber Lechenaultia For-
mosa, *R. Br. ©djbrie Sccf)ciMuln'e.
(CI. V. 0. I. Sjst. L. — Faiu. Goodcuoviao Sj»t. iiat.)
Sicfe 5icrlid)c, fct)6n=: unb rcid;licl) bliibcnbc ^flanjc ij!
nad) bcm franj6fifd;enffiotanifci- £cd)enault bcnannt wov
ben. Zi}t aJatcrlanb ifl bie Siibfiijlc Don 3feul)oUanb, unb
fie tDurbc im S. 1824 jucrfl au5 i^anicn, bcv in bcv ')Rai)e
beg ^nigS ©ccrg ©unbcs gcfammelt wovben ivar, in ben
cnolifd)en ©drten gejogcn.
©ie bilbet cincn fleincn, fct)roa(t)cn, uon unten on a|ti=
ficn ©traud), mit langcn abfiel;enben '^eilcn; an ben dltein
Itceigcn i(l bie Siinbc blag, 9clblid;=9rau, an ben juncjcrn
totblid). 2)ie jerjlrcut(!cl)enben, glattcn, mccrgn'tnen S3ldttcr
finb linienfovmig, etwa§ ficifciji.q unb runblid), an bcv ®vi(J«
ftumoflicb, 4— » ginien lang unb cine uicitcl bisS l;albc iitnie
breif bic dltcrn jlcljen auSqcbreitet unb finb ctwaS riidiudrtg
qefrii'mmt. Sic jicvlid)cn, cinjcin ficl;cnbcn Sliitf)cn fommcn
iiemlid) rcid}lid} auS ben aSIattminEcln bcvupv, unb ber untcre
gvud)tfnotcn i>crtritt bie ©telle bc5 »lutl}cnflielS. Sic JlnoSpcn
finb aufvcd)t, bie geoffnctcn ffiliitl)cn iibcrbdngcnb. £>ci-
mit bcm vcrldngcrtcn, priSmatifcbcn, flumpf=fiinfccfigcn grudit;
fnL,tcn ucvroadjfcne, flcifdii.qe Jilcld} cnbigt in 5 gleid^c, linicn=
lanjcttformigc, fd}male "^bfd^nitte. Sic 2^lumenfrone ijt
ttnbldttcvig ,' jwcilippig, bic SDbctlippc (bic an ben bdngen^
ben, umgctcbrtcn ffilumcn aB untcre erfcijcint,) be(iel)t ana
2 Qcvabcn, ctma6 flcifen, an ber @pi(5e »ernjad)rencn S3ldtt=
djen wn rotl)cr garbe; bic Untcrlippe i|l in 3 fajl g(cicl}=
f6vmi8c eiformigc, an bcr ©pil^c jweifpaltige £appcn gcfpaU
ten, TOcldjc juriicfgefd^lagcn, gcgcn ben *ad)lunb bin gelb,
cm 9ianbc fcurig orangcroti; finb. Scr untcre Sbcil beg
SBIumcnrobrS ijl mit cincm jtarfcn nu-igcn a3art befclit.
25ie 5 ©taubgcfdpe fiJ^cn auf bcm Sianb beg Aeld)robrS
unb finb im JUlumenrobr eingcfd;loffcn. Sic ©taubbeutel
finb aufrcd^t, jn)eifdd)erig, blafgelb, offncn ficl) auf ber in.
rem ©cite. Ser ^Pollen bcjicbt auS runben ju 4 bcifam.
menfil^cnbcn ^brnd)cn. Scr®riffcl i(t nod) cinmat fo lang
alg bic etaubgcfdgc, jicmlict) flarf, glatt, votblid), unb er»Dci=
tert fid) an bcr ©pilje in cine jivcilipptgc, gewimpcrtc 9larben.
i)uUe; bie cigentlid)e 9?arbc i(t bier taunt fid)tbar. Sic
JBefrucl)tun3 0cl;t in bet Jlnogpc uor; bei ben offncn SJlii-
100
t()en finbct man j!ctg bic !)^arbenl)unc gcfc^Ioffcn unb ttoH
pollen, n)dl)rcnb bie ©taubbeutel entlccrt finb. Sie Slit* =
tl)cjcit baucrt pom grid)ial)r big in ben .^erbft. |
■^m bcfien gebeil)t bicfe ^flanje, roenn man fie mat)*
rcnb beg ©ommerg in cincn an5 .^eibc« unb fiauberbe mit ]
felncm ©anbe gemifcbten 23oben, an cincn paffcnben ge«
fcbitljten Drt ing greic pflanjt unb fie bann im ©cptembet
wieber in ben SJopf in fcl)t fanbige JPjeibccrbc mit cinct
l^alt'jiUigcn Untcrlage oon grobcm J^icfc fcfjt. UcbrigenS
fann man fie aud) wdbvcnb beg ©ommerg im Slopfe auf
cine ©tcllagc tng greic bringen, ober beffer in cin ©anbbcet
eingrabcn. SBdbrcnb beg griil)Iingg unb ©ommerg ucrlangt
fie reid;lid)e S3cfeud)tung. SOUn burd)>tiintcrt fie in cincm
trocfncn, hiftigen ®[agl)aufc, bei 5 big 8" SBdrme, gibt il)r
cincn Iid)tcn ©tanb na()e am genfter unb rodl)renb
biefer 3eit nur md^ige S3efcud)tung, ^lan fann fie lcid)t
burd) ©tccflinge oermcbrcn, bic im 9)Zai abgcnommen, in
fanbige .^eibcerbe in nicbrige rccite Sopfe (S'i'JVfc) gcpflanjt,
in cin mdfn'g warmeg, bunfifrcicg SJJiftbect gcjtellt, unb an»
fdnglid), big fie treiben, mit ciner ©lagglocfe bebcdft njerben.
Siefe ®(ode mu^ abtr tdglid) einige SDlal gcliiftct, augg€»
trocfnct unb beg iJtad)tg abgcnonmicn uicrben.
Uebcr ben @efcf)macf ait ^cfargonien.
SDiit bcm ®cfd)ntadc an ^elargonicn gibt e5 Gigciv
I)cifcn roic mit bcm ©efctjmacfc an anbern ffilumengatturt«
gen. ©o gibt eg ffilumcnfreunbe, bie untcr il)rcm gIor«
fcine Sulpcn letbcn mogcn, n)cil fie cin fo (tcifcg '^fnfcbcn
bdttcn; rodbrcnb anberc foId)e entiocber fijr ben SBintcrflot
im Simmer ober ®lag{)aufc, ober im greien in ben JRabattcn
ober auf eigenen SBcetcn, alg cine (janj oorjiiglic^c, fclbft
uncntbcl)rlicl)c griiblingg^ierbc bcr ©arten anfeben. ©omag
bcr ginc fcine 9Iclfcn erjicbcn, »veil fie ibm ju oicle 9JiuI)e
pcrurfacbcn unb gar oft t?erbcrben, njctt fie nur cincn furjtn
Zl)cU beg ©ommerg biii^cn, unb bie iibrige 3eit roic ©rag.
pflanjen im cintonigen ®raugrun bafiel)cn; rodbrcnb cin
'Jlnbcrer, bcr mit i()rcr Gultur umjugef)cn weijj, fie ju .&un»
bcrtcn crjicbt, fid) jjur glorjcit nid)t blog an feinen eig'enen
S3lumcn crgol^'t, fonbcrn fclbft Sicifcn untcrnimmt, um bet
anbern ''JJclfcnersiebcrn ncue ^i;ad)tb(umen nid)t nur ju feb«n,
fonbcrn beren aud) fiir fcine toammUing einjutaufcbcn. Unb
wenn and) cine ©timmc bic 23lumcn beg ©aubrobg rocit
licblid)cr finbct, alg jene bcr ^dargonicn, fo gibt eg raiebcr
grcunbc biefer ^^flanjcngattung, iocld)c fein @clb unb fcine
Wiiihc fd)cucn, fid) bag ©d)6nflc bauon anjufcbaffen. ^wax
iritl 53tand)er nur grofiblumigc, SDcand)cr fcine wcigc, fcine
lila, fonbcrn nur rotbbIitl)enbe, unb bcrglcid)en ©efcl)macfg»
gauncn, iibcr bie man abcr nid)t Qbfpred)en barf, rocil c8
eigenl)citcn beg Ginjclncn finb, fiit bie cr bcjablt, unb wcld>e
er 92icmanb aufbrin'gt. ^Un fonnte freilicb fagen, ber SJe-
griff oon gro^ ift nur bcjicl)unggit»cife jum flein, unb
ber fflcgriff von jcncm tritt erfj l)croor unb ivirb crft burd)
biefcg i)crauggcl)obcn, fo bo^ ,v S- ein castaliaefol. , cin
Ailelinac, ciii KarolineAuguste etc. ge»t>i0 grower erlcbcj.
nen, wcnn ein P. Rosenthal, cin P. idiou infuertum, cin
P. Schoiti etc. il)nen jur ©cite ftcbcn. ©o fonnte man
aud) \icn glor oon blog votbcn ^clargonien, fo mannid)fad)
fie aud) unter fid) fcin mogcn, ganj cintonig finben, unb
wo{)l >ounfd)cn, bap bic cincn glor fo fd)mudcnbcn joeificn,
fo and) tie l)clU unb bmiMilauntcrmifctjtwdrcn; unb gdbe
101
eS fcf)ott gclbc ^crariionien, w'\e \jMfi<\ inurbdi wol)l am)
bitfc flngcrccnt'ct wfitcn, SJuinnid^faltiafcit l)cr,^ii|]cllcn!
2Bcr inbcp '3)ctar(icnicn in it;rfr glovijradjt ([eU¥» l)at,
J. J55. ()icr in ben ©ninici^Sljaufcrn in '"JHnipfcnlnirn, wo fie
turd) cine (iofd)icftc 6u[tur juv .qanj vom'i;]lid}cn '^radjt
unb®iotJe .qclamicn; iccr bctcntt, biifj il)rc(iulnit fo an(jcr(t
einf>u-I) imb Icidjt i|l, bap bicfc '?)flan,^cn ba§ .qanjc Sal)r
Ijinbmd) (bic furjc 3eit bfi' BnriidfdincibcnS nl\qcifd)nctj
mit bcm licbli*flcn ©n'ln, niit nuinniri)fattijicn fflhittformcit
bcflcibct finb, iinb biip iic t()cil>iH'ife fclbfl f,u cum 5n(}rc^--
uit, mo bcr glor in ben ®eroad)iSl)iiufcrn obcr ^innncrn fo
fclten i(l, jui' 23IutI)c (^cbvad^t rocrbcn fonnen, bcr roirb .qc=
njifj and) bic ^Petargoiiien j^ii fcinen J!icblinacn 5dl;lcil unb
fie iiiit ganj bcfonbercr SJorliebc bcl}anbcln.
SOZan barf iibrigcna ntd;t iimgcbcn, ba0 bcr SBert^
ciney ^;V'Kirjiontiini6 "fid) nid)t lange auf glcid)cr ^obe cr.
fatten tann", uu-il bic ajcrmebrung bcrfclbcn biitcf) ©tccflinge
grofucntbcil^ Icicbt ifl, unb fo 'cine tl)cucr crfauftc ©orte
wo\)i Mid) oft auf nntrcuem aBege in anbcre ipdnbc, felbjl
in ben 6ftentlid)cn ^anbel, gcbrad)t wcrbcn faun.
greilid) follte man cigcnflid) nur bci J^anbclggdrtncrn
ganj oorjiiglicbc unb I'lberbaupt ^Prad)t:''])cUn-c)onicn fiid)en
biirfen, lueil biefc, ibrcg SUortbcil^ wegen, nur '^fuyqciieid)nc.
teS cr,^id)en, unb allcS bei ©cite laffcn, roaS nur ben ^Plafj
iDcgninimt, 5JIubc niad)t unb nid)t» cintrdiit. Unb bennod;
ttjcrbcn in niand)en "iHlargonicn.SBerjcid^niffcn nod) Sortcii
aufgefubrt, bic ficb bod) burd) gar 9Jid;t5 ciu§jcid)ncn, unb
oft'ju 'J)rcifen, bercn ®r6(je man im !i>crgteid)e ju au^gc*
jcicbncten gar nid)t bcgreifcn fann. 2Bal fiir cinen 8icii
fonncn tjcut ju Sage nod; folgcnbe ©orten gewdbrcn, j.23.
P. acutilobuin, amplissimuiii, aliiifoliimi, augustum, ar-
borcuni, Azalea, botuliiium, belluiu, Barriugloui, blanduin,
Calypso, capcusc, capitalum. Chandler, Chamorrho-
dou', chirideiim, dcUoiduin, deiiliculatum, elcgaus,
Eleonore, Elisabeth, cpiscopale unb cine 2)tcnge nnberer
burd) allc 35ud)ftaben biuburd), unb weld)e man bod) nod;
JU 12, 15, 18 fr. anf'gcbotcn finbct, rodbrcnb folgcnbe l)cxx=
lid)e Sorten beinabc unbcfannt ju fcin fd)cincn : T. aninhi-
boluni, afl'iiie cupreiim unb pilosum, Aleni violaceiuu
C>t>eld)C§ aucb untcr bcm 9?amcn Lomniel von 9?urnberg
©orfommt") Srjbcrj. Anton, aniabilc majus, Agnatum, Au-
gustissimum mit fcinen bfn1id)cn Unterarten: tcssclatuni,
doliquciis, stenophvlluni, spicndidissiiuum etc., Adelinac,
anipelophylliini, Adaiison, Akniaiuoii, Atkinson, Ant\vcr-
pcii (23clagerung oon), Banks majus, bclla domia gran-
diil.. Barklci, JJaicrn (jlonigin Uon), Boitardi, Berger,
Burdin (^nigrum), birsiphylluiu, carboiiatuni, Lord Com-
bermcr, calaiiluin, chrysoplciiuin, cantarianuni, Callcya-
uuin, diadcmatum cocciu., Davidiamim, Albrcclit Diirer,
discolor, disgciion, Dumoiit, dives inaj., cxiiniuiii, exorna-
tum, euprosopon, expaiisuni, cinpiroii, excellctis, cxocluini,
cpiscmon, cvaiituni, cuchron, Eugcii, Erziierz. Ferdinand,
llcxile, Fiirs(r:iberg, Franziscum, Fraueidioicr, Uagrans,
fusciuum, Fu.st, Gros V'ezir, gloriosum graiulill., gaug-
raeiiosum liiKvaum, gruinale platipetalum, Gowcri, grau-
dis, do Geniiiiidcn (von A\''alliicr), granduni «uperbuni,
gratissiinnni, gcnuidoruni, Jiomophylluni, lliigcl, Huniei,
llesiUrigiae, Imperator Franz unb Joseph, iniperiale,
idion infucrtuui, Juliauc, jucundum, Jac«juiu, Erzherz.
Joseph, Joseph II. — 2)oc|) gcnug! i<i) mu^tc ja eincn
102
ganj^cn (Catalog fluSfdircibcn, wa& bccF; fur ben JJJoum btr
JBIunicnjcitung j^u vicl ware,
9Jur rocr fold)c ©orten jufammen in ibrer 25(ufbcnj5rad)t
gefcben l)at, fann iibcr bic ^PelargiMiicnblutbe ubcrbaupt cin
llrtbcil fallen , fann unb mag 5l5crglcicbungcn anjldlcn.
Unb n>cnn cr bann wirflid) 5l>erg(eid)ungen mit anbcrn S5\u»
mcnfortcn macl)t, — wa6 gcwinnt cr taburd;? 25urd)Qii^
nid)t§! — Scbc unfcrcr Jpauptblunicn bat ibr ciqenfbumlic^>
S^or^uglicbcS, unb ijl felbfi in bcr iieit bc^ Jlcrcs fo ault
»rcid;cnb, ba(i fie gleid)fam tinanber bie ^anb reid)cn, unfer
2tuge ^u crg6l|5cn, unb un§ ju gcvoinncn, fie atle frieblid;
ncbcn cinanber be(lc[)cn ju laffcn.
2lund;cn. C»on ben.)
Gultur ter dlofcn ubcrfiawpt.
OorlftBuna )
8. 16. 5!3om Serfe^en ber SBilblingf.
JBcim ajerfc^en rocrben bi« ju langcn ober i?erlf^ffn
SBurjcln eingcturjt, unb ber l)ol)c SBilbling biS auf 4V„
unb ber nieberc auf 2 gu^, unb jwar, wcnn moglirf), ei;
ticn 3on iiber cincm '^(uge be§ ©tanimcs, abgcfd)nittcn.
'UUt branbigcn froft= ober gclbflcifigen 2BilcIinge", aUe jene,
bie ein brauneS SilJarf, beim ©c^nitte oben cine braunc
Siinbe »on innen jcigcn, ober cine fonpige S^erlcljung i)a>
ben, irerbcn fo lange h'lrjer gefd)nittcn, bi§ fit gan^ t«in
crfd;cinen, ober fie wcrben >vegge>t>orfen.
SBcr in bcr_ gage ijl, fcinen 23ebarf »on SBilblingcn
ein %\\)x oor ibrer 58ercbtung grabtn unb einfcljcn ,^u
laffcn, genicpt ben Siortbcit, bap biefe 2BiIbIinge bann biS
jur SScreblung gut bcivurjelt, im (larfen ©afte, unb bci^cr
bem aSranbe nict)t fo fef}r untcrworfen finb.
§. 17. i'ufjlellung ber 2BilbIinge nad) itm
Sierfe^en.
£)ie fo terfc^ten 2Bi(blinge pcUt msn in bcr ^ai)t
bc§ SreibbaufeS an cinen winbjliUcn txt, unb »vie bi«
^dlte eintritt, bringt man bic fiir imtucrblubenbe 9Jofcn bc=
ftimmten, glcid; in baffclbc. 5^ie Zb^fc bcr anbcrn bcbedt
man bod) mit Caub ober a)Jifl unb ficUt fie crfl, wenn an.
baltcnbc grollc cintretcn, ungcfdbr mit gnbe December,
aud; ing a^rcibbaug.
2)ic bier aufgcflcllten SSilMinge wcrbcn, »cnn ©on=
«cnfd)ein ift, tdglict) griib unb '^tbenby mit im Srcibbaufe
einige 3eit gcfianbcncm 2BatTer mittcl|l ciner .^aubf^Tife
benebt, wcld)cy man aber bci fritben 5£agcn unterldpt.
§. 18. 'iiufberoabrung bcr cblcn 9iofen|16cf e, con
bcnen man Sieifer im 2B inter jum SSeveblcn
ncbmen mill.
Urn 3»cigc v»on gutcn Siofen juv gcborigen Beit jum
SSercblcn fd)neibcn j^u fonncn, ffellt man vox bcm SBinter
gefunbe 5n)cigreid)e ^lofcnftocfe aller 3lrtcn, von bcncn man
vcrcblcn >viU, fortcmrci;' in ein froftfreicg , jcbod; fo tici
moglid; falteS, trorfcnet' unb liiftigcS SJcbdltnip, unb be
giefjt fie nur, ivcnn c5 b^d)ft notbig ift- 9Jtan t?erbufe
burd; (Sinlaffung von falter i!uft unt burd) Srodcnbaltcn,
bap bicfe 3iofen au^trciben, iin-il bie gctriebcncn Brocigc
jum SJcreblen ivenig, oft gar nicl)t§ mcbr wexti) finb, unb
nur auf cinen; fcbr faftreid;en SHJilbling gefebt unb im
©d;attcn gcbaltcn, anroad)fcn. ©icbt tuan inbeffcn, bog
fie tro^ alter 51>orfic^t bod) trcibcn, fo mup man fogUid)
103
fctncn fficbflrf wn ebelreifcrn fd)ndben, in ben <canb fteJcn,
unt) rcd)t fait l)altcn.
§. 19. ffiom 2rbncf}mcn ber gbclrcifcr von S?o=
fen, bic tm Sanbe ftc!)cn, unb waS ju t()un,
wcnn fie tm SBinter gcfrorcn finb.
man fatni cibcr and) cben fo gut, ja faft tjl e§ noc^
bcffer, Swcigc j^uni 58crcbcln »on Kcfcn, bic tm Sanbe |le=
ben, ncbmcn, bcfonbcvS roenn fte nid^t gcfroren finb; i|l bic=
fe» aber bcr gaU, fo mit^ man beim 2lbfcbneibcn ber SJctfer
i)anbfd)ul) anjicbcn unb bic Swcige glcic^ in rcd)t faltc§
sffiflffei-' an cincm h'il}lcn Drtc >vcrfcn, wo fte wcnigftcnS
4—5 (gtiinbcn blcibcn mitffen, bi5 man fte bfaud)cn fann.
(Sovtfefeung folgt.)
S3 a t t c t d t e n.
(TCugjug au6 ben Serfianblungen bcr ttjucing- ®ot-s
ten&au = ®£|'c[U(5)aft ju .?)crin9cn unb Slotb^aufcn in bet
©t^una am 1'2. ©cptbr. 1837.) 3u bet jwciten Boridtjrigcn
fficvfammlung bit ®artcntau=®cftUi:d)aft am 1?. ©eptcmbct reat bag
Cecal con bcm frcunblidicn 2Bii-tt)e unb mct)tetcn SKitgliebetn mit
aSlumen ollct 2rct unb fcttcncn ©ewac^fcn, namcntlid) mit bcr Ery-
thrina crista galli, Datura suavcolens, EUchrysum proliferum U.
a. m. fdmmtlid; in BoItctSSli'itijc prangcnb, gcfd)mac!»oU Bcrjiett, auiij
bie etflen 6 Ciefcrungcn beg ®ietvicf)fd)en DbftEabinctS in 5)apietma|fe
aufgejlcUt, unb gcTOafirte eincn intcrefTantcn 2(nbltct.
" 9iad)bcm bag ^rctofoU ber Botigcn ©i§ung ootgelcfcn unb mcf)5
tcve ncue SDZitglicbe aufgtncmmcn reatcn, fpra^ bcr director .^crt
iparror ®t tiger iibcr ben )rol)lti)atigen (Sinfluf, recldien bic tcge ge.
mac^tc Sufi , Dbflbaumc ju crjictjen unb ju pflcgcn , auf bie gciftige
SBercblung gans bcfonbctg bcr niebcrn SBolEoftafTcn c<ugiibt.
gelgcnbc ®cban!cn wurbcn con bem Sicbncr f)auptfad)[icE) f)Ct»ot«
gcficbcn: bur* SDbjicuUur luctben nid^t blog in fafi aUcn gclbmatfen
oiele, bis bafiin unbcnufet gcblicbcncn Kaume }ur Scrcidjcrung bet
IBettot)ncr jwcctmapig uentanbt; eincn rcidjlidjcn ^invaiii an effig
unb man^erlci anbcrn 9lal)rung6mittc:n, ja fclbft an »o^tfd)mectcnbem
SBcinc miiiTcn bci il;r fogat bie Suftraume iiber bcm erbbobcn barrel*
a,m, unb fo auc^ mit baS Sijrige baju beitragen, bie einfiinfte flcipi--
gcr 2(nbaucr ju crl)6t)cn.
gjlit bcm etcigcn beg SSofilflanbeg gcbeifjt bei ubrigeng umftdjtu
get geitung bet SScoolfccung jugleid) bevcn fitttidicr SBcrtt) ; bic gcicr.-
ftunben itctben butdj cblcre grcuben gcwurjt, unb .bcr ©cifl burci)
reinerc ®cban£en befdjaftigct, alg juBor. Sabci mup and) bic Sugcnb
fiit biefe cblerc unb teincrc SBcfdjaftigung wa^tcnb ben erl)0lung6flun=
ben bur(^ eitcrn unb Ccbrcr fpiclcnb gotonncn rocrbcn.
anmerfung bcr ®cfcUfd)aft. SBic rid)tig bicfc ©elanfcn unb wie
roo^lti)ati9 unb crfrculid) bcrcn SJcalifitung auf ben Canbbcwoljner
einrairft, baju gibt ben fd)onflen SBdcg bcr f!Bofinort unfcrg »cret)rten
fflotftanbcg — SBinbcbaufen mit feincn frcunblidjcn Umgebungcn.)
SRucfficfitlid) bcr im corigcn protoloU crTOaI)nten ©ammlung »on
Dbflfcrtcn aug ^apicrmafTe »oarb befd;lo|Ten, bicfclbcn in ©laefaflen
ju ternsaijren. Sen eci)ran|laltcn bcr ©tabt Slorbbaufcn, foU bic ffie*
nuftung ber Sammlung beim Untcrrid)tc crlaubt fcin; bic bctecfTenben
Cefjter jcbod) fjaben babci bic a5erantroortlid)!tit ju ijbcrncf)mcn.
Scr ©ircEtot JC. ©tcigcr tfjeiltc i)icrauf mcbrcrc Scmertungcn
ubct bic SBactung unb "pflegc bcr Jpyacintljcn atg Srlautcrungcn ju
bem SSovttage beg .?)cn. 5nfp. ®crtung, in oorigcr ©i^ung, mit.
3fu^ Sqx. Dr. 931 ot) ring trug fcine con etflcten jum Sijcit abwci*
t^enbcn erfal)iungen bet JBetfammtung oot.
104
J^ierbei cntfpann fi^ cine Unterfjaltung jwif^cn mcfircrn unferet
S3(umiflen. S)urcf) bicfetbe watb bet director beg ffieteing cetanlagt
in cincm lef)trcicl)cn ffiotttagc ibet bie Jpinbcrnijfe ftcf) augjufptedjcn,
trelc^c bet iCci-anrElid)ung cincg bcr .giauptpldne beg SBcreing „f8t:
nu^ung unb SBcrfc^oncrung beg Sanbeg burc^ gefcrberte DbjlbaumcuU
lur" fcinblic^ entgcgenttctcn.
2flg Borjiiglic^ witlfame ®egenmiffct — aug btnen juglei^ bit
Slatut b«t Jpinbcrniffe fclb|l ctfeljen werben fann — t|ob bet »etcf)ttc
gjcbnet f)erDor: 1) 95crcblung bet 2ugcnb com jattefien 3(ltet an}
2) wadjfame iCuffidjt bcr ^clijei auf robe e.wa^fenc, bamit bci bcm
SOJangcl an ffieifpielen eon frc»c[l)aftcr Scfdjdbigung in ben Mnpflans
jungcn bic au^ern iSctanlaffungcn unb SJcrlodungcn ju bcrgleii^cn
erbatmlic^fcitcn immct mebr »ctfcf)«inbcn; 3) oorfidjtige Mnorbiiuns
gen jut eidjtrung gcgcn ©c^dben, ireldjc nidjt fclten butcl) S^iere,
butc^ bag SBafTcr unb bergl. ijcrbei gefttt)tt recrbcn.
®ag SRcfultat ber 3al)rcgrcd)nung Bon 1835—1836 trurbc ben
SSitglicbetn beg SJercing Bocgclcgt. (gg Bcrbticbcn ber JCaffc 51 »^ 10 y?f.
3uUtt routbcn 58efd)lu|Te ubcr bie S8ercingbib[iotf)et gefapt unb
bic Si|ung aufgeljebcn.
(SBerlaufBon SScinrcbcn.) Sain btefem Sa^tc felji: Diet*
SBeinfiocfe burd; ben grofi ju ®runbc gegangcn finb , fo madien reit
®attenlicbf)abetn unb grcunben beg accinftoctg be!annt, bap aud) fiir
bieg Saljr SBeinpflanjcn ccn 60 ber Bcrsiiglic^ftcn ©orten bci ung biU
Jig JU tjaben finb. ^tcigBcrjeii^niffc, >Borin bic ©ortcn aUe bcutlic^)
unb ridjtig benannt unb d)aractcrifttt finb, werben gcgen pottcfteie
SBticfe gratig abgegeben.
erfutt, ben 19. SJidtj 1838.
.Kolbe'g SBcingartcn unb Sicbcnfdjule,
Muguflincrjlrapc, Sir. 858.
5Bibnograipl)tfd)e 9iotij.
Sflfd^cnbttcfj bcr ^lora ©cutfdjlattbiS jum bequemen ®o*
btaud)c auf botanifc^cn (Srcurficncn ton Dr. 502. S3. JtittcK 54
SDrucEbogen in 12. 9tiirnbcrg, SBcrlag Bon 5. C. ©e^rag. ^tciS
1 x^ 20 ysf cbct 2 fl. 48 Jit.
3n bcm f)iet angcfiinbigtcn SEafdjcnbudjc bet bcutf^cn
glota erl)altcn bie grcunbe bet SBotanit eincn giitjrct auf i()ten bos
tanifdjen Gfcucfionen , wie it)n Jcin anbcreg df)nlid)cg 2Bcrf batbictct.
2fUe bigfjct crfc^icncncn gtoren 2)eutfd)lanbg finb fo BoUiminbg, bap
fie bcm ffiotanifircnbcn auf fcinen SBanbcrungen mcfjr jur fficfcl)>Bcrbc
faUcn, alg ben pwcrt fbtbern. Siefe ncue glota abet i^ lcict)t ju ^icu
ben unb lcict)t unterjubringen.
ICupctbcm Bcrbinbet bicfcg Safd)cnbud) bie Sorsiigc beg einncifd)en
unb beg naturlic^cn ©yRemg unb reeiljct ben 2infdngcc auf glcic^e
Icidjtc unb angcncttme SBcife in bcibcti'-' 9}Ictf}0bcn jut SScflimmung
bcr aufgcfunbcnen gjflanjcn cin. ®abe- it^ eg fo abgefapt, bap eg bie
gliicEUc^e 9}Jitte jwifdjcn bcr ttoctencn 2£uffui)cung turset ©cfinitioncn
unb )BcitiBcnbigcn SScfdjccibungcn t)dlt. ©cin ^rcig ift fo mdpig ges
fteUt, bap eg aud) bem ivcnig SScmittcltcn ccrgonnt ift, beg fo teincn
unb bcfeligcnbcn 23cfgniigcng ttjcilbaftig ju wcrbcn, >Bcld)cg mit bcm
asotanifitcn fo ircfentlict) Bcrbunbcn ifl. Sicfe ©igcnf^aften mit cin;
anbet Bcreinigct, mujfcn bag SBctfdjcn nidjt blog fiir ben ^Tnfdnger,
fcnbcrn aud) fiir ben fd)on gebilbctcn aSotaniect 5U cinet itiueommcj
ncn (ltfd)cinung mad)en.
(Serid)tigung.) 3n 9lr. 12 ber SBtstg. ©. 91 3. 10 e. ebtn
mup eg Uegoiiia cliiietala jtatt Ji^pctala Ijeigcn.
ffiebructt in bet &. % ffi r p fj m a n n'fc^ien a5ud)btucfctci in CclUba.
mx. 14.
Sitbiumir : ,v V I c D r i d) -O ii\ilt t.
23crU\)ci: W. ;v- (*) r 0 fi III il tl tt.
^ominbonb , ben *. ^ipvil tniiH.
XI. ^Tiabve^nnfl.
©c
2t V V i I.
hx SB'ntct flct)! S jitbcU Knit unb tcint
3bm tauten, bcr ibn .qab, iiiib frcuiiMiol) jc^vt ciUfcrnt!
?5cr turd) tcC' gn'il)lin,iio Jpaucf) bdcbt mit nfiicm ^3hitt)
J?et' ©dvtiu-n^ Imiij^c SBrujl," bovcj^C fi) fvol) fciii "Mut ;
SBcnu lUicl) ftiii '.'Cujic tiMuriji riutivdrt^ blicfct,
!3l)n lu'iiee ilcbou tod) mit tcni '.JCpril be^iliicfct 1
£)ie biinj^cn vcoijicn, tie cin f}ifn>KV SLBintcr fcl)uf,
Sic fpcriifn il;n jur Srtue tm SJciuf.
So ninimt in :r>emutl) cr fnn <3cbicf)"i( bin,
®ibr nid;t tie ®cjicnivavr, — gibt 3ufimft il)m ®e»tnn;
Dcnn, nM5 bfa aijinttra .^lirtc ibni ennvantt,
©miintit il)m wii'tfr feint vcgc .^anb.
3ii bcr "3tatuv wiuft ilim cin neuc3 I'ebcn,
9Jad) barteni SBintcv wivb tcr Jn'ibling tbn umrdiwebm ;
9]ad) bangcn ^cLM-gen gliinjt ibin Jjviiliiincic^fLinntnfdjetn,
De3 nabni ScnjcS fann cr better fid; crfreun.
Unb wcnn ba6 Sycild)en |li(I, mit fcincm Sd'ttbcntuft
Siin.qi'iini bie iiuft evfitUt — liegt bintcr un5 bie .^litft,
J5te'ern(l un-o mabnt an 3ctt — X>cr;viniilidifeit;
©cr ^viibling ivinft un5 ja mit notiev i'ieblid)fe!t!
(5nt?Qdie tcnn ,uim X>aiif in tin? cin neueS Strcbcn,
Tim ftillen S>cild)en 9leid\ in Semntb bier .^^n (ebcn;
G5 vuft un§ troficnb ju : <cd bcin S^eruf and) flein —
Stvcu' (jutcn ©amen an», bann wirjl bu glitcflid) fein!
3.'... U...n.
©fc Gultitr ^cr @con]iiicii (©at)(tcn), uin fie ju
Dcm mb^lid}!^ <\\-b^ta\ itiit fc()bnrtcii 53(umi;n--
cVtraj]e 311 fiil)rcn.
(SJJit3Ctf)ci(t 00m .^rn. Sari Sorc^crS ju ^annoocr.)
(Jortfcliunj.)
(Scqen ten ©pdtfommet abcr, wo bie 9?dcbfc fi'tbfcr wcrten
unb bie SBdnne am Sage nid}t mebr fo bcbeutenb iff, jebren
bit ©eorctincn weniger tint man bavf bann nidit mel)r fo
t>iel giefien. 3n ben Iel<ten 2 bi» 3 2Bi>dien ibrev ,^1 vicv=
mutbniben SSegctation untcrld^t man bag (yicfjen gdnjlid?, urn
auf bicfc 2Bcife bit ^nollen allmdblig an cinen gcringctu
@aftjufluf , vcas ibncn bcfonbev» bci bet fpdtet erfolgenbcn
©ur4)wintcvuna nutjlidj, ju ge»ol;ncn.
T\( ucrbriibten SMiimen mt'iffetT, tm ^all feine (^a'
mencryelnng beabftd)tigt roirb, fojileidi obgcfd)nitten rocrbcn.
C^n warmen , trccfnen ^abren bilbcn oiete tcr fd^ongt-
fiiUten ©eorgincn, bci ciniger '^(ditfamfeit, febr iHitlfommcnf
©amen aug, tint e5 titvfen, wcnn tem (iultiiutetir an bem
Weminnc bcffelben gelcgen ill, bie 23ltimen nur bann ifegi
gefdinitten roerbcn, tvenn cr bemerft, baji fie jti cincr ©0=
menau'?bilbung nicbt gelangen. 'Kile oblltg unb fd)6n an$:
gebiltetc JBliitbcn, yon benen man ©amen ^u er^ieben be:
abfuttigt, muffen forgfdlffT^fadjtct merben, unt bcfonterS
jtir 3rit bc» *i>evblt'iben;" tarytftan nicbt untcrlaffen, bi;
jiarfgovclttcn oter fdion trorfeil^cmortcnen ffilumenbldrtdicit
bebiin'am ju entfernen, bam'tt tie ©amenauSbiltnng nidjt
burd) bie oerfroctncte ffilume bebinbcrt obcr gar, bei fid) cin;
fleUenben feud)tem il3etter, tuvd) cine crfolgeiibe gdulnig ganj
itnmoglid) gemad)t mirb.
2):r gereifte ©amen roirb foglcicf) nad) fciner Sleife,
wcld)c man an bem Wclbiverbcn unb bcr naci)i)erigcn 'Kui--
bebnung bcr ©amenbebditttiiie crfcnnen fann, bei' trocfnem
23ettcr abgcnommen unb an cinem trocfncn, froflfreien Drte
bio jnr ^'fusfaatfi^cit aufbemai)rt.
"iiS.'r nid)t im ©tancc i|T, fcine ®eorginen auf angcgj;.
bene SBeife an^utreiben, fann feine .itaolien in 'C'm er|ien
Sa]m beS 9}Jonat5 '>'fpvil an ibren JBcflimmungyLnt, in§
gvcie, ppanjen. ©iiit bie ©corginen au5 bcr (5r0e [)eroor=
getrieben unb finb '?Kid)tfr6!le ^u befttrri)tcn, fo ift C5 net^=
Wfubig, bic.^riebemit locferer (5rbe fo flarf ju uberfd)uttfn,
b.ig iic nid)t mebi- fiditbar unb allenfall5 nod; ciuin 3oU
iiber ibver !g)obe mit (srte bebecft finb; bann u'crten fiV,
bei nid)t febr bebententnt 9?ad)tfv6rtin, unbefd)dtigt erbalteit
wertcn. ^ie iibrige fparere Sebanttung bcr fog(eidi in3
fvcie ganb aui\gefcl*te.i ©eorginenfnoUen, i|T gan^ bcr btv
angetricbenen gleicb.
Sic bei obiger SebantUtng crjielten ©amen wcrbetr
TfnfangS bi» 9Jiitte 2(pri[ in cin febr md^ig crmdrmteS
53itilb«et nid)t ju tid)t au^gefder, tie genftcr bci ?3iit7beet^,
in bem bie "^fuofaat ftattgefunben, muffen, ivenn tie innere
SBdrme eg gcjlattet, »ov tern Jteimen ber ©amen ivenia
gcluftet tticrtcn.
S5om '2(ugcnb[ii.fe beS JletmenS an werten tie jnngcn
^^fldnjd)en alimdl)lig, turdi mebrcreg Deffnen ber gen|ier,
an tie freie Cuft gf«6l);it; bci fd)6nen marmen Sagen ivcr*
ben bie gcnfter ganj oon ben ^isdmlf-ngcn genominen, unt)
fobalb feine 'Dtad)tft6l1c mebr ju befurci)tcn ftnb, werbcn bie
jungen "Pildnjdpen, mit mbglid;ftcr ©d)onung ber nun feboii
qtbilbetcn !(eitun ^nollen unb SBitrjetn, ciuS bcm gjiiflbccte
oenommcn, unb mm eg an SJaum juv ■^ufnat)me bcr ©dm.
linoc flfbridjt, minbeflenS in finer entfetnung oon lVig"5
jQuabnU, auf einige guf breite unb bcliebig lange SJabatten,
lu t>cvcn gcite jcbLMi} cin gufipfab ful)i-cn mu^, nuJgepflanjt.
S3ci fovtfcbrcitcnbcm 2Bad;atl)umc ivcrbcn, tobiilb fid^
t>ie evjlcn ffiliitbcn jeigcn, bie fid) burttj gefuUte JBlumen
au?^uid)nenben Sdmlinge burcl) fialjk untcrftulit, unb,
nac^ bcr 23erfd)ie&en^eit il)rer gavben, bcs 23lutl)en-. unb
^flanjcnbaueo, ocn ben ©corginen, von benen ber ©amen
oenctmmen voorben, untcrfd}iebcn.
©cl}r feltcu crbdlt man burd) ©amen bicfclbc ?rrftr»ic.-
ter, v>on tfcld)cr bcr ©amen gcnommen roar, unb bci rocitcm
rocnigcr ill barauf ju ted)ncn, wenn bie ©corginen fo bicbt
gcflanbcn, baf untcr ccrfdjicbcncn garbenabroeictjungcn cine
S}efrud)tung jiattfinbcn fcnntc.
i)ita4) ben wn me^rercn ®cprginen=(5uItioateur§ gcmact)--
ten erfal}vungen, foUen oorijiiglid) bie ancmonenbl'utbigcn
©eorginen, wddii in ber 9Jdl)e fdjoner Sroerg^ obcr mittcl.
l)Dt)cr ©corgincn geflanbcn l)aben, cincn bcfonberS nad)tl}ei=
ligen Ginflu^ dugcrn, inbcm grogtentbeild bie JBcfrudjtung
ciefer bie ©rjeugung cieter einfadjcn ©corginen t?evanlaf)t;
, man l)at fic^ bat)cr ju i)uUn, bie anemoncnbIiitI)igcn ®m=
gincn AU Rbr '" t-te 9^d()e bcr ^Pflanjcn, con bencn man
©amen ju crjiclcn beabftd)tigt, ju bringen.
Um bcfonbcrg n)crtb»ollcn ©amen ju erjielcn, roiirbc
id} ratl)cn: nur foIdK ®cc|uinen, bie alien nur moglidicn
■^nforberungcn, um auf ©cpibeit '^rntVrud) madicn }u ton.
ncn, gcniigcn, jur ®e>rinnung bcS ©amen», entroebcr beciroeife,
obcr fonft Don alien anbcrn 23arietdteii gctrcnnt, jufammcn ju
pflanjcn, bcnn vomn gltid) bie mi ben fd)bnfien Jiiarictdten
erjcgencn ®an-gincn, \i)xcx 53Iuttcrpflanje, bi"[i<:btlid} bc§
!^flan}cn= uitb JBIumcnbaueS, dbnlid) ju nicrben pflegcn, fo
finbet man bod) gar ju oft eine (linaMrfung bcr S5cfrud}--
tung minbcr eblcrcr 2lrten , unb ftebt ficb bci eincr grofjar.
tincn ©ammtimg, in benen bcfonbera bad 23orjiiglidie beaclj=
tct wevbcn nuitli gcnotbigt, fold^en ©dmlingen bie '^ufna^me
in bie ©ammlung }u ocrweigcrn.
©ie
Hcucfltcn ^cIar.qomen tcurfd)c« Uifprung^.
tiCcm ^cirn 3. ^licc in SBicn.)
(Sortfcbuna )
Pelargonium Orc/.yanum vclutiiium.
S5icfen unfcrn novmalcn I'd. Orczyanum fonjl jicmlid)
dlinlicbe ^PPanjc unterfd}cibet fid) von fclbigcr bennod; burd)
bie nod) beutlid)ern S3dnber, unb burcl) bie uermoge it)rcr
S3tl)aorung fcibenartig anjufublenben 23ldtter.
Pel. 1 a c u u o s u m.
25ie obcrn, cin rocnig cntfcrnt ftcl;cnben, liIa=Iadrotbcn,
carminrotl) bcmafcltcn ffilumcnbldtter !)abcn ju beiben ©ei=
fen il)rcS Slageld eine artige topi^bogen.rfcid)nung. 2)cr
n)cif!lid)tc iltagcl entt)dlt ein tlcined, fenhed)t )lcl)enbeS, rot!)e5
gtrtci)lein in fcincr 93iitte. Sic untcrn, ctivad blaffcrn
fiSlumcnbldtter l^aben jcbcg ^ivei ajertiefungen, njclcl)c burd}
ben ©i^lagfcbatten, carminfdrbigen totrid)lein dl)ncln, unb
rooburd) bcr crl)abcne Sljcil, rccld)cr ucbcn bicfcn ^pfcubo=
ftrid)lcin fic^ befinbct, ju eincm dt)nlid)cn rceipen ©tricl)lcin
icirb. 2)ie fel)r gldnjcnben aJlumai finb auf ber aiiicffeite
piel lic^ter.
106
Pel, Fanniae.
35iefc5 nicblidje an Amaryllis vittata fo tcb^aft crin»
ncrnbe ?)fIdnAd)cn, wclcl)el ju "ben gcbdnbcrten gct)6rt, ragt
tro^bem, ba^ bie ffilumen nur ju ben mittelgrogcn gcboren,
bennod) fo bcbcutcnb burd) feinc auffallcnbe ©d)attirun9
berwor, ta^ fcIbeS roenigcn 23cfd)aucrn unferer aui bcinalje
taufcnb ?£bn)cd)felungcn beflanbcnen glor entging. 3^er gor*
bcnton ift mebr rofenrotb , aid bci unferm Pel. Sidoniae,
bie rocife Sinfaffung breitcr, unb mel)r becibivt \t)ci§. SJie
s^flanje uerme(;rt fid), ticrmoge il}rem geringen 2Budi5, nur
fparfam. C^efcljlup folgt.)
Uekr bag ^fropfen ber mdhn. *)
(S8om l^ttx. Sicomfe Horican de Tbarj^, ^tjfibcnt bet ®arfentiaii<
@cfeUfd)aft ;u »parie.)
Unter ben SScreblungdartcn bcr SCrauU unb ©Iumcnge«
n)dct)fe ifi njol)l feinc, bie intercffantcr ijt, al5 bie bcr 'DJclfen.
9}ian fagt, biefc Siereblungdart ber 9Jelfen fci fd)cn im
IHtcn 3abvbunbert bcfannt gcrocfcn unb fd^on bamal§ wn
mcbrern ©drtncrn au§gcfiil)rt luorbcn. ^Tber, id) gcflcbc ti
frei, id) !ennc feinSBcrf bariibcr, id) i)abe biefe SJereblungS^
art nie gefebcn, nod) bavon fprcd)en gcbort.
Dcin .^vn. Loisel, ©dvtner bei bcm SSJIarquii' do Cler-
mont Tonnerre, reeld)cr bicfe 9)Ictl)obe fcit met)rcren 3a^
ren mit bcm bcflcn ©rfolgc au^gcfiibrt bat, ncrbanfe id) bief<
s))iittbeilung. 2?icfe lixt, bie ^fclfcn ^u ocrcbcln, fcl)cint
niir fo fonbcrbar unb fo intcrcffant, ba§ id) mid) wunbcre,
wcdbalb fie nidit fd)on fcit Idngerer Beit nngcincnbct roirb,
jumal fie fo cinfad) unb kicbt ill, fo roenig 9Jciibe erforbcrt,
unb ben fd)6nflen ®enu^ bcrcitet, freilidi nur cinjig unb
allein jur ffilutbcjcit.
SDian fann faum ctirad ©d)6nere5 unb 2icblid)ercd feben,
aid bie uerebcltcn 9Jcltcn bed ^rn Loisel. ©d finb rei.
jcnbe ffiouquctd con 6 — 8 JSlumcn in alien garben, ferei.
nigt auf eincm ©tcngol. '^fm untcrn ZljdU eincr *J)fIanje
ficbt man d)inefifdH', fpanifdie unb gebcvncltcn, unb bei ber
2lud«abl ber ©orten nimmt man barauf J)viictfid)t, ba^ fie
JU eincr unb bcrfclben 3ctt bliibcn. din jcbcr Siebbaber
ber "iJJcltcn, ber §rn. Loiscl's vcammlung gefeben, erftaunte
iiber bicfe 58ouquctd, befonbcrd iibcr ibre gavbenprad)t.
^icr bie TTrt unb 2Bcife, roie ^err Loisel tamit oer.
fdt)rt:' gr rodblt baju bie bc|ten ^IclEcnflLuf c, im Sopfc obei
im Sanbe, raenn bie J:nodpen ein SJicrtbcil ibver ©roftc
bcrcitd errctd)t baben, unb cntfcrnt bann alle jlnodpen bi«
auf 2 obcr 3, unb },wax bicjenigen, wcld)c am roenigjlen
forgefdiritten finb. ^cxx L. I;at bcmcrft, ba^ bie Sliitbt'
jcit bcr Dcrcbcltcn ^nodpen im 2(Ugcmeinen um 7—8 ijagt
fpdter bin'Ji'f'fallt.
2)amit bie £)peration gut gelingt, nimmt cr won ben
Jfrten, bie tercbclt «crbcn foUen, cbcnfalld bie .Rnodpcn,
bie ein SJicrtbcil ibn-r ©rojjc crrcid)t baben, mit ibren ©tcn#
gcin Don 0'", 015 bid Om (Om, 18) anbcrtbalbcn BoHe*
ibrer ?dngc ab unb fd)nctbet Icf^tcrc Don eincr ©cite fci)rd9
AU. Jpici-auf wirb cin langcr ©d)nitt obcr ©palt in ben
2rci)fcln cined jcbcn Slatted gcmad)f, in ajerhdltni^ jur &xb^t
bed ^ifvopfrcifci-, wcKtcr in bicfcn ©palt cingcfc(jt, unb roor.
auf bad (5anje mit cin roenig 2BoUe unwidclt wirb. 2>ic
Operation erforbcrt iaum 10 SOiinuten Beit.
'1^) "iiui ben Aoualet de la Society rojaU d'Borticultaro Aoat, 1830,
109
Sn 58i'rtauf wn 8—10 JSagfti fiiib Me cin.qffcf^fcn
^tiP^pcn ccin?ad)fcti; man entfcrnt bic 2BoIle imb ficljt mit
drftiiuncn, umc fid) bic Ano^^pcn fiitfaltcn, rtlcid)fam aI6
bcfiinbcn fie fid) an i()rcr 9}Jiitri-r»?flanjc. Sput man bie
gJIiitljcjcit bcr vcrfd^iebfiu-n 'itrtcn fnil)cr .flciiau bcobad)tct,
fo rcirb bic 2BaI}l fo aiunicfaUcn fcin, baf; fie fdmmtlid) ju
glcidKr iieit bli'iben, iinb nidjt ctwa cine obcr nicl)rcre JBlu:
incn 8 Sage fpater crfd)eiiicn.
fficnrcrfungen bed ^crrn Dr. Mcrat fiber
biefen ©caenjlanb. '!}Jad)rid)tcn ubcr biefe 5I>ercbf!un9S=
art bcr 9?t!rcn finbct man in fotgcnbcn l)icr an3cfiil)rtcn
JBcrtcn :
1} 3n Janlinagc des Oeillcti?, public a Paris, lfi47,
no (5 im oten Cftp. p. 18 bcitlt: bic SJcrcblungSart
licnufadjt eft ben Sob bc6 9?c(tciiftL'«cfci°.
8) 3n Grotjcaiis Aiiiuscmcns i)liy.si(|iics, publics d
Nordhauscii, 1751. 65 wirt bafclbfl .qefaflt, bap
bicfc ^frt, bie 9?c(fcn ju pcrcbcln, nuv fcitcn gclingc.
3) L'autcur dun Traite des Ocillcts, public a Avig-
non, 1762, worin baffclbe flcfaqt wirb.
9)Jan fiebt MeronS, bajj bicfc 9)ictI)obc wcnigfjcng fd)on
vox 200 Jiibven befannt mar, jcbod) niir fcltcn angcmenbet
wurbc, unb mifl^in Jvicbcr ganj unbcEannt getvorben ijt.
23cfcl)rcibung un'i> Suftur fcf)b»biri^cnbcr
Sagtttaria laucifolia. gancettbldftrige J
5)feilfraut.
(P^ain. Alismaceae.)
.Rennj. bcr ®attung. Jlctd; brcibKitfcrig, S3rumett
brcibldtterig. 5.">ifliUblutt)cn mit fcl)r inclcn ''PifiiUfn; ®taub=
fabcnbliitbcn an betfclben ^^flanje, ^obcv ftet)cnb , mit ctroo
24 ©taubfdbcn.
.ftcnnj. bcr :2rrt. flatter ouaWanjettlid) , ©djaft
unten dilig.
(iine ^rt, weldie fid) bcm bei uny in Siimpfcn wr--
fommenbcn ^Pfcilfraute, TOcId}c5 ben Sfamen rocgcn feincv
beflimmt vfi'ilft»vmigen 251dttcr vcrjiugiSnieifc ccvbicnt, nd()ert,
aber buvd) bic abn)cid;cnbe gonn feincr 23Idtter, fo wie
burd) bie rocit grofjcrn JBh'itbcn baoon untcrfd}ctbct, iiber«
(jaupt nod) iipv^i.lf'' cmpcnvdd)it.
ajatcrUnt) unb (Jultur. ginbct fid) aiif Soiniiica
unb 6uba in (gumpfcn, unb mug bci'ball) and) bei bcr
Gultur aI5 vcvennircnbe 2BaffcvpfIanjc bclianbclt wcrbcn;
fie bient bal)er jur decoration bcr SSaffinij im ®lQeil;oufc,
unb blul}t im 3u"i ""b Suli.
Polhos pentaplivlla. Willd. gi'infbldttrige
' i'P 0 1 f) 0 e^.
(Fain. Aroidcac.')
.ffcnnj. bcr ©attung. JBlutrienfcfjeibc. 25Iiit()cn
einen .Kolben ganj bcbccfcnb. S(d(i) uicrttjcilig. 23ccve
jTOcifaamig.
j? c n n V bcr "il x t. ©latter funf}dl)lig gefingcrt ; Sldtt.
c&cn lanjettlid), ^ugcfpi^^t.^
Gin ii;d)maiol5ergcwdct}5 auS ben Sropcnidnbcrn, ivie
wir bcren fcbon anfangS einigc fcnncn gclcriit babcn. @c:
gemiHUtige '2(vt trdgt auf eincm febr tui-,^cn (gtamme mit
tnenigen ^uftivurjcln bie fdioncn, cinen giifj ^olien, g3ldttcr
mit i[)rcn letcrartigcn, bunfclgrun gldn^cnbcn .i5ldttct)cn ;
*) 3(u«ijpccf. Ur. gttid)tnia<ii't (Jt. ©it^f. ;pofrat^6) Flora e«otic«.
no
bcr Jtotbcn f}el)t mit fciner Sd)fibe ouf eincm Sdjafte,
>vclcf)cr ivcit Idngcr i(l al6 bic gticle bcr Splatter.
SBatcrlanb unb (5u(tur. Eicfc '.itrt redd)fl mit
mcbrern anbcrn in Wuiana aii (2d)niarol^er in i^icmlidjn
Spbbc auf y.^auni)idnimcii, in bcr JKinbe rourjclnb. X^it
grofie .^iljc unb biflaiitigc Scud'tigfcit jencr Wcgcnbcn be«
forbcrn baji CMctcibcn bicfer £d)Muuotcr fo febr, bag bit
ganje 9Jatur bafclbfi oon il)ncn fdjniclgcrifcl) I'lbtr.
fuUt ift. SScnn man ibrcn naturlid)cn tSta'nbort bei bet
Gultur nidit fo, niie nnr bei bcn£rdiibccn angegcben babcn,
nadjalmicn roill, fo jicbt man bie '■Pflanje im Sopfe in ci.
ncr fcttcn (5rbe mit faulcr .^oljcrbe unb ©anb ccrmifd)t,
wo fie gcwbbnlid) im 7tugu(l blu[)t unb auci) oljne bie
23Iutbc cine fd)6nc 23ccorationeipflanjc abgicbt.
Wats on i a mar gin at a. Kcr. GJerdnberte
aBatfonia.
(I'ani. Iridfao.)
.Scnnil. bcr ©attung. S3IiitI)en inTTcbrcn. ©dicibt
jiveiflappig angcbriidt. 23lume rofjrig. Soum fediStbcilig,
jicmlid) rcgclmdgig obcr jrocilippig. ©taubfdbcn uufjtcigenb.
.Rapfcl tnorplig. ©aamcn ctn?at> gcfliigclt.
jlennj. b. "iixt. SJIdttcr breit fd)rocrtartig mit rcrbicf«
tern 9ianbe. '^cbrc mcifi jufannnengcfct,^t. Sjlume iibcr.
l)dngenb. ®d)Iunb fcd)S;idbnig.
Sie gan.^c ©attung Watsonia if! nabc mit Gladiolus r«»
roanbt u. aiar fiii()cr unter biefcr fd)6ncn ©attung mit bcgriffen.
Sjatcrlanb unb (Jultur. 2Bie bei Ixia unV
Gladiolus.^'}
*) ©icije aSIjtg. 1837 ©. 107 unb 108.
Ucber S3rcmen§ ©artenbau.
(iKitjttBtiU com Jlunagartocr J&rn. <>tinrict) IIjbb.)
Sremen tjat boc oiclen etabten J'eutfdjtantiS ben Sorjug, ouptr*
crbcntlic^ frijonc 2BaUe ju bcfigcn, bic nidjt allein eincn Dotjiiglidjcn
©cfc^macE bcr Scioo[)ncr SSrcmcng, fonbern jugUid) bcren iBcrlicbt
flit gcfdjmactoollc Sfaturanloijcn bcreeifcn.
jDicfe 2tnlagen fianbcn untcc bcr bcfcnbern2Cuffid)t eincS ffiaUmei*
ficr^, ber, cin fclir gcfc^idtcr unburn fcin ©cfdjaft todjocrbitnter SHann,
jum 9Jad)tf)ciIe bcr frtjtncn 3tnUigcn, Icibcr in biefem Saljre aui iiu
fcr 3cttIic^Edt abgcrufcn irurbc.
Aunfl unb SUtur ftnb bei 3fuf ful)rung biefcr fi^cncn SBallanlagen
mit rcicljcm ®cfcl)mi3ct in Mnircnbung gebradjt reorbcn , unb bie ncttc,
frcunblic^c Untcrljaltung bcrftlbcn, ruumet ii)ncn cinen bet crflen
^tjdc untcr ben, bic Stjbtc umgcbcnbcn 5IBJUen, tin.
(Jincn t)errlic^cn (SJtnup gcrcatjct bie 3fu6fi(bt am altcn SBaOc,
njofdbll man, bcr ganjcn Jffitfcr cntlang, cin gro^artigcS unb fd)6nc«
Serrjin ubcrfcl)i'n (ann. Vtt frcic, fdjone 5"*6 ^o^ ^t'" Cftcrtborf,
ivo im Subcn cine lioUJnbifdje OTiiMc fid; au^ bem uppigen ®run
bcr Saumc crtjebt; im 9Jorbcn bao atjeatcrgcbAubc, ectfctjcnt butcjj
ben ecctiigcnbcn grogen ©rai'plaf, unb bjran ivicbcc bit fe^bncn @e«
biiube , rem Ciller.- bi« jiim .^ecrbcnttjorc , ccrcint mit ben tcfttie^en
ffituppirungcn bcS Caub; unb Siabcltieljc^, abn'cdjfclnb mit bcr fc^iintu
Sffiafftrflidic be^ ©tabtgrabtne, eincn l;erv[icb malevifditn Gffctt I)c»«
rccbringt, ift unflrcitig ju bet fcfjinificn Umgebung SBremcnsi ;u jAfjlcn.
liikn librigcn Sbcilcn bcs iBaUc^ fiblt c^ ebcnfalts an Sd'cnficit unb
SKannigfaltigfcit nid;t, ba fammtlidic ^atticen irabrcnb bc6 ecmmtr*
burd) bie fd)cn)1cn joljrigcn unb ^jcrcnnircnbcn ^iflanjcnartcn aufgci
ftifd)f ftnb. "iili nui) tcfcnbicu crirabncnfn'cvth batf bie ft^cnc Itu»;
ftd)t bcim (Stcpt)anitl)cr ^tn^crgctiobcn ircrben , ba fie eincn btrrlidjeii
TCnblict auf bic oiclcn, btn BBcfcrjlrora belcbenbcn gabtituge gcwalprt-
HI
Den ©pajtfrgangcn augetfjalb bft Sfjorc, ifl ctcnfallg bcfonbece
:!fufmcrffamtiit gcfcljenft; fie finb mit ben t)ci-rlici)ftcn (SicmpUrcn
Bon eid)cn , Surticn , Jfwjicn , ^poppctn , grlen !c. reie aud) mit ben
fdjbnflcn L^JcfMsartcn bcvflanjt, fc bap bic , biitd) ben Stabtgraben
untetbrodjene 2Ctilagf, beinaf)e wie mit bicfcn epajictganoca ucrbun=
ben, aU ein gropartigcS (Sange cvfdjcint.
eamnitlid;e Xnlagcn rcccbcn I'cn ben Srcmtr epajiergangcrn
vielfddi bemiijt.
Sic in unb urn ffivcmen fid) befinbcnbcn ©attnercicn finb »cn
minbcur Sebcutiing, grojjtcnthdu ![cin, unb ba eS an talcntuoUcn
(iSartncrn mnngclt, mci|tcng nidjt im beilcn 3uftanbc. — 23ei bee bier
angcbauften JCiijabt oon fd)6nen unb fcUenen ^iflanscnartcn, bci bem
bebtutenben ^ufUiffc ber ncucilcn 'Pflansen, ireldjc aSremen iuvd) feine
^anbeUBcrbinbungcn auS alien ©egenben bcjicljtn fann, unb bejiet)!;
bci bem uorbci-tfdjenbcn ©inne, weldjtr t)ier fiir Oartcn- unb ^flan.-
jcncultur etiilivt, t^tbt d fel)i; 5U bebauern, bap nid)t jugteie^ cine allgcmei=
nei-eunb»crccueomiiuKtereJtenntnijiberbiil)i'i'n''Pfl>i"^"'C"'f"ff''^"i'^)'^
Sic fduinittn unb feltenfltn ^iflanjcn fteben t)icr franElid), eft ibrcm
Untergange nabe, unb liefctn nidjt bie gciingfle Sbee I'en ber Ucpptg=
teit unb ©d)ijnbcit, n)ie id) glcid)artige ^pfUnjen in antevn (^iegenben
untec ben Jpanben !enntnipreid)ei; (Sactncr gtbei^en fal). ga]! alle
(sjavtcn finb im englifd)en ®cfd)made angilcgt, bie mangclbaftc UntetJ
^altung berfclben, greptentbcitc burd) ffliaiigcl an Jtenntnip ber»ovge=
vufen, madjt itibeijen ttinen befonbetS gunfiigen Cinbvuct.
iDic JpanbcU = 3nftitute unb ffiaumfdjuun finb nic^t bebeutenb,
unb fenntcn, ba fie bie fficbucfniiTc bee ©cgeni nid)t ju befvicbigen im
©tanbc iraren, biefang nic^t jr befonberein 2Cuffd)irunge gclangen.
%ui gcantceit^ irctben I)auptfad)lid) incle 5i5Joovpflanjen cinge*
fubrt: Andromcden, Azaleen, Rbodadeudioii , Kalmicn, Camellieu,
■Ep.crii, corjugiid) abcr SJiofcn, unb unter biefen finb bie Sljeero:
fen am gangigften, unb ba fie al6 gjIobeavtiEtt aufgenommen
finb', fo ijt bie jaliflid) eingcfii!)i-te :!rnjQf)l bii|ec 'Pflanjcnavtcn fetji- be;
trJ^tli*. Jfnflatt, bap bic^anbcle=3id^itu'e ""i f'-'W;e gangige^flan;
jfnatten fclbfl ju erjicjen fid) bemutjcn feUteii, bcfe^ianfen fie fid) auf
ben 2(nfauf unb fpatcrn ffiertauf bicfer ^flanjcn bc6 2iu'5lanbeS. —
2>ui-d) ^oUanb werben bie fSvemcc (Savtcn mit SBlumcnswiebcln
aUcr~2a-t, >rie mit bcdijtammigen Cbflbaumen, (^firfid), fflianbetn,
XpriEufcn, ilirfd)en, ali ©palierbaumc cvsegcn) in fo unglaublid)er
gjjenge, unb ju fo billigcn ^rcifcn ocrforgt, bap einc ©peculation bet
ipanbcU-gai-tncr auf biefe (ivjeugniJTc trol)l menig ©cgen bvingen nn'ttbe.
S)ie crfoi-bevlid)en ©amcreien wci-ben gvbpteiitl)cil^ auu (Si-fatt
bejogcn, Sopfpflanjen !ommcn mciftenS son ipambueg, Eitcnburg,
Dresbcn, unb turd) bie ,tpanbcli:»crbinbungen aug entferntcrn ©egenbcn.
^annotjet litfeet ben gvopten fficbarf ber fdjenftcn unb feinflen Sebbljartcn.
®ct ©cmufebau ber biefigen JCobliioder Cin einigcn CSigenben
Jl:r4uter, au^ ©artcnlcute ginannt ) i|l ju f)of)cr SUoUEommcnljeit
unb 3ai«bcl)nung gcflicgcn. %m aUcrooriiiglid^ften aber ift i)icr bie
Cultut beg SBlumcntoblS grcpartig unb cnual)n»nSirertl). ®er ffilu=
mentobl ifl "on befonbercr ©rope, rein ireip unb befi(>t cinen fe^c jar;
ten ®efd)macti aud) wcrben idt)rlici) metjrcre ©d)ifff4abungen baoon
auSgefiibrt. SSefanntlid) oerlangt bet ffiUimcnfol)! ein febr rcid)eS unb
in befonberS gutec (Sultuc flel)enbeg, nid)t ju troctneS llanb, unb ba
bit l)icfigen Jlol)lanbaucr auf bic Scarbeitung bcS SobenS fcl)r met
gleip cenrenben, lapt fid) aud) bci ber jaljrlicf) fid) immcc mel)r uer;
beiTetnben Sultur ein i)i><i)^ gimfligcS SRefultat errearten. ©er Soben
reirb fajl jcbeS Sabr 2 gup tief rigolt, unb bann mit ©linger Cmei=
|lenSAut)bung) t)in«id)enb oerfel)cnj roobei ba« Sanb forgfaltig con
©ttinen, Untrjut unb bergleid)en Stad)tt)eiligen gcreinigt rcirb.
Jtlle iibrigen ®emiife, felbfl bie ftinern, reciben in l)invei(^enbcc
gStnge unb con coriiiglic^er ©iite erjcugt, fo bap icabrcnb beg 6om--
112
merS niemalg 332anget fi'ifilbat toitb. 5Bcniget 5fufmet!famleit t|l ba«
gtgen auf bie (Srjeugung fnif)}eitigcr ©emiife in aSiftbeeten ocripenbct.
83 a t t c t
n.
(5 art enba u=(S efet Ifd)af ten unb ^f ( anj en;3(uSfi eltun»
gen in Snglanb. ■Die JCnjabI ber ®artcnbau j @efellfcf)aften in
gngtanb bctragt 130, unb fie iiberfleigt bie ®efammtjai)t alter I'tbrigen
©cfellfdiaften (Suropa'g bcmnai^ ganj gcirip um 100. 3n ben cffents
lidjen Ifugflcllungcn !ommcn cine ungei)eurc iCnjabl ^reife jur SBcr*
tbeilung; fie beflcben tbcilg in fitbcrnen Sedjcrn con 5 bis 10 ^fb.
©t. an SBcrtt), tbeilo in golbenen unb filbcrnen SOltbaiKcn, tbeilg in
©clbfummcn oon 1 ^fb. ©t. big ju 2 ©d)Ug. berab. Sag Sejtcrt
>rirb bie Senjobner bee Continentg altcrbingfi ubcrrafd)en, bie, iPfit
empfiingtidjcr fiir Q^vi, lieber eine n'ol)lfeile Sronj:3Dhbaille, alg tin
currentcg ©olbfliid: nel;men iriirbcn.
(SScrlauf oon ©amcreien.) 3d) cmpfing eine ©enbung
Bon Cuciubiucecn, non bcncn fid) mtl)rcre burd) il)re ©ettenl)eit unb
fd)one gornien aug5eid)nen, wccbalb ii, nidjt ermangclc, ben grcunben
berfclben 2fncrbictungen ju mad)cn. 7Ui:
1) Cucumis africaims, afrilanifd)e ®ur!e, fcbr felten, i $r. lOyjf.
2) — aciiuugulus, ®urfe mit ganj fdjirarscn JVerncn,
fvbr felten, 1 Jt. 5 „
3) Benincasa cjliuJrica, 2rfiatifd)C Suftgurfc, eine ber nierf;
w.irbigfltn beg ®cfd)ltd)tg, 1 Jt. 5 „
4) Mclouo d'eaii a graiue jauiio, asjaffcrmclone mit gelbtn
Jternen, ftlten, 1 jt 3 „
6) Giraumon turban reje rouge, rotljgcjtrtifte Surfcnbunb,
feiicn, 1 Jt. 3 „
6) 'perftf^cr Siirhnbunb , prad)tooU mcloncnneijartig gc<
flrictt, felten, 1 Jt. 3 „
7) Brocat-TrirkfiibuiHl, bcr at^te, felten . ... I St. 2 „
8) Rcgiua Tiariformo, bic ad)tc Siirtcnbunb=^6ntgin, pradjc
tig b<-''d)rotb, fcbr felten, 1 Jt. 3 „
9) Courgo de Valparaiso, feltcne :iirt mit fel)r fdjonen J?cr«
nen, 1 Jt. 2'/2 «
JCupcr biefen cmpfing ic^ nod) mebrcre anbcrc fdtbne 3i«r=^urbi|Te,
aud) einigc ©ortcn cpbare,bie jebod) n^cnigcr ncu finb, ais bie oorilc;
Ijcnbcn. Sir. 1— I tragen nur im 33!irtbecte reifcn ©amen; eine Sub
titranrecifung wirb ben ©amen beigegcbcn.
3u red)t 5ablvcici)en 2Cuftragcn, beren augfi'ibriing prompt bcforgt
jverbcn roiib, empfici)lt fic^
(Srfurt, ben 19. SKarj 1838.
bie ©amcnfianblung von SJJori^ .f)ef.
a3iblio3rapl}tfd)e ^Jiottj.
®cr ^cJiluffcl sue aSotaitif,
ober furjc unb bcutlid)c :2Cnlcitung gum ©tnbium bcr ®cirat^g!unbf,
fur angebenbe SJiitiicincr, pb^Ji'maceutcn gorftmanner, ©artner,
Deconomen unb jebem Ctebl)aber bicfer aBiffcnfc^aft. SJebjl einet
BoUfianbigen Jlnunifung, ein J^crbarium anjulegen, unb einen 25rii:>
tbcnEalenber cinigcr bcr pflanjcnreid)flcn ©cgenben SeHtfd)ranbg.
SBon Ur. 6. Ctto. 9}Jit bem ^portrait oon Cinne unb 3u|Tieu
unb 373 litl)ogr. JCbbilbungcn auf 18 Safctn. elegant gebunbea
1 «^ 18 3C. cCSmpfoblen in bcr allg. botan. 3eitung 1835, 9tt. 11.
JSlatttc f. Siteratnr tSSeibl. j. Jtbcnbjtg.) 1837, 9cr. 23.)
jr^P 3u t)abcn in aUen Sudjbanblungen Seutfc^lanbg, in gBji;
en fee bti ®. g. ®ropmann.
Kubolftabt, im 33iarj 1838.
g. prio. 4>ofbud)f)anbIung.
(Bebcudt in ber ®. J-. ® r o 6 m a tt tl'fc^en a3u4)brucEecei in GolUbn.
'Jif
m. 15.
JHcbocttiir: >vrici)rtcit .<>afjlcr.
a^cilcijcr: 0). ^■. 0> v q^iii ii ii it.
(^onltabcn^ , ben 14. ':>Ipctl I9:i«.
XI. ^(ibrftanft.
Sic Qnltnv ^cr ©corqinen (©aWi'cn), urn ftc 5U
fccm mbglicljfl gibf;rcn 11111? fd)on|lcn 25(iimcn=
crtiMj^c 511 rTil)rcn.
(Sffiitgctfjtitt Boin i?vn. Sari fflordjcrS ju ^unnoocr.)
OortfcBimii.)
^ftinnlS ofrbcfTern fid) bie ©corgincnfdmlinge tm jreeiten
3at)rc, wcnn mid) bic im crjten 3a()re fid) ^igenben S31u:
men nur l)nlb(?cfiiUt erfd)eincn, unb man roiirbe bal)cr uiired)t
Ijanbcln, n>emi man bie '^Cnfangg nid)t burd) flcfiiUtc 23lu=
men crfrcucnben ©dmlinge, gleid) q15 untaugdd) ucvwcrfen
TOOUtC.
^in unb wicber erfd)eincn bie evflen ©eorginen gcfiiU;
ter ol» bie fpdtcren, unb barf man bit-g um fo njcniger bei
©dmlinj^en cil§ ein nad)tbeiligc§ 3eid)en anfet)en, ba biefe
flcTOobnlid) birtt bcifammen ficl)cn, unb el il)nen bal)er, bc«
fonbcrS bci fortfArcitenbem 2Baci)§t()umc , nid)t fclten an
9Jal)run() manj^clt, ibre JBIiitben gebovij^ au?jubilbcn.
:^ie Gr^icbung bcr ©corijinen burd) Stecflinge ijt wr-.
jijglid) ffir^anbeltreibenbe cin >vtd)tigcr ®i.';iciiftanb, sugfeid)
aber aud) fur jcbcn JBlumenfrcunb, bcr cin bcbeutcnbcg (oor=
timcnt befiijt unb fid) alii ^cortcn bei bcr Surcbrotntcrung
fid)cr erbalten m6d)te, bcacbtenSujcrtl).
25er b'lutcltrcibcnbe SuUicateur verfdbrt am jwcifmd=
figflcn, wcnn cr 3 2Bocben vox ber ®covginenan5ud)t mit
frifcbem "pfcrbcbung ein '•iVilftbcet jubcrcttet, in bicfca bann,
nad)bcm bie (idrtflc UBdrmc be§ JBeetcS nacbgclaffcn, ctroa
V4 bi§ 1 Sug l;ol)e (5"rbc bringt unb babincin bie ju ucr=
mcbrcnbcn ©cnrgincufnoUcn pflii"it- 3ii bicfcm Wdp ober
23armbecte cntvoicteln fid) bie jungen Slricbe frdftigcr, fd)ncU
ler unb in groperer '^fn^abl, al$ mtan ftc in Sibpfcn ,^ur
Jscrmcbrung ongctriebcn njorbcn rodren. '^Ile fid) au5 bic=
fen JlnoUen erjeugenbcn 5£ricbc foroobt , al§ jene worbin
erwdbnten, von ben jum friibjeitigcn gtor bcjtimmtcn, in
a;6pfen angetricbenen ©eorgtnen, finb }u ©tecflingen abS
tauglid) ju vcrrDenben; e§ wirb bamit folgenbermagen oerfab=
ren: man fiillt, nad) bcm ffiebiirfnif;, eine 'Jfujabl Heine,
3 bis 5 3olI i'" 2^urd)meffer b''''t<-'"t'e ffilumcntopfe mit
nal)rbaftcr, jcbocb feine uni>enx>cfcte Dimgcrtbcilc entbaltcnbc
(irbe, unb jlecft, nad)bcm bie ©tecflinge juuor ucn ben un=
tern JBtdttern bcbutfam, obne 23efd)abiguiig ber barunter
fjfjenbcn '^ugcn befreit unb ctroa Vs 3oU untcr ben untcrftcu
Sldtterpaarcn gerabe unb rein abgefd)nitten irotbcn, in eincn
jeben Sovf, ungefdbr 1 biS I'/i 3oU eincn «2tcd'ling, briicft
bicfcn bcbutfam in bet lodern Srbe etwaS fcjt, unb, nac^bcm
bie ganje lin-^a'.il ber ©tccfh'nge mittelfl rincr, mit cincm
(Sprifjbraufcnfopfe iKrfcbcncn (yie^anne, tiid)tig burd)gegof=
fen imn-ben, roerbcn \ic in ein binreid;enbe SBdrme entbal'ten:
bc§, ju bicfcm 3wecfe am bcften mit 9}Ioo6 au^gcfuUtcS
SKijibcet, bid)t nebcn cinanbcr gcfiellt, jcboc^ fo, bap fie nuc
einige 3oU wm i\d)tc entfcrnt fiebcn.
©eilattet c5 bie inncre SQSdrmc bc5 S5eetc3, fo blciben
bie ^cn^ev, um eine ben Stecflingcn roobltbatige SBdrme
unb gcud)tigfeit ju entwtcfein unb 5U untcrbalten, tie erflen
8 Sage gdnjiid) gefcbloffen unb wcrben nur bann, recnn
Sonne ober von aufjen einbringenbe geud)tigteit ju ciel
Sunft ober SQSdrme er,^cu>jt, febr mdfjig geliiftet.
■^m 3;age bei ©onnenfd)cin roirb bcfdiatrct unb 'Hadijti
burcb Secfen bie erforbcdidbe 2Bdrme untcrbalten.
Seigen bie iungcn ^fldnjd)cn burd) freubigcS ^ebciben
cine fvdftige fficanir^clung, fo roerbcn fie nad) unb nad) an
2uft unb (aonne gcniobnt, unb nad) cincr 3eit ocn 14 Xu
gen bi» 3 2Sod)cn au§ ben gcnflcrn, bie bann roiebcr jur
■^(ufnabtne neuer (gtccflinge biencn fonnen, gcnommen unb
an cinen etroag fiiblcrcn, jebod; nid)t fatten Stanbort, bent
TOobltbatigen (Sinfluffe be5 £id)tg moglidij! nabc gcjicllt.
.^ier blciben fie bi5 jur 3ctt, bap fctnc 9}ad}tfr6^e ju
befiircbten finb, ^ad)t§ unb am Sage bci falter i!uft mit
gcnflcrn gebecft, an roarmcn uni an fonnigcn 3;agcn baoon
bcfrcit, flcben.
25te au§ ben ©tcdiingen crroad)fencn iungcn ?)fran,cn
fonnen im 9Jlonat SDIai ebenfaU» ing grcie gepflanjt rocr:
ben, unb in jeber .feinftdU bie (Stelten gropcr JlnoUcn ucri
tretcn, ba fie foroobl binncn furjer 3cit ju uoUildnbigcii
^flanjcn crroaAfen, all aucl) eben fo febr buret) reicbtidben
23liitbencrtrag erfrcucn.
3m 2(njud;t5mi)lbccte roerbcn bie ©tcdltnge moglicf))!
feud)t erbaltcn, jcbocb '"it a^crdnbcrung biefcS ©tanborte^,
biirftiger mit 'JJabrung i^crfcbcn.
ein JU friibc5 '^rnjieben ber (Ste(flingc bringt in utu
gunfiigcn %i\)xm ebenfaU^ mand)t 9?ad)tbeile beroor.
Sie eteiJIinge crforbcrn bei fcbr friibcr injudit nicf)t
aUcin mebr '^rufmerffamfeit, fonbern cS i^ aud) nid}t fetten
aJcranlaffung , bag fie in ben 3:6pfen (bei falter, unangc.
ncbnier griibling^roittcrung, roenn man nidit ein fid) oot»
juglicb jum Sonfcroiren eigncnbc§ fiofal' befil^), imSBad)g.
tbume jlcbcn blciben, bci fpdtcrem "^u^pflanicn in5 grcie
fid) fd;rocr berourjeln, unb fo in ibrcr fcrnertn Sicgctation
fcbr bc()inbcrt roerbcn.
(gortfeljuna Mflt.)
115
Ucbcr cmigc tjorjiigltc^e StcrpflflttJCM, abgebifbct
in Loddiges Botanical Cabinet.
(Bom (Srcptjctjogl. ^ofgattncr ^enn SSofft ju DIbcnburg.)
(ScriffgHiifl.)
iJJr. 1742. Erica trossula. C<Bt\x^ix-SQeiin.')
Siefe prdd)ti0e 2(rtn)arbum bag Sn^jr 1812 burdj^crrn
£ec in Sngfanb eingcfii^rt, unb wddbft auf bcm Gap. ©ie
bat einen aufredjtfn SCBudjg, 4fad) ftcfjenbe, glattc, ltnicn=
formigc, 2—3'" langc S3ldttcr unb baitd)i9=r6{)ii9C, etrca
5'" Uinge, (;cUrcfcnrotf)c SBIumen »nit abflc()cnbem, flad)cm
Ofanbe unb ein;ijcfd)loffcnen 2fntl)cven; fie jloljcn am (5nbe
bev f'ur^icn 23liitf)cnQflcf)cn, unb bcbccfcn im 3(pvi( unb Ttai
in grcfcr '^n.^^al)! bie obevn Sl}cile bi'» StammeS unb bcr
^eflc. — Sultur wie bci anbcrn Gavbeiben; fie ijl lcid)t
burd) (Stcdiinge ,^u ucrmeljren unb pevlangt ciu etxoa^ gro;
ge5 @cfd^. — ^rei^ in glottbecf ^\i ¥■•
5?r. 1744. Vicusseuxia glaucopls Dc Cand. U
(_Moraca tricuspis Ker, , Iris pavonia Curt., Ferraiia
tricuspis W., V. aristala Schult. ?J
SicfcS fdi6ne3itncbelgcrodd)d rcdcf^fi auf bem Qav, auf 4)u=
gctn unbbliil}etbafelbjl nad) SEfjunberg im '^(uguft unb in ben ~ioU
gcnbcn SOlcnatcn, bei unS im DJIai biS 3uli. 3cbc iSBlumc wdbrt
nur einen SS;ag, bod; folgen immcr neue ®liit()en. (S^ giebt
mcl)rere S3arietdten, mit purpurrotben , gelben, blauen unb
violetten JBIumen, njoi)in aud) einige ber angefitbrtcn ©p=
nominie gel;6ren. 2)ie 'ifbbilbung ifl bie, fd)on 171)1 burd)
QurtiS bcfannt gemad)te Iris pavouia mit voeigen ©lumen.
2^ie btei gropein .Rront!)ei[e flnb flumpf gcrunbet, am
©runbc ber weipen ^latte mit etnem prddjtigcn, l;immel«
blauen, pfauenaugcnartigen, bunfelblau gcfdunuen glecfcn ge--
jiert, bie 3 fteinern finb breifpifetg, roeip, tunfelblau punf.
tirt, bie mittlere (Spi^e ifl pfriemenformig tjeruorgejogen.
T>xc 3»tebel ijl roeipgrau, fiein, bie Sldtter lintcnformig,
fd)mal, graugriin, glatt, unb ber ©djaft brciblumig. — 3n
^arkmifl fie untet bcm DJamen Iris pavonia in \)errd}ie«
benen S3arietdten ju ()aben. ^rei5 6—8 ggr. — SOIan pflanjt
bie Swiebeln in cin fd;male6, au^en an bcr ajoiCcvmauer
be6 2Bavm^aufe§ angelegfeS Sroicbelbcct, in fanbige .^eibe=
crbe ober in i<i)maU Sopfe, bie man na(}e an ben Scnjicru
bc5 ®(ag(;aufc§ binflellt, unb wenn bie Sroifbein trciben,
tnd^ig feud)t ^dlt. 'iRcid) bem 3tbnje[fen ber S3(dtter nimnu
man bie Sroicbcln biefcr unb anberer "^frten bicfet ©attung
cug ber @rbe, befreiet fie eon bcr 9^ebcnbrut; ^dlt fie troden
unb pflan^t fie im Sctober ober SRosember in frifc^e Srbc.
9Jr. 1743. Camellia japonica Pressii.
Sicfe fd)6ne 58arietdt roarb yon .l^errn 9)reg au§ ©a^
men erjogcn. D'u »oUfommcne iSBIume ift teicblid; S'/i"
breit, i^re ©latter finb (lumpf gcrunbet, oft eingcbriicft,
tteig, fpdrtic^ rofcnrot^ gefireift, unb licgen jiem(id) regeU
tnd^ig auf einanbcr; bie inncre giillung l)at fleinere, ge»
brdngter flcl;enbe, unregclmd^igerc JSBIdttcr, tbeilS mit furj
^ertorgcjogener ©pifje, reei^ mit gelblid)em ©djimmer, fpdr;
Iid> rofenrotf) gejlreift. ©ie ill cine ber corjiiglidijicn in
<5nglanb crjogencn SUarictdtcn, wcld)c leid)t unb um fo fid;e:
ter bliibt, roenn man fie im ©ommet warm ^dlt, bamit
ftd^ jeitig \\)Xi XxitU ouSbilben.
CSortfe(}ung folgt.)
(9Ritgcff)tilt »on bcm .^tn. 2Cpot;)cfEC SBatnepet in SSurjcn.)
SSeranla^t bur4> bie blumi(lifd)en S^otijen au§ S!Sei»
fenfec inS«r. 11 p. 4 ber ©lumenjeitung »om Saijre 1829
unb in 5«r. 20 p. 159 befi 3at)reg 1835, crbat id) mir im
Saufe be§ ©ommerS Dorigen Sa{)reS con bcm .^crrn 5>©jl.
meijlcr .lg)eibemann in SBeipenfee ein ^unbert ejcemplore
fcincr wrjijgltd)|len 2CuriEel, bie mit Jfnfang ©eptembcrS
bei mir anfamen.
3u meiner nid)t gcringcn grcube war biefe fleine S5Iu«
menfenbung mit cincm fcfcr fd)d(|barcn ©d)reiben bicft3
^od)»crcl)rtcn greunbeS beglcitet, beffen 3n()att — cine au^»
fiii)rlid)e Gultur bcr "KuriM — id) am guge biefer meiner
a)iittl)cilung fi:r "^furifclfreunbe — nid;t fiir Grittier ober
^ebanten — folgcn laffe.
2)ie bercitS ctwaS oorgerucfte Saf)re5icit erregte bet mir
einige JBcforgni^, blcfe meine Sicblingc aud^ alle fortjubrin*
gen. 3d) rid)tete in einer geeignetcn, et>oa5 fcf)arti9tn Sage
nieinc» ®artcn§ cin SJeet baju tjor, unb pflanjte bie jrear
fd)on ct>Da§ ftdrfen, cermogc be§ njciten 5£ran»port§ jeboc^
fc^r welf genjorbenen "ilmitd, gof fclbige ein njcnig an,
unb iibcrliep fie nun ber 9fatur. £eiber trat unmittrlbar
nac^l)cr an[)altenbe§ Slegenrocttcr cin, cin SJlatt nad; bcm
anbern wurbe gelb, unb bie 'j)flanien immer biirftigcr, fo ba^
id) faft bcforgcn mufjtc, fie roiirben mir n>urjclfaul iverben unb
fdmmtlic^ oerloren geben. 25aju fam nod), bap fic^ ju bi«»
fer 3cit cine Unsat)! oon ©pcrlingen con ben gctreibcleeren
gelbern in meinen ©artcn fliid;tete, bie fid) ttjal)r^afi ju
beeifcrn fd)tenen, mir meine 2l"uritclfreuben ju SCBajTer madKn
JU TOollcn, bcnn fie nagtcn unabldlfig bie jungcn jarten
S' cviibldttd)en — bie nod) cinjigen Ucbcrblcibfel man4)W
torfe — gdnjlid) ab, roag id) nur ju einigcn ©tunben tei
SageS, wo id) mid) in meincm, faft '/» ©tunbc con mcinet
5ffio()nung gclegcncn ®^irtd)cn bcfanb, ju »)erf)inbcrn v>crmod)te.
©elbjl iici^ tf)eih»eife Iteberiicben bc5 SJceteS mit iSBaum"
wollenfdbcn, l)iclt biefe 2(uttfclfreunbc ganj cigner"2frt, nid)t
ab, mit ben ^flanjen unb mit mir if)r fd)abenfrof)e6 SBcfen
JU treiben. ©o fa()e id) mic^ benn 9cn6tl)tgt, fdmmtlid)e
faum etroag angerourjelte ^iurifeljlode mit fleinen (SrbbaUen
corfid)tig wicberum auSju^eben, in fd)tdlid)e S31ument6pfe
ju fcljen, mit gefiebter, nal)rl)after ©rbe an unb auSjufiiUen,
unb fie fo inS ®credd)§l)auS ju bringcn, um auf biefe 2Bei[e
vccnigfleng bie SBurjeln bcim Slcben ju er[)alten, voa$ mir
benn aud) gliicfte; bcnn fd)on im SOlonat ilJocember erfreue*
ten mid^ einige biefer ©tode mit it)ren .^crbflbliitl)en Cauf
n3eld)e id) fonjl teinen SBertI) ju fe^cn pflege) con unge*
meiner garbcnprad)t unb regclmdpigem ©aue, obfd)on ntd)t
eben — unb iia^ mat nid)t ju erroarten — grower ©efialt.
Sel^t nun fd)on jeigen fid) mcf)rerc alS »vaf)rbaft fd)6n«
S3Iumen, fo bafj id) '2rurifeUieb()abern bie au$ 400 »erfd)i«-
benen (S'lemplarcn befief)cnbc '2(urifel=©ammlung be§ J^erm
^oflmcifler ^eibcmann in SSJeipenfce, au$ coller Ucber*
jeugung bcflcn§ cmpfcl)Icn iann.
'Uud) fiir baS gegennjdrtige Sar)r bin id) entfd>roffcn,
meine tlcine ^furifelflor wieber mit einigcn auggcjeid)netfn
ejremplarcn ju v»crmcf)ren, unb l)abe mir ju bem dniit
forool)l reicbcr uon bem .^errn ^-^oftmcifler .^eibemann
in SBeipenfce, aI5 aud) com ^aufmann .£)errn A ax I SJiau.
rer in ®6rlil| (_man oergIcid)c gefdlligjl ben '.iluffa^ ber
ffilumcnjtg. iJlx. 40 p. 318 com Sabre 1837J cine fleine
2(nia[;I erbcten, bie id) bicSmal jur iBliit^ejeit encarte.
Sr)txt SKrturer Ui ft'rf) fcit toiefen ^ahxen ^um ®ef«^
flcmad;t, ffinc '^diiifel iiitmalS anbcrS aid ^w 3cit ber
Ssiiit^e, otcr rocnn ftc tie 23Iumcn ebcn cntfaltcn tvolUn,
objucjebcn uiib ju ocrfcnbcn, *) baniit jcbcr fcincr 'iibncly-
nicr beim Dcffncii bcr crl>Utciieii Jtifte niit 2(uriFc[n foglcid)
fid)t, bap cr aufridjtig «nb jur 3ufticbcn()eit bcbicnt fci.
Sd) mcrbc niir criaubcn, feincr 3cit aiid) iibcr biefc ncucn
Cn-niplarc tti biefcu Sldttcn cinige ivaljrfjcitSgcmape S3e=
ijicrfmic)cii ju niad;cn.
Guii'gc 33cmcrfnn(]cii I'ibcr Mc 9(jt5ucf)t bcr "Un*
rifcl im ficicii I'aiibc.
(Sricflidjc ajJittfjcilung bcS ^ivrn 'pofimfifitc ^cibcmann in 5!Bfu
^cnfcti-'cm 79. 3uli 1837 an bm ^crrn Jfpctljcfir Jffiarnjvcr
in aBiivjcn.)
©in .!^ain?tfifovbernip, urn fd)6nc, ponfotnmcne unb
mfglidift flropc ■^urifetblunicn ju er^icf^i-ii, ifl cS, bap
tie '^furifcfbcctc auf a;evra(yt:n aii.qctcgt unnbcii, bie 2— 2Vi
gufi l}cd) finb. 3jt bicS inbcp nid^t tl}un[id), fo mup 'roe.
nigftniS baS JBeet ctwa5 gall, unb eiiie (Jinfaffung m'lt 6
Sell breiten fatten cber 23retterii erijaltcn, bamit anl)altenbe
gjdffe beffer abqeleitet werbe. 2Mc Cage fold^er ScrrafTcii
ober JBfete miip pon bcr iSBcfd}affenl)cit fein, bap fie nur
frill; unb '^bcnbg bcii ©tral}Ien bcr ©onnc er}5onirt finb,
bie brcnnenbe ^Jlittaggfonne barf fie nid)t trcffcn, aiic^ niiift
fen fie fiir 93Icrgcii: unb 53iittag5unnb meglici^f} gcfcljul^'t
roerben. Semcbr" baS JTurifcl ubcrl;auj.''t gcgcn (Sonne gc.
fidjert i|l, beflo beffer. .Rurj vox ber S3lutl)e, tvdl;venb ber«
felben, unb fclbft nodj einige 3cit nadj bcrfclben, iji e§
tturd)au§ erforberlid), bap bie ^lurifelbcete nrit eincm Uld)tm
25ac^e serfeben njcrben, burd; tveldjeS fein Sfcgcn bringen
fonn, roelc^eg jeboc^ fo cingcricbtet fein mup, bap eS bei
paffenbcr SBJitterung jurocilen entfernt wcrben fonn.
SBo5 ober bie ©rbe ju bitfcn 2Iuritelbeeten anbclangt,
fo i)alte id) nacb ben gemaditen meljjridbrigen (^rfabrungcn,
jebcn frifd^cn 2)unger fiir nad;tbeilig unb fd;dblid;. 9JJan
nel)me baju eine bumu^reictje , (tma& fct)njere ®artcn= ober
9?afenerbe, bie nod) nid)t getragen, unb folglid) nod) ben
crflen Sung unb allciCraft in fid; l}at. 3(1 felbige ju bin.
benb, fo mifd)c man ttivaS gcftebten SBaffcrfanb barunter;
entt)dlt aber biefe Srbe fd)on ©anbt^eile, fo untctlaffe man
ja biefe 23eimifd)ung.
©in jroeiteS .^aupterforbernip ifi, bap man ben 3(urifeln
beS Sa()re§ jroci, ja felbft breimal frifc^e <Ixte ertl)eilc, unb
jroar ouf bie 2Beife, bap man 1 'A bi§ 2 isoU f)od) bte obcre
Gtbe mit J8el)utfamfeit, bamit bie obcrn SBur^cln nicf)t »er«
le^t njcrben, bin^i'fgnini'nt, (am beficn bcbicnt man fid) l)icrju
n?obl fines ff^r flac^en gropen £6ffeI5) unb frifd)e (Srbe ber
vorbefd)riebenen "iixt auf- unb an()dufelt. (Ss mup foId;e^,
fobalb man in bie (Srbe fommen fann, folglid; im 9)Ionat
SDidrj gefd)el)en, bann ju (5nbe beg Jlugufl^, unb war c5
ben Sommer l)inburd) febr l;cip unb trotfen, unb treten
nic^t jcitige 9'2ad)tfr6fte ein, aud) 2(nfang big iOittte October
noi) ein 9}Ial. '•iTUer jreet 3abre muffcn bie 'Jturifcl unigc»
fefjt, bie gropern jertljcilt, C>i-'pbci man allcS ©djncibcn mog.
It4)fl JU eermeibcn l}at) unb bie 2rblcgcr abgenommen wevben.
jDiefe 2Jefd)dftigung mup ju gnbe bc6 2)Jonatg 2(ugufi
6efd)el)en. Urn jtetei m6glid)|l onfel)nlid)e, grope S3lumen
•3 Jiic 9?fbaction ifl buidj^rn. asjarncijer in Scfife einei, bicfe2Ccu»
fftung bcjiatigenben J8ricfe6 com .^rn. A'aufmann ajlauttr,
gttcmmcn.
118
JU er^alten, mup man btefelbtn niematS in ©amen geljen
laffen.
lin geud)tigfcit barf e§ ben 2lurifctn, felbfl aud) nad)
ber JBliitbcjcit, nid)t fcblcn. £)a6 ■2lbnet)mcn unb Gntferncn
bcr gelbcn unb faulcn Jttldtlcr ift f)6d)(t nctl)»vcnbig, nament^
li4) aber nod) im 9Jionat September unb Dctobtr, fo roie
im gcbruar unb Mdxi. 2lud) bierbei mup man fel)t oor^
fid)ti3 ju 2Bcrfe geben, unb bicfc gelbcn a3Idlter rceber ju
jeitig, nod; burd; beftigcg ^brcipen entferncn, reeil eine
baburd) fcranlapte SBunbc am @tL>cfe, bei anbiUtcnb naffer
SBitterung lcid)t einc tfcit um ficb grcifcnbe gdulnip jur
golgc biibcn t'ann. (Sy gefcl)ic()t bicei nm bcftcn, ircnn man
ba§ gclbe JBlatt ein ircnig nad) ber 2Burjcl ju bicgt , n)0»=
auf e$ fid) in ben mci|len gdUen lcid)t abncbmcn Idpt. Scim
SJerpflanjen iunger, au5 ©amen gcjogcncr 'ilurifel i(l til
jyorfid)t }U gcbraud)cn, bap biefe ^flatijcn nur rocnig ange«
bri'idt, unb bann nad) SJcrlauf oon etroa brei bis oier 2Bo»
cf)en nod) ctroaa nad)gcbriid't werbcn. 3(eltere ©tocfc aber
muffcn bcim Sicrfcl^cu niit etroas grbbaHen l)crauggel)cbcn,
«?cnig(tcn§ barf bie biefe, fleifd)ige .^auptrourjcl nid)t ooUig
con (*rbe entblopt rocrben, aud; mup man babci tie oben
auflicgenben 2Burjeln moglidjfi fd)rncn, bie tceit i;erau5ge=^
laufcncn gafcnturjcln l;ingegen fann man ein rocnig cer^
fiir^en, jumal ivcnn man jcitig im ?Dionat 3lugu(l, unb bei
nod; anl;altcnb gun{!igcr frud)tbarcr 2LMttcrung perfect, too
man mit Sum'rldffigfcit fd)licgen tavf, tap bie ju ocrfe^en.
ben 2(urifel noc^ vox (fintritt bcr gri-fie roicber antourjeln,
TOO fie bann tiefen criitteucn tleinen Sffiurjeloerlujl ol}ne
9'Jad)t(;eil uevfd)mcr^cn fonnen.
3u ber "ilurifcliud)! in Sopfcn wi'irbe id) btcS bann
rotl;en, TOcnn man ein ©cTOdd)5bau5 befitjt. SBBiU man
auperbcm eine glor in Sopfen l)abcn, fo bebe man tie '2lu«
rifel TOdl)renb bcr S5littl;e »orfid;tig mit volljldnbigcm S3aU
len aui, unb gebe ibncn alfbann eincn ganj fd;attigen
©tanbort. ^k '^urifd oertragen biefe '^rt ber Sscrfcljung febr
gut, nur muffcn bicfelbcn nad; bcr 2)lutl)ejeit roicber auo.
getopft, in§ freic baju gceigncte £anb gefe^t, unb fiir grope
©onnenbi^e gcfa;iiljt TOcrbcn.
■^(urit'elbecte untcr JBdunicn anjulcgen, too fie bem Sro^
pfcnfall beg 3iegcng oon JJel^tcrn cvl;aUen, x\i nicijt ju
cmpfel)leii.
Sigentf)um(id)C 9JtCtf)0be, biC Datura suaveolcns
Wind, (arborea Hortul. Brugmansia Candida
Pers.) im frci'cn Sanbe ju culriuircn- *)
CSBom ^rn. 3. fflretn.)
S^ie S3rugmanfic, TOcldje icl; im uorigen gjlai mit 101
ffitumen in 6bi5TOict jur ©cbau au^ficQte, batte burc^ ba«
J^in= unb .^erfdjoffen fo febr gelittcn, bap audi nict)t eine
231unie baran geblieben unb fdinnitlid)c S31dtrer ^^luiiTcn
TOarcn. "Urn 1. Sunt pflamtc icl) fie baber auf ein freicS
SJcet, TOO fte reid)licl) SBaffcr oon oben unb untcn evbiclt,
Ic^'tcrcg bcfcnbcrS bei- Sltorgcng. ajier 2Bod)en fpdter bat.
Un fid) bie SBurjeln bebeutenb auSgebrcitet, unb fo TOurbc
ber '3)flanje bag SZSaffer entjogcn, TOoburd; fie ein recnig
TOclftc. (SS TOurbcn il)r nut eincm ©paten oUe jungen
SlBurjcln bi(f)t an bem alten JBaUen abge|lcd)cn , ^ugleid;
aber auc^ eine jQuantitdt alter verrolteter 2>iinger untergrar
*) 'Kui LoudoDi Gardener'i Migizioe, Xovembor 1830,
119 . , 120
beu. 5Zad)bem bic§ gefd)e()£tt war, mute bie ^flanje tiii)- Ui ,Ramm«taf{)« J^tti. ©d^affet in ^leff ubct ben }um SEljeil fe^c
tia begoft^n, nut? in 8 Xa^cn Ijattcn ficb wieber cineSKenge bcfncMjcnben erfolg be« MnbaueS bet jur S3cr(f)eilun9 an Sc^uUcfjree
junaer SButjeln gcbilbet, bie babuvd) reidjlic^e Slaljrung faiu unb unbcmittctte Stunbbcfi^cr wn ©citen bc^ fficreing bort!)in gefanbs
ben. X>uUS (Svperiment reuvbe abcrmalS wicber^olt, jcbod) ten ©emufefamcmen ; sniitttjeititngcn be« 3>om ©e(^Qntcn spin, dob
mit'bem Unterfdjiebc , bag bie jungcn SBurjetn einen Soli erjicben auf ©ribclang ubcr ben erfelgrei^en ^Tnbau emct ©ommer*
entfernt com alten SiaUcn abgepoi^cn roiirben. Siefe £)pe= aSeiscnart aus Dbcffa; 9lad)ri^t beg ©arten^Sirectcrs s?nn Stnn6
ration ubte feine nad)tl)eili3en golgen auf bie ^flanje au^; {„ ^otebam iifact ben bottigen guten gortgang einiger bcm SBcrcine
tm ©egentljett fie wud)i rafd) fort; bcr SBallcn war nur aus Salmaticn jugegangencn, in bet 2anbe«=a3Qumf^uIe angepflanjtcn
etn SBcnigeg gvopcr gcworben, al5 cr tm Snil}_iai)r bcmi @tamme bee SRara^cc-Sicft^ej SBemevfungen be§ 2fu6fe^u)Te« fur bit
bracl)tcn cine jebe 100 23lumen beroor. Scv (i)eruct),
fie verbrcitetcn, erftreifte fid) 60 (gUen rocit
SS a r i e t d t e n.
SSerlin. Bon ben in ben beiben iung|ten Scrfammlungen beg
SSerein^ jur SBcfcrfccrung bel ©artcnbaueS am '28. Sanuac unb 25.
gebruar c. oorgctragencn mannigfa^cn GJegcnflanbcn rcaren folaenbe
Bon aUgemcincccm Sntercffc: bie oon fcincc ©vccUcnj bcm S^xn. Dbcr.-
^rafibentcn »on aSafferciB eingefanbtc ©d}nft be« Cbet^gcrflctg 25or.-
lanber, „bie ©icgcnfci^c jtu nfnBicfc", cntljaltcnb eine au^ful;rlicl)e
tedjnifc^e anlettung juv 2Cnteguiig unb SScljanblung »on jtunilreicfcn ;
bet 3at)tC6bcnd)t iei (Seroecbe.- unb ®artcn:23crdns in ©runberg,
luona^ biefcr einen gro^en Sbcil fciner SSctriebfamfcit anf bie (5in=
fiitjrung bcS bort immcr meljc JCnEUng finbenbcn ©cibenOaue^ unb
bie bal)in gctjbcigc Jtnpflanjung con SOiaulbeerbaumen ric^tcti ^^Jomoj
logifc^c S)Jitti)etlun9cn bcc grau ©cafin »on S^cnplig gncbtanb fn
SBcsug auf bit »«'< ^oitcau unb a;ut)>in bearbcitcte ncue ^Tuflagc beS
fut bie SBibliottjef beS 23ereinS angcfc^anten ElaffifclKn SBtdeg: Duha-
mel du Monceau Tiaub des arbres frnitiers; aScmevJungen be^ S?tn.
©djams in ^efti), uber SBeinbou unb sKeloncnjudjt, le^tei-e burd) &v:
neuevung beS ©amcng ani roannercn ©egenben; Slac^ridjttn beg ^tn.
SaconS con ^ottwi^ }u SJimptfc^ unb be^ Dbctgattnccg ^rn. 5!Bat=
tev in ^unncrsboi-f ubcr ben ungemcin gropen (Si'trag bcr »ei-iud)S=
weife angcbautcn 9Jol)an=J\:aitcffel; Sladjridjt bc6 @el)eimen Dbe^^of.
SBudjbcucterg ^errn SccEcr libcr ben gun|tigcn Srfotg beS Znhanti
cinev oon bcm Jtunjigattncr 3epenicE in gtan!fuit a. SOi. eingefaubUn
SBoljncnforte (Phiseolus vulgaris) unb oon bev aui greiburg im ^mi-.
gau eingcf^ictten fogcnannten cbrtiifdjen Sobnc, wooon bie ei-jleve be=
fonbevfi burd) reidjcn (gvtrag bei uorsuglidiem gBo(;lgef^mace fit^ au«.-
Seidjnet, bie le^tcrc abet an ^avtljcit unb aSoblgtfdjmacE alle anbecn
be!annten ©octcn ubevtrifft, (.fie ift bei bcm l;iefigen ^anbet^gartnct
^errn ©d)ul|e, SUue Belt »or bem granffuvteu Sbcvc taufUc^ ju
baben) ; ^JJitttjdtungen beS ^vn. Dbei-[l=Sicutenant «on 2£renilorf jn
Jitcbfau, iibcr bie 25ctid)bncrung feinet gelbmattcn, nac^ bcm Sjluflet
bcc burc^ bie SBerbanblungcn beg iBctcinS fcu^ct befd)riebcncn ^tnlagcn
bcS ^rn. ©ebcimen C;ber=9Jcgicrungg=Stat[)(S SSctlje, auf bcffen Sefi^un,
gen in ipommecn, buvc^ jablrcidje Jtnpflanjungcn oon £)bjl= unb
Sc^mudbaumen; 93Jittbeilungen beg @arten=3nf)5ectorS^rn. ©c^recictcrt
ju (Saibat^ bei iSButjbuvg, iiber bie bortigcn ©riflic^ @d;fcnburgfd)en
©artenanlagen, bei einreid)ung ton 2tbbilbungen eineg 9lad;;uc^t.-2£na:=
nagtajicn* unb eineS gcofien aBegeceinigungg-'^Pflugcg mit (Sggc; bee
3at)ccgbcci(^t beg S3etfd)6ncrungg.-a3eccing in SStombetg, bee aud) auf
bie Jfnlegung con Separtemcntgbaumfc^uUn unb auf bie iBecbciTetung
Gfdjc, rceli^e in bem ®arten ©r. A"6nigl, ^ot)cit beg ^icingen 2CU
bred)t fjicrfelbfl im oorigcn gcubiat)r, 65 2ai)v alt, abgcflocben unb
com Jpofgattnet ^vn. ^cmpel jur Unterfudjung mitgetheiU rcar. Set
^r. ©eljeime 332ebicinal.-JKatt) ei(^tenl^cin gab cine juc publication
burd) bie SSecfjanblungen btS aSereing bellimmte Ucbcrfic^t beg 3nter»
elfantcjtcn, augben in bcc neueter^cit eingcgangenen englifcljcn unb ftans
jbfifdjen GSactcnf(^riften. 9£od) »aren juc ©telle gebcadjt oom l)iefi«
gen JCunjlgdrtnet Jpcn. Simpce(i)t CJSoppen|lrape 9tc. 22), mcl)rcc«
(Sfcmplarc eincc aug bem ©amen con 2>uc uan SoU gcjogenen friiljen
Sulpens2tbact, bie »on ilim mit bcm Slamen Sue be SSeclin bejei^s
net unb jut SBinterfloc ju biUigera Recife empfotjlcn reiib.
3)cegbcn, ben 24. SKacj 1838. Unfere bieSraaligc ©lumens
augfleUung ift ooc cinigen SEagen in einem STOingecpaoiUon etbffnct
njocben. ©ie fallt nidjt fo teicf)lid) aug «>ie in fculjecen Saljccn, unb
eg mag woljl bet biegidbtige fitenge SBintcc bieg mit cecfc^ulbit baben.
®ie JInovbnung ift redjt gefdjmactDoll, bag Socal jcboc^ in fofecn nidjt
ganj jwedmapig, alg bag gi^t »on 3 ©citcn auf bag ®anje fdUt unb
alfo mcbvfad) blcnbet, fo bap manege feieivac^fe faft gat nict)t ju fef)en
finb. gilt ben Saicn i|t unfttcitig bag pcdcl)tige Sfemplat einct Lata-
nia cbiaensis, aug cincm Ebnigl. (Sattcn, bet ceiscnbfte Jlnblict, unb
bemnddjft bcc jitjcibunbcrtidbcige ©tamm einec Tettudinaria clephan-
tipcs, bee je^t nod) fcinen neuen Svieb jeigt, »on Snteceffe. Siefe
^flanse unb eine fc^one Caryota mvns mit ifjcen ' feltfamen SBIdttccn,
bie Sd;mcttcvUng6fIugeln glcidjcn, gci;6ecn bem ^anbclggdrtncc Jpcn.
©eibel, (Sine brafiltan|'d)e Sanne aug bcm (Sattcn beg neeflorbcncn
eicutcnantg SBalHC jieljt cbenfaUg bie Kufmertfamtcit auf fi(^. Sic
GSeirad)gt)dufer beg .fpcn. Jfiof; unb SDJebicinalcat^g Dr. ^eeyfid) tjabcn cine
sKcnge fcltcnet bliibenbet '■pflanjen gelieftct, untct benen bie fjecBoeftfs
djenbjlc, ein Pancratium amaucacs , mit eincc i^ii gegcniiberjle^enben
Strelilzia regime on ©(^6n!)cit IBCttcifect.
(^ypottjefe.;) S)ie Jtunflgdrtnee eeercenben gro^e Jtoflen, urn
augldnbifc^c •'Pflansen ju eincm guten SBadjgtbum ju btingen. 3u
biefem ^mdt roetben fel^t oft fimrtlidjc ©etmifdjungen jufamnicngcfe|t.
aSei biefem Sjetfabvcn unb bti bec'i.nn;cnbung guten Sungetg ecreidjen
fie jreac il^ce JIbfidjt, fie routbcn abce mit gectngcrm 3£iif>ranb unb
gjJubc }um 3iele gdangen, it>enn fie bie pflanjen nad; ben a3e|tanbs
ttjeilen it)tcc 5tfcl)e 0) bimgten. Jpievju reiicbc fceilic^ eine, nut con eU
ncm fct)c geiibtcn (5i)emifec anjujteUenbe 3tnal»fc gcboten. Mbet bet
ib'orttieil Icudjtet ein, bcnn wenn glcid; in bem 2)un.jcc unb ben c«.
fdjiefccncn (Jrbacten allc nbttjigen Se)lanbtt)eile ent^alten finb , fo ifl
Die'g boci) ni^t in bcm beffecn SBetbaltnif bet gaU, unb bee im Uebct.-
unb SBepflaniung bee Jffiege fcine Sbatigfeit tie^teti bet_3al,«6beci(^t_map coct,anbene_ ben yflanjcn nadjttjdlig.
(Kebcuctt ih bet <S. 5- © r o ^ m a « n'fe^en Su^biuetetd m GSolleba.
«^r. 16.
91 e u e
SRtbactcui : JV t i c » f i cl) .papier. —^ —
=== S3crlcacr:
W. ^•. Oiro^inaint.
Sonnabcitb, ^clt «l. 5lpiil tnilH.
1 - . .-. - -
XI. ^rtbrflnitf^.
£5ie Qultuv bcr @con]mcii (!Sa()(iciO, um fie gu
J>em mbgltd)rt grbgten uni? fcl)bn|lcri Slumen=
crtiMcjc 511 fiil)rcn.
(tDJit3CtI)eitt 00m .^tn. Sari SovdjerS ju J^annootr.)
(5ortfc6iiiia.)
^efonbfr§ ijT bic§ bei alien fri'it) erjogenen ?)flan5en,
»fld;e t>cv geljoriqcr 3(u6biltiung ber junqcrn ^nollcn aii§
bem warmcn "ilnjucbtSmillbeett an einen taltcn ©tanbort
gejtfUt unb ba confcruiit wurbcn, btr gall. Ser Sultiua--
tfur fiat bann 3)Julie unb 2lu?c)aben itnifonft ocrtvcnbet, bi-nn
rocnn er biefe ©tcdlinge cbcnfall^ ju cincm fvubjciiigcn Jlot
bejiimmt l)at, fo wirb ev fid) bci fenifrer Gultur ff^r 90=
tdufrtjt ffbcn. '^litf bicfi'n fid) nid;t felten Dorfinbcnbcn
SKangcl Ijabcn bffonbcv^ t)anbcltrcibenbc ©corgincncuItivQj
teurS tl)rc ■^tufmcvffamfcit ju ridjten. _
T>\i jiingen (gted linge wcrben im 9}lai , bfi gunftigfr
SKtterung, an cincn nid)t ju fonnigcn Dit ing grcfe gcftellt
unb ben ganjcn igominer t)inburd) aly Sopfpflanjon bcIjanDclt.
SilAti) bfm crflfn, bie 23ldttcr nuv (eict)t ocnvunbenbcn
giaditfiojtc roirb bic gan;\e 'Jlujaljl bcr ©tccflingc an cinen
md§tg roarmcn , troctncn ©tanbort jum ■^luotrocfnm bc5
SBurjclballcua itnb, nad^bem biefer auSgctrocfnct, roevben fie
an i<)ren Siud^ivintcrung^'Ovt gcbradjt. ^iqu x\i jebcJ
ttocfne, frojlfreie £ofal oortt)ciIl)aft ju bmu^en. Sic .^in:
terroanb cinf§ (i)cwdd)S[)auft'g, bic, ooin I5id)tc entfcrnt, fid)
nid)t jur 3Iufnal)mc unb Durdjrointerung oon 3;opfpfIan,:ien
etgnct, iR l)terju fcbr gut in ^Inwenbung ju biingon. S3i5
jum griil)linge bleibcn l)ier bie ©tecflingc, obne im ®eiing:
jlen gcgofff" 5" ivcrbrn, ftd)en, unb bann >virb man bie
gan^e ».2ln,^at)l ber au^ ben Sopfcn genommcncn Jtnotlcn
ooUig gefunb finben unb fie oI3 cinen ongcncbmcn Srfa^ bee
im Sffiintcv Berlovcn gcgangenen gro^cn J;nollen benufeen fonnen.
S5coor im .§etb]te ber erfte, ben ®corgincnfIor jcrnid)>
Unbe groft cingetretcn, iff e$ ratljfam, in bcr Ic^tcn 3cit
ber JBegctation, bie Jlncllen mit bem ©poten bel)utfam in
bet @rbe etroaS ju Ijeben; bie Snellen unb 2Bur;ieIn berfcU
ben bcreiten fid) baburcl) ju eincr minbern ©aftaufnabmc
vox, beginnen baburct) glcidifam fict) cinerwobltl)dtigen9feifc
JU nd()crn, unb alle (5ultiiiateurc, von benen bic5 a5afal)rcn
Qngcroenbet worbcn, vrpUcn eine fic^ercic Grt)altuiig bcr
JtnoUcn an ii)xm "^ufbctrabrungsortc im SBinter barnacl)
bemerft l)aben.
©inb gaub unb SSliitben burc^ tinen 9?ad:tfrof[ 9et6btet,
(jvelc^eg fel)t uctfc^icten, ttxva »on Jtnfanfl b\$ ©nbc £)cto.
ber ©tatt ftnben fann,) fo bcginnt man, bie J:nollcn bcbut*
fam aug bcr (5rbe ju neijmen unb fie ju \t)xn Ucbenrinte«
rung oorjubereiten.
Sa rocrben bemnad) bie ©tdngel ber ©corgincn oI)ngf;
fd()r eincn l)albcn gup fiber bcr (frbc abgcfci)nittcn, unb
nad)bcm bie Snellen auS bcr Srbe gcnommcn, ba5 ficb in
ben r6l)renartigcn ©tdngein gcw6()nlid) gefammette SSaffeit
aufigegoffcn unb an eincn roarmcn, trodncn £)rt jum lib:
troctncn gcbrad)t. ^ier biciben fie cinige Xaqe lichen unb
tDcrben l)ierauf t>on ber fte nod) umgebcnben (*rbe biirc^
bel)utfameS ©d)utte[n befreit unb an il)rcn 2)urd)n)interung6«
crt gcbrad;t. ^nm 25urd)n)interunglorte cigncn \id) fatte
unb raarmc ®eroacf)§f)dufer, JJellcr, foivie jeber trocfne, frop.
fveie 9iaum.
^ann man t§ irgenb moglic^ mad)cn, fo fuUeman ben
JRaum beg '2tufbenial)runggortc5 mit trorfnem ©anbe, von
bcr ^6f)e eincS l)a[ben gu|e5, aui, bringc bal)incin bie MnoU
Un bis an ben ©tdngel uberfcbuttet, unb fcrmcibe bie fBc:
rubrung obcr ba6 '^lufeinanberlicgcn ber Snellen, ba bie*
bcr evile Scwcggrunb jur gdulnip ift unb bie Uebcrtragung
bcrfelbcn auf anbcre nod) gcfunbe .RnoUcn berbeiruft.
93Jand)e ®corginfnoarietdten, unb ntd[)t feltcn bie fc()6n«
ftcn, finb am Ieid)tcf}en geneigt, )»dl)renb beS '2lufbe>x)al)ren3
im SBinter ocrlorcn ^u gcbcn, unb ba fold) ein S[>cvlu(i bert
CSultioatcur \)bd)\i unangcnct)m fein mug, ba§ 2Biebcranfd)af=
fen bcrfelbcn mit Umfldnbcn unb .Eoflenaufmanbe ocrfniipft
i|T, fo roirb cr geroip gem aUiS S0J6gIid)c t(;un, biefem SJers
lujie porjubcugcn.
e» ift baber jur ©tbaltung be§©ottiment5erforberIicf):
pom '^lugenblicfe bc5 £)urd)TOintern§ an, minbejlcni' alle 3
bi» 4 ffijpd)en bie fammtlidje ^nollenanjabl burcf)jufel)en
unb bei biefem ®cfd;dfte bie no4) gefunben JlnoUcn oon ben
frantcn ju fonbcrn.
£)ie gdu(ni0, an ber bie ©eorgtncnfnollen W)dl)renb be3
©urd^wintcrng fe[)r leid)t leiben unb burc^ irelc^e fo manibe
fd)6ne JXnolle bei Unad)tfamfeit verloren gcht, crjeugt \idf
jucrfl an ben abgcfd)nittenen 3;i)ei[cn ber ©tdngel. Siefe
miiffcn nun untcrfud)t ivcrben; jcigt ficl) nad) bem 3lbfcf)aj
ben ber bie ©tdngel umgebcnben dupern ^aut, bicfe grun
obet raeiplici) unb fc^, fo ifl ta^-: ein fid)crcg Seicbcn bee
®cfunbbcit; evfd)eint bagcgcn bcr ©tdngel nad) bem 2fbs
fct)abcn brdunlicb, gcfiocft unb bie ^§aut ber ©tdngel ju=
fanimengefd)rumpft umgcbenb, fo bat fd)ca bie gdulnig be^
gonnen, unb man Ijat won biefem '^ugcnblicfe an befonbcrS
■i[cl)tung nuf bic frdnl:lid;cn JlnoUcn ju geben.
123
laU fluf biefe SBcifc angcfoulten ober geftorften- ©tdiu
el vuerben ln§ aitf bie gefunben 3;i)ciU mit einem fc^avfeii
cjTcr vein auSgefdjnittcn ; l}at fid) abcr bte gaulmfj fd)on
lu ticf bt§ in bie inncrn 3;i)eile ber Jtnollc evjtrccft, fo mufj
tic ^noUc scrtbcilt unb allcg baran ©d)abl)aftc nut fd)atfen
93lclTcrfdinitten m\ ben gefunben Sheilen ftctrennt merben.
gjjon l)at fid} jebod) bci biefer Cipcvatipn in Jidit ju nelimen,
ba^ bie flm dufern ©aume be» StdnjieU' tief an ber^noUc
fid) cnhveber fdion xciqcnbcn ober nod) im 9iul}ef}cinbe be=
griffcncn Sriebaugen ntd)t ucvleljt ober abgcllofien roerben,
ta fonll, nad) (Entfernung biefcr '^rugen, fcin fevncreS Sie.
octivcn moglidi i(l. 2:)tc buvd) ^ertbeitung ber Anollen
unb '2fueif*ncibcn ber fd)abl}nften Sbeile entflanbcnen ©cbnitN
n>unbcn wevbcn mit reincr ^oljafd;e nuHilid}ft bid bcilrcuet,
unb rccnn bie gdulni^ fcbr bcbcutenb wcix , fo rcerben bic
Snellen einige 3;<ige binteveinanbcr wn bev nun fd)on gcud)=
tigfeit angesogeneii '2(fd}e gcreinigt unb auf» 'DJeue mit rci»
ncr, trodner '^Ifdje beflvcut; baburd) wirb em rafcbeS unb
fid)evea Sintrodncn bcv (Sdinittwunbc veranKifit unb man
l^iat bann fo leidit feinen gdnjlidjen Syerluft bicfer '"Pcitientcn
jfi bcfovgcn. JtnoUcn, »cld)e burd) inncvn (giiftmangcl obet
|U tvocfne Cuft be§ 'aufbewaljrunggorta jufammcnfdirumpfen,
mfiffcn, fobalb man bie5 bemerft, urn fo forgfdltiget mit
(ganb umgeben VDctben, ober roenn ja cin gdnjlidjer a5evlull
trolj alter nerwcnbeten "jaifmcrffamfeit ii|U bcfurditen jlefet,
fei e§ irdbrcnb beS 2Bintev§, ober mit ffieginne be§ griil}=
linga, TOenn bem Gultiuatcur an bcren (Svbiiltung gelcgen
t|t, in Sopfe gepflanjt unb burd; bi"t}iiltfiibe (iultur in
einem mdpig erivdrmten 53iifibeete, einem 2Barml)aufe ober
fonnigem Simmer, big jur i^eit i(;rcr pdrfer enuadjenbcn
Sjegctaticn, bebanbcit roerben.
Sinb bie SSviebe fold) gcfdjrodd^tcr, frdn![icber jtuollen
einigermafjen en'\id}fcn, fo l)at man bann, urn einem nod)
m6gltd)en a5crlufte oorjubeugen, bicfe auf oben angegcbcne
SBeifc alS Stcdlingc ju ocrmenben, jebod; mu^ bcim '^b^
fcbneiben ber ©tcdlinge cin Sreibauge an ben AncUen ge^
lajfcn wcrben, bamit bie ^noUe im <£tanbc bleibt, auf§
9leuc auStvcibcn ju fonnen. CS5cfd)luf folgt.)
5Scfd)rcibimg imti Suftur ter Mantisia saltatoria.
Sims. $1:^^13011?^ 9)lantigb(llt()e. Globba radicalis.
Ro.xb. — Gl. subulata. Car. et Wal.
Gl, purpurea Andr.
(CI. 1. 0. 1. Monandiia Monogynii Syst. Lin. — Fam. Scitamlneae.
Sy«t. nat.)
2>iefe fd)one ^'•flanjc, wdd)t auS bem botanifd)en ®ar.
ten JU Calcutta juerfl in bie englifd)cn ©drten fam, (iammt
flua ben SBdlbern »on 6l)ittagong in £)|iinbicn.
7(u§ ber percnnirenbcn bictfafrigcn 2Burjcl fommcn ini
grui)ling, gleid)}eitig mit ben gcfonCerten ©tcngeln, mcl}rcre
JBliit^enfdjafte i)exwx, bie in ettvaS fc^iefcr 9\id)tung auf:
^leigcn unb ungefdbr 1 gug lang tvcvbcn. £)iefe 25lutl}en=
fd)aftc finb bi§ gegen bic 3}Iitte mit aufrcd)tcn, anliegcnbcn,
gejiteiften, glatten, VMotetcn S3lattfd)eibcn bebecft, bie in ein
f urjeS ©pi'J'^f" enbigcn; bie oberc biefcr ©djeib en ift itwaS
baudjig. 5Bon ber ^litte an tl)cilt fid; ber <5d;aft in mel}^
rcve emfcitig = abflebcnbe bliitl)cntvagenbe "Kc^e, fo baf ber
ganjc £d}aft al» cine jufamnungcfcfjte Siliitbcntraubc ju
bcttdd)tcn ift. Tim ®runbc ber cin^clnen SErauben unb in
ber 'iRat)t ber SSliit^cn jteljen grope, ooaUldnglid)e ober mel;r
12i
eiformtge, b(ag.-\)iolete, glatte 3^e(fbIdttd}en. S" ben 3Btn=
feln biefer Serfbldttd^cn ftljcn bie ooalen,- fed)§ecfigen, glat^
ten, meipen gvud)tfnoten, bie mit bem ,Keliifo^r beHeibet
finb, TOcld}e§ fid) obevbalb beffclben in cinen tvid)tcrf6rn;igcn,
Jtumpf : fimflappigcn ©aum erroeitert. 'iinS biefem ^([(i)i
ragt cin bi'innej!, rocifeS, rocidihaarige?, aufivdrt^" gefrumm=
teg JBlumcnrobr >vcit bevuor; ber autJerc JBlumenfuUm bc-
|iel)t auv 3 furjen, glcid)formigcn, oinilen, ftumpfen unb
geroolbtcn S3ldttd}en, won benen i^aS obere mel)r bE'nifi^H'mig
ill unb lUif bem aufftcigcnbcn ©taubfaben vu^t; ber innere
i|l aug 2 ctwag l)ol)ev cingelicftctcn feitlid;en, febr fdjmalen
unb Kingen gefvummtcn "JBldttcbcn unb aug bcr_ alnvdvtg
gebogencn, bveitcn, jioeifpaltigen Sippc gcbilbet; bicfe ^ippe
ift fd)6n gelb, rad^renb aUc anbere J!3U'itl)cntl)ei[e, fo wie bic
2)edbKittdieii, won cincr fc!)r gldn,^enben, bUiBAnoleten garbe
finb, unb man fiebt beutlicb, bag fie aug 2 oenvad)fenen,
mit 2 9ldgeln anfilH-nbcn S3Idttcbcn beflel)t; fie rollt ftd>
nad) ber S3lut()e aufrodrtg. 2)er ©taubfaben ragt »vcit ber=
\3or, ift fall fpiralformig abwdrtg gefrummt unb an feincr
©piijc auf jcbcr Seite mit einem flugelfovuiigcn 2in\a^ «er.
feben, auf bem bie beibcn grogcn, \Dei|en®taubfdd}cr befcftigt
finb. 3}er ®riffel i)! baarformig, rocifj unb Eiirjer alg bet
©taubfabcn, rocnn ticfer ber iJdnge nad) auggeflrctft ijl.
2(n feincr ffiafig jleben 2 hivjc, unfvud)t&ave etaubfaben.
3:er gvud)tfnoten ift fed}gcdtg, einfddivig, mit 3 an ben
SBdnben anfiljcnben, mit »iclcn (S-icrd)cn bcfcfeten ©aniens
baltern. Die S5liiti)en fallen fo ab, bap ber unterc %i)e\l
beg a3lumenrol)vg in bem MM) fteben bicibt. Sic S3ldtttrs
flcngel fommen ctinag fpdter bevuor, fie finb aufredit, 1 biS
I'A gug bed). 2?ie nad) 2 ©eiten abflel)enben SIdttet
finb, wie bie feft anliegcnbcn am Sianbe bdutigcn ©cbeibeiif
ganj glatt, lanjcttfovmig unb in cine fcl)r lange unb feine
©pi^e auggebel^nt. SDie 58liitl}en entividein fid) im '.^(prtl
unb 9Jiai.
S^icfc fdione^panj^e fann bet un§ nur im 2Barm'f)aufe obe»
im Sobbccte gejogcn werbcn. £'ie im 2Bintcr ruljenbe aBurjel
nui^ im SOiar^ in frifdje (Srbe, bie aug 1 Sbeil Sorf oberaucf)
^eibcerbc, 2 2'l)eilen liaubcrbe, 1 Zficil femen SBafferfanb unb
chvag 53iergel beftebt, eingepflanjt roerben. llm cin fvdfti'
gcg 2(ugtrcibcn ju bewirfen, mug man ben Sopf in cin
warmcg ?};iftbect eingraben unb ib" wt ber entuMcfcIung
ber 23ldtter nur mdf;ig befeuditen. SBdbvcnb beg SBinterg,
ttjo bie 2Buvjel cincn^vavmcn unb trodncn ^Mafj erbaltcn
mug, bebarf fie nur fcltcn cincr ganj geringcn ffiefeud)tung.
®ie SSevmebrung wirb burd) Sertbeilcn ber SBurjcl
criangt, TOeld^g bciiit aJerpPanjen bcrfelben im Sru^ial)re
corgenommen tvirb.
Uebcr CUanthus punlccus. Soland. (Donia pu-
nicea. Don.)
(Diadelphia Decandria. Lcguminosae.)
3Me ©dionbcit unb 9?eubeit biefcr in 9?r. 1 ber bie§.
jdbr. S3l5tg. bercitg befd}riebenen ^flanjc, mad)t eg gennf
iiielcn JBlumcnfreunben nnmfd)cngaH'rtb, aud) bie 9Jotijen ju
!cnncn , mcUhi cnglifcbe blumiftifd)e SBcrfe barubct befannt
gemadit baben.
Sn Edwards Bot. Reg., Juli 1S35. (Taf. 1775) fin=
bet man golgenbcg :
2)ic cinjtge ^JJad)rid)t, bie big{)er tjon biefer fct)r fd)6nen
^flanje gegebcn roorben ijt, bcfinbct fid; in bem Ilorticul-
turnl-Transaciioiis Vol. f. p. 5«1. t. 22, n>P bir 3ci(t)i
ininfl n>id) fine m voti ^rn. i!rtvifon ©oocr in ffineni @ar.
ten "gcjojirncn (SrcinpKiic qcnuid)! mixtt. '; . i ■
i£ic ift rtuf Skufccfiiiib cinl}ciniifc!} , iinb wad) iQcxxn
tdan eunnini]e!(iani'3 aJicinunji uml}vfd)cinlicl; fiiMid; wn
bcr ^nfcllnid;t"iinb victleidjt an ben Ufcrn bcS ^jomci^glur^
fcfv obcr bci bcr ^llJcrcun)--?-Bai- 2)cr ©anicn unnbc burd)
bic ?XifTii.Miiirc uiUi-r bcin yjamcn JUnvin.qutufiUa cbcv ^Pa=
paiicifnfdnuibel iibcvfanbt, unb cv \\i nad) il)m- ■2(ni]abc »on
fini-ni lUt'fif" 33aum cntnomincu; allcin bic» ifl obne3n>et:
ffl fin'jntbuni, ba bic "Pfl'injc- Klb|^ tin irilbcn ;iiiPanbf,
n>Dl)l fdiwcvli* iibcv 3—4 '^ufi l)od) »\>abcn nibdjtc.
^sn bon llort icultural-Tcjiiisac tious wtvb
foltjcubt 9iad)vid}t wn bicfcr Vi^cin^'^ ()c(]cbcn:
9Bcnn [io im groicn in cin Sovfbcct ,qcpflanjt TOirbi
wo fie am bf|lcn (ic'bcil)t, bilbct (ie cinen balbfrautartigen
imnu'iiiriincnQStraiidv (ibnlid) cincr fd)inlad}vot(;cn Colutca
(^Suihcrlaiidia tViitL'sceiis). ^ie 23ldtrci- finb unpaaT=gc:
pcbcrt, mit lanj]licl)cn ;Sldtrd}cn. Sic a3Iiuncn \lc[)ch in
firiinben Svaubcn, bic mis ben S31attad)feln l)cnibl}dn()cn,
babcn cine I'dngc t>on 3 3pH unb fiub l^on fd)6ncv, 9ldn=
jcnbcr, CiunuMfinvotbev ^^nxbc, bic ga(}nc (Vc\illunij tft
juriutjicfd)Uu-ien, bicgliigcl (.AlaeJ nuv furj unb bn§ ©d)iff-
djen (Carina) l)at ba^ 2lnfebn cincg S5i.\C(clfd)niibeI§. Sic
.^iilfcn finb bvanufdininrs , 2Vi 3oU lanji unb entl)aUcn
flcinc niercnfovmifje >£anicn, bie in eincm toctcrn glaum
lie.qcn, gclbbvaun "unb buntelbraun ^junEtiit finb.
9Jad) ben jyevfuchcn, vrclcbe fiber bie gceignctc S3e()anbj
lungSart forool)! wn Spexxn ©oiicr al§ oon .^errn 3oljn do:
Icmann anj5cflcllt wovben finb, fd;eint cy, bie i^flanjc gebcilje
am bejlen, wenn fie im greien in cin 2'oifbect gcfeljt n^irb;
benn e& ifl ibt in ^xn. C^ouer§ ®arten feit 2 3al}ren cin
fold}cr Stanbovt angeroiefcn rcorben. Sie *])flanjen feljcn
fcbr gcfunb any unb cS bilbcn ftcb jum ndd})icn 3al)re cine
SDZcngc ffiliitben. 'iii^ fie bagcgen im ©craddiSbaufe Qi:\)aU
ten wurbc, njar fie frdntlid) unb rooUtc nidjt bliil)cn. .^rn.
Golcmann ift cS bagegcn gclungen, fie in einem gio^cn
a;o^)fc aud) im ®cu\Ui}»l)aufe nict)t atlein jur SJliit^e, fon=
betn aud; jum gvud)tti-agcn ju bringen.
2Bcnn man bebenft, baf ba§ ©ima oon 9^eufeetanb
bem con 6nglanb fo dl}nlic^ ifl, baf mancije 2irten, »vie
Edwardsia inicropliylla, bie Sticngc unferS 2Sinteig crtra=
gen, l"r ijt eg nid}t iinmiglid), bag audj biefc ^Pflan^c im
greicn auSl;aIten Diirftc. 3bve <Sd}6nl;cit ijl au^crorbcnU
lid? unb fie gel)6rt ju ben fd>il^enSwcrtl)e|lcn ^Pfliuijen, bie
in ncucvcv 3cit cingcful)rt tvi^rben; unb n)cnn fie aud) nicijt
tioUfomnien auSbauetnb fcin foUte, fo bleibt fie bcnnoci; cine
fe^r nnllfommenc '^(cquifiticn fiir unfcve ffilumcngdrtcn.
3n Curtis Botanical Magazin. Juli 1837.
(Taf. 3584): Siefc fd)on fo eft befprodjcne unb fd)6ne
^^flanje ijt fcfjt bercit§ ilirer leid;ten 2>ermel}rung reegcn
fd)on i^icnilid} allgcmcin gcivoibcn. ©ie I)dlt in ben fubtidicn
Sbcilen uon ©nglanb ben 2Bintcr im Svcicn au$. ©ir Sofepf)
f&anU cntbcifte fie juer|1 im Ja^re 1796 in 9?eu=@cclanb
unb bafelbjt wuvbe fie and) 1831 burd; ^J3ci)fiondre UMCber
aufgcfunbep. SJad) .!prn. (5un;uiig()am ijl ber oaterldnbifdje
9lame: J^owaingutu=JlaEa obcr ^J)arrctg=a5ill. ,
3m Tlic Floricultural Magazine Vol, II,
p. 1, Ueber bie Qultur bc§ Clianlhus puuiceus:
Ser Clianlhus i)^ unftreitig ciner bcr fd}bnjlen 3ier:
f[rdud;er, bie feit Idngcrcr jjeit in unfere ®drten eingeful)rt
120
worbAi. -'^li ■Wei)teni $5^rfen irf t?r ♦ififb* '^ i*i^' '?£^bon
I>U bicfcr Strand) ini ncrfloffcn^nSBiSter (.18'Vs7.) im Sreicn
untcr geringer JBcbedung, ob'nr irgcnb ju [ciynt, d\i^(\t^aU
ten; unb cr biuftc nad) nicbrjabrigcr '^cclimaiifation ftd)
n)oI}l al6 uoUfmnmcn auc-baucrnb borcifcn.
Sic gccignetfic (irbc fur '■^'^flan^cn, n'clfbc in 3!6pfcn
gejogcn tvcrbcn foUen, i]! cine gutc torfigc .^citecrbe, bie
mit cincm 3:i)cif fanbigcii I'cbm 'Ccrniifd)t roirb. 3>ie ''P flange
crjorbert jicmljid; gcidumigc 2E6pfe unb ,uid)Iid; JSaffer.
%vn oorjiiglicbflcn gcbcibt biefc l)errlid)c yflanje unb cnt:
«>icfclt ibrcn «oUcn Oiilanj, uu'nn jnan ftc gcgcn cine 2Bunl>
pflanit unb itjre 3u>rigc an biefdbe I}cttcr. Ser .^abituS
beg Clianlhus jciqt fiton , ba^ cr nu'l)r ju ciner (£v'i'i'er«
aU JU ciner frei|ie()cnbcn ^M'li^nie fid) cignct, fci c5 nun
im greicn ober auf einem ^cct .im faltcn (Mcn)dd)ibauft\
• ©tccflingc bilbcn in ciner lcid)ten (irbc, mit e(ncr
©locfe beberff, balb 2Burjcln; aucf> fdiabet jum 5}Bad)gtl)um'
bc'rfelben cin geringer (5rab r>on ffiebcnui irme nidit, obgleid)
bie 5Jiuttcrpfianjcn bicfe burdjjius nidit .crtragen fonnen.
^flanjcn, bie man auf cin KuauarmcS Sect gcjlcUt,' um fie
bafelb)! anjutrciben, gingcn in ujcnigcn Sage bcinabc gdn;i=
lid) iurirf, ert)oltcn fid) jcbod; balb roiebcr, nad)bem fie iiv
ein Jlaltbaug gcftctlt wurbcn. Sic ©tcd'linge bilbcn nid)t
mir.an ber 23'afi» ©urjein, iMcImcl}r erfd;eincn folc^e au-d)
iwifcl)en ben '^djfeUi bcr Sildtter.
3m eorigijn' Sflt)re tjl btr Clianlhus puuiceus fd)on
jiemlui) allgemcin in bcutfdicn ©drtcn cultivirt rocrben.
2Bcld)e (Srfabrungen W man babci gemad)t unb \v<.ii)t
(iuUur ijl uorjugu'wcifc ju. cmvn'el)lcn? f
I. '
SScrfaI)ren, ten ©ranatlmum [cic{)t urtt) iidjtv jur
a3U'irl)e 3u lu'nii)cn,
■ '^ cSSon bfpi ©attnir J^rn. 9?. ju Sen be let en.)
G5 l)at fd)Dn febr eft gctniffen, bafi ffllumiiTcn unb
©drtner fid) gcuninbcrt l)abcn, bag alle meinc®ranatbdume
aUjdbrlid) in fo fleincn (Sremplaren fo rctd}lid) bliiben. 3d)
glaubc, bag bie (Jrbe, irorin fie fteben, bicg bcroirft,
TOe.ld}C id) au§ folgenbcn 5ll)cilcn jufammcnfclje: 1 2;()cit
5}ciflbecterbe,. 1 S^bcil reincn ©dyaicinebungcr , I'/j Sbeil
rcinen .ftut)biuiger, r/jSbeil Jlol)lcncrbc, 1 Sbeil iJaubcrbc,
mit etwag altcm oerroittcrtem iJcbm unb glugfanb oermifd)t.
9)icinc ©ranatbdumc >uerben aEc 4 big 5 Sabre umgefcl^t,
weld)e§ im SOlonat 93ldrj 9efd)iebt, >robci fie jebcg a)tal
grogcre Sbyfe er^altcn. 23ci biefcr a3errid)tung lucrbcn bie
Idngflen SBurjeln befd)nitten, jcbod) ol)ne bie SBurjcln 9dnj=
lid) t>on bcr Srbe ju cntblogen; fenfi xviixtx man
bie greube cntbebren, bieffidunie in bcmfelbcn 3abrc bliiljen
JU fcben. 5m 53ionat KlJai locfcre man bie (frbobcrfldd)e
um ben ©tamm ^etum auf, unb bclcge bic £)berfldd;e in
ben a;6pfcn fo wie aud; bci ben jungcn ffidumcn, wcldic
im frcien £anbc fieben, eincn \:)a\bcn big cinen 3oIl liodi
mit reincm Saubenbiniger, icbod) oline bem ©tamme ju
nabe S" fommcn, unb crbalte bic S3dume mct)r feu*t al*
trccfcn. 2fuf biefc 'Kxt bebanbclt, babe id) nun f*on feit
oielen 3af)rcn aUidbrlid) reid;lid) ^liibenbe ©ranatbdume.
SBag bit iibrigc Cuitur unb aiJartung, tjorjiiglid) bas
S3cfd)ncibcn bcr ©ranatbdumc bctrifff', fo fefee i0 toraug,
bag bie^ jcbem 23lumtilcn befannt i|l.
1«7
a3lutt)eie«t
41bl>ca altissima
coaictala
„ major
^ minor
parviflora
ji viscosa
Allium tiiciuetrum
Amaryllis falcata
,, reticulata
^\ vituta
Anagyris foelida
Anlhemis odorata
Autholyza actbiopic*
Cuiioiiia
',', 1'1'"'»
„ nil gens
tnbulosa
Anthyllit BarbajoTi»
j^ eylissoidea
^ erinacea
„ Hermanniao
^^ spinosa
Aotua V ill o SUB
Akter capensis
„ denlatu$
„ frulicosut
„ reflexus
Capraria lucida
undulata i
Cistus vagiualu* .
Correa alba
Crassula cordata
niarginatt
„ obliqua
Dioima cricoides
J biisuta
imbricata
oppositifolia
puljcsceus
Echium candicans
feiocissimum
fruticosom
graiidiilornm
„ strictuni
Eiupetrum album
») ?tuS 3. Sue^in
ttot'x 1
\(^tt
: ^fUnjen.
•)
JCprit, nai, Sunt.
g, Ti. Erica
albens
i'y.m-
«,
•1
albitlora
• '"^T
»>
>i
arciata
.
' ■«'
11
i»
atistralis
»1
I*
t»
baccans
1>
•»
»»
birbata
*♦
.11
canesceni
coronata
1*
•1
«■
denticulate
»•
,,
i»
elongata
«•
§•■&
11
Kmpctrifolia .
1»
»»
foliosa
»»
s-'^
ft
hybrida
*l
1»
It
Linnaea
«
1»
»»
Lacbnea
fl(
•»
«i
Melasloraa
••
„
•1
niollissima
<»
«. ^
i»
nigrita
n
«>
«i
oblusata
«»
•1
■1
procera
♦•
tf
u
purpurea
t»
*y
«i
quadriQora
«t
•«
It
Sambuciflora
It
t%
fi
scoparia
*»
»•
■1
jexi'aria
»»
t»
„
tubiflora
1*
«i
Eucoinis nana
g. u
g. <? Euphorbia melliferi
«. ^
g- ^
Genista liiiifolia
.<
fi
Gladiolus cardinal!!
8-^
«
M
cuspidatuf
••
•«
n
hirsutus
«1
M
I*
Millcri
♦♦
W
»
pulchellui
•1
m
. _ «
ringons
«1
•«
It
roseui
»•
••
«
snperbuf
f1
♦»
tt
trislis
%»
<•
»»
Watsoniu*
•1
M
Gorteria rigens
g--&
11
,j
Pavouia
ft
H
Heliconia Biliai
■w, U
kl
ti
Psittacornm
%t
■ t
Hermannia candicans
s-t
tt
„ hysopifolia
t(
0&t\(ijm foist.)
1 g. jDft 1
CfOtif^
i ®artncr. Ucbcrfcjt
von
SSarietatcn.
granffurt a. 2K. 3n btn ©i^ungen bsv ©ntioti fur ©arfens
6au !C. am 10. unb 25. Sanuar unb am 7. gcbiuat b. 3. wutbe
ootgttragcn : oon S^xn. Sfpnid ubct liiicn Cactui corynodes, neb|t
JCbbilbung; Bon Jprn. SSott iibet Mori.ia i«!rsic»; bano fclgtc Scfd^Iup
abtt Jev<»""t'''n-'<Su'tur, S5cratl)ung<n, bic ^m^^SKcbaiUcn bctceffcnb,
©at)l btt ^rciS.-ffiidjUi:, iibec bw Ztu^jUUuiigtni .^. SSocJ fpra^
nb« DbjlsSRtifc u. f. ».
gtan!furt a. 501. Unfev* {jodjjte MXU »m Sanuat rear —
21' SRo fit ^if't '^''"^ ^""f gonsf ©tunbe anj im Uebrigen i)atUn
ait — 8, 10, 13" 5R. abwedjfclnb. Ser SJeinfloct Ijat an SDJauern
mel gclittcn, felb|l JCptitofcn, oi)n« wai fid) nodi bcira fovmttc^en eitu
ttitt b(i Zi)(iUKMexi jeigcn witb; bci- ©d)abcn fdtit jcbcnfallS bf;
trdd^tlic^ aus. 3n englanb foUen etiorm rid ^flanjui in btn &t:
tnidjSlpiufem ttfrorcn fcin, cine golge bcr f«i|iehcnbcn unbcbedtcn
(ixUuH in bei (S. %.(iiK»^ma
128
^iufer unb b« teic^ten 5!Ba|Teri unb S^ampfj^diung fur einen foldjni
SBinter. S)\e @nglanber tverben bcgt)alb cid com Continent bcburfcn/
urn bie Suien au^jufuUen,
(Saljlic, bie jcftigc SHobcblume.) 2fuc^ bie Stumen un«
ttrliegcn, wit "Kilti in bcr 2Bclt, bcr SOiobc. J?ic 3cit bcr SJclte i|l
Doriibtc i SRcfc unb Silie >rcrbcn nur nod) aU pcctifiijcS (Slcie^nip gea
brauc^t; bag SBintergrun ift ganj aufgcgcbcn. ®ic ffilumen, reticle
gcgcnioartig Cfo wirb otrfidjcrt) am mciflcn tultioirt trcrben, finb bit
Saf)lirn (®ccrgincn). SJJan i/at bercn jc^t in alien garben , fogat
apfclgrune unb pcrlgriine. S)ie Sonigin Bon Snglanb foU bi» SDa^Iitn
in bie fflJobe gebracfjt t)aben. ©citbem man ifjr Sriumpfbogen au«
fcldjtn Slumen um 10,000 gran!cn gcma^t , i]! aUe SSclt barauf
crpic^t. SJtan mac^t cincr Same bic Sour, inbem man Saljlirn fc^icft,
man Bcrglcicl)t feine ®clicbte nidjt mef)r mit ctner SRofe, fcnbcrn mit
(incr S)af)ltc. Sic ^oUanbcr ijaben bcr S^ufpe entfagt; bie groptts
unb bcriit)mtcften Xulpenjuc^tcr pflegcn jc^t nur £)ai)lien. (1)
(®ott unb SReligion in ben aSlumen.) iDie SBlumen pre*
bigen uni ®ott unb SJeligion baS ganje 3al)c iiber. 2CnfangS loni«
men bie SfSarjBeilc^en, bie ^yacintl)en, bic ©i^liiffeU unb
©tcrnb lumen, welc^c glcid;fam ben prolog ju bcm ®artcnfi^au«
fpiel mac^en unb ben SKenfdjcn jur 2£ufmcrEfamfeit in bcr SSetradjtung
bcr SEBecEe ®otteS ern'.untecn, 51Benn bicfe abgcgcngen, beginncn bie
Sulpen in tt)rer ^ractjt fid) fetjen ju laffcn unb fpielen i^jre IRoU«
fo TOoljl, bag fie aller Jtugen auf fi4) jiet)en, unb bcjcugcn , bap bi»
giemblinge unbJfuSlanbcr, n?enn fie mit ®abcn unb Sugtnb gcjirrt,
nid)t muffcn tera^tct unb baf bic manc^crlci ®aben mit licblic^er
eint)eUigEcit miiffcn gebrauc^t wcrbcn. ©inb bicfe abgctrctcn, !ommcn
bie JRofen aug il)ren 2)ora()Cd:cn l)erBor unb crinncrn, man moge ni^t
auf ii)r unanfcf)nlicl)eg.?)cr!ommcn unb t^rcn rnuf)en Urfprung, fonbern
Quf fie felbft unb auf il)re mit ®cruc^ unb .Kraft ocrbunbcne ©djont
^eit JU fcl)cn belicben unb in Slrubfal ©otteS @ute trauen, wcl^t
audj aai rauijcn Somen anmuttjige SSlumen IjerBorjUbringen wermoge.
Sliit tfjnen tommen aui} bie gilien, bie ti)eili in fdjncewcipen JCIeit
bcm aufjiclpcn unb bie 9?cinl)eit unb .Rcufd)l)eit beS Jgicrjcng Dorftelfen
unb empfcljlen, tljcilS in l)immelblauen, branbgetben obcr fcuerfarbenen
©etoinbcrn fid) feijcn laffcn, um bie creigc, briinjlige Cicbe ©otteS
unb be^ 9tad)ilcn bcm SKenfcftcn anjuprcifen, ti)(M in eincm buftet*
graucn mit 5)urpur untcrjogcnen, iibcrauS fc^ion unb timfllic^ gewird
tern ©ewanbe auftcctcn unb cin graue^ .Jiaupt mit Sugcnbnitim ge*
jiert, Borbilbcn. Bonn fommcn bic Sielfen, bie auf eincm fcjjioacfjen
©tcngcl, bcr eine^2Cnt)altc§ bcbarf, iBcnn er bcjlcf)cn foil, cin >ounbcrpricl)t
tigc^ «ot)lricd)enbce .^aupt ttagcn unb bie l)etrli^e SIBat)r!)cit prcbigen,
bag ©ottcg .Rraft in bcr©c^iBad)l)eit madjtig fet. ?!lad) bicfcn (o"imen
no(^ anbere, auf mani^erlci 3(rt gefdjmudt, bie bag ©ptcl biS in ben
.^crbjl fortfc(jcn unb bcjcugcn , bap bic ©patlinge, rcenn fie nur red)t«
f4)affen, nid)t ju Bciactjtcn finb, unb bap bie fie^tcrn au<^ bie @r|len
rccrbcn lonncn. SBcnn fie nun abcr aUc l;in>Beg unb gleic^fam geflot*
ben finb unb iai ©djnccgloctc^ en aui ber SBintcrljulle auftau(^f,
fo fjort man im @ci|t cine ©timme, bic baprcbigct: „ZlUi gleift^t
ift J^eu uub alU feine ©iite, OMaci)t, ^rac^t, &(i)on^eit, fditiit
^it, JpcrrlicljEcit) ifl wie eine Slumc auf bem gelbe, bat
fieuoerborrt, bie Slume uerwelf ct. 3cf. 40, 6. 7. ,
3. r
(S8crtd)tigungen.) 3n Sir. 6. ©. 44 eon obcn tiei gu
f^ecttblfltterig fiatt biinEel far big. — 3n 9Jr. 11 ©. H'i 3. 6
B. 0. I. erfal)rcn |1. anfitljren. — @. 83 ^. 18 ». c. I. anju*
luftcn caccliniatifiitn) jtatt augjuluftcn.
un'fc^d a3u4)bru(tei(t in Celltba.
mx. 17.
JRcbactcur: ^-cicDvicii .Oafsler.
ffierlcgci: Oj. ^•. W vo funa ii it.
^oun(tbcn& , ben «». 'illpnl l»JW.
XI. '^abrt^ftiif).
!t)ic (Jultur tcr Gk'oniiiicn (.©viWicn), inn fic su
&cm niOijllcl)|i c^ibDtcrt unt' fd)onrtcn ^litnic»=
cVtraj]c 511 tril)i"en.
(OTit9Ctt)eilt »om .iprn. Satl 58ord;ccg ju ^lannooer.)
9Za^tvacj tcr ©eorginen « Sultiir.
Jtur foId}c ©corgineti fonncn auf tJorjiu3licbe ©d[)6nt)eit
^(nfvrud) mad)cn, tic, ,qlcicbgultig , ob fic j\Bcr.C|iirti>] oter
mitti'ilH''cl,i crfdbeitifn , init ciiicm angenelimcn ''Pfian',cnl\iue
fine bftcutcntc S^lutljenfiiUe mnbintcn, tie il}U' JBliitben
nicbt oerflctft j\t>ifd)cn ten JTvicbcn otcr S^littevn, obcr nic«
berbtiii^f't'i fontorn niit aufrecl^t in bieJoiihe fldjenten 53lu=
menfiielfti, oerbunbcn mit cincm regehmigij^cn ©auc bcr
ffitumcn, rcincn unt) fd)6iicii garben/iljre 23lutl)enmaJTe .ijur
<Sd)nu troflcn; taljingoqcn finb allc ®cpv;iincn, tticim ii)ve
SJlumcn cinA) nod) fo regclmdeig gcformt, tbre gnvben nocl)
fo fd}Ctn fint", fobalb fic auf bi'mncn, fdnvadn-n ffiliittienjlic;
ten, l)cVitbl}dngcnb, ibre garbcn iinb gpvnu-n niir b^lb jciqcn,
obglctd) fo mcir\d)c fd}onc 5l5arictdt mit bicfcm Jcblcr bcgabt
ifl, minbcr unb eincr forgfamen Cultuv wcnigcv u'crtb.
25ic .KnoUcn bcv ®corcjincn fonncn, ol)ue tccljabcn 5U
nebmen, ivcnn fie jum "^fntrcibcn in SSopfc ,qcpfIon;it lucrbcn
follcn, nad) untcn burd) cincn reincn Sd}n!tt abgcfi'ir^t wev--
ben; cS wirb bic5 oft UDfl)iucnbicj, ba bie JlnoUen nid^t
felten fo gro^ finb, biif; bic Sopfe jur gdnjlidjcn ;'tufnal}me
bcr Snellen nict)t 9iaum gcnug bieten.
(5» ijl fcljr amticubbar, bic ^noUcn einige 3eit i^ox
Scrtbciiung bcrfflben, waxm ^u Icgen, inbcni fid) baburd)
t)ic fdiKifcnbcn Sricbaugcn rafd)cir cntwid'fln. SBcfonbcrS
ni6d)tc bic§ 5l>crfal}rcn .^anbeltrcibcnbcn anjucmpfcblen fein.
(5inc ^noUc, weldje alter iljrcr ^eime beraubt ift, iviib
nid)t im ©tanbe fein , obglcld) fie SBurjeln Ijcruortieibt,
aufS 9?eue Acinic l}enior,:;ubringcn.
9]i6qlid)ft flcinc JtnoUcn cignen fief), ba burd) cine frdftig
fortfd)rei"tenbe :2Cu?bilbung bcr^noUc, juglcid) abcr and) ein
groficrcr Sliitbcnertrag bewirft inirb, am beficn jur .&crwor=
irufung cine? fd)6ncn ffiliitl)cnflor», unb nmn un'irbc fid) fcbr
tdufd)en, rocnnman ocrau&fcljte, bajj eine grope JCnoUe aud;
ben grojiten 23liitl)cncrtrag licfcre.
"£>ie Stedlinge finb nur fo tange fet)r lfid)t juni 2Sad)§:
t^ume JU bvingcn, alS bie Sriebe nod) jung unb frautartig
jtnb; babcn fie bagcgcn nur etwaS an iartl)cit ocrlorcn,
obcr (idf) v>erl)oIat, fo rcad)fen fie bei wcitem nid;t nicl)r fo
gut, unb wcnn fie 5am ©acf)5tbumc gclangen, jeigen fie
nid;t niebr fo rafct)C§, frcubigcl Wcbciben.
(fin JlrdnFeln bcr ""Pfliinje im frcien 5!anbe wirb mei:
|len§ ontan-bcr burd) 2Burjot« obcr JStnoUcn^Sraf?, ober burd()
gdulnip bcrfclbcn bcrbcigcfiibrt, unb man bat babcr in bic«
fern gallc bic Jtnollcn auS bcr (5rbc ju ncbnicn, bie jerfrcf=
fcncn obcr angcfaultcn 3;f)ci(e forgfam ju untcrfudicn unb
aui'^ufcbncibcn unb I)iernad) in eincn SSopf ju pflanjen unb
oufd 9tcuc in einem 5)3iiflbccte mit ^orgfalt anjutrcibcn.
2cl) l)abe nid)t bcmcrft, fo wie einige ®corginen=Su(ti;
t?ateure bcbauptcn roollcn, baf) ©eorgincn mcbrere %\i)xe
bintcr cinanber auf ein unb bemfclbcn ©tanbort ftef)cnb, in
ben fpdtcrn %il)xcn nicnt mebr fo gut al§ anfang? gcbeibcn,
fonbcrn id) biibe bei obigcr Sel)anblung eincn glei'cb guteti
glor fid) wicbcrbolenb gcfunben. ©5 V)cr|tcbt fidl) jcbod) oon
fdbll, bajj bie Grbc, burd; nicbrjdbrigcn ©corginenbau aug=
gcfogcn, eincn ©rfafj bcr inrlorencn 9(a{)rung»iloffe n6=
tl)ig bat.
@cgcn ben Spdtfommcr ycrlicrcn bic garbcn berSeor:
gincn gcwobnlid) an ©tanj unb 9icin()cit; bieS njirb burd)
oftcrcn atcgcn, fattc 9?dd)te unb bie bamit abiredifclnbe
flarfc Sonnenu'drmc I)croorgcrufen, unb I)at man cine foId)e
^•vrd)einung feine^rocga aU golge eincr mangcll)aftcn (iultui
anjufcben.
'iilS befonbcrc Jcinbe bcr ©eorginen finb bie £)l)nvurmcr
unb^TiaulrourfogriUen ju bctracf)tcn; er|lcrc fdngt man burcf)
2?utcn, bie man, mit bem ofTe»cn (^nte bcrfclbcn na6 bcr Grbe
gcEchrt, auf bic, bie C^corgine baltenbe ©tange flccft; bei
fublcr Suft gcbcn bic Sbiere in gropcr 'irnjabl'in biefe:Siu
tiK, unb man fann fic auf bicfe iCcife in groRcr "^rnjabl
faugen unb tobtcn; bic 93IauIuiurfdgriUen finb bcfonbcr? in
ben 5Jlonaten [Diai unb 3uni fd)dblict), fpdtcr, wcnn fid) bie
^flan.jcn einigcrmapcn ocrboljt ()abcn, ift ibr ©cfrdfj njcniget
fd)dclicb; in gcnannten SJlonatcn mu^ man bie frifd) auf;
gcivubltcn P3dngc jerflorcn, urn fic auf bicfe SQBcife uon bcr
^Pflanjcnnd()e abjubalten; ein gangcn biefcr Stbif" burci)
in bic (frbe gcfcnfte Sopfe, oerminbert bic 2(nja^[, geniigt
abcr fcinc5n)cg» jur gdnjiiciien 'Abbulfe.
Sie ncuei^fti 'i)3clarvpmcn i?c«tKf)cn Urfprung^.
CSom Jpcrin 3. Jtlicv in SBicii.)
C5J(l'41lib'.-;
Pelargonium Ulricac.
din feltcncr, bocbfi jarter S'lrbenton, ber ganj glcicft;
fdrbig auf alien funf Sjlumcnbldttern vor^anben ifi ; bldu;
131
ltd} bioret=rDfenrotl^ fid) iprdfentirt, unt> wte ttom ©orbjlniibe
bcbecft t>ai 'JfuSfe^cn tit £ibcrfldc^e maljlet. 35cv 9}Iafcl ijt
fe^r rein fatt carminroti). 3{m Sianbe finb bie obevn ffilu=
nienbldttcr wcUcnformig , tie untcrn i)abcn eintiefungcn,
welc^e fie iicmi. "^n Seidjnung ift btefe '-Pflanjc nid;t reid) ;
ober bie cble dinfac^ljeit, bie fanfte gavbe, bie and) feltcn
ju ncniicn ifi, finb eigcnfdjaftcn, «eld)e in unfevn "iiu^cn
ju SSorjiigcn wurbcn.
Pel. varians austriacum.
Sie garbe bicfcr aShimcn ifi nidit nllcin i}6d)|l itnbe^
flimmt, fonbcrn felbe ucrdnbcvt aud; i)dufig il}re bc|1cl)enbt',
in§ ©cbarlaclj^niennigrotbe gcborcnbe, in bie braunrctl}e garbe.
^ti WinUl bicfer unbcjidnbigcn Sluntc, mldjt ein wabreS
GbamdU'on itnter ben 4>eUirgonien i]!, i(l firfd^rctl}. 9iid)t
feltcn iH-rbrcitet fid; ein graucr, fd^iminciartiger Uebcrjug
iibcr bie ganjcn ffiliimcn unb bebccft and; ben MahL \Xn=
terbcilb bc5 ivcifen ntdjt gejeidjnetcn 9}agel5, cntdufjert berr.
felfce gegcn 2£u|en fiirjerc, gcgcn 3nncn Idngcre fd}roavje
©trid)e. 25te garbe bcr 23iumenbldttei- i|l beim 2(ufbliil)e«
fcurig=oie3eI= in6 3iofenrctI; f^iUenb.
Pel. Styrax.
3^ie cbcrn 2}[umenb|dtter finb faft brcifdrbig, unb jroar
burd) ben -Diafel unb bcl|en JBcgrdnjung. 2)ie untern lid}t«
rufcnrotben finb fet)r regchndpig punftirt, unb burd; 23enen.
dinttefung an 3icij gejieigerl. S^cil gldnjenb ijt bie ganje
S3lume.
Scr oon einigen grcunten beim 9;etben ber fteifen,
glatten, gejdbntcn, 5 lappigen ffilunienbldtter tval}rgeniMnmc=
nen ®ti;var.®eruct>, ueranla^tc un^ ju biefer SBcnennung.
Pel. ccphalauthum iiigium,
5Bir babcn biefer eben fo fd}6nen , a(» auffaUenbcn
^■^flan^e ben obigcn 9^inien gegeben, njeit ber Sau Oer DoU
ten, unb bie garbe bcr 33U'itbcn baburd; gut bcjeicbnct ijl.
5Bir woUcn bie Slumen bicfer ^tpoiije nid^t ndl)cr bcjcicl);
ncn, unb bios bemcrfen, ba(j, ft) lange ber Stanbort bicfer
^■(flaiije bcr Sonne t^ieilbaftig nnirbc, bie garbe ber23ltitl)cn
on ticfcni garbenton t>on feiner erreid)t wurbe, unb niel;t
fid; bcr fdjwarjen aia einer anbern garbe nal)t.
llebcr ba§ foi^ctiaimte 3Scr(aufcn bcr Uldkn I'm
SUlijcmciiicii miD IcfoiiC'cro t^cr ©runcu Don
(S3cm J&cn. SJcaieningea'atl) gvciljctrn ii. UI men ft ein.)
G5 \\i bercito fo 23icle§ iibcr bas SBcrlaufcn ber 91clfen,
unb moburcb fo[d)cg ucranlajjt werbe, in ©cbriftcn unb Sa^
gebldttern aui'gefprodu-n vuorpcn, bap eS fd;«er l;aUen bitrfte,
bariiber nod; etwaS 9?eucg ju fagcn.
Snbeg fd;eint niir bod; bie .^aupturfadje biefer SBan=
bclbarfcit bcr 9U'lfcn nidn genug l)eruorgel)obcn unb »cn
9JeltenerjieI)crn bcl;erjigt ju fein; unb m6d)te balier golgcnbci',
na5 mid; bie (£rfal;rung lel)rte, fiir 93lancl)cn immer nod; eini=
geg 3ntcreffe babcn. Siafj ubcrmdfsigc 9idffe, lang oerfdumtc§
ajegiejjen, ©tanb unb SBittcrung, fo rvie 93Jangel ober Ueber--
maaS an ©onnenlid;t aufgdrbung unb Scic^nung ber9Jclfen,
fo wie iiberl;aupt auf bie mel;r ober rocniger iioUfommene
Gntwidclung berfelben fcl;r grofjen Ginflup I;aben, ill bcfannt.
SfJid}t fo betannt, gleic^wol;l nicljt minbcr Jval;r, ijl, ia^
SJclfen, totldji in cine oUjulocfere, mit ju ciel J^umul ge^
132
mifcfite erbc gepflanjf wcrben, ticrxdrtern unb bag {)dufi9
cine fold}e (Srbe bie einjige Urfaclje CcS 2(u3arten5 ober bcS
a^crlaufeng biefer iHli>nje ii^. entl;dlt einc folc^c, fcl;r I)u=
tnu6reid;e (grbe obenein noc!; ''Pflanjenfdure , roelci)e nicljt
buret) SJcimifc^ungcn neutralifirt ift, fo geijt bie ^flanje
uerloren unb ivirb cine ffieute ber 9JelEenldufc , bie ben, in
fe|lem S3obcn gepflanjten, 9Mfen, roal)rfd}einlid) ireil fie
l;drtcr finb, nid;t lcicl)t etroaS anbaben fonnen. 3d;, crl)telt
tor mel)rercn '2al)xcn 24 ©tiicf 9U'lfen, bie mir ton cincm
greunbe unb .JU-nner al§ Dorjuglid; empfoblcn raaren. Sic
^rbc an ben 2Burjcln bcr ©cnfcr fd)ien mir ct>va» berbe.
Sd; licp bemungead;tct bie »vertbooUen ^^fli'injen in Sopfe
in einc loif ere l;umu§reid)c grbe pfianjen unb Uii) bcr 23liitl)e
mit Sljcrlangcn entgegcn. 2Bie fel;r ivarb abcr meine (5r.
wartung getdufd;t! lUcS, wag con jener ©enbung jur
25liitl}e fam, war wcnigcr alS mittelmd^ig, id; erbielt nur
Heine, unanfcl}nlid;e 23lumcn, unb 9 9ielfcn l;atten mit ber
bauon gegebencn 23efd;rcibung gar feine 3lcl)nlid;feit; furj,
fie rearcn fo ocrlaufen,'bag id; anfanggglaubcn mugtc, entwe^
ber abficl)tlid; ober burd; nad;ldffige &enved;fclung I)inter=
gangcn ju fein. Sni ndd)flen 3al;r licfj id; bicfe 9Jclfen
inS freie £anb pflanjen; ber S3oben rear lebmreid; unb
mcrgell;altig. Sic 9lelEen ivud;fen I'lppig unb — prangten
im 3uli mit ben fcl)6njten, ber S3efd)rcibung ganj entfpre.
cl)enben 23lumen.
©ineSenbung f(anbrifd;er 95anbnelfen, bie ic^ tin Saf;r
barauf auS 8iUe erbielt, gab mir ben (Sd;luffel ju biefcm
Sidtt)fcl. S)ie erl;altcnen Senfer ivarcn fdmmtlic^ in ©rb=
baUen oon reinem Uebnt uer^adt unb mit 9)JooS unb ffiaft
umwicfclt. 3d; licp fie wicbcr in cine lebmigte Srbe pflan.
jen, unb alle blul;ten frdfttg unb ber 23efd)reibung uollfom^
men entfvred)cnb. SOibge blcS "^ttlen, rocld;e fid) 9telfen vcr^
fcbreibcn, jur 23ead;tung abcr and) jur SCarnung bienen,
nid;t gleid; ten 9?ell:enfreunb ju ucrbammen, I'on welcliem
fie bie cerlaufenen 25Uimen crl;alten f;abcn. (Sine unrid)£
tige JBcbanblung, cine aU^u locfere, mit nid;t uoUfommen
uerrotteter ^Pflanjenerbe gemifd;tcr ffioben tann oft bie be»
»vdl;rtcften, fcb6n|len 9Jelfen in ganj gemeine ucnuanbeln,
"Urn meijlcn finb einer fold;en Sierroanbhmg biejcnigen
9lclEen untcrworfcn, rocldie aug ©amen erjogcn erfl cinmal
im freien innte geblul)ct babcn. 3ft bie Grbe, bie ibnen
fiir bag ^rocite S'll)!-" in Sopfen gebotcn luirb, nid;t ciniger:
mapen bomogen , fo irirb man feltcn wicber 231umcn cr:
l;alten, bie ben Srftlingen gan^ gteid; finb. 2)ie ©riine^abe
id; in ben Icljten 5iil)ren in ocrfd;icbcne (2'rbmifd;ungcn
pflanjcn laffen. 3n ben mciilcn ncrlicf fie unb oerlor ganj
ibre grijne (^^runbfarbc, nur in einigen ©rben, weld;en uiel
£cl;m unb ctu'as 9JJergcl unb Jloblenmcilcrcrbe beigemif"d;t
jvar, prangtc fie in il;rer urfprunglicben Sd;6nl;eit.
(Scl;r erfrcut i)At c§ mid;, von cinem tiidjtigen 9?etfcn=
jud;ter unb Jlcnner, bcm .^errn SJcgimentgarjt Dr. 2Bcife
in Stargarb bicfe, in ben Icl^tcrn 3i3f)ren gemad;te, (Srfal);
rung befldtigt ju fcl;en. 25a mir bcrf^elbe erlaubt b^ifi uid)t
nur feine ■^nfid;tcn iiber bie ben 9lelfen, bcfonbcrg and) in
.^infid;t auf ©tabilitdt, am meiflen jufagenbe (Srbc, fonbcrn
aud; feine iBefd)einigung, bafj meine grime 9JclEe im fori;
gen 3fll;r in ©targarb wirflid) griin gebliibet i)at, in bicfen
SBldttern offentlid; mitjutl;eilcn; fo l;abe id} bag (Scj)reiben
beg .^crrn Dr. SiJeife bcm .^errn JRebacteur bicfer
Scitung im £)riginale mitgetl)etlt, unb il)n crfud)t, fold;cg,
fo welt cJ tfVi b«fi)rorf;eti(!« ©fgenflanb bctrifft, i)Umnttt
abtmdtn ju lajjcii.
iBltMnberj), ten 23. SOIdii 1833,
(JfuSjuj aui eincm ©c^ccibcn an ben ^crrn SRcgieciingSratt) 5rtif)crm
ton U I m c n |l c i n JU S I o m b c r 3.)
®frn Bcfcl;cinii]c id) 5(}ncn, ^af! 3(}vc ©vunc
im uorijicn 3>il)vc hci niir unvfltd) griin 9ebliit}ct bat. S)ie
nuficrn SMiiiiicnbldttcr jcij^toii Mc jimiu S^ivbe i^ortjcrrfcljcnb,
tiiid) boi- ?iJitrc bcr 23l'ume wax voti;, um5 ficl) mcljx bcm
(Jiu-ininrotl) iiiihcitc, pvdboniinivcnb. <Sta(;lblint ,ici,qte fid)
§. 20.
25iefe
13i
(JuUur bcr 3'?ofcn iibcrfiaiipf.
(iScrlitbcinj.;
5te SBctmc()run95art. ^cljen ober
^Pfropfen in ben ©pa It.
5ycrmcl)riiiu]5art .qcfd)ici;t im a;reib(}aufe ocm
2(nfanj]e :©cccmbci- bi^ juin '^fpril.
§. 21. '})c^cn im ?5icicn fd;(a.qt nid}t gut an.
£)a5 ^H-Ijcn im Siticn fdila.qt im S>iil))'il}rc nid)t .qut
an; ton 10 ^Pcljcin hnnmm oft nid^t 2 bauon, ba jureid.
Icn nod) cintrctcnbe Jlalte unb bic frocfcnen SIBinte bie
©belrcifci- inn-bin-rcn unb ju ©rnnbc rid;tcn. SBIU jebod)
al3 ^Pm-amibalicid)nunq in bcr ^^uttc be§ cin^clncn 2iUu -".J!";^"^ cincn Wcrfud; bamit mad^n, bcr bci rcd)t giinfriger
M,ff.^ ....x ...,.-, ."..>:..f ;,. s.,j f,.,',(,.v ^,;h,,.Kf^ v,,t(, Jibittcrum] roul)! and; cmmal gut anfcl)(a3en fann, fo mup
rotf)
was fcjlc (i'rbc jum ©cbcibcn bcr 9klfcn crforbcrlid) ift,
fcafj bajici^cn cine Icid)te, locfcrc 6rbc, bie feincn SOicrijcl
ober ?ei)m cntbdlt, fiirSRclfcn nidjt tau;]t. 23cfonbcr5 .qct)t
gcwif; niand)c fcbonc 9?clte ucrloren, wcit man ju tiinfilid;e
ill, ober trorfcncr 2Binb nicl)t, am Sage cinigcmal mit bcr
J^anbfpril^e bcncljcn, inib ficipig bcgicpcn.
§. 22. Siom '5)cljen in ben ©palt im 3;rcibt}oufe.
"Km ficljcrjien abcr i|1_ bag ^Peljcn im SErcibfjaufe,
erbmifdjungen madite unb bicfe oicUcid)t crft htrj oor bcm weld)(^ m^n ju bicfem J8cl)ufc un9cfdt)r am 10. gjofcmber
einfcfjen bcr etcd'linqe ic. jufammenbrai^te, fo bap bie riidwarts mit '•pfcrbemift belcgt; ba id) anncl)mcn mu^, baS
(^rbe wolil cin (iongtomcrat »on Grbarten, abcr tcin l)omo. SlrcibliauS (ci rid)ti9 gcbaut, unb riidunirtg mit cincr bret.
gcncii grbrcidi bilbct. 2d) I)abc in mcincr frul)crcn QteU t«nen 2Banb ucrfel)cn, burd) wc(d)e bcr warmc unb feudjte
lung in Jiuremburg in cincju ©arten, bcr fo lcl)niartig war, S^unjl beS CDIiflcS ind a;rcib[)au§ bringt, bcr jum ®cbci[)cn
bag bei bcr .^if^c bcr S3obcn 3iiJTe bcfam, bie frdftigjtcn ^« uercbcltcn 3iotcn febr uiel bcitrdgr, inbcm cr bie SbcU
9K'!fcn qcjogen, id) ()abc l)icr bet cinem 9^elfcnfrcunbe, bcr leifcr pdrtt, unb oor Sicrtrocfnung fd)ii(}t, aud) ba§ Srcib^
fine 9icil)c oon Jabrcn 9Jelfcn mit bcr l)bd)flcn ©orgfalt ^i^S in immcr glcid)cr siBdrme crhdlr, bie '^fnfangg t>on
pflan^^t unb bcffcn ©artenbobcn lod'cr, l)umu§reid) unb i'or=
trefflid) bcarbcitct ift , jivar cine fcl)6ne ©ammlung, aber
tcine frdftigen 9klfcn gcfunbcn, n)ci( bcr 23obcn gar fcine
8c!)mtl)cilc l)at unb wo fpdtcr bei mir bic von bicfem crl)al:
tcncn '^blegcr in mcincm wcit wcnigcr bearbcitctcn abcr
bunbigcn lebmbaltigen ©artcnboben cin ganj anbcrcg 'Un=
fcl)cn "unb cincn frdftigeren 2Bud)g crl)iclten. — ®o m6d)te
4—6, unb fpatcr bis ju 15®robcbeim Sjcrcblen felb)! peigt.
§. 23. Sie 2BilbIingc fiir immerb(u()cnbe, bann
bie fur sroci= unb breimalbliil)cnbe 3iofeii
w c r b e n j u c r fi t? c r c b c 1 1.
•SiefeS gcfd)icl)t au§ bcm ©runbe, wcil bicfe 9{ofcngat=
tungen in 6 big 8 SBcdien nacl) il)rcr 25creblunq gui^
23lumcn liefcrn; bie einmal bliii)cnbcn Siofcn abcr, m'it '^fug.
bcnn aud) bie ©rune in iliver ganjen iirad)t woU nur in nal)me oon ivenigcn, im crften 3al)re nid)t bluhcn, wonacf)
eincm lel)m= ober mcrgcl()altigcn, gut cultioirtcn ®artenbo= bicfclbcn, wenn man fie fru()5citig i^ercbelte, fo oiel jungcg
ben bliil)cn, unb fo I)at gewifj mandjcr dng|llid)e 9?elfcn: ^olj trcibcn wiirbcn, bap fie ungemein oiel ^lafe im a;rcib»
frcunb bcr ©riinen, um eg rcd)t gut ju mad)cn, rcd)t leid)tc,
ifrdftige unb inc(fad) i!,ufammengcfc^te ©rbe gcgeben, I)tcr:
burc^ abcr grabc, ne()mlid) burd)" ju imcI Aunftcln ucrurfad)t,
bap bie ©rime nid)t fo gcbicl) unb bliitjete, wie .§ocl)biefel=
ben fie jieben unb blul)cn fel)cn.
3cb un'abe mcine Scmcrfung in JBejug auf bie ©rune
oon SSIombcrg bcrcitg ber JBIumcnjcitung mitgctt)cilt Ijabm,
wcnn nidit (Sucr .^od)n)ol)lgcboren'fcbon in eincm ber lcl^=
tcnS3ldttcr beg ooviqcn 3abreg bcfannt gemacl)t l)dttcn, bap iHiciam Doridannm
tic ©rune bei mir mirflid) grim gcbliil)et I)abe. ©olUen '"'''Sol'*" amoeua
©ic jcbod) von oorflcl)cnben 3ci(cn "in irgcnb ciner "Uxt ®c=
braud) mad)en >ooUen, fo I)abe id) gar nict)tg bagegen, aud)
wenn fie meiuen 9Jamen ncnnen.
©targorbf in ^ommern, ben 8. SKdrj 1838.
Dr. SB e iff.
l)aufc einnel)mcn muptcn. Sd) ocrcble fie bal)er blo5 auS
bicfcr Urfad)e immcr crfl im Sanuar.
CSortfefiung forgt.)
S I u 1 1; c i e i t
e):otifci)cr ^fUnjen. •)
2(pril, SJIai, Suni.
(S8{|'*IUB.)
Illiciam lloridannta
g. ^ Ixia <lcnsta g.
ludigofcra amocua
„ „ crccia
„ australis
II „ humilis ,
„ dcntata
1, ,1 loDgiflor* ,
„ psoraloidet
II „ macalata ,
Ixia cinnamomea
g. 11 „ propiiiqua ,
„ crocata
I, ,1 rcOcsa ,
„ corymbosa
II II rosea ,
*) «u6 3. eue^ing.
Scr Cfctifd^e giartncr. UtinUtit bwi
©. g. e»ib«l.
135
Ixi» rnbrocyane*
«•
%
„ secuud*
<i
„ Bpicata
It
„ villosi
«
Justitia coccinei
•n.
Lauras Borlionia
6-
t
Magnolia pumila
••
Mciiyaiithes oval*
g-
n
Oeder» prolifera
'>
„ trinervia
g-
OthoDDi Cheirifolia
6-
^
„ denliculala
It
„ peciinala
i<
Oxaiis incaniata
g-
n
^
Passiflora alata
■w.
„ lulca
^»
„ punctata
»»
„ rubra
»*
Pelargonium Accrifolium
g-
^
^^ cordalum
t*
„ pinnatum
6-
n
„ punctatum
„ roscum
g-
\
Phytolacca decaudra
yr.
V
Polypodium anrenm
„ trifoliatum
Pottos cordata
,, lanceolata
Protea conifcri
„ Laevisanuj
„ SaligQa
„ scricea
„ strobilina
Puilcnca villosa
Roveua lucida
Ruta pinuala
Salvia africana
„ Chamaetrifolia
„ birsuta
,^ intcrrupta
„ violacea
Satyrium elatum
Scilla maritima
Siderilis candicans
Soncbus frulicosus
Suarmannia africana
Sprengelia iucarnata
Xerautbumum fulgidam
§•■&
136
Sweet, Ben b« magcHan. SJlcercngc. LeonUce altaie* Pall,, out
©ibiricn. Bongardia Rauwolfii C, A. Meyer. (Leontice Chrj'
togonnm L0< duS 2(fi(n.
fi-
<?
e-
^
■w.
u
R-
n
e-
1>
58 a t i e t d t e n.
Scrlin, ben M. SKai-j 1838. Sm tiicfiacn fonigl. botanifc^cn
®arteu blui)cn jc^t fclgcnbc bcmcc!cngiP«tt)e ^Pfloiijcn : Aspbodo-
Icae: Aloe Salm-Dyckiana Scbull., com asCcgcbirflE bet gutcn ^off=
nung. — Irideae; Iris reticulata Marsh, a Bieb., a\xi ©panicil. —
Orchideae: Cymbidium aloifolium Swartz, au« SBeffinbicn. Lis-
socbilos speciosum Rob. Br. , Bpm ffiorgcMrgc bcr guten ipoffnung.
Eulophia gracilis Lindl., aug EicrM Scona. Calantbe vcralrifolia
Rob. Br., a\Xi Cjtinbten. Vanda multiflora Liodl., au$ Sijina. Goo-
dycra proccra Hook. Pbolidota imbricata Lindl., beibe aU6 Siepal.
— Euphorbiaceao: Phyllantbus reliculatus Hort., aug Dflinbien.
_ Protaceae: Frolca mellifcra Thunbg. P. Mnudii Elotzscb.
P. palcns WiUd., fdmmtlicf) uom iBotgcbivgc bet gutcn ^^offnitng. —
slnksia marginaia Cav.. aug 8tCU=®ub=SBaUi«. B. Baueri Rob. Br.
B. qnercifolia Rob., bcibc au§ 9icul)0Uanb. Hemiclidia Baxleri Rob.
Br. Suppl. Prodr. Bot. Reg. (Dryaadra falcata Rob. Br. Prodr.),
au's 9Uu;)0Uailb. Dryaodra tenuifolia Rob. Br, D. floribuiida-Rob.
Br. U. longifolia Rob. Br., mi 9Uut)oUanb. — Bogoniacc.e:
Begonia vitifolia Scboll, auS SSvafilicn. B. longipes Hook., mi
gjjefico. — Primnlaceao: Primula auioeua Martch. a Bieb., au«
gauMficn. — Gentiaueae: Logania floribunda Rob. Br., ouS
9tcuJeubs5BaUi5. — Pcrsonatae: Franciscea iiniDora Pohl. (Franc.
Hoppcana Hook.,) flUS SBfafilkn. Anthocercis candicans Cunningh,
Wi SteulicUdnb. — Myrsineae: Ardisia odonthopbylla Wallicb,
oaS 91cpal. Ericeae: Acoiricho oralifolia Rob. Br., mi 9lcut)oU
Unb. — Compositae: Pericallis Tussilaginis Don. (Cineraria
TussilaginJs I'Hcrit.), mi SetlCliffa. — Myrtaceao: Baeckia gra-
cilis Sicb., mi 9teiil)oUanb. Eugenia unin.,ra L., mi SSvafiiicii.^—
Roaaceac: Kerria japonica De Gaud. var. Dor. simplici, awS 3a=
pan. — Leguminoiae: Hovea Celsii Bonpl. Cborirema Hench-
lainni. Acacia diUwynlacfolia Mackoy Cat. A. verniciBua Cun.
A. Ducrocaiuba Nob. A. gravcolcns Cunningh., fimmtlid) mi 9JcU;
^oUanb. - Rhamneae: Pbylica capitaia Thunbg., com iBorgcbitgi:
bcr gutcn ,!poffnung. Pomadcrris betulina Cunningh., mi 9icu=Sub;
jUja^ig. _ Oxalideae: Oxaiis Barrelieri Jacq., oon SaiacaS. 0,
fralieoia Raddi. <iu6 aSvafitien. — B e rbori de ae: Bcrbcris dulcis
(Ucbft Jitbung ber Slumcn burd) Sinfpri^ungen,)
3n SSejieljung auf gdtbung con Slumen burc^ 3n»
jection b'^' '£>l^> S3iot ber Academie des sciences {u $ari§ in bes
©i^ung sent 4- Sanuat 1837, tucife ,!^i)atin")En'''"ni«n oorgejeigt/
rcelc^e funftli^ totl; injicict rearcn burcl) 3(bfocption bcS ©afteS bti
Phytolacca decandra. 25ie 9latutforfd|fi; Btrfudjen oft in eegetabiltf^t
©ereebe gefacbtc gliiffiglciten einjubtingen, urn fo ®cgen»rart unb
S5cttf)cilung, bann baS inncce ®e»ebc unb bic SJit^tung bet etnal;ren«
ben Sanale nac^juweifen. 3£bct bic mciflcn facbcnben ©ubflanjen loer*
ben entTOcbet buti^auS nidjt »on jcncn ©emeben angenommen, cbct
btingcn f(^»et ein, bap fie balb floden obct fic^ oetanbern unb bi«
®e»ebC entflcllcn. 3n bem Rccueil de« prii de rAcademie de Boi-
deaax, tome IV. finbet fid) cine mccfwutbige ^bt)anb[ung ubet bt«
SBewegung ber ^flanjcnfifte, reo bee Serf., 9lamen5 be Cabaiffe,
angiebt, ba§ tet ©aft t>on Phytolacca decandra bicfcn 3nco»enicnjen
nidjt unterltcgc, unb ba§ burd) ICbforpticn beffelbcn rectfe Slumen unb
felbft grtinc fflldttct eoUig rotl) injitirt icovben fcicn. JCbcr 1733, iro
bie OTijanblung etf^icn, waren bic gJb'irn-'logi' ""^ Sbemie ber ^flao»
jen }U wcit juruct, alS baf bet Serf. auS bicfer (Sffinbung grope 23o»»
theilc tjdtte }iel)cn !6nncn; unb obglcidj man oft biefe SSerfud)e citirt
l)at, fo fdjcint eS boc^ nic^t, bap fie voitbertjolt rectben. „1i,\.i ic^ mi(|
mit bet Scivcgung bcS ^flanjcnfafteS bcfd)aftigte, fagt !^t. SBiot,
lamen mir au(^ biefe Serfut^e in bag ®cbdd)tnip, unb nadibcm \i)
einige 2fnpflanjungen con Phytolacca gemad)t l)attf, iicrwcnbcfe ic§
ibren ©aft jur 3Bicbcrbolung bsr Serfudje. Unb cbglcid) ftc mir im
©anjen gclungen finb, fo haben fic^ boc^i aud) uncnrartcte ©c^reierig.
leiten gefunbcn. Sinige pflanjcn Ijaben gar feinc Snjection jugcUfTcn,
anbete \)(iUn fie leidjt scrflattet, of)nc bap il)re ©teUcn in bem natuto
i\&im ©yflcm auf biefe S3etf^icbent)eit ©nflup ju l)abcn fcf)icnen.
einige tCfJinutcn finb f)intei(l)enb , um bic SBlumcnbldtter etnct rocipm
SOJonatgrofc fc^on rotf) ju injicircn, wdbrcnb cine weipe SRugfatrofe
nic^itg baoon aufnaljm. SJiand)mal f)abcn fclbfi bic Slumen cinct unb
berfelben ^flanje iGcrfct)icben^citen gcjeigt. — ScbenfaUS eerbienen bie
SBctfud^c fortgefe|t ju rectben.
Sic SRofen.
Sic I)ttbnifd)en ©c^riftllcaer betidjtcn, allc Setter fatten
boran gcatbcitet unb ifjre ©d)6ne bcfotbcrt.
Sic ©it^tcrin ©appl)o bcEtnnt, >t>enn man untcr benSSIumcn
eincn jlonig iral)Icn ipollte, fo mu|fe cS bic JKofc loctben, xcaiji \i
il)tcn ^urput mit auf bic SBelt btddjte.
jgeliogabalug licp auS aBoUuil fid) cincn SScid) mit Mofens
wafTet fi'illcn, um barin fd)ioimmcn ju fcnncn.
Jfeliug SJcruS Ucp fid), bamit cr reof)l fd)tafcn m6cf)tt, fern
Sett mit gjofcnbldttern auojlopfcn.
2)ie SlurEcn batten bie SJofcn fo mertf), bap ft teine auf btr
(Srbe licgcn laffcn , .fonbcrn mit gtopet Gtjrerbictung aufbeben.
2)cr ©ittenmeiftcr ©irad) bJ't bie SRofe fo wcvtli, bap «
fie a\i bag Sitb bcr groptcn ©d)6nt)tit prcipt, unb ircnn cr bef(i)reiben
wiU, wic ©imon, bcr Jpobepriclltr , fid) in fcincr ^6d)fien ©^6nt)eit
gcjeigt, fo fagt er, bcrfelbc t)abe au«gcfcl)cn, wii bie SRofen im
e e n 5. ©it. 50, 8. 3>
(iicbiudt in ber ©. 5. (S c p g m a u n'fdjen Su^bructcrei in Soileba.
^x. la
Slcbactcuc: ^-ficPrid) Sjiif^lev.
SBcrlcgct:. Oi. ^v ffi fopin on ti.
v»on^lt^)cn^, ben H. ?Jlat ISSS.
XI. ^(it>t(tan(t.
S
©ctsidjtc ci'neo , ©aitiicvu.
sot a i.
bcv Stan WtotilKrjorttit won ^^arf^Kit^i^ctmar
in ticfllci- (5t)vfiitd)t un tcrtljaiTio ft ijcwiimct.
/Oev frcic Wlann tcgviigt ben fcl)6ncn 5Kai,
Unb wunfcl)t, bafi aUe» (yute ivol)l gebcil)"!
gjatiiv jci.qt fid) in l}ol)ev Siicblid^feit,
gnalilt uny aly SJiUliet ber aioUfommcnfjcit ;
Unb frcimC'licl) ivinft bf» iViaii-nblunidjensj ®ruf,
Unb forbcrt aiif jur grcubc .^iHl)genu|;
e§ ruft ling ju: „2Ber a:ugfnbfinn crfennt, —
2!i5em 25antbartcit jut ^Pflid^t: fiMnmt l;cr ju mir unb lernt!"
<5o i'd)miicfe nun, mit t)od)be(5a£)tet £u|l,
Gin 9Jlaienblunicn|1rau^ ber ()cl)rften ^iirftin 58vu|!;
Sic, bic cin Alcinob 3t)cc<^ i^anb'y genannt,
5Barb un§ im nicbnn, ftiUcn .Jtrcig befannf.
SOJaibliimdjcn f^enbet Siiftc fidrfenb au5
3m fur(llid)en '■Pallajl, fo wie im niebcrn ^tiu§;
£icr bel)ven giirjtin l)rl}cr ©inn begliicfr,
SBol)in ^i}V fcgncnb 'itugc troflcnb blicft.
£», fpcnbe bcnn, 5]taigl6cfd)en, bcincn Ttuft
gilt <2tc, bie *^crrltcl)c! in rcincr ficbenyluft!
Unb fci mit jcbcm I'enj ^\)V frcunbltd) Iddjclnb naf),
^l)V, bie nod) nic tin thidncnb ^(uge fnl),
Sn bcm 3tc nid)t in 2Bcf)nuitf) mitgffuf)Ift,
Surd) 9^Jilbc mancbcn bcipcn Sc!)nurj gch'iljtet!
S) 3l)t?» ^f'^ i^evtlid^eiil 2Bie aide banfcn ^i)t\ —
g!3taiblumd}cn, Sanf! \a 2)anE auc^ brtngen wir!
Su bijl, STtaiglocfdjcn, ftcin — bod) tugcnbgvog;
®o flcin bu bijl, trdgfl grcubc bu im ©djooi.
©0 tritt im gcjtgcnjanb jur I) of) en gurjlin cin,
Unb liSpte: .»S^« bifl grcfj, unb «irjT jlct3 gliid'Iid) fein!"
„2)u, l}ol)e giirftin, l)afl'5 ()icnicben fd)on crfaljren,
,,Die i)Ziid)n.ielt wivb e§ trculid) aufbeit)a()rcn,
„a3e»a^rt e§ en>i,q S5tr:" „ ,i^^^t'iil^lu'"d)en6 SEugenbftnn
„„®iebt nicf)t aUcin fur l;ier, gicbt eiuiglSit^eroinn!!!""
a... ^_ U...n.
Ucbcr tie Siiltur ter Glo.xlnicn.
(SBom JpciT* 2i"JTiffoc &. Z. gceridj^ ju Scocr.)
£)iffe fcl)r fd)6ne, auS ffirafttien unb ©iibamerifa berj!am«
menbe unb bcm ^otanifer ®lonn ju (2l)rcn bennnnte
5)flfinje, beren GuUur mit iuenig 53tube yerbunbcn ijl, oerbicnt
iior vtclcn anbcrn ulmi jebcm 25lumcnfrcunbc iinqcjo.qen ju
ivcrten, unb foUte billig in feiner ©ammlung fdi6nbliil;cn«
i>n ®cwdd;fe fel)len.
griibcr humte man uuv cine ©pccicS, bie Gl. macu-
latn, jeljt l)at man bcren mebi'te. 2^if, rocldje mir befannt
fiub unb \vcli)t \d) felbfl bcfil^e, finb folgcnbc:
1) Gloxinia niaculata, mit binuer J8(umc, auf cincm
flcflcdten ©ten.qcl, roeld^cr bci guter Seljanblung 2 gug unb
boriiber bod) ivivb.
2) Gl. spccio.sa '— forraosa, mit bunftlbtauer ffitume.
3) G. caulcscens. ©d)rint mir nur cine Sl>arictdt Don
9^r. 2'^u fein, unb finbe id) fcincn Unterfdiicb, alo bap bci
bii'fcr bic 25!unu'n iMcUcicbt cin recnii] bunflcr blau gcfdrbt
•fiub, unb bie 2ildtter cin etwa» bunflcrcg ©run babcn.
bind) Cinigen foil iJJr. 2 ftcngcUo§ fein unb ftcb bafurcl)
Don bcr Gl. caulcsceiis untcrfcl)cibcn. Sicfcn Untcrfdyicb
fi'nbe id) an brn mcinigcn nict)t. SJeibe bringen bci mir
ibre Slumen auf cinem"4— 6 3. bol)eti ©ttngtl". 2Bcnn bie
Gl. .speciosa roirtlid) ftcngeUo^ i|l, fo bcfiljc icf) nid)t bic dd)te.
4J Gl. speciosa alba coerulca. Sic Slumc i\i btdulic^;
wcip, im JVeld)e fd)6n I)immdbKut. Sine fchr fcbtnic Sja--
rictdt, TOctd)C uiellcicbt burd) a5ennifd)ung bci ©anientlaubcS
bcr Gl. speciosa unb bcr Gl. Candida cntfianben iiT.
aBabrfd)einlid) ift c§ bie ndnilicbe, bcren ber .&r. ffiat-.-'ilr^t
9leumann su ©rfurt in bieifcr Scitung »om' 3al)re IS36
9Jr. 36 ©, 265 cnrnbnt. ,
5) Gl. specio.sa Candida, ©anj rein fd;ncenjeig.
Unter ^er SSencnnung Gl, candidissima ifr fie im Botanic.
Ma^az. 3anuar ls33 aufgcfidjrt.
6j Gl. hybrida. 3cb crbicit fie p jwei »crfcf)icbcnert
SDlalcn im ijabrc 1S36 unb 1837 oon bcm ^^rn. 5. SJoot^
in glotbccf, uield)er fie in fcinem Sicrjcic^niffc al5 rotbblu=
I)enb auffubrt. 58cibe ©rcmplavc babcn abcr bei mir nid)t
Totb geblui)t, fonbcrn blau, wcld)c^ etroa§ iivj SiJiolctc fpiclt.
©ie unterfcijcibct fid) aber uon ^r. 2 nn^o 3 ganj mcrflid)
burd) ibre gidnjenbcn, bunfclgrunenSldtter. 2!)cr j&r. Sat.:
lixfit 9lcumann envabnt il)rcr cbenfaUu in 9Jr. 20 biefct
Scitung uon 1>j36 ©. 159, unb fagt »on il)r: fie foU rot^
bliiben, aber big jel^t i)t bie S3lume nod) blau.
7) Gl. hirsuta. (Jinc nieblid;c, niebrigc ^flanje, mit
^aarigen, o(i»engruncn JBldttcvn. Sic ffilumcn, bcren fte
fcbr i>iele nad) uub nad) Ijeroorbringt, finb fcl)r bubfcb, ircig
mit bla^pii'V""" 9cft>"f'ff- ®'< blubet etwae fvdtcr, alsJ tic
inniier 'genfluntcn.
139
83 Gl. Scholtii, jcfjtSinmngiaHellcrl. SQCit gidnjcnb-
gn'ine ©latter unb bringt auf t)et ©pifee i)«S ©tcngelg oiclc
blnpgelbc ffiluincn. .
Sic Gl. maculata (}ot (ange, flctfcljige, fdju^ige 2Bur=
;c(n, die ubvi.qcn abcr due plottrunbe, flcifd)uie ^noUe,
wc(d)c, wnin fie alt wetbeti, oft eine ©rope von 3 3oU im
S)uvd}mciicv cn-ndKn. „ , .. .
Sie (Jultur ijl bet alien glcid). SDIaii pflanjt lie un
gebnuu- obcr SPuir,^ in Sopfc niit ciner Ietd)ten, fetten^33tirt=
becterbc, unb l^etfenft bie Sopfe in ein warmed 2ol)= obcr
gjiijibect. 2(nfancilid) , unb fo lange fie nod) feme Xucbe
iibcr bcr ©rbc jcicjen, l)alt man ftc gonj majjig feuci)f, nad)
unb nad) gicbf man mel)r, unb bci warmcm SBctter xeid)ViA)
SBaffcr. 23ci bcipcn Sonncnfd^ein map man ctwag (3cl)at=
ten geben, inbcm fcnjl bie flatter leid^t gleifen befommctt
imb \''crbrcnncn. SBenn bie 231iitl)cn anfangen fid) ju ent=
wirfeln, fann man bie Sopfe aus bem 2oI)bcete ifcxm^ nel)=
men unb fie im ®cwdct)^ba"fc ober im dimmer »or bie
5^enfter jlellcn. 5Rad) bcr fflliitbe i)bxt man nad; unb mi)
mit bcm fficgiegcn auf, unb untcrldft biea ganj, roenn bie
aSldtter abllcrben. 3m 2Binter fteUt man fie unfcr bie
StcUage beg ®c>t)d*§I}aufe§ ober in ein tvarmes Simmer
unb halt fie faft ganj trcdcn. . ^ „
Spat man fein 2Barmbeet, urn bie ^noUen anjutreiben,
fo mufj man fie f^on im S^nuar umpPanjen unb bie Sopfe
in ein warmeg Simmer jlcUcn, bamit bie Sncbe fid) mog-
'lictft fvitbc entroitfeln, fonjl fommen bie S3lumen ju fpat
im Jbcrbjle unb entwicfeln fid) nur mangell)aft.
"S^ie Sjermetjrung ber Gloxmicu fann auf oielerlet SBetfe
gefd)cl)en. ^ . „, , , ^ /-,,
1) ®uvd) ©amen, jebod) mit ^TuSnafjme ber Gl. ma-
culala unb hirsuta, al§ welc^c bei mir nod) femcn (gamen
ocbrad)t ^aben. _ r v a ^
sBJan fuUt flad^e 9^ipfe mtt ganj fcmer, fanbtgcr UMs
unb ^eibccrbe fo wcit an, bap nod) Vi 3oU Sfaum barm
bleibt,'' flreuct ben duperjl feinen ©amen biinn auf ber Grbe
au5 unb brucft il)n leife an. ©obann ftcUe mon bie 9Japfe
in Untcrfdl^e mit SBaffcr, big bie ©rbc ganj burd^napt i|t,
fef^e fie in ein SCarmbeet unb bebede jie mit emcr trubcn
@la5fd)etbe. 2Benn ber Same aufgegangcn, lufte man bie
®lagfd}eibc ctreaS unb genjol)ne bie ^flanjd)en nod) unb
nacb an bie guft, unb gcbc il)nen jugletcl) etnen ctirag ful;>.
Icrn unb fd)attigcn ©tanbort. ^at man ben ©amen nun
febr biinn gefdct, fo fonnen bie ^Pfl'^'iifl^f" unuerfefet (leben
blcibcn; gcwol)nlid) ftel)en jie aber ju gcbrdngt, unb bann
mufi man fie mit eincm fpifeigen ^6ljd)en aug{)eben unb
in anbere 9!dpfc ober fladje Aa|len mit glcidper ©rbe, cmcn
halbcn 3oU oon einanber entfcrnt, verpflanjen, unb fie mit
einer fcl)r feinl6d)rigen »raupe ober mitteljt cmer SJurfte
bcfpri^cn, bamit bie (Srbc fid) anlege. man l)dlt fie nun
on einem luftigen, fcf)attigen Drte immer mdptg feud;t unb
ftfUt fie M :anfang beg ^crlfteg in bag ®ewdc^g{)aug ober
in ein mdpig warmeg Simmer, dllan barf fie l)ier ober im
5Bintcr nid)t, wie bie olten JtnoUcn, gonj augtrocfncn laffen,
fonbern mup fie immer ein rocnig fcud)t erl)alten. 3m
gru()ial)re oer^jfliJUa' man fie wicbcr ju breicn ober Cicrctt
in !leine 5£6vfe unb be^onbelt fie vok bie olten JlnoUen,
einigc ^noUcn blu()en fd)on im ©pdtfommcr beg imittn
3al)rcg, oUe ober im britten 3ol)re. Siefc 5«crmel)runggart
ifi ctwag mijl)fam, giebt ober fcl)r reid)lid)e (gtnten^ unb tann
fct)r intcreffant werben, wenn man oerfd;iebene icpecieg mit
140
citiottbev funfflicJ) Befrudf)tet unb babur^ jut .^ertiorbringung
neucr SSorictdten JBeranloffung giebt
2} 2)urc() ©tedlingc obcr ©d)6glin9e.
SBenu man grope, fd)on alte Jinollen ipflotijt, fo brin«
gen bicfe cine 53Jenge @d)6pltnge l)eroor. 25iefe fd)neibct
man, n>enn fie 2 big 3 Sou bod) gcroorben finb, big auf
2 big 4 ©tiuf, loclc^c mon.jum SBlul)en(lebenldpt, mit eincm
fd)arfcn93ie|ierbid)t on ibrerffiafig ab, ftecft fie 1 Soil ticf in
einen Sopf mit fonbiger (5rbe, becft cine ©locfc bariiber unb
oerfenft ben Slopf in ein SBormbect, ober (!cllt ii)n in ein fonni*
gcg Simmer tior bog gcnficr. 'iRai) SScrlauf won 3— 4 aBod)ea
baben bie ©tecflinge, wclcbe man immer gonj mdpig feud)t \)alt,
^noUen gcbilbet unb bli'tben nod) in bcm ndmlidjcn ©ommet.
3) Surd) Sldttcr, unb jroor ouf iweierlci "iCrt.
a) Winn nimmt v»6llig ouggcraad)fcne a3(dttcr mit if)ren
©tengcln mittelfl eineg leifeti .§in< unb ^erbiegenS
\}on ber-^flonje ob, pflonjit bicfe ffildtter in einen
Sovf mit leid)ter, fonbiger grbe fo ein, bop bie ffioftS
ber 23Idttcr nod) einen I)alben SoU mit in bie Srbe
tommt, bebecft fie mit ciner ©lode unb ocrfcn!t bie
Sopfe in ein SBormbeet, wo man fie mdpig feud)t
l)dlt. .^ier bilben fid) bolb .RnoUen an bem untern
©nbe ber IBlottfticle, tueld)e im ndd)ften 3oi)re bluben.
b) SJion fd)neibct bie ouggen)ad)fcnen ffildtter fo ob, bag
nodb V* SoQ »om ffilattflielc boron figcn bleibt, mad)t
auf ber untern ©cite ber 25ldtter, bo, n^o bie Sxi^^ven
jufammcnjtopcn , fonjo()l in bcm Siiidgrabe bcr blot-
ter, al5 inbenJKippcn felbft, (5infd)nitte unb legtnun
bie ffildtfer ouf bie (Srbc ber Sopfe, fo bop bie ein*
9cfcl)nittcnc ©cite bcr ffildtter ouf ber Srbe liegt unb
bcr ©teiigel iiex g3ldtter mit Grbe bebedt wirb, brucft
bie Srbe ctwag on, bcgicpt fie ein wcnig urn bi«
JBldtter bcrum unb bebedt fie mit ciner ©lode. .^icr.
auf Dcvfenft man bie Sopfe in ein SBormbeet unb
bdlt fie mdpig feud)t. 5n ben einfd)nitten bilbet fid)
nac^ ajerlauf" einiger 2Bod)in ein dallug, woroug bie
Snellen entfteben, xoek\)c im ndd)iten 3ol)re bliibcn.
2(uf bicfe 2Seife fann man oon eincm S3latte 5 big 6
Snellen erboltcn.
4) S'uvd) 3crt()cilung bcr .RnoHcn. 2)icfe g}ietI)obe
ifi Dovjitglid) bei bcr Gl. hirsuta onjuwenben. 2Bcnn mon
uad) bem 5}urd)fd)nciben ber J^noHcn bie SBunben mit ctmag
.Robleniloub beflrcut unb fie etwoS obtrodnen Idpt unb
fobonn bie eini^elncn ©tode in fleine Sopfe mit fonbiger
(grbe pad) einpflanjt, bicSopfc mit ciner ©lode bebedt unb
fie in ein 2Bovmbcct (lellt, fo trciben bicfe ©tiidc balb 2Bur.
i^ctn. 9!ur nuip man fid) l)iiten, il)nen 2(nfangg juficl
2Bof[er ju gebcn.
©c^cnmetnung uber tag $Bctccfert bcr ^j^flanjcrt,
sfficnn fi* ber Soil nid)t fcltcn ereignet, bop ffiebouptun.
gen in rein nnffcnfc^oftlidien ©egcnftdnben «ffiibcifprud)e
crfabvcn, fo roirb bieg um fo wcniger ouffaUen, UHMin ber
©egcnflonb einer rein >viffenfd)aftlic^en ©runbloge crmongclt,
unb roenn gar l)diifig bie erfobrung onberg lcl)rt, olg bi«
Sj:i)eoric, j. 23. in bcr ^''flanjcnjudit.
©0 entl)ielt ndmlid) bie oorjobrige ©tumenjcitung Vlt.
28 einen '.J(uffafe: einigeS iibcr bag SSeberfen ber
sj) flan!, en, gcgen n>eld)cn mand)crtci ju bemcrfen i(l.
2)cr Spm XJcrfoffct bat ndmlid) bc^ouptct: „bap man.
141
urn brt§ @Ebcif)cn fd)madf)fv ^flatiicn obcr tie S3cunir:
jctunci jnrtiT gcnfcr imb (Sfccfliiine niit no* mfl)v <SU
djcr()cit imt> ®liicf, ills ^urd) JBitccfung niit rincm l)oI}(ctt
trbenm Wcfdgc, cbfr iiiit ciiirr flldrcrncn ©loctf, j^n bC'
fc^Icutii^cn, fold)t niit piiffcnbcr (5itc in Sopfe .qcpflan,^f,
md;rcrc SEagc in cin ivcniijflcnS 5 giifj ticfcg I'ocl), bcfycti
inncrc SBiinte niit 23i>I)lfn unb (3cl)alI}o(s bcflcitct fcicn,
jlcllcn folle, nio cine gaUt()iiro alien Sutvitt bcy i!id;ti'5
oiiyfd)liofjc, burd} wcUtcn l'id}tnuin()cl, iicvbunbcn mit tev
SlBdrnic bc& (SrbbcbdltniiTcy , bcr l^ntividclungeitricb bcr
^fliinjien obcr ©tcdlinije nad) obcn ^\v<\x uerl^inbert,
abet nad) iinten ^uf li^crlangening luib 23ilbiin9 bet
SBurjct gcjrcun.qen njerbe, burd) ben nunmel}r ivegcn 58c«
raubuiig'beS Jiid)te§ unb ber 5fiiv]c6ivdrnie im Stiele fid)
flbivdrtS jieljenbcn ffiilbuni^gfiift."
2tb3cfcl;cn von einer, a}iand)cin notbroenbi^ erfd)eincnbcn
©rfldrunj], »vii§ ber .^r. SJerfajTei; untcr Gntivid'eluncj^tricb
unb 23ilbung5faft ei.qcntlid) Dcrftche, fininte man uon bcm
obcn ©cfaqti'n qerabc ba§ ©egentbcil belnnipten unb facicn:
,,bei- gjiangci bc§ 2id)t§ unb btc 2Bdvinc beg bunfeln
Siaunu'S iH'rbinbern ju\u- ben SSrieb ber ^Paiije nad)
unten, bcfoibern iljn abcr nad; oben."
Zhex an$ weld;en ©runben?
©ine ^flan,\e l)at il^r ooUfonimneS ©ebei^cn nur bann,
ivcnn ba» a3cri)dltni^ jwifdjen Jiid}t unb ginflerni^, aI3
£)bei-; unb Untcnvud;^, aid £tcngel« C'StammO unb 2Bur»
jelbilbung, niofllid) .qleid) bcftcbt.
23efinbet fid) nun einc ^'^flanje abgefdjIofTen »om 2id)tc,
fo ift ba§ a^trbdttnip jn?ifd;en obcn unb untcn aufgebobeii,
oeflcrt; bic ^^flanje im finjlcrn Siaume bcfinbet [icb eigent.
fid) im SBur,^clraumc, fie wirb babcr fdjnell nad) obcn tvei»
ben, bem 2id)te ju, weld)e3 il)r nicl)t cntgcgen, ben iippigcn
^6^enn?ud)3 nid}t jugclaffcn bdtte.
®ud)cn mix I nad; bcm SJeifpicIe be§ ^rn. SSevfafferS,
cincn 23cuici5 an ben S3dunicn.
Sm 2^unfelfd)tu,qe, wo bie SBalbbdume fe^r btcf)t, abet
lt4)tarm |le()en, trcibcn fie jraar jldrfer in bie ^bhe, abet
wenigcr in bie SBurjchi, unb wcrbcn fic bann jjlo^lid) Iid;t
oeflcUt, fo finb ficbcn SBinbfdllcn auSgcfebt; ttdbrenb Sdume
\m 51id)tfd}lage, obcr cinjcin ftcf)enb, burd} bie fidrfcre (Sin=
wirfung bc§'2id)tc» jirar nicbt fo fel}r in bie ^obc, abcr
bcjlo nicbv nad) untcn, in bie SQSurjelbilbung trcibcn, unb
ba^cr aud) fcflcr ftcl)cn.
gg i(i alfo X^citUid)c, ba^ SKangel an 8td|)t, SOIanget
fin SBurjelbilbung, guUe obcr Ucberflu^ an gid)t abcr giille
obcr UebcrmaaS an bcr (Stengel^ obcr ©tammbilbung, unb
fo bcjiebungguieife uttigcfcbrt jur golge 1:)at
2BiU man nun bcini Sierfclien bcr 23dunie bag 53er»
bdltnip jivifd)cn (Stengel; unb 2BuijehDucl}y nioglid;ft gtcid;
erf)altcn, fo mufi man aud) bic ■2(fi=Jtrone mit bcr JBurjcU
^rone in J^cvbdltnif! bringen. Unb will man (Stccflinge
lcid)tet jum SBuv^eliricbe bringen, fo jTellc man fie nid)t
bunfcl, abcr Iid)t Cnid;t fonntg), unb laffe iljncn fo oicl ivic
niogiid) griinc 3'()eilc (S31dttcr), baniit baS ilici)t bicfe in
5Et}i^uigfcit jur JBurjclbilbung fe^en Fann.
'Iu§ bcr (Srfabrung licfie fid; nun wobl nod) 5}Jand)c3
fur bicfe ©egcnmcinung anfuljren; abcr iMcttcicbt finbct eS
cin 581umcn;Srjicl)cr, bcr mit bcr 2cl)rc wic mit bcr ^rfal).
rung glcid) I'crtraut ift, ber -^^Ji'ibe njcrtb, ben oorliegcnben
(Segenflanb in biefen 33ldttcrn nd[)cr ju bdcud;ten.
tfldicK 3icrpfl'^"ic»i. *)
142
Lcj) tosiphou aiidrosaceu g.
(PeiilandiM Mon.injnii Syst. 1.. — Fain. Uydrophyllac.)
©ine ficine, fcljr licblicbe unb auSgejcidjnete cinjdbrige
^^flan^e. 3l)rc y^umcn, con bcr Jorm" beret teg Jaeming,
tommcn febr iat)Ircid) cin ber epil.5e bm^or, i)abm pcrfdiie.
bene ah'iancea i>on 2Bcip jum Siia unb crncuern fid) 2 bis? 3
aiJonate lang. Sic ivirb glcid) an bie StcUc gefdet, reo
fic (}cl)cn foil, fi'e tritt jcitig in Sliitbe unb fann ju eincni
fcl;t r.iebiid;cn (5infap gebraud;t wcrten.
G 0 d e t i a r u b i c u ii d a,
(Sine einjd^tige ^flanj^e, fcl)t uetroanbt ben rcnotbcrcn,
mit nicldjcn fie bic grojitc '^(ebnlid^fcit bat. Zit Stengel
2 big 3gu(3 bod;, gcrabc, Der^wcigt; bieSlumcn fcbr grog,
rofarotb mit purpurfarbigem DJagcl, aug ben S3Kutn)iiifcIn
l)cn)ortoranienb; bic ailduer fiel)en ab«cct)felnb , bic untern
finb lan^ettformig, bic obcrn lincalifcf). 2)ie 231utbcjcit
bauert langc unb bie Slutbe mad)t cincn angcnel)mcn (jin<:
brucf. 23ci ^rn. XJilmorin wurbc bicfe 'Jifl'^nje im 75ruf)»
jabre ing DJJiftbcct gefdet unb nad)bcr ing freic 8anb gcpflanjt.
diUm fann fie ol)ne 3»cifcl aud) foglcid) an txt unb StcUt
augfdcn.
Valeriana cornucopiao. var.
(Sine cinjd()rige ''Pflan^e, bie im Sn'tbjabrc gteicf) auf
ibre ©telle gefdet njirb. ©ie bilbct 1 big 2 gug i)oi)e SRu.
fd;cl, TOclcbe ben ^anjcn Sommer binburd) mit flcincu,
roeipen unb lilafarbtgen Slunien bebecft ftnb.
25ie i;eid;tigfeit, fie ju jicl^en, tcr gro^e Uebcrfluf ibret
93(umcn unb ibre lange Sauer macl)en fie ju einem <£ct)mui
bcr Siabattcn unb 23c«te.
*) Zui bit Rerue Lorticole. Janvier 1838.
Ueber bie Qnltnv bcr Salvia splendens. *)
(iBon ciium juiigen ©attncr.)
©ie 3;6pfe mit ben ©tecflingen tjon biefcr ^flanje am^
ten in cin ^ol;bcct, wcld^cg in cincm 2rnanagbaufe bcfinblid),
gcftellt ivorben. "OJadjbcm bie bcivurjcltcn Stedlinge, jcbcr
in cincn 3'opf , gepflanjt roorbcn unncn , wurbcn fie in cin
temperirteg ©lagl}aug geflcUt, roo fie big j\um ndcbilen grub*
jabr jiemlid; trocfen erbaltcn unb ju ireldicr 3cit fie bann
xion 9?eucm umgcpflanjt ivurben. ^icrauf wurben fic in
bag 2Barmbaug ^urud'gcbradjt unb an cincn mdpig irarnicn
t^xt gcjicUt. d)ian bcfd;rdnfte ibren 2'rieb auf cincn cin<
jigcn >etcngcl, wclcber fajl bei aUen, nad) 2 9Dionaten, cine
^bi)e von 4 gu^ crrcid;t b>^ttc. (Sg jcigtcn fid) cinigc Sci;
tcntriebc, unb an bcm obcrn Slbcile crfdncnen S3Iutben. 3>icfc
^Pflanjen irurbcn ben SBintcr binburd;', n,Mc im C^abre tior=
bcr, in bag tcniperirtc ffilasb^'H'o gc|Tellt, unb jum grdbjabre
in anbre mit bemfelben (iompoji gcfiiUte Slopfe umgcpflanjt.
9tad)I)cr in bag 2Barmbaug jurucfgcbracl)t, triebcn fic balb
©tciigcl lion 6 big 8 gu^ ^obc mit einer 9iJcnge ©titcn.
jwcige, bercn jcbcr cine S3liitbcndbre entriMrfelte. 3cbe
^J)f'>in5t b'ltft' bag '^Infcbn ciijcg gropen, 4 gujj Iiobcn, fd;ar;
lacbrotbcn Aegelg, auf eincm gcraben unb fd;lanfcn Stengel
ftebenb.
2)ag (Srbreidi, in roeld)cm bicfe Salvicn getrieben
worbcn, Ijattt cin gclbcg '^nfcbn unb ivar fcbr nabrbaft
burd; £'ungcr unb .Rnodienmcbl. ffici biefcr (5ultur=
metbobc waren meine Salvia splciulens bie fcbbnfien
<■) 7iui Tho FloriciiUuril Mag.
143
biefer S>i>«ilie. SBdtjrcnb bet 3eit. 0.U jte in ?3\utt)C f!an.-
ten truvtcn fie imnievwa[)ienb tm tempcnrtcii ©laSljaufc
(tcbaltcn, fo bafj bic 23U'itl}en nid)t fo fd)ncU abftelcn,. a\$
biep be! mm i)bi)exn Scmpcrnhir t»ct S'l" 9nvc|cn route.
a3lutf)Cieit e):otifd)et ^fUnjen.*)
Agave amcrican*
,,, foctiJa
„ tulieiosa
,^ vivi])ara
Aletris i'lMgraus
Aloii albispiiia
„ aiigvislifolia
, aracbnoides
„ arbortscens
I attpniiala
„ baibadeiisis
^, prcvifolii
„ cariiiata
„ crassifolia
^ cj-mbiforiuis
„ (Icprctsa
„ expansa
„ fciox
H glauca
,, bumilis
„ imbricatl
„ liiicala
SKai, 3iini, Suli.
g. ■^ Aloe liiigna
,, „ maigaiilifera
„ ,, niicropbylla
,, ,, mirabilis
W. ■& ,1 miliiformis
,, „ oblicfua
„ „ obscura
„ „ plicatilis
„ „ jirolifera
„ „ pulcbra
„ „ pumila
11 " purpuresccns
,^ „ Sapouaria
,, ,, scrrulata
,, ,, spiralis
,, ,, suberecta
J, „ succoliiua
„ „ tortuosa
„ „ variegata
„ „ verrucusa
„ ,, viscosa
Cgottfc|un9 folgt,
Sec ciotifAe ©actner. Uebcrfc|t
&. g. ©eibel.
0
can
SS a r i c t d t e n.
granlfurt a. 93?., S- "i'^- 2fpdl 1838. Unfcrc SSlumcnau«flcU
lung isuibc am 19. b. SR. ci-cffnct. 3" ?>"i6rtc?)tcni watcn cvnannt:
©c. eve. bcr f. f. ^nt ®eiiti-al=gclbmai-frf)aU.-eicutenant gvciEjcrc o.
SBclbcn, bic .!pcvrcn Soljann ©tern, ^paiibclsmann bal)icr, 3Cn;
toil .&elUr, Jfjcfgai-tncr ju aBiicjburg, Sf. SSaumann, ipanbcfe
gjvtucv JU SSoltoiUtr unto gticbri^ Jfbolpl; .^laagc, iiunll.
gjrtncr in Gtfurt. golgcnbc ^Ueife rrucbcn sucrfcmnt:
DeincgvcpegolbciicS^icbaiUc fiir cine ©amnilung btu£)£nbci:, butc^
it)tc fdjbnc Sultuc unb gDIannigfaltigecit bemci-Een^ipcttl;cr (Seivac^l^
Jjaufipflanjcn, rcclcfie auf bcm mit 3U-. 2 bcjddjncttn ^la^e aufgcfteUt
»arcn, — ben ^crtm ©. unb 2. Sin;. - S>ag 2CcccfTir, cine tlcinc
gclbcne fOJcbaiUe, fiir bic tlul)cnbcn e)cmad)Sf)augpflanjcn auf bcm
■ipiQle 9U-. 5, — bcm .fptn. Scan Mnbrca,
2) Ginc gvope golbcnc SJJcbaiUc fur bic auf bcm ^lagc 3lr. 10
aufgcjlcUtcn 6 auegcjcidjnctcn (SameUicnsatictciten, — bcm .?irn. ®tu=
ncfaerg, ©ctjn. — 3>ag cvftc iTcccffit, cine fleinc golbcnc 93JtbaiUe,
fur bic auf bcm f lafic 9U-. 2 aufgcficUtc ©ammUing son ftljr fdjoncn
SamcUicnoariitatcn, — ben ^crrcn ®. unb 3. 9Huj. - 3>ag srocite
21ccc(Tit, cine filbernc SDJcbaiUc, fur bic auf bcm ^la^e 9U-. 13 aufgcs
ficUtc ©ammlung oon fcijt fc^imcn SamcUicnoavictatcn, — ber grdul.
51B. ©ogcU
3) einc grofc golbcnc SOlcbailtc fur bic auf bcm ^U§c Sir. 18
bcfinbUdjen uppig unb pra^tig blut)cnbcn ^flanjcn, — bem^prn. ®tu:
ncliuS. — 3>ag 3Cccc|Tit cine filbernc ailcbaiUe, fur bic auf bcm ^ta|e
Sir. 2 bcfinblidjen HUododendron aiboicumr bcn .^crrcn S. unb 3.
at in}.
4) (Sine golbcnc SKcbnille fur bie gclungcne ICntage unb gcfdjmacEs
BcUe Jtugfdjmiictung bet im ^intern Sljcilc bcl ©cwadjStjaufcS ^ctge;
ric^tetcn iianbfcfiaftfegruppe, — bcm .:^rn. gcpnicE.
" ©ebrudit in bcr &, g. &vv f? m
144
5) (Sine Bcrgolbcfc SJfcbaiUe fiir bic in bcm acr6d)cn 9^r. 1 bcs
finblie^cn ©cmiife, — bcm Jprn. S. 25. 3orfaad).
6) (Sine filbernc 2)IebaiUe fur bie auf beiben ©eitcn bcc 8anbs
f^aft^gruppe placirten, mit 9lr. 1 bejcidjncten Rhodoraceen, — bcm
Jprn. 93t. a. Set I) man n.
7) Sine filbernc 9)lebaille fiir bic auf bcm ?la|e 9{r. 18 befmb"
lid)cn ''Pflanjcn, bcm Jprn. ®runeliu6.
8) (Sine filbernc 9)}cbaillc fiir bic auf bcm ^lagc 9lr, 8 bepnMi.
^cn fi^ongetricbencn 3?ofcn, — bcm Jprn. 3. &. ©c^mibt.
9) (Sine filbernc SJJcbaillc fiir bic auf bcm gropen Ziidjt um bie
grope SameUia aufgcficUtcn .^yacintljcn, — bcm .^rn. e. ^. .Rte»
lage ju Jpaarlem.
103 einc filbernc 932ebaillc fur bie auf bcm ^la^e 9tr. 13 befinb*
lichen ^aonicn, bcr graul. SB. (So gel.
11} Sine filbernc 93icbaiUc fur bic auf btm^la^cSlr. 9 bcfinblid)cn
5 fc^on cultioirtcn Viola tricolor maxima, — bcm jprn. ©djeucrmann.
12) Sine filbernc SRcbaillc fiir met)rcre [djongctriebcne bliitjenbe
3Jofen auf bcm ^ia^e 9lr. 14, — bcm Jprn. 3. 91. (So gel.
13) Sine filbcrne fflcbaiUc fiir verfdjiebenc Spacritcen unb anbtre
Ooriuglid;c ^flanjen auf bcm ^laije 9Ir. 17, — bcm Jprn. 3. Soct.
S)cr nif)mlid)cn unb eI)rcni^oUcn errcaijnung reurben nod) fiir
iDurbig befunben, cin auf bcm gro^cn Sifc^ bcfinblidjc^, mit mibrcrcn
^unbert Slumcn prangcnbcg Sticfcnctcmplar bcr Camellia variegata j
cin fcljr uppig bli:t)cnbc^ Srcmptar bcr je^t fo fcitencn Erica vesiita
alba, auf bcm *pia|c 9ir. 4 ; cine ©ammlung fd)6nbliil)tnbcr ^flanscn
ouf bcm ^[a?c 9Ir. 7. bie fief) burcf) allgemeinc iippige gultur in
fammtlid)cn Sfcmplarcn auljcidjnetc ; unb cnblid) cine bcrglcicl)cn
©ammlung auf bcm ^la|e 9Jr. 12, bic in einigcn (Sfcmplaren bit
»or|lcf)cnbe nod) an ©c^6nt)cit ubcrtraf.
®ie granEfurtcr ®cfeUfcI)aft ;ur SScforberung niigli^er .Riinflc
unb bcrcn Jpilfereiiyenfdjaftcn faljrt in itircr fdjencn, fcgcnsnic^cn 3;f)d«
tigfeit raftlou fort, bcl)nt il;re 2Birffamtcit mct)r au^ unb fic^t bit
2tnja()t iljrcr contribuircnbcn SKitglieber fid) cergropcrn. SSor einet
lurjcn 5Rcif)e oon 3at)rcn rcar fie noc^ arm an 9Mittcln, unb )c§t, reie
felbftildnbig unb friftig flc^t fie ba! SBo cin ffierein fo [)uman unb
gcmcinniiijig n)it!t, roic bcr gcnanntc, ba wcrbcn fcinen SSeilrebungcn
jtctg irwcitcrnbc jtrafte fid) anfdjlicpcn.
'H n f ti n b i ft u It () ,
iai (Srfd)cincn ciner Ucbcrfcgung ber JVIouographie du Camellia bcS
Jjicrcn Abbe Berlese bctrcfftnb.
©citbcm bie (SamcUicn nid)t bloS burcf) .Runff unb bcinaf)e
fabi-ifmapig, fonbcrn fcit einigcn 3at)vcn auc^ burdj ©amen ocrmcljrt
tticrbcn, ^at fid) aud) it)r^rci^ oermiiibcrt, unb fie finb nun aurt) bcm
mcnigcr Scmittcltcn jugdnglid), — fic finb 93IoDcblumcn gcivorben.
ilbcr fo H5ic bie ilbarten fic^ t)crja!ilrcid)crn tiinr ja^len fi^on
weit iibec 300), irirb auc^ baS -tScbiirfnip grower, ftd) in ber 9}lcngc
uon 9camcn jurccijt ju finbcn, unb cin aBtgwcifcr wirb jcbcm Sas
mcUicnfrcunbc, cr bcfi^c bicfcfi ^rae^tgc»rad)i5 einjeln obcr I)unberts
nicifc, }ur 9!ctl;n'cnbigtcit, bamit cr (cine ©ammlung orbnen, fic^ct:
nact) bcm iBcrjcictjniiTe >rdl)Un , fic^ ubcri)aupt cor ©djabcn unb JSer«
brulfc bcicalircn fonne.
gincn folcl)cn SBcgwcifcr liefcrtc bcrcitg .^r. Abbe Berles.o
in ^arig, wai bic SBlumenscitung in 9ir. 36 beS cor. 3af)rg. angc;
Viinbigt t)ati n5elct)cn SBcgwcifcr bcr nnicvjiid)ncte, »on bcm, ben »crj
efjrlidjcnCcfernberSBljtg. riil)miidift bcEanntcn, .^rn. ». Giemiinbcn fur
)Dcutfd)lanb bearbeitct, balb moglid;|l im 2)rucE Ijcrausgebcn wirb.
25icfe sorldufige 2injeigc wibmc id) bcn Samcllicnfrcunbcn mit bcm
crgcbcnilcn fflcifitgcn , ba^ bcr miiglicl)il; um(lanblicl)cn Scfc^rcibung
bcrcinjelncn gameUicn nid)t nut cine garbcntafcl bcigcgcbcn, fonbcrn
aud) bcm ©anjcn tine auf (Srfafcrung gcgninbctc oollftdnbige 3fnircij
fung jur (Sultur biifcr l)crrlid)cn Slumvn uotangcfd)id:t itcrbcn wirb.
®cr 2)ruct f)at bercitS bcgonncn.
SBcifJcnfcc, im JCprit 1838, G5. JJ. ©ropmann.
aun'fc^cn aSuc^bruditrti in (5 6U«ba,
mx. 10.
SKcbactcur : ^- c i c D r t ci) Jp a ft I c r.
SScvd ill 1 : 0! . A'- W I' 0 f; m 'i " n.
>£onti<tbi*nb, ten fi'<S. ilVnt flM^ll.
XI. 3al)Vrt<tn«^.
€
llcbcr ten 5I?crfaI( bcr Siiftur ^cl• ©atniiu] Eiica
ittib an'c fold)ci- aMcC'cr aufsuhclfcn."
fSSom .Stonigl. tanbjtiidjtocatl) ^cixn ffiriicfnci- ju SJaipitfd).)
!Ja5cnn cS \va\)x fcin niaq, ba^ bie fiiiiqcinmfcn fd,nuif=
rii)c (Jrljaltirig ter ^citcn ben ©cfd^nuct an foktcii fcit
nu'brfvea %x[}xin fci}r v>cnniiibert bat, fo b^ilH-n bod) aud)
nod; niand}c aut'crc Urfiid}cn barauf cinc^canrft, bag man
fie ani ben Ojiajliaufern ber ''])flan,^cn=(5ultiiiatfui-a, fo tvie
bcr ^anbfl?>]artncr nuiir unb nul}r iHn-fdnx>iiibcn fal). 3u
biefen ,qel;6rt bauptfadilict) bet uberti-iebene ^ang nad) 2fn=
fd}aftunc) neiicv, burd) funfllid)e S3cfntd)tung gmucnncner,
iTlanjensSiavictdten, von bencn man fid;, ben 6ffentlid;cn
■^iupreifangen nad), SBunbevbinqe vcrfpiad), tonl bie ©at
tunqSpflanje, njie Camellia, Georo-ina, Pelargonium, Hosa
u. f. n>. ebfii ju ben ilieblingen ber ^lumenfreunbe 9ejdl)[t
wurbc. 28er fold)en ju oielenjDunberten in einem ^eitraum
oon nod) nid)t jcl)n 5al)ren an» Sa,qealid)t getreioncn 2i5er=
ten ber Jtunft niir mit ciniqer '^Iiifmerffainfeit qefolijt i|T,
ber >vivb jiefunben I)aben, bag uon je ^Dimberten biefcr
JEunftprobufte, faum sei)n ein roirfltd)er ©inrinn fur ben
S3Uimenfreunb iieroorten finb. Uub bcfidti.qcn etiua nidjt
bie vielen in ben Jpanbel gcfomnienen »5orten ooa (ianicUien,
^elav.qouien unb 5)fofen biefe a3cl)aupJunii , uiib bat nidit
jebev y^Iumenfveunb erfa[)ren, role tbcuer ilj'm bie ■2rnfd)affun3
ciner 3(n;ahl ii^'arietaten pon biefcr obcr jener 23iumeiigat=
tung fiU fifben gefoinnien ifl, al§ fie erft bifilnen nnb bie
2(b>ucid)iiiigen ber etnen Svuictdt oon bcr anbern ober oon
einer Idngfl befannten unb befeffenen Fauin bcraug j^u finbcn
war? 3n nfu_cver 3eit bat man jraar angefangen, ben in
ben 23erjfidniil|en ber ©corginen unb ?i\i>Un aufgffii()rten
5l5avietdten eine fur^e S3cfd)reiLning bei.^ufitgen , fo'bap fief)
jebcv 23lumenfreunb bci neuen '^lnfd)affun9cn beffer oovfei)en
fann; bci (SamcUien unb '•Pclargonicn oermifjt man eine
fold)e aber nod) immer, raaS urn fo mef)r ju beflagen ijl,
aB bie 4^ulf^mittel jur Jtenntnifj biefcr oiclen J>arietdtcn
unjureidinib oorbanbcn finb, unb bie '•preife neuer a5avictd=
ten oon danicUien nod) immer fcbr I)od) gefteUt roerben.
SDian mug inbeg gefleben, bag bie oiclen unbcbeutcnben S5a:
rietdten oon (JameUicn, *Pe(ar<]cnicn unb Sfofen bie £icb!)a=
bcrci ju foId)en fdicn peioaltiej l)erabgcilinimt t)aben , wie
om beflen bavauS ju erfcf)en ijl, bag ibre ^Heife fo febv
gefunfen finb, unb bag, \va5 insbefonbcre ^clargonien an=
belangt, oicle ^anbel^gdrtner jefjt nur nod) ber ©efammt--
«nia^l i^)ret SSacietdtcn in itjren SJcrjcid^niiTen envdl)nung
tl)nn; nur bie immer neuen fflartetdten oon ©eorginen
erbaltcn fid) ],n bobcn ^Preifen, unb biea auc^ tvol)! niit
?l'ii'd)t, ba biefe ^'lan-jengattung mit jebem Jabre Syorjug;
Iid)ci\S, ben JlnnjlprobuFten ber fonfigcnannten 9JiebebIunien
nidit im entfcriite|len ©(eicbfcmmenbcu leiftct. Jiein SBun«
ber alfo, roenn bei ciner J^inncigung bcr Shnnenfreunbc ju
ben oiclen angcpvicfenen, foflfpieligcn Syarietdtcn jener DJiobc^
blumen bie ■2infd)affung anbcrcr fon(l bcliebter ^^(lanjcn, alS
J. S3, bcr .^ciben, unterblicb.
(5ine fcrncre Urfad)e ber geringcn 2iebf)aberei ber ^ci«
ben ifl aber il)r l)ol)er '■PreiS in ben meiilen 5^erJeicI)niffe^
ber ^anbel^gdrtner. 'UuS ©amen l)at man in 5Scrg(eid) ju
ber grogen '^tn.^al)! oorbanbcner SSarietdten nur roenige gt<
wonnen; neu eingefiihrt rourben aud) nur nn-nige in ."cucret
3eit; alle iibrigen (Specie^, mit '2£u5nabme einiger bie ficf>
fcbwer oermebren taffen, Jonnten, al» nidjt mebr^ felten unb
neu, ju eincm vreit geringeren ?)reife, ols biea geioobnlic^)
gffd)iebt, jum SJerEauf gellellt irerben. Sffiollten nur einige
bcr bffannteflcn vfjcrren ^anbeiSgdrtiier ben 2?lumcnfreunberi
mit I)ci-abgefe!jtcn"^ireifen ber oon il)nen cnltioirtcn .^cibett
entgegenfommcn, bie iiiebbaberci ju benfelben iin'irbe cbett
fo gut i()re 9}al)i-ung crlialtcn, als bie ber ?>c(argonifn,
Sfofcn u. f. 10.; frcilicb miiffcn fie bcm ^^ublifum aucb burc|>
Joaltung einer aufqei-odhltcn oammlung biefcr fd)bncn ''Pffan»
},(n cntgcgcn fommcn; bie, il)re ©drten befudienbenffllumen.
freunbe muffen ©elegcubeit erbaften, bie oielcn nu^gcsfirf):
neten S.5a.-iftdtcn ,^uv iJeit ibrer glor ju boounbern. — SBie
.■oenig nodi in tiffcr ^infidit gcfd)iebt, beiveifcn leiber bie
mciflcn S3er;,ctd>ni|Te bcv >^anbcI5gdrtner. (Jntmcbcr cuUi:
oiren biefe .'^erven gerabe bie unbebeutcnbflen, bem ffituuicn*
fveunbe wenig anfprccbcnbe Sarictdten, unb bictcn fie uber<
bieg nod) ju unoerbditnignidgig boben ^reifen an, obcr fte
oerbannen biefe "'Pflanjengattung ganj au5 i()ren SJerjieic^x
niffen, unb gcbcn baburd) ju eri'cnncn, bag fte bie5 @efdiled)t
ifcbcr fennen , nod) eC- ju cultioiren oerftcben. OJiug cS
nid)t auffaUen, tociui bie ''PfIan}en=J5cr,;ifid)niffe bcS ®art«n^
(5tabliffcmcnt5 ju (^tifenlrube bei 2)re?ben unb bie beS
.^errn SSagner in 2>re5ben, audi nicbt eine a^arietdt
ber ©attung Erica aufgenommen, unb »vcnn un§ in ben
^'»fIan,^enoevjcid)niffin bcS J^crrn 3;. ®. ijcibel bafelbjl
nur einige wenige bcrfclbcn oorgcfiibrt wertcn! (£o in ben
.^anbclSgdrten ^^u S3cvlin unb 53reela'.i. Ga ijl inbeg nicbt
5U Idugnen, bag aud) in bicfer ^infiebt bie Sefi^cr bet
^anbelegdrten Srfnrtf' unb ber Umgcgcnb, in^befonberc ber
tbdtigc ipevr S^iaa^ic juu, 3cfid}lt "ju {)aben fd)ei«{n, bag
147
man biffcr ^JJflanjengatfung nicf)r alS bi»f)cr ©mdjtigfcit
roicberfahrcn laf[en unb fie ben S3Iumenfreunbcn wicbftuin
jUAdnglic^ mad;cn miifTe- £5cnn fie ^aben fcit ctwa cinem
Siifire angefanc^en, ben ffllumenfrciinbcn etne (jiopcrc 2(njal)l
^ciOcn in ilHcn 23n-5eid)nifTen (injubictcn. Gs bnvcijl tieS
nid)t nur bci- f^flanjcn-Ciatalt^g tc^ Jpcrvn .flange jim.,
fonbern aud) tie bcv 5ocrrcn 2S. Sefcr unb TTypeliuS unb
Conip. in dvfurt, bef ^cncn Aunje unb (£obn in :j(ltcn=
burci, unb felbfl bcr beg SQmn Gnrl ^pinl^ unb gobn ju
evfurt, weldicn bciben lef^tcrn co inSbefonberc jum a^crbicnfl
j»ercid;t: burd) gv6gtentbeil» ciuffallcnb nicbrigc *})rctfe ber
Gultur bcr ^eibcn ()Cir febr forbnlid) flevucvben ju fcin.
giur cntbniten alle biefe 2>evjcid;niffe nod) ju cicl UnbcbfU=
tenbel au5 bicfcm ®cfd>ted)t. tSinn mug bcm ^ublitum
bie bcfTctn fficirietdten ber ctroa tie rbunbevt Scrten unifiifTi'n=
ben ©cittung Erica wovfii(}ren, «cnn man bafydbe bnfur
intfrcjTircn will, ©o febr nud) bev ©efdjumcf l^erfd)teben
fcin mag, fo n^rben bod) §8arietdtcn, wie Krica arborca,
curvidora, lauiflora, sordida, proccra, divaricata, cincrea,
varans, viridipurpurea etc. iveber bcm ffilumcnficunb nodj
bem ffiotanifer jufagcn. 9vuin fef)e bngcgcn gut cultivirte
6)remj)Iare oon Eiica e!eo;aus, Irbyana, Faniieiitieri, pro-
pendens, iucaruata major, pyramidalis, Savilliana, taxi-
folia, niulabilis, ventricosa hirsuta, poniifcra, veiitricosa
pracgnaiis, Lambcrtia, Bcrnjiana, unb ber beibcn vcrnix
etc. im glor, unb man roirb geficbcn miiffen, bog an 3ier=
Iid)fcit, S3Iutt)cnrcid)ti)um, 3<Jrtl)cit ber gorm unb bcr gavbe
folcbe ^flanjcn unfibertroffen bajlcbcn.
25cr entfcrntc Gm^5fdnger gicbt fi(^ cnblid) ber4)offnung
{yin, ba^ bie i>pf[anicn, bie er v>crfd)rciben unb erbaltcn foil,
nid)t blog ©tecflinge jtnb, bci benen man ibrcr ©djitddje
^albcr Don ®U'icf ju fagen i)ati wenn man fie beim 7fu§«
fadm nod) Icbcnb finbct, ober 9Jlube i)at, fie alS rcirflid)
cerfanbte ^flauj^cn berauSjufinben (ber ©d;reibcr biefcS fprid;t
bier leiber au5 ©rfabrung), fonbern bag c8 gut bcnjurjcttc
9)flan5en finb, xt>(ld)c bem ©m^jfdnger bie .Sojicn bc§ oft fcbr
entfcrntcn StranSport:^ Icl)nen. aiieljdbrige ^flanjcn roirb
man nidit ocrlangcn, aber auf gut bewurjclte ©pecieS l}at
ber Gmpfdngcr gered}tcn ^Tnfprud).
aScrbcn bie SQexxen J^anbcISgdrtncr geneigt fein, biefcrt
3(nbeutungcn ju entfpred)cn, fo wirb bie gicbbaberci bcr
J^cibcn nid)t nurroicber cmpovfommcn, fonbern fie roirb bei
ber grogcn ^Blannigfaltigtcit unb 2icblid;feit bicfe^ ^flan?
iengcfd;ledjt§ aud) cine baucrnbe fein.
Qin 35Itcf nuf ben jci^wn Suf^^nb bcr Oartcn,
unb ubcr \>k Ulot[)\vicn\^iQtcit , ber (Sinfi'i()rung
yon 55i(bnn96=3(nfla(tcn fiir junge Gartner.
C3)£itgett)cilt com ^m. S. S. in Jp.)
- T>ai rege, tbdtige JBcfireben bcr ®drtncr unb ffieforbc:
rer ber ©arlcnfunp, oon bem man fid) iibcrall, in icbcm ci.-
Biliftrtcn Jianbe met)r ober rrcnigcr uberjcugcn fann, jiicit
unvcrfcnnbar babin, bie ©aitcnfunft, wcld)c bem cincn
Sibfi'f 9laf)ii>n9( bcm onbcrn Sicrgni:gcn gcwdbrt, auf cine
l)6bcre <2tufe jju fiibrcn unb babuvcb md;t oUein in UM|Tcn»
fd)aftlid)cr 23ejicbung, fonbern tjorjiiglid; bcm ©emcinwob'c
bcfonbern 9Iulien ju fliflcn.
25ie gimjligcn, fo ghinjcnb fjeruorgctrctencn Srfolge
folc!}cr Semul}u'ngcn, bcweifen bi'ildngli^ bie gortfd)rittc,
148
wddke bcr bh'ibenbe ©artenbau in ©uropa in bem tieuejlcn
Seitraumc von 3al}ren gcroonnen unb bie je^t au^gcbcbnte,
fafl jcbem ©ebilbetcn jum JBcburfnig geroorbene 23cfd)dfti«
gung bcr ®artcn= unb a3Iumcn--SuItur, Idgt cin immer mef}!
fortfdircitcntcy unb anhaltcnbc? Jntcrcffc fiir bicfen angf"
ncl;mcn unb bcdjfl nii(flid)cn 3n.icig bcr J\unfl inirauSfe^en.
llnfivm Jat}rlninbrrtc, uMr biirfcn e5 mir ©tolj fagen,
gcbubrt fiir ben fiditlicbcn 'iuffdianing unb fiir bie allge*
mcincre S3erbreitung bc:^ ocrbcHcrtcn ®artcnbaucS, bcr 2or«
beer; bcnn gcrabe fcit cincm furjen Scitraume con Ijabren,
babcn fid) unfcre ©drtcn befonbcrS gcbobcn unb gar S5iclc3
ift fcit turjcr gcit in§ 5!cbcn getrcten, n?a§ fonjl nod) ju
mand;en 2Bunfd)en23cranIaffung gcbcn rcitrbe unb miigtc. —
25eriidftd;tigcn reir ben frubcrn unfoUfommnen Su*
ffitfib beg £)b|!bauc§ , wclcbc ©d^inicrtgfciten roarcn ju »cr«
brdngcn, urn bie fo oftmalS binbcrnbcn, an ciclcn Srten
criflircnben SSorurtbcilc ju bcfcitigcn; »r»cld)e 23c()arrtid;feit
unb bie bamit oerbunbcncn bebcutcnben Dpfer mugtcn an-
genmnbt wcrbcn, um bie SJcfcitigung jcncS SBibcrftanbeJS
ju ucvanlaffcn, unb baburd) cnblid; ben SDbflbau auf cine
fold) befricbigenbe ©tufe ju fubren, «uf welc^er ivir if)n
jefjt erblicfen.
©in febr bebcutcnber 3iiP"g gcfunber unb rocrtbuollft
gZabrungSmittel ift baburd; in5 Safein gerufcn, unb bnxd)
t(n, jcijt in oiclcn ©cgenbcn beforbcrtcn unb ocrooUfomnv
netcn Sujlanb beg £)bpbaucg, ficl)t man nod) tdglid) bie
berrlicbflen JKcfuItate foldiev fficmubungcn unS cntgcgcnreifcn.
S5er ®cmiifcbau, eben fo widitig imb einflugrcicb auf
ba3 ®emcinn)ob[, ift in ncucrcr 3cit in grogcrer SQoUfom'
mcnbcit, felbft in bie (dnblidjcn ®drten i:bergegangen, unb
wcle, neucrbingS in Guttur gefommcne ®emiifcarten, oerfor*
gen aI5 nabrbafte , rocblfcbmedcnbe ©v»eifcn unfere ^ud)en
unb finb augcrbcm cin nicbt unbebeutenbcr 2(rtifel fiir ben
^anbcl bcS @artenbaueS gcroorbcn.
5)iit bicfen bciben roidjtigcrn 3«'etgen beg ®artenbaue3
fortgcfcbritten , erblicfen xviv aUe ubrigen Si;bcilc bcffelben,
tdglid) bobcrer SerooUfLMtimnung entgcgenreifenb ; bet
^flanjenfrcunb \v\e bcr ffilumift, bcr 33otanifer wie ber
greunb ber 9Jaturan[agen, barf fiibn in bcm weitcn ©cbiete
bc§ ®artenbaucg feineii fdionflcn .^offnungcn Slaum geben;
bcnn fd)on bcr jcbige Sufianb unfcrer ®drtcn, oerbunben
mit bcm oorberrfd;cnbcn ^cflrebcn nad) S^'crooUFommnung
bcrfdben, Idgt fiir bie Sufunft unfcrer ®drten etroaS liiu
ferorbcntiicbcS cnvartcn.
2Bir b'^bcn in ncuerer 3eit grogartigc ^anbel5=Sn'
jlitutc, »cn bcncn bie jdbrlid) berauSgcgcbenen X5ericid)niffe
bag bcffc 3cugnig licfcrn, ing l!cbcn trctcn fcben. 2?ie be.
trdd)tlidf)e ^(njabl bcr barin aufgcfubrten ^^flanjen unb <3a.
mcnartcn bictcn bie tvcfflid;(tc 2fuyroabl fiir bie 23cburfniffc
cinc5 jebcn ®avtcn§ bar, unb man fann fid) babci icfjt
mehr alg friiber niif JHcellitdt iicrla||cn, ba bicfe Snftitute
nur burd) recf)tfcI)arreneS3cbicnung ibren gutcn 9fuf begriin.
ben unb ibrc Cfificnj bebaupten tonnen.
Surcb bie ffiilbung bicfcr grogartigcn Snffitutc, i|i
mancbcm JSctruge, bcr friibcr fo oft mit ®aitcnerjcug.
niffcn «crfd)iebcncr ?(rt, |l.Ut fanb, (Einbalt gctban unb ber
©artcnfrcunb barf fiir fcine ®elbccnvcntung fid) jcfjt cincg
guten eifclgeg tcrfidjcrt baltcn; babingcgcn cr fridjcr, burd)
cftmalg ficl) wicbcibolrntcn 23ctrug, fcin ajcrgniigcn bf3
©artenbaucg tbeuer crfaufen tnugtc,
(gortfetjung folgt.)
149
25cfcf)rcibu»g u«b (Enltnv fd)6nb(uf)cttbcr
@ClDi\d)fC. *)
Ferraria undulata. L SQedenbl ut^ige
gfivuria.
(I'jin. hiJoac.)
Jtcniij. bcr PdUtiniiv iBliit()rn in Scbcibon.
JBtume fcci)6fl)cilii]; '^Ibfdniitte laiijili*, UH-acni\iiitiji, dufu're
brfitcr. ©taubq'i'fdfje brct , niit bcii Sdbcn vonriutfcn.
fflciitfl U\t cirilnb. Qiiiffct fabcnfotmia. 9Jatbcn fccl;§,
pinfflformiii. Jl-ipfcf breifddn'rig.
^cntij. bcr Zxt- etengd dpig. fflldttct fd;»evt.
f6rmi(i. 3fbf*iiitte bcv Slumc alle gepccft.
eine a>cvamnb(c bcr fdjljncn Marica, bcdj mtt fc^r
buffer gcfdvbicr fflliitlje, unb barum wcnigcr jum ©cljmucf
aU TOc.qcn bcr fdtncn ci,qcntl)iimlid;ctt ©cflaltung unt)
gdrbunq bcr S3lutbe intcrcffont.
SJatcrlanb unb Gultur. Wtan faim bn§ fitblicfje
Jfrifa rcdit cigcntlid) bci5 aSatcrLinb bcr ©d^ucrtlilicn nen*
ncn, bert finb jcnc Gladioleu unb Ixieii in uiclen ^rtcn
ju J^iuifc unb fd)mucfcn bic rocit auSgcbcbntcn ©anbcbcncn
unb fcud)tcn 92icbcrun,qcn init itjrcn lKirIid)cn 58liitl)cn, unb
untcr il)ncn crbcbt \ii) aud) jtne Witsenia inaura, unb
biefe fcnbcrbave Sumpfvifliinje Ferraria, an rocldjcr 58 u r^
mann ba§ ?{nbcnh-n an 3oI). S3a))ti)la gerrnri vcr^
croi.qte, bcfTcn a>crbtcnjlc um bic ©nrtcnbctaniC buvd) fcin
JBud) ubcr bic 23luincncultiir **J bamal» in frii"d)cm 3(nben:
fen vcaven. X>ic Scljiinbtung bcr ^'•flnnjc ift bie bciben
angefu^rten fd)on angc.qcbcne. ©ie finbct fid; nid;t ftdufig
in unfcrn ©drten unb bliifjt barin »oni gcbruar biS tSla'u
Hypoxia stcllata. I/, ©ternblutfjige
^^tjpor i§.
(Fani. Nargisseac.')
Jlennj. bcr ©nttung. ffiliitbe coraHinifcf) , btcis
bcnb, rcgclnidfjig fcd)»t(>cili() , auSgcbrcitct. ©taubgcfdfe
fed)§ auf briifigcm ^oipx. gdben furj. fficutel auficd;t,
untcn auSgcfcrbr. ©riffcl fct;r furj, bi(f. Slnrbcn brei.
^a^jfcl brcifdd)crig, Biflf.imig.
jtcnnj. bcr livt. Mal)l ffildttcr Iinefllifd;--Ianjcit=
lief), gcficlt, fdiliiJT, Idnger alg bcr einbh'itljige ©ct)aft.
ffilume in bet 2^afi» gcflcdt.
£)ic ^vporiinutcn finb jum Sbcit in ifercn 55tiitf}Cit
unfcrn gclbcn 5htcn von Oniithogaluni cbcrUagea ju ocr=
glcidKn, babci otic frautiutiqc 5il;cik rocid; bcl^aart. ®c»
genwdrtige gc{)ovt in bie ®ruppc bcr gon^ UWn ^Tvtcn,
unb il)« fd)6nc, grope 23liit()c biirftc ^affciibcr mit bcr man:
c^cr tlcincn Sulpcnartcn ccrglidicn n)erbcn , oon bencn fie
flber bie ©attungSFcnnjcidicn biilb unterfd}cibcn taffcn. ©ie
l)icp and) Fabricia stellata Tiiuub. unb Amaryllis ca-
pciisis L.
aSatertanb unb Culfur. ®ie ftainnit gicidifallS
com SSorgebirge bcr gutcn ^^cffnung, unb fommt ai:|icr in
bcr abgcbiltcten SScife aud) nod) anberS tor, ndmlid) mit
rocigcr 2}(unie unb fd)wav5blaucn gtccf'cn unb 23cftucl)(ung»s
tl)ci!fn. ©ie gcl)6vt untcr bic fci)on lan.^e in ^iiropa bc=
fanntcn ^Tfrifancr, bcnn fie rourbe burd) SlJiiiffon bercitS
1778 an_bcn G5avtcn nad; ,Scn? gcfcnbct, bcffcnun3cad;tet
•) iur'^ircf. Dr. gieirf;cii6ad)'S (it. ©idjj, ^ofrat()5)
FJora exotica,
••) J. B. Ferrari Flora s. de Flomm cultcralibrilV. in 4. Romas
1633. cd. 2. cur. Bern. Rottorf. Auittelod. 1C45. — Sc
ba« StJlitmi'dje iibcrfest. 5?om. 1638,
ISO
ficbt man fie fclten in unfem Wdrttn, wo fie ebcnfo wit
nnbcre Jlap.^wicbcln ju beljanbcln i|l unb mit iljnca im
griil}ial;re blul)t.
gill-
37c[fciifrcunt'e.
?fu5 cincm mir im t:»origcn griiljjabre ou§ Gf)emnit[isuge.
fcmmcncn Sycrjcidmiffc nusgcjcicbnctcr '•Jiflfcn, ficien mir fol.
genbc Sicncnnnngcn oon govbcn auf, rccldH- id) nicincm ^tuffalje
in bcr Slumcnjoitung con 1^37 Jiv. 39 l)icrmit nadjtragt:
i:olumbinartig't5 .foelloiolct, bell cicletcerife,
bocbroftiartigcS blaulid)c§ Sntarnot, blduli.
d)ee buntlc^' fammtartigcg (Scrifc, bunf clfteS
blnue3 ^uce, bunfclflciJ JBiclpiice, raptim
jvcifj, raptim pit'ottirt.
£OluncI?cn. (i'on t>cnO
ffilutfjcjeit
Amaryllis eqnestris
,, formosissima
„ regina
Amoranm cxseapnm
Ancistrnni lalebrosum
Anthericum hispidulum
Aiuholjza spicata
Antidcsma elexitcria
Arclhusa plicata
Arislea capilata
„ cyanca
„ spiralis
Aristolobhia longs
,-, rotunda
„ semperviren*
Arum trilobum
Aspjiatlius ciliaiij
Avcrrhoa Bilimbi
Banksia ericacfolia
„ praemorsa
Raubinia Candida
Brunia elulinosa
„ lauaginosa
,, radiata
Buphilialmum scricenm
Cacalia licoides
,, repeos
Calcndala aurea
„ dentata
„ fruticosa
„ grandillora
., Gramiiiifolia
Tragus
Campanula mollis
Cardnus diacantba
Cassia bicapsularis
,, corynibosa
„ fistulosa
Celastrus Buxifolin*
Cestrum auriculatum
,, vcspcrtinum
Cbamacrops hnmilis
ChciranlUus Farselia
„ scrapcrllorcni
„ trislis
Cbrysantbemum pinnatifid
Cbrysocoma ceruua
cxottfcber ^JfUnjcn. *)
tSiai, Sum, 3uli,
(iJortftBuna.)
w, 71 Citrus Anraiitiam
g. 11 Citrus dccumana
Vr, '^ „ media
„ ,, trifoliata
g. 7J. Coiz Lacrima
II Commoliua tnberosa
„ „ prostrata
w. ■^ Coiirolrulus Bryoniaefoliot
■w. 21 „ canariensis
g. Tl „ Cneorum
„ „ eaxatilis
M Convolvulus Scammonia
g. '^ Cotula Coronopifolia
« „ stricta
« Crotalaria cordifolia
W. % „ elegans
g. '^ Cyperus viscosuj
yft J Daphne Gnidium
S' p ,, Tartonraira
n Datura arborca
yf' '^ Diosma ciliata
g- ^ „ bispida
i> „ ovata
i< „ scrrulata
,1 ,, unibcllata
■f ,, uniOora
,. Ecbium fastuusnm
.1 ,, gigantoum
>, Epactis grandidora
11 ,, pungens
tt ,, tubillor^
„ Epidcndrou aioifolium
Bariugtoniae
rt-
vr. ?
g. ^
w. %
§• Ti „ ciliaro
g- <r „ cucnlatum
■w. ■^ „ disticbum
.1 >, secundum
It ti tript«ram
g. '5 Erica absyntboidcs
6 ••&
*; JiiiS 3. Sussing.
ampullacea
II ,1 ardcns ,,
ti „ anlacea ^
g. ■^ ,1 axillaris „
,. II bicolor ,,
n .1 bruniadc] „
n' , II couspicua ,
..^ H, .» corniita „
' ' ' (Sovtfc^ung fclgt.)
Set erotif(H)e ©artntr. U'ebcrfc$f con
&>. g. Seibcl.
161
8S a t i c t d t e tJ
JBttlin, ben 11. 2(pril 1838. Itngca^tct bi« tjicftgcn ?>f[onjcn;
cultioatcucs unb SBIumiflcn bci bttn Ic^ten l)artcn SBintcr rid ju Iciben
gcbabt, inbem fie ben SScrlufl oiclcr fd)6ncn ^flanjcn, foiroM im gnicn
flls in ben (Stiracfj^iiiufcvn jU btflagen l)attcn, unb namcntlid) SJrfen,
^firfid), Kprifofen, SKtjobobenbron u. a. fel;r gclitten ^abcn, ja fclbjl
ber epljcu crf'rortn i(l, fo fjat ti bcc^ ju Jdncr 3cit an blufjenbcn
qjflvinscn 9cfcf)It, unb jejt ift !aum no^ cine ©put bet geroefenen
SUecwiiflung bcmcrtbar.
2in 2>ejcmbcr esrigcn 5at}rcS, unb namcntlid) ju SIBeil)na(})tcn,
fef)ltE ti niemaI6 an gcfiiUten unb einfadjcn Uac van Toll unb Tour-
nesol-SEuIpcn, ^l)acinti>en, drocufi, Rosa scmpcrflorcns, Tussilago
fragraiis, I'hjlica ericoiilcs, SEajettcn, Camellia japonica, Amaryllis
Johnsoiiii, crocala, rutila unb formosissima, SiJclEcn, fOJaiblumcn,
Viola odorata scnipcrfloreiis, Vellbeimia viriclifolia, iRanunteln; Pu-
nica Granatiim (ircidje fc^on bei ben Jpcrren Scut^o btctitg im SiO;
uembcr blubfc,) u. m. a. ,
Segt finb Qlle @c>tiad)Sf)dufcr, ffilumenlabcn unb SRirfte mtt ben
fd()cnficn blufienbcn ^iflanjcn uberfilUt. lihododeudi-on ponticum,
Oniplialodcs veriia. Acacia nndulata, armata; uiicrocaDtba u. HI./
Mclrosidcros scmperfloreiis, Scilla sibiiica, Erica herbacea, Calo-
casia aethii.pica, Eelleborus viridis, J^yacinfbcn, Sulpcn, 2ajettcn
u. ». a. fitt)t man liberal! unb !ann fie fiir fef)c ma^igc ^reifc iaufen.
SSell'il garrcnfrautcr bcnugt man fc^on jur Jlu^fc^miictung oon 581u<
mfnhoufcrn unb ffilumenfen(}crni bcnn I'leris serrulata, Adiauthum
cuncatum, Ljcopodium stolouircruiu unb denliculatum [ie^t man
jreifdjen fflhimcn feijr t)aufig.
Rosa centifolia blui)te bereitg im 3anuar bcim ^ettn ©obin in
btr fdjonjlcn ^i-adjt, Rosa carnca probucirte ^etr 9iiccIaS ju 2(n;
fang gcbruar, fo me bic ^erren iBoudjd bie fdjbne fflijon:SKofe.
58ei ^crrn ^, a3oud;e bJu^te fd^on in bet SOJitte SKatj C»ctn«
tpeciosissimus.
2)a ji^t iibcrall bie ®c>t>ad;^^iufer mit bliifjenben ^ftanjcn prans
flcn, fo ift e^ !flum ju fagen, ircldjca man ben ffior^ug gcben foil.
Sag grope spflanjcnl)au$ ju SJcIleoue cerbient i^or alien I;cr;
ecrgciiobeii ju wctbcn, fowoljl >t?egen bcr SKtnge bUibenber ^flaiijcn,
ttjcmit eS iiuisgcfdimiidt i|l, a[i bcr fo gcfd;macJcicUcn 31'ufilcllung. 2>ie
Xllcrbbdjllcii .^a-r](i)ufttn, lueldjc baffclbe bcfud}ttn, warcn erfrcut iibcr
bai oicle ©djone unb ^crrlidjc, xvai Ijicr ju fcijen roar, unb d >vurbc
bem ^crrn .^cfgartncr SSrafcij iibct ba^ gettojfenc JCtrangemcnt a\i:
gcmcinct 58ctfall jii S!)cil.
Wiit btm obigcn rocttcifctn bic ©cwadj^baufer id Jpcrrn ^ancl
Quf bcr ^otabanu't Gljauffcc. ©ie fiiib erft ncu angclcgt, con bcr
jroecfmapigflen CSonfiruction unb mit ben fdjonj^cn unb fcUcnfrcn ^pflan=
jcn auggcfc^mi'ictt.
eincn cben fo i)oi)tn ®enup gcroa^rt iai ®ett)ad)gf)auS beS ^tn.
^linc^er in ber Cinicnflrapc Sir. 110. Sajjclbc ift mit groficr £ibcj
ralitiit fiir jeben SBUimcnfrcunb f*on fiit mcbrcren SBodjen gcepet
unb cerbient cct^it vict btfud;t }U icerbcn, baSiiimanb ei, of)ne bcfrics
bigt Hi fein, ccrtaffcn )t>itb. Scfonber$ finb ci bie jaljircicrjcn Sa;
mtUicn unb ^i)acintben, bie einui fetit fcl;cncn 2(nbUct gcicabren. JSon
ben (SameUien jcidjncn fid) C. decora, Uerbejana, Elpliinslonia, Fair-
Ie)i, vcnusta, lijbrida, marmorala, Vandesiana u. a. Uorjuglid) auS.
Son ben <^i)acintl)en oerbtencn bcfonbcrg gcnannt ju tvcrbcn : gcfiillte
totl^e: Comtcsse do la Costc, Doncjuct Royal, Eiatracht, Rougo
ponq)re ct noir; gefulltc blauc: Conrbinclli, Jupilcr, la Ma-
jesteose, rarolboot ; gefutltC weipc: Spbacra Mundi, Triumph
blaadiua, Gloria floruui: cinfacije i:otI;e: Cocbi-nillc, Dircclcur
.153
General, Gorres, Howard, L'»cla!re, lo Franc d« Bartelcy, Mart
Tcmpcl von Apoll, einfac^e blaue: Bouquet Joli, Colossus, Ml-
dame Talleyrand, Thcmisloklcs; einfac^c gclbc: Belle pyramido,
Orondatus. ^(uper ben J^iiacintfjen unb gamcUien fcljmucten nodj Rlio-
dodcndron arboreum venustum, cancasicum, piclum novum, ICjalCCn,
neutjoUdnbifcije JCcacien u. ». a. bag .^aus.
3n meljrercn ^rioat; unb Jpanbil^gartcn bliibten fd)on fcitjfnfana
be§ SOIonatS ffljjrj incle ©dimucEpflanjcn , aU Ribcs sanguiueum unb
speciosum, fcrnct melc prd^tige SSatictatcn con Rhododendron ar-
boreum,
Zn ®cmufcn Ijat ci im le^tcn SBinter cben fo wcnig gcfcfjit, wit
in ben frut)ercn, cbgltid) il)te Jinjudjt mit.«;cit mcbr 33iut)c cerfniipft
rear. ®o tiatte ,^crr SiicolaS iji bcr ffiliiniei'iflrapc fttto fdjoncn unb
n)ot)lf^mccfcnbcn ©pargcl, bcr frcilid; mituiitcr n-oi)' 3—5 ©gr. bit
©langc toftctc. Sbampignon^, bic audj nie fcliltcn, ujurbcn mit 2', i
®gr. iai ©tiict bcjalilt. 3fud; babcn bci bcmfcltjcn bcrcits bic >P|irfid)e
ben ©tcin gcbiibet.
SBcljnen unb StabicS warcn fd)on feit bem 25. gcbruat ju Ijabcn.
.&crc eiferbect in (Sljlenrerba lieferte am 15. gcbruar bit
erjlcn Airfc^en unb erljiclt bie ^tamie non 10 Stuct Jriebrict|6b'or.
ZttHxn, ben 10. JCpril 1838. 9tad) eincm SBintcr, iric in
cetflofTenc, fonntc bie (gntwicEclung ber Siegctation nur langfam gcbei*
t)en, unb bicp um fo mcfjr, ali aud) nac^ bem 2luftii)ren bcr fircngm
Jtalte iai bclcbenbe Cic^t noc^ fctncr gcmangclt. Untct biefcn Uin«
ftiinben wat ei unmoglidj, ben con alien ©actjfcn ticdjgcicicrtcn 5. IRaxi
mit eincr 5(ueftcltuiig friubtccrh'inbcnber ffilumcn begriipen ju tbnnen.
Sie ©artenbaugcfcUfctjaft fat) ficl) gcnottjigt, bie (Sroffnung bcr 2Cu««
fteUung crji fiic ben 20. SDiarj ju bcftimmcn, in ict .poffnung, bap bi«
babin ein giinfligcr J^immel bie ^crolbe bcs grutjiings rcidjlic^ ce»«
fammclc. Sae JRcfultat bicfer 3cit barf nidjt glunjcnb gcnannt roew
ben, benn nur lurje unb fcltene SJUtJc ber ©onne reccJtcn bie noc^)
ft^luramernben SSliitbcn, abet ber gontraft jwift^cn bem !8»rcinc beffen,
Kai jum L'cben cncacljt »car unb bem nocl; aligemcinen ©djlummct in
bcr auptrn Umgcbung, mocfjte um fo angenel)mer ben ®cfiil)icn be»
Sefd;aucr cntfprcdjtn. Sec fc^r.ie, natitrbiflorifd'c ^^orfaal im ^win.
gcr nctt)m bic jaljlrcidj cingcfcnbttcn ©cicac^fe auf, unb bcr botanifc^t
©artncr, .^r. 4?ofgartna- g. H. gc^mann, roupte bie 5iiiorbnung
bcrftiben ben Jtiifirbcrungcn beg @c|'d;mactg aiif cine fcltene SBcife
cntfprcclicn ;u lafftn. 25ic runbcSiSanb bc^ 42 gup Ijohcn SaalcS roaj
rait tioljcn aSaum; unb ©traudjgruppcn bcflcibct, cor bicfeii erboben
fic^ fcltne Scnifcrcn, cine n)unbccfd;cn geioad)fene AraucariaCunninghaml,
cin I'iiius palustris unb nod) cin jiccitcc con fcltncr ®rbpc; jur ©cite
ragtc aus bem ©cbitfd) cine libanotifdje Sebcr. 2n\ SKittdpunftc be*
jicrlid) bcmcftcn Sjcbcno breitete cine bcr ft^bnftcn gadjerpalmen:
Lataiiia horbonia (cLiiiciisis Jcij.) il)re l}crrlid)en SBuittct nai^ alien
©citen ^in auS, unb ncbcn ifjr gruppirtcn fid; gcfcllig bie fcltenften
2Crtcn con Dryandra unb Bauksia Sfcu^oUanbl in ibrcm fteifen Solium.
Cinis Ijiclt cine burd) ©cijonljeit unb .^61;e auSgejeidincte Sirolitzi*
bic ciclbeicunbcrtcn 58lutl)cn au§ eincr ®ruppe fi:bamcri!anifd)er 5Cma«
n)Ucn cmpor, iccldjc l;oc^ unb nicbrtg bis jur fdjongriinen SJIocSbccti
l;erab il;rc l)crvlicl)en CilicnEronen mannigfaltig certbciltcn. 2tjaleeit
unb 3'il;obobenbrin, Magnolia speciosa unb Julau fci;lo(fcn ben gropen,
umgcbcnbcn ^albtrcis. iinli flanb bic ®ruppe ber Samellicn, ein
um fo mcl;r erfrculicl)er JCnblid', al^ bicp 3al)r bicfe Cicbling^pflanjen
nut feltcn bis ju bet iSoUcnbung cntfaltct njaren, iccl^c bie bicfe
®tuppe bilbcnben @;cmplatc icitElici) etrcic^t t>attcn.
(gcttfejung fclat.)
(Jicbfudit in bet GJ. Jf. ©to f mann'f^f S3ud)btu(Jetei in CelUba.
mx. 20.
SJcbacti'ui': ,v r « c P r i il) .VJafflcr.
Slicr(f(icr: 0>. ^•. Oi i- o filil a ll ll.
^onnabeub, bcu ij>. SJfat S«3«.
XI. .^itbi-i^atirt.
(5in SSd'cf auf ten jclAu^cn 3itiui»ib bei* GKirtcn,
unb iibcr bic OcothuH'iit'u^fctt bcr (iiiiifi'ilnmii]
i>DH 5Stl^um35='JliirMtteit fi'ir jini.qc (»)mTricr.
CWitgttljcilt rem J^vn. a. S. in ^.)
V^in JKiicfMtc! auf bcii fvii()eni Sn^infe mdndier ©ih-tcn,
ocrcilicln'n mit bcm gegctmidrtifim Bujianbc borfdben, ubt'r>
jeuilt ims: bog mand;c, foiift b(u()cniM' ©livtcii, cntrocber in
iljrir 5l>LUlfoninifiiheit nicbt vuvn)arh'i)cfd)vitti.'n otcv gar hc:
bcittciiti siiriirfgffoiuincn finb, bagcgcn anbcrc ©drtcn, wcUlje
frubcr cine imbcbcufcnbcie Stellung cinnatjnien, jcnc @drtcn
ieijt bfi wcircm iibcrtreffcn.
9Jid)t fdtcn maren cconomifdjc (5invid)tungcn 23ewe,q:
grun>, i'Cifi jene ©drtcn in ibrev aSatioUfoniinnung nid)t
jcitijcmdf! fortfdireiten fonntcn unb c5 wax fclbfl bann,
tvcnn bic ®dvtcn in ibrcm cinmal bcftcbcnbcn Sufranbe ci-=
batten wurbcn unb auilcrbem nidiU" S3cfoiibcrc5 fur fie gc;
fdiab, oft nidit moglid?, fie auf ben gegenrodvtiii ucnioU;
tcmninctcn Suftanb, in trelcfjcm wir fo mandje (jjdrtcn er^
blidcn, ,ui crbebcn.
©oroij! fann abcx aud} . vcrjuglid) ber (^icfd)dft»iun-fle()er
cincy ®arten3 uiel jur S3evuoUfcmmnung unb jum 9iul)m
beffclben bcitvagciT.
Jfr bcr Sjorfteber cineS ©artcnS in feincnt ®cfd)dfte
fiebiegen; ijt cr mit binrcict^enben t^corctifdn-n unb *.n-acti=
d)en Jlcnntniffen auin]cn'iflet , unb rocrbcn bicfe j^-.r- i'lndfsig
wn il)m, in bcm ibm ubertragenen 3nftitutc ucnuanbt, fo
fann man, ivcnn oconomifdje Sjcrbdltnilj.' feinrm 2Birfcn
nid}t 5U cnge tgcbranfcn fol^cn, fid; bie fcl;)6n|^cii -golgcn oon
feinen 23omiibungcn verfpredien.
3u ber ©cbiegcnbeit eines ©drtnerS, bcr ben jcljigcn
'^[nforberungen }u cntfpred;en im ©tanbe feiii wiU, ge^ijvt
inbep gar iy{and)c§.
Ticx (partner mug tion bem gegcnrodrtigcn 3uj!anbc
bcr ®drfi'n nnterrid)tct fcin; cr nuif), ubcrjeugt baf; bie
Oidrtcn in gm-ni unb ^Tnorbnung, mit ber 3cit mandjer
R>crdnbcrung unb Su'rbcfferung untcrwovfcn fiub, ficb and)
mit bcm ooriv)arti^fcl)reitcnbcn ^eitgcfdjniade nid}t allcin bc=
tannt niacbcn, foufcrn felbft, inbem cr baS S3cffcre unb
Swcctmdfugere ancrfannt, ' mit bcv eri)6l)ten ®artencu(tur
jjleid}cn (Sdiritt i)Mcn.
5Cuvbc er bagegen , roaS Iciber fo I)dufig bcr gall i|t,
bci bcm. cinmal Grlerntenftcbcn bleibcn, nid)t fortfcbrcitcnb
mit ber 3fit, feiae (i)drtncrci nad) ben altcn ^rOcctbobcn, bie
er iMcUeicbt wv langcn 3al;rcn fcnncn ^u fcrncn ®elegcnf)cit
batte, unt.rbalten unb bcarbeitcn laffcn, ferncr fJctS mit
jlrengcr ©ariiTcnbaftigfeit bag ■^(Ite ju erbalten fud)cn unb
babuvd) bcm '9ieuovn unb oftinals ^ivecfmdfjigcrn ben (Sin^
gang vermcbrcn , fo fann cine b6d;il fcbdblicbe Miiufifirfung
auf ^:i-i 3n|litut, bcm cr luM-flcbt, nid}t unrciblcibcii, nnb
nie wirb cine ©drtncrci unter folcben Sjcrbditniffcn fid; eincS
befonbcrn ■2fuffd;ivungeg i^u erfreucn babcn. —
(ES iff inbeffcn fel}r leid}t, fid; r»on bcr 2Ba^rf)cit biefct
?(nbcutungcn ;u ubcr.^cugen, ba ein nur fur^cr Seitiaum
uon Jabrcn lu^n tun bluf;enben 3"ftanbe mancbcr fc(>r
fortfcbrcitcnbcn :5n|titutc bag fid}cr(lc 3eugni§ gicbt, bci caiU
mcrtfamcr 25cobad)tung bicfcr, iiug(cid) bie Uuirjcrfnid^igfcit
anbercr Snflitute, bie nicbt 0cm neucrn 3eitge!d;marfe't)uU
bigen, ing bcl^l^e Cidjt fef>en.
SSenn tvir nun eincn ffilicf auf ben gegcmvdrtig v>cr:
i^oUfommneten Suffanb uiiferer ©drtcn ifcrfcti, unb fic mit
beni Suftanbc friibcrer Sabre in ajcrgleicb ficllen; irenn fic^i
una babci unuiillfubrtid; bie Ucbcrjcugung aufbrdngt, bag
gcrabe fcit eincm fur/jcn Seitvaume »on %\htm fo auj5cror=
bcntlid} v>iel <griid(!cnsiwertbeg im ©cbiete bc§ SarrenbaucS
fid} ereignete, fo ftellt fid) ung ganj natuvlicf) bic grage
auf: woburdi ifl bcr ©artcnbau fcit eincm furjen Scitraunie
uon :3abrcn fo aufjcrovbentlid; emjjorgcfliegcn, i^a bed? fd)cn
i^on ieber oinn fur ©artenbau c,ri|liv>e, unb fd)pn oon jcDcr
uicl £5cfonbereg fiir ticn 'Kuffcbivung ber ©drten gefdiab?
■Unb waruni ftaiibcn Uiifcre ©drten nid)t fdion bei^pcitcin
frubcr auf ber ©tufc ber SSoUfommcnbcit, mo \vk fie jeijt
crbliifen? —
Sine gcnaue Sergliebcrung bcr frubcr obivaltehbcn i\nii
I}inbcrnben Umfldnbe wurbc bier ju iveit fiibren, unb id)
wcrbc bal)cr in Jturje bic banvtfdd;licl)flen 25eftunbil;ciJc
terfclbcn anfiditlicb ,^u )nacbcn fucl;cn.
3n frubcrcr 3eit bicit man co nicbt fo febr, ivie jc^'f,
fur >vcrfbyoll unb noti}>venbig, bie Gulrurarten unb 9icuerun:
gen bc5 'JCuylanbcg, UH'Id}c fid; dig nived'mdfjig bcim djar-
tcnbaue crwiefcn, fcnncn ju lerncn; fcnbern m,->;i ging x>pn
bcr Jbcc aug, bag, ba man bccb nur in ein uni beniYcIbeit
Qllmci fcine (Suftuven ju VH-vanftaltcn babe, eg uid)t notb=
wcubig fci, fid) urn bic ^cnnrnig augwdrtigcr ©efdidftc-fubJ
rungcn ju bcmu'ocn, unb cracbtctc eg fur ronbeitbafrer, wam
bcr ®drtner, nn ein unb bcmfdbcn Trie, burd) iangjabrice
''];'ravig, foiwobl gcnaue 2ocaU.5tenntniffc, ahS iSicbcrbeft i'li
bcr ffiearbeitung "fcineg- Sobcng unb bcr an,^ubauenben @c.
rodd;fe ju crlungen fud)tc. 3>ic unfet)lburc Jolgc baoon rear
155
bic |!ct§ iititfcranberte ^ortcrbung Ux ublid^tit ®cfi)aft§me=
t^oben wm Skater auf ten @ol)n.
©efdjdftSrfifcn im ©artenfadje waxen ju ben <£elttn=
l)elten ju 5df)lcn, unb roenn [ic ©tatt fanbcn, fo rcar nicl)r
bamit bcr 3n)fdP cerbunbcn, ^samcn unb ^Pflanjcn eon au§--
wdrtigcn (Sdrtcn cinjuful)ren , al5 bie (SuUuravtcn au§»tiar=
tiger @drtcn unb nod) me^r bie in fo ficlfad)er SBejieljung
Snu^en jliftenbcn ®efcl)dft§fu{)run9cn betfelbcn, ju ubcrfiebcin
unb ju ocrbreiten.
2tUnld^lig fingen jebo^ bebeutcnbe unb bcrubmte ®ar=
ten an, 23erb:nbungen, woburci) 2fu§taufd; con ©amen unb
^flanjen, roie 9Jj'ittf)cilungen cerfd^iebcner SuUurarten be
jwccft TOurben, ju fniipfcn, unb bicfc XJerbinbungen immer«
nieljr fid) auSbe^ncnb, jeigtcn fcljt balb bie cntfct)iebenilcn
58ort{)eile. .
9Jid)t gar lange wdl)rfe e5, al§ man fdion bicfe 5lser=
binbungen juv erijicnj^ unb gortbilbung bcr ©dvtcn erfor=
berlid), bctrad}tetc, unb fc^t balb burd) immcv gro^ere "Jtug^
bcljnung bcvfelbcn, ein allgemetnereS Si'tereffe bafur erregte.
g)ian fal) fid) ju fet)r iibcrjcugt , bag fid) mand)c§
SfJu^Ud^e eon auSrodrtigen ©drten in bie l)cimifd)en itber:
tragen laJTc, unb begann ben ©drten beg 'ituglanbcS mc^r
©eriictfidjtigung unb aufmcrffamfcit ju fd)cnfen.
Cgortfctjung folgt.)
Ucber eint.qc wvmlid)^ Sierpflan^en, abgebilbet
in Loddiges Botanical Cabinet.
{25om ©togfjcrjogl. J^ofgartncr Jpetrn Soffe ju DtbEnburgO
(iSortfceuna )
<Rr. 1746. Phycclla glauca (Ph. iguea var.
glauca Bot. Mag. 2687.)
(gin fd)6ncS, ju ben •^[mavt)Uibeen geborigcS 3»iebcl=
flewdd)§ ou§ ei)ili, njeld)e§ im Sunt unb Suli bliii)et. ^ Stc
Sroiebcl i|t eiformig, ctwa 1" im £)urd)mff)cr, brount)autig.
©ie ©hitter gleic^brcit, jtumpf, graugriin, an 4'" breit.
©cr ®d)aft i^ graugrun unb trdgt eine 4blumtge ©d)eibe.
2)ie ©lumen finb 9—10'" lang geflielt, ubert)angcnb, fc^r
l)ubfd), I'A" lang, regclmd^ig, 6tl)eilig, mtt rol)vcnformt9
iufammcnficbenbcn, oben abflcl)enben, augwenbig gelbrctl)cn,
cinwcnbig fcurig fcbarlad)rotbcn J?rontf)eilcn. — 53ian un=
ter{)dlt fie bei 4—6" 2B. im ®la§l)aufc, pflanjt ftc im 9JJarj
ober -itnfangg 'irptil in nal)rbafte, mit ct>t>a§ glugfanb gc=
mifdjte Sammerbe, unb treibt fie in einem warmen )Sap
beete ober 2ol)beete an, (allcnfallg aud) oor einem fonntgen
genfter be§ roarmen Simmers). 9Jad) CobbigeS mad)\t unb
blul)t fie gut in einem cor ber gronte be§ 23arml)aufe§
flngelegten(5avjroiebdbeete. £)ie 23ermcl)rung gefd)iel)t burc^
Broiebelbrut unb ©amen. — ®ie anbern '2Irten (auS Sljili)
finb glfidjfaUS fd)6n unb tjerlangen gleidje 23el)anblun^;
». S3. Ph. cyrtaiitoides Liiull. ^Amaryllis Sims.) mtt gru=
nen, gleid)breiten ©Idttern, 3— 4blumigem ©d)afte, unb
uber!)dngenben, purpurrotben , 1'//' langc" ©lumen; Ph.
io-nca Lindl. CAmaryllis) mit flumpfen, griinen 6'" breu
ten, linicnformigcn ©Idttern, 4blumigem ©d)afte, unb iibep
l)dngenben, I'/i" langen, feuerfarbigcn, am ®runbe t)cUgru.-
nen ©lumen.
SRr. 1747. Bossiaea Scolopendrlum R. Br.
2)iefcr Sierftraud) roarb im Sat)« 1792 au§ 9Jeubot=
lanb ein9efut)rt. 2)ie 2(c(ie finb flad), linienformig, blattlog,
156
gejdbnt, "iiuS ben SatinroinMn entfpringen im ^uni einjclnc,
jicrlidie, gelbe ii:d)mettcrling§blumen. SaS ®d)iffdien iji
narft; bag gdl)nd)cn 8'" breit, auggeranbet, am ®runbt
rotl) gcjcid)nct; bie obern ©ractecn finb bleibenb, mit bem
©lumenjiicle gleicblang. ©ie ift f>)noni)m mitPlatylobium
Scolopcndr., Bot. Hep. 191. ^reig in .^amb. u. a. D.
8—10 ggr. — Wlan bcbanbelt fie wk Pulteuaea (f- Sir.
1711); aud) cmpftel)lt Cobbigeg, fie in £»amm= unb Zox^-.
erbc Ctnit t)tnrcid;cnbem ©anbe gemifd)t) in ein Conferva;
torium ju pflanjen.
3lx. 1750. Hakea rep an da R Br. ^.
T>\eU ^roteacee roarb im ^ai)xe 1817 burd) gunningbaiJ'
an ber ©ubweflEiij^e 9Jcul)otIanbg gefunbcn. ©ie roirb 4
— 5' {)od), bat eirunb.-lanjcttformigc, eUva 1" 9'" lange,
Srippige, jugefpiljtc, r6tl)lid) gcrdnC>ertc , faft fticUofc ©ldt>
ter, unb an ben ^nben ber 3weige winfclildnbig gebdufte,
jicrlid)e, rocige ©lumen, ©ie blitbet im ©ommcr, mirb bet
4—60 2j3. im ®la§l)aufe burd)n)intert, mdgig feudjt gcbaU
ten, in fanbige S£orf= uub .^eitcerbe gepflanjt unb burd)
©te(flinge oermel)tt. ^preig in glottbed 9 ^. (gortf. fgt.)
©a6 2tbfatlcn fccr ^'iiogpen bet t)e« gamellien
betrcffenb.
©ag in iJ?r. 12 ber ffilumenjeitung empfobtene ?Dlittel,
biefen Uebelftanb ju oerbutcn, niU mir burcbaug nicbt ent»
fpred)cnb erfdjeincn, inbem gar nid)tg barauf anfommt, unter
n)cld)er ©ebanblung fid; bie .Snogpen an ben Gamellien ge=
bilbet, wobl aber, iveldjen ©tanbort unb rocld)e ©ebanblung
Told)c radbrenb ber 2fugbilbung ber ©lumen baben. 9?ac§
meiner ©rfabrung ifl bcii (lamellienfnogpen nid)tg cerberb^
lid)er alg trocfene Suft. T^ai bdufige 'itbfaUcn ber .RnoS=
pen in biefem 2Binter, njo bie ©crodc^gbdufer mebrere_2Bo«
d)en Sag unb 9?ad)t gcbeijt irerben mugten unb fomit bie
Suft fo'troden wurbe, b4 bab:trd) Mc ^flanjen tnebt
ober wcniger gclitten b^iben, fpricbt roobl fur meine 2rnfid)t.
(5ameUien=(iultipateurg, weldie bcfonbere ^auUx fur ibre
(SamcUien baben, werben gereifi biefem Umjianbe burd) ©pri^en
ober S'dmpfe bcgcgnet "baben, wag frcilicb bei gemifd)tcn
!})flanjen nicbt aiigcbt. Sinige junge t)flan5cn mit ©liitben=
fncgpen, in einem ^rbfat^cn bei 5]fJonatgrofen unb tad
burd)geTOintert, bliibetcn fcbr coUfommcn, nnibrcnb mcbr alg
30 erei.'plare im ©lagbaufc, big ouf brci '•Pflanjen , welc^te
tief jlanben, alle .Rnogpen abgeworfen baben.
2B. iW'
Gultur ber fHofcn uber^aupt.
(5otlfcBun9,)
§.24. SJcrfabrunggart beim^eljcn in ben©palt.
a) SBom edjnctben ber ebelrcifcr.
©icbt man nun, bog bie 2Bilblingc ju treibcn anfan.
gen, inbem il)re 2tugen ougfd)lagen, ober roenn fie feme ija-.
ben, fid) beim ©d)nitte oiel ©aft jeigt, fo fd)neibet mati
fid) ebelrcifer, unb jmar fo oicle, alg man ungefdbt auf
einige ©tiinben jum ajerebeln braucben fann. ©ie foUen
»on ber 2^icfe eineg ©trobb'i'"i^ an, big ju ber cineg fcb»a=
cben gcbertielg, von bclicbiger JJdnge, nur jeitig, 9efunl>
unb mit gut auggebilbeten JTugen ocrfebcn fein. ^^ie 9Jet=
fer »on jcbcr ©orte binbet man befcMiberg jufammen unb
jlecft fie big jum ®ebroud)e in einen Sopf mit feurt)ter Stbe,
ober jleUt fie in ein ®lag mit 2Ba(fer.
*^'9 . ,
. b) Bom Cinfc^en ieS gbrrrctff« in ben 5BilblIng.
"i. 3e^t nimmt man fitun qut frdbcnbcn SBilMinc^ I)fropr,
fudjt Pbcn nn fcincr (tvii.^c fiiu-©tcUf, wo Mc JKinbc ([latt
unb flcfunb ill, fict)t M'- I'l' f'd^ ^^^^ '" ^'^'' ^^^'"''^ •■'" '^^^'
bffinbct; ifi Mcfc5 bcu Jinll, fo If.qt man (in .qroficS (yartcn=
nicffci- cUva'S iibcr unb fcitwart^ oon bicfom liiqe, unb fi'l)lt
tiefciS, nur an ciner c(lnttfn Stclle bo3 aBilbliniif* an, unb
fiiljrt cincn faft hov^ontiitcn <rcl)nitt nui- etivciS rocniflcr
fc^rd.qe ciufmiirtf', burcl) ben 2Cilblinci, fybaf) bic cine €cite
bcr nun ovfdiii-nencn ''J.Mattc cin rocniq I)6l)cr alo bie anbcre
fei; bann fpaltct man mit bnn fleincrn, bal ifl mit bem
•fpdjmffi'fr, nur auf eincr Sc'm ben 2Bilblin,q unb jroar
»on ber aJkittc bcr nicban ©cite bcr pbcn cruuiljntcn ^latte
an, ctnmg fcittvart5 v»on bcm bcfaqtcn 'iiih]c, wcnn cing
l>orl)anbfn, inbem man bic ^^u-ffcrfpitic iibcr cinen 3oU ticf
tcrab briicft, unb untcn iin ©paltc llccf'cn KifU. 53Jan foil
ben SBiltlinq nur niclU fprenqcn, wcil ft>n|l bic Siinbe jer=
rei^t, nield)c5 fd)dblid) ifl, inbem fie oon bem SDJeffcr glatt
burct)qefchnittcn werbcn mufj.
^lun nimmt man oon cincm ©betreifc bie obere ©pige
Wf.q, Tucldic meijlenS nid)t jcitiq, bed} jur 9Jotf) pcrbraud^t
TOirb, unb fdmcibct ba§ ganje 9?eig, wcnn cS lang tjt, in
fUine ©tucfd)en, pon bcnen jcbeS 3 TTuqen t)aben foU, boc^
ftnb and) i^roci .qefunbe 2ru9cn f)tntdn3licl). SJon le^term
!i[uqe abrodrta, mufj nod) un}5cfd!)r 1 3oU ober and) ctroaS
rceniqcr .^oli bleibcn, au§ »c(cl)em bcr nun folgenbc j;eil
flcbilbct nnrb. 9Jun nimmt man cing bicfer ^belreifer fo
in bic linfc ,^anb, bag bag Ic(;te'2tu9e gcrabe oufwdrtg gc;
qcn un§ fdjaut, mad)t 1 — 2 Uinicn untcr bemfclbcn eineit
ilucrfc^nitt mit bem am Dculirmcffer fid) bcfinbcnbcn, Eltineit
9Jle(fcr, briicft baffclbc auf ber redjtcn ©cite etmaS tiefer
ein, unb fdl)rt bann mit il)m fcilformig bi§ jum 6nbe beS
SrocigcS l)inab; cbcnfo macbt man e§ auf bcr anbern©cite,
inbem man bag JKcio umbrcbt. 2)ie recnigc Siinbe, bie nod;
auf bem ^eile bintcn auf bcr fdimalen ©cite bleibt, nimmt
man in gcrabcr linie mit bem £lucrfd}nitte ab. "iiUe bicfe
©d)nittc muffen glatt fcin, unb bat)cr mit cincm fcl)arfen
SKcffcr gefd^cben. Sft ber ,Reil auf bcfagte '^rt jiigerid)tct,
fo tvirb bcrfelbe binttn , nad) bcr 9?atur be§ ©palte» , too
er cinpaffen nuifj, fd^mdtcr fcin, bag (cl^tc 2(ugc beg Sicifcg
voirb beim Ginfd)icben auf bie ©cite fd)aucn, unb fpdtcr auf
ber ^Matte beg SBilblingg auffiden. ^nblid) fagt man mit
ber linfen ^anb bag (Ibclrcig unb mit ber red;tcn bag im
©paltc ficcfenbe SOIcffer, fdiicbt bag JKcig in ben ©palt cin,
inbem man, tvenn eg ninl)ig ift, mit bem -iDicffcr, njeld;eg
«ian cin tncnig brcbt, ben ©palt etroqg mel;r offnct, bamit
man bag Sbclrcig, obne fcine ober bie Svinbe beg SBilblingg
ju perlc^cn, einfc^iicbcn fann. 25ag (gbclreig fommt fo ticf
in ben ©palt, bag eg mit feincn £i.ucrfct)nitten auf ber
?llatte ouffiljt.
c) Sit ^etjUellc roitb eerbunbcn unb obeo mit fSaum:
rciai)i bclcgt.
2)te Sfinbe beg Sbcljnjcigeg mug mit ber beg 5IBiIb=
Hngg genau jufammen flogcn , rocldjcg cine ^auptfacbe ijl.
SBciter perbinbct man nun bie ^cljfteUe lcid)t mit trod'enem
23afle ober 2BolIe, unb nur bann jicht man bag ffianb et=
wag fcfier, wcnn man ficbt, bag bic fccitcn bc5 asjilblingg
an bie beg (Sbelreifcg im ©palte nid)t gcniig anliegcn. 2luf
bie ^(attc obcn gibt man S5aumaiaci)y , bamit wcber bie
©onne, noclj Euft ober 2Ba|Ter barauf tommen fann, abcr
fo, ba^ »eber bcr SBilbling nod) bag Sbelreig gcl)inbert
158
wirb, fid) iU {ibergicgen. ^iefeg nun ju erjnjccfcn , gebc \d)
auf folgcnbc 'Kxt babci f^n SiJcrte. Sior allcm gcbraud)e ic^
ein 83aumn)ad)g, rocldjeg nid)t roarm auf.qcilridicn roirb, nut
fo ircid) i(t, bag eg mit ben Sins^f" bearbcitct rocrbcn fann,
unb crfl nad) 2—3 53tonotcn fid) ctmag ju pcrl)drtcn on:
fdn.qt, fa(l nic abcr ganj fcjl roirb. 23on ticfcm S3aum»
voad)fc mad)c id) mir cin cincn balben 93icffcrriicfcn bicfeg,
faft ' . Boll bt>l)''» Idnqlicbtcg ffildttd)cn, lege baffclbc um
ben ©tamm beg 5Bilblinqg l)intcr ber ''Pcljffcllc feft an, unb
5iel)c bann ben obern Sibfil beg 2Bac^)gbldttd)cng roie cine
Jtappe iibcr bic .qanje ^Matte jufammen, bod) fo, bag fcin
?(uge beg Gbclreifcg bamit bcbcrft wirb. ©o terfJopfe icj>
nic bie ^^^prcn, TOcld)e jum Ucbcrqicgcn ber SBunben, roie im
g. 76. crfldrt wirb, gcoffnet fein miiffcn", unb t)alte boc^
SSajTcr, 5!uft unb ©onne pon il)ncn ab; julcfjt Icgt man
ein wenig 2Bad)g auf bie forbcre ©cite ber ^tcljfleUc unb
gibt aud) etwag auf ben ©d)nitt iibcr bag cr|te '^uge bcS
§belreifcg. Cgortfefjung folgt.)
Erica
f8liit1)iitxt
cr 0 t
ifd) er
Q) f I a n J e n.
SOJai, 3uni, 3uli,
(SSoctfcijunj.)
corjTnbosj
e.J
Erythrina Corallodsadroa
w. U
cubica
Eugenia
Jambos
—
DapbneQora
—
Falkia repeiu
i-"^
rubra
—
Fcrraria
tigrida
depressa
vixidillora
empctroides
—
Fuchsia
coccinea
e'i
fasiigiata
—
Kxioides
flagellifoTmi*
—
Gladiolus abreviatns
6- Tl
fucata
—
alatus
gelida
.».
_
albidui
„ ,
glaucoido*
—
.^
angusluj
_
grandiOora
—
__
blaiidus
_ .
incarnata
—
,—
carneut
_
Jasminiflora
—
_
crispus
^_
Katmiaca
—
floribiindns
_
Lambertii
—
__
galealus
._^ '
magiiilica
—
^
gracilis
Marifolia
—
grammineui
,
Massonia
—
Iridifolius
— grossa
—
laccatus
Matullaeflora
—
lineatns
^
mjcrantha
—
longifolius
—
muscaria
—
luarginatus
_
ovata
—
—
xiicriancllas
__
Patersonii
—
IMerianus
pcQcillata
—
nioiitanuj
___
— rubra
—
_
OrchidiDorus
_
perspicua
—
plicatus
Fetiveriana
—
polyslachiuj
,
— coccinea
reeurvus
planifolia
—
—
tecuriger
1
2)lumosa
—
—
strictus
praegnans
—
—
striatui
,^
Princepj
—
—
tubiflonit
.^
Pyrolacflora
—
—
undnlatus
^_
relorta
—
—
versicolor
rigidula
—
Guapbal
ium coujeitum
s- 1
rosacea
—
Guidia 1
laevigata
simpliciflora
—
—
op])osilifolia
_
Solandra
—
Haemanthus multiflonii
g- n
Sparmanui
—
—
punicent
spicata
—
Hermanuia crispa
S~V
tetragona
—
denudala
lh)-mifolia
—
—
dislicha
nmbellata
—
hirsata
urceolarii
—
—
micaat
—
159
Uermamiia odorata
— roiundifolia
— trifurca
g. ^ Hippocrepii baloarict
— Ibeiis gibraltarici
— Iliiciam anisatam
«.^
(gcctfc^ung folgt.)
58attetaten.
Scrlin, fc. 21. 2f))til 1838. 2Cuc!) in bicfcm Sa^rt ^at un«
.^crc ^ufiijiMtli 53Jci)ti: mit eina- SBlnmciiaugrrfllima cvfrtut, bic uiu
gcadjttt beg fo (itcngcn SBintcv^ nidjts ju tDunfcl)cn ubrig lapt.
SBic iibirtafdjcnb ijl ca nidjt, isenn man aug bcc rnuljcii Umgc;
tung, »ro ned) feme jjatmdjcn cmporfcljicpcn, {cine ©amen {eimcn, {cine
Ancf))c fid) cnttuicttln !cinn, in baS ©civad;Sl)aug beg Jpcctn SDicycr
trirt. Sput jci^t fidi {ein 9iadj!)aH t)om 2Bintcc mclir, fjier ift bet
gruliling mit alien feinen Stcijcn cin3cEct)rt, ja i)ia ifl niel)t, d ill bee
^cci'Iidillc ©ommcc, bie iippigitc iSegctation, wic taum bai tccpii'd;c
Snbicn fie aufjuweifcn oermag. ffiiclc ^unbettc bet fd)6n|!cn t>lu(;£nbcn
,^>.,uuintl)cn, t)intct bcnen fici) bid)tc SKeiI;cn oon SamcUien unb anbcvn
^flanscn mit ilitcn S3lumcn crljtben, niat^cn ben 2fnblitf luidlid; bcs
jaubcrnb. 2>odj nidjt bie SKaffe aUcin i|l d, bie burcl) iljrc giiUc bai
2luge cvfrtut, ce ift bie SOJannigfattigEcit in gorin unb 5'"^''^/ '^ 'ff
bie finnii?c ^ufammcnfteltiing unb 2fticcbnung beg Qanjen, bct-'l)armoj
nifd;e 3iifamnien!)ang, wag ung bcim ICnbKct bicfcr ©dja^c cnlsucEt.
Sffieldje uncnblid'e SJiiiljc unb ©orgfalt, wie mantle gcflbitc 3Jad)ti-ul)e
mag eg bcm SScfifjcr m bicfem, jcbet ^flanjcncuftuv ungunjligen
Sijintcv gemadjt Ijabcn, urn feinc Cicblinge oot bcm Untci-gangc ju vet:
ten. 5Eic gvop mufi bie ©orgfalt beg S}cvrn SJJeyec gcwtfcn
fcin, ba untcc ber COJaffc tion Gfcmplaren gcroip Eein S)!angelt)af!tg
fid) btfanb, ja bie ^yaeinti)cn in einer giille unb Ueppigfeit prangtrfi,
recldje bie ber fn'itjcvn Satjrc nodj ju ubccttcffcn fd;icn.
®o ivie ber (iicfammtnnblid: biefec J^cvrlidjEciten ung entsudt, fo
ccfrcuf ben iCcnnev bie iialjctc SBctrac^tung beg Ginjclnen. Untcr ben
^cacintbcn befiiibtt fid) bicomat, uici, ja red)t oiel SJaieg, wovuntei:
SJttf. nur alg fluSgcjcidjntt tci'iJ''vl)cbt;cinf ad) e gclbe: Caponius,
Kaiier Alexander; ci nf ad) C IBcipc: rEsporoneej ein fact) e ro;
tbt: Beciingen, Baiou van der CapcUen, Empeieui- Nicolas, Gejie-
ral des Tombe, GciiTcs, Howard, Kouigiu der Nicderlaiide, Lcip-
iiilz Hose, Nimrod, Priucessin von Sachseu- Weimar, RippcfdS,
Roi de Rouges, Tromp; cinfodje blaue: Arminius, Baron van
Tuyll, Boli\ar, Boimuct parfait, Graf Hogendorf, yuiberon, Saudl-
fors , Talma, Wilbolm Tell; gcflilttC gclbc: Jannc supreme;
aC"fillUe mci^e; Don i'ciro GerarJo, Rcgina vera, Salaiuons
TVa-on,-Zuiua!lacarreguY, ElUe; gefillltC rct!)e: Baron van Pal-
laadt. Belvedere, Le ChcvallLer Gogcl, Maria de Mcdieis, Moliicie,
Priiicctse Frtderice dc I'russc, Rose sanspareille, Honge cclalante,
Walter Scoir, Pallas; gcfullte btauc: Alfred, Professor Reiii-
■wardt, Gcoi-giiis teriius, Lord I'iu, u. f. \x>. b.ibci bie Quggcjcid;nc(e=
flcn fclteiKven Scvtcn, bie [)ici- alle aufjufutjrcn , ju ivcit fit^ren
Untcv ben SamcUien 5cid)nct fidj micbcr bie C. reticulata atg xioii
jiiglic!) fd)6n oug, fetncr cine C. jap. delicatissima, mit cincr, gefiiU;
ten ircipcii, fanft ing 3?ot(;e fpiticnbcn SSIume, bie wirElit^ tcincn pof;
fenbetcn Siamen erfjalten {onntc, ba fie ju ben jartcftcn gc!;ci-t, bie
S?cf. gcfebcn l)at. 3tai^ ber SSerfid)erung bco ^crrit S0!ei)ev I)at bie
Dovljanbcnc Sluinc fd)cn funfaScdjcn gcbliifjct, unb (jilt fid) nod; fctjc
gut. TCu^ec biefcn blu!)cn nod) 40— 50 ucrfdjicbcnc SBarictitcn in fcf)6n:
flei; frac^t, bie roic jebod) nid)t inciter aufjaf)len reolfen.
83on Rliododendron TOOrcn bcfonbcrg Rb. arborcnm ucpalense,
Rnctcliannm , veunslum, pictnm novum unb caucajicum in pracljtig
Wii^jenben ©jemplarcn auggcjcid)nct. ..> i —
9{od) ocrbiencn bie t)crrlid)cn 9tarciffcn, Sojettcn/g ti I pt n,
(SJcbrudt in bet ti jy, ©tV^mO
169
©ciltcn, gvitiltattcn u. a. ernjdf)n< §it werben, bie in sa^lrei.
^cn unb fc^oncn Sremplaren jrcifdjcn ben iibrigcn i5)flanjen fle^cn un6
mit bcnfelbcn cinen angenctjmen .Rontrafl bilbcn. gernet bie niclen
neu^cUanbifd)en Mcacien mit il)tcngclbenlB[utl)cn!6pf(i)en, bie Sri«
fen, $oli;galcn, einerarten, SRofen, ^rtmeln, eu^riy
fen, bag fd)6ne Cyclamen persicum album et purpurcum, bie ^ets»
lid)Cn Epacris campanulata, grandiflora, impressa, variabilis. Hove*
Celsii, Beaafortia decujsata, fo irie Lasiopctalum, Dryandra, Metro-
sideros u. B. a. gcwaljren butd) cben ti)r ISeifammcnfleI)cn ein ft^wtt
JU befdjreibenbeg ongcne!)meg Silb.- ■
iperr Suffijtatf) S)Jci)cr f)at burd) biefe SSlumenaugficUung »(«t
ber cincn Scwcig gcgeben, trie eiel man fclbfl bci ben ungunl^igfleii
{[imatifd)cn ©innjirfungen tciflen fann, roenn man fic^ mit (Sifet unb
I8el;arrlid){eit fur feine Eulturcn intcreffirt, unb feine SOJuf)c fdjcut,
urn nur bag SCoU!ommcnfte ju crsiclcn. asie ru[)mlid) gel)t bcrfelbt
nicljt uictcn Slumeneultioatcurg ccran, bcnen cbcn fo »icl unb oft no(^
i?icl mebr SKittcl ju ©ebote ftctjen, unb bie bennocij bcbcutcnb reeni.-
ger Iei|tcn, obglcic^ bie ©arfncrci \i)t einjigcr SBitEunggEreiS ijt, unb
fie fi^ ungcllort bamit bcfc^dftigen tonncn. ®.
2)regbcn, ben 10. JCpril 1838. (gortfeijung.! (Sine fe^t f)ol)«
mit if)rcn SSlutt)enn()ren in alien ent)rid!clungg|tufen gefd)muctte Bauk-
sia iiisularis bcfanb fic^ am (gingangc jur Srcppe, meldje jur SribuiK
emporfuf)tt, «on rocld)cr ber Ueberblict ubet bag ©anje ficl) mannigfak
tig, pcri'pectiin'fd) wcd)felnb ge|taltet. Sin fd)bneg Stcmplar ber 3uctcfc
palme: Gomniua saccbarifer, befd)log bicfc ©cite. 3{ed)tg gcgcnubcT
crf)ob ftct) cine ©ruppe won 2fjaleen, ber fcltcnc Leucopogon venicil-
laim u. a. »cn mand)erlci {Icinen ®c>vad)fcn in [ebenbig gvunem SOJoogj
teppid) jicvlid) umgcben, unb im .g)intergrunbe jcigtcn fidp tropif(l>«
Poibos unb anbere 2froibeen mit tlcinen ^almen gcmifd)t. Sine fc^»
gro^e Testudinaria Elepbaniipes crl)ob iljrcn unfbrmlid)cn ©tamm
trie cincn gctfcn unb ein ficincg Sfcmptar fcljlang feine ©uirlanbc
bariber, Kiuuhia xalapensis bliit)te bancben, unb ubcr allc empo»
fd)»angcn fid) bie ;ierlid) ciimpoiurtcn SBUitter ber cflinbii'ci)cn ^alme :
Caryoia, gcrmcn icicbcrijMcnb, ircld)C man nur m ben garrcnErAutern
ber Sropcn JU fc!)cn gcircl'nt i|t. Jicm gropen Jjaib!vcig gcgenubet
bcfanb fici) bie 3ui'ammcnftcltung belfen, wag noc^ mcljr en detail ben
A'enncr bcc SSiJtani! anjict)cn burfte. Sine rcid)c ©ammlung Epacris,
I)cri-lid) gel)altcn, fo i»ie StjpUelia tubiOora, reict) mit, 23liitl)cn bcUv
ben, mil cinigen ,fc{)6:icrn lixUn ber (iiattung Erica gruppirt, feme*
bie nod) fo fellcne uiiS foftbare Diplolaena Uampicrl, mit i(;ren fon*
bcrbarcii SBluf()cn gcfdjmitctt, veiljtcn fid; auf ireiii brappirten ©tufen,
cincn iic'biidjen (lentraft mit il)ccin ©runbe ju biiben. 3n ber 9:)Iitte
jlicg einp ©''ruppe feiii- fveunblid; fici) bcruljrcnbcr ©traud)fr unb SSaume
i)crauf unb jcigtc bie S3iannigfaltig{eit, in n>cld)er bie SSlattformcn
burd; alte j5dien beg ialjreg in unacranberter giilic in gi'infrigcin
Siima il;re Sragcc teflcibcn, burr^ SUitfjcn in mand)crlci ©tfialt unb
gdi;bu|ia,uiiterorocticu unb l;i)I)cr bclcb,t. Siefer f)ol)cn ©ruppc con
5DIagnolicn, Jfcajicu, eon Cyiisus, Rbododcndrou, ©iiringen unb
25apl)nen foigtc bie .gcgenfcitige 3ui'ammcn(tcUung »on botanifdjsintets
clfantcn ®ewad;fen, ebenfo' auf roeipcii ©tufcn gcorbnet.
(;Sffd)tug fclgt.)
(SSittc an ^prn. J^ofgartncr ffioffc in Olbcnburg.)
5emcl)r bie ncuen ^reig;'33ci-jeid)ni|ye unb .Ratatoge bie 23lumenfrcunbf
mit einer 93?ciigc neucn ?Iamen befannt mad;en, icme[;r bringt fic^
ber aUunfc^ auf, bap eg bcm ^rn. .^sfgdrtncr Soffe gefatlig fein
m^ri)te, ju fcincm allgemcin beliebten .fpanbbud) ber SSlumen;
gAvtncrei balbigfl ©upptcmcntiJipcfte nad)julicfcrn, «;clcf)eg gcirij
wele Stumenficunbe rait bcfonbevcm Sanf trfcnnen rourben.
_'''^j____ ■ l: D.
»n*fd;cn SBu^brudcrei in Solleba.
9lt. 21.
SUbiictciu ; ,v t i c B I' i d) -V il fu C r. =-^^ —
SJcrlcgcr:
(i). S'. tH r 0)1 III a It 11.
3onnabc^^, ben SB. mai !»»«.
XI. ^rtbi-flaiif^.
Qin 25(icf auf ben icfeijjcn ^uftvirii) t»cr ©artcn,
unt) ubcr Mc 9lOfh»vcJI^^]ft•lt tcr Ginfi'ilnuiii]
yon 58t(t"inK]c-l>liirra(tcn fur iiiiij]c (>)aitiier.
(iSortiVliuna.)
^ie Ginfcitij^f'fit bo§ ©orfcnboufj, uieldic fo Icinqe bcm
wunfcljcnftvcvtlifii 2(iiffclniniiuie ccllelben liintcrnb cntgct^n
tfiu, U'uvtf nun inmu-r nu'br m-rrriinpt, unt? turdi cin u\o,-.
lid) alli^i-mdncr nn-ibcutcy 3ntfreffe bel^auptctc er fubn tic
cinmal fu1) crruiijicni-n Sscrthoilc.
Suditij]c QiiivtiU'r untfrnnlmifn, cntwctcr turd) Unfcr:
jliilntn.i] ctex lUu^ fiqcncn 5JlittcIn, Sicifcn ing "jru-ohuit, liic(=
ten fid) in ten berubmteflen ©drtcn ciniqc 3abrc auf, unt
tebrtcn t.inn, niit ^"ifohvun.qcn bereid)crt, in ihr 2.Nnterlant
juriicf. SMcfc, von Siebe fiir if)r ©efcfadft bcfeelt, infld)tcn
nun Dcn tern Srlcniten ®cbraud), ocreinten tas nuSnjdrtg
gefcbcne Quite niit tcm il)ncii fd)on friihcv 23cfaiintcn, unt
ha ter ©iirtciibnu im '^Hqnueincn ^^u ftditlidi tiituvd) ^c=
wmn, fo rourte eS fehv bait a(5 erfintcrlid) bctriubtet, ta^
ter ®artciibau--S3efIiffene, urn al& ootlfpmmon auj.qebiltct
fvdter auftrctcn ,^u fonnen, fid) einii'tc Jabre in bertibinten
©dvtcn tc^ 2£uolantc6 in feinem ©efd^dfrc ueruiiUfoininnen
tniilTe.
S^bcpretifd) unt v^ctifcf) .qtcid)frdfti(? au^=gcbi(tefc 9)Idn=
ner fiiuicn jugUid) an, ta5 ©emeinroebl te5 ©artciibauey,
tuvd) 23earbt'itmi.q unt ^craui'^abe niil)Iid)er ©avtonfdirittcn
f,n befortern unt turd) ta§ ,qlcid)5citiqe, oftnuilg ycrcinte
SBirfen foId)cr DJuinncr, traten Sdiriftcn in;" I'ebcn, tic a\$
trcfflid)cr i!citfaten bci jctcm ®cfd)dfte ter ©drtnerci benul^t
wcrtcn t'LMintcn.
^iernad) babcn nnr tic nu!?lid)cn , cbcnfallg in ncuercr
Beit in>" Si'ben gctrctcncn ©artcn^i^cttfdniften, ahS einc bc=
fonteve llrfad)e te^ '^I'uffdjraungca ter ©drtcn in jcl^iqcr 3eit
onjufcbcn.
Sic ftnt tic bau^tfdd)[idie SScranlaffun.q ter fcbncllffen
$8crbrcitunq vm allein Sdionen im *PfIan,^cnrcid)c; turdi fie
UMvt ter ©drtner unt ©artenfrcunt ihmi ten neucrn CuL-
turocrfudicn unt alien wcrtbv>oUcn (Jrnntunjicn, ivcldje beini
©artenbauc mit S)ortl}cil anjmventcn fint, in Jtcnnmij}
QcUkt
(|y UMrt turd) tiefe ©arten^Bcitfduiften ferner ©eleqe n--
htit fleqebcn, auf cine bod'fl billii^e SJeife fid) JlennrniiJe
in tcm weit unifaffcnten ©cbietc te? ©artenbaucg ju iht:
fd)affen; was fonft, iibnc (5ri|lenj tiefer ©dnifien, nur turd)
bcteutentcn ^ojlcnaufroant j^u bcrocrfficUi.qcn rodrc, unt ta$:
li* inchr, fcbcn luir turd) fie, in alien ©egenten tic ©ar--
tcntiinrt einc cbrcnopUcrc ©teUunii cinnebmcn. SBcnn irir
nun tic bcteutentcn Sumnicn bcrurfficbtigen, n)cld)c jdbtlid)
in iMclen ©cjicntcn fur ten 'jluffdnvuncj te^ ©artcnbaucs
VcraH'ntet wcrtcn; jvcnn ivir um' tdiilid) nicbr ubcrjcuqen,
wie ter .^antcl unt '^ui'taufd) ter fd)iMii7en *PfIanjcnarten
re.qer ^u ivcrtcn bfjiinnt, unt faft jetcr ©ebiltefe ticD}tufe«
fluntcn, RH'[d)c ibni x^on feinem ©efdidftc iibri.q bleibcn, ter
lieben "DJatur unt ten ffilunicn fo qern UMtnict; roenn fer;
ner ®cntcnbau= unt Iantuiirfbfdun'tlid;C SUcrcine allt irt
im-en 2ivir!un(55frcifen fid) niiltlicb ju madicn fud)en, unt
tiefe uiietcr imtex fid) freuntfdiattlicbc, unciqcnni'ii^iqe ©c=
fd)dfteibantc fniipfcn, >vic ill e§ ta anter? mo,qlid),°alS taf
ter ©artenbau ju ciner aJoUfommcnbeit gelanqcn nu'ifTe,
irie nod) nic ,ui»or. "ilber i|T tcnn nun aud) in jetcr Sp\n=
fidit 'Mc§ qcfdicben, roaS fiir ten ■2(uffd)njun3 ^ef ©drtcn
oon SBortbeil fcin fonnte?
gintct nid)t nod) SDJan.qcl j!att, ter tern fo fe^r wiin:
fd)en.^wertbcn @mporfd)TOin9en tc5 ©artenbaueS bintcrnb
cntqcqentritt, tcffen 'ifbdntcrung fcl)r ju >vunfd)en rodre?
Sioitcr ja ! —
Unt tiefer gjtanqel, \vdd)n fo febr naditbcilig auf tie
fortfd)rcitcntc ScrvioUfonimnung tc5 ©artenbaucg cimvirft,
iff: tic (frillcnj un^wecfrndpi^cr i!ebr = 3nftitutc fur junqe
©drtncr !
©ar oft bat man ©elegcnbcit tie trauriqe JBcmerfunq
JU madicn, taj? an C-rtcn, ivo tic ©drtncrcicn fid) im oor--
ftuqlicbllcn Suflante befintcn, u>o bei ter '.'Uu^tcbnunq unO
tern iiiiclfcitigen ter ©efd)dftc, ctirae! ■^fu!lorortenrlid>ei> :u
crlcrncn rodrc, junge Scute in tic 5!ebrCuiftitutc aufqenom.-
mcn roertcn, tie rocter rid)ti9 teutfd) fprcd^cn, lefen, nod)
fdireibcn fonncn unt cencn allc ,^u tcm ®efd)dftc ter ®drt«
ncrei fo notbi.qc ^orfenntninc gdn^lidi manqeln. —
a<3cld)cy iff ter ^wcd ^ur '.ilufnabme folcbcr SDIcnfdicit ?
2Beld)en bcfontrrn 3?ulKn fonncn fie ter ©cfammt:
©drtnerei geuidbren, wenn fie fidi audi fpdtcr allc ertenflid)e
?3Iube gcben, in il)rcm ©efehaftc ni69lid)e ^rari» ;u ev
langcn? —
Spcc\t man bei ter ^^ufnabme foldi un.qebiltcter 5)Icrt.-
fdien tie ■^fbfid)t, fie nuv fiir Spatcn unt >cdMcbfarren au§=
n-- i^ubiltcn, fo fann man an inrer Statt titdjtiqc '2rrbeitcr, tie
iJc turcb langjdbrigc Sjcfcbdftiqung mit folcben Jfrbciten fid)
•- Ok'ffbicflidifcit crwerben l;abcn, bci >vcitem iroerfmapigcr
venventen.
163
©cf)f liber bie 3fbftd)t tdm, fo t^iel aU nur mofjh'df)
©dttner 'm& ichcn ju rufen, gltid^giiltiq, ob fie bem 9?ameii
eine5 ©dvtncrS S^rc madjert ot>cr nicbt, fo ifi tieS nur eiit
trauiiger ffieroeiS, bii§ eg nid)t Jpaiiprjmcif if!, ben ©avten;
ba\x auf tie miglidjit l)6ct)fte ©tufc jii fubven. —
25efcf)reibuncj unb Suttur cinu]cr fd)6nb(ufKnbcn
percniiirenbcn @caHad)fc fur" bao fretc ^viiit?.
Scilla sibirica Aiulr. ®ibtrifd;c SJveerj^uicbel.
Stilla cernua. Sc. amoena Mars, a Dicb. Sc, amocuula,
Hornem» Sc* azurea Goldbach.
(CI, VI. O. I. Hexandria Monogj-nia, Syst. Lin. — Aspliodeleae.
Juss, Svs.t, nat.)
Jtennj. ber Itxt. ©d)iift n?enii] bU'itbi^, uiigefdbr
von bcr I'dngc bcr 231dttcr, 25lut[)en nidenb, fafl gliu-fen:
formifl, 23lutl)enftit'ld)cn fei)v fui"3» Scfarbt, S^ecfbldttcbcn
[ebr iuin iibijeftuljt.
2>iU' a>aterlanb biefcg [tcblid)cit Sroiebelgcwdd^fc^
tfi ©ibiricn.
2^ie fletne, ciritnblid)e, weige, fcf!c Swiebet tfl au§ fleU
fdiijjcn, concentrifd) iibcrcinanbeiliecjcnbcn ©djolen gebilbct,
dufjcrlid) uon vcvtrocfnctcn ©d)uppeu niit cinjelnen fcbunirj=
lid)en ^diitd}en bcflcibet. Wit bem eiiitritt bc5 gn'iblingS
erbebcn fid; auS bcr SuMcbcI g[cid)jciti9 3 biS 5 S3ldtter
mit cben fo iMcicn 231utbcnfd}iiften. Sic gldnjcnbgn'mcn,
tUvaS ficifdjigcn, linciiblaiijcttformtgen, jliunvifcn, gefieltcn
SBldttcr umfalTcn fid) unb bit 23(ufl}cnfd}dfte an ber ffiafiS
fcbeibcnartig unb wcrbcn 5 — 6" King unb 4 — 6'" breit;
im 2(nfiingc flcbcn fie gerabc aufrcd;t unb brciten fidb bann
balb bovijontat au§. Ste etraaS cdigcn, gc|trciftcn, auf ci:
ner ©cite fladjcn, ciuf ber anbcrn gcwoibtcn, glattcn S3lu:
tbenfdidftc finb cbcn fo long cilS bie 53ldttcr, |lel)cn vodbrcnb
bcr SjlutbCjcit gcrabe aufrecbt unb netgcn fid) fpdter jur
6rbe niebcr. "Un bcr ©piljc bevfelben )lcbcn abivccl)felnb
unb nid'cnb cine ober bdufiger 2 bi§ 3 JBliitbcn auf
febr furjen, einc bi3 jirci ginicn Inngen, uiolcten 23lii=
tbenflielcbcn. 2im ©runbe bicfer ©tield)en if! cin febr tlei=
neg fd)uppenf6rmige§, abgc|luljteS, ijiotcteS 2)edblattd)cn.
2^ie glodenfbrmige' 231utbenbuUe ift bis auf ben @runb in
6 Idnglidie, flu'mpfc, ettuaS gcirblbte S5ldttd)cn gctbeilt;
biefc S3ldttd)cn finb fi bi6 8 Idinicn Umg unb 2 biS 3 tu
nien brcit, bimnielbtau, niit eincm bunflern ©treifeii
auf bem Siiiden. 2)ie 6 ©taubfdbcn finb an ber 23afig
bicfer 231dttd)en bcfcjiigt unb ungcfabr Ijalb fo lang alS
bicfc, am ©runb faum merflid) breiter, aufred)t, gKitt unb
con roci(jcr garbe. 2)ie ©taubbeutcl finb auf bem 9iuden
ongcbcftet, Idnglid), an tcr 23afiS pfcilforniig, bUni. 25er
eifbrniigc grud)tfnotcn ifl glatt, gviuilid), mit 3 gcirolbtcn
ecfcn unb 6 gurd)cn. ®er ®rincl ift breifeitig, glatt,
weig, ton ber Cdnge be§ grud)tEncten» unb niit bicfcm fo
lang al5 bie ©taubgcfdfje. 2)ie 9Jarbe ijt febr flein unb
flunipf. Sielapfcl iji v:ii'.blid):brcifeitig mit 3 nad) aupcn
gcwolbtcn gddiern unb runblid)cn ©amen.
2)icfe jum ©dinuict uon grublingsbfumcnbcefen »or:
juglid) gccignetc ^flanje bliibt oft fd)on im gcbramb 9)idrj,
gcu'obnlid) im 'iTpril, unb gcbeibt auf fonnigen totcUen, in
jcbem lodern, nicbt ju fduvcren unb feucbten SSoben. ©ie
Icibct in freier (Jtbe felb|l in ben fdUc|len SBinter nid)t.
7iUe 2 bis 3 ^-iijxt ocrpflanst man fie im ©cptembcr, bei
164
n)ercf)cr ®clegcnr)eit bie Swiebcin jcrtbetft unb ber JBobcn
mit nabrbafter ^Pflanjencrbe oerfeben reerben mu^. ££iU
man fie burd) ©amen nermcbrcn, fo fann biefer glcicf) nacf>
ber Sieife, ober aud) im ndd)f{cn griibjabrc, in Sopfe gcfdct
unb in eincm fatten gjiiftbeete jum .Reimengcbracbt wertcn.
Sn bem barauf folgenben .&erbj!e fann man bie junaen
Swiebeln fd)on ing greie cerpflanjcn.
23(umi)!tfcl}e 5Bi>erfprud)e, bie Qultuv ber
2(urife[n betrcjfcnb.
SBcnn man bie mnndicrici fcbon uorbanbenen, unb fief)
nod) immer mebrenben '^Inivcifungen j^ur Sultur ber ©lu-
men burcbgebt, fo llofjt man oft auf a>orfcl)riften, bie eim
anber gan;; entgegen gcfei^t finb.
©0 giebt j. Si. ein iBudi bie 2fnroeifung, bie au§ ©0=
men ge^cgencn '.^rurifel bia jur ffiliitbe nid)t ju oerfc&en;
ein anbcreg iterlangt aber baS Serfc^cn biS ju biefem ^eit:
punfte funf big fed)3 SOuiI.
2Bem foil nun bcr '^Cnfdngcr glauben?
©iebt man bei fficbanblu'ng ber 2luriEet auf bie J8c=
banblung bcr iibrigcn ou5 Sanien gcjogenen ''Pf[dn,^d)en, fo
Pcrlangcn biefc alle, j. S5. 'Dfelfen, Seofojen, ^Primeln u. f. w
ba§ Sicrfel'en; cinmal, «cil man bcim ©den, befonberg febr
feiner (camen, biefcn nid)t fo biinn au»(lrcuen fann, bag
bie Jteimlinge unb nad)bcrigcn '5)fldn5d)en einanber biS jum
obllig auSgebilbeten 2Bucbfe — bem fiJcrmogcn ju bliiben
— ntd)t becngen folltcn, unb bann aucb be'givegen, bamit
bie ©tide bcr ©dmlingc in ciner neucn (Srbe fid) erfrdftit
gen, eincn fldrfcrn SBurjelballcn bcfommcn, unb fo fruber
bem 3iele ibrcr ^Pflanjung entgegen reifen. UebcrbieS n?irb
ber ©ame beinabc aller ffilumcn, urn ba§ .ftcimen ju be=
forbern, in eine febr feine unb fanbige @rbc gefdet, bie jut
fpdtcrn 23lumcnbilbung nicbt frdftig gcnug rodre.
S)b man aber fiir baS notbige XJerfe|cn iiberbaupt ba§
2Bicoft ah$ Siegel auffleUcn folk, mbd)te ju bejweifcln fein,
ba bcr ©tanb bcr ©amcnpflanjen unter ficb, bann ber
©tanbort, wo fie bliibcn follcn, ben anfmerffamen 23lumen:
freunb am ficberflen anldten, n>ie oft er feine ©dmlinge
ucrfcljcn foil.
SJiit bicfer S3cmerfung foU ubrigeng gcgen 9?iemanb
cin Sabel auygcfprod)cn fein, rooju ber S5erfa|Tcr nicljt fd=
big unb gcneigt ivdre.
SOtiindjen. i'oon ben.)
25efcl)rcibung unb Sultur fc()6nb(ul)enber
©eanutfe. *)
1. Barbaceiiia rubrovircns Mart. 9i6tblid)=
grune 23arbacenie.
2. Barbaceiiia exscapa. Mart. ©d)aftlofe
as a r b a c e n i e.
gamilie. Narzisseeii. — '■^btbeilung: Haemodoreen.
Jiennj. ber ©attung. ffiliitbc corollinifd) , augen
briifenbaarig , robrig. ©aum fed)§fpaltig, aufredit. ©taub:
gefdjie fccb^ in ber iJ^iefe ber 9\bbre. gdbcn furj , flocb,
obcn ,^wcifpif}ig. 23cutel j»uifd)cn ben ©piiu'n angcn?ad)fen,
oufrccbt, linealifd), jrocifdcberig. ©riftcl brcifantig. ^^Jarbe
flumpf brcifantig. Jlapfel breifdd)crig, pielfamig. ©amem
trdger bcr einjcinen gad;er fegelformtg.
*FJfue*ptof. Ur. St e i ^ c n b a (^ ' S (,R. ©Jt^f, ^oftat J«) Flora exotica.
^ ^(nitj. bfr "jrrf. 1. <Stm\n bicf, dftiA- ©(ntfei'li.
jiMlif* »5frifiucnfvil?i9, qcratc ouf'.qoftrcctt, f.ibl. «Miithcn=
liidc Idmicr «1^ ^if SBl'^ttcr, tvcicf) LHljaoit. i8lutl)cnab=
fcfinittc laiiq4anjfttlicl>, juruct;]cfcl)l'i,'ic"- ^ . , . .
2. JBldttor laiiicttlid), jurucfsefriimnit, »5fncmcnfpt(}t,q,
reimvnn-avtiiViV'fdnt. 231utl)C" fcl)'ntlo5 nut aufvcdjtcu Zb:
fdniittfii. "eiiUikHnitcl fchr bvcit.
SMcfc uiib Mc WiUtiiiifl Vellosia bitbcn erne ftgens
tliunilidic ©ntppc imtcr tienicniqcn Nar/.issceii , mclc^e
man and) von il)ncn .qcfonbat untcv bcm ^Janifii tcr llae-
luodoracccu jn lH'Ivad)tcn VMl''»?t- >£ic vcprdfcntircn ciiicnt«
lid) bic Uninu'liiu-eoii iintiv ben Narzissceii; ilne 231dttcr
((i-ben aii5 bcv rciicnbcn etclUuii) in bic aliuiti.qc iibcr; il}rc
2}lutlH'nal>fd)nittc glndifalU', fo bag biofc ubvij^cng bci ben
nicillcn aui'incnbiji briifiivivoUiij bcHeibct, cnblid) flap^jig
njcvbcn ; bae. (iiwcitl im *5amcn ift mcbr nu'l)li,q alo flciKbig,
unb im duficvn Infcbn cntfprcd)cn bicK Wmvacbfc allcvbingS
bcfcinbcrS biivd) bie a3lattfti'lUn^ ben Bronieliafccn. Un:
ta- ben Barbacciiieii [inb 'JUten von baumartigcn 2Bud}§
wic Yucca, bod) ibve a5lutl)en nur einjeln auf lanjien Stie=
len. aianbelli benannte bic (yattuni^ jnm '2(nbcnfcn an
jBarbaccna, ©ouvcvncnr von 93iina Weracsi.
SBatevlanb unbGnltur. 2Bdl)renb bie aScvtvanb--
ten btefer ©ruppc 9Jorbamerifa, bcm fublid)en '^Ifrifa, 5U'U:
l)ollanb ani^ebbven, fo cntbdlt bic gejienwdrti.qe ©attung nnt
^civobnevinnen beii .^"•''^'^'''"^t'l^ ^'•'" 23rafilien. Sic
crjtete "Jfrt, bcren ©tamm 1—2 giifj I)od) roirb , ent=
bcrftc ber ben'ibmte Sieifenbc von 93Jartiu§ in ber ^ro=
»inj 5)lina§ @erae§ an ()od)gcIc^enen felfigen Drten im Ti'u
omantenbillricte, wo fie im SOJai unb Suni blul)ete. ®ie
Bcrlangt bei bev (Inltm cine fettc Grbe (_i!oam) mit ©nnb,
fo wic bic ®attung Vellosia, unb ffieibe einen l)eUen, lufti=
gen Stanbort im iieifen .^aufe.
3. Barbaceaia tricolor. Mart. Srcifarbtge
S3 a r b a c c n i e.
.Rennj. ber 51 rt. 25Idttcr linealifd), jugcfpitjt, jottig.
©d)aft tiivjcr alg SBldtter. ffilunicnr6l}re maljig , brufig=
bc^aavt, Idnger al5 grud)tfnoten, ■2rbfd)nitte fal)l. (Staub=
fdbcn fo lang a(S 58cute(, in fcl)t furje ©piln-n getfjeilt.
(5-ine ber nieblidiflcn ^(rten, vorjiiglid) burd) bie fd}6nc
gdrbunii il)rer 231utl)e, aufjen orange--, fafl fd)arlad)rotl), am
grud)ti:noten grim, innen t)ocl)gelb, fel)r auggej^eidjuete
^flan.^c.
sUaterlanb unb Gultur. S)crfelbc l)0(^vcrbientc
ffiotanifer fanb fie auf ben rotbgelbcn Wlimnievbergen ber
i^'irovinj 93iina§ ®erac5. Uebrigcn§ gilt von il)r baffclbe,
wie von voriger.
Gctkyllis spiralis. L. ©piralbldttrig e
®ctl)pllt§.
Fam. Xarzisseen.
.Rennj. ber ©attung. 23lutbenfd)eibc einb(ut!)tg
in ber 3wiebel. Slumc mit bunncr, langer 9i61)rc. @aum
fcd)Stl)cilig , offen. ©taubgefdfe fa)l bvci'bunbelig, eft mel)r
al'o fed)6 "in ber 23Uimcnr6l)re. '^<i\:<en pfvicnUid). ffieittel
lang, an ber Gpil^u- gcbrebt. ©riffcl fabcnformi^. S'Jarbc
!6p'fig:brcifantig. S3eerc feulenformig , breifdd;eng, vielfa«
mig. Same fuglid).
.Renn,v ber 'iixt. ffildttcr lincalifd), fpiralig, falil.
5)iefe fcbr eigentbitmlidjc "Pflan^^enform ftellt unter ben
9^arjiffccn glcidpfam cine analoge 23ilbung fur Crocus un=
159
ter ben (Sdiwerfcin vor, fie gel)6rt aber in bie 58crn;anbts
fdnift ber llacinoilorccii, unD il;re mcl)rjdl)ligcn Staubgc;
fage ndbern fie ber Vcllo.sia.
a^aterlanb unb (iuUur. SBie bci Ixia unb
Gladiolus.
23 I u t f) c J e i t e r 0 t i f d) e r
SOTai, 3utu, 3iai.
(iorlictuin./
Iris cbincnsit g. U I'assciina
— longifoli* — —
^'^ f t >i n 5 e n.
niiformii
birsuta
ij
Ilea Cyiilla
Jxiacoiiica
g. "4P
assiflora
sjiic jta
angiisiifolia
wTt
— crispa
—
—
\'esperUlio
$-j
— iistulosa
— P
elargonium anccps
— plaiiLiyinca
— polvstdchia
....
-~
Apiifolium
Astragalifolium
—
— rjiliata
—
ausinilo
^
Jalropba urcns
w. t,
—
barbatam
"—
Justitia KcUuliain
—
bL-iuIiuuni
—
Kig^claria africaiia
g--&
—
caniesLcns
—
Laiitana involucrata
.^. ^
—
carnosum
~~
Lavandula Sioocbas
Liparia Phylicifolia
— sci'icua
S-^
—
ccralopbyllum
ciliatum
Coronillacrol,
—
— tomcntosa
—
—
Colyledonis
—
Limodorum ahum
•w. n
—
crassifolium
^~
Lobelia suritiauicnsis
—
—
CrilbniifoIiQin
—
Meli.^ntbus major
6--&
ecbiuatum
"—
Mclaulhium juiiicenm
g- y
—
rubrum
""
— spicatum —
— Iriquctrum —
— virido —
Mesembrianlb. caulcsecns g. ^
— Uultoidfs —
— pu^iouiformo —
—
elcgans
fulgidum
gibbosum
gloraeratum
glutinosum
bispidum
—
— ruijicaulo
—
—
incaiiuiu
—
— verucuiatum —
—
incarnatum
~~
Montiuia caryopbjUacea
—
—
involncratum
—
Moraea iridiuides
6- n
—
lanceolatum
— Nonbiaua
•w. U
lincare
—
— plicata
—
Myrtifoliura
—
Noottia speciosa
—
OxaliJifolium
Nympbaca Lotus
—
—
penicillatuui
—
— rubra
—
—
pictum
—
— coerulea
—
—
pilosum
—
Olyra lalifolia
w. •&
—
qui[ujue\'ulner,
, —
Ononis bispanica
g- V
—
radiatum
—
— piu-uis
w. ^
—
reDexum
—
Opbioiyluui scrpentinam
Orcbis bicornis
6. n
ReiiiformB
Sclinnm
__
— ciliaris
—
spatbulatum
—
Ornitbogalum allissimnm
—
—
spuriuiu
—
— lacteum
—
—
tcnuifolium
—
— lalifulium
—
touientosum
—
— oduralum
—
—
tricuspidatum
—
— rupcslrc
—
~
lindulatum
"
fQattctdten.
erfurt, im 5Jlai 1838. (Gingcfanbt oom .^Jcrrn Sat.jWijt
Sltumonn bafelbfl.) Surd) bic 3fcquifition ber baumartiticii 3tt)o:
bcbcnbvcn Ijat unfcrc gritljlingeflorj incl an ©c^cnficit gcironncn; tor
2(Ut'll ic|t von mic ^cfcI)Cncn fdjcint abcr Rbod. arbor. Goeueseauum
bcti *prcis bivjot) ju tra^en , »cld)c« jc(jt in bcm ^cinat^attcn bei J?vn.
!Dbetlan&i)cnd)t6rati)S Don SBc iScnborn jum frjlcn S)lale bliibt. do
ill iii Etftc Gtemplar in Srfurt, incUdd)t bag crftc in btt ganjcnUmgc-
gtnb, rtieil fie noi) fci)r f.^mcc ju bcEommen finS. Sc^on be: ganjc
Jpabitug, elje fid) nod) bi{ Sli'itbc entroictcUe, roar gropartig; bic fdjc^
167
HEii gtiincn, iinb babci fEf)c gtogcn Slitter, tie bide Stumenlnogpt
Berfprad)cn 3Ciipcrgea'6f)nIi(^c§. ®ie SUimcnbotbe I)at V/i' im Urns
faiige, bic SUimcn finb von Icudjtcnb carminputpurigct garbe, fo baf
baS baacbenjlt'bcnbc cbcnfalU fc^one Rb. arboreum campanulatum
gair, in ben Jpintcrgrunb trat. llntcr ben in biefcm ©actcn blul)cnbcn
CamcUien scicfjiictni fid) forooljl biirc^ H)ti Sleuticit aU aurfj burd; itjre
©d)6nc fehc »Ol'tt)t'ilt)aft aui: Camellia fraiicofurtensis ; bie lieblirfje
etncv 9{clEe (bee totijen Stcic^e wegcno gleidjcnbe Camelli
reticulata; bie fet)r gro6bIuf)cnbe Camellia Giiuielii; ooUfcm;
men unb in fdjoncn etemptarcn blul)ten nod) Camellia imbricaia
iinb bic burd) ilirc biinEcIblutrotbc garbe fid) auSjeict^ncnbe C. Mad.
de la liberie. Sjcn ben inbi|'d)cn 3(jalcen blili)tcn : Az. ind. auran-
liaca siijierba diiiilcx; bie Az. ind. Youngii mit ibrcn fcl)C gropcn,
vein trcipcn SBlittncn; unb Az. ind. variegaia, bie ebenfaUiJ gtofe, roll);
imb >rti^gefli-ciftc ffilumen tragt. S8on ben ^oi»een blul)ten H. pan-
durifolia, Celsii et pannosa mit it)ren Eleinen Sdjmettcrlingsblumc^cn.
©cl)C reid) blullte nod; Boronia serrulata unb Epacris anosmaeflora
vera mit it;rEn rein ireipcn ffiU'ithen. 2Cud) ba^ fo gen'iljmte Cypri-
pediiim veiuisiiua jcigte fid) in S8U'itf)e ; ba^ baumcngvope, licfjle, auf;
gcbicifcne JgicnigbeljiUcr ifl lidjtgrau mit bunEelgvunen 2(bern, inwcnj
big tioleti bie bcibcn ganj bunEelbraun gcfted:tcn gtunen gliigel an
I'ciben ©citen finb jeber 1'/." lang unb '/i" btcit, bie \d)bn bunfet;
blaugriin gcfledrten Slitter, bie auf bet SRucffeite uiotet angct)aucl)t
finb, gcben ber ^flanje ein fdjoneg Ztnfebn. (Snblic^ bleibt mir noc^
bie fdjon purpuvrctb bliibenbe Cborizema Manglesii, Cb. Heucb-
inanui unb bie niebtid)e Mabonia rotundifolia ju er>rat)nen iibrig.
Ztt SHeic^ttjum bicfeS ^pcicatgartenS, befonberg in ben neuern 3ierj
pflanjen, oetfdjaffen bcm Slumenliebl)aber, bem ^lutul ivenigcr tii^clte,
©etegentjeit fie ebcnfallS bcwunbcrn ju tonnen, inbcm bee SSefi^et il)m
frcunblid) bnju bie 5panb bictct.
3n bcm (Garten bcr ^crren 2Cppeliu« & (5 id) el ifl ein Rbo-
dodenilroii arbor. Roussellianum im 2(ufbliit)en , bie itncSpen jcigen
cine feljv lebiiafte fdjariariirotlie garbe. SBcnn man nad; bem !raftigen
Jluofcljen bcr iibcnrintcrten *pclargonien uttl)eilen barf, fo ifl in bem
et.ibtitTcmcnt eine t)crrlid)e ^clargonienftor ju enoartenj benn cbgleict)
fcljr flai-E baoon BtrEaufl roirb, fo rcicb bod) son jeber SSarietat 1
©femptar jurucEbeI;aUen n?erben.
25 res ben, ben 10. Jtpril 1838. (Scfd)tup.-) (gin fd)6ne«
Silb evotifd)cn 2jnif}lingl unb (SommcrS entiridelten I)ier im Jtlcincn
bic Silicngcwadifc unb Crd)ibeen, wcldjc mit flcinen ^almen eincn
.i^intergrunb botcn. S]or alien jog bie fc^cnc Ismene Amancacs bie
^CufmerEfamEeit auf fid), Erjihronium fenEte nebcn it)r bef(^eibcn baS
.^aupt, Maxillavia aromaiica buftete jatt Mii iijccm 9KooijEcrbd)en,
unb baS fafl in bcr Srbc »crborgcnc innerlid) blul)enbe Asarum japo-
nicum erinnerte an ben Sc^arfblict oonSiebolb^. — Puscbkinia scillioi-
des, Melaiiibium-:2[rtcn, Aspidistra elatior, untcrbrai^cn bic Drcljibecn,
unb mand)erlci anbere ©projilinge beg fernflen 2(uSlanbeS fd)loffcn ilj^
nen fid) an. ®o bliifjetcn sum crjlen ?8talc bie ncucjlcn ®eroad)fe beS
botanifd)en ®arteng, rocld)e ber fiir bie SS5i|Ten)'d)aft uncrmiibct tbatige
ffiaron S. o. ^ugel Don feiner gropen Keife mitgcbrad)t i)Mc, jene
Diplolaena Dampicri, Acacia slrigosa, Hiigelii, graveolens, vcrruci-
fera, bie nieblid)e cordaia u. a. m. Sic fonbcrbarcn ^roteaceen
fpicltcn aud) in biefc Jparmonie mit ben SJiffonanjcn ibrer SBlattformcn
i)incin, luic Ilakca Baxtcri, cristata, Canksia quercifolia, coccinca,
dryandroidcs. 2)ie bem unccrge9lid)en Jiaifer granj gen3eil)tc Fran-
ciscaca, bie fd)6ne Ardisia paiiiculata, Gcsncria Douglasii, Echcrc-
ria gibbiflora u. m. Q. boten bem 2tuy ungeroobntc ©cftaltcn, unb
16S
t'm m'nflcn ©d)atlad) etbtu^ete Enphorbia Jac(rninlflori in brci(5iccms
plaren auS ben fanfteficn garben ifjrer Umgcbung. einfaffung unb
(Sruppen »on J&i)acintt)en unb Srocul, cine grope, guirlanbenartig bie
eine Jpalfte bet 3tu«|lcUung umfd)lingenbe Sieiijt con glucflicl) getriebe»
nen reinrott)en ScoEojen, mit a5eild)en med)felnb, crl)6t)ten ben ®{nup
bee auf biefcn jarten 3Jaturbilbern rutjenben 2fugcg.
®aS ®anjc war baS SJefuUat einer freunbti^en SBercinigung wcs
niger ©artncr unb @artenbeftf;ct. J^err ^ammert)err tjon 6arlc«i6
l)atte Pious palustris unb met)rcre merEwurbige Qucrcus auS feinem
fd)6nen Arboretum gcfcnbct. S)cr Sirector bcr ®artenbau.-@efeUfd)aft,
Jpcrt ipof: unb SOUbicinalratf) Dr. J?rcipig t)atte bie Ismene unb
Diclc anbere ber fd)onflen ©tucte, einigc anbere Mr. Sarnarb gelie*
fcrt. 2?ie .^errcn Jpofgartncr Scrfdjcct, 6. ©eibel, gjiiet^
5IBcnbfd)uf) unb ®ebe flatten bie gropen SKagnolicn, SanEfien, unb
mand)e intcrefTante fleinere ®ad)en gegeben, Jpcrr JpanbelSgartnet 3.
•Seibcl bie Testudinaria unb Carj-oiaj j^ctr Sic big auf Slifenfc
rui)e bie prad)tige Araucaria, bic Strelitzia , ein ^radUeremplar »on
Dryandra uivea, blu!)enbe Kuiubia xalapensis, Gomulus, Lalania,
u. a. m. Jperr SecE aui bem ©arter. bea .:^crrn ©. (Struoe, eine
^0l)e Yucca gloriosa unb Erica veruix, bic .^^crrcn Sireiffe unb
@cf)teiber »icle SecorationSpflanjen. Jperr Sri) rears ""^ ©amig
bie 5af)lteid)en CeoEcjcn. KltcS Itcbrige beftanb aug SBcitragen beS bo;
tanifc^en ®artenS bcr 2(Eabcmie. 25on ba bie ncucn Jtrtcn Acacia unb
Epacris, Diplolaena, bic Banksiae, Ilakcae, Lencopogou Tcrticillata$,
Slvplielia, Aspidistra elatior, Maxillaria aromaiica, Asarum japoni-
cum, Rbododendroii Calesbaei, Govcnianum unb bie neucflc ^'P'tnjt
ber beutfdjen glora, bie com Jgicrrn Q5rafcnSIaguai in Jirain entbecEte
unb burc^ bag Jperbarium ber glora Seutfcijlanbg (Centuria XIV. Nr.
1320.) bcEannt geroorbene Dapbno Blagayana, ©0 rcil)cte fid) ^lict
bcm prad)tigen grcmbcn bcfd)eibcn bag .^cimi)'(^e an unb bic Jlulfiellung
fclbfl >redte Bon 9Uuem ben SBuni'd), eg moge auc^ fcrncr fo fdjone*
Srgcbnig eine red)t allgcmeine, frcunblid)e SBcriit)rung unb ^ufammens
icirEung bcr ®artcnbcfi?er Sreobcng unb feiner Umgcbung oft noc^
cerEiinbcn. ®ie 2Cugftcllung tcurbc nid)t nur com ^ubliEum fetjr'jat)!;
reid) btfuc^t, fonbcrn auc^ »on ®r. gjtaj. bem JConig, 3. SOlaj. bet
Jtonigin, ben ^Jrinjcn unb •prinjcffinn beg Jionigl. .fpaufcg bcet)rt. Slai^
ad)t Sagcn wurbe fie gcfdjloffen unb bic BcrEauflid)cn ^Pflanjcn an biei
jenigcn, >x)cld)e 3Ccticn ju 6 ®r. gcnommcn tjattcn, in ^artien eertoojl.
^avig. S)ic .fi:oniglicf)e ®artenbau=®efellfd)aft ju ^arig I)at
sum '28. S3iai big 3. 3uni b. 3. il)re ad)te 6ffentlid)e 3£ug(tcllung eet»
anflaltet. Sie label allc in; unb auglanbifd)en ®artncr unb ©arten;
frciinbc 5ur Ginfcnbung v>on ^icrpflanjcn, griid)ten unb ©emufen, ins
fofcrn fid) biefc burd) it)re ®d)onl)eit ober ©cltenl)eit unb 9{cul)cit,
obcr burc^ il)re Eunftlid)c ert)altung augjcic^nen, ein. 2(ud) rccrben'
Jti'infllcr unb gabrifanten cingclabcn, ©arteniPcrEjeugc unb bcrgleie^cn
®cratl)fd)aftcn, 9Jiobcllc, ®artenmcbelg, ©cmalbe »cn Slumcn unb
gtiid)ten unb bergl. cinsufenbcn. Sag ^rogramm wirb bei ^crrn
Cassin, (rue Taranue, Nr. 12) }U ^arig »crtl)Cilt.
f8iblioQxa^\)if<i)e SZotij.
3( n { it n t> i 0 u n g.
Son ben i8erI)anDlungcn beg SBcrcing }ur Sef6rberung beg ©ats
tenbaucg in ben iC. ^rcup. Staaten ijt erfd)iencn, bie 27. Sicferung
gr. 4., in farbigem Umfc^lage gebeftet, mit 1 2tbbilbung, im ©elb|l;
ccrlage bcSiCcrcing. ?ircig 2 ^, ju iiabsn burt^ bic 9£icolaifd)c Sud)s
l)anblung unb burc^ ben ©ecretait beg SSereing, Jperrn JlneggiSRatl)
Jpeijnic^ in Serlin. ^^^
©ebructt in ber & «y. @cp^maun'fc^en Sue^brucCcrei in Qedebo.
OTcbactiin-: %xi«l>tid) l^a^ltx'. '^^^'^
JBcitcgcK I ^ 5.. ,(S r 0 if m ji n u .
Soiiiinbcub , ben 'S. ^iiini l*3«!».
XI. Snbrrtaitrt.
Qiii aSfiif auf ben iciAu^cn oiilt>inb ber ©virtcii,
uiit» uher Me ,')AHbuH')i^u^fi-[t ^cl• Ginfiitniui}]
(5}lit3ct^ciir tJem S^vn. (5. 58. m .^.)
(Scrtfcijiing.)
\^§ HtU n\d)t },u ttcrfcmun, bap im .qfjicmrdrtij^m ^eiU
piinftc oft tin 33uinj]cl an ®dvtnfrn fiiblbav ijl, nuv abcr
an jji'bilDcten. Ungcbiltttc, ,qc»r6l)iilid}e Wdvtncr, bic ben
9?anun cine^ ©drtncrsi ju fuljvcn nicbt u'lirbi.^j finb, bte cin
3al)r wic ta;" anbcrc ihvni ®arti'n beitcllni, tic fid; auf baS
finnial ©vlcrntc bcfcbrnnfen, obne 9fac()benfen iinb -oftmalS
obne j\u wifTcn warum? — bie (miiptfdd^licliilnt (Mcfdiaftc
be? Ojartenbaucs nicdianifd) vcrridirni, fiiib ini Ucbi-rflug
porbanbcn, fo tn^ faum binrcidifnbc Sefitdftij^uni] fiir fte
jii finbcii ifl unb <[c\v\^ ein fabvihiidfjifles (Srfd)affcn berfeU
ben, nid)t allcin ai§ ^6d,'fl iibcrfliiffi^, fonbcrn ali fdjdblid;
jn bi'tradifm '\\l.
6d fd)cint bann, nad)bnn foldic ©ubjocfe it)rc l'^c()i-;icit,
in ber audi nidit baS -DJinbcffe ju tbeiM-crifdier 'Jhisbilbun.q
gcfdiab, bcnibct baben, audi allci dy^b\]lid)c ,qctt)an ^u fcin,
n^cnn thncn cine Stelle ocrfdiafTt anirbf, ivj ftc alo ©drtner
unb SJobicnttT, cbcr il>orflcbci- cincr .qar ni>d) nicbcrn Sl)av,qe,
u>cnn fie alien ibren Dblicqcnljcitcn fd^ulbigft nod;fommcn,
jeitlcbenS itanbcgmdfn.q in-rfori^t fiub. —
UvtlH'iU' l)ion'ibcr mm Jobcrmann, bev ndhfv mit ber
©ro^ortiqfeit tcv (^artenbaucs bcfaiint ift. Sft e5 vcdit,
bafi man S^.d'inge von fo >venij)ev ABilbun.q, bei bem d)Um-.
c^el bcv notlnqjit-n SJcrfcnntniffc, in cine ilcl^r^'-^lnflalt auf=
liimnit, urn fie fpdter ali Scbiente, ober gar nocl) nietiiger
fungiven ju fcl)cn?
(Sin ®cfd)dft, bag fo nuSqebefint, fidfe in fo oielc Swciqc
vcrbvcitet, beffcn jebet 3>uci.q h^'i fin Iclvnyldnqlidic;? <Si\i-.
bium erfcvbcrt, nuijjtc fiir fid; bcflcl^cnb, nid)t ouf fold;e
aSeife bfabqcanivbigt vpcrbcn! —
*iUcld) ein nacl)ti)filiqeg 2id;t werfen fok^e ©drfncr auf
bie ©dvtcn unb Sicbr-^nfiitute, aus bcncn fie bennn-gcbcn,
unb iior,uiqlid; auf bie Ccl;rt}crrcn, beren I)auptfdd)lid)(le Sorge
e5 fcin foUte, l)icvirt eine "itbdnbeiung unb Sjerbeffcvung cin:
jufiilnen.
S5ei 2fufnaf)me junqcr 5DtenfcI)en in cine £cfivt?fnf!art
liegt billiqcrma^en fc^on bie a^i.pfliittunq bcni 5iclnbcrm
ob, nad> Jtvdftcn oud) fur bie tl>ecirctif n; 'ifuobilbunq feincS
eicuen Siuqc ju tragen; bcnnfiir ben ildntjcvm' i|l eg
fljtenb, in ieber a3ciicl;unfl tiid^tige (Bdvtncc au^gebilbct ju
fiaben, fo ivie ebcnfallS auf jencn cin ^6cf)f[ nad)tf)cilige^
ilict)t fallt, vDcmi cr Incrin i>a$ ©cf;ujbigre' Vcrfdumt ijci.
©g gicbt ubcraU gebie.qcne ©.utner, JBJduner, bic burcf)
JSifbmij] unb Umfict)t in ibrcm '^ad)c im (2t,:;nbe finb , bie
Soqlin.qc in alleni i)Jctl;TOcnbigcn ju untcnid;ten. — SSavum
gefd;iet)t eg nid}t? — '
SBaji [)i(ft allcr .Ko|!enaufn?anb, roaS bie rcgjlen ffiemits
I}imgen, ben ©artcnbau auf bic l)bd)|te Stufe ju ful>rcn,
wcnn nid;t ^ugleidi fur bic "^(usbilbung folder OJJanncr s'orge
gctra.qcn wirb, bie cin aug,qcbci)ntc§ ©cfdidft, iveld;c5 Urns
fidit unb nielfeitige JVcnntniiJ evfovbevf, jeirgemd^ ju ful;ren
im @tanbe finb? —
SBiivum gclangte man nicbt fdion iiberalt Idnqf! ju bet
Ueberjcn.qunq, bafi nur burd) »t>iffcnfd>!ftlid) gebilbete '@drt=
ncr ber (yartenbau bcfonbcrS gel)obeii ireibcn' fi3nnc? —
eg untevlieqt wcI)! fcinem 'Swcifcl, i^cif) fa|l iiberall an
bic 5^ot(}wenbi,qfeit ber Grvidjtunq biltenber l'el)r = 'J(uria[ten
gebad)t unb uon XJielen fd)on ber SQJunfc^ baju gcdugert
wurbc.
3Begtia[b abcr ^ogcrt man bamir; benft man fief) bie
2(ugfu(irunq fo fd)u'er, cbcr gar ur.moglid)? —
(£•» licgt bicfcr fo fcljr nn'infclicngircrtljen ^fuofubruna
burd)aug 9fid;tg im SBcgc; nur auf bag 2BoI[en unb 25oII=
brinqen fommt eg an, urn bann bie f^errlicbftcu gruc^te, alS
Solgc biefer ginrid^tunq, gebeit^'u ,vt fel^cn.
Urn uun abcr folcbe ^cl)r = 3nilitutc, bem Sirecfe ganj
cntfpiccbcnb , su crricbtcn, ift ein Jgjaupt^^'fiiqcnmerf liidit
allcin auf uoUildnoigc, fonbcrn aud; auf i?ielfeitige '^(ugbif:
bung ber auf^unebmenben (Sleocn ju riditen.
23erucfficl)ti.qenb, bap Tertlicfifeitcn eincn bcbeutenben
einflup aud; auf bie jfii erriditcnbcn ScI>r^3n|Titute augubert
UHirtcn, i\n\} mand)cg Jnilitut grofjartig mit i^en uor3ug[iA:
jlen ,?)ulfgmitteln uerfeben rocrben fonnte, nu()rcnb anbcre
bcrgleidien ^nftitutc ftcb weniqer burd) gldn^cnbe ^^ulfomit:
fe(, al5 burd) ^m feilen SSiUen un^ burd) bie ^(jdtigfeit
ber babci 23etbci(igtcn emporfd^roingcn miipton, eriaubc id)
mir, hicr cinigc allqemcine JKe.qcln, ooii bcrcn 9hit-barfeit
id) fefi ubcrjcugt bin, aufuiffellcn.
1) Sbne bie ,vu' (Sricrnunq ber ©artcnfunfl notfiirenbia
crforberlicI)en '^orEcnntniffc foUte burdwug fcin gel}r=
ling in bie '^(nitalt aufgenommen iDcibcn.
2) 2i3abrcnb ber l^cbvjcit, bie nur mi) f)inrcicftenbejt
Acnutnitjen beenbet n?erbcn foUtc, mug fur ferncre
tbcoretifd^e '^(uobilbung, neben augijbenbcr i>xari$,
©orgc gctragen wcrbcn.
171
3) ©otlfe ba8 ton bent 8cf)r6crnt auSgeftellte 2ftte(l
(gcljrbricO nai) ben .RenntniiTen t>c5 inl;abcnbcn ®drt=
ncrS unl) nad) bcffen iU»or abgelegten (Sramcn geroiffen:
ijjaft cingcrid^tct fein. ©tatt t>effcii rocrbcn jeljt m ben
nteiflen @drtner= Cet)ranjlalten bem ^cbrlingc 3 Sabre
»ur drternung ber ©artenfunft befiimrat. 'iRad) S)e=
tnbigung bicfet 3 8et>riabre njirb in {)od;trabenben
^f)rafen bem ©inen rote bem '^nbern, er mag fii^
^enntniffe in feinem ®efd)dfte gefammctt jjaben ober
ntrfjt, tin fie^rbrief auSgefteUt unb ifjm ber 9iame
„«unflgdrtner" beigelegt. ,,.^,, ^ __.
SJlit biefein Siplome, baS ttorjuglio) bte grogen ajcan:
get ber meijlen Sebranftalten beurfunbet, tritt mm ber un=
wertbe Sn^aber in bie SBelt, betiiigt pdj unt fcine5)Iitmfnfc|)en.
aScfc^rcibimg fc^onblu^enber ^elarijom'en *)
Pelargonium Carolinacuni.
Siefe fd)6ne ^flanje rourbc im 3- 1B28 »om -!^cnn
^lier aul ©amen oom Pel. involucralum roscmn S\v.
roelc^cS mit ^PoUcn oom Pel. Schreibersiaiium befrudjtet
roorben war, erjogen. 66 erbielt feinen SUimen ju ei}ren
S^ro 2)urd)l. ber grau earoltna giirftin con giir)lenbcrg.
Der ffilumenftanb bei bicfer ^Pflanjc iff ^rolifcnrenb;
tie etroag Iangge|lielten 2?olben 4 biS 5blumig; bic S3Ui>
menfrone ijt grof, felten voUig geoffnet; bie obern fid? recit
bebetfenben SSlumenbldtter finb fel)r breit, rcenig unglcidj=
fcitig, fajl !rctgrunb, uberauS fcurig pon^orotb, fcbimmetnb,
bie m bie SOiitte fel}r fcbon reic^ unb bunfel focettirt unb
aejlrid)elt, mit fa|i unmerflid^en fein auglaufenben umenar--
tioen ©trid)en. Sbcn jroifc^en ben ©nbcn ber (idrfern aje.
nen jeigt fid) eine fleine, febr fd)it>ad)e, braunrotbe matd:
bie untern, elliptifcljen , etwnS brcitern S3(umenbldtter finb
im ©runbe gleid;fdrbig , nur bldffcr, unb grunbrodrtS febr
fcbroad) jerfloiTcn gcfiri(ielt, geroobnlid; Idngcr als bie obern.
Siefe ''Pflanjc gcljort in bie gamilie ber Fulgidao nal^e
JU Pel. Dobreauuni.
Pelargonium Bal Jinianum.
SSom §errn SOJarE in .^iittetborf rourbe biefe ^flanje
im S. 1827 auS ©amen oom Pel. amicum mittelft fimll=
Iid)er S3c(idubung ocm Pel. Mackiaiuun gcrocnnen. Ser
2)urd)I. grau gurflin 23albina »on ^aar ju (ibren, ert)ielt
fie ibren 9?amen. ©ie ndljcrt fid) Mon alien am meij!en
bem Pel. polygramniou. ®ie fcbr sablri'id}en 3}elbcn aU
ternircn unb finb 2=, 3= big 4blumig, mit unglcid^jettigen
orogen ©lumen. 2)ie febr gmgen S3lumcatroncn ftnb nur
Llbgcoffnet ; bie obern, fid} roeit bebedenben 25lumenblatter
finb fet)r unglcicbfeitig, fajt balbruub; il)rc ©runbfarbe ift
tin blaffe§, ing £ila iibergeljenbcg 9{ofenrotb, "utten finb fie
iiber bie Sluere fel)r gro^ unb fel)r bunfel bemafelt, mit ei=
ner fel)r bunEeIn, fafl fc^mjarjen, in ben feurigftcn ''Pur^jur,
inmrtS bi§ an iim fRan\> jerflic^cnben SJJafel; etwaS ober
ben 9Jdgeln beginnt bic ubcraug reidje gaccttem unb 5Ge=
ncnjeid)nung, bie iibcr bic SOJafeln in gabeltljciliger SJcrdft.
lung l)inauSreid)t, unb crft am Stanbe coUig uerld;n)inben.
£)ie brei untern, jiemli* breiten, t>crtel}rt.-cif6tmigen, ge=
fc^inbelten, ttotmdrtS geridjteten JBlumenbldtter ftub fel)r
~ *j 3m ^iiijuge aui ^litr unb Stattinnict: 8^(U{ JiiUn ten
^elarsonien i)catfd)en Ucfprunji,
172
blaglifa, faft tt>ei0, »iur fcljr fdjwad) gef[rid)clt, unb in ber
SKitte jn>ifd)en ben Sicnen fajl, jebod) nur reie ein <S<i)atten
bemafelt, inbem t)ter bie 58enenftrid)e in cinen etroasl t»eUern
^urpur jerflie^cn.
Pelargouium Kol owrathiae.
©dmling com 3- 18*28, aus .^errn .RlierS duttur, mU
fprungen au» ©amen uom Pel. "Ferdinaiideum mitteljl
^oUenbefldubung com Pel. Wachendorfiae. @3 erljielt ,
feinen 9Jamen nad) ber etlaudjten ®emat)lin ©r. @rc. bcS ^
^errn ©rafen oon ^olororatl)=£iebjleinSft) , f. i. ©taatS*
unb Sonferenj^DJlinifiers, gebornen ®rdfin oon .RinSfi.
©ie abroec^felnben Solben finb 4= bi6 Sblumig ; bie
nid)t uoUig geoffueten , grunbrodrtS trid)terf6rmigcn , mel)r
alg mittclgro|cn 231umentronen finb lion «orjiiglid)cr ©d)6n«
l}eit unb gcborcn burd) ben grogcn ^bflanb ber garbenfatttc
gung j»ifd;en ben obern unb untern ffitumenbldttern ju ben
jvuerfdrbigcn; bie obern fid) n>cit bebecfenbcn, febr ungteic^
fettigen unb jicmlic^ breiten, febr fein oioletgefdiimten SSlu.
mcnbldtter finb beUpurpur-- cber fattrofenrotb , grunb-- unb
inivdrtS tvcij} gefeilt, ober bem .Rcil mit einer eiformigen
fd)njarjen 93iafcl bejeid)nct, fcitredrt^ febr bunfel, gabeltbci^
lig gejtricbelt unb facettirt, mit fel)r balb cntfcljipinbenben,
febr feinen JTiiyldufern; bie untern, gefd)inDelten, uorn>drt6
gcflredten, eiformigen S3luinenbldtter finb febr blaprofenrotb,
fel)r rcid), jebod; nur ganj fc^wac^ unb werreafdjen ge(lrid)elf.
greunMicf)c (Smn'etcrung m 3fic[fcnfac()ett.
3(15 25[umenfrcunb iff e5 mir immer erfreulid), «enn
meine Semerfungen, ««ad}rid)ten k. in ber JBlumen^eitung
con anbern weit erfabrnern SJlumcnfreunben einer ©ntgegi
nung geroiirbigt merbcn.
25icg tvar bcnn and) ber gall mit .^crrn 2fffeffor 5 re.
rid) 5 ffiemerfungcn ubcr ffiermei)run3 ber Sielfen ic. in
9h. 50. ©. 394 b. oor. 3at)rg.
t>b inbe^ bag SJeroideln ber abgeriJTenen 9Jelfcn)weige
mit ®rafe ju bercn fd)ncllern JBeivurjelung nid}tg beitra^e,
mup id) jenen ^^vaftifern ju entfAeiben iiberlaffen. ©ooiel
ifl roenigfleng bcfannt, bag bag Unnricfeln, jur 2BurjclbiU
bung K. beflimmter ^roeige, mit5Jioofe ober mit anbern, bie
gcud;tigfcit baltenben SOiittcln, eon eielen SSlumen^Srjieljern
al3 unerldglid) bcbauptet wirb.
2Ba§ iibrigcnS ta$ (Sinfcbueiben ber S^elfen jTOifd)en
ben .ftnoten bctvifft, fo bat fid) biefcg 5l>erfabrcn bei mir
aud) in bem verfloffenen ©cmmer an mebr al§ KKK) ©en.
fern berodbrt. Sod; bin id) weit cntfernt, burd) biefe quS
ienurl)einifd)cn ®auen fiammcnbe 93lctbobe, bic fd)ulgerccbte
9JZetbotc beg ^infcbneibenS ber i«elfcn an ben ^noten »er.
brdngcn ju tvollen. Ser angebenbe 9Jclfenfreunb fann ja
tmmcr jcnc »dl)len, bie iljin in 23e!,ug auf bic cinjelnen
9lelfenft6de unb Swcige al5 bic anwenbbarjie crfd)eint.
llebrigeno bebauptet bie Sl^eoric, bag bei ben @cvudd)«
fen mitAnoten, biefe eigentlid) cinen JKubei^iinft beS SHSad).
fcn» bilben, unb bag con ibnen ber rber= unb 9?ieberroud)3
auJgebe. Sn biefcn Jlnoten fcien nun bie ®cfdgc (in «fl"
d;en ba» ^tflanjcnlebcn for fid) gebt) nid)t nur uicl bid)ter,
fie licfcn ba aud; mit ber "Ure ber ^^flanje borijontal, jrow
fd)en ben ^notcn aber pauillel. Unb barum feien bie ®e.
fdgc unter ben &ni\ra and) »iel gcfd>icfter jum 2(ug(}rablen
ber SBurjeln, wag aud) ba oiel gefd)n5inbcr con ©tatten
gc^e, al6 mnn man in bie^noten felbjt cinfdjncibe, wo tie
173
SJBuruIbilbunq nidbt JJotg* beS einfdjiifibenS fei, fonbmi
XDtil ttx obcrhalb licgente ^noten ben ganjcn untcvn ^mu
fcfaenfnotcn iuni SBuvjcltiagfr mad)e. .
4)icrau5 9cf)t Ijmn^r, bnfi jcnc bet iticiiim yfclffii an.
flcwanbte "^rt tcS einfdincit-enS bcr Icitcnbcn Wvunbfiilje
nicbt entbcbitf, alfo auch nicl;t aii5 Uiifcnntnif) obcr Wcqueiiu
lidifeit cntilanbcn ift. Docb, tvic gcfa.qt, id) bcab|'id;tigtc bci
JBcfanntmadjun.q bicfcr (Sinfd)ncibcart tciiu5>vcq5 cm Sicu
brdnqen bcr bi^ijcrigen 2)U'tljobc, id? l;abe mir rcfcrirt.
'SJUncljen. »on bcu.
Gultur kr 3f?Dfcn ubcr^aupf.
(iScctfcBuns.J
f, 15. S5om einfetifti jrocict (Sbclretfer in i\dt
2B i I b I i n 9 c.
Sft b« 2Bi(bIinjj bicf, fo tann mnn bic ^totte gnnj
burdifpaltcn unb fcl^t "bann aiif bcibcn ©citcn (Sbdrcifc cin,
tie jcbod) wn cincr 'llxt fcin, ober bod) bcibe glcid) JlarE
trcibcn niiiffcn, fonjl cntjieljt bcr, recldjcr fria)cr unb ii'pvU
flcr }u TOQdifcn pflcgt, bcm anbcrn bie 'Slatjrung, bcr cnt=
rocbcr abftirbt, cbcr "nur h'tmnicrlid) roiicl;fl.
§,26. 3eber cbcln JRofe foil cin ®d)itbd}cn
angtljdnat jverben, tvorauf iljr 9Jam e ober il)re
9lummer gefdjriebcn ift.
Scber cbcln ?iofe mu§ cin ©d'ilbdicn, reorauf tl)r
91atnc ober il)re 9Junimcr (lct)t, angcljdngt «)crbcn. DiefcS
barf man l)icr um fo rocniger untcrlaffcn, al5 man fonft_ gc=
roip in jyeruMrrung gcratljen rourbe. 3^ag Sdiilbd)cn l;dngt
an gj^effingbral}!, 'n)cld)cr ju bicfem 23cl)ufe bcr bcfic, wcil
S3lei:Srfll)t jii fd)TOad; (?) unb bcr con eifcn bcm JKofle untcr.
worfcn ijt. e§ roirb fc(t an ben ^W beg ©tocteg gel}cf=
tet, an ben aud; bcr SBilbling fclbjt, ivcnigflenS jroeimal,
oben unb unten, ongcbmibcn wirb.
©0 fdbrt man mit bcm '^Pctjcn fort, inbem man juer(l
bie immerbiubenben, bann bic 3>vei unb brei 3)Jal blut;enben
unb enblid) bic iibvigen Siofcn ccrebelt.
S. 27. 2Ba§ man nad; bem 23crebeln weiter ju
bcobaditcn bat.
a) Die nun vun-cbcltcn Siofcnflocfc wcrbcn tdglid) eint;
ge 93ial mit im niarmcn .^aufe geflanbcncm SBaffcr, n)cld)cg
ober nie fel)r fait fcin barf, mit bcr bcfannten 4)anbfprif^e
gut bcnefjt, um ben (Jbdjwcig cor Sicrborren ^u fd}ii(jcn,
unb jun^ SBach^tbum ju reijcn. S(t jebod) fcin eonncrt=
fd)cin, ftnb ani}altenb triibe Sage, ober ift ba§ 2'rcibl)au3
fcl)r fcudit, fo verminbcrt man ba§ 58cfprit5cn ober man feljt
fcamit finige Sage ganj au?. SiefcS fficncljcn ber ^cljec
gcfd;iel)t fo lange, bi'^bicfclben JBldttcr unbAnoSpcn l}abciu
; b) ©egen bie ju l)d^c ^oime uerroaljre man fcine3og»
ifnge, inbem man um bic SJUttagsjlunbe cine ^lecfc iibct
bie" genfter legt.
c") 2(Ue wilben 5fui=n3iicl)fe, '^vie fie fid) jcigen, unb and)
bag bet ber ^Matte fic()cn gelaffcne 3ugaug, irenn cinmal
bcr Gbeljwcig wddift, njcvtcn abgebrocbcn , ba bat' gel^tere
nur baju be|limmt i|f, bcm gbclrcife anfdnglid) ©aft ju=
^u,j|ichen unb bal)cr, wemt einmal berfelbe >-odd;|l, unn6tl;ig,
\a fd)dblid) roirb.
d) Siic Sopfe TOcrben j!cf5 vomUnfraut vein gefialten,
JU Seitcn reirb bie 6rbe etuia» gelort'crt unb nad) Sicbarf
oegoffen, bas 2c(*tcre barf nic iiergcffen nierben, befonbcrS
n?enn man fpdter mit bem iSefpri^en aufiiort.
171
c") Serbirbt cin ober ba5 anbere ber eingefe^ten (?bcU
reifer, fo pcljt man glcid) eiti cnbcrrg nad), inbem man
ben SBilbling, fomeit "alg ber alte gpalt ging, abfcbneibct.
f) ?D2it bcm Cnbc Jcbruar, audi oft friibcr, wo fdion
alleg rcddift unb blul)t, gicbt man feincn iKofcn ctroaS iluff
burd^ £)cf|nung eincoi flcincn Tjtnftcrs um bielXittagjftunbej
jcbod) l)i'itc man fid), falte SL'inbe fiiijulaffm, bic fiir bie
jungcn iifiani^cn uetbcrblid) finb. 53;it bicftm i!uftgcbcn_(lcigt
mail bann immcrmebr, inbem man mcbrcre Senjier offnct,
fie Idngcr auf Idgt unb enblid) gar nid)t mcbr fd)liegt, ba=
mit ficb bieSKofen nad) unb nad) an bie dugerc2ttmcepbdre
flcttjobncn. 2(ud) ftdrtt bie Cuft bie jungcn Sroeigc, we*.
l)alb icb mcinen ^clicxn fold)e rcid}lid) jutcmmcn Icffc, ft>=
balb fie ^eran gcwac^fen finb, unb bie SBittcrung tsi
«r'^>"bt. „ , , _ ,. ^
g) SBo ba§ ffianb um bte ^elifieUe ju feft anltcgt,
fo bag eg einfd)neibet, ba liiftct man baffdbe ein wcnig,
unb wie ber ebdjrecig fdjon (iarf bcran roddi(l, nimmt man
eg ganj »veg; nur bci jenen gtocfen mup man fid) in 'iiifl
ncl)mcn, bie man abfid)tlid) fcflgcbunbcn , ba borf man baS
JBanb nur cin njcnig luftcn.
h) 2(ud) bci bem l)ier corgcfd;riebencn vorftdittgen ^-Ucr^
fabrcn im ivijen, werben fid) bod) einigc 3iofcn finben,
on benen fic^ obcn an bem bobem ai)eilc ber ^latte burrcS
&olj niad)t. X>'u Urfad)e bai^on ijl, wcil bcr ©tamm, mU
leid)t njcgcn fcbled)ter SBurjeln, ju wenig ©aft unb Sneb
bcim a>erebcln ^atte, X)al)cr ifi eg gut, wenn man ben J8e=
barf von wilben JKofcn fd)on ein S^br i"^^or einfefjt, rccil
fie bann im nddiilcn Sat)re, big man fie brauc^t, gut_bt«
wuridt uub faftrcic^ fcin, wcvben. 2Bo fid) fo eine burre
Siinbe unb trocfeneg ^olj jeigt, fd)neibct man baffdbe btg
jum grunen ^ol^e nieber, unb l)at fid) am (Sbelreife fd)on
cin Gallug angcfefet, fo reijt man bcnfclbcn baburd> Jum
2Bad)gtbume, bag man mit eincm fpi^igen, l)arten .^oljdien
an bem Sallug etmag fra^et; bann bdcgt m<jn bie *J>latte
wicber gut mit ffiaumwadig.
§. 28. $8on ben JBIattldufcir.
£iiefe 2;i)icrcl)en, obglcidi fie gleid) torn Safte bc«
©todeg leben, mad)cn bod) nidit i>id ©cbaben, fo grof aud)
eft il)re 2(njal)l i|l. S3on ben oidcn Xiorfcbriften , lie ju
ccrtilgen, fanb id) nur jwci bovdbrt; fie entrocber mit ei«
ncm ^infel com ©torfe abjufcbrcn, ebcr bicfclben mit f^ledi^
tern Sabad, ben man auf JCoblen legt, unb baburd) bag
a;rcibl;aug bicf mit Ouuid; anfuUt, 5U erftidcn.
Cgortieljung folgt.)
33 1 u 1 1; c J e i t
Pergnlaria odoralistim*
— minor
Piper Amalago
— iiij;nim
— obtusifolium
.— pcllucidiun
— jjolystacbioa
Pittosporum coriaccum
— birUim
— ciululatuiu
Polygala tricteolal*
— GramiDifoIia
Poteriam spiuosuin
Protea Critbmifolia
e r 0 1 1 f d) e r ^ f I a n j e n.
SOiai, Suiii, 2ulu
(Stidilui:.)
vr, '^ I'rotei globos*
— _ ^lomcrat*
— — iiicarva
— — L.igopm
_ — paliciK
pliylicoiJei
t^eoplriina
Scolyiniu
Scrraria
spbaorocephaU
spicata
e. t
■w. U
{, '^Pioralea aculcata
— — bracU'jta
_• — U«carubec4
Psoralea pinnala
g. "b Sowcrbii jnncea
■^- spicata
Sparlium nubigennm
Puliciiaea (Ijpliiioidos
— virgatum
— juncca
— Slruthiola ciliala
— Linophvlla
— ovata
— stipularis
Slyplielia trilliua
RflliaDia si)iijriosa
Rhamaus coluliiiims
Teucriuin liclouicura
—
Xf, t, Tiipsacuin lieimapluoditic.
w. cT
— glaudulosus
Riiscus anmojjyuus
g. fj Verbena Aiibletia
— januicensis
^v. t>
Salvia abvsiiiica
g, Ti, — mcsicaiia
w. 4
— aiiiara
— nudillora
6- n
— art>orea
g, t, Viola vciliciilali
Vilis lucida
s~1>
— niu-sicaua
— pseiuloeoccinoi
^. t, Volkameria inerniis
w. rj
— Tiliaefolia
„ -t — japonica
Xeiaulhemnm aigcnleura
—
Salurcja Tliymbra
s- ■&
Sclago caeiulca
~ filiioniie
— ov ata
— . pi-oUferuui
—
Scnccio cinerattens
— rct'Uliim
—
Sei-issa foetida
■ — . spcciosissiin.
—
Siderilis canaiicnsis
— spiraie
—
— crcliea
— \estituin
—
Sophora uiici-oplivlli
XylopUylla falcata
yy.J
— lelrapU-ia
' — latiXolia
S3 a t i c t d t e n.
Scrlin. 3n bci- 166|ten Sfrfammlung bcS SSeteinS jur SBcfor;
bmtng bcS ®attcnbauco am '19. Jtprit c. gab Spav ^irebidct 5pclm,
al5 2>c)3utittci- bc6 ScrcinS som S3otf{ct)ci-.-3(mte bcr ®avtner=i;clir:2Cn=
ftolt, fel)r bcfricbigcnbc 9tad)nct)U'n ubfr bic aBicffamWt bctfclbcn in
bcm abgclaufcncn 2cf)rja()fc »cm Wonat SDZJcj 1837 biS Snbc gtbr.
c. unb libct ibrcn gcgcmiHirtigcn 3iiMb, wo-.riii) jur 3cit aitf ben ucv;
fd)iebEnen fcliifiufcn ber 2(nftalt "28 Scfglingc fid) bcfinbcn, mit Gin=
fdjlup tien 10 gvci=2ilumncn. Surd; ben ^ivectoi- beo SScveinS reur--
bcn uorgctvagcn: bic uon bem ©artcnbau.-S3cvcine in ^bolin gemclbetcn
KefuUate eiiiigtt 6uttut--23erfuc^c, bti bcnen unlet 2tnbcvcm bie (Sci=
repta;3)Jclonc aU ganj »or;ii3lic^i fic^ bttvai)vt tjaij cin JCusjug aug
bem Bitlfeitig intcreJTantcn 3al)n-^=S3erid)te begQieroerbesSit.inS in fit;
flirt, wcnad) 5. S3, bag ruiJifdjc ©taubcn.-Jvoni buvd; bic tciialjrige
2tevnbte fid) aufs Dtciie cmpfotilen, ber i5ei-fifd)c Sicggen giitcn Si-trag
getiffcrt, bic romifdjc Sotjnc emit gclbcf ed)ote) il)i-c Sicrjuglidjfeit
won giciicm btit>al)vt t)at unb bie 3Cnjud)t bcr burc^ ungcivcliniic^e
©rope Qugge2cid)ncicn 9}Iabcira=3»itbct «)ol)l oclungcn, bag Chc-nopo-
diurn Quiiioa bagcgcn nid)t gcbidjcn ift ; bic 9:2ittl)cilun3cn beS 6>ar=
tenbau.-SSercing in -Dombfel bci poln. Sffiartcnbcrg, oon ben ergcbiiiiTin
bti uctfud)c;reeifcn ^tnbaucS t5cvfd)icbcncr ©ctrcibc unb AartOifdartcn,
wonad) bic ^aDaticrgctfie aU cine bcr »cr5iiglid)ilcn (Scrflcnartcn fid)
crwiefen unb bic untcr bcm 9tamcn Murccs potatoes von SSaltimorc
cingcEcmmene jiartoffclfortc Ql6 befonberS crtragrcic^ gcrut)mt worbenj
S3cmer!ungcn beg 2£uufd)iiTf« f"E i'f a5Iumcnjud)t, auf cine 2infrage
ubcc bic (Scjicijung sen 3£cl£enfamcn; bic 9;iittf)ci[ung beg 3nilitutg=
©artnccS ^crtn ^, 6. SSouc^e libev ben gflungcncn SScrfud) bag l.eu-
cojura actiivura ju trcibcn, jut Screid)erung bcr aBintcrflor, bci SBoi-=
jcigung cineg GtcmplarS ; bcc 3af)reo=i8ctid)t bc6 lanbtrirtbfd)afilid)cn
unb 03erocrbe=a3cr(in5 bc5 itrcifeS Sfiittgenftcin, ju fficrlcburg, treldjec
burd) etnd)tiing won CccaUaJcrcinen in ben einjclncn Aivd)fpicUn beg
^reifeS, feiner SBictfamlcit cine grcperc 5Cugbci)nung gcgcbcn, namcnt;
lid) auf ben SSegcbau, auf bic Srcctenlcgung bee 2)i.n-f(lrapcn, fo rcic
auf bie aSerbclferung bet Siingertlatten unb 2£nlegung con JVunflwic;
fen »crtf)cilliaft cingcreir!t, aucl) bic SScfcrberung bee Dbfljudit bure^
2£nJauf unb uncntgelblic^e gcrtbeilimg gercbcller Pb|tbaume, fid) jum
G(ebcuctt in tci; @ 3-. (S t p 1^ m a
176
3icle feiner vbcitecn SBcftrcbungen gefc^t ^at. Scr ®et)eimc SScbicii
naUJRati) ,^crr profeffor eid)tcn|lcin gab 9Jad)ri(^t »on ben SBcobae^
tungcn bcS ^crtn SJcgicrungg^SRatbg non SiirE, iibec bie ginivitfung
bc5 ucrpoffcncn SBintcrg auf bie aXautbccrbaumc unb tjon ben SOJit;
tbciiungcn bc« ^errn Dber|t;2icufcnant »on ®lafenapp in greicnroalb:
uber fcinc SOJctbobe , bie SHofcnftocEe uor bem Srfricrcn ju bercat)rcn.
9Jod) ma(^te bcrfdbe aufmcrEfam auf bie ZCnjcige beS JCunft; unb
.^lanbclggarfncrS ^crrn Jimprcdit (J£o()pen5ftrapc 9Jc. '20), bap bic in
fciiitni tjorgclcgtcn SBcrjcidjniffe aufgcfii^ctcn 174 ©ottcn Ipvacintbcn
in Biclcn Saufcnb aug,;c;cid)nct fd)oncn (Sccmplarcn, eine gtadje. eon 2
Storgcn ftincg ®avtcn-o bcbccfcnb, jcft in ocUcr i8liiti)c jtct)cn. SBomJprn.
£MH-rt)ofbud)brucEfr Dcdier tvarcn einige bcad)tcngn)crtbe bluf)cnbe Stems
plarc jut ©telle gcbrad)t, oon: Boi-ouia piiinala. Acacia cordata,
Puhcuaca' subniubellata,£paci'is ccracflora, unb Cyclamen rcpandum.
S3cn bcm ani bcm Jtimigl. betanifd)en (iiartcn in rcid)cr 2fnjaf)l auf;
gcflcUtcn ba'il)cnbcn (Screadjfcn son ftltcncr ®d)6nl)cit traicn in auegc:
jcid)nctcn (Stcmplavcn "bcfonbcto l;crv)ot: Oncidiiim I'apilio Lo\v.i
HbodoJendion arbor; Russeliaimm unb nepalciise, Podaljiia muta-
bilis, Pulteuaea stipiilaris, Coburgia iucarnata, Cyiisus cbrysobotrif,
Melaleuca sijaamca, Polygala allcnuala, CriigmaiiMa bicolor, Aga-
tbosma obtusa, Templetonia glauca, Lasiopclaliiin quercifoliuin, Beaa-
forlia decussata. Acacia robasta unb longil'olia, Erica cxpciisii,
pubesccns unb purpurea. Fuchsia reQcxa unb globosa etc. JBctloofl
ttjutbcn in bet 23crfammlung, blui)cnbc G);cmpiare oon Camellia eo-
ralliiia unb Polv"ala lalifolia.
Sonbon. Sag !attc SBcttct im aKonat Sanuat b. 3. bat aucfj
in unb urn Sonbon »icUn ©d)abcn untet ben i)albl)artcn ©ctiraucl){n
angctiditet. Sic fd)6ncn Jtllccn im ©artcn ju Jtcio unb im ®attcn
beg (SJatrcnbaujiSctiincg jinb fdjirarj. Viburnum Tinus, Prunus Lau-
rocerasus, Lauras nobilis, fammtlid)C Pliillyrecu. Rhamnus Al5terniu,
u. u. a, ai)ntid)C finb biS auf bic SBurjcln gctbbtct. Stlbft bie Au-
cuba japonica unb Arbuius-Mttcn finb fdiuMfj. .Rcin ®artner »tip
fid) cincg fcldicn iiSctlufieg untcr ben iramtrgrimcn ©iilrauc^cn ju ent;
finncn. (5g ift intcrc|Tant bie ferfdjicbcncn ®iabc bcr iparte unb^ufis
baucr an iierfd)icbencn Svemplaren bctfclbcn 2ltt unb in bcmfclbin San
ten JU fci)En, wo bic g-iflanjcn aug Samcn crjogcn (rcrben finb, wit
bci Laurus, Arbuius, immctgtitncn Sid)cn u. a. m. ©inigc (Svcmplatt
bicfct 3Crt flanbcn in 58aumfd)ulen, auc^ cinjcln ober »cttl)cilt untet
anbetn ®ct)6l5cn, oon bcncn mcbtctc big auf bicaiSutjcl gctbbtet looti^
ben finb, walitcnb anbctc nut bie SSlattcr crftorcn t)abcn. 3m ®at«
ten su Jtew finb bie im gtcicn flcfjcnbcn Kucalvpti, bic an ben 9JJau«
tvtt gesogencn 93h)rtt)cn, d)inefifd)e Siofcn u. a. crftoten. Sic gropt
Araucaria imbricata ijl Eaum mit uiclct 5Kiii)C bem grofle cntjcgen
worben. ^
t9ia^rid)t fur 9Icl!enft eunbc.) ^-icrr SBultmann in'
Jllattau in SSbtjmcn bcbauert, bap ct bic im ^crbfte Berfpro.d)ene-
3tnEiinbigung fcincg ocrfauflid)cn gtclEcn.-eaincng nid)t in ifugfuljrung
bringcn fann. 9iad) ber glor jcigten fid) ioo()l piele Aapfitn unb »»t=
fpradicn eine reid)c ernte; abcr alg bic pcit jum Seiffcin fam, rear
bcr natitrlidic «ie ber fimflti^ bcfrud)tcte Same oermobert.
2Cuci) mit ben 9tclfcnfeiii;crn ging eg ibm \6)Ui)t, fie mad)ten feine
gBurjeln, fo bap ct fclbft altcre SSefteUungcn a\xS feinct 9Jad)batf(l)aft
nidjt befricbigen Jonnte. — "•
(a5erid)tigungO 3n 9Jr. 13. ber Slumenjcitung 1838, ©cite
117 3. '26 ». 0. bitten )vir „3)Jit t etnac^ 16 tvinb" Jlatt „SOlit»
t a g g It i n b" ju Icfcn.
nn'fe^en SSu^jbtudetei in QilUbo.
mx. 23.
Qin SSftif (luf belt ici^ic\cn Bufraiib bcc ©artcii,
unti ubcr Me Ocotlnvciibu]fcit bcu Girifi'il)imi9
1)011 5SiliMim]g<>(tiffalccn"fi'ii- juii^jc (Partner.
COTitgctljciU ocm ^vii. (J. S. m Jp,)
Svcnn t-cr, mit ben .qowolinlid^flcit ©cfcljiiften bc§ ®ar=
tcnbaiU'S t.''fvn\uite juncje 5!)uinn, chnc 2Cui-iuil)mc, mit Sic-
cntigunci t>cr tvci il;m uonicfcl^ten ijcl)vial)vc au§ bcr 'iTnRiiU
cntdiJTni UKrtcii foil, wcim nidit cine un|Tcnfd;aftlicl)c 'iiuS'
bilbinu], iinb uov fficcnM.qunji feincr I'chrjcit tine 2>inlc;]iing
feinev "jtcnntnilje oon ihiii o'ertangt tvirb, bann fann eben=
fowol)! jeber tiu1iti,qe '^(rbeitfr, ber fid; in ben bcOn gcTOObH'
lict)en ©artcnbau uorfonimcnben ©efcb'iften 9iinitinc eraunben,
fid) ffidrtncr nenncn, ba bie, anf uml^in cnvdbnte 2Bc'fe
in^ Seben getvetenen ®drtncr, fid; aud; nicl)t im 9Jiinbeflen
buret) Acnnhiiffe oon biefcn ju unterfdjeiben im Stunbc ftnb.
Urn einen Soiling ber ©drtnerei mit (5l)ren aua ciner
8el)r=*2(n)la!t entIa|Ten ju fininen, erfd)eint mir ein 3eitraum
oon brei ;3iil)i'en ju tux^. 2i5ie ift es nuujlid), bafj ein jun:
get 9]^iinn, ber niir biefe rocnigen 3iil)ve fid) einen fo fel)r
umfaffenben ®efd)dfte >vibmete, felbflfldnbig eincr nuv irgenb
bcbeuienten ©drtnerci uorjleben fonne? —
2Sie fd)roadi, >vic nui>ollenbet finb bnnn bei ben 9]^ciften
crfl bie ©vunblagen bes ©lUtenbaiieS uortwnben, unb roar;
um cntldfit niiin fie au» ben '2rn|1alten fo fviil)? ba nicl)t
allein burd) bie ju fvuhe (Sntdiffung ber 'i)?ad}tl)cil fur ben
jungen nod) uniui»gebilbeten ©drtner, fonbern and) fiir baS
Snflitut, bem fie von biefeni 'ilugenblicEe an erft 'Oiul^cn ge;
wd^ren fbnnten, ganj fid)tlid} berttortritt.
3n ®egcnben, roo fid) iierfd)ieben;irtige ©drtncrcien bc:
finbcn, mii^tc burd)iiu3 eine einfeitige '^ucibilbung ber 'iLd)X:
iinge mci|1en§ VH'rt)i'ttl)et werben. 93i.in follte jcbe ®etegcn>
^eit benuljen, foroobl im itudjengartenbau unb Sreiberei,
a(5 >Z;bflbaum^udit, 2icf)anblung ber ?51umen unb (Sd)mucf=
(tnlagcn unb ber l)b[)cxn ^flanjencultur, bie jungen icutc
auS^ubilben; unb erjl, nacl;bem ein fiber iiUe biefe iierfd)ie=
benen 3>veige bc3 ®artenbnue5 volUoiiiinen beilunbenei^
Gramen beii ^el)rling roertt) gejeigt l)iU, in bie 9ieil)e tiid)--
tig iniSgebilbeter ©drtncr \\i treten, bi'irfte er mit guten
gmpfeblungen tui5 ber '21nfialt entlaffen imben.
iiiU iJoglinge, obne '^(u^nahme, mii||en fid) wdbrenb
if)rcr ilehrjeit, jebem beim ©artcnbau f Lnfonimenbcn ©efebdftc
unterjieben unb fic^ burd) angeftrengte ^biUigfcit beinul)cn,
in alien uovComnunbcn '.iirbeitcnSefdjieflid^feit ju enverbcu;
nur biinn ifl eo ibnen fpdter moglid), bie 58errid;tungen bet
unter il)rer '^Uiffidit ftebcnben '^rbeiter rid)tig ju beurtbcilen
unb ibrer ©artnerei mit Umftd)t oorjiulleben.
©in rein tbeoretifd; lUUn^ebilbcter ©drtncr fiinn flI5
?8or(let)er eineS grofartigen, bebeutcnben ©efd^dftS cben fo
Jrcnig, ali ein "luir praftifcljer leiften, wo abex beibe§ mit
einaiiber oereinigt fid) finbet unb mit ©efdjdftsliebe perroeri:
bet wirb, ba foiincn bie febonilen Grfolge nict)t fcbUn.
2Bcnn fd}iMi fviiber in inand)er .J'tufidn auf bie noc^
t)orberrfd)enben ?3uingc[ in unferm 3eitaltcr lUifmerffam gc;
mad)t ivurbe unb nici)t felten fi'ild)e '.'InDeutungen Urfadie iju
frbeblid)en i5erbefTcriingen >raren, fo )tebt wo'hl mit i£id)er>
l)eit ju envarten, ba(j and) binnen Jur.^em, bei oUc bem,
xoM jeljt jur (S'rbebung beg ©artenbnueg gefd):c()t, bie grope
^auptfacbe: bie (yrrid)tung jroeetmagigcr jyilbung§=3lnftalten
fur junge ©drtner nid)t ocrfaumt roerben roirb.
Sann cr|l, bei bem TOirflid)en Siefleben fold)er "Kn^aU
ten, biirfenniir itber^eugt fein,bajj bieSilbung unferet ©art;
ncr, oereint mit ber jei^t eerroaltenben i!icbc fiir ©lUtcnbnu
unb ffiIumen=(Sultur, bie ©efammtgdrtnerei auf bie I;6cl)|'!e
©tufe ber S3oUEoinmenl;eit fiibren werbe.
Ueber mh]c uor^ujiltcbe 3'crpf[iin5cn, abjjcln'tbet
in Loddiges Botanical Cabinet.
(iBcm ©i-o^'hcrjogt. ^ofijavtncc ^ccrn SBoffe ju Dlbenburg.)
9?r. 1752. Vismea glabra. Ruiz et Pav.
(Folyddelj)liia Polvandrla. Hv'|)ericiiicae De Caiul.)
©in l}ubfd)er ©trancb aug |}eru, n)e(d)er bafetbft 3
.Rlafter bod) rcirb. Sie '2fertd)en finb sufammengebrud't, bie
ffildttcr elliptifd) lanjetrformig, Ianggcfpi(}t, glatt, mit Curjein,
iufammengibri'id'tem ictiele, cntgegcngefef^^t. 2>ie S3Iuineii
bilben fd;Iaffe (i'nbriopen, finb gejiielt, unb, m^d) in bet
Jtno'ove, fall fiigelrunb. ©er ^e(di bat 5 eiformige, ilunu
^)fe, glatte a;beile; bie Gorollc ilt bubfd), unb I)at 5 rotbe,
on ber >2pi(je fa\i f^umpf^breijdbnige SIdtter. T>ic gclbeti
©taubgefdile finb in JBimbel uenuad;fen, jab'teid). 5 ©rif;
fel mit fcbilbformiger 'DJarbe. Sine t)dutige 23cerf. — 93iatt
pflanjt fie in nabibafte, mit etroa» Sanb gcmifcbte :2aub:
crbe, unter()dlt fie im SBarmtiaufe bei 10—15' 2B., un&
i^erme()rt fie burd) Stectlingc. ,'y' ' ,
9Jr. 1753. Spliacrolobium vimiiicuin. Smith,
(Uecaiuliia Miiiu>j;Miia, Lc^umiiiosae Juss.)
©in 3ier|lraud) aiig iReuboUanb unb von ber 5San T>\ti
mcn»--S»fel, mit rutl;enfbrmigin, aufrednen, bimnen, reenig^
179
bldtfriaen, tm TOer blaWofcn 5(cjlcn, wctdje im ?DTat unb
Suni fall i^vn- ganjen gauge md) mit licblicljcn golbgclben,
totl) qc;ei(^neten(S4)metterlin96bmmfit gclcljmucft jinb. Sic
JBUittcr fint) fifin, einfadj, lanjcttformig, glatt. Su ^pulle
tft fitiii, fugclrunb, .qc|lielt, 1— Zlamig. — SKan ^jflanjt
biefen Straud; in fanbige 3;orf= ober ^eibeerbe, in eincn
fleinen Sopf , bur*iDintcrt il)n bei 5—8" aSarme tm felas^
baufe, bcgic^t if)n febr mdpig, unb oermchvt il)n burc^j^bcn
©amen, mdd)n idt)rlid> rcift. — ^Ptei5 \n ^ambui'g 2 j^,
an a. D. 6 — 8 gr.
9Jr. 1754. Calceolaria purpurea. Grab. n.
2)icfe fd)onc '^rt fommt aus Sljili, unb »uut) bi» 4'
l)od). Sie gjlatter [inO l)crj=eifovmig , aUSflPH^t' Qtob unb
unglcid) fdgejabnig. X)it 23lumni moUt = pm-£ur, fcl)C
l)ubf*, in rcid}bliimtge, loifercSJiSpen gcovbnet. ®ie blubct
tm ©ommcr, waijxcM midget ;Jfit fie neb)! anbern, bc)on=
bcr§ f!vaud;artigcn (Salceolarien jum (2d}miicf ber 23Iumcn=
rabatten bienen tann. — (Sine fd)6ne i^ainctdt t|t C. pur-
purea clegaus. Sweet Fl. Gurd. VM , wcldje gleid)faU§
fluS d;ilefifd)em ©amen jucrjl in (gnglanb erjogen ivaib. —
ij)rci§ in Hamburg 1 ^. — Sie (ialccclanen licben etnen
fiiblen, luftigcn igtanbort, befont>er5 im 2Binter. ^u vide
gcuditigtcit, ju wenig fiuft unb 2id;t, unb cm ju wavmer
(gtanbort ful)ten Icicbt iljven 3;ob I}cibei; aUcm bet rcid}lt=
*er Suft, belt unb tvocfcn gejlcUt, nur gegen Srojl gefdjuf^U,
gcbciben fie uortrcfflid;. 93Can oermebvt fie tm gebruar unb
g3idrj burd; etccflinge (tie mun ol)ne 6)locfenbebe(fung im
falten ®lagt)aufe fdjattig fteUQ, buvd; gamen unb oft and)
burd) 253urjcUl)eiIung. X>ex Same reiib nid;t bebecft, unb
ebcnfaUsi tiibl geficUt.
^dd)c iff t>ie red)te gamelltc?
gScnn eg unter ben bisb" befanntcn ©orten »on Ga*
mcUicn \)crfd}ieben Senannte giebt, bie inbe^ iii gorm,
ffiu'ithe K. nidit »erfd)icbcn, fonbern gleid) fmb; fo tmbet
oud) bei biefer ffllumengattung baffelbe Statt, wag j. S5.
bei '^Pelavgonien, Sopfrofcn unb anbern, bet tveld)en bet ber
a5crmcl)rung nid}t bloS bie 9tatur, fonbern aud) bie S(\xn%
unb bei ber SBcncnnung rao^t nod) anberc Urfacbcn einraiv^
ten, oft fo a^erbru^ cvvegenb auffdUt. 6^ max bal)er won
&)xn. ffierlefe in '"Pavis ein febv banfen5tvenl)eg Unternel)^
men, con ben biai}er bcEannten (iamcUien cine genaue ffie^
fd^rcibung befannt ju mad;en, burd; uuldjc man m ben
gtanb qefefjt tvivb, bie einjelnen ©otten fennen unb untcr=
fdicibcn lu levnen, unb fid) bei a3e|leUungen barnad; ju
ri*ten, bamit man nid)t eine uttb biefelbe Silume unter
stvei ober brei »crfd;icbencn SfJamen jvuei^ ober breifad)
erbatte, ja felbft in ber garbenabj^ufung fetncn glor tm SJor^
ouS roMm tonne.
©cflufjt auf bicfe inouo^raphic du genre Camellia
unb veianlapt burd) bie SBliitbc einet C. lieptanguiaris, erlaube
id; mir an gamcUicnbcfil^cr bie grage:
2Bclcl)e ijl bie red)te Samellie?
£)«§ t(l aber, «irb man fagen, cine un»erf[dnblic})e
grage; iibcr roaS foil bcnn eigcntlict) entfd;icbcn roerbcn?
©oglcid) n?crbe id) bie ei)re babcn, 3bnen, meinc tjcr=
ebvlid)cn ficfcr ber aSIumenjeitung, ben ©ad;bejlanb cor^u:
tragcn.
■^m ^crbjle 1836 crbicit id) son bem bcrubmtcn ®ar.
ten = (Stabliffement ju (Slifen6ru()e bei 2)regben, taufd)roeife
180 I
cine ^artbtc SameUien, unb unfer bicfen C. heptangularis. '
S)iefe blut)te tm gebruar biefeg Sabred, unb jrpar, bag a3Idt«
tcrroert abgercd^net, bag »on anbern ©orten cbm nid)t auft
fatlenb »erfd)icbcn ift, mit folgenbcn .Rennieid)en:
25ie ffilume gefitUt, ()cgen 3" im £)urd)mcffer, 'Ijatte
an ber dupern 9feil)e 9 231attcr (fie foUtc ibren 'DZamcn had)
nur 7 b'lben) v»on mittlerer ®r6ge, unregelmdgig gcflcUt,
obcn in ber^JJitte etroag cingcfd^nittcn, bie ©eiteettuag naclj
Snncn geroUt, oon garbe jart rofa mit gelb(itl;cr Unterlage,
gegen ben :J?agcl weif lid), unb mit ciner bunflern Siofatinte
jart, aber regelig ranbgeprid)t, toie eine neubeutfcbe 'DJelfe.
2}ie ffildttcT ber SOJitte tlein, ungleid) in gorm unb ®rb§f,
«Jeifli(^, jablreid), mit tnenigcn ©taubfdben, beren .Rolbcben
meijt in S3lumenbldttd;en ubcrgegangen. 2)ie gorm bet
Slume gcbriitftifugelig.
©olcb eine Sartbeit in gorm unb garbe, fold) cine 6i-
gentbiimlid)feit burcb bie auf ber innern S31attfeite regelmd.
^ig, aber ctroag bicf aufgetragcncn 3ianbtlrid)e ic. finb toc;
nigfieng mir bei biefer SBlumcngattung nod) ntd)t iu(ytfid)te
gefommcn. Unb wer biefe S5lutbe fab, betuunberte fte.
(Sg tvar baber ganj natitrlid), bap id) Sefditeibungen
con SameUien burcbfud)te, um mid) ju itberjettgcn, ob id)
oud) alle ©dionbeiten biefer ©liitbe rid;tig unb t^olljldnbig
aufgefapt b^^be.
®a lag id) bcnn in .^rn. 2Senbfd)ub'5 :2(nlcitittt3
jur Gultur ber GamcUicn ©. 22:
„C. heptaugularis iveig gcfiiUt, JBIumcnbldtter bad)jic=
gelformig ubercinanber liegcnb, fieben jlanten bilbenb;
bliibct nicbt fcbraer."
4)err 'h. fijerlefc fagt in fciner obcn angcfiibrten
monographic ©. 58:
„C. Wilbauksiaua ou heptangularis. Sldtter 1" 8'"
breit, 3" lang, ooal, lanjenformig, ctwag jugefipigt, um.
gcbogen, leid;t gcjdbnt, einige cUiptifd), glatt, gclblid).-grun,
gldnjenb; ilnogjpen fugelig mit fd)n3drjlid)en Jteld)fd)up.
))en; ffilume tveig, gefiiUt, 4" im iSurcbmeffer, unregelig.
■^eupcre JBlumenbldtter breit, obcn am JJiaiibc cingefdniitt
ten, gegen bie SJiitte fo jufammen gc|lellt, algroenn mc{)=
rerc S3lumcn in einem gcmeinfd)aftlid)en Jleld)e 'ocreint
fli'mben. £)te innern Sldtter ciel ficiner, aufrccbt, gefnicft,
juriicfgebogcn, mit ©taubfdbcn untetm ifd) t..— ^P r a d) t » 0 1 1."
©0 fam id) bcnn ju ber grage unb S3itte:
SBelcbc ijl bie tecbte GamcUic?
SJluncben. C»on !>«"•)
Uebec fcie Suttur ter 3.vien im ©civac^g^aufe «nt>
im freicji £imt'e. *)
(Bon J&. 5W.)
©eit mcl}rcrn Sabcen cultioirc icb bie 3xten auf cine
SBeife, baf fie bei alien bcnen, melcbe ibrc berrlicbe a5cgeta=
tion feben, JBcaninberung crtegen Sie Ucbcrjabt tjonlBlu«
tben, bie fie lange 3eit binburcb bfr^ovbringen, l)at mcbrcre
meiner greunbe beroogen, cine gleidje Gulturmctbobe anju=
roenbcn. 3m "^nfange beg griibjabrg rid)te id) cine erbmi=
fcbung auf folgcnbc SBeife ju: 1 2beil Sorfcrbe, 1 Sbeil
iiauberbc, 1 Slbcil glupfanb unb 1 Sbcil frnd)tbate 9iafen^
crbc iccrben gctrocfnct, gcmifd)t unb tudbrenb beg *i>ommerg
toirb biefer (Sompofl n^eniglleng brei 53Jal gut burcbgearbeitct,
beoor bcrfclbc angctvenbet ivitb. ©egcn (£nbe SDctobcrg fc^e
*) 2(U6 Marnoeki Floriculmral Magazine,
181
i* nifitic Swlctcln in SEopff, bie uiv^ffdbr 5 3oir tni t»uvd;=
tn'fffcr l}olton ; auf ten jyotcn ter STopff foiiuiu cine Ui]c
'con Xovffchcvbcn, lim txn 'iib\lu^ te§ 2Bi)fTfr5 ju bcfcrbevn.
gjaAbcni liicrauf cine tiinne gc^icl^t vow 9J:l'c6 .^clr.qt roor=
ten ifi, fiiUc id) Me Sopfc niit tern (Sonipoft ImS auf I'A
Sell iHMn cbcin Sianbt , fcl^c barauf, in jilticbnuifii.qcn Snt"
fcrniin.qcn von cinant-cr, 5 biy 6 bcr bcjlcn ;5>uicbcln, unb
fullc b'ic Sopfc nun volli^i on, in^cm id; bio (5rtc, wcnn
tfr Gomvofl trocfcn \]1, Icicbt anfn'irt'c. ^fl tie (finpflon:
7im.q bccnbivU, fo fft''' '* nicinc Sopfc in cin J1ial)incn=
grnftcibcct unb bcnclvc fie v>on i^cit ju 3cit niit 2BafTer;
h'm bleibcn fie jleben , bi3 fie fid) vbUig beunirjelt bobcn. ^^p"
Uniicfa()r ini 9JJonat ?}Iiirj favinge id) fie ina temvievirtc '^
OMa-MnniS, in cine Seniperntur oon f 11 biii 14" SL, wo Agapai
fie ibrc SMiithen cntundeln unb burd) il)re (Sd)6nl)eit nllc
(5vn>iutun;ifn iibcrfveffcn. 2Benn fie abgebliibt Ijaben, fal)ve
id) nod) fo Umc\e fort fie ju bc.qicgeii, aly il)re ©tengel I'ebcn
^cigen, jcbod) \ud) in'vlniltnip imnier weniger, roic fie alls
tnablig abflcrben. 9}ad)bem bie Stengel ganjlid) abgeftorben
finb, roevbcn bie Sbpfe init ben 3uncbcln an eincn trocfncn
SDvt geftellt, bis fie aufS Dkue nmgepflanjt werben. 3d)
jiebe cS uor, mcine 3>f icbcln auf bicfe iBcife in ben Sopfcn
aufnuberoabrcn, mo fie frdftigcr bleibcn unb rcebet auffprin«
gen, nod) run,:\lid) wcvben.
2>ie Sroiebeln, roeld)e id) nid)t in Sopfe fc^e, pffanje
ii) auf cine vox bctn aBarml)aufe befinblid)c Siabatte, 4 3oU
ticf cin, unb bebccfe baS 23cct mit ber au§ ben Sopfen ge:
fd)iittetcn gebrauditen (^rbe. SBcnn man im SBintcr baS
SJeet mit etwaS Streu uberiicl)t, fo roerben biefc 2x'un mcl)rcre
SDJonate bc§ ©ommct^ Ijinburct) fcl;r rcid;lid) unb fd;6n blul;en.
184
btr fficmufcpflanjcn bcbient. T>tx Untcrfd)icb biffc§ (SuifeS
oon bem mit gcui61}nlidiem SBalTcr ifl febr auffaUenb. Z:ie
5I5egetation bcr ^flan,^cn in gcn.iobnIid)cr (Stbe, ober bci tie;
fet '^rt beg 23egiepcn?, roar fo fd)6n, al& rocnn tie ^flanjcn
im 9Jki)ibcetc getrieben vuorbcn redrcn. SJJan rccijnct 1 ^'fb.
goba auf 60 '^Pfiinb 22affer.
©rfal)rung, ta^ aStufiCn tcr Lychnis fulgens
bctrejtent'.
3n alien $Scrjeid)niffen »on JSlununfamcn ftnbet matt
Lychuis fulgens untet jencn aufgcfubrt, tveld)c crft im
jrociten 5al)re nacb ber Jlu^faat bliiljen. 3m verfloffenen
(gomnier aber mad)te id) baoon cine gcgentfjcilige (Jrfabrung..
®cgen (5nbc 53uirj facte id) ndmlid) ben toanien biefer
Lychnis mit antern JBlumenfamcn in cin balbivarmcei 9}lift=
be'et, unb vcrpflanjte bann t^nbe i)Juii bie 7 aufgegangcncn
!5)fldn;d)en , alg fie bie gel)6ri9e ©rofje errcid)t i)atten , auf
tin IccreS *pidl*d)en mciner 9lclfcn=9iabatte.
^icr bliil)ten nun gcgen bie 93iitte 3uli uier ©t6cfd)en
biefer Lycluiis, n)cld;e abet nad; ber Silutlje ober ber (Srbe.
glcic^ abflarben.
S3ei dltcrn (ffemplarcn ercignet fid) ba§ gingeben im
9ew6l)nlid)en Sjerlaufe cvjl, nad^bem bet ©amen jeitig ges
foorbcn, bie SBurjcl bleibt gcfunb unb, et>va§ gefid)crt
ober inS'opfe gepflanjt, au6bauernb; aber oon ben ^'^'flanjcn,
tveldic einjdbrig gelblul)t b'^bcn, rear nad) bem "ilbflcrben
bcS -BKitbcnficngciiy audb fE'"f ®P">^ >"^" bet aSurjcl mel)r
ju finben. asielleic^t au5 (grfd;6pfung ?
a3iund)cn. (_von ben.)
SSe^ieOcn tcr '^f7an5cti, Dorjiuidcf) tcr ©cmufe-
pflansen nut (Sotaivaffcr. *)
sjJiatt b'^t ficb mit gliicflid)cm Krfolg eincr febr t.icr=
bunntcnJTitfliifung con ©oba C^augcnfalj), jum liBcgiepcn
*) Hui btr Rcrue horlicole. Avril 183S.
a3lutf)cjeit txDt\\d)tt ^yflanjtn.
3uni, 3uli/ Jfugufl.
g. ^ Aster Cyoibalaria
— — pi'duiicuUta
g. U — leritoa
yr. % Alnphaxit undulata
g, Tt-Airijilcx jll>icani
— IliicchurU Ivaufolia
— Banksia scrrata
— Begonia acuminata
■w. 71 — huruilis
g. U — macrophylla
■w, % — iiilida
g. 2J. Besleria Meiiuifolia
— Bigtionia leucoxjlon
Wt 7J. — Pandora
g. <f — 8cn)[)ervirent
— — Ktans
— Biscutella scnipervirent
g. TlBlaerla articalaria
■vr. ■^ — ciliarit
g. % — mntc'oca
g. ■^ — rubra
g. ilBlakca irinerva
— Bleclinum australe
_ — occidentalo
— — radicani
— Boerhavia scandcnt
g. '5 — hirsuta
g. % — vibcosa
g. "^ BoDlia daphuoidct
£. TlBorbouia cordata
— — creiiaia
— lanceolat*
w. "b — ovata
g. ■J( Brotera persica
— Bryonia africana
.^ — grandis
— Brunsfcl&ia americana
yf. H — undulata
— BnboQ galbanum
— — gummifcrum
g. "H — niacedonicura
— Bnphtalmum arboresccnj
— frulescens
— (gcttftgung
Achillea ae^ypliaca
Ascyrum Crui.iiidrcao
Adiantum Rcnifurmo
'iDo&um
Agapanthus umbcllatot
Alliiitu gracilu
Amarfliis Belladonna
— Folhergillii
— Jagus
— longifolia
— ornata
— purpurea
— radula
— zeylanica
Andropogou barbatnm
— I&cbaemum
— muticum
Anigozanthus flavescen*
Annona trij etala
Autbcmis liudosa
Aiuliospermum aetbiopic»
Aulbirrhiuuiu Asarina
^ reticulatum
^ triste
— villosum
Arctotis acanlii
— calcndulacea
— plaiitagioea
■ — superba
Arenaria procnmben*
Ari^lea longifolia
— major
Aribtolochia Pi$to1ocliia>
— trilobata
Artemitia arborcsccns
— argenlea
— vermiculata
Arum bicolor
— bulbiferam
— orixcnxo
Asplenium Hemionilil
— dentcx
-^ liiiguiformo
— rhizuplijllum-
v.*
w. i
f-
:i
■w.
■a.
R-
u
w
t'
■w.
ti
yr
Jf
g-
*
g-
6-
vv.
11
s-
l!
fcljt.)
J8" a t i e 1 d t e n.
SBcrlin, ben 3. ?Wai 1838. 3m Ijicfijjcn ti^nigl. totanifdjcn
©artcn blufjcn je^t folgcnbe bemcilcneirccthe gjfljnjtn: Smilaci-
iioa«: Trillittm grandiflorum Salisb., a\ii Stcrbamcrifa. Amarilli-
deae: PhyccUa ignea Lindl., aug 61)iU. Ismcno nutans Herb.,
aui Stafilicn. Coburgia iucaruata Sweet, aui ClUttO. Ore hi-
de ae: Epidendrum elongalum Jacq., E. cuspidatnm Loddig., bcibt
aui SEBt'llinbicn. Maxillaria Harrisoniae Lindl. (^Colax Harrisoniao
Spreng.), au^ Eilbamcrifa, Maxillaria Barringtoniae Lindl., auS S55cf}j
inbicn. Maxillaria decolor Hort. Maiillaria Ueppei Loddig., aui
gjjtcico. Bletia Dorida Rob. Br. B. Shephcrdi Hook., bcibe au«
JDBtilinbifn. Oncidium Papilio Lindl., pen Snnibab. Cirrbaea fut-
193
co.luteaHort.. ouS S5ra(iHen? PlenrotLalHs prolifer* Lindl. P.
Grobyi Baiem. P. rnscifolii Rob. Br., fammtlid) au« SSJfflillWen.
Cittlcy* Forbetii vjr. Lindl.. auS Subamen!a. Liparis liliifoUa
Hicb. (Malaxis Smith.), au^ 9Jcrbamen!a. Tbymaleae
Pimeli
ligustrina Labill. P. bvpericina Cunningb., bfibe auS 9Jcu,^oUanb.
Proloaccao: Grcwiilea Manglesii Hort. A..gl.. Oon SScin^DimcnS^
tanb. hopogon foimosus Rob. Br.. QUS StcutjoUanb. PrimuU-
ceae: Primula Floeikeana Scbrad. »0ll bcn ©aljburgcr 2C(pcn. P.
loiigifoUa Curt., ani ©ibiricn. P. ciliata Schrank., Bcn bcn @alj--
buxln 3apen. P. camiolica Jacq., au6 (SacnioUcn. P. PaUasii Lehm.,
aui Ridna^ien, u. m. O. Pcrsonalae: Aiubocereis viscosa Rob.
Br., aui s«ai^0llanb. Solanacoae: Bnigraaiisia sanguinea Don.
(Uatura Riiii;, OUi 'Peru. Ericeao: RboJodendron arborcuin nc-
palense. R. arb. alia clercuso. R. arb. Russelianum, (Plantac hybrid.)
QU6 Slepal. Epig.ica repens L., auS 9lorbamcciEa. Co mpo sitae:
Otbouna <iuinquedc.nata Thuiib., auS ©iibafcifa. Legamino-
sao: Podaliria muiabilis Nob.. Bcm ffiorgcbitge bct gutcn ^offiiung.
Eulaxia llaxicri Hort. angl., au5 9ttU.-5poUanb. Oiylobium ellipli-
cum Rob. l!r., pon SSaniSimcnStanb. Daviesii ulicina Smith., aui
9Jim;®ub;2BaUig. Templctonia glauca Sims., auS 9tcU:.9oUanb.
CUaulbus puuicens Solaiul., aui 9feufcclanb. Acacia robusla Cuu-
ninsh.. auS SieuiipoUanb. Rutaceao: Boronia serrulata Smith.,
OUS 9Uu>©tlb--SBaUii;. Violariae: Viola digitala Willd. V. uni-
flora L., btibe aui ©ibirien. Berbcridcae: Berberis empetri-
folii Lam., Bon btt magcUaii. .Kiifle.
SSerlin, ben 16. SSai 1838. 3n bicfctt Sagcn fei«tc SScrlin
tin fel)c intttrclT^inteS gc|t. SDic bciben ijicfigcn .^anbi'Ugdttncr, ipcte
gaull, tbcr ben Scvlinern fdjon fo Biele grcubc gcmadjt t)at,) unb .^r.
9)J6wcg fatten auf bcm ©vunbiliicee bc6 St^tccn, in bee grudjtflcaSc
9£t. 13, einc 09oacintlien::2£iH'fleUung Beranftattet, bie in jcbcc ScjiCi
Ijung il)tc6 ©Iddjen fudjtc. 3n bicfcm (SSavten bliiljtcn gcgcnroartig
nic^t rcentgcr al6 600,000 Sicniplare. — 3n bcm ©artcn bc6 ipctun
itcaufe, bcv Bon bcm votija bcjcic^neten nuc bu:d) cine Eeinc Q(^i)k'
ben i(l, blii^tc einc fafl noc^ gvopere ^njal)!, unb tedjnct man bic gcj
ringei-cn ©Often tjinju, bic ebenfaUo in bicfcn bciben unb ben anjtopen;
ben ©atten BoUi^anbig aufgcbluf)t warcn, fo tjatte man eincn Slumenfloc
Dotr fid), bei- aus mc^r aU anbcftl)alb 93JiUioncn gfcmplarcn bcftanb.
Ke^nct man nun nod) I;iniu, baB jcbcr Scftic^er bet 2tu«ftcUung, fiic
ben aScttag fcincS (gntcec6, eincn ©cwinn bcEam, bcf entrecbcr in eincm
blul;cnbcn Siofvnflocte, ober einct: anbein BUimi.', iBcnigilcnS abtx in
tinein gcfdjmadcoltcn JipijacinttjeniSSouquct bcflanb, bap man ecfvifd)un;
gen i)M(, unb fic^ an gut auSgcfiitjrtet UntcdjaUung^^aUufif ecgogen
Jcnntc, fo waicn gcmip aUe SBcbingniffe Bortjanbcn, urn ein safjUeic^cS
publicum f)erbciiuful)tcn. Unb in bet a;i}at fei)Ue ti nidjt an SScfuj
djcrn. Scr ®artcn war iiberfi'iUt, unb bieStrapcn, >Bctd)e nat^ biefet
fon|1 toenig btfuc^tcn ©cgcnb fui)rcn, warcn mit gKciifdjcn unb 2Bagcn
bcbectt. Ziai ©anje t)attc baS 2£ni'c^en eincr fc|1lid)cn SBaUfahrt, bcnn
5ebet tjielt eincn gcopcn Slumcnflcaup in bcr .§anb, bcn cc, in bet
Ji-eubc beS ^evieni Ijcimtirug, urn bei feincm :2(nbli(le fi^ noc^ einc
3eitiang be^ gcl;abtcn ©djaufpicIS ju etinnccn. —
(Stfutt, im 93Zai 1838. tSingefanbt Bom ^mn SatatU.sTCrst
Sltumann.) 23ci ^mn g. H. Jpaagc jun. finbct man bicfcS Safjc
nur tttcnige Rhododondren. 25ic fo fdjonc ®ruppcn Bon Rh. ponti-
cum finb bcm ftrcngen iffiintcc untcrlegcn; unb ba na^ ben baumars
tigcn (lacEc 9Jad)ffagc geircfcn, fo finb nut noc^ Heine (gtcmplave cor;
Ijanbenj aufet cin fetic ^iibf^ blulienbeg 5 gup !)ol)Cg Rhod. arb.
134
cinenm, im icbod) cine fd)6nc IBIittetltonc fcl)tt. J)et ijrofl in bet
9lad)t com 10. auf ben 11. SOlai (bet beridjtigtc Mamcrtus Statute
uns, tto^ bem, baf wir 9 Sage Borl)et flctS einc SEarme Bon 15 biS
22" 51. flatten, 4° .Ralte) f)at liier, fo >rie in bcn anbetn (Sarten aui)
alU %iaUtn, bie in BoUet SSU'itije flanben, gctobtet. Sm ©anjen ge»
nommen fjat biefct gtojt unfeter (Scgcnb fel)r gcfc()abet. S5et .Rice, bi«
JpopfenEcime, bic jum Z\)(ii fdjon tjcroorgcfpropte ®crf!c, ber SBJcisen,
bci- nad;gefaete 93Jcl)n, ti)t'avod\e be: SHapi unb bic ©rfuttet SiebliiigS*
fpcife: „bie ^uf f bo bncn", bic bo^ fonfl eincn ^uff terftagcn ten*
ncn, unb bc5l;alb baBoh ii)ren 9lamcn tragcn , finb im gccien cvfrcrcn.
SBcintcaubcn recrbcn wit bicfeS 3af)t tooM fcIjwerUc^ ju clfen beCom;
men; bcnn bie SReben, tBeld)e bet ©tifel be« fjattcn SBintet^ entrannc.n,
bag heipf. „bie in bic Srbe cingc f rf)t agen roaten", unb bit
nun fc^on fingetlange Sriebe gcmadjt fatten, flcljen jc^t iciebcr !af)I,
obet mcnigltcnS fo gut wie fai)t ba, it)rc Sricbe finb fc^warj geworbcn
unb iBcrbcn bci bcv S8en'il)rung ju ^ulBct. ®od) iBie fommc id) ju
biefct ^[)i[ippica, nod) finb unS bet Slumen Bide geblicbcn, unb irer
beei)alb bet ebeln SartenEunjl gram wirb, reic id) aus (Siniget SKunbt
»etnat)m, ift if)t nie i)olb gerccfen. Sc mcl)c a)Jul)c, beflo mcf)r grcubc.
©0 iBcnig id) con bcn bciben ^flan:,cnfamilicn l)abe fagcn fcnncn,
um fo ruf)mlid)et mup id) Bon einev anbetn fprtd)cn, bie man bei .^lettn
.^aage in einct fvl)t gtopcn 'XJcngc anttiift , namlid) bic 6acteen.
Sic 9Iatur biefct ©cwadjfc fd)cii'.t Jipcvr .^aage eclaufd)t ju l)abcn,
benn nod) fcl)t flcine (Srcmplafc finb mit unjAlUigcn a5liit()cn iibctbcctt,
fo 5. S3. bltlt)t ein Cercus globosus Eyricsii, Bon faum G 3olii^utd)«
melfct mit ac^t, auf cinmal aufgcbliihtcn ffllumcn, unb 1'2 .RnoSpen
flrcben nod) nac^ bicfet 2SoUEommen|)tit. 3um er|lcn SWale in eurcpa
bU'iben bei il)m :
1) Mammillaria caput Medusae . mit 1 3oU im £iur(^mefTer t)alteiW
ben flcii'djfarbcnen Stumcn; jcbco ffllumenblatt l;at in feinet SKitfi
einen rofcnrott)cn ©tridj.
2) Mam. magnimamma mit cbcn fo gvopcn, abct gtlblic^ »5cipcn
SSiumen unb jicgcItotf)cn ©trid).
3) Mam. Glochitiata, bie Satictat mit rofafavbcnen SSIumen.
4) Mam. Ilystrix, mit 80—90 S3 lumen, bie cine purpura unb fe^oi*
lad)fatbcnc gavbcnmifd)ung fjabcn.
5) Mam. ubcrilormis unb cnblid) 6) bct fd)on im Botigen 3at)tE in
33ilind)en gcbllihte Cercus globosus puldiellus.
S^ie evflcvn fimf lotrbcn gcicid)nct, bamit fie Jinbctc cbcnfallS bcs
iBunbcrn fonncn, bic fie ni(i)t bliil)cn fc[)cn. Cgortfc^ung folgt.)
aStiiffcI. S3ci bet Bon bct g[ota=®efcltf(^aft ju SStuffct am 11.,
12. unb 13. 3:Jat5 biefct 3Jbvco Bcranflattctcn ^pflanjcn^TCuSllcUung »a«
ten 728 Srcmplatc cingefanbt iBorbcn. Sen er(icn unb jweiten ^tciS
fiit bie fd)6n(le pflanjcnfammlung ett)icltcn .^it. g. SReonbcrg, bcffcn
(Sinfcnbung au6 36 ^pflanjen, unb ^x. .^ictman^.-Subert, beffen ©amm«
lung aui 68?>flanjcn bcilanb. J^etv ffiaron SI). SSanbctlinben b'JTpoogf)*
Borjl l)atte 60 getiicbcne ^pflanjcn auSgeftcUt, bie fid) burd) if)te fcl)6ne
grifc^c unb it)te jalilfcid)™ a5tutf)cn au«jeid)nctcn, iBofiit bem Scfi§ct
cine ^rei^mcbailte jucttaiint wuvbc. Set fiit cine ©ammlung inbif(^et
Jfjalcen bcflimmtc ^rci« fcnntc nid)t ectl)cilt iterben. Sic ^tcifc fiit
fcltcne cbct neu cingcfuf)rte ^fianjen iBurbcn einem Leptoios bicolor
major unb cinct noc^ nid)t befc^viebcnen ^flanje aui SStafilicn, roelc^e
bem J^ertnCliev. ^\u-t!)on gel)6tttn, juctfannt. Sic ^rcife fiit bic
fid) bufc^ bic fd)6nfle SBUitbc unb bcile Sultut auejcid)ncnbcn ^flanjen
crliiclten bic .:&errcn li. © o i 1 1 1) , 'oan © jgbct unb .fpcvmanS--2ubett.
Unlet ben gctticbcncn blul)cnben yflanjen bcmcrttc man Kalmia laii-
folia, Cytisus Laburaum, Friiillaria impetiaUs, Ros* pomponi*
unb Hydrangea hortensis. ^^
fficbtuttt in btt (S 5. ©CO jjutaan'fi^en SSudjbtuetetei in Silleba.
mx. 2u
JRctactcuv ; ,v r i c P r i cb » a f» I C r.
SBcrlcgtr : Oj. ^•. W v o |'; ill a it ll.
3olUIl1tliMl^ , ben i«. ^Mini I^JW.
XI. .^abvi^aiitv
SOtonat 3uni im Soljic 1838.
^n fniflcr SBdMnutli fchict' vm un§ bie fdionc Snfr
2Mc fonji uns luHtlu'i^liut't iinb jcbc§ .^cv, cvfrcut.
6tn fdiuHir^c^ I'oiclicnriich tccft (Sict)' unb Srlciuin'tn
Uiib UH'iiiii S31umfn mir fal) nuin bcm Sob ciujlicbn.
6s fcbimicfr niriu '^lorai Sixn^ tcr Siofcnfno^pc ^^racf^t,
eie ffljit bon tbcucrn Scbrcn: ,fimte 'iU\A}t,
„3in mjdiilcn I'cn,^ wcib' id; cud) UMcbevfcfjn,
„3u fd)6mi'v a5lutl)e follt ihx nufevftcl)n!"
2)a tritt bcroov bcv troflbc^iibte Stern, *)
— lin Jjlorcii'o ^:»immcl ildit or nid)t mcl;r fern, —
Unb Icuditct line;'' mir U'fta- 3iiocrfid)t
2(lg Ijoffiuuii^^'rcidicS, fid)vc§ ®i\qcn6lid)t ,
2B£cft unfcrn ?3Uith, fldlilt unfve i!cbcn§fvaft,
Scioit im?, bn^ iiiid) im Sturm (Mott Scvicn fur un§ fd;afft,
©icbt una 5l5crtrauii auf fcine 5l5aterlianb.
iDtur ilMH allcin i]! ja 9Jatur unb 3''it bcfannt!
©0 fci geflrufit, bcr Sicbe fdioncr Stern!
e§ piiiirt mit 2icbc ja bic ^cjt'iung fid) fo ()crn;
2(ud) fci ill uny ber friMiime lyuuibc nou,
S^afi er, bcr alte ©ott, nod) l)eut' bcrfdbc fci,
25cr allc 3cit fo trculid; SpM^ .qcbaltcii.
Sc§ DJiaicS Sraucr wirb "bic 3ufunft fd}6n cntf.itten;
X)ann lefen wir: ,,bcv ^^icnfdi, tvic cr aud; tenft, —
„®ott abcr itl», bcr t$ jum 23e|lcn Icntt.
6 f b. 3- U....
♦) Lvchuis chalcedonies.
Ucber ta6 2lbfaUctt bcr 35[fitI)cnfnogpcn bei
SameUien.
(SSom Jpertn eon Sen ju 93Jun(^en,)
JBci fciner Slumcnjiattung, fo wcit namlid) meinc blumi=
frifd)c 23cfanntfd)iift, cbcr .qcrabe meine ^rinncrung rcid}cn,
finbet ba5 '^'tbfallcn bcr 58lutl;enfno£ipcn fo l)diifii] flatt, alS
bci ben (5amcUicn.
a3a§ mag tuohl binion_bic Urfacf)c fcin?
9?Jir fd)cint, man mii||e bicfc nid)t in bcv imjwcc!ma.
gigenSJcbanblung, in dufcrn GinaMvtungcn allcin fud)cn;
Olid) bcr 23au bcr jlno^pcn mag baran fcincn '2lnt()ci[ ba^
ben, wci'j abcr cbcn in SBcjug auf bie (^imvirtung uon
'JCugen bcilo forgfamcr niacbcn mu0.
£>ie 23lntbcnfno§pe cincr damcUic fil^t abcr ganj furj auf
bcm 3>vci.qc fc|l unb jumr nicbt brcit, fonbcrn cinqcfcilt, fo t<i^
man crilaunt, >vic aufbicfcm ii3cqc, bie fiir bic '.JfusbilPunq bcr
eft fel)r iirofjcn unb bldttcrrcid)en 93lumen nolbigcn Sdtte ii)ren
S)urd)gan5) ftnbcn fonncn. Sritt nun irj^enb cine Storfung
in bcr SaftbcuH'i^un.q cin, fei cS burd) ,^u yiel obcr ju wc
nig i)Jabrung, buvd) ^u fd)ncU abivccl)fc(nbc SBdrmc obcr
Jlaltc, fo gibt e6 in bicfem cngen aSege cine glcid) anfangS
nid)t bcnu'"rflid)e ©tocfung, unb i|l t\<:\\' cinmal er^cugt, fo
i|t and) njcniijficuS fur ben bcrmaligcn J5Ior nid)t inc^r ju
I)clfcn. I}ic JlnoiJpcn fallen ab, cntivcbcr ocrtrocfnct ober
vcrfault, \c nad) bcr Urfad)c.
Sft wirft aber auct) bic ^"iflan^c fclbff, roenn ^u vncic
^nospen ncbcu einanbcr flcbcn, jenc ab, uHid)c iu nid;t
niebr erndbicn fann, was mart ^. ,!B. bdufig bci alba plena
bemcrft. '.^Ibcr bic5 ijl bann nid)t SSirhing cincr frdnflid^cn
llrfad)c , luib bie ubrig blcibcnbcn crfrcucn bann mit cinec
nur um fo frdftigcrn S31iitl)c.
gallcn abcr "bci cincr ^Pflan^c nid)t blc§ bic ffirumen*
fnoSpcn ab , fonbcrn njcrbcn and) anbere llaub; unb 3weig.
fnof'pen burr unb fallen ab, fo ()at bafi Ucbcl fdion cinm
l)ohcn ©rab erreid)t, unb fvifdic @rbe fo wic cin umfiditiget
nicl)t6 fcboncnbcr (^^cbnitt finb oft bic cinjigcn ^ilfsmittcl.
Ucbrigcno fommt aud; mancbmal bcr gall i>or, ba^ bie
^clcbfd)uppcn bci einigen, bcni ^Tufblubcn na()cn Jlnof'pcn,
untcn an ber SBurjel braun reerben, immer wcitcr ihmi bcni
JBlnmenfnopfc abftebcn unb bci bcr Icifeficn •S3crijl)rung ganj
flbfallcn, irabrcnb bic 231umc fclb|1 fe(t blcibt_, unb fid)"n)ie
.qcroobnlic!) ennuid'clt. ^icr blicb bie franfl)afte Ginunrfung
gludlicberaicifc nur auf bie dufjcre ^iiUe befd)rdnft, ben
^aupttbeil nidit beruhrenb.
2>iefe 23enicrhing eriaubte id} mir inbcg nur fur jcne
GamcUicnfrcunbe, rocicbe fid) mit bcr Gultur bicfer ^Pflan^c
ebcn crft bcfcbaftigcn , bamit fie burd; biefen Sdiuppcnfall
nicbt in bie fficforgnijj «erfc/;t rocrbcn, bie SJIumc fclbil ju
vcrliercn, unb ffd) baburd; gcbrungcn fuljlcn, ba? geftftljcn
bcrfdbcn burd) '.Jfnfublcn .^iU crforfeben, toa^ gcrabe crft jum
nbUigcn ^erluilc berbeifubren fonnte.
'^(bcr mit i|t benn gegcn biefen J^noypcnfalJ, bie 3crj!6s
rung cincr ganjjdbvijjcn Jpoffnung ju l)clfen?
3m 2tUgcmeincn nur uorbeugcnb, burcf) eine fcfjt
forgfdltige ^cl)aniMung bcr '■pflan.H'n ivdbrcnb bcr gan,;cit
(intanrfcUingspcriobe — i>oin S5crHtH'n biy 5um 'itbfaUcn
bcr S5lutl)c. I?enn Sicijmittcl anjuivenbcn, j ^. X'ungcrbe,
©uffe, Salje u. bgl., mag in cincr gvoBcn(ianicUien=Samm=
187
lung erptolt wcrbcti , wo e§ rtuf bfti SSovfiiff won t incm
Suljenb ebm nicl)t anfoinmt; abcr ciiicin Slumcnfrcunbc,
beffen ganjcr 9?cid;t^um an GamoUien oft bicfe S'^bl ,vv6lf
nid)t crreidit, mocbte id) foId)£ 53iittcl, bic oon uiclcii ®iivt:
mm al§ burdiauS fdjdblid) ocrfdiriccn fiuP, nidit anratl)cn.
SBa§ nun alle^ in 23e!}anblung bcr (SiimcUien rodbrenb
btefer ©ntwicft'IungSperiobe ju boobad)ten i]!, ba'5 ifl nid;t
©cgfnftanb bicfcS'^fuffa^cg, fontern ciner cigcncn 2l'bt)anb:
lunq uber bie gultur bicfcr ''Pflanjcn. ^icvubcr l}iit nun
tl)eilg bic JSdimenjcitunq fetbil bcinabc in jcbcin ibrcv :3iil)r=
gdn.qe, tt)eilS crfabrene ^Jldnner i}oniS»icl}e 5- 23. bie.^cvren
gifrf)er ') in grciburg im S3rt'i?gau, £el)mann '}, ®.
gr. ©eibet '), SBcnbfdjuf) •*) in :Crc§ben, iinb ganj
nculid) ^crr X JBerlefe ^3 in *3)ari5 3ntcref[antc6 unb
2£ug9Ci;cid)neteg gelicfcrt.
3m 'jnigenu'incn foil man
1) fiir bie gameUienpflanjen (cbcr ®tvdiid}cr u. f. to.") wt^
bcr nUju flarfc, nod) aUju lcid)t gcbranntc Sopfc, in
fcincm galle fogcnannte SBajTevKufe, uniblcn; man foU
il)ncn cine fiir gcudnigfcit, aBdrmc, ©afc, SBurjcln k.
leid)t burdjbringbore, alfo fantige (fvbe gebcn, unb ben
2fbjug be§ 5BaiTera burd) cine tai^e uen neucn 3ii'gc[=
cbcr icd)erbenbrccfcn, Jloblcnbrccfcn, fo unc aud} baburcl)
bcfbrbcvn, bag man bic 3;6pfc nid)t flad; auf ^a§ S3tctt
obcr ben ffloben fonbcrn auf ^ctdbd)cn, I'attcn, ubcrl;aupt
fo aufflcUc, ba§ baS iibcrfliifyigc aiHifffr frei aus bcm
^fbjugslodjc rrcgficfern f'onnc,
2) 2)af5 man bic (Sanuilicn ircber ju uic( auf cinmal, nod)
ju feltcn unb ju uu-nig gicfic, fonbcrn fie immer in ci^
nem moglidjfl gleidjcn Cbvnbe »on geud;tigfcit crl)altc,
wcju bcitvdgt, bag man fie im ©ommcr im grcicn auf
Sicgclflcine flellt, obcr in <£anb, .ftoblen , obcr in fan=
bige (irbe cingrdbt; im ©la^baafe abcr and) in ©anb,
SOiooS obcr .Ro_f)Ien cinfiittcrc, woburd; bag 2(u^trod'ncn
bcr Sopfe v>erl)inbcrt voirb. ©dgcfpdnc finb baju nid}t
tauglicb , weil foId)c burd) bie fort>vdl)renbc gcud)tigfeit,
felblt 9}dffc, Ieid)t faulcn. 25cn @anb finbe id; ju fiil)=
Icnb, ba§ frifdie 93iocg abcr aud) fci)ort fcincr l)armoni=
rcnbcn garbe racgcn corju^ictjen.
33 Saf! man im 2Sintcr, fobalb gcf)cijt werben muf, bie
gamcUien bei fonncnbcUcn Sagcn mit im ©laSbaufe gc;
fianbcnem SSaffcr fcin uberfprilje, roag. bie burd)
bie SfenTOdrme uerurfad)te SrocEcnbcit bcr fiuft
wcrminbcrt, ju »tielci)em 3>t>ccfc aud) cin Q5efdg mit
Staffer bejidnbig auf ben £)fen jum a>erbunflcn geficUt
wirb. C23cfd}lug folgt.)
') SUctmc^nmg, iBercblung unb aSetjanbluiid btc Camellia iaponica,
grciburg 1836.
») Ucbcr bie ^ifUgc bcr (JamcUicn, jc, 25te6ben 1828,
*) i8ci)anblung bcr SamcUicn.
*) JCiilcitung jur duUuc bcr (Jamcllicn, 1835.
*) Monographic du genre Camellia. Paris 1837.
S'^euere g^ud)ftett.
Fuchsia globosa maxima. ^
Gine prdd)tige Syarictdt, in alien Slieilcn grofcr aB
F. globosa, bcfonberg finb bit ffilumcn ml grogcr; ubri--
gcnS finb bie gormcn bicfclben. 25ie SJcbanblung i\1 tie--
felbe roie bei ben ubrigen ^Trtcn. 3ni greicn auf cincr3ia=
batte blul)cte fie gleid) ben mcifien anbcrn gudjficn incit
rcid)licl)er unb pracbtuoUer, olS im JEopfe, unb fine ©ruppe
188
bicfcr ^'»flan,^crt gewdfirt im ©ommer biS jum ^crbfl cinen
l)6(^|l rcijcnbcn "Knblid.
Fuchsia mutabilis. Flort. Aiigl. ^
£)er ©tengcl unb bie S3Iattrippen finb fd)rodrjlidf)=pur»
purrotl), glatr, bie flatter cirunb, langgcfpiljt, grob fdgcar:
tig gcjd[)nt, cntgcgengcfeljt, bi^wcilen ju breien jlcl)cnb, 10
— 12 fiinicn breit, 2'/, 3oU lang, glatt, Die JBlumcm
ftiele fabcnfbrmig, an 2 Soil lang, cin^eln >vinfcl(ldnbig.
SieSlumcn ^dngcnb, mit lanjettformigcn, aufrcc^tabi'iel)en»
ben, fall 1 3oa 5 i^inicn (angcn, 2'/2 fiinie breitcn, farmin=
rotl}cn .Reldicinfd)nittcn, wcld)e bicGoroUeum '/-i iibcrragen,
unb langgenageltcn, nid)t iufammengeroUten Jlronenbldttern,
bcren faji fappenformigc, cingctriicfte, 3 ginicn langc ^Iat=
ten crjl blauoiolct, bann purpuroiolet gefdrbt finb. Siefe
fd)6u£ 'Krt bliil)et im Sommcr big S^ct^t unb roirb wie bie
Sl5orl)crgel)cnbc bet)anbelt.
Fuchsia fulgens Liudlcy. *0
S§ ifl unflreilig bieg bie fd)6nftc ^'•flanje bcr gcmdfjig:
ten 3o»e vhmi ?l}Jcrifo. Urfprunglid) irurbe fie uon SDios
cino unb Scffc, jivci fpanifdn'n 9]aturforfd)crn unb "^u^
toren ciner nid)t publicirtcn glora r»on SOicrifo, entbecEt,
unb i^or nid)t langcr 3i-'it in Snglanb eingefu^rt. ©ieblui)te
bei .^errn See ju 4)ammcrfmitl), bcr bic filbcrne SOicbaiUe
bev gonboncr ®artcnbaugcfeUfd)aft bafur erl)ielt.
@y ifl fd}>ver fid) etivag @d}6ncre§ ju bcnfcn, aU btefe
(Specie?, TOie fie in bcm l)cvrlict)cn Slima Don 3)a'rico uudjft,
TOO fie il)re fcurig mennigfarbcnen 23tutl)cn in bcr [)errlid);
flen ^Prad)t cntivicfclt. 2>c6()alb mug man aud; bei ber
(lultur bicfclben cliniatifd)cn S>erl)dltniffe beobaditen, ba, TOcnn
fie im Scbatten unb in ju grofjer .^i^c unb gcud)tigfcit
cultivirt TOiib, ber grogte S^bci' ibrcr urfprunglid)cn (Sd)6n»
l;cit Bcrlorcn gcl)t. £)ic ^Pflaniic fd}cint cin robuilcr Strand)
TOcrben ju TOoUen, unb fid; Icicbt cultiuiren ju laffem 2fm
bcftcn gcbciljt fie in ciner 93iifd;ung von 8cl)m unb .§eibe=
crbe in cincm faltcn ®cTOdd)gl)aufe. ©tecflinge von jungcm
^olje TOad)fcn lcicl)t untcr ciner ©lode in ©anb unb auf
cincm TOarmcn S3eetc. 3m Sommcr fonnen bie ^"^flanjeti
auc^ ing greie an cinen fonnigcn unb gcfci)uljten £)rt ge=
ppanjt raerbcn, too fie rcid)lid) blul)cn.
Sicfe 'Kxt bicnt al§ fficweig , TOie viet fd;6ne unb neue
gud;ficn au§ ienem Sanbe nocl) in unfere ©drtcn cinge.
ful)rt TOcrben fonnen. (iS miigten bcfonbcrg bicjcnigen bar=
auf aufmerffam gemactjt TOcrbcn, bie mit ^Peru in .^anbclg;
vcrbinbung ftcbcn, ba in bicfem Sbcilc von ©ub='2CmeriEa
bic mciften 3lrten bicfcr ©attung vorfommen. 3n ben SBdU
bern bei .§uaffa = Jpuaffi unb SOI una bcfonbcrS fommen
cinige ber prad;tvoIll'fen ^Irtcit vor, cine von bicfen, SDZolIa*
Gcantu obcr ^Pflanje ber ©d)6n[;eit genannt,
TOurbe vom .§errn 9;)Uti;eTOS bet ^uamantanga ge-
funben.
*i J(ug £dwardj Botan. Reg. tS38.
SScmcrfuiiij Me llcbcnviritcrun^ bcr Paeonia arbo-
rea (Moiuaii) bctfCfTCJlb.
9lad; ben SScrl)anblungcn beg prcufiifd;en ©artcnbaiu
S3crcin5, 26. Sicfcrung, XVIII. ©. 114, l;at .^err .fiauf.
mann 9iuppred;t in OJlittehvalbc cine I'aconia arborca (Mou-
taii) , um fic im greicn ju burd;TOintern, im J^erbflc jufam:
menbinben, cin »crl;dltnipmdgig gropcg gag of)nc 23oben unb
2'ccfft bariibrr fKirpcn, ben rccvcn JTiaum mit ^ncffcf i^cn
Sioinicnftrol) aiiffiiUfti , bann mit cincm ViifTcnton 3^edcl
revfdu-n, unb ba§ ©aiije mit £»un.qcr cbcr Si^al^mooS urn:
gcbcn \<x\\<\\. epKilt- mm im Jjnibjuhr SShomvcltcr cintntt,
nnvb bic auficrc 55cbccfun(i bcS g>ifTc3 nbsionommcn, bci .qutcr
StBitrciuii.q tcr X^cctcl bci' Scic^o iU\qcbi.^bf n, baei j^nf) allmdl):
li.q ,qchi.UH'H, U'cbiircb baf' ^OiU-t'fcl lUiSlaiift, imb biiiin ba§
Jafi' fflbjt am Gnbr, uu-nn teiiic gvoflc incl;r ju fiivd^tm
ftnb, oiinj u'cq.qciiommcn.
3n mcitu'm Wavtcbcn fli'bt biffe Paconia arborca, fo
wie papavcrac-ca, felt nicbri'rn ^abrm iiud) im freicn ®nmbe
an finer goqcn Siibcn eta\U' bcfcbattctcn *ctcUc; fie wcrben abcr
fiir ten^SBinter urn bic aBur.^eln nur mit ^liocS obcr gd:
flcfvvinen, unb um bie ^Stauben mit Siinncnveifern bcbecft,
"unb bi^ iei*t bat tcine Jldlte il}ncn gcfd;abct. Sod) gut ijl
gut, unb belTcr ijl bcf[ci!
231und;cn. (»on ben.)
25cfcf)rc{bung unb eultiir frf)b»b(u^cnbcr
(3ciiH'id)fc. *)
Vcllosia aspcrula. jMart. (3d)drfltd)C SSeUofie.
^enn^. bev ©attung. 23liitl)e covoUenavtig , obcr=
fldnbig, tief fod)Jtbcilig. <£taubgcfd§e 12 — 24 in 6 — 8
S3iintcln, nicifi ju bvcicn. SJcutel febr lang, linca(ifd) an=
gcnmdifen, beiteifeitei in ciner i!dng§linie auffpringcnb. ©rif;
fcl unb 'DJarbe bveifantig. JVapfel cUipfoififd) , breifadu'vig.
Samcntvdgcv unb ©djcibewdnbe aug ber ©pilje ber SOiitteU
fdule.
^cnnj. bcr lixX. Sicmlid) |lammlo5. S3ldttcr (inca;
lifdi, ftumpfiiA, flcif, am Suinbe unb in bcr SKittc fd}dvflid)=
gcfdgt. Srufbtf""^**^" eirunb=bteifantig, [d}arf. ©taubgefdpc
18 in 6 S3unbeln.
eg fdllt in bie Jfugen, bag bie bi§ jum Si-"«ci)tfnctcn
htnabgcbenbe Sticilung bev SJli'itbe bie grcfjcrc 3al)t unb
Sjcnvadifung ber Staubfdben, aud) wobl nod) fficrtjaltniffe
tcr S>"^)f( bicfe ©attung utm ber Barbacenia abfonbcrn.
JBatcrlanb unb (^ultur tbeilt bicfe ©attung mit bcr
ibr nal)c fernmnbten Barbaccnia tricolor; gegcnrcdrtige '^(rt
n)ud)S aud) im fdfigen ^od)lanbe im Siamantcnbijlricte bci
JBarvaS unb Scjuco in etn« ^6()e »on mel)r al6 3000 gu^
uber bcm SKcerc^fpiegcL
Vcllosia phalocarpa. Pohl. ®(anjfrucf)tige
ajellofie.
^ennj. bcr "Krt. ©tamm aufrcd)t. JBfdtter linca:
Iifd)4anjcttUd) , jugefpif^t, am Sianbe unb am 9?erpen bid}t
fdgc=bornig. ©cbeibcn fabt, ctiuag gcfurd)t, an ber ©piijc
^arj au6fd)roi(jcnb. (Sd)dfte fal}l, roeit furjer at§ bie 23ldt=
tcr. gvucbtfnotcn unb ^apfel Idnglid), breifcitig, \oX)\,
gldnjcnb.
2)icfe fd)6nc, groge ^Ttt wurbc com J'aifctl. Deftcrrct:
d)ifd)cn 25otanifer ''PoI)l im 3abre 1819 um St. gclir, tti
ber (Sapttainevie ©o»aj , gleicbfallS auf JBcrgcn n?ad)fenb,
cnttccft, wo fie in bicbtgebrdngten SJIaflen auf bcm trorfcn=
fanbigen Sobcn bcifammcn tudd)jt unb gegen bic OJiittc beg
£)ctobcra blubt. Sie (iultur beiber lixiiw ijl bicfelbe, wcld;e
bci ben Barbaccuica angegcben \parb.
*} JtuS $tof. Dr. 5Rei^en6a^'6 (i?. ©i(tif, ^ofrot{i«) Flora
exotica.
190
Grirfiuia hyacinlliina. Kcr. J^i;acint()enbUue
©riffinie.
(Fain. Nirvincae)
.Rcnnj. ber ©attung. €d)cibc piclbliitbig- S3lutbe
gtodig, fofl jroeilippig, bic f'ed)5 ■i(bfd)nittc unglcid), ausgc;
"brcitct. etaubgcfdfK fed)§ im <£d)(unbc, cine aufjlcigcnb,
bie lUnigcn niebcrgcbogcn. 53cutcl uufltcgcnb. ©riffcl pfrie*
menfpil^ig. Jlapfcl brcifddiciig. 5ad;er jreeifamig. Sa^
mctr umgefci)rt eiformig, baudiig-.
Acnnj. ber '^frt. 35olbe jiemlicf) fi^enb. S31dtter
gcfliclt, bei bcr cbcrn .fcitlid)cn '•piatte ncrpig. '2(bfd)nitte
bcr 231umen jufammcngcneigt; obcrfler Staubfatcn entfcrnt-
es TOurbe bicfe fd)6nc ^flanjc aug bcr ©ruppc ber
Amarillidceii biird) 33 cl [ cnben= .ft cr i>on ben ubrigen
gefonbcrt unb al5 eigent[)umlid)e ©attung bctrad)tet, bem
"^errn ©riff in, 25cfilH'r cincr au'^gcjcid}nctcn ^"•flan^cn.
[ammlung ju Soutb^Uambctb , in welcbcr fie blubtc, gcwib«
met. SOL (§. 2Boobforb war it)r (Snttcdcr.
S3 a t e r I a n b unb G u 1 1 u r. 2(ud) bicfe fdjone ?^f!anje,
welcbe erfl im Sabre 1815 burd) SotaniEcr bcad)tct rourCe,
\)<xi JBrafilien ^um SBatcrlanbe. ©ie pcrbicnt rocgen ibrcr
©d)6nbcit unb fo cigcntbumlid;en ab5 fcltncn gdrbung ibrer
S3(utbcn bie 2Iufmcrffamfeit bcr Gultitjateurg in bi-'bcm
©rabe. Sic t(t in bcutfd)cn ©drten nod; etwaS fcltcn,
unb wirb im wavmen .^aufc gepflanjt roie Pauc/aiium
amboiuensc unb dbnlid)e S^icbcln ber \t\%m (5rtftvid)f.
g)Jan permcbrt fie bmcl) ©amen ober Sirutjwiebeln ; fie
bUil}t gcwbl}nlicf) im .^crblTe.
eultur bcr ^flaiisen im fcud)tcn ^cbcn. *)
9)Jan fircuc »or bcr 2(ugfaat beg ©anunS cincn balbcn
3oU bocb Jloblcnpuloer, wie man eg am 23otcn eiuca Aot)=
Icnmeilerg ober ciner Aoblengrube ftnbet, aug, unb barfe
bag Sect leid)t um, fo bag fid; bic obcre grbe bamit mifcbt
unb bicrauf fde man nun. Swicbclbcctc, weldie auf bicfe
aScife 5ugerid;tet worben ivarcn, baben cine auggejcid)ncte
(Sultur gejeigt, TOd()rcnb anbere 23ccte cineg fold;cn )I3obcng,
bie nid)t auf fold;e 2Bcifc jugcrict)tct jvavcn, balD mit ffllocg
iiberjogcn waren.
'•'i %VA bcr Revuo honicolo. Avril 1S38.
J8lutl)ei«tt crotifd)er ^flattjen.
Sutii, 3ult/ JtUijufl.
Oortfegunj.
w. |> Carduus Casabonao
— Carthajnus SalicifoUus
— Cassia biflora
— — li^iistriiia
— _ iiiullif;landuIota
— — stiputari]
— Catesbaca spinosa
— Celsia cretici
— CcBtaurca aegvpliaca
_ ._ africana
Cactus Ficns iiulica
— grandillorus
— hexagonus
— mamiuillarii
— Melocactas
— Opunlii
-* pcndulus
— Plivllaiuhus
— rcpandus
— tetiagonus
— triangularis
— Tuna
Cadia purpurea
Cauipanula nummularis
Canna flaccida
— glauca
— indica
Capsicum baccatatn
— grossum
— — argcntca
— — Cineraria
— -.— ragusina
c. 7J. — scnipcrvirens
w. yCerbora Abouai
— C«slrum I'arqui
— Cheluuc canipannlata
^, 'h — ruellioid
g-
■w.
V-
n
cTClicuopodium autLolminitic. g. ■{>
191
Chironia baccifera
—
— .
fumanns
•~
— frulescens
—
■ —
JjllIlill''VSUS ■
—
— lalilolia
. —
—
Haiiinit'oUus
—
Cic'.inriuiu sjiiiiosuai
—
—
h'i>tus
—
Ciucraria Geifolia
—
—
Iae\'ipcs
—
lubata
—
—
laxiis
—
Malvaefolia
—
—
libanolis
—
— parvilloi-a
Cistus algaivciisis
—
—
numspeliensis
■ —
—
—
uinbt'liatus
—
— aiiguslifoiius
—
—
^'illusus
. -r-
— caiiantMiais
_
Cleoiue gigatilea
^:.\
— crclictts
— ciispus
— fonuo:>llS
—
— spinosa
Clerodendrou foflnnatnin
NV. <?
—
— . sqiiamalum
■■—
Cgcrtfctung folgt.)
83 a t i c t d t e n.
Srfurt, im OTai 1838. CStngefanbt •cam ^crtn S3iit<ii(t.='!rr5t
gjcumaiin.) (gottfc^iiiiijO i55ciibcii unr 1111^511 eincr anbitn ^Pflmritiu
familie, bie cbcnfaUS cincn mdjcn glot cntiricEcIt Ijabcn, ju bcir Eri-
ccen, bet bciuii jugtcid) bic Ei)acriteen ({il;cn, fo fnllt 3ft)cm foglcid)
ein fcl)t fdjbiicr Sttaud; mit runbcn, aufgcblafcncn, pcrtmuttcrai-tigcn
ffiliimdjcn auf, c^ ift bicS E. pe/iza. Untcr ben gcreljrt^ cbcu tang;
bUithigcn, bie gewotjniid) ifjre SSlumen urn bie 3w"'9fpi|cn i)crum.'
ftcbcn ^Qben, jcidjnctcn I'idjiiul: Erica Archeria, mit cavmoifinrotfjcn
SBlumcn. E. Sparmamiia, mit 3etblic^--gruncn SSIumcn. E. Patei-sd-
iiia, mit golbgclbcn 25lumcn. E. vcstiia purpurea, mit blappiirviurro;
tben SBiunun. E. cjliudrica alba, mit grunlidjrwcipcn SSuimcn, Sie
r.orti fo foftbai'i' Epacris anosmaellora mit i()rcii tlcincn ivcipcn Stu;
men ift wcnigcv fdjijn aXi eicle iljvci- altcrn ©dja'cftttn j abcr nedj ncu,
g^e i^ 5U ben ©injettnitcn ubci-get)t, mu^ id; ecji no^ ciner gco;
5cn 'pflan^cngtupi.H', bic jcgt in SBlut[)c jtel;t, bcr Legumiuisien, (gcj
ira&nung tijun, unb jrear jucrft bet liossiaea nova species, bic 231iim=
c^cn babcn cine libd)ft fonbcvbate pufammcn)1eUung bcr gavbcn, Ui
Vexillum bunttlbvaun , unlet bem (Sinfc^nitte mit cincm fdjrecfelgclben
^unftc, bie Cariua ganj bunfctblutrotl). gcnicc Pulieiiaea subumbel-
lata, oo'n golbgctbcn SdjmcttctlingSbmmdjen ganj ubccbcctt, unb Eutoxia
myr'tUifolia. ®ic 9}?affc bcf Kenufidien, oon benen fid) befonbcrs K.
lousiracemosa & diiaiata burd) vcidicn SBtutl^cnfdimucE Ijecoortbun i
mai au^ oon ben Uaviesieii gilt, befonbccg D. ulicina & sqiiarrosa.
©in '2 Sii? t)o^c» Stemptar »on Eriosicmon cuspidatum mit feii
ncn 5fa(ti getbeiltcn, wcipcn SSliimdieii , bie bie ^weige ganj bcb:ctcn,
!ann man gat nidjt libetfclien, tbcim Jptn. !Dbctlanbgeric^t6rall) von
SBeipenbotn btiil)t and) i;ii nocl; fettene E. buxifolium ; bei S^xn.
j^aagc (jot eg fcinc SStumcn);- ebcn fo ein fcl)t fdjoncS Elichrysum
niacrauibum, tcdi Jpctt ^. oon gtan!futt fl. n., WO ct bci bet bicgj
ja^iigcn ffiuimenaiisittllung aU ^teiscic^tet eingclabcn vom, mitgebtad)t.
(56 i|i fct)t gto^blumig, bieS3liimcn mit glanjenb fdjnccweigcrgacbe j bie
JCnospen gcl)cn roftnroti; ocr. 2Curi) bliifjtc bet fd)on im 3(il)tg. 1836
bet Slstg. bcfe^viebcnc Stropbantus dichutomus unb bie nitblidje Frail-
ciscca niiiBora. gnblic^ muj i(^- >pflan;enlicbt)abetn noct) bic feljt
tatte Pimelia lignsirina. cmpfeijtcn, flB ein fet)t fteunblidjes unb kidjt
lu cuttioircnbcg ffiliimdjcn, fo trie tic oben fdjon crn?at)ntc Axalca
iud. variegata, bic bcim Iiingctn S3lu!)en fid) immcrmcljt Detfd)6nctti
bic gatbenmifc^ung uon reinioeip unb rofa , fap ipie SielEcnseidjnung,
ill fel)t jatt.
3lud) blut)tc jum Stflenmalc bcim Jptn. D. C 0. St. Kon SSeia
gtnbotn bie fonbetbar blu(;cnbc Grewillca Maugleiii.
golgenbc SUuigteiten finb bei.&en;n ,^aage ange!omracn: Ambo-
cercis albicans nova species. — Tussilago japonica, mit |cbt gtopcn,
CUUbcn SBlittetn, — Arbums mucronata. — IpoMiaoa bederadoUa.
192
3um etftcn fOlate faf) ic^: Dionacs mnscipnla, unb jreat
in S5litt[)Ci fte finb nidjt fef;t inSMuge falleob, flefjen auf cinet UmbcUc,
finb oon ipeipet gatbc, unb ofme @ctuc^. 3c^ fi'ibre t)ier wortlid) an,
xm Cinne untct 1307, pag. 724 ton ibt fagt: CI. X 0. I. glic;
gcnfjnget (Dionaea). Set JVctd) fimfbldtterig. ffilumcnbtattet 5.
2)ie ©amcnfapftt einfadjetig, t)btterig, inelfamig. 2>et g cn?c tjnlidje
gtiege n fj ng et (Dioaaca muscipula) Ellis, Epist. ad Lin. ia
nov. Act. Lpsal. y«l. I. pag. 98. Tab. 8. M. @in SBunbct bCC
9tatut. £>ie Stattet finb 2Iappig, an bet Sffiucjcl jlcbcnb, jufam*
mtnlegcnb, cmpfinbbar, bie 2nfecten cin!ctfetnb. (4 ©tin 23atcrlanb
finb bie ©umpfe »on Satotina). 2Cn ben Snben bet Stattet befinbet
fid) namlid) ein 2Cnfa§, wie bci Nepeutbes, butc^ SJtrlangcrung btc
93iittelrippe entflefjt bic glicgcnfappc, an bciben ©eitcn bet iiScrlange«
rung ift ein ouat fid) cri)cbcnbcr, bet ffitattfttuctut ganj aljntic^et Sbeit,
bet obcn mit weid)cn ©tadjcln bcfe^t i|t, bie .gegcnfcitig in einanbec
grcifcn. Siefe St)eite cffncn ficl) nic^t i^n roiebet, bis bag JE^ift
tobt ifl.
aSicn, ben 30. tKai 1838. llnfcre SStumen; unb ^fianjcnauS^
fleUung ifl nun uotuber, unb cntbictt biefclbc, irie natutlid), bei bee
gtopcn 6oncurccn5 inct ®d)6nc« unb mand)' ©citencg. Sas (5omit6
flit 3ictpflanstn l)attc fid) butd) cinige au^gi'scidinctc ,Rcnner retflarft,
unb iibctnafjm ba6 mid)tcramt I'ibct ^flanjcn unb Stumcn. 3eneS
(Somite fiit C'bjt: unb (Scmufcbau ubetna(;m bag bet getticbenen ®e;
miii'c unb gviiAtc. Sic Sauct loat com 23, big }um 26. SJJai. 3)ie
3al)l bet cingcfammcttcft^flanjen bettug 1645 etiict. ^flaumcn,
^fitfid)en, Srauben, Gtbbccrcn, 9}Jcloncn fcljltcn tro^ bet raul;cn 3eit,
bie uotging, nid)t, bcnn butd) ©las irittt auc^ matter ©onncnfe^cin»
fpettt bet ©artncr il)n nut adjtfam ein.
Untct aUen biefifltn ®atten 5cid)nete fid) aud) biefeg 3a[)r burt^
tcid)cn garbcnfd)muct unb finnige Jinotbnung wicbct bet beg Jpetcn
3a!ofa .Rtiev, bicfeg ruf)mlid)fl bcEannten »pclargonicncultioateutg
bet t)infid;tlid) fcinet ffiiebctfeit, fcinct Sbatigfeit unb feincs gebiegenen
,Runrtfinno untct bie Jtoeiipiiacn biefigtc SlumiiK-n gcficut ircrbcn
muf , auf cine fcbt brillantc ffl5cife aug. E'csljatb gcbovte aud) ber
®artcn beg ,9cttn Jitter a'aiucnb fcincr biefjabrigen g(or ju ben
befud)tcflen. @o bcetjtten 3. fB. luniie ®e. aitajcftat bcr ,<taifef, »ote
gcftcrn S^ro SJJaj. bic itaifetin 9JJutter unb gci^crn ©cine 25urd)laucf)t
bet .§ett Jpaug. Jpof= unb ©taatgEanjIet guril Don STJcttcrnid) unb
beffen grau OJemabtin, bcr jCai)'ctt. ru|Tifd)C, Jlbnigt. baierfd)c unb ijm,
n6»ctfd)e 4-ietrcn a3otl)fd)aftct, ©e. Sutd)t. bcr ^tinj (5obutg.-Jl:of)ari'
bcnfeibcn mit i()rer l)clH'n ©cgcnn^art.
Sie 3al)t an ausgctMltcn btut)cnben 95flanjcn in bciben J^dufetn
bctragt 8000 ©tuct. Siic gamitie bet Rbodoraceeu unb Geraniacecn tfl
bie iiorl)crrfd)cnbe. 2(uper biefcn werben nod) 300 5)flan;cngaftungen in
»iclcn (J.rcmptarcn I)icr in iippigflct ^tad)t gcfd)aut. 2*ag Jfttangc;
mcnt finbct ben Ii6d)ften SBcifalt, butd; feinc 2(bn)ed)felung in gorm,
Eoloiit unb fclbft 0crud)gmcngung.
Sic ^clargonicn bcfd)dmcn jebc g3?obcfud)t unb bcircifcn, bag baS
lfa{)tliaft ©d)6ne fcf)r langc, unb govip langct bauert, alg beg SKens
[c^)tn aSoIjlgcfaUcn am 9Uuen.
(©I'Ocbcnftc ?(ni(ei()c.) SBcgcn fteireiHigcn Jfbgangg aiiS ben
gutfit. 3itup, SMcnftcn anl)ct, n'ollen gtcunbe unb ©ifd'jftgftcunbj
Quf bicfim SSege meine neuc 2tbtc(fe frcunblici) cntgcgcnncl)mc.i:
„'!tn M. Utban, ®attnet beg crjgcbirgfd;cn JTctienDCceing }u 2fn<
bauung bet ©rbbtdnbe ju ^tanig.
Saingbcrfbci 3iDi(fau."
Oicbiuctc m &» i& tf. (S c 9 i;m a nn'f4)cn Suc^btucCerei in (Sdltcbo.
3lx. 25.
Webacteui- : ^- r i c D r i ri) ^a^ltt.
5BciIcgcr : 0>. if-. (i> r o ^ m a ii ii.
^oiinabcnb, ten "39. i^aixi fl^39.
XI. Ctrtln'f^rtiirt.
Qamcllkn.
CSJom C'tfr" "iJ" ^tn S" aJliindjen.)
_ (Scfrtiliig.)
^»
J« ^"tflatiiifnKjaiifcrn, trcIAe niit I)cigcm SBafTcr cvWiirmt
Wfitcn, ifl Mc iiiift Pluicbin fdion wcid) uiib fcud;tiv(ivni,
wcldjcS .qcratic bcti (JanicUicn fcl}r jutvd.qlid) ift.
3)1 cibcv tie Die (Sanu'llien iinicjtiH'nbc Uuft cntroebcr
tiurd) bii'l'c inncin Urfiid)en, otcr burd) liufjeie, j. 25. 9?cbc(,
onlniltcnb triibc Soflc ic. fd;on f<ud)t, fo mu^ baa (yiejjcti
bariuidi (icniufiiijt wcrbcn. —
JDics ware lam fo .^iicnilicfi bn5 ^iuiptfdd)lid)flc, waS
von bcr B^'it bcr 23ilbitii(i ncucr Sliicbe, bi» 3111- CSntMItung
bcr 53lutl)cnfiiof'piMi iin VlUqcmcincn ^u bcclHubten univc.
Cvni (Sinjel.itn unb S5efonbern >vivb a(5 >rtvfrani jur
Gvl;altunfli bcr JBIumcnfnog^jcn ongeqcbcn, \va§ fcl.qt:
Die CJonicUini nicbt in ©(asbduffrn k. j^u iibcrnjintcrn,
fonbcru in (5ibfii|lcn , OJJiilbcctfiifteii, boUdnbcr Jlajlcn, en,q=
lifchcn ©lai'bdufcrii 0^ bcibe 25adiKitin von WUia fiiib)
unb jwav ob"f i^Ue fiinfllidic S5?drnic, inbcni cin foUtcr
niit J^cnflcvn vcrfi'bnur S5el)dltcr, ben nnin nadi SBebiirfnijj
imnuT liiften fnnn, bei faltern Sajicn niit runi;! obcr £aub
lunmantelt, bci anbiiltenber JldUc abcr niif I'aben unb t'Civ-
iiber wieber mit (^3cllr6be ;c. fic^en bicfclbc innvubvt, unb
nicl)t fbcv ivicbcr aufiicbcrft »»irb, aI5 bi^ :J'biiuivctter cin--
tritt. ©0 bi^bc J. 35. ^cn ,&anbel£!qditncr i^ifcbcr in
grcibiiv.q, in bcin fiilfcn SBintcr uon IJS- Vm feinc CSiinicllien
43 Sa.qc King obnc iJicbt unb Uuft bei cincv tbcihvcifcn Jidltc
»on i-i'/V -^i-i oI)ne bafj aud; nur cine Jlnoi'pc abgcfallcn,
gcfunb burdi,qcbMd;t.
3n bemfelben flvenqcn SBintcr ijon 1829 auf 30, erjdblt
Sqcvv S^erlcfe, biibe iiucj) S^cn dels in '•Pnvic! feinc roeifun
unb qeflecftcii C5amcllien nnt jiibUeidjen AnoJpen in cineni
^aftcn niit Strob, ©trcu ic. bebecft, obnc l!;ift unb i!id)t
ben qiinjicn SlMnter bi'iburd) cicliiffcn, unb alS cr bcnfelben
bci niilbcrcr SBittcrung qcotrnct, wo bie einqefdiloffenen lcudi=
ten 2)unf^c UMc SBolfen entflobcn, rodren boini^b' alIe.Knot^=
^jcn nid)t nur gcfunb unb frdfiiq qeblieben, ciniqe bdtirn
foqnr fcbon onqef>uiqen, fid) ju entfniten, uvv,? nad) ciniqen
Sfiiqcn aud) bci ben iibrigen ^ur SUenvunbeiunq fd)ncU cr=
folgt )vdre. —
X'iefe Ucberivintciunqyiivt ifi frcilid) nur fur .qrofse (ia»
tnellicnfiTiniukinqcn anroenbbav (fie ivurbc lUtcb von beni ,^u
ftul) ucrjloibeiun t. 4»>f8artnct .^cirn Sicifftrt jm». i«
©djonbufd) bei '2rfd)affenburc| mit Grfotq erprobt^ ; nbcr trie
foU bcr iliebbnbcr mit nur cinigen, fclb)T niit cinem X^ufjenb
Camellien ficb cntfd)lierien fonnen, feinen b(umi|lifc))en ?Kcid)e
tl)um nuf fo lanqe Beit bcr llntenuelt an^uvertraucn! ^dtte
ev nud; 'i^cn ''J'lal* im Si'cif'i ba.^u , fo rodre bod) bic ,f)er.
rid)tun9 beS JBcbdlter^, im 58crbd(tniffp ber fleinen '2(n,^ah(,
all.^u foilbar, unb cine qcaiiiTe 5Reforqlid)feit iiber basWe^
linqcii, ober iibcr anbere ungunfliq einanrtenbcBufdUe fonnte
bocb nid)t bcfcitigt roerbcn. '^ud) i(t ja tic ''Pflcge finer
fo tlcinen ?(nj>il)l Sopfe im @laf'l)aufe nid)t fo cinjlrengenb
ober jeitriiubenb. ®inb Grbe, Gtanbort nngctneffen , fo ijl
bie ©orge fiir gcborige frifdie iJuft (nnnn moglidi), fur on:
gcnuffene aivumc unb gcud)tig|-eit ebcn nidit fo ermubenb;
ja e5 gibt in ben 2Bintermonaten oom ''Jfoocniber bi» Jje.
bruar wobi «Bort>en, n^o bie gan^e '•})f.ege biefer :)iriiid;eii
®ewdd)fe nur eiuen Uebcrblicf in '^(ufprud) nimmt.
Bum ©cbluffc foil bcnn nocb angcfuhrt un-rben, n»a5
J^err 'K. 23eilefe nod) befonber5 j^ur Gr'baltung ber 23lutl)eiu
tnospen oorfd)reibt.
©leid) nad) bent 58erfcl?et.t — ndmlid) nad) ber S31utbe
— foil man bie Ciamdlien am Sage 12—15, in ber fladit aber
10—12" S\. unoerdnberlid) warm erbalten, unb fobalb bic
jungen Sriebe fid) ganj entundelt babcn, aber nod) frautar;
tig finb, biefe aBdrmc am SSage auf l(»-20", in ber ''JJad)t
aber auf 12 — 15"J)i. erbobt >verben. Daburd) tdmen bie *»Mu=
tbenfuo^vni (eid)tcr unb frdfriger ;5um inirfdiein, al^ nicnn
bie jungen ;j;riebe ficb fcI)on cr^eitigt (ocrl)ol,^t) batten,
wonad) biefe Anospen mebcr fo j^^blicicl), nod) and) fo voll:
Eomnien bcroortreibcn fininten. toobalb bie JtnoiSpen gdnj:
lid) gcbilbet finb, wa-i ungefdbr brei aBod)en nad) bem er-
flen 5'riebc eintrctc, fo fei bic 2Bdime in bem (silae^haufe
wicbcc llufeniocife ,^u oerminbern, bis ^u bem BcitpunFte
C(5nbc3uni), woman bie CiameUien ber frcien gnft ubergcbe.
(S"3 ware iu'rincljenbeit, wcnn man bicfe S3orfd)riftfii
einc'o ^JDIanney, ber fid) fo vide "sahie binburcb "''t bet
Bud)l ber CiamcUien fo ,^u fageu wtlTenfcbaftlid) abgcgeben
l)at, nid)t al? voUfoinmcn ^^wertmdfug aneifennen ivoilte.
2>avon i(t aber. feine Jh'cbc! ;'lUein bie 'Jlu§fnbrung
i|l and) wieber nur ba moglid) , wo bie Wro§e bcr @amni=
lung eg notbig niad)t, ibr cine eigcnc Dertlid)frit, fei fie
bolldnbifcb ober englifd), \n wibinen. 2>a lobnt es wobl
bei' '^(ufivanbey, eigene l!euie fur bic genaue ^eucrung nacb
C^haben mit fleter MiiiiFiubt mi bie duficre A^emperainr aiu
jiillellcn, wae. bei cinem il^lununfieunbe , ber feinen tieincn
(^amcUienfd>Uj unlet unbcvn >Pilanjcn ubenviuurn niup, aud.
195
jufuf^tm md}t moglid) tfl. dt mug fid) bcgnugetT, mm
tie SBdvme tei iJiadjtS nut nid)t auf 3 ccer "2^ hcrab)inft,
flcicjt I'ie aud) am Stage, fci cS in golge teS eonnsnfdjetneS
ctiv iei SinlKijcnS iiber 10'.
es tjl n?al}r, bic obcn gcforbettc unoerdnberlid^e SBarme
unrb nur fur tie erfle Silbunggperiobe tex ^noopcn oerlangt;
flbet biefe fdUt gcrabe in eine ^dt, mo in bem ®[a§l}aug=
^en be§ SJlumenfrcunbcS nid)t mcbr gebeijt wirb, unb wo,
pft fdbfl mit Subcdcn, beS 3Jad;t3 feine (Idrfere SBdvme
al§ 5" gcvoonnen voerben fann.
SBenigitcng bci mcincr JBtumcrci fann c§ nid)t beffet
Cjcl)alten wcrben, unb id) b'lbe baoon bei meinen SamcUicn
tcincn nad)tl}eiti9en (Sinflug bcmcrft, unb f'lUen fl"d) A'nog=
^)cn ab, fo jcigte fid) bei foglcid) uorgenLnnnicner Untcrfu=
ct)un9 cin Avanfl)eit§ju(lanb im 2i3uvjcl«erfe, wcld^er natut.
lid; reciter jurficE cntjlanben fcin mag.
^crrn 23erlefc'g 2Bcrf tjerbient ubrigcnS aflcrbingg cine
sBcavbcitung fur una S)cutfd)e, ber id) mid) ml)i untcrjie^
l)cn >rerbe. ^')
' *j 3n ticfcr SBcsie^iung bcmcrlctt mk fut bie gcel)ttcn Ccfcr bet
aSiiimcnjcttung, baf bie fit)c rcoblau69efuf)i:te SBearbcitung biefcS
5lScr!e butd) Jpcn. t5. ©cmiinbcn, in ben nartjl^cn Sagcn oers
fanbt irccbcn tciiin, ba bn Jibbtuct btrfclben in bcr SBuc^bvudctd
bEg .^crvn ©co^mann ju SBcipcnfce fajl bccnbet ijl.
iDie diebaction.
35 [ u m c n f rf) a u.
(SScm .Spertrn 3. 58. Hoffmann ju 3(Uman$boif bei SBien.)
2Senn aud) fo mandjc S3cfd)reibun9cn »on ben SBcrfen
ynferer 23ovfal)icn auei ben Sciten bcr SUorroelt ang gabcl=
taftc grdnjcn, fo gibt c5 bod) rcieber anbcrc, bercn 2(ed)tl)eit
ttiir nidjt inj SJeiit ber ^b^nf^fi^ jurudroeifcn fonnen, mcil
tl}r einftmalictcS S3c|tel)en burd) Sd)ni''[lleUcr beurfunbct ift,
beven ©laubuiiirbigfcit atlgemein ancrfannt reirb.
STvcine 2(bftd)t ifl*nid)t, cine evfd)6pfenbe Sufammenflel:
lutici all beSjeniges ju liefcrn, >uag 93icnfd)cnl}dnbe im gad)e
bcr'(5ultur iton mebr ober recnigcr auSgcbcbntcn 2anbfdjaftg=
SBejirfcn, in 23fjug auf SJufjen, Sicvbe unb jycrgniigcn V'on
Un dltcfien Sciten bcr ju ©tanbc gcbvad)t b'^ben, bier will
id; nur cinen fliid)ttgcn JBlid auf bie JHcrgangcnbcit, unb
sinen cben foldicn auf bie @cgenu>art uKvfen.
3d) fd)»veige oon ebenS feligcn ©cfilben, bem 3(ufcnt:
l)Qlt ber crficn 50ccnfdicn, bcffen entfd)wunbcne erijlcnj mc[)=
rcre <Sd)riftfleller in 'Jterficn jjcrmutbcn, id) fd}»vcigc eben=
faU» ton iencn fabclbaftcn ©drtcn bcr .^cspcriben.
envdbnung p mad)cn bin icb vor alien anbetn bcfugt,
won bem ciuabratformigen ®avten beg weifen Salamcn , bcr
jiiit cincr l)oben 93iaucr umgcbcn war, in bem fid) aud)
ffirunnen unb Icbcnbige Slucllcn bcfanbcn. ^Un ucrmutbct,
cr i)iihi fid) beim i>alaflc be§ .ftonigS bcfunben. _ ©r foil
fln ®ewdd)fen uon viclcrlci 2(rt reid; gewcfen fcin , man
ncnnt: (Icbcrn, Sid)tcn, Sannen, gcigen. , ®ranaten=, unb
3lpfelbdumc, 5)almcn, SBcinjlodc, wie aud) »obUied)enbe
^flanjen, ^. 23. Siofcn, Slilicn u. f. w.
S)ic S)b|lgdrtcn bcS gcrcd)tcn unb wobltbdtigcn .KonigS
fccr ^M)dofcr, 2(Icincu§, \)dt fd)on ^omcr in feiner S)bi)ffec
tcr 9Rad)we[t bcfannt gcmad)t, fo wie aud) jene beS 2dcrtc§,
teg a>atcrg teg Ulnffcg. 2)ie uon ibren 3eitgeno(Tcn unter
bie 3Bcitwunbcr gcrcdjnctcn ®drtcn beg v^on (ii)rug crober«
ten S3ab»)lon» am Gupbrat, foUen fid) burd) ibrc romanti:
fdjcn 'itnlagen , unb burd) ibre 21 ugbebnung unb oielfdltigen
196
grjcugniffe, fo wie auc^ burd) i^re Dorjuglidjc Scniijjung
auggejeicbnet b^ben.
3ene pcrfifd)en ® drtcn aber, bercn 2(nnebmlid)!eit unb
9?ufjcn icnopbon anriibmt unb bie »on ben bamaligen M--
nigcn febr bod) bead)tet wutbcn, ejriftirten um bag wierte
3abrbunbert uor Sbvilli ®eburt. ©trabo erjdblt unS toon
einem ^ain am gluffe OronteS in golefpricn, bcr neun
SOleiten im Umfange foil gcbabt b«Jben, ®ibbon tdgt benfeU
ben aug Sorbcerbdumen unb (Si)preflen bcjlebcn, unb lobt
bauptfdd)lid) bie in ben bcigen ©ommcrtagen iibcraug xooi)U
tbdtigcn unburd)bringlid)en @d)atten berfelben. 5£aufenbe
eon ben reinjien 53af|crv-iucllen foUen wn ben >^iageln ing
Sbal berabgcricfclt, unb bie SJid^igung bet Scmperatuc
ganj befonberg begimfligt b^'ben. 3(romatifd)c 2)uttc, unb
bie lieblid)ften ^armonieen feiner bcflugclten fficwobner cig.
neten bicfcn fricblid)en ^ain ganj bem ®enug beg lauter=
jten S3ergnugeng unb ber JKcflauvation bcr ®efunbbcit. S)ie
©drtcn ber l^erfcr follcn fonfi aug gcraben 2lUccn unb red)t=
winflid)en giguren bcjlanbcn bi'-ben; ncben ben, SBcgcn be.
fanben fid) SJabatten mit wob'ti'^^fntien S3lumen, mit 9io.
fen, Siolen u. bgl. .ftiogfe, SEburme, a>ogclbdufcr u»D
gontainen waren in ben iior5uglid)ercn ©drtcn ju treffen.
£)ie bcftcn (5d)riftftcUer iiber bag ®artcnwc)en v^ermu.
tbcn, bie ®ried)en biuften oon ben ^crfern, toon wcld)en
fie bie 2(rd)itectur cntlebnten, aud) bie 9)ianicr aug bem
©artenwefen berfelben ju bcr ibrigen gcmad)t ij^ben. 2^ag
epifur an ber ©artenlujl grogen '^ntbeit nabm, unb in eu
ncm ©arten fein "ilubitorium untcrricbtete, i|l woblbcfannt.
Cgortfeljung folgt.)
9?cyue ber neucf!e« unb prac^tooUilcrt 23(umen=
unC 3terpflan3cn.
(SScm ^crrn 5. oon Kcibcr.)
(SortfcBun.}. Sahrj. 1S3:. 3Jr. 50.)
3d) fab in inclcn ©drtcn Ribcs aureum, unb Ribes
saiiguiiicum in ®ruppcn, in bercn 53Zitte cin Viburnum
Opulus roscum, mao ficb praditvoll mad)te, ba fie 5u)am=
men bliibtcn. Sben fo gut nabmcn fid) ®^-uppen oon bci=
ben 23ceten Ribcs aug, m bercn Slitte eineSyringa roth-
magensis prangtc.
gbcn fo traf id) grof c ©ruppcn toon Cytisus purpureiis,
unb bobc (Srcmplare von Svringa rothmagcusis u. sinensis,
2(ud) traf id) ganjc i)cden batoon um bie ®cmu|ebecte.
eie macbten cinen fd)6nen 2lnblicf, unb Dcvllcrttcn jiverfge--
mdg bie ''Pflanjung. 'Um pracbtooUjlcn ncbmcn fie fid) in
cincr gro^ern •2(npf[an3un3 am SBaffer, unb im SSorfaume
beg £ufigebufd)cg aug.
Calceolaria Athamsonii.
3n ibrcr prad)tooUcn ffiliitbc iibcrtrifft fie bie mcif!en
beg grofjen ®cfcblcd)tg. 2)er <Btod wax bocb, b^tte mcbjcre
febr groge, tooUe 23lumentraubcn. S5ic ©latter fmb be|om
berg wci^filjig. ©ie ffilumen inncn Icbbaft braun, aupen
gelb; bcr ect)ub ijt gang runb, fonfl joUgrof.
Calceolaria peudula.
mit ibren febr grogcn Slattern unb SJlumcn ^og fie bie
2rugen nuf fid). 2^cr ©tod i)! 3 gup bod), mad)te cinige
febr flarte SStumcntraubcn, bie 23lumen faft 2 3oU grop,
tiefcnbaft, wunbcrbar gctlaltct, ganj gelb, unb braun getlrid)clt.
Siefe beiben ^ract)tercmplore, v>d<i)i nur ber mm
197
©artenfuttut tc5 boni()mtcn ^^flanjcnliantlcrS ^vit. edicib.
let iv (gtiittgart ju tanfcn unucn, ftnb tic fcl}on(tcn (Svom:
Blflr^ vpn ten Cakeolaricn, Mc id.) je faf). y?iin exUmU id)
erft, tag tif Calceolaiicn nmliihcift fcbone Bicvbcn, unti
m\d) ihrcr ivunbcrbarcn ©I'llaltiuig and) I)LHt|l incrfwiirttjic
Ji^lumcn finb. llMc nmn freilid) tic Calccolancn eft ficljt,
mci)l in VH'ifriivpcItcn (Jrcniplan-n, nuul)cn fie wcni.q C5in=
tniif. Zbix cine voUfl.inC-iiic ©aniniUiiui Kutter foldjer ^xad}U
eremvlarS nu'itlte ct\va5 ilnenClid) todioney fcin, unt> bann
nniiCen tic Calccolaiieu ten ^yelar;u^'iif" fid'ev ben SxanQ
ftivitic! ma*cn. ■^ludi babcn tie Calceolancii baS ^Inge*
nclnne, bafs Hi tii§ ganjc 3nl)r iiber b!iif)en, ivcnn fie il)vei:
gjatiu- nUfoU^e lUid; tic vaiTcnbe iHle.qc crl)alicn.
^»d) fiii) and) tie fd)i:>nern '2(rtcn Calccolaricu auf
®ntvn.''c« ii» ®'irtcn angepflanjt. ©ic bliibtcn I;iet iveit
reid>li*er, cilS in Sopfen, unb and) ininurfort. 3d) fat)
4 guH Dobe (5vcmpKu-e. 5)can uerficbcvte mid), bag fie fut
ba? 2anb ebcn fo gut pajjtcn, >vie bie (yeorgincn. SOf
man giMint bcnfelbcn ben Sopf nid)t. Sic inrniel)rcn
fid) babei ungcheucv ftarf, fo bag man mir cine junge ^^flanje
urn 6 fv. anbot. Sliit 5 fl. l)dttc id) cine ganje ©amrn.
lung anfaufcn fonnen. QCud) licfcin bie ^flanjen ml reifen
gaincn, ten man gar nid)t bev 93lul)e wnti) bdlt ju fam:
meln. 9)ian iibcruMntcrt tie ©tocfe in folgentcr ^Trt: im
2(nfangc SDctober wcrten bie ©tocfe mit bem ©rabeifen I)er:
auiJgenommcn, bie SBurjeln in SKoo§ cingcbunben, icbodt)
mit' bem gan^cn ertballcn, bann alle ©tcngcl wcggcfc^mt^
ten, unb fo im ®ta5l)aufe an cincm l)intern ''Plalje ^ingctegt.
©eltcn, bag fie einmal bc§ geucf)tcn§ bcbiirfcn, wenn fie
foglcid) in fcud)te5 gjtoog eingcpacft wcrben. 5!JJan Icgt fie
abcv fo, bag vm l)6I)cr flc^cnbcn ^flanjcn fein aSaffer auf
fie fallen tann, voaS fie ccrbcvben ivurtc. ©ie \)ertragen
groge 5J:rocEcnl)eit, unb crl)alten fid) fo rcd)t gut im SBinter.
CSortfeijung folgt.)
gultur bcr Uio]m ubcr^aupt.
(iSorlfciiuntl.)
§. 29. 6tc 58ermcl)rung§art bitrd) GoiJUliren.
2)icfe 9cfcl)ic()t im Srcibljaufe jur 3cit mt ba§ ^cljcn.
ffiocl'crcitung baju.
gjian bcfiveid)t '/« ^dU bveitc leincnc ffidnbcfjeu obet
(iarfen brciten 23aft auf ciner ©cite mit ffiaummac{}fe, jcr:
t^cilt lefitcrn ju V* 3oU breite 58dnbcl)cu, unb tann ju fi= CHffoi
198
fagf, ,yibcreitetc6 Gbclrci^ auf tie^tattc tc§®ilt[ingj^ mipt
unb bejeidinct auf tie Siintc tic ildnge te^ 9iei)e'ug=2dmit»
te», unb fdl)vt bann mit bcm 9Jicffct ten tern 3cid)cn an,
ebcnfallo im 9u'l)cfug^2d;niitc aufivdrtS bi^ jum Snte tc5
2BiltIing§. 5Jun Icgt man ta5 (itclrciS Sd^nitt auf ed)nitt
auf tcn'SSilbling, unb ficbt ju, cb bcite gliid) brcit u_nb
lang finb. gcf)it" cei irgcntwe, fo Ijilft man mit fcm STa'iTcr
na^; man vagt fie bann gut auf cinantcr unb bintct, intern
man ein Stud won bcm obcn bcfagtcn 2idntd;cn um bcite
2;i)ei(c, oI)ne fie J" mfd)ieben, wintct, bag etclrciS mit
tern ffiilblinge fc(t jufammen.
2:te4)aiivtfad)e bci ticfer SJercblung ifl, bflgtcrc*nitt
bet Siintc tc§ etchcifcS gcnau auf tcm teg 2Subling§
liege, tamit ficl) ibr ©aft gicicb i^ercinigc. Jcte cvfid)tlid)e
Sjctlcfiung teg ganjcn ©todci? bclcgt man mit 23aum\vad)5.
§. 31. Sopuliren auf 5SiltIingc, tie tider al^
bie (5t elreifcr finb.
^ier tritt nun fotgcnte 2fcntevung im S."ctfabvcn_ ein.
S)o§ (StctrciS roirb w'l'c cbcn gcfagt, jubcvcitet, nur fdngt
man feinen ©itnitt nid)t bintcr, fontcrn 1—2 Sinien gc;
rate unter bem 2(ugc an, intern man cincn, cinige I'inicn
ticfen £lucrfd)nitt macbt, unb mit bcm 5]^effer tann rcbe=
fugartig i)erabfd()rt, woturd) taS SHei6 cincn ficincn ^Ibfafj
crl}dlt.
Sen SJilbling fcbncitet man an cinct glatten ©telle,
tro moglic^ in tct 9Jdl)c cincs '^(ugcS, nicldic^ al§ Sugaug
t>crf(^ont n?erbcn foU, J)ori5ontal ab , feljt ba5 gbclrciS tar«
nuf, bejeidmet, \v\e bcreitS gefagt wuitc, tie ?dngc unb
SJveite feinca 9icl)el)ufe5=©d}nittc^ in bie 9{inbe_ te§ 2iJiit=
lingS unb fd)neibet nac!) tern 3eid)en ein ©tiiddini yon
gleid)er iidnge unb 23rcitc eon il)m aug, fo tagbcice cd)nitte_
genau cinantcr bcdfcn. 9Jun fci^t man tas (Jtelrcia fo auf
ben aBilblingauf, bag fein 2tbfa(| auf tic ^Matte bcfTelbin
fommt, unb JKinte auf Siinbe genau yagtr tann werben bcite
feft terbunben unb iiber bie ^Matte cine Jlap^e ucn 23aum;
n)acf)fc , >Die bcim ^cljcn gemad)t ; au<b ter obcre £d)nitt
am (Sbelrcife njirb mit ctwaS S5aumn?ad)g vcrflebt.
CSoW^ung folgt.)
ncr ^alben ©lie langcn ©tiidcn.
SBerfahrunj^att bcim Sopuliren f»lb|l.
^inn fci)ncibet bo^ gbclrcis in flcine ©tiicfcf)ert, Wtc
bcim ?*eljen, mad)t l)intcr, unb 1 — 2 fiinicn untcr bcm un»
terfien '^(uge cincn lcid)tfn £luerfd)nitt, unb fdl)rt bann mit
tern 93Jeffer, weld)e§ man tmmermel)r aufbrudt, rci;cfugar:
tig bis jum @nbc bcS 3weige§.
Seijt cntfle^t tie grage: ob ber SBilbling, ber co^julirt
irerben foil, von glcici)et £)icfe mit bcm Gbclreife, obcr ob
er bicfer ifl.
§. 30. (Sopuliren, wenn ber SBitbling fo btcf wie
ba3 (SbelrciS iff.
25or ^Qcm nimmt man bem 2LMlblingc alle 3)veigc
weg, wcld)e nidit copulirt rccrbcn, unt ficl)t ,^u, too bcrfelbe
0leid)c Sitfe mit bem etelrcife hat. 4)at man biefen Drt
gcfunben, fo fcbneibet man ocm 2Bilt!tnge ben a!f)cil bbcn
wcg, ber biinncr alS taS CItclreig i)!, fel»t ein, rcie oben ge»
f!Blutf)eiet
Clcibra arborea
Cliffortia cuncala
Ilicifolia
— liaeacit
— obcordata
— rbuscifolia
— trifoliata
CHtoria tcniata
Cncorum tricoccoo
Colutca frutcsceiK
Comocladia iutcgrifolia
Concilium acicularo
_ gibbosum
— loiigiioliiim
— nervosum
^ piuifolitim
— pubescent
— salignum
Convolvnlus rupestrit
Coiiyza canclicla
— iaxatilis
— scricca
Cordis patagouula
t er 0 ti fd) er
^1 f I a n 5 e n.
Sunt, 3uli, Uu^uft.
tiScnresunj.
g. I* Coi'is monspcliensis
J. -
— Corouill:
) ju:icea
.»•■&
— Colylcdou hemisphaerica
—
— . —
linguiformis
w. ^
—
orbiculata
,-. P
— —
serrata
i,'. ^4
— —
spuria
s- ■&
w. ^ Crassula
acutifolia
6- ■& —
coccinca
—
coiinata
—
■w. ^ —
f^icata
—
{?. t -
glon-crata
—
hirsnta
—
— —
iiubricata
—
— —
obvjilatj
—
— —
orbiculata
S. ^4
— —
pellucida
g. ^
— —
scabra
§•■&
— Crataova
1 capuaroidcs
vr. ft
— Ciepis lilifoimi»
-• P
g. y. Ciiiium
austiale
S- ^4
^igantcnm
w. -5
w. ^
(JcrtUTUnij
fctiit.)
193
S3
t i t t & t t a.
erfurt, im 3nni <838. Sm txfrigcn ?Konat if! 511 ©rfttvt fm
Scriiii fi'ii- Wartcnbau jiifamraciiiH'fvctcn, bcr urn fo irirtfaintv ju )ocr=
ben oafpi-idjt, al« bie bortigc t'oirtncrci, bCfiMibcr^ bardj ben Samcit;
lianbt't in cinft uHitijrcifcnbcn aicrtmbung mit bcm Jfu^Ianbc ffct)t, unb
ti am SDxtt fclbft, me in bm ()£nad)bartin JRcfibcRj|labttn,bcm ^wcde
an iriffciifdjaftlidjti- Untcifli'i^ung nidjt filjlen Idnn. Wan ivirb tci
bicfa- Scranlaffiimj baran ctinncrt, bap bif grope JRcifeffrapc buvc^
erfiut inncrbalb bcc ©tabt--Um>raUuna an btm botanifdjcn (Sattni
rcriibcifulivt, bcr, faum uon anbcrcn alS ben SSiinncrn beg ga^^'ncdj
9cfud)t, ein foitbluljenbct Stt'ty bft e(;cmaU9cn alten Unioerfitat, itn;
ici- bcv bcjljiibigen aufcpfirnben ^fldje tiiieg auigcjcidjncten &(k^Usa
pel)t, bcr .fliU unb emj'ig in feinem ^lienfle ausijarrt,-
?DiaBnf)eim, ben ^8. SKoi 1838. Jicr f)icr »or luenigcn 3af).-
rcn, gcoirunbcte 25crein fiir „9ia tiir f iinbe" Ijatte glcidj itnfange,
in feinen ©tatutrn, ben ^ifect au6gef)5rod)en : „Sitbc jur SJatur unb
it)vcm ©tubiiim ju »erbrcitcny StjciliwJime unb SBipegierbe fitr aUc
3)»ci9C ber 9tatumnf[enfd)aft 511 wccfcn, unb ju befnebigcn.."^ — ©iefcr
gnnct ift Qtcfj cbel^ unb ben Seflvebuiigcn eincS gebilb'etcn'^rtj^iS, tU
ncr inteUigcnten ©tobt ^roiirbig. Sap aber bcr au^gtfprodjtnc imci
iiid't leci-e SBorte finb, iric in mand;en anbtrn ©tiibten, bas bc;
ireift unS bic iiberall fid) jeigcitbe (ebbafte SI)eilnal)jne beS ^ublihimg,
bcr l)Dd)ft lobcnSu'crtije, vcge (Sifer ber aSorrtanb6glicber, bag unermiib;
lidjc (Sanuneln, uiib bic reidjfjaltigen SJtrjeidjnilTe bieftr Sammlungen.
©0 fjat fid) bijg fi-ut)cre biirffigc 9iaXuralienfabinct in tint SDJaffe, Don
»cl)lgeorbactcn naturl)iflox-ifd)cu ©d)aijcn Berioanbelt, wocuntcr ^ro;
buctc .allcr 3cnen gljnjcn, — fo iji auf cinem cbcn, unfrudjtbarcn
SJaume fin bluhenber ©urten mit fflteiicn (5iouad)fen, crfianbeni —
cin, fiit bic SScrbaltniffe gcniigenbeg, fdjoncg Drangcricljaug ipurbc
crbaut unb anbcrcg 9U'i(?lid)e angrfdjafft. ^u bicfen gliictlidjen JRi'fuI<
tatcn trugcn nidjt nur oielc SBwocifc ber (iJunfl beg gnubigficn ^ioi
te!tor6 beg Scrting, ©r. t ^. beg ©ropljcrjcgg Scopolb,fo wit
bic ^ulb bcr i)0(^«ercl)vtcn griUi ©ropijcrjogin ©tcptjanie t. ^. its
fcnbctg bei, fonbern and) iic auggcjeid)nete ShcitneiiMnc unb ■aitpcror*
orbtntlidjcn Dpfcr mand)er ^iBatperfonen. — %m 18. biefcS gBon»t«
bcganN,nun ;um brittcn Male, bic jalirlidjc 23 lu ni cnaugfleUung,
unb am 22- Jtbenbg 5 lU)t fanb bic ^reiSDcrtlKilung ftatt, iiicld)c
le|tcce biiri^ bie GJiitc bcr gcnanntcn !oniglid)tn §rau nid)t nur aui:
geflattct, fonbern aud) mit it)r<r ftolnn Qicgenitarf, niic friibcr, bcgliutt
j^iurte. — 5tlg 5)reigrid)fcr warcn gegcnroartig bic Jpetren ^rofefforen
di. 93ifd)of, ■!?• ®. SBronn, Cinj, fflJCftgcr son Jpeibflberg unb' 3ci)t)e¥
ton ed)irei?iugen. — 3iad) mcnigen, aber gcicidjtigtO/ ben flanjen er;
l)abciitn3>oect begSBcrcinS umfaffcnben, feinc Jpoffnungen augfprcd)««ben
t)crjlid)cn SSottcn, ncbjt f urjcm Scrid)te,-Borgetragen con bcm etilen @ctrc=
tdr jbcg ajercing, ^vn. ^rofcffor Jiilian, wurbc nbm ^rafibcnten, bem
Cibert)ofgcrid)tgEan}ler.^rn. .?3aron B«n ©ten gel, bag Bcn ben ^rcig=
vid)tcrn cntn'orfcne ^rotcEoU DorgeUfcn, bic ^reifa 00m SSorfletjcc bcr
botanifdicn ©cttien, ©r. Svc. bcm gropt). W.tncral.-eicutcnant .^rn.
Bon iiingg, 3brer tiniigt. ipo()cit bee grau ©vopl;er5ogin ubctrctci^r,
«ug l)i)diitbcren ijanbcn bic ©ejvcntcn, obcr ii)re SBeooUmd^tigtciv bicj
felben cmpfingen. ®cr etflc $rcig bet feUcnflen unb neucflcn ^aii;
jen wurbc einftimmig crEannt: Choriiuma coccinca, uon ben .!^^i.
Sol), unb J)an. .Stplcr cingcfanbt. (2>te J^crren ^tcigtragcr (;attcn
bie CSjiitc, nid)t blog auf ten ^reig jum 25ort!;cil beg Ciiaittng ju »er«
jid)ten, fonbwn aud) bie gcEronte ^if'^'je bfi SBercinc ju iibctlalTen.)
Sag ^Icccffit crljielten : Clcnulis cocrulua grandiOoia. Ilovea Culst,
200
Dillwytiia speciosa. Ecnnedis innopliylTa, Tropaoolntn tr»co>-
l»r. Kvnivedia glabrata. Kenucdia nigricans Djkia rcmatinora,
fdmmtii(^ »on Jf)rn. .Slunffgartncr Sfiinj in grantfurt a. gx. Ama-
rillis Amaliac, Loililigcs. liui bcm Sercinggavten. — Set }»citt
93reig bcr bcfl cultioirten ^^flanje loutbe jugcbfld)t: b« Tro-
tea spcciosa, cingcfanbt von Jprn, .Ivunfigdrtncc SRinj in grantfutt
a. 93J. Sa bicfcr auggc5eid)nctc t5iartncr, treld)cr j7d) ubcrbitg, alt
SRifglicb unferg SSercing, Bielfaltig SSerbicnflc urn unfere Jfnflalt crs
B5orben t)at, auf btn gjreig eerjictjtct, fo fdllt bcrfclbc auf Rhododen-
dron arboreiim tigrinuni, cingcfanbt Bon ^rn. .SuJiflgdrtner ©riinci
6crg in granfftirt a. 33J. — Set brittf ^reig, g(eid)falls bee
ttflcuItiBirtcn ^flan;e bcflimmt, wurbe jugtbad]t: bcr Azalea
indica Uaiiiilsiana, won Jorn. Aunjlgdrtnct ©d)eu«rmaiin in Jc«n{«
furt a. gjl. Sag Wcceffit £r()icltcn: Boronia pinnata. Eupliorbia
splendens unb Gcsneria Douglas! Tcrlicillala, Bon .^m. 9J i n }. Paeo-
nia arborca, cinc auggejeidjucfe ^flanje Bon 6' .?>cf)C. Erica vestila
fulgcns. Seibc aug bem ©d)»e(jinget (sjarfcn. Stielitzia reginae,
con Jprn. A'afi. Saracenia purpurea, aug bcm .fpcibcU'crgcr botani;
fd)cn ©artcn. — Sen Btctten '^vcig crliicU: cin SSlumcnfir au p,
bem aUgcmcinc JCncrfennung rcurbc, cingcfcnbet Bon bcm iScrcinggarts
net .!prn. Sari ©inger. — 3ugUid) wurben Bon bcn ^tciDrid)tern
cine 2(iija^l anbcrcr ffilumcn cf)rcnb crwAljnt , unb man l)ob ruljmenb
bit treff[id)cn ©cnbungca tieuct unb Borjiiglid) culticirtcr ^panjcn
t)frBor, n?eld)c man bcr ®cfaUig!cit mcl)rercr granffurtcr Jtunftgartncr,
fc TOie ber Sorftdnbc beg ©d)>BC§inger unb JFpcibclbcrgcr ©arleng ju
Bcrbanferi t)attc. Uebcr allc guteit ^''flanjcrt gibt cin gcbructteg 2Jer:
}eid)nip bic n6tf)igc 2fug!unft. Sit a5Iumenaugfltllung felbjl war hoc^ft
gcfrijmactBoU aufgcfieUt unb Bcrtf)eilt, — bie ubrigen 3£rrangrment^ woi
ten iBol)l bcred)nct unb cffectBoll. — ©in dupcril ial)Iriid)er S5efu(^
beS g3ubli!unig ccrfdjonerte bicfcg fricblid)c ^eitere gefl ber lieblidjen
glora, n?cld)cm id) nod)malg bie inl)aItgfd)iBcrcn aSorte be« gciftrtidjm
crflcn ©efrctirg beg Sjcreing, im Snteriffc alUr fiiliUnbcii 9}icnfd)en,
nat^rufe: „.5lcine iiaft, nur i^uft gcirabrt ber Bcrftdnbigc 2)erfef;r mit
ber Slatur; bcr gropte ©enup, bag .reinfte SBergnugen, ifl bic grud)t
fold)cr Scmuliungcn. @rop ift bcrScroinn fiir ben Giein-, bet Ijuns
bcrtfdltig (5iclcgnif)eit finbct, fid) 5U belel;rcn; grop bet ©croinn fiit
bag ®emiitl), bag buret) ben Umgang mit bet iRatut frol) unb un=
ccrborben >Birb.
granffurt a. 9)?. im Jfprit 1838. 3n bcr ©i^ung am 14.
5JIarj ber ©ection fiir Wartcnbau n. >Burbe bic bcgonncne 9J?aulbecr«
baumpflanjung in SnBaI)nung gcjogcn, un^ ein SBcrtdun ijbtr 2Kau(<
bcct'baum.-70ijud)t obn (J. ^. Sicbicn empfoijlen, bann erfolgte S:rid)t
ubcrbie'^fuffliltuiig beg jur '-pflanjcn^^fugflcUung befiimniten .5>aufeg,
unb eg wurbc ein (Sntiriirf ju ciner in enrafintcm ,§aufc ju erbaiicns
bcn ffiriicte' Bbt'gcli'gt ; fd)(icplid) nnirbc cin 2Cntrag Bom Circctor gcs
ficltt, uCcr bie auggebcf)nten gclgcn beg Bcrfloffencn SBintctg ju bti
rid)tcn.
5ii ber ©i^ung am 21. 2Rirj, !amcn jum Sovtragc: cin Script,
bic Jpi)acinti)cn.6ultur bctrcffenbj SiccuiJion iiber Serjiciung brg2fug«
pcHu4ig6;£o£a«i eg unirben Bom Sirtctor Jlbbiibungcn Bon mcbrcrcn
in Selgitn goBcnnenen gamcllicn Borgelcgt. a5liif)enbe ^pflanjen l)at»
ten bie ^erren 9iinj, a>oc£ unb ©cftcr gefenbet, wcbei fid) A/.aIca in-
dica pulclicninia bcfailb.
©i§ung am 7. Kpril. S5erat()ung uber bic 'pflanjcn.-'JfugllcUung,
ubcr S5crtl)ci(ung bcr9JJcbaillen, Drbnung beg 2)erjeid)niffeg bcr auggc:
fleltten 5)f(anjcn jc, iBonarf) allc ipflanjcn btoS numerirt iBcrben follcn,
a3cratl)ung unb !8orfd)iag iiber SBerEc fiit bit JBibltotf)rt. SBIu!)eubc
58tibe com .^tn, JCunjtgavtncc Oriin cbtrg ©ol)n in granffurt a. 93t. yftanjen i)i>itc_jpr.J8od gefcnbtu
eTebcurtt in bet (S 3'- (S»:i>lif «»anu'|c|>cn au^jbcutfmi in Qelleba.
Sflt 20.
Sicbiictcur : ,\ r i c 0 r t dl » li fi I c r.
ScrUijcr: OJ. ,v. (»> r p (ini a It It.
«^onnakcn^ , ben 8l>. ^uiii 1S8*.
XI. ^nbrflaitf^.
JBeantwortiing bcr in ^Ir. 28. bcr ffihimcnjeitun^ torlgen
"Si^l}vc)iin35 cntl)altciicn 2(nfra()c:
„2iSe(rf)c3 fiiit) bic llifad)en, wanim bic Rosa
Banks ia lutea fo fcltCU blul}t?"
(3JJit3Clf)cilt Bum ^rn. (5. S — 6 ju .^amioocr.)
«Oie Urfnd)c, wnrum tie Rosa Bauksia lutca bei matv
dicn f'flanjenfreimbcn I)6cl)fl fcltcn jur 58Iiit[)e gctangf, Idpt
fid) (lanj cinfad) crfliircn. (55 liat bie ''PflanV ni'd)t ben
iiur gel)6vicien ^luSbilbung bet iSB(utl;en crfoiberlic^cn iiuUux--
grab (^cnoffcn. —
X>a c» inbff) bcr l)inbcnibcn SSert)dltni|Te, Wfld)C oftmalS
bcr \)bd:)^en 2(ugbilbung bcr ''PPiiiijen cntgc.qcn tietcn, ju
cicle giebt, fo ift eg nidit moglid;, ol}iu Jtcnntnifj bcr an=
flovanbtcn Gultur bie Urfnrf^c, iccldje bci cinem einjclncn
4ultioat£ur bie ffiliitlKnausbilbung »erl)inberte, genau uub
treffenb on.^^ugebcn.
3d) crlaube mir babcr bie Sultur mit,^ut^eilcn, tDoburd)
pd) biefc fdjone Siofc jd^rlid) burd) ial)lreid)e ffi(utl)cii t)ict
banfbar jci.qt.
eic tM'vlangt cine naf)rbi-iftc, fel)r alten t^erroefcten .Ru^»
Ingcr entliolt^be, mit einem S3iertl)cile fcinem, rceigctn
(Snnbc vcrmilSte 6rbc, nicld)cr aud) nod) >vol)l cin wciu'g
.^eibcerbe bcjWiiHfri)t rocvbcn fann. SRati) cinct forqfamen
SJocfcrung beSNgBiirjclbaUeng njtrb bie Sicfc in biefe Grb>
niifd'ung gepflanjt unb bann im ganjenSommct ^inburc^,
ol)ne <3d)uic* »"» '•^''C"- •" '•'•'"'"^ flfgcn raul)c 2Binbc 9cfd)ii(j=
ten ^agc, bcr frcien iiiift onoertraut.
Ser ®u^ crfolgt ben gan^^cn ©ommer binburd) mit
STOdfiigfcit, unb nur bann, nienn bie ^i)flanje gcborig tvocfen
genjorben.
23ei bem Ginrangircn ber ^flan,^en in§ SBintirquartier
forgt man fiir cincn, bem Sidite nnben, fonnigen ©tanbort,
untcvt)dlt im ^Pflan.^cnbaufe obcr fonfligen 2)iird)rointi:vung§:
crte einc SBdrnie iion 5" dx., unb begicjjt, bcfonbcrs tt>d()=
rcnb bcv ''J.ti'i-iobc, baji biciiflanjc bUurcrlog »J i|l, folglid)
fel)r wcnig ^JJobrung bcbarf, b6d)|1 nuipig.
9Jiit S3ccntigung bcy ffiluttabinurfceienhnirfeln fid) a >f)
fd)on bie ncucn Sriebc, unb ba bann ju jencr 3cit l)in unb
tincbcr froftfrcie, fonnige Sage fintreten, fo barf ba6 Siiften
md;t unmlaffen wcrbcn.
S3ci bicfcr JBebanbUing ^eigcn fid) gew6()nlid) 6nbe
*) JBcfaiintlid) wirff bic Ro«» Bauksia lutea jdhclid) Wd&vcnb bii
asiiitcrg bie S31dttcc ab.
gcbruar bie S3(utbcnFnof'i:cn, roclcbe fid) aUmd^Iig auSbiS
ben, unb gcgcn bic aJiitte be§ SOionatS SJldr^ jum 2(ufblit^
I)cn gclangcn. *J
'2?afj oon ber ^cit ber crncueten S3egefation bcr be;
fc!)rdnfte ®u{j iviebcr uermcf;rt roirb , ijt toobl faum ju
erwdbncn notbrocnbig.
3lad) bem J>erbluben roirb gcgen bie SJZittc obcr (inhe
^ai bic^-^flanje an eincn juoor errodbnten giinftigen (3tanb«
ort auf bie Untcrtage eincS JBretteS geficUt.
©obalb fid) bie jnngcn Zxiebe frdftig auSgebifbet (»««
botjt) baben, njirb ba'o am minbcflen fraftigc ^o(j burd)
rcine >)Jicfferfd)nitte gdnjiid) entfcrnt, t!a§ 5)iittelt)0lx obne
23cfd)ncibcn (tcben gelalJen, unb bie ju langen @d)of-
fen um bic .^dlftc uerftul^t. 3cbc5mal nac^) biefem ©djnitte
wirb bag Sicrpflan^en v>orgcnommen.
2BdbIt man bci jcbcgmoligcm 5l5crpflanjen' bann nod>
ni6glid)ft fleinc, jcbod) bem 2Bur,^clbaUen angemcffcne Sopfe,
fo »i3ivb man mit ©civi^bcit ber 231iiil;enentiridung entgegcn
fcben biirfen.
«) 3tii eincm tninber giiiilliaen ©tanborte pflcgt bic Slut^cjeit ftcb
fpdtec tinjufleUtn.
58 ( u lit c n f cl) a u.
(ajom ^mn S- 58. Hoffmann ju JTUmansbotf bei SBicn.)
(iJorlfctuna.)
Som romifcbcn ©artcnwcfcn gcfd)icbt bie crflc errod^.-
nung in bcr S5efd)rcibung beg Sla'rquiniuS ©uperbug, 534
3abi-c »or unfer ^citrccJ)nung burcl) tioiug unb 25iont)ftug
oon .&a(if'arnafj.
Sie ndcbflcn in bcr d)ronorogifcbcn golge ftnb bie beS
ilucullug bci iQa\a am 93Jecrbufcn von 9TeapcI. Sie roett^
cifcrren an iHacijt unb Aofibarfcit mit jencn ®drten ber
niovgcnIdnbifd)cn .'pcrrfcber fo, ba§ man um ibreta>iUen jc:
ncn ©tiftcr bcrfctben ben r6mifd)en .^'crrcg nannte. ®ie bc-
(ianben aug njcitldufigcn big ing ^I^u-cr fortgcfe(?tcn @cbdu:
ben, aug ungcbcucrn fiinillidjcn (£'d)6l)ungcn, aug weitcii
2Baffcvfldd)cn, bcncn man nad) bamaligcr SDlcbc bie prun-
fcnbcn 5)Jamcn NiJtis unb Euripus bcilcgtc.
SBenig ifl ung befannt oon ben ©drten beg SSirgil unb
^oraj, aiig bem ;3citalter beg JVaifer 3fuguilug, >'tjc(d)em
man bcreitg fine auggc^cidincte 3ierlid)fcit "unb cincn fcbr
iH'vcbelten 0efci)macf jumutbct. 5n cinem ton S>irgil in
fcinem ©corgicon cruidhntcn Garten finbcn wit nuv cine
(*r»vdf)nung ber (iid;orien, ®urfcn, ?JJ>)rten, 9iofen, 9iarjif^
803
fen, b«§ ep^m unb be§ 2((anf^u8. fiJtrflil unb^roperj be.
ttad^tftcn tie ilnpflaniung bet gidjte al§ bem ^£an, bem
©Aubaotte ber ©drtcn aii9«ncl)in, ber morgciUanbifdK^^Pui^
tanug wurbe fcincS bidjten fiaubcS rocgcn al§ fcl)r begunjtp
oenb in feincm ©ctjattcn ju ocrfammcln, gcpflanjt.
2)ie n)ol)lnedKnben S3dunie n>ie bie (^itroiun, Simben,
ben wilben SDelbaum (Elaeagnus hortcnsis) u. bcrgktcbeit
pflanste man mi) gcwifTcn ©efe^en neben ttnanber, nam=
lid) fo, ba§ bie ^siifte felbft bur* cm ()armonifc^e5 58er=
bdltnig il)VJ 2£nncbmlid)feit flcigerten. ^(UcrbingS cm ge^
gmwdrtig mibcfanntc^ ajcrfal^ren, beffcn iRadjatjinung cmi)fot)=
kn ju TOcrten cerbientc. «> , j. •
Sn bicfe 3cit fdUt flud) ber 'jrnfang-mit bem S3efd)nctj
ben ber a^dumc. Tax 23ur roar fd)on bamalS, wic nod?
»or cincm bfllben Sabrbunbcrt ccrurtl)eilt, in vcr1d)iebencn
gormcn eerfcbnitten ju rocrbcn, a\6 bart9C|d}orne ©V'^lier
lit biencn, unbD}Jauern ju beOecfcn. ©tatucn unb SJrunntn
lamen in 3riifnabnie, aucb bie (Spring^ unb sBetirbrunnen
tvaicn on ber Sagcgorbnung. 2?ie mncrn Gangc, «cld;e
ocwunbcn roarcn, batte man niit 9iofcnl)ecfcn emgcfaft, unb
ta§ Gnbe cine? fold)eii lief in eincn engcn ?>fa£) aug, ber
fid) in inele anbcre jcrtbcilte, bie turd) bie SSurbaumbccEcn
wn einanber gcfdjieben oft jur gro^ten greube beg »elif*cr»
in bie mannigfaltigflen Sterratben unb ffiudjjlaben gefd)nit=
ten ivarcn. ©in anberer ©ang fiil)vte burd) befd)nitteJie
25dume nad) eincm offenen ©ebditbe oon roei^cm iOiarmor
Bon Sieben bcEleibet. Unter bem eife ber fid) in bemfcau-n
befanb, quoUcn SBafferfirbme l)eruor, bie em ffiecfcn auf.
nabm, b^g immcr voU blirb unb nic iibergmg. 5l>iele oer=
cinwitc gj^armorfifje lubcn jur 9iul)c cm, ncben weld)en
fleine ©pringbruimcn fdufelten, ober S3dd)lem murmclten^
bit eben fo <ingencl)m bag Di)r crg6f|ten, ol» fic ben ®ar.
ten mit ibrem^fliifligen ©ilber bmdjjcrtcn. ^, ,,.,,.,
■Ku^ bem ©efagten ergibt fid) bie groge 3(el)nlid)feit
ber bamaligcn ©drten mit benienigen m ^poUanb unb (Sng=
lanb, bie nod) »or roenigen Sabrjcbnten bort niobern wa=
ten. ®ie ©drten ber '^Tlten b^^tten meifteng erne fold)e ilage,
bofi bie ■2rugfid)t bacon auf cine fcJ)6ne gaiibfd)aft fiel; l)eut
ju Sage baaegen ijl man bebad)t, S3eibe mit emanbcr un.
rnittelbar ju oercinigcn, aUerbingS ein aSorjug ber neucrn
Seiten. 2)er Ilortus pinguis cJ;ud}engartcn), ber, nne
^lining melbet, »oin Sanbmanne roie ein jweiter 9lad)tifd)
betrad)tet njurbe, roar unter bie 5perrfdiaft ber .^augfrauen
oefieUt, wa^ in unfercrSeit aud) nod) oft j^att fmbet. T>\t
|)b|lcultur beftanb in ©ranaten, :«:epfeln, 23irnen, geigcn,
^aftanien, ^irfd)en, 9riaulbeeren, SOIanbeln, <«uffen, ^Pflau=
men, SlBein ic, fpdtcr aud) (iitronen. Set 2Bcin= unb^lu
cenbau erl)ieltcn bie forgfamfie ^flcge.
einige cctt ^liniug evrodt)nte 3fnpflanjungcn finb
no* uorbonben, roie bie Dlioen i^on Semi {,\m Jiird)en=
^aat) unb bie JKcben con giefolc (in Sogfana). 3n ^in=
fid)t ber Sermebvung ber grucbt= unb tbflbdume roar bag
S3crfabren ber bamaligcn 3cit jenem ber ©egenroart jiem=
lid) gleicb. ©epfropft unb inoculirt rourbc jur a>erinelfaU
tiqung ber Snbimbuen, roie bcut ju Sage, aber won @r=
funficlung ncuer Morten unb XJarietdten t|l ung teme^unbe
lu Sbcil gerocrbcn.
s8or "JlUen fel)cn roir, bag biefer epod)e ber ®artcn.
cultur bie be"t M> ^''3^ f'' >?orjiiglid)e 53Jannigfaltigreit
fcblte, jener 9ieid)tbum ber gormen, ber bie ■^(ufmerflamfeit
fo bebeutcnb fefTclt, unbgleic^fam beraufc!)U Cgottf. fgt.J
804
S5efc^reibung unb Sultur ber Malva umbdlata. Cav.
2>olt)enbtutl)igc ajJaluc. %,
(Cl. 15. 0. 8. MuB»ilelplii» Polysndri* Spt. Liu. <— F»ro. Mal-
raceae Juss.)
J)tefe baumartige fd)6nblu()enbe ^flanje ifl in 9?eufpa«
nien einbeimifd) , bet Jalapa an ofllidjen 23erbdngen, unb .
wirb in mcjifanifcf)en ®drten fultioirt.
25er ©tamm ift nacb oben in aufred)t:ab(lef)cnbe 2re(!e
getbeilt; bie 9{mbc beg alten ^oljeg ift glatt, blag gelblt^»
grau, an ben "^cften unb SSIattjiielen ifl fie mit cinem bicb»
ten, Pocfigen, roeipen gilj aug flernformigen ^aaren bcfleibet.
j)ie flatter flel)en borijontal ab; bie 2ilatt)licle finb runb,
fo lang ober aud) Idnger alg bag S3(att. 25ie -Blatter finb
ton febr ocrfd)iebencr ©rope, an ber ©pilje finbet man
2ildtter von 2-3 3oU, etivag unterbalb bagegen anbere
V)on 6 Soil im Surcbmeljcr; fie finb tief berjformig mit
enger 'iugbudituiig unb in 5 mebr ober minbcr beutlid)e
happen gefpalten; bie ficineru Splatter finb geroobnlid? nut
unbfutlid; brei= ober funfecfig; ber Sianb ijl mit grogen
(lumpfen Jierb^dbncn bcfegt; "bie obere ©cite ift grim unb
iT)eid;l)aarig , bie unteve mit einem rocic^en, bimnen, grauen
gilje berietbet. Sic 25liitt)en jtcben in ben SBinfeln bet
obern JBldtter; bie Sliitbenjticle finb geroobnlicb Idngcr al3
ber S3latt|liel unb roie biefer bebaart; fie t()eilen fid) an bc»
gpil^e in 2 big 4 flarfe eincn 3oU lange bcfonbere 2}liitben»
ftielcben. 2>er glocfenformige JleUl) ill big jur ^dlfte ii
5 ciformige, fpi?e, mit rocigen (Stirnbaaren bcfleibete ^Tb*
fd)nitte gefpalten; bie Sedblatter finb l)alb fo lang, cif6t»
mig obet oual|lumpf unb etroag runjlid). Xik 5 95lunicn»
blatter finb i^or bem 'ilufbliiben fpiralformig iibereinanbet
geroidelt, bann aufreciit.-abjtebenb , r»evEel)rt=eif6rmig, jtumpf
unb elivag auggeranbet, purpurrotb mit rocigem ^Jagcl; fie
finb ungefdl)r 1 3oU lang unb bilben cine anfel)nlid)e 2)lu»
menfrone. £)ie Staubfabenfdule ijt roeig, glatt unb nut
nm ©runb, roo fie mit ben_25lumenbldttetn jufammenl)dngt,
etroag geroimpcrt. 2)ie ictaubbeutel finb auf bem Siiicfcn
angebeftet, eiiifdd)erig , bogcnfonnig gefriimmt, blag, mit
gelbem ''PoUen gefiiUt. Der grud)tllnoten ift runb, mit lan«
gen, roeigen Jpaaren bid)t bebedt; bie ©riffel finb »on bet
Jidngc ber Staubfdben, blagr6tl)ltd), glatt unb nur am ©runbc
»erroad)fen unb geroimpert; bie ^JJarben finb feulenformig.
2)ie 3cit ber 2)lutl;e fallt in bie 9JJonate gebruar unb SOfdrj.
Siefe ^Pflanje oetlangt bei unS im 2Binter eincn bem
genftet naben ©tanbcrt im 2Barmt)aufe; im gommer abet
mug fie in ein luftigeS Jtaltbaug, ober an cine gefd)ii(jte,
roarme ©telle ing greie gebvad)t roerben. ©ie liebt eincn
aug Saubcrbe, iDiergel, glugfanb unb Siingcrerbe bcjtebcn*
ben ffioben. Sag ajerpflanjcn bevfelben in frifd)e grbe,
mug nad) ber Jiiliitbejeit, im ^pril ober lugujt gefd)el)en.
SBiU man fie aug ©amen er^ieben, fo mug biefer ini
gritbiabre auf ein roarmeg 5UJi|tbeet angefdet roerben. ©ebt
Uid}t unb JU jebet 3al)regjeit !ann man fie aber burd) ©tccf»
linge »ermcbren, roenn biefe in Eleinc Sopfc gepflanjt, mit
©i.igglocfen bebedt unb in ein befct)atteteg fiobbeet gefleUt
roerben. _________
2Scrfucf) cincr 2(ntn3orr, tic ^amellicnblutfie befr.
3n ber uorjdbr. 33(umenjtg. @. 166 ftebt bie^Tnfrage:
„2Barum b^^ben bie panad)irten A'amcUien im Siorrointer
niebt 22eig nebcn bem Siotb, alg gegen ben griibling?"
1805 <•«»,.»
^{rrfluf fonntt ol3 Tfnfwort bfenen, wai S^tn iBnMe
in ^\uis in fciiicv (SinjcllH'fclnribung trr CSamfUicn bri C
rubricaiilis foqt, biifi luinilicl) Mc gcwoljnlid^c fiifdnotl)
bliihftibe rubritaulis uu-i^ (Ifflccft bliihe, tvftin man fic burcl)
Vliifftfllunci im nmniifn ipoufe fn'il^er jum }Bliil)cn jwin.qr,
unb fiiiit bci, ba§ Mcft (Siqenbdt — gfflaft ju blul)CM, bei
nubrercn Morten mit rotbcn »lumcn t-onn bcmetFt rccrbc,
TOfnn miin fie burcb .qrofjfrc 2i5dnne im bcr 3cro61;nlid;ea
iicit fitJJiir.O jum S^lubcii briiijicn \tJoUe, j. 25.
Chamllcrii, spcclabilis, cocciuca, Rex Kataviac, Aglac,
Rosa siiiiMisis, Coralliiia, Bcrlesiaiia, VViltoiiia, rubra
|)lena etc. , fo jvie lUid) varicn;ata plena iiu aBinttt
bliihcnb, .qrofu'ic wcifse Jjlecfen babe, als im Jiiibjabrf.
(S-o unive alfo c\xb^tu 2BdrnK bic Urfadu, ba(5 nicl)t blo3
bci iU'woDnlicb rot'l)bUib<nbcn , bie in mittlcrcr ilenipcratut
vein' bliihcn, fold;e tvcipe glccfcn ncu cntfiimbcn.
SDiund;cn, voa ben,
2( n f r a g e It.
1") 23o finbct man cUva$ ©cnaueS unb 3u»erldfTi(ic5
uberbcii aolbqclbm2Bidlcv, Tortrix Bcrsniaimiaiia, unb ben
(ijavtcnrofcnivid'lcr, Tortrix Forskacleuna? Jt6nnte ©iner
bcv vick'n lU'fcr bcr 23lumcnieituni) auf eigne fflcobad}tun3
©e.qn'inbetfS niittbeilcn , fo foUte eS bcm 'jlnfracier W}\i
fran'infd)t fctn. 2Bag in bcr S31unicn5citun3 1H3U "^Rx. lU
baii'ibcr c\(Uqt i|l, jKm'i.qt eben fo roeniji, als it>a§ i!enj in
bcr gemeinniibigen yjaturiicfd)id)te ffib. 3. ©. 470, 472 bii'i
reie cs bcnn iibcvbaupt fd)fint, al5 fei fur ben ?3JiErofo5rau3
biefer '^frt Unge,vefer ben 'i)laturforfd)evn nod) uicl ju crfor.
fdicn I'lbrig. 2>ic (Sdjmctterliruie obiijcr Siofemviiller b'^t
einfenber 'bet flcifiijicm ■^(ufpa|fcn bod? nod) nie gefebcn;
ibm iiUi^dncilid)e JBefcbvcibungen bcr 9\dupd;en woUcn aud)
nid)t ailf I'cbenbic^e (Sremplaie paffen. Ser ©djaben aber,
weidien bic Sicfenivirfler befonbery biefeS 3nbr fei"'" ^oUn
jugcii'iflt b'iben, nia*t ibm biefe Sbierd^cn intereffantcr, al5
je," unb er bittet barum, weil er felbft irgcnbroo Acnntnig
fid) nidit ju v>evfd)affen roci^, ba^ cin .qritnblid)er Acnner
unb SBeobaditcr gcrabe bicfcr Cycfd)6pfe umfaffenb unb gcnaue
IBelebrun.q in ber Silumcnjcitung il)m unb '^nbern jugebcn
Uiffen modUc.
2) 3ur Sfut)iiif)r.^jeit, — id) mag je|t nid)t bc^nuptcn,
ob aud) im .^erbllc? — finbc id) in mcinem ©artenboben,
ber mi einem bimbigen iiebm befiebt, l)dufig ficine M^eU
d)en, burd)au5 dbulid) ben Samenforncrn bcr retbblubenbcn
Spargclerbfe an ®rb(je unb fajt aud) an garbe. Serbritcft
entl)aUcn biefe ^iigeld)en untct einer feinen, b^rnartigen
Ueberjug?4)aut cinen mild^reei^en ©djleim. 2Bcld;em Unge«
jicfer gcborcn fie an?
3) siuirigeg 3abr btii^te bci mir im 3;opfe gn'mer
8ev>foi gefiilU. Gin grune5 9idupd)en ndnilid) I)atte bie
^flanje fd)pn , ba fie ev)! cinigc S5ldtter l)atte, angegriffen
unb auf ben ffildtfern untcrbiilb fleinc ■•2(u»an'id)fc glcid)
roei^grimen Stiftcben I)eruorgebrad)t, unb mocbte aucb bie
JBHit'be febr jcitig angefreffen bt>bcn, ba biefe rocit fpdtcv,
0(5 bci glcid)i\citig gcjogcnen 'i^flanjcn, unb rocit langfanicr
fid) cntreicfeltc, bi^ fie" cnblid) im Dctobcr aufbd'ibte, abcr
griin blicb, ben feinftcn, duf?cr(ien JKanb bcr untcrjlen S3lu=
nienbldtter auSgenommen, roeld)er blcidirott) warb. X)ie
"Pflanje tvat von rotbgefiiUtcm 25ouquctlcofoi. (Sine Ma-
lopc — bie graudiUoru — xoax wn bemfelbcn 9idupd)ca
2or.
ttngrnommm, mit tenfelben Stiftcten befehf, bliiUe ober
gar nicbt. 3^iffe§ S^br nun flcl)t in temfelben Sopfe,
niorin biefe Malopo geflanben, einc ("ollinsia bicolor, unb
oud) biefe beginnt jii iKrtriippeln auf obige SLU'ife, obne
bafi icb big jcl^t cin y?duv*fn baran gcfunben. ^at Ci»l-
liiisia bicolor fine ibr eigcntbunilid)c JJMatilaua? Unb wrr
bat bci ^cofoi 2(ebnlid)f5'bcobad)tet, fo bag er genaucren
■i(uffd)lu|j gebcn tann?
4) 3n ben jungen Sriebcn niciner 9?elftn finbe id) all.
jdbrlid) auficr bcr 'r6tblid)>veipen dilatt bc» An6trid)riiffel'
fdferg, — Curc-ulio polysoui — gleid)jeitig aud) einc bell,
grime Siaupe, n)eld)e bie'5ricbe ebcnfallg aui'biiblt. aScldicm
ijnfcct gcbort fie an? — Die Saniciifapfclcule, Xoctua Cap-
siiicola, bie erfl (5nbe 'iluguft cvfd)cint unb bie <2amen!ap-
fcln au'ofrifjt, fenne id) recht wobi, unb ferroed;fele alfo
teinc ber brei auf ^Jhifcn iiorfonimcnbcn Waupcn.
©cm witrbc (Sinfenber biefe? einc fd)u(gcrcd)te S3efd)rci«
~ " ' ■ ' ba er abcr
fd)it .
rcnb mittbeilcn. S^arum bittet er fd)lieglid) nod)mai3 crge--
benjt, auf 9?ad)fid)t ^offenb, fo er l)ier ober ba geirrt babeit
foUte!
gfd)borf im jlonigreid; ead)fcn.
g. .R. ©., P.
iBlutl)eieit
f roti
fd)
er ^fUnjen.
Suni, Suli, Jfujufl.
CSortfcBun^.
Crotalaria cliffma
g. <r£lepl
lianlope* actber
w. 11
— Laburuirulia
— ,
tmbi
uthrliium linear©
g- t
— trillora
g- ■&
Empl
lemuiii seirulalum
—
Croton aromaticura
w. ^
Eiue
lia limensis
—
— glandulosiim
_-
Epid
eiidruiu Aloifolium
w. n
Ci'ucianella marilim*
e-^
— ciliatum
—
Cvaiiella capensU
g. n
— coclileataiQ
—
— lutca
— eniifoliam
—
Cynara huiiiilis
g. 2J. Erica Ailoni-
«■■&
CvpiTus (lul)ia
w. y
—
Aibuliflora
—
■ — Iria
—
—
articulari]
—
— Pa|)j-m$
—
—
assurgeus
—
— ttiigosui
—
—
caDipcitrlj
—
Cyrilla pulclielU
.—
. —
capitatft
—
Crrtanlhut obli4UU«
e- ^
—
carinata
—
Cylistus foliosui
e--&
—
comoia
—
— tomentosui
—
cuiuulata
—
Dait cotinifolia
—
—
cuprestiDa
— •
Uiibondra stiicca
w. H
—
Cyiillaeflora
—
Didelta spiiioia
B- t
.
decumb«u(
-»
Digitalis canarionsU
._
defluxa
—
— obicura
—
dcnsifolia
—
— Scepuom
—
_
dumoia
—
Diosma capitata
—
elala
—
— viliosa
_
.
erioiephala
—
Dodonaea anguslifoHa
—
—
£lauieutoia
—
— heteropbylla
—
—
fiara
—
— triquetrj
—
—
flei'taiM
—
■ — viscosa
—
florida
—
Dolichot lignnsus
«•■&
—
gclida tartlva
—
— ])urpureut
%v. 4
—
glauca
•"-
Dracontiuiu pertusuui
w. ■&
—
gluoierata
— "
Ebeniia crelica
g- p
—
ilibbertia
—
Kchilo suborecta
w. i
—
liispida
—
. — torulofra
—
iiupcrta
—
£cbium argcnteuin
s- ^
—
iiicaoa
—
— glaiicopbyllQiu
—
inconipicna
—
207
Erica
ioOatt
g. 1 Eilc»
pilulifeta
radiata
^ 1
lanata
— —
\ ^
Leca
— — =
rcgerrainaa*
,
longiflora
— —
rubcns
_
luinima
— —
scrruiata
, ,
nionadelphia
— —
sclacea
sorditla
_,
Moiisoniana
— —
mutosoides
_ —
spuiuosa
, -
nudiflnra
— —
tenua
—
ol»cord?ta
— —
triflora
,,
paradisiac!
parvitlora
— —
venlricosa
— .
— —
virgala
^
pcnduia
—
(goct
sSatietdtcn.
S5etlin, ben 17. 3um 1838. 2tm i)tutiQtn Sage fanb t)icfelb(t
hit 16. 5at)rcgfdec bet Etiftung bcS ffiercinS jur Scfovbctung beg
(Sarfciibaucg in ben ^rcup. Staaten in ben SJten bcS 'iiia'ocmic&cs
bdubcg ftatt, bie ju biefcm 3»ecE mit ben ftl)5ntten unb fcltcnrten Scpfj
gcioadji'en alter 3oncn gcfci)niuc£t iratcn. 2n bem ajciliOiU waxen oot
bem gtnfler bie oerfdjitbenattigflen grudjte au^gelegt, bie fi^ cber. fo
fehc buvd) if)i-e ©c^onbcit, al6 burd) ifjre ©cltcn^jeit fiit bie SatjtcSi
jeit ausjticijnctcn. 31'Ugcmcine Xufmctffamteit ccregte tin Cactus mit
cpbaren gnidjtcn oon Jprn. Siva^. 3n bcr 5i)2ilte beS SJeflibuU ftanb
ein ffialbadiin oon (5pt)cu. 2in bem Siibe beg ©aalcS jut Cinfen
befanb fic^ bie loi-bccrgctcente Siiile ©r. SJiJJ. bes AiinigS, .umgcbcn
con ^almen, Xportcnfien, unb anbetn SSIumen, bie mit ben bariibet
fd)»cbcnben ^teupifdjcn gal)nen ju einem fd)6nen (Sanjcn gruppirt
jvcitcn. Sic fdjencn (SalccoUrien; unb 5>clatgunien:©ammtungcn fei)(s
ten auc^ in biefem 3at)ve nid)t, unb ebtn fo jcg bie Njmphaoa coe-
rnlea uon Jptn. Sedet bie 2£ufmctCfam!eit bet SSlumcnfceunbe auf
fidj. Bon 11 bis 12 Ul)t njuren bie Sale aud) bcncn, bie nid)t iOUU
glicber bc^ SBctcinS finb, gcgen ©intvitt^.-Jlarten gcbffnet. ®patecl;in
fanb bie (latutcnmapigc ncue 2Bal;I beS iBorftanbeg flatt.
granffurt a. fSt., im SKai 1838. (ffieri^t ubci: bie
oierte 58lumen=::tu«llenung.) Tili im SJooembcj beS Dcrwidje;
ncn 5ai)tcg baS ^togramm ju bet junglien gtut)jat)tgaugflcUiing ct;
fc^ien, unb bie 3eit bctfclben auf ben 19. 2£ptil anbctaumt wat, fiiljlte
rcct)l jcbct in bet SBlumenreclt nuc einigetmapen Senjanbettc, ba^
man fid) Ijauptfa^lic^ auf ben l)CtrUc()cn glot bee Camellieu rcvbes
teitete, inbem audj bomit in Ucbetcinjiimmung bcei Recife bafut aug=
gcfegt wutben,
®a brad) uncrrcattct tin unI)cilBoUer Sffiintcr ^crcin, bie Cuft
flrid) ucrberblidjet M in alien iiorl)ergci)enbcn ftrengffen 3af)ccgjeitcn,
unb bcr angcricfitete S^aben in QJcTOdc^sljaufern fo n?te im freien
aanbe irar un«crgUid)bat. gajl in einet unb bcrfelbcn SBoc^e fiet in
Qtfen ©atten mit fcltencn 2£ugnaf)men bet grbptc Sfjeit bet Samellien.
Sno^pcn unter bem SBittetungSeinflufy* tjetuntet, unb nun bcgann
man nid)t mit Untec^t an bem ©lanje bcr «bjui)aitenben SBlumen;
JCu^lteUung' ju jwcifelni — benn jene beS ectigen gtiitjiatjtg war iibcr;
i)aupt in noc^ ju V)otti)eil()aftem 3lnben!en.
asjie unfcte (5utti»ateurc bie fomit fd)roierig genjorbene 2(ufgabe
lofctcn, TOoUcn luir nun ebcn }u beridjten tcrfud)en.
ajorer]! fd)ien c6 jnjcctmaiiig, bie tnnete 2Cuofd)miidung beS 2fuSs
flellungijiSocals ju uctanbcrn, um ein neueS Snteteffe ju erwedcn.
gjjcbrcte fcl)r fc^bnc ^lane rciirben ju biefcm ^wed: eorgefcl)lagcn unb
bctatljen, unb t)ietoon UMi)ltc man ben Sntwurf bcS Jpertn 3. 3epj
nid, roeld)et benfelben aui^ mit vuijmlictjem Gifct jut Jtusfu^tung
brad)te.
2)ie beiben ©eitcn beg SotalcS bliebcn, jtjie ftuf)cr, ganj fiit bie
oufjujleUenben ^flanjcn beftimmt; bagegen crt)ob fic^ im J^intergrunbe
soa
g. p an bet etcHc bet frufitttn ©tanitflcingtttppe mit bem SBafferfan ein
~ annet)mli^er ^ugel uon ungefafjt 6 guf ^6()c, ju reeidjem bie SSIu*
_ mcnmalfen pvad)tig l)inaufftrat)Iten. — SQ3et mcd^te wol)! je eine rcis
_ dticre (Sartcnpattie im [anbf(^aftlid)fn ©tielc gefe^en I)aben, a\i bicfe,
— ©ic brcttctne aSanb becft ein SBalb Bon bU'itjcnbcn, l)of)cn unb niebetn
~ frcmbartigcn ®cwAd)fen, nJOrunter Acacien, Rhododendron arborcum,
Aialcen etc.; an it)ncn bid)t Doriibct njinbct fi(^ ber SBcg iiber bit
_ 2(nl)6i)e, unb baran reitiet fid) ber 93httctpunft beg ffiilbeS, cine fteine
— abljingigc SBicfc, bcren obetcm 2tieile ein riefelnber fBai) cntquiUt,.
,~ b« am gupe in ein Sectcn fid) ergicpt. SRinggum entfaltct fid) ba«
^ ••' garbcnfpiel ber ©tuppen ooUblutjenbcr SRofen, Azalea indica unb phoo-
nicca «on ungcficuetcm Umfange, iroburd) hie unb ba cine Rosa cea-
tifolia, Euphorbia fulgens. Camellia augusta ticrrorblidt,
gine im Sf)a(e wot)l angelegte .!pi)acintl)cnmaffe, bann eine !Ieis
ncte ©ruppirung »on Epacris laffen JRaum jut Ucbcrfid)t unb jue
grofitcn SBiifung beg ©anjen. Zli einjeln auf bem JRafcn unb am
Sianfie beS SBafferg f)er»ot|lcd)cnbe ©egcnfldnbc bi'irfcn wot)[ nut Ma-
rica coerulca, Auiarj-llis Johnson! , var. , A. vittata Regiiie d'HoI-
lando unb BOt alien Telopca spetiosissiiua mit JtBci Slutl)cnE6pfen
gcnannt wctben. S)ie inmittcn beg CoEatcg bcftnblid)cn ©aulcn, U'cldje
el;cbem mit SSlumenpycamiben umgeben tcurbcn, blitbcn bicgmal fret
flcfjen, unb rourben nur mit ©uitlanben gejictt, um bcr Mintage bcjfei
ju entfptcc^en. (govtfcgung folgt.)
S3iblio9rapf)ifcI)e S^otij.
gjir ilamcinenf rcutt&c.
©ie SSIumenjcitung jaiilt unlet iljrcn uerclirti^en Cefern attcr
Canbct fo cielc .RamcUienfrcunbe, bap bie 9?cbaction eg fiir ^'f'djt ai)*
tet, fclbe Botldufig mit ber 3nl)altg:5(nscigc eineg bereitg angcEunbiga
ten 2BcrEd)cng :
fQcidfVeibutt^ unb 6:ultuc bet SlanteUicn
torn ^cvrn Katlic von @cmuut)cu,
befannt ju madjcn, mit bem SScifage, bap bicfcg Suc^ in roenigen S^a*
gen bie ^rcffc ocrtapt, unb bap bie bei ^errn ©topmann in SBei»
penfce barauf einlaufcnbcn ooildufigcn SBcfletlungtn mit ben bejlcn
2lbbtud"cn bet garbcntafel iBcrbcn betiictfidjtigt rcetben.
3nf)alt. 'Kn .Ramellienftcunbe gum Sotworte. (Sinteitung.
I. 2tbtf)eilung. Cultur bet .Ram ellien. 1) Jtngcmcffcne Stbe.
2) 2fngcmeffcncg SSBaffcr. 3) S3om SScvfc^cn. 4) Som >Bcgicpcn unb
bem baju tauglid)tn SBaffcr. 5) SSom ©tanborte bet JianuUicn a) in
fteict Suft; b) im ©lasljauft. 6) 2Scld)e .Jpiufcr unb Scbalter finb
ben JCamcUicn juttaglic^. 7) S13on bet fi'ir .Ramellicn gceignctcn Cuft
unb SBatme. 8) SJcinlidiEcit bet .RamcUien. 9) Son ben ifjnen
fcl)ablid)cn 3nfeeten. 10) S8erfaf)icn, bag Sltil)en bctfelbcn ju ncrfriis
l)en. 11) SKittcl, bag Mbfallcn bcr SSluttienEno^pcn ju perf)utcn,
12) S5et)anbUing ber .RamcUien im 3immcr. 13) ffiel)anblung bet .Ra»
melUen im ftcien ©runbe. 14) iSom S3cfd)ncibcn bcr JtamcIIien.
15) 5^ittcl unb SBcge fie ju uctmcl)tcn a) burd) ©amen, b) buti^)
©tetflingc, c) buvci) Ulblegcr unb SinfcnEer. 16) JSon bet Scteblung
ber J\:amcUicn, a) burd) 2teugcln (CcuUrcn), b) burcl) 2fnplatten cSos
jjulitcn, 2lbtactiten), c) burd) ^fropfcn. 17) Sl?on ben AranElicitcn
bet J^amcUicn, — II. 2(btbeilung. fficfc^rcibung berj^ameb
lien, einlcitung. A. (Sinfatbigc. 1) wcipblumigc, 2) ^elltofa,
3) l)cUfitfc^rot^e, 4) bunEclEirf(i)rotl)e. B. gwei; unb SKeljtfar*
bige, 5) fleifdjfarbigc, 6) mcf)r obcr ivenigct cvangcrothe, 7) wcips
grunbige, 8) tofagrunbige, 9) tirfd)rotligrunbigc, 10) gclbf(eif(^farbig»
grunbige, 11) orangerotl)grunbigc. Sladjtiag. Ucberfid;t bet befe^jtits
bcntn JtamcUicn. gaibcntafcl.
(iiebcuctt in bet & 3'< @i'Pf»Nt aun'fe^en Sui^btuderti in Qoitcba.
9lr. 27.
Sicbiictiiu : ,\ricDrtdi .Vxii^ifr.
^-= 2?tTU'i)i'f:
Oi. S'. W r ofj ma tilt.
^0IU1ai>Cll^ , ben 3. ^iilt 1^19.
XI. Ji^iabri^rtitfi.
'■ '■ =
Wcmt 3uli 1838.
VSDicb, ful)Icnb ^crj, auf \ene§ 2(cl)rcnfelb,
aUin ^?3u'iifd)cnf)iint) bcfd't, in ©ottct' v5ci}ulj brfteUt;
^in fd)oiur 23lumciifIov bcgccjnct tcinein S31icf,
llnb fubvt ibn in tcin 3nnfrc» juriicf.
3n I)eUcr glamnicnfcbrift cvfldvt ber 'i}]iol)nen ^radjt:
„3?iifj iibcr bicfcr eciat bcr Sdjopfum] 5l5ater »vad)t."
Unb bcv (Span en S3Iau \vol)[ traulic'b ?,ii bit fprid}t:
„(jr Kn-^t mit alter Srcu, VfigiDt bid; nid;t!"
^ntm fd'tc aud) bcr 2r()ncn bicbre ^anb
2^ie beibcn Srt)wc)lcrn an, — woI)l war ibr Sinn bcfannt;
*£ie lcl)rtfn un5 bor Srcuc boben 5IBfrtI;
3^urd) 23ci[pifl, wie wed) l)cut unS ®utt fie Icfjrt.
Unb nod) crfrcut cin fd)6ncr *?}Jcbncnflor
X'ie grcunbc bcr 9Jatur, bcbt bocb it)r ^erj empor;
"Olod) l)cute rufcn bie (in an en laut:
,,®ott ifi b€in trcu, ber feincn ©artcn baut!"
©0 fiibrt un§ auf ber ©ottbcit IjciTgc ©put
(Sin @d)>t>cjlernpaar ber licblicbcn "ilfatur;
©ie jeigen un§, ,,baf! immcrbar
Sl)r weifeS SBaltcn ^iebc roar."
Unb aus ben Sljdlorn, oon ben .^61)'n,
©rtent ibr 9iuf: ,,auf ibn j^u fcl)'n,
2)en grofien (partner cincr SBclt,
S)et feine ©aaten ivcl;l bejieUt."
6 f b. 3- U....
(5vfat)njng bci 2Scrmc[)rung bcr Stopfrofcn turd)
(Stc(fltni]e.
S>em infereffanten 2iuffa((c ubcr 5SermcI)run3 ber Sopf'
rofcn !c. in bcr t?oridbrigen ffiUtmenjeitung ^JJr. 13 l;abe id)
folgcnbe 2Babrncl)mung beijufugen.
(Sleid) 3(nfan9§ Sctobcr o". 3- frt)ielt id) eine ^artie
a;ppfrofem©t£dlinge, «ield;c id), freilici) nur meljr ocrfud)g=
roeife unb cben mit nidjt gar grofjer .^oftnung bes^ (^coci--
beng, unten am 9ianbc cincS nod) nid)t auXgeleerten ^\1ii)lbccte§
ftupfie. ©ie bliebcn ba ben gan^en October gviin, bi5 auf
2 Sortcn, rDcIdje fd)»arj nnubcn.
G5 »uar nun Jvol)l glcid) '^nfangS mein a>crbaben, bicfe
©topfer ben ganjcn SaJintcr I;inburcb an ibrem *iMai»c ju
bclaffcn, ba bcr iibrige 3;bci( bc§ Sef)d(ter5, wie gewofjnlic^,
jur Ucbcnviiitcrung v>on •JJelfcnfcnfern bcnul>t roirb.
3"b<-'p ber "JJouembcr mit feinen fdltcrn i^ddjtcn macf)te
mid) bod) etamd bcforgt, ba unbcivurjclte Stecflinge bet
alU-m Sdnii5e berAalte bod) nid)t fo Eraftig ju tt>ibe'rilebeti
vermogen, u'ie bovurjclte 9Mfcnfcnfer; id) befct)(og cnblid),
fie l)evau?^une()inen, unb fie im ©la^b^Jufe ju iibcrrcintern.
SBurjeln l)atte bi§ bat)in jroar nod) fein ©terfling gcniad)t,
abcr uernarbt I)atten bie meiflen, bi^ auf cinige" wenige,
»veld)e unten abgcfault roarcn; bod) ba bicfe obcrbcilb bet
Gibe nod) grim flanben, fo fcbnitt id; fie aufS 'DJeue ju,
unb flopftc bann alle in ciiiem fladien ffioI}nentopf in rcc^t
faiibige (Jrbe, unb fJeUte \i( erbobt unb fe, bag fie nur ^or^
niittage; oon bcr ©onnc befdjiencn u'uvben, jve(d)e urn bicfe
3al)regjcit o()nef}in tbeili^ nur felten fid;tbar roirb, ti)eH$
unb uberbaupt mcnig Jlraft hat.
^JJad) bem 5lcuenial)re bcmer!te id), bag mcine ©topfer
grimcr murben unb mebr 33Idtter befamen. 23a beratb=
l"d)lagte id) bann mcbrcrc Sage mit mir: ©oUft bu fie big
juni Jriibjabre rul)ig |lct)en laffen? ober foU|l bu fie unter=
fucl)cn, ob fie fd;on fflSurjcln i)aben? unb wenn roirflid), —
bann au^fefjen?
S'ie 9U'ugicrbe, fo mie bie ^offnung mein ffcincg 9io=
fen=©ortiment jefjt fd;on ocrme^rt ^u fel;cn, fiegtcn enblid)
uber alle a3cforglid)feiten. 3d) nal)m ben Sopf l)crab, bob
einen ©tccfling I)crau5 (eg roar ^ufdllig Felicia), unb ec
l)attc aBurjeln unb bie meijlcn anbcrn batten beren aud).
23cund)en. v>on ben.
23 f u m e n f cl) a u.
(Som ^mn 5. 58. J^offmann ju Jtltmangliotf bd SJBicn.)
(iniicumi.)
2?ie (fpod)e nad) bem ©turj ber r6mifcf)en SBc(t^err=
fd)aft roar jroar dugerfl ccrl)cerenb, abet bod) nid)t im
©tanbe, aUe bie fd)6nen unb frud)tbarcn ?OJonumente ju
uertilgen, roeld)e nur bie SBcltroanberung bcr r6mifd>ert
.Jtricgsbeere I)erbei^ufd)affen ycrmod)tc. greilid) rocbl btit
ba5 eigene 3ntercffc ben neuen (Jrobcrer, ben routbenben
■^(rm beS JjanatiSmua gcldbmt, unb ibn genotbigt, fid) roc^
nigflenS einige i^on ben crrungcnen ©d/d^en jum ©clbjli
genujj aufjubcbalten.
■JClIerbingS mup bci bem 23erg[eid) jcner 2(n(agen bcS
2(ltcrtbumg mit ten beutigen tai Siefultat beg SJorjugeS
fiir bie ©egenroart <ntfd)cifcen, bie lc(jtere i|l abet and) tutd)
tie Sotanif, tine Doctrin, bie ju ifnet 3cit nod) m bet
^inbfteit war, au^erorbcntlic^ bcgunfligt ttjorben. T>ci^ abn
bie JRcgfamfeit bicfcr .Runftliebbaberei in unfercr 3cit gcgen
corf)cr, rotrflid) ol)ne»eifpiel ift, bicg bcjcugen ntc^t aUem
bie jabllpfen ©nrtcn bet ®rogcn imb bet '■pcrfoncn oom
Sruttfljlanbe , fonbetn i^oUcnbg bie ial)rlicl;m JBIumcn^ unb
^flanienauSlicllungen, bie in 58eli)icn, Gii.ql.nib, griinfveid),
£)e|letreidi, ^reupen unb in anbern ®f;icnbcn Z>cuttci)lanbd,
namcntlid) granffurt a. 93i. fo bewunberneiivurbig ,qefeunt
roctben. ©elbft einifle ^vioaten beftcUcn iin flegtMuvartigcn
2)ecenntum tnandje ^lumcnfdiau, bie jebcn SUcrglcid) mit
ben ©artcnfdjdfjen unferet 23orfa^rcn unmoglid) mad)t, \a
no^l iebe liiinunQ, jebe nod) fo gefpannte (srroartuiig ubef=
bietet. 2^ie 3cit, ju »re(d)er bie Slumiflcn ibre Saturnnlien
feictn, unb ju n?c[d)en fie ibre ©dvten bem eintiitt cincS
jcben ©cbilbeten, unb foniit 33efd)eibcnen evoffncn, ibvc ©e=
n»dd)lbdufet in Slumentempel umfdjaffcn, ifl eine jenet (Spo=
4)en, bie eine auffallenbe JReqfamteit in§ gelelltgc Seben
brinqt. Sn bicfer 3fit cerfammein [id) bie ^axU unb ebeU
fublenbcn g)Ienfd)en au§ alien <2tdnben im l)uman|len 5Bct.-
tin, urn bie ®rabe beg ®d)6nen ju bcuttbeilen, ju bcwun=
bctn, ju geniepen, unb ju beren erl)>iltung unb ferneren
©teigcrung m ermuntern. ^en|'d)er gcbcn bieju baS cin:
labenbfle ^eifpiel , unb ba5 ©anje geroinnt baburc^ aupcr
ber tbm eigcntbutnlid)en Saubcifraft, an SBiirbe unb impo=
fontet Srbabenbeit. X>ex TibWtb eon fcldjcn j?ciligtbu=
metn madjt mic^ gereobnlid) biiftct, unb urn mcine eebn=
fuc^t nad) folcben (Jrgo^ungcn }u bcfanftigen, pflcge id) mi^)
in meinet ginfamfeit mit ben <5rinncrinigcn an bie cnN
f<^njunbcnen bellen 9Jiomente ju etquicfen. Scabfid)tige id)
oud) nidit, Ueberlieferungen i^on bicfct 2rrt aus unfcrem
Seitnltet ber 9?ad)n?elt ju uberlafTen, fo i>crbicnt bod) geroip
fin ffiilb, bii§ fcin '■pinfel nad)juabnicn im Stanbe ift, fiir
mel^tere Jabrjebenb aufbel)alten ju aierbcn.
©ie^ i|t ber Sroecf meineS gegenredrtigcn SdircibenS.
<5inet bet Icbbafteflen ^od)gcnuffe, ber bie ^eriobe bet
neucrbingS wtjungten S^atut in il)tem ©efolge mit fid)
btQd)te, ifl Icibet! ju Gnbe, tod) nid}t fiir tmmer, «enn
onbcrg bie ^arje meinen £eben5faben nod) fortfpinnt, unb
aud) ben raerne^ greunbcS ju uertdnqcrn bebad)t if}.
25iebiefidbr.a3lumenfd)auCl«373jeid)ncte lid) bierburc^
tne Sdnge il)rer S^auer ausi, inSbefonbcre i)cit S^m .Sltet
bie fein'ige inS UnglaubliAe oerldngert. ©ieben 2Bod)en
lang (latiben fcine beiben gto^en a3Iumen=3:ableaur in uollet
^tad)t ba, roooon bet 9?abnien be§ einen 8'i, baS anberc
T'A ^laftcr Ednge unb 13 unb 10 gu^ in ber ^obe meffen
inod)te. Sie 3al)l bet l)ie^u nad) unb nad) i^etwenbeten
giguten, biirfte fid) »o{)( auf 10,000 belaufen. 25enn ba^
bei biefet ungen)6l)nlid)en T)amx beS geflcS eine mebrmalioe
?tu§»ed)§lung ber ^flanjen notbig geroefcn fcin miiffe, ift
nid)t JU bejweifeln. ©ie in JReferoe flebenbc .^eereSabtbei^
lung mugte fonad) auf ben ^atabepUr^ beotbert tvcrben,
urn bie bind) baS lange ©teben crmubetcn SSruppen abju=
lefen. £)ag baburd) ein auffallenber SBcdifcl in Uniformen
unb ?)l>»)ficgnomie augenfdUig roerben mufste, ijl lcid)t ju
erfennen, vpenn man bebenft, roie \3erfd)iibenen (Slimaten
bie ^uSgewdbWen angcborten. Sa5ef}inbifd)c, merifanifd)e,
^)eruanifd)e, c^ilefifcl)e, (5inn)oI)ner con SeraS, oon (SaIifot=
nien, «on Snpan unb ^bina roaren aufgcboten, um bie 3abl
etf^^afftei Cametaben ju erfe^en. £>bnJobI biet JBeraobnet
ton fo l)6d)|l octf4)iebenen Glimoten »crfammelt waten, fo
212
jeigtc c§ fid) bod), bag bie eotbanbene 3!emperatut unb
'2(tmo§pbdte 'Men rtiof)lbeba9te unb feinet jeigte einen leibeni
ben Sujianb. £>ie Sanitate = 9)lagregeln ibteS gelbberrn
roaren baber febt gelungen ju nennen, ha ba§ Ttulfebett
allet con ibm 23cfotgten ben b6d)flen ®rab oon ©efunbbeit
im ®efid)te ttuq. 2(ud) bie &inttad)t max febt etfteulid),
ein§ fdjniicqtc fid) freunblid) an baS anbere, unb 331 ii 1 ( n e r'S
a^iorte: ,,'i!iie follen 9Jorb unb ©iib fid) !iiffenl
fd)ienen bict ooUfianbig luibcrlegt ju fcin.
2^ie im SSoblgcrud)e ben Polyaiithe.s tubcrosa nacb»
abmenbe Gardenia floriila, beren rocige ffilumen fonfl im
©onncnlidite fo fd)nfU gdb rocrben, ober fid) entfarbcn, er^
biclt bier ibre oolle )u.qenblid)e ^Inniutb, burcb cine faft un;
begreiflid)e iT^auer. Sic flanb am gupe eine§ Kliododcu-
dron hybridum oon nu'br alg 8 guf .^obe , baS 22 2)ol»
bentraiiben tntg, unb beffen ffilumcn Scberniann bcjaubcr«
ten; man taufte e6 mebrcrcr ^(bivei(l)ungen balber Rhodo-
dendron hybridum Coburgiainini. Cgi-^vtfeijung folgt.)
<Sid)ereo battel, tie 2(mcifcn fon>oI)l I'n &lai'
unt) .^retb^aufcrn, a(» and) im freien @a«en» \
(all^e fcl)nell ju certifgen.
SJlan reibe ju ben feinflcn ©taub in eincm5K6rfet ge.
mifd)t: '/» "•^rfcnif unb ',', reinen (5anbi§. ^n ©lag= unb
sireibbdufcrn unb 5Jtiftbecten legt man ffildttcf)en ?)apier,
bie bimn mit biefcm *Pul»er bcfireut roerben ; fiiri freie
fianb fiiUt man ganj fleine 2:6pfe mit Sdgefpdnen big 1
3oU tief unter bcm Siaiib, tireut ba§ ^])uloer barauf unb
bedt baljelbe >riebcr mit cincr leicbten ifagc ©dqcfpdncn,
TOorauf bie Siopfe an bie, ben ^Imcifcn jugdnglicbcn (StcUen,
big an ben Sianb in bie (Srbe gegraben inerbcn. 9?dffe
barf JU biefer Sodfpeife nid)t bringen; roirb bieg bead)tet,
fo finb alle in ber 9Jdbe befinblic^en 2(mcifen binncn jwci
Sagcn oerfd)n)unben.
e. u.
SBci Jfnwcnbiing biefcS SRiUcU ifl groge SBorfidjt anjuem*
pfcblcn, ba^ baburi^ nidjt aiibcre Shictc ju bcrcn 26btiing eS nidjt
bejlimmt ifl, cbcr gar Jtinbev, bie 5«falltg fold)c fupfc^mcctcnbc papier*
bldttc^en finben, ocrgiftct iretbcn. Bie £Rebaction.
^fropfcn ber (S^rinvie auf bie (Sfc^c. *)
.l^err Utinet fd)ldgt »or, uni bie S3lutbejcit bet <£^tinge
ju verjogern, fie auf bie efd)e ju pfropfen, n)oju ibm bie
genuine Gfcbe tauglid) erfc^eint, aber Fraxinus omus L.
wobl ben 5yorjug oerbient. 'Man pfropft im griibja^re in
ben ©palt, ober oculirt im 3uli unb ".iluguft.
*) Annales de la Societe d'horlicult. du Nord.
J^annoterg ©drtcn unb 3uffanb bet Sretfcerei.
9la(^ cinem SBcfuc^c am 22. ICprit unb an folgenben Sagen.
(!Ditt4CtDtifl con ^rn. Q. 93. |U ^annODCr.)
®ie in mcincr Ic^tcn (JorrcSponbenj bcreitS angebcutctc IBcfiird)*
tung, bag ber anbattenb flrengc SBintcr ciclfattigcn unb bebeutenbtn
©djabcn ocvurfa(^t babe, bat fid) Icibcr beflatigt.
Sic Uuiiiiijt auf ben Srtrag ber ^firfidje, ifl fur bieS Saljr fafi
obne Xu^nabmc in alien bief'S"' (^ar'en ganjlirf) cereitelt. SBicle
Saumc finb ganj erfroren unb bie grj^ere Jlnjabl b^t f" ff("^ gelitten,
baf an cine bic^jabrige Stnte gar nid)t }u benfen ifl. Xpricofcn ba'
ben ebenfalts febr gelitten, ioi} bere^tigen biefe, 6efonbet« bie, ntliit
213
fln irarmtn unb gtfdjii^tfn fagfn flc^cn. ju bt(Ttrn .fsoffnungtn. gafl
aUcr aSein, bcr nitfit gfboctt gnpcfrn, ijJ mcfjrcbfr minbcr trfrorfPi ba
tr jcbod) in ben mtiflcn Ijiifiijrn CSJartcn tm SBintcr mit (Srbv obtt altcm 2Ki(l
grbfCtt irirb, fo ifl bcr gro^tc Sfjcil bcr Xnpflanjungcn gcrcttct. J)i«
im frcicn SJanbC (lcl)cnbcn Rosa jempcrflorfni ])allicla unb anbfrc, fo
tvic bic mciflcn Canbroffn, finb bis auf bit' Srbc abgcfrorcn unb licfcrn
fin traiirigtS 2?ilb brr SJcrgonglicljfiit.
Bic IWisa ccniifolij tmb Hosa muscosa, ftdbcn \l&) gr6pttntf)ciI6,
cljnc bcbcutcnbcn ®d)abrn gcncmincn jii babcn, crhattrn.
9iocI) \ctft ifl bic Scgctation t)icv fcljr im SJiictflanbc, unb bcr
S^Iuincn; unb (SSirtcnfreunb, urn fo mcfjc auf bit ti'infllidjcn Grjcugs
niifc bcr ^flan;cn.- unb SrcibhAufcr angciricfcn.
Tic gropariiijcn, in ben Hcftgcn ©irtcn bcfinblidjcn ^flanjcnfammj
lungcn unb Si'cibtrcicn, crfrtucn fid; and) in bicfcm Jaljrc bc6 bcpm
©cbcibcni' i ivccon nadificdcnbt Uctn-rftd)t tin i^cugni^ gcbcn mcge.
T^cv ^i'nigr. Scrggartcn jU .fpcrrcnijauff n, untcr bcr JCuffidjt
bc« .^crrn SBcnbliinb, cinc6 fo tuditigen SBotaniEcrS aH fabigcn
©urtncr^ flcbcnb, bat fid) fcit cinigcn Safcrcn fidjtlid; cmpcrgcfdjirungcn.
Xuf ben 9tcubau mciircrcr ^flan.unfiaufcr finb baftlbfl in ben Icgj
tern Sahrcn, bcbcutcnbe (gummcn pcnrenbct, unb efi ifl fiir bic 3(n;
fdjaffung ncucr unb fcltcncr ^flanjcn bcfonberc ©orgc gctragcn. Die
grope, bort angcbauftc 2Cnsabl, gropcr, fdjcntr unb fcltcncr ^flanjcni
trcmplarc, biirffe, bei bcm cifrigen SBeflrcbcn, nad) SKoglidjfeit aud)
fcrncr ba6 9Ieucrc unb ®d)6nere im ®cbiete bc^ ^panscnrcid)^ (jicc
anjubaufen, rcdjt balb ben alten Wufjm, id allgcmcin belanntcn grofi
artigcn unb trcfflidjen 3n(litut6, um SUicIcS crb6t)cn , unb fo mit ben
bctannten berartigcn 3nflituten irettcifcrn fonnen.
©iefet ©arten licfertc, reifjrcnb bc^ ganjcn SBinterg, bic fdjon^en
gctriebcnen Sadjen, aU: Svringa vulgaris, persica, Vibiirmim Opuluf,
Rhoilotlcndion, — ^i)acintl)cn, Zajcticn, SJarjiiTcn, SlSaiblumcn !c,
MuS bcm bortigcn friihcflen aBein:l3:rcibquaiticrc , irurben bic ctjlen
Srauben ben '2. tOlArj getiefert. Die crflcn Grbbccren, in bcbcutcnbcc
anjabl, cbenfaUo ten '1. SJIar}. Den 13. SJtarj rcurbcn bic crflen «5Jit
rabellcn gelicfcrt, unb bic bortigc, bcfonbcrg crwabncndrocrtljc dbami
;3ignon6:areibcrci crgab »om 5. Sanuar an bU je§t fort«)at)r»nb Kb:
rtjcntlid) 300 grud)tt.
Die ^"iflanjcn in ben ®laSf)aufcrn rraren fammtlid) gut crfjaltcn. fBc
fonbcrfi fc^bn, iippig unb gcfunb njaren bie gefdjmachioU arrangirten Ericeu.
Unter bcm bcbcutcnben ©ertimcntc bicfcr fo fdjoncn ^flanjen
flanbcn in pradjtocllcn , gro9en unb tlcincn ejemvlaren in SBlutfic:
Krica rubrocalvs, praociix, mutabilis, pomifera, lineoidcs, nutans,
auttralis, CmbiUla, patens, albans, lacvii, versicolor, Bowiena,
pura? nigrita, viscaria, primuloidct , calycina major, pubcjccns,
Linnaca, discolor, luediterranea , arctata, tabiuscnla, melauthera,
coccinca, iiupressa unb mclircrc anbcrc.
gerner jcidjneten fid) im Gamfllicnt)auff, ali fdjonblufjenbe Stems
plan auiS: Camellia CLandlcri, C. jap. gloria munda, C, timbriala,
C. jap. rubcscens, C. paeoniilora, C. jap. oxonicnsis, C. concinna,
C. pompon. D. pleno etc. JBitlc onbctc warcn bcrcitg Bcrblut)t, unb
nod^ anbcrc bcm 5Bluf)en naI)C.
Mufcrbcm n?arcn no^ befonbctg fd)6n unb er»df)ncn^n)ertf) : Gna-
phalium vciiunum, I.jsincraa pungcns, Epacris ijupressa, interme-
dia, purpurascens. pulchclla, grandiflora, Grevillca liiiifolia, G. ros-
marinifolia, Drvandra cuneata, Indigofera speciosa ? Azalea ind. coc-
cinca. 3n ben 5S3armbaufcrn tvaren bic 'J>flanjcn fraftig unb gcfunb,
trie ic^ fie bort nod) !einen SDBinter fo fc^on crfjalten gcfunbcn t)abc.
Die Cereen rcarcn gefd)mactooU aufgefiellt unb bic bebcutcnbe Samm;
lung i|l im Caufc bcS corigcn 3al)rtg, burdj manege fc^one ©pccicS
nod) t)crme()rt roorbcn.
2U
S3on ben MiiJjfnben ^flanjen in ben 30arml)auf«rn fanb id) (itt
genbc alt fd)6nbtul)enbe (Srcmplare erirdl)ncn«n)crt^: Calopogon pol.
cbclla, Solauam Amionianum , Ocgonia vilifulia, Beg. dipelala, Ili-
biscat Rosa chincnti* sulpburca, AcUiraulLci porrigent, Jiuli(ia
calycotricliia. Euphorbia tplendcni.
Die 3(nanaetrcibcrei rear im rorjiiglidjcn Suflanbe. Sine grofl
Mn}af)l bcr ErAftigflin ^flanjcn prangtc mit gropen, coUig auiQtnaift
fencn, bcm SReifcn nal)cn grudjttn.
einen prad)l«ollen 2£nblict gtroaf)rte noi) ba« ncucingcriditctf
^almenfiaue, rao man fid) bcim 3tnblid;c bet fd)6ncn, gropen unb gc<
funben eicmplate, in bie tropifd)fn (Scgenbcn tjetfcftt glaubtj fd)abf
bap ba5 Wcbiinbc cin ircnig bcfdicanft, ben oiclcn unb gtofcn (Stem:
plarcn balb nid)t mcf)r (jinlinglid) 9Jaum geroat)ren »irb. DaS 2(rj
rangcment bcr ^palmcn rear nid)t altein fel)« ittjcctmdpig, fonbern ^6(^(1
cffcctrcid) au6gtful)rt.
Die rrangttir, bic unflrcilig cine bcr fd)6n(}en in Dcutfcfjlanb ijl,
entfprid)t in jcber Scjictjung alien 3tnforberungen, bic man baran {u
mac^cn bcrcdjtigt i[l. (SBeftttup fotgt.)
a3lutl)ejeit ejrotifdjer 7)f[anjen.
3uni, 3uli, Jtugufl.
(ijcrtfceiuia.
■w. |) llallcria lucida
g. p Ucbeottreitia anrct
g. 11 — cordata
— — dcniata
g. ■^ Hedjcbium coronarium
'^ Ucdysarum gangeticum
V — gyani
Vtspertilio
Er^tbrina picta
Euialvptus ublitpia
Eucomis punctata
— striata
Euphorbia Caput Mcdasio
— Cotinifoiia
— Hystrii
— Uj'pcricifolia
— lactea
— jnammillaris
— mauritanica
— mcloniformia
— multiangulata
— Nerifolia
— scotopendria
— tilhymaloidot
Exacum viscosum
Flacouflia Raniontchi
Funiaria spcctabilis
Ga'ega oelirolcttca
Galcnia africana
Gardenia Corida
— — plena
— Rothniannia
— I'hnnbergia
— tubillora
Gaura mutabilis
Genista canariensii
Gesneria tomentosa
Globuldria longifolia
Gloriosa superba
Gloxinia maculata
Gnaphalinm arborenm
— crassifoliuni
— fuctidum
•— fruticosum
— grandiflurum
-^ patulum
Goidia Pinifolia
Gortaria ciliaris
— spinosa
— stjuarraia
Cossypium arboreum
— barbadcnso
Crowi* occidcutalit
e-<r
Helicteris Isora
llihbertia vulubilis
Uibiscut Abelmoschoj
— — ficulncos
— — hispid us
— — Manihot
— — jiioscliaiua
— — praemorsui
g. fe — Rosa sincasia
V. p — Sabdariffa
g. 11 — sjjeciosua
■w. ■^ — spiiiifcx
g. ■^ Hillia longiHora
^ Hippia frutesccna
— Hiraea reclinata
w. "^ Houstonia coccinca
g. ^ lijdrocoiyle Spanaothc
w. ii llypoiit aquatica
g. c? — oblicjna
g. '^ — scrrata
w. y — stellata
g. ■^ Hypericum aegyptiacom
W. li — canarienso
— creticum
-— foliosum
— glanduloium
g. fT — olyuipicam
g. '^ — tomentoinm
— Illeccbrum sessile
— Jndigofcra anguslifolia
— — Anil
— — coccinea
— — cytissoides
— — iuc'onipicua
W. ^ — iarmentosa
— — liuctoria
g. ■^ — iriia
(Jtottff^ung folgt.
i-V
%■
■*■. %
215
85 0 t i f t d t « tt.
Jtanlfutt 0. a». im SRai 1388. (SJetid)! uber bic
oierte Slumcn:3fugflEl[ung.) (Jortfc^ung.) ©in SRicfcncrem;
plat bet Camellii rariegata mit mcbtecen tjunbttt SBlumcn, bet ^iibcl
bcr 'pflanje mit cincm ©ortimente con 50 bet i)ettlidj(lcn Jpi)acintl)cti
gef^muctt, wat glci^fam aU SBouquct in bet fSRUtt bcS J&aufe« auf;
gcflcUt.
j^ict oerfammcltcn fi(^ bie Don bcr untctjeidjnctcR (Section gcs
irahltcn ^teiScicljtet, .^ctt Saumann Don SoKmiUct, JTpcct gvicb.
Tib. ^aage jun. Don Srfiirt, J^irr Jpofgjttnct ipellcr Don SBurjburg,
jpciT ©cncral Don SBclben unb ^crt ©tern Don fjiet. ©ammt;
li(^e 9Jamcn ftnb ju allgcmcin bcfannt unb f)o^gcfd)a|t , ali iai eS
t)ier bcbiirftf, bercn Sompetcnj t)etDorju[)ebcn; reic finb Dielniefir banfj
crfiiUt fiir bie fficreitwiUigfcit, mit reelc^er biefe ^ctcen ba^ SJiditct;
Jtmt annaijmcn , fi'it bas unpattfjciifc^c Uttt)cil , weldjcS fie jut altge;
meincn 3ufricbenl;cit f jlltcn , unb fiic bie @(irc , welc^e fie burc^ alleS
bieS unfttct 2(iiS|lellung ju Zi}tU werbcn licpen. 9Juv burc^ i^irc griinb;
[ii)e Jvcnntnip unb @ciDanbti)cit fonntcn fie ben Jlct bcr ^rci^jucr;
fennung Don 9—12 Uljr, alfo in 3 ©tiinbcn DoUcnbcn, worauf foglticf)
bic bicomal in !)o()em ©rate ergrciftnbe geicrlic^tcit bcr preifiDcrtljei;
lung folgte. Siplomc unb SKebaiUcn iDaren njmlic^ auf gro^cn *pra:
fcntir^acUcrn fcijon bercit, unb iDurben nac^ iCovlcfung iei ^rotofolig
in ©cgcnwart bcr .pcrrcn ffiurgcnncii'icc Setoff SfjomaS unb ©ina;
tor Dr. ©oudjai), bc^ ipcrrn ©c^of Don ©unbertobe unb Jpcrtn
Sd)6ff *penfa, fcrncr bc<i engcten 2fu6|'ci)uffcg unb eincr jalilrcidjcn
35crfammlung Don $flan5cncigcntf)umctn an bie (Sooinncr, jcbcdnial
untct fdjmettcrnbcm KronipctcufdjaHe bcS &. &. ojtcttcic^ifc^cn SDIili;
tJrdioreS Dcrtljeilt. ^ictauf bcgann cine anbere iBcr()crclid)ung, ircldje
in it)rcm ganjcn Umfange irobl nur bem iDatjren ®artcnlicb^abci unb
SBo^lgtfinntcn fitr iai 5tufbliil;cn bcr Section fur ©arten; unb gctb;
bau begrciflic^ fein biirfte. Qi rear namlict) bie 2(u6|lcilung jufaUig
mit bem (SeburtStagc ©r. a)Iaieftiit bei Jtaifer^ Don Dc[ierrcid) jui
fammcngttroffcn. ©cr ^. »:. gcIbmarfd)aU;8ieuicnant .^crt iBaron
Don HBclbcn, eincr bet eiftigficn gorbcrer bcS ©artcniDcfcne im
bcutfdicn Saterlanbc, unb ^ict jugleid), rcic obcn enDa()nt, ^vtiSridjtcr,
;Dunfd)tc babcr in unferm giorajSempcl ein bebcutung^DoUc^ gtu^=
jlitcE JU gcbcn. GScgcn 300 ^crfoncn, >Dclct)e Zi)dl baran naljmen, mo;
gen >Dol)l fc^iDcrlic^ jemalg in emem aljnlicf) auggcfdjmiiditcn ©aale
jufammcngctrotfcn fcin. Um 4 Xliji rcuvbe bie 2{u6|^cllung bem ^u;
btitum ccojfnct unb bie einnat)me bcfi SagcS flit bie Serungliicttcn
in ^e(lt) bcflimmt.
5Bcnn roit unS nun }ur cinjclncn aSetradjtung bet aufgeftcUtcn
ippanjen recnben, fo {onnte bieS nic^t btffct gcfd)cl)cn, ali in ungcfaljt
betfelben SReitjcnfoIge, reie bie ^Jvcife jucrtannt reurbcn.
Ser ^pcei^ in bem 5'C''9i-''""'"c *"•' A bcjcic^net, fitr bie butd)
itirc fdjonc (Sultut unb 9)IannigfaUig!eit bcmccfcneiDcrtljellc ©ammlung
blii^cnbct ®creit§Si)aui)pflanicn, bcrcn 3at)t jufammcn auf 20 ftflgc;
fe^t »Dar, unb irorin nur 2 ©tiict Don eincr 2Crt Dorfommen foUtcn,
beflanb in eincr gropen golbncn fOIcbaiUc, reclcijc fitr folgcnbe gjfianjcn
auS bem ©artcn bcr ^ctren ©. unb 3. Siinj etEannt reutbe.
Acacia albicans, Amarvllis Wcldenii, Azalea Smilhii coccineai
Borbonia uimiala, Chorizema cordata (Mauglesii), Chor. Hciich-
manni, Cytisus racemosus latifolius, DiHwynia speciosa, Uryaudra
fonuosa, Helicbrjsum macrantbum, Epacris onosmacflora vera,
Gompbolobiuin polymorpbum, Ilovea cborizemacrolia, Hovea pan-
gens, Kciinedya glabrata, Oncidium canhagiiieuso, Protea speciosa
Digra, Telopoa speciosissima, Tropaeolum tricolor unb Verbena
incUa. aSarcn biefe ©egcnftanbe ft^on feljr auSgcjcic^nct, fo fanb jT^
fflcbtlTcttlirbet ©5"© r 0 g m fl n n'fc^cn Suc^bcuctcrct in Stlltba,
216
untre ben ubrtgeii au« berfclbcn Jfnflalt nod) mand)cS SBemcrfengreetttie,
MJODon wir bcr .Rutje fjalbcr nut bie prdcijtigcn 6 big 9 gujj tjoljen
Rhododendron arb. var., bie DCrfc^itbcnen Azaleeu, Camcllien, Aca-
cien, Epimcdium violaceuni, Bossiaea spec, nova, Eriostemon, Dill-
■wynia glycinefolia, unb riraclea ligustrina erreat)nen WoUcn. Sie
obcn cinbegrijfcnc Amaryllis Wcldenii blilljctc jum crflenmale au$ et;
ncr liirjlicl) Don SBrafiiien angefommencn ©cnbung , unb ubetbot aUe
biii)tt beEanntcn 3trten an garbenccit^t!)um.
2)as 2Ccceffit ju bicfcm ^reife, befict)cnb in etner Itcincn gotbnen
gjJcbaiUe, tDutbe bet ^flanjcngruppe bd Jprn. 3. 2Cnbtea ettt)cilt.
2iU bemer!cnS>Dcrtl)e (Scgcnfianbe finb bier aufjujahlcn : Acacia pu-
bescens, Azale.1 Dauieliiana, A. Smilhii cocciuca, A. sinensis, Ca-
mellia candidissima, imbricata, Leeana superba, reticulata, Sweetia-
ua, mclircrc Epacris, auSgcjcicl)net fdion cultioirte unb gute ©otten
Ericen unb anbcrcS mcljr, tDic benn iiberbaupt bcr Gulturjufianb aU
ler biefet ^pflanjcn Don bem ftet^ tegcn Sifet bc« J^errr. 3. 3epnic£
ein tiibmlic^cS pcugnij gab.
Sen *ptei5 sub B, eine grope golbene 2RcbaiIIe fur bie fed^S auS;
gcjeidjnctjlcn SnmcUicn;2Sarietatcn, ercangen C. delicaiissima, Rosctta,
Leeana superba, spcctabilis maculata , Travcrsii, unb Chandlers
magnificent, Dom ^crm ©riincbctg ©oljn cingefanbt, bcffen ©amm;
lung im 'KUgcmcincn t)crclid)c StoDitatcn biefet 2ftt unb jwar in
aujfallenb fdjonet (5ultut=23cfd)affcn[;cit enttjalt. C. candidissima,
Colvillii, Buycks conspicua, reticulata, Donkelaari, imbricata, Eleo-
nore Campbell, tricolor, lactea (Loddigcs) triumphans, minuta unb
Swetii befanbcn fid) aupcr ben obcn errealjntcn mciftcnS in ftfjt ^av:
ten efcmplaren untcr ben 2iufgcrtclltcn, unb gcira^irtcn bem Acnnet
cincn nid)t geringcn ®enup. Zud) blut/ti fjier fc[)r DoUfommen unb
fctjon Clematis aznrea graudiQora.
Xiai erfte 2(ccc|Tit ju bem 6amcl[ienprcifc, eine fltine golbne SKe»
baitle, iDUcbc ben J^crren ©. unb 3- 3iinj jucrfannt fiir Camellia
Chandleri elegans, Leeana superba, speciosa vera, Ricvesiaua, pun-
ctata, unb alba grandiQora.
SaS jrecitc 2Uct(fit, cine filbcrnc 5KebaiIIe, crbielt grdulcin SB.
©ogel, iDclc^c flcts fo ftcunblicf) unftre 2Cue|1cUungcn beccidjctt. ^t.
Dtt ficllt fii^ mit bicfen fcincn Dorttcfflic^cn Sultuigtgcnfianbcn jcbeg;
mat iibcr errearten ein, unb gicbt fo ein SBcifpiel, reie audj aui ei«
nem Elcinen ©artcn unb cincm unbebcutenbcn ©creatij^bauedjen im
ginflange mit beripccrfdjaft unb bem foflfc^rcitcnben SBiUen bc6 ©art;
nets Scbcutcnbcg gclicfcrt recrbcn !ann. 33ioc^tc ein folc^er ©inn
libcrall realtcnl — Ss gclang ^crtn Ott, aud; bie filbcrnc 9JIcbaiUt
fiir bie 6 fdjcnj^cn Paeouieu sub K ju gcwinncn.
©er ^ccici sub C, eine grope golbne 9JJcbaillc, iDclc^ct fut bie 6
fd)6n|len ©corgincn auSgcfc^t rear, tonntc ^icrfiit nic^t Dcrreenbet mett
ben, inbem fid) Ecine binlanglicfje ZCnjal;! baoon Dorfanb. 9Kan Dcreii
nigte fid) baljct, biefcn ^rci^ aU SuIturpreiS fiir bic ©ammlung
fctjonficultioirtcr bliiljenber ^flanjcn ju bcflimmcn, unb etfannte beni
fclbcn bcrjcnigcn bd ^crrn ©tuncliug, bie ganj bcfonbcrg fef)6n»
Azaleen, Camellien unb Ericen cntt)iclt. UntCt bcn le^tctcn reatcn
Erica mutdbilis, Pctiveria birsula, moschata, undulata, sicula unb
crinita, reclcjjcn noc^ bet bafiii bcjlimmte ^ceig sub G. eine fitbctne
gKebaillc cclannt rearb. Ucbcr 50 Sertcn, in tjodjfl jicrtid)cn ©jem»
plarcn, bilbctcn cine ubcrau^ rcijenbe 3lnfid)t unb intcrcffirtcn um fo
mcbt, ba bcEanntlid) il;tc Gultur mit nid)t geringcn ©d)reierig!citen
Dcrbunbcn, unb ^crr Sronenberger nid)t aUein l)ictin, fonbern au(^)
in reiijcnfc^aftlidjct ,&infid)t burci) langjal;ti3cn, unermubcten gleip febt
bcreanbcrt ifl. 3reei bliiljcnbe Uiouaca muscipula (gliegcnfalle) finb
bier cbenfaUS nod) }u crrealjnen. CS«f<^I"P folgt.)
mt. 28.
stit .Ku 111 : ,v r 1 1- c v I it) .0 fi ^ I e r.
Sdlcgcr; (<i. ,\. W r t> fi nt a n n.
3olllIabcll^ , ^cll 14. ^iilt t%'M.
XI. ;3at)r(tanft.
Ucbcv cirti.qe yor3rij3[tcbe 3icrpflan,5en, abj)cbi(C'et
ill Loddigcs Jjotanicnl Cahiiier.
(SJom ©voptiiTjOijl. ipofjArtncr ^crvn SSoffc ju Clbcnbur^.')
(5ortft8iing.)
'Six. 1756. Gladiolus natal cnsis Reiinv. Ms.
CGI. psittaciiius Hook., Lindl.J
XJicfe vrj*tic)e "Uxt n?dcf)fl in ^Jafal, nn ber ®uboft=Jtufle
Zfrtfa'y, unb i]! in ben nicillcn '•Pflanjcnfammlun.qcn fcit
nut^vcrn Jahren betannt. 2?ie 3n)iii>cl trdbt im frcicn
tJiinDc bis 4' bubc Stcii,qcl, flcftont niit ctncr lan.qcn, nuf--
Tcdnen 'litinc ui)r jirogcr, ^mcbtiicUcr iJ31umcn, bcrcn ^^bcile
gclb unb nad) bem JKanbe ju fd)arliut)rotb [inb, aield)^ le^=
tfie S^ube I'ld) in Strcifcn nadb ber 25iifi5 bin veriicrt.
2?ic flatter finb lunc^, glficl)brcit=fd?iV£vtfovnii(|, lan.ggtfpii^t,
gcttppti .»il"<i. — ^33cnn fann cntincbcr bie 3n;ifbf!n im "Dc:
tobn , obet ( nad) trocfnct Ucbcnuinterunq im ©anbe am
froftfreicn £it£) im 93uir3 an cina- cjefduii^tcn, fonni^cn
©tcUe im grcien , unb jwar in fincn nabrl)iiften, tocffrn,
mdgig fcud)ten Sanbbcbcn etiua 5—6 ,3oU ivcit ocn cin=
anbet unt> 4—5 3oU ticf, einpflan^cn. Unrcr biurcidicnbcr
gjcbcctunq b'^Iffn [le bie jlrt-nqilcn 51Bintcr auS , unb iht:
mcbren fid) flnvf; nnrb aber biefelbe vom gvoflc biirdibrun.
gen , fo yerberben bie Swiebeln. (f ben fo innbalt cy fid)
mit Gladiolu.s cardii)aiis unb floiiljuudus. X}\e f&li\ll]i
erfdjeint im ^ucjuft. ^iei5 4—6 gqr.
Sir. 1757. Poleiitilla calabra. Tciiore Fl.
Neap. p. 2S7. t. 45.
T)icfe ?iier(id)e, niebrige '^vt nnidjil in iJ^eapcI unb <SU
citien unb bliibet im 3nli- £>ie Stengel finb bingeltrecft,
bie SiKitter finifjdblig, inclfpaltig, filberfarbig ,qKin,^cnb, un=
ten bebaart, oben filjig, bic23lumen gelb. — Gie i|l peien^
nirenb, bauert in ctroa^ tiocfncm JBobcn gut im Jreien unb
witb jur SScrjierung funfUiAei: gelfenanlagen cmpfot;len.
i)Jr. 1759. Erica calostoma.
©iefe febr fd}6ne $>tiie njirb geu'obnlic^ fur cine 23artc«
fnt ber E. ventricosa gct)alten, unb ift uielleid^t ein 35a-
ftarb oon biefer unb einer anbcrn '^rvt. 25ie SJldtter unb
ber Slutbeftanb gleid)en ber E. ventricosa. S)ie Silumcn
finb faft c>)linbrifd) , am ®runbe ctiraS baudjig, 9— 10'"
lang, rpfenvotb, mit wei^en, abjlebenben, bann jurikfgeboge>
nen JKanCeinfdjnitten unb cingefc^ioffenen ©cntalien.
9]r. 1760. Ilabraiithus pallidus. u- SJlapblumiger J^.
25iefe 2(mar»Uibee wjdc^ft in 6l)ili. ^ctt fiobbi^eg txi)idx
jie tjom.l^errn ©eprgc ©glinton au5 SBatparatfo im Saf)re 1830,
unb fie bliibete im 3uni 1831. 3itiifd)en ben ou§ ajalpa^
raife erbiiltenen 3»iebeln rvaxcn weldje con verfdjicbenen gar;
ben, iroriuu" .^err ilobbige^ fcblicpt, bap eS cine, bcrt cultioirte
^iflanje fein moge. Sie 93tdtter finb fdjmal, etwa 2'" brcit,
blaugriin, (inienfonnig, ftumpflid), glatt. ^cr aufred)te Sd)aft
trdgt eine2b[umigcSd)eibe. 2)ic 23Iumen finb gejiielt, nicfenb,
ctma 1" y" lang, blapgelblid), auSgebreitet. — 3)Jan pflanjt
alle 3frten biefer (sjattung in leidite, nabrbaftc, fanbige 2)amm=
crbe, in 4— 556UigeS6pfe, mit einer Unterlage ,^er|lopener 3ie:
gelfleine, unb unterbalt fie bei 5—8" Si. SBdrme im ®lasbaufe.
Jm 3Binter begiejit man fa(l gar nid)t, im "OJtdrj aber pflanj^t
man bie 3roiebeln in fvifcbe 6rDe, nimnU jugleidj bie ^ermeb=
rung ab, begicpt fie tatm ein roenig, uno ileilt bie Sbpfe
«ntn)cber nabc unter ©lag ober in ein lauroarme^ 8ob= oDct
SSJlifibeet, bamit bie 3roicbeln fdjnellci- au?treiben.
CSortfe^ung fclgt.)
25[umcnfcf)au.
CSom ^exxn 3. S. .^offmann ^u 2CUman(Sbtftf bet SBien.)
(Jortrtsuna.)
2d) fabvc nadi meiner ®ewcbnbeit fort, bie (S^bnf)tU
ten biefeo SempelS oon einer Seite nacb ber anbcrn jju
beriibren, unb iveil icf) auf ber red)ten (Seite bereits ben
Vtnfang gemadit, nun alfogloid) bie ^^rad)teremplarc x>o\n
Latliyrus gruiidifloru.s ,^u bej^eidinen, bie ein ftattlidj bills
l)enbe5 (fremplar v>on Khododoudron guttatiim umgabcn.
S^er ^intergrunb max t)ier mit mebreren 8—11 gup bc*bfn
2frten Don .Melaleuccii unb Jasniiaeu befe(}t ^m SJor«
bergiunce icin^cn \ui) bie ftbonffen ©remplare unb bie au3=
ge,:icid}net|1en $i>arietdten »on fcinen viblreidnn ^Tjaleen cin=
gemengt, fdmmllic^ im iippigften bliitbenrcidn'n 3uilanbe;
KliododcTulren ragten barubcnved)feht>eife bevuor, beren \ax:
teg 5!ila mit bem ®elb unb S)range jencr gar uortrcfflid)
contra|line. Die ndditlfolgenbc ©ruppe inCifdiei? '^I'jalecn
wax abgefd>ieben turd) Scliizaiithus rctusus, Alslrociucria
pelcgriiia; Siinsii, Simsii pilosa Erembaultii, psittaciiia
etc. 2)er Gffcct, ben bicfe ©ruppe benjirttc, iiberfieigt alien
'2(u5Drucf in ber ffiefdireibung.
Die 3iifammentle[lung unb bicfe SSermcbrung jeigtc
gan;^ befonbery v>on bem Gefdimac! unfcred AuntllerS. Die
unterflen 3 (ictufen biefer ©ruppe entbielten Calceolaria
pciidula mit Scbizaiitlius piiiiiatus gemengt; unb bicfe
fcine, lieblidje ©uirlanbe fdudngelte fid) bur<^ baS flanjt
219
SbanS Um^ hit ^mtfxonte fort. Tn dfccr war cbcii Jo
gut bercdmct, al» fcic 2>auer bic)cv (Jjattunjcn, uno fcer
9)[af», ben fie in bicfcr ^6I)c bcjteUten. _
'3:ie ndcf)jlfoI(^enbc2fbtl)ciUin3 bcftanb grotstcnt^ctlS ciu»
foIAen ^])flan,ifn- ti'-' ^"f* f^''*^'-'" ^'^"' ^''"f^'-" S'^^ben unb
oefaUiae Sormcn unS rtn|prcd)en: (Snfeii, (fvafribcn uiiD
Pacini waren bic StuijpunEte, bie mit aubcrn, tl)eilg EUuu
bliimiqen, theiB ranfcnben ®0TOacbfen uiugcbcn iijaren. ^i^oO)
irarcn nebcn jarten ^Paffitloren, JU'nnebicn unb Chmionau-
thus peiitaphvllus beg eontraflcg roegcn Iropaeolum ius-
catum var. unt in vidm fclbfuiejogcncn «i3avictatcri 1 ctu-
iiia peruviana unb phocuicca ju ,qc«al)tcn. aScniije, toO)
hcd)^ au§9cjei*ncte JRofen foh^ten einer ^PpraimDe bcr_ aug=
oemdblteflcn ^Vlaraonien. .^ier l)atte jcbe 3iofe, nne mtcrS
tm freicn SJanbe jebe Utme tt)re SKcbc ^at, iljren Scluzautiius
ober il)re Auagallis ober Lobelia urn lid) l^eruni, urn jene
iu beflcibcn, unb urn bicfe nneber in 2iJcd}fcl ju bnngen,
qab c§ ba bie fd)6ne CoUiusia bicolor, ober Pliaceha
tanacetifolia. 2tud) Gilia bicolor, Ncmoplulla lu-
sio-nis, Euloca visclda unb Oenothera aiuocna etc. etc.
warcn mit bcflcni erfolgc bicju i^erroenbct. Sm 33uttcl
tiefc§ ?rbfdinitteg bcmcrfte icb 5 big 6 ©pecteS wn Ama-
rvllis, rvorunter am mciflcn bie Amarylhs brasdiensis mit
8 JBlumen fid) au?jeid)netc, fo fcbr aud) gleid) baneben
Epipbvllus spcciosus, unb Epipbyllus Ackeruiannu mit
ibrcn beUcn garbcn l)eraugleud)tcten. ^tcr bcfanben fid)
aud) jur ©rquicfung ber g3efud)cnben brei evemptare bet
fo fofllid) buftenbcn Magnolia fuscata am gugc ber Hb-.
tbeilung. 3>iefe ©rbfje ber ©lumen, wie fie fid) bier 5cig=
ten, fab id) nod) nirqcnb, aud) felb|^ bci mcmcm al5 Sultu
vateur fo auei9cjeid)nctcn grcunbc burftcn lelbc nod; me biefe
au6erorbentlid)e Gvofje erreid)t babcn.
f^d) fomme nun ;;ur jiveiten *p>)ramtbe aug ?»dar90=
ntcn'ocflaltct. Unwilltiibrlid) entfam mir ber "^utirut:
^ieg"ill bod) bag PoUEommcnbjle 2SerE m feincr'2(rt, luag
nnan in unfercr Stefibenj nur fd)auen fann!'' Sie nebenile.
bcnben S3efd)aucr beftatigtcn meinen ^tuJlprud; ein|timmtg,
inbcfi mcin greunb fid) entfcrnte, fei eg nun, baf? S3efd)ei=
fcenbeit, ober Seforgnip anmafjcnter a5ergleid)ungen il)n baju
tcranlagt b^ben mod)te. 'itlg id) ibn l)crnad) jur SJebefteUte,
beftdtigte fid) mcine Sermutbung ooUiuinbig ; nur fugte ct
hinju, fei ber S3etfaU nid)t fein l)6d)ller ^ol)n, fcnbcrn wett
mebr ber Srfolg fciner 2(ufmuntcrung burd) bag gegebene
JBeifpicl; Sob unb Sabel ivcrbcn nur felten nad) a5erticn|t
ertbeilt, cr verbalte fi^ alfo babei ru()ig unb beinal)e unbe=
TOufit, fein bejter Siobn merbe bal)et au^er ber angcregten
9Zad)ciferung nur allein bag fefle S3e»uftfcin feiner remen
unb untabclbaften '^bftd)t fein. X)a mir bcrlei '^eufjerungcn
cinigcrmafen bie JBeforgnip regc mad)tcn, bag mein greunb
in cine wibrige ©timmung ocrfc^t worben fein burfte, fo
crinnerte icb ibn, urn ibn roieber aufju()eitern, an bie b6d)jt
cbrenten a3efud)e, bcren fein SBcrf gewiirbigt wotben, unb
tie man fonjl burd) minber t)erbienfilid)e Unternel)mungen
con wag immcr fitr einer "iixt ^u erl)aUen nid)t boffen barf,
go, fagte id) mit ©djiUer, muf bag 2BerE fetnen 5Dlei=
flcr ebren, mogen aud) atle 2obfpriid)e perbaUen! 2Bir bc;
traditeten nun einige aug ©amen geruonnene, nun jum cr:
flcn ^lOilc in ber ffilutbe befinblid)e Rhododendron , bie fid)
cbcrbalb einer nid)t unbebeutenben Un'yi\}l ber fd)6nfien '^ja:
Iccn befanten, jroifd)en njcld)en unb jcnen in gebn'idter a>cr=
tiefung gldn.icnbe ©icemplare con Rhododciidrou catarobi-
220
ensc unb mebrere Iinbribe (fr^eugnifTe fidi prdfentirren. 9^it
VOX: unb ubcvl)dngcnben IBlumcn eingemcngt, bilbctcn bier
lieblid)e Dclphinien, mitunter aud) Ixia crocata, fenestra-
lis unb tricolor eine rcijenbe ©cene. Sag ncutrate ©ebiet
5roifd)en bicfen Rhododendron unb ber leljten ^\irtic ton
''J.VUugoni en erfiiUten 3 Sieiben wn Cuprcssus senipervi-
rens, untermcngt mit jener Calceolaria pendula, bercn ber^
abbdngcnbe SJlumcn ben (|i)prc|Ten bag ■2(ugfeben beg fogc«
nannten golbenen 3tegeng (.Cytisus Laburnum) i'crfd)ante.
Ca3cfcl)(ui folgt.)
.^nnnoeerg ©drtcn unb 3u|lanb ber Sreiberei.
dlad) cincm SBcfudjc am 22. Kpril unb an fclgenbcn Sa^cn.
canitaetbfilt mn f>tn. 6. SB. i« i&imiieotr.) (93cf41uB.)
Sm Jtc'ntijl. ©to^cn-Sattcn ju Jgiertnhaufcn rearcn btc 3>fct«
fdjcn im crflcn Stcibquarticcc bcina()C ocUig auSgora^fcn, unb f)atten
rcidjlid) grudjtc angcfc^t. Sag 'Jtc 3wctfd)cnciuavticr nrar gcgcn ba§
crflf nidjt urn cielcg juriict, uub jcic^ncte fid} tbenfaU« buvd) gutcn
gtui^tanfa^ aug.
2(n cincm SBaumd)en ber ecipjigct 3rectfd|e warcn bic grii^tc
balb licfcrungsfafjig. —
©ie SBcintrcibcrei bafctbj^ crfrcute burd) fd)6ne, gcreiftcSraubcnj
bcfonbcrS finb bic ocn Chassclas royalc it)rcr ©tope wcgcn bemettcnSe
TOcrtf). gcbbccrcn njurbcn friif) unb fctjt rcic^lid) gclicfcrt.
®ic SKiflbcctg.-Srcibcrci ftubjcitigct ©cmufc wax cbcnfallS Bcrgts
fd)ritten. 3n ben crflcn Sagcn be$ 2tptil« learcn bic tcflcn 5E3ur5tlii
(93JoI)rnibcW unb jum 18. 2fpril bic crjlcn ©urfcn gclicfcrt. ©cr
.Roviffntat irar fdjon unb nod; in SOJcngc eout)anben. SRabic^djcn unb
©d)nittfalat warcn fctjr frufijcitig gccrntct. 2>ie crftcn 23tctSbc!)ncn
irurbcn ben 18. SRarj gcfdjnittcn. £ier ffilumcnfobl flanb fcbr traftig
unb bcrcdjtigtc ju ben bcftcn Jpoffnungcn. 9)Jcl)«« Svcibfaflcn (auf
IjoUanbifdje lixt, buv^ 9}tifrcnrarmung) mit ^firfic^, iTptiEofcn, Air;
fd)en u., }eid)nctcn fic^ bci ben bciben ctflcn gtud)tartcn burd) rcidjcn
gvucl)tanfa|, unb bci [caterer burc^ 5abtreid)C, fraftige SSli'itbcn aug. Bag
Jfficintccibquarticr, mit gcrciftcn arauben, i|l cbcnfaUg crwafjncngwcrt!).
25ec Jlonigl. ©artcn ju 9}!onfaril[an t licferte ben 5. TOarj bic
ctflcn fflictgbotjncn, ben 17. SJZarj bic crflen (Surten unb au|icrbem fel)r
frutjjcitig ©^nittfatat, SRabicSd)cn unb Jtopffalatj bic fruf)e|icn USc;
loncn bafelbfl t)atten bcrcitg fdjonc grudjtc angcfcgt, bie, bci irgcnb
anijaltcnbcr gutctffliittcrung, itnfangg 93Jat jutJRcifc gelangcn wcrbcn.
(5in fd)enci- 23oa-atf) getriebcncr Kofen war nidjt allcin jc^t, fon»
bcrn wafjrcnb bcS ganjcn SBinfevg, bic 3icrbe beg ^flanfcnftaufcg.
^k aBintcrlecfcjcn, «5cld)c uppig unb in ben l)cnlic^ftcn garbcn
fall aUc fcticn jc^t in SBlutbe Itanben, biitfcn alg bie fcljcnflcn in ^am
noucrg ®attcn angcfi'ibvt ircrben.
©cv J^onigl. ®artcn ju 8 in ben licferte ira^rcnb bcS SBintcri
QUg ben bottigen a;reibi)aufcrn fcljt ftijbieitig S8ictgbcf)ncn, erbbcercn,
(51)ampignong !C. in rcidjlidjer Cuantitdt.
Sic ©emufctreibcrei in aniflbcctcn ucn ©utlcn, SRcbrrubcn, S3iet««
bof)ncn unb SBlumcnfcfjI mar »»cit corgefd)ntten, befonbcrg abcr bet
58lumenli3l)l crmAbncngwcrti). 2)ic ©pargcltrcibcrci (burc() a)iiflcnrar»
mung) war realircnb beg ganjcn SBintcrg dupcrjl crgicbig.
©ie bitfigcn ^cioat; unb J^anbelggarlcn bicten ebenfaUg cin crfrcu»
lidjeg Silb ber 2(ufmcr!famfeit unb bet gortfdjritte bar.
©ie burd) ben auggcbci)nten ©amcnbanbel feit langcn 3af)reo
befanntc ^anbelggartncrei Don ®. Sanbocigt, frul)cr am ©nbe bet
Jpcvtnfiaufcr=3nice belcgcn, ifl feit etrea jwci Sa^rcn ton bott BCtlegt
unb in ber Slaije ber Jpauptflabt aufg 9lcue ctablirt irorben.
JKon^cS f^6ne gjfldnsdjcn wicb in ben bafclbft neu crbaueten
221
^flan5Ciif)iufeirn citltipirt, iinb ba lUiUid) cin <©inttr,vutcn (ftcititf;
rici;t filjt (ico^utia) citi^cridjttt irurbt, fo irirb bicfc Wairncrci vet
aUcn J^anbiltSjartcn bcf llnujfcitnb am mcifltn I'cfud)! iiiib bir 3fbfo?
fdjciici- gctriibcntr iric vicKv iwobtvfl'jns'"/ '(* babuidj nod; urn Sc.
btutiiibc^ I'lijcr gororbcn.
2)«i6 tjrepc, aii6 ben roriUi5lid)f!cn ©crtcn bcflebcnbe <5dmcllicn.-
Cortinunt ijl fcincc rcidjcn ![8uitlH'n).H-ad)t unb bcc UcppisjEtit bet
qpflanjcn ircgcn tnxvbiuntnHrtt).
riie ^anbcUgActiurci ten SRciflcr bat aui) in biifcm 5Eintcc in
icbcr 58t5itl)iing if)tcn SRiif bcbauptct. I>ic gctiicbcncn Svringa vul^ja-
ris, Svringi porsicj trann iricinimcr, VHinccrjiiglidict ©diciibcit. Sben
fo ftbltt ti nidjt an bliilicnbcn Kofcn, SJiaitUunun , i->iKicintbcn , Vi-
bminim Oi)ulus etc. iDic (i}lac.tjaii6>)flans(n waxen mit :!Iufmcttfams
tcit tiatii'ivt mib bcfricbigtcn allc Knfpiudje bc6 yflanfiiifrcunbcS.
Tie 4->anbilegJrtnctei bc« ipcvvn Jtollc \\i in ibccr 2(u6bi>f)nung
bcbtutcnb ftntgcfdirittcn. — SBcnn man cviragt, bap bicfc ©actnevci
crfl fcit fo u'cnigcn Z<^t)X(n cjiftirt, babci btn bebiutcnbtn 23ccratl)
fdjonct OTuttcipflanscn unb »cr!auflid)ct flcincc ^^flanjcn bcviidifiditigt,
unb tcbcngwcrt{)£ Drbnung unb gtfdjmadoollcS JCrrangemcnt iiberatl
bag 3(ugc bc« SBcfudjerS ttfreucn, fo tann man nid)t uml)in, bicfc
©artncrci bcfcnbcrS Icbtnb }u cnvafincn,
2Me J^anbd^gavtnerd won 3Jic(^erg Cbtird) Grjiclung ftubjeitigcc
©cniufe btEannt,) l;at jtitigJBictobobncn, ©uvEcn, OTofjvviibfn, SJabicSs
t^tn, Sdinitt: unb JCopffalal ic. jum SJertaufe »ortcitl;ig gcl}abt,
Vie gultut bc« SBlumcnf ot)U bafclbjl iflgrcpartig unb ocMommcn.
©cit finigct 3«it wirb aud; i)ia auf ^flanjcnjSultui: mt\)t ©orgfalt
Ql6 frubcc ocrwcnbct, unb ba im Saufc bicfeS ScmmcrS cin neucS
^iflanjcnbauS crbauct wctbcn foil, fo i|l altc Tiu^idjt pcttjanbcn, bap
and) bicfcS 3nflitut fid) bcbciucnb f)c6cn «?irb.
llntci- ben ^riiHitgatten ifl bet t). 5Bangcn^eimfd)c (SatUn on
bcr J?croit)aufct auec, l)infid)tlid) frut)5citigcc SDliflbeetfeSnibctei unb
5flan;cn:6ultur, tobenb ju cnratjnen.
£ct ©caflid) u. Mltenfe^c ©artcn am ^avabcpta^e jcicf)ncte fi^
burcf) fdjonblubcnbe Camcllien, Rosa thca in fdjoncn (Srcmplatcn,
K-ie bHcd) man^c anbcrc fd)6nc ^flanjc au«. Sic smijlbcetg.-Steibsrd
bafelbfl, ivcim glcie^ fct)r !lcin, >rai- im lobenfirecttijcn ©tanbe.
2>cc J^i)acintt)enflor be« ^crrn ©artenmciflcrg S8a«ct jU Cinbcn
war aud) in biefcm 3al)rc au^gejeidjnct unb bcfonbcvS bcmerJcnSwcrtI;.
Sec cf)cmalg (Srap. o. SIBal Imoben f clje ©artcn an bcc Jgtcrcns
Ijiufcr 2CUCC (fcit cinigcn 3af)cen Aonigl. ©cits angctauft) i(l, bis auf
bic nodj auSjufufjtcnbe SScrbinbang mit bcm Jvonigl. (SSiopcn;(Savten,
jcgt poUcnbet. Sicfe fc^onc ©artcnanlagc, bic in jcbcr Sejietiung auS:
gcjci(l)nct genannt ju reevbcn ncrbicnt, gciraljvt bcm fc^onjtcn ^pa^ier;
gange JpannotetS (bcc Jpcccnbiiufcc 2(Uce) bcfonbecc 2(nnc()mlic^feit.
Sic fc^oncn griiijlingStagc tocEcn mand)cn Oaitcn; unb SJaturfrcunb
juc 2tnfd)auung bcc bafelbfi inS 2cbcn getrctencn ncucn ^actien. 50Jit
jcbcm Safire witb bee ®artcn an Scljonfjeit geirinnen, unb bcl fottge.
fdjcittenem SIBadjetbum bee neugcfd)aftcncn Baum; unb ©cboljpavticn,
ifl man beccditigt, biefcn ©actcn ben fdjonfien beutfc^ien 9latuc;2(nlagcn
anjuccif)cn.
Sic in biefcn SBlAttccn unb im „Jtomcten" flattgcfunbent Stccitfadje
Abet bic aSctanbccung beS ». Jffiallmcbcnfc^cn (Gartens, fcf)cint jc^t
bccnbigt. — Sec ben ©actcn bamais fo febt bccabwiirbigenbc fficcid)ts
ctflattcc be« „.Rometen", ^ccc 5BocoSbac, Ijat nuc ju bcutlid) ein<
gefebcn, baf cr ju fcub gcurtbeitt babe. — Sic 3ucurt.'naf)me bicfeS
coceiligcn, einmal gefaUten UrtfieilS, tonntc, bei bcc bcfannten fletS
butdigefiilnten Sonfcquen; beS ^cn. 83 orocbac, felbfl inSa^en, wo
baS Uncedit beuttid; auf feinec ©cite )rac, nicl)t tcn'artet wecben. Sag
©(ful)( btS Uncec^ts unb bie bamit occbunbenc Untcnntnip bcc Canb*
222
fd'aft(S«C?iifnccei, tictfun ibm nbcc, ficb nid)t aufS S^cue suf lin jtlb
JU ft'iigcn, bag cc bfffer, nie bctcettn l)atie. —
SSJcl;c ei)cc wiitbe eo ^crcn aBctcfbar gcmadjt habcn, tccnn
cc anilalt auSretidjcnbcc (Sitljrungm, feint bamalige ungectcJjts unb
uoccilige aSefd)Ulbigung iribeivufen t)atte.
83 a r i e t d t e n.
gcanffuct a. 9)2. im SOTai 1638. (58ecid)t ubtt bil
oiectt 8lumcn.-.itu6ricllung.) (!8efd)[u60 SaSXctelTit ju obi.
gem ^iccifc, einc filbcvnc 5)icbaille, roucbc rcrfdjiibenen, ben ^eccen 0.
unb 3. Siiuj gcbovigen Rli<id.idciulion arb. var., ivegen it)cct ©ccff,
il)ceS S8lutl)enveid)tl)uniS unb ihtec Sdiontjeit ju Zi)tH.
Sec ^ceiS »ub U, cine tleinc golbcne SKibaiUe, fonntc fut fd;cn
getciebencS Cbft, in (Scmangelung bedclben, nidjt ertfitilt irccbcn; man
Dcreinigte fid) babec, filbigc fiic bic febc gclungcnc 2Inlage unb obnccs
ad)tet beS fo fciic becngten MaumeS boct) aupttjl gcfdjmacfooUe TiuU
fctjmiictung beS am JCnfangc bicfcS Sedc^tS fd)on ecirabntcn ^ugctS
JU crti)eilcn; unb man fonntc fid)cc bic Mubc, >reld)c ^ctt 3- 3cp«
nict ncben fonftigen in bieftc 3af)rc^s"' ftl": ubei-l)auften ©cfc^afttn
bacauf octwcnbctc, nicJjt cl)ccnbcc anertenncn.
Sen ^ceiS sub E, cine oecgolbetc SKebaille fiic baS fd)cnflc ®Cs
mufe, gcivann JTperc (g. S. 3ocbad) fiic Sobnen, ©ucfcn, Sacctten,
Aoiilcaben unb ©alatfopfc. ^erc 3ocbac^ tjattc bie (SefaUigtcit, fut
bic bie^jahcigc 7fu6fleUung aud) tine ccd)t fd)onc (ScUection ^anjcn
tinjufcnoen, roofiir ivic if)m, ats neuen Scitretenbcn, unfecn Sant fas
gen, unb ben SSunfc^ auSfprcd)cn, bccfelbc mogc nid)t aUcin Ijiccmit
bei fetnecn ®clegenl)citcn foctfat)cen, fonbccn eS moc^ten autf) nct^ fa;
I)i3C Sultipatocen feinem Seifpicic fotgcn.
SJlit Scmiifc unb Dbji finb unfecc e):pcfiticnen immct no(^ febt
fpdclid) bebad)t. —
Sic filbccne gjjcbaille fur bic fdjonftcn Rhodoraceen eccangen Die
JU beiben ©citcn bc« JpiigclS gcuppirten cicfenmngigen etcmplacc in;
bifd)ec Azaleeii bcS ^cccn Bon ffietbmann, beten SBlumcnmafTen
tcic fd)n>cce 5ffiotEen fc^irebtcn. Sucften reic unS bei frubecen liui:
ficUungen aud) flacfeccc Sinfenbungen ron Culturgcgcnflanbcn bcS-fecn.
©cftec ecfrcuen, fo »eclief)en bicfc 3CjaIeen.-@cuppirungcn bcm ©an;
}cn cincn eigentl)iimlid)en (Sbaractec unb 5cid)neten fid) um fo mehc
au6, ]i gccimjec bccen 3(njat)l war. Sic ftc^ t)iec anfcfeliepenbcn Sits
fen biirfen wic rocgen ibccc ungc»6t)nlidien Ucppig!eit unb SBtiitben;
fuUc, fccnec einigc bliibenbc ©eocginen ebenfallS niel)t unberiibct lafTen.
J^ccc 5. ®. Sc^mibt, ^anbcliSgactnec, ccbielt bic filbccne s9Jcs
baiUc fiic bie fd)enft gctnebenen 3?ofen, bie bee eini'cnbct mit SJorliibe
JU cultioiren fd)eint, iroju il)n unfece bejien SBiinfdjc beglcitcn.
9iid)t6 irace fuc bic bicfigcn ^anbel^gactncr unb Cicbbabet ccce
tbcilbaftec unb bequemec, alS fiic nuc einigc Tivtcn ^'^flanjcn, cine bc;
fonbccc SBoclicbe ju fafftn, unb bicfclben bann mit grcfcrcc ^iufmet!*
famfeit }U tultioiccn. Sabucd) iriicbcn bie ritlen n-enigecScgiinftigtcn
cbcc bi£.f)cc nuc ©ebulbeten, bic untcc bee 93JaiTc oon SSannigfaltigfet;
ten nut cine fliefmuttctlidjc Scbantlung gcnitpcn, unb babec auc^ nut
cin gcbulbigeS JtuSfcbcn i)abtn Ibwnn, nad) unb nad) ganj scti'e^itin;
btn, unb .RtAftigeceg iriirbe an beccn ©telle tceten.
Sic filbccne 9)JcbaiUc fiic bic fd)onatn Jfieacintben irutbe cinflimi
mig finer an bcc Sanb)'d)aftSpartic aufgcftcUten CcUcttion auSgeuid);
net fd)bncc unb fuiftig bliihenbcc Swicbeln jucrEannt, bic bcm ^-'ccm
3. ©tern jugcbinten unb eon bcm SBlumijlcn Jpeccn Sacon pen
!5)allanbt auf bcm Jpauft ScrUebcn bei jpaarlem bejcgcn warcn; ba
Qbec Jpert 3. ©teen alS ^cei6nd)tec auf bie 2Cul;cic^nung ccrsic^tctf,
fo ccf)ic[t ben ^cciS bie an ©octen rcidjccc unb in jebem ^Betcac^tc
223
fcfir corjugtit^e ©ammlung, wclc^e S^m e. J&. JC r c t a 9 c, unfer tots
refponbitenbeS aKitglicb, fo frcunblid) rear oon Jpaarlcm fiit bic 3fu6=
flcllmi3 anl)etjufenben. 9tiit cinigc Sage ttcrf)ec reatcn bisfc 3wicbc(n,
50 ail 3af)l, fammt ifjrtn Sopfen forgfaltig eccpacEt, eingettoffen, unb
unb bliibcten, oijne cine but(^ ben transport mogli^e Untctbrec^ung
ju crldbcn, fccubig fort. Gin fol(^e« gcfilligeS Knbenfcn unb nid)t
unbcbcuicnbeS Cpfer con ©eitcn iei S?rn. keelage ift reurbig b«
ru^mlirfjftcn Xiiciftnnung, mlijc wiv ibm untcr ijcrjli^ec Saittfagung
Ijiermit eiitgegcnbvingcn.
2ludj cinige J^«acintfisn ocn SScrlin irutben wafcrgtnommcn unb
lonntcn fidj bicfclbcn jum Sfjeil ben l)ollanbifc^ctt juc <Ecitc ftcUen.
®ie jut frcien aJerfugung ber 9?id)tei- gcfltUten Recife rourben jucr;
!annt: cine filbemc SJJcboille bcm ^anbelSgdrtncc Jgrn. ©djeuecmann
fuc 5 fcijon cultivtrte SJarictatcn bet Viola tricolor maxim*, worun;
tet ^auptfadjlici) Otlielio an ®rcpe allcS bishcr ®efcl)cne ubcrfraf.
Azalua Daiiielsiaua, nief)rctc fc^ene Camcllicn, Phlox Drummondi,
unb fdjone gjofcn ftffelten l)icr noc5) bie Zfufmttffamfeit.
(Sine ftlbcvnc SKcbaille murbe ferner niciircren bcad)tun9«tt>ettf)cn
fc^cngctritbcncn Stofcn i>ei Jbertn 3. 91. ©ogel, iei gcreogencn unb
beirabrtcn UnterjtiigcrS allcr friibcrcn Jfu^lteUungcn jugeti)ei(t. ©erSuI:
tuvbiftanb aUcc eingelicferten 5>flan}cn aui biefcm ©artcn bcurfunbete
tic forgfame 'JJflige beS ®artnec6 ^crrn 2C. Metier, wooon reic fi^on
fo oft SSooeife gefef)en t)abcn.
aStgcn iiivEt fc^oncn Guttur cbcn fo triitbig cr{)ielten cine filbctne
9}JcbaiUe bie retfd)icbcncn Epacris unb anbcrc »orjuglid)c ©cgenflanbe
bc^ ^anbcl^gartner J^ccrn SBocf, iwruntet nn nur bet »oUs unb ups
pig blu^cnbcn Epacris campaimlala rubra unb impressa, Azalea Smi-
thii coccinea, Camellia Blackburneana, imbricata, reticniata, Rossii
vera, t)Ctllid)et Cyclamen coum, Euphorbia jacquiniflora , Ericeii,
Gcniianeii, Saxifraga Ugulata unb bioetfcr ittpenpfianjen t)i«t gcbeni
fen rooUcn.
25et riiftmlic^cn unb cljteinicUcn (Stwatjnung wutbcn no(^ fiir
wiitbig befunbcn baS mit mc^tetcn Ijunbctt SBlumcn prangenbe SRiefeni
eiemplat bet Camellia variegata unb cine fcl)t iippig blut)cnbc, ic^t fo
feltcn gctrotbcne Erica retiita alba, bcibc Gigentt)um bc« ^cttn So^
ton 3£nf. oon 9tott)f(^ilb, untet beffen reeitet eingcfcnbcten ©cgen:
flanben Azalea Smilbii coccinea, Boronia pinuata, meljtcte Camol-
licn, Epacris, oicie fdjone Encen, Erioslemon baxifolium unb Iro-
pteolum tricolor befonberS fjetuotjuljcben finb.
Die 'Sammlung f(^6nblLit)cnbei ^flanjcn beS l^etxn ^oxbai), bie
pd) butc^ aUgemcinc iippige Guttut in fammtli^en Gicmplaten au^j
jcic^ncte, unb jcne bc5 J;>etvn ©attingcv, bie in cinigcn Stcmplatcn
bie »orllct)cnbc noc^ iibccttaf, murbc cbcnfalis bet tutjmtic^cn unb cIjj
tenticUcn ermafjnung oon ©citcn bet ,§etten ^rcistic^tct fiit tpcttl)
befunbcn.
Unlet bell con feinet Stccllcnj ,§cttn ©encral con SB e lb en
ctngcfenbeten ©cgcnflanben bemctEte man met)veie bet neuetcn SameU
lien, einc fcljt fc^onc, mcl)t aU 'iOO SSliitfjcn ttagcnbe Euphorbia fiil-
gens, Rhododeudron vciiustum unb supcrbum.
©ie ©ammlung fceS JpanbelSgdttnct .^pctvn 9lcbet Bctiot leibcr
ctwa^ butc^ ben fiiljlbaten SKanget an ^la^, ba bie Gtcmplarc fcljt
bi^t aufcinanbet gefleUt wetben mugtcn, mai fccilid) allc Ginliefetet
tnebt obet wcniget cmpfanben, bennod) entging c^ bem cinigctmapen
geubtcn Seobac^tetnidjt, bap l)icf mantle ®egenflanbe con l)ot)cm 3ns
teceiTc fic^i bcfanben, untet roeldjen witAzalea sinensis, CBmellia Don-
kolaari, imbricata, rolicnlata, Daviesia corjmbosa, mc()teCC fdjont Eri-
cen unb Epacrideea, Kcunedia glabrata, Pomaderris andron«cdae-
flori. Rhododendron arboreum, II. campaimlatum . Smithii, Russo-
kanum, Syringa Josikaoa, unb fC^t fc^onc Viola tricolor namcntlic^
onfiiljten.
SS4
.?>ctt Sot). Gatr SJliiltcr, J&anbcUgirtnctr t'nSorntjcim, l&attcfii^
mit einct Eleinen fet)t nieblidjcn ^flanjcnxSolIcction cingefunben, bie
reobl f(^on wegen bet fdjonen Epacrideeu , Rehmannia linensis, einU
gcr Ericen, unb Viola tricolor fo bcnannt rectben fann; au^baS ge«
licfctte ®cmufe: Soljncn, Jl:ofiltabi, gatottcn, ©alatfopfe unb JRabieS
l)atte bag poUfommenbfle JInfcijn.
Sic ,§anbcUgdrtnct .^ctten 3. 2f. SMeijcr, 3, ^li. (Sattinget
3of. 3fib. ?!Jle\)ev, fetnet Jpett Jpcfgattnet Sloacf eon Scffungen
bci Sai-mftabt, unb .:^ett SBcinwittf) ©cJjmibt con f)icr Ijatfen ebenfo
tiil)nUid)fl baju bcigcttagcn, rccnigftenS ivafjtcnb unfctet briUanten Sx*
pofition ben trautigen asiintet octgcffen ju madien, wie bie's i)inlang«
lic^ a\ii bem Satalcge ju ctfcticn i|1. — UEbeti)aupt muffen irii bet
bet Jinjaijl bet auSgcfleUten ©ercac^fe, bie 1300 an recfentlic^en
©egcnftanben, — alfo bie SecotationS-'ipftanjen nid)t gcrcd)net, —
iiberllcigt, bie S!iebl)ab«r auf ben Satalog Dcttpcifen, unb felb|^ bicfet
geniigct nut f)6d;|l unooUEommen; bcnn et fann nut einc fc^»atl)c 3bcf
con bem [ebcnben Silbe entwevfcn. SBet Ijatte batan gebac^t, al« 2
Sage Bot Stoffnung unfttes SBlumenfcjteg bie |ldtE(len Saume noc^
untet bcr 2a(l cinco tiefcn ©c^nee"^ bogen, unb bie 9Jatuc fomit un<
etmartct cine in biefet 3at)te^5eit ungcw6l)nlid)e Jiu^flcUung oetanflals
tete, tret Ijattc ba baton gcbad)t, bap untet fo ungiinftigen Umflanben
bie Aunfl cincn foli^en Stiumpl) feietn Eintnte ! greilic^ ttauctten uns
fere SBlumen cin tcenig, ba icatjtenb bet etflcn Siac^te cin eifiget 2uft;
}ug mit 3—40 Jijite butdj bie SSrcttct bet JCusfleltungi^bube fie anwe«
t)cte; allein fo roie ei gait, im 9iatncn beg gtopen Sinne, ibtcg un«
fletblicfien fficfdjugctS, jum SJottljcile bet ajetungliidten in S!Bett6
noi^ cttoaS langet bem ^ubliEum ifct tjolbeS Jlntlig ju jeigen, ba 1)0*
ben fie flolj ibt buntcS ©cficbct cmpot, unb bcc gefiitjlooUe ®aitnet
gelobte ibncn, mit ^^flcgc 5U oetgcltcn.
@o ttogten Hnfcre Cultioateuce bcc ©tcenge befi Unrectterl 2"'
Untccftu^ung fut^Jeftf) unb SB trie.
Sas fiotilic^ftc SOJatit, treld)eS bie Jperren 55rei^rid>ter, Ziebijaitt,
©attnec unb jafjltcic^e SJtitglicbct bet ©efellfc^aft in einen l)etrlid;en
^tanj Bcteintc, unb con rocldjem tooljl cin eignec Seridjt gegcbcn n:it«
ben tonntc, befc^lop cin gefl, bem »vit fteuSig mit jebem ipicbetEcmf
menben grul)linge cntgcgcnfcbcn.
@etne bringcn ujit t)ietinit alien »etef)rli(^en .^ectn ^flanjenigin*
liefetern unb ©efellfc^aft^mitglicbetn fiit ibte fceunblic^e SKititiittung
unfetn Sanlj — allein fpradjen u'it benfclbcn auc^ in ben madjtigflea
SJBcflen aui, — in it)ven aiiccEen rcctben fie fid) beffec bclobnt ftnben.
2Cbtt noc^ cine J»antfagung , bie cbcnfo tBCljlmeinenb unftrm ^itfta
cntfttomt, Ecnncn tvic Ijift nii^t untetlaffen. ©ie gcbiibrt bem bol;en
givbetct beS ©ai-tcnipcfcn^, ®c. GtecUcnj bem ipcttn ®cnetal, SBaton
t)on gSelbcn, fitc alle bie ajettjerilidjung, trtldje bcvfelbe unfetem
aSlumenfefie fcclicl). 9}J6ge betfclbc in bet gccne , — bcnn mit 2eib«
tpcfcn fehen tuit feinet 2(btcife entgegcn, — unfetec gcbenEen, fo loit
et un6 unoetgcplid) bleibt.
SOJit bem SBunfd), bag unfet ©tceben nad) mogti^flet S5oUfom»
mcnficit in bet ^^flanjcncuttut ricijtig beuttl)eilt unb ecEannt loetben
mogc, unb bap bag fejle SSanb becGinttai^t unS jlcts cereiniget ^alte,
fct)liept biel'en SSecidjt
©ic Section fUf ®atttm mi6 5cI6bau:SuItur.
sDaS fd)on oft in biefcn Slattecn ci-reaf)ntc S^an^'Mc^icott, ift
fo cben bci SceitEopf unb .^attel ooUl^anbig etft^iencn unb gcfjoct l)in«
fid;tlid) fcincS gcbicgcncn unb aUumfaffenben Snfjaltfi ju ben empfel)«
lcn6iocrtl)c(len etfc^einungen bet neucllcn bcutfdjen Citetatut. ^ns
5)tof. gc^nci l)at ji(^ babei aU Siebactcui: be([elbeB aUgemeinen
Jianf cnootbcn.
(Debrudt in bet (6 S'- (S r p V m ann'ft^)«n Sudjbtuitevei in SJUeba.
0lt 29.
Sictjctiui : ,v r I c 0 I- 1 il) .*> fi f« I c r.
SBertcgcr : C>. ^•. (Svo (t m a » ii.
vEoItlIa(>cn^ , fccn 31. Suit l^a».
XI. 3ai)r(ian().
dUvuc bcr ncucflcn uiib prad)tDol(ftcn SSlumcii'
CSom J^cttn 6, oon Scibev.)
(SortftDung.)
C a m e 1 1 i e II.
<3ci .feenn .Klein in 9^uvnbcrc) tvaf id) eino fotdje SJ^engc
CamclliLMi. ^ag id) cine cij3cnc'21bl)antilun3 5U fd^vcibcn lidtte,
roenn id) foldjc ciUe lunfiibrcn woUtc.
£>er '^Cnblicf' ivar iibcnafdienb; bie ^odjflrcbenbcn Rlio-
dodciidra niit ibrcn .qmmltiji grojjcn SSli'itbcnbufdjcIn in fcbr
oicUn 'Jfrten unb ?5>nbcn oben aiif bcr Stfllii.qc, umgcbcn
oon .^unbcrtcn wn PaeoniLMi, wcrunter fid) tie ncuc qar
priid)tooUc ^Ivt, C. papaveracea rosea, aii?jeid)nctc, unb
biinn in bcr Tjiontc untev ben Rhododendra, bie imubcr=
fcbbarcn Slcibf" i^'-''" Caincllicn, taruntcr bie Camellia
reticulata in luij^ablicien S3l(itbcn, groger iitS Paconien.
g)Jan benfc fid; bie ^T}iannid)falti,qfcit, ''Priid)t unb ben l)crvli=
d)en garbcnfd;nKlj; bed) rcarcnniir ciUc biefe ^racbtofliinjcn,
fd)on befannt, weld)c id) in ben ■2rnnalen befd)rieben babe.
»)lur folgenbe neue Tttten Camcllien jcid)netc id) <^uf:
Camellia A i t o iii a.
©ie S3lumc gnnj ne(Een = ri'fenartig, bie .Slumenblattcr
aupen grog, breitrunb, innen fcbmal, ganj gcfuUt; bod) bie
JBlume nuv tlcin, »im bIaprofenrctI)er ^axbc niit braunen
^unftcn. Sine gar fd)bne ®cilalt, bicfe ucUfomnmcr, at§
bie garbe.
Camellia Alt hcae flora.
S)iefe f)errlid)c ffilunic jciitnet fid) baburd) aui", bafj
bie dugern 25lumcnbldttcr fcbr brcit otalrunb, bie inncvn
abcr wie gcfranjt obcr gcfraufl finb, wie cine fd)6ne 'Unc--
mone. 2)te garbe i(t ein Icbl)afteG Sfofenrotb, unb bie gc--
hauften tnncrn ffildtter babcn »vcif;e glecfen unb ©rreifen.
Camellia a r g e n t e a.
eine unenblidi <)rad)tuolte, grefe 23lunic, «cld)e ^war
md)t gan,^ gcfuUt \\i, nbcr bod) fcbr uoUfonimcn, gan,^ cffcn
unb au§gebrcitet. i^ic SJlunienbldttcr breit, ooal, tvie gc=
xoblbt ubcrcinanbcrlicgcnb , bie tnncrn nicbr ftcbcnb. S)ie
garbe ein blcnbenb rcincs SQJcitJ, bod) Qud) 23Uunen rotb,
niit roeigem, oerblaffenbcm .^anbe, jweicrlci 23lumcn an cincr
^Pflanje, roaS unenblid) prad)t»oU au5fiebt.
Camellia ex eels a.
@ine fcf)t i)o[)i Camellia, in oUcin ganj gleid) ber
Camellia variegata. ^ie ©lumen con berfelben gortn,
audi) nict)t gan,^ gefuUt, aber bie 231utbenfnoSv.E« f«nb weft
(idvEcr, nicbr cwlrunb, bie ffilumenbldtter nid)t fo roeit
juriictgelcgt, fcbr angcncbm unb lieblid) blaprotb, ober rofen«
rotb oerbiaffenb. Siefe '.^frt mad)t lange fd)lanfc 3n)cige,
unb ifi flcts mit i>ielen ©lumen bcbcit, TOeld)e bie gelben
'2(ntberen fel)cn laffcn.
Bruiifelsia uiiiflora.
Sine unfcrer licblid)ftcn Simmerpflanjen, ganj d()nlid) bent
Jasmiiium Sambac. Gin niebrigcr, 2— 3 g. bob" ^^trauc^,
niit uH'difclivcife jtcbenben lanjcttformigen, 2 3oU langen,
bintcn fd)nial jugcbcnbcn, corn flumpfen ffildttcrn; blaue,
fa|l tri*tcrfbrmigc, aut'gebrcitete, febr iroblriedicnbc SSlu-
nicn, fo grop al§ ein ®ed)fcr, einj^cln in ^m ©lattadjfcln
jicbcnb. Sie 25h'itbcn fallen jule^t ganj ab, fdrben fid)
bann aber ganj nicif}. GS ill cine 5Barmbau§pfIanjc, vuclc^e
bie ndmlidje SuUur alS unfcrc Volkaraeria bat.
CSovtfcfjung fol^t.)
23tumenfd)ou.
(Som .^crcn 3. S. Jpoffmann ju aitmanSbotf bet 3Bi«n.)
(lOcfitlut.)
I)a5 ^'Parapet ivat itie fonjl mit fleincn Sremplareit
pon ^V'largcnien bid>t befc^t. SJur in ber 9)iitte, etma 5
gu9 roeit, bcfanbcn fid) anbcre itberau^ iicbltd)e @efd)6pfe
au6 aUcn Soncn bcr 2Bclt.
S)ic 3;6pfc, bie am Soben (lanbcn, iraren mit gn'tnciti
9}U)05 bcbcd't, ber Suuim torn ^'Parapet biS jum S3oben mit
gvuiicr JJeinivanb bciiangcu, nm» fcbr rool)l flanb, imb i^3^
griffe i)on 9icinlicl)fcit unb ^'rbnunasliebe crrcgte.
X>lc SBorballc mitten ,!\iuifdicn bem fo eben bcfcbricbcnen
SSlumcntcmpcl unb bem jundd)fl folgenbcn entbiclt eine frcie,
etira 8 gup bobe ^^pramibc, bcrcn blubcnbcy ©ebilbe bie
jartfiiblcnbcn j*amcn, uiclcbc ftcb in ^llcnge babci einfanben,
ganj bcfonber^ fnmbolifivtc. Sic entbiclt au^cr meliren
■.JCnbcrcn, roicbcr Calceolaria pendiila, Schizantluis rctu-
sus, nubrcrc I'elargoiiicn, Tropaeohim fuscatiiin u. bgl.
Sic bcroorragcnbcn SMumcntraubcn bcr imgcivobnlid) fcl)6<
ncn, in fo otderlci '•Jtiianccn von ®clb porbanbenen Cal-
ceolaria peiidula bcgciftcrten 3fbcni'<iiiii r u"b id) glaube
bie ^J?acf)abniung cincr folcJ)en Conformation ganj bcfonber§
cnipfcblcn 5U biirfcn.
2Bcnn tch fagcn u'loDtc , iraS id) im nnbern
^auU im 'pclargonicn ®d)6ncS unb 23eivunbern'oirurbige5
gcfcbcn ^abe, >vcnn id) ten ginbrud befc^ireibcn tonnte
227
ben btcfeS JBitb be3 vcjiflcn 2e6cnr, tcv uU^tnu-fi^oUftcirWi^
lerci in niit bcwirfte; t>iefc§ ffiilO, biv5 Uiuc Qc\^ie mcldjcn
buvftc, fo wenig al5 bic SBevfe einea 9uH)f)ac( cbcr ^33iidmcl
STngcIo, fo mu|te id; nu'bv al§ atle 2Md)tfr, uiiD allc 9Xun=
ficv tcv fflcbcfun)! uermogen. ^3X6cbte bed; iiie ber i^an--
t>iEiyniu6, bcv iin '^fUcm rutteft, eg vcrfiu-bni, ^J5 iiMbrbaft
©d)6ne t)a§lid) ju nwdien, wic cr bii'5 Kit 2000 uiiP mclii-
2j1)«" unaitfhiH-lid) ,^u bnvivfen fid) bccifcrt!
Tuin, id) furdite mit mciiici- fd)«ad)en Scbcr nt,At_aii§=
jurcid)cn, unb id) miigte iibcrticg befor.qen, aU^ii UH-itldufi;}
jii reerben, unb biinn vide incitur iJefcv, bic nidit alle 23lu=
tniflen finb, jii cvniiibcn, anfiatt ba§ (gtvcbcn meincS Srcun=
te§, 3lufimmtcrun3 jiir 3Jad)a()muii3 unb Steigerung, ju
begunfligcn.
5hiv bic§ dinjigc fann id; am SdiUiffe biefe^ (Sd)rct»
bens nicbt untcvbn'tcfcn , biig ber t)Ovrnlane SSergU-id) san=
fd)en bciu (Sinft unb bet ©egenwart nid)t nllcin in benS^or:
jiigen ber MmH, fonbern aud) barin fur ben bbtjern 9fang
t-er SeijU'rn entfdicibct, ta^, mic bei meincm ^reunbe, nid)t
?{eid;t()um unb SEoblftvint, ben man ibm fd[fd)lid) angebid)=
Ut bat, fonbern blo» Unterncbmung^gcifi, Jnbuftrie unb 5Ses
Inurltd)Ecit fo au^gejeid^nete 253unborrecrtc ju rcalifircn im
etanbe finb.
a5cfcf)rcibunij nnt Qnltnv j'c{)bnbtii^cnbcr
<»)en,>ac{)fe. *^
Pancratium Amancaes. Kcr. 2rmancac5=
® i I g e n.
(Faiu, Narcisioae)
■Rcnns- ter ©attung. a3liitl)e trid)terf6rmig^ lib'
fdinitte fd)mal, abjlcbcnb. S31unienfronc jerfdiliyt, bie <ctaub«
fdbcn ill fie eiiigcivad)fen, biefc fteif, l)crauogc|lred't , iu=
fammen gencigt.
Acnnj. ber 3frt. S3ldtter unten mitrobriger ©d)cibe.
^Mattc lang lanjettlid). Aeld)rcl)re aufvedif, fo lang al§ ber
flernformig' aui'gebreitcte, ubcrgcbogcne Saum. ffilumenfrone
ungleid), i.vblffpaltig, gejdbnelt, et>va» h'ujer alS bic Add)'
abfd;nitte. Staubfaben eingefnicft.
Sic einjig* gflbbi«(>enbe 'Iht ber fd)6ucn Sattung
Pancratium, ©ie uiadit aud) auper ber gelben 931url)en=
favbe burd) bie ©eftaltuug ber S3liitben baf Uebergangg=
glicb JU Narcissus. ^i)xc '^widnl ift grog unb oual, bie
3—5 ©latter wcxHn 2 S"f ''^"S3/ ^ ^oU breit ; ber ed)aft
jvirb 2—3 gufj ()od)..
58atcrlaub unb Gultur. ?rud) btefc au^gejeid)^
nete ^Jarjiffee gcbort bem fiiblid)cn 2(merifa an, unb ^cxn
ill ibr SS'aterlanb; ftc u)dd)ft bort bdufig, aber nur auf bera
'imancacg: cber ^amaticaegbergc in ber 9ldbc uon i!inia.
(gie n,nirbe in S3rafilien culiiwirt unb au5 biefem Staate,
fceffen X5erbinbung mit Suro^5a in neuerer 3eit fo vielfad)
geroorben, fam fie sucrjl im ^Ai)U ISOS burd) bie 9JJ. 501.
5K i b I e m i p unb SB 0 0 b nadb Snglanb. Sbve Sliitl)cn jeid)=
nen fid) nid)t nur burd) garb£ unb edAbnt)eit ber @e(lal=
tung, fonbern aud) burd) cincn iu^rtrefflid)cn unb fid; weit
verbreitcntiea ©crud) au.^, urn ndd)a ^igenfctjuftcu UMllcn
cud) bie amerifanifd)en Seamen biefelben neb^ bencn bet
Begonia tuberosa in ibr ^aar fled)ten. 3^ie ^Jflanjc c^f
l)6rt in unfern ©drtcu unter bie >£eitcnl)citcn unb .ftoiTbar:
'•) Zui "prof. Dr. 9lcid)cnbadj'« tX e^cl^f. ^pcftatlio) Flora
228
feifcn; Wdtl gtcbt ber Swiebel .!Oiiibccrbc mit cmcm oicrtcii
Sll)ei(e .^oljcrbe gemifdit, unb fei^t fie jur SJreibjcit in bic
5}dbe ber Senftcr im >t>armen ^aufe. <2ie bringr lcid)t
Samen unb JBrut, woburd; bie gortpflanjung ucrmittcU
rotrb.
Pancratium inarltimum. L. (Seeilranb §:Gi i (g en.
ilennj. ber*.J(rt. J^olbe mchrbliitbig. J5eld)abfd)nitte
lincalifcb^Ianjettlicb. ffilumcnfrcne jwolrVbitig , ctwa urn
bie ^dlfte (dnger aB bie .ft.eld)abfd)nitte.
"Sine befcbeibenere em-opdifd^e gorm ber fd)6nen ®cit:
tung. Unfcre S)arftcUung in natiirlid)er ®r6§e jeigt fcbon,
bag biefe '^rt weit t'lciner ifi, alS bic au3ldntifd)en; in ber
voeigen garbe ber Slutbe fommt fie mit ben iit'rigen iibcr»
cin unb gcbort untet bie aUerfd)bnftcn eurovdifd)en ©lieber
ber lilienartigen ®erodd)fe.
X5aterlanb unb gultur. @ie finbet fid) nuf ben
©anbbugcin am ©tranbc be» mittcUdnbifd)cn ^^?tccrcl, bdu«
figer an ben Jtiiften be? norblidien '^frifa. ®ie njar fdion
ben ditern 23otaniEern bcEannt, unb wirb alg ©artcnpflanje
l)od)gefd)di<t. 9Jtan gicbt ibv Sanberbc unb fcljt fie gegcn
bic aTtittagsfonne. feie bliibt im Suli unb '^(ugujl. 5m
(Sevtembcr vflfflt '"»i" ^i*^ Bwiebcl au5 ber drbe ju neb-
men unb bann etwa (5nbe S^ctober roieber ju pflanjen. (Sie
gebeibt bei unS im @la^b«"ft ; roo c^ fo milb ill, bag man
fie im greien baltcn fann, mug ftc bocl) bei cintrctenber
^d(te bebecft werben.
Pancratium spcciosum, Kcr. 'J)rdcl)tige
©ilgen.
.Rcnn,v ber JTrt. Solbe oielblutbig- JBtdtter fpa.
felformig-elliptif*, ^jugefpi^t. (£ccb§ abu''.>!ife[nbe M^jm ber
Sblumcnfrone tvagen bic Sraubfdben.
2)iefc 'Kxl bat ilircn ffieinamcn mit 9icd)t erbalten; fie
ill allerbings cine ber fcbonjlcn unb grogartigflon gormcn
ber <)rad)treidH'n gamilie ber 3Jar,^iffeen, unb faji mcd)te
man befennen, bag man audi ihr Siatcrlanb fd)on auj bet
eigentbiimlid)en ©cjlaltung unb bem 2Bud;fe iljrcr S()eile
cntjiffern fonnte.
S3aterlanb unb Gultur. (Sic (lammt ou? Tjlin.
bien unb i|l fd)on iibor cin ^abibunbert cine grogc Sicrbe
unferer ©drten. ^^'ie runbUd)e B>viebel ill iiufamniengc=
briicft, braun, i>on berl ©rope einc^ SrutbabneieS; fie treibt
5 _. 14 fugiange S5 dtter. 2Bir b>ilten biefelbc im war=
men.§aufe in berfelben ^Pflege ivie bie iibrigcn ZxUn, \vdd)«
baS ivarmc SQax\$ tjcrlangcn.
UcbcrnM'ntermij] t^cr ©cori^ineti.
9fJr. 51 ber Dorjdbrigen ffilumcnjcituiig entl)dlt ein un«
triiglidicS 51>crfabren, ®eorginen= obcr DablienEnoUen obne
gjacbtbeil su burd)wintern , vom .^rn. .^ofgdrtner Urban
in Sinj, wclcbem bic ffiiumcnfreunbe fd)on fo mancbe bcle()«
rcnbe '2(uffdf;C in bicfen fflldttcrn ju fcrbanfcn b'lbcn.
SJciber befam id) biefc 5himmer imcI ju fpdt ju ®cf[*(e,
um mcinen flcinen JtnoUcnvorrath nod) nacf) bicfer cinlcud).
tcnb nuf*Iid)en 2(mteifung einjiUUiintetii.
:3ni 5)crbfte von 1836 batte id) mcinc ^ablicnfnollen
in cinen leeren, 4' tiefen Sreibfaflen gclcgt unb mit ganb
bebcdt; aUcin ber ©anb mug ctifa§ ju feud)t geivcfcn jein,
bcnn bcinabc bie ^i^dlftc mcineS fleinen ^noUfnreid;tl)um5
war im griibjabre 1S37 faul.
229
;jin rcrfloffi-tn?" X-»cvbilc ntflclifc iA c5 mm Antex?. 3:1)
njoMfc niimlich in nu-inciii ®lael)duecln'" "n'ci- tci- liiiUcrti
&clU, wo aBurj^dn k. trocfcn in Sopfon aufflcboboii wci-=
t>fn, cincii 5' latigon iinti 2'/,' In-ciffii Jiunim, bi'U'.qtc bicfeii
3" tirt' niit triHtciifii ^Sagcf^idncn, rcilitc tiUiUif nuine ®e=
rraiiiciifnoUcn iiiit iibcifircutc tag ©anje 2" ticf mit grob
gcjiofiCMcn ijoljfolili-n.
2>ie la\u]cn 'iBintcrmpnatc hinbiird) fa[) id) «»p1)I oftet
nad), fiuib lU'cr nic cUva-i SdiaMiiifrca, imb al» id) mm ju
Vlnfimi^' v'fvvili^ t. 3- mcinc JliiolUii bcrauJMUilmi , urn fie
iiiitcr ®Iai'c 'iiim fimfti;]cu Syorpflriiijon iii5 Jrcie luirjiibc;
rcitcn, faiib id; fie >iUc vi^Ufcmmcii gcfunt".
Uitiicwbbiidcf). ('^it (ramcia^cnci(i)ntiTc bc5
vS^crni >^>iiiifc['5i]virtiicr :ii>ai]iicr bcrrcffciifc.)
2>ic '^'liijif'lMirija- alli^cmcinc '^'(bent^^citung l)iittc ticfeS
Jn'UM^ibr vcvfuntcr, tiif; tic © am ctuu'vu'idini ffc te§
^rn. -i^ antclsgdrtncrS SIBagncr in X>rce!bcn (]C=
(jcn (5rlii9 con G Jlr. in tl;rem JBi'ircaii cinjufes
i;en fcicn.
^it'5 fid bcnn mand)cm ffiUmicnfieimbc auf, bof fiir
ba-o Mofic Ginfchcn cincy ''J'rd5i'cv,:\eidmiffc§ 6 Jlv. bcjaWt
wcvfcn fellte. ^vcilid), >vcnn man betenfr, bafj fold)e 2>cr>
jticbniffc nuv mit 33Jiifc burdigfqangcn nicrtcn nu'iffcn, nnmn
man u-incn vcamcnbctarf ic. orbcntlid) >vdl)kn imb aufjcid):
ncn ivill, fo ift ta§ Sjcvlanacn cincv floincn SiScvgiitung fi'it
ten Idnqan '.^Uifcntbalt in cincm ©cfcbdftt'jimmer nid)t fo
gan^ inibiUig; abcr im JtuerciTe bey ^anbclsgdvtncrS ifl
bicg gcivifj nidif. Unb \\\\^ foUcn in einigcr (5ntfcrmmg
SEJobnenbc babci t()iin , bin unb bcr fd;rcibcn, ^orto bcjal)=
Ion, obcr gav nadi '^UigSbutg tcifcn?
(it moditc babcv im JnteiejTc bcf' Spm. 9Bagner he-.
grunbct fcin, ivcnn 23lumcnficunbc ten iBunfdi bier niebcr=
legcn, feinc ^PvciiHH'rjeidiniffe, bic >i>cgen ibver grefsen Slcid)-
balrigteit ininicr mit befonberev Sbeilnahmc biivd)gegangen
wcvbcn, enlau-bev rote friibev burd) bie a3Iumcn:;}eitung be.
fannt madn'n, ober in ben grofjevn Stiibten 2>ciitfd)lanb5
bei einev JBiicbbanblung in |)artien jum '^Ibljolen niebevlc^
gen ju laffen,
a}iund)cn.
Coon ben.)
f8lutl)ei
eit cxotifd;cr ^fUnjea.
Sunt, 3uli, itUijiift.
C5ortfc6urt(!,
Irii ednlis
g. ■^Justicia ])nnlcca
w. t,
— marliniconjil
— — Saljcil'olia
— raronia
^ — spinosa
^„
— s)>albacca
— — • stipcrba
_^
— villota
— Kacmpfeiia Galanga
w. u
Ilea spiiiosa
g. '^ Kyllingia mouucopball
liia purjjurea
g, H — ombL'llaia
— tpeclabilij
— Lachnca coiiglt)iiiurata
«. '&
Ixora alba
W. ■^ — criotopbaU
— coccinca
— — purpurea
— Jiurijurea
— Lafjniiea I'aiorsouia
_^
Jutlicij Adliaiixla
g. t> Lautatia rccia
^.J
— Gandjiussa
TV. p — tiifoliata
— frandiOora
— I.aiirus Castia
— Hyssiipifolia
g. ^ Lavandula abrotanoidcc
8^^
— nassula
w. '^ — deiiiata
— jjjj-vidora
w. IlLavatcra niicans
^_^
— pcrmiana
w, ^ — OU'ia
— pulchclla
— — triliilia
Lo}>iiliiim suKnlatnm
— surtiutu (tsum
Lc]ilo»]]Cimuin ambi^uum
— baccjluin
— llavcsi (-[)i
— junipfi imiiii
— J3iii;;L-i iiiu
— jiuhcoLfris
— siopanuui
— Tbca
Limodoium altutn w
Liinonia trifoliaia w-
Liparia \illosa g
Lotus cruticua
— ni^i'itiintis
Lupiiius aiboiL'US
h\ (.buis coioiiat* ^
I-Nfinm Afrutu {•
1,1. thrum finticosuiii \,
Mdhcniia iliiTusa g
— incisa
— odorata
— ptniiala
Malpighia nreiis v,
Mal\a Ijiyonifolift g
— divaiicaia
— operculata
— retlcia
— spit-ata w
Marjgifcia iudtca
Marnibium pscudo Dictaniuus g
Medicai;() uiaiilinia
Melaleuca anuillariii
— cormiata
— bjpcrkoidcs
— squdiruia
Mclastoma cwim^a 'Vi
— iiialabathrica
— piirj)urca
Mclia Azcdaratb g
Meliaiitbtis niiiior
Mospilus japonica
RIcsciubiiantheirjum albidoia ■
— aureuia
P--&
u —
V
V
2*)
Mescmbrianlliemnm aiutraie g. Ij
— biiolfir —
— BcllidiOorum —
— calaiiiirorme —
— coiiiipum —
— craskifulium —
— decuii.bcQI —
— tdtilc —
— cmar<:inatuia —
— f'xpan&um ■^~
falcaiiiin —
lliiiibuiidum —
fulgcos —
geiticnlatam —
i;laucum —
glonicraium —
HaNvortUti —
juiiccum —
lanceolattiin —
iiiicaiis —
iiniropbylliiiii —
jni:iitntiui —
mullitlorum —
nitiduin —
Doclillorum —
jiai". irtoruin —
pciroliaiiiin —
pulcbclluin —
lepians —
stabrum —
spiitosum —
^pU■mlt■us —
slipulaccuiQ —
fcubulattiLa — •
tenellmn —
leiuiifoliuia —
toiiuosunj —
'IripoiiuiU —
liCubclUluin —
unciiialiiiu —
vaginaluia —
\iliobUia —
\iigatQm —
\irido —
C2cvtfc5uii3 f.-igt-J
SB a
t t i t
u.
, iSrfutt, ben 6. Sum 1838. (Sntlii) Ii,it fit^ !ncc mm .lad) cin
®iU-ttnbau;!atrein gcbiltct unb ^cute cnirtitiiirtj inbcm « tit Status
ten, irtldje bir, »on btn iiiifigcii (Sartvnfi-cunben gcival;i:< entire 3t'J6'
fd;up au^gcarttitct fjatte, annafjm. ?cc Bingcnt biiUi 3(;igfdjufTc«
irat bcrJrpci-i- Sicgicvunj^i-jtli gifrf)cr, bcr bik-'iSccfammlung tnit cir.it
Sicbe troffiutc, in ivcldjci- et iin UngsjcfiiiUtcn aSunfd) rat^ (iticm
folrficn SScreiuc iiu^ftsi-ad; unb bit a3ii£i\imttit cimi fcldim SctiinS
ini tccl;rc liictjt ju )1etten fucljte; fttnec iric man nic^t bcrcc^tigt fn,
aui ben l!ciftungcn bee ct|len S^ijee auf bic SBiitfamEtit eincS Kld)tn
SGeceins fc^liegen ju wcUtn, fcnbein bag fic!) ci-fi nat^ riiicn Satt'"
bie Scgnungen cjfcnbjrtfn. ge liip bim ^in. SJdtall.sifijt ?icur
mann unb jptn. OTjiec Ssrab bic Giaedjtijtcit iricbtrfohrin, bij
fic bie nadjrte Ini-tijung jur Girunbung bicfes ajeriine gcijiben unly baj '
bufd) ihct 2l)jtigUit bit 3(n3eIe,)cn!,Hit rai'rfiet rce»ktS go'dirittcn fci.
gaft ciuilimmig n?urbc bee ^eti CbetljnbgctidjtejWat^ eon 23(1=
gcnlnn-n jum I^ivettcr, fmric bcr .^crr Sat,:2U;t 3lcumann jum
eccrctdiv id iScreinS gcroaWt. Un Sl'cilnjlimc fct:lt8 li nidit, tenn
triiTcnfdiaftlid) gcl'ilbcte S(S,injicr, \a fcltft bie angefchcnjlcn >ycrfcncn
unftrcr Stabt, fmb fd)cn jcft bem Seriinc bii.vti'etin. 2SaS iiiifcte
Sartncr bctvirft, fo b^ibin bed) u'cnigftcnS bie bebtutcnbrn cie;civit, bee
f\w erforbcrnilTe bet 3eit-unb if,rc ^ovtfdjtitfc "{^""M""*"'' "'""
3 d, Jage unb^Sifcingc. finb cbcnfaU. bem ^Scrnnc bn,e re.
"gcb , bcn%a. ^ubUfum an ben Sr f urt cr ©art en au=
iTrnl eu m.^cn bcrcdj.igt i(l. JCUcrbingS blc.bt Mr 8" ^-f*^
ba bic n. nijen anbern JCun^gactncr ben 3«ect unb bu gut m^t
m S rem. infd,cn, unb on ter allgemcincn Sijatigtc.t mua(,eU nci,=
„ „ nUtcn, bcnn .ereinte ^vafce br,ngcn bo^ mei,r l,ev»or u
Mnbcrnlncn fie e^ nun bed, oud) nid,t mCr, >d, ge e 8U,baM.
m (Sgot.mue nncn flc.ncn S.cg foft.t; aUcm n:a. tl,ut man n.c^t
„1 man ba. 9£u^tid,e unb mu ci.ur Sac^e erfl cngefe^jcn ^at.
%„ bcr (Sef*id,tc ber ©artcnhmil nimmt (Srfurt tcuun unbcbcu.
tctcn W^ ein. ' pu ben Sciten bco «eid,bcilanbc. t,ieM bie Sv ur-
,t'. Seitiflcn rbmifc^en SKeidje. ® drtn er'M «c.Ui,vc ®e.
n>fc gcfudjt ».arnK 31)r man. unb 2BaibI)anbel mac^te f.e re.d,,
u„ n?4 in bcr neuern 3cit «arcn ]U in ber SJefibens .t,rer ^anbcl.=
jLcr n,egen nid,t unbcfannt. 5^« -prof. Ur. ein! fagt ,n fancr
Lffnungicbe bee SSercin. jur SBcforbcrung be. ^^-"""-'^ '"";"
ir.4i|*u. etaaten: „?rcu^en t,at cine Wegenb m ben ©taat auf -
nomnun; ,rel4e n^egen bee ©artcnbaue., bcfenber. nu'gen berJpanbcl..
frTutrr fcit 3a^rln.nberten t,od,beru i,m t unb «al,rl,aft,9 mer!«ur=
k" „>'1 sBIan glaubt in bicfer £Suctfid,t nad, 9eorbitalien gcfcmmen
u f in, n>enn man in bie Umgcgenb »en (Srfurt tritt." U"^ /.e ..a-
L nicbt nur Koutinier., fonbern aud) .ri|Ten[d,afthd) g^f^'b^- '/'""
eft man bu Srb ffn un g.rebe aniter, fo finbet man nod, folgenbc
i cue: m nal «on einem erfurtcr: „3ieid,art. Canb. unb (Sar.-
ttnidja^" id tin l)albc. 3al,rl,unbcct J,inburc^ ba. einjige femer 2Crt
,n Scutfc^lanb ge«cfcn, unb noc^ immer ElaffHc^."
©cib biefem Ku.fpruc^e finb frcilid, 16 3ai,rc «erf(ofTen, unb
«eld)e gortfdjrittc l,at bie (Savtcntunll in biefem 3eitraumc gemadjt..
Sfi nid, ad einc 2Cnberc ge.rorben. .mldjc Jtniprudje madjt man
ft an eScn ©artner, n,eld,c Scrdd,erungcn t,at f;e f,d, cnrorben!-
£nu man bie. uber^en tann, foU man bann nid,t fragen onncn:
TO cat bie Urfadjc? - »ie SBercine fur ®avtcncultur borrftcn e..
^ i . iunbung be. SBevcin. fur Sefi^rbcrung be. Cbartenbauc.
~ Sn preuiiM-d,en etaatcn in Serlin, ifl fur bee ©artcntund e,ne
1 epcdje aufgcgangcn. itlUvb.ng. n^aren (Sng.anb., grantee,*,
louanb. SmL frui,er at. bcr ^prcu^ifd^e. aber fur MJ.anb
IJ C8 bo<^ ber SBcrlincr 2Screin. 2Scr t,attc oor 20 ^al,re» ge
Zl \oi7^h ber ^aarlemcr ^anrbcln nie1,t mcl;r bcMirfen; »«(
.t;u DuuUcnbfunb urn gleid^en prei. banut .erdei;t! - ^em
mtl ein nad, Berlin ju reifen, «enn er fid, Aenntneffc m ber 2 eu
; c cr>rcrben «oUte! Sfiic tennte in biefem ©anbboben «t>r«. gebe,.
, !1 unb ie^t? Sian lefe nur, >.a. bie Serliner partner Me. 5a=
Z' >renn man and, «.d,t lim mit eignen ^iugen fel,en tann. ®e»
m' bie ffiidjtigfeit fcld,cr fflercine id nid,t ju uerfennen, unb met
rbennod, ucrtennt, l,at fid, ent«eber um bie fficrgange ber 3eit n,d;t
bcei.mmcrn « o 1 1 e n , obcr Icibcr nidjt 1 6 n n e n.
fficvlin bat .?>aarlcm, burd, bic Gultur ber ^iHK.ntljen, ben alten
SRubm dreitig ju mae^cn ge.rufiti follte grfurt l,in|id,tlid, bcr ®eorgu
ncn Salccolavien, Kofen unb ^elargonicn nidjt. tl,u,i Ecnncnl ^d,mU
tam'it erfurtteine.n^eg. bcm reid,en ffierlin glcid, deUen, id, >.ilt me.nen
Sanb.leutcn nur bamit eincn ginger jcig gebcn >^nc aud, ,^r ^le.p be-
lohnt «erben tann, unb andatt il)r gutc. ®clb nad, ber @d,>rc.3, ffiel.
a en ©nglanb ober grantteie^ .oanbevt, cng(ifd,e. 2e. «olb ,n i^rc
Lnbe flicficn tonntc. »ieP !ann frcilid, nid,t gefd,et)en, trenn cm Sm.
umct fcineSBaare anprcid, fonbcrn crlangt crdHdem, >renn cnegansc
LfcUfiaft i^i »xm »«""" abgieb_t^_2d_e^in.^dU'liill^^Iil
©cbructt in bet ©. g-. (S r P B m a
232
sOJ&^te ba^et bet [li) I,iet grtitbctc Setein beS ©attenbaucS nod>
tcc^t oitle St,cilnt(,mcr finbcn, bomit ba. gepflanjte SRci. jum SSaume
t,cran>uac^fen fann, unb feinc ©cgnungcn itbcr unfere Stabt au.breitt.
SBcnn wir c. aud, nidjt erleben fclltcn, fo reirb un. fd,on ba. Screupt*
fcin Etljcben, etwaS fui unfttc Slae^fommen getban ju t,oben.
em (Sortenf teunb.
Sfjarlottcnbutg, im Suit 1838. Sn cincm bet ^iefigen
Si. Sreifabaufer f^idt fic^ eine l,crrlid,e Agave jum SSlu^en an, unb
3tUe. drpmt Ijinau., um ben pradjtPoUcn ^Tnblict ju gcniepen. Sa bet
jeijt iiber 16 gup bobe SliJtbcndengcl cbcn crd fcine Ano.pen anfeftt
unb crd im Mugud einc Cange »on 25 gup crccid,en unb fid, obUig
cntTOicteln ivirb, fo Ijat Sl,arlottenburg noi^ »ict fficfud, ju erreartcn.
C UlicffliS Gultur, SSencnnung unb SScfc^rcibung bet
Sofen 4. unb 5. ^cft. ^repburg bci 2Cnton Sblcn ». ©mit^i,
SBicn bci sBIiJ.lc unb in jcber folibcn ffiudjijanblung BcutfdjianbJ.
SBoUte man annet,mcn, ein tiidjtigcr SBlumid fei o^nc poctifdje
GJcfuble, fo wiirbe man juglcid, bebaupten, bic ^oefic fci aUcr n6tbi=
gen Jtnflangc nid,t bcbiirftig, fie fei ein ffiefen, wclc^e. fi* "nfer. 0c»
fiihl. con 3eit ju 3eit bemeidert unb teincr grrcgung fatjig fei. 2)a
»it un. aber getabe ubcrjcugt baben, bap bie SBunbcr bet Slatur -
unb ba. grcpte aUct blcibt bod, ba. Seben - am mciden *poe|ie fc^af.
fen bap beren SBctradjtung ber Urfprung, wcnn nidjt ber mciden, boc^
bcr' ebelden ©d}opfungen im SJeidje ber 'Pocde id, f" '"irb e. nid;t bc-
ftembcn, bap jene 93lenfcf,en , tmld)C in bcr 2Berfdattc bcr JTUmuttct
fo flcipig avbcitcn, unb fid, mit bem ^eroorrufen ber rcijcnbcn SIu.
then befaffcn, burd, biefcn ©efang fur bie 2fugcn, aud, ircit leiebter wit
anberc 3}Ienfd,cn in eincn 3udanb geratben Ebnncn, ber auf tt,t ®e.
mutt) eincn Jtu.brucE au.iibt, wcldjci im ©tanbe ifl, jie m einen ge.
reiffen ®rab son exaltation ju ocrfc^cn.
SBenn baljct unfcr 25crfa(Ter einigcrmapcn in biefem 3udanbe tu
fid,tli* crfdicint, fo id bicfc. !cin ^f,anomen feltenet 2Ctt, fonbern eint
naturgemipe erfd,einung. . . „ £«■ .■
2Ba. wir oon ben 3 crden^cften fagtcn, gilt in fflejug auf Miction
au* t,icr. 2)et SRofcnfrcunb lied laut unb erfat)rt ben SRatl; be»
q-jjunbcg _ bcnn fo reoUen »it jtnen ncnncn — ber un. obnc SRuct;
bait feinc gcfammcltcn tSrfatjrungen , feinc im Oebiete be. gotfcl,en«
flcmaAtcn (Iroberungen anfprudjslo. mittbeiU. Sd, fage aniprud,blo6.
«cil id, fcbr wobi ireiP , bap loebcr 2lutot nod, Scrleget bortulancc
SBctfc bi. ic?t burd, bertci 2(rbeitcn ju a{eid,tbumrrn gelangt fmb.
Bie Sultur=9iotijcn, befonbet. infofcrn felbc ba. Seid,neiben cbct
9tid,tbefd,neiben betreffcn, blciben »on cntfd,iebcnem 2Bertbc, ba b.coon
3al)re l)inbur* bie UrfiiUung cbcr SSernidjtung unfcret ^offnungen
""^"S bie ffienu^ung beS 2Ber!. ubet SRofen »)on ©elb|l{,ett
etatt fanb, tann id) nut lobcn, irie bie aufridjtigteit be* GJedanbnif.
fe., bap bie. gefdjat,. _, ^ v e ■•.,
£,evr ©elbdberr tann dotj tarauf fern, ju erfabren , baP cin
felbil fcbr alter ^r^titet nid,t bet .fpoffnung fid, l)ingab, et»a8 Scffc-
ie. leiden ju tbnnen. Sicfe 3frt Smpfeblung fur ©elbdberri
(Siaffifuation bcr SRofen, burfte «ot)l jeber anbern ben ffiorrang dreUig
mad en, unb unt freuen un., s^^ei »eutfd,e (9{ictcl id em mbe.nlan.
bcr m^ ©eburt) fiir ba. SJcde im aSctteifer ju finben, ba. Keid, bet
SlumcnEbnigin, «cld,c. eine ju groPe population etipa. u. Unorbnunfl
bradjte, orbncn ju fet)cn, ______
CSBetidjtigung.). Sn 9lt. 11. ®. 213. 3. 13 »• u. mu(i e«
Cam. jap. j^loiia itmiidi t)eipen.
nn'fc^cn SSuijjbructetei in Sblleba.
mx. 30,
SUbactciiv : i\- r i c » r i d) .^> a ^ I c r.
JScrlcgcr: W. '^\ 0'> r o p m ii ii ii-
3onltl1bcn^, ben 'S^. Zsuli i^'dH.
XI. ^itbrt^aitft.
^antcllicnbcfc^rcitnutiv
(S8om Jpcctn o. bcii ju 9Jiimd)cn.)
JOic -JBcfAvcibung bcr ^amcUicn vein ^vn. 2f. ©eriefe
in ^\ui5, uicld)e'^v. ®rc§mann in SIficifu'nfce fur tie
bciitfdH'ii .ftanicUicnfrcunt'e fo cbcn in 2^nicf U\qt, \\t nud)
bcr JS'iivbc bcr ffilunicn cin(ictl)cilt, wa^ naturlid}cr unb
Vratrii'd.H'r \\t, ala wenn tie govm bcv 23lunic, eb rcgclicj
cbcr unrcgclig u. f, w., jiir C^irunblage gcnomnien worbeti
»v.irc.
5ycrKuifi9 woUcn wix ben gccbrton Jlctern tcr JBlumcn:
jcitunq fcn \injclncn garbcn finite Sovtcnbcfditeiuun^en
forfiibvcn.
I. G i 11 f a r b t 9 c.
a) SBcipc.
13) Gallica alba, ficiich white. Strand;
frdftic), bic jiinqen Sriebc gviuilidi. flatter ciuinglicb,
f(in ciV^dbnt, Kl}v jujiffviljt. Jtnojpcn cininb, fpiij, .qriin=
lidviicrdnivvt- 23 1 nine 3" 3'" im S^iirdnnt'iJtr, b.ilbgcfi'iUt,
niiUtavt!';. 3Me Umfani^abldtter finb breir, .^fninbct uuC
iicru'ormig; bic Silumcnbldttor in bcr WaUc finb flcincr,
gcldngcrt', I;crsf6rmi,q , cingcfc^jnittt-n unb niit ©raubfaben
untcrniifd't. (5e^)r fd)6n.
16) Lacteola. Strand) njol){ gcbaut. ffildttfr
2" breit, 3'" Inng, gut gcorbnct, ciig.jugerunbct, ein uvnig
flumvf, ffbr fcin gejdbnt, bunfelgviin; ^noSpen bttf, (dng=
lid), niit gclblidjcn Sdnippcn, bcrcn 9ianb fdjiviivj ift;
JBluine 3" im 2^^rdl^lelTfr, t)alb gcfiiUr, rein wn^." Die
dupcrn Slununbldtter i^erfebrt, iene in ber ^itte gerabe,
ctwaS iierhiippeU unb mit unfrud)tbaren Staubfdben unter*
mifd)t. ^Hfldjttjoll.
25) Splcndidissima. ^rdftiger Straudi von 3'
^6I)c, ppramibig; 23ldtter 3',i" breit, 4'/." lang, oval,
pgerunbet, bcina^e l)erjf6rtntg , [cid)t gejdbnt, gldiijenb,
bunfelgrim; SJerven jiablreid) unb corilcbeno. JVnoapen
bict, eirunb , flumpf, in ber gorm ber alien Camellia alba
pi., mit gruiilid)en ©d)uppen; S3lumc V im Burd)meffer,
$<efuUt, weijj; bie gorm ber S3Iumc ivie vvn Colvilli; bte
Umfangsbldtter breit, jal)[retd), jurucfgcbogcn, gcnu-llt, unre--
gelig, ani 3?anbe ettvas ausgejacft unb rein ireig. 2)ic,
i-nncrn 23ldtter finb riel gcraber, geldngert, jablrcidj, fcbv;
jjebrdngt, gefraMJi me jene be? UmfangeS, aber u^cnige^
gldnjenb trei^. ^einc fid)tlid)en ®efd)led;tc-t(;eilc. 2(u§ ©Cle-
men gewonntn i^on §rn. 2t. Serlcfe.
S3 0 n ben xotijen.
a) J^'c'^rofa au3 8acf mit mel^t ober wentger bunfel
Binncibcr "J un? 9JcapelgeIb.
2s) Ai ton la. S3 latter 2'/»" breit unb 3'/." lan^,
oft aud) grbger, oua(ldnglid), jiemlid) na()c beifanimen, regelig
gejdbnt, bidit, generyt, gldnjeub, juriicfgcbogen, bunfelgrun ;
jlncf'pen febr bicf, eiigfpilj, grunfdiuppig; ffilume 4'/V'
im Surdimcffer, oft mei)r, balbgefiiUt, im 53inter rofa roie
■Dh. 3 ber garbcntafel, im Sriibiing aber firfd)rt?tb. 3t^ tiefe
^amellic cupay fiarf, fo bringt I'ie jebe^ 3a&r reidjlic^ (Sa.
men. 3hre Samenfapfel glcidit einem 9ieinetten:2fpfel.
iJ)rad)t»oir.
42) Pulchcrrinia, aud) Rolleni. ©traucb fraf=
tig ffildtter 2'/i" breit, 4" lang, ciig:lanjettf6rmig, ftarf
gefpiljt unb geabert, fein gejdbnt; Jtnof-pcn oeal, Idng:
iidi, blapgrun gcfd)uppt; SJlumc 5" im 2)urcl)meffer, ge.
fuUt, bcUrofa/iRr. 4., mit Aarmin »om 9?agel bi» junt
9ianb iiberjogen, tie Umfangtiblditer in vier 9ieiben, nidjt
jablreid), aber regelig ubereinanber.gebenb (gejiegelt), breit,
runb, oben in ber *?3iitte tief eingt fd)nttten ; jene in ber
s)3Iitte 5— Greibig, S— 10'" lang, 3—5'" breit, jum Sbeil
einfad) rofa, jum Sbeil weifj geilric^t obcr geflccft, mit un--
fruditbaren ©taubfdben untermifdif, am ?ianbe etrcaS ge«
friimmt. .^ err lid).
b) .>pelffirfd)rotb. .Rarminirter Jacf mit gacfrcfa unb
2>unfcljinnober. (i)h. 1, 2 unb 3.j
63j Bcrlesiana rubra. 23 1 dttcr mitteigro^, rvit
bei rubra simp!., aber mel)r bunfelgrim; it'noSpen eifbri
mig, fpil>, febr bicf, braunfd)upvig ; 23Iume mirtelgrop,
gcfuUt, fd)6n firfdjrotl) 9?r. 4, regelig geformt unb et)ra§
aufgcrunbet, bie ffilumenbldttcr germibet unb leid)t ^erfnirft.
5Uon bcm .^rn. ii)fameiitrdger au^ Samen geironnen.
67) Clivcaaa, nad) ber (Memal)lin beg ^erjogg t>ott
9?orthumb'erlanb bcnannt. 23 1 dtt e r 3',V' I., 2',j" br., ocnlgf=
Idrigert, fpilj, nabeflchenb, jablreid), )larf gejdbnt, aufrecht,mott--
griin ; Jt n o.«! p e febr bicf ooal, |lumpf, qrunfcbuppig, Jteldifpalte
nnten brann oben grlblid); 23lume febr breit, 4'/2"unbmebr
im 3>urdimelTer, gefiiUt, fd)aaImfLn'mig, oft rofa 9ir.4, oft firfcb;
rotb '^yix. 2, mebr obcr wcniger gldnjcnb, nacb ber ^abreejeit.
Die duperflen 23lumcnbLiittcr iV" breit, 24'" lang, rinnem
furmig, oben ciugefcbnittcn, cincn Stern btlDenb; bicSldttet
ber iibrigcn Sveiben lang, ov>al, fpib, eben fo geftellt; jene
in bee .JOiilte finb fleiner, bufdiig >vie bei aiicinoucllora,
•) Vermilion Icr gcaiijofcn if: bir fiinflc buntlc 3innotier.
235
fin aufgeridjfeteS, unregelmd^igea ^crj won 1V»" im Surd)^
mcffcr bilbfiib. ^extlid).
86) Einpcrcur d'Autriche. JBldttcr fc^r
grog, ovcil, .qfja^nt, ticf CunfcUu-un , fel)v ftarf_ genervt;
.Snc^pen biif, fiformij}, Scbuppcu iintcn giunlicb, obett
iceig; S3tunK 3" im 2)urd}meffer, gcfuUt, aH-nii fie fid?
otfnct firfdirotl) SRx. 2, ^ctnad; etroaS bcUcr; ©lunicn^
blatter oerfe[)rt, regelig gcjicgctt; cinige in bcr ^Otitic finb
flcin, geroUt, n)cif geflcdt unb mit unglcid? l)oljen ©taub;
fdben untermifdjt. Qei)x I;iibfd}.
121) Oxouieiisis. <Straud) fc()t frdftig, mit gro^
gen fdjlanftii S^eigen. SIdtter ciiggemnbct, fet)v Tpi(5
unbregcliggcjdtjnt; ^noSpcn bid, o»al, grimlid) gcfd)uppt,
mand)mnlobenfd)roarj; Slume breit, gefuUt, 4" im 3)uvd;=
mefTer, (lart rofa, roaS fd)>vcr ju bcfd^veiben ifi; bic dugern
JBldttcr, [)crjf6rmi9 gcreibt, ociEel)it, gcgeii bie ?tdgel fcl)iiid<
Icr, febr i^"it <"" Si'^nt'f/ "gf'ig geftellt wic cine 9iofe,
}ene in ber aJiitte ftcin, aufred^t, unregelig rofa unb weif
gefledt. ®amentl)cile finb fid)tbar, einige Staubfdben in
JBdimenbldttdjen ubcrgegangcn. ^>i-ad)tuon.
CJSefdjUif folgt.)
3Roti3 iibcr bte Sftofe yon 3cnd)0. *)
(ffiom Jptn. SataiUon^.-2trjt SJeumann ju Scfurt.)
Sn bem ^fennig=5JJnga5in com 3. SJIdri; 1S38 9?r. 257.
bcfinbct fic^ eine jiemlid) getvcue 3(bbilbimg ber Sevidjo--
g?ofc, Aiiastica hierochumlica, (_Tetiadyiianiia Siliculosa.
CI. XV. 0. I. L.). gur bie Uefer bcr 23lumenjeitung,
TOcldie n\i)t juglcid) gefer beg ^ffnni9=5)Jagajin§ finb, wcrbe
id) welter untcn cine Sefc^reibung bcr '"Pfliinje folgen laffen.
^c^t will id) nur ben Sag im '•^f.^^Jiagajin er|l bma\)xl}tu
Ten, ben bcr fficrfaffcr biS '^uffageg burd) ein: „SDian fagt"
ctroag inS Ungewiffc jicl)t; obgleic^ Q.%. Sictrid; in )ct=
nem, com .^rn. ?>rof. Siiibwig in ficip^ig vcrmel)rten
,q)flnnjenreid)" £eipjig 1799 S3b. II. pag. 259 fid)
qan^ beutlid) bariiber aulfprid}t. e» betrifft namhd) ben
®afj bes ^Pf. 931.: ,M<^n fagt fogar, bag fd)on ganj »er=
tredncte ^flanjen, wenn fie befeud)tet werben, wiebet aufleben
unb griinen, obgleic^ bic§ nid)t erwicfen ijl." grcilid) fagt
Linne, bcr fie pag. 1075 unter 9Jr. 790 befd)rcibt, nic^tS
con bicfem 2lufleben; in bem oben c)enannten angcgebencn
SBerEe aber ftel)t ganj flar: „SBcnn biefe 'pflanje ocrtrodnet,
roUct fie fid) jufammen; wcnn man fie abcr in ctwaS war=
me6 SBaffcr legt, breitct fie fid) wiebcr nad) 'iixt ber
gjioofe au§ einanber. 2)ieg l)at man ebemalg fiir cin 2Bun<
ber ge^altcn." SOian fiel)t, bop gubwig tin Gremplar
corgclegen i)at.
2)ag mir corliegenbe grcmplar tfi gegen 100 ^ai)x
alt, unb gebort ber gamilic .^ornung. 3m S- 1758 fam
c6 butd> ten 5£ob beg ^anjIei^SecretoirS 2Birrfd)mtbt in
bicfe gamilie, beffcn ®rog»ater eS au5 ^aldftina mitgebra^t
bat. aUd^tg bejloreeniger entfaltete biefeS fcl)r altegremplar
fein'e Sweigc im Seifein finer grogen ©efellfd)aft. ©rime
iBldtter trieb fie freilid) nici)t, bod) traten bic (Sd)eibewdnbe
ber (gamcnfapfeln mcl)r l)er»or, unb man fonnte nun il)re
Bur»urrotbe garbc beutlid)er crfenncn, fo bag e5 ben 2(nfc{)ein
bfltte, alS bctdmcn bic 231ijtl}cn garbe. 23liitbcn finb abcr
an bicfem ercmplare nici)t mel)r, fonbcrn eg finb bie <Sa-.
mcnfd)6td)cn, von bencn bie obern ficl) »on il)ver (Sci)cibe=
•)~f)ie Jtbbilbung wirb noc^gcliefcrt mxUn. ©ie JRcbaction.
236
wanb abgdofl f)abfrt. 2^er ©onberbarfcit wcgen fcf)idc icf)
bag getreue Sonterfet bicfeg c^rwiirbigen 6rcmp(ar» mit;
eg ili oon lid)tbrauncr garbe, bie Siinbe fd)eint abgc«
jogen, ift abcr ganj fcfl angctrodnet, fo bag man glaubt,
c§ fci tjon bartcm .^olje gcfd)niljt; an ben ©pifjen I)abcn
bie SBtdtter gcfcffen, bie natiirlid) Idngft abgcftogen finb.
©g i(i bie natiirlid)e ©roge, nur bic oon jwci ©citcn ge^
icid)nctcn (3cl)btd)cn finb ccrgrogcrt bargejlcUt, urn il;re.6on»
ftruction beffer bctradften ju fonnen.
S)ag (5ntfaltcn ber Sweige ift bag aHeintg 5Kerfn)firbi.ge
an if)r. S5ie SBlumen finb unbcbeutcnb unb uon fd)mu^i3
blagrotf)er garbe. (Sg ifl cine einjdbrige ^pflanjc unb il)t
Samcn in alien J:un(l= unb .^anbelggdrtcn Srfurtg ju i)ci»
ben; wegen il)rcr Unbcbeutcnl)cit abcr reirb cr wn ^flan*
jcnlicbbabcrn nur wenig gefud)t, obgteid) fie fcl)r n>cnig
^"^flege bcbarf. 3m 93tdrj fact man ben ©amen , bcr con
gclblid)-brauncr garbe unb platt gebrudt ijl, in Sopfe mit
!|)aibecrbc aug unb flcUt fie foglcicb ing greie, wo cr freu.
big aufgcbt. S)ie Sildttcr finb einrippig, obgeftumpft, fein
bc^aart, aug ben ffilattwinfcln fommcn nur furje Sliitl)cn»
dl)rcn bercor, an benen 6 — 10 fa)1 ungefliclte J8lum*cn.
Sic ©d)6td)cn baben bie ®r6ge einer fleinen ©rbfc, bu
fle^en au5 ®d)alcn(lnrfcn, wclc^e bic ©d)cibcwanb iibcrragen;
ber in ber Wittc fell filjenblcibcnbc ©riffcl cnbigt fid) in eine
©pige unb trunimt fid) in ber JKegcl auf eine ©cite. 3n
jeber .Kapfcl bcfinbct fid) nur cin ©amenforn.
25cfcf)rcibutt3 fc5cnb(ijf)cnt'cr ^etar^om'en *)
Pelargonium Leontinae.
S)icfe fd)6nb(iibcnbe ^flanjc, bcren Urfprung unbefannt
ifi, erbielt .^crr .Slier con bcr ©nabe ©r. Surd)l. beg .^m.
giirficn con gDJctternid)=2Binncburg, .^erjogg iJon ^ortella jc.,
nad) beffen Socljtcr, ber ^rinjcfjin Seontine, fie it)rcn9ia»
men erbalten bat.
£)ie alternircnbcn :Do[ben finb 4— Sbtumig. Sie fe^t
groge, grunbwartg trid)tcvl6vmige S3lumenfrone ift burd)aug
fd)6n lilafarbig; bie obern etwcig 8cfd)wungenen, fid) mdgig
bebcdenben unb nur wcnig ungleid)fcitigen S3lumnibldttei
finb ocrfel)rt eiformig, fcbr breit, grunb= unb inwdrt^ febt
bunfet faccttirt unb geflridiclt, oberbalb }wifd)en ben gacet*
ten crblaffenb, unb glcid) ban'ibcr jwifdjcn ben jcrflicgcnbctl
©tridicn purpurrotb bcmafcit, tie '^tugldufer bcr ©tridic be»
ginnen fcl)r friibjeitig ju ccrfd)winben ; bie untcrn, gcfcb'n*
bclten, con ben obcvn jienilid) cntfernten SJlumenbldtter finb
cerfebrt eiformig, nur ctwag blafjcr, lilafarbig, fcl)r rcict), je*
bocl) fo fd)wad)'unb fo cerwafd)cn gcfiridielt, bag mon ti
nur mit coriiiglidjcr 2(ufmcrffamfcit bemcrfen fann.
Pelargonium Fiirste II bcrgia num.
.^crr .Klier erbicIt bicfe Mcm^e im 3- 1828 aug Pel.
arboreum H. mittelft ©eftdubung com Pel. Coivillii Sw.
g)Ut bem letjtern \)at fie eine weit auffallenbere 2(e{)nlic^feit,
alg mit bem Pel. arboreum, con .veld;em fie fid) ganj be*
fonberg burd) bie groggejdbnfen ©latter unterfci)eibet. ©ie
fiibrt il)rcn 9Jamen nad) bencn ©r. ercfllcnj beg .^errn
i!anbgrafen Sofcpb fon giirficnberg, f. E. £)bcrfiid)enmct|ter,
©r. h f. apoftol. 9Xai. gcbcimcn JRatb, unb fciner erlaud).
ten grau ©cmablin, (Caroline, gcborne ©rdfin con ©laben*
borf. g)ie alternircnbcn, fcbr langen 23lBmenfiieIe tragcn
*) Zui S:tiev unb Scat t inn ict: Sieuc tittm con ytlin-gonien
bcu£fd)cn Urfpnin3«.
18
(n
n*
in
it
or
n
)t
a
a
n
n
■.i
)
237
3— 4— 5— Tbfuniiiie 3^o(fccn. 3Mc Rbr fnivi^fn, fva6ti<}
fclnUernbfn 93lunu'nfrpnni finb i>pii faft mchr nlS niittlct
®r6(jf. 2>ie obcrn, ftuMt^ brfitni, fihieKn, fic(; ftuniS bo
bfrfcntcii JBlumeiibKittcr ftiib fciiri.q ^jouvmu-oII), fd)ilK'rn jcj
toci) in bcr "SJittc oi^r.^iiqlicl) in§ gciicnotbc, unb .qci^cn ben
Sianb bin in^ I'licfrcfbe, bii^ fii|l ins SlsioU'tc. 2)cr iibcr.
kill? feinc (Siiuin i|l bunfdviolff. 3n bcr ?3Iittc i|l cine
fi'br fnii'tiqe Utex: unb giui'ttcnsctcl^nung ncbft finer Hi'inen
SDuifel von fdnvai^brannir ^aibf. 2Me '^hi&ldiifcr ber^cid;*
nunq in-rlicren fid) aUni.iblijl nod) jicnilicb rccit inncrbalb
bei' 9tiinbc§. J^ic untcvn, j^un^nifoimigt-n, ctwai bicitcn,
aii§>icfvcrrtfn 23lunienbldtti'v finb fobr fcbbn fdiiinnu'vnb ro«
fem-oil), cjrunbivnrtS oicl bUi\<x unb fd)iv>ul) ^ffliidjclt.
F e 1 a r g o n i u in E u g «■ n i a n ii ni.
2fii§ Jpi-nn S.l\ai {5ulcnr ocm 3- l»"^fei. ©anicn pon
Pel. I'alckii S\v. , *PoIli'n oon l*ci. coiincsluni S\v. —
9iiid) bfm 'DJanu'o beS >£)crrn (iJrafcn (i"ui]cn uon Gicr«
nin, Sr. t f. apoft. O^caj. nnrtl. (idninicrtr ic. bcnannt.
2^ic ffbv Ian;]cn SMununfiiele [inb fi'bv nbjlt'()cnb, obet
fa(l iiberbdni)cnb,"ad)feHldnbi,q, abivi'd)Klnb, nici|t 9blumij.
Sic grogcn , nid)t vollig gcoffnctcn, cttVviS tiicbtctfonnigen
Slumcn finb prdd)tig purpurrotb, fafl gleidifdrbigjbic obern,
fel)i- lang gcniigclrcn, am (Snbc jicnilid) bicitcn, abgcilufjtcn
Silumcnbldttcv finb grunbivdits fel)v blaprotb cingcfcilt, nnc
rocni;], jbev fcbr frdftig gcjcidjnct, unb fcl)r fc|)»ad), faraun«
roll) bcmafclt ; bic untcrn, ebcnfallS abgclluljtcn, fpatelforniij
.qcn JBtumcnbldttcr finb ctraaS bUiffcr nl^ bie obcrn, fel;r
fcf)road) unP vcnvafcbm flcfliid)cU.
2m ©nnjcn gleid;t "bicfe ^Pfl'inje me^r bem Safer aU
bet 2)futt{r. ___^.^__
guUitt ber 3fIofcii ubcr^aupf,
(Jcrtitcuuj. (5. eiitj. SJr. 3i.)
§. 32. SBcttctc 2Jel)anbhin3 ber (5opulan(en.
"iUd) cinigcv 3ctt ficl)t man nur nod) nad), ob nicbt
bic unb ba ein ffianb ju fcft gcbunbcn ijj, »vekf)c5 man
bann liiftcn mug. <Hpdtcr, trie bie ©bclvcifcr roacf)fcn,
ntmmt man nad) unb nad) bic 2}dnbd)cn ganj wcg.
Sa-J Ucbrige, al5 JKcinbattcn unb Scgicpcn bcr @c»
fdjinc, bann fiuftcn u. bgl. Meibt aUc6 fy njie in §. 27
Iwim ^eljen gefagt worbcn.
§. 33. 7te 5Bermc()run3?art ber SJofen burdja
£) c u I i r e n.
SSotldufige SSemctfungcn.
§. 34. ajon ben Sbelrcifern jum Scultren.
a) Sum 58crcbc[n nimmt man nuv eon gcfunbcn 9iofcn>
jlocfcn 3roeigc, bic rcdit jcitig unb mit gut auSge.
bilbcten Mugcn ocrfcbcn finb.
b) ©obalb bie ebclrcifcr »ont 9}Juttciflorfc abgenommcti
finb, miiffcn fogleicf) il)re ©(dttcr fammt ben balbcn
©tielcn abgcfd)nitfcn wcrbcn , weil fon)! bal SbelreiS
in roenigen ©tunbcn welf wiirbc.
c) @Icid) tind) ibrcm ■2(bfd)ncibcn \icUt man fie ing SBaf<
fcr, ober in fcud)te ^rbc nici)t in bic 6onne, nocb an
bie Sluft.
d) 9Ummt man im 2Bintcr (Sbctreifer con Sfofen, bie im
greien flcben, unb iie fin& gcfroren, fo bebanbelt man
fie wie in §. 19 gefagt wortcn.
§. 35. Son ben SBilblingcn jum Sculircn.
a) Me 3>iH'ige am SBiiblingc, bie man nid)t oculircn
23S
tvitl, fd)nfibc man ein paar aiage Dor bcm SQcrcbcIit
Dom (Stocfe ab, ober bcfffr:
b) ?}Jan laffe an bcm SBilblinge nut jene TTugcn mad)t
fen, bic man fpdtcv al§ Sivciqc oculiren reiU, bie an*
bcm ;;wicfc man gleid), ir>ie fie fid; jicigcn, ab.
c) Die aBilMingc, bie man oculircn rciU, begiege mon
flcipig fd)on 1—2 a;agc »or ber Cculation, bamit fie
red)t in ©aft trcfcn.
d) 5Jtan oculire nic urn bie 5)iittaggf}unbe bci ju grc|5ft
4)it5e; eben fo roenig abet aud;, rocnn eg rcgnet, ctej
flarfcr SSinb >uel)t.
§. 36. 3eit unb Drt be§ Dcuriten5 aufS ttei=
benbe ober fcblafcnbe '^ugc.
50{an oculirt:
1) '^(uf bay trcibenbe '^fuge com Sanuar bt§ jum 5JJai
im Sreibbaufe, unb bann im greien bis jum 3uli.
2) 2(uf5 fd)lafenbe ■2(ugc, wclcbeg im ndmlidicn 3abre nid)t
mcl)r treibt, oom 3uli big jum asinter, fo lange man
ndmlid) SBilblinge finbct, bie im *2aftc Pcl)en, bcren
ffiinbe fid) nod) oom .^olje abloji. Stefe SDculaticn
gcfd)icl)t im greien, unb bie im Dctober in Sopfen
cculirtcn 9iofcn (icllt man 14 Sage lang, tamit iie
mcl)i: SBdrme Ijaben, in§ Sreibbaug. CSottf. fclgt.)
Slut^ejelt
Metrotideroi citrina
— hirsiita
» hfspida
— " laiiccolata
— liucjrit
Micbaaxia canipanuL^ta
Mimosa farnrsiaua
— nilutica
— peniambacana
— speciosa
— virgata
Mirabilis dicliotoma
— jalapa
— longiflora
Monctia barlcrioides
Moiuouia lilea
— ovata
Moraea spiralis
Mjrica copciifolia
— Faya
— incisa
— Qucrcifolia
— (errata
Myrtui fiagraua
erotifd)er ^fUnjen.
Suni, 3uli, augufl.
(iSorttciiuns.
g. ^ — Pimcnta
—
— — tomeiitoja
g--&
— Nelumbium tpcciojam
w. ■^
— Nepeta reticulata
g- *
— Nicotiana fruiicosa
g--&
g. (? Ocymum gralissimuia
w. U
■w. i Oeuolhera odorata
6- 5
— — noclurna
g- V
— — rosea
g- 5
— Olea americana
6_^
— — capciisia
g- ■'I — excclia
—
— ouropaea
—
— fragrans
—
v- ^Oruphalea triaudra
*. ^
6' P Ononis crispa
g. ?
Opercularia aspera
g. 5
"~ Origanum aegypiiacum
6' P — Uictamuaj
g--&
—
— — Majorana
—
— — Onites
—
— — Sypileam
gu
*~ — Tourncfortii
8- If
v- ■& (gcrtff^unj fcl^t.) '
S3 0 r i e ( d t e n.
SBcrtin. SGBtc btrfitg porljufij in giinfiigcr 255ctfe funbgcgeScrt,
bcijing occ Senin jus SScforbcrunij id &arunbauti in fccii ScnigU
?>rcupif(^fn ©taatcn am 17. 3iint e. tic 16. Safjrc^fcicr feincr 2ti»«
tung. ©djon ganj fcu6 am TOorgin (6J/4 Uhn gttubtm St. «Kai«»
flat bcc JConig, Me ju bicfcm anmutbtgcn Jeilc mtt fccn tfcclfltn Qu
jcugniffen bee ^^octicultut rcidjgcft^miicttcn Kdume beg JConigl. 'Uto.itt
mie«@eb(Sube« in Xugcnfc^ein ju neljmen unb ben Crbnetn ber fun(}»
(innig aufgcflcUtcn !j)flanicnfcf;i$e, .pefgi^rtncr Srafc^ unb bctanifdjen
©artner ©buacb Ctto, 3tllerh6d)(tif)rtn ScifaU iiber bic getumjtnr
Mu^fuf)tung JU ertenncn ju gebcn, nadjbem fdjcn am Xbenb juocr 3f)W
239
^cnigl. ^obcitcn bcr ^nnj J? art ncbft ®cmaf)lm unb ber 9)riiij¥u;
guft ben fdjonen a3lutl)cnfd)muct ju icfic^tigen bie Onabe ge^abt i)aU
ten, fo iric 3f)K ^onigl. Jgiohcit tie ^■^nnjflTin SB i [ h e I m in ben SScn
mittajSfntnbcn bcS Scrttaijcfi bic jaljd-cid) l^crfalnmcUcn (Sactcnfrcunbc
mit ^odjftilivct (sjcgcmrai-t bcdirtc unb ©c. Jionigl. Spoijtit bet ^^tinj
JClbvccbt nod) am folgenbcn Sage inmittcn dnt^ gri^etn ^iiblifum^,
tic rcijcnbc 5Blutt)enfuUe unb bc«n anjicljcnbeGinjelnljeitcn ju bmaHj:
tin gcvul)tcn.
25aS aUgcmcinc SBcftri'bcn jur 2Sertccc(id)ung bcc geier bcS SagcS
uerbient urn fo mcbc gcbul)renbe gnval^nung, M bie iibcvaug ungiin;
pig gcircfcnc gtul)lingSroittcrung bjss Untetncljnicn fd)»icugcr mac^tc
al^ in fcubcvn Sabcen. 50Jit banfcnSireitljci- aScceitwilUgEeit ijatte bcc
Acnigl. botanifdje @cii-tcn fcine ©djaijc bem Setcinc gcoffnct, mit glci;
d>ci- Sibcvalilat aut auS ben iibrigcn Jvcmiglidjcn ®Atten [)ier, in Sljav;
lottcnbutg, ^ot^bam unb eon bcr ^faucninfet, ciug bcm Sljicrgartcn
unb »on bcr @drtncc;8chc.?Cn|1alt beigcftcucrt unb foreofjl bic S)2itglic;
bcv bcS fficrcing, aU anbcre Scrcohner Scrling, imglcictjcn bie eorjug;
lidjftcn ^unftgavtncr bc6 DcteS unb be: Umgegenb Ijattcn fic^ bceifccl,
turd) Saibringiing bcr au^gcjcidjnetflen (gi-cmplarc ifjtcr ©ammlungcn
ben bie^jatrigcn Slumcnfcljmuct glanjcnbcr ju madjcn roic jc juoor,
namcntlidj ©c. CficcUcnj bev Sptxt 3}Jini|'icc eon 2l'ltcnflein unb bie
Jpcmn ailaibt, SBUitl;, Soljm, ?>. gr. SSoudje^ Sao. 58oud;e, ^.
SBcuc^t-, Srap, 6obin, S)ectcr, ^emmler, gaufl, Jutjcmann, g. gintcU
mann, S. u. (S. 2C. gintetmann, ^ancl, iiemptt, ^und)er, ^raa^, Aut)fclb
5!inivred)t/ S}?ci)cr, 3Jiati)icii, SKai)er, Sfictnct, ©pa^jtEafe, ©path, Zdif
mann, Souffaint, SBcrtt)y SBcrtp^al, 3ietcmann u. 2t. m., fo wic bet
3imnu-rmci|lct Jpert glcifdjingcr, mit bc!anntem J^unflfinnc, auctj bieSs
mal bic JpirfltUung bcr (Silcabcn gclcitet, bie in ben brci gropcn gc(l;
falcn met)v btnn 3000 uppig bliibenbcr Sopf;®cit>ad)fe in ben anjid'cnb;
ften (bruppcn trugen, unb bcr ilunflgirtJiec Jfperr ©abc, mit gc>»ol;ntec
Cicbc jur ©ac^c, ba^ 2£rtangement bcS tcidjcn grucl)t=SSuffcts ubcrs
nommcn t)aite, baS mit einer fitc bic Sabrcijcit iibcctjaupt fcltcnen,
lei bet gcliccrfdjtcn iinguniligcn SBittccung abet >va()c[)aft bcwunbetngj
>t)ectt)cn guUe bcr cbclftcn griid)te, in fdjonflct Sicifc, ali linanai,
^firfid), KpriEofcn, aScintraubcn, *pflaumen, jtitfdjcn, (Srbbeeren, So:
banniobcctcn, ©tadjtibccren, 9:iiclonen, bc>d;fi einlabciib befc^t >i'ar, Bon
bencn bcfonberi bicjcnigcn auS ben ^onigl. Sreibercicn }u ©anefouti
unb ©d)onl;aufcn, nidjt minbct bie in bicfcm 3abcc ungciv6t)nlid) fdjwic;
tia 5ur JKcifc ju iiringen gcreefencn 2Cnanag bcS -f^ertn gul)rmann, ficij
cottl;eiibaft augjcidnutcn ; aud) foitntc e< nid)t fcblcn , ba9 ein ^crb;
djen mit fciitjen SiitrcnEartoffcln '.icni5;>ofgartnec SJictncrtj in©d;bnaufcn
bie aUgemcinc 2tufiiicc!fam!cit auf fid; jog. 9tid)t reobl ju fdiilbccn
ifl bcr impofante 2(nblict, ben ber fc^iUernbe garbcnglanj anjatjliget
SBliitbcn in ben recitcn SJaunieti gcroabrtc, unb ju >vcit an'irbc ti fiibs
vcn, folttcn aUe bic ©djaje gloreng genannt «ccbcn, bic bem 2(uge fic^
tatbittn; nur cinige bcr bucd) ©cittnt)eit cbet bcfcnbcre ©ci)bnbcit bet
(^template \ii) auSgcjeid;nctcn CSicgcnjtanbe mbgcn tiicr fotgcn, wie: Mea-
zicsia polifolia, Guidia vircsceus, Murdltia lU'lsteri, Lasioj)etalum
quercifoliiiQi, Callislemoii rusciloiius, Anjlioccicis visoosa, I'ymclia
sylvestris, Ozothamiius rosmariuifolius, Cigiiouia caprcolaU, Ren-
ncdia biinaculata Q lilaciaa, Mauuica leuoslacbya, Chimocaipus pen-
taubyllus, Thuiibcrgia Icucantha, RLododoiidron ClieUoniac, Ama"
rvUis crocila, Sljlidium adnalnm, Antbyllis bicolor, Libcnia for-
uiosa, Bruiisfcisia amcricaiii, Cymbidmm aloefoliuiu, Pilcaimia 01-
fersi, Eliidendvon cocbleatum, Uruilhidiam cocciiieum ncb|l Cincr
unjcmcin teic^m ^^flargonicnfammlung, in recid)cc P. Fiiederici
Gailelmi, bcfonbcrS l)etDor|lcal)ltc , au6 bcm botanifdjen ©artenj Ama-
rjUis vittiiia, Phlox Orummondi, Andersoaia Spreogelioides, Boro-
240
nit domiculita, Lecbetiauhia formota, Nierembergia gracilis, Get*
Deri a rulilans, Lilium longiQorum, Gardenia radicans, Selago uolr*
galoides, Gladiolus cardinalis, Melaleuca splendens, EpiphTlluni
Ackermanni, Thunbergia alata, ncbcn cinct nic^t minber rei^cn 5>e»
[argonienfammlung inie bic juoorgcbac^te, in bet cbcnfaKS P. Fricde.
rici Guilelmi ijcrocclcuditctc unt cincr SoUection bcr auSgejei^ncteflea
Siofcn, «oruntcr Frederic Guillaume, auS bcm QJtinjlidjen ©diloggars
ten Bon SSellCOUC; Rodanthe Manglesii, Irij Susiana, Stalicc foliosa
unb bie fcltenflcn ^Vlargonien in gropcc 3aW, com .^ofiSuc^brucfet
^crtn J^and) Polj-gala gtandis, Acacia pulchella, Geum sanguineum,
Gaulthsria Shallon, unb auSgcjcicijnctc SOJcttofibercn, »om 3uilijratf)
J^crrn S^cijcr; Tropacolum tricolor, Boroiiia pinnala, Pimelia bij-
pida, unb lionides, Dyckia remotiflora, Verbeua Twediana, mcbtCCC
Elicbrysuiu-, Polygala- unb Erica-Jtrtcn, Brunswigii disticba, Zepbj-
ranles grandiflora, unb Xympbaea coerulca (in etnem gropen SBaffet*
Setjalter) mit 9 offenen SBIumen, oom ©etjeimcn Obct:Jpof=a3ud)brucEct
Jpertn Scctcr; Fabiana imbricata, Lcptospernium sqoarrosum, unb
cine fdjoiie Siofen;©ammIung uom ^ofgattnet Jpertn SBctth; Clero-
dendroQ fragraiis, Diosm' alba, Alsiroemcria percgrina, Phlox ovata,
Veronica Teucriuoi, in ungcn?6f)»''d) fdjoncr, tief blauct garbung unb
cine 15 gup f)ot)< , mit buftenbcn S5lutl;cn bebcctte Hoya carnosa uon
Jpeitn SSlUtt); Bromelia pyramidalis. Gladiolus Colviliii, Lilium atro*
sanguineum, Sollya heleropbylla Bom .Runlls unb ^anbcl^gdrtnct
Jpertn 9}Jatt)ieuj cine giiUe f(i)6n gejogcnct (5rcmpU« Bon Pimelia
decutsata Bon ^cctn Jpuncf)cc; ein tcidjcS ©ortimcnf Galccolariens
SBarietatcn in alien gatbcnfpiclungen Bom J^aufmann Jperrn aSeilpliaU
Lasiopclalum purpureum unb soloiiaceum , Scbizaulhus relu^us , Ci-
trus salicifolia, Pelargonium tricolor unb au^gcjcic^nctc ©CCtgincn,
aui bcm Jlonigl. ©ctjlopgartcn in dljarlottenburg ; eine tcic^c Zuit
nai)l Botjuglictjer eccmplarc bet ©attungcn LechenauUia, Polygala,
Collinsia, Lupinus, Eriuus, Gloiiiiia, Schizopetalum, Rhododendron,
Pousiemoii, Pelargouiiim unb anbctc, aui bcn Jcbnigl. ©atten ;u
©an^fcuci, oon bet ^faucninfcl, ton SJJonbijou unb Bon bet (Sactnets
2ct)r.-2tnflalt in ©djoncbcrg i Mimulus cardinalis, Rhododendron pou-
licura, Borjiiglid) fd;5nc (JJcorginen ::., Bcm ^unftgartnct jperrn ,Rut)»
fclb in ^anfoiBj auegcjeicljnetc etcmplate BCn Rhododendron, Pe-
largonium, Schizanthus unb Viola, Bom Jtaufmann ^crrn ©palirfafc,
mcl}rcrc in glanjcnber Slutl,ienfuUc pcangcnbc ungotbijnlid; fiarfc (Stem;
plate Bon Cereus hybridus mit oiclcn rcifcn epbaren griidjtcn , »om
JVunflgartnct .ipercn JJraa^, Cytrus myrtifolia Bon fcltcnct ©tacfe
unb ©d)onl;cit, mit ijunbcrtcn Bon gri'ictjtcn bebecEt, Bom ^anbd^iOatts
net Jpcrrn 'AUarbt; tcidjc Tfuowablen auSgcicidjnctcr mannifadjct ^ictj
Viflanjcn in fdjoni^tr Slutljcnptaciit, son ben Jtiinft; unb .^antcUgdtts
m-cn J^etten gauil, Simprcdjt, gul)rmann, S«id)mann, fo wie ein in
gorm cineg gtopcn luftigcn ©djirmbadjcs aupcrft tunjllid) gcjogcnet
eptjeu, Bom Jfunft-- unb ipanbcUgartncc J^crrn Souffaint; auptrorbcnts
li^ grope J^ortenficn in bet uppigflcn aStiitbenfuUc, Bom ^unjlgdrtnct
JSjctrn eobin u. 2C. m. cg^tfejung folgt.)
®otf)a, am 4. 3uli 1838. ((5 in lab on g.) 3ut bicsid^tigcn
.^auptBctfammlung beS t^iitingcr ©art enbauBct ei nS,
iBCldje auf gJtittiBodj bcn 1. 2tuguft 3}iittagS 12 Ubt anberaumt
iBorbcn i|l, irctbcn bie 3}!itgliebcr beS SScrcinf-, fo )Bic alle grcunbc bc«
©artenbaucS, mit bet SBitte cingclabcn, bic bcabfic^tigfe 3"fammenflcU
lung Bon SBlumen, gci'idjten, ©eniufcatten unb anbcren bem ©arten;
licbl)abcr 3ntcccffe baibicccnbcn ©egcn|lanb4;n burd) (Sinfcnbung jaljls
rcictict Sieittagc bereid)crn ju woUen.
X)et 2Jot|tanb b e6 tl; ntingct ®Qtttn6auBcrein«.
®cbtud;t in bcr ®. ^•. @ c p ^ m ann'fd)(n SBudibructerci in (Jiileba.
JtS" §icrbci a(§ JBeilage von Jprn. 6. ^. JncUi^e ein ^^cvjcicljniij ihmi ipaatlcmcr ffiliinunjwicbfin, von n?cld)en bie
5pcrKn 'ilpp'-'i"^ ""^ (*id;elm (Svfurt ciii (5 oin in iff i oiisl agcr ubcvnomincii unb bariii nod) aufmcrf fain mad;cn:
iM bicjeniacn '^uftrdae, welcl)« bei ibnen in (Erfurt bi6 jum 10. ■^(luiii)] c. eiii^cbcn, in ipa.ulcm cffectuivt u. beij^cpacft rofrtcii.
mx, 31.
v-n
9tebactcur: ,vcieDrtd> ipaflet.
iBctlcgcr: ©. iV- ffiro^mnnu.
^onnat>cn&, i>en 4. i!(u(tuft flWI*.
XI. ^abtftanft.
^amc((icnbcfcl)rcibitn.q.
C58om ^crvii ». bin ju 5B!und)cn,)
(!8cfdilu6.)
c) ©unf elfirfdjroti).
155) Anemone mutabilis. ©latter 2"3"' brcit,
3"2"'Iaii.q, glatt, ci^Kirni.q, huimftd)tlicfie5JcnH'ii, biinfclqn'in;
^no5pcn fiinnlid) biij, Idnglid), qrimlicl), (5cfci}iivpt;
JBIumc 3'/." im Suvcl}mefTcr, uoU, bunfclrott) ^J?v. 6 in
?»iupur .qcl)cnt', unb tunflcr al§ corallina. 25ic S3[dttfr
lichen in" 8 9?eibcn, vocljl gcjiegelt; tie duticin brcit, tie
(inbcrn bi5 jiir 'DJiitte fcbnidlcv lucrtcnt, aUc obca eincjcfdjnitj
ten, cinigs. iveip gcftiidit. ^crrlicb.
172) il cuginanniaua. 25 latter ^(ienifid) ,qro0,
2" 2'" brc^, 5" 1'" lang, glatt, Idnglicb, febv fpilj, 'iiad
genevut, fctjr gc,^dbnt, ;iuvud' gcbcgen, gciollt, inattgiiin;
knoy^jen mittel.qrof;, ftumpf, qviinlid) gcfdjuppt. 2) I urn c
3" ini S>iird)nicn'cr, gcfiiUt, fiifcl)rotb i)lr. 4, hiqclig, roobU
flcbaut, tie 231dtter gejiegdt, rcgdig aiifgcvid)tct, jicmlid)
grof;; jcnc in tcr 'Dtitte flcin, ctJvaS gcErumnit, mit cinigcn
©taubfatcn. Se(;r l}iibfd}.
d) glcifdjfarb. fiarf'rofa mit Sinnober, roie 3?r. 1. u.2.
207) Caniea. S31dtter ciformig , geldngcrt, 2'/^"
breit, 4" 3'" King, ab|lcbent, ftarf geatevt unCi gc\dl)nt,
gclblid}^gu'in; .ttn oopcn_ftuinpf, bid, grunlid) gcfdnippt;
is I u me 3" im Suid^mciiir, toll, flcifd;farb in^ 23lapgelbc
fpiclenb mic 3lx. 3. ''J)rad}tPoll.
e) JDrangerotl}, mcl)r ober njcnigcr tunfet.
2203 Iiicomparabilis. ©latter 2" 9'" breit,
4"lang, ovalgerunbct, einige gelanjct, fpiij, ftavfncrvig, fcl)r
gldnjenbgn'in; ^noeipen Idnglid}, grp§, fpifj, fcbumrjiid}
gcfd)uppt; 23Iiimc 4'/," im £:'urcbmclTfr, cinfiu-b, bunfcU
orangcrotl) 9iv. 7, tie 8 931dttcr bicit, eben eingifd)nitten,
mit piclen aiifrcd;t beifammcn (lel;cnbtn Slaubfdocn.
'j)racbtvoll.
Unter ticfem 9iamcn gibt e§ nod) eine ^amcUie, bcicn
JBlume gro^ unb ooU i]!, rcie coiispicua.
II. Bwetfarbige.
a) S!Bctf5grunbigc, rofa gcflreift obcv gcflcit.
235) Iiiiperialis. ©Idtter 2' j" lang, S'/V brcit,
opalgcnuibet, fcl)r gcfpiljt, am 6nbe nad; iintcn gcipIU, roage^
rcdn fleljcnb, flart ge^dl^nt unb generwt, ^cUgtun; Jtnospcn
eiformig, bicf, grunfdnippig ; Slit me 3'/," im 25urd)mcJTcr,
toll, iinregelig, bcr l^runb rceip, leidjt rofa geftrid)t iinb
gcfiveift, tie UmfangSbldrtcr breit, ooU, tjerfebrt^eingcfdjmt*
ten, jcnc in ter 5Jtitte fdjmal, ge!rummt, aufgeridjtct , gc^
fnidi, uieijjgrunbig mit rotbgcflreift, jufammcn eine Augcl
biltcnb, lint ciner l)olldntifd)ni 9h'lfe glcidjcnb. 3n biefer
©lume bemcrft man oft ganj rofa 23ldttcr. ^errlic^.
b) ^clU ober bunEclE!rfd)rot& mit weip.
262) Diaiilhiflora. ©traud; frdftig, aber nidjt
Ijubfd) gebaut, iSrecigc gcrabeauS jlcl)enb, juriid'gebogen ;
©Idtter gercobnlid) grofj , etmM nad) t^cn 3rceigett
gebogcn, eiig.-geldngfrt, ftarf geabcit; .Knogp en fdjirarj*
fd)uppig, Idnglid), fpil>; JSlume breit, balb gefiiUt, balb
cinfad)', firfd;votl) '■Jh. 2, Umfangsbldtter an 'ter 3'ibl 7,
beinal)c I;erjft>rmig , breit- gctrcnnt; in ter SDiiitc flciner,
aufrcd)t, jal)lrcid), weiggetlrid;t, biltcn jufammcn cine iu-
gclige gorm. X^icfe mit oielcn Staubfdben erfiiUte 23lumc,
iH'u >t)eld)er tie fpdtcrn einfadi ftnt, bringen ©amen, auS
»veld;cn fdjon uicle prad}tuoUe '.iibartcn gewonnen wurtcn.
c) £) r a n g e r 0 1 1) mit w e i g.
281") Lccana .superb a. 231 dt ter mittcr-;rog, 2"
breit, 3" lang, geruntct, fpif?, glatt, gidn.icnb griin; JlnoSpcii
fcbr tiif, Idngiid), gclbfd)uppig; 2Mume iiberS" im 2^urd)=
mi'lTer, gcfiillt, bunfclorangcretl) 9Jr. 3, bie 30—35 SMdftcc
14'" lang; jcne im llmfrcifc finb rotl), cinige gegen bie
?3Jitte njcif; gcf}rid)t, obon cingcfd}nitten ober gerunbet; jenc
in ter 'DJlitte finb rofa mit rocip. >])ra(^tooll.
2S2J War rat all flam inula. 23 Id t ter ^icmlicf)
grofj, ciigjgcruntct, ctiv>a5 gclanjct, fel)r matrgriin; Ano5=
pen Idngjid), gelbtidj gefd)iippt; iSlumc brcit, 3'," im
S!urd}nu'||cr, timfclorangcrotlj ?Jr, 3; bie 6 otcr 7 Umfangg:
bldttcr finb breit, oben cingcfd)uitten, am fRanbe umgcbcgcn;
jcnc in bcr ^l\ittc finb bloy in 23lnmcnbldttd)cn iibergcgan--
gcne Staubfdten. ©ringt ©amen. ^iib\ii).
Uthct ctiiu^e UDqi'ivilicIje S'cipflviiijcn, abjjcbilC'ct
in Loddiges Boranical Cahinct.
(25cm ©ropijcrjogl. .^ofgirtnct ^cttn Soffc juDlbcnburg.)
?h. 1771. Hab rant bus pumilus.
£)iefc l)iibfcbc ^rt ivdctjll in Ql)tli, uno bUri)et im ©om«
mcr. iDie ^n^'ciJel trcibt wenigc linicnformige, blaugrau»
243
qriine, big 4'" Ueite, i!u»Hjfe, 6-7" (angc ffildtUr.imb
einen 4" \}oi)cn, mciflenS nur mit cincr 23lume getrontcn,
oufrecbtcn ©cbaft. Site ffilume ifl 2" lang, Ijodjrotl), m^cnt.
— eultur rote H. pallidus. Set ^crrn gDlaJop m fiuttid)
5 S'^'ittf^*
Sir. 1772. Escallonia floribuuda Kuiith. ^- (Peu-
tandiia Monogynia. Saxifragaceae D. C.)
S^iefer l)ubfd)e, immergrune Strand) wdd)jl auf ben
2fnbe«aebir9en in gUnigrannba unb in ^Montt a^tbco, lanb
bat cincn mdgigen aBud)§. Die im Bot. Cab. unter btcfcm
SRamcn abgebiltete (S))ccicg ifl bic S5avtetat E. flonb. mou-
levideiisis Schlechtciid. (E. moiitcvideiisis D. €.), »vcld)e
fid) t)auptfdd)lid) buvd) bie SBldtter unt) JBlunutibldtter im=
tfrfd)eibet, wic md) burd) bie minbcr ncbrigen 3rcjld}cn.
Die ganje ^anjc ift gUitt, bic Icfie finb aufrcdjt, bie
•JBldtter Idnglid) unb »erfc()rf=cirunfc=ldnglid),.tl)cilg ftiimpflid),
tbeilg furs jugefpif^t, an bcr S3ap jugefcilt, am 3uinbe
fein gefdgt, untcn rcfinoS punftirt, I'A— 2'/i" l^ng. Die
jablreid^en roeifen ffiliimen jlct)cn in gnbrt^pcn siifamnicii=
gebduft, roeldje mit tlcinen »ldttd}cn befetjt fint>. Die
;fi;clditl)eile finb fpil^, faft ctma^ gfjdljnclt, unb bie a3Iumen=
bldttev finb tterfcl)rt=eirunb=ldnglid). Die oon H. u. B. u. K.
in nov. gen. an\. 3 p. 297 bcfd^vicbcne 'ilxt t)at fd)micng=
refinofe '2I.cjld)cn, Idnglid)c, ftumpfe, fcbr fein geferbte cbev
ganu-anbige bdutige 23ldttcv, fel)r dfligc, faft ngpcnfovmige,
bebldtterte enbboibentrauben, fpilje ackbjal)ne unb »)erfel}it.
eirunb = fpatclfDrmige JBUimnibldtter. Diefe «rt «ad;fl auf
bcm 2(nbcagcbirge. Die 231umcn cvfd;cincn im September.
— Diefcr Stvaud) gcbcil}ct oortrcfflid) glcid? anbern "^(vtcn
feincr ©attimg im coUen ©runbe eincS aBintcrI)aufc§. (5r
bebarf nuv (2d)ufe gcgcn grcfl unb »vdd;f! in icbcr nal)rbaf=
ten, locfern Grbc. Die 23ermct)rung gcfd)tebt Ieid}t burd)
Stedlinge in Sopfeii ober im fiil}Ien SOJifibeete, — ^H-ei6
in .^amb. 8 SdjiU., an a. X). 4—6 gr.
«Rr. 1774. Caralluina crenulata. n •^. tPcntandria
Uigvnia, Asclcpiadeac Juss.)
Diefe gtapeiien=dbnlid}e W^'^n;^^ n>''*ff ""f fanbigen
JBevgcn am Sroroabbifluffe in 'Km. njofclb(l lie .^err D.
SBaUid) entbcdte , unb fie bet ®attcnbaug£fcUfd}aft ju Son=
ton iiberfanbte. ®ie roirb etma 6 3oU l}od) unb blubct an
September. Die Stengel finb nieberlicgenb, unb gleid) ben
•^reltcn fleifd}ig, nne bci Stapelien, jtumpf gcjdbnt, an jebem
3abnc mit einem fel)r fleincn, fleifdjigcn, fpiljcn 231attd;en
oerfeben. Die S3Iumen finb fd}6n, unb erfdiemen mei|leng
ie 5 am ©nbe bcr 2(efie. Die eorolle ift rabformig, ofpal^
tiq, auSgebreitct, mit fpifeen, gcfranjten einfd^nitten, etroa
1 3oU im Durd)mcffer, unb mit jablreidjen, fd;»arjlid)en
D-ueerflreifen auf blofjgraugcIbemSrunbe gejiert. DicSJlu--
tnen riecben in bev9ldbe feljr unangenebm. — CKan pflanjt
fie in fanbigc Dammerbe auf eine Sd^crbenunterlage unb
fteUt fie ing 2Barmbou6, im Sommcr rodbrenb ber wdrmflcn
g^onate aucb in ein niebrigc§ ©lagljauS, n3eld)eg jtarf ge.
liif.et i(l. CSortff^ung f'^WO
25enierfuiigen ubcr tit Qnltux Don Epiphyllum
truncatus.
(23cm Jpcn. 58. su gvaiitfuct a. 53J.)
Sn SfJr. 52 bcS SabrgangS 1837 bet ffiiumcnjeitung
ma*t J^r. a3at.=:«rit Sleumann ju Erfurt cincn aSorfdjUg
244
jur.iBc^anblung bc§ Epiphyllum truncatus, um biefc ^flanje
Icid)t bliibenb au crbalten, roclcbem id) jcbod) nid)t beiftiin*
men fann. SJicbtig ifl t$ mar aUcrbingg, ba§ bie ''Pfianje
nur auf idbrigen Sricben blubt, aber besbalb i(l e» bocf)
nid)t notbig, bie olten Sriebe abjubred)cn ober ab,\ufd)nciben,
ba bci bicfcm aSerfabven bie ^flan^^ic am Sergro^ern gebiiu
bcrt tvirb, unb bie ®r6(jc, ber Umfang u. f. m. bic ^rad)t
bcr ^flanje mit beflimmt; bcnn ein gro^eg Sremplar, mit
S5Iuincn uberbcdt, mu§, im $l>crglcid) ju cinem flcinern,
prad)tiicU gcnannt wcrben. 2{ucb fagt bcr .^err 95erf. jencs
^Tuffa^cg: ba^ bic jungcn ^flanjcn nor bem 3tcn ^ciijxe
nid)t bliibcn; bicfcm modite id) aud) nid)t bci|1immcn, ba
bci mir faft idbrlid) friib gcjlcpfte Stedlinge, ctani oon 2
©clentcn im SBintcr, bliibten, unb jwar mu 2—4 S3tumen,
rocnn bcr SErieb orbcntlid) gcforbert roiirbe. Sic jvarcn
ctroa im S^nuor ober "^nfangg gebruar gcftopft unb bei
9 big 11" 9i. 2Bdrmc gcl}altcn worbcn. 3m S^ibrc 1827
brad)tc id) bicfcn Cactus mit aug JBclgicn unb fultivirte
ibn aud) glei'd) mit fold)cm gludlid)en ©rfolgc, ba^ meine
^■^flanjen von jebem .Senncr bcrounbcrt unirben; id) batte
(Sxcmplare von 6—18" .^obc unb Umfang, mit ffiliitbcn
ubcrfd)uttct. Die ^flanje mug fid) in ben fur fie giinfligen
Umftdnben ober eiemcntcn befinbcn, rocnn man fie in mog*
lid)|ler a5oUfoinmenbcit, id) m6d)te nocb licber fagcn, im
grogten Surug fcbcn roiU. 3ur angemeffenflcn Sultur crfor^
bcrt fie im Sommcr einen Stanb im ®ewdd)gbiiufe, nid)t
ju bid)t am Senflcr, im .^crbfle 6—8" Si. 2Sdrme unb im
2Bintcr ainb Sviibjiibv cine SEempcratur bci obigcm Stanbe
von y big 12" Si. Srocfnc, brenucnbc Sonncnbil'c ifl ibr
nid)t jutrdglidi; fie wirb biToon gelblid), unb eg erfolgt bci
il)r einc^emmung im 2Bad)gtbum. 2Birb bic ^anjc UU
tcr, a(g cbcn ang'cgebcn, gebaltcn, fo fdngt fie an gelbliA
JU wcrbcn, fie befommt bictcre iSBIdtter, roirb bdufig wclf,
unb roivft cinjelne ©licber ab; oud) tritt mobl Sdulnig bet
ibr ein u;-.b bie ©clcnffpifjcn werben rotblicb; iibcrbaupt eS
cntflcl)t ein franfbaftcr 3uftanb. Die fiir fie paffcnbe Grbe
mu^ lcid)t unb buniugrcid) fein; fie fann etraa bcflebcn au6
S£aubcn= ober .ibiibncrmiflerbe, ctivag 2Balberbe (.^eibcerbc)
unb Sanb; bag aSaffer mug (cid)t burd) bic Grbc abflicgen
fonncn. Sm Sommcr mug fie, fo oft alg fie trocfcn ifl,
bcgoffcn wcvbcn, im asinter unb ^u ben anbern Sabregjeu
ten rid)tct fid) bieg ncbenbei nad) bcm trocfnen ober fcud)tcn
3uftanbe ber 'iftmogpbdre. .Rann bie ■^Itmogpbdre, nnnin fie
gcpflcgt roirb, ctroag fciicbt bci bcr angegebcnen SBdrme er.
balten wcrben, fo ifl bieg bcm ©ebcibcn febr jutrdglid).
6S ijl biefc :2rrt cine bcrjcnigcn, roeldje fid) voriiigliO)
nett unb artig augnimmt, roenn fie auf anbcre :«rten ge.
pfropft roirb; auf C. speciosus gcbt bieg rcd)t gut, aber
aud) aufOpuniicu, roo fie bann bem £icbbaber geroig 23er^
gnugen gerodt)ren, roenn fie voUfommen blijl)en.
Qm ncue gjtct^ote, falte (3c»i>ci(l)d^augpflan3en
3U ycimc()rcn. *)
Der bcvrfd)cnbe ©ebraudi, bie meiften frotifd)cn ^flan«
:cn rodbtcnb bcr Sommcrmonate ing grcic ju pflanjen,
fpornt befonbcrg jcben (SuUivateur an, fortrodbrcnb cmcn
ajorratb Pon jungcn ^^flan^cn ju bcfii^cn.
Die i)\ev bcigegebcne 2(bbilbung jcigt einen 2fpparat,
*) ■Jiui Loudon's Gardener's Magazine Vol. XIV. p. 85.
1U6
urn a\U Zrten uon (Mm^dcb&huuSpfliUijcn ju tjermcfjrcn, btt
tcri'itS niit tern bcf{cii EifoKjc rtiu]ciiHMiti-t luortcn iff.
Si.qiir a. ffcHt ciiun nad) 93flifbcn ju »at)Icnbcn S31u:
mentovH' vor; gi.qur b. cincn flfincrn, bcr um9cfct)rt in cr«
jtcrn gtiicHt n?iib; bcr Siniim c. tvivb niit flcincn Sopf=
fd)ertH-ii anqefiillt, I'lbfr bcnfelbcn nnib cine SdiidU o. gro;
bcr 4)cit>ct'i-b£ obcr ?Jioo5 iinb tl. cine ti'inne ilnge £anb
gftljan.
2?cr 'irbjug oUe§ iibcrfli'iffigen SBafTcr^ , ber burd) ben
umgeili'ilptcn Sopf bcuMvft witb, i(t bcfonbcrS fur folcl}e
Stectlingc, bie Uidit faiilcn, oon fobr ,qrcf)cr SBidjtigfcit.
©teiir man ben Zo\>f in cin mdfjig roarnus S3eet, fo »virb
ber Iccre Siauni in bcm umqcftiilptcn Sopf mir feuc|)ter,
warmer 2uft angcfulU, bie barin burd? bie iopffdjerben unb
burd) bie 9}loog= unb i3anbfd)id)t brin^t unb baS @cbeil)en
ber tctccflingc ungemein beforbett. 2>iofe 33ictbobc ifl be=
fonbcr^ bei (iiifcnjlcdlinqcn anjuempfcblen. ©incm jeben,
ber fid) mtt ber SBcrmebrung ber ©rifen ocrmittclll <Stccf:
linge befdjaftigt l)at, roirb befannt fein, bap, fcbalb ber
a^epf ober 'DJapf, worin bie ©tedlinge (lel)cn, nid)t gctjorig
"ifbjug bat, cber fobulb ba5 SBafTcr oben (tcl)en bicibt, bie
©tedlinge fdjiuarj rocrben unb in febr furjcr 3cit tobt ge«
l)en. SJci '2(nmcnbung eincg fo umgciliilptcn S^opfc^, cincr
gutcn Sluantitiit ©d)crbcn, ciner Cage "iSlooS- ober 4)cibc=
erbe unb cincr jivci 3oU t)ot)en 2age feincn rein gcumfc^c=
ncn ©anbcji, i)! bie S3obcnrodrnie inbcffcn cntbcbrltd) unb
cin iebcr ®drtncr voirb bie grifen auf biefe SBcife mit oic=
Icm ©rfolge i>crmcbren. fficfonbere Siiorfidit niufj man bcim
ffierodffern ber (5rifcn=(3tecflinge amucnben, bamit fie nic:
mal5 JU oiel auf einmal er^alten, wa$ fogleid) ben Sob jur
golge l;at.
JBlii t^e jeit erott fcl) er
Sunt, 3uli, Jfuauft.
(Sorli'ceung.
Ornitbogtlum thjrioicics g. 11 1'clargoniu
0«teo5i>crmam caenileum g. h
— graDdiflorum —
— Dioniliferum —
Oiipavus viscosus w. %
Paucratiuiu caroliniauum g. 7^
— fra^r.iiis
— verecnndara
— zeyldnicum
Paspalum stolonifeium
Pa&»iilora ciliala
— iiicarnata
— Laurit'ulia
— luiiala
Pavonia praeuiorsa
— «j>iiiilex
w. n —
w. ^
$ f I a n J e n.
m angnlosnm
lieaufortidutim
hicolor
blattariiini
Cortiuacfolinm
iTassicaulc
Ciu'lisianuiu
clt*lt(ii(tL-iiin
iliiorsifolium
fortnosuni
furcattiiu
glaiicuin
grant] ill Oram
Hcpalicacfolium
iiioiloi-um
Irbv aiiuiu
g-^
246
Pelargonium lanceolalQin
g-*
Pbloniis pnrpoTet
a- \
—
lalcri|jt«
I'bilvilruiii laiitiginosnm
6- ?
—
xiic'laiiantlion
—
Pbyi'lis iiobia
I ^
—
]>tllaliim
—
Fhyialii curatiarica
«. n
—
pcncillatuiu
—
— boniiiircra
8- V
—
rapacciim
—
Piper blaiuiiim
w. n
—
scaiulciis
—
— Ctiikiacrolium
w. ^
—
• puriiini
—
— distacbion
w. 71
—
nciii)|)clalam
—
— l.aurifolium
^. I,
—
teriiatum
—
— iiia(.ulohtim
—
tetragoimiii
—
— pc-llncidutn
w. .r
—
tonieiitosum
—
— ])rMtati)ni
w. ^
w. Tl
—
Toriiiauiii
—
— |nikbflltim
Pcnnaca i
:i|iiamnsa
—
— slcll.itnm
Pciii>lota
afi'icaiia
—
— triroliuni
—
laevigali
—
Pitcalriiia Hrnniclifolia
^.J
—
Sccaiuoiio
—
— sulpbutea
Pcrtooiiia
lanccolata
—
Platylobiam comprcsiiim
«• 5
—
linearis
—
— formosum
—
]attfulia
—
— Jaiiceolaium
Pctrca vol
iubilis
w. t.
— ovatuiu
Pliaseoliis
lubcrosus
•w. y.
— scolopcndriiiin
..
Phlomis L
couuru$
6- t-
t25c|d;luj folgt.)
SSarietdtcn.
Sen in. cScfc^lup.) (Si Ikfettt bai ©anjc cincn fpccdjcnbcn
fficred^, wai Dcccintc JVriftc, rafllofec Aunflfln|i unb rcge i!icbe jut
Sadjc 5u Icijlen ocrmoacn, unb ivcnn auij bee JRaum biefcr Slattct
nicl)t (jcflattct, alle biejcnigcn nanicntlid; aufjufiii^tcn, bcncn bet Sets
cin file if)ce Seifteucr unb tfjatijc SBic!|'amteit juc SJctljcrrlidjung ftis
mi aSlumcnfti^cg bantbac »evpflid;tet i(l, fo loiro if)r 3(ntf)cil batan
bod) nid;t miiibcc gcfd)i^t unb eg Ijat bie Jfnertcnntnig beffelben fd)cn
in bet aUgcnuinen Sl)eilnat)nic fic^ auegcfprodjcn, bie in bcm jabu
reid)cn S8cfud)C beg gcfl^iJcEals fici) tunb gab. Siadibem fdjcn ccvSBi;
ginn ber SBerfainmlung in ben gciiljflunbcn au6nal)m6rceife mibnrc
grcmbe unb Sad)tunbigc, biflinguirte $>erfonen beg iCuglanbeg unb bet
Sameniticlt jugclaffcn irarcn, urn bie bcad)tcngwectf)en einjcltjciten gt;
naucr ju betradjten, occfammelten fic^ urn 11 Uijt bie ©Jitgliibtt bc6
SSereing unb bie oon biefen auf bcfonbere Jlatten cingefiibrten grcinbin.
Urn l'> Uf)r jogcn bie erftcren in ben ©aal ber 2(fabemie ber iffiiffins
fdjaften fid) jurud:, urn nad) Borfdjrift bet ©tatuten bie asabl biS
SJJcrflanbcg iicvjuneljmen, in golge bcren bie bieljecigcn SOiitgliebcc bcf;
fctben mit grower 93Jajt'ritat in i()ren 2Cemtern niicber bcftaiigt wur;
ben, iiamlidj: bet (Siefjcimc JOJcbicinalratt) unb ^rofeffot Ur. Sinf, aW
Sitectoc, Jpcrc @acten:Sircctov i!cnn6 alg criltr Stelloecttettr , ^ctt
^rofeijot Dv. gtccig als jiocitec ©tcUoertretcr, ber @el)cimc SJicbici;
nalratl) unb ^vofcffot Spat Ur. 2id)ten(icin alg ©cncraUSccreiair,
J^crr SRec^inunggrath ©djneibcc atg (Sd)a|mei|ler, mit SScibeljaltung bc«
Arieggrat^g .^cvnie^ alg ©eccttair.
9iad) bitfcm 2tct begab bie jaijireidje iBerfammlung, bur(^ bie Kiv
wcfentjeit bet l)6d)|len ©taatgbcamtcn beefjct, fid; in ben gtcfen Sail
ber 2(fabemie ber JViinfle, nio <Joc ber mit ben 9iationalfal)nen umgte
bcnen unb mit bem Corbeec gcjicrten , oon 'palmcn finnig befd;atietcn
SBiiflc ©r. 93taieflat beg Aonigg, btc cbtn genannte 2>irictot bic gift*
tcbe f)ielt. Sic geirahrtc junad)|t cincn Uibecblict bet ®efd)icl)tt be*
SBeccing in bcm abgelaufencn ©cfeUfdjaftgjabvc, wonac^ uon ben am
uorigen 3at)regfc(lc Borlianben geiiufcncn 916 SWitglitbccn bet Zob 11
9)Jitglicber J)innabm unb '26 frciivillig furiicttcattn , bagegcn 48 iriiCct
l)injiitaincn, fo bap bie (Sitfammtjabl bet jefjigen ffliitglicbct auf 917
fid) betauft i fie gab fpeciellc 9iad)nc^t con bem Jiancnjuftanbc, tct
jwar im (iianjcn fief) giin|lig bavfttUtc, inbeifen bod) ben Singana bit
nod) auoftebcnben aUcin SJeftc »on frul)ei-n 3al)rcn ipiinfdien lie^, '.rtil,
m< bee Mebner bcmertte, „bic ®elbangclegenbciten cinee Inviing irit
S47
fcicfct, set aUelti b\it6) bfc (SclbbcitrAge feinct SOJitijlicbcr tfftct;t, cfjiic
mef)r ju ^abcn unb ju woUcn , unflcdtig bie widjtiflflcn 5Cn3clc3cnt;ei=
ten finb, ba nuc fie in ben ©tanb fcfeen, bic praftifdjcn 3irccte ju int«
fplgen." Sit SJcbncr bcriiJivtc bie ajtrtinbiingtn beS 23creini3 mit 61
©efellfcljafttn fut al)nti(t)c 3>rccte unb mki in ircitcrcr erovtcning
15i-aetifcl)et 3iid;tun3 btffilbcn bavauf l)in, iveldjc Jlojlcn, ifeld^n @c;
fd)afti'trtii5 biefe l)ci-l.'cifiil)i-c / untct Sarlcijiing beffen, wai in bicfec
SSejiiljunc) burd) SBcMttiung unb Sertvag in ben monat!id)cn ajtrfamm.-
lungen, buvd) ©d)rift»cdjfel, JT^iCMu^gabc bet fflci-ljanbUingcn unb biirc^
iincntgtlMid;e 23cttl)cilungen uon ©ametreien, ebcUcifcvn, Dt'jls unb
©dpiudbiumcn gcUi|"tet R'ocben unb Eniipfte on bicfen ^iniocig bie Tin:
bcutung bee fclgcnbtn ncitcn ^ctisaufgabcn ; cc erwafjnte auc^ bee
5Beveid)cvun3 bee Siblictt)cE unb bcrcn fltipigc Scnu^ung con ©eitcn
ber 3}[itguct)ii-, gab Sladjcic^t eon bcm befriebigeiibcn 3u|lanbe bet
©ortner=ae()uMnr!alt, bie jut 3cit 29 poglinge 5af)lt unb nannte eon
bicfen bic beibcn Slcecn Auf)nc unb Sattfdj alS bie errecrbct bet fur
bc(lc Siofung gecigncfer 2lufgabcn au^gcfe^tcn ^wmicn ani bcr eon
©cibli|iid;cn Stiftung, eon 50 3Jtl}lr. fiic jcben, bie bet if)rcm MuS=
tcitte due' bet 7(n(talt il)ncn gcj^lt lectbcn. Set inU'teiTantcflc SCot;
tcag liefette rceitet eine Uebcrfidjt eon bcmSctticfac unb bcr nii(jtid)cn
SBirtfainfcit bet CanbcSbaumfdjule, betcn glad)eninf)nlt 129 33totgcn
bttragt; bicfelbe bebititte eon it)tcn eijcugniljen im eetflojfcncn SBirtt).-
fdjaftsjatjtc 1837 bi^ 1838 1087 ©d;od jwei; big eictjaljtigc ©aincn=
pflanjen, 3000 ©titd: Dbflbaumc, 52,850 ©tud: eerfc^icbene Saumc
unb ©ttdudjer, >eotuntet 6320 SDJaulbcctbaume unb 264 ©djocE Db|t=
reilblingc, groJtentljcilS ju ben buvd) i^te a3ct5eid)ni(fe publijitten billis
gen llctienptcifen, jum ©efammtbttrage eon 5041 9{tf)lt. l©gt. 5*Pf.
SJon bicfen ecttbeiltc bet (Savtcnbau.-aJercin uncntgelblid; fur Siiiji
nung fciner 2Cctic 4-808 ©tiid; oerfdjiebene Dbflbiiumc unb ©djmuctgcj
Ijblje sur Unter|lu?ung offcntUdjcr unb nu^lidjct pcieat=2lnpflan5ungtn,
jur ermuntci-ung unb SSelebung bsi ©inueS fur CanbcScultur. ©in
grower Sb'il bevfclbcn le^u-b bctcitieiUig ben ajetfdjcnctungsucrcincn
ubergcbcn,' bie in bcr ?}Jonatct)ic fid; gcbilbct t)abcn unb ncdj immcr
bilbcn, befonbets in intern cftlidjtn a;i)eile, ivo bie Siatur wenigcr gc.-
tt)an. — 3£U cin fi^i)nc5 3cid;cn bet peit bejcidjncte bet gtiflreidje
Kebiier bic Silbung bicfet SBetcine in ben SBottcn : „>eot)t beni Sanbe,
wo bcr einreotincr an bic a3erfd)6nctung fciner Umgcbungcn bcntt, teo
n liebcnb ben t)eimatf)Iid)cn Soben fdjmiicEt unb n^o feinc cigcnc 9iul)c
unb ,^ufvicbcni)tit aus fceunblidjin »lutt)cn 5Utucl:fttal)lt." 3ule§t
folgte^cn gcgebenen frol)cn9Ud)tid)tcn bctipiiiblict auf bie Staucr iibet
ben Scb eider feljr gefdiauter 5^iitglieber, bei namcntlidjet enecif)nun3
einigct eon bcnen , bie fid) urn ben SSctein befonbctg fct)r eerbient ge=
mad)tl)abcn, nrie bcrStaf eon ffltuhl, ©encvaUSntcnbant bcr SKufeen,
bcr Cbcr-'aJtarfdjall eon 9}Jalgat)n, Sntenbant ber Jl6niglicl)cn ®drtcn,
bcr ^i-Jfibent eon ©tiUpnagcl, bcr gabri!bcfi?cr sOiciecS, ber JCaifer^
lid) 3!uffii'd)C ©taatirati; eon ©djifccU unb .?)crr jRautenbad), ^eid)--
ncnlebrcr in ©ocji. — „CS« learen", fo fd)lop bcr SHebner in finniger
sjBeifc, „fc^bnc SJliitijcn, bic bem ©tainmc entficlcn. 9}!63c ber ©tamnt
Tid) immer ecrgvbpern, mogc ct fic^ immcrfort in feincm Snncrn eev;
(Idrtcn, immer tiefer SBurjcl trcibcn; mfjgc er unCer feinem ©d)attcn
jCiiMung unb 3tul)e bcnen barbieten, >ecld)C auf bcm 2Bcgc beS ScbenS
iijrer bebiirfen obcr fie licbcn , mege itjm immer eine milbc ©onnc fd)eU
ncn, bie (Snabc unb .^ulb unfetg iConigS, beg evl)abnen fflionatc^en,
untcv bciTcn lecifct SRegicrung fein 23ot! Kulje unb 3ufricbenl)eit finj
bet." — giir 3i)n, ben eiclgcliebtcn ^ertfd)et, unb fcin etl)abne6 A'oj
nig6t)au« brucEtcn bie innigflen aBimfc^c im tauten et}ote fic^ au6 bet
bcm fpatet im ©aale bcS gnglifdjcn ^aufeS bet fro^cm gicbcrflangc
getialtencn ge|lmat)te oon 312 ^ebectcn. — S)er SBlumenfctimud: blicb
nac^ bem ©cJjlujfe bet fcicttidien SBerfammlimg unb noc^ am foigenben
248
iSagc ben gcftinbcn bet fflliit^cmoctf gcoffnct. 2)og biefe jaf)Ifci^ tea.
ren, ergab ba$ ubcrauS grope, nic^t ubcralt nad) SBunf(^ ju befriebigcn
gcieefcnc SGtrlangen nacl) ben baju auSgcgebenen iibct 5500einlapEartcn.
®ott)a, im Sunt 1838. SBcnn fc^on bie bcibcn Icgtcn 2af)re
uberf)aupt burdj ben befonbern @ang bet SBitterung ungenjo^nlic^e
einfliiffc auf bie ^pflanjenreelt unb in biefer Scjiebung auf gelb= unb
©avttnbau gcaupcrt I)aben, fo Ijabcn bod) inebcfcnbcrc ber ecneiel)ne
SSBinter unb bas ilim gefolgtc gtiif)ial)t mit feincn ©patfroflen fo aupets
otbentlid)e SBithuig gctjabt, bap bic alteflen Scute fid) al)nlid)cr Qvs
fd)einungen nid^t erinnetn unb ei teirb bal)ct bicfeg 2af)r eineS bee
mcrfieiirbigflen in ben 2tnnalcn ber gelbi unb ©artencultut bleibcn.
®arum ifl ee tcid)tig, redjt eiete SSeobaciitungen unb (5rfat)rungen iibec
baffclfae JU fammcln, urn cin treueS ®efammtbilb bcffelbcn ju ctt)alten.
Zn fammtlid)c SDiitgliibet bcs l)iefigen ©atte.ibauecreing crgetjt
bat)cr bic Sittc, un« ii)rc aBabrnetjmungen iibcr ben Ic^tcn SBintec
ubcrf)aupt, am tiebften fd)riftlic^ einjufenben, obet miinblic^ in
ben gSonat^eerfammlungcn mitjuti)cilenj aber babei ;u bctiictfic^tigcn,
»ecld)e ^flanjcn, Saume, ©traud)er ungctc61)nliti) gclitten i)aben, ganj
JU ®runbe gegangen finb, obcr gegentbeil» alien nad)tt)ciligcn ©inieitJ
fungen reibcrjtanben t)abcn, reclcljc Dbflfortcn inSbefonbere ben eers
bcrblidjcn einieirEungcn bcr ocrroid)ncn 3at)rc entgangcn finb, unb fid)
bat)cr funftig jum 2tnbau in freier ungefd)u|tcr Cage empfeijlen, waS
Cage unb SSoocn in ben einjclncn gallcn fiir cinen JTnttjcil gcbabt ju
t)abcn fc^einen, >eel^c ©d)u§mittet fic^ iibcrtiaupt obcr fijt bcfcnbete
fifianjen, aU juocrlaffig bcteabrt, obet gcgcntfjeiis all unjureid)cnb
eneicfen [)abcn, >eeld)cS 23crfat)rcn in cinjilnen gdUen eerfut^t ivorbcn
i(l, urn ben ertittenen ©d)abcn mbglid)|l wicbcr gut ju macl)en unb
mit teclc^cm Stfolgc.
3nbcm bcr Untcr;cid)nctc ben TOitgliebern bcS ®artenbau;23(rein«
burd) eor|lef)cnbe JCuffofbcrung ein frud)tbavc6 gelb i^rcr 5Bivtfam!eit
fiir ba^ (Sitfammtintcrcffe biefcs fficreinS croffnct, fiet)t «t mit Queers
fic^t 5at)ltcid)cn SSeitragcn cntgcgcn.
S'cl•23^>vftall^ b. 2I)iivui^g£cffiartciibnn;2.'?cr«ti«i«>t (Bpt^a.
(^(ii^cige voH >J>cIaraoiitcn:ikrjcitf)iii|Tcn.) Zk gcci)r=
ten 5perven Jpevaufgcber bee 2BttfS: SJeue Jtrten eon ^Hlargcnien bcuts
fd)en UrfprungS, 2Sien , SStipgarbcr 9ir. 9'j, tjabcn bic ©iite ge^abt,
una eine ^partl)ic bcr gortfc^ung (btS im 2at)te 1830 bcraufigcgcj
bencnj S3 crjcicl) niff e 6 jcnct *pel argontcn,. n3cld)e fid) I>c«
itjncn in 25ermct)vung bcfinben unb oon ibncn bcjcgen lecrben
tonncn, fiir pelargoiiicnfccunbc u. f. n.\ bie fid) bafiir intticijivcn, ju
iibccfdjicfen, unb awben fold)c, auf feanfitte an uni gericijttte SSriefe,
fet)r gevn eon unS eerat'fclgt leetbcn.
es cntl)att biefc gortfe^ung beS 25erjci(^ni|TeS 570 Jfrten unb Sflj
tictdten oon '■pclargonien , batunter bie neui^en unb j. 58. oom Pol.
Augustissiiiiimi 45 ©piclartcn. 25 ic Kcbaction.
©0 cben ill bie 3. unb 4- Clc^tcj Ciifirung eon
2:ftcuft, 5:1)., .^anbbud) bco gefammtcit OiartctibnuciS na^
monatlictien iUvridhtnngcn. (line vpUftaiiSigf JCnwcia
fung fiir 2iebt)aber ber ©drtnerci. ^leeite JCuflage. Sftcu beats
beitet unb I;erauogegcbcn eon 3. &. v. 9ffibcr. 4 Cieferungcn.
C29"/i SJogen.) ipttiS fiir bag ©anjc 1 ^. 3n eCcgantcn Umfc^tag
gcl)cftet
crfd)icnen unb an alle SSiid)I)anblungcn octfanbt wotbcn. SBir mac^icn
auf biefeS fiir bic ©artencuUur irid)tigc unb iiucreffantc 2Bctf , auf
teele^cS fottrodiircnb ubcraU SBeflellungcn angcnommcn wetben, aufmertfam.
^alle, ben 21. 3uni 1838.
(Scbflncrf(i)C ^ucf)^aHt)Iiing.
©ebructt in ber ©. 5V- C*? r P p m a M n'fdien SBudjbruderei in 6cllcba.
(SSeilicgenb: bie '^bbilUung bix 9iefc ihmi Seridjo, juv Silmnenjcitung 9Jr. 30. (icf)ort3.)
mx. 32
'■«♦
SHcbiutcuv: ^-ricPvi ch .<jafjlcr.
fflerlcgcr: ®. ^•. W vo tsiii nil it.
3onltabiMl^, fccn SI. '2lurtuft 1»3».
\i. ;!5»tl'>"rt«'"«V
SScitrcii] 3ur (Jultiir tci ciiv](ifcl)cti greOtbh'tbciitcn
^tlcfniUttClcl)CllS — Viola tricolor maxima.
(Som Sgxtt. 2l(fefToi" unt ©crid'tf.-CIommin'ariue Jpci!c jU 2(cfcn im
sOIaabtbur^ifctjcn.)
Untcr ben nciicrn Sanbblutnen cnipficl)U [icb nic^t Icicf)t
tine anbi'vc fo fcliv, aB Me plicncjcl:od}te biitd) Me m'rcinii]=
ten CSijienfd}aften einer eben fo .qldnjenben, alo niannicinil:
tijicn jarl.H-npvad)t, einer iinuntcrln'odiencn, ihmii gviilijabre
Mj in ti-n Spatberbjl baucrnbcn ffiliubcjeit, fovic tcv gvo:
^en S!ciditi;ifcit ibrer ffiebanMunqsiveife.
Jd) t»rf tic Icfjterc im ^illciemeinc n al§ befannt
vcrvni^k'tjen, ta fd)on fcit mcbreren ^'^bvcn biefc 231iinic au6
Englant bei unl cingeuMnbert, iinb aUjienicin bclicbt, taber
nid>t fclten bei iin§ cultiuirt ill, uiii? will mid) nur bariuif
befd)tanfcn, cinijjc bcfonbere llm|tdnbc bci'>-^''i'J"bebcn,
biircb beren 25eriuffiditi.qiing c§ mir flfluni^cn ift, bicfdbe
in ciii?iicjeid)ncter @d;6n^cit unb X>crfd;icbcnbcit 511 bcfilsen.
©ic ftnb folgenbe:
1) 25ie ^''fliinje liebt im ©vinjcn, urn in m6v](id)f!er
SSoUfomnunbeit 5U gebciben, geud}ti ci f eit, irenicjflensi
tcr ■^tmc§^)bdre. 3>al)cr finb ibr bie bei^eRen ll^lonate 3uli
unb "Mujiufl nid)t bie .cjunjligilen, unb ob.qlcid) and) in bicfen
turd) SJcfvrcngen mit ber SJraufe, 3}Ior.cicno unb ^Cbenbg,
ibr nadijubclfen ijl, fo cntbebrt unb leibct fie bocb febr,
we^en be5 ibr fo notbigcn ndd}tlicben 5lb'^"f^/ ^ bap bie
©liitbcn bann oft tietncr blcibcn.
(k» i(t alfo flU ratbcn, bie 2fu§faat be§ (Sam en 5
fo cinjurid)ten, bafj bie ^auptblut be jcit ber
jungcn ^Pflanjen in ben fpdtern, ober — nod)
oicl bcffcr — in ben frubern 5.Xonaten ciu;
tritt. 2?emnad) fde man ben Samen jum folj^cnben :Jab=
rcSfiore fd)on im vcridbricien 93icnate ^ugufi; bie junqcn
^flanjcn iiberrointere man" im moglidift tiibien ®emdd}5baufe
ober SiiTinitr, gcbe ibnen vicl frifd)e iiuft, qcreobne fie jcitig
im Snibiabre wicber volllldnbig an bicfe unb bringe fie
fobann in5 frcie iianb.
§at man abcr bie v>otidf)vige "jrugufi^'.TuC'faat verfdunit,
fo fde man wenigflcnf' mbglid)(l fn'ib im gcrabe laufcu:
ben ^uibre — im C^anuar, gcbruar, iMcUcid)t ttJvdrj.
Sum .^erbflflor bagegen jlrcue man ben Samcn im
Wai aui", ober jiulje bie Swcige ber Sn'ibpflanjcn in ben
l)£ipen 5)ionaten unb bann, warn bie 23Uimen anfangen fui:
ner unb tuvftiger ju trerben, biS auf ba5 lel^tc "^ugc cin,
fo bap fid) au5 bicfcm ober au5 bem Stamnie neue, frdftige
3'riebe entuMcfcIn nu'iffcn, \vdi)t in ben folgenben fiiblera
SOJonaten bann buvd; bie fviiberc Slutbenpra(^t ucn 9]euem
crfreucn unrbcn.
23ei bem Icbtercn SScrfabren gcbf freilirfj ber ©amen,
fo roeit cr nod) nidit gcveift, bemjcnigen i^crlorcn, wclcbem
eS gerabe um bicfen ju tbun ijt. ©. '^r. 5a unten!
2) T!\c ^PflauJie Itcbt fcvner — bei eincm jivar freien,
jebodi ber bcifjcn 5^iittag?fonne nidit auSgcfcbten Stanborte
— eincn lort'ern, itbrigcnS moglicbf; fraftigen S^obcn.
2)cr '2rvt unb 51iJcifc, wie idi bicfen jubereite, melJe id)
t>or",ugoUH'irc bie ungcmcinc ©rope ber, von mir ge^ogcncn
SBlutben bei, wclcbe bdufig bie, cinci ©pecicalbaierg iibcr-
fiiegcn.
Suoorbcrfi i^crfdiaffc id) mir nadibefdiriebenen J'ung:
^oIjafd)c roivb mit s. v. *33lenfd)enurin gefdttigt.
3u bem (Snbc roerbcn bie 9^ad)tgefcbirre fiber ein mit V(fd)e
aii:.icfiilUc§ (J5cfdp tdglicb au3gegoi|cn. SobalU biefe baron
gcbovig burcbgcbrungcn i|l, — je Idngcr bie '2(fd)e bamit
burcbivcid)t, bcjto innigcr ocrbinben ftcb naturlid) bcibe *cub;
fian.^cn, — ivivb bie dTinHc berau^genommen, oujgcbreitet,
gctrorf'net, fobann ju ^Pulv»cr gericbcn ober gcilampft.
S'iefe ^13lifcbuug tbut — bcildufig — aucb bei anbern,
ingbefonbere bei (larfcn Z'ung licbcnbcn ®eu\icbK'n, j. @.
gjlelonen, Siofen u. f. w. SSunber; nur mup man bei
jarten, nainentlid) Sopfpflanjen , febr vorficbtig bamit ju
2Berfe geben, nur geringe duantitdten baju peru'>enben,
unb biefe am 9? an be beg 3;opf» oben auf bringen. Qin
gploffcl •ooll berfclben, auf ber gan,icn Dbcrfldd)e eines' jctcn
mciner, freilid) fleinen 'pelargcnicntbpfe im gebruar au5gc;
breitct, rid)tcte mir cinft faft meine gan^^e ©ammlung ju
©runbe. — CSi^'itfel^ung folgt.j
25cfd[)rcibung unb Sulfur frf)cnMiif}cnber
©cii'»acf)fc. *)
Trillium crythroc arpon. .Mchx, SiotbfriK^tigeS
Trillium.
Jsamilie: ©armenracccn ober Siiufenlilien.
Jlennj. ber ® attung. jleic!) brcibldtterig. S3lume
breibldttevig. 23ecre brcifdcbcrig.
Jlennj. ber '^Ut. ffiluibenfiiel ubergebogen. ffi[u<
nienbldttcr ooal, ivcUcnranbig, fpi^, (wci^, an ber SBafil
*) JTug ?ref. Ur. SK tit^tnba cl)'6 («. &a^\. ^oftatl)!) Flora
exotica.
247
carmirtrotf) ,) bop^selt fo lang aU Me\^. SdUtttx f)«j:ri=
runb, etmoS jugcfpi^t, gefliclt.
S)ie 'iCbbiltung jeigt aud) bie JtnoUett, ou§ tvctdKr bcr
niebri.qe S3IutI)enften9eI bicfct t)ubfcl}en *j)flanje cntfpringt.
Sie feinmt in bicfcr (Sntroicfelung niit unfcrn ?3Jaiblumen
iibfrcin. 2Mc )^rud)t roil■^ cine ldni^lid)c, fd5ailad)rotl)e Scevc,
uicld>e in ben brci gdd}crn cine itllcnge tlcincr, runblid;er
Sanicn cntl}dlt.
ffiaterlanb unb Gulfiir. £)ica Trillium c)ef)6rt, fo
njie anbcre "irrtcn, 9forbamerifa nn. (5"y njiid)ff fluf ten 1)0=
l)fn ©t'birgen, n,H-ldic fict) i^oni n6rblid)cn (iarolinii bi» ju
bet .^ub|'on»bi)i nii»bebncn. ©cine (iultuv Ijat fcinc i£d)ivic;
Tigffttcn, man cvjiebt c§ ous Somen obcr Ufrmcbrt c5 turd;
Sbcilimp ber ^noUcn. 2?ic ^ni'inji' iH-rlaui^t cinen ftltcn
a3i.iben mit notliiger 5ci'd)ti9ft'i'; i" gcfd^uljtcr fduittiger
£flC|e fcgt man fie gem auf funftltd)e gclfenpavticn; I'ldKrcr
erjiet)t man fie in 3;Dpfen im ©lasl^aiife, mo fie bann im
grul^lingc bliil;t.
Trillium sessile. L. ©i|enbbl utIjigcS
2: r i 11 i It m.
^cnnj. bcr ^rt. 23ldtfer brcit o'oal SSlutlje fiijcnb,
flufredit. ffilumenbldttei- broit lanjettlid), boppelt fo (ang
(lis Aotchbldttcr. S3ecrc niebergcbriidr, higlid;, oiotct.
(fine '"iHlanje oon felfcncm ;'fnffbn. Scr nietrigc Stcn=
gel ifi bobl, bic Sliitbe filtt unniittelbar iibcr bcr '^(nljcftung
ber TOcifi marniorirten, bunfclgviincn JBldttcr.
Sl>aterlanb unb (iultur. ®ie uidd.ifi in SJivginien
unb fam fcbon im Sabre 1759 nacl; ^uropa. Jbr akn-foniJ
men im greicn i|l baltclbe xo'k bci un5 bag ber Paris ([ua-
(Irilblia; fie finbet fid) ndmlid) untcr ©cbiifd) an bunfdn
SBalbpldfjcn in fetter, fcbumrjcr S'rbc. '^ux (Sultur ucrlangt
fie bicfelbe 23c()anblung, jvic uorige.
Liliiim japoiiicum. Ker. Sapanifcf)e £ilie.
gamilie: Coroiiaricii ober eigentlid)e Liliaccen.
^enn,^. ber 31 vt. @tengcrcinbliitl}ig. 23Idttcr gc^
fiielt, lanjettlid;, jugefpif^t, nctoig. SJIume glodenformig,
iiberbdngcnb.
2>icfe Silte ifi befonberS ouffallcnb burd) it}rc t>crl)dU:
ni^md^ig ungcbcuer grofe 23lutbe. 3bvc fcbuppigc Suncs
bel ifl dbniid} gcbaut jvie bic ber rcei^cn 2i(ie, bod) b^it fie
iibrigeng cinen anbern 2Bud)5, ba ber Stengel, >vcld;cr 2—
3 gug I)od) wirb, immcr nur einbliitbig ifl-
ajaterlanb unb Sultur. "^ud) biefe ^^flnnje m6c()te
burd) i[)ren cigentbunilid)cn S5?ud}g nid}t fdju'cr crratbcn
laffen, bafj fie cin^ Sapan unb (Jbina cntfpro|Ten ifl. <Sie
fljurbc fd)on feit langcr i5eit in biefen Sdnbcrn gcpflcgt unb
tnblid) im Sflb^f 1^-i burd) einen (lapitain bcr ofiinbifdien
Gompngnie nod) gonbon gebrad)t, unb von ba ou^ iiber ben
Continent ucrbrcitet. ©ic ifl wenig jdrtlid), benn fie bdlt
unter SBcbcdung uon £aub fogar unferc ^Bintcr aug. 9Jian
fc<jt fie am bcften in rcine ^eibeetbe unb oevmeI)rt fie burd)
bie anfe^cnbe Srut.
Lilium mouadclphum. 31. B. Ginbruberiflc
liilie.
.Rcnnj. bcr. 2frt. (gtengcl nieljrblutbig. JSIdttei;
lanjettlid), ncroig, unterfetfg fcin beljaart. ®liitl;e niebcrgc^
bogen. Staubfdbcn einbruberig.
SOJan fbnntc bicfe fd)6ne '^(rt mcpiCn ibreS ffl(ut()cnflan»
beS mit unfer bcutfct)en 3:iirfenbunMilic obcr Lilium Alar-
... 248
tagon t)frgMct)en. (Sle emxd^t eine f)6f)( con 2—3 ^uf,
unb ber (Stengel i|l bid)t bebldttert. ffiiutben finbcn fid)
nad) bcm Gnbe be§ ©tengclS 2—6, fie finb febt wobIrie»
d)enb unb it)re (gtaubfdben merfmurbigcrroeife jufammenge*
ivad)ffn, fo ba§ fiefe 3rrt im l'innt'ifd)cn ©eyualfnfleme,
reenn man beffen ©runbfdben flreng foigt, al§ ^(uSnabme
menigfienS in ber 53conabclpbtcaufgefiibrt raerbcn mufj, real),
vcnb bie iibtigcn in ber Ilcxaudria flebcn.
X5a ter fa nb unb (5ultur. Siefe fet)r bcfonbcre 8u
lienart luddifl am SaucafuS in l}obcn ©ebirg&gegenben. ®a»
men oon ibr famcn im 3abi*c 1800 an i'o'bbigcg, reel.
d)_cr barauS bic erficn ^remplarc in (furopa erjog. Man
I)dlt bie ^iflan;\e mk nnbere Cilien im freten ganbV, wo fie
im Sunt bliibt; fie cignct ftc|) aber aud) jur (^ultur im
Slopfe im ®laSl)aufe.
But giitfur Wv DraHgen=Saumo.
(Bum iprii. S. jii gcaiiEfui-t a. 9^i.)
SScnn c5 aud) nid)t meinc 3(bfid)t ifl, cine SBeantroot^
tung ber in )Rx. 4. ©. 30 ber bie»jdbr. SSIumenjeitung be
finblid)en 'jrnfragc ju liefevn, fo mbgc 'DJacbjlebenbca bod) aI3
cin fleiner 23eitrag baju angefebcn roerben.
SBcnn l"id) SBiirmcr in bcm S3al(en einco im ^iibel
oberSi'opfe ftebenbcn ©eunicbfcS bcfinbcn, fo tbut man \vi>l)[,
bic burd)ndptc unb burcb(bd)ertc v>ertorbene (f-rbc ganj t?on
ben SSurjeln ju cntfernen, frifd)e (frbc ,^u geben unb ben-
.ftubel obcr Sopf rcd)t (ange gcgen bic grbe' ,m floficn obct
ju fdn'iltcln, bamit ficb bie^im ©cfd^e beftnblicbe Grbc rcd)l
jiDifd)cn bic SBurjcIn fef^t; troden mu^ bie baju gebvaud)te
(£vbe icbcnfalls fcin, fon)! erfolgt baS ©cl^cn bcvfelben im»
BcUfommen, unb ticfcS ifl nad)tbeilig. 9Jad)bem fid) bie
Grbc gebbrig gcfelst f)at, ijl ein orbcntlicfjcg einfd)ldmmen
x>on gropcm 9hif5cn. S>ie( 5^i^nger cm franfe ^'^flan^en,
23dumc K. }u briiigen, mag bicfelbe 2Birfung l)Mben, al3
ivenn cin franfer SJJenfd) oiel uuD fett dfjc, er nn'irbc fid)et
nocb frdnfer. '^Ilfo, fparfanic 2^idt! Siciiie, nid)t ju fette
(Srbe unb mdiligcy Wiefjen, mcl)r S3efpri(ieii aly wirflicl)e3
SBcgieficn, bag i)l bag 23cflc.
53td^ige SBdrme mm unten ifl fold)cn ?»atienten fc[)T
jutrdglid), bod) nid)t abfolut unentbebrlid). (iin groficr Svcunb
oon,Drangcn = 23dumen aug bicfigcr Stabt, madite vox mcbieren
3abrcn cinen 23cfud) in ein bcnad)barteg ©tdbtcbcn; beim
£iurcbroanbern beg .feofgarteng fanb er cinen .C'ran>Kii'2^aum,
fd)einbar biirr, ot)nc allc (irbc, l)inter einer Spcde licgcn,
bcr jur Sieifigroclle beflimmt ivar. (5r bat fid) ten fdjoo
gerabcn unb glatt ge»vad)fcnen ©tamm in bcr 3(bfid)t au3,
lim fid) cinen ©pajicrflocf bauon mad)cn ju laffen, unb lub
ibn mit auf feincn SBagen. 3u ^aufe angetommcn, untcr*
fucbtc er ben ©tamm unb fanb boran nod) cinigcS S!ebcn-
6r nnirbe flarE bcfd)ntttcn, in cinen fleincn ^iibe'l gcpflanjt
unb unter ©ottcg frcicn ^immcl ju bcr jablrcidjen .S^rau.
gerie gcfleUt. 'ilad) ciniger Beit jcigtc bcr a3aum a!rieb,
unb nacb Bcrlauf eineg S^ibreg gci)6rtc berfelbe ju ben
fd)6nflcn unb iippigflen bcr Drangcricfammlung. Sfber, ber
in ben ©artcn fam , mufjte aud) biefen ffiaum |cl)en unt>
feinc ©cfd)id)te bbren.
Dbglcid) obigeg SJerfabren nid)f jur.^egel bicnen Fann,
fo mnQ biefer gall bod) tic (5rfal)rungcn bariiber cruieitctn.
249
llcbcr 2?erfcnt>«n.qcri wn ^flaiijcii in t)crfcI}(of|c--
ticii 3^v\inncn.
^rn. SBarb'g ?riIrt(iobf, ^Ut.iiiii'n in i.^cvf cMof>
fcncii MiiUiiiien f,u cr hal ti-n, nniiC'e bci CycU'siciiljcit tcr
Ifttfii „>iiiKiiiinifnfuiift bcv British A.ssocialioii iiil'iocrpoctl
flvimblicl) DcTpvod;cu uiib am <>. 'Api-il Mcfoy jiiibvcii fr>utetc
i&i'vr Jar a bay bcr Roval Socicly ,^u itonfoii biiiubcr .*^i';
riclK ab. '■Pflnn.^crt jcbeii (ilinuu" i\Wm full in C^iUu-fallcn,
btm flAtc fliiiijicffijt, fidjcv Uiul; Knicn I'aiit'cm Iviin^p>-uti=
rcn. 2Mo Jlii|li-ii b'lirfcn nidit luftbicht_ fciii, inbfiii fon)! bic
25i\ictation inifl)LHvn nnn-bc; inicb nui|ion fie untcn ciu IHhI;
iiuni Vlbflidjcn bcr ubcvflulTi.ani Jjaicbtiiifcit bcfil^n. Sa;?
Jlu-rfahiiMi jin'mtft ficb ini ;'illAciiuniifii lUif bas ^Princip, X>a^
bic Wcivdcbfc fovid iiUS nun^licb im niitiirjicnuificn i}u)lanbe
crbaltcn nnnbcn; b>if! iiifo bcr gcucbti.qfcili'i^iMb, bn-;iuiliiiib
ber 'JUimn-pbiin- iinb bic JSciiipciMtuv ibncu nio.qlicl) ani)c»
nicfycii fcicn. 'DJfiin thur in ciiicn C^Iiiyfallcn cine gUifd;c !c.
bic fill- baii Wcu\idvo ^iiffcnbc (ivbc, bic, ^. 23. bci gancni
fviiutcvn fcudit, bci Civutiunutcn tvort'ner fcin nuip, jlcUt bic-
fclbcii an cincn fonniflcn t'rt luib Uipt fie fo nil}!;] ala
nio.qlicb. 3(uf bicfc SiH'ife fcljcn bic ^''flan^cn ilirc (i'viftcnj
burdj, ibvc ci^cnc 5.'cbcnit()ati;]fcit fort; fie foiycn any bcm
i3o\^e)\ bic bnvdi fie civculiicnC'c geiid)tij)fcit luif, biin|lcii
bicfelbe nui", \o bafi fie in bic t5"rbc ^un'idt:cl)i-t, unb Icbeii
fo ^i^uMiatc ja 3al}re, oljnc baf) man fie ,^u bc;]icjjen obcc
meitec ab^iMvavren bnuu-bt. Sic 4?^'>'''f'i ^obCiigcs ju
ipadiio;, ©niiti) ju ilcw unb nnbcre l)abcn bie5 ajcvfal}*
rcn im ®ropen niit beni bc|len (JifL^lgc anj^eunmbt. .^cvr
gavabQW nnn- wn ijcfunbcn ^Pflanjcn lun.qcbcn, bic fid}
jnm Sbeil fcit 3abren in cyia»faften, (iylinbein, glafd;en !C.
befimbcn batten, cine baiion I;atte bie Ictjtcn D itJConatc in
ber fircni^licn Jlaltc auf cinem vfoau?boben jucicbvadit, beffen
■^tmo^pl)'^" ^'"^f'^ ^'f ^"'^'■'1^ d)eniifdie ^PviHeiTc ennuideltcn
Simile ftarf verunrfinii-|t wax. Siefe tntbed'uncj jjellattet
cine gvcfje ^n^af;! nij|*lid;ci- '^niucnbiinjjiHUTcii.
©lut^fjeit erotifcJ)et ^flan.^eo.
3u)ii, 5uli, iu^iilt.
(iortfctiiina.
tl -
Plectranthnj fruticoiu*
lMuiiiIui;o roica
Puiiiciaiij puicherriraa
l*oIv^aIa ojiposiiifolia
Pol) ^oimm flaciitJuiu
Po1v|>oUiiini pjlens
I'orLiaiKlia <^raiiiiitlora
PorLulacca aracbnoidcs
— iil^mciitoia
— « IaiiccoIat4
-— ruboiit
— •ciacea
Potbofi acaulis
— CaniiaefoUa
— coiiacea
— - craibiiitT^ ia
— Magiioiiact'uUa
— OTaia
Praaium inaju3
— Uiiiiuii
Priuos lucida
Protca Aiieinonifolia
— ar;^riitillui4
-— cincrca
— uiiuTwiiala
— pluujusa
VT.
I = :
n —
I.
spalluilala
— nigra
jigiiU
Joiigifulia
— latilulu
triU'inatA
uiuljell.Ua
Psidium I'uuiil'eiara
— — PjrifLTiun
W. t^ I'noialoi angiiiiiliilia
g. |) — Bjilivlla
W, 71 — birli
— i'lerouis camjilinr.it.'i
— — ■ 0|)]jti^iiit'ulia
— Pulleuaoa liirsuU
— — liiciloiij
— Pynis jjponica
g. ^ yuasaii amara
— — Simaiiiba]
— Raawolfia iiiiija
— I^eslio elegia
— Rims liiciilutu
— — rilli>auni
— HoiiUcluiia liii-ia
W.
CScfdjIup foKit.)
S50
58 a r i f t (J t e n.
SBfrlln. (^rtiJ.-'Xufgabfn be« Btrtint jut SBtftfbftr
runti bc6 Waitcnbrtiic« in btn JVJnipl. <pr«iij. Staatftu
'•piiblijirl : 58{r(in am IG. 3oi)rccft(lc bm 17. 3uni 18;V^.) A. 9ttu«
iptciJ^Xufg al'tn. I. C»« trirbtn SCfrfiidjC libtr bic 'Aucartuna b«
(^Stn'Adjfc ijeiriinfc^t, ircldjc nid)t burdj SBcfnid)tiiiig mil 5lbar(tii Uu
felbcn Xrt, cba- mil cincr anbnn lixt tntflanbcii i(t, fonbtin iiUnn burcft
bic au-fd)affcn!)cit bt« SebeiiS, burri; bic Ginirirtung »on SBJatme unb
i!id;t unb buid) anbcre auStrt Qinfluffc bcbingt wirb.
©6 icirb biiljcr gciviinfdjt, bap bicfe SBcbintjiingtn mcj)lid)(l fdjai-f
bcflimmt unb ncbcn cinanbcf in ocrj^lcidjcnbcn Oiicgtnocifudjtn in %nt
locnbung gfbvadjt ivcibcn, inn bic Urfad)cn bcr Jfutartiing mit cinigcs
©icljcrbcit trniitttin ju toimcn.
J>ie S3crfud)c finb fo rinjiscidjtcn, ba(j (Ic bic ^Ciilattung biivt^ l&te
flaubuns auc-fd)lirpcn, iiibtm fie al(c ^Pflanscn aiis bcr S)Ui;t rntfcrntn,
bcccn J8liitl)cnllaub Oinflup babcn medjte, ja fogar auf iibhaUung bee
Snfcctcn 58cbad)t ncl)mtn, bic ben 5Bliiti)cn|laub iibcrtragcn {onntcn.
2>ap bic (Scope bee Sijcilc aUcin cine auSartung in bcm bice am
genommcncn ©innc nidjt bcgtunbe, bcbarf >»ol)l taum bcr Crmabnunj.
2^a bic a>crfiidic fid) nur auf iaf)rige, jwcijatjcigc unb Staubcnj^w
iviidjfc JU cciticctcn braudtcn, fo ifl cin^^titvaum ten SSalircn binvcidjmb,
urn tin gcniigcnbcS Siefultat gi'ii\il)etn }ii !onntn. 66 »t)irb bahtc bet
1.53Iar5 1841 algSccmin fiir bic Ginfinbung bcv Jtbljanblung btfiiinmt,
unb bcejcnigcn, bie bic Jtufgabc niit ber cbcn gcforbittcn Sic^ct^eit am
aSoUtommcnl'icn gcloil bat, ein ^rcig non 100 xC Dccbeipen.
JJ. SBcr h\i i\x aUitte gcbcuarS fbllig au^gciradjfcnc, ebcn gcjoe
gene Oiuvftn »en minbcflcnS 5 biiS 6 ^oU Cangc cinfenbet unb babti
bic gultiivmctliobe angicbt (9lcid)fii[ ob auf 9)iiftbcctcn obcr in l)cii«
barcn J?aflcn), cel)rt[t fiir jcbcS ©tW ben ^rcis pen 5 v<'.
III. Sin ^rtii^ Don oO »i bcm, bcr jum nadMlcn ©tiftungsfcfte
bcS 25ercing bie }cl}n fdjonficn unb ntucjlcn ceotifdjen Sopfgeicadjfe
Uti-Autcr t'bcr ©irauctjcr) im tjolltommncn (Sultuvjufianbc bU'il)cnb ciiu
fcnbtt unb bie (Sultui-mctljobe babci angicbt. 2)ie au^gejlillten (Siemi
plare blciben iljetm Sigcntlii'imcr.
Sicfc bciben Ic^tcn "Pecifc, ad H. unb HI., ircrbcn nuc ^rivaU
©artiu'vn unb (^Jartcneigcntiiiinurn jUtvEannt.
IV. gut jebcl neue JtiidjengcwadiS, fci c6 cigcne 2fvt ober SBariw
tat cincS fc^on bi!annten, baS fid) bci bcr '^robc bcwahrt, ccbalt ber,
— ircldicr ci cr^egcn unb cingtfi'ibrt, bci glcidisfitigcr 2fngabe bcr Gigen;
fdjaften bcr ^pflanjc, ifcrcr Gultur unb iliver pubcecitung fiir ben Sifdi,
ben '•pecit; Bon 70 Sbalcvn. Sic Ginftnbungcn finincn ju jcbcr 3al):
— rfSjiit gcfci)cf)cn. ©cc >prci« obcr ivcnn Siibreve bic 2(ufgabe liftn :
— bie Recife, wcrben bet bcm ©tiftungefcfte jucrEannt.
~ B. ^tamic auS bcr won ©eibliofdjcn ©tiff ung. V. 2M«
^y, ^ nai^ §. l.S bed t>on Seibli^fd)en Sefiamcntd bcm ®artcnbau--S8ctcinc
._ ju^ramicn I'lbcnvicfcnc ©umnic lion Borliiufig jiibrlic^ 50 ■^ fell aucO
g. ■^ in bicfcm Sabre btmjcnigcn Gltucn bcr 05ai-tni-r;£clir:2(nflalt crtbtllt
~ ircrbcn, auldjcr auf bcr bcitten SJctjcftufc fiihcnb, cine ju ftcUcnbc 5(uf«
_ gabe am gcnugcnbflcn Ibjl.
_ )Die 5ucrEcnnung bciJ ^ecifcS gcfdiicbt burd) cine rom SGerflanbe
— baju crnannte (Sommiffion unb irirb bcim Sabrcdfcfle 1839 bctannt ge«
~ madit, I^crGleoc, nicldjem bic 2?tIobnung fuerfannt ift, cnipfangt bic«
fclbc, untcc bcr SBcbinguiig, iibrigciiS fortgefcEt untabelljaftci- guf)vung,
bci ftinem liu^trittc m\i bcr Knftalt.
2fud) fiir ic?t bleibcn anbevrocitige Mnorbnungcn filt bic fernctt
Gvtfecilung bicfcg ^ircifciS norbcballcn.
2>ie 3fbbanblungcn ubcr bie ^icii<:2fufgabe .iH I. wcrbtn an ben
2>ircctor obcr an ben CSicnetaIr©ccretair bc8 2>ercinS cingcfcnbct. Jtuf
ben Sitcl bcrfilbcn irirb fin SDiotto gcfcfit unb cin rcrfugiltir iiittcl
«51
btidcUit, wctcficir auijci-tid) bicfiS 50Ictto_imb im 2niurn ben Stamen,
©tanb unb asJoljnort bc(i 2jcrfaiTcro ctUdJIt.
Jil'hanblunijcn bk nad) ben bcrtimmtcn Scrmincn cingcficn, cbct
bcrcn 2>crfaf[cr fid) auf ivs3cnb cine SBafc genannt liatcn, ivecbcn nidjt
jur Soncua-cn-) gtlajjen.
SBcnn ben tinjebcnben 2fbl)anbliin9cn ber ^vtii auo} nidjt jucr;
tannt iBCtbcn fotlte, wirb bod) anjencmmen, bajj bic ^pciTcn SBerfaiJcr
nidjtebcflowenisjfi- beccn SScnuguna fiir bic Z)nKtid)riften bc6 fficicinS
borillijcn. Mlodjten bic Jpcrrcn 23ccfa|Tci- tic^ nid)t iU3c|lci)cn rccUcn,
fo wcrtcn fie bice bei einrcid;iin3 itjccu 2(:bf)anblun3en gcfdUigfl ju ev;
tenncn gebcn.
Sic iintec II. bi«IV. gcforbcrtcn erjeugnijTcrocrbcn fammt ben fe^vift*
lidjen Sn.^aben auf iiicfelbcSi>ci|cjin_bcn_3ccrctaiv bee SCcrcing eibgcgcbcn.
(S r f u r t er © o r t e n b a uTisTr c i n.) 2>fc bvittc ^auptoci-famnu
lung am 3. Suli war ungemcin jaMrtid). ©ic fanb in bem jwac
flcinen, obcr fct)i- gcfc^mactuoU Dccovirten ©avtd)en bcS JCeltcrlccaU ftatt.
9!ad) bei- ajcrlcfung biS ^protocoU^ bet yodgcn SBerfammUmg fpwd)
bcr Sinetoi- bcc @cfcllfd)jft , S^i: DbcvUnb£;gci-id)t6ratt) u. SBcipen;
born, iibcr bag JCufbliibcn bcS aieccin^i cr ciiral)ntc, bap bcr SJevcin
jc^t fdion liber 100 ffltitglicbcr jaljle , unb jirar baruntcr nu1)rci-c ber
angcfcbcnflen >pcrfoncn unfercr ©tabt, bic bei iin'iJcnfdjaftltdjcr ffiilbung
aud) ©cmeinfinn gcnug t)abcn, cine geringc ©abc fiir cin aUgemein
cncrEanntcv ®utc bcifutragcn ; bcbaucrtc bann, bap Ijeute noc^mal^ »on
ber inncrn Ginridjtung bcr ©efellfdjaft gcfvn'odicn reerbcn miiptc, wag
bic SBcrfammeltcn cielleidjt nid)t gcnug anfi:red)cn biirfec.
Sic ffiJaf)! bcr au6ldnbifd)en Sournale irurbc, fc me bic SBcjlinu
mung cinco ©icgcU bem inncrn ICuSfe^uile bit ©efellfdjaft ubcrnncfcn.
Sic bcutfd)cn Sournalc crbot fii^ £ierr Sicbacteur Jpaplcr, bermalcn
in (grfurt wol)nbaft, bet (SefcUfdjaft gratis jugcijen laijcn }u jvcUcn.
Sann truvbc bavauf angctragen: bap cS nun n6tt)ig roarc, fic^
mil anbcrn SBcrcincn in Servcfponbcnj ju fcgcn , wic in ben ©tatutcn
angegcben fei, bcfonberg mit ffitclin, SBcinur, ®otl;a, 3£otbi)aufcn,
granJfurt a. 501. Jc
giir bie ocrfc^icbcnen 3iveige bcr ©attcnfunft, ali 1) S)bp unb
aScinbou, 2) ©cmufc- unb 3; ^icrpflanjenbau, wutbcn bcfcnbere %ui-.
fd)iiiTc gcival)It unb burc^ Stinimcnmct)rbcit fanb man von 4 ccrgc«
fdjlagcncn SBirtl;fct)aftcn bag JveUeilccal ju ben tiinftigcn ©igungcn
am gecignctflcn.
SJac^bcm fo bic inncrn Jfngclcgcnfieitcn beg SBcrcing befeitigt wat
ten, tl)cilte bcr Sircctot ber ©cfcUfdjaft bic ffiorjiige ciner fe^bncn
©co'tgine mit, wcnn fie 2(nfprud) auf irgenb cincn cnglifd)cn ^^reig ma»
djen tuiU, aug bem neucn englifdjcn SBcrfe Bon ffiavton: „Uebcr bie
Satjlicnjuc^t." Sine jreeite cngUicl)e Ucbcrfc$ung: „Ucbct ben S8au
ber Viola bybr. tricolor maximi" reurtc oom Sccrctait 6et SBcrfamm;
lung mitgctl)cilt.
.^ccr ©eifcnfteber unb aBad)gIid)lfabrifant ©djmtbt jun, batte
6 feiner fd)6n|len (5alccolaricn=^»bviben in Scpf"' unb met)rcre Slii:
tticnflcngcl oon im Canbe jlci)cnben CaUeoUuicn mitgcbrac^t, ucn bC;
ncn bcfonbcrg cine t;t|d}totl)c allgcmeine iBewunberung crrrcgte.
(gin A.6rbd;cn mit al'gcfd)nittenen Sai)Uen rom S)iilitairarjt ^ctrn
sOliilUr gciogen, feijtc burd) bic flJoUEommcnt)eit ber 23lumcn bic Sjcr^
fammlung in Gnlauncn, inbcm bie etPcn SStumcn reenigct »oU6ommcn
ju bliibcn vflcgen. „ . , .
©djlicplid) fc^cnftc bcr ©ccrefair jur ©riinbung cmcr fflcrcuigbu
bIiotI)c!'l) 9{cid)arfg Uanb= unb ©artcnfdjaj unb 2j ^rof. SBbltet'g
gco3nopifd)e Untevfud)ung bet Umgegcnb (Svfurtg mit ciner Sl)artc.
^ictauf fd)lo6 bcr Sitcctor bie ajtrfammlung mit bem 2aunfd)c,
bap jum 7. Tl'ugull bic smitglicbct beg ajcrting fid) reieber ebcn fo jal;U
rei^ cinfinbcn mcc^ten.
252
Sibliograp^ifdje SRotij.
Sic 3citfd)tift beg ®artcnb ausffiereing ffit bag Jl inige
rcict) ipannooer. ©rflcr Satjrgang 1837. (CriginaU'Xuffa^c, im
2lU6jugc mit SScmcttungen beS eir.fcnbetg.) SBom .^tn, 6. 58. jtt
Jpannci'cr.
OT on at Sanuar entt)aU a) „ben Snfcctcnfatcnbcr, cber tabellas
rifd)c 5Cn>i3cifung bcr, bcr ©artcn;, gelb unb SSalbcultut fe^ablidjjicn
Snfccten, ncb|1 foftematifd)em 23er5cid)nip bicfer, iric auc^ cinigct bet
miijlid)|len unb ju fd)onenbcn 3nfccten."
Sicfcr 3nfccten!alenbcr cntbalt bic Scncnnung bet 3af)tcgjcit, tn
bcr bic 3nfcctcn oorjufommcn )jfle3cni ben 2£ufcntI)alt«ort bcrfclbcn unb
bic SBcriralirunggmiltcl. Scr ganjcn einriclitung bicfcg JtalenbcrS ifl
^wectmapigtcit unb bag 9fii6lid)c nidjt abjufpredjen , I)'n3'-'9fn wurbc
bcr gjl.mgcl ciner foldjen ©cljrift immer me(;t fiihlbar. — 3n bera
gut cin3ci-id)tctcn fi)ilematifd)cn aJcrjeicljuiiTc vcrmipt man inbep cine
augfiibrlidjc, gcnaue SScfdjrcibung ber 3nfcctcn, ci)m ircld)c eg nic^t
moglid) ift, bie grope Mnjai)! betfclben ju crfennen unb ju untcrfd)ei.
ben. Sicfc SScfdjrcibung ooUflcmbigcr gegcbcn unb butd) naturgctreut
2Cbbilbungen cttdutert, wurbc jum S!Bcrtf)e beg ©anjen fcfjt Bid bcU
tragcn, b) „ecfat)rungcn liber bic 6uUur bet .Sartoffcln." JScrfaJTet
jcncr 5Wittlicitung rati), urn bet sOJipernbtc ber i^artoffeln Borjubcugcn,
bic ©tcngel, fj'jalb fie bie Sdngc eincg gupcg crreid)t b^bcn, in bie
(Srbe 1 3oU ticf in SRillen }u legen , unb fie bann big fafl an bie aui
pcrftc ©pile, mit 2 3oIt ^ofjer erbc ju bcbccten. .I&icrnac^ foU bic
(Si-be mit Siingcr, obcr reenn eg mbgli^ ift, mit ©cifenficberaf^c unb
bicfc bann iricber 3 S,oU. hod) mit (Srbe bcfltcut itcrbcn.
fflScnn bic 3ircigc nun wicbcr 1 gup Cangc crreid)t Jjaben, tretbcn
fie abcrmalg in pcrpcnbiculArer ©tcllung, auf ebcnangcgcbene SBcife, be.-
liauft. Sie oorijergcgangenc ^iflanjung bcr jtartoffcln finbet in cincB
CSntfernung Bon 3 gup £:uabrat flatt. Sn jcbes ^pflanjlot^ foUcn 3
Jiartoffttn mittlcr GSrbpc gelcgt, unb 5U ZCnfang auf gcwbijnlieije SBeift
bcliactt reerbcn.
Ginc 13ia()ri3e Stfaljtung, bic .Ratfoffcin auf obige SBcife jtt
cultioiicn, foU nun folgcnbe sScrtt)citc gcjcigt i)aben: 1) buret) bic
.^iniBcgnatjme bcr 2(c£cvErumc in ben 3ntcrBaUen, wirb bie Dbcrfladje
ber triiben Stbc in benfclbcn, ben 5Biv{ungen bev Suft unb ©onnt
auggefe^t, unb wiib nntbct ju TCctcrfrumc. 2) 3n bcr reilbcn Srbe,
»Beld)C fic^ in ben 3TOifd)cnrdumcn bcfinbct, fann man S{un!clri'iben biS
jur aupcrltcn JSoUeommenljeit 5icl)cn, >boju abcr foljcnbc fflanjung
crforbcrlid) i(l: Gin ©paten tvirb pcrpcnbicular in bie 33Jitte ber iBer»
ticfungen fo ticf alg mogiid) gc(lec£t, bamit bie ©paltc weit gcnug.
irirb, bic 9iuntelriibe fo ^incin ftccEtn ju !bnnen, bap bie ©pije fid)
nict)t Erummt unb nid)t abgctniffen ju ircrbcn braudjt. 3) Sine SRif;
trntv irirb, fci eg naffcg obcr ttoctncg 3ai)r, auf jebcn gall oerbin*
bert. 4) Sie Srgiebigfcit bcr A'artojfcln, auf obige 2Bcife erjcugt, ift
im Surd)fd)nitte 54— lOOfdltig. 5) Sie an jcbcm (Sclcnfe ber niibctJ
gcUgten 3iBeige crjeugtcn .Sartoffcln, fiflb Bortrcftid) jur <Sacit unb
Bon bet 2irt , bap fie bie Segeneration betfclben Ber!)inbern. 6) Sie
Jtartoffcln auf obige SBcife crjeugt, finb im naffen, wie im troctncn
3al)tc, flctg cin gcfunbcg SJafjtunggmittel unb t)alten fid) bi«
gum Suliug, ja oft big jum ©eptcmber, obne fcl)niatjc glcctcn ju be--
fommen, Borauggcfc|t bap fie im SflJarj aug bem Jtellcr cntfernt unb
auf cincn Sobcn gebrad)t wcrben; wabrenb man bcim cngcn ^^flanjcn
gerabc bag (Scgcntl)cil erfdbrt; b. (;. bit Jvavtoffcln finb in naffen 3ab^
rcn ungcfunb unb tjalttn l)6d)tlcng big $um 9?JArj. Sicfer iBottbcil
ill um fo gtoper, ba in bicfer 3af)rcgj'nt bie Scbcngmittcl am mciflen
mangcln unb um fo fiit)lbarct ber iBcrlujl bet .Rart»|feln cmpfun^
ben iBitb.
®cbructt in bet ®. 3. © CO jjmann'fdjcn ffiuc^bructcrci in SilUba.
mx. 33.
«onl!a^»cn^, t>en i**. 'Jluflufl l»3S.
XI. ^ahv«;aniv
aScirrciii sur Qultuv tci c«i](ifc()eit iirbb'tHuf^erttcn
^ticfmi'(rtcrcl)Cn^ — viola tricolor maxima.
CiCcm Sgvn. 2l(TtlToc unb ®ctid)i6:(Jcmiiii|Tanu4 .^ciEc ju 2(cEcn im
SOljgtitbutgifdjcn.)
(i5orti'e()uit0.)
iUcr 23^^^c^ fur bie ©tiefmutterdjcn wirb f)ierndd}fl auS
glcidien Shcilcu Ieid)tcr ©artcnerbe Cbeflcljcub bci niir au3
©tragcnfel^vigO, ©anb, i!cf)ni unb verrottetcii ituljflabcn 9C=
mifd^t. ^^cbcr anbcre lorfere unb frdftige 2}oben tPJrb abcr
glcictte 2)ifn)le Uiilen.
.^ierauf — unb biefcr 3?un9 i(! bie ^auptfadjc! —
jvitb auf bie S^bcrpddje bc5 fficbnig ba§ crfibefd)ricbenc
3(fd)enpuloer '/i 3oU aufjictragen , unb find) unter.qc^ucff,
jur bcJTciu a>frmifd)un.q and) tooU flad; untcn]d)artt.
Soi bcr bemnddMli.qcn ^flanjung taffc icl} bie obcrc
Grbfdnd^t, fowcit fie mitbcm "ilfdjenbunfl cevfc^en ii^, nict)t
gem uumittelbar bie 2Butjeln bcr "Pflan^en beriiljren, roe-
nigilcng, wenn bicfe nod) javt ifl, ber alljiugrogcn Sd)drfe
biefcS SunflS l}alber; benn tobiet biefer aud) nid)t bie ?)flanie
fetbil, im nod) jartcn "alter, fo i)l bod) ju bcforgen, bag er fie
txanl mad)e ; babcr bie Sicget : bcnfelben nur flad) unterjubringen.
man ermigt leid)t, auf welc^e SSeife baS 'afd)enpuIoer
bcr Sjegetation niitjc: burc^ bie, in bemfetbcn befinblid)en
©alj^e roirb inabcfonbere bie atmoSp[)drifd)e Jeud^tigfeit be=
fjanbia ancjejogen, feuc^tet ben Soben an, loft baburd) na<
mcntUc^ ben JSu^biinger oollenb» auf unb mad)t ii)n fur
bie ^flanje affimilirbar ; nid)t ju gebenfen bca Sfcijea, toeU
d)cn aUe Salje auf bie S>egetation auauben.
3) 3ur eri^ielung cineS fd)6nen g I or eg crjie^e man
fid) gceignctcn ©amen.
3(^ le.^c bicfer()a[b gem bcfonberc ©amcnjud)tbecte an,
auf wcld)e td) bieicnigcn '■Pflan^^en bringe, ncld)e mir jum
©amentragen a\i bie gceignetflcn cvfdieinen.
(Sold)e finb biejenigen, it»dd)e fid) burd) ©roge ber
jBliitben, unb trdftige Jorbcn bcr Sc^tern au»jcid)ncn, j. 6.
gretl citronengelbe, bunfelblaue, bunfclfd)n)arjc; Slumen mit
niatten garbcn, j. @. rociggelblid)c, werben l)ier nid)t ge^
bulbet, unb f I e i n e ffllumen in meiner ^Pflanjung uberaU nid)t.
Znf Seic^nung fef)c id) l)ierbei gar nid)t; benn
bicfe ifl baS 2BerE bcr .Rreujung beg ©anienfJaubcS, n)cld)e
id) burd) ba§ 'ilRebcneinanberpflansen mannigfaltiger
ffllumen ber befd)riebenen ^Trt bcjroecfe unb errcid)e. Saber
eigncn ftdi fiir ein fold)eS Sect red)t fiiglid) niitunter cin=
farbigc Slumen, j. e. fdjroarje obcr citronengelbe, fofern
fie nur fon(t bie oorgebadjtm Sigenfctjaften befi^m.
(55 ocrjlcbt fid) t'on fclbjl, ba§ bie ©amen,^ud)tbccte
m6glid)fl entfcrnt von bon itbrigcn (2tiefmuttord)cn anjule*
gen finb, unb bafj inabcfonbcre im ®artcn baS gewobnlidje
tlcine ®ticfmiittcrd;cn nid)t gclittcn roerben barf, tviU man
n\d)t bcr ©ntartung beS <2amen5 bcr Viola tricolor ma-
xima auagcfcl^t fein.
23on bcm auf bicfe SBcife gcroonncnen ©amen barf man
l)offen, ^Pflan5en mit 25liitt)en b'duftg Ju crjicben, jiifammcn:
gcfe^t au§ ben fd)6n(ien lebcnbigfien garbcn, in ben otelfacf)*
flcn'Sh'ianij-irungen, ju wddjm Icljteren bicfe Slume mcf)t
al§ fa|t jebe anberc binncigt; wic id) benn fdten Samcnpflanjeit
erjic^e, bie cinanbcr in bcr Slume ganj gleid) "jdren.
Die au§gfjeid)nctflcn bcrfclbcn crl)alte man fid) butcf)
©proffcn, ©tciflinge unb ©eitentriebe ober 'ifblc:
ger. 3fuci) bci biefer a>ermel)rung»art ju oermeiten, fei
mir ocrgonnt.
4y©proffert gewinnt man im ©pdtberbfle leidit unb
in SJicngc. 5)Zit bcm abfd)cibcnben ©ommer finb bie Idns
geren Sriebe ber 'pflanje erfd)6pft unb unfdhig, bie ganje
^affe bcr gcudjtigfcit aufjunel)men, mdd)i bie nun naffcre
3af)rcyjeit il)ncn jufiibrt. 65 bilbcn unb beivurjeln juglei(^
ficb alfo ju beren 2[ufnal)me in Ueppigfcit f)act am Soben
©citentriebc, ober 2Burjclfproffen. iHiUn nc[)me bie ^"^flanje
auf, unb jertbeile fie. 3ebc§, aucf) mit ben geringflcn SBurt
jelii, oerfcbene Sbcilcbcn rodc^fi in bem, ibm jur Itcbermius
tcrung ju gebcnbcn 3:6pfcf)en, bei bcr fitblen unb feuc^tcn
.|)erbllroitterung, vor bem grojle im greten nod) an.
Die ©rbt baju fei Icid)t unb burftig, bamif bi<
'pflanje irdbrenb bcr Ucbenvintcrung ui6glid)jtnjenig antreibe;
um fo gieriger reiib fie bei ber im gcbruar porjuncbmcnbctt
weitern SJcrfcl^ung in Sopfe, angcfiiUt mit fvdftiger, neuer
(jvbe bcr, ad 2 gcbad)ten "JTrt, anncbmcn. .^drtc bann bie
''Pflanje alte SJ^ricbc pon iibcr 1 Bl^U Sidnge, fo roiirbcn aud)
bicfe )vicbcr auf baS Icbtc "^ugc juriicfjufd)ncibcn_fcin. Sei
eintretenber milbercr 2Bittcrung finb bie, fuccclJiw an bie
2uft JU gcivobnenben ^Pflanjen mit bem S3allcn rciebet
inS frcie'ganb ju perfcgen. (.S5i'fd)lup folgt.)
23efc()rcibiuii] fc()Cllbluben^cr ^>c(ari}omcn *)
Pelargonium St iff til.
.^err .Rlier evl)iclt bicfe fd)6nblubenbe 'Ptl'inie im 3<>f)re
1829 "aua ©amen vom 1'. lucidum Sw., mit ''PoUeii tjon
P. Alleiiii majus bcfiud)tet.
S r a 1 1 i n ri i ct :
*) 2tud ^litr unb
bt'utfdjcn Urfptunge,
9{euc 3(tt(n con ^clargcnicn
259 , ^
2Mc fltntcdbfofnbcrt, Inn.c^Aejlieften, 3— TMumi.qeti ©ol=
^cn fin& ubcrl)dn9cnb, Me y3Uiiiicii iebod) wietcr mifrcc^t.
2Mc S3(i:nicnh-onc ijl ncn im flrofUcn, ctiiJaS rrtd)terf6rmi(i,
gcfdiintclt; bic obcni, fcl)r un,qiciclifciti(^cn, nuifng 9cfd)uniii=
.qoncn SMunienbUitter finb febr fd;6n litafarbcii, nm UJagcI,
i'tntroiirta bcr gaccttcn, faft rocijj, fcl)r bunW bcmafelt iinb-
furs .qt'llridicU; tie 'iru^Kiufcv bcr etvic^c finb bann m bio-
$en einticfiingenbcmerfbav; bic 3 imtciu fd)r bvcitcn, vcr^
fcbr^cifcniii^cn , langgcnagcltcix ffitumcnbUittcr finb nut
ctu\i5 bloffa aI5 bit obern, unqcllrid^elt iinb unbeniatclt,
bic dUxven icbod) al§ blope eintiefungcti fid;tbar.
Pel. Wiirthiauum,
Gin gamling Dom Sal)re 1827, aug ©amen »on Pel.
rubcsceii.s, biird) iinbcfannte Scflaubung cntfpicfTen, ouS
bet Sultur beg .^crrn 'Knton (Sblcn ucrn 2Biirtl), .^errn bet
^etvfd}aft rbcrbobling, SDlitglieb ic, bcm ju ei)ven c^ fct=
nen 9Jamcn fidirt.
2Me ab»vcd)fc[nbcn Solben ftnb 1— 2— Sbliimtg. Sie
fe()r ()vpf!cn, (ibcuuiS ltcblid)en SBIumenfroncn finb nut %M'
gcoffnct; bie obevn, fcl}r langcn, oerfcbvt=cif6rmigen,_ etwa^
unO(lcid)fcitiiicn, fid) reenig bcbecfenbcn, meijl gcgen cinanbet
flcjioUtni ffilumcnbldttct bicgon fid; nad) riicErodrtu; il)re
©ninbfarbc ill ein belleS, fanftcS, iiberauS nngenet)mc5 93Jor=
gennnl), tag am ganjen Sianbe l}cnim in ein fd)6nce! biluit=
teg i^adrotli iiberg'cl)t; imvdvtg obet bem wci^lidjen Siagel-
gtunbe bcfinbet fid) einc fe()r ftine unb fcljv fpavfame, bunflc
<5tridi5eid)nung , mit febt fd}ivad)on, faum mevflid}en 'lini>-.
Idufern, unb "cbet jcner eine ©put wn einet ganj fleinen,
eft faum bcmevflid;en braunrotI)cn 53iafel; bte 3 untern,
v>erM)i-t=eit6rmi9cn, gefd}inbcltfn S3Iumcnbldttct finb ctirag
blafj vofcnrotl), grunbanirto nod) blaffcv, febv fdnnad)^ unb
»6Utg vetroafd^cii gc|1rid}elt, fcl)t fein unb fd;immcinb gcfdumt-
Pel. Muthiaiium.
©in Gulturprobuct beg Sonxn M(x com ^at)ve 1828
flu§ eamcu WW I'd. Lord Wilhworth llort.,bcildubt v>om
Pel. macraiithuin gibbosulum. g§ ijt ju Gbvcn bfg !. f.
©ubcrnialratbg .^'frrn 501 utb 5U Stiuut bcnannt worben.
Sic abwcdifelnbcn ©olbcn finb obilcbenb., obcv ubcr=
bdngcnb, 5blumig. 2^ie fd)t grofjo 23Uimcafrone !(t rein--
UH'ifi; bicobcvn, langgenagelten, feilformigcn, bod^jl unglcid)^
feitigcn S3!uiiieubldftct ncigen fid) gcgen cinanber bcvgcflatt,
bafj'fie fidi grunbivdrtg nut mit ben 3idtibcrn beriibrcn unb
auf bicfe SBeife cine eentraUgacettenjcidinung bilben; oben
bebcden fie fid) jcbod; etn^ag unb fdiiuingen fid) jun'icf; bie
©runbfarbe ifr »veif!, bennod) bcmetft man gcgen ben obcrn
Sianb bi" t?ei fcbr genauet S}cobad)tung einen dufscrft blaf=
fen, totblicbcn ©cb'immet; oom ©runbe aug, mitten unb
tnmdvtg finb fie fcbr fd}Dn bunfelpurpurrotb, ganj_ turj, fajt
irie Pel. niacrantlion gibbosulum, geftridicU mit obcn in
cine "Purpurmafcl j^erflicfjcnbcn gacettcn unb ©tri*en; bic
untern, vcrfebrt.-eiformigcn 251umcnbldtter finb fd)ncenici^,
unb babcn am ^Jtagel ein ganj futjcg, fd)6n putpurrotbeg,
cinfad^cg ©trid)elcbcn.
Pclarfronium pcrigraphoii.
2tu§ .&crrn Jllicrg •2rn,^ud)t im 3. 1828, oug ©amen
ton Pel. 3Iatok.sianum mittclfl SJejldubung con Pel. me-
lissiiniin ariomalum.
©ic etwag langgefiiclten , ^iemlid) aufred)ten ©olbcn
finb 5— eilrablig. 25ie Sjlumcnfronc ift jiemlicb gtop; tie
260
cbent, fid) wcit bebeifenbcn, fcbt unglcic^feitigen Shimcn:
bldttct bnl"'" jwat eine rein rocigc ©runbfarbc, finb lebod)
com ©runbe aug big an ben 9ianb bin iibetaug attig facet*
tirt unb gcflrid)ctt, unb in bet SSlittc mit '"Purput bcmafelt.
2)ic untern, gcfreujtcn, fcbmalen ffilumenbldttcr finb gldn--
jenb rocifj , unb grunbwdrta nut mit einet fel)t furjcn puts
putfarbenen £inic gcjeicbnct.
35emcrFuJig Ubcv iris formoslssima.
58ot cinigen Siib"'!/ id) »t»cip abetnidjt mcbf too, unb
\)ahc aud) bermalen fcine 3"t nad)oufd)Iagen, i)abe id) gclc=
fen, man folic bie 3TOtcbeln bet Iris formosissima in Sopfe
pflanjcn, nacb bet 23Uitbe nid)t bfraugnebmen , fonbctn im
Sopfe laffcn, unb nut bie ^xt>c red)t jeitig etncuctn, bann
n)iifbc man alle 3al)te mit biefen pracbtooUen SJlumen et«
freut wetben.
©eit 3 3abren beobacbtetc id) biefc SSorfcbrift mit einet
^attie mciner 3vigjuMebeln , wurbc abet niemalg mit cinct
aSlumc crfrcut. Seg langcn 2iJarteng mubc, nabm id) fie
2(nfangg 5uni b. 3abreg, mo fie nod) gar nidjt getrieben
batten, aug bem S'cpfe, fd)iittclte bie Grbc aug ben nod)
frifd)cn 2Burjeln, unb fc^tc bic Bicicbeln an bet ©eitc eineg
9?ad)tg mit Scnftern gebccften .Rafieng ein, — unb am 5ten
Sage tricben jmei STOiebcln JBlumen, unb cine jroei 23lU:
men jugleid).
aComit \)atti id) eg TOol)t ftuf)er oetfcben?
9Jiund)en. con ben.
25enicrfutt(] I'ibcr Clianthus puniceus.
CiSom i?tn. SB. ju grantfurt a. 3)!.)
(5g ging bicfet 'Jtflanjc ein grower 9iuf cotan, unbbcg«
balb wax man aud) febt gcfpannt auf bie Slutben betfclben.
Sm corigeu gria)jabr blubten mcbretc ercnipl(ftc b'fr-
2Mcfe •"Pflanse ijl con 9latur rcid)blubcnb, allein eg mug
Sjorficbt angeicanbt iverbcn , bamit aud) ber 231ittbenrcidb=
tbnm fid) collig entuMcfcln fiMinc. 3'rciben Id^t fid) bie
sj)tlanje nid)t leid)t, obglcicb fie frid)bl{dH-nb if}, ba fie bdufig
fafl ailc JBliitbenfnogpcn bei cincr funftlicbcn 2Bdrme alnvirft.
2Birb fie im ®e»udd)gbaufe ,^uin fviU)crn Sliibcn angeregt, fo
evfd)cinen bie JBliitbcn fcbmuljig obet ccticafcbcn totb; beg:
balb mufj bie ^'^flanjie fcbr luftig unb nid)t warm gebalten
TOcrben, wo bie S3lumc bann aud) n>abrfd)einlid) eine rotbe
garbfrgJcicb bcr Erylbriua crista galli, erbaltcn wirb. 2)urd)
©tccflinge Id jit fid; bie ''Pflanje Icicbt oermebren, unb fie i(t
fd)on bi'llig unb jiemlid; in ben ©drten cerbvcitct.
Gultur bcr JHofcn ubcr^aupt.
(i5crticBuiia.)
§. 37. Wlan oculirt in bic alte Slinbe, obet auf
neuc Sticbc beg 2Bilbltngg.
a} 5cb oculire gem aufg treibcnbe luge in bie attc9?inbe
beg SBilMingg, TOcnn bcrfelbe bimn i(l, obcr jcenn bie
ncucn 2riebe nod) nid)t ftarf obcr ^u wdffericbt finb,
bod) nie aufg fd}lafenbe '^uge, wcil bie in bie alte
Siinbe cingcfeliten, fcbfafenbcn 'ifugen im ndd)|len ^abre
nid)t gem n)ad)fen icoUcn. Set ©tod mufj babei
im collcn ©aftc (iebcn unb feinc9iinbe fid; Iciest com
.|)olje lofen.
2r,i
Sffiic foil ber nfUt Iricb, aiif ben man oculirfn wilt,
befd)affcn ftin<
b) Gin ncucr Zutb, auf ten man pculircn min, biuf
nicbt ^u jiinii fcin, fr niup fcben cine .qorifTc Stiirfc
iinb Araft b'libon; bcnn biu> S?ailiicn auf fcbr juniii',
ivdffniju- 3:iicbc Utlajit fcln- K'Ucii j^ut an. ^m Saj^c
bi'y ri-iiliicny fdnifitc nuin nid)r» nichv nn fcincni
ai?i(Minqe, am \vauc\\im iichnu- man oon tcr iSpil^e
tc5 3iiH'ii1i'g, ben man oculirt, bamaU> ctanig uic.q,
nu'lcbcS ben ®torf immcr ultfrivt, unb ben tSaftum=
Uuif einii^eeniafien binbert.
2^en neuen Svieb oeulirt man fo nabe al§ mocjlid)
on feincr 53afi5 unb fel^t il)m flucb i^u ^eiUn jwei
Cbehuijien ein, wenn er Um^ genii.q i(l.
§.38. Sjcrfafjrun.qSart bcim Dc iilircn im
SEreibOaufe.
Sobatb bic ing 3:rcib()au§ gejlellten 3BitbIin()e, fo im
Saftc fle()en, bnfj fid) ibve alte .*)»inbe vom Spol^e cibloft,
cbev wenn fie fdiLMi flavfc neue 3'ricbe .qemacbt I)aben, fann man
ju oculii-en anfancjen, imb id) 9ct)e babei ivie foIi]t su SlBevfe.
S. 39. Subcrcitinij] be^ ©bclaugcS.
Db ber .<)iefen|liHf , vhmi bcm id) bie ebetreifer nc()me,
5P!atter f)abe, ob ficb bai' (ibelaii^e oon bee 3iinbe ablofe ober
nicbr, i)! mir cincvlei. 2d) fd)neibe (^efunbc iSbelveifcr, fo
viele icb auf einii^c (Stunben bvaudie, ba e? bcffer ill, wenn
man jum £)culiren frifd) .qcfd)nittene .^lieifev bat ; baben fie
23Iatter, fo fehneibe id) biefe mit ben l)alben Oticlen ab, l)a=
ben fie feine, fo l)inbert baS bie "ilibeit iiicbt, fonbern mad)t
fie bIoi= ein >veni_q nu'ihfamer. ^lai^ (Jbelreii! mit ber lin»
?cn 53aub baltenb, mad)e id) mit ber red)tcn einen l)ajben
inertel 3oH iibcr einem pcfunbcn ^(ugc buvd) bie JKiitbe einen
iCuerfdmitt, fabre mit bem OXeffcr auf beibcn ^i;eiten 'A 3oU
ticf abuiarty, unb bann unten l)erum, trad)tc ein (£d)ilbd)en
au6jufd)neibcn, »veld)e5 bci V* 3oll lang unb beim liuc\e,
bag oben in ber .SDiitte beS ®d)ilbd)en§ ftel)t, ','3 Soil breit
fein foil: nun falire id) mit bem OJJeffer auf beiben Seiten
beS (3d)ilb4)eniS jivifdien bic ffiinbe unb ba5 S)i>l-„ fudie crs
flcrc ju beben unb etwaS ab^ulofen, unb enblid) mit einem
jtarfen S'rutfc be§ 2>aunicniS ber red)ten .^anb bag ed)ilb:
dieu vom .^ol,^c irfq.^ifdiicbcn. Sdijr fid) nun baffelbe fo
abbrucfen, bag ber Jlern beg Slatteg, ber '^ruqentvdqer ,qe=
nannt, im Sdiilbd)en erfidniicb ift, (ivenn ndmiicb, une man
baffelbe umfel)rt unb ihmi innen bcfcbaut, auf bem '>Punfte,
TOO bag QTugc ift, fein tleineg ®n'ibd)en ju fel)en, fonbern
aUeg qan,i augqefiiUt iftO aud) auf bem .g)Olje fid)
fcin fl'finer .^ocfer bcfinbet, fo ift bie '^'Irbeit nad) ber
olten Jirbnunq qcfd)eben unb gut, fonft aber tauqt bag
abqefdiobcne ihi.qc niditg. i^upt fid) aber bag "^uge
nici)t flbbriicfcn, im-Id)cgbei ben Siofi-n fel)r l)dufiq iiorfommt,
(d oerfabre id) .qan;\ anberg: id) fd)neibe ein '2luqe ouf be=
facite 'ilrt mit feinem .^ol,^c aug, inbem id) ben £aKrfd)nitt
tiefcr ing .^olj mad)e, mit bem ^^.Xeffer beiabfabre, unb fo
bag (3cbilbd)en nuebcbe; nun ncbme id) meiu fleineg in S.
9 Lit. g. befwriebeneg .^ol)leifen j^ur .^anb unb flofe ba=
mit, bag Gbelauqe in ber linfen .^anb baltenb, alieg unn6=
tbijie ^ol,^, obn'e ben .Sevn im qeringflen s" befdidbiqen,
qanj qofdiu'inb bfvaug. 'iUid) fdmbet eg teineguKqg, ja eg
ll, im Jjalle bag ©belauqe etumg roelf unb faftlog ware,
oqar niitilid) unb notbmenbi.q, roenn einiqes Spol^f auf bem
SV'i'te oerbleibt, benn bag ^uge trodnct nid)t fo gefcbniinb aug.
2C2
J>cgmeqen befiimmerc id) mid) weniq barum , ob fid)
mir rinlGbelauge vom S;){>l)^c lofc ober nid)t; id) nebmc mir
meiflcng ,qar nicbt bie ^3Jiul)c, eg ju \)erfud)en, unb oculiic
auf biefe ilrt, mit meinem .^obleifni, im qan^en 2^\\)ri bi"-
burd), UH'un id) nur fafireid)e ilBilblinge babe, bie id) aud)
oft nod) im STctober in 3!6pfen unb im Jreien finbe.
Dag liinfel^eu ber (Sbdauqen mit -bol)^ \\1 eine Idnqft
befannte ©acbe; allein ba biefe '^Irbeit bios .mit bem '•)}l(\'-
fer fehr lanqfam qinq, i|l biefe !i>ereblunqgart nur ,:,ur 9Jotb
im (yebraud)e, mit bem .^obleifen aber qebt eg qcfdiivinber.
(.Si-Ttfetjung folgt.j
Slutbcjeit
Rubia liK'iila
Huellii blcchiinm
— lactca
— paiula
— slrcjiens
Rtiiucx Luuaria
Sagittai'iu laiiccifolia
Salvia auriculata
— colorata
— duiiiiiiica
— granclillora
— linearis
— Nubia
— p?niculat(l
— poaiifora
— iugosa
Sanscvieja guiiicnsi*
— ^ zcv tallica
Saturcja Juliana
Scabiosa ri^itla
Scbiiius luotlo
Scropluilaria mollifera
Selago corymbosa
Sclinum dccipcus
Senipcrvivum caiiarieriso
— cuspidaUiin
— niunjiilhcs
— toituosura
Senccio llicifolia
Sctuvium portTilacastruin
Sida rliomljoiili;a
Sidurilis syiiaca
Sydcroxylou iiicrme
— spinosum
— tcuas
Silenc frutesccns
— gigaiitca
— oriiata
Solaiinm auiiculatum
— . canipecbiciiso
— diphyliuiu
— gi^aiiteuiu
— iiulicuni
— laciniatuin
— niar^iiutum
— pseudo Capsicum
— raceniosum
— vadicans
— sodotucum
— tomciiLosum
Spartium lotigissiiuum
— niuuospcrmaiu
e);otifd)er "pftanjen.
uiii, 3uli, )Cu9ufl.
(BcidiluB.)
g. U Spartium spitiosnm
w. 71 — tciiclluin
— Stacliis canariciisii
— — cucciuca
g. 11 Stalicc purpurata
g. ■^ Sterculia lialaughas
yv. H. Siilago Btinias
g. ■^ .Slrutbiola erecta
— laliiiuiu anacampseros
vr. y. — patcus
g. ■J Taius clon^ala
g. y — nucifera
g» "^ — utanica
— Tetragonia fruticosa
— — hcrbacca
— Teucrium a*.iaticum
6. "4
capil<\liini
llavulit
fruticans
betcropliyllum
laliloliuni
— — uia^silieiise
— — iiiaritni
— — Folium
— — regiuni
g. ■y. — irilulum
— Thnnbcrgia l'ra;^rans
— Thyiubra spicata
g. U Thymus Masiicbina
w. li TournoJbiiia c\ mosa
w. t? — Imiiiilis
g. ■^ — scabra
— Tradescantia crassi folia
— — discolor
— — gcuiculata
— Triuuifctta 1ap|ia1a
g. o Tulb.ij;ia alliacea
— Tuli]>a IJrcvoiaiia
w. ^ L'rciia lob.ila
g. ^ Lrtica nticulata
w. ^ — rufa
g, p -- nigosa
w. |> Verbena orubica
g. p — tripbylla
— Verea crcuaia
g. ^ — rizopbylla
g. 21 Veronica dccussata
g. '^ Vitex Negundo
— Volkamcria liguslrina
— Xanlhium fruticosum
— Zauiia dehilis
— Zieria Uhci/olia
$n
w. ■J
w. -a
w.
V
6-
■n
w.
i
vr.
Ti
w.
V
w.
n
S-
}
w.
b
g-^
g-
w.
£•
253
58
t t
( t d t e n.
SBerlin, ben 5. Suli 1838. 5m fjtcfigcn fontgl. botanifd;en
OJattcn bliificn ic|t folgenbe auSgcjddjnctc *pf'''"Jf"! Smilacino ae:
Uioscorea septemlobi Tbunb. Testudiiiaria rupicola Ecklon, T,
raoiitana Cuichol., fammtlic^ t5em iSorgcbirgc bet giitcn ^offnung. —
Amai' r il id e ae : Imatophyilum Aitoiii Hooker. (Clivia nobilis
Liiull., uom iCorgcbirgc bcv guttn ^cffnung. — Orchideae: Bletia
aculipctala Hook., aui SScfiinbtcn. — CaUleya labiata Lindl., au$
©ubcinicnta. — Acropcra Loddigcsii var. Liadl., auS Salapa. —
Brassavola tuberculala Hook., au^ Scufilien. — Gongora atiopur-
puiea Hook., »on 2nnibab. — Oncitiium raniferum t.Tipariaum Hort.,
SSatcrlJilb uilbcEanilt. — Scapbyglottis larida Hort. Lutet. (Gladobium)
JBatcrlanbunbcEannt. — Plcurotballis Grobji Batem. in litter., aui X>(:
meraca. — Haitwegia purpurea Liadl., au6 SJJcpco. — Angraecum
distiobum Lindl., aui ©ii'ira Ccona. — Cymbidium zipbiifoliuiu
Ker., aui Sfi'"'i- — Epidendruin Pastoris La L'lave., aui SOJerico.
— Bronghtouia sanguinea Rob. Br., aui Samaik. — Spiranthea
brasilicnsis bicolor Hort Petrop. , ani SSrafilitn. — Cirrhaea riridi-
purpurea Hort. Lutet., aui Stafilien. — Stanhopoa insignis Hoo-
ker. (Epideiidrum grandiOorum Humb. Angulosa grandiflora Kuntb.),
aui SKcrico. — Protoaceae: Banksia repens LabiU., aui SteutjoU
lailb. — Gentianeae: Logania latifoUa Rob. Br., aug 9leut)oUanb,
— Asclepiadeao: Ceropegia elegans Roib,, aui Dftinbien. —
Brachystelma tuberosum Rob. Br., com SBorgcbirge bet gutetl -^Cffs
ming. — Porsouatae: Digitalis Sceptrum L, (Isoplexis Sceptrum),
»cn SOJabeica. — Gesnera spicata Humb. , aui 91eugcanata. — G.
maguilica Nob., aui SBtaftlicn. — G. Cooped Hort. angl, —
G. latifolia Mart., — Lindleyi Hook. (G, rutila var. atrosinguinea
Lindl.}, btibc auS SStafilicn. — G. elongata Humb., aui Cluito. —
Peustcmon venustum Don., aui SJocbamcrifa. — P. Gobaoa Nult.,
aui Serai. — P. glandulosum Don. — P. ovatum Uon.,betbe aui
9{otbamettEa. — Verbenateae: Verbena Twecdiana Niven., aui
SBrafilicn. — V. Drummondii Bot. Mag., au6 Ccuiftana. — Pole-
nioniaceae: Pblox Drummondi Hooker., aul Se):a€. — Campa-
nulaceae: Micbauxia laevigata Vent., aui ^etfien. — Compo-
litae: Ozotbamnus rosraariuifolius Rob. Br., »cn SBans25temenl(anb.
— Gnaphalinm nolatnm Tbunbg. , com SJotgcbirge bet guten ^ofi
nung. — Araliaceae: Cussonia thyrsiflora L., ocm SSotgebirge bet
jatcn .^ojfnung. — Saxifrageae: Hoteia japonica Morrea et Ue-
caisue, aui Sapan, — Mjrtbacoae; Calothaninat clavatUi Bort.
angl. — Mclalcnca' Wacberi Reithenb. — M, scabra Rob, Br. —
M. uncinata Rob. Br., fammtlic^ aui 9leut)oIIanb. — Rottceae:
Acaena splendens Am., au6 ^ctu. — Legumino >ae: CaiUstacbTt
retnst Hort. angl.. Don S3an=23imengtanb. — Rhamneae: Olinia
capcnsis Klotzsch (Cremaslostcmon Hort. Carlsr,, oortt SBotgcbttge
bet guten Jpojfnung. — Rntaeoae: Coleoaoma pulcbruuiBot, Mag.
(Uiosma), »om SBotgebirge bee guten .^cffnung. — Ternstroemia-
ceae: Ternstroemia meridonaiis Mutis., aui ©ubametifa, — Mal-
vaceae: Nullalia Papavcr Hooker, aui 9totbameti!a. — N. mal-
vaefolia Hort. Petrop., SJatcclanb unbetannt. — Oilleuiaoeae
CandoUoa cuaeiforoiis LabiU., aui 9U'Ul)cUailb.
jD a r m fl a b t. ©ie am 15. 3uni 9Jad)m. 2 UJ)f bcgonnenc Hi jum 17.
Sunt gebauccte S8lumcnau6)1ellung, !onnte ttoj bet ungiinrtigcn SBitte;
lungfioetfjaltniff c, befonbctS in bet te^tcten 3eit, weldje f afl i^re JCuSf lii) rung
btjweifeln liepen, bcnnotl) a\i tioc^fl gelungen angcfcfjcn »ctbcn. SlBit etlau;
264
ten nne i)in auf bl» mfcfjtfgcrcn eon ten ortf^{rtentn .?>erten Z^eilnef)*
mctn cingefanbtcn ®cn>ad)fe in bet .Rurje ^injurecifen. Untec belt
}af)lrcic^en @e«)ad)fcn, welc^e au« bem ^tioatgatten ©. Jt. Jp. bea
©toffjerjogS com Jpofgartnct J^tn. greij gegcben routben, jcidjnen fic^
befonbete fjetrlidje Stemplate ocn SBatmbauepflanjen auS, ali: Dracaena
Draco, Bambusa arundinacca, Ficus, Musa, Agave, 2ClOe: unb 6actui<
3(tten, fobann Caltcolaricn, Lilium longiflorum etc. — J^ett
J^ofgattnct Seiget licferte aui bem S3e|Tungct Suflgattcn, aupet eielen
£)ecoration$ppanjcn Asclcpiat camosa, SactuS unb SalceoCatien,
(Sitrul, ^clatgonicn unb ^olpgalaiTCtten, Kierembergia gracilis, Pinu»
palnstrii, Calotbamnuj qnadrifida, SBetbenen unb .^elicttcp. JJetfelbg
fanbtc auS bem eSatten (3. 1q. beS ^rinjen emil: SattuS, Diosma
alba, Melrotiderot semperlloreiis , Polygala cordata, Pimelea dccnt.
•ata unb bitpida. Salvia splendens. — J^ett JBebet Itefette aui bem
©arten <3. ^. beg etbgto^berjogS ; Cedjenaultien, ^imetea, ^olijgala,
Stofcn unb ^elatgonien. — J^ctt Jpofgdttnet S. Stoact aui bem ®at»
ten ©, Jp. be6 ^tinjen 6atl: mcijtetc Jfjaleen, Citrus chinensis, Ct«
(^enaultien, CoUiniia bicolor, unb eine fdjone ©ammlung gtopbIuf)en»
bet Viola tricolor, — Untet ben ®e»id)fen hti botanifd^cn ®attenS,
bet untet bet gefdjictten Seitung beS ©to^f). ©artcninfpectotS J^cttn
©(^nittfpai)n in einem ncuen 8o!atc f(^6n aufblii^t, rocrauf wit fpater
3utuclfommen rectben, jcic^neten fie^ aui: Pinus longifolia unb cana-
riensis, Araucaria brasiliensis , Eactug unb THot-TitUn , Boronia ser-
rulata, Cjrtisus tenet, Eaphorbia Bryoni, Lilium longiflorum, Pime-
lea, Rhododendron, Polygala, Sanseveria Marilesii, Cc^cnauUullj
Mirbelia Baxtcri. — J^cttJpofgittnct 9loact in SB(|Tiingen ftellte auii
einc fet)t ja{)Itcic^e Sammlung con Satfu« unb atoeiMrtcn, ealceoto*
tien, Ced)enaulticn, Eutoca viscida, gudjfien, SHfjobobenbton unb oielcJ
anbctc. — .^etr ©tiincberg fanbte auS gtan!futt: ^tac^tejcemptaie oon
Rhododendron caucasicum unb Smitbii, J^Ctt iSoct ebenbatiet: Se>
(^enauUicn Oon aupCtOtbcntlic^Ct Sc^6nE)eit, Citrus chinensis, Mirtu*
lusitaaica, Mjatecn , ^imelen unb dtifen. Jgiett SJinj bahet, fdjicttt
Swainsonia coroniUaefolia, Boronia serrulata, Proteaspeciosa, Lach-
nea purpurea, eine ©ammlung auggcjeicfenetet SriEcn u. a. m. — ©en
btei le^tgenannten ^mm ifl bet ^iefige ©attenoetein fut bie SBetriU
wiUigfeit, »omit fie bie biefigen 3fugfleUungen feUJjet beteidjcttcn, be.
fonbetS »ctpfli(^tct. — 35ie .^etten ObctEticggtatf) .Re!ule, CbetappeU
tationSiSeti^tStatb ^opfnet unb J^oftatf) SBiltcnS Kefcttcn auge«
bielen anbern ©ewadjfen, befonbetg fti^one ©ammlungen con ^Jclatgoi
nicn. .^ctt Sitbig gab eine 3fnjal)l Scngal.-, Sjjec; unb fonfligct S?o»
fen. grau Jpauptmann oon iBcdjtolb fanbte eine Fragaria iudica om
©paliet gcjogen. .^ctt Suflijtatf) ffiuc^net fcljictte Asdepias camosa.
®emcinbetat() ^atteS: Dtangen, fed)cnaulticn, (Sactui unb 3f(oe;atten.
ebenfo gabcn bie Jpcttcn .^ofgaitnet ©djmab in 2Baltet(}abtcn , 8itho»
gtapt) .Sling, ©djtcinetmeifict Sifc^of, JCunflgattnet Wiiiitr, @efell»
fc^aft^bienct Sect, fdione ©ammlungen »on ^imclen, ^elatgonien,
6ittu«, iBioIa, Cccfojcn ic. .:?iett .Runllgattnct SBoIEet liefette oiele
^clatgonien unb fonflige fcltcne ©ewadjfe. J^ett ©attnct Mttmann
bctcid)ctte bie JfulficUung aufiet mehretcn ^etargonien, ^imetca unb
Ccci)cnaultien, befonbcta not^ burd) bie Sinfcnbung »cn fflchnen, ©uts
fen unb .Robltabi. .^ctt ©cceetait ©eiget liefette ein S8lumcn!6tbd)en.
— Sic JTuSfleUung gab oon bem @ifet unb oon bet STbatigtcit au^
bicSmal loiebec bag ^ijbn^c 3cugnip, unb bie Sefudjet wutbcn oon
bem freunblidjen Cinbtucte bd 1)6(^(1 gcfd^mactooU'-n XrtangcmentS
aufg angenefjmfte ubettafcftt. ®ie .^etten fatten nodj bie befonbeit
3(ufmttff3m!cit, jcbet bie ifugfieUung befudjenben ®ame einM S8iumtn«
flraug ju iibettci(^en.
Ctbtuttt in ber ©. 5. ©tpfmflnn'feiden S3ud)bmcfctti in SMI eb a.
Sflx. 34.
iffi
©Mutnctt'
JRc^aculu ; ,v f i c 0 r « fl) A> a ij I cr.
3onnrtboii&, &cn •■?.». ^turtuft l»i:i».
Scrlc^cr: (S. S"- Oiropm.ni 11.
XI. 0«tl)Vrtrtnf|.
aScinOii siir Giiltur tco cui^lifchcn jiibOtbiubcntcn
^nifllll'ltfClchcilui — Viola tricolor maxima.
SOtagbcbutijifdjin.)
(en'cbluB.)
fe)tccflinqc tt>oIltcn iiiir nid}t fcnbcrlid) (ictciden, bi^ icli
fin-,ic, fnifri.qi' Scitcntrit'bc ^l^ju vtcrHicnbete, iint> btcfe in flvoj
ben rt UnVfaiit iiiucr ©liis^loctcn pfliin.ntc. Snjwifcljcn
bcl;icltcn fie Kui.qc 3eit cin fcbuniAeg SJuriiclpermoqen.
X'li? I'tl-terc wax \wd) nicbr bei '^Ibleqcrn ter 5^oU.
3* liebe baber iintcr tieUn 3 2.>ovnu'l)nm>(£iiirtcn bte^
jenii^e tiact) afvibcilunq ber ^Pfliiije mit ilircn 2Burjelfprof.
fen unb bfwiirjcUen ^^eitentricben I'or.
5) Tie juncjcn © anienp flan jen anbelangcnb, fo be=
tuctficbtiflc id) felflent'e Umlldnbe:
a) Uin einc reidilidjevc ^(u3roal)l ju b>iben:fdc i* ni6q=
lid^ft »iel Sumen au§. Untcr 1(H) JBlumcn ftnCct
fid) ncitiulid) el)er einc au?,qe,^eid)nete, ali unter 10,
sunuU nieinc ■2(nfpriid)e fid) qcifeiqcrt l)aben. — Tie
fflUffc gamen, roeldje bicfe »PfI'^nje liefert, nuid;t
erjlercS juldffi.q.
23ei ber ©amcnqercinnung wivb — betliiKfic) —
ta? jSinberniji, bap bic Jtapfel Ieid)t plaint, unb ben
©amen iHnfd)iittet, befeitigt, roenn man ben leytereii
bei f£ud)tct ffiittevunq, namentlidi flegcn ben v2pdt>
t)erbfl uoiju.qpiveife cinfamnuit. Dann trod'net iinCi
^)(agt jcnc, aud) roenn ber Same barin reif i)l, nid)t
fo fdneU. ^ubeni pflejit erfi qe^en ben Jperbft l)in,
bicfc ffilume ben niei|len (Sanien anjufeijen.
b) ©dmmtlid^e (Samcnpflanjen ffecfc id) auf ein befi?n=
ber eg 58eet auj!, unt uerfelje, nad)bem fid) bie S^Iii;
tbenqejeiqt boben, rodbrcnb b tr Silii tl)e biejcniqen
on bic anberweit fiir fie im 23lumenqarten beflimm;
ten iMdije, uield)c fid) au^jeidincn. @ie uertraqcn bic?
Sjcrfeijen rodbrenb ber 25liitlie febr gut, befonben^ roenn
man fie mit bem 23allen au^bebf, ireld)e5 bei tcr
9)vcnqc fraufcr SBurjeIn unb bei eiiiiqer i5orfid)t leid)t
gelinqt. I^ie minber fd)c»nen S3lumen tverben I)ina>eg:
gctban. ^iermit
c") nuif) aber^nid)t Jiu cilig fcin — fonfl bringt man
fid) Ici*t uni auoge^eid)nete S31umcn ! — fonbern fo
lanqe roarten , big bie ;iucrjl fid) jeigenbc 23UitI)C une=
ber im '2lbnchmcn i)l.
Dcnn bicfc ffllumc ^at bic 6igcntliijmlid)fcit , ba§ bie
Slutbc felbjl njdbrcnb il)rer X>auer, crfl nid)t nur if)re
J^arbcn oerdnbert, fiMibcrn aud) ibrc ©rogc; fie n)dd)(i
unb bat bdufiq er)! nad) 4—6 unb mel)rern Sagen it)rc
eigentlid)e Wrope erreid)t.
So bcfag id) im ocrigen Sommer cine Slume von
einfadier blafigclber garbe obnc alle .Tcidinung unb rcn ber
Okofu', 'ilnfange' fauni eine5 ncuen ^J.Veufjifd)en 1 Sbalerftiirfsi,
uH'ldic erjl am 3. unb 4. Sage einen fcbit>ad)en ^ilafaum
an ben obern, unb Stridie von cerfelben garbc an ben un=
tern 231umcnbldttevn annabm, beren evflcrcr nad) unb nad),
foa^obl in ^er Sireite gegen ben Jleld) ^u, aii in ber 2>eur=
licbfeit ter garbe, tvelcbe ein fdiones i!ila tnutbc, junahm,
unb biffe Spielart ju cincr ber fduMiflcn in nieiner vramnu
Unig mad)te. Tic Gvofic biefer ^luibe lleigerte fid) nad)
S 3:agen ju ber cine? SpeciegtbalerS ur.b tauibev.
(X)icfc fd)6nc Spielavt erbielt in mciner \iammlung ben
23einamen: Richit^ri, nad) meinein oerebrten ©arrcnjreunbf,
bem 53errn .^ofgdrtner *1{id)ter ,^u gouifium bei 2;e|iaul)
aJcoge auc^ bei anbern GuUioateura mcin Jiierfabrcn
fid) bereabren !
Ulcouc ber «eiicf!c« luib viMchtuoUfrcn 35fiimcii=
(Som ^£rrn (5. oon JRciber.)
Viola a 1 1 a i r a
fa() ic^ in piclcn 2(rten, ti)eil» in ilopfen an alien ^enficrn,
unb aud) in ©ruppcn im ©arten. Tie fdionften uniren
bie fcbtrarjblauen, bicaieipe mit fd)n)flrjen ^leden, tic o^clbc
mit purpurncn glcden. ^g lafit fid) ivobl nidns Sdnniereg
benfen, ala cine @ruppe biefer fel)r gropen ffilumen. Sie
batten 1'/.^ 3otl iJdnge. Sie follten in feinem ©aricn fel):
Icn. 3cb babe ^u fragen oergeffen , ob fie im giiien auo.-
bauein. iBabrfdieinlid), une alle Viola tricolor, ©ie pcr=
mebren fid) llarf aug Samen. "i^d) fab biefelben aud) mit
unfern oielen Vlrten \'iola tricolor in groijen ©ruppen auf
J)i\ifen, >vo iic einen nn'niger beitern 'Jfnbiid geivdbrten. SiunB
umber n\iren bie ?iv'ete mi: alien '^Irten i>eildien eingcfafit,
grfullte blaue, tveifie, puvpurrotbe, bann bie oieleii neuen
einfadu'n 'ilrren , irorunter fid) cine gar lieblid)e 'Jlrt mit
betlblauen ?^Munien aus,^eidinete. 3d) wci^ nidit, bluben
bie Viola altaioa audi baS ganje Jabr bi'iburdi, umc ^■iola
tricolor. 3d) batte nidU 3eit, genanere ©rfunbigungen
cinjuueben, ober eigentlidi, idi liatte iMcl unb unenblidi v^iel
Sdionel aufjujetcbmn. 3d) fal; folct)e nur im dTionut iDJai
in JUlutbe.
267
2Barum foH man ab« 6ud) nid}t manclf)c§ 6d)6nc un=
tit ben viclcii ^^rad^tooUcn ubcrfct)cn. ©pdrcr, oorjuglid)
iintfr (Stuttgart, fcj?ie am 9fl)dn, fat) id) fd}6ni' fiaubeii
con Biijiioiiia pandoraiia, Cobaea scaiideiis unb Eccreiuo-
carpus scaber. Sm '^uqufi fa§ id} uiitcr finer fold;cii
Siniilid) liodigcnjolbten £aubc, imb l)iclt mid) in ba§
i!anb ticrfetjt, wo bie Sitroncn bliiben. Dk gan^c groge
iinb gmu-Ibte £aubc roar von Eccrcinocarpus bid;t ijber}0=
gen, unb bag ^ortat bilbete auf ber einen »Seite einc Big-
iioiiia paiidoraiia, auf ber anbern einc Cobaea scaiideiis,
bcibc ganj mit iljren gro^en 23lumen ubertcctt. 3n grauN
furt a. 931. fat) id) aud) ganjc SBdnbc mit Eccrcinocarpus
ubcrjogcn. 25ie ''Pflan^cn rcerbcn aud) fo ubenvintert, al5
id) friibcr Don ben Calceolarieu an3efut)rt l)abc. SJIan i(l
bort 93keiftcr in ber ®artcnfunfi. 3" S^anffurt im ©arten
bes ^errn JKinj trifft man mcl)r bcnierfen§>rertl)c '•Pflanjcn,
alS in alien ^'irii''at= unb .^cf: unb botanifd)en ©drten oon
ganj S3aiern. Safelbfi finb bic f^flan^en duC'er(t biUig ju
i)oben.
Viola graudiflora.
Viola graudiflora, mit purpurnen grofcn ffifumen, roar
fdiroarj fammetartig, I'/j 3pU lang, an ber ©onnc in5
^untclblauc fd)immernb ; (lanb in eiticm geroaltig gro=
fen Gremplare mit fet}r yielen 23lumen ini Sopfe.
Viola graiidillora mit bunfelgelber SBlume, ganj rein
gclb, ol)ne aUi 3cid)nung, eben fo grofj, |^anb im freicn
canbc.
Dodecatheon meadia fl. albo.
Sd) mad)e nur bc5l)a(b mm biefer nicblid)en ^iflanje
6rrodt)nung, rocil id) fold)c im SBintcrgarten fcljr t)duftg
antraf, roo fie unter 2(urifc(n unb .^iiacinfl)cn fid) fcl)r an":
gciut)m auf'nal)m. Sie fommt red)t gut im freicn ®artcn
fort, roo id) foId)e ^duftg mtt ber gemeinen 2irt auf @rup=
|?cn in bem Siafen antraf. (£ie finbet fid; aber noct) iiid;t
in alien ©arten.
SScmerfunijcn ubcr 2Iufben^a^ru^g hex 3*^^icbcln
Don Ferraria rigridia.
(Sen Jpcrcn 58. ju gran!furt a. SJi.)
©ie in ber biegidf)r. 23litg. ©. 4 angegebcne 9J{ctl)obe
ber ?(ufberoat)rungSart biefer Sroiebcln, fie in ^aftcn ein^u=
fd)lagen, ifi jebenfalls fel)r jroedbienlid). SDIan fann aber
aud), fofern man einen trodnen, fro|lfreien £)rt t)at, fie in
unb auf bie @rbe tegen. ©et)r fette, aud) felbfl orbinaire
SKiftbceterbe i|l ^um ginfct)Iagen tauglid); bie ©rbe barf
aber nid)t im SRinbefien angebriidt roerben, bamit bie ct;
roaigc g<ud)tigfeit tcid)t cntroeid)en fann. 2Ber nur roenige
groiebeln biefer 'ilxt ju conferoiren f)at, fann foId)e auct)
biinbelroeife in Sopfe fefeen, roo man it)nen bann einen bc:
licbigen trodnen ^xt jum Ueberrointern anroeifen fann,
Sie gero6l)nlid)e 'ilrt ber '^ufberoatjrung ifl bei ben mei=
lien ©drtnern l)ier, ba^ fie biefelben, in 23unt>el jufammenges
bunbcn, im 5!!Barmt)aufe in ber9ldl)e beS .RanalS aufl)dngen,
roo fie ftct) bann meifienS gut conferoiren. 3|l jebod) bet
Crt einigermapen fcud)t, fo roerben fie l)dufig taub ober fau:
Icu; iji bie .g)i5c il)nen ju na^e, fo fd)rumipfen fie flarf ein.
Urn fo metir oerbient eine ^ufberoat)rung^art Seriuffid)ti=
gung, roobei bie Sroiebetn gcfunb unb faftig er^alten roerben,
ba fold)c 3roiebeln nid)t erji lange in bet Stbe (iegen biitJ
268
fen, urn fid) i^on einer roiebernaturlidien ©ntfrdftung ju er:
l)oten. as ift t)dufig ber gall, bad fd)led)t confcruirtc 3roie=
betn, im grii(ija()r inS Sanb gelcgt, nod) faulen, rodbrenb
bie, auf erft befprod)ene iBeife erl)altenen, roie bie Sluedeii
feimen.
23cmcrFuni)c« ubcr ^^flanjen^ettquettS ani
Sin f bled).
(Som Jpcrrn S. su granEfurt a. 50?.)
£)bgteid) .^err ^poiteau ») baS Sinfbted) gu ^^an^tm
StiquettS fet)r empficlilt, fo roil! fid) mir berroirflid)e 9hi^en
beffclben noc^ nid)t red)t flar ffellen, ba bet 3inf bet luf.
lofung im greien fet)r untcrroorfen i\l, unb oorjuglid;, roenn
er ber Sonne fet)r auggefel,<t i]!. 3d) fat) (Stiquettg au§
Sinfbled) mit d)emifd)er Sinte bcfd)rieben, roeld)c einc fct)t
unlefcrlid)e, gleid)fam fet)r »erroitterte (Scl)rift fatten, obgleic^
fie nid)t iibcr einige 5at)rc alt roaren. 2Benn t§ fein >01it=
tet gibt, ber auf taS BM fc()r ftarf roirfenben 2£ufI6funggs
fraft ber SBittcrungS=ajerbdltniffe ober ber 2ltmo§pl)dre oor=
jubeugen, fo biirfte ber 3inE ju genanntem '^wcdt nic^t fef)t
gu empfct)len fein. —
*) SSlumtnjcitung 1838. SJc. 6. ®. 46.
Ueber Tortri.v Bergmanniana unh Forskaeleana.
i)Jid)t urn tern geet)rten .^errn ^nfrager in 5lr. 26.
©. 205 ber bieS)df)r. 33ljt.v, cine il)m genugenbc ^Tntroort ju
geben, fonbcrn urn ben ijefern ber ©lumenjeitung, bie beim
Scfcn iencr '^Infragc, glcid) mir, fid) einige 'ilu^funft unb
23elcl)rung I'lbcr bicfc SB idler oerfd)affcn roollten, bie eon
mir aufgcfunbinc niid)jurocifen, tbfile id) 9Jadiflcl)enbcg auS
23oud)cg 'i)Jatmgefd)id)te ber fd)dblid)cn unb niiulidjen
©arten=3nfettcn !c. Berlin 1833, mit, unb rounfd)e, bag
balb ein anberer ©artenfreunt, auf eigene S3eobacl)tungen ge>
fiiil^t, baS ge^lenbe ergol^en nioge. ©.
Ser golbgelbe 2Bicfler CTortrix Bergmanuiana.
Linn. Trei(schke).
(5t ift einer ber fleinfien SJBidlcrarten. 25cr .Ropf unb
9?udcn finb ^ellgelb, tel^tcrer am (^nbc mit cinem orangc=
farbenen Guerjlreif; bie giif)tcr braun; ber J^interleib r6t^=
lid):grau. 2?er 2lfterbijfd)el be5 SJJanncS gelb; bie gii0e finb
roeiplid). 2)ie Siorbcrflugcl l)aben einen ^ell golbgelben,
gidnjcnben ©runb, ber mef)rere bunflcrc feine Stdubdten
unb £luerlinien t)at. £)et aiorberranb unb bie ©egenb oot
ben granjen finb gang orangcfarbig. £)ic gli]gelfldd)e roirb
»on oier filbernen, orangefarben gefdumten Cuerbinben burc^=
jogcn, beren britte am Sjorbcrranbe fajl immcr gabelformig
gefpalten ift. "Km 3nnenranbe, jroifd)cn ber groeiten unb
bntten Uinie, (iel)t ein fd)roarjer 'punft. 35ie granjen finb
t)eUgelb; bie .^interfliigel finb r6tl)lict)=grau unb ^labcn mild),
roeitje granjen.
^ic Siaupe lebt auf ©artenrofen unb rid)tct juroeiten
jrofen (Sd)aben an. ©ie erfd)eint mit ben Slattern gugleid)
im 2lpril, unb ndl)rt fid) oon ben 23Iutl)enfno5pen. 25a fie
fel)r flcin ift, fo bteibt fie in ber Siegel unbemerft, bi5 fie
bcreitg bie JSnogpen auggel)6l)lt f)at. @ie jiel)! einige ffildtt=
d)en »erniittel(l einc5 feincn ®cfpinnfte» gufammen, unb gel)t
nur beim 9)Jangel an 9?af)rung rocitcr. 3n ibr« oollen
©roge i|l fie I)fUge[b, uorljer grimlid).mattgelb. £>er J?op_f
ijt gldngenb fd)roarj. Set erjte 2(bfd)nitt I;nt oben jroei
269
.qciidbcrfc ^waxfit, f)cxmxt\(^t ^Ude. Die 5Sorb«fiitie finb
fdin\irj, bic S3iiud)fiif!C Don bcr g.ube bc5 Jl6ivcr5; bcr
"UUex ifl biaiin. ©ic i|l einjiln beljJiUt. — SJci cttuanigct
Sforunc) Iiifst fie fidi, ivie alU- aBtctflraupcn, an eincm ga=
ben l;cmb, unb cntqd)! To liid)t bcm Sobc.
Sbrc aJcnuiinMiiii).i cit>li)t im OJiai inM!'d)cn cng }u=
fiimmcujiclViMinciu-n Jbuitli-rn, in ciiinn tlciiicii (ycfpinnfle.
X}'\e ^i^uVpc 1)1 biaun; fie Ijat aiif ji-beni J}iiihic tu-ini', riicf^
ivdrt^ unb fd^icf licijcnbe i£tad;ilii in jiin-i 3ieil)cn, »on
iicrfd;icbcncr (^rope. — 2)a5 £d)ivanjcubc i]cl;t in frumme
^atcbcn uuS.
Die iikvtilgun.q ift fi'br ntut)fam, iiibcm man jcben
Sricb unb jebc Jlnogpe .qcnau anfel)cn nuif;, um fie ciuf^u:
finbcn. 2)a5 bcfle Wuid \\i aud; Ijicr ba» '^bbiirflcn bcr
9\offn(irdudH'r im Sffiintcr mit fdjovfcn iSIn'ullcn , bcfonbcrS
in ben gabelformi^en Sicrjivcigimgcn unb l)inti:r ben '2(ugcn.
©cbiinn i)l cS }d)x anjiuatl)cn, bei 9u>fcnftiaiid;cvn baS alte
abjielcbtc ^olj bei 3tite'» au^iufd}nnbcn unb ju cntfcrncn;
bcnn an bu'fcn, bic Siofcn obncl)in im ®cbcit)cn fiorcnbcn,
altcn 3>vci,qcn fi(5t ba5 mel^rjle Ungcjicfer, unb iibcnvintert
al^ (Sict baran.
25er ©artcnrofenwicflcr (Tortrix Forskae-
Icana. Liiiii. Treitschke.)
gr ifl uon bcr ®r6gc bc^' Dorigcn. gu^Icr, Jlopf unb
atiicfcn finb t)i-'U fldbfarbig, Ic^tcre pomcranjcngdb gcllreift;
bcr ^intcrlcib unb tie gii^e wcijjijclb. Sic SUorbcrfliigcl
liabcn cincn gldn^cnb l;cU golbgclbcn ®runb, bcr mit oiclcn
ponu'ranjcnfaibiijcn, fct)r fcincn 5!inicn gittcrartig ubcrjogeti
ifl. Untcr bcm rcingclbcn SJorbcrranbe Iduft cine pomcran;
jcnfarbigc fiinie, bic fid) bci bcr gliigclfpil^^c nad; 3"tun
ivcnbct. Sn bcr gliigclmitte |lcl}t cine (Idrferc ro|lfatbcne
Cinic, auf bcr ^dlfte mit eincm brcircn, bvaungraucn ©ci}at:
ten, njeld)ct fid) mcmbartig jum 3nnenranbc bicgt. £)ie
^intcrfliigcl finb nuitt golbgclb.
Sic 9iaupc Icbt auf ben ©artcnrofcn, bcfonberS ben
dcntifclicn. ©ie ifi gclblid^.grun, cinjeln beljaart. T'it
^opf ifl braun; cbcn fo ^at bcr ^algfd;i(b cincn brauncn
glee!; bie Jpaanvurjclfafcrn bilbcn fd^voarje ^-punftcljcn. ©ie
ift ben 9?ofcn juweilcn fcljr nad;tl;eili3. ^ie ^ertilgung
rcie bet bcr V)orl;crgcl)enbcn.
JBIiit^ejett
3uli,
Abroma august*
Achinia mullis
Adiaiithum radiatnm
Aescbiuumcne Sesbaa
Albuca cxuviata
— maxiiua
Allamanda cathartica
Aipiuia maculata
— raceiDosa
Anigallis africana
— Rloiielli
Antbericum aluuidci
— asphoduloides
— costatum
— frutcsccns
— hispiduai
— panic uldttiiu
— ^ugioililurine
Antbirrbinum maciocarpoD
— molle
exottfdjet ^flanjen.
^lugufl, ©tpttmbcr.
w. ^ — OrigaiiifoIInm —
— — trioruitbopbor. —
w- 71 Aralia capitata w. ^
w. (T — sciodaphjUa —
g- n
Arctotis
argcntoa
g. <?
—
aspera
g-^
w. ^
—
calcndulacoa
w. n
—
repons
s- n
—
—
scariosa
g--&
e- '^
Arduina
bisniiuisa
Asclepias cura&savica
wr^
—
—
fiulicosa
6- V
—
—
g>K'""c»
■w. 5
—
—
i)ar\ illora
__
Aspalalbus alliens
_
—
—
Kiicaefolim
—
—
pLdimiulatus
—
Asparagus relrofruulus
—
—
—
saruiciitotut
—
—
Albaaasia cijiurca
Alhanatia Critbmifolia
— dcniala
— parviOora
— trifnrca
Arcnia pusilla
liarlcria I'rionitct
— (iiinoia
Raucra rulnuidcs
liill.irdiora tcandoni
Ilucbnera caponsis
— pcdunculata
— viscosa
Budlcja Salvifolia
linblciirum villosum
Buj>htbaliuum niaritimnm
Byslropogon canaricnso
— puiictatiuu
Calendula dontata
Cameraria laiifolia
Campanula aurca
— debilil
— Jaciuiata
— niuscosa
Camphoroima monspolieni
Carina indica
Capparis spinosa
-^ Colaitrat luciJoi
— — p^racanlblfoUoi
— Celoiia paniculata
— Celiia arclurui
*■. ^ Ccnchrus ciliarii
w. ^ — ecliinatui
— Ccitrum laiiri]'i)lium
g. ^ Clit'iranthus trittis
— Chlorauttius inconipicnni
— Cbrvsantbcuium floiculusum
— — frutcseons
— — lacvrum
— Chrjtocoma ciliata
— — Coma anrea
— Cineraria amelluidct
— — laiijta
— Cocos nucifcra
— Comniclina africana
w, 'b Convolvulus floridus
g. p — bermanniae
g. 4 — Jalapa
— I — icopariui
— — speciosua w.
g. '^ Coslns arabicus w.
w. y — speciosus -
w. -^ (gortfe^una folgt.)
270
g- i>
w. ^
SSarirtdttn.
SBerlin. Sn bee 168. Scrfammlung iti Sereins jut Seforbe*
rung beg ®artenbaueg in ben ^onigl. ^reuf. ©taaten am S^tuguflc
irutbcn oorgetragcn : 2>ie 2J!ittbcilungcn ©r. (SrceUcnj beg Jpcrrn Dbert
^rafibcntcn ton ©cf)6n ju ^onig^berg in ^r., ubcr bie unter gcitung
beS DberforilcrS Jpecrn Jfreiibt auagefui;cten JTHpflanjungcn in btc Um»
gebung bc6 ^oflctablifTemcntg ©djcntljal bet 3aftrore, mit ben Bon bem
SBereine Ijicju ubenriefencn ©cJjmuctgebofjen ; bie eon bcm (Sartcnbau.
SBerein in Srfurt gcgebcne Sfadjric^t feiner im ■STionat SDJai b. 3- boct
erfolgten ©riinbung; bie SOJittt)ei!ungcn beS J^errn Dr, SOJctljerbi) }u
^onigeberg in ^r. iiber ben bafelbfl im SKonat Scinuar c. gcftifteicn
SBerein jur SScfcrbcrung bet fianbipirtljfdjaft ; 9iad)n*ten beS ajctfe^b:
ncrungSoeteing in ©tcnbal uber bic bort auSgcfiiljcten Jtnpflanjungen i
gjadjticijtcn beS Sijiitingct ©attenbauocteing in @otl)a iibev bic jum
atjeil giinjligenerfolgebcfi oerfucl)»ireifen ^fnbaucS bet burc^ traftigen
SJBuc^i in ^alm unb 2(ct)rc, roie butd; [joljcrcn Srtrag au^gejeid;.-
neten ^acalietgcrfie ; bet Dictte 3at)tcgberid)t beS @en:ctbc: unb Wart
tenijeteing in Oitunberg, aui bem cine befonbere aijatigtcit fiit ben eei»
benbau fjerootleudjtct, bic SJRittfjeilungen beg ffictcing fiit ©attenjunb
gclbbau in granffurt a. 5K., in Scjug auf bag eingcfanbte?. J^cft fei:
net ebcn fo teid)i)a[tigcn alg intctcffanttn S3erl)anblungcn unb auf ben
beigcfiigten Sctidjt iibet feine rictte 18lumcnaug|leUung, auf bet audj
einige Jp»acintf)cn »on Serlin bemet!t wurbcn, Dcn bcnen gfmelbtt
reirb, ba^ fc Hi jum Sljeil ben JpoUanbifrfjcn gut ©cite ftcUcn £onn;
ten; 2(nbeutungen auS bem eon bem ©utebefigct jpecrn Seic^mann
auf 5)luctetn bei Ccipjig eingefanbten aintlid)cn Secic^t iibet bic im
Dctcbet 0. 3. flattgc^abtc ctfle iGctfammtung bcutfcfcet Canbrcittlje in
Stcgbenj aRittf;eilungen ©t. CivceUen} bci reitf lichen ©tatgrattig ^tn.
oon gifdjcr, 2)ireetot beg botanifdjcn ©artcng in qjetcrgburg, unb beg
^oUegienrattjg ^ctrn sftofeffor Dr. SBeffec, Bitectcr beg botanifdjcn
©arteng in ^ief, iiber bie bortige SBittetung wi^jtenb beg oetflolfenen
l)atten Sffiintetg; ScmciEungen beg ^anbelggattnetg ^ctin SKactaij in
liuttid) in Sejug auf bic eingefanbten S3erjei(^ni(fc fcineg tcic^ljaltigcn
05attcnetabli|yementg, befonbcrg fcinct auogcjcicfjneten 2;at)lienfamm3
lung; SJJitt()eilungen beg um bic Cb|lbaumjud)t in CbctsSdjleilen \ii)
febr uetbicnt gemac^ten Aunjlgartnetg ^errn 9ieij ju Sfd)ilefcn bei
271
^'n'-i'tabt, ilbcr iic traiirigcn GinwicEungtn bet gcfjcrrfc^tcn Ijodjfl un;
guiiili^M SS-.nttn unb gruDlinaStrittcta^j auf bie bovtigc SScgttation,
nomcnilid) auf bic Dl'ltbJunui cine l(b!);inb(un3 id ScnfctS .f;icrrn
!Ruv-vi-£d)t ill ffijicn, ut>cr ben 3uilatib bpS SDci^t'iTcidjifc^cn SBcinbdiic^,
n.-l'i^ Siaijric^ten i\^tv fcine oortluilljaft bctjnntc ungtmein 5at)lrcicl)e
ChrysaiithiMmiiii-^lammlutig, auo wclijn bem SBctdne tin ©ortimi'iit
ubci-tvicfon irotbtni ^tnbcutungcn aui bcr cinijcfanbtcn ^fbfjanblung te3
Jpcrrn S^JarquiS be gliambrai) in ^ariS, iibct bic Gvtjaltung unb JBcr;
bciTctung bet aBcibcpid^e; imittfjtilungcn Ui 3ufli};®{ccetairS Jpccrn
eonticnbcvj fjicrfclbft, iibct bie Svagbartcit cincg au« bcm ^trnc cinct
Swiibcnrciinc crjogcncn SBcinfl^ctoi SBcitvJge bcS Jpcvrn Dr. ?}n'iUtc in
©cntbin, ;ur aSci-fblung btr 58aumc unb jur @r}ic[)un9 fioljci- Stdminc
be= ivilbcn jRofcnilraudjS (Rosa caniiu) urn barauf Sentifciirn unb
sDiooSrofcn ju pfropfm; cinen SScricfjt bed ^crrn 3of. 3fnb. ^miS in
^cili) ubcr ben ungarifcljcn Safloc unb bcihn SJercblung, fo wic iibcc
cin Bon bcmfelbcn cntbccttcS (bocb nicl)t bcnanntcS) ocgctabilifcljcg Sffiaf^;
mittct, bic SlC-eUc tin- unb nacij bcr ©d)ui- blcnbcnb ivci^ }u wafdjcn,
cljnc' 3iad;t;)eil fur bic ©djaafc cbcr bie (SlaRijifat bcr ffioUe bei ein=
fmbung son aBcUprobcn; ScnurEungcn bcB gcvftcrS ^ccrn ©i^mibt ju
gcrftbJUs S^lumbcrg bti ed;iocbt, iiber bic Ban Wonsfd'c Stjcoric bet
Cbftsudit, in ffiejug auf bic iibcr bin (*iegcnflanb cingcgangcncn 2ibt)anb;
lutigcn tcS Jgicrcn ©rafin Bon glotcro in DrcSbcnibif Bom WcgicrungS;
Mtijc .^crrn oon SBobbin in Xuriri) cingcfanbttn SScfdjrcibungcn Bcrfdjic;
bcncr bL'tTigcr eiiartcnanlagen ; 9]fittlifilungcn id .Sammtrratlj^ jpcrrn
2oadnms in ©dilcsroig iibcr bag bortigc gutc 23crl)aUcn bcr ffltaulbccr;
baumc iBaiircnb bc^ BcrfloiJcncn SSintcr^ unb iibcr ben auc^ bcrt fid)
bovabrtcn giimligen (Stfolg bcr fdjroarjcn garbe bcr ©palienvAnbe auf
iii frubere Stcifen bee SBcintrauben, ncbil iCnbcutungen aui bcm mit
einacfanbtcn 5;ieftc forft)Biffcnfd)aftlii^ir Sbefcn. 3)cr®el). 9}Jtbi;inal;
rati) .^crr flroftlJor 2id)tcnfltin gab bic bcmerfcnsiBcrtbcitcn 9Zad)rid)-
ten aui ben eingcgangcncn ncuefren jpcftcn bcr Ttnnalcn bet '■parifer
®artenbau;®cfeUfd)aft, unter Jlnbcrem von cinera mit erfclg angcmcn;
bettn S^fittel, bic ecbbecrpflanjimgen gcgcn bic Gngcrlingc iSatce bcS
?JtaiEdfer^'> J" fd)iJ?cn, burc^ cine 3—4 3oU ftarEe Unlevlage Bon bur;
ven Slattern in bcr Sicfe oon 10—12 3olI) ferncc liber ben Bon bet
genannten @efellfd)aft bcm Jpcrrn eoifclcur=r>c5Iongd)ampg trttieilten
frdi fiir bie nuhrjabrige gutc JConferditung bet cbelflen aSirnenfcrten
in hermerifd) Bcrfdjloffencn ^inEbcbaltcrn, bic in ijclsetnen Jli|lcn in eiiu't
Gi^grube aufbcwabrt wurbcn, jebc i5rud)t in einer boppelten Jpiillc Bon
e"tlbcnpapier unb gciBofjnlidjcm graucn papier. 25on bcm Jpofbudja
brurtcr Jperrn Jpancl roar oorgelegt, eine grcijc giurEc, Bon ber (Sortc,
ivelt^e bet bet (^artenbaugcfeltfdjaft in iJonbon, wcgen ibrcr aSorjuglid;;
£eit jum Salat, ben »prcis cctungen unb banad; prijc gigffier bcnannt
VDOtbcn , TOooon er ben ©amen »cn Sootf; in Jpamburg bejogcn ; fie
enries fid) bee Gmpfeblnng cntfpreri)enb. livi tern JRoniglidjen beta;
ntl'd)cn Oiarten marcn einigc au5gcjcid)nete, iBcgen iljrcr Sluti)enformcn
befcnbcrg met!iputbige Dr(^ibcen aufgefteUt, namcntlid): Sianhopca
graii(iifl(ira, Oiicidiuin raLiifertiiii unb Acropera Loddlgcsii. Bet
A:unil3artncr ^ert Jufermann jcigtc an, bap bci ibm gegcniBartig reife
ffiSeintrauben unb '■pfitfid; ju t)abcn feien, untet SBorlegung befonbtrS
grcjer unb iBi>()lfd)mectenber, auS bcm ©amen ersogcner ©tadjelbceren.
S3om .Runi^gdrtnct Jpcrtn Cimprcd)t roaren jur ©telle gebrad)t: >pro:
ben feiner au6gc}cid)nctcn Jpuacinthcnimiebcln, 12 Borjiiglid) fd)cne
Sj!uti)cn auS bcm ©amen gcjogenet 2'a!)licn, 2 »ctfd)iebene S3liitl)cn
von Gladiolus floribiindus unb 2 t«tt)c MnanaS, bic in bet SJcrfamnu
lung Bcrloojl loutbcn. (Jingegangen unb in bcr SJerfammtung auegc;
legt warcn bic ncuciten ©tide bet Srudfdjriften bco tanbiBirthfdiaftlij
(icn aiereinS in Saicrn, bcr eanbi»ittt)fc^aft$gefcUfd)aft in ©tiicrniarf,
teJ la:ib»itt()fd)aftlid)cn JUercinS in CSaiJel unb bei polotcdjnifc^cn
ajcreinij in SJJiiiid'en.
®cbrucEt in ber ®. ^•. © r p fi >ii a
272
(SBrc^ucr SBintcrgattcn.) S>a« ^cSvetien ber gcfeUigea
SreSlauet im SBintct irat bi^t)et bc« JtunflgartnetS SDJol)nbaupt2Bjn5
tcrgartcn b. ^. cin ©USfjaug mit buftflibct Dtangetie unb iippigcn
5niitbenbufd)en, iro cin tlcincg, l)ubfd)c^ ^ubli!um ficl) bet feinenv.Saf»
fee nad) 9;eapcl cber auf bic canariftf)en 3nftln traumen tonntc, watij
tenb bie norbifchen ^cUe unb 9)Jantel nidjt recit bingcn, unb btaufen
bie irintcrlidjen ©djncefloctcn ficlcn, aui) biSireilen mituntet inuntcteS
©d)tittcBgelaute a\\i Ot)t btang. 25iefe Gintidjtung fiat nun feine Ii)«
rifc^c fficbcutfamteit burd) cin treit grofartigere^, vrad)figeS unb I)6d)(l
gcfd)mactBoUeg Gtabliffement cerloten, bag in Deutft^lanb fc^iBctlic^
feineS ©leidjcn t)aben biitfte, unb niomit eincm >Ba!)ten iBintctlidjcn Scj
butfnip bet nobcln SBteSlauct ©octctat auf nn'irbigc SBeifc abgebolfcn
irurbe. G5 ifl bics .RrollS Sintcrgarttn. Gin grower, fd)6n conflmit*
tcr unb gcfc^madpoU becorittet ©aal in bcffcn gcnb iiber ben Gingang
ffiogcn angebradjt unb beffcn ubrige 3 ©eiten Bon (SJlafifenflcrn gebil*
bet ftnb, bietet fcincn f)citcrn Sfoum bcr dJefellfc^aft bat. JRingSum
iji Drangeric aufgefletlt , unb bat)intct an ben QJlaSfcnftetn tjegctitm
cine Unjat)l Sopfgcwadjfe. 3m gonb munbct bet ©aal ju bciben ©ei»
ten in Sangc au3, beren SBcrbcrfeite nncber au^ ©laefenflern beftct)t,
unb bic gcfd)madBoIl mit ©citddifen auSgtflattet finb. 2Cn jebem Gnbe
berfelben ift cin rcid) umwadjfener SSvunnen angebrad)t, baruber cin
©piegcl unb iibct bicfen ein runbeS gcnfict Bcn farbigem @lafc. 2Cn
bcr Jpintcrfeitc ber ®ange |lct)cn Sifdic unb ©tul)le, unb ir.it bem
©angi: parallel laufcn bie Stebengcmadjer: bag ®arbircbcn=, ffiillarbs/
©peifcjimnier unb .ffiuffrt. <ii ift 2(lle6 fo bciniifd), traulid), unb bod)
otiginiU, iric to fui) bie SBreelauct Bcn einem C(f>:ntlid)en Crtc ni;n»
mei t)abtn traumen laffcn. V\t liebc 3tatur i|l biet en miniamiB fo
comfortabel gcmad)t, QlS cS im SSintet nut meglic^. ajerbeifiriingcn
unb ffierfdji'iierungen finb allerbingS an bcm ncuen GtabliiJement noc^
benfbar unb fie ircrbcn gciris crfolgen.
aStbliograptjifdje Slottj,
2) i e S c f d) r e i b u n g , G u 1 1 u r unb bet © e 6 1 a u d) a 1 1 e t in
2)eutfd)lanb >BilbiBad)fenben unb im gteien ju cultipij
senben @ewiir}s unb 2(t}ncipftan jcn, itt Jttaffcc unb
3ucf ctfuttog ate, urn ©arten mit bcm l}6d)ilcn ©cicinn ju be*
nugen, mit bcr Retire, bic tvilbiradjfenben ©ciriirj: unb 2trjntipflan«
jcn an iljrcn ©tanborten aufjufinbcn, foldje ju crtennen, juotrebeln
unb jum ©cbraud) t)erjurid)tvn. 25on 3 at ob Gtn|^ Bon 9?ciber.
Kuge-burg, bci 3>:nifd) unb ©tage 1837.
2>iefeS, aUe 9£uijpflanjen, iBcldjc in ber ^ffijin eorfommen, um*
faffenbe SBcr!, bicnit alien ©artcnbefigern aU bie nueitc^e Scijrc, mit
fid) ber ©vunb unb Soben am bcd;flen benuijen idpt, SEir letnen
liieraus bic miditigilen ^rjiieipflanjen Eenncn, 5. S8. Billota lauata etc.
>Belct)e (iMt biSbcr nur »om KuSlanbe bejogcn haben, unb voeldic bei unS
im 3>'cien aiiobauert. 9tci^ !cin S!6crE biefe^ gacf)c6 tjat bit Jtcnntt
nij ber Gultur fo Bielet rcidjtigev ojficineller ^Pflaujcn Eunb gcgeben.
JBorjuglid) bcm 2fpctbctet ill baijelbe fcl;t criBiinfd)t. i^ann ift aucl)
bie 3ubereitung, unb iScrvblung allet im greien tBilb>Bad)fcnben 3lrj»
nei: unb ©OBiirjpflanjen funb gcgeben , woburcf) ajicte in bcn ©tanb
gefe^t finb , fid) in Jluffinbung biefer officiiicUcn ^pflanjcn unb beren
SereUung cinen bebcutcnbcn ©eiBinn ju Bcrfdjoffcn, unb e6 bcm 3fpo:
ti)da JU crleid)tcrn. Jtllc ^pflanjcn finb aber |'o befd)rieben, bag fie
Bon 3ebermann ertannt wcrben toiincn. SSon bcm in bicfen Gultut;
fac^e tui)mlid)fl bttannteii ^crrn SBerfaffer liep fid) nur etmai ©ebir,
genc6 entartcn, unb iBir fijnncn bic 2Jctfid;crung crtheilcn, baf bie
©arflcllung ung fel)r freunblid) angcfprodicn bat. SBegen be« baburd)
JU bereitenben allgeincincn 9!u?en5 halten u'ir eS fiir ^^id;t, bicfcS
ffiierf befonbcr^ ju empfeblen, unb Jipothefcr, fo reie alle ©arttnbefi^cr
JU il)rcm SSeflcn bierauf aufmertfam ju mac^en. ^reis 1 fl. -i^ Sit.
nit'fciien S3ud)bructetei in 6 6l((ba.
5Rib>utiur : ,v r i c C r i d) .0 a fi I C r.
S3crlcgcr: Oi. ,"v. Oi i- d |':tuil II it.
y£onltabcn^, ben I. »2i*ptcmber 1S3*».
XI. .^rtbfi^anft.
lld'cr 2>oi\iiitcriimi tcr 'Bdiniciifavbcrt.
CSBorgctcagcn vom Spvn. SBJtaill.i'Jfrjt SJciimann in bcr 4. ©i^ung
id Giartcivbaiij'iycrttnS in ©tfiirt am 7. 2lugui"t 1838.)
?Oon ^cm fcdpn fo (niicic j^eprufron uiib erprcbtfn (frfalv
ritn^ffnt'c auSiicbtnfc, tajl ri.nl)blu[icnte ^oovtcnftcn ( Hyilraii-
p;ca" imitabilisj in Ci'ifcucrti' blinK^cfiii-bt nicrOcn, bcfout'cv^
njciin man fie mit ciiior fcbunidu-u '2UiUiiifolutii.ni gicfjt; i.>ci-j
fiidite id) ticfeo 3''l)r ond) lUif aiitrre ^Pflmijcn aiisijiibcl)iicti.
2di pfl'^'V^te luimlid) tic untongciiiintitcn, fafl alle vofa blii=
bciitcn ^pfloiijcu in einc iiiir von Sub I iH'vf4)viebciie (ii=
fencrt'c, uiiD flcf! mit finer fdMivubcn ^'flaunlofun;); iiUcin
tie ^''flanjcn blicbon ivic fie ivaxen init ocviintcrtcn ibrc
giube nidU. gol.qentc ''Pfliin^cn nnirten ein.qcfel^t unt fint
bei niir iif d; nad,\mfi'bcn : 1) 3Iiniuliis ro.sciis. — 2) Calla
aelhiopica. — 3j I'elargoiiium Lady Eimna. — 4) Pel.
Adonis. — 5) 5l5ier SJopfe (Sommcrl'eof ojcn : a") blngtofii,
b) fletfdifavben , c) IjeUiotb mit SacfbUitt, d) \ve\^. — (i)
Tropacolum inajus. — 7) Petunia iiitegrifoiia. — 8J
Cactus alatus. 9) Nerium splendeiis.
(s()e id) tas i>ert)alten ter einjelncn (Sremptiive be=
fd>reibc, mu^ id) ember nocb bemcrfen, ta§ jeteS 5}Ial ciri
jrociteS in ter gcciqneten Grtart gcfefit, tiibei geiteUt i|1,
mit geai6l)nlid)eni SSiiffer flatt mit 'ihuinlbfunq begoffeii
routbc, um ta5 Sb'crbalten te|]o genauer angoben ju fc>nnen.
!■) Miniiiliis roscu.s wurte in ©ifenerte geflopft ten
2tcn ^JJdrj alS fleine6 ''Pfldn5d)en «cn 4 fd^amdien Sldttevti
Don finer im ^anuar (luSjicfaetcn ^flanjc, tie fpillerig ^c-.
TOiKbfen, nur 6 flcine, unfcbeinbare SUittrfien b^Ute. T)cx
Etertling ivurte mit einem ®iiifc beted't unt in tie SBobn:
ftubc .qcjicUt. Qxit am 20. ^l^uirj entmidelre ftd) tas neuc
I'eben, unt oon S^iige ,^u Saqcrourten ticSliittcv Eraftiger,
wdt)reiib tie 3 untern ^coinmerpfliin.^en, tie in Jpeitecrtc
jiantcn, immer nod) gclblicl) fortfpintelten. X'en 19. d^la'i
tamen fiiinmtlicl)e Sbpfe in§ J^reie unt l)iitten tie falte
9Jad)t ooin 21. auf ten 22. Wlai au^,^ul)altcn. 2>ie in
.^eiteerte ilebenten ''^^flanjen rourten brauu, traucrten unt
gingcn mir luie meinc iibcniiinterten Scliizautlius retu.sii.>j
troC^tcin, tii^ id) taS S>erfiil)ren unfcn^ gecl)rti'n i'}itigliebCL',
.^rrrn ©d)niibt, befolgte, j^u ®runte. 2)iiS Sicrftibven
te'5 5oerrn Scifenfieter ^Sdimitt jun., beim Schizaiiiluis
retusus, beficlit niinilicb tiirin, ta^ nuin tie iiberivintcrten
^flanjen nict)t auStopft, fontcrn mit tcin Sopfe in tie
grtc brin.qr. 2>ein Sopfe tlopft man nbcr v>orber oorfid)tig
ten ffiotcn au5, t«mit tie SBur^eln turd)UMd)fen tonnen.
JDfrr Scbmitt ivill tarndd) nie tie fo fd)db[id)e <?tiimm=
fiiule beobad'.tet l)iiben. 'itnfangs wurte tie ^Pflanje nid)t
bufd)i;^, nad)teni fie jetod) am 29. Juni tie crflc fd)6n
rofeiirotbe 551ume gcbrad)t l)atte, gingen au§ ten53latt:
winfeln aud) Sriebe benun-, tie nun icl>t jlno^pen angefc^t
l)iibeii. 3riU'iii tie '^avbc bleibt — rofa , unt ifi pon jetcm
antern Mimulus ro.seus nid)t ju untcrfcbeiten.
2) (Sine fcbon me()rfad) geblubfe Calla aethiopica
vourte ten 21. 2>ejcmbcr v. 3- i" (S'ifcncrte gefielir, nad>*
tcni tie oorige (jrte nnir forgfditig au^ tcm JBaUen ausges
mafdien worten. Sie trauerte gar nid)t, blubte fdjon ten
4. gebruar, uiobt an 4 ffiodien eber, al» tie, roeldie unge«
ftbrt fortgcuHKbfen war, abcr roeijj. Tic Calla foU in ter
(jrte llcbfii blcibcn unt nod) einmal bluben; tcnn tie23liu
tl)e l)at tiefe» 53ial fd)on im '3d)afte gcfled't, roeil fie gar
JU rafd) nnd) tcm Jicrfcl^en bliibte.
3) Pel. Lady Emma war im uorigen Siif)re gleidi in
G'ifcncvte gellopft ivortcn, n)ud)3 freutig fort unt bliibte
rcd)t jeitig; nber obue S>crdnberung ter gatbe. Gin t)efti^
ger 3Sint roarf eincn grofien ©fraud) tea Rhododcudrou
poiiticuiu tarauf, fo tafj c5 gan5 jcrtn'id't unirte unt ftarb.
4J Pel. Adoiii.s, nid)t in terGrte grop gejogen, ivurte
eriT '.'(usgangS 9.fiai, aI5 c5 fd)on 23(utbenfiio3pcn angefeljt
battc, in S'ifcnerte gcpfIan,U. 3lur furjc Beit trauerte tie
^yflan,^e, tann bd'ibte ]ie freutig fort. Um (gtcdlinge ju
erbalten, t|t ft'e jeljt in5 freie £ant gepflanjt ivorben unC
bliilit uiieter.
5) £iie 4 Sopff mit Sommerleofojen acigfen in tn
^.txbc feme SSerdntcrung, nur binftd)tlid) te§ iBu*fc3. (Sic
fpintclten in tie .ftobe, bli'ibten jeitig unt brad)tcn ebrn fo
uicl gcfiillte, flls' einfad;c ffitunien, reie in ten antern
Sopfcn.
6) Petunia into<!;rifolia. 3fm fi. 9}ldrj erbictt id) i>om
.feerrn Sx. Wcorge mebrere Sd)nittlinge ju ictecfliugcn
I'on einem Stode, ter fid) obne irgcnt fein 3utl)un uon
Pet. iiyctaoliiill. in iiite<>iifolia umgeroantelt b^itte. DJeite
^2tccfliugc nntrten tarau? gcmadit, von tencn 4 in (i'ifen«
crte, 4 in i^citcertc unt 1 in frcicn CMartengrunt gepflanjt
ivurte. 2^cr im frcicn (Martengrunt gcpflan^te trieb juerfi
unt entivitfelte aud) bait fcine .5!3lunun; tanii tie 4 in @i.
fciicrte unt julcbt nodi 2 in ter Jpeitcerte (tie antern bei*
ten ivarcn nidit angcgaiigen) aber biefe beiten f!cben je^t
nodi febr magcr, ibrc ©lumen ftnt jctod) von alien g!eid\
nur tie 23ldt'ier untcrfcl)eiten fid) turd) il;re UeppigFcit bei
ter ^antpflanje.
275
7) Tropacoliini majus. 'S>a§ in Gifencrtc gcfdcte (Sxenx--
plat bringt iveniqcr 23lumeu, d^ ta^ in ©artcncvoe gcfactf.
2fnfanglii| fAicn" c§, alS cb tie S3Iiimen bunfler wdtcn;
aUciirbei fpdtfrcr 93cobnd)tung crgab ficb, ta§ fie ficin^
gleid) bluborcn. ffici tcvalcidv'n a5i'vuiclH-n niiifi man vccl)t
auf fcincr ^ut fein, mill man gar ju [cbv tH-v|iid}t ivivb,
fid) felb|l ju tdufd)cn.
8) Cactus alatus fic( ijon bcv StcUagc, rootuvd; tcr
Sojjf jcvbvad} unb frdnftit nod), unt>
y) Neriiiui spleiuleiis wuvbt gleid} au'5 bem SBafTcr,
in roddicm fid) bic SBin-jekbcn gcbtltct b'lttcn, in eifencrbe
Qcpflanjt; eg wdd;jl fct)r fc^bn unb frdftig, l;at aber nod)
feine 231unun.
:2(Ue '•Pfl'injen gebte(}en nid)t nur in ber gifencrbf, fc\u
bevn fie jcigeii fogar cin tafdiovcS SBacbytbiim, waa iMeUdcbt
in ber fdianivjcn garbe bcr (Svbe feincn ©runb babcn mag;
btnn eS i|l cmncfcn, bag bic fd)ivavjc garbe nid}t allciu
mebv SBdvme auffafjt, fonbevn man l}at ja and) burj^ Sl)ci-.-
jnometer nacbgewicfen, bafj fd)roarj angcilvid)cne SEdnbc bie
oitfgefogene 2Bdi-me Idnget an ficb bicltctt, al3 wcifjc. I^it
Sopfe mit ©ifcnerbe roarcn and) immcv tveit mcl)v aui°ge=
troctnct, al» bie anbcvn Sopfe, obglcid; fie mebv gliiffigfcit
bffanien, unb bie§ mogen tnellcidu bie Utfad)en fein, bafj
olle ^Pflanjen fo iippig in ber (fifenerte tegetiren. 2^ag
bfi !einer, namcntlid) ben rcfenn.>tl)bliil)enben ''Pflanjen, eine
ajerdnberung bergarbe uorfam. mug un5 ben 25eroei5 licfcrn,
bag bie blafjrotbe garbe in ber lly(lraii<>;ca eine onbeve,
b. b- fi"« S'li'be au5 entweber nnbevn ®vunbfloffcn 5ufam=
mengefelit, oter wcniger feft gebunben fein mug, ober bat
bie ''Pflanje felbfl mebr 9^cig'ung ju bem (Sifenrojt? 3d>
wcig e§ nid)t ju fagen, unb wie «dre bicS wobl jii cvmtU
teln? (Sifen fintet fid) fafl in bcr2(fd)e bcr mciften ^Pflanjett
»or, e§ mug baber aud) in ben ^ftanjcii abgefe^t werbcn;
abcr bie 2IUfd;unggoevbd(tnifie fbnneii anberei fein.
276
'Sir. 1777. Erica Cclsiana.
^iefe i)\xh\ii)i J^eibe tvdcbil auf bem gap unb wax im
Jabr ISIO burd) ^errn 9voUifon in (^nglanb cingcfiibrt.
©in jarter ©fraud) mit aufred)ten '^Icllen, 3—4'" langen,
aufrcdit-abftfbenbeii, ,^erl"ircutcn, fcinen, unbebaarten ©Idttcrn,
unb fdibncn, mci)lenS su breien enbi^dntigen 231umen auf
iibcrgebogeiien, mit gelbgriinea ©racteen befeljten Stielen.
S^ie^Siobre ber C^tM-oUe ijt fall fugelf6rmig-.baud)ig, etiva 3
iSinieu lang, r6tblid)=raeig, ber 9ianb bat glocfenformig ab*
jiehcnbe, etrunbe, rctbe (Stnfdmitte. Ser ©riffct ragt i)cv
por. (Sie bliibt im d^lai unb 3uni. — Gultur wie anbere
gapbciben, unb 5i5ermebrung burd) Stedlinge.
9Jr. 1778 Erica Liiiiiaeaiia var. supcrba,
2^iefe prdcbtige l^arietdt i]! obne Tfu^nabnie unter aU
fen ijeiben bie flartllc r>on SSud^Ji, ta fie oft in einem 3iibre
3 giig unb bariiber lange ®d)effen treibt. Die tveigen, feu.
lenformigen , am ©runbe fanft gerotbetcn, weid) bebaarten
aSlunien erfd)einen im Sommcr an ben obern Sbeilen bel
Stengels unb ber'2(e|le einjeln auf jablreid)en, bid)t beifam«
menftebenben, febr furjcn 5>3lutbendfld)en, unb bilben fo gleid).
fam bebldtterte, bi6 4" unb bariiber lange SSrauben. — (Sul»
tur roie anbere .^eiben; inbeS pcrlangt fie ivegen beS (tarfen
2Bud)fe5 cinen gerdumigen Sopf. ^xd^ in Hamburg 2 ^.
eSortfeljung folgt.)
llcbcr citiigc yorjujid'cfjc 3terpflanjcn, abgebili)et
ill Loddigcs Botanical Cahiner.
(.83om ©vo^fjcrjogl. J&ofgavtnet Jpcrcix SBoffe ju Dlbenbtirg.)
(SottfcBuna )
S^lr. 1776. Zygopetaloii Maxillaris. u
(Gyiiandria Monandria. Orthiilcac.)
35icfe ^3rdd)tige ^panjenart TOdd)ft in JBrafilien, bei
9}io Janeiro, ^err gcbbigeS erbielt fie im S^bre 1829 t>on
4>errn §. SBarre, unb fie bliibete bei ibm im'.'Cugufi 1831.
£iie ffildtter finb fd)wertf6rmig, langgefpiljt, gerippt, etwa
1 gug lang unb big 1 ^oU brcit. 2)er S31utbenfd)aft i(t
unten mit einigen angebriidten Sd}eiben befeljf, tiirjer al»
bic S3(dtter, wenigblumig. Die S3(umen finb febr fd)6n;
tie 5 .Rroncnbldtter finb auggcbreitct, eirunb unb Idnglid)
jugcfpi^t, etwa 1 3oU lang, griin, bunfelbraun geflcdt; bie
Sippe ijl bldulid)4ilafarbig, febr breit ietwa 4"')« obngefdbr
8'" lang, jlumpf, ctwn§ au§gefcbweift; iiber ber ^JMatte, um
bic S}efrud)tungSfdule b"unt, befinbet fid> eine fleifd)ige,
blaue ^^robuction, dbniid) einem Untcrfinnbaden, befcl^t mit
gdbncn, wonad) bcr ©attunggname gegeben ifl. — Sic «cr=
langt ba5 5!Barm()aug, rrirb in leid)tc ilauberbe, njeld)e mit
etroaS Sanb gemifd)t ijl, gepflanjt unb gelegentlid) burd)
abeilung ber SBurjclfproffen »ermcl)rr. _ '■PrciS bei ^rn.
g):acfat)^in JJiittic^ 25 granfcn.
©ni^ag liber tn'e iMeIbcfc()ricbetie uiib nocf) iiicl)r
bcfpvocl)ciic dtdh, c]ciiamit: tie ©rune oon
SSlo'nibcrij. =^1)
(23on Spn-xn S. 2. 3Jautcn6a(^ in ©oc|l.)
eine ^Cnjeige in ber 2BeigcnfeeY SSlumcnjcitung (»""«
;3al)re 1835), bag e§ bem ^^errn Drofi Don Ulmen.
flein gelungen fci, cine grungrunbigc iJJelfe frifd) au§ bem
©amen ju erjieben, pcranlagte mid), beE!b>Jlb mit ibm in
(Sorrefponbenj ju trcten, unb im 3uli 1836 folgte id) feinct
freunblicben ^inlabung, fcine 'DJelfenfior bei ibm felbjl in
'2(ugcnfd)cin ju nebinen.
®lcid) bei bem iibexan^ freunbfd)aftlid)en gmpfang
wurbe id) inbeffen burd) tie 'D?ad)rid)t betriibt, biefe fd)6ne
gjelfc fei nid)t griin gcblicben, fie babe fid) Derlaufen, unb
wexti roobl eincn antern 'Stamen erbaltcn miiffen. _
3n genauerem Sufammcnbangc erjdbltc er mir bann,
bag et bie 7 ©enfer wn ber ® run en im griibjabrc jeben
in eine befonbere Srbe (in Sopfe) gepflanjt babe, wic ermir
aucb febi^n gefd)riebcn, unb fiigte biniju: tag crfi an jwcicn
terfelben cin i\iar geoffnete JBlunien , inbeg bicran fo roie
aud) ben antern nod) eine 53Ienge pieli>erfpred)enber JtnoS*
pen fid) bcfdntrn, bag iiberbaupt tie jpauptfior feineS <5or.
timentS tiu-d) tie leljte 2— 3ro6d)igf ungiuifiige SBitterung
juriidgcbalten worben fei, fo bag er besun-gen red)t febr be.
bauere, mid) fo pimEtlid) an bem mir be|ltmmten S^age unb
nid)t um 14 Sage fpdfer, anfommen ju feben u. f. \v.
Qotann rourbe ,\ur S3efid)tigung ber ffilume gefd)rtt«
ten. Seitcr rid)ttg, ein®riin war baran nid)t ju erbliden;
aber bie 23(ume ift unb bleibt barum^bod) ein
(Srtra^giUtabor. Die ganje ^Pflanje, an (Stiel, ©ten*
"~"*)~2a7rb7n SScvljanbUingcn id iCcrcinS jur S?cf6rtcrung bc« ®ar»
tcnbaucS in ben 5£. ^prcufi. ©taatcn. -21. Sicf. ®. 'i^g. SecUn 1838.
t) ajergl. bamit bie 2£uffdec in ber SBljtg.: Satirg. 1835. ©. 313
— 1836. @. 279. — 183i*. @. 131—133.
277
(Ifl lint ®v<i-5 Kin- (l.ivf imt> I'lppiv], \}Mc tex bc\\<\cfoxmt(n
tidcii ^noc-pcn in IWnjjc, — \wven niir cvfi 2-3 i^cho--
x\c\ cntfoltct w>ucn; bic aMiinic ifl ffhr .qvofj 1111!? voUhiu
niiji, ohnc ju plat^uMi, — biil'ci oon cina- flaii,^ ii.^nfn tcl;unT
^u'bffcbiiil'Vntcn unb au|u'vil fcltt-n oorfomnu-nbcn ©runb=
farbe imb ^ficbniniii, >vi'ki,u- id) olio anjU'l^'n unubo: _
^I'UtlAe Doiibl." Bi/.anle, fii|l ^buvob fed nniji flliinjcnb
riiMMid) maufi'fliMu (vui cmjcUi.n totcUcn ino Sriioc) mit
9uM'>i, C^uiiiin, yuivnir unb 'CtalilbUui, — _ UKldif^ lfl>U've
nnf cini>ii'n aMattovn nidit in vciit_ abj)c|tBtcn vitrcifcn,
fonbcrn li la Klainbant iiniu-brad}t ifl.
X'ie 7?.irlH-nvn-adit bii-ri-r JJMnmc s'^M glcidi 'Mex "iiu-.
flcn aiif fie, unb c\cxn ffhit bcr llu'lfaifvcimb, bat cr oiui)
fd)i.Mi nu'bine taufcnb JBliimcn nad; il)v j)'^'')''"' S" i')*^
nodniuil» ^^uriid'. —
Tbcik'id) nun in bcr emnutung, l)icr cine gruiidrunbiiic
9?clfc su Kbni, gctiiufdn, fanb id) bod) in bcui Jbi'ldiaiicn
ber bafiir qcqclrcncn itub in ben c|Ut gcovbnctcn unb (jvofjcn
9Mton=>iovtinicnt iUba 1200 ^Jhiinnicrii \icixi) biiucid)cn=
ben (Iruils unb frcuctc mid), bicfc unb ben eteln 23eiii«ev
babci pfvl'bnlicb fennen qelernt 5U bsiben. Seme oielen
23eete mit i)klfen=(2amliniicn ivaren 2(5-28 ednitte Uing,
tjierreibiq bepflanjt, fein "gortiment b'lttc er in 1000 unb
unb niei}v Sopfen auf SteUagen oor unb rin^Jum in ben
3 ®drten an.qebmd;t, worin aud> Jiugleid) auf grab nebcn-
einanber laufenbcn 23eeten wn jeber 'Jhimmer O^i^'s "^'3'
lid; geiuffen war) 2 Gvemplave im freicn iSanbe (id; befan=
ben.' 2Benn and; nun bieroon j>var ^unbcrte im 23lubcn
roaren, fo jTanbcn fie bod) nod; juSautenben blo5 in Jlno^j
pen ba, unb biefer Um|1anb licp niicb ivivi:lid) bebauern,
nidit um 2—3 aSod^en fpdtev bingefommen ju fein. Unter
ben erblubten Sdmlini]^= fou^obl, aid ©ovtimcntS^'DJelh'n
fanb id) fdion oiele (srtia=£d)6nbciten, — wie oiel mebr
ttjiirben ^id) mir gejeigt babcn, jidnben fie jebt alleinglor!
Um mid) ju entfd)dbigcn, batte ber ^err S^roft bie
(Siite, mir nadibev ju ,^ivei cerfd)iebencn 5}uilcn mandie ab;
gefdniittene, gut in 9}aHi5 gepacftc S31umcn erflen 3iangc5
JU uberfenfen, rpobci neben ben fd}6nften fubn|lge|lreirtejt
2?oubIcttfn unb Sijarben aud) cinige feltene "Picotten, ffit=
pic, Samofcn u. f. \v. fid) oorfanben, oon roelcbcn cinige in
ungcn>6bnlid,icr febr betrdd;tlid;cr (yrojje unb a5ollfrumig=
!eit, obne gep(al|t ju fein. ^ierauS unb anS allem in be§
grci()crrn (Marten ©efebenen , finbe id; mid; ju ber (Srfld:
rung vcranlafst, feine 9JelfenfanimIung fei nicbt allein bi"=
fid)tlid; ber93ienge S^arietdten, fonbcrn aud) unb m.br nod;,
vrcgen ber barin befinblidu-n Suiritdten, cine bev reid^llen
unb bead}tcnciwertbeiicn, bie eg geben mag.
Sit cincm ©cbreiben, weldicg bic jroeite (gcnbung SBIu;
men bcgleitete, er>vdl;nt er breier neucv ^Jelfen von 4'/^— 5
3olt im Surdimeffer, — unb fagt bann wciter bi": ir~i^
©ri'nic bat Sie unb mid; orbentlicb oerirt; id; b^ibe feit
mcinem leljtcn ©riefc mcbrere ffilumen oon ber ©riincn an
ocrfd)icbenen >2t6rt'en gcbabt, beren oivuubfarbe wieber wie
im porigen ^abre rein fccgvim wax. 3^ie JBlumen finb
Iciber Dcrwelft. Die jel^t nod) bliibenben babcn an alien
gremplaren, wenn aucb feine grime ©runbfarbe, b 0 d; iMclc
brcitc gri'inc (streifcn, unb finb fcbouer )vic bic ^l^iut'
tcr im Dorigen 2al;re war. Unb nun fd;elten fic meinc
©riine nid)t nicbr bic (Sv^Srunc, — fie i|l oon 3ied;tg>ve.
flcn nod; gviin."
278
Olnwicfcrn bic wn ibni julc^t ubcr feine ©riinc 00 n
23 lorn berg gegebene (Jbaractiriflif :
„feegru'ne iisijarre mit ^ncarnat, .^lofa, ^Mirpur
unb Gtabl blau"
papt ober nid)t, ofrniag id; erfl im timftigen "*abrc nn mei.
ner eigenen, v»on fciner greigebigfeit crl;altenen iMl»i"if a"
beurtbeilen.
aknldufig abcr bebauptc id\ „bari erfl burd; 75«i"bbe«
flaubuiig bie "rein blaue S'Ubein berg^elfe cntfteben muffe,
ebe »vir ber rein grunen cntgcgcnfeben biirfin. 3enc cr=
fd)eiut and; nocb ganj luabrfdH'i n I id) ; bicfc abcr bart
auf ganj gewif), unb (moglid) ware c5) alf'bann
gleid; im.^wcitcn ^abre." ^Ticfem meinem fd^on vor
"mcbreren 3abren nbgelegten ©laubenf-befenntniffc bin id;
nod; inimer gctreu jugeti)an, — mitStedit wirb eel fo Icicbt
nidjt angefoct)ten werben fouuen, unb garumgiftoffen ficbcr
nun unb nimmermebr! ober id) gebc 12 Stud' mciner
crflen ^lJuUabor:'JJelfcn Sem, ber im' Stanbe i|l, mid) ju
befebren, b. b. ber mir cine rcine natiirlid)e grun=
grunbige C9f>vad;fenc nid)t erf I'l n ilelte) lifclfc
jeigt, bic nid;t au3 einer rein blau en beroorgegan<
gen' ifl- '^)
*; 3>if J^intcrblicbcntn bc« in5irifd)cn ttibtr rcrflcrbcncn 5;icrrn SBe*
riditct|tattcr« Ijattcn bic «utc, bcm fflirtint tint "Pflaiije bcc hkv
9fbad;tcn 9JcItc im ipcrbft 18.i7 cinjufcnbcn, bic ber ''Pflcge
btS 3nftitut5;(aartncr6 iprn. ffltnid)f cmpfoiilen ill. Set Sc;
folg witb jcijcn, ob fie bcm SUnicn bee (Crimen fcrntt ent<
fprccl)cn TOitb.
JBliit^ej
eit
cro ti
:fd)
e r ^ f I a n J e n.
3uli,
Cotyledon fascicularis
^(uijuil, (September.
(ijorlicfuna.)
g. ■^ Uorslciiia sontraierva
w. n
— laciiiiati
Crassula ciliala
^^
Dracaena cacrnU-a
— eiisifolia
g- u
— cultiala
—
Dracoccplialiiin canaricnse
s-^
— mollis
—
Duranta Ellisia
«. 1
— pcrloliata
—
Ecbium feroiiss.imuin
i-J
— ranio.sj
—
ttriiliim
— spalLiulata
—
Ehrella Tinifolia
■«. :i
Crinuni amciicanuia
w. -4
Elirliarta paiiicea
g- y
— asialicum
—
Emb
ollirjuin lUixifoIiiim
g. t
— criibesccns
—
— SiTiccum
Crolalaria caiieiieiu
Croton line-arc
1
g. tj Epid
cndroii fragrans
— fubiatum
w. 4.
— scbifcruin
— sincnse
—
Curcuma longa
w. n
Eranibrmnni pulchellum
«. r^
Cycjs levoluta
»•. t^
Erica agrcgala
B-J
(Jvclameii peisicum
g- ^
—
aurea
Cvjjcnis \ef;clus
■»•. n
—
calvcina
—
C\ I'lliaiitluts aiigusti
foHus
s- ^
—
ccrintboidcl
—
Uitksoiiia aiboiesceiu
>v. ■&
—
cocciiica
—
— Colcila
s- ^
—
cubica
-«•
Dionaca muscipuU
W. 71
—
— miaor
—
Uioscorea saliva
—
— .
decora
—
Uiosiua cieuala
g-l>
—
cxurgeas
—
— lalifolia
— .
i'onnosa
■—
— Iclragoiia
Disaudia prosliata
S- ^4
fulgida —
(govtfc^ung fclgt.)
S3 a r t e t d t ( n.
^ariS, ben 20. 3itni 1838. Sic Incfigf (S.utciib.nijtfcttfe^aft I;cjt
uni mit einec ^Cueliellung pon SUimcn unb Jrud^ten befiljcert, motin
c5 bciital)c rcii^lirtjec ausfab, ais im (^eeieiij and; regnete unb hajcire
C6 b'iiifi3 um ben laiigen, fiiblid;, ja fail tropifd) ausjefe^miietttii Saal.
ailan foUte bie Giarincrei ju emev iiauptfunlt im >£taatc crbeben, ba
279
bic giafur im5 Un 'SrWrn ff'f "n-a"' 3afircn ju cnfjirtcn fdjcint
unb ben SJintct oci-lAiKiEvt, in^jbuvdj bJ3 SBad)6tl)iim jm grcicn rcdjt
timiJicrlid) irivb. ®Iudlid)cnrciie f)abcn wir Jiobfjabci: ber ©artcn--
tiiiift, ireldic, trot' Ma ©trcnsje bcc Slatur, bic fdjcnflcn Slumcn ju
fi-Sicbfii iri)K", unb Srudjtc auf {!)« Saftl btingcn, brd cbct mcr?OJo=
note fi-iibcr, ciie c5 bic ^latin: bcticbt fie i^ncn barsurcidjen. ©o
Ijnttc 5. S. ber ©Jrtncr bc^ 9iotl;ld)iIb'fd,u-n ©artcji ju ©uccencS, in
btt Uin^cjEnb vun ^ari^, bit fdjonficn ^HUiimen, ITpritofen unb 5Bein=
traubcn jur ©djau gcitcUt, inbtp bic SJatuc unJ nod) nid)ts anbertS
jumSBcfttn gab, ali Sicgcn unb ©d)[cfcn; ncb|"t SUabicSdjcn unb ©pi--
nat. SJicfcn SBunbcrmann Ijat bet 25crein fiit ©artcnfaau ba()ec au^ ncbjumdjcn «oll!ommcn gdungcn
niit'ctnei- fdicncn 93JcbaiUc bclcl)nt. SBie I)od) bieft TTpriEofcn, ^flau-- --
men unb SBcintwubcn feinen Jpcrtn ;u ftetjen tommcn, ill nidjt gcfagt
toorben, incUcidjt cinige taufcnb gtjnfcn. 2Ba« tl)ut« abcr? fie finb
ba, troi} SBittcv unb Mitt, unb ba^ ifi bci- Sviumpf ber (Sartenfunft.
(5t'n anbcrer Jiunitgivincr, we (diet bei ber 2ui6|1tiaing feinc gebrudten
SnEiinbigungen aue-tbcilte, pcrbicnte tt)tv SUfenflufafr ali cine Qljun-.
mcbaillc, unb id) werbe mid) irotil tiiiten, fein fcgcnannteS ^arabieS
cbcr feinen tunlllid)en (Sac ten ju bftreten, niDju er bod) in feincu
2intiinbigungcn Stbermann einlabct. 2>ie|er SOZenfd) i|l namlict) auf ben
unfinnigtn Ginfall gtroilicn, bie Statur nadijuiffen unb einen 60 gug
langen unb 25 gu6 bnitcn ©arten in ffiuimcnbecte abjutbsilen unb
mit lauter n ad;gcmad) t en ffilumen ju befe^cn, fi'gar !unltlid)e
gauSen unb ©v^'^iitre anjubringen. Sr ill ftol; auf feine (Svi'inbung
unb rii^mt fid), cinen tirigen SIitmen=grul)ling aiif feuiem Sjcbrn ju
befi^cn. &n ^arifcr literarifd)ct SSecein iff fo einfnitig gen>«fcn unb
t)at biefem 9}iannc cine 3:)JcbaiUe jut JCufmuntetung in fciner ^unll
cctbeiU! aiatiinid) l)at er «oa bem SBcrcinc jur ffiefcrberung bc6 ®ar;
tenbaue6 nidjlo bctommin, alS einen ^piaij jur 3lu6ileUung funftlidjct
SBlumen, unb aud) bieS luar nod) ju uieU benn mai Ijabcn nad)gcmad)t«
SSlumen l)ier ju tt)un? ®ie gcljocen in cine XitSfteUung fon 3nbu;
(Irieprobucten unb ni(^t eon Siaturgcir.idjfen. ICud; ber botanifd)en
Sitccatur Ijatte man einen ^la^ cingeraumt, unb bit 25ertegcr fatten
fd)i)nftcn SBcrte au6ge(lcUt. S)a irar tine glota ber englifd)en
280
wfTdier jircimal in bet 5!3od)e gebalten wirb. Unb nod) beffer faf)
man ti bei ber Ic^ten cben cnraiintcn (bcira^gausflellung, wcl(^C
mand)e SSercic^ccung bcS fran5ofifd)en ®c>v)Jd)e'reid)S cntJ)iclt.
CKnseigeO Sic 9?cbaction ber SBlumenjeitung lann nod) cinige
©tiict eon bem in 9U. 35 ber Sljtg. 3af)rg. 1835 naficr btfd)riebc;
nen ntuen (Sarteninflcumente, (Sci^f up genannt, eon ganj uorjiigK^
fd)oncr :!Crbcit, a ©tiicE 20 y"}(, (16 ggr.) fauflid) ablaffen. ®ebad)»
ter ©eififup {ann nidit ollein jum ffiercbcln ber £5bfibaumc, fonbem
nud) sum iBcrcbcln bet 3CpfeI: unb Sirncnnjilblinge im 3immer get
bvaudjt roctbtn; aud) finb bamit BerfudjC mit ©teinobfl unb Ccangt*
if)re , , .
Srcibljaufer anb ©orten, bie fd)on feit 3 3at)ren, wie (i fd)eint, bie
in Cnglanb cingefiitirtcn ©ereac^fe nat^ ben tnglifd)en aaer!en Uouni-
cal Register, Bolauical Magazine, Uriltish Flower garden nac^bil>
bet; cine glora bet ''Parifcr ©arten unb Sreib^jAiifer, al» StitinfiucE
JU bem Borigen 5Bcr£e ; bie fd)onen Slumcnwetfe, ircld)t unier bet
Seitung fon iJcglingcn bcS gefd)icl:tcn SSlumenjcid)ner5 Stboutc unb
beS beinoljc cben fo gefd)ictten griid)te5tid)netS Surpin crfc^cinfii ic.
Ceibcv finb aUc bicfc fd)oncn SBctfe, fo trie bie 2rcibl)aufct fclbfl, nut
flit bic 3ieid)en. ©0 foflet bie glora bet *parifer a;reibt)aufer unb
©avtcn 7'iO granfo ; bafiir biEame man in einigcn ©egenben granErei(^6
tintu ©arten. 3a abet bie ^arifet Seine ©arttn tjaben fonnen, fo
miiffcn fie fic^ ja i»cl)l mit ben ojfcntlid)cn ©actcn unb mit ben 2Cb=
bilbungcn eon ©ewadjfen begnijgcn, unb tonncn f)6d)ileng einige aSlu:
men in Sopfcn jic^cn, tin 23etgnugen, iecld)cS ihnen nod) baju eon
bet ^oliiti ecvh'immcrt nritb, ba fie baciibcr ju wat^cn I)at, bap bie
Ceute auf ben ©affen iljrtn ©efd)aften nad)gel)cn tonnen, oijnc ©cfadr
JU laufcn , con aus bem eietten cbet fiinften ©toctreer! l)crabfaUenbcn
SBlumcntbpfcn jctfd)mettcrt ju roerben. Sie Jvunftgartnctci mup in
^patifi feit mcDrcten Sa^ten bebcutentc gortfd)tittc gcmadjt Ijabenj
Somm£rgc>e4d)fe erfc^cincn je^t fd)on am ©d)tuB beS SBintctg Quf ben
5Dlarttcn, unb cinige ©Emufe,5. S. ©parget, finb in ben SRcflautonS
bCB *palaii=roi)at ben ganjen 2Bintec t)inburd) ju l)aben, frcili^ \w i)Ot
^en ^ireifen; man !ann fid) abet boc^ fiit ©clb ein SSctgni'igen eer=
fd)affen, n)cld)cS eljemalS ganj unbetannt roar. 2tud) nimmt bic 3at)t
bet auSlanbife^cn @e>edd)fe, n)eld)e I)ier sum ajetgniigen angebaiiet lecr*
ben, immct ju, reie man fdjcn au« bem SBlumcnmacEt fcl)tn tann.
58ibltograpl)ifcl)C Dlotij.
©0 cben ijl bei bem Serlcger biefet SBtatter ctfd)icnen unb in afc
Icn 23uci)t)anblungen ju Ijaben:
fcer fd;6n|tcn bi§ icf^t bcfanuten
^ (I ttt cl I i c Uy
nod) bem gtanjofifdicn tc6 Jpcrrn Jtbbc Scrlcfe
con ©. "Hf. uoii ©c mil It ben.
?J!?it 1 Sabelten unb einer gavbcntaftl 8. get). 1 SftMr.
Sa§ l)icr angejeigtc unS eorliegenbe 2Bcrf nimmt iin|lreitig ben
trflen Slang unter alien erii, bie feitlier in 3>cutfd)lanb uber Sefd)tci»
bung unb Jtuitut bet A'amcUien ctfd'iencn finb. Stamcntlid) finbef
man iibet ffiefd)i-eibung ber JCamcllicn nur ^erflrcutcS in ben blumifli»
fd)tn 2Bev!cn unb 3eitfd)riftcn. 2)cr beviifjnitc franjofifc^e AameUien*
Sultieateur, ^r.'iCbbe 23ctl6fe, f)at ti jucrfi unternommen, bicJ\:ameUicn
feintr ©ainmlung unb bie ilim juganglidien JCrlen in anbcrn ©arten,
fpllcmatifd) nad) ber garbe bet ffiliitbt ju bc|d)ceiben , tin 23er«
faliven, >ecld)ee, bcliufs einer jreectmapigcn Sintljciiung ber JCamctt
lien, fd)on 'poiteau unb 9£oifette in ber Revue honicolc, Janvier 1836 p.
166 eorgcfd)Iagtn tjabcn, unb njelc^eS f)ier burd) bie beigefugte, »eo!)l«
gclungen iUuminirte gatb;ntafel ungemein crleid)tert leirb. 9Jur c6e
nem gjMnne \vu Serlefe, ber leibenfd)aftlidicr iBlumifl, feit 20 5af)ren
fid) mit ber ^ultur ber J?araeUien befd)aftigt unb feine Siebtinge ge»
nau bcobadjtcnb ftctiS unter ben 'Jtugen gcliabt $at, nut fold) einnn
tenntniiireid)en, erfal)rnen unb fcfearfblitfenbcn SJJanne lear e^ mogtid),
felncm Serfud) Cessai) bit S3oUEommenl;cit su gtbcn, burc^ ieeld)e n
fte^ riil)mlid!tl auejeidjnct unb reeldie eon ^Joiteau *j unb anbcrn be»
riitinten Oiattnem aiKtfannt lootben ift,
5pert eon ©emiinben bat fi^ bemnad) cin maXjvti 23etbicn(t
burd) bie Uebcrfe^ung biefeS SLBetES erworben, leoburc^ er baffelbe alien"
j^ameUienfccunben in £)eutfd)lanb juganglid) grmad)t bat; abet fcin-
fficrbienft leirb nod) ungemein crI)ol)t, burd) bic eon ibm aufigefuhttf
eigcntt)umtid)c Scatbeitung ber 1. ^CbtbeiUing biefeS SBctlS: Jiuttut
bet JtameUien, — lectin tr tljcilS au^ cigcner eictjai)riger (grfat)ning,
t!)ciU nad) ben S8orfd)riften ber eorsiigIid)|1en Ji\imcUicnjud)ter Seuifcfy:
tanbS, bie unferm Slima cntfpreriienben bcitcn CSulturmctbobcn in mcge
Iid)(tcc 23oU|tanbigtcit abSianbelt. 3n 9tr. '26 ber biee)af)r. SBljtg. i[l
bag rcid)t)aUigc 3ni)alt«Betjcid)nip bicfeg, jebcm JtameUienfceunbe un*
cntbci)rlid)en SBccEfi, bercitS mitgctbcilt.
SOJoge ti Jperrn e. ©. gefaUen, in ber SBIumenjcitung obet in cu
net JU cneattcnben 1. 3£uflage feincr ffieatbeitung, aud) mand)e anbert
in ben bcutfd'cn ©arten eerbteitctc JCrtcn ju bcfdirciben, bie Serlefe
nod) nid)t mit befd)i-icben t)at, bercn j. SS. bie A'amcUicnfammlung ju
GtifeniSrube bei 2>re6ben cine nid)t geringe Jlnjabl befi^t.
" 'J aSlumcnieitima aJDrjaiis 1837. 'Jir. 3C. ®. ;83.
caScriditigung.) 3n eorigcr 9Jimimer bet SSIjtg. S. 268.3.
■26 e. unten ift cr ganj en flatt ctgb^cn ju Icfen.
fflebtuctt in bet ®. 5. © tpgmanti'fcljcn aud)btuctvtei in 6 6lleba.
mx. 36.
JHcb JCtciiv ; ,v ir 1 1- c i' i il> .*> a ft I c r.
!l'ciicoici: 0). f;. 0"> rof:niniii!.
v^oimabiMtb , 6cK ». ^cptcmUcr !»»*».
XI. 3rttH*j^(tii«v
©cticl)tc ciiicy G'arfiicrv.
.!^in fi'iMt fid) bai' Jjbcr,^ flCsfilfit
S^crlH'iiicnt' ^ll5 SivUt'nvciit fpvicl)t:
fl^Xtxw aBiiItcn ill ;uit, umi^ id; fcl^uf, t^ctfaume id; nid;t!"
S^cr ."porr i|"t iiiiy luil)!
S5?io Olid) tic 9uUur fid^ nittiUfct,
3>iad) fie uiiffr Jli-ifj fidi (icfioltct;
23cnii im SBcttcr (Sv nuiliiiciiCi fpitd)t:
„Sd; priifc im 2£M-ttiT, unb lUmc ^Pud; arnbtcjl 2)ii nid;t!"
®ct 3}u Jdm iiiid) nali,
2*u, 53er,\, mit iMiijjcni Gmmvfcn;
9?od) flii'int jii, ned,i bliil)ct fein &iartcn,
9Iod; rtifcn tic Soatcii, nod) fcbcnft fcine .^fliiti
Sen ©ecjcn fo vcid)Itd) ten Stattcn, tern l^anD!
llnb frcuntlid) fpcnbct il)vcti 2?uft
Die 5h'lfe, il)rc '^niimitl) ruft
Un§ trojlcnt ju: „tet mid) crt)d(t,
>,<£or()t immct nod; fiit fcine 2Cclt!
((S^b im ©croittcr nufgcblubt,
,,9)Jcin .&ctd)5citf(cib tod) fovbij] gliifit,
„Unb fvcubig prcifj' id; teffcn ipant,
pScr aud) tm 2Bcttei: mir befonnt!"
„9JIein Suft if! 2?anf fiir 3()ti, ben |)erm,
,,I>cv niiv in tunflcr 5?ad)t ein ®tevn;
„Unt i]1 mcin .C'pfcr and) nnc flcin,
„2Bivt'g'i(;m boci) UH'>t)l9efdHic5 fcin!"
„35er mir bcr^^Htcn ^'>radit pcvlic^,
„Gr nn'difctt fcine Jaibcn nic;
Hj „@cin 23o.qcn cildnjt nod) in ten .foo^n,
n.> .„9Bic il}n btc SjoviDcIt einft gcfel)n"l"
S^ic 9?clfc fpvtd)t'g, brum Hcb' id; fie,
Unb vP^'.^*^ f"^ '"it trcncv ?Diiit);
^tag" miv il;r bo()f5 ©innbilb ein,
Urn bantbiir ftctd mie fie ju fein.
Sraudit vici ba^ ilcbcn? — Sro()cn 3KutI),
U£ ©cniigfamtcit, gcfunbcS JQlut!
*) £iic tc^tc J>alftc beg Suli unb bic crfic Jgialfte Kugiifl bof fofi
tjijlid) bJS fd;onc SSilb bcs Ki^tnbcgtiiS tar.
&;n Stiid'lcin Srob roudje: and) fur mi4),
2^^lm 'i)iu-tcn, bau' id) fcvner bid;.
a f b. 3. u.
CaJJitgctfu'ilt vicm ^vn. ^iiifloc SK. ©teiger 5U ©c^lotficim.)
2^ie i!itcvotuv bcr Wcovj^incn, bicfer, jcben anbern (SbM-
tcnfcbnuid in inclfiidiev.J''"'''*^ iibcrtreffcntcn ''Pnuttpflon^f,
bat turd) fo nnindic UH'rtbiioUc SfuffdiK in bcr J8iumcnjei«
tmii] fcit bcm Gnt(lcl)cn bcrfelbcn, feincn .qctincjen 3uwiid)3
(jcivonncn, unb c5 burfte n'ol)I fur ti< S3c!cl)run{5 tea C)c«
oriiincnfvciinteS fcin 03c,qenf[iinb nicbr iibrig fcin, roc(d)ec
nicbt tuvcb bic ^qcbaltooUen '^fuffiifjc cineo 3- Siootb, SBoll*
ncr, J5i'cvid)ci wW^ '.'fnbcrcr crlctii)t fcin follte. So roic aber
bic (Jiiltur bicfer (^Uin^^enten Sjlnnic i^rn 3'il)r V^ 3>if)r au3=
gcjcicbncte (I'rgcbnifTc licfcrt, unb \i^^, JvnS ijor .f urjcm nod^
nlS uoii plus ultra blumiflifdicr '')}rad)t erfd)ien, fdniell fciivc^
ncue fun|llid)eic Shorten rcvbrdngt wirb, fo fd)rcitcn aiicj)
\\\\\ixt Grfiibruni^cn cor, unt wir gcutinncn in (fv^icbimg'
ncucr, in Gultioirnng bcr bcfannten Sortcn immcr inebc
fcjicn 25oocn, unb c§ biicfte faum ein S^ccennium oergebcn,
fo wertcn unfeve 2>oblien = aicr5cid)niffe Sd;bn:iciten aufju^
jdbltn biibcn , >vcld)e icl^t f>uim entfcrnt ju I;ofTcn fciii
m6cbten, ta bocbft wabrfcbeinlicb tic b'lvtndiiigcn, bcm gf;
jioher fid) Wo jcljt wcijjcrnbcn S'U'ben, \x:\t btc ,qcun'infd)ten
in ber illclfc, oucl; nut bcr 3cit erfd;cinen irer'ten. SinC)
ji'fjt bie in jwci J^arben gcilreiftcn ©eorgincn bdufiger ^tl
UHH-ten, fo wcrtcn »uir and) ba(b untcr ibncn Si^iir^
ben mit iner unb funfjarbcn bfiben, unb fclbit ibr Gbanid:
leon^'CSbiUiUtcr , ^variabilis) in (^r.qcbnifj ncucr gorten,
weid)e mit ter ^JJaittcr nid)t bic geringile Vfcbniidifcit biU
ben, an'rt iibcrKin.q bcnubt wcrbcn fonncn, )xm. ficii' bie 9Ja=
tur bicnilbiir ju niacbcn.
23cfontcry n?id)tij] crfdicint ubrigcn? bic Picorciine rtl^.
©ctimncE fur jcne ^DJonarc, tie fd)on fo vide S3luincn ent^'
bebvcn, ivcfcbe OJIai inib ^uni broditcn, bo fie bii^'jum fpd^
teflcu .^crbfi bci Iduy^cr iuiybli;U)cnten 5r6|Ten, fid) '^<\?! w\\i
2}lumen betcdt.
S'^brc^
untcr
S3ci fciner ?3utbobe, tie ®corqinen=Jlnollcn ju burd)i
jvintern, geht cy obnc alien SScrluft ab; aber ber ^banteli":
gdrtncr >vtc tcr 53luincnfreunb iicrfduint aitcl) nic, unrbrcnb
bcr Sommcrmonate Stedlincjc ^u mad)cn, tvclcbc fid; ge.
. .ycrojt oci lauy^cr auooiciociicen a>'Olten, \\o.) )tcto mit
nen betcrft. Hut incle Sinren .qebcn in jcner fpdten
e^jcit ibre S3liuiien mit beiiifclben Gilan^, njc!d;en fie
bem Strabl bcr 3uliii»= unb '^ruqu|tfoiine cntfa'ltetcn.
283
fafirlcS biivdnvintcrn laffcn, wenn man il)te 3;6pfti;ctt nur
frojlfrci nut' trccfen jtelU.
5?od) ertiiubc id) mir, i)'m eUva§ ju bcmerfcn, ba§ tct
2Iufmcrffamfcit bcr ©ccr^incnfrcuntc oielIcid;t iNcriinlaJTuiig
ju TOcitcvcr »Prufun.q gcbcn burftc, inbem id} niir nidit cnt;
fcrnt annmfjc, fur 9}iciiler im ^adje a3clehrun,qm aufftcUcn
m roollen; fontcrn niiv 6rj]cbniJTe, trie fie cine tUitie ®amm:
luncj in fel)r bcfcljidnEtein Siaum hubot.
:J^a ©eorginen con fed}g bi§ ad}t gug ^6l)e eft bie
(irofiftcn ©dionbeitcn cntfalten, fid) aber im ■^lUgemcinen
fiir gvofie "Jdilacjen mct)r, aI5 fiir ?leine ®drten eic^nen, fo
i)abe id) 23cvfiid)c 9emad}t, ticfe ^PfUinjcn ju cincm gcrin.qern
^obcnnuific jii bringcn. 2Bcnn ein ftiu-fgebiingter, fetter
^Dben bie gvofjere Ucppigfeit bcr ^Pflanjen ucraiUa^t, abcr
and) anbcrerfcitS bcm S3fittl)en:(?rtrao|C nacl)tl)i'ilig wirb, fo
voirb bagegcn ein nuigercr fficiben feinejwcg^ 2>eranlaffung
jii niebvigcrm 2Bitd)fe. ©eorgincn ven fed)» bi» fiebcn gup
^6t)c erreiditen in einem 5!anbc, »veld;e5 mdjreve Safjre lang
©eorginen pt)ne eiHe 2)iingung gctvcigen l)Me, immer bie=
felbe ^6()c. Gin ^ufaU Qab mir bie ^3Jiittel an bie ^anb,
tiefcS uppige ©mpotjireben ju mdijigcn, unb niittell)cl)e
^'^flanjen ju crjeugen. Sd) tt)ci(c eg l)ier mit, ol)ne auf
Unfeblbarfeit beffelben 3(nfprud) ?iu madien. S)er etitia fu§:
l)oIie ©tamm ber ^flanjcn wurre bid)t itbcr bcr ©rbe —
id) fet^e babci uorauS, bap ber ©corgincnfrcunb fcine ^^flan;
jcn, >x»ie es immer gcfd)cl)en follte, nur in einem >^iiupt=
jlammc ^ieljt — mit fefiem Sinbenbaft fo jlarf umbunben,
bag naci)_ wenigen SBod}cn berfelbe eben bie grfd^'inung
jeigtc, wit wh fie in mandjen dltern Dbflgdrten an 23du=
men felKn, weld;e auf S3irn= unb ^oljapfehvhblinge gepfropft
finb, unb beren ©tamm I'lber ber ^Pfropfflelle incl jidrfcr
erfd)(cint, a(§ bie Untcrlage, beren ©aftrbbicn enger [tub,
ol5 bie beg ©belrcift'g. 'Slad) bcrfetbcn ©rfd^cinun;) erfolgt
ein 2?rdngen bcr ©dfte, cine Stodf ung, — id) modne fagen,
«in Stitlfi.mb, rockier ber ^H^anjc nid)t met)r gefiattet, fo
fd;neU unb ficil emporjufd)ic^cn; bagcgen bcbedte fid) biefe
mit cinev UcbcrfitUe »on ffilumen. (©cfc^lug folgt.)
33efcf)reibung unb Suttur fd[)6nblul)cnt)cc
©eiuacf)fe. *)
Dianella strumosa. Ker. ^nopffdbige S^iancHe.
gamilie. 6igentlict)e £ilien. '^btljciiung: Aspho-
deleen.
^ennj. bcr ©attung. S5(utf)e fecf)gtf)eitig, tncijl
flbfaUcnb. ©taubfdben eimrdrtS gefritmmt, an il}rcr ©pif,<c
tjcrbicft unb werg[)aarig. 23cutel lincalifd), an bet 23aftg
eingefitgt. JBccre fugeltc^, oielfamig.
^ennj. ber 2(rt. 23(dtter glatt. 3?i5pc fdjlaff. S3Iu=
tl)cn iiberl)dngenb, ungcfdbr fo lang a(§ il}r <SticI. "iib--
fd)nitte juriicfgefc^Iagcn, funfneroig. ©taubfdben niitfnopf=
ortigcr in-rbicfung.
e§ ift bieS erfl cine neucrlidf) befannt gcroorbene "Urt
biefcr !)iibfd}en ®attung, njeld;e man el)emal§ mit Dracaena
verbunten Ijattc. Sn it)rem 2Bud[)g fommen biefe 9)flanjcn
faft mit unfercr ©attung Anthcricum ubcrcin. Sie fBlix-.
t^en finb an alien blau.
syaterlanb unb Gultur. S)ie EianeUen ge^orcti
' *) 2CuS ^tof. Dr. SReii)tnia{^'$ («. ©ic^f. Jgoftat^i) Flora
exotica.
284
groftcn't^cilS 9^euI)oIIanb an; aud) biefe (!ammt an§ 9leu.
©ubmalca unb n.'urbe uon 9]lir. Gunni ngljam jucrfl be*
pbad^tct. ©ie rodd^ft ctwa anbertbalb gujj ^od?, unb bliitjt
im @lalf)aufe oljne befonbere ^^c^e im griiljling.
Blandfordia nobilis. Sm. Qblt S5tanb forbte.
Samilie. gigentlidje Liliaceeu. ^btljeilung: Ale-
triuccii.
.Kennj. bcr ©attung. S3[utf)e r6f)renartig=glocfig.
©aum fccl)§5d^nig. ©taubgefdfje in ber 9t6l)rc eingefugt.
S3eutel an ber ^afig au5gel)6()lt. ^apfel prigmvitifc^ brcis
ftjcilig. ©amen fein bcf)aart, an ben 9idnbcrn ber Sldtbe
anl}dngenb.
jtennj. ber 3frt. S3Idttet lincalifii). JBliitfjcnjliele
Idngcr alg 2?ccfbldttcr.
(Sbn). ©mit I) fonberte biefe fdjone Liliacee ton bet
8inne'fd)en ©attung Galax a(g Sppug ciner neuen ©attung,
bind) njeldjc er bei bcr ©cncnnung ba§ ^(nbcnEeu an 5Biars
quig be S3lanbforb ju bcivaljren roiinfdjte. 2)ie ©at^
tung i)at fid) aud) bemdbrt unb nod) 3un)ad)S er^altcn, in;
bcm 9f. SBrown bie B. grandlflora l)injufugte.
ajaterlanb unb (Sultur. 25ie ©attung entf)dU
ffiurger oon 9Jeut)oUanb, roo bie gegemrdrtige in ber ©e»
genb oon ^>ort Sacffon aufgefunben unb Is03 nad) @ng=
lanb gcbrad)t njurbe. ©ie oerbicnt cine oorjuglicbe ©telle
untcr ben Liliaceen unferer (lulturen, gel)6rt aber aud) nocf>
unter bie am feltenjien in benfelben vorfommenben. 2t)«
2Buvjel ifi fleifd)ig, unb ftc perlangt uber()aupt bicfclbe 23e«^
l)anblung unb '•PPcge wie bie ocrmanbte Tritomanthc *J,
ndmlicf) cine fanbige Srbc obct etiuag magere>^cibccrbe unb
nur fanfteS S3cgie|en, nid)t mc^r alS bie 2tbbaltung ber
§i5ertrocfnung notl)ig mad)t. 2^ie ©tcllung nad) bcr W\ti
tagSfonnc ift not()n)enbig, fo aucJ) baS^ereinne(;men in ta§
£)rangcnl)au§, fobalb bie falten unb fcud)tcn >^erb|indd)te
cintretcn. ©ic bliifjt im 2fpril unb dilai, Id^t fict) turd)
©amen unb Sremmng ber ©c|)6glinge v>ermel)rcn, boc^ ma(^t
fie nur wenig ffirut.
Neottia picta. Sims. Semalte Sileottia.
(Fam, Orchideae)
^ennj. ber ©attung. ^dd) jufammengcnctgt.
Cippe gcfpalten. ©dulc furj, an ber ©pi^c jurucfgebogen.
9?avbe quer. ©taubbeutcl enbfldnbig. 5^oUenma)Tcn fornig,
burcf) cine £)rufe ocrbunbcn.
.Rcnnj. ber 2(rt. IMppe Idnglid)runb, concao, fein
be'[)aart, brcilappig, reellenranbig. ©d)aft fc^eibig , nac^
oben etwag bei)aaxt. SSJuriclbldttcr ooal, neruig, griin, f)eU
ler gcflecft.
SDiefe groge 9?eottie Qii)btt in bie nd^crc SJcrwanbt.
fcl()aft berjenigen Hxtcn, wdd)c 9iid)nrb unter bem 9iamen
Spirauthes alg eigcne ©attung gcfonbert feat, i^on benen
aud) europdifdje b'efannt finb. 5)ic ffilut()en unferer 2frt
finb unanfcl)nlici)cr o(g il)re t)iibfd^ gejeid)netcn SBldtter.
a>aterlanb unb Sultur. £)iefe 2(rt rcdd)ft auf
ben caraibifc^cn 3nfeln; bic9?eottien unb ©pirant^en mad):
fen auf ber Grbe, unb finb fo ju bebanbein, roie bie fruber
betraditctcn dbnlidj)en ©attungcn.
*) i^cv 9Jame Tritoma pon ^cr ift falfdj, bcnn ct bcjci^nct fcit
langct ^cit fdjoii cine Jtjftraattiing.
285
VlcbcrErythrins Crista palli U. laurifolia in bCH ^avi-
fcr (3v\rfcri, t:cb|i 53cmcrfiiii.icii iibcr ^cl•cll (iulriir.
'All ten ^\uifcr Wdrten ficlit nnin .qrofie ^OJaffon von
Eryliirincii; nuincbc W>irtna- biU'Cii tcrcn I— 2()oetin-f, unt>
syiele mocbtfii tciniiacb gUnibcn, tA\i tic]c ^yflaiivn and)
tcrt rccl)t bitlici feicii; jcbeci) i|l tem nid)t fo, fcmi fur cin=
iabriae forbcrt" man 2 Sr., "nb Uir s^t'^ ""^ nidnjabrigc
4, 0 bi5 10 Sr. >'baiivtf.iclilicl) abrv jicbcn bic (Partner tort
bcfonbcn' bic Knilirina Crista f^alli, i-ocil bic|c viol lii'bcr
oui> (ttcdiinncn 'nniA|l, >ilg bie laurifolia unb bcinahc cbcn
fp willi.q bliibt, roic bifff. 35dtc t^ortcn fiiibct man tort
fo iintcfmifdit, taf; c§ fclbjl bcm Partner fdnvcr faUt, lie
kidn von cinanbcr }u unterfdjcitcn. 3d) tvu^re fdbll 'li\u
fani^S nid)t vcd)t, woran id) war. bcnnJ.H'i un5 in Swnffurt
ciiinoirtcn fa)! alle (partner nui tine visortc , n)cld}e^untcr
bcm Xiamen Krvthriua Crista gaili fd)on uor }cl)n Csnb>cn
biivd) mid) au5 "S)cl.qien cjcbradjt roorbcn mar; and) babcn
fvatcr antcre (partner tcrcn von tort au5 uiitcr tcm 'Dlamcn
fommcn laffcn. 3}abcr glaubtc id) anfdnglic^, bag tic ^a=
rifcr ©dvtncr in 3rrtl)iim roaren, roaS fid) mir jcbod) balb
burd) ■^bbilbun.qcn in altcrn cn,cjlifd)en 23erfcn cvtldrte, tvo=
nad) alfo nnfcrc E Crista Ralli nid)t§ anbcrs al» tic ddite
E. iauriloiia ifl, unb bic, )vcld)e fid) oiel fpdter alS laurifo-
lia bet unS vcrbrcitet t)Qt, ifl E. Crista cralli, bie aber, ba
man bci ung fcitbcr bcbauptctc, ba^ fie nid)t leid)t unb gut
jum 23lul)cn ju brinc^en fci, and) nid)t fonbcrlid) bead)tct
mar. 3n ?*ari5 fuditc id), mie ict) fd)on cnvdbnle, mit
gjiiibc untcr ben bliibcnben ^Pflanjen, bic cine vor bcr an=
bcm auj>fintic5 ju mad)cn. ©cmobnt, nad) bcr rcid)lic}) unb
jung blul)cntcn mcin Urtbcil }U bcflimmcn, trafid) fcbr oft
cuf tic bci un5 vcrfdnicnc E. Crista galli, (friibcr lauri-
folia bet un§). 2»al)cr lic.qt e5 offcnbar nur anberSuItur,
tvo fie nid)t jung unb roiUig bli'iben mill, mic id) mid) flat
iibcrjcngt b'^bc. 3m vcrfloffcncn SBinter trieb td) cine E.
Crista galli, bic cin.^ige, bie id) bntte, an, jctod) ba fie be=
rcitS im gcbruar ju 'mcincm grogten fficrgnugcn in cincr
^obe von 2—3 gufj voUcr ffilutbenfno6pen flanb, fanb id)
fines ?3torgcny, bet cincr mdpigcn SBJdrmc, atle JlnoSpcn auf
bcm Sovfc licgcn. '^tcrgcrlid), ivie Side beren '2tu^fid)ten
ouf bic ©rbc fallen, fd)nitt id) bie frifd)cn unb fcbv TOcid)en
Sricbc gcrabe fiber bcm ^nuvtfnollcn ab unb bcfiimmcrte
mid) cbcn nidit vicl mcitcr barum; jcbod) mud)5 fie meiner
^mcitcn ;^offnung cntgcgcn, benn tin Su'i blul)tc fie rccbt
fd)6n mit"3 ©tcngcln an cinem fd)attigcn ^Pla^c. 3ib ""')'"
fun(llid)c 25cfrud)tung mit ibr vor, allein t& bilbctc fid) nicbt
cine einjigc ®d)ote, babcr vcrmutbe id), bag fie md)t fo
gem ©amen mad)t, oB bic laurifolia, bagcgen abet and)
bcffcr unb lcid)tcr auS ©tccflingen mdcbft.
X>\e E. Crista galli cignct fid) fcbr gut fiir btcfclbe
Gultur, mic tic 3>ablicn; tudbrcnb bcS SBinterl mcrtcn tie
A'noUcn trocfcn otcr in ^Sanb bii'gflfgt, 'i" S''"bi'^')r aiu
gctricbcn unb tann in S3cctc mit JSaltcrbe gcpflanjt. ^uf
bicfc 5Scife ti'irfte ibr nict)t Icid)t cine antcre '"Pflaniicnart
gUidi fommen, morauf corjiiglicl) ^'*flegcr grofcrcr ©ortcn:
Ttnlagcn rcflcctircn foUtcn.
35cmerfung ubcr 58(umcn--<Samcreic«.
SDian licft gar bdufig blumiftifd)e Jllagcn fiber \i)Ud)ti
Sdmcrcicn, cigcntlid) fiber 9ctdufcl)te ©rmartung von bem
•2S6
Vfrfcbricbcncn unb gcfdctcn a3uimcn:£amcn; unb gar bdiu
fig finb foldK Jllagcn audi mobl bcgrimbct, mobci man bod)
and) vcd)t gem jugcbcn mill, bafi tcr ungiinftigc (irfolg
mit bem gcfacten icantcn mand)mal aud) in cincr ungccig*
netcn ?i3cbantliing fcinm ©vunb !,u fudien babe.
SBcnn inbcjj j^um fficifpiel Calceolaricn-Samcn, von
jmct vevfd)icbcncn JToantlungen bcj^ogcn, in gleid)c Grtc, ju
glcid)er ^ieit gcfdct unb ganj gleidi bcbanbclt, in tcm cincn
jlopfc, mo tie Eamenprife nodi tleincr fdiicn, mic 0ra§
aufgebt, unb tie Sopfertc bale ganj bctccfr, in tcm antcrn
Sopfe aber von cincr tcm 'ilnfdicine nad) grofjcm Samcn:
menge (iiifofem nicbt i2anb barunter gcmifd)t ivar) nur
acbt ^Pfldnjd)cn feimten; mem fann unb mujj tcr Sdcr tie
(2d)ulb bcr betrogcnen (rrmartung mobl jufd)reibcn? (ftma
fid), fciner 23el)anbluiig i' C-Jcivifj nur, unb ganij aUein nur
bem ©amen, unb jundd)^ nur bcm tcr ibn vcrfaufte.
9?cben fold)cn unangcncbinen (Srfabmngen gicbt c5 bann
aud) mictcr crfrculicfjc, unb ta ill e5 mobt iHl'^Jf, bie£lucUe
nambaft ju mad)cn, mcnn bie» glcid) aud) bci ben gcgen=
tl)ciligcn gallc jur SBarnung gcfdicbcn foUte.
3m aSintcr 1837 la» icb im allg. 'Jtnjeigcr b. 25. von
bem etubircnbcn bcr Sotanit, .!prn. granfc in dbcmni^,
^rimd< unb 9klfcnfamcn angctunbigt. 2)ie Senennungen
marcn anjicbenb, bcnn cs bi^O:
Qxtxa englifd)e mciil gclbgruntige (5ammct=^rimel, a 8 gr.
9Jcuefle vicrfarbige gfofjblumige unb jlarfjlenglige gcfiiUte
cnglifd)c ^Primcl, bie ^Prife ju 12 gr.
Gytra ncuejie, fd)nccmcipc grofiblumige engl. ?»rimel, 6 gr.
— — fcbr bod)gclbe, tcogl. 4 gr.
— — groplumigc, voUranbige engl. ®ammet^^ri=
met, 4 gr.
ejrtra Sopf='i«dfcn von vor{iiglid)ert Stpifotten unb cn3litd)cn
SSijarbg 12 gr.
SfJummcr^SJclfcn von vorjugl. fd)»arj unb gdbgruntigcr
23ijarb 12 gr.
Sion biefen Gdmcrctcn licg id) mir nun fommen, unb
mcnn von bem 9Jdfen < ©onun aud) ctma nur 's fluf«
ging (^wn xodd)cm id) bic Slutbc in einigen 2Bo*cn ers
martej, fo blicb bod) von bcm '•primdfamen faum ein .Rom;
dicn ungcfeimt; bic ^Pfldujcbcn mud)fcn befontcrl trdftig
unb fpanntcn meine (Irmartung. Unb ticfe murtc nid}t
gctdufd)t.
3n bicfcm %xuh\ai)re bliil)tcn fie oUc, in md)t gcmcbn»
lid)cr @r6f5e unt untcr ten mcigen unb gclbcn aucb vide
gcfuUte, bocf) nid)t Silume in ffllumc, fonbcm in mebrbldt;
trigen 231umcnfroncn.
2tud) tcr von .^m. 2c()rcr ©orncr in Cuifau ticfcS
grubiabr crbaltene $Himcl= unb 2(uriEelfamcn licg beim
jteimen nid)t5 ;u miinfcben iibri.g, maS gcmig aud) beim
2}lul)cn bcr galT fcin mirb.
2}iund)en. C^Jon ben.)
Slutfjejcit erottfd)er ^fUnjen.
3ini, aiifluH, ©cptcmbcr.
(5"llt6uitj.)
g. '^ Erica ^iivcniana g. ^
— — obliijua —
Erica fain
— globosa
— LirtiDora
igncspcni
htifolia
longifolil
muscosa
rcllesa
sjiociota
targida
L'bria
veiticillata
287
Erici vestita albj
g-J
— — cocciiica
— ■ — fulgens
—
— — iiu-ariiata
—
— — purpurea
—
— — rosea
—
— Piiiifolia
—
— viriji purpurea'
Eriocephalus africanus
—
— raCLMiiosus
—
Eriospermura i'oliolll'eruui
S-'-i
— laiifoliuui
—
Ervnginm foeliilum
w. n
Ervihrina herbacea
^•"i
Fdgouia crclica
g-^
Fuchsia Ivcioidos
S--&
Galcga gi aiuliUora
— slricti
—
— villosa
—
G'lvcine bilurainosa
—
- — nionophvlla
—
Guaplialium cyniosuiu
—
— «rici>itlcs
—
glomeralum
—
— orieutale
—
Gnidia graaiiis
—
— radiata
—
— simples
—
Gooileiiia calcnilulacea
—
— l3e\igala
—
— ovata
—
Gorteria fiutcscens
—
Grcwia orieclalis
•w. y.
Hacmantbus albillos
g-t"
— tigrinus
—
Haloragis Cercodii
6- 1
Hainuilia cucviuca
w. ^
vr.
Hcbenstrcilia dennta
— aurca
Heleuiuiu alatum
Heliolropium parviflorum
— peru\iaauui
Hcmiiucris dilnisa
linearis
— Unicapfolia
Herniannia decumbcus
— La\ ainFulacfolia
— pracnu»r«a
Hibiscus pliocniueus
liieracium fruticans
Hvdrocolylc asialica
H\oscvamus aureus
U^-pciicum balearicum
— Coris
— monogyunm
Hypoxii decutnbeus
— sobolifera
— grauditlora
— villosa
Ibcris semperfloreni
Ilex Cassuie
Ulcccbrum lauatum
Inula viscosa
Jasminuin azoricum '
glaucum
— gracilc
grandiflorum
odoratis»imum
— Sambac
— scandeiis
— triuer\um
Jatropha glaudulosa
— multilida
Cgoftfituns fcl3t.
g. <?
S- ^4
g--&
■>v.
g-
)
SS a r i c t a t c rt.
gvanffurt a. 9)2. Stadjbcm bic ©cncrarfcrfammlung bet (3c:
feUfdjaft 5ur Scforbtvung nii^lidjct jtunfle u. ben TimaQ bcr uiitcr;
ffidjiutcn (Section: cinen ^rciS oon 20 s^ucatcn jur gcrbcning b«
Jpvacintl'eiuSultuc im Sctcitcriiim ton gvanEfurt ausjufegcn, gcnci;--
migt t)at, fo reetben bie besfallfigen nal)ecn 25eflimmungen tjictmit jur
i)ffentlic^en jScnntnip gcbrad)!:
So »irb geforbei-t, bap bcK fid) urn ben gjteifi fficrecibcnbc cine
3ab( oon circa -2000 ©fuct JpMcintt}cn unb t— 2000 Siilpcn im 2£u;
Ou(t 1841 oorjeige, unb ben' ffictcieb biefcS ^wcigeS »on btcfem (aufen.-
bcn bis su obigem 3af)re juoevlJiTii) nadjioeife, unb miiiTen He. ^ma
bcln mogtidjft gefunb, uoUEommen unb uon gutcf IM fein.
£ia ci fevncr unumganglicl) notljwcnbig i|l, bap ba^ fuc bic gc;
bad)te 6«(tur ju bcftimmenbe tanb [djon .oon jeijt an in SJovbei-eitung
genommcn werbc, fo iff bic untevscidjnctc ©cction auf SBetlangcu gecn
bereit, fcircM in biefci- vrie in jebcr anbetn biefee Unternct)mcn betcef;
fenbcn Sejictjuirg, jcbcn gewunfctjt wetbenben 2Cuff|lup unb jcbc SuU
, tuvanleitung ju gcbcn.
£)ic Section fur ©artenbau U.
28S
bic SlumenauSfteaung in tOlannljcim tjor. Singcgangen wm bie 27.
Cicfccung bco Wartcnbau=23etcin^ in ^I'cupcn. ^flanjen t)atten Jpcct
iSoct unb Jperr ©djcuctmann gcfanbt,
2im 23. gjiai aupcroibentUc^ic Si^ung: SBorttag, ^rufung unb
©rbnung bet cntirocfcncn ©tatutcn,
3n bcr ®i|ung am 30. 9}tai nerlaS ber ©ecrctair bic nun in §,
gel)rad)tcn ©tatutcn, unb «?urbc bcfc^toffen, bicfe bem engcren 3(U6f(^«f
bcr ©cfcUfdjaft jur Seforbcvung nu§lid)ir JCiinfte k. oorjulegcn. 2)cr»
fclbc iicrlag barauf cinen ffieridjt an bic @enera(=S3erfammlung, bie
Snverbung cineg cigcntbumlid)en '>piaCe6 fur bag i;ur ^uie-frcllung bcs
nuijtc ^flanjenbaug bctriffenb. Spv. SBoct trug einigc Sffiovtc iibet ben
9Ju|cn bcr Musflcllungcn ic. vor. ^flanjcn tjntUn gcfcnbtt bie ^errcn
g. u. 3. Stin;.
3n bcr ©i^ung am 13. 3unt / beantragtc bcr director cine SSttt
tagung id S8crid)t6 uber ®rn?crbung cince cigenttiiimlidjcn (SrunbftiictS
fur baa 3fu6flcUungSg(baube, UHld;er ^liitrag nad; riilfadicn S't^cuffici
ncn gencbmigt >inirbe, Jpcrr Alattcnbof trug bie gmpfcblung lincg
iiorsuglid'cn SBauinfitt^ vcv, (au^ bem granffurtcr ©trecrbsblatt.) Set
Jperr S>ircctor bcridjtctc, bap bcr engcrc 'JCusfdiup cine Sommifficn jut
^riifung unb ^^urctjficijt ber Statutcn crnannt i)nb«.
(Sine S)licfcn;^ortenfia.) 3n cinem ^^rieatgartcn jii3Itc
bet ^erpignan, bcfinbet fid) in eiiuii (Sartcn cin Jportcnfirnftraud), bcfj
fen Stamm 6 gup 1 3ot( ^od; i(l, unb beffcn ganjtr Umfang 29 gup
5 3oll mipt. (gr ^ahltc ju Jfnfang verigcn 5Konat6 1832 a3u'ifl;cn;
aSaUtn Bcn bcr fdjonficn garbc. Sn bemfclben ©avten bcfinbcn fit^
nocl) 3 anberc Strauct)cr, bic faft bie nam(id;e 2fulbclnmng f)abcn.
Ototij t'lber ben 3i"mci fenbaum.) Set Jtmcifenbaum (Trr-
plaris Americana) iradjfl nad} bcn, ron ^"'crrn ©dicmburgf crbalttncn
am 6. JCprit b. 3- bcr Sonboncr botanifdjen ©cfcUfc^aft burd) ^crrn
(Scat; oorgcU'fencn 9{aci|rid)tcn auf bcn sSanbbanfcn bcr gU'iffe im 3n<
ncrn ®iiiana'S in 93Jcngt, unb tvafjrcnb auf bicfem magern SBobcn bit
©trdudjet !aum cine J?5[)c.t>on 6 gup crrtic^en, crbcbt cr fid; ju ci<
net fclrijcn i^on 60—60 gup. Scin ©tamm iff glatt unb graulidjs
tDcipi bic JCeffe ffcijcn aufrct^t unb bilben baufig cine ^nramibe; bie
SSIatfer finb ganjranbig, langlid;, ffarE gcabert, 9—12 3oU lang unb
btinfclgrim i bcr a3lattftiel an ber SSaffS fid) auc-breitcnb, mit tutcnfois
migcn 3(ftcrblattctn, bic jcncn gcgcnubcvffcl)cn, at5 ob fie oon abgcfalU
ncn Slattftietcn l)crriil)rtcn. Siutbcn cingtfc^lcdjtig, unfd)tinbat; \>tt
unDorfid)tige ©ammler, bcr bici'clben }u pflurfcn gcber.ft, bcgalitt bcn
Serfud) ttjcnct. Set Stamm unb bic 2Ccffe bti ffiaumeg finb t)ohl nnb,
mit ®ci)eibcuianbcn t)crfc!)en, wclc^e bcn Slattern enti>red)fn. 3" ben
Jpobtungen u'obnt cine bellbraune 2fmeifc, bie 2—3 Cinicn lang iff onb''
empfinbli(^ bcipt. Sie gitbler ffcben in bcr 93Zitte bet uorbctn Mopfc
portion, bie grepjangcn finb btciecttg it, ©ie faitt ii)vcn gcinb mit
bet groptcn SoSbeit an,-frnEt ibte gcepjjngcn in jcbc a'cic^e ®:ubffan}
imb lapt juglcid) cinen wciplid)en ©aft fal)ten, bet ©cf^iroulff unb.
meljttagigeS SuiScn octanlapt.
^ran!furt a, SOI. 5" bcn ©isungen j)5j Section fiir ©arten=
bau am 2. 9)Jat legtc bcr Sirtctor bic 9Jcd)nungcn itbcr bie 2iu5ffcU
lung bctreffcnbe Mrbcitcn tjor; berfetbc trug cinen SBcridjt ubet bic ilufi;;
fleUung »ot unb licp cine Jlufforberung an bie SKitglicbc ctgcben, jut
2Cbfaffung ton 2Cbf;anVungcn uber bcfonbctS gut cuUiuittc ^flanjcn.'
5n bet ©i?ung am 16. SKai, fptad) ber director' uber bic un--
tcttjiltnipmapigcrt Jtoffen bet 2tu6ffcUung unb legtc yvogramme iibet
©cbtuttt in bcr ©. -;?. <Sto trm a
(jQkxbii cine SSeilage: SScvjci d;nip ter ffilumensw
(^njcige ton Jpaartcmct 93lum cnjirtcbcln.i Set So*
talog fiir ben ^erbff 1838, iibcr bie fdjimffcn unb au^crlcfcnffcn ad)t
ten J^aarlcmcr Slumcnj wicbcin in 320 ©ortcn, ton ben)
anetlannt rccUen unb beriibmten ffilumiffcn ^rty &• S?- .St el age, i'li
unentgclblid) auf ftanfirtc ffiricfe bci ^rn. 3ob'. Ga^par ®ti'mm
in bet Sleubiclcnbotftr Gommi|Ticn6.-Ji>anbUing in @otf)a auc^ bci
bem SBtrlcget bicfer JBtatter, dJ, g. ©topmann in aBc'ipcnfce ;«
1)0 bcn.
nn'fdjcn 9iud)bructerei in SMttba.
iebeln tcr ^cxxen 9Jl6ucS unb gaufl in 23erlin.)
s)lr. 37.
SHifcactiuv: i^ r i c D f i il) .Oafjlcr
S.Hilii]ci- : (*). ("v. Oi 1:0 fi III a II II.
t^onitiiOciib , ^l*n 15. ^optcmbcv ISSW.
XI. ^itbvt^ttitf).
3f?ad^trag 3ur Sultur t»cr &cot(\mn.
C?3Jit3Ctt)cilt Vim S^ta, •'Pafloc 33. ©tfiger ju ©d)Iotf)dtn-)
(!Bci'(tiiu6.}
V^inc (iltcre fraiij6fif*e ©corgine, \otivc1Ic Dauphinc,
irclcho id), u'cil fie immcr 7 unP 8 Jug hod) unirt'i-, gem
cntfintu hiittc, fie abcr ilircc fdioncn tunfclaiiuuMntbrothen
SBlumcn ivcgeii nod; boibctjidt, brad^te id) turd) tiefeS 93iit--
tcl auf cine S^bi)c von 4 guji, in roeld;cr fie fid; bem SSe--
fdiiiuer npdi einnial fo fd'on tarjleUtc, ali' friil)cr. -2^ic5
5lHnf>ibvcn i|l niir feit 8 ^^Jliren an ten niel)r)len bobcn ©e.-
crginen gelungen, unt id) rcerte mid) ber^lid) freucn, wcnn
Sicrfudie antier iint erfal)rncrer ©eor.oincnfreunte meine
SJiibrncbntung bcfidtigt fiiiten. 2?a^' 'ilbfinjcn tcv vStdmine
lieg mid; nie meincn Siuerf cncid)en; im Wegcntbcil fam
id) tntuvd) um ben gro^eflen JJbeil bcv J8lut()c. S)efd)iibis
gungen tuid; 3nfect'en ocrEviippeln tic '^^flanje jctenfiiUii,
unt bicfe ;\ufdlligc .^emmung te§ 23ud)fea turfte fcinc»it>egS
rounfdjenoroertl) fcin, ba aud; turd; biefc tie 23Iutl)e iicijo:
gcrt, \a wol)I gar unmoglid) gcmad)t voirb. 5n mcineni
®arten iff befonters im 93Jai unb 3iiniua eine fleine f4)it)arje
gliege ben jungcn iippigin .^erjbldttern nad)tt)eilig, unb id;
jiel)e beyl)alb alle meincn »crtl)iioIIen ©corgincn in S£6ipfcn
beran, in TOeld)cn fie aud) ten 23cfc!)dbigungcn bcr Dl)r=
njurmer nic^t fo fe()r au»gcfefjt finb. ©inb crft ©iengcl
unb 2j[dtter cr(!afEt, fo i|1 bann bet bcr 'iTuSpflanjung in6
frcic Canb bie ®cfal)r bcr 58efd;dbigung turd; jcne Sbiere
nid)t mel)r fo grof. Sin '^Ibfub uon^luaffia, mit ivi'ld)ein
id) bic 23ldttcr bcfprcngte, l)at mit iibrigcn^ aud; gute
2^icnlte gelciflet.
'i)Jad)trd3lid) bemcrfc id) nod), bafj id) allc %xUn ber
2)urd)n)interung ber ®eorgincn:J{nolIcn vcrfud;t babe. 3}ic
JTufbovabrung berfelben in (5vtgruben bat fe()r viel fur fid),
boci) bat fie aud) mand)e§ Unbev|ueme, unb id) l)abe oft bic
jRnotlen bci_friil; cintretenter warmer SBitterung l)erauei;
ncbmen nuilien, njcil fie fd;ul)Iange Sriebc gemad)t batten,
bic bei bcr leifeilen 23erul)rung ab"brad)en. iind) bic in bet
6rte ,^u erl;altenbe 9himmerbejeid)nung (;at i^ve ©d;>vic=
tigfciten.
(Jin groft von 4" Bt., TOc[d)cr im Ictjten verbdngnifjoof;
Icn SJBinter ben groficften Sbeil meiner Sopfgovdd)fe i^cr:
niditcte, batte ten mit ftaubtrocfncr (5rtc I)albfcbuf) ()odi be=
bedten ®ecrginen=JtnclIen in bemfclbcn I'oeal nidit'J gefd)a:
bet, bagegen ivarcn oUe in Sopfcn freiilebentc etc(fling§=
^noUcn trftoren. Unb bocf; ftnb bicfe, wcnn fte jeitig ein=
gc^flanjt wcrbcn — jencn traurigcn '^aU Qbgcrcd)nct, bie
gcfiri)eri|len. 'Me bi^' jum CJnbe bcS 3u[iu5 im 3)ti|lbcctc
i^crangciiogencn, (;abcn mir immcr fd;6ne, gefuntc Jln6Ud)eti
gelicfcrt; fpater cingefcljtc rour^clten "luobl, brad)ten abcr
K'iiie JltioUcn, unt tonnten im SBinter nid)t crl)alten iver=
ben. 3m iy.'rmcl)rungabaufe beS .^crrn .&aagc jun. ju Sr:
furt, fat) id; uor jvoci 2^[}m\ m bcr ^Pfingtlmod)c bliii)enbe
<Stccflinge! — —
• 25ic Sd)mttuninbc 'berfelben, »cld)e untcr ctnem S5L\U
terpaar 5U mad)cn. i|T, beilieue id) uor bem (Sinpflaujcn bid;t
mit Jtoblcnflaub. Sic tiirfen abcr bilrd)au» nid)t l)o()l fcin;
in bicfem ^ailc gclinnt tie fflerour.^elung duyer|1 feltcn.
3u (larfe^ "©iefjen ift ben Ojeorgincn nie jutrdglicfi,
Ucberfprengen ter ganjen '').''flanic mit tcr 25raufe ber 65ic(;:
taiinc nad) l^cij^cn Xc[iY^\ abcr [lodjjl aHM)it[)dtig. 3;reis
benbe ®ufTc mit 9)Zirtiaud)c, o'c^n aiiOern ilarf bmigcntcn
l"i3iittctn, finb immct l;6ci)jl nad)tl;eilig, unb foUtcn nie an;
gcroenbet roerbcn.
gJcmerfcnSivcrt^ crfd)eint c5, bag mandjc ®corgincnfor=
tn^ ben Scfd)abigungen obgcbad)tcr S'lfceten oiel niebr au§;
gcfcl^t finb al3 anbere. So n?irb bie fd;one purpurfarbige
Swcrggeorginc, Man of Kent, bei mir im ganbc fail jcbc^:
mat baburd; ocrnid)tet, intcfj bie prad)tooUe Picta formosa
nie im @crtngf!en bcfcbdbigt wirb. iicljtere blubt t)ter |let5
mit ben fdionjlen gclben ©trcifen, inbep oiele SJiumciifreuntc
fte iiiimer nur ctnfarbig bliiben felien. Zud) glaube id; eins
df)n(id)c Jllagc in bcr iSlumcn.u'itung ubcr bicfe lun-frefflicbe
23(ume gclefcn j^u baben. @in magercr S5oben fd)eint jcj
nes Wcrlaufen am mciilcn ju ocrtiintern, wie benn Levickg
Iii(!oinparablc, im Jlayffd)Utt niit Steincn oennifd)!, i^re
fd;6nc, weipe ©pilicnjeicljnung flin ftc^crflen gcn)df;rte.
23c^Ci]nun0 bc8, im „G.rtra(>[att 511 div. 30 beir'
bcti-cffcni?: i?ie 23c3cidniuii}] cincr Sdi^ahl auv^c
jcichiicr fd)bncr ^.ppfrofcii.
(SOJitijttliciU rom Jprn. S.'SS — s 511 Jpannoftr.)
* Rosa scmpcrfl. imiica ccntifolia. ffiluim fcljr grop.
fd;6ngcfulU, rofa; oollbliibenb.
Kosa scmpcrfl. Bella Donna, ffltumcrcin weip, fcf)t
fd;6n gcfuUt.
Uosa scmpcrfl. bcngalc iiiiiqnc, JBlumc weig, jjiot
gig grog; .Rnospc mit roti; »anad)irf. ■■ -
Rosa scmpcrfl. hybrida (chiucnsis speciosa). Slume
uijpi.q qrpg, bunfclcarmoifin inf' ''Purpur fdjcincnt, uoUbliibcnb.
* Rosa semperfl. Dubrcuil, JBlumc fcfjr gro^, fd)6n
getaut; fcbcincnb rofa.
Rosa Baiiksiaiia hitea unt> alba plena, fficiber 58(U:
men finb flcin, tocf) fe{;r teadmd^ig gcbaut iinb crfd)cincn
in reidict 3fll)I.
Rosa semperfl. striata (tcx Rosa semperfl. pallida
dbnlid)") mit wcipgejlKil'tem ^ol^e; tic 23lume ijt frdftig
tinb fcl)6ri gebaut.
* Rosa semperfl. Eblouisante. Stume mittclmdfig
grpp, fd)6tt gefiiUt unb gidnjciib rott).
Rosa semperfl. Noisette Constaiite de Rebcquc.
JBtiime rotb, fcljv fd;6n gcfiitlt, grog uiib uiilUiIiihcnb.
Sosa semperfl. Noisette CameUia pourpree. S3lutne
nidjiig grog, im 23Iiif)cn baiifbar.
Rosa semperfl. Noisette Charles dix. ffilumc iniU
telgrop, fd)6n gcfi'iUt.
* Rosa semperfl. Thca (Thea odorata). Sfume fc\)t
gtof , fd)6ngefiillt, wcijjlid) rottj, ctwaS tna ®clbe fd;cincnb,
iior^uglid) fd}cncr 5£hccgcrudj.
* Rosa semperfl. Thca lutea. JBlume grof , gclb unb
gcfunt.
** Rosa semperfl. Thea lutca variegafa. JBIiime
indgig grof), gclblid) roeip mit vot^ ro«d?felnb; ffl;t tooUbliu
I)enb unb nici)liicd)enb.
Rosa semperfl. Thea iiouvellc nankin. S3(ume mit>
tclgtog, fel)r jiut nanfinfarbig, fd;6n gebaut; mit angfufl;=
mem ©orudic.
* Rosa semperfl. Thea centifolia. JBlnme au^ge^
jeicbnct gvojj, ccnrifolicnartig, fd)6ngcbaut unb nuiblricdjcnb.
Rosa semperfl. Thea cariica. 23(unic gro^, fel}r gc^
fiiUt, gclblid; flcifd)fin-brn unb niof)(riod;cnb. •
Rusa semperfl. Tlica le Faquir. S3(ume bun!ctiefa,
mdfjig grojj unb gcfiiUt; mit a;f)ccgcrud).
ilosa semperfl. Thca Maria Stuart. S3hinie gvog,
ba» '.jrcugcre fdibn rofa, inncn flt'ifd)favbig ; woI)lvtcd;i'nb. ,
* Rosa semperfl. Thea Triomph de Bollwiller. 531ume
mittdgrofi, fa]! vcinivcif, fc()r uoUbIul)fnb; mit angcncl)mcni
Sbecgcvud).
Rosa semperfl. Thca Mourcau. SJIume grof, gefi'iflt,
tvoI)Iricd;enb.
Rosa semperfl. Thea cocciuca. JSIume grofj; for;
juglid; im 'ifufbliibcn fd}6n, fpdtcr «twa§ fl'ittiifl; ^vcnig
5rt)cegcrud), abcv vollblitbenb. ; '
Rosa semperfl. Thea Bourboii. ffifume grofj, fd;6n
gcfiiUt; fel)r ivoblrifd^nb.
Rosa semperfl. Thca Rcine dc Golconda,
^ic mit * bejcidincten cignen fid) bcfonber^ j«m SDcu:
liven fluf5JJittct= obcr .^od}lTdmme unb jcigcn fid; baucrljuft.
JBci bcm ©cuMvvc, wcld}c5 bi&()cr in JBcncnnung unb
Untcrfdjeibung bcr JKofcn bcflanb, fiiibcn fid) in ocrfd;icbc=
ncn S^ammlungcn cin unb bicfdbcn 3iofen untcv ucrfdjicbenm
SJamcn; baljcr mnn ben aucb nidit felten, befonberS tvcnu
man «u5 mcl)ven ©ammUmgen feine Siofcn bcjog, unter
tincm ncuen 'DJamen foldje 'J)flaniien crbielt, bic nuin fdjon
bcfap. 2)icfcr Unannefimtid)fcit nbjul)clfcn, ijl eg am jwecf»
mdgigflcn , roo moglidi nuv au5 ciner gammfung bie gc=
«3inifd}tcn Stofen ju bejicbcn, ba man bann itbcrjcugt fein
tavf, bajj man untcr vcvfdjicbcncn 9Jamcn nid;t gan^ bic;
felbcn 9?ofen jugefanbt £vl)dlt. —
292
Sm .Ronigl. Serggartcn ju .^errcnbau fen bei .^an«
no_v>cr, fowic in ber >^anbtl^giirtncrei uon ®. fianbiuiigt
bei >foanno«cr wirb ber grofte Zi)(il ber worfteljeaben .'')iofcrt
culttoivt, unb ftnb uon ba auS gutc Sr^mplare um mdjjigert
^Preia 5u bejicbcn. Die ^3)reife,"felbft finb in aUcn Sanim«
Umgen jiemlidj gleid?, uiib ^^cQm pr. gyemvhu in 8 b>^
12 gr. JU beileben.
9?ad)fd)rift. 3}ic grofartige, aug ben fd)6nftcn unb
neucfien Canbrofcn bejtol)enbc <2amm(ung beg i^errn ^un\is
unb .^anbelggdrtnerg J8raun§ Ijierfelbf}, erlaube id) mic
bei biefcr (yclegenbeit ben 9iofenfreunben jur .Jtugival)f an^
gelegcntlidift ju empfel)lon. ,^err JBraung (}at mit vul)m.
lid)em gifer fd}on feit meljren 3al)rcn eine groge '^fu^nxilH
ber neuc|len unb fd)6njlen 3iofen in fcincm ©arten cultioirt,
unb ba er feine Aoflen fd)cut, um i>a^ roirflid; Sdione ftct§-
feincr ©ammlung l)inju^ufugen, fo i|T cr, bei mdfjig gcftells
ten ^Preifen unb l)inrcid;euber XJcrmcljrung im Stance, alien
2(nforberungen nad; Siilligteit ju geniigen. ®crn bin id)
bcreif, nac^ einem gedufcvten 2Bunfd;e ben Jjreunben wn~
©artenrofen aug biefer Sammfung einen ^tugjug unb ndbcre
2}eieid)nung ber neuefien unb fd;6njicu Siofeii, irt fciefen
Slattern mitjutbeilen.
33cfcf)rcibung fcf)onblii[)cnbcr ^cfvirjjonicii. *)
Pelargonium Sweet ianara.
3>iefe5 auggejcict)ncte, bem .^errn 3iobert (Sweet jii
(Sbren benannte 'pelargonium, ftammt aug bcr Ciultur tc5
f. f. .^errn Sfegierungsratbg ©eorg lion Arcbner, oom 3iil)re
1829. SOJutterpflanje ifl bag I'elargouium Dumoutianum
Hortul. gall.
£>ie bebcutcnb gro|^e SSlumenfronc x\i [)bd)\i au^'^ejeid)'
net, tricbtcrfonnig geojtnct: bie obcvn 531umenblatter finb
tjerftbrt eiformig, inrodrtg unglcidifcitignibgoiTul^u, an ber
gpilH' suriicfgcfdilagcn, etivag gefaltct, fa)l wcip, am 'DJagel
gvini, bann fd}on bunfcl faccftirt unb nur lucuig geftvidjelt;
feitiudrtg bcr Jacettcn unb fiber bcnfelben Iduft mtticn burd)
bag .Q5latt unb nabc an bie i^piljc ein fel)r fdioner, brcitcr,
jerfloljencr, rofcnfarbencr S3anb|]rcifcn, in welcbcin man mit
einigc-r Vrufmetffamfcit cine neue '^nlage ju nicitcven gacct«'
ten bcmeifen fann; bic brci untercn, fleincven, unb eben«
faUg iierfebrt cifbrniigen 23lumcnbldtter finb vonvdrtg ge»
vid^tet, fcituniitg juni Sbeil etivag juriufgcbogcn, wcif,, unb'
in ber SDiitte ber ganjcn Sdnge nad), cben ivic bie obern, mit
einem jerfloffcnen rofenfavbenen 23anbjtr£ifcn iierlicl) augge»
ieict)net.
Pelargonium Fiirstianum.
Gin 3(bt6mniling aug bcr ^ultur beg .:^crrn .Slier,
com 3abrc 1828, entfprungen aug seamen "uom Pelarg,
venerabile, \:aS mit "PoUen oom Pelarg. Schreibersiauura
bcfidubt ivcrben roar. Gg ift bem .^crrn 3. 6. Surf},
SJorllanb ber ©artenbau = ®efeUfd)aft ju griiuentiorf ic. ju
61;ren benannt ivorbcn.
£)cr 23lumenflanb an biefer ^''flanic ift tbeilg proIiferi»
renb, tbeilg jufaninungcfel^t, fo ba(j an bcr Seite ciner (Sen»
tralbolbe jwei ajevfdngerungen mit SJliubenbldttcrn l;ert)OV»
fommcn, bie roiebcr gearmte 2^olben tragcn. £)ie meifien
D^olbcn finb Gblumig, bic geavmten4blumig. 2)ie2}lumen.
fronc ill grofj unb anfcbnlicl;, jcbod; nocb um cin 23etrdcl)t.
») Zui JUicr unb Stattiunict; SUue 2(rttn con ^ciacgonitn
lcut|d;cii UcfvruiiaS.
293
lidici^ fli'incr ol;' jnic vom Pel. voncrabilc, burdjiUiS fd^cn
fd)imiiicrnb roU'inoni; tic pbfin .qcfd)uniii.qfiun imt itu'ii5
gfmtUtm 23limunbUUtor fiiib nuhx Uu\<\ flli-' bvcit, fa|l t'urd)^
iiu$ gcabert, flniutuMriy icKmi faccitirt, uiib cLnr ten Sa=
cettcii timfclp'iirvnmoib tH-iiuifdt. Tic uiitcrii JlMunicnbldN
tci- fiiib mir ct>va5 bUi|Tn-, unb purpuriotli .qcflvididt (Sine
fflluiiic i)artc in fiiinii ol>crcn S3lunu'nbUut ton fontnlnn-cii
ScWcr, b>ift cin lunfu'i i3tn'if oon tcv -))Uh[ an bid j^uni
9(\int hin tic Jiiiinniij buvd;bvid;t, glcid) aid ob bitfe tve3=
gnvifd;t ivovtcn iv.uf.
I'clargoiiiuin Ciconia Scliulziaua.
£)icfc intcvilTiintc '•Pflan^c ill cin *rainlini] voni ^afire
1825 11115 bcr Lniltur bed .^iMunicnivivtncu- Jbcvvn a*3ilfic(nx
(£*iil,^ ju OXimdH'n. 2>cni (5rji|CUgcr , cincni cblcn Gircid
,^u ebrcn, fi'ibvt fie iincn l^J.unfn. Jtiie J^'frjiiijc bcjlchcit
barin, tiifi tic '■^Ml'in^c iinincrbluhcnb unb Oficrs j^an,^ niit
JBlunicn bcbcdt i)!. X'ic reltcn fint 3--»|tval;lig' unb (]c=
l)cn iiuf Ian;vn, javtcn, ficifj^crabcn, lUnvdrtd riuid}l)atn-ii]cn
25lumcn|liclen. 3>ic niittcl.qvLifu' SMunicnfronc i|l cine \va\)xi
Ciconia, qanj einfiirbiji, brcnncnb fd)arhid)votl) , unb fcl;r
feiu bunfci qcfiuinit; bic 2 obctcn flcincrcn 25(umcnbldttcr
finb fall fpatbclfilnniiii , inir am ocrbm-qcncn 'iiUc\cl weif?,
unb obcr bcnifclbcn niit 2 t'uvjcn vurpunolben ®tiid)cn bc;
jcidinrt; bic 3 untcrcn, cirofu'icn, .acfd)inbcltcn, unb ron ben
pbcrcu cntfcintcn, cbcnuUld fafl fpatl)clf6vnii,qen 23lunicnr
ijldtter finb and) nod) obcv bcni iJIaijcl jvcip, ijbricjcnd abet
ben obcrcii i^oUfommcn dljnlid;.
Pelargonium c o i 1 o p h y 1 1 o n,
JBci ^cnn ?3unf im 5af)ve 1828 au§ ©anion win
Pclarnj. iciiorosum niittcljl SScfldubung vom Pel. pauci-
dcuilaium cutfvHuncicn.
£)ie Solbcn cmfprinqcn Qb\vcd)[clnb, unb finb 2--, 3:,
4blumi.q. 2>ic JBlumcnfronc ijl fcliv iirofi, buvdnuid fcbv
fd)6n r6lblidi=lilafavbcn. X^te obcrcn fc[)r brcitcn, unb fcl)i;
uniilcid)fciti>icn 231unicnMdttcr babcn in bcr ■.13iittc cine
j^rofic, fcl?r bunflc, fail fd^a'avje ?3;afcl, tie vinjiSum in ben
fd)6nllen iMivpuv jevfltefU; j^runb^udvt'd bcfinbet fid; nur cine
Heine J^acctten^ unb Stialilcn,^eid)nun(i; bic '^(uinvinge iibcr
bic ^Xlafcl l)inaud finb tauni bcmccfbar. Sic untcrn, (t\\\v3
gldn.^cnben, gvnutunirid fcilf6rniii]cii unb etiv^id bellcven, in
bcr ^l)3Jitte brcitcn Slunu-nbldttcr finb fa(l ungciltic^eltj itiu
nod; finb il}rc Siippcnfurd^cn fcl)r bcmcrfbar.
5Jad)ti\'i(iItcf)c 23cincvfun}]cn iiba £cDfojcti=(5u[tiir.
2)er 5oen- 23evfalTcr bed '^Tuffafjed in 'Dfr. 14 bcr gem.
SDkittlieilungcn : „Xad cydjcininip unb bic Jl'unfl, bic grojjtcn
®d)eibeu am iKlumenfobi im fveicn ilanbe ju crjicljcu" —
gab unS vox ciiiigcn Sabren in bcr 23lumen,^citung cine
cbcn fo gclieime unb fiinllltd)c '2(nlcitung, jldrfcre nnii vicU
d|lige ffiinterlcofojen in 3!6pfcn ju gcwinncn. sycnn nun
con bcm S3lumenfotiI gcfagt, ivirb bap beifclbc auf ^J}iillbcctcn
eincn faben ®cfd}nKuf unb nur gant fleinc, unooUfommcnc
©djeibcn I>ibc, unb bei ben aBintericofojcn bcl)auptct nntb,
baf. man nur grofsc, v»icld|ligc Stocfe in Sopfcn erjicljen
fonnc; fo modite man fafl glaubcn, bcr Spcxx 5Ucrfaf[cr bei=
bcr ^ruffdtje fci nod) ganj unbcfannt mil ;^ilumcn» unb G5e3
nu'ifc;(udn; benn ba^ bic enipfoblcncn 93iittel nidjt juni
Swede fiilivcn unb fief) bad Wcgcntbcil vm bcr 23cl)auptung
in bcibcn Sdllcn taufcnbfdltig bcwiefcn l)at, ijl nuv alljU'
bcfannt.
294
T^ie Jlel'fojcn bctrcffenb, burftcn fi'icf-c rocM niri't fd^6«
ncr unb grcgcr ^u fuitcn fcin, aid fol*c in Sluivingin gc»
jogcn nn-rbcn, unttcd) ifl tic'2(rt, umc fold)f crjogcn wcrtcn,
ganj tad ©egentbeil mm tem fmpfobUnen 5l^crfa^rcn; tcnn
cin 3cbcr, ter nur einigevmiipcn niit ter I'evfcjcn^udit bc«
fannt i|l, wcifj nur gar ^u gut, baO man frdftigc, vieldflige
5U?intcrUotoif'i ""' "" i!antc cviiichcn tann, nnid'c im iWo*
nat '2(uguil in 3bpfc gepflan,^, tad fcmnuntc Oal)r cine
tiollfommen fd)6ncSl>-^r gcivabrcn; wdbrcnb tie aid £amcn«
Vflan^cn in ;jopfe gcftl^tcn in ter bcfien (Srtc fictd nur
JUuppcl blciben.
23. 501.
23cil1CrflU1(] I'ibci* chrysanthemum indicum.
23ei 'JCna'cifungen iibcr bic 3ud)t ter Chn saniliemum
indicum (Anthcniis arteniisiaol'ol.) licjl man untcr antern,
man folic oon ben inf^ faltc i!anb gcfcijtcn Stii^cfen tie frifd)
gc«acl)fencn 3n>cige wie 9lelfcn cinfd;ncitcn unt cbcn fo in
tie (^rbe l)afeln.
Siefed (5infd)neiben unb ginbafeln ifi abcr ganj un«
n6t^)ig. Siefc Swcige mad)cn fcbr gcrne 23ur^el unb jrear
nidit blod am S31attfnotcn, fonbcrn and) aus bcr JKinte an
vcrfc^iebcncn SteUen , rocnn man blod ein ©riibdicn in tie
Grbc mad)t, 2 ober 3 3iucige, reie fie cben bcifammcnftcbcn,
I)inabbiegt, unb bann mit bcr audgcI)obnen (!rbc betcctt unb
fell nieberbriicft. 23ci fcud)tcm i^ettcr babcn fie in 3—4
aBod)cn oft fd)on gro(jc 2Sur^clballcn, nicnigflend unb nad)
ben "Jtttcn, mcl)rere aSurjelfdben unb, fmb'jum Sintopfen
gccignet.
20vuncf)en. ron ten.
SJ I u 1 1; c J c i t
cr 0 t
t f d) c r ^^ f I a n 5 c 0.
Suli,
liiuiuii,
, iScpumtnr.
(iSotliffiinaO
Jntsicna crecta
V. •&
Lobelia minnta
s- -X
Justieia Iticida
— Piiiifolia
«•■&
— nilida
—
— 1rif]aetra
%■ ?
— orchioidcs
—
Lotus Domcuiun
8 t
— picta
—
— hvbridiis
Lacboualii ccrotlna
g- ^4
— J.icol-'jeui
-
— viridis
Malieiiiia ililTuta
Lauilicilia fonuosa
S' ■&
Malpisliia crassifolia
w. ft
Laulaoa aculcata
w, ■^
Malva capeiiiis
£•■&
— Cainan
—
— Grossulaiiacfolia
— Welistifolia
—
Mauulca loiueiitosa
— odorjia
—
Maraiita aniiidiiiatca
\s-. a
Lasiopctalum /irrugiaeam
s- ■&
— svlvalici
Lavaudula muilitida
J^Iarrubiuiu afficanam
«• ■^
— piiiiiita
—
Aicdieago arborca
s- -ft
Lepidium divaricaUini
fi. ^
Mclisia frtiliciisa
Lcvscra giia]>halioidoi
6- t-
McnvaiUbes indica
^\
— |jdlcjcca
Mcscmbi'ianlbotii, barbatoxo
%\
LUiQtn airicaimiu
—
— bractcatum
■ — aiboreuia
—
— brevifolinm
m-
— Uavuin
—
— coniprcisum
— maritimiini
—
^ curdifolium
— ijiiadrifolium
—
— cruiialma
Lobelia liicidor
—
— dellcium
— 1>idenUta
—
— dcnsum
— Coronopifolia
—
— tiolibrifonno
— dcbilis
—
— ccliiiiatum
— Eiiiius
g- n
— hlamentosum
— criiuiidog
6.^
— glaucoides
—
— gracilis
g- y
— bamotura
— loiigillora
>v. -21
— lieltroiibyllura
295
McscmWihanaicm, irjntmn g, ■^ MesembrUnttem. «pecioining. 1
_ biitellum — — «pectabil« —
^
bispiduia
laceruni —
lacve —
lancoolatnra —
liiiguiforme —
— minor —
loni;iuu —
lurcum —
niutabile —
pallens —
pappulosum — *
radiatum —
rctroflcxum —
scalpatum —
stellaluin
— striatum
— succulentum
— tubciosuiu
— Tiriditlorum
Mcsserscbmiilia fruticosa
Mimosa scnsitiva
Miiuulus auiaiitiacas
Murraya exotica
]\lusa coccinea
— paradisiaca
— Sapienlum
Myrlus communis
tgottfc^ung fol3t
SS a t i e t d t e n.
(Ucber bic SBi^tigEcit iet dultut bet SSlumcn in
5)arig.) (Scitbim c^ bie AunflaJitnei: ba!)in gebtacfjt ^oben, tint
SOTui^e im6laiibifd)cr ^flanjcn in Suropa iu acclimatifiten, bcginnt
bet: (5iefd)mai.t bcc ffilumcn fid) ju eccbrcilcn; man ill md)t me inS^oU
lanb fiit cine tinsigc SBlumcniirt cingincmmcn, im (jicijentljeil, mnn t)M
tttrag biirauf, bie gto^tinoglidje anjal)! bcvfclbcn ju befi^cn. 2Cii fells
lichen Sagen fdjmiictt ber iReid)e fcin ipau^ gem mit ben ftltenflcn
SSUimen »cn ber ^.ifortc bis in ben ©aal; bie .^ofc, ber SBcvfaal, bie
@ange, bie ©arbercbc, jebeS ©eniacl) foU cine gciine Caubc uoi'lleUen.
£)ic ^fiaiijcn muiTen bie gro^te 9}lanntgfaUig!cit bieten : Saitme, ffiufc^;
njcil, iStraudjer mit t?ci-f£^icbencn Caubwee!, Slumen »cn gcrebljnlidjer
5frt obet bie feltcnjlen 9)flanjen. 2lud) ijl bie Aunjigdrtnerei ein fei)C
rcidjtiger Siveig ber Snbuftcie gereorbin. 5Clan fdjagt gcgenreattig ben
2fbfa^ ber Slumcn auf ben uerfdjicbenen SSarEten UcnbcnS auf 2,800,000
aijaler jalitlid); in ^mi tcfltt tin®traup tjon 25itlcl)cn, 2af4)enh-aut,
roeiScii ^i;aeinti)cn unb ^ncgpcn fon bengalifdjen 5ici'cn, umgebcn obet
gemifc^it mit Satueblaitetn, 9£abeln bee SKeimutljsfi^te, obet einigen
SBlflttet at)imian 3, au^ 4 granten ; bie ttjeuetrtm follen 6 biS 9 unb
n granten, fie bcfliijen aui ©range: unb SOturtljcnjnjeigcn, mit Spyot
(inti)en, Seiltfeen, Syclamen, ^eibcfraut, bengalifdjen sRofcnEncepen,
^afelnuftieci^en, Crangebliitfjen, blautn unb rcfafarbnen Soptjnen unb
tiner obet jwei CamcUien. (Sin J^unflgartner biefet ©tabt ijat bie
SDticttje fiir Aajlen unb ffiafen mit SSlumcn, ffiaum^cn unb ©efltaus
(^en, bie nac^ einanber jur SSerjicrung ber Jpcfc unb ^augflurcn bei
b'cn mciftcn glansenbcn geflen bitntcn, toelc^c ucm M. 3anuar big jum
30. btfTtlbtn SSenatS Calfo binnen 8 Sagcn) in 5)ari6 gegebcn njur;
ben, auf folgcnbc SBcife gcfdjai^t.
5Kietl;e fur Jtaftcn unb SBafcn mit Siumcii, SSaumc^cn unb ©cs
(Iraudjcn u. sc. bci ocrfdjiebcncn SSaUen, reobei ebcn biefe Aajten na^
einanber benugt wutbcn.
GiroOe ffialle am ^of,
bci ben 9^ini|1tcn
3% I
iCtcfen 3iffern finb no^ beijufc^cn:
gut ^iirbe, a5lumcnfa|1cn unb Ginfa|yungcn, Wtldjt fit
2(bcnbgefcUfd)aften gelicfcrt leutben 6000 gt. ji
giir abgcfctinittene ^amellienblut^cn (250 ®u|cnb, baS 1
£)u|enb iu 10 bis 24gc.) 3000 St.
gilt £tvaupe jur SScrjicrung ber JTpaare in QUggcfud)tcn
^aincllien mit asiumcn, Anclpcn unb ffilittcrn 1000 gr.
gur200 ®c^erbcn fc^enct bluf)cnber .RameUicn,im 35urcf);
f*nitt ju 10 gt 2000 gr.
giir aSliimcnflrauf e bci SSallen son 2 unb 3 gr. btl ju
10, 12, 15 unb 20 gr., im 3urcf)f^nitt ju nut 5 gr. 20,000 gt.
3m ©anjen 32,400 gt. '
Saju fcmmen fiir bag btoge JCufftclten bet Aaftcn unb
SSlumcnfdjcrben unb ber 2rangport ber SSaum^cn
unb @cflraucf)e Don eincm 58alle jum anbcrn 10,000 gr.
3m ©anjcn fi'ir Sadc unb ^bcnbgcfcUfd;aftcn in 8 Sagcn 42,400 gr.
Scr in ^arig fo tt)ici)tige SSlumcnbanbcl roirb injwifdjcn bloS coti
jwanjig Mnflalten bctricbcn, bie alicin im ffiefi^e ber Cicfcrungcn fur
ben SSlumcnIurug finb. OTan lann auci; fagcn, bcrp fie fajl Mt cf)ne
2(ugnai)me gcbei^cn. ©in Eleinet ffitumcngartner, ber ftc^ t)or 15 3a^s
ten mit 50 granCcn nicbetliep, befiftt jcgt ein bcbeutcnbeg SScrmogen,
unb ein Jvunflgattner, bet 60—100,000 granfcn auf feine Ginridjtung-
Bcrnjcnbcn fonntc, ift jcgt ein SJIiUionar. SOJan rcc^net, baS ricr obet
fiinf, mcl)r alg cine SRiUion bcfifjcn, unb bod) i|t ber 25ctbraud) ton
SSlumcn in'^^arig nod; bci recitcin nicf)t bag, tvag er fein fonntc. 3m
SBintcr finb fajt icine, ober nur fclir loeiiige SSlumcn ju tiaben; unb
namcntlid) gibt eg im SOZittcIpunfte ber Jpauptjlabt, wo fo oiele rei(f)e
SSoutifen allcr 2trt fictjcn, leinc einjige bcbetitcnbe JfnfSalt ftir bicfen
fo cintrAglid;cn .gjanbclsjireig. Steg babcn cnblid) bcbcutcnbc Aunfli
gartncr cingcfc&cn, bit fcit jirci Saliccn cine ber grcpten 2tnilalten filt
SBlumcnersengung in Suropa in ^avii ju erridjten fudjen. ffiercitS
finb ungcl)cucre Srcibl;diifer, bie auf bcm SSoulcoarb SJionti'parnaiTe,-
gebaut murbcn fertig, unb' 400,000 ^flanjcn, @c|h-au(^e unb Jtblcgcnc.
eon jcbem 2£lter unb jcbcr JCrt finb bafilbfl jur Jinfc^auung fur Siebi
l)aber nufgcflcUt , btncn ber 3utritt gefiattct ift, aud^i reenn fie nie^t
bie Jibfic^t l;abcn, ctreag ju Eaufen. 1
Sag beg
Sanuatg
23.
. 24.
25.
26.
27.
28. •
29.
30.
unb ®cfanbtcn
1500 gr.
600 „
1800 „
500 „
600 „
800 „
1500 „
600 „
7900 gr.
QJrofc
^rioatbaUc
500 gr.
300 „
100 „
[200 „
200 „
100 „
300 „
800 „
2500 gr.
Saglid)e
actalfummc
2000 gr.
900 „
1900 „
700 „
800 „
900 „
1800 „
1400 „
14,000 gt.
Unfet fficrjeidjnig ton j^arlcmcr Slutnenjtotebeln f&t »en
.^crbft 1838 ijl auf fran!irte SSricfc unentgelblict) bci bcm ajcrlcget
biefcr SSlattcr. &■ g. ©ropmann in SBeipenfec, ju betommen.
©ic S3lumen5»iebcln finb bicfeg 3ahr fammtlid^ ate augerlcfen fc^on
JU empfe()lcn. SSefonberc SRurtfic^t tfl auf bie .^oacintben gcnommcn,
unb unter aSeglaffung fielcr ber »cniger guten ©orten unb ^injufii;
gung bet neucrn, nur fur bag ©c^one unb fiir ooHtommenc 3tt;icbcln
gcforgt irorbcn, fo bap fie ber ernjartung genjip entfprc^en.
3. &, SSootf) <S Comp. in Jgiamburg. ^
(Mnjcigc fur SSlumcnfrcunbe.) 3u meincr 9leIIcnfamm«
lung Ijabe id) in bicfem Safifc butd) ©amen 366 neue ©orten crbalten.
5d) ctlaJTc 12©t. ©enfct in 12 ©orten, mitSiamen unb 6baraltcri|li!
JU 1 wC 15 yjf.
G5artcn=^rim(l in »ielcn garbcn, im SRummcl 12 ©t. — v€ 5 yjf
.§>)acintl)cn, gcfiillte unb einfac^c »on alien garbcn, im
Stummcl, sum Sreibcn unb ft'trS fteie Canb 100 St. 6 „ — „
Oreupcn, im 3(ugu|t 1838.
gr. t. Satifiribcn.
Qiebtudt in bet 6}. 3% (Sto$manD'f(l)cn SSuc^brucfcrct in Gbllcba.
0lt 38.
■in c u f
-f^^^
Sicbacuiic : ,y r i c 0 v i d) ^ 4 # I e t.
Sciligcr: 03. B"- fficpfmanii.
3oniirtbcu&, ben 'i'i. ^(ptcmbev ISJfS.
XI. ^nbrflaniv
S
©cMcf)te ci'itcy @virfncr'3.
gjJcnat Sc<)tcinbcr 1838.
?cl5or miA tcv 5Bintor fait unb ftrcng,
2^^• ??riibliiui uiiS im 5!cnjc fern,
^n- Soiiinicr triib' iinb ivcniq warm,
S|t tech nil ^uf^ bcr >t)crb|1 nie arm.
a^ ijl tc§ ^crb|tc3 (5i(jcntl)iim
C"ft Scmnur? "lint auci) i'i'n,^c5 9hil;in;
Si) ft'i'C' t-cnn and} in titfcm '2ya\)x,
Tiai rocnig greubcn nod) gcbar!
£'tc ©ccrqincn jci.qen fdjcn,
2>ap a[tc 3cit nod) nid)t cntflo^n;
2Bic lolincn tanfbar fie tcr J^anb,
jDic Slcifj unb WW nn fie genjanbt.
fficburften fie bcr 2frbeit meljr,
SBtc anbrcr S3lunien farbig ^cer,
(go jcigt il)r ftatt(id)eg ©ebciljn
2)en 2Bunfd;, beS '■pflcgcrs »crt^ ju ftin.
as, fd)nMUt mit feltner l)o()cr Sufi,
JBei ibrcm glor bc5 G5drtnerg Sruf};
5l3crgcffen finb bcti 3'^!)"-' dTdii)n,
©clbll fcine ©orgcn — fie cntflict;tu
5]ie reu't ein crnfilirfieg 5Bcmu{)n,
gur^ ileben S3Uinicn ju cr^iebn;
Sic Ifbncn f}et§ in jebcm Qumi)
©C5 ^''flegevg trciibemiiljte ^anb.
6 f b. 3.
U...
Ultm (?cttitticrpflatt5cn, ivcfchc im botatiifdicn
©artcn 311 CSifurt .qc3Pj]cn ivurttcii.
(S5cm Jprn. S8ataigcn«:2frjt Slciimann ju Grfurt.)
1) Godctia (Oclaiidria 3Iono<ryiiia). 2>ie ?*flflnje
glcid)t in ibrcm 23oii ben Ocnoihcren ; id) bicit fie an;
fanglid) and) fiir ncue Ocuothercii, biS mid) ^crv 2}crn=
l)arbi cincg JBcffcrn bclcbrtc; bed) fonnte and) cr niir
bog Untcrfdietbungf',\eidKn nid)t fagcn. a>icllcid)t licgt c§
im Samcn. Gs'finb 5 5l5artctdtcn , bie untcreinanber nnr
tDcnig abwcidicn. Sie in Sopfen gejcgcn erfd)iencn frdnf;
lid) mit b6dificn6 2 ffilumcn an bcr iivi'^f/ nuibrcnb bic
im freien £anbe gc^cgcnen frdftig baflanbcn unb au6 ben
JBtattminfi'tn ebenfallS jjoUct ffi(iitI)enfno^pcn rearen; tc^
bcfd)reibc baber leljtcro:
a) G. rubicumla. Die ^^flanjcn 1",— IV4 gug
I)od), niit fdMWKlH'm Stengel, ber fo wic bie anbern iEbeile,
aufu'r ber 23lnnie, etums; rbtblidi angclaufen unb niit rocifjen,
wcidien, febr fcinen .£idrd)cn bebectt ill. S)ie flatter finb
joUgrof), wed)felaH'i!5 ficbcnb, gefiielt, lanjcttformig, fcbnial,
am Sianbe fein gejarft; i)6ber biH'iuf fleiner roerbenb. ffieim
^TbfaUen nebmcn fie ebenfali» cine r6tblid;e gdrbung an.
'2iui ben 23latnrinfeln erfdiienen reid)lid)e S3lunicn, nai
bcr ?*f[an,^e cine ^Ptiramibenform gibt. S'ic 25[ume ijl pier,
fad) getbeilt, iniMet-rofafarbig, am 'JJagel blutrotb, ebcn fo
bic 8 ■Jlntborcn mit ibren gilamcnten. ' 3>ag '■piriill ift ganj
blag'inolet, eben rveiij, 4fad) etngefdinitten. 5>er Jlekb unb,
4 Jteld)b(dttcr, uen bcncn, >vic bei ben OeiKjihcrcn, nur ein
Spalt fid) trennt, rroburd) bie ffiUime tritt. Sanien niidt,
lanji, (fiifl i") unb jvie bci ben Oeiiothercn 4fad) an cin«
onbcr liegcnb.
b) G. vciiosa, ctroag !(einer in alien if)ren SSbcilen.
2)te SJlume etnmg bidffer, aber mebr in§ S>ioictc fpielenb.
cj G. Cavanilosii. 2Bie bie porige, nur fd)rparje
!2fntbcrcn, wa§ ber S3lume ein febr biibfdie's '^fnfebn gibt.
A) G. Icpida. Unterfd)eibct ficb amnieiften i>on bert
tjorigen. Sic roirb nur 6—7 3oU grop. 3>ie ffildtter finb
ttmni- grower unb breiter, fif^cn fel)r gcbrdngt an einanber
unb bie S5lume gcflecft.
2) Co sin a lit litis finibriatus. (5inc febr jicrlid)?,
fugbobc ^Hl'injc mit fdjmalen, gcfieberten 23lditern, bic pbett
fleiner unb ungleid) cingefdinittcn finb; fie finb mit feinen
weifjen .^drd)en bcfcl,<t. Sic flcinen, blapbimnielblaucn
fi3liiuid)en filjcn riopenfonnig (paimiciilatus) ubercinanbet
wie bci ben ''i)I)acclien. Sie231unienbldttd)en finb obai gan^
fein ge.i^dbnt.
3) Clintonia pulchclla. (Sin 4" bodf) n?erbenbc§
^''fldn^dien mit glattcm, runbein Stengel unb gldnjenbcn,
glatten, ettvaS faftigen, linienbreiten ^Idttdicn. "Uu^ ten
S3lattunnfe(n crfd)einen bie S3U'mu1ien in grcfier 3fn,^abl ton
fduMicr, reiner 3cid)nung. 2)a5 oberc23lunienblatt bat jrcei
Ginfdmitte unb iicrtritt fo bic StcUc brcicr ffilumenbldtter.
£;ie obcrc ^Matte (lainiiia) bcffelbcn ijl tiefbimmclblau, bie
93iittc UH-ijl unb bcr 'Duigel fdion gelb mit 3 bnnfclinolctett
^Hinftd)cn, bie 2 untern, nur 1'" bteiten Sidttcijen jtnb
blau unb bicgcn ficb cUxwi urn.
4) Anisinckia. 9iuf;lanb bcfdl)cnft ung jdbrlici) mit
oiclcn ncucn ^Pflan^cn; Icibcr bcl}altcn cicle nur botanij'cljen
299 r :
SBertf) unb bi'irftm fdjwerlid) ben ©(umcnltcbb'ifcwn (fffa{»
len. 2)ic§ .qilt auc^ eon ben Amsiuckicn, bevcn wir jciit
tier ^Crtcn babcn; il)ve flcincn, gelbcn Slumcf)en fallen ju
ireniq tn5 ^Tiioie, aB bag fie fonnten juSierbhimen oenT)fn=
bet werbcn. 3cb Iwbe fie in Sopfcn gefcbcn, wo fie nut
6—8" bo A mavcn. ffici jwcien finb fie etivaS grofjcr, unb
jebea ffildttdjen ifl l)ier nod) mit einem iic9cli:otl;en *J)un£t»
d?en gcjicrt:
a) A. spectabilis i|l bic fcf;6njle barunfcr; . '
b) A. lycophoiiles;
C^ A. anguslifolia; unb n -^r^
d) A. iiitcrincilia. (5benfall§ cine ruffifdie ^flanje.^"" "
5) Acliyrachaca mollis, ©ie "^Kixbe bcv23(itme
if! c^clb, bic ©cfialt bcrfclbcn mk cin gcwobnlicbcr gvnge'
nefift, J. 25. Cineraria paluslris, mit 2'/2" (anqen, frin
bcbaartcn 23Iattcrn. 2Bcnn bcr loamcn .qcrcift, offnct fid;
bcr aUgcmcine Reld) unb bie ©amen mit ibrcn Sfact) gc=
tl)eiIten''Pappu5bIattcben brciten fid) au§, bafj bie§ fafi cincr
jtreitcn ffilume glcidjt, bic bann filbcnveip^glan^cnb au^fieljt.
6ben fo unbcbeutenb finb:
6) Vesicaria graudiflora & V. gracilis,
©rfferc gleid}t mit ^fu:5nabmc ber S3lattcr genau ben fta-
jmuculu.s scelcratus. SJcljtere ifl ein fcbr niebltd)c§, f(ci=
nc5, ebcnfaUg gelbcS Slumdien, tion ber ®r6^c cincr ficinen
£infe, bie jcbodj fe^t ^duftg dljrenformig jum SBorfdjein
fommcn.
7) Fcdia scorbioides. <Sic fam unter bem^^a^
men: 23a(brian au5 2(lgier ju ung; allein fcljon ber
runbe, auf beiben Sciten abgeplattete, oufgeblafene ©ame
erregte San'ifel, ba^ e» eine Valeriana fcin fbnnc. £)ie
^"(flanjc roirb im frcicn ©runbe I'lbcr 2 gujj i)0(i), unb burd>
ibr iippigcS S5ad}§tbum unb ibren rcidjen S3Iiitbcnfd}mucf,
bcfonbcr^ wenn ein ganjeS 23eet bamit bc^flanst ijl, jicl)t
fie bie 2fufmcrffamfcit jcbcg ©artcnfrcunbe» auf fid;. &n--
jeln tbut fie eg rocnigcr. ^'cr faftigc, grime, oft and; etunv5
totb angclaufenc unb inroenbig boble ©tengcl ift untcn runb
unb bium; (wie eine SKabcnfebcrfpuIe] fo wie fi* bie ''Pflanje
jebod) crbentlid; angcwurjelt Ijat, wirb er oieredig unb im=
mer fidrfcr. Sic cinanDcr gegeniibcrflcl)cnben S51dtter um=
faffen ben ©tcngel, mxien biS an 3" grog unb 1'/," breit,
finb glatt unb eirunb. £)ben erfd)cinen bie Slumcn; aber
flug jcbem S3Iattivinfct trctcn Suicigc Ijavox, mUhe nod)
JBliitben tragen. 2?cr ffiliitbenjtanb ifl ein umbcUcnartigcr
^naui (Glomerulus umbcUatus), ber oon untcn nacb auf=
wdrt6 bliibenb, baburd) eine fonberbare gorm befommt, bag
fic^ ber allgcmeine 231iitf)enboben ganj bid auffaldgt. 2)ic
JBlumcben finb ungcfiielt. £)ie oft uber 'A" I«nge :purpur=
rotbe SBlumcndbre Vrbebt fid; fd)on fctjr jeitig ou§ bem »ier=
facb eingefd)nittcnen grimen i;eld;c unb cntfaltct fpdtcr QU§
bem cben filjenbcn itugeld;en rofafarbcnc 58Idttd)en, x>on
benen bag oberfle burd; 2 dinfcbnitte 2 gliiget b«t; «'«
gfjagel l)at eg eine purpurrotbe 3eid}nung. Sic ®efd}led;tg-
n»erfjcugc trctcn uber bie 23Iumenr6{)re beraug, unb ^war
juerft bie beiben fd)roarjen 2(ntl;eren, unb wenn fie v»t"lJf"(
tritt ber fel;r fcinc ©tcmijcl burd). Ser aufgeblafene l;ol;Ie
game tritt f^jdter aug bem Jleld}e Ijcroor linb licgt bann
fajt nacfenb ba.
gcrncr l)at J^err 3;ifd)inger fine Calleopsis unter
tern SJamcn Alkinsonii gcfd)icft befommen; i'ofi eg nid)t
Alkinsouii \\i, ficbt man bcutlicb; benn auger bag let'tere
«ine jraciidt;rige ^Pflanje ifl, \)at fie aucl; finen ganj anberti
'; '-' 300
^aMtilS. ^gwdre nur ju unterfucfien : cb fie cinen eigcncn
9?amcn ucrbient, obcr't>b fie mit ju ber c^amdleonartig fid>
geflaltenbcn Calleopsis bicolor 3ct)6re?
Ucber ba§ Umfallcit ter SeuFojcrtfamlinge.
(iBon Jpcrcn S. ju granEfurt a. SK.)
Ueber bicfen ®egcnflanb wurbe fcbon 5)Zanc^e§ ae^d^x'iu
ben; balb mefir balb ^uenigcr naturlidic ?DIitte[, *affclbe ju
V)erl)iitcn, unrtben in SJorfcblag gebrai:btf fo "Jie bic ©runbe
cber Urfad)cn fafl cbcnfo oer|'d)icben aufgcfucbt rouvben, bie
ha§ Umfatlen ocranlaffcn foUten; bal;er ^xu\it 2tUcg, unb
bebaltct bag Scfle!
Sic gcofojcn gcbeif)cn fcbr gut, roenn fte auf ein von
untcn nicl;t febr warmeg ?}Ji|lbcct gefdet merbcn. SagJBcet
foU oorbcr rcd)t burd)l;adt unb roagcrcdjt gclcgt rocrben,
bamit bag SBaffer bie ben ©amen bebecfent'c Qxte nicfct
mit fortfcbwcmmt. Sie 6rbe beg Scetg foil oor bem >&acfett
gcbbrig fcudjt fein, bamit cor bem .Reimcn nid;t gegoHen
JU werben braud)t; algbann fact man ben ©amen fo, bag
cr 'A 3oU aiigeinanber ju licgcn fommt; wirb er bicfes
gefdet, fo erflidcn unb fauten bie ^''flan^cn gem. 9?ad) bem
©den ubcrflreut man ben ©amen nur fo i)od) mit Grbc, ta^
er ebcn ubcrbcdt ifl; inirb er bider bebcdt, fo fault er Ieid;t.
'illgbann wivb bag 23ect mit einem '■pidtfdjer gleid^formig
angcbriidt, unb bei bellem ©onnenfd}cin Ieid;t bcfd)attet,
big bag .Keimcn erfolgt ift, bann barf nidjt me\)x befd)Mct
ivcrben, unb mug bie ©aat algbann allmdblig an bic Suft
gewobnt roerbcn. 2Bcnn bag iSBect trodnet, fo foU leid)t,
nicbt flicgenb, nod) burdibringcnb gcgoffen irerbcn, bcnn bie
gcofoje >nitl gcrn mit bem 2Bur;\clfpicge trodcn flcbcn; eine
cinjige Ucbcrfdttigung aug t>et ©iogfanne bringt fie j,umcU
Icn \un\ aucb mug bag 25eet fiir flarEe StegengiiHe gc*
fd)iil^t ivcrben fonnen. 2?ei bicfcr SBcbanblung iiiirb eine
frdftige unb jldmmige ©aat emporflreben. ©obalb bicfe
2 — 4 raube 23ldtter gemad;t ^at, fo fotten bie ©dmlinge
pifirt iiH-rben auf cin ebcn fold)cg Sect obngcfdbr I'l— 8
3olt uH'it aug einanbcr^ ©ie wcrben bier leid)t angcfpril?t,
iint, UH-nn fie wclfen, roiebcr ettvag bcfd;attet, xca^ natiirlid)
uidit Idngcr bauern barf, alg big fie wieber angcroad^fen
finb; algbann wirb nod; unb nad; gcliiftet, unb sulcljt baS
gcnjlcr beruntergeboben, wo fit bann nad) ciniger 3cit mit
(SrbbdUcben auggcboben werbcn, bie fie jufclge bc5 Q)ifiren3
gem i]Men unb ing freie 2anb ^efe^t tvcrben fonnen. SDIatl
i)at babci nid)t fonberlicb auf trubes nod; regnigteg 3Settet
ju rcflcftircn, ba bicg, ber '2lugflattung bcr '"Pfl'inje ^ufolge,
nicbt befonberg notbig ifl; benn wirb bic 3lrbeit beg SScri
^flanjeng »on einer gcfd)icjtcn >^anb unb "Jlbcnbg oerriditet,
voeld)e 3cit :uan iibcrbaupt vemimftiger SBeife jum -JBer*
jjflanjcn, too eg nur tbunlid) wdre, wdblcn follte, fo wirb
man fie fauni am Zac\e trauern fchen, ivdbrcnbbcm nid)t
:pifirtc 9)flanjcn am Soben liegen unb oft nid)t wiebet auf.
ftel)cn.
Sic erbe beg JBcctg fann aug ?Kifibeetcrbe mit ttmaS
Iciditcr i!anbcrbe gcmcngt bcflcben; bag a5eted'cn faint ebcn*
follg mit bicfcr ©rbc gcfcbcbcn, ba alleg anbcre bod; fein.
unocrdnbcrlicbeg obcr i'^robe baltenbeg J)icfultat gibt; benn,'
fd)aue man in JBccte, Sb^jfc mit ©anb u. f. to. beflrcut,
fo TOirb man fie bod; nid^t alle won gdulnig rein finben.
SBcnn bie i^flanjcn pifirt TOcrben, biafcn fie nicbt au3
bem ©amenbect ^erupft cbev gcjogen, fonbcrn fie foUen mit
301
ttv Somb au^ehoWn mx\>cn, iamit bie ffiurjctn fo rocnic\
\vU nuMlidi biKhatiflt ivcrtin , uiib luinicntlid) tie i,a\un
©fitfnjofcrdHMi iiiitt'in tcr CJ-rtc HciLu'ii ; tcmi fo l)cipt c5
finniq qiMibcitcr, tint ton bf|lin Wciviiin cvunnbcn.
!i«ic UMCbtiq taS iMtiicn eta- Siirfimiiuiu bd ten nici.
{Icn '-Pfl'injcii i|i, roirt fd)r oft niclu bcriidficbtiiit. S^icle
5)fliiiV>f>i . >vcUi)c ouf tfin edifiint miv 'Pfablnnirjchi bil.
ben, iiuulu-n bci tiofcm 5Ivrfiilncn iiidn- ("iafcninir.^cln, holtca
bic Gi'to bofTcr unb n>iPi-i|ldH-ii tor ayittmuiui ind fiiifti.qcr,
nisj folcbc, tic niu' bom ^Siuiionboot gloid) aiif tie Jluibatton
(\cfc\}t UH'iton, unb tiibei ivcvton [ie and; h-ifti^or in Jlvaut
unb iSlunu'.
(SordfeiiiH.
§. 40. Subfvcitiing be§ SBilblingS jum Dcitltvcn
unb Ginfcfjcn br5 (Stflaujicj! in benfelben
^at man nun bay (fbelau.qc fo Ijer^criditct, fo mad^t man
in tie nlto Siinbc too 2BilbIini]L', obcr wonn cr fdjon noue
Sriobc bat, in biofe an nnn .qiatton <icUUe cinen £luer»
f*nitt tuvdi bic J>iinbc, i^on bcr Wutc bitfcg ©d^nitteS an
fdl;vt man mit bom Wu-\\a V* 3oll ((orabc abanirtg, inbeni
man bodi bloi^ nur bie Siinbe burd)fd)ncibet, unb h'lftet tanii
mit teni rculirboindion tie bettcn 'SUh]cl fo weit, tafj ta3
©cbiltchen boquom hincingcfd)obon roevben tann, rocld}e§ fo
flerd)ebcn niuf!, bag bor oberc Sbeil beffolben .qut an bie
oberc >Kinbc boo 2Qiltlinii5, wo tcr.'D.ucvfdjnitt iicfd)al}, aufa
ftgt. (!"nblid) umivinbot man bic:DculivfleIlc mit S5a(l, befon»
bcr$ I'lbev unb untcr bcm '^(uge, tradjtot abcr bodi, ba§ ta§
Gtclaujie taturd) nicbt betedt wcvbe, binbot ten Stocf an
fcinen ''>Pfabl unb l)dngt ba5 \)iumnun\^oid)en barauf. ^uf
bie ndmlid)e '^rt fel*t man jur ©idjcrbeit, uu-nn ungefd()t
ein'^tugo auc'bloibcn follte, nod) ein jwoitCB cin, ivcldjci^ abet
immer auf einoi- anbcrn ©cite tea SBiltlingy, 1 — 2 3oU
com erfien ©tolaugc cntfcvnt, l;6I}ev ober ticfer gcfd)e[)cn foU.
§. 41, 9lod; einige Semcrfungen iiber ba3
C' c u 1 i V c n.
a) 2Benn man cin (Sbolaugc mit J^olj einfcfjt, mu§ man
etmai fefior fovbinben, tamtt taS (£d)ilbdKn gut auf
bcm 53ol!|C bf5 2Bilbling§ j^u ticgcn fommt.
b) 2^el• ^aft, ben man ta,^u ocnventct, foU trocfen fein,
wcit tcr foud)tc S-^afl, a'cnn cf tvodon unvb, [id; au6»
bcbnt, unt batuvd) bcr Xkrbanb (ocfer wirb.
c) 9}iand)e ©drtner gcbraudjcn, jlatt bie ©belaugcn mit
bcm 2)aumen nad) §. 40- ab,iiutrud<n, l}icvju cinen
2(bfd)ifbcv bon eiucm barton gctcvtide, redd)er wic
cine flavfgcluimpfte (2d)votbfotcv auSficbt, unnnit fie
jwifdicn tor 9iintc unb tcm .^oljc boo <2d)ilbd)on5
fal)ron unt fo ben Slexn abjlogen. SSlh gdingt biefc5
fdilodif, unb id) gebc micb ntd)t tamit ab.
d) (finige fcBon baS Scbiltdicn rcrfehit, mit bcr brciteii
©cite nacb unten ein. :Jd) ftnte baS nicbt fiir gut,
ba bci nu'incr Dculirart, wcnn tcr SBinb ben Biueig
ober bor yorebdton ©telle abbrid)t, mcin ©d)ilbd)en
tiod) auf tcm iBiltlinge fi(H'n bloibt, unb xoenn ici;
bic SBuntc obcn mit Jl^aumuiadiy bdcgc, vcdn gut
fornvdd^fl; bci bcr antorn Tlulirwcifc abor bricf)t Vet
SBint ton Srceig innner mit tcm ©d)iltd)en ab, unb
man muf! nou oculiron, ivonn nid)t nod; ein jwcitcS
gtclaugc ticfer untcn uorl;antcn i|l.
b)
302
§. 42. SJBaS ^at mnn nun weiter mit feincn £)cu«
I a n t e n j u 1 1) u n ?
a} I?a§ Cocfcrn unt Sicinigcn bcr Grbe com Unfraut,
ba5 ficifiigc 23egiif!cn, taS '^bbrodicn aller roiltcn'^uSi
uu'id;fe, UMc fie ficti nur j^rigcn, bloibt, wit bcim ^iicU
jon gcfagt irorton, unb foil nie untcrlaffon ircrbcn.
yiad; 15—20 3agon fielit man bci feimn S^culantcn
nad), ob bcr S5a|l nidn irgentroo einfd^neitet. ^ct*
nor beriibrt man bie auf ten (Stdaugcn gcbtiebcnen
SMattilicle mit tor .^ant; faUen ticfe leidit ab, fo
liiftet man ten 23ajl tUvai , fd)ncibct ten irilten
iJivoig iibor tor rculirftcUe biS ouf I'/i 3pU ab/ "nb
bellioidu tie ai^unto mit 23aunnt>ad)5 ; bonn ticfcS
Ioid)te "ilbfallcn tc5 ©ticlcs; jcigt, tajj tag '^ugc fc^on
angcivad)fen iH-
2BiU tiefer ©tiel nid)t leidit Bcm 2(uge Ijerun.
tcr, ifl taffclbe runjiicb, oter gar fduMi fd)roar3, fo ifi
baS GbcUuge oerborbenunt man feitt, ntenn nid)tnodt)
ein jtveitcS »orl)antcn i)!, ein ncuc5 ein, intern man
jugleicl) bic alte Si^culirjIcUe aufbintct, rcinigt unt mit
y3aunuvad)5 bclcgt.
c) Sbiic tie (Sbclaugen treiben, fo mug man tic ncucn
Sriobe, fobalb fie lang gcnug fint, glcid; am ^Pfa^le
nnbinbcn, fonfi brid;t fie ter SBint leidit ab.
dj 1)ai nad) Lit. b. l}icr obcn fiber tcr rculirridlc |le.
l)cn gclajtcne ©tiidd)en bom roilten Bwcig fd)ncitct
man erft im nddjilcn griiljjabre fcl)r jeitig, hiapp iibet
tcm Sbclauge ab unb Icgt 2Bad)s auf tie 23unte.
Cgortfeliung folgt.J
25Iutl){jett exot
Suli, Ituguft,
(iSorllc
Nerinm coronarium
— Oleander
Nicotuna odarata
Nyiii|ibaea $lolUt4
Ononis Natris
Otlionua Corouopifolia
I'auci'.Ltiuiu aujboincuso
-— carihacum
— liltoralo
i f d) c t ^ f I a n 5 e n.
ScpUmbcr.
g-
g-
■vr.
g-
tjiina.)
fulargonium
V,'. U —
g. ■&
— s);cc'iotuia
Fassiflora Auraniia
— hirsuta'
— luiniiua
— ecnatifolia
Passcrina cajiitata
— ^rancliHora
Fclargoiiium acetosum
— alchcniilloi<le9 g. li
— Anemouifoliuiu g. '^
— aspeium — .
— lielouicum —
— capilatuiu —
— thaniaedrjoidcs —
— ciuiodonim —
— Conaudrifolium g. (?
— criipum g. ^
— cucuta'uin —
— l]a\um —
— fi'djjile —
>va\ eoloiu —
irusiulaiitcfol. g.?i
bynienoides —
b^ bridum g. ^
V
inc|ninan8
incisnia
]ol>atum
ocloralisfiimnm
papilionjccuni
Qucicifoliuoi
RaduU
icabriim
tabulars
trimlof
trifoUum
triitc
^ iiifuiium
zonalo
g--&
— (jt
Pcnlapctcf pbocnicos
Pc'tivciia Alliacca
Pbarnaceam incannm
— linearo .
Pbaseolus Caracalla
Fh)lica liuiifolia
— Mvrlifolia
— laceniosa
Pbjsalii peruviana
rbvlolavca dioica
— Icosandra
— Octaudra
PiiQclia Liuifolia
Piteairuia Jatifolia
Plantago capcnsis
Plunibagu zcylauica
Plumciia allia
— rubra
PogoDia dcbilij
vr,
g-
w.
|g-
V. ^
g-
g-
g-
■w.
lScf4i:i:g foldt.)
g-'^
303 ... *
S5atittafcn.
^annooet, im JTugufl 1838. Set cfjemaU ®rafl. »on malU
mcben'fdjt (Sartcn an bcc Jpctrcntjiufev 2CUec bclc^cn unb fdt eimgcn
3ai'rcn Acniijl. ®cit« onyctauft, ifl uon ®r. 9}iaicfiat bcm MiuQt
uiit bcm Siamtn „©£ ct9tn = ® act en" bclcgt reorbcn. Sicfe «=
ncucte Jtnlagc g.lit rafd) il)vcr «5cUcnbung cntacgcn; ci reitb in bcm
uiungtlegtcn hintcrn Sl)ciU biS (Sartcn^, jf^t nod) cin Scic^ gcgta.
ben unb bann bio ajtibinbuna mit bcm jncnigl. ©rcpcn OJactcn ijcc
mittcljt Utbcrbtitctung bcioccC]lcUigt wtrbtn. — 3luf Jlcnigt. Scrggat:
ten ju ^cmnt)au|cn jcid)nctcn fic^ , in ben legtcn Sagen bc^ SRonatS
3uli, fuigenbe ^pfUnjen in ben Satmtiauievn aU fd)6nbmt)enbe Spenu
plart bcfonbeto aui: Russelia juncea. Gloriosa superba, Tuniera
ulmifolia. CLamaedoraea Scbiedeaua. Aphelaiidra pulcherrima, Cc-
rcus tuhiflorus, Ceropegia clcgaos . Crinum longifolium , Uracaeu*
uricta unb Cerc.u giaiuliflorus mit 11 juglei^ gebfueten ffllumcn.
llli cine merEiourbige unb feltenc erfdjeinung rcutbc bet &cm=
raI=aStrfammlung be^ (S}avtenbau=SereinS fiit bao iConigrcic^ .^anno.-
ocr am '1. .3uli eine ©ommerlcuEojenpflanse (im Soptc) ccrgei^cUt,
rccldjc gcfiiUtc unb cinfad)e SUUbenjweigc befa^. »ie cine Seite bet
?>flan;c ttug nut tinfadje S3luti)cn3Wtigc , bie anbete ©eite bagcgen
in gctJbct 8inic nad) oben, 3 ^ireige mit ooUfommen aulgcbilbeten gc.-
fiiUten asiumcn ; untcc biefcn bcfanb fic^ noc^ ein gn^eig mit einfad)en
23lunun. S5ie ^flanjc ivat gcfunb unb in tinem gut cultinittcn (i)ar=
tenbobcn im JConigl. ©arten ju s:}onbviUant ei-read)fcn. 'Kn ben ein;
fadjen Sliitijcnjweigcn t)ottcn fid) bcteitS cinigc ©amcnfc^oten auggc<
bilbet, bic fctgfam bcaditct, im nac^llen 3al)te ju fflecfu^en bicncn
foUcn: Ob fid) bieg Statuvfvitl rciebertjoltn rcecbe. —
aSci ben nccfdjiebcnen 2(nfid)tcn, welc^c I'lbcc bieS gteignig oor;
^ettf^en, i|l e« a'unfdjcnSrettlt), bap ecfaiji-ene SBtumenftcunbe, mcnn
iljnen fc^cn cin al)nlid]ct gaU oovgefommcn , biefen mittfjciUn. (Si
Pet)t JU tioifcn, bap bic bis jtftt nod; Kijr iDanlcnbc 3;i;cone iibet baS
(ScfiilUmaben bet ScuEdicn buci^ oerfdjicbene Scleud)tung bicfeS ®e=
gcnjlanbeS, an Jllac^tit gcreinnen rectbc, unb ctlaube ic^ mit bal)et
bte gcel)cten Ccfcc bitfcs 23iattc6 um fol^c ju etfuc^en. — S3ian be.
mcctt in ben tjiefigcn ©attcn bicfcS 3ai)c fafl an aUcn ©eotgincn cine
buntlere girbung, aU in anbccn 3al)i-gcingcn. Sft bic6 oieUcic^t golgc
bii ont)altcnben fatten gtui;lingg unb bcv fo tafd) bacauf folgcnben
.^iije gerccfcn, cbci reol;ct tann bicfe auffallenbc buntle garbung cnt--
n.-t,,,,? _ jbat man in anbcin ©cgenbcn ein ®Ui(fte6 bcobac^tctl —
' ' ■ e. S3 -g.
eiittief). Mm 11. SKarj b. 3. fjatt* bie !onigl. ©attcnbau*
©efcUf^aft 5U Sutti* cine bjfcnttidic ^flanjenauSdeUung, ©igung unb
^vciSfetttjeitung octanilaltet, icobci ^f. e. 53iotten, ^rofoTot bet
Sotani! an bet Uniocrfitat, cincn cjfcntlidjcn SSotttag ubct —
gtaucn unb asiumcn - ^)iett. 169 2t)eilnel)mct m bet Zumu
lung Ijattcn biefe mit 1032 ^iflansen ouSge|lattct , untci K)eld)cn cine
gcoPe an^at)! ton gamcUicn prangtcii. Sit ^prcifc irutbcn folgenbct,-
mapcn «crt[)cilt: bet etfte pceig, bet ncucftcn tingcful)tltn ^flanjc,
Keanedia MarryalUc. bet Scmoif. SSoffiuS gd)6tig. 4 anbctc ton
Semoif. 25offiu« unb ipin. 2inben auJgcMte ^^flanjen : Chon-
zeiua Mauglc-sii. Keuncdia Slirlingii. Peustcmon argulum, unbAma-
n-llis Ameliae etljieltcn ebcentoUe etwat)nung. Sit ^teig fut bic
am bcflcn cultioicte f flanje ituvbe cincm fa|l 7 gup f)ol;cn unb mit
90 Slutl)enbillct)eln »ecfet)cnea RUododendron arboreum supei-bum,
bcm .?>tn. S3anbctrttatcn gcl}6rig, ju Sbeil.
Set ^uii flic bie ^flanje, bcten gegenitactigc SSlutfjC bic gropte
©otgfatt cifccbert l)attc, louibc cinet mit i81ult)cn bebeditcn 13auk.ia
media, bem .§cn. SBilgot giljbtig, jueilannt. Sin 14 guf l;oi;c«
HeUolropium peruviauum cvt)ielt cMntoUe CSrioafjnung, fo ajid)_cinc_
' fficbtuctt in bcc (i). 5% (9 r p ij m a
304
8 %\xf t)of)e Fnctsia micropliylla unb cinc 13 S"5 ^"^^ Ac«ci» pu-
besccns mit ptadjtigct .Scone unb bliitfjenbclabcnen 3weigcn.
Sen ^x»6 fiit bic fd)6n(le ©ammlung bliiticnbct ^flanjcn etljitlt
^v. iBanbctfltdtcn, iteldjet bcccn 85 aufgc|tcUt battc, unb ben
^ccig flic bie fdjonflc ©ammlung feltenct, ni^t bliificnbet SpflanjCQ
Jpt. 3acob gXalco.
Ucbct bic et()altung lebenbct ^flanjcn irifircnb
langbauetnben Sieifen l)at li^iit (Saubonne (5cfaf)cungen
gcmad)t, recldjc auf gc.rijfe SBcife mit ben in Sioccpool juc
©pradjc gcbcadjten jufammcnftcffen. „9Tad)bem id) eine .Rifte
fo jubcccitet l)attc, bap bie Cuft butd)auS nid)t cinbcingcn fonnte,
inbem ic^ auf allc fflecbinbungecigtn me^ccte Ccinwanbilccifcn mittcljl
tines bet aSecAnbccung nid)t untciirotfcncn Ceimcg aufge!ltbt Ijatte, bc<
rcitete id), (fagt ^r. Saubonne) mit Scpfettbon, .Rubmijt unb 2Safs
fet cinen ctitaS fU'iffigcn SKoctcI, in itield)en id; bic aBucji'ln cintaud)tf,
nad)bcm id) »ocl)CC ben ©tcngcl mit cincm llebccjugc »ecfci)en i)Me.
Stac^bem bicS gcfd)ct)cn, bcbccEtc ic^ fie mit 3}Jooe unb Icgtc fie in bie
.Rille, inbem id) bic ^itifdjencaume focgfaltig mit Stcoi) auSfulItc, ba:
rait bci bet SBcircgung beS iSc^iffcS Eeine gtiction cvfolgcn mbge. Sann
Bctfc^lop id) bic Aifte, unb naetibem id) bic gugcn auc^ aupctlict) mit
Cciniranbllccifcn jugetlcbt tjatU, liep id) fie unten in ben Kaum beS
©c^iffcS llellen, iteld)Cg fie nad) bcc 3nKlS8outbc>n bcingcn fcUtc. Sag
ed)iff c«eid)te gliicElid) ftinc fficjlimmung, bie Jlifte itucbc tot bera
3oUl)aufe gcoffnet, unb jtatt ttcctnen , faftlofcn JpoljcS, mliijci man
ecwactcte, itutbcn ju unfcrct Uebcccafd)uiig 23aunic gefunbcn, ivclc^e
mit ffilattecn unb SSluttjen bcbcdt wacen. Sicfeffiaume rcucben nadjt
l;et an metjtetc Ginit)ol)nec bet golonic ocvtlicilt.
3um Scangpoct Bon ^ppanjen unb ©amen »on obct nad) bcra
MuSlanbe, witb folgcnbcS SBctfabtcn aU ecpcobt cmpfolilcn ; SKan
bcinge auf ben 23obcu eincc flatfcn, »;a|fccbid)ten Aifte cine ©d)id)t
burc^ etttas SBJafTcc angefeucfjtctcn £ct)m in acfjocig loddjct (Sonfiitcnj.
2>ai\iuf lege man bit juugcn Ijoljigen ^pflanjcn, ton itclcijcn bic 581at»
tct abgcpfliictt finb, in einet t)ocijontaten Cage nebcn cinanbec. Ucbee
bicfc Eommt cine sroeite, bet cv|tcn al)nlid)en ©d)id)t 8e()m. gjiao
fd)Iage bieS tiidjtig mit cinem gtopcn ijoljecnen .^ammec, um baS SBaf;
fet unb bie iibetfU'iffige Euft aug bcm £cl)mc ju ttciben unb ben ^flant
jcn gecabc fo uiel iRaum ju laffcn, aU fie aiiefiiUcn Eonncn. ®o fat)ct
man fott abwcd)fclnb eine ©d)id)t 2cf)m folgen ju la|Jcn, bio bie .Rifle
ganj toU i(l, ivobti man ©ocgc tcagen mup, jcbc ©d)id)t 2c()m gef)6»
tig }u fd)Uigcn. ^ulegt iticb bie Sxi\tc l)ecmttifd) tccfc^loffcn. ©ine
50Itnge SSaume unb l)otjactige ©tcdud'c, «!cld)e ton S?io 3aneito auf
bicfc gBeife nac^ ©t. ^etetSbucg geftnbct itucben , finb mcift Itbcnb
angiEtimmen, obglcid) fie 5 SKonatc untcnrcgS geitcfcn reatcn, watjtcnb
bic auf geitotjnlidje SBcife tccpactt geitefenen, abgcflocbcn iractn. —
and) ©amen fann auf biefe SBcife tecfcnbet itctbcn, nut miiffcn bis
Sct)mfd)id)tcn bict gcnug fein, um ;u tccbinbern, bap, wenn bie ©amen
untetitegg j" idmsn anfangen, reie cS nid)t fcltcn gcfdjicl;t, fie fit^j
nii^t bcfc^dbigen Eiinncn.
{a5cc!aufS;'2Cnjcigc.) 23on bet fdjon im gtufcjatjt a. c
Qnnon<,itten Auemono pcreunis seniperlloroiis , l)abe ici) IticbCt CinC
bcbeutenbc ©cnbung ccl)altcn, unb bin im ©tanbc bicfclbc iejt ct»a4
biUigct JU oeiEaufen.
loo ©t. ctlafTc ic^ JU 15 w€ ^t. Stt.
12 ,, ,/ /( „ 2 „ 15 yjf
1 if n II II " ' "
wobci bic JtnoUen aud) btbeutcnb gcopec finb M ftufier.
Sie bc(tc Segcjcit becfclben ifl 2Cu«gang bicfcS unb 2Cnfang !om<
menbcnSOIonatS, bti itcldjcm 23ccfa[)ten fie fcl)t5eitig imgculjafjt blii^cn.
etfuct im ©eptbt. 1838^ SSctig .^ep.
nn'fc^en ffluc^bcuctctci in Sblleba.
Sflx. 39.
^*^)UllnOcll^, t'ctt !8?l» ^i'Vtcml»a* 1S38*
A7. 3»rt()»'<j4H»<5»
5ruf \vcM)c Q(vt iihcv\mntat man J)ic 0cov=
()incn=<^uioUcn am bcjtcn?
H^ie J5uvdnviiitcnin.i] tor ©cov.ciinrn ,qofdMc(;t auf inan-
niiifadic 2Bcifi', jctocl) imnicv mit nirbr' obcv wcniijci- Syev;
lull; u'cil ^il■ JBofcbaffcnbeit ber Ji'iuVlUni nid}t iirtmet
mit bcr 25cfd)af|i-nlii-it tcy 2)iirdmiiiitfnin96 = ?ocalc5 in
»ajTcll^cm 5l>cvl}>5ltiiiiTc ftct)t. ©iie ®cor>)tncn = ilnoUe,
wcld)c tic gcboiiqc JKfifc crlaiK^t liat, wivt fid} Icidit flit
cincm jcben froflfveicn ^xte iilunuiintcrn Inffcn, wdhvcnb
unu'ifc itnotlcii gcuioljnlid) bci bcr iHM-fid)ti;iftcn "Uufbe^
UMlny.n.] mrloi-cii (jchcn. 2>a mm bic ®CLmyncn=Jliuil=
U-n fcUcti jit vicllfommiicr Sicife qclaiu^cii imb bicfclbon
bann bfi tvocfiu'r 3difbminl)viing Icidu in'micltcn uub bci
fcud'-rer '^iifbcuiabning cbcii fo [cid)t faulnicrbcn, fo fenimt
mand)cv 23luiuciif vcunb in a^cvlc.i^cnbcit, wic cv fcinc JtnoU
Icn fidicr biivd) ben SBintcr bviii;>-n will.
®cirad}:LM)aug.S3cfi(5ci- \ia\>m bic bcjlc ©ftc.qcnbcit
jtir UcbcvuMiitcninj] ibi'ci- ©corjjiiicn unter bcr ^"^fiaii.iicn--
etcUavK. 9)Jnii bcfcjliiict ;u bicfcm fficbufe fcd)5 ^cll
brcitc S3rcttci- an ben Jiiilcn bcr ©fcllagc, mobiird; imtcr
bcr ©tcUflcic cin Jlaflcn iinb ,u-l'''id) cine GinfafTun^ bcei
SScgcS gcbilbct ivirb. 3" bicfcn Aajlcn wcrbcn nun bic
®cov(]inen--^noUcn bidjt an cinanbcr gcftcUt unb mit gan,:;
irocfncm ©nnb iibcrfd}iUtct : ijl bic^'9cfd)cl)cn, fo wirb
cine jwcitc gage ^noUcn aiifgcfcijt unb ■ abcvmarg mit
©anb bclcgt.
fficim @ic0cn bcr ®cwdd)fe_ ifl jwav nidit ju jjcr«
mcibcn, bnfj jumcilcn ctroaS SJaiicr auf ben Sanb fdllt,
wouon icb jcbocb nod; fcinc nacbtl}ciligen golgcn gcfcbcn
babe; ba ja bag ©iegcn im SBintcr immer mit ajorfid^t
unb in gcringcm Wiaa^c .qcfd)tcl)t.
©ccrgincn.-enltioateury, tvc(d)c fein ®c»ad)?t}aug bc=
ftiKH, tonncn i(;re ^noUcn eben fo fidjer in (grb^nibcn
turd)ii>intcrn, wcldK nuf folgcnbe 2£rt eingcricbtet wcrbcn.
Sy wirb bic ®rubc ait ciner paffenben ©telle im
®artcn angctegt unbuierguc ticf auiniegraben; bie ©rific
bcrfelbcn ridifct ftd; ubrigcnS nad; ber M)i ber barin ,^u
ubcnrtnternbcn^npUen. ScuHibt ber JSoben alg bieSci.
tenivdnbe bcr ©rube ftnb mit ffircttern ^u i>crfeben. ©o=
balb bte ©rube fcvtig i]!, wirb cin vaffcnbcS Srctterbad)
bavaiif 9ebrad)t, urn allc geud)tig!eit bavon abjubaltcn.
9£ad)bcm bie ^nolleti bet trocfnem 2Bettcr aus bcr (5rbe
.gcnommctt finb, wcrben bie StriinEe etiva cinen Soil
itbcr bet 2Burjclhone mittclft einev Saumfage flbge=
fd)nittcn, bie 9^nmmer mit Srabt an ber SBurjcl bcfeftigt
unb bicfclbcn, fo umc \m bay ©cnnidjgbau^ anA.gcbcn
wurbc, in bie ©nibe gcfcljt. (5ei tonnen inbeffcn and)
brei unb oier Sagen JlnoUcn iibcreinanbcr tommcn; ivcnn
fold;e nur gc(}6rig mit trodnem *2anbe auSgcfiutcrt ivcrbcn.
Sa, wo cS an Sanb niflngelt, nimmt man flare @ar-
tcnerbc unb vcrmifd^t folchc mtt bcr Jpalfte Scifcnfiebcr=
!J(fd)e C3Cefd}er); iji biefe 5)3iifcbung viov bcm ©cbraud) ge^
borig gctrodnet, fo iji fie bcm ©anbc nod) corju^ieben.
©obalb bie ^nollcn auf bc.^cicbnetc 2lrt in bic ©rube
gcbrad)t finb, n)irb bicfclbe mil cincm paffcnben JBrcttcr^
bcc!cl fcvfcbn, wcldicr auf, an ben ©eitennHinben bcfcflig^
ten Sattcn rubt; bamif bie ^flnodcn nidit burd) bie bar-
auf ju Icgcnbc &-bniaffe gebriirft iverbcn.
2)ie au§ ber ©rube genommenc Grbe niirb nun auf*
gclegt unb jivar fo, bag folcbe cincn ^ugcl bilbct, bcr
uon alien ©eitcn uber bie ©rube biuiUisrciebt. 3it bic
©rube auf bicfc 'ilxt iibcniiolbt unb bie (5rbe etxo<x$ fcfl^
gcfd^tagcn, bann ivirb ba§ 25rcttcrbad) aufgclcgt.
9Jacb cincr incljdl;rigen Grfai;rung hinn id) bicfc,
and) in bcm lc(,^tcn firengen 3Bintcr bcu\ibrfc UebcniMurc;
rungSart ber ©corginen , jebem greunbc biefer fcboncn
SJlumc bcfiena empfcblcn.
2B. gji.
9fvcl?uc ber ncucftcii unb pracf>tt?ot(|!cn S3fu--
mcn= unb Bicvpfit^njcit*
O-Boni -fjcctn Q. oon Set be v.)
Xerinin Oleander piirpurcuni varic aiatum fl. pi.
2)ie ''Pflaiijc ivar nicbt bod), battc gan^ ben .^abiruS
Wic Ncriuin Oleander noiBponiuin, bic ^^^fb*^ ber S3lume (ibcr
war ein Icbbaft bunflcS ^urpurrorb, mitganj wctilcnSlef--
fen unb ©tridien; bie gan^c S5(uinc war nur fo grofj al;S
einc boUdnbcr 9JclFc, "bocb war cin fdioner ©traufi uoii
Silumcn ncben cinanbcr aufgcbliibf. Siefe ^frt ift uni1rci=
tig bie fcbonite untcr ben oiclcn s'frtcn. ©ie i|1 gar \n
angcncbin unb fpridit nocb freunblidier an. 5d) toniue
micb nicbt fatt fcbcn. Sicfc war tie fd)6nfle 2fcguifition,
weld)e bic S3lumiiTcrei in bicfcm ^al)xt macbeit fonntc.
?ljan wergeffc nidn, ^a^ id) eiit leibenfdiaftlidier
SDlumiftbin, ben cine neue9?clfe, cincKosa iioiiaudiae, cine
neuc Calceolaria. PcUnsoniuin, Sul^^c obcr Sianunfcl }C. UIl:
enblid) Icbbaft bcwegcn fann , inbeffcn bie tbfure Heil.-o-
aia.-' wddic 800 fl. Eojlctc, fpurlo5 an mir vorubct
307
<t,chtt. as gibt abet mcT)r fo(d}c S3(umenfreitnbc ! Unb c5
frrut mid;, taji idb bie gecbrtcn gefcr t-cr ffilunicnjcitung
nd*ilcn6 mit jwci bfr pracljtiioUjltii JBlumcu bc!aiintma =
dicn fann, iiamlid) bicfcm Ncrium, imb ben gcfulltcm SacE
vcn 9?ai\nin. S)a5 Xcriiim iviivbc mir urn 4 fl. angebo=
ten. Sny grogc ®cfd)(ed;t ciieirantims founc ba§ ®ffd)lcd;t
Ncrimn licfcvn iin^ tic pxadjtvoll^m bdicbtc)lcn — rcabre
?}Jobcb(iinicn. 3'd) ftnne vpin ictjtcrn fd)on gcgen 26
^iad)toi>ft£ '2(vtcn, roeld^c in fcincr Samnitung fe^len foUtcn.
Grcvillea liiiopliylla.
6inc grofic bmimartige ^flanje, raabvfd}einlid) i^on
UJcuboUanb, gani^ wic Greviiiea sericea. 2)ic JBldttcr fint)
2 3pII I'ing/ i^orn gnnj [pinig, meiflenS 1 Cinie brcir,
iibiigeniS gU'idjbrcit, ungefiicit, an ben S'nben btr '2(cfte
nu'I}r an cinanbcr j!cl)enb. 2)ic JBlumcn an ben enbrn
ber SuH'ige ftnb gon^ fo irie jenc an GreviUca sericea,
fd)LMi cavminrotf;, ju 3—5—7 jiebenb. &n fel}r fd,)6ner
Sieifrand), we(d)er ju ben Pi-oteaceeu gcrcdnict wivb.
Uebemnntert im ®(aa()aufc, unb I}at biefelbe (iuKur ivic
Emiinihriiim sericeiim. 3d) i)abc bicfe fd)6ne ^'^flanje ncd)
nivgenba angejeigt gefiuiben. Untcr ten GrevUieeu i\l
l>iefe ancvfannt bic fd;6n|1e.
Tropaeolmii specie sum.
Qlne gar fd)Dne .Kapujinevfreffe. 3d) jog fold^e a\.\§
©amen unb traf fie in inelen ©drten am Sibcine. "ilwA)
fanb id) fie »or yielen genjievn. ©ic Ijat cine gldnjcnbe
lebfjaft gelbrotljgefdrbte S3Iume, mit gro^cn bunfelfd)»ar,^:
brauncn glccfen, wa§ cinen prad)ti>ollen ^fnblic! gewdbvt.
<£ie bat jugleid)_fe[)r mle ©lumen, unb Id(5t fid; and)
itbenvintcrn. Sie 3 neuevn 3{i-tcn, t. specinsmn, atrofus-
cum unb coccineum finb V''f>'d)t».Hin, unb iH'vbicnen in jcber
©ammlung unb in jebem ©avten fid) ju bcfinben. 25ie
<jcfiiUte 3(vt l)at lange t>a^ ®d)6nc nid)t, al§ eine con tie-
fen 3 "ifrtcn.
gSibcj:fpvud;c in bci* ^^flanjcn^d'uUur,
2Bcnn man unter ben "Jfnweifungen jn ^5flan,;^lid)cn
5H'ivid)tungen l)ie unb ba 2Biberfpvud)c bemert't, fo ift ba§
(Utf Seiteti beS SBcmcvferei nidit immcr Jjclge eineS fritt=
levifdnm (ginned ober cincr SefTcmMfTcvci, fo nne auf tct
Oicgcnfcite bevglcidien einanbcv UMbevfprcd)cnbe S5crfd)vif=
ten' nidit immer au5 SOIangel an 2BiJTen ober au» 9lad):
betcrei cntfianben finb. @"ibt ee; ja bod) in — bem 9}lcn:
fcbcn nod) iveit >t>id)tigern natuilid)en ©egcnjldnbcn SBi=
bcrfprudie, bie oft fogar feincm i!eben betroblid) werben.
So bemevft man j. S3, bei ■^(nracifungen ^ur i^flege
ter ciir>saiiihcnuini indiciim, bafi ron eine r ©eitc bau S'urd);
wurjeln burd) bie Sopfe in ten frcicn ©Tunb ben ■'^f!an»
jen felbfl, wcnn man fie uon biefem Stanborte cntfcrnt,
nid)t iveitcr fur fcbdolid), baf; ($ im ©cgentbeil fel)v su
tl)rcr voUfommncn TluSbilbung beitvagcnb, .qcl)a!ten werbe,
imb ba^ ber Simvcnbung , bajj wenn bie Amiicmis cic.
turdmnnTiClc, f6 ebcn fo nadntieilig wdve, al5 fie ganj in
ten fretcn @runb ju ipflanjen, biuci) .^erauJbcbung be3
llntevfdiicbe^ be.qegnet >rcrbcn fonnte,' ber •i|irifd}en!' etncr
mit bem SKopfc in bic fi'cie (Srbc eingcgrabencn unb eincr
fvci in bicfelbe gepflanucn Anihcjuis nidH ui uberfcben fei,
wornad^ im erflen ^aUe, wcnn au(b eine 9)ienge SBurjelu
imd) bie 'iibjugelodjci^treiben, »veld)c bet ^'^fianjc 9?al)=
308
rung- 5uful)ren, bctmginrdumen ber aBurjelbaUen intSopfc •
unbefd)dbigt blcibe, ioeld)er bie not^ige 9Jo()rung ^uful)rc;
bagegcn bie rodbrcnb be5 ©ommer^ im freien Jianbe ge=
fianbenen beim 2BieberrSintopfcn einen grofjern 23crlu(l
on ©angwurjeln erlirten, unb bie il)nen bleiben, auS ilu
rer Sage gebrad)t luurbcn unb ber ''Pflanje fobalb nid>t
wicbcr SRabrung jufu()ren fonnten.
5Bon eincr anbevn Scifc aber wirb eg gerabe bie^
fern jyevlufte ter burd) ben Sopf in ten freien (3artcn=
®runb gebrungcnen 33urjeln 5ugefd)rieben, ta\i ©tod'e,
weld)c fd)on eine 9JJenge 25Iutl)en=.fi:no§pen ongefeljt l)at=
ten, nact) tern Jfusbcbcn unb (Sinrdumcn uvj Qi[aii)au^
biefe Jlnoopen ^lolilid) wiebcr pcrloren, ivoburd) alfo bie
Jpoffnung beiigloreS auf ©inmal oernid)tet worbcn. Diefcr
Unfall nnrb bann barin bcgriinbct gefunbcn, bafi burd)
bic gcumltfame 3!rennung ber in bic Srbe gcbtungencn
fcinen .|)aanin:r:|e(n , eine J^emnning in ben organifd)en
5ycrrid)tungen ber ^flanje cingetreten fei, wcldie ebcn jc=
ne6 :pl6fjlid)c 2fbfa(len ber Anoy^v)c iH'rurfad)t l)abe. —
£)I)ne mir bag 3(nfef)n ju gebcn, alS tvoUte ic^ bie^
fen SBiberfprud) fd)nd)ten, eriaubc icl) mir blo^ ju bemert
fen, ta^ id), in bie frcie Grbe gegrabene ^flanjen , j. JB.
Sleanber, S^opfrofen u., »veld)e beim 2(uyl)ebcn bic in ben
©runb gcgangenen Sffiurjctn Pcrliercn muftCn, jucrfi un«
ter ®(a» fdiattig unb gcgen bie dupcrc 2uft gefid)ert aufc
jlelle, TOO ber S3aUen 3eit ""t" Siui)e l)at, jcnen SJcrluft
JU erfcfjcn, oI)ne bag and; bie minbcfle ©torung in bem
pflanjlid)en fieben an einem fold)en ©tocfe bcmertlid; ware.
Chrysaniiieiuuin finb frcilicf) ^tflanjcH, weldft mel et*
tragen fonnen.
gjiund)en ton ben.
Slofcn auf £>van3C=Sdumd;cit ju xid)tcn* *)
(Som .Runftgartncr ^m. ©c^roal'c in ©cppaii bci aScut^cn.")
2Bie ergoljenb e» ifl, einen f (cinen Srangcbaum pon
guter gorm im uppigjicn ©run mit rool)tricd)enben Slui
tl)cn unb ju glcid)er 3cit mit btul)cnben 3iofen bajunfdfeen
JU fcl)cn, fanu fid) wol)l jcber S31umcnfreunb oorficUcn.
£ibgleid) nun biefca 5Scrfal)ren nid)t neu ij!, fonbern fd)on
oor 40 3'il)vcn pon bem gurjtl. .^ofgdrtncr ©cl)illcr ju
?icifcn auggcfu()rt )xnubc, fo bag nod) lu'ut allba 3nbiiM>
bucn wn jcncr 3cit b"' Ju fcbcn finb, fo eriaube id) mir
bennod) ba'5, meinc6 2Biffcng nirgenbS uoUl^dnbig bcfd)ri«.
bene 58erfabren I)ier anjngcbcn.
ein S^rangcn=S5dumd)cn (^3fv'f#'"'"= "^^ ^VMucran.
jcnO Pon_etTOa 1—2 gujj grabcr i£;tammf)6l)c, 3 Soil im
£)urd)meiicr flarf, mirb im 5}Jonat 5)uirj ju biefcr SDpe;
ration an'5 fcinem ©cfdg au5gcI)obcn, uab bie S^rbe gdnj=
lid) abgcfch'ittcit, omStamm cmbaKirr, ctwa§ cingcfcliraubt,
fo baj; e-i nur fo inel gcfiigfcit l)at, urn mit einan '/j 3.
fiar'ren fc!)arfcn 23obr ber Sidngc nad) ben ©tamm burdu'
bobvcn JU fonnen. S)ie ^^fabhvurjel , warn eine ba i]!,
roirb baju furj abgefcbnitten, bie ubrigcn SSiirjcln werben
fo viel \oic' meglid) gefd)ont; ber 5Bobrer _ u-ivb in ber
^^fabiunirjel tingcfcl^t unb gcnaii in btr l*dngen:2(rc te6
©tdmmcbcnei fintgcbol)rr, bi5 bic Tcffnung obca in ber
jtrone mitten im ©tdmnid)en burcbfonunt. Sicfe gan?,e
-J Jiiis bcii 2.kil)anbutngcn tc6 SScvcinG jurffiefovbening btsOJat*
ttni\-.uti ill tfii A. iJJaiip. (Stacitcn, 27. Sicf. ©. 210. S3eu
lin itiatf.
309
5pol)liin3 UMiC niit fincm ^iiifil .qiit oin'v^fU'iir, fo bnf}
fcine ^Pl^fvtino tavinncii fid) iH-rlialtcn Kmukii ; audi wirb
cin (\u^c^ StiinimclH-n oon UMlt»cn 9ioU'"i waii jicmlid)
in tcv Sldvfo wic Mc S^cffmiii.q ifl iinb jiiifc SBu^cl l)iU
lint? veil 2>i)rnon bcfidt, V'^>at iiclojit: oinc h'idit flufTijIf
2}aiiiii=SallH' VHMi Scipomiii niit ctuMi' a'ind^C', wcldH-
aiid> ini Kunvaviiifii Suftoiitc nod) ^liifli^Ufit bibalt, iiiuft
and) fd)Oii pvavdvivt ta kin, uhh'oii niit cincni finid in
tcv fiivd) ^^l S^ehx c^cnuubtcn OiMnc cinic^rmal hin^: nnb
I)ciiU'fal}rcn nMl■^, VvS tic inncvn SBanbo tciklbcn
iibcvall gleidinuifiii^ niit bci- (Salbc bcftiidicn fint. ©0=
bann wiVt' tao iviltc Siofcn.Stnmmdicn bii> an tic 2Bm'=
jcln tnvdiiV'jlccft , fo tag bie bcibcrfcitijicn SBurjcln fidj
In cinantcvfiuicn. Tbcn wic untcn nu-vbcn tic 3]cbcn.
rcffnniuv'" j]"r "'it itcw6bnlid)ci' l)dvtciM' S^annifalbc vcr.
flridjcn. SLn'id nuifi intcHcn ta6 unite Stpfcn^Stdnim.
d,H'n ebcn nbcr tov ?}tnntnnj^ in tcv .Crani^cn^Avpnc (tic
i^niilcid) ctwa^ ftavC jv'fcbnittcn irivt) l)cniovflc()cn, tafi 2
bi3 3 :rcnlir:'2(njKn i'lMincn an(icbi\Kbt un-vtcn ; tann )vcv:
ben tie bcitcn jntiuitucn (nacbtcm tie 9Bm;^cIn cnva6
cinivftnl^t fint) ,^nfauimen in cincm an.qcnicffencn ^iibet
in V'tt fvdfti.qc ©vte iiepflan,;,t, unt wo niocilid) anf cin
tnafn;i| ivavnic? 5!ol)lH'ct jicbvacbt, wo bci center S3cbanb:
Uinii'4 bi^ fi SSodien fpdter, anfg trcibcntc ^fngc fd}on
tic'rcnlir^'JCnjicn cincicfcljt ircrtcn fonnen. 3(nf ticfe
SQeifc fann tay foKientc 3al)r fo cin S3dumcbcn fdjon
tine niit 9iofen vennifd^tc comv>lcte ^vone Ijabcn, unt)
tciclj ,^nfammcnblnl)cn.
SQIand^ev, tcv tic 2?efd)affcnbcit tcr £)ranqcbdumd)cii
nicbt gcnau tennt , roirt tic ©inwentunq madden , ba§
£'rani^cn=fi3dunidicn nn'irtc turd) cine fokbe £)peratioit
VHrflummclt, aUcin bagcgcn fpvccben tic Sntui>itncn in
JRcifen, tie wcnicijlens in ter a3cfcbaffcn()cit ten ubri=
c|cn 9lcid)(tebcn. 9)ian baltc nur immcr tavanf, tafi _bc=
fontcrS fo cin 23duincbcn imnicv bci jiutcn Jlrnftcn b(cibt,
fo taf) eg fd)6ne gvunc ffildttcr unt rcicblid) S3liitben tvd,qt.
5Keid)blnl)cntc @emperflovcn'o= unt Sbccvofen, tic man je^t
jur 2(u5wal)l l)at, tvlivtcn taju befonterg ju empfcfjlcn fein.
S3cmcifunijcu jii Dorficfjcnbcm 3(uffai|e»
(.aSoii 5;>ccrn ^. gr. 5B o u d; c.)
Scbon oov 40—50 3al}rcrt bat mcin Bcvf}orbcner83a=
tcr bie'fc £)peration autij^cubt, unt jivar an mcl}vcrcu
Grcniplaren, tcvcn (Stdnimc I-— 3 gufj ^obc batten, unb
i>on uH'ldu'n icb nod) cinei' Icbcnt aufju'iucifen babe, ba§
vor ct\va 45 2abvcn .yibcveitct ill. @§ ci.qiien ficb ()icju
'Jfvfclfincn , Sitvoncn unt ^HMiioranjcn. i^aS SLn'vfabrcn
ift von 4?<^>'>'n ®cbivabc vici)tij] bcfdivicbcn unb tabci
bauvti'ddlid) niir bavauf ju acbtcn, taf] tcr lanc^c, fo()e=
nannrc lUiffcIbobr i5an5 roic bcim S3obreu cincr ^runHen=
robrc von untcn binaiif in voUfommcn geratcr ^iicbtung
gcfiibrt n)crte itiit nid}t an ten Seitcn berauofommc.
din uMrtlicbcy Su-nvacbfcn fintct bci tiefcv SJcreinis
(limct ter ?u"fc unt Cran.ae nidn \iM, intern tic Sdfte
iu'itcv .^u bcterojvn fint, fcntcrn ej iit taa SScgetircn ci:
nev iH""i!',i'^ '" tcr autcrn. COJan fann c6 tabcr and)
Fein '■pfrovfen ncnncn, fontern c& ift cin (Sin^^flanjen.
2i.'ill WAm ebcn cine Siofcnfrone baben, tic aui< nub-
rercn S^arictdrcn beftcbt, fo ifr eS lcid;t, auf ten ®runb:
ftanim b.v Siofe ant ere ju cculircn.
3t0
^cr fcbonfle ,^ubcrcitctc Siofcnflamni auf STr.inq ,
ten id) fviibcr bcfafi, war cine fogenannte ^Vrlrcfc (llo^a
aiiia larncio auf cinen ■^fvfclfincn(ianiin. Sic ^iclt abcr
tc'5 fdincllen SBadijlbumf^ we.qcn nid)t fo langc au6 cS
Centifolicn, intern ibr Stainm bait ju fcfr cingeengf
univtc.
2d) cilaube, taf? man ticfc Spielerci and) auf antcrc
ffidumc a'nwcnten tonntc, ivcnn c5 nicbt gcrL-.te 9{atel<
bolder oter fonfl barjige Bdumc fint. ^o ^. SS. tonnte
man bci S^bft^rranqcricen Jternobft auf (gteinobfl unb
umgcffbrt ©tcinobft ouf itcrnobft brinqen, oter tiefelbcn
niit 9iofcn unb antern ®cbol,^cn vercinigen, fo ta(j an
Saubcrbaft n)untcrlid)c5 ®emifcb bervorgebrad^t wurbe.
3:opf4>f(anjcn in 5Koo5.
Sn gnglant bat man SJcrfud^e gcmad;t, ^^flanjcu
in Slopfcn nicbt mit G'rtc, fontern niit SD^ooS ;;u umge.
ben, unt e§ ifl auc'gcmitrelt, tafi tic ^fian^cn tabei bcf.
fer geteibcn, al» in'bcn mit^rtc gcfiiUtcn SEbvn'cn. DnS
5Koo§ wirt fo fefl al'o mbglicb ,^ufaniinengci>rctit unt febr
feu^bt crbaltcn ; cf^ jcrfcl^t fid} tann lcid)t ju cincr ^i^laffc,
tic fur jarterc ^ip[an,5cn vorjugc-ivcife bocbfl 5utrdglid) ijl.
3C n f I- a (J c.
2Bic tcfd}(cunigt man ta§ ffllubcn junger Qu§ <Sa^
men crjogencr ^Vlargonien? — Sine, auf oui^gctcI)nte
Vrattifcbe (^rfabrung begvunbctc "^ntwort, wurbc ju gro-
ficm ^anfc vcrpflicVcn,
^. ___«—__• ^'
a;aufd?= unb SScrf auf 0 = 21 ncrb tcten.
gc3P 3ur9ffdlH9cnS<ad)tung,
SBir flatten iinS ccrpfli^tet bit gcct)rten ?cfcc bcr SBlumtiMeu
tung auf nadjfolgenbe^
£aufd)= unb 25f rf aitfg--3(nf rbictfn bcr ncucficn
unb au6.qe5eid)netften ^clari) onicn, fo iric bcr
fdionftcn in= unb auiSIdubifcbcn *Pcad}tp(Ian;fn, namcntlid)
9iofcn, 9i beboracccn, ©riceen, ^douien, Ga=
mcUien, Georqincn k. 0" ?l^icii, SBci^^atbergaiTe
dh. 920
aufmceffam ju mcic^cn, ba bicfe irafittiaft prat^tvcUe
SSIumcnfammUmg otjnffrcitiij untet bic auSgejcidinctflcn J'cutftl)
IfliibS gcfccrt, unb bcc 9tame .Slier, bcn'iftmt burc!) bie bc»
ivuiibcrnsiin'irbigc (Srseugung ncucr ^clargcnicn, bcfannt tuvd) fcine
SiccKitat unb gcfdjj^t irtgen fcvncc irnlirfjaft ebcin Uncij-icnniU'ig*
Jcit, bic tcfic ffiuvgfdiaft fur fcbc ctiua fu fiirrittcnbc Sjufdjung
gicbt. S'a bloS Sicbe jur SSliiniiflif bet Acbcl jcncs gru^artigcn
etabliffenitntS n'ar, unb ter ©ri'inbec bcffclfccn fiift ben groptcn
JEt'cit feinci- ^cit unb fcinci5 '53i'vmogens bicfcii fcintn Sicblingcn (fci»
ntn fogcnanntcn I'cgctatnltfdjcn ^Jiradifgci.'iibcn') opfcrtr, fo irunfdjcn
Kh tjcrjlidjft, baj) gebac^tcS Saufd); unb SScrtaufS^^fncrbicffn bci
alien Suimcnfrcuiiicn btn er5f-tnu'slidi(lcn »iUa«g fintcn unb bic
Bctbicntc Jwftige Uiucrjlu^ung crf}olttn mJgc.
Bic 3{£bactien.
t2tn Stunicnfi-cunbf.') Cfrw6t)l U'ir nid;! jitififcln, baS
ber3ircct, ben trie fcit bem 2fnbcginn unfnct bUmirrifdcn Uiitcr«
nch" un u err.;d;cn ftnt'tin,?Jiflfn binvcidjenb biffln't it'., fofcad
311
ten ivir eg bod) iud)t fi'ir iib(tftu\\iq , aui) auf btefcm SScge no^
me^tcrc Mnbctc ocn uiifcrci- 2(bfic^t in ^cnntiiif 511 fcgcn.
2CI? ivir im 3"'!irc liiiJ-) iic.fptraucniat'c bcSSBcvfjs bcr „neuen
2ii-en v.sn 'pclnti) cni c:i bciitfdjcn li ifp rung »" untcu
r.al;:;-/ n , .-.ludn iva- nicljt nadi bcm Siu&nu t;i- ^eiMusgaOc einciS
S3iitei..-ci-U} TOii- f.innttn t'cccito bic SRcfultatc cinUidiec Unternefij
niungcn jia- ©cniigc. Unfcre Jlbffc^t uMr ju jctgcn, ba6 man in
g)<uifc^l«nb cbcn fo fabig fei Kit im Jtnslaiibc, burri) ^crtutanc 3n;
bufrrie unb insbcfonbci'c butd) Arciijung nciic vcgctabitifdie ^H-adit;
gcl'iltc ina Sct'cn ui nifcn, unb bui-d; gcUingcnc t'ilblidic 3>arficllun3
Knbcic nadi bcm S3cii(j feldjcr SBiinbcr tiijlcrn ju madji'n.
3tiu'icf(in ivir bicftn unftrii ©nbgwccf ri'ieidjtcn, gUiubcn
irir tff Hmfidit tciVnncncr SPtuitlu-ilcr an^iim ptllcn ;u biufni.
(Sine unfcrfi- ^ichniU-ficiitin glaubcn irir jitm COHnbcflin jienu
lid) bcfi-icbigcnb ei'rddjt ui habcn, biefc, bag fc nKinrf)C£.©*mmd)cn
baarcn ©elbcS, ivUdtie^ ^"ft f'>c Abnlidjc ©cltcnbcifcn ing Jl'ui-lanb
geflontn fcin u'iirbc, nuflnie()r im Satcrlanbe jiiriicfgcblicbcn, unb
bun tcutfd'cn ^unf:f(cipe jum fcbnc gcn-crbcn ift.
Unfcfc fdt 13 3cif,H'cn tci-fuc^tcn Icbcnbigcn Stumenbilbtr finb
tucd; bcrlci ti'bribc ©cl^cpfimgtn bcbcutcnb oumctivt, unb iien^Jfjt
JU Saf'i-' on Stcid'tlium iinb an *piad)t gcftcigcrt wovbcn ; ja fie
flt'Ui'n glcidjfam ben Siiumpf bt^ beutfd;en CsJefdinuicfS, trie bic auf;
(jettelitc 9Jaticnn[fal)nc ben S{ul;m bee uatexlanbifdjcn SBi'ivbe corj
bean fie finb faft au^fdiliepenb »on unfein beutfe^cn ^probucten ;ur
fammengefugt , unb wit bcmerften bi^Ijer cine jiSljrlic^ uermebrte
SSbcilnahmc unb S^nrunbcrung bei ben 58efud)cn, man bi'itfte bei;
Bclie fagen bei bicfen nattonalen S3[umenftften. SBerfen wn nur
diicn f(ud)tigcn SSlicE auf bie Sttfeiatc, bie biefc ffitiitter eon jencn
SuIumcniSablcaut juc ^ublijttat gcbrad)t Ijaben, obirpf)l Ijier nuc
tcB cineni Slieit bcrfelbcn bic SJibc fcin fonnte, unb cin Sebweber
c:uf ben Untcrfdjiib bco Siorjugc^ jwifc^en bcm 2(<it unb <Son(i
tu Scttejf unfevcr SSlumifti! cmpfinbcn.
2iUerbingg babcn iric Itrfad^e gcnug un« uber biefcS gortfcljrefs
t«n in bee ffiereblung be6 ®efc^mac{6 an Untec^altungenju crfreuen,
unb biefiS gan; iuot)l bcmertbare 3luftaud)cn unb aietbeffcrn neran;
Ujjt unS mit Sied)t *pi-ofch)ten anjuwerbcn, bie cine folc^e SScreb;
luag nod) reciter ju foibctn, unb ;u flcigcni »ctm6gen.
3n bicfei- at'fidjt gtaubten mit aber nid;t bet bee ^etargonicn;
SBlumiftif fte!)cn bleitcn ju biitfen, fonbcra uictmcf)r ali ©tiftec ei;
mi uatecldnbifdjcn SSiumiftif, buvcf) Sinnungung onbeter au§gefucf)»
tcr loegctabilifcijei- 5)i-ad;tacbilbe unfecc lebenbigcn SlumcniSabieau):
bcvgcftai; Bcrfclionevn ju nu'tffen, bag if)re SReijc nod) mti)t aU biii
{)cc sue 3Udiai)mung anIoc!en, unb woi)l aud) ubcrttoffen wetben
nu-gen, juraat unfcre pciuniatcn llmftanbc fetn non oUet onbcrrccis
tigea Untciitiiijung unb Segunfligung, nidjt jurcidjeit, bebeutcnbe
e^immen auf 3tnfd)affung uegctabitif^cr^oflbarfciten ju oerwcnben.
Urn olfo bcrlei asiumcngcfdjmcibs ^erbeifc^affen unb cinmcngcn
fu fonnen , fanbcn reir ung ocrantagt, tl)eilS jum Zan\i} tt)etlg juc
>«cEauftid)tn ^ibgabe »on J)uplicatcn unfcccr cigencn (SrjeugniJTe
uni'cre 3uflud)t ju ncbmcn, SSetbcS jcbocf) mitfoId)ct Sinf^ranEung,
bafj ja bie 3Uijc unfcrcr XugftcUungcn nid)t ocrminbett unb berScs
mvi unfcrcr grcunbe bei il)ren SBcfui^cn unfcrcr SSlumcnIjaUe nid)t
tcfc^ranit itjcrbcn m6d)tc. Unb fo gefcf)af) C6, bag wir erfl Bor,Rur;
jcm ber 3icbaction biefer Statter 2Serjtid)niffc bcr bei un« in 23eri
mel)rung befinblicljcn !>peIatgonicn jur ffittanntmacfjung uberfenbeten,
nad)bcm «3ir cin Saf)r »or!)er fd)o» bie fru()8r bcflanbene SinfcJjrans
Jung auf ^cinumcrantcn unfere ^pciargonienirerE^ tercits aufgeI;os
ben I)atten.
©onad) ifl unfer ocgctabilif(f)e SScftanb nid)t aUcin an ^clargos
r.ien jaUrcii^ jTcn-crtcn, aud) anberc Oiattungcn beg spfijn:cnrcidie6
312
fi^efncn mit unfcrctr Ofcfotgc fcBt sufisiebcn ju fcin ; fo ganj bcfon.
ber« bie f)cut ju Sage fo a-igcrorbcntlid) ocrbrcitcte imb ecrgrSgcrte
©.ittung bcr Moi'tn, bcrcn Kuf fcit me^v al5 cinem Sa^rtniifcnb fief)
in ungcfcitMiolcitem 2fnfcbn ertnilten, unb bcrcn 3Cvten unb 3incnw»
lien oDcr ?3ariefjten ^irar foria'abrcnb irie bic 3)iobcn fitfe nu^rcn/
aber nidjt in biobe, cber fred)C unb clciljaftc Srfinbungcn Qu6artcn,
fonbcrn nur burd) Ueberra)'d)ung unb ajcruidfaltigung unfer iBcv.
gniigcn iTcigecn, unb burc^ 2lt)n.Hd)fctung uor bcr Jibfiunipfung unb
llebcrfattigung beivabrcn.
3luc^ bic oorjuglid) beliebte an Sarictatcn fo ja^lreic^e 3unft
bcr Sfboboracccn au6 bcr gamilie bcr Gricecn, m'ele 2trtcn bcr )'j
I)cc!)rr auffalU'iibcn ©attung I'aconia, unb bic in ber ®uni1 btr Jo*
men fo gcfeiertcn 2(nomalien bcrSattung CaiiieUia, |'o wie bie nidit
iniiibcr ill bcr (jjcgcntrart uorf)errfdur.ben ubcraus ueruiclfaltigten (scor^
gincn fd'cincn fid; in unfern ©arten fehr ju gcfallen, unb unftrc
23erfcrgung burd; ja()rlid)c ©teigerung il;icr »prad;t reidjtid; beiohc
nen ?u iroUcn.
Za nun bereitS bie bcfle .3tit ;ur JCuc-pflanjtung ber Stcfiij
I)erannal)t cbcr irol)t aud) fd)on cintritt, fo reoUen lotr barauf auf«
nicrEl'am mad)cn, unb mclbcn, bap it>ir crfteng oon jenen iin frcitn
Sanbe cbnc bc)"onbcrn ©d)Ug ausbauernbcn in rncUn Svcmplarcn Oct
SweJbunbcrt 3frtcn unb Xbarten mit ft^r guten SBurjCln }u feht
biUigen ^rcifcn ablajfen Eonnen, bie& fdion barum, urn an SJaumfiir
unfere a3crmef)rung ju gcwinnen. SBJir woUcn unfer ©ortimcnt
nt(^t anprcifcn, ba bic ©d)6nt)ett bcr Slutf)en alS (Scfd)mac(efache
relatiu ift, fonbcrn glauben bag bic gSai)!, ivelc^e roir bei ©cjlai*
tung unfcrcr 9Jofcn;SoUettion cornaljmcn, einii jisnUicft allftitig U*
friebigcnbe fein biufte.
Zbtt a\xi) jnjciteng eon jencn jartlic^crcn 9fofen, bis »or bta
grofl gefd)u§t werbcn mutfen unb bcrcn Sultur >pir in biefcn gw
f(^d6tcn Slattern uor tangcrcr 3eit umflanblid) abgebanbelt l)aben,
unb bie aui metjr oU 400 ajci-fd)icbcn^citcn bc|tct;cn, fonncn wis
cntireber fel)r crflarEtc, gepfropfte, obcr reuricUJdjte (Svemplare ablaffcn,
cbcn fo eon ben S3arietdtcn unferer ruijmtic^ bcEannten, fo fd)ncl{
\i6) cr^jcbcnben 2frtcn bcr Hosa reclinata, Uoursault, Boiioc etc
Um unfere cbcn gcmelbcte 2Cbfid)t tioUfommcn ju crreic^en, be*
bitrfen reir »or JfUen cineg uermeferten MaumeS fiir neue ©cbilbc,
bie unfere glot mit ncucn Weijen bcreidjetn, unb i^re garbcnprad;f
«rf)6t)cn follcn.
Za Kit bie ©teinc, nuSwcI^en reit unfern Slut^en^SKofai! gc*
flaltct, nic^t, wic gere6f)nlid) nac^ .^"'n^cttcn, fonbcrn nad) Saufens
ben jaf)tcn, ba reir beren 3Cnbauer nid)t nad) Sagen, u'ie ti fonft
JU 3efd)ci)cn pflegt, fonbcrn nad; SIBoci)cn ju bcmefTen gc>rol)nt finb,
unb ba wir cnbli^ bcabfid)tigcn, bag jcne audj bei ^Cnbern unfcrS
@leid)cn fortbefleben mcci)te, tfcnn audi) unfere ©cbeinc fd)on Uingjl
im ©d)ooS bcr (Srbe uergraben fein werbenjo t)offcn reir, bag unfce
cr>rat)nte6 SBcbiirfnig ancrfannt, unb unfere Jlbfidjt nic^t miggcbcu*
tet ifcrben burfte, jcne namlid),5bag mi ju unfcrcr Jfbgabc bcsUe*
berflufTigen an SSegctabilien nic^t fd)n6be ©elbbegictbc, fd)anblid)?
Jpabfud)t, fonbern einjig unb allein bag i)iiv rerlautbarte ffiefirebcn
^rofclptcn }u irerbcn, tjcrtcitct f)abe } benn cbcn in biefer rcincn 3i'b«
ftd)t reirb ca una jur ^ifiic^t unb gur 9ioti)aienbig!cit mit Umfic^t
JU ()anbeln, alle Seburfniffe iroI)l }u crwdgcn, unb fo wic irir fiir bie
gegenwdrtige unb jufimfttge DcffcntlidjEcit md bingiii-'f"/ auc^ baS
a?eEenntnig unferg aBoKcnS , unb SBirEcng bei; Slac^iccU ni^t 00t«
jubcl)altcn, it'ie wir benn i)itt ung }u tf)un crlaubten.
IBS ten, SBciggarbcr 92 im 2Cugu|t 1838.
Sic 5pcrouggcbcr ber neuen 3Cttcn Don ^c*
I a r g 0 n i c n b e u t f di c n U r f p r u n q g.
l&ebrudt bei itbam ^cnse in (folUba.
mx. 40.
?u C.
Si5cif?ciifiV, ^i•lI 6. SI'citJ&cf SS!5^.
,f bci 3...U Qd)tun3«(!cl( gewibmct »cn (F. S. ju ^...r.
?ct frcuiiblid) mil- cicsFu^t, I^u Sdnsev in ber gcme,
Z'cr wH ©efulil tic fcbone ©ciiopfuiu] prcif?t,
2)cr bcim Sjcvtuinfeln fi'inev cig'ncn SJcbcnelleme
9ficf}t ja^cr, — mir aiif ©otteS a>aicrt}ulb ociwcifl;
2Bcv fo, unc Du, vcrtraiuniti aufmdvts fdiaiit,
2|1 ac^tcnStfcrtb, — ev Ijat auf guten ©ninb gcbaut! —
?2iir mdnnlid) SBiricn fejlii^t (let5 tie S3anbe
SRit bcv bcr ©drtnci- turd) 9iatiiv iicvcinii]! if!,
Sni Valtcn ^Jovbcn, wic in jet>cm auticni I'anbe
SiJirb nidniilid) UBirfcn biivd) (i'rfoh^ iH'vfiif;t;
25nim fei getroft! crfdilaffc ntd)t in 'ibcincm <Streben, —
Sein SJBirfcn wivb bcv l)cnlid)llc (Srfolg bclebcn!
S'ie lifilige ^latur, niit bcr wir cng »erbiint>en,
©ie frdftigt uni§, fie muntcrt un^ ju ncncm ©treben auf;
tat glcid) £)ein 2Birfcn ntdir ftcti- SBiirbigung gefunbcn,
0 ninmu X>id) bic yiatur in ihre ^(rmf auf;
Snim l}alte 25 c in en 2!5al}lfprudi ftf : „Sci Scin SSc-.
ruf and) ftcin, —
Stvcu' gntcnSamcn aul, bann anrjt Su gliicflid) fein!"
Unb cinft, am Snbe 2>eincv 2cbcn§ta,qe,
S5lict' freubig bin, auf i>a§, waS T>u gnvirfct f)afi, —
S[5erftummcn roirb bc5 ©dbmcvjcS Icfjte Jtlage
(Srtrdglicber £iit fd}cincn bie crlcbte 2a|l,
2)enn fir!)! — mai Sn in fiiller Sljdtigfcit entfattet,
Q$ Icbt! — etrodrint, — i^ nid)t ucraltet.
Pelargonium tricolor unb Pe/. coronopifolhim.
Ca>om ^cTOi S. 95—6 ju ^annoocr.)
SS t(l auffatlcnb, in fo wenigcn ®drten bicfc bcibcit
Dorjuglid) fdionen unb banfbarcn '?)c(argLMiicn cultiviit
ju fcl}cn. fficibf , fcit ^'ibrcn ben 23lunu'nfrciinbcn bc>
tannt, rocibcn trolj ibrcr Sd?6nbcit, bie fclbjl nid)t burd)
bic ncueften, Ijcrrlid'cn llxUn iicrbunfdt wcrbcn fonntc, fo
roenig bcac^tct. Sleibcr finbct e§ fidj gar fjdufig, ba'fj bei
bcm tdglidjon 3ufluffe, bc5 'DIcucn im ©cbicte beS 5)flan^en»
teidui , baiS 3fcltcrc, eft bei rocitcm ©d^oncre, ijerbrdngt,
ober iicrnaditdffigt wirb. (55 ifi btffj ctn ®cgcn)Ianb bev
oftmal^ tobcfnb bcfprod)en , biSIang abcr nidit bie ge^
wunfd)ten golgcn gejeigt Ijat. 2(Uerbingg barf man ben
A7. 3rt()«^<1rt"<l*
SBtumcnfvcnnbcn nicbt jumutben, bap fie fid) itnmer nut
auf ba':< 2ritc, Idngfl ffictnnnre, jur ■^(u5fd)mnc!i!ng ibrcS
®artcn5 obcr ibvcv Binimev befdn'dnten foUen; abev ben^
nodi foUtc nic burd) ba» 'DJeuevc, irgcnb etmaS ancrfannt
©d}6ncsi vcrbrdngt ober t^crnadildjfigt rocrben. —
£>pd) ntd)t allcin bic (|-infiibrung ineler neuen ?*flan=
^en, fcnbern iugkid;: bie anfcbcincnb fd)n)ierige Cultur
bicfcr ^iVIargenicii , mag a>eranKifi"ung ju bem feltcnen
■^(ntreffcn bcrfdben in unfcrn ©drton fein. Urn fo nuljr
ifl es gcroip mandicm ffilunicnfreunbe angenchm, Jlennt»
nif! oon ciner jwecfmdfngcn Culrur biefer fd^onen '^\[m^
l(\\ ju nebmen. 2Ille ''))flan5en, bie nur bur* bcfonberc
3rufnifr!famh'it be§ Sultiivitcury ju ber envunfd)ten 2JoU=
tommcnI}ctt gebradit wcrbcn fonncn, gerodl}ren um fo mcbt
©cnufj unb finb ba, mo man fie antrifft, ein JBcwci^ gro^
(jcri-r'^fufmevEfamfcit unb ^Vnntnif!. da iff ja bcrSBuntd)
unb 3wecf be» S3lumcnfreunbe5, bic SicbijrfniJTe, ber pon
ibm cuUivitt TOfrbcnt-cn ^flanjen, in ibrcr ganjen Siefe,
nad) 5[)l6glid}Ecit ju erforfdicn. fficrabe beSbalb follte e5
ibni greube madjcn, untcr ber grofjcn ^(njabl ber ?)f[an»
,^cn , bie bei ivenigcr Mitfamfcit gebei^en , aud) cinige
!,drtlid)cre, aber bci rid}tiger (iultunva()rl)aft fdbonc 'i'»fl''"i-
,^cn ;iu cultiinren. Dben bciianntc beibc ^clargonien finb
etu\i§ jdrtlid) unb gctjen bci unricbtiger ffiebanblung fe{)r
lcid}t eerlorcn, bagegcn fie bci riduiger Gultur burd; reidje
unb fcbonc 2}lut{}enfiiUe crfrcuen.
©ie \)erlangen cine forgfdltig .^ubereitete Srbe, bcftc<
:^enb au5 £aub:, ^Hcrbcbiinger--, ^ul)biingcr; unb ^cibc»
erbc, weldje bereit5 gef)6rig vcrroittert, nai} erfolgtcin
S5urd)ficben, ju glcici^cn Sbciten forgfam mit cinanbet
v>ermifd;t worbcn "ill. i)?ad)bcm biefe SOiifd)ung ©tart ge^
funben, fiigt man nod) eine glcicbc Sluantitdt roeiperr,
trocfnen , feincn ©anb l^inju. Si' eincm mebr trocfnen
al» fcuc^tcn Suflanbe wirb bicfc (5rbmifd)ung iwm Scr=
:|jf[an,^en bcnufjt unb nad) forgfdltigcr Sccfcrung be-o SBur--
jclbailcnS, tvcrben bie ^-ydargonicn 2tnfang» bi§ ©nbe
3uli, Cj" >vcld)er 3cit gcroobnlid) ba5 ffiliiben bcenbigt
Tft) auf bic bcfannte SSeife, in moglidijl flcine Scpfc ge.
pfianjt. ®egcn»cc4ibigung ber»lijtl)ejeit pflegt fid) one
Jtrdnflid)i:cit'ber ''Pflanjen ctn-,u|lcllen, njclcbc cinige 5So--
d)cn anhdtt unb gcrabe in bic ^eriobe bcS a>ervnl«n«
i^cna trifft. Tik^ ifl nun bic 3cit, wo man ben ^tTan=
i\cn bie vorjiiglidifle'Kufnv.'rffamEcit ,^u wibmen bat. 25er
SBurjclballcn barf nicbt ju febr auStrodncn, cbcn fo roc;
nig aber aud) ,^u fcud)t gebaltcn tucrbcn, ba bcibcS Icidn
ben JKuin ber ^Pfi'^»5»; JurS^lSC ^'^bcn fonntc; iiberljaupt
313 . . ^ . ...
unvt> bit ^^fl«njc jcber Sett mir mafng bf.qoficn, wrsiifllic^
ahcx nncb bcm fficvpflanjen, wo tie sctn-ciifcn Cvcinnc [ic^
in v£viobifcl)cr Kul^c bcfinbcn. 2?cv etnntort, nH-l*cv il)=
nen wdbrcnb bc§ (2ommcv§ cingcraunit wh'o , nuip von
cben gctccft, bamit fv Sdnifj jicam taltc SBinbe iinb 9ic=
(^cn C|ninil}vt, unb wo mogli* nuv bcv ^Van-jicnfcniic aii?=
■(^cfcM fciii. Sm 2Bintcr wdlilt man cincn fonnij^n, ben
■ genftcrn mocjlidift nnl}cn ©tanbovt, c\i(^t unb h'lftct fchv
iiidpig unb ^untcr()dlt im S^urdiwintcvungS^Socalc etnc
a«dvnic v>on 5 biS 8" 9i. . , _.
r-ic gortvflanjung finbct buvd; Stcrttingc unb Sa^
men (^tatt, wclcber Sldjtcve jebocb nur boi fel}v aufnuTt:=
famer 23chanbUing juv 9ieife QcUmc^t. 2}ie (ctertluise
jlerft man i« Sopfe, wel*c mit fcmAcfiebtcm , weif;ent
eanbc gcfuUt finb unb fcbt bicfe liicvauf in ein ma^ig
tenipevivteS 9jii(lbcet.
^Ifine buvd) Stccfltngc ev.^cgene (Si-cmplavf, bie jart^
lid; finb, fann man mit SiJortl)eil bci cinem l}6l)ei-n 2Baiv
nicgvate buvtt)wintevn.
58cfcl)rcibun3 unb Guttur fcf)onb(ul;cnbci:
@cwdcl)fe* ^0
Ophrys tenthredinifera. Willd. S31nttW e § p cubl 11^
tljigc 9iaqwuv,v
jtennj. bcv ®attunc\. S3lut{)c auSgebvcitct,
fpornIo§. fiippc flac^, etaubgefd^fdule iibcr bcm ®taub=
bcutel fur,^ gefd)nabelt.
^ennj. bcr Kxt, 5ippc brcit umgeMirt cminb=
Iicvjfovmig, unten mit aufwdrtg gebcgenen ^at'en, ^dd)
unb SMuinenbldtter gefdvbt, innevc ftlug.
Sine bcv fd)6ujien 2l'rtcn cincr ©attunij, wclcbc fuv
i()vc 3(neu wcgcn tcr mcrfwuvbigcn govmen ibvev S31u=
tbcn fold)c 9Jamcn ed}altcn Ijat, burcl) wcldie bcvcn :j[cl)U=
lidifcit mit gcwifTcn ^nfectcn fid) au£;fpvid>t. S3ci einigcn
dbndt bit ffilumc eiuev '^\ic<\c, bci anbern ctner S3tene
obfv2Be^pe; and) foUbe fommen i>ov, bcrenficib mit bcm
JJcibe finer (g^5inne iicrglicbcn wcrbcn tann.
23atciianb unb gultuv. 2)ic dd)tc Opiirys len-
uirediuifera wdd}ji in bcr ffiarbnvct unb auf ben bcnach=
bavtcn '^nfeln. Sic Gultur bicfev 'iixt ift mbeflcn gar
nidjt fd)wieviii, fobalb man fic l^ovficbtIg [o bel)an=
belt, wie .RnoUcngcwdAfe bcbanbcit wcvbcn miiffcn, fif nanu
lid) anpcr bev Sr'icbjcit gebocig tvocfcn bdlt, bci bcr Sncb =
j^cit nber l}inldnglid} wdfTert. eic bU'il)ct bann tm dp-.
nat 53Jai, Suni unb Suli- unb bictct nod) baburd) cine
5rnuebmlid)fcit bor, bafj bic 23liitl)cn wdl)rcn_b i(}rcr ent=
wicf clung mcbrercn IBerdnbcvungcu unterworfen finb, fo
bap gewobnlid; jebe anberS au5ficl)t.
Ouciilium flcxuosum. I. odd. S5 og CH dflig C 5
© n c i b i u m.
^cnnj. bcr ^JCrt. (Sdjaft auSgcfprcibtnijiig. £ivpe
jwcilav^Vi'li gctropft, Idngcr ala ^eldjbldttcben. _ _
eine bcr fdionflcn lirten, bcm o. i.iiuiium dbnlidi,
«ber buvcb bit febr au5gcbrcitct.au6gffprciijt=dftigc ffii'^pe
unb bic, aucb an bcr23afi§ bcblattcrtcn, ^noUen tjcrfebiebcn.
25atcvlanb unb (iultur. '2iui ffivafilien, wo c3
fAniavobeub auf S3aumen wdd}(l, unb folglid) fo ju be.
' f) tu6 ^pccf. l)r. Sici^enbadj'g CAcnial. SAcljf. .&ofratl)0
Flora c.\oti<'a.
816
l)anbcln ifl, wie He fn'iljev befci)ricbcncn Prdiibecn. S^
bliibt im Suni unb 3uli, bic S3liitl;ejeit bauert fcctjaSBo^
d;cn unb bariiber.
On cidiu III divaricatuni. Liiidl, j
.Rcnns. bcr 'Kxt (gdiaft ausgefpvciW^dflig. Sippc
gctrov'ft, brctlavpigi ^Oiittcllapvcn auiniefcrbt. Aeld)bldtt»
d^cn fpatclformig. SBlatt flcifcbig o'oa'l mit etacbelfpifjc.
S>aterlanb unb Gultur. '^tucb bicfc Qlvt wddifl
in ffivafilicn auf Sdumcn. 5K. SBare bradnc fic nad)
(inglanb 1N26 untcr mancben aubcrn fdnil^bavcn ®cwdcb-
fcn, fic blufite bann im December. 3bv ©tamm crrcicbte
eine .^obc Don 2 Suf;, unb blicb fc'pr langc mit ben fd}6.
ncn JBliitbcn gcfd)mi:cft. 9)ian bcvcittt ibv cine (5rbmi--
fd)ung au5 2)Z"oo», ©dgefpdl)nen unb ®anb ju glcic|)cn
2;i)eilen.
SScd)fct4^flan5un9 in SKivfuncj auf bic
SSc^ctation*
taSom ^;>cci-ii a?, su g. o. 50J.)
©ie SBivcung bcr 2Scd)fel='$tf[an^um(< if^ a^^'^"^ ^Siclcn
befannt, jcbod) tommen immer nod) '^aiU genug »or,
wclc^e bcwcifcn, bafi man fid) oft bcmitljt, bie Urfacbe bc6
5iriif)ratbeni? finer ^^^flanjunc^ auf eincm unb bcmfelben
STvt in ganj anbcren Urfad)cn -^u fud)cn; wabrcnb l)dufig
nur ba3 fiir bic beftimmte ^Ml^inofn'T-'t auggefogene unb
mit Siucfftdnbcn v^on cbcn bicfer ^^flanjcnart ubcrfutlte
?anb, bic ect)ulb bnvon trdgt. 93Jan bat bicv^on Sicu
fvielc gcnug, ba cbcn bicfc 9^iic{(!dnbc, glcidi cmem ®ift,
auf bi'^c fo'lgcnbcn ^>flanjun<^cn wivten; bagegcn bletbt
bic fcbdblicbc aCivfuna aug , u4vUt> nnbcrc_ ^iflnnjenattcn
ten ^lalj bcr fn'ibcrcn einnebmcn. Dft l)6rt man fagen,
bafj bic 3iucffldnbc bcr cincn ^flanje ber anbern jum
©cbcibcn gereicben; bod) fonntc cS aud) wobt ber gall
fein, baf; bicfe Sh'icflldnbc nidit angenommcn wiirbcn oon
bcr ''Pf(an;c anbercr 3lit, fonbern iieutralifirt wfirbcn unb
cincr anbcrwcitigcn 33erdnberung burd) :jrtmoi'V'''}'i>'e/ Scud>
tigteit u. f. w.^ unterldgen. ($6 fei bcm nun wi» ibm
wollc, fo bleibt bie SBccbfcI^HI'i"^"".'! fi^wobl im gelb=
wic im ®avtcnbau »on grofjter ©ebcutung, bie bcv ben»
fenbc ganbwivtb unb ®dvtner wol)( ju fd)d(jen wei{5. ©5
foUtc cine folAe 2Cedifel4Hl<"li""fl '■>"* '" ^^" tlcinfl^n
©dvten auagcfiibrt wcrbcn, ba bieroon bag oorjuglidjc
©cbeibcn ber ^flan,umg meift mit abbdngt.
Wian wirb freilid) facjcn, 'Oci^ bicf; in flcincrn ®dr^
ten nici)t leicbt au§fia)rbar fei, ba man ,!,u balb wicbcr mit
bcrfelben '^^flanjcnart auf bicfelbe etellc geratben muf?;
bodi Idfit fid) burd) cincn Umtaiifd) ber Gvbe aud) ()icrin
mandmuil nacbbelfcn; aucb baturdi, baf; man 1—2 Sabr
auf bicfe ober jenc '■pflanjenavt vcv,!,id)tct, ba fid) burd)
bdufigeg Siingctx bag fJDiifiratbcn unb Xjcrfriivpcl" i^tt
nicbt \)thcn ld|t. 3n bcr ^hwi fotltc cine unb biefelbc
^)>Pan-,c nur icbcgmal bag britte Jabr wicbcr auf iMetcU>e
©telle gcbvacbt wcrbcn; tortbcilbafter i|t eg aber icben=
fallg, wenn einc nod) Idngerc 3c'it baju ucrgonnt wcr^
ben faun. . , v c ^•
gBerfen wir cincn ffilicf in bie ©artcn unb auf bie
6u(tur--'jrrt , fo werben wir bdufig an ^'»tl't"5''"i ^"^ "'^^
uim 33ePen flel)cn, gewal)rcn, bafj bev gebler an ber ge.
nanntcn Urfadie liegt, wo fid) algbann bcv 'i'^flcgcr bie
317
ecblll^ fflt'fl bci.uiniflTen luu ; tcnn fo eft nuiii bie
Gm^jftMunq ,yiiu Umtaufcl) niit frifchcr (5rbc, >vf.qcn lliu-
taiuiliclifciiu^ tcv niiJjiofogcm-n alton, fliicli l)Lnt, fo wcma,
nnrt Mcl'c (5nivfi'Muiui gilioriq ;icnn'ati>it, unb cb.q(cid)
cfi binldiuilid) bcfannt' ifl, tafi tie (Svbc nnci Si^v^fcS vicl
fn'ibci- aiunicu\qcn i)l, fl(a Mcfclbe £liwiititar iiii frncn
?ant>e, fo ill Vocb liinbuvd) niclit qcnioiiit, bof; Icl>tcvc
Gvbe cin imb bcnfcll'iii OJuliniiiqiMli-^fl iiiuiiUcrbrodH'ti fpcn^
bet, olMic bofi bic fciniblidH'lSiinvivfung bci-9vudftdnbc in
Vliifdidiq (ifbrndn u'cvbcn binfto.
OknvMMilid) foUcn bic ^^^ffan^unqcn \c nad) ibvcr
5!Buv,cl-S5ilbiin>i , (ibcv (lud^ luub ■Jlrtnv iinb WattuiuiC'--
SBcvfdni'bcnbciton boi iil)nlid-.cr 2Bur•^c(-2^ilb^^l(;|, wrdifclii;
Ijat man s- S^- '"' t'l'ilcn ^nbve ^Pflanjcn mit '5)fi-il}lnnir.
jctii qcbiiut, fo foU im jwcitcn Sabre cine nnbevc 0at=
tun)i\'bnc ^\fablnnivu'ln unb im brittcn Sabre wicbcr
fine anbcrc niitj'^fldcbev ober fcbr tief brin.acnben 9Sur,\eln
gcbauct wcrbcn." Q'i fonncn aber and) fnqlidi 3u>iebe(:
pcwdcbfe mit anbern ^>flanjcn nnb untcr fid) felb|l roecb--
i'lln; bod) gilt bier bei ben ®crodd)fcn, bie 2 — 3 Sabre
fliif cincv £tcUe riibig lieqcn bicibcn, bic '^fn^nabmc, bafs
biefc alSbann crfl ibren SnrnuS mie natiirlicb beqinnen.
Se nacb bcr qvoficn 5I^crfcbicbenbcit bcr ®eivdcbfe qicbt c-}
abcr audi v>on alien bicfcn Sicgeln '^In^nabmcn, bic flbcr
feltcu iHMfommcn.
S)ian bat S?eifvic(c von 3>i-McbcIn, bic langc Sabre
nn cin unb bcmfelbcn Srt ycgetiren unb bh'ibcn, roenn fie
ungc)16rt liegen blciben; bagegcn wcnn man ffc beraiu°c
iiainn unb wiebcr auf bicfelbe ©telle legtc, fo gingen fie
fin, ale! ob ficb beim 2?urd)einanberarbcitcn bcr Grbc bic
urn bie Swicbdn gefammelten SJiicffidnbe crft giftarticj
cntwicfelt tiatten. "(SS fcbcint mir, ol5 ob fid) biefc SiM-
ftdnbe jlet? nnr fcitUHirtg iH>n ben SSurjeln , Swiebein,
^'nollen u. f. w. nbfcfjten, ba, tm ^all bicfi nud-) an bet
(£piUc bcr aBur^cln gcfcbdbc, fie firii fdbjl l)inbcrlid) unb
werbcrbcnbringcnb fein un'aben. ®etracbten n>ir bie (£yni}c
ciner 9Bur.^el, fo finbcn voir, baf; fie cine ganj anbcrc
gunttion unb S3cfcbaffcnl)eit l;at, olS bie obcrn unb dl>
tern Sbeile bcr SBia-.^cl.
Sfl bicfer brcijdbrigc 5Bedifcl abgclaufcn, fo follfc
ba§ Sanb gerotct, rajclt wcrbcn unb sumr auf cine Sticfc
Don 2—3 gufi, fofern bcr Untcrbobcn bief? crUnibt; wo
nid^t, fo fonnen bic cben angcgebcncn Sicgcfn in5(nwen=
bung gc.^ogcn ivcrbcn, unb man wirb auf bicfe 'ilxt ftety
ncucnJBoben babcn. S'aS llmgrabcn tor SBinter, ba5
SBracbcliegcn, bat alle? mc(}r obcr wcniger 9klKn, jc nad;
5Qcrl}dltnifi bcr Umfidnbe.
2)afi bic Siiditbefolgung bicfer Svegctn, auf bic gor^
men, garben unb'fonfligcn 83erdubcrungen, bie n>ir 7iu-}=
aitungcn nenncn, fiel ©influfi l}at, baiUMi fonn fid; jcbec
gcnauc SJcobacijter uber^cugcn.
?CuffLn*bcriini3 jut gcfdUigeu 2)iittf)Vi(un(} cinc3
SulH'vlnfiiiflcu SJiittcty Qco,cn bic S}iilbcnfptniu\
Untcr ben jablrcidicn geiuben bcr ^flonjen, bie ten
ffilumcnfrcunb fo oft um ben $!cbn fciner iBcmutiungen
bringen , i)t \\va\- ciner bcr tleinflen, aber cben bcsbalb
ciner bcr gcfal)rlicbftcn ber acuius iciarius obcr bic SKil'
bcnfpinne, bic oft gcraunte Scit l)int>iudj jljrcn fflcr.
31B
nid)tung§!ric9 f(il)rt , o!)ne ba^ man tfire ©egenwart al)^
net. ticn grofiten Scbabcn rid)tct fie in ten ®c>vdd)S.
bdufcrn an, mie mid) traurigcr 5IBcifc bic evfubrung ge»
lehrt bat. S* vcrfndite, um fie ;^u vcrtilgen, fd)on vide
gc^jriefene SJlittel , obnc ben gcnntnfditcn Gvfclg; felbjl
baci von S3offc infcinem vortvefflicbcn Jpantbiicb I. ©. -iS
mitgcthcilte, balf nicbt, battc aber bic nQd)thcilige gclge,
bQf! burd) bie ecbrocfdauJtunflungcn bie JBlattcr viclcr
^^flan,^cn, fdbft bic fo fellen von Nci-ium Oleander verbom
ten unb tvic mit eincm rvcifjen Sionbe cingefafit crfdiie»
ncn, u\ihrcnb an ben verfd}ont gcbliebcncn SSldttern tie
^Oiilbenfpinne ia§ "iiiai ber Serftorung in gevvcbnter
SBcifc fortffl>tc. "Um bejicn bcwdbrtc ce fid) no*, wenn
bic franfen |)flan,!,cn ber Uangc nad) auf 3fafenparticn gc^
Icgt nnirbcn, inbcm ficb bann gcwobnlid) bic 51flilbcnfpin-
nen fritbcr ober fpdtcr vcrlorcn. 2Illcin bei bcr Unbe-
gucmlid)fcit, bie biefeS a5erfal}rcn bei einer fc()r grofjcn
■^(n^abl von ^^flanjen bat, Icibct bic ^(nwcnbung tcrfelbcn
ciud) baburc^ cine grof;e (5infd)rdnfung, baf? jarttrc 2Sarm.
bauf'Pflanjcn burd) ben Idngcrn ungewobnten "^fufcntbalt
im grcien oft j^u ©runbc gebcn. — SJlcine ©ittc gcl)t
nun tabin, bag irgenb ciner bcr ^ablreid)en SOlitlefcr ber
ffiUunenjcitung, ben vieUeicbt cin anbcreS unb ju-
vcrldffigeS 93Iittet bcfannt \\1, bic 9}ltlbenfvMnne m ®c^
nidcbf>baufcrn obnc all!,u grof!e SBcitlaufigteit unb obne
©diabcn fiir bic!93flan,(cn felbfl ju vcrtilgcn, baffelbe bodi
gcfdlligjl in b. m. mittbeilcn mogc. eid)erlidi wirb cr
fidi, ivic ben meinigcn, fo aucb ben 25anf vider anbern
ffilumi|lcn, bcrcn ^flanjcn an gleicl)em Uebel leiben, er.
^vcrben. ^ '•
© I it 1 1) c J c i
Polygata niopecnroides
— Ileislcria
— ^ mixta
— .AI.\rlifoIia
— oiiposilifolia
— stiiiaiTOsa
Pol\;uUIics (iilicrosa
i'olj lioiliuni efl'iuum
— serriilaluiu
I'rolea argeiilca
— ilciiiiiilieiis
— (Jivaricata
— Aluotauit'olia
■ — Fiicilulia
— fgriiiosa
— lalilolia
— linearis
— iialiila
— I'iiiiiulia
— jiinnaia
— inilchella
— ?riiiit;irerinu
— tun]ciil08a
— lortuosa
I'auralea liilmninosa
— ^laiidulona
— lialacsliiia
Pteris caudaia
— serrala
J'utiica atlia
— chincnsis
— flava
— uaiiu
t crotifdur '$ flan J en.
2(ugufl, September.
(Sef^aiS.-)
K. T) Rajania cordata w.
— Hliamnus cllipticiis v.
— — ■ priniiides n.
— niiapliis flal)elliforuiti w.
— Uii'iiiiis t'oiiiiiiuiiis w.
— Hiviuia hrassilicusis w.
R. 11 — luiinilis
V. tj. — levi.i
. — noella illiala k.
g, % Buellia liiflora \y.
— — glaiidesttna '—
— — '■ pauiculala —
— Hula clia.lei'peiisis k- ti
— falicurnia aiabica >v. f»
— Salvia aiirca g. f>
— — canaricnsis — "
— — clianiacdryoidcfl —
■— — coicinea —
— — foruiosa —
_ — 8(:al)ra —
— — spiHosa —
— — liujiitana —
— hiaudoliua andicnioides e. y
— — pinnata g. t"
— Sculiiosa afriiaiia —
— — cretii-a —
— Scroplmlaria yauibuctfolla —
W. y. Scdum dioiiuin g. /
— — liivaiiiatum g. f
g. ■^ Sclaso spuria n- -^
— • Sietiecio iiiirpiirasceDa j;. ^
— — risida j{. t>
— — lloAinariiiifolia
319
ticiiecio vcnn«(a
Kiila ninllissima w.
— triqucira
Sysiiiilirium millefoliiuu g.
Solauimi iKueiim w.
Sta(icc nioiiopetala g.
SIrulliiola virsala g.
Talieriiacmoii(aiia Cifrifolia-
Tclxasouia deiuimbeus
e^pausa
Thalia dealbata w.
Tniandsfa Iinjrnlafa
Toimiefortia volnliilis
Tradescanlia Zanoniua v
Turnera angiistilolia v
Ulmifolia
Yucca AloC-t'nlia i
Zi;ciphiis vul;;aris
Zygopio Hum arhorenm
foctuUim
Morgsaiia
sessilifoliiuii
w.
58artetdten.
Slertin, ben 23. ^fiigufl 1838. 3m fitcfijen Jtfnigt. botant-
fdjcn (Sartcn ()Ii!()en jfftt folgcnbe as^gcjeidjncti; spflanjen: Jun-
ocae? Pliilydrum laimtci'iosmn Hanks., auS Ehtna. — aielaii-
tb iac cae: Zy^adcmis glaliei-rimiis Miclix. Olelouias Siiiis.l
aus' ©ccigia. Melaiilhiiini virgiuicum L., au6 ffiicsjinien. — As-
i>Iiodeleae: Aloe ciliaris Haw. A. teimior IIst^-., bcibe liom
SJergcbicge ber guten Jpoffnung. Yucca lilameiilosa L.., au$9torb;
omenEo. — Liliaceac: Cycloliotlira liitea Liiidl. CC. barbata
SwecO, ouS aHerico. — Am aryllideae: Coctocapnia geraiiii-
fiura Lk. et Otto, ou§ sClejico. — Orcliideae: Maxillaria pal-
lidiflora Hook,, oon ©t. SBicent. fll. atropurpiirea Hook., quS
SSrafilttn. Brassia inaculata Roh. Br., eon Jamaica. Encyclia
mexicana Hort. lierol., OUS 9)terico. Epideiidrum ciliare h., aui
SEefHnbiEn. E. nutans Sw., oon 3araaica. Brassavolea cordata
Lindl., aui StafiU'cn. yianliopea grandiflora Lodd. Bot. Cali.
1414, aui Siafilicn. Coelogyue fimbriala Lindl. Cymbidium
eincuse Willd., beibc aui Stjina. Bolbophyllum recnrvum Hort.
aiiiil., au5 Srafilien. Ptcrostylis nutans Rob. Br., aui 5Tteu:©ub=
SSale*. Liparia elala Lindl., »on SBabaga^Ear. C^^iripediiim
vennstiim Wall., aui Sicpat,^ — Palmac: Caryota soliolifcra
Mart., H>atettanb unbelannt. — Proteaceae: Bauksia media
Roll. Br. B. speciosa Rob. Br. Stenocarpus salignus Hoi). Br.
l.Hopogon ruhricaule Hort Lutet., fimmtlid) aui 5JcuI)oUanb. —
Aristolocliiae: Aristolocbia brasiiiensisMarl., aui BrafiCien.
— .\s clepi adeae: (Stephanotis floril)uuda Hort. Paris, oon
SOtabago^tar. — Ocntiaueae: Villarsia geminata Rob. Br.,
aui 9Jcui)oUanb. — Personatae: Penstemon gentiauoides
Litidl., aui SJJeiico. Gesnera tuberosa Mart., aui SSrafilicn. —
Myrsineae: Clavija omala D. Don. Theophrasta longifolia
L., Bon ©t. ■Domingo. — Lo beliaceae: Scaevola Taccada
Hoxb., aui Dftinbien. — Crassulaceae : Semperviviim urbi-
cnm Honiera., i;on Stncdffa. — Lcgurainosae: Er^-thrina
laurifolia Jacq. , au« ©ubamerifa. E. rosea Nob., aui 93J«nco.
Lnpiuus dcusitlorus Dougl., aui Salifornien. Cassia corymbosa
Lam., aui fSutnoi 2Cpc($. C. floribunda Cavanill., au( Steufpoc
ni«n. — Aurautiaceae: Aglaia odorata Loar., au^ Sc^incfjina.
,?)annoBerim ©cptbt. 1838. ©er feicfige (Sarf cnbanoerein f)at bjs
xtiti iut gci«t b«8 aUjafjrig ju SOJic^afttS Statt finbcnbtn ©tifs
tungef«|leS an bit f)tefigcn ®artcnf«cunbe unb jtiin|llcr, bk 2Cuffor:
berung ju rcid)cn ©infenbungen oon ^flanjen unb gru(^tcn crgc^cn
lafTcn unb fuglcitft fur bie Sinfcnbimg bcr ocrjugltc^flen unb felten;
ficn SSlumcii unb grud)te, Cijircnprcifc auSgclobt. —
IDic anf)altenb ungiinflige SBittaung btefefi ©ommcr§ ^at aui)
unfcrn erotifdjtn ^'^flanjEn oietfai^cnStadjtljcil gcbcac^t, fo bag voir,
rocnn nni nidit ber rcgc gldg unb ba« ungEWct)nlid;e 58emi'il)en uii;
fever (Sactcnfreunbe unb AunflUr oon einec ju oortl)cilI)aften ©cite
bclannt irare , rail Setotgniifcn auf bie ^cit bee 'ituSlieUiing Ijin;
MittcB wiitbcn. —
320
2)cr ©eorefaltr lei ^Jefigen (3artcnbQU*SScrefn«, ^r. Gommiffait
Sleoee, Ktldjtt mit rafllofet SfiAtigEeit ftit bcm Seftcbcn unb
nnb SBirfcn biefer ©efellfd^aft feinec loic^tigen function oocgcftanj
ben, fal) fid; butcf; oiclfad^c anbcctocitigc ®cfcf)aftc gcnotbigt, fcin
©ccrctarint nicbcrjulcgen; gctoig bebaucm alle (^rtunbc iti bicfii
gen 0artcnbau:a>ereineS ben ^erbcn i8ctlu|l, reetdjer if)m, buret; ben
rafllcg fid) aufopfcrnben .g>rn. gleoes geworben unb n)unfd)ei:
i)crjli(I;fl, bap it)m bod; ferntr baS SBobl bei Screing am J^erjen
Hegcn m6ge. — "Kli neuec ©ecrctaiu lourbe bet: ^r. Cieutenant
SReintcfc t)UfeIb|l, gcioaf)lt. ~
3u ber am ©tiftunggfcfle faUigen ^uhmie eon 75 Sitijlt. fut
bit (Srjiclung ber oorjiiglidjfien Wemufefamcreicn unb bti grofttn
Cagerg im bicfigfn ^onigreidje, baben fid} bcrcits breieamcnjiiditec
jur Gonturrenj gemelbct. 3cr ©actenbau.-Sercin bat cinfEommifj
fion }uc ^i-iifung ber ©amen unb^uerfcnnung bcfi gjreiftg ernannL
Orleans. Sie ®artenbau.-®cfeUftf)aft ju DricanS l)atU am
3. big 10. 3uni b. S. einc offcntlidje ippanjen^JfuSitcUung oeran»
ftaltet, bie aui Gil auigefleUtcii ^flanjen bcflanb, tooju iiber^aupt
nur 19 Zi)tUnei)met beigetragin batten.
Sriiffel, 3rm 10. bis iZ.Suni b. 3- fanb bie 33. cffenflit^t
ICu^fleUung oon ber glcra:®efellf(^aft ju Sruffel ftatt. 25on 212
$ietfonen, bie juc ^CiieflcUung beigcttagcn t)attcn, tcav eint SJereinis
gung oon r>71 pflanjcn 'ju ©tanbc gcbracbt irocben. ®ie Jpcrren
.:^crmanS;2ubberg unb g. 3?ci)nber5 etbicltcn bie'>preife fiir bie fe&on*
flcn ^flanjcnfanimlungcn, unb bie -?>erccn 3. be 3ongbe unb "X.
be Santi fut bie ftt)onflen ^elavgonienfammlungcn. £>ic ^reife
fiir bie neueflc ^panjc toucbcn cinec nod) nidjt bcnannteH ^flanje
aui bee Jamilic ber Sronuliacccn unb einer Clematis tlorida, ber
SBirttoc 93iabame ©illot, Slumcngdrtnctin ju StiifTct geb^oig,
gucrtannt. Sicfe prddjtigc Clematis i)l etne bet bcrtlid)ften 3(cqut«
fitionen, toeldje man feit mcbtctcn 3abtcii gematfit i)at, unb fit
ft^cint bem ^flcgct bur^ eine febt [angc 2iliitbcjei£ fiir fcinc 93Iuf)e
binreidjenb ju bclo^ncn. Sie ^rcife fiit bie am fdjonflen blutjcnben
unb gut cultioittcn 'pflanjen wurbtn bcnipetvcn J). San ^outle
unb 3f. ® a i I ( n ju ZtjtiU Set ^ceig fiir bie am beflcn cultioitte
^flanjc )outbc eincm Epiphyllum pbyllanthoides, bcm J^rn. 58 an*
bet fit a ten gcijorig, jucr!annt. Sta^c an 300 Stutbcn sicrtenbico
fen uppig geioai^fcncn , fatf)crf6tmig gejogenen unb auf beiben ©ei»
ten mit Slufijen ubctbectten ©ttaud). 2Cnbctc ^teife wutben benu
felben SuUioatcut uab .§ettn ^rancotter^ieltain ertbeilt.
2fuc^ wutben fptcifc fut bie im ftcien Canbe cultioittcn pflanjen
auSgetbeilt, untet welcl)cn befonber^ bie Viola tricolor bcS Jpcttn
gtancottc ftcl) auSjci^nctcn, bie cincn aupctotbentlic^en 2Bu^S
unb cine ^oJ)c oon 3 gug t)atUn. Tlud) S}v. ©aloppin ttijidt
cincn ^xeii fiit 100 SBatictdten Gladiolus cardiiialis, 100 SSatie*
tdten Viola tricolor, 35 Paeonien, 53 Pblox, 53 Campanula, 30
Lilicn, 9 Gentianen, 24 Acouitiuu, 40 Iris unb b'luptfddjlii^ Iris
Susiaua major, 12 Peustemou, 17 h'lalice U. in. Ti.
(©tofc 0la'665tif«r.) ®cr Jpctjog oon ScocnSbttc lift
jegt cin ®la5f)aufi bauen, bag 2 pteug. gJZotgen ubctbedt. (Sbenc
falls cin fe^t gtopcg, mitb bei ^ctctsbutg etbauct. ©tflcteg fott fo
l)oi) rectben, bap cin ^almcnljain barin angeUgt wctbcn famt.
CSlumenbanbfl in ^atia.) 3n gtanftetd^, unb |»at na»
mcntlic^ in ^aris, ift bet SSlumenbanbcl >ocit cinttigliiijet ali bef
unS in ®cutfdilanb. 3" *Pati'j ;. S. gicbt ei jc^t fimf ©attnet
bie in cincr SRcifec oon ctwa 10 3abren ??it i It i o n a t c ge rrorben jinb.
(4)ibrudt bti 'Zlbam ,p t n c c in dSblUba.
(.viicrbci t'tii S^fKcicLnifi i^Dii iiflvlciittr ffilumcnnincbfln Doiti ibni. i)anbcl&aiirtncr Jt.
S?. ©d)ietber in IJrtSbcn.')
mt. 41.
aBcifjiufiV, &CI1 18» ^(tobcv 183S,
AV. 3,af;rj)cii(3.
Rosa Jersey.
Van. Rosa Dainascena sniiprrflorens.
SliScnn untcr 7 1)i3 800 "irrfeii obcr miflrtcn ciner ^ffati:
jcngattung, tic mir cultioircn, ein Siibiintuuin uiitcr fo
jal)lreicbcn ^rivinborungeu fcit !Jal)i-cti iinfere ^{"fmcrffam--
Uit niif fid) jicbr, fo iiu'ifffn bicfem SBcfcn @ii;enfchaftcn
innc woljncn, tie bet ,qenaitcf Sctvad^tung al6 roat)ve 8[ior=
jiige crfannt roevten niitffen.
SBtv befiben iiiitcv iinfcicr 9?ofcnfamm(itnij, bie auS
roenigflcnS fo ijietcn JiJcif^icbenbettfii bcftc^t, al5 \vh
obin crwdbiitcn, fine ?{ofc, bic unferer (loUection unter
Oct iSBfiiemumg Rosa Jersey angerei^t rourbe.
@tc gcbort jur 3u"ff ber 2>amaSceiicv;9iofeii, roeldje
un§ ben SribuS jencr SHofen i^crliel;, welcbev Knit Uebcrt
cintommen bcr 23luiniflen Rose |)erj)etuel. gcnnnnt roirb,
unb bei lu'rlidnbicjev SBebanblung euic ber grofitcn ^icr=
ten iinforcr ®artm lU'.^niacbt.
SBir cultiuireii bicfe Siofc bereitS feit mef)rcrcn ^ah=
ten, unb Iniben ni\i) jfbc5 ^ahx bie Sorji'tge, \vcld}t bte--
fcr ^flaiia'-' fi3«ntl)iimlidj finb, roabr^fnommcn, unb bic
Im ©tanbc iimven, unfevc ®un|! i!)r ;^ujuwcnben. 9]id)t
bic bffonbcve !5d)6nl}cit bcr gorm tl)rcr 23Iurbcn, nodi
ba5 fonjl bci JRofeti oft fo bctiebte eiu^crorbentiidje ®c-
fuUtfein finb bic llvfad)e, bic unfcre Sunciguiii? Jti erobcrn
ini ©tanbc amven.
2IUcin bie govtbaucr i[}ver S3Iut[}en, n^cldic eon Jeitrct
^fTanjc biefcr en ^fbdnbcruncjen fo ,^a()lreid)cn ^flanjcu;
(jiittung iibevtvoffen wirb, wax bie Sjovanlaffung ju biefcr
unbcgvenjtcn ©penbe unferer SQuib unb 3nneii)un^. Sie
t|l unter jencn 9iofcn, mcld)c im fveien Sanbe ob'H' bc=
fonberu ©d}ii_(5 auSbaucrn, cine berjenigen, ivcldie v.icrpt
juv 23U'it{)c foninu: fte i)l bie ein^igc, ivelcbe obne Untcr^
brcdjung fovtbtiibt, unb biejcnigc, weldie julef^t iljre ftjlu^
tbc.^cit cnbet. ©eit mebrcren 3a^v.:u bcginnt fie i(}ve
Snr^prcgcenj in bev «teii ^.ilfre be5 SOlai unb enbetc felbc
nitroeber mit Qnt>t September, obcr a\id) einiije 2Ral j«
6nbe £}ctobfr.
©ic i(! foniit im UH'ttcjlcn ©innc be:? SBort§ eine
V>er^jctu{l Siofe, bie urn fo mc()r im 33cfife unferer ©unft
bleibcn biirfte, al5 wic eni\il}nt biefc ^an^^c ^unft bci
oerlldnbigcr guUur cine grofjc 3icroe ber ©drten ifc.
$IBir cjlauben (jbcr bavauf aufmertfvim ,m>ubeu ju
tnujftn, bng bicfc5 itnfcr Srcmpfar , an ueld)cm ivir btefc
uortrcfftidjcit ©iiicnfcbftftcn cntbcrftcn, eine mcl)ridbric|e
OTuttei^pflan^c tfi, roelcbem feit bcr^i'it; al5 wir felbco bt»
fiijcn, wenig 3w«iij) an^crtjan wuvbc, um Syermcbrunc) jii
gewinnen, ba{)fr nuf njcnig Sritbe ab^cnonimcn anubcn,
biefc '^fianjc baf)er ju cincm ©traud) von jwei gu^
im Umfange envud}5; ferncr, bafj biefcr ^fianjc cine gute
^"•fle.qc buvd} forgfnmc ffiefjanblung unb guten Sobcn ju
ki)c\l mnbe, unb baj5 man iijt eine oortbeilljafte ©ituation
anwieS. '' ''
(is bicibt un5 abcr aud) nod) iibrig, biefc JWofe aI5
cincn Hcinen ©onberling j^u fd^ilbcrn, waa in ^fjnfiologi*
fcber >^iufid)t n\d)t ofjne Jntcrcffe feiii burfte, failj bie
(5rfd)einung ntd^t local i(t, obcr burc^ nod) immer ju gc.
ringc ^eobad}tungen (woj^u ivir tcibcr nur rocnig 3fit
gcgonnt babenl, nod) nidn ermitfelt rcerben fonntc, waS
biefcr SrfAeinuHg jum @runbe liegt.
SBir liegen udmlicb burd) jvoci Sabre «on biefcr Siofe
auf jcne bcr Uos;i eaiiiiia pfropfen , nm tljcilS felbc auf
cine fcbncUcre 2(rt fiir unfcin ©enup ju -multipliciren,
tbcilg um auf cinen btqucmcrcn ©tanbpunft fclbe ju gc-
niefjen, aI5 jcncr wn i,\vn giifj iiber bcr Srbe if!, (_beniT
fo l)od) i|t unfer dvcmplar trofj feincm 'filter erfl.)
aUein unfcre .^offnungcn unb 2Bunfd)c realiffrten
fid) nidit, wicwir fie beabftAtigtcn, benn unfcre gcpfropftett
Uosa Jersey bliil;ten uur etnmal bco 3a^re3, unb nic^t
fo ijollfommeu freunblid; war bie ®e|lalt ibrer aSIiUbcn,
ane auf ber SO^utterpflanje. £>!« 2Biebcrt)olung biefet
S5crmcl)rungoart unterblieb nuu fc^on aua bem ©runbc,
UK'il wir unfern grcuubeii ni(i)t mit eincr fobenannten Dcr^
cbcl'.cn 9iofe aufiuarten woUten, inbem wix biefe.t cine
bcrfdjlimmerte wiuben abgela'^en baben,
3cl^t abcr finb \\nx, tvoi^ bcr ©panne 3eit, bie un§
JU ©cbote (icbt, 23i.lciiS, SJerfudic jum 3»vccf bcr 9Bif=
fcnfcljaft JU madicn. ggir roo.len unS uberjeugen, ob ber
Swang jnm varafvtifdien i!ebcn bicfer ^flanje in fo fur:
5cr 3cit bringen. .©ciin u>a§ bcr fortbaucrnbc Sa^ang
jum V'arafi)tifd}cn £ebcn auf ^flan^cn fur cine SBSirfuu^
bcrvorbringc, bao bat nni- bcr vorigcy 3abr oerblid)enc
unftevblic^e itnigbt, ba^ batunS unferccigene grfabnnig
Idngft gclcbrt. , 2iSic woUcu abcr and) i>erfuibcn, ticfe
pflan;,e auf bcr Uosa seiuperlloreus j'dimaroi*en ju laf;
fen, ii)a&.mit cihcr a.n-reblnng ^nd) mcl)r 2l'el)nlicbhit bat,
al^ bic 'iiui>)j[IunV";Tg ciuf bie >sSunb6vpfc.
(?ine f'.irjf -XJcfct^rcibunj biefev JJTofc woUcn wii nun
823
jum ©dbtuffe fciefer Tixhtit ttcrfudfjcn, bitten aber fe{)i: urn
3lad)^id)t, i>a e§ bic trfte "Kxbdt bcr Q(rt tj!, unb wit
feine gvo^e SJeigung t>on jebcr (in folcben trocfncn ^(bbiU
tiingcn fanben, wenn fclbe a\\<i) nod) immerf)in beffer et=
ttjaS crfcbaucn laffcn, alg bie fogenanntcn getrocf'netcn
^flan^cn, bie oft ein tldglicbeS S3ilb oon cincm SBcfen
gcbcn, wfld^em 3(nmntf) unb ©cl^6n()cit eigenttjumlid) ftnb.
2inein uiclc 9)Zenfcben feljcn lieber «l§ fie benfen.
T}ex lid)t9runc ©tamm ifl mit jerpreut jtet^enbcn, cin wenig
cbwdvtS gcncigten, biinnen, rotbbraunen, an ber ®:pi(}e qctb;
Iid)cn ©tadjcln, j»ifd)en njeldjen fid) v>iele furje, mitS^rii:
fen iicrfcl)ene 4)ard)en befinben, befefjt. S)er allgemeine
JBlattfiiel l)at ju bcibcn ©eiten 3 58ldttd)en, unb an bcv
©^jific einS, unb ge^ort be§{)alb ju ben unpaar gcfteberten.
Sie iS8Idttd)en J)aben auf jeber ©eite ndd)ft ben
J^auptnerven 6^7 fd)n)dd)ere , weld)e fid) wieberum in
wiele tieinere uerjweigen. S)ie abgerunbeten Sdljne finb
cufjcrft rcgetnidfig unb fiil)ren am Snbc il)rer SSerldnge:
rung eincn fleinen ©tad)el. ©a§ Sedblatt beflel}t au§
3 2}[dttd)en, bie cin wenig fd)mdier al§ bie be§ allgemei«
ren ffilattjiieleg finb. ©er bi'mne (dnglid)te grad)t'fnoten
tft inct)r ber^egeU aI§Sed)erform ang£f)6ri;.i. 35ie.jteld)=
bidttev finb balb gefiebert, balb nid)t. 25i. {jalbgefiiUten
S5liinien gcf)6rcn ju ben mittelgrogen unb jlimmen in
garbe unb 2Bi)bIgerud) mit jenen ber normalen Rosa
Damasccna ubevein. 25ie orangefavbigen ©taubfdbcn
unb ber blaf gclbe ©riffel finb frei gelegen unb fomitfid)t=
bar. ®evD6I)nlid) erfdjcinen 4 SBlumen ouf einem 3»cige,
n)eld)c felten jugleid) aufbluf)en, unb fo gebrdngt jundc^jl
ben Stdttd)en |te()en, baf fie ju ben fi^enben 9cjdi)lt
toerben muffen.
3. S3. ^.
tXchct cinigc i)orju9tid;c Sterpflanjcn abgebit^
bet in Loddiges Botanical Cabinet.
CSSem ®rcft)crj03l. Jpcfgdrtncr Jprn. S5 o f fc ju Slbenburg.)
CSottfcfeungO
mx. 1782. Oxalis Bowieana. ^
©tefe febr fd)6nc ©auerflceart wdcbft auf bcm Sap,
TOofelbjt fie in neuerer 3eit burcb .^errn 23owie foU ent^
beift unb nad) @ng(anb gefanbt worben fcin. ©ie l)at
fcincn ©tengel, fonbern trcibt bie fflldttcr unb big 1'
^obe, mit einer Solbe gchontc J8Iiitbenfd)dfte unmittel=
bar aug ber Swifbel. ffildtter, ©djnft unb SSlumcnfiiele
finb fein bebaart, bie erftcrn breijdf)lig, mit ungefledten,
tcrfebvt.-bcrjfcrmigen, reid)lid> IV2" langcn unb bi§ 2"
breitcn a3ldttcl)en. Sie ffiiumcn finb 1" 4'" im 2?urd)^
nulier, fcbon l)od)rofcnrotb, aui^qebreitet, unb erfcbeincn
im ©ommer. — SOian pflanjt bie 3n»icbel in nabv^afte,
mit etn)a§ ©anb gemifd^te 5iaub-- unb SDciflbeeterbe, bc=
gifpt fie wdbvenb bcr 2Bad)5tbum?pcriobe binrcid^enb, I)dlt
fie aber nacb berfclben trodcn, wie fcld;c5 and) mit an:
bern 3tvtcn biefer ©attung gcfd)ic()t, trekbe auf bem Sap
cber in 'toerifa wadjfct, unb einc Sroicbelwurjcl babcn.
9)ian burd)wintert fie im ®la51)oufe cber Simmer trocfen,
unb flcllt fie im ©ommer in^ greie. ^rei5 in mel)reren
^anbel^gdrten 4 — 6 ggr.
324
Sir. 1785. Hedj'chiiim urophyllum Wallich. u
£)icfe 2trt wai)^ in S)|linbien, wirb big 5' bod), unb
bliil)et im September. 2)ic S3ldtter finb Idnglid}.-lanjetts •
formig, nad) ber©pifje ju (ang gefd)mdlert, unb amSnbe
gefd)radnjt unb gebrcljt. S^ic S3Iumen b'lben eine, etwa
1" 9'" lange, teid;lid) V/.," breite fiippe, finb fd)6n gelb
unb fcbr tt)obtried)enb. —
9Kan pflanjt fie in lorfere, fette, mit etn)ag©anb ge^ i
mifd)te 93li|lbeeterbe in einen gerdumigen SKopf, beffen SSo-
ben juuor mit einer Sage ©i^erben bebedt wirb. eg i|l
bem fd)neUern 5Bad)gti)ume unb ber ^robuction ber ffilitj
tbe febr forberlid), bie .^cbpcbien, nad)bem bic fnoUigcn
SBurjeln ben SBinter bi"burd) trodcn getjatten unb ju
Snbe gebruarg ober 2(nfang SOidrj nerpflanjt roorben
finb, fie in ein warmeg Cobbeet ju fe^en. 2(nfangg giebt
man roeni^ SQSaffer, roenn fie aber im DoUen S!Bad)gtbum
fleben, reid)lid). X)\t SJermeljrung gefd)ief)t iiuxd) SBurs
jeltbcilung.
9?r. 1786, Olea fragrans Thb. ■&. COsmanthus
fragc. Lour.)
2>cr woblried^enbe Dclbaum tt)dd)ft in S^^pan, 60=
d)ind)ina unb Gbina, wofelbfl er cultioirt unb roegen Jeis
ner uberaug »t»oi)lried)enbcn ffiiumcn fei)r gefd)dljt wirb,
xx>dd)e bcrt gebraud;t werben foUcn, bem Z^ee 2)uft obet
SBo^Igevud} ju gebcn. 25ie ©Idttcr finb immergrun, Ie;
berartig, glatt, ei4anjettf6rmig, gefdgt, big 3" (ang, 1"
4'" brcit. ®ie tleinen, roci§lid)en 23Iumen erfd)einen ju
oerfd)iebtnen Sabregjeiten auf winfelftdnbig gebduften
©tielen. 25er COBobtgerud) bcr Slumen ncrbrcitet fid) fcbr
weit umber, unb ^cxx Cobbigeg bemerft, bap berfcllie in
einer ©ntfernung won mcbr benn bn"bcrt SUen CyJii'ds)
beuttid) JU untcrfcbeibcn fci, rocnn ber ©fraud) an bet
^tnterroanb feineg ©ritnbaufeg bliibe. — Wlan pflanjt
tbn in gteid)e 3;beilc 8aub=, 9}Jiftbcet£ unb ffiorferbe, fitt
dltere ©n-em^^lare mit etroag 8ebm gemifd)t, unterbdlt ibn
jletg im®lagbaufe, imSBinter bei 5—8" SOS., begiept ibn
mdpig, im ©ommer inbep rcid)lid)er, unb v>ermebrt ibn
burd) '^blcgcr unb ©tedlinge. — ?)rcig in ^amb. 1 5Wf.
4 ©d)Ug., bei ^errn 9Jiada>; in Suttid) 0. fragr. arbo-
rca 2 granfg, 0. fr. major in J^amb. 2Vj 2Jif.
Uc&cr t>a6 TiMncipcn obcr Sfuafneipen Cpince-
inent) bcf ^^flailJClt* ^^
CS3on ^crrn $t)ilippar.)
Um ben in Slopfcn ober <Rubctn cuUiinrten ®c»dd)g5
I)augpflan5cn eine jierlid)e gorm ju gcbcn, finb bic 23or.
tbcile, \veld)t bag 2tbfneipcn gewdbrt, unfd)dljbar; benn
bicrburd; befommen bie 23lumijlcn and) bubfdje nicbrigc,
fcbr jierlid)e unb mit SSliitben bcbcdtc ^^flan^cn, unb man
erbdit, njcnn bie nod) ganj jungen Srocige abgcfnippen
wcrben, aud) immer ^utc Sicfultatc.
25ag 2(bfncipcn ifi cine £)peration, weld^e fid) in jc*
bcr Sat)regjeit cornebmcn Id^t, »eld)e rcelle S5ortbeiIe gc=
tt)dbvt, unb v>on jwci ®eficbtgpunttcn aug betrad)fet mex:
ben fann: 1) bag '^bfncipen ber ^flan^en, rooburd) fie
nur niebrig gebalten, oljne ju bem gufianb, weld)en man
*} Zui bee »evae liorticole. AvrU-JuUIet 1837.
323
^Inndbcrung bcr Bweic^t nennt, <)en6tf)i9t ju mxtcn, 2')
baS •^tbhuipfii, roclAoS tif 3(nnal;cvuiig t>cr 3»vci9c bc--
jrocd't, Jvic id) c6 fviitcr bcfdjrcibcii ivnte.
3^a5 2rbfnci^en bejicl}?, »vi« bcfnnnt, in bcr SBeg^
nal)me bcr ©v»it5f bf^ iJrocijiS, unb bcjwcdt ba5 3miid=
treibcn beS ©afteS fiir ben untern Zljeil bcr ?»flanje;
«bcnfo wic bcr ©iift cincn nat{irlid)cn iinb bi'ftdnDt=
gen Svicb nad) bem cbcrn 2:i)cile bat, fo wiib cr aud),
trenn cr fcinen Conal finbet, worin [cin ^fufflcigen Iridjt
flatt bat, in bicfer fliid^tung gcbcmmt unb nad) bcm iin;
tern Sl)"'« ;iiirud<)otricben. 2:iiefe 2(brofid)im3 bcr auf=
flcigcnben SJerecgung beS (EafteS bcwirft bie fflilbung
ncuer Swcige, wc\d)c bci bicfer 9}tcti)cbe fid) jal)lvcicb
toermcljrcn unb, bci goviffcn ^flanjcn, cbcn fooiel blutben=
tragcnbe Swcige werbcn. Sd) fub« bift nur Clirysaii-
tlu'uium intliciim, Acacia pnlcliella, I'hylica, Si'uecio
lilaciiius unb venustus, C'aiilua cnronopifolia unb mc^=
rere anbere an, weld)e, recnn fic nid)t auf biefe 2Beife be=
Ijanbelt werbcn, fo ju fagen nur cincn cinjigcn ©tcnget
bitbcn unb in bcr S^Ifl' "ur roenige 2}lutl)cn bringen,
wdbrcnb bicjcnigcn, bci n>cld)en baS '^Cbfncipen angeracn=
bet witb, eine grofc 2(njal)l con igtcngeln unb, in bcr
golge, lion ffilutbcn l)crvcrbringen. Siefe burci) tbre
©d)6nbeit bc!anntcn ^flanjcn, «>elc^e cine fd)6ne Sierbe
fitr unfcrc ®drtcn finb, uerbicnen gewig ber ©cgenjlanb
unfcrcr ''Pflcgc ju fcin. 3d) ncnne biefe ^flanjen nur
fllS fflcifpiel, bcnn i6) tonntc mid) auf eine Unjal)l fcfconcr
STrtcn auabcbncn , u'cld)e in ben ®ewdd)eil)''"fcrn ber ®drt«
ner unb 23lumcnfreunbe einen t>orjuglid)en ^la^ cinne{)men.
SKan bcjwedt bie 3(nndl)erung (ber 3^-cigO f'"fi^
^flanje, trcnn biefe ju fdilanf crroad)fen ifl, man roiti fie
baburc^ ju einem ntcbricjcn 9Bud)g bringen. S§ erfolgt
l)icrburci) eine jal)lreid)e ©ntuiirtelung ber Swctge, n»oburd)
bie ^flanje cin gcbrungene» 2rnfcl)n crl)dlt. ©obann ijl
t§ aud) won grogem 58ortl)eiI, biefe ncuen Stteige an ben
®j3i(jcn objufncijjcn. 2Benn man bicfj untcrlie^e, wuvben
ftc^ bie Sweige ju fc^r entivideln, rooburcl) cin betrdcl)tli:
d)cr 58crlu(l bc8 gaftg erfolgcn voiirbe; unb biefe ju
ftarfe ©ntuMdclunc) bcr 3»eigc iviirbe, anflatt ber ^flanje
gunfiig ju fcin, ritclmel)r il)r ®d)aben jufugen; benn troju
wurbe e§ niil^en, rocnn cin ober cinige biinn uhb lang fid)
oufiflredenbe 3>vci9f l)eniorfoud;fcn, bie man nact)bcr notl)=
wenbig jurudfd)neibeji mupte. 5ft eS nid)t uorjujic^en,
eine jal;lretd)c 58crjnjeigung con geroiffcr (Stdrfe b»-'roor:
jurufcn, rocldbe bcr ^''flan.^e eine angenel)me ©cflalt unb
cinen Ucberflu^ von S3liitl)en gicbt? S)ie Mctrosidoros,
bie Acacicn unb anbere ncul)oUdnbifd)e ^flanjcn fonnen
a\§ iBcifpicl bicncn.
2Benn baS :j(bfneipcn mit (5infidl)t ootlfubrt wirb,
gewdbrt i'S fitr bie ®efialt bcr ^>fl»i"jf gropcn XJortbcil;
TOcnigflcuJi ben : eine fd;6ne Jtrone unb ©ewddife, bie fid)
felbft aufred)t erl)altcn, ju er,^ie()cn. (Sine ©tellage in
einem @e)vdcf)Sb«iife » auf wcld)cr bie ^iflanjcn fdmmtlid;
o«frcd)t, cl)ne aUe tunftlicbe Untcrfiul>ung (Stdbc) ftiin=
ben, rourbe gcnnf; einen tjcrjiiglicbcn 2(nblid gewdl)ren;
man wiirbe nicbt ben unangencl)mcn JTnblid bcr oft un=
faubern <Stdbe an ben ^Hl'i"5cn b'lben, bie man, unge=
ad)tct ber i.''orl)anbencn Sroeige unb be§ gruncn fiaubiverfS
bcct)n)al;rnimmt; Sebermann voci^ e^, bap, tro^ aUer5Bor=
326
ftd)t, bie abwedtfctnbe Seud)tigfcit unb a:rocfenf)eit, friiber
ober fvdtcr, biefe Qtabt ^)cr^irbt unb une fd)it>er cS iff,
fic in cincr ooUtomnicn fcntrcd)tcn 9iid)tung i^u erl)a(tert.
2d) bin uberjcugt, baft, rocnn man biefe 9Jlaagrcgeln
befolgt, man eine nicrflidie Sicrbcfferung berairtt, bafj man
baburd) Dicle ^flanjcn erl)altcn wiurbe, a'ield)e ot)nc fun(i=
lid;e Untcrfiiiljung, fid) gerabe aufrcd)t i)a[ttn roiirben.
2Inmertung oon ^otteau. 2)iefer t>orfief)enbe
!ifuffa^ bebarf nod) einerndl)crn '^(udeinanberfcfjung; benn
c5 muf! bcr Sijerfaffer j, 58. t>on bicfer Dpcration be5 'Hbc
fneipenS aUe ©trdud)er u. f. w. ausnebmcn, beren S3lu=
tl)en cnbfldnbig finb Ian ben ©piljen ber 3>t>eige i)eroou
!ommen), roie bie S^ringen unb 3?ofen, wenn i{)re Sblix:
tl;ejeit nict)t auf 2 3af)re jurudgefeljt njcrben foU.
eultur bcr 3tofcn ubcr^aupt*
(gortfc^ungO
§. 43. SSom ^culiren im greten oufS txe'u
benbe 'jfugc.
SSom 2JIonate 5Jlai an, oft fd)on im 3fpri(, fann man
im greien aufS trcibenbc '2(uge oculircn, bod) ift eS beffer,
etwa§ longer ju warten, »t»cil bie im 2(pril oft nod) eins
tretenbe Adlte unb trodnen 2Binbe bie eingcfegten 'ifugen
JU ®runbe rid;ten. 3" biefem S3el)ufe bolt man ficb fo
»iele (Sbelreifer, aU man ungcfal)r auf eine ©tunbe jut
2trbeit braucbt, ^....^ fic in feud[)te (5rbe ober in ein ®la5,
worin cin 3oU b^-, SBaffer ift, unb fci)u^t fie wd{)renb
be6 DculirenS fiir £uft unb (Sonne.
2)icfe (Sbclreifcr burfen neue Sriebe qu§ bem Zrexbi
f)auU fcin, jebod) ncl)me mon nur foId)e, bie fc^on jtarE
an bie Suft gewobnt unb red)t jcitig finb, audi) gut au§«
gcbilbcte itugen baben; ober man fd[)neibct fie eon ben.
nad) S. 19 baju aufgc^ellten unb com Jlricbc jurucfgc.
baltcnen eblen SKofen. Scb jifbe lct,^tere »or, roenn bie.
felben nod) nid)t gar }u fel)r getricben l)aben. ©eljt man
jebod) bie ©cbilbd)en nac^ §. 40 mit ^oljc ein, fo fon-
nen bie 2(ugen aucb ctroag getricben bdben, fte roat^fen
geraif, roenn bcr SBilbling nur ©aft genug bat.
g. 44. JBerfabrunggart beim £)culiren im
greien aufg treibenbe "ifuge.
SfJJan oculirt im greien auf cbcn bie 2rrt, mie im
SJJreibbaufe , bocl) nur nici)t rocnn e5 rcgnet, ober bci ju
grofjer ^ifje um bie 9Jiittagg(Iunbcn , wie icb bercit^ frii:
ber gcfagt l)abe. Ueber jebeg cingcfcl<te 3(uge binbet man
ein ffiaumblatt auf, bamit bie S^culirftcUe etiraS gegen
©onne, £uft unb Sicgen gefd)u(^t ift.
§. 45. 2Bag nun reciter bci biefcn SDculanten
ju gefd)eben ill.
OTeS ba§, wag fur bie Tculantcn im S^reibbaufe ge.-
fagt reurbe, mup aud) bci bicfen beobacl)tet roerben, unb
man uergeffc befonberS "^rnfangS bai^ S3cgiefen nid)t.
§. 46. aiom Sculircn aufS fdblafenbe 2fuge.
^'iefeS gefcbiel)t uom 3uli angefangen, big in .^'erbfi
l)inein, fo lange man 2Bilblingc ijat, bcren 9Jinbe fid^
pom .^olje loft.
2}ie fpdt in Sopfen oculirtcn, jlellt man gleid) nac^
if)rcr Sjceblung, wie fd^on gefagt worben, auf 14 Sage
ina £reib^au6.
3!f7
§. 47. SSne; man fpdtct bci fciefcn Dculanten
ju tl)un I) at.
a) TiUfS was fitv tie SDculaiucn im Sveibliaufe gcfagt
nnube, wie: tag Socfcvn imt 9?cini3cn ^crS•rbe wm
Unfvnutf, flcifiicico ffic^ic^en iinCi taC' '.lUMui^meu t^cr
wtlbcn 2Iu6roud)fe, nnifs mdj Iner gcfcbcljen. ^
b) 2Bo tevJBaf! einfcbneitet, wivb cr gcliiftct, unbfya«
t«r cjanj wc^genomnieu.
c) 23ei brn im S««f" j^cbenben Dculantcn fdinotbct
man wxm 2Binter bie unlbcn S^fige itbet bev STcu.
lirllclle , wcnn fie lang [iub , big auf 4 3oU iiber
bem (^fcclange ab, bamit fie ber ®d)nce unb ffijinb
iiicbt lcid}t abbiid)t; bci ben Siofen abcv, bie in
Si6pfen finb, unb voxm Sffiintcr in ein froftfroie^
SJebiiltnifj tiebvad)t ivevben, h'irjct man biefe ivilten
gwcigc bisj'aiif !'/■. ^oU iibcv ber £3cuIirlWle ein,
unb fdnicitct fie bann gleidi mit '^rnfange beg gvui}»
lingo fna^p iibcr fie SDculivtlcUe ganj weg.
2)en ®d)uitt bcbcdt »u;n l)oI}l mit ffianmwadfjS.
Cgortfel^ung folgt.)
58 « r i c t d t e n.
gtanffu«t a. gjt. ben 1. ©cptembti- 1838. (3 to cite ju
oetanflal tenlij gtii^te; unb SS lu mc n = 2£ u« ft cUun g
in granffurt am gjJafn.) giit tie im ^etbfte b. 3. j" »««
anftaltcnbe Jn'irf)te;, Slutnen; unb Gicraufe=3iu«|tcUung , jU iveldjcr
aUt asiumeiifreunbt unb $flanscnbefi|cr etgct'«nfl cingelabcn >rcrben,
briitgt bie untcrjcidjnetc ©efiUfc^aft fotgcnbc nat>ere S3e|timmimgen
«nb SBiinfc^e gur 6ffentlid)en J\;cnntnif.
1) ©ie Jiueflellung finbft in bem Sofale ber untci-jeic^ncten
(SefclKi^aft unb jwar »on Sonnerftag ben 2 7. bis Sonntag
ben 3 0. ©eptcmbec iucl. ftatt. Sebeimann ift befugt, &tscn:
flnnbe fiir btn ,3wcct bee JCu^ftclUing einjiifcnbcn.
2) 2)ie Cinfcnbung gef^iebt Sienflag ben 25. unb SXittwcd)
ben 2«. September bis 12 Ubr SWittagg. 50tan bittet bicfen $t\U
punit meglidift gcnau einjutiattcn, bamit bie Qtnovbnung unb 2Cufj
itcUung nidjt oerjbgert reerbe. 3Cltc einjufdjictenben ^pflanjcn,
gnid)tc unb ©cmufe jinb m6glid)|l genau mit ifirem Stamen ju ba
jeitftncn ; fie iperbcn bei iijtet UebEvbvingung ton 93titgliebern bet
©eclicn in Smpfang gcnommcn unb mit JBeife^ung bE« 9tamtnS
b»6 Sefi^trS in ein ajerjcic^ni^ eingetragen. ©ic Sinfenbcv finb en
fui^t, gcnouc tii^cn bee Quf5u|tcUenbcn gvudjte unb fcnftigcn (sjcgen*
f.anbe fpAtcfteng big 93tontag ben 21. ©ep tcmber 2lbenbS
im Cctale ber JtuSflcUung abgeben ju Iflffcn, bamit bet Sruit ber
58erjeid)nifle Toglcid) unb BcUjtanbig erfclgcn fann. 2)ie frLif)ere
2(bgabe ber Cijtcn ift jebcd) fe^r errcunfc^t, urn moglidiflc ©orgfalt
auf ben Struct ncnvenbcn ju Jimnefti fpiter eingefenbctc Ciftcn
fonncn nitbt mcbi^ in *!£" C?ata(Dg aufgcnommen ircrben.
3j ®ie (linfcnber njerbcn gebeten, nad) bem ^lane unb imter
Ceitung ber Slienraltung, in bemfelben lobcnStverfbcn (Sinflang, wie
bci ben bieberigcn JlugfteUungcn , ibrc ©egcn)lanbe ju orbnen cber
orbnen ju la|Tcn, ivoburc^ nod) tnimer ba« fd)cnite SRcfultat erjielt
rccrben ift.
4) e« ircrben fclgcnbcn ®egcn(tanbcn »cn bajte erreailtcn Stit^j
tcrn^tctft luerfannt. A)3>cn 12 fdcnftcn unb beftgebautcn ©corgincn.
©ine !leinc gdbene SOtcbaiUe. ®a6 critc JCeceffit ju bicfcm *prcife
beflcfjt in einct grojjen filbcvnen, bai jweite :!Ccteffit in tincr tlcincn
filbernen i!);cb.iiae. Sci biefen 3 ^leifin icnnen nut Siebbaber ccn;
cuvtiren. It) S^en 12 fdjonftcn unb bcftgebautcn ©forgincB. (Sine
JUine aoUtnc 9Sebail(c. 2^a« erflc 2fccc|Tit ju biefcm ''Prcife tcftcbt
in firrr aroQen filbernen, baS jwcite Mtccffir in cincr tliinen filber;
328
ncn 93tebaifte. Itm biefe 3 g5reife !onncn fic^ nur ?DJiinnec Bora
ga^ bewerben. C) Ser fd)bnften unb bef'tcultiinrteften Sopfpftanje. , ^
Sine grope fitbevnc SKebaiHe, unb eine f leine filbcnu aii JCceeffit. D)
)Dem fd)5nfitn unb cbclllcn Cbft. Gine grope filbeme SKcbailli.
nebft jivci flcincrcn aii 2tccefTit. E) S^cm bcften unb fdjcnften ©c
miife. (Sine grope fllberne 9^cbail(e unb einc fteine filberne al« 2fc»
eeffit. Fj SBcldjen ©cgenfliinben bie jwei ubrigcn, in gan; gropen
fitbcrncn SOtcbailten bcftebcnbcn ^""rcifc ju crtfecilcn finb, blcibt bet
unbcfd)vanftcn 5BaI)l bet Stictitcr ubcrlaffcn.
51 2Me q)reiSjucr!cnnung gefdjicbt am 27. September, SJtorgcnS
um 9 Ufir. aBal)rcnb bee SScratfiung bee Stirfjter ift Sticmanbtn bee
gutritt gcftattct. SJad; gcfc^eticner Sntfc^cibung trirb ben aufgce
flclltcn ©egcnjlanbcn ber S^ame ibrel SBcfigcrS bcigefiigt, unb ivcrs
ben bie gcfrontin, fo wie bie einec bcfonbern ^fu^jcii^nung unb
riibmlic^cn Gnrabnung wertf; befunbencn ©cgcnftdnbe cffeiitli(^ bfs
fannt gcmad)t.
6) ^'ie groffnung beS ioUUi ber JtuefteUung fur iaS ^ublts
fum ift auf ben 27. ©eptbr., 9iadimittag4 3 Uhr feftgcfefet. (54.
wirb ein SintrittSpreiS »on 12 .Rrcuiern erljobcn, ton welt^em jcj'-
bod) bie 9DHtglieber ber 0efcUfd)aft unb bie ©infenbet fiir i()re ^ers
fon bcfreit finb. 2Cbcnbg bei ©a^beleu^tung finbet ein eintdtt«»
pteig von 24 ^reujern flatt.
T) 3fm 1. Cctbr., gjtorgenfi, betiebe man bie cingefenbcten @e#
genftdnbc irieber abbolen ju laffen,
2)ie ©efellfe^aft jur Sefcrberung nu^Hi^tt,
Aim fie unb bcrenJpiilfgwiffenfdjaften
©ection fiir ©aetcn: unb gelbbaut(Sultur.
*8 i b I t -0 9 V a p I) i f ^ e 9^ o t i j.
^anbbuc^ bee gefammten ©artenbaueg na^ monofli*
^en SSerrid^tungcn. (Sine voUftanbige ?(mptifung jut 6r«
jicbung unb 58el)anb[ung alter .S:ud^enge»ad)fe , £>b(tbaHme, bc«
SBeinfloct^ , ipopfcn* unb alter ffitumen unb ^ierpflanjen. giic
Stcbl)abcrber©artnerei bcarbcitetcon Sf). Sbcup. 2. 2l'ufl, 9icu
bcacbeitet unb f)erau«gegeben von S. (S- >.'. St e i b c r. 4 .^efte.
gr. 8. gjreig 1 Sl)tr. cber 1 fl. 48 Jtr. rbein, JpaUe, SScrlag bet
©cbauer'fc^cn Sudibanblung.
llnter alien bisljcr erfc^ienencn gropcrn SEBerlen iiber ben gte
famnitentsiartenbau bat »orltci)cnbc« SBcrt ton Sb cup cinen ber cr»
ftcn -pidr.e cingcnommen ; binn ee umfapt nidit allein ben gtfamnw
ten ©arttnbau, fonbcrn aud) bie einjcUun 3>t'cige ber Slumens unb
J^unftgartncrei. 9}Jan finbet allc glorblumcn, )'o >ric alle nnberc
fdfonc 23lumen unb Sicrpflan^en unb bceen Giiltur gcniigenb bes
fdjricben. Sie Unttrbnlning ber ©cirid)6l)aufer unb 3:reibbecte, fo;
TOie bie Qtntagc ton ©artcn alter Met nad) bem ncueflen ©cfdjma*
ift tcllftanbig unb bcutlid) abgcbanbclt unb gcwahet grope Aoflins
crfparnip, fo irie (Srteidjtcrung in bee 3ud)t alter ^^flanjen, S)ie
C5ultur alter ©cmiifcarttn , ber fdmmtli*en befannten rbftforten,
U'cidic mciftene gum lcid)ten (Scfennen befdiricben finb, be«.^opfen«,
beg aSJcinS unb felbft alter ©amenpflanjen, beg 3tnig, gendietS, Sioi
tianberg K., auc^ beg ©upbotjeg entfprid;t alten Knforberungen.
■Die (5inrid;tung alter torJomnienben Jtrbeiten nad) 9Tu'natcn crU'id)^
tert bie llcberficfet unb gicbt bem Sl)"ri^titer irie bem ^eatfifei
cinen fi*ern teitfaben fiir bie (Sultur jcbcr einjelncn "pftanjcnaet.
— 2>a8 JBcrbienft bie)'er ncucn 2fuftage aber iit, bap bag SBerE mit
ben neueflcn Crfabrungen im gefammten ©artcnbau bereid)ert, babti
aber bod) bie SScgcnjabt terminbcrt nnirbe, inbcm bie ju loeitidufig
abgebanbcltc allgemcine Sbcorie ber Gultur iiberfiaupt alg ganj uPj
nil? weggelafftn morben i|t, reag aud) ben nunmehrigen germgen
spreisterantaptbat, ireldiernunmehr Jtllen egmbglid) mad)t, fid) biefc<
toUftanbige ©artenl)anbbuc^ aiijufdjaffen. 2>ruct unb 'papier mad)t-
ber il^eclag'ibanblung (ibre. (Sg ift nur fu «>iinfd)cu, bap bicfe&.
SBer! in rcdit eiele .?;>aiibf fommen nicgc; ein ooUfldn'bigerei' iifiS
mcblfcilcrcS SBfrf iibcr" ben acfummttn ©lUtcnbau bat bie ganje iu
tcratiir nidjt auf;uiteifen , babcr fid) banelbe jcbcm ©arteiifteunbe
fdipn von felbft cmpfidnt^ ^
©tbruat bei aiSaiii A>tiii;c in feoiljba.
0lt 42.
aSfiftciiKc, Wn 20* ^(tvbn 1S38»
A7. Snfu-jjrtltfJ*
®et)id)tc cinca ©drtncva*
?JUMiat C'ctpbcv i»;w.
(Ss jcigt fid; uii§ ber ^cvbfl, — ernft flingt bifS 2Bott
5l5pn SDhmb jii 9)iunb, — unb JJlova ftlt bcm 'j3ort
£icr balb frning'ncn ?iul)c fcbroci^cnb jii.
SDSie? licbe, triuitc '^Cjicr, btiil)|t nod) bu?
„Sd) Icbf unb blubc, ju jcic^cn bir:
,,SBcrc(dnjilid; fci 2(aci°, ucrqiin^lid) finb witl
„Sd) bh'ihc, ciu ©iiatling, biilb rcif ju fciiT,
„£)cn ^vanj 511 coUcnbni im 58liitl}cnoercin."
Unb crnfler jtimmt in iin§ fid) bt§ ©emut^c^ ^lang,
3(15 gdlt' c5 ciiicn fiommcn ©rabegfanj^
gitr cineS bingcfdiicb'ncn ^fcun^c^ Slid)',
2tlg btiicftcft bu, 3111 cv, bie 'iiiio^m Ujm ^it.
S5oc^ fvtunblid) ill beincr gavben Sid)t
2)cm gcibcnbcn, bcm ntdit ber ©dnibe gcbvidjt,
3)cin ^ulbenbfn, bcv nodi bic fitcbe fount,
Unb bcm, bev bic .^offnung fein 2(Uc§ ncnnt!
©0 tvcilf, trnutc Z\lcx, Idnger iingctrubt,
Sn unfcvn ©dvtcn, trcu gcpfiegf, gtlicbt!
2)u jci*ncfl \cf, bajj un3 in jebcm %\i)t
2)ciu bober ©cbopfcr Si''"""i> ""^i gubrer wnr:
Srfveufl, nad) baugcn ©crimen unb ?3iul)'ii,
25ie bcincn gavbcn ©inuben iicrlifb"n,
S3Ifib|l gvcunb un5, wcnn grcunbfd}oft nid;t $robe
nicbr bdlt;
35ntm fci mir bic lieblid;(le 23tume bcr 2BeU!
6. b. 3. U.
UcUt (SntUix. t)ci* 7tnvitcU
Sum @rjic{)cn bicfcr fo licblidicn Srit^lingSblume
1[)&t man fo perfd^iebcnc 9?(id)trcifungcn, mit fo rtuffallcn<
ben SIBibcifpvudien, mctdic ben Unfunbiqcn wobt inc ma=
d)en !6nnen; id) njill babcr, it»ic id) foit 10 S>ibi'f» *-'i^i'=
fabvcn babe, ben gcebvten Sefcrn ber SJIunicn.^citung
iibcrqfbcn, bitte abcr nid)t ju iiberfcben , bn^ meine S3e;
tncrtungen nur fur angcbcnbe 3(uvii:eUgveunbc bcflimmt finb.
Primula Auricula. Td'rifcl. SSdroIjt.
eine ouf ben ©d)wcijcv:3f(]pen unb in a;>;vol mljcu
mifd^e, niebrtgc, frautartige^flan.^e. — SieiSrdtterbercrtgl.
"Kuvifcl finb ).icrfebrt-'Cirunb, flcifdiig, gtatt, fdgeartig .Gc.^dbnt;
bci ben !!!u\ifern bingegcn finb bie JBIdtter abgerunbet cbtr
ctivaS gcfdgt. 2)cr 5}luiucnfd)aft i(t aufrcd)t unb raurjcl--
fidnbig; — bie wt)b[vied)enben ffilunicn crfd)eincn ju 8
bis 12 unb nod) 5al)Iretd)er in Dolbcn. S)ie SBurjel ifl
bid unb fnotlig, unb an ben ^notcn fifjen inelc jarte
gafcDvuvjeln. — Siefc ^flnnjengattung, roc[d)e feit Idn=
ger nl5 cinem 3al)vbunbcrt uon yielen 23(umiflcn beS SH'
iu;b '^TuSIanbeS gcfdidljt unb fovgfditig fultiuirt roirb, \\t
buret) ben gieifj unb bic forgfdltige ^flege xi)xev S3cvcbrcr,
fnfi JU unjdbligen "jfrtcn unb 2(bdnberungcn ange)tiad)fcn.
— Sic gropen GJiannigfaltigfeiten in ben garbenv)crdn=
bcrungcn, fo »ie ber witbrbnft fojllidie SBobtflcrud) bet
JBlumen, l)abcn bie 3(urifeln jur bclicbteflen Sicrpflcin.^e
erbobcn, unb ti lunbtent aud) wobl feinc ^flanje mcbr
bie fiiebe, ^flcge unb ©orgfalt ber iBfumenfreunbe, unb
eS oergilt fcine me^r bic angenjenbete 9JZiibc, al5 cbcn
fie. — 33aUonifd)e Jtauffeute foUen biefelbc peril nad)
JBrufJel gebrad)t i)abcn, von roclcber 3eit an ibrc Gulrur
forgfdltig bctricben wurbe , unb fid) baber nad) unb
nad; immer mcbr crbob. — Sin 2aufe ber 3eit finb uoti
ben 2(urifc(--2iebbabern jivei grofje .!^auptabtbeilungen gc;
mad)t unb allgenuin anerfannt roorben, ndmlid; cnglifd;e
unb b 0 " " " t> i f d) e obcr 2 u t) f e r. — 35iefc 9^amen finb
bcibcn 2(bt^eilungcn oon ben Sdnbcrn beigclegt roorbett,
wo jcbc ucrsugaiucife cultiinrt ivirb. — '•iCufer biefcn
.§auv''tabt(}eilungcn finb fd)on meJ)rere, oft von einanbcr
flbrDeid)enbc, fpecicUe Cintbcilungcn gcmadit wcrbcn. —
Tim meiflen ifi iiu^bl ba3 @i)jlem anncbnibar, xiwi jefet
Don ben mcifien blumijlifdicn ©d;riftf!eUcrn bcfolgt )rirb,
itnb nad)bcm and) id) mid) bci ber eint()cilun3 bcv 2(u«
rifcin rid)tcn ircrbe.
£)er SBcrtb unb bie Sd^onbeit einer 2(urifel befle^t:
1) in ber ©rofje unb regclmdgigen gorm be5 iBiatteS,
nH'ld)c§ lebbaft fein unb fid; iibcr ben ganjcn JSopf
fluSbreiten muf;
2) in eincm jtarfen, aufred;ten IBlumenfAaft, ber, olint
fid; },u ncigen, bic Slunicnbolbc trdgt;
3) in biditcn, aber gutcn garben, bie ouf ber ganjcn
®d)eibc gleid)avtig vertbeilt finb; aud) miiffcn bic
©diattiruiigen vcinc, rcgclmd^igc garben i)abenj
43 in ben ffllunicnbolben muffcn 8—12 unb mc(;rcrc S31u--
men gebrdngt an einanbcr ftel;cn, o|)ne fid; ju »cr=
381
becfcn, glcidie Unc^t Ijahtn, fo bag !ctnc ffidime cor
unb feiiu- juvi'ic! jtcfjt; .
8) niiifTcn nlle iSlumen jugleid) oufbred)cn, bamit bie
ganjc 2>olbe niif eininal in SU'itl)e flcl)t;
6) biivfcn tie cinjdncn ©tide, an n?ekl}cn bic SSlumeii
(lct)n, nid}t ju lang unb nicl}t ju hivj fcin;
7) ber duficve ?ianb bcv 23(ume mufs ,qanj nmb fern;
8) ba§ 'ihic^c an bcr ®d)cibe mu^ gctrcnnt fein, [o, bap
bie edKibc mit bem ^Tiige nid)t jiifammcn flicft;
9) bie in ber Sxbhxt pljmbcn gdben unb (Staubbeiitcl
nn'iffcn cine veine unb gldnjcnbc gavbo l}aben unb bie
93iunbung bev Slbljxe iipUfommen aufifiiUen, wtbrigen=
falls bic SBUinie bei aller ubrigen ©d}5nl)eit wn ben
2rurifelfcnncrn alS £ocl)bIume ucvworfcn nnvb;
10) nn'iffcn bie ©djeibc, ba§ mige unb bie 9i61}ve im vid)::
tigen 5»cvl;dltnifTe ber ©ro^e ju einanbcf flel)en. —
Sni "JfUacmeinen ti)cilt man, wit [d^on gefagt worbcn,
bie "iimiM in e n g H f d) c unb I) o U d n b i f d) c • obcv
Suffer, wcIAe fid) fenicr in gepubcrte unb ungc^
^uberte unterfd)cibcn.
A) ©cpubertc. l") ^albg c:pubcvtc, wo ba§
3fuge grpubevt, bie Sdicibe abet obnc alien ^ubcv i(l. 2)
©an J gcpubertc, wo "^Tugc unbSd^eibe gc^jubevt finb.
Bj Ungcpubcrte ober nacfte. 1) SKit wcipem
3(ugc. 2) ^iXit gclbem 2(ugc.
X>cx futex auf ber gd}cibe ift folgcnbennapen auf=
petragcn: a") bto§ urn ben STanb mit ciner gcpubevtcn
(SinfaJTung; b") mit gepubcrten feinen ©tridjen; c).mit
gcpubertcn jtarfcn ©trid)en; dj mit ©d;ilbevn; ej mit
etridjen unb Sdiilbern.
2)ic 3oicbnung bcr garben ijl \owol)l bet gepubcrten,
0t§ aucb bci ungcpubcrtcn gnnj gkid). IS§ finb bcmnoci):
i;) cinfarbige, raoju bic fammetflvtii-icn unb bie lafiit^
ten, UH'Idjc mit eincr l^cUcn garbe iibcrjcgcn finb, ge=
ved}nct recrbcn. — ffici biefcrmt "iturifcl mug ber ^>uber
cber bie ®rbge bie wcfcntlidic ©dionbeit auSmadien.
ST) ©cjlrcifte. 1) ioalbgeftreiftc, rao mcbr fcine
cl^ breitc ©tridic, mcl)r ober recniger biS in bie ^alfte
be§ ©latteS cinfireicben. man fonntc fie aud; '^(uri^
!cln mit ©tral)Icn um§ 2fugc nennen.
a") iMcotte mit ciner gavbc,
b) JBipicotten mit nu1)vcren garben.
2) ©an.^gej^reifte, wo fcine unb brcite etncfje ba§
ganje'asiatt einncbmcn.
a) S5i,!,arben mit eincr garbe;
b') a5ibi,iarbcn mit nubvcrcn garbcn.
3) ©efd)ilbcrtc, bic (tatt ber ©trtdf)e glecfett
baben. ^. ^ „^
a) .'palbgefd)ilbcrte, too bic©d;ilbernurbic^alfte
bc5 S3iatteg einncbmcn;
b) gan,^gcfd}tlbcrtc, wo bic©d;ilbev faft bie ganjc
©dic'ibe einncbmcn.
4) ®cfd)i(berte unb geflrid)te.
a) .^albgcfcbitbertc unb gefirtd}te, wpbte<£c^il.
ber unb ®trid}c nut bic ^dlftc bc§ JBlattcS ein=
einncbmcn;
b) nan^.gcfcbilberte unb gcflridjte, wo ncbft bic-
fcn ©djilbcrn nod) @tricl}c iiorfommen, bie baS ganjc
ffilatt cinnc()mcn. (_gortfcljung folgt.)
382
UcUt einigc ^flanjcn, iueld;e ftcf; Ui Ut
i)k^ai)xx^cn Si-u()jaf)rg=S3iumenau§fleUung in
gvanffurt a. ^. au§seid)nctcn unb yon ^en=
ncvtt bcfonfccr^ bciwunbcvt ivuvbcm
CSom ^ti-i-n S. ju g. a. S)?0
58on .^ertn ©. & % JRinj: Epacvis anos-
maeflora vera. 25icfc "iixt ^eid)ncte fid? uet alien
biSl}Ct bier gefcl)encn Epacris-^Trten ganj befonbcrS au3,
bcnn bic 23lumen finb ganj augcrgcwobnlid) grof, wo»
burd) bie ^ipan^e ciu grofartigcS ')lnfcbn gegen anbcte
©pccieg erl}d[t. Sic ^flanjc war etwa 2 — 2Vi' l)ocb unb
ubcrfd}uttet voU gtojjcr, wcifjct in§ ®tunlid)c fpielcnbe
23lumcn unb war jebcnfallg cin feltcneg Steraplar ju
nennen.
Camellia Chandleri elegans. JBlumenrofa,
fcl)r grof?, in bcr SDiitte wic Cam. atronibeas gebaut, 3
gug bocb, mit inelcn Slumcn. 23on ^Demfclbeu auSi
gcftellt; war cbenfally fcbr au3gc,!|eid)nct.
83on .^crrn ©rimcberg ©o{)n jcidjncte fief) Ca-
mellia Buyck's conspicna, 6 gufi bod), auo, bie ffilume
ijl ber reticulata fcbr tdufdjenb dbnlicl); ba5 JBlatt ijl
(jldnjcnb bunfelgrun wic bet anbcrn ^Irten.
llovea purpurea, 5 gug l)od), iiollcr S3luttien, I)ell>
lila. 23on Semfclben cuggcficilt.
Camellia Leeana superba, 3 gug i)od), be»
I)auptcte ben Siang al§ .Eonigin aller bigbc»' bci unS ge.
febcncn GamcUien, unb eg biirftc wobl wcnigc gcben, bie
fie ubcrtrcffcn. Scr unubertrcfflidje Sau ber ffilurac, foe
wie bail tiefe, fammetrotbc (iciorit, bay cin lcud)tcnl5e§
gtnannt werbcn U\nn, bcm ei aucb an 3\eicbtl)um, SEiefe
unb gci'.cr nid}t fcblt, baut ibr bei alien 23lumenocrcb=
rern cincn ficbcrn S'bi'on. T)a6 Crcmplar ifl in .l^tnfic^t
bcr ©rope fcbr fdten unb gel}6rt .^crrn ©rimcberg
©ol}n. C^benfo fclten unb fd)6n war" oon bemfelben:
C 1 e in a t i s c o e r.u 1 e a g r a n d i f 1 o r a.
Epacris i 111 press a unb campannlata ru-
bra, in 2 gug I)obi-'"( flut bcmadjfcncn, gcbrdngt iioUet
JBlumcn ftcbcnbcn ©rcmplarcn, von ,§errn'S8od, 5cid;ne»
ten ficb burd) gclungcne Suttuv anti'^ Cyclamen re-
pan diim wac cbcnfatlg »on bemfelben blutjeub x>ou
l}rtnbcn.
Axaloa iudica Danielsiana, 2— 2V» gug
!^.od), in Saumferm mit .Krone uon 1 guf? 35urd)mcjfer,
war cbenfally cin fcltenc^ Gxcmplar, von i^cxxn ©cl)eu=
etmann.
Unttr ben iMclcn fd)6nen Ericen be§ .^erni ©riu
neliug jeidinete fid) E. ISartnelli tunjuglid) auy, ba
man in ber S3lume cine mit ben fd)un(icn garben bcmalte
©layglocfe ju fcjjcn glaubte; gcl)6rt unjtrcitig mit S" ^icn
:prad)tvoU(ien Ericeii.
S)ic groficn unb gut gebaltenen (5rcmplaretton Erica
ceriii liioidess var. Derliel}en bicfcr ^Jartie ben gr6f»
ten ©lanj.
Camellia delicatis.slma, wcifi mit cannoiftn»
rofarotbcn glccfcn unb ©trcifen biirftc cbcnfall5 mit un>
tcr bie befonbcrS effcctuircnbcn SBarictdten gcjafjlt werben,
namcnttid; wcnn grope uollbli;l)cnbc Sycmplare erjcgen finb.
363
QTuficr ttn c^tmnntm ^flaiij^fn vevbicncn fotqcnbc
jcl>t l)ici- in grantfiirt a. SK. bcfinblidje nod? befonbcre
envahnimj). . ., ._ ^
Came- Ilia praiitl Froilerir, cm anicnfanifcf)esj
Grcniplflr «eii 2 Juf! .^pi^lic, liat bci>5i)vn. Q. S: 3- Siinj
frtjl aiif nllcn ;5ivciiun ffiluibciifnoi-pcn angcfclvt; tie
i'Pflansc Pcht ffl^v ii\>m ""t' flcfui't'/ Hi bafj roir t-cmndd)
bag Sievc!iuic)cn (}abcii biuftcn, fie biy jum gvut)jal)v tit
gjlutbe ui fd}i'n.
SJci J:vn. Socf: Dahlia Phidias, cngtifdbc
ffitumc, 3-^4 3oU im £)urdinu(Tcr , ©nmbfavbe biinfcU
gclb mit voll}i'ii etvt*cii, 'i)iinftcn uiib Strcifen, \)at bet
&iixxn S3oc! bie ci(!c SBlimu- ciUfaltct, iinb jvivb n(5 bunte
Daidja cincn blciln-ntcn SBcvtb im SSlumcngavtcn ctl)a(;
ten. <Sie blul)t in bicfcm Salute jum evjlcn SlJiale l)icr;
fo aud) bie folgcnbe:
Dahlia Diichesse of Kent, englifdije S)a{}(ie,
bet ^vn. ® rime berg So^n, ivcifj mit lila cingefafjt
unb "fc^Qttirt; fpdtcr in ber glovc^cenj fctl fie fafl ganj
TOci^ mit v6tl)lidi lila Etreifcn unb bunfclcm SRittctpunft
werbcn. S^cr ffilunienbau ifl ber colltcmmenfie nnd) jcl^i*
gen cnglifdn-n 9\egcln, ndmlid) mit geobvten runben Silu;
nienbldttcvn unb fd}onem, I}albfugelforniigcm JBIunienbau.
@ic vcvfpridn vid unb i|l nod) ctwaS feltcn; bieJlnoUen
fofletcu in Snglanb in bicfcui gtiiljja^tc nod; 3 ?)funb
©telling.
SBemt wir cin fo giinftigcg SBctter wic bii'^cr bes
l)altcn, fo biiiften fid; (SnglanbS beviitimtejte £)al;lien balb
bet un5 entfalttn.
384
tjptldufi'g im m(gcmcincn crfeben fonncn, wcldje JBUimcn.
form, ^(bjlnntnning bie bcjiiglidje JlanicUic babe, ouf be.
ten gonaue S3efd)vcibung im 2Berte felbfl bie fortlaufcnbe
Siuninicr binrceifot.
Sn biefem finb bann bei jeber cinjetnen :2rrt oberTIb.
ort bie ■^tbflammung , mm wcm bfrvorgcbradn, (fo wcit
bic5 bcfannt ifi) unb jnqleid) ber bcutfd)e 2Irtname beige,
fiigt. 2^ie I'lbrigen bcm Scrfaffcr ber bcutfdicn JBear^
beitung ju.^uredjncnben eigentl)iiinlidit'citen oor bem fran.
j6fifd)en Driginal, von weld)cm bie bentfd)e nur in beti
JBef^reibungen Ueberfeljung ifl unb fein mufite, roirb bet
JtameUienfrcunb fd}on au§ bet 3nf)a(t5=2(n}eige unb bann
aug finer ndl;etn X)ux<i)\id)t beg SBerfc^cnS felbft entncbmen.
Suv S3cad)tunj) fur ©avfcnfvcuubc*
C23om ^ctrn (5. S5— g ju ^annoocrO
OTe, im vcrgangenen SBintcr burd; flrenge Stalti
vertefjte ^Hl"")"') "" frcicn ganbe, bcfonber? abcr bie
verfcbiebencn 'Jlrten ber Kiiododendron, ivenn fie biy ina
alte ^olj jun'ufgcfdinitten ronrben, werben gr6ftentl;etl5
»or SScginn bey SBintcrg nidjt im Stanbe fein , bie_ ncu
getriebcnen Sweige fo frdftig auSjubilbcn, ba^ fie bei ge--
w6l}nlid}er 23cbecfung fid; bie 2BinternuMia1e binburdi gc-
funb erbatten. 25a "nun nad) cinem nodimaligen €"rfric:
ren biefet jungcn Sdiof;Iinge, ni*t allein ba§ 2Cnfel)n
ber ^^flanje auf lange Jabve tterlcren gc()en un'irbe, fon=
bem fcgar baburd; bay ficbcn ber ^flanjcn aufS ©picl
gefeljt werben fonnte, fo balte idi c5 l}6d)ft notl;ivcnbig,
um mand;en ffilumcnfreunbe Scbmerj ju erfparcn, ibncn
vorjiiglid; fccgfame unb fidiere ffiebed'ung anjucmpfeblen.
Ser In ber Slumenjcitung bereit^ cntbaltenen 2rn=
jcige uon bem crfc^icnenen ffiudic: Jtultur unb Sc-
fd;reibung ber biS jel^t bcEannten fd;6nflert
Jtamellien.K., mufj nod; bie JBcmcvfung nad^getragcn
tt^erben, bafj bie beibcnUebcrfid)tytabcUcn beM}aIb nur auf
finer ©cite gebrucft beigcgeben ivurbcn, bamit bie S3e«
filler berfclbcn fold)e nad; Sbclicben im Simmer ober®lag=
^aufe aufl;dngen unb in uovfominenben gdllen, fogleid;
— n.
58 a r i e t d t e n.
granf furt a. 5K. Stt ber ©i^Bn.-) ber (Section fur (Sartcns
fcau am 27. Sunt b. 3., ctfol>3te : Scric^t unb SBortrag bie ©tatu>
ten bEtvcffenb; jrniunbigung unb Sinlabung bccScrfammliing beuti
fc^cc Canb»irt()e in (5avUrul)c; Sorlcfung cine« ©cbvcibenS au«
a36f)nicn. 3n Sctrcff ber ^crbflau^ftcllung wurbe bcfdjtolicn, bap
bie Slumcn--, gnid)tc; unb ©tnn'ifc ; ^(uifleUung »cm 27. biS 30.
(September ftattfinbcn folt. ©c^licpUrf) folgtcn 2>iScuiiioncn iiber ba«
file benanntc ^CugflcUung gccignctfle £ota(,
3n ber ©i^ung am II. Suli rcutben bie Recife fut obcngc.
nannte ^fueftcUung in SScrathung gejogen. 9tcid) bcm gcfa^tcn 3«»
fdjluiye foUcn 2 golbcnc unb 13 filbeine ?S)tcbfliUcn ettfjeilt wcvbcn.
Qi erfolgfc SScridjt iiber bie jungll in ber ©cneralocrfammlung gt<
jraf)Itcn brci iBtrwaltungSmitglicber. ^flanjcn i}atUn bie ^trrcn
SSocf, ©cflcr unb 3cpntc! cingcfanbt.
3n ber ©ifunfl bei- ©ccticn fur C?5artcnbau u. f. w. am 23.
Suti, fanb bie SnflaUirung bei- neu gcio41)lten iCermaltungSiOTitgliei
ber, foiric bie SBoljl eineS Sircctorfi, SSiccbiecttorS, ©ccrctairS unb
beiTen ©tellDectrctcr^, (tatt. ^erc S o ct Ijielt eincn ffiorttag iVcct
ffitvbcffcrung ber ^ittfenfler an Gieirddj^fjaufcrn , woburc^ ba6 Sin»
trcpfcn bc^ Kegeng befcitigt reirb, unb Icgte cin 9}tobeU jur 3tns
ftcl;t per.
3n ber ©i|ung 6er ©ection fur ®artenbau am 22. JT'igufl fanb
cine Seratfjung iibcr bag ■Tructen ber ^programme bei ba nad)flen
3l.u8ftcllung flatt. -Der ■E^irector legte melirerc ©cbrcibcn an bie
©ection oorj Jpr. SJinj Bcrlag cine 3Cbt)anblung uber SBafferiici^ung
in SKiincijcn 2c. 3)cr Sirector Icgtc cinen ^lan be« .Riicl)t)of> ocn
SBoflen in Jfrnerifa uor, rectdjer bticugtc, wie grcfnrtig unb icnnts
nigreid) bie (Sartcn!unft in biefem Sanbe tetricben tcirb. ©djlic^;
lid) rcurbc tU'er cine IbbanbUmg, bag Sreiben ber JRofen bttrcffcnb,
aui bcm Gardeners magazine, bificutirt. Siahlicn Kitten bieJbcr;
ten ©cf)eu£rmann unb S3ocE, unb S^t. Dbiet einc^ii'Iansc cingefenbct.
Sn ber ©ifeung am 8. 2Cug. ber ©ection fiir ©attenbau, fam
gut a3cr!)anbUing: jroflemScratbung unb iSBalit bc^ jut iperbp.A'ufij
(teUung ju betlimmcnbcn CoEalcS, SBJatjl ber ^rciSiic^tct, Scrit^t
iibct bie bei biefer MugflcUung ju rtcrtfjcilenbcn SOtebaiUcn.
J^crr Dtt unb bie Jgicrren SRinj batten ©ortimcnte oon abgc;
fe^nittcncn Ziablien.-SPtunu'n unb eiiccn, fcrcie ^ctr SScct Bonde-
lelia spaciosa in SSliitbc gcfanbt; tci bem ©ortiment ber ^errtn
Siinj ivarcn ganj ungc>r6t)nlic6 fi^one SBiunicn Bcn Sablien, woraut
ii) mir nur oberfIad)lidi crlaiibc, fclgcnbc pompofc Slumcn hrwu*
gu fleUen : TowIcc'h Uneeu Victoria, Due of W'eilinglon. Priii-
ccsse Victoria, .Mrs. Broudwood, Amic Zugustc Broudwood,
383
Phidias, Staar ofBuckTand, rE|tercbEfonbcr« auSgejcic!)net, Stunbi
farbe braiintid)=rot^ mit breiten TOci^en ©pif-cn, bic Slunic cffcc;
tuirt fi> C"t/ bci^ mnn ccn bcr gctnc glaubt, c^ fifjcn bunt gcficj
bcrte ffii^gcl auf tci- <pflanje, unb wcc fie ficl}t, itiU fie befi^tn; eS
f;at bicfe gcrtc nod) ben grepcn Sorjug cor bcr bclanntcn Cbem
(SiiUiBatcur langfi gum e!el gcwcrbcntnl licewick'e incompaiable
Caud) rubra apice alba gcnannt), tuoran man bic gcUcnbcit mit
Jtjcijjcn Syi^cn nur wcntg cbcr giir iii^t fie^t;), bag biSticr no6)
.alU SSIumen trcu, b. t). mit wcipcn ©piijen blibtcn; bcim eroffncn
**bct ^nc^pe i|t fie beinaf)e gnn, wcijj , atfo cin guteg 3cicl)en, bic
SSIume I;at babci cincn jicmlid) guten SSau, cpctuirt abcr au;
f crorS;cntli(% ; fie i|^ jcbenfaUS aU cine, bie ®ecrgtnen;(Si5odjc fc^r
au^jeidjncnbc SSlume ju bctradjten.
Dahlia Beauiy of Ilanimersmitli Ijat cincn uiolctfarbigen ©runb
mit rtcipcn ®pi§cn, fd)cint aber, cinflircilcn gefagt, nod) nidjt fo cf;
fcctuircnb unc cbigc, bed) lajt fid) nc^ nid)t gcnugcnb bariibcr ur;
tf)eilcn, bcnn fnum bat fid) ctfi cine SBUtmc gccffnct. Dahlia Phi-
dias rea^fl bcr Seit mit alter ^rad)t cntgcgcn, unb wcnn bic 9Jci<:
l)cnfclge in ®corgincn fo fcctgcbt, fo wetbcn wir einc 2Cu6{tcllung
befommcn, bie fid; bcr beftcn cnglifd)en an bie ©cite fc^en barf, ba
fcnfccrg ba trcber ©artncr nc^ £ict!)aber bic ^cjlcn jur 2Cnfd)af;
fung fc^cuetcn.
Cg)rti«j2(uf90bcO (Sin greunb bcr 5ffii|TcnTc^aft ^at 30
^ijlolcn fitr bie genugenbc Sofung bcr 3(ufgabe auSgefc^t: Db bit
fogcnannten uncrganif(^cn (glemcntc (Galium, Sifen,
gilictum 2cO aud) bann in bc« gjflanjen fid) finbcn,
roenn fie benfelbcn »cn aupen nid)t bargcbotcn wer;
ten, unb ob jenc Slemcnte fo n3cfentli(^eSeflanbs
tf)cilc bcs Dcg«tabilifd)en Srgani«mug finb, bap bics
fct fie ju fciner oollflanbigcn JCuSbilbung butdjauS
bcbarf?"
®ie goncurrensfd)rtfteii muffen in beutfc^ee cbec toteiniftJ^cc
cbec franjcfif^ct ©praise unb tefcrlid) gcfd)riebcn o. f. rc., Bor
tern 1. Sanuar 1840 an cincn bcr Untcrjei^ncten pottofrei cingc*
fanbt iDcrben. __ . , ,
g. (5 J). IBartUng, 11. IT. SSert^otb, gt. SSSofjltr,
^rofefforcn ju ©ottingcn.
fOJit Scfung biefcr ^reiefrage butfte aud) cntfd)ieben wctbcn,
in trie wtit bet Ccbrfa^ bcr ncucn oon Dr. ©prcngtl ge;
griinbeten ©c^ulc ©tid) baltc : ®ie ^^^anicn beburfcn gfreiJTcr mi=
• ncralifdier ©toffe ali Slabrmiggmittel , fo trie bie ganje Sel)re wn
bcr mineralifd)en Sim gung bamit bctcudjtet reurbc. ©Sift
baber eincrcebt griinblid)e SSeantreortung bcr^rci^fragegu wunfdien.
Sci ^tnj It. Comp. in Siiffctborf ifl bic 5. 2tcfc=
rung bcr neucflcn unb fd)6nflcn narf) bcr ^a^
tur gcjcicf)ncten unb cctcrirtcn 9?ofen ccfci)iencn.
C<£ubfcnpticn«prei6 1 2!t)lr.)
2!i3ic bcciien m\i, itnfccn gcefirtcn Ccfcrn t)iet«on fofott
bic 3tn5cigc }u mad)cn, biimit bie atofenficunbc, tt>cld)c bicfc
55lume cultivircn, ncd) in bicfem ^erbftc biiucn beflcllcn Um
„j„, „ TNjc uni vccliegcnbc 5. I'icfcrung bvingt unS 10
vcrjuglid) fct)6nc Sipfcn, reeiche in jcbcr ©iimni(ung'^aifiinl)me
mbienen. Seidjnung unb Gotorit bcr :j(btilbungeii ifl mit
muftcchaftcm gleipc bcforqt. 5 bcnc|alifd)c .^^nbriben , 2 ga(-
386
llfdjc, 1 ^f^oifcfte, 1 ^iniperncUc, unb.l S^cerofe btlbcn ben
3n!)vi(t biefcr Siefcrung. @6 finb barin nbgcfrilbct:
91r. 41 I'aniy S5cngiil. ^rbribe ; grcp gcfuUt, rCs
geimafig, bunfclxnclet, fdjicfccfarbig in bcr Umgcbung, rcfa
unb purpur in bcr 9}fittc. Ginc fel^r frf;cne nuffiiUcnbc, feU'
tcnc garbcnmifd)ung.
9?r. 42. Madame Ondinot. 2?engal. Jprbr. ; grcp, gefuKf,
aStumenbtatler in ber 9}?itte \vk bci bcr Gcntifoiic unrcgclmas
^ig, rcfa unb rctl), bic aupetn Ouintblatter fd)6n Ilia.
51r. 43. n. Thea Smithii; gcipip cine ber fdjcnflcn
Sficcrcfen; mitte(grct), eft fol)c grcp, jcifiggclb, flav! gcfullt,
mit angcnc{)nicn ©ccud). Sm Scpfc an ciner fd)attigcn
©tcUc gcjcgcn, erl)alt bic SSdimc cine garbc bem Gununi
gntti nt)nlid). 58ci ttccfner 2!Bittcrung bluf)t ftc abcr ouc^
in'i grcicn fet)t gut, unb Ijiilt mit ScbccJung unfere 2Bin;
ter nug.
SfJr. 44. Ami Cachet. Sengal. 5pi}bribc. CWitteU
grcp, gcfullt, Icb^aft rcfa unb carmin, bic aupecn Aetata liegcn
bac^jiegelfccmig iibci-cinanbcr, bic 3ree'ge finb flarE bcipaffnct.
9Jr. 45. Zerbine. Jppfatibc ^impcrnellrcfc. ©ne bcc
fd)cnflen ju bicfer 5(btl)ci(ung gcfikigen ^flanjcn, wM}e mit
j'd}lcd)tcrm 58cben Dcrlicb nimmt, unb gcgcn 5 guf f)of)e
grecige treibt. Sic 58lumc ijl reeip, mit 9iofafd)immcr imb
toti}en ^erjbtattcrn, mittclgrcf, eft fef)r grcf unb ftar! gcfuUt.
CRr. 46. Gloire des Strips, einc ^rcvinj: cbcr gaU
lifd)c 3icfc. S}?ittelgrcp, flarE gcfullt, fd)cne gcim, rcfa in
bunfelrctl), fpater inS SSiclettc ubergel)enb, mit fafl rcgclmns
pigen TOcipcn unb lila ©ttcifen, oft mit cincr grunlirf}cn ©pige
in bcr Sfitte. , ^ ^ ,
gjr. 47. Aimee Vibert; cinc fef)r fd)cne y(cifctte=ycofc,
bie gccffnetc Slume i|i fef)r grog, fd)6n gcfcrmt, rein roeif,
mit cinem ctwas i"6 ©ctbc fpiclcnben >2d}immer in bcr SJJitte.
£iie 5?ncSpcn finb carminrotl). 2!Mefc Slume ge{)6rt ju ben
D.crsuglidiflcn 9?oifctten, unb blul)t in rcidjcn 25olbcn ben
ganjcn ©cmmcr burd) bis tief in ben Jpecbft.
5lr. 48. Belle Emilie. Rosa gallica. 93lume
grcf, fdjonc gocni, in ber 5)?itte carmin, bic nupern ^ctalcn
f)cllrctl), lila, afd^farbcn, inS fCiclctte uberget)cnb, Sine
^radjtblumc.
9Jr. 49. Autiop6, $8cngat. Jpi)bribc. SJJittctgrcf, jicm=
lid) rcgelmafiig, carmcifinrctb, bic «ier duijevn S3latterrcif)cn
mit fd)mar5en glecfen unb igtrcifcn gcjiert. 2>er fd)6nen
3eid)nung ivcgcn, reitb biefc Silumc nod} langc il)rcn 9A3ectf)
bcl}auptcn.
5Jr. 50. De la porta jftune. SScngal. 5p>}bribe.
g)?ittclgrcf, gnvctinlid) flcin, fd)cnc germ, in a5ufci)eln te{d)=
blut)enb, jnct fleifd)farbig unb rcfa 5Bcnn fciefe ^flanjc auf
cincn SBilbling vcrcbclt ipicb, fc bilbct fie im 3. 3at)rc cine
fafl tunbc 5trcne, von cinem gup 2^ul•d1mcf|er, unb bringt
ivclil an 5—600 flcinc, fd)6nc SJlumen l)cn)cr.
gur bic Sicfcnfreunbe fann cS ivcl)l fcine ttillEcmmncre
erfd)einung geben, alS biefc6 ferine SBerE, rocldjem reir bic
m6gltd)tlc ^ublijitat roimfc^en. 3n bebaucrn ift nur, baf
baffeU'c nid)t in fur^crn 3n3ifd}cnraumen crfd)cincn fann. *)
*) 2^er roUflanbige 3!ofen.-SataIog bcr ©ammlung bc« ^crrn
3Crnj lann jebcr 3cit gratis scmSScrtcger b. S?!. bcjogcn wtt:
ben. Sn bemfclijcn finbct man bic bcrcitg abgcbilbcten un&
bic in ben nad)i'icn iocftcn absubilbenben Siofen, befenbcrS itji
mcr!t. Dcr Catalog, ber furl»3',8 angcfertigt ift, bleibtauc?
fur 1«39 giiltig^ ______^
©ebrutft bei 24b am Jt)cn5c in SinUba,
sfix- 43.
aSfifuiiKf, ^c^I «7» Cft»Jt»cr 1»3S»
A7. Sa(;r<)aii<)*
Scmovfungcit auf cincr SSanbcruiij^ bitvd;
cinijjc &axtcn ®d;Icftcno, jyoljincne imb
(gjntgct^cilt com eanbacnc^tScatl) iprii. ffiiudncc ju SRawitfd).')
Sdbrcnb uieincr 'H'invcfciil)cit in iBrcf-Iau in ben Ic(j=
ten SSacjcn bc§ ^iJonatiS Z^nni, bi'fiicl)tc id) ben bai'ic^cn,
jur Uuiucvfitat _qfl)6rijicn botanifdjcn ffiavtcn, fo wie ben
^onbeBgartfii "boo i^'-'UV^'t"'"''^ >^cnn S[Roi)nI}aup t.
»cibe tannte id; fd)on au§ fru()crcr 3cit. S"' botani;
fdjen ©art en traf id) ijevabe botanifct»c ®cItfnf}oitett
untcr ben ©laybrtu-opflan.^en nid)t an-., bic ®e>vdd;fc im
frcien £anbc waxen iind) ben iHnfd)iebencn (^[affen georb;
net; bie Jiliacceii l)Mc\\ biird; ben )1ven,qcn SJCintcr Qvofie
2CueifdUc cvlitteii. Vluper cincr ©nivpe uon jum Sbcit
fd)6ncu unb gvcfjcn ©vcmplavcn fogcnanntcr 'D?eu()olldnbcr,
ccn bencn uciKbicbcne, al» Metrosklcri, I'olygalcen,
Calotliiuuiii, Calostadiis eben flovirtcn, warcn cine nac^
2)Jittcrnad)t (jcriciitete (StcUac]e mit ^Pfl^'i'li''" bcr oerfd;ic-
bcnftcu Svccii'sif iinb cine anbevc niit ben in Sopfcn cic:
l)altcncn I'rimiilacocii, bie I)auptfad)lici)fien ©cgenfidnbe
«incr S3cfd)aiuin3. ^<fo biUtc .qciiUnibt, mir ben 33cfud)
tc5 Korten^ babnvd) Iciditcr iinb ,5,u,qlcid) U'l)vrcid}cv ju
mad)cn, baf; id) juihh' bcm botanifdien ©dvtnev ^cvrn £.
mcinen JBcfud) r.uu-I)re, ba id) niiv fchmcidjcltc, entan-ber
von ibm oijcr cinen feiner mir jur ^uic gcj^ebencn ®c=
!}iufcn bei ;53efid)tigun3 bcr ^nT*in,^cn=^cbdl<e 'bc5 ©artenS
gclcitet juwcrbcn; id) batte mid) inbefi in bicfcr ^offnunj]
getdiifAt, \o u)ic bic5 and; bci cincm fn'ibcrn JBcfucl)e bc»
©avtcnS bcr §al£ gewcfen war, al» id) ju flleid)cm 3ir>cd'c
ten Sber.qebiilfcn, .^orn. ^d)., frennblid) bcgrufjt l)attc, bcr
mid), niubbcni id) ' nicjien SXiibiijfat il)n \'r(t b^itte erfii«
d)en mujTen, e? ju .qejtartcn, auf cincn fcincr ©table f'Kilj
JU ncbnicn , mit cbcn fo tvodncn SSm-tcn etttlicjj. !jni
©artcn traf id; cnblid; cincn ©cbulfcn, bcr cS aber cbcn
fo unbec|ucm fanb, mir auf meinc befd)cibenen Si''i>V''i
fRebc ,^u )tcbeii. S5a id; ibm burd) ^t)flid)fcit nicbt bci;
fommen fonntc, fcMe id; mcincn iSc.i] allcin fort. 'iilUs,
nwo id; vlmi i()m batte erfal;rcn foiuicn, i»ar, auf bic
gra.qc: wo id) bic iin ©lUten cultiuirtcn ^peiben fcbcn
!6nnte? e§ wdren bcrcn nur ivcnijK oovbanben, un'il fie
fid) nid)t biclten; eS fcblc an ber juv ^Pflcj^e bcvfclbcn cr--
forberlid;cn (i'tbe. Sd; war fcbr gencigt, _bicfcr '2£ncab.i;
feincn ©(auben ju fd;cnfen, wcil id) mir nidf)t i^orftericu
tonnte, bafj man in cincm botanifri;cn ©artcn cincn fo
unbaltbaren ©runb bcr (Sntfd)ulbii]ung fur bie 58ernnd^<:
Idffi.qung ber Gultur cincr unfercr intercfTantc|tcn 'pflaiu
jcnqattunci fiir fid; an5it(;cn moqe; id; fanb bie ^fngabe
be§'®cbiiifcn iiibe^ fcbr balb bcfldtigct, inbcm auf cincc
ber genannten i^jtcllaqcn ctwa geqcn cier,\i9 bcr gewobn:
Iid;ficn >^eiben im ©cmengc mit nnbern ^■pflanjen aufges
l^cUt waren, auger bicfen aber nod; cine ^n;iaf;(, aI5 tui.
ncr '^njug, in cincm gcbccttcn ^aftcn gcpflcgt ivurbe.
Untcr ben erftern war cjiiiulrica, vestita sjieciosa?
(einc vostita spcoiosa ift' mir in ben grofjten S3cr^cic};«
iiiffcn unb ©artcn = S[BerEcn nid;t j^u ®eftd;te gcEommcn;
c5 war vestiia fulgida) bann: vestita (Andrews), har-
bata, passerina, rilaiuentosa, abietiiia, baccaiis etc.
2Me intcrcffantc Borronia semilala, Pimelia deciissiita
xinb IJurchclia capciisis fanb id; blubcnb, unb ucn Ca-
mi-llifu nur cine '■pflan:,c. £)b bic anC-^ (ii)ina cinqefuhrtea
©pccico ctwa untcr ©laa 9cl;alten wurbcn? ffiiUic; ft.'(;t
bic? JU »cnnutl;cn , ba, wenn c5 and; ([an\ aufjcr bcm
Swede einca botanifcf)cn ®arteny liegt, ^iibriben ju cuU
tiriiren, bod) wobt bie fremb einqefiibrtcn unb untcr fid;
uerfcbicbcncn Spccicji cincr bcr fdhonften Sd)mucfpf[an;;cnc
©attuuq nid;t feblcn biirfcn; id; will bier nur auf Ca-
inc'liia reticulata, .sasanqua, ouryoidi's, candidHsinia
u. f. w. S3c,^u,q JU ncl;men mir evlaubcn. '2(ud; an ten
lH'rfd;icbcncn , bei un5 einqefubrtcn (3pccie5 bc» Rbodn-
dfuiinm fc(;lte c^; id) fab nur l;inter einem fleinen ®ej
wdd)5baufe cine '^tnjabt llliodoileiidra, bie mir ^csamena
pflanjen i>on lUiododeiidron [loiiticiim ju fein fd)icncn;
cine anbere Specie;*, namcntlicl; bao dcbtc Rbododfiulnm
ma\imiim, wie bctannt cine ?Jicbiciniil.''PfIanjc, war nidit
l;craue;jufinbcn; an bay fcbwtcriv^ ju cultioirnibc Uliodo-
dcndrou cbrysaiilliiim, ba? 4^crr ^Mofc||or Grman
auf feiner ?vei"fe in ben 3»ibren 1S2S bio 1830 auf ben
trocfencn StcUen bcr ^ocbcbcncn am Src{)od'ifd;cn ^Jcccre
in prdd)ti.c|cn Sufcbcn jwifcbcn Diapeusia lappuiiiea in
feincn firlbgclben JBlumcn prangcnb, antraf unb bcjlcn
iBldttcr in "jcbcr gutcn 'itpotbefe anjutrcffen finb, war na:
turlid; gar nicbt ju bcnfcn. 3d) ttcrlicfi cnblid; ben ©artcn
in bcr "Ucbcrjeugung, bail wobl ;1iiad'fd)rittc , aber Fcinc
?5ortfd)rittc barin wabr^tincbmen waren unb mit bciu
2i3unfd;c: bag bic -^yorgcfeljten ber sTnTtalt ibren Untcr;]c.
bene" bed; ein aSenig mebr greunClicl)fcit ^cgctt frcnibc
339
ben ©arten JBcfudjenbe fltifm^fct)fcn modhtcn; citicv ntcitier
SBcfannten, tM-n id) auf niciner3icifc fpmd), battc hicrubcr
gleidic ^lagc jii fi'i^ven. Sic Jtiinti.qcn wcvbcn fii,)r U\M ■
von ten Unhinbigcn imb b(o§ auei 9?cu,qicvtc ten ®iutcit
JBcfudjcnten, ju untcvfdicibfn fein. 3ni tuitanifcbcn ®ur=
ten in JBerliu \)attc id; mid) eincr pnnj anbcrn 2lufnal)me
JU erfrcuen- (Jortfcliun^ fol3tO
Itebci; quUur bcv SCunfet*
Cfficm ^crcn Jr' o. Sadjtobcn ju ®i-cupenO
^oirdnbifcbc cber £u»)f cr = '2rnrif ein.
S{)r ^auptd)nraftcr ijt bcr l)erjf6rmi,(ie 2fu§fd)nitt be§
biinncn -Blotted unb bic ungcpubertc @d)cibe. _ ©ic wcr.
ben in brei Untcvabtl)eilungcn eini)eti)cilt, ndmlid):
A} obnc alien g)ubcr. SJei'ne £ut)fer.
1) gjZit qelbem 'ii.\xQ,e, 2) niit weifsem ^fuge.
B) SJiit pciiE gcpubertem 5(ucie , >rcld)e man SSlmtVii oiet
93lulatten nennt; bie garbung bea 23lattc» obec bie
93ialcrei ber (2d)etbe iji:
1) einfarbig.
a^ S31o5 einfnvbig mit einev bimncn '^axhe.
h) ©aramttartig, bem ©ammet dl}nlid).
2) ©etuf^te.
a) Wit einer ^arhe, com I)6d)(!{n 8id)te bi§ jum
bunfelftcn ©diatten.
aa) ^nlbgetufd)tc, mit eincm fd;ma(cn 9iingc
um baS 3(nge.
bb} 05anjgctufd)te, mit eincm breiten iSd)atf en,
wddher fajt bag ganjc 55latt cinnimmt.
cc) iiinfcnarttg geflccftc, bic abcr nod; fel>
ten finb.
b) Wit mcbrevcn gatben nuancirt.
aaj 4)albgctu[dUe, mie bic umbrirten (i\d)MU
gen), nitv mit bem Untcvfdiicbc, baij ^^U'ci
mcrflid) wn einanber »eifd}icbene gavben fidit.
bar finb.
WO ®anjgetufd)te, mit ciner breiten ©d)at=
tirnng.
cc") fiii'fcnartig gcflf(ftc.
C) ^anad)irte, obcr fpldbe mit ffianbftreifen. Wm\
nennt [ic and) 2)oublcttcn; bober fommt c-} , bn^
bie englifd)en , roeldie niir mit eincr garbc geftreift
finb, aSijarbcn genannt werbcn, um fie »on bicfcn
2(urifeln genau ju imtcrfd)cibcn.
3 u i 1) r c m ® e b e i f) e n vi e r I a n g t bic "iinxiUl:
1} baf? man ibr cine entfprcd)cnbc ©rbc j^ubcreilct,
weldje au» folgcnben Sb^'ilcn bcjtcbcn muj}: aii3 2
Sbeilen gutcr ©arttnerbe, 1 S^cil gut uerfaultet
Saub: ob'cr SBcibenerbe , 1 Sbeil rcinem, uerrottetem
^ubbunger unb 1 m^nl glujifanb. 9]lan fiebc bicfc
erbe tin obcr jwci 53ial bnrd) cin ^rbftcb, unb
mifd)e fie red)t forgfditig untcr einnnber;
2) vtrlangt fie ju ibrcm ®ebciben, baf; man fincn
fdianigcn SDrt fitr fie »d^It, bcr im grubjaljr 2—3
©tunben unb im ©ommet nut 1—1 V» ©tunbe bie
fDJorgenfonnc i)at'^
340
3> bafj man bem 58eetc cine fptc{)E Cage ju uerfcbaffcn
fucbt, iiieUcid)t burd) cin ba»orfiel)cnbe» ®cbdube
cbcr buvd) cine 93iaucr, ba§ bie Tturifct befonbcrS
»cr ben ^Jorbn^inben gcfdiiiljt finb, abcr ibncn gleid)«
wohl bic l)inl(inglidic Suft nid)t bcnommen wiib.
^icrburd) gebeibcn bie ^""flan^cn, i^orjiiglid) bie jun=
gen, nid)t nur iveit bcffcr, fcnbcrn fie ftctjen aud;
bei fel}r jlrcngen 2Bintcrn baburd) gcfd)ij^t;
4) ba^ ben 23eetcn auf bcibcn ©citcn cine fd)rdge
9\id)tung gegeben iverbe, bamit bei bduftgcm ?)iegcn«
recttcr ba§ ubcrfluffigc 2Baffcr ablaufen "fann. 25a5
fficet gtdbt man nun 1 — I'/i gu§ tief au^, unb
bringt bie obcn bcfct)ricbcnc (5'rbe ^incin; bie§ mug
fiber 2 — 3 2Bod)en iiorI)er gcfcbeben, ebc man bie
3[urifc(n pflanjcn will, bamit fid) bie ©rbe gel)ori3
fcf^cn fann. (gortfc^ung folgt.J
25cfcl)rctbitn9 fd)6nblul)cnbcr ^Vkrgohicn. ^0
1* e I a r g 0 111 II in r u b e f a c t u lu-
©in ©dmling anv, bcr Sultur bc6 ^errn .Slier,
<oom 3. 1828, au§ ©amen uom Pel. macraiithon, mit*
telji ^cfldubung Bom Tel. Niuifhii.
£)ic etnm^ langgeftielten, abwed)fe(nben, 3— Sbluini:
gen 2)olben finb abtlcl)cnb, von unbcbeutcnber ®rpf)e.
Sic ctrcai^ grofjen S3lumen!rpncn finb etwa^ matt fleifd).
farben, bie obercu, fcbr fducfcn, ,^icmlicb breiten, fid) md.:
^ig bebecEcnben, unb etuiai^ gcrdi^uungcncn 23lumcnbldtter
finb in= unb grunbunirty auf eincm f'^l't weifjem ©runbc
fcbr fd)6n facctttrt, cbcr ben gacctten bunfdbvaun bema.
felt, unb ebcn \o fcitirdrto faft flrablcnartig gcllricbclt,
mit unmcrflicb iHn-fd)winbcnbcn ■JdiSidufevn ; tic untern,
ireit abpcbcnbcn, unb wn ben oborn jicmlirf) cntfcrutcn
tierfcbrt=cifbrmigadnglidicn, grunbunuto fa|t wei^cn , in
ber 93litte fafl'bcmafelten 23iumcnblattcr gebcn nod) bldf»
fer innii gleifdifarbcnen ing Jlicfeurotb uber, unb finb
grunbwdvtg nur fdntiacl) unb iH'nuafd)cn gefrriobclt.
P e 1 a r ^- «) n i u m a ii r i c ii 1 a e f 1 o r ii m.
Urfprunglid) aug bcr gultur bca .^crrn SOiarf, 'oom
3a()re 1^28," angeblid) aug ©amen V)om Pel. iilion mit=:
tclft fficfidubuna, vom Pel. veiuistiim.
Sic jiemlicb glcidiboben, jal)lrfid)en Solbcn finb
2—5 bli'mig. Sic" fcbr fd)6nen , ctww^ grofjcn S31umen.
h-cncn finb 'tricbterfovmig , inbem nur ibre ?Diunbung fid)
fladi ausbreitet, bic burcbaug fel)r breiten S3lumenbldttct
fid) inggefammt bctrdd)tlicb weit bcberfen, unb gefcl)inbclt
iibcrcindnbcr liegen: bie obercn fait treigrunbcn, nur
grunb= unb inwartg auggcfcbuH'ift=ge|iul(tcn S^lumftibldts
tcr finb fajt ganj mit ctivaS vnolcttcm ^^urvnir gctiau'bt,
jeboch im Geiitrum fcbr verbunfelt, gegen ben Sfaub f)iti
erblaffcnb, ^^iinueilen and) von lidncn ©treifcn, unb im
bcUercn Umfange von bunfdn Rn-nen burcbbrocben, grunb.
vodrtg etniag facettirt, unb fcinvdrtg beg cingefeilten un-igs
li*en 9?agelg ganj fur^ jebod) befonberg artig geftrid)clt.
Sic 3 untern, fcbr breiten , rocifu'U Slumcnblattcr finb
tjon bcr 53Jittc an big gegen ben Umfang l)in, nad; il}rcr
~ ii) liui JtliTTunb Srattiiiiud: 3Uu{ JCrtcii »on ^ilargonwn
beutf^en Ur[p(uiiBS.
341
etotlunct in eincm ^albfrrifc, toictct; cbfv (ncPrcfT) nmv.
niorirt, burcli .^frflofycnc (Jtiidic, term JdiSjvinqc ficb ,^it-
lcl|t in faiim bcnicrfbavc funUc vcrlicrcn, ctcr al5 ait3=
gmafclicne Slinto iiUKliivintni.
Polar go II ill in paramo son.
(Sin Sdniliiiii vom ^Mibrc IS28, au3 iocrnt gjlarfS
Cultur, a\ii> »2aincn voni I'd. Schrfibersiauum turd)
S3cfiaubuiui ihmi Ti'l. Dai cNaiiiim.
2Mc £>clbcii finb 3- ■!-- 5b(iinit(i. 3^tc ctninS flvofjc
JBlunKnh-i.Mic ijl flrunt'univt? IvicMn-fornii.q: tic cln-rcn
JBlumcnbldtta- fchv uiijilcicM"citi;], fid) Lu'tcrf'cnt, ^uvudiy-=
fcl}roiini3cn , aiiSwdvt^ Uift vimt, inwdrtei aiu\qcfd}uicift
(icjiu(>t', fatt, lint ctwa6 bUuUid) vofcnrLnb, ()nint= iint
inunut? ctumf' wcifjlidi ciniicfcilt, ftl)v tunfcl faccttivt unt
<^fllvid)clt ; niit uu-it aiiJldufcnton, fi* ffUnuibliji vcvfci=
ncrntcn etridicn, unt obcr ten S^if'tti-'ii Mi"i"'ic') tunfcl=
Vuvpurrotl) bcnuifclf; tic untcvu ffiUnncnbldttcv fint nur
ftwaS TCcniiV'5 blaffcv, awf^cx .qvuntrodvti^ , wo fie tnfiit
id)6u vctl; cjcftvid^clt fint, niit faum mcr£lid;cn '2(u6ldufcrn.
Hclvv cincn ycrbcffcrtcn @rtrtcnrcrf;cn.
S5ct Qllci- "lufnifi-tfonifcit blcibcn bcim ^{uffdjaiTen
tcv SBcge in ten ©diten imnier einigc ®ras?fl6d'ct)en un-
cntunirjclt, tie man erjl fpdteu bcim 9ied)en tcr SBcflC
benu-rft, unt '^11 tcren Sefcitiflun.q man j-!cro6()nlid} cine
ter ddcn te§ McdicnS an^uwenten vPf^t- —'' Solgc
tjicruon ift, taf; tie Scf.^ahne tev 9\ed)en leidit bred^en
oter fdiiitbaft ircvtcn. S^iiin tjat tcbev, urn ticfev Uns
annehmlidifcit ju bcjicj^nen, an tern yfiicfcn oter and) an
tiner bet (Scfeu bc5 'ai\'d)cn5 mittelfl tvci <£d)rauben cine
fleinc ediaufcl oter ^eUe angebvadit, tercn 2 ^oU bvcite
unt 1 Sell l)obc ^Umc cine TiUe wn I 3oU 23rcite
unt oon einev ter Sicfe teg 9icd)enii:(fcnS (|leid)foinniens
ten Sdnge i)at , unt ivcldic ficb in cine untcr cinem red);
ten SBinFel abgebogcne Untcvlage entigt. Wit bicfem
Icicbtcn unt cinfad;en Sul^rumentc ift tein Ucbel uoUtonu
nun abge^olfcn.
S5 a r i e t d t e n.
grfurt, ben 11. Dct&r. ISJS. ©tit cincr bcti-jd)tlid)cn Wcifjc
con Saln-cn bcflclit in Srfurt cin ® c«?crb«SBcr cin in aner=
{annter 2Birtfamfcit. 2>ic Xcbciien bcffcitcn wnim im 2(Ugcmci=
ncn pen cincm SJovfliinbc ()ctcitct unb bcfteljtn ttifilS in SSiicliruniicn,
bit ncn cinjtlncn SJIitglicbcrn, wiUfic cincn ju iefprcdjcnbcn ©^cn^
flanb bcfcnbcrs gcnau fcnncn, ausgcfccni t()cilS in OTittljiilungcn beg
9lcuci1en bcr gerccvblii^tn LUtcratur, fo «ie con SJeifudjcn, bie eine
Gufiijcfprod^cnt 2tnfid)t bcfuitigen cbcr jurilcfipeifcn. iDie mciflcn
foId)ct erCn-tci-iingcn finbcn gcfpvadjSircife jtatt unb wcrbcn in
©i^ungcn iHn\H'nomnicn , ircld)c a Jibtbcilungcn beg iScrcinS , bcncn
fclbit gcirobltc I^irigcntcn uorflclicn, abindifelnb fjaltcn. C5inc fc[d)C
Kbttcilung bffdjifti'Jt fid) mit ©cgcnfriinbcn bcr angtrennbtcn 9)ic;
dicinit, tine jUH-itc mit bcncn bcr (? hemic. 3cbt bcrfelbcn fcnimt
fllle 2 3Bod)cn jufammcn; eine biitte bic Ian bre irt bfdjaf t li (^ e
{ifllt il)rc Scrfammlung einmal im SKcnat, Dcnocnbct abcr baju fijfl
bCR ganjen Sag.
3m ctlicn Cuavtalc b. Z- woUte fid) nun nod; eine ticetc Tl'Ja
312
fficKimg, fur Wartf n ttilf tir, S^Iunif nj^udjt unb Dbflbou,
baran rcificn ; bicTOiitgliebcr bcrfclbcn hicit»n a jtbod) bci ibrir n>
flcn ^tifammcnlimft fiir jrecctmaOiger, unter bcm Ofamtn: ®ar»
ten.-SBercin eine bcfonbcrc Wffcllfd)aft ju (liftcn. Sie murbe im
5)JArj c. con IH Slumenfrcunben gegiiinbct unb jabit bercite 126
SlJitglicbcr. G6 war poraucjiifeben , bafi in unfercm ©tabtgebiete,
retldjco ben 9Jamcn bt« „«artcn6 ccn Ibiiringcn" rcrbienl, tin fo
frcubigcg, gcmvinfameS SBirtcn 2lu6trcrbcntlidicg bcrsorbringciv
U'evbci bap man babucd) ert^ aufmtttfam gcmadjt reerben iviiibe,
)vcld)cn Kcidjtbum bie 9iatur in unfcvn Scbcn gclcgt unb ircldjen
©cgcn bcr gleip bnraiis jitbe. (Sine com 6. bis 9. b. SK. »cran«
flaltetc 2i:u6(ltUung »on SSlumen, GSemilfcn unb ^jtin^ten ubcrtraf
jtbod) bie gcbegtcn Gnrartungcn. SOJan batte .3 ©ale bee biefigcn
9?atbo!eUEr6 mit bcm 2Cu«crlefcn(len gcfdjmudt, voai (Sattenbeete
unb ®cira^c-bAufcr barbotcn. Jtranjc, Weirinbt, ©trau^t, ^adier
unb ^iiiramibcn , bauptfad)lid) au« »ccrginen, 2()1crn, 3mmortelifH
unb CaubwcrE jnfammcngcficUt, iiberrafdjtcn ben Sinfrctcnbcn buvd)
bie SOtannigfaltigtcit unb ben (iSlanj il)rcc garben urn fo mebr, alei
Borangcgangene 9fad)tfr6flc fo ©djonc* nidjt tnvarten lief-en. Die
gcfdjmactocUc 2Cnorbnung mad)te bic Ungiinfligfcit beS CetaU oec»
gcfTcn. gjiitten buvd) ben crftcn ©aal jog fit^ cine 3Jeif)e con Sas
fcln, bie mit ben fdjonften Gtcmplarcn bet (ScjeugniiTc bee (iJattenS
unbbcSgcIbeg in reid)«m 2Bcdifcl, mit funfltjoUct unb anmutbtgcr^u»
fammcnflcUung bet cinjclnenStiicte, befeftt njaren. Sot ben Jcnftcvn bin
jog fid) cinC5»citefold)e3icil)c,in a()iUid)cr SGScifc reid) gejiert, ipobei
man bavauf SSiirtfidjt gcnommtn tjatte, bap fid) Meg eben fo iiber*
fic^tlid) al6 jicrlid) batflcUte.
Untet ben gtcmplarcn oonenormerSro^c 5ei(^ncten fid) nu6: efn
^obltabi, ein .Ropffobt, (jebeS 20 ^ifb. ft^njct) eine Jtttifdiotfc,
3uder-- unb anbctc Subcn, SJettig, 2Bitfing, ©utfen, 3>tiebeln, ©tU
Icric unb cinigc .Rattoifc[=arten , con bcnen 59 ©ottcn sotbanbcn,
untct bcnen nUcin .54 neue gnglifdjc unb ©djottifdie. SEegcn ibcct
SJcuhdt tcrbfcntcn bcfonberc Jlufmcrffamtcit: bet ^almcn=, bcr
©ptoffenfobl, bag gefpiijtc Acpftraut, bie oiolettc g)i6t)rc, ber ©d}Ian«
gentcttig, bic fpanifd)e gjetcrfilie, bic SOlaU«ga=(Srbfc, bie g}Jabeita;,
bie (Sgiiptifd)C Suft^oiviebcl, bie ©anifdje ©e^alotte unb bie rnanbel*
il;nlict) fdjmccttnbe Oxali.s e.--culenta.
S>et jrecite ©aal wax mit einct ®opptttett)e eon .Rubtlgcirv^ctj
fen jum Sutdjgange in ben btittcn pcrfcbcn. 3n bem it^tirn rear
bag 2id)t am tcrtbcilbafteltcn unb man ijatu bier eine lieblit^e
©djaar eon ffllumen, auf bag gjcijenbfte georbnct, mit fiinfllerij
fd)tc SBenu^ung beg SJaumeg unb beg 2id)t:effectts, cbne Ucberla>
bung unb bod) in rcic^ftet ^Mt, fid) oetfammeln laffen upb jcber
ibt iiicblingfplafjdjen angciriefcn. J'e* jUmigg SSiilfc, in cincr turd)
eincn ©ptingbtunncn gefublten gitotte, bcfanb fid) am ©nbe beg
©aalfg in cinct fcbt frcunbli(f)cn Umgebung. 3n bieftm ©aale n>a«
vcn 1132 aopfgcwiidjfe jufammcngetlclU, untct bcncn ficJ) an ntu
auSjeidjnctcn: cine Kiichsia Alliens aug 9}Jtrit.ini[d)cm ©amt*
gcjogcn, eine Lobelia gleidien Utfptungg, bie ihr.-n Scinamcn ton
SBcrlin etreartet, cine Kusselia jiuicca, cin Peustemon >;entianoi-
dcs unb eine Aranearia cxoelsa. (Sintn angcncbmtn Cinbtuct
mac^tcn bie Stuppcn eon Sentifolicn, iicibcgeiradiftn, ©litfmuttit.
d)cn unb Gactugarten. I>crgrud!te im er(ltn ©aale rearen nut recnige,
ba fie bcr ftiibc gtoft in bet >Blulbe jcrftort batte. 25on ben ,^ilbi
fnic^ten reatcn mcbcue Gfreoticn beai^tensroertb, fo .5 neue .tiafcr*
©orttn, bic Jbimala»a.-.fta»alict=Wct|te , bie ftiibcr eon bet ©laotfr
^eitung empfobicn leat. Uebet ben SBau bet lc$t(rcn batte tin
sffitglieb bet ranbreivtbutaftlidicn Jfbtbcilung beg ©tn'crL'.Sicvciii}
fctgfaltigc Sictfudjf anaefullt. Sine ^ici'bc fiir bie 3tu6ileUung iea«
3^13
rcn bic ^urbifTC/ »c»cn atfe befamifen Mrtcn Bom gvoftcn jum
lleinjtcn fic^ bkv tici-fanbcn, gin fo gUiiijcnbtr JCnfang lift niit
tHiijt cin fvcubtgcg ©ebcifjcn beg ®avt«n»ctsin6 in (gvfutt eimartcn.
gvan!furt a. aX., i>. 1. Cctbr. 1838. ffiom 27. h'g 30.
©cvtcmbcf fanb bic ton bcr I)icfi3cn @artcnb«U;®cfeUl"d}iift ccran;
ftaltctc gviicljtt';, SSIumcn; unb (Scmiifci'Suf-flcUung f)icv (latt. 3ni
®an;i'n bctiiicl)ti't war baiS 3irrangcmcnt jwcctmjjigci" «'* bc' b's
tcvjafjrigcn Jpci-bfu^Cut-ittU'ing , infofcrn bic ocvfcljicbcncn ©cgcn;
fliinbc gctrennt gccrbnct itorbcn rearcn 5 reobuvc^ bic Ucbccfid)t an:
gcni:f)nui: unb gcniiucr wuvbc, aU bci untcrmifdjtcr JCufflcllung.
93ian I'attc bluijcnte pflanun, ©corgincn, @cmiifc unb Cbtt, jcbcS
fill- fid) unb ini ©anjcn bed) tci-cinigt aufgcilcUt. 2)on (ijcmufc
n\u , ini Sjci'iiflltniifc ;u gwiff"'''^ bcriiljnUcc OJavtncvci, wcnig
aufgetlcUt, ba bic tigcntlid)in ©cmiifcgartnct ben ^mccE cinci- 3tus=
ftcUung vcvEcnncn. Snbcfftn fcnntcn bod) mcl)Vfrc ^rcifc bafuv cr^
t^cilt ivcvbcnj Stnmcnfel;t, SRoti); unb aScipfraut u. f. ir. van
»ov}uglid)ci; SJeUEcmnunljcit evl^iclt ben ci-|lcn ^vdi, em filbernc
gicbaillc. ®ic 2ttcc(TiU9JIcbiiiUe, tbcnfallS cine filbcrnc, crfjicU cin
SBcifetoblEov'f "''" 2' ^f'- ®c^iPCi-c, ncbfl niet)rcrcn anbcrn @cmu»
fen. 3rcci anbcre 2lccc(Tite, in filbcrnen SJtebaiUcn bcfictjenb, wuv
ben cbenfallg fiir eicmufc ertljcilt.
2tm meijlcn Gjfcct mad)tcn bie ©ccrginen; man ficittc fie auf
9 tifdjiU'tigcn (Scjlcllen , bie in bee SJiittc tti)bt)t sufanimengingen,
inniittcn bc« ©aalcS aufgeflcUtj auf bag (SeflcU war griincg fflJcoS
gelcgt unb alebann warcn bic ffilumcn, in 6 Siei^cn ubcteinanbcr,
mit ben ©ticlcn in baS tOIooS gcfiedrt mci-ben. SSei jeber 25lume
jrar ein pcttcl mit bcm Slamcn obcc bet SJummcr bcc ^Pflanjc bei;
gelcgt, wo fie fict) bci taglid)cm SScfpiigen jiemlid) gut l)icUcn.
Sic ^encn SI in 5 l)attcn cine goUectien bcc be|lcn SBlumcn
aulgcrtellt, ircldje jebcd), ba Jpecr SJinj sen. alS ^tciSric^tci: funs
gttte , nidit um ben ^rcig concuvriccn f onntcn ; fie roaren auSgcj
jeic^nct in S8au unb gavbc, unb esisutbcn efjrenooU cnrdijnt: Cal-
liope, JIadonna Slainfords , Coiulesse oS Tarringlon, Lord
liyron. Conqueror of Europe, Scarlet Perfection, Lady Dort-
niuth, Dladeui of Flore, Oueen Victoria, Ueauly of Bedford,
Jiaid of Lady, Kin^ Harrald.
25ie Sammlung l)atte eicte cnglifc^e <Sd)6nf)Cttcti , reorauS
(id> bcr Gifer bet Jjcvrcn Siinj im ©amnieln bcr CScorgincn am be;
jlcn attefiirt. SBon Slaur of IlucUaud rcarcn »icU 23Uimcn bci
biefer GcUcdion.
£itn crften ^rcis fiic ©ccrginen, jur SScreetbung nut; fiir .^ana
belSgartncr, in cincc golbenen 93tebaiUe bcfiel)cnb, erljiclt Jpr. S 0 ct,
bcjfcn CoUection fci)cn nad) bcm Solovit georbnet, unb mit Ijoljev;
ncn ©tiqucts bci jcccr 25tumc beflectt war, wai ben SBcrjug 110c
papier utrbientj bic 13 pteiiSblumen warcn : Lord Byron, Le-
vick"s Trinuiiihaut, Bonmliis, Queen of Scott's Uardiug's, \a.u
Dyke, Siii>crl)a\Viliuers, Etonian, Soutliiaua, Prince of Orange,
King of Ualilia's, Dncliesse of Kent, Cleopatra. 9Jad)ft bicfcti
bcfanben fid) nod) »ielc ncue unb gutc Slumen in biefec SoUcction,
ali .Staar of Uuckland Cbicfcr niat;re ©tcvnl, Sambo, fafl frijirarj,
Pliidias, gclb mit roti) gijlrcift unb gefprcngelt, StamfordB Jia-
douiia, lila, AUss Ilortense, gclb mit njcipcn (Spi^cn,
Sic 2 3Ccci|Titc in filberncn OScbaiUea bcflcljenb, tcnnfcn an
.^anbclsgortner au« OTangcl ber bcilimmtcn ^afil tjcn 13 ganj
coUtommnen JBlumcn, nidjt crtl)eilt trcvbcn.
•Cic 2)al)tkn;SoUection bcs Jprn. ©fern ei-f)ie(t bie gotbcnc
^rci^mcbaiUc in ber Catl)cgorie bcr Ciebljabcr, unb finb fctgcnbe
12 CBlnmcn getront trorbcn: 9Jr. 225. Lord Myrou, Smith's Aapo-
Icou, Quillet Perfection, llobcrt Uuist, Glany of the West,
Lydia, Lady Flclclier, Van Uykc, Princcsso Victoria, Koyal
Adelaide, Purple Perfection.
344
^ic b/ibcn 2(ccefTi(c fcnntcn aui 9!)lcingct alt 12 au«3ejeid)nc«
ten SBlnmen in ben anbcrn ScUcctionen bcr Siebbabcc cbenfallfl
nidit citljcitt wcrben. ®agegen wurbcn rilf)mlid)|I erroabnt : Sjlph-
•v\lu(c Crimson, Grandina Widuall's, Lord Derby, -Hetropolitaii
Perfection, Sir Henry Kletcher, Haane's ipcipc, auij bcr Collection
bcrS?emoif. ©ogcl. Sami: nival Queen, bluscli, Lord Hyron,
Leviok's triumphant, Lila pcrfecta, Purple perfevtiou, aui bcs
goUcction beg ^ptn. 3. JCnbrcA.
Unter btn Sopfpflanjen concurrirtc Vicinia corymbosa, ben
Spm. Si in J gef)Jfig.
2>ie fitberne SJicbaillc crf)ielt Erica colorans, cin auggcjeid)nct
fc^cncS (Jremplar beg S}vn. 5tnbrca.
©ag erfte 2Ccce(fit crliiclt Yucca gloriosa, bem 4>crrn ^an»
bcISgAttncr ® at tinger gcl)6tig, unb bag jwcite JfccefTit mucbc ci«
ncr Bisnonia capemii, 5 gu^ l)od] unb breit, bem .ipcrcn ©tern
9cl)6rig, jucrfannt.
2tm prciereiirbigften tvucbc bagCbfl bcr^erren 9? in; gcfunbtn.
(Sine filbcrnc SOJcbaille erfjielt cin ^6rbd)en Db(l, al« Xepfcf,
£Birnen, erbbcetcn unb Slraubcn, bem Jpanbclggartncr Jpcn. ©^cu»
ermann gcfiorig.
®a« jircite JTcceffit crfjicU ein Sorbc^en Dbil unb etne fdjbnt
SWtlonc, bem JTpanbelSgdrtncr iprn. (Sattinger gcftorig.
(Since bcfonbetn 3tner£ennung wurben t^eilljaftig : 2(bani» imb
eeaipfet unb Reinette d'Angleterre, ccnfcroirt pom Sabrt I«37
bure^ Jprn. Ji:ronenbetgtr, ®ar£n<r bet .^rn. ®i:uncliu4{
bicJCcpfel faf)en not^ fei)rgutaug, bieSJeiucttcnnjaren etiraS runjclij.
2Cupct bicfen irurbcn bic AYirtoffeln unb tngl. SJuben ber ^xa.
SI in J, fo reie bie jtartoffelforten beg ^m. Dr. SIB 61)1 er noc^ ix
cf)rcnoollc errodlmung gcjcgcn.
Lychnis Biingeana con Jprn. ^Rcflcr unb con Jptn. ©ttrn,
6 — G guf i)oii, in rcici)cc SSlutfjc, jcic^ncten fic^ befonbtcs aug. J^t.
J^anbelSgdrtner ©c^mibt tiattc mcbrcro fdjone bliibenbe SJJofenfor*
ten oufgc|teut. ©obann Ijobcn fid) bic ^flanjen beg ^rn. ©tt,
©drtner bei Scmfll. © 0 g e I , unb bie beg .^janbelggdrtncrg ^rn.
Soct im fd)6ncn GuUurjujlanbe l)eryor, fo it>ie man iibtrfeaupt not^
mand) intcreffantcg ^flanjc^en bci ben perfc^iebenen Collcctioncn
bemerEtc. 2tuc^ itjaren 7 mebt unb nitnbcr \iibne SBouquctg oufge*
jleUt, >roiion 2 rut;menbe erivai)nung gu Sbcil ivurbe.
3tllcrbingg fcatte bic 2tug[tel[ung noc^ reidil)altigcr fein fonnen,
fo fern fid) nid)t mct)rerc ©artcnbcfiijer aug ajjatigel an ©cmeinfina
con bcr JCugflcllung auggcfd)to|Tcn f)dttcn.
Oinjeige.) S<i) crirartc cine abermatigc ©enbung ber Ane-
mone percuuia seiDperfloreu3 chinensis, uon bcnen i<i} ben^reiJ:
pro 100 ©t. 8 Sljalcc
„ 13 „ 1 „
Jlcltcn fann, unb um red)t saMrcidjc ^fuftrdgc bittc.
Grfurt, ben IH. Cctober l«:)8. g?Jorife ^ e g.
S3 i b I i 0 9 r a p I) i f c^ c 91 0 t i j.
21>ciSJcncr, Dr. 51. j. "iHuIcitiiitg, allc 9trtcn flvoftcf nl^^
floim-c (Garten nad) fvanjofifd)?!!!, iMi.i](ifdicin anb bcutfitem
05cfd)macfe, unb jiuav mit Dhifecn an^uloijcn. 8. Ci^Va
S5oi)._) gei). 26Vi ogr. Scipjig 5pinrid}«, 1838.
t^b id) bccufcn bin Q{a^t ber 23crf. in bet SBorrebe"),
cine ncue Seiire cbec cigentlid) bie crftc raticnellc I'tbcr bicfen
©egenftanb ju gebon, iibetlaije id) bem Urtheile beS fad)pet»
j^iinbiijen *Publit"um6, nad) bom 3nl)alte. 3d) bin uberjeui)t,
biif fein ptaftifd)er ©artner ba5 25ud) ci)ne 5fu(jen
nuS ber Spmh U^cn ivitb, ba cr biefe ilehre, in einem SWen^
fd)etiiittcc ijcfammelt, ncdj in fcinem anbcrn SBcrfe finben
(vicb.
©ebructt bei 21 Dam i^vn^e in (S b 1 1 c b a.
^X. 41.
WtbatUur: -,v ci co r i (I) A.iafilfr. ^=-=—
^ SScrlcacr: (»>. iv- 0) t o |> til n ii n.
aSciOciifco ^cll 11. movcmbcv IS3S.
-X/. :Sa(;r()niif)»
SJcmcrfiingcii auf met SKanbcvung buvcf)
(UUttatt^cUt com Santigctic^tSratf) Sgcn. SQxidntt ju SRaroitfd;.)
t^m ©arftn bf§ JfiinftgdvtnfrS ^rn. 5!Ko^nf)aiipt fnl)
id) tine fcbinu Collection OauieHit'ii im greicn aufgeftellt;
it)re ^njaM tonnte fiber tiuifenb ©tucf bctragcn, tod) vn--
tnifte idibarunter bie neuern au§ (5l)ina ein9eful)rten ©pes
cieg; fclbf! reticulata felilte. i^er grofite Sljetl Mefer
?)flniijcn wax tic eicinc li>ernubrun() beg ^rn. 9Jlol)n.
baupt; atle fal}cn ffbv gcfiinb iutf\ worauf He iiortrefflid)
j>rdparirte Gvbe, bie ^r. DDiobnb aiip t feit welcn 3«b=
ren mit gro^em Jtoflcuaufircinb jufaiinnengebrad)t , »on
nid)t gcrhigem ©influfj fcin mag. dx fd)lug ben SBert^
feine§ ©tbmagajinS ouf nicbr aI3 taufenb X^aUx on.
2>a6 ex bl^^^cn jiim Sicrfvuif jlellt, ifl fiir brn 2}litmen=
freiinb cine grope ^ilfe. gjlnn jeigte mir imter ben auf;
flcftctltcn CanicUien cine Caim-llia ant-moniflora alba
unb baran cinen 3>tici,q , ber nad) bcr SScrfid)crung beS
^rn. 93iol)nl)aiipt fd)on feit 3nl}ven Slumen i^on ^elU
carmoifiner ^axbi mit bcm !Bau bcr aiioinDiiiflora alba
ctjeugt, WAi mid) an bie Camollia porapoiiia alba be3
^rn. 3n|li,irat^ 93Icner ju S?crlin crtnncrtc, an bcr ciu
Siveig ebenfalU Slumcn einer anbcrn garbe probujirtc.
Sd) rictl) bcm ^rn. ^lUobnbaupt nad) bent Scifpicle
be§ Spxn. 9)lc>)er burd) "itblactircn be3 ^iveigeS eine felbfl^
(Idnbfge SpccicS ju crfclinffcn, maS cr tl)un xo'iU. unb cine
fi^inic ncue Specie^ cranntcn Id^t. j)ie 2(njal)l fcincr
^eibcn war nid;t bebeutenb; [I'c waxen mci^ ani *3amcn
crjogen, inbc^ in l)inldnglici}cr SBcrmcIjrung unb in \d)o-.
ticn gcfunbcn Srcmplaren oorbanben; fie v»cgetivtcn alle
febr freubig, woburc^ ber im botanifchcn Oartcn Kv.it ge=
worbcnc (Sinnnirf , man cntbcl)re in 25reylau guter JpciCe^
etbc, um fo uoUfldnbiger feine SSiberlcgung fan'o, ab S;)x.
?5io^nl)aupt won fcmer ^cibcerbe fogar fduflicf) abldfit.
Scljr crfreulid; »vuvbe Sinfcnbcr bicfcj oon mel)rcrcn S&cc>
ten ubcrrafd;t, rackbc mit l*a<M)nia arborca unb cinigcn
S3arictdtcn bcvfclbcn in fd)6nfn (5rcmplarcn bcfel^U roaren;
fie batten meift nod) JlnoSpcn unb ten Ijaxten SQSintcr,
tvic feit IJabren, oline Scbcrfung ubcr|lanbcn. .^cvr 2)1 o I) n:
^aupt benierfte: baf) bicfe ^flanje nic^)t ubcrall gleid)
gut fofflUfommm fcf)cine; fo babe cr batjon bcbeutcnbe
^artbiecn in SJaufd) an »erfd)iebene J^anbelSgdrten 25re5»
bcn3 obgcfct^t. Unter ben Siofen fiel mir Rosa llore lii-
teo plciio (bie gclbc Ceiitifolia) auf, bie auf eine ^af)»
nebutte dd)t gemad;t, mit uielcn cben im Sntfaltcn be»
griffcnen J^noSpcn prangte, roaS, nad) ber 5yerficf)erun.q
bco^^rn. 93Jol)nl)aupt alljabrlici) bei biefcr fo bcl^anbeU
ten Kofe ber gall iff. 2(ud) im Eorfe S?oi)n bei 2icgni| ia^
id) biefclbc 9iofe neben ber einfad)en ©attung mit un}dl)»
ligen .RnoSpcn; id) fonnte nid)t ermitteln, ob bie gefitUte
<3pccic§ auf bie einfad)en ©tdmmt, bie mit \t)xen ©tdmi
men eincn 2Jufd) bilbcte, tibcrtrngen roorben roar obcc
nid;t; bie unmittclbareSBctbinbung mit ber einfacf)en, Idgt
biog tt?oI)l annel)mcn.
S>ie Beit erlaubte mir bic''mal nici)t, benjSarten be3
^anbclSgdrtncr ^rn. ^ol)I, fowie ben intcrefTantcn ^Jri.
oatgarten beg Spxn. gdrbcr ^anifcf) in '2rugcnfcf)ein ju
ncbmen, bie mir beibe au3 friif)erer 3eit betannt finb.
.^r. .i^jinifd) bcftljt in ©d)(eficn roof)! bie gro^te ©eors
gincn^toammlung, ba er alteg 3feuc, teine koiien fd)eu.
enb, anfd)afft; id) fal) oor .^roet 3a^ren cinen gropcn Sheif
fcincr (Scorgincn bluf)cn; il)r ©tanbort fdiien mir inbeg
nid)t ber gccignetfle, roeil bie l)icr unb ba fic()enbcn ^.iurne
auf bie ®.'orginen.^fIanjcn cinen nad)tl)ciligcn Sinflug
iibtcn. >^r. ^anifd) t)dlt feine ^a[)lrcic{)c C?amcllien=@amm.-
lung fur ben ©ommer unter ®!a5, roa3 id) fritber audj
bei bcm Jlunjlgdrtner .I^rn. ^of)[ ,5u bcmerfcn ©elegen.
t)eit fanb, n)eld)er gIcicl)faU3 uiel damcllien cultioirt unb
fie preioraurbig ccrfauft, fo roie fid) ubcrf)aupt ^r. ^o()C
xed)t v>i)rt()cilf)aft burd) >voI)(fcile ^Prcife unb bie gropte
(Salibitdt im^^anbel au?5cid)net, \va5 iljm cinen incifacberi
2£bfal} ftc^crt. Sn 58re3lau ftnbet ftcf) bie Slumenliebha.
berei itbcrall lu-rbreitct; e5 barf bica aber nid)t munbern,
ba ber 9]iarEt tdglid) mit ben licblidijlen in bie '^(ugeit
fallcnben 25lumcii jcber 3^i()i'f»jcit xeiii)lid) bcfcf^t i|T, tie
fur gevinge ''Pieife j^n crFaufcn finb; cinen freunblid^etr
'^nblid' gi'rodbrtcn mir inSbefonberc bie 9?anunfe(n atler
garbcn in Sopfcn, bie bcm fveicn 8anbc entbobcn unb
obnc mcrElid)e ©torung von ben dJdrtncrn tcm SKarfte
jugefubvt }u wcrbcn pflcgcn.
Dafj id) aber in bcr Stofenjeit nid)t aud) ben ©ar-
ten be3 burd) fcin 2Bcrf uber bieJiiofcn riilimlidifr bcfanni
ten ^rn. JlaufmannS ©elbflbcrr befudicn fonnte, f)Jtt«
id) JU bctaucvn, ba id) mi* fd)Dn friiher, ju eincr bcr Sfo*
fcnbcfd)auung minber giinfiigcn 3eit, bcr freunblidicn 2fuf
nalime fcinc3 S5cfii*er5 ju erfvcucn ijatu. ^r. ©dbfiber;
347
war bflmrtB fo (jittig, mid; mtt bem befanntcn ^radjtwcrfe
fiber Stofen Doti SRcboute bctattnt ju macl)i'n.
(gortfci,^uiig folgt.)
Hotel- eultiti- fccr QCurtfcL
CS3om ipcrni Ji-. ». Z) a dj r c t c n ju ©ccti^cn.)
(goi-tfcgun9.")r
3>ic SScrmcbning bci; '.janifehi 9cfd)iet)t imd)
Sbeihing tcr alten (Stocfc unb ScitcnfprofTcn, iinb biird;
gamen. — dlan ninimt bcii Samcn tuiv von ben bcflcn
JBlumcn, in welciioin Still oiid; gute 'Kbfommlinge j^ii liof=
fen finb. — 2^ei- ^^nme nUuu]l feine 3icifc im %onat
Suni unb 3uli. eobalb ber QUn^cl gelb iuiib, ivenn
cud) bie ©amenfnpfctn uicUeid}t nod) etumS grim finb,
fd}neibc man mit ciner (gdiecve bie ©tenget ab, LMUbe
felbige in ficine 23unbcld}en unb l)^nge fie an einem ecr<
fcblojiencn SDrte auf, fo, bap bie liramcnfapfctn nad) un=
ten ju l)dngcn fommcn. Unmittclbar baruntci- fcl^H" man
cine ed)ad;tel, in wt'ldic ber auofallenbe i^oUfommcnjIe
©amen fdllt. 9JacIi 4—6 2Bod)cn ninimt man ben au;?--
gcfallnen ©amen unb beu^il^rt ibn in ©Idfcv auf, roeldie
oben mit ^lapier jugcbunbcn uicrben, R->eld)e§ aber, urn
bie Cuft nid)t abjufperren mit 9?abcl(lid)en burd)l6cbevt wer=
ben mufj. 2)cn iibrigcn ©amen ber nod) in im j?a^>feln
juri'icfgebliebcn ifi, ld|t man barin, unb bann ix>irb (^lao
unb ©diaditel in einem trocfnen Simmer bio jur ^Jfujfaat
aufberoabvt'. — gi'ir bie ^Hu^faat |)abe id; jwei ajerfob--
rungi'mctboben angenommeii, bie einen gleid) guten (5'r=
folg babtn. — Scb nel)me ein^dfid;en »on 2 gup iSdnge,
8 3oU JBreite unb 6 3oU ^obe, unb bobre in ben 23o=
ben mebrere fleinc £6d)er, bamit bie iiberfluffige gcud)tig=
feit abjieben faun. — SiefcS Adfld;en roirb Snbe Dctc
ber mit ber fcbon befd}vicbenen evbe gcfiiUt, unb an tu
lien ?i(a^ gef^eUt, wo bie 5)3lorgcnfonne nur 1—1 V»
©tunbc binfdieint, 3iegen unb ©d^nec aber bmfnltfn
fonnen. Sm SOionat ^'ecember wenn ©d)nee gefaUen ifl,
cber wenn biep nid;t ber gaU fein foUte, and) _ fpdter,
wirb ber ©ame auf ben ©d)nee gefdet, unb fo bleibt ba5
^'d(ld)en big jum gviil)jaf)r fieb^n, too ber gefd^moljene
©dmce ben ©amen in bie locfcie ©rbe gcjogcn I)at. —
:irnfang5 ^Ttldrj obcr ubcrl>un;t nad; eingetretcnem Sbau--
wcttcr, reirb ba5 ^afid)en in ein ungebcijte^ Simmer ge--
tragcn, an baS gcnfler gcflcUt, mo nur beg S.^ormittagS
tie ©onne 1—2 ©tunbeii bai\iuf fd)einen faun. S^'iet
wirb ber ©ame tl^eipig aber bcbutfam begoffen. SBenn
bif Suft nid)t ju raub ill, mitb frifd)e guft gegeben.
— :2tiifiing3 ^Ipril ober and) fpdter, fo wie e6 bie 5ZBitte.
rung juldpt, briiige icb baS jldfldicn mieber in bag greie
an einen flab, \iic id) oben fdion angegeben b«bf. 'Hud)
fann man t^ai ^d|1dien obne 9>ad)tbeit ber freien D^atuc
iibcrtaffen. SBenn fid; '3)f(an5en lofc liegenb auf ber Dber.
fldd}c finbcn, fo ninimt man ein fpiiiigey ^ol5d)en, mad)t
cine ftcineffierticfung bamit, legt benJteim ober bieSBur.
jcl binein unb briicft mit bem ©tocfAcn bie fivbe bebut:
famwieber an.— 2rn bem uovbi" befagten ^Maise bleiben
bie gefdetcn '^Uirifeln jlel}en bis jum 3Jionnt 2tagu|l, mo
man tic jldrfjlen ^Pp'ini"'' ^'^<^ ^'^ SilatUx baben, mit.
tel|l eineS fpitMgen Jnl'lrunienta auiM)ebt, unb fie auf t>ai
ju if;rera31iitbe be(Iimmt« JBect bringtj bie iibvigen, H)elct)c
348
nid)t |!arf genug finb unb e§ eiud) in bicfem Sab« nid)t
merben, bleiben in bem Jtdjlcben fleben, biS jum fiinftigen
grubjabr, mo fie ebenfnllg in ba§ 2anb gepflanjt merbcn.
^ier bat man 1) barauf .yi feben, bafj fie, bis fie feft«
gcmurjelt finb, fleifiig begolTen merben; 2) bap man fie
fleipig burdjfucbf, ob bie 5E>ilrjeln binldnglid) mit Srbe
bebecft finb, unb fold)e ^flanj^en, beren SSurjeln entblopt
finb, bi? an ta-i Araut mieber mit (S-vbe bcbedt, oorjiig*
licb im griibjiibr, ober menn eg ini Sffiinter aufgetbaut iff.
3u bicfem 53cbuf mnp man inimcr mit trocfencr (frbc ocr*
feben fein, bie an einem trocfencn £>rte, mo eg ni*t friert,
oufbemaljrt merben mup. (^gcrtfe^ung folgt.> ■
S3cfc(;vcibun9 unb QnUnt fd;6nblu^enbcr
Epidciiilrum cochlealutii. L. g 6 f f e lb lit t ^ ig e8
S p i b c n b r u m.
^ennj. ber ©attung. 23liitbe auggebreitet. Cippt
flad) mit einem 9lagel, meldicr mit ber ©taubgefdpfdule
ju einer 9i6bre iH'rvoadifcn i|1.
.Rennj. bet 21 rt. MnoUe ^meibldttrig. ©d)aff
menigblutbig. S3ldtter Idnglidiaanjettlid). i^ipjje i}eri*
fonnig . jluiiipflicl). ^eld;bidttcl)en lincalifd; = lanjettlic^,
gleid}lang.
(Sine ber dltejlen 3frten biefer augge;eid)neten (Sat.
tung. ©ie war iibrigeng bag erfle Kpiaeudnim, iveld;«l
in (kuropa jur ffiliitbe tam.
Saterlanb unb (iultur. (Sin roellinbifdjrS
©d)marol5ergcmad)g, meld)cg fid) burd) bie lange augbau*
ernben JtnoUen leid)t fovtpflanjcn Idgt. DDiaii !ann bie»
fclbeii eben fo, mie bie trodncn ilnollcn ber 3rien leicbt
verfenben. £!ie 23liifbejcit fdllt in unfern SBinter 25«»
cember big 9Jcdrj. 2)ie (iultur ijl ganj bie ber iibrigen
©d)maro^er biefer gamilie.
si 11 en so. Andr. 6 t)ineftfd)e^
^ p i b e n b r u m.
.Kennj. ber Zxt. ffildtter fd)rocrtf6rniig, ncrwg.
©d)aft menigblutbig. ffili'itben einfeitig, gcftreift, bie 3
J?eld)bldttd)en j^uriicfgcfdilagcn. ii\)\>e beilformig, am "Kn*
fjenranbe abgejtuf2t=auggcfcbmeift. — (.•ymbiJiuiu si-
ueuso Willfl. —
Siefe 5(rt iff bem R, ensiforme dbnlidi, bod) gropw
unb brcitbldttvigcr, and) buvcb bie ffili'itbcn vevfcbieben.
abater I a lib nnii (iultur. (Sg ftammt aug (Sbinn,
Don TOober eg (}■'>. ©later im Sabre 1793 mitbracl)te,
unb ifl fo j\u bebanbcln, wie bog uovbergel;enbe. (S^
bliibt gegen (Snbc beg S»ib«^'
C^vpripcdhuu album. AU. 2BcipbIut)cntci; .
graucnfd)ub.
^tnni. bei- (Bat tung. Jlcld) auggebreitet, unferc
^cld)bldttd}cn i^cniHubfen. SiUtnie ouiouitterig , bcibt
feitlidie 23lumcnblattcr auggefpreii^t, untcreg blafcnarlig.
©taubfabcn brcifpaltig, fcitlidie tragen ©taubL'cutel, bet
mittlcre ijt fcbilbfovmig. 3tarbe ragt l^avo): unb i(t oom
©cbilbe bebecft.
*■) Zui ^■>rof. Dr. Sfci^enba^'i CA'cnigl. Sactf. ^loftotiO
i'locsk exu\Xi:a.
E J) i il c u d r u m
349
.'itcitii.v bcr lixt. ©chilbdn-n t)frjfJvinijVoI[ivnifd),
jluiupf. iMpvH- liinacr olo Mt ffitlidn'ii (lumpflidu-u SiUu
incnbldttev, vorii jvfvoltcii. JUldttcr fciu bcl)aavt. — 0.
spectaltilc Sali-^i). Willtl.
- Sii'K nicvfunnbi»if (Matiini;! i)l uir^ bur* ben eiiro>
Vnifcbon JIu'Vndfeiuautcn bcvfclbcii, tuvo ('. ('alccohis, hiiu
vfidu-nb I'ctaiiiu. £>ic aiU' tern Dvifiit iiiib Vlmoiifii \)cx=
jltiuinuubcn ■Jivtcii iibcvtvtttcn bic iinfvidni jiim ill}cil nod)
ail SduMilu'if.
X>atcrlanb iinb Giittur. Jlam fdjon 1731 fluS
g?ovbamciifa. (iy blubt ini 03uii, aud) imSiini unD 3iili(
itnb Kif)t fid7, wdbrcnb bcj Sonimcr? \ucnig)li'na, im frcion
gfliibe l)alten. 'HWc 'ilxtm bicfer ©attune licbon ctivaa
fd^attigc £)rtc «nb mcvjiclbaltitien ©Libcn. @onncnl)il:C
tcvtvaiK" f'c burdiaug nidit. 2)icfc Wcu\idifc i^cvnul)rcii
fid) fiinvcr, ba fie feinc JliioUen baben, audi bie :2(u?fnat
geliiu^t luir im iiatcvlanbe, iinmittelbiir auf beiu ©tanb=
ovte nad? ber 3fcife bc5 gamend, weld^e bci un6 nid;t
crlangt ivivb.
f8md)t ubci* tic S5(umcu-- gnkl)tc= iinl? dc=
}nufc='2(u§ftcUuiti) iu Gvfuit
UiMU 6.-9. October 183S.
CSinijtfanbt.) ,»
?S3rtre bic ^fiifffcdmui ivrnigcr iiUnnenb f^eivpfen, fo bat*
ten bi< ^?3nriilifbiH- tcs hicfiiu'ii ©in-tnU\ui-i.*cvciu'3 ©ntfd)u(=
biiiuiiiicit <\(^wi\ y]c\)ahi ; bcuii finmiil iinir eS bet crftc 93efj
fudi bi'<5 nod) juiiiion i'ei-eitiS iinb ^nviti'iiS Wiiv bic fd)oii fo
tvcit vcriifriidie 3iil)rcc^5>'it ben iUnbern glorenS nid)t mel)c
guu(liii. 3iUciu fic bcbiufon Ecincr ti"iufd)Ulbii?iniii, benu fein
S^efudKC hiU bie ■■2(u«|lelluni) unbefricbiiit iievKiffcn. ®o viol
id) ivrmiKi, ivilt id) ben I'efern bev !JMumen:3eitiini< nodiltes
hcnb ein iMlb van bee 2tu«]1ellunii grben. S^eim ©intreten
in ben Uiuien t^peifefaat beg l)iefio|en i\fllcr:l'otiilg iiberriifd)>
ten ben ii^efudu'c fcijleidi >,mt\ 4 'iSufj bebe nub 3 guji im
Unif>nifl baltenbe ^Prranuben vcn Spin. SJJilitiiir^'Krjt 9)? u U
let fliinj i>on (^ecciiiuen crbout, reeldje lUif ninben 2ifd)en
(tebenb fid) febt flut lUi^nahmcn. ^ivei SlJcoefuUen, cbenfallS
mit ©ecvginen uinaniuben, b'elten eine Siifri, auf iveld)er bie
S5ud)llaben: „@arten = !i5erein" vpin ^un|Tgdrtnec Spnm
5lifd)ini(et von '^^Icoi luib SSlumen fleiinmben, }u Icfen laa^
ren. ipicv buidj.aeteeten, fab man (iiemufe, Gerealien unb
gfudue. ^li'enben unr un« 5uer)1 linf?, njo 62 Sonen SHau
$offeln ben 'Jlnfatic) niad)eii. Jpar Aunftiidrtner S. 2£. ,^'i'''^*
juii. l)attc allfiu oi eii))lifd)e unb fd)ottifd)e ©ceten jieliefcrt.
5per: (^attnci; yieufd)el eine grope fd)on au«fel)enbe iUu^
tcffei, aug afiatifd)em '£nmeu fleivonnen, vinb ipett Saa^
faill.:'ifrjt ^leuniann bie i\aiteffel son .Biaersuni. -^iuf
bem .lten2:ifdid}cn Iiatte ^pe. ^p aa.i^e jiiii. bie neue S'elpflan^c
Madia sati\a, nebfl (camen anib bem barauS jiftDonneneu
^tk aUiJijiftellt imb eviaubte ^ebern ba6 Tel ;u fo^en. X^a«
Cet if[ fel)v fett unb von anijcn^-bnieni, efivaiS iiufartiiiem (5>e-
fdimacfe. dladj eiuee d)emifd)on ^litalrfe be|le[)en 100 3.bei[e
iiuS -15 lljcileu Olfiii, 45 3:[ieilen iS'cariii unb 15 Sbet^i
ten (ilyccrin. 2?ei — ■ 19" 9i. uMib ci eift clira^ fejl unb
giebt nn't ^ilfalieu fine febc irolilfdidumenbc <£eife. ^if
^flanje fclbft aef)6it ju S\ ii^ciicusiji siipcrniia Llii.; unb
Corviuljjrciao Juss. unb fanu, bee 'ilu^faiie bi« ^tn.
3D0
.Tpaaiu nad) , K-i un« febr flut im (Bremen <»f^o«
,\{n roeebcn. ?}?6di«en bod) bie 5perren I'anbioitthe von tiefet
!>PlIan\e ben ©ebiaud) niad)en toiuun, ben fie \ii oerfptidjen
fdieint. 2>ei- nebenftebenbe I.ifd) euibielt eine 'Partbie .ftuc»'
biffo, 2 neue liufenbunbe «cn ipni. OT. ip cfi unb eincn fe()t
fd)onen fJl^elonentiubiiS uon iptn. Jpaa.ne, 'Jlubece fliirbiffc
in 39 «eifd)iebenfrt ©citen amren auf )Sleoi an bie iifd)e
flelegt, von beneu bet fram6fifd)e ^,udet:AiitbiS von ipetm
a;ifd)in>iec/ bee 2i5ad)efleifd): unb bet enfllifd)e ed)mect.
h'ubi'o von iptn. ^paage butd) ibteWtoge fid) ausjeidjneten.
£)ct fcliienbe 3;ifd) ttui) ein mit Si^aumrinbe^ um!leibeteS Aajl*
d)en mit Cfircii, Hiauiniiilai-ifii tto Kcliiiiocaclcn, in
feltenen unb fd)6n i)eivad)fcnen jCci.^inalecemplaien von -^p.'ttn
Jpaaiie; befonbeiS »»uibe ein I'/i Sup im I>urd)meffet l)al«
tenbet Ec-liin. la(is|iinus unb ein CriTiis si-iiilis, ber ted)t
fd)6ne, reinweipe Sotften netrieben b'ltte, bea^unbert. Gin lifc^
nafim bie fdmmtlid)en gtiid)tc auf; fie beflanben in 2 leller
5Ceinti\uiben vcm Alaiifmann Jpm. Seiletmann, 2 ZcU
let becn)leid)en vom IBuubarjl iptn. Sudinq, 'jtepfet unb
C^rbbcercn von 5prn. Jpaage; ein iaadi(itotbd)en mit fef)C.
fd)6nen lioiinx' blanr, von iprn. 6d)mibt. 2iiit l}abcu
b. 3. gar feine grud)te gebaut; beun ber *JJad)tfcoft vom 22.
auf ben 23.5)fai jerftottc fdmmtlidie 23U'itl)en ber rbftbdumc.
Ueberbaupt liegt unfere S?bf^cultut nod) febt im 'iivi^cn, unb
bet 5l3'etein f)at bier ein guteg Jelb, feine 2bdtigfeit ju }ci.
gen. Urn fo mel)r t)aben reit Jptn. gtitfd) im 2}cge[fd)en
(fatten ju banfen, bap et un^ nod) tin i\6tbd)en mit vocjai)'
rigen (^jolbteinetten eingefanbt !)at, bie fid) buid) ibte Jtifdie lUiS.
je'id)ncten. 'jiuf biefen. 2ifd)e ftanben nod) 20£leiue iovfd'en auf
einet Stellagc; fie nntten vom S)m. 5)faiot Seniden, ber
fie von 2?eviin mitgebtad)t i)at, eingefd)idt ; bie 2opfd^en b.w
ben nut einen 3oU 2>urd)meffet, unb bed) vegetiten bie ^Pflan.
jcn iiid)t fd)lcd}t. (fine Ui)sa .sfniju'rnorciis hatte ein
iln6e(?d)en; bie anbcrn, mit ^rufinabme einiger^JZnrtben, warett
fucculente ^Pfianjeu. '.^ruf ben nod) 3 folgeuben Ziidjen ftaiu
ben itartoffeln unb nod) eine OTelcne von 5prn. 2;ifd)in«
get, cingefapt mit einet neueji} ^oxlc ^etetfilie, bic ipr. l-if
fd)inget ,,0}eue fpanifdic ^"letetfilie am feinfle|n
g e 5 a f)n t," benannt l)at. ^i< fiel)t alleriicbll aui, unb wirb balb
bie anbete ^\-tetfilie au3 ben ©dtten vertreiben, iveil bei ibt feine
a?enved)fetung mit '5d)ictlin9 moglid) ift. *B3it ivenben un4
nun red)to unb gel)en ben 5aal wieber abivdttS, too bu5 ®t-
miife auf langeii Safeln aufgehduft liegt. 2ebet (^talcg
nennt bie OJamen bet liiet von benW.utnern ijtn. i^.aage"*,
■^rppeiius, aUcnbel,' iJef et, Op ii Oner, '-pia H, gcfdtbt'S,
© d) 6 n ft e b t"« , 9v e u f d) e 1 , 2 i f d) i u g e r , *£ d) u d) a r b i'i,
Gdtifdi, Sride, ^^ a up el u. a. m. auf-ieftellten ®:nu'ife,
von ber Srnmu'ufireffe biiS jum 23lumonFobl, von bet »].\-rl='
jtviebel bi3 iuv fd)on unb gtopgcjogenen 2.^abeitai3>v!ebel, bic
au3 bem bctanifd)en (iiattcn eiiu]egaugeu u-ar; idj btaudje
alfo nut be* tScltenen ' unb -DJeueii Giivdbnung ju tl)un.
®U'id) cben an ftanben G neue tScc-aiicn vom Jpetrn ipaage
juu. ; ;5uci;|ii bie in ber 'Pteup. ©taatS-.oeitung empfcblenc
ISavaiietgetfte, iiber wAAc bet Jpt. iObetamtinann >2 tenbet
ini l)iefigen lanbivinbfa}aftlicl)en i^eieiae ftrt) binfid)tlid) beiS
(SrttageS unb SBudjfcS fo gimfrig au<>gefpfodH-n f)at; bann
5 nod) {iemtid) ueue Jpafetfotten, al5; lldplowii-, fd)ot:i;
fd)et Uorwick-, cng(ifd)« .Sacuffelv d)inefifd)et nadtet unb
fdjivarjct gal;ncn^;pafet. C5J«fd)lup folgt )
351
58 a r t e t d f e n.
SBtrtin. Sn tcr 169. SBcrfammtung Ui SercinS jur Sef6r«
tcrung bcS ©artcnbaucS om 7. Octcbtr c, iintcr SScrfi^ bc6 J^rn.
(SarteniiDirtttorg Ccnni, niurbe eon bemfclbcn Borgcttagcn: cine
Slai^d^t be* 5uflij5(5ommt|TartuS J^crrn ^lanecf |u ©cffjaufcn,
iiber ben bafclb|t ncu gcbilbetcn "KUmatUt ®artcn:iGcr{tn ; JCnbeus
tungcn bcfi ^ofgartncrS ipcrrn gintelmann II. in ^potebam, ubcr
Xnjuc^t unb ^ftcge fjcd^flammigct 9Joffn ; S3cmcrfungcn bc^ Jpof;
gartncva ^ctm SJIaiier in SKcnbijou , ubcc Suttur bcr BilberKia
Zelii-iiia Lindl, ; JJcidjtic^t bcS Jtunjl; unb J^ijnbcI^gavtnerS J^ttrn
Dt)m ^icrfclbft, iibet bie tiirjlid; auS ©nglanb cingcfiiljrtc, con bcc
tcvtigen Sartrnbau^ScfcUfttjaft in Conbon prei^Wurbig ctlahntc unb
banaci) Prize Fig'iter bcnannte ®ur!e con eorji'iglic^cr GSiitt; 23e«
mcrfungcn bc6 ^icfigcn ^unfl= unb Jpanbel^gartncrg Spnxn Jufirs
mann, iibct cinen ton it)m aui bcm©amcn gtjcgcnen 3Bcinftocf, btt
Sotlcgung bcr baran gctfiftcnStaubc, bie »cn bcm ^robujentcn alS
tin nfufr ireipft SKaloafict bcjeic^nct rcarj Jfnbeutungen beS J^cf=
flirtnttS ^ctrn 23c5 in ©anfouci it'bcr bie 3tfeffniagig!cit bet ICnc
tocnbung ncn Primus mahalcl) al5 Unterflamm fur ebtc^irfdjcn, be*
fonbcrS in ©antboben mit |leri(em Untergtunbe, bei SSorjfigung von
^ireigen alfo »ctcbelt»c .Rirfd)bdume auS bem bottigcn ^lic^engarten,
normals aSatttj gcnannt, iiber bcffen ©ntfletjung ber STo fijcnbc 9tad)»
ri^t gab; SJJittijeilungcn be« ®arten=ajerein6 in^ecUberg, iibct befo
fen oorjaljrige Scrfammlungen unb ben barin erirafjntcn SRcifrcSctiii^t
bcr grau son ^li^ing auf .Sramfi, cntftaltenb bie ©djilbcrungen bet
©arten in unb bei Jpamburg unb ber SBIumen.-Jfueftellung b(i bottis
gen ®artcnbaui2ScreinS, mit Jpinblict ftuf bie 3tu£;|ieUungcn beS Mefij
gen SSetcinS; Kcfcrent !nupfh I)ieran cine !urje ©djilbetung bcSje*
nigen, wai in bcr jungften 3eit ebrjugSweifc in Sejiefjung auf bils
benbe ®artcn!unft, Sanbfd)aft«=feartnerci, in ben ndtjetn Umgcbun;
gen S8etlin5 unb in ben ocrfc^icbenen ^totjinjcn beS ^rcufifc^en
©taateS, tfje'di jut 2Cu6fu(;tung gc!omnien, tfjcilS eorbcreitet unb
nngelcitct i|l; et bcrutjrte bie Umiranblung bc6 Sijiergartens in eincn
gefunbcn unb grcf artigcn ^av! , b(» 2}etfd)6nctung ber offenttidjen
ijJIage in bcr SRefibenj, erroafjnte bcr auf 'JiUctbcdiflen Scfcbl entffan;
bcncn aujerft gelungcncn ©artcniXntagcB ju Srbmann^bcrf in ©(^Ic;
ficn, bcr fteunbtic^en Umgcbungcn 6« prinjlidjcn 8anbfi|e bei^ot^;
bam, — 6barIottenf)of, SSabcISberg/tDlicnide — beutcte ouf bie im
S3ci-!e bcgriffencn oon ©r. itcnigl. J^cl)eit bcm^rinjen Jilbrec^t bc«
foblcncn gropartigcn Mnlagcn bei bcm ©cljloffc Jvamenj in ©djtefien,
ouf bie ^crftcUung ber ®artcn.3fnlagen bei jur .SConiglidjcn ®c;
maine ccf)obcncn, oormat^ gur|tbifi:f)bfltd)cn ©d;IofTc6 DliDfl bei Dans
jig, c(cbijc^te bcr SerfcfjcncrungS^Jinlagcn in ben Umgcbungcn bet
©tabt ^ofen, bet geiflungcn bc6 JBerfdjoncrungS.-SScteinS in Sroms
fcerg, mit ber SBcflrebungen mandjcr anberet jiingfl ent|lanbencrS?ers
fd)6ncrungS;25ereine in ben »ctfcl)icbenen ^rcoinjen bet SOtcnatd)ie
unb bcjcid)nctc nct^ mel)ccre ^riDat;a3efl§ct grower ®artcn, bie bes
ten Scrfc^cntrung fid) angclcgcn fein laffen. -^crr^ofgottncrSlict;
net I. gab einen !urjen Umri^ beS SBcc^fct* CSJotaticn) in ^flnn;
jen unb ma^tc auf bie SBk^tiglcit bei ©egcnjlanbeS fur bag beffere
®cbe:l)cn cuutrirtcr ^flanjen aufmcrffam , ber bcim ©artcnbau im
2iagcnuincn nod; bei wcitem nii^t in bcm@tabe bead)tet ju wcrbeit
pflege, a\i bfcS bei bcr Canbreirtljfdiaft gcfdjefje. Jpcrr Dr. JXlo|fd)
teferirtc cine con bcS Jperrn SOtinijlctS »on 2iUcnflcin Srceltcnj bcm
Screisc jugcferligte Jlbbanblung beS .RunflgartncrC .^ertn Jfpcblcc
in Ceipiig; iiber bie (Sultur »on Xanthoclivmiis piutorius Boxb.,
begUitct ccn 2 lebcnbcn (Sremplarcn mit eincr DoUftdnbigen 5Be»
fdjrcibung ncbfl ^eidjnung unb rcifen griidjtcn biefct, nadj bet S5e<
mettung bee Jperrn SHcftrcnten, fur Suropa ncci^ ncuen, ben gebirc
352
Qigtcn ©cgenbcn CifKnbient atige^on'gcn (pffanje. ^en J^ofgirtner
J&empel Ijatte cine fiit unfete beutfdien ®attcn nod) ntue, ju ben
Ciliacecn gcbotige 3ierpf(anii aufgejlcUt, bie im 3af)te t829 na^
trocEenen, »om Jpcrrn »on Jtarrein^li) in SDJerico gcfammelten ©fcm*
<)laren »on ©djultefi jun., bcm Dr. SelTet in .Rief ju ei)ren Bei-
sera elegans genannt rcuvbc unb oom Jperrn Dr. .SCte^fd) in ben
aSerftanblungen be« SSereing befc^tiebcn unb mit einet tolorirten J(b#
bilbung beglcitet wetbcn wirb. ScrJ^err ®cl)eimcDbctjginani»5Kat&
MexU. ubergab cine f)icr au§ bcm ©amen gcjogcnc ^cmiifcj^flanje,
bie in Sohmcn cuUioirt unb bort ©pargeUSatat gcnannt ivirbi fie
rearb com .J)errn Dr. A'lofefcl) qIS Lactuca Augiulana Allioni er«
fannt. £)cr SJotjigcnbc gab cine Ucbcrfic^t beg groSenUmfange^ bee
SBcinjudjt in ben Aonigt. ©drten ju ^ot«bam, unter SBorlegung ei»
nc6 ©ortimentS Bijn 64 ber oorjugli(^ercn Sranbcnforten, auf beren
»ctrc()iebenc Ciualitdtcn unb if)tcn Sffiertb, aii frul)e ober fp4tc obcc
in gorm unb Umfang intcrcffante gruc^t, er aufmerffam mad^tf..
Stod) rearen jur ©telle gebrad)t: auS bem biefigcn botanifdjcn ®ar«
ten, cin gjcmplar bet,i)ict jum crftcn aSale btiibenben ncuenFuch-
sia fiilgens aui ^eiu unb 5Kctico ; com ipofgartner J^errn
Siietner in ©c^onfiaufen, tine- no(i trenig eerbrcitctc, au6 bem f)ie«
figtn botanifdjcn ©attcn mitgetl)cilte, fd)6n bluf)cnbe ©^linge
)7flanie, Loasa lateritia Hocker (Caiophora lateritia Klotzach)*
bie fcit Snbc Sunt im frcien Canbe biS 16 guf ^biie ettei^t unb
com groUcnot^ niijt gelittcn f)atte; fcmct: con bcmfelbcn $robu«
jenten, oerf^iebcne ©nglifc^jc a;umipl;©orten eon au$gcjei^netec
®r6pc, cine ©taubc pon .Knig^t'* gtcfec 53?atft(5rbfe (.Knights toll
Marrow Pea) , bie ct eon ben i^m befannten ©pAterbfen fiir bie
be(le ctflatte, fo n?ie cin ejemplnr eincr oom .Runfle unb Jpanbe(l#
gdttnct ^crrn 50Jatt)icu f)ierfelb)t oljne bcftimmte 9Jamcn;Scjeid)«
nung bejogcncn, fteincn 3«'c«'g'®rbfc, bie er fiir fpiite 50iiflbect:SuI«
turen unb $ur Jfnjuc^t in Sopfen im ©pdt()etb|l unb SBintet be*
fonberS gecignct eracljtcte. enblic^ »om ^ofgartnet tBlo^ii) ju Stars
tottcnljof, einige grope Jl:noUcn bcr eiclbefprcd)cnen SRot)an;.Rar»
toffcl unb pom ®cf)eimcn sDberl)ofbu(^bru(fcr Jpcrrn Secter, cine
^attic ber auS grciburg imSBrciSgau fjicrfjcr gelangten fogenanntea
at6mifd)en 25ot)ne, bie reegen il)ter unge>rcl)nlid)en 3nttf)cit unb ib»
re« gBobIgefd)mact« bcfonbere Smpfcijlung ucrbicnt unb bei bem I)if«
fijcn ^anbetSgdrtnct .^rn. ©d)ul§e C9icue SBcIt eor bem granlfurtet
Sijore) iau^iij ju ^aben ift. 2>et ^crt ©eftcimc 59lcbi}inalratb
Cid^tenflein iibergab einige fiir bieS5ibliotf)e!beS 25ctcing ongcfctjaffte
SBcrtC/ alfi: BaiUy de Merlienx, Eiicyclop6die pratique du jar-
dUiage. liOiscIeur-DesIoiigcliamps , llistoire du Ci;dre du Li-
bau; Jacques, monograpliie de la famille dea Coiiifeeres.
.SC6nigi6crg in ^tcupcn. £)ie in ben 2!agen pom 25. tti
27. ©eptbt. b.3-I)iet gcbaltenc Slumcnc unbgrud)t57Cu6fleUung, f)attt
fid) ber allgemeinftcn :S()eiIna^me ju crfteuen unb roat fe^i rei^Ii^
au«ge(lattct. iBotjuglic^ prangten ®eorgincn in bet mannigfaltig*
ften garbenprac^t. es maren abet au^ Berfd)iebcne gjtoben con
tier in biefct ^procinj gctconncnct unb gcf)aSpcltec fc^onec gldnjen*
bet'Seibe auegelegt.
(23crf auf6;XniCtgc.) S'ic cotjugii^ften ^bl^fottcn m
^oc^fldmmigcn, $i;ramibcn; unb ©palicvbaumcn finb fotttcdbrcnb ju
Ijaben in ©rfurt bcim SaumfdjuIcn.Scfiger ^Ia$, SBcbergaffe
2925, unb reitb 3t'bnef)mcrn con grojctn Duantitdtcn, j. SB. ®emein«
ben 2c. auger ben im gatalogc fd)on dujctfl biUig gcflclltcn ^rei«
fen, nccf) cin bcbcutcnbcr Stabatt jugefidjett. ©oUtcn fid) Ciebbabcc
pnbcn, trcld)e bicfen gut nal)rcnbcn Gncerbtjiteig ccgrcifcn >coUen,
fo (Icftt bet betrcffcnbe ®artcn entwcbet im Sanjcn, ober in jwei
2ibt()ciiungen untcv fcfir ccrtbcilbaften S^bingungen jjum JKcrtauf.
<ii(bructt bei ^^am >^rnQc in (^(^lUba.
sit. 45.
Siitacu'ui ; ,v I- 1 1 £' I- 1 ill .V a fi I cr. ==
Scvlciitr: W. ,"s-. W f o |im ii it tt.
aScitlciifcc, J>c» lO. i^JuucJulJctr Ji.HtlH*
A7. ;>al;i<]aii(3.
JBcmcvfungcii auf cincr SKanbcntng bitrcf;
ciixic^c (3avtcn (2cf;tcftcna, S36l)mcn0 iinb
bcr £ibci-(auft^,
(53ltt3ttf)eilt »om J^rn. Sonbjcvidjtsrcitl) SBiuctncr ju SJauntfd;.)
CgcttfcijungO
c^n bcm tton S5rcf'Iau etna f^eljn WdUn cnfferntcn
fiieipiil}, bcfiuiite id) tic .^antclivciavtiuvci be;? .^crni
^fetini^, bif citiji^e am £)vte iiuP in 9Jiittel|'d)lcficn,
wo id) ctne In'ibfd)c Sotlection erotifdier ?)flanjcn, foiift
abcr nid)t& dlcnc^ antraf. ,^cit ^'>fcnni9 bcfaj; unter
onbcm cine '2(nja[)l .qut gepflcjtcr (Virus myrCifoliiis
(BigaradiiO, icb bcmeiftc ibm, ta^ bicfc ^flaiije Icibcr
nid)t gcrn bliibe unb griiditc bvinqc, \i\vi tx inbefj nid)t
juqcben rooUtc nnb iH'rfid)ei-tc, bay bcr grogne S^hcil fcincr
^flan,i|en il)n aUjdbrlid) init 93Iiimen unb gn'id)ten erfrcue.
Uncnvavtct war mir fctnc Ma^^c : baf; bie SBlumcnlicbba.
bt'vci am Srte imina- mcbv abnchnif, inbcm fcine ui6d)cnt=
lid)c einnal)me jcl^t mcifl nid)t uict me(}r, ahi bie td^lid)c
Sinnabmc uor ciniijcn 3af}rcn bctvacje. Sra^qt iiuii aber
Jpr. ''Pfennig an bicfcm S.H'rfall "bcr ffihimcnliebbabcrci
in bem frcunblidjcn, iuoI}l()abenbcn unb gleidjfam in cincm
grogeii ©artcn bclcgcncn fiiegnii^, nid)t fclbft tinigc
®d)ulb? £)a§ ^ubiifum raid immcr ctiva§ 'i)?cue5 ocrgc^
fiilirt fcf)en. 2!)aju gicbt aud) bie SJlannigfaltigfcit bcr
oielen ncucn unb fd)6nfn ©ommerc^ewddife unb ©taubcn,
bie I'icb ft'br moi)i in a;6pfen culti'oircn Iai[cn, binrcid^enbe
©ctegcnbfit. ^icrin barf e» ber ^anbelagdrtner nad)
meincr ?3tcinung frcilid) nid)t feblcn laffcn. 2icber eidc
foldie ^panjcn pflegcii unb abfeijen, al§ cine grof^c 'K\u
jal)l fiabcnbuter %i\)x au-S 3»ibr cin o^nc lib^aii untcrbaf:
ten. <Sd)abc nur, bafj >Sc!u/.antliiis retn.su.s fid) fo fd)n)er
burdjrointcrt, cr roi'irbe guten 3(bgang finben.
%n bcm, bcm ^cirn ®rafcn ©alia 5 jugcbori:
■]tn unb burd) fcine "rci.^cnbe Siage am gujje be3 3fi'r--
^odigebirgcS befanntcn Sabeortc ijiebroerba in 2j6l)=
ncn angcfommcn, biclt t§ nid)t fci)'.ucr, ben etam cine
JJZcile entfcrntcn (Scblpfigavteu bcr *3tabt S'l'tcblanb,
iefcbid)tlid) befannt burcb feinen bcrubmten 5iiovoefi!jcr, ^u
'efucbett. 25er ©arten war mir au5 frubern S3cfud)cn
cfannt. (Seit mcbrcren 3nbrcn flebt bcmfclbcn berJCunft*
idrtncr J^r. 3ofepb (Mdrtler nut grofjcm ©rfolge vox:
SRan mu0 bicfen @artcn unter bcr "Pflegc bca frul)crn
3dttner§ 9efel)m l)aben, urn bie Sjcrbien|Te be5 ^evrn
Ojdrtler gcl)6rig vourbigen ju fonnen. S3on auSge^eicfjs
nctcn 'iMIrt'lJf" f'^ib fid) bamal» etroa cine Gammlung
»on breif;ig Sorten GameUicn mit einiger 5I5ermcl)run9, fo
roie cine 2iii5al)( Acack-n, .Ma<riioliciij .AlclrosUleri'ii t;tc.
t>cr, U'dbrenb jc^t mebrcre taufenb (SamoUien in ttroa buns
bcrt ©ortcn unb gegcn funfjcl)nbunbcrt Gricen in etwa
l)unbevt $h'arietdten, cin Sbcil in t^rad^tcremplaren von 3
bi'5 7 5nf! ^obe, in bcr uppigflen il^cgctaticin, ncben cinct
rcicbbiiltigcii Sammtung crotifcber ©ewdcbfe porbanben iinb.
^i(i fat) icb bie fd)6nc Acacia dcalbala unb rcstita,
Magnolia grandidora alg S3dume von 20 gup 4>'^^*^f;
ciele Sijarietdten i^on Epacris 10 gup I)od) unb bi^fj^r,
»iclcr anbcrn ^^Panjen in ^Had)t:GrcmpIaren nid)t ju ge^
benten. 9lon ben Erjccn blubten eben, graiulUlora, <ie-
clinata, fraiislnceiis, blanda. jcstUa fiil"ida, iimbcllata,
moUissiiua , pliirimidora (Ucicliciibacli) , loiigi(]i)ra,
s|)uri!-, capressina, daplmcliora, comosa alba, vciUri-
C()sa coccinea unb pracgnans, aggregata, Plukoiictii
uajia nnb orafa. 9?id)t minbcr auggcjeid)net n»ar bie
gcUcction von RhodiHicndnm iudiciim (A/.alca imiicaj
mit ihrcr jabtreid)cn S>cvmebrung von etma 200 'pflanjen,
benn ^crr ©drtler i]^ in Scnnebrung bcr ocrfdjiebenert
von ibm cultiuirtcn 'pflan.^cn cbm fo gcfcbicft ale; uner=
miiblid). -iUon ctroa 1500 im oorigen 3abre gefeijtcn
(Samcllien=(3tedlingcn, ftnb ibm itber 10(MJ gtui gcit)ad)Tcn.
Saeld) cincg 23interflor3 babcn fid) Slumcnfreunbc ber
naben ©tabt grieblanb bci fold)cr Jliegfamfeit bc5 XJor--
flanbeS be» ©artenS unb bcr grcunblid)fcit bcffclben gegcit
fficfucbcnbc 5U crfreucn. 3'Vei lutn ben, burcb ^:)rn. @drt«
ler erit im oorigcn S^bre nadi bem Scbiirfniffc cincr ge.
rcgelten '3)fIanjcn.(SuUur cnveiterten ©la^bdufern, roareii
faft au5fd)lietllid) mit GamcUien befeljt, bie .^r. ©artier
bag ganjc 3iibr l)inburcb unter &la& i)i\lt, wa§ bei bem
im bi^b*^" ©cbirgc fo bdufigen 5yitterun3;S--2Bcdifel, ten
oft fatten 9ldd)ten bey Sommci» unb bcr bann g(eid)
barauf wiebcr eintrctcnben fengenben ^il^c im S'balc, aU
[crbingi^ angemeffen fcin mag. Die J^ciben tterbcn t>on
.^rn. ©drtler nid)t unter Sebectimg gebalten, cin Shell
ballon ifl fogar ber i^ollen (conne au^gcfept, ba ebcn bie
gocalitdt cine anbcre 'ifufllellung nidii gc|lattet. Sebeu=
Unben 'DJadnbcil wiU .^r. ©drtlcr an^ ber ilJicbtbcd'ung
nid)t crlitten baben, obwobl er ^um ©dnil.'. fur bie brcn.
ncnbcn voonncnilvabtcn ebcnfoa>obl al-j fur bie ll.ufen
^Maljregcn cine SDcbecfung ber .^cibcn ju tinet gcroiffen
Sagcojeit fiu »ortl)eilbaftcr ^dlt.
855
(^d)abe, bafj ber ®atkn ntc|t ebeti fo JBorjugHctjeS
iinb ©dtencS an ©taubcn = ®c>rdd}fcn aufjuipeifen Ijat.
£)cr rc.qc Sinn be§ ^rn. ©drtlcr nnrb'-abcv and) fcaju
balb Wittd ftnben. 2Mc ©cbirgS.SScgetfltion i|t ben Pfl'^"=
5cn im frcicn Uanbe fo uberaug gunjiig. 53uin mug il}ven
iippigen 2Sud)§, il^rc 23tutl)cnfuUe unb ®r6fjc im ©cbivge
gcfcben babcn, um ben gvcfjcn Untcvf*icb folrfjet *pf!nnjcn
mit bencn bcS )j>lanm ganbco ju bcmcrfcn. 3n n)eld)ci:
S3oUfpmmcnI)cit bluljen l)ier 5. !8. Ac<aca spicata, Vio-
la maiioiialis, Lyrlinis chalcedonica lloie p'eni), Pa-
jiavor orifiitale, ttiidljcckia piirpiirea unb bie »erfcf}ie5
bcncn ©attungcn Plilox; id) ffll) l)ier Phlox suaieolens
in [I'incn SSoaictdtcn, unb Lycliriis visraria lloir pleiio
in nie gcfcbener ^h-ad^tfiiUe', lefetcre in (Snbri§pcn t».'n
ctncm Sujj £dnge mit bic^t an einanber gcreil}tcn S3tu=
men von ber ®v6pc cincS S3icrgvofd)cn--©tude5 unb eincr
giillung, roeld)e bie gcmeine JBcnennung bee ^flanje:
„Sauevn=2cV)foj[e", nur jit fctjr rec^tfcrtigt.
Cgortfcfiung forgt.)
S3cfd)rctbun3 bcr Amaryllis Ameliae.
CiSom ^rn. S3ataill.:3frjt Stcumann ju (SrfurtJ
SSon ben 50 bei .^errn g. %. ^o a a g c jun.
^u Srfurf neu angcfommnen ©orten Am^aryllcn blul)t
fd)on fcit bem lOten October bie oben ©enannte, bie
ebcn nidbt bie ©d)led)tefle in bcr (SoUcctton fein mivb.
2(ug ber birnformigen graubrauncn 3>tiicbcl, itcld^e 4 Boll
J}cd) unb 2'/2 3oU im Umfang [}at, finb 2 S3lumenfd)afte
getrcten, woiion ber eine nod) bie jwciblumigt ^noSpc,
ber anbcre aber fcbon fcine jroci S3Iumen , nad}bem cr 8
30U bod) gcirorben, cntn)icfelt bat-. £>er (Stengel ill nHil=
jcnformig, 1 Sell im Umfangc b'lltenb. 25ie 23Unnen 1ie=
l)en nur ctwaS jur ©eitc geneigt. 2)ic dorcUe 41/2 Soil
long, an berg)iunbung trcigrunb, 5 3oU im ^Jurd^meffer.
2)ie ©infdjnitte glcid)mdgig, bla^carminrotl) gcfdrbt mit
cinem bunfckarminrctf)en i'iniennefje uberjogen, gegen ba5
£id}t gel}alten, glii^ert bie garbe mie mit 25iamantftoub
bebccft, bcr DJagcl mecrgrun mit nod) einigen rotl)en ^unU
ten an bcr du^ern ?5lddie. I)ic ^Dcnigfaftbecfc (Nectari-
lymal l)albmonbf6rmig, 2 i'inien grofi unb oon mild)n)et:
ffer garbe. £)ie 6 gilamciite unb ?)i|lill rotb; ber ^lo(=
len blapgelb, bie SRaxbe Sgelappt. ©ie jlcbt in fanbiger
^cibecrte im 2Barml)aufe. 31)1^ 5Baterlanb felt 9ku«
l)oUanb fei.
llthex (Suttiic hex "KntihU
CSJom ^(vvn gr. 0. 2) ad)rbicn ju ©rtupcn.)
Cgortfc^ung.)
£)ic anbere 9!Retl}cbe, ^urifelfamen jnu fden, roirb fol=
genbevmafjcn ou§gefitf)rt. Sm ?Dlanat 9Jovember, beitor
anl}altcnbcr Svcfl^eintritt, wevbcn Sopfe von 1 guf!^6l)e
unb 1 guf? ^reitc mit ber fd)on bcfcbricbencn ©rbc gefiilU,
bie aber nod)mal» burd) cin fcineS (Jrbffeb gcfiebt roerben
mug, bamit jeber nicbt iicifaulte ^Hl'^'l^fifbcil ,^urud bleibt.
9tad)bem bie» gcfcbelicn ift, nnib ber '.^urifclfamc nid)t ju
bict aber and) nidtt ju biinn barauf gcfdct, unb bie (5rbe
mit eincm S3rettd)cn ctwaS ein= unb ebcngebriictt. 2)icfe
358
Kopfe werbcn nun fogletd) im (Barten bi6 an ben obcren
SJanb in bie Grbe gegraben, unb mit einem 2)ratbgittet
obcr ffatt belTen mit eincm altcn ^Jelj bebecft, baniit ber
auf ben Sopfcn licgenbe ©ame burd) bie ^bgel ober man<
d)erlei ^nfcctcn nid)t abgelefcn unb weggebolt wirb. —
©0 blcibcn nun bicfc Sopfe im ©artcn ben ganjcn SBin=
tcr ^inbuvd) ftcl)cn, biS fie nad) eingctretcnem 3;i)am#Ettcr
au§ ber (§rbe ge^obcn roerben fonnen. Scfjt ivcrben biefe
Sopfe, nad)bcm jufor bie (£rbe bebutfam feji unb geebnet
roorben ip, in ein froftfreieS Simmer gefleQt, wo fie abet
gegen bie Sonne gcfd)ulK raerben miiffen, unb nad) 10 — 14
S^agcn werbcn fid^ bie fcinen jartcn .Seime jeigcn. Ste
@rbc wirb babci tmmcr jicmlid) feud)t ge()alten; jcboc^
mufj man babci beacbtcn, bag bag S3efeud)ten mit finer
langl)aarigcn Siirfle gcfd)ct}cn mug, bie man in baS SBafi
fer taud)t, unb bamit bit jungen ?i)fl«iiaen befprengt. Spd-
ben bie ^Pflanjen bal erf!e ffilatt befommen, fo wirb il;nen
uaci} unb nad) frifcbe Suft gcgcben, bamit ftcb bie ^">flanjett
baran gcw6l)nen unb abgebartet werben. @o blcibcn bie
Sopfe flcben, big fcine ftarEcn 'D?ad)tfr6f!e rael)r ju be*
furd)tcn ftnb, bann fommcn fie in ba§_gceie, wo fie gegen
©onne unb 3{egen 9efd)iilit roerben mil)! en, wcil ber Stegett
bie (Srbe oon ben jartcn '•Pflanjen fo leid)t abfpult, unb
bie fcinen SBurjeIn baburd) entblogt roerben. '2Cud) roiirbe
fid) baburd) 2)ioo§ auf ben Sopfcn erjeugen, rooburri) bie
jungen ^flanjen verbrdngt roitrben, unb aud) ber gdulnif
untcrroorfcn rodrcn. — ^abcn bie ^flanjen 6—8 JBldttet
crlangt, fo roerben bie fidrfflen auggcI)oben, auf baS fur fie
beflimmte 23cct gepflanjt unb nad) oben gcgcbener 58ors
fd}rift bcbanbclt. — Sic mi ©amen ge-,ogenen ^Turifel
geben frdftigc ^^flanjcn, roorunter einjelne im ndd)jten
Sriil)jabr fcl)on bluben, bie ubric^cn £bcr fidjcr tm .^crbjle.
gDbglcid) bie S3ermcl)rungi°art burd) toamcn etroaS miibfam
tj!, fo Ijat fie bod) bag'2rngenel)mc, neue SBarictdten baburc^
ju eryelen. (Sinen angenebmcn ©erud) t»erbreiten bie juns
gen 'ilurifclpflanjcn, roenn fie nur 4 Sldtter crrcid)t biJben,
unb bei 23criil)rung ipirb er nod) fcl)r crbobt; im griibja^t
aber i(t er am (IdrfjTcn. CS^rtfeljung folgt.)
(^nitnx ta fRo\en uhtt'^anpt
Cgcrtfefeiing.)
fritter :2Ibfcbnttt.
SBcitcre Si'biinblung bee Sicfcn.
§.48. 2Bie bie immerblul)enben SJofen im
freien 5! an be vox SB inter ju bebanbeln finb.
Um redn iicrfldnbig ju roerben, mug id) mit bent
©pfltl}"bfic bcginncn, ndmlicl) roie bie Sfofen gegen bie
^dlte JU fd)u^en finb.
aScnn man im gioocraber mevft, bag balb grofie fom=
men, jicl)t man bie im iJanbc flel)eubcn immcrblii()enben
SJofen, bie l)od)fldmmig , bod) aber nidit ju bicE finb, auf
folgcnt-e Vfrt auf bie (*rbe nitbcr. 9Jad)bcm man juoot
auf bcm ^'laf^e, roobin oermoge bcr fidnge il)re5 ©tame
me» bie .Rronc ju licgcn fcmmcn roirb, etroai* Saub gcs
fireut, unb einen ^Pflocf jroifcbcn bcr ffiafi» beg ©tammeS
unb bem £)ctc, roo bicJlrone licgcn roirb, gcfd)lagen bat,
fo bicgt man ben Siofenfiamm langfam jur grbe, inbem
man Scmanb ouf fcinen SBurjeln fttl^m Idgt, bamit fie
837
fid) ntd)t, to'ie f§ U\ new bcrfe^fcn 9?ofctt ^u Scifctt gd^
fdnebt, nii§ bcr Qxtx jiclicn finnicn, U'dt bic -Jlii""" luf
ba§ fjiiuicfticutc JJaiib, iiiib bintft ben <ctamm fe|l an
bfm ''Pfloctc an. So Mcibt Me Pfofe liej^cn bi5 gro^c
Srcflc foninu'ti, n?o man nf tic J?ioiu imt £aub ct-er
ftiol)vcidum J1ii>f;nii|"te .qut bctcdt.
2)ic ertc ^uMfAi-ii ben nicbviji ticrcbfltcn Sioffn iinb
jwifdini ben aiJuttcrpodcn bcle;)t man and) mit ^Infangc
tei- 2Bintcr5 einitiveilen etwaa mit Saub, unb bann a\^
mnn bie grofu' Jlalte cintritt, bcbedt man fie ganj, inbem
man, too ci3 tbunlid) i|l, bie Swcige nicbcvbriidt. ^ler
nuip idi bcmcvlrn, baf; tleinc gvofte ihmi 4—5" MUt ben
tmmerblii^cnbcn JHofcn nidit nur nidU fd;aben, fonbcrn niil^=
lid) ftnb, wcil fie baa ?aiib oou ben Siveigen abfallcrt
tnad)cn, weldu-y bcffcr ijl, ali wcnn bie Juone bclaubt
ubcrbccft tvtvb. Untcr bicfcr Siedc l)icltcn mir bia jct^t
oUe immerbliibenben 9icfen beffcr an$, nl5 wcnn fie mit
(£txd) cin.aebunben wevben. 2)ic 4-)pd)ftdmmc, iveld^e 5U
bid jum Siicgcu finb, binbct man mit ©trof; ein.
§. 49. (Sinige von ben immerbliHeitbcn JKofcn
I;olten im 2Binter and) ol}ne fficbccfung auS.
2)ic U. st'niiu'i-non'ns communis, bie lleilii tic
Moir/.ji, unb Hauiiiicnloidt's, bie IJoilxin, Diibrcuil, ncbft
tielcn anbcrn in 50luttcif od'cn ei-f)ieltcn fid; jwei SBintcr
im gteicn bei miv ganj cbne £)ecfe, unb froren aud) bie
Sweige oben etwaa ab, fo tricb ber ©tod' urn fo frdftigcr
im gn'il)jal)re ouf' bcv 3Buvjel.
X>ie 11. s("ni|iorll. minima ratbe id) nid}t im grcicn
ju ubcnvintcrn, bcnn fie ifl fo jatt, bap fie auc^ gut gee
fccdt oft erfricrt.
58orbem2B inter wcrben bicJRofcn imgrcicn gebungt.
©ic^e §. 40. C5ortfe(jung folgt.J
SJcantmortung tci- ^ragc in 5Kr. 40 tec
S3Uimcn--3citim3.
©pinnen unb anbcre3"fccten finb iion ^flanjen Icid)t
burd) cine 5DJifd)un9 oon il>itviol, gifd)t()ran unb @oba=
©tife Cam beflen in 9iegen»affev) ju ocrtreiben, unb bicnt
biefe SOiifd}ung juglcid) al§ Sinii^ung. f8.
I8cxid)t uUi t)ic IQUmcn- grud;te-- unb ©c--
mu\c--'Kn^\tcUnnQ in ©vfuct
com 6.-9. October 1838.
(S?i'fd)luftO S3on ton i?i:f)Un-ton i(rirf)nftc ftd) bcr
^atmfnfchl unb boi- noue ft-anjofifcljo ©pvcPfcnEcl)!, aug
tcm bctanifdicn ©artcn, aug. (5c trdgt fdno ninicfibarcn
©prcffcn auf ten Slattcippon. Untcc ben SBu-fini] ift bee
fihr fd)mac!;),-.ftc Drumhost, von 5pcn. Jpnaije jun. ciniicj
fenbct, ui bead)tcn, tvcil cc fci)c grofe Jlopfe bilbot; fo wie
von ben vicUn aiifi'I)nlid)cn 5\rauuopfeu einor uber 20 ^fb.
fd)»vfr, untev bcmDfnmcn ©t cttecnbeimer itopfh-aut, ucn
bcmfclbcn gcjcaon, fcbr aufficl. 6in mtMiilrefcg Dtotbfraut
f)atte 13 ?lcine abcr frtir ffftc .Sopfo angefolst unb ivac vcn
Spm. ©d)cnftebt ciniji'fd)idt; aud) iierbicnt ncri) bas ©pi(i=
fcaut cinec (5nv\il)nuni3. i^oi ben SJJobci'u i|"t bie reoijic Al-
triiigimm Carotte unb bi« titotctte 5?Jbf)re, unb untcr ben
Siettigcn bee roeipe fcanjoftfdje ©djUmacuccttia, fdmmtlid) con
358
S)n\. ^Sifdjingcr einiiofcnbof, nidjt >,u {ibcrfefjen, fo ivic bcl
bcm yUM)Uabi cine 23ariot.U mit ?(ctifdiocfen=85[.Utcm unb
fine aifonllvofitiU won 10 ^fb. ©dnivTc mit 10 aues>)cbilbc=
ten Utinca ilcblrabl in bcu jyiaJtannEoln, von ism. ©d)affs
ncr. Untet ben ausqcli-qtcn SSolincn rearcn 2 ncue ©ortfn:
bie ©d)aH'i5cr 3uctcrbcl)no oI)nc Jabcn vcn .^rn. SJcller'
mann unb bie grantfuitcc ©taniienbolmc von Spm. .t>aaqf
jnii. ; 5 ©tiicf grope cniilifrf)e fcqcnannte Non |)!u.s ultra
WucEcn ccrcgtcn bie gropte Scivunbcvunii. 5^ccf) mu^ bit
2)?all>ii;a=5cbfo wn 5prn. 5paage juii., bie in ©panicn un«
tor bi-m 9^imcn Garbaiuos fcf)r bolicbt ift unb eine Anei:
fcUGcbfe mit uiolettcr ©d)aa(e von^ipcn. 2ifd)ingct an^
gofiibrt ivcrbcn. Vl'uf jcncr ©cite ber Zafcln ivicbcr l)craufi
gogangon, mup man cr|l ben etmaS bunfcin ^lan^faal bee nuc
mit 9i)iin-U)cn, Cb'iclalcuccn , 5)fftccfibcmi unb Dr.in^icrie gfj
fd)mudt ivar, burd)fd)rcitcn, um in bie jwci 3ininicr ^u (]c=
langcn, tvcld)c glcra'g ©d)d|}e bargcn, unb ivo man 1132
Sopfc, mctftenS bUibcnbe ^''flanjcn, ausgcftcllt fanb. ©Icid)
bcim (iintritt nctliigtc ber (jjccud) cincr fd)6n bliil)cnbfn Da-
tura arbori'a (^<\ui bem bctantfd)cn ©artcn) red)tg ^u fohcn,
ivcld)c ncd) 12 ber f)crrlid)ftcn a5tumcn tritg, bie il)r stroma
au8t)aud)tcn. Untcc ihc ftanb cin ©traug von SmmcrtcUcn,
pfaucnfd}ivanjnctig auf ©d)itfblumcn mit ^Icoi gcbunbcn,
vcn Jprn. S!orcn"i cingcfdjicft. £tcvfclbe battc audi mcbrcre
©rcmplacc von ber ncucn granffurtcc Sovtcje cingcfd)icft, bie
mcbrcre 3at)re t)intcr cinanbcr bliif)cn felt. Sine (SoUcction
^^flanjcn, fct)r gut georbnct, entbiclt mcl)ccre Xepfgccrginen
von iprn. © d) m i b t jun. eingcfd)icf t, bie ncuc Godetia rii-
bicniida auiS bcm botanifd)cn ©artcn unb cin 4 ^"5
l)cf}c6 ^radjtcrcmpUu von IJanksla speciosa, bcm Spm. Zbm
Ianbc6gcrid)t6rat^ v. 5Bcifcnborn gcf)6rig. 3n bcm SBin:
fcl, fo tvic in ben 7 anbcrn 2BinEotn ber bcibcn ©tubcn, iva=
rcn Sci-caffi-n anijcbrad)!, bie mit (Sriccn, Sopfrofcn, (lesneria
magnilica, bU'tI)cubcn Oleander S: Nerien, vcn bcncn be;
fonbcrS Nerium Henry dc France vom 5prn. 2tppcliu«
atS ncu angcgebcn wcrbcn muf, Fuclisien, Calceolarien,
Gomi)hreneu, Ilocheen, Lantanen, Solaueen, Veri)e-
uen, ipat)ncntdmmc, Ccvfojcn u. f. ro. gcfd)mucft roarm unb
bcm 3(uge t)inrcid)cnbc 3(btvcd)fclimg gctvdbrtcn. 2>id)t untcr
ben gcntlccn bciber ©tubcn rcarcn 12 gup langc .Raflcn mit
nngcfcud)tctcm 9J?oofc nngcfidlt, in ivclchcS bie abgcfdinittcncn
©corgincn gcflcdt niorbcn ivarcn. Sic SSlumcn >varcn gr6p=
tcntbcil^ 3fad), bamit bie aufgcgangcnc Jtno^pc, bie cntioidcltc
$8lumc unb bie bcm 83crblut)cn nabc Slume bctrad)tet ivcrten
fonnte. Saufcnbe von Slumcn, namcntlid) in ben ©drtcn bc8
Jpcrrn von SBcipcnborn, ^pange, SWiiller, iUlori^
Jpcj!, SUcnbet imb 7(ntcrcr, bie in ber Scrfrabt licgcn, finb
ein Dpfcr bci 9!ad)tfvofte« vom 2. auf bon 3. Octtr. gcivcr;
ben, unb bcnncd) lagcn fie in groficc 3-bt bci bee 'irusrtcllung
vor. 2)ie fd)6nflcn ber vorlicgcnbcn ©ortcn finb cnglifdicn
UrfprungS unb l)abcn in ben vcrfd)icbcn;n ©cocgincu=Gcfcl[5
fd)aftcn ^Vcifc ccbaltcn. ©ic jcidincn fid) burd) ibre ©;=
ftalt unb 9icint)cit ber garbcn ani. Die fd)6nllcn unb nen.
ncnoivcct^cften pnb Polonia or S.irpri/,a vcmjpm. v. 2Bei=
j) en born. Hope or Metropolitan Kose, bie vorigcS5il)t
nid)t allcin in bee Metropolitan Society, fonbcrn nod) in
16 anbcrn ®cfcUfd)aftcn ben ^ccig bavon tcug, Jprn. 2(ppc;
ItuiS g>'f)6rig, fcincr u\ucn nod) von 5prn. 2ippcliue:
Clark's Julie, Hiiiu)rablc Master Ashley vcn Browa:
Coriiiuaj Davy's Quecu Victoria, Duke of Dcronsjiire
359
OViilnall). Sr. 2l^iicl)«mrtarcnfak!fant © di m I b t jnn. Utte
cingrlicfcrt: Vv'uinairs Duke of Devonshire; Fowler's
Victoria; Coii(|iieror of Sussex; Couiiueror of Europe;
Hatschii Booth; Dodds 3I.1Via; Dodd's Slarie Uueeu
of Scotts unb biofftbc ocn Harding's Girliiigs Uuby;
Sutfoik ill-re; Sijuibb's purple perfection; Prises
Laalhiana Addisson's; Dr. Buerzod; Lord Stauiev;
Kingston s Vicioricus; Squibbs Shakespeare; Sir
Waiter Scott; Bronios Beauty; Rival White; War-
minster Ki»al; Elphiston's yueen of Triumph; Coun-
tess of Carvsfort; Slefellus; bic fol)lfcf}»iUjc Sambo;
Dupre-/,; Welster; Sinsbie; Zitilla Miss 31aon; Goi-
iie's I'liicorn; Saiainaiider ; red Perfection uirt nod;
5:unbcrte wn cbin nidjt fd)Icd)tfrn ^>rad)tforton. 2)crfclbe
li>uto iiud) wn bi.'fcn ®ccti'u 25 in Sopfni .iu9ofd)icft, ivcld}c
jitr r'l'corinion bor ?3fittcl;iruppcn I'cniH-nbct anjrbcn iviucn.
Cifcdi muji id) cincr wm S?xn. i\ 933 c ill en born cingefdiiif;
ten ©I'orginc fviuabnon, iiiimlid} bic ndfenartiij gcbaute Phi-
dias; abec iiud) biofigc Siimlingc babai bii' .Senncr bcivun=
bovt, J. S3. Cleopatra, Euuui llobsard, Coelus, Fiorian,
Pumpejus, Zeniire, Negus fammtlid) wm Spmn 9)Zori§
Jpefi. '&en fo finb bie ciltnn ©dmlinge von Spm. S^aagi
jun. dhibm von etfurt, Fre\a cbcr Haage's Weis.se,
Eaiilie ISaage , fcbr cnipfcblcn«roect!)c 23lumcn. 3n bee
SPtittc jcboS ^aftonS 1lanb cine GoUcction blu!)enbcr fWonatS-
rcfcn, auf bim crftctn and) Gcntifolion. Sie genpcr wamx
mit Vioia tricolor maxima, ani en9lifd}cm ©amen gejogcn,
cini-\ffdnctt vom .$)rn. v. aBeifcnborn, bcfc^t. SSoc bem
fuiielncn gfi;cn 23e(lcn gclegcnen genflev ftanb bic fd)6ne 5=
gequirltc Araucaria excelsa beg 5prn. v. 5!SctJcnbcrn
"nur etuMS cdioht, bnmit nuin if)ce fd}6nen Sivfigc bcutlid} be=
ffben fonnte. ' 5luc einige mit gcud)ten reid) bcff|te ^Pome-
tiinsfnbaumdKn, vom .<ptn. v. ^cifenbocn u. Jpni. at. SH-
Dr. gifdu't cingcfd)tcf t , umfcanjtcn ben .Subel; iiongenS
ftanb fie g.ms fvci, unb cl)ne iveitete a3lumcnaii«fd)mudmig
roiirbig U. 3m jweiten S«infel ^cidincte fid) Fuchsia lul-
gens au«, fie anu in 6 evcmpUuen vocf)iinben; 5pr. .^aage
jini. t)at fie nuS mevifiinifd)cm ©nmen gejogon unb fte l)i:t
■fd)on vodgeS 5al)r gebluht. 3n bet Royal llorticultunil-
Sorietv 'l)at fie vongcS 2al)v ben crflcn ^reiS ecf)alten. erne
jmeite von bcmfelbcn aivi medftinif^em ©iimen gejogcnc
sprl>iii'f iff fi"'' "''""^ ©pecieg von Lobelia; fie fianb in bet
a)fitteigruppe bev 2ten ©tube vor ben fd)6nen evempLuen von
A^nostis sinuaia & Grewillia 3Ianglesii bcS Spin, von
Sifeifenborn mtb bancben ein nod) in voile: Slutl)e ftel)en=
beg Penstemou gentianoides. Siefe 3 ''Pftiuijen, fo mit
tic [inii im ^i«intel bet crllcn ©tube flelionbe Russeliajun-
cea. vcm ipvn. 3Ippeliug, bat bev SJerein gefauft, urn fic
itntcc bie ?yfttgliober ju vcvloofen. 2?aneben ftanb nod) ein
fd^on blubcnbfi- Cact. Ei)iphyll. Jenkhisonii vom _ Spmn
© d) ra i b t, unb ben le|jton Sag ecblul)ete nod) bag Epi])hyll.
iiiudsii vom Jpvn. 21 p p e I i u g. SKittcn in jebet ©tube flanb
fin" Sifdidien, iveld)c au« im natutlid}on 3uftanbc gelaffenen
Gid)enafrcn gearbeitet roaren. r-ag in bee crffen ©tube mU
hidi: IJignonia cajiensis (fic »rac nudj nod) in einem gros
^irn eiemplaro baj Calceolaria Helena; Chironia Bar-
clexaiia: Fuclir-ia inutabilis; Gailardia picta; Laniana
I'luUiRora: LechenauUia formosa; Lantana Sellowii;
Lotus Jacoliaeus; Gesneria nuignitica & G. barbata;
Uosa seiii}ierllorens la Turenne; R. He de Bourbon
Ida: R. dcLchrun; |{. Fliegcn Laurentia; R. thea car-
©cbvuctt bd 21 cam ipcuijc in GoUccj.
360
nea; R. Cameliia rose; II. noisette le Printemps;
Torenia scabra; Thunbergia alata; Yhica rosea; V.
alba; 2 Verbena Tweediana; 3 Wittsenia corymbosa;
Fuchsia baccillaris major. 3m jreeitcn 3;ifd)d)en ffanben
tauter bliifjcnbc 5peibcn aig: Erica al)ietina, ceriuthoides
superba, cruenta, colorans, cubica major, aspergens,
bianda, exerta, formosa, hirtillora, imbricata, mani-
mosa, m. coccinea, m. i)urpurea, margaritacea, multi-
flora, capeusis, modesta, i)ulcliella, sanguinea, simpli-
cillora & taxifolia. SSeibe 3;ifdid)en tvaren vom Jpcrtn
,!p a a g e jini. eingcfd)icf t. SSeim Gintritt in bie jiveite ©tube
fiet foglcid) bic mit Cod'eeven bcfianjte 25uftc ©c. 3)?iij. beS
.Sonigg, in eincc bimfcln 9lifd)e aufgcfteUt, in bie 2fugen.
gin ^ranj von Elycl\risen binter bem 5paupte, bilbetc auf
bem bunfetn ©mn gloidifam cine ©lorie; vor il)r fd)icEte citi
©pdngbrunncn fcincn 3i>affetflraf)[ aufu'avtg, um im 9}ieber=
fallen bic garrcnfrautcr ^u bcnclKU, unb bic @oIbfifd)d)en,
»reld)e ini SSaffin l)crumfd)roammcn, ju bcunrubigen. 2)ie
faum 4 3oU •)ot)e unb bod) fd)on niebrece ,3abc altc Bivcrgs
fid)te beg .^cn v. ^IBeifcnbocn iff getvip von Syenigen
beadjtct ivorben, obglcid) fie im gcnffet ffanb, fo wii bic 6es
bcc von Sibanon von bemfdben, wdd)e nebcn bem fd)on
obcn envalintcn fd)6nen unb bliif)cnben Sremptare bet Bigno-
nia capensis beg Spm. .^aage jiui. fianb. Ginc Camel-
lia alba plena mit ffacf vorgeiucfter jlnogpe, unb cine Ver-
bena incisa ^atte .^c. ^ I a fe cingcfd)icf t. 3(uf bcr ciftcrt
linfcn Scrraffe ber jivciten ©tube fid bcfcnberg bie tofafarbene
^i)ramiben='2l'ffec auf, bie 5pr. 5(ppeliug in 5 gadienverani
berungen befi|cn reill. 5?od) ben legten 2ag fd)icf tc .Ju-. .Runffs
gartncc SJcnbcl einen prnd)tvol( bliibenben Gladiolus flo-
ribuudus ein. ©o xwmn bie ©egenffanbc ju einem n>of)[gcs
fovmten ©anjen gcorbnet, bod) fonnten bie 2Jcfd)auet jebe
(Sinjclbcit bcutiid) "tctrad)ton. (Srft beim SJetlaffen bet 3(ug=
lleUung geivaf)vte man ein cotoffaleg Clcrodeudron fragrans
vom l^tn. 5Benbel, cine fd)6ne Artischocke unb cine
red}t vollblubenbc Erythrina laurifolia aug bem bo tan i-
fd)en ©at ten-, meil bdm (Jintrcten bic bdbcn *Prramibcn
unb bag portal nid)t erlaubtcn, riufivattg ju fehcn. Den 9.
SDctbr. ivatcn 90 ffllitglicbec ju einem SlJittaggmahle vecfam:
melt, iveld)eg in bem Sanjfaale, alfo mitten jtvifd)en bev 3(ug»
flellung ©tatt fanb. Set ©ectetair, nufgeforbcvt vom Ditcfs
tor, mad)te bie ^Cnivefenbcn auf bie merfwucbigffen @cgen=
flanbe bev 3(ugffcUung aufmevffam. CJad) bem Zoa\te auf
©V. ?dU\. ben ^'onig, vom ^pvn. Sirectct auggebrad)t, fprarf>
5pv. 5Jfajov Senicten itbcr bie 9Serbinbung 5>vifd)cn itbnig unb
Siatcvlanb. Sann nabm ber director il>cranlaf|ung, ben S)vb5
ncrn bet ^fugffcllung, fo ivic ben ginfcnbern unb ben bci bee
5IugffeUung fo tbatig geivcfenen ?!)fitgliebcrn im 9?amcn bc«
aSerdng fcincn Sanf aug5ufpred)cn, evnvlbutc babci bcr alls
gemcincn St)"'"'!'}'"*" / bie fid) fd)on babucd) behtnbet ()abc,
baf md)rcfe 5tid)tmitglirbev fc^t ivcrthvolle ©cgenffanbc cin=
9efd)idt baben unb fd)loJ! mit bem 2«uufd)c, bftf) bev JBereitt
immer md)v fid) mcbven mogc, bamit im fimftigen 3a^«
^rcife ertl)eilt wevben fonnten. SWebrevc gefdlfd)aftlid)e Sicbec
gcbid)tet von 5pun. at. Dt. Dr. gifd)et, 5?r. SKajov S3e--
nicfcn unb J>v. Sienbant itud)cnbud) erhobten burd) if)C
■2(bfingcn bie gt'ol)lid)tcit unb miuucttcn immev md)v auf, von
ben ivuviigcn ©peifcn jii geniefien, bie un^fev ^.ititglicb, Jpcvc
^cUerbefUjcv Diotbc, ung beveitet batte. *oo untcr ftoblid)ec
Jpeiterfeit unb auf ben I'cvein Se,ug b'^^enben ©efprariicn
verging bag 'Wabl unb erff fpat trenntcn fid) bie 9)titglicbcc.
m. 4G.
atn-ificiifcc, ^iMt l^* ^JJuucmOa* 1S»H»
XI. Sai)ij)aii<}.
SBcmcrfiujiicit auf cum SSanbcruujj buvd;
ciuiijc iSMtcn ecT)(cftcn§, S36f}mcn6 uut>
CSSltjftlifilt rem ^^rii. SanbiicridjtSratli ffituctncr ju Wawitfc^.)
hit mebvcrn_Sdivcn hahcn audi bic nacbflcn Umc^ebuiu
gni bci' ecWoiiod Svicblanb iiiucr bcr ^cfclncftcn |)anb
bcy Spxn. ©artlci- cine nnbcvc ©cftalt aiuicnommcn, itu
bcui fcldif i^cm J5ii§e bCi^ Scu^cy bi5 aii fciiy ©cblof; in
fine V'^i'f''^&"''''''H' '^'l"li'<1i-' iinu]eu\inbcU TOOvbcii fiub. J8c«
fanntlicl) ij't ba5 odilcp auf cinem l;ot)i'ii S3afaltfcirm
erlnuit. S3tid) rcijcnbe 3fuJ'[td)t l}at man von bicfni S)b'
tjen \)cxab gcgen 2Bc|lcn auf baS fi-cunblid}e ©tdbtd;cix
grtcblunb unb ficiicn (Siibwcft auf bie in fd)winbclnbcr
S.UU t'nl)iii flicfu'nbe, reijjcnbe SBittig unb ba-en nadifle
Umiicbuuqcn.
'Co fitrfte ben Stumenfrcunben vteneirfit cine grroal);
nuni^ bcffcn nidu uninteveffant fcin, wai mir >&r. &axU
Icr iibcr feine a3el)anbhina nn'o sUermebvun.q bcr
Aeiben, bie cv luit fo oiclem (Srfolg cultioivt, mitgc;
ti;eilt bat.
^crr ©drtlcr pflcgt ndmlid? feinc Svicen 2fu5Aan(^3
gebvuav obcr int 'Jdifauj^c be6 ODionat ^^K.irj ju oerfel|en,
unb macbt in bicfcr >s)infidit cine 'jfuouabme nur bei ben.
jcnti^-n a^arictdten , vocld}e Jlnoi'pen an.c^cfcbt babcn obcr
cbcn bliibcn; bicfe wcrbcn crfl nad) 'itblauf btr 23IiV-
tbcjcit vcrfel^t. 2)a vim ben ^eiben nid)t alie gleid) oiclc
SJabrun.q bcbiivfen, fo evbaltea foldie, «c(d}e weni.^^cr be=
r\btWu]t finb, flcineve S^opfe bcim Scvfcl^cn, aii bicjeniiKn,
ivelcb'e niebr ue.qctircn. 23enn bcu!0l)n3cad)tet '^ruoi^ani^S
be' ilVonatii 3uii ciniiic Sovtcn fd)on wieber ben Supf
mit 2Burje[n angefiUlt baben, fo uievbcn foldu- bann ,^uni
jmeiten 03uilc in .qvofiere Sopfe 'oexUM. ^bcibcn, JVfUbe
viel ,;,ebven, bei fd)5nem ober winbi.qeni SBertee babcr balb
auStrocfnen, ronClen be5 S'a.qcS j^uei 'i))uU be.iolK" U''"-
S3eim SlicrU'ijcn wevben bie as5ur-,clfaferii ctivay_ mit ben
gin.qcrn orcv einem Stdbcben aufj^eUHierf, bcfd)nitten aber
in bev SRegel eiar nicbt, bamit bie ?iu',-)etation biv ''iVlan^en
nidit .qcfiovt wirb. Sanbige ^eicecvbe mit le^niijVem
©toff,'bdIt^Or. ©drtler fur bi.e ben .foeit'cn 5Utrd9lid)|'}e.
931an cntnimnit biefelbc wn foldien Sietlcn , wo bie <\C'
mcinc >ibeibe am iipv^j^fien wddifl; bie obevc Sage cntbdlt
bic fvud;tbarfic Gvbc, inbcm bavin vieic 2Surjclfafcvn uor«
I)anben finb, bie, jufammengcbacFt unb in ^dutnifi uber.
(jcaauiien, ben ^ciben. cine vorjiylid)e i)labrung geindbtcn.
Sic Gibe, wovin bie ^ocibcn be» ^vn. ©drtlcr fleben,
ftebt ausi, nl3 lucnn folcbe aug lautcr lebmigtcn 23c|lanb.
tbeilen beftebc, bcnn fo ivivb fie in biefer ©egenb an S)rt
unb ©teUc oorgefunben.
Sic ^r ant bei ten bcr ^eibcn betrcffcnb, fo Ht
S^x. ® art let bie evfabrung ciemad)t, bafj, rocnn bic ,^et.
ben im®Ia6baufe ju luenig frifd)e fiuft crbaltcn, cberroenn
fold;e bavin i^u fd)atti;i ftebcn, obcr and) ^u fcud)t Qe\)aU
ten rocrben, fie won bcm fo.qcnannten Scbimmet bcfaHen
wevbcn, bcr bavin bcflcbt, bafi fid) jwifdien ben 23[att»
UMufeln ein roeifjlicbcr (ctaub jeigt, bev immer mcbr unb
mcbv urn fid} qvcift unb bie W^in^c nad) unb nadi tjcr.
bivbt. 2>ie mit biefev Jivanf()cit befallcnen ^fianicn baben
cincn bumpfigcn ©cvucb. Sagcgen wcnbet nun 5pr. @drt.
Icr folflcntea, wie cr fagt, mir beflimmtcm (f rfolg gcfvbnte
^IJittel an: c3 wivb cin <Stiictd)en ^alE in JSaljev auf.
gelofl unb in biefe ^(uflofung rocrben bie mit bem ©d)im.
iiiel bcbafteten S'^n-igc gctegt, obne bie Srbc unb bie S5ur«
jeln iHMi bicfem iffiaffer fcud)t rocrben ju laffen. 3n bie=
fern 93affer Idpt man bie ^weige cine Stunbe liegen;
bann nimintman fold)e bevau-o, rodfd)t bic cinjclnen Sroeige
ab, unb reinigt fie mit cinem ^infcl ober ben gingern,
bamit bcr Slait an ber '•Pfl^tiiaC nid)t tvocfnct. ^crr Spo^-
gdrtner ^lecmann in garolatb cmpficbtt m feincm
neueilen ^anbbud) bcr Gdrtnerei, bclJen 3(nfd)af:
fung jebem S3Uimenfreunbe rocgen feiner biinbigen i?iirje,
roiltenfd)aftlid)cn Sebanbiuug unb vvaEcifd)en SiJiittbeilun.
gen anjuratben ift, unb baa bei rocitem t^m meiften ge=
"vuinnten .^anbbud)crn unfcrcr oeit, vovjujieben ift, bi:
'^rnroeubung ber fd)roav,^eu Seife; id) i}abi bie? 9}iittel abet
nid)t mit (I'rfolg angeroenbct, ta id) bie flcbrige ^Subflanj,
in^befonbere bei ben roeivbbaavigcn 4)>-'it»''"( >-'''^" ben.3roci«
gen nicbt mebt ju cntfcrncn vcrni'-vbtc, bic ''Pflanj.en bal)er
bod) i^crlov. — 2)a bet roanncn (gommertagen unb trocfe«
nen 2Binben bie ^etben ben gan^en JXag iiber oft nicbt
gcnug fcuclit finb, man auch rodbrenb bCi' grofiten ©on-
"nenfcbeinS bicfelben nidu gern begicfK, fo bat man iid)
roi-'bl bafiir ju biiten, bie i''fl'i"ii'" ^^"f f'H ?^^'' 1"^'"'^ a"
begieficn. Sbut man bies, fo verliert man tie $flan^c
ofv im S3er(auf oon einigen :Jagen; bic trodcn gcroorbcnen
©augrourjcln roaren nicbt im it;tanbc, bie viclc Sfiid)tig.
ffit }u r<cr^ebren, unb fie gingen bann foglcid) in_gdu(ni§
iiber, babcr ber Siamm unter ber 3iinbe grabc iiber fcr
SCO
(gvbe fic^ braun jfic^t. ^r. ©drtler cm^fieHt bfl'^er, U¥
trocfen qewovtcne ^ciben mtt ber gvoptcn 58or.fid)t, aikxu
fallg nut "jrinvcntim.q t»on Untcvfdbcn, anjufciiditen. 2Senn
dltcrc '})flanjfn biiv"fti.qev iiiib bie Swfiflc inimer l)aj]crct
ttjcrben, fo finb fcldie nod) bcr 9}Jciinm(i bc3 ^prn. &axU
Ur flud) bei bcr forafdltiQJlen SSdiflnblung yevlorcn.
Russelia juncea.
(SScm J&rn. 58ataiU.=Writ Sleumann }U (grfuctO
rbglcidi bicfc ^'flans.e fdiou me()rcre Sal)« bcfiinnt
i<!, [o irar ftc bodi ncclj'in feincm fo fd)6iun ^^reniptare
»orI)anben, aU baSjeniqe, weldicg >^cvr Jtiinffgdrtner 'Hf
^)eliu§ bci bcr bic5idl)n3en ;»(u§flcUung liatte unb bic
(lUcicmfine JBcwunbcvunq auf fid) jog. 2Me ©attung
Russelia ful)vt il)rcn SRamcn ju ei)vcii beS Dr. 311 er.
sRuffcl, bcr von 1750^1760 in :atcpi50 al§ ^jt Icbtc
unb bic ^^aturqcfAicbtc fo wic bie Flora jcncy £anbc§
abgcbanbcU unb ^crauS.qcgcben \)at. S" bcm fonighdicn
®artcn ju ^aris bat fie bicfc5 'Sa\)x nad) ben ^(ngabcn
bc5 Spvn. SRcumann, Chef des Serrcs Chaudes an
Jardiii du Roi jum crften ^aU gebliil)! unb fr bcfd)retbt
fit in ben Annalcs do Flore & de Pomona ou Journal
des Jardins et des Champs febr naturgetrcu, rocafjalb
id; bie fficfd)rtibung bier mittbctle:
Russelia juncea.
(Scroiiluilarinae Juss.)
eine oier!antige, binfcnartige ^flanje. S" ibrem "Jfcii^
fern ficbt fie cincr gafuarina fcbr dbnlid). Sbi^e Sldttcr
finb augercrbcnt[id) tlcin an ben obern :?rcftcn, untcn am
©tamnic gicbt cS juwcilen brcitcrc, TOcld)c fajl runb ftnb
unb cin 'n^cnig gejdbnt. Ihii ben ■^Cdjfcln bcr ficincn
ffildttdicn fom'mcn ncuc Sricbc {)croor, rocldie an ibrer
©piHe'cine ffilume on cincm febr jarten Stieldien tragen,
etwa's uiriirfgcfd^lagen unb am ©ninbe mtt ctner Sirnctce
qefcbmiirft finb. Ser ^eld) iff getl)cilt, bie Sorolle eine
wabre Siobrc, mit vorragcnben SJdnbcrn, wcldjc tn o iibeile
oetbctit finb; incr (gtaubfdbcn, cinfadnS ^MfitU unb jrocu
lawpige 9hirbe unb boppctt gefddjertc Jtapfelfrud)t.
2?icfc vvdd)tigc unb fcnberbare ?»flanje bat jum erftcn
gjlale imSartcn be§ JtonigS imSuli gcbliibt. Sd} bcnre,
ta^ fie ibrc JBliitbcjeit biS im September verldngern tvirb,
SEoil ibre Bwcigc bdngcnb finb, tann fie nur in bcr guft
au^gebilbct werben unb obne Swcifet wddjjl fie auf i'm
gclfcn Don SOlerico. ?Oian mup fie nicbt anbmben, fiMU
tern fret la^en, unb roenn fid) bic Swcigc vcrUingcrn,
mu^ man bay ®efdij, roorin man fie gepflanjt l-)at, bob"
(iellcn, bamit fie bic Srbe nid)t beriibrt. 23ct bcm ^rcm.
Vilar, UH'ldieS wir befiijen , faUen bic Sweigc jurisd urn
ben Sopf VHMi 3 Ju^ Sidngc. SS i\1 cine fo artige ^flan^e
in (Sanbclabcrform ju jic^lien, bag fcin gicbbaber fie cnt=
bcbren med)te, um fo mebr, ba bicfc nieblicbc ^flanjcnfc[=
tenf)eit fcinen marmen Srt vertongt, fie fann ben 2Binter
fchr gut in einem 5l3orbaufe jubringcn, ober in einem fiib=
Icn ®ca\KbM)aufe. 3m "Sommer fc(»t man fie in bie
eonue in freier Cuft; fie beftnbct fid) wobler, wcnn man
fie einigc 3cit braufjcn gelaffen bat. man fe!,'t fie roteber
l)ineiit, bamit fie bliil)t unb ibre BU'itben finb ak-bann
reidnid-cr. eie vermel)rt fid; fel}r leid;t buvd; 2(blcgcr in
gemifc^tcr Srbe.
364
- ltct>ei- Sittfur bcr 'KxmtcL
CSJom jpcrrn gr. o. ® ad)c6ben ju (Sreu^en.)
Cgoi-tfc^ung.)
JSermcbtung burd) SBursertl^eilung imb
©eitcnfpreffcn. S^ic befteSeit baju ift von berSIitte
beg 9}lcnat5 Sitli bi§ jur 9Jlitte be^ •2Uigu|i. SBcnn eine
fflcultcrpflanje ©eitenfproffen C^bleger gcnannt) bat, fo
entfernt man um fdbige bic ^rbc vorftd)tig, fo oitl ali
fid) tbun Idgt, unb brii^t bie ©citeufproffe mit bem ginger
bcl)iitfam ab. 9?un nimmt man bie abgetrennte Scitciu
fprolTe, unb bringt fie fogleid) an ben Srt ibrcr S3cl1im.
mung, unb fte wirb I)icr, mie ci bei jcber Umpflanjung
9cfcbcl}en mujj , jiemlid) ilarf angegoffen. — 2)ie altcn
©tocfe roerbcn atle jirei Sabr jur fclbigen 3eit umgcpflanjt,
unb jroar anS folgcnbcn Uvfad)en:
13 bie .^aupts ober ©taminrourjel gebt ju tief in bie
(Srbe imb entjiebt bcr ^^flanje baburd) fo »iel Jtraft,
ba^ fie nur em fd)lcd)tcy ■2(nfcl)n bcfommt;
2} oerlicren baburcb bic Seitcnfproffen fo viel an iljtet
Jtraft, bat5 fie nur fd)UHid;lid) augfallen;
33 vcrfaulen 6ftcr§ bic alten aSurjeln, unb bet ganje
©tocE gcl}t ucrloren.
ffijcnn eine atte ''Pflanje cin !rdnflid)e§ Zn^ffn be»
fommt, fo nebmc man fie auS bcr (Jrbe, »vobet man ftcl)
an fcinc 3eit ju binben braud)t, fclbfl raenn eg bieSliu
tbejcit ware; rcinige bic ^flanje con gclbcn JBldttcrn,
fd)neibe bic fcbabl)aftcn 2Burjeln, fo wie bie ettva barati
filjcnbcn ©citenfproffen ab, unb fcl>c bic ^^flanje roiebet
in frifdje ©rbc. — ©eSb^Ib i)! beim Umfebcn bat)in ju
fcben, bap man bie SBurjcln, unb namcntlid) bic .£)aupt.
wurjel, mit fiiicm fdjavfeu 9Jietfcr et)vaS vcrfiirje. — 3u
jcber Sabregjcit barf man ntd)t oerfdumcn, bic ^Pflanjen
von ben gclben Slattern ju rcinigcn, vorjitglid} im J^crbfte,
roo id) fie nodj eingetrctencn grailen mit bitrren, trocfenen
S5aumblattern bebecfe, »velct)e im Sriibjabr tviebcr abgc*
iefcn TOcrben.
(Sine Xurifelflor in Sopfen auf ber ©tellage ju bo*
ben, gcanibrt nid)t allein ein prad)tooUey Xnfebn, fonberit
bie SCSartitng unb '■Pflcgc iji and) nid}t mit grower SDIiibc vet.
bunbcn, uiib man fann auf folgcnbe 2Bcifc eine fd)6ne
©ammlung von :j(urifeln crjielcn. 2Benn man unter ben
©dmlingen fold)c ^Pflanjcn i)at, von ivdd)en im nddijfcn
Sabre au(icrorbcntli*e JBlumcn ju cnvarten finb, fo wcrbeit
fie fogleid) im .^pcrbftc aucnjcbobcn, unb in G ^oU bobe unb
6 Soil breite S'opfc gepflanjt, bie mit ber fduMt bcfd)rie.
benen Srbe gcfuUt roVrben. ©tcfe Sepfc mit ben 3furife(n
bleibcn auf bcr ©tcUagc im greien jicben, big fleinc 5re(te
cintrcien, (,23cfd;lu(j folgt.)
1
Ucha ten 4''umu5»
"Jfufgeforbert vom 25ircctovtum bcg.RunlT= unb |)anb.
wcrfgvercing, biclt .&err aiittergutSbcfil^cr Dr. ©Icttg.
mann aug 2Bilbenbain am 9. 3""t i^'^'^ ^^^^'^^^ burdj
mebrcre Ijrperimcnte, veranfcbaulidncn Siortrag
it ber ben Jpumug, »cld)en bcrfclbc alg bag Srjcugntg
ber Scrmcfung von ''Pflansen-- unb Sbicrjloffcn crflarte.
«»Ian babe il)n baber alg bag i:n S3obcn rubcnbc dapi.
tal beg untergegangcnen ^cbcng ju bctrad)ten, vcn bem
365
tie C^ksifnwavt jfdrc itnb brtfi fic finft jum 9?ii^fn bcr
yuFiiiift iH-nncdrrti uH'vbo. S^cr ipumuS fi'i ciUniifchtci-
?)fliin!,i-ii' unt';;3'lMn|loff, aufbnubic jVAcmvarliiu-n ''Pflan=
jrn 9Jiilniiiui Kiiuioub cmpiinu>icl)fon , .reic tie 93iillr( aiif
bfin .t>bfllMimic obor wic bit' J?iu'5po unb bcr fid^ oiiy
ibv ciituMcfoliibo imijie Sricb niif bcm nltcn >f)cilK. ©nt=
ftiinb bcr .i^iinmsi biird) 3cifofjun|,i tl)icrifd)cr Wcbilbc,
fo (Waltct ncben [bfin jtoblcnjloff and) bor Sticffteff,
ftamnit cr nbcv «oii ajccjctalMlicn ha, fo waltft nur bcr
^pblcnfioff in ibni v>or/ Uobcvdaupt I)at bcr 4)iinuig wc;
iii^icr e.uicvfloff unb 2BaiTcr)lpff , nbcr mclir ^ohlcii|Toff
unb ©lid'iloff all' bic Wfanid)fe, au5 bcncn cr ciuiianb,
unb tic niifi ihin ibrc 9^1bnln<^ auffatuicti. ©eiiic bun;
tie S'T^t'f viiln-t ! v>oni JtiMilcnfl'off l)cr, bcr n>ol)l audi in
JBeriibrung niit bcr atnuH-ipbdvifdien Suft in ^ol)lcnfduvc
ubcrc|cbt;'uiclcbc fi'ir bie Jliiubc unb 53ldttcr bcr »Pflan,^cn
cinen cbcn fo UMditi;]cn "DJabfi'nflSfiotT bilbct, wie ber4)u=
niUiS, nH'Id)cn bag ©rbrcicb cntbdlt. 2)cnu bic 3cro61}nli<
dn-n evtartcii al5 Sbon, Jticfcl, MM u. f. w. bicncn an
fid) nidit fLnvobl jur erndbrung bcr ^'>flan,^cn alS ba,\u,
ibre 5Euru'l" S^ bcfclliiU'" unb V'ox bcr aui^trocfncntcn
Suft ju bcuMbrcn. 5a fclbft bcr ibncn bcii^cmifd)tc Spiu
mu-o ift an fidi im ffijaffcr ^u rocnicj I65lid),"al5
ta^ fcin innbanbcnfcin im ffiobcn fdion allein bcfTcn
grudnbarf'cit bcflimmcn tonntc. 2^icfcn @al> bovicS ber
^:>crr Scrtraqcnbc baburdi, baf) cr cine Guautitdt ,qew6l)n=
lldn-n '2lcfcilanbci' cine 3cit lang mit 9Saffcr focbtc unb
bie triibe JUiffigfcit barauf filtvirtc. ^dtte ta§ fodienbe
SSaffer nun i)uniu5 in ivgciib eincr bctrdcbtlicbcn £luan=
titdt aufjidflV, fL^ un'irbe c5 nidu fo flar au;^ bcm Siief!:
Vaptcr b'-'i'^^'-^'A^f'-^ninicn fcin, une ecs bod) niirflid) ber gall
wax. 9hm dbcr nabm ^crr Dr. ®Ictt§mann tiefclbe
ertart unb tbat ju bcm SBaffer, vooniit er fie focbtc,
dl^cnbeS ober toblcnfaurcS Jlali ('"Pottafd^e) unb
ols er nun taS triibc SBaffcr abermalS filtvirtc, >var baf.
fclbc (\Qn.\ braun von trm 4)i:inn^'r weldier bie alfaltfAe
gluffigfcit aufsicloft battc. 2>icfclbcn (Jrfdictnunjjen jcig=
ten audi Sor'f, ffiraunfcble unb ©tcinfoblc, ju.
crft blo5 mit SBaffcr unb tann mit ivgcnb cincm '2(lfali,
J. 35. Jtali, SJatvon, ^immoniaf obcr Aalf gcfod}t unb
bann filtrivt. 2)cr >^:'umu5 bat ndmlid) bosJ 2>erl}alten
einer (£dure unb biltVt mit 'illfalicn ein im SQJaffcr 165=
lidn-i" <£a(^, wec-balb eben bie 'ill tali en bag beftc
2tuffd)lief5ungc^mittcl fur ben im 53oben cntbalte*
nen .5)umug abifcbcn. ^^(1 nun fo ber .^umut^ bcy (5rb=
rcidi? in bcr ^obcnfcucbiiAtcit aufgclofi, fo fonncn il)n
bie ^''panjcnuMirjcln aufnebmcn u. i^on ibm ticjcnigen ®toffe
unebcrum abfcbcibcn, bcvcn ffe nidit jur Gvndbrunq ber
^>flanjcn bctitrfen. SBie uncntbebrlid) abcr l)icr^u bie 'ilU
falien ali° 'JlufiofuniVomittcl fcicn , ging au6 cincm jwei;
ten (jrpcvimentc Ijeroor, intern i^crr Dr. ®leit:?mann
tie bit-bcr angcfannncltc £luantitat ton I)umu?faurem
J^ali in cin cinjigeo ©laS jufannncnbradite unb turd)
^aljfdure jcvfcute. Sicfc, ale: bie fiartcrc (£durc, trenntc
ten i:)umuti vom ilali unt vcrbant fid) mit tcmfclben ju
faljfourcm A\ili. ^cr ^umu§ tonnte abcr nun im 2Baf=
fcr nicbt mebr aufgclojl" blcibcn, fonbcrn bilbctc braunc
Jlocten, tic fid) nad) unb nad) auf ben ©oben abfcbtcn
unb bic gluiJigteit \)e\l unb tiar juriidliegcn. 2Benn ta=
^)fr aud) tcr .spumui^ tai ioauptnatrungSmittcl aller 7ix:
ten i-pflanjcn bilbet, fo wift cr biefea bed; erjl in fciner
36G
ganjen ^raft burd) ba§ J^in^ufrefen irgcnb finf§ fllfali»
fd)en ©toffeS, in bcfTcn !iJfrbinbung er im iSaffer loalicf)
gcnuidu wirb. ©okbe altalifd)e Stofft finb in bcr 2anb»
unrtbfcbaft 1) >!po I jafcbe, au5 >veldicr ja erjt bao Jtoli
ber^ottafcbc aui^gcfcbicocnnjirb, unb bie ba'ier je nad) ib»
rem Jlaligcbaltc, mit bnmnf<baltigcn ©loucii cine mcl)r
obcr wenigcr gcfdrbte ^Uiflofung bilbct; 2) gelofdUcr
Jlalt unb SJiergel, bie janu an fid) tbenfatU' fcin Jiiin.
gungc'mittcl finb; allein in b"niu5r ei d)em S3obeti
barum fcl)r rcidie (5rntcn ucranlaffen , njtil fie ebcn ben
oorbanbcncn .^unuiy auffdilicfjen unb auflo.Uid) mad)en.
SScnbet man fie aber bdufig an, fo erfd)6pfen fie ben
iBobcn gdnj^lid), intern fie fcincn .^umuSuovratl) in
wcnigcn Sabren ben 'pflan^en jufiibren, unb ibn fo au3»
mcrgcln, baf? c6 mcbrjdbrige '^(it|lrengungen erforbert, uin
ibn burd) 'jfuffabrcn guten, bumu5rcici)cn Canbe^ ober
reid)licben Diingera wiebcr feine alte Araft ju gcben.
Gnblid) finb aucb 3) frifd)er ©tallbitnger unb
S a u cb c '2f u f f d) I i e f u n g f' mi 1 1 e I t e 3 o o r 1) a n b e n e n
^umu5 unb jwar bie beflcn r>on alien, weil fie nidit
ailrin burd) i()vcn ®cbalt an tbicrifd)em '.'(Itali obcr "Urn*
moniat ben uorbanbcncn v&umuy auflofcn unb nu^bar
mad)en, fonbcrn bicfco Capital jugleid) aud) felbft fitr bie
Sutunft uncbcr iiermcbren, intern turd) tie JBcrivcfung
tc'S ©talltiingerS neiicr ^umu5 entfiel)t. 'Kud) fonnen
S3raunfoble unt Sorf, tcien diemifdie Sufammcnfefjung
tcr tc? >£iunui5 glcid)t, mit 2>ortbcil al^ 2>imgung5mittel
ongcuH'nbct ipcrben, roenn man fte burd) 9)iifd)ung mit
Saut unb etwaS gelofcbtem Aalf ju Gompoftbaufen ver«
»x>enbet unb bicfe, nacbbem fid) ibr .ftumul burd) ben Aalt
unb burd) ^aS '^Tmmoniaf, n''eld)c5 in f)dufig aufjugiefjen*
ber ;jaud)e entbalten i)^, gcborig enttutctclt unb aufge*
fcblolTcn l)at, .)|Ur 9ierbe)Tevung bco S3oben3 auf bie JeU
ber bringt. 3Jamentlid) roiube bie S5ra unto bie, auf
bie angegcbcne 9Betfe bloji mitJlalt bcbanbclt, nac^
eincr bricflid)cn 38emcvfung bci^ .^errn .S)ofratb 2>6bcrci»
ncr in ^cna, ein oor^iig lid)eg Diihg ung §mi ttel
fur 3"df rruntcln abgcbcn, rocil bicfcn allc tbierifd)e
S^ungungefioffe nad)tl)cilig finb, inbcm fie ben ^utferfiift
ber Siitbeu burd) fdidtlicbe ©alje oerunreinigen.
" ^ittc an 5Jclfcnfrcimbc*
Ste fcf)r wcit oerbreitete SBlumen'Scitung f)at fc^on
{)duftg blumiftifd)e Sweifel, j^ragen jur '^lufiofung, ydt
ffieantuHH-tung ;c. gcbrad^t; moge e» tcrmal aucb ^cnjeai^
gen, wcKte '^uffdiiiiiTe gcbcn tonncn, gcfdUig fein, nacf)j
jtebcnte gragen k. turd; tic JBlumen^^citung ju beant«
ircrten.
5in Slelfcnfrcunb wimfd^t ndmlid) ju iriiTen: l)t>on
wem unb wo man guten 9lclfenfamcn, ndmlid) wirtlicf)
»on .£)auptblumen gcfannuclt , erbalten tonne u;iD urn
ireldicu ''Preiy? 2)2Bo unb bei roeni auagcjiidinete "Jlelfen
itbcibaupt u. bcfontcrytunfclgrunC'igc mit n)ci[jcv3cid)nunii,
JU bcFommen finb, unt um roeldien ''Prci??_ — 6ineJ^in<
iDcifiing auf bie auggcgei;enen S>er5eid)ni||e roirb nid^
ruobl geniigcn, ta tiefc gar ^^31and)ei5 aufrubren, waS bci
tcr 25efteliung — u«rgrincn i|l. 3) I>ie '.libreffe jeneS .
^rn. ':)!eltcniftcn in 4"'"nnoi''cr, UH'ld)er in feiner (camm>
lung fo aue'gejcid)nete ^pifoien ncuteutfcber 3fid)nung be»
fii^cn foil, unb ob unt auf tvelcbe SQJeifc er tauon abgibt.
86T
4 ) 3>ic 3fbrcffe ciiu3 «nb«ii ^m. 9Iclfcniffcrt ^u Soiiwom
in glanCcrn, rodcbfv bcfontcfs niiC'Cif jcidinctc SJanbWimitu
jicljf, lint' pb iint> unc cv tiUUMi abiiibt?
3u jcbem nnticvn angencljmen ©cgnibicnflc i|1 93itt»
ffcITev bcinHnn- bcrcit. (yon tenO
S? a r i e t d t e n.
C«efd)idi tnd)e8 uber bic ® cor;) in c n.} Sic ©aljlicit,
ticlfad) (Sconjiiun genaimt, cbcn fo I'cliebt, ali ntit oerbvcittt,
ftamnu-ii nuogMcvito, too ^umbolbt fie 4 cbec 5000 giip I)od) ubct
bem ?}tcti-cJipi(3cl fanb. £icr Slamc Dahlia U'urbc bicfct ^flanje
uvfpatnglidj ijcflebcn, unb jmat bcm fc^tp»bifci)cii Sotaiii!ci: I'aljl 5U
Qbun. J>ic 2lcbnIici)Ecit bicfcS SiamenS mit Dahk-a, bcc SScntiu
nuiig cincS anbcrn ^iflanjcngcfcijlccljtg , crjcugtc cinigc einiviivfc 5
nm bicfc ©diwiengJeit jirhcbcn, namitc man bie ^flanjC Geort^liia,
nad) ©corgi, cintm viifiifc^cn SJcifenbcn imb SotaniEcr; Cfo j. S.
SBili'tnoro unb be GanboUe.) Sn gi-an!i-eic^ unb Gngtanb l;eiTfd)t
jebod) bei- altci-c Stamc Saljlie allgemciH. 2>ie £iaf)licn a'Uibcn
Ungc in ben fi'niglid^cn (Sartcn ju 9Jtabnb cultiuirt, cbne im iibri;
gen Guropa befannt ju fciii. Sie u\ireu bcvt incUeid)t ju Oivunbc
gcgangen rejiircnb ber SBegcbenl)citen, bcrcn @d,Hiuplag jcne ©tcibt,
unb fclbft ibvc ®aftcn, nar, warn nici)t im Salji'o tsoi bcc gran,
lofc Sbibaut, 7(ttai.}c bci bcc (ScfanbtfdjQft Sitcinn Sonaparteg baw
atf ccrfciUcn wm^ granEiddj mit bicfct Slumc jn bcteidjern. Qt
pocEtc cinige Snellen in feuditc Seinreanb unb bcfoibcrtc ftc burd)
rincn Goui-icr, ben bev (Sefanbte nai^ patis fanbte, an ben bcniljmj
ten ^profeijor Znivi Sbouin. iDicfec wujtc, bap bic ^flanjc auS
fillerifo fiammc , unb cuUiuii'tc fie bahcr junadifl in cincm aBarnu
Jauff, wo fie fclji- fdjon gebiet;; altmatitig brac^te crfie in cine £u!>
Icrc Sempetatut unb enblidj ing frcic Sanb. SSon bee 3cit an
fdjmucEtcn fid) bie franjofifdjcn (Biictcn tnit biefei- SSUime. ^(vc
Sautne &. ^ilaice fanb anfaiigg jwci3£rtcn, bie cv in feincm Sffiei-fc
iibei- bie in gcanfrcid) tinl)cimifd)cn obcr naturalifivtcn ©cwadjfe be*
fc^vicb unb abbilbctcj allcin ie|t gicbt ei fo Picle Afcujungen unb
Setvmif^ungen untcc itincn, i>a^ e6 PcUig unmeglid) ill, gcnaue
llntirfd)eibungS;(5!)avactcre anjugcbcn. — 3n Snglanb unttbe bic
(Dafelic jwar fdjon 1789 butd) bie gjJarquifc be aiute cingcful;rt,
abet glei(^ iincbcc ocrgeffen. ©cit 1804 irurbcn in legtctem Sonbe
aui ©amen bcK icicbeium au6 ©panien, buvcl) Cabi) SoUanb, ge«
fdiidt ituvbc, cinjclnc SSlumcn crjogcn, bie bie Stufmcilfamfcit auf
bic^ ®e>»ac^0 Icnttcn; bcc^ fdicint man eS bamats auf einc unpafs
fenbc 2itt beljanbclt ju l)abcn, fo bap ci rcicbev ccrtorcn ging. Gcfl
1814, nadjbem bie ®al)lic langfl, aiificr in ©panitn, in granfrcidj
unb Scutfd)lanb tultiintt reatb, reuibin mefjrci-c ffiaiictatcn nad)
gnglanb gcfc^idt. ©citbcm ifi bicfc SBtumc fo aUgcmein btlicbt
gcroccbcn, unb tl)i-c Giiltur t)at in ben ©lirtcn Gnglanbu tine foldje
3l"uobet)nung tiUngt, bap ci unmoglid; iff, bic ©ummc anjugcbcn,
n>e[d)e jabttii^ fiii- bicfc SSiumen au^gegcbcn iritb. 2)ie ©cfdjidjtc
bcc aSUimfUjud)t Icnut !cinc ^flanje, reclctjc in Gnglaiib cin glci;
6jiS Sntcreffe, aii bie ®al;lic, gcfunbcn t)attc.
aniunbigung fiic 9i e 1 1 en f reunb cO ^r. SSutlmann,
Detonom unb SBlumift K. in Jilattau in SSoljmcn, befip 770 ©cvj
ten au^gejcidjnctcc Stclfcn, Bcn bcncn cc gut bewiirjclte h'aftige
©entcc mit S5cfd)ccibung !c. iai £)|b. obec 12 ©octcn urn 2 ft.
Si. 932. nebft cincr Atcinigfcit fiir embaUage, ablajjt. 2)ie 25ccj
pacJiing gefi^icbt fo forgfaltig, baij bic ©cnEcr bic SJcife bis 5fme;
rlfa fci)r gut au6i)a;tcn. £iie ScsafiUmg u'irb bcc aScilcttung bci<
flcfiigt, unb fann audj in prcup. unb facl)fifd)cn Saffcn^Sdjcincn
entcic^tct trerbcn. giiglcid; criiAlt jcbcc fBcdcUcv ncd) cine Kngabe
3R8
bet Gcbmifrlutng, in rtH'KcVi" bic Stctfcn am beften wact'fcn, nra {raf»
tigftcn unb Uingjlcn Hiil)cn, unb in'cle 3icbcn;itcige anfcijcn.
S3cn fcintn ^cad}t»3:u(pcn gibt Jpcrv Sullmann:
100 jlarfe 3it)iebel, 20 bcMe unb 20 ocUe ©octcn urn 5 fl. R. 2J{.
12 „ „ BcUc mit SBcfdii'cibung urn 3 fl. S(.. 531.
12 „ „ l^cblc, fjotlanbifc^c unb mit runbcm Slatte, ura
1 ft. 20 &t. Si. ?0I. unb
4 „ „ COtonilrofcn in 4 ©orten um 1 fl. Si. 9K.
Slumcnfceunbc mbgcn biefc 2tn!iinbigung im BcUftcn SCcrtroucn
ciifnebnicn.
S5 i b I 1 0 9 r a p I) i f cl^ e 9J 0 t i 5.
tlnter ben in fcanjofifclicr Spvadjc ctfd)cincnbcn ®artcn.-3eit«
f^ciften, «on mcldjcn bic Slumtn.-Scitung fdjon mcf)rcce angcfcigt
i)at, mug au^ bic »on JTpcn. ^i-ofc|T«r Jc. ©^cibwfiUt t)cr«
auSgegebene
rhorticultcur beige
ben fcrefcrlidicn tefecn bcc SBtumcnjeitung um fo mc^r nod^ nat^
fcaglid) befannt gcma^t irerbcn, ali bie bctgifd)cn (Savtncc in bcr
SSlumcnjudjt eincn auSgcjcidjuctcn Siang bel)auptcn, unb fief) baljet
ton bicfcc ©cite in ber blumiilifdjen a;i)eorie nnb ^tmi eicl 3teueS
unb SBclebrcnbefi crwartcn lapt,
25on bicfcm horticulleur beige liegcn jwac nut bic 4 57lonat*»
giefcrungtn Sanuar — 3fprit b. 5- in 2 Jficften oor un«, xoit Ion.
ncn abcr bod) cinigcg Sntereffantc barauS anfiitircn.
3n jcbcm Jpefte finb gereMimid) Scfdjrcibungco fiaigctneuen
3icrblumen k., bann aud) 2fbf)anbtungcn, j. S.
im Janvier:
1:) ubec bie ®attung Gloxinia ten Dtto nnb ©ietrdi.
2) 5|1 c$ moglid), burd) !unfllid)C Seftudjtung einc SccanbH
rung in bcc garbc bcc Slumcn I;croocjubringen?
SBon bcm im »or. Saljce nctflocbcntn .^itn. Sctirtr 5Rautcn»
bac| in ©ocft, »vclct)er, rocnn wic nid)t irccn, bcrcits »or 4 obcr 5
3af)rcn fur bicfc 2tbbanblung in bcutfd)cr ©prac^e Bon bcm aSc»<
liner (Sarlenbau. Serein cinen ^vciiS erbaltcn t)at. ©it bcc franjo*
fifcl)cn Uebcrfcijung btigcgcbcnc JCbbilbung bee SJcttcn, jeit^nct fitfj
buc^ Sieinbcit bcc gocm unb gacbc oorjuglic^ nuS,
3m F e V r i e r :
i') Ucbec Paucraiium marltimum unb illyrlcum bon S^ctvn
Slietnct.
2) SScld)e tjt bic bcfle SKctftobc, bic ?if[anjcn burd) ©tcdlinge
ju Bccmcljrcnl — cine im uerftoffcnen 3a()ce »on bcm f. pccufiifdjcn
Gartenbau.-fflcreinc gcfcbntc qjrciefcljrift.
3) Ueber bie S^iooSsilca^c pon S^xn. Seiij in SOlin^cn.
4") lUbcc bic Giiltur ber ^iciebclgcwdc^fe im frcicn Eanbe i^oti
^rn. SS 0 u d) e.
5) Ucbcc bic Eucal^-plus aug 5ieuI)oUanb »cn ^m. 9}J. g.
Dtto. •
C) a3cfd)rcibnng ciniger neucn Cactus son Jpcn.Dr. ^feiffsr.
3m Mars :
gortfcijung bcc im per, SKonat ongcfangcnen JTbljanblung iibct
bie ©tccttingsucljt.
Sm Avril.
goctfclung iibcc bie Gultur bet Sipicbctgcwadirc, n. f. w.
— n.
Xn. iBicIe unfercr nff'Tfc" Sc'er werben mit ung bcmcrfcn,
bafi bic obin angcjogcncn 2iuffa?c thcilS auS bin ajcchanbUingcn
id 25fcciii= 5ur iBcfbcbcrung bc^ (Sactenbauci in ben JC. %n-£up.
©taaten, tbeiliS aus ber 2tilgcm. ®acten:3eitung, I)ccauSgcgcbcn
pon Dtto unb Sictcid), cntlcbnt finb.
3inmcrtung ber mcbaction.
(iJcOcuctt bci Sieaiu >j>eiil;C in Golitba.
mx. 47.
ilS?cif;i'iifci% &iii *iS* ^^ivvcmbn tHllH*
A'jf. ;^a0r()(iiti)*
S^i
©cl)id)tc cinc3 ©nrtncra.
)ie ffiiciic jpfi in ihrc SBinti'vscUc,
Unb nibt nun qut im uicl)li>i'vfiM-iUcn ^au§
S3on ciiu'3 (^iMiimcro troiicn ^Jciihcn awi;
©ie bante fid) tio fidin" ?>iii(?r(lcUc
ajon tern, n\i3 gUnciia &ii:c il}r cjcfpenbct;
SI)r unmbcri'oUcv ffiau i(l nun volicnbct.
9iid)t fp bcr K>vvtncr; — rnjllcii i|l fein StreBcn,
25ie 9?u(k faun ibm glova nid)t ucrlcil)n;
Unb ob tie Jpoltc nil)t, cv foil ffin Jpaupt crl)cben,
©oil [cine A'vaft a^^n, ibvcn Jlinbcin wci[)n!
Sn feincni 2Bir!cn Ifbt cin l}bhxci SBiilten; —
©in S^T-'infll)'-'"' bcr 9Jafut nuif? fid; fcin glcip cntfaKcn,
9lidjt gvc\?c( tils. — ejdtt fcA^nct fcin fficftrc&en,
2Damit fcin SBivfcn 'iCnbcvn tbcjicn brinv^t;
Qv lnf;t ben tobtcii Jeini fidi ncu bclebcn,
fiBenn '.'Inbrer ?}htb nidU imnier wcibliviingt;
aSanini? Sn ber 9?ntur Ijnt ev ben Sdial^ gcfunben:
Qx fammclt ^djYC, 'Kntxe 5al;Icn ©tunbcn.
tlnb in bom ?[nblid' bU'ibcnbcr Seitlofen,
Grftarft jiim aBiutert'ompf fein tcbcnunmtt},
Unb ob bca Jpevbfle^ (Stiinnc fie unitofen,
t)h fie cntbldttern bnrd; bcr Stiirme 2But^_, —
©ie finb it)m 3fn(5nif!, baf) bit -ilriift geblicbert
SDer giitiijcn 9^uur: il)r trciieo aSaltcn, Ciebcn.
Unb Jjlora, 2)u, verlcil) mtr fcrner Segeni
£)u J^crrliclje! ber niein 23criif gcwcil}!:
©ei ©cbiil^cvin anf alien tcbeneinH'ijen
JDem Sreucn, ber T^ix treu }^u jeber 3eif.
fRniy fanft nad; S)eincn wcl^IooUbMcbtcn ?DcutK"'
Sm nadi|ien Senj fcl}u wir £)td} ncuucrjiingt erbluf)Crt.
3 «. U....
SSemcrfungcn auf cincv SEanbcrung burd;
ciniQc ©dvtcii (3cl)lciu'na, a361)»iciie unt)
tci* STbcrtaufifK
pKitget^ciit com .^rn. Caiibgcridjtsraif) fflriidner ju SJawitfi^.)
tSScfdjliiM
®tc 58 enn caning bcr ^ciben burd) Steif=
llnje nimmt ^t. ©drtUr j^vav vor5U36recife in ,ber
3cit »on bcr SJIitte bc§ gjlonnts Suli b'lS 2fu5.qan.q5 3fu.
gufl »or, cr l)dlt inbcg biv^u n6tl)i3cnfiill3 jebe 3eit tm
Sa^re gccignct. 25ic unter ®(a5 qeljaltcncn ©tedlin<}e
erljaltcn j^iindd}!! eincn Stnnb, too fie oor *aonncnflrat)5
ten gcfcbi'iljt finb; im .fjcrbit uievben fie nn ben gcnilcnt
bc3 (^Ua?^aufcS aufj^ftcllt, bi3 '^(usgnn.qS October abcr
ben ©onncnflrablcn cntjogcn; fpater unb bi£> (?nbc ge=
bruarS gcnicficn fie bie t>oUe ©onne. ?)iit 2fnfan.q be§
9}Jonat dMxi, crbultcn bic (Stedlinge bcinn roicccr wenig
©onnc. 2?teicniiien ©tedlinqc vow tl)ncn aber, n>eld)e
SBadi'?tI)!im jcijien, roerbcn a(lmiil)li(5 aufgcbedt unb jii
C5nbc9Duirj »crfc(?t; bie ubiigcn aber, foroic bie im iSIonat
gebruar gcmad^ten ©tecflinqe, gclnngcn 2fu§c)anq§ Suli
iux S3crfcinin.q. ?ln Dfcnifdvmc'ldfit ^r. ©artier feine
^eibcn ini 2Binter yier biy fcd)y ©rob JRcaumur j^ufom.
men, rodl)renb bie Sonncamdrme, bci allmdbli.cin- Sulaffung
ton I'ufr, bi'o jcbn @rab flciiicn barf. Sm SSintcr crljal^
ten tif .S)ciV,n fo 'aid aI-5 nioi^lid) Sonne unb Siid}t.
2d} war evfrcur, bci Spxn. ©drtlcr ben 9Jaditrag
in bem ''PfIan,^cn='i5crjcidiui|Tc bcy ^rn. .^'^^'Jl^ J""- fur
ba5 2dl)r \HW, foroic fcin ncucllcy 2jcrjcid)nig bcr 3tau»
ben norjufiabcn, ba bcit^c bie .qrofjen gortfd)ritte ber ^fian*
jcn:(5ultur bco .^rn. .S)aa.qe bcfunben. Sj^i-id^ fj„(. ^u^,
gcjcidnictc 6o(lcction'(5anuilicn unb Gricen! unter erftcrit
bic ais fo ubcraufi;irof! gcpricfcne SameUie ,,Sricbricl)
bcr ©rofje" (angcblid) 5V2 3i-'ll im 3^lIrd)mc^Ter, btil:
rofi'uvctb, gldn.^cnb, oft oran.i^cfarbcn niiancirt uvb fa(t
immcr roeif) gc|lrcift. Sic 5al}lrcid)cn, bidcn, gtdn',ciibeii
^roncnbldttcr ;;u 5—6 ffcbenb, »voran bie dutjcrn nie^r
ahS 2 3i.^ll brcit unb an bcr Spiljc von bunflcrcr '^;\ibc,
oB an bcr Safif); {.'ameliia Kings royale unb bie au-3
Jj^apan oon ©iebolb im 3'i^i' 1833 ein'gcfiiljrtc Camellia
ocliroleuca, von gclblid) flcifd^farbi;icm ©runbe mit roci=
fjcn Strcifcn. $I>on Sviccn warcn ncu: Erica Dirksoniana,
(iicromata, diraaiata, eximia, nidularis, radiata disco-
lor, nnuosa unb Wdmorca. 5Son anbcrn ''Pflanjen fie^
Icn Correa nifa unb Miliincri, Fuchsia fiiigoiis, Dyll-
\vinia glyciiiacfolia unb bic in (5'nglanb fo bclicbte, jtrar
nicbt ncuc, abcr auf bcm Continent cor nid)t langer ^dt
crfl ein;icfu(}rtc Meuz,iesia coerulea aly ncu unb inters
cffant auf.
23ct 3(nfd)affung bcr X-iciben Mcibt c5 nod) imnicr
fcf)r ju bcbaucrn, baf; in grof;cren ^Ln-rjcicbnilTcn bic ©v«
nouDmen berfclbcn fclilen, ba cine 'irnjai}! Sricen uon vtX'
fd^icbencn 23otanifcrn, wie a; Ij unb erg, Sinnc, 22enba
371
Uiib, Sobbi(?c§, :jrnbrc^t)§, 9^oifctte, 5rtfon,
©nli^ibitn), GurtiS, Zee, ©prcngel, fiinf ii. f. w.
bcjiinimt roovbcn iff. 2Cic iincrUitllicl) t>ic» Jiir vidjtiiicii
^■vfcmum.q bcr Jbfiton ifl, ()'it ber l)oclnH-vbicnte .f)v. ^of=
iinb SOicb'icinaUSiatb Jtrepfiig ju 2)rc?bcn bci 5peraug=
(labe bfy 5ScrxcicI;nifTcg bev in fctncm ©avtcii citltiuirti-n
(ycwdd)fc wplii flcfuMt, bicffmevforbcvnifj biilicv ba "iiuU
fubvung nidjt' niiv fcitier >^citcn, fctibcrn end) bcv ubviqcii
^^fIonJcn cntfpvodicn ; bcnn nuv babiird) Eann bcr ^liiifcr
bnfur bcumlivt wcrben, cine ^'•flanjc j^roci bio brci 5}uil
iintcr yi:vfd)tcbcncn 'DJanicn anjufd^affcn. (55 Wiivc biibcr
jn wnnifcbcn, baf , ba mid) ba5 ®cfd}lcd)t bcr ^cibcn in
ncucvcr 3cit cincn nidU iinbcbcutcnbcn 3uuMd)g evl)altcn
l)at, bag and) fiir biefco ®cfd)Icd)t cin ^^Jicnogvapl) , wic
fiir (JamcUicn bcv '2(bbe JBcrli-fc, fluftrdtc.
2Jon Cicbiverba ful;rte mid; nicin 2Bcg niul) bcm
©tdbtcbcn g^Iartliffa in bcr :pvcufiifd;cn Sbcvkuifilj.
^icv untcvbdit bcv 3(pctbcfcv ^v. «Kolbe nid)t nuv cine
l)ubfcbe ©ammlung cvotifdjcv ©ca\icbfc, fontcvn ami) cine
gvotlc 3fnjabl bcv'bcilcn ^ctaubcngovdcbfe , wic cine ganj
vov5iiglid;e ©ammlung bcv ncucflcn iint fd)6n(tcn ©covgii
ncn. 3d) fat) bii'i^ boy fcbbne Pelargouittm habrantliiiiu,
bic fd)6nc, nocl) nciie Verbena Twecliana, ►Sollya liete-
ro|)liylhi mit ibtcn nicblidjen, bellbUnicn ffllinncn, ftnvie
anbci'c vcd)t javtc Sicvjlvdiicbcv bh'ibcn iinb bctaucvte nuv,
ba^ fcine ©covgincn^glov tin ben cvften Sagcn bed '^(u^
gup) nod) fo U'I)V juvitcf u^n-. 5Qur baS anbaltcnt fd)lccl)re
SCcttcv iH'vmod)te micb von cincm S3cfud)e be§ oon {)iex
jwei gjleilcn entfcvntcn ©avtcnS },n ©cbonbvunn unb
bc§ @avtcn5 bci^ befanntcu 2luvifcl ^ Gultii'rttcuvg >^cvvn
^aufnuinn 9)tauvcv, in bcm bann nod) cine9)Jcilc cnt(e>
genen ©ovlilj nbjul)altcn, ba id), ben eiiigcjogcncii
g?adivid)tcn ju Solgc, niir mand)cS Sntcrcffante von bein
^ufcntt)alte tn biefcn ©avten 4>evfpvcd)en buvfte.
95efd;rcibun3 \d)bnUui)cnUt ^vrar^onien* *0
1* c 1 a r g 0 n i 11 in c o in ji s o n.
evj^eugnif! luMn 3abvc 1828, any ^vn. 53^1 v!'§ duU
tuv, cntfpvungcn auo ©amen uon I'el. Schreiber.siamiin,
mittclfi Seflaubuug von Pel. melaloplnmi.
Sic langgc|licltcn ubcvl;dngcnbcn 2^olbcn finb 4—
5blumig. T)ic ct\vai-> gvoficn, fdMmmcvnbcn unb fcbiUcvnbcn
JBlununfvonen ftnb fall juu-ifavbig; bic obcvcn fcbv un^
glcicbfcitigcn, Dcvfcbvt cifovmigcn 23Uinicnbldttcv gcben oom
"mittlcvcn vc'^.'^nrotben ®vunbc gcgcn ben 9fanb hin uv5
fcbonfie S!acfvo"t() obcv in cincn biluivten ^Puvpuv iibev, finb
am i)?agcl inrodvta faji unnfi, obcv bom 3la.acl fcl)v avtig
faccttivt, bunfcl bcmatclt unb fcl)v void), mcilT an'ir, auS;
rodvtS gabcltbcilig gcpvidn-lt, am Sfanbe iibcvaud fcin,
jcbod) mcvflid) gcfanmt. 2}ie 3 nntcvn, oovmdvty gevid)=
tctcn S3lumcnbldttcv finb fa(l feilfovmig, an bcr Spilje faft
abgcftuljt, fd)immevnb vofenvotb , gvunbrodvty fid blaffev,
fdiwad) ge(lvid)clt, unb wie bic obcvcn fcin puvpurfavbcn
gefaumt.
Sn bicfcr Broittcrart ij! e§ unmoglid) btc gIcid)formigc
einroirfung bcibcv eitevn ju vtvfennen. 3ngbcfonbcre
*) Mug Stlier unb Srottinnid: ffttui Tittsa son ^ctargonicn
teut(^en Ucfptung^.
372
fiaben bte SBfdttcr buvcl) bie giivivfung beS SSatevS i^vc
einfcbnitte i^cvlovcn, bie?OJuttev bingcgcn t)at in bcvgavbe
bcr 23lumen ibve Ucbcvmad)t bcl)anptct.
Pelargonium pol ygrammon.
(5in ^vobuct aivi Spcxxn ^liev'g Gultuv uom Sa^^te
1828, au» (camen uon Pel. couforme buvd) fficildubung
mit Pel. idioii.
Sic altcvnivcnben, nid)t fef)r langge(|ieUcn ©olbcn
finb 3 — 4blumig. Sie etumS me{)v al^ mittclgvo^c JShu
mcnfvonc i|l tviditcvfovmig, gcfcbinbelt; bic obcvcn, fc()t
bvcitcn, fa)! fvei^vunbcn, ficb wcit bcbecfenben, etum^ gc:
fcbwungcncn , gvunb; unb inwdvtd au?gcfcb\veiftrgeflufjtcn
S5lumcnbldttcv finb mit '2(u5nabme be5 9?agcl5 ganj unb
unb febr gcbvdngt biy an ben 9?anb ubevjeidmet unb fo
UH'it jcvfloffcn bemafcit, bafi man faum ben febr bla6rotl)en
Slaub bcmcvft; bic nntcvn 231umcnbldttcr finb fa|l weifi,
nuv febr wenig r6tl)lid) fdjimnunnb, unb fa|T ganj unvcc
gclmagig mit 2—3 obcv mcbvcven, balb mebr balb minbet
fid)tbavcn, fcl)r fuvjcn, purpuvncn ©tvidielc^en bcjeid)nct.
Pelargonium m el a n o p h t h a 1 m o n.
Gin G'vjcu.gnig au^ bcr Gultur be§ .^evvn Garl SSau:
mann, i>oni 3al)vc 1828, cntfpvungcn au§ (ganicn von
Pel. iiivoliicratum maximum Sw. buvd) ^olleneimvivfung
»on l*el. rubescens.
Sic langgcfiicltcn iibcvbdngenbcn Solben finb 4.- biS
7blumig. Sic 23luincnfvonc ijl fcbv grofi , tviditcvfovmig,
nid)t voUig gcbffnet; bie obcvcn, fcbv unglcid)fciri<icn, in--
wdvty fait g'evabe abgefdinittencn S3iumcnbldttcv finb I'/a
Soil lang, 1 3oU bvcit, fdiou lilafavbig, gvunfwdvtg wei§
cingcfcilf, etn\i5 obcv bcv t^Jcitte faft vunb, unb fcbv bun:
fcl, bcinahc pfaucnaugici bcmatclt, fctt>udvti3 abcr nut fcl)r
fparlid) )5c)trtd)cit; bic untcvcn, iHn-u\ivt5 fcbv bvcitcn, unb
bat)cv fa|l fpatbdfbvmigcn, gcfdjinbcltcn, unb uovrodvt^ gc«
ftvfcften Stumcnbldttcv finb nuv cttvaS blaffev lila aly bic
obcvcn, nbcvaud fcl)ivad), i>cvivafd)cn, i.nb atfo faum merf»
lid) gcjlvid)elt.
Ucbcf 6u(tiir bcv lluxifet
CSom Jpen-n gc. ». ® a dj r 6 b e n ju Qireupcn.)
(Scfitlup.)
2Bay nun bie U ebevn^intcrung bev "Kntiiel
bctvifft, fo babe id) bvci inn-fabvungdavtcn, bic feit 8 Sa^»
vcn cincn gleid) gutcn Ci'vfolg gebabt baben.
1) 93ian gvabt bie 3:bp'fc bid iibev ben Sianb in bic
fvcie (£vbe, unb fo wic bie ftavf|lcn gvofic ciutveten, wcr^
ben fie mit btivvcn , tvocfncn iiiaumbtattcvn jum Sd)u^ ,
ibvev 2Buvjetn bcbccft. <2ctltc u'dbi'fiib bey 2Bintevd gc:
liubc SBittcvung eintvctcn, fo miiffen bie a31dttev gcliiftet
wcvben. — 3" '^Infang bed 9)ionat 9rtdvj, obcv fiiibcr,
wcnn cd bic 23ittcvung gcflattct, wcxi^cn bie S3ldttcv ab=
gclefcn, bie SSopfc l)evauygtnommcn unb unter SDbbadj
gcftcUt.
2) gPvan gvdbt im ©avten cin I'/i Suf? ti'l'c» 8p*.
lion bev Kangc unb ffivcite, t^af; man glaubt, fcine '^(uvifct.
tbpfe l)incin brinacn ju tbnncn. Sicfed 'iod) wivb auf
alien vicv Scitcn mit Svcttcvn gut vcnvabvt unt} bavanf
fommt cine bvcttevne Secfc, bie man offnen unb vtcvfd)lic=
pen fann. Sicfcr jlailen wirb fo weit mit (Srbe, wcld)e
373
374
(\nt bli'ibcf, itnb n\d)t frifd) wndifl; foluilb man biffe
SDtnploiiic an ber ^Pflani^c roabinimmt, ninimt man bie
^Pflanjc ou§ ber (Svbe, fcljncibct bic I)oI)(c ediaftroiirjcf,
fo >vfit fie bffcl)dbii-(t ift, qan^ rocq, aud) rocnn nur rce;
niq aBiir^cIn blcibcn foUtcn , iinb fctu bann bic ^Pflanie
wii'bcr cin. — JBcfallt bcr 9io(t ben Sdiaft, fo j^ciflt cr
cine buntle oft fd)unn-,5c Jarbc; bann nimmt man cin
fcinci.' fd)malc» 93cffTcr, fdincibet aiW anqcaaniicncn a;i)ciU-,
bia man lantcr fvifd)cs5 S'f'fd; l)at, bcl}ut!'am Ijiniucg unb
fuUt bicfe 2Bunbe ebcnfaUS-mit feincr Areibe au^.
jur ^dlftc mif ^(ufifanb vcrmifdit roirb, (\cfii\lt, ba(! bic
aiopfc biy an ben 9ianb cin.icjiiabcn uhtDcii fonncn.
^icr n)irb ben ^Pfl'i'V^f" bci .qutcr 2Bittcnin;i ^uft .qcqc=
ben, unb bci flrcnqcv aBittcvun'q »uirb bcr JUificn iicrfd)lof=
fen. 9tad; einqetretencn batten gioffen UMif bic Decfc
niit (eid;tem etrobbiinqer, and) mit bi'inen 23aumb(dttcin
bebccft. — 2Benn usibrenb bey 2Bintery jiclinbe ^itteruiii]
cintreten fellte, founrb bic a3ebectun;itt)ei[ivcifeabi]enonimen
unb ben •'Pflan^-n etivaci I'uft qejieben. 3m S''"bial)r,
!ttnfan.ii-' bci' 5}JiMiatii 9Jidv, i^bev aud) fpdter, fo wie co
bic SlLMttcrunq cjellattef, wirb bic ©ebcrfunq abqenommcn,
bic ^i^flan^'n nacb unb nacb an bic 8uft ()cwbl;nt, i\nt)
bann auf bic (StclKiqc qeflellt. —
3) 2^ie :r*urdnvinterun;i in cinem Simmer. Jm .^crbflc,
ivcnn (i- einiqc fldrferc ^roffe i^'tban Ijat , werben bic
Sopfe in cin unqebei^teS dimmer, nu'ldu'^^ )vo m6j}lid) bie
gcn|fer iicjien ?Oiitta;i bat, qebradjt, enfu'cber auf cine barin
on.qebracbtc ^ctellaqc, eber auf ben 23oben (icllcUt. .^'i*^'"
nuifj man fie bcr lii'ficrn SBitterunq gemd^ bebanbeln;
bci j-ielinber SBitterunq qiebt man ibnen iJuft burd; £)eff:
nunq bcr Senfter, unb wenn es auftbaut, unb bic ''Pflan.
jcn troden finb, werben fie fri'ibc fparfam befeuebtet, oud)
rcid)lidicr, wenn ba5 qelinbe 23ettcr anbalt. — ©egen bay
griibjabr tverC'en bie'''}MlaiVien be,qo|Ten, u>enn fic'trocfen
finb, unb man barf cy ibnen bann nicbt m 2uft fcl)len
laffcn. — 3u '.'Cnfanq beg il3ionaty 'I'JIar^ jeigf bic 'iimU
Ul, bafi fie wieber in bay grcic wiU. 3ci>t reiniqt man
bic ^'^flanjen von alien gefaulten unb qelb qca^orbenen
23latteni, bann nimmt man bebutfam oben au^ ben 5£6pfcn
etwa5 erbe, unb fiiUt biefelben mit frifdicr ©rbc bie; an
bit untern 23ldtter ber ''Pfl^m.^c nneber an. 9?acb bicfer
"Mvbcit fommcn fie in baa gveic unter cine S5cbacbun,q,
wo moqlidi fo, bafs fie vov ben rauben SJJorgcn- utib
2Ibcnbnjinben gefdiuljt finb. — .fticr blciben fie 14 Xai]t
lang fleben unb bann fommen fie auf bic SteUagc .qan,^
in bay greie. Gy ill notbiq, fo lanqe nod; falte '!)Jad)te
unb grojlc jn cnvarten finb, bay Segicfjen V)orjunc(;mcn,
£l}c bie Sonne fie befcbeinen fann.
Xiic 33lutbe,5eit ber "^lurifel i)! ber^DIonat ^pril; man
muj! ftc bann im Scbatten balten iin'o fie wal)renb ber
JBliitbe gegcn 9iegen fd)iifrcn, ivelcber bcr 251ume fdjabet. . . ,, , .- - , .„ ,
yiad) ber S3lutbe ffellc man fie uneber g-anj hvi grcic ',« Scbaflorber-iVUuer unb Vio '??u'nfcben=Siing=^ult.-'cr!
Jn crilerer 93iifcbung wax bic ffilumc febr gro§ unb
bauate lange, unb bie s'ibleqer umren febr frdftig; in bcr
jweiten "iiiiifd^ning blicb bicS5lumc fleincr unb bic ■JIblcgci:
fel)r fcbuMd).
Sim einer anbeni 9?e[fc 9h'. fi4 fbie Jtiun^cidicn
tt}un nid'ty ^ur Sadjc ) gab ,t)r. 53 u U m a n n cinem Senfcr:
2 3'licile .9)eibeerbe; 1 S?h(. Jlubmifierbc,
unb bic 9JeIfc blubte grop unb trieb 9 ftarfc Senf'cr; unb
bem jivH'iten gab er:
'i iticferuMlberbc, ','2 gutc Wartcncrbc, 2 Soffcl I'oH
Sanb, r/il^ff!. Sdiaaftungcrbe unb 1 ?ffl. .Rubmiflerbe,
unb bie ')}lclU' unid)y febr groj5 unb befam 3 Senfer.
2Bai" unfere ^lerrcn 9h'lfeni|fen von bicfer ©rbmU
fdning baltcn werben, bief) liegt aufjcr bem 3>verfc biefcS
■JIuffa(H'?, ber ftd> u'cbcr in 03hitbmaf!ungen, nodi in cine
Jlritif einlajTen umU. 'Dhtr bao UMrb nod) bemerft, bag
C'j mir I'cineywcg-y unbennifU ift, roie fcbon fn'iber anbere
^crrcn 9lclEcni|icn glcidpfaUa a5crfud;c mit (irbniifcljung
T>tn Cefern ber 23(umen^eitung, n)eld)c 5?clfcnfr<unbc
finb, UMrb eel «ieUcid)t intereffant fein ^u Dcrnebmen, bag
i^r. ©uUmann in Jllattau in 25obmcn, raeldjcr fd)
iibcrbaupt ber 9{elt'enjud)t mit vielcm (rifer UMbmet, feit
mebreren ^k^bi^cn anbaltenb $yerfiid)f in ber Grbmifcbung
qemad)t \)(\X, um fur bie 9]elfen nidit b(o§ im '^Ugcmcincn,
fonbern oud) fi'ir bic cinjclnen in 2Bnd)5 unb garbc febr
empfinbltd)cn Sorten, cine ©rbe ju berciten, in '.•Deld)er bie
©tocfc nid)t bloy iippig umd)fen, im'cIc SiermcbrungS^ttieige
anfeljcn , fonbern in uield)er and) bic ©lumen fel;r gro^
»i:rben, unb and) Idnger w\t geu'obnlid) bliiben.
2^a berfelbc, nad) brieflicher 93iittbeiUing, inbef; gc:
fonncn i(l, bay ©rgcbnif; feincr forgfaltigen SJcrfudie ben
9JeIfenfreunben bcmndd)|i in cinem befonbern 23ud}eld)en
uorjulegcn, unb ba er fd)on von biefem .^erbllc an ben
9Jc[fen;'2Ibne()mern aud) jugleid) iibcr bic (Irbmifdiung cinige
9?otij beifi'igen wirb; fo begnugt man ficb bcrmal bIo5
«on % 'Dh[fcn=©ortcn bie SDiifcbung an.^ufubren , bauptfdd):
lid) niehr um yjclfcnfrcunbcn cine vorldufige ,Renntnig oon
ber (£ad)e mit^utbeilen.
.^r. JBuUmanu pfl'Ul^tc ndmlid) von feincr Armlnia
(469), ciner weifjen neufpanifd)en Stricbblumc mit bun.
teliMolct unb Jliunbblatt, einen Senfer in:
V» 2Balberbe auy cinem Urbud^cnraalbc ; Vi auygeruf)te
©artenerbe^ '/^ lub^93iiil=(grbe; '/» rcincn gluffanb;
unb ben anbern Scnter in :
/, obigcr 53udicn=S[Balb--@rbc; 'A ®i«tcncrbc ; VsSiinb;
en einen ctivay fd)attigen Drt, ivo %\)<x\\ unb 3iegen fie
ungebinbcrf treffen fonncn.
G3en)6bnlid)e .Rran f [)eit en bcr 2(urifcl, an tt>eld;cn
\>\i\t ^iVlanjen vcrloren gcben, finb:
1) bic fcuditc gaulnijj. Sicfc trifft vor.^^uglicf)
bic dufjern %\)i\{t ber '-Pflan.ic, gel)t bi5 an bic 4ierj=
btdtter unb cy venvanbelt fid) 'Me§ in einen Icun:
nen ffirei. ©obalb man biefcy bemerft, nimmt man bic
^flaiuc auf' ber (?rbe, nMfd)t ben t2d;aft mit cinem 2ap;
pen ober ciner feincn S3urfre ab, beftrcuet bie (^jegenb, >vo
ficb bic gdulnifj gc^eigt b'lt, mit flar geriebener jtrcibc,
unb pflan^t bann bie '.ICurifel uneber troden cin.
2) J<ic troden c gdulnif?. gic jcigt fid) oB
ein rofffarbiger, trodener ober audi mdf;ig feucbtcr ®faub,
bcr fid) an bem Sdiaftc ber ^'^flanje jcigt. Teftcn' fin>
bet man aucb biefen .'•Ifoff im ^nncrn beei Scbaftcy, unb
bic 4^'ii!pt>vur',el wirb baturdi nad) unb nacb bobl. —
£)ic *])flan3e jeigt bic ^ranH;eit baburd) an, bag fie nid;t
373
fur i()ve 9?clfcn gemncl)t l^rtbcn. Slamentlidt) 1(1 mtv bicf
«on bcm ocrllprbnicn ^rii. 9?autenbacl) bcfannt, wcld)er
nicM blof, iH-i ben eenfcni , fcnbcrii nud; fduMi bcim
gacn teg i2aracn§ tcifdiicbcne intevcffiinte 5l5or|udH' qc=
nuid^t bat, iinb untcr anbevn fur biefen bic «f;)eiticcvbc aly
t-ie bcfu cifanntc. 2Bn5 cr niir iibri(]cn6 bicviibcr gcfdinc!
ben hat, (tcht mir nid)t ?,u jii iier6ffcntlid)cn; ot)iu' 3»tici=
fcl ivcrCon fc-iiic 4)intcvUMK'iu'n fcine gcivi^ U'l}r intctclTnn:
ten l-Iumiftifd}cn %ui\diie ben ffilumciifreunbcii nid}t vor=
cml)a!t.«. , , V .
ajiJviim id) abcr cicrabe non bcr yjcltcnjudit K. bes
4jrn. S3ultmann in 'bet Slumcn=3eitun9 fprcd}c, bicfj
hat feinen ©vunb bavin, bag id; bcnfelbcn burd) iMcljal)=
tiiu Saitfdifjcfdidftc inib Gorrcfvonbcnj al5 cinen burcb=
aug rcblid)cn DJiann fenncn cidevnt \)abc. Sag man
abrr and) mit anbevn ibcvven 9Jcifcniften, ^. fS. niit >5)vn.
•2lqti)e, .fevn. ©vimm in ©otba, ^;)vn. eehctatr i\ig=
ler, iovn". ^>cftfch-ctaiv JKotbbarb, Spxn. ^ofgdvtner
SBclj°nnb anbevn mit bem u oil ft en afertrauen ®c=
fdjafte maduni fann, bieg i|l ldn()lt bcfannt, iinb c3 inave
ten mir anmaficnb, wcnn id), bci meiner befd)vdnftcn er=
ffll;run,q, mir besljalb lobsnbe (Sm:pfel)lun,q evlaubcn \uoUte.
gjiiind^cn. C^oii ben.}
S3 a r i £ t d t e n.
Cuttid). ®ie Jtcnigl. ©artcnbau^Scfctlfdjaft ju Cuttic^ cvoffs
tttU am 17. Sunt b. 3. ifite jircitc bice.iaf)d9C ^flnnjtnaugs
jletlung mit cinct offcntlirfjcn ©i^ung, in wclctjci- .^crc SSotten
(inen ffioctrag ubcx ©artcnbau u:ib ^ f)ito fop f)ie t)iclt.
Sic 3at)l bcr bci bicfcc JCutjlcUung gcgcinrartigcn ^ftanjcn be:
trug 1002, U'eld)e »cn 1«7 Sfecitncljmcrn aiilgcflcUt rvovien maten.
SBic in bcr grufiiabr^=2tu«flcltung bic SamcUicn, fo nafcmcn bicsmat
tie ijiilafijpnicn ben evflcn ffiang cin.
^\vc'.\ ^ifianjcn Wiircn jur SScreerbung urn ben ^xtii, TOcIdjcr
fiir bie neucfic cingcfui)rte ^flanje bc|limmt worbcn voav,
auegcfteUt >rovbcn, namlidj: Gloxinia discolor, noc^ in Englanb
unbcfannt, Siphocampyliis bicolor, Statice arborca, Ardisia Iiy-
Bicnandra, Clematis floiida, Fraucoa striala, Euiiliorbia adcuo-
phora fol. variegatis, Calautlie bicolor, Linaria tristis, Tomiie-
rortia foetidissima, Clintonia pulcliclla, unb bcS ^rcifcS iriirbig
irurbc eitannt Illiodaiito Wanglesii, einc bcr licblidjflcn 3m;
mortcUcn, bit man fcljcn Jann 5 il)rc prad)tigcn rott)cn unb wcipcn,
fcibcntjaavigen S^Mcn crrcgten bic allgcmcine SScirunbcrung. »;@ic
war t5on ^crrn gjjc cl; clyn c£ aui ©ent jur 3tu6ficUung cin3{i
fanbt (vocbcn.
©a« ffilumcnfcfl in ©cnjano. 35a5 am 25. Siwi b. 3.
{n ©cnjano (3talitn) gcfcicrte bcnif)mtc ffilumcnfcjl wurbc mit
Eincm ^fcrbcrcnncn ci-offnct. Kad) Sifdjc bcgann bic Mu6fd)muching
bcr ©tra^cn mit ffilumcn. 3irei Strapcn, wcldjc cincn mJpigen
S«rg I)inanfui)vcn, finb babci bcr ©cgcnftanb bcr grcptcn ©ovgfalt,
unb in nscnig ©timbcn ficlit man auf bicfcn cincn Scppid) au^gc;
brcitet, ber avi nidjts al6 SSlutljcn bcflci)t unb »cm fcinflcn &(:
fdjmude in btr 23al}i bcr garbcn jcugt; ^CvabcStcn unb cin formlis
d)c& SCiofaiCpflaflti- finb von Sliimcn gcbiibct, iingtf.ilir in bcr :!i;i-t,
ivic untcr ben Caiibcn in g^tariciTbuvg an cintm fd)6ncn ©onntagc
im Sommer, abcr met rcidjcr an iSliitljcni baS portrait bcii ''Pab.-
|lc6, bie iffigppcn bcr JCarbinalc unb rcrWuntjC"': ^tamcnt^^iu^c, al
376
leg von S5tumen gcbiibct, itcdjfctn mit attcgorifdjcn Smbtcmcn, unb
bie auffleigcnbe JRidjtung bcr ©trape erlcidjtcrt ben Ucberblict unb
crtcbt ben 3ici; bcS ©emalbca. aCJ!)rcnb bie cine ©trapc iuvd)
cine fcriiid) gcfd)miicftc JiUrdje gcfcl;lc|Tcn anvb, bcgrtnjt bie aiibcre
cin »cn Saub unb SBlumcn auf bai tunftlid)(lc crbauter 2(ltat mit
eincm grupcn itrucifir, umgcbcn »on uiclcn SBadjsfcrjcn auf fdjwo
ren filbcvncn Scudjtcin. SUdj bcm 3tue ^OZaria beginnt bic fcftlid)e
^rojcfTion unb flcigt auS bcr .Sirdjc bie cine (Strape (icvab, um fid>
bic anbcrc l;inauf jum 2Cltare ju begcbcn; fie bctritt jucr|^ ben fcjls
lid;cn SBlumenteppid), auf n)eld)cn big baljin Dticmanb gcijcn burfte.
gcicvlid) !iingcn nun bic (Sefangc bcr ©ciftlidjfcit unb mifdjen fic^i
mit ben ©lectcntlangcn unb bcm fcrncn Sonc bcr Drgcl, bii5 bet
3ug fid) bem 3fltare nal;t. ©rope ^irojcfTionefabncn reerbcn gctra»
gen, geibtne unb filbcrnc Jticujc ragcn in bic £uft, bcr rcidjc Drnat
bcr ©cifllidjen unb bic eOJcngc bcr ucr iljncn gctragcncn Jtcrjcn er<
l)cl)en ben Sinbruct, n)cld)cr in bem JCugcnblictc fcincn ©lanjpunft
erfialt, »cnn ber 3ug bcim Jtltace angc!ommcn ijl, bic SJIunftranj
erf)obcn reirb, unb aUcS Sol! nicbcrfnict auf biefen asiumcntcppitl),
unb auf ©ottcS lounberbar licblidjcn (Sd)6pfungcn bingeaoflen f«'n«
JtUmac^t anbctct. Ucbcr bie ©tabt binwcg fal) id) bie (Sonne in
bicfcm Xugcnblide fid) mit q)urpurglutl)cn in bag COfcer fcnfcn, unb
com ©dbc if)rcr Ic^tcn ©tiabUn glanjtcn bie ©cfic^tcr ber from,
men !niccnbcn 50icngc, unb bie mit Slumen bcbccttcn -?)aufer ftra?)l»
ten im boppelten ©lanjc, »on ben ©trafjicn bcr (Sonne, ircli^e fic^j
in bcm 5S!ccrc ber buiitcn garbcn Bcrlorcn, erleud)tet. entjiidtB
unb SSiibrung fprad) fid) in jcbem 23licfe aui.
®cr Jardln des Plantes }U ^atii crforbcrt fiir nhSf*
jlcS 3<il)r cine (Summe uon 472,350 gr. jur Untcrfjaltung. Die
Bortefungcn bcr babci angcftcUtcn ^Jrofcfforcn werbcn ron ctwa
1809 3ul)6rcrn bcfudjt, Bie joologifdje eammiung cntl;icU fdjon
»or 5 Sabrcn 152,000 9Iummcin, bdS ^pcvtarium 330,000 ^ftanjcn,
tie grudjt; unb -gioljfammtung 4,500 Siummern, bie Olineralieiu
fammUmg 60,000 SCummern. SJtan rcdjnct, bafi jafjrtid) an 60,000
©cgcnilanbe Ijinjutommen. S)ie a5ibliott)c! be|tc!)t aui etwa 30,000
Scmbcn. 3u ben widjtigften gebort cine (Sammlung »cn 3cid)nun»
gen, irelc^e fd)on feit mcljr aI5 100 3af)ren, con eigcnb^ baju g(«
bilbeten unb bafiir ongeitelltcn 931alcrn, auf SBclinpapicr Dcrfertigt
reorbcn, jc^t fdjon aui mcl)r ali 6000 (Stuct Driginaljeici^nungca
beilcbt unb in ben franjofifdjen natuvljiflovifrijcn 5Ser!cn untcr bem
Stamen Vclins, nad) ben Stummern titirt inerben. ®ie ©ewac^S*
(jaufer unb ajicnagerie finb befanntlid) rcid; on lebcnben 5>ftanjca
unb Stfieren,
C^urtcfum.-) Sn gans Sub.- imb 5torbamcri!a fol! nic^t
cin cinjige^ ipcibcpflanjdjcn unb in bem ganjen ©ubamcrifa !eine
Sofc wac^fcn. C®o flclit^ ircnig'^teng gebrudt !)
85 i b I t 0 9 V a p t) t f d; c 3^ o t i j.
9(nf iin6ioiinfl.
5Son ben SSerfjanblungcn bcS 25crcin-3 jur SBcforberung bcS (Sat»
tcnbaucs in ben ^. ^reup. (Staatcn ii^ erfd)iencn, bic 28. Sicfcrung,
gr. 4, in farbigem Umfdjlagc gcbcftet, mit 2 3(bbilbungcn, im (Sclb|t«
ccrlage bcS SBcrcinS. ^rciS 2 i/?^., fU l)abcn burd) bie 9ticoIaifc^»
Sud)l)anblung unb burd) ben (Sccretair bc6 2SereinS, ^rn. J^tica^*
JRatb Jjcnnidi in Scvlin.
(acDiuttt bn aviiinu Ji^cH^e in (SclUba.
mx. 48.
aScifsiMifci-, &.Mt 1, ^t'jcmOfi- l^liH
(jQem ®tcpl)oi-3C3l. 5pof3attnfr S;,:n. S3cffc ju Slbenburg.)
I) ^iird) ben enmcn. 2Mife Sicrmclirimgi'avt ijt
t)ie natiivlicbitc \m\ nllcn, iinb licfevt in bcr 9Jfgcl fdi6=
ncre unb h^frijici-c (Svcmv^tavc , aU man buvd) Stcctlinjic,
SfHcgcr :c. cvlialt. — 2)aei gutc ©ibcilicn be» gcfai'ten
<Samcn§ l)angt wn beffcn Dpiltomnicncv JKcife unb JVcim-
fdl^igtcit, vcu bcv gecigncten Saejcit unb vicljtigcv '•Pflcgc
ab. ))}Uml}c (camm '(s- S- ^•'''■''i (^nuiancn, 9iliobobcn=
bron, 'itjiilcen, Calmicn, Di'itibfcn, unb anbcre fcine ®i'«
fame) ocrlicren l\ilb il)vc Jtcinifraft unb uunbcn bal}cv am
bcflcii glcid) nad> bcr Sicife gcfdct. 'Jind; ©amen mit
Ijartcr JtcimI)uUe, bie fol)v. langfam ( mand^e cr)t nad) 1 — 2
2af)ien) fcimen, (,5. 25. Daphne, l^am-ns, llo*a, Paco-
nia, Dictanmiis u. a.) fact man bnlb tuid) bcr 9ieife obcr
bod) im ^erbjlc, im gaU ("cUbe Samcu abcr cinc3 wau
men Coh= obcr 5}lif}bcct5 bcbiufcn Cj- 23. Caiiaa), _ fa
waitct man bamit bti' jum gcbruav obcr diUv},. — ?Jicle
©amen biciben 2— fi :Jal)r unb Idngcr feimfdliig, un-nn
mm fie gut in ilircn .f^uUen bctval)rf, unb jumv an eincnt
trocfnen, wcbcr ju falfcn, nod) ju warmcn SDrte (^ S.
(lucurbitaccen, ilcguminofen, (5ructfcrcn). — dUd) ben
Grfal)vun9en vieler ®drtner gcbcn dltere ©amen fd}iud=
dicre ''PtlciiV^en , aber nu't)r gefiilUc ffilumen (j- ®- ^^in
£cofo)cn u)\t> sBalfamtnen) unb nu'l)rerc unb befferc grudjte
(_j. 25. uon mcl)rcrfn Cucuvbifaccenl. — Sjiele auS Sro=
jjen: unb anbcrn ferncn Sdnbern fommenbe, beyglcidjen
ftUe unb mandic barifdmlige ©amen wcldjt man jiuun- in
irgcnb cine ©aure, um ba» jteimen ,!|U beforbcvn. ^sdjiucU
ien bie altcn ©amen nad) 12— 2 1 Stunben auf, unb ge=
ten beim ^nHntiiienbriid'cn bie cingcfogcne geudnigt'eit
nid}t wieber iion fid), fo barf man auf guten (Srfolg boffcu;
fpru^cn fie l)ingegen bie gcud^tigt'eit ciivi , fo finb fie i^cr=
borben. — ©amen oon ®eTOdd)£iI)augpfIan jen
fdet man in ber 3icgcl im ?3J.ir^ unb "^(pril; am friil)i|len
bie ber boljartigen ''J.>flan,^en, biUiiit bie jungcn Grcmplarc
im Jaufe be-5 ©omincro ftarl: genug jur :i>iird)nMntevung
aerben. — ^'ie ©amentovfe niuiKn ctivao nu'l)r 2Beiie
flB SSicfc, unb binreidicnbc '2(bjugM6cbcr im.^obcn baben.
J!e!>terc bcbecft man mif padicn 'Sopffdu-rbon unb bringt
bariibcr cine, bcr .^obe bca SepfeS angemcjfcncl'agf fcin
jerfd;lagener ©d;erben|tiicfd,H'n obcr grobeti Jlieei, l;art
XI. ^al;r<)an()*
aiorfbrocfen unb bergteidicn, um ben Tib-sUQ be5 2Baf[cr5
su bcforbern. ^araiif fuUt man bicSoi^fc mit benjcnigett
Grbartcn, wie fold;c fiir bie ju faenbcn ©attungen unb
^(rtcn paffenb i|l; nur fann bie ^rbe ctroai leiditct
fcin, ali fur bie bcrongcivadifcnen ^flanjen, unb um fo
fciner, jc fcincr ber ©ame i|l. 9)Iand}c ()arte ©amen fci=
men bcffer in ctunifi fdnvcrer Crrbe {^. 23. ihmi maudien
^almcn, Aiiacaiurmm, ICr^tlirina, (Jnilaiuliiia u. a. m.),
ba bicfc ?ium A^cimon mcfir geuditigfeit bcbiirfcn. — S5ie
(5rbe mu^ nur burd) fanftcg ■^rufltofum bey 3;opfc5 jufam.
mengeritttcl , barf aber nid)t fcllgebrucft \verben. 'Km
gtan'bc bleibt fo viel 9?aum, bafj bcim SScgiepcn, nad)bem
bcr ©amc mit (Jrbe bcbcdt i]!, ba§ SBaffer nt*t ablaufc.
2?ie (Sibobcrfldd)c muf) nor bem (Scicn borijontal mit cinem
^ixdjm, frcii^runben ^oI:,d)en geebnet racrbcn, unb cbenfallS,
nienn bcr ©amc bebedt worbcn i|T. — 25eim _2(u5f den
bcriidfid)tige man jeber 3eit ben .^Jaum, ben bio '■pflan-^cn
nufir otcr" niinbfir ju tbrer ^fusbreitung bcbiirfcn, unD fde
bal)cr nie ju bidit; finb aber bie ©amen ju bidit aufge.
fommcn, fo iicrbiinne man bie ^y»f[dn^cl)cn, fobalb m.m fie
nur faffen fann, alfo, bajj fie fi* nidit beritbrcn. ©amett
foId)er 5(rteti, wekbe (roie j. 23. ^1'^*^') finen recnig djli»
gen , biinnen m\^ aufrcditen ©tcngcl baben , fann man
ctuniy bidHer fdcn. — .^arte unb grobc ©amen (v S.
mandie ^f^iiffe, ©rein= un'b .t)iilfenfriid)tc) jlecft man nal)c
nm Stanbc beS Sopfo uml)^- ein, jc nad) ibrer ®rbge
Vi— 2 Soil tief. £)a5 25c bee! en bcr ©amen mit Srbe
mufj uberaU mit 9iurffid)t auf bie G5rofje berfclbcn grfd^c^
l;e!i; tnbep bringt man in fd)aicrem Sobcn bie ©amen
wcnigcr tief untcr, al5 in Ici.trem. <ccl)x fciner ©amc,
wic j- 25. oon Drd)ibecn, ?Dlcla|fomacecn, ^riceen, 9ibo:
boraccen, (5raffulacecn, nnrb mciileny gar nidit bcbecft.
©oldie feine ©amen bebedt man mit cincr ®lod'c obcr
mit cincr ©Ku'fcbcibc, bie man auf ben Sopf legt, jetod)
mufj jwifd)en bicfer unb ber (^-rboberfladK' cin 10—12 Si=
nien I)obcr 5!uftraum bleibcn. 2Benn bcr ©ame fcinit,
nimmt man bie ©lafer l)ina'>cg. — "^htcn, wcUht jU fcl)t
verfdiiebencnSeitcn fcimen obcr cine fel)r wcrfdMcbcne ?Cu^.
brcitung unb ©tdrfe il)rcr ©tciigcl unb 23iattcr Uibcn,
fae man nie nabe bcifammcn, am wenigpen in cinen unb
bcnfclben S'o^h'i ba fonif bie Icidn unb fd)ncllcr unb ftar^
fcr umd)fcnbcn ^(rtcn bie fpdtcr fcimenbcn obcr fdnradvr
roacl;fcnben nod; tor bcr Sier^>fIau,ying>Kit untcrbriicfen.
(.gortfcl-ung folgt.)
377
guv ^cltcn = grcunbe*
CSom JTprn. ». ben in SOJundjcnO
^fld) faum tn'iqlidjim aBabrncbnuingcn Ijabm btc 9^el=
fcnfreunte tie fcit 'ben Icl.?tcn :Ja()ren in tcv ffihinicnjeU
tiing i^cn vcvfdiiebcncn ©citcn her .qc>ubciie 9Ku-l}vidit vcn
bcm 5lLM-=(2vi3cbnifTc bcvSaincn-9Jclfen nid)t cbnc 3"tcvcfTe
j^cU-fcn, unb'fo ni6vic» fii; <'"d) fol.qcnbc 9Jad)vid)t i^on bem
crftcn gkn-c bev DJcUen^Boglingc cinc£i fiibbcutfd;en SJclEcn:
fraiutiy qi'fdUic) flufncl)mcn.
go itnHunflig flud} bie btCiM'iIjvige Svul}iat}v5= unb jum
Sheil iiiid) nodi bie eLMnmcr.aBittcvung wax, fo fd}icneii
bod) mdnc 9klfcnfdni[tnj]e bieS nidit jii nd)tcn; fie nnid)=
fen frdfti^ fort, unb gcuHil^rten mir tjoni l}albca Suli an
niit ibrcm ^ion mand-e freubigc Ueben-afd)nn3.
2Jon niclivorcn ©eiten ber 9il}einflccicnb, au6 ©ad}fcrt,
5EI)nvinqcii f S361imcn n. i)atU id) 1S37 Sanu-n evl)altcn,
and) fcibfl cinigcn gcroonncn, fo bn_^ id) iiu ;'lpvil b. S-
bie c^eu'OlMilid)ni 9fclfcn^9ir.l)mcn mit bcinolje 1500 gut
ubevuMntcvtcn ®amen=9-'*fIa"of" bcfcl|cn tonntc.
Ski bicfem jwcitcn unb lefjtcn S>cvpflanjcn TOUvbe
ebeit fo fovgfditig raie bei bem 2(ui"fdcn, ber 9Jame be&je>
niqen, von rccldjcm id) ben Samcn erl)alten Ijattc, unb
t>on jcnen, rocld)e auB eigenem ©amen envad)fen roaren,
juojcid) ben laufenbcu Shimmcrn mcincS DJclfinuScrjcid)^
nijtc5, in ftarfcn ^himmcrboljcrn bcigc|ledt, ivag nad)l)cr
bci bcm glore cbcn fo angenct)me ali and; bclel)renbe 25e=
obaditungcn geanilirte.
9tod) I)abe id> bet bem biegjdl)rigen ^ioxc int "Jdlgc^
meinen bie SScmcrhmg gemad)t, bap ber gutc (came fid)
and) bei ben wenig^n cinfad)ert S3lumen, bie j. 23. bet
^unbcrtcn barau-o iiuv ju Vio £rblul)ten, nid)t Berleugne=
ten, benn biefe waren in gorni unb %.n-be cbicr, aia jcnc,
wetd)e auS lOOitorn faum 15— 20 gefuUte, unb bicft nur
©lumen fur bie Siabatten licfertcn, von benen cuc^ ber
Same, «cnn nid)t gar mm einfa^en, I)erftammen mcditc.
Unb foldum ©amen mup man mit 12, Ul, oft gar mit
20 gr. be5al)len! ۤ wtrb jraar feincm .<:anbelcigdrtner
iibci genommen werben, warn er gut en 9fcli:enfamen fitr
fid) bel)dlt, weil er mm ber ©eroinnung ueuer ©orten
mitunter Icbt; abcr bann foUte er bod) audi feine ©amen,
aly yen Slummerblumen gerconncn, uerfaufen, ber nur
cine ?;!or fiir ben 2)ungl)aufen licfert.
yiun uir ©ad)e!
5m 3aT)re 1.^^37 Wtc id) jum crftcn ^Ide guten
giJelfc'iifamcn geTOonnen,'unb I)auptfdd;lid) wn ©amcn=
9K'lfcn non bem ^al)xc 1838.
©0 erl)iclt id) von ciner
i) r6mifd)cn ©trid)bhimc, wei^ mit 1)611= unb
bunEelfarmin, bann lila unb amarant,
©amen, roekber mir 7 •■pflanjcn gab, unb baruntcr
bliibten 2 cinfad), bie iibrigen fur bie ©tellage, u. jwar;
1 einfarbig — fd)arlad), plaf^cnb.
1 rbm. ©tfid)blume, wcip mit lila, pi.
1 — — nH'if! mit i)cn- unb bun=
tcloiolct.
1 ©treifblume, fanaricngclb mit infarnat.
1 l)olldnb. ©trid)bl., iveip mit l)eUjinnobcr
unb uiotet. _
^u§ bcm ©amen eincr ■
2) JBanbblume, bcUflcifdifarb mit jinnober
378
er'^ielt id) 6 ^flanjcn, i^on bencn aUx 3 nidit ge=
bUil)t I)aben, bie iibrigcn b(iil)ten:
1 einfarbig — bla^iicgelrotl^.
1 franj. ©tric!)bl. — raeip mit Ii(a.
i neufpan. be^gt. — gelb mit bunfclfarmin, wo:
bci auffici, ba^ bie garbc aupen fldrfcr al5
inn en war.
5fu§ bem ©amen ciner
3} gtammenblumc — weifi mit getblic^rofa,
3 cinfadic unb folgcnbe gcfiiUte ©tcUenblumcn:
1 S£ufd)blume — l)cUfleifcl)farb mit bflrotf).
1 — — l)cUgclb mit jinnober.
1 einfarbig e — i)od)fdiarlad).
1 — — l)eUtirfc^rotI).
1 — — jartrofa.
(.23cfd}(uf folgt.)
@eivdd;fc* *)
Cypripedium macranthoii. S\v. ©rofbhV-
t^iger 5-rauenfd)ul).
.Rcnnj. ber 'il'rt. ©djilbcbcn I)cr;f6rmig, abWdrtS
gebogen, jugcfpilit. fiippc turjcr, ali fcitlicbe JBlumen=
blatter, il)rc 97tunbung cng gcfcvbt. 23latter fal)l.
■^lud) bicfe lixt iierbtcnt bie "JCufmcrffamfeit ber grcunbc
fdioner i'^fian^en unb ijt burci) bie l)od)pfirftd)blut!)rotl)e
garbe ber a3lutl)e au-J5eid)net.
a>aterlanb unb Gultur. 2)icfer graucntani^)
tt>dd)fi in jcnen iippigcn SScrgivdlbcrn bee; olllidicn ©ibi=
ricnS, bencn wiv cine gvogc "^tniabl unferer fdjonjlen 3ter«
ppanjcn cevbaufcu. 25ie Sultur i]! bie beS Cypr. albimi,
fluct) beginnt bie 23lutl)C5eit im a}iai.
Cypripedium veiuistum. Wallicli. S'ictlid)ex
graucnfd)ul).
.Kcnnj. ber 71 xu 23latter Idnglid; lanjettlid), gcs
ficcft. ©d)aft jottig.
SSatcrlanb unb Gultur. 2:icfe gorm gcl)6rt nur
SDftinbien an, unb unirbc mit bcflcm (5'vfolg aud) im
6l)elfea ©arten bci Wlx. Soluille auf eincr au5 Cocug»
iiuj3vinben erbautcn ''Pi)rainibe cr,^ogcn, in welcbc mel)rere
Sropengcifddife \i}xc aSurjcln fo frdftig einfcnt'tcn unb
reid)lid)e 3>al)rung fanben, wie in il)vcm fflaterlanbc bieg
(S5eTOdct)fe al^ ©d;maro!ier iu tl)un pflf^'''"-
Ileliconia Bihal Sw. S3ibai = 5peIifonic.
(.gcimilic tcr Scilaiiiiiieen cbcr l)an:uieii.)
Jtcnnj. ber ©attung. S3lulbcii in ©dieiben,
jweilipvig, £)bcrlippe jwcitl)cilig. Jponiggefd^ juunbldt--
trig, an' ber ©pifie bvcifpaltig. ©taubgefa^e fcct)g, cin^
ol)ne fScutel. .Ropfcl breifdcberig.
JVenni. ber 'iixU ffilaiter ldnglid)runb, nart) bei=
ben gn!:cn\-'crfd)mdlert. ©d,-aft aui'recbt. ©dieiben 2=
rcibig, vielbliitl)ig, oberc5 Siattdien bea J^oniggcfa^eS
brcifpaltig.
S^icfe l)errlid)e .fjelifonic wirb 10—12 %uf, l)od>.
Sic 25UitI)enfd)eiben finb ba^ ©d^Mifle an ber ^pflanje,
unb burftea leicbt »on bcm Untuubigcn fur bic 23lutl)e
*j 2iua prof. Dr. 9! c ic^enbadj'fi C^onigl. ©aclpf. .Jiofrat^)*)
Flora exotica.
379
fcU'll (ifiipnimcn nvitcn; 8—10 fplcl)fr ©dicibcn ffcf)fn
in jwff ?i\c[l)in luuh bcitcn (£citcn l)in roccbfiiiib junfdjcn
cinnnbi'v, iiiib in ciiicv jcbon licflcti mchvcic ffilulh'-n bii=
fclH-lu^nniii boifamnicn, uuichc fa'ft cinfovbiii ivcitllicl) finb.
a>atfvlanb unb liiiltur. 2Mc 5:iclihMiicn finb
Gumvfptliin^cn, umc bic luilu- VH-nvcinbtcn StrclilHon.
2>ic Hiliyi-llrliciniic u\uii|f in bcii G3cbiv;iC'jiCj^fntcu
aBcftinbicnfi, mib fani ini T^ohvo \7^(i biird} ?3ir. '2(n=
berfon nad) (En;ilanb. 3l)vc (iultiir i]! bic bcr IJaiianca.
Ileliconia Psitiacoruni. L. ^apngcicn;
^clit'onic.
^cnn.v bcv ZyU S3Kittcv citnii-,i:ttlid), fanj^ ^xu
(^cfpiljt. (ErdHift oufriH'bt, oLh-vcS JBhittcluni bc£i ^iMiiggc^
fd^c£i' lanJctIlid^, i^an.ii'onbiji, an,qcu\KM"cn.
3}icfc llolifd'iiic i|l bfbciitcnb tU'iucr aB bie vorii-^c,
jcbcd) nid)t niiubcr fd)en.
X>atciianb unb Sultuv. <£ic finbct fid; im fiib;
lidicn "Jtmcvifa , unb wivb aUi fcttcncv ^d)nuid unfacr
©cuvidif'bviufcv in ©dvtcn jicjo.qcn, wo man fie cbcnfo
wie bic vcnvauttcn Sumvipfiunjcn bcv Siepcnldnbcr
bcl;anbcU. ^^^
^lan finbct in cincm ©croddijtjaufc ivcni^e ^flan=
jcn, bic ini 5juii unb 2uniii§ cincn pvdd)ti(^crn 'Jfnblicf
gcn?al)rcn, aU bie fcb6ne^03attuni] bcv ©cvanicn, wcnii
fie in Gkflalt unb ^nxbe aHe bie 9;}ianni5)fiUtigt'cit cnt-
faltcn, bic fie fo bcmcvfcnc^avvtl) mad)t , unb wc^'wc;
gen fie nuch ocvbicntcrmaficn fo fc(u- bcuntnbcrt wcvbcn.
SJtandic 'Jivtcn bcvfabcn tiSniuu jraciv ni!V nut gvLif)crci-
Sd)ancnjifcit in cincni fvdftijjcn unb .qcfunbcn Sufionbc
cd)aUcn 'iverbcn, alS bic5 bc'i ben anbcrn bcv gall i|l;
bod) fann i()ve Cultuv ini "^CUcicmcincn nuvleicbt-gcnannt
wcvben. 2^a5 ba,yt gccignete ;i5cvfii()vcn uicidjt allcbingii,
wic id) gUnibc, nuv wenig wn bcmicnio,cn ab, welcbci' gc:
niolinlid)' wn ben, niir bcv 3nd)t biefcv ©attung Sicvpflan-
jen oovjugSu'cifc bcfd)dftigtcn S3tumrnIicbl}iVbcvn nngc:
ivenbet wivb; id) nn'ivbe beslialb and* bic 2.!cv6ffcntlidning
bcv nad)ilcl)enbcn S^cmcvhingcn ntd)t fnv nolbig gcl)altcn
Ijaben, vocnn mid) bicv.^u nidit cine S'tmtfacbe cevaniafjtc,
bie and) 'Ccn raciiKn jicmlid) tct'iinnt fiin ni"!?, bfljj ndni:
lid), ungcad)tct bcv gvc|jen Sd)6n!icit unb cinbcvcv ^sov=
jiigc, roobuvd) bie ©attung I*clar";oninni unfcvc 2(ufmcvf:
fiimfcit fclTdt, bcnncd) bicfe Gigenlcbiiften fcinefwcge; l)in=
rcid)cnb gcan'ivbigt unntcn, unb bic (iultuv biefcv i'*flanjc
nuv unooUtcmmcn bctvicbcn reivb.
©cgcn Gnbe be? Junius, wcnn bic cvffc S3lutbc bcv
ffitumcn vovubcv ill, untcvfucbe id) mcinc '*PfIan;cn unb
wdblc iHui alien vovbanbcncn 'iixUn ^''-'ffi'nbc Stcd'lingc
«u5, u.n bfimit bicjcnigcn ju cvfcik'n, bie fiiv bic ndd)rtc
Snl)vcf'b[utk JU gvofs gewDvben finb. ?ji6gen nun nbcv
Stecfliiigc juv Ji^cvmcbvung bcnotbiat fcin, obcv utd>t, fo
awbcn bcuiiod) fdmmtlidic "iH-'inif" gcnau buvdigcfdicn
unb ;uviKfgcfd)uittcn. 3n golge bicfc'^S S3cvfa^ven§ bvin^
gen fie bii,3;viebe an bcm unievn Shcile beS igtiiUimcg
l)cvtjcv, unb man cvbdtt auf bicfe SBcifc fuvje, bufduge
i'J'fianjcn, bic weit' vcUcv blidien unb cincn imcI fd}6ncvn
VCnblicf gcipdi)vcn, aU folclic, bie man wilb auf«)ad)fcn Idpt.
*) 2Cuo J'loricullural-.AIaKiizinc, Feliruary 1838.
380
4")icvnad) rocvbcn fie nod) fo (angc im ©eitddjSbaufe iu=
rucfgcbaltcn, bi-j bic Anoopcn ibvc -SBlattcv flU5 bcm aU
ten .^oljc bnuovjutvcibcn anfangcn; bann ivcvbcn fie ina
gvcic an cincn 9cfd)uljten unb »vavnicn ^pia^ 9ibvad)t, n?oj
felbjl id) fie biy jum .^cvbfl ficl)cn laffc, fuv ben aSinter
abcv in ba? ©c>x>dd)ol)aua obcv in ein falte? t'Oiiftbcct *J
fcl,<c. 'Hn Icfjtcvcm iZtanbovte baltcn fidi freilidi nid:.t alle
■^vten glcid) gut, bod) abcv bie mciflcn siavictdtcn , rccnn
fie nirv tvoctcn gcbattcn UH'vbcn unb bei miltcv SBittcvun.q
uicl fiifcbc I'uft lu'fommcn. "^fngcaniv^clte "Pfl'i"?*^" >'"=
fclje id) 'Jlnfanga ^liavj unb gcgcn (2nbe Juiini'i rofiin
fie au;'gcfcbnittcn finb; einjelne ^J)flan,^cn gclcgcntlid) ju
anbcven bcitcn, je nad)bem fie c§ evfovbevn. 2^ie Stecf:
linge ivcvbcn v>on 2 — B 3oU gdngc gcnommen unb mit
cincm glaticn (gd)nittc bid)t untcv eincm 23[attfnctcn
_qucv_ buvdigcfdinitten; fobann wcvbcn fie faubev unb fcjt
in ein lauaiavmcy DJJifibcct, in cine 93Ufd)ung mni glci;
d;cn Si)cilcn flavcn Sanbei;, Saubevbe unb Iciditcv, fanbi;
gcv Siafcncvbc [loam ) vcvfcljt. ©Icid) nad) bcm (§inpflan«
jcn bcv ^£;tcdlingc ivcvbcn bicfclbcn invmittcljl cincv fcin;
gcl6d)crtcn S3vaiife bcgoffcn unb lcid)t bcfdjattct, bi? fie
wiebev abgctvodnet finb. 3^avauf wcvben fie mit einer
®Ia?g(odc bcbcdt, unb bci I)cif!em Sonncnfd)cinc fcvgfd(=
tig in tcd)attcn gcl)alten. S)icfc5 23cfd)atten ill jebod)
bet roolfcubcbcrftcili ^imnul unb in ben 3n-Mfd)envdumcn,
wo bic ^2onncn|lvaI)lcn wcnigcv ftcdu-n, aueijufcljcn. 3u:
wcilcn babcn fie fid) fdion "im i!aufc oon bvci 2Bcd)eii
I)inlanglid) bcan;vjclt, unb fonncn bann in S3Iumcnio!.^fe,
»on etiua 2'/^ 3oU 2?uvd)mcffcv, cingcpflanjt rocvbcn. X'ie
Gvbc, in bcv fie in licfcv >Pcviobc am bcftcn gcbeit)cn,
mu^ auS glcid)cn 2;f)cilcn I'aubcvbc unb £anb bcftef)cn.
.£iicinad) niiilTen fie einige Sage lang nncbcv untev cine
©lai^glocfe, obcv in cincn vcvfdilofTenen ?Jtillbcctfa(lcn ge.
fcyt tvcvbcn , bio fie fid) wicbcv cingcivuvjclt l)abcn, >vov-
auf fi'e allmdl)lig an bic 5!uft gouobnt wcvbcn mogen.
Snbclfcn ift c& tdd) notDtg, bafj fie nod) fiiv einige 3eit
untcv gcnftcvn gcl)alien unb fo langfam angctvicbcn wev=
ben, bamit fie ihiv bcm SQintev cine l)inveic^)cnbe ®v6p«
unb_ ®tdvfe cvlangcn. (goUtcn fie baib buvdiivuvjein, fo-
miiiicn fie im ^aufe beS (September ocvfcljt »vcvben, boc^
nuiij bicfeS mit !i>ovfid)t gcfci)cl)cn; e§ gcnugt in bicfcr
Sett, baju cincn 93tumentopf>-'cn et>va5 gvofjcrm Umfaage,
jcfod) mit gcl)ovigcn '^lb,;ugc-loci)cvn i>cvfcl)en, ju nct)!uea,
unb baui bie obcn angcful)vtc (i'vbmifd)un_g jn gcbvaudiea.
2)vci aiJod)en nad) bicfem SJcvfeiicn mui|cn fi'c any bcm
Jlailcn gcnommen unb auf ein cvl)abenc§ S?vctt im &o
»vaclu'l)aufc biS juin fctgcnbcn 9Rdvj gefeljt recrbcn, von
wo an fie mit ben fiiv bie gvoj^cvn ^Pfl*^"}^" fovgcfc^vic;
bcncn 9u'geln bcv (luituv beI;anbeU wcvben.
*j MJ. in (^nglanb.
58 a V t e t d t e n.
aSeridit ubct tic crfic WiiSftcIlung bcv !aiferl. fbi
nxQU 05ai-tcn()au:@efcIIfd)aft 511 'lOicn, im O.^ai 1838.
S>a6 crft^icncnc ^rcgramm bcrti-iuntc libcr bic Xueficllung So^dci'
bc6j Sic nad) bcm SUcglcmciit bcr !. i. ©artcnbati^OcfcUfdjaft aiU
i,ilitlid) im SOJcimtc OTai ©tatt }u babcncc SUimcii; unb ^flanjcns
3Cu^l1c(lun3 i|l oon bcm 23. \>ii jum 2f>. SSai fcflgcfc^t ivcrbcn.
©ic umfa^t trie bic oorjdlHiijc cbcnfcwolil fditnc unb mcrfirir;
bi.jc ©egcniianbe bee @artcn«6ultur, aU avd) niijlirfic erjcugniiJc
%8l
jcbcr iCvt, irctdjc in ben Scrcid) fccS ©artcntjuce fatten, ©it f. f.
®artenbau=®efcl(|'cijaft irunfc^t ihrc SffiirEfamfcit uorju^^weifc aiif
©egcnilaiibc IcBterei- JCtf tiingmvcnben, fie bofft in ben '■pieisbcftim;
mun.3cn fiic biefej Sabr fd'cn ben beutliditlcn fficrocis geltefert ju
fjnben, niit >velrf)em (5i-n(le fie bicfen 3iiH'tg if)i-eS SKivhingsh-cifeg
JU befci-bcvn iviinfcljt, unb fcrbcrt baher baS QJartcnliebcnbc '^Jubii;
turn ouf, fie burelj St)eitnat!me an ben JCu^fleUungen ju unterfliigcn.
25cr Tiu^fdiup niniint fid) vov im Jperbftc 3iut.|tcIIungen ju HU
ten, bei tretdjen bit Bovjiiglidifien ^rcife bevDbftbaumjiidjt beflimmt
fein wevben. l>cv SOIonat 9:Kai ill jebcd) fiir fie i'oi-ji:;ilid) unguns
ftig, unb auS bicftr Uvfad'c finb bie fjodjflcn ^reife aufs Steiic ben
n|ll;etifd)in Grjeugniffen id ©avtcnbaucS unb bem ©emiifcbau ju;
gcivcnbet it'orben.
Sum ci-flen SSat sermag eg bie !. f. (55artentau.-(5iefeUfd)aft,
burd) bie Snabe iSr. OTajtilat unferS oltcrgnabigftcn iCaifcriS, bie
?Cu^rtcUung in ibccm ncuen Cofate in bet Ungcrgaffc abjutjatten,
unb bie oifcntlidie fficfidjtigung tann nja!)vcnb ber cnrabntcn Sage
com 23. bi-3 i6. 53Jai ©tatt finben, niit 2lU£=nal)me beg aJocmittagS
om 21. S3Iai.
S:e na(;ei-n 2fngabcn unb S3crfd;nften fiir biefc ^TuSfteltung
finb folgcnbe :
i) 3cberniann ift befugt, ©cgcnfianbe bcr ©attcn^SuItut ju
bicfcr 2(Ui)fleltung cinjufcnbcn.
2) Sic cinjufcnbenben ^ftanjcn fcltcn mit irgenb eincm bcfon--
tercn Jittnnjeidjen ecrfcbcn unb numerirt fein, unb langtiens bii ben
22. 33i'ai SKittagiS in Hi obcn cnrabnte Cofat ber t i (Sartttibaiu
©cfcllfdjaft ubeibrad;t wcrben, altiro fie cin baju bcauftragtcr
(Sartnci- tntgrnpfang ncijmcn u. ein^votofoltfuijrcrmitSBeifegung bcS
SBcfiijei-e , bc5 etiraigcn iSctEaufcpi-cifciS u. f. ir>. in cin SBcrseic^nip
tintragcn iin'vb.
3) S5oi- bicfcm gcnau ju bcobadjtcnben (SinfenbungS^Scrmine
liabcn bie SSerjcidjniiTe bcr bcabfictjtigten Ginftnbiingcn am Samft.ia
t»cn 19. 53Jai, lang(tcns bis 93iittagr-, bcm f. !. @cfeUfd)aft6;©ccrctas
tiat in bag obengenanntc Cofal jugemittclt ju ircrbin, bamit bet
flcbruiftc Kuc-ftcUungSiCatalog bci Scoffnung ber Jfugftcaung fetbjt
teceit ftin Ecnnc.
4) ®a ti bcr f. f. ®artcntau=®ercllfd)aft bcfonbcrS barum su
tfeun ifl, bie ffi I' lire bun gen bcr -ijanbclggartner aiifjunumtern unb
anjuecfenncn, fo finb fiir bie ©oncurrcnj urn bie fiir bie aftf;ctifd)e
SctaniE fcftgefcfjtcn ^H-eife jroci Clalfcn von SBcitifrbcrn angenoms
men ttjorbcn, bie bcr .^anbcUgartner unb bie bcr (Dartcnliebhabcr.
Sn bicfcr JTpinfidjt t)at bcr 3tui;fd}u5 ben ©runbfafj fcflgefc^t, bajj
bicjcnigcn ^erfcncn, irctdjc fid; fclbft aU ijanbctsgartnci: angebcn,
ali in bicfc Jiatiicgoric ju gcbcvcn, aiigcitommcn wcrbcn.
Jiir bcibe CJiaiJen fmb glcid; fjoljc ^rcifc beftimmt, urn irclc^e
©artcntictOabcr nur mit ®artenlicbt)abcrn, Jpanbclsgartncr abet
nur mit ^anbclegarfncrn concurrircn reerben. Sicjcnigen Sinfcns
bcr, ivcldje fur if)rc 5)f[anjcn cinen fcparirten ^la^ ivimfdjen, wers
ben gcbctcn,- bie Xnjcigc ba»an am I9. 5}Iai an bag Secretariat
bcr i. I. Q5artenbau.-cycfcU|d)aft ju madjcn.
5) giir bicfc, fo iric fiir allc folgcnbcn XU'jftcWungen ifl fcflgc;
fc§t irovbcn, bac bie ^reife nur wirEtid) pi-cic-iriirbigcn ^Pflanjcn 511=
frfannt unb in grmangctung fotdjcr, juriidgclcgt TOciben, unb bie
lU-bcrtragung beg fiir cine Jtatl)cgoric fcftgcfcfitcn 'pccifcg auf cine
onbcrc nic^t Statt finbe.
6) ®ie fiir bicfc 2Cugftc!tung jujncrfcnncnbcn <pvcift finb:
I, S5cr fcltcnltcn unb frijonfltn, ju cincni gcfteigcrtcn ©cab bet
Sntwictclung gcbitln-ncn ^f(aii;c, bcrcn SSatcrlanb aupcr Gurcpa
unb bcrcn Ginfuf-nmg febr neu ift; cine bliiljcnbc ^flanjc wurbc
bcfonbcrg bciuccfid)tigt trerbcn.
^rcife : 3if ci grope golbene SJZcbaitlcn bcr i. t. ©artcn'.'au.-CHcrctt;
382
f^aft, bie cine fur cincn ©arfcnticbliabcr, bie nnbcre fiit cinen
^panbclggartiur. 3Ccce(Tit: awci gvope fiibcrnc ®ifcUfcf)afts=s:tcbaiU
ten. 5!Bie obcn.
II. (Jiner Sammtung fcltcnct unb fcljoncr blutienbcr ^ftanjcn, eon
uicnigftcn^ fimf Stiidcn, bie ju cinem gcfteigcrtcn G5tabe bei
Gultur gcbie^cn finb, unb bcrcn ginfiibrung neu ift.
^Jreife: 3n?ct tlcine golbene 3}iebailtcn. ifflic obcn.
III. Scr fd)6n|tcn , iippigfi biiiticnbcn , curopaifdien cbct nupcreuro*
paifdjcn ^icrpfianjc, ujcldjc im grcien augbauert, unb bcrcn
Ginfiibrung in bicn ©artcn neu ift, ober bcrcn gultut befcnbere
Sdjiricrigfcitcn barbictct.
^H-eifc: 3irci grope filbcrnc ?:^cbailten. SSie obcn.
IV. Scr fdonflen ©ammtung ron bliiijenben ^fTanjen aug bet (SaU
tung Erica, »on recnigflenS 12 ©tiict in 8 2Crtcn.
?lrcifc: pwci grope filbcrnc 9};cbail(cn. SBic obcn.
V. ®cr fdjonftcn ©ammtung »on blul)cnbcn ^iflanjen oug bet ®at«
tung Hliudodciidron, »on U'cnigftcng 12 ©tiictcn in 8 Jtrten,
Tib: ober ©piclartcn.
^rcifc : 3ivei grope filbcrnc SOTcbailten. SBic obcn.
VI. ©cr fdioiiftcn ©ammlung son buibcnbcn ^pflanjen aug bcr ®a(#
tung Azalea, oon ircnigflcng 13 ©tiictcn in 8 3(rtcn, 2Cbi unb
©piclartcn.
^'rcifc: 3mei grope jtlbcrne 93Icbailtcn. 3Bic obcn.
VII. 2)cr. fdjbnflcn ©ammlung »on bluf)cnbcn5)panjen auS ict (SiH
tung bcr Gcrauiacecn, »cn wcnigfleng 25 ©tiictcn in 16 ZtUttf
3lb; ober ©piclartcn.
^rcife: 3irci grope filbcrnc 93Jcbailtcn. 2Bic obcn,
VIII. 3>cr fdicnflen ©ammlung uon btuf)cnbcn 3Jofcn, ron wcntg»
Itcng 25 ©tildcn in 16 JCctcn, Zb: ober ©piclartcn.
^rcife; 3irei grope filbcrnc 9;)ttbaiUcn. 2Bic obcn.
IX. 2)cr fd)6nflcn ©ammlung oon bliiS)cnbcn ^ftanjen au4 ctrf^il^
bcnen gamiiicn, fcn rotnigltcnS 12 ©tiictcn in 8 Jtrten.
^reife: $\vd grope filbcrnc ffltcbaittcn. SBie obcn.
X. gilr cine im 3nlanbe crjcugtc .^ybcibitat, nug ciner belieiigcB
gamilie nadj 9}fapgabe bcr ©d)ont)cit unb ©cljnjicrigfeit.
QJtcife : 3irci grope filbcrnc aKebaillen.
eg trare fiir bie f. t, ®artcnbau5@cfcltfd)aft feljr ctwunfc^t,
nad) unb naci; allc ^flanjcnfamilicn jur Gcncurnnj bci ibren 2Cug*
flcllungen ju bringcn, iDclctie cntircbct flit bie aftlietifc^cn 3t»ecte
ijovjiigiid) gccignct finb, ober ivcldje butd; neue fintbectungen cin
niomcntancg 2ntercffe tjabcn. 3irci ^flanjcngattungcn finb in bic«
fcr ^Dinfidit bcfonberg mccfanirbig : Orcliideen unb Caclecn ; bit
Ic^tcrn finb fcit gcraumcr ^cit in ben ®arttn rt(tcrrcic{)» uerbtei*
tct, aUcin il)re Cultur bat crft in bcr ncuern 5cit aul ii)ncn eine
tualire 3icvpflanjc gcnudjtj bie crftern finb bis jcijt in Dcftcrrcid)
nod) locnig cerbccitct. guc bie Caclecu ijt ba!;ct folgcnber ^vdi
bcjlimmt reorbcn:
XI. 2)cr fd)6nftcn ©ammtung yon roenigfteng 50 ©tiiif in 25 ©pt«
ticg jTOci flcinc golbene 93}cbaillcn.
XII. giir bie Orciiidecu war eg bcm 2Cugf(fiup unmogli^, rccgen
n)abrfd)einlid)cin SSangel an Goncurrenji cincn ^prcig anjufe^cn, boc^
beftimmt er fiir bag folgcnbc 3ai)r bie grope golbene ODtcbaillc, fiie
©artcnliebbabcr foreobl, alg aud) fiir.fpanbel^gartncr, unb fiir bicfe
nod) uberbicp cincn ®clbpccig ron 30 £iucatcn in 0olb fiir bie
f^onftc ©ammlung aug bcr gamilie bcr Ordiidcen, uon locnigflen}
25 ©tiict in \i 3lctcn, woruntcr ircnigftcng 12 bliibcn nuifTen.
©olltcn jcbod) iribcr Srirartcn in bicfcm 3al)tc Cammtungtn
bicfcr 2Crt jur ^ilubftcllung fommcn, fo werbcn bie bcibcn gropen
golbcncn 5CUbaillcn bafiir rcrtbcilt ujcrben, cljne bap babiirc^ bet
fcftgefc^tc ?>viig fur bag folgcnbc Sabr scrinbcrt irirb.
(gortfct^'ing folgt.")
(..^icrbci aU SddUiQc: txi^ fcl;v rcicl)l)aUige unb [icb bind)
^anijluncj uen 2)1, ©rac-l;
ft'l)v billi.qc *?vcifc aii?jcid;ufnbc 5jjcricicl;niij tct (camcns
off in *iiict)linbiira.)
m. 49.
JliSi-ifu'iiKc, ^fll ^i. ^Ti'Kmbcv BHUW.
A'. :^a(;r<3mi<).
tJort'n.}i;ig.)
^(Ic bcfaefen So^fe wcrbcn, clu- man fic nn {()« ^lofje
briiuit, I)ovi',oiital tidn-n cinnll^cv hiiiiU'Rcnt, iini? cinij^c IXat
mit cincv fcin tuvd)l6dH'vtfn (lVi--3oll Incitcn ) liBvnufc
gut bcfcu*tct. 'Mc Sopfc mit ©iimoii mm 2Bdrml>nii5--,
ftamravml)iui£i= iinb jdvrltcl)cii ®Ku^l)iUi^:''PfIanjcn, fcnft
matt bami jilcid) big an bfn STonti in cin warmer fiolj-
beet, beiU'n' untcvc SIBarmc nu\i^lid,)|l aiif 25—30" JH. cr=
^alten \vix\! , bi-i tic (camon nufjicfLMnmcn ftnt>. ©anicn
mintcr jdrllid)i'r ©hU'liauS--^|lan}cn ircvbcn tl)cil5 unmit=
ttlbar in cin nmimc^ obcr KuiTOarniey 51Jifibcft tivcld)c3
mit Itiditcr, cttvai fanbii^cr, abcr nicbt maqcvcr £)dmmcrbe
bebecft iff) s^cfvift, fccffch _ luUcrc SBarmc ■20—21'' S\. bc=
trdgt, obcr man fcnft tic tamit bcfactcn SToyfe bnfoibfl
bincin. — ^'R'^n untcrbait nun bic icanicn ununtcvbrodn-n
mapiij fcud>t, boRbattct fic boi Scnnciifdjcin unb ^icbt
i^ncn nadi X>crbaltni^ bcr 2Bittcvun^ I'uft. 'iCnfaii;];' luf=
tct man nut fo vicl, ali notbivl ifl, bcu 2?unf} binau5 ju
laffcn unb bic £uft im 23cctc ct>vay ^u crfrifdien; wcnn
Ober bic Sanicn aufgcfomnicn finb, (licbt man mit junct}:
mcnbcm SBadiftbumc ben junjicn i'^fian'^cn mcbr 'i.n\t. 3u
bcm ©nbc ijl c3 swccfmafuti , bic SJoyfc mit auf;icfonunc=
ncm Samcn untcr cin gcnjlcv bcifamnicn aUcin ju ftcUcn,
uni ibncn Incx mcl;r 2uft gcbcn ju fonncn, al-S bcr nod;
nicbt .qcfcimtc i2amc bcbavf. £i!)nc 3'.itritt atmoypb'^vifdjcv
guft fonncn wcbcr Samcn ncd; ''Pflanjcn gcbcil}cn, unb
eotuuvbcn fid) "JJIobcr unb -?}ioo5 auf ben Sopfcn cinfinbcn.
— £)a5 S3ei)icf;cn barf im gvublinj^ in ben nnivmen
unb lamvavmcn 25ccten nur mit Uunvavmcm SBaffcr, unb
jwar mit Siorficbt flcfdicben, bamitl'cbe unb Grbe jwifchen
ben 3'6vfcn nidit burd)naf)t njevbcn T>a mit bee S^vaufe
bO'5 leijtevc nicbt lcid)t ju vcvnuibcn ifl, fc fann man einen
n.H'td)cn S?abcfcbaiamm iniBa|icr taudion, foUljcn ubee bic
Soipfc balten, unb folcbe nadi .©ebuvfnif) buvcb mcbr obcc
minber ftavfcn Struct' bcy Scbnmmmco bcncfjen. — ©os
balb bie jun,qen ''Pflan^^en ftart ,qcnug jum S5crfci]cn
Qetwa 1 — 3 S'eU bccb) finJ>, lu'rpflaii.^c man fic cinjeln in
tlcinc, ben jarten ''Pfldn^cben ani]emcfTenc Sopf'-'' bic fur
Praudwrti^c unb antcve fcine ®c\vdd''MHUi?pfIan^cn:Sdm=
tin.qe nur etu\i 2—3 Sell weit fcin muHcn. '5}^^n fann
aber a"cb mebrcrc (5"vemp!i»^ in iveitcre, flacbc Slopfc
(©dn'iJTctiO <"" Su^iibc uml)cr einpflanjcn, tm gall fie
fpdterljin nod;)mnl3 in (jrojierc Zo)^U eii'jeltt oevfc(}t tvcr*
ben. ffieim '^Tueibcben bcr Samtinqe febe man barauf,
bafi ctma-} (frbe an ben 2Bur',cln bleibc, ba fic bann lcid)»
tcr anuiad)fcn. (5hc nod) bie Sopfcben ju jlarf I'cUfjcrour.
jcit fint, i>crfel,^c man bic "'PfIan:|Cn mit unverlet-tem SiciU
Icn in wcitcre Sbpfe, unb biefc fimnen urn fmiel rocitcr
unb ficfer fein, je i\xof-,c: ba;' SSurjeloermogen irgcnb einer
V(rt, cber jc rafd}er bcr 3i?ud)? ift. — ^lad) jcbct'maliqein
SscrpPan^cn b^ilt '"'^'i f'c einiqe 3cit unter ®ta5 fdjattig
unb rodrmer, bia fie fid) crbclt b^bcn unb roicbcr fort«
TOad)fcn. — 2^ic Wlaybau^pflan^cn «erbcn bcmndd)|l burcb
vcvmcbrtey Ciiften bci Xaq unb 9?ad)t nuf ben fiiblcrn
©tunbrrt im grcien obcr offenem ®laiM)aufe oorbercitet j
flbcr aucb ben juujicn SBarmbau^pflanjen giebt man bet
warmem SSettcr reid)lid)e ?uft, bamit fie nidit ju gcif
nmdifen unb ucrjdrteln. .^drtet man alfo bie ^flan,^eti
in bcr Suqenb ab , fo roerbcn fie »rcit frdftigcr, bliihcn
jfitt^jcr unb fd)iMier, unb lei-bcn rocniqet vom lingerie fer.
— -ib'on mancbcn j d r 1 1 i d) e n f c c) i- n a n n t c n "c o nw
mcrblumcn unb frautartigcn @la5b'iii?pflan.
},en fact man ben STamen insqcmcin auf cin fitblc' 9jli|ls
beet, cntu-cbcr im ?]idrj obcr iilpril, je nad)bcm jum J;ci.
men cine Idufiere obcr fiirjere 3eit erforbcrt wirb. Sdet
man fdjncll tcimcnbcn Samcn foldicr '2frtcn, bic in bet
jarten Sugcnb fcincn grojl obcr fcine raube Suft fcrtra*
(len, fd)on frul) im 9}Jar5, fo rocrben bie ^flan,^cn im
^Jiillbcct incl }u qrop, cbc man co un-gen bcr fatcn i'?ad)t=
froftc tvagen barf, fie inji freic S!aub ju ocrpf[an;,cn, ml.
cbc5 in bcrSicgel cr|l- im ?D;ai gcfcbiebt, wena feincSrtJfle
mcl;r ju furd;ten finb. (gcrifciiung folgt.J
^ur dldtcn -- ^rcunbc,
CSSom ^ni. ». ben in 2i;undjcn.)
?5ott «incr
4) einfarbigcn — bunflbraun mit vicfetem
ed)immcr: 19 ''Pflan^en, \>x>\\ bcncn 4 cinfad;, 5
gar nid}t gcblubt b^ibcn, bie I'lbrigen:
1 cinfarbijj — bfluiclet, p'c(}e.ib.
1 — — bdupfert jicjjelrot^.
1 — — vielet.
1 — — bocbrcfa, pi.
1 — b'''lfnpfer ali 3n:'crq.
1 pprcimib. {Strid;bl. — iveii; mit 1)0^.
jinnobcr, pi.
1 — — — ircijj mit Ii(a, fp, 3.
1 5J:iif4)bt. — braSvioIet mit bfUila.
385
1 J8atib= It. iStric{)bI. — btafjic^ctrotlj mtt
jicgclrotf; unb
1 ^jprani. »Strid)b(. — gclbwcip mit jinnobtr.
l8on finer
5j einfavbiqcn — bunfclamarant — fcbr gro^,
1 cinfavbiji — bUipflcifchfiu-b.
1 riMii. (3trid)b(. — nn-ip iiiit binifcllitn.
1 gam. — bocbrefa mit nn't^lid}cm @d;immcr,
1 — — buntcUila niit UH'ip, pi.
1 -— '■■ — vofa in blafivofa.
1 flltbeutfd^e @tric^)bl. — jvcif mtt bla^s
lila K., fv. 3.
1 S^ufdjbl. -^ Icbcrgclb mit oranj^c.
1 — — bcUjifgclrotI) mit bcafd)t biinfcl=
violet unb votb, pi.
1 pur am. (5trid)bl. — fanaricngclb mit ciu=
;\cln nu'ip unb binbrcfa.
1 gjanbs unb (Stiid;bl. — beUiMotet mit
blaulid}rofa. 5 ^pp'Hijen blioben il;rc 58liitl;e
fdniltig unb 2 blid;tcn einfad;.
3(u» bcm teamen cincr
6) botldnb. Strid;bl. — wcig mit bunfelrotf) unb o,
22 ^PflaUftCn, von bcncn abfr 3cinfad) unb 7 Mcfe»
Sabr nid;t gcbU'd^t l;aben. 55ie ubvigcn 23lunic:i
warcii :
1 l;oU. ©trid}bl. — wcifi mit bunfcloiolet.
1 rom. — — n)ci6 mit rofa.
1 p«ram. — — wcip mit bunfctpiotct.
1 cinfarb. — fupfcr mit r6tl)(. Stufung.
1 — — fd)arladi, (niebrig.J
1 — — fd;arlad\ (.bc'di-J
1 — — fd^arlad), pi.
1 — — votbbraun (Swcrg, fcbr rdjitn.")
1 ffianbbl. — r6tblid)=wctB mit jicqflrotl), pi.
1 2}anbbl. — v6tblid)--n?ci^ mit jicgelfptb, o.
1 Sufdibl. — cioIetU'bcviifIb m. bunfclblaurotb.
1 ©atamailbcv — weij^licb mit l^cll-- unb bun=
h-Ifirfdirotb.
SSon bcm ouo frcmbon Samcn crjirttcn glore fann
id) nid)t mcbl ctwag fagcn, ba bie 'j.Hn-tioncn allc obne
S3c*,cicbnung tcr '2(bllammuii.q k. einqeUnifcii warcn. Sion
(icfauftcm Samen pab bcfonbera fd;6nc unt iMet gt-fiiUte
S3Iumen jcncr von '^rn. ©ottbolb in 2irnflabt.
S>on Jf)rn. 33 u 1 1 m a n n in jllnttau crbidt id) and)
fiber 100 *'Prifcn a 5 .Rom natitrlid; crjcgcnen dldUn-
Samen mit ffic^cidinung bcr Sortcn, uon bcncn cv gc:
VDcnncn «orbcn. 3lbcr bcim ^(u sfacn mad)tc mir bag S3ci=
ftcifcn von fo ticlcn 9^umnicvt}i!)ljern alljuricl ?3iiibe, id)
facte il)n babcr unter einanber, battc abcr bie greube,
rcd;t iiicle auivgcjcidjucte JBlumen bavauJ crbliil)cn ?iu fcbcn,
bie jencii auy fun|llid) crjicltcm Samen nid)t nadiftanDen.
Unter ben Samcnblumcn uon .^rn. 23ullmann
fanben fid) fcbr tide mit ganj vunbcm, glattranbigcnt
ffilattc, bann audi mebrcrc cinfarbige in bKui, lila, fci)ar»
lad) K. ; nur feinc lucifje unb tcinc gelbe.
giir bicfcS ^al)x fiMinte id) Iciber an§ bicfcr iD-ueUe
fcine 9Jcli:in:>icamcn bcfemmcn.
SSon fclcbcn ^ burd) tunfHid)c S3efrud)tun3
— crbaltcncn gamen bcfam id) benn aud; cinige »Pviffn,
Wcld)e mir folgcnbe 23lumcn braditcn:
25on 3Ir. 152, cine SSonbfireifblume ol;ne tu
386
9etttlid)e (Srunbfnrbe mit rotf), ! arm in, infar.
n a t , b r a u n unb o, be frud)tet mit
9Jr. 165 — I)cll. ^if.=a3ij., faifergclb mit fcbarladiu. weig,
tuudifen 4 ^'^flanjcn, oon bcncn abcr nuv eine blitl;te:
S5anbblumc, fd)avlad) mtt JBlciilift.
Sflr. 153 — ^■^antalcn — bunfeliMotet mit
fcbnecweifjcn ©tricben, befrucbtet mit
gir. H>5 li. inn|1cbcnb) unb
3?r. 67 — g. g. — d) am Dig mtt f^arlcidf), gab 2
^flanjcn unb bicfe blubtcn:
1 gam. — blaulid) rofa — beinabe burrbgebrutft.
1 ^ic. ®trid)blume roeig mit !armin.
SfJr. 179 — einfarb. — buntclbraun o unb fcbr
grop, befrud)tet mit:
gjr. 322 boll. ®trid;bl. — blafpaillcgclb mit motet,
2 ^^flanu'u:
1 S^ufcbbhtmc, (rbcrgelb mit orange o.
1 9i a nbrtrid}blumc — weip mit oiolct o. ■
5Sorige 9h. 171) befrucbtct mit
9^r. 165 — gab nur eine ''Pflan,^e unb biefe:
1 58 a n b= u. ® t r e i f b I. — bla^uiolet m. \d)axlad) 0.
S)iefclbe 9Jr. 179, bcfrud)tct mit
"Six. 95, c i n f a r b i g — milcbwcij;, gab an&i nur cinc^flanse:
1 pi)r. i8trid)bl. — tanaricngelb mir jinnober.
i^r. 20 glammenb lume — bocbs^b mit aur. unb
afcbc, mit
9^r. 109 einfarbig — bpd)fd)arlacb, — batjott 2 9)fl.
1 3;ufd)bL — Icbcrgclb mit orange.
1 23anbbl. — bccbr^f'' »iit liU^ unb grau.
SDbige 9lr. 20 mit
^v. 33 boll. ©rrid)bl. — fcbnectreif mit bunfeU
biaun — 5 "Pflonjcn.
1 »J)iE. ©trid;bl. — lebergclb mit rofa.
1 — — — njci0 mit farmin.
1 — — — gclblicbiveig mit lila, pi.
1 einfarbig — bi^i-tviM'a pi. u. eine blul^tc einfac^.
SfJr. 115 einfarbig — blat;fd;arlad), mit
9h'. 336 — — fdinccwci^, 2 spflanjcn. -
1 einfarbig — blaf;,ijinncber o.
1 ^ — bod)£|innober o.
S)bige 20 mit i-origcr
iKr. 336 einfarbig, gab 5 ^flanjcn, wovoii 2 eitv*
fad) biubten, 2 gar nicbt, unb
1 einfarbig — bod)vofa, NB. birfgefuUt.
9^r. 127 33anbbl, — flcifd)farben mit farmin unb
afcbblau, mit
Sir. 165. a5on ben erbaltenen 4 ^flanjen biubten:
1 p\;r. (Strid)bl. — b^^d'^'b mit farmin utit
wcijj — fp. 3.
1 3;ufcbbl. — rotl)gelb mit braunrotl}.
5^r. 153 mit
3fJr. 67 g. g. — cbamoi3 mit fdiarlad), 2 ^flanjen:
1 einfad) — votbbraiin, pi.
1 pi;r. etricl)bl. — >vei^ mit farmin, pi.
Sflx. 20 mit
1 pt)r. ^if. SBl\'y paitlegelbmitwcip unb pom»
pabur, 3 iiPFlanjen:
1 pi)r. Slufcbbl. — belllacfgelb mit rofa.
1 ©trcifbl. — buntcKnolct mit S3lci|lift, pi.
1 SJanbbl. — tnolclbraun mit afcbc, o.
SDJomit ic^ benn meinen S3cvid;t itber meinen bicgjd^
S8?
riqcn (Smiienncrrciiflor fiir jo(?t bcfcl)tic0(r. 2>cr luuhftjaJ).-
ric|c ?iUn- uMit jcivicn, nnii' fid) tai'on jiiv cntlicl;cn 3Uif=
naljnu- in t>ic Sammliitui cijinct.
UcIht SavlHMilKiniitcvunjj tc& UmtUcittxU
c\cn l'a(t\
©fr InintMdttii.qc Jncf mufi, urn ihu al5 fctAcn rfiit
ju crlniltcn, oftcvy tuvcb >eti'dliM;]c vn'vjmiiit ivnton. 3^a5
2(u5fclnuibcn tcr i^riniMattcviii flcaun-tjciini M'dc\i l}ilft
jctocl) ,^ii ^icfl•nl -iuH-cf cbcnfalU'. 2>iofci- i!>u-f bat tie
(^iflcntln'imlidifcir, biifi tie au§ tern etanunc nit£ gruncii
fi3kutcvn l)cvuLM-!vfilu-nti-n Siucigc, fiir [id) ali irtcdlinae
fcrtqcvflon^t, Inaiiii blul)cn, >valn-ciit> tic buiitbKittvtqcti
BuH'i.qc iiiimci- vicUt bliil)cii. iidfst man tic qn'inbKittri--
flcn SivciiU' ill" buntbldttrtiicn (Stnmnic flcl)cn, fo crbalt man
bcim S^liibcn \iei6 ticfc bcitcn gavbon, ndnilid) vioUt iint
bvaun, jctc bcfontcv5 an ciiu'in iint tcnifclben ©tocfe.
Ciittuv fccr Svofcit iit>cr()aupt.'
(goi-tfc^ung.")
§. 50. ffict)anbhin,q tcr immcrblirl)entcn Hiofen
i ni ?? V f i e n , lUMiig r u 1) I i n 9 c b i 6 j it m 4> c r b ft c.
eiiit ini "^Xcnatc 5DZdvj tic anbattcnt jirofcn grofle
torubcr, fo niniint man cUvat-> vcn tfi-2)ccfc fcincr Siofcn;
im grcicn weci, woUbco bcfonbcr^ gcfdiibcn iniif?, iucnn c3
vifl rc()not, fen)! faulcn tic Bwciflc. Dod) Idfjt man tic
^cdiftiimmc nod) auf tcr Site licijen unb tifl, ircnn tie
grofic iicriibct fint> , nunmt mn»i uon ben cinjicbuntcncn
Siofcn tfiS Strcl) roci), untafudit if}vc(£tQn,qcn,' ob fie un=
ten nicbt innfault fint, iint fefl flcbcn, bilft na*, wo c3
fe^lr, i)dn tie Stocfc baiin in tic Joobc unt bintet fie an.
5l>on ten nictcrn d1o\m unt gjiUttcvflbcfcn bvinqt
man ju tiefcr 3cit and) taS iibrige I'aub wcg, unt grdbt
ten im 5)crbpc auf ilivc SBurjcln gcle^ten .ftubmift mit
5yovfid}t ein, t>ter man wavtct ncdi, bi» tic 2yurjcIauiMdu=
fcr au3 tcr Srte l)eroortommen , bamit man ticfc nid)t
flb(lict)t.
§. 51. aSom ©d)nitte ter immcrblu()enben 9io=
fen i m gvci en.
SBcnn man ticfc SiofcnAatuiUii im grul)ia()vc fdinei--
ten foil, mii||cn tic SiLifcn fdbjl bcfiimmcn, ndmlid) nid)t
ftiil)cr, al} bi? fie ycmlicb 5U trciben anfangcn; tcnn fcbnci;
tct man fie fcbr ,^citlicb, fp trcibcn fie fdmcll, fommt bann
ned) ein gro|t, fo fint tie jungcn Sricbc iicrkn-en, unt
mit i()ncn tic fcbonfic ^'^bvesblutbe, weil, bi3 ticfe JKofen
tann ruictcr trcibcn unt SBlumcn bringen, tie .^il^c ta
ill, unt fdmcU ibrc 23IutI)e verbvcnnt. 2Bic alfo biefeU
ben fdion Jlarf im griilijabrc trcibcn, nimmt man ibnen
alley tfurc unt unnotbige .'pol', rocg; aucb tic altcn .8>vci;)e
mit graiier ?iintc fallen in;-- ':}3icffcr, ta tie Siofcn nurauf
iun>3cn 3>Tcigcn fcb6n blubcn. ^aS junge 5polj unc auct)
tao alte, welcbcy man ftcben Idgt, fdtnritet" man bci ten
verrtclten Siofcn bi:> auf 2—3 'lugcn nicter, unt bci ten
93cuttcriloa'cn Idfit man nad) Jjcrbaltnifj ibrcg fd,nvad)cn
ctcr upv'igcn ^Bucbfcc^, 3— I'^tugcn. 3c fdiroadicr ndmlid)
ter &od ill, um fo fiirjcr ivirt gcfcbnittcn. 'Kile gropcn
Sjmvunbungcn wevtcn mit S3auimvad)» belcgt.
388
5J5on nun an aber fd)ncitct man bte imnterblu()enbcn
Siofcn, fo oft fie abgebliibt babcn, unt e§ b ent bci ibncn
im i)ic,qcl, taf! fie, jc mcbr man fie fd)ncibct, um fo l)du-.
fiiU'v unt licbcr blubcn. Qi gibt oide, tic, wcnn fie nid)t
bcj'dinittcn wcrtcn, nur im grubjahre unb im .^erbfle,
unt taS nod) fcbroad) blitben; nur einige, bci tencn icj)
e;; bcmerfcn tvcrtc, licbcn ten Scbnitt nid^t.
2m September l)6rt man mit tcm ffiefd)nciben auf,
bamit ter Stoct feinc 3>vHigc unt '^lugcn aus-bilte, unb
ficb jur Jliubc ciniidite. Sl)ut man ticfcy nid)t, fo \-)at
man im 2Binter feine flavfcn ;')\vfigc ;ium' 5l5crebcln, unb
erjiclt tod) nur un-nigc, fd)TOad)e 2}iutl)en.
§. 52. a.5 0 m U m g r a b e n unb 9i e i n b a 1 1 e n b c r G r b e,
vom Unfraut, tann ooni SJegiefjcn.
3m gviibjahrc, gleid) nad) bem (2d)nittc tcrSicfcn,
grdbt man tic ti'rtc um fie l)crum auf, unb bait fie im
<{m\cn 3abrc binturd) locter unb rein »om Unfraut.
SBcnn im Sommer cine groge Srocfenbeit herrfd)t, mu§
man aucb tic alien Stocte bcgietjcn, unt ivitl man con
ten jungcrn fd)cnc unb i>oUfommcnc 25lutbcn babcn, fo
niiiffcn fie im ganjcn Sommcr bint'urd) nad) 23ctarf
SBaffer bcfommcn, ^gortfcljung folgt.j
ty: n f r a g e»
Sn tt>cld)er Grtc unb bci rocld)er Gultur gebcif)t tie
Iris (susiana am luillfommenflen ? Sad)?untigc wcrtcn ge.
bcten, rcd)t bait unb au5ful)rlid) ticfc '^nfiage ^u be*
antwortcn.
sn
t d t e n.
SScridjt ubcr bic tv^c TCuSfltllung bet f aifctt. lb*
nig I. ®actcnbau = ®cfcllfd)aft ju 2l*«ctt, im 532 ai 1838.
(Jovtfcfiung.:) J)a tic f. f. ®artcnt>Jii;ffiifcUfd)aft a-unfdjt, bic Pen.
currciij um bic ron ifec bcftimmtcn ^rtifc fo uici mcglid) ouejubcfe*
ncn unb ju cckidjtci-n — fo ifl bcffimmt worbcn, bap n'df;rcnb 3
Sci!,n-cn bcc cv(lc, bcittc, eicrtc, adjtc, gclnitc, cilftc unb jirclftc
^vii^ fill- bitfclbcn qjflanjcnqattungm tnflimmt ticifccn iriib, fcr»
mr, bap, wafercnb jtbcr bcr brei nadiftcn grufjIin^c^ilCueflcKiinijcn ein
^rci^ fur bic Illiodoracceii cbcnfallo gcijtbin ivabin icirb.
JCupci- bicfen eon bcr f. !. @artcnKiu=05cf£llfd)aft au^gcfdiricbce
ncii ^tcifcn tringt bcr 2CuSfrf)up ncrfi folgcnbc oicr »cn cinjtlncn
SJHtglicbcrn fur bicfe JCuiJfldlung bi|limmtcn Recife fiir .Jianbel^
gartii.r f)icrmit jur allgcmcincn Jlcnntnifi.
I. Sjcn ifircr 2urd)laiid)t bcr grau giirftin I'on gScttcrnid) :
Jiir baS fd)iiiiric, bluficnbc Gremplar cincS in germ cincS Saum.
d)cn» gcjcgcncn Jasniimim uraiidiflorum.
^H-ciiS: 10 Sucatcn in Golb. v3>icfcr ^rciS reirb burd) brci aufcin*
anbcrfetgcnbc 3af)ce crtfjcilt iiurbcn.
II. 25cn 3bvcr GtccUcn; bcr Jrau ©uifin 3i ^ « -'g c rvar iS:
gur boS fd)c>nfle Gicmplar cincc btii^cnbcn Viola tricolor.
'^^i-cie: 10 Sucattn in ejolb.
HI. aSon bcm ^prAfibcntcn bcr f. i. ©artcnbau.-Scfeafdjaft 6arl
grciljcrrn ucn Sp u g c I,
gi'ir baiS fc^i'nflc (Svcmptar tincr blufjcnbcn OTocgrofc.
^rcie: 10 S)iicatcn in ©olb. ®icfcr ^ccis rcivb burd) btci Sa^re
crt(;eilt wctbcn.
IV. Soa bcm ©ccrcfair bcr ®acttnbau;®cfcUf^aft Dr. Step I) an
enbli^c r:
giir bic mcrf)»urbigfle ^f(an;c auS bcr gamilie Composilae,
kcrcn ©infirbrung in bic ©artin bcr atonardjie luu i|l.
389
^reifi: 20 t)ucatcn in ®clb.
3n ermaiigclung cincr prci^truvbigcn^fliinjc wirb bicfcr ^rciS
jur JUci-fiioung bc6 (Somiteg bcr unf[cnfdiaftliQjcn SSotaniE fiic bic
^crbpaufilcUimg gcftcllt ircrbcn.
gcviur finb fur bic intci-ifTimtc)lc unb fd)6n(}c ^ufammcnflcliiing
alnjcfdjiiittcncr Slumcn ju SBoiiqiict^ jirei '^H'tifc fcflgcfc^t iDcrbcn,
bet cine fur bic gcliingciiilc iriiTnifcljaftlirijc 'Aiiorbming cincS Sou;
qucts, aU nadj ben (SlaiTin cincS ©nftcmd obcr mit 25crijc£fid)tigung
gcreiiTtr jjiimilicn obcr Jpauvnabtl)cilungni tea ^flanjtnvcidjs u. f.ro.
— S)a anbcrc fur bic gcfd)m.jcfcoU|1e3itfammcnrtilhing ucrjuglidjcr
obcr bed) irc()lgefaUigcr Sjlumcn ju cinem maUri|d)cn ©trausc.
^iir jcbc biefer Jlrten »on ScuciuctS ijt cin ^rcisS »on fiinf Suca;
iin in Oioli bcflinimt.
giUgcnbcS ifr fur bicfc ^n-cis=(5oncurrcnj fijlgefcfjt roorbcn:
a") JvontiiH nuv ©irtncr unb Waitenbcfitcr urn bicfe ~)>rtifc concurrircn.
h) sfliiilTin bic SBluuuMuSouqucts am 23. fjjatiftini^ bii llUf)rS5or;
inittagS in boS 2iuSflclIung6lcEcil iit'crlnad;t ivcrbcn, auf tin fpus
tcr cintrcjfenbcg SBouquct rcirb IciiicSii'utfidjt gctuMnmcn rocibtn.
c) SKujj jibcS Souqiict mit finer fuvjen 3nfd;rift ftatt beg SiamcnS
iti tSinfinbcrS ocrfefjtn fcin.
d) SBiib jcbtr Uebcrbringer eincS ffiouquctg auf :BcrIangcn bci ber
Ucbcrgabe an ba6 baju beauftragte Snbioibuum, aU gntfdjiibi*
gung fur bic abgcfdjnittencn Slumcn cincn, bem ungcfiiiircn
aCc'vtbe ent^picdjcnbcn SJctrag »on 2—5 ©ulbcn Gcnti.iSJJunje
crt;altin.
e') ©elite bcrllcbcrfcnber cinco SScuquetS ben itjm jucrfanntcn ^rciS
con 5 Bucatcn nic^t anncijmen rooUcn, fo gefit bcrfelbe auf ben
burd) glcidjscitigcS Urt()cil ju beflimmcnben ndd)]len 5)reig;Sonj
currinttn iibcr.
f) Sfi ^ucrBcnniing tci ^'^rcifeS fomnit eS nid)t foioofjt auf bie
(Jircjic id SSouquctS, ali auf bie gelungcnc ISrreidjung bet cben
Qucgtbrudtcn ffltnin""U"3t'n on.
g) S^icftn Souqucten loirb nad) crfotgtcr ^tci^jucrlcnnung bet
Stame bcS Ucbcrfcnbcr* angcl;cffct ircibtn.
t) ®ic (5\-ncurrcntfn wccbcn erfudjt, ben Sag »or Ginfenbung bcr
bouquets anjujcigcn, bag fie gefonncn finb , cin obcr mc^jrcre
SBouquetS ju fcnbcn, bomit bci 3urtd)tung in CofalS bee 3iaum
ungcfabr nad) bcr 3i'njat;t bcr aufjufleUcnbcn SSouqucte berc^nct
ircrbcn !onne.
giir bic nu§ti^en erjeugnifTc ber ®artcn=SuItur recrbcn fiir
bicSniQt nur cine Jtatl;cgoric ocn SScwerbcrn angcnommcn, unb ti
finb fiir bicfc iCusjltlUing mit fficriicEfidjtigung bcr frit[)cn 3al;re6»
jcit fotgenbe prcifc feflgcfcgt irorbcn.
I. gur jum ®enu|Tc tauglidjcg getricbencS Dbil alter 7M.
ei|lcr ^rcis 6 Sucatcn in ©clb unb bic fleinc filbcrnc SJtebaillc.
3trcitcr ^ifci^ 5 ■Dncatcn in ©olb unb bic tlcinc filbcrnc OJIcbaiUc.
jDvitter ^rciS 4 Sucatcn in ©olb unb bie !lcine filbcrnc Sjicbaille.
II. gur oor5iiglid)c« oufbe»a()rtc5Dbri aUcrlCrt, im ftifdjenSuitcnbc.
25rei ^rcife 4, 3, 2 Sucatcn.
III. giic cine ocrjiiglidje MnanaS obcr anbcrc tccpifc^e grin^tc, |
^ni3 0 Sutatcn unb bic tlcinc filbcrne gjlcbaiUe.
IV. gur ecrfdjicbcnc "iiiUn ocn ©cmiifcn finb folgcnbe ^rcifc bco
flimnit TOorbcn :
a) Jiic !Uine golbcnc gSebaillc fiir ben groptcn, babei gcfdjtojjcns
ticn unb oorjuglidjflin jtarfiol.
bl Ginc filbcrne 53;cbaiUc fur cine ^artic con lOStiicten ancrfannt
cerjiiglic^cr ®alat;(S)uvEcn.
c) Gine filbcrne ?.\\bail(c fi'ir cin J?orbd;cn in ©djotcn befinblit^cr
Grbfcn, wcldjc fid) bui(^ 3ai''l)'it unb ©iitc au^jeid)ncn.
i3) Ginc filbcrnc SSIcb.iillc fiir cin Jtorbc^cn 2reibbol)ncn con ber
oovflcljcnbcn Bcfdjaffcnbcit.
390
e) Ginc filBcrnc ?OIcbai((« fiir 13 ©tud wcije .Rol)Irabi con au«»
gcjEid)nctcr ©lite.
f) Ginc filbcrnc SO?cbailte fiir 1.5 ©tiicJ gctricbcncn SOirfdjig C-S^cld))
ini gutcn gcfrt)Uiffincn 3ufi«nbc.
g) Ginc filbcrnc SScbaiUc fiir cine ^artic con wcnigftcnS 30©tucleii
bcr corjiiglid)flen Srcit:Oarotten.
Sic fiir bicfc ^rcife concurrircnbcn ©cgcnfrjnbc mijfffn am 23.
5Kai fpiiteflcnS biS 10 Ulir in bag 3uii3i1cUung6lotat uberbrac^t iccr»
ben, unb cS finbcn fiir bicfclbcn ubcrijaupt aUt jencn ScflimmungcE
©tatt, U'Cld)c cbcn fiir bie Gonturrcnj urn bic fiir bic SBlumciuSoiu
qucte feflgcfcfrtcn ^reife cocJbnt reoi^cn finb, unb eS iit nur noc^
befcnbcrS ju bcmcr!cn, bap con ben cinjclncn Dbilfortcn icenigftenS
cin Seller vjoll cin^ufcnbcn i(t.
Sic ^rcifjucrEcnnung burd) bie con bcr ©cfellfd^aft gcrod!)lten
^rei»rid)ter gcfd)ic!)t am 23. ''SKii in bcr 9}Jitta3-3)1unbc, unb njirb
unmittelbar nad) bcriclbcn bctannt gcmad)t iinrbcn.
2In cbcn bicfem Sage unb bcni baraiif fiilgcnbcn 24. SfJlai con
3—6 Ul)r JCbcnbS, fo retc ben 25. tSRii con 6 Ufcr OTorgen* bi*
5}iittagg 12 Ubr, unb con Slai^nuttag 3 Uf)r bis 7 Ut)r JtbcnbS wirtt
bie aSlumcnauiirtcU'.ing gcgen cincn GintcittspreiS, bcr fiit ben crflcn
Sag auf 20 jtr. , fiir bic bcibcn anbcrn aber auf 10 Jtr. G. SJl.
fe|"tgefeijt ifl, Scbcrmann offcn ftci)cn.
2tm 26. gxai, al6 am ©djluptagc bcr Kugitcltung, ift con SJtorgenS
6 Uf)r bie ^WittagS 12 Ui)r bic SScfiditigung uncntgclblid) fccigegcben.
Sic SWitglieber bcr (Sartcnbau=®cfcllfd)aft unb bic efgcntl)U#
jncr con cingcfcnbctcn 'pflanjcn crtialten, njie in ben corigcn 3ai*
rcn, GintrittSEarten, womit fie ju jeber ©tunbe, unb oorjugSioeift
in bcr SSittrgsjcit con 12—3 Ubr bie 'ZCuSflcaung bcfudjcn lonneiu
©ion roat)rcnb bcr Jfue-ftellung icitb ba« bariibcr ccrfajtc ^ro»
toJcIl im Srucfe crfd)cincn unb am Gingangc bc3 3tu6fteUungS:8o»
faU fur 10 Jtr. (S.='Slt. Ju fiabcn fcin ; ebcn bavin foKcn oUc eingt*
fcnbctcn ^fionjcn mit bcm SJamcn if)rcr Scfiijcr aufgcfi:t)rt , un>
in cinem befcnbcrn 3ibfd)nittc bie mit ^prcifcn gc!r6ntcn Grjc»gni)7e
gcnannt iccrbcn. ®ic Stummcrn bicfc* 3(ugflcllung5=9Jer5ci(^ni|Te«
U'crben gcnaii mit ben an ben ^flanjcn felbfl bcfinblii^cn iai}Utt
ccrrcfponbircn.
3tm 26. ajJai con 3 Ubr S'ladjmittagS angefangen, beticbe jebo
Sbcilncbmer bicfcr JCusfleltung bie cingcfcnbctcn ^flanjcn reiebcj
abiiolcn ju laffcni ba6 cingcfcnbcte Dbfl unb ©cmiifc, icc[d;c fcincD
^wii eri)icltcn, Eonncn fc^on am JCbcnbc bcS 23. 50Jai con ben Giw
fcnbcrn icicbcr abgcljolt reerbcn. (.SBcfdjlup folgt.)
grantfurt a. 53R. im bctbr. 1838, Sic SBcrbtlferungen u^^
^rufungen in bcr ©artntrei fd)reiten [)icr raflloS concartS. SoJ
erftc ©cicadjSbauS in Gil'cn icirb burd) Jprn. ©riincbcrg ©oI)tt
t)itr in Jiui'fiiljrung gcbradjt. .?ierc Jieiilcr lapt fcin ®;wac^6t)au8
mit bcpptltcn genflcrn ccrfcficn unb bci ben .fpcrren SKinj rcutbe
obnlangit ein jweitcr Jfpparat ;ur SBaf[cci)ti(}ung nad; cinem fef)t
gclungencn 50tobcll gcfc^t. ffici Spm. ffioct rcirb cin Sljcil cinc9
^flanjcn;Ccnferuatcrium6 nad) bem con ibm gcarbtitctcn ajlobell
bcr gcnrtcrraijmen gebedtj roobur^ baS Gintropfen am ^poljc ceii#
micbcn wirb.
Sicn allem biefcn tccrbcn bic Stcfuttutc crttjartct, unb biirftca
felbige n\il)r)'d)cinlid) beUljrenb unb nuglid) i"crben.
Sic Camellia fraiicofurlciisis, 2 gup bod), flcf)t bci Sj^trm
SSoct mit Silutbcnfno^pcn, unb c^ biirfrc nad)23erlauf einer langen
3eit bicfc Gamtllic l)icifcibit icicbtr ciunml in SBliitfcc gcfcl)cn >cet»
ben, ba fcithtr bie fictc ffiermcfernng unb SStldjncibiing, tbeilweift
axxdij bic unriditigc fflebanbUtng, Urfad)cn id 5;id)tbliil)cn« berfclben
in grantfurt gciccfcn finbi bcnn bei unbcfd)nittfncn, ftartern ^flan»
gen icuvbe bee Sricb ju regc gctialtcn, unb ba!)cr nit^t jcitig genuj
fur bic 5;'ol;-3tcirc .-jcfcrgt.
teJctiuOit bd SU'nm .VCiUjt in Goilcba.
0lr 50.
a.iKicuiu: ,v I- 1 c i) I' i il» .r» li ft I f r. ■ ^
= ajcrliqcr: (»>.
,V. W V 0 t: 111 n It tt.
iiiSfiOfiiKc, ^<•n 15» ^qciitbcv E^an*
Ajf. :^a()t-<)atif)*
(.580m ©cofljcrjogl. Jpofijactticr Jptn. Soffe ju £ilbcnbuidO
(gortfc^img.l
^ic ^eeignetcjlc 3cit juiii (otccfcn ijl i^wnv bet
beti nicijlcn ^Pfliiivu'" i"' Sn'ibliiig biu Sunij allcin vide
trautartijic ^pp'i"3'-'" I'lIU"" [id; am bcficn tm 3i-ili unb
3(ujiu(i im taltcn 931i|1bcctc biivd) ©tccflingc itcvmtijrtn.
SSielc ticul)oUdiit'it'd)e Acacien, Adoiiaudra, Agatliosma,
.CaineUitii. Epacr'uleen, Erica, Leclieiiaiiltia, Elychri-
suiB^ Melaleuca, 3Ietrosi(leros, I'imelea, I'roteaceon,
Hovea, Poljgala, Tliomasia, Tristania, Daphne, Cor-
raea, mc(;vcre Illioiloileiiilroii-2(vtcn unb niibevc mcl)r,
tanii man mit flutem (Sifotge And) 00m '.Su.qufi bt§ ini
jDctcbcr fiecfcn. ' ?}Jait bcbecft \k mit ©[Lvri'u, bic man
oft au^trocfnct, burdjivintcrt fie ful?l tm @laal;aiifc unb
brinqt fie jeitij] im gvul)lin9e in cine mdgige 2Sdrmc.
fBoix ttielen lh\ni(^artic!en ®cwdd;al)aiu"pf[anjcn nimmt
man bic furjen bieoidljricjcn Scitenpeiije obcr bic iun=
gen ©pigen ber (Seitcnd|!"e ju Stccflinqcn, unb um fo(d;e
ju cieroinncn, ift c5 oft cvforbeviid), bic langcn 3>vei.qe im
Jg)erbft iU»or cin.^ujluljcn, j. 23. bet Epacris. ^lan fd;iici=
bet bie feincn <3tccFlinj3c mit einem fetjr fd)arfi'n SJZeffer
ab, unb f^max fo furj alJ moi^lid). 31^ (''- fcI)nTjarm ober
TOinbig, lege man fie bi6 jum Sin|1ecfen, 0t)eld)c5 immcv
balb nu\qlid}fl nad) bem 2rbfd;neiben gefd^ctien mup) in
ein ©efajj mit Staffer. —
X>a^5 ©tccfcn ber ®d;nitt{in,cjc mit 25eibe=
l)altung alter fijlattcr betveffcnb, fo ill jubcmcrfen:
bap jroai- bie ©tcdliugc tmmeviiriinci- unb frautartiger
^Jflanjcn jur erndl)rung cine ')(n,^abt SIdtter beljal'ten
muffen, unb bafj co auS Ieid)t bi\]vciflid;cm ©runbc wx=
juglid; ba§ ^Tnanivjeht beforbert, wenn man ben Sticl
obcr cincn Sbeil bev Jlddie beS untcrftcn, am 7rbfd)nitte
l)cftnblid)cn Slatted mit in bic (5fbe bringt; baji co abcr
Icidit ben ®tccfling, im gall bcrfelbe fvaiitavtij] ober faf^
tig ij!, vcrbcrbc'i fann, woUte man bie untcnt 23Idttcr
ganj in bie @vbe bvingcn, tuojclbfl fie evfliden ober fau=
len, nidit aber il)re Sunctioncn iierriditcn rotirbcn. ®ie
Sovfe obcr (5d;iiffeln, beven man ficb in (5"nglanb fur
feine unb bartbol^ige ©tccfliiigo (bcfoiibcry von ^ricen
unb bergl.l bcbient, finb felten ubcr -1 3oU tief unb 2 —
12 3oll weit. Wian fiiUt fie bio iibor bie ^jdlftc mit
©djcrbcnfitid'cbcn unb Vtbgang t^on gcficbter €rbe, a?orfc
unb bergleidten {cud) Smfbrocfcn m'i: gcl^acfteS 8)Joog
finb atS Unterlage ju empfeb(cn'), woraufmon fur jartere
03cwad)fe cine Sd)id)t gutcr, fanbigcr Jbaibcerbe (obct
fchr fantiger, fcingcficbtcr STorfcrbe, rocldK mit fein|lcni
©rubenfanb gemifci}t roerbcn fann, bi§ fie genug fantig
i|tX fur frautartige unb gcunibnlicbe f^flanjcn gutc £aubs
obcr 2^ammerbc( Loam ber (Sngl. ) bringt. gitr jarte Stecf;
lingc folgt bann nod) einc 2age feincn, rocipen, rein gcvoafdje:
nen ©anbcS. 25ie alfo gefuUtcn SEopfe roerbcn mit einer
fcin burcblbcbcrtcn 23raufc bcgoffcn, biS fid; bie Srbe mit
SUJaffcr gcfdttigt l)at, unb b'lbcn fie bann einc turje 3eit
gcftanbcn, tucrbcn fie beftccft, nad; bem ffieilecten roieber
gut bcgolJen, rocnn bie ffildtter abgetrocfnet finb, mit
wobt paffcnben ©locfen bebecft, bie man einige 2inien
tief in bie ©rbe britcft, unb foglcid) an ben bcjlimmten
Stanbort gebradjt. SOian barf feine leicfjt anwadjfcnben
unb fdiwer >t»urjclnben ©tecfltngc in einen unb bcnfelbcn
Sopf ftecfen. — Sic ®loc!cn oon fcf)r bunnem, rocigem
©laf* finb in ©nglanb bie gcb^ducbticbflen. ©ie werbcn
mogtidili f(ad) unb niebrig gcnommen, bamit fie nur et.
nen flcinen Uuftraum einfcblicgcn unb bie ©tccflingc bem
©lafc na!)c ^eiyen. Tiaii fann S3led) ober Sbonnngt
»on »erfd)icbener ^bi)i niad)cn laffen, bie genau in bie
©tecflingStopfe vafTfti. 2Bad}fen nun bie ®te<J(inge empor
unb man barf bie ©locfen nod) ni4)t entfcrnen (roaS nur
nad) Dorbergcgangenem, allmdblig vcrmel)rtcm Juften, be>
fonbcrS anfanglict) be3 9Jad)t3 gefdjeben fann), fo \icilt
man etncn Siing unter bie ©locfc. 2>ie ®locf en mttiien
taglid) j^ur Sierbiitung won gdulnip unb 33iober 1 'OTidl,
bet jarten totceflingcn aud) too1}1 2 9)Zal (3liorgen3 m\t)
^(benbo) mit einem ©d)«ammc ober rcei^er geinmanb
auggctrocfnet werbcn, bet wcldier ©clegenbeit man alle
faulc unb verborbenc Sbeile ber ©tcctlinge wegnimmt.
"ifuijcr ber ©locfcn unb SSrintgldfcr tann man fid) fiir
v>icle 'Kttm ©tecflingc 4ertige ©lalfafldicn, bic gcnau auf
ben 9innb cine5 ®tedlingjfd|W;enS paffen, bcbicnen. — ■
'^- C5t>rtfcijun3 folgiO
S3efd;fci6img unb (5u(tiir ber SaUia spieudens
Sciiow. ^ic fct;imtnci-nbc ©albci.
CCI. ir. 0. I. Decauiiria iMonois;>nia. Lin. — Labiatae Jnss.)
SaS 25atcr(anb biefer V'''id*t'j? bliibenbcn ?^fl'in,^e i(i
bie £>ftfu|tc von S3rafiiien, in ber ®egenb von Qabo
grip, bcini 2)6rfd>'n ©t. ® onjfllvcl,'«iu 5lii11<: ®ua»
391
jiiitibo im Sdioftcn von SBaitmcii uiib Strducfjcvn, wo
fi£ biivd; ^crvn (£cllcnj fiitbcdt rourt'C.
Jlivc 2BUVJI.-I ilt Vf>''-'""'>''"'5 fo.fcvicj. Scr Stcngd,
ter nil fcincm' (Mniubc vci-bol.^t unb fo balb flvaud)arti3
UMvb, i|l aufrcdit 3—4 ??ii^ I)ocb, jlnvE flefuvdu, gintt unb
niit Uiii3cn gcgcnftiiubigcu niifrfditabftcbcnbi'ii '^feflcii
vcrfc^cn.
2}ic ffildttcr f[c{)cn ciuf ein bi? 2 Soil lancicn q,\ciU
tcn .55KittfticU'n nbnnirt^ ((cbccicn; tag 2}latt felbft i|l ci:
f6vnii;i, niit tcilfLnnii,qer'25ufia unb lander _5Ul>ilnin,q,
otcn bunfclqvim, untcn blofi, iibrigeng (luf bcibfn Sutut
(jiatt unb fini Sinnb, niit 3(ui=nnbme bcr (c^il^" iint 23a=
ftS, niit ftiivfcn gagc^'l''"!^" bcfcljt.
2>ic S3lutbon crfdu'incn in langen fd)in[odu-pt()cn S'raii;
ben an ben Sviijci oiler '^lefle, woburd) bie '■Pflanje cinen
icrvlicben '2rnblicf cicnmbvt; vox ber SntaMrtehing finb biefe
Srauben iibevbiingenb unb jebe Sluttjc i|l mit cinem ei=
fevmiqcn, geuiolbten, Inn.q ^uqcfpiljten gemimvieitcn S^ecf;
bldttcben bebecft. ^er qemeinfcbaftlicbc 231utbcnfiirl \\i
<\Mti unb ivie alle ^l)c\ie ber ffilutbe ihmi bevfelben l)od).-
rotben giirbe ; bie befonbeven S3liitbcnllieldien finb niit abs
f}e()cnben vetben vf^aaren befleibet, unqefdbr 3 Sinicn lang,
2^te ^'fldu- finb lobrig , ccfig unb an ber 3}tunbnn()
^wcilippig, bie Sberlippe i|l cifonnig fpifj, bie Unterlippc
ijt in 2 jugefpi^te 3d!)ne gefpalten; nuf ber untercn (Seitc
t'e^ Jtetd)f' finb brei unb an jcber @eite jtoc! uorfprin=
genbe gcroiniperte Jlinien. S^ie 53(uineufrone ragt weit
flu5 belli enveirerten .felcb bervor; ba^ Slunienrobr tft
ungefabr I'/j in'U lang, etiuau gcbcgen, gellrcift, glatt,
am ®rbinbe iveifi, fonfl bodirctf) unb an ber 53Junbung
jweilippii^ bie S?berlippe i|1 gerabe, fd;a\Kb geivolbt unb
ou^geranbet; bie Uiitevlippc ijt fin-Aer unb bellebt iiu^ 3
fiumpfen iiappen, von beacn bie feitlidjen jurucfgcvoUt
finb. 2)ie ©taubfdben finb am <£d)lunbe, .iiiib f^wa):_ in
tier 3}iitte, auf ben tur,^-n befonbevn Svagem befeftigt,
fie finb iveifjiid) ober blafirotblid^ glatt, fon ber I'ange
tier S)berli»pc; bie '^fntberen finb nni) init gelbem ?)inicn.
2>te 0uni.ibafi£i, wovaiif bie vicr gelblidjen grud;tfno=
Un rnbcn, tritt an ber unteren Seite in eine |Uiinpfe flei^
fdMgc ed)uppe i»pr; ber ©lirTi't i\t ?,IM , weif? nni nur
en ber au§ ber SBluiue l)erocn-agenben, in ^inei fpibe 9Jai:=
ben (jefpaltenen <Spi!je, rc>ti); bie Jtlaufcnfrud;tc, bie man
9?cuc cn^Iifdx ©corgincn.
CSon ^xn. 'K\\c\io\: &. 2f, grcridjS in SaicrO
S)a e3 inelleid^t einigen ©eorginenfreunben angcncl)m
fein uiirb, bie ueueren (i-vjeugniffi' englifd.er ®eorginen=
(iuUiuateura rocnigflenS bcm 9Janu'n nacb fennen..yt leiv
ncn, fo tlieilc id) au§ bcm 2ievjcidiniffe ber ^erreu
SJiountjop unb Qoljn bet Sonbou, fur ba5 2<^i)t 183»,
392
gcwoljnlid) Saincn ncnnt, finb wcifi unb ber Sangc nat^
9efurd)t, fcmmen aber bet un§ feltcn jur Sieifc.
Sie SJlutbcjeit biefer prdd)tigen (Salbc» fdUt in bie
SCRonate S"Ii unb'^lugufl, unb bauert bi5 fpdt in ben .^erbft.
'ii[6 bie fdibnfre, alter bis? jefjt in ®drten befannten
(3albei);'lrten, ift fie feit iiircr (5infu(}rnng, luit Siedit, fo.
wcbt ib«i' fdHMien fflluincn, alf' ibrer leiditen Gultur roce
gen, s" ^^ncx allgemein beliebten Sierpflanje erboben roorben.
^err' ?ec ju ^ammerfmitl) bei 5?onbon fcl}cint
biefelbe jucr|| ge:,cgcn ju babcn; ob tie 58erbreitung i>on
bonI)er in bie beutfd)cn ©drten gelangt if!, bleibt unge«
njtfi. 6ine5 ganj warmen Jbaufesi, in iiicldjem i c c biefe
Salbei) nntcri)atten lic^, bebarf fie nidit ^ fie gebeibet fd;ott
im Seminer im Si^cif"/ ""b bdit fid) im SSinter in ci«
neni trcrt'nen .^aufe,, wcrin tie geringfte SBdvnie nidit
wenigcr al5 6"" 9iea'um. betrdgt, febr gut. 3" Sopfen
gejogen blubt biefe ^''flanje nur bann fd)bn, wenn fie im
WUrj^ in grb^ere Sopfe perfeljt, ju Gnbe be§ 93ionato 5)Iat
in5 greie"gebrad)t, ju ben anbern 3;opfpfIan5en in ©ant)
eingcgrabcn, unb reid)Iid} mit Staffer uerforgt wirb. ^m
.fecibfle, beini .5)craui;nebmen ber Sopfe, feljt man fie ivie«
ber, obne bie turd) ben Scpf im Sanbe fid) au^gebreitc.
ten SBur^in ab5unel)nien, in i:twai> grofu're S^opfe, ivo»
burd) nod) ein langeS ?5ortbliibcn im .^aufe bcroirft rfirb.
Siejenigcn ©tocfe, wekbe oI)nc S^opf in bie freic (Srbe,
«uf 9?abatten ober ©ruppcn gepflan,^t werbcn, »ad)fen ju
ciner nod) grofjern ^racbt, iljre ®r6(5C crfdjivert aber ■*<>$
Ginpflanjen berfelbcn im J^erbflc.
Z^n ciucm iSoben, ber any 2 SSbcilcn Saubcrbe, 1
Sbcil 93iitleitc, I .'ilbeil SlufjfanbeS unb etwai-^ ?Kcrgcl
bcf}cl;t, crreid)t biefe ^flanje cine groge iJ%pUfLMnincH()cit.
etcctiingc, TOclcbe baoon im ^ebruar in 3^6pfe ge*
pflanjt unb in ein niavmeS S3cet gcilellt iverben, TOurjtrn
dugcr^d leid)t. ©iefe jungen i.V"!an;en u\ubfen, irennfie
im ^)U\ auf nmrnie Sfabatten ing greie gepflanjt iverbcn,
biiS in bie ^}]iitte be^ (SiMunicrS ju ciner .^bbe v<on mel)«
rcven gujj i;evan, unb geivdl)ren burd; il;rc l)errlid;cn iBliu
men reid)cu ®euu^.
^^^ian fe!it von biefen ^^flan,^cn im .f-)erbfie fo Ptcle
in 3;6pfc, a\S ber Siaum bcy J^aufeS aufjuneljmcn er.
laubt unb jum SScbnfe ber ajcrmcl^rung fiirg fol^cnbe
Sabr crforberlid; finb.
Pannys. Apcllcs
while, shaded with lilar
Brouwiis. Beauty
lery hirg(^ lilac
Wellers. btmaiiaite
dark crimson maroon
Dray><- U^andiiia
blush white . . .
s.
d.
3
3
6
(>
3
G
4
15
—
4
3
6
nacbfolgenben 7(aJ!.^ng mit. Ginigc Sortcn, wetd)c id) in
tiefein grubjabr auy biefer (Sammlung be,^03en babe, l)aben
in biefem Sonimer bei mir geblubt unb meinen Dollcn
JBeifall crl)alten. Sie finb in nieinem 5Berjeid;nifTc fit:
1839 aufgcfitbrt. 3!)ic crfle Golonne gicbt bie .^bbe ber
etdmme an, bie jweite unb bvitte ben "Preii? nad; cngt.
ednll. uTib *p. 1 (gcbilling betrdgt nad; unferem ©clbit
8 g®r. 00 egr.)
Lane's. Ijralimin siiperhe
j)urj)le hroir/,e . • .
Luuwndes. Biauca
wiiite
Tiiiiiors. Boii(i>^lioll
erimsensJiaded \\ ith c'Ian;(
Elliott's. Jierkshire C'iianip.,
dark and liaht crimsua
4 5 —
5 5 —
5 5-
5 5 —
Foslcrs. Beauty oflvin,2:scott
rosy lilac
Maylc s. Beauly of Bedford
l»'ale purple .-"iiaded with
crimson ....
Coopers. Beauty of tlic Grove
mai'uuit ......
o
J*.
5 —
393
Allmannt;. riin porfodn or
■ priinro^a bull', li|iiic(l with
|)iir|)le
SjuMifcrs. Calliopo
palt' rosy lake . . .
Moiiiiljoys. (."ircc
(lark clar**! ....
IJrouu US. ('(iriolanus
piir|tle niiiisdn . . .
Countess (if 'I'orriiigtdii
clear while, s|)()lte(l \vitli
(lelicale pink . . .
Turners. Carniiiie I'erfeclion
bright eariiiiiie shaded
widi (lark crimson
Elpliiugsloiies. t"on(|ueror
of Europe
. delicately sliaded blush
Horwood s. Ueliance
rosy purple ....
Sailors. Dinah Salomon
bright jiink \\ ilh rose edge
Ir.yiors. Diadem ot'Perfect.
rosy crimson ....
Uardiiigs. Duchess ofMont-
fi rose
light crimson sometimes
has a golden stripe
Skirvings. Duchesso o(
Siid'.erlaiiil
rich cream colour . .
Blarierrison s. Duke ofllut-
land
purple Hinroon ...
Allmanns. Duke of Sussex
\ery dark maroon . .
Dodds. Duke of Wellington
shaded orange . . '" .
Cirlings. Excpiisitc
pretty flesh colour
Fors'ers. Eva
delicate blush . . .
Kilners. Etonian
dark flesh colour . .
Aliens. Flora
blush, sjiolted and sha-
ded widi crimson .
Penn\'s. Fairy Oueen
blush while ....
Elphingsloiis. Glory
Scarlet
Nutlino's. OiralTe
blusli white edged
with
carmwie
Youngs. Grant Tliorbmn
rich plinn colour . .
Drays. Goldlinder
pale yellow ....
Dray's. Glory of the West
Scarlet
6
4 /
4
3
4
4 0
4 IC
3
a 3
4 3
Barrat's. Ilononrabic Stuart
U'orlley
paU' purple ....
I larding s.irediergreen Ui\ .
U'llow lipped with purple
I'ennvs. Ilenriette 'leinple
rosy purple ....
\e\ilie's. Hope, or 3Ietro-
p(dilan Uose
lilac rose
.\e\ i.les. Ilebe
w bile, chad, with lavender
[{rouwns. Jtui
dark crinrson . , .
Denniss. lnte|iendent
dark ))urple marooa .
Widnals. Juliet
dark rose
Youngs. Juno
while
Elphingstone's. King of the
Yellows ....
U'illmers Lady Fletcher
bhisii lilac edged . .
>Vidiiars. Lad) Dartmouth
while deeply edged with
lilac
-Vlluianns. Lord Byroii
» ery dark maroon . .
Drays. Lord Ashley
l'iirpl(> ......
Iliutlingti. Molropol. Purjile
F^lphingstoiies. .^letropoli-
lan Yellow . .
Widnals. Marcliiones.s of
Tai istok
white and cherry . .
Elphingstones. 31arquis of
Xortham|itou
bright crimson . . .
rriiriiiii [)Ieasant Ili\ al
purple and criin-^on shaded
i:2iphingsiones. Mrs. liroo-
jidwood
biush distinctly tipped
with j)urple . . .
Kingstons. 31aid of Judah
Creamy primrose i lineci
with purple . . .
S((uibs. 31aid of Lodi
piimrox' and white
l'aiii|iiins. Middlesex Rival
(lark claret ....
Taglors. Mar(j. of Anglesea
purple
Taglors. Mrs. Colt.
(Iciicate rose . . .
^lounijoys. .Helellus
jiale rosy crimsuu . .
ivingstons Niuuod
purple buir . . . . |
39i
<u
«>
it
'a
a.
7
<i.
Widnals. Xiinrod
li^iht crimson . . .
».
•I.
5
3
6
Nc\ illcs. Oracle
3
'7
6
w hiteblolclied with j)Ur]d.
.Mdimi jii_\ s. ()\ id
6
7
6
4
5
sliadi'd purple lilac .
Ilopkinss. IMutus
rich _\(llo\v ....
4
7
15
5
.
5
10
6
S(|uil)s. I'urple Perfection
rich purple ....
3
3
6
3
10
6
Elphingstones. purple Perf.
rich purple ....
6
3
6
G
3
6
3Iounljo}s. Phidias
scarlet and villow, stri-
5
5
—
|ied, spodded and flaked
.Alouiiljouys. Pyrhus
4
3
6
4
3
6
red maroon ....
Scpiibs. Prima Donna
6
10
6
3
3
6
transparent white, j)ink
spots
3
10
6
5
3
6
Dodd .s, Qneen of Scots
white lipped with |)urp!e
4
3
6
2
3
6
llardings, (Jueen of Scots
white spotted with pink
Elphingstones. (Jueeu of
6
3
6
4
5
—
Trumps
rosy pink ....
3
6
7
6
Wlie(.'lers. Oueen ofWhites
Girlings. Ruhv . . .
4
3
5
5
z
6
3
6
Whalt's. Royal Standart
5
3
6
rich rosy purple . .
Coru'.aks. Robert le Diable
5
10
6
10
6
daik maroon . . .
3rayer>. Rosetta
dark and pale rose shaded
7
5
3
3
6
6
4
3
6 Slanfords. Riial Scarlet
Taglors. Ri\al I'urple .
4
5
—
7
6
Youngs. R.diert Buist
5
3
6
blush white tipped with
lilac
4
5
4
3
6
Sianfords. Rival Sussex
very dark niarooJi
Elphiiigslon. Rosa superba
rosy crimson . . .
4
3
7
3
6
6
6
3
6 Sailers. Sir John Sebright
very rich crims(;n \ .
6
10
6
Lanes. Sir John Sebright
6
5
6
purple crimson . . .
Girlings. Sir Isaac Newton
4
3
6
5
3
shaded purple . . .
4
3
6
Widnals. Sir Waller Scott
1
5
G
.-haded hiight orange
Jelfries. Sirlloherl Uarlaud
5
'
6
10
6 (lark purple maroon . ;
4
5
—
Aeiilles. Snon Ball
1
10
6
supei he while . . .
Douglas. Symmetric
4
10
6
4
5
—
ri(h crimson maroon
3
5
—
Willmers. Sunbury Hero j
1
3
5
—
jcllow tirped with crims.j
5
10!
G
395
Gaines. Malor Springfield
purple crimson . . ,
Wiliiners. Sii|)orbc
pale yellow ....
^
u
s.
d.
6
3
6
^
^
o
i)
Girlings. SulTolk Hero
•lark crimson . .
Girlings. To|)aA
rich yellow . . .
bctrcjfent).
(Scm Sgnvn S. 511 J. a. TO.")
SEcnn .^cvrOTb*' Scrlefc Mc ^Tnfidjt aufiMt, ba^
ba5 bimte obcr wcipgeflccftc 53tiil)crt bcr fonjl cinfovbi(j
blut)cnbfn Gamellien, burd) baS- Strcibcn bcrfclbcn bet ct-
ncm bcfjern SEdvmcgrabe bcriHirgcbrncbt nnrb, fo i|t bie^ fci=
nc^wega mcinc 5Kcinung ; ba bic mm mir gctricbcne C va-
riegata, Cliandlerii o^ne rocifjlidje (£d}intining bcr 23liime
blii!}ten, rodbrenb bic nid)t getvicbenc V. nibricauli'^ unb
variega(a be! it)rer Sliitbc im ?fpvil unb 53iai rocipc ©d)atti:
rungen batten. C. variegata blubtc im ^altljaitfe t>or?3Wry
fcbr bunt. $8icfmcbr glaube id), baf bei fuljler Sempevatuv bie
garbcn [id'gfnaui-rfdKtbcn alg bci crb6t)tcr SBavmc unb bci
^cllcm 3Si.'ttcr mclir nU bci triibcm. SBcnn ©onncnbcUf unb
erbobte SBdrme jufammcntreffen, bann fitcgen bie garbcn
inefjr in cinanber unb bag Solorit wirb bttip (jpiile%
SS a r t e t d t e n.
95cri(J)t iibct bie evflc ■JfuSfteUung bcr f aifert. Ibi
nigl. ®artcnbau=® efellfdjaft ju Jtticn, tm 501 at 1838;
(ScfdjUigO Sic ^rcifc irurbcn fiir bic bet bicfcr ^fuSfleUunq gc;
Irontcn 55flan5cn ,f Dbjl: unb ©emufe ; ©attungcn fotgcnbcrmajen
tjcct^cilt:
A. ©cfronfe ^fronjen.
®abic Tdjonffe blufjcnbc ^flanjc, treic^c ju bicfcc ?Cusftcituiig
gtrfibct njiicbc, Telopea speciosa, aui bem ©artcn bc« ^rn.
Saron »c;i ^ronan, auS bcr (Soncurrcnj gcjogcn worbcn, fo rour;
bcit nadifolgctibc ^rcife jucrfannt:
1. "prcis Grevillea nova pp., auS bcm ©arfcn beg SSoton v. .& I'l g f J.
^cccffit; Rli\iieosia sp., aui bcm ©artcn bcgJprn. Wt tl) abcr.
2. ^rciS: Eriostemou hnxifolium, Hovea Celsii, Physololiiim
elaiiim, Pimelia rosea unb Proslantliera violacea, aui bcm ©ar;
ten beg Jiitjten 93Iett c rn irfj. — I.achnea purpurea, Andromeda
ptilverulenta, Cliorizema Henclimanni, Aotus villosa, Euphor-
bia gplendens, »cn J^vn. ^anbcI6gartner .^lelb.
3tcr ^reig: Hoteia japonica, aui bem ©artcn bcS gijr|lcn
wn ?Kett crnid).
ffiicrtcr ^vcis: Gincr ©nmmtung son Ericen bcS ^rn. SSarj
1 6 0 1 0 ni a u 6 (S (fi i c r.
7tcr ^rci«; Sen Geraniaceen beS .^irn. .Rticr unb .^lanbctSa
gartncc .Star linger.
Ster ^rci^: ©iiicr ©cimmtung »cn ffiofen ©r. I. !, J^ot)cit
.^crrn (Srsbcrjog Sari, ^crrn ^anbcISgactncr Cci|t,
9tcr ^rcig : Gincr ©ammlung v>cn ^ftanjcn bc6 gurflcn »cn
sot c 1 1 e r n i cii.
Cactcen-53rei6, golbcnc SCJebaittc, 4>crrn Sri§.
„ I, I, „ Jprn. ^anbclggdrtncr .?>clb.
J^eirn 3aUer 10 S^ucaten in ©clb.
aSouquct, mit bcm 93?otto : eaiib|tra|lc.
^rcigbeflimmting fi'ir ougqcffetlteg DJft.
s.
d.
4
4
5
5
,
xVnsels. Unique
yellow tipped with red
iiigiits. Victory
very rich crimson . .
396
0
a. M.
5|10
6
5
7
6
I. giic sum ©enuffc taugttc^cS Db(t CgctricbcneO
a It e r 21: r t.
Ifter ^rcig: ^rcis mit 6 ®ucatcn unb bcr ttcincn fttbemcn
?Kctail(c, ben pficfi(^en beg J^rn. Ccopolb Saumgattnct io
SKa^tcinSborf.
2tcr ^reie : mit 5 ©ucatcn unb bcr Iteincn fitberncn SRcbaittf,
ben ^flaumcn ®r. ejccltenj bcm .^rn. gricbrid> (Sgon, 8anb«
grafen ucn gii r flc nberg.
3. ^nis mit 4 Sucatcn unb bcr ftcinen fttbcrncn ?WebaiUe, ben
(Srbbccrcn bcS ^rn. Jpolomau^fi). CKeengs Seedling), ctnge<
fiii;rt »on .^cn. Kauc^ IRJi.")
Il.gur aufbcreartc« Db|t alter 2frt tm fj:tf(i^en
3 u (I a n b c.
(gincn ^rciS eon 4 Sucaten fiir cin .Rorbcficn 3fcpfcl »on J^m.
2Cnbreag ^Hagcr, ^apierfabritantcn tion iCcdjberg bci .RrcmS.
in. gurcine ooc}ugltci)c2fnanag.
®er ^reig mit 6 Iiucaten unb bic !lcine filbcrnc SOIcbaille, bet
JCnanag beg J^anbclggartnerg Jprn. 3Cngclottt.
Sa bet bcm fiir aufbcieatjrtcg Db|t gcgebcnen ©clbpreifc S ;^ti«
eaten guructgetcgt n>ocben, fo ncrcinigten fid) bic Somite;5DIitgtiebct
fctbtgc auf bie Jtatfjcgoric beg SrcibobjlcS ju I'lbcrtragen, unb bamit
baS JtorbcEjen getricbencr (JsaSlauer SBcintraubeo beg .^cn. granj
grii()auf JU bctfcetlcn.
^ rcigjuerf cnnung fur bte ©tmufegattungen.
iftcr ^rcig *arfiot aug bcm ©artcn ©r. ©rceUenj beg .^crrn
Sofjonn ®rafcn pen ^egtevjid).
zux prctg @uv!cn beg .^rn. granj gtufjauf.
3tct „ grbfcn pii^t »orl)anben.
4ter „ 5Bof)nen nic^t ccrbanben.
Stcr „ .Rof)lrabi bcgJ^rn. Sojunn .Sarlingcr ^lanbtlfo
gartner in SOIa^lcingborf.
6ter ^rcig, SBirfd)ig, aug bcm ©artcn beg J^crm ©cafcti ecu
©C^onborn, aug bcm ©rfjlc^garten 5U ©d)6nbcrn.
7ter ^rcig Sarctten niri)t »orbanbcn.
35a bic 3 gjrcifc juructfallcn, fo fdjlagt bag 3. Somit4 cer, t
ba»cn fur bic eorfianbencn ?0Jeloncn ju bcflimmen unb sirar;
Sen 9}Jclencn aug bem ©artcn ©r. Sur^laudgt beg J^rn. gur»
ftcn Jtbotpb JU ©diwarjcnbcrg. ■
3?in gReloncn beg .fprn. granj grut)auf.
©nblid) wirb Borgcfcfjtagcn, bic ®uc!cn ©r. Srectlenj beS J^m.
Sof)ann ©rafcn ocn Jtcglei>id) cfircnfoH ju cntjaf)nen.
Gifenad), im S^ccbr. IWW. Sn bcm ©rc^-lierjpgt. eartf)a«g«
gartcn ju Sifenad) bliibcn jc^t fotgcnbc ^ftanjen: Ilcgonia argy-
rostigma, aug JBrafilien, Begonia incarnata. aug SJJericc, Barlc-
ria flava, aug 3frabien, Coreopsis liasalis, aug 5Cmeri!a, Escalo-
nia rubra, aug Sbili, Eopliorlua fulgens unb Eiipliorliia piilehcr-
rima, aug gjJetico, Epiplivllum Allcnsteinii. E. triiiicatum, beibt
aug ffirafilicn, Go(Ie(ia ruliicunda, con Jvalifornicn, Gesnoria ob-
longata, .inBiitia speciosa, Justitia calycotriclia, fammtlit^ au5
SBrafilicn, Plilox Drnmmondii, .salvia fiil^cns, S. splciidens, S.
involncrata, fammtlid) aug 5}2c)riEc, Thunbergia alaia, aug JCfrifa,
unb Verliciia Twcediana.
, ^--i-.- ?a mit bufcm SfKonat bcr bict-jalingc Sahrgang bicfcr 3titfri)i-ift fdilicfit unb mit bem 1. 3a;iiuu- iKjii ttr jirotftc Jafirgong
beginnf, fo criudjcn trir bcfonscrg biejcnigcn gcncigtcn Sefcr, iveldje b. SI. burd) bic ^Ooft obcr biirdi bic S?«difianbtungcn tcjogcn babcn,
-sbrc bcgf allfigcn SSeftc llungen filr basSaftr I8:i<) batbigfl jucrncucrn. — spicig unb Scnbcnj Hcibcn iric bigf)cr,
.2tue gcitunggctpcbitioncn unb ^oftamtcr, fo roic altc Sud)banbliingcn, ncdm'cn Scftcltungcn barauf an. S ic .<R f b ac t i 0 n.
(.?^ierb£i al-* Sieilagc cin aJcrjeidinifj i>ou ©eorgincu scm .^rn, 'AtTcfTtu greviriie; in 3e>?erO
sir 51.
'. iDacu'uc : ,v f ' i" i' i' <
cl) A> a •': Iff.
Billuvv: (»;. ,v. {■•■ 10 tilliri II II.
ai^cJOciiKiv ^c^l S*5» ^qcmbcf 1S3S,
A7. 3irt(>r30".')«
®cbi(f;tc cinc5 ©avtncrS*
(PdlS biuifb^irc Gntgrgnung M ®nipi-3 in 9?t. 40 bcr S3(u=
mi'njritiiiig I. 3- V. 5prn. C. S. ju 5p...r.)
Ilclleborus viridis. (yviine 6(;vtllbluinc,
2B c i 1} 11 a clj t S cj 1 0 d' e.
Vw'ci frc() gcv^riifit, Sii fi-cuiiMid) iicbe ffidime,
Sit eiiijig uHidiciibe in S'l"*''"!!-' -^nliAfbume,
2?u I)fl,ircy SinnLM(^ bcr Unflcvblidifeit!
D I>if) una bitvd) bcin jliUbcfdicifcno? 2BaIten
25cm ^6diiTcn unlfn, unb unfcrn Xxint entfiiltcrt.
Gr, bcr 3Md) niit bcv .^offniinq {§\m gcfd}miicfct,
iain uwS iicitvaucnb iu tie juhmft fi'I)n,
SBcnn banfcno unfcr ©cifT jci^t ructwxMtd (sii<f«t.
2Bo ©i-ofje^ iiiiS biird) Seine 5)ult' j^ffdjcl^n,
2(13 in bi'§ 2Sintcr5 cii.qc|liil)ltt'n 'Kmun
Un§ fcine SJiUcvvjiite liejj envavmen.
Unb nt5 im Zen'^, qctroffcn m^n bcm Gdiwcvfe
2?e5 flrenjicn ^rol^^'r tino ®run wn imU'vn glurcn fdiicb,
£>a naht cr tvoilonb una; @cin '.'nimadinvint: „(i'o wevbc!"
Gvtont, unb ntnau'ijuni^t bov (rrbc Sifi,^ cvblidU;
Unb cb una oud; nuv fdnundi cin Stral;l bcr .^offnunj)
blii'bc,
©ic WQltctc veil 9?cucm, Seine 23atcrliebe!
2CIa in bco ScmmcrS biiffcvn Sfcgcntagen
£>ci- Sd)nittcr muiri.q in bie (Snite ging,
3Ila Unit cvtiMiten unuc bangcn JUagcn,
SBar'a Seine S^\\\i) bie una fo gnabenreid) umfing.
5u befier ^c^jfnuni] unfern ©ei]! ,^u hebcn,
©ab una bie (Srntc Sirob, unb niit i^in neucS ScbciT.
Unb ala bcr .^crblt fo ()en-lid) fid) entfiiltet,
Saljn mx cnt.^uit auf Seine ilvTteibulb,
£ie '.'niea nod) jum 'Scc\cn niilb geftaltet!
2Bie 5>iMeu wix :C^l)lu uufi'e' gvofic'Scbnlb?
3i" '2lnfd)»nrn bee ''Juitur, bie Seine 2B.'iM}cit Icttet,
Sicl}t ©cine ®iite gcrn ben ftiUcn 2^anl: bcvcitct.
So Ifl^, !Ratur, un5 innig bid) umfiinqen,
Sei unfev ©eniua auf iinfeei- ?c:>enabtU}n!
Siicr 2^iv fid) roci()t, fennt nie ein trauornb 95angcn,
UiiD tann in 2)ir fid; t'ujjn bev ©ottljeit nal;n.
T^ix fvcnbfiT: una bc5 ScbcnS fcl)6ni!e ©tunbeni
SBev £!idj erfannt, bat Jl6flIid)eS gcfunben!
Unb S)u, Sbriflgloie, ton' im veinflen ittnng
Gin SSort t>e5 .Simla bem greuiio in Seiner ^eimatf) 2fuert,
2Bober Sein biebver Writfj fo tvoilenb mir crtlang!
Unb fal}vt Sb'i ci'iR ®ciii Stern nad) Sadifcna fd}6ncn
©auen,
So fimbc 3b"V tafi 'wh fur 3bn bcr Stunicn Gine \)iQe,
£)ie id), bi^ 6r crfd;eint, in nieincm 4)cr5cn (jflege.
5 u. - U'....
SSci-mdjrun(.j obcrj^ortpflan^un^ b.3icrp[ransctt»
(J8om @copt)crjo3l. Jpofijartncc ipni. Soffe 3U Clbcnburg.)
CSortic^iinj.)
©n§ .93 egicfl en bcr Stedlin.ije mit rooUigcn unb beljaan
frn ^(attcrn oiefcbicbt obcrbolb bcr ®Iodfn l)erum, \vclA)t
bic*£tedlinge einfd)lie0Mi. I?ie Scud)iigfeit jic^t alc^bantx
am duficrn 3ianbc bcr ©It^den in bie ^opfe, unb eS roirt)
baburd) bcr Iciditcn gdulnig foldicr Stccf lingc tjorgebcugt.
5^ie (inglaabcr bebieneu ft.l) fur Stedlinge von ©hiihaiia.
Vflan-^cn meilTena fleiner, niebrigcr ,<bdufcr ober gemaucr*
ter ^?]Ji|tbectfii|len (pit^), bie niid)"^ 'DJorben liegen, unb
burd) Seuertanale obcr fteine 2Bafferl)eilHingcii ernjdrmt
werbcn. 2>ie Sopfc mit otecclingcn tverben tbcilS in
2of)bccte, tbeilg in envdnnte (svbbeete cingefenft; bod) iji
in uielen gallen bclTer, fie in Sdgefpdne ober Sanb ^u
fleUen. 35ie SJemperatur bca i>ermcbrungeibaiifea cbcr
Jtaflen? muf; moqlicbjl gleid^mdpig erbiiltcn rocrbcn (cnva
8— r^" S\. fnr(yia5bauapfla;r,en.) — Daa 23 efd) a tt en
bcr ®Ioden gefdiie()t am beften burd) unniittelbvU- barubcr
pelegtc graue ''Papicrbogca ober Seinaianb. SJenii bie
Stediinge angcaMd)fen unb allmdi)lig an bie i!:;ft gf»
wbl)nt finb, biingt man \ic in cincn faltern S3c!)d(ter,
unb crponirt fie nu'br ber S.'iine, lia fie (.anfangS in
flanx Heine 3;6pfd)enj iH-rpflan^t roerben, ircnad) man fie
irieber fo lange, bia fie iH^UfiMumen flngeuMd>fen finb, in
rcarmf, bunfle ,\tailcn |leUf. Vilfo bebanbelc gcbcibcn bie
.5)eibenff edlingc befonberS. SB:nn fie i--fV» 3oU
9eaiad)fen finb, tonnen ibreSvibcn n.^rmnh' gefrcdr rocr^
ben; erilcre trriben bann Sciicnjn'rigc unb Vn-rbcn al3
Heine bufcbige *PfIan-,en verfel^t. — Gamellien ffed't man
in (^nglanb in balbamrmc .ftaflen, unb >venn fie unten
eincn GaUua gcbilbct Ijaben, oerfeljt man fie ciiiicln in
403
fJcine a:o)jfd)cn,_wonn fi'e ifire SBitrjcIti au?bt(^ctt mufTen,
n?ei!, U'cnn fit in ccm ^flftcn 2Bur^c[n gcmoci)! IioLH-n,
biffe bcim Serpflanjcu lcid}t bcfd^atigt iverbcn, wcbiird)
eft mck jurucf9i'I)cn.
Surd) "^iiqcn ober J:n o§^5en, wcldie nodi im fdi[a=
fenbcn Suffanbc finb, b. b. nid)t gctvicbfif habm, fatin innti
cicic boljavtige ?)flan;(fn febr gut iicrmcbren, namciitlid) t'a-
mellien, Wistaiiia chiiieiis, Hydrangeii, Clclhra arljorea,
Arbutus, Chinionantlius, Citrus, Pit(o.S|)orum, Kosa, Pv-
riis u. a. m. T)a^ ©tccfen bcr ^no^pcn tann im ^crbfl obcr
grubjabrgcfdjcbcn. Warn fdineibet fie uoix bcnri— Sjdbr.
^clje unb ^war mit cincm fcbr fdjarfcn, fcincn 93u'ffcr folgen:
bernjcife: ocn aUcn immcrqruncn ^H^'-t'i^fi "ui§ baii lie-
ben bcr ^no?pe ftfjcnbe ffilatt alfo ab,qcfd)nittcn wcvbeiT,
bag ber (Sdiiiitt mit bcr ffiafit^ ber Jtnc.^pe unb be5 ffilatt;
pielcg ;\icmlid; l)ori,nintal Cjcbt unb wm ^cl^c 'A — 1
fiinie bicf baran bicibt. COtan bcreitct bnnn fladje Sopfe
(©d^uffcln") wic fur ©tecflincje, unb flecft tie ^noSpc mit
bcm S3Iatte fcnfred)t cin, nur ebcn fo tief, ciB jur '2(uf:
red)tl)altung be§ ffilattc§ n6tf}i3 ifl, benn fie burfcn nur
faum mit Grbe bcbccft tverbcn. 3fi bag S3Iatt ju grog,
fe fann man c§ mit cincm 2So(Ifiibcn juvor an cin febr
bimneS ®tdbd)cn Icicbt befefligcn, bnmit eg nad) bcm Gin=
jTcd'cn nid}t umfallc. 25ie Jt'nogpen ber Inubabwerfcnben
^Dl,^artcn fd)ncibct man mit bcm ^oI,^e; man trennt bie
Swcigc etwa 4— 5 ?intcn uber unb unter jcber ^nog^5C mit
fd}arfem £lucrfdinitt burd), fd)neibct bicfe 8—10'" Ian=
gen 3;i)eile ber I'dnge nad) in 2^dlftcn, nimnit wn bcr=
icnigen, nHid)e in ibrer SKitte ble j;no?pc trdgt, nod) fo
wcit baS ^olj rocg, bag fcin SSlari baran bicibt, unb
jiccft fte bann, mit bcr 3i:bfd)nittfldd)e bori,^ontaI, etvva
2 — 4 Cinicn tief cin. g?ad)bcm man fladbc ®iocf«n ukev-
gejiellt bat, bct)anbctt man fie ubrigeng wie (Stecflingc;
nur (IiUl' mon fie nidjt ju warm.
Ucbcr SBcrmcbrung berStedlingc, bcfonbcrS 'oon geflugcl=
ten Swcigcn (j. J8. ihmi Acacia alata, Bossiaea rufa, Car-
michaelia) ficl)e25crbanblungen bci Sjcrcing jurffieforberung
be6 ©artenbaueg in iUeugcn. S3anb 8. ©eite 210. Dblfn=
borff berid)tet bafclb|1: bag eryon gcnannten ^^"(flanjen im
SRdrj cinige grcgc 3recige fdineibet, in fo iiiele iSbcile jertrenne,
oB tauglid}e ^fcfldien j^u Ctccflingcn fid; baran bcftnbcn;
bie gliigel_ werben etma 1 3oU \)0(i) am untcrn Subfile
bcS (Stcdlingg uieggenommen uiib an beibcn gciten bc§
giigeg jebeg (Stccflingd(ld)cn5 blcibcn 2—3 fiinien lang
com alten ipolje beg Sweigeg flcben. 2Benn a3liitbcn
oorlianbcn finb, ircrbcn fie eiitfcrnt. & nimmt fiir bicfe
unb vncle anbere btirtbolsigc Wlasbnu^Pfl^Tn^^cn Sbpfe yon
5 3oU SBcitc unb 4 3oU Sicfc, fuUt fie untcn 1 3oU
l;od} mit ^i^crftogcncn (gdicrbcn, barauf bringt er cine alte,
gutc, grauc ^cibccrbc fo kod) , bag nad) bcm 3ufammcn=
riittcln bcrfclben nod) '/■. 3oll bo* Si'aum bicibt, wclcbcr
mit bcm fcinflcn (ganbe auggcfiiUt wirb. ^r (Icrft bann
bie ©tcdlinge biS I 3oU tief am SJanbc bi'ruin, fo bag
fie ficb nidit bcriil)rcn unb brudt fie nur fo imcI an, bag
fie nidit umfallcn. 'DJad) bcm i£tcdcn bcfpriljt er bie
a;6¥'fe fo langc, biS ber Sanb anfdngt ?,u flicgen; wer=
ben bann bie Sbpfc cinigc Wial fanft nicbcrgcflampft, fo
fcDt fid) bie evbe bid)t urn bie ©tcdlinge. 2Bcnn bcr
©anb crbdrtct ifl, bcbecft er fie mit ©lagg'loden, bie obcix
eine trid)tcrf6rmige £>cffnun3 l)aben, unb jleUt fie in eiii
404
®ra5f)au§, an einen Drt, wo viel 2id)t, wcnig (Sonne
unb bieSBdrme nicbt uber 8° 3?. ijl. ^err Dblenborff
cmpfief)It einen (Stcrflinggfaflen iumi bicfen SDIauern unb
bid)t fd)liegenben gen|1crn, nad) 9hn-bcn liegcnb, nid)t uber
3 gug breit, gegcn Suben 1 gug, gegcn 9?orben Vi Su^
fiber ber (Srbc, fo bod) mit Sanb gefuUt, bag bie barin
eingefenftcn 3;6pfe bid)t untcr ben gcnjlcrn ftcben. Sue
:SBcfct)attung im *£ommcr nimmt er 1 gug breite S3rctter.
^a§ ffiegicgen gcfAieI)t mittdft ber SJraufe oberbalb bet
©loifcn. Siegriibfonne wirb j^ugclaffen, fpdter aber mit
ben Srettcrn nad) iBcbiirfnig bcfd)attct, fo bag fie anfangS
nod) gicbt(lraf)Ien burdilaffcn, gegcn ^Jlittag bin aber bid)t
gcfd)Iolicn werben. Say ©cgicgen unb 9Jad)feben gefd)ie^t
fn'd) ?OJorgeng, gleid) nad) 'ilbnabme ber ndcbtlicl)cn ffic=
bed ung, unb '^benbg. Sic Stcdlinge werben nidit e^et
in ben itajlcn_ gebrad)t, ab$ bi§ cine gute 23cbccfung 4
bis 6" 9f. barin ju crbaltcn oermag , unb wenn aucb bei
Sage aufgebcdt werben !ann, werben bie ©loden ganj
cntfernt. Sic©d)attcnbrettcrnierben bcim ©tcigen ber (Sonne
tvicbcr ctwa§ aug einanbcr gclcgt, um 4 Ul)r aber tt>eg«
genommen, bann jcbeg gcnftcr in bie ^bbe geboben unb
fd)ncU wicbcr niebergclcgt, um bie Suft'^ju erfrifd)en. S3ct
niarmcr (Sommcrjicit mug gegcn 7 — 8 UI)r 2(bcnb3 nad)
bem SBcttcr entfd)icbcn wcrben, ob bie gentler licgcn blets
ben ober gar mit fidben bcbccft roerben miilicn. S5ci rul^is
ger, unbcwolfter Suft nimmt man bie genfler bann ab,
ba ber ndd)tlid)e Xl)au ben ®tcd'lingen febr nuM)! bcfommt.
grill) 93Iorgcni3 werbcn fie wiebcr aufgelegt. Zud) nad)
cincm warmen ©emitter i|l t>a§ 2(bnebinen ber gcnflcr ju
cmpfcbtcn. Sic (2terflinge, uH'Id)e fidicveS 3fn,^eid)cn bc5
2rnroad)U'no gcbcn, miiffcn mebr Cidit, £uft imb 3Bajfcr
^abcn uiiD tat)cr lu cmc befonbcre ^fbtbcilung gebradbt
werbcn. Sic im "Jfuguft nodi nicbt gebbrig bewurjcltcti
©tecflinge blcibcn bis jura ndd)|!en 93uirj un«cr^?flanjt
jlci;en. Sag 2Beitere fiebe am gebaditcn SDrte.
(aefd;Iug folgt.)
Ucbcr ben (Einflitp bcr ^rbartcn auf W
garbc bcr ©corgincn.
{2ji.im ^m. 3CiTc|Toi- &. 2t. grcvidjg in 3cBCr.)
dinige ©eorginenfrcunbe b^bcn bie grage an mid)
gcflcUt, ob iterfcbicbcnc (irbarten einen dinflug auf bie
garbe bcr ©corginen batten, unb jwar bergcflalt, bag bie
urfprunglidie garbe nidit allein tn eine ijcnvanbtc itbers
gcbc, fo bag J. 2}- cine bunfclrotbc in cine beUrotbe, eine
"blaglilafarbigc in cine bunt'cloiolctte fid) i>crdnbcrn, fon:
bent, bag bie 231umcn fogar cine gauj frcmbartige garbe
nnncbmcn unb j. S5. cine rotbc, cine inolcte ffilume in cine
gclbc ober nieige, unb umgcfcbrt, vcrwanbclt wcrben fonne.
93ian bcrief fid; auf cine iH'rmeintlicbc Srfabning , \veld)e
fte gcinadit b'^ttcn, bag ©corginen, wcldie fie i^on mir cr=
baltcn unb weldic im crflcn ^uibre riditig unb in ben I'Oti
mir angcgcbencn garben gcblubt batten, im jweitcn unb
folgcnbVn Sabre cine rbiiig ablvcid^cnbe garbe angcnom^
men bdttcn. (2ic glaubtcn bicfco bcm Umftaube ,^ufdirei«
ben JU fiMinen, bag ticfc ©corginen, ivcldie bei mir in
cincm leicbtcn, un-nn glcid) nabrbaftcn 23obcn gcivndifen,
Hon ibnen in einen febr fcttcn unb babci fcl;r fdbnjcren
^leiboben gcpflanjt worben waren.
405
2Bcnn id) (\Uld^ uUU in?fbrcbf p\Un Jam, baf? b:e
Grbartcii allabtihiS auf tic '^cixbt niaiutcr ffilumcii fiiu'n
flrcfu-n (Sinfluf! ijabon fonncn, wie wh },■ ^- 'i" ^^'"^
"iloitciisiii fchni, wfldu' ihvc urfpniiiqlidi blafuTtho ?$aibe
in cincr cifiiilniltijU'n CS>tc in bKiu vonvanbclt, \o babe
id) bed) bcriilnd)i'n' (yvfahnnij^cn bci bcii Wa>i\iincn nid)t
(lenuubr, iibiilci* id) fie mcbvcrc Jabn' W\nc\ in fliin,^ iH-r=
fdiicbcnartivV'Hi Sn^bcn, bnli? in .qan^ buvrcni ^^iinbbobni,
balb in Ici'direni fnidnbarcni, baib abcr in fcl)v fcttcni abet
naftcm iinb binbentem 23obcn cic.^osicn babe.
"Knf bie Jbobc bcr etanime, ben 25au iinb hao ®e=
fuUtfein bcr S^lumcn, roivft bcr JBcbcn aUcvbin;i§ bcbciu
tenb cin, allein nie babe id) eine a>cianbcrun.q bcr ^cix^
ben bcnicvft, iinb icb bin babcr biS jci-t ucd) fcft baoon
iibcrjciuU, baf; bie vernu-iutlidic Javbi-iuH'vanbcninq, weldic
meine jreunbc beobad'tet liabcn ivoUen, in cincr siifalli;
<|en ajcnnccbfclunci bcr A'noUcn bcjiriinbct ficivcfcn fci, nm
*fo mc^r, ba icb ihmi mcbrorn auMvartiiK" (yctn\i^incnfrcnn=
ben, bci TOcldicn idi bec'balb angcfrajU l)abc, vcrfichert
TOorbcn bin, nie dbnlidie ©rfabrnnv^cn iienmcbt ,^u b'ibcn.
Siibcffcn ware bie (£ad)c barum bocb nicbt flcrabejn mu
inoj^lid) nnb c§ nn'irbc niir unb alien ®CLM\iincnfrcnnbcn
geanf! fcbr an(^cncbm fcin, uu'nn baviibcr qcniacbte 6ifab=
tiingcn in bicfcn 23ldttcrn mitgctbcilt unirbin, urn wcldicy
id; crgcbcnil bitte.
?3Jir ill allerbinci^ wohl befannt, bafj man bci ber
bcfanntcn fdioncn ©eorqinc Leewik's liicmii|iariil)U', mcU
d)e faft immcr nnr cin:;clne weits gcrdnbcrtc SJlunien bcr=
Vpvbrinqt, baburd), baf) man fie in cincn mit Jiicc-'fanb
unb Aalffd)ntt iH-rnicngtcn ffiobcn pflan',t, ibr ^ax--
bcnfpicl bat fiviren unb ccnftant macbcn wollcn, unb id)
fclbli b^'^be bierin basi gcnn'infd)te I'DCittci yifunbcn ^u i>n-
bcn gci^laubf, me icb fcbcn in 9h-. 17 b. S3ljtg. vom
Sabre 1836, er!,ablt babe, allein bie Grfabruncicn von bic:
fern unb bem lct»t iiorbcrpc.qanqcncn Jabrc, wo id) iMcl=
fad)e 'iVobcn bamit jicniadir babe, b'lben mcine e9)cffnun--
gen nid)t bc)1dtiyit, unb fd)eint mir babcr bie Urfacbe bca
JBuntbliibcnd ein,^clncr 93lumen bicfer Spidart nicbt ein^
ilicj unb allein in bcr ©rbart, fonbern in anbcrn nod) un=
betannten Umfldnbcn :,u lic.qen. ^Jacbfelcjcnbc^ wirb l;icr=
itbcr nccb ciniac S3ciiatigun3 liefern.
CScfd;lup folgt.)
ISemcrf un^cn itbcv bie Cuttur bcr Salvia fuigcns.
tSJcm ^ci-rn 58. ju g. a. SOJ.)
S)ie Salvia fiilffcns fcinn aH cine bev fdunijlcn 3icr=
^flan^en fou>ol)l fur i'en frcicn Wavtcn, )rie and) alS
Slopfpflanu' cmpfiMilcn un-rben. 2Benn fie im gnibjiibr
nacb bem '^lu^rdunien auf' bem ©cniddii^baufc, auf cin au5
SBalbcrbc bcrcitetcy fficct in5 ?5vcic i^cfeljt )virb, )o \vkb\i
bie ^].M"lan-,e aufu'rorbcntlidi fclmcll unb bringt bann ju
(5nbc Siili unb "^nfangS '^ujjuft ibrc .^iblrcicbcn bccbrc;
tbcn 231iitbcnabren, neblt cinem ebcn fo ,^ablreidien '^ilctd)--
unid)» iHMi JlncSpen in cincr 3eit Ijcxvox, bie fie jcbem
JBlumenfrcunb um fo anijcncbmer niadu. t£ie unrb Icid^t
burd) Stcdliniie v>crnu'lMt, bie auf baffclbc 23cet gcmadit
w.'rbcn, )vo bcr 53iuttcrlU'ct im grcicn ficbt ; UH-Utcy al?;
ba in, jDcnn bie ^ctccflingc friib gcmad^t annbcn fine, nod)
406
fincn glor fiir ba§ CS5cwdd)^l)flU§ f\>aUx nb<^icbt. Ticfe
■^Irt fd)cint nidit fo emvfinblid) unb miibfam in ber Ciul^
tur ju fcin, aly bie Sahia >|)!( iiil<-ii«-. bcrcn JBliilbcn
aud) fpdtcr unb oftcr qar nidit cvfd^cinen. 9Benn biefe
©peciey in 9}uifTe (icpflanjt )virb, xx\up bif6 cinen rcid)fn
effect in 251umcn,ivutcn macbcn , bcfcnbcry ba fie tine
^bl;e oon 3—5', jc nacb bem filter bcr ^f.anje erreid;t.
^ur GamcUicnfvcunbc,
(SKitgctijcilt ocn (5. au« 30
1) 3Me Spcrlin.qc a Is Gamellicnfeinb e.
3n ten mir bcfantiten ed)riften iibcr bie (iultur bcr
fo febv bcliebtcn (5amcllicn werben nur Jnfccten alo gcinbe
bcr Camcllien .qcnannt. 2(ud) in bem cbcn erfd)icncncn
aCerfc bey .^crrn '^Ibbi- SBerli-fe inirb feiner anbern c^c=
bad)t. I^a mufne icb bcnn in bicfcn 3:aqcn fdimcrUicf)
crfabrcn, baf) aud) tie (£pcvlinqe in bie Sieibe bcrlclbeti
gefeljt werbcn miiffen, inbem cin foldier rcd)t fred) unb
mutbwillig ciniqe bcr fcbonflcn Anoypcn cincr Canu-ilia
alliifacllora gan.^lid) jerfiortc. — (Sin @runb mcbr, ba^
nnr bicfcn ajcvbcrbcrn Un 3"tritt ju unfcrn ^^lanjen
UH'l;rcn.
2) CamcUientopfe.
©0 »iel id) nn-if!, finb fiir GamcUicn burdirecg fletne
(SAcrben i^orgcf^ricbcn , unb id) fclbft babe mid) biyb"
tciner anbcrn' bebicnt, unb allc;,eit mcine gicdmun.q babci
gefunben. Sn alien ed)riftcn itbcr bie Gultur bcrfclbcn
ivirb vox grofjen Sopfcn gcroarnt. 9hin unrb auf ein=
mal in bem ncucflcn aSerfe : fficfcbrcibung unb Gultur
bfv GamcUien von bem Zbbt- JBcrlcfe, Cuctlinbur.q unb
ficipjig 1838 ©cite 10 cielcfcn: 2^cn Umfang bcr Sopfe,
bcrcn man fid) jum J>crfci>cn bcr GamcUicn bcbicnt, will
id) nidu bcflimnicn, ba man )vobl cinfcbcn unrb, baf) bie§
Sad)e beg ©cfcbmadS unb bcr Grfabrung blcibt;_flber
auf cincn rocnici bcgriinbctcn Gicbraud) nuijj id) bierbei
aufmcrffam niaciicn. (Jy gicbt 231umcnpflcqcr, bie ba be=-
baupten, bafj bicfc ''Pflanjc, um gut jil blubcn, cincn Sopf
pcrlangc, worin fie bcfcbrdnft )virb; biefe ^Haftifcrgcrai
tbcn in bicfer .^infidit in cinen um fo mcbr pcnvcrflidierit
Srrtbum, ba ber Grfolg bcrjcnigcn, wel*e bie GamcUie
baucn, ey fci nun in grofsen 3'cpfen, cber in Aaften obcr
felbft in freicr Grbc, ficb jablrcicbcr unb Icidncv bcfunlct.
9iur jwci ©runbe bcftinnncn bie ^janbcli-gartncr, bie Ga=
mellicn in flcinen Sopfcn ju crjicbcn, namlicb um in ben
Sreibbaufern ^Malj ju gcwinnen, Gimbciiuiig ber Grbe
5um X>crfc(»cn unb aucb um mcbr Jcicbtigfeit bci .^anb=
I>abung bcr ^"^flan.^cn ju evbaltcn. ?;cvncr weil fie tn ib=
vcn 3lnlagcn gcnolbigt finb, tat' 23cgief)cn eft angcbenben
unb ungcfdiictten ^Vrfoncn an^ivcrtraucn, bie bas 2Baffer
cbnc ?)iudftdit auffcbutten nn'irten , unb babcr fie grcfjen
akrluft crfabrcn mccbtcn, )vcil bie groficn ©cfdiirre , ba fie
ibre Sfudnigfcit langcr bcbi.ltcn aly bie flcincrn, bait ib=
rer ^Pfl'ii'jf" beraub't fcin univbcn Jc. 2>a man bci ge=
vino.cr "Jlufmerffamfcit alle bcrglcidn-n Uebelfldnbe pcrmci;
ten fann, fo tann id) ai\i^ (Srfabrung fagen, tafj ol)nt
Bunifel tie Gamellie in cinem JKaumc, wo ibre SBurjcln
ficb nad) ©cfallen iHrbrciten tbnncn , beffer gctcibt, all
in cinem cngcn ©cfcljirr, wo fie fid; bcfd;rdntt unb in bie
407
^Jlctbwenbijifcit i>erfc(jt bcfintct, fic!) auf einanber julegcn.
— go "iibbi Sciiefd 2Ba5 fiigcn mm tie ^cvrcn ,^an=
be(-5.ctar:iuv bujii? St^ «ud) foiift too fd}i^n tic|\lbe_ (Sifaf^
niiij] gciiiaclit worben, ivelclie l)icr mitgctl)i'ilt i|V^ S"5
l)Mc\t \>\d WW ben 3;6vif«-'ii bey *i.'>flanjen ob, iinb rodre
banim Ul)r i>u wiinfiicn, bu0 bie <£ad)e uu-itcr befi-vocbcn
iiiib bie yiidui^fcit cCci' Unridingfeit ob'uyx JBcl^iuptung
iiad)gcvoii'feH ivuvbe.
25 a r i e t a t e n.
S3 doe be re 'oci SKciniar, im ©cl)r. 1838. llntcr ben bluljciu
ten "■pflaiijcn im (i)vc!;i)crjogI. ^ofgartm SSrlucbcu' sci-djiicn fid)
btfcr.iug au$ : Sfrchtzia Iiiiinilis, f oin Sorgcbirje bcr guten ^offs
uung uiib ciuiyC SO(£ci'ttn fdjcniAiilliernisartemisiuefoI. ausGljina,
C'lSie ncnnt man bae'O sacnn cin' ^anbcHgavtnet im
griii'iain'e fciiua Catalog mit eincm gcbructtcn SSiicfc eincm aSUi^
r.ienfrcanbc' mit bee 2[ufforbcning jiifcnbct, iftm looo .Rornfc —
(iut.-.cn 5U [cnbcH, unb fid) bafi;r cta'og auS bicfcm CiUnloge au6=
jufiid)cn ■■,
>vcnn bcc -Stumcnfecunb j. 33. 100 ©t. SKanimfcl mit 9^amfn
III 4 SEUlt. iii'.b G ©t. JtugeU unb 3wcvggcorgincn rcrUngt unb
nibft bcm gcivi;nfditcn ©amin nod) baarcs @clb cinftnbct, unb
TOcnn cv bann bis jum .Jpetbfie bcJTclben 3a()re5 wn bem ^an;
tcIC-gavtna- anbtt bag Beelangte nod) eine ^Tntnjort ettjciUj
ioic ncnnt man ba8?
©0 uict cinrrifciicn jue SSaenung.
408
nauig!cit eine Jatbentabelte jum bcfTern Vlnterfd)ciben bcS SolocitS
beifiigte, fo t'ann bod) trofj qUcv S^iiitie nid)ts 9tatuvgctrcucc< unb
9unueg[eid)e6 gaiefcvt wcvbcn, iniil c» wcbtr bcm SJIalcc nod) bcm
6l)cmifcr gclingcn m6d)tc, baa goloeit fo nad);ual)men, >cic c6 bet
tjidcn garbcnnuanccn in bee Katue fid) biirftcllt. See einjigt
Siufin, bee buec^ bicfe Sabellc gcftiftct fiin !enntc, befleljt barin,
bap fic ju cincr bcfTcen, oUgcmiingitUigcn SScticnnung bcc gaebcn
fiiljecn Eann , inbcni Ijitrin nod) cine nidit' ju bcfdiecibenbc SCeeicics
rung befl.t;t. 3l'u|5cvbcm finb gaebcntabclttn fciion nui bcm ®eunbe
nnnig braurf)bar, >vcit bic mciftcn aiifgawgcncn gavbm ju fdjncil
il)re gaebe oeeanbecn. Sanii ifl cS alUet'ings ivinifdicn^ivcetb, baf
bie in Boelicgcnbcm SBcefd)cn nod) nid)t bcfd)eicbtncn SamcUicn
j:cd)t balb, t)ieUcid)t bet cincr ncuen 'JCuftagc, mit aufgcnommen imiee
ecn, wobci benn natiielid) aUc gef)lec bee eeften Jluflagc ucebcffcet
wcebcn fbnntin, fo j.S. ()cipt eg bci Cam. Gmnelic: (irmiers C.
fic ftammc aui 2talicn, realircnb fic boij im (Garten bcS Sanquies
®eiincliua ju geantfuet a. 532. ge,;ogcu n^oeben ifl.
23ci bee SBcacbcitung cince ncucn 2£uflagc biuftc bee .f;>cee Sea
arbcitce alUebingg >rcbce SDiiibe nod; Jvoflcn fdnucn, um :5cfd)eei»
bungcn »on SamcUien ju fammein, >»cld)e noc^ nid)t mit aufgcfiibrt
finb, beven ^alil cbcn nid)t fc^e unbcbcutcnb fcin bitcftc. gg miiiTen
fid) SBcfi^ce bicfce qjflanjcn ju bicfcm ^irccte bcecit finbcn [affcn,
QlU'S SZcue JU bef^eeibcn unb an ben ajcefaffce ju fenbcn, loeit c()ne
bicfcm (i fall fue UnmeglidjEeit gtboeen biirfte, etreaS nut einigec*
m.ipcn fficUllanbigcS jufanimcn ju bringcn.
Sicccnfion. cSingefanbt.) ©cit longer 3eit erfc^icn luot)!
{cine ©diiift, fo braudibae file alte ©tcmbe, obne Untcrfd)icb, bie
ice bceelid)cn SameUie fculbigen, toie bie bc6 2lbbe SSerlefc uber
GJ ain e U icn, (.iibcvfcot tton ^rn.ocn (Mc mun b enl. Bcc Sicbbabcr
finbet baiin mcl)e, ali a uicUcidjt ju boffcn raagtc, unb bee '•praetis
ice rom gad) voirb iije alte^ 5Htd)t angebeibcn laffcn. 3d) bin iiber:
jcugc, bc.'3, reenn aud) benCcnbe 93!anncr, bic fclb|1 l)inecid)cnbc &-.
fal)vuiig l).nbcn, il)ec Sicefaljenngc-aetcn in mand)en a5eand)cn aud)
nue beftatigt finben foUtcn, fo wieb bod) bie 33lcl)eja^t bee Sefce aug
ibr gcRunnen Eonncn, ba ^tltcS, wai baein gefagt rooebcn, oug bem
V>vaUi|dicn £cbcn gcgvitfcn ift, unb ci fid) nid)t oceBcnnen lapt, mk
gut 5ifabe fficvU-fc bic Aenntniffc unb eefal)eungen 2Cnbceee, reie
bie cincs ScU, ©oulangc 58 obi n unb mand)ce anbien (Sa^
mcliicnjuditcr ju benui^m ivuptc unb fic bued) 9iad)a()mung unb
ajcebciTeeung ju ben fii-.ugen mad)tc.
Siiibmcnb muii man cs nncehnnen, bag geeabe in eince^criobc,
rco man bie oielfaitigen ffiebanblungt'ieeifcn bee gamcUic nuinb(id)
unb fd)eiftlid), oft ouf cine fid) nnbceipecdjcnbc SBeife eefd)cinen
fic()t unb I)6et, cine ©d)i-ifc oom Stanbpun£tc bee @rfal)eung aui,
t)infid)t[id) bee Cultur, ben 2Cus|d)lag gicbt. Um wic inel >x)cetl)cr
afacv mup bicfe Seidicinung fcin, ba fic juglcic!) bic CJeunblage ju
eincm ooUEommnen ©oficm oUee Meten unb Siaeictaten cnthalt. £)b
glcid) in Icljtivce 25esiei)ung mand)ce gefelee fid) baein finbet, fo Uipt
fid) bod) nnbeeeefeitu bie SJiiilifeligfeit unb2Cu6bauce nid)t utefennen,
fficmit bee 23eefa|Tce gegen uicU 8d)voieeigtcitcn s" fampfcn batte,
um ein fold)eg C5I)ao^ nue cinigeemQpcn in Debnung ju beingen ;
unb o''oIririi brr ycrfaffir wit brm I'rtlrn agillcn unb mit i-ieler &<:=
23 t b ( i 0 3 r a V 1} ' f cM 5H o t i j.
Bei Tlieoilor Fischer iu Casscl ist eeschienen uiid hi alien
Bncliliandliiiiseii zu hahcii:
AbbitiltiiKj untl JSe.tclireibung bliihender Caefcen von Dr. L.
u/v,./-..- ^- M\. o<tu, K. Garteiidiiector iu Berlisi. 1. Lfrg.
gr. 4, Sul)scriptiouspreis pro Lfrg. 1 Tlilr.
Das Work ersclieiiit in Hcl'leii in gr. 4. dercu jedes 5 li-
tliographirle Tafelii uud eben so vicle Blatter Text eutlial-
teii wird.
Die Tafeln warden nkht in K^-slemaliscIier Ordnung folgen,
soiiderii aiis deu hereits vorliamleneii seit eiuer Heilie voa
Jalircn sowohl iiii Berliucr bolanischen Garten als an andera
Orteii eiitwurfenen Abhildiingun bluhender Cacteeii init vor-
;ciif!;lii;lier DeriicksichligiiDK des Neueslen uiul luteressanteslea
alliualillg aiisgeivalill, inul in jedem Hefle aiis verscliiederieu
GallniincM, Aiteu milxellieilt werden. Die llliiuien, Frfichte
luul aiideee iiislniclivc Tlieile der Pdanzen «erdeTi colorirt, wic
audi jcdesmal eiii cluiracteristisclicr Tlieil des .Slaimncs ; das
iilirige bleilit uucolorirt uiul wird iu Lilliograpliie vou geiibtca
Kiiusllcru ausgefniirt,
Der Text zw jeder Tafel wIrd die lateiuisclie Diagnose der
Art mil llinweisung aiif die vorhaudeueu Hilfsqutllen, uud eine
korze Hesclircii)uiig iu dculsulier uiid Irunziisisclier Spraclie
eutlialleii, und so eingericlitet worden, dass das Gauze spater
nacli .sjsleniatiscber I'olge georduet und ;!usamuicugebuudeil
werdcu kann.
Exemplare mit vollstaudig colorirtem Stamm, werden auf
besourtere HeslellnuKCM (Vir ."> Ti'lr. die l.irfpriniir n''j:ru'''''P'i.
:; -^ ;i'a"imi l.titui i'Jiomit uc cuijiilivige ;jal)igang bicicv ^.iiticluiit irt'lu'iit unb nut Ctm 1. .januae !•-<•■>■.' uie jin'Mtt .jamgang
bcainnt,l.> cefudjin voir befoiibcni b;cjcnigcn gcneigten tcicr, ireld)c b. SI. bned) bic '•port cbce bued) bic ffiudibanMun.un bejogcn bauen,
Xcxt i>ii\<^i\\\a,tn SScfi c 1 1 un « en "f il e Dae Sabe 1839 balbigft m erncucin. — '■pecia unb Smbcn-, blcibcn irie bis^ee,
5(U« pcitungvcvptbirionen unb ^p.'Uamtcr, fo iric aUc S3iid)banblunacn, nebmcn S-iiTtcHinigcn baraiif a:i
Pic W . b a c t i 0 n.
(i)t0eua I bei 21 D a m » C il 15 c in g 0 1 1 e b a.
^icvi;t'i aVo JBctlcigc: ^veigocricid;nifj [d)6ner ©covsinm ocn ^lu. gv. .&a(bcn(j in 3evb(t.
Jliibactcut : ,v f 1 1' 0 r 1 th Jp a •» ' fT,
= <!!rrliair- (*i. ,v. (*> r o n m ii ii "•
^ii5fitlf"ffO ^^'^« '5*^' ^iSi'iHl'fV I^HH.
A7. ^rtOrfjniifl.
Scfd;rci[ntn() ttnb Gultur l>on iieiiychiuin fla-
vescnis. ®clbtid)c Jti-aiijbUimc
(Monoj;ynia Moiiautlria Lin. .SciUimiiicae Jii-ss.)
6tiit)te itn 9Io«cmbi;r l)icr im botanifcljcn ®artcn (iitf cincr
7 gup I)ct)cn ''Pfliin.^c, \vdA)c fcI}ou fc t mc()rcrcn ^nbrcn
im warnicii GiMiaiife im fvcicn ®nintc (Icbr. 25io 2Biir=
jcl i)l fnoUi<5; wic bd Cosius A; .\inmoin;im unifiilTcn
tie jrocifdd}eri,qilt'l)fnt>fn, fu^latn^i'ii jugcfpiljten ©hitter
ten (Stengel fclnnbenartij], bcr nn feincr Spilje baiin eiiic
OOiiIe, nbct ju^cfpil^te ©djuppciuibre tra.qt, au» »ueld)er ficl)
tie Iiingcn fd)uictii,i3clben SBlumeii eiitroicfcln; in bcr JKe=
f(el treten auy cincr igcbuppe 2 JQliitben bcroor. ^.iufiii
|1 tie ft.;iinicnri)bve I'/j — 2 3oU lang mit cinem boppclt
Sttieiliijcn SJanbe in jroei 9ieil)cn ; baS .^lonigbi-haltnip ijl
irociblattcvijv 2>cv cinfad)c ©riffcl, bcr in bev JKcgcl OOII
tftm ©taubbcutel umfdiIoJTen wirb, xac\t V» iJ"" t'l'ci *?<«
6oroUe binauS. 2)cr @:rud? i]! fobr flvcniatifd). 2)a
«cl)rcre ffilumcn mit cincm d'RaU bliibcn, fo bilfccn bic
Blumen cine biilb burd}jicfd)nittcuc qtlbc Jtugcl, iim"' fd)r
gut au§fiel)t. ©dmmtlid^c SpccicS jlammcn au3 D|lin=
»icn J. is. II- acuiiuuattiiu, cunioum, eili!>ticiini, lictc-
romalluiu, oljmciim, urophyllum unb wic bic ubrigrn
con ben bis jeljt 22 cicfanntcn <opccic3 nod) l)i'if!cn, unb
oerlancjcn Svcibbau-ouvirme. *i}lad) hex oUqcmcinen ©ar=
(enjeitunq Jbr;!- 1S3;{ ®. 29 luTtragen ci finiqe (3pc=
cieS, befonbcrS bie aua ':)h'pal frammenbcn, wle Giirdnu-
riaiiuiu, sjiicadiiii, (liyrsirornic, \ill(isiim, alatmn, coc-
diuMim, baf! fie ben Summer iibcr in5 frcic Sianb gc^
bflan.^t rcerCen i:6nnen, oljnc baf; bics? il}rer guten 25ege;
tation nad}tl)eilij:i \\1. @ie ncrUinqt einc lorf'ere ober nabr-
^afte ^rbe, bie am beflcn aus (jlcidicn Sbeilen Saubetbc,
out vertuofctcm Jtuhbung unb qcreinigtem glufsfanb V-i=
'ammengefcljt fcin mufj. 3iit Sopfc fommt biefe Specicy
feljr feltcn unb biinn nur unuoUfommen jur S5liitl;c, weil
fie i|jre SSurjeln gem auobreitet.
(Srfutt, im 2)ecbr. 183S. Dr. Sleumann.
(JBom ©cDf!t)cciOijl. 5pofi)iutiuc .?prn. 53offe ju £)lbenburi).)
CSBefdjUip.')
3. S5crmct)rung burd) VCbtegcr. S)a3 2tblcgen
6« ^eibsn 3c]'c^nc^c hacI; iJUctnetr ' unb [OJatttcu (ju
Setleiiiffe in gianfreid)") auf fafgcnbc 5frt. S" bcr 2tcti
^.)lftc be5 'DDiaieS bcreitct man gcgcn cine ojllicl) gclcgcne
iiiawii {an:l} 3iol)ntianb) cin 3 jufj brciteS, 9 i^oU ticf
mit ^eiDccvbe angcfuUtc5 JBcct, unb bepflan^t foId}ea mit
ben ab.^ulcgcnben .^eibcartcn, fo tci^ bic ^Pflanjen cine
fd)rdge J1iid)tung erl^ilttn. 35ie ftarfen Sweige b'ift man
auf bem Soben fell, bie tleinern a;riebe irerbcn am Ucbcr.
gauge bea alten jum neucn ^oI,^e bcbutfam cingcfd^nitteit
iinb mit Eleinen 4>dfcbcn '/i i^oll tief eingcfenft. 2)a3
Sect inirb mit 5^Iooi' bclcgt, bcgoffcn unb bcfd)attet. 2)aS
S3cfpriil^'n wirb tdglid), ba3 ®efd;atten bei ©onnenfdjein
wicberbolt. S>om i2. ■2(ugujl bi§ 1. ©eptcmber trennte
Siietner bie 'Wblegcr, von benen wide flarfe SSallcH beljicU
ten, ucrfc^te fie in angemeffene 3;6pfe, unb (letlte fie ei»
iiige 3cit in cincn befd)attcten, Ealteii^aflen unter genffer.
Sie Idngcnt Sriebe iverben beim 5i>evpflanjen nad) S5er»
t).iUnif? bi-5 2Buvjclv>erm3rteiu> nui)r ptct minbcr (ingeflu^t.
Um beim 2(blegcn ber 5^'etfcn bie ScnFcr nid)t Icidjt ju
jcrbredjen, nimmt man bie 'JJclfcntopfc jur 3eit be» 2(b*
fcnhMU', prefit fok1}c fe|t in anbcre Sbpfe alfo ein, bag
bcr JKaiib bcr Icl^tern 1 Soil iibcr ben JKanb bcr ^J?elf'etu
topfc bi'voorlfcbt. ^JJlan eatfcrnt bann (hwvi von ber
obcrn (Scbe, biiibet bie 3>x»eige an ©tdbc, unb mad)t mit
bcm g.'bcrmfffcr am J)iucfen'icbc» 3>ricigey ben gcroibnli.
cben (jinfd^nitt aufrodrty, etn?a 1 3oU lang, m6glid)[t nalje
iibcr bcr 2BuvjeI. 2)a bie 3it>cigc angcjogen finb, tritt ber
©d)nitt etivaJ I;eriior. SDZan' fullt tann bie 3;opfe mit
gccignctcr (i'rbe, fo baf; bcr 3>i.Mfcbcnraum jmifdun beiben
Sopfen gut auygcfiillt ivirb, bin bet bierauf bic 3ir>cige
loo, unb Icgt fie auf ben 3>t>ifd)enraum nicbcr, wofclb|1 fie
Icidit ciniiiurjcln.
Sopfpflanjen Icgt man and) in benfelbcn Sopf
ab. ivcnn bcr Siaum barin unb bic SJefdjaffcnbcit bcr
^Pflanjen c5 geflatten, cbcr man fann bamit n'ic mit hen
'JU'Ifcii ocifa'bvcn. 'ifud) |lfllt man uiot)! ben S'.opf mit
ben ^Pflaiiicii in bie 9}Iittc einca fladjen ^ajlcny, unb an^
bere, mit gccignetcr (Srbe gcfullte 3;6pfe (^teven 3ivifd)eix>
vdumc, bamit fie fell ficbcn, mit ^?3ioe3 ferilovft u'crbcn)
mnh umber, in u>clcbe man bie ^iveige abfentt ©rojVrc
(5remplar.', j. SS. von (jamcUicn, fann man aucb in ei.
ncn, mit gentler bcbceftcn, 'Jlblegertarten pflan',e;i, unt» fic
barin, nnebeibcnipeibcii obencnve.bnt ift, oblegrn. — -©oden
bie "itblcgcr gut a'niracbfcn, fo barf bie Gibe nie ju trccfen
rocrben, unb e-i i)! bemnad) gut, bic tiibe mit iFiOoJ ^u
bcU^cn, um cin ju fiVneUea 'iiusJiroctiicn ^u oal^uteiu 2)a»
411
JTbtrcnncti bcr ^Tble.qer wn ber 93cuttev))flanje mi) bcm
ffietvuvjeln, tnrf bci jdrtlidjcn obfr fclnver atnuiirjclnbm
lixUn mtr flUmdf)!!^ .qcfcbcbcn, bnmit il)ucn nid)t ploljlicl)
bic 9JaI}ritn3 vein '?ClJiittcrflaninic cntjpgcn irevbc. 93icirt
mnd}t babcr Cmo.qlicbft niil}e ubcr bcr aBuvjcl) cvfl nur
cinen tUincn (SinfclMiitt, ben man in 3citi\nimen uon 4
big 6 Sagcn nad) iinb narf? ticfcr fd^ncibet, bii' man bie
2(btrcnnun(] ucilU'nbcn barf.
4. 8:5crmcl)riinc( burd) SBur,^ clnbfduii ttc.
£»ie 2Bur,^cIn mand)cr ^>flanjcn treibcn (SproiTi'ii luib .qc^
ben babiird) bffonbcre Grcniplare, an-nn man [ic burd) Um=
.qrabung bf§ iBobcng burd))tid}t obcr ucrlcljt Cj. S5. 9Jo=
binii-n, Sicfcn, <2umad), Caragana, Ailaiidiiis unb an=
berc mc()r.') (2d)ncibct man bic 2Bnr,;|Cln fold)er ^^a\u
jcn ab unb pflanj^t fie fo cin, bafj bcr '2(bfdinitt cin 2Bc=
nigcS I'lber bic Dbcrfld^c bcS fficbcnS I)cnHM-ra,qt, fo trei'
ben fie SAiglinge unb (icbcn bcfonbcrc ''Pflan,;,cn. 58cn
man*en 23dumcn ift c§ i)inrcid)cnb, ciiiicjC nal)e an bcr
£)berfldd)e licgcnbe SSurjcln am obcrn C5nbe abjutrenncn,
unb mit bem"'2(bfdmittc iiber bic (5rboberfIdd,ie j^u bringcn.
g)iel)vcrc anbcrc ''Pflanjcn fann man burd) 1—2 Boll lange
SBurjclfchnittlingc, bie man fcnfrccbt einpflanjt, vermcbrcn,
•j). SJ. C'atanaiiclie bicolor, Houslonia unb anbcre; man
bcbccft bie Sopfc mit fold)cu 2Bur5eIfcbnittlingcn mit
©loden, ftcUt fie maf?ig inarm unb bet)anbelt fie, biu fie
getricbcn Ijabcn, wic ©tcd'linge.
5. 2.5 e r m e I) r n n 9 burd) 9B u r ,!, e 1 1 1) e i I u n g it n b
3 ro i e b c I b r u t. Sicfc gefcbicl}t im ^crbflc nad) bcm 2(bbliu
ben bcr ^"^flanjcn cber im gridjling vox bcm 3;vciben bcr=
(clbrn. 2^ic mciffcn percnnircnben ^flanjcn fann mail
turd) 3crtl;cilun9 bcr SBurjeln vcvmcl)rcn, infofcrn bie
SBurjCl jcrdftelt ifl unD Olxn ehu- uersirci.qtc ^rouc ven
itcimcn, obcr mclircrc bcunirjelte 9Jcbcnfprcffcn ('^hi'Mdu^
ferl bat. £)ie :2(bnabmc bcr 3)T?iibflbrut barf bci iMclcn
3(rtcn nid)t cber gefd)cbcn, al^ bio bie jungen SuMcbcln
ibrc cigcncn 2Bur;\cln gcbilbet babcn unb bcren :2lbnal}me
tcine bcbcutcnbe SJeninuibung bcr ?3iuttcrjanebcl obcr bcs
ten 33afiS »eri,r'ad)t (v ^. Amaryllis, Polyaiitlies,
Crinum, Pancratium luib anbcre mcbr). 9)IandK *PfIan=
jcn treibcn Bwicbcln unb iln6Ud)cn am ©tcngel cber auf
bcm S3lumenfd)afte flatt bcS eamcno ; bicfc fann man
glcid) nad) bcrcn ^Tusbilbung obcr nacl) bcr ffilutljejeit abs
neljmen unb ein^panjcn.
Ucha ten (Sinfliifj bcr (Srbartcn auf bic
"^axhc bcr ©corjjinciu
CSJom Sgm. "ii^tl^ox &. IC. Srcric^g in 3«cr.5
CS8cfd)lup.)
Um ?u erfnbrcn, roclcbcn (5influfi mcl)rartige (Srbmt--
fdjungen auf bicfe Slume au^iibcn mocbtcn, mad)tc id) in bic=
fcin ■,'jrul)jc.l}re folgeubcn Siicrfud}, mit Loouik's Incom-
parable unb cincr dl)nlid)cn — Fr. Leuci|i|)iis — eincni
(Sdmlingc con L'^Si, rocld)cr bie ndmlidie garbcwie ii._ I.
\)at, nur bag bic wcifjc 231attcinfaffung vicl fldrfcr iff,
unb cinen uicl groficrn ilbcil bcr 25lunicnbldttcr cinnimmt,
iibvigcniS cbcnfalla oUjaljriid; nur cinjclnc buntc 23lumen
licfcrt.
3d) n(»I;m 8 t3ctfd;icbcne grbartcti rcsp. 3!Jlifd;un3en.
413
1. einen fiinfHid)en Gom)3o|! beflct}cnb «u§ 'A ganj
rctnem Jiul)biinger, 'A .^ornfpdne unb 'A Dfenrug.
2)icfe Sngrcbicnjicn roarcn total wcrfault unb ju
6rbe gcirorbcn.
2. ©anj v»crcrbcte ®erbcrlof)C.
3. Sicine SJioorerbe.
4. Sieine fanbigc .^cibcerbc, gcnomttien bon^td^ett, wo
bie gemcine .^cibc ivdchfl.
5. liiun £cl)ni won altcn £cl}nnvdnben unb ^alffdjutt,
v»on jcbcm bic .&dlfte.
6. .^cibccrbe unb Jl'alffd)utt von iebcm bic .^dlftc.
7. Sen unter 9h'. 1 angcgcbcnen Gompop unb Mali*
fdjutt, von jcbcm bic .^lalftc.
8. ©anj fetter unb fcl)r fd)rocrcr Akr).
5)iit jcbcr bicfcr (irbartcn imirbcn 2 odjtjeljn Soil
l)o^e unb nicitcS3lumcn(opfc gcfitUt, unb barin am crflii^
53Jai, 8 JinoLlcn von Lccwik's liicomparahle unb 8
JtnciUcn I'on Fr. Lciicippus gcpfian.^it. 35ic 3;6pfe ftan:
ben in einer ganj frcicn, fcnnigcn ©telle mcinc^ ©artcnS
unb jwarauf .'^rcttcrn, um bao'2)urd)rourjcln ju vcrl)uten.'
^cincy bicfcr 16 gremplarc jcid)ncte fid) wdbrcnb
bc§ ganjcn Sommcr5 burd) cinen minbern obcr mdjrcrn
iippigcn 3Bud)5 nor ben anbcrn auo, bic Stdmmc nnir=
ben 3 gu)} l}od), baumtnsbid, fingcn in bcr S^Jiitte Suli
ju blul)cn an, unb brad)tcn an bcm cinjigcn tctamme^
weld;cn id) il}nen gclalicn battc, 5— 7ooUfommne ffilumc^
l)eroor, \vdd)c fid) in bcr @v6pf unb gliUung fo wcni(}
unter fid) ala von ben ffilumcn anbcrcr ictdmmc von glci^
cl)en ©ortcn, ivelcbc im frcicn Sanbe ftanben, unterfd)ie»
ben. 3iud'fid)tlid) bcr garbcn crgab fid) folgcnbc&._
1. Lccwik's Incomparable licfcrrf in brr Cfibmifc^ung
in<e. 1. z cinfarbige unb 4 buntc 23Utmen.
„ 2. 6 fammtlicl) cinfarbige.
„ 3. 5 fdmintlid) cinfarbige.
„ 4. 3 cinfarbige unb 3 bunte.
„ 5. 6 fammtlid) cinfarbige
„ 6. 7 fammllid) cinfarbige.
„ 7. 5 faninitlid) cinfarbige.
„ S. 3 cinfarbige unb 3 bunte.
n. Fr. iieucippus licfcrte in bcr grbmifdjung
Sir. 1 7 fdmmtlid) cinfarbige SBlumen.
„ 2. 6 fammtlicb cinfarbige.
„ 3, 5 fammtlicl) cinfarbige.
„ 4. 2 cinfarbige unb 5 bunte.
„ 5. 2 cinfarbige unb 3 bunte.
„ 6. 3 cinfarbige unb 4 bunte.
,, 7. 6 fammtlicl) cinfarbige.
„ 8. 5 fdmmtlid) cinfarbige.
^ieraug gel)t nun bcrinn-, bafs bci i)7r. 1 gcrabe bfe
fettcfte unb fciiivcrftc Srbart cbcn fo lmcIc unb nod) mebt
bunte Slumcn bcvuorgcbracbt battc, al3 bic leicbtciie unb
magerfie, bagcgen bci i)ir. 2. gerabe umgcfct)rt, bie leid)»
teflc unb magcrllc Grbart bic mcillen buntcn Slumen, unb
bie fettefte unb fd;n)crflc Srbarr, bcren gar feine ^eliefert
l)atte.
©0 wcnig id) nun aud) bicfcn einjigcn SScrfud) fiit
entfdicibenb auSgcbcn will, fo bin id) bod) baburd) nod)
mcbr in bcr llc'bcr.^icugung befldrtt roorben, bafi bie &rb«
niifd)ung von fcincin fo bcbcutenben Giii^uffe fci, nl5 id)
frul;cr aniuncl)mcn gcncigt war. —
413
»ci btcfcr ®ftf(^cii()fit m6jK r? niir oilnubt foin, nod)
tin ^\iar 2Bortf iibcv tio I5iinviiliiiui trr tii-.-jiibvi.qcu
2Bittfnmq aiif bii-C-kov.qinrn J^lov iilu'ilnuivn, I)in:ii!,ufiiflcn.
2Mc'iMolni uMviiu-n J^uic im aWu unb Cuini,vcr.
buutcn niit abun-difoliitiiii ^\ci\cn, bffLMtcvtcn ben 2i^uh§=
tl)uni bi-r Wa-viiincn iinn,'-, auonolimcnb unb man burftc
cine bi'fLMibcvo 'fvubii-iti»io unb voicbc ?slor niit Jlicclit ov:
tvavten. '^lUnn bcv niir bcni '.'fnfan.iu' bn- 5^unbiH>ijif dn=
tvetiMibe unb fofi bis ?,u (*nbe ■^lii.auft unimtcrbvocbonc
onbaltcnbc furcbtbavc 5>ic,acn jcvjlorti- bicfc ^:)i^ffnnnii tbcil=
Wfifc. 2^^ln wcnn iiU'icl) bcr imcIc Jlifi^cn ouf bic a^'flc
tfltion bor ®ccnvncnpflan,^cn fclbfl ben wobltl)atiq|lcn
(Sinflufj battc unb bie *rtamnic unb bay I'aub ju cinor
aufjcriM-bontlicbcn ,9^6bi-, etavfc unb Uovpi^lfeit tvicb, fo
fcliicn bi.Hl) bicfc nafle aBittcvunji auf bie .WlutbcnfnciiV'cn
racbtbcilivi cinyuvirfon, inbnn bicfe ficb uni^'wobnlicb lan>v
fam cnnvidoltcn unb bie .^r^au^MflLH- onllatt in bcv 93iittc
^(ugufl, crlt f,u ^(nfanq eeptembevy cintiat.
'.Jlucli fcbien bicfc lanqc anbaltenbe naffe -SEittcvung
babnvdi, bafi fi'e ben Stammcn ju v>icle ^JJabrunji .^ufubvte,
ouf bie ffihnnen vielcr Morten nacbtbeilici cinflcuMift ^u
liaben, inbem bci VMclen Sm-ten faft alle •^ncvjl anfolubcnbe
JBlumcn nionflvo^ \faven unb cxji bie fpatcv aufblubeuben
©lumen, al5 wiebcr trortcne SBittcninji innbcvvfcbtc, ihvcii
gfiv61)nlicben rciielmaf!ic3en iSan anqcnommcu batten. '!}?a=
inentli* wav bieo .qanii auffaUenb bcv Soil bei 'DJr. 228
mcinesS a5cvjeid)niffci'-, cincmSdmliniie wn lb37, wclcfjer
bet fcincv cvflen S5lutbe aui\qe,^ci{bnct fdion, biefcS 3al}t
abcr in ben nieiftcn S^lumcn unveeiclmdfii.a .qcbaut war,
and) fclbfl feine abfteclu-nbcn gavben nicbt fo bifiinft jcigte,
WW im S.ihvc lS;i7. S^hiv on cineni einjtjTcn ©vcmplave,
tt>cldic5 !,uf^il'id '^"f fiiicni fcbv fanbi^en, Dciun unb t.o-
tfcnen :53oben 'flanb, battc ficb bie i^evjabvicie irdibnbcit fo=
tt)ol)l in 23au aly iiax-iKn cvbaltcn. :jd> freute mid) nuv,
tai id) iHMi biefev gcvto im verui'ubcnen Svubjabv fcin
einjige-o (i-ccmplav abj^cgeben unb ^Jticmanbcn turd) bii^
Cob, UH'Uteg id) ticfcn" S31umen in mcinem 5l>ev,^eid)nii|c
fur 183S bcilc(^tc, iv'iaufcbt Ijattc. Ucbviiieufi blul)ten nod)
nul)revc antcre Sevtcn nidit in il)icv jicwobntcn SioUfom=
mcnl)eit unb (cd)6nbcit, weld)e^' incUcid)t.cbcufalU' bcvgav^u
lange anbaltenben na|Ten 2Bittcrung 3u:,ufd)vciben feiu mail
go bvacbte, uni cinije SBeifpicle cinjufubrcn, 9h-. 177
mcinc5 23er^cicbni)|cy einc fcl)v fcbmic oviflinal cnv)lifd)c
Silume, mebvcve lialbgcfuUte ffilumcn, im 2i^()vc 1837
tcine cinjicic.
giv. 170. (Jbenfall^ cine oviginat fn,qlifd)c 23Iumc,
brad)te on 2 evemvlarcn fa|t lauter l)albj3efiiUje, fclbfl
einfodje S^lumcn l;croov, unb nur cin bviitci^ (£vemplar
licfevte, vuie im tovigcn Jsabrc, lautcv gcfuUtc Slumcn.
giv. 180. (iinc' evitiinal cnglifdic 23lumc nmv im
^alnc lb37 cin ^3Xuftcv nnco fd)oncn S3oucii, in bicfcm
Sal)ve bacjcjjcn unnen fcl;v inclc ©lumen ctjra3 flattevic)
gebout.
S3ci ilcv. 107 unb 17 J, bcibc oviqinol (Juj^fdnbcv, fel)!:
ten in viclcn ffilumcn bic puvpuvvotl)en "'Punfte unb Jlcdcn.
^dttc id) bicfc JBlume nid)t im uoviqcn 3al)re in il)vcr
55oUi:LMnmcn()eit .qcfcbcn unb irdve icb uH'ni.qcv mit ben
,Unavfcn bcv ©corgincn bcfannt, fo nnivbc ici) bem cni)li=
fdjcu 231umi|lcn, von ivcldjcm icb biifc Sortcti bejogcil
i)attt, lcid)t cincv ^^aufc^un^ bcjud;ti3t l;abcn.
414
Gini(jc SBcvtc jur ffii?armm(^ in SBctvcff t>c6
(5iitcn[ami'n5.
(SJom Spurn S8. ju g. a. ffll.l
"sn mel)vern eamcnvcr^eicbnijTcn , bic ubric?tn§ nur
unbcbeutenbc eamen^eortimente wn 2opfc(cirad)fcn nit-
baltcn, finbet man oucb (5viFcnfamcn vcr,^eidMict, unb ^«ar
iHMi K. ^aimninoa, cci'MiilKiiilfs, v fiiicilialii unb on:
bcrn "ifrrcn, bic icbcm'CMiltivatcnr am .^evjen lieacn, wtil
fie entfcbicbcn ^u ben fcboncvn qeboren. 9)uin Uf k fid) ju
cinem a>erfucbc ocvlcitcn, fdnicb unb bc^ablte, crbielt unb
facte, big man nad) mebvjabri.qen vcv(^fblid)cn ?Oiubcn lie
Ucbcr:,euciunq cr!)iclt, bafs man I)infid)tlid) bcv eoricn be.
troi^en ivovben war. ' iCaum baf5 man cm cbcr cumt
(5vcmplavc von K. juTsdluta unb incarnata erbiclt, bie
man eincr K ^i acili^' nod) lange nid)t an bic Seitc fcl^cn
barf; allc^ Ucbvi^ic war K. liiiccans.
25e?balb ift' Jebcrmann in S^^'Af flfm«d)tcr trtai)=
ruuflcn 5U ratbcn, (Svifenfamcn nur au& bcEannter foliber
J^anb JU bejiel;cn.
58 a r i c t d t e n.
rSBcronftattung bcr jicci ten «pf la njcn* unbjr u*t.
3Cii4ftelilun9 bed « ar ten Oa u:2>cre in S ju ©rfutt. Dcf»
ftnrii*c 2fu6flcUun.>cn fdjoiur unb nuplidicr.erscugniiie btS ©attciv.
bailed 'finb cin^ bit wiitfamftcn 53!ittct' ?u bc|T<n SSefcrberung unb
SBclcbung. — Z>cv untcvjcidinetc aJcrcin tiptbe6l)alfa bcfc^loffen, avi)
im tiinftigcn gviiDJabtc cine foldjc JCucflcUun^ ju DCtanftaltcn unb
labct baS ©artcnjiebcnbc ^ublilum cin, bucd) ccgc Sticilnaljmc ifcn
babci fliitigft JU untct(tu(jen. 9iamcntlid) foUcn aud) ton bcncn,
^^ui>.' nidjt spjitaticbcr b(6 2>ci-cinS finb, bcrn 3wect6 entfpvcdjcnbc,
in ben SBcctiri) bcfi (Sactcnbaiico faUcnbe ©cgcnllanbe mit 2)ant an*
gcnommcn unb aiit-;icflcllt iretben.
3ur Ccitung bee ©cfdjjfts unb ertjottung bcc Drbnung i|l bat
bet fclgcnbc^ ju bcobartjtcn:
1) Sic einlicfcnnuj bcc ^flanstn crfclgt am l.gjlai 1839, »on
frill) ^ U&r an unb uom SBocmittaoe beiS 2. OTaij beS jactcn 0e.
miifcS unb Db|lc6 abcr ccfl am barauf folgcnbcn SXcrijcn nod) oor
8 Ul)r. ©pater cinncfcnbctc "Pflanjcn Eonncn nur bonn mit in btn
Catalog aufgcnommen (vcibcn, wcnn fie bcccits fruiter fd)ciftli^ au<
gemelbe: jjiurbcn.
2) Sic i^flanun finb niit ciiicm bcfcnbcrn j?enn:,eic^tn (jcbct^
nid)t mit bcrn Slamcn beS Cigcntbumcrg") ju scvftljcn unb ba biefil/
ben fiir bic Sauce bcr Jlucilcllung gcgcn gcucrc-gcfaltr ecvfidjert
werbcn follen, fo i|l aud) bie SBcctljbcilimmung crforbcrlid).
3) Sic CScoffnung bcrJCusfteUung fiir bag ^^utlieum crfolgt am
3. ??Iai, SiormittagS 10 Uljc, gcgcn cinen Sintrittovvei^ eon 2 1J2
©ilbergrofd)en fur Scbcm bee ni*t tiSitglicb bcS SScrcinS ijl cbte
nid)t juc gamilic cincg folc^cn gcfccrt.
©efdjlofftn anvb biefclbc am 2lbcnb bcS 6. 5Kai unb am barauf
folgenben Sage belicbc jebcr Sfjcilncljmcc bie cinflcfcnbcttn (Scgcn*
fidnbc >ritber ablioUn ju laffen.
4) 3ur Mufmunteiung unb Ttncrf'-nnung fcHcn fofgcnbc
^rcife bei bercn Ccncucicnj aud) auf bic bcm @attenliebf)abcc ju
®ebote flcbcnbcn 53Httct 9iuitnd;t gcnommcn iruvbc, citbcilt. locrben:
a) ben 12 fdjonitcn Sopfpflanicn in minbc|1cnS C 2(iten, bic grope
filbevnc 9}?ebailtc.
I) ben 10 fdjcnjlcn bliijcnbcn ^clargonien bie mitttcre filberiu
SKebaille.
415
. ct bc|t fi fc^onflcn fcrutimbtn ©rcrgmcn bi< gro'lje |Tfi)crne5}!ilbaiII<.
d) ben 6 fdicafltn Viula triculur iiia.\iiiia, tic tieinc [ilbCcne
sOitbiiiUc.
e) ben 6 cim bcfJgetritbcncn blu^cnben SRofcn bt'e ttcinc filbcrne
Wibaillc.
f) bin G fdjonftcnSJclFcn ii. BTTuiriEctn bic iUine rilbcmc 50I(bailU.
g) 12 blnl'tnbcn ©ommcrgcitiAdifcn, untcr bcncn fic^ afccr Sclii-
zaiilluii reUisiis, Inijialieiis Dalsamiiia, Aster cliinensis,
Zinnia cleK.a'is. f^'i'ilonia luilcliclla, .Nalpiftlossisj Barloiiia
aiirea u. fd)6n cuuioirtc Ccvfoi«n bcfinbcn mi'iiTcn, bic giopt
' filbctnc S!)?cbaiUc. ■ ,
h) bcm fd)cnrrcn Slumcnfofjt unb ^o(>ltabt ^ie mittlei-e filbcine
93!cbaiUE.
n bcm fiijonftcn Sffiiifing unb ben tcftcn gruncn Soincn bic grcge
filtcnie 5B!cbaille.
■ • k) ben fdjonilen ®uv!cn unb (Jorottcn bit Heine filberncfOJebaiUtf
I) bem fd)onrtcn gctricbcncn Db(l bie gtoj-c filbcine :9}!ebail(o..
JtatJet bicfcn rcirbcn no^ 2 filbtcnc 9}tcbiiil{t'n jucSiiSpofiticn
kct ^icieridjtcr gcffellt. ,.■ .,„ ,,,...;,;< ;.• ]„i ,•
5) ®:t aci-ti)cilung ber ^rci'fe crfotgt am 3,.i5Kai f.ut) nac^ 8
t%\; biud) I'cm S3ciein baju ernaiinte, wo mogtid) aud) cinigc
Bcn auSwiivtS cinjulabcnbc 3?id)tcr unb foQ iai SicjuUat bctfclbcn
fofort offentlit^ bcfannt gcmadjt lueibcn. '' '■' ' •
(Scfurt, ben G. Secember 1838, - ,
Sec Q>artcnbau = g?trcin jugrfutt. :
5ran!fuvt a. 501. 5n bee ©i^ung ber Section fi'lr ®ar:
ttnbau am r>. ©cptemt'tt 1838 fam jum SSovlrdg: ein ©djrciJ
ben, bic Unrtaijmt bcS 2CmtS bee '■preiSvidjtcr t'ctrcffcnb ; feinir bie
SBa^l jur (grgdnjung ber ^cei6rid)tcr; Sificuffioncn ubct bie Juf:
#«aiing6ait bet ®coi-ginen in Sngtanb, foicie I'lber bie SBerfenbung
bfcfelben ju 2fUbfIeUungcn; jum ©d)lup tin fflortvag bci ®irectoi«
iiec cSimatifriie SBcrfiiiltnid'c unb ginmitfundcn auf bie g>P'>"5-"'
3n ber ©i^ung am 19. ©cptbr. fam jum iSorfrage: SnffaUi'
tang befi bic ®efd)iiftc Icitcnbcn MuSfd)ufTeS bet ber Oi'fl;, Ocmufc;
nnb SilumcnrXu^flcHung, Seratt)fd)lagung I'lbcr mcfjrcrc bie Icijtecn
betreifcnbc ©egcnflanbe, ffiortrag bcS ;^rn. ffiod uLcr bic in Ut\ttt
Bi^ung gtpflcgenc Silcufficn: 9?i)fcntrciberei bcti-effenb.
3n ber ©i?ung am 8. October «urben mebretc, bie Section
bctreffonbe ©i^vciben oorgctragen ; bann legte ber director '5)rogramm
nnb SBerjcidinijj ber ic^ten aUtcner ^iflanjenaugftcUung uor unb »er»
lai cinen ffiivid)t libec bic Icgte ^^flanjen.-, ®emiifc= unb gruc^t;
XuSllclluiig, irorauf nac^ mcf)rercn 2)igcu(fioncn bic ©i^ung gefdjiofi
ftn wurbc. "V >■'-
Ueter btc bieSjalirigc ®e org incn;2f usflctlung ju
Ctalig in S3 6f)mcn.) 2>en IS. Scptbr. fcicrten bic 932itglieber
iti SUacinS fiiv 0.-orgincn;(5uItur ;u ©cali^ in 9?6!)men iijrc jweite
JfudfltUung fiembec unb oon bcm SScrcin bnrc^ ©amen fclbfl crjcug;
Uc (Sioi-gincn.
9lad)bcm baS friif)cr f(^on bcnu|tc fo!aI, ber gvopc ©aal bti
^rn. ©teibler in ©calig, abcrmaliJ ju bicfer SBUimin.-3tuSfl-.Uung
bcnugt trurbe unb t>on bcm .^rn. .?pofgartncr ffioffc in Statibor;
^i}iti mit Jpcn. .!gi u rtaled auf baS ©djbnfte mit ©coigincn unb
cnbtrn fdjomn SFlumen Qufigi'fd)niuctt woibcn, rcvfammdtcn fie!) bie
Witglitbtr, fiO an bcr.Sal)!, nibft oicten anbern Jnuiiben bicfer S?Iu;
nungaltung in biifem Sotal, unb nat^bcm wicbcrum iin2(u6fd)uj) a\i
fticngc SSeuriljiilci- unb Stickler iiber bfc aiifgijlelltcnbiidjaljagin ©a;
nun!'!'.!!"'" acm'^frl' wo'bi.n, rffu.-iro fidi bie Si'-'fanniihing in fin
410
5lcticn;immcr, n>o aHe bitfe ©amenHumcn rf(^tfinnig gcorbnct mit
ccibiditic 9£unimcr unb 9iamcn bcS eijaigirS aufgtftcUt rcaren.
9cad)bcm nun Jpe. JCiiwaltet .^ocE eincn !u:jen SCoitiag ii.Hx ben
Simd biifiT 3iue|1eUung (litlt unb ba3 ajiboucvn ber as.tfammlung
auefpvad), bap fie biefcS 2al)r i^rcn ©tiftcr uab 25 0cjl.l)er bc$
Sb'tieinS, li?n\. ©ubeiniiitiSRaii) unb JVrciSijauptmonn B. Seil C»tU
t^cr nac^ 2?ubind« oerfi^t luorb.n), fcijr ju tctlagen [jabc unb fid>
nur gliietUd) fc^a^c, bap .^cc^tvoblbcrfabc fcincn gceunb, ben SBirtl);
fdjafi.siatt) bee grau jpcrjogin con ©agan, .^in. Sffenbec au«
Stodjct bvreogcn Jaben, fid; biefcfi- ScniiiS ali i[)rcn 58ifd)Li5ec unb
S8oi)til;cc anjuncbmen, wilc^er mit gleidjcr Uitbe fiic biife fd)6ne
SBlumengattung bucc^brungtn i(t, unb jur 2(ufmunterung unb Sin*
trac^jt untcr ben 9Jiitglitba-n gtroip i[ki biroirten roiib. 4?cw
(gffcnber banftc in Jurjcn SBorten bin SKitgliibirn fiir ba« i8er«
tiauen, baij fie in iljm fejen unb bap fti^ bcvfdbe gtrcip bcmii^en
rocibc, jue. goctbauer biefcS iS.reinS altcS biijuiragcn. 2!)ic bice
nun aufg.jtiUicn ©aincnbtumcn, 30O,9Un. an btr 3al)!/ in ben man^
nigfaltigftcn 9Cuanciny rouib.n nun cinjiln, j.bc bin baju girealjlten
Siic^teni, Jprn. ^farrir Uurcct unb iBernfoff oorgejcigt, lotldje
biftiijmitin, ob C6 einc Blume erflen ober jtoiiten StangcS ju ncnncrt
ijl, unb cb fie mcrtt) finb, in bee ©animlung bc6 SercinS mit 9ta»
men ocvfcljcnju wcrben, menu fieEunfiigcS3ai)i conflantgiblicbcn. 3)ie
im eorigcn 3abie bejeic^neten ©a;nenblu:nen waccn cbcnfaUS roic»
tcrum ooigcjiigt, untir bencn fid) citle buntc ganj oerloren Ijaben,
UDb nuL' al6 muEiDiirbig bic con Leeivik's Incumparable gcroon*
ncncncuc,T)ieI bunElitunb mit rein weipcn ©pigcn, alle MufmecffamEeit
auf fidj jog, ein erjeugnip beS .^rn. .^ofgartner SBoffe. JtutJ)
iBurbe nuc auf bicjcnigen Slumcn Stiidfidjt genommen, beven Stu»
menblattcr gerodvt finb, mit fcfjbner garbe, bunt unb »on oorjiigli*
(fter gullung.
liud) wurbe »on ben sDiitglicbern in Jfnregung gebradjt, baSS<ft
r..«irr^< ';:nitv)(ikucc at6 ntc^t (Partner auc^ mit ber (SuUur anberi*
f(t)6iiec Slumcn alsS Sielten, 3iuvitel, ^rimcl, Viola, SJofen unb bnr
ncue|ten fi^imcn ©ortcn perennicenbcn unb ©ommeibluraen befcljaff
tigen iroUcn, urn jcbe biefcr ffilumcngattungcn ju cincr befonbew
SStfHEi):nmcnf)cit ju tringcn, urn ei bann untcr ben JScrcinSmitglii*
be.n auSjutaufc^en.
Jpr. 'pfarrer Surccf, ber ciellcii^t groptc Ocorginifl in 36V
men, fcerii^tctc ubcr fcine SJeife bicfcn ©ommer ubcr 5[Bicn, aSuop
d)cn unb bie auf bicfer Sour befudjtcn (sjarteti unb ©eorginenfammluOi
gen unb be!lagtc, oft redjt grope ®artcn gefihen ju babcn, wo man
eon bicfcn ncucrn fd)6nftcn ©eorgintn nod) gar nidjts >reip, ein Set'
djen, bap fo uielc Qiartncr bic bepen ®aitcn:,3citfd;riftcn gar nic^t
lefen unb tenntn, irorin fie auf allc ncueftc sicrpflan-,en aufmerf»
fam gemac^t trcrben. Jperr ^pfarrer SurccE befigt bic oollflanbig*
(ten fcit mcf)rern 3a&ren fetbfl auS ©amen gcsogenen fugcU-tuti)i.
gen ®eorgincn in metjc ali 60 9Jni. in ben fdjbnjten garben, wie
aud) berfeU'c aUc Saljrc bic fc^onften aui .^am.'urg uo:i 3- Sootf)'»
ivoijIfcEannten ©ammlung bc,jict)t. ©o aud> Ijaben iriebcrum bit
con 3. S5ootl) oon ben SereinSmitglicbcrn iUi griit)ial;r bcjogenco
neueftcn ®corginc« alien 3(nforberungcn cntfprodjcn, roooon .^crt
Jb'crmalter J^agcb orn bie rcidjbaH'glte ©ammlung baocn bcfijt,
fo )»ie ipr. ^urtalccE unb JCutfdjcra in ©cali^.
9JIbgc bicfer f^bne SBcicin nod) langc fo.tiuirEcn, unb mJgra
cbnlic^e fic^ tilben, bamit fid) biefc ft^cnen ®artcn ierbcii immcr mci)r
tcrbrciten, ba biefe SUim.ngattung bic 9JiuI)c jebeS 'pflcgerS am
niriiten icbnen. _^_
Ji^' i\i mit liti'em iUionat tcr biegialjiigc 3al)igang bieler ^lUictintt ict)lieiu unb ni.t bem I. ^amnic 1".>;» I'te sn-oiite Jatirganj
Jeginnt, fo erfuc!)in irir bci'onbcrs biejenigcn gencigttn eefcr, reeld)c b. SI. burd) bie *pofl cber burdj bic 2iiidifninbliingin bcjogen habcn,
Sbre bcf-f a llfigen SelteUungen 'fur b a d 3 a fi r 1H39 balbigft sucrncucrn. — ■>prcii5 unb SEenbein btciben irie bidftet.
aile ;',eilung6e):pibitioncn unb <pe(lamter, fo iric allc SSudibanlUingen, nil'mm fflenellungcn bai-auf an. g) i c JK:battion.
(Miteuat bei VIP a 111 *.> i- in; c m (Sollcba. io»«*
J&itrbei aB SSeila^e : U^ fctjr rcicI;liiUtii|e ©anictunnjeidjnif? tc5 ^vn. Xb. fficrnljavbi in Grfurt, V0i\i)i5 U17
|Km^?'
3 5185 00259 9510
w
IL