Skip to main content

Full text of "Reisen nach dem Nordpolarmeer in den Jahren 1870 und 1871 [microform]"

See other formats


^ 


IMAGE  EVALUATION 
TEST  TARGET  (MT-3) 


1.0 


l.l 


1^12^    |25 

1,'-  iißs 

1.8 


1.25  1  1.4      1.6 

^ 

6"     

► 

Photographic 

Sciences 

Corporation 


23  WIST  MAIN  STRIIT 

WnSTIR.N.Y.  14510 

(716)«72-4S03 


' 


ifi 


:^\ 


£ 


l/u 


CIHM/ICMH 

Microfiche 

Series. 


CIHM/ICMH 
Collection  de 
microfiches. 


Canadian  Institute  for  Historical  Microreproductions  /  Institut  canadien  de  microreproductions  historiques 


\ 


\ 


Technical  and  Bibliographie  Notes/Notes  techniques  et  bibliographiques 


f 


T» 
to 


The  Inntitute  has  attempted  to  obtain  the  best 
original  copy  available  for  filming.  Features  of  this 
copy  which  may  be  bibliographically  unlque, 
which  may  alter  any  of  the  Images  in  the 
reproduction,  or  which  may  significantly  change 
the  usual  method  of  filming,  are  checked  below. 


D 


Coloured  covers/ 
Couverture  de  couleur 


I     I    Covers  damaged/ 


D 


Couverture  endommagte 

Covers  restored  and/or  laminated/ 
Couverture  restaur^e  et/ou  pellicul6e 


I      I    Cover  title  missing/ 


Le  titre  de  couverture  manque 


0   Coloured  maps/ 
Cartes  jöographiques  en  couleur 

□    Coloured  ink  (i.e.  other  than  blue  or  black)/ 
Encre  de  couleur  (i.e.  autre  que  bleue  ou  noire) 

r~7r  Coloured  plates  and/or  illustrations/ 


0 
0- 


D 


D 


Planches  et/ou  illustrations  en  couleur 

Bound  with  other  material/ 
Reiii  avec  d'autres  documents 

Tight  binding  may  cause  shadows  or  distortion 
aiong  interior  margin/ 

La  re  liure  serröe  peut  causer  de  l'ombre  ou  de  la 
distortion  le  long  de  la  marge  Interieure 

Blank  leaves  added  during  restoration  may 
appear  within  the  text.  Whenever  possible,  these 
have  been  omitted  from  filming/ 
11  se  peut  que  certaines  pages  blanches  ajout^es 
iors  d'une  restauration  apparaissent  dans  le  texte, 
mais,  lorsque  cela  Atait  possible,  ces  pages  n'ont 
pas  Öt6  fiimies. 

Additional  comments:/ 
Commentaires  suppl4mentaires: 


L'lnstitut  a  microfilm«  le  meilleur  exemplaire 
qu'il  lui  a  Atö  possible  de  se  procurer.  Les  dötails 
de  cet  exemplaire  qui  sont  peut-Atre  uniques  du 
point  de  vue  bibliographique,  qui  peuvent  modifier 
une  Image  reproduSte,  ou  qui  peuvent  exiger  une 
modification  dans  la  mAthode  normale  de  filmage 
sont  indiquös  ci-dessous. 


I — I   Coloured  pages/ 


Pages  de  couleur 

Pages  damaged/ 
Pages  endommagöes 

Pages  restored  and/oi 

Pages  restauröes  et/ou  pelliculöes 

Pages  discoloured,  stained  or  foxe* 
Pages  döcoior^es,  tacheties  ou  piqu6es 

Pages  detached/ 
Pages  dötachöes 

Showthrough/ 
Transparence 

Quality  of  prir 

QualitÄ  inögale  de  l'impression 

Includes  supplementary  materii 
Comprend  du  matöriel  supplömentaire 

Only  edition  available/ 
Seule  Mition  disponible 


I — I  Pages  damaged/ 

I — I  Pages  restored  and/or  laminated/ 

r~n  Pages  discoloured,  stained  or  foxed/ 

I      I  Pages  detached/ 

I      I  Showthrough/ 

j      I  Quality  of  print  varies/ 

I      I  Includes  supplementary  material/ 

r~1  Only  edition  available/ 


Tl 
P< 

Ol 

fil 


O 
b« 
th 
si 

Ol 

fil 
si 

Ol 


Tl 
sl 
Tl 
w 

M 
dl 
ei 
b( 

ri! 
re 
m 


0- 


Pages  wholly  or  partially  obscured  by  errate 
Slips,  tissues,  etc.,  have  been  refilmed  to 
ensure  the  bettt  possible  Image/ 
Les  pages  tocalement  ou  partiellement 
obscurcies  per  un  feuillet  d'errata,  une  pelure, 
etc.,  ctnt  ötö  filmöes  ä  nouveau  de  fa^on  d 
obtenir  la  meilleure  Image  possible. 


This  item  is  filmed  at  the  reduction  ratio  checked  below/ 

Ce  document  est  film*  au  taux  de  rAduction  indiquA  ci-dessous. 

10X  14X  18X  22X 


• 


12X 


16X 


aox 


2BX 


30X 


24X 


28X 


32X 


i 


f 


tails 
du 

»difier 
une 
nage 


Tha  copy  filmad  hara  hat  baan  raproducad  thanks 
to  tha  ganaroaity  of : 

Metropolitan  Toronto  Library 
Canadian  Hittory  Departmant 

Tha  imagas  appaaring  hara  ara  tha  bast  quality 
poasibia  considaring  tha  conditlon  and  lagibiiity 
of  tha  original  copy  and  in  kaaping  with  tha 
fllming  contract  apacif ications. 


L'axamplaira  fiimA  f ut  raproduit  grica  A  la 
gAnArosit*  da: 

Metropolitan  Toronto  Library 
Canadian  History  Department 

Las  imagas  suivaittas  ont  At6  raproduitas  avac  ia 
plus  grand  soin,  compta  tanu  da  ia  conditlon  at 
da  la  nattatA  da  l'axamplaira  film«,  at  an 
conformitA  avac  las  conditions  du  contrat  da 
filmaga. 


Original  copias  in  printad  papar  covars  ara  filmad 
baginning  with  tha  front  covar  and  anding  on 
tha  last  paga  with  a  printad  or  illustratad  impras- 
sion,  or  tha  back  covar  whan  appropriata.  All 
othar  original  copias  ara  filmad  baginning  on  tha 
f  irst  paga  with  a  printad  or  illustratad  impras- 
sion,  and  anding  on  tha  last  paga  with  a  printad 
or  illustratad  imprassion. 


Las  axamplairas  originaux  dont  la  couvartura  an 
papiar  ast  imprimte  sont  filmte  an  commanpant 
par  la  prämier  plat  et  en  terminant  soit  par  la 
darniAre  paga  qui  comporta  une  empreinte 
d'impression  ou  d'illustration,  soit  par  la  second 
plat,  Selon  le  cas.  Tous  las  autras  axemplairas 
originaux  sont  filmte  an  commen^snt  par  ia 
prämiere  paga  qui  comporta  une  empreinte 
d'impression  ou  d'illustration  et  en  terminant  par 
la  darnidre  paga  qui  comporta  une  teile 
empreinte. 


The  last  recorded  frame  on  each  microfiche 
Shell  contain  the  symboi  — ^  (meaning  "CON- 
TINUED").  or  the  symboi  V  (meaning  "END"), 
whichever  applies. 


Un  des  symboles  suivants  apparaftra  sur  ia 
dernidre  Image  de  chaqua  microfiche,  seien  le 
cas:  le  Symbole  — ^  signifie  "A  SUIVRE  ",  ie 
Symbole  ▼  signifie  "FIN  ". 


Maps,  plates,  Charts,  etc..  may  be  filmed  at 
different  reduction  ratlos.  Those  too  large  to  be 
entireiy  inciuded  in  one  exposure  ara  filmed 
beginning  in  the  upper  ieft  band  corner,  left  to 
right  and  top  to  bottom.  as  many  frames  as 
required.  The  following  diagrams  illustrata  the 
method: 


Les  cartes,  planches,  tableaux,  etc.,  peuvent  Atre 
filmte  ä  des  taux  da  rAductlon  diffArents. 
Lorsque  le  document  est  trop  grand  pour  Atre 
reproduit  en  un  seul  cllchA,  11  est  filmA  A  partlr 
de  l'angle  supArieur  gauche,  de  gauche  ä  droite, 
et  de  haut  en  bas,  en  prenant  le  nombre 
d'images  nteessaire.  Les  diagrammes  suivants 
lllustrent  la  mAthode. 


irrata 
to 


pelure, 
nd 


n 

32X 


t 

2 

9 

i 


1 

2 

3 

4 

5 

6 

'  f 


p 


iW  i  i  e  11 


.;H   0  l    :  f  s 


^  t  \n  ^  i  V 


jNli'    Ui'o    i^ 


u 


1 


'»1 


•ei  = 

f  > 

^  < 


CS     s- 

0 

t 


'W.    c 


'  >  t  '  i  , 


0   0   )■> 


'.ii    ..    > 


'i'  ■;',!' 


.    i:    I    i 


i  in  f 


oiiaiter   51)'' 


1^. 


:J 


% 


r.v. 


# 


W'^' 


"4 


:^-^..  .       ^. 


«if«^ 


i:'.    ^# 


SJ« 


.^-        ^■^^•■ 


>5^f 


V 


'   ;^*    *>■ 


•r-  . 


•)•*•, 


fN« 


.  i-         ■*' 


.Ä' 


in  c  i  f  c  tt 


iiAci;  beut 


<^tbf<^(4tmtit 


in  teil  3a^(Cii 


1870  nwb  1871 


»MMl 


;t.    (L  b.    b  ü  n    ^^)  t  u  g  It  n. 


3n  ^lurt  illjctlcit 

mit  ciiu-m  unffcufc^aftlicbcu  ?lii^ai\a. 


SDJit  ttci  Cti^inalfiutcn,  jwei  5^ar&cuttucf=iMItcni,  ja^ltcid)cn  SHufJvatioiicn 
unt  iöormort  eoii  Dr.  Ql.  ^^äctcvmami. 


Swciter  ^^ct(. 


33raunfc§n)cJ9, 
25vu(I  unb  ^^erlag  bon  ©eorgc  SBeftermartrt. 

1873. 


2?CIM 

1) 


111 

2 


ü?ci 
a 
^) 

II 


, 


3«ljaltBuci*jctdjtti(j. 


5:ciaiilaffuiiij  w  9tciic.  2^ic  „Öcniiauia".  —  Snftiucticn  wu  ^'rofcffov 
Dr.  t'ttcviitaiiii.  -  'öiilic  mA)  .ftoVcn()aijcu  uiib  ilnK^Ocri].  —  ITic  itoi= 
U"Ci3i!d)c  Jiüfte.  —  Xvonnfi'.  —  .'paimiicvfcft ®.  1 

ficxt  MiMt.  -  Uctcifal;it  itad;  ^'ictoja  Scmlja.  —  2I;icvlckn  auf  See.  — 
iVJccvcvJtciiiVcvatuv.  —  Vaiit»  in  ^idtt.  —  Viift|>ici)cliiiiij.  —  2?cv  „3»cfft' 
iTlcfctjcite  sycVj]".  —  ''^3il',-5?itd't.   -    '|*aiiti.Mv  ^^iiicl.  —  3)iatctid;tiu=Sc(;aii'. 

—  ÄMttcv  (ia^J  uiib  feine  lliiij]ebiiiii].  —  Tie  Jfdjii-atiiia.  —  ^öesjCijimug 
mit  3d;iffcu  aiiö  'Ivciuih'.  — -  JieiK'iv\  —  Steife  cfHvävtö  bmdj  bie 
SÜieeveiiiK-  -  '■l^clufd^ja  iMidit  iiiib  lliii;U'Oiiiiß.  — -  2)ie  SJUlubung  beö 
2d)<ix\:  md)  tev  ilaia  3ee  in^m  (SixS  befelit.  —  SJücfijäitijiße  SBctveijmiij. 

—  i'foHer  5?ai  uub  öäiifetaub.  —  3)ei-  ileftiit- 2 djavr  iinb  bie  'Jied;^ 
ivatcwa @.  31 

iHMii  Jloftiu  Sd;avv  iiad)  SSJaißatfd;.  —  i'jrttiitfd;iita  33itd;t.  —  „®eimaiiia" 
auf  beut  (Straub.  —  l)k  oUi]onfd;c  (Stiafjc.  —  ^Jiiebevlaffuuijcu  an  bev 
^.h'itolijtaja  Sijefa.  —  ÜieiOeiö.  —  ^Jiodj  einmal  iiaA)  bev  l'fauitfdjiua^ 
!yud;t.  —  '^k  Marifd)c  'f]i>xti.  —  9tiirfveife  uad)  bev  ifüfte  üon  g-iu^ 
uiavl'eu @.  111 


!'*'• 


i 


^^ 


J 


i 


I     !: 


VI 


,siif;alWi>ci^cic^iiifi. 


(Wcfc^it^tc  bcr  Gittbccfuii)!  ÜJcuaja  «Scmlja'ö.  —  Die  ruffifdjcn  3agbfrtfn<:v.  — 
SBuvroiiflf;.  —  2i}iUcui]I;ln).  —  ^ct,  —  3)ic  I;oHäubif(f)cu  Gy^cbitieitcn  in 
bcit  3af;vcit  l.WO  Oi«  IT)!)".  —  .^iibfoii.  —  toatt  .^cent.  —  *.Poömaii. 
—  IHamlit)!.  —  Ä^ecb.  —  Di».  9(ufniil>iiic  bcv  (Sitfinccvtiiftc  iii'.tcr  bcv 
Sfcj^icniiiß  tci  Maifcriu  9(uita.  -  i'e|d;fiii.  —  afcöimifiloi'.  —  Vüttc.  — 
'!|.>ad;tiiffoa'>  iiiib  3i>i*<Jlt''-  —  ü)JiMfiojcu\  —  tj.  ä<äv.  —  Sic  iionvcgi)dKU 
Äi^ntäitc ®.  15.0 


^. 


•ifiir^aiiit. 

A.  ä)Jctcou'(0)]iirf;c  5PcotMtI;tiiii)'(cu  u\il;iciib  bcv  Oteifc  luid;  2|M^50cnicit  toom 
4.  3itni  bis  I.  ilieiM-mbci  I>T()  iieHt  iKcifcriMitc ®.  2;i') 

li.  2(ii<5yiii  aiio  belli  ?iiMinial  bcv  „OVriiiauia"  wäluciib  bcr  A'cifc  nari; 
l'i'oüaja  Sciiilia  imb  i*?ai)Vitiii)  vom  s.  ^nii  HvS  ;',.  '■}lci\  ISTI  .    (5.  2')() 

C.  a)ktei.noU\]i}d)c«<  2:a)]cbiid;  bcv  „('■V'vmania"  »väluciib  bcv  iHcijc  itadj  Oio 
*vija  (Scinlja  imb  iJjaiijntjd;  i>om  ■'-.  Mü  tiis  ."..  l'ioi>.  1>^TI      .    @.  •Jd.') 

5)iac^tväj]lid;e  33cincvfitiii]cit   ilK'V  bic  iiciicftcit  Jsovfdimtfjcii   in  „MiMiig  .U\ulci 
Vant" 2>.  -'9(; 


2)ct 
Xci 


: 


3Uu|lrntion0ucncid)ui(j. 


2)cr  .v>alC'KiHt''l'cmiiti]  (Myodcs  torqiiadiis) 

illMlK^Ö 

A>aiiiiiu"ijcft 

'.'iinc  C£av 

Sei'  „.HiH'i'ftilcicbciic  iöcr»] 

'JllVClllcvri)C  (OtocoiTS  ali)t'.stri.s) 

:iMciticlni'äir,i;}c  'UaiilMiiöoc  (Storcorarins  poiniiriniis) 

lÖllOlCV)] 


Seite. 
(litclbilbV 


'2'2 

;)7 


äl 
■230 


m 


m 

m 

'vlll 


1 

»1 


um 

nie 

cvv 
vco 
iiel 


Uli 

\vi 
m\ 
eil 
Ü3: 


ft 


(Erlies  ^a^itel. 


ikvaiUaffuiiij  \\\x  5»cifc.  —  3)ic  „@ciiuania."  —  3nftiucttoit  »on  «piofcffov 
Dr.  ^45ctcrmaitit.  —  9?cifc  tiad;  ilcj)cn^ai]cii  unb  Xijnötcva.  —  2>ic  iioi' 
UH\]if^c  iUlftc.  -—  IroutöiJ.  —  ^ammcrfcj't. 

iSm  ^cifc  m(ij  (Spi^^&crgcn,  mi^c  i^  im  3af)vc  lö70 
uiitcviiümmcn,  fjattc  uneradjtct  mani^cr  ÜlUbcwärtigfcit  unb  üt)== 
c\ic\d)  iiiifcv  UüVflcftorftc-j  Bii'ff  ^f»  »vi^  f"^  "»^f)'-'  gcfüinmcit,  iiit^t 
cvrcidjt  werben  fonntc,  meine  Vuft,  nocfjmatö  eine  (5j:))ebitiün  xM 
''JJodivmeev  mitjumadjen,  feineöweij^  aljijefdjiüadjt,  ja  t»ün  neuem 
veiie  iiemad)t. 

ili^aven  and)  bie  wtffen[(^aftlid)en  9Jefu(tate  ber  evften  Untcv= 
ne(}niunij  nid)t  wen  grcfsem  Gelang,  fo  3cic]ten  bieielten  büdj, 
lüie  Die(  im  l^Jüvben,  felDft  aDijctefjen  von  bev  l'öfung  ber  w\i)= 
tieften  iieograv>()i[(^en  ^H'oOfemc  nod)  jn  tf)un  üOricj  Üleibt. 

Um  i'elbftänbtg  eine  "i|Jü(arreii'c  in^S  3Berf  jn  fetjen,  bebarf 
ti  rtvöjjerer  SOiittet,  über  luett^e  ücr()ältnif5mä^ig  SBenigc  ju  ver^ 
füijen  ()abcn.  3nbe^  becjünftiijte  baiä  gute  (SUid  mein  il5ürf)aben 
unerwartet  [c^nell,  ja  ju  rafd},  um  mi^  nur  cijugcrma^cu  in 
Jüi|fenfd}afttid}er  iöe^ie^ung  grünbtid)  üorbercitcn  ju  fönnen. 

\id}  f)attc  bcn  ücrfloftcnen  SÖinter  (1870—71)  über  unb 
lüäfjrenb  beiS  fotgcnbcn  grü^ia()rä  tü^tig  gearbeitet  unb  befanb 
mid}  im  3nni  auf  einer  (Sr^olnngäreifc  in  Oberfdjivaben.  25ün 
einer  (Siturfion  nad^  oem  «^cberfee,  bie  i(^  in  ^emcinfdjaft  mit 
iöaron  9tid)arb  Äönig  Sartfjanfen   unternommen,   nad)  SBart^ 


S)ic  „^cniMuia." 


fjaufcn  ,vivürfi]cfcf)rt,  crf)iett  icf)  auf  tclciivcn.tf)i|'rf)cm  ilBcii  bic  %n- 
fvanc,  cO  icf)  ijcfonncn  [ei,  eine  ö^vcbition  mni)  Oiüüaja-iSemlia 
uiib  bem  roj  mit^iimcicf^eu,  ivetcfje  luMi  §erru  5(.  9?o[entf)vil  in 
^vemevljawen  an^^aeviiftct,  binnen  a(l)t  Üajicn  in  See  flehen  fotle. 
ApciT  ajofentfjal ,  bor  aüjiäfjvnrf)  mcf)vere  iiveßc  g-af)v,^eniie 
nacf)  bem  Örönlanbifcljen  '>Mc(x  entfenbet,  (jatte  im  '^Uvi,  nun 
ani)  eine  9JecOiinoScivunij§rei)e  nad)  bcn  ö|*t(i(f)en  Xfjeiten  bev 
^'oIar^<See  jn  unternefjmen.  3"  bicfem  ^wcd  iüät)Üc  er  bivs 
für  luiffenjrfjaftlirfje  öi'pcbitionen  in  btc  (iiöreiiionen  eicien-s  iie- 
hinte  8cf)iff  „(^V^rmanict/'  einen  fjöf^ernen  >£rf)vaut>enbam)>fev  mit 
fteinev  §ücf}bvudfmaid}ine. 


SDic  „(Germania"  luuvbc  im  3af)r  18Gi)  in  33vemev()aoeu 
unter  ^lufficTjt  be^S  Kapitän  9:.  ilolbeiueii,  (Viif)rer  ber  .pueiten 
beutfrf}en  !)torbpüIar  5af)Vt,  neu  ertmut.  Sie  mifjt  wn  SteiHMi 
5U  Steven  98  gu^,  if)ve  cjvöi^tc  33reitc  üter  !i)ecf  ift  22 '/a  J^uf?, 
bie  üiefe  im  9i\ium  (b.  1).  im\  ber  oberen  ^fante  ber  1^erf(\i(fen  ^n-$ 
3ur  inneren  Süben^tanfung  fctjnurredjt)  11  guf;  iürcmer  'OJuifr, 
f}ievnad)  kredjnct  ficf)  bie  ^^röj^e  bc§  Sd)iff^3  auf  75  33remer  Vaft.* 

©iefeö  ^ii^tjeUii  ift  aU  Sd)uuer  getafelt  nnb  füf)vt  an 
Segeln:  1  3ager,  1  (Slüocr,  1  Staiv^'ocf,  1  33reit=^5ocf,  1  Xc\i- 
feget,  1  Sd^uuerfegel ,  1  (!>^rof;fegeI ,  1  GViffcl^Xopfegel.  I^ie 
SOiafdjinc  (ipod}brnrf)  ift  auf  eirca  15  nomineUe  *)>ferbefrafte  ,vt 
ljered}neu,  fic  nimmt  iuelufiue  -Steffel  nnb  ilü()(enOuuter  ben  ()iutereu 
2:f)eil  be§  Sd)iffe3  t»om  C>JrüiJmaftc  ab  ein.  iDer  Reffet  cou^ 
fumirt  im  a3cr()ä{tniffc  jur  (^H'öj^e  ber  9)Jafd)inc  eine  enorme 
SDraffc  S'cuerung§materia(,  nad)  unferen  iüeo&adjtungen  bei  voller 
5)ampffpannuug  230  biö  250  *^?fuub  Sot)Ic  uub  t)iernad)  unirbe 
man  für  (jödjftonio  14  Xage  ito^Ien  an  SJorb  nef)meu  tö}iucu. 

*  1  «vcmcr-  obcv  9toi]*]cii  Vaft  =  lOüO  %>'imi'o.    1   (SümincrjA'aft  = 
COOO  %^m\b. 


(Siuvidjtuiij]  tcö  ;5af;r5Ciijjö. 


3 


■5 


3m  üüvbcvcn  3:f)ct(c  bcs  (Sd)iffc§  dcfinbct  ficf)  ba§  fofjv 
flcinc  uiib  bunftc  35oIt^?U>3i'3 ,  iücW)C§  .vifltctd;  aU  <2c^tff§füc^c 
bient,  unb  Ijintcr  bicfcm  —  burd)  einen  3emetuid}aftlid}cn  ^Ircppen- 
ranm  "i^awn  getrennt  —  bie  Slajüte.  iOian  benfe  fid)  ater  ^ier= 
nnter  feinen  Salon,  nein  e^o  ift  ein  &e]d)etbene§,  engeg  i'ücaf, 
ji»eld)c§  bnrd)  ba§  redit  un,yücrfmä^ic3  anQeOvad}tc  Okrtidjt  (Sky- 
light) nur  ^öd}[t  mangelfjaft  cr()et(t  luivb,  fo  baß  fidj  bc>3  9(uiie 
be'3  (Jintretenben  erft  an  bie  ®nnfelf)eit  ciewöf)ncn  mnjite,  um 
ivgenb  etiüci'^  erfennen  ju  !önnen.  9(uf  jeber  Seite  ber  Siajüte 
tefinben  fid)  yier  <2d}Iaffoicn,  je  jn  ^wd  üOcr  einanber;  btefetOen 
finb  bnrd}  uid)t5  ücn  ber  ^ctjüte  abgetrennt,  eine  üorgejogene 
CiVivbine  üer|"d)IieJ5t  fie  ben  93(idcn  ber  ^ajiiiten&ewüfjner.  Uebri^ 
cien'3  luaren  iuäf)renb  nnferer  ß^-^jobition  üou  biefen  ad)t  ^ojen  bie 
lun-beren  an]  jeber  Seite  ju  ^H"c>manti"d)ränfen  eingerichtet.  liTaS 
ajfobiliar  ber  rtajüte  be[tanb  an^$  einem  Zxiij,  einer  33anf  mit 
X^olikx  unb  üier  OJcf^rftüüiIen,  te^tere  fowic  andj  33anfpoI|'ter, 
ftajiitenlampe,  3!)?atra^}en,  iloiengarbineu  2c.  waren  bei  lieber* 
nal)ine  bev  Scljiffö  nid)t  t)orf)aiiben  unb  würben  erft  wx  ber 
9lbveife  bnrd)  .^errn  9io[entf)aI  befd)afft.  Ucber()anvt  mn|ltc  wn 
biofom  §errn  erft  ein  r}iibid}e§  Sümmd)en  ucrau^Sgabt  werben, 
nm  ba^o  grünblid)  i'teraiaf)rIoftc  Sd}iff  in  orbnungSmäpigen,  fee- 
tüd}tigen  3"l"t''i»'?  5"  Kt?»-'"- 

.•pinter  ber  §anpt4iaiütc  ift  nod)  ein  befonberer  Keiner 
^uiuiu  für  ben  Slapitän.  B^'-^M'f')'''«  ^i'-'K"  (^emädjevu  nnb-bem 
buvd)  yj?afd)ine,  Reffet  rnb  ^tüf)tenbnnfer  eingenommenen  l)interen 
2:()eire  be'5  Sd}iffe§  bcfinbct  fid)  ba§  'ißrotiiantmagasin,  weld)e§ 
bnrd)  eine  grojje  l'nfe  üerfd)toffen  ift;  and)  ber  9iaum  unter 
bem  i>on'5logii>  unb  ber  JTtajüte,  fowic  ein  fdjmaler  (^ang  ju  jeber 
Seite  3wifd)cn  Slaiütsfojon  unb  ber  Sci^iff^swanb  bient  pr  5luf- 
nai)me  üon  5Borratf)en  unb  3Baffer.  —  3m  ()interen  2:f)ei(c  beä 
Sd)iffe^3  über  ber  Sd)raubcnwc((c  befinbet  fid)  noc^  ein  fleineä 
(5^emad;  mit  ^wet  ,Siüjen  für  Steuerleute  unb  9JJafd^inift. 


"S^ä 


4 


3itftv«ctioit. 


Uckr  bcr  äu^cvcu  SSc^jIanfuncj  bc^  (5cf}iffe!3  ift  norf)  eine 
2Vä==  Dis  Sjöüigc  tanucnc  Ü3er|c^aa(uni3  aitiieOra^t  unb  bicfc  am 
^ü^  bc^  ®d}iffcä  sunt  (Sd;u|j  gcflcu  baa  GiiS  mit  biiuncm  Gifcn* 
6tc(^  öcffetbct. 


ÜJa  war  beim  feine  Bt-'it  ju  ucvlieven.  3d)  fagte  umiicf)cnb 
ju  unb  reifte  gleidi^eiticj  nad)  «Stuttcjavt  a&,  wo  icf)  in  aller  (fite 
no^  bic  nöt{}iij[ten  äJorfcljrnuijen  für  eine  Kinijerc  2l£)»uefent}eit 
unb  meine  eigene  SUiSrüftnng  I  ;iüerfftcUic}te. 

ßine  3i5ctcf)e  fpätcr  tefanb  id)  mid}  tereit^S  in  iöremerrjaoen. 
"ißrofeffor  "ißetcrmann,  beffen  Jüo()(iiH'>t(enbcr  (5mpfef)ünu3  id;  meine 
IBcrufung  ju  banfen  fjaOe,  un'inic^ite  |ef)V,  bajj  id)  bie  5)ionte  üOer 
(^ütf)a  ncl)me.  !Die!3  liej^  fi(^  jeboc^  unmi.\jtid}  an-t^füfjren  unb 
id}  bat  bcnfelben,  er  mödite  mir  al(e^:>  uötf)iiie  iieoijrapfjiidje 
SDfateriat  ncbft  einer  nmfaffenben  3nftrnctic>n  nad)|enbcn.  Stufjer 
einer  ?(nsaf)(  von  Slarten  unb  33üd)ern,  lueldje  Oereitö  vov  mir 
in  ^remerf)av>en  aucjetani^t  waren,  ert)ielt  id)  uod)  fetcjenbe  i)Jall) 
fd)täije  in  ^c^iui  auf  bie  iS^-pebitiün. 

§  1.  5iir  bie  allgemeinen  nantifd)cn  unb  meteoroUviifdien 
©eobac^tungen  wäre  bie  Sülivung  eino-o  Gionrualö  wünid)enöwevtl), 
in  ber  5lrt,  wie  c^i  von  ber  erften  unb  ^weiten  bcutfd)on 
^^Jotar'ö^-^iebition  i3efüf)rt  würbe.  3ft  bie§  aber  nid)t  tf)nnUd), 
bann  genügt  and)  ba'S  >2d)ema  ber  Sonrnale  be'3  norwegifd)on 
jneteürüIogiid)cn  3nftitnt<5  in  iiviftiania. 

i?  2.    (iö    ift  wünfd)en'3wertf),    bav    3onrna(    |d)on    von 
iöremert)aven   cin^^  regetmäjjig  ju  füf)rcn,  ba  bi-s   je^^t  anfror 
ürbcntlid)  wenige  33eübad)tnngen  für  bie  ':)iorbfee  vorliegen. 

§  3.  ©ö  wäre  im  3ntereffe,  von  §ammerfeft  am  nod) 
'Oiad)rid)t  ^n  erf)a(ten,  ef)e  W$  Sd)iff  in  (Gebiete  au^slänft,  wo 
a((c  äJerbinbung  auff)ört.  iMel(eid)t  finb  bi^3  babin  intereffante 
!:^{ad)rid)tcn   an^^    beut   lii^>mecr   bei   ^Spitzbergen   unb   ^Kovaja^ 


9t'i'ü)iünbuit3. 


eine 

am 

ifcn= 


(Scrntja  büvt  ciiiiiclaufcit,  bcvcn  Ucßcrmitttung  üoji  SÖcvt^  [ein 
fönntc. 

§  4.  Senn  c§  fünft  btc  3ntereffen  bea  J^angä  geftatten, 
wäre  eö  rntf)(t(f},  »on  '3iovb=ea^  norbmeftUd)  jn  X-jüitm  unb  anf 
etiua  73  (^rab  n.  S3r.  birect  jnm  a)?atütf(^ftn=®c^arr  3U  gelten, 
n}e(cf;e  9)Zeercngc  um  bic  Wüti  beä  3nlt  fi*er  ^afftr&ar  fein  bnvfte. 
Gö  fcfjeint  bie§  nicf;t  Uoä  bie  fiitseftc  unb  Deftc  ©trage  pr  C&i* 
SDlünbung,  füubevn  eiJ  liegen  aurf}  üon  biefcm  Segc  erft  wenige 
iÖecfcarfjtungen  üor.  Setter  fübtid^,  auf  70  C^rab  unb  71  C^rab 
n.  33r.,  in  ber  9ticf}tung  ber  ilarifcfjen^  unb  Sugorif^cn-tStrajje, 
()ält  ficf}  "i^aä  Xreiteiä  am  längften,  infolge  ber  «Strömungen  unb 
l\\-aliierf)ärtniffe.  «Sollte  es  aC>er  nicl)t  gleirf)  ober  6atb  mögtid) 
fein,  burrf)  ben  30?atotf^fiu>Srf)arr  ju  fommen,  fo  erf(!^eint  at^s 
?(lternatiüe  ber  Seg  nörblirf)  um  ganj  ^lOüaia^Semlja  (jcrum 
v>on  r)of}em  Sertl),  für  bie  ^wcäc  ber  S'ifc^erci  fowo^t,  \vk  für 
bie  Siffenfd}aft. 

§  5.  ^on  ber  C&i^aKünbung  nac^  elften  ift  Jeber  5u|3 
tveit  eine  luicfjtige  neue  (5rrungcnf(f)aft,  unb  frfjonan  ber  Samoieben* 
.•paUnnfet  unb  Seij^en  3nfel  Oeginnt  für  ben  '?iaturforfcf;er  eine 
gän^tirf)  neue  Seit,  ba  nur  bie  Slüftentinien  in  ben  äiuanjiger 
3al)ren  nütl)bürftig  aufgenommen,  jene  C^egenben  in  allem  llebrigen 
a&cr  gans  unerforfd^t  finb.  Sdjon  l)ier  fann  ntan  eriuarten,  oon 
ben  Oevüljmten  S^tnodjen  unb  (SlfeuCunu  Magern  SilnrienS  etwas 
anzutreffen,  tefonber^S  unmittelbar  an  ben  lüften  felOft.  '}iod) 
im  3al)r  1837  anirbe  auf  ber  Samoieben^§atOinfel  ein  ganjcsS 
ll?amntf}= Sfelett  gef unben. 

§  G.  Ceftlid)  öon  ber  .'paltnnfet  unb  t>i5  jnr  l'ena  längs 
bes  ganzen  Eismeeres  ift  nod^  feine  einzige  SängenDeftimmung 
gemad}t  unb  bie  ^(enutnijj  üter  iencs  ganjc  gro§e  (^eljiet  fo 
aujjerorbentli^  gering,  baj?  es  Ins  ju  biefem  Slugenblicf  ungewif? 
ift,  oll  bie  23reite  ber  C(>i  3enifei:=ü)?ünbnngen  4  (^Srab  ober  8 
(^H-ab  tauge  beträgt!    Sd)on  allein  ükr  biefen  ^^unft  enbtic^ 


'^4 


hl 


rifl 


6 


ft'uo(^eii(ai)ci'. 


<Sid^orf)cit  uub  'Jdtffdjtujj  511  cvlaiigcn,  lüüvbe  ein  au|levevbciitliif)0'^ 
!!^cvbii'nft  bcr  (Si^H'^itioii  fein. 

§  7.  T)\c  ^i\lü\\\c\,  \vcU)C  stüifc^cu  bcm  ODi  uiib  3oniict 
liegt,  lutb  OiiV(.ifen=^*Aiub  aciiaiuit  luivb,  ift  narf}  ®cf)mibt  in  if)vent 
ganzen  Unifcinci  eine  Juaf)ve  gnnbcjrutie  füv  !iO?amntf}fnürf)en.  X)a'3 
I'.'tJte  gan^c  SOianuitf)  mit  5öJeid)tr)ei(en  lunvbe  im  3af)V  18(54  ge 
fnnben,  nnb  186ü  fd)i(ftc  bic  Slaifevtie^  ^Jnififcfje  ?(fabemie  eine 
(Jj-pobition  nntev  Dr.  Scfjmibt  ju  V'anbc  baf)in  aO.  ^Jlnf  iÜeiUige 
(.^arte)  t)ate  icf)  ben  önnbüvt  biefe^^  »uic  ben  be^ä  je^^t  in  iWiüöfan 
jid)  tefinbticf)cn  ÜTvotimof'fcfjen  5)Jamntf)e!S  ancieciet»en. 

3lm   «äscecjeftabe   fdtft    lucvben   ii>ci()vid}vMnlic(}   am   mciften 

foI(^ev  !iiJJamnt(}Ieid)en,  Sfetette  nnb  .<ilnod}en  an^Muaidjen,  nodi 

■niemals  ift  atev  tniS  je^^t  bie  GiiSmecvfiifte  bavanf  nntev|nd)t  luorben. 

S!)fi3c^te  eö  ber  Gi'pebition  befd;ieben    fein,    gnte  nnb  mädjtige 

gnnbe  in  bev  5(vt  jn  machen. 

?(nd)  ijieDt  eö  nod)  iitHTaU  in  biefen  (SV\ienben  foffiloo 
Glfenüein  nnb  jebev  3af)r  wirb  eine  3iemlid)e  ilVaffe  beffelOen 
ben  rt'i  nnb  3enifei  l}inanf.,ynn  '-Bevfanf  ijebvadjt. 

■Der  eiiientUd)e  Ciiniianj]  bev  3enifei  befinbet  fid)  bei  bem 
^rt  SworeiüD  (Tl'/a  0»H\it  n.  Ü5v.)  nnb  baö  ift  u\it)vfd}einlid) 
ber  nüvblid)fte  permanent  Oeiuof)ntc  Crt  an  biefem  5Um1- 

§  8,  -)lad)  ben  (irfa()rnngen  ber  '^coriveger  in  ben  3a()ven 
18G{»  nnb  1870  ift  ba'3  gan^e  iun-ifd}c  ÜJieer  nnb  baö  (5iömeer 
weit  nad}  ^Jiorb  Cft  I)in  in  ben  yjicnaten  3n(i,  ^üuinft  nnb  5ep=^ 
tember  fd)ifft»ar  nnb  faft  gan;,  ei'ijfrei.  fta^jitiin  Cnate  legte  in 
3wei  lagen  (15.  nnb  IG.  5(nguft  1870)  mit  Segelfd)iff  220  5ee^ 
meilen,  itapitän  lUue  in  brei  Xagen  44 G  Seemeilen  .ytriirf. 
(iBergl.  Ct^cogr.  mM).  1871  l'II.  p.  10!».) 

X)ic  9(U'5bef}nnng  ber  ganzen  iliifte  00m  3enifei  'bli  (Sap 
3:fd)etjnfd)fin,  bem  ni.h-blid)ften  il>ürgebirgc  Slfien^i,  beträgt  nnr 
etnm  400  bi!3  450  Seemeilen. 

ÄHMin  e'j  bie  anbern  3^ücrtc  ber  (fi'pebiticn  geftatten,  biefe 


Üüf 


'I 


m 


S)iauj]cU;ajtc  rtciv]ia))l;ifcl)c  .Hiiftcjiain'ua(;incit. 


if)OC> 


iiültc  Sil  ücvfolijcii,  auf5iiitc()iucu  iiiib  lüiilciifcfiaftlid)  iiiib  iiatiiV' 
(jlftovil'cf)  31t  iintcv|'iicf)cn,  fo  lüüvbc  bioö  eine  bcr  aröjjteii  Gnt= 
bocfii!iij'5rei|cii  btcfciS  3af)vf)uiibcrt'^  [ein. 

•Seit  1742  tft  bicfc  Slüftc  nicf)t  it\u^t  iiiib  bainal'5  nur 
i}aii3  tiüt()biirftifl  vecoaiioiscivt  luovbcn.  3ii  iüi|fciii(fjaftnd)cr  33c^ 
5icf)mui  ift  ftc  no^  ganj  unöcfaimt. 

:DiiV(^  iOabbeuborffö  33oülJatl)tungcii  im  M)X  1»43  ift  im  ^ 
,ViiotfeIf>ift  ua(i^n*''>utc|'cii ,  bafj  baö  XainUjr^^Sanb  bic  I)öd)fte 
8ommcrtcmpcvatiir  in  [o  t}of)cii  iövcitou  (am  'Jtorb*  imb  Sab- 
pot)  f)atuMt  büvftc.  Untcv  aiit'crcm  9cf)t  Ijier  (acücn  bic  Cifjatauija 
t)iii)  bic  Ü)aiim3vcii5c  I)öf}cr  mä)  ^iüvbcii  atiS  in  itijcub  einem 
anbcrcn  3;f}cilc  bcv  l^vbc.  ®ic  X)iiV(f)icf}nitt!o-^Xcmpcratur  fiiv 
3ii(t  imb  %iic\uit  büvftc  minbcftcn'j  +  ■4**  9t.  fein. 

yjfibbenbevff  faf)  baö  C^ii^mccv  an  bcv  liDtünbnnij  bc'5  Xaimvv 
im  '?(iu3uft  1843  luHlftänbiii  eii^fvci,  unb  fo  warm  lunrbc  cä  if)m, 
tafj  er  bcn  ScfimettcvUnncn  in  .spcmbävmcln  nad}ticf.  3(n  biefcr 
iVin^cn  Stufte  büvftcn  bic  n;id}tii3ften  Snnbc  an  3)tamutf)fiiorf}en, 
foffitem  CSlfcnOein  unb  Ofatuvalicn  üOcrf)anpt  i]fi"iicf)t  werben. 

§  1).  (Tic  ISiitferminci  vom  (5ap  2;f(()eliiifd)fin  Ci-S  jur  3ufel 
.stotoUioi,  bcr  üröfUcn  bcv  noufi&irifd)en  3nfcln,  teträgt  nur  etwa 
500  3ccmcilen.  ÜlH'nn  '^i:\t,  Umftänbc  unb  (5iöv»cv()ä(tniffc  qü 
iicftcitten,  wäre  bic  (Srreict)unii  Oicuntnricu'^  voll  bcr  a((eri3rö^tcn 
ii^duißfcit.  4.  .Je  Gnfcln  finb  wie  bcfäet  licn  tStfenOcin  unb  Äno=> 
dionlaijern  üon  a3i\imutf)en,  9J^''fd)ii!3od)fcn,  'i|3ferbcii,  <Sd)afcn  jc. 

iHn  bcr  ':)iorbwcfttüftc  oon  Sotcinoi,  wo  bic  (See  fcftr  tief 
ift,  faub  man  iM\d)  2i?atfifd}i'jerippe,  worau'j  rjcroorijcfjt,  bafe  baö 
il)(\'er  l<vi  311  biefcr  iiüfte  offen  für  foldje  2:^icrc  fein  mujj. 

§  10.  iia^itän  3or}annefcn,  um  ganj  OJooaja-SemUa 
t)crnmftcncrnb,  traf  faft  c[:\x  fein  &i  an.  li'^  wäre  baf)er  oon 
tcfonberer  3Bid)tiiifeit,  &ct  bcr  Oincfrcifc  fo  weit  wie  nur  mögtid) 
nad)  ^}{orbcn  ju  tjaltcn,  wcniiiftcn«  bi'3  an  bic  fcftc  ober  fdjwerc 
l^i'^fantc  ober  bis5  batjin,  wo  cü  unOebcuflid)  erfd)eint. 


2)ic  9Jcfciit(;al'fd;c  3iiftiuctiou. 


ii ; 


§  11.  <3onten  bic  Umftäiibc  03  mit  fid^  h-incjcii,  fo  miivcit 
bic  3(ufnaf)mcji  bc§  növbn(f}on  ZijdU  bev  Cftfiiftc  yoii  ^lOüaia- 
©crntja,  füu  Gap  (Sbüavb  t»i5  GiiStjafci^Gap  t»oit  rjof}cm  Scrtf). 
Oit  bicfcm  d^{i  würben  totcüci^t  itod^  Uctcvrcftc  üon  bcr  fjoUäii^ 
blfc^en  (5i-pcbittou  gcfunbcn,  bic  fjict  1596/97  üücnuiiitcrtc,  cDcnfo 
gut,  iine  ^n)^'.än  §aU  in  bcr  5'-''rt»iif)cr^S3ai  300  3a()rc  alte 
Uef>erreftc  i^on  5-ürbiff)cr'^5  (Ji'pcbition  vorfanb. 

§  12.    S3cl  bcr  9tü(ffef)r  würbe  eine  te(cijrap()i[(f}e  33cnacl) 
ric^tignnij  bcr  ^auvtcrgctniffc  bcr  ©i'pcbitiün  uon  i\irbö  über 
^ammerfeft  an^j  non  3ntcrej'fc  fein. 

^injujnfügen  Ijatc  id)  nod^ :  <Sic  tnü| jen  f>ei  5(n|'eijlniiii  be^s 
50'?atüt|'d;fin=®d)arr  bic  9)?ü((cr  23ai  (an  ber  SßJeftfüfte  nen  ':)iütiaja== 
©emtja)  fcefurfjcn,  in  ber  bic  'i)Jüriv»Cj'jer  im  3nü  bte  [cf)r  f)üf)e 
Temperatur  üon  +  7<^  9f.  nnb  barübcr  (^cetüaffer)  fanben 
nnb  wo  bic  naturf)iftcrifcf)c  5lu§tcutc  für  biefc  iüreitc  (72 '/a 
C^rab  n.  93r.)  eine  tcfonbcr^o  intercffantc  fein  bürftc  (ficf)e 
CVcgr.  9)«ttr;t.  1871.  Jaf.  G). 

^Injjer  biefcr  3nftntction  entf)altcn  ©riefe  luMt  Wotfja  lunn 
21.,  22.  nnb  24.  3nnt  nccf)  ,vil)h-eicf)e  scrftreute  iHn-tjattnUiV^ 
ma^regefn  nnb  aJatfjfc^Iäge,  namenttid)  für  bcn  galt,  baf?  ein. 
S^orbringcn  nac^  Soften  burrf;  bic  (5i'oüerl)ä(tniffc  ober  anbere 
Umftänbc  gcfjcmmt  werben  foUtc. 


i^! 


:^ic  mir  non  §crrn  21.  Oicfcnttjat  gegebene  3nftruction 
tautet: 

„®cr  S3cfeT)(!§r)a6cr  ber  Gi'pebition  ift  §err  3afob  ITDfctfom, 
bas  3'ct  bcrfclljcn  93cfar)rnng  beö  Slarifc^en  SDJeerei^,  Unter== 
fud^ung  unb  geograp()ifrf)c  33eftimmung  bcr  Cbf*  uub  3enifci^ 
9)?ünbungen,  bcr  '3ierb=  unb  '3ierboftfüfte  ©ibiricui^  unb  wenn 
mögtid}  bic  Grreirfjung  ber  ^JteufiOirifd)eu  3nfetn. 

jDcr  ^md  biefer  (Ji'pebition,  bic  iücrcidjcrung  ber  35?iffcn* 
fc^aft  burcf)   Sorfd)ungen  unb  geograpf)ifd^c  9(nfnaf)men  cincn^-- 


tl)» 

bc 
fct 


^dtöiüftuu}^  bcr  „®crmauta"  in  XiMiötcrij.  9 

Ü)ciU,  anbcrnt^citä  jcboci^  foü  auc^  bicfc(6c  itt  ^jccuniävcr  53c== 
Sic^ung  ju  einer  nufefcvingenben  gemalt  werben. 

®ic  9Jei[c  bietet  für  bie  von  Sfjncn  uertrctenen  iöranc^en 
ber  Siffcnfc^aft  ein  grcßc^3,  reifes  gdb;  jnr  3lu§6eutung  beä= 
[otßen  fiat  bcr  Sta^jitän  aJZcIl'om  Ocftimmtc  3nftrnction  crr^alten, 
Ofjnen  alte  a)ltttct  3U  gct>cn,  [owic  icgüd)c  |)ütfc  ju  (eifton,  fü 
lange  fold^c  irgcnb  mit  ben  üom  Äa^)itän  vertretenen  3ntereffen 
üereinOar  finb. 

2>ic  9Jefu(tate  biefer  (5j.')3ebition  finb  mein  (5igentt)um  unb 
bürfen  biefel&en  nicf)t  ef)nc  meine  Söeiuilligung  üerijffenttic^t 
luerbcn.  3(nf  ber  Otürfreife  erlitte  i^  mir  \^c\i  !j;romäi)  ober 
§ammerfcft  eine  fnrje  3"li'in'ttfnft<^öun3  i>cv  ütefuttate." 


9!)?ein  5lnfentf)alt  unter  bem  gafttirf^cn  ®a^e  ;perrn  SJofen- 
tijaU  wäfjrte  jwei  Xctge.  Tiaä  (5j-vebitiün§f(^iff  „Germania" 
n?ar  fcfjen  wx  meiner  3lnfunft  üon  23remer^aücn  aniSgetanfen, 
ci  foUtc  vorläufig  XünöOerg  in  'Jioriuegen  t^crüfjren,  um  bort 
aU'^fdjtiefjticf)  mit  ncrn)egif(f)er,  an  bie  gaf)rten  im  (Si§meer  ge=^ 
iuöf}iiter  SOJannfc^aft  ttcrfef)en  ju  luerben.  (Selljft  ber  (S^iffä^^ 
proinant  luurbe  auf  befenbere^S  5i>or(angcn  be§  Kapitäns  bort  cin^ 
genommen,  mit  3(U'5naf)me  von  cutinarifc^en  ?uj:u!3artife{n,  Gigarren 
unb  einem  rei(f}tirf}ft  auägcftattoten  Slafcfjcnfcüer,  ioet^e  fc^ä^taren 
^Irtifcl  birect  au§  bcju  9iofcntf}arfrf}en  §aufe  abgegeben  würben. 

M)  folltc  mit  bem  Ofeffcn  §errn  DJofent^ars,  §errn  (Sbuarb 
2tUk,  üormatigen  r;annoüerf(f}en  Offizier,  ber  bie  (5j:pebition  aU 
('''•efrfjäft'ofiitjrer  begleitete,  über  Apamburg  unb  ^open()agen  narf) 
Üönöberg  reifen,  wo  wir  vorausfid^tti^  noc^  früher  aU  bie  „(^n- 
mania"  eintreffen  Fonnten.  §err  9?ofent()at  fjatte  überbie§  nod^  bie 
j^-ürforge  getroffen,  einen  jungen,  wiffenfcfjafttic^  gebitbeten  9Kann 
,yir  Jl)eilna()mc  an  ber  öi'Vebition  einjutaben,  midjcx  neben  p{)i)' 
fifalifc^en  23eobad^tnngen  mir  im  ßinfammern  unb  'ißräpdriren 
natnrljiftorifrfjer  C*H\jenftänbe  an  bie  §anb  gefjen  foHte. 


i 


10  §am6m;i  —  l'übccf. 

Tk  Saljt  fiel  auf  §cvvii  ^laijc  ^diijaavb  cim  )P)a!uinovfoft, 
beredt  Canbibatcii  bcv  iWiitfjcmatif  in  Siviftiania,  bcv  fpccicll  üoii 
bcm  bcfiinntcti  55'övbcvcv  bcv  öcojivavfjic  uiib  iÜJctoovcIoßio,  .Storni 
'^Jrofcffov  a)Zor}H,  ontpfc»I)(cii  luovbon  \mx. 

'iludj  .^crr  ^Iciijacivb  wollte  [irf)  ctcnfnlliS  in  ^löiiisbcvii  mit 
uiiiJ  ucvciiiiijcn. 

3lm  28.  3um  ma(f}tcit  lüiv  um  beim  auf  bcu  iBci]  iiarf)  ^^am^ 
(nmj.  !picr  gaO  c^o  nocf)  einen  Jafl  3lufentl)alt,  bcv  aui5)d)lief?li(f) 
nocf}  auf  Slntauf  üüu  SluöviiftuuiVoijeflenftänbeu,  nameutlicl)  folct)eu 
füv  Juiffcnfd^aftlidje  ^m^c,  üermenbet  luuvbe. 

5lm  30.  3nni  i-jimj  C'5  von  ,'pamtnirij  ab  weiter  mitteljt 
Gifenta^n  nacf)  l'üOcrf.  i)fuv  sevinge  3*^'t  blieb  um  (}iev  ,yi 
einem  flüditiijen  33efu(^  ber  altevtl)ümUrf)en  2tabt  mit  il)veu 
üictcn  fpiljen,  fnpfevOeidjlaiienen  JiUvd)tf)iivmeu. 

'^cx  .f)afenvta^  Jvav  UH'uijier  belebt,  al'S  irf)  mir  i-jebad)t 
f)ätte.    Gin  Keiner  icf}webifd}er  'i'üftbamiifer  „S.  3.  il^ijier,"  Ma^ 
pitiin  Si^eruiiren,  na()m  um  auf  nnb  fc^on  um  '1  Ul}r  i^iad) 
mittajv^  fteuerten  tuir  bie  Xraoe  abuHirtsJ.   ^er  jienllid)  fd)male 
3luJ3  lüiubet  fid)  in  einer  grünen  1l)alnieberuni3  5UM|d)en  ilH> 
fc^ungen  uub  nicbrigen  ^üj^'^"  fdjlautjenförmiii  ncrbiuävt'^.  ^Ten 
'Jtei^  ber  C^egenb   erl)öl)en  v^i^fartige  il5nd}enii\ilbd}en,  5iinid}en 
beneu  cinjciuc  iiornfclber,  iBiefen,  Vanbljäufer  nnb  fleine  X^örfer 
aumntf)ii3  l)crau'^fd)aueu.    )!cinc^-$  bem  (S3eftabe  3ie()en  fid)  ()iiufiii 
lange,  mit  <Sd)ilf  beberfte  Streifen  l)in,  au  freieren  «Stellen  er 
fd}cineu  gröfjerc  uub  fteiuerc  2eid}e,  auf  beuen  v2d>iaren  von 
l'ad^möüen  unb  <3eefd)U)alben  i^r  Sefen  treiben.    Gin  Ijekerer 
§immet  nnb  (eichte,  füt}te  Ü5rife  begünftigten  unferc  '^ciijxt. 

Stromabwärtij  üerflad)t  fic^  ba$J  JraDc-Xl)aI  meljr  nnb 
meljr,  baö  eigentli(i^e  .^ügellanb  tritt  jurücf  uub  le^^terei?  loirb 
nur  noc^  burd^  cinjelnc  !Düncn  mit  magerem  33nf(^iüerf  vertreten, 
in  bcren  ftetlen  unb  gef(^id}teteu  Uferjuäuben  Colonien  üon 
(Schwalben  (Cotylc  ripariu)  fid)  angefiebelt  t)aben. 


un 


1:1 


IialH'niüiibc. 


11 


! 


C^cflcn  Xvavcmüiibc  511,  baö  cim  uH'ftüdjcn  Ufct  bciJ  Sluffo'j 
uiib  iiafje  an  [cinov  iDiiinbuuij  goloi^cii,  cviucitcvt  firf)  biiiä  Sliif?^ 
Oott  [olljft  Dctvärfjtlicf).  iDaö  (£täbtcf)en  (}at  vocfjt  angcncr^me  uiib 
fvciuibUrfjc  UnuicOunocn,  mit  %H*onioiiabcn,  einer  Vinbenadee,  iiitr=' 
\cia\,  <2pie((\inf  uiib  Seetmb.  (Stiuaö  nüvblid^  baüüu  evf)ebt  firf) 
ein  f)üf)er,  vunbev  (Stijiialtf)uvm. 

3m  gl»§  uiib  ber  V'üOecfer  iÖud^t  fa^en  iuiv  eine  9(n5a()I 
von  fleineit  S-af^v.^eiuien,  tfjeil'j  einselit,  tt)eib  511  (*$e|enirf}aften 
üereiiiii]t,  welche  ber  J'il'rfjerei,  namentlich  an[  iSv^'i^tten,  eWaijen. 

!Die  8ec  n?ar  rnfjijT ;  jnr  Vinfen  (5Ü?e|"t)  luic^  batb  baö  ^üU 
l"tein'frf}c  Ufer  ferner  jnrürf  nnb  feine  Gcntonren  löften  fic^  in 
i^febet  anf,  luäfjrenb  luir  nn^J  ber  jenfeiti^en,  merflcntnirijifrfjcn 
.Stufte  norf)  eine  ^^h  hnc\  näf)er  f)ie(ten.  ;t)iefe  wrKinft  in  me^> 
reren  fanbiijeu  ^r^iineniunvjebirijen,  lueiter  im  3nnern  iucrf}fe(n 
('»'letjöfte  nnb  '^d'i^cx  mit  cinmntfjicien  Sx^albpiirtien. 

3n  ber  '^xni)  bei^  fcmmcnben  a)forijen'3,  n)eW)cm  eine  fjerr» 
lirfie  iyfonbnarf)t  iHn'aiujeijanijen,  seii^ten  fic^  in  'Jicrb  nnb  Cft  bic 
flarf)en  Umriffe  ber  3nfet  Seelanb.  3<'i^)^i''fiff)*-'  flvöfjere  nnb  f(einere 
(5af)r3eniie  frenjten  in  allen  Üiirfjtnncjen  baio  ieid}te  nnb  flare  iO?eer, 
anUjrenb  mefjrere  '•)?oftfd)iffe  flürf)tii3  an  nna  iiüriiterbanH)ften. 

iViIb  liefjen  firf)  bie  brei  anf  Gnfeln  ijelegenen  Sorti?,  ein- 
jdne  2f)iirme,  Srf)(ote  nnb  iiröfjerc  (}i^ebänlirf)feiten  üon  Sicpen- 
f)aiien  bentUrf)er  nnterirf)eiben  nnb  frf)on  nm  S'/a  Uf)r  (eijte  nnfer 
X^ainpfer  im  vjeränmijien  ,'pafen  ber  .'panptftabt  ©änemarfö  bei. 

Apier  f)errfrf)te,  namentlich  in  ber  (!^ei-jenb  ber  ilJtautf),  ein 
änfun'ft  iieränfrf)iio((eö  2reiOen.  X*irf)t  flebräitijt  (afl  *3rf)iff  an 
Srf)iff  lamß  bem  a)?ütü  ()in,  iuäf)renb  nnö  cjecjcnüber  einige 
93?onitüren  firf)  tatujfam  in  i!3eiiH\jniu3  fe^jten. 

1)'k  Vat-jc  ber  i^tabt  ift  rerfit  anflencf)m  nnb  i()rc  iMßen, 
(Härten  nnb  ''l?arfe  verlieren  firf)  erft  in  lueiter  Jerne  in  grünen 
ÜlVitbgrnpvt'n  ober  5ie()en  firf)  langS  ber  f(arf)en  Ufer  ber  Slanälc 
nnb  ber  offenen  ®oe  l)in.     3)?eift   flerabc   Strafsen   oerbinben 


:!:!i 


12 


Äc^>cnl;agen. 


mehrere  gvöpctc  offene  ^Hiitjc,  auf  lucWjon  firf)  i>ev|rf}tcbciie  Sta 
tuen  im  ftaffifc^eu  3<-^Pfft>}I  ertjeljeu. 

T)aS  füulgttc^e  <2rf)(ofe  impouirt  fcinesweg«,  djenfoiüeniii  bio 
kna(f;6avten  5Hcgievunij§get>äube. 

Unfer  5(ufentf)alt  Ijiev  luar  nur  lUMt  fef)v  fuvjer  1)anev, 
benu  frf}on  um  IIV2  Ufjr  SDJittcio^S  füllte  „ISiceüensen  Zqü" 
mä)  ilvifttanta  unter  (»eget  gefjen. 

llnfcr  ncue§  Sar^r^euji  \mx  von  "iViffaciieren  ü6ei füllt  unb  c^i 
f)ervfrf}tc  t)ier  eine  loafjve  23at»v(ünifrf}c  «Sprac^üenoirruniv  C>Hiicf 
li^erjoeife  feliet»  bie  Sitterung  anf)ii(tenb  flünftiij,  fo  baf?  mau 
loeniijftenä  immer  auf  üTecf  venueilen  founte.  CAeijen  ?lOeub 
lüurbc  htrj  in  ^clfiuijör,  um  2)?itternac^t  für  mef)rere  Stuubeu 
in  Ö$otr)en&urc3  angeteiit. 

®er  größte  Sfjeil  ber  Ofetfenben  founte  a\if)reub  ber  füllten 
9ia(^t  feinen  9Jaum  in  ben  fleinen  ilajütcn  fiubeu  unb  aucf)  »vir 
waren  lüofjt  ober  übel  i}euötf)ii]t,  unfer  Vager  auf  einer  uidjt'S 
Jiienigcr  aU  m'idjm  95anf  auf  1)tä  anfsnfd^lageu. 

^^egen  SOJittag  beiS  2.  3uü  laubete  „Gi-cellen^eu  Üoll"  Deim 
fleincn  '®täbt(^en  Srcbertf'^oaeru ,  Calb  barauf  in  Saube=5iorb 
mit  inel&efud^tem  ©eeOab;  bann  ging  cä  an  Jön^^Oerg  J^iorb 
oorüOer,  in  u>elrf}en  et»en  bie  „(?i^ermauia"  nac^  a^ttiigiger  Oieife 
oon  23rcmerf)aoeu  gemütfjlid)  einlief.  Unfern  ber  uörblicl}en 
SDJünbuug  ber  genannten  iöndjt  lag  —  jc^t  at»getafelt  —  ein 
großer  Jl^cit  ber  „Gii^meerflotte"  oon  "^öni^&wg. 

TiaÖ:)  einer  locitereu  Stuube  ^^eg^S  fefete  „öi'cellenjcn  Xoll" 
un§  am  SOtolo  üon  23allö  an^S  1'aub.  (iin  alter  33efauuter 
<Stillc'§,  ber  ticben»würbigc  3lbüocat  3)?ei}er  von  Üöu'itierg,  unb 
§err  Treffen,  ber  3Sater  be§  erften  Steuermannes  ber  „C^ermania," 
erwarteten  un^S  Ijier,  orbueten  einige  jDifferen^cn  in  iöejug  auf 
(Sinfu^r  unfereä  9ieifege))ärf'S  mit  ben  allgegenwärtigen  noriüe== 
gifd^en  3oll&ci»mten  unb  rollten  fobaun  mit  nm  im  bequemen 
SBagen  lanbciuwärts  mij  Xönöberg  p. 


(i5 


SBatt». 


la 


Sliaüö  ift  ictjt  ein  (jcinj  un&cbcutcubcr  §afcnpta^s  an  iücWjcm 
nid)t  ciiimat  bic  "i^oftfc^iffc  regelmäßig  anlegen.  (Sine  ^M)(, 
bie  3>'lt9<'t*'^i"i'<''  w»b  einige  Ö^rnp^jen  Weiner  Käufer,  burd^  mldjc 
eine  gc^flafterte,  jefet  aOer  mit  (^ra5  bcwad^fenen  «Strafe  fü()rt, 
tilben  bie  ftcine  ^Üeberlafjung,  in  beren  Mi)c  fid)  üOrigen^ä  ncd) 
UHMtUinfigc  Ueüerrefte  »on  ftcinernen  SOiagajincn  unb  anbern 
l'^cbäntid}feitcn  finben,  bic  einft  jnr  (Gewinnung  unb  33evflung 
vcn  Scefafj  gebient  fjaten. 

il3alb  Tratten  luir  bie  mcift  felfigen  nnb  fafjten  Umget>ungen 
i>allö''5  im  Etüden  nnb  eine  iüof)Innterf)altenc  Canbftrajje  Ijog  an 
fänglid}  3iüiid)en  Werftenfclber  nnb  bann  in  anmnt()ige  3i\ilb- 
Partien  ein.  ^^(nffaUenb  fräftigc  (Srlcnt\iume  nmfäumen  eine 
Strorfc  5&?cg'3.  UeDer  ^ügetrürfen  weg  gelangt  man  in  f(ad}0!5 
'Jlcforlanb  mit  (^cfjöften,  baö  in  eine  lueitcre  'Jiiebernng,  [vätcv 
in  eine  ^Aignne  oerläuft,  bie  mit  bem  üietüerjiücigten  Jönöbcrg- 
<5iorb  in  'iJertnnbnng  ftef)t. 

!rie  >2tabt  XönöDerg  ift  am  öftlidjen  Ufer  biejeiS  J^iorb'3 
ertmnt.  <Sie  joll  im  nennten  3a()rr)nnbert  nni'ercr  3'-'it^^'>'cf}"W"i] 
gogrünbot  luorben  fein  nnb  ent()ält  nod}  mand}e  9iVfte  aii-S  aUm 
Xagcn.  Unmittelbar  nörblid}  bauen  erl)cbt  fid)  ctii'a  ein  500 
5nf?  f)c>f}er,  faft  gän^Iid}  Oaum  ^  nnb  ftrand}(ofer  §ügcl  t»on  fd}ü=^ 
ncm  rott)en  1?or).->f)i}r  «yol'^ ;  erfterer  trägt  nod}  ®pnren  üon 
früf)ern  i^efeftigungen ;  auf  feinem  ^Hpfel  fte()t  ein  maffiüer  I)öt* 
,V'rner  !il>arttt)nrm  mit  ^i"»*''»  """^  großer  Setterfa^ne,  ber 
übrigcn^^  mo()r  einem  alten  haften  aU  einem  mitteIatterUd)en 
(s'tetäube  gteid)t.  !5)ie  5(U'5fid)t  üon  Ijier  ift  fef)r  tüt)ncnb  unb 
lüirttid}  groj^artig. 

!Die  33eiuü()ner  S^öU'ät'erg'S,  ba§  etwa  5000  «Sei-ten  jäWen 
foK,  tefd}äftigen  fid)  faft  anöfdjUe^Ud^  mit  S^iffiäban  nnb  See* 
gewerlK'  unb  bic  bortigen  tapitane  nnb  SOJatrofeu  gelten  für  bie 
tüd)t'.gften  nnb  nnterncfjmenbften  ber  ftanbinauifdjen  §atbinfe(. 

T'er  i^afen  ift  jiemlid)  geräumig  nnb  ftef)t  berfetOe  burd^ 


j\3TsD 

1      Vf 

1 

m 

14 


Il'llStCl'd. 


einen  fiinft(id)en  -Plannt  mit  einer  fleinen,  fcl)nui(en  sünd^t  in 
tuTlnnbnnii,  m\d)c  c»)'tu\ivt«J  in  ben  ('»'•elf  t»on  Mviftiania  münbct, 
Die  (5infal)rt  vom  eiiientlirfjen  f|'übtirf)en)  löncstwii  (\iovb  am 
in  ben  .Njiifen  felbft  ift  üOviiien'i  ^iemticf)  feidjt  nnb  i"d)on  mand)e'5 
5a()v,^enii  nuiii  ()iev  anf  ben  ('♦Hnnib  iierat()cn  [ein. 

T'iV  llnternef)mnni-iöiieift  bev  fjiejiiien  i){f)ebev  nnb  «Seeleute 
ift   Ijauptiäd^tid;   bem   iVorben,   ber  ^(U'JDeutnnci   bev   iivöntiin 
bifdjen  l^etüäijer  .ytiieivenbet.    3ll(iä()rlid)  Kiufen  |et\t  (,yi  tinbe 
SeOvnarci)  eine    ^Injafjt   ^vollere    (Senelfd^iffe    nnb    (»c^vanlHMi 
bampfev  ba()in  am,  um  ben  9tot)tH'nid)(aci  KiuivS  ber  tSiofcinte 
nnb  im  Xreit>ei<J  [elOft  ,^u  Ijetreit>en. 

"iM)  SOielfüm  (i^eterm.  Weoar.  mm.  1871  p.  3K))  te 
ftanb  bie  (Siömeerflütte  Süb^'Jfünuejien'S  im  Ml)X  1«70  am  18 
(£d)if[en  mit  2123  (Sommer.^faft  l:vai]fäf)iiifeit. 

5)ie[c  (2d)ifte  erbeuteten  3031)0  alte  nnb  r)5  375  junj^e 
<3eef)unbc  im  6V')ammtii>ertf)  wn  247  50')  ^peeieotfjater.  3m 
Jrüfijafjr  1871  fimi  ber 'Dampfer  „5r^int(in"  allein  HOOObtefer 
^If^iere  nnb  ijeiüäfjrte  ber  Grtraii  eine  Diüibenbe  von  57  ')3roeent. 

(Seit  einii-jen  3af)ren  betreibt  ber  befannte  ^iapitän  Süoub 
^ü\j\i  von  Jönöbercj  loäfjrenb  ber  ipod)i"ommermonate  mittetft 
Dampf boot  and)  ben  Simval  J^anij  um  bie  ^Jiorbfüften  ^-inmarfenci 
mit  gutem  (irfolcj.  3m  3a()r  1870  r)at  er  einige  breifjig,  im 
folgeuben  einige  .^vanjig  äl^ale  erlegt.  Diefe  würben  gröf^ten- 
tf}ei('3  nac^  Ü>ab§ö  bugfirt,  ber  Xf}ran  bort  anögefodjt  nnb  ba'^ 
Sfetett  in  ^nod^enbünger  üenoanbelt. 

Ucbrigens  befdjriinfcn  fid)  bie  fübnorioegifd^en  ,^auffal)rer 
feine'S^oegö  an§fd)Ii"Otid)  auf  Spccnlationen  Iäng<>  ifjrer  l)eimatf)=- 
lidjen  Siüften  nnb  im  Eismeer.  'i5iclc  berfetben  gct)en  nad)  3n= 
bien  nnb  (Sfjina,  anbere  nad)  5(merifa,  nnb  überbieS  beftefjt  ein 
(ebfjafter  SBerfefjr  mit  ben  benadjbarten  fc^iocbifdjen,  bänif^cn, 
rnffifdjen,  bcutfdjcn  nnb  englifdjen  .'pafenpläfecn. 

Öleidjjcitig  mit  nui*  traf  bie  „ÖJermania"   in  Xön^Sberg 


:Jic  SScinaiiiiiiitiT  bcv  „ftkintania." 


i:> 


■  v^ 


ein.    "Daci  »Sdjiff  umv  flott  Ocwimvclt  unb  fiilutivtc,  bajj  bic 
'^iX\Y  iüicbcr()a((ton. 

Siv  tH'3ü>icii  eine  burcf)  .^cvrii  9!Kci)cr'ö  3uücrfomnicnt)cit 
[üv  \\M  bereit  fler)attcneii  ÄJotjuiiitii  uiib  ftcitteteii  bann  unferem 
Tampfei;  einen  SÜefucf;  cü>,  ber,  luic  f(()c>n  fvüfjov  n^'ü^Atf  f)ifv 
ttollenb'3  alle  iDiannjc^aft  unb  ben  gri36cren  !Xl)ei(  ber  ''JJvoüi 
fionen  einnefjmen  füllte.  Vetjterc  kftanbcn  fjan^tfädjUrf)  in  9Jicf)(, 
liievn,  (2((}iff'Sjiuiei:\i(f ,  flefalscnem  5'teifd),  (SonfenuMi,  .»piUien^ 
frii(l)ten,  (S^erfte,  bürvem  Ctft,  :öutter,  Bt^idix,  ilaffce,  Xf)ec,  con- 
feruivtev  SJiilcf)  nlI^  lünöOevjier  33ier  a\i<i  ber  5-abrtt  unfereö 
Van^omann'5  Xiöriiueriier  —  ein  gar  nid)t  ,yi  üeracl)tenbcr  Stoff! 

t)ic  '^(n'^rüftnnn  lunrbc  —  für  ben  Ivall  einer  unfreimillifieu 
Ueteriüinterunii  —  auf  fünfjefjn  ältonate  Deredjnet. 

Taö  (Sommanbü  ber  (5i"pebition  luar  —  wie  Ocreit^^  enoäfjnt 
—  beni  Siapitän  3ato6  yJietfom  von  üünöüerfl  anuertvaiit. 
iH('3  Steuerleute  naf}men  Zi)dl  3.  !Deffen  unb  ?.  l'arfen,  eücn^^ 
fall'^  non  ^^önoOerg.  iüeibe  f)atten  früfjer  fdjon  eiiienc  Srf)iffe 
flefüljrt.  Tic  üOrige  yj^innfd^aft  beftaub  nad)  (iompletirung  in 
Ironi'30  unb  .Spammerfeft  cixbi  15  "i^erfoneu  mit  (Sinfd)fnf5  von 
hh^A),  «Steiuarb,  a)?afd)iniften,  'iT^oImetfdjer,  i^eijer  unb  einem 
3äcier.  Slujjer  einem  Tänen  unb  einem  (3d}iueben  Oeftaub  bie 
nanje  iöefatmug  am  l^ionoeiierit, 

3n  Xöniiberci  an  iüorb: 

1.  SJiVIfom,  Siapitän. 

2.  ;r^effen,  Steuermann. 

3.  V^arfen,         „ 

4.  Raufen,    I.  9)Zafd)inift. 

5.  Spanien,  II.         „ 

0.  Clc  ülorgrimfeu,  3i>'""f^""i<>ni"- 
7.  CS.  ^Jiielfcn,  Sdjmicb  unb  -Speiser. 

y,  ?(nber^3  ®a()(quift,  (5^-  Slod}  (Sdjiuebe),  fpäter  jum  9J?atrofen 
begrabirt. 


•  ü  I 


im 


4 
•na 


Vi 


'*< 


^ 


IG    Sejcntlidjc  ^aä)ti)dU  b«8  (Sj^cbltlouef^iffcS  in  SScpiij  auf  Sonflructiou. 

9.  3ol)annc§  Warfen,  ^oc^. 

10.  ^aut  9Mbüra,  ftüpcr  unb  SOJatrofc  (©änc). 

11.  SQanä  %ixö,  «Stciuarb  ('Jiaingateuv). 

12.  ^jafmar  Gafotfcn  (^iaüigatcur). 

13.  3utiu§  Slarö,  3Kattoi"c  (üiaüigatcur). 

14.  §ag6art^  ®uü,  aJiatrofc  ('iWaüigatcuv). 

15.  ^ana  i^arfcn,  3ägcr  «nb  SSüc^fenmad^cr. 

Sn  ütrontSö  an  iöorb: 

16.  3lbrian  ^cberfen,  ^av^junicr. 

17.  ^ermann  ^aborfon,  Sci^fifd^^S^inili'V. 

3n  §ammcvfc[t  an  33ürb: 

18.  tvogt)  auä  SJaböö,  ©vagoman. 

SUfü  mit  ßinfc^rujj  üon  un§  3  ^'affagicvcn  21  '•^Jorfoncn  an  ^ovb. 

:i)fa(^  bcm  Urtfjoitc  be§  ftapttilns  war  baö  gafjxyug  allcv* 
btngS  nicfjt^  lücuigcv  a(^5  ,^u  einer  i)iVi[c  geeignet,  nnc  luir 
fic  3n  untcrnefnnen  gebad)tert.  SOielfem  fprad)  ficf)  nt(l;t  nn= 
günftig  üt:r  btc  23auart  beä  «»djiffeö  unb  über  [ein  ;i>crf)alten 
im  Stnrm  an'5.  dagegen  luar  —  luaiS  \\d)  aü6:}  fpäter  iio((- 
fommen  teftätigtc  —  ber  ^of}Ienüerbraucf}  bcr  für  bie  !Dimen  = 
fionen  beä  5af}r5eug'3  überbicö  üiet  jn  fd)iüarf)en  iy^^fd)ine  ein 
fe()r  namfjafter,  ba§  Xamuerf  ungemein  |rf}uier,  bie  OiMgging  ,yi 
ftein  unb  bafjer  bie  <2egcltraft  änjjerft  gering,  namentlich  wenn 
cä  firf)  barnm  fjanbette,  gegen  ben  ilBinb  anfjufrenscn.  Um 
luenigfteu'tj  ba^S  'Segeln  ju  crleirfitern,  lief^  ber  iiapitän  nerf}  nn- 
gefäfjr  300  (5l(en  mef)r  '«egettud^  [e^en.  (5in  weiterer  i)iad)tr)eil 
eriuäcfjft  avi^$  ber  ungefrfjiiften  «Stellung  beiS  SdjornftciU'^,  ber 
t>eim  9)?anöüriren  mit  bem  (^rojjfegel  bc!§  §intermafte'5  um- 
gelegt werben  mu^. 

®ic  crftc  33cbingung  eines  5"<.'»f)V5eug§  für  %^ülarreifen  ift 
netten  [einer  niJtljigcn  geftigfcit  unb  9!)?anöürirfäl)igfeit  bie,  baf? 
ba[[etl>e,  [ei  C)3  üermittelft  ;Dampf  unb  «Segel  möglid)[t  rafd; 


! 


■fK-- 


i,  ■'% 


Sonflvuctiou. 


Bufianb  bev  „Ocimania." 


17 


11  an  33ovb. 
.-^cuij  aikx^ 
unc  lüiv 
iit((;t  Uli 
;  5>cvf>ittcii 
IViitcr  Oü((- 
ic  ü^imcit 
ai'rf}inc  ein 

tltC^    UH'ltll 

i^cii.  Um 
1  iiücf;  im- 
i*  Oi\ict)tf)cir 
"tciii!^,  bev 
aftC'3  iim^^^ 

rrclfeii  ift 

bic,  biij? 

id)ft  xn\i) 


üom  "ißla^c  fommt.  !5jcr  Sommer  im  fjo^en  9iürbcn  lüä^tt 
Dcfannttid^  nur  tüenigc  SDZonatc  mi  es  l^aiibctt  fi^  barum,  nid}t 
nur  in  fürjefter  ^t\t  eine  üerf)ä(tnt^mä§it3  feeträdjtUc^c  äßegftrcrfc 
jurücf^utegcn,  fonbern  auiS)  jeben  günftigen  3tngcn6Iid  aui^äuuufeen, 
ben  bie  fo  [e^r  n^ed^felnben  Giöoer^ättnifje  bieten. 

iiJur  burc^  auj^crorbcntüc^c  (Sc^ncÜigteit  (äffen  fic^  atfo  f}ier 
gro§e  9Jefu(tatc  ersiekn,  namcntlid^  6ei  «Sommerfa^rten,  wie  wir 
fie  öcaljfid^ttgten. 

3Uicf}  bie  innere  (Sinrid^tung  ber  „O^crmania"  erioics  fic^  aU 
fcincgweg§  öortf)eil^aft,  fefjr  unpraftifd)  jumat  für  wiffeufd^aftti^c 
3lrKntcn,  enbüd)  war  bcr  9iaum  für  bas  nötf)igc  'ißcrfonat  uiib  bie 
Sof)(cnüürrät^e  ungemein  Ijefd^ränft,  bod)  ftclUe  fi^  f^^ätcr  (}er* 
aii^f  ba^  and)  in  biefcr  33eäier)ung  baa  «Sd^iff  cigcntli^  mef)r 
gctiüton  (jätte,  aU  wirttid^  nü^Ii^  üerwenbet  würbe.  aJietfom 
brüdte  öfter  fein  Grftauncn  au§  ü£»cr  ben  3"fta"^f  ^"  wctd^em 
er  bie  „OJermania"  6ei  ber  erften  öefid^tigung  in  ©remerrjaüen 
üorfaub.  So  äiemtid}  %[{(§,  \m§  sur  (Einrichtung  gcijörtc  nnb 
nid)t  nageifcft  war,  fe^ttc  säujtid).  (2(^er£>cn,  getjen  üon  ^m^ 
nnb  anbcrn  «Stoffen,  neOft  ,<)aufcn  oon  <2d)mu^  erfüllten  bie 
iUijüten  nnb  ber  ofjnebem  fcl}abt}aftc  ©annjffcffcl  cntt)ielt  nctcn 
einer  birfen  Prüfte  oon  ^leffelflein  nod)  eine  SDJcngc  üon  See- 
loaffor.  §eerbc  nnb  Cefen  waren  Wi^ggenommcn ;  etenfo  ^'am^en, 
iiod)ap|}arate,  (äefd)irr,  2:afel3eng  n.  f.  w.  %\ii)  muj^ten  anberc 
iyoote  angef^afft  werben.  9iautifd)e  2(pparate  fanben  nur  im 
(Sompaj?  eine  iJ3crtrctuiig ;  bie  5lnfer  nnb  Stnfcrtettcn  waren  un= 
3ureid}cnb  nnb  baa  2:auwerf  entweber  ju  fd)wad)  ober  in  unürau^* 
Kirem  3"ft«"W  \^  t'«>'»f5  iiic  9ieftauratton  be§  S^iffeS,  bie  neue 
(Eiiirid)tung  beffetten  unb  enblid}  eine  örgäuäung  bcr  SaMung 
no^  l;eträd}ttic^c  ^dt  in  3lnfprud}  natjmen. 

(^tcid)  nad}  9lnfunft  bcr  „(Germania"  in  2;ön§6crg  Dcgann 
9)?cIfom,  mit  (Srgänjung  be'3  Sc^iffspcrfonatä  oor3ugef)cn.  '^cv 
5tnbrang  üon  SDiatrofen,  we(*e  baa  Untcrnef)mcn  mitmadjen  woUten, 


18 


3iipviimcutc. 


—  '^Hivfiiiioit  ititb 
")Jv.    2541),   batoi 


[üll  ein  auf5crürbciitnrf)cv  gciucfcu  fein.  ("»Heicf^.^eitiii  fanijte  and) 
§crv  SUicjaavb  an§  .^riftiania  an,  ber  ca  ütKvnomnien  fjatte,  micf) 
in  meinen  )üiffen|d)aftlid)en  3(rt)eiten  s«  nntevftütjcn,  unb  lueldiev 
jnijtcirf}  [eUJi'tänbigc  ^'if)i}fifatiid)c  33cc>t>ad)tnnc]en  anfteden  foKte. 
9(agaavb  wax  iiOevbieiS  üon  Seiten  bev  Uniueviität  ^n  ^"hnftiania 
in  literalfter  SBeifc  mit  einem  9iei[ei'tipcnbinm  Oebacf}t  nnb  mit 
t)ev|'d)iebenen  ivcvtfjüollen  3nftrnmenten  anöneviiftet  uun'ben.  Crv 
[tanben  un§  üon  foldjen  jnv  il>evfüi]nn<i : 

3  (Sf)Vonctmetev  ((Sf).  ?5-vob'^f)am  "Tix.  1844 
gvüb§f}am  ')ix.  2221.  —  3.  %\Mc 
mer)vcve  !Xaid}end}vonometev. 

G  (Se^'tanten. 

2  9(5imutf)'(5onipa)'fe. 

3  ®(f)tff3tnt[fo(en. 

1  Sd^alnj^jjen  tSompa§. 

1  fünfllidiev  .'povi,')Ont  (oon  (S^h-i  mit  Vituile). 

1  3;f)eobo(it. 

1)  Xf}evmometev. 

2  üief )  ee-IIf)er m  ometev. 

1  ^^Hitent^sH-nnblotf)  (iMt(bOiVyJia|rf)ine). 

2  Clnerf|'ilOeV'C'>V^fä|lKivometor. 
2  5lnaevi.nb=Ü3avometev. 

1  ^\itent:=?i)ii. 

1  »Jifvoifüp. 

2  gevnvöf)ve  jn  aftvonomii'd)on  3»üectVn  (w\i  'iamped  S:  .S)iti]f)e'^). 

2  ;De(f*5-evnvöf)ve  netft  nütl)ii]en  Iafd)en  r^evniiläfevn. 

3  Sd)aluppen^5'*.'vnvöf}re. 

1  ^l?f)ütoc-iva|.if)i[d)cv  ^(pparat. 

1  3ntenfitäts^^3n[trnment. 

2  5(vaümetev  ,vtv  53e|"timmnnii  be'3  (Sa(,^iier}a(t'5  bev  f^^ee. 
Sevner  a\k  möiilirf)en  ')k\^c  nnb  3anbsievätf}[d)aften,   n.  a.   .T 
;r:'ü|)peUM'id))"eii,  nnb  3  1^oppeff(inten,  alle   Softem  Vefand)onv; 


Uta 


^riftiania. 


19 


3  ctnfadjc  §iutcvlabcrljürf)|cn,  «Sijftcm  Warfen;  eine  3(itäa()t  ä>or^ 
borlaber,  üDoppcIgciuerjvc  wie  S3üd)|'cn  für  bie  SDZannfd^aft;  am- 
tomi[rf}c  SBcftcrfc;  Confcnnvmittet;  63Ia§ci}tinbcr  in  aUcn  gönnen 
unb  C^rö^en  für  <3piritu^3='ilSrävaratc  :c. 

3{m  3.  3uU  mad^te  irf)  in  33eijlcitnnfl  ^errn  <StiÜe'g  nocf) 
einen  s^ueitägiiicn  9ln§f(nij  mij  Slriftiania,  wot^in  un§  bcr  ^oft' 
bantpfer  „©iörn  garmanb"  in  etwa  6  (Stnnben  füf)rte.  Setjtcrcr 
U\jtc  in  SUaKö,  fürten  unb  üDrötal  an.  §orten  ift  jefet  eine 
^auptftation  für  bie  noriuccjifc^e  iriecjsftotte.  53ei  55röbaf  er= 
fjoOt  ficf}  am  SBcftnfer  beiä  tercits  fcr}r  verengten  ^ülf3  eine 
mä(f)tiiic  ©tranb&attcrie. 

3c  meC^r  man  fid;  ber  .f)anptftabt  5icrn)egen§  nähert,  um  fo 
frcnnblicfjcr  ncftaltet  fid)  bie  (V^ei1enb.  T)ie  (^VOirgc  treten  etwaö 
^wxM  nnb  3Wi|rf)en  ifjrem  gn§  unb  beut  ®tranb  breitet  \i(i)  ein 
tf)eituHnie  mit  ::)tabe(iüalb  DeftanbeneS  §ügel(anb  ()in,  au§  weWjcm 
tieine  Ortfdjaften,  (^krjöfte  unb  l^anbfjäufcr  Hirfen.  3'^^)t'"fi^}c 
(5oI)r,',eugc  aller  0>H*öJ5en  teteüen  ba§  9)?eer.  33iä  fjierfjer  6e= 
ftauben  bie  ^i'^^maffen  längs  bc3  «Stranbe^S  au§  Urgetnrg,  i)ier 
lücrbeu  biefetben  üon  bunfeln,  vcriiiorren  gcfd)ic[)teten  ®d}icfern 
üOertagert,  bie  )uaf)rid}einnc^  fi(uriid)en  UriprungS  finb. 

"Die  Umgebung  ^riftiania'S  gilt  attgcmein  at§  eine  ber 
ld)onften  be5  ftönigreid}e§;  bodi  fef}(t  ber  Canbfdjaft  ba§  groJ3== 
artig  "IHttoreiafe  bcr  ütrigen  Süfte  unb  namcnttid)  bcr  (^egenb 
nm  bie  ,vif)treid)en  Seen  be§  3ntanbe§.  Da§  (SommcrHima  ift 
l)ler  ein  fefjr  mitbcS,  bcr  Sinter  bagegen  lang  ant^altenb  unb 
rauf).  1)ie  (Stabt  fd)eint,  lucnigc  ältere  Quartiere  atigered)nct, 
lueitläufig  unb  rcgetmäjjig  getaut,  fic  öerticrt  fi(!^  naij  ben  tc- 
nadjCHirten  §ügetn  unb  feitwärtä  Iäng§  bc§  «Stranbcä  in  ^aip 
reidjen  Härten,  "ißarfcn  unb  Öanb^äufcrn. 

SDJit  2(u§naf)mc  be§  «Storting^^aufcS  unb  ber  Uniüerfität 
f)a6e  id}  feine  CS\eüäutid)fciten  üon  ©cbeutung  gcfcfjeu.  ®a)3 
fönigtid}c  <Sd}Uif5  ift  wof}!  rcd}t  fjüOfd)  gelegen  unb  tef}crrfd]t 


20 


Qlbvcife  toon  2:!Jn8tcig. 


üom  (äivfel  einer  3lnr}öf)c  aua  bic  weite  Untiictuiui,  aicx  bcv 
iöau  fann  auf  avc[}iteftc>nil^e  35o((fümmouf}cit  lueuig  Infpriic^ 
madien,  unb  gtei(f)t  fciueöiuegS  einer  Iuj;uriüi'en  fönigtidf^en  ^C' 
fibenj. 

9iarf}bcm  wir  einen  ^örscrncu  Tlolo  unb  bie  unocrmeibtidje 
©ouanc  pa^\ixt,  \a\)cn  wir  un§  3unäcf)ft  narf}  einem  Dbbarf) 
um.  !Dann  würben  ücrfd)icbenc  Ginfäufe  ücforgt.  iCnrrf)  bic 
(SJefälligfcit  bcg  3(ififtenten  be!3  meteorotogilc^en  SuftitutS,  §errn 
bc  ©eue,  crr)ielt  bie  (S^-pebitiün  noct)  einige  J^crmometcr,  bie 
un§,  wie  anc^  ein  nanttfcTjer  SUmanac^,  in  liOeralfter  SBeiie  jur 
äJerfügung  gefteUt  würben,  l'ciber  fcnnte  irf)  feinen  meiner  f)ie= 
figen  S3cfanu'ten  auffinben  unb  f(f)eu  am  näcf}|'ten  a)?orgen  gingen 
wir  wieber  nacf}  Sön^^öerg  prücf. 

>Die  53cwof}ner  Jünöberg^^  legten  ein  Ie6f)afte§  3ntereffe  für 
uufer  Unternehmen  an  ben  Xag  unb  bic  gaftfreuubticlje  unb  lie^ 
bcn^würbige  2(ufnat)me,  welche  wir  ^ier  aUentfjalten  gen  offen  (}aDen, 
wirb  immer  ju  ben  fcf)önften  Erinnerungen  bcr  9teifc  gef)ören. 
ilapitän  aWolfom  fjatte  lion  (Seiten  ber  norwegifc^en  5ee= 
6ef)örben  einen  iöefet)(  erwirft,  burcf)  wctc^cn  ber  (Jjpebition  alle 
^euer=  unb  §afengelber  (iingö  bcr  ffanbinanif^cn  Äüften  erlaffen 
würben. 

Shn  3l&enb  beö  7.  3nti  fotltc  bie  „Germania"  jnr  SlOfaf)« 
bereit  fein.  T)o^  traten  uocf}  einige  unerwartete  ^inberniffe  ein, 
weldjc  eine  furje  !i3er^ögerung  ju  Jofgc  f}atten. 

®a§  5'flf}t5eug  war  inbef?  feftlirf}  gefc^miirft  unb  3a()Ireic()e 
S3efurf)er  Derfnmmettcn  fid}  nod)  auf  1)ecf  unb  in  ber  ^fajüte,  wo 
bem  SdjiffäfeUer  gef)örig  3ugefvrüd)en  luurbc  unb  e§  nidjt  an 
cntf}ufiaftifd^en  unb  Viitriotifd^en  9iebcn  mangelte. 

Sei  raufjer,  winbigcr  5öitterung  unb  bid}t  mit  Setter^^ 
Wulfen  bcljangenem  ^immel  liefen  wir  in  ber  5rüf)  bc^  8.  3uli 
f^on  üor  Stageöanürud)  aii^i.  Oi'ad}  wenigen  Stunben  verließ 
ber  ftarttencßeltc  Vootfe  ben  T'ampfer  unb  wir  fteuerten  anfangs 


l'ckit  an  S3cib. 


21 


fübiinivts  Ina  juv  ^löUiStH' Vijcv  Xomtc  imb  bann  U\uy$  bei*  ®iib== 
oftfüftc  »en  'i)Jüvnjcgcu  bcv  ®üb|pifec  bct  [fanbinaplfc^cn  §ot&^ 
infct  äu.  2lm  10.  bcuOtivtc  bic  „C^cnnauia"  bic  tcfetcvc  luib 
naf)m  iinn  i^von  Courä  nacf)  'Dtüvb  ju  Oft.  33on  Sinbc^nä^ 
unb  elfter  a6  I)iclt  man  ctioas  fern  üont  Öanb,  bocf)  mcift 
in  Stc^t  ber  (^ctircie.  <3ü  gin^]  cö  6ci  wccfifclnbcn  Sötnbcn, 
tl)ctB  mittclft  ©cgcl,  t^cit§  mit  3lnit»cnbung  bor  ©ampfmafdiinc 
fort  t)iö  3um  13.  3nli,  wo  bei*  ita^jitän  tun  9Jünbü,  in  ber  3uif)c 
i^on  3(a(efnnb,  anlief,  nm  einen  i'eotfen  an  ^ovb  jn  ncl)men  nnb 
nm  bann  ben  Seg  fjart  unter  Öanb  in  ben  tanäten  fortfefeen 
3U  tonnen,  inbem  er  fjofftc,  auf  bicfe  3(rt  ^dt  ju  geiu-nnen. 

5lm  fteiten  §erf>jeftabc  t>on  9{ünbö  fa^en  wir  bic  erften 
l^avageitanrfjer  (Mornion),  bic  ^ier  fc^on  in  einiger  3(n5a()l  wx- 
fümmen;  biefc  23ögcl  ge^cn  iebo(i^  nirfjt  fo  weit  fübtuärt:§  a(§  bic  ' 
Xeifte  unb  IHimmen. 

'^as  V'eten  an  iöorb  war  ein  jicmtirf)  einförmiges  unb 
gtcic^mäjjigeä.  3iMnb  unb  3;^itternng§ücrf)ä(tniffe  Ocbingteu  na 
türlic^  unfern  3(ufeutf)a(t  auf  IT^erf.  !Dic  enge,  buntle  Kajüte 
l>ot  juenig  3(n3tef)enbeö,  bcnn  Oei  cinigcrmajjcu  lrüt»cm  .^immet 
nuifUe  bort  felt^ft  am  f)encu  Xage  1'icf)t  gebrannt  iuerben.  ©ei 
ru()igerer  See  t)iclt  man  fid)  mcljr  im  Srcicn  auf,  um  fid)  33c* 
JiH'gnng  ^u  üa'fd}affen  unb  um  (Seuri?,  Setter,  ©egcnb,  3fll)r* 
^euge  u.  f.  w.  ju  Oeot\'id)ton.  Sein  5-rüf)ftüd  nat)m  3cbcr  na^ 
Ü^'lietcu.  Um  11  Ufjr  gat)  eö  ein  (5^(a§  (5f}erri},  um  9)iittag 
!Diner  uiit  wenig  9l0uicc^'§fnng,  gegen  3l(?enb  traute  man  einen 
3:obbi)  unb  mad)tc  barauf  ein  t(eines  Spiet;  ba§  Souper  würbe 
um  7  llf)r  gcgctH^i.  'Jiur  t»ei  gan^  aujjcvorbcnttidjcn  C^clcgen* 
()citen  überrafd^tc  um  3)ietfom  mit  einem  unter  feiner  ganj 
fpecicUen  2tuffid)t  unb  3tnorbnnug  bereiteten  'löiatjt,  bei  wet^em 
wir  bann  '43crantaffuug  nat)mcn,  baö  gewöf)ulid]e  (^cträufe,  iöier, 
mit  einer  ^tafdjc  9{f)einwein  ober  iöorbeauj:  ju  ocrtanfdjcn. 
Sonft  t}ietten  wir  3nfaffen  ber  ^afütc  mcfjr  auf  cbtcu  C^crftcn> 


'H 

I 


Sri] 


Ik    „il 


J 


lii 


'  it 


n 


9> 


ißcft-gjoib. 


[aft,  in  bcm  ein  (Jvfferftirfjcö  gcteiftct  luuvbc,  nanicnttirf)  näd)l 
ü(f}cv  ^c\U,  »üonn  C'5  üict  jn  arücitcn  ijat).  Cft  tiinte  ein 
tnirnjov  «Seufzer  au3  beä  ftiH^itiinS  Ä'ojc  fjcvütcv,  lucnu  ju  iDicbcr- 
Ijültcn  SOZatcn  ein  ^ov!  fnaUte,  wogegen  es  fic^  auf  gvcuiib 
5(a3aarb'!3  {'ac\QX  {jefjctmnifjüoU  rü()vte  unb  bic  Öavbtnen  cnbltrf) 
,yivii(fi]e5Ciien  luuvbcn,  [o  oft  ^wci  ©tijvcnfriebc  (»cmüfjt  luavcn, 
in  mi^iin^ftcr  ®ti((c  eine  9i^ciniücinf(afrf)c  ju  l}ef)anbctn. 

ÜJiit-^jutev  3Bitterunc3  evreidjte  baä  5'<.if)V5eUii  am  fü(i]enbon 
Slljenb  ben  fd)öncn  unb  geräumigen  §afeu  wen  ^iviftianfnnb  mit 
ber  gtcicf^namigcu,  fe^r  frennbücf)  gelegenen  .^anbel'Sftabt. 

§ier  würbe  ein  jiuciter  Vootfc  in  !l:^ienft  genommen,  ber 
für  bie  mäfjigc  «Summe  oon  20  opccie'o-2;f}a(er  un^^  DiiS  !trom^oö 
3n  geleiten  \\(i)  anf)eifd)ig  madjte.  "Die  Sieife  baljin  ging  of)ne 
fcefonbere  öreigniffe  oon  Statten  unb  loar  meift  oon  guter 
SlUtterung  Cegünftigt. 

Sei  ber  Ue(Hn'faf)rt  üter  ben  ä>eft  5"Kn'b  jeigten  ficf)  bie  erften 
SäJate.  9luf  bcm  f}öf)ern,  oiel^acfigen  C^V'lnrge  ber  Vofoten  unb 
35cfteraa(en  tag  nocf)  oiet  Scf}nee,  loäfjrenb  bie  ^^iicbernngen  oft 
mit  ()üt>fd}em  iöJiefengrnnb  ober  grünem  ©trfentnifcfjioalb  hc- 
ftanben  waren. 

3n  ben  meift  engen  3Bafferftraf;eu  junfcf^en  bem  'ii5?a(angeu ' 
gjorb  unb  (^rot=Sunb  ftiefjeu  \m  auf  mef}rere  (?»kfeUi"d)aften  oon 
gifrfjern,  loetcfje  mittolft  leidster  ^oote  auf  eine  jetjt  ungemein 
3a()(reid)c  3lrt  oon  !5)orfd)en  (Giidus  ctirl)ODarius,  nonoegifd} 
Scj)  3agb  mad)ten.  Triefe  5-ifd)e  trieben  truppioeife  watjc  an 
ber  rt»erflä^c  ber  See  unb  würben  oon  Xaufenbcn  oon  iOföoen 
tegteitet,  bie  üOer  if}rcn  ^\ic\(\\  f)infd)iüärmten. 

äöir  fjatten  gefjofft,  Xromsö  fd)on  am  ^DJittag  be^^  19.  Ouli 
3U  crreid^eu.  (^ine  ungemein  f)eftige  nad)  Süb  fetjeube  Strömung 
oer^ijgerte  iebod)  bic  5af}rt  berart,  bafj  bic  „(Germania"  erft  um 
10  Itfjr  ^Ibenbä  im  bortigen  §afen  ju  'Jtufer  gelten  fonute. 

Unfer  erfter  5i3efud)  am  fotgenben  y)kH-gen  gatt  bcm  loarfern 


1-  i 


m 


tt 


'V 


IC 


w 


> 


^11 
^11 


ii^ 


,  ! 


I  1. : 


S 


m 


■  •^"^'  ••■-'J"Tr~"'"^IWfT™W*WIW^"W  *?\  W   }^  V  - 


Svoniöö. 


2:5 


9i\'id)'5CLMiiiit  von  .^ivoijf),  mUja  fiel)  aikx  ^uyldynijcikn  bcv 
l5i-pebition  aiifiS  cifvigftc  unb  iuof)(jüül(ciibftc  annaf;in. 

G'5  muffte  f)ici  namentlich  M)k  nnb  ein  gvoj^cö  5tcfe  für 
biMi  S-amj  von  Sctfjwalcn,  bas  bcv  9U)cbcv  §ini(jevt  "ißcttevicn 
füv  btc  Snmnic  üon  G50  iSpcctos  (jcittc  anfevtiijcn  (offen,  an 
Ü3üvb  genommen  werben;  ancf)  fe(}(tc  nocf)  btcä  nnb  ienc^3  Un- 
entOe()rU^e  für  bie  9ieifc  \m  Giömeer,  benn  bie  ^luörüftnnii 
mnf5te  mit  foW)er  §aft  tetrie&en  Juerben,  bajj  natürlirf}  SiJieloS 
üOevfefjen  nnb  üergeffen  wnrbc. 

9(m  Xage  nacf)  ber  3lnfnnft  in  2:romäö  (jatte  bie  grau  be§ 
momentan  atnvefenben  öfterreirfjifcljon  (SonfuB,  §errn  3tagaarb, 
bie  C^üte,  un^3  su  einem  gtänjenben  ^Diner  anf  if}rem  eOenfo 
vcijenb  gelegenen,  aU  einfach  nnb  gefcfjmaefüoU  eingerichteten  ^aiib^^ 
\)anic  einjutabcn. 

®ic  fnr^c  ,3*^1*  beö  ?Infcnt()att'3  geftattetc  leiber  nid^t,  einen 
von  ."perrn  von  ^rogf)  proponirten  S3efncf}  beä  ülromsbal  nnb 
bcr  n)äf)renb  beS  §o(f}fümmeri>  bafelCift  gelagerten  ^aj^penfamilien 
au'ojnfüfjren. 

'ilm  bem  'Jforbmeer  nnb  üOer  bie  bortigcn  bie!3jäf)rigcn 
(5iöüerf)ättniffc  ()atte  man  in  1rom§ö  nocf)  wenig  fiiJ^crc  9iad)== 
vid)ten. 

Ungofäf}r  60  Cvagbfafjrjeuge  waren  f>om  i)iorbIanb  nad) 
Spitzbergen  nnb  'JioiHiia^Semtjia  an^5ge(aufen,  bavnnter  mefjrere 
ftcine  T'ampft'üote,  welche  DefonbersS  ben  SßSeifewalfang  üetrciDen 
follten. 

3>on  wiffcnfd)aft(id)en  (5j.-pebitionen,  welche  nic^t  lange  t>or 
nnferer  5(nfunft  oon  Üromiäij  nad)  bem  9iorbcn  abgingen,  erwäf)nen 
lüir  bie  be'S  §errn  ®mi)t(),  <2d)uner  „Samfon,"  tapitän  lUue, 
nnb  jene  ber  Ferren  'ißai)er  unb  5Öci)pred)t  auf  bem  „3§f>iör." 

'Smi)t^  beaOfic^tigtc  namentlid)  bie  (irreid)nng  oon  ^önig= 
^artiS  Wmb,  bem  feine  '!?anb!3tente,  .^err  S3irf&ecf  von  5l&erbcen 
nnb  %'rüfcffor  3Ufveb  'i)Jewtün,  im  3af)r  1864  fo  nar)c  gefommen. 


i:  J 


n 


i?i 


;'ii^l 


r; 


24 


(Sifläiijunij  bc«  i^d^iff-SVcifoiirtt«. 


(S^iffölicutoitant  31Vv|?vccf}t  unb  Ci&cvticiitonaut  "iPaijev  wollten 
bic[clt>e  9ti(^tiuti3  ehtfd^tagcu  unb  bann  im  SDiccv  öftü^  üon  'B\i\^^ 
l»ctijcn  unb  wcftlic!^  üon  ^foüaja  Scmtia  nörbtic^  jn  galten  [ud^cn. 

3)cv  für  bcn  SBJci^njalfang  onägctiiftcte  fUnnc  I^Dampfcv 
„9Jomäbat"  gelangte  nur  auf  bic  §ö^c  üon  S3ären=(5i(anb,  bovt 
ftie^  berfctDc  auf  «uirf}tigc  S^retboiäfelber,  um  bic  er  fic^  einige 
20  2:age  erfolgtoä  (}erHmtriet»  unb  bann  —  man  fagte  wegen 
fc^abf}after  SOiafc^inc  —  wiebcr  nac^  Üromäij  surürffefjrte. 

<Sd^on  üon  Jönötierg  au^i  fjattc  ic^  an  ben  9iei(^!§coniut 
üon  ^rogt)  tc(cgrapf)i[^  bic  33itte  gefteUt,  er  möd^tc  lüomöglic^ 
einen  ^IDragoman,  welker  ber  ruffiidjen  unb  lamoicbifrfjeu 
Sprad^c  mächtig  fei,  für  nnfere  ^mä'i  in  !t)ienft  ner^men.  (5in 
fotc^er  fanb  fid)  nicf}t  in  ^^romsö,  §err  ihmi  Ärcgt)  machte  trclj--^ 
bem  einen  geeigneten  9J?ann  ansfinbig,  ber  in  23absö  wc>f)nf)aft 
ift.  !t)er)e(&c  foUtc  mit  umgefjeubem  ^^eftfii^iff  in  ^ammerfeft 
fein  unb  bcrt  mit  um  snfammentrcffen. 

3ug(eid^  fjenerten  wir  nocf)  einen  in  ben  "ipotargewäffcrn 
erfal^renen  .f)arpunicr  nub  einen  tefonberen  Jifc^er. 

3(m  aJiittag  beö  23.  3uli  fta^  bic  „(Germania"  wieber  in 
<Sce.  §err  öon  ^rog^  unb  mel^rere  33cfanntc  geleiteten  un§  eine 
(Strerfe  weit  norbwärta  burcf)  bcn  3:rcmöö  8nnb.  (Sine  biö  gegen 
3lbenb  anl^attcnbc  «Sübbrifc  unb  bic  ru()igc  See  begünftigten  bic 
9ieifc  berart,  ba^  wir  uns  fd^on  um  5  Uf)r  Sl&cnbiS  im  ^üat^Sunb 
unb  auf  ber  §öl)c  t>cn  ÜcixUö  befanben  unb  glei(^  barauf  5ngtö 
in  «Sic^t  bcfamen.  9?ad^  unb  nac^  f)ü(ltcn  fic^  aber  bic  (^Mpfet 
ber  S3ergc  in  bidjte  'Jiebclfc^leicr  unb  StüeS  fcfjien  auf  balbigeö 
Umf(^Iagcn  ber  Sitterung§t»erf}ä{tni|fc  ju  beuten. 
•  3m  <Sunb  swifc^en  Slrnö  unb  5ug(ö  trat  wirfli^  (^^egcnwinb 
ein,  unb  jwar  mit  f}of)em  norböftli^en  (Seegang,  fo  ba§  unfer 
f^wad^e§  i^a^räcug  nur  geringe  gortfd^rittc  mad^tc,  bagegen  um 
fo  heftiger  ^in  unb  f)cr  rollte. 

23ün  ben  23ogetcD(onien  ber  ^^tad^barfd^aft  jcigten  fid^  nur 


.    ! 


m 


»Qy 


'<f. 


'^ 


J^ammeifefl. 


25 


ü^-' 


ücrirrtc  SlOcnbgäfto,  ciniflc  flcinc  (5tnfle  \)on  3((fcn  unb  "^Jojjaßci* 
tauc^cm,  bic  in  ^afttflcm  5("fl  ben  Seifen  üon  gufltö  jueKten. 

Um  Vo^jjjen  nnb  ©itben  ^erum  ging  e§  gegen  SKovgen 
(24.  3n(i)  in  ben  engen  ©örö^^fsunb  mit  feinen  mnterif^en  unb 
lüilben  gelöpartien  nnb  M'o  crfc^ienen  am  fernen  §üvi3ont  bic 
eigent^ümlic^  geformten  getiäflip^jen  .^fetmen  unb  §acijen,  bic 
©eemarfen  jum  9.aml  von  §ammevj\ft. 

3(uf  ben  OJefcirgen,  bic  mcift  fc^roff  am  ber  Stut^  anftcigen, 
lag  nocf}  siemlid^  ml  (S^nce.  SOian  er5är)lte  um,  bafe  man  in 
biefem  3af)r  Di§  ju  Stnfang  3uni  faft  tägtic^  ©c^neegeftö&er 
Ijectac^tet  ^abc. 

3(m  früf}en  SDiorgcn  nafjm  ber  tapitän  eine  Keine  (5jc* 
cntion  auf  'Did  vor.  (5ö  zeigte  fi^,  ba^  nnfer  Äod^,  ein  blonber  unb 
fauter  <3d)iücbe,  ber  mögti({)eriüeife  jcbcs  ^anbiucrf  teffer  üer= 
ftanb  aU  gerabc  bic  Sioc^funft,  neten  gc^oiifjnli^cr  Unreintid^feit 
aucf)  nod)  eine  9(n3at}(  ficiner  !I:f)ier(^en  cnttioirte,  bic,  wie  eö 
fc^ien,  ntrf)t  gerabc  i^n,  fo  bod^  feine  (S^lafgcnoffen  IJeläftigten. 
T^ie  ^CKÜjt  würbe  rudjbar,  eine  Untcrfu(!^ung!3commiffion  conftatirtc 
bic  ^ünoefen^eit  ber  tlinben  "ißaffagierc  unb  ber  ^od^  würbe 
cum  infamia  begrabirt.  Gr  muf?tc  firf)  entfteiben,  crfjiett  ein 
(2turät»ab  oon  frifrf;em  (Seewaffer,  lourbc  grünblid^  gc^Jufft  nnb 
gefd^oren  unb  enbli^  feine§  lüoKenen  §emb!§  beraubt,  ivelt^CiS 
fammt  ber  barin  befinbli(i^en  (Sotonic  ben  SBJeg  über  53orb  naijm. 

Unter  äiemlic^  fjeftigem  öegenwtnb  lief  unfere  Gj-^^ebition 
um  4  U()r  5ia^mittag§  im  §afen  »on  §ammcrfeft  ein. 

§err  3lagaarb  war  i\m  mittelft  'ipoftfd^iff  über  Sitten  ^ier^ 
^er  üorau§geei(t;  berfelbc  war  in  Sitten  bcm  ©irector  be§  'Sfle^ 
teorotogifd^en  Snftitntä  jn  ^riftiania,  ^crrn  10?o^n,  begegnet, 
welcher  bic  öefälligfcit  ^atte,  um  nod^  ein  wcrt^ootlcs  ^er= 
mometer  jur  S3eobad)tung  unterfccifdjer  2;em))eraturcn  («Softem 
GafeUa)  ju  überlaffen. 

2Bir  Ratten  taum  Sln!er  geworfen,  aU  Slagaarb  mit  feinem 


V.    -f!? 


vi 


Jl 


26 


Xf;iantl;Ui- 3aj}bcn. 


iii  ^ammcrfcft  ctaDttrtcii  Svubcv  unb  bcm  vii[fi|"d)e»  (So\\\n\, 
Srtcvxn  3cntctft,  an  23üvb  fam.  ;Danii  ma(!^tcit  wix  bcm  Widyy^ 
confut,  ^errit  33cVijcr,  unfern  33ciucf).  ^Dovi'cdjc  fjatte  bio  C'>3c= 
fäüiijfcit,  un'5  [eine  ülolcn  unb  aro^avtiijcn  (^tattiffnncntö  ju 
äcigcn,  btc  SOfagasine  für  oi'trorfnctc  5-i[(f}c  (Stocffifd^e)  unb 
Xfjranficbcrcicn,  tr)ot(n)ctic  mit  ADampfcinridfjtuuijcn. 

®cr  (Sonfut  Dcfi^t  cintcjc  äutanäti]  gaf^rjouiic,  mU)i  tf)ci(iüci|'c 
3:^rantt)tcrjacjb  im  (Si^mccr,  tijciU  aücr  gcmtnnrcidjcu  ^anc^  von 
§aifi|c()cn  auf  bcn  knad^tartcn  fflänfcn  tctrciOcu. 

©er  ßrtraa  ber  933atrüß=  unb  <Sccf}unbjagb  ift  iu>n  3al)r  ju 
3a(}r  im  Otücfijang  begriffen,  nicf}t  nur,  iueil  in  Jolgc  ber  unfinnigen 
95erfc(gung  ber  3ungeu  biefc  üfjierc  immer  fettener  werben  unb 
fi^  in  f)öf)cre,  faft  unerreichbare  ©reiten  ^nriirf^iefjen,  fonbern  and) 
inegen  bc§  niebrigen  'iH'eife'S  ber  Satrofjfjänte  unb  beö  ©pecfeci. 

^}üx  einem  einzigen  tfcinen  Sar)rseug,  bem  luacfern  Kaufmann 
i^infenfjagen  von  .^ammerfeft  gefjörig,  u\ir  ci>  im  inirfcmmer 
biefeS  Safjr'S  gegtürft,  einen  befonbers  ergiebigen  5ang  jn  errieten. 
X'affelbe  r)attc  bie  3lbfi(^t,  nac^  '^lüüaia  A2emtia  ^u  ge()en,  ftief? 
jeboc^  etiüa-3  uörbliif)  üon  ber  Snfel  ilolgnieiu  f(f)ün  auf  gröfjere 
^TreibeiiSfelber,  bie  berart  üon  jungen  unb  alten  (^rönUmb  9iobbcn 
lüimmetten,  ba§  binnen  fuiym  gegen  1200  (£tü(f  berfelben  er 
|(f)lagen  würben  unb  baö  g-afjr^eng  mit  yoKer  ^^'abung  ben  ^liiirf^ 
lücg  antreten  fonnte.  !Da'3  (Siä  trieb  \>a\mU  wn  ^totgujeir 
uorböftlid^  in  ber  9iMrf)tung-  gegen  beu  ^toftin- Scharr. 

grüner  r}errid}te,  Jüie  eö  fcfjeint,  ein  Iebf)afterer  iJerfefjr 
jiüifdjcu  §ammerfeft  unb  bem  3l'eiJ5en  y)ieer;  aber  and)  je^t 
uüd^  liefert  ^Irdjangctijf  eine  grojje  Quantität  von  (:>3etreibe  unb 
.f)ülfenfrü(^ten  unb  namentüd^  's^iing^otj  nac^  "i^m  ipafenvtätjen 
üon  i^inmarfen. 

einen  nidjt  unbeträc^tUd^en  ipanbet^sartifel,  ber  nac^  bem 
SBci^en  äJJeer  feinen  3Beg  nimmt,  bilbet  merfwürbigeriueife  iüeft> 
eurü^)äifc^e!3  ^^^etj^üerf,  sumal  CtterfcUe. 


rm 


iir, 


9kdjii(^teu  über  bie  piiifdjeu  SUiffe. 


27 


®ic  (^cgcnb  »on  ^ammcrfeft  tft  fa^(  unb  unfrucf)tt\ir, 
iiHifjvcnb  im  &cnacf}6arten  ^Utcn^giorb  nod^  Werfte  getaut  wirb 
unb  l'etbft  ticfmüalbuuflcu  üortommeu.  !l)ic  Slupfergrukn  ber 
("»V'ijcub  licfetn  in  Quabcvform  gcgoffcnc  ©(^(arfcn,  mldjc  aU 
S3aumatcriat  in  bcr  5Ja^IJar[^aft  ücrwcnbct  werben,  uamentli(i^ 
3ur  (^unbameutirung  für  C^et>äulirf;feiten. 

2(m  näcfjftcn  ÜKorgcn  (25.  Suli)  lief  ber  Keine  <5jorb=^ 
!r'ann?fer  „a?cirauger,"  üüu  iöaböö  fommeub,  im  §afen  ein  unb 
mit  if)m  unfer  neuer  9tei|egefäf}rte,  ber  !Dü(metfc^  ^rog"^.  SBof}! 
l^atten  wir  ben  ganzen  Zac^  (jeitern  ^immct,  aljer  ber  9iorbwinb 
fteig'?rte  firf)  berart,  ba^  an  bie  3Beiterreife  nid^t  getackt  werben 
fonntc.  5"üv  ben  SCdenb  war  unfere  ganjc  (^cfel(frf}aft  kim 
ruffijd^cn  Gonful  jur  Xafet  getaben,  ber  un§  mit  intcrcffanten 
^)(a(^vi(()ten  üüer  bie  (Siboroff'fcfjen  Unternehmungen  in  «Sibirien 
unb  bie  bortigen  i^erfcfjröwegc  unterl^ictt. 

T)k  ?anbwirtf)[rf)aft  in  ben  ©egenbeu  um  ben  mittleren 
unb  oberen  fs^auf  be'5  Cbf  unb  3eni[ei  foH  ganj  aufjerorbeutlici^c 
i^ortf(f)ritte  mad^en  unb  ber  9ieicf)t^um  an  Öang^ots  unb  na^ 
mentlirf)  gflb^jrobncten  ein  \o  grojjartiger  fein,  ba§  bicfctben  nur 
tf}ei(weife  abgefegt  werben  fönnen.  SOZe^r  aU  100  iDam^fOcotc 
unter()a(ten  bort  ben  SJerfefjr. 

?lm  öfttic^en  Ufer  ber  9)Kinbung  bcö  3enifci  befi^t  «Siboroff 
reid)e  örap()it==a)Ziuen.  X)iefe!3  gcfcljä^te  SOiinerat  üe§  berfelbc 
suerft  ftromaufwärt^,  bann  oiete  SOieilcn  weit  ü^ier  l'anb  buif(^ 
9iVnt()ierc  auf  ben  Cbj  unb  üon  ba  biiS  jur  "ißetfc^üra  bringen. 

3u  früfjercn  S'^ikn  muJ3  übrigen^  auc^  eine  siemlic^  rege^ 
mäjjige  3?erbinbung  jur  See  jwifdjen  bem  Sßeifjen  SOZcer  unb  bcr 
.<ilara^Scc  beftanben  ()aben.  «So  berid}tet  ^'•"'^il'^vager,  ba§  bcr 
mo'3fowitif(^e  3lbgcfanbtc  (5.  9)'5brant!S  3be'3  in  ber  S3ef(|rcibung 
feiner  Steife  üon  SOZoöfan  nad}  (5f)ina  bemerfc:  „Die  Bürger  uon 
3cne|eiSfoi)  r}aben  ein  Sd}iff  jum  SBalfifdjfang  aui^gerüftet;  c^i  tft 
aber  niemat'3  wiebcrgefcmmcn  unb  ücrmutfjHc^  im  (JisS  gebner^en. 


M'3 


m 


"% 


■fti 


m 


28 


grü^cvcr  SßtYUi)t  inxä)  bie  Saigatf(^»@tiage. 


«'  I 


3cboc^  öüii  bcr  ®tabt  Swflcinta,  fo  etwas  tiefer  ober  unter  beut 
ö'lu^  3eni[ea  Heget,  gcfjcn  cinnod^  jäfjrlid^  einige  Öeute  auf  bcii 
2BaIfif(^fang  au§,  fie  nehmen  at»er  bie  3cit  in  Sl^t,  wenn  ber 
SSinb  üom  l\inb  ftreid^et,  unb  i^a^  (Sis  in  bie  ®ee  hinein  treit>et, 
ba  fie  bann  ifjren  gang  gtüctlic^  üottfii^ren.  ÜDiefer  ^in^  3e= 
nifea  fällt  aiiä  beut  (^cbürge  bcr  (Satuuirfen  iM  Sartarifc^c  9)?cer. 
Unb  weiter  l^afeen  mir  bie  9hiffen,  iüel(f}c  (lüüfjt  t>om  Seiten 
3Kcer  ^cr)  bur(^  ben  SBaigata  Wi  an  ben  Jtuß  £)0j  üerfd}ieboiio 
SKate  bur(!^gcfaf)ren  finb,  fcigenben  33erid)t  baoon  gegeben.  iliMv 
ge'^en,  fagen  fie,  mit  unferen  5-ar)r5eugen  nad^  bem  Söaigats,  um 
9iobben  unb  SBaUruffen  ju  fangen,  unb  wenn  luir  aüba  ni(I}t'o 
auft^un,  fahren  wir  in  bie  Strafe  Saigatä  fjinein,  beobachten 
aber  baöei  ben  ?anbwinb,  weWjer  ba^i  Giiä  feewärt'3  treibet. 
2Benn  ber  Sinb  aber  a\\^^  ber  See  fömmet,  judjen  wir  einen 
§afen  ober  einen  93u[en-,  benn  wofern  wir  biefe  nicf}t  erreirf)en 
fönnten,  würben  unfere  gaf}r3euge  t>on  bem  anbringenben  öiiS 
in  ©tüdfc  jerquetfd^t  werben;  berowegcn  muffen  wir  ivieber  auf 
einen  Sanbwinb  warten,  um  atfo  unfere  9ietfe  fortjufotjen.  .  .  . 
.  .  ♦  3Beiter  fagt  gemelbter  §err  3bc!§,  baf?  bie  Sibirifcfjen  9iuffen 
v.t  50  3af)r  annorf}  gewohnt  gewefcn,  if)re  3ibirif(^e  Si^aaren 
j"  ourd^  ben  SÖaigat  ju  fübvcn,  welij^eä  ifjuen  feit[)ero  wegen 
*^^intergef)ung  beä  3*^^^^^  üerbvten  ift,  fo  ba^  bie  5i3erfü()ruiig 
nun  über  i'anb  gcfc^e()en  mu^,  bamit  man  auf  ben  3'-^tlftiit^i'» 

Unb  weiter,  baf?  jwi 


befto  beffer  auf  fi' 


Sichtung  gcb( 


fd^cn  ben  5-Iüffen  Cgata  unb  Uba,  langes  ber  »Secfüfteu  fid)  uu^ 
gemein  üiete  3BaIfif(^e  feljen  (äffen  unb  ba^  fon  bort  längs  ber 
ganzen  Süftc  bis  an  ben  ?)S'Gap,  auf  Ohtffifd)  3^oetenoS,  fünft 
ba§  fjeitige  Gap  genannt,  fid)  gteic^faüs  oiele  9?obben  unb  2BaU= 
fifc^c  aufhalten  unb  baä  5öatgats  üon  3(nno  1694  tis  1697 
fort  unb  fort  jugefroren  geblieben,  Wili)<:<i  in  3Ba^rf)eit  ba^u- 
mat  eine  fc^teci^te  gifd^crei  wirb  gegeben  f)aben." 

Timd)  §errn  3entoft'ä  23ermitt(ung  madjten  wir  bie  iöe* 


taunt 

al§ 

auc^ 

l'üot 
üb.:v 


V 


all 


I.ILl 


Umi5eä<:nl>  ^on  §ammerfeft. 


29 


fai'.nt[(f)aft  etnc§  OJuffcn  au§  bcm  Seiten  SDJcer,  ber  ^nxi)  mc()r 
alä  an  Sa^väc^iit  3a9bfa^tteii  na^  'Jicüaia^^erntja  gemalt  unb 
aud^  im  ocvaangcncn  3ar)rc  (1870)  bie  ruffifd^e  e^^ebitton  bc§ 
@vü§|ürftcn  3Uejti  ^llc^-anbvütüiti"^  ouf  bem  „SBariäg"*  aU 
H'üoti'c  har)tn  fccgtcitet  r)atte.  IDcvictfcc  ga6  ocrfdjicbcnc  2lu§funft 
üüi'V  bie  bortigcn  ^afcnplä^e  unb  ©iäücr^ältniffc.  dx  ()ie(t  bic 
0;'0A    i-r?  «tw^c  füv  bcn  fccftcn  Scg  nacf)  ber   <Samüiebcn= 

:Dcr;  26.  3uli  5l6cnb§  unternahm  tc^  mit  tapitän  30?clfom 
einen  größeren  3lu§f(ug  nac^  bem  <See,  ber  üt)er^attj  ber  Stabt 
§amnierfeft  ein  siemtid}  enge§,  !cffetartige§  J^at  erfüttt.  (5v  f)eij3t 
(5tor=i5anbet,  tjat  eine  Sänge  üon  iVa  nautiirf}en  SDJeilen,  luirb  üon 
inct}reren  Silböä^cn  gefpeift  unb  crgicjjt  buvd^  eine  5'ft^li^tnd)t 
fein  tlaveS  3Ba[fer  in  bic  ®ce.  S3ei  günftigcv  3a()re§äeit  !ommen 
l}ier  viele  l\i^|'c  oor. 

5(nrf)  ba^5  SOJeer  um  §ammcrfeft  ift  ungemein  fij'^rcidf}.  WImx 
cv3ä()Ite  nnä,  bc-'ü  auf  bcn  6enad}&arten  S3änfen  §eitigen6utten 
ücrfontmen,  h'  :^!  (^eivid^t  f)\§  ju  7  (Sentncr  cvveirf}cn  foüen. 

l'änp,-^  .er'  'Voeftufer  bc3  «Seeä  fü^vt  bic  S^etcgwpfjenlinic 
mi)  Slltci,  l};:t,  t>i(§  üt^er  übe,  mit  Xvümmcrgeftein  fcebcrftc 
(iV'^iinne^  t(;:;i'-<  %cr  SOJoüvgvunb  unb  2Bicfen(anb  mit  cinsctnen 
l;iit>fd}en  CanbKiui cm. 

33üm  üftUdjen  Ufer  bcä  ©tor^^'^anbct  ftiegen  wir  burd^  eine 
®d}(ud)t  fteil  t>crgan,  ber  SBaffcrleitung  folgcnb,  wct^c  §ammer= 
foft  mit  Jrinfiuaffer  üerforgt.  J)ie|e  I)at  if}ren  Urfprung  in  einer 
itette  üon  !(cinen  Xeic^en  be§  $üd}tt)al§,  weld)e  nad}  ber  XijaU 
feite  ()iiv  .uittctft  üerfc^iebener  iTiämmc  aügcfpcrvt  finb.  üDic  Ceitung 
fctbft  ij!  ;r,;.?nrb!fd). 

3^1) -V»  ben  fat)(en,  felfigen  §ö^cn  sieljen  fic^  5Uebernrujen 
unb  3d}(ud)ten  ()in,  weld}e  meift  mit  SDIoorgrunb  erfüllt  finb 


iycvijl.  («coijr.  mmi).  ISTO  p.  löl. 


•i 


!"!-"ii 


n 


m 


80 


SSegctatlon. 


unb  bann  eine  mannigfatticje  aJegetation  nähren,  'an  trorfenevcu 
©teilen  ber  Ö^cfjängc  ftcfjen  burrf)  ©c^ncebrncf  jcrfnitterte,  ()alO 
cntfautte  ©iifrfje  ber  Sci^feirfe,  anf  e&enen  "ißtä^en  frted^enbc  unb 
mit  g(cd}ten  tcbcrftc  3Ji'ctqbirFon  nefcen  ^no^^atien,  Viola  bi- 
color,  Epilobiura  alpinu  i  ■^^''  ne  acaulis,  Saxifraga  rivularis 
unb  S.  Stellaris,  Pediculari:  |«ponica,  Conius  suecica,'  Em- 
petrum  nigi'um,  Andromeda  polifolia  unb  Cqerulca  u.  a.  ni., 
au(^  bic  IteDnrf}c  Azalea  procumbens  mit  i^ren  (eberartigen 
S3tätttf}cn  unb  ]^od)pfir[ifd}rüt(}en  ©tüt^en. 

Ueljer  ben  <Sec  ftrid^en  einige  (Stnrmmöüen,  wä^renb  bie 
einfamon  unb  ftiUen  ^ijfjen  nod^  ärmer  an  X^ierleben  ju 
fein  fdjiencn.  SBir  (leo&adjteten  (jier  nur  einige  (Stcini'd^mätjcv 
mit  i^ren  f}alljf(üggen  3ungen  unb  [afjen  im  SJorbeifliegen  einen 
finfenartigen  Sieget  (Linaria). 

aJeijenb  ift  übrigens  bie  9(u§fid)t  ticn  ben  93ergen  an^^  über 
ben  ^afen  üon  Äpammerfeft  (}in  nad)  ber  <Sec  unb  ifjren  ^c\\}\' 
reidjen  geBin[e(n,  [eiuie  nad)  ber  großen  <Sörö,  bereu  fdinee 
beberfte  O^ipfet  im  Slbenbfonnengolb  ergtän,^ten. 


tcrcii 
unb 
aris 
m., 


3uiettes  &apM. 

''Jimt  Mt^it.  —  Uctcifaf;it  \uid}  ^Jin^aja  ©cnilja.  —  2:(;icvktcit  auf  See.  — 
iDiccicetcniVcratur.  —  i'anb  in  ©idjt.  —  l'iittfvioijcluiij]  —  ®cv  „Bitcvft- 
iicfc(;citc  tku]."  —  '•4>ilv-SöucI;t.  —  *4-'antotv-Cviifcl.  —  ä)iatotfc(;tiit=?djaiv. 
—  Sßitbcv  Sa|)  unb  feine  Umacbuuij.  —  ®ic  Xjd^iiafiua.  —  SBeijcaunu.i 
mit  2d;iffcii  au3  Iromeö.  —  Srcibciö.  —  iWcifc  ofttvävtö  buvd;  bie 
lUceicußc.  —  5öe(ufd;ja  33ud;t  unb  Unißctniuj].  —  ®ic  iOIilnbuu;]  bej? 
Sd;an'  nad)  ber  Äara-Sec  toom  (SiS  tcfetjt.  —  9til(fi]äui]ißc  5?e»vc3uuß.  — 
iÜJollei-  5öai  unb  ©äufelaub.  —  Scv  Ätoftin  ®d;an-  unb  bic  iWcd;tvatüi.M. 

Um  IOV2  llf}r  ?H}ciib§  bcö  2G.  Öuli  tid}totc  bie  „(Germania" 
im  ipafcii  wn  §ammcvfoft  bic  3lnfcv  unb  bampftc  tci  rutjiijcm, 
Kavcm  3Bottev  unb  einer  fjcrrlicfjen  'üJa^ti'onnenteteudjtunii  bem 
Oiüvbeu  3U.  ®ic  *?Jüv[tiveft[pi(5c  üon  Jlüalö  (bcv  3nfet  von 
§ammerfe[t),  SOJvtincjen,  ülict»  &a(b  f)inter  un§,  tvir  ()ie(ten  lu"»« 
ba  cit  mefjr  novböftticf)  auf  ben  ini'etvci^cu  9?ülf§ö'Sunb,  fteucvteu 
,Vui|d}en  §aüö  unb  §ic(mö  bnrcf)  ben  33tceb=<Sunb,  bann  bnvd) 
bcn  9)Zaa§ö^Sunb,  ben  ^üO'gJovb  ,^nr  9iecf)ten  (aftenb,  enbtid) 
buvcf)  ben  5}?acjcrö=2unb  quer  üOer  bic  SOiünbnug  beö  trcitcn  unb 
tiefeinipringenben  "iJJerfanijer'Siorb,  weW)cr  nc6ft  bem  Saivg-jürb 
unb  bem  bastuiic^en  liegenben  gcfttanb  baö  :)iürb^(5ap  Don  '9Jorb^ 
Ü\jn  f(f}eibet,  auf  (Siüärt)üttf(u6&cn  3U. 

!t)ic  juerft  genannten  öurfjten  (Siorbe)  unb  9)?eereniien 
(<2nube)  finb  meift  eng  unb  üon  c&en  nid}t  [efjr  t)üf;en,  bagcgeu 
fteil  narf}  ber  ®cc  ()in  aüftür^eubeu  Urgetnrg'SfcIfeu  eingcratjmt. 
üDiefe  :Sücrgma[fen  tragen  je^t  nod)  einen  äiemtidj  falten,  wintere 


1  ,   -3    J 


>B 


H, 


32 


(äegcnb  um  ba«  ^lorb-ffial). 


•1^ 


liefen  (S^arafter,  inbem  if}vc  Dfecrflä^c  nur  au§  faxten  '^elitn  ^u 
&cftcf)cn  [c^elnt;  in  stuften  unb  an  Slfeftürscn  liefen  no^  tiefe 
(Schneewehen,  unb  nur  iventge  !lf)aleinf^nittc  mit  grünen  ^aU 
ten,  Keinen  !£)örfd^cn  ober  einsctneu  gijc^er^ütten  gewähren  bcm 
Sluge  einen  angenerjmen  9iuf}epunft. 

3^ic  (^c&irgc  Iäng§  ber  Oftfüftc  »on  9)iagcrö  fc^cinen  ganj 
avi§  fdjid^tenartig  a6ge(agertem  ®nei§  ober  (^^limmerfc^iefer  ju 
6eftcf}cn,  ber  häufig  »on  Quarzgängen  burd^fc^t  ift.  T)k\i 
(Sd§id§tcn  äcigen  ein  unregelmäßiges  a6cr  öor^errfd^enbeä  S-allen 
na^  <Süb. 

üDa  unb  bort  Degcgnet  man  einer  (^cfellfd^aft  üon  S'if^cvn, 
bic  namentlich  um  jd)arfe  Sct^üürfprünge  ober  in  engen  ^^afjagen, 
njo  fid^  bic  o^nebcm  meift  fräftig  nad^  'Dtorb^Oft  fefecnbe  Strö^^ 
mung  me^r  bemerflirf)  mad^t,  if)rc  33oütc  unb  9ie^e  aufgefteKt 
^aben. 

a5ün  SBaffergcflügel  ließ  fid)  r)icr  —  einige  9)?öoen  unb 
(giberüöget  au^Sgenommen  —  wenig  bemcrfen. 

T)ic  üerfc^iebcnen  nörbtid^en  33orgebirgc  üon  9)?agerö,  bie 
S'iorbipi^e  üon  (Spirtä^^Sfiiarg  (Swärfjülttfubben)  unb  :i){orb-^i)n 
finb  alle  t>on  ^ofjen  unb  fenfred^ten  Sclämaffen  gebitbet,  an  bcnen 
fid^  bie  33ranbung  lärmeub  bricf}t. 

®aä  nörblidjftc  Ga^  ßuropa'ä  ift  Slniü§f järobben ,  ct\m^ 
weftlid^  üom  cigentlid^en  9Jorb'6ap  unb  unter  71  (Srab  11  Wx> 
nuten  n.  S3r.  auf  ber  3)tagcr=3n|e(  gelegen,  wäfjrcnb  ba§  öft= 
Udjerc  ^iorb^'S^n  mit  bem  gefttanb  sufammeu^ängt. 

2lm  fotgenben  Slbenb  (27.  ^uti)  um  11  Ufjr  ^JJac^ts  bou* 
btirte  bic  „(Germania"  bic  ftatttid^en  ^cBoorfprüngc  oon  9Jorö  = 
ti}n.  ÜDic  (See  ging  äiemtid)  f}06)  unb  eine  fteifc  S3rifc  am 
9?orb  war  ber  i5ortfefeung  ber  9?eifc  nid^t  günftig.  ÜJian  liejj 
ü&rigena  ba§  geucr  im  ®ampffeffe(  abfteUen,  weit  nad^  3Ser== 
fid^crung  be§  ßommanbanten  ber  ilor)(enüorrat^  bereits  [o  fc'^r 
^crabgcfd^motjen  fein  foüte,  baß  berfelbc  nur  für  fünf  mat  üier^ 


'4 


w. 


■> 


-.fei 


■■'■^i 


Ä- 

<3 

t2> 


:f^ 


""»•■■^IJ^-'-^^p 


gegen  s 
bell  9{ 
VvaUtei 
mit  2 

11 
(gceiüo 
uad)  'i 
Iic()cn 
.Vimcij 

( 
Hieb 
bcvtc 
giiiigc 

uiib  : 

legte 

uiib 

tvüO 

aud) 

Süi 

(See 

geiu 

ile 

ge!i 
bell 


i 


SBibriger  SSBünb. 


83 


unbjiüciiiäig  Stuubcn  auärcidjtc.  T>a§  (5cif)tscuij  mu^tc  fomit 
gegen  Sßiiib  unb  «See  anfvcuäen,  e§  fam  jebürf)  [einer  ui^ureicf^en« 
bell  9itp))tngi  wegen  faum  »on  ber  Stette.  «djtng  auf  2d)lag 
pvaUten  bic  Sogen  an  bie  Srfjiffiäiüänbc  obev  ü&crgo[[en  ba§  ÜDccf 
mit  Stnvjfeen. 

Um  'i)iürbfi)n  betrug  bic  Temperatur  be§  Ijorf)  meergrünen 
Seeiuaffcr'S  -\-  7,8"  9{.,  bie  Strömung  fefete  unter  ber  ^üfte 
nacf)  Oft.  Unferc  $laiütengcfe(lfd)aft  f)ic(t  \\i)  bei  bem  unfreuub* 
licf)en  unb  rau()en  5üJetter  unb  bem  toKen  ®d}(ingern  be§  ®d}iffc'3 
^umeift  in  bcn  Äoien. 

grft  am  29.  :^\di  fiet  ber  Sturm  etwa^ä  ab,  bie  ©rife 
Hkb  aber  immer  eine  öftnd)e;  auc^  ber  ()C»()c  «Seegang  üermin* 
borte  fid)  gteidjjcitig  etwaig,  nid}t  aber  bie  unangenehmen  ©ewc* 
gungen  ber  „(^3ermania." 

(:^3letd)3eitig  beobaditeten  wir  metjrerc  Seeüöger,  Gibcrgänfc 
unb  Trauerenten,  einzelne  9Jaubmüüen  (Lestris  pomarina)  unb 
^^Japageitaudjer,  bann  uamentUd)  äd)te  'i|Jü(arbewof)ner,  wie  brei<= 
jeljige  SOJöüen  unb  Sturmüöget. 

''Man  bcittc  einen  taugen  (^ang  nad)  "i)iorb'£)ft  gemadjt  unb 
legte  nun  mi)  Süb^Cft  um. 

Säf)renb  ber  näd)ftou  Tage  fd)wäd)tc  ber  C'fiwinb  mer)r 
unb  mef)r  ab,  and)  bic  See  beru()igte  fic^,  ber  $immel  fab  immer 
trüb  barein,  fd)Wcrc  9{ebclfd}(eier  lagen  auf  See,  bajwifdjen  fiet 
aud)  teid)ter,  fatter  9?egen  unb  nur  fetten  geigte  fid)  ein  matter 
Souncnbtirf.  So  bummctte  bas  S^iff  biö  jum  2.  ?tuguft  auf 
See,  üf}ne  üiet  üon  ber  Stetlc  su  fommcn.  2lm  SOiorgen  bc§ 
genannten  üageö  ftefftc  fid)  iebüd^  öodfümmenc  SÖinbftittc  ein, 
bic  fpäter  in  teidjte  'Dtorb  Seft'^rifc  überging.  üDa  gab  ber 
Jlapitiin  eubtid}  bod}  :Öefet)t  jum  Jpeisen  ber  aWaf^ine. 

SäJä^renb  ber  testen  Üagc  waren  einige  Satjrscnge  in  Si(^t 
gefümmen,  bic  nad)  SiJeften  fteuerten,  eine  flcine  2)a^t  fd^ien  auf 
ben  5öänfen  wer  9lnfer  unb  ber  !paififd^crei  objutiegen. 

0.  .^cu9lin,9}ooajia  Scmlia.  3 


m 


w 


•:' 


t 


34 


98aü(iicrc. 


^yiai)  Sdjif>3rccf;nunii  mujjtc  ble  „(JÄcvmania"  fic^  am  SOHt- 
tag  bc§  2.  5(ui}uft  unter  bem  73.  0>Hab  7  9Kiiiutcii  n.  83v.  unb 
untcv  35 Va  (^rab  öftt.  \?.  von  (5'^rcoiuüitf}  fccfiubcu;  am  tom- 
mcnbcu  SOJittag  vaffirtcii  wir  bcu  40.  ©rintcngrab. 

®ic  g-avöc  bc§  <2cctüaffcv'3  tticb  ein  iinmbcrfcf)üit  c3UinjcnbC'o 
l\it>vabüi'6tau,  babei  ()ic(t  fid)  bic  Cbcvfläd)eiitempcratuv  bo^o 
aKccvc!§,  wctdje  iien  Oiorbfi^ii  at>  jicmlid)  glcid)fi3rmiii  suriicfv-jo 
gangen  luav,  ie^<t  bur^idjittlid)  auf  +  3,5"  (i.  Säf)venb 
bie  leidjtc  S3ril'c  siüifdjen  ^^iovb,  9Jovb  Seft  unb  Seft  we^felte, 
trat  aud)  milbcrc  i^nfttemperatur  ein,  ber  ^orijont  blteO  jebod) 
meift  in  Oiebelfdjleier  gel)üUt. 

3n  ber  unmittelbaren  'Jiäfje  be§  J-afjr^engea  tand)ten  jn- 
weilen  Sdjmerttuale  auf,  wetd}e  unter  ()eftigem  33(afen  oftiüvirt'3 
sogen.  üDer  eine  luar  übent)cr  feljr  bunfet  gefärbt,  ein  auberer 
niel  (jeder  granlid)  fteifd)farbeu.  "Und)  fatjen  wir  jvicbertjolt  Sin- 
\mU,  bic  )id}  aber  meift  aujjer  <2d)ui5iüeite  t)ie(ten. 

<Sü  ging  e^s  tf)eir§  mit  ©ampf,  tfjetti^  mit  alten  Segeln 
lüciter  üftlid);  am  4.  3(uguft  war  ber  45.  ß^rab  öftl.  l^  fd)eu 
hinter  uu§,  bic  See  beruljigte  fid)  üüllfommcu,  bic  93?eertempe' 
ratur  ftieg  auf  +  4,2"  ö.,  wäljrenb  bie  Safferfarbc  lebfjaft 
fmattcblau  erfdjicn,  batet  aber  weniger  bur*fid)tig,  id)  mödjte 
fagen,  etwaä  mildjig  würbe,  ^leic^jcitig  geigten  fid;  bie  erften 
(5i§möücn  (Larus  eburneus);  au^erbem  jaljlrcidje  flcinc  Sifdje, 
obcn^cr  »on  branngclblidjer  5ar6e,  wcldje  rafd)  unb  in  ^xä^ad' 
linien  ^art  an  ber  Dberflädje  bctS  Safjerä  l^infdjnnrrten. 

§err  3lagaarb  Dcrfudjtc  inbe§  mebrfad)  mittclft  au5gel}äng* 
ten  Cberflädjeunc^Ciä  fleiue  (2cetl}icrc  ju  fangen,  jebod)  oljnc  t>icl 
S3cutc  ju  madjeu. 

;i)cr  ^orijont  blieb  immer  neblig,  bic  !t)unftbc(fc  erreichte 
aber  feiten  eine  namljaftc  §öl}e,  fo  bajj  mau  im  ^mxü)  öfter 
ben  blauen  §immcl  fe^en  fonutc.  iturj  md)  9)?itternad)t  bcs 
4.  auf  5.  'Jluguft  erl}ob  fid}  wieber  leid)ter  iöJinb  au-^  Oft  ju 


nad) 
()errl| 

fvem) 

r)0. 

bcu 

uod)| 

bie 

Ta 

®oi 

sie« 


^<"  V. 


iJJotoaja  Scniljia  in  ®idjt. 


35 


hm- 


Süb,  iücW)cv  bic  ;t)ünfto  tfjcKiücifc  scrftveutc  unb  fic  )(f)irf)tcinüciic 
iiad)  iBofteit  tvic(>,  iüäf}Voub  bic  :)iad)tfüiuic  bic  ?ic&;UHinfo  mit 
f)evvn(f}cn  Vüt()gel&eii  9Jef(o^-cu  ücriiolbctc. 

®cv  SJormittctcj  bcö  5.  \mx  bacjccjcn  tüicbcrum  mcift  un* 
freunbtid}  unb  büftcr;  luir  mujjtcn  un§  6ovcit§  iiaf)c  unter  beut 
50.  (^3vab  öi'tl.  Ö.  &eflnbcn  unb  füllten  nacf)  beu  Seefarteu  auf 
ben  3)ä::feu  üon  Tioxta'ia  Semeija  ani]c(ancit  fein  unb  f)ier  nur 
nod}  eine  9J?eerc§tiefc  von  50  in^$  100  ^aben  fjaüen,  luäfjrenb 
bie  S3utboii  3Jiafd}ine  auf  110  gaben  noc^  feinen  ^ruub  eviiat». 
"Da  fi^  gci]en  ü)iittaij  ^ori.^ont  unb  §inunel  fUivten,  fo  tonnten 
®onnen^öl)cn  genommen  luerbeu,  bic  mit  ber  2d)iff§ved)uung 
jiemlid}  gut  üOereinftimmten.  :){ad}mittag§  trat  tei  gan^  rnljiger 
See  unb  Icid)tcm  Cftwinb  wieber  bid)ter  'J?et>e(  ein. 

3lm  3(&enb,  nad)beui  wir  wie  gewöljnlid)  in  ber  Kajüte  uu== 
fern  nuüermeibtidien  „Xobbi}"  genommen  unb  uns  ^u  einem  fleinen 
(Äpiet  gefetjt  (jatteu,  melbete  ber  ÜDiencr  bie  freubige  ")iad}rid)t, 
eö  fei  Canb  in  Sidjt.  9111e§  eilte  auf  Txä  unb  luirttid)  erfd)ic* 
neu  am  öftlidjen  ^orijont,  wo  bie  ^)ielielfd)id}ten  rafd)  fid)  t\)i\U 
teu,  bentlid)  fd}eebebecfte  ^V'üirgafänunc,  bie  nad^  furjem  flarer 
unb  f)ö(}er  ^ercortraten.  S'crnere,  infelartigc  Gruppen  t»on  Öanb 
iiereinigteu  fid)  nad)  unb  nad)  mit  anberen  ju  einem  ftattlidjcn 
(^VbirgSjuge,  ben  bic  316enbfonne  (}ell  Deteuc^tete.  2lnd)  trad)en 
fid)  bie  ^id)tftrat)Icn  fo  gewaltig,  ba^  bic  neue  8anbfd)aft,  wcW)c 
fid)  üor  unferen  SSIicfeu  entfaltete,  f)üd}ft  tisarre  formen  anna'^m. 
T>k  iöerge  fd)ienen  piel  grofjartigcr,  aU  fic  in  3ßirIIid)!eit  finb, 
unb  auf  einer  fcnfred)ten  unb  ()o^en  (Si§mauer  ju  ruf)cn,  wä^rcnb 
eiujetue  mef)r  r)erüorrageubc  ©ipfet  bic  Sormeu  wn  «Sauten  unb 
Otuinen  auna()meu,  anberc  aU  ü6erl)ängenbc  Staffeln  f^irmartig 
fid)  t»om  Iid)tbfaueu  ^pintergrunb  abt)ü6en. 

I^ic  3^t)t  ber  Sceüögel,  we(d)c  ab=  unb  snfliegcnb  ba§  S^iff 
umfd)roärmteu,  wud)§  von  Stunbe  jn  Stunbe.  !r)rciscl)igc  SOWocn 
unb  arftifd)e  Seefd)wall}eu  trieben  fid)  frädi;^enb  um  bic  9)?aftcn 


,"■„»'■ 

m 

Kg 

-I  1i 


3C 


3«ctoB)ic(. 


I  Z 


unb  bic  9fcjud^|äu(c  bc§  («cfjüvnftoin«;  ciitädncr  fdjivclftcii  Stuvni 
i\H]c(  ^iii  uiib  ifcx.  !i5crfd}icbcnc  $Kaubmüocn,  iiamoiUtid}  bie 
platt'  iinb  bii'  )pifeid}iuän,vgc  9(rt,  ftiMd}cii  moift  paanucifc  ober 
gcfcllfc^aftlid)  Ijod}  iibiv  bio  See  bcifjin  über  ließen  fid)  ju  einem 
f)crat»ijefct;üffenen  Jlamevaben  auf  beu  Saiferfpieiiel  niebev.  9l&cv 
nuiäfjC^ar  waren  bic  t^tüiic  wn  Vummen  (Uria  Rninnidiii), 
lueldjc  t>ud)|'tä6Iid)  meilenweit  bie  glatte  aJieereöflädje  teberften 
unb  in  Md;ten  Gruppen  [d^nurrenben  5-(nge'3  bem  \?anbe  jueilten. 
Sie  fd)ie.tcn  übrigens  gewiffe  fc^arf  abgegrenzte  (Stellen  ber  See 
ju  beüor^ugen,  njaf)rid}eintid)  feiere,  wo  fid)  eben  ^if^bruten 
aufhielten.  3lud)  fal)en  wir  wicberljolt  große  Säle,  bie  etenfaK'j 
auf  bic  oon  Gummen  wimmelnben  "^^la^c  Ijielten. 

C>V\3en  5öiittcrnad)t  erl)üb  fid}  bic  große  bleidje  SOionbfdjeiOe 
iiOer  ben  bergen  üon  'Jfüoaja  Semlia,  wäfjrenb  einige  Sonnen- 
Ijö^en  in  Oiorb  gemeffen  loerben  fonnten. 

3n  ber  grüf)  um  2  lUjr  beiiJ  folgeuben  Xagciä  (0.  91nguft) 
war  bic  ^Vrmania  ber  Üiiftc  auf  24  (nautifdjc)  SDieilen  nal)e 
gefommeu.  §ier  ergab  ba'-3  l'otl)  auf  70  J^-aben  einen  fd}wär,v 
li(^=grauen,  fiebrigen  !Il)ün  mit  Sdjal-Öieften  von  Cardium 
islandicum.  ^^on  l)icr  a\)  nimmt,  bem  Ufer  ju,  bic  SOJeere^tiefc 
[tätig  ai. 

(Sin  einjiger  9)2ann  unferer  53efafeung  ^atte  früher  fd)on 
eine  9ieifc  nad}  5Joüaja  Semlja  gemadjt,  bod}  war  er  mit  ben 
topograp^ifdjen  35er^ältniffen  ber  ^iüfte  wenig  betraut.  W\x 
gelang  e§,  mi<i)  mdj  ber  "^Jetcrmann'fdjcn  ^arte  (®eogr.  Wit- 
t^eilgn.,  (5rg.'§eft  21,  Xa\.  2)  batb  gut  ju  orientircn,  obgleid) 
aud^  ^ier  ba§  Serrain  nod}  nid^t  mit  aller  ^^räcifion  niebcr* 
gelegt  ift. 

^ur3  nad)  9)?ittag  famcn  wir  näljcr  unter  Sanb  unb  jwar 
bei  einer  S3ud^t  mit  flippenartiger  3nfel,  weld}  erftere  nad)  Silben 
üon  einem  ^kmiiä)  weitljin  fic^tbaren  ÖVbirgiSftod  begrenzt  ift, 
hinter  bem  (weiter  in  Süb)  eine  zweite  f^mälere  ©ud)t  einfpringt. 


\, 


■"^.■^f 


■m 


t« 


U  'ii 


I 


ii 


M; 


Ii 


, .   1 

i.'fl  \ ; 

1    ; 

1 

Ii 


W  l> 


!  ;, 


2>ci  „3ueiftflc(e^cue  53ei!}". 


r?? 


^n  9.a\s\tän  wav  nnfäitiilic^  ber  2(n|ld^t,  wir  Ijcfänbeu  ini§  öercitiS 
vor  beul  ölnijang  in  bcn  ä)iatüt|d^fiit^(Sc^avv  M  bcr  ^^anfoiü== 
3n)cr.  2)ic  siüci  iöuc^tou  evwici'cn  fic^  j;;boc^  aU  bic  „9?amen- 
lofc"  unb  bic  „"ipifj^iöac^t"  (Besimännaja  unb  Gribowaja 
(iuba),  bcr  äiüiii^cu  ifjncn  ücvtrctcnbc  .?)öf)cnäug  aU  ^ütk'ä 
„,>^iicvftijcfcf)cncv  iöcrij"  (Perwoussmotremiaja  Gora). 

{S\\yn  bcn  3Btnb  unb  bic  jc^^t  f)icr  tängg  bc§  Ufcrö  )üb= 
iiHirt'3  Ktjcubc  <2trömuuii  ^iclt  nun  bic  „(Germania"  i^iorb^^Cft 
511  'ilJovb.  'M^  ctiua  5  9)?cilcn  üum  (Scftabc  lot^ctc  man  burrf}* 
l"rf)uittlirf}  21  gaben  Jicfc.  ^ic  ^axbc  bcä  9)?ccrimffcrö  tuar  in 
ein  i'd^mu^iijcs  (5^ct&ijrün  übergegangen  unb  bic  <3cc  jcigtc  na^c 
an    bcr   Cbcrflädje    eine   Temperatur   üon    ni^t  weniger   alä 


Cängö  ber  ganzen  Scftfüftc  bcr  <Süb-3nfcl  ^aöen  wir  im 
23crtanfc  unfercr  9fciic  eine  glciAförmig  unb  auffaltcnb  er^ö^te 
Xcuipcratur  (.yvifc^en  5"  nn^  7"  (5.)  beä  SOieerwaffcrö  ju  6c= 
obac^tcn  (^^etegcnt^eit  gctjabt. 

T^ic  C">^oIfftrem*Xf)corie  ^^Jrüfcifor  'i^ctermann'ä*  bewährt  fid^ 
überhaupt  in  ectatantcftcr  'Beife  unb  bic  äJcrau^fc^ungen  **  biefeä 
J^orfc^er^  in  Jöcjug  auf  bcn  bei  "ilcmla  Semtta  nac^  OJorb-Dft 
iHnlanfcnbcn  warmen  Strom  fluben  wir  in  3äJirHid^tett  nod^ 
übertroffen. 

iS^$  ift  unwtbericgbar  bargctf^an,  ba^  bic  (Si^maffcn  bCiS  %<oIar= 
bcrtcuö  aUiäf)rIi(^  jum  größten  2;^eit  ifjrcn  Seg  in  fübwefttitfur 
OJic^tung  nac^  bcr  breiten  ^Safferftrapc  swifc^en  Oft4^rönlanb  unb 
bcr  Oi'orbfpi^c  oon  "Diorwegen  uet)mcn  unb  baf,  glcicfi,5citig  ein  bcm 

•  *;>ctcrnt.,  @cc3v.  TOitt^iläU.  l»7l)  p.  l>Ol'  k. 
••  ^^'cterm.,  ökugr.  SOJittMgu.  1870  \).  :.'01  k.  —  %  ».  SWtbbenboiff, 
cbcnbai'clbft  1.^70  p.   t.Jl.  —  '43ctcrm ,   cbcnbajeUMt   1»7I  p.  97  jc.   nebft 
Äartetitafel  9Jv.  C  —  ßbcuiü  bai'clbft  1871  p.  -232  unb  p.  407.  —  SBe^» 
^jicAt  unb  '^a\}ii;  i'ol.^tSitcb.  1871  p.  16  unb  17. 


m 


38 


2)ci-  ©olfftioin. 


I 


'ißolavftvüin  eiihjeiiciu3c|'ct<tcv  iiHivmcv  «tvom  auf  bm'fottcn  vStvaj^c 
iun'b>ofl»üävt'5  fefet  unb  5U\iv  IitUevoiS  in  ^öf)ovem  iDiafje  im  ^pät^ 
fommcr  »nb  ^cvbft,  at5  511  anbcrcit  3a^rcöäcitcn.  Txm  foUx> 
)üic  bcm  öolfftvom  ift  ifjrc  üefttinmtc  OiMcfjtiing  buvcf)  bic  \'ac\t 
unb  Contiöuration  bcr  lüften  unb  3nfctn,  bic  [ic  treffen,  ftveuj-j 
üüYoeäeic^nct. 

ein  9lrm  bei?  (Violfftvomcf!  fe^t  stniftfjen  bev  59äten*3ufet 
unb  bom  ')iüvb  Gap  cftiuärtö  3U  "^iovb  U^  acgen  ba^?  Seft  Ufer 
wn  :3iocaia  ©cntlia.  3nbcm  ev  bontfctben  folijt,  ücvlievt  er  fic^ 
nörblirf)  unb  xim  CSap  'Jiaffan  an  öfttief).  Seine  (Soutmertcniperatuv 
fccträiit  3>üif(^cn  "DJorb^CSap  unb  Sßäven  3nfcl  burd}fcf)nittlicf)  -|-  5 
6i§  6»  9?.,  auf  beut  73.  (5»3rab  n.  iH'.  lun*  bcr  »hinbung  bcö 
lüci^cn  9)?cercS  +  4",  (äng^S  bcr  iri?eftfiiftc  ^Jcüüaja  Scmtja'iS 
erfältct  er  ficf}  uacf)  unb  md)  auf  -\-  'S^  unb  +  2",  Ji\i^renb 
man  tänjiS  bcr  Scfttüftc  bcr  <Süb=3nfc(  unb  im  3nncrn  bcr 
Äara^^See  bic  iXlJeereötcmpcratur  (an  ber  'CCH'rf(ärf}e)  luicbcr  bk 
auf  +  4«  m  +  6,40  9J.  firf)  ftcicjcrn  ficf)t. 

3(^  t)alic  fc^on  friif)cr*  bic  5lnfi(^t  aU'Scjcf proben,  bic  Sii.Virmc 
queüe  be§  wenig  gefalscnen  S{arifd)cn  2)icerc!o  möcl}te  nid)t  beut 
Ö^ütfftrom  allein  i()rcn  Urfprung  oerbaufcn,  foiibcrn  cf}er  in  bcn 
jreit^cr  aib$  bcm  Süben  Si&iricuv  fommcnbcn  Strömen  (COj 
unb  3enifci)  ^u  fuc^cn  fein,  baf)cr  aurf)  ba^o  ungemein  raf*c 
Sd^mcläcn  bcö  in  biefcm  ill'affcvterfcn  gcbilbctcn  (iifc!?,  lucldjc^o 
frf)on  »DU  mef)rereu  OJeifenben  bcüt»ad}tct  juorbcn  ift.  'Jiur  lu'i 
heftigen  unb  lang  anf}altenbcn  ":)iorboftivinbcn  bringen  im  .Spocf}-- 
fommcr  suiueiten  lüicber  neue  unb  mäd}tige  Giöfclbcr  jUMfc^en 
bcr  "i)iürboftfpit<c  luni  ^^lOüaja  Semtja  unb  Cap  Jfd)cliufc()fin 
in  bic  Äara=Scc  unb  fc^u'u  ficf)  an  bereu  il^eftfcitc  feft. 

Gtenfo  »nie  bort  mu^  and)  woijl  bic  fo  anffaücnb  gcfteigcrtc 
enuärmung  beä  Secjvaffcrä  längs  bcr  Scfttüftc  ber  <Süb^3nfef 


DOU  0| 

jc^riet 
eine 

tf)Cttö| 

iDIeerl 

bcm 

9iu|l| 

l'anb 

SnfcJ 

Saft 

unb 

tiat 

im 

tvirc 
»crr 
!cm 


©eogr.  OTitt(;l9ii.  ISTO  p.  -ITJ. 


3)ic  ilöcfttiiftc  tci-  «üb  Oufel. 


39 


hit- 

Clli] 

Vf 
fei- 


DOii  ■Dioüaja  ©cuttja  ni(f}t  gan^  unb  aUein  bcm  (^olfftvom  5iujc> 
l'c^ricfecn  luetbcn,  ictljft  bic  J^ärbitng  bcä  'SccwaffcviS  beutet  auf 
eine  flubeve  Duelle  tyn.  ©icjc  {jlauOe  id^  t^cil§  in  ber  'ipctfc^ora, 
tf)ctl5  tu  beu  aibi  füblic^eveu  9Jegioncu  fommenbeu  unb  tn§  3Öct§e 
iDZccv  falleubeu  iStrömcu  ju  erfennen,  bereu  (^eiüäffcr  alle  üou 
boni  öftlicl)eu  '?(vm  beä  C^olfftromeä  längä  beu  lüften  ton  ^}iovb= 
9?u^laub,  333atgat|(l)  unb  bem  fübltc^en  Oiopafa  «Semlja  gegen  baä 
Vanb  gebvängt  werben.  <Sclfi[t  einzelne  (^liiffc  ber  le^tgenannten 
3n|el  ntögen  ^ier  norf)  einigen  einflu§  auöü&en.  !Dic  erwärmte 
3a3aj'fer|d^icl)t  f(f)iüinimt  vermöge  il)rer  geringeren  X)i^tigfeit 
unb  il}re^  unfiebeutenben  ©alsge^alteä  auf  ber  Ofeerflä^e  unb 
fiat  gemeiniglich  eine  geringe  Tiefe,  bic  mit  berfenigcn  be§  aJJeercä 
im  adgemeinen  in  einem  gewiffen  iiJerljältutf?  ftel)t.  3n  ber 
•iicäfje  bcä  Xrell»eife'S  finbet  immer  eine  raf^c  unb  ntitf}in  fü^l= 
Kire  Grfiiltnng  bcä  Seeuiaiferö  ftatt.  ®eine  3(niüe|enl)eit 
üerrätl)  ber  Xljermometer  lange,  el}e  eine  (Sissflarbc  in  © 
fommt. 


5lm  ^iemlicfi  l)etteren  .^immel  erf(l}ienen  gleichzeitig  liö^ft 
ctgcntfiümlic^e  Streifen  unb  licl}te  ®(l)tc^ton  wn  mirren  wolligen 
Sölfc^en.  "Jiörblic^  üon  ber  and)  in  il)vem  §intergrunb  wn 
jtemlicfi  ftattlicfien  Ü?ergen  umgebenen  "^Mls^iöu^t  erftrerft  fit^ 
eine  einförmige  etira  2<)  *J!)?eilen  (nac^  ruffifd^en  S3erid}tcn  fälfd^* 
lic^  100  35Jerft)  lange  ^^itebernug,  an  lueld^e  fid^  lanbeinwärt^5 
wieberum  oielgeglieberte  Stämme  unb  §ö^en  mit  metft  fteilen 
("Ael)ängen  anfc^liej?en. 

?ln  einäclnen  Stellen  ftanben  jiüifc^en  maucrartigen  Straub* 
flippen  33änfc  t»on  sufammengefintertem  Scf)nee,  auc^  in  Klüften 
unb  ."poc^tliäleru  fal)  man  necfi  ij.öijere  Stächen,  bie  mit  Sd^nee== 
we^en  erfüllt  waren. 

X'ic  eigentlic^on  (Gebirge  jwifcljeu  ber  ']3ilä-23uc^t  unb  bem 


i  • 


mt 


m 


40 


>Scentatf{it. 


3Ö?atotfc^fiii>»S(^cn-v  lioijon  ütnlgeu'^  311  fern  »om  Ufer,  alö  ba^ 
mau  bic  !^agcvitiU3!5t>cvp(tjnf[c  bcö  (J^eftci»;^  311  untcv|c^eibon  im 
Staube  wävc;  au§gefv>vorf)enc  ijvöpeve  (oofe  i^ct'^maffen  unb  erva^ 
tifcfje  33Iörfc  fonntc  \<i)  eknfadö  iiirfjt  )iia()riicf)meit.  T)'k  .'pöf)eii- 
jitae  5ei.jen  feine  fd^arfeu  Danton  unb  ^rfe»;  fünbcvn  me^v  c\,(> 
runbete  goruieu  unb  i^re  [c^eiuOar  ^^an^  lu'ijetatiouglofe  C£>erflä(^e 
ift  üffentar  iianj  mit  einem  bunfetfarbigen  Qf>xm,  bem  i^ev 
jDitterun9^5vrobii;'t  wen  (2cf}iefer  ober  SBacfen,  teberft. 

V\c  idjcn  enüäi)iu':  Stranbfläd^e  fällt  ^umeift  in  ftciten 
flippen  3ur  See  at>,  er^ett  fid}  bann  [tätig  ln§  sum  3uj5e  bev 
^iüftengetirgc  unb  ift  üün  5af)treid)en  fleinen  Üfjäti^en  buvrf}fuvc()t, 
wM)i  33ä^c  tiou  Sdjneeiuaifer  iuö  älteer  füfjren. 

!t)iefe'5  iUortanb  ^eid^uct  fid^  burd}  feine  grell  moo^ujelOe 
i^ärCmng  fdjarf  wm  §intergruubc  aO  unb  faun  mit  ali>  See- 
marfc  jur  (Siufafjrt  in  bic  fcenad)bartc  a)Jeerenge  (3)Jiitotfd)fin 
Sdjarr)  bienen. 

3lbmtrat  Sütfe'ö  3(mueifung  f4?erg(.  Sj^örer,  "Daumja  Semlja 
in  ^:ßetei  i.  (5$ecgr.  iÖMttf)tgn.  CSrg.  §eft  21  p.  53.)  ift  nid)t  flar 
unb  umfaffenb  genug.  Cfr  fagt:  „il^mn  man  uon  ili?eften  (\m 
einläuft,  l)at  man  fid)  luu*  einem  Jf^^viff  5U  I}üten,  lueldjev^  bivs 
9?orbufer  fettft  üCer  ba-S  Sibber  (iap  l)inau'3  eiiifafst  unb  fidi 
faft  Oiä  jur  iDJitte  ber  a}htnbung  (ber  ä)Zeerenge;  erftrerft.  'Mm 
mu|3  fic^  be'5f)alt»  näf)er  an  ba^o  Säulen  Cia^.>  (Myss  Stolbowoi) 
Ratten,  ml^m  ein  fef)r  guteiS  ilenn^eidjen  biefer  Stelle  at\]ielH." 

!DiefeS  (elftere  ift,  luie  cindj  bie  it)m  iiorliegeubc  i-Viufoiu- 
3nfet,  I}öd}fteni>  auf  5  'lötcilen  fidjtljar,  tnnbe  ju  niebrig,  um  vcn 
r)o^er  See  m^j  aU  Crientirung^Spunft  ju  bienen.  1)ie  geograpf}iid)e 
Vage  ber  5Mnbung  (73  (^H-ab  lU  a)finuten  n.  il^r.  unb  54  (SSraö 
20  a)?inuten  öftl.  t)  ftimmt  gut  «tit  ben  auf  ber  „(^^ermania" 
gemachten  33ec>C»ad)tungen  ü&erein.  3ft  ein  Schiff,  meld)ei>  iion 
SBeften  fommenb  fjier  einfegeln  luill,  feiner  '^k'»I^öl}c  fid)ev,  fo 
bienen  if)m  üor  3lllcm  ber  üter  3000  5uf?  ^clje  aJiitiufdjctü  Siameuj 


n 


YsMrp^*^"  "™        "''^''""ÄJ'  •^r. 


Die  ©eftmüiibiuiä  tes  ÜJiatotfc^tiu^iSd^arv. 


41 


V, 


mit  feinen  fteiten,  ftaffetfövtuiüen  unb  jarfigen  gelöiüänben,  ba§ 
lücit  üorfvvingenbc  Xtorfenc  iBovijefcirgc  (Ssuchoi  Noss),  bic  fet=^ 
(ige  a)?itinfc^eiü*3nie(,  bcv  33cvg  6ei  <SitIjcr^(Sap  (Myss  Sscrc- 
biännoi),  einige  mäjjige  sienilic^  üeveinjeUc  (Gipfel  nm  bic  Xf^i* 
rafina  unb  ben  SDJatotfc^fivJ^tuß  unb  enbtic^  baö  ntef)vfa(^  ev=^ 
uiäf}nte  ffac^c  ^Bovtanb  nörbticf)  t>üu  bcr  'ißifj^iöudjt  aB  ganj  fiebere 
3(n^a(t§puntte.  §ä(t  mau  tängö  bev  ^iäfte  bev  (enteren  nürbwävt:!, 
[o  tritt  bie  fteine,  niebvige  am  t>on  ben  SBeüen  auiSgetüafc^enen 
unb  gevunbeteu  Ötörfen  i^ou  C^^vamuafc  6eftet)enbc  'ijJanfoiü^Snfet 
tmlb  in  ®i^t  unb  gtcid)  baf)intcv  bas  »Säuten^Ca^  aU  ©djlnf; 
bev  gebauten  "J^iebcvnng.  l'e^tgi'naunteiä  Gap  fäUt  atä  wo^t  60 
5uj?  f)ü()c  5'eli^wanb  jum  SDieer  a6  unb  unmittclOav  üov  feinev 
©pi^c  evf)et)t  fid^  eine  Keine  li>a(fc>feu=  obev  jäutcnfövniigc  g-etö^ 
maffe,  wn  Untief;ni  unb  Stippen  umgcOen,  ber  ba^j  ^ovgefcivg 
[einen  "DJamcn  ücrbanft.  Gin  gar)V3eug,  mU]cä  (äng§  ber  2Öe|'t^ 
füften  bcr  :l)üppclinfe(  (jinfteuevt,  luirb,  anc^  faUä  e§  siemlic^ 
^art  unter  Vanb  f}attcn  fann,  ber  (SV'ftaltnng  ber  bic  SOJecrcnge 
Öegrensenben  6^eljirge  unb  SUiftcn  luegen  f)ier  faum  ba§  25ür^ 
l)anbcnfetn  einer  X)nrc^faf)rt  ücrmntrjen.  Die  9)?ünbung  bcö 
ec^arr  f)at  ganj  bivj  5lnfef)eu  einer  niefit  gerabc  tief  einfpringcn> 
ben  ©ud}t. 

3Beiter  fäf)Vt  Vütte  fort:  ,/i>om  Sänlen^CSap  auö  laffen  ficf} 
juiei  niebrigc  fc^niarjc  Slippen,  uieW)c  füblid)  üom  Sibber^Gap 
liegen  unb  einen  Xf)ct(  bci*  enüä()nten  J^-elsriffcsS  aU':Jma(i^en, 
bentlicf)  erfenneu.  'ülud)  finbet  mau  bort  eine  fleinc  3nfc(  oen 
gvaneV  (3-arbe,  bic  fe(}r  mit  llure^t  ben  'Jcamen  ber  „2d)>üar5en" 
(Tschonioi  Ostrow)  fü()rt  unb  bie  faum  jn  IJemerfeu  ift,  fo  lange 
fie  norf)  (m\  Seften  (}er)  mit  bcm  Ufer  vereint  fdjeint.  ÜJorn 
90'?i)|  üKatotfii^fin,  biä  ju  loeWjent  man  firf)  am  ^übufer  ju  "galten 
f)at,  muj?  man  etiuaä  red}ty  üou  ber  füblicfiften  ber  smei  Stippen 
fteucrn,  imi  ^wifd^en  berfelben  unb  bcm  fügenannten  (S^maräcn 
3nfcld}cn  I)iubnrrf}3nfa^ren.     Diefer  SBeg  ift  bcr  uäc^fte.     3n= 


■  "K 


M\ 


4 


'51 


f-  ^  y 


■  ,«. 


■A\ 


42 


^aufew  3iifeL 


t  i 


bcß  fanu  man  aitc^  jwlf^cn  bcm  3n|c((^cn  unb  bcr  {Rufte  buvd^ 
gcrjcn,  wo  bic  -Strajjc  circa  eine  9)?cite  &reit  unb  3  f)k-  7  gnt-ou 
tief  ift.  .^at  man  baiS  3nfel^en  unb  bic  teiben  l'ubi}  (ffeine 
fd^iüavjc  stippen)  hinter  fic^,  fo  richte  man  ben  CnriS  nac^  5Iüvb^ 
Oft  unb  (jaltc  bie  SÖJitte  äwifdjcn  beiben  Ufern,  ßrfd^eint  ba^i 
SBibber-Ga))  mit  bem  ®äuten=(5ap  einö,  fo  werfe  man  ben  9hifer. 
!5)ie  Xiefe  luirb  12,  11  unb  10  5*aben  betragen,  ber  ^runb  an=^ 
fang§  au§  Xfjon,  Jueiter^in  an^S  jT^ou  mit  (Steineiben  befter}en. 
ä)?an  liegt  Ijier  \\itjQX  unb  ru^ig,  nur  barf  man  fic^  üon  ber 
9)iitte  nic^t  entfernen,  ba  ufertvärtä  bic  liefen  rafc^  abne'^men. 
3nbc|?  bietet  bic  fanfte  i)ieigung  bcfä  ©obenä  ben  23ortf)eif,  baj? 
bie  3(nfcr  nid)t  triftig  werben.  9(nc^  fann  man  an  biefcr  SteUc 
mit  großer  33equcmli(^!eit  ein  üortrefflirfjeg  Xrinfiraffer  au§  ben 
Sdädjm  erhalten,  bic  fid)  an  mehreren  SteUcn  wn  ben  Sergen 
ergießen,  ©ollte  man  §0(5  bebürfcn,  fo  mu§  man  fic^  weiter 
in  bic  Strafe  '^ineinbcgcben ,  wofel&ft  fid^  ein  Ucberflujj  üon 
2;reib^oIä  oorfinbet." 

2Bir  fiieltcn,  nad^bem  man  besügliÄ  ber  Certtic^feit  fic^ 
tooüfcmmen  ^cwip^eit  oerf^afft,  bireft  auf  bic  *ipanfow^3nfef, 
auf  ber  fid^  eine  SOZenge  wen  35ürgermeiftermöoen  unb  anbere 
3BafferDöget  angcfiebelt  (}atton.  3^»^'!*^'"  ^'ffcv  3nfel  unb  bem 
i^efttanbc  crtjeben  fitf)  nodj  mv.jC  pri'Smati|c^c  Sltippen  über  fet* 
figen  Untiefen.  ®a§  Ö^eftein  "^at  f)ier,  u)ic  f(f)on  gefagt,  ganj 
ba!3  3lnfe^en  »on  ^albücrmitterten  unb  burd^  3Baffergewa(t  abge^ 
fd^euertcn  Satftn,  aber  in  ber  9{äf)e  ber  5^"tf)marfe  benterfte 
id^  bod^  eine  jiemlid^  beutlic^e  fjürijontale  Sc^id^tung  beffetben. 

!Dic  Entfernung  üon  ber  %^anfow=3nfe(  nac^  bem  @äu(en=> 
Q,ap,  bem  wir  un5  siemlidf)  nabe  r)ie(ten,  beträgt  faum  2  9)ZeiIen. 
ßS  bürftc  aM  bcmfctben  ('^eftein  beftef)en,  iine  bie  "^^anfow=^3nfeI; 
um  bic  badfofenförmigc  M\>pi  felbft  tiegcn  ebenfaüö  Set^sftüdfe 
im  feid^ten  SWeer.  V\'tUere^5  iSap  ift  buvdf)  bic  fleine  3((tg(äubt'- 
gcn*33ud^t  (Starowerskaja  Guba)  oom  9)?atct|cf}tin^(Sap  getrennt, 


Sic  „(«ciinaiiiit"  tci-  3(u(cr, 


4.". 


^intov  wcldjcm  (ofttwärt'S)  eine  uHltcrc  23u(f)t  etniprinat,  in  bic 
bas  äliatotjc^fa-i^tü^d^cH  münbet.  ÜDort  tiefcinb  fic^  eine  mcteovc- 
loijtftfjc  ©tatton.  üDic  SteUe  Ijcjeirfjnet  ein  üon  <Scc  am  bent-> 
tirf)  [id^tbarer  Stcinfjanfen,  anf  bcm  ein  ^faflfll'torf  angeferad^t  ift. 
eine  Söcvft  tanbeiniuävtä  ift  narf}  vnfjifc^en  Gr^etntngen  in  ber 
2((tg(änt)i3en='S3ucf)t  ein  2(nfevpla^  mit  6  gaben  2:icfe,  ber  ütn-i= 
gett'ä  gegen  SBinbftö^c  ton  Dftcn  I)er  feinen  Sd^u^j  -Öietet.  IDie 
30^atotfd^fa=9Künbnng  t»ilbet  eine  6  SBevft  öreitc  SSnd^t,  welche 
mit  <Sanb6än!en  iiöerfät  ift.  1)k  C&evflädjc  be§  Saffevs  !aum 
terü^venb,  werben  fic  w\\  [eichten  SBaffevvinnen  bnvd^äogen.  T)k 
33nd^t  fc(t>[t  ift  faum  7  guj?  tief  nnb  mit  Üteiüfanb  erfütlt. 
SBcitev  ftromanfjüärtä  fccträgt  bic  Jicfc  fpärtic^  V/^,  M  gtut^ 
ungcfäf)r  2  gnjj.  3(m  Ufer  fccmcrft  man  eine  üerfaUenc  ^otä^üttc. 

S)ie  9D'?atütfd}fa  fliegt  am  einem  20  Sßerft  tanbcinn^ärtö 
tiegenbcn  «See  afc,  am  bem  gteic^faUä  bic  ajjebiüänfa,  (^ri&ü* 
joaia  nnb  Üfdjirafina  (V)  fommen  foKen.  (Spörcr,  9toü.  «Semtja, 
p.  53  nnb  54.) 

Sibbcr-Gap  (Baranij  Myss)  am  nörbtic^en  Ufer  beö  «Sd^arr 
ift  eine  frfjarf  »orfpringenbe  nnb  auffaUenbe  Spitze,  öon  ba  3ief}t 
fi(^  über  'cas  @iIt»er-(Sap  (Myss  Sserebrännoi)  l^inau^  ein 
f(^maIc!S,  fanft  gegen  bcn  Snj?  ber  naf}en  iöerge  anftcigcnbe§  ^Jcr- 
lanb,  baä  ficf)  tf)ei(iücife  in  bnnficn  ftcilen  .flippen  am  ber  (See 
ergebt. 

1)te  (Sc^iuaräc  3nfe(  ,^nr  Oicc^ten  laffcnb,  bampftcn  wir 
langes  ber  a)?ünbnng  ber  Sfc^irafina  ()in,  an  einem  niebrigen 
nnb  fanbigen  l^orfprnng,  ber  t»on  ber  'Jiorbfeitc  ^ereinragt  nnb 
an  beffen  flachem  Stvanbc  ein  5?ctiüfren3  crrid^tet  ift,  foriifcer 
unb  gingen  2  a)?ei(en  öftlid^  toon  jenem  ^reuje,  fo  siemtid^  in 
ber  aWitte  bcä  f)ier  iiljcr  3  9)?ei(cn  fereitcn  <2c^arr  cor  'änkx. 
jDaä  ®äu(en*(5a|)  war  Bom  Slnferpla^  anö  nid^t  fid^töar,  fcnbern 
burd^  bic  33orfprügnc  bcs  ^rcnä^ßaps,  wie  t^  bic  eben  erwähnte 
ftad^e  9?afc  nenne,  »erberft.    :Dic  SD^eerenge  ^at  f}ier  eine  !J;iefc 


.       Hf 


'  t 


l., 


111 


44 


3)ei  'I|d;ira{nta-gluf?. 


'i 
I 


I 


t>on  12  ln5  13  i^a't>cn  unb  bn*  Ct^runb  Oeftofjt  aU'5  bunffcm  *2c^nrf 
mit  @d)utt  t>on  Schiefer,  lueitcv  nac^  beut  növbtid^ctt  Ufer  ^u 
lüirb  er  fctfic3. 


SÖMt  bcr  33eitcniutniT  „Scharr"  (»cseic^ncn  btc  '"]?romi}fc^(cnnifi 
(ruffifrfjen  !Xf}vantf)icv|äi]cr  unb  i^tfc^cr)  eine  aJiccvongc  ober  eine 
engere  Scifferftra^e,  luetdje  J^eftKmb  ober  gröj?ere  3nfeln  oon 
eiaanber  [c^eibet.  „Matotschkiu"  leitet  «S^örer  üon  „Ma- 
totschka"  ah,  waü  ben  fteinen  ()ötät-'tnen  (ion^jaf?  bebeutet,  beffen 
fi^  bie  3agbrei[enbcn  auf  i^reu  3"3f"  i"  ^^n  SBälbern,  wie  jur 
•See  bcbienen. 

Öür  bie  SO?cereni|e,  loetdje  bic  !Do)))?etinfe(  ^JJooaja  <S>cm\\a 
[(Reibet,  fjabc  ic^  nie  eine  anbere  iöenennung  gehört  aU  „Slfa* 
totf(^fin*®(^ctrr".  5(uf  frü^rern  .harten  finbet  man  ax\^  ^Mat= 
wqav,  ''Xflatmi'  unb  SOZattr^eioö^Straile.  3n  noc^  älteren  [tef)t 
aJiatuöftn^'Xsaar.  C^iüett  (3biö  1870)  fc^reibt  auc^  a)?attt}eiü''o 
«Strait. 


G0  war  inbe^  10  '/a  U()r  geworben,  aber  tro^  bcr  fväten 
3(benbftunbc  liefen  wir  norf)  ein  Soot  bemannen  unb  futjren 
nac^  ber  9)Jünbung  bcr  Ülft^irafina  (eübufer)  hinüber.  Mj  Wäi^c 
bic  iöreitc  ber  le^tcren  auf  etwa  5  SOieilen.*  Sic  ift  t>ollfom== 
mcn  oerfanbct  unb  bcr  je^^t  ni^t  mef)r  fet^r  wafferrci^c  gtnf? 
ergießt  fid^  in  ücrfd^iebcnen  Firmen  in  baö  9)ieer;  fjinter  ber  noU- 
f ommen  ebenen  Sanbbarre  bilbet  berfclbe  ein  weitet,  flacficö  ©affin, 
in  we(d^e§  bic  i^lutr)  einbringt  unb  baä  Saffer  bort  brarf  mad^t. 

jDurd^  mehrere  bcr  tanälc  oerfu^ten  wir  oergcbli^  in  jeneö 
S3offin  eiuäulaufcu,  weil  ber  (^ruub  ju  fcidjt  ift;  bann  wanbten 
wir  un§  längö  bem  UferwaU  ^in,  biä  ^um  norböftlid^en,  faft 


wo 


*  2luf  bcr  l'ütfc'fdjcii  iJiavtc  ift  tkfclbe  offeiibai-  ju  jc^mol  angegeben. 


heftige  OTccrcSfliiJimmf). 


45 


i]an3  öcrfd^lönimtcn  3U'm  bcr  (^tu^münbung,  itarf)  einer  <2tcUe, 
wo  ba^  Svarf  eines  iuifil'cf}en  Safjtjeng«  liegt. 

%m  <5tV(inb  geigten  fid)  (^raugänfe  unb  einzelne  S3ürger= 
niciftcvmöücn  unb  in  bcr  <2trcnuuig  v»c»n  bcn  Stu^armen  tum* 
ntelten  firf;  große  fietten  üon  ei§|d)e((enten  f}erum;  iljrc  enorme 
gcrtigfeit  im  Xanrfjen  unb  bie  Säf)ig!eit,  lucitc  Strcdfen  unter 
bcm  23?a)'feri>ieget  fortäufd^ioimmcn,  eri'rf)iüert  übrigens  bic  3agb 
auf  biefc  äJöget  in  fjotjem  ®rabe. 

'iäihß  bem  f(a(f}en  ©eftabe  lagen  anggenjorfenc  Üange  unb 
9)?ui*^eln  (namentlid)  Triton),  bod)  lief?  fid)  |d)on  au§  biefen 
2f)ier*  unb  "ißflanäcnreften  erie()cn,  baj3  ber  9)?eere§grunb  nid)t 
reid}  an  naturt^iftorifc^en  ^robucten  ift.  Saf)rfd^eintid)  (jinbert 
bie  ftarfe,  nad)  isBcft  fe^eube  Strijmnng  im  9)?atot|^fin'(Sd}arr, 
füwie  bic  [ef)r  locdji'ctubcn  2emperaturoerf}ä(tniffc  be§  Safierö 
if}rc  (äntJüidfung. 

J)iefe  Strömung  fteigcrt  fid^  bei  Oftiuinb  unb  riidfefjrcnber 
5Int()iveUc  auf  5  hli  6  9)?ei(cn  ÖVfdjiuinbigfeit.  ?tbmiral  i'ütfe 
gitt  bie  ^afenjeit  o.n  ber  itlJünbung  bcr  9!)?eercnge  auf  10  (Stun- 
bcn  1  93iinutc,  bic  glnt()f)öf)c  6ci  !i3oUmonb  unb  5icumonb  auf 
2  guß  an.  ^ie  9Jciultatc  bcr  33cobad)tnngcn  ^a^itän  SJIelfom'S 
finb  mir  nod^  ni^t  näf)er  betannt,  aber  \ä}  glaube,  bajj  bie  glutl}- 
f)öf)c  fi(^  aU  etwas  bcträd^tlidicr  ^crauSftcUen  bürfte. 

33ci  bcm  fd)on  erwäf)ntcn  Srad  (anbete  unfcr  3agbboot. 
@rftere§  ift  wieücidjt  bic  ^arbaffe  „5lafa!ow",  luctdje  —  ju 
^ad^tuffow'S  äwcitcr  (S^pcbition  gct)örig  —  am  8.  Cctober  1834 
üon  einem  <Süboftfturm  in  bicfer  OJegenb  auf  bcn  Straub  ge* 
fd;tcubert  würbe. 

9iad^  ruffifd^en  iöcric^ten  beträgt  bie  2:iefc  ber  Sfc^irafina 
in  100  gilben  Entfernung  üon  ber  SÖJünbung  7  gujj  unb  biefc 
mäc^ft  weiter  ftromaufwärts  bis  auf  18  guß.  :Dcr  ®runb  ift 
überaU  feiner  reiner  Sanb.  gür  fteinerc  gaf)räeugc  fod  bic 
J:f(^irafina  eine  üortrcffüd)c  3lnferfteUe  bieten.    !Da  jcbod)  ba§ 


■% 


m 


4» 


@eflcin8»S5«I;n(tnin£. 


anbcrt,  war  c§  cvfovbcvtid^,  vor  bom  (Einlaufen  ein  Öoot  ,^um 
(»ünbiven  worcms^ufd^irfcn.  ®cr  gcfäf)vtic^)tc  Siiib  ift  ()tcr  bcr 
©üboft.  öiitgcäwäncit  äiuifdjen  bcii  ^Öctijcu  to6t  er  äuwcitcii  mit 
fur^tljarcr  f)cftii")feit. 

(Seit  ber  UetH'riviuteruiiii  '^ac^tiiffoiü'a  fjaljen  \\dj  ü&rigeiiö 
alk  Kanäle,  weW)e  bie  fccarticje  S'tärfje  bcr  !J[c(}irafina  mit  beut 
9J?ecre  t>cr6inbcn,  bcravt  uer)d)Iämmt,  bajj  cö  aiKÜ}  Dci  l}üd)ftcm 
Saffcrftaiib  unmög(id)  ift,  bcu  alten  $afeu  fcIOft  mittelft  flcinoii 
<Scge(£iOüteu  ju  crrcid)eii. 

Um  bie  nürböfttid)e  (Scfc  ber  Üidjirafina^SOiiinbung  gi6t  C'5 
etiuaö  ÜrciMjüIs  uub  unfern  bcr  Sd}iff§trümmcr  war  ber  23  oben 
Oeberft  mit  Änod}cnrcften  wn  9Jentr}iercn,  5iicf)fen  unb  Sccljunben. 
'X)a§  35orfanb  kftef}t  ()ier  tfjeitiucife  aui->  5l((ninatf)ügc(n  mit  Xriini'^ 
mern  üon  SBarfcn,  (Sdjicfcrn,  Cucirj,  l)icr  unb  ba  ftetjen  aud)  fcfte 
«Sd^ieferOänfe  an.  !iDic  mcift  |ct)r  g{immcrrcid)en  ®d}icfcr  fdjci^ 
neu  ber  Äo^lenfürmation  sugctfjeitt  luerbcn  ju  muffen. 

SBeiter  im  Innern  ber  Süb=^3nfc(  mujj  üürigcni^  aud)  brauner 
3ura  üorfornmen.  3i>ir  fanbcn  nämlid)  in  einem  ®ad}bett  einen 
au§ge»uafd}enen,  aber  jicmlid}  gut  err^altenen  ©elemniten  (Belom- 
nites  obsoletus,  Fisch.).* 

Sin  geeigneten  Stcücn  Ocbedt  eine  äicmlid)  mäd)tige  §umu§^ 


i'-  ^.G, 


•  3Jaf^  bcu  ruffifd^cii  2?eiid)tcu  (;cnfd;t  im  aJ}atotfcl)tin«(S^aiv  II;on 
wnb  Üalt^^djiciev  »jov;  Ic^jtcvcv  toei^üijlid)  in  im  ifcftlid^cit  Senjcii  unb  l)icv 
mit  2;^on=@d;icteni  av-d^feiib,  bie  \vo\}l  nie  frei  »ou  Salt  (Sel^alt  fiub.  (Sv 
ift  bcv  SDJetaUlninacr  bcv  3nfelgrm)Vc,  bcnn  nur  fcitcu  tegcgnct  man  2d)id;tcn, 
bie  nidit  ßifcnticstf^ftaUc  in  ajjcnge  enthielten,  '^ludj  ben  2;aU«@c^iefei  bni(^« 
jie^eu  Ouiu'^jani]e  unb  untccgeovbucte  l'aßer  toon  iveifsem  f)}at^i,i]en  Malt. 
.<?äHfis3  finbet  mcn  ben  (SifcntieS  buvd;  atniDfpf;äiifd;e  Siuflüffe  in  Svann» 
eifcufteiu  tocrwanbclt  ober  Qawi^  anffletöft,  in  tefjtevem  gälte  erfütten  bie  leeren 
l;ci'aütrifd)en  9{äume  bie  ®d;id;tcn  unb  jdjcincn  ben  ä^ft^m^i^nfmn  ganzer 
gclömaffen  jn  t)erurfad;cn.  (Seiner,  ^lOü.  Senilja  p.  IJO.)  Wir  finb  in 
bev  ganjcn  (SJcgenb  feine  cigcntlid;eu  Xl;on'  unb  lalt-Sdjicfcr  »oi.jctemmen. 


^flanjcntckn. 


47 


\d)\i)t  bcn  33übcn,  unb  id)  luav  iiidjt  lucnlg  crftaunt,  f)icr  an 
bcn  iiiifteu  bcö  ©iämcct!?,  äiuifcljcn  bcm  73.  C»3rcib  unb  74.  ®rab 
n.  33v.,  eine  cbciijo  mcinigfatticic  al'S  [tatttidjc  'Cogetation  su 
fliibcii.  Of}nc  ml  SDJiifje  acraiu-j  c§  uu§,  auf  einem  9iaum  üon 
wenigen  Quabvatf(ciftevu  ein  fünfzig  Slrten  ^fjancvogamet  ^H'^^HSf" 
einjui'ammctn. 

Untcv  bev  aUfovgenben  unb  pf(egenben  9)hitterf)anb  bev 
i)(atuv  finb,  tep^idjavtig  au'3gebveitet,  tnuite  ©(unienbeetc  eut* 
ftanben,  au'3  [otd^en  ^JJfci)'ien  von  ©tütf)en  äufamniengeiuivft,  luie 
jie  l'et&ft  bic  Üvopenionne  faum  .yi  entivirfetn  int  Staube  ift. 
^lüerbiug«  Ijat  man  teinc  mächtigen  f)immctanftvebenben  Jvovmen 
mx  Singen,  fonbevu  eine  tefdjeibene  5Upeuf(ova,  bie  fid}  faum 
über  bie  unmittelbare  (^reujc  von  CSrbc  unb  Vuft  er()eben  fann, 
unb  ü6erbie§  uef}men  bie  iötiitter  im  (^cgeufatJ  jur  9)?enge  ber 
JÖtütl)enföpfd}en  einen  untergeorbueten  9Jang  ein. 

3m  23erf)ältni(?  ju  Spi^bergen  ift  ^Jtouaja  Semlia  luenigcr 
reid;  a\i  Grvptogamen,  nameutlid)  fel)tcn  bic  compacten  'ißh])ni 
brv  bort  bcn  33oben  oft  lueitfjin  bcbedenbeu  9)?oofe,  aud)  ftöjjt 
man  nur  feiten  auf  eigentlid)e  2:orfmoore. 

3n  biefen  l)ol)eu  93reiteu  l)ängt  ba§  fflansenlebcu  unb 
maffenljafte  Sluftreten  »on  l)i.H)cr  entiuiclelten  (^eiuädjfen  in  ?(n^ 
Detradjt  ber  furzen  ®ommerperiübe,  luäljreub  ber  biefetben  jur 
(^ntiüirflung,  a3lütl)e  unb  Sortpflansung  fommen  föuucu,  wn  ganj 
befonberä  günftigcn  25crl)ältuiffeu  ab.  3"  "^i»^!*-'"  ge^iJrt  üor 
allem  ein  warmer  gcfdjüfeter  Stanbcrt  unb  geeigneter  ©oben. 
211)3  fülc^e  be5eid)nc  id)  nameutlid)  fanft  geneigte  olä^en  na^c 
am  «Straub  bc:3  wä^renb  ber  Sommermonate  burd^  bic  'Juil}c 
ber  iJcrjwciguugcn  bciS  (äolfftromiS  ober  fü^er  ©eiuäffcr  er== 
lücirmtcu  9J?ecrc§;  Stellen  am  Sujjc  fommcvlid)  gelegener  5el§^ 
jüänbc-,  bic  :i)}ad)barfd)aft  won  9)?oofen  unb  gtcdjtcn,  bereu  mobernbc 
9?efte  bie  (5rbc  büngeu;  fd^warjen  l)umu§reid^en  33obcn,  in  wcldjem 
burd;  bcn  ii5criücfnng§procep  bie  Temperatur  mertlid)  gefteigert 


lil 


.  "'if 


48 


?hi8(n'citititf)  bcr  ^cßctation. 


wirb  imb  bcffcn  gflvte  fd^ou  ha^u  fccitränt,  bic  (Sonucnftvafjtcu 
me^v  auf,^u|auiien ;  bann  ÖJciionbcn,  wo  ]\d)  33rutvlä^c  von 
SBafi'erüügctn  ober  §öf}Icu  üon  5ü(f)K»  »»b  Vemininflen  vovfinbon 
nnb  ciMxdj  bic  UmgoOnnci  älterer  ober  neuerer  Oiieberlaffuncien, 
üüu  (Kratern  unb  g-anciptäljen,  inn  wddjc  eine  9)2encie  v»on  iino- 
(f}en,  rior)(cnre[te,  9lfd)c  unb  XrcibI)o(3  serftreut  liegen,  'äüd)  bnö 
abftie^enbc  «Sd^necwaffer  UwlxU  im  (5rüf)ial)r  ein  jeitlicfjereo 
Sc^mcljen  be§  ^obenei|>3. 

?((§  S3ctuo()ncr  kfonberS  fceüorpciter  rert(i(f)feiten  im  9J?iv 
totfd}fin^2^arr  )inb  namcnttid}  an3nfiU)ren:  ^tuei  5i5ergi^meinnid}t- 
'Jlrteu  (Myosotis  alpestris  unb  Eritrichiam  villosum),  bie 
purpur6lüf)enbc  Silene  acaulis  mit  Xaufenben  you  3)lumen,  bie 
bom  33c>ben  angebrürfte  Saxifraga  oppositifolia,  ein  (}üd}btaue'S, 
t>i!y  18  ^oü  i^öf)c  erreid^enbcfä  Polenionium,  met^rerc  ftatttidie 
üiület*,  rü|'a=  unb  r)el(cjet(i't)Iüf)cnbc  '•iJapilioniiceen  (Phaca  unb 
Astragalus),  jart  rofafarbige  Cirnciferen  (Pavrya  unb  Carda- 
mine),  pfirfidjrot^c  (Scrcpf)etfräuter  (Pedicularis) ,  eine  n^of^e 
tSompüfite  (Xardosmia)  unb  ein  33a(brian  (Valeriana  capi- 
tata), eine  siertidje  (Sifenee  (Wahlbergella),  neben  ücridjiebeneu 
SBeibcu,  Dryas,  (£aj:ifraiien,  !j)rabeu  jc. 

X)a§  *ißf(anäcn(eben  fte()t  in  unmittelOarem  3"U"»'«'«f»f)i'"3*^ 
mit  bcu  ^efteiu§üerf)ä(tni|fen.  ))ivix  auf  Sd^utt  unb  ^'t^^^mciiien, 
lueld^c  einer  fc^r  (angfamcn  3'^^icfe"»il  untenuorfeu  finb,  fajlt 
ber  Ur!cim  für  Kinftige,  mef)r  unb  me^r  fid}  entiuirfetnbe  ii^ege- 
tatiüu  in  ^eftalt  üon  <Stcinf(ed)ten  Sur^el.  (^ru^&oben  wirb 
fjäufig  burd)  rntfd)enben  (2d)nec  unb  aUiä[)r(i^  neu  fid}  auf' 
lagerubc  Sc^i^teu  üon  ^cftein§trümmern  auf  feiner  Cbcrfläc^e 
berart  geftört,  ba^  felfift  bie  niebrigft  organifirteu  (^cwäd)fe  auf 
bemfelöen  feinen  feften  3lu^a(t§punft  finbcn  fönnen.  Stuf  tfjouigem 
®runb  f(icJ3t  ta^  ®(i^neewaffer,  beffeu  ll^cmpcratur  immer  bem 
Ö3efrierpunft  naf}C  liegt,  nid}t  rafd)  genug  ab  unb  befoinmt 
ftüublid}  wieber  neuen  3uwud}^3,  e^s  erl)ätt  bafjer  bie  ©ammerbe 


üßcrnic^vuiig  fccr  ^flanjcit. 


49 


kfiänbiii  ciuf  einem  uiib  bciu feiten ,  bem  "ipfdinjenretien   iiirf)t 
iicnüfleiibeu,  niebricien  JUnirntccirab. 

3d)  m'üijt'  bie  i^'getcitiüit  m  nc>üi|Kn  ^üftenplä^jeit  ^\'o=^ 
iHija  Semljn'-S  aU  eine  luivttirf)  im  Sortfrfireiten  kariffene  U^ 
,^cid)non,  benn  bie  ^^•(ecf)ten*  nnb  ^J^ücätnlbuni]  tveitet  ficf)  üffenf ar, 
lui'nn  and)  \M\c\]am,  \o  borf)  merfH^,  tueitev  auä;  nnf  ifwn 
nouen  ^^(niiobfuniien  faj^t  cnblicf)  eine  Dralm,  Dryas,  Salix  ober 
S'oi'ifvaiie  nebft  einigen  (!>\vä|'evn  Sä>urjel  nnb  [omit  i|'t  bem 
juni]fräntid)en  ("»H'unb  ein  neuer  ^oben  für  onbeve,  .virtere  :){acf}-= 
lömmtiniie  ciefid-  rt.  ^ 

3n  mcl)i   M'.'ipfiiiem  Xerrain  ückn  bie  2i>anevmooie  bie 
('»'irnnblacje   für  fünftige  Vegetation  oon  fanern  (SH'iifern,  JiijoU 
i]väfern,   Carclamino,    Clu-ysosplcnium    nnb    einige   Oefonbere 
5toin(nYrf}=^^lvton  ah. 

:)iur  locnige  f)orfinorbifcf)e  C^eiüäd}fc  gebei()cn  auf  felfigeni, 
trocfenem  nnb  faft  aller  ^annnerbe  taarem  C^nnnb,  joie  ,v  ^. 
lllioiliola,  einige  fleine  (ionipofiten,  bie  niebUd)e  Draha  alpina, 
Corastiiini  unb  jum  J()ei(  ancf)  Papavcr  nudicaulc. 

*.?lnf  fend)terem  3anb=  nnb  VeljmDoben  loarfjfen  mit  '-Uorjug 
')>ütontil(en,  Artcmisia,  Nartlosmia  n.  a.  nnb  \r)t:nn  jener  nocf; 
mct)r  bem  3"f'^''-^»i'''»  ^^'■'''i  ^^^iffor  au^jgefe^jt  ift,  Caltha,  llanun- 
ciilus  py,i,'niaeus  nnb  R.  boroalis  nnb  Oxyria. 

(5-igentf)ümlid)  ift  ba'3  gefeUfd)aft(id)e  Vorfommen  ber  meiften 
Hovbifdien  ('»Vnoädife;  fie  brängcn  fid)  bid}t,  Inifdjef*,  rafen^  nnb 
iHmqnetavtig  jnfammen,  gegenfeitig  2d)utj  fud)enb  nnb  geiuäljrenb. 
Ciine  Urfad)e  biefe^o  gnfammonleCnMi'o  mag  and)  in  bcr  ?(rt  ir)rer 
ivovtpftan.ying  liegen,  inbem  in  5otge  lum  ipertftfröften  bie  Räu- 
men ()änfig  nid)t  ,vir  Oietfe  gelangen  fönnen.  C^knüöf}n(id)  ftirtH 
bann  ber  Stengel  aO,  bleibt  aber  aU  loärmefpenbenbc  9Jinmie 
nod)  3a()rc  fang  an  ber  tebenben  'iiUirsel  fjaften.  C^HMuiffe  Wirten 
ocrmel)ren  fid)  kfaniitlid)  bnrd)  Cinttüirfhing  oon  ,voiebe(artigen 
iinO'Spen  in   ben   ilMattiuinfetn    (Saxifraga  cornua,   Poa  vivi- 

ü.  $  c  II  (j  l  i  n ,  OiüiMia  2 emlja.  4. 


►  -"ti'V"! 


»• .. 

aF 

'-MBKi 

iBi 

■-V 

li^BS» 

I 


'V 


1  ^ 


60 


Scvmcl^ning  bcv  '■^^flai^cu. 


para,  Polygonum  viviparum  etc.),  tct  einer  ipi^berciif(f)cn 
©ai'ifragc  (S.  flagellaris)  Ijilben  firf)  üefonbcre  frledjenbc  Stciiiiol, 
bic  im  SÖliitel  fleincr  S3Iättcf}en  ^Ibücntiülnospen  aufc^en.  iDic 
aljgeftüröenert  ®tcnijel  unb  Slätter  3af)trcid)er  3trten  bieiien 
wiebcr  anbeten  niebercn  ©ewäc^fen  ("i^itöcn)  jum  3(ufentt)altcii}rt. 

3citnd)  äur  9icife  gelangen  übrigcn^S  bie  Samen  einigcv 
$ßeibenarten,  Astragalus,  Draba,  Dryas,  Ranunculus  n.  a.  in. 

'hieben  bcm  innigen  gciellf^afttic^en  f^cbcn  üieler  ''^Jflan.^wi 
bev  'ipotancgion  mad^t  fi(^  nod^  bie  2:f)atfacfic  fccmertlid),  ba(; 
biefclljen  —  bic  3ÖafiergcJvä(f}i"c  aU'^genommcn  —  feine  tiefen, 
fenfve^ten  äßurseln  tragen.  !Der  eifige  Untergrunb  uevbinbcrt 
ba§  Einbringen  berfelten  unb  fic  [inb  baf)er  gcnötfjigt,  fid)  in 
(jürijontakr  9tid)tung  ju  entfalten,  lücfjfjalO  if)r  5ui3  fid)  uicl 
äftigof  geftaltet  (3.  33.  Valeriana  capitata,  Pachypleuruni  alpi- 
num).  5lnbere,  »uie  bic  SäJeibcn  nnb  Dryas  octopetala  treiben 
tangc  SäJur^elftämmc  nnter  bcm  3)ioO'5  über  einer  Ieid}tcn  iJi\i|cii 
bccfe,  auä  benen,  äf)nlid}  ben  ^nief)ör3ern,  bann  luieber  fleiuere 
ÜEriefcc  nad^  o&cn  a&jweigen.  ®üld)c  Jj^ur^elftämmc  —  luie  id)  fic 
nennen  miJc^tc  —  finb  suiueiten  plattgcbrücft,  anbere  ^lüängeit 
fic^  3Wif(^en  Steinri^jen  burd}.  üJir  f)aOen  bicjenigen  üon  mel}reron 
3ßciben=3lrten  ftafterfang  mef)r  aU  fingerbirf,  platt  iibcx  jüllbreit, 
gefunben.  SJcr^üIjtc  friedjenbc  <2tämmd)cn  üon  Salix,  mtAjc 
bic  üDirfc  einjähriger  Sriete  nnferer  (J^egenben  erreid;en,  laffoii 
5el}n  &i§  jiDöIf  Safjrcsringc  erfennen. 

3c  l^ii^er  man  anfteigt,  um  fo  faf)ler  mirb  natiivlid)  ber 
S3oben. 


IiBp 


Sängä  bcm  ißorlanb  unb  bcm  ^-uf?  mädrtiger  Sdiiefergetiviie 
gelangte  id)  oftjuärtä  in^i  gegen  tas  <2d)n;ar,e  üa\}  (Tschornoi 
Myss).  !Die  (^egenb  ift  sicmlid;  arm  an  Xl)ierieLH'n  unb  Ci>  l}errjrtit 
l)ier  eine  faft  nii(}cimtid}e  Stille,  bie  nur  bnrd)  bao  ftiMnueife 


1 


?((Vculcvd)C  (Otocorys  alpostris). 


ii 


1      llj{< 


äl 


t^ 


■J. 

t"   ^i 


1!.:' 


äWangcl  an  2;(|iciUtcn. 


51 


övaufcn  bc§  3ä>iubc§  unb  ba§  9?au[c^cu  bcv  9)?ocrc§ftröniung 
untcvtirodjcit  lüivb.  9?i'ut()icvfäf}vtcu  fiiib  aUijcmciii,  am  ^cftabc 
fanb  ti(}  einen  geftranbeten  SeißVüat,  aui)  mer)vere  dioihm  cr-- 
[jobm  seitiücifc  ifjrc  gerimbeten  unb  bärtigen  töpfc  au§  ben 
(5(utf)en;  Ijiet  unb  ba  ftößt  man  anc^  auf  2ißed)[cl  unb  33auc 
v»on  l'emmingen,  bic  n\i)t  feiten  üon  ben  weisen  Süd^ien  auf== 
fieiivaDen  inerben.  Sinige  SOiöüen  [trieben  luoljt  am  (Öeftabe 
(lin,  feltencr  eine  Oiaubmöüe,  »uäfjvenb  in  feid^ten  S3ac^(ietten  nnb 
um  ®rf)neetüaficvtümpet  ein  "ipaar  SOieerftranbUiufer  emfig  m^ 
Keinen  Spinneu  unb  (Sd}na(fen  [ud^tcn.  (Sinigc  luo^terViltenc 
3(f)aten  wn  t>ev()ä(tni^mäJ3ig  grojjen,  öirnförmigcn,  odüengviinen 
unb  bunfelOvaun  gefterften  (Sievn  üeiuiefen  beutlid),  iia^  biefc 
tHHjel  r)iev  gebrütet. 

9(uf  bem  9türfiüeg  jum  33üüt  [^wirrte  oom  afeidjüffigen, 
tvorfeneu  unb  mit  Geröll  unb  [teifen  (^ra§6ü|c()en  üeberften  ^o- 
Wn  ein  anbevev  fteiner  25i>get  t>ür  un§  auf,  ben  id}  uidjt  füfovt 
evfannte.  (St  gab  baüei  einen  (eifen  Zun  üon  fid),  etJüa§  äf)nti(^ 
bem  9hif  bev  fuv^sefjigen  \*ixd)Cf  unb  lie^  fid)  (jalb  wieber  in  einem 
fteinigen  SiHifferrijj  nicbcr.  "Dort  tief  ba§  3:f)ievd;en  fd)iid}tern 
unb  ängftlid)  ()in  unb  f)er,  burfte  fic^  eine  ^dt  lang  swifdjen 
bem  ^eröK,  beffen  Sar&e  e§  trug,  unb  ging  nod)  mc()rmat§  auf, 
efje  e§  mir  gelang,  einen  (2d)ujj  auäuüringen. 

(5»3ro^  »var  mein  örftaunen,  aU  id)  cnbüd^  in  SSefi^  beffet&en 
fam.  (S§  war  eine  3Upenlerd}C  (Otocorys  alpestris),  bic  ifjren 
::)tamen  aUerbing^3  nidjt  mit  üoUem  9{ed}t  füfjrt,  benn  tf)rc  ur^ 
[Vrüngnd)e  §eimatf)  finb  Hid)t  bic  ^oc^ge&irge  bcr  alten  unb 
neuen  Sß3elt,  fonbern  mef}r  bie  Qb(\mi  unb  f)ügeUänber  um  ben 
•^Jolarfreiö.  3n  Spitzbergen  ift  fie  biiä  jc^t  ntd^t  angetroffen 
lüorben,  and)  \M]l  nur  fporabifd}  im  fübüd^en  (Srünlaub;  wen 
'JDiibbenborff  in  ber  iöoganiba  unb  um  ben  9((ban,  Don  anbern 
Ofeifenben  um  ben  iüaifal,  in  ben  $üd)fteppcn  ®aurien§,  im 
Seleuga  1()al,  in  ben  <3aiani|d}eu  3Upen  biö  jum  Mmux  ij'wu 


i 


62 


Sic  5lH)ciilcvd;e. 


fl.' 


t:.;.r 


iißcr.  «Sic  ift  audf)  im  9iovbcit  '?(omcgcn§,  <2d}iücbcna  unb 
9fu^(anb§  rjcimifcf)  unb  unntcrt  ui(f)t  fetten  auf  9{ügeu  unb 
^ibbenööen. 

;5)ai5  bic  3(t^enlevrf}e  iitirtgen-S  fetbft  uocf)  auf  bev  :i)iovb= 
Onfct  vtüu  i)iüüaja  *SemIja  tviitet,  teftätii^t  ein  imi  miv  bovt  ein- 
flefannnelter  juuiicv  Ü^ocjct  Diefev  ?lvt.  33iö  ie|<t  luav  fie  uirf)t 
növbiid}  Dom  70.  tnö  71.  C>3rab  n.  23v.  gefunben  luüvben. 

i3ic  Übt  ()ier  einzeln  unb  ^.taaviueife,  mcift  auf  fal)(evcm 
^ügedaub,  3ier)t  ficf)  jebod}  juiueitcn  aucf;  auf  fumpfine  iBicfcu 
unb  in§  ipodjgva'S  äuvürf.  3()V  ^rutcjefd^äft  muj?  in  ben  3uU 
faUen,  bie  §ovtiftmaufev  Ijeginnt  im  Vluijuft.  3n  bev  evften  ipälfte 
(Septembers  fammeln  fid;  bic  einjelnen  ^amiüen  in  f(eine  Slüiio, 
bie  firf)  norf)  fuv^  3^''^  meift  füidjtiii  unb  fdiüd)tevn  am  'O^feeve*?' 
ftvaub  unb  in  bev  Xuubva  umf)evtveiOen,  um  bann  »uof)(  talb 
if)ve  Sanbevuuji  nad)  2übcn  ansutreteu. 

®ie  :)iaf)vunii  0efte(}t  fciuof)!  in  fleinem  oft  uod;  uuveifen 
Wefäme,  in  Sd)nadeu,  iiäfevd)eu  unb  Spinnen  unb  entf)ä(t  bev 
'^)hc[m  immev  einige  Heine  Cuav^tövuev  unb  fanbige  ül^eife. 

X)k  3l(pen(evd)e  ift  ein  einfad}  unb  boc^  veijenb  gejeidinetev 
ii>oget,  obcnf)ev   f)ivfd)C>väunUd)   mit   id)iüäv3nd}eu  2d)aftftvtd)en 
bie  auf  bem  Sd)eite(  aai  bid)teften  ftel)on;   llntev|eite  fd)nuH5ig 
lueijili^;  Apintevfjalö,  ^vuftfeiteu,  Seid)en  uw'i)  o&eve  Sd}a\in,v 
bcden  voftvi,it()Iid)  iu'3  Sj^eiufavOige.    ipintev   bev   l)e(l   gvüulid}: 
gctOeu  Stivu  ein  bunfk)?,   etioa^i   üevioafd)eneS  OnevOanb,  bav 
jicbevfeitö  iifiev  einen  Cveiteu  JueifuMi  Supevciliavftveif  loeg  ben 
Sdjeitet  einfäumt  unb  nad;  ()inten  vein  fd)ioav5  luivb;   nad)  tcn 
'Jiadenfeiten  ju  finb  biefe  fdjiuav^en  «vebevd)en  betväd}tlid)  uev 
längevt  unb  tilbeu  eine  aufvid)tOave  pinfelavtige  .Spode  üOev  bev 
.'C'f)vgegenb ;  bev  genannte  lueiije  Supevciliavftveif  suiueilen  f)el(=^ 
gelttid}  angefeindet ;  3>Hli''tfi'^*^vn  Ovannfdjiuävind),  otiueugvitn  ge 
vaubet;   fie  oerlaufen  nntev  bem  ';}(nge  lueg  in  einen  bveiteven, 
bie  hell  eitrongelOe  ,seel)(e  feitlid)  einfaffenbeu,  fie  juiueileu  and; 


gaus 

fe(}V 

I()ei 

tvütH 

uiitev 

jAnio 

tväui 

id)ioö 

tid)ei 

m, 

fleijd 
("»San 


>        I 


Die  3((vcii(eic{;c.  öo 

(jan^  imtflchMibcit  iJ3actciiKivt ;  ü(ht  btc  ^vüpfmittc  in-vtäuft  ein 
ic(}r  h'citcö,  tiof  icf}aiaväcä  Qitcvtcmb;  O^Vcjoijcnb  uiib  otn'vov 
If)ctt  bcr  •patöfciteu  c[(M\<fj  tucij?,  cv|tcvc  inof)V  onücitfavO  cjc^ 
tviiüt;  bio  ?Uti^cnfar}ne  bev  crftcit  (Scfjiuingc  fa^l  lucif^ricf;;  ble 
imtovc  .späfftc  bi'v  5luf5onfal)ito  imb  Spitze  bcv  Soambarfc^ioiitcjcii 
frf)iiia(  UHMf?  iiofäumt;  ba§  mitttcre  l^aav  bcv  Stcuovfcbcvn  cvb^ 
Imiunlicf},  in  bcv  iOiittc  iicxnuaic^en  vauc^favt,  bio  ütrigcn  raud^* 
Idjjüärsn*,  bio  äuj^ovito  jobovfciti^  f}o((ov  ititb  mit  tn-oitom  iihm|V 
Iid)oii  Saum  auf  'J(ui50ufaf}uc  unb  ^\>'ü^c;  Okvic^nakl  icfMunr^^ 
lief),  lüic  bio  Spitze  bc-3  f)OVUi]ritu(icf}ou  llntovfc^uatotö ;  Süj^o 
fIoifc()vötf)n(f}[n\iuu,  3of}ou  uub  Uutov[oito  bo§  l'aufoä  f}o((or.  — 
(«»Vin^o  ViiUiic  6"  3'"  (fvauj.  imafj).  —   gnicjct  3"   10' 


tiö 
3"  11'".  -  Sc^iuaui  2"  4'"  Oi^s  2"  r)',V".  —  XavfU'i  ü'/a"'. 


—  .V)iutox\H'f)o  mit  -)ic\c[d  ö'"  tiö  D'". 

t'io  ilH'i&c()ou  f}aOou  oiiiou  c^xoim  iÖvutftcit.  Taio  i>io|t 
l"tof)t  am  9f^^"bo  von  '-liViiiovriunoit  uub  ('»H'ätH'u,  aucf)  noh'» 
2toiuon  uub  3U}i|'d)ou  Wovöd  iu  oiuov  ffciuou  (S)xni\\  ö'o  6o)"tcf}t 
um  3avtou  Wva'öf)atmou ,  ift  üDcvf^aupt  loic^t  ijotaut  uub  mit 
|päv(ic()OU  <3*i'bovcf}OU  auw]of(cibet. 


T^ov  l)iov  LHH'fommoubou  ('»'•oftoiiboavtou  f}aLHm  iinv  tf)oiüüoi|c 
jrfiou  iift'adit.  VäUiVo  bo'5  2tvauboci  tKc\m  aujVvboui  no<i)  ,vif)(^ 
roicf)0,  uiaf)V|cf)oiu(tc()  hixd)  i]0|'tvauboto^5  XvoiOoi>o  ()iovf)OV  i>'fiif)Vto 
ovratifdjo  iölörto. 

(?>^oijcu  3  IU)V  iu  bov  (>Tüf)  fof)Vtou  unv  mit  "?(uv?ual)mo  bo'5 
2rf)ü|jou  V'avfcu,  bov  oiuo  2troifpavtr)io  auf  Otoutf/iovo  uutovuof)^^ 
mou  follto,  auf  bic  „({»V'vmauia"  «yivürf. 

5lVif)Vcub  ?(acjaavb  am  7.  ^Hujiuft  VciWiß  bom  Oiovbcioftabc 
bov  ^djcwx  botauifivto,  fuf)V  icl)  i^JiittaiV^  mit  @ti((c  uocf)maB 
m^  bov  Iid)ivaHua,  iu  bov  ikivau'ofoljuui'j,  bafj  jo^^t  bei  .»pod}^ 
lüaffov  bic  il^avvo,   lucldjc  fid)  üov  bov  yjiüubuuij  abijolagcvt  f)at, 


\m 


•^:! 


54 


a)tc  Ifc^iiatiiia  aJMlutuitg. 


ju  paffivcn  [ein  Jucrbc.  SlOcv  tialb  fameit  wir  juicber  auf  Uiu 
tiefen,  bic  fid^  quer  Ü6er  bcu  3lrm  ^erüücrsoge»,  in  ben  »uir  eiii^ 
gctaufcn.  35üu  ^tcr  ging  e§  sinn  [übwcfttid^ften  !J()eif  ber  6rei^ 
teil  ÜDctta=® Übung.  ISDort  crgiejjt  fic^  (jart  an  [teilen  -Srfjiefev 
flippen  ein  tüciterer  reißenber  3(rni  be!§  i^Ui\\t^  in  bie  9)Zeerenge; 
um  biefe  ÜJtiinbung  trieften  fi^  inieber  febernbc  Sc^eUenten  nnb 
einige  SSürgermeifter-  unb  (5(fenbeinmöt»en.  Einige  ber  Gntcu 
triefien  wir  gegen  ba'5  6V'ftabe  unb  feuertefi  gleichseitig  auf  brei, 
bie  [üfort  alle  untertauchten  unb  nicfit  wieber  junt  i^orfc^ein 
famen.  !l)ie  linfe  <Scite  bciS  3'I»ll^ivme!3  [rfjien  bie  tiefere  ,yi  fein, 
aber  I)ier  warf  un!§  bie  Ijeftige  Strömung  gegen  J-etöblöcte,  wotcf)e 
ben  (^runb  feebecften,  unb  balb  jeigte  eö  fiel},  baf?  weiter  ftroin 
aufwärt'5  freiem  i5'i«f)twa|fer  gänstid^  mangelte.  Sir  jogen  ba^s 
S3üüt  an  einer  geeigneten  «teile  auf  ben  >2tranb,  üerfat)en  \\m 
mit  einigen  ^roüifionen  unb  madjten  uuiS  ^n  (5uf?  auf  ben  5l\V'g 
\m  3nnere. 

X)ic  tlüfte  nnb  Ginfenfungen  be§  00  Oiö  80  gufj  ()o()en 
©tranbwaüeö  waren  f)ier  necf)  mit  Sd}neewe()en  erfüllt,  auf  beiteu 
man  üDrigeuiS  leicht  3'UB  faffen  fonntc. 

ßinigc  f)unbert  S(f)ritte  Ianbeinwärt'3  unb  numitteltmr  am 
©teilabfall  ber  §ügel  nacl}  bem  ^Ui]]  ju  befinbct  fiel)  bie  ilUntev 
ftation  'i|Jadl}tufiüW'!:;  vom  3a()re  1834/35.  riefelte  boftanb  in 
brei  je^t  bur!^  'S^neebrncf  sufammcngeftürsten  Ipütteu  m<>  ftarfen, 
faft  unbcljauenen  ©allen,  bie  au  il)ren  Guben  in  einanber  v»er,vil)nt 
finb.  (5ine!§  ber  23(üctT)äufer  ift  faft  ti^S  auf  ben  (^'•rnnb  burd) 
geuer  jerftört.  !l^ie  größere  ber  Bütten  war  circa  22  guf?  lang 
unb  13  j^uf?  tief  unb  f}atte  nacf)  Ijinten  einen  lleinen  Einbau  ihmi 
8  M  Quabrat,  wcWjer  aU  ^ücf)e  benutzt  werben  jn  fein  fcfjeint. 
T)k  Heinere  ftel)!  einige  @cf)ritte  feitwärtö  baoon  unb  ift  in 
ber  grontc  11  5u^  lang  unb  ebenfalls  13  5uf?  tief.  !i»?au  crfeunt 
r)ier  ncrf}  bic  tiefte  eines  iöad'ofenö  unb  einer  iüabeftuOe. 

Sübwärt'5  bel)nt  fic^  ein  ipügellanb  auiJ,  mit  wieberum  eigen^ 


c 


iyt:actationöö£iI;ältiiiffe. 


65 


tfjiimtic^cn  23cgctattün'5ticv^ä(tntffcn.  T)cx  ©oben  fccfte^t  moift 
am  ctwaiäJ  feuchtem,  tfjcnigcm  (J^vunb  oon  wenig  ^umu^gcfjalt. 
3n  tvürfenen  «Summern  [^eint  \iä)  bte  ßrbc  Ijier  in  äiemltc^ 
vegelmäjjiijc  9tiffc  jn  fpalten,  welche  2  6i§  4  gnjj  im  :j)urc^- 
nicffer  fjaltcnbe  Stächen  cinfd^tießen,  bie,  wie  t»on  ©aer  fd^on  an= 
Inlett,  gewöf^nlid)  eine  üieterfige  (Seftatt  ^a&en.  3n  biefen  9?iffen 
nun  finbet  bas  Deginnenbe  "ißffanäenle&en  me^r  ©d^ufe  üor  Schnee* 
brurf  nnb  vutfc^enben  (Sc^neemaffen.  ^f^eljen  9JZoofen  unb  öicfje^ 
ncn  fanimetn  fic^  bai'etift  bie  «Samen  üerf(I}iebener  SÖßeibcnarten, 
wcIÄe  ber  Sinb  weitf)in  ftreut.  ®ie  geniejjen  ^icr  me^r  SBätme 
nnb  if)te  evften  fteime  ^a&en  üon  bem  [d^arfen,  ben  S3oben  weg=^ 
fegenben  SßJinben  nid^t  ju  leiben.  So  erfüllen  fi^  bie[e  oft 
l)anbCreiten  9tinnen  batb  bi^t  mit  Keinen  Straubem,  wetd^c  fi^ 
bann  aii(i)  mit  ber  ^dt  iiUv  bie  "iPoUjgüne,  wel^e  fie  umfrieben, 
anöbreiten  unb  fie  in  (!^emeinfd^aft  mit  anbern,  fpäter  angefiebetten 
S^dittpflanjen  (namenttid)  Phaca,  Parrya,  Pedicularis,  Draba, 
Polygonum  etc.)  üoUfommen  Oebedfen. 

2?on  ben  9tninen  ber  SäJinterfjütte  au^i  wanberten  wir  an* 
fängüc^  ein  «Stürf  weftwärtä  auf  ben  Tanten  ber  meift  fenfred^tcn 
«stranbtlippen  f)in.  Um  ben  guj]  berie(f>en  ift  jnmeift  ganj 
flare-s  feid^teä  9Keer  mit  3a()((üien  unterfeeifrfjen  flippen.  3m 
ftiden  3Baffer  tankten  unb  fifc^ten  fjier  ^nnbertc  unb  Saufcnbc 
wn  «Schellenten,  bie  auf  einige  üergeölid^c  Sdjüffe  fi^  gegen 
bie  Sc^war5e  3nfel  ()in  flüd^teten  unb  bort  bid^t  äufammcn* 
rotteton.  2lm  (^H'fclfe  f(l)warmten  meljrere  gamilien  üon  Sd^nee^ 
ammern  ^erum  unb  auf  ben  burd^  fd^metjenbe  ßiömaffen  im 
5l>orIanb  befeudl)tcten  ^lä^jen  zeigten  fic^  üerfd^iebene  "ißaare  üon 
.f^aliStHinbregenpfeiferu  mit  i^rer  nod^  nid^t  (jatbwüd^figen  S3rut. 
?ln  geeigneten  trodfenen  unb  fonnigen  'ijJtä^en  fielet  man  ferner 
üiete  iöaue  üon  Öemmingcn ;  biefc  waren  übrigens  meift  jwifd^en 
jd^weren  Steinen  ober  unter  getiäüorfpüngen  angebrd^t,  wo  baiS 
'}iad}graben  fd)wierig  ift.    33efauntlic^  »erlaffen  biefe  munteren 


i 

I  i 

I 


iii 


■■?'W"i' 


:»i:; 


M-:  5 


5a 


Gin  Sinuciiicc. 


i>' 


2()tcv(()C"  K^ti-ii  if)vc  3uflud}ti3ovtc,  bann  nnb  iimnn  fjörton  luiv 
bic  \m  ein  frf)avr>5  „qcq"  flinacnbc  -Stimme  berfetOen. 

33atb  fiif)Vtc  unfev  Seil  luicbov  vürfa\ivt!5  narf)  bcv  2fd}tViv 
fina  ".Oiiinbnng  nnb  bann  [lvoman[ivävt'5  nad)  «Silben  jn  Unc[i 
bem  Ufer  etneö  ftavten  Ö>etnvi3olH-!d)e'o  mit  tief  eincjevi|feneiu 
3?ette,  bcv  mii  baö  SiJcitevfommen  nad)  bev  3:id)irafina  felOff 
üeripevrte.  ®ev  iWad)  füljrt  inet  WevöU  mit  fid}  nnb  [ein  Ufov 
t«evf(ad;)t  fi^  nnfcvn  Icv  (finmünbnnji  eineiS  ^lüeiten,  bev  am 
2iib^:0ft  3n  £]t  jn  fommen  fdjeint. 

3n  einev  innipficjen,  von  jV'if}^veicf}en  3i\iffevavmen  bnvd) 
fc^nittenen  OUebevnitcj  lueibeten  flvof]o  ciUuy  w\i  (^H'aviiänieu ; 
und)  äwei  ^mxc  ^aHn\iflvanbIäiifev  (Tringu  miiiuta)  ()atton  fid) 
im  9)?c>ovi3vnnb  niebevijelaffen  unb  (n-üteten  o()ne  ^m\id  f}iev. 
®ie  Hm|d)Jüivvten  nnfcve  3aiibije|ellid}aft  än^ftlidj  in  nvofjen  Kveifon 
in  [d}JüatDenavtiiiem  5(nii  nnb  äeiijten  fid)  ani>ne(}menb  id)en. 

ü)fad^  einem  siemüd)  anftvenjenben  'JJJavfd)  iietaitiiten  iinv 
.^nm  Cnetlfcc  nnfevciS  iHMlbtadje-?,  bev,  ^wifd^en  jiemlid)  f)of)CH 
iÖevijen  aelcijen,  einen  i^läd}envanm  von  etiivi  einev  (nantifd}OH) 
Qnabvatmcile  einnehmen  biivfte.   3(n  [einen  feid)ten  llfevn  tvicteii 
[id^  .^aliSKinbve^enpfeifev  (AcgUilitcs  liiuticula)   nnb   Stvoub 
länfev  (Tringa  inai-itima)  mit  if}vev  33vnt,  bie  nod)  bai?  uoll 
fommene  Jfanmfteib  tvnji,  I)evnm.     Tic   Oiefijnn^en   bec   Ui^i 
genannten  ?(vt  namentlid)  [inb  vei,^enb  i-je^eidinet  nnb  oev[te(}en 
nngemein  xaidj  ^n  lanfen  nnb  jid)  iie[d)icft  ju  bevjion. 

5Öäf)venb  nn[evev  5^-ir)vt  nad)  bev  Ifdjivafina  'JJiiinbnnii  wax 
Steuermann  ü^effen  mit  bem  ^avpnniev  im  streiten  vlaijtOoot  nac^ 
bcm  Si(kV'(5ap  iiefar)ven,  in  bev  '?l(^[id)t  2i'a(vLt[[e  unb  Seefinnbe 
.•^u  [d}ie|len.  Sie  üvaii^ten  and)  tter[d}iebene'5  See«3ef(iiije{,  untev 
anbevn  nicf)t  lüeniijev  als  fiebsig  Gummen,  einige  (inten  unb 
C^änfc  unb  mefjvevc  '^^'•lavfndjfe  mit. 

t)ie  fotgenbe  '3{ad)t  nnb  am  näd)[teu  Jage  au'fjte  [ef)V 
[d)avfev  Cftivinb  Oei  üOvigenö  f}eitevem  §imme(. 


3n 

oijll 

m\ 

ani 

bvil 

ph 

m 

tlei 
[ict) 


I>ic  «d^wavjc  3u|c(. 


57 


üBiv*  C»oat'fi(()tiiiton  mm  neif}  eine  '^c\i)xt  itarf)  bev  "l^iinfow^ 
3iiie(  SU  unteviie{)meii  imb  vüftctou  iuüS  bcmgemä|l  mit  ^\0' 
iMjiünfii  fiiv  inevimbswaujiii  Stunbeii  am.  ^m'mt  luuvbe 
wäf)venb  jtiivmavtiiiev  iH'ifc  mit  iOJüf)e  auf  bcr  ®cf)u?ciV3eu  Oujet 
auücteijt,  bie  m\x  am  [teilen,  luivven  3cf)iefevfü^)pen  (>efte()t.  .^iev 
Infiteteu  nocf)  Cribevüöiict  unb  namentlich  jaWveic^c  Xeifte  (Ccp- 
plius  Maiultii),  bie  in  SeBIöcfjevn  unb  .^öf}ten  if}ve  5ßof}n^ 
fit^e  auff(l)(agen.  !l)iefc  ()atten  Ocveitö  Sunge,  benen  fie  ciftigft 
ftcine  aalartifle  '^\i<i}c  sutvuijen.  Slucf)  3rf)neeammevn  (jatton 
fid)  ba  angefiebett.  ^ev  Umfang  bov  ganjen  Sufet  mag  faum 
acf^ijig  3cl}ritte,  bie  .'r)öf)e  bov  fvli^pen  an  fünfzig  gnf?  üotvagen. 

93ei  bem  [tavfen  Cftiuinb  Juilve  c^i  ein  Sei(()tC!3  geiüe[en, 
in  fur^ev  ^'■'it  "l-^anfoui-Gni'et  jn  evveirf^en.  5(I?ev  nnfeve  9)?a^ 
trofen  evf)o&en  Gin[pvad)e,  inbcm  )ie  evffävten,  baf?  Cet  [oWjeu 
Sinboerr)ältniffcn,  tei  bcr  mäcfjtigeu  Stvönuing  unb  fjotjen  See  im 
flvinen  3agbOüüt  bie  9iii(ffef)v  3um  Tampfev  gav  uicf)t  mögtief) 
unb  auf  ein  Umfd)(agen  bc'o  2tuvmeö  uicfjt  jn  rennen  fei. 

»Sc  kfcfjtoffeu  \mx,  nacf)  üKnbbev  tSap  ükr^ufe^en,  an  bem 
wir  ekn  fo  evfvoven  aU  bnvcfmäfU  eublid)  llfev  geumnnen. 

•Das  iöoot  i'oKtc  läng'j  bc!^  ^3tovbgc|"tabea  bei*  SOJeevengc  sunt 
1^am).^fev  snvücftefjven,  u\if)venb  3ti((e  unb  irf)  bcn  Seg  bafjin 
,Vi  Vanb  nntevnaf)men.  (ivftevov  tjictt  ficf)  anfängtic^  unfern  bc'3 
llfer-j,  irf}  mef)r  im  Onnern,  am  Snjj  bev  iöerge,  ber  meift  mit 
frf)arffautigem  Jrümntergcftein  umlagert  ift. 

2(n  ber  u\irmen,  tun*  bem  älMnb  gefrf)ü^teu  Steüc  üter 
einer  ^■»■'fö&anf  fonnte  firf)  f)ier  gemütf)tirf)  ein  '^^otarfu^ö,  ber 
mirf}  auf  etiua  stuan^ig  Sd)ritte  uaf}e  tommen  tiep  unb  bann 
unter  eine  Steinplatte  ftürf}tete. 

iDiein  ©egteiter  fam  auf  ein  Signal  f)er6ei  unb  wir  ftö* 
terten  iDKnfter  9{eincrfe  audi  l\ilb  uneber  am  feinem  33erftecf 
^erüor,  um  if)m  ben  (^araui?  jn  machen,  öeber  pou  uns 
nal)m  bann  feinen  früf)ern  iiJcg  wieber  auf,  unb  wir  frf}len^ 


l 


58 


^^Jclaijild;fc. 


tcvtoii  olit  flUtciS  (Silbe  mit  oftiüärt'3.  "ipiöfelirf)  ücrnaf)m  id)  bcit 
flcücn  9tuf  3iücier  9fauIJinöüoit,  bie  (jöc^ft  ciiient()ümlid^c  ifi^cii 
bunflcii  tu  bor  V'uft  macfjten  uiib  üoit  3»?it  5»  3*^^^  ^"f  bic  (5vbf 
l)crat'fticj3cn.  ÜDic  ^Jinjot  fanien  r.ur  (ta(b  ct»üiv3  iiäfjcr  iinb  311 
meinem  iitcfjt  geviiigen  Grftciuneii  faf)  ic^,  baß  fic  einen  '^nd)^ 
vevfotaten,  ber  mit  eincieffemmtev  l'nnte  ben  Seifen  jueilte. 
U)Ze()rma(ö  [djwivrte  eine  ber  9ianljmöüen  vf«^i(|'(^neU  anf  if)n 
nieber,  [0  bnjj  er  ijenötfjicjt  war,  M}xt  3U  machen  nnb  ficf)  flehen 
ben  lüiitfjenben  3(n3viff  jur  SÖefjr  ju  fefeen;  bann  brürfte  jid) 
Oteinecfe  juieber  ein  Stücf  weiter  fc^tau  äiuifdjen  ben  grof?en 
OJütlfteinen  einer  SBafferrinnc  buvd^,  tiö  i^m  luieberum  einer 
ber  iHvjel  jn  i'eiOe  fliuij.  ISnblid)  oerfd)Jüanb  erfterer  in  einer 
Sltuft,  wo  er  wotjt  uor  feinen  geflügelten  35erfülgern,  nid^t  aOer 
i^or  bem  3äger  3»ft»ff)t  fanb.  3iMe  fid)  bei  ber  «Seetion  ergaO, 
tjatte  ber  ranbluftige  SveiOenter  ba'S  3unge  ber  Oeiben  9i\inlj 
möcen  eingefangen  nnb  letztere  alfo  nur  ben  i^ertuft  ifjrer  Oiad) 
fommenfc^aft  ju  räd;en  gefnc^t. 


!Der  'ipotarfnd)'^  (Canis  lagopus)  gehört  mit  ben  'i'cmmingen 
nnb  OJennt^ieren  jn  ben  r)änfigften  iMerfiif^Iern  wn  Oiofaja 
Semlfa.  9lud)  fer)It  eö  ifjm  \)kx  nic^t  an  '?fat)ruug.  iSx  gräOt 
mit  SBorlieOe  nac^  V^nnmingen,  fängt  für  fid)  unb  feine  5a()treid)e 
')Ja(^fommenf^aft  junge  (Snten  unb  iDJöüen  unb  nimmt  wäf)renb 
ber  raupen  Oafjre^^^eit  mit  3U(em  vortieb,  wa-i  'i^iVi  3!)?eer  am 
lüirft  unb  i0',v3  ber  (Siöbiir  uub  Slk^If  üon  ifjrer  iüente  üOrig 
laffen.  ^if^c  ft^ißt  er  gierig  uub  er  niadjt  fid)  felbft  m  Whi 
]6)iUi  unb  Seeigel,  wenn  if)iu  Ü3effere§  mangelt. 

3nr  guten  3a(}re'55eit  finb  9(Ite  unb  3nngc  auönefjmenb 
fett  unb  bann  —  wo  fie  nic^t  üiet  üerfotgt  werben  —  uic^tiS 
weniger  aU  f(^üd}tern. 

;iDiefeä  9iaubt()icr  i)äU  fid)  ^aujjtfäc^tic^  läug^J  ber  lüften 


:f!,. 


öcbulbvnobc. 


50 


auf,  fottciicr  fiitbct  man  C'3  auf  3ufcfn.  (Si  VkU  trorfcne, 
[ouuiiio  ('»H'fjänfle  mit  Sltüftcii  uub  ^cftciu'otrümmovu  uub  fiobolt 
fid)  c\mi  iu  bcv  '3Jäf)c  »ou  il^üciofOcvijcjt  uub  '^^täfeou,  iüü  btc 
ftcincu  Ouiciov  f)aufcn,  an.  3iJä()vcnb  bciä  ®pätf)cvbftcsJ  uub 
iHMutcV'j  ftrcift  bcv  luct^c  Jutf)'^  famtUinnucifc  weit  im  Vanbo 
uub  auf  bcm  ^Trcibciä  uml)cr. 

!Dic  3-ücf}fi«  wirft  wot}!  fc^cu  im  Wai  unb  3uui  uub 
,Vüar  cutJücbcr  iu  fdDftcjcgvaboueu  ilViucu  ober  iu  JiUüftcu,  bio 
fic  fiel)  uac^  33oquomtid}fcit  f}cvvi(f)tot. 

T>k  3fl^t  ber  3uugeu  fcfjdut  iiou:ii.i()ulirf)  incv  ii'ii  fcdiv  ,yi 
Octvaücu.  Siub  biofc  \]a\i>  env»ac(}fou,  fo  iio(}cu  fic  t>cvcit!3  fdb^ 
ftiiubiij  auf  OuiuO  aiii. 


vifB 


<".  ■ 


iflicfjrcrc  fcf^v  tiofc  Xfjatciufcf^uitto  uub  C^iof5bäcf)o  liOcvi'cljVci 
toub  cvrcic^tou  w'\x  goflcu  9}Jittcvuacf)t  bcu  ei';?bobcrftcu  <2tvaub 
gi'ilcuütH'V  bcr  „O^evmauia."  Uufcv  ^oot  iiniv  nod)  uicftt  an- 
gclauflt,  bagoiicu  hc\  bic  §av).niuicvfrf)aluvpc  bcr  ?)ac()t  „Vi}biaua/' 
Jlapitän  Süfjauucfcu  von  Xromsö,  bic  in  bcr  ttcniaugcucu  ^)M)t 
iu  uufcrcr  'Jlä^c  ijcaufcrt,  aui  Ufer,  bic  ©cmauuuucj  war  icborf) 
laubciuwärt'3  ücgaugcu. 

Jiübmübc  uub  sittcrub  üor  Svoft  ücrf(^offcu  wir  cinii^o 
^utH'ubc  neu  "ilJatroucu  uub  riefen  am  i\Mt)eöträftcn  mä)  einer 
il^arfc,  bic  uu'3  itOcrfüfjren  füütc,  aber  auf  bcr  „($^crmania"  rii()rtc~ 
fic^  fein  ü)2aun.  <2o  mufjten  wir  wo()t  eine  Stuubc  I)icr  warten, 
bi'o  cnblic^  ein  S3oot  ber  „Vi}biana"  abftiefj,  um  wM  an  93cvb 
5U  t^rinijcu.  (55  war  Ict^tcrca  nur  üon  einem  einzigen  inuijen 
^urfc^cn  gcfiifjrt.  33atb  famcn  wir  iu  bic  fci^werc  (Strömung 
unb  c-5  gelang  uuö  nur  mit  vereinten  Gräften  narf)  langem  an- 
gc|trcngteftem  9Jubern,  bcu  I?am))fcr  ju  errcici^en,  beffen  293ad^c 
in  aller  Öemütf}!§ru()c  auf  bem  <2ternc  bciS  S^iffciS  fjerum* 
lungerte. 


4^ 


I 


3t 


4\:: 


CO 


T'ic  93iiibei'  3of;aimffcit. 


Unfcv  3ai]M>oot  laitijtc  cvft  luid)  'iJortaiif  iucf}vcvcv  «tun 
beit  an. 

W\t  bcv  otHMi  cviüärjnton  „VV^uina"  wax  iiorf)  eine  .vvoitc 
S)a(f)t,  ni'f»f)vt  iHMi  cinoin  aiibi'vn  sürubcv  Oofjaiirioi'en,  im  2(f)avv 
ciitijolaufcii  unb  boibc  5cif)V5euiio  iiiiicjoii  etu\iö  iiövblicf)  fcii  bov 
„^Vrmania"  oov  ?(nfov.  i^alb  baiMuf  h\ic\tc  aud)  bcv  Sc^imcv 
Oiüvblanbet  beö  Mapitäit  Cr.  ^.  Oofiamioioit  an,  bcv  id)Oit  in 
ben  3af)ron  lö()8/70  iic&en  i'cincm  Scoiiojüovbe  ii)id)tiiic  i^cx- 
fcf;miiicu  tjicv  nf»i<^d)t  »nb  bic  Toppc(=3nKt  um|i\]oU  ()atto. 

■Die  broi  iöviibcv  3o()aiuK'Ku  fjattcii  otoii  )c|5t  iH'ViioOücf) 
ticrfiK^t,  nörblirf)  unb  öftticf)  t»om  ^Sa\i  ^^lafiau  iHn\vibviiuion,  ba 
fie  bic  '^iorbaicftfüftc  ütcvciK  uoii  irf)iüovom  (Sii3  bcfc^jt  fattbcn. 
Va^i  (5x\ic6iii|l  tf)ver  Oai^b  bofd)vänttc  ficf)  bii  \c\it  auf  bon  (^-anij 
t»ün  einiiiou  ru^joiib  iJBa(ro|)on,  Scc()uubcii  unb  mcf)Vovcn  Ü3ävcii. 

■t^a  fic  bcn  iln'cj  narf}  '^lOvbCft  üovic^IoiKU  fanbnt,  cnt= 
ld)(o|icn  i'irfi  bic  broi  iiapitäuc,  burrf)  ben  liOJototfrf)fin=  2c()avv 
nacf)  bcr  Stara=Scc  cinjutaufcn,  bic  jie  für  cis^fx'ci  f)ictton. 

9lm  l).  3lupft  (icfrfjäftijitc  tc^  luidf)  mci|'t  mit  "^.^räpavivou 
unb  S'ii^vuuij  meiner  Xaiiebüd^cr,  njäf)renb  ."perr  Slai^aarb  pfjoto^ 
nrapfjirte.  (^eijen  3l0enb  verteilten  mir  um  w(f}  in  ber  'A\i()c 
ber  ;tf(i^irafina^3)?ünbunci  auf  2icffecfifd)eret. 

"^ladj  5(uäfaflc  ber  SDiannfc^aft  f}atte  man  [dion  in  bev 
5riif)c  beä  8.  5üu3uft  einiiie-s  (cirfjteö  unb  iiertf)oi(ttv  (Si'o  in  ber 
äJieerencje  beobad^tet,  baiä  mit  ber  Strömuni]  um  Cften  f)er 
trieb  unb  bic  conftant  niebricjc  Iem|.'>eratur  bC'j  ^Scciuaijcr':?  — 
burc^f^nitttiii^  etwa  +  3"  CS.  —  tief5  iH'rmutf}en,  baf?  nod}  mefjr 
baüon  im  'än^iuy  fei.  3n  ber  2:r)at  bemerfte  man  bann  unb  umnn 
eine  J^Iarbe,  am  iOicriien  bC'S  10.  '^(uijuft  fammelten  fid;  bereu 
mefjrcrc  am  fcirfjten  Straub  ßci^cnübcr  bcm  Sdjiuar^en  ^a\\ 

Sir  Ratten  unfere  notf)n}enbi(jften  3{rbeiten  um  Sibber  (iaj) 
abijefc^Ioffen,  unb  ber  iSommanbant  befc^foi?  ben  Scfl  nadi 
SDftcn  fürt^ufe^jen.    1}a  bcr  'Binb  immer  conträr  blieb,  uuirbe 


3«, 


w\ 


2xcM». 


61 


um  elf  IU}V  '-iJüvmittiig^^  bev  Toffel  i3of)iM,^t.  (ginc  3timbc  |>äter 
jeiiitc  firf)  eilt  iTie()r  aU  eine  fjaltn'  9}?eile  tvetteä  imb  ekii  fo 
iMuy^i  3uiainmeiil)ciJi|,ienbe!3  (i>3felb,  tüetd)e!8  laiiiifam  itacf)  ilBefteii 
triet».  (^Heid^jeitiii  Ijemcvfte  mau  aud)  eiu  auffaUeubeiJ  ,3""<-'f)'"f" 
be':J  OftJüiube^^.  X^aö  (iN3  fd)ieu  aufämilid)  foiue  9iid)tuui]  uörb^^ 
M)  wn  bev  „(^evmauici,"  gefleu  bie  Sdjiffe  bev  33riiber  3ül)au 
uefeu  5u  uef)men,  äubertc  fcbüd)  Dalb  'i'üi  Ciuvö  uub  bväiuitc 
jetjt  iKiieu  uu[ev  (Va()iyuij  au,  bas(  üüv  eiuem  ber  (^ropaufer 
fe)'t  lai]. 

"DJod)  luar  uid)t  fleui'u]eub  T)ampf  im  fteffet,  um  bic  9)?a=^ 
id)tue  beuu^eu  ju  föuueu.  Zb  eä  je^t  uod)  möiilld)  (letvefcu 
lüäve,  bic  'iUiUx  ju  üd)teu  uub  mittetft  »Secjet  etJüa'3  liihucfttid) 
wm  SBibbev  (iap  bem  ülveitei^o  am  bem  "iBei-ie  ju  iief)eu,  fauu 
id)  uid)t  beuvtf)ei(eu,  bev  ilapitäu  i'd)ieu  ^u  füvd}teu,  vom  l^efticieu 
SiMub  äu  i'efjv  uövbtid)  atH]etvie6eu  uub  auf  beu  ®tvaub  cjeiuovfeu 
5U  luevbeu. 

9)Kiu  IieJ3  vut)iii  ba§  iSi^$  auvücfeu,  ba§  fofovt  bic  5(ufevfettc 
cvfa^te.  ®em  X^vud  bev  uUi]ef)euveu  SKudit  bev  Jlavbe,  mtdji 
wn  Stvömuui]  uub  SiMub  ijetviebeu  ujuvbe,  fouutc  ba^5  Sd)iff 
uid)t  3Bibev[taub  cjeuuii  leifteu.  üvo^jbem  baf?  immev  mef)V  iiette 
au<^i]eiiebeu  mivbe,  fiuci  evfteve^o  an,  auf  bem  9(ufev  ju  tveibeu,  an 
fiiUiilid)  faucjfam,  bauu  id)ue((ev  uub  id)ud(ev.  1)a§  öiijfetb  bvel)te 
fid)  iube^  iüü()l  na^)  uub  nadj  eta\v5  um  fid)  fetbft  nad)  ®iib'Se[t 
3U,  negeu  bic  ;i:fdnvafiua  9)?üubuUi]  t)iu,  fo  baji  ca  eiueu  5(ucieublid 
beu  3(uid}eiu  f}atte,  luiv  föuuteu  auf  biefe  ?h*t  luiebev  fvei  fommeu. 
!Dieö  wax  iebcd)  uid)t  bev  Sali  uub  bev  T^xnä  bco  C^ife^^  fouutc  Ieid)t 
eiu  ^^Xi'djin  bciS  ^4ufcv§  übev  bev  ilette  iievuvfad)eu,  we(d}  U%<tevc 
cublid)  c\an^  au^cjewovfeu  luuvbe,  uad)bem  eiuigc  23oicu  am  (}tu* 
tevu  Silbe  bevfelbcu  tefefticit  luovbcu.  3nbef5  medjtc  wotjl  eine 
l}a(Oc  <£tuube  ^c'xt  ücviiauiieu  uub  luiv  mct}V  aU  eine  9)iei(c 
weit  au  bev  (^-tavbc  f)ev  ijetvicbeii  lüovbeu  fciu,  Wit  f}alber 
'Dampffvaft   fouutc  jid}  bie  (^3evmauia   kvSavbeiteu,  bic   93oicu 


'  'I 


li    <: 


f.,  ,r    I' 


G2 


%al)it  biiidj  bic  SiKccicngc. 


famcn  al§0a(b  hinter  bcii  rafrf;  forttvctOcnbcn  (SiSinaffon  juni  Sov 
f(f)oin  uiib  würben  luiebcv  ciuiicfjolt.  !DaC>ei  cveigncte  \\d)  ncrf)  eine 
ffcinc  ©törung,  iiibcin  eines  ber  !J:aue,  mittelfl  bcven  bie  33oioii 
mit  ber  ^icttc  üerßunben  werben  waren,  firf'  in  bie  'Sdjvauüe 
üerwictette,  welche  fornit  ifjren  !r>ienft  »eriacite.  Wan  inufUe,  um 
bic  lange  unb  fifjwere  ilcttc  wIeber  anf  ©ecf  ,^u  Oringcn,  an 
Ort  unb  Steile  wer  9lnfer  gelten,  örftere  war  c\cin^  nnOeufjäbij^t, 
aOer  üoUfümmen  Manf  gefcfjeuert,  ber  brei  blj  iner  ^cU  bid'e  >2cl)aft 
be!5  2lnferS  bagcgen  in  ber  9)titte  feiner  \?änge  IjalO  afcgeOrodjcn 
unb  um  na()0äu  neunzig  örab  gebogen. 

jDie  brei  anberen  Sal^r^euge  mad}ten  fid)  —  weitere^:^  ^Mii 
brängen  hc§  (äifeiä  fürd)tenb  —  jegelfertig  unb  (aüirten  luftig 
gegen  beu  Sinb  in  bie  iDteerengc  Ijinein.'    t^aki  gerietl}  eine 
ber  V}ad)ten  auf  ben  C>3rnnb,  madjte  fid)  jebod)  tuieber  frei,  el}e 
wir  gan^  jnr  (Stelle  waren,  um  ipilfe  .yi  leiften. 

'Jiuu  uerfudjte  unfer  iiapitäii  ebenfalls,  itcn  Segelid)iffen  .yi 
folgen,  ba  wir  Dampf  im  lleberfluB  l}atten.  '^lOer  ber  Strönuiiig 
unb  bciu  (SV'geuwinb  war  bie  jd)wad)e  i)J?afd)ine  ber  „^V'ruiania" 
feiueviweg^:^  gewad}fen.  Sir  fafien  nn^:>  balb  geuötljigt,  ade  luei 
tereii  ?(nftrengnngeu  anf^ugcten,  eine  rürfgängige  iBewegung  .yi 
mad)en  unb  wieber  Ülnfer  ju  werfen,  um  ab^ujüarten,  bis  bev 
Sturm  ausgetobt. 

3Dic  :)cad)t  über  lag  ber  ©ampfer  wieber  bei  ber  3:fd)irafiiia, 
uad)bem  wir  bie  brei  Sege(fd}iffe  liingft  ans  bem  <S)c\\d)t  i^er 
loren.  23ei  trübem  ipimmel  unb  wärmerer  Vnft,  bic  auf  batbige 
il3eränberung  ber  iBinbücrljaltniffe  liinbenteteu,  fonntc  bic  „ib\'X 
mania"  am  folgenbeu  a)Zorgeu  (11.  ?luguft)  iljreu  iBeg  fortfetuMi. 
Den  uns  vorausgeeilten  3af)rseugeu  war  es  iubef?  and)  uid)t 
gelungen,  weit  ncidj  Cfteu  iwr^nbringen.  Jfapitäu  iWelfom  borgte 
eiucii  :)iott)anfer  V\.m  „Oiorbtanbet"  unb  wir  bampften  bei  leid}ter 
■Oftbrife,  gefolgt  üou  hm  x\ot)aunefeu,  burd)  bie  immer  enger 
loerbenbe  ii\ifferftraf?e  ber  Mara  See  ,yi. 


(Sin  ®(ctfc(;cr. 


g:) 


)V 

HO 

Oll 

\i\ 

tut 

an 


Oll 


5lßcv  Oatb  mcf)vtc  fid^  ba5  Xrcitcis  in  ticbcnfnd)er  Seiic, 
namontUrf)  in  bcr  'Oiä()c  tioii  20a(vo^'(5a))  (Myss  Morshewoi), 
ciiicv  un&cbcutonbcn,  ftad}cn  unb  fanbigcn  iJJafc,  Ijiiitcr  bov  jid) 
[teile  unb  gan^  fterite  HauüiMue  unb  f)etirött}Iid)ijranc  8a}iofeV' 
gcbirge  crf)cli>en.  (^twaä  öfttic^  üou  geuanntcv  i'anbjunge,  iebod) 
auf  bcr  'J?üvb|eite  be§  «Sd^avr,  münbet  äiuifdjcn  ()ül)on  unb 
fd}Voffen  SelStergcn  ein  siemlid)  engcö  Zija\,  in  iueld}em  ein 
t'>Hctfd)ev  fid)  Oiö  snin  9JJcer  f}era&i'enft.  ®ev[eIOe  f}at  feinen 
llvfvvnng  in  einem  üon  nnger}euren  ®d)neenia[feu  evfüKten  feffet^ 
artigen  .^')ed}tf)al,  fammett  [id)  an«  nief)reren  ^Seitenarmen  unb 
iierlanft  bann  a\i\  l)üf}en  üJ^oränenriiden  mitten  in  bie  Zi)(\l 
ld)(ud}t,  tuäf)renb  [eine  mei[t  [enfre^ten®eiteinuänbe  [rei  liegen  unb 
Uingä  ber[et£»en  tiefe  ^afferrinnen  (}erabfü()ren.  ©iefer  (^Hetfd)er 
miijj  frül)er  eine  grüj^ere  Sln^^beljunng  gef)att  t}a&en,  lua«  fid)  am 
a)?oränenOänfen,  bie  öftlid)  von  feinem  5"»i3  tagern,  erfeljen  liijjt. 
'Ca'S  (5iö  beffetf»en  ift  iit>rigen§  nid;t  fel}r  rein  unb  uamentlid) 
im  untern  ;i£f)eile  üiel  mit  ®d)ntt  gemijdjt,  ber  eine  banfarttgc 
5(0foiiberuiig  ,V'igt.  Senfeit«  bei?  8d)arr,  etiua^S  lueiter  oftiuiirt'S 
SU  <Süb,  seigt  [id}  luieber  ein  tleinereä  !i>ürge6irge  in  «^•orm 
einer  flad)en  'Juife  (n}ol)t  Myss  Schurawicw,  be«  ih'anid)A5ap), 
in  beffen  ^Jiiilje  ein  ^tueiter,  ater  nod)  unbebentenberer  (^letfdjer 
an«  einem  §üd}tf}at  f}erat)fiet)t. 

&WCI  um  4  lU)r  Oiac^mittagiJ  crrei^te  ba§  <5flf)V5eng  wc>l)l 
bie  f^matftc  ©teile  bcr  9)ieerenge.  T)k  fteilen  einförmigen  unb 
fal}len  8d}ieferberge  treten  l)ier  nnmittel&ar  3um  Ufer  vor.  3"^' 
"Olc^tm  (<Süb)  münbet  eine  2:l)alnieberiing  mit  3Bilbbad),  in  eine 
S3ud}t,  wo  uiet  XrciC>l)ols  am  fladjen  Straube  augefd)iüemmt  luar. 
!Deu  öftlidjen  Sä;cnM  biefer  S3u^t  fcilbet  eine  jicmlid)  fd)arfe 
5-el^erfe,  wenig  weiter  in  Cift  tritt  bagegen  von  ber  "Jiorbfeitc 
ein  weitere'3  fladjeö  unb  nicbrtgcö  35orgebirge,  Myss  Saworotny, 
(^ÜHMibcrCSap)  vor,  über  iveldje«  ein  isliJilblHid;  ins  5)JiVcr  fällt, 
qU  beffen  '•^Jrobnct  bie  Vanbsnuge  ivol)l  jn  Oetradjteu  ift.   IMcfer 


IS 


64 


"^aS  Guiici'c  be«  a)iatotj(^)tiit'Scf;avv. 


m  I : 


t!K' 


iü':ä 


i^-Iu§,  in  bcffeu  33ctt  nvöpovc  ^olioftücfc  jcrftvcitt  tit\]cit,  [d)eint 
feinen  llvfi^vuni]  in  einem  encicn  wn  ^\vd'  in§  bvettanfenb  ^'uil 
f)ü^en  gcl^siüänben  umidjlcffenen  Sd)necfonet  5U  l)at>en.  Oiuv 
auf  bcv  üon  Srfjutt  nnb  (Skn^i  i]eli)ilbeten  'i\inb5uiuv'  folfift  \ic\im 
xd)  einige  Spuv  fün  "^^ftansenleOen  u\ii,  fonft  ift  bic  C^)evionb 
uon  atfrf)verfenbev  ^af)(f)eit  unb  Cebe,  unb  fo  meit  baö  ^Cn^ie  in 
bie  ^(üftc  nnb  §)od;tl)äfev  ju  brini]on  Doviuaii,  la^^evu  bovt  fjocf) 
anf  einanbev  iiet()üvmt  viefiiie  Scfjneemaffen. 

§ier  f)atte  e§  ben  ?(nfcf}oin,  aU  oO  bev  l:)Jiatoticl)fin'2cf}avv 
von  unbuvd}bvinijticl)eni  %\äc\ä  geijen  lueitevci?  i^Jovbvimjen  iicU- 
fomnien  aDcjefd^loffen  fei. 

')tacf)  bev  'il?etevntann'fcf)eu  ^avte  von  Oioivija  Semlja  GieOi^v. 
!iij?ittf)ei(.  (ii\jän3.  ipeft  21.  t.  II.)  foKte  bie  ^^leeven^ie  niu-iefäl)V 
anf  biefev  Stelle  eine  Jiefe  von  adit^üi]  J^-aben  l)akn.  iiiMV 
fd)ät5eu  bovt  bie  :^veite  beö  2d)avv  anf  etioa  eine  t)alOe  nanttfdie 
lyWle;  ba  ba§  Si'enbe  (Sap  felt^ft  bid^t  mit  iieftvanbeton  (iio- 
Hörfen  tefe^jt  loav,  liifjt  fid}  oovanöfet^uMi,  baf^  bie  'J^teeveottcfe 
bovt  fanm  mef)V  ciU  einige  Selben  betvägt.  iIi^of)l  nod)  etioav 
näf)ev  am  Oiovbufev  aU  in  bev  9Jc'ttte  fanben  loiv  auf  fünf 
gaben,  jiemlid)  f)avt  am  Siibiieftabe  auf  füuf^efjn  'is^x'i^i'n 
(övnnb. 

!rie  „(sVvmania"  ocrfudite  fid)  natüvHd)  mel)V  im  tiefen 
5a()vn\iffev  ju  f)a(ten,  too  bie  (iiöf(avben  anMiigev  bidit  aufgeftaut 
lagen.  i)JJan  bampfte  luomöglid)  in  bou  engen  'Jiiuuen  niib 
ilanäten  ()tn  nnb  fegette  im  'Jiotl)faU  mit  allev  .Sivaft  bie  aieuigev 
birfen  nnb  fd^nH'ven  Sdiollen  an,  bie  bann  entu>ebev  in  Sliide 
gingen  obev  am  bem  üBege  gebvängt  nnivben. 

'•i>on  bev  gvojjavtigen  Scenevie  bev  'JJfeevouge  l)atte  id)  miv 
üOvigen-s  !i>ovftel(ur.gen  nnb  (ivioavtuugen  gemadt,  bie  bev  i'CAxU 
tid)feit  uid)t  entfpvad)en. 

Spövev  Oiooaja  Semlja   p.  52)  fagt:   „Tev  Watotfditin 
■^■äjdXX  buvd)fd)neibet  bie  x'^nfel  an  bev  fd)malfteu  Stelle  unb  ev 


25ic  SBcIufd;ja»93ucf;t. 


05 


ift  nai)  ^c[d)t\i]]im  füntuubiieim,vcj  'Bcvj't*  lanc\,  T^ov  iüeftüd}e 
li'iitciaiuj  ift  ctiüciä  über  eine  (acograpljijcf^eV)  i^ioilo  trcit  mit) 
t>i(bct  eine  üffonc  5Bud}t,  bcv  öftlirf^c  ift  am  Sticv^tiap  (Myss 
Hyck)  üicv  Sevft  IJvoit.  (^oücn  bic  9)?itte  ücreuät  fi^  bic 
liJkcvomie,  bic  Ufer  nä^erit  fid)  auf  bvcif)unbcvt  g-cibcn.  S)tc 
2:icfc  &cti\i]t  f)iov,  wo  fid)  inädjticjc  SBevcjmai'icu  3111'  engen  ®e^ 
f)lvi]'oid)Iud)t  3u[aii(mcubväncien,  bnvd)  iüc(d)e  nnv  ein  [dnuatcv 
.s^iinmet'jftveif  \idpax  HdU,  ad^tjig  5abeu." 

(S)cc[(n  ?ltenb  lunvbe  bie  V^nft  immer  nebliger  unb  e§  Begann 
nm  fed)!§  U(:v  dn  taner  i)Jegen  nieber,yifaUen,  anfänglid)  leidster, 
fpäter  gü|3  o  in  Strömen.  Um  eine  tS-rfe  nad)  Süb  ^n  Cft 
biegenb  tagen  bie  bunfeln  Set'äUHinbe  uon  (£d)iuofe^(iap  (Myss 
Ssc>rny)  bid)t  i^or  unö,  jnr  üiediten  bie  fteine  33ud)t,  in  n}eld)e 
am  einem  flac^on  nnb  breiten  2'f)al'  ber  Xarai'füUwStuJ^  münbet. 

X)ie  geräumige  (^'•ntnn  5i3ai  ()inter  un§  (in  3üb)  laffenb, 
bampften  )üir  bann,  oon  ^dt  ju  ,3*-'it  Iütf)cnb,  norbiuärt'o  jn 
Oft  nad}  bor  lucitKinfigen  Ü3e(nfd)ia-ibnd)t  ^n,  bie  ^luifdion  bem 
2d)njefe^(iap  nnb  bem  g(eid;namtgen  iüerg  (Gom  Sseniaja) 
nnb  Cnev  Ciap  (Myss  Popcretscliuoi)  mel)r  üU  ad}t  älZeilen 
tief  nad)  Oiorb  einfpvingt. 

!iiMr  f}af'en  in  feinem  i^eridit  über  bie  Xopogvapfjie  ber 
■Doppelinfet**  (iin5e(()etten  über  biefe  ii3ud}t  geben  tonnen,  ioeId)e 
gute  5lnterplälje  entf}ätt  nnb  in  bor  bie  5a()r,5ouge  gegen  jebcn 
äiMnb  gofd)iil5t  finb.  UeOorall  trifft  man  ba  gute^s  Ürinhuaffer, 
'Iroil.H}ol3  in  unermeJ3tid)or  i.yjengo,  luio  bie  (iV'gonb  and)  reid) 
an  'il^ilb  nnb  —  loie  ber  iKame  (Belusdija  l)oi^t  ber  Seipiuat) 
fd)on  giebt  —  and)  au  !j:f)vant()ieroii  ift. 

liin  5;i)eit  ber  OiOvmi)f>t'.''»v)'fd)en  l^^-pebition  iHn'bvad)te  bier 
ben  iiUnter  ITOö/Oi)  (Spör.,  Oiou.  2em(ja  p.  2S). 


*  101,;')  Sl^cift  =  CO  )iaiUiirf)c  Didlcii. 

'**  (i.  3til(c,  t^ctciiii.  iS}a\]\:   l'iittl).   Is7l.    p.  7,0.    laf.   IV.    u. 
laf.  HI. 

11.  JpcuiUtii,  'JioVMJa  2omlia.  j 


mx 


ty 


\j«'*i 


:^ii 


# ! 


'31 


.,»•:• 


M) 


3)ie  (Jeef^uiib  SSncfjt. 


!Dtc  Witterung  ^attc  fid)  inbcjj  ctwa§  gcWärt;  man  fonutc 
bcuttid}  bic  jäf}  attftüvjcnbcn  Jlli)jpcn  bc§  Qucr^Sa^S  untcv^ 
f^cibcn,  cöenfo  bic  ijvüucu  Selben  bcö  knacf}öarteu  a>üv(anb§. 
©nc  etwa  ein  nnb  eine  r}at&e  9Wei(e  (angc  §a(binfe(,  beven 
rninenavtig,  wirr  bnrcf;einanber  ttetjenbc  ^i'^^ntaffen  juüI)!  an 
f)nnbcrt  g'ufj  ^'^¥  cvreicf}en  möücn,  tüft  fid)  wm  ö\t\\(^cn  Ufev 
bcr  S3elnfd)j,a'33ncf}t  ab  nnb  6i(bet  mit  bem[ct6en  einen  siemlid) 
cievänmigen,  nad}  ®nb  ju  bnvc^  eine  fjafenförmiiie  fdjmate  «Sanb^ 
^ungc  gefc^ii^ten  §afen,  bic  @cer)nnb§=33nd)t  (Saliw  Tjiilenj) 
genannt,  in  iüc(d}en  bic  „Germania"  einlief. 

3ȟi|dKn  ^nbin=^ai  nnb  ber  33e(nfd)ia='23ud}t  fjat  bei* 
<Sd)avr  eine  fe()V  bctväd}tnd)c  Xiefe,  bonn  auf  bveijjig  bi^S  iner5ig 
Saben  berüf)vtc  baä  l^otf}  f}ier  nivgenbs  Övunb.  '>inr  üon  bov 
S^i^e  bev  cvtuäfjnten  §a(DinfcI  ab  3ief)t  fid)  ein  untcvfoeifdiC'j 
üiiff  aU  <5i.H"tfet3ung  bcrfelOen  ein  gutes  Stüd  weit  fiiblid)  ju 
üJin'ft.  3Biv  fanbcn  beim  SHuevüberfegeln  üom  'SdjJuefet'tSap  suv 
<3eef}unb'§':33nd}t  bic  Xiefc  a((mä()Iid}  bi§  3U  fünf  ^'^iben  ab- 
ncCjuienb,  nadjbem  wir  jcbod)  bic  Apöl^e  bev  genannten  §atbiufcl 
Vaffivt  f)atten,  fiel  ber  ("»H'unb  luieber  ab.  !l)ie  SOJiinbung  bor 
®ee^unb§'23ud}t  bietet  bagegen  feine  <5d)wierigfeit  nnb  bilbct 
ber  innerftc  2:f}cit  be'3  §afenba[[in§  einen  guten,  au§  (V>ruv 
nnb  Steinti^en  befte(}cnben,  fieben  bl^  sefjn  Selben  tiefen  2ln 
fergrunb. 

3n  bcr  SOZeercngc  nnb  um  bie  a3elufd)ia^33ud)t  trieben 
einige  leidste  ^larben,  fteldjc  um  übrigens  fein  ipinbernijj  in 
ben  5Bcg  legten. 

!Da  bic  3tac^t  trüb  nnb  regnerifd)  blieb,  üerlicHon  wir  bas 
®d)iff  ntd)t.    ifi?enigc  <Stnnben  nad)bem  wir  3U  9(nfer  gegangen, 
taugten   and)   bie  ^^romSöer  ^•afjr^eugc  an;  fic  legten  unfern 
unfcrcö  ^pafenplatJeS  bei,  ^ogen  fid)  jebod)  [päter  in  bie  (^ubiu 
33ud}t  jurürf. 

!t)cr  12.  9luguft  licf5  fid}  wieber  mit  ^liebef  nnb  9lcgcn^ 


id)au 
suerf 
cinci 
infet 


Sine  SBintcvt;ütte. 


07 


frf}aucvn  an.  !iDoiinüdf)  festen  luiv  ein  3acib6üot  aua  nnb  fnf)rcn 
jucrft  uad)  bcr  ftcincn  §alCnnfet  (jinübcv,  mU)c  nur  buv^ 
einen  [djnialcn,  nicbcvon  unb  [anbigen  T)amm  iniv  bcv  ::)iüvb* 
infel  üevöunben  ift. 

C5>)egen  i^re  fiiböftlid)c  «Spitjc  r)in  ift  ber  ©tranb  ein  (Stiirf 
lücit  eben  unb  flarf).  3^üvt  licijen  bic  Xriimmev  einer  fteincn 
ilUntevf}ütte.  Diefelbc  beftef)t  cin§  swci  unmittctOav  neben  ein* 
anbei*  lieijenben  nnb  bnvrf}  eine  Xf)ürö[fnunj]  unter  [id)  üerbunbenen 
'Ji\iumlid)feiten,  von  benen  bic  ciröjsere  ber  3eet)unbv=^93ai  3üi}efef)rte 
I2V2  3'»i3  rfjeiniidj  im  Quabrat  mifit,  bie  baljinter  lieijenbe  12 


N. 


W. 


12' 

»Vs' 

12'/,' 

12'./ 

^ecrb 

o. 


i.MC 


Um 


s. 


<'^np  tief  unb  ti'/2  S'Up  bveit  ift.  M  einer  Grfc  ber  erfteren 
finbet  man  bie  Ueberrefte  einei^  ^enerplalie'o.  33eifoIi]enbe  Sfi^jc 
bient  aU  uncjefäf)re  Orieutinnui.  , 

X>er  übriiie  größte  Ifieil  bor  ipalOinfet  beftel)t  luie  gefallt 
aua  golfnt  nnb  iilippcn  nnb  bie  SiBeftfüfte  fällt  meift  fteif  ^nr 
(2ee  ab.  ,B>^^tUtH'n  Xvümmcrn  wn  ilVirfen  nnb  ^d)icfevn  fanben 
tüir  ein  l)alD  üerfaUene^^  rnffifdjey  ilven,^,  neben  einer  0»3vab 
ftätte.  illMr  ftaben  bie  auf  bem  iircu,^  befinblid}e  v^nfd)rift  mit 
genommen,  faiiben  fie  iebod)  nad)  unferer  ^lufunft  im  5iremerf)afen 
ntd}t  mefjr  lun-.    Ta^o  l^vab  ift  nuSilidjev  ^ii>eife  baciienige  beö 


■\m 


I' 


GS 


^ie  ^cuolin-SiifcIit. 


•X   '.- 


am  17.  i)cüuantier  17G8  f}icv  vcvftorfcoucu  Steuermanns  ^^fdjtvafin 
bcr  9to§mvi?(oii)'fd}en  öj-pebitiün,  weW)c  iüäf)venb  il)rev  lletev^ 
juintevung  im  Ö>ansen  üon  14  9!)2anu  7  üevtov. 

XvotJ  i^vc'S  fcl[igen  (if}avafteva  finben  \xd)  auf  bev  §alb=' 
inj'el  einige  niebrtge  iß3eibenavten,  mef}veve  Sa^nfvageu,  eine  Po- 
tentilla,  ein  Taraxacum,  iievfd)iebenc  (äväfev,  SOiüofe  nnb  g-Iedjten. 
'iind)  üemevften  lutv  l)ier  33Iättev  einer  (Sraffnlacec  (SedumVj 
nnb  üüu  Pyrola(y).  !^eniming==iÖane  gaO  e§  t}in  nnb  luiebev, 
von  iiJögetn  jetgten  fid;  (iibcrenten,  ^ürgermeifter-  nnb  9i\iuO^ 
möüen,  9)?ecrftraubläufer  nnb  ^als&anbregenpfeifer. 

:)iad)bem  ivir  bic  gan^e  ipatbinfel  begangen  nnb  baS  ^oüt 
auf  ber  jenfcitigen,  bem  3nnern  ber  33e(nfd)ia'Ü3ud)t  5ugefef)vtcii 
<2eite  nn§  luieber  anfgenommen,  fteuerten  luir  norbiuärtö  ju 
einer  (Örnp^c  t»on  4  flippen,  bcren  gröOtc  fannt  80  >2d)ritt 
lang  ift  unb  etiua  eben  fo  üiele  5nf^  über  m  '^Bafferfpiegcl 
fjerüOrragt.  !Dio[e  getfen  liegen  in  einer  geraben  Viuie  wn 
-^corb^'C'ft  nad}  (Süb=äiH'[t  faft  in  ber  i))titte  bea  ganzen  grofjoii 
äüafferberfen'S,  baS  bnrd}fd)nittlid)  über  24  bi)3  30  gaben  Xiefe  l)at. 
Sic  würben  mn  'l^rofeffor  iVtermann  ipengtin-3nfeln  benannt. 
®a§  9)?eer  lüar  f)ier  tl)eitiüeife  mit  f(ad}en  unb  gebrod}enen  (ii>o' 
flarbcn  befefet,  lueldje  bie  Strömung  l)in  nnb  ijcx  trieb. 

Sir  beftiegen  ben  gröjjten  biefer  §o(me,  beut  übrigeuso  fd^r.an' 
beijufümmen  ift,  ba  bie  gelömaffen  allfeitig  fef}r  fteil  abfallen. 
Ve(3tere  befte()en  au^o  bid)tem,  gtimmerreid^em  Sd^iefer  unb  juni 
^Ijeil  aud)  au§  bolomitifdjeu  Warfen,  fie  entl)a{ten  \d)X  mäd)tige 
Quarzgänge,  bereu  9iäume  üüu  fdiönen  Ü3ergfn)fta((en,  italtfpatl), 
33ittcr)patr}  uub  2patf)eifenftein  erfüllt  fiiib.  Die  iialtfpattje 
jeigen  mcift  eine  n}ad}<ogeIblid}c  gävbnng,  bie  ii3erg(ri)ftalle  finb 
bagegen  l}äufig  gan,^  luaffertjell.  ili\iffergeflügel  fd)eiut  l)ier  uid)t 
3U  uifteu. 

!^on  ben  ^englin  3nfeln  aua  geniej^t  mau  eine  ()übfd}e 
Oi*unbfid)t  über  bie  gait.^e  ^ud)t,  bereu  Seftfeite  wn  l)ül)eu,  metjr 


fiii 


l'o- 
L'n. 

^'0 


Ic^'ogia|?I;ie  bei'  93clufd;ja  33ii({;t. 


r.o 


pratcauitttbciiboit,  [tovifoit,  ftct(  juvScc  atifciaenbcn  iöcvcjcn  m^ 
gcva^mt  ift,  btc  äfjiilicf)  bcnicnicjoii  um  bic  (^uHit^SBat  am  bititfdii 
<2c^iofcrn  üoftcficn,  wMjc  eine  ctgent^iimnd^  ücnoorrcnc,  imvcgct= 
mä\iuy,  sirfjarf*  unb  lücKciifövmigc  ?(t»|"ünbcrung  seilen. 

3n  ^iiovb  treten  mctjveve  f)öf)cvc  gerunbetc  imb  fegetförmiiie 
ftiippeji  üov  (iik'iicfc^Serij  uitjcver  llavte),  3itit|c^en  lueW^en  einige 
Zijäkx  miinbcn.  ü^ie  S)[tfeitc  bagegen  ev[c^cint  aU  flad^ere^^, 
[cinft  anfteigenbcö  ÜJortanb,  ba^5  fic^  an  jiüei  me^v  »eveinseüc 
C>'>etnvgö[törfe  (Üfofentfiat^tette  unb  93venier^at»en-35evg)  an[rf)tie^t, 
welche  buvcf)  eine  fereitc  tf)a(avtigc  Städte  üon  etnanbcr  gcfc{)teben 
(inb.  3Jamentltcf)  üon  Oft  fja  cvgiepen  fi^  au^  mehrere 
geiüiiltigc  Silbt'äc^c  in  bi>3  3nnevc  bcr  ^Sn^t,  [oiüic  in  bic 
®eef)unb!S=23ai. 

3m  ^intcrgvnnb  bcv  iöeluic()ja*ii3ucf}t  ift  bcis  Ufer  üon 
fteifen  .^Hippen  getilbet,  öfttirf)  tion  ben  3nfe(n  erf^ebt  ficf}  am 
©tvanb  ein  iierein,^elter  tarfofenförmiger  §ügel  (5(I(H'rt^^up|.ie), 
in  beffen  "Mijc  \d)  mic^  auöf^iffte,  ani^renb  §crr  (Stille  mit  bem 
'Steuermann  Varfen  bie  23urf}t  anötot^ete  unb  bei  bicfer  (belegen* 
^eit  nüä)  ein  äiueite;^^,  mc[)rerc  Mdlcn  langet  SBafferberfen  ent= 
bcrftc,  ba^o  er  iÜJeta^iÖai  genannt  f)at.  (5^5  ift  baa  ein  üortreff* 
li^et  §afenp(atj,  gan^  yon  Gebirgen  eingefc^loffen ,  ber  mit  ber 
ni>rbiüefttid}en  (icfe  ber  23clufcf)ja  :!i3u(()t  burcf)  einen  breiten  Stanal 
((^•rebbi)=®tra^e)  in  iH'rbtnbnng  ftcf)t.  Ve^terer  ^at  in  feiner 
älZitte  16  h\-i  17  i^-aben  liefe,  ebenfo  bic  3!)icta=iöuc(}t,  in  bic 
wn  'i)iürb='illVft  5U  Oiorb  f)cr  ein  ÜBilbbac^  münbet,  ber  btefen 
Xf)ei(  be<J  23affin'5  wrfanbct  f)at.  (X^etailfartc  2af.  III.,  bie 
iÖelufc^ja^^  unb  iD?eta  33ud)t.) 

33el)ufö  einer  Ueberiüintcrung  f(f)eint  übrigcn^^  bic  IDicta^ 
33ai  irenigcr  günftig,  \v(\i  fie  of}nc  B'^^^'K'^  bälbev  einfriert 
aU  bic  Sec^nnb*  unb  Ü.\'Iufd)ja  43ud}t. 

^ic  ü3cot!Sgefellfd)aft  wax  einigen  9tcbben  (Pliocu  hispida) 
unb  metireren  CSibcrDögeln  unb  '■M'mn  begegnet  unb  ^atte  fic  erlegt. 


X  • 


Püfi 


I 


i"ü: 


70 


Saiibjceu. 


3c^  wnnbtc  muf)  inbc^  iumu  Ufov  am  oftuiävt;^  bon  iÖev\ioii 
p.  Uekv  inclfarf}  cüupivtcü  Xervain  ijinfj  cö  langfani  (aiiboimuävt^s. 
aJJcift  fonntc  icf;  bcn  mit  ^cviH(  cvfülUcn  ÜTjatciitfcf^uittcn  fofgoii. 
(iin^clnc  fcudjtcvc  ^licbcvungcn  finb  f)icv  mit  gutem  Scibclanb 
tebcrft,  auf  bcm  fic^  mäd^tic3c  Slügc  ücu  SBitbgänfou  tumnicltcu. 
Sonft  Ocmcvfte  icf)  uur  [pi^fc^iuäujigc  9taut>uiöücn ,  bie,  93cuto 
[uc^cub,  X-jod)  ü&cv  bcv  l^aubj'cfjaft  fvciftcu.  (Sinsctno  '^aaxc  \\m 
^al'itianb^^OJcijcnpfcifcvu  tcicttcu  bic  33ad^ufev,  um  goI'-Sgvatc  unb 
C>3c|"tciu§tviimmcv  |rf}iüävmtcn  uiuutcvc  ©cfclli^aftcu  lum  Srfince 
ammcvn.  3u  einem  üvojjeu  33c>iicu  micf)  uu[ercm  §afen).itat} 
nä^cvub,  ftiejj  icf)  auf  mef)veve  gvöjseve  ®eeu,  bereu  einev  iüof)t 
an  äiuei  aJJcilcn  l'üngc  f}at;  fein  i^tovbufev  üevläuft  in  eine 
weite,  fumpfige  'Oiiebevung.  SDfciDof}!  biefe  ilViffevt»e()ä{tev  mef)veve 
l^unbevt  i5uf?  üßev  ben  ä)?eevegfpie^;t  unb  mef)V  aU  1  Ui 
2  SOiciteu  öom  Stvanbc  entfernt  (teilen,  fo  ftüfjt  mau  f)ier  bocf) 
äUJüeilcu  auf  Xreit^cl^ftämmc,  bic  tfjcifiS  oerfc^Kimmt,  tf)ei('3  im 
3(((nt>ium  eingebettet  finb.  5(n  ben  Ufern  ber  erfteren  temerft 
utan  fleinc  ftre(v5tt)icre  unb  ßifcfje,  luel^'  le^Uere  fcf}on  9toij= 
nU)^lciu  6eotiarf}tet  ^at.  Gr  facjt  n.  a.,  eö  gätc  in  ben  SÖergen 
um  bic  Selufrf}ia-i8uc^t  eine  Tldhy  üüu  SüfniHiffeifeeu  mit  ^af)! 
reichen  ffcinen  5ilcl)cn.*  ®iefe  ^ecn  erfjalten  üen  iierfc^iebenen 
(Seiten  B»f^wf3  ""^  ergiefjeu  if)r  5l\iffer  in  ber  '^iäf)e  utifere^s 
^^InfervIa^H^ä  bnrc^  -eine  mefjr  aU  80  gujj  r)o()e,  ungemein  enge 
uub  üon  fcnfre^ten  %(\]m  eingcfcfjtoffenc  Sd}(u(f)t  in  fc^äumeuben 
Gaäcabcn  im  a)?eer  (iparuetteriöarf)  unferer  üDetaitfarte).  l^on 
'iPflauäen  fanb  i^  in  ber  burc(}a\inberten  ^egenb  iiurnig  :lJeueö, 
mit  2lu!3n<if)mc  eines  Chrysoplcmum  unb  einer  ülütf)eu(üfen 
Saxifraga.  5luf  üietcn  53{ätteru  ber  B^i^^-'i^d^i^i-'i^c"  äcigtcu  fic^ 
f^ön  gtän,^enb  foraUrot^c,  mef)r  aU  crüfengro^c  galKipfetartigc 
^efeilbe,  bic  3nfectentarüen  cutr^iettcn. 


SBergl.  ^z^Jeicr,  9'Jei^.  6ein(ja  p.  'JS. 


smu 
\TOiin 

5»  fV 
anirti 

tum, 

mir 

fecfif 


:d;ucc  ßuleit. 


71 


2(uf  i'c^v  fatalen  ^]?fabcn  fcf)vte  ic^  um  3  lUjr  ':){a(f}mittaii'3 
5um  (Sd^iffc  äuviirf,  um  bic  cjciammctteii  '^Pffanjcn,  If)tcvc  uub 
äJiincvaticu,  mit  boucu  id)  tctaftct  \mx,  untcv^u&tiugcu  unb  um 
3U  fpcifcn-,  bauu  quic^  c-i  akicf)  luicbcv  aiiä  ?aub  unb  jjuar  )'üb^ 
luävtä  tu  bov  9?irf)tunii  narf)  Onev-CSap.  .^jatmav,  unicr  5-actü> 
tum,  mit  einem  ®|)aten  unb  33oüt^3^afeu  Oeiuaffuet,  fc^tofj  [ic^ 
mir  an,  luä^renb  ^(agaarb  uub  bcv  1)va3oman  ^rogf)  ber  2:ief* 
)'eefi[(l)etei  oWagcn. 

9lm  Straub  unb  nic^t  300  (Scf)ritt  üom  ^(nfetplatj  entfernt, 
teiiegneteu  ivir  einem  feftr  eiijentf)üm(icf)  gesei^ucten  (StiSfuc^iS 
mit  Drauner  Cfcerfeitc  unb  marbergelOem  33au^. 

2Bäf}renb  ic^  im  ^orlanb  Oagb  auf  ein  *ißaar  ^Sc^nee^ 
C5uteu  machte,  foUte  ^iatmar  eemmiuije  auäi^raOen,  bie  in  großer 
?(uäa()t  f)icr  (jauften. 

X)ic  DIenbenb  lucifjen  unb  mit  Jüeuigen  bunfetn  gierten 
getropften  (5u(en  l)ielteu  firf}  meift  auf  bcm  ()ö(!^ften  (^\p\d  ber 
§üget  beö  !i5ortanbec-!,  entiüeber  auf  ber  bloßen  (Srbe  ober  auf 
j^et^ftürfeu  flljenb.  Sic  machten  unferem  §ia(mar  Concurren^, 
inbem  auc^  fic  —  nur  mit  t>e[ferem  (Srfolg  —  auf  bic  ^üfef^cn 
""^Jager  lauerten. 

!J3on  ^c\t  ju  ^i\t  ftief?  einer  ber  53ögel  ein  freif^cnbeä 
C^ej^rei  auö,  nid}t  uuäf)nlid)  btm  tjeiferen  ^Uäffeu  eiueä  iungen 
)punbc^5.  Sic  luaren  ütrigetiö  anwerft  frfieu  unb  flüchteten 
gcir>ö()ulid^  frf}on  auf  eiue  Entfernung,  lueld^e  auf5er  bcm  SSerei^ 
einc§  @(f}rütgeiüef)r!3  lag,  auf  einen  t)cnad}6arten  ^iiget,  of)nc 
|id}  t»on  i^rcm  einmal  eingeuommenen  Stanbort  gauj  ücrtrciljen 
SU  laffen. 

Sef}r  ermübet  t»ou  ber  faft  erfolgtofen  3agb  fe^rtc  ic^  jum 
TJieuer  suriid  unb  ftiej?  tici  biefcr  (^etegeufjcit  nod}  auf  ein  3Uiei=^ 
tcü  (Sutcnpaar,  baö  tuenigcr  f^üd}tern  \mx.  Einer  ber  5i3ijgel 
nerfütgtc  mic^  fogar  fräc^jenb  ein  Stüd  Segö,  fo  baj3  id)  ner* 
mut^ete,  ber  §orft  muffe  in  ber  M^i  fein,   ^iac^  furäcm  Su^en 


•Cli^ 


Mi 


72 


?ciitiniiii)c. 


ciitbcrfto  \d)  einen  üppicj  mit  C^vaö  te»üarf}|eiieii  Keinen  .'piijet, 
fanm  100  @(f)vitte  ooni  llfev  entfernt,  nm  ȟeMjcn  inele  t>ev 
an  ifyvcv  öävOnnü  fc^ou  tei(^t  evfenntncf)en  S'ft'i'vn  biefev  9JanO=^ 
üöiier  3ev[treut  tacien.  Stuf  bem  (iMpfel  bev  3(nt)öf}C  fanben  jicf}  311HH 
bidjt  nctHMieinanber  Iiei]cnbe  .^evfte,  Heine  Örnkn  im  9uifen,  bov 
l'orijfiiltig  nnb  glatt  lucggevännit  umv,  fo  baf?  bic  )'cf}U'»av3e  yJioov> 
erbe  jum  35cr|'cf}ein  fcinm,  bagegen  fef)tte  jebe  9U't  üon  Unter 
tage,  ^ie  üiefe  ber  iKefter  mod)te  fanm  einige  ^oH  betragen. 
3n  einem  berfeÜHm  lag  ein  f}alt>eriüacl}[eneij  3nnge!3  in  granem 
J5"fanmf(eib,  baiä  fid)  fugelig  sufammenfanerte  nnb  mirf)  mit  ben 
ffaren  getOcn  ?{ngen  univriuanbt  fij;irte. 

Um  bcibe  §or|"te  befanb  fid}  eine  älJenge  0»V'Jüi.H(,  an'3  paaren 
unb  Änod}en  üon  !i?emmingen  änfammengetaKt,  unb  ein  nodi  frifdier 
l'cmming.  T)er  ^ici\^  wcix  mit  bem  lueifjen  Unratf)  ber  3nngen  iucit- 
()in  &eberft,ein  iöeiuei^ä,  baf5  fie  idjm  |e()r  fritf)3eitig  ba^^'^ieft  üerlaffen. 

5?ad^bcm  id)  eine  gute  3>-'it  f}inter  einem  gcl^^ftiid  liegcnb 
Dcrge&Iid)  ber  9lnnäf)ernng  ber  3llten  gef)arrt  nnb  if}ron  i^oifier^ 
liefen  Spröisting  rnfig  im  .»porit  gelaffen,  uerfndite  i^  jc(b|t, 
einige  ber  Semminje  au'^^ytgraben ,  benn  .^jarmar  f}atte  bcren 
!etnc  3U  fangen  iH'rmod)t. 

2)ic  ©ane  biefer  Xf)iere  fanben  fid}  in  ^J)?enge  läng'S  bor 
C^c(}ängc  be'5  35ortanb!o,  entiucbcr  in  bid}tem  9{a)en6oben  nnb 
feftem  lUZoorboben  ober  jtüifdjen  C'')o[teinvtrümmern.  »Selten  unb 
nur  bei  rnf)iger  i^uft  unb  3onnenfd)ein  fommt  eine^^  berfelOcn 
3U  Xag,  unb  aud)  bann  nur,  nm  baö  fammetartige  geK  ju  gliittni 
nnb  reinigen,  einen  furzen  geüen  2d)rei  aU'SjuftofKU  nnb  in  einer 
anberen  ■f)öf)Ie  iincber  3U  ferfdiannben.  Uufcre  ('»'»raOuierf^euge 
eriüiefen  fic^  ba  a(ö  fef}r  mangelf}aft,  tc^  arbeitete  baffer  mittelft 
meineio  3agbme||er!o ,  mef)rere  9ii3f)ren  ber  Ofager  uerfolgenb, 
bie  nid)t  tief  in  bie  Cirbe  ju  füf)ren  fdjoinen,  benn  ütUere 
lüirb  auf  1  bi'S  2  guf?  üiefe  ei'äfatt  unb  fc^eint  bort  niemals 
auf3utf}anen. 


ben 
tvof 
üegJ 
gen  I 
übe\ 


m 


.1  Vf 


Vcbcii^U'cijc  tc«  >>ilöl>aut4'cminiufl«. 


7:^ 


iMcfc  bov  Vomminci()öf)lou  covvofvonbivou  mit  ciiianbov,  in 
bell  mciitou  bcvfoltH'u  [liibct  man  flciiic  ^i)ic|'tcv  flii'3  UHMcfiom, 
tvoct'itcm  (S'»va-5,  in  boitcii  bic  2f)iovc{)ou  iicvne  jufammcncjofciucvt 
Uocicii.  So^c  nom  'Ä'aifev  aiiiSiicfpüIto  noftavticio  93ü|c^d  Itc^ 
i-jcn  ^äiifiii  cmrf}  am  ^Kanbe  w\i  iöäc^cn  mib  Seen  uiib  auf 
iiOcvf(f)iuommtcu  3:i.Uoion  3cv[tvcut. 

?(((c  in  bicjcn  ({^Ci'jciiboii  w\i  nnü  crtHMitctcit  Vommiitiio  c\t- 
f)övcit  biT  t>taJ5jivaum  i^arictät  lunt  Myodcs  torquatus  an,  bic 
fid)  iion  bcn  fitnvifc^cn  ^al^^jtanblcmminQcn  buvd)  ein  t)cl(ovccf, 
jucnigev  mit  ilaftanion&vaun  gcmi|"cf)toä  «ommctflcib  an^i^cicljnot. 
öö  finb  btoö  fcfjv  l\d\\  f}avmlofo  (!>V'|(^öpfc,  mcnigcv  fciifiij  nnb 
nnb  in  if)vcn  SÖciüOijnniicn  incl  ctci]autcv  nnb  bccjaijivtcv  aU  i()vo 
C>'iattnni]!5t»cniianbtcn.  2\c  leücn  familicmiicifc  nnb  iioKllfd}aftnd) 
nnb  näf)vcn  fid;  uon  ÜiMirjoln,  ilMättovn  nnb  6V|ämo;  aud-j  tc- 
nagcn  biofo  Zijlcxc  ilw^mi  nnb  laffcn  fid)  i'cf)V  Und)t  jäfjuicn. 
3f)vc  illMutcrtvadjt  nntcvfc^cibct  fid}  ctcnfaüs  iiotlfommcn  üon  bev 
bcr  iitvicjcn  5(rtcn  babnvdi,  baji  fic  vcin  lucij;  lüivb. 

Süfil  lüonicj  If)icvc  möiicn  bcvavt  bcv  ^cvfetgmtij  ani^ijofct^t 
fein  \m  bic  ycmmincio.  i^cic^t  nuv  Sölfe,  (>iid)|"o,  galfcn  nnb 
(iutcn  ftcücn  ifjnon  nadi,  fclüft  bio  i)iontf)iovc  machen  Sa^jb  anf 
fio,  nnb  9)fillu\id>5  nnb  Ucfccvfdiiucmmnniicn,  nnb  cnbtic^  bet 
(aniic  falto  '■]?olavanntov  vciOcn  fic  jn  S^aufcnbcn  auf.  %n\  bcv 
anbeten  Seite  pflanzen  fic^  bicfc  "'}iac]ev  aUcvbiniv^  lüiebcr  in  un- 
illauHic^er  SOJengc  fort. 

5(m  anbctn  SDJovgcn  bcijaücn  \m  uu'o  iincbev  jn  bcn  (5ulcn== 
^ovftcn,  fanbcn  atev  ba^^  Onuflc  ni^.t  me()v  im  'Jicfte,  [onbcrn 
ctJiHi  ad}t,yij  >2d)rittc  bat^on  entfernt  auf  einem  ^ücjct  jiuifd^en 
StcingcviHI.  3c^  möd}tc  tcäiueifcln,  baji  bajfcIOc  fo  tueit  ju 
liefen  iui  (2tanb  umr  nnb  glanOc  cf)cr,  baf;  bic  [ovcjfamcn  Sitten 
i^v  tfcineä  bürtt}in  getragen  Ratten,  um  Ciä  ju  t>crt>ergen.  (5inen 
.^weiten,  i^on  in  bcr  (Jntiuidetung  mefir  üürgcf^rittcnen  Otcft- 
oegel   biefcr  2lrt   trafen   unr   tMlb   barauf  mitten   auf   einer 


fr  lr^ 


I 


IMAGE  EVALUATION 
TEST  TARGET  (MT-S) 


Z 


'<^ 


^. 


y^ 


^v/^ 


1.0 


ÜilM    |2.5 

|so  "^"     H^H 

■ii  Ki    12.2 


Photographie 

Sciences 

Corporation 


33  WIST  MAIN  STRIET 

WnSTIR.N.Y.  USSO 

(716)  •72.4S03 


o^ 


74 


l'cbeudtreif«  bcr  >5d^iicC'(SuIc. 


35}icfcnf(äc^c,  cf)(X  ckiifall'^  ^tuifc^cit  cinjclnon  ftciiicit  avaueit 
SfBtvümmcrn ,  bic  luiiicfäfjv  feine  gat&e  trujjen.  5Öet  beut 
jutefet  gcfuitbeneu  fpvü^tcn  t»ereitö  bic  iücipen  «Spi^^en  bev 
®(f)jüingon  uiib  (»tcuerfeberii  fjtxwx,  aiic^  im  »Sd^Ieier  imb  ein 
bcn  '^'d\uyn  seilten  fid)  cin^efnc  i5eber)'pitHMi  untev  bem  flraucn 
i^Ianm. 

T)k  <Sc^nee-Gn(cn  fe^en  t>ei  Xa^e  ncrtvefftid^,  bcifüv  [priest 
\<ijQn  bev  Uinj'tanb,  bn§  fic  faft  auöfc^Iiefelic^  in  ber 'ipolarveiiion 
(eC>en,  in  wsUjcx  u\if}renb  9)iünaten  bic  <2onnc  ni(^t  nntevi]et)t. 
ÜDic  [djlanfc  öcftalt  seid^net  [ic  üovt^eitfjaft  Dov  ir)ren  (^attnniv^' 
öetjyanbten  aü§,  and;  fällt  bacJ  (cbfjafterc  :)iatnreU  fe()r  anf.  3()v 
i^hig  ift  ganj  cnlcnartig,  ämncifcn  etiucjä  fdjiuanfenb,  aber  ininicr 
wcid),  leicht,  gewanbt  unb  fc^iuimmcnb,  unter  Umftänben  fef)v 
an^attenb.  3i"»^i'i^'-'"  ftv:id)en  fie  aiiä)  ein  Stürf  über  bic  See 
f)in,  namcntlid)  irenn  (Si^^flarben  in  bev  i^iäf)e  treiOcn. 

3n  ber  §altum]  unb  iöciüegung  auf  bev  Gvbe  hat 
biefer  OtauOüoget  —  a&ijefe^en  »on  feiner  cleijanteren  (Sk\t<\U 
—  oicl  ijemcin  mit  bem  lU)u.  ^T^ic  oc^nee^GuIe  ift  unijemein 
aufmcrffam  auf  'J(((C'3,  loa^i  in  i^rer  "^liiijc  üorge^t.  ^2trei(^t 
eine  9J2öt)e  ober  ein  anbcrer  '4?ocjeI  vorüber,  fo  bcuijt  fic  fid) 
ocrwärtö,  fijirt  bcnfelCu'n,  rerft  bcn  ^aU  unb  ,Sie|?f  f)in  unb 
^er,  ftrerft  \\^  smueifen  unb  fjebt  bie  ^Uic\c\.  T^ic  9Hten  I)alten 
iüenigftenS  luä^ronb  ber  Sommermonate  treu  snfamnuMi  unb 
wagten  fiii^  eine  -elfiijc  C^Jegcnb  in  ber  ''Jiäf}e  beiJ  Straubem,  unb 
uamentüc^  fotd^c  Wä^c,  wo  if}re  oorjiiiinc^ftc  ^^la^ruuji,  bic  Vem^ 
mingc,  in  lle&erf(n^  üorfommen,  ^um  2l^o()nfi^  am.  ©tunben* 
lang  fief)t  man  fic  bann  in  ber  -Mijc  ber  .NpöMcn  biefer  ^.Uager 
auf  ber  (i'rbc  fi^en  unb  if)ver  iöente  auflauern,  auf  loelc^e  fie 
mit  ge^übinen  S^wingen  fpringon,  um  blefelbc  mittelft  ber  '^änc\( 
5U  ergreifen,  ©ei  nebligem  unb  regnerifc^em  Sotter  filjen  bic 
®(^nec*(Suten  gern  auf  uiccrigen  (Reifen,  wo  fic  Schüfe  oor  bcn 
fc^arfcn  ©inben  fii\bcn,  fonft  fanb  \t)  fic  faft  au§fc^Ue^li(^  auf 


2)i€  ©ubiii  93ai, 


75 


bcr  övbe,  gewö^nlii^  auf  bcm  ^i^fcl  ooii  nicbrigcn,  faxten  §iifloIn, 
bic  if)iiou  möatic^ft  freie  OJunbfdjau  geftatteit. 

;Cic  iDJaufeir  ber  3Uteii  fällt  in  ben  ^difancj  bei*  SÖrut^eit, 
bie  3uniien  tragen  if)r  üollfommenesj  erfteij  Scborfleib  crft  CSnbe 
(Septemterö.  Ve^Uerc  fnarfen  gern  mit  bem  ®rf}uat»e(,  fto^en 
häufig  ein  furjeö  'Pfeifen  am  unb  tvcrben  t>a(b  fefjr  jatjui  unb 
^utrautid}. 

T^ie  ^^Jafjrung  ber  Schnee  Guten  ticftef)t  ()ier,  )üic  es  fc^eiut, 
auijld)(iej5li(^  in  i'emmingen.  ■'Hai)  3(ubut>ün  fangen  biefetOen 
jogar  Sifc^e.  (£onft  feilen  fic  gern  auf  i£(^nee^iU}ner  ftof'cn 
unb  anberc  2äuget()iere,  ja  fetbft  §afen  angreifen. 

3f)r  innbreitung^tejirf  ift  ein  circnnujotarer ,  fie  bürften 
ieboc^  nirgenbä  füblirf)  üom  "ipotarh'ei'3  niften,  unteruof)men  ba- 
gegen  im  §erbft  oft  geicl(f((}afttt^  3i3anber3iigc  nad^  märmeren 
C^egenben,  inbem  fic  bann  namentticS^  ben  l'emmingen  folgen. 

SOJan  glaubt,  ba^  biefe  3?öge(  7—8  Gier  legen.  "Tiaä) 
meinen  iüeobac^tungen  ift  bieö  geiuifj  nic^t  ber  ^ail 

9(uf  ben  §ör)en  gegen  CuerlSaj?  r)in  ift  überall  jicmtid) 
üppige  33egetation,  ba  fic^  tjier  eine  fe^r  fruditbare,  l^umu^reid^c 
Grbe  finbet  unb  bie  ('Aef)änge  eine  gan^  femmcrtiii^c  Sage  ^abcn. 
?lu(^  fliegen  luir  öfter  auf  aWocrbilbungen.  Ginc  Seibenform 
fommt  in  biefcn  (^H\jenbcn  ju  berart  fräftiger  Gntwirftung,  baf?  loir 
bic  meift  breitgebrürften  Stämmd)en  t>on  1  biä  l'/a  Suß  1-ängc 
unb  b\-$  3U  1  ,3'-^^^  ^itf»-'  angetroffen  fjaben. 

Unter  ftrömcnbcm  Stegen  t»erfu(i^te  id)  mit  §crrn  «Stille, 
öom  (^^ipfcl  cinciJ  ^ügctiS  gegenüber  bem  '2d)iüefel=6ap  ^ier  einige 
3.lMntet  ju  meffen,  meiere  uns  aU  ^a\{-i  für  unferc  flcine  harten* 
ffiäjc  ber  93e(uf(^ia-©u(^t  bienten. 

9lm  5?ac^mittag  beä  13. 2(uguft  ücrtcgte  bie  „(Germania"  t^rcn 
Slnfcrpla^  nad^  ber  @ubin==S3ai,  an  bereu  felfigcr  Cftfeitc  iüir  auf 
etwa  200  «abritt  Entfernung  oom  Ufer  bei  7  J^aben  Üiefc 
wieber  üor  3(nfer  gingen,  unb  5war  ganj  in  ber  Oiä^c  ber  bret 


■?: 


76 


Tit  Qiivcii)<Huü\\e  aa  bei  riftniüubuuji  bei  iDJcciciißc. 


?5a^V3ciujc  bcr  ^Vfeviibcv  3ef)annoffii,  mUjc  tvofe  bciä  Jüiiibtncii 
unb  rcijncvi|c^on  2l6enb!5  nocf}  an  23ovb  famcn. 

X>cv  iiMjftc  Xaa  6vad)tc  ^uicbor  üic(  ::)Jc6cl  utib  OiVijcii, 
wäfjrcjib  eine  SOJcuflc  wi\  Giö  aiiö  Cft  fjcv  in  bie  iOiccroitiic 
triclj.  IDfcfjrfarf)  fjattcn  inbof?  unfcvc  i'cutc  [c^on  üovfuc^t,  bie 
ßi'Sücvf)ä(tni|fe  bot  bcr  llJcüiibiiiiij  bor  (o^Uorn  in  bio  ^iarifc^o  Soo 
p  ovfiiiiboit.  tJtc  "^ladiricf)!«!  i\m  bort  lautoton  bat)ln,  baf? 
immer  nod)  swifc^ou  Stior^CScip  unb  'ütuäiiiangei  (5a|)  (Myss  Byck 
unb  Myss  Wychodnoi)  groilo,  mciucrartii;  nufiicftautc  IDJaffon  [oft 
(ioiicn  unb  bivi  öft(id)c  3)?ocr,  imc'xt  ba§  SCuije  rcid)c,  mit  [otc^cu 
fcobcrft  foi. 

ülro^  bcr  [(f}tctf)tcn  35?ittcrunii  fammclto  bio  SO^iinnfc^aft 
jtomtid^  üicl  ÜroiD^of^  ein,  tnbcf?  ^lapitän  ü)i'oliom  bie  (^u&in- 
©U(f)t  ciU'5lotf)cto,  bie  nur  iiciion  :)iorbaiinb  offen  ift.  3{uf  40 
Biibon  oom  Stranb  fctnb  er  eine  Jiofe  oon  bur(l}|(f}nittlic^  7  bi«3 
15  gaben.  3m  .^intorürunb  bc^o  f (einen  ü)?ocrtnifenö  münbet 
am  @üb  fjer  ein  reifjenber  ««(^nceaiaffcrftrom  über  ivcitliiufijie 
iücirren  üon  C^eröK  unb  Saub.  3n  bem  breiton  1f}a(,  bnrcf) 
lüclc^c^  biefer  33ac^  ,^ur  See  fällt,  treten  offenbar  uocft  Spuren 
»on  alten  aKoränou  auf,  bod)  fonnte  id)  bie  betreffeubc  Stelle 
ntc^t  felbft  untcrfud}en. 

SBä^rcnb  bor  'M^t  »om  14.  bli  15.  "Jlni^nft  fiel  iinober 
oiet  Sioijen-,  tiloidjjcitiij  bemerfte  man  ein  3»'i^'f)nif"  *?i''^  »'■i* 
Söcftcn  trcibenbcn  (SifciS. 

3n  bcr  5"tü()  mad^tc  fic^  beöf)aIO  einer  bor  Jiavitäne  3of)anneien 
fcoelfertig  ^um  'Jluälaufen  nad)  3iV'ften,  unb  unfor  (Sommanbant 
giuii  im  33oot  oftwärtö  aciieu  ba$s  §0(3  l5ap,  um  fic^  noc^malci 
üom  Staub  bciä  Gifeö  ju  ütH'riomiou.  !ä)Mfom  i|elauijte  m\> 
bc^inbcrt  bl$  in  bio  ■?(\if)e  bor  bortiiien  illMutert)üttc  Oi'oömijRloio''::. 
befticg  einige  §öf)en,  unb  eä  (\t\anc^  if)m,  ba  Sicijcn  unb  Oicbel  für 
fur^c  ^(\t  na^iiolaffon,  einen  ^iemlic^  freien  Uebcrblicf  über  bie 
aWünbung  bcö  Sd}arr  ^u  fleiüinnen.    X^iefc  iwar  nac^  »oie  vor 


illoic 
be'3 


9lilc!fcJ)v  juv  Sccl;uufc  Söuc^t. 

ciUndjmäpii]  unb  bid}t  tofitt  uiib  fd)äfetc  bcr  5fapitän  bie  Sveitc 
bcs  iiact)  'Oftoii  511  tiorlioncnbcu  XvoiOoiSfoIbca  auf  3  fciö  4  geo^ 
flvap()ifd)e  a)icileii. 

1)k  in  bcii  <Sd)cixx  cinbvinijcubcu  2cf)ol(eu  tvicDcu  inbcji 
aiicf)  gi\icii  bie  ({^ubin  ii3iii  au  unb  bvüfjtcn  n\\§  i)\cx  ju  bofeljou. 
(^lücflidjmücifc  Tjattou  luiv  einigen  i:;dmpt  unb  fteuevten  um 
1  llf)r  :3iad}mittag3  luieber  in  ben  alten  §afeu  bev  'Sec^unb^' 
iüud}t  3urürf.  v\u  2i>eft  (jatten  fid}  inbejj  ebeufalliS  uiele  gtavben 
aufge()äuit  unb  fd)ieu  um  felOft  ber  9{ürfjug  ba()iu  [aft  gäusHd) 
abgeid}nitten.  ?(nd)  eine  ber  ^jad)ten  wax  \M  (^ebrange  gefom= 
uieu  unb  auf  ben  Straub  getrieteu  worben,  lüejjfjalt»  if)r  wn 
Seiten  ber  „(Germania"  ein  iöüot  ^n  Jpilfe  gefd}irft  luurbe. 

üro^  ber  anf)a(teub  [djliiuuicn  iliMtteruug  beiud)te  id)  mit 
sperrn  Stille  mij  eingenommenem  äujjerft  magern  Souper  am 
'^Ibenb  nod)malö  bie  ipalbinfel,  um  ju  fcotauifireu.  :Der  ÜCürfen 
ber  (entern  ift  auffalfeub  gefurd)t  unb  erfdjciut  mie  oon  9fieieu' 
()äubeu  regelmäßig  gepflügt.  T)ie  ütterioorfenen  Sd}id}ten  luedjfeln 
in  ber  Wingoridjtung  be'S  CsH^birgö^ugv  mit  il)ren  ^^iberlagern. 
■illn  anbern  Stellen  treten  c^3änge  oon  Oraunlid^en,  glimmerigen 
unb  leidet  uerioitternbeu  3Baden  ^u  lag,  weldje  ivieber  bie  ur- 
fprünglidjen  Straten  guer  burdifel^en. 

3n  aller  5rüf}  beiJ  IG.  ?lugnft  loar  uodjmal'^  ein  ^oot  uiit 
üiel  3)iaun|d)aft  abgegangen,  um  ber  geftranbeteu  'i)ad}t  mit  allen 
,yi  (!»3e6ote  ftel)eubeji  9Jiittelu  Üieiftanb  äu  leiften,   ein   sioeite'^ 
ruberte  gegen  ba^i  ^i?lU'3gaug§=(iap  l)inan\?,  loäljrenb  id}  eine  li^- 
curfiou  laubeiniüärt-3  —  cbenfall'3  nad}  Often  ,^u  —  uuterual)m. 

l^on  ^ügel  ju  §iigel  anfteigenb  crreid)tc  id)  cnblid)  ben 
u)eftlid)eu  Iljeil  com  5-u|je  be^^  l)ol}en  Xafelbergeä  (43remerl)aoeu' 
JÖergj  iiOer  bem  CuerCSap.  5luf  einer  siemlid)  eOenen  Üerraffe  uou 
fal)len  Selötrümmeru  fonutc  id)  üon  l)ier  am  bie  iliJeft^  unb 
iVorbfeitc  biefeö  (^Vbirg'öftorfeä  umgeljeu.  ^on  biefem  natürlidjen 
iöolhoerf  am  überfieljt  man  ben  größten  Il;eil  eineö  moljl  3  im 


78 


33cfu(^  bca  55lnit«nla«be8. 


i! 


ii 


¥■ 


5  aKcileu  Orcitcn  Cucrtfjats,  wcMjcS  in  ücvfcfjicbciicn  «Stufen 
üon  Cftcn  f)er  uarfj  bcv  ^cluf(^ia=3)ud)t  fjin  ücriäuft.  §lcv 
fammctn  fic^  bic  »on  allen  «Seiten  bet  Üiefc  suftrömenben  (^e= 
I?irg§6ä(^e  in  größeren  unb  fleineren  Seen,  bie  ficf)  fettcnavtlg 
anctnanberreifjen.  !Dic  (J^egenb  mad^t  trotj  einigen  grüneren 
Sumpf*  unb  3SJiefenflädjen  bo(^  einen  anwerft  oben  ßinbrurf. 
SBJül)t  begegnet  man  3at)lreid)en  9{entr)ierfäf)rten,  fünft  ift  üon 
Üljierleh'u  faum  eine  Spur  yorfjanbcn.  3!)ian  fann  meilenweit 
luanbern,  c^nc  auc^  nur  ben  monotonen  9hif  einer  Sd^neeammer 
ober  ben  fdjrillcn  V'ocftou  einer  verirrten  9Cau&möüc  ju  l}ören. 

Sc^neefetber  ivied)ie(n  mit  faft  ganj  fallen  fumpfigen  Stellen, 
in  njetc^c  ber  Sujj  tief  einfinft,  unb  mit  §atben  unb  burd) 
Sc^neebrudE  angeljäuften  9)?affen  non  3;rümmergeftein.  ^at»ei 
war  ber  §immet  fdjiuer  mit  bunfeln  isUJolfen  tejogen,  trübe 
'Jiefcet  fingen  um  bic  (Gipfel  ber  ÜV'birge,  ber  Stnrmiuinb  brad) 
fid)  f)eulenb  an  ben  fdjarfen  Sels^fanten  unb  oon  ^dt  ju  ^dt 
ergoffen  fid)  falte  9iegenfd)auer.  ii>on  einem  fünfftünbigen,  fel}r 
ermübenben  3!)?arfd^  fonnte  id)  nur  einige  wenige  für  uM  neue 
^ftanjen  unb  eine  feljr  geringe  3agbbeutc  mit  nad;  bem  3al)r 
jeug  bringen. 

93om  9lu§gang§^(5ap  waren  inbejj  feine  günftigen  ^JJadjrid^ten 
über  \>en  Staub  be§  (Sife§  eingelaufen.  "Die  geftranbete  ''})ad)t 
„C^biana"  foüte  bagegen  fo  weit  frei  gearbeitet  werben,  baß  man 
^offcn  burfte,  baä  Sd^iff  nod)  ju  retten. 

Unter  an^altenbem  '}kM  unb  5Hegen  fteuerte  bie  „(^H'rmania" 
am  17.  3luguft  nac^  ber  weftlic^  üon  ber  (5»^ubin==®ai  gelegenen 
S3ud)t,  wal}rf*einlic^  um  ber  Stelle  näl)er  ju  fein,  wo  baä  gal}r= 
jeug  be§  jüngeren  3ol}annefen  geftraubct  war.  ^iefc  öud}t  ift 
nid^t  eben  tief  \m  l*anb  einfpringenb,  fic  bietet  jebod}  3agb^ 
reifenben  immcrljin  Sd)u^  gegen  bic  ^Hitfwinbe. 

üKittagg  ma^te  5lagaarb,  fpäter  am  '^Ibenb  idj  einen  ©efud) 
am  \?anb.    !t)ic  ®egcnb  erfdjeint,  t»on  See  am  gefe^en,  öbc  unb 


3:aiaffo)Ba-93u((;t. 


79 


leer,  ein  3iemli(^  6eträc^tli(f}er  5(u^,  bie  2:araffowa,  münbet  im 
^inteviirunb  ber  eint>ud)tuiui  uiib  l)at  —  wie  ba§  fjier  geiüö^ntid) 
ber  gal(  i|t,  eine  'JSlt\ic\,i  von  (^ruß  imb  ®erö((  a6c3ctagevt.  2Jeii 
ber  SÖeftfoitc  be§  ZijaU  {)änc{t  ein  wenig  nmfangreid^er  ^Ietirf)er 
[teil  an  ben  fcf)r offen  5el§»üänben  f}era6,  am  wetdjem  firf)  ein 
ilBilbOac^  in  tief  eingeriffener  enger  ftluft  in'5  Xfjat  ftürjt  nnb 
büvt  anf  einer  lüeiUäufigen  (^eröü-'")iieberung  mit  bem  »ielarmigen 
^^auptflnj?  vereinigt,  ber  nai)  feiner  aWünbung  f)tn  faft  bie  ganje 
2f)alfc»I}Ic  einnimmt  nnb  biefclbe  f}ier  feeartig  erfüllt.  3d}  »er* 
fnd)te  bnrcf)  mefjrere  Ceffnnngen  beö  vorlagernben  Scinb-  unb 
^eröüwall'S  mittelft  be^s  fleinften  nnferer  SJootc  cinjnbringen, 
ftie^  jebücf)  ü&erall  IJalb  anf  Untiefen. 

3(n  ben  !Xf}alge(}ängen  fammelte  id)  nnter  anberem  ein  grofj 
unb  gelDiueif^lid)  I}nt()enbe'3  Taraxacuni  nnb  ein  Epilobium  mit 
Mi)  nid}t  noüfonimen  entiuirfetten  33Iütf}en.  l'etjtcre'3  ift  una  an 
feiner  anbern  Stelle  ber  3nfe(  aufgeflogen.  @§  wäd)ft  gciuö^n* 
lid)  gefellfd)aftti(^  an  fjalbtrorfenen  gru§reid}en  Stellen.  3(u  ben 
(2d)uttf)alben,  luetdje  jumeift  ani  Sd)iefern  unb  2i?adcn  teftef;en, 
finbet  man  anJ5ergewöf)nlid}  gro^c  33evgfri)ftalle. 

Unfer  Ttapitän  unb  ber  gröjjte  2:f)ei(  ber  9)Zannfd)aft  waren 
wieberum  nad^  bem  geftranbeten  Safjrjeng  Ijingernbert.  ©^3  ftellte 
fid)  f}erauä,  "ba^  (efeterei^  in  feljr  nnlicfcfamc  93egegnung  einer- 
feitiJ  mit  bem  Straub,  anbrerfcit'3  mit  bem  d'i^  gcfommen,  e^ 
t}atte  ferner  einen  hinter  unb  30  gaben  Settc  eingeDüjjt  unb 
am  Riet  unb  Steueröorb  Sdjaben  gelitten.  iiJereinten  Gräften 
gelang  c§  eublid)  bod),  bie  ^J)ad)t  gänjlid)  frei  jn  mad^eu,  nnb 
fie  langte  jn  nnferer  grojjen  greubc  am  3l6enb  fpät  feei  unferem 
^Infcrptafe  an,  wo  fid}  inbe^  and}  ber  zweite  ber  Sörüber  3üf)annc' 
fen  eingcfnnben. 

(^teidjjeitig  liejj  ber  9{egen  nad)  nnb  eä  ftellte  fid;  ein  mil= 
ber,  variabler  SBinb  ein,  fo  ba§  wir  neue  Hoffnung  auf  gäuj* 
lid}e-3  Umfdjlagen  ber  (ä\^i'  unb  5iBitternng!§»erl}ältniffc  tauten. 


80 


SJorfloji  na6)  Oftcu. 


JßJirflicf)  ctaDHrtc  fid)  (\ilb  eine  mäßige  Sefttrife  fcei  (jeUem 
§immel  unb  vedjt  aiii^cnctjmev  l'ufttcmveratuv. 

9lm  äJormittag  be^s  18.  luuvbe  be«J  fianje  X)erf  einmal  iviebev 
civünblid)  geicfjcuevt  nnb  gteic^i^eiticj  ben  bi§  jc^t  eiuiiefanijenen 
leljenben  Jtjicren,  bie  etwas  uernad}Iäffi(it  luovben  waren,  mel)r 
(«orcjfatt  gefdjenft. 

(^V'gen  SÖüttag  liejj  bev  S(a).Mtän  'Dampf  madjen  unb  Inilb 
barauf  fteuevten  unv  ofnuävt'j.  (Sin  Secielboot  ber  „V^biaua"  tl)at 
ein  ^Hei(^e§  unb  übev()otte,  ba  bev  Söeftivinb  fväfticj  an()ie(t,  bie 

Ü5ün  9iürb  avi'-i  verläuft  ba§  felfige  Ouev-ßap  aU  fcfimale, 
flad}c  yanbännije  uieit  in  bie  See;   biefe^S  iiJüvgebirg  erljebt  jid) 
nid)t  viel  üOer  bie  51utl)marte  unb  ift  mit  63ert>ll  unb  Sdjiefev 
trümmcrn  tcberft;  and)  XreiDljol^ftänune  liegen  bort  jerftreut. 

ißon  jDecf  au'S  bemerftc  man  Ijier  nier  iKentl}iere,  pod) 
waren  bie  ^eutc  beö  3o()anne|en'fd)en  Sagbboct'i  frül)er  jur 
(Stelle  als  unferc  3)?ann|d)aft,  nnb  biefe  ld)0||en  ol)ne9Jiül)e  ein 
Aalt»,  »uäl}renb  baS  übrige  iBilb  langfam  ben  iüergen  jutrüllte, 
an  bereu  Sujj  gleichseitig  nufere  5d)aluvpe  lanbete.  ^Die  V)cr= 
fd}iebeuen  ü)iannfd}afteu  begannen  nun  einen  3Bettlauf  nnb  ein 
üollfommen  erfolglofes  lirailleurfeuor,  olnuol)!  bie  Xl}iere  il)rer 
(JJewül)nl}eit  mij  faum  cigeutlid)  flüd}tig  würben,  unb  fid)  nur 
langfam  in  ben  fteilen  Jelöbalben  besCuerlSap  bergauf  sogen. 

'^^lad)  langem  uufinnigem  birecten  l^erfolgen  gelang  es  bem 
Jüngern  3ol}annefen,  ein  3llttl)ier,  uuferem  uortrefflidjeu  Warfen, 
ein  ftalb  ju  erlegen,  bas  bereits  üon  einer  iiugel  l}alb  geläl}mt 
war,  wogegen  baS  jweite  2:i}ier  eutfam. 

I)er  !l)ampfer  lag  wäl)renb  biefer  ^etjjagb  unfern  ber  iÖJeft 
feite  ber  i^anb^unge  üor  5lnfer,  unb  jwar  jiemlid)  nal)c  unter 
Vanb  unb   auf  fel}r  abfd^üffigem  ^eröllgrunb.     Qx  trieb  un^ 
üerfctjens  al^  unb  mnjjte,  uac^bem  oergeblid)  bis  5U  30  gaben 
Äette  ausgegeben  worben,  auf  einer  anbern  Stelle  beigelegt  werben. 


Öubln.SBai. 


81 


So  fjoftia  aucf)  btc  ScftOriic  an()ic(t,  fd^icii  bocf)  vorKiufifl 
itüd)  nid)t  üicl  3lu'3fid)t  an^  33rcd}cii  bcä  (^ifci^  au  bcv  5J?ünbung 
bcr  30iccvciuic,  bcr  wir  nod)  ein  Stiicf  weit  näf}or  bampftcn,  balb 
fliiiij  C'5  ba()cr  wiebov  rüdiuärtö,  unb  ätuar  abcrmatä  mi)  bcr  ®u6in= 
iÖai.  1)011  fanboii  wir  ben  ®d}imcv  „"^Jorbfanbct"  wicbcr.  T)CX' 
foIDc  war  eine  anfcfjntidjc  Strcrfc  weit  vom  (5i5  wc[twärta  flffi'djtt 
werben  unb  (jattc  fid)  nun  bei  umi'djlaijeubem  Stub  wieber  frei* 
iieavbeitet,  um  üon  fiier  am  nodjmat'S  einen  birecten  35orftoj} 
nad)  ber  Slara^'See  auci3ufü()ren. 

3(m  9l0eub  beiu'f)te  ic^  nod)  ben  Straub  im  3nueru  bcr 
(^\ubln=©ai.  Väuiv^  beffetben  laijeu  nur  nod)  weuiije  jnmcift 
fefte  (ii'5id)eniet,  bereu  einer  mir  aU  Stef?  bieute,  um  einen  im 
i>orüOerftreid)en  rjerabijefdjoffenen  "iPülartandjer  aufjufiidjen. 

t)urd)  eine  uon  [teilen  unb  ()üf}en  Sc^icferberflcn  eingefaßte 
breite  unb  jiemtid)  ebene  2^f}aliüf)(e  münbet  !|ier  ein  mä^tigcr, 
au'3  ®d)neemoffen  unb  ^Metfdjern  fid)  anfammetuber  ÜBilbbadj 
in  ein  weites,  feidjteiS  33e(fen,  ba§  nad)  ber  Seefeite  f)iu  üon 
einer  Saubbarre  abgebämmt  wirb,  ©er  fctjr  reaelmäjjige  !Damm 
(>it  wieberuni  mefjrere  Turd)t>rüd)e  erlitten,  burd)  wctd^c  bei  (5bbc 
ber  5(nß  iuö  SOZeer  füllt,  wäf)reub  jur  glutfjjeit  ba§  Seewaffcr 
in  ba§  iöaffin  einbringt. 

etwa  3Wei  33?eilen  ftromaufwärtiS  crljebt  fid)  mitten  im 
2i)cii  ein  auffadenbcr  §üge(,  weld)er  möglid)erweife  aus  3)Jüräncn== 
id)utt  befter)t;  ebenfo  (agern  moräueuartigc  ^änfc  unfern  ber 
Cftmünbung  be§  XifaU.  Uebvigeus  bewirft  aud)  ber  uuge()eure 
X)rurf  ber  Sc^neemaffen  berartige  2(uf()äufuugen  »on  ®(^utt, 
63erö((  unb  gelsblörfen,  of)nc  bajj  ein  cigeutlid)er  (^netfd)er  babci 
im  (Spiet  ift. 

T)k  geütogifd)en  ajer[)ältniffe  ber  (Segeub  finb  biefelben 
wie  um  bie  33elufd)ia^23ud)t.  9(n  !i:f)ier'  unb  "ißftaujeutcben 
fauben  wir  erftere  .vi^nlid)  arm. 

Da  bie  „(Germania"  ben  näc^ften  lag  (19.  3luguft),  ber  mit 


89 


J&cU'SaV. 


11 ! 


I 


trüDcv,  vcjjncvli'd)cv  iHMttcruitji  tcganit,  no(^  ^icr  \>cx  9Infcr  btcitcii 
füllte,  wuvbc  bcr  üDviigomaii  ilvogt)  unb  bcr  '^\\i)(x  mit  cinicicm 
3i[(^crgcrätf)  [troniaufjvärtiS  gcfc^trft,  um  tüomöglid)  2ltvontad))'e 
5U  fangen.  3ln  einem  am  Seft  (jcr  inS  §am)ttf)at  faüenbcn 
SäJitbKid)  warfen  btc  geutc  if)«  "Tttiic,  madjten  aicv  fd)ted)te  ^c 
fc^äfte,  ba  bie  «»trömung  bort  offenbar  ju  fjeftig  war. 

%m  20.  2lngu|t  ä>ormittag'3  10  Ufjr  lief  bie  „C"»\ermania" 
(>ei  fd)wad)em  Oftwinb  unb  inet  ^Jfebet  loieber  an^i.  3n  bcr 
IBieereugc  trieben  ba  unb  bort  gröjjerc  (Siöflarben,  wcldjc  fid) 
jebod)  nid)t  ftauten  unb  überall  freie  galjrt  geftatteten.  Söiittaiv^ 
legte  unfer  5-a()r3eug  an  einer  üon  Sab  f)er  üorfpringenben 
fladjen  l^mbsunge,  weld)e  id)  für  ba-S  .^olj'Cap  (Myss  Drowilnoi) 
ber  ilarten  Ijalte,  bei,  nub  3war  gan,^  nar)e  unter  l'anb.  ^a^s 
Ufer  war  f)ier  bid)t  Don  geftranbeten  (fiiJblörfen  umlagert.  (5^3 
beftel)t  in  einer  siemtid)  breiten,  nur  wenig  5uJ3  über  bie  Sinti)- 
marfe  fid)  erfjebenben  (ibene  lum  (S)xM  unb  einigen  Jselobli3rfon. 
9)iel)r  nad)  bcm  3nnern  ju  feuft  fid)  bie  3-läd)c  etwa^s  unb  ent> 
l)ält  eine  9)iengc  feidjter  !teid)e,  bie  i?ün  'i^cn  benad)barten  .'pöl)cu 
l)er  reid)ti(!^en  B"f'"B  erl}alten.  5luf  biefem  (Sdjuttgrunb  ge= 
beiden  nur  wenige  '^^flau^eu  nub  9)?oofe,  wäf)renb  2teinfled}ten 
eine  Ijcroorragenbe  9{olle  fpieten.  §ier  ift  bie  25egetation  bor 
•iß^anerogamen  vorjiiglic^  nad)  ben  feudjten  Stellen  l)ingebrängt 
unb  bürftc  baäSlViffer  fomit  at'3  3i\irmeguellc  betradjtet  werben. 
«Soweit  ba§  3(ugc  reid)t,  bcberfen  Xreibljoljmaffen  ba^S  gan.^e 
95orlanb.  (darunter  finbet  man  and)  aui5ergewi.>l}nlid}  grofje, 
gefunbc  unb  frifdjc  Stämme. 

!Da  immer  nod)  fd}werer  Giebel  über  ber  (^egenb  lag,  bcr 
jebeS  3luölugen  auf  See  nnmöglid)  mad}te,  folltc  bie  9)?annfd}aft 
inbejj  fo  üiet  ipei^material  für  ben  ^Campffeffet  fc^affen,  al^^  bie 
9iäumli(^feiteu  aufäunefjmen  geftatteten.  'iiad)  einigen  Siberfeljlid)^ 
feiten  Don  Seiten  bcr  l^ente,  bie  erflärten,  ber  ilapitän  fei  nidjt  bc== 
redjtigt,  fie  an  einem  Sonntag  ,^ur  Slrbeit  anjufjatten,  gingen  erftere 


bod| 
in 


■fi 


II 
11 

it 


iRoeijivülo>v'9  aSintcv^üttc  am  ^otySa^). 


88 


boc^  an  l^aiib,  unb  fcinncii  »vcntgcn  ©tunbcn  fjattcu  wiv  spolj 
in  Uct>crf(n§. 

^Uicjaarb  imä)tc  inboß  cinicic  mapctlfd^c  S3cü(tad)tunijcn  unb 
(Stille  nnb  id^  wanbcrtcn  oj'tiuärt^  am  Ufer  f}in  nad)  bcr  etwa 
eine  fiat&e  3)?eile  vom  5(nferpla^  entfernten,  auf  ber  (Spi^c  cine§ 
iH>r)pvuniV3  vom  5-(ad)Ianbc  cjeleiienen  Sinterf}ütte  OioSmijßlow'ä. 
(i'3  ift  bieS  ein  ncx^  in  siemlid)  gutem  3wfti"»ni>c  fcefinbtidjcS, 
jebenfadfS  in  DJnfjIanb  ge^immevte^ä  23todf)au§,  im  Cnnern  faum 
üOer  mannöf)od),  gwölf  ^u^  im  C^cüierte  meffenb  nnb  mit  fladjcm 
iÜalfenbad),  ba'ä  ttjeüiueifc  eingebrürft  ift.  Uekrfjauvt  finb  bic 
(Stämme  tcreits  fcfjr  mür6  unb  werben  bcm  (Sdjneebrurf  utd)t 
mef)r  gar  lange  SÖJiberftanb  teifteu  fönnen.  '^lai)  ^lorb  3u  iJff"ft 
fid)  ber  niebrigc  Eingang,  in  jebcr  ber  brei  übrigen  Seiten  ift 
eine  ficinc  ^enfteröffnung  angetrad^t.  Slllc  S'ugen  waren  mit 
9!)f oü'S  üerftüpft.  'i'mli  üom  (Singang  liegt  ein  cr(}a&encr,  au5  Bildet* 
fteinen  gemauerter  S3arfüfen,  unter  weldjem  ein  feüerartiger  9faum 
angebradjt  ift.  l'ängä  be^3  üOrigen  ZijciU  ber  fatalen  Sßänbc 
läuft  eine  fd)male  33ant  am  ^Haufen.  5luf  ber  S3anf  unb  ber 
(irbe  far.ben  fid)  nod)  Fragmente  t»on  §au§f)a(tung§gerätf),  u.  a. 
ein  3ert>rod)ener  grojjer  Ipüfjtöffet  üor.  5ln  biefc  glitte  fd)IicBt 
fid)  gegen  :)iürb  ein  Öemad)  von  berfetOen  ®röj?c  unmittelbar 
an,  jebcc^  ift  boffclßc  6i'5  auf  bie  ^rnubtatfen  serftört. 

35on  ber  3.Binterr)üttc  au^i  wenbet  fid)  ba§  Ufer  ein  guteä 
(£tüd  weit  (etwa  eine  Keine  9)?eilc)  fübi3ftUd^.  3luf  biefcr  «Seite 
be§  iiJorlanbiS  münben  mcf)rere  (S(!^neeIJäd)e  au«  ber  mit  2;reir  = 
f)otsftämmen  bid)t  tcfäten  (Stranbfläd^e.  !t)iefc  ift  in  «Süb  61  = 
grenzt  ton  §ügel,^ügen,  wcld)e  oftwärts  in  mer)rereu  33oviprüugcn 
meift  aU  ftcite  stippen  nad)  ber  Sara^fSec  ju  afcfaflen.  «Sie 
finb  eknfaU^3  von  Sd)neewafferOäd)en  buvd)fur(^t,  bie  fid^  fd)roffc 
unb  tiefe  9Jinnen  in  bic  (Sd)iefergeOirge  cingegraku  f}aOen. 

SOiit  bem  ?luftreten  von  feftem  ^eftein  teginnt  and)  r)ier 
ein  mannigfattigere^  ^l^flansenleten ,  bo*  fe()(en  bie  bcn  marteren 


13 


in' 


■Ji 


■M 


-  t'", 


84 


S)ic  ifava  (2cc. 


(^cwädjfoii  3(f)ufe  i]c»uä^reiibcu  SWeofc  unb  bcr  fettere  "mHoox 
tȟbcii,  bcr  j.  33.  bei  OuerCSap  roidjtid)  abflclajiert  ift.    ?(ii  qc 
cifliieteii  Certlic^feiteu  Ijaufeii  h'mmiiijie,  auc^  fommeu  Ötonttjiere 
uiib  ei«füd^ic  in  ber  CSVijeub  vor. 

iVadjbem  wir,  düii  ber  Sinter^ütte  cm  cieredjnet,  etwa  ju'ci 
bis  brei  iSk'xUn  oftiuärts  ju  Sät  Cida\\c\t  luareu,  nöt()icitc  iiit'5 
eine  tiefe  <£(^(u(f)t,  bie  unüberfteiiilid)  fdjieit,  sur  JHürffetjr.  iü'c>l)l 
I)atte  fid}  iiibejj  ber  'bietet  ettuaS  cjetidjtet,  auf  Jueniiic  taufenb 
<Sd)ritte  uem  fteilen  §üd}geftabc  ^i»  frcujteii  bie  jiuei  ^^jadjteii 
oftiüärts  gegen  leidjte  35riic  an,  in  ba5  siarifdje  9Jieer  Ijinau'?. 
3^ic  Marc  See  wrfta^t  fid)  gegen  bie  Uferflippeu  I)in  unb  um 
lefetere  trieben  \vol)i  gröjjere,  aber  fetjr  üertf)eilte  (Sdjülleu,  ba 
3Wifd}en  juweileu  ein  (iiäberg.  3u  lueiterer  Jyerue  fd)ieu  aller 
bingä  bid)tere§  (5i'3  ju  liegen,  uameutlid)  in  :)icrb  Cft. 

Um  4  \U)x  be§  t){ad}mittagö  flärte  fid)  bass  iBctter  nod) 
inel^r-,  g(eid)seitlg  bemerfte  man,  bafj  mit  rürfgeljeuber  Jvfutr^ujelle 
bie  (iiSmaffen  üom  3(U'3gang§''CSap  (Myss  Wycliodnol)  Ijer  in 
SJewegung  gerietf)en  unb  in  bie  9)?eereugc  ju  treiben  begannen, 
(iin  faft  unburd)bringtid)e§  (Sisfetb  fd)ien  fid)  äwifdjen  ber  (kMibin- 
83ai  unb  bcm  Sd)iüefe(  ßap  abzulagern. 

3nbe6  fam  ani)  ber  Sii^nncr  „^Jcrbtanbet"  inSid^t,  ber  jebod} 
wieber  luefttid^en  iSourä  na()m,  aU  bie  beiben  2)*Jd)ten  mit  üoUen 
(£cgetn  ben  Qiiirfjug  nadj  bcr  yjiecrenge  einid)(ugen.  SDicIfom 
erflärtc  ein  längeres  iöerbleiben  unb  3»"w<3rten  in  ber  öegeub 
für  yoUfommen  frud)t(o§  unb  fogar  für  gefäf}rlid).  ^M}  er 
folgte  bem  ©eifviel  ber  Xromööer  (£egelid}iffc  unb  mad)te  i^iel)rt. 
Unfcr  §afen  in  bcr  <Seet)unb  =  33ai  würbe  um  gegen  baS  3(n^ 
bringen  ber  (Siäfclber  aUerbingS  üctlfümmenc  <Sid)erf)eit  gcwäfjrt 
^aben,  aber  Dom  ilräfjcneft  auä  WüÜte  man  burd^auö  fein  freies 
Saffer  in  Often  gcfeljcn  fjaben,  wir  Ratten  alfo  felbft  unter 
günftigen  SJcr^ättniffcn  uod^  DicHcic^t  wüdjcntang  juwarteu  muffen, 
bis  ein  ^^(usfaufcn  in  bie  ilara^Sec  mit  erfolg  ju  bewerffteUigen 


m\d\Hi]  waA)  3iJcftfit. 


85 


II 


flcuH'Kii  wiixc.  Uc(H'vbio!>  f)nttcn  wiv  wcbcv  «oofartcit  ncd^  Vnito, 
\vddi(  mit  bcn  Ocnarf)tMrtoii  .'g)afciH)IäfeiMt  ücrtvout  flciucfcn  juäroit, 
um  im  j^iiUc  iimi  liicJ  ausj  ^JcerbCft  cjcflcn  bic  ii.iil»  anfc^to, 
2cf}u^  rtOjioii  baffdljc  furfjcn  ja  fömicn. 

tSino  nü"ftH]c  33ri|o  füfjvtc  bic  „('^i'vmauia"  fomit  miobcv 
vafd)  lüoftiiHivt'i.  3(uf  üictcii  UmiüCflcu  ging  cä  iii  engen  ^"Saffov^ 
rinnen  biivc^  bie  geftauten  ^(avben,  bic  n&rigencs  gemeiniglich 
ait>3  fefiv  morfrfjem  nnb  bünnem  l*i<$  teftanben,  baj  unter  Hut' 
ftänbcu  angefegelt  nnb  fo  bnrc^&roc^en  werben  fonnte. 

IDie  C^Vgenb  nnt  ih?enbe  ISap  ijaijirten  lüiv  c^nc  oKc  <2(^Jüic= 
rigfeit  von  Seiten  beö  iSiieö,  nur  fiet  ^ier  ber  Umftanb  auf, 
baß  ber  <2trom  jiemlit^  f)eftig  nac^  Oft  fefete.  IDiögUt^  ift,  baj^ 
bie  5ö}inbüer()ä(tni|fc  einigen  vorüterge^enben  tSinflufj  auf  bic 
2trümnngöt>erf)ii(tni|fc  aU'SüOten,  ober  baß  gerabe  ()ier,  an  ber 
cngften  nnb  feidjteften  Stelle  ber  ganzen  älteereuge,  mit  an^ 
bringenber  3l»t^iüelle  regetmäj^ig  eine  5lenberung  bes»  fonft  reget* 
miipig  nac^  üJBeft  jieljenben  Stromeä  eintritt. 

<2(^on  um  2  U^r  in  ber  J5r»f)  bc^  21.  3lnguft  erteilten 
wir  bie  93?ünbung  be'5  <£cl}umili(^a*(5(»ffc'5f  ber  in  einem  ^iemtid^ 
weiten  Xl)at  f  on  Süb  l)er  fic^  in  bic  'JDicerenge  crgiept.  3n  biefcr 
CAegenb  nnb  teim  Sc^iuar^en  Cnp  (tefinben  fic^  t>iclc  Untiefen, 
UH'lc^c  ki  (Sbbc  ,vim  Üfjcil  bcn  ih?afferipicge(  n&erragen. 

3n  ')loxt}  3n  ÄU'ft  oon  2fc^ornoi=3!)h)^  unb  etwa  fünf  t»is 
fec^'5  iOieilen  (anbeinunirtfS  ift  ein  bunfler,  ()üf)er,  »on  33i?cft  nad^ 
Cft  ücrtanfenber  (JAeOirg'ograt  fidjttHir,  ben  jwci  fteite  unb  f^arfe 
O^ipfcl  überragen  unb  welcher  fc^roff  nad^  SÖefl  anfällt;  mögli^er:' 
weife  bic  (^ortfe^nuig  üon  iDiitjufc^ew  Äamenj  jenieitiiJ  ber  SilOer* 
S3urf|t  (Guba  Sserebränka). 

^er  3Binb  fjattc  faft  ganj  nac^gelaffen,  aU  wir  (9  ll^r 
frü^)  6.n  SäuleU'Cap  nnb  ^Vintow-3nict  üorü&er  bampften. 
Grft  auf  r)o^er  See  ftellte  fic^  ctwaä  SÖrife  aU'3  Oiorb^SBeft  ju 
Seft  ein,  bic  unfern  (Sourä  mä)  8üb  ju  immerhin  etwas  forbcrte. 


8fi 


Sic  SBcfttüfte  bct  'Silb  öiifct. 


T)(X  ÜJcrtvaiicf)  bcv  9)Zaicf}iiie  an  XrciOfjols  ftcütc  firf)  luitiiv 
lid)  im  iBcrpftniß  pv  ®tcinfüf)(c  aU  fef)V  Detvädjtlid)  {jixcim, 
weit  cvftcvcö  jum  gröjjtcn  2:^oiI  ctUfS  ättcrcu,  biircf)  hiuyü  9i\iUen 
im  9)?ccr  unb  atmof^ljärifc^c  ßinflüfic  movfd^  gciuorbcncii  «Stäup 
mcit  Dcftanb. 

3^a^bcm  »Dir  bic  *ißirä:=23iirf)t,  bcn  3«cvftgci'c()cncn  23crii  unb 
bie  i)?amcutctfc  3)uc^t  im  9tü(ten  fjatten,  taudjtc  mc()r  unb  mc()v 
bic  .^albiufcl,  »uctc^c  swifd^cu  bcr  Ü5efimcunaia  C^uKi  unb  bcv 
cuijcn  üDuncn^^u^t  (Pucliowi  Suliw)  fjcvüovtritt,  anü  bcn  5(ut()cn 
auf.  Sic  crfd}ciut  al-i  nicbviijcsj,  Uwu^-i  XafcUanb,  bcfjcn  icid)tc 
9lU':s(äufcr  fid}  U<^  jum  yjJccv  f)iu  cvftvcrfcn.  'Dicfc  iÖcv\ic  finb 
auf  bet  grü|5cu  '^ctcrmann'fdicu  iiartc  (Spövcr,  Oiüoaja  Scmija, 
T.  U.)  incl  3U  r}0(!^  anijcgc&cn.  SBa'S  üon  bicfcm  lun\icOirtic 
auf  eine  Gutfcvnuuij  üon  fünf  Wi  jicbcn  93t\nlcn  wen  ®cc  am 
iidßax  ift,  kftcf)t  in  ffadjcm  .^üijcttanb,  wddjcü  bcn  iWccrciS 
fVicflcl  nad)  meiner  Sd)ä(juuii  t)ed)ftcn!3  um  500  biö  600  gnf? 
üöcrraijcn  fann. 

!Da§  9Kccvu?afftr  war  in  bicfcr  (J^cgcnb  wicbcr  idjmntnji 
otiöcnbrauu  gcfäröt. 

Um  7  lU)r  3l6cnbiJ  bcfanbcn  wir  mii  vor  bcm  ntcbrii]cn 
(Sd^ccrmcffcr^Gap  (Myss  Britwin)  mit  ijtcidinamiiicr  ttcincr  ^cU 
tufct. 

2lu^  bic  ({^cgcnb  um  bic  iirofjc  unb  inclafti^ic  iHZoUcr  23ai 
trägt  bcnfclljcn  lanbfc^aftlic^cn  lSf)arattcr  wie  baiS  iÜritiuin-^Jor- 
gebirg,  ©ic  .t>"iJctS"iJ'>'f  welche  bicfe  33ai  umgeben,  erreichen  faum 
eine  beträchtlichere  §ö()e,  fie  finb  iebod)  etiuaö  fdjroffer  unb  I}äufiger 
burd^  Ginfcnfungcn  unb  Xf)ä(er  unterbrod^en.  1)ic  in  5!)?atctfd)^ 
fiu' Scharr  üorfjcrrfd^cnbc  Sd)ieferfürmation  mödjtc  —  bcn 
Contüurcn  iicä  ^ügcItanbciS  nacfi  ju  fci^ücßcn  —  fc^on  mit  bcr 
*4Jcrwou'3motrennaia  ^ora  if)rc  Sübgrcn^c  erreicht  ^aben.  ^on 
<2cc  auö  füunten  wir  mit  unbewaffnetem  3(ugc  bic  ciujctncn 
infetartig  \{^  prä|entirenben  33üriprüngc  üon  ^Jh)^  ^imitrifcw, 


bcv  bti 
beutUd 

unb  al 
iH-if  c  I 

fovtjc 


älioUci'iBai. 


87 


Dil 


bcv  tunbcn  Jlarmafulij  imb  iMf)rf^ciuIic^  bcr  (5f)vamsoM)='3iticl 
bcittüd)  untorfc^eiboit. 

{^\\yn  SÖiittcvnad)t  trübte  \id)  m^  einem  ^xcmMj  Uaxcn 
uiib  anijeuef}men  Sage  bev  .^immel  imebcv,  ^uijtetrf)  würbe  bie 
i^riic  berart  günftig,  bnf;  man  mit  Segctfraft  attein  bie  9teifc 
fortfc^u^n  fonnte. 

'Profeifür  13etermann  (lattc  in  feiner  3nftructiün  bie  9(nficl^t 
auiJgefprocljen ,  baf?  eö  iebenfadiS  in  natnrnjiffenfd^aftnd)cr  S3e= 
,vef)nng  ücn  ()ür)em  3ntereffe  fein  bürfte,  luenn  lüir  gctegentti^ 
einen  '^.Hinft  ber  d}?o((erü3ai  antanfen  fönnten,  weit  bie  SÖieereä» 
tcmperatur  f)ier  etnen  fef)r  r)of)en  O^rab  erreirfjt  unb  be^^^alO  bie 
U>egetation  unb  baö  2:f)ierlcben  sivcifelöofine  ju  me^r  SDZannig- 
faltigfeit  unb  'f)öf)erer  lintwidtung  gelangen  muffe.  'Jfac^  nor:= 
iüegiid)en  23eri(l)ten  würbe  bie  <2ec  fjier  Uä  auf  +  7,2  (S3rab 
i)feaunutr  erwärmt  erfunbcn. 

M)  wollte  iiOrigenö,  ba  ber  ©inb  günftig  blieD  unb  wir 
im  Watotfd^fin  Sd^arr  üereiti?  oiele  ^c'\t  oerlorcn  fjatten,  jefet 
feineiJweg'3  auf  einen  33efurf)  ber  a)ZoUer^3)ai  bringen. 

3(nf  3  tiiS  4  üOieiten  Entfernung  fegetten  wir  am  folgenben 
lag  läng'^  berftüftc  be^j  ('»Vinfelanb§  (Gussiiuija  Semlja)  ^in.  '^laiS) 
bcn  klarten  würbe  biefei?  i^ortanb  in  äiemlid;  geraber  iHnic  oon 
Oiorb  nac^  (£üb  «erlaufen ;  bod)  fonnte  ic^  beutlid^  mehrere  23or== 
fprünge,  fowo^l  im  mittlem  in'rlauf  beö  Uferö  aU  gegen  bie 
«Sübfpitjc  l)in  untcrfd)oiben.  Soweit  bei  ctwaö  nebligem  ^ori- 
Sont  bie  bortigen  §öt)en3üge  fic^tbar  waren,  bürften  fie  fi^  faum 
mel)r  aU  üierl)unbert  5»f3  über  bie  »See  ergeben,  fie  bilben  ein 
faft  3ufammenl)ängenbe';s,  meift  mit  geringer  'Dfeigung  jum  'iSleex 
abfallenbeä  2;afeltanb. 

Ouid^  5el)nftünbigcr  ^af)Xt  oon  ber  Söreitenparallelc  bcä 
nörblidjen  C»3änfe=(5a))ö  (72  (^^rab  14  iöhnuten  n.  23r.)  boublirten 
Wir  bie  Sübfvi^jc  beffelbcn,  3Öh)jj  ^k^brefow  (71  (^rab  24  Wi-- 
nuten  n.  iör.),  l)in'er  welcfiem  eine  tiefe  iöuc^t  na^  ^Jiorb  ju 


1"'  i  \ä 


«t 


m 

r 

'■■i': 


I    * 


88 


®aö  ©äufdanb. 


3Scft  eini'vvinflt.  ^mi  imb  eine  ^a(6c  9)iei(c  [üblic^  ,p  35?c|t 
t>ün  Clip  'ißübvciüiü  liegt  bic  i3tcid}namigc  Keine  3cläSinKt. 

'^a  Ulla  feine  (?!5etegen^cit  gegekn  war,  bie  tiiften,  läniv^ 
mldjcx  wix  (jingefteuevt,  ^u  unteviudjen,  gelOc  ic^  nad^ftefjeiib 
einen  3(n§5ng  auä  >Spörev'5  jrc»pograpf)ie : 

„!Div5  (^änfetanb  Oitbct  eine  im  9)Zecv  f)inau!Sfte'^enbe,  150 
333evft  (ncicf)  ben  harten  nur  87  SiVvft)  lange  unb  20  (V?)  Serft 
Dreite,  2  t»iö  3  gaben  ()of)e  äJüvtanbäniebcrnng  am  (^njse  etne^j 
wen  @üb-Süb-2öeft  narf)  '}{orb=i)iorb=^Oft,ftreicl^enbcn  ^Jcrg^ugciS 
mit  faft  türfentüfen,  [teilen  gel^Siuänben.  ^Die  am  ':)Jüvbeingang 
;\um  ^o)tin*S(J^avv  anffteigenbc  «Sübfpi^^e  tüivb  ©übiic^ciJ  ^3än|C' 
Cap,  auc^  9)?i)f5  ^^cbvefow,  bie  ^cüvbi'pi^H'  '^lövblic^eö  (^iinfe-Ciap 
genannt.    53emevfenöwevtl}e  Stüffc  be^  (^Vinfelaubö  finb: 

1)  bie  Sfauti'cl^idja  mit  fünf  '^a'i^m  !Jiefe  na^  Sln^sfagc  bev 
Sagbreifenben,   bercn   9fi(^tigfeit   inbef?   'iJJac^tnffoiü  bc- 

'  jiDeifclt. 

2)  bie  'ißobrc|oiüa  ober  'JJobvefid^a,  5  Söevft  lang,  müubet 
50  233evft  növblic^  t>em  «2cl)abvoM)'frf}en  3?üvgebirg. 

3)  bie  «Sfaitmitfc^id^a,  5  SBerft  lang,  mit  20  J^'abcn  breiter 
unb  5  ln-$  6  gaben  tiefer  9)?iinbnng  ergießt  fic^  40  iBcrft 
nörblic^  üon  ber  ']?obreiid;a  \m  9)?eer. 

4)  bie  ®u)|inic^a  (Gussinowka  ober  Gussiiiaja  Rjeka),  bcr 
(^änfeflu^,  ein  ^ad)  ücn  13  ißJerft  l^ängc  mit  faltigem 
SfiJaffer.  (5r  fommt  ans  einem  großen  «al^fee,  bcm 
(^änfefcc  (Gussinoje  Osero)  unb  münbet  öfttief)  vom 
ütörblid^en  (^änfe=(5ap.  Tk  23reite  ber  iWünbung  be^ 
trägt  nac^  3agbreifenben  5  gaben;  iüeiterl)in  weitet  fic^ 
ba§  glu^bctt  3U  50  gaben  iöreite  c\us  unb  bitbet  eine 
flcinc  offene  ©ud^t  (Sawod),  wo  man  fidler  nor  Slnfer 
liegen  fann.  iöei  ^oc^waffer  beträgt  bie  2;iefc  bort 
7  gui5.  !^cr  gluf?  ift  reic^  an  3llpenlad}feu  (Goljzen) 
unb  Cmulen  (Salnio  autuniualis). 


nm\ 
3f)vci 
bcm  [ 
cinri 


C^är 
ba-s 
^^(nf 
bie 


.t)ajem>lä^c  bei'  i)J?üüev4?ai. 


89 


„1)m  Cüuvö  norbwärtö  ivettcv  »cvfolgcnb  ijclani]t  bei*  *Seo^ 
faf)vcv  in  bic  3)io(fcV'33ai,  eine  SDieeveöeinipiilunij,  bic  iie)ui[fev=^ 
maßen  bem  tjalbinfetartig  öovgeftvecftcn  (^änfelanb  ent|>Yi(^t. 
3^re  Svnnnung  öeträgt  äwifc^cn  bem  ^Un-blic^en  (^änfc-Cap  unb 
bem  ^ritivin-Cap  unaefäfjv  30  nantifd^c  SD^eiten.  :Dic  Ufev 
einva^mung  luirb  üon  Ua  800  gnj3  ^üt}en  §üge(n  of)nc  Defcn* 
bcvö  anffadenbe  ^ewowagungen  gcljilbet;  9ttffe  unb  «Sanbbiinfc 
—  bie  gcfä^rlic^ften  nörblic^  t>om  «Sfeiuevni  (SJufj'inij  SOh)^  ("J^orb* 
C^äni'c  (Sa^j)  unb" fübweftti^  üon  iövitwin  SDh)j?  —  umfäumen 
ba'3  (^eftabe.  ^ic  SÖ^oüet'iÖai  ütlbet  äa^treirfjc  iönditen  nub 
?(nfa^rten,  unter  bencn  in  ber  Otic^tung  öon  <®iib  m^  'Olorb 
bic  lüid^ttgften  finb: 

1)  bic  (^äniC'3lnfaf)Vt  (Gussinojc  Stanowisclitsclic)  öfttid^ 
üom  nörblicfjcn  (^änfc^Gcip. 

2)  bic'  J^aransow^^SÖud^t. 

3)  bic  ^arerf^c  ^nd)t  (Karelskaju  Guba). 

4)  bic  5{nfa^vt  Don  9DJa(i)c  .^tarmafuli),  ()intcr  ber^atma* 
fuCic^en  3n[e(.  !Dic  jic^crftc  einfahrt  jur  9(nfcvfte((e 
liegt  am  Süblanb  ber  3ui'c(,  bic  Ilicfc  ber  SOZecrengc 
betrügt  ^ier  biö  10  gaben.  ^I'er  gceignetftc  5lnferp(a^ 
ift  am  Sübeftnfer  ber  Sujct  gelegen;  Iticfc  6  g-aben; 
(Sivunb  iSc^Iamm.  I^ic  '>)Jürb*(Sinfa^rt  ift  bnrc^  eine 
^nvvenrcif)c  ge[äf)rbet,  jie  fjat  5  6iö  15  gaben  Xicfe. 
—  3n  ber  JKic^tung  nac^  (2üb=Se[t  an  ber  ^armafur== 
[c^cn  3nfel  tiegt  bic  (S()ramäüiü=3n|cl,  an  bem  fpi^  3U= 
laufcnben  iöcrg  auf  i^rer  ■i)iorbfeitc  fennttic^.  Ginc 
400  biiS  500  gaben  breite  «Sccengc  trennt  fie  oom 
l'anbc  ab.  Zk^t  4  Uä  10  gaben;  ®runb  «S^tamm 
unb  «Sanb. 

5)  ber  5(nfcr^(a^  iBetfc^iic  tarmafu(i),  mit  tiefem  unb 
freiem  Eingang.  .f)ier  finbet  man  eine  gute,  auf  Soften 
5öranbt'^   unb   Ätofow'sS   aufgcljlürftc   f)üttc    (Isaba). 


m 


\ 


ih: 


, 


90 


X4>0j}vavl)ic  tev  3Scfttüftc. 


V/i  SScvft  üoit  t^r  fann  mau  auf  ciucv  liefe  fou  3 

biö  6  i^abeu  auf  (Sc^fammgvunb  aufevu. 

6)  bic  !DuueU'2)urf)t  (Saliw  Pucbowoi),  4  a)?eileu  m^ 

:i)un'b=^":)iorb^3Beft  luMt  ber  ^avmafur|'d)eu  Söuc^t.    @ie 

brtHjit  geijeu  T'/a  SBerft  inö  l^aub  eiu  uub  \)<xi  2  liö 

8  gabeu  2:tefe.    3(n  tf)vev  Spitjc  miiubet  bev  !Duneu^ 

flufj  (Pucliowaja  Rjcka),  u>elcf}er  ixw^  ciuem  (2ee  fommt, 

äiemllrf)  tnvit  uub  t»i^  5  j^at'f»  tief  ift.  ®ie  llfev  fiub 

1)0(^  uub  ftoil ;  ber  ÜlMub  fc^iuillt  5tüi)cf)eu  if)ueu  m  unb 

l'cin  ftef^iueifeiS  SBefjeu   fc^feubcvt   bie  g-afjvjeuijc   uic^t 

fctteu  iieijcu  bie  .^üfte.    ■Die  (5iufar)Vt  tu  bcu  S'tuf?  ift 

an  beu  llferu  frei  üüu  lluticfeu.    3'wilc^en  beu  J^elfeu 

uub  btiubeu  .^Uippeu,  welche  bic  T'uneu=3ufet  umlagern, 

föuncn  nur  fUnuc  5-af)räeuije,  uub  bieö  nur  tun  ruf)iiiem, 

ffareui   illu'tter,  burc^fouuneu.    X)ic  'ipuc^ömaia   9itefa 

fte^t  feejügti^  be^o  \?a(^i?reic^t^um!5  nur  ber  Oiec^iua- 

tüiüa  uac^. 

„33ei  iöritwiu^:)?o§,   ber   gleirf^namicjen  3n[e(   cjeiieuüber, 

münbet  ber  iöritiuiu  J^-tuf?,  ber  aw^i  einem  aro^en,  60  (??!)  '^Vrft 

Iaubeintüärt'3  tiegeubeu  <Sec  fyeraüfüuimt  uub  fou  3llpenladifeu 

äa^(rei(j^  öefuc^t  luirb. 

„!Dcr  uörblid^c  Sl&fc^hi^  ber  aQJoIIer'öai  luirb  üou  iöritiuit^ 
S^ü§,  einer  mebrigen  Vaub^uugc  mit  üorgetagerteu  Oiiffeu  unb 
fclinben  tlippcn  getnibet.  iÖritiuiu^^CSap  gegenüljer  liegt  3  SBerft 
»ou  ber  tüftc  entfernt,  bic  23ritiüin  3nie(,  5  5^kn-ft  lang,  1  3Ber[t 
fereit. 

„^liorbwärtä  dou  ©ritwiu*'^2o§  fiubct  ber  ®eefaf)rer  .vuei 
p  Stnferplä^en  auc^  für  gröjjere  g-a^rseugc  geeignete  iöaieu,  bie 
'JJamenlüfc  (ßesimänuuja  Guba)  uub  bic  '^j.HIj^iÖai  (Gribowaja 
Guba);  ftc  finb  m6)  3ßeftcu  effeu,  8  6i5  10  Öat'f"  tief  unb 
nehmen  je  einen  ^\\x\]  auf. 

„3lm  'Jiorbufer  ber  'J^amentcfen  iüai  ergebt  fi(^  ber  (Srft* 


2)ci'  Äcftiu-Ädjavr. 


91 


flcfe^eiic  33cvii  i'ütfe'ö  (Pcrwoussmotrermaja  Goni),  nad)  ^U 
lüotfa'ö  SOJeffuna  1G41  g-iiß  ^orf).  %m  (Singang  liegt  eine  ffcinc 
3nicl,  f)tntcr  mU)cx  ficf)  3agbrcifeiibc  Diöiücilcn  üor  contvävcjt 
sajiiibcn  ücrgen;  ein  cigentli(r}ev  5(nter))Iafe  fef)It 

„:Ce5g(ei(^en  liegt  ber  '1?il3-93u(f}t  bic  gtcic^namigc,  8  SÖerft 
im  Umfang  '^altenbc  3ni'el  gegenüber.  3^rc  ©ntfevnnng  üon 
ber  riiiftc  beträgt  5,  »on  bcv  33ritwin=3n[ct  70  (??)  5Berft." 

2öir  umfegolten  bic  "ilJübrcfLnü'Snict  im  ®üb  nad)  3  lU)r 
"Diac^mittag^S  unb  liefen  t»ei  ftnvmartiger  S3vifc  in  ben  siemlid) 
aieitliinfigen  unb  inielreic^en  Slüftin'<2rf}avr  ein,  luetd^en  bie  fünf^ 
unb^tuanjig  SOteilcn  (angc  ajieff)bui'cf)arvfii*3nfet  (au^  toftiniSfaja 
(gemlfa  genannt)  üon  'OJoüaja  ^Semtja  trennt. 

:Die[e  SOtcevcngc  wirb  I}äufig  üon  rnififc^en  unb  famoiebiic^en 
3agbOooten  lOefnrfjt,  inbem  fjier  ungemein  üietc  Öad^fc  üorfümmen 
unb  mit  iCjuen  and)  (Secfjunbc  unb  Selufdjjen  (2Bei§wa(c). 

3(nfäuglid}  fjielt  bic  „({Germania"  (üüu  bcv  '^5übrefüiü=3nfel 
ab)  in  Oft  wenig  jn  ''Jiovb,  nac^  ber  '^Jorbfpi^c  ber  3ar30)ü= 
3nfct  unb  bann  gegen  bie  9ic>gat|(i^eiü*33ud)t.  T)k  fe^r  ftürmifc^c 
'Witterung  unb  ber  trübe  unb  büftere  ^ori^ont,  luafjrfc^einlidi 
auc^  bie  SOZangeU)aftigfeit  ber  Starten  mögen  fii^ulb  fein,  baf?  id) 
nidit  im  <2tanb  war,  mid)  in  ber(!^egenb  tioUfommen  ju  orien= 
tireii. 

:)Ja£^  meiner  SDteinung  befanben  wir  una  batb  äwci  größeren 
gel-sinfeln  gegenüber  (ofjne  3'^eifct  ben  ber  iöctnfc^ia^^u^t  öor- 
liegenben)  unb  in  ber  'Jiäfje  ber  'i^anb^unge,  welche  ben  Seftarm 
ber  !)iogatf^eW:^S3u(!^t  f^licfst.  3(uf  ber  ©pifec  ber  Icfetercn  be= 
fanbcn  fi*  mehrere  ©amoiebcnjctte. 

Mc  bic  eben  genannten  3nfe(n,  wie  auc^  bas  SBorgebirg 
oon  9?ogatfd^ew,  mögen  faum  eine  .f)öf)c  üüu  me^r  aU  ^unbert 
bis  äwei^unbert  gu^  erreichen,  if}rc  Ufer  bcfte^en  meift  an^ 
bunfcln,  fteiten  tlippeu.  Tia^  ben  ruffifc^en  ©crid)tcn  ift  bic 
SDMnbung  ber  Otogatfc^ew  «ai  6  SBerft  breit,  bic  93uc^t  fctbft 


V 

'i 

i 


i'i 


M 

i 


02 


Gimvciiiiiii]  ^uv  (Siiifa^it  in  te«  Acftiit  cd},ur. 


l  1 


M 


[pviiiat  ctiua  8  Söcrft  tief  in  biv3  ?iinb  ein  unb  bicijt,  fid}  im 
3itncvii  tiö  auf  1  SliJcvft  öcrfrfjmätfvnb,  l^afenfönnig  ua(^  S^p 
'JJorb  Cft  um.  2(u  bcvOfti'eitc  bcr  aWünbung  liegt  eine  jicmlic^ 
gcräumiae,  üon  <Süb>£)ft  mdj  Oiorb  SKeft  4  ^öJerft  breite  3nicl. 
^  ic  «Seeeugc  ift  an  \ijX(X  ©ftfvontc  fd^mal  unb  feirfjt.  OKn-blic^ 
üon  il)r  ftö^t  man  auf  swei  ficinerc  .^ofmc,  bic  (Sii)tina=^3ufcln, 
bic  nä^cr  sunt  SBeftnfev,  unb  bie  Ofoniic^nifow==0nfe(,  bic  faft 
im  SQHttetpunft  bet  ^ai  lieüt.  önblic^  äcigt  fi(^  no<i}  im  Jpinter^ 
grunb  am  335eftnfei\  int  (Singang  ju  bev  ^afcnförmigen  '^cx- 
längcrung,  ein  üiertiä  nicbrigcS  3n|e(c^en.  '^k  Xiefc  bei*  iöai 
nimmt  nad)  ^torb-SäJeft  tcn  bcr  Ofonif^nifüiü^^nfel  Don  brci 
Ö«iben  aUmätig  a&.  iTaö  ga^vwaffcr  fü^vt  an  bcn  ®ii)tina*3nfctn 
»ovbci  mit  3  fciä  4  i^aben  Uiefe. 

3n  ben  «Sapiöfi  beö  (}i)bogra^^i|ci^en  3)e))artement!S  (5Öb.  III. 
1845.  p.  153  jc.  unb  «Spövcv,  'i)i.  ©enttja,  p.  51)  ift  eine  Fur^c 
Gimneifung  für  bic  '^afjxt  butcf)  bic  nörbtit^c  Ü)?üubung  bcö 
^oftin*(2d^arr  nad^  bcr  '^Jed^watoiua  gcgekn,  welche  felgenbev^ 
mafeen  tautet: 

„%n  ber  (Sitbfcitc  bcr  %^obvcfüiü=^3nfct  üovbci  '^ält  man 
nörbli(^  wn  bcr  3ar3üw=3nfel  nad^  S)ft  p  Oiorb  unb  get)t  bann 
t)on  3ar5üm  auä  fübfübüftli^  jum  2(nfcrp(a^  Üi^olifcwa. 

w^ic  '^icrbfpifec  von  'Mx^ow  int  ?(ugc  befjaltenb,  fteuert 
man  weiter  m^  <Süb*Cft  ju  Oft,  inbcnt  man  ben  Si^otfciü^ 
i^clfen  rcd^ter  §anb  täpt.  3(uf  äiüanjig  SöJerft  Entfernung  »on 
Sarjow  läßt  man  bie  üBlaffoiu  3nfcln  linfsj  unb  fä^rt  swifc^cn 
i^nen  unb  bcr  'Diorbfpifec  beij  3^ütgoi>Cftrüiü  (ber  taugen  3nielj 
burd^.  —  Stud^  äwifc^en  bcn  3BtaffoW'3nfetn  ift  eine  ''^affagc. — 
ajon  ^icr  am  gc^t  cä  in  bic  Strafe  jnjifc^en  !l)ütgoi  Oftroiu 
unb  bcr  9{ciber=3nfet.  Jbeint  §inauöfa^rcn  f)at  man  auf  bic 
üon  6ciben  genannten  3nfetn  auätaufenben  Ätippen  ju  achten. 
T)ic  !X;icfe  be^^  Sa^riüaffcrö  siuifc^en  itjnen  tieträgt  neun  ^^abcn. 
2)ur(§  biefe  Straße  fa^rcnb  cr&tirft  man  tinfcr  §)aitb  einen 


üon 


2)ic  (Sifcnic  Pforte. 


93 


(}üf)cn  93cri]  uub  nörblid)  ucn  bcmicIOcu  ein  wci§tid)c§  f}i)()c§ 
(Sap  mit  aufc]cpf(an3ten  ^rcu,^cn.  5(uf  biffc§  6ap  ftcucrt  man 
(o§.  3«  fe*^^"  ^»M'et  iVcdjiuatüiua  gctancit,  anfert  man  an  ifjvcr 
Dftfcitc  auf  fünf  t>i§  fictcn  ^abcn  Xicfc.  (5ri|(^iücg  in  bcn  SIu^ 
cinjutaufcn  fcvingt  (i^cfaf)V  in  gofflc  bcr  bcr  SOiünbung  yoviicla* 
gcvton  S3arrc.  «Sidjcror  ift  c^5,  fid}  am  ^ovi^cbivgc  mit  bcn 
itrcujcn  3U  r)attcn." 

Spörcv  fagt,  bic  3av5ün)=3nict  liege  IV2  SBcrft  niJrblic^ 
t»on  beut  yj?ei()bu|d)arvifi}  £\txow,  fie  fei  3  Söevft  tang  unb 
V4  3Berft  fcreit.  '^cv  tvennenbc  fdnnale  9)?eere§avm  (äwifc^cn 
9)ieil)bufd}arr)fij  unb  3ar3üW)  trägt  bcn  itJamen  Shelesnyje 
Worota,  b.  f).  bie  eifernc  ^^fovte.  ®ic„3nfel  (^arjcn))  cntl)ä(t 
brci  fteine  Süjiiuaiferfcen  unb  auf  ifjvcm  növblid^en  Zijc'ii  einen 
äiemtid)  f}ül}cn  33erg.  (iine^BJevft  uovbivärts  t»cn  bcr  ^iorbfpi^c 
liegen  ScBbänfc. 

!i)on  ber  ß^-iftens  cincö  f)ör}ern  ©crge§  auf  Sar^oiv  fonnten 
lüir  uwi  nidjt  ütu'r.^eugeu,  and)  fd}ien  mir  bic  33ud)t  füblid^  von 
bcrfeI6en  3n|et  unb  von  if)rer  Sdjmeftcriniel  beim  äBotifowa- 
ipafen  vor  ifjrer  SÖJünbung  burdj  eine  iöarrc  gänjlic^  abgcfd}(o[fen. 

äBir  anfcrten  für  bic  *Jiad)t  bei  bcr  ßifcrncn  %^forte,  burd) 
iue(d}c  5(utf)  unb  3iJcncn  mit  groi5er  ^eftigfeit  cinbrangen,  füb- 
Öftlid}  von  einem  ticinen  5i>orgcbirg  bcr  3ar5üiv:'3nic(,  einige 
(Sdjiffölängcn  vom  ßanb  auf  7  Saben  2:iefc.  5)cr  Slnfcrplatj 
war  nid)t  eben  günftig,  bod)  gcJüiif)rte  uu'ä  eine  ftli^c  vorläufig 
bcn  uöt^igen  Sc^u^  für  bcn  SaH,  ba^  ber  Sinb  uid)t  weiter 
nad}  Seften  umfc^lug. 

2'ro^  ftürmif^er  <2ec  würbe  ba^^  ^arpunierboot  abgcfd)irft, 
um  bic  (^cgcnb  bcffer  ju  erfunben,  womöglid)  bcn  SlnfcrptatJ 
SßJoIjfowa  auijfinbig  ju  mad}cu  unb  äugteid)  in  bcr  Slbfid^t,  !J:reib=^ 
¥h  3»  fud)eu,  wctd)e§  wcnigftenä  auf  bcr  SöJeftfüfte  bcr  9)?efl)bn' 
fd}arrfii'3nfct  in  Ueberffu^  vorfommcn  foH. 

(Sx\i  um  10  \\\)x  9(\id}t^3  founte  \>a^  33oot  wegen  ftarfcr 


■\f.\ 


n 


i 


'fM 


iw. 


ff 


94 


ga^vt  bur^  bcn  Äoflitt'Sd^an-, 


Strömung  bic  „ÖJcrmania"  njicbcr  crrci^cn  unb  mußte  if)m  uod) 
eine  mefjrcrc  fjunbcrt  gaben  lange  Seine  mit  ©oje  jugeworfen 
werben. 

2;rei&()oIä  war  nur  fpärlirf)  »orfjanben,  unb  bcr  §afcnplat< 
fonntc  and)  »on  ber  in  ber  grüf)  beiä  23.  ?(uguft  wiebe?  t  ah 
ge[d)i(ften  (2d}aluppe  nid)t  entbcrft  werben.  ^Dagegen  f.,t,(c  bie 
SWannidjaft  ein  Saf?  mit  'IJctroIeum  in  amerifanifdjer  SJovv- 
parfung  auf. 

Um  10  U^r  ^ormittag^  (idjteten  wir  bic  Slnfer  unb  um^ 
fegelten,  anfangs  norböftlid}  fjaltcnb,  bic  9Jorbfvifec  einer  größeren 
ftltp^jc  mit  fenfred}tcn  ScBwänben  (SoIfüW'i^etfcn?).  hinter 
berfel&en  —  in  ®üb  ^u  Cft  —  öffnet  fid)  eine  Heine  33iid)t 
mit  fdimater  (Sinfaf}rt,  wetd^c  jcbod)  war)rid^eintid)  fefjr  fcid)t  ift. 

®ic  (^egenb  um  bie  fiiiftc  von  9iouaja  «Scmtja  war  meift 
in  ?ie6ef  gctjüKt.  ':)iur  eine  (>cträd)tlid)c  ©rfjetiung  fäüt  bort  in 
bie  9tngen.  ®ic  fd}cint  ungefähr  von  i)ic>rb  nad)  ®iib  ju  uer- 
taufen  unb  überragt  ba§  meift  f(^nee(üfc  .^ügetlanb  ju  feinen 
5"üßcn  in  f}öd)ft  eigcntfjümlid)  serriffcncn  unb  ftcitcn  Äämmen.  ^ie 
Entfernung  biefcs  (Gebirgsgrates  üon  bcr  i)it)rb'Oft'<Spi^e  bev 
9)Jef^bufd}arrffii'3nfeI  weranfc^lage  id)  ju  ad)t  bis  jetjn  9)iViIen, 
bic  9ii(^tung  ift  9iorb^S^ft. 

Slnfängtid)  l^ielt  fid)  unfer  Scifjrjeug  ber  'Jiorboftfeitc  bcr 
le^tgenannten  3nfet  jicmlid)  nafjc;  fübwärts  su  Oft  fteucrub 
paffirten  wir  l^ier  eine  weit  oftwärts  üorfvringenbc  Vanb^ungc, 
wcl^c  auf  bcn  harten  nidjt  ücr^cid^nct  ift.  3«^}^^<^i^}c  ftliv^cn 
unb  Sclsinfctn  blieben  fpätcr  ^ur  Cinfen,  bis  wir  jn  bcn  SÖlaffow- 
unfein  gelangten.  !5)urd)  bic  äJJcerengc,  weldjc  biefetben  üon 
a)?cfr}bufd)arrffii  Oftrow  trennt,  ging  es  auf  bie  'JJorbfpifec  einer 
weitern  größeren  3nfct  5U,  bic  \d)  für  ©otgoi  Oftrow  anfpred}c, 
unb  üon  f)icr  ab  ^Jorb^^SDft  p  9?orb,  anfängüd^  gegen  bic  Wnu 
bung  einer,  wie  es  fd)eint,  jicmtid)  weitläufigen  33ud)t,  wcl^c 
äwifd^en  bcr  ^Jicd^watowa -9)iünbung  unb  bcr  9Jügatfd}ew=^ai 


Octc  unb  cinfiJrmigc  Äüflen. 


95 


einbiegt,  fpätcr  ntcr)r  ü)'twävt§  auf  buvd}id}nitttid)  äwci  9KctIcn 
entfcvnunci  üon  bcr  Slüftc  bot  ^auptinfct  (0Jovb=5}oüki|a==<ScmIia) 
I)iii,  mU)  U^tcxc  ()icr  in  |cd)3  6iö  3e()n  g-abcn  (jofKn  fttippcn 
aOfäüt.  IDic  Slüftcnttnic  fctOft  ift  nic^t  rcgctmä^ig,  fonbcrn  burd) 
ncrfc^icbcnc  Heine  33oviprüngc  unb  @in(>ud}tuni3cn  untcrDrodjcu. 

®ic  Saubf^aft  inad}t  immerfjin  einen  siemlid)  traurigen 
einbrurf.  !J)a§  ferner  gelegene  ^ügeUanb  unb  bie  Stranbttippen 
tragen  faft  !einc  «Spur  von  35egetatiün.  «djneeljänfc  unb  (Sdjuee- 
felbcr  finb  bagegen  feiten  in  (Sid}t.  ®a§  3nnerc  ber  3nfeln 
unb  beä  SJortanbö  ^c\c[t  grofjentfjeilö  bie  einförmig  oliüengclOen 
garöentöne,  Jüeld)c  für  bie  9)JüD§f(äd)en  ber  "ipolarregiünen  fo 
d)ara!teriftif^  finb. 

3m  ^üftin^'Sd^arr  begegneten  mir  im  iBoriiOcrfafjren  öfter 
üer)d)iebencn  9iü6t>en,  and)  fdiwärmten  größere  Sletten  üüu  Xrauer- 
unb  <5d)cUenten  üon  ^ud)t  s"  3)ud)t. 

üDic  5ied}iüatoiüa  ergiejjt  fid}  nid}t  in  eine  tiefere  S3ud}t, 
fonberu  münbet  nur  burd)  einen  tfuftartigen,  faum  loOt>i§200 
guj?  breiten  9{iJ3  ber  Stranbftippen,  iueldjer  nur  auf  iveuigc 
SÖieiten  (Jutfernnug  wal)rsunel)mcn  ift.  :Dic  einförmige  Uni:' 
gebung  bietet  bem  <3d)iffer  aud)  wenig  ?lu()alt§punfte,  mittelft 
bereu  er  fic^  orieutireu  fönnte. 

5>on  (See  aus  gcfeljen  präfentirt  fid)  red)t5  über  ber  9)Jün* 
bung  ein  woljl  ad)tl)unbert  Suj^  t)ür}er  23erg  von  rött)lid)^crb== 
grauer  gärbung  unb  au§gc3eid)nct  burd)  3al)treid)e  fleine,  jurfer- 
f)utförmigc  Seifen,  bie  —  oft  ju  ^iämmen  gruppirt  —  fid)  über 
bcn  ftumpf  gerunbeten  9?ürfen  l)in5iel)en.  3u  meinem  ©ebauern 
mar  bie  3eit,  welche  wir  l)ier  jubringen  fonnten,  ütet  gu  furj 
gemeffen,  um  biefc  cigent^ümlid)e  gormation  näl)er  untcrfud)en 
an  fönnen.  tiefem  ^H'birg§ftüd  gegenüber  —  auf  ber  Sßeftfeitc 
be§  gluffeä  —  ift  ein  niebrigcrer  ^iigel,  beffen  S^bcrfläd)c  meift 
au§  grauwcij3lid)em  (S^cröd  beftel)t  unb  auf  beffen  Cftfantc 
fic^  ad)t  äiemlid)  weitl)in  fid)bare  ruffifc^e  Äreujc  erl)cben. 


EH 


'■•tl 


H'  '  i  i 


■f  !• 


H 


i»C 


sücgcgmin,]  mit  ntfflfd^cn  5o^rjf"fl«n- 


r   I 


N 


'^k  bct  Sfujjmünbuiiii  Dorlicficnbo  fleinc  ')Jod)watc>wa'3nfol 
jc^ciiU  tu  bcr  entfcrnuiig  mit  bcii  Straiibflippcii  juiommcn^ 
jufciUcu.  Sic  f}at  nur  lüonigc  r}uubcvt  t5d)vlttc  im  Umfaitii  uitb 
crrcidjt  faiim  eine  ^öf)c  üon  100  ti«  150  (^ufe« 

9)iittelft  5ernvcf)V  evfaunten  \m  unfet  närfjftefS  3ift  au  bcu 
(Vitjtreidjeu  Sdjiff'ämnfteu,  bie  nädjft  ben  ^yotitt^Äreujeii  üter  bic 
enge  «Spalte  ber  9){üiibuiui  cmpovvac)teit.  X^ie  gaiijc  bcvt  uov 
9(nfer  befiiiblic^e  ru||'ild}e  Sif^evflcttc  flaggte  imb  ein  iüc>f)If'emaim- 
te§  :Öüüt,  bem  nad)  fiir^em  ein  sweiteä  folgte,  vuberte  auf  unjcv 
S'aljrjcug  3U.  <5ämmtltd)c  Rapitäue  madjteu  ifjreu  33cfud^  aw] 
bcv  „^Vtmauia"  uub  üOerbrac^teu  eiu  C^ef^euf,  teftetjeub  iu 
fed^3  frifd;cu  l'adjfeu.  \ll(tc  luaveu  im  SBeipeu  a)2ecr  ju  §aufe, 
meift  au§  Äemj,  uub  ahi  63egeugruß  juurbeu  benfelbeu  einige 
Slafdjeu  33rauutivein  gcveidjt,  ber  (mlb  eine  gcf}obeuc  «Stimmung 
fjevüorvief.  !iDic  lernte  waren  fauber  gcfteibet,  erliefen  fid) 
ciU  red)t  gefällig  uub  anftiinbig  uub  crtC^eilteu  jcbc  geiüüufd}te 
5lu^3funft. 

Um  4  Uf}r  9iad}mittag^o  (23.  5(uguft)  ging  bic  „(Germania" 
au^er()at&  be§  eigentlidjen  ^afen^S,  ^wifd^en  ber  0Jed)Jüato»üa^3nfet 
unb  bem  Straub  lueftlid^  wn  ber  glufjmiiubuug  uub  füfclid^ 
ücn  einer  Weinen  unb  engen,  auf  ben  klarten  nid)t  üer^eid^neten 
^ud)t  üor  3infer. 

S3ci  ben  ötuffen,  leuen  balb  aud)  einige  Samoieben  aU 
neugierige  ©efudjer  gefoigt  waren,  beftellten  wir  Sifdje  uub 
3c\ituralieu  unb  crljielteu  wn  il}neu  nod)  5lnffd}tüffc  üDer  bie 
2lrt  unb  ben  ßrtrag  ifjrer  S'ifdjerei,  fowic  üDer  bic  (^egenb  uub 
"ixn  iutereffanten  gtuß. 

(Sine  größere  (Sjccurfion  m6)  (efeterem  mu§te  ber  üorgernrften 
Xage^jeit  unb  ber  sweifeUjaften  S^itterung  wegen  auf  ben  nädjft* 
felgenben  9)?orgen  oerfdjobeu  werben,  bod)  festen  wir  nod}  an^ 
Ufer,  uub  äwar  in  ber  oteu  erwähnten,  wefttid)  üüu  ber  iVedjwa- 
tewa'9)?ünbung  etwa  V/.2  9J^Mle  tief  einfpringenbeu  53ai,  Sott- 


manu 

unb  i 


<scüinaim  lBit((;t  tiiib  il)i'&  Uiiu]ct<ititf). 


97 


mann  33u^t,  wo  cOcn  ein  Varfjöfänücr  fein  «gciicl^clt  anfcicfdjtaflcn 
nnb  feine  weitKinfiflen  SUinunerne^c  fjcfteUt  f)attc. 

3Bä()venb  bev  Uet'evfa()vt  teciecineten  wir  fcf)on  mefjreren 
<2eef}unben  nnb  [pvad)en  bann  anf  eiuiüc  lODiinnten  öci  bem  giftet 
ein,  ber  ficf)  tereit  evfKivte,  eine  l'iefernn^j  üon  gefatäenem  33evg« 
lad)?*  an  iÖcvb  jn  ttviniien. 

®ie  [djmale  Söndit,  Kinnö  >üe(d)ev  nnfer  Sei]  lanbeiniuärt^ 
fiifjvte,  ift  nniiefä()r  in  ber  9J{itte  i()ver  Vängc  bnrd)  einen  5et!§= 
banun,  bnvd)  ineldjen  nnr  ein  en^iev  T)nvd)i]anii  weiter  nad)  bem 
x^nnern  füfn't,  atH'}efd)foffen.  Ted)  bnvd},ve()en  Untiefen  biefen 
natüvlid)en  ipafen.  3n  bem  inncrn  Xl)eil  beö  iJBaffer&erfen^ 
miinbet  ein  ^^ad),  ber  toiel  2anb  nnb  iS)x\hi  mit  fid)  fiitjrt. 

•J)ie  Unuicbuni]  fprid)t  feinoC'UH\v5  an;  mit  Steingeröü  be^ 
bcrtto,  an  '^^flansenjmid)!^  arme  ('>"te(}äni]e  wedjfeln  mit  metir 
fnmpfijien  nnb  bann  nviv^reidjeren  Stellen.  "Dhir  an  fold^en 
•i^lä^en,  wo  fd}iüar,^er  .Sj^nmn^:^  in  bid)tern  ':Wfaffen  Iai]ert,  ift  bic 
■iJejietation  lüirflid)  jian^  anfun'ürbentlid)  entwirfett.  §ier  fpief..; 
eine  .Npan^troUe  bie  ()errlid)ften  bnnfelblanen  ^otemonien,  ein 
rötl)nd)er  iüalbrian  nnb  eine  Ciomvofite,  beren  Stengel  njül)l  an 
jtuei  (Inj?  §ö(}c  crreid)en  mögen.  "iUi  tal)(eren  Stellen,  wo  nur 
fpärlid)er  nnb  menig  fetter  43cben  üürf)anben,  mudjert  eine 
UmOellifere  mit  langen,  arematifd}  riedjenben,  carcttenartigen 
illMayln,  baneben  tnibfd)c  fammtbraun  6lül)enbc  (Sompofiten 
(Senecio  resedifolium),  ein  weißer  l'öwensaljn  nnb  ein  tid^t- 
gelber  Steinbred). 

3ln  3fentl)ieren  foll  bic  C^egenb  frül)er  fel)r  reid)  getuefen 
fein,  biefc  l}aben  fid)  aber  in  golge  ber  3agben,  weldjc  anf  fie 
gemad)t  werben,  mel)r  nnb  mct)r  änrüdgesügcn. 

Scet)nnbe  (Phoca  liispida)  nnb  3uwcilen  and)  33etnd}en 
(Delphiuaptcrus  leucas)  ftcllen  fid)  jur  3cit  ber  3ä>anberung 
ber  ^>ad)fc  in  großer  9)iengc  ein.  Sonft  bcmcrftcn  wir  noc^ 
Spuren  üon  l'cmmingcn,  bann  einzelne  5llpenlerd)en ,  biegen* 

i\  Jpciiiitiii,  SJpücija  ©cmlia.  7 


I 


f" 


¥t 


I 


98 


ÖSamcjcbifrfjc  ^i\^ix. 


^jfcifcv  (Acgialitcs  hiaticula)  ujib  iöüvflcmciftcvmüueu  •,  im  fvolcii 
SiJaffer  tSiba'üöflct  unb  Xraucvcntcn. 

3citia  iu  bcr  Srüf)  besi  24.  3(upft  woütcn  \mx  iiarf)  bcv 
"i)Jcd}watüiüa  fjiniiljcv,  bic  9lti[a()vt  ivuvbc  icbod)  ucvjöflcrt  burd) 
üicr  «Samojcbcn  unb  einen  ettua  äetjniä^ricien  3uni3en  ir^ve^j 
(«tammes,  wcl^c  un§  an  iüorb  einen  33eiud)  abftatteten. 

üDiefe  famen  in  einem  fanm  3e()n  J^nj?  langen  iöoote  an, 
jve(d}e§  mittelft  üDoppelvnbev  gefafjvcn  U'ivb.  3f)v  elenbeö  5a()v 
jeug  war  3war  ^iemlid)  fdjavf  gebant,  beftanb  jebod)  nuv  au'3 
äufjerft  bünnen,  bad)5iegetavtig  üteveinanber  liegenben  t'lanten, 
weldjc  burd)  9{iemen  üertnuiben  jinb;  bie  lerfen  Stellen  luerbon 
mit  in  Ü^ran  getränftcm  ^Mcü^i  falfatevt,  ivaö  baijJ  -»eeiüoifor 
feineömegd  abhält,  in  Strömen  einzubringen. 

9U(e  Samüjeben,  mit  JueWjen  wir  im  Vciufe  unferer  OiVife 
befannt  würben,  tragen  einen  au'jgepriigt  mongelifdjen  Z\}\)m. 
Sie  finb  von  nnter|e|}ter,  aber  triiftiger  Statur,  breitfdjutterig, 
mit  furjem,  [tarfem  §atiS.  3(n  bem  üwa-i  ecfigen  unb  f(ad)en 
itü^f  finb  uameutlid)  auffaKenb  bie  ftart  üortretenbeu  33acfeu  = 
fnodjeu,  bic  Keinen  fdjrilgen,  gefdjlitjteu  ?(ugeu  mit  fdjwar^ent 
3(ugenftern,  bie  üor^üglid)  in  ifjrer  9)iitte  breite  unb  eiugebrürtte 
^3ia|e  unb  ber  grojje  'JOhuib,  beffen  Vippen  nid)t  unförmig  wulftig 
cric^cineu.  ^s^ange,  nic^t  gerabe  bid)te,  aber  bagegen  fetjr  id)Ud}te 
unb  ftraffe  §aare  bebcrfen  ben  Sc^eitef;  ein  magerer  Sd)nurr 
fcart  ^ängt  über  "t^cn  Vippen,  luogegeu  iliun  unb  23a(fen  geivöfju- 
lid)  ganj  fatjt  finb.  !iDie  Hautfarbe  ift  ein  leberartiges»  IjeUerevS 
ober  bunftes  (^3elbbrauu.  5(ugenleiben,  bie  wafjrfdjeiulid)  oom 
33(cubeu  bei»  SdjneeüJ,  ineUeid;t  aud)  ttjeüweife  burd)  bie  in  iin^ 
gtaubtid^eu  9)iengeu  bie  Xnnbra  überid}iüemmenben  güegeu* 
fc^wärme,  welci^c  namcutlid)  bic  iliuber  sartcren  'üllter^S  guäfen, 
erzeugt  werben,  fommen  aUgcmciu  vor,  auc^  fdjielen  viele,  fo- 
roo^l  Äinber  aU  ßrwad^fcue. 

'^k  Zxaijt  vjtcidjt  jicmtid}  berienigen  bcr  8a|^pcn,  fie  beftef)t 


Z\:ai)t  ttx  Sanioioteit. 


90 


flciüöfjntid;  iiaiij  ciit^j  Scc()uiib-  obcv  i)ientf)ietfcll,  wie  a\ii)  bie 
Uwciin  «ticfcl.  !^ic  §aar|oito  bcr  i^cUc  ift  mit)  au^cu  iicfc()rt. 
Ucticr  baö  c&cnfiill'3  am  3cc()unbf)aut  flcfertiiitc  Uiitorftoib  txäc^t 
bcv  Samojcbc  eine  5(rt  foii  i;)icrf  uon  bomiettcu  Stoff  iinb  ücm 
(3d)nttt  eines*  .'pembeü,  bev  iii  ^n  bcn  Linien  vctcfit  nnb  an  b.  ffen 
iliürffeitc  Ijänfifl  eine  ''üxt  wn  CSapnje  ancic&vacfjt  njirb.  Cen 
Mopf  Oebcrft  meift  eine  nicbriiie,  mi)  oben  üerjüniit  sutanfi-nbe 
^iJeljmiHje.  X>ie  Venben  tücvben  üon  einem  breiten  (^Vävici  am 
Veber  nniid)(cffen ,  in  jueldjeni  ein  iOiatvofennieffev  fted't,  beffen 
(SM'iff  II  b  Veberfdjeibe,  fowie  üftmol'3  bcv  (!^nvt  fetbft,  mit  Ofotf)* 
fnpfoY  Defdjlaiie"  finb. 

T'ie  iileibnnci  bcv  jnmeift  mit  ivcnia  i)i\M5cn  tH\vibten  ÜBeibcv 
i)t  lueniii  ücn  bevjcniiien  bcv  yJMnncv  nntcvidjiebcn,  nnv  fa^cn 
jüiv  nicmalsJ  üJiütjcn  bei  bcn  evftovn.  S'i'vncr  ift  biV3  Ucbcvttcib 
immev  am  S^lli'"  ^^''^^^  inncien  3iVntf)ievcn  ii^'fcvtiiit  nnb  etiuiv^ 
läni^cv,  u\il)renb  bie  ?lcvmet  iienjöl)nlid)  fünftüd)  mit  luciijen  '^V'Ij^ 
ftvcifcn  ciavnivt  finb  nnb  bie  2d)öf5C  von  bcv  Jailtc  abmävt'-o  am 
bvci  bli  üiev  Steifen  uon  gelbem,  votljem  obcv  btanem  iJBodftoff 
mit  einem  I)anbbvciten  33e[atj  «on  meifjcm  9icn*  obcv  SSävcnfcU 
bcftcljcn. 

X)ic  (anüen  bnnfetn  §aavc  lücvben  im  3iUvbet  feft  äufammcn* 
gebnnben  nnb  (jängcn  nncjef(od)ten  iibcv  bcn  Oiiiden  f}cvat>;  bie* 
fclbeu  finb  übvigcn^  meift  mit  iinöpfen  am  Slnpfev  obcv  9)?effing, 
mit  (^(aöpcvtcn,  \a  fogav  mit  ^ciligcnbilbcvn  übevmäpig  bctaftct. 

®ic  (^cfidjt'^favbc  bcv  gtanen  nnb  namcntlid}  bie  bcv  ^inbcv 
ift  ^cUcv  nnb  tjäufig  fogav  ungcioöfjnUd)  vofig.  llntcv  bcn  Ie|jtevn 
bcmevü  man  mandjcn  (}iibf^cn  Corfcntopf. 

^ic  Unvcinlid)fcit  bcv  (Samojcbcn  ift  fvvüdjwijvttic^  gc^» 
wovbcn,  f}at  übvigcnS  tf)vcn  natüvUc^cn  Ö^vnnb  in  bcv  2lvt 
i()vcr  Ätcibnng  unb  in  ben  ftimatifdjen  a3cv()ä(tniffen. 

„!Dic  3lu§vottnng  fctbft  bev  intimftcn  gvcunbc  be^^  "Duituv* 
mcnfc^cn  bcvufjt  wefcntlti^  auf  ßntäic^ung  bc;^  ©oben^  füv  bie- 


fyi 


!■ 


100 


(Sd;utavot5cr. 


.'  N 


1 


feigen.  9iur  burd)  bic  etnfüf)runfl  ber  gauj  tvefflirf)  fo  tcseirf^ 
nctcn  „Säf^c"  ift  c§  bcin  9)Zcnirf}cn  gctungcu,  jid)  bcv  uva()ii' 
li^cn  3n[a|'fcu  aikx  altüätcvlidfjcu  „a3orf§(cbcviien"  ju  cnt* 
tcbigcn. 

„e§  ^ilft  nt(^t§,  ba^  bcv  9)^Ml|'(f}  tu  aUcn  ScUtf)cttcn,  bail 
©amoiebcn  fo  gut  wie  3ubiauev,  33otühibcu  fc  gut  lülc  ^otteu^ 
tottcu  fid^  auf  jcbem  9tuficpuuftc  if)rcr  unftätcu  SÖaubevuugcii 
fogicicf}  barau  madf}c»i,  um  bivS  Icit»r)aftlg  üor  2(ugeu  ju  füljvcn, 
wa§  [d^on  äu  <Stvabo'§  ^Qitcn  bcu  33cu)üf)ucru  bcö  i^Jorbcu^  bcu 
9Jamcn  „"iß^tiriopfjagi"  jusog  uub  9icii'cubcu,  bic  üüu  iBcftcurcpa 
!amcu,  [d^on  feit  3ar)rr)uubcrtcu  fo  fc()v  duftöpig  crfcfjicu:  ,2ic 
lefcn  cinanbcr  bic  (cufj  af>,  uub  frcffcu  fic,  fprcd)cub,  al\ü  luöKcu 
wir  frcffcu  unferc  fci}nb.'* 

•  „2Bo^t  faum  uutcr  bicfcm  ,3>ilptu(f)c,  aber  fid)er  uuter  ftarfciu 
3urat^5icf)cn  ber  ^mx<y  frf)mc(feu  biefctf'cu  fetteu  33iffcu  bcu 
wäfd^elofcu  "Jiümabeu  ber  gaujcu  2i5ctt  aucf)  (jeutjutage  uod} 
ebeufo  trefflid^  wie  vor  ^'•'iteu  •,  fic  gcf)cu  babci  faum  mit  lucuigcr 
S3ewu^tfctu  äu  3Bcrt  alö  bic  g-ciufdjmccfcr  ber  tSutturtäubcr, 
wcnu  fic  bem  T)armfütf)C  ber  ®d)ucpfeu  uad}ge()cu. 

„@&cufc  lüie  bamal'S  bic  uarftcu  Vierte  wer  bem  3c»cr  fid) 
brcl^enb  abgcbilbct  wurbeu,  läßt  fid)  iu  bcu  3Bä(beru  ^5ibivieu>:> 
aud^  (jeutjutagc  maud)cr  5Jomabc  betreffeu,  ber,  im  greieu  ftcl)eub 
tro^  gefroreueu  Qucrffilber'o,  fid)  uarft  eutfkibct  ^lu,  um  feiu 
cigeuc§  gcU,  fowie  jumal  baöjeuige  feiner  Uutcrüeibuug  ber 
JQ^cu  ^i^c  be§  SeuerftD^eg  auiSjufe^Hm.  Ou  bcu  fetten  get)t 
eine  fütd^c  Operation  adabenblid)  bem  (2d}lafeugcf)cn  üorau,  uub 
tro^bcm,  ba^  ein  luftiges  XiraiUcurfeucr  von  iiniftern  uub 
Änadfcn  Ijörbar  wirb,  fobalb  ber  Samoicbe,  feinen  ^opf  über 
bas  flarfcrubc  Seuer  be§  ipeerbcS  uetgeub,  mit  ben  t^-ingeru 
burcj^ä  §aar  fäljrt,  ober  feine  umgeftülvtcn  Äteibungsftüdc  über 


l'h\  I 


*  iUiünftcv,  So8iiioflia)}I;ia  I5GI  p.  885. 


ni 


?a 


SBantcrungen  bei-  Saittcjictcn. 


101 


bcm  5oucv  fc^üttelt,  tvo^  teficn,  ba§  ocrciittc  ^äftc  fic^  auf 
biif|clt>c  Ärcibuiu3§ftürf  watt-'n  uub  in  bcmfclßcn  binnen  Kir^cftcr 
5rift  ipmibcrtc  bcr  gvcülcv  faitijcu  uub  morben  —  trofe  bcfjen 
i|t  Tai]  für  Sag  fciuc  SlOnafjmc  UmtxUxä)."  (ü.  3)?tbbcnb. 
ei&iv.  9i\n)c  IV.  2.  p.  833.) 

9}fibbcnbürff  (^Siölv.  9?etfc  II.  1.  p.  499)  fecfd^rei&t  ein 
JKtciouoj:cuiptar  ctuci?  ^^^arafitcn  (recliculus  capitis),  ba^S  er 
einem  Samojeben  am  2:aimi)r  atnjeuümmen. 

'Die  |amoicbiid}eu  i)iomabeufamiIicn,  wdijc  nid^t  feiten  uac^ 
3i\iiiiat|cf)  uub  "^Jüüaja  (Semtia  üterfctjeu,  3ief)eu  fi^  im  Sinter 
meift  nacf)  bcr  ^Batbtireuje  surürf,  boc^  überwintern  folc^c,  «»etc^c 
f)auptlä(l}ticf)  (5"il*cvei  treiteu,  ^uuieiten  auf  bcr  ^Dov^Jclinfel. 

S)cr  mäuntirf}c  Xi)c\i  berfelOcu  fvrid)t  gewijfjnli^  etwas 
ruffifd). 

^err  Stagaarb  ivoütc  ben  2?erfucf}  marfjcn,  imfere  retjenbcn 
i^efud^er  ju  i}()otüiirapf)ircn.  Um  fie  etwas  fcrtraundjer  ju  machen, 
würben  ciefeKion  mit  23rauntweiu,  einigem  (£d}mud  uub  einer 
iVZuubf)armouifa  kfd)enft.  X^ie  Veute  ücripra^cn,  ßalb  wieber* 
jufommcn  uub  fvifdic  5-iid)c  mitsutn'iutjcu. 

!Der  erfte  ^2teuermauu  uub  ber  harpunier  taugten  e&en 
wn  einer  3agbpavtie  a\i,  aU  wir  uns  cublid^  in  Bewegung 
fetjten. 

öine  23iertelftunbe  fräftigcu  JKuberuS  IJrad^tc  unfere  «Sd^atup^jc, 
bie  für  einen  Xag  ^^'t-cnsmittet  eutf)ic(t,  jur  Ginfa^rt  in  bic 
Oiec^watowa.  ®ie  Oftfeite  bes  faum  100  Sd^ritt  breiten  tanalä 
&efte()t  aw^  fenfredjten  stippen,  bas  eutgcgengefefetc  Ufer  ift  bagegen 
etiiwo  weniger  fteit  uub  ()ier  lagen  bid}t  an  einaubcr  gebrängt  fickn 
jicmlid)  ftattlid}e  ruffiidjc  3d)uuer  uub  eine  tSamoiebenlobja. 
iV'^tcre  ift  ein  S^ifjv^eug  vvimitiüfter  23auart,  ficin,  fe^r  rof)  am 
■^Haufen,  bie  mittelft  i)tiemeuwcrf  üertnniben  fiub,  äufammeugefügt, 
mit  nur  uicnigeu  ßiientf)eileu,  ganj  offen,  fo  ba§  bic  Onfaffen 
üor  iBinb  uub  Setter  uid^t  ben  geringften  ^c^nfe  ()a&en.    !Daä 


■(•:lj 


i-  ■(    Sil 


I 


i 


102 


2)cv  Uutcrfce  fccv  9?c(^>vato>va. 


S-a^rjcug  trug  jiüct  furjc  SDIafton  p^nc  (^Vftäiujc  uiib  neben 
t^m  lagen  ntcljvevc  gangtHuHc  Dou  iif)nnd^er  (Sonftrnction. 

^?tad)bent  tviv  nnferc  neuen  ^tennbc  fegviipt,  ging  e§  gegen 
eine  leidste  Ströninng  fln§anfwärt§. 

1)16  enge  H^affagc  am  '?(nferptat<,  ber  ütrigcnS  gegen  (Süb^ 
lüinbc  etwas  offen  tft,  mag  300  Bis  400  Srfivittc  lang  fein; 
nun  gelangt  man  in  eine  feeavtigc  Gnueiterung,  bic  iJ)  auf  etiua 
l'/a  SJtoilen  33veitc  unb  2'/2  SOJeiten  Öänge  t>eranfrf)Iage.  3n 
^Jorb'Oft  Va  '^i'-'^vb  ücm  Gingange  öffnet  fi^  bie  Ätuft,  buvcf) 
tt)eld}e  bev  5trom  in  biefes  23erfcu  eintritt.  Öe^^tercö  f)at  in 
feiner  9!Jiittc  6i§  ju  3 '2  gaben  Xicfc,  »crfiac^t  fid)  iebodf)  nad) 
Oft  unb  um  bic  rechte  (Seft=')5eitc  ber  ^Inft  fo  fetjr,  ba^  tci 
ßb6e  mctjrerc  Sanbbäufc  an  ben  Jag  treten.  33on  re^t§  unb 
liuFS  münbcn  fleine  Sc^neeiuafferbäc^c ,  um  lueldje,  fotüic  au 
anbcren  geeigneten  Crten,  5lammeruc^c  für  ben  l*a^5fang  auf* 
geftelit  waren.  1)cr  feid}tere  !Xf)etI  bev  eee§  luimmette  fon 
(5i§fc^eUentcn  unb  Xraneronten  (Ilarclda  glacialis  unb  Oidemia 
fusca),  wäf)renb  üiek  33ürgermeiftcrmöüen  ba^o  flache  ('»'•eftabe 
umfc^Jüärmten.  Unter  if}ncn  £»emerfte  id)  anij  einen  äf}utic^en 
lungeren  33ege(  mit  ganj  fd}Wär5Üd}en  Steuerfcbcrn  (iüa()r|c^ein:= 
Ii(^  Larus  leucopterus). 

9lnßer  einigen  tfeineu  2d}metterlingcu  unb  jiuei  ^äferarten 
fa^cit  iüir  ^icr  uoc^  ein  grefjes  x^nfect  über  bem  3i\iffer  f)in> 
fc^roärmen,  baö  id)  für  eine  §umme(  (Bombus)  Ijielt. 

'3ia^bem  wir  ben  Unterfee  ber  ^^IJec^watewa,*  ber  ganj  brarfe^o 
Sföaffer  ent()ätt,  gröjjtentfjeiti^  umrubcrt,  lief  man  in  bie  bereit'^ 
erwäfjntc  ttuft  ein,  burd}  welche  ber  Oberfec  mit  bem  (enteren 


in  2 

beö 


•  2öiltfd^cl'®ce  ttnfcvcr  Äartc  III.  —  Siirrf;  ciit  iBciic^cn  ifl  auf  bcv 
©etailfartc  „35ie  9Jcc^>vatiMra--'®ccit"  tcr  2)?cribiait  iiiuid^tii}  angegeben.  2)ic 
.<>auptrid;tuitj}  fcci'  ^ccntctte  ifl  '•Jbrb  Oft  511  *Jiinb  iml>  nici;t  yiorb  2Beft 
äu  SBeft. 


2)ev  Äanal  jtvif^cn  tem  Oki=  unb  Unteifee. 


103 


in  2?cr&tnbititii  ftcf)t.  1)ici'c  ^luft  ift  nocf}  mciex  aU  bic  9)2ünbunfl 
bcä  J^-fu|icö  iii^3  'Mm,  tnx^iijmttü^  mir  30  bi^  60  (Sd^rttt 
breit.  ®a§  flarc,  aber  biinttc  3l'a|[cr  f)at  jur  ebbejeit  einen 
nnr  gerinijeu  ^aU,  iüäf}renb  bei  §oc^fInt^  fit^  eine  (^egenftrö^ 
mnncj  bemerfürf)  maüjt. 

3nji|(^en  ienfre(f)ten  nnb  f)än[ig  foiiar  überrjängenben  unb 
burd)  bie  Äpücl)tüaner  gciuölbarttg  nntcrwafrfjenen ,  etwa  60  guf, 
bofjon  bnnfelgranen  5e(ömauern  luinbet  firf)  bie  SBaffcrftrafee 
in  iMeten  ftrünunnncjcn  norbiuärtiJ  ju  STft.  T)k  gel^iüänbc 
finb  nief^rfacf}  von  einjetnen  ffeincn  2f}ä(ern  burd}bro(i^en.  T)k 
Xiefe  biei>5  5lanalö  Tjaben  unr  nirf)t  gemeffen;  fic  foU  nad^  ruifi^ 
jclien  iÖorid}ten  40  5"aben  betragen.  2ln  geeigneten  (Stellen  ftanben 
nocf)  niä(l}tigc  2cf}ueebänfe,  iuäf)renb  bic  oberen,  meljr  ber  Sonnen^ 
iinirnie  au^Sgejetjten  g-elä^jartien  unb  fleineren  Giufrfjnitte  nnb 
Kliffe  in  ben  §ccf}fanteu  ber  fllnft  f)ier  unb  ba  eine  üppige 
iH'lanjcnberfe  trugen,  ?(u  feud)teren  Crtcn  r}ingen  ©üic^el  eine§ 
(>-arnfrant'o;  auf  id)ntalen,  treppenartigcu  l^orj'pniitgen  wnd^crte 
üVVig  eine  birfblätterige,  gelObliil)enbc  Rhodiola  neben  ilJergi^* 
ineinnicf)t,  roj'a^,  \vc\p  unb  geIbbHif)enbem  ©teinbrerf),  Ööffelfraut 
nnb  aubern  S-Mattpflaujen,  bio  im  5cl}u^  üon  (^H*ä[ern,  SDJoDien 
nnb  ^-lediten  meift  grnppenarttg  fid)  angefiebelt  f)atten. 

T^ie  Väuge  be^i  !l^urd)brud)e->  ber  ::)ie(^iitatoiüa  fd^lage  id) 
nngefäljr  auf  eine  nautiid)e  iDieile  an,  ^li}^nd)  eriueitert  \\^ 
bie  .^Unft  nnb  mau  fteuert  in  einen  äniciteu,  viel  auägebe^nteren 
(«ee  ein,  beffen  ^^Jorb=  unb  ^ftufer  ganj  fladi  finb,  ba§  füblic^e 
OtVftabc  lüirb  meift  von  SUippcn  umrafpt,  unfern  ber  SÖeftfeite 
erl)ebt  fic^  ber  iöobeu  ftätig  unb  um  bie  (^ef}äugc  treten  mef)rerc 
|d)arffantige  unb  ruinenartig  aufgetf}ürmte  ^t-'^^inaffen  l)erüor, 
bie  au§  vf)ono(itl)artigen  Webilben  beftefjen.  iLA'iber  finb  bie 
bier  gefammelten  geognoftifd)eu  '■]3roben  abfjanben  gefonunen. 
(f-?  ift  ein  bartciJ,  fpröbesJ,  bid)te3,  beim  9(nfd)lageu  anffallenb 
l)ell  flingcnbeä  ('»V'ftein  von  gefintertem  5lu«sfel}en  unb  r}eUgran:= 


liiif 


,1 

1 

n 


104 


®cv  iObcvfce, 


lieber  gätöiuiij  mit  cinacfpvcngtcn,  gtasjgläitjcnbcii  Än))tal(cn, 
lua^rfd^ctnlic^  lUMi  Ofi^ifülit.* 

ikMi  £ft  311  ^JJorb  f}er  fäUt  ein'  ^uiiii\i  bcr  9icd^iüatoRia 
in  btcfcä  [cfjönc  ^affin.  tiefer  !ommt  am  Jucitev  norbwcftlid) 
gelegenen  SJcrgrürfcn  (ber  !!ß}f}i)mpcv=^^ctto)  unb  [ammclt  firf) 
clJcnfaUä  cor  feiner  SOJilnbnnii  in  einer  feeartigen  !)iiebeninij. 

diwa  brei  9)?ei(en  norböftlirf)  3n  i){orb  üon  bcr  o&eren 
SOfünbung  bcr  ^Inft  I)äniit  b'.c|er  See  mit  einem  britten,  befjen 
l^ängc  iüüf}t  ac^t  3!)ZeiIen  ßctraijen  fann,  jni'ammen.  !i3on  einem 
mehrere  fjnnbert  5u§  (jü^cn  5"ctien  ütier  bcr  SJereinignng  Oeiber 
fonntc  irf)  in  Ocorb^Oft  ba§  jenfeitige,  aücrbing^s  frf)eintar  ganj 
flad^c  Ufer  nid^t  völlig  üOcrfcIjen.  i^on  ber  Scftfeite  bicfeä  >ueit* 
länfigcn  3Baffer&erfen!3  münben  ^tiici  große  '^Uip  ober  «Seearme 
jwifd^en  flippenartigcn  2?orfpriingen.  (iine  g-cl'oinfet  nnb  äwei 
flad^c  «Scinbfcänfc  erfjcten  firf)  aniS  feinen  5'tiitf)en,  erftere  fo  sn 
fagen  aU  Sortfe^ning  einer  fc^maten,  iton  ":)iorb  jn  iJBeft  ein- 
fpringcnben  l'anbänngc  be§  2i'eftnfer!3. 


*  ®ic  luffifd^en  Scridjtc  (Bull.  Scient.  III.  p.  151  —  15!))  ijcDcit  iiuv 
cht  ijcinjoiTencö  ßcplcjjifdKö  33ilb  bcr  6k\]ciib:  2?LMt  bcr  i'iüubniii]  bei' 
9tcdj\üatiMva  311  il;icn  OucHcu  cmj.Hnftoii]cub  cvfdjciiit  als  itittci'ftcö  t^licb 
bcr  t^onuatlou  ein  (JIMucv,  ntcift  vcd;t  bimtlcv,  wvftciiicnutßSlefcr  Maltftciu; 
biötveilcu  ftcUeit  ftd;  in  il;m  bümtc  2:(;iMiidjtcfcV' 2d)idjtcu  cht.  9Juu  folj^t 
eine  SBrcccie,  in  bcr  ein  grauer,  ctumö  tiniiij}cr  Malt  als  1iu;\  tlciitc  2l;cu 
fdjiefcr^Srümmcr  umfd'licfjl.  2)araiif  tritt  tcr  2:iHMifd)ictcr  frei  l;crfor,  in 
ber  ÜJed;watotva  eine  ^nfcl  yifanimcnfcljcub.  'Jlnf  bicjctn  Il;onfd}icfcr  rul;t 
ber  Ort(;oceratitcu-ilalt.  Sie  foffilcn  llcOcrrcfte  bicfcö  ilalts  liegen  in  feinen 
i2d)id;ten  ober  ^Blättern  in  grofjcr  55illl«:  i»  Vicrfrijicbcnen  Üüdjtnngcn  bnrd;; 
cinanbcr.  Gs  finb  biefclku  Ortf;cceiatitcn,  bie  l'.  l\  iMid;  au>j  bcr  ©egenb 
tion  .ftriftiania  befd;reibt.  äJJinber  l;änfig  fintcn  fidj  ',UMfd;cn  bicfon  ^>latt- 
gcbrücfte  93elcmnitcn  (!!),  ferner  Gncrinitcn  Stengel,  tH'Ctinitcn,  Icrebratn= 
Ute«,  iEurriliten,  2)iiUe^)oritcn,  2:nbi^)oritctt  ;c. 

3n  einer  2luetvcitnng  ber  'JJcd;iüatctva  bilbct  bcr  'I(;oufd;icfcr  eine 
3nfet;  er  fättt  l;ier  nad;  9Jorb-'Oft  nnb  bieö  l;at  er  faft  mit  allen  (^clöarten 
bcr  Unigegenb  ison  Ä'üftiu=5d;arr  gemein. 

OTanbclitein  bricht  einige  Söcrft  jilciveftlid}  üou  bcr  9ied;iüatou>a,  mäßige 


m 

.V)öt)enr| 

flippen 

Innerei 

untcr&r| 

lanb. 

bic  fd^ 

Vflansci 

({»'ict^önJ 

im  atl 

crft^cin 

2;t)icrei 

nuiffcr 

liriitct 

alten 

ckn  n 

td)  an 

gofärfct 


|i|  I 


2)a«  Siincvc  tev  ®üb  ;)infel. 


105 


Slugcr  bem  erwähnten  Meinen  (^efcirgSftorf  unb  bcn  auf 
|)ij^cnrürfcn  be§  C>ftufcr§  be§  ^weiten  ®cc§  fid^  cr^cbenbcn  gel§> 
flippen  bemerft  man  feine  eigentti^en  ©erge;  fo  weit  i*  ba§ 
Wintere  beä  löanbes  überi'efjen  fonnte,  beftc^t  e§  aiiä  öielfad^ 
imtcrbro^cnem,  nac^  ^JJorb  unb  SDft  etwas  anfteigenbem  §ügel= 
laiib.  ^kü§crc  sujammen^äugeube  Sc^neefetber  fel}ten  gän^tic^; 
bic  ^Jiieberungen  fiiib  meift  lumpfig  unb  mit  niebrigcn  Sdlatt-- 
Vflanjen  unb  3)?ooi'en  bebecft,  alfo  cigentti^c  2:unbra.  3luf  ben 
tSVf}ängen  unb  ^tateau^*  beS  ^ügeUanbeö  muß  bic  25egetation 
im  atigemeinen  mcfjr  äurücfgebräugt  [ein;  öon  Seme  ge[e^en 
crfc^eincn  fie  ganj  faf}(  unb  übe;  ebonjo  i[t  bic  (^egcnb  arm  an 
Jl)ieren.  'Jim*  einzelne  (Sdjanmmüöget  frf)iüärmcn  über  bic  ^c=^ 
iiHiffer  ()in;  aMj  bcr  fcitene  B^ut^vgici^iüan  (Cygnus  Bewickii) 
brütet  mä)  meiner  l^ermut^ung  in  ber  Ö^cgenb,  inbcm  mx  einen 
alten  SJcget  biefer  9lrt  f)ier  erf}ic(ten,  ber  ba§  (^ro§geficber 
oben  iüed)ieltc  unb  (ebenb  etugefangeu  imirbe.  ßnbtid}  bemcrfte 
icl)  an  ber  ^Jed^matoiua  einen  öbclfalfen ,  lueldjer  äiemlid)  ijdU 
gefärbt  fd^ien. 

3n  ben  9Utuina(^üge(n  um  bie  Ufer  ber  «Seen  fanben  wir 
inete  ^öf)Ien  ber  '|?etruid)fa  ober  beij  Cb^Vemmingä  (Myodes 
(»bensis).  "ilad)  'Eingabe  ruffiid)er  S'ifrfH'r  fommt  fegar  im  3nnern, 
auf  ben  iöcrgen,  noc^  eine  weitere  gri3i?ere  ?emining'?(rt  oor. 

3luf  ben  Cberfeen  bcr  OJed}watüwa  f^eincu  bie  "i^romi}!«^* 


syevflc  biltcnb.  Seine  tielcn  33(afcniäitme  cntl;attcu  OTanbeln  unb  l'injcn 
tHMt  Ciiuirj,  conccntrifc^'fd}alii]cm  SOaltcbcn,  tn)ftvtüinif(f)cm  Äatt  unb  fdjwar» 
\im  Xl;onfcl;icici-.  Sie  ©clnn^Savt  l>eiliert  fic^  md)  ©üben  unter  i^vem 
eigenen  ®cl)Utt,  bcr  buvd;  feinen  odjviijcu  UcberjUij  bicfcn  .SWanbelftein  d« 
l;öcl;[t  cifenfd;üifii]  ciweift. 

2luditvorpl;vr  tritt  In  tebcntcnbcn  gclamaffen  etnja  breißig  SBerJi  uorb« 
Uplid)  »eu  ber  SÖlünbung  ber  9Jed>n3atowa  auf,  wo  er  ben  fdjwjar^en  £>rt(;o- 
ceratitcn-Äalt  ju  ütcrteufcn  fc^eint  unb  wenigften«  ^ier  baS  Scntrum  ber 
3nfel  l'e^errfd;t. 

i'ergl.  @^5iJier,  9io»aja  ®cmlja  p.  00  u.  Gl. 


1  i 


!        .     : 


f!li 


all  !ü 


106 


3)ci-  3l()3en'?ad?«. 


Icnnifi  gewö^nlic^  ntc^t  ^u  fifcficn,  lüal^rfc^finltc^  wegen  ber  gvopcn 
Xiefc  bicfer  Safferbcrfcn. 


{< 


T)k  %\i(i)cxci  auf  SWpcnlad^i'c  (Salmo  alpinus)  DctrctOcu 
^ier  foiüo(}(  9Juffcu  am  bem  SBci^cu  9)?oer  aU  Sainoiobon. 
8ic  finbet  üorjügllc^  im  it)fonat  ^(ugiift  ftatt,  uub  btc  iicoiivictften 
g-angpläfec  finb  bic  Sänfc  unb  bic  cngdii  9)?ünbungcn  ber  33iirf)toit 
unb  glüffc  um  bic  !£üb^3ni'fl.  '}Jid)t  immcv  ift  bcv  S'^ug  gtcic^  er 
gtcbig.  "ilai)  <Spürcv  fiel  bcri'clk  in  bcn  3a(}rgäugcn  t>ou  1830  ti'5 
1833  tcfonbcVfS  rcid^  auö.  Um  bicj'c  ^(\t  wax  bic  5il'd}crci  auf 
junge  Öo^fc  (Goljzy)  bic  ücfoubcvä  6cvov3ugtc  %xt  bcs  fjiefigou 
(Scegcwcvfecä.  'Sflan  führte  bamals  nod^  feine  fpecieUe  9{ec^uung 
bejüglic^  be§  C^ciuiuncä;  bic  SOfanufc^afteu,  luetc^c  an  bemfeUien 
Dvt  autegten  unb  gemeiufd)aft(i*  arOeiteten,  t^ciften  bic  33eute 
nid^t  einmal  md)  tarbaffen,  fonbcvu  3ebev  ua^m  foinef  fein 
(^a^rjeug  fa^tc  unb  fein  (SarjOürratf)  evlautte.  (^eftattetc  bor 
SBinb  nid}t,  an  ba§  ?anb  ju  get)en,  fo  warf  man  bic  '^ac^fc  m 
Saffer  uub  ma^tc  ben  fotgcubcn  Üag  einen  frifc^en  3"fl- 

3m  3af)rc  1852  wc.x  ber  ^-ang  lieber  |e(}r  einträglich. 
3wct  Unternehmer  fingen  bamals  in  ber  '?iec^watowa,  ber  eine 
470,  ber  anberc  430  '«^^ub  Sifcf^e  unb  bic  5(U'o(icntc  f}ätte  mdj 
weit  fceträd^ttid^cr  fein  tonnen,  wenn  me^r  ^ai^  an  S3ürb  ge* 
wefeu  wäre. 

%U  mittleren  Ertrag  cineö  ÖM^Jt-jeugeö  re(f)net  man  burc^* 
fc^nitttid^  300  ^ub.  3{uf  ben  'Mäxttm  bes  5Bei^en  932eere^5  wirb 
baä  ^ub  Öad^ä  fc^t  mit  3  tis  5  Sit&crrutiet  üe3af)tt.  9{c&enbei 
ift  ütrigcnä  and}  ber  g-ang  an  Sceljunbcu  nid^t  unttcträc^tficf}. 

Ö^ro^c  (Stcnnc^c  unb  ^wiiaii^nc  mit  ücrfd^icbenen  tammcrn 
werben  jur  8a^§fif^crei  benutzt,  uub  bic  "ißromt^fc^tcnuifi 
rid^ten  bic  erftercn  mittctft  ftfjwcren  Xanen  am  (Singang  ber 
Sudeten  auf.    @inc   9?ei^c  iTcincr  ^otjbüjen   r}ä(t   bcn  obcrn 


Suqcv  9lufent(;att  im  Äofttit=@({;an'. 


107 


3:^ctt  bc§  dfiaxm  auf  bcm  2Öaffcri>te3ct  feft,  bcr  untere 
lüirb  mittctft  «Steinen  üerfenft,  unb  auf  biefc  SBcifc  ücrfefet  man 
einen  tanat  oodftänbig ;  bie  gif^c  finben  nur  eine  Keine  Oeff= 
nung,  buri^  twetc^c  fic  in  bie  klammern  einbringen.  3l6enb§  unb 
^)3}ürgen§  kfuc^en  bie  eigcnt^ümer  if)re  Sangapparate,  nehmen 
bie  l'ad^fe  ^erau§,  öffnen  biefelten  ber  Sänge  nad^,  fatäen  fie 
etiua'3  ein  unb  üerparfen  fic  fofort  in  Xonnen. 

Der  3Upen(a(^§  ift  ein  eben  fo  fc^öner  aU  wo^Ifd^merfenber 
$if(f».  Gr  erreicht  geiüöf)nti^  eine  Q>)xö^c:  üon  cUm  IV2  Sufe 
unb  ein  ^ewic^t  wn  4  bis  6  i^funben,  bo^  fommen  (S^emptare 
lutn  12  'ißfunb  fc^tuer  vor.  Die  feine  Sc^uppenbetteibung  ift 
oben^er  jart  filbergrau,  unten  filbenueife,  oft  etwas  ins  3)?orgen= 
rotf}e,  unb  ältere  Jf}icre  fiub  meift  feitlirfi  üeriuafcfjen  unb  weic^ 
lacf^srotf)  getropft.  Das  faftigc  unb  borf}  fernige  S'Icifc^  jcigt 
ebenfatts  eine  ge(bröt^(i(^e  gätbung. 

Oiarf)  ber  Cftfüftc  ber  3ufct  füll  ber  ^llpenlad^S  übrigens 
feine  5B3anbernngen  nic^t  ausbefjueu,  bie  bort  gcwö^nndjere  5lrt 
ift  ber  iCmul  (Salmo  Omul). 

Die  übrigen  5ifrf)c  '^Joiiaja^iSemlja'S,  üon  beneu  faum  über 
jiDötf  (SpcäieS  betauut  fein  mögen,  fiub  für  baS  Seegewerbe  nid^t 
tion  iöobeutung,  iubeui  fic  entiücbcr  flcin  ober  ^^Irteu  fiub,  luet^c 
nur  in  fe^r  befrfjräufter  i^Jfeuge  forfomnicn.  :)Ja(^  ruffifc^en 
33eri^ten  crfcljeiucu  fteUeuJücife,  bcfonbers  in  bcr  Umgegeub  ber 
^itufd}irf)a=^33ai  aud)  Storffifc^c,  wcld)e  bann  eine  !^ieblingsfpeife 
ber  aJiannfd^aften  bilben. 


■■'m 


Sffiir  follten  fc^on  um  5  U^r  3lbenbs  an  Sbrb  fein,  weil 
tapitän  3)ielfom  feine  ?uft  ^atte,  fic^  länger  in  ber  'Jied^watoroa 
aufzuhalten.  SlUcrbingS  l^ätte  \ä)  ^ier  üielleic^t  beS^alb  auf  eine  be= 
träc^ttid^ere  äoologifd^e  5(usbeute  redjnen  fönnen,  weil  bic9Juffen 
unb  Samojeben  fid^  bereit  erflärten,  Säugetf)iere  unb  i^-ifd^e  für  uns 


rt 


;»  ■ 


108 


Sin  @amojeben»Sagcr. 


P^ 

h^ 


t 


I  !^ 


SM  iammelii.  'Unii)  r}attc  \(i)  6ci  unfcrcr  Ja^rt  auf  ber  'Jic^wa^^ 
tctwa  5tt?ar  itt(^t  »crfäumt,  mittdj't  bcr  S3ouffoIc  ein  ftcincö  Gro^ 
qui'5  ber  ©egeub  aufäujcic^nen,  ater  auf  fpecieUerc  ^lufnafimcn  ber 
ganzen  (^egeub,  uamcnttic^  beä  toftin=^8^arr,  mußte  unter  ge- 
gebenen 25erl)ättniffen  eknfaU^  üerjicfitet  werben. 

2luf  bem  Üiüdroegc  jum  iDampfer  legten  wir  not^  unfern 
ber  ruffifc^en  garjrjcugc  an,  um  bei  unfern  neuen  famüicbifdjen 
JÖefannten  einen  93efu(^  jn  marfjen.  !I)er  männlid^e  Xfjeit  ber  (^c> 
feüfd^aft  bcfanb  fic^  jeboc^  auf  ®ee,  um  bem  5-ifd}=  unb  9Jübbcnfang 
objutiegen.  üDie  Stauen  unb  ^linber  lungerten  um  ein  ^dt,  ba^s 
unfern  ber  tarbaffe  auf  einer  fc^maten  ®tranbfläc^c  ftanb. 

(Sine  foW}e  luftig  ©c^aufung  gewar}rt  gegen  Glätte  unb  Sinb 
wenig  <Sd^u^.  ®tc  mod^tc  etwa  12  ^xi^  im  X)urc^meffer  tjalten 
unb  bcftanb  aü§  langen,  rofjen  53irtenftämmen,  welche  mit  fd^äbigen 
$Hentf)ierfeUen  belogen  waren.  Unter  (enteren  fpictten  alte  <Stie= 
fetrö^ren  wn  bemfclben  3)faterial,  eine  fjerüürv'iiii'nbe  9JüUe.  3(n 
ber  Spi^c  be§  ^cltcä  bcfinbet  fid)  eine  aU  ^tauc^fang  bienenbe 
Ceffnnng.  Ginc  uiebrigc  breierfigc  Üfjür  füfjrt  in  baä  3nnere, 
ba§  mit  Stuilnarpc  ber  Benerftedc  mit  Seilen  belegt  ift.  ^er 
wenige  §au'5ratf)  befc^ränft  firf)  auf  einige  cifernc  Jöpfe,  Sifrf}= 
jeng,  33eilc  unb  iOJeffer  unb  eine  ge,^ogeuc  l'untenflinte  mit 
fc^wercm  i'anf,  ftcinem  Kaliber  unb  tfd^erfeffifdjem  «Sci^aft  unb 
(Schlug. 

üDic  ;Damen  waren  eben  bamit  befdjäftigt,  bie  buft^igen 
.^iipfc  i^rer  ^offnung^SwoUen  3ugenb  oom  Ueberfluß  an  frember 
Einquartierung  ju  entlebigen. 

Um  baö  ^cU  felbft  war  bie  9ieinlid^tcit  (bm  auc^  nic^t  ju 
§aufe.  3^ort  lag  eine  5(näal)l  oon  iSc^littenf}unben,  alle  an^ 
gefoppctt,  jebod^  nid^t  etwa  an  "itJflörfen,  fenbern  an  ben  geftrciften 
Körpern  üon  9?obben,  weld^c  fic  benagten.  !t)iefc  §unbc  foücn 
aud^  äur  Dtent^ierjagb  benujjt  werben. 

»Sie  finb  morofen  ßfjarafterj^,  unter  fid^  jebüd}  üerträglid^. 


SSotiü^ffreuje. 


109 


wenig  wad^fam,  t()veu  §cvrcn  aud)  nid^t  DcfüiibcrfS  äugcttjan. 
35üu  bcr  Ö^rö^c  einc§  mitticvcii  3(cii'd)crf)uubc§  gfcidjt  tfjr  Steu^c* 
rc§  am  mciften  bcm  Spitj;  bic  ©ctjaarung  ift  rau^,  ftruppig 
unb  ätcmti^  lang,  bic  Sätbimg  gcwö^nlic^  fdjwars  mit  gelten 
(SitremitÄtcn  unb  lucipli^cm  Unterteil),  bod^  finbet  man  and) 
cinfarOige  fdjwar^e,  weifec  nnb  fa{)(gcIDe.  3"^»'«'^^"  ¥^i  «tan 
ir)r  j(^wa^e§,  Reiferes  ÖcKcn.  Ü5iele  bieier  §unbe  leiben  an 
ben  "Jtugen,  nja(}Yid)einli^  in  Sotgc  bei*  Ijarten  Steiidjna^rung 
unb  be'5  üictcn  Öenageu'S  bcr  iinüd)cn. 

3öir  tjaljen  )d)ün  ber  ilJotiüfreujc  eriuäfjnt,  ludldjc  auf  bem 
lueftlid^en  ^ügetrürfen  uni'ern  beö  §afcns!  errietet  finb-,  bic  alt* 
gtänbigen  ''^3iromi)i^(enniti  evvid)teu  foId)e  gcwü^ntid)  an  5ang^ 
ober  SanbunggpKifeeu.  »Sic  befte()en  au§  einem  t)of}en  fentred)ten 
(Stamm  mit  brci  Qucvbalfen,  beven  okvfter  furj,  ber  mittlere 
ber  längste  ift;  biefe  ftef}en  ipagredjt,  unifjrenb  ber  unterfte,  e&en« 
falls  fe{)r  furje,  eine  ld)räge  9ii(^tung  ^at.  (^eiüö^nlic^  tragen 
biefe  Äreujc  einige  nidit  of)ne  (^efd)mad  ange&rad^tc  iiJcr* 
■;ierungen  unb  fauDer  ge|d)nittenc  3nfd)riften.  ^er  gn^  tuirb 
,  in  bic  ßrbe  ober  3Jüifd)en  eine  SelofpaUc  eingerammt  unb  bann 
nod^  mit  einem  §aufiüerf  w\\  Selt>fteinen  umgeljen,  um  bem 
Jansen  meljr  ipalt  jn  verid)affen. 

Unter  ben  Äreujen  lagen  ^unbcrtc  von  9ioOI}cnfetlen  jum 
ütrorfnen  au^gefvannt.  T)k  Jlhiffen  unb  Samojeben  pflegen 
tefetcre  nid)t  mit  <2a(5  ju  präpariren,  luie  bie  norwegifi^en  3äger, 
we^^alO  bic  Qualität  iljrer  SBaare  and)  fc^lcd)ter  unb  le^tcrc 
im  Raubet  joenigcr  gefud}t  ift. 


Um  7  U^r  3«HmbS  (24.  ?(uguft)  lief  bcr  Dampfer  6ei 
ruhiger  SBittcrung,  t^eiB  mit  cttras  (äegenwinb,  wiebcr  auä; 
man  I)iclt  fübwärtä  im  Äanal,  iweld^cr  bie  9Wefl)bufd^arrftii'3nfct 
von  i)ioüaia'<Semlia  trennt,  anfänglid^  auf  eine  flcinc,  aöer  l;o^c 


m 


lii^^: 


I    t 


If 


110 


83oti»»Äicu}e. 


^> 


pijxamiMc  mip\)c  neun  «DMtcn  üon  bct  Oicc^iuatütüa-aWünbuiia, 
bic  njir  3ur  SInfcn  (Oft)  ticken.  ^)a§  5a^riüa)fev  [d;clnt  buvd)' 
f(^nittn(§  nt(^t  tief,  al?cr  rein  ju  fein,  einige  (Gruppen  fa(}fcv 
gcisinfcrn  ü&crragen  ben  9Wcere§fplcger. 

Um  aWittcrnac^t  &efanbcn  wir  um  im  'öreitenparaad  bcr 
©übfpifee  oon  a)Zcf^buf(^arrffii*CftrüJü. 

:Dtcfe  Onfct  ift  etwa  öicrunbäivanaig  mdUn  lang.  3(m 
üftric^en  Ufer  i^rcö  fiibrirfjften  XijdU  f^jringt  eine  ^nd^t"  mit  fo 
niebrigen  Ufern  ein,  bap  3ur  dUitimt  bie  See,  tief  r^erciii 
ftrömenb,  i^r  ben  2lnfc^eln  einer  »Jfeerenge  üerleir^t,  bafjer  bie 
«citennung  Obmanny-Scliarr,  b.  i;  Jrugftrajse.  S)ie  Certrid^ 
feit  gilt  für  eine  ber  gefä^rlidjften  ber  ganzen  Klüfte. 

:J>ie  (SübfvHje  fetbft  ^eij^t  ileftln^9foi?  oberiöobri};  üon  bev 
®ee  am  gefefjen  fteHt  fie  fid)  aU  Onfel  bar.  ^\c  etwa  ied)ä  gaben 
^of)en  Ufer  finb  fteir  unb  beftefjen  am  ®d)icferfer|en,  bie  ^J{ie=^ 
berung,  nac^  weW^er  fie  abfallen,  am  Älefergefteln.  ^2luf  bem 
^i»)fel  beä  t^orgeOirge^^  evf)eben  fic^  ürenae.  (Spörcr,  ^Jioüaja^^ 
©emlja,  p.  50.) 


Drittes  iopitel. 

^5oni  Äoftitt'Sdjarr  na6)  SBaigatfd?.  —  Siamtfd;iita--SBu(I)t.  —  „®ciniania" 
auf  bcm  Straub.  —  2)ic  i>Uijoiifc(je  ©trajjc.  —  ^Jicbcrlaffuugcu  au  ber 
liiitoläfaja  9ijcfa.  —  2;vcifcciö.  —  9iüc{?  ciuuial  uad;  bor  Siamtfc^iua' 
iPud;t.  —  5)(e  iUuifd;c  *^5fortc.  —  Diilcfrciic  uac^  ber  Äüfte  toou  gin- 
juarfcH. 

3m  ^ofttu*3c(>"irr  foniito  imi'cvc  9)?anni^aft  nur  luenig 
Xrol&^üfä  finbcn,  bcäf)a(t>  uiib  lüeijcu  angc&lidjcm  SOiangct  an 
iÖrennmatcviat  licjj  bcv  Üapitän  t»ci  SinbftiKc  am  25.  Slupj't 
bcn  'iDampf  cinftcKcn  unb  \v\x  bummelten  ben  ganzen  ÜCag  längö 
ber  tüi'tc  t)in,  bic  jebücf)  wegen  trübem,  regnerifd^cm  §immct 
nid}t  in  (Si(f)t  war. 

ilBir  [netten  nn§  ble  3fit  inbc^  mit  5iirf}en  nad^  einer  Keinen 
bunfcigefärbten  Gadus*3lrt,  welche  in  jiemlidjer  SOicngc  an  ber 
Oberf(äd}c  ber  See  erf^ien,  jn  vertreiben.  T)k  SBaffertempc* 
ratur  war  ^ier  immer  nod)  jicmlid^  I)üd),  fie  betrug  äwifdjen 
-f-  5  unb  6"  (S.  auf  bcm  (»piegct,  fiet  aber  auf  60  gaben 
2:iefc  faft  vlöt5U(^  auf  +  0,  3»  ^crab. 

"^IcKiitä  trat  wiebcr  Sinb  ein,  iebod^  conträrc  S3rife,  bie 
auc^  ben  ganzen  folgenben  Xag  anfielt,  babei  warme  Cuft  mit 
yiet  9iebe(  unb  teilten  ©c^Iagregen. 

'^M)  ber  Sdjiff^red^nung  foUte  \i^  bie  „Germania"  am 
26.  Sluguft  3lbcnbö  5  U^r  in  ber  Mi^c  ber  ^Sac^anit^a^^uc^t 


m 


l«fe 


119 


Uttri(^tit]ci-  (S.6\n9. 


i 


rr 


Ijcfiiibcn,  a(fi)  junädjft  bcm  (Sap  ^Jufc^nüi  unb  Xfdjorncja  iS^uiw, 
lüü  iiacf)  ruffifcfjcn  öcvicfjton  ctite  9)?cugc  von  Jvcittjolj  auf^ 
gci'djid^tct  ift.  iHVifjrfrfjcinUd)  flclangt  baffcltic  mit  Sübiücftbrift 
^Icvfjcr,  inbcm  auc^  bic  Söcftfüftc  von  9Jieff)bn[d)arr'3fii  -  Cftroio 
rcid}  an  3c»crniatcrial  fein  |ol(. 

!Dic  foliionbc  'Jiac^t  nnb  ioäf)rcnb  beö  Ü7.  ^lu^inft  wd)k  bov 
äWnb  auiä  ':)iovb  ju  'Jiorb  Oft,  iväfjrcnb  nad)  Süb  nnb  ciniiv 
<S>txi(i)c  Dft  gcfjaltcn  wnrbc. 

'Jia^  bcn  <5ccfarton  I)ätten  luiv  nn^J  Kingft  in  tiofom  5mI)v 
waffer  fcefinben  f ollen,  iwä()venbbeni  baffette  iüo()1  laniifani  atcv 
gleichmäßig  an  liefe  abnahm,  fo  bap  enblicf)  am  ^Unn.ib  boj 
27.  3lnguft  baä  l'ott)  nnr  nod)  t)  nnb  enblid)  7  i^aben  ei\vil> 
unb  ()ier  —  nac^  ber  ü)ieinnng  be'ä  iSommanbantcn  vor  bev 
'i^'tfc^ora^aWünbung  —  mufjte  nnigetcgt  nnb  von  nun  ab  nodi 
Cft  gehalten  iverben. 

'i)lad)   einer   (i()ronometerOeotmd)tnng    tjatte   ba'3    Ja^r^^eiui 
gegen   «Sc^iff^rec^nung   um   nic^t   »veniger   a('?    2  iöreitengrabo 
nad)  Cft  abgetrieben,    iöalb  joiojto  e^J  fid),   baf^  bie  2trönuuu^ 
ivenig  ober  gar  feine  '5d)nib  an  biofer  iH'rirrnng  trng.    9!)iait 
^atte,  um  ba^ä  9UiffegeIn  geg  li  iv.n  Sinb  unb  ba'3  'JJfanövrireii 
mit  bem  ©rojjfegel  bcö  .^internuifte':?  jn  evletd)tern,  ben  eiferneii 
<£d)ornftein  ber  ;t)amvfma|d)ine  umgelegt.    Mi  biefer  Stellung  be 
fanb  fid)  beffen  iOJünbung  fo  nabe  am  -2tenercompa|?,  t^a^  biefev 
burd^  faft  unmittelbare  iöerül)rnng  mit  bem  «^djmiebeifen  be 
träd)tlid}  abgeteuft  ivcrben  mufjte.    X)urd)  biefe  unb  aubere  ii^n 
lic^c  Operationen  verloren  ivir  iviifjreub  beö  furjen  Segetä  vom 
Äüftin=8c^arr  mi:)  SlViigatfd}  iveuigftcu'^  vier  läge  ber  um  fo 
färgli^  jugemeffenen  3^'^« 

SBeiter  oftivärt^  ftenerul)  ergab  ba§  l^otf)  anfänglich  30, 
bann  Jvicber  gteidjmäßig  abnet}UU'nb  20  unb  enblid^  15  g-aben 
2:icfe.  3lm  ":)iad)mittag  befä  28.  9(uguft  bampften  »vir  ivieber 
roä^renb  6  ©tunben-,  von  Slbenbs  9  U^r  an  ging  eä  bei  siem- 


lid)  gii 
<2cgetf 
,Vi  um 
'JJieere 


51- 


15a9  Scfltanb  iit  (2id?t. 


113 


lid)  flünftirtcr  ©rlfe,  lucldjc  aurf)  bic  ^Jiadjt  burd)  an()icU,  mittclft 
Soiiclfraft  weiter;  mit  für  eine  (SUmbc  teilte  man  itac^  ^Jiorb 
,Vi  um,  ba  bte  5iäd)te  IJcroit'}  ftarf  ,vi  bunfedi  fcecjanneu  uiib  bie 
yjieere^jtiefe  nur  nod)  11  5abf"  feetrucj. 

Ginljie  «SoniienfjiHjen  unb  ti()rünümetcrbeo6a(^tungen  er^ 
c\aim\,  t)ci^  bie  lScuri?v..d}numi  tro|}  iBeränberuug  ber  \?age  be^J 
Sdjürui'tciU'ä  immer  noc^  feine  wotlfornmeu  ridjtiije  mar.  Uefcer^ 
Ijaupt  bcmcrfte  man  feit  unferer  ?(nfunft  in  5Jüoaia  Semlja 
eine  auffallenbe  Xräflfjeit  ber  93?aiinctnabe( ,  meld)c  in  biefen 
iHviten  Defanntlid)  fd)en  eine  öft(id)e  3l&meid)unfl  jciiit. 

\Mm  Wittcii\  bes  21).  5(Uiiu|"t  fid)tete  man  bei  trübem  ^immel 
in  2üb  einen  tianj  flad)en  nnb  ebenen  bnnflen  flüftenftrid),  of)nc 
>^iuei[et  ba'3  i^-eftlanb  etwa^J  jueftüd)  üen  'J0?iebinöfii=^3amorot. 
Ter  'iWieereiiJiirnnb  mnrbe  t)ier  immer  nod)  bnrd}fd)nitt(id)  an'\ 
11  '^atcw  liefe  nftot()et.  SBicber  mnrbe  nun  eine  3cit  tanc| 
mit  rampf  iiearbeitet  nnb  man  ftenerte  norbivärt'5.  3Bäf)renb 
ber  Oiad)t  (21»  b'ii  ?>0.  %nc\n\t)  naf}m  bie  OftSrife  fräftig  jn 
nnb  in  ber  J^Tüf)  (30.  3(nciuft)  befanb  jid}  ba^S  ^•af)r5eug  ni.irb' 
lid)  oon  T'otiH.n^Cftrcm,  )üecif)alb  man  von  nun  ab  norböftli^en 
lionr^S  eindielt.  33atb  bcrn()icjte  fid)  and)  bic  bi!3l)er  fc()r  un== 
fieftüme  See  mef)r  nnb  mer)r,  fo  ba^  mir  anner)men  fonnten, 
loir  muffen  nn§  jiemtid)  nar)e  unter  l'anb  (Saigatfd^)  befinbcn, 

Väuvvs  ber  Stuften  3mifd)en  S(oftin=^Sd)arr,  ber  *^^ctfd)ora' 
iLOiiinbnnii  nnb  T^oKioi  SDftrom  mar  ba§  Secmaffer  immer  o(iüen= 
flrüntid)  flcfärOt  ijemefen,  baffetbe  naf)m,  aU  iöJaicjatfd)  in  Sid)t 
cielanijte,  einen  mild)iii  ()el(  meergrünen  Zmi  an.  ÜJon  11)  g-aben 
Üiefc  uerfla^te  fid)  ber  C^runb  nad)  Oft  ju  micber  fteti^  bia 
auf  12  unb  10  g-aben. 

3n  Oft  3u  <2üb  jeic^nete  fic^  ba§  Canb  aU  bunftc  ?inie 
unter  beut  trüben  ^immcl  ab,  bar)inter  erfd)ien  eine  9Irt  oon 
(Si^Sbtinf.  33erfd)icbenc  3ügc  üon  Ö^änfen  ftreiftcn  —  fübmärt§ 
()attenb    —   worüber  *,   anä)  seiüten  fid)  micber  me'^r  (Sccüi^act, 


\v\m 


''■1 


'tk 


0.  §  c  II  ii  l  i  11 ,  SJciM  ja  Scmlia. 


8 


\ 


T-i  ■ 


114 


aBaiijatfrf;. 


aU    (inten,    (5i^taiicf}er,    üfautnnöiU'U   (Lostris   pomarina  imb 
L.  longicauda)  Vummeii  il.  bc}I. 

(iV'gen  3lbcnb  ging  eä  julcbcviim  mit  5)ainpf,  naii^bom  bev 
Stnb  \\<i}  mcf)V  nadj  Oft  gobver)t.  Bitil^t^W)  ycri"cf)iüanb  bcv 
!:)fetct  unb  nur  einige  niebvige  .^ügelfämme  in  Cft  üerfrfjiuaninien 
3um  X^ei(  nocf)  in  einer  3lvt  oon  Jpöf)vaucf).  W\t  aller  ^ampf 
fraft  fteucrten  wir  anf  eine  fefjr  weitlänfige  23nd)t  ju,  tüelcf)cv 
3a^Ireirf)c  3nfeln  nnb  ^{Ii^.^pen  vorgelagert  finb.  ©a^ä  C^^e[tei^, 
luetc^cs  le^terc  sniamnienje^t,  ge()ört  feinenfall'5  mef)r  ber  2cf)ic[er 
formation  an;  eiS  ift  lUMt  f)eller  ober  bnnfler  graner  ^cixU  nnb 
nnterljrü(f)en  oon  t()aläl)n(irf)en ,  nad)  innen  ficf}  enociternben 
(linfdjnitten.  Datei  i'inb  bie  5tranbflippen  l}öl)lenartig  nnter-- 
luafcfien  nnb  fie  öilben  uerfd)iebene  fleine  43ncf)ten. 

51m  Canb  erblirft  man  nnr  l)ier  unb  ba  einzelne  Sdniee 
tninfe,  erfteres  er|'rf)eint  aU  »uelligeS,  niebvige-o,  mit  Deicf}eibeneni 
^^Jflan3eniuncl^5  beberftei  .spiigelgeOilbe. 

Ü^er  tueittänfige  'JDfeertnfen,  loelc^er  oor  un^3  (ag,  fonnte 
nur  bie  Viamti'd)ina'iyai  unfern  ber  i'übioci'tlid)en  Cfcfe  ber  ual)e^ 
3U  GO  SOfeilen  langen  i^Hiigatfd)  3niel  fein.  Da^i  nörblid^fte 
ÜJorgelJirge  ber  Ü3nd)t,  tSap  Viamti"d)in,  fern  jur  VHnfeu  (:)iorb) 
taffenb  f)ielten  unr  anfänglid;  auf  eine  3ufelgruppe,  auf  iüe(d)er 
eine  Slnjaf)!  grof^er  lueifjer  luigel  fSdjJuäne)  loeibeten;  bie 
am  loeiteften  naäj  !iA?eft  gelegene  3nfel,  an  bereu  Straub 
man  anij  Xrei61}o(5  unterfd)eiben  fonnte,  antrbe  in  iVorb  um 
gangen,  um  ()inter  il)r,  mein"  im  3unern  ber  ißa'i  einen  günftigen 
5lnferpla^  anöfinbig  ,^u  mad)en.  ^innter  öftlid)  erfd)ienen  ver 
einbette  [teile  SKippen  mit  Spuren  wn  ,sj>ütten.  !Der  30^'ere'jgrnnb 
untrbe  g(eid)3eitig  immer  feidjter.  Mj  beoCad}tete  eben  mittelft 
5-ernrof)r  ein  Salrofj,  wcld]{<i  bem  l)of)en  9}feere  jnfdpamm, 
aU  ber  (otfienbe  Steuermann  iner  'i^a'i^m  liefe  anzeigte.  3e(3t 
erfc^oU  ba§  tSommanbo:  „^palbe  !Dampf fraft!"  gleid}jeitig  jeigte 
ba^  8otl}  nnr  uod}  2V2  J^aben  C'hnmb  nnb  mit  bem   „Stopp!" 


(Stiaubunfl. 


116 


mb 


bcä  ^avitäng  fap  bie  „(Germania"  auf  bcin  ©tranb,  jcbod^ 
ü()uc  f)cftic3  aufsupraücu.  G§  gcfdjaf)  bie§  gegen  ac^t  U^r  2(6enb§ 
uub  tu  [o  ffarem  SBaifcr,  bau  ^c>m  33ürberrt}ci(  be§  S'^'^rjeugeg 
(im  ui(f)t  nur  bic  ^vuä&arve,  wd^c  \mx  ()üd}ft  fuuftgercd^t  aw 
gcfat)rou,  Uax  uub  bcutlirf)  fid)t6av  wax ,  [oubcrn  aui)  |cbe§ 
Steinten,  jcbciS  i2cctl)icr  uub  jebe  3Uge,  bic  auf  bcm  ®ruubc 
tagen,  uuterf^icbeu  werben  fonutc. 

Tia  bie  See  äiemürf)  vuf)ig  ging  uub  ba§  (S^iff  ()intcn 
iu>lifommcu  frei  war,  fo  glaubte  mau,  es  werbe  ein  Öeiditc^ 
fein,  wieber  a&jufüuimeu ;  aurf)  ging  C"  fofort  an  bic  ^trßeit. 
lOfittoIft  ber  3agb£>cotc  t»ra(f)te  man  sucvft  einen,  bann  einen  swcitcn 
'^Infer  an§,  Ocfeftigte  bic  Xro|feu  an  ber  SlnferfpiUc  uub  arbeitete 
)owo()(  mit  a)t\i|d)iue  at§  burcf)  5üi3ief)eu  t^cr  Xaue.  X)ütf}  baS 
^•af)V5cug  rüf)rtc  ficf)  nicfit  wn  ber  Stelle,  bie  3(nfer  trieben  unb 
bie  Ircjfeu  erwiefen  fid)  aU  jn  [d}wacf),  um  fie  gehörig  f^jannen 
5U  fönueu.  (Sine  füuftlidie  fd^waufcubc  Bewegung,  weld^c  man 
beut  Skiffe  beizubringen  iud)te,  füt)rtc  ebenfaUä  ni(^t  jum  ^kL 

:)iuu  f)üfftc  mau  nod)  auf  §ebung  bnrd^  bie  i^lntfj,  aber 
batb  jcigtc  C(3  fid),  baij  biefc  im  9lbnef)uien  begriffen,  inbem  baä 
^iutertt}eil  jid)  mc(}r  uub  mef)r  feuftc*,  cä  f)icf]  atfo  juwarteu, 
biö  jum  Eintritt  ber  uäd)(ton  .'pod;f(utf}. 

3nbci5  gcftaltfte  fid)  bie  SBitternug  wieber  ungüuftiger. 
Unter  ftrömenbem  DJ-gen  unb  f)eftigcr,  falter  iörife  ging  man 
am  früf)eu  93Jürgen  bC'S  uäd)fteu  Jage^o  nod^mal«  an  bic  3lrbeit. 
X^a^s  iiüu  'Jicuem  uub  bei  eintreteuber  Sfutt)  in  ?lnweubnug  ge* 
brad}te  ?lufwinbeu  ber  3(nfertrc»ifcu  fü()rte  ju  feinem  üiefultate; 
bie  3lnfer  felbft  waren  and)  melir  in  ber  yäugeurid)tung  ber 
„(Germania",  aU  feitlid)  auöge[et3t,  um  lueuigftenö  eine  S)ref)intg 
be^  3d)iffeö  um  fein  il>orbertt)ei(  ju  üeraulaffen. 

3^er  äunc^meube  9iorbucrbweftwinb  erf)ö()tc  ben  Seegang, 
fü  baf?  ba§  Saf)i^5cug  ntef)r  uub  mol)r  ju  ftaud;en  begann  uub 
3u  fürAten  war,  baffetbe  föuutc  üüu  ben  aubrtugenben  $i3eüeu  auf 


s* 


116 


Söfrfjitng  bcv  Sabitn;]. 


im 


ober  üDcr  btc  93an'c  no^uorfcn  utcrbcit.  On  bicfcv  frbcnfnrfjcit  \\itic 
Hic6  ni(f;t§  ütvig,  al§  fo  [d^neU  citiS  t()UuUd^  ba§  ®cf;iff  ganj  .yt 
cntlabcn. 

Sit  tagen  ungefähr  700  «Stritt  tooit  ber  näd)ften  Sclsinfot 
entfernt,  üon  iueld^er  an^S  eine  tvcit^in  Demerf&are  Untiefe,  auf 
ber  bic  SÖeflen  fid^  fc^äumenb  t»ra(f)en,  \\(i)  norbiueftlid}  jn  einer 
ücreinjelnten  ttipjje  (jinjiefjt.  §inter  tiefer  ©arre  fc^eint  bie 
(See  lüieber  tiefer  jn  Jucrben  nnb  bcfinbet  fidf)  bort  oI)ne  ^\mi(l 
ein  —  aflerbing!^  wo\]l  nur  für  Heinere  ga^rseuge  3ugängUd}or 
—  fieserer  '^afen^jlatj. 

SÖJan  begann  bann  mit  Söfcf)en  ber  ganzen  "s^abung.  ®er 
!DanH)ffeffet  unb  ein  fialbc'g  T'uljcnb  fdjtüever  ilBafferfäffcr,  bie  aU 
©adaft  bienten,  lourben  entleert,  ba§  fdjiwcre  9feferoeftener  ütun- 
:33ürb  geioorfen  nnb  bie  9(uferfette  unb  ba§  (^H'O^anfer  auf  beu 
(Spiegel  be§  ^■'•ifwugc'-s  gebracf}t.  !Daun  ging  e§  an§  bergen  ber 
(2cf)iff§))roüifionen ,  irelcf)e  auf  bem  fdintaten  <2tranbe  ber  er- 
iväfjnten  5'elsinfel  an§ge|e<5t  lucrbcn  fonnteu. 

^ierburcf)  fc()on  Oeträcf}ttt(l)  erIeirf)tort,  begann  ber  'Dampfer, 
namentli(!^  a(§  gegen  bcn  '^ia(f}mittag  f)in  bic  See  immer  un- 
ruhiger geworben,  fi^  am  f)iutert(}ei(  mcf)r  ,vi  bewegen  nnb 
(}eftiger  ju  ftanfi)iMi.  Xro^  ber  öbbeseit  brang  —  iüoI)(  in 
^^otge  be§  Umf(r)Iageu§  oon  SBinb  —  bie  <3ee  ftnttjartig  in  bie 
S3ud^t  ein  nnb  f)ierbur(f)  er()ö()te  ficf)  ber  Safferftanb  auf  ber 
S3arre  um  oicr  biö  fünf  Suf?- 

Der  Commaiibant  beab)i(f)tigtc  nun  jute^t,  norf)  ba^S  0»H'of5 
anfer  mit  Sette  ausbringen  pi  taffen,  aber  bc-  ü?erfucf)  f(l)eiterte, 
tnbem  bie  .yoei  3agbbüotc  firf}  aU  jn  fc^wacf)  enuiefen,  bic  \m^ 
gefjeure  Saft  ju  tragen.  ^Jiocftmats  ging  man  benu  an  tue 
2;roffen  unb  alte  9)Jannfcf}aft  war  an  ber  (5pi((e  tr)ätig,  unt 
crfterc  mer)r  nnb  mef)r  einsufjoten.  SBirfUd)  folgte  ba?"'  Sdf/iff 
ber  rürfwärtä  bewegenben  Slraft  unb  wenige  liJiinu.Cit  geuü;n'?» 
fc^on,  e§  ooflenb^  unter  cinftimmigcm  §urrat}  gan^  f'.oi  ju  wiciiüx. 


0 


mau  n 

waren 

jo^cn. 

geiud)t 

^lufent 

gewefc 

ln-ad)t< 

über 

am 


'  i 


M 


i8e|u^  eiiui-  3nfet  ber  Sjamtfc^ina='-Pu4|t. 


117 


>So&atb  lütv  um  au§er  iöcrcid^  bcr  S3arrc  öefanbcn,  ging 
mau  lüicber  wx  %nttx  unb  marf)tc  X'ampf.  gaft  atüei  ©tunbcn 
maron  nötf)ig,  t)t^3  C!§  mögtirf)  luuvbc,  bic  a)?a[c^tnc  in  (^ang  ju 
fi^HMi.  Octjt  mu^tc  in  näcf}|*tet  Oiäfjc  ein  bcj'fevcr  3(nferptafe  auf= 
gc|"nd)t  lücrbcn.  :r>abci  ereignete  firf)  Jüicber  ein  Unfall  unb 
3lufentf)alt,  inbeni  ba§  lau,  ein  lueldjem  bie  3(nfer0üic  feefeftigt 
geaiefen,  in  bie  Scfjraube  gevictf)  unb  bicfc  jum  ©tiüfte^en 
bvarfjte.  GnbHd)  gegen  3(ü»enb  iat}en  \mx  uns  in  «Sic^ev^eit,  bie 
um  Ü3orb  geivorfenen  (^cgenftänbe  founten  aufgefifc^t  unb  bie 
am  Ufer  geborgenen  '^Jroüifioneji  lieber  eingenommen  werben. 

.^err  ®til(e  nnb  iij  befnc^ten  bei  bicfer  (Gelegenheit  bic  be= 
nadjbarte  g-et'SinicI,  auf  iüeWjer  wir  eben  nerf)  alle  3lu§fic^t  gc* 
l)abt  fjatten,  einen  längeren  ^lufenlfjatt  jn  ma^en. 

Siirc  ber  ©am^fer  nicl)t  mef}r  frei  geworben,  fo  blieb  unö 
nid}t'3  übrig,  aU  entweber  auf  3i?aigat|d)  jn  überwintern,  ober 
mittelft  ber  offenen  33oote  bie  Dteifc  na(ii  ber  ruffifdjen  tüfte 
ota  ber  ''l?etfd}ora'^JO?ünbung  311  v»erfud}en. 

Um  bie  ganjc  9)taunfd)aft  unb  bic  nötf)igften  '^roüifionen 
■\  i.uiuu)men,  boten  bie  fleinen  5af)r3euge  überbics  nid^t  einmal 
vai  aötf)igen  ^JJaum,  abgefef}en  bav»on,  ba§  fie  bic  f)of)c  See 
i)ü  "jr  •  id)t  f)a(ten  fönuen. 

;Hm  Straube  ber  3n[el  fauben  wir  eine  9)icngc  üou  au^= 
geworfenem  Seetang,  barunter  inete  SOZiepmufc^etn  (Mytilus) 
lutb  9iVftc  eigeut()ümlid)er,  großer,  fpifefdjwäujiger  ^rebfe. 

Xia^3  Ufer  fällt  meift  in  fteilen  gclöflippen  a^,  bic  Oberfläche 
ift  siemlid)  ergaben  unb  etwa^s  (}iigeng-,  feid^tcrc  X)epreffioncn  ent= 
f)atton  fumpfigc  ^Stellen  unb  3i\iffcrtümvcl,  an  benen  fic^  mef}rerc 
i^aare  üon  3»>-'i-'vgftraiibläufern  jeigten.  Vluf  bem  ^Koorboben  finben 
fid)  »»teilen,  weld)e  ganj  mit  3)Zo(tebeeren  (Rubus  Chamoerao- 
rus)  bcbcdt  finb,  bod)  treten  biefc  nur  in  3»>'>-'i^iJf'-H'ni  auf  unb 
fonmien  bic  S'vüdjte  wof}l  nie  ober  nur  in  fclteucn  ^'Hkn  ^ur 
yjeife.     5Utd)   anbere    früljcr   tfjeilweifc    nod)   nid^t   gefuubenc 


i  ,1.; 


iH'J 


Mlf 


m 


ji-t 


■A 


118 


23eactation. 


■ißflansen  \af)cn  mix  t)'m  auftreten,  namenttid^  mehrere  (Scnu 
pofiten;  bte  «Stranbfti^^Mt  finb  sumeift  bic^t  bewad^fcn  »on  einer 
Rhodiola.  Tik  ganjc  23eijetation  festen  übrigens  bereits  bnrcl) 
groft  [tarf  leUtten  ju  '^aten.  ßin  bic^ter,  "harter  bunfetgranov 
Mfftein>  tr  '  anfte()t,  euttjätt  eine  9!)?enge  t»on  <2d^miren 
unb  S^rufen,  du     \t  ^alffpatf)  unb  iöraunfpatf)  crfüUt  finb. 

(gonft  begegneten  wlx  no^  jat^tretcfien  9ient^ierfäf)rten,  and) 
!i^emminge  i)a^cn  \i(ij  {jkx  angefiebett,  an^erbem  'bemerfte  man 
9lt^)en(cr^en,  ©d^neeammern,  93?eerftranblänfer,  Sürgcrmeifter^ 
möoen  unb  oerfc^icbene  5'tüge  von  (Sisi'c^eUenten,  weWje  (c^Ueve 
in  ben  feilten  S3ud^ten  tauchten  vnb  fif^ten. 

Xtcib^ols  fonntc  ui^t  gefammelt  werben,  weit  bie  ^})?engo 
unb  Qualität  ju  geringfügig  erfrf)ien. 

Ueber^aupt  jeigte  e§  ficf),  baj?  wir  nocf}  weit  me^r  'i^cmx 
ntateriat  am  33ürb  r)atten,  al§  urfprüngli^  angegeben  werben. 
T>a^  CS  jebod^  unbebingt  nötf)ig,  mit  ben  flof}Ientiorrätl)en  fparfam 
"umäuge^cn,  »erftanb  fic^  in  unferer  ?agc  ücn  felbft. 

3n  ber  i5rüf)e  be§  1.  Septembers  tid^tete  ber  Dampfer  bic 
3tnfer.  Qx  l)attt  offenbar  in  J^'otge  ber  (2tranbung  nic^t  ben 
gcringften  «Stäben  gelitten.  Gs  ging  anfänglirf)  in  weftlid^er 
'9Jid^tung,  bann,  nac^bem  wir  f}of)e  See  gewonnen,  füblic^  ju  Cft, 
ber  3ngorftrafec  ju.  Jür  einige  ^dt  gelangte  alkä  'ian'o  anf^er 
<gid^t,  balb  aber  taud}ten  einige  a?orgebirge  jur  ^infen  auf, 
fpätcr  (Sap  "i^ijrfow  am  Scftlanb.  :l>as  fe^jtere  fc^eint  siemlirf) 
eben,  bagegen  meift  üon  flippen  umfäumt. 

@in  f)o'^eS  treus  auf  ber  Spitje  nom  (Sap  C^rebeni  bient 
als  Scemarfc  für  bie  Seftmünbung  bcs  3ugorsfj=<£cf)arr,  weWjer 
bic  3Baigatf(^*3nfet  üom  Gontinent  fc^eibet. 

3n  ®üb  zeigten  fid^  bereits  wieber  fange  Streifen  ücn 
äufammen^ängenbem  GiS,  baS  offenbar  aus  bem  Scharr  trieb  unb 
gegen  bic  Äüfte  fc^te. 

hinter  ber  Sud^t  etwas  füböftlirf),   öfttidf)  von  berl  Keinen 


g3ud)t 
tagen 
@d^un| 
brei 

fin-^^ 

idbujc 

iiten 


|m 

her 

jvcf) 

im 

m 


Statiiridjteu  ütci-  bic  (Siöi>cr[;ä{tnifie  iit  bev  ilariftf^en  ^^fcrtc.        IID 

33it^t  fcci  (Sap  (^H-c6eni,  ba5  stcmtii^  weit  nai)  >Süb  ooriprlngt, 
iac\(\i  io^t  fünf  HoviüCijtic[}e  Schiffe  wx  Slnfcv,  bciruntct  ber 
(geeinter  unb  bic  eine  9)a(^t  bev  ('»'»cOvübcv  3of}anneien,  bie  |cf)cn 
brci  Xaijc  rov  unä  (jicr  oiniictveffcn. 

5ß.Mv  f)attcn  bie  bvei  Saf}räcuiic  bcr  ?c^tcten  im  aWatotfc^* 
fin==Sd)arr  tierlotfcn,  t>ün  ido  an^^  fic  cjcmcinfd)aftn^ ,  bie  Tlc^ 
[f)bui(f}avr§fi^3niel  jur  ^^iufen  (JOft)  laffcnb,  fic^  narf}  bcr  Uaxu 
fcficn  ''|3füvtc  loanbtcn. 

riefe  Ätvaj^e  cvmtcS  ficf)  anfänciücf}  ciöfrct,  aßet  faum  roarcn 
luiv  cingcfanfcn,  fctjtc  ba§  (5i§  bcvavt  an ,  fo  bap  tt»ir  geni.itr)i9t 
iüaren,  cingft  bcn  9Jüdfiücg  anzutreten,  iöei  biefer  (Gelegenheit  er- 
eignete e§  jic^,  ba§  eine  ber  ^7)acf)ten  wn  ben  übrigen  getrennt  unb 
abgef(f)nittcn  u?urbc.  9(uf  bem  Sege  nac^  ber  3ngDr=<StraJ3e  gc= 
rietf)  bic  .vucite  f)ciä:)t  („t'i)biana" ),  luetc^c  bei  ifläjkm  ^yicM  in 
eine  norbiüeftIirf)e  iÖucf}t  ber  Saigatf^'3nfe(,  »ua^rfc^cintid^  VoV 
gaia^C?Auba  bei  (Sap  ÜBoronom ,  eingelaufen,  in  Ö^efa^r  ju 
ftranbcn. 

!Die  ^rfafjrungcn,  iüctd)c  bie  .Kapitäne  3o^annefcn  bis  {e^t 
in  93e5ug  auf  bic  (Si5t>crf}ärtnifie  im  3ugor'5fi=S^arr  gemad^t, 
lauteten  nirf)t  crmutf)igeub ,  benn  c^i  |cf}icn  feine  3(u§fi^t  üor= 
(Hinbcn,  bie  SOieercuge  paffireu  ju  fünnen.  T)k  „?i)biana"  war 
auc^  auf  if}rem  jet^gen  3(nferplav^  fd)on  in§  "ißarfeis  gerat^cn 
unb  3»}ar  fc  uncnuartet  nub  bart,  ba^  fic  abermals  einen  3(nfer 
mit  bcr  ganzen  Slcttc  ciubiifUc.  S^ocf)  gelang  c§  fpäter  mittetft 
ber  ficinen  3(nfer  nnicreö  Seii?iva(ne^<e§  beibes  lüieber  aufju^ 
fiicf)en.  T)a§  3nnerc  ber  c()nebem  fcid}tcn  «Strafe  foHtc  »oü* 
fommen  mit  *iparfei>3  erfüllt  fein;  ber  norbtücftti^fte  Ü^eit  bcr 
!ä)h'inbung  |rf)ien  inbcf?  jc^jt  frei  unb  aucf)  in  ber  9iirf)tung  nac^ 
bem  5\'ft(anbe  I)in  trieben  nur  einserne  gfarbcn  wn  geringem 
Umfang. 

Wt  ':)JDrbmeftbrife  liefen  wir  an  bcn  3agbfar)räcugcn  üor* 
über  bem   iüblicr)ften  3:^cit   bes  Scftcncingangä   su,   lüo  bie 


t        •■■'H 


f,i 


n 

Hl! 


I 


120 


Die  3ugovif(i^c  €tvajjc. 


„Germania"  um  2'/2  U^r  ^^ac^mittag^  eine  9)?citc  nörbltc^  wn 
ber  ©ommevftatlüii  am  'i)Jifül!3faia=5(»B  »<JV  3liifer  ging. 

*2ü  (jattc   —  etwa  36  Stunbeii  9(ufent()aU  in  bev  Öjamt 
f(^ina=33u(^t  mit  eingered^net  —  uni'eve  gatjrt  üom  Äüftin=®d)avv 
(100  nauttfii^e  SOhnten)  naf}c,^u  9  Üagc  fofttarer  ^(\t  in  5ln 
fpruii^  genommen,  babei  ging  man  Wüf)(  wäfjrenb  40  »Stunben 
mit  :j)ampf,  e3  wax  [omit  unb  bieö  bei  nirf}t  ungünftigcv  ÄMt 
terung,  mittelft  iDJa|'rf)inc  allein  ein  weit  größerer  2ßeg  jurücf 
gelegt  Würben,  aU  bie  birccte  Entfernung  3Wtfcf)en  l)ied)watoiiia 
unb  ber  i)iifotäfaia  9fiefa  beträgt,  babei  würben  bie  §0(5*  unb 
^ü^Ieuüorrät^e  bcträ^ttic^  gefd)mä(ert  unb  wenig  ÜiMidfid^t  a\i] 
Erwerbung  »on  weiterem  2:reibf)üt3  genommen,  ba§  an  einigen 
©teilen  be§  Siibgeftabeö  »on  :}i\waia  Semtja  unb  ber  '^iorbfüfte 
ber  S£aigati'^^3nfet  na^  ben  33erid}ten  ber  ruf)iid)en  SorfdjungiS 
reifenbcn  f}äufig  C;:3utreffen  fein  foU. 

Txv  3ugor*«S(i^arr  fjat  an  feiner  Seftmünbung  eine  iöreite 
üon  etwa  jwei  nautifdjen  yjieilen,  erweitert  fid)  iebod)  gegen 
feine  iWittc  ungefäfjr  um  ta^ii  doppelte;  bort  biegt  bie  »«trafje 
fc^arf  nac^  '^lorb  um.  3ln  bem  nörbli^en  Jljeil  biefer  Erfe  fpringt 
oon  3Baigatf(^  (jer  ein  längeres  Üjorgebirge,  iSfu(^oi=-*J{of?,  in 
bie  SOieerenge  ein;  es  ift  t»on  3a()llofen  <2anbbänfen  umgeben 
unb  feine  fladje  S3afis  wirb  wot)(  bei  ^")od)waffer  ganj  über- 
fluttet,  ^ort  bürften  fid)  and)  einige  iöäc^c  in  bie  ÜOJeerenge 
ergießen. 

aJieUeic^t  mit  2luSnaf)mc  ber  öftlidjen  3)fünbung,  we(d}e  wir 
nic^t  befuc^en  fonnten,  f}at  ber  «Sdjarr  feine  beträd)tlid)e  !Xiefe. 
23ei  unferem  2tn!erpla^  (otfjete  man  fieben,  etwas  näljer  bem 
^eftlanbe  ju  nur  fünf  gaben,  ebenfo  auf  Vi  i^ieite  00m  'JJorb> 
gcftabe.  !5)tc  Strömung  fe^U  wäfjrenb  ber  (fbbejeit  fjeftig  nad) 
SßJeft,  äur  ö"tutf)5eit  ift  namentlid)  längs  ber  ^Jiorbtüfte  eine 
fd^wäc^erc  rürfge^enbc  iöewegung  berfelben  bemerfbar. 

«Sid^crc  ^nfcrvtäfec  für  größere  Sd;iffc  feljten.    9Jtet}rerc 


bct 

etv 

©i| 

Url 


%i 


im 


Ze^fQxa\)f)i\diti. 


121 


■',c: 


tcttäd^tU^c  Btüffc  fciUen  üom  ©amoiebcnlnnb  ^er  in  btc  SBaifcr- 
ftvajjc:  bic  5iifo(öfaia'9{icfa  M  bcr  ernannten  Sommctftation, 
IV2  3Wcitc  öfttic^  baüou  ein  swcitcr  nnb  (nac^  bcn  harten) 
ct'üci  4V2  SÖicilc  üon  erftcvcr  bcr  gröjjcrc  !Oiio  ober  Söetifaja. 
:Dicfc  5-liiffc  fc^oiiicn  alle  ifjvcn  llvfprnnci  im  ^ac  ß^oi  nnb  bcr 
•ipacbaja,  bcn  norbwcfttic^ftcn  9lnöUinfcrn  bc§  (Samoicbif^en 
Urat  5U  f)akn,  bcrcn  än§cv|'tc  ilJcrjiücignnflcn  tii§  gegen  bic  3u* 
gorild}c  Pforte  ()in  aU  etwa  500  guß  f}o()eg  |)ügcüiinb  ücrlanfcn. 
"-Md)  SUiäfagc  bcr  Unuuofjncr  foU  bic  9tegion  be^^  tnic^o^walbcs 
ji(^  bis  anf  eine  Sagrcifc  yon  ber  ftiiftc  norbiüärts  erftrerfen, 
ali'o  nod^  ctwaä  über  bcn  G9.  (^H\ib  n.  ör.  ^inaniS. 

3lm  flarfjen  ^eftabc  bciS  (5'i'l'ttanbc3  (Samoiebenlanb)  er» 
fanntc  ntan  |'(f}c»n  am  weiter  5»?tnc  bic  33(ü(ff)äu|cr  unb  «Sa» 
mciebenäcttc  ber  deinen  i\'ieber(a|fung,  nadi  lüct^cr  irf;  mic^ 
benn  gleich  mit  ®til(c  nnb  5lagaarb  üOcrjct^cn  (icp. 

•Die  (f>Vgenb  marf)t  einen  tranvigen  ßinbrnrf.  (Sin  nicbrigcö 
.•pügeKcinb,  ba'3  gcinj  bie  einförmige  oliücngctblid^c  ^iiv'tnuig  bcr 
Innbva  trägt  nnb  c\)\k  ieglirf^c  lanbfdjaftlid^c  Sitnüec^älnng  i[t, 
breitet  \\^  (ängö  bem  (^"ie)tabc  (}in  aus.  'I)ic  t)iifofiijfa|a  münbct 
bnrd^  ein  jicmtid)  feidjteö  2:f)al  über  eine  fd^matc  93arre  üon  ®cröü 
unb  2anb.  ^art  am  fladjen  Ufer  ber  SOJeerengc  nnb  unmittelbar 
wcftlid^  üom  ^üt'Sftn^  bei?  genannten  (^cwäfferö  crf)ebcn  fic^  einige 
iuHiütreujc  nnb  baneben  eine  Heine  ^iapcUc,  bann  folgen  meljrcrc  mit 
OJafen  gcbcrftc  niebrige  33(ürff)änier,  in  einiger  Entfernung  bauen  jwei 
C^rnp^jcn  wn  «Samoiebenäetten ,  te^terc  bereits  auf  ÜEnnbragrunb. 

3wifd}en  geftranbctcn  (Sisfd)üUcn  tagen  einige  gif^ctfä^nc 
üon  famoiebiid)er  iöanart.  Ueberr)anvt  f)crrfd§tc  Ijicr  fro^  bcr 
geringen  iöcüölfcrung  ein  jicmlid}  reges  Ccben. 

!5)ie  ©ewür)ncr  finb  einige  rnffifd^c  |)anbe(S(entc  am  bcr 
(^egenb  bcr  "ilJctidjüra^Minbnng  nnb  mehrere  Samiticn  üon  (Sin* 
geborenen  («Sümüjcbcn),  welche  in  einem  bicnfttic^cn  ^er^öltniß 
$u  bcn  9Juffen  3U  ftc^cn  fdjcinen. 


m 


i|  ! :  I 
tl  , 

1  11 


Vi 


WTf 


:li 


122 


5Rifo(«faja  Üijcta. 


\'c\it(xc  fomiitfu  mit  «Sommcranfaiiä  mittetft  9ient^iercn 
unb  (»d^titten  ^ier^cr,  um  mit  bcn  Sanbcrftämmcn  bcr  (^ccjonb 
ü^aufd^^anbcf  ju  trcitieit  unb  §äutc  uub  Zijxan  äu  fammcin. 

S3cibc  "Jiationalitätcn  untcrirfjciben  fic^  a\i\  bcn  crftcn  33tirf  in 
i^rcr  äußeren  ßr|d^cinung.  ®ic  Ühiffon  finb  gvc^c  ftatttidje,  fviiftigo 
gtgurcn  üon  blii^enbcr  (^cficf}t5favbe,  meift  tfonb  unb  mit  reichem 
©artwnd^ö.  3.l5a§  i^rc  Äleibung  betrifft,  |o  f)atten  fic  allcvbincjö 
mand^c§  <2tüc!  ücn  bcu  >£amoiobon  cibc^^tirt,  namonttid)  bic  tei 
le^tcrcn  übti*cn  'Pd^fticfel,  tljoilö  jücjav  auc^  bcn  $){oct  von  2cc=^ 
^unb^fcU. 

"iDic  ?cutc  jd^cincn  fc^v  arbcitfam,  bcnn  fic  rid^tctcu  um 
i^rc  S3Iorfl)äufcr  eben  5ä[fcr  für  5(nfuaf)me  fon  Zijxan  ^cv  unb 
reinigten  unb  trocfncten  atlc  mögücljcn  3(rten  von  j^-eUen.  X)a  wax 
eine  Seilcriücrfftätte  erricf}tet,  wo  «Stvicfc  unb  laue  gebvef)t  unb 
?cincn  gu  5-i|d)nc^eu  angefertigt  lourben.  ?(nberc  bcfd^äftigten 
fic^  mit  einfahren  wn  iKcnt^ieren,  bic  je  jn  oicr  ^Stürf  neten^ 
einanbcr  gefpanut,  mit  bcn  fc^iuercn  ^c^üttcn  burc^  T)id  unb 
1)ünn  galoppirten. 

'Jie&en  großen  j^-if^^'  uub  !X)e(v^innet?en  lagen  am  Ufer  bic 
Sal^üofen  Ueberrcftc  »on  Seetl)ieren,  namenttic^  'ÄVifiiwatcn,  beren 
X^ran  bic  Dbcrfläcfie  bcr  See  unb  bcti»  j^-luffes  iücit()in  bcbcrfte. 

33ie  S3rübcr  3ol}aunefcn  fiatten  bie  Oiicbcrlaffung  fc^on  vor 
um  öefuc^t  unb  mittclft  «Salj  unb  Spirituofen  ftciuc  1anf((}=^ 
gefd^äftc  cingefeitet. 

'äüCtj  nix  iüünicf)ten  UH'uigftcnö  ein  9Jent()ier  ju  faufcn, 
nebft  ct^nograp^ifdjen  ^cgcnftänbeu,  ^^eljen  u.  bgl.,  bocf)  famen 
wir  3U  ganä  ungeTegencr  3^''^  inbem  bic  ganjc  (Mefcdfc^aft  be^ 
reitä  in  norwegifc^cm  ißranntiücin  Ueberfd)U)ängIicfie§  gdeiftet. 
2(ud^  rooütcn  bic  ruffifd^cn  Äüftenbcwo^ncr  (Pomorzi)  nic^t  ju^ 
geßcn,  ba§  wir  mit  ifjrcu  (Samoiebcn  (?^efc^äftc  machten.  Um 
©trcitigfcitcn  ju  ücrmcibcn,  würbe  bcr  Raubet  auf  bcn  fommcu* 
ben  Xag  ücrfd^obcn,  wir  liegen  un§  im  iöoot  auf  ba^  entgegen^ 


■Die  !ritiibia. 


123 


m 


flefe^te  Ufer  bcr  'JitfeMaja ,  wo  fic^  cinifle  Gräber  unb  trcujc 
t»efinbcn,  üDcrfefecn  unb  iinteriia()mcn  fobann  einen  3üt§f(ug 
oftroärtä  länc3§  bcm  C^eftabc  ^in. 

T)er  \d)maU  (gtranb  t»oftef)t  f)ier  geiuö^ntid^  am  üKeercä= 
l'anb  unb  9?oflftctnen-,  nur  etwa  auf  eine  fta(£>e  SOZeilc  oon  bcr 
■Jüeberlaffung  tritt  eine  vter^^tg  guj?  f)of)e  33anf  üon  bnnfetgraucm, 
bituminöfem  Srfjiefcr  f)art  an  bas  Ufer  t»or.  hinter  ber  mebrigen 
©tranb&arrc  jiefjt  fid^  eine  burc6icf)nittltd)  faum  fünfsig  ©d^ritt 
Ijreite,  [umpficje  ^iDepreffion  mit  cinjclncn  fcrarfigen  2:eid^en  ^in, 
beren  <Siib)cite  fon  einer  [teilen  unb  äiemOii^  g(ei(^fi3rmigen 
^erraffe  abgebämmt  wirb,  ^ier,  unmittel&ar  am  ©tranbc  6e* 
ginnt  bie  Xnnbra,  aU  fei(()t  an|'teigenbe§,  eubIo|e§,  wellenförmiges 
.^iigcUanb,  iia^  aM  einiger  Gutfernung  ge)ef)en  tjö^ft  einförmig 
unb  hfjl  erfc^eint  unb  ficf)  namentlich  burc^  [einen  ganj  befon* 
beren,  etwa§  grcKroftig  oliücngettlid^en  g-arbenton  fennseid^net. 
?(Uer  ©aumfc^tag  unb  iÖuid}Uierf  finb  üoUftiinbig  oerfc^wunben ; 
ber  ^BJanberer  glaubt  ficf)  in  eine  SOJoüSfteppe  werfest,  au'3  welcher 
nur  ba  unb  bort  eine  buufle  (5rf)öt)ung,  t>on  fcfiwarjem  ÜJ?oor= 
toben,  mit  früp^etfjaften  ^Diottebecren  (Rubus  chamoemorus)  &e* 
[tauben,  ^eroorragt.  ?(t>cr  aurf)  bie  33(ättcr  ber  letztgenannten 
^^Jffanjc  [inb  ni(f}t  grün,  fonberu  biiftir  ro[tfartng.  Säng§  ber  ein* 
feinen  Keinen  (^rljetungen  be§  i^obeuiS  5ief)en  [ic^  natürliche  graöen* 
artige  (Sumpfftreifcn  l)in.  I^orf)  [iefit  man  nur  [etten  «SteUen,  weld^c 
wirftic^  al(e§  '?JfIau5enwucft[eä  ent&ef)reu.  Slafjler  aU  bie  glasen 
er[d^einen  allcrbingä  maurf)e  [ei(J)te  3l6^ängc  ber  §üget.  $ier 
unb  ba  ßitben  [ic^  auc^  größere,  [ecartige  3(n[ammtungen  oon 
(''kwä[[ern,  beren  Ufer  bann  meift  bid^t  mit  <Sd^i(f  feewad^fen  unb 
weld^e  ftufenförmig  cm  cinanber  gereift  finb.  ÜDic  35egetation  feeftc^t 
äumcift  —  je  nad^  ber  !i?ocatität  —  in  eigenttic^er  JJWooäbedfc 
ober  in  ©auergräfern,  jwifd^en  benen  eknfaUs  oietc  5J)?oofc 
wuchern,  an  trodfencrcn  ©teWen  aud^  gled^ten.  St&er  ba§ 
•iPflanäcntefeen  tft  6ci  näherer  ©ctrad^tung  ni^t  fo  einförmig,  als 


k  t'i 


.J 


124 


SBetauifc^ee. 


I   >u 


(i  auf  bcn  erftcn  ^Ölicf  cv|(l)eint  uitb  manches  lic&tic^c  ©tümd^cn 
t>tü^t  befd^elbcn  am  Ofanbc  einer  üföaffevrinnc  ober  oerfterft  jic^ 
cofctt  unter  tuärmenbeu  Slfooäraufi'n ,  neben  y^copobien  unb 
<Si}ad)tdijahn  (Equisetum).  Uebri^en^^  ftteßen  wir  ^ier  aufjer 
einem  Vacciniura,  PyroLi,  Aliiiia  unb  einer  Vitiacee  (üielli.'icfjt 
einige  (Prüfer  an^5iienümmen)  auf  feine  'iHjanerogameu,  iü?I(()e 
nic^t  auc^  auf  SfiJaiciatfc^  bürfommen.  i^on  beiben  ^unbtrten 
jngleid}  eriuäf)nc  lä)  eine  Ketula,  mef}rerc  Polygonum-^lrten, 
Rumex,  Matricaria,  Potentilla  unb  üerfc^iebene  ÜÖJeiben ;  iöirfe 
unb  SBeibe  übricjeu'^  immer  in  3»wergfcrm  unb  nid}t  —  lanb* 
fc^aftlirf)  genommen  —  aU  23üfd)e.  (Snblicf)  giebt  cii  i)'m  eine 
auffaKenbc  ^In^at)!  oon  Sc^ioämmen. 

'??eben  3ar)(rci(j^en  Vemmiugen  (Myodes  obcnsis)  fjanft  t)ier 
ein  anberer  ^Jiager,  jur  Gattung  Arvicola  gefjövig  (o(}ne  ^m\\tl 
A.  obscurus  Ev.).  3>on  5?ögetn  beobarfjteten  wir  «Sdjnee- 
(Sulen,  @(f)nee^^l»nmeru  (>üa()rf(^einnrf)  and)  bie  Spornammer), 
2Upen(ercl^en,  i^m  roftfe^tigcn  '•^.Meper  (Authus  cerviuus,  Pall.), 
oer)d)iebenc  9{egenpfeifer  unb  Stranbtäufer  (Charadrius  apri- 
carius  unb  Aegialitcs  hiaticula;  Eudromias  iiiorinellus  ;* 
Tringa  minuta  unb  Tr.  variabilis,  nebft  einigen  9lrten,  iüetd}e 
nic^t  erlegt  werben  fonnten);  3af)treid)e  J5"tüge  oon  hänfen  unb 
(5nteu  (Anas  fusca  unb  glacialis),  Üaudjer  (Colyinbus  ar- 
cticus)  unb  aWöoen  (Laras  glaucus,  oieücidjt  a\\^  L.  fus- 
cus  ober  mariiius  unb  Lestris  pomanua). 


l 


*  (Ss  i[t  nod)  in  ucueici  3cit  »fictcvljolt  bie  graijc  aufijcftcüt  uuubeit, 
bis  wo^hi  bei-  SJlonicH-aicßcii^fcifcr  [eine  Sä}intcia>aubciititi]eit  au8bc()Ut. 
3(^  i)aU  im  2)ecember  unb  Sanitär  öfter  gauje  ^Ülic  bicfcr  2lit  tu  DJeiboft 
3tfvita  augetioffcii.  Sind;  ^llijcvicn,  »4-<aläfttHa  uub  Ä1cin=3lficu  befudjt  er 
um  bicfc  3aI;reSjcit.  ®iefe  SBö^iel  Italien  fidj  bann  gern  auf  bcr  ©rcnje 
jtüifdjctt  Sulturlanb,  ©tcppc  uub  SBüfte,  uameutlid;  auf  trocfeneu  unb 
faubigcu,  mit  aSJilfteugraS  (araOifd^  $alfa)  beftanbeneu  StcUcu,  t»o  jal;lreid>e 
$eteromcren  uortommcn,  bie  banu  i^re  ^auptital^ruug  audmac^en. 


3ooIoöifrf;c  %\\n\ic. 


V2b 


!        )' 


3u  bcv  3e«tf  i"  m\d)cv  unjcvc  (5j;vcbUtün  tu  bcr  3u30vi* 
l^cn  (Strafe  Dcrwcitto,  tjattc  bic  Sanbcruiiij  bcv  ®än|'c  ((SJra§:= 
n^nfc  unb  9itngctgäu[c)  ücrcits  Kjrcu  Slnfaiiij  genommen.  35on 
ber  ungeheuren  3a^I  bcvfetteu,  Jüefc^c  in  faft  ununtcr&vocfjeuen 
3ügen  Xag  unb  5Jad)t  Iäng§  bem  Ufer  f)'m  na^  ©übweften 
sogen,  täpt  \\(i)  mdjt  woU  eine  annä()ernbc  ®d)ä^ung  mad^en. 

T)k  Ö^olbregeupfeifer  unb  (£tranbtäufcr  f)ie(teu  \id)  famitien* 
loeifc  auf  bcu  ?5Iäcf}eu  ber  ülunbra  auf;  bagegcu  bic  SOforneU* 
ategenpfeifcr  fa(}tere^3  §üge((anb  unfern  ber  33r,^ufer  3U  beoor- 
jugen  fc^icuen.  (Sin  '^Jaar  niufjte  ()ier  gebrütet  r}aben,  benn  bie 
3ungen  trugen  norf)  Ueberrcfte  üon  Staumfleib.  Sic  waren  a((c 
fefjr  fd)eu  unb  t»orfi(^tig. 

üDa  bie  gtut^  ^ocf)  in  bie  Xunbrabäd^c  einbringt,  bilben  firf) 
3ur  ßbbejeit  in  ber  "Jiäfjc  ber  9)iünbung  t)ie(e  freie  (Saubbiinfe 
unb  Uferftellen.  9luf  biefen  (jauften  bic  ^at^^baubregcnpfeifcr 
gemifd^t  mit  3>ucrgftranblänfern ,  wäfjrenb  wir  ben  rotf)fe()Iigen 
•^Meper  nur  paanocifc  auf  fumpfigen,  mit  Sauergräfern  bc= 
ftanbenen  9Ueberungen  angetroffen  f)abcn. 

T)cx  Slßenb  geftattete  ficf)  fatt  unb  neblig,  fo  baj?  luir  30tü^c 
Ratten,  ben  9?ürfiueg  jum  ®((}iffe  jn  finbeu.  (^teid^scttig  trieb 
etwas  mefjr  Gi§  au'3  ber  (strafe,  biefcä  T^ictt  fid)  aber  au§- 
fd^Iie^tid^  na^e  an  bcr  ^üfte. 

5lm  näd^ften  SKorgen  (2.  «September)  befud}ten  un§  einige 
9?uffen  unb  ©amoieben  an  S3orb.  (Srftere,  ieljt  ganj  in  nor^ 
malem  B"ft«"bc  fid)  bcfinbtid^,  brad^tcn  einige  ©ntfc^utbigungen 
wegen  i^re§  geftrigen  ©eue'^mens  üor  unb  eröffneten  einen  Heinen 
Uaufd^fjanbel.  ^iad^bcm  bic  „Germania"  nod}  etwas  när)er  unter 
Sanb  gegangen,  unternafjmen  wir  nodjmats  einen  2tu§f(ug  nad} 
ber  92iebcrlaffung. 

!Dic  fc^on  erwähnte  ^apeüc  jctc^nct  fic^  in  i^rcm  3leu§ern 
faum  üor  ben  übrigen  üötocffjäufcrn  au§-,  nur  trägt  fie  eine 
?lrt  oon  ß^iebelbac^  au§  iöatfen.     X)urd}   ein    Keines    gan^ 


W 


i 


m 

m 


iiH* 


m 

i 

i 

'^M 

^HaE 

1^ 

*?* 

4 

'* 

•    Mli 


fm 


V2G 


^it  92icbev(affunß  an  bei'  9Ii(o(j>faia. 


>■  . 


1 


ld)murf(ü|'cä  iöorijeniad}  tritt  mau  in  einen  etiüa  5ef;u  Scfjvitt 
tan^yn  unb  cOen  fc  Dveiten  Otaum,  an  beffen  (jintevev  2i?cinb  eine 
9l';t  üüu  (^efiinfe  ange&vadjt  ift,  auf  beni  Veud}tev  mit  ^aiyp 
fernen  neljft  fünfttidjen  ®(nmcn  anfgefteUt  finb.  ÜDarüfeer  Ijäni^en 
me()veve  in  SilOev  jettieüene  45i(bev  unb  Cefiiemätbe,  unter 
beuen  ein  guter,  alter  Cf)ri)"tuöfcpf.  iDic  übrigen  3Bänbe  finb 
bagcgeu  noUfontmcn  fa()(;  ber  Soeben  6eftel}t  nur  au3  feft- 
geftampfter  !iDammerbe.  Sonftigc  ftirc^engerätrje  fd^eineu  nid)t 
Vorlauben,  nidjt  einmal  ein  eigentlicher  ^Hltav. 

lle&cr  bic  Öefc^idjtc  biej'er  Üird^e  >v»ar  e§  nid)t  miiglid), 
nähere  2lu§fnuft  jn  erhalten.  5ie  bürfte  oon  iHn'()ä(tnii^mäjjig 
l)0^em  5Uter  fein  unb  waf)rfd}eintid)  ift  ber  Oiame  beä  (frC>aner^3, 
ber  f}ier  an  bcn  Ufern  be'3  tJi'^meeres  unb  ber  nörblidjften  (^^ren5e 
äwcicr  Se(ttf)ei(e  ein  fromme'3  iüJerf  ftiftete,  liingft  üorflungen. 
Ober  foUteu  bie  arbeitfamen  unb  nnteruel)meubeu  yjiöndje  be^S 
^(üfteriS  Sfolüiuest  im  Seiten  ''Min,  mid)c  fetbft  gro^e  (5i<J' 
meerfa^rteu  unternefjmen  Iiej5en,  bic  Station  unb  ba^^  (^otteö^^ 
f}au'3  gegrünbet  tjabeu?* 


*  ®a8  im  fünfjc^ntcn  3a(;rl;iuibcrt  eoit  B"!*'""*  "»^  SalüattuS  ge 
grünbetc  <2folonjc',fif((;c  ftloftcv  greift  tief  in  bic  vii|fijd;c  ®cfd)id;tc. 

5l(jral;am  *^3alijiu  unb  iJiiton  fiui  aiiö  il;m  licioergcgaiigett. 

'•l^efonbei«  mcifwüibig  ift  bie  volt>sanitl;fd)aftlid;c  (Siiifid^t  unb  ^layii 
ber  ÜJiifiid;c  bcS  SBeißen  'JSJIcercö.  i2ie  l;ielteit  bic  33cüi)lfcriuig  uid;t  yim 
unbaiiftarcn  üaiibbau  an,  bagcgeu  gaben  fic  fid;  bie  grüßte  Wüi)i,  in  ihr 
@inu  unb  i!uft  für  gewerblid;e  2;i;ätigteit  ju  tücdcn.  9H;cberei,  ©dufffal^t, 
3agb  unb  (5ifd;fang,  «alj»  unb  SOeerficbereien,  3'»-"g»:ltncnnercien,  §od;öfcu 
blüt)tcu  unter  ber  forgfanicn  '4'f(cge  ber  Älofterlcnte  empor.  Die  SOJönc^e 
bauten  il;re  @d;iffc  im  ^4^etfd;en(*ti'f(ften  2}teerCntfcn,  beffen  Ufer  fie  mit 
SBcrften,  igeikrcicn,  %kA)'  unb  !£i>eerfiebcreien,  »4^otafd;e=^  unb  l'eberfobriteu 
bebedten.  Seit  1548  »warben  auf  il;ren  33cft^ungen  Sifengruben  betrieben, 
@ägcmü(;lcn  unb  3i£gctbrcnnercien  eingerichtet.  3ni  fcc^jel^nteu  3a|^r^unbert 
toerbanben  fie  auf  i^ren  weitläufigen  Gütern  52  Seen  burd>  Ä'auälc  unb 
terfüf>rtcn  überaül>in  ba«  in  i^ren  ©icbcreien  gcnjonncne  @a(j.  —  SBar  ber 
@taat  in  9iot^,  fo  tarnen  tl;m  bic  tocrftänbigeu  S5Jirtl>fc^after  mit  ®elb, 
aJiunitiou  unb  üWannfd^aft  ju  §ilfc. 


2)ic  „®cvniiiuia"  aufcrt  an  bcr  Sübi>Hjc  woii  SBaujatirf;.         1-27 


::)(ac()bcm  tuiv  nod)  eine  ^t-'it  ^'^^  ^f"  Ofuffen  unb  «atnoicbcn 
juiieOrarfjt  unb  if)vcii  Sdjlittcuiicvätfjidjafteu,  5)icnt[)icrcn,  §imbcii 
imb  Vcbcvjcltou  oiiiiflc  Vlufuu'rfjanifeit  iiefd)citft,  wanbtc  fic^  bet 
jaücnbc  2;f)ci(  uniercv  Weieüic^aft  anfäiiiilicf)  ein  Stiirf  mit  King^ 
bor  'Jiifütöfaia  (liti,  von  ba  ivoftiuävtö  ju  einigen  größeren  Seen 
unb  bann  weiter  in!3  l'anb  l)inein,  mi)  bev  enblofon  Xunbra. 
Der  5'tuj?  füf)rte  \c\*,t  nnr  menig  ^ßJaffer  unb  ein  iMn-fucf}  unferer 
9)(\innirf}aft,  (jicr  einige  ^ecte  ju  füllen,  id}htg  fe()l,  jueil  erfterc!^ 
fid)  aU  ganj  bracf  cnuicÄS. 

3n  bcr  5'rüt}  beö  3.  (SeptemCier  luurbe  ber  3tnfcrp(afe 
lüieberum  verlegt,  Jueit  lüiifjrenb  ber  Oiad)t  nietjr  unb  mef)r  (Si«J 
axi-i  Cften  antrieb.  'Mx  bampftcn  gegen  ba':S  Ufer  von  a^ai- 
gatfcfi  ()inüber  nad}  Oiorb^Üjeft  unb  anferten  eine  viertel  9)iei(e 
vom  Saube  in  einer  ieid)ten  33ud)t  (43enaube'Öai  unfern  iSd\) 
iöülJvanöfij),  auf  bereu  [teilen  flippen  einige  (53ruppen  von 
Samüjeben^eÜen  [tauben,  ^lufjer  biefen  nid)t  fe6f)aften  ^üften== 
ljeivcf)nern  füllten  jetjt  nod)  3al)lreid)e  3^T»inen  beffetben  äßan* 
berftammeS  mit  etiva'  lO(M)  2tM  i)ient()ieren  im  3nncrn  ber 
3nfe(  ()aufen.  ®ie  begannen  eben  if)ren  Stürf^ug  nad}  bem 
geftlanbe. 

Gö  entivicfelte  fid}  balb  ein  '-i5erfet)r  mit  ben  Bi'ItJ'f^'^o^nt'vn, 
bie  a\x^  eine  9)Jenge  von  2d)üttenf}uuben  bei  fid)  füf)rten.    3n 


\'^-*' 


M"? 


w 


3)ic  (gfoIowe^ti'jdKU  iDiintd^c  ta(;ntcit  an  bcv  ^S^i^c  il;icr  SJaucnt  ^etcr 
tcm  Wroßcu  »om  'iUSciBcii  SOJccvc  aus  bcit  Jffic^  jum  i'aboga-Scc.  >Sic  legten 
bic  Jpecrftraßc  buvd;  Salb  unb  ®iinn.^f,  fAlcp^stcu  jiuei  ?)ad}tc;t  mit  Äanouen 
in  beit  Satoga=®ec,  fd;icttcu  bcm  §ccie  bellftänbig  auäi^ciüftctc  itncgöniann-= 
fd;aft  üoii  tf;reit  (Siitciu  jii  unb  ntadjtcu  bcm  3arcn  bic  (ä»iünbuug 
®d;Ulffctburg8  megtid?. 

®cgcun.>ävtig  gc(;övcu  bic  Reiben  ©am^H'^v  bcö  SBcijjcu  9JJccvcö  bcm  Älofter, 
baS  bic  @d;iftcifd;utc  unb  bic  geringe  9t(;cbcvci  in  2lrd;angel«t  au8  feinen 
aJiitteln  unterljält.  —  33crgl.  ©iboroff,  bcr  9Jorbcn  atußlaubs  p.  739.  — 
S^orcr,  SJoüaja  @cmlja  p.  7. 

?lud;  an  ben  ruffiidjcn  @<)it}bcrgcnfaf;rten  (biö  18-27)  na^jnicu  bic  Sienft' 
mannen  bcö  JÜIoftcvö  einen  ^au))tfäd^lid^cn  3lntl;eil. 


f  1 

R 

lj   l' 

M 

: 

;   ■ 

1 

f       K 

128 


f^tufiinnißc  (Segcub. 


mcrjrctcn  tf)rcr  2Aii  \ci[)m  \m  cjcäärjmtc  iücif?c  Süc^fc,  lucld}^ 
[id^  flut  mit  if)vcn  iH'ttcrii,  ben  ^unbcit,  ju  ttcrtvaijcn  fd^icnctt. 
9Jamcntli(f)  bcv  locifittÄc  %\)i\\  bcr  öcüötfovung,  bct  eine  jiem* 
li^  felbftäiibigc  9toUe  gegenüber  ben  SKännetn  fpicU,  .•^cigtc  firf) 
äufserft  gierig  anf  "ijJutjgegeni'tänbe,  ala  Ininte  SoUftoffo,  (^Ha§= 
werten,  (Sc^murf  u.  bgl.  ©ie  boten  bagegen  9tentt)ievflei|d)  ünb 
namentlich  %t{k. 

!Da§  innere  ber  ^nfel  tft  in  biei'or  6Vgenb  eben  nnb 
fnmpfig,  in  Ianb|d}aftltrf)ei*  iöe^iefiung  nod)  einförmiger  (xU  bii§ 
Ufer  bea  gefttanbeiS.  3[IKid)tigc  Xcrfattlagernngen  bilben  fid)  an 
ben  |eid)ten  ©infenfungen  be§  33eben'3  nnb  e^  f)at  ben  ?(nl'd)ein, 
atö  et»  ()ier  fdjon  ÜJerfndje  gemad)t  auHten  feien,  ben  Jorf  at§ 
93rennmateria(  jn  üeriüertf)cn.  Slatt*  nnb  3i\iffermcofe  fpielen 
eine  f)crüürragenbe  9JüUe  in  ber  f)iefigen  'i>egctation  nnb  in  ben 
Ieid)ten,  uon  biefen  gebilbeten  !r)erfen  utofnien  ,vit}l(ofe  \'emminge 
(Myodes  obensis).  W\i  iebem  2d}ritt  ftöfU  man  anf  i()V; 
^ängc  nnb  bic  im  naffen  ^DJoOfS^  nnb  2orf&oben  angelegten 
^Vefter,  lueWje  biefe  X^iere  genii31)nlid)  üerlaffen,  fo&alb  man  anf 
bie  nnr  1  t>i5  3  '^aW  tiefen  5Bane  tritt.  '^!x\\\\  f)nfd)en  fic  plö^j^ 
lid)  ^erau^3  nnb  f(üd)ten  in  ben  ^^nlläd}ft  gelegenen  ("»Vmg. 

5iagaarb  nnb  id)  fingen  eine  grofje  ^Jlnjat)!  ber  tiffigen 
'DJagcr  ein.  <3ünft  begegneten  unr  aufjer  einigen  ^tranbtänfcrn 
nnb  9irven(erd)en  nnr  nod)  plattfd}a\in,vgen  9i\inbmöocn  (Lestris 
pomarina),  iueld)e  niebrig  über  bie  "ilJooijflädjen  ()inftrid)en 
über  anf  f (einen  (5r()öt}nngen,  ja  feltft  im  feid)ten  Saffer  anf 
33eutc  lanerten.  3ie  fd)ienen  fid)  l)ier  faft  an'5naf}m'3iüeife  oon 
l\Mnmingen  ^n  nätjren  nnb  loarcn  je^jt  nngemein  fett,  ^^"'r^iigtid^ 
bic  3nngcn. 

l^ängö  ber  'Jfieberungen ,  wo  fid)  CtVMoäffcr  anfammetn, 
Dilbcn  fid)  breite  5Öäd)e,  beren  Ufer  meift  mit  (Snmpfgräfern 
öewaij^fcn  finb.  Vang^s  biefen  '^afferftra^en  füi)ren  and)  bic 
5Bcgc  ber  Samoieben  \\vi  3nnerc  ber  grofjen  3nfc(.    <®ic  finb 


5KciitI;icrfd;litten. 


1-29 


Bon  bcn  ©puren  bcr  9icnt()terf(^littcn  bur^fur^t.  (5tn  [ot^cr 
©c^tittcu  tcftc^t  in  einem  niebttgcn  üicvcrftgcn,  oben  offenen 
Saften  oon  §ol5,  bcffcn  'i^ängcnfctten  je  auf  brei,  etwas  ü&er 
eine  Gfie  ^ofjcn  'i)Jfä()(en  vutjen.  S^iefe  finb  ^ntebcrum  in  bic 
©djüttentäufct  ciuijefücjt,  bereu  üorbcre,  ^oc^  aufgetogcne  ®vifecn 
unter  fid)  unb  jeberfeitö  burd)  r)üviä0utalc  Staugen  mit  ben 
iiHinbcu  be§  kaftcnS  oerbunben  finb.  ®ie  9iüdu)anb  be§  (enteren 
ift  gcwöf)ulirf)  erf)öt;v  unb  befiubet  fid)  an  berfelOcn  eine  %xt  üon 
ÜJorfpruug,  bcr  aU  2i^  bieut. 

©ie  ii3c[pauuung  ber  9?enntf)iere ,  bereu  gett»öf}nii(i^  üier 
ncten  eiuauber  gcfteUt  werben,  ift  ()öd)ft  einfach.  Um  bic  33or* 
berbruft  läuft  eine  i'ciuc  ober  9Jtemen,  jeberfeit§  burd)  einen 
ber  Sänge  nad^  gcfpaltenen  9iüf}renfnüd}eu ,  an  treffen  unterem 
Gnbe  bic  Stränge  fcftfi^jen,  bic  nad)  beut  feften  iBaag&alfen  bc§ 
Sd)Iitten§  füf}ren.  TaiS  33ürbcr3cng  tuirb  iiermittetft  eines  l\'ber== 
ftreifeus,  ber  ü&er  bcr  ::)iadeugcgcub  liegt,  gef)atteu.  §alfter  unb 
3äumc  fie()t  man  nid)t  am  (^efpaun.  !i)aö  Ceufcn  unb  Slntrcibcn 
ber  3imtt)tere  gefa)ict)t  mittefft  eines  fef)r  langen  StodcS. 

33ei  ben  Samoieben,  mit  wcldjui  nur  in  33erüf)rung  famen, 
fd)ieu  bas  9i\nten  auf  9{eucn  nic^t  üOIid}  ju  fein.  3^rc  Sfjicrc 
finb  übert)aupt  nid}t  fo  fräftig  als  bic  ber  Öappen  unb  ginnen. 

3Bäf;reub  uufcres  jicmlic^  furjcn  33efud^eS  am  Öanbc  I)atten 
ölutt)  unb  Strömung  miebcr  auffaUcnb  viict  6is  gcv^^,  ii  bic  9)iün== 
bung  bcr  9)?cercnge  gefe^^t.  T)k  norn)cgifd)cn  Si^iffe  waren  ba^ 
l)cr  fd}ün  seitig  ausgelaufen.  !X)ic  Starben  ftautcn  fid)  metjr 
unb  mcf)r  unb  füüten  faft  ben  ganzen  Sd)arr.  !Die  „Germania" 
würbe  ücr  unferer  9iücffe()r  fd}ou  geuött)igt,  if)ren  3lnfcr|)Ia^  ju 
wccfifeln.  *3iur  mit  9)?üf)c  nod)  fonntc  fid)  unfer  Sagb&oot  ben 
S^cg  jum  gaf)r5eug  baf)ucn.  :Der  größere  Xfjcit  ber  ßisfclbcr 
trieb  ietjt  üüu  Oft  fjcr  burd)  bic  W\tk  ber  2ßaffcrftra§e  unb 
fctjtc  auf  unferer  ("JJorbO  Seite  wicbcr  wcftwärts,  ben  !;Dampfcr 
gegen  Untiefen  unb  baS  felfigc  (^eftabc  brängeub;   jum  (^litrf 


vF 

fS 

llsii;« 

m 

|:-| 

st 

|',;L 

f^ 

[fe  . '; '': 

ni^tt 

It  -^-s 

kIBs 

wm 

wm 

''■  \f.  ',1 1 

In' 

ii«.v:J 

mtm 

'i  5«! 

MK 

!:.'?*:  "f 

^'W 

M 


fia^», 


IM 


I 


* 


130 


3Som  @l8  fcebrättgt. 


Moax  tmmcv  X)ampf  in  iöoveitfd^aft,  unb  nac^bcm  wit  eine  3»-'it 
lang  auf  bcm  3(ufcr  gctricDcti,  würbe  bicfet  ciitgcfjolt  unb  baiS 
ga^v^cug  fonntc  fic^  mittdft  a)iai*^inc  enbtic^  njteber  fvciarljcitcn. 
S3ct  bicjcr  (Sctegen^ctt  gevictf)  übrigens  bie  ©(i^raubc  in  ^öd^ft 
unfanfte  33crüf)rung  mit  ben  ©iäbWdfcn  •,  bie  glügct  arbeiteten 
mit  großer  (Sciualt  unb  fo  fjeftigen  (S^fägen  auf  ben  (entern, 
baß  fc^Iie^tid}  einer  berfelben  entjtüeibrac^.  !X5arauf  gelang  eö,  an 
einer  etioas  me(}r  gcjdjiitjten  <Bklk  tniebcrnm  cor  3lnfer  3u  ge^en. 

Uebcr  ber  SdfjrauDe  ber  „(Germania"  ift  ein  ®^Utten  an= 
gebrad^t,  mittctft  beffcn  bie  erftere  bis  auf  ©ecf  in  bie  ^iifje  ge^ 
wunben  werben  fann.  ^ierburd^  wirb  ba«  Unterfudjen  berfetbcn 
ief)r  erteid}tert  unb  biefe  (iinrid)tung  mag  nbd)  ben  ^wcd  fjabcn, 
ben  "ilJropcUcr,  iüäf)renb  baiS  ®d)iff  unter  Segel  ift,  au^er  ^c^ 
rcic^  be§  SBafferö  ju  bringen.  Gine  9ie[erüefd}raubc  befanb  fid) 
nod)  an  33orb  unb  fo  fonnte  ber  ®d)aben  balb  wieber  gut. 
gemad)t  werben. 

3m  33erlaufe  ber  fotgenben  Otadjt  (3.  bi§.  4.  (September) 
blieb  bie  SOZafc^iue  immer  unter  ü)ampf,  gtüdlid}erwciic  ftellten 
fid^  feine  9JebeI  ein  unb  bie  eigentlidje  ©unfelfjeit  f)ält  in  bicfer 
3a()re§3eit  nod)  nid)t  lange  an.  3Ülerbing!3  war  ber  §immc( 
fc^r  trübe,  aber  bonncd)  fonnte  baö  wieberf)oIt  anfetjenbe  Qli 
fd)on  auf  einige  (intfernuug  wafjrgenommen  werben,  ilaum  6e= 
gann  ber  Üag  ju  grauen,  fo  liefen  wir  aus  bem  Sd)arr  am, 
umfegelteu  (Sap  (^rebeni  unb  fteuerten  ntit  guter  iörife  norb* 
wcfttid),  um  einen  ipafen  in  ber  V'jamtf^ina-iÖud^t  auf^uindjen, 
wo  Xreibf)o(3  gefammcU,  ein  fd)abl)after  3(nfer  rcparirt  unb  bie 
Sdjraube  gewcd}fe(t  werben  follten. 

3i5äf)renb  ber  Ueberfaf}rt  auf  glatter  See  erreid)ten  wir, 
mel)rmals  umlegcnb  unb  l)äufig  lotf)enb,  einen  fidjern  Slnferplafe 
nörblid^  ju  Cft  oom  i^orgebirge  l^iamtfd^in  unb  eine  l)albc 
3J?eilc  weftlid)  oon  einem  Ijalbinfelartigen  Jöorfprung  »on  Sai== 
gatfd^,  wo  auf  fieben  gaben  Stnfergrunb  um  4  U^r  iyjac^mittags 


S^icvlefceft  auf  SBaigatfdj. 


131 


(4.  @cptem6cr)  fecigctcgt  rourbc.     Sine  (Stunbe  fjjätct  rubertc 
\i)  mit  @tiüc  unb  Slagaarb  nac^  ber  großen  Snfcl  "^inüfecr. 

3tuc^  I}icr  ftc^en  f}of)c,  [teile  ^lip^en  üon  rauc^graucm 
©cvgfalf.  <Dctic(&e  jcigt  nur  unbeutli^c  Spuren  einer  ^orijon» 
taten  <2d)id}tung,  bagcgen  üicl  ^Jcigung  ^u  (Srottenfeitbung. 

3öir  &eiucf)ten  eine  feld^e  ^öi)k,  welche  etwa  20  <S>ä)x\tt 
tief  in  bic  gcl[en  fü^rt  unb  iüo(}t  25  gu^  ^oc^  ift-,'im  Innern 
lag  nod^  Diel  ju  ©iö  äujammengefintevter  <S^nee. 

X'aS  bidjtc  nnb  Ijarte  ^cftetn  ent()ä(t  S^nüre  unb  ©rufen 
von  flalfjpatl) ,  33itterfpatf),  ^^erlfpatf)  unb  ^ornftcin,  fcttener 
Spuren  üon  "i^etrefacten,  ncimUrf)  iSoralUneeu  ju  bcn  (Gattungen 
Michelinia  unb  Favosites  gct)örtg. 

®a§  3nncre  be§  Sanbeö  crt}ct>t  fid)  etwas  nie^r  üßer  beu 
2Jicerei3fpicgc(,  aU  bic§  in  bcr  ('»'•cgenb  üom  tSap  6)vobcui  ber 
Sali  ift.  UeOer  bie  etteneren  Sunbrafläc^en  fi  ii  inelfacf)  ge* 
glicbertc  >piigclreil)cn  auf,  äuiueiten  mij  nadfte  o  -ögrate.  't;ie 
(^cgcub  war  fo^ufagcn  gänslicf)  frfjneefrei  unb  bie  (S5ct}ängp  vcm.' 
M)  trücfen,  loäljrenb  in  ben  tl)alartigcn  (iinfdjnitten  unb  ')lk^" 
rungcn  üWioraftlanb,  i>on  93äd}cu  burd}5ogcn,  vorljerrfdjt.  SDeftUd) 
3U  >£üb  ticni  9lnterplal5  unb  l'/ä  biä  2  SOteiten  Pom  ^eftabc 
entfernt  liegen  äiemlid)  Ijüd)  über  bcm  SOZeereäfpieget  äwei  größere 
(Seen  5iüild)en  §ügellanb  unb  ^ctfen  eingeswängt.  Sie  ft^einen 
nid)t  tief  unb  il)r  (^runb  mit  (J^efteiuätrümmcrn  unb  S^tamm 
bebcrft  3U  fein. 

33a  fid}  t)ier  immern}äl)renb  5tüge  non  ßi§fd)ellenten  "^erum^ 
trieben,  üermutl)e  i(^,  baj^  biefe  (^ewäffcr  tleine  ^rebfc  unb  üiel== 
leid)t  and)  gifd}e  entl)atten.  3ene  23ögel  bürften  and}  am  Süfj* 
uviffer  gebrütet  l)abon,  inbem  fic^  unter  il)ncn  üiete  erft  ^albge^^ 
ti)ad}fene  unb  bal)e*  jiod)  nic^t  flugfäl)tgc  3unge  befanben.  (Snblid} 
würbe  l)ier  üüu  iperrn  Stille  eine  'ißfeifente  (Anas  penelope)  erlegt. 
2(n  feidjten  Stellen,  uamentlid)  auf  ber  unter  bem  333inbc  ge* 
legoncu  Uferfeite,  jeigten  fid)  einzeln,   paarweife  unb  in  fleinc 


»ii.P 


m 


'Hl 


f 


132 


®j)uvcn  tooii  noiitabifiicnbcii  Samojicbejt. 


^•fiigc  vereint,  f^malfd^nä&tige  Saffcvtvctev  (Phalaropus  cine- 
reus),*  bic  Tjarmtoö  unb  meift  f^iüiiumenb  tfjrcv  in  flctneit  3ii== 
fccteii  unb  SBürmerii  6eftcr}eubett  ^iafjrung  nad^gingcn.  2lu§evbcm 
DeoDad^teten  \m  in  bcr  ^eijenb  nocf}  <Sd^nee:=(Su(cn,  roftfcWiiie 
^icpev  (Anthus  cervinus),  <Srf)necammern ,  5UpcnIerc^en,  bic 
firf)  je^t  3ur  Sanbcrung  ferti.3  niad)ten,  §al§0anb*  nnb  (^otb= 
i'c^cn^jfeifer,  2l(pen*  nnb  3^u*?vi)ftranblänfev,  &veiti'rf)iüäu5iiic  dhüi- 
inomi  ujib  33iivcjerntciftevmüüen,  9(urf}  Oemerfte  \d)  einen  5t»il 
ffcincr  finfenavtiger  35öiier,  wcW)e  nicbviii  über  tvocfene^o  nnb 
ftcinigcS  ^ügeUanb  r)infd)iüävmten.    ;i3icfleicf)t  Linaria? 

3lbcnb§  bei  nnferev  9{ü(ffef)r  jnm  (2ti\inb  fanben  )m  bie 
fcid^tc  ^u^t  unfern  einer  33ad)münbnni]  von  «Scfiaaren  vcn  2Bi(b* 
cnten  bebecft.  T>cx  WMjx^cii)!  mij  beftanben  bicfe  "^Inc^c  am 
2:ranerenten  (Oedemia  nigra  nnb  fusca),  unb  ®d)eUenten 
(Harekla  glacialis),  boc^  befanbcn  firf)  nnter  if)nen  and}  h\uy 
fd)näbücjc  Siitjer,  bie  ebiyt  in  ber  ^erb[tnian[er  begriffen  luaren 
unb  bereu  9)i\ii]en  eine  SOtengc  von  ('»Virnelen  cntf)iclt.  !Die|e 
^ia^rnnij  muß  einen  entfd)iebenen  hdyy  bi'3  niorgcnrütfj^färbcnben 
einfhife  auf  Slcifd),  gett,  3i}eidjtf}ei(e  nnb  fetbft  auf  ba§  (^V'fieber 
bicfer  ißiigel  ausüben. 

35on  nomabifirenbcn  Santojebcii  fanben  ivir  u\if}renb  unferer 
H^anbcj-curfion  nur  ivenige  5pnren,    bcftefjenb  in  alten  l^icjer 
^jlä^cn,  Seuerftellen  nnb  9ient{)ievfäf)rten.    Xreibf)of3  ift  nur  in 
geringer  älJengc  vorf)anben. 

%m  5.  (September  unternatjm  ber  crftc  (Steuermann,  Treffen, 
eine  größere  OJecognüSciru'.j  im  Gagbboot  nad)  ber  ^Jorbmeft- 
buc^t  ber  Öjamtfd)ina=^23ai.  (Jr  fef}rte  erft  nad)  Uftünbiger  'M 
ivcfenfjeit  ivicbcr  jum  5-af)r3eug  juriicf.  '^(\id)  feiner  (ir^äljtung 
tft  bic  33ud)t  von  nnfcrem  Süiferptatj  a\)  gercd)net  brei  geo- 
gra^)I)ifd^c  SOJcitcn  tief  (nad)  Scft  ju  'JJorb  cl)nc  iöeriidfid^tigung 


*  9?cißf.  bcit  I.  Zm  bicfcö  5Bitrf;e8,  p.  CO. 


.  2;o|)ogra|)]^if(^c8. 


133 


bcv  iDccttnatiou)  cinfprinijcub.  3(uf  Tjalkm  Segc  iiarf)  bct 
tjiitcvftcn  (5rfc  Dcgcijuct  man  ^\m  ffcincn  [teilen  tltjj^jen,  bcm 
Ci'tufov  etwa§  näf}cr  liegenb  at§  beut  lucftttc^cn  unb  mitfjm 
ficf)t(mr.  1)ie  SOlünbung  unb  ba§  r^ftufer  werben  5umctft  üon  [en!= 
redeten  tli^Jpenreifjen  eingejäumt,  äf)ulirf)  benen  6et  unfcrer  3lnfer= 
ftetle.  3nt  ^tntevijvnnb  ber  [arfförmicjen  58u(^t,  bic  ficf)  bort  immer 
mef)r  ücrfcf^mäfert,  müubet  ein  gvöjlerer  3BtlbI»arf}  (bie  ^jam* 
t|*cf)ina),  in  lueldjen  ba§  33oet  ein  gute«  Stürf  weit  einlief ;  ^ier 
ütHnTa[rf)tc  ben  Stencrmann  bie  Gbüe  nnb  er  )ai)  fi^  qq^ 
nötf)iijt,  bie  eintretenbc  gUitf}  absniuarten ,  bis  baiS  g-atjräentj 
luieber  f(ütt  gemad}t  werben  fonnte.  ®aa  SJorcjeDirge ,  \vdd}(^S 
baS  3Beftufer  ber  33nd)t  fcilbct,  f)äncit  ()ier  nur  burrf)  eine 
weniiic  Sd^iffölangen  breite,  nicbrige  i'anbjnnge  mit  ber  ü&rigen 
Oni'el  jni'ammen.  3en[eit3  biefcr  l'anbjnnge  [c^neibet  wieber 
eine  fleine  23n(f)t  wn  OJcrbweft  I)er  ein. 

(T^ei'fen  tradite  einiget  Xreibf)o(3  nnb  eine  %n^a\)l  gcf^offencr 
2tranbtänfer  mit,  unter  benen  fid}  and)  mer}rerc  «Sanbcrlingc 
(Calidris  arenaria)  tefanben. 

Ceftlid),  etwas  ^n  '^torb  neu  unferem  ^tnferpta^  unb  etwa 
2 '2  50iei(e  batton  entfernt,  fdineibet  eine  f}a(Ij!rei!§förmigc,  meift 
oon  ^Uippen  umgetene  unb  me()r  aU  eine  ÜWeite  im  T)ur(^== 
melier  f)altenbe  Ü3nd)t  ein.  ^I^^iefe  fdjeint,  foweit  id)  fie  üom 
Ufer  an^^  ütnn'feljen  fonnte,  für  gröfjere  5a()r5euge  nid)t  tief 
genug  unb  überljan^Jt  reid}  an  Silippen,  rnUjc  jum  X^eit  ben 
ilHifferfviegel  iiterragen.  ?(n  if)rem  Ufer  Definben  fi^  2ln= 
id)uiemmungen  ganj  eigentf)ümlid)er  ?lrt.  3n  ber  «See  muffen 
bort  nngef)eure  9J?enge  oon  ?l(gen  wnd)ern;  biefc  werben  üon 
ber  iöranbung  maffenweife  ausgeworfen  unb  anfgefjäuft,  nainent* 
lid)  um  bie  a)?ünbungen  üon  (3d}neewafferÜäd}en,  we(d}e  efcenfalts 
if)re  ')iieberfd)Iägc  I)icr  aljfe^jen  unb  jwar  auf  unb  fjinter 
einem  mächtigen  ®amm  ber  ocrwefenben  Safferpftansen.  ^kx^ 
buvd)  wirb  bie    3'^^K^""ö  ^«^^  le^teren   nod)   mefjr  geförbert 


■IT 


m 


t  ■ 


m. 


134 


llnfere  Wenagerie. 


unb  i^t  "ißrobuct  ücrftunbcn  mit  bcr  burd^  ben  ^roccg  fe(&ft  ev- 
jcugtcn  SÖävmc  wtrfcn  augcnf(!^cinlt(^  ungemtln  günfttg  auf  bic 
SSegctation.  Unter  btefcr  3ctd^ncn  fid^  namentlich  einige  gro^e  Com- 
pofiten  auä.  5Iußerbem  fantntciten  «jtr  in  ber  (^egenb  nod^  eine 
3wergbirfc  (Betula  nana),  bisher  ntd^t  gefunbene  'i^otentiüen, 
JRanunculaceen,  ©ayifragen  unb  enblid^  eine  Hippui-is  ein. 


Sä^renb  be^3  9lufent^att§  in  DJooaia  <»emtja  ergab  firf)  r)ior 
unb  ba  Gelegenheit,  au^  einjctne  !j:^ierc  lebcnb  ju  fangen,  [o 
ba^  unfer  «Schiff äbedf  ficft  balb  in  eine  ftcine  9!Jfenagcrie  um 
wanbcite.  (5ine§  ber  tntereffanteften  9)iitgtieber  berfcIDcn  Juar 
offenbar  ein  "ipolarfnd^g,  bem  and)  fpätcr  ein  stoeiter,  fowie  ein 
junger  *^o(arbär.  bcigefetU  lüurbc.  Tbgleic^  no^  jung,  loolltc 
erftercr  fic^  nid^t  an  Qette  unb  Stall  gewöf)nen  unb  blieb,  \o  fange 
er  ftreng  aU  Gefangener  gel)attcn  lüurbe,  immer  mürrifd)  unb 
biffig.  ^Daju  fam  nod^,  baß  er  fid^  unb  feine  iöctjaufung  t>ie( 
befd^mu^te  unb  bur^nii^te,  wa§  i^u  —  üerbunbcn  mit  unge^ 
iDö^ntcr  ^oft  —  enblid^  franf  madf)tc.  ^iadfjbem  irf)  if)m  eine  ge* 
^iJrige  !Dofi§  abfü^renbcr  9JiittcI  bcigebrad^t  unb  biefe  fräftig 
gewirft,  liefen  toir  if)m  freien  'Paj?  auf  üDedf.  33alb  würbe  er 
()ier  jutrautid^er  unb  Iebf)after.  >3cinc  alte  .'pütte  befuc^te  jeboc^ 
QJJeiftcr  9?cinedfe,  tro^bem  ba§  fie  gereinigt  unb  mit  trodfenem 
@tro^  auSgefüUt  werben,  fetten  mcbr.  Cr  fcgirtc  unter  Segele 
tüd^ern,  §oIäWcrf,  im  umgefegten  9{and^fang  ber  'rampfmafdf)ine 
n.  bgt.  unb  liebte  namenttid^  eine  Stelle  auf  bem  jufammeu- 
gerollten  tfüoerfegel  auf  ber  äußerften  S).n^je  be§  SKüoerbaums, 
wo  er  fid^  ftunbcnlang  founte.  Steuerte  ba§  g-a^rjeug  f}art  an 
ben  tüften  ^in,  fo  warf  unfer  neuer  Gaft  wot)f  maud^mat 
einen  fe^nfud^tSDoHen  33tidE  mdj  bem  Öanb  fjinüber,  bodf)  oev= 
fud^te  er  bi§r)er  nie,  9tei^au§  ju  nehmen. 

$icr   in   ber   Ciamtfdf)ina-'33ucf}t  jeboc^   mißlang   i^m  ein 


3)te  ftsitjf^ttjänjige  SRaufcmiJtoe. 


135 


i^tM^tn,  ba§  er  jebcrtfaßs  in  bcr  W}\\ä)t,  bic  t^tct^ett  ju 
gewinnen,  ausführte.  (5t  oerfterftc  fi^  im  Oagbboot,  \pxanQ,  aU 
btefe§  auf  See  ^ctafecjetaffcn  würbe,  pU^lxd)  üter  ©orb  unb 
fd^wamm  bem  ?anbe  ju.  W^cx  Mh  »erfagtc  i^m  bic  traft,  er 
&efann  fi^  eines  ^effern,  fe^rtc  um  unb  lie^  fid^  o^nc  Sibcr* 
ftanb  wteber  in  bie  ©li^atup^c  tjeben  unb  t»on  ba  auf  !Derf 
(tringen,  wo  er  nod^  triefenb  anlangte  unb  \iä)  feiner  Stcoett^at 
grünblid^  fd^ämte. 


Sßir  ^afeen  bereits  me^rfad^  bcr  ocrfd^icbenen  9?aubmöoen' 
?(rten  gebadet,  weld^e  bie  tüften  t»on  ^Jüüaja  (Semtja  6c(e6en, 
nämlicf)  ber  fpi^fd^wänjigen  (Lestris  ober  Stercorarius  lon- 
gicaudatus),  ber  V>tatt[d^n)änstgen  (Stercorarius  pomarinus)  unb 
ber  Sc^marofeer=9taubmöüc  (Stercorarius  parasiticus),  (entere 
au(f)  in  <Sj)i^6ergen  anenttjalljen  üorfommenb. 

"Die  Fteinfte  unb  jug(eid)  3iertirf)fte  gorm  ift  bie  erftgcnannte; 
nämtirf)  bie  fpitM'cf}Wän,^igc  9{aubmöi>e,  Stercorarius  longicauda- 
tus.  (Lestris  parasitica,  S\v.  &  Rieh.  —  Stercorarius  cephus, 
Gray.  —  Stercorarius  Buffoni,  Malmgi'.  —  Lestris  longi- 
caudata,  Briss.  —  L.  crepidata,  Brehui.  —  Stercorarius 
cephus,  Brünnich,  Gray.)  X)ic[er  23oget  ift  tion  gart  braun* 
grauer  Färbung,  tro))f  unb  iöruft  r)eücr,  tinn,  te^le  unb  §at§* 
feiten  bis  unter  ba§  9lugc  unb  bic  ®rf)täfegegenb  iDei§,  le^t* 
genannte  X^eite  ftror)getb  angeflogen;  bcr  ganjc  «Sd^citet,  ^nc^el 
unb  ein  f(f}ma(er  Streif  a\\  jcber  Seite  bcS  IlnterÜefcraftes 
glänjenb  braun  f^uiarj;  cbenfo  Sd^wingcn  unb  Spieen  ber 
Steuerfebern;  bie  Srf)wungfcbcrn  jweiter  Orbnung  duf  ber 
3!nnenfa^ne  oon  bcr  ^-arbe  bcs  9türfenS;  Schwingen  crfter  SDrb= 
nnng  unb  (stcuerfebern  —  bie  @pi^cn  ausgenommen  —  mit 
wcifelidjcn  Schäften ;  Sc^wanj  fonifc^,  bie  swei  mittleren  (Steuer* 


'1 

1  'V^H 

'-Hl 

1 

■  f.!  ^iy« 

i 

1 

-  fl 


< ' 


M 


IM 


'4 


:if 


136 


2)ie  fvi^f(!^)väitjioe  9{auÜmi5toe. 


:  : 


fcbcrn  fc^r  üerlängett  unb  in  eine  feine  (spifee  oerlaufenb-,  ber 
<S(i)mM  ift  [c&mätalid^  mit  <Sti^  \m  §orngraue,  ber  Untcrfiefer 
gegen  bcn  9)?unbmin!et  5U  TjeUer  in§  gtcifd^farßene;  3;rtä  faffee^ 
6raun;  Sauf  öletgrau,  gc^fcngetenfe,  3^^^«  wi^^  ©^wtmm^äutc 
fd^roara.  —  ®an5c  Sänge  Uä  ^ur  (Sd^wanafpifee  20"  Cißarifcr 
3Ka6).  Die  (Sd^wanäfpifee  ü&erragt  bic  gtügctfpi^c  um  5",  — 
<Bä)mM  üon  ber  Stirn  11.4'".  —  gtügel  11"  2'".  — 
3(eu§erfte  <2teucrfebcr  4"  3"'.  —  SDZittIcrc  <2teuerfebcru  11". 

!X)ic  fpi^f(!^Jüän3ige  JRaufemöüc  fjat  eine  circumpolare  33cr== 
fcrcitung.  (Sie  f^eint  ieborf}  nerbiüärtä  bcn  78.  Ö^rab  ntii^t  ju 
ü&erfd^reitcn.  5(ef}nti(!^e  gormen  (Stercorarius  Ilardy  unb  St. 
spinicauda),  ml^c  üon  üielen  Soti^^ern  mit  ber  nörbti^en 
üereint  werben,  6en)ü(}nen  ben  malaijifdjen  3trd^i^)ct,  bie  "iJJ^ilij}* 
pinen,  <Sanbwid^§*3nfe(n  unb  bcn  2(ttantifd^en  Occan. 

(Sie  ift  ein  anwerft  gonaubter  (Segler  ber  Säfte  unb  üer= 
ftreid^t  fid^  weit  auf  bic  ^ef)e  <Sce  (jinanö.  3n  (^röntanb  ift 
biefe  3lrt  nid^t  f)äuftg,  feiten  in  3§Ianb,  ^citwcife  gemein  in  bcn 
nörblidfien  Steilen  ber  ^bereinigten  Staaten,  in  ber  33et)ring'S= 
ftrafee  6i!§  ju  ben  3Weutcn  ^era&ge^enb.  einzeln  f)at  fic  fic^  fd^on 
bi§  f)oüanb  unb  !Deutfd^Ianb  ücrirrt.  ©rntvogct  im  nörblid^cn 
3§Ianb,  3äJcft=(^röntanb,  92cufcunblanb,  ginmarfen,  an  ber  fiOiri* 
fdöcn  (Si^meerfüfte  unb  auf  i)Jot>aja  Scmtia. 

®ie  'Jtafirung  6eftcr)t  ^anptfädf}Iid^  in  trebfen,  '^\\^m, 
SBeid^t^ieren  unb  Sd^maro^ern  üon  Gctacccn. 

Sßir  fanben  biefe  äierlid^en  9faubmöücn  fowoI)I  c'm^ihi  unb 
paarweife,  aU  in  ffeinern  jcrftrcutcn  Ö^cfcüfdbaftcn,  oft  gemein 
fd^afttid^  mit  Lestris  pomarina,  gemeiniglich  üict  häufiger  auf 
^o^er  See,  a(ä  in  ber  5M^e  bc§  gcftlanbcä  unb  ber  unfein. 
Sic  i^re  23erwanbtcn  ftöfjt  fic  gern  auf  93?öi>cn,  um  itjncn  i^re 
S3cute  ab^ufagcn,  gcl^t  übrigens  aud^  fctbftänbig  i()rer  i^iafjrung 
nadt).  S35o  biefe  25ögcl  nid^t  »erfolgt  werben,  jcigcn  fie  fid) 
äicmlid^   äutraulid^   unb   finb   baf)cr   Ici^t   äu   erlegen.    3^rc 


i 


: ').  f 


m 
m 


^i,! 


«reitfcf;njäuilge  9iau6mi5iJC  (Stercorarius  pomarinus). 


:i 


iliaflj  i.gwJH'"«»,'"",'«- 


»         I 


(gttni 
möoc 


I ! 


I 


Tem 
crep 
var. 

fcrctt 

ein  < 

unb 

brau 
Mc 

an  \ 
äuiüt 

lonj 
wegi 


14! 


3trt 


2)ie  tvcit|d;>»änjii3e  ;}?aui6mi5öc. 


137 


©timmc  tft  [c^v  öcvfd^iebcit  üon  bcrjcnigcn  bcr  üfertgcn  l!Rau6=« 
möDcn.  (Sic  Hingt  fc^arf,  wie  „SEßicf)"  ober  ,Sk^/'  zuweilen 
au(^  wie  „Siel^— wi— wi— wi." 


"Die  öteitf^wAnsigc  9tciu6möoc  (Stercorarius  pomarinus, 
Temm.  (Stercorarius  poniatorhinus ,  Newton.  —  Lestris 
crepidata,  Gm.  —  L.  spliaeriuros,  Brehm.  —  L.  parasita, 
var.  camtschatica,  Fall.)  scic^nct  firf)  but^  tfjrc  feeträd^tti^crc 
C^rö^c,  rotiuftercn  ti3rpcr6au,  bic  nur  wenig  üerlängcrten  unb 
breiteren  mittleren  «Steuerfebern  unb  enbtic!^  burd)  fe()r  rau^= 
fd^uppigc  §inter[eite  ber  ßäufe  au§. 

'Der  alte  35ogeI  ift  obenf)er  bunfel  umbrabraun,  wie  an6) 
ein  (Streif  an  ben  (Seiten  ber  Unterfc^nabetwurjel;  Unterjeitc 
unb  ^atöfeiten  bi§  jur  Of)rgegcnb  wei§,  letztere  gcwöl)un(^  ftro^* 
gelb  angef)au^t;  ^aU  mit  5luänal)me  ber  ütijU  tijdU  braun 
geftric^elt;  S3ruft,  SfiJci^en  unb  Unteri^wauäberffebern  breit 
branngebänbert;  §inter(ei6  juwciten  einfarbig  bunfetgraubraun ; 
bie  großen  Schwingen  innen,  natu)  ber  S3afi^3  ju  weiß;  ber 
Schnabel  ift  grantig  fleifi^farb  mit  breiter  f}ornid^wärjtid^ev 
(S))i^e  unb  eben  folrf^em  ücrwafd^en  breierfigen  ^Ud  ieberfcitä 
an  ber  Söurjel  be^3  rberfd^nabclä;  SritS  braun,  pßc  f^wars, 
juweiten  ber  Cauf  bteibtau.  —  ©anje  Öänge  1'  3"  bis  1'  4V2" ; 
Schnabel  1"  ö'/ä'";  Stng  1'  Vü"  bis  1'  1";  bie  äußerftc 
(Sc^wanäfeber  3Vi'' -,  bic  jwei  mittleren  6";  ber  ßauf  1"  10 V2"' 

!Die  geograpt)if^e  23erbreitung  ä^ntid^  wie  bei  Stercorarius 
longicaudatus,  im  «Sommer  feiten  an  ber  ')iorbfüftc  oon  5?or* 
wegen  /  bat  fi^  aber  fci^on  bis  ins  SUtittelmecr  oerflogcn. 

jDic  breitfd^wänsigc  9?aubmöüc  ift  bei  weitem  bic  gemeinfte 
5lrt  i^rer  Gattung  in  5)^ooaia  (Semtja,  auf  SBaigatfc^,  in  ber 
S'ara=<Sec  bis  jur  Jtaimt)r=ÜWünbung  unb  Tangs  ber  benachbarten 


il!; 


I 


138 


Äaj)itSn  aWclfom'«  SReifUjrojecte. 


Äüftcn  beä  ^fftf^nbcö.  2lu(^  fie  gc^t  weit  auf  >Scc  ^inau§  unb 
foH  btcfctfec  fct&ft  nod^  auf  !Spifet>crgcn  ko^ac^tct  worbcii  fein. 
3m  ^crtift  lebt  fic  gcfcUfc^afttic^cv  al3  t^rc  ÖJattungSvcrwanbten, 
jctgt  fic^  mit  SBorlicbc  um  Xrcibciäfctbcr,  fc^ireift  aber  auc^  lucit 
tanbeinwärtä,  um  ibrcr  ^auptnafjrung,  bcn  Öemmingeu,  na(^,^U'' 
gc^en;  aud^  ii^ogetbcrgc  befud)t  fie  uub  riii^tet  ba  unter  bcn 
(giern  unb  3ungen  bcr  ©eefd^watben  uub  StranbUiufer ,  ja 
fclbft  bcr  ßibcrenten  grc^c  ajer^eerungcn  an.  T)qx  3I"g  ift 
me^r  rauböogclartig,  oft  nicbvig  unb  fc^wanfenb;  bic  «Stimme 
rau^,  furj,  unb  (ä^t  fid^  etwa  mit  „(ärä^"  wiebergeben. 


tjora 

iagfi 

ba§ 

bicä 

teve 

t)att( 

Vttr 

gewi 


ta^)itän  üWelfom  fd}ien  inbe^  a((e  Hoffnung  unb  ?uft  ju 
weiterem  23orbriugcn  nac^  Cften  verloren  ju  ^aben.  (5r  erflarte, 
ba^  er  aflerbingiS  noc^  oerfuc^en  woüe,  in  bie  tarifc^e  Pforte 
einjutaufen,  bod^  !önne  er,  weit  bie  ^a^rcfgjeit  ju  weit  iH>r=^ 
gefc^ritten,  an  eine  ßrrcid^ung  bc§  ^au^jt^ielä,  m\(i)c^i  ber 
(S^pebition  gefterft  war,  ber  Cbj^  unb  3eniffei^9Künbung,  nic^t 
me^r  benfen,  wenn  wir  nic^t  eine  Uebcrwinterung  in  9(U'5j'i(!^t 
nehmen  würben,  bic  ganj  gegen  bie  3ntention  bc§  9f^eber!ä  fei. 

(5r  bcabfi^tigtc,  fafl'3  ein  l^orftop  in  bic  Sara^Sce  um 
einige  333o(^en  früher  gelungen,  nac^  bcr  353eit'cn  3nfel  ju 
fcgefn  unb  t>on  ba  mittetft  3agbboüt'5  bie  9?ei|c  auf  bem  Cbj* 
SSuien  biäi  Obbor^t  äurürfsufegen ,  bic  Sd^aluppe  bort  ju  ücr* 
wcrt^cn  unb  ben  SBeg  über  l'nnb  nad^  ^f)aufe  jurücfsutcgen, 
wä^renb  bie  „(Germania"  i^rc  3tücfrcife  um§  :i)iorb*(Sav  an= 
getreten  ^ättc.  SO^cIfom  fd^ien  fomit  überfjaupt  jum  25orauö 
gegen  jebcä  weitere  ÜJorbringcn  bi§  gur  'ißäfina,  Gap  Xfc^el* 
jufd|fin  ober  gar  nad^  bcn  'iJtenfibirifc^en  3nfeln  geftimmt  ju  fein. 

Ob  aud^  jefet  nod^  eine  ^urdf)f^iffung  ber  tarifd^en 
(See   mögti^  gewefen,    lic^    fid^   mit   Sid^er^cit   jwar   nid^t 


UiH3ortf;ci(^flftcv  SBau  bcv  „@cvmania." 


180 


üorausfcfecn,  aber  mä}  aftcii  erfa()rungcn  bcr  H^rant^icr» 
jagcr  iüä^renb  bcr  (c^tcn  Oafjrc  fonntc  angenommen  werben, 
ba§  bcr  größte  J^ctf  jenes  aWecreS  nnn  eisfrei  [ein  mußte ;  bag 
bieS  wirflic^  bcr  ^ad  geroefcn  ift,  Dcwcift  namentlich  bic  in^ 
tcreffantc  Oteife  bc§  Äa|)itanS  9U?arf  wn  Xromso.  ^Ikr  SD?eIfom 
f)atte  noif  einen  anbcrn  (^runb,  mögticfift  friif)  bie  9{ürfreifc  an« 
yttreten.  ©cfanntlic^  ift  bic  ^^iorbfee  unb  bic  norwegifc^c  ^üftc 
genjöfjntic^  im  'D^oocmkr  oon  fe^r  heftigen  Seftftiirmen  ^eim^' 
c\c']üäjt  unb  bcr  ^apitäu  glaubte,  bic  SScrantworttic^feit  für  bas 
^(f}iff  nid^t  übernc()mcn  ju  fönnen,  tcenn  er  fic^  fo  fpät  auf 
bcn  ^eimweg  begebe,  baf?  bas  Sa^rjcug  üorausfid^tti^  außer* 
crbentti^cs  Unwetter  ju  befterjcu  traben  würbe. 

3((S  S^atfad^c  muß  angenommen  werben,  baß  bic  „®er== 
mania"  wo^t  ein  fefteS,  aber  a((erbing§  ein  fteincS  ®d^iff  ift, 
baS  gegen  Sinb  unb  botjc  See  bei  bcr  je^jigen  9iigging  un* 
möglich  9iaum  gewinnen  fann.  <2ie  f^it  firf)  wäfjrcnb  unferer  Steife, 
wo  alter  Grfotg  oon  äußerft  üort()eiIf)after  ©euutjung  bcr  ^dt 
abf)ing,  in  ieber  iöe5ic()ung  als  grünbli^  fc^tec^ter  Segler  er* 
wiefcu  unb  ibrc  !t)amj.''ffraft  als  fo  gering,  baß  fctbft  bei  ruhigem 
Setter  eine  Strömung  oon  brci  bis  vier  3)tei(eu  in  bcr  Stunbc 
nirfit  befiimpft  werben  fonntc! 

tapitän  totbcwo^  fctbft,  ber  fo  oiel  id^  weiß,  bic  Gon* 
ftruction  bcs  5af}räeugS  leitete,  giebt  su,  baß  bic  Segel*  wie  bic 
^•ampffraft  eine  uuäurci^enbc  ift,  für  üteifeu,  wo  bic  3^'t  fe^r 
in  9lnfd^(ag  genommen  werben  muß,  bagcgcn  ^ebt  er  bie  Sä^ig* 
feit  beS  Stuffrcu^cns  gegen  bcn  ^inb  unb  bic  8cic^tig!cit,  mit 
bcr  gefteucrt  werben  fann  fjeroor;  er  ^attc  bic  5lbfi(!^t,  feinen 
Sd^uellfegtcr,  fonbcrn  (ebigti^  ein  „Sturmfd^iff"  ju  bauen. 

Ob  nun  biefcs  „Sturmfrf^iff"  wirftid^  o^nc  augcnfc^ctnüd^c 
^cfa^r  einem  ridjtigen  „Sübwcftcr"  ausgefegt  werben  fann, 
wage  id^  ni^t  ju  bcurt^eiten ;  eben  fo  wenig  will  ic^  SOielfom's 
3bcc,  mittelft  offenem  3agbboot  oon  ber  ^Beißen  3nfel  aus  bcn 


^f 


^i  n- 


m 


W"  -ii 


y 


140 


i^Jefl  ttarf)  bei-  tavtfc^cu  '■^Jjortc. 


üöcr  500  nauttfcf^c  iOfctlcii  langen  iCu\3  Uö  Cbbovst  äuvüct'^u* 
legen,  fvtttfircn. 

<Bd)li(^liä)  g(aut>tc  «nier  (Sommaiibant  nod^  auf  bio   kv 
trä(J^tItc(icn  laufenbcn  Soften  bcr  (ii'pcbition  tiiniueiicn  ,^n  muffen. 

SOietn  9{atfi  ging  ba^tn,  baß  nntev  fotdicn  Uniftäubcn  unb 
na(j^bem  ba§  llnternefjmen  bod)  cinntat  fo  teträditlidie  !IMnien>- 
fionen  angenommen,  man  nHMiigftenS  fiiv  alle  5äUe  einen  Ifnnf 
ber  <2)übinfel  Don  '»Jconaja  Semlja  Defnd)en  nnb  bnnn  entiuebev 
einige  "ilJuntte  ber  rnffifd}en  Ocorbfüfte  nnb  .stütgniciu  anlanfeii 
möge,  ober  enblidö  —  luie  nnfeve  3nftvnction  lautete —  auf  Cft 
®|)i^t»ergen  (}alten  foUe.  9(üe  bvei  Oiouten  lagen  nid)t  ;,u  fel)v 
aCfeitS  üon  unfercm  Sege  nnb  mir  befanben  nn'5  in  ber  erften 
f)ä(ftc  be§  (geptemtier,  n)äf)renb  bie  mciften  noripegifcfien  3agb' 
rcifenben  gegen  Gnbc  biefe'5  ?JJonaty  —  fa  felbft  nrd)  fpätcr  — 
'^Jopaia  (2em(ja  nnb  Spil^Cergen  ,^n  rertaffen  pflegen  nnb  .'^luar 
gröfetentf^eif'o  mit  ^•al}r5engen ,  bie  ireit  luenigev  fcetiic^tig  finb 
aU  bie  „(Germania". 

3nbe^  lunrbe  nnfer  l^ampfrr  flar  gemadit  nnb  in  ber  Isxnh 
be^t  7.  Septemtvr  liditeten  nur  bie  5lnfor.  Crin  ftarfer  ^hVif  lag 
gegen  Sage-oanbrnd)  auf  ber  VonDfdiaft.  Cr«  u'ar  ein  lierrlidi 
flarer  9J?orgen  nnb  bei  mitbem  5onnenfdiein  unb  leid}ter  ^rife, 
bie  smifd^cu  ^^(ürb  •"•.Vorb^ilüeft  nnb  Oiorb  Ocorb  Cft  umlief, 
bonWirte  bie  „('»'lermania"  bav  \>iorb  iiH-ft  t5ap  ber  Viamtfd)ina 
23n(^t.  Unfere  i{üt}leniHn*rätlie,  ireldie  fdion  tei  ber  '^Ibreife  r»on 
i)iorbfi}n  nur  für  fünf  Xage  luciretdicnb,  im  stoftin  2diarr  aly 
;ü  äiemltd)  aufget»rand)t  erflärt  anirben,  mud)feu  nun  luiebernm 
plötjttc^  auf  ba^^  erftgeuannte  Cnantnm  an,  ipolj  für  bie  T)amvf^ 
mafc^inc  füllte  bagegen  nur  für  einen  Xag  üorljanben  fein. 

5Bir  f)iefteu  nu'o  läng^^  ber  SBeftfüfte  von  iiJaigatfdi,  wMk 
bur(^f(^nittlid)  auf  eine  (intfermmg  von  ,yuei  bk  uier  iDieileii 
in  @tc^t  &Itc&.    T)ic  V.uft    unb  ÜlKiffertemperatuv  (lielten  fid) 


burc 


JJP  J.«II^.IJ.V 


an  i.^lW», 


3)ie  SSJcptüftc  boii  Saigatfd;. 


141 


bur^ic()uittlic()  auf  +  ä  bis  6 "  ^.,  immer  Det  ^eitctcm  §immd 
unb  milber  iörifc. 

::)ia^mittai}§  festen  wix  ein  33üot  au§,  ba§  Beauftracjt  tvar, 
Xrcit»r)ü(5  längs  bcm  Stranb  ju  fammetn.  'ävidj  Warfen,  ber 
©(i^üfee,  foüte  mit  ü£>erfat)rcn  unb  irf)  Iie§  ifjm  ein  @(^rotijcioef)r 
iibcrgoljcn,  mit  ber  Crbre,  einige  5ß}aifcrt>öget  ju  fd)ie§en,  \veU)i 
noij  priipavirt  lucrbcn  füllten,  ba  id)  eben  au§nar)m§iDcife  wenig 
ju  tf)un  f)atte.  Sirflirf)  tnallte  ber  3ägcr  tiid}tig  loa,  fo  ba^ 
lülr  annef)men  fonnten,  er  Jüerbc  reid}c  S3eutc  gemadjt 
tjakn. 

"äU  m^  mef)reren  ^tnnben  baä  53üüt  suriicffam,  f)attc 
l^arfen  iebod)  gar  nid}t5  ertegt.  OJad^  feiner  Öef)auptnng  tobten 
bie  Vefeand)enj:  (^k'tücf)re  ntd)t.  (inblid)  iibernat)m  ber  ©teiuarb 
bcS  v£d)ütjcn  Otolle  unb  brad)te  büd)  nod)  jiüei  9)iöüen  jum  g-aü. 
5ln  XrciO()c(3  fanb  man,  lute  üorau'äjnfefjen,  bic  ganj  offene 
Stufte  fcf)r  arm. 

2öäf)renb  ber  fotgcnben  siemlid)  fternf}cllen  'Jia^t  erblidten 
lüir  5um  erften  9)Jat  ein  l)errlid)e§  ■"Jiorblidjt ,  ba§  in  großen 
breiten  unb  Iid)ton  23ogcn  fid^  faft  burd^  ben  ^mt\)  30g  unb 
fcitlid)  in  sartc  Sid}tti»ölfd)en  anfgclöft  fdiien. 

^'»kgen  3  Ul)r  iUJorgen;^  bcmertte  man  üon  T)cd  au§  etma§ 
»ertficiltcö  ^^rcibeic^  (}art  unter  *i?anb  (Saigatfc^);  um  8  Uf)r 
trat  plö^li*  biditer  'Giebel  ein  unb  bie  ^Baffenoärme  fanf  auf 
-|-  3  *^  CS.  t)erab;  bie  g-arbe  ber  -See  erfd)ien  siemlid)  Iid)t  mcer= 
grün.  3;(}eilö  mit  !Dampf,  tf)cil§  mit  Segel  ging  e^S  jiemlid^ 
flau  lüeft^norb-meftlid)  unb  etu\v3  mcl}V  in  ®ee,  ba  ber  'Oiebel 
biö  ajiittag  anl)ielt.  Um  genannte  ^dt  fid)tete  \nc[n  eine  fleine 
Ö^ruppc  im\  fteiten  ^elöflippen  in  ^Jorb^iBcft  am  Siibiüeftnor' 
fprung  ber  !r)clgaia'33ai ;  bie  ?uft  mürbe  nun  flarer,  \üal}renb 
il)re  2;empcratur  nad^  unb  nad;  bi'ä  auf  +  ^t^ "  ^-  f^*-'^« 

^aum  befanb  fid}  bie  „iiVrmania"  im  93ereid}  beö  Treib* 
ei[e§,  fo  belebte  fid)  aud)  bic  See  mcl)r  unb  mel}r-,  Jlüge  üon 


-  »l-Lt    •(   11 


iw: 


4 


i 


m 


mmmmim^'ir 


142 


SivciteiS. 


DJiüücn,  OiauDmöücn  unb  ^^Tciftcn  ftrtd^cn  afe  unb  äu  uub  im 
Sßaffer  tummelte  eine  große  9Jicngc  »on  «Sce^unben,  ciiiäelii 
ober  in  ^efellf^aftcn  »on  fünf  tis  ferf)§  «Stürf  unb  mc'^r. 

Um  bic  obengenannten  i^etäinfctn  unb  namcntlid^  notblidf) 
baoon  ftanb  äiemtid^  oiet  (5i§,  ieboc^  nicf)t  in  bid^t  geparften 
SJJtaffen.  8äng§  ber  üert^eilten  tcinte  beffelben  ^iett  man  nüvb= 
raefttic^  äU  Sjßcft  bis  gegen  3V2  Uf}r  ^iadjmittagä  unb  breljte 
bann  fübüd)  jn  5ß5eft.  gern  in  'Diorb-Cft  cvfrfiicn  ein  locit^ 
läufigeveiS  Siäfetb,  au!§  welkem  bie  SÖfaften  oon  bvei  ^al)x-- 
jcugcn  ragten,   bic  fid^  nacf)  ÜSJeften  bnrrfjjuarbeitcn  fcf)icnen. 

(Sine  neblige  trübe  9iad)t  folgte.  1)cx  ifiJinb  ftanb  jumeift 
au§  ®üb  jn  333cft.  9)2an  l}ielt  im  2(((gemeinen  nod)mal'3  )}lüxh' 
Scft,  traf  aber  oon  B^it  5u  ^q'ü  immer  mieber  auf  bic  aiiii  ber 
Slarif^en  Strafe  treibcnbcn  5'liivben  unb  ßiöfclbcr,  »ücäl}alb 
al§bann  in  fübwartä  ju  Oft  ober  !föcft  umgelegt  lucrbcn  mufUe. 

2lm  SOJorgen  beS  9.  September  laoirtc  ein  norwegifd)er 
<Bd)omx,  ber  nad^  2Bcft  jcgclte,  bei  nnä  oorüber,  if)m  folgten 
nod^  brci  anbcre  flcinc  galjr^eugc. 

X)er  ß>3ftrom  bilbete  jicmlid)  feft  5Uiammcul)ängcnbe  {gelber 
mit  uurcgclmäfjiger  Siante  unb  oft  loeit  ooripringcnben  ^Jfafcu. 
(ginc  gropc  9)Jenge  oon  Gi^.^  mnfUe  oon  ben  lange  anljaltenbon 
Oft=  unb  ^^iorboftioinb  aiii)  gegen  ba5  öftlidje  Ufer  oon 
5iooaia  (»emlia  uti^  Saigatfd)  angetrieben  Joorben  fein  unb  fid} 
bort  geftaut  l)aben,  loie  luir  baä  and)  oor  bem  9Watotfd)tin^ 
<S^arr  gefeljen.  'Jiad)bem  aber  >r>äl)renb  unferer  Ucbcrfabrt  oon 
ber  Sloftin*  in  bie  3ngor  =  Strape  unb  um  baiä  (Sübioeftufer 
üon  SäJaigatfd)  bi§l}er  fein  Criä  oorl)anben  geioefen,  founen  mir 
annehmen,  baf?  biefcs  je^t  erft  begann,  fic^  ju  lorfern  unb  burd) 
bic  Äarifdje  "tjJforte  aui5gefüt)rt  ^u  loerben.  lieber  bie  5orm  unb 
9iid)tuug,  in  mlijcx  bic  ßiöfclber  l}ier  il)rcn  3Beg  nahmen,  fauit 
ic^  mir  feine  ganj  flare  äJorftcünng  machen.  Sic  fc^ienen  fid) 
in  oerfd)iebcnen  (Stral}len  auäjubreitcn;  bie  füblidjftcn  ber  ledern 


tu 

®ü| 
noil 
folj 
niö 


9lii(fgängigc  ^Bewegung. 


143 


in  fübweftlii^er  9fiid^tuug  unmitteI6ar  unter  SÖJaigatfd^.  :;Dte 
Sübfüfte  oon  Dioüaja  «Semlja  5iöifd)en  (iap  ^u[|on)  unb  Z\ä)üX' 
not=9iop  mod^tc  fomtt  luofjl  nocf)  frei  [ein,  wie  aud^  ber  9Ji== 
UMl-^^axx,  atfo  auf  biefer  (Seite  ganj  unter  8anb  bie  ^affagc 
ni^t  unmögti^. 

3ebenfaü§  ftanb  e§  uns  frei,  in  einen  ber  bortigen  ^afen^^ 
))lä^e  einäutaufcn,  baä  Segtrei&cn  be§  (gisftoßes,  locnn  c§ 
nötr)ig  fein  folUe,  afeäuwartcn  unb  bann  bei  bicjer  ©elegcnr^eit 
nod^  einige  2:age,  ja  felbft  So^en  auf  S3ei'ud)  ber  äaT}(rei(^en 
iBud^ten  ber  @üb=3niet  oon  :i)iütiaja*<Scmtia  ober  ber  ^ara-Sce 
fclbft  3U  oerwenben,  was  nicl}t  im  ntinbeften  gegen  unfere  3n= 
ftruction  üerftie^.  SÖareu  bie  (äi^fctber  einmal  in  ^Bewegung 
burd)  bie  Slarifd^e  ''^Jforte,  fo  fcmte  mit  iöcftimmtf)eit  bort  t»a(b 
auf  ganj  offenem  g-af^rwaffer  gerecfjnet  werben.  2tud^  gwcifelte 
id)  nid}t  im  minbeftcn  an  bor  2l&fi(!^t  be§  ^apitänä,  nad)  ber 
(Süb*3nfel  überzulesen.  (Srjt  aU  berfcl&e  bereits  im  ooüften 
Dtüdäug  begriffen  war,   erfu^)r  id;  bas  ßsVgent^eir. 

T)k  ^efd^winbigfeit,  mit  welcher  bie  ßisfetber  fübweftli«!^ 
unb  wefttid)  festen,  mod)tcn  faum  ;wci  SOJeiten  in  ber  ®tunbe  6e* 
tragen.  <So  lan^jv  wir  un§  naf)e  unter  SäJaigatfd)  befanben  unb 
ber  Sinb  meift  nur  ciU  feidjtc  «Sübbrifc  auftrat,  fonnte  bie 
I)ünung  nur  eine  feljr  geringe  fein.  3(Uein  unmittelbar  oor 
ber  (Sisfante  lief?  fid)  eine  l)cftig  waücnbe  iöcwegung  ber  Ober* 
flädje  ber  (See  wat)rnef}men. 

SffiaS  beu  (Sfjarafter  bc§  (Sifes  fctbft  anbelangt,  fo  Ijeftanb 
baffclbe  jumeift  in  ®d)üUen  oon  fogenanntem  SJaicneiS  unb  <Sit^= 
waffereis  oon  unbebeutenber  9)?äd}tigteit;  e§  war  burd}  Sinb 
unb  Särme  fd)on  fefjr  jcrbrodjen  unb  jerfe^t  unb  fc^ien  ber 
3üif(öfung  nat}e.  2:rafen  einige  größere  min-fd}c  Stürfe  jufammen, 
fo  äertrümmcrten  fic  fid)  gegenfeitig.  5(uc^  tjörtc  man  nur  baS 
9teiben  unb  Stoßen  ber  aJZaffen,  nic^t  aber  jene  eigent^ümlic^ 
pfeifcnbcn,  fdjwirrenben  unb  flüfternben  Jone,  wctd^e  id^  3.  53. 


>«s 


''4| 


^n 


T 


144 


33ciic^>icbcne  söcgcgnuitgcu  mit  'Iicitcis. 


iii 


in  <S^)i^t\Tgcn  immer  wahrgenommen,  wenn  wir  üon  gefnnbcm, 
Rattern  nnb  fc^werem  (Si§  öcfefet  waren. 

Brü^  9Korc3en§  um  öier  lUjr  (10.  (Se^jtcmljer)  foüte  nacf} 
9lua[agc  bc§  Äa^itän§  un[er  Sa^vjoucj  für  etnic3C  3ett  mitten  in 
bie  g-Iarben  gerat^en  [ein,  aber  fc^on  eine  ^at&c  Stunbc  fpät'n* 
fam  id^  auf  'X)erf  uub  fonntc  ba  nicfjt  mefjr  eine  ^pux  ülmi  ber 
ei§fante,  ja  nid^t  einmal  einjelne  treibenbc  (Schollen  me^r  luMucrfcn. 
2löerbing§  bunlettc  e§  no^  ftarf  unb  fiet  jugleid}  ein  nctligcv 
9iegen  nieber. 

Unfer  <Sc^i[i*§cour§  war  üon  nun  ab  im  allgemeinen  ein 
norbweftlici^er.  Um  üier  Uf)r  'i)Jarf}mittag^3  paffirte,  weftwävta 
fegetnb,  ber  (2rf)üüner  „9icgina/'  fta^jitiin  2:ü£>iefeu  t»üu  ^am« 
mcrfeft. 

3u  yer|d)iebcnen  SOJalen  fam  unfer  5a^r3eug  iwi)  an  bie 
@i§felber  unb  felt^ft  äwifd^en  cinjelue  Heinere  (5i§tiro(fcn.  33ei 
einer  folgen  (Gelegenheit  ging  bie  ^|\itent=^V'ogmaid)inc  üerloren, 
inbem  fie  fi^  üerfing  unb  bie  Ceine,  an  welct}e  fie  tefeftigt  war, 
aörijj.  Sie  fd^on  frül)cr  kmcrftc  man  audf}  je^t  immer  nod) 
eine  grofec  9Jienge  wn  333affergef(ügel,  Xeifte  mit  iljreu  3ungcn, 
SDJörcn,  9Jaut)müüen,  ®turmiiögcl  nnb  ^^rauerentcu.  Einige 
©d^wänc  jügen  ü6er  ba§  (2d)iff  weg  nac^  Süben  ju,  aud^ 
(Straubläufer  uub  ©d^neeamntern,  bie  auf  ber  ä\3anbevung  be=> 
griffen,  famen  5U  verfdjiebenen  SOJatcn  an  ^orb. 

ajiel)rmal§  fid)tcte  bie  Sad)c  wm  ^iräljeuncft  an<i  ^aub  in 
9torb,  oß  3nfeln  ober  ^orgeüirgc  üou  i)lü\}a\a  Semlja,  fonntc 
mau  nid^t  erfeuuen. 

3lm  ^45ormittag  beiä  12.  Septem&er  Ijerüf)rtc  ba§  5-al)r5eug, 
weldjeg  nur  mittelft  (Segel  gegen  beu  mcift  fd)wad)eu  3Biub  arbeitete, 
nod^  öfter  bie  @i'3faute.  SSierunbäWanjig  (Stuuben  fpäter  öemerfte 
man  wieber  Caub  in  'Jiorb  auf  2V2  geograpljifdjc  SKeilen  (5nt* 
fernung.  3Sal)rfd^einlic^  tefanben  wir  uu§  ber  (Sübfpitje  oon 
9D'?efl}bufd^arr^f^3nfcl  gegcnüfeer.    !:)ießel  uub  9?egen  yerljinbertcn 


i 


eilt, 


ladf; 


§ctjev  (Seegang. 


145 


jcbod),  bcn  ^laii  bcutüc^cr  311  crfcnncii.  3m  aUgcmcincn  luc'^tc 
iüäf)vcnb  bcr  testen  brct  J'agc  Scftoinb  unb  ging  in  g-otge  ba== 
wn  bic  See  stemtic^  r}ürf);  bie  h\§\)cx  [c^mu^ig^^grünltd^e ,  iiiä 
^vaiie  i'ptetenbc  J-avte  be§  yjieenuaffcra  üevänbevtc  [id^  jc^t  wieber 
in  ein  [d^öneö,  ttefe§  ^hn,  n}äf)venb  bie  Xemperatur  be§  crfteren, 
ble,  feit  wir  im  ©ereid;  be§  Gifeö  gewefen,  i3fter  bi§  auf  -\-  2^, 
uiib  noc^  etwas  tiefer  gcfunfen,  fid)  auf  +  5  6i§  ö'/a" 
fteigerte. 

3u  ber  5rüf)  beä  14.  September  t)erri'd}c  faft  üotlfümmene 
SiubftiKe  mit  warmer  l'uft.  ^Heidjseitig  fiel  ba§  Barometer 
l'cf)r  tief ,  wäf)renb  ber  Seegang  au^o  Oiorb^'Diorb^^Bcft  filöi^' 
üi)  eine  ungemeine  ipöf)e  errcid}te.  ^a§  oljnebem  niemals 
ruf)ig  (iegenbc  Sd)iff  begann  mit  einem  9^tal  berart  ju  fd)Iingern, 
ba^  altes  iüewegli^e  bunt  bnrd)eiuanber  geworfen  würbe  unb 
•t»wed)fetnb  über  93arfbürb  unb  Steuerborb  bie  See  in  Strömen 
ü^:'r  !l^ecf  rollte.*  3x5ir  r)atten.cine  3eit  (ang  gebampft,  aber  ber 
fteif  i^corbwiub,  we(d)er  balb  aufging,  förberte  unfern  Gours  in 
evfren{id)fter  Seife.  ::)iad}mittagS  fteigerte  fid)  bie  93rifc  nod) 
mo()r,  unter  (Sntlabung  tierfd}iebener  Sd^neeböen. 

©iefc  23öen  wieberf}oIteu  fid)  namentlid)  am  16.  Cie^  ber 
ihJinb  einmal  nai),  fo  fparte  man  jetjt  feinen  X)ampf. 

i'lm  9JJittag  bes  17.  September  beübad)tetc  man  eine  ge:= 
waltige  füböftlid)e  Strömung  bcS  SOZeereS,  bie  3'ttbc  beS  SöafferS 
er|d)ieu  fet)r  buntefgrün.  T)k  fomntenbc  '^iad)t  tief  ba§  3a()r== 
3eug  bei  fet)r  erregter  See  mit  allen  Segeln  burd)fd)ntttlid)  6 
bis  9  a)?eiteu;    gegen  ben  näd)ften  SD^orgen  ftürmte  eS    nod) 


*  gaft  ja  Cci-fcIOcu  3cit  tcfaub  fid)  bic  eyl^cHtion  öou  ^aljcr  unb 
ScvVvedH  tu  bcv  DiäfK  bcö  'JDJatot)ri)!iu  Sd;aiT.  SBät;rcnb  bcr  9^ad)t  ijom 
1:'.  mi  bcu  13.  (Sc^Jtcmtcv  tcobad)tcteu  bic  gcuauutcu  9teifeubcn  ein  fjaUcu 
bcö  '-i^aromctci'ö  um  2  30Ü  unb  bic  @cc  Wax  babci  fo  coufu«,  baß  baö 
<2d}iff  tei  fiifdjcut  iajinbc  ftcucvuufä(;ig  blieb.  Scvi3vcd;t  u.  '^«avcr,  ^oI.= 
(äj|)cb.  1871,  p.  11. 

u.  .^ciiflliii,  aJoL'iiiagcmtia.  ^^ 


/«. 


if*-< 


:f1 


m 


-  i| 
I] 
.1 


■f 


'r= 


HG 


S)ic  iliiftc  tooii  gimnaifcii  in  (Sidjt. 


^efttcjcv.  *2rf}on  mit  ÜaQc^^antrud^  tcfauben  wir  im§  uiitov 
8anb,  90130111101^  bcv  ÜDZitiibung  bcä  Xaita-Siorb,  imb  um  O'/^  Ul)v 
33ürnitttag§  boiiblivtc  bto  „(Germania"  bic  jctjt  mit  iS(f;iicc  fco- 
Huberten  9iiffc  »on  3iovbh}n. 

jDcr  ^immcl  luav  im  adiicmcincu  far,  bic  öuft  bacjcijcu 
fc()r  rau^  uiib  falt;  I)iu  unb  iviebcv  eitttub  fid}  eine  (S(f)ueet>öe 
iiljcr  bic  Canbfd}aft.  !t)at>ei  btiet)  bie  fturmavtiije  :^ri|e  fteif 
norböftlicf),  bod)  mujjte  l'mi  Seijot  gerefft  tüerbeii  unb  ba§  2d)tff 
flog  ))fciIic^m'U  über  bie  fd)ämneube  See  ba()iii,  nal)m  aber  üoii 
3eit  3U  ^c\t  eine  cifige  Stur^iueUe  üOer  23orb, 

S3alb  gelangte  and)  bie  Cftfiifte  \}on  SOZagerö  in  @id)t  uud 
felOft  ba§  '^Jorb^^tSap  crfd}ien  in  sienUic^  bcnt(id)en  Umriffeu  am 
lueftlidien  ^orijont.  ^^lun  ging  eö  fübiüeftUd)  an  ftjelüig 
üoriiDer,  ebenfo  rafd)  beut  "älfagerö  3nnb  ju,  iüü  Oereit^o  me()r 
Schnee  (ag  a(§  in  ber  öegenb  bon  :\\n'bfi}n.  X)ie  3cc  k 
ru(}igte  fid)  im  engeren  ^'^if^viuaffer,  aber  eine  fef)r  f)eftigc  weft 
nd)e  Strömung  I)emmte  je^U  unfern  (ionr*?;  tro^j  guter  ^rifc 
unb  aller  !Dampffraft  gelang  eö  nur  mit  'JD{ül)e,  bie  engfte  Stelle 
bcä  Slana(§  ju  paffiren. 

^^egen  3ltienb  mel)rten  fid)  bie  allerbing§  immer  nur  fur,^e 
3eit  aul)alteuben  Sdinceböen,  ei^  gelang  nuö,  nod)  üor  Cinbrnd) 
ber  ür;uufell)eit  bei  iDiaaeö  i'^orüber  jn  tommen,  aber  eine  finftre 
^Jiad)t  war  l)ereingebrcd)en,  biy  bie  „C'>V'rmania"  in  bem  fd)malei' 
unb  feid)ten  Äpav>i3fnnb  neben  einigen  5ifd)erbarfeu  wx  'iUxkx 
gel)en  fonnte. 

5*ür  gröfjere  Jafirjenge  bat  biefer  Snnb  uidit  ben  ni.Hl)igen 
9Jaum,  bie  feid}tefte  Stelle  folt  bei  Cibbc  nur  swei  '^(x't^di 
tief  fein. 

!)iad)bem  1)nnferi)eit  unb  ":)iebel  fi^  etiva'S  gerid)tet,  riefen 
wir  in  ber  5vüf)  um  7  Ul)r  (V.K  September)  wieber  an^^  unb 
paffirten  biei  Stunben  fpäter  auf  ber  ^öl)c  von  §ammerfeft 
jwifd^en  ^jetmö  unb  §ojen.  3m  Sörö  Snub  freu3teu  wir  ben  an'3 


!l)cv  ®öri3»@uiib. 


147 


2:vom§ö  fommcnbcn  '^Püftbampfer.  Unfcr  üDragoman  ilrog^  üon 
Sabsö  lüünfd^tc  fic^  auf  bcufettcu  üljcricfecu  ju  (äffen,  «m  mög* 
Iid)ft  üatb  na(^  fcincv  ^cimat^  3urürfM)vcn  ju  fönnen.  3luf  ein 
Signal  mit  ber  Staggc  ftop^jte  bei*  ®tcamer  unb  tvog^  gelangte 
xa\i)  an  bcffcn  :©orb. 

iö?äf)ronb  ber  ganzen  Sieifc  im  GiSmccr  fjatte  fic^  biefer 
9J?ann  burrf)  fein  vu()lgcä  unb  anftänbigcs  33ene^meu  au§ge== 
joicfjnet,  ba&ei  ücrftanb  cv  fiel)  troff ücf)  auf  alle  (Sc^iff^arÖcit, 
namcntli^  auf  5nif}vuug  bcö  ißüotc§;  er  tcgtcitotc  un§  gcwö^n= 
lid)  auf  (5i-curfionon  unb  lüar  ber  öinjigc  ber  gangen  Se* 
mannnug,  ivietd}er  mit  ber  2ieffeefifd}erei  mittetft  «S^Iep^nefe 
umgugc^en  luuBtc. 

Saft  gleid)5eitig  laüirteu  siuci  §ammerfefter  ©pi^bcrgen^ 
faf)ror  an  ber  „(Germania"  porbei,  nad)  SDften,  ifjrer  ua()en 
|)cimatf)  3U.  3d)  fann  uidjt  angeben,  Jüe§f)aU''  bie  au§  bem  (Si§* 
meer  füuuncnbeu  3agbfd)iffe  bicfen  2Beg  wq'ttid)  oon  Sörß  unb 
burd)  bcn  2örö=^2unb  ncf}men,  anftah  bc§  birectcrcn  5iüif(!^en 
atülfoü  unb  Sörö.  !^ieUoid)t  5ief)cn  fie  ber  im  ^erbft  üor- 
(}errid)enben  ^Jorbiueftiuinbc  luegcn  uor,  e()er  etiuaä  mef)r  weft* 
nd)en  aU  öftlidjen  Genres  ju  r)a(tcn,  um  ber  r)efttgen  i)iorbnjeft= 
ftrömung  bei  9)?ager5  au§,^uiüeid)cu. 

(2päter  bampften  luir  an  ipaSüig  f)in,  einem  anwerft  freunb^^ 
lid)  gelegenen  5il<J)erborf  mit  fteinem  v^afen  an  ber  ©übwcft* 
fpitje  ber  (2ör  Sufet  gelegen  unb  üon  grünen  SOIatteu  umgeben, 
aie(d)e  lebf)aft  üon  ben  bunfelu  get^maffen  ber  ')iad)barf^aft  ab- 
ftad}en.    ^'^iW^''^^)'-'  f^*-''"'^  S'iftf)erLu'>otc  lagen  l)ier  üor  3tn!er. 

Um  G'/a  Ut)r  ^^Ibenbö  blieben  bic  eigent()ümlid}  geformten 
fd)arfeu  SeliSjarfen  wn  Sitben  in  (Süb  unb  balb  erfd)teuen  aud} 
bie  fd)roffen  fdjiuarjen  (^^fe(  wn  Sngtö  im  §a(bbuntel  3n)ifd)en 
^^tebedüütfen ,  tüeld)c  fid)  über  bic  luilbanfgeregtc  «See  ^in  jogen 
unb  ()ier  unb  bort  gu  bi(i^teu  50taffen  jufammenbaütcn. 

^ei  ftoctfinfterer  ^)M}t  (12  lU}r)  ging  e§  bann  bem  ®rote* 

10* 


b^ 


'■■äiv'&f- 


\M 


■  ^1 
h 


148 


SIntunft  in  Ztmi'i. 


fuub  3U ;  ücn  ^axUö  füiintcn  wir  Wo§  einige  ntcitte  Ci(!^ter  ev^ 
feimen,  weld^c  \m  DIaftc  ©terne  tjerüktüticfteu  unb  un«  füv 
fuv^e  3i'it  a(5  SBegweifer  bienten.  2n  ber  j^tüf)  bc§  20.  «Sc^v- 
temfcev  tanbete  bie  „Germania"  in  Xromsö. 

Unfcrc  r)tefii3en  33c!aitnten  ftaunten  nid^t  lücnig  iitcr  btc 
unerwartet  furje  ÖJeife,  bie  ücn  Xrcm^Sö  ab  bis  luieber  ba^iu 
jurürf  nid)t  einmal  ganj  jJuei  9Wonate  in  Slnf^rurf)  genommen. 
Sltterbingä  Ratten  etnjelne  noriuegifrfje  Gagbreifenbe,  foiüo^l  üon 
«Spi^bergen  aU  oon  OJoüaja  Semtja  fcmmenb,  bereits  fogav 
noä)  früher  aU  unferc  (^e|e((f(f)aft  bie  ^eimatf)  erreid^t,  aber 
baS  waren  Unteruc()mungen,  welche  |d)c>n  im  3)?ai  ausgelaufen. 

§crr  (®ti((e  mad)te,  nad)bem  luir  unfern  bes  9JJc»(ü  üor  5(nfer 
gegangen,  einen  iöefu^  beim  üfeicfiSconiut  t>.  Slrogf),  um  B^^itu»^ 
gen,  iöriefc  unb  anbere  (Sorrefponbenjcn  in  Gmpfang  ju  nef)men, 
in  ÜDeutfd^fanb  auf  tetegrapf)ifrf)em  Soge  unfere  9Jüdfe(}r  ju 
metben  unb  um  lH'rr)a(tnngSma^regefn  einsufjülen. 

ütromSö  battc  ficb  bereits  [o  siemti^  in  ein  n)internd}es 
©ewanb  getjüUt,  tro^jbem  mad)te  bie  0>\egenb  einen  red)t  freunb^ 
lid^cn  (Sinbrurf.  !l)ie  3Öiefen  am  S'ni?  ber  (Gebirge  zeigten  nod) 
ibr  fd^weUenbes  (^rün,  faum  minber  bie  watbartig  gruppirtcn 
S3irfenbüfd)e,  weld)e  ben  S'niJ  ber  (^eljänge  einfänmen,  wogegen 
ber  ftattUcbc  2:rümsbalstinb  unb  alle  umtiegenben  (Gipfel  weit 
^erab  in  neuen  Sd)nee  gebaut  waren. 

3lu(b  fjier  flagte  man  allgemein  über  ben  ran()en  «Sommer 
unb  baS  rafd)e  Gintreten  ber  falten  3af)reS5eit,  weldje  ben 
S3übenbefifeern  nicbt  geftattcte,  bas  für  Ueberwinterung  bes  ilJief)^ 
ftaubs  nijtl)igc  g-uttergras  einzubringen. 

Ueber  ben  Grfotg  ber  Xf)rant()ieriagben  im  Gismeer  ^attc 
man  nod^  wenig  »erläfsticbe  ^^iad^rid^  cn.  (Sinige  gabrjeuge, 
m\^i  namentlid^  im  SSelfunb  unb  Ssfjorb  ber  2BcißWa(fiid)erei 
oblagen,  follten  mit  ungewi}()nti^  reid^cm  5ang  f)eimfe]^ren.  !iDic 
(SiSücr^ältniffc  mußten  im  allgemeinen  im  33erglcid^  3um  uer* 


'Jlat^iicfjten  ai\9  »^ji^Oeraen. 


149 


gaitgenen  3a^r  ^öcf}[t  unijünftiii  gcmcfcii  [cht.  5ii(^t  nur  Op 
(gpi^ßeracn  unb  bic  ÖJcgcnb  um  §opcv3nfeI  Öticljcn  außevorbcnt- 
lic^  hiuy  vorn  (51^3  &cio|jt,  j'cl&ft  um  :©ärcn-Gitanb  unb  ba§ 
(2iib=GciVf  lagen  im  Suü  nod)  märfjtigc  Xrciki'5fctbcr.  (^cgcn 
Snmnjtg  (5ismocv=®c^ttfc  foKtcn  ju  ^H'unb  gegangen  fein. 

Uc6er  bie  (Jipebiticuen  iumi  @mv}t^^  unb  ^ai)cr  unb  2öe^* 
|.ircct)t  Licvtautctc  uid)t'3  (St(f)cre§.  *)ia(^  einer  SJerfion  gingen  bic 
jipoi  (eljtgenanutcn  9Jciicnbcn  mit  ber3(t»fi(()t  um,  in  !0ft=(S^)ife6crgcn 
5u  üf>crwintcrn ,  um  bann  seitUcf}  im  grüfjia^r  mittetft  SSoot  ober 
ü&er  ba§  (5i'3  gegen  bic  Onjelgruppen  im  ^ften  üorjubringcn. 

tapitän  Xü&icfeu,  berfelljc  mld-jcx  mehrere  Ucfecrwinterungen 
auf  ber  ®äreu=3uie(  au§füf}reu  unb  bort  metcorotogiii^c  33cot)^ 
arf)tnngeu  aufteUeu  tief?,  fjatte  bic  5rcunblirf)fcit,  uu§  an  S3orb 
3U  t>cfucf)en.  333ic  gciüüf)uticf),  mar  bcri'el£»c  and)  im  Saufe  bie[e§ 
(gcmmcriS  wicbcr  im  Giömecr  geiücfcn,  anfängtic^  an  ber 
2ä?eftfüftc  üou  9ioüaja  (Scmlia;  bann  fc^tc  er  nad^  «Spife&ergcn 
üOer  unb  frcn^tc  ettua  t>ier  5ikid)eu  (aug  üor  ber  §oj)c=3nfet,  voo 
üiol  Gi§  lag,  ioetd)e§  bamal^5  auffaUenbcnücifc  in  9Ka[fc  norb- 
lüärtö  triet\ 

(Siner  f)öd)ft  intercffanteu  gcc>gra|.>f)i[c^eu  (Sntbcrfung,  locld^c 
Xobiejcu  i^on  üor  3af}reu  in  33esug  auf  bie  Cagc  bc§  bi§^cr 
fo  genannten  6M(e§  Sanb  macfite,  f^ate  id^  im  crften  Z^i'H  unfcre§ 
33uc^eö  (p.  183)  fd^on  (5riüäf)nung  gctfjan. 


!Den  folgcnbcn  9(£»enb  tn'ac^tcu  wir  im  gaftUd^en  §aufe 
§errn  ».  trogl^'iä  ju,  ivcW)er  aud}  U)äC)rcnb  unicrc§  jc^igen 
3lnfeut^alt§  in  2;rom^ö  ber  G^-Viebition  allen  erbenttid^cn  3Sor= 
fd^uö  teiftetc. 

Sir  6ca£»fid^tigtcn  anfäugtid^,  ^icr  nur  unfcrc  "i^oft  unb 
Drbrc  in  33cäug  auf  bic  9Jü(f reife  in  (gm))fang  p  nehmen,  bic 
tc^tenüürrät^c  ju  crgäuäcu  unb  bann  o^nc  SJcrjug  nac^  (Silben 


<c-H 


'Vi;^ 


M 


Vt| 


li**| 


'hl  <' 


# 


-  '5"l 


VI 


'  j 


150 


C>rnit(;olcgi|(t;c'ö 


:■; 


311  ftcucrn.    5l6er  laut  totcgraptjifc^cr  'JJad^vic^tcn  mußten  m 
[(^tcbcnc  3nftructioncn  üoit  ^Seiten  ^cxxn  dlüi(\it\)aV^  imtcrwcivs 
[ein,  cö  Jüuvbc  biTf;''r  Dcfc^tüffcit ,  ncd)  baä  näd^ftc  ^ofti'd^iff  ihmi 
I^ronbfjicm  abäinuartcit,  mld)c^$  am  26.  Scvtem&cr  eintreffen  füllte. 

®o  6tiet>  mir  ^i\t,  micf}  noc^  etiuaiS  in  ber  ^egenb  um 
jufe^cn  unb  mctjrerc  ^aijbauiSflügc  auf  bie  f)ier  fo  häufigen 
©(i^nee'^tt^ner  ju  unterne(}men ,  ju  lüetc^en  mic^  bic  Ferren 
Lieutenant  iSlad  unb  Kaufmann  (Süerö  einjutaben  bie  (^ütc 
Ratten.  3(uc^  I)ier  ^attc  bie  Säuberung  ber  lunjct  öereitä  be* 
gönnen.  iDie  fflirteuäeifige  fcf)aarten  firf)  in  großen  Saugen  ju^ 
fammen,  wätjrenb  bie  ©tcinfc^mii^er  unb  bie  meiften  !DroffcIn  frfjüu 
bem  «Süben  sugeeilt  waren.  9Ui^erbem  tcmerfte  irf}  noc^  ^\iuy  üou 
^olbregenpfeiferu  unb  Straubläufern,  33eccaffinen,  bann  l^äufe 
feger,  "ißfeif*  unb  Trauerenten-,  ber  graue  5(icgc»fii"3t-'t  »nb  ber 
3ßiefen|jiever  luaren  nod)  ba,  auperbem  fafjen  wir  (i^olbammern, 
bie  norbifc^e  Sumpfmeife,  Oiaben,  ftoIfraOen,  (Stftern  unb 
einige  ®taare. 

T)\c  f}\(X  geuiöfjntidje  §üf}uerart  ift  baö  ä)?oraft=^2d)nee()uf)u 
(Tetrao  albus,  noriuegifrf)  Skovrype  ober  Dalrype),  Juelc^e^S 
\\^  üoräügtic^  um  bie  ©irfeuwälber  unb  9)foräfte  ber  ":)Jieberun 
gen  aufhält  unb  fctbft  ftad^ere,  fleinere  3ufeln  tiing^J  ber  Klüfte 
bewohnt.  Va§  3l(peu*@(^neef}u^u  (Tetrao  lagopus,  norivegifd) 
Fjeldrype)  ift  bagegcn,  wie  fein  DJame  fi^on  fagt,  (^ebirgö^^ 
bewofiner,  e'3  lebt  mef}r  am  Jefttaub  unb  auf  3nfelu  mit  am^ 
gebc^ntcn  fiö^eren  öergbiftricten  tängö  ber  mit  3-elötrümmern  be= 
berften  Ö^e^ängc  ^od)  über  ber  iöaumgren^e  •,  erft  gegen  beu 
§erbft  wanbert  biefer  äJogel  met)r  tfjalwiirts,  werflicgt  fid^  icbod) 
auc^  bann  feltener  auf  niebrige  3ufeln.  Söeibe  finb  im  Sinter 
rein  wei^,  nur  bie  (Sd^afte  ber  großen  Sd^wingen  unb  bie 
äußern  ©teuerfebern  f^warj,  baä  33Jännd^en  bc^5  3Upeu'Sd)nee* 
fivii)n§  ift  überbie§  nod^  ausgezeichnet  burc^  einen  fammtfc^warieu 
3ügclftreif.    i^e^tere  3lrt  ift  aud}  bie  ffcincre. 


35a8  SÖJoraft  ®(()iicc()uf;it. 


151 


Vci^i  S!)?üvaft-«c^nccf}uf}n  ^cicfinct  (icf)  im  ^Sümmcv  biivd^ 
feilte  (cMjaft  tofUnMitnc,  baci  iöevi;  2d}itec^u(}n  burd)  eine  mcl)r 
faf)(  afc^gvcinc  .'pauvtfävOuna  am.  33oibc  fiub  fe^v  iicKllid}af t - 
lid}ov  '?iatiir  uiib  nur  wäf)vciib  bov  23viitc3cit  loben  biejeffeen 
^?aariüci|'c  .viiammoit. 

T)W  griifeevc  2lvt  (Tetmo  albus)  uervic^tet  if}v  ^öxt- 
Vf(aii,ymiv3ge|d)äft  äJuii'djen  \'iJöv5  itiib  3imi.  iHitfang^  trifft  man 
iioc^  c\\\%c  ^ietteii  beifammcn,  bereu  ipäf}ue  äf)utid)  beu  33irf=- 
^ü^ncru  Taljen.  3ni  5J?ai  treuueu  fid)  bio  cinjclueu  ^Jaare  uub 
bann  teüt  bic  Avenue  ifjrc  «  bi^$  15,  groutic^  ober  rütf}(id) 
iueifjen,  mcift  cgtänjeub  bunfetljranu  marmorirten  iiicr. 

Ta'3  '^k]t  fte()t  unter  uub  um  fteinereiJ,  bidjtereiJ  33uf(^=^ 
jnerf,  in  Sad)f)o(bcr,  ipaibe  uub  Gmpetrunt,  au  ('»'»efteinStrümmern 
uub  in  ffcineu  natürttd)eu  SJertiefunjen ,  juiüeiten  aud^  auf  ^rav 
beben.  T^er  §a()n  f)ä(t  fid)  meift  in  bcr  ^Kä()c  ber  fe()r  feft 
brütenbeu  §ennc  uub  fud)t  burd)  .s^in*  uub  cf)erlanfen  nnb  (eifeö 
C>Vii)i}ern  bie  ^Jlufuierffamfeit  beä  9{nr)eftörer'5  i^om  33rütplat^  ab' 
^ulenfeu. 

9!)?it  flrofjer  Sorgfalt  uub  5ß)ad)fam!cit  füfjrt  bic  50iuttcr 
i^re  5iüd}Icin,  criuärmt  uub  uerfterft  bic  nicblid)en  uub  flinfcn 
0*efd)i3pfc  nuter  ifjrcu  2d)iLnugeu,  füf)rt  fic  int  bid}tcn  ^eftrüpp 
anf  iiiaf}rnug  au^  ober  fonnt  fie  int  <Sd)u^  einer  (^-cf^splatte. 

3m  ?(uijuft  ^aUn  biefc  faft  bic  6^ri.^f^c  ber  bitten  crreici^t 
nnb  finb  (ängft  ücllfüinmeit  flngfäfjig.  !Daun  ^ä(t  aber  bic 
gamilie  mä)  lange  3*^it  äitfainmen,  ja  mcfirerc  bcrfclbcn  ücr^ 
einigen  fic^  in  Letten  t>ün  20  biä  60  «Stücf. 

9ln  luarnten  ^erbftutorgen  trafen  wir  fotd)c  (^cfcüfcJ^aften 
i^fter  ganj  na(}c  ant  y^JecrciSgeftabe,  in  §edcn  uub  fetbft  in  Der* 
einselten  Seibcbüfc^ett.  33ei  ranr^en  33}iitben  nnb  Sc^ncefturnt 
Ratten  fie  fid)  bagegen  mc^r  im  biesteren  39ufd)walb  uitb  laufen 
gern  nor  bem  fti?bernbcn  §uttb ,  ba  nnb  bort  fid^  nicberbrücfcnb. 
:Der  gdtg  ift  gcräuf(^üoU  unb  bcm  ber  5e(b()üf}ner  uic^t  unä^n* 


*♦-■■• 


vif  f. 


'.  -.Vi 


.',1 


■•'Itiiil 


4 


r 


■1' 


it!    ' 


15-J 


Jia«  'iOJiMoft  i^djnccl^ut;»». 


lid),  afccv  fc^iuivrcnbov,  cjewö^ntic^  nid)t  l}orf),  baijegoit  oft  fcbv 
aitfjattonb;  baCci  ücvnimmt  mnn  oft  bie  vautK  aber  nic^t  (auto 
i«tiinmc  bcv  ipä()nc,  btc  \\i)  ctiua  mit  bcu  '3i}tbeii  gta  cir.'i  civü 
wicbeVijebcn  läjjt.  3'"'^'-''^f"  ^)^^^^  ^^^  ^»^tte  enii  juiammcii, 
eine  aitbcrc  jcrftrcut  firf)"mo()r.  3u  Icfetevcm  ^ntlift  C'3  uamciit 
tic^  leicht,  ein  aanjc^^  '43otf  absuidjic^cn,  ba  ücrciii^cUe  icf)v 
fcft  liegen.  üDie  Sagb  bietet  bann  nuv  in  i'üfevn  @d)iüierirtfeit, 
da  bcr  S3übcn  oft  »on  Siim^^fen  nnb  6V'ftvüpp  bnrd^jocien  ift, 
bnvd^  welche  fid^  ber  (Sd)ii^e  nid)t  of)ne  iDiiUje  bnrdjjnarbeiten 
ücrmag,  anbercrfeit'jJ  »ev^inbevt  bev  bid)teve,  Ijöfjeve  iüannifdjlaii 
^änfic3,  einen  fiebern  S(^n§  anjnbringen. 

3u   gctüifjen   ^atjreä*  unb  XageSjeiten  foden  biefc  ftatt 
ticken  ^ü^nev  gerne  bäumen,     'iluö:}   fie(}t  man  fie    in   einer 
gefc^tüffenen  9ieif)e  bie  9(bf)änge  f)inanlaufen. 

3^rc  Sejuegungen  nnb  ipaltnng  finb  weit  eleganter  aU  bie 
be5  ö'elb^n^niJ.  Oft  reden  fie  ben  oertjältnij^mäptg  langen  ^aU 
nnb  breiten  iüivVi'»ben  >2d)iv>eif  ciiia.  ^^iamentlid)  reijenb  nef)mon 
fic^  alte  §ä^nc  im  2pätf)erbft  an^o,  nad)bem  fie  ba^S  bidjte  ill>inter 
fteib  faft  gänjlid)  angelegt  ()aben,  tuenn  fie  anf  Steinblörfen 
^cid)c  f)a(tenb  im  bunfeln  .^intergrnnb  eineiä  5etfen'§  ober  üon 
fc^roärslic^cn,  entblätterten  iöüfdien  erfdjeinen. 

!lDie  'Jiafjrnng  be§  S!)?oraft'8d}neef)nr)n'o  befte^t  in  5vüd}ten, 
S3Iättern  nnb  iinoöpcn  üon  yerfi^iebenen  .'peibelbeer  9(rten,  ben 
tnospen  üon  iöirfen  nnb  Seiben,  übrigens?  f)aben  w'xx  mi)  9fefte 
oon  (^liebert^ieren  im  ilropfe  gefnnben  unb  nameutUd}  fotdje 
SÖeibenblätter,  iueld)c  mit  l^aroen  üon  Sted)fliegen  lüie  gefpirft 
crf(j^icnen. 

lieber  ba§  Sintcrteben  ber  Sd}ucebüf)ner  ^abc  id)  feine 
iÖeobad;tuug  mad)eu  fönncn.  Sobalb  fie  ganj  lueij?  gciüorben, 
foüen  biefc  3:t)iere  änßcrft  fd)eu  unb  flitd}tig  fein.  Cfjne 
3tüeifet  fd^arren  fie  fid)  bann  and)  r)äufig  im  ^djmc  ein,  um 
ficl^  äu  bergen  unb  iwiji  and)  in  ber  5(bfid)t,  Oiafjrung  ju  fnc^en. 


'Mflc^rirfjtcn  au9  9iovben. 


153 


ticä  oortrcfftic^cn  5öt(bptct3  wegen  liKbct  btc  3cigb  auf 
3(^ncet)ii^ncv  einen  Ijefonbeten  ^m\\i  ber  norjueciifrfjen  ®*;ü^en. 
tMc  ber  erftcren  lüerben  auc^  in  i'aufj^tincjen  gefantjen. 

(5ö  ift  triftigen  Sagern  [c^on  getnngen,  nief)vere  ^nnbert  Stücf 
an  einem  Xagc  jn  erlegen,  ein  23ejoei!3,  in  njeld^'  nnge^enrer 
yjjenge  bic  (2c^neer)ü()ner  nod)  je^^t  in  '^lorwegen  inntommen. 

Süblic^  ücn  SBergen  finb  fie  nbrigen^5  ni(l}t  nie^r  ^äufig, 
feiten  fc^on  in  ber  C»Vgenb  von  Stavanger. 

!Da'3  9)Zeraft=®(f)neef)uf)n  ()at  eine  ganj  anf^erctrbentücl) 
zweite  i'erbrcitnng,  feU  jebec^  nic^t  ganj  fo  weit  norbwärtfS  gelten, 
aU  ba§  2llven*®c^neef)n^n. 


933ä^renb  nnfere^:^  a(l)ttägigen  9lufentf)a(ti3  in  Iroinäö  bliet» 
bic  Sitternng  siemUd)  anf)altenb  f(()ön.  3u  f}eUen  t>iä^ten 
.zeigten  fid)  gewi)t)n(id)  glän^enbe  ^Jiorblidjter  unb  gegen  iD^orgen 
fror  (^i  bann  fo  ftarf,  baf^  bie  ganjc  (^tV'genb  mit  9ietf  beberft 
war.  ^üx  l^ormittagöi^eit  wedjfelten  übrigen^  f)äufig  <S(^nee^ 
böen  mit  8onnenfd)ein ;  boc^  fd^molä  ber  ^djnec  wenigftenä 
in  ber  'Jiäf)c  be'5  bnrd}fd)nitt{id)  an  ber  CberftMie  biä  +  7" 
erwärmten  iDieere^^  balb  wieber.  lle(ierl}anpt  war  bic  ^cgc^^ 
tatiiMi  ncd)  feinc'äwcg'^  erftcrben,  wenn  and)  ba§  Vanb  einzelner 
iöanmarten  jn  weifen  nnb  ^u  faüen  begann.  'JJJitten  im 
^5d)nee  fanb  idi}  noc^  5a()(reid)e  blüfienbc  >231umen,  namentlich 
(Somvofiten,  (^cntiancn  unb  tSampannlaceeu. 


3(m  25.  ®e)}tember  langte  luMi  ^ammcrfeft  bic  tctegrap^if^e 
Oiad)rid)t  w\\  ber  9{ürftel)r  ber  (5i-vcbttion  2öei)pred}t  unb  'Pai^er 
an.  l'ciber  war  eä  un^s  nid^t  möglid},  bic  ?tnfunft  biefcr  Ferren 
in  ülrem^ö  jn  erwarten. 

3lud^  brad}tc  ein  (Sd^iff  oon  '•Jfüüaia  ©crntja  bie  ^unbc, 
ba§  in  ber  SÖaigatfd;=®tra^c  fur^  nad}  unferer  3lbreife  von  bort 


t- .,, 


154 


Un^fildi^fäßc  im  S^vcitci«. 


bie  ga^Väougo  bcr  iionyegtfd}cu  5iapitänc  Simonfm  itnb  ^etf  w\n 
@t§  äcttrümmcvt  ivurben,  bie  9)?ann[^aft  joboc^  [et  gerettet. 

^Derartige  Unglürföfänc  gcfiövcn  ühngciiä  gav  nicf}t  ju  beit 
(Seltenheiten  unb  fie  ereignen  firf>  aUiä()rnrf).  Sfnbere  Srf}iffe 
werben  fjänfig,  of}nc  bap  bie  (V)cfal)r  ir)ren  ^örf}ften  %^nnft  crretcf}t 
f)at,  nerlaffen.  1)icie§  !i5crfaf)vcn  ber  norbIänbi[c^en  ®cf)ip. 
mannf^aften  f)at  ü&rtgen§  auc^  bie  1^er|id}ernng'5=(^V'Kl(|cI)aften 
eingef^ürf)tert  unb  lueigcrten  fidi  in  ber  tetUen  3eit  biefetten, 
nad^  (Spitzbergen  unb  'Tiwaia  Senitja  an^^gerüftete  J^-afjr^euge 
gegen  ben  geiuö^nlic^cn  '^Jrocenti'a^j  ju  affecuriren. 

jDic  3(benbe  in  Xromöo  yeriebton  luir  meift  in  ber  (iebeU'S 
lüürbigen  (^eieUfcfiaft  unferev    bortigen   iöefannten,    namcntlid) 
bei   .^errn  ,  v.  trogl)    unb   bem   ö[terreid)if d)en   (ionfui  |)ervn 
5!lagaarb. 

^)^id)bem  bie  „(L^ermania"  jur  ?(breife  flar  gema*t  unb 
iföaffer  unb  <Steinfof)le  eingenommen  luorben,  üerlieilen  mir  bie 
3n|elftabt  in  ber  T^xM]  beö  '26.  September. 


^i    I 


WxitB  äapM. 

ftH't'd^idjtc  bcr  Sittbcduitij  ^JiMiaja  ®cmlja's<.  —  üDic  vujfijcfjcn  3ai]bta(,u-cv.  — 
©mroitgf).  —  5BtUoU)]l?bv.  —  '^.'et,  —  2)ic  (}i^llänt>iid)cu  (Sjpclnticncit  in 
beu  Saljreii  l''>''^0  bis  Jö!)7.  —  .*pubfcit.  —  imu  .'pcovit.  —  ikioman. 
—  IMamiitiJ.  —  3lU>eb.  —  Tic  9lufiial;iiic  tcv  Giömccvüiftc  itiitcv  bcv 
9Ici]ientUj]  bei-  Äaifci'in  ?Iiina.  — -  ^'cfd;tiu.  —  9{oiJim)J3lo»i\  —  i'ütfe.  — 
'•^Jad^tufjcw  uiib  3'>i'olfa.  —  il)Joiffcjcu\  —  \j.  S3äv.  —  2)ic  ncitvcgiid^cit 
.Hajjitäuc. 

W\t  bcn  t>ovftc()cnbcit  ftapttelu  ijatm  w'ix  jumetft  unjere 
oiijcitou  (frldntific  unb  ^^inid^amntijcn  ütcr  Ouuuija  Somtia  itnb 
ilvVii^ati'd)  mtti}ctf}ci(t.  (S^o  möcio  iinä  uocft  er(aubt  fein,  cf)c  inir 
iiniove  9ictic&ei'd}roUniiu"5  c[ai\^  atfrfjliojjcn,  in  iicbräncjicr  5ovm 
btc  C»H^i"cf)ic^tc  bcv  (5ntbc(fuiui  bcv  1'op^.H't'"Kt  Ounuija  Scmlja 
unb  bic  öviücitcvujiii  unfcvcv  43cfaiuitfd)aft  mit  bcn  Dovtigen 
iV''i.\ivap()i|c^cn,  itatiiViic|*d}id)tUd)Cii  unb  üüIfäivitvt(}[c^aftUd)cn  23cv> 
()dltniffcn  ju  cvövtcvn.       

^Jiüüajit  Scmlia  wax  icbcnfaüä  fd)on  fvü'^c  bcn  vuffifd^cn 
unb  lamoicbifc^cn  %H'omi)i"d}Iennifi  (H)vant()icviägcv  unb  <^-i!d}ev) 
bcfaunt  unb  bctvicOcu  vui'fii'd)c  ^Seeleute  bcn  ^anc^  üon  9xübbcn, 
Satvoffcn,  SlnMi^iüMcn  u.  [.  \v>.  iüaf)V|"(^cinltd}  lange  im  cnvopäifc^-^ 
afiatifd^cn  (Jiömecv,  cfic  baö  uu')"t(id}c  Gnvopa  unb  bic  5li>i[jen« 
\6)a\t  0{ad)vid}t  üon  (Sinftcuä  bcv  ®oppct^3ii|'el  evl^ictt. 


f  -H. 


■J 


;\ 


<Nr 


'■k: 


'■:•  "V, 
-      !  X 


"'*"    ' 


156 


5BtÜPUdl;tV- 


>2o  kvic^tct  5.  33uvvLntcil),*  bajs  cv  im  3a^v  1556  im 
iÖitfen  oon  Sola  30  !i\ib|en  9c[cf}cn,  bic  a((c  füv  ben  5ll\i(vo|l^ 
unb .  Vacfjöfancj  ait^^vi'i'tct  iravon.  3ebcö  bcv  J\-ar}V3CUi-jo  f)attc 
etiua  24  ajjaim  au  33c ;b.  Gin  Ohiffc  cr.Viljtto  bcii  önaläiibovit, 
bap  im  "i)iovbcn  eiiio  c\xo^c  3ni'oI  fei,  bie  Oiooaja  Semlia  f)oi|"je 
unb  bcii  f)öcf}ftcii  Ü3cv3  bcv  ifijolt  Oofil>io. 

!Dic  9x'uffcii  to[iid)tcit  biimalö  f)aiiptfäd}lid}  bcu  (ad)'5vcirf}cu 
Üoithi'^^axx. 

3d)  folijc  in  nad)ftof)0)iboii  i3ci*d}id)tlid)cn  Oioti^ou  f)aiipt)äd} 
(id)    bcu   33cvid}tcu  wn  ^i-H'^bvciijcv ,    %^i'fd}o(    uub   uamoutlid} 
«Spövov. 

3m  icd}3C^utcn  3af)rf)uubcvt  tcijaun  Gujifanb  uub  §o((aub 
einäctnc  2d)iffc  uub  ffcincvc  ^totilkn  au^Sjurüftou,  mliji  boii 
3»ücrf  l}attou,  ciue  uevböftlid}c  ;l^uvd)faf)Vt  md]  Chatui  ((5f)iua) 
auf3ufud)ou. 

?(m  11.  yilai  15')3  Hcfcu  bvci  tlciue  2d}iffo  au'3  bcv 
Xfjcmfc  a\i^,  bic  „53oua  (5'5pcvau3a"  uou  100  lou^s,  „(5-ba\ivb 
33ouaucntuva"  üon  160  ÜcmJ  uub  bic  „23oua  tSoufibcutia"  iumi 
90  Xonö. 

3nm  33cfcf)('5f}aCH'r  bcv  (S^^-pcbitiou  uub  ^nijxcx  bcö  ^gc^iffci 
„iÖüua  öäpcvau.vi"  wax  2iv  |)Uiif)  5i?!l(oui;ljt»i}  cvuauut;  biv:^ 
.yucitc  (2d;iff  [taub  uutcv  beut  (Sommaubo  bc'?  ftapitäu  0{id;avb 
(Sf)auceÜov,  bi>^  bvittc  unter  5J?aftcr  ruvfovtl).  J^-üv  ben  5al(, 
bap  bic  5't'f}V3nujc  fidi  i»evnevcn  lollteu,  wwx  iBavböf)U'3  —  eine 
3ni"ct  mit  §afcu  öft(id)  wn  Oiorb  (Sop  —  jum  Sammelplatz 
beftimmt.  3n  bcv  5:f)at  luuvbeu  fic  am  30.  3uli  von  einem 
®tuvm  iictrcunt. 

5ö3iUi.nu]f)t)i}  bvauii  tief  gecicn  Ocovb  Cft  luu'  uub  cvHirftc 
am  14.  ^^{uijnft  l\iub,  iMl)vfd)ciund}  bcu  jciit  ('>Vinfc(anb  (\t- 
nanntcu  Ufcvftvid)  beö  fübiücftüd}cu  'Jcoüaia  ®cmlia. 


§a(lui}t,  '^Jriuc.  i)iat>ia.  Gb.  1589,  p.  31-1.  -  (2^)l<r.,  9ioto.  ^mU  p.  25. 


11 


mirrirr 


S^anccüov. 


167 


T)k  Sliiftc  ftavvtc  oen  Qiä.  '^}an  fcf}vtc  nad)  ÜBcftcu 
3iirücf  unb  warf,  ba  bic  3at)vc§soit  [djcrn  |c(}r  corcicritdft  luar, 
im  Keinen  §afcn  ber  ravpi[cf}en  .^üfte  an  bev  SD^ünbung  be^S 
[eichten  Sttfina-gtiifec^eng,  loeftticf)  mi  ber  Önfel  ^JZohijeff  (68  @vab 
23  SKinnten  n.  S3v.  nnb  38  (grab  39  SOJinnten  öftr.  8.  ö.  ®r.) 
?(n!cv,  nm  r)icr  ju  übcnüintexn. 

3n  btefcr  uniüirt()lirf)cn  (^"»ei^cnb  cveitte  bic  ®rf)iffc  „93ona 
(fsperan^a"  unb  „Sona  Gonfibentia"  nad)  mef}veren  fvucf}troi"en 
33erfucf}en ,  ficf)  mit  Gincietovenen  in  l^erDinbnng  5U  [e^^en,  ba§ 
Scf)i(f|'a(  [0  t»ielev  i^ülav^Oieifcnben.  5^ie  ganjc  ':D?anni'd)a[t  (im 
ii^an^m  65  '^cvfonen)  üirnj  jn  (shnmbe. 

3m  näd}ften  3-rüf)ia()r  fanben  Iappii"d}e  ö"i[d)cv  bie  galjr- 
jcuge.  5{a^  bem  Xaciebnd}  lebte  bev  (Sommanbant  nod)  im 
3anuav.  !Dic  ga(}r3eUi-5e  luuvben  nad)  CSfioIntOiiovii  befövbevt  nnb 
auf  93efef)I  be^S  ^c\xm  Qoann  'iC\i\\\t\m\t]ä)  nad)  ßncilanb  3nnirf= 
ijei'anbt,  fie  gingen  inbef?  anf  bev  llebevfa(}vt  vevloven. 

3n3tüi[d}en  luav  Kapitän  t5f}aneeUov  mit  bem  „Gbiuavb 
iÖonaoentnva"  in  t^cn  i>ifen  wn  iföavbüfjnö  eingelanfen,  r}atte 
f)iev  eine  3Bod)c  lang  auf  ben  'Jlbmivat  geiüavtet,  bann  bie  Mütter 
geltd)tet  nnb  öftiiHivt'S  [egelnb,  ba^3  Seifje  iWeev  unb  bic  :i)n}ina' 
33nd}t  evveid}t. 

(3id)  bei  bem  ifiJoiiüoben  füv  einen  63e[anbten  Gnglanbä 
auiSgebenb,  &vac^  ev  am  23.  'ilJoDembev  wn  Gl)cImogDvii  nadj 
':l\\t':^'tau  auf,  jnm  ^axtn  3c>ann  IV.  ÜBaffiljewitfd),  bev,  foeben 
mi)  bev  ßvobevung  Mafan'^5  in  bie  §aupt[tabt  5uvii(fgefe()Vt, 
in  fetevlid)ev  Slnbienj  baö  Sd)veiben  beä  impvoinfivten  iÖot= 
l'd)afteV'S  i'tönig  öbiuavb'S  VI.  f}uIbiiüU  entgegcnnar)m  unb 
bev  bvitifd)en  flagge  bie  günftigften  §anbel§geved)tiamc  iiev- 
lüiüigte.  * 

Sitv  Shtjjtanb  \mx  r}ievbuvd)  bev  i\'vfef}v  mit  Seft^^ßuvopa, 


J 


i 


ff'      h 


1  •'  -^ ' 


3?ci\il.  .s;ciTinaiiit,  ®cfr(;id;tc  bc«  9fuff.  otaatcö  III.,  p.  V2?,. 


t.   i 


K     !.: 


■     i- 


I    '! 


il       < 


158 


2)ie  3«o8!aiiif(f?c  ^atibclöjefeafd^aft. 


füv  (Suijtanb  ein  ^anbcl^^iueg  mä)  beut  3uucnt  üon  5l|icu 
eröffnet. 

Die  "ißriüatgefeHfd^aft,  üüu  welcher  ba§  Untcrncfjmcn  aus- 
gegangen waVf  tüurbc  nnn  von  bcr  ^lönigin  a)?avie  S^ubov  5ur 
äRü§faui|d)en  ^aubcI§=^(Somvagnie  evf)ol:>on  nnb  ftcKtc  fic^  bie 
büppcite  5(ufgat>e :  33efeftiguug  uulj  ^Hu'Stn'citung  beö  gewonuenoit 
3!)iav!tc§  unb  güvtfefenng  bev  entbcrfung'5[a()rten  in  ni)vböftticl)ov 
9iid^tung,  bie  in  bcr  3tnffinbnng  bcö  iföctj^cn  9J?ooro§  unb  bcr 
Dwina  =^S()?üubung  bereits  ein  \o  crfü(grcid)C!3  9{efultat  geücrevt 
l^atten. 

Unter  ^öcfetjt  bcä  o&cn  [d)on  genannten  Stepfjen  ^urvougf) 
rüftete  bie  „SOJo'ocoüi)  (Scmpani)"  im  3af)re  155C  bie  ^inaffc 
„®eard}trift"  anä.  Der  (Scmmanbeur  33urrougf)  (}atte  fd)ou 
brei  3af)re  [riil)er  bou  ftaj.iitän  G()ancel(or  auf  bor  „^cnafen^^ 
tura"  begleitet.  Öant  3nftruction  foUte  ^urvLMtgf)  ivonigftouy 
6i§  3um  Obj  vorbringen.  (5r  tief  am  29.  ?(pri(  oon  (SHMoe-sanb 
am,  paffirtc  am  23.  y3?ai  baö  'Jiorb  tSap  nnb  erreid}te  am 
9.  3uni  bie  Snd)t  von  .Siola.  ^^icr  faiib  ber  (Snglänber  ruffifc^e 
Sogbreifenbe,  öjner  berfelkn,  ^^iamenä  ^Vimrilo,  tot  fid)  if)ni 
aU  l'ootfe  an  unb  leiftcte  ber  tf^-pebition  bie  ioefontlid)fton 
Dicnfte. 

Die  „i2eard)trift"  verliefe,  nad)bem  fie  an^ogebeffert  loov'^n 
luar,  am  22.  3nni  äola,  nmfd)iffte  itantn  ^^ ')iof3 ,  fegefte  au 
(Siüätüi  ==  ::)toi3  oorüOcr  nnb  getaugte  am  15.  3uti  jur  ^|?ctfd}ora. 
3Bäf}renb  iöuvrougt)  bie  pfeife  nad)  Tften  fortfe^^^te,  begegnete  er 
unter  bem  70.  C^rab  n.  33r.  mäd}tigen  (fi'omaffen,  luetdje  jebeu 
3tugenbtirf  fein  (yat)r5eug  ju  3ertrümmeru  brof}ten.  '^tm  25.  3nli 
getaugte  er  in  bcr  ^iartfi^ieu  Strafje  unter  70  c'»3rab  42  iüiinuten 
3U  einer  3ufet,  iv>ctd)e  er  St.  3afob  v^nfct  nannte  unb  bie  fidi 
3(nge|id)tö  ber  3übfüfte  oon  Otofaja  Semtja  befaub. 

5(m  31.  3uti  befudjte  ber  Ci-ngtiinbor  iß.Hiigatid),  loo  er 
t»iefe  9hiffcu  üorfanb,  üou  uietd}cn  er  ertuubote,  "tci^  biefe  ^tifol 


von 


(Si'ftc  i){rtd;i'id;tcn  iltcv  bic  @amojcbcti. 


159 


von  ©amoicben  tunüüf)nt  luevbe,  bic  iji  3cltcn  am  9icnitt^ier* 
feilen  lebten.  T)k  Oicifenben  iaf}en  t)iev  eine  SOienijc  xoi)  cjc* 
avticitetcr  iamoiebi[d}ev  (Söt^cnfettbov ,  wel^e  9)i\inner,  Scitcr 
unb  ^inber  üorftelltcn,  benen  sumeift  bcv  9)Junb  unb  bic  Slucjen 
mit  33tut  beftvic^cn  lüaven.  UnüevfennlHiv  ücvgcijcnuiävtiijt  ®uv* 
xü\ic\\f§  2d)ilbevnng  bcn  iamoicbifd)en  CSnItuä  anf  bem  (^Hi^en^ 
\5.ap  (Balwanowskij-Nossj,  lueld^eu  bcv  Scl)iffev  3:iüanüff  im  %ii)X 
1824  nod}  genan  in  bem  üon  tiv[tevcm  bavcgcfteUtcn  ,3"* 
ftanb  fanb. 

(So  lüuvbc  bic  (Srbfnnbc  mit  bev  älteften  ®d)ilbcvnuc]  bcv 
(Samojebcn  bereidjcvt. 

T)ann  cntbcrftc  ü3nvvouci()  bic  lU3viid)e  Strafe  ( Jugorskij- 
ScliaiT),  )üeld}e  jebod)  mit  Xvcibei^s  erfüllt  il)m  feinen  ,3"i>i"il 
3um  ilarifd}en  ÜJieer  geftattete,  cbfd)on  ev  bort  (n§  snui 
30.  '^luiinft  an!5l)avrtc. 

^^lorboftiüinbe ,  iüeld}e  nad)  feiner  il3eot\id)tung  im  Often 
wn  Stanin  ^Jiojj  nor  allen  anbern  V)crl)errid)ten,  Ijänfigc'o  Jreibei^S 
nnb  bic  becjinnenben  langen  ^lüid}te  beftimmten  il)n  ^nr  9iüdfel)r. 
tSr  gelangte  am  10.  ^e^^temOer  nad^  Cil)otmogon}  nnb  iitier== 
luinterte  bafelbft. 

^'llä  fid)  iünrrongf)  im  folgenben  3al}r  luieber  ^nr  5iil}vt 
nad)  bem  Cbj  anid}id'te,  erl}ielt  er  ben  53efet)l,  bie  uernngliidten 
^diiffe  ber  'iiMUongl)tn)"id)en  (i-^-pebition  anf^nfndjen.  3lnf  bicfer 
ö'al)rt  beftimmte  er  bie  53rette  ber  5id}ten'3nfel  (Ssossnowetz) 
,yi  Oö  (5h"ab  24  'DJinnten  nnb  bic  ber  !Drci  unfein  (Try-Üstrowa) 
^n  GG  63rab  58  'JJiinntcn  30  Seennben.  tuMn  'Sa^  Mmihi- 
iiren,^  ( hvauowy-Krcsty)  ging  er  birect  jn  ben  Sieben  v^nfeln 
(Ssenij  Ostrowow),  l'»'ieorge'v  vVofanb^o,  ohne  bei  ber  '.H'otnjeff- 
v^iifel  an.yilanfen,  l)inter  meUfier  bie  gefmtten  Sd)tffe  lagen, 
darauf  ftenerte  er  anf  ii\irböl}n':3  nnb  tel)rte  nnucrridjtetev  Sad)c 
nad)  t5l)otmogov\i  jnriid. 

rie  u\il)renb  ber  beiben  folgenben  3afn',v'l)nte  jabfrcidien 


[•vh 


m- 


^■; 


;l  .«»'l 


:i> 


■^■ 


w% 


llll 


H 


160 


%  ^it.  —  aWarf^. 


; 


Uutcvncf}muncicu  bcv  (Sngtänbcv  nad^  bcn  amcrifauifcfjen  '^ofai^- 
meercn  (9)2.  ^üvOii^cv,  §.  ^ilOcrt,  3.  !Davi§),  um  auf  ctucm 
nürb»ücftlid)eu  !t)urrf)i3auij  (5f)ina  unb  3ubicn  aufäufinben,  rjcmmtcu 
für  furjc  ^dt  bie  llutcrnet)mungcu  uad^  bcm  'Diorb'Dftcn. 

3m  3af)r  1580  riiftctc  bic  SDJüSceül}  (Süm^^aui)  bic  ^wd 
^axU  „(^covcjc"  unb  „3BilUam"  unter  5Öefcl)(  üon  3lvtf)uv  '^.^et 
unb  (S^civtcS  3arfmanu  aus,  um  uccf}mal(§  bic  novböftiicf)c  '^affacic 
p  untcv[urf)cn.  "^ct  cittc  mit  feinem  ®d)iffe  tiovauä,  firf)tete  am 
7.  3uli  ')ilomia  ^cm(|a,  beviif)vte  am  10.  bic  iiüftc  be§  (^änfe^ 
(anb§,  ginc3  bann  juv  Siavtfcfjeu  '•^fovtc,  bic  er  üüu  (Si!§  ge* 
f^Iüffen  fanb,  erreichte  am  18.  3uü  bic  Sübfpitje  üou  SBaigatfcf) 
unb  bic  3ugüv=(2tvaf3e,  bic  lancjc  narf)  if)m  bic  "^Jct-Ätvai^c  go 
nannt  luorben  ift,  bvang  am  25.  3uU  mit  3a(fmanu  tieveint 
4  bia  5  SOJeilen  Jucit  in  bie  itava^2ec  ein,  bie  er  jcborf),  (}avt 
üom  (ii§  üebrängt,  frf}on  am  25.  3u(i  luicber  verlief. 

^^et  traf  am  26.  !l)i\tmbcr  gtürfüd)  luicbcr  in  (inglanb  ein, 
3acfmann  ükriüinterte  in  ":)ionüeiien  unb  ging  auf  ber  i){iicfrci|o 
fpurto'o  jn  (ärunb. 

'Jiacl}bcm  biefc  Unterncf)mnniien  jnr  ®ee  miebcrum  unglürf 
lid)  abijetanfen,  erfolgte  eine  fotif)c  üter  l'anb.  ?(ntf}oni)  ^JJarff}, 
im  ÜJorftaub  ber  33ritiid)cn  ipanbe(';H]efeUfd)aft  in  yhifUanb,  f)attc 
fid)  üüu  <H(}cbern  ans  Cir}oImc»cnn'i)  iiiad}rid}ten  über  brci  iBcije 
nad}  bem  Ctj  üerfd)afft,  I)ierauf  im  3af)r  1584  einige  9Ju|feu 
in  !5)ienft  genommen,  bic  auf  bem  (>üiffe  Uffa  unb  über  ben 
Urat  an  ben  Cbi  gelangten  unb  mit  iüertI)t>ol(en  ^^.V'täiuerfen 
äurürffef)rtcn,  nntcrJucgo  aber  i'^on  bcn  Oiuffen  gefangen,  f)art  bc- 
[traft  unb  it)rer  Saaren  beraubt  luuvbcu.  %U  \id)  9J?arf()  beim 
3aren  befd}ivcvte,  erf)ic(t  er  übcrbiC'S  ncd»  einen  fd)arfen  '^eriuei'5, 
lueit  er  cä  überf)aupt  geiuagt  f)abe,  auf  eigene  9iedjnung  Jpanbef 
äu  treiben. 

^aum  begann  ba§  SÖcifjc  9)Zccr  üon  ßuglänbcrn,  "iDäuen 
unb  5iüriüegeru  befud}t  jn  lücrben,  fo  crfi^ienen  auf  ben  neu 


2)ic  Uittenicl;mcv  tooii  (Sun^iiijcu. 


I(]l 


eröffneten  ÜJÜirften  au^  bic  ipodiinbcr.  Zxo\^  ben  SOionopolen 
bcr  (Jnglif^cn  Gonnjagnic  unb  ben  S3emüf)ungcn  'ißfjtnpp'g  II.,* 
allen  grcmben  ben  tnbtfd)cn  Wlaxtt  in  8tffat>ün  ju  ücriegen,  6e* 
iuüf)ten  ficf)  erftevc",  i^ren  §anbel  md)  Sfufjtanb  com  SBcißen 
unb  3)altifd)cn  Tlcn  f)ct  auösnOvciten  unb  ben  t»on  ben  eng== 
Kinbevn  aufgegebenen  2Beg  burcf)  bic  unt>e!annten  ©iSregionen 
be»  *^ü(ar'30^ccrs  ju  ücrfolgen,  unt  uugefäf)vbet  ßtjina  unb  3nbien 
3n  cvvcidjeu. 

?iieber(änber,  lüetdjc  in  ^■•ovtngicfifc^en  !t)icnftcn  SDft^Snbien 
Ocfud)t  f)atten,  tuie  !iCictvirf)  ^^ervitiS  ocn  (5ntf)utsen,  luetcfjer  bis 
t5t)ina  unb  'iapcin  gefommcn,  bevX)iamantfd)teifev  Sloniug  au§  (^oa, 
bev  'i^feffev()änb(ev  Dan  2(§r)ut5en  ju  9)hi(acca  unb  üor  Slüen  bcr 
au§gc5eicf)nete  OJcifenbe  ^uiigeu'S  inui  \!inicf}üoten  f)ie(ten  ba§ 
3ntereffe  für  bie  3nbienfaf)rten  luacf), 

3m  3af)V  1583  f}attc  .^ui^geus  eine  Safjrt  nac^  3nbien 
itiitovuoiunien  unb  eine  für  feine  3*-'it  üürtreffUd}c  33efa)rei&ung 
bevfelbcn  üeröffentlidjt. 

(Sr  lief?  firf)  nad)  feiner  9iiirffef)V  in  (5uff)ui3en  nieber,  wo 
banials  ein  Heiner  Slreia  au^oge^eid^ueter  SO^iinuev  fid^  3ufammcn= 
gcfunbcn :  ber  (Meogra^I)  2\kc\§>  333agenaar,  beffen  ©eefarten  lange 
Düu  ben  (5ngtänbern  gcfd)ät5t  luurben,  ber  Oiaturforf^er  unb 
l^iaturatienfammler  "^^atubanuä  unb  ber  grofje  '5'örberev  bcr 
()etmifd)en  (£d)ifffat)rt,  '(^xan^  SlJaalfou. 


*  ®cvfclk  '']?I;ili|>^  11.  t'cmüljtc  fid)  and),  bic  9)Jai)e(lau-'®tvaJ3c  aüni 
autcni  I)atibcltrci('ciit'eu  9Jatiüiicit  ju  V'CviAlicOcu: 

„Scnnicnto  tai]  il;in  getraUis?  in  bcu  Ol;vcu,  ^'Cpitiiiic»  «»  f"'  Stiajjc 
a)Ja;]cUau  rtujulcj]cu,  neue  (Sülouicu  bal;iu  ^u  feubeit,  uiib  ''4>|lauj)'täbte  auf» 
Snbaiteu,  um  l;tevbuvd;  fveuibcu  Diaticueu  beu  :J)uv%aUj]  ju  ijcvtvcl;veu. 
Mdn  bicfc  Untci-ucl^ninu!]  unnt  burri;  ^Aiffbvud;,  J^MtUjjcrouott),  uub  üiel» 
lcid)t  aud)  buvd?  bic  uuuicnfd)lid;c  C^raufautteit  bei  ''^\itai]oucu  j^c'jinbert, 
uub  burd;  beu  §cv^O)]  von  3Uba  ciu  iBcvbiufj  uub  ißJibcvanll  gcjjeu  fo» 
tl;aueu  Ikijud;  cnvedet."  3oi\]br.,  &xM.  aüalfifd^fauj  O-^iünibciij  1750.) 
Giulcit.  p.  G. 

0.  §  0 11  ij  l  i  II ,  9füuaia  Scmlja.  11 


'S  !    1 


>r" 


\  ■■  •■ 


i 


;■:  vi 


T" 


if' 


ilil 


tii 


1G2 


:J)ic  cvftc  I;üüänbifdjc  ÖyiJcbitioit. 


3^r  «Sinnen  unb  3tvct»cn  juav  auf  ba§  nationa^potttifcfie 
3nteve[fc  bcr  öct^eiltiiunij  bcö  lucvbonbcn  gvciftaat^  am  iubifctjcn 
^anbef  gcvid}tct  unb  faub  an  bcm  cbdn  Otbcu&arncüclbt,  bcm 
?(büocatcn  üüu  IpoKanb,  einen  Verebten  5iii^l'Vtecf)ev. 

3n  33ert)inbung  mit  3afoI;  üJalfe,  bcm  <5rf}a^mei|'tei*  ihmi 
(»ecranb,  unb  bem  iüarfern  lÖJibbel&nvcjev  Kaufmann  S3alt()ai'av 
3Küud)cvon,  einem  |)rote[tantii'cf)en  ^hhoiuaubevev  au§  bev  '}iov= 
manbie,  tefd)lü|fen  fie,  bic  novböftIid)c  5!)urd}iaf)Vt  ju  ücr|'ucf)eii, 
burd)  welche  cwi]  bev  fiir^eften  9i\nite  2000  9)?eilen  ÜlH'ii§  crfpavt 
luevbeu  tonnten.  ®ev  9Xm|'tevbamov  vefcvmivte  ^].H-ebigcr  %'etcv 
•ißlanciuS,  ein  tüd)tigei'  3i)?atf}ematifev,  5l[tVünom  unb  (Seogvapl), 
t}iett  bie  'i^aljxt  im  lltovbeu  von  t)iüt>aia  2emlja  für  bie  günftigfte, 
bic  anbern  biejeuige  buvd}  bie  llgvifd^e  Stvaile. 

2>o  fcim  buvd)  innlnnbung  veid}ev  Slaufteute  unb  (^elef)vtev 
ein  Untevncf}men  ^u  Staub. 

3m  3af}V  1593  unb  151)4  luuvben  üiev  3d}iffc  ausSgerüftet. 
3um  Si\ipitän  bCiS  3lmftevbamev  Sdiiffoio  „bev  (.V>efanbte"  tuavb 
bev  tüd)tige  Seefat)vev  ^BiUem  Ü^ivent'o^cün  ernannt-,  baä  iöJib' 
belbuvgev  Sd)iff  „2d)n\in"  befcfjligte  (Soruetiu^3  :3(\ii,  ber  dhip 
taub  Oereitiä  fannte;  ba§  (intl)ui3ener  gafjrjeug,  bev  „'Sl^nlnr," 
warb  bem  erfahrenen  Seemann  Ü3ranb  3!5braub  anvertraut. 
(Sine  tieiuc  Sd)elüng'fd}e  }yiid}cr-'J)adjt  luurbc  33areut§  tungegeDeu. 
'äU  Supercargo  Oefaub  fi^  auf  bem  „i^JevIuv"  3of}ann  §ugo 
van  yinfd)üDteu,  bev  33evid)tevftattev  bev  'Jfeife,  bie  ein  öffentUdje^j 
Untevuef)men  luav.  !Die  (Si'pebition  sevfiet  in  ^wd  2Uitf)cilungeu, 
beven  icbe  füv  fid)  luirfeu  foüte. 

X)er  „Sd)iuan"  unb  bcr  ,/J)?erfur"  unter  OJai'i^  Dberkfe(}l 
luarcn  Ocauftragt,  beu  X)urd}gang  jjuifd^en  SBaicatfd)  unb  bem 
i5eft(aub  5U  fud)en,  bcr  „(>3efaubtc"  unb  bic  5'ifd)t.'V^2)adjt  unter 
33avcntS  foUt'^n,  \vk  '•^Jlanciu^S  gevatfjcu,  bic  See  uövbiidj  von 
9tüüaj;a  Scm.ja  &cfaf}rcn. 

9lm  5.  3unt  1594  ging  '?cai  mit  feineu  Reiben  Sd}iffeu 


i 


4. 


töarciit«. 


1G3 


ifcf)c 
bcm 

afar 
)cii, 
.'tcv 


üüii  Iqd  ouS  in  ®ec,  einige  IJagc  fväter  ©arent.  :t)en 
29.  3uni  erteilten  fie  bte  tota^SJÜinbung  unb  trennten  fic^; 
33aventö  ridjtete  feinen  (Sourä  na^  '^iovb^Cft  unb  Mam  am 
4.  3uti  bie  Klüfte  oon  'JJoüc'iia  Semlia  in  ®id)t. 

SÖäf}renb  bev  OJad}t  gelangte  er  ju  einer  ftad^en,  weit  inä 
SDJecr  üorfvringenben  l'anbjunge,  juctcfic  er  i'angene^  nannte.  @ä 
ij't  bteö  wa()ri(l}cinltd)  ba§  „Ürorfene  äJorge&irg"  (Myss  Ssuchoi) 
ber  ruifii(f)cn  ®ee(ente  unter  73  (^rab  42  JO'iinntcn  n.  S3r.  3n 
einer  geräumigen  33ud}t  an  ber  Cftfcite  biefeä  Gap§  (Ssofronowa 
Guba)  (anbete  er  unb  fanb  I}ter  Spuren  t»on  iOlenfdjen. 

iiü]  feiner  iß3etterfa()rt  norbiuärt^j  paffirte  iöarent^  Öangen= 
Ijüof  unb  erreidjtc  eine  gro^e  iÖnc()t,  bie  er  nad)  ben  5a()(reic^cn 
©ceuögeln  l'omS^SÖai  nannte.  ^DieS  faun  nur  bie  37  SOietlcn 
von  iOiviJ  ®fud}üi  entfernte  ^Ireus  33ai  (Krestowaja  Guba)  fein, 
unter  74  6H'ab  12  iUJinuten  gelegen. 

Söeitcr  fegelnb  cntbcrfte  er  bie  ?(bmiralität3'3nfel,  wd^i 
nad}  fpäteren  Untcrfud^nngcn  ütrigcnS  mit  beut  S^lttanbe  jU' 
faiumcn()ängt. 

®en  6.  3uli  gelangte  er  jum  2iüartenf}üef  (Tschorny  Myss 
unter  75  (^rab  18  SDiinuten  n.  23r.)  unb  fanb  bann  bie 
34  iOJeiten  nörblid}  jn  Cft  üon  le^tcrcm  gelegene  :©itf}e(m*3nfe(. 
(Sie  ge()ört  jur  (Gruppe  ber  33udet  ^  Snfctn  (Gorbowyje 
Ostrowa). 

§ier  fanb  man  üietc  SKalrü^c  unb  angefd)ioemmte§  !ilreib= 
t}ü(ä.  Grftcre  befdjreiDt  ~33arcntä  als  wunbcrDare  unb  geiuattige 
(5ee4lngef)euer.  !Dic  33reite  ber  2Btlf)etm'^3ufet  beftimmte  er 
auf  75  (!^rab  55  SOiiimten.  2(m  9.  3uU  mad)ten  bie  5-at)r5inige 
§att  in  il3ecrentfort^33ud}t  (Gorbowyje  Stauowischtsche).  2lm 
näd}ften  Xag  erOticften  fie  bie  nacfte,  nur  9{uberfa()räeugen  iU' 
gäuglic^e  ^reuä^3nfcl  (Krestowy  Ostrow)  unb  erreid)ten  luciter 
Gap  ":)Jaffan,  ein  niebrigeö,  ffa^ca,  wegen  ber  umget»enben  9^iffc 
gcfät)rlic^e§   Sßorgcbirg.    Sünf   (geograp^ifd}cV)   Wli'iUn  weiter 

11* 


T  _ 


''^:-s; 


■■{■ 


•  ■Nr;;.- 


li 


l  w 


t .... 


jj: 


164 


öarentö. 


oftwärtä  cvWirftc  ©circntä  ?anb,  baS  er  für  eine  3n|oI  f)iclt; 
ein  ^töfelid^  auä&redjeiiber  Sturm  üerfjiubcrtc  ifjn,  baffelDc  när}or 
äu  unteri'ud^eu, 

•  9Jac^  Kapitän  Cütfe'ä  ?lnfi(^t  faf)  S3arcnt§  (jier  enttucbcr  ein 
weit  inä  90Jeer  üortreteubeä  ^orcjeDiri]  ober  eine  ^nfammon» 
cjc&nntc  'JJe&etmaffe.  SiJicUeid^t  Defanb  er  fiel)  aOer  nodf)  nicfit  bei 
bem  julefet  9iaffan  benannten  Ga|.\  fonbern  unter  bcm  ^ox' 
geljirijc  22  SOJeilen  weftfübmeftticf)  imx  Icfetercm. 

5Im  13.  3uti  üegecinctc  ben  9ieifenben  öereits  oiel  Ciiö. 
•Sic^  äwifci^cn  bemfcIOeu  unb  bcr  fiüftc  bnrd^ar&eitenb  gelaniiton 
fie  sunt  Troosthoek  (XroftGap,  Cape  Gomfort)  unb  crOIicftoii 
am  29.,  nac^bcm  fic  bie  iörcite  imx  77  ®rab  crreirf)t  ()atton, 
oftJüartS  bie  5iorbfpi^e  non  :)iüt>aja  <Semlja,  bic  fic  Yshook 
(ßiä'Ciap)  nannten. 

§ier  eigliinjte  ba!3  Ufer  üon  einer  9[Renge  Heiner  ffini^ 
mernber  «Steine.  5!)en  31.  Onli  erreic()tc  23arent§  bie  Dranien=' 
3nfe(n.  1)k  See  war  n>eitf)in  mit  öi'Smaffcn  tebcrft,  bie  9)Jann* 
fcf}aft  nmrrte  unb  ber  füfjne  (2eefa()rer  fal)  fidf)  genötfjigt,  am 
1.  ^luijuft  bie  9tiirfreife  anzutreten,  um  ficf)  ben  Sd^iffen  3tai''5 
anjri'^Uejjen  unb  ju  crfatjren,  ob  biefelüen  eine  ©urcf}faf)rt 
cntbcdt. 

(Seinem  tn§f)eriiicn  GourS  in  entgegcngefctjter  JRidfitung 
fotgenb,  gelangte  iöarentä  am  8,  9(uguft  ju  einer  3nfel ,  bie  er 
wegen  if)re§  f(f)iüärälid)cn  @ipfel§  Swart'(5i(ant  nannte.  Spörer 
()ält  biefctbc  für  bie  ^^übreffow=3nfet  am  nörblid}en  Gingang  in 
ben  Slüftin^^Sd^arr.  3d)  finbe  jebocf)  „Swar^je  Gi)tanbt"  auf 
ben  alten  Starten  unter  72  ®rab  30  932innten  (alfo  mefjr  aU 
60  9)?citen  nörblirf)  tum  '^H'>breffüw=3nfe()  ücrscicfjnct,  nngefä()r 
bort,  wo  bic  (S^ran30W==3nfel  liegt. 

jDrei  beutf(j^c  9)ZeiIen  üon  Swart=(SiIant  fam  iöarent^o  ju 
einer  öanb^unge,  bic  von  bem  auf  if)r  errid)teten  ^ren^c  ben 
9iamcn  Kruys  lioek  (ilrcu3=(5ap)  erf)ie(t,  unb  fünf  SJJeiten  (immer 


feci  b( 
t)intet 

t)cet, 


3lai. 


165 


bei  bcn  ^ollänbor»  bcutfc^e  aKotfcn)  311111  ^t.  «aurcnt'ö  §oef, 
^intct  bcm  fid)  eine  gcräumiiio  33urf)t  anäürcitctc. 

50?an  ^ält  bicj'c-ä  I5ap  für  Sleftin-^3io^,  btc  ©übfpi^c  bcr 
3)Jeif)biij(^arvöfii^3n|c(. 

T'rcl  35icilcii  m'itcx  gelanijte  btc  (Si-pebition  3um  <S(^anä= 
^ocf,  t)ci  bcm  fic  lanbctc. 

§lcv  cntbcrftc  man  eine  Onantität  ücr^valjcncn  ^fogcicn* 
mdjh  nnb  fefcicrtc,  baß  bic  (Sigentbinncv  üor  ben  grcmbcn  btc 
(^•Ind)t  ctiiriffcit  f)ätten.  0{trf}t  fern  baüon  ftanbeit  tjöläcrnc  glitten 
mit  au^^cinanbcr  genommenen  Xonitcn,  ^ciuyn  üon  bcm  ^icr 
fviir)ei;  üetricticncn  V^atf)'l^fang.  '^k  93it^t,  in  ber  ©arentä  gc= 
lanbct  irar,  f)ic§  er  a)}et)tf)afcn.  B^^^M't^t-'"  Sc^an^^ßa^)  unb 
bcm  'J!)?eI)U}afcn  cntberftc  er  nod)  bic  gegen  -^lox'S'  unb  ü)Jc>rb' 
tüejtiüiitbc  geficf}crte  i'ürcn3'33itrf}t  (^troganün;*33u^tV).  3cf}n 
SJZcilen  lücitcr  [tiefen  bic  ^ollänber  auf  ^m'i  3n|c(d^cn,  meiere 
fic  2:1  aiaxa  itanutcn.  §icr  trafen  [ic  anf  Giö,  ba§  auä  bcr 
Äarifdjcn  i^fortc  trict  nitb  if^ncii  bcii  Scg  nad}  ber  (Sübfpi^e 
t>oit  '^iüuaia  Semtja  üerfperrtc. 

teilten  donx^s  md)  2üb  ==  '-IBeft  rid)tcnb,  crreid^tc  ^arentiS 
tiiiter  09  ^rab  15  !iDZinnteit  bic  Onfcln  SWatiueicff  unb  ^Dolgoi, 
wo  er  fic^  mit  9?ai  vereinigte,  bcr  [oekn  crft  cion  Saigatj^ 
aM  eingetroffen  unb  bcr  9)?eiitung  war,  ©arcntiS  Ija&c  ))iüXiaia 
Semtja  umf^ifft. 

9{at  ^attc  inbc^,  na^bem  23arcnt§  r»on  Stola  au^  &ercit§  in 
See  geftcc^cn,  noci^  üicr  Xagc  fjinter  ber  tilbin=3nfe(  (in  bcr 
'JJä^c  bcr  ^ola-^Sud^t,  unter  69  (SH-ab  40  9)iinutcn)  gelegen. 
Gvft  am  2.  %üi  Iid}tctc  er  btc  5(nfcr  unb  ftcucrtc  oftiüärtiS. 
Sereitä  am  brittcn  ^iage  ftie«  er  unter  71  (^rab  20  9)?inutcn 
n.  Sr.  auf  Xrcibci^o  uitb  bidjtcn  '}ict)ct.  2lm  7.  erreichte  er  bic 
Stifte  tjon  tanin.  3Bäf)renb  bcr  näd^ften  smci  2:agc  geigten  fid^ 
lüicbcr  mäd^tige  (5t§flarbcn,  idc^c  au^i  bcr  2;fd^c§faj;a  =  ®u&a 
(iöud}t  äiuifdjcn  ^anin  unb  (Sfiüätoi  ^^iop)  trieben.   3lm  9.  näf}crtc 


V 


»»*#-  ;r  T^ 


.:i  r: 


m 


x."'-'l;':'f-, 


Uli 

■■,«■;, Vt 


Si^  X^  ^ 


IMAGE  EVALUATION 
TEST  TARGET  (MT-3) 


1.0 


1.1 


lä|2£    12.5 

•^  ^    |2.2 

£    B^    12.0 


J£ 


1 

1.25  1  ,.4   1  ,.6 

^ 

6"     

► 

Photographie 

Sdences 

Corporalion 


23  WBT  MAIN  STRIIT 

WnSTIR.N.Y.  MSM 

(716)173-4503 


^^\^^ 


;v 


A 


^/I^^ 

.^>\^ 
^ 


'/.. 
% 


\ 


r\ 


<^ 


\. 


;\ 


^jm 


166 


9Jai. 


fi^  bic  ßjpcbttton  bcm  Si'wätoi^^iof?  iinb  ginji  bcn  fotgcnbcn 
Üag  glittet  bcr  3n)'c(  Joffar  ClJroftci  £)ftvüw?)  311  9(nfer.  .^tcv 
bccjcgiictc  man  imcv  ruifiidficn  Sobjcn,  mU)c  itad)  bcr  '^Vtfc^era 
[ot3cItcn.  Tsk  (Scolcutc  »inbcvrict^oii  ^^{ai,  iiac^  bcr  Salgatjcfj^ 
Strafe  (3uijürifii' Scharr)  vorjubriniicn,  beim  fic  ftarrc  w\i  (Si'S 
unb  fcttnbcn  fUippcii  uiib  unmmtc  Den  iß}a(ro[fcii  unb  Salcn, 
ipctd^c  bic  5-af)r3CUi]c  c]cfäf}rbcn.  3nbc|l  tici5cu  fic^  bic  .Spodäiibcr 
ni^t  irre  ma^cn  unb  Ht^tcn  bcn  10.  Onli  il)rc  J^a^rt  in  öfttiAcr 
9?i(j^tung  fort,  tcgiinfttat  t»cn  luarnicr,  faft  f}cif5cr  S&.Mttcrnnii. 

%m  nicbrigcn,  fanbigcn  C!>k|'tabc  f}ini\\3clnb  famcn  fic  an  bcm 
5(uffc  Slülofütfüiüa  (52  (?>^rab  40  9!)?inutcn  öft(.  ü.  ("»^rccnn?.)  for^ 
über  unb  fanbcn  eine  !^übja  mit  ruffifc^cnj^-ifrfjcrn,  bic  firf)  ifjncn  aU 
?ootfc;t  anfiotcn.  OJai  tief  mit  i^nen  am  17.  in  bic  9)?ünbnnij  bcr 
•Pctfc^anfa  (53  C^rab  20  9)Jinutcn  öftl.  \l.)  ein,  bic  er  \(\djt  unb  jum 
9{nfern  ungecicjuct  fanb.  §icr  ccrnat}mcn  bic  ^odänber,  baj; 
fie  bi^  3U  bcr  elf  gcoiiravf}ifcf)c  9)?citcn  entfernten  •^^ctfcTjcra  = 
SSKünbung  auf  viele  Untiefen  ftojjcn,  bajicgen  lücitcrljin  f(arc  See 
unb  hinter  bcr  3nfc(  5l\iranbci  (58  Wrab  öftl.  V.)  einen  guten 
§afcn  finben  »uürben.  T)(n  18.  liefen  fie  in  ber  i?ctfd)ora  ein, 
gingen  bei  fec^'o  5abcn  2:iefe  t>or  ^^(ufer  unb  luartcten  ba^3  (5nbc 
cineä  heftigen  '^lorboftftnrmc'S  ab.  ^^[U  ber  'JJiorgen  graute,  )djh\c\ 
bcr  3Binb  nad)  :)(ürben  um  unb  fie  fonnten  ibrc  J^a()rt  fortfe^^cn. 

:t)cn  21.  crblicftcn  fie  breifüg  rgeograp()ifdic)  ÜJZciten  t»on 
ber  'ißetfc^ora  bic  3nfel  ^üVii^atfd}.  Ta'5  l9?ecr  u\ir  Jueit^in  mit 
Ircib^ct^  bebcrft,  Stämme  mit  ^lUir^ctu  unb  'tieften,  bic  na* 
i^rcr  3?ermutr)nng  einen  grofjcn  ^lufj  f)erabgcfdniiemmt  fein 
mußten.  %H  fie  fid)  bcr  3ufc(  näf)erten,  boten  fid)  (Vtrc^iflädien 
unb  mand)erlci  iüluiucu  i{}rcn  iölirfeu  bar.  Sie  anfcrtcn  (niaf}v^ 
fd)cintid}  am  !i5orgc';irgc  Vämtfd)cf  ober  Viamtid)in?)  bei  jc^n 
gaben  Üicfe  unb  fanbcn  (jicr  69  ('»Nrab  45  yOIinutcn  n.  3?r. 

3(m  22.  getaugten  fic  jn  einem  !i>orgebirg  fünf  93?etteu 
füböftlid)  00m  vorigen  unb  faabcn  bann  brei  yöiciteu  zweiter  eine 


Ißai. 


lf)7 


Jen 
licv 


gWccrcngc,  eine  m\U  tnvit  mit  einer  3ni\'I  in  ber  W\iti. 
Vinicr)00ten  meinte,  e5  fei  bicJ  bie  Stvaj^e,  welche  Saigatfc^  lu^m 
(^•eitlanb  trenne,  ^^Ibmirat  OJai  befaf)!  jeborf},  ju  größerer  ®icf)er=^ 
()eit  bie  ftüfte  weiter  fübiuärt-^  jn  nnterfncfien.  i>fa(f)bem  er  noc^ 
3ef)n  ^ieiten  in  biefer  0(icf)tnng  gefegett  mx,  m  auf  69  (Brab 
13  SDJinuten  n.  53r.,  nnb  fid}  üDerjengt  r)atte,  baf?  bie  ^üfte  nacf) 
SBeft  nmtnege  nnb  cind)  bie  liefe  a(Mie()me,  fet)rtc  er  ju  bcm 
(Eingang  ber  oon  if}m  anfgefnnbenen  2traj?e  äuriirf. 

il^eini  CSinfaufen  fanb  er  5  bk  10  ;>aben  liefe.  Soktb 
or  ^Hnfer  geiuorfen,  frf)irfte  er  Oinbert^uHe  jur  Uuterfuc^ung  ber 
(?»V\genb  (\m  nnb  erl)ie(t  and)  bclii}  bie  erfven(id)e  5!)ie(bung,  baf? 
weiter  oftu\irt'5  ber  C'»^vunb  tiefer,  bie  See  blauer  nnb  fälliger 
uierbe.  I^ie  :)(äf)e  ber  offenen  2ee  u\ir  stueifeUeg;  eine  ftarfe 
Strömung,  luelcfie  eine  'JJienge  (ii'o  mitfüf)rte,  teftärftc  ir}n 
inMlenbij  in  feiner  '?lnfid}t,  baf;  er  fid)  in  einer  3)?eerenge  kfinbe. 
(Sr  nannte  biefelbo  jn  (Sijxcn  beö  f  ringen  iBk^rij  tum  Oranien, 
ber  fid)  mit  Gifer  an  ber  'v5;i'vebitii.Mi  betlieiOgt  f)atte,  „T^e  ftraet 
iHin  Oiaffan"  (3ugorffii^^2diarr  ber  Jfnffen). 

?lm  Ufer  ber  3nfel  i\.\iigatfdi,  iue(d)er  bie  .^oKänber  ben 
'iJamen  (Snfdni^ener  3nfe(  gaben,  fanben  fie  400  fjöf^erne  (^Hi^en^ 
bilber  t»on  rofiefter  'JlrOeit  nnb  be,\eid)neten  bie  Stelle  aU  Af- 
godoiihoek  ((^'lötjen  Ciav).  Tie  23reite  fanben  fie  ^ier  ju 
61)  Wrab  43  iÖJinnten. 

Ten  1.  3lngnft  fegclten  fie  in  bie  flara^See  ^inan§,  ber 
fie  ben  9{amen  "^lieuive  '>ioort  ^ix  gaben. 

^ier  ftiefuMt  fie  jebod)  anf  fo  bidUe^^  (5i'5,  baj^  fie  fd)on  um^ 
,yifel)ren  gebauten,  al^s  fidi  ^n  il)rer  großen  J-renbe  ein  3nfe(a)en 
jeigte,  tnnter  lueUtem  fie  bei  fünf  ^aben  liefe  anfern  fonnten. 
Sie  nannten  ev:i  .S^et  Staaten  Ciiitant.  (S-i  ent()iett  t>iet  23erg' 
fniftall,  ber  gefd}liffenen  t^iamanten  älmlid)  umr. 

3n  weiterer  (Entfernung  w\\  ber  v"\nfel,  etwa  ad)t  WiUn 
iHin  ber  Stufte,  würbe  eine  liefe  wn  132  '^atcn  mit  S^lamm* 


W 


«■IIIH^VII«.    - 


1G8 


'Ml. 


griinb  gotot^ct.  ^ICormaliS  sclgtc  fic^  !Ireit»oiö.  :i)Jac^bcm  bic 
öi'pcbitlon  an  bcm[cU>cii  v>orOoiiicfommcn  imb  im  (^an^ou  37 
biä  38  'iDfcilon  juvücfgcicgt  ^attc,  tcfameu  fic  eine  flache,  nicbviiic 
iUtftc  in  2>\<i)t,  mldjc  Siib-iJBoft  jn  "i){orb:Cft  ftvirf).  Das^  \?ot() 
jeiiitc  &tü9  ficljcn  gaben  liefe.  5übiüävt'3  bct)nte  fid)  ein  SDZeev- 
tnfen  an^,  in  ben  ein  gvojser  gtnj?  sn  münben  festen,  (^ünf 
iDieilen  weiter  seigte  fid)  ein  sweitev  3(nj5.  <2ic  gaben  ben 
beiben  Slüffen  bie  OJamen  i()rev  -£d)iffe  yjievfnv  nnb  Sdjiuan. 
Sünfjig  älJeifen  von  ber  t)iai'fanev  Stvafje  jeigte  fid)  Vanb  in 
norbüjttidjer  9tid}tnng,  woxam  jie  folgerten,  ijap  ber  grüi5e  t^Inf; 
(n}af)r|d)einlic^  Mutnaja  Guba,  bie  trübe  2Jnd)t)  bor  Cbi  fein 
nüiffe,  baß  bie  Sliifte  üon  if)m  anö  birect  jnm  (5ap  Xabin*  nnb 
weiter  nad)  lS(}ina  ftreid}e,  'i^i^^  bie  3lufgabe  gelöft  fei  nnb  jn 
entbedfen  nid}t'3  iveitcr  ütrig  bleibe.  'Die  Äüftc  sn)ifd}cn  ber 
'•JJaffaner  Straße  nnb  bent  cernieinttic^en  gtuff*-'  ^^i  nannten  fie 
'Dien^^üUanb. 

(5^3  erfolgte  eine  aUgemeine  iöeratfjnng,  in  weldjer  befd^loffen 
warb,  weitere  ^Jiadjforfdjnngen  ein^nftellen  nnb  ben  .Npeiniweg  an- 
zutreten. 

"Den  12.  9(nguft  erreid)ten  fie  bie  »Stelle,  wo  fie  fom 
(Sifc  anfgeljatten  Würben  waren,  fanben  fie  uollfommen  eisfrei, 
paffirten  am  15.  bie  ^>faffanor  Strafte  nnb  entberften  bann  etwa 
jeljn  3)?eilen  weftwärt'3  brei  v^nfeln,  wo  fie  anf  ^arent*  ftiefjen. 
iÖeibe  ?lbtl)eilnngen  ber  (S^pebition  fdilngen  nun  am  IG.  ge* 
meinfc^aftlidi  ben  ^eimweg  ein,  gelangten  ben  '21.  nad}  ii\irbö=^ 
l-jihi  nnb  erreid)ten  ben  10.  September  le^vl. 

:patte  nun  and}  bie  (Si'pebition  bie  ibr  geftellte  ?(ufgabe 
nic^t  üollfommen  gelöft,  fo  war  fie  bod)  bie  widjtigfte  aller  biss* 
^er  unternommenen  norböftlidjen  l5t!3meerfal)rton,  inbem  fie  bie 


*  Uckr  taS  im>tI;ii((K  Sa|3  iabiii,  „bcii  uciau^cilcubcii  iSc^attcii  uiifcicö 
(E<\p  iaiirnji-,"  vciiil.  %k\<i)d,  tficjd;.  b.  iSittuutc,  «.  L'4i). 


^  .,-1'- 


3)ie  {jeUäiitifdjc  (äj|3ebitien  »ou  1595 


IGO 


crftc«  fieberen  Slcnntiiiffc  üon   bcr  Söcftfüftc  ^^Joöafa  (gemlia'ä 
unb  bcr  SÜJaiijatic^^Stra^c  (Sugoritii-Sc^arr)  r)cimbra(^tc. 

T)k  §üffnuncjcn  unb  (Snüartunacn,  jücW)c  fic^  an  bic  (5nt:> 
bocfungcn  üon  iöatcnta  unb  ^Jhit  fnüpftcn,  Dciuirfton,  baß  jc^üu 
tui  fülgonbcu  3a()rc  (1595)  unter  33ctf)ciU9ung  ber  (^cncrat* 
ftaatcu  unb  bc5  ^^rinjou  üon  Tranicn  eine  neue,  am  nidit 
wentiior  alö  fieben  Safjrjeuijeu  beftef}enbc  (ii-vebition  ju  ^Staube 
fam,  welche  bie  fo  crfotüveirf)  becionnenen  Oiacf}füvid)nniien  narf) 
ber  anoebüc^eu  "Jiüvboi't-i^ijjaiie  [ovtfeijen  füllte. 

9)?it  bem  Cberbefc()I  warb  luiebernm  ^Ibmitat  Oiai  betraut; 
ba^;  ISümmanbü  über  bic  5rf)iffe  fü()rten  bie  Kapitäne  Sitlem 
iÖarcntä,  23rant  Xetiiale^,  Lambert  Com,  X()omaö  SiUemfon, 
.•permanu  3an]'on  unb  ^peinrid)  ipartmann.  'ütnilerbeni  bet[)eiligteu 
\\d)  in  ber  Gicjenfd^aft  üon  Cbcrfommiffarien  Sinic^ooten,  be  h 
1)at,  ^eemäfcrt,  9iijp  unb  23ui)'3,  benen  ber  <S(aüc  Splinblcr 
aU  T'chiKtiäj  beigeicllt  luarb. 

:5^a§  (^efd)iüaber  vertief  bcn  2.  3uU  ipodanb,  umfegclte 
am  7.  'illuc3uft  ^^Jorb^Cap  unb  trennte  fid)  barauf.  Xiic  eine 
^Hbtr)ei(unii  iiiug  in'3  SBeifec  iDJeer,  bie  anbere  rid)tete  i^ren 
CSourö  oftiüärt'3,  [tief?  bcn  17.  unter  7OV2''  n.  3)r.  etwa  swötf 
9Jici(en  lueftüc^  uen  bcr  Müfte  Oioiiaja  ®emlia''3  an]  gejdiloftcnc 
(Si'^maj'feu  unb  crreid)te  bcn  11).  nac^  ciefat)nuiller  ^al)xt  bie  'E<xU 
gatfc^' Straße,  bic  aber  üleidifalB  fou  &i  Dcrfperrt  luar. 

1>te  §üUänber  bargen  fic^  ()intcr  ber  3njet  Söaigatjc^  unb 
lagen  bort  fcc^5  Xagc  vor  'hinter,  (darauf  cutberften  \k  jiDci 
rufjiidje  33oote,  t>on  bcuen  baö  eine  aus  ^JJincga  fam.  25on  bcr 
'JJ^^uuid)aft  crfu()rcn  [ic,  baj5  a(liäf)r(id)  gat)r5euge  mit  Xüc^crn 
unb  anberen  'U^aaren  au':f  (ifjolmogori)  nad)  bem  Cbi  unb  loeiter» 
l)iu  5um  Ocuifci  e^-pcbirt  würben  unb  baj^  bie  iiüi'tenbciüof)ner 
gleid)  it)ncu  gricc^iidj^ruififdjc  lif)rii'teu  [eien.  T)iefc  SDiittfjeilungcu 
würben  in  Jotge  üon  ben  Samojeben  beftätigt. 

!t)en  25.  5luguft  mad)ten  bic  .'podäuber  einen  ißerfuc^,  m^ 


4 


!i 


170 


ajiißcvfoljic 


C|t  füVäubrinijcit,  juuvbcn  icbod}  lUMu  (Sl^  ijcitöt^igt,  bcn  alten 
9lnfcrp(flt<  tüicber  auf.yijucfjcn.  Gin  bcn  2.  September  luieber^ 
^ottev  i^'rind)  geliinci  unb  füf)vte  fie  enblirf}  in  biv5  ^arif(f)e  9J?eer. 

9(nfani}§  lief?  firf}  9U(eö  nndcmein  flünftig  an;  man  t)atte 
bei  110  Selben  Xiefe  offenes  3Ba|fev  oov  fiel),  in  irelrfjem  fiel) 
viefige  ^\i(e  tnmmeften.  9lber  plötjlicf)  brarf)  ein  tjeftiger  5tnrm 
au'3  ^)iovb  =S5}eft  fo'5  nnb  ijeaHiItige  Giismaffen  iinirben  fid}tbav, 
bie  bcn  Schiffen  cntgciicntviebcn.  Xvo^jbem  brangen  fie  \\)i) 
ein  Stiicf  novböftlicf)  vor,  iinirben  aber  enblirf)  vom  lliuoettiv 
cienijtfjiijt,  fiintcv  Staaten  (5i(anb  eine  ,3i'fl»cf?t'^|t'^i-tf  Sit  fnrfien. 

3(m  8.  September  fanb  eine  4>eriammhinij  ftatt  nnb  loarb 
bnrd^  3timmenmel}rf)cit  befd)Ioffen,  ben  nid)t  jn  bcioättigcnben 
.^inberniffen  bcn  3fürfen  jn  fcl)rcn.  (Siner  allein  loiberfprarf) : 
iÖarent'3.  lir  beljanptete,  baf?  man  cntioebcr  an  ber  iBeftfüfle 
oon  OJooaja  Scmlja  ()inanf  fegeln  ober  an  Crt  nnb  Stelle  über* 
uiintcrn  unb  bcn  näcf)ften  Sommer  bie  pfeife  loeiter  fortfc^^cn 
follc.    Sein  l^orfdilacj  luurbe  ocnoorfen. 

"Jfacf}  einem  noc(}mati^  (am  11.  September)  aniieftcllt*n  er- 
folglofen  il3erfnd)e  bnrd)'5  (Sk  ,^u  bringen,  fanb  bcn  15.  eine 
letzte  iöerat()ung  ftatt,  wo  ber  befinitioc  i3?cfd)lnf?  juv  'Jiiirffebr 
gefaßt  ioarb.  'Jlllc  oom  Jlbmiral  aba\irt':J  nntcr3cid)neten  bai? 
?lftenftücf.    Giner  allein  oeriocigcrte  bie  Untcrfdirtft:   il^arent'S. 

T>\(  Gi'pebition  crrcidite  im  Spätl^erbft  bie  .Speimatf)  nad) 
einer  an  X'rangfalen  reidien  Jvaln't,  crfdiöpft  oon  mü(}feliger 
?lrbeit  nnb  leibenb  an  ben  Oiad)iotvfungen  be^S  Scorbnt. 

X)icfc!§  foftfpielige,  bnrdjan^s  crfolglofe  Untcrnebmen  wx^ 
anlaste  bie  O^eneralftaaten,  fid)  in  3"f»»ft  '•i»f  fi'i»f  ät)n(icl)e 
G^-pebition  birect  ein^ulaffen.  I^amit  iebod}  ber  Gifer  für  J^'ort  ■■ 
fe^ung  ber  einmal  gcioonnencn  Grgebniffe  nidit  erfattc,  festen 
fie  einen  'ipreiö  oon  25,000  (S^ulbcn  für  bie  2luffinbung  ber 
9?orboft'^affagc. 

'pranciU'S,  ber  in  ben  Grfaf)rungen  beä  gcfd)citcrten  ä^ocitcn 


5)ic  (5y>>cbitiou  »jon  l')96. 


171 


IV-rfiK^cS  nur  bic  lücttcre  «cftätiguna  für  feine  3(n[l(^t  von 
einer  im  r}of)en  ^3?orben  offenen  ^k^Iarfee  ind)te,  empfahl  oon 
neuem  ben  SBec;  um  bic  ^?{orbipifec  oon  Tioi\i\a  Semtia  aU 
benienigen,  ber  bie  meiftc  %mHi)t  auf  Grfolcj  für  fic^  r)a&e. 

T)k  ?(mfterbamer  ^tanfloute,  ni(f}t  entmntf)'gt  burc^  bic 
.VueifcKjaften  OiVfuItate  be§  Ic^Ucu  Sonnner^?,  rüfteten  au§  eigenen 
'MittcUx  im  3af)rc  1506  .yuci  2c()iffo  unter  3an  Gorndi§30on 
9iiiV  unb  3acoO  van  ^ecm^Sferrf  am,  mU)m  Vetjterem  Sdaxom 
aU  Steuermann  ficf)  unterorbncte,  oeglcid)  er  tf}atiäd)ti(^  ben 
.C£>er&efef}(  füfjrte. 

'?(m  10.  a)?ai  verließen  bic  tcibon  ^atirscngc  bie  fünfter = 
banter  9?^ebe. 

Unter  bem  69.  CiJrab  24  ^DZiiuiten  ging  if)nen  am  1.  3uni 
bie  Sonne  3um  crften  9}?at  nic^t  mc^r  unter.  Ten  fotgenben 
ülag  rürftcn  fic  tn5  jum  71.  Wrab  vor,  luo  ein  eigcntf)ümli(^eä 
•^Jtlänümcn  oon  OJetcufounen  Ocobad}tot  unirbc. 

Bwifc^cn  9Jijp  unb  iöarcnt^s  fam  cö  su  SOJi^^cUigfeitcn, 
VetUercr  ertlärte,  man  f)alte  ^n  locit  roeftlid),  DJijp  entgegnete, 
baf?  e§  gar  nid)t  feine  3(tfid}t  fei,  nad)  Saigatfc^  ju  ge^en,  unb 
befa(}t,  e()e  nod)  baö  Oiorb  (5ap  erreid)t  ivar,  ^JJorb^Cft  tei  3Jorb  ju 
()atteu.  Ü3arent'j  muffte  uad}gcljen.  ren  5.  3uni  fticj?  mau  auf 
öi'5,  fe^te  aber  beffenungead)tet  ben  üh\-j  fort.  I)cn  folgcnbcn 
Üag  eutberfte  bie  (ii-pebition  bie  33äreu  3nfel. 

9ä3ieberum  fam  C'S  tuegen  bcr  ein5uf)aUcnbcu  9ti(^tung  ju 
f^arfen  Grörternugen  unb  uodjmalö  fiegte  9iijv''5  ?(ufid)t.  !Die 
S(!^iffe  hielten  einen  norbwcftlid)cn  (nörblic^en  V)  GourS  ein  unb 
befamen  am  19.  3uni  unter  80  e^^rab  11  dünnten  n.  33r.  eine 
grcüe  3ufet  in  3id)t,  U)eld)e  bie  ipoüänber  für  einen  !tf)eit  oon 
^rönlanb  ()ie(ten.  Oiijp  unb  i^arentiS  faf)en  mof}t  ben  nörblidjen 
I^eil  von  ÜBeftfpi^bergen  unb  ein  Stürf  von  ber  ^^iorbfüftc.  Sie 
ftie^en  r)ier  im  ^or)cn  '3Jorbcn  auf  eine  frifd)c  (SJraöücgetation  unb 
fammetten  Sauerampfer  (?)  unb  \'öffe(fraut  ein.    25on  Xfjicreu 


ij  , 


.». 


<   > 

\ 

r 

■Im 


172 


©äreii  -  ^ufcl. 


I 


: 


P 


fanbcit  fic  (*iöt\1rcn,  9feut^iero,  bic  ungemein  fett  waren  unb 
ein  üorjüalic^e^  Sleifc^  lieferten,  weiße,  graue  unb  fd^warjc 
Süt^fe,  fciüie  ja^Ireic^e  ©änfe. 

iöalb  ^wciiui  fie  ba«J  (Sisi,  fiiblidöere  iöreiten  auf^ufucfien. 
^en  1.  3nli  iinirbe  wieberuni  öäreu  3n)e(  erreid)t.    ."pier  fatu 
e'3  3ur  Irenuung.    J)tiip  befjauptete,  man  würbe,  beu 'Ä^'g  norb 
iüärt5  einfdiUigcnb,  öftlid)  von  bem  ueuentberften  l\inbe  (2pi^ 
krgen)  eine  üDurc^fafjrt  finben;  iöarentö  bagogen  war  ber  '^In 
fi(^t,  bap  auf  fo  fjo^er  iöreite  eine  T^urd)faf)rt  unmüglid}  fei 
unb  bajj  man  fie  nürbüftwärt'5  fndjeu  muffe. 

9)?an  trennte  fic^.  9iijv  fd)(ng  ben  ÄV\j  nac^  Spitzbergen 
ein,  3?arent'3  wcinHc  ]id)  i)km\a  Semlia  ju,  baö  er  unter  70 
C^rab  40  9)finnten  n.  33r.  am  17.  3uU  fid}tete. 

iWit  nnfäglidier  9(nftreugung,  unauägefe^t  gegen  Gi'Smaffen 
anfämpfenb,  arbeitete  er  fid)  an  ber  SiU'ftfüftc  entlang.  %m  18. 
paffirte  er  bie  Oiorberfe  ber  5lbmiralität'5  ."patbinfel  unb  fat)  fic^ 
geni.>tf)igt,  am  fofgenben  Xag  bei  ber  Sireu^  3nfet  oor  ?lnfer  ,yi 
ge()en,  weil  gefc^Ioffeneiä  (SiiS  ifjnt  ben  5&Jcg  nadj  :?Jorboften  ter 
legte.  3(m  5.  3(uguft  trieb  ber  Gisftrom  aO  unb  bie  .^oUänber 
gingen  wieber  in  See,  3lm  nä(^ften  Xage  erreid)ten  fie  bie  „iSrfe 
von  :)(\iffau",  am  folgenben  ftiepen  fic  bei  Iroft  (Sap  u'ieber()ott 
auf  (Si-i  unb  befeftigten  it)r  gafjr^eug  an  einem  mädjtigen, 
36  3abeu  tiefen  unb  16  gaben  über  bie  iÖZecreöflädje  ragenben 
Giöblürf. 

Unter  beftäubigem  Slampf  mit  &i  erreichten  fie  am  15. 
bie  £ranien'3nfeln,  am  19.  Uoek  van  Begecrtc  (iöege^rte 
!i?crgebirge) ;  fjier  änberte  Jöareuts  feine  9{id^tung.  SüboftwärtiJ 
weiter  fcgelnb  warb  er  am  21.  »om  anbrängenben  iSiö  ge- 
jwungen,  in  ben  Yshaven  ((5iöf)afen)  einzulaufen.  9lm  24. 
zertrümmerte  i^m  baö  Jreibei'S  baiä  Steuerrnber  unb  jerbrürfte 
ein  S3cot.  9lm  näc^ften  Sag  trug  bie  Strömung  wo()t  bie 
meiften  (5i'5maffen   m^   bem  §afen,  man   ging  wicbcr   unter 


53arcHt8. 


173 


(Scijct,  aOev  IJotb.  äüijcu  fid)  bic  Srfjoden  immer  cxuyx  äuiammeii 
unb  ft^on  am   2C.  \mx   ba§  (Sd)iff  üollftänbig  bcfcfet. 

„T)a§  Gt§  tricij  fo  gewaltig  an,  unb  [cfetc  fic^  mit  einem 
©iiboftwinb  bermafeen  oor  ba§  53ovbertf)eit  be§  Schiffes,  ba§ 
btefcS  wxn  über  »ier  ®(f)u()c  fjoc^  in  bic  $öf)c  geboten  lüurbe 
unb  üon  hinten  in  ben  (^runb  ju  finfcn  fdjien.  Den  28.  bito  luid) 
ba§  ei§  ein  wenig  a&,  luoburd)  ba^^  Sd)iff  fid)  lüiebernm  gerabe 
fe^ete.  .  .  .  ^ernad)  würbe  e«  burd)  ba§  anbringenbc  Giä  aljer:= 
mala  üon  »orn  faft  burd)ge()enbö  aufge()üOen." 

X)ie  9i)?aunf(^aft  faf)  fid)  fcmit  in  bie  0{ot()wenbigteit  ocr- 
[e^t,  f)ier  ju  überwintern,  "i  :\äj  9{ed}nung  befanben  \[i)  bic 
^üllänber  genau  unter  bem  7G.  (^rab  n.  33r. 

!r)a!3  ®d)iff  warb  üom  Gife  serbrürft.  CSHiidti^erweife  [anb 
fi^  an  bcr  Klüfte  Jreibf^ofj  in  f)inreid)enber  9)?engc  fowof)!  jur 
Neuerung  atö  jur  ^erftellnng  einea  einfadjen  33tü(tf}aufe!3.  Die 
(£(^iffbrüd)igen  berften  bie  Sinter()ütte  mif^Jfanfen  bc§  geborftenen 
®d)iffe§,  rii^tetcn  in  berfetben  einen  §erb  auf  unb  liefen  im  !Dad^ 
eincOeffnung  [ür  benOiaud).  Tic  5ur  ;perftellung  ber  improüifirten 
üBü^nung  crforberlidjen  'Jlrbeiten,  weldje  ben  burd)  langen  unb 
unauägefe^ten  ^ampf  mit  ben  ßtementen  erfdjöpften  9Jiänncrn 
[d^wer  genug  würben,  fonnten  bis  jum  2.  October  bccnbigt 
werben. 

ßä  war  if)nen  gelungen,  üont  Sd)iffc  einen  !j:f}ci(  bcr 
9)tunbiiürrät()e,  3n[trumente  unb  3i3affen  an  bas  Sanb  su  fd)af* 
fen  'unb  fo  if}rc  (S^nftenj  für  ben  iJBinter  einigermaßen  ju 
fidiern. 

„%U  man  ben  letzten  (£d)ntten  mit  25ürrat^  ab5uf)üten  be= 
fc^äftigt  war,  würben  fie  wn  breien  33ären  juglcid)  auf  einmal 
überfallen-,  bod)  ließen  fic  fic^  mit  gwo  ^ellebarten,  bic  üon  un* 
gefä^r  auf  bem  ©(^titten  tagen,  fo  lange  abweifcn,  bis  baS 
übrige  iki(t  3eit  gewonnen,  fic^  auf  ba§  «Schiff  ju  retiriren, 
unb  bie  25crtl}eibigcr  fic^  gleichfalls  retteten.  Da  nun  bic  53ären 


I 


' 


174 


53avciiti>'  Uctcnviittcniiijj. 


fabelt,  bajs  ifjnoii  bic  iöoutc  cntjjaiujou  Juav,  liefen  fie  iicm^  imiticj 
a\i\  baä  «djiff  311,  i?cn  »üeldjem  man  bte  veijjeiiben  ;X()ieve,  lueit 
man  fein  (2cf}tci5Cien?ef)r  gcwijj  erreirfjen  funte,  mit  vorDci'aijteu 
^eUebarten,  ®pie||en  nnb  SBevfen  be^i  brennenben  ^oljeä  cib^ 
^ielt.  X>ie  iiJären  liefen  cinf  bie  iüränbe  ju,  lüte  bie  ^"Junbe 
nac^  bem  (Stein,  ben  man  nad)  i()nen  iii'»^'-''vfen.  (Sinev  von 
benfelben  würbe  mit  ber  Äpellebavten  vevaninbet,  ba^  er  enblid} 
bauon  lief,  bem  al-Sbann  bie  anbern  nad)fo(i]eten  nnb  iMat< 
madieten,  bafj  man  ben  gclabenen  3d)Iitten  nad;  ber  ipütte  fidjer 
fürtfd)Ievpcte." 

3n3Wiid}en  ftiecj  bie  ^ä(te  ven  2ac[  ju  Xaij.  ifiJüf)!  fel)(ten 
Üfjermometer,  bed;  fonnte  man  am  ben  5fi3irfnni]en  beö  5"Vofte''5 
anf  bie  nmjemein  Ijerabiiefnnfene  Xemperatnr  fdjliefjen.  ^J{af)m 
ein  SDfatrofe  snfäüici  einen  ":)iaiiel  in  ben  iDJnnb,  luie  eö  eben 
bei  ber  ?lrbeit  iiblid)  ift,  fo  riß  er  fid)  beim  iperanynel)men  bcf- 
felben  bic  ipaut  üon  ben  Vi^pcn. 

^Daö  iöier  unb  bie  iiei)tii]en  C»^etränfe  froren  nnb  fprenciten 
bie  5ä)fci^;  trorfnete  man  iUeibnnjiöftücfe,  fo  blieb  bie  00m  Jener 
ata.fe^rtc  Seite  ftarr  oor  Slälte.  X)ie  v2d)lafftätten  beberften 
fid)  mit  jJuei  d'nuyx  bicfem  (ii'5.  Ta^s  J^ener  anf  bem  §erb 
würbe  nnan^gijcfetjt  nnterljalten,  loo^n  2:reibl)ol3  von  meitf}er  ju» 
gefiit)rt  werben  mnjjte. 

Um  i'id)  biefer  miil)felii]en  l>lrbcit  jn  ent^ieljcn,  ^otte  bie 
S!)?annfd}aft  ®teinfot}len  00m  Sd}iff  tjerüber.  $aft  waren,  ba 
ber  9iau(i^fanij  vollftänbicj  verfd}loi|en  iiel)alten  würbe,  einmal 
alle  in  %olc^c  von  ^lol}lenbnnft  erftirft,  wenn  nidjt  einer  nod) 
Slraft  unb  S3efinnnnij  iiennc}  ijcr)abt  ()ättc,  nad)  ber  Üfjürc  ju 
friec^en  nnb  biefe  jn  öffnen.  G'j  f^ien,  al§  l)abc  baö  Jfucr  all 
feine  erwärmenbe  ilraft  verloren.  T)k  Strümpfe  verbrannten, 
cf)e  bic  Jüjjc  warm  würben,  unb  man  bemerftc  bieg  mcljr  burdj 
ben  (^mii)  aU  bnrd)  baö  Öcfü()t. 

3(m  4.  9Jovember  verfd}wanb  bic  «Sonne  voUenbS  gan^  am 


.4  ^-  n 


'iVucntj'  Uctmviiitcntiij]. 


170 


^üvijont  unb  cö  ücvitvidioii  ciiiimKic()tjÜ3  la^c  üöüicjcr  t^imfcl- 
Ijeit.  :l^acji\3cn  Unid)toto  ii\il)voiib  oiiiu3cv  Bcit  ber  3)h>iib  ü[}nc 
untcrjuiicljcu. 

Wxt  bcm  lHnid)ivtiibcii  bcv  2onno  fictoii  bie  iH^(art\ircu 
in  3Ö3intevi(f)(af,  baiiciiou  y^c^kn  fid)  cvic,fü(()|e  in  civc,icr  SOJciiijc, 
wc(d)c  iHMi  bcn  .^"^olläiibcvn  mit  2d)laii[n-ottcvn  cvfcijt  univboii 
unb  bcnfcUuMi  ^(cijd}  juv  Oialjvuucj  unb  ^iik  jur  iDcflcibunij 
licfcrtou. 

„T'ii'J  ilfln-atoui'  A'Icifd)  ()attc  einen  Wei'djmacf  \m  t5aninid}ou. 
.  .  .  Tic  ü3äU]c  biontcu  al^j  iViüiien,  um  jie  vov  ber  üvimmon 
ilättc  5U  fd}it(jcn." 

X)ic  fvüljev  l"d)on  uon  i()nen  cvle^iten  tSiöOären  ()atten  fie 
mit  Üalei  jur  Üiolonditunij  ber  iiMntevtiütte  unb  mit  tuarmen 
ü3cttbccfon  iH'vfoviit.  3"^'  ^tärfnucj  na()nu'n  jic  auf  ^ilüirat^cn 
bC'J  ^IrjtC'i  luarmc  33äbev  in  einem  eicjen^j  bciju  cinijcrid)tcten 
5&Jcinfa[fo. 

üvolj  allcv  T^vani]i'a(e  unb  tSntOef)nuu]en  inmitten  bev  von 
bor  '^H'It  at)iieid}icbcnen  CrioJüüfte  beuvilnlen  bie  luacferen  ®ec= 
leutc  einen  unorid)ntterlid)en  C^"i(eidnnnt().  i^ei  cjiinftiijem  Setter 
unternaljmen  jie  Ülu^jflüise,  ftellten  iiH'ttlaufe  an,  idjeffcn  nad) 
beul  ^\(l,  cjinijen  auf  bie  3a{ib  unb  iitten  allerlei  vUuräiueil.  X)cr 
fri|d)e  C"»3cii*t  bc'3  il3efcf)l'5t)a[Hn-'3  tu'feelte  fie. 

■Jim  G.  3anuar  würbe  mi)  ()eimijd)em  33raud}c  ber  !Drci* 
fönig^'^ltcnb  gefeiert. 

„(iin  jeber  gat»  feinen  anfvjefparten  3Bein  l}er  unb  mau 
hirfcte  von  stuei  %^funb  ^JOie()l  einige  '|?fannfud)en  in  Cet  anftatt 
ber  iöntter,  luobei  mau  fid)  eten  fe  frü(}lid)  Oejcicjete,  al^S  lüeun 
man  ju  ipaufe  luarfer  iiefd)maufet  unb  eine  ftattlid)e  yjiafjljeit 
ciett)an  l)ätte.  5J?an  3013  au'3  ^iiinißS'iÖricfijeu,  lucki  ber  (ion^ 
ftatcl  ftöniä  »üu  Oioüa  ^cmUci  lunrbc,  einem  l^anbc,  baä  me^r 
alö  200  9)Jeileu  ijrojj,  unb  5mifd)cn  äiueicn  flrc^cn  9Kccrcn  c3c^ 
legen  ift." 


t  >  >wt"  , 


■>, 


m 


!i 


176 


Saictitö'  Uckmntitcnttti). 


Xicu  24.  3amwv  jciijtc  fi(^  lülcbct  bic  Süimc,  boc^  iüäf}vto 
bic  fiüttc  mit  «itijct>tc(f)cncr  Stvcii^ic  fort. 

!t)on  26.  ftarb  einer  t>on  ber  9)?aim|(f)aft. 

„9lm  12.  Setruar  [cfjoffen  fie  einen  iirojjen  ÜViren  unb 
fanben  me()r  aU  ^nnbert  '•JJfnnb  J^-ett  tei  '\[)m,  wcUjcü  if)nen  ju 
rediter  ^eit  fam,  inbem  fie  fdien  SOJaniiel  an  (2(l)mal,\  (jatten, 
füldjeö  in  ben  l\impen  jn  t»rennen. .  .  .  T'en  It).  9lpril  kfndjtc 
fie  ein33är,  ber  enMid)  mif  ba^s  ^^lu^i  ()inanf  ftett'rte  unb  nllba 
eine  gefär)rtid)C  ÖJenjalt  i>erül?te,  fo  baf?  e^i  fd)ien,  ei  luerbe  ben 
<2d)ürnftein  nmiuerfen;  er  ,v'rriffe  ba'3  Seijef,  fo  bavan  veft  ge* 
machet  war;  bod)  ging  ec  K'ieber  fort." 

!iEßäf)renb  ber  iBinteiinonate  war  ba^s  iöieer  an  ein,^e(nen 
<2tel(en  junjeilen  eiöfrei.  33ei  ()el(em  SBetter  ,^eigte  fid)  in  Süb=> 
Oft  (iüa^rfd)einlid)  (»üb  ShJeft)  Vanb  in  einzelnen  niebrigen  ^ü^ 
geln.  (Snbc  ^Ipvil  nnb  3(nfang'3  UJiai  luar  bie  3ee  coUfommeu 
frei  üon  iSli  unb  bie  Ä^olKinber  teganncn,  fid)  über  bie  SOJittel 
pr  ^eintreife  ju  teratt)en.  3t)r  (5a()r3eug  faf?  feft,  bie  ein,\igc 
9)iögli(^feit  ber  9iVttnng  tternf)te  auf  ben  iüüoten.  X)iefe  grub 
bic  erfd)öpfte  9)?annfd}aft  mit  grofser  Jlnftrengung  ou«  bem 
i2d}nee  ^erauS. 

„jDcrweit  fie  mit  biefer  ?(rOeit  tefd)äftiget  waren,  fam  ein 
gefä^rlid}er  iüär  fjeran,  bafjero  fie  fid)  in  bie  A^iitte  retirirten, 
um  feiner  mit  if)rem  ^euer  i)iüf)r  allba  ju  erwarten.  "Diefer 
S3är,  fe  weit  bcf)er5ter  anging  aU  [awciU  einer,  ^iitte  beinahe 
einen  öon  i()rem  iiJolf  erwifd)et;  aber  burd)  baö  C»Vfd)rei  ge== 
warnet,  töfete  er  eiligft  fein  'Jtof)r,  unb  traf  ba^S  !Xr)ier  quer 
burc^  ben  l'cib,  worauf  eö  nod}  ein  Stüd  iÜJeges  fortlief  unb 
cnblid)  getöbtet  würbe." 

25on  3cit  3"  B^ii  trieb  ber  'Jiorboftwinb  neue  Gi^maffen 
QU.  jDanu  fanf  ben  Veuten  ber  SOhttf),  unb  e'3  beburfte  ber  un* 
gefd^wäd)ten  fittlic^en  (Energie  ber  3iit)rer,  um  fie  ju  erneuter 
3lnfpannuug  aller  Gräfte  aufjumuntern. 


5?avciit4'  lob. 


177 


(Snblid)  wax  bio  \Hus>riiftiiitji  bcv  Jlknno  bccnbii]t. 

?lm  mmm  bo<j  14.  :^imi  uaf)im'n  bio  umrfcvcn  ^JOiäimov 
?(l>)rf)icb  iHMi  bov  uimMvtl)(MVoii,  moii)rfHMi(ccvon  Müftc,  auf  bcv  fio 
a(l)t  fdnvcro  Woiuito  iH«v(obt  l).ntoii.  ('»^liictürfuniDoiK  luaren 
i()Hon  iiod)  m\c\c  tci\'c\ü6c  ilHn-vät()o  iibviii  iii'bliotcn,  bio  fio  luäf)- 
roiib  bov  .s^oimvoiio  oor  bom  .s^'^muiovtobo  fd)ütUoii. 

IS()0  iVivoiit'3  bou  l5i'3[)afou  oovliof;,  id)viob  ov  oiiioit  l  jn 
iyovidn  übov  bio  ^'M^Kn  CrvlolMiiifo  iiiobov  imb  i\\xc\  boniotkn 
im  ^Koudnoiiii  bov  iliMuiovliiitio,  jiiiiloid)  i'oijto  .N^oom-sfcvd'  oiu 
•ülotoiiftürf  aiii  iil>ov  bio  llviad)on,  bio  idii  ,yim  '^lufiioOoii  ioino>3 
J^al)v,\oiKV5  iV'»^^tl)'At  l)^''ttoii,  uiib  liof;  baifolOo  von  allou  foiiion 
Vcutoii  uittor„oid)non. 

2io  ful)Voii   anniitiV^   növblid)  an   bov  Hüfto  wn  '^lOivija 
5omlivi  bin,  an[  oinoni  ftiivniiiriion  ^.IKoov  in  bov  M{)c  bov  folji 
c\cn,  oionmKiiiovton  .Hüfto.     Ton  20.  univbo  bac^  Cri'3  licip  ov 
void)t.    .s>iov  ovUtton  fio  Wn  fdiiuovfton  ^innlnft.    il3avontv,  bon 
«um   fd)on  boi  bov  ^Hbvoifo  l)atto  in  ba'3  43oot  txc[c\i\\  niiiffon, 
fül)lto  foin  Crnbo  bovannabon. 

'.Hut  '.UioViion  ned)  batto  ov  onfniovtfani  bio  Stavto  bov  nou 
ontborfton  (*»V\io»^i'»  botvad)tot.  2oin  iMid  baftoto  foft  on 
bom  vov  ibni  fid)  ovl)obonbcn  liiy  liop,  ftintov  iuo(d)om  bio  5al)vt 
iiHMiiiiov  iiofabvvoll,  bio  "?(uvfid)t  auf  Oiottnuc]  füv  bio  C>\cfä()vton 
faft  u\ibvfd)oinlid)  n.nivbo.  I5v  i?ov(ani]to  jn  tvinfon,  Icjito  fid) 
.Viviirf  nnb  vovfd)iob. 

Ton  2;}.  ovvoid)ton  bio  .S>ollänbov  nntov  Jr^oomcifovd''^  Voitunci, 
bcn  von  !iL\ivont'o  üoViVV>ndinoton  '^ih\i  Kiniiö  l-v  *.)iovbfüfto  wx-- 
fo(iV'»^r  i'^"»'?  ^^■'■''ft  "i^ip,  ^mi  »äd)ftou  Xa^i  boublivtou  fio  (Sap 
^.n'affan.  Um  bon  fünfjobn  ^.Vcoilon  laui^on  iiH\i  iumi  l)ici  bi'3 
«von5  ^ap  ^nvüd^uloiion,  bvanditon  fio  flinfnnb5iuan,va  Jcicjo.  Ton 
20.  3uti  iH'vIioi;on  fio  bio  ^Ivonj  v^nfol,  famon  am  21.  an  VauGonof;' 
(Ssufboi-Noss)  vovboi  nnb  baViion  fid)  bon  22.  üüv  bom  Gifo  in 
cinov  lüoiton  i^ndit  nntov  7;5  ("^h•ab  10  ^Jfinnton  n.  ^v.,  wo  fic 


',      s^- 


;■   I 


,-'m 

V- 

•» 

'  1' 

'     -v 

•■ 

1  '■ 

■'r 

...J.-, 


i\  J^ciiiiliii,  yü'iMin  2omlj,i. 


^  m^ 


17S 


9lü(Ivei)c  bei  Apelläubcr  niitci-  .'pänSfcvcf. 


i  ii 


mx  Xaiy  suörcicfjtcu.  S^tcfc  äiiijcüttcTjc  33u(f)t  war,  ber  gooiiva- 
p^ifc^cn  :örcitc  uub  if)vcr  3tu§bc^muu3  na^  311  uvt^cilcn,  nicfjt'S 
?lnbcrc§  aU  bcr  9)?atüti(^fiii=^®(^arr. 

(Stctfä"  ücm  (Sifc  öcbränat  erreichten  fic  am  28.  bcn  <St. 
Sürcn3=23u|'cft.  f)icr  ftie^  bic  3)ianiii'rf)aft  auf  ^m'i  ruf|i|(f)e 
3agbfa^räcm3c  unb  crt)ie(t  ©rot,  geräud^erteä  S-teifd)  uiib  jebe 
mjjglid^c  Jpütfc.  33ereit3  titteii  ?(llo  am  3d}art»ü(f;  i'öffetfraut, 
ba§  bort  üorfommt,  (n'arf)tc  if)ueii  er(etcf}teriuiii. 

jDen  3.  9luiju|*t  ri(f}teteu  [ic  if)reii  CSour^^  iiarf)  bem  <^-eft' 
taub,  weW)e§  fic  am  fütiieubeti  laij  in  bcr  i^uiftc  bcr  '']5etfcf)ora 
in  <Si(^t  öcfamcn. 

5Bäf}renb  bc'3  !i5crtauf§  ber  9Jcife  Cegeiinetcn  if)nen  mcf)rcrc 
ruffif^c  Seeleute,  uie(cf)c  firf)  if)rcr  anna(}men  unb  if)nen  ben 
äUcij  t»e3cid}neten.  1)en  18.  umfccjcften  fic  fiamin-Oio^  unb  er- 
reidjtcn  am  27.  bic  bieten  3nfc(n,  wo  xijmn  bie  froubtiie  iüinbc 
warb,  bafj  in  Äola  ein  rjollänbifcf^eö  A-af)r3om]  licijc.  iS^i  war 
ba§  3c(}iff  Düu  3an  CSürncIisJ^oon  J){iip,  neu  bem  fic  firf;  ba'3 
3at)r  ücrf)cr  t>ei  bcr  iüärcn  3nfet  (jetrennt  ()atten. 

*3{ad)bem  l'ctjtcrcm  ber  Inn-furf),  in  nörbli(f}er  Oiid^tuncj  lu-r^ 
jubriuijcu,  mipiilürft  unb  er  nad}  ipollanb  3uriirfijefef)rt  nrnr, 
^attc  er  eine  ^anbettSreife  nad}  9Jujj(anb  unternommen  unb  Oc^ 
fanb  fid^  jefet  auf  ber  §cimfa()rt. 

T>urd)  Ma\>\>cn  von  ber  tranriijen  Vai^c  feiner  ^v^inb'Slentc 
untcrrid)tet,  citte  er  ifjnen  mit  Vetenomittcln  entiiciicn  unb  fül)rte 
fic  nac^  ftola.  Sie  trafen  ()ier  am  2,  (Septcmtcr  ein  unb  fteU^ 
tcn  if)rc  beiben  <3d)afuppen,  in  weld)cn  fic  ein  iMerteIiaf)r  lauj] 
ben  (£d)rerfniffcn  ber  "^.^otarfcc  üctro^^t,  in  einem  bortiijcn  iianf= 
f)ofc  aU  Zxc\>ijäc  auf.  ^T^ann  fd}ifften  fic  fid)  auf  bem  J^-aljr- 
3cugc  9iiip'^3  ein.  "Den  29.  Cctober  tanbeten  fic  in  ber  ''Mwi, 
unb  bcn  1.  Oioüem&er  crrcid)tcn  bie  fccrcitiJ  lobtiiciilaubtcn 
?(mfterbam  unb  fticijeu  in  i()ren  'öärenfeüen,  Ocütcitct  vom  3ulH'f= 
ruf  be-J  t^otfcet,  an<^>  Vanb. 


SBicbciauffiiibiiug  fccr  i'avcnts'tdjcn  a5?iutcvl;iitte. 


179 


3HJer  üon  bcu  fiet>cnse()n  an  bic  iliiftc  üon  Oioixiia  Semtia 
gciüorfcucit  9)Zänncim  \a\)c\i  nur  swölf  bcu  (jcimat^üc^cn  Straub 
lutcbcr,  bic  aubcrn  fünf,  unter  tf)ncu  bcr  f^ocfttjcrsicic  5-ür)rcr, 
waren  ber  (Sridjöpfuncj  uub  bem  mürberiicf)eu  SdjarIJürf  unter* 
(eflcu. 

;Da§  C$ebä(l}tnij3  ber  benfiüiirbiiieu  Umi(l}iffuucj  unb  Uc&er* 
ȟinterung  lebt  uoc^  ie|5t  in  beu  UebcvUeferuUiien  ber  ruififdjen 
3aijbreiieuben  t>eu  ^)Joüaja  Senilja  fort.  3euer  Crt  f}eii5t  bei 
i()neu  Sporai  Nawolook.  Cr  fcf)eint  üOriüen^S  i'eit(}er  webcr  üou 
iBefteurcväern  ned)  Oiufleu  befudit  uun-beu  ju  fein. 

(5rft  im  3a()re  1«71,  am  1>.  «evtember,  i-jelaucj  e§  bem 
befauuten  unb  luarfereu  ^lapitän  Tarifen  iumi  Xrouiöö,  ben  Uly- 
()afen  luieber  aufjufiubeu.  ipier  eutbectte  er  bie  Oiuiuen  ber 
Suiammeui^eftür^ten  ^föiutcrfjütte  ber  iüarent§'[d}eu  (ii-pebition  anä 
Xanneuf)o(s  (??)  gebaut,  ncii)  feinen  a)Jeffuncien  32  5'"Ü  I^i^il 
unb  30  Jyufj  breit,  t»oll  uon  (ii>s,  bai-  r)ermetifd}  bie  (^V\3enftäubc 
einfd)(of?,  bie  er  jnm  Il}ei(  ijut  erf)alteu  unb  faft  nniierle^^t  bar= 
unter  vorfaub,  unb  150  an  ber  ^a[)i  mit  fid)  nad)  ipammerfeft 
gebrad)t  l)at.  Unter  anberem  (^'•eiiH'()rläufe,  3d}aierter,  ipelle^ 
barbeu,  Van^enfpitjeu,  äiHn-fjeUiie,  2dUeiffteiue,  )({od)töpfe,  V^eudjter, 
.yunerue  isixüuy,  ein  Xafe(nf)nuerf,  eine  3löte,  ipotjvantoffeln, 
auf  ii3(ed)  ijcmalte  iöilber,  Sdilöffer,  eine  ^J!)?etal(cj(orfe,  eine 
fteinerne  Mrute   unb  einen  eifernen  2d}reiu. 

Unter  beu  i^efunbenen  iüüdieru  befinbet  fid)  eine  ^Iftronomie, 
feiüie  ein  auvi]e,VMd)uet  ipit  conferuivtC'o  lij:emptar  ber  'iOienboja'-' 
fd)en  Ü3efd)reibunii  ocn  (5()ina  in  f)ollänbifd)er  Spradje  * 

iliHMterc  '^erfudH\  bie  norböftlid)e  X'urd)fa()rt  nad)  3nbieu 
unb  Ci()iua  ,yi  er^iinuiieu,  mürben  wen  nun  an  nur  ncd)  fpär(id) 
uuteruounneu,  inbem  je^jt  ein  anberer  'Bei]  um  baä  tiap  ber 
i-juten   ipoffnuuii    mit    Cirfoli]    (im  3af)re  15115—1597    burd) 


5?cv„l.  %ikxm.  eciv^r.  lUittl).  1S71.    p.  4()7. 


1-2* 


*>.. . 


Kit. 


■;-Si'' 


r 


' 


'% 


fSIl 


Hü 


180 


^ubfoii. 


ßüvucliu^  ^üutmaim)  eröffnet  luorben  war.  (55  teganneii  bie 
3nbiciifar)rten,  \vdd](  jur  33egrüubuiU3  ber  fjüllänbifdjen  (Süloiiiat' 
f)err)rf)aft  für)rton. 

T>k  SÖJüSfüiüifrfic  CSüinpaiViic  inacf)te  ju  3(ufang  be§  17. 
3a()r^imbert§  (1610— 1G22)  in  bcn  Svit5tH'rii!fcf)eii  ^JDJeereu  fel}r 
cjeiüinnreid^c  §anbe(5unternef)imnu]eii,  fo  bciO  fic  bie  ^aU  ber 
<2rf)iffe  if}rer  '^otarffotte  auf  13  bi§  14  verme(}vte.  3m  'Dieiift 
biefer  (Sompaiiiiie  ftaiib  eine  ^dt  Unc[  ber  berüf^mte  Seefafjrer 
^.  ^ubfon,  ber  im  v^uni  1G08  aud}  in  Oioimia  Semtja  unter 
72  (S3rab  12  9)»mitcn  n.  33r.  lanbete. 

Qv   \ai}   am  Ufer    eine  'Mciuy   vün  3Öa(fifcf)fnod)en  unb 
9tcntf)ier{)eweif}en   unb  fanb  ba^S  'JJieer  von  iföaleu,  5i\iIrofjen 
unb  9tüt>fien  ktetH.    '^a'$  Winb  mad)te  einen  ancjenef)men  (5in 
brurf,  ctiiiol)!  bie  itämme  ber  t)öf)eren  iüerv^e   mit  5cl)nee  be 
becft  waren,   u\if)renb   bie  Oiiebernncjen ,   auf   beuen   9Jentf)iere 
lueibeten,  im  Sd)mucfe  frifdien  iS^xci\ca  praujiten.    §ubfon  ent 
berfte    einen   tiro(?en  ivtnf;,   ber   an^S   ^3iorb  Oft   f)erabfam,  unb 
fd)irfte  eine  '?l0t()ei(uni3   ber  'Il{annfd)aft  im  iüoot  anö,  um  ,yt 
unterfuc^eu,  ob   fid)   nid)t   ()ier   eine  :rurd)faf)rt  barböte.    (Sin 
le^ter  i^erfud)  an  ber  '^Hiicjatfd)    unb  ber  'Cbj 'JD^ünbunj]  vorbei 
in  bie  %k">Iarfee  iior^ubriusien,  fd)eiterte  an  unbe^unuiilidien  .^^inber^ 
niffen.    Triefe  Oteife  ift  für  bie  pl)i}fifatifd)e  C»V\\]rav()ie  infofern 
merhüürbiii,  aU  luäljrenb  berfetbeu  bie  erften  iyeobad)tuniien  in 
SUejuc^  auf  3neIinatlou  ber  ^Juiiinetnabet  nnnad}t  würben. 

üTie  (Sntbecfuuji  ^vitberjieu'o  unb  bie  bort  watn\ienomme' 
mn  (5rfd)einuniieu  bo^o  Xt)ier  unb  'Vftansenleben^  f)atten  bie 
.Spoffnunij  wieber  evwedt,  c\cc\cn  ben  Oiorbvol  ein  offene'3  unb 
warmeö  SDieer  jur  ürurd)fa()rt  nad)  Cften  ober  i\?eften  ju  finben. 
(2d)on  S.^arent'S  wollte  auf  feinen  5'.if)Vten  bemerft  ftaben,  baf; 
ftet^,  wenn  mau  fid)  i^on  ben  ftüften  nad)  '}iorbeu  l)iu  beUH\ite, 
bie  5^lMtteruiu"j  milber  würbe. 

3wei  3a()re  fpäter,  aU  .s^ubfon  in  ben  Tienft  ber  (Som- 


.^ocrn  mib  S8c«iiiau. 


181 


bic 


^)agnic  getreten,  iinebevfjolte  er  ben  iöeriucT).  '^a  er  fdjon  fc^r 
früf)  (4.  mii)  bie  3nfet  erreichte,  fanb  er  ifjvc  tüften  noc^  gans 
von  Giö  Oefel^t  uiib  luanbte  ficf)  bann  gegen  Sefteu,  nm  in  cnt- 
gegengefefetev  9iM(f)tnng  eine  S)nvc()faf)vt  anäfinbtg  jn  machen. 

3m  3af)re  1612  üeriutfjtc  bcv  rjoUänbifclje  Sd^iffcr  3an 
lSürneIi'33üün  ^^an  §oovn  nörbticf)  von  •Diovaja  (»cmlia  gegen 
efteu  norsiibringen.  Qx  erveicf}te  bie  X)oppeIinier  am  30.  3nni 
nnb  fegelte  Kingö  berfelöen  norbunivta  tn5  ^nm  8.  3nti,  loo  ev 
auf  bic^tcveiS  (fis  ftiejj,  ba^3  unter  ?anb  lag.  !Dcr  Giöfantc  fot= 
genb  tam  er  &i§  ju  TÖVa  Wrab  n.  33r.,  fef)rte  oon  ba  jnr  Süftc 
5urürf,  f)ielt  bann  gegen  Oiovb  3ä?e|'t  täug§  ciue§  Giäwalleg  fci^s 
sunt  77.  33reitenparallet  unb  id)(ng  (jier  ben  Oiiicfiocg  ein. 

!Die  im  3at)rc  1614  in  §o((aiib  gegrünbete  (Vironlänbiic^e 
CSomviigiiic  rüftete  1625  ein  5d}ifi  uacf)  beut  uorböftUi^cn  ßiö^ 
meer  am.  Unter  bem  Söefef)!  oon  (Sorneliä  93o§man  fegettc 
bafjelbe  am  24.  3nti  (lei  ber  3ni'el  ftalgnjeio  oorü&er  nnb  fi^tetc 
am  28.  bie  Ufer  oon  "i)iooaia  Semlja  unter  71  (^rab  55  3Diinnteu 
n.  33r.  33i5  sum  3.  ?luguft  mußte  unanögefe^^t  mit  (Si§  ge=^ 
fämpft  werben.  CSrft  an  genanntem  Xagc  gelang  c^,  eine  mit 
Onfeln  überfäte  33nrf)t  ansufaufen.  %m  7.  3(uguft  fonnte  iöoä* 
man  uneber  in  See  ge()en,  brang  ben  10.  in  bie  3ngorif(^c 
Strafje  unb  crreicf)te  am  13.  bie  ^iava^See.  33atb  trieben  i()n 
mäditige  (iiömaffen  in  bie  i)J?eerengc  suriirf.  Gin  fuvd}tbarer 
Sturm  rif?  ba^S  Sd)iff  von  ben  'Jüifcrn  unb  iagte  eö  iui^  offene 
'JJJeer  ()inan'3.  (5r  trat  bie  Oiürfreife  an  unb  erreid)te  ^ollanb 
am  15.  2evtemt»er  mieber. 

"^lad^  ben  ^ollänbcrn  erfd}ienen  bie  X'änen  in  ben  avftifd)eu 
CSVnuäffern.  ^ie  uom  Üönig  Sviebvid)  III.  im  3af)re  1647  ge^^ 
grünbete  .'panbe(öge|e(lfd}aft  faiibtc  im  3a()re  1653  brei  5-af)r== 
,  senge  nac^  bem  'JJovben  „mit  iÖefe^f,  auf  alle  Sliiften  iüof)(  ac^t 
Sn  geten,  unb  von  ben  -Crteu,  loo  fie  anlanbeteu,  ein  ^erjeidjuii? 
SU  mad}en,  von  allen,  m^S  bei  bergleid)en  Scefa(}rten  niiljlic^ 


't>'::t'.. 


w 


182 


2)ic  t'din\A)i  (Sj;>)cbitiou.  —  3JIaming 


'\ 


r  I 


i: 
I 


»wäre."  T>\i  (5i-pcbitlon  üciud^to  OJoöaja  Somtja,  wo  fic  fic^ 
burd)  fec^äcf)!!  Xaijc  auffjielt,  ^.\iffivtc  bic  «Stva^c  iumi  SfiJaii-jati'cf) 
uiib  „faub  bafoltft  einige  3inuor)ner  in  if)rcn  Ganoeä  ober 
ilä^nen.  S)iefc  !i\nibart  weit  im  kaufen  [c^r  gcfcfiiDinb-,  fic 
trugen  Kleiber  üon  '^MnguinöfeUeu  unb  anbercn  iTfjiercn.  3f)re 
g-ii^rjeugc  waren  aihi  is^eber  w\i  Seefätbern  geniac^et.  3luf  beut 
9Jii(fen  trugen  fic  einen  ftödjer  mit  %V'eiIen,  benebft  einer  ("»Gattung 
eineö  33eile'§  üon  5ifd)beinen  gemacfjet.  !r)ieie  Onifüfjuer  liefsen 
gar  nid^t  mit  ficf)  fjanbeln  unb  terarf}tetcn  aUc  Spcife  unb  alku 
2:rant  bcr  enropäer." 

hierauf  befucfjtcn  bic  3-af)r3engc  35l'anb  unb  (S^rönfanb. 
i^eiber  fanb  bicfc  9ieife  feinen  lui-vbigcn  23eri(l}ter|"tatter.  (Die 
Gr,vif)tung,  tuetcfje  ber  S(l}iff'5arst  be  (a  9Jiartinicre  Tjerau^^gaO, 
gef}ört  in  ba§  öcbiet  ber  ^J[lfün(f)f)anfiaben. 

Sid^tiger  alö  bic  bänifcfje  Gi'pebition  ift  bic  vom  fjoUänbi* 
[c^en  SalfifcfH'änger  3?Iaming  im  3af)re  16G4  unternommene  ' 
^Reife.  'Die  ipoffnung  an^  ergiebigere  3agbbeute  (orfte  if)n  cim 
beu  n?eftli(f}en  (^V^iuäfiern  bevs  (Siömeerci?  in  bic  ruffifd^e  '^olarfee. 
(Sr  ivanbte  fid)  gegen  "Tamia  Scmlja  unb  fuf)r,  ba  er  offene!^ 
*>Mccx  fanb,  King^J  ber  9torbfüfte  am  iÖege()rten  ikn'gebirg  üor^ 
bei  bi'S  jur  Stelle,  wo  33arent'^  überrMntert  fjatte.  ikMi  bort 
l)iett  er  Dft  3üb  Cft^CSonr^S  In-i  74  (SH'ab  n.  iür.  unb  fanb  überall 
ei'5freieö  ^Baffer.  T'araU'S  fdi(ojj  er,  bafj  ba^S  tatarild)e  J^-eftlanb 
nidit  mel)r  allju  fern  fein  fönnte.  Seine  iHn*mntf)nng  oeranla^tc 
X^irf  fan  Oiirop,  auf  feiner  ftarte  in  bicfc  (^Segenb  ein  nu)t()tid)e'5 
Vanb  ein3U5eid)nen,  ba'5  er  nad}  bem  iöoot'Smann  ber  Gipebition 
3e(mcr-^anb  benannte. 

3m  3a^re  1G88  Jüicberf)ülte  2?laming  bic  9Jeife  nad)  Oiooaja 
Senilja.  Gr  traf  luicberum  offenes  yjJeer,  f)attc  aber  ftürmi= 
fdjC'S  unb  uebUgc'5  2:tNcttcr.  'Dieamat  bcfudite  er  nid}t  nur 
iloftiU'Srfjarr,  fonbern  gelangte,  wie  am  feiner  Grjäl^Iung 
l^erüorg.T;t,   awi)   in    bic   iöiünbung   bc'5    9!)iatotfd}fin  ^  Sdjarr. 


33 
2 


SBoob. 


183 


ficf) 
tfcf) 
bcv 
fic 


a3ctbc  9Jctl'cn  finb  [patcr  buvrf)  ben  üovtvoffttc^eii  (^eücivapt)cn, 
33üvcicvmciftov  ^aJitfcn,  6ci(f)vtcljcn  luovbcu.  SBitfcu  mx  üOricjcns 
bcv  SÖZcinung,  bajj  iJJooaja  (2cm(ja  iild)t  mit  bcm  ^cfttaiib  311= 
fammon^äiiijc  iinb  ba^  bic  Xatavci  firf)  tücitei*  nad^  'Jiorbcn  cr=^ 
ftvocfo  unb  üicUcid^t  gar  mit  5(mcicifa  3ufammcn()ängc. 

!Dic  Sunbc  üou  einer  offenen  '^^■•tarfce,  üon  ben  erfolg^ 
reirfjen  5-n()rteu  ber  ^odänber  üOer  Ofoüaia  (Semtja  oftwärts 
unb  eigene  burrf}  fe(C>ftänbigc§  '')Jacf}benfen  gewonnene  Ueberjen^ 
gnng,  baf?  man  ben  (I^urdjgang  ,vüif(f)en  ©pi^ljergen  unb  Oioüaia 
Semija  fu(^en  muffe,  üeftimmten  ben  erfaf)rcnen  Seemann  3ot)n 
SBoob,  Slapitän  ber  fönigüct)  engtifc^en  glotte,  fl^  mit  allem 
(Sifer  ber  ®arf}e  anjunetimcn.  3m  3a()vc  167G  ükrreirfjtc  er 
ein  3!)?emoranbnm,  in  lued^em  er  feine  5lnfirf)ten  bargclegt  ()atte, 
bem  ^iönig  ^arl  IL  unb  beffen  um  baa  cnglifrfje  Seeiuefen  t)orf)= 
verbientem  33ruber,  bem  C>cv5og  Don  ?)orf.  Gr  f}atte  bic  grenbe, 
fein  %H'oject  für  riti^tig  anerfannt  unb  bie  ?(U'Sfüf)rnng  angeorbnet 
5U  |ef)en.  Seine  SOJajeftät  U\a\)i,  bem  Kapitän  355üob  bic  5te* 
gatte  „Speebiiiell"  ^u  ütcrgehMi ;  ber  ^ev^og  üon  9)orf  faufte 
üOerbiejj  im  üBercin  mit  anberu  engliftfien  ^^rü§cn  bic  '^Mnfc 
„^H-o^^pcronö",  iuel(f}c  unter  5öefc()(  bea  Sapitän^S  SöiKiam  )^icim 
bic  „SvecbwcU"  &eg(eitcn  fotltc.  33eibc  Skiffe  würben  für 
fcd)3e()n  ^T)<*ouate  au^^gcrüftet. 

'^m  28.  9)?ai  167G  fegelten  fie  am  ber  Xf)emfe  ab,  um* 
frfjifftcn  ben  19. 3nni  baö  5iorb  (Sap  unb  fc^lugen  norböfttid)e  9ii(f)* 
tung  ein,  X)en  22.  3uni  jeigte  fid)  unter  75  (^rab  35  SÖiinntcn 
n.iör.  unb  39  Öi^rab  48  3)Zinuten  öftl.  2.  ü.  Ö^rccnwit^  äuiammcn()än* 
gcnbe§  (5i^5,  luctdicS  fid}  uon  Seft^^liorb-aSJeft  nac^  Cft*Süb=Cft  er* 
ftrerftc.  55ier  Xage  lang  fegelten  bic  Safjrjcugc  cftwärt^  (äng§  ber 
(iiöfantc  t|in,  unterfud}ten  febe  S)cffnnng,  bic  man  ju  fc^cn 
gtanüte,  unb  üDerjeugte  fic^  üon  bem  i>orf)anbcnfcin  eineö  ge* 
fd}Ioffencn,  (ücfcntofen  unb  unburd)bringUc^cn  eiäwa(t§. 

%m  5lljenb  bcö  26.  3iini  geigte  fid)  auf  fünfjerjn  mdUn 


15  ■•  " 

KV      v, 


Pf 


^#v 


"V. 


! 


f 


;| 


i 

I 


i 


\u 


2>ic  elften  Giittedei  von  iJJovaja  i3'cinlja. 


(fiitfotimuii  bic  (}i.>f}o,  id)ucctobcrftc  iiüftc  von  iKoüaia  Si'mlja. 
?lm  folijciibcii  Xacj  ftoUtc  oö  fiel)  Juäf)veiib  bov  JJi^oitcnviic  ()crau?, 
ba^  bic  (JliSinaiiov  mit  bcv  Uüftc  5uiammenf)inij. 

3n  (iVJücirtuiu]  ciiiov  jjiiiiftiijcu  '-Ucväiibcrima  bcr  \!aj]o  boij 
(fijcsj  fveiijtc  bic  (Si-pcbition  5unid}cn  bcr  JUiftc  uiib  bcin  IfiiSunill 
inmitten  tro.jcnbcv  Starben,  bic  \\d)  ücm  fcftcn  (5iss  abüctöft 
(jattcn. 

®cn  29.  um  11  Ul)r  SltH'nb^S  [ticjj  bic  „SpccbiucU"  an] 
eine  M\>\>c  unb  fd^citerte.  5Ji>ocb  rettete  jid)  mit  ber  '.OJaunfdjaft 
in  ben  33ootcn  aM  Ufer.  5^ie  l'ciije  ber  Sdjifftrüdjiijcn  ii\ir 
faft  f}oftnnnij§Ic>!3.  I^ic  „'^.H'üif'pcrou'o"  war  uid)t  jn  |e()en  unb 
man  fürd}tcte,  bajj  ani)  fie  ^u  C»>vunb  üCiiancjcn  fei,  ober  baf;  (H 
\i)X  unmöütid}  fein  iinirbe,  bic  i\)ianufd}aft  bc'j  ijeftranbeteu 
SdiiffcS,  fie&cn^ii]  ^^Jcrfonen  ftarf,  anf3U|ud}cn. 

®ic  ö">Jf}Vt  nad;  JJiuj^taub  ()ättc  mit  einem  iüoot  unter* 
nommeu  locrbcn  muffen,  ba^ä  nur  brcifjicj  "Mcinn  aufjunetjmen 
im  Staube  luar. 

2o  t»erftrid)en  5ef}n  Xa^jc  in  i|uälenber  Uni-ieioif;l)eit;  ba 
taud)tc  am  Ö.  3uli  bic  "J-Mufe  am  .sporijout  auf.  Mapitän  (ylaiuc'j 
Ijattc  baö  "}totf)fener  Oemevft,  nal)m  bic  i\'runiilüdteu  an  ii3orb 
unb  traf  am  2-2.  Miü  (?)  i^lürflid)  mit  il)nen  in  (iucilanb  ein. 

jTie  erften  i^efudjer  oon  iWnMJa  ^emlja  loareu  mo()I  2a= 
mojcben,  locldjc  mit  if}rcn  9ient()ierf)eerbeu  im  Sommer  norb 
Joärt^j  5U  loanbern  iieiuo[)nt  finb  unb  bic  iieioif?  vor  ber  43efi^ 
na()me  it)rer  5U^o()nfi\5e  burd}  bic  ^Knffeu  Kinnft  and)  bem  2ec- 
vjeioerbc  im  tSiömecrc  obtai^en.  Seit  ber  ^i\t  ber  Oiormannen 
ift  bic  Sd)ifffa()rt  ()ier  ioo()t  nie  iiän^(id)  untertrod}en  loorbeu; 
mit  bem  '^luftreten  ber  Oioun^orober  ijab  c^i  f}ier  Üi()ebevei  unb 
imirbe  ber  Ifjrantljierfauij  —  in  allerbiuivs  fel)r  naturunidjfii^er 
S'orm  —  betrieben.  :?ln  arftifdjen  (iutbecfuniv?fal)rten  unb  ber 
Slnffudinuii  einer  öftüdjen  T'uvd)fal)rt  founte  fid)  Oiuf?lanb  in 
jener  ^iit  nod)  nidjt  betl)eiligen,   feine   füblidjen  (i^ren^cn  unb 


2)ic  GjVctitiiMicu  uutev  bcv  iiaijciiii  ^ilima. 


18') 


2i?ciijcrftvaf,eu  ancfcn  ba-S  ütci*  auf  bcu  .f)anbfl  mit  bcr  S:m\\k 
unb  3iincr-3liiou  an. 

erft  aU  bcv  ruffiidjc  (gtaat  hixi)  b.>3  ^cuie  ^Vtov'^5  bc'3 
iS^xo^cn  eine  (2ccinacl)t  acwovbon,  bvarf)  aucf)  für  Dhifjfaiib  bic 
^>lova  bcv  ivificufcf}ciftnd)cii  l'anb==  imb  Socvctfcn  an. 

•i)ad)t  üüUe  scf)!!  3at}vc  nad)  bcm  lobe  bicfcö  iiJJoiiard)cu 
tiuivbc  auf  33cfo()I  bcv  ilaiicviu  5(uita  3»?auoiiina  eine  9{ci()c  i>ou 
Cri-pcbitioucu  (ueu  1734  Oiö  173üj  auöcicfiif)vt,  bic  ücvmöcic 
il)vc^5  auiJijcbcrjutcu  SlUvfungöfvciicö  in  bcv  C«^cid)id}tc  bcv  ISut* 
bcrfunaeu  taum  ifjvc^^  (^Hcid)cu  l)abcu.  iöcabiid)ticit  wuvbc  bic 
3lufuaf)mc  allcv  vom  ifi?cif3cn  "Ma  oftmävt^S  i<\^  jum  Scftlaubc 
i>ou  '^Imcvifa  unb  su  bcu  3ufcU3Vuppcu  im  növblid)cu  övojjcn 
Cccau  ijclciicucu  Müftcii. 

5hif  bic  2Öcftf}ä(ftc  bc'3  3lfiatiid}cu  Gi^mccvS  h'^cc\  fid)  üou 
bicfcu  5ucv[t  bic  iu  5(vd)au3ctof  bccjonncuc  tSj:pcbitiou  von  iöfu^ 
vauncff  uub  "IJaioIoff  (1734  unb  1735),  iüc(d)c  bic  ilJJüubung 
bc«5  iObi  cvvcidicu  folltc.  ü(uf  'dhtl)  bcv  .^tovmtfd)ifi  ober  5hI)Vcv 
wn  3aijbid)iffcu  univbcu  ju  bicfcni  Untcvncl)mcu  ^loci  offene 
(^•a()V5cucjc,  focjcuauntc  ilotidii  au'öiicviiftct,  loic  fic  -in  bcu  i]t^ 
iüö()ulid}cu  3aiibrcifcu  im  C'^'icbvand)  loavcn.  riefe  (Jj'pcbition 
cvvciditc  bcu  3uiiov!5fii  2d}avv,  ua(}m  ii\iiiiatfd)  auf  nnb  fcijcltc 
bann  quev  üOev  bic  iiavifd)c  2cc  nad)  bcv  ^Wntuaja^^Hiba  unb 
nad)  bcv  Oiovbfvitjc  bcv  2amoicbcn  .^a(l.nnfel,  uou  wo  fic  locijcn 
oovcjcvürftcv  3ar)VC\Jyit  i()vcn  ÜUirfiUij  jum  iJiJiutcvqnavtiev  nac^ 
'|?uftofevöt  eiufd)UK3. 

yOiit  bcufelOcn  Sd)iffcu  uuc»  bevfctOcu  9)?aunfd}aft  fodtcn  im 
foIiK'ii'*-'»  v^'^t)^'  ^i*^  Sovfdjnniicu  nnb  il!)Jappivuucjcn  fovtcjefct^t 
aicvbcu,  boc^  iic(auj]tc  bicömat  nur  cincij  bcv  g-afjväcuije  bia  3nv 
SOJutuaia  (^Hiba. 

'Mt  ucucv  SÖcmaunuuii  uub  tf)cittreifc  bcffcvcm  Sc^iffä= 
matcvtal  uutcvna()mcu  im  3al}vc  1736  bic  "Cffi^icvc  a)?aU)i|in, 
Sfuvatou?  uub  3od)Otiu  bicfcdJc  9icifc.    I)cv  (^cobät  5cIipf)on=^ 


^l 


;  --^i 

'\r. 

V. 

''•^ 

-'Hl 

s  ;;■-, 

1 

^ä 

186 


vSfitiatinv  nitb  @o(c)viit. 


tovo  Dcfutjv  im  Outi  unb  3(uiiuft  auf  lamoicbifc^on  iJuirtoii 
(^ä^ncii  am  *^cbcr)  unb  9tciintf)tcri'(^nttcn  baiS  ciaii^c  Seflufcr 
bc'3  rbj'fc^cii  3)?cert'ui'ciig  unb  bxadjk  eine  3liifnaf)mc  biefer  ftüfte 
311  «Staube.  3m  folgeubcu  3at}r  getaugteu  9)?aU>jin  uub  5fu= 
ratow  mit  uugefjeuveu  ^Inftreuguuijcu  buv(^  bic  i'eid)te  SDfeeveuge 
Swifc^en  ber  ©amoiebcu^^aUnufet  unb  S^jeloi^rftroiu,  ülmi  bort 
auf  bem  CDj'SJufen  unb  bem  Strom  feWift  aufiuärtö  bk  ^tx- 
efüiuiJf,  wo  fie  ü&enuinterten. 

i'ieuteuant  3)ia(i)i3iu  reifte  üCier  l\inb  nacf)  ^^^'tersStnirii,  bie 
S(f)iff'Sijefe((fd)aft  brau(f}te  bagegen  ju  if)rem  ^fürfiueij  jur  See 
naij  3lrc^ancje(vf  unter  ber  3(nfüf}runij  üon  Sfuratoju  uub 
C^olüiüin  5iuei  üoUc  3af)re. 

Unter  äufeerften  |)inbcrniffeu  burcf)  frf^iinmmcubeä  Giö  int 
roi  iöufen  füwefjt  aU  im  fiarifc^en  9)ieer  wäfjrte  bie  Unu 
f(f)iffnuv3  ber  Samoieben^altnufct  me()r  aU  60  Xage  unb  ifjre 
33i?ote  lüurben  barauf  fcfjou  iiui  bie  SOiittc  bo^3  Se^.nemt»er  (1738) 
iH>r  ber  SDiünbung  be^S  ^ara  im  ftcf)eubeu  (iifc  fo  fcft  eiuge^ 
riemmt,  'i!a^  mau  fre^  war,  aU  fie  luieber  auf'3  l\iub  tie^ojien 
uub  3ur  UeberiiMuternuij  geborgen  umrou.  3n  berfelbeu  C>^ecjenb 
u\ir  i](ei(f}5citiij  aucf)  ein  3aiibi(f)iff  vom  Gife  jerbrürft  loorben, 
beffen  SDZanufd^aft  nur  burd^  Sfuratoio''5  §ilfc  bem  .^uuiiertob 
entging.  !3)ie  9Jeifeubeu  fuf)ren  nun  luieber  iu  iöegteituug  oou 
Samoiebeu  auf  9tentf)ierf(f)litteu  nacf)  'OObor'Sf  3urürf  uub  ge== 
langten  im  folgeuben  3af)re,  narf)bcm  fie  bie  Sara  am  lü.  3n(i 
ocrlaffen,  ba§  eine  iüoot  am  23.  3(uguft,  ba^S  anbere  .yoei  3l^od)en 
fpiiter  in  bie  "Dmina. 

^er  33erfef}r  jwifd^en  ben  3agbreifcnbcn  am  Seipen  Weer 
unb  ben  Samojeben  um  bie  ü)£>[\Viiifteu  unirbe  inbeß  uic^t  unter 
fcrod)en  uub  ber  3lVtteifer  beiber  ^()cile  iu  ^ejug  auf  bie  3ln^3= 
teutnug  »on   21\iigatfd)    uub   ')lcmla   »Semtia   wäijxk  uuoer* 
äubert  fort. 

3m  3a^r  17G0  faßte  ein  ^iooaja  Semlja^Sarjrcr ,  «SaJüJoa 


i'oWiii. 


187 


Soi'c^fiu  am  DIoncj,  bcn  fiifjncn  Gnticf)tuf?,  bie  Cftfüftc  bor  3nfcl 
p  cvfotic^en,  weil  jic,  norf)  nie  üen  viiifiirfjeii  Metern  tefucfit, 
anbete  räncjft  aufgefc^offene  (Segenben  burc^  irjven  2f)ievreid)t^nni 
üOertreffcn  mu^te. 

25ün  [einen  in  nantii'c^er  .^tnfic^t  a\i^  jefet  nocf)  fanm  ivie= 
ber  erreichten  (Srfotgen  Jueijj  man  nnr,  ba|l  er  wn  ber  Jlarifrfjen 
^H'LH-te  lämj'^  ber  geiammten  Cfttüfte  f)ingefaI)ron  ift,  big  er 
enbticf)  nni  ba-3  nörbtirf}ftc  l^orgeljirge  {'Mxjii  '^cdjohxj,  SöarentiJ' 
§oef  Dan  S3egeerte)  bie  Sefttüfte  ber  ^Dop^ctinfel  unb  bann 
and)  bnrc^  eine  Ue&erfa()rt  üOcr  befannterc  9Dtcere  feine  §eimat^ 
lüieber  erreichte.  S3ei  biefer  unerf)övten  Umfc^iffnug  ^atte  Sofc^fin 
mit  berartigen  Sd^iuierigfeiten  jn  fämpfen,  baß  er  jiüei  Sinter 
an  ber  Dftfüftc  jntiringen  mnjjte  nnb  brei  Sommer  auf  bie 
^•aT)rt  won  ber  Siarii'rf}en  'ipfovte  U<i  !J!)h)jj  !I^ocf)obi)  tierjuenbete. 
3ene  ^üfte  würbe  aU  f(ad)  nnb  ärmer  an  ^afenplii^^en  aU 
bie  felfige  Seftfüfte  gefnnben.  '^(n  ÜreiKjoIs  war  üDrigenö 
Ucterfüif?  itorfjanben. 

3m  Oatjrc  17G8  nnb  1769  unternar)m  ein  ehemaliger 
l'ientenant  vom  iStenevmannöcevp'o  ber  faii'erticfjen  Spotte,  Oiamen^S 
9i\vSmi}fe(ow,  bie  boppelte  "i\){i|iion,  für  ben  3lrc^angelöfer  llauf= 
mann  iöarmin  auf  Oioimja  >2emtia  nacf)  SilOerer^en  jn  fucf}en, 
nnb  für  bie  9Jegiernng,  jufotge  einer  ie|jt  t»er(orenen  Gnftrnction 
be'3  ^onüerneurö  von  ?lr(f)angel'§f,  fiüftenanfna()men  ju  veran= 
ftatten.  Qk  er()ielt  sn  biefem  ^wcd  eine  ftotfdpara,  ein  brei* 
maftige^S  g-afjrjeng  von  500  '•;^nb  3:ragfä()ig!eit.  3>ün  ber  9ie= 
giernng  würben  if)m  ber  Unterfteuermann  (Subin,  von  bem 
Saufmann  Karmin  ber  Steuermann  2fd)ira!in  nnb  neun  2lr* 
Leiter,  im  ^anjen  13  3)?ann  beigegeben. 

■3)en  10.  3nU  1768  verlief  9t\i5mi}§(ow  3lrc^angel§f. 
«peftigc  :)iürbwinbe  verurfarf)ten ,  ba^  er  erft  am  28.  am  bem 
Seiten  9)^'er  auslaufen  fonnte.  Saum  f)attc  er  Sfwätoi  ^Jiojj 
^jaffirt,  als  i^n  anfö  neue  ein  Sturm  jwaug,  Fjinter  bcn  Semj* 


nl 


m 


I 


♦ 

r 


!    .. 


" 


188 


i){t,>niv6low. 


Cftrüwa  an  bcv  l'i.'Wplirfjoii  i^tiifto  üüv  '^(nfcv  ju  9of)on.  "Doit 
'6.  'Jdiiiuft  |c(}tc  ov  icine  Safjrt  in  iu>vboftlt(f)cr  J)iicf)tuns-|  fovt  uiib 
t)ofam  ld)on  am  aJJüViicn  bcsS  6.  bie  Müftc  ocii  :^iüüaia  Scmlia 
imb  siuav  bivi  (Viciiife  Ciap  in  5ic()t.  (ir  r)io(t  lum  novbjüävt'5 
iinb  cvrcidjtc  beii  9.  bic  ilHitiüin  ilMirf)!,  luo  bic  Meticf)nuiva  f)iiitov 
ber  il3vltiiiiii  Jitfcl  t»ci  fünf  Jv^iboii  Xiofo  vov  'üliitov  fliiuv 

'?iiid}  advimuj^Unu'^J  3»-'"il»if5  ^^•»■'ti't  bte  JÜritiuiii  43iid)t  oiiion 
buvc^au!^  )id)evcii  '^Utfcvpla^«.  i)im;\-i  w\i  bcii  Jüinbatnüo()Vonboii 
iöcviicii  ijeidjüyt,  f)at  fic  clvca  jcfin  iianti|d)e  'Mc'dni  im  Um 
faiiij.  iBivb  bcr  Sccunub  lioftiiiov,  fo  fiiibcii  bie  5al)V5oiu]o  in 
bcv  liefe  bev  iI3ud}t  l)iiitev  Utiny-Noss  (cSnten  \Sap)  eine  vul)ic]ere 
l\ii|e,  ■:)Jad)bem  er  f)iev  in^i  jum  12.  "üüuiuft  oevmeitt  Ijntte, 
fefelc  er  feine  9Jeife  novbiüävt>:J  fovt,  i<hi  jnv  Ouimenfofen  iönd)t. 
T^iefeltv  evftrecft  fid)  fed}«  lüfeiten  nad)  3üb  rft  niib  ift  üon 
f)ü()en,  fdineeteberften  iücvjen  nmcjetien,  fjintev  benen  nod)  (}öf)ere 
(.'>3ebircie  onftei^ien« 

.spier  fc^lof?  fi^f)  ^»-'V  Metfdimava  ein  bveimaftijie'^  v^ajibfat)!'- 
.Vuui  an,  in  beffen  0»H'feUfd)aft  bie  Oieifcnben,  immer  nevbu\irtv 
t)a(tcnb,  am  14.  'Mc^nit  bie  t^anfon?  v^nfel  am  Cfinnanj]  in  ben 
i.yhitotid}fln  Sd)arr  erveid)ten.  Ten  15.  bran^ien  fie  fieben  'JJfeilen 
lüeit  in  bie  'i!)ieereni]e  ein,  mnjjten  aber  nnfevn  'iiMbber  'dcip  cor 
IHnfer  geljen,  ba  ber  Vootfe  Ifd)irafin,  ber  anf  feinen  früljeren 
J>-al}rten  über  biefen  l^nnft  nid)t  (jinanciiiefommen  luar,  e'3  nid)t 
iibernaf)m,  bie  iSj'Vebition  loeiter  ^n  führen. 

jDen  18.  rnberte  'Jvoomufitoui  anf  einem  ii3oot  in  bie  ^J)feer> 
enge  f}inein,  nm  fie  an'o5n(ot()en.  Crr  fanb  überall  *J  bi-s  15  Ja^ 
ben  liefe  unb  felfigen  ^'»'•rnnb.  '^Im  5ll\ilrof5'<i^H''  nöt^iijten  ihn 
f)eftic3er  ("»H'ijemüinb  nnb  2tri3nunu]  jnr  llmfe()r.  X)en  22.  ?Uujnft 
fanbtc  er  't^m  Unterftenermann  ("»Hibin/^nm  5lüJ5d}en  Medwänka 
(iöärenfüifj),  nm  ba'5  füblidje  Ufer  be^s  iJJJatotfc^fin-Sdjarr  anf= 
3unef}men.  ^)iad)bem  (j»Mibin  biefen  '^Inftvacj  an^cjefül^rt  nnb  ben 
30.  5nrü%fef}rt  war,  nnternaf)m  Oioiämvüloiü  eine  zweite  iöoot* 


9lo9imjfj(i.nv. 


ISO 


fct()rt,  um  bic  9JiappivuiKi  bcv  ajfccvoöitvajjc  511  üellaibcu  luib  in 
bic  iictra^Soc  cinjubriuiioii. 

:Dtc  Xiefc  5iüiid)cn  bom  Sibbcv^Cap  mi)](\tc  luicbovitm 
3Wiicf)cn  9  unb  15  gaben,  uicitov  jum  öitnrf)cn  GiiuiaiuT  nalnn 
fic  tiä  auf  90  gaben  ju.  ^Uö  ^){oonuif5lou)  bie  Cftmünbunfi  er- 
veid)t  ^atte,  beftiefl  ev  einen  f)of)en  '3fxc\,  m\  m\i)(\n  am  flcf) 
if)m  eine  weite  %m\\i)t  über  bie  Mava  See  bavbot.  So  lueit 
bei-  iHicf  veid)te,  ivav  jie  eiofvei.  '^'k  Un,yiyev(äi)iiifeit  feine« 
gaf)r,^eniV5  erlaubte  if)nt  nid)t,  ben  iiiinftiiien  Umftanb  m  benutzen, 
um  bie  (Sntfovnuuci  bev  Cfttiifte  Oiowja  Senilia''3  oon  bev  Za- 
mojeben  §atbin|et  ,vt  ermitteln.  CSr  re()rte  ben  3.  September 
jur  Slotfd)mara  jurüd  unb  beid)lof5,  ba  ber  Svät()erbft  eincietreten 
luar  unb  bie  ^läüe  5U»'-il''"f  «h  ber  ftetnon  Seef)nnb  iöndit 
(Tulcnjji)  unfern  ber  Cftniünbnnii  ber  9Jfatotfd)tin  Strafte  ju 
übeninntern.  Tiüx  biefeu  galt  batte  er  am  ^Irdiaucjel'öf  ein 
il3(orff)äuM)en  mitiienommen.  iiH'if  baffelbe  nid)t  t-jeräumivi 
c\m\ic[  war,  um  bie  iiai^V'  '.yjanufdiaft  auf,yinef)mcu,  fo  jcrleijte 
er  eine  beim  'ÜMbber  liap  anfi]efuubenc  v^a^ibljütte  unb  fdjiffte 
fie  an  ben  jur  5l\>interraft  aufgeriebenen  ']?(ats  auf  beut  er  ben 
7.  September  eintraf.  Tie  eine  .spütte  iinirbe  an  ber  Seebunb- 
ilMtd)t,  bie  anbere  fünf  'JJieilon  öft(id)er  am  Drowiinoi  Myss 
üpoIjCiap)  auffiefteUt.  OiooniDfUew  I)offte  l)ier  mäljrenb  be§ 
'iiMuterS  eriiiebicjere  ^atjb  jn  madien.  I'ie  ilotfdmiara  befefti^te 
mau  am  Ufer,  nad)bem  fie  juvor  abcietafelt  luorben  war.  Stuf 
jebe  ber  beiben  .^litten  famen  fieben  ''Mann  ^i]a\}nnc\. 

T^en  20.  September  bebedte  fid)  bic  ^JJJeerencje ,  fünf  lao^c 
fpäter  bie  iiara  See  mit  (Xreib  V)  t5i§.  %n\  27.  Cctober  ver- 
fd)wanb  bie  Sonne  mitcr  bem  .^porijout  unb  bamit  trat  bie  lauiic 
^^•»(arnad)!  ein. 

X'te  genfter  ber  ^ütteu  mürben  nun  gefdjtoffen  unb  vcr== 
ftopft  unb  ein  beftänbii^ev  geuer  im  3unern  unter()alten.  gurd)t- 
bare  «alte,  an()altenbe  Sd)ueeftiirme  unb  aemaltici  aufiiett)iirmte 


.    ThK.a: 


■;'H3 


i';! 


,    1 


190 


ültoollivfjlotv'«  Uel'tmüittci'itiii). 


't 


1 


3(^ncowof)on  cxliutUoii  bor  9)iannid;aft  iitrfjt,  btc  .'^litten  ju  ücv= 
Iciffon.  3ii  Sotijc  bcö  cjujcii  dlamw^  utib  bom  aOaoipovvtou  3»^ 
tritt  frlfcfjcr  IHift  litten  alle  cm  JÜcffcmininiii  uiib  (Sntfräftiing. 
T^oii  27.  !)jüijcint»cr  ftar&  nac^  iawc^nn  l'eibcii  bor  ^toucrmaim 
Ilrfjirafin  uiib  mc()crc  Vcutc  fräiifctton  iminenüärjroiib. 

iSnblid)  am  24.  3anuar  17(59  fam  bic  Süime  wicbcr  jum 
!i>ürirf}fin.  't)cii  31.  crtlirftc  cim^r  Vüii  bor  9)iiimii(f;aft,  ivolrfjo 
om  ^ülS'lSiip  wof)iite,  oiiio  luoibonbo  aiVntl^iorfjoorbo  uiib  mljm 
l'oin  C^VMvof}r  in  bor  9lb|id}t,  fio  ju  ttoid)(oirf)oii.  4l\il)roiib  oiiiO'3 
\>Uiiüd)  au«Jtnvrf)onbou  (Srfjiiooftiirm'i  vorlor  bor  UiiQUirflidK  abor 
bon  ^4iJoij  unb  üiiij]  511  ('»Hnnibo. 

3u  (xiibo  5!)?ai'!3  bOiiciim  Ivroit^j  bor  2d)iioo  511  i'd)mot5on, 
abor  Witte  3imi'!3  ivar  bie  Ciicibcrfc  ein]  bor  W'ooreiu]o  iicd)  fo 
foft,  btif?  9JoiJmi)f5(o>ü  boi"ci}(of5,  bie  '?lnfiicif)mo  bor  Sübiifor  vem 
(Sife  au'3  311  uolloiiboii. 

'I)io  flooijrcip()iid)o  ilHvito  bor  UoboruMiitoruiuvi'ftätte  botnui 
luic^  fünfmalicjor  il3oobad)tinii]  7;j  cS'^rcib  31)  yjjinutoii,  eine  'Jlii 
(\ai\',    bie  von  bon  noufton  iV-ftimnunuion    nm   20  Ginnten 
atnüeid)t.      T^ie  "Jltniieidjunii  bor  iÜ^iiinotncibot  fanb  'JJoömiHlkMü 
=  3V2  CS^rab  £\l 

C>bfd)on  vor^niv^jvoiio  mit  Inibrojiravbifdjon  unb  iieebätii"d)en 
^Irboiton  boidjäftiiit,  f}atto  9lO'5mi)i'Ueiü  'i>i\i)  cind)  ein  offono'S  iHni]c 
für  bic  if)n  nnuiobonbo  ^>uitnr.  (5r  borid)tot  oon  bon  bie  iVioor^' 
enge  cinra[)monbon  jyori^on,  baf?  fio  am  iiröfu'ron  nnb  fleinoron 
Xafolfteincn  nnb  lod'orem  5d)iofer  bo|'to()on,  bajj  er  aber  in  i()nen 
lüobcr  oblo  3){ota((e  nodj  fonft  bomorfencnüortfjo  iSr^e  ober  yJii 
neration  cjofnnbcn,  luobor  3a(,^foon  nod)  CnoKen,  baiiogon  iiäbc 
o«3  in  bon  23orgen  eine  yJtoiu]e  von  Siij^nmiferioon  mit  ^aljU 
reid}on  ffoinen  5iid)en.  iÖänme  feien  luoiion  botS  tnr^on  2ommor'5 
nid)t  vorf)anbon,  andj  ^'»^riifer  Kimen  fanm  uor.  l^on  'X()ieren 
cjäbc  C'3  grof;o  ipoorbon  üon  untben  i)iVnon,  (5i'5fiid)fe,  Üi'ölfo  unb 
wei^o  ©äron,  »on  ''iilxyUi  fämon  im  5rü()ici^r  'XiMlbijänfe,  9)?ü' 


a3eiii«Hicl;cv  5«cvfiid?  tu  km^Za  \\i  biirrfjfcflclii. 


m 


m\  uiib  'Dütjtcu  (y)  aiiijcf(i.\ion,  m\  3cctf}iorcii  seilten  jid) 

W\t  ISintrltt  ber  mitbcru  3af)vc'-sjcU  fecijanncn  bic  ?(rboitou 
jur  ^cvftcKunci  bei  Srfjiffcä  füv  bic  ia^cltowafo.  ?(m  l.  ^lnjinit 
ivav  bic  riot|(f)mava  flän^nd)  aiiiJücviiftot,  am  2.  würbe  bic 
yjiccrcnac  ciöfrcl.  X^cmitad}  luavcit  im  SiJiiitcv  17G8  biö  1709 
bic  bovtijicu  e^Vnväffcr  315  2cic[C  knc\  vom  (S\i  bofc^jt.  Sofort 
bxcid)  'dlcmnj^iow  auf.  (5r  iotDft  luar  frant,  w'w  brci^ctju 
'Mann  (jattc  er  jioOcii  ivrtorcii,  boimod)  (Hieb  er  feft  eiitid)(oifeii, 
bic  if)m  flcftelUe  ■'){\i]c\a{\\  bic  Mara  See  511  burd)id)iffen,  um  bic 
tiutferuuuii  3uv>|d)eu  ^^looaja  Semlja  uub  bem  geftlaub  .ju  bc= 
ftiuimeu,  md)  lOiöijUd^feit  su  (öfeu. 

il^ou  eiueui  frifd^eu  Oiorbiueft  beiiüuftii^t,  fteuerte  er  iu  ba-J 
itari|d)c  a)?cer  t}".uau'3.  Vm  fü(iieubeu  laji,  iicüeu  ^^Ibcub,  Oe^ 
faub  er  fid)  lüieberum  mitteu  im  XreiOeisä  uub  [tief;  auf  eiuc 
fcfte  ©i'3fautc.  I)ic  iiotid}mara  erf)ielt  eiueu  i]efä()vlid)eu  Verf, 
fü  baf5  mau  umfef)reu  mutete,  '^m  4.  crblirfte  Oioömvisloiü  luic-' 
ber  bic  Jtüfte  wn  Oioi\iia  Semija  uub  eiue  Ceffuuuii,  bie  er 
für  bic  ^JOJüubuuii  be'3  9J(atot|d)fiu  Sd)arr  l)ie(t,  wdd)c  fid)  ie- 
bcd)  ali  eiuc  uörblidjer  getci^eue  !i3ud)t  erunc'o.  tir  cjab  ir)r  beu 
'.Vauieu  Saliw  Nosnaeniy  (uubefauuter  5^feerbufeu).  IDcr  gc 
fäf)rnd}c  3»l't''''"^  Ki"''''^  5'ii}V5euii'3  uub  bie  (iutfräftuuij  feiner 
Vcutc  ertauOteu  if)m  uid)t,  an  lueiterc  llute;fud)UUijeu  iu  ui:rb= 
Iid}cr  9{id)tuuii  5U  beuteu.  So  fteuerte  er  beuu  fübjuärtii,  tief 
am  8.  ?luguft  loieber  iu  beu  iDiatotfdifiu  Sd}arr  ein  uub  iiiucj 
ijcijeu  ^)uid)t  ber  9)?üubuuij  be^3  3)Jatotfd)ta  gdiü^^  cjecieuübcr  cor 
^Huter,  um  fciu  lecfcS  Sd)iff  ciuiüermafjeu  au'3,yibefforu.  3" 
fciuem  (.^3lü(f  (cijte  l)ier  ciu  3ägert»oot  (Lodja)  ein,  beffeu  5-üf}rer 
i()m  5urcbete,  fid)  auf  feiu  Safjr^eutj  5U  retteu.  9Jo§mt)|5(om  lief? 
bic  iiotfdjuiara  cutfrad)teu,  ba  fic  burd)au!ä  uufäf^icj  Mm,  See 
3U  l)a(tcu,  uub  befticii  mit  feiuen  (^k'fäf)rteu  ba§  offene  5öoot. 
X)eu  25.  'Jfuijuft  mad)tcn  fic  fi*  auf  ben  ^Beg  uac^  §aufe.  OJod} 


"vi 


' '  \ 


ifi 


/■-* 


I 


im 


!il 


^  U\  vv.".i\vw 


192 


9htiiiänjpff'ö  Gyj)cbitieit. 


einmal,  am  27.,  ftie|lcii  [Ic  etwa  24  naiitiirf)c  9JJci(cn  i"übiüo)tIicf) 
an  bcv  SOfünbuitii  bo^S  SSJatotfc^finScfiarv  auf  bld}tc!3  ^Xvcitcii?, 
buvcf;  JiicM)c^3  fic  unter  teftänbiii  iuedii"e(nben  Gourjen  ficf)  am 
?(t)enb  be'3  felcjenben  'Zac[(^i  c\\Müä)  buvrf)avtietteten,  worauf  fie 
nid}t  weiter  iu">n  Q\i>  teläftijit  würben,  "^m  31.  "iKniiuft  jeiiite 
fid)  bie  i'appifcf}0  küfte,  beu  8.  September  trafen  fie  wot)! 
bef)altcn  in  ^Irdiangetöt  ein. 

^Durd)  btcfe  erfoIiireid)e  (f^'pebition  ift  bie  Einübe  ber  l)Wbro 
cirap()ifd)en  "iJerfjättniffe   ber  '«Coppelinfel   beträd)tlid)    cieförbert 
werben,  namentlid)  widiticj  finb  bie  '?(nfna()min  be^o  iianjen  '•Dia- 
tetfd)fin  !£d)arr. 

Crft  uier^iii  3af)re  fpäter,  im  3af)re  1807,  ruftet.^  ('•'»raf 
iKumänjoff  au«  eiijenen  '.Ufittedi  eine  neue  Unternelimuiiii  .yir 
UnterfudiuUii  ber  mineraU\iifd)en  '}>robnete  jener  (sV\ienbei:  auv. 
T)ie  fpeciell  tHn\]männifd)e  lirforfdinnii  ber  v^nfel  üOertruii  er 
beut  nratifd)en  Ü3ernwerfo[HMmten  Vublow.  I)ie  .^anbel'ocompaivtie 
be'S  weif?en  'iJJJeere-o  üterlief?  ber  (irpebiticn  beu  2enber  „bie 
il5iene"  iwn  35  lonuen  Iraijfäliii]feit  unb  na()m  al-o  ("süf)rer  bey 
Jvafjr^eUiV^  beu  früheren  Steuermann  ber  faiferliri)en  ^DZarine 
'l-kv^peloff  in  Tieuft,  ber  am  2<s.  "Diär;,  1807  am  Slrdiamv.  k^f 
in  Mola  anfauiite,  'Jim  foUienben  la.!  traf  Vublow  bafelbft  ein. 
Tie  *Jluviriiftunii  be'3  iiän;,Ud)  lieval\iefommeuen  2d)iffe'5  nahm 
üoüc  brei  'DJouate  in  »Hufprudi,  fo  baf;  fie  erft  am  21).  v\i:"i 
au'o^ulanfen  im  Staub  loareu. 

Tie  33emannuUii  teftanb  au^s  bem  Vootfen  OJJäffenifoiv  au'5 
IDiefonJ,  iid^t  Ifliatrofeu  uiib  .voei  iVn\ileuten. 

Ten  17.  3un  (a.  St.)  Oefamen  fie  bie  ('>V\ienb  be^j  2.\it^ 
eimiauiVo  in  beu  Moftin  Sd)arv  in  Sid)t.  Oiad)bem  fie  l)ier  ^wd 
Xac[(  oor  ""Jlnfer  c\cUc\cn  l)attcu,  fnlnvu  fie  burd)  bie  y^iVeren^ie 
norbwärt'o  unb  erreiditeu  beu  23.  v^nli  bie  IJelyc  Ostrowji 
('il*eif;e  3nfeln).  Vublow  unterfudite  biefelben  unb  faub,  baf^ 
fie  aU'-:>  (S^xp'i  iH'ftanbei:;    and)  eutberfte  er  bort  einen  Satjfee. 


j^(,iiu(ii>;){(,'5yj'. 


f\ 


©cotogijdjc  Uutcrjudjunijctt. 


193 


®cn  25.  cvrcid}tcn  fic  bcn  i^Jürbciiicjaiu]  bc§  üoftiiuScfjavr  imb 
aufcrtcn  itörblid)  üüu  bcr  (Siii[af)Vt,  )iii'(c()c  Shelesnye  Worota 
(oiicviiC'5   3;f)ov)  cj^-^it^iiint  ^uivb  uiib  btc  3av30W=3nfc(  von  bcv 
.^{ei'tiii^3nicl  (Meshcluscharrskj)  tvcimt.     I^ic  3)?ocvc§tiefc  tc* 
trägt  t)icv  23  Sabcii ,  bcv  C»3vunb  fceitc()t  auä  bläiitic^cm  Xfjon. 
^cn  28.   3uli  cjing  bcr  Icnbcr  ooii  iloitiii^Scfiarr  au^ 
iuicbcr  tu  <5cc,  ftcucrtc  norbiuärt'S,  lief  bcn  1.  Sdicjui't  in  bcii 
'»Ö?atotfd)fiu=  2cf)arr  unb  giiiii  am  2übu|cr  bcr  Staroiücr§faia= 
(:'>3uta  fcr  'äwtcx.    ^^ubloiu  tcqat  fid)  üou  t)icr  iiad)  bcr  Silt^cr^ 
tnid)t  (Guba  Ssorebräiika),  luchtc  iiiftructioiiomäiltg  bcn  §auvt^ 
gcgciiftanb  bcr  üon  if)m  a  115111  tcUoubcii   Unter judiuiicjcn  btlbcte. 
(ir  burdnuoiibcrtc  btc  ()o()cn  iycrii()albcn  biy  jitr  Sdiitccgrcnjc, 
fanb  jcbod)  tucbcr  Spuren  [riU)cvcit  ilV-rgbaucfS  nod)  entfernte 
^Injeidien  Uüii  Sltbercrjeii,    3'Ü'^ill'il  ciitbccfte  er  ahu'  ein  Stücf 
ilMciglan,^  wn  3e()n  (Sentner  (.'»^cllMd)t,   beffen   3i(C'erije(}alt  brei 
5o(otitit  Oetragcn  modite.    ^)uid)  ViibfoiLi''o  :!liifid}t    crf}ie(t   bic 
il^iutt  ifn'cn  Oiamen  iitcbt  wn  beut  3i(0errcid)tfnnit,  fonbern  lUMi 
bem  i-ilintnterrcid)-u  Ufcvi'icftein.    i^on  bcr  2taronHnt'faia=^6'>u&a 
am   feine  Uiiterfnd)nno[eu  fertfel^Huib  fciiib  er  an  bcr  Oicrbfüft^ 
bcr  iliccrcnge  -Sdiiuefel^  inib  KiipfcrficiS  unb   fprad)   bic  i8cr== 
iniuliung  an^o,  baf;  an  bcn  Ufern  bcr  2)iecrencjc  aud)  a)ialad)it 
bred)eii    tonnte.     UeOer()anvt   ift  er  bcr  ')lnfid)t,    baj^  "^leüaia 
Sciulja  eine  cjenaucre  Unterfiidmnii  in  ijec>loi}ifd}er  iJ3eätct)uu9 
iierbiene. 

Sind)  Itcfcrtc  biefe  Uiitevitefnnnng  einige  !artcgrap()ifd}e  5(u§= 
Deute.  "•^.H'»opetoff  tonnte  freili*,  allein  unb  o()ne  SOiitarbeiter, 
feiuc  genaue  '^lufna()iue  bcr  iumi  i()ni  b^fnditen  üüfteu  ju  Staube 
Ovingen,  beiinod}  luar  er  bcr  Örfte,  UH'ld}er  bcn  f{oftiu==2d)arr 
tiefd)iffte,  feine  geograpl)ifd)e  Vage  beftimtntc  unb  eine  IeibUd}e  Ufer= 
fartc  '3ioüaia  Semlja''^  mn  Uüftiu=  bi'3  sum  i)}}atotfd}tin*Sd)arr 
mit  3(nfid)ten  bcr  littoraleit  93ergfäiniue  cutiüarf. 

Oe^^t  tH'tf)eiIigte  fid)  bic  ru|fifd)e  3iVgicrung  eifriger  an  bcn 

v  .^icii  j  li  II,  Oi'ooaja  2cmliii.  liJ 


'■;v,'i 


'*'  -' 


B<:t 


J.., 


194 


SafavcW. 


'S. 


©rfürfc^ungcu  bcv  5)üp):c(inic(.  Sie  vitftctc  im  3a()V  1819  eine 
:©rti3g  au^^,  lüctdjc  bcn  :)iamcii  „Ocowaia  (Scmija"  cvljtctt,  untcv 
güt)rung  bcs  9)farinc=Vtcutonaut!3  Safavciu. 

ü)iit  aücii  crfürbcrlid)cu  ai'tveuümtfdjcii  3uftnnncntcn, 
3agb:=  unb  gifrfjcvijcvätfjcn,  fowic  bem  (^efcälf  311  cincv  ipü(3l)üttc 
für  bcn  '^ali  cincv  Uc&cwintcvung  ücvfcfjcn,  ging  l'ajavcn)  am 
10.  3uni  üon  2lvrf)angc(§f  au§  in  See.  lir  K\ii'»|id)tigtc,  bivcct 
auf  bcn  lLDiatoti*(f}fin^3(f)an'  su  f}attcn,  fticj^  jcbod)  auf  Xvcitei^^, 
wcW}cä  if}U  Ijcftimmtc,  bic  2übipi(5C  an^nfaufcn.  "iiiii)  f}icv  ücv- 
(cgtcn  i^m  GiSmaffcn  wicbcv  bcn  ^^cc^.  33iö  yjii}ü  33vitiüin 
war  baS  ganjc  Ufer  wn  fcftcm  öi'5  tcfc^^t,  So  fcgcltc  er  nacf) 
^olguicJü,  Ijcftimmte  bic  ')?ofition  bcr  Oiürbiücftfvitjc  bcr  3nic( 
unb  ftcncrtc  bann  luicbcr  üftivärtiä,  fticjj  |cbü(^  lüicbcrnm 
auf  (Siä. 

®cn  19.  3nli  jidjtctc  er  bic  Ufer  tci  SOiaigot  -  2cl}arv. 
!t)iefc  Strafe  luar  offen  nnb  er  beeilte  firf),  einen  günftigen  iBcft  = 
winb  jnr  Untcrfnd)ung  bcr  5übfpit<e  üon  ^^(ouaja  Semija  ^n 
öenutjen.  5lm  27.  3uU  äavingen  il)n  bic  (iiymajfen  snr  Um* 
fc^r.  '')im  rid)tctc  Vafareiu  feinen  tionr^  nad)  bem  '•JJ^itotfdjfin- 
»Sdjarr.  Unter  73  (">3rab  15  9J?inuten  n.  il3r.  begegnete  il)m 
auf^  neue  Giö.  (5r  tcftimmte  nun  bie  "^Jofition  bcv  ivavmatn* 
lifc^cn  iBorgcbirg^S  nnb  artuntete  fid)  faft  eine  JÜ^üdjc  lang  lu'rgebcn^o 
ab,  eine  ^^aiin  nad)  Oicrben  jn  bred}en.  3nbef5  u\ir  ber  5d}ar 
büd  an  33cirb  an-sgcbrod^en  nnb  faft  Oiiemanb  uon  ber  lUtann* 
fd)aft  mcfjr  bienftfäf)ig ,  lüobuvd}  Vafareiu  fid)  jnr  Üi'ärffeljr  ge^ 
uüt^igt  faf}. 

T)cr  ruffifd)c  yjJavtncminifter  gab  nun  unoer^ügtid}  iüefcl)! 
jum  33au  unb  bcr  ^(uörüftnng  einer  ^rigg  von  80  Snjj  i'änge 
unb  200  Sonnen  Xragfraft.  43ereit'o  am  2.  3uU  1820  lief 
baö  feft  gebaute,  gefupfcrtc  5^iI)V3eug  iion  Stapel,  baä  loieberum 
bcn  5)iamcn  „5cooaja  *2eml|a"  crl)ie(t.  ®ic  3lui>rüftnng  inbefj 
f^Iepptc  \\d)  biä  3um  fotgenben  3ar}rc  f;in.    2Jiit  bem  Oberbefc(}I 


?ilttc. 


195 


würbe  bcv  bamatiijc  ^v'ieutcnant  Siiitk  betraut,  ber  focfeeu  \)o\\ 
bcr  Grbumfeijeluuci  unter  Slapitäu  (.^jotoiuniu  3uviicfijefef}rt  war. 
IHitfc  füllte  ficf)  ^uerft  eine  üürtäufiiie  lleOeriicf)t  ber  Klüften  ber 
3n|e(  üer|rf)affen ,  bie  ''Avy  bor  l)cvuorraaenbften  fünfte  tic* 
[timmen,  üor  3U(em  a&er  bie  l^änge  üon  9)iatütfd§fiu=S(J)arv 
ermittetn. 

'^k  iöemaunuuii  ber  iövicja  Oeftanb  in  jiüei  Ciffisiereu, 
einem  3teuorniann  unb  2d}iff'5ar5t  unb  31)  SOJanu  niebereu 
'dlanc^^.  'ihn  15.  3n(i  üincj  bie  „Oiooaja  ^emlja"  in  See  unb 
iielaUiite  am  31.  auf  cioidil offene  Ci>?maffen  Uiucjö  ber  SBcfttüftc 
ber  Sübinfel.  ^\m  ih>cdicn  lanv]  fid)  buvd}  (vi§  arKntenb, 
fid)tete  er  eublid)  ba^S  Vanb  unter  71  (s3Yab  30  SDJiuuten.  ^lOer 
iiC»erall  luar  bie  itiifte  tefet^t,  ein  l)eftii]er  '^lorbfturm  trieb  ba§ 
J^-al)r5eui]  tueit  ab ;  am  22.  Jlncjnft  befam  man  ben  (irfti3efe()eueu 
iBerj]  (Pcnvousmotrcimaja  Gora)  in  Sid}t-,  alleiS  Giä  (}attc 
ber  '-h3inb  ;,ertvümmert  unb  bie  2tvönnuu3  uieijcjefüf}rt. 

!r>ic  li'iuia{)rt  in  ben  '0Jiatotfd)fin=^2d}arr  fanb  Öiitfc  uid)t, 
ba  bie  (}erv|d)enben  Cftiuinbe  itmt  eine  ijröjjere  5(nnäf)ernuci  an 
bie  itüfte  unmi.\]tid)  mad)ten. 

(5-r  mufite  erfteve  3weimal  paffirt  ()aben,  unb  rid)tetc  nun, 
ba  bie  Saljrovjeit  beveit-s  weit  uorjjefdjritten,  fein  ^lucjenmerf  auf 
bie  '.)Uifna()me  einer  mi.vilid)ft  tanken  iTüftenftrerfc  in  fiiblid)er 
"JiMditnUiV  '-iiMeber  sei^ite  fid}  (ii^^  unb  Vütte  fef)rte  nad)  5(rc^au* 
ijelyt  snvürf,  nad)bem  er  iicU\ientlid)  nod)  bie  i3eocjrap()ifd}e  Öäuijc 
oon  iianin  Oiojj  berid)tii}t  l}atte. 

3m  nädiften  3abre  warb  Vieutenant  ^v'iitfe  wiebernm  auf 
bcmfetbeu  5'.il)V5euij  auö^-^efanbt;  ben  erftcu  Z{)c\i  beö  Sommerö 
foUte  er  iebod}  ju  5lnfnal}meu  an  ber  :^appifd}eu  Stufte  üer= 
wenben. 

^^tm  8.  •ütuiinft  fid)tete  er  wieber  bie  <}?erwou§motrcnnaia= 
c;ora.  1)k  fiüfte  sei^-^te  fid}  voUfontmen  eisfrei.  5ün  (^eftabc 
auf  eine  (intfernuui]  wn  etwa  brei  a)iei(eu  f}infd}iffeub,  fouute  er, 

la* 


■  .-.:t 


li 


i  ml.,' 


r   ■ 


.■tr 


"V 


•t..ii- 


m 


I  . ; -' 


'fiJ 


! 


■1 '  ■'■ 

i.4 


196 


Silttc'ö  "JUf  citcit. 


•ißüä^ctcff'ä  ilartcn  fürgonb,  ben  SOJatotic^fin^Srfjarv  (ctrf)t  aii' 
laufen.  !t)üc6  [cgcltc  l^üttc  and)  btcfcS  30?a(  an  i^in  üüvübcv 
norbwärts  unb  cripavtc  ficf)  bic  2(ufnaf}mc  ber  aKccveugc  auf 
bte  9{ücfnnfc. 

2lm  11.  Sluguft  fcefanb  cv  fic^  \)ox  Gap  ^Jiaffau,  tüc(d)0'5 
üon  bem  (Seeoffizier  icbod}  für  bic  iliorboftf^i^e  üon  ^lOüaja 
(Semtja  gerjattcu  luurbc. 

S3alb  fticJ5  mau  r}ier  auf  einen  am  Ufer  auftet)eubcu  (5i§^ 
waU,  ber  bic  SBeiterreifc  t)iuberte.  5(m  17.  ?luguft  lief  bic 
SÖrigg  tu  bic  $Dfiiubung  bCfS  9JJatütfcf))iu  Srfiarr,  beffcn  gcc^ 
gta^j^if^c  i^age  nun  feftgefteüt  lunrbc. 

5M}  im  3a()r  1823  tücO  itapitän  l^iitfc  nirf)t  müjjig.  Cfr 
üegauu  feine  «Sommerfaf^rt  tuieberum  mit  '^(ufna()men  an  bev 
(appifd)cn  ^fiifte  unb  luanbte  jid;  bann  wn  '^arbö  an^S  nadj 
Dftcn.  3{m  27.  3nli  tefaub  er  fid)  oor  CSVinfe^iSap.  iH>n  ba 
norbiüärts  fegetnb  unb  bic  im  wergangenni  5ommer  &eftimmteu 
''^3ofitiünen  vvüfcnb,  erreidjtc  er  am  1.  '^luguft  bic  33reite  oon 
76V2  ®rab. 

33i§f)cr  »üurbe  gar  fein  Gi^s  gefefjen,  jetjt  [tief?  mau  ^'•tö^^ 
lid)  auf  sufammeuftängeube  unb  unburd)bringlid)c  älJaffen. 

Scdj'S  üago  fpäter  ging  bic  33rigg  am  '^MbberHSa^j  vor 
9lnfer.  33on  t)icr  am  umrben  bcibe  Ufer  ber  i\)ieerengc  mittelft 
ütuberDooten  aufgenommen  unb  aftronomifd^e,  loie  magnetifd)e 
iÖcoliad}tungen  angeftellt  )}M)  iüecnbigung  biefer  '^Irtciten 
ging  bie  ^rigg  am  10.  ?(ngnft  joicber  in  >5ee.  iföegen  Uu 
wettcriä  fonnten  bie  ^IrOeiten  crft  am  18.  »uieber  fortgefet^t 
unb  00m  fiib(id)eu  (SVinfe  (iap  Ciö  ^nx  ^itb|pi|je  ber  3nfel, 
ituffoiü  9iof5  au§geber)nt  loorben.  3n  biefer  (S">egcnb  f)atte  ba^J 
S'iif}r3eug  ba§  Ungtnrf,  auf  eine  ^anbOanf  jn  gerotf)en.  (f-5  untrbe 
äwar  lüicbcr  frei,  jebod}  mit  gebrod^enem  Sieuer,  ioe'5f)alli  fid) 
^ütfe  üter  Äotguicw  nad)  ipaufe  loenben  mufUc.  4>on  ber  ilarifd^eu 
'Pforte  am  fd^icn  bamal;^  baö  9)iccr  im  Cften  gän^Iid)  eisfrei. 


an* 

iiOor 

auf 


ba 


Süttc. 


197 


Tik  'ülbmtvalität  tcauftraiitc  fcf}ün  im  3a^rc  1824  wiebevum 
bcn  Kapitän  ^iitfc,  eine  Umirfjiffnnii  ber  5iorb=3nfet  i)0V3une()men 
iinb  wn  ba  aus  fid)  länciö  bei*  rftfüftc  ju  ücrfuc^cn;  im  ga((e 
bev  Unmi.Hiltcf)feit  ber  3luöfüf}vung  biefes  %\m  möge  er  üon 
ber  Sübfpilje  am  benfclbcu  inö  ^il^ert  fe^en  unb  nad)  ©eenbi^ 
cjung  ber  9lr6eit  im  9i)?eer  3iüifd)en  Otonafa  Semlfa  unb  (Spi^^ 
tergen  t>is  junt  feften  Gia  vorbringen. 

tier  Sommer  enuieä  fid)  talb  aU  für  (Siäfatirtcn  fef}r  un= 
giinftig.  3n  Uebereinftimmung  mit  ben  (}eftigen  Sinben,  bem 
3-roft  unb  ^}iet>e(  erf^ien  bie  See  üiel  ci^Sreidjer  aU  luä^renb 
ber  vergangenen  3a(}re. 

T^ay  ^)iorbenbe  oen  Ocovaja  Semlja  fonnte  nid}t  erreid^t  unb 
nod)  weniger  nmfd)ifft  werben.  Oiur  tei  Cap  Speebweü,  unter 
75  65rab  n.  33r.  glürftc  es,  fid)  ber  .Vlüfte  ju  näf)ern.  !;Dann  am 
Oianbe  beS  ßiswaUeS  JueftJuärtä  f)a(tenb  tnä  jum  43.  (^rab  öftf.  ?. 
faub  man  nirgeubs  eine  Teffnung,  mldji  and)  nur  ben  (2d)ein 
von  yj{ögtid)feit,  norbiuärts  vorzubringen,  geboten  f)ätte.  UeberaH 
berfelbc  '?(nOürf  ,^ufammen()ängenber,  bie  3i>afferlime  um  fieben 
6is  ad)t  <suf;  überragenber  (fisfelber,  über  bie  fic^  ftellemueife  biä 
fie(\vg  Jvuf?  l)ot)e  33erge  f(aren  (Sifeö  Oüo()t  (i^3(etfd)ereiö)  er()oben. 

Ocad)  ber  Seftfüfte  ber  2üb=^^3niel  3urü(fgefef)rt,  fanb  bie 
(f^pebition  biefelben  §inberniffe  auf  if)rem  2Bege.  ÜJom  5loftin== 
0d)arr  ab  mar  bie  Siüfte  überall  sumnjig  bis  breifjig  9[)?eilen 
toeit  von  (5is  befe^^t.  Cfrft  nad)bem  ()eftige  Süb^'  unb  5Öeftftürmc 
bie  lOfaffen  etivas  gelodert  f)atten,  gelaug  es  am  13.  Stuguft,  bie 
ilforbfpitH'  von  iß>aigatfd)  ausufegeln  unb  bereu  geogra|j^ifd)e 
Vage  feft^uftellen.  4?on  ba  aus  nad)  ber  ^ara=Sec  f)in  bcmerftc 
man  fein  (5is,  bie  iWrigg  rid)tete  if)ren  Cours  baf)er  norböfttic^, 
ivurbe  aber  balb  von  einem  t5istval(,  ber  ben  ganjen  (?»^efi(^ts=^ 
freis  erfüllte,  aufger)a(teu.  Oiad)  vergeblid)em  3uioarteu  unb 
nad)bem  bie  "«Pofition  ber  Sad)anin'fd)eu  3nfelu  uo(^  niebergetegt 
uiorben,  ivanbtc  man  fid)  tviebcr  nad)  Seften. 


il 


■i^rW'^ 


■'S; 


-■1 


1 


M 

■    ,:    I' 


i 


198 


Sraiitt  imb  Ätofetv. 


S%onb  bcv  incv  ei-vcbitionni  nou  1821  &i§  1824  l)atte 
?ütfc  iiicf)t  cinon  ciiisicjcu  9[l?anu  biivcl)  ^ranff)cit  ticvlorcn.  ?((§ 
9{cfultat  jcincv  9iei|fn  ift  bic  flcnauc  S'oftftcUinui  bcr  iiccaravl)i 
l'cftou  V^igc  "^lovcila  SomIja''3  unb  eine  ciiuSreiAenb  eiiu-;e()enbe 
llef>er|ic^t  ber  tücftti(f)eit  .Stii|ten  swifcljen  ber  ^aviicf)eii  ^'JJfovte 
unb  ßap  ^IciWan  f}en'>ev5ur)c6en.  üDie  Oiovb-  unb  Cftfüfte  bev 
3nie(  tlieOen  iebocf}  immer  nod)  unbefannt. 

jDic  3?üvi(ft(äge,  iüctd)e  Mapitän  l'ütfe  in  iöe^nii  auf  -^liebeV' 
leijunij  ber  le^teren  am  Scf)(uf?  [einer  9iei|ebef(f}reiliunii  c\kiH* 
[inb  r»on  r)üf}cm  3ntere|fe  unb  Ijefuuben  ben  llrf}eber  berfeUnMi 
aU  ()ö(f)ft  erfa()renen  unb  bererfineuben  ('>V'Ci3ravf)en  unb  pfeifen* 
ben.  *?lber  bie  Grfaf)ruucjen  ber  neueften  ^c\t  f)ateu  un^S  iielefirt, 
baj^  bic  '?Iorbfü|'te  ber  T^ovpe('3nKl  fo  mmc\  aU  bie  Äara  See 
fetne'^ivi\3'5  fo  nnnatibar  finb,  aU  mau  bi^of)er  an^ienonunen  f)at, 
unb  baß  e'3  feiner  mittetft  SdiHtten  unb  9{enU)ieren  oori]efd)obener 
%Mten  unb  4?i.n-rätt)e  bebarf,  um  ancf)  biefe  Xf}eite  für  bie  iliMifen* 
fd)aft  ju  er|rf)liei5cn. 

^{enere,  immer  mef)r  ^um  ^kU  fiif)renbc  iSeitraiie  .ytr  '.Vcap- 
piruuii  ber  vViüften  Vlmi  "^lOtiaia  Scmlja  erjialHMi  bie  Crypebitien 
tion  1832  biv  1838,  bie  ihmi  jiuei  f}ocI)wrbienteu  "JU-diamiler 
''Vriyatleuteu,  bem  .^{anfmaun  iB.  i^ranbt  unb  bem  i^crftmann 
SUefeiu  au^öijefiit)rt  unirben.  Triefe  beiben  l)fänncr  [)atten  fid) 
ijeeiniiit,  in  ber  5lbfidit,  ben  alten  .s'^aubel'juieii  burd)  bie  Marifdie 
'^H'orte  lüieber  jn  eröffnen  unb  bie  Cftfüfte  von  'Vami^i  Semlja 
aufuel)men  jn  laffen,  um  bafelbft  mit  ber  ^dt  ben  iinilrof^fanii 
in  3luffdninutij  ,yt  briuiien.  reu  TberbefeM  über  bie  (ijfpebition 
übernahm  ber  Lieutenant  yom  Stenermanu'jcorpci  iVid)tn|fou\ 
Xterfelbe  f)atte  fid)  früf)er  bei  ben  i-jeojirapf}i|d}eu  ^(nfnafnnen  ber 
ßiSmeerfüfte  burd)  3umuü»ü  betf)eilii-\t  unb  iimr  mit  '-i>erf)ä(tniffen, 
Laub  unb  Vcuteu  vertraut.    X^urd)  ineljäf)rii^en  i>erfel)r  mit  ben 


®)}lncr,  9?oö.  (gcmlja,  p.  34. 


'iPadjtuffcn). 


:...;t 


199 


l^vant^icriäiicrn  actauiite  ^cic^tufjoiü  suv  ^tnfic^t,  )ia^  eine  fla*^ 
fle()enbc,  unfecbecfte  Slarfcaife,  luie  fie  bie  rui"fii'cf)en  SÖatvofefänger 
5Wifd}eit  bcn  Xveitei'Sfelbern  amiHMibeit.  fld)  am  öeften  511  einer 
ftüften[a(}Vt   eiiiue.    'TiCid)  feiner  l'lniiaüe  nnb  unter  feiner  ?üif= 
fid)t  würbe  auf  ber  33raubt'fd)en  Serft  ba§  Sa()r5eu3  „'lHoMla 
^mVia"  erbaut.    (S§  f)atte  bie  ('»H'ftalt  einer  cjrcpen  Slarbaffe 
unb  war  Dierunbüierjii]  S'uf;  laUiV    ikn-ne  unb  t}inten  war  baf^ 
feite  mit  einer  cjebecften  Kajüte  iierfe()en  unb  ber  offene  '3d}iff§== 
räum  mittelft  fcewecitidjer  Oi\i()men  fon  «Sefleltud)  gccien  ©turj-^ 
feen  iit-M'*»tJt.  ^lu^cr  %\nd)tuffow  nnb  feinem  (^e()ilfen  51  ^'rapiwin 
tu'ftanb  bie  93eniannuuii  an^:?  einem  93oot^omann  unb  fieten  93auern 
beiS  '^(rd)aniiel>5rfd)eu  C»HnaHn-nement§,  im  ^anjen  äe()n  SDiaun. 
"Die  ^lu-orüftuuij  rcid)tc  auf  t»ier5e(}n  iDkmatc  au#.    ®er  öjpebi* 
tion  ijat»  mau  jur  ."pitfeteiftunij  uod)  jwei  weitere  5-af)r5eugc  tei, 
beu  2d)nncr   „3euiffei"   unter  33efe(}(  be§  IHeutenant  Ärotow 
unb  be^:?  Uutertiontenaut  Safafcu\  mit  ad)t  SDJann  33egleitung, 
bie  unter  beu  litovaleu  unb  ?3teffonj'fd}cn  3i3alrc>§iägern  3eT)euert 
werben  waren,   riefet  2d}tff  foKte  bnvd)  ben  "lOJatotfc^tin^Sc^arr 
birect  in  bie  .Stara^Sec  unb  5nm  C(h  vorbringen. 

T!Ci§  aubere,  eine  l'obja  mittlerer  C^röf5e,  oon  r)nnbert 
Xonneu  Vaft,  i}ofiif)rt  t>om  Steuermann  C^Muoäbarew,  feilte  3nr 
Terfnuj-',  ber  .Voften  KiuivS  ber  i^iJeftfüfte  auf  Salreffe,  3BeifiwaIc 
unb  Vad)fe  fa()ubeu  unb  für  bie  jwei  ütrigeu  ?lC»tf)eilnngen 
Slllinterqnartierc  im  93iatetfd}tin  2d}arr  ()erri^teu. 

X)ie  „^lemija  iSemlja"  liditete  am  1.  ^luguft  1832  bie 
?lufer,  fic^tetc  am  9.  ftetguiew  nnb  einen  Xag  fpäter  fc^en  9ie^ 
oaja  Semlja.  'M\  illOenb  beffelOeu  lief  fie  in  bie  ®d}i)rotfc^ic^a= 
i^ai  ein.  3lm  12.  fid)  ber  iöritwin  3nfel  naf)ernb,  ftie^'  fie  auf 
bie  Ireiknöfaute,  mU)c  fid)  von  r)ier  Ina  Olenji-Ostrow  (9ten* 
tl)ier  3nfel)  erftrecfte.  ^^Jac^tuffete  mufnc  bal)er  bie  grei3e  9icn- 
tt)icr-3nfel  umgeljeu  unb  im  ^;\'tud}eW'3fi^Sc^arr  ^äjui^  fuc^en. 
X)eu  16.  ful)r  er  an  ber  fübi3ftUd)en  Seite  mi  ^uffewa  Semlfa 


J     V 


■V! 


~%. 


>.,»-■' 


1 


1li 


illi 


I  ■  ä 


r' 


i 


200 


*^Jad;tiinü»v. 


¥■ 


I  *■■ 


i    i 


> 


^iii  unb  in  eine  Urne  iöitrfjt  ein,  bie  fünf  ilnnjt  mit  iühväxK" 
aufgcnoimncu  mevbcii  foiiuto. 

!Da   bic   hx\\dji  ''^3füvtc   afcijoivcvrt   wax,   imifUo    yic^    bio 
ifj-pobition   au]  iJ)?appirunij    bcr  3nic(ijvu|)|?cn    um    cio  2üb 
Ipitjc  füll  'Jioüaja  (Scmlja  bcfd^räiifcit.   !I^icfc  tuuvbc  auf  !)htbov 
booten  biMücrfftcUiijt,  iuclcfie  üOcv  bivi  Xveibci^^  i}cfrf}lovvt  UH'vbcu 
mußten. 

9lm  -)iifo(§fii  (2rf)an  unb  bov  ?oi}iuoiD^33u(f)t  lunnibcv  ijc-- 
langten  unfcrc  5cefar)rcr  am  23.  ?(Ui3uft  in  bic  .<^lauioufa  i\ii 
unb  faubcn  f)icv  eine  f}alb5cvfal(oue  3äiierf)üttc  unb  neben  bev 
l'elben  ein  Dorn  Steuermann  Owanoiu  im  3af}ve  1759  evvirf)tete'3 
Mirena.  Sie  fceid)to[fen  ^iev,  unter  70  (^rab  36  9JJiuuteu  n.  33.  unb 
51)  C>H\ib  32  9)Zinuten  ö|'t(.  l\  i».  (^Hvcuiuirf),  ju  übcniMUtcrn. 

^Iii(f(icf>nnüei|c  fanb  fid)  and)  in  bcr  OÜif^e  eine  iiJceni^e  oon 
3'reibf)ol3,  ba§  jnr  ?(uabe[|erunii  ber  .statte  unb  (5'i'»i'vnnii  bieute. 
3nm  liinfammeln  bes  ."pol^e^i  iimreu  burd)  met)r  aU  adit  la^ie 
jiDei  Sdjafupvf»  ttjati^v  Giue  il^eljaufnui]  uon  brei,ie()u  m\\  im 
0»ViMerte  unb  in  ber  iÜJittc  fieben  5"n|l  f}odi,  au'5  Stämmen  von 
Värdjen,  lannen,  Jyid}teu  unb  (S^spen  amrb  errid)tet,  ba^j  Vadj 
mit  Sd}ntt  überberft,  bie  ilKiubnucieu  mit  iOt\Hv?  inn-ftopft  unb 
in  einer  (irfe  ber  Cfen  aii^ü  miti]ebrad}ten  ßii'üi'llti'iJH'"  ^^nf^ 
iiemanert.  i^Jeben  bem  '^H'>f)nf)aU'5  erfiob  fid}  eine  il^ibeftube, 
mit  erfterem  bnrd)  einen  (SVinü  uou  lonnen,  bie  mit  Se^jeltud) 
eiuijebecft  waren,  iierbunben. 

•Jim  12.  September  fdiof;  man  brei  9ientl)iore  auv?  einem 
9iubet  w\i  uUiiefäf)r  fünff)uubert  Stürf.  'ii\if)reub  ber  nädiften 
"Xacje  befd}ä[tiiite  bie  ^DJannfdjaft  [id)  mit  (Sutlabunn  bc:?  ^af^v^eujvs 
unb  50CJ  Ut<tere'5  bann  auf  beu  Straub.  :ikMi  nun  ab  Iw^aun  man 
ein  iienaue'o  meteoroIoijii'djefS  !tai]ebud)  ju  füliren  unb  Vuftbrnrf, 
3Bärmc  m\>  ben  Buft''''»^  ^^'^  '^Itmofpljäre  ,yi  notiren. 

Unter  ftreui-jer  iU(\inn'?3ud)t,  9(rbeit,  'öciueiVnui,  3aiib  unb 
Spielen  er()ie(t  ber  ^üijvcx  feine  l'ente  ^iemlid)  frifd).    3m  'Mäx^ 


wäxH 


%hA}ti\i\t\v. 


201 


trat  atcr  bcv  Sc^artorf  auf,  bom  im  ^JOJai  sjuci  ^k^rionou  jum 
Cpfcr  fielen.  !Die  ^ättc  erreichte  it)veu  (}öd}|teii  -Vimft  beii  1). 
9fütem6ev  mit  —  32«  9{. 

5(m  9.  3amtar  1833  seilte  jicf)  btc  5onne  smn  crften  3!Kat 
luieber  narf)  fünfuubferf^jiiitäcjiacv  mniicieiif)eit.  ^ivir)venb  boö 
cianjen  Siittevä  t»eotiad}tete  mau  ütniiou^^  inuicje  ^tunbeu  laufl 
eiue  ^JJ?orgeuröt(}e,  lueuu  jid)  bie  Souuc  iu  bev  Oiäfje  be^3  McxU 
biauö  t>efanb. 

3lm  8.  5(pri(  idjxltt  mau  jur  Aort|\M|uua  bor  ^iüftenauf^ 
itatpcu  Dum  (Sife  au^3,  uub  jmar  uom  •?{ifo(öfi^3d)avr  ivcftiuärtö 
über  bie  9ieinefe=iöud)t  uub  beu  13otud)oiU':itti^£d}avr. 

gür  bie  'JJad}t  i]rulj  mau  fid)  iu  beu  2d)uoe  ein  uub  id)tiof 
nad)  einem  befc^iuerlid^on  Xaijmavfd)  iu  ber  «amoiebeuffeibuui] 
iianj  vortrefflid). 

3m  lefetgenanuten  Sd)arv  iinirbe  "i^idituffoiu  wn  einem 
^eftiiiett  ®^uceftnrm  ütvrfallcu.  ilVan  tonnte  fic^  nidit  me{)r 
auf  ben  j^-üijen  f)a(teu  uub  mufUc  fid),  \>m  Jitepf  c\i\yn  beu  ilMub 
iierid)tet,  niebertecjou,  um  nid)t  i.H'r|d)üttot  ,yi  juerbou.  3u  biofcr 
Vaije  brad}teu  bie  Veute  bvei  Xaiii'  of)ue  ^^ial)vuncj  ^u. 

?(m  15.  '^hi  seiiiten  fid)  aU  erfte  inn-Ooten  beö  ^|^o(av- 
fommeri?  vier  älMlbiViufe.  X^ou  21),  mad}to  fid)  '•).^ad)tuffou>  auf, 
um  bie  v^tiifte  norbiuärtv  ihmi  bor  Samoufa*5yud)t  3U  tiorjoic^non, 
unb  erroid}te  ben  folcio'i^^'»  ^^lil  bto  2üboft  2pit^'  von  ^^Joüaja 
5om(ja,  bie  er  (5ap  IVienfdiifoiv  uauuto.  T)io  Müfte  ftrid)  iumi 
()ier  nerbiueft(id)  uub  erfd}iou  iiioitl)iu  o(}no  morf(id)e  ilrümmnucjeu, 
eben  uub  Ieid)t  nad)  bom  "üUcx  ()iu  fid)  feufonb. 

(Snblid),  am  10.  3uut,  brad)on  Sübiüinbc  baä  Gi^i  unb 
fechten  ba^iJ  iöieer  rein.  ^ÜJof)!  luar  mor)rmaI'5  iüä()reub  beö  Wm> 
tersi  baiJ  Qli  änrü(faetüid)en  uub  bie  itara^Soe  in  eiuiiiem  9(t>= 
ftanb  füu  ber  iiiifto  eiöfrei  erfc^ionou.  *^iur  bie  iöud)teu  um 
Gap  9Wenfd)ifüiü  blieben  von  foftom  (Siä  umrahmt,  beffeu  Dirfe 
in  ber  ^amenfa=^33ud)t  inor^orju  3olI  botruci. 


i 
% 


"N-ä 


■i.^-H 


l 


,:*i; 


^r 


V 


202 


*;<acf;titffo>». 


fd)(o^  '^'a(l}tiif|oiü  mit  jiuoi  Vcutou  uiib  ^J)luubiunTatf)  für  einen 
3Wonat  eine  2.Hiüt[al}rt  norbunivt'S  (.in.ytftedcn.  Tem  (ionbnetenv 
ftrapijuin  ii(H'Vija&  ev  baö  (^-aljv^enii  mit  ber  snvürfbleitHMiben 
3)ianni(f)aft  nnb  une'3  if)m  bie  cin'Ayifiif)venben  StvhMU'i;  nnb  ben 
Crt  ir)re!:^  3"hH""'i'"treffeny  an.  Tmw  imivbe  ba'3  i^oot  über 
ba^s  C5i'3  ni'fcft(e)>pt  unb  bie  OiVife  in  bev  ^Hiditnnij  narf)  bem 
9)?atoticf)fin*2d)avv  liiniV^  ber  Cftfüfte  ancjetreten. 

3D?an  Kim  an  mefiveven  "iHn\]etiix\ien  üorüber,  lueld^e  "•}J.id)tn|'' 
\o\v  bev  9ieif)e  nad}  iSap  IH'voui'ofi,  ilMlIamon)  nnb  ilVn'd)  l>e» 
nannte.  93ei  tjeftigem  iJlMnb  unirbe  bie  9lvhMt  einiieftellt  nnb 
ba'3  il^uH  in  einer  33ad)münbnnii  ijeboviien.  X^en  1.  3nli  iie- 
(aniite  nnfev  9iViienber  ^n  einem  lHn\iebirii,  ba§  er  liap  ?h\ita* 
mou'  nannte.  (5ta\v3  lueiter  norbu\irt-5  entberfte  er  bie  'OJJünbnnci 
eine'o  (SiniieiS,  ber  t^on  fioften  ii^eviicit  einiiefännit  u\ir,  mie  er  fie 
bi^ifier  ciw  ber  Cftfüfte  nidit  jiefi'^H'n.  Tie  iH'eite  ber  Jvtnf?- 
münbnnii  ktmci  15  J^-aben,  ilu'e  liefe  7  isnf;.  2tromanfa\irt5 
iV'()enb  ftief?  er  anf  Stromfd)nellen  ^tuifdien  fteilen  (^-el-önfern. 
X^er  A(nf5  erf)ielt  ben  Ocamen  «afafoiv.  7'  2  ^^^'rft  iroiter  fällt 
ber  ^ntafotiv  Jvtnf?  iniS  ?JJeer.  (Sin  tJ  iinn-ft  nörblid)  baiuMi  cje^ 
leiieneö  iHircielnrcje  iiMirb'.'  liap  Crloiuofi  benannt,  il^ieber 
einige  SiJerft  unnter  .VMjite  fidi  nod)  ein  ni'i-M'i'ver  Jvlnf;.  "iHnf 
bem  4?orfpvnnii  an  feinem  nörblidien  Ufer  entberfte  "i'aditnffoiü 
bie  Xrümmer  eine^o  il^forfftanfeci  unb  ein  >iren,v  beffen  f)alb 
tefer(id)e  3nfd)rift  i>om  *.».  v^uiii  17(j()  [nv^emite,  baf?  (<i  oon 
Saiinüa  Vofd}fin  erriditet  luorben  umr;  ber  (Vlnf?  er()ielt  ba^er 
ben  Ofamen  Sfaiinna. 

i)Jadibem  ^^^ad^tnffoiu  am  5.  3nli  71  ('»^rab  38  'üJJinnten 
19  Seennben  n.  ii3r.  erreid)t  ()atte,  c\ab  er  ein  lueitereci  'i^or^ 
bringen  anf,  inbem  er  ^lueifelte,  in  feinem  fleinen  43oot  ben 
3J?atotfd)fin*2d)arr  erreidjen  jn  tonnen. 

^lU   er   am   7.   bie   5Öinterraft   uneber   erreidjte,   melbete 


'J.^aAtiiffpuv 


20;i 


Jtrapiiüin,  baj^  bot  Cri^^tmic^  in  bcv  ftamcnfaiöudit  Zac^^  jutjov 
crfotiit  fct. 

3n  J^-L%  lüibrtiicr  3lMnbo  fonnto  mau  atcr  crft  am  11. 
aibJlaufou  unb  ovrcidjtc  iiaA  acfit  loiicii  bic  Sfaiuiiia  uncbev, 
bic  ']?a(f)tuffciü  ii(ö  bcit  K'itcn  ,N>ifoup(a^  Kiiuv:«  bcv  Cftfüfte 
j(l)ilbcvt.  iHMi  ()icv  iiovbiüävt'S  fanb  cv  bic  .«^liiflc  (nnviiii  unb 
flcit,  6i'3  jiüölf  Jvabcii  r)Ocr).  ^^Im  21.  (icf  cv  in  bic  iivoj^c  ?ittfc= 
i0nrf)t  ein.  ^icv  cvf}otcn  fid)  bic  53oViic  in  Stufen  bis  arf)t- 
t)nnbcvt  5'»f?  f)'-"'*)  »"b  luavcn  mit  2cf)ncc  Ocbcrft;  bic  33u(l)t  ift 
ein  vovtreffndjcv,  iici^cn  alle  ^-liMubc  iicf((}ül^tcv  §afcu. 

?(ni  8.  ^üu^uft  ciclauiitc  man  ,^n  einem  l^oviicbiviie,  bcm 
(Sap  S^M,  nnb  pai'i'ivtc  am  12.  bic  2c{)uOcvt  2?ai.  (ituwv  ivcitev 
novbiuävts  umvben  nocl)  ßiuci  ÜMirfitcn  cutbectt,  wn  benen  man 
bic  eine  iövaubt'^:?,  bic  anbeve  ,S{(ofciii  ilVii  nannte.  tSnbücfi,  ben 
13.  ^^(uijui't,  lief  baS  J^a^V'^cucj  in  bic  Cft  'JJiüubunij  bci>  iÜia* 
tütfdifin  5rf)avv  ein. 

ü^ci  ©voiüänoi  OJhiil  fanb  ficf)  atnn"  feine  Spuv  wn  kxc 
tow,  bcv  vcvabvebetevmafuMt  fvittc  f)icv  übcvanutcvn  unb  iüevicf)t 
übcv  feine  fevncven  Uutcvnel)iuuiti-\cu  liintcvlaffen  feilen. 

Cfin  bvci  Xacjc  aubanovnbcv  Oiovbiucftiuinb  f)atte  bic  iTava- 
See  vcinjiefciit,  fo  bap  "^^adituffoiv»  bic  .^{iiftcnaufnafnucu  novb^-- 
u\ivtS  wci)l  f)ättc  fovtfcljcn  fönncn.  :)lbcv  in  biefcv  Otidjtnuji 
uicitcv  lutvbvincien ,  ()icf^  fid)  ,yt  einer  snicitcu  Uct>cviiiintcvnng 
entfd}(icf;en.  X^a.yi  fcfilten  ben  fiidncn  ^.flJänncvn  abcv  bic  Sväfte 
unb  ^Lebensmittel,  ric  Havbaffe  liditctc  am  17.  5lnv]uft  bic 
?(nfev  unb  naftm  if)ven  iSouvS  bnvd)  ben  9Jiatotfd)tiU'S(^avr 
iueftn.iävts.  3n  bcv  iÜcruffija-C^Miba  aniielan.it,  bcfuditc  '^?ad}tuffü«) 
bic  ^^iMntcvftation  ÜiOynu}fdou''v,  Jvo()in  (^Miiosbavciu  baö  33tüd* 
f)aus  ()ätte  bviuiieu  foKcn.  ^.Jlud)  f)icv  seilte  fid)  feine  2puv, 
lücbev  üo"  Setjtevcm  uod)  üou  ^votoii\  5)cn  19.  3huiuft  ans 
bcr  SÖicev^tcje  auslaufcub  cvveid}tc  baS  5at)V3cnc}  am  25.  bic 
3ufel  .^clauicui,  unb  i.^ad)tuffoin  Icnftc  bann  wccjcu  bcS  fc^Ic^tcn 


% 


>t- 


'l.;v- 


■:4 


'I 


204 


1 


i3 


''^ad;tii|'im'  uiib  ^iu'flta. 


^uftaiibcj  bov  MavOaifo  in  Mo  'i^otfcljova  ein,  lUMi  wo  axbü  or 
in  S)iViitfiior)'d)ntton  ütov  'lOfcioiii  am  21.  i^iownitw  und)  *^lvcf) 
cjiii]cl!3f  ,virürffof)rto. 

"J^on  Vioutoitcint  .Qvotoiu  unir  bort  gar  feine  Rnnbo  ein=^ 
iietroffen,  ('»MüO'Jbavetü  fiattc  bai^Mon  Yoidje  iyeute  iiemacf}t. 

^ic  aiVijiernnii  (H'|cf)(o|l  nnn,  für  bact  nädifte  3afir  lüteber 
eine  (J^-vebition  nacf)  Oiooaja  ^enilja  an<>,vtrii|ten.  Ta  ffeine 
galjr^oniie,  luie  man  fie  ,yim  Ifinlanfen  in  bie  feid)teren  tMirfiten 
brandet,  nid}t  i?ür()anben  iiMven,  bot  Mlofoiü  einen  2d)nuer  nnb 
eine  ftarbaffe  ein  nnb  mad)te  fid)  ,yii^Ieid)  anl)ei|'d}iii ,  mittetft 
einer  Vobja  anf  bie  *ii?eftfiifte  ber  v^nfef  ein  iülorff^aiiij  nnb 
ben  ,vtr  llebonuinternni-i  nöt()iiien  'l^roinant  jn  [djaffen.  I^ie 
Vobja  follte  ben  Jvanj]  anf  3eetl)iere  betreiben  nnb  ba<>  Sdjirffat 
.sirotoiu''^  nnb  feiner  ^.}JJannfd)aft  erfnnben. 

Ten  ii^cfef)!  über  ben  2d)nner  „.Virotoiu"  erl)ie(t  '•]?ad)tnffou>, 
bie  i5'ü()rnnii  ber  MarOaffe  „SMfafoiu"  ber  Stenerinann  ^^iiuelfa. 

■Den  24.  Miü  ISM  verlief;  bie  li;ipebition  'Jlrdviniiol^öf  nnb 
befani  am  3.  ^Jln^inft  ba^^  Vanb  ihmi  .Sianwi  'iof^  in  2td)t.  \Hm 
<'^.  trennte  ein  ".>ieOe(  Oeibe  Jvalir.V'niie.  iviclvuffoiii  erreid}te  am 
l>.  ""Mjii  .^lnfd}noi  nnb  bradite  bie  iWidjl  in  ber  2d)iiri.nfd)idia 
Ü3ai  jn.  Ten  fommenben  liJJoriV'n  (\\nc\  er  luieber  in  2ee,  nm 
3iiuo(fa  anf^nfndjen.  3n  ber  '3iä()e  ber  Hiikowajii  Guhii  {Mrebv?> 
iJ3ud)t)  erfnl)r  er  wn  v^vibreifenbcn,  baf^  j^iiuolfa  in  ber  :>iodmm= 
touHi  tun'  ^Hnfor  ücc\c.  Ten  21.  am  l'(\n\ieii  liof  ber  2d}nner 
in  ben  ^{oftin  Sdiarr,  i]e;ien  IViittaii  in  bie  iVJünbnnij  ber  Oied}!!^!* 
toiim  ein,  einer  Viebtinij'oftation  ber  Vadvjfäniier.  Tort  erfn(}r 
'l^aditnffoiü,  baf?  3i'i-^'-''if^i  bereitet  oor  brei  Xacjen  norbunirt^^  cje* 
fegelt.  Gin  K^rantbierjäcier,  bor  am  bem  l0^^totfd)fin  v2d)arr 
fam,  cr5ä()Ite,  man  f)abe  bort  nörblid)  oon  ber  Seftmünbnnji 
<2d)tff'otrümmer  ^»^fnnben,  bie  möiitidjerioeife  bem  „3eniffei"  nntet 
l^ientenant  ilrotoiu  ^nijeidjriebeu  luerben  fonnten. 

Sünf  Xaijc  fpäter  anferte  ^).\id)tnffoio  an  ber  'JÖinnbumj  bo'o 


1      ' 


^«actjtitffew  uub  3«volfa. 


•-'05 


IMII- 


S!)Jatotic()fa  i^diljcj.  toii  nM)\lin  9JJi.n\v'ii  tvaf  aurf)  ^iiuolfa 
mit  bcv  ftavCmifo  bafclOft  ein.  iH'Vi^cOfi*  tHMiuil)tou  fie  jicf),  bic 
?übia  mit  bom  Ü3Iecf()auie  auf.yifiiibeii.  JÖci  Myss  Sclmrawiew 
(iivauirf)  (5ap)  luav  bic  !:)}Jccvoiuie  wn  iS'bi  bicf)t  (H>H%<t,  biivd) 
iüctd)C'3  fid)  bic  (Si-pcbitiüii  uio()(  mit  jivo|lev  5lnftvciu]iina  iiiib 
^citücrliift  burrf}avKMtctc,  jcbocf}  miv  um  eine  iiod)  iivöf5cvc  lSut= 
täu|'d)uuji  cm  bcr  Cftmüiibun;»  ocö  ^A}ax^  311  cvfa(}Von,  bic  üoii 
uiibuvd)briiu]lid}cm  {S\<i  atvicfpowt  luav. 

•Ulm  12.  ScptomOov  tvatoit  fio  bcn  OfürfiiH'cj  an.  Tue  See 
mar  boi  ".Wn'büftiutiib  imb  ciiiov  lompovatiiv  uoii  —  2"  i)t.  boroit'3 
iiofvovcn.  |\id)tu|fo»u  bcfditof;  iiiiit,  an  bcv  2id)irafina  311  iibov 
lüiutovn,  au  ha\n  .spodij^-ftabc  bav  itHutovquavtiov  aiircjCJdi(aiVMi 
jinivbo,  luo.yi  ov  bio  Xvümiucv  wn  bvn  alten  ilHorf()ütten  unb 
ba'o  ii>vait  bc'i  üiO'onuifUoui'i"d)eu  iunfdimava  benutzte. 

Tic  i^^ütte  Ooftanb  cim  .yuei  l^VMuädicvn ,  einem  iivo|len,  21 
M^  tauji  uub  10  M\y  bveit,  fiiv  bie  14  ^diifioleute  beftimmt; 
baö  fleiuove  12  3'n|"?  t'.niil  uub  10  J^'uf;  breit  [iiv  bie  Cffi^iere 
uub  beu  (5otbid)eev.  iHlle  5paUeii  luuvben  i'oViifältii]  mit  '.)JJooc( 
aujiiicfiillt  uub  von  Mmm  mit  ^iiHn\-;  falfatevt,  ^iH'itid}eu  an  beu 
ÜiHinbeu,  ein  vnififdiev  iVid'ofen  in  beut  iivoilen,  ein  ciferner 
Cfeu  in  bem  fleincit  Wemad),  enb(id)  bie  nnentbel)vüd)c  iöabe^ 
[tube  uoKenbeten  beu  Ocooaja  ^eniljanev  ^ionifovt.  X)ic  ^lü[t 
mar  na()rl)aft  unb  c[K'i\m'i>.  Oiid)t  feiten  evid)ien  ilMlbpvet  auf 
bev  Üafel,  uub  ba^i  l)ier  f)äuficj  u\idifenbe  ^.'bffelfvaut  luuvbe  at^J 
tvcfftid)e  ^lücit  iieuüffen. 

i)(lc(  bie  iiälte  5unaf)m,  lief;  ';\id)tnffoiii  ^Hntiiclf alten  juv 
(Svtcijuni]  ber  (iri'3füd)fe  bi'o  3U  einov  lintfernnuci  wn  3el)n  ^-JBcvft 
aufftellen,  3U  ^mn  veijelmäfjiijev  iH>fidniauni]  er  bie  ^})Jannfd}aft 
anl)ielt. 

'M  1.  :)JoPcmber  be^iann  bie  lauije  'i^ofarnadjt,  bod}  mar 
C'^  um  yjattacj  nod}  etma  l'/._,  Stunbeu  faucj  ^c«c,  uub  ^?onb 
unb  OtovMid)ter  leud}teteu  3eitiueife. 


■;:S 


^ 


vi 


i 


it.4 


1.11 


206 


^]Jad;titffo»ü  uiit»  ßüvolfa. 


V 


I  "' 


■i 
■i 


T>cn  IG.  Dcbccfto  fid)  btc  ä)i\\n'cjuie  mit  fcftcui  &i,  [cttift 
bcv  Sßcidjf  cim  uiclcf)ciu  [ie  tf)v  Xvliifiüaficv  i'djöpftcn,  Dcvfieiitc. 
®iv3  SBaffer  mußte  5,  biv5  iJ3rcimmatovia(  b\^5  15  SÖcvft  mit 
f)cv\icid)afft  lücvtcn. 

1)\:x  '^lufcntf)att  in  bcr  Sßtk  cnuicä  ficf},  \vci<i  Üältc  aii' 
lH'(aiK]t,  ijaiiä  cvträ^]üct).  x'äftii]  luiirbo  miv  bcv  Oi'aud),  ba  du 
Oi\iud)fauij  uid)t  auiict>vad}t  uiorbou  war.  -)hm  foU]tou  f)cftiije 
Sc^ucciieftötn'V ,  wciAjc  baö  iMorfl)iiU'5  oft  cjanj  bcbcrftou;  «i 
bojjauucu  bie  43ciud}c  bcv  ']3olavl\ivcu,  luni  bcucu  iui  Vaufc  bco 
üMutcV'3  elf  Stücf  cvU\jt  anivbcu,  ciucv  [clbft  auf  bcv  .s>iuyf(uv, 
ciucv  .^lücitcv  auf  bcm  T^ad).  I)ic  itältc  cvvciditc  ciuc  ipöl)c  mn 
—  30"  'Ji,;  bicfc  ftcii]cvtc  fid)  übcvt}:iipt  uuv  Oci  c\cin^  ftiUcm 
ÜiJcttcv. 

3m  ÜOiäv^  uub  5(pvU   mad)tc  i\id)tufioui  uiit  ^iiuolfa   cv^ 
ijau^cubc  3lufuaf)mcu  in  bcv  :liät)C  bcv  iiMutcvftation,  bic   ciuc 
'^llHl)cihuu3  cjiui^  bcm  5üb',  bic  lubcvc  bcm  :\'ovbufcv  bcv  'Max 
cui^c  cutlaua  in^i  ju  if)vcv  CftuiünbuHii. 

IS'iuc  Mavbaffc,  bcvcu  3i'»i»^'vuu;i  bei  bcv  illMutcvf)iittc  an- 
gcüvbuct  lüavb,  foütc  baju  bleuen,  'JioiMJa  2cmlja  von  iin'ft  f)cv 
5u  umfdnffcu,  iüä()vcub  j^iioolfa  bcvcitv  auf  ciucv  '-iiHiubcvuUij  ihmu 
3(ui5ciaui}i5  iSap  (Myss  Wycliodiioi)  an<''  iaiuvs  bcv  i\\>vboftfüfte 
bCi]viffen  luav.  5i3ei  bicfcv  (i^cU\icnl)cit  cntu'crftc  cv  bic  ciancvin= 
iJ3ai,  bic  Unbefaunte  43ai  nn'i^  i^ävcu  i\ii.  ;Hm  ('sünffimicv  ^n\) 
(Myss  piitj  Paljzow)  iKubei  iiclauj-jtc  bie  (i'^vcbitiiMi  bcu  24.  xHpvil 
juv  3"totoiü  .S>ilt>iufct  (Poliiostrow  von  Flott'i),  wo  fie  iViaUiict 
an  Vcbcn^^mittclu  juv  llmtel}V  ni.Ul)iiitc,  uad}bcm  ^"'^'•''tf^'i  ^^^^^J 
ein  i^etiufvcuj  evvid)tct  I)attc.  licfcv  tvaf  am  30.  bei  X^vciüänoi- 
a)h}j?,  wo  cv  bvei  la^ie  vaftctc,  am  0.  Mai,  nai]  ciucv  310^ 
wefeuf)cit  üou  incvuubbveifjicj  laijcu  bei  bcv  ^ii^utevftatiüu  an  bcv 
!J;fd)ivafiua  ein. 

*2d}nccvicfti3bev  bei  f)cftiocm  Siub  f)atten  bic  ^ufnuaubcvuni] 
(jänfiij    cvfdjiücvt.     StelleuuHnfe   lüar   bao    (£>,>   i^üu  bcv  'sln^ü 


^adjtuijoiv  uub  äitvelf'a. 


207 


äuriicfgciüidjcu  uub  uuiu  nuifUo  iid)  Kiucj^j  bcv  ftcilcu  uub  ()ü()ou 
Sctöufcv  t)iuavtunteu.  3w>-^*>'if>-'ii  tHnncvttcu  jic  (Sräbcrcic  tnö  ju 
12  gaben  t)Ocf)  uub  IV2  ^iJcvit  im  Umfauijc  fjaltcub.  (^aujc 
Xage  bvac()tc  mau  UH\]eu  bcv  '2cf)iieoi'tüvme  uutov  bcm  mitcjcuout* 
mcucu  M^i  3U,  ba^i;,  um  btc  Ä\ivuie  bcffer  ju  f}a(tou,  mit 
Sd)ucc  Dcbccft  tüuvbc.  '^(uf  bov  ^)iViie  OcoOad}tcte  mau  3al)lroicl)c 
8purcu  wn  Oi\mt()icvou,  fticf?  auf  (Siebävcu  uub  li-iöfüdife,  \a{)  au* 
8cf)ucecu(cu,  ^})lmn  uub  (i>5taurficv,  abcv  fciuc  Sdiuccammor. 

3lm  staube  bcs  (Sii'o'S  taud)tcu  ,yuiioi(cu  Üiobbeu  auf,  ba^ 
Cjccjeu  (^ciiitou  )id)  tciuc  ii\ih'offo. 

XvciD[)üt3  univbo  iu  'J3i\mu]c  ücfuubcu,  imr.icv  an  bcv  •3covb== 
feite  beV'  iHn'cietnvije,  maud)mal  bk-  5U  eiucv  >^ö()e  vcu  '^d)n  J^ujj 
üOev  bem  liJ{eevcctfptei]c(.  3u  bcv  0>V\ioub  bov  33ävcn  l\ii  eut* 
becftc  uiau  eiueu  bO  ö'uf?  laufen  uub  3  i^iifj  birfou  Vävd}eiiftaunu. 
!Die  ilälte  luav  iiiäl)vcub  biefcv  Vaube^'cuviiou  utenmly  unter 
—  18«  9i\  iiefuufeu. 

iOJittleviueile  tvat  mi(bcve  iiMttcvunc}  ein.  Sd)ou  iu  bev 
yjiitte  i)J{ai'5  ftiecj  bav  Xl)cvmometev  auf  +  2"  Inä  +  7»  ^J{., 
befonbev'5  wenn  iin^ftiuiube  wdpn,  wddjc  baij  t5i'o  c\(C[m  bie 
Küfte  bväUiiteu.  I}ev  5d)uce  fiu.]  au  ju  fdmietjen  uub  liube 
be'5  yjJüuatö  seiiiteii  bie  2üb{iol);incic  bev  '^iX^^c  eiueu  aviiucn 

\Hu()aud}. 

;Deu  9.  3uni  fammcUe  '•:j?ad;ituffoiu  baö  evfte  l'öffeifvaut 
ein,  beffeu  Ü3(ättev  fid)  aOev  evft  auv^uLnlbcu  im  i^egviff  \i\mn, 

&n  fvifd}ev  Cftfüboftiuiub  tvieO  am  10.  ouui  ba§  ®§ 
mi  bev  nieftUd)en  ^JJiüubuuii  Huau^^,  abcv  V(xnc\-i  bev  Ufer 
Uiiievten  nod)  i^tavben  uub  (ii^^teViio.  %m  'JltuMif  beä  12.  m^ 
ua(}m  man  beu  Tmm  bc-i  evftcu  (^VninttcvS  auf  im  fiibüdjeu 
Ü3eViieu,  bann  evfot^te  ein  tüd}tiiiev  Ou\]eUiiufs. 

®eu  IG.  trafen  Oacibveifenbe  iUbi  iiemj,  beu  21.  bie  ?übja 
be^3  23üviievö  3eveintn  anä  2fum  ein. 

l^i'vft  am  2i).  wuvbe  bie  iiH'ftmüubuuij  .yin^c  fvei  tont  ßiö, 


s",  ■■ 


% 


■  !;■ 


MF' 


.•1;#- 

W 

:^i: 


4»- 


i;S1 


i,?i.i 


:i 


20S 


'$iac(;tuffow  ititb  3'^i'o'f'«' 


unb  'ipadjtiiifüivi  ijiuij  am  füdjcnbeu  Xacj  auf  bcv  ^avDafjc  „Sla|\v 
h\v"  in  See.  ^mi  iöootc  unb  '^Jvüüiaut  für  3V-2  SJZüriate 
f)attc  er  mitijcnommcu,  iväf)roub  swci  Slranfc  unter  ^lufficfjt  bc§ 
<5elbfrf)cer!3  unb  etne§  SBärter§  im  2öiuterr)au[c  äurücfijetaffeu 
würben. 

Umüeit  be§  ®i(C>er^(Sap'$  am  Ufer  ber  3ni'e(  SÜiitjufcfjeiu 
unb  in  ber  ®itljer=ii3ai  lunrbcn  Srfjiff'itriimmer  üom  3cf)uner 
„Seniffei"  gefuuben.  1)en  8.  3nli  erreicf)te  man  bie  9lbmtrantät§- 
^alOinfef,  wo  fid)  XretCei'3  ^eii^te.  Den  foliicnben  Xacj  fal)  jid} 
bie  C>^efenicf}aft  üei  ben  C^kn-Ctün)i)ie  Oftroiua  wem  (S'bi  befe^jt, 
ba'S  immer  f)eftiiier  anfe^Ue  unb  enblicf)  ba^S  jMfivjemi  .^erquetfcfite. 
!Den  iuaH'rmeibIicf}en  Unteriianil  bor  Hartaffe  UüraU'Jfel)enb,  Iptte 
'')Jad}tu|ioa>  red)t5eitiii  ißefef)!  ertl)eilt,  bie  unentbef)rlidi[ten  ('>V\ien- 
ftiinbe  in  ben  jiuei  45ooten  über  ba^s  Ci-i'o  an  ba^o  nur  eine  'U(x\t 
entfernte  Ufer  ber  33erd)'':J  3nfel  5u  fd}affen.  ipior  [n\id)te  bie 
5JJannfd)aft  bie  :)iad)t  unter  ^^dtcn  ^yt  unb  mad)te  fid)  be^s  anberu 
XacvS  an  bie  '^(U'Sbefferuiu]  ber  33ootc,  um  auf  if)nen  bie  Oiürf' 
reife  nad)  iWatotfd)fin^5d}arr  an,yitreten. 

3n  biefer  tritifd)en  Vaiie  erfd)ien  aber  nnerivarteteriüeife 
'pilfe.  3eremin  traf  mit  feiner  Vobja  ein,  lief?  fein  J^abr^eucj  in 
:'er  beuad}barten  iJJieereniie  unb  c\uu}  auf  bie  i^erd)'-3  v^snfet  ()in- 
über,  um  ben  3"^i>i'^  ^^'-^  ^•K'^  5»  untev|ud)en.  >pier  ftief;  er 
auf  bie  t)i(flofen  Seefabrer  unb  bot  il)nen  bie  Vobja  .^ur  Oiüd  = 
fabrt  an.  3n5unfd}en  war  aud)  eine  aubere  Vobja  be^o  3agb^ 
rcifenbeu  ('>3u)0'ibarew  eingetroffen,  bie  einige  ber  ^d)iffbrüd}igcn 
an  ^orb  uafim. 

3n  ber  '^fadit  be'5  22,  3uli  bradien  beibe  Vobjou  gemein«^ 
fd)aftlid)  auf  unb  liefen  balb  in  einen  .spafen  ein,  ber  gegen  alle 
äiJinbe  gefd)ü^Jt,  reid)lid}e'3  XrinfaHiffer  in  i^ädien  unb  an  ben 
Ufern  eine  3J?enge  oon  Xreibl)ol,^  bot.  "j-Vid^tuffow  nannte  ilin 
nad^  feinem  9ietter  Stanowitfdie  v^eremina. 

33i§  5um  1.  ''^luguft  war  v^eremin  an  ben  Ufern  ber  »Mje 


«J^piP-UVW.^k. 


latc 
iffcit 


lief) 


ov 


^ad^tuffon?  uub  3iwotfa. 


i:-  .1? 


209 


gdegcncn  unfern  mit  bcr  Satro^iagb  Dcid)äftic3t,  ^uä^vcnb  ^ad)^ 
tuffoiv  unb  3»W'^I^«  TOcitcve  ^lüi'tcnau|ual)mcn  fcciucvfftoütcjteu 
-lub  bie  Sage  bcr  §atcn''3nK(  (Ostrow  Sajazkij)  k'ftimmtcn. 
Vlu  bcv  5(bmtvalitätg^^altiini'ct  üürü6cvi'ec3club  bciud)tc  bie  Sobja 
3orcmiu'S  ncd)  bie  Siulmenjew^^ai  uub  fc^rte  banu  äur  Xiäfxxa^ 
fiita  jurürf. 

'Jiad)bcut  ber  25cviud},  üou  bcr  SBcftfüfte  äu§  bie  *3^orb*3uict 
:,i;  ,tmfd}iftcu,  i3cid)citcrt,  fafetc  '';\id)tu|foiü  bcu  eutfdjlufj,  fciu 
{^IM  ani  ber  Cftfcitc  bcr  ©oppctiui'ct  ju  ücri'ud}eu. 

Ihmi  ber  l'übja  be^3  iBürgcrö  Xi'd)ttuögiu  erborgte  er  eiue 
Siar^iffc  uub  giug  am  10.  ?(ugu[t  uiit  füuf  93Jatroien  unb  bem 
5etbfd}ecr  Xid)upcuü  im  9.)?atoti"d}tiu=8d)arr  ü)"t»üärtä,  errcid)tc 
am  15.  X)roUHiuoi  liÖh}il,  arOcitctc  fid)  mit  Gvfolg  su)iid)eu  bem 
cutgcgeutreihmbeu  Gifc  3ur  Cftmitubung  burd)  uub  begauu  bie 
'?lufual)me  be^S  fiüiteu[trid)e!S  iu\6.)  'Jiorbeu  f}iu.  Um  bie  wn 
j^moUci  eutbedtc  ii3ai  ju  tei'id)tigcu,  a\n*  er  oft  gcnötf}igt,  f)iutcr 
geftraubctcu  'ii^^Oergen,  Ufcrooriprüugcu  uub  iu  bcu  (Siutmd)^ 
tuugeu  Im  ^lüfte  üor  bem  :J(ubraug  be§  (iifc»  3"fMt  S"  lud)^"- 
«0  i^jfi.iugii'  :v,  öeftäubig  auyU}cid)eub  uub  Oürioärtä  briugeub, 
3u  i.  r  'u'-i  i:iie  fpäter  fciueu  iKameu  cr()ielt  C^?a(^tuifoiü=3ui"eI 
uuter  7 !  ;»rab  24  9JJiuutcu  u.  Ü3.),  35  3ä}erft  uörbliAcr  aU 
Biioolfa.  iliv^a  40  äi.H'r[t  lociter  mi)  Ocorbeu  wax  ciu  sicmlid) 
f)of)e^j  lun-gclnrg  fid}tt\ir,  loeldiov  "';^ad)tu|foio  Daljnij  Myss  (g-erueä 
(iap)  uauute.  5^a'5  oorliegeube  ti-iy  uöt()igte  il)u  5ur  9Uid"fa()rt 
md)  ber  SBiutcrftatiou. 

3u3UMi"d}eu  ()atte  ^^»■^'•■»(fa  bcu  5d)uuer  auägeriiftct  uub  jid) 
äin.  ipcimreii'e  fertig  geuuid)t.  5lm  7.  "CctoOer  crreid}tcu  fic 
€>rIsvabota. 

■.''-ou  bcv  ?]tauuid)aft  loaveu  ioäf)rcub  il}rcr  440tägigcu  %t}' 
)i>cieul)cit  .yoei  auf  ^Jioüaja  5cmlla  geftorDcu,  bie  üDrigcu  tef)rteu 
gefuub  3urii(f. 

^^ad)tu[|oai  madite  fid)  gtcidi  au  bie  Drbuuug  feiucr  23iid)cr 


■fc 

-i 

i'i    : 


m 


f 


rr 


'i 


1 

j 


210 


».  öaev. 


unb  33cüt»ad}tiuiiicit.  'ilbcx  [ein  fväftigcv  ßövpcv  mav  (nö  auf 
bie  (efetc  Safcv  cvfdjöpft.  i2d)üii  [cit  bcm  Untcvcjangc  bev  ilcix^ 
tapc  litt  ev  am  id)lcid)cubcn  '^kiicx.  ISr  ücrfdjicb  mitten  in 
feinen  2lv&citen  am  7.  ::)ioüenit>cv  in  3lvd)aniicBf. 

ajjit  ben  ä3vcuiii  i'"  *i^n-teu  unb  fämmtlid}en  ^lufjeidjuun^ 
flen  tvaf  3ii>-'"^If''i  "»  ^  1Ö3G  in  ']?etevähiVii  ein,  wo  ev 
''iJadjtnffüiü'^  33evid)t  atfd^ioi?  unb  bie  ilartc  bev  ü  mi  i()m  auf== 
genommenen  ^iüftenftvid)e  snfammenftellte. 

®ie  üeiben  (ii'pebitiouen«  ^HidjtuffLnü'S  i]et}öven  ju  ben  an 
^tefultateu  bei  lueitem  eVijielMiiften.  'Jiedinet  man  bie  aftvo  = 
nomifd)e  iÖeftimmnUii  melnvvev  n:iefentlid)ev  ']?nnfte,  bie  Sülle 
fovgfiiltiiiev  meteovoIi.\jifd)ev  unb  niaciuetifd)ev  43eobad)tunv]en, 
jevnev  bieienicjeu  nn  iSbbi  unb  ^Intf)  unb  bie  t]eoijvapI)iid}en 
2{ufnaf}men,  fo  evfd}ciut  bie  vaftlofe  Il)ätii]feit  beiS  {üf)uen,  un- 
cvmüblidjen  3eemanuö  n\i()vf)aft  ftannen^iiuevtl). 

33iö()ev  wcix  Oioiviia  ^emlja  blof?  in  mevcantiUfd)em  unb 
nantifd^em  3nteveffe  Defudit  luovben.  Mein  ^3iatnvfüvfd)ev  von 
"^ai)  (jatte  mit  bem  Bt'ii't^'-'^'ft^it'  bev  ih3ii|enfd)aft  ba^j  Vanb  be^ 
rül)vt.  X:ci  faf^te  bev  ^Ifabemifev  iL  (5-.  i\  ^aev  biefe  Slnfgabc 
ins  3(ui}e.  iSx  fovbcvte  bie  Slfabemie  bev  ih.U|fenfd}aften  in 
®t.  'ißetevöbnVii  auf,  and)  il}vevfeit'o  üüv^uijetjen  unb  bie  (iv- 
füvid)unij  bev  Oiatnv  bev  Gnfelnvuppe  in  bie  i>inb  ju  nel}men. 
T!ie  2:()at  ^nm  Üinn'te  füijeub,  ftellte  ev  fid)  felbft  juv  X)i'-opoiition. 
S;ev  '^ovfd)(avi  fanb  allen  AHMfall  unb  i\  ilViev  luavb  beanftvaijt, 
im  l^iufe  beiJJ  Sonunevci  1837  Vapplaub  unb  i^iciHija  Semlja 
ju  beveifen.  3"  i^'inm  ilHv^leitevn  luäljlte  ev  S^.  ii'etjmann  CiU 
C^etvjnoften,  ben  ipüttenoeviualtev  ili'öbev  aU  ^ddjmx  unb  ben 
l'abüvanten  beö  sooloüiidien  lUtufeumo  ^].^l)ili).tpoiü  ali5  'l^väpavatcv. 
^iwolfa  cvbot  fid),  bie  Veituuij  beö  ^Sdiiffe^^  ju  übevnef)men. 

5)en  G.  3nui  tvafen  bie  !Jiatnvfovfd}ev  in  i,Hvd;ani)etöf  ein. 
Xa  bev  3UV  il5evfüj]unii  i^eftellte  (2d)uuev  „Sivotoiu"  fid)  al^3  3U 
ftein  cvune'ö,  um  bie  i.Viiti)liebev  bev  (iipebitiüu  unb  bie  iuhmU'v 


3twoifa  uub  ajloiffcjcw. 


211 


ficf)tUcl}cu  ©ammluucjen  aufäuncfimcn,  inictf}etc  ü.  23acr  iiod}  eine 
mia ,  auf  ber  er  %  mit  yctjmauii  imb  ^13f}i(tpVütD  einrichtete. 
9föber  fetieb  m\  bem  Srf)uner. 

"iM)  fur^em  5Ui[ent()art  (\\\  ber  rappticTjen  ^Uifte  mMm 
)ie  jicf)  üftiuärtä,  iicf)tcteu  ©änfcHSap  am  17.  Ouli  uub  liefen  am 
11).  in  beu  9)iatütfcl;fin^!2d)arr  ein. 

v>n  ac^t  Xacjeu  luaren  (uMbe  Ufer  ber  iDieeren^je  tu  acopofti- 
\i)tx,  botanifd)er  uub  äooloüiicfier  33e3tcf}uncj  untcr|nd)t.  Sibric3c 
iaMnbe  ()ie(ten  inbejj  bie  auf  Seetfjierjagb  au^Sijeianbten  l\'utc 
brei  iö}od)eu  laug  3uvüct=.  n.  ^acr'-^  il'uuid},  bie  Cfttiiftc  be§ 
5*avr  5U  befnc^en,  njurbe  iwwx  nod)  t()etlii)eiie  erfüllt,  inbem 
er  in  einer  iiarOaffe  biö  an  bie  itara*5ee  üorbraug.  !J)auu 
ging  e§  äur  "^led^iuatDiua  uub  am  31.  ^Incjuft  auf  bie  ^eimreiie. 

^iiüülfa'iä  'lllrteiteu  U5ä()renb  biefer  (i^-pebitiün  be|d)ränttcu 
fid)  auf  bie  ?(nfnaf)me  ber  LU">n  if)m  befudjten  ?(nferfteUen ,  bie 
^.?(nferticjuuij  iton  §afeup(änen  unb  auf  ipöf}eumeffum3en. 

3um  '^m^t  ber  iüeeubicjung  ber  küfteuaufnaf)meu  feefc^toji 
bie  ruffifd)e  ^Jiegieruncj  bie  ^üiörüftunc;  einer  (i^-^ebitiün  iüäf)renb 
3iüeier  Sommer. 

,3iuei  Sd)uner  (^^iottaia  Semija"  uub  „Spi^bergen"  iDur= 
beu  erbaut.  S)er  Ü3efe(}l  über  erfteru  luarb  mieberum  bcm 
Vieutcuant  3'^'-'"^i^^'' f  ^i*-'  (5üf}rnng  beö  jiueiteu  bem  Sicuteuaut 
ilV'üiffejeiü  anvertraut.  ^\\\\\  Xran^oport  einer  93atfcnpttc  uub 
befS  "^JrcüiautiJ  mietl)ete  man  eine  Ji^obja. 

X'en  27.  3nni  1838  tief  bie  (Sj.'Vebitiüu  öou  3lrd)augct§f 
auö.  Lieutenant  i)J?oi|feieiu  unb  bie  \iobia  fd)Iugen  fofort  beu 
ih>eg  nad)  Ocüuaja  «emlja  ein,  iiio()ln  il)ueu  3'»>^ctfa  m6)  S3c= 
enbigung  feiner  Strbciteu  <x\\  ber  (appifd}en  ftüftc  ua^folgtc.  ßr 
lüurbc  am  4.  ^Jluguft  in  ber  Melkaja-Guba  (ber  ®eid}ten  33ud^t) 
von  9)tüiffejeiu  empfangen ,  iüeld)er  iubcfj  sraet  2Biutcrf)ütteu 
uub  eine  ^abftubc  f)attc  l}crrid}ten  taffcu.  ^m\  ©(ocff)äu§d)en 
bargen  bie  i^Ln-rätf}e  unb  fünf5ef)n  au'3  3(rd}augeläf  mitgenommene 


V         V! 


'^   l-.' 


■:^\ 


r.^ 


4 

''Vi 

'  ■     M 

-    '        .'t 

:'  ■'!.■ 

Jitfi 


m. 


212 


3i>i>oIfa  unb  Wcif|c}c»v. 


i 
I 


^uubc,  mld)  (ct5tcrc  mit  (ükn§iücvtf}cm  ßifov  bcii  Sci(I)tbicit[t 
bci'ovgteii. 

W\t  bcin    20.  3Uii}uft  tcgaitncu   bic  9{vtieiten.     3i^i-'"-''If^'' 
macf)tc  fidj  auf,   baä  Oiüvbciibc  'iJJoiiaja  Scmtja'i^  511  umfdjiffou; 
iWüiffciciü  joIUc  in  bic  Sivcu5'33ai  ciufaufcn,  bcvoii  Detail  ?(iif 
Ha()mc  6cwcvt|'tcUiijcu  imb  fid)  bann  in  baä  Stntovquavticv  ju- 
titd£>c3ct)en. 

<2d)on  tci  Cap  'IJvüfofjciü  am  ?(uviiang  bor  .'ilrcii,v33ai  faf) 
fid)  3'^^'^tf''"'  3"^*  Umfcf)V  i]cnöt(}iijt,  ba  ov  fraiif  untvbc  imb  if)m 
bic  Gräfte  vcriagtcit.  i)J{oi|iojoii»  Kßcfte  boii  24.  nad)  ^Kovbcii 
ab,  cvvcid)to  bcii  29.  bic  növblid}c  2iilmcujcii)=33ai  unb  tcijaim 
bcvcii  3liifäcid)nmu-;.  Gv  fanb  im  3nncvu  einen  vii()igeu  ^^(nfcv 
phi}.  ^nx  iBinteviüofinung  f)eimgefef}Vt,  ii}Uic\  er  wx,  mit  einer 
itartaffc  in  bie  ilron^  ilVii  3U  iicf)en,  bcd)  imtrbc  bcr  ^Han  luegen 
iiorijeriidter  Safjreojcit  je^^t  oon  ,3i'J^'-'»lfa  iHnnuorfen. 

Der  Sintcraufent(}a(t  lunrbc  ben  v2ecfa()rern  i"cl)r  verberti- 
lid).    5'vüf)5citiii  trat  bor  3d}arOürf  auf,   im  Jycln'uar  (jatten  fic 
hn'eit§  brci5ct}u  iirante.    Den  IG,  iWir^^'tarb  3"'-"-''^f^''r  um  bic 
ie(£>c  .ä'-'it  fliugen  brei  lueitere  iJJJann  mit  lob  aO. 

iÖci  3lnnäf)ennu-i  be^o  näcl)fteu  SriifyiiuiVi  fd^idte  fid}  9)?oiiie 
jcw,  bcr  nun  bcn  COertefcM  üOernenuncu,  jur  '^(rteit  an.  Die 
il raufen  unter  bcr  C01)ut  bc^s  ("^elbfd^eery  surürflaffeub ,  madite 
er  fid)  mit  bem  Cionbneteur  aiogatfd^eiii ,  neun  iüJiann,  fünf 
(£d}litten  mit  Slhuibuorratl)  für  einen  iVionat  unb  fünf  .Spunben 
,^um  ^\ci}m  auf  unb  fd)hui  ben  3.  '?(pri(  bic  9iid)tnng  5ur 
Sireu5^\ii  ein,  um  in^i  jn  i()rem  (inbc  unb,  lucnn  fic  fein  burd}^ 
fe^cnbcr  (Sanat  fein  folltc,  über  bic  ^viffcridjeibc  tn^i  jnr  Cft 
tüftc  üLn*,^Uiict)cu. 

'Jiad)  einem  9J?arfd)  von  .yuan^ii]  Serft  evreid)te  er  gCiicn 
Jlbcnb  einen  (}of}en  33crij,  von  lueW^cm  cin^:i  mau  baö  felfigc  (^c 
ftabc  bcr  ^reu3^33ai  fcfjcn  fonnte. 

Den   foUjenbeu   Xag    um   iDiittag   gelangte   er    ein   ba'5 


SSKciffeie»«. 


213 


^übiifcv  borfofboii,  iiivioiiüOcv  bev  iaHMiujo((^3itio(,  uub  U^mK^ 
t}ior  unter  bcn  Ivümmovn  eiiu'v  3äiiov(}iitto.  Säf}nMib  bcv  ^}iac()t 
fiel  bte  lempevatiiv  auf  —  20  <>  ^)i\  Den  5.  mcxc^mi  tL^kn 
bvot  von  bou  Veuteu  üCov  ilH-ufticfimorjcn;  iiJJoiffejoiü  faubte  fle 
mit  bem  lioubuctcuv  juvüif  unb  folgte  mit  bcu  Uctn-icjcu  bte 
Scinberuuii  auf  bem  (Sife  bei*  iyurf}t  oftiücivt^^  fort. 

Ten  uädjfteu  Xai\  fteüteit  firf)  bei  dmMU  bev  y«annicf)aft 
:?(Uiieu(eibeu  ein;  beu  7.  bei  ,vvci  auberu.  ?(ncf}  ^JJJoiffeieiu  tmirbe 
üon  einer  t)efticjen  '^lUiienent,yiiibuni]  i-jepeinicit. 

3(m  8.  erreirfiteu  fie  bte  iiMntervaft  luteber,  iuo  ^{oijatidjeiü 
unb  ^iiH'i  ber  if)n  bei]leiteubeii  lüiatrofeu  ebenfaUS  an  beu  ^:!lugeu 
erfranft  luaren. 

5cf)cu  brei  Xa^e  fpäter  beicf)(on  liJJoiffejeiü  einen  jnjeiten 
iH-rfucf)  3U  uuternelimen,  uacf)  Cfteu  oov^nbriucjeu.  Gr  beauf- 
tra^ite  bic  CSonbncteure  9i\\]aticf)eiii  unb  Kerner,  UHifjreub  feiner 
'J(biüefeuf)eit  bte  Seidite  i\ii  unb  bie  Kreuj  iöai  ju  mappiren. 

lU'oiffejeui  über^euiite  firfi  wm  Ocicl)tiiorf)anbenfein  einer 
T^urrfjfafjrt  con  ber  vHren,^  ^ai  iiad)  Cft,  faf)  fid)  aber  in  5a% 
ber  UuuH\ifamfeit  ber  (SV\ienb  balb  luieberuni  ^ur  Umfefjr  gc* 
.ymuuien. 

Ten  24.  ''Mai  unirben  bie  erften  (S'iänfe  unb  (it!otaud)er  ge* 
feben.  '^lun  begann  baö  (Nriif)iaf)r  fid)  einsufteden;  vmi  beu 
ilH'rgen  ergoffeu  fid)  5diueebädie,  ber  iBoben  untrbe  fid)tbar, 
frifdie  '-UMnbc  begannen,  ba':^  Cii-S  in  ber  y3ai  ju  bred)eu.  ^JOiau 
luartete  auf  öft(id)e  iÖrife  uub  rüftete  bie  ^•af)r3euge  aU'S. 

%nx  2.  3uui  geigte  ba'5  Iljermcmeter  in  ber  Soime 
-f  21) "  9t.,  im  2d)atten  +  G". 

3u  beu  If)äfern  lagerte  ivobl  nod)  '3d)nee,  bagegM 
fd)miidteu  fid)  bie  füblid)en  .s^änge  ber  il^erge  mit  351nmcn.  Jon 
18.  äcigtc  baö  3:l)ermümeter  in  ber  3onuc  +  27  <>,  im  ed)attcn 
+  12"  9i\ 

^wif d)eu    bem    24.   unb   28.  3uni   mx   bic   Witterung 


■i: 


:^- 


4 


1 


I 


ü 


■     > 


i   ■ 


f  ^ 


r"    "'f 

M 

214 


5iWoiffcjcn.\ 


neblig  iinb  ftürmifcft-,   KisJ   Jfjcrmomctor  fio(  auf    [-   1   uub 
—  1»  9i\  i)cxab. 

X^lc  mcf)r  cnhütrfcitc  il^cgctation  crftarrto  luicboviini.    ''am 
c^awiß  3uni  [teilte  firf)  etwaö  fveunblidf^eve  älMttevintii  ein. 

SOJoiffejeiü  üterijat  ben  2(f)uncv  „'DJoMia  Semija"  bein 
(ionbucteiit  9foi}at|"(f)eȟ  unb  tviu]  if^m  auf,  mit  ,Qevnev  ben 
Äoftiu=®c^avr  unb  ben  fiiblicf)en  Zijdl  ber  9!)Zo(lev=^at  nnf.'^n 
nel)mcn.  jDch  13.  3ult  bvacf}  9i\\]atfcfieiü  nad)  Süben  auf, 
5Ö?oiffeicn)  bageiien  nac^  'i)icvben  nub  s^vav  auf  ber  -Siartaffe  unb 
mit  '^proüiant  für  jwei  Sorfjen.  T'cr  J^-e(bicf)eer  Xidiupoiu  r)atte 
bie  tranfen  in  ber  55Jintcr()ütte  jn  ^"»flecjen,  ben  5rf)uner  ^u  W 
auffic^tiiieu  unb  ba^S  mcteorcloiiifcfte  Jaiieljucf)  fortjufüfjren. 

?luf  feiner  •i)iorbfar}rt  tefncfite  5)fciffeie»n  bie  ftreu,v^\ii, 
bie  fübHdie  nnb  nörbnrf}e  Snlmeniein  23ai,  bie  'J^Jafcfticiin  3?ai 
unb  erreirf}te  bie  ^Ibmiralitiit'o  .snaltMufel,  wc  er  nmfefirte,  lueif 
if}m  il^itropjäijer  mitiietf}eiü,  bajj  bai?  Xrei£»ei'3  ficf)  um  bie 
^J?anfratieiü-3nfetn  anhäufe. 

9J?an  liep  einige  iH-^rrätfie  in  ber  SiMnterfiütte  nnb  beitieg 
nun  am  4.  3huiuft  ben  Sdjuner,    ber  nacf)  fnr,^em  *^lnfeutf)alt 
in   ber  SDIcWer  2?ai,  am  30.  im  Q^iJeif^en   9?Jeer   einlief.    'Wo 
natfd^eu'»  tnißtc  auf  ber  Otürfreife  fein  gi«f)V5enci  ein  nnb  gefangte 
erft  mit  ber  SJiaunf^aft  am  19.  Tctober  na*  ?(rcf)ange(iSf. 

lieber  bie  im  3af)re  18G2  unternommene  ■'iirnfenftern'fcl)e 
(fj'pebition  uarfi  ber  ^ara  2ee,  lueif?  icfi  nur  .yi  kricf)ten,  baf^ 
fic  i.^ftli(^  üon  ber  3nijorifrf)en  -Strafte,  bie  fie  am  28.  xHugnft 
Vaffirte,  in<>  Gi^S  iierietf),  barin  (n^o  ,ynn  21.  September  am 
70.  ^Srab  u.  iSr.  entlang  nacf)  Cften  über  baö  ,*f{ariid)e  ^JDJeer 
trieb  nnb  in  ber  '3Jä^e  ber  Jiüfte  bau  gal)r,^eug  aufgebeji  unb 
über  ^aub  bie  9{ü(freifc  antreten  muffte.* 


*  3?ergl.    eniiaim'ö    3trd;.,    SBanb   •2i  unb   ^|?ctciiii.   (.«eojjr.    a}litt(;. 
1871,  p.  100. 


T>ic  nonvegifdicu  ;^er|c^ungcit. 


215 


Illb 


ICI- 


Gvft  mit  bcm  3al)V  1860  h\;\a\m  eine  neue  %m  für  bie 
SLni(f)unflen  tu  0{waja  Sciulja  uub  ,vrav  uic^t  burcf)  flrojjavtifie, 
mx  voicfieu  ^;H*ii\itou  ober  Oi\\iieruUiiou  mt-Siicrüfteto  Gi-i?ebitionen! 
(S§  mavcu  bcfcTjetbeue  uoraHMifdie  dimav  unb  SBatrof^iäjier, 
iiH'Icl)e,  fvüf)er  ifjr  ^eeiieiucvK'  iu  2pit^0et\ieu  treiljeub,  loo  bio 
anih-oifc  mä)  uub  luirf)  f^ft  ^lan,',  au-^iicvottet  iintrbcu,  gfautten, 
tu  öftlicfjen  Weiienbeu  veicf)evc  Ü3eute  311  macfion. 

^tufäitcilicf)  te|cf)räuftou  fid)  bic  2rf)iffcv  nur  auf  ^litSOoutuucj 
bei-  5iV|tfü|tc  bcv  '4^oppoliuicr,  bevou  23aiou  unb  5(ufevp{ät<e  fie 
inei:)V  aus  Gvfafinut.-j  afö  narf)  ben  siiHnfoIfiafton  Secfarten  tenncit 
Icrneit  mnfUcu.  t^m  3af)v  ,vt  M{)X,  je  uadibem  bic  Giöoer^- 
ftättniffc  CS  i-jcftatteton,  tiHMtev  lun-bviiuicnb,  iietaitcitott  einige  bcv^ 
leiten  jur  3uiiovif(f)en  itnb  itaviicf)eit  ^trajjc  luib  norbiuävtä 
feis  CSap  ^Jfaffau. 

T)tc  faviirf)c  See  ift  t^en  beut  ?(fabeinifev  i\  ©acv  mit  bein 
^■»iainett  GiSfcUev  Mcc\t  tuovben,  jeborf)  tuie  bie  neueren  (Jut^' 
berfuuciett  bort  uad}iieiine|cit  l)a(HMi,  iiau,^  mit  llnred)t.  23ctrad)ten 
)üiv  bie  flaute  \*ac\(  ber  Harifrficu  2ee  uitb  bie  3af)(reic^eu ,  in 
bicfelfie  fid)  crciieileitben  Ströme. 

Gilt  in  uorböi"tüd)er  ^Kidituuii  c\(c\(n  500  9J?ci(en  h\uy§, 
burd)id)uttt(id)  l)aie  fo  (n-eite-s  'l\^i\\n,  in  bvVS  fämmtlic^c  SIii|fc 
ber  .^ara-^ud^t,  bcr  Samojebeu.'paUnniet,  fces  COi^,  (yii)ba'  unb 
3eniifci'iöit|eu'§  uub  bie  '^Jäfina  eine  cjan^  uniicfieitre  9)fencje  »on 
(Süfjiuaffer  uitb  &i  aOfet^eu,  ijt  auf  feiner  titeftüd)eu  unb  nijrbtic^en 
Seite  r)ariifrei§artiii  eiuciebämmt  ooit  beu  3nfeln  3S?aiiiatfc6  itnb 
i)iot>aia  Semlia  itnb  e§  commnuicirt  baffelOe  mit  bem  tDefttid)en 
ßiöntcer  itur  burd)  brei  vierf}ä(tnifnnäi?ii5  fe()r  fdjmate  5Baffer» 
[trafen,  bie  3uiierifd)e  'DJeereitiie ,  bic  ft\irifd}e  'Pforte  uitb  ben 
9Katütf(^fiit  3d)arr.  3it  ber  9iid}tititii  itad)  '?(orboftcn,  {iev]eu 
ba'3  Sitnrifd)c  (ii'5meer  öffnet  fid)  ein  140  ?!)?ei(cii  tireiter  Hanal 
.Vuifdicit  Cap  9tetfc^ef(^noi  uub  ipooft  f)oef,  beut  füböftnd)eit  Gap 
bcö  9i'orbarmeä  üoit  ^Koüaja  Scmtia.    23cfaitntUd)  friert  ba§ 


>■' ... 


'j 


'i 


U'i 


>■>■  -, 


.^'v 


■1 


216 


Die  ftara^Sec. 


.'I 


t' 


I    '       I 


:^ 


il 


>  .'! 


Wecmmffev  an  ru^tiiercn,  i'ctdjtovn  StoKcii  uiib  namentlich  bort, 
uu">  fiele  füf^e  WeuHiffev  in  ba[[etf>e  niiinben,  vai(f)er  a(^3  bie  tiefe, 
offene  See.  Tia^J  Siarifd)e  iDieev,  ive(d}eö  bnvd}fcf}nittlicf}  nnr 
eine  Jiefe  wn  40  Im'5  100  ^aben  t}at,  luirb  beöfjalß  anrfi  fcf)on 
jeittic^  im  v^cvbft  fid)  mit  Criö  te(ei3en,  baö  aber  iüof)I  nie  fe()v 
mä^tigc  ^Dimenfionen  annimmt. 

Xritt  nnn  im  STiif)ia()v  bev  CSi'Siianii  anf  ben  fiOirifdien 
Strömen  ein,  fo  iifcerflntf^en  fie  biefe^is  jiemlid)  ciefd^loffene 
3äJaffert>erfcn  unebernm  mit  bem  anf  i()nen  ijetnlbeten  Xrcitvi'?, 
lüäfjrenb  glcidjjeitio  bie  iüäf}venb  beö  iHirfommer'5  üorf)errfd}en- 
ben  "Jiorbtüeftwinbe  fotd^ei^  wn  bem  norböftlidjen  lii^omeer  f)er 
jufii^ren.  T^iefelben  Sinbe  ftanen  in  i^erbinbnnj^  mit  ber  tf)eil> 
weife  inefttic^en  Strömnncj  nnütHn'fefjCare  ivelbcr  von  Treibeiss  in 
allen  (5''-"'tmcn  nnb  ('»H'öf?en  in  ber  farfförmiiien  Sübiüeft=(frfe 
jroifd^en  ber  ,^ara'33nd)t  nnb  bem  "löJatotfdifin  2d)arr  anf.  3eber 
nenc  :)ierboftftnrm  trincit  and)  loieber  eine  glntl)  oen  nenen  (Sk' 
fierijen.  X)iefe  uncjeljenren  iDi'affen  ftürfen  fid)  nm  bie  iWeereni\en, 
tiö  günftige  2iMtternniv:si>erl)aÜniffe,  namcntlid)  bie  Sübiueftunnbe 
beö  Spätfommerä  fie  (orfern,  jerbrörfefn  nnb  in  bie  bnrd)  ben 
■^Jotarftrom  ermärmten  weftüdien  rnffifd)en  iOJeere  an!^fii()ren,  wo 
fie  rafc^  i^rer  gän3tid)en  5(nflöfnng  entiiegengel)en. 

iH>n  ber  anbern  Seite  ftrömt  aber  jet^t,  ^ux  Sommev^o'ieit, 
ba'i  üerr)ä(tnif,mäf?ig  bcträd)t(id)  eviuärmte  Üi\iffer  ber  genannten 
fibirifd^en  ^tnffc  in  ba§  eic^erfüllte  33erfcn;  bie  ("^Infv-  nnb  9)iVeresi' 
temperatnr  fann  fic^  bei  ber  geringen  Xiefe  ber  5iara  See  nn> 
gemein  rafd)  an!og(eid)en,  bar)er  and)  iebt  oon  biefer  Seite  l)er 
eine  3lbna()me  be§  Crife^S  erfolgen  nutf;.  '•^iorn}egifd)e  .Uapitiine, 
wetd)e  biefe^o  yjJeer  bcfnd)t  f)aben,  erjäbtten  mir  ^n  oerfd)iebenen 
Scalen  oon  bem  ftanncnerregcnben  'i^biinomen  be^j  plöt<tid)en  '-iJer* 
fd))üinbcnö  nnb  „Untergef)en!5"  ganjcr  (Siöfetber.* 


*  y 


ißergl.  auc^  (ScOjjr.  3Wittl;Iijii.  1S71  p.  lü.0. 


"VftUifev,  jlaiifcii,  3i>[Miiiicfcu  uiib  «eficlo. 


217 


Vk  3iKioriid)e  Straijc,  bio  ,Vuiviicf)c  ^;Hortc  unb  iXbit  bov 
3)Jatet|d)fin^Scf)avv  ttinOcii  in  mancf)oii  5emmevii  c\,v^  mn  Ghs 
Ijcfcfet.  @ü  fiiibc  icf)  in  BoViibvacicv''^  movfwiivbiiioni  ia^'tto  über 
bic  (^vönlänbii(f)c  ^viidjovci  bio  iKoti,-,,  baf?  bic  ?i\ii.viticl) >2tvaf;o 
(Jugorsky-Scharr)  vom  3a()vc  1GI)4  tn^5  161)7  „fort  nnb  fort 
juijcf r ovcn  fit-'Wicücn. " 

5^aft  a((c  23cvincfHV  mi  ii^ofton  f)cv  iii\icn  bon  Tbi  oor5u> 
cjc^cn,  finb  bnvrf)  eine  obov  bie  anbcve  bcv  genannten  93Jcovoniicn 
untcvncnnncn  »uevbon,  bio  dm\  beut  Cri'^anbvani]  am  moifton  am 
flcfc^jt  finb. 

!5)cr  Sommer  beö  3af)ve'o  1869  mnf5  Mvliättnifunäfnii  fiiv 
bic  weft  öftli(f)e  ^nvcl)fa()vt  ein  febv  iiünfticjev  ^leiiiefen  fein. 
'Denn  bvei  novuH\iii(()en  i^-of)v,^eni]en,  gefiif)vt  m\  ben  ,Siapitänen 
^^aUifer,  ftavlien  nnb  (S.  .S).  Dobannefen,  gelang  e^^,  biö  ,yiv 
Samoicben-^albinief  nnb  bev  ilinni^en  3nie(  oov5nbvincien,  3o> 
^iinnefen  fam  foiiav  novbioiivt'?  ^lanj  naf)e  an  iöarent^y  (iissf^afen  * 

3u  baffetbe  Ga()V  (^^Iniinft  l«6l)j  fällt  bie  ^Ko|entf)ar|cf}c 
Gypebition  in  bie  ^.UJeeve  3iuiicf)en  Oiooaja  2em(ia  nnb  5pi^^ 
l>evi]en.  Dr.  (5.  i^i\\iU  an  iHnb  be-^  rampfev^^  „3((bcvt" 
fnf)rte  u\if)venb  bev  Danev  bevfelben  in  novböi'tlidjev  9{id)tnnij 
biä  77  ("»H-ab  n.  3.M-.  nnb  60  (s">vab  ö|t(.  V.  oorbrincienb,  mevt^:^ 
t>oUe  iflJeffnngen  bev  'JJieeve'Stenipevatnv  an^l 

Oiocf)  gvö^eve  OiVfuttate  ev^ielte  man  im  tommenben  3a()V 
(1870). 

J)cv  oben  evuHlf)nte  iiapitän  3obannei'en  oevlief?  mit  feinem 
Sct)unev  „^iovblanbet"  Xvoni'Sö  am  11.  '?(pvif.  3lm  22.  2(pvif 
tvaf  er  an  bev  .^U%iieivi'fJ)en  tSiijfante  bic  'ü^Zannfdiaft  be§ 
Sc^nncvö  „'Siib  (^ap/'  .SUipitdn  3.  3faffen  oon  IvontfSö,  bie  if)V 
5-a(}V3CUc3  ücvlaffen  f}attc;  cv  vettetc  biefetbe  nnb  bvadjtc  fie  nac^ 


,'h-'K 


M; 


'\. 


n 


"II 

»ff 


£li 


*  aiicrgl.  *4!ctcvm.,  ©eoflv.  2}üttl;li5u.  1809  p.  352,  391  unb  1870 
p.  194. 


*?i. 


^l 


Ml 


I 


218 


C^oOrttinefen. 


I, 


It-ti 


:4 


iycivbö.   T>io  ,2itb  tiap"  i\u\c\  jobocf)  iitc()t  ,^ii  (*»Svuiib,  fio  »uiirbo 
f^jütcr  »Ott    (5amoiobcn   aufiiofnitboit ,   au^'^nimpt  unb  nn  bio 
ruf(ii(^c  Mi'itc  iiofüf)vt.    TcvfclOc  3iaffon  fii()vte  \\m  bvci  yjio 
nntc  fpätov  auf  bcY  „Sfiöii  i\i(Dov.i"  itarf)  ^pit^OcviVU. 

i^cn  22.  v^uiti  fld)totc  vV''f)aitiio|on  bic  Sübfüftc  ooii  "ülo^ 
X}a\n  Scmfia.  Ü^ci  bcn  SiadHuiidm  v^nfolii  {c[C\  baci  (ii':J  iiocf)  311 
bic^t  unb  bcilKV  umnbtc  cv  |idi  lun-buHirtd  bov  Üi^'i'tfüfto  ontUiiui 
Oi'5  ,'um  74.  Wvab  20  "JJJiinitoit  11.  Ü3v. ,  üOcvall  idiiffbiiroö 
.^üftciumiffcv  antroffi'iit'. 

2:  et  I5ap  Xid}cvni|jft  auMibcto  ov  rüctanivt3  unb  tief  am 
20.  3nü  in  bte  iiariid)c  ^i'fovto  ein. 

^iivt  an  bov  "iVovbfpitH'  oen  ilviiiiatirf)  f)aItonb  fcfidto  er 
bann  in  ben  Mava^iönfcn.    iyet  bev  iWieftuDi  v^nfel  umueit  bev 
3uiiovii"d)en  2traf?e  traf  3of)anuefen  mit  30  Samojeben  pjam 
men.    Sic  »ertanfdjten  ifjm  Alnt?fii'd)e,  baruntev  einen  Va^^^^,  gciien 
JKum,  tm  WAiUKV  unb  ii>eiOev  leibenid)aft(id)  (n\ief)^"t'>'"- 

!i5on  bei*  iiavtfdjen  23ai  nalim  bie  „^fcrblanbet"  CiouV'o  läuiV-* 
bev  Samüjeben^JpaUnnfet  novbiiiavt'S  buvd)  ieciellH-iveiS  ÜveiOeifS. 
"am  4.  ^lUiiuft  tei  ben  iöiinfen  ihmi  5d)avajiou'>foid)ft  (71.  Wvab 
n.  iWv.)  ^Daven  nnv  nod)  fef)v  ,v'rtf)eifte  CSi^sbvorfen  5U  ie()en, 
iüeftiüävt§  im  fian.v'u  Mariid)en  'JJfoev  feine  Spur  me()v  luMt 
|oId)en;  am  11.  ^luiinft  in  71.  ('»'•vab  48  iWnnten  n.  iöv.  üln'V^ 
l)anpt  fein  Xveibei^o  mebv  itov()anben ,  bai^Men  eine  ijobe  fuv,^e 
(See  mit  tvütem  SiViffev  au-5  Ocovb  Oiovb  Cft  (wn  bev  Ct») 
yjJünbung  ()cv). 

3n  72  Wvab  40  ^Jiinuten  n.  iöv.  fven.^te  v^oftannefcu  ba^S 
,Slaviid)e  5(Keev  Jueftiüiivt'o,  um  ilHennmateviat  einjunetjuien.  ?(m 
17.  3un  fam  ev  in  2idit  bc-5  m'ncn  <lc{\}^i  (hm  iiänjlic^  ei^Sfveicv 
«See,  fonntc  jeboc^  meinen  ftitvmi|d)en  iWettev§  evft  am  11).  3nü 
an  Vanb  fommcn,  wo  ev  inet  Xvei&tjot,^  antraf.  ?tm  21.  anfevte 
er  in  73  (^^rab.48  9Jfinuten  n.  iör.  unb  58  Wrab  2  9J?innten 
öftt.  t».  Qf>x.  unb  jat)  ^ier  eine  .^eevbe  t>on  20  9{entf)ieven. 


C'ii^fjaimcfcit. 


•JIO 


?(m  22.  3uU  biivcfii(l}nitt  ev  .ymi  jauMtHt  ^.Dial  Kvs  c\cim 
.^lavifcf)c  58ocfon,  inbcm  cv  lu^it  joitcm  •Jlnferi^fatu'  (äiiivs  bov  .•^iiiftc 
von  ^}ioüaia  Scinlja  ofttuärbi  (n^s  iii\ieii  bio  ^inMiV  3iifot  ftouovto 
itnb  fi(^  am  ^Mtaci,  be^s  2M.  3iiii  in  73  Wrab  5  Wimitoit 
II.  ÜH*.  iinb  69  Wvab  öft(.  ?.  bofiiiib.  ,^UMi(f)oii  bom  22.  ititb 
28.  ^uli  r)atte  er  |tiivmiic()o  aiMttoruitii,  aOuH'Afcaib  cim  ^icovb 
iinb  Oiorb^Cft.  'Jim  2i).  3it(i  in  73  («»HMb  38  'Slmüm  n.  ^v. 
mib  (i8  C^vab  10  gjJinutcii  öftl.  V.  iiatim  ov  ein  Stürt'  Z\ü[^ 
iic\s  eilt,  Wi  fiel)  al^J  Xaiinoiif)of,^  cviuiM  ?(m  fL%iibon  Xaii 
unter  73  (%ab  50  ^.yjiintten  ii.  il^r.  uiib  0!»  Wrab  öftl.  V.  febte 
ber  Strom  norbmeftlicfi.  ^JJiau  faiib  ()ier  auf  einer  Xiefe  von 
10,  20  unb  24  J^-aben  feinen  iiHncf)en  X()on,  merfanirbiii  bnrrf) 
feine  f(!^öne  flrüne  ^ärtnutiv 

Xrot*  ber  ^^iorboftftürme  feiieüe  3o()annefen  in  brei  Xacien 
über  200  3)?eiten  unnt  norböftlicf)  in^$  SiOirifrfie  Gi>3meer  f)inein, 
6i$  70  ('>^rab  13' ,,  iUJinuten  n.  iH'.  nnb  7'.)  (SH-ab  öftt.  \'., 
ot)ue  irfienhoo  eine  Spur  von  (ii^^  ,vi  fef}en,  mit  3(u^5mi^mc 
einer  einjicien  ^Stelle,  ivo  er  brei  einjelneu  cjröj^eren  (iiöOeriien 
lH\ieiinete. 

3lm  1.  SeptemtH'r  in  7?  (^""rab  39  ^JJJinuten  n.  33r.  unb 
73  6H-ab  10  "JUinuten  i^ftt.  l'.  f)atte  er  Oei  30  ;^\iben  3:iefe  bie 
StvömmuT  narf)  ^)iorben,  biVo  ilViffer  Oraun,  niefit  falt  nnb  fo 
menic]  iiefal.^en,  baf^  eini^ie  S^iffor  cit^J  Irinfioaffer  i-jcfüllt  UMirben. 
tlkiu  feinem  öftlidiften  ^^.^unfte  in  70  ('»'trab  iiftl.  V.  u\inbte 
fiet)  3of)annefen  am  2.  September  ■:)iac()mittaii§  loieber  nad) 
^Itfeften,  ^Kouaia  Semlja  jn,  bnrd)  iiän.^ttd)  eisfreiem,  offene^ 
'iiJJeer  unb  erreid)te  nad)  fdineKer  ^-afirt  bie  ^üfte  beim  S^Iiffin-- 
i'jer  Cap  Ijereit^  am  3.  September. 

iöi'S  5ur  uorböftIid)en  .Klüfte  von  Oiooaja  Semlja  f)atte  baä 
yUJeer  eine  tirauue  nnb  flrünc  J\-artc  beuiaf)rt,  ^ier  mürbe  eö 
etau.  2lm  ?anbc  fanbcu  ficf)  ein.^elne  fteiue  Gi§ftreifen,  bie 
ma^rfc^etnUe^  »on  bcn  norböft(id)en  iföinbcn,  meiere  mä^rcnb  bc§ 


i 
1 

■    ■':V,; 

VVl 


\    ! 


'.1 


*,1 

i 


> 


,  H 


'i 


\>t 


220 


3e(;anncfMt. 


ijan^^on  ;'(iuju|"t  cj,cwc[)t  (uittcii,  f)^^^^^]^!!!)^  luavcit.  xHuf  boin 
'iOJccvc  jVItft  Jimv  iiivijciib'3  (5i^5  511  [cljcii,  aitcfi  ircit  uiib  (n'oit 
feine  sSpur  foii  (iissbUiif,  fo  baf?  3of}anno!on  aiina()m,  ba'S  i^ait.^e 
ajfcer  (liö  511111  iiövbnd}|toii  iSap  '^Ificiiv  miiifo  cffoii  [ein. 

'?iacf)  vUifiannefen  treffen  unfern  beo  norböft(icf}en  Ciiibe>o 
t>on  ilioimja  >5emlja  firf)  ^luei  "LytVere'öftröninni^en,  von  benen  bte 
eine  wn  Än'ft  nacf)  Cft  füftrt,  bor  iian^eii  iin'ft  nnb  :>iorbfüfte 
foljienb,  alct  äufu'rfte  InnMftiuui  bev  (^'•olfftronic*,  bie  anbere  üon 
■Silben,  aU  (VortfetnuKi  ber  O^Vnuäifer  ber  Ct»!  nnb  3eni|fei.* 

^Tie  norböflHcf}e  Müfte  von  Oioi'aja  2enUia  ift  t)odi,  H'i)  nidn 
nebirijiii.    Xreit^fiol^  wcix  in  oro[;er  ')^icnc\C  oorlianben,  ond)  (^-ifd) 
jierät()id)aften,  aHid)e  il)rer  33oidmffenlieit  nad)   mit  beni  ('»'•olf^ 
ftront  Iiier(}erviefiif)rt  niorben  finb. 

Oiad)bent  fid)  vU'^fiannefen  bio  ,yim  !».  5e^HemOer  an  biefer 
fiiifte  onfi3ef)aUen,  nmfeiielte  er  biiv  norböftlidifte  iSap,  wohn  er 
bi'5  77  (s"trab  18  lUiinnten  n.  ilM'.  o.elansite ,  o()ne  tue  (iiv  ,vi 
finben,  nnb  fn()r  an  ber  nörblidien  nnb  norbiueftlidien  Müfte  ber 
3nfe(  ^Jioiuija  Semlja  bin  biö  ;,nr  növUidien  ^nlmenjeiu  iMidit, 
in    bie    er    am   1.').    September    für  :,iiHn   la^ie  einlief,     i'lm 

4.  CctoDer  (anbete  er  luieber  in  Ironivö. 

iBäfjrenb  biefer  benfanirbi;ien   llmfeiieünu'j  ber   roppelinfet 
tieranftatt'He   oo()annefen   einicje   flüditiiie  -Jlnfnabmen   ber  nörb 
lidien  .^Uifte,  lucldie  erfterer  eine  c\an\  anbere  (.'»'•eftalt  geben,   alci 
jie  bi'^lier  anf  nnfern  .Harten  bariicftellt  ift,  bod)  mani'jelten  il)m 
jnveriäfficje  nauttfdie  v''Miftrnmente.  ■•"•^ 

il3e5Üi](id>-  ber  (iin3elnl)eiten  ber  Aabrten  ber  «apitane 
Jortitbfen  von  Kn'onbhjem,  2dinner  „VUpl)a"  nnb  „vVslanb," 
vSlapitän  ^H.  Cr.  lUue  von  Ironivö,  5dinner  „2amfon,"  Mapitän 

5.  Cr.  Mad  von  Zxonm,  2d}nner  „')3olarftiern"  ***   Ijaben  unr 


T  TT 


•  ikvilt.  Wcc^v.  li{ittl)l;]it.  is<l  p.  :'>■)  itnb  Wf). 
**  iBcn]t.  Iktcnii.,  (s'icoj]r.  *Aliittljli]ii.  1.^71  p.  l>;;o  mib  iaj.  12. 
♦**  ^^ictcvui.,  e^Vegv.  lUittl;!;)".  •■'^71  p.  !t7  :c. 


!!lMI(tlH",.-^3!r' 


?Cv 


®ic  vuffifcfjc  ßylJcHticn  unter  ©vcfifürft  3Uci-ij. 


m 


SU  fccmcvfeii,  baf?  bic  motcovorL\jiicf)ou  Ooiivnarc  vcd)t  fleiBi.]  iicfiU)i-t 
finb  unb  vcgclmä|ltcic  Oiottvuiujcu  iitcv  l'iiftbvuct ,  Xcmpcvatuv 
bcv  Öuft  unb  bcv  CbevfKic^^^^  bce  Saifcr^,  !©iubvtc()tunc5  unb 
(Stärfc,  Sonbtvungcn,  S-civtc  bcv  Scciuafiors  nnb  23oid}affcul)oit 
bcö  SccbübonS  cjcbcn,  ncCuut  auöfüf)vltc(;)eu  iöemevfuniicn  üOcr  bic 
(vi§ücvf)ärtniffo.  5^ci§  i^Jini-ininm  bcv  Votf)mujcn  betraft  400  5a^ 
bcn.  S)te  3:ic[cnnic|nuuicn  finb  namcnttirf}  non  r)of)cm  Scvtf) 
füv  bie  .ftai-iid}c  See,  uon  ^cvcn  ü3obcniHn1)ä(tniiicn  luiv  cr[t  jc^^t 
ein  i]cuancvc§  il3ilb  criiciitcn  baOcn. 

X)cn  ^43cvlauf  ciuc^^  llmt^^  bc^5  ('»k^lntroni-^  iuä[)ronb  bcv 
Sommcvmouatc  läihyi  bcv  ii^cfttüftc  üou  Oaumja  ^cmlja  bc^ 
fvafti^icn  bic  mctcovoiOiVidicn  Ia.ici:nid}cv  iicnanntcv  Oioviuccicv 
uncbcvum  aufi^  !?c|ttinnitcftc. 

9luf  bcn  23äufcn  nnb  [ciditcn  Stellen  in  bcv  öit(id;)cu  §ä(ftc 
bc^:?  Älavifdjcu  'JJiccvcä  \aniim  bicfclbcn  ein  i]ntcy  ^-clb  füv  Z{)xa\u 
tl}icviac]b. 

äiMc  uiiv  fd}on  olhmi  cviDäfintcn,  f)at  int  i-jlcidicn  3al'iv  (1870) 
and)  eine  vuffifd)c  l5-i-pcbition  bcn  Koftin  Sdiavv  [uTülivt.  Tie^ 
felbe  lüuvbc  conimanbivt  iumu  (sh-of^füvftcn  ^lUcvij  :)l(c^\inbvoiint|d) 
unb  bCiilcitct  wn  beut  tülntcn  (i-^-p(ovatov  ^iOtvicn^^,  ^lihbcnüfcv 
u.  9J?ibbcnbovff,* 

I)ann  ift  nod)  bcv  ?;\if)vt  bc'5  fiapitän-S  Oionncbecf  \M) 
'?(üi\iia  Scnilja  .yt  iiebcnfon,  bcv  an  bcv  nicftüd)cn  unb  uerb-^ 
uicftlid)cn  stufte  offcncv  oi'^if)vn\iffcv  fanb.-'"'= 

^[\\<i)  biVo  foU-jcnbc  3af)V  1871  Tiat  füv  bie  ('''>co,ivapl)ic  nnb 
^JictcovolOiiie  bev  .S(üftcn  unb  OJiccvc  ^^lovaja  5cnit)a''o  gan,^ 
auf5evovbentlid)e  jyovtfdivittc  iictn\id)t.  '|.\iiicv  nnb  iiHmpvcdjt  auf 
bem  fleinen  „vV:'[>iöv"  bvauiien  wn  .*popc  (iilanb  in  'Oft  Spitj^ 
bcVi]cn  ans  uovbirftlid)  bi^  übev  bcn  78.  (^vab  u.  33v.  nnb  cjcijcn 


*  «pctcvm,,  (<i>coiU'.  »littd.  ISTO  p.  451. 

**  Iswestijii,  l^t.  VI.  !>.  iüli  bio  IGl.  —  'l'ctcnii.,  ©cojjv.  a)Jitt(;li]ii. 
18TU    }).  45."). 


..>- 


m 


^uä. 


!*!■ 


*., 


^ 


.    t. 


bcn  60.  (^vab  ö|t(.  l'.  in  jicmlicf)  ei^Sfvcicm  iDiccrc  norböftUd} 
iiüv.*  X)em  fta)}ltäii  3J?arf  üou  üvemöö  actancj  cS,  iiod)  21 
l'ängeitijrabc  lucitcr  o[tiuävt;5  ju  [cücln,  üf)nc  nur  eine  Spuv  üon 
Xvci6ci;o  cntbcrfen  ju  tönitcu.  Bitütcirf)  fj^it  bcrfclljc  Die  'Jiovb== 
tüftc  wen  '^ionaja  Scmlia  fartücjvapljiicf)  iiicbcvijelcat  uiib  bovt 
eine  intovcffantc  ^crc3£>e[tciijitiu3  üovijcnomincn,  fcci  mld)cx  (^e== 
Icgcn^cit  er  einen  Xl^eit  ber  "^forb-  unb  Sübfcitc  ber  3n|et 
iiDerief}en  fcnnte.  (iine  beträcf^tlicfje  Snfelijvnppe,  mldjc  cv  in 
einer  23ud}t  ber  iJcorbhifte  entbed'te,  nannte  er  iiaftanieninfel, 
nad)  ben  bafeltift  itonjefunbenen  övüdjtcn  einer  äqnatorial  ameri= 
fanif^en  Vecjuminofe  (Eutack  gigulobiumj. '^^  iU'H.ntän  ilarlfen 
I)at  —  Juie  mir  oben  id}cn  auöfüOrlid}  Oerid)tet  ■'"'•*  iKoi\ija 
Semlja  eOenfaUö  nmie^elnb,  bie  ii3arentci'fd)e  iiUnterftation  anp 
gc|"ud)t,  fie  anrflid)  gefnnben  iuii>  eine  lUieni^e  (^erät()id}aften  iinö 
berfelDen  mit  nad)  §anie  C5el}rad}t. 

<2d;neJ5lid)  cjebenfen  ivir  nod}  ber  «yalivt  beso  iUipitän  Xo* 
tiefen  wn  Iromöö,  iueld}er  (H^fanntlid)t  fid)  frü()er  i"d)on  nm 
bie  SJfeteorülocjie  ber  iüären  3niel  yevbiont  mad)te. 

2;c>tneien  bnrd)i\\jelte  im  iHnijnft  1871  wn  Cft  nad}  ^n'ft 
fteuernb  ba'S  SD^'er  3Unfd)en  bcm  li)Ji\itotfd)fin  2diarr  nnb  £\t' 
iSpi^berijen. 

'Jiod)  finb  ade  fie  inelfeitii^en  c;eOiirapf)iid)en  meteorolocjifdjen 
nnb  itctföiüirt[)idiaftndien  liiitbed'uui^en  bicfev  Mi}\\'$  nidit  in 
t)inreid}enb  üt)eriid}tlid)er  '-liHMfe  befannt  j]emad}t  nnb  ,vii'ammen  = 
cjcftellt,  nm  i(}re  iliMd)tii]feit  iiel}ört^  iinivbitjen  ,yi  finmen.  ^T^ic 
Sortfdiritte  anf  ber  betretenen  43a()n  finb  aber  ber  ',llrt,  bafj  anr 
f)üffen  biirfen,   fd)on  bie  allernädjfte  ■^dt  luerbe  nm  bem  j^ick 


■f 


aWittI;l)]n.  1S71  j).  4(J(;. 

»;'etcnn.,  ÖVcjjv.  aUittljljiii.  isTl  p,  4(;(;. 
a3b.  II,  pag.  179. 
t  ä>ciijl.  ^t.  I,  pag.  (Iii. 


••I^ctcnu.,   Ü^coijv. 


** 
*** 


i  f- 


"»»v 


$rofcffov  ipctevmann'8  ^^vojccte. 


223 


bei-  --iJür'irfürfc^unij  um  ein  fc^v  iiaml)aftc§  jiä()cr  bringen.  Un= 
tevlicgeu  and)  bic  (5i§üci1)ärtiiiifc  aUjäl}vad}  mclfcitigcu  Scd)icln, 
10  [tcr)t  bücf)  äu  muavtcn,  bau  ^ie  [d)cit  mi  ^:ßvDfciiür  ^]Jctcv' 
manu  Uiuiji't  ücvfüd}teucu  9(uiid)teu  unb  Ü3ür|d)läge,  tjcvabc  bag 
mm  üou  i)Jüüaia  ecmlja  unb  bic  iu  baffelOc  ücvUiufcubc  uovb^ 
ö|ttid)fte  Slbjiücicjuuii  bc^5  (s^ülrftvoniä  alö  CpevattouäOafiö  füv 
ctu  ^üvbriuijcu  polwävty  5u  öctvad)toH,  ju  lücfcutadjeu  (ivfolcicu 
fiU)rcn  wcvbcu,  lucnu  mau  couicqucnt  beu  wen  bcr  Ouituv  fottift 
üüViiC5cld}uctcu  3iH\3  ciu3uf)altcu  Ocmü()t  fein  wivb! 

9hiifcu,  Oconucgcr,  5d)iüebcu,  (incjlänbcv,  ^i(mcvitauc\:  uub 
Dcutfd}c  Ocvcitcn  neue  gc>vid)mu]^jreii'eu  uov  uub  wcttoiievu  mit 
allen  Slräften,  ein  "^^-obrem  su  (öfeu,  baö  bie  bcuteube  i\>elt  feit 
3ar)v()unbevten  cifviiift  IJefd)äftii3t,  für  ba^:J  inete  wadeve  m'ämm 
bev  ÜUffenfdjaft  tobeämutfjig  fid}  i]eopfevt  ijaiciu 


,ai. 


k,fc 


->    . 


*X' 


)  ! 


*t 


1*< 


i. 


SSon  Xvomsö  nart;  Jöitijbcfi].  — 


:rf;(uf3. 


Unfovo  9Jiirfvci|c  wn  XvontsSö  ab  iHv^aim  mit  einem  ()erv1id}eii 
.^evt>[ttacj.  5^a  jeborf)  meift  ih>iub[ti(lc  l^evrfrfjte,  c\uu]  (i>  am^ 
ld)lteillirf}  mittelft  rampf  ihhmii.  Mi  Xvomoö  Iiatte  bev  iiapitäit 
burd)  ijevmittedntcj  bei?  yieidjyconful'ö  i\  ÜVLVif)  einen  Vootfen 
für  b':  Stverfe  tiö  Kviftianfnnb  an  :iHn"b-i]enommen. 

x'lni  iDJorijen  besä  27.  5eVtemI.Hi'  bampften  iinv  |d)ün  bei 
bev  (Spi^c  üon  Vöbin^ien  in  bcn  iH'ftfjorb  l)inan'S,  nnb  t)ielten 
bann  nKv^en  lüinbijien  nnb  neOlt^ien  iiH'ttevv  mef)r  nac^  bev 
t)of)en  See,  bie  and)  n}ä()venb  bev  fommenben  i)iad)t  anfjevft  nn- 
xn\)Ui  luav.  '^(nd)  am  28.  tei'fevte  |id)  ill^inb  nnb  Settev  nid)t. 
3d)nee'  nnb  ipaiielböen  mad)ten  bie  Js\if}vt  bnvd)  bic  5d)eeven 
flnven,  wddjc  fid)  läiiiv^  bev  Müfte  l)in,^ie(}en,  nniid)ev.  'Dev 
^Sommanbant  [)iett  e*^  füv  cievatt)en,  ben  nädiften  .spafen  anf,^ni'nd}en, 
unb  i"o  (eijte  man  :itad)mittaiV3  siuifdjen  flippen  etn\iö  fübiueftüd) 
uon  bev  [teilen  S'i'ti^i'ifcf  vSnuuia  nnb  c]ei\eniibev  bem  floinen 
:iiend)ttl}nvm  wn  5töt  bei.  (^Cj^en  5lbenb  tefncfiten  lüiv  bie  Oc^ 
nad)t\ivten  5d}ecven,  bie  am  viefii^en,  inelfad)  jevf lüfteten'  Uv= 
cjebivij'Smaiien  Ijeftetjen.  CÜine  lUien^ie  von  ii3nd)ten  nnb  pfiffen 
fd)neiben  in  biefe  j^^'I'^'i^'^ill*^  *-'tit  mti'  i]eiüä()ven  ben  SeeüLVieln 
(2d;n(j  nnb  'Jiaf}vuni!,  inbem  biefelOen  üon  Zan^j  nnb  iUQcn  ev^ 


9iciic  läitßS  bcv  uonvCi]iid)cu  Äüfte. 


225 


fiiat  finb,  in  wcWjcn  c§  üon  Söürmcrn  unb  Söcic^tt^icvcn  wim= 
mctt.  Stuc^  ift  bic  (Scgcnb  äufjcrft  fiid}vcicf};  c§  gclaiiij  imiovcm 
ßapitärt,  tu  hivjcr  3cit  mittdft  ctnfacf)cr  ^üicict  eine  grofjc  %iu 
3al)t  üon  !J)ovicf)cn  unb  (Sd)cHfiid)en  einsufangcn. 

3lm  fotgeubcn  35ormittag  (29.  (September)  pci\\[xtm  \m 
beu  fdjmaleu  Jlaual  iiftlid)  üon  §eftman§ö.  Sibtigc  Sißinbc  unb 
nntjatteube  (Scfjneeböcn  ui.Hf)tgtcn  un§,  in  bcm  sicmlicf)  getan  ^ 
migen  unb  firfjcvcn  §afcn  üon  (gtamnaes  auf  Sllftcnö  (etiuas 
uörbtid)  üom  06.  Örab  u.  33v.)  einsutanfcn,  um  ()ict  bie  %\^t 
SUäubtiugcn. 

einige  Otiube  "^^iffagieve  mclbctcn  fid),  batunter  ein  fönig- 
Iicf)et  Süütfe,  bcv  übtigcnS  füt  fein  (Scfdiäft  ted)t  comfottabct 
auSgetiiftct  fd)icu.  ßt  [iif)tte  eine  Quantität  23tanntwein  mit 
fic^,  bcn  er  btübetlid)  mit  bet  ^Diannf^aft  tf)ci(te,  cbeufo  ütettte^ 
er  berfetbcn  eine  Slnjal)!  friid}er  ©ecfifc^e.  3n  ber  gtiif)  um 
6  lU)r  (30.  (September)  ging  bie  „Germania"  bei  5iemltd)  leid)* 
tem  öegentüini»  luicber  au§.  liefet  ftifd}te  jebod)  im  l\iufc 
beS  Ü^ütmittagS  betatt  auf,  bajj  bic  fd)ivad)c  9!)?a[d)tnc  uid)t  mcr)r 
im  (Staube  war,  gegen  «Seegang  unb  33ri[c  anjnfämpfen.  9)tef)rete 
fteinere  J^-a()V5cugc  tainrteu  pott  an  unö  üotüber  bem  Silben  jn. 
SOJtt  9iotr)  erreid)ten  ^ulr  gegen  Slbenb  bcn  §afen  iion  ^peUeSüig, 
wo  \^([^S  (Sd)iff  bia  jum  uäd)itcn  SOiittag  an()ielt,  um  am  2l0cub 
uod)  bic  fleinc  «Stredc  biö  23n(}of)uen  gilt  im  engen  k\inat  won 
33rönö  sutürfsulegcn. 

:iDann  ging  c§  am  !l;otgr)attan  notiibct. 

§ier  melbcte  fid)  abermals  ein  bliuber  ^afjagicr,  ein  innger, 
rüftlger  SDtann,  ber  bic  9{ci[e  King§  ber  Stufte  beS  ^Jiorblanbs 
in  einer  teidjtcu  (SMgg  untctna()m  unb  3:ractätd)cn  colportirte. 

g-ür  bic  9iad)t  mn  1.  bi§  2.  October  an!orte  bic  „(Ger- 
mania" an  33iörö  unfern  bc§  ecud}tfener§  wn  Mk.  (L^)egen 
imitteruad)t  fiel  eine  9JJeugc  Sd)uee,  fu  \\\i  bcrfelbc  me()rerc 
3ol(  tief  auf  ®ecf  lag.    llufcrc  eiäfüdjfe  madjten  fid)  bic  (5!5e* 


iii 


"'S: 


•;.w': 


■:  \ 


:.|S 


m 


.1 


226 


^ittcnt. 


Icijcnfjclt  311  Taii^c  unb  toOtcii  uub  wärjton  ficf;  ftitubciitanij  in 
i^rcm  GIcmcut  fjcvitm. 

®cu  folijcubcit  5lt>citb  crvcid)tcu  luiv  mit  3)iiif)c  uub  fdjou 
uacf}  GiuDrucf}  bcv  fiuftcrcu  i)iad)t  bcu  §afcu  uou  !i5arbcv|uub, 
uufevu  bei-  (iiufaf}vt  tu  bcu  üciml  üüu  Xf)Voubf)jem,  wo  uufov 
ga^vjcui]  ucljcu  ciucui  ftciucu  (3'jovbbaiupfcv  auy  :3iamiO':s  Dcilogtc, 
iüc(d}ev  iu  bcv  5viif)c  bcö  uäd)i'tcu  iOZcrcjcu^S  tu  Xvüubl}jcut  clu= 
trcffcu  feilte,  ^'w  Dcuu^'tcu  bic  (^V'U\3cuf}cit,  uiit  bcuijcltcu 
uufcvc  '^c\t  mä)  ©cut|d)(aub  ju  ci-pobtrcu. 

^\1f)vcub  bC':>  il5üvmtttai}'3  bc'3  3.  OctobcV'5  giucj  bte  2i>citcv* 
reife  etwas  6cffcv  wn  ftattcu.  ^ie  v£ee  mar  fcfjr  bctctt,  fjau.^e 
Slottcu  wn  S^'dxhui^'  uub  Stüd'fifd)fäui]cvu,  mcift  uoviDOijifdje 
2)ad)tcu  mit  if)rcu  f)of}cu  SdiuäOcIu  uub  üicvcrfii]cu  Scijcüt,  frcujtcu 
burd)  bic  Sdjccvcufinvcu  uorbiuävtv.  iS)i\;\m  ^iittac;  ücvftävfto  fid) 
bie  ^rifc  am  Sübcu  ftuvuiartit]  nitb  uötl)ii]te  bcu  ticmmaubautcu, 
ciucu  ttciucu  §afcu  luifcvu  bcö  \;cud)ttf)uvm'o  tum  üeruiui^cu  auf 
bcr  Oufcl  §ittcru  auf5ufud)eu.  1)od)  umvcu  unv  <iuv  jum  2(}ci( 
gcijeu  äBiub  luib  ^Scc  iicfd}iH,^t,  batb  fiUii  ba'j  SafjV^ciui  c\ii,  auf 
beut  3lufer  311  trcttcu  uub  luau  utufjte  bcöf)atO  fcf)v  ual}e  luitcr 
Öaub  gcf)cu  uub  evfterc'5  luit  Xaucu  am  Ufer  feftmadjeu. 

I^k  3ufe(  v^ittcvu  I)at  ciucu  fcctvädjtlidicu  Umfauü,  3f)ve 
Cftfcile  ift  äicmlid)  faf)(  U(,D  faft  uuOcuiof}ut;  bav  3uuevc  ba^ 
gciieu  juirb  aU  iicbir^iii]  uub  lualbvcid)  i;cfd)i(bcvt  uub  foU  -  ()icr 
noä)  eiu  uuijcu»öf}und)  ftarfer  <2taub  i\m  'Jiotl)an(b  covf)aubcu 
feiu,  luie  and)  auf  ber  3ufc(  Xmna  bei  itviftiaufuub  uub  auf 
Sdfcuö  iu  ^cloiifciub,  fübUd)  WM  Xvouiöü>5tift.  äCnc  lucit  fid} 
bcv^eit  noä)  bcr  ipivfd)  iu  luilbem  ^uftaub  iut  3uncvu  "^lov* 
iücgcU'S  uürbu>ävtiJ  crftverft,  (;abe  id)  uid)t  cvfal}vcu  fouucu.  Ta^i 
9{ef)  fcmmt  uur  uod}  fef)V  eiu,')Clu  iu  bcr  iüvcite  von  il3cVi]cu  oov. 

'A)cn  5.  Octübcr  früf)  luu  2\'.i  U^r  fouutcu  unr  .s^ittcvu 
Juicber  yevtaffeu. 

Bcitiij  aui  Oiadjmittaii  laubetc  bie  (5^'Vcbitiou  iu  ,'\(viftiau 


Äiiftiaufimb. 


227 


l'unb.    §tcr  gab  c§  luicbev  3tufcnt^alt.    ®tc  aWafc^inc,  wMjc 
\ä)on  am  3;ag  üütfjcv*  gcvciutcjt  würbe,  muütc  üoUcnbä  tu  Cvb^ 
iiung  gct)vad}t  uub  ein  neuev  Cüüt[e  angcnüiumcn  iüerbcn.   9lu(f) 
Ijcnu^^tc  mau  bic  (äe(egenf)eit,  um  uüd)matä  fvti'c^c  tüt}teuüünätf)c 
au5uirf)affeu,  wetc^v'  hnJ)  freunblid}c  !öcvmtttcümg  bcä  9ieid}ä= 
cüu[ul!§,  §evvu  ^'cjfiua,  erftaubeu  werben  fonnten.  Unter  feinem 
gafttid:)cu  !Dac^c  tradjten  mir  and)  ben  2(0enb  ju.  SÖir  gtanOteu 
^djün  tu  aller  3riif)e  luicber  in  See  gcf)en  jn  fönnen,  aber  bic 
(^ef^äftc  wollten  fid;  nid}t  rafc^  9enuc3  abtüideln.    ®er  iiiootfc 
füllte  uid)t  Ijcreit   uub  lunt  ®ee  l}ev  „«Sturm"  fignalifirt  fein. 
CJrft  am  fpätcn  '3^ad}mittag  bc3  6.  ital)m  bie  9Jiannfd)aft  5;riit!= 
waffer  ein.     5ür  bcnfelOen  ^löenb  war  eine  (Sinlabnng  sitm 
erften  ^'•■»llbeamten,  §errn  2;l)ue,  vorbereitet. 

So  ging  6i  enblid)  benn  am  SDiorgen  be§  7.  weiter,  allerbingä 
„mit  ©ampf,"  aber  bcnnod)  änjjerft  gcmäc^tid).    gür  bic  9iad)t 
legte  baö  S"af}V3cug  bei  Veböö  '^{aiXi^%  3-euerf^iff,  iVi  geogra^)l)iid)c 
3)icilen  äBcft  5U  5{orb  von  5laIe*Sunb  bei,  bereits  wiebcr  am 
näd}ften  SOiittag  in  glaaivier.  ©iefer  §afen  liegt  rcd)t  malerifd) 
3Wifd)en  ^ilippen  uub  3nfeln  imb  foU  ein  vortreffIid}er  ß-ifdjplatj 
(Yiicr)   fein.    !5)ie  O^egenb  ift  siemlic^  beoölfert  uub  gut  an^ 
gebaut.   T)k  Sveqnenj  oon  Slaaoaer  wirb  at§  eine  an^erorbcnt= 
Ud}c  gefd}llbcrt;  nad)  ^erfid)erung  bea  bortigen  (^^aftwirtl)^  paf^ 
firen  I)icr  wäl}renb  eines  Sommermonats  nid)t  feiten  700  bis 
öOO  ö-aTjr^euge.    ®er  'l'oixtij,  jugleid)  ein  woI)l^abenber  ^auf- 
mann,  nnterl)ä(t  ein  gans  anftänbiges  (^aftl)ans  uub  ift  alleini^^ 
ger  iöefit^er  ber  ^auptinfet,  weld)e  er  vor  etwa  breiijig  3al)ren 
um  ben  ^l?reis  tum  adjtjig  SpecleStfjalern  an  fid)  gebrad}t  bat. 
älHil)renb  ber  ^JJorgenbämmerung  beS  9.  OctoberS  Iid)tete 
bie  „C^ermania"  9(nfer  unb  paffirtc  um  S'/i  1U)V  baS  fteile  uub 
malerifd)c  Inn-gebirge  oon  Stablanb.    Um  biefeS  weitf)in  fid)t- 
bare  liap  f}orrfcl)t  meift  eine  l)eftige  fiiblid)e  Strömung  bei  l)of)em 
Seegang  oor.    '5^ie  Üinnboerljältniffe  geftatteten  fid)  {et,*t  and) 

15* 


t'HSl 


n 
I 


} 


'i 


t 


•'-äf 


228 


SBcrgcn. 


! 


ctwa'3  günfttgcv,  i2d)ncc6ücn  am  9?orb'0ft  »ucdji'clton  bcn  ganscii 
Sag  üf>cr  mit  (5onnen|(f)cin  uub  flauer  ?uft.  Hm  Untiefen  nnb 
flippen  3U  »evmeiben,  fjielt  man  mefjr  uub  mc(}v  üom  Öaub  a6. 
«^^.Hitev  ftcuerten  tüir  auf  bic  weitf)in  fi(l)ttiavc  ©ü^^^elttippc  »jon 
^in  3U,  um  gegen  G'/a  lUjv  für  bic  'iJiadjt  im  bortigen  fcfjeereu^ 
reidjen  <Sunb  tei  einem  Seu(f}tfd)iff  (Sdju^  ju  fudjen;  biefer  §afen 
frfjeint  ii&rigen§  gegen  'JJorbcn  ju  siemlicl)  offen. 

5lm  näd)ften  ^^Jadjmittag,  nad}bcm  ben  ganjen  SO^orgen  (cid}ter  , 
unb  ftärferer  öegenwinb  yorgcr)erv)d}t,  tviclj  bic  tci  eintretenber 
^•(utf)  anwadjfcnbc  (Sübwcftftrömung  jum  33eilegen  in  Obbcfatü= 
l)avi(\\,  V/2  SOieitc  füböftlid)  yon  Stöpö;  jugleid)  Degaun  ein  ftarfer 
9Jegen  jn  faUen,  luetdjer  6i§  2  lUjr  in  ber  grür^c  antjielt.  !Daun 
Härte  fid}  ber  §immet  unb  mit  ®ampf  unb  mäfjigem  ^alt* 
ivinb  liefen  )v\x  hüx^  ben  ßanat  oon  S3ergen  nad)  ber  gleid)- 
namigen  «Stabt. 

9{üd)mal5  würbe  fjier  Äorjle  eingenommen  netft  einigen 
frifdjen  Slüdjenoorrätfjen,  unb  t\i(ber  aU  id)  üermutf}et,  lid)tete 
bic  „(5»Vrmauia"  (um  10V^  lUjr  beä  12.  .October)  bie  5lufer 
iüieber.  'S^k  folgeubc  TjeUe  'JJad)t  crlautte  UU'3  gau^  unter  Segel 
3U  dleiCen;  crft  in  ber  Srüf)  um  A^/t  XU)X  liefen  luir  für  oier 
©tunben  in  bem  freuubtidjeu  ®täbtd}en  Slo&Ceroit  auf  ber  ^iarnt' 
3njct  in  ber  9)titte  bcS  ^auge^Sunb  au,  100  ein  neuer  l'ootfe  biö 
(SfubcSnaeä  jnr  «Sübfpitje  t»ou  ilarmö  in  !l)ieuft  treten  foKte, 
ber  fid}  fpäter  eutfd)(ofj,  bas  gafjr^eug  aud)  ooüeuba  um  bie 
(£übfpi^c  ^Jionoegeus  3U  geleiten.  3n  ber  grüf}  be§  14.  ging  eö 
nu  ben  brei  siemlid)  lucitfjiu  fid^t&aren  l\ntd)ttl)ürmen  üou  'i;'ifter 
ttorüDer,  gegen  SOtittag  nad)  iMnb§uae§  uub  bann  nad)  bem 
fteinen  §afen  üou  ®oinör. 

(Sd)on  jcitig  beS  anbern  3!)?orgeu5  OlieD  SDianbal  f)iuter 
uns,  in  beffen  9(ä()c  "lici^  SBraf  beä  "ijJoftbampferö  33ergen  tag, 
ber  &ei  f)eUem  Zac^  ()ier  auf  eine  Ül\\'\)c  geratfjen  loar.  !Die  Stufte, 
längs  iüeld)er  luir  ()infegelten,  fd^eiut  jum  groj^en  2;f}cit  unDeDaut; 


ptiiijcvat. 


229 


©üucu  uiib  gclOc  ®cinbiücr)cit  3id)cu  fid)  am  g-u^  bcv  buiifdu 
^•d'^gc&iVilc  wie  ®d)ncoiuc()cu  tu  bcu  iiUifteu  ()inauf. 

2lm  SUitttag  bcä  15.  Octoöcv  ()attc  mau  Dci  ivavmcv,  at^cv 
[ot}V  tviiOcv  l'uft  bcu  ^^cucl)ttf)uvm  üou  C^^'ö  m  Std}!.   I)cv  Siub 
tticö  v»üu  uuu  ab  ciiuifttgcv.    iuu*  SO{tttovuad)t  scigtcu  jid)  bic 
jiDci  fd)öucu  ?cud)tfcucv  oou  ^Xüvuugcu,  um  IV2  lU)r  tu  bcv 
Sviif)  bc'5  IG.  Dcto&cv  bcv  Vcud)ttt}uvm  oou  3outfvitlaitb  •,  abcv 
tuau  ()ictt  bcv  fclfigcu  iliij'tc  wcgcu  sictttttd)  fcvu  üom  V'aub,  ba§ 
aud)  üci  S^agcSauüvud)  ciuca  fd}iücvcu  '^Jcbclä  lucgcu  uuv  banu 
uitb  iuautt  ctiuaö  bcutlid)  ()cvi'>ovtvat.     lliu  8  IU)V  9)Jovgcu§ 
fouutc  man  bcu   ■Dovvcltcvg  (<3abtcu)  uufcvu  Svcbcvi!§wacvit 
tüaf)vuc()iucu.    ""JUiv  ycv()ättitii5mäBiii  wenig   (5-at)V5cugc  fvcustcu 
nnicvcn  Scg.    Uufcvu  bcv  Slüfte  fct^t  I)icv  bic  ©tvömitug  uovb= 
Öftlid)  gcgcu  tctjtcve,  fic  ift  foiift  auf  bcv  'Jiovbfcitc  bcä  (Sfacjevat 
ciuc  füb*iücftlid)c,  auf  bcv  Sübfcite  bagcgcu  eine  öfttic^c. 

%n  ajiittag  cvvcid)tcu  luiv  cublid)  bic  (Jinfaf)vt  jum  TCni^^ 
tovg"5iovb,  bic  fcf}V  fd}mal  uub  buvd)  9iiffc  9cfäl)vbct  ift.  (Sine 
2:ouuc  auf  ciucv  Staugc,  iucld)c  auf  bciu  äujjcvftcu  öfttid)cu  '^OX' 
fpvuug  bcv  !at)lcu  (^vauittUp^Jcu  aufgc^flaust  ift,  biciit  aU 
Vaubmav!e. 

T)a^  gaujc  uüviiicgifd)c  Siiftcutaub  jcic^uct  fic^  übvigcus 
buvd)  bic  uaiucutUd)  iu  bcu  fübUd)cu  5:()citcu  uuuutcvbvod)cucu 
Sicttcn  vou  gut  uutcv()altoucu,  mcift  fcr)V  weit  ()iu  jid)tbavcu  uub 
Icid)t  fcuuttid)eu  V\ntd)ttl)iivmcu  uub  aubcvcu  ®cc5cid)cu  an^. 
m\\t  getaugt  mau  ()icv,  c()c  mau  bcu  3i\il)cu  ciue^S  ^^eud)tt()itvmö 
Vaffivt  ()at,  ücveitö  iu  beuieuigeu  feines  ^iiad)bav§.  &in\o  i^ov* 
tvefftid)  finb  bic  längs  beä  llfevs  ()iitfül)veubeu  metcevolügifd)cn 
(Stationen  uub  2'clegvapl)cn  bcfd)affcu,  wcld)c  nad)  allen  §afcu^ 
)}läfecu  ^unbc  mn  Staub  beS  ^XiJiubeS  uub  Settcvs  auf  See 

gcfccn. 

^aum  t)attcn  wiv  mit  ftuvmavtigcv  Övifc  bic  SJtiinbuug  bc§ 
UmaU  m\  Sönsbcvg   gUidlid)   paffivt,  fo  evfd)ien  au(^  ein 


4 


I 
"'dt 


^■">( 


s 


»fit 


!Jön>Jtcv)]. 


13; 


In 


tuttcr   bcr  bortigcn  Bodftattoit  imb  W'^  fi»c  3o((wacf}e  Cct 
um  am. 

Sülaä)  wemcicu  «Stunbcn  lief  btc  „(SV'vmanta"  lülcbcv  iii 
bett  §afen  ijoit  2;ön§&crg  ein,  ben  fic  ()imbevt  Sage  fviifjev  ücr^ 
laffcii  l^attc. 

|)ier  erwarteten  nnä  3ar}Ireirf)c  Oia(l}ricf)ten  am  ber  .^eintatf) 
fciuic  Crbre  üon  »Seite  beä  9if)eber!3,  bie  überflüfiigc  9)?annfcf)aft 
atiäumuftern  unb  bann  nnt>enuei(t  bie  9iürfrei[e  nacf}  33remer* 
fjaoen  ansntreten. 

IIDic  SUnnnfternng  fanb  tcreitö  am  10.  ftatt.  Wefrf}äfte 
nöt^igten  ben  ta^^ttän,  baö  (ioinmanbo  einent  anbern  ^•üf}rer  3U 
iiberlaffen.  iSx  uumbtc  ficf}  anfänglirf)  beof)aIC»  an  bie  Steuev- 
(entc  ^Deffen  nnb  i^arfen,  wddjc  jebocl)  etenfallö  an'?ge|d}ifft 
3n  iverben  iüitnfcf}ten,  nnt  fogteicf)  anberiiHMtigc  X^ienfte  ju 
nef}men. 

.^err  <2tiUc  unb  id)  luodten  ben  2iH\3  üOer  Mopendagen 
nff)men.  5(agaarb  tliet»  auf  ber  „(^»'lermania/'  luelcfje  .Siavitän 
i^-rcberiffen  üolleubs  narf)  23remev()aiH'n  geleiten  follte.  1^a'5 
gafjrseng  ging  am  ::^iarf)mittag  be-3  lu.  retoter  unter  2egel. 

9?a(i^bem  iinr  nod)  einige  läge  in  bem  gafttirfieu  löUisOerg  iH*r^ 
iveitt,  fnf}ren  w\x  ben  20.  CcteCer  SD^n'genct,  begleitet  w\i  unfern 
?5reunben  SOfei^er  unb  3)ietfom,  3U  iü.\igen  nad)  iniUö  unb  fdiifften 
um  auf  bem  ^'oftbamjjfer  „?(arr)uuö"  nad)  C>\nf}eni:nirg  ein.  IHm 
23.  erreid}ten  wir  .^open()agen,  tu  ber  Srüt)  bea  24.  itiel  unb 
am  3ltenb  bcffctücn  Xage'3  mittelft  C5ifenba()n  Hamburg. 

a5on  f)ier  eilte  ® title  mit  bem  ^^'adjtjng  weiter  ü(ier  Ä^an= 
notier  nad}  33remerf)ai'>en ;  id;  folgte  if)m  nad)  einem  furzen 
9(ufcntf}alt  in  33remen  bret  Üage  fpäter  baf)in,  in  ber  .spoff^ 
unng  etioa  g{eid)3eitig  mit  ber  „(SVn'mauia"  an^ulaugeu.  5l0er 
CS  oergingeu  nod)  ad)t  Xage,  bi-3  uu§  oon  ber  SBefermüubung 
bie  telegrap^ifc^c  i)iac^rid)t  ifn'cs  CSinlanfeuS  würbe. 

(Sin  5){o|ent(}arfd}er  (3d}teppbam|jfer ,  mit    bem  wir  ba§ 


ki 


IM'^ 


c 


1 

m 


lii 


•Ji:^    i 


Ill 


I     ! 


?ȟctfcr;v  md)  3!cutfc(;{aub. 


231 


5-ar}V3cucj  ciuf}ürton,  tntgfivtc  C'5  nod)  bcit  Stvont  Tjcvaiif  tna  in 
bcii  §afcn  üou  ("»V'ci'teinünbc. 

tinnt  giitcj  c§  fllcid)  an^3  Gutfabcn  beä  Scr}iifo'3  unb  Cvbiicn 
bcv  3ar)(vetd)cu  mitijcI}vacf)toii  iiaHivf)iitoviicf)ou  imb  ctf)iu\ivapr)ifc()eu 
Sammfuiigcn.  %M)  imtjltcn  wix  wov  a((ciii  tvacr}tcit,  uufcvc  ttcluc 

:Dvci  2agc  fpätev  Ocgfoitotc  luicf)  .^cvv  5{ai]aavb  itacf}  Öütf)a, 
wo  wir  uns  nacf)  fitvicm  5(ufcnt()a(tc  tci  ^H-ofcffov  ^Jctcvmauu 
tvcnnton,  3cbct  feiucv  Jpelmatf)  •mcitcub. 


2rf)ncf5nrf}  fei  c§  miv  norf)  gcftattot,  bcm  UutcvncT)mct 
iiiiforev  CSi'pcbition  nacf)  '•yam]Ci  Scmija,  ^txxn  5l(0cvt  9iOKnt(}at 
in  ^vcnun"f)av»cn,  im  'Tiamon  bcv  StUffcnfcfjaft  ju  banfcn,  füv  bic 
flvofnnütt)ij]en  Cpfov,  mU]c  cv  cjcOvacfit  f}at,  nm  bic  (5vforfcf}unij 
bcv  nnn}ivt(}(icf}cn  kiiftcn  bc3  tiioUiccvc'S  3U  fövbcvn.  l^cibcv  f}a6cn 
nüllUdic  llmftäubc  iH'vfcljicbcncv  %xt  nacfjttjciliij  auf  bic  övfclüc 
bc§  llntcvncf)nicuä  ciUiiciüivft,  fo  bap  c§  bcv  „(äcvmania"  uic()t 
gcliuijcn  foUtc,  if)V  ^\d  —  iic  Ctj/^JOtünbunij  —  ju  cvvcirf}cu. 

a}KH]cn  wcutiiftcu'i  bic  gcfauuucücu  Gvfaf}vuncicn  füv  bic 
3utunft  5vlicl)tc  tvacjcn  unb  ba^5  f)ocl)f}cvsiac  5lHiVi5cf)cu  §cvvu  9Jü= 
fcntfiar)^  bcv  ':)(evbpcIavfovirf)uncj  neue  (^öuucv  fdjaffenl 


Gvft  täuijeve  ^dt  nacf)  luifcvcv  9{ii(tfet}V  in3  ^ijatcvlanb  !cnn=« 
ten  bic  iMetfcitiiicn  Vciftmuieu  in  33e5ug  auf  i3coiivap()ii(l}e  Sov^ 
fd)unijeu  in  ^Jioi\ija  Scmtja,  aiclcf)c  im  3a(}vc  1<S71,  sumeift 
buvd)  ben  vccieu  iHn'tef)v  nonucaiidjcv  (iiöfa()vcv,  nntcvucnuncn 
univben,  üK'vfid}tüd}  baviicfccit  ivcvbcn.* 

5)ic  wid}tii]ftcn  i)iciultatc  bcv)eI6eu  bcftcfjcn  in  bcv  fc^ort 


*Pctcvmauit,  ©coflv.  mitü}.  1872.    p.  3S1— 306. 


||1 


i  1.1 


'tiNI 


'■•■iU 


■M 

''''i'i, 

<  '■■■ 

l     ••%. 


>  I 

t 

IS- 


.■;,S;., 

■'  j., 


^  ^'^  ' 


;.  Fi' 


-All , 


23-> 


*2d,iliifi. 


!:! 


Q 


II! 


cnüäf)ntcii  3(uffiubintg  bcv  SBiiitcvftatictu  üüit33avcuty  bitvd)  iita 
Vitäii  Äavli'cn,  in  bcu  ^^(ufiiat)mcu  bc'5  lUürbüftufev!^  bcv  Otovb- 
iufcl  burcf)  bic  ft\ipitäuc  iOiatf,  !Dövma  imb  ilavl[cn,*  tuoiiacf) 
boii  genannten  Stuften  eine  gan^  anbeve  Ö^eftatt  gegeben  lunvbe, 
aU  bieienige,  n»ctrf}e  iiiljcx  anf  ben  Seefarten  fignvirte. 

©ni-d)  bic  füf;nen  5t.it)Vten  bcr  eben  genannten  (5iil)V'n',  [oiuic 
bcv  (^V'bviibev  3ü(>inne[en,  won  Xobiefen,  Sfaffen  nnb  enblirf) 
bnvcf)  ""H^cixjcx  unb  Si}ct}pvcd}t  ift  fevnev  confmtivt  luovbcn,  baf? 
niu)t  nnv  ba§  Savil'rf^e  yjJcev,  [onbevn  and)  ein  lucitCiS  ßd'ü  ^c^i> 
cigentUd)en  ^k'^Iavbcrfenö  ^luifdien  SpitUn'vgcn  nnb  (iap  3;i'd)e(' 
in|"d)fin  .^citiueife  bcv  Sdjifffafjvt  nnb  beut  ülivantfiicvfang  offen  liegt. 

iUipitän  ltli\id  gelangte  ain  1-J.  Sc^^t.  1(^71  nntev  75  (.'•H'ab 
20  ilJiMnnten  n.  33v.  oftiüävt'5  bi^^  gegen  ben  «3.  CSH'ab  n.  "Öv. 

Söven  3of)annefen  bvang  (inbe  ^Hngnft  buvd)  ba^  bie  fanfd)e 
'i^füvtc  befe^^enbe  Xvcibei'3  gegen  bie  iinnf^c  3nfel,  lief  hli  77  (NH'ab 
15  SOiinnten  n.  33v.  nnb  72  (*>"ivab  öftl.  V.,  vmi  wo  any  cv  bi'5 
,^nm  5i3cgef)Vtcn  iun'getnvge  bvang,  abev  am  Ks.  Septembev  einc^^ 
l)cftigcn  ^Vovbftnvnte^3  uicgcn  gejunmgen  luurbe,  bic  'Jiüdveife 
bnvd)  bie  favifd}c  %^fovte  (27.  ^cptanuev)  an,^ntvetcn. 

©od)  biivfen  nnv  an^o  ben  iHU'fdiiebanen  glürflidien  llmfcg 
tnngen  bcv  '^iovbinfct  von  iWumja  Semlja  no*  nid)t  ben  ^d)lnf^ 
3icf)cn,  baf?  bie  t5-ic>üev()ä(tniffe  alljäf)vlirii  gleid)  günftig  finb,  im 
('>k'gentl)cil  nntevliegcn  bicfclOen  nad)  allen  feit  Dvci  vVil}v()nnbevtcn 
gemad)ten  (ivfar)vniigen  inctfcitigcn  2d)iuantnngen.  3l0ev  bie  alte 
'^(nfid)t  übev  bie  lln;,ngänglid)fcit  fencv  ^licgionen  ift  gebvod)en 
nnb  bamit  gennf?  bev  ili>cg  ^n  neneu  gvof;cn  JvovfAnngcn  im 
*|?olavbcrfen  gebal)nt,  nnb  biejenige  3tvaf?c  babtn  gcfnnbcn,  iycld)e 
bic  !i)iatnv  felbft  bnvd)  bie  '.Hn-ölänfev  bcs  i^H^lfftvont'o  iiovgcv'td) 
net  l)at. 


*  ^ctcniiauii,  (SStcax.  2)Jittf;.  lS7i'.    T:if.   ü^  u.  'JO. 


JC-j 


Ittljattg, 


cul()aUciib 

i'(corofoi]ifiije  ^cölMtcfjluiujcu 

unb 


1 

P 

1 

■ 

J 

^ 

I, 


't.  I 


:1 ' 


. ;» 


1 


,if,-^9m>f.' 


!  'l! 


»ttj 


A. 


i 
W 


OJfifc  mdj  8^Ml3(Hn\]cn  i^cw  4. 3»"i  N§  1 . 9?üiHMiih'i-  1S7() 

nct^ft  9unfcvoinc. 


-l'  I 


1 


'■■r-afef,:»?^;^-'-»^  *■■■'..  -^~■•'lr' 


236 


2)Zctcüvofüijifd;e  SScDbac^tuiigcu  Jväf;vciib  bei-  9{cife  mä)  ®))i^kii}cit 


1870 


SÜJoilOt 


2afl 


2iiflc§jcit 


Ort  bei-  Sücol'adjtimfl 


Suiti 


4. 


0. 
G. 

7. 

7. 

8. 
10. 
11. 

12. 

15. 
IG. 

17. 

17. 

18. 


19. 


3ull 


i). 

10. 

11. 

12. 


1  h.  30. 11 

7  h.  9J. 
llh.4j.li!3. 

9  h.  45.  9J. 

7  h.  30.  91. 

11h.  30. 95. 


11h.  15.  ä?. 
12h.45.9J. 
(5  h.  30.  9e. 
5  h.  30.  ■Ol 

Gh.  15.  9{. 


2  h.  45.  9J. 
G  h.  11 

3  h.  30. 35. 


15  luntt.  »kilcii  -)l  jii  2«. 
tooii  A^clijolaub 

57"  28'  iiöiM.  'ör. 

20  mi  ivcftl.  ü.  ildfttrtiifaub 

ä)öI;c  tooii  Gfcv-Suiib 

Ü3ci  SButfc  gjoib 

50  mu  nöibl.  toüu  33ci(]cu 


Offcitcö  ÜJfcci-  iiinbl.  »>.  9JaiiifoS 
(G4"  48'  uLntl.  5i3i-.) 

G70 12'  iiörbl.  Sör.a.  l^cft  gjmb 


G?'30'nöibI.«i'.a.5?cft^-ioib 


i?Ui{i!]aiiij  aus  bcm  Ä\ijial  i.>ou 

®tcctiiiai!iiäö    in  bcit   i^cft- 

gioib  (GS"  33'  nöibl.  iör.  u. 

15"  2'  l^fll.  l'.) 

iUialiiiiiJcu  5-juib  ((;:)"  25') 

01'ot'Simb 


©toiiJ         , 
bo. 

12  mi  yi  m  a  mi  sudiö 

72"  32'  uüibl.  S3v. 

73"3'uLnb(.23v.  -ISM;' 
yfll.  V.  im  Sicitciö 


SciiiVcvntiii- 
luid)  !)tüaiiimti- 


Siift 


Scc- 
iciiffcr 


bcä 
ScciiMffcrS 


Söiiib 


12,25 

12,5 
12,0 
13,.S 

12,!) 

11,0 

11,2 


15,0 


"J.G 


1,),.^ 


11.2 


11,1 


11,25 
G,25 
2,5 


10,32 

10,08 
11, 3G 
12,3G 

!),G8 

7,7G 

8,72 


8,72 


G,72 


7,0 


8,5 


8,75 


(\\an  im 
Wclblid;c 

bo. 
l;od;bIau 

bo. 

bo. 
blau 

bo. 


bo. 


'31.  ]n  ^. 


5i.  idnwA, 


% 


bo. 


bo. 


bo. 


Id;iuavau 


7,25    tiübblaii 
G,25 


0,5 


f;orf)b(ait 


$tmmcl 


tviib 


tvüb 
Giebel 


\}iU 


^JJ.S. 


ftiU 
gjcbcl 


tt,  ciWaS 
yjcbcl 


■'}i.  yi  C. 


'öl. 


tiüb 


WvciA},  1 


Kar,  am  .^ovi 
50ut  woltii] 


ucbliß 


X'cijjcit 


mm 


5J.  511  ^. 


% 


^JJ.S. 


"n.  yi  C. 


'n. 


\d}\\.\u\},  t 


toom  4.  3u«i  6i3  1.  9Joijcm6cr  1S70  itcöjl  9kifcroute. 


237 


tvüb 


fjcü 


ftiU 


9Jckl 


ftid,  clwaö 


I;od;,  aus  % 


iul;ißer 
iul;ii] 

bo. 

bo. 


tiüb 


(ar,  nm  .^ovü 
50ut  »voltii] 


ucbliß 


I;cc(j 


(cirl)t 
kiri;t 


l;o((? 


nU;ifl 


2  h.  ajJittagS  6ci  iRciilt)ci-t  auf  ©cc.    2V2  li.  §cIflotanb  in  So. 


VlOcnbS  5  h.  San!)  ih  ©irtjt.    7'/.,  h.  if  ciftinnfanb. 

gviil)  9^/.,  ]i.  at  ton  ilnftiniiicinb.  Wittiti^  3  h.  für  </-,  St.  in  g«an^ 
bal  auöcicsit.  3it  bcr  yiadjt  gar^Sitiib  iini)  g-lcrfat=Siovb  paffirt. 

Sfiil)  Soiinbar.  fi'/o  h.  Gfcr=3unb.  2«ittnn3  2",  h.  etavanacr, 
fort :)  (rt.  ShifciitTjalt. 

Sltcub?  §auac=eunb  u.  bic  „günf  toücnSunafi-aucn"  («cra  a.  b.  @.) 
Vaflivt. 

5nil)  Sßcrsicn. 

SlOcnbä  c,  li.  aO  ».  Sücracn  (um  O'/a  li.  SlOenbä  +  7V  81.  auf  2)C(f). 

SOiittLijiS  12'/oli.  V(o(c--3unb.  1  ®t.  «UifcuttjaU.  ?U'cnbä  fi  h  5)Jiülbc. 
1  ist.  Slufcntljalt. 

fiur5  uad)  9)iitto()  2:()rDnbfHCm. 

yjiittaflä«6fa(;rtCouba. 

Si-iUj  3  et.  in  9?amfo§  iindclcgt.    aWittagS  3  h.  paffirt  man  bic 

Wrcu^c   bc§  DiüvblanbcS.    SlDcnbä   lO'/.j  li.   bei  bcn   „Sieben 

Sdju'cftcrn"  tSJerii). 

äBcubcTrciS  u.  ©rcnjc  bc§  9?abcIf)ol5c§  (an  bcm  fiüftcnlanb)  paffirt. 
l,''Uetfd)cr  Swart^afen  in  Sidjt  (Oft).  SUiittaqS  2V->  li-  iöuti), 
Ijier  2  St.  »Uifeutlplt. 

«bcnbS  Oll.  0»n)bl5  cbcr  Wxm,  '/•,  St. 9lHfenfI)alt.  3)nnn  in  tiicrt= 
lid)cr  ihMdjtuuii  über  bcn  üfcft  Siorb.  11'/.,  h.  ,3Uicnb3  St.foten  in 
Sid)t.  i)jattcriiad)tü  in  iüalbftat  ober  SJalffab  nur  '^müü  flclaubet. 

Sfiadjbcm  in  bcr  5rii()  nod)  2  Stationen  angclanfcn,  lanbct  man  in 
Stürfmarfnaä  auf  lUfö  frill)  !)  li.  für  fi  Stunbcn.  ®ann  rüd'^ 
flänsiiiic  ibeii'cpUii.  *)lbcntä  (!'/.,  h.  in  Iranü,  Hon  (jicr  9f.  jn  O. 
llnc^cr  über  bcn  !l<cft=)Vicib  mtb  3  St.  weit  (5al)r5cit)  in§  ;lnncre 
bctfclbcn  Oi'3  5U  einer  t(.  Station. 

«Ibenbsi  5  h.  9Jiaaruc§.  SIbcnbä  VI-,  Ii.  SromSC.  $ier  ?lufent()aU  Oiä 
3.  auti. 

10  li.  a^ormittaii?'  nnd)  9Jorbcn  bur*  ®rot=Su«b.  11  li.  ülOenbe  bei 
»iinfluabSö  s]c'lanbet  bii  in  fccr  grill)  bcS  4. 3uli. 

9!iir  iDcniii  norbicartä  tiicdcn  öciicnannb.  SlbcnbS  bleibt  üaxWi 
in9i.2i.l 

griif)  in  Slorii  nclanbet.  ?lm  felben  lag  im  3agb6oot  guglü  bcfudjt. 
iUti     forö  i'or  3(ntcr  (6.-8.  Snli). 

griil)  1  li.  ab  nad)  'Jiorben,  gugliJ  locftlidi,  SörB  ferner  Bftlid)  taffenb. 
Slbcnbö  8  h.  7(1«  55'  nörbl.  iör.  VJ"  50'  cftt.  ii.  v.  &v. 

gjüttagä  72''  24'  uLkbl.  S3r.  18"  54'  öftl.  C. 
a)«ttagö  73"  57'  nürbl.  »r.  ik»  48'  üftl.  ?. 
Um  3  h.  iriU;  toicl  Sccibci«  in  5^.,  2Ö.  it.  O.,  baS  5liifaitg6 
tocrtficilt,  je  tvcitcv  mau  ciitbriuiit,  um  fo  bicl;tcv  wivb. 
3  Ii.  friil)  im  Ircibciä  'ifofition:  75"  3'  m.  1«"  C  O.    12  li.  5JiittagS 
75"  2'  9t.  18"  O. 


■V,J 

7"  I 


f-  ■,- 


IIA 


m 
A 


.-I 


J' 


23S 


2WctCüVoIoi]ifd;c  Scoüad;tu«ßcit  >väf;vcub  bei*  SRcifc  nad;  (Spitjkvacu 


1870 


SagcSjeit 


JOrt  bcu  SBeoOadjtiiiiij 


3:ciitperiiliiv 
nad)  äiüatiiimt; 


garfcc 

bcS 

Scctuaffcrä 


iKiiib 


SuU 


13. 
14. 

15. 

16. 
17. 
18. 
19. 

20. 
21. 
22. 
22! 
22. 
22. 
23! 

23. 

23. 
25. 

24. 

24- 

25. 


25. 

25. 

2G. 


2G. 
2G. 
2G. 
27. 
27. 


1  h.  5J. 


Gh.  30.  9t. 

12h.2ö.5ri. 
12  h.  30. 35. 

7  h.  30. 5i\ 
7  h.  30.  i)J. 
12h.l.j.9t. 

7  h.  30.  9t 
S  h.  15.  9t 

8  li.  30.  "n. 
I2h.W. 

7  h.  30.  9}. 

10  h.  9?. 
llh.30  9f. 

llh.45  35. 


10h.30.9{. 
G  h.  30  ä5. 

llh.45.3}. 


7  h.  30.  % 

4  h.  SU. 

llh,30.5ß. 

5  h.  30.  9t 

Uli.  15. 9t 

nh.45.3>. 

5  h.  9t 

§öf;c  toou  ©ilb^Saj)  (7G«  S') 


SJor  §üni=8uub 

Slutcrjjla^j  l'ci  ®iutö 
fco. 

bo. 

9töi'b(icl)  üoit  .i>nt^£uub 

iBot  .sj)om-2imb 

B^u.  §üru=^£uiib  u.  ®iit  Sav 

bo. 

bo. 

®ilbtid)  »ou  (Süb'Sa)) 

3  m.  filbt.  tj.  Sab  Sa^ 

2  mi  ^ütl^ftt.  üom  <?üb-ea^> 
5  mi.  filböftl.  uom  i«illi=(£4> 

7G0  42'  u.  !öv.,  17«  30'  öft(.  i'. 


5  ÜTil.  filböftt.  ton  bcv  ®üb 
H'äitßxi  bev  8üboftt'ü(tc 


bo. 

bo. 

aBcftUdj   tooit  bcv  Su^Eü-i^ai 

iiit  @tov=^5-jüvb 

9)iittc  boö  Stcv  (^ioibit. 

9iäl;cv  bei  Üi}cft'8V'l'*'''Ci"i}cit 

bü. 

bo. 

i)(m  ökid;cii  *|*(a^5C 


— 

— 

2,1 

3,5 

4,8 

1,2 

4,3 
3,2 

2,5 

2,5 

5,G 
4,7 
4,8 
3,-J 
3,1 

3,(; 

1,G 

1,1 
0,1) 

4,1 

1,9 

4,0 

3,2 

2,0 
2,0 

2,8 

0,5 

:)-2 

0,2 

1,8 

0,2 

2,8 

1,1 

;;,7 

1,3 

0,7 
0,3 

2,4 

2,y 
2,7 

0,1 
0,3 
0,5 
0,1 
0,4 

blau 


}]vilund;01. 

f;cüi}vüu 
bo. 

bo. 

buntclOtau 

I;clli]viut 

buiitclj]iiut 

blaUjj'vüu 

tu. 

Hau 

bo. 

b(au;]riiit 
aiiiu 

blau 


Waiiijviiu 
buutclOIau 


blau 
blau 


bo. 
blau.]vilu 

bo. 
blau 

bü. 


9t>.)i.a!. 
fd)a\irt) 


tüiubitill 
9i.O. 

'D.2).O.i6}\ni! 

lcid)tC  '&K 

2.0.  yi  C. 

■ituim 
2)."^.  jdni'ail) 

©.Sy.  Icid't 
'S.ÜB.  tvaitij 

5.2Ö.  tväjtij 


9t2l5.  5.  S, 
fdjwad;  SJ, 


■iiSiiibftillc 
9i.ÄV  oed 


to. 
bo. 


$itumcl 


tiilb 


tcbcdt 
ncMii]«-vCi]- 

iicvijdj 

Ocbcdt 
tfouucujdjciu 

bctcdt 

atcijcu 
bo. 
bo. 

tcbcdt 

bo. 

bo. 
bo. 

9;ctct 


Ickl  u.  9(cjci 
9Icbcl 


flav 

flar 
flav 


bo. 
Haui3viiu 

9;cbcl 
9iCijcu 


Ocvflcu 


Siiib 


fd)>uari) 


ȟiubitill 

0.'5.0.ic()UM4 

lcid)tc  :i3ak 

O.o.O. 

5.0.  yi  c. 

■ituim 

e.'&.  Icid-t 

S.2Ö.  tväitij 


fd;wad;  äü. 
^ißiiitftiUc 

e.o,  ocu 


bo. 

O. 


toom  4.  3v.  ti  fci«  1.  9Jotocmki-  1870  uctfl  9lcifcvoute. 


2S9 


§itumct 


tiüb 


33emcvtmiacit  unb  Sieifcroute 


to. 


flav 

tlav 
flav 


bo. 
Olaiiijviiu 


jicjiiUd;  x\ü)Ui 


kbcdt 

— 

ItcMii]  U.  VC;]  • 

— 

ncvijdj 

Ocbcdt 

— 

iouucujdjciu 

9ioücu 

bctcdt 

■•- 

9tcijcu 

— 

bo. 

aioücit 

bo. 

bo. 

kbcdt 

I;ol;c  ®cc 

bo. 


am  diS  l)tii  imt  [)ci-.    «BUttaflS  75''  10'  9}.  17^  14'  O.   ajJitlci-naditS 
7r,u  ;15'  3(.  15"  ;iO'  £>. 

35ev  beut  Süb»(SaV  biet  uub  bid)te8  !Eixiki«,  eine  (SiSkivrievc 
ciftrcdt  fid>  l)avt  unter  iant  faft  tiö  ßcijcit  bcu  §ont  gunb. 
SJiittagSi  70"  h'  3i.  i;!"  üii'  O.    •JJtittcniacl)t§  7ß"  35'  ^Jt.  la«  44'  O. 
g-vith  (i  h.  1  3Jil.  iu  2.=£).  uoii  SüU  tiap.  12  h.  mi.)tS  ßorn-SuiibS-- 

SintinO. 

9)üttiijV3  l'Di-  §üi'iii2mib.  ' 

9iad)mittai)8  wdv  ?liitcv  bei  Siimü  (OiS  20.  3itli). 

\!lkiibs  7Vj  h.  Sturm  auf  @ce. 
^luffalfcnb  mtlbe  SBtttcruug. 

iiJodimittanS  (i6  luid)  '5. 

S*ov  i^ovii  .iunt.   Slbcnt'j  Stitnii,  tcv  imS  iiad;  Siit  abtreibt. 
(Siu',cluc  SrcibciijjdjeUcu  iu  ®id)t. 
VHutj]crci5tci5  ~JJkcr,  atcr  turjcr  3ücl(cuid)(aa. 

SvciOcii^  iM-n-  bem  aöiub. 

'iibcuti  y  Ulli-  tlcinc  üi-Jbavi-icvcii  Bor  bei«  2iii5=(Ia\j. 

35or  beut  Süb-SaV  eiu  '/,  IM.  Ireitcr  ßiijijiirtd ;   iu  O. 
uicl;r  (SiiJ. 

®Ci]cu  Cft  €treifcu  ticfkaucu  2öaffcrä  mit  ciujelueu  grojjcu 

'i^lL'dcu  toou  iViicueiij. 
äJicl  eiö  im  i)Jürbo|'t. 

l'aiiiltam  mit  nutem  Siub  im  GiS  luid)  5«.0.  ju  91.    aDJittaflS  70»  42' 
iiiiiH.  ibi-.  u.  17"  30'  öftl.  S. 


S)a8  gaf^r'jcug  gau^  öou  Si8  umgcbeu. 

a)(an  lient  a<i)rmima§  (iiMid)  Cüii  4i.UHi(e5-Scab  imb  fe.iclt  bami 
yi-CSJ!.  nenen  4iUuile'J  =  i'oiut.  ÜVm  ■JJiittaaä!  11^/.  bid  4V-.Ubv, 
H'ü  iviv  kill  IcljMcii^imiteu  IsifLiViiebiviic  uieUcidjt  auf  12  9Jicileii 
iial)C  fiiiü ,  aber  luid)  Ja^efteii  uiiifel)Von  '.nüfieii,  bi-S  geflcu  bic  Jluftc 
l'üii  ai*cit-5vi(jberiieii. 

3mmcr  im  Gi«;  bic  ©ckrgc  tou  §ebijc(;eg  hii  2i}(;akS-§cab 

iu  @id)t. 
3tinfd)cu  aj(;alcs=,s5cab  uub  S(jatc«4?oiut. 
®a  uub  bort  9Jiaffcu  tou  Srciki«. 

au  bei-  5-viil)  §öl)e  mi  Gap  a3(anco,  Ijiev  iciebcv  üi^,  mau  lucubct 
iiub  jcgelt  iiii  ^idäarf  l)iu  uuU  Ijer. 


litnivö  mcift  aiScft  gcflcn  &ip  «siavbl). 


■1 


'I 


Jrl 


'if-! 


'11 


240 


3Rctcoro(ogifc(;c  üPeok^tuitgcn  )vär;venb  bcv  9l(ife  mS)  ®)>i^'bcrßcn 


1870 

Üenivcratur 

g-iirlje 

InOCSjcit 

Ort  bcc  93eo6ad|tuiig 

nadj  Di 

Jnunmr 

bcS 

SQiinb 

Tlomt  %an 

Suft 

©CC- 

luaffcv 

SccipaffcrS 

3ult 

28. 

5  h.  30.  SB. 

35or  ter  3ltjavbr;''S3u^t 

2,4 

1,1 

grillt 

9J.S5.  \imi> 

f/ 

28. 

11h.  30.  SB. 

bo. 

5,(; 

1,5 

bo. 

5t.2Ö.  Wfti!; 

tf 

28. 

8  h.  15.9t. 

bo. 

4,3 

0,7 

bo. 

«S.e.S.früiti; 

It 

29. 

9  h.  30.  SB. 

2  2«t.  öflt.  toom  9Iqarbr;-SBcvg 

3,4 

l,"-^ 

bo. 

S.^-5i5.  ftcij 

tf 

25). 

12  h.  30. 91. 

5  3JtI.  öftl.  toom  2läart)I;^3}cvg 

3,7 

l,--^ 

bo. 

<S.ili3.M 

tt 

30. 

G  h.  SB. 

bo. 

3,5 

0,5 

tlaugviln 

S.JiJ.  ucll 

ff 

ao. 

11  h.  SB. 

9tBiblit(;  toom  \'lflait()=33crg 
2  SWt.  »oin  Saub 

5,4 

0,2 

bo. 

®.3j5.  m 

tf 

30. 

7  h.  45.  9J. 

©HUev-SBal 

4,8 

1,5 

f(f;mji(5ig 
nclblid) 

®.Ci.  fd)>v,i4 

tt 

31. 

11h.  20.35. 

bo. 

8,8 

0,8 

bo. 

9J.0.  WU 

tt 

31. 

4  h.  91. 

bo. 

7,1 

0,5 

bo. 

%3ü.  jd)lw4 

31. 

7  h.  30. 9?. 

bo. 

4,7 

0,2 

fliilit 

9t.2ß.  Sturm 

Slilg. 

1. 

11h.  30.  SB. 

1  ÜKI.  nöibt.  to.  b.  ©uitcr-'^J'ai 

3,2 

0,2 

bo. 

9t.3«.  jrimM* 

ff 

1. 

9  h.  45.  9J. 

9Jtol;u*l^ai 

4,8 

0,2 

bo. 

9t.W.  ftait 

2. 

2  h.  35. 

bo. 

4,7 

0,0 

(jclbgvilit 

9t.ill5.  M 

2. 

11h.  45. 35. 

bo. 

4,8 

0,2 

bo. 

@.i\.>.  jd)iiM4 

ff 

2! 

7  h.  30.  9t. 

bo. 

4,7 

0,3 

bo. 

— 

ff 

3. 

11h.  45. 35. 

bo« 

5,4 

0,5 

I;cÜgriln 

p.^Jf.O. 

ff 

3. 

7  h.  30. 9t. 

bo. 

1,7 

0,5 

giüii 

@.'0.  fdjmi* 

ff 

3. 

1 1  h.  9t. 

bo. 

1,2 

0,2 

bo. 

"HO.  \dmii 

ff 

4. 

11  h.  30. 35. 

•     bo. 

5,5 

0,7 

buittctgiüit 

%m.  M 

ff 

4. 

8  h.  9t. 

bo. 

7,5 

0,1 

gvilu 

9t.iy. 

ff 

5. 

12  h.  45. 9t. 

bo. 

4,9 

0,1 

bo. 

9t.C).  irijliMdi 

5. 

8  h.  9t. 

bo. 

0,7 

0,2 

bo. 

9i. 

tf 

G. 

11h.  45. 35. 

bo. 

3,5 

0,5 

bo. 

31M. 

ff 

C. 

9  h.  9t. 

bo. 

4,9 

0,7 

gclKiviut 

9J.5B. 

tt 

7. 

llh.45.35. 

3  9Jit.  lübwcftl.  »Ott  bei-  35cr.^ 

3,8 

0,5 

grillt 

— 

ff 

7. 

7  h.  30.  91. 

4  ajJI.  tvcftl.  toou  35effcit  35ai 

4,4 

1,0 

Kaiigrilu 

0. 

tt 

8. 

11h.  45.  SB. 

3>vifd)cn  35crn?c(l;«huigoi|)i^c 
unb  3liibcvfoiiö 

1,9 

0,8 

buutclgriln 

<Z>M.  fd)iM(t 

99 

9. 

7  h.  30.  ^l 

(Sa))  l'ce 

1,4 

0,G 

grillt 

9l.äi5. 

10. 

llh.30.35. 

bo 

2,3 

0,3 

bo. 

<£M. 

tt 

11. 

llh.30  35. 

bo. 

2,4 

0,8 

bo. 

% 

jpimmcl 


tu. 
bo. 


bo. 


ff. 


to. 
to. 
9i0i5cu 
Soiuiciijdjci 
to. 
to. 

luificv  '.'ictv 

to. 

2ouiicnjd)c 

llar  II.  war 

to. 

^.'Icbd 

^)iCi3cu 


Kar 
to. 


itcrgcn 


vi 


Söinb 


III 


'(] 


liit 


üom  4.  3unt  m  1.  9?oucnitev  1870  iictft  9{cifcvoutc. 


241 


3!.2Ö.  träftij 

«S.e.S.trüjti 

B.2>M.  ftci 


®.0.  fd)lw4 

9J.0.  fd)iva4 
9{.aS}.  jd)ivj4 


9?.SB.  Sturm 

5J.W.  ftait 

@.i\>.  jdjiiM(t 

pSuQ. 
@.'0.  fd)nM* 
3J.O.  fdjUMdi 

Di. 


(S.3Ö. 


jpimmcl 


tctccft 
gciinciiid;cin 

tctcrtt 

to. 

^ouuciifc^icin 


bü. 


to. 

9i0i5cu 

Soiuicnirijciu 

tu. 

to. 

luifjcv  '.'i'cbct 

to. 

2i.Muicnjd)ciit 

tlav  u.  tvavm 

to. 

-)ldKl 

funm 

K'bcrft 
Seniicujdjciu 

t'OtCCtt 

Dickl 
bctcctt 


Kai- 
bo. 


f;olK  i£cc 


Scmcrlitnflcii  itiib  Dkifcvoutc 


Äciu  Giä  in  näAftcv  5}ä(}c,  tict  baacaen  tu  Oft. 


Um  7  h.  in  bei-  grüt;  tict  Iofc8  (Siä  im  Q.,  baS  Catb  tvicbcr 
aOtvcibt. 

8  1i.  fiiif,  aO  ficsicn  C£av  iicc,  tcm  iviv  3(6cnb§  4  h.  nuf  öSDJl.itafie 

Gi3  viu)]6um,  borf)  iiid;t  iial;c  tcim  Sal^v^cua. 
(;()—((»  J^iatcit  Xicfc. 

:Jkn-miitan6  ÄSattcv  I(n)mcit--^-JLn-b  i^icmticfi  Italic.  SBicbev  jurücf  na* 
ai>.    2  h.  'JiadjiiiittaiVJ  iii  bei-  Imiev^iüudjt  for  5l»tcv. 

Äciu  eiö  in  bcv  9Jä()c. 


Diad;t8  Sturm  auci  2B. 

-Stait'a-  Ü*ocl(cuid)las3  i.u>m  Saubc  I;cv. 

«■Vj^li.  Vlbcnt-ö  ab  in  bov  afiditmt.i  iiadi  Gblinib.    R'/a  li.  V'iffW 

'j.uiiii-.ijiidit;  yicidit-S  iiciicii  l:i  h.  tu  bei-  3Ki()c  bcc  tc(}tcvcii 

gcUiit  uiiö  am  iiioi-sjcu  Dc-s 


man 
cn  an-- 


1.  ?tusv  in  i)Jio()n43ai  ciuiiclanfcn.    §icv  6ia  7. 3lu,i.  in  bcc  5vü^. 


2?om  GiS  ciiti^cid^toficit. 

Sic  (jair,c  53iid/t  mit  (SiS  cvfüüt. 

®a8  S'il'n«^"']  ift  Ö^'ii'j'W?  tlecfivt. 
^nidit  i.M.ni  l£'u\ 

xUitt  bcm  Svcibciv^  fvijdjc  (SibvtVf«"- 
lUcn-iciixJ  9icif  au  bcu  i^Ci^elu. 

UcOci'  'Ia>3  aba^cd)l■club  ili'iubftittc,  9ictct,  aiCjjcn  u.  ©onncn» 
jdjciu. 

SBovftofj  gcjjcu  a?cvwcd)SluUi5Sf\)i^c. 

2)äuuu>]  au?  ®üb. 

^uH-  äJaicntcil'aiib  ()in  unb  \)ix  flcfcücU.   Um  gnittci'nad)t  bor  da» 
ä*ai-fani. 

Die   cübftviMUUii)}   tüf^'t  tict  unb   id;»}Cic3  Giö  ua^   bcv 
giccmau»®trafic. 

(vvül)  i'i.  li.  -.Uiiinbumi  bei-  iW.  Iln^nicn  Sti-aftc  \\\\\\xt    «li.  fi-U() 
i'üv  Slntcv  im  .'iiafcn  i'on  l'cc.    :\Mci'  Slufontljatt  fcisS  IH.  Jlujjuft. 


IV  ficMiiIin,  9!oi.\iia  Zcnilji. 


16 


M 


? 


.•-i  t 


n 


i?ii 


242 


9Jictcüi'c(ogifci;c  ißccbau,  titiii]cii  a\i()vciib  bei  Sicife  md)  ©^i^tcvijcit 


1870 

IciiiV'ciMtiir 

RavDc 

Iiiiic^jcit 

Crt  kr  äH'ctMd)hiiiii 

itiid)  ;)ft'iiiniuiv 

tcü 

ai^iit' 

Womit  liiii 

1 

^'"'■^    laSfcv' 

2ccn\iffci-c> 

Sliifl. 

11. 

8  h.  in. 

ea|)  IVc 

0  0 

0,3 

i]viin 

:'i'.iö. 

ff 

1-2. 

Illi.3ü.i5. 

bü. 

1,(1 

0,3 

to. 

5.  ftavf 

ff 

12. 

7  h.  ;50.  >.n. 

bo. 

1,1 

0,5 

bo. 

5.  i2tiivm 

tt 

13. 

7  h.  30.  ;JJ. 

bo. 

1,1 

0,5 

bo. 

^.  l'tavt 

It 

14. 

— 

— 





— 

— 

18. 

11h.  30.1?. 

bo. 

3,!> 

0,0 

bo. 

DJ.CiAaMdi 

99 

It). 

llh.30.3J. 

25or  Ga^)  25avfaiu 

•-',1 

0,0 

buiitcldviiit 

Di'.O. 

tf 

20. 

8  h.  30.  25. 

2<üv  bei-  D.'Jol)U  25ai 

3,4 

0,1 

bo. 

0.  idlUMfl) 

tf 

2U. 

21. 

2  h.  30.  DJ. 

DJJittc  tcö  Stoi-'l^jorb 

4,(; 

0,G 

bo. 

C 

rt 

tf 

22. 

7  h.  30.  DJ. 

DJ.  an  bcv  2>cnvcc{;^Muni]of|.Mt« 

4,1 ; 

0,5 

flviiit 

DJ.O.  ',11 C', 

24. 

11h.  30. 35. 

bo. 

3,1 

0,5 

bo. 

DJ.C. 

24. 

7h.30.D(. 

bo. 

2,(; 

0,5 

bo. 

a.-^v5. 

tf 

2.j. 

Ilh.4ü.ä5. 

.'piiitJv  'Jlubeiioiiö 

•>;> 

0,4 

to. 

DJ.x:.  ftait 

tt 

2,j. 

7  h.  30.  Df. 

V>0. 

I,' 

0,3 

bo. 

to. 

tf 

2(1. 

11  h.  45.25. 

®tov  ?(Hirb 

1,'! 

0,S 

tiiiitcl>]riiit 

c 

tt 

2(1. 

7  h.  3(».Di". 

Dia(;c  ki  2m;alcc>=''l.'oiut 

1,T 

0,!» 

bo. 

Di.-hvjdniM.li 

27. 

llh.4,0.2>. 

ciiticiiit 

1,1 

0,5 

DUiißiiiii 

;2.iD.jdnvn(l) 

II 

27. 

7h.3().l1(. 

1—2  DDJl.  i'ütlid;  von  mjaki 

(),;; 

0,7 

bo. 

(5.0.  ftart 

tf 

2S. 

llh.4:).25. 

bo.  ctivaiJ  öftlirf) 

1,*' 

0,4 

gviiit 

2.0.fd)UMd) 

II 

2.S. 

7  h.  30.  DJ. 

2i5ciUi]c  DJJl.  >5.0.  ü,  2LU;alci}' 

0,4 

0,4 

to. 

bo. 

1/ 

29. 

11h.  30. 25. 

1—2  Ü)J1.  ulntl.  ü.  3J11J3Ü 

1,-' 

0,3 

I)cl(s3viiii 

to. 

tt 

2.). 

7  h.  30.  DJ. 

4  DJJl.  tvcftl.  V.  'i^at  '^oiiit 

2,3 

0,1 

)3cU'i]iiiu 

DJ.O.  jdiiiMd) 

tf 

;u). 

iih.;;o.25. 

3iCi3lcv  CMifct 

0,4 

-0,1 

i-|lÜll 

DJC.  iKJtiij 

m. 

7h.;iU.l)J. 

bo. 

-0,1 

0,2 

'bo. 

to. 

tf 

;ii. 

llh.4ä.iB. 

bo. 

K'^ 

0,1 

bo. 

bo. 

tf 

;}i. 

7  h. ;;(). '.'(. 

bo. 

-0,1 

-0,2 

bo. 

to. 

Si^t. 

1. 

12h.DJJtU]. 

bo. 

0,1 

0,0 

bo. 

DJO.  2  tu™ 

1. 

7  h.  30.  DJ. 

bi3. 

0,0 

-0,2 

bo. 

to. 

tf 

2, 

llh.4ö.25. 

bi). 

(),(> 

-0,2 

bo. 

to. 

rr 

2. 

7  h.  30.  DJ. 

bo. 

-1,0 

-0,5 

bo. 

to. 

tt 

s! 

llh.30..i<. 

bo. 

0,1 

0,0 

bo. 

DJ.  it.ut 

ff 

7  h.  30.  DJ. 

bo. 

0,3 

-0,:', 

bo. 

DJ.  hiitu] 

II 

4. 

11h.  30. 25. 

bo. 

0,2 

-o,.-, 

bo. 

to. 

a-ijcit 


y.  ftavt 

■S.  litiiviii 

S.  l'tavt 

O.  jd)UMd) 


DJ.O.  ^iiO. 


l'i.-ilvjdnvMd) 
vS.iD.jdniM*  \ 

(2.0.  ftail 

£.O.jd)UMdl 

-}l.O.  fdiUMrii 

bi\ 

bo. 

fiO.  2tiuin 

to. 

tc. 
Df.  ftavt 
yj.  licftijj 

bi>. 


toom  4.  3uui  IJi<s  1.  ^icuemkv  1S70  uctft  aieifcvoute. 


243 


tlav 
fco. 

9tc3cn 


:LMniciijd;ciu 
fco. 

fco. 
fco. 


ioniKujdiciu 


bcfccctt 
fco. 
fco. 
fco. 

fco.       • 

fco. 

fco. 

fco. 

fco. 
fco. 

fco. 

fco. 

fco. 
iomiciil'djciii 

Ictcctt 

2oiiiicuid;au 

bcfccctt 

fco. 

2ouucufd)ciu 

fco. 

bcfccctt 

Sci)ucc 

fco. 


ic(;v  I)od) 


'i)!ad)t8  mnc-i  (SiS. 

Wi]  uiib  lii.^  auf  3)ccf. 

ibom  II.  bivs   IS.  ^iu,]uit  33ootia()Vt  mA)  bcni  öftUrf;cH  (Sis- 

ilJK'cv  ((£a|5  a;cii>}Uu  :c.). 
(Siö  im  A^iitcu. 
iMcl  ISiiJ. 

(Valivt  itad)  ajürtcii. 

5-iitl)  ucd)  i'LU-  W.  3;()»)mcit=3iovb. 

^yjcift  ttavcx*  iycttcv,  Cii-i  mib  9kif. 

•"i  -.liil.  iiitl.  i'Liii  bcv  '■!va'wc(l)-j(imiv5ivil5i;  uuv  ",'luf  cv. 

l'/.j  -.UH.  iüijt.  i'LHi  tcv  iIii;vwccl)s<luniV5ivitJC  Vor  Bluter. 
'IMcl  (Siij  treibt  <ini  bei-  (.'«"lincvra  53at. 

V,  "J.'il.  iiL'vM.  11.  1  <JJil.  öftl.  Udii  fcv  a<ci-mcrf)äliiiiii8)i)it5C  Bot  ?ln!cv. 
:i3oi.'tial)vt  luicl)  .^cliä  2imt)  2:).  n.  24. 


.H'ciit  (SiiJ  in  bcv  9iä()c  mit  StitSitaf^mc  ncflranbctci-  SBtöde. 

O'rüi}  al'  uoii  i!'.ci'iucil)-öüiii.v>ii'itjc  iwd)  ^cm  -JiC  .  oov  *)liibcvfoitii. 
iU'ott'alirt  iiad)  iVnfani!    ÜlOciiOsS  h  li.  KO^'ü  man  2iiö. 

^ladjtiS  lcid)tcv  -Srijucciaü. 

•JJiitta,v3  l>ov  li.H'  Vcc. 


Igelten  treiben  j^vofic  (Sidbenie  aiiß  Oft. 
„'{unidicu  V'cc  Ullis  il5l)alC'j4<oiiit. 


5i-iil)  tcuOlivi  man  3[lM)atcs>;k'iiit. 

Sfovbev  2ütiwcit)pi(3c  üoii  '3tanä=o(ovelanb.  5al)tt  nad)  benjaufenb» 
;Uifclii. 

'->".,  li.  >Jiad)iit.  uot  -Knkv  Oci  bei-  ii3cftlid)en  (Sicßlcv»)  Snfcl  bc8 


lÜ' 


V;: 


fltfii 


i 


i'\ 


i^ä 


^^ 


V 


244 


3WctcovcIiji)iicf/e  9?cetflr(;tititgcit  >väf;iciib  bcr  pfeife  iiad;  Spitjf^cvjjcu 


1H70 

lolllVOlMtltV 

Sartc 

a:>ifle«}cit 

Ti-t  tcc  iBcBtmtfitiiitii 

IMd)  ;if( 

aiiiimr 

K'8 

tuiiib 

Womt  Irtfl 

Vuit 

llHlfiCV 

ScciiMffcvS 

@cVt. 

4. 

7h.30.*Jf. 

i^^<^]k\^  x^snjcl 

0,1 

-0,2 

iiviilt 

9i.  l.K'jtia 

tf 

5. 

llli..^Ü,ii;. 

to. 

-0,-i 

0,0 

to. 

bo.       t 

It 

0. 

llh.30.5B. 

biv 

-1,-^ 

-0,2 

bo. 

bo. 

It 

(i. 

10h.8ü.<.)f. 

bi>. 

-1,8 

-(),:; 

bo. 

to. 

tf 

7. 

7  h.  30.  üy. 

ti\ 

-',1 

-0,2 

to. 

C.  v-'i.  £tmiii 

tt 

7. 

7  h.  30.  9?. 

-','^ 

0,1 

bitittelblait 

xtitvm 

i» 

8. 

1111.30.3}. 

3i)JJI.  uvftl.  i>oiii  .^;ioni='2^uiib 

0,1 

0,1 

bl>ui[]iiiii 

9i.  jd)u\id)cr 

tt 

8. 

8  h.  9J. 

3>viic()cu  ©itiiö  lt.  3^c(  2mtb 

4,3 

1,-' 

buiitelHau 

9{.C.  ic{)UMd> 

tt 

9. 

11h.  30.1^. 

^lüijcl;.  '•i^cl'^iiub  lt.  Gv^'t^'ii'vb 

(;,o 

i,(; 

blau 

42.0.  i'tavt 

tt 

',). 

7  h.  m.-n. 

3hH'  (s'av  (2tavaiditiMiitt 

5,5 

2,0 

bo. 

bi'. 

^^ 

10. 

iih.;;o.iv 

Oii'  S-iin-b,,^^^ i.>..Hohlcit  35ititt 

(;,-.' 

.3,0 

bo. 

9t".3lV  idiUMrti 

tf 

10. 

7  h.  30.  -iL 

3Hn-  bcv  l'lfi.>ciit'35itcl)t 

5,1 

:;,o 

bo. 

3.  IdniMd) 

tt 

11. 

llh.30.i>. 

'^Ibwitt  3iudjt 

5,4 

2,4 

s]nlii 

a.O.  ftavt 

tt 

11. 

7  h.  30.91. 

bo. 

5,0 

-',1 

tuiite(>]iiiii 

to. 

tt 

r_>. 

1  h.  45.  3.^ 

bo. 

;),s 

-\i 

bo. 

bo. 

tt 

12. 

Uh.öO.i*. 

bo. 

■l,-^ 

1,^ 

bo. 

bo. 

It 

1-2. 

7  h.  30.  -n. 

bo. 

4,3 

1,8 

bo. 

S.O.  jdwa* 

tf 

i;i 

llh.30.i^ 

bo. 

5,8 

2,;i 

bo. 

bo. 

tt 

13. 

7  h.  30.  9f. 

bi>. 

;),5 

2,;! 

bo. 

9i.3\5.  idniMd' 

tt 

14. 

11h.  30. 3?. 

bi\ 

3,-.' 

1,!> 

bo. 

9i.O'.  jdmMrt) 

tt 

14. 

7  h.  30.  >.)(. 

bi>. 

4,3 

2,0 

bo. 

bo. 

ff 

15. 

llh.30.35. 

bo. 

4,0 

IJ 

bo. 

bo. 

tt 

15. 

7  h.  30. '}(. 

3iii  ^«-'Riovb  ü.  b.  ^Jlbvcitt-35ai 

2,3 

IJ 

Maitgiiiit 

9;.3i5.  flavt 

tf 

l(i. 

llh.30.3§. 

3w.  l'ltiu'itt  "i^ai  lt.  '.)lltl;cvit 

0,3 

1,7 

bo. 

:'i.3*i.  fdiRMdi 

tt 

IG. 

7  h.  30.  9J. 

iuu'  e^H-i'cii-,>>nlHnir 

0,2 

1,5 

f]riiit 

jd)io>id) 

tt 

17. 

llh.30.3^. 

Bivifri).  LXö-ÄJi^i'^  "  a5cl'2itiib 

l,--^ 

1,-' 

bo. 

i3.3i.v  fiart 

tt 

17. 

3  h.  9{. 

>>Öl)C  l>lMt   *i^C('2ltllt 

0,7 

1,-' 

blau 

bo. 

tt 

17. 

7  h.  30.  -)l 

3Uif  See  fiibl.  ton  35el'2ititb 

3,0 

2,3 

buiitclblau 

bo. 

tt 

18. 

9  h.  35. 

5Jlitf  >2cc 

3,8 

4,(; 

bo. 

bo. 

tt 

1«. 

11h.  30. 35. 

bo. 

4,3 

4,0 

bo. 

bo. 

tt 

18. 

3  h.  9?. 

bo. 

4,(i 

4,3 

bo. 

to. 

tt 

18. 

7h.30.'J{. 

bo. 

;i,7 

bo. 

3\5.  ftavf 

tt 

VJ. 

9  h.  35. 

bo. 

3,8 

;v2 

bo. 

a.ii?.  iiaif 

tt 

If). 

Ilh.30.ü5. 

bo. 

4,2 

3,7 

ro. 

S.3i5.  iK'ftij) 

tt 

1!). 

3  h.  iK. 

bo. 

4,8 

4,0 

bo. 

S.  \}i.\Üi\ 

tt 

l'J. 

8  h.  9i. 

bo. 

4,8 

4,;j 

bo. 

3  31^. .  [}c\(u] 

tt 

Üü. 

9  h.  35. 

bo. 

5,0 

4,8 

bo. 

bo. 

tt 

2U. 

11h.  30. 35. 

bo. 

^7 

4,2 

bo. 

9{.3iJ.  iK-ftij 

'«I,-'!1I^ 


stitvm 
l'i.  iri)u\icl)cr 

2.0.  ftavt 

2.    fdlUMd) 

2.0.  ftavt 

ti\       I 

h'.      ! 

to.  ! 
2.0.  jdia\idi! 

bo.  j 
ilJ.iiS.  idnvn* 
lli.O'.  jdmMdi 

bo. 

^K.il".  l'tav! 

:)i/.JVv  idiUMdi 

jdnoiidt     I 

2.^ii\  fiart  1 

to. 

biv 

bo. 

bo. 

bo. 

Äv  ftavt    ' 

2.ii.^.  flavt 

2.  l)citi;i    j 

2   iiJ.  .  iKitij)    ; 

bo.       i 


tocm  -1.  3uui  biö  I.  llfcijcmOcv  ISTO  jtcbft  {lleifevuutc. 


•215 


@CCsV11li| 


93cma'fuii|ieii  m\t  ittcifcvoittc. 


|cl;v  l;od; 


fivcmcitbcv 

;)tciicit 

',inveilen 

IjcU 
K-bccft 

bo. 

SmuieuMicfc 

2onncitfd;ciu 

kbcctt 

flav 

2onucujcl)C'-" 

flav 

bi^ 
Siniiicujdjciu 

bo. 

tlar 

Giebel 

md  n.  9tcac" 

tcbccft 

bc. 

bü. 

biv 

tcbcdt 
9K'i]cu 

bl). 

bo. 
-MkI 
bcbcctt 
Siegen 

bo. 

bi>. 
tcbccft 


fcl;v  t;ol)e2cc 

bo. 
bo. 

bo. 


®ad  ?(a(;v',ciiji  taiiu  firf)  uic()t  läUi^ev  vor  3lutcv  (galten,  mau 
läuft  um  !S  h.  fviU)  mit  ftaitcm  2tuvm  aua  %£).  ju  O. 

uad)  2iM.  aus. 

H  h.  jiiii)  mit  Ätiivm  nc '  ''üt  Scftcii. 


3iuifrf)cu  7  imb  s  h.  fvllf)  Vaifitt  uiib  toituHvt  mau  SUb-Cav.   2  h. 
*JJiittasv3  vov  .'T) cm- 2 Ulli). 

10  h.  JlOcutä  tov  Ximbci-ä^iöudjt. 

•i  U.  fviil)  aiifcvt  mau  ^uifdicu  SBct  2unb  unb  3-3  Siovb.  iHon  2li. 
UJiittitijiS  au  laoivt  nuiu  uiivblid;. 

4*13111  o./io.  i'oi-  bei-  ^Jiünbmid  bc3  3ä  Jiotb. 
^■liil)  l'/i  'i-  »•''■'i"  ^''Hxcii  §ai-fcoiiv. 
a<om  io.;i  1.  ■JMditä  i'cv  Slbi'cnt  Sai. 

ißJiub  ftcfi^vcifc  äuficvft  t)cftig. 
1  h.  ivül)  tcr  5liifci'  bafclbft. 


2«it  3üivMialjmc  ciuigcv  6Mctfd)cv»{?i*blörfc,  bic  im  5icvben 
bcd  3*^5ioib«  tveibeu,  tciu  Siö  fidjtOav. 


■t  h.  >}l0ciib'3  V'liifci'  gctid)tct,  man  ftciicvt  jübtid). 
.'pcftisjc  3)iiuuusV 

bo. 
VlOcnbä  Bcv  @afc=.§afcn,  '•J!ad)tä  3äl=^iotb=«Jii!ibmiiv 

is-vüh  i'L'i'  3e  i'^-iovb. 

,Sun!d)cii  -'  u.  a  li.  3iad)iuittciflä  pafiut  man  bic  §i3l)C  ton  SBcUaimb. 


anittaivi  77"  iiövbl.  !öi-.  u.  11"  18'  öftl.  ^'- 
5iii-aeub3  ift  Giö  in  2id)t. 

SJiittanÖ  7(-''  \V  nÖtbt.  iöv.  11.  l'i"  3.S'  cftl.  S. 


«iittafl'J  70"  30'  iiLH'bl.  33i'.  u.  l'-'"  -24'  üftl.  ?. 


■r^;: 


1 " 
I 


■PP^PWÜ 


i! 


246 


SJicteoi'oIüßifdje  Seobar(;luji3cu  n.^äf;vcttb  bcv  9icife  uad)  ©^JUstcvöcu 


1870 

Jcuu'cvcitur 

^MVbc 

~T 

laflcSjcit 

Ort  bcv  Söcot'ndjtmti). 

11(1(1)  yiOammtv  ! 

bc-S 

2i'ill^ 

SOJonat  Snfl 

m  'g^,^ 

ScciuaffcrsS  \ 

<St^)t. 

20. 

3  h.  9t. 

unb  9{int>Sa\) 

3,9 

4,7 

buufclO(au 

9!.2ß.  l;cfti,, 

tt 

20. 

Vh.30.9J. 

bi>. 

;i,o 

4,7 

bo. 

9i\3\S.  jdiv 
3ü.  ftavt 

ff 

21. 

9h.Sß, 

bo. 

3,5 

4,0 

bo. 

21. 

llh.30.3J. 

bü. 

3,2 

4,2 

bo. 

9i.3i}.  iiavt 

21. 

7h.30.9i. 

bi\ 

3,.". 

5,0 

bo. 

«.3L'.  ftart 

r/ 

22. 

9h.3J. 

bo. 

.■),7 

5,:! 

bo. 

^M.  -^tiu-ni 

22. 

llh.30.S5. 

be. 

5,0 

5,;i 

bo. 

bo. 

f; 

22. 

oh.9i. 

bo. 

43 

.3,7 

bo. 

bo. 

ff 

22. 

8  h.  9J. 

bo. 

43 

3,3 

bo. 

35?.  i^tunii 

/f 

23. 

9h.5B. 

bo. 

1,9 

2,3 

bo. 

9i.Ä>.  nart  ; 

if 

23. 

llh.30.95. 

bo. 

1,7 

1,1 

bo. 

91.30.  >2tiiviii: 

tf 

23. 

3  h.  9J. 

bo. 

3,3 

2,4 

bo. 

3^.  ftmt 

23. 

7h.30.9J. 

bo. 

4,8 

4.S 

bo. 

to. 

tt 

23. 

llh.45.9f. 

bo. 

4,7 

Ö/J 

bo. 

to. 

tt 

24. 

'.)  h.  ©. 

bo. 

4,4 

5,5 

bo. 

9i.3lV  ftavt 

tt 

24. 

11h.  30. 35. 

to. 

4,5 

5,9 

bo. 

9i.3i>.  ^tiiriii 

tf 

24. 

3  h.  9{. 

bo. 

4,8 

5,9 

bo. 

bo. 

tt 

24. 

7h.30.^.)(. 

bo. 

44 

6/.' 

bo. 

9B.  ftad 

tt 

25. 

9  h.  S5. 

bo. 

G,0 

6,S 

bo. 

e.3ß.  i'Ml  1 

tf 

25. 

llh.30.S5. 

bo. 

7,3 

G,8 

to. 

9{.3ß.  luivt  ' 

tf 

25. 

3  h.  9?. 

bo. 

7,6 

6,8 

to. 

bo. 

tt 

25. 

7h.30.9(. 

bo. 

7,4 

6,4 

to. 

9i.3Ö.  'Stiinii 

tf 

26. 

:"h.3.t. 

bo. 

■1,9 

6,0 

bo. 

9f.3iJ.  Um 

tt 

2(;. 

llh.30.3?. 

to. 

4,3 

6,3 

bo. 

a\5.  fc(;v  |uu1 

tt 

2(L 

:i  h.  9J. 

'■t?ci  9{oifJ>ö 

6,4 

6,3 

bo. 

bo. 

tt 

2e. 

7h.30.9i. 

3?ci  'StiK^licIiu 

6,8 

7,8 

bo. 

3Ö.  \d}\\.\\& 

tt 

27. 

9  h.  Ü5. 

i^H-  .ISaiuiiiciicft 

7,-' 

6,;! 

bo. 

3\5.  fcf>v  id)ivail 

tt 

27. 

llh.30.Ü>. 

.'pafcit  i\H^  .SDammcvicft 

8,2 

(;,3 

bo. 

0.  (cl)v  idjUMdi 

tt 

2S. 

llh.30.i>\ 

bo. 

7,5 

6,5 

bo. 

3*3.  fduiMcl) 

tt 

•Js. 

7h.30.9f. 

to. 

7,:i 

6,5 

bo. 

|3.3B.  l)i'tti,i 

tt 

-".). 

llh.30.35. 

bo. 

7,8 

6,7 

bo. 

9;.3iJ.  idnvMd) 

tt 

2'.). 

7h.3Ü.9{. 

bo. 

7,4 

6;3 

bo. 

9f.O.  jdniMrf! 

/tf 

1  30. 

llh.30.^i)\ 

bo. 

5,3 

.5,9 

bo. 

35.  träitij] 

tt 

1  3U. 

7h.3().9{. 

bo. 

(^0 

5,7 

bo. 

3.3*0.  jdnuarii 

öct. 

1. 

11h.  30. 33. 

bo. 

6,2 

5,4 

to. 

3'i9(3l^.',icmli* 

n 

1. 

7h.30.9f. 

bo. 

(;,5 

r,,i\ 

to 

9i.  irtiiviid) 

tt 

•>. 

11h.  30. 3?. 

bo. 

4,2 

5,8 

bo. 

9i'.  5  t  mm 

tf 

2. 

7h.;;o.9J. 

to. 

4,0 

5,6 

bo. 

3i}.  \n  e.ii". 

llOl'tij] 

tf 

»1 
tt. 

1 1  li.  ,30. 35. 

to. 

2,0 

5,6 

bo. 

^.3\5.  fiavt 

tt 

3. 

7h.30.9(. 

bo. 

2,0 

5,6 

bo. 

S.3i'.  Iicjtij 

.^imiiici 


l 


it'cvijeit 


&-iiib 


%W, 


?qti;i 


l'f.S.  fchv 

5Ü.  luu-t 
9{.iJB.  fiavt 

®.2iJ.  iitiu-i:i 

bo. 

to. 

35?.  "Stiinii 

~i;.iö.  ^tiinii 

iv5.  i'tavt 

to. 

hv 

01.21V  ftavt 

bo. 
3Ö.  ftavt    : 

S.Üß.  ftavt  ; 

912.Ö.  ftavt  : 

biv 
fiM.  Stitviii 

9B.  fc(;v  ftavt 
bi.\ 

2Ö.  fd}UMd'  ' 
So.  fcfjv  iri)U\ii1 
O.  fc(;r  irfjRMdi 

2.y.  fd)H\i(i) 

@.2\S.  lin'ti.] 
0;.*I*J.  idniMrii 
■ii.O.  jiiiUMd! 

35.  tväiti;! 
Si.Üiv  jctniMri' 

-H.  \d)\\\ui) 
"H.  3tiivm 

hcftij) 
«i^.JlJ.  ftavt 
B.W.  (;citi|] 


ViiMii  1.  3uui  Oiä  l.  •i'ioiH'iuki  1870  iietft  'Jtcifaoute. 


in 


.'pimmcl 


bctcctt 

to. 

bo. 
hMiuciifcijciu 
OicOcl 

bo. 

bo. 
tebcdt 
Giebel 

bc. 
bcbcdt 

bo. 
9i\\]cu 

flav 
bcbodt 

bo. 

bell 
tlu'iictl 


bo. 
Kbccft 

bo. 
SoitticiiHidc 

bo. 
iH-todt 

bcbcrtt 
fdiöii  i«cttcv 

bcbcrft 
bo. 

bcbcdt 

l'ctcdt 
rdn'.cc 

-.'i'cl-cl 


ÄCCiiaiiii 


iücmcvtmiiicii  mit  !)icifciuutc 


l}0(lC  8cc 

bo. 

bo. 
bo. 
bo. 
bo. 
bo. 
bo. 


aUittanä  vr,"  :!,y -li.  11'  r. 


a»iitta,is7r,"-i'yi.ii.  )«"£•. 


inn-m.  '••  li.  i^avcu  ^iilaiib  S  Sil.  in  Cft. 
1 1\.  -.liiiltasio  -iJdvcii  inicl  i;  licl.  in  'Ji.C  ju  O. 


■DiittaiH- T-r' -!■!'  Ot.it.  lifl-V  O. 


itiirm.  .\ciik'  VLVivaliiuina  im  'i'n*-  lic  '^iarflf  Vcm  2J.  liO.  hcftiaci- 

Hiittaic  aiiC'  ft.ivrciii  -Jict-ct  Vaiit  iit  2itt)t,  H\-il)v(ri)CUtlicl)  cftlicl;  l'clll 
■.laat  liap.   :»i^n  tc^t  iku1'  -.'i.'-is.*.  um. 


10  h.  ivüf'  lavl.MlKit  11.  oiuv;  i»  SW!'. 
■1  li.  Ola*m.  iiiitcv  •.yauiiifioii. 
'^<enu.  in  .v.iim.Kvjijt  ciii;i>^laiijni. 


•^^I 


V»: 


m 


1  i 


h 


l. 


K 


i 


248 


ajtctcovologifcfje  SJcotadjtuiiijcu  »väf;vcub  bcv  $Rcifc  imrf;  @))il)6cvi^cu 


1870 
2J2Ditat  I  üag 


Oct. 


inoi). 


4. 

4. 

5. 


5. 

6. 


7. 

8. 

9. 
10. 
IL 


12. 

13. 
14. 
15. 
16. 
17. 
18. 
19. 
20. 
21. 
22. 
23! 
24. 
25. 
28. 
29. 
30. 
31. 
31. 
31. 
31. 

1. 

1. 

1. 


■EaacSjcit 


Dit  frei-  iöcüljacl)tuiisi 


3;ciin.'evatui' 


V'uft 


lU.llfCV 


llh.30.3>\ 

7h.30.9f. 
llh.30.3}. 


7  h.  .30. 5«. 
llh.30.3}. 


11  h.  30. 2?. 
llli.30.5B. 
11h.  30.25. 
llh.30.3J. 
llh.30.ä}. 


llh.30.lv 

11h.  30. 33. 
llh.30.5b\ 
llh.30.5b\ 
llh.30.23. 
Ilh.30.i8. 
llh.30.iy. 
llh.30.Y, 
llh.3().ai 
llh.3U.SJ. 
llh.3O.5y, 
llh.oO.i^, 
llh.30.iB. 
llh.30.iB, 
llh.30.ib\ 
llh.30.il^, 

7  h.  l'i. 

9  h.  3J. 
11h.  30. 55, 

3  h.  3f. 

7  h.  ^n. 


7h.il 


:y. 


311.30.51. 

4  h.  ■iL 
8h.30.5b\ 


syci  ^c\^\!in 


©lot^Smib 


to. 
io. 
bo. 
bo. 


(Suva 


i]cft  lautet 


Iremoö 


?äii!]3  bei'  Müftc  filtlväitiS 
bo. 
bo. 
bo. 
bo. 
bc. 
3;l;vcub(;jcnt 
bo. 
bo. 
to. 

to. 

bo. 

iPci  .ftoblcriMi] 

3<ci  Sfaiital' 

Csli  .Hviftiaitjaiit 

Slai^cnMi] 

to. 

bo. 


."pöfje  V.  .'pc(}iotaiib 

^ßl)C  0.  :)iciuvat'  au  tct 

Cilbmüutuu;] 


3,0 
4,5 

t;,o 


5,4 
1,7 


3,4 
1,5 
3,2 
V> 

4.2 


4,3 

5,2 
5,4 
5,7 
5,2 
5,0 

i;,2 

9,4 

10,() 

8,2 
8,4 
7,G 
8,3 
.s,G 
9,2 

t;,:; 

7,8 

(;,7 

^\" 
8,2 
7,8 
5,5 
7,!) 

7,ti 


0,2 


5,r. 

5,7 

(;,3 

5,7 


'SCOPilffCl'Sl 


al'ill^ 


.'pinimcl 


5,(! 
5,4 
5,4 

5,(i 

5,(; 


5,(1 
5,S 

i;,3 
(;,4 

G,7 

8,3 

9,1 

10,2 

11,0 

9,0 

'',^ 
8,9 
,s,5 

^,« 

";^ 

1(»,4 
10,( 
10,!  I 
10,7 


!'J 


tuiifclOIau 

bo. 
to. 


to. 
bo. 


bo. 
to. 
to. 
to. 
to. 


i]iaa 

bo. 

to. 

to. 

to. 

to. 

to. 

to. 

to. 

to. 

to. 

to. 
tuutcli]vau 

to. 
j^iau 

to. 

Mau 
tuufcl>-jvüu 

to. 

to. 

to. 

to. 
üt'iimt.Mi^ 
i]clOqvitu 

to. 


i't.aj.  irfniMiil    bctcctt 


to. 


')l  ftavt 

to. 
O.  id)UM(f) 
2.iil'.  navl 

bo. 


2iJ.  fiavt 


to. 
to. 

^.C'.  it.ivi 

^.il^.  ft.irl 
'.'i.  fri;u\idi 

to. 
C  fd^UMrt' 

to. 

C.ÜB.  iuwl 

'J(.  ftavt 

Ü^.  jdjUM* 

e.iiviituMd'l 

5.0.  ÜvU! 


^'"To". 
to. 

ftiU! 
lavt 

to. 

. 

:)lCi]CU 

tvtcrft 
to. 


iidniccjaU 

to. 

2ciiHCiiid)cir 

2euucublict\: 

■idnicc 


2cuucubürt\ 

3lCi]CU 

to. 
h'tcrft 

2eiiiieuid)cn 

to. 

(duni 

Ictcdt 

i1ic>icu 

bo. 

to. 

to. 

couuaijdK'i 

to. 
to. 
to. 
to. 
to. 
to. 
to. 
Souuc 

to. 


\i' 


jOcviidi 


toom  4.  3niü  b\i  1.  Dicvcinkv  1870  mm  9fcifcroittc. 


249 


cä 


-^''"iJ     I    ,sMmmc( 


au 


-nM.  idniM 


iMdi' 


»5.   fdlUMdi 


5i".  ftavt 
to. 

C.  fdiUMd) 


S.  fiavt 

bo. 
bo. 

^.O.  it.irl 

■^.iv>.  |t,u1 

-'i-  |d;u\idi 

bo. 

^.    fdjUM* 

bo. 

■5.ilb\  iKitt 
t'f.  ftait 

S.Üi>.  jdnvMd' 

S.il'.  fdiUMd 
')l.O.  ftavt 
3.0.  luivf 
«.O.  V  C, 

^{.CvO.it,!:! 

C'.ic.C'.  |t,u! 
bo. 

bo. 


Ivbcrft 


bcbccft 
be. 


i2d)ticciaU 

Seiiuciifdicin 

Seiiuciiblict'c 

5d;ucc 


^t 


itiicittlirfd 


9ici]cu 

bo. 

h'bcrft 

-)ldxi 

9f»;s]cn 

SLniuciijdjciii 

bo. 
fdähi 
tcbccft 
9ic>]cu 

bo. 

bo. 

bo. 
coimcujrfjciu 

bo. 
bo. 
bo. 
bo. 
bo. 
bo. 
bo. 
Soiuic 

bo. 


Scnicvriiitiicu  imb  aicifcvoutc 


Um  9  li.  iun-iit.  tou  ,s)ammcvfc[t  md)  bciii  2övö  3iuib  aiio-- 
gelaiifcu. 

Öksicii  atcüViicn  vinicfion  Stjcriiö  imij  .?\K-oif.  9  h.  aHniiiittoqA  Hc 
Sücr,K  von  *,'cifcii  ^uv  <^iiircu.  &  li.  9i\ic!)iiiittaaä  aiij  Kr  Cfiicitc 
teil  üiisilo. 

Aviil'  auf  tcv  .v-cl'c  i\;)iciiiL'  otcr  ;)iccuij  im  6H'ot.2imb.  'tiiitta.iäüci 
;)iiiiiU'atC'liiiim.  i '.^  h,  -.iMtnin e  Mn  üiflicljcu  MiiaUSiiiib  ccvatcv. 
Um  'J'/.j  Jiadjm.  in  Ircmiö  tcv  '.'liilci-. 


ou  bcr  -.'ladU  Vom  1  l./l:i.  Cctotcv  l.^ou  Jvomoö  auöi-(daiiicii. 
yiatt)  ciiK't  2tiiiitc  ftiMiitct  tcv  X .imvicv ;  erft  am  12.  iiiit  a'., h. 
"Jiaciim.  UHOtcr  flett. 


~?lL'cntv  t'ci  ilocfmiutiiacii  (V''fclci!). 
l'öjotcu. 
\Hbcubo  iit  iöobö  j^ciaiibct. 

Xfiroiibhiciii. 

1  li.  jvül)  v.\  Iluoubhjcm  aiusiclaiifcn;  i'iittiii]«  iit  ilviftiaufiiub. 

ilbcubo  in  iJ3crßcii  ;]claubct. 


IsiiU)  S  Ii.  i>oit  t^ci\]Cti  ab. 
■Ai(\infal. 

2'/.,  h.  "Ji'adjin.  iit  itiiinanjaub. 
gviili  ('.  li.  CiL'  iiad)  .'pamtuvii. 


,vni(j  Jpc(iiotaufc  in  Zii}t,  um  l  li.  iiiittogS  paifivt. 


Ok'.icit  -Uicivicii  iiahcvt  iiioii  firti  tcr  GU'O  luictci,  um  «'/o  li.  §ol)cl'ou 
Oicuivcil.'  üvft  iidicu  ■.Uaticnwrtt  iu  §amtursi. 


U 


fr ' 

■    k 


B. 


w 


Sil 


;■: 


i 


^mm  flU5  km  Journal  lirr  „(ßrnnnula" 

ipührcitb  tct 

9ieifc    nacl)    S^ioi^aja  ©cm 'ja    unt>  Ä^ail3atfch 

l'üm8.  3ulitii).'?.9l0ü.  1871. 
Uckvfd^t  tum  Gbuurb   Stille. 

• 

am  unb  focjcltc  Kiiifl-s  bev  2übo[tfü[tc  i\m  ^3(oniH\]cu  ()iit. 

D.  unb  10.  iinivbc  tcinovft,  baf?  bcr  Cionipaf?  eine  ^^Ibiooidiuiu^ 
foit  1  bb:?  IV2  Stvic()oii  wn  immn  i]oiiiof)nlid)cii  Bii[Uinbo  t)atti\ 
T)io  llv[acf)c  ti>ivb  bcit  votrf}cu  livsmciii'cii  iit  bom  bciiacdtavtcit 
C'>'to|tciii  3iuicirf)vic[HMt.  Ocadibcm  tviv  C^'ö  (ivcfiUHivt-jj  pajfivt  l)at 
ton,  [d}tcu  bcv  (iompo|l  luicbcv  iiovmat  ,vi  Ktn. 

14.  5  li.  Otadim.  trafen  in  ilviftian^Suub  ein.  8  li.  wn 
bovt  ab.    iHMt  Stat  nad)  ^Uifttan  3unb  iimcvl)alb  bcv  3d)cvon. 

19.  0  h.  -iL  in  Xvomöö. 


Tat 


27/ 


SlllllKtf.  —  9(.  ('"'V  =  itn*  i^C'  Mll.i  ^Wifilll^^") :  9  —  UlltcviMllb  tcv  2l'II|ic  ;  *jf.  =  ^Jnn- 
liiiltoji:  ^U.  =  yi>i*mitta,i ;  '))\»\.-  lKiftcvil;Hl;t ;  Iti.  =  l'!ittiiji;  !'•  =  2llUl^c■.  in.  ii.  '  = 
Süiiiuifc:  s.  11.  "  =  iodiiicc. 

ijL^cnn  bic  IcmvaMtur  K''>  SociiMfiovä  iiitlov  bcv  COciflailu'  (iiciiccionu-ovctiin  -iiiiic.io 
Ooii,  fo  l'rtoiiu't  bcr  >;<iiiift  iit-ov  tcv  ,vabcii,vil't  IV  i*.  .v,'-  b'ift  f'i^'  il'^'uniuu'i'  tcii  Wccuv 
lU-uiit' iti(l)t  ci-rcirt)t  iMt.  ,        ,   -  .       ,  oiv  .1 

3ii  :ik'UH  Olli  fic  t'ci  boii  i'cvfrtiicbciicii  Wcniiii.icn  nu.KUMiiMcii  .Uiiinimcitlc  Xi\.  J'b.  II. 
2.  IK.  -  Toi:  biH't  ci'incfiilivtc  rvvcbi.lMm'ji1ic  (ilnonomcta-  loiivfo  lU'U'iiMU-.clna'iMinl't  iiiib 
iiüttcii  K-ibcii  iiittcrcit  LH'.\ilii1)cii,  iwd'bcm  bcr  2t>iiib  am  ■l-i.  ;miiu  in  VUciiioiimi-cii  iMdimiil 
U-vcr  ^Si-'it  »."-'U  öH'cciiiLn*  CL'itn-oliit.    Xct  Uiiti'i1rt;icb  bctuiii  ;'ii' -.'(i".    Cic-  id.iuiilc  bicfci' 
lil)ioitomctoi'  in  '.M  Stuubcii  um  -',7". 

Tcv  .Vitbcjlcl'lci-  bC'3  aiiiictMiibtcn  Soj-tniitcu  bctviin  =      -W. 

•JIKo  i'ciluiuicii  fiiib  miliclft  ^tcuovccmvMf!  aiiOiicfüMt.  -  Vlllc  üiitKniiir.iicii  iii  bcv  Xi 
ftaiijviibvif  fiiib  in  v'k.iiiatovialiitimitcii,  bic  bcv  -l^ciluHiV.ii  m  iiceiiviu'l).  -.Hicilcii  aiiiiLilcbcii. 


'A 


" 


?(itsju3  au3  bcm  3ouvnat  fccv  „®cnnauia." 


251 


23.  llVä  li.  '45omt.  giiicjcn  ücn  Xvcmäö  aD, 

24.  35/4 1.  ^Jiad)m.  in  §amnicrfcft. 

26.  10  V2  li.  ^Jacfp.  ginacn  üüu  §ammcvtc[t  ab.  23alb 
bawuf  yjh}lingcu  vnfl'ivt. 

27.  4  h.  X'üxni  9ienö  Äatü  gcgcniikv.  8  li.  ^iötciuici 
(SOJaiv^ö)  tu  Oft  eine  ()altic  ?JJetIe  aö  (nac^  (^Mifung).  12  li. 
im  a)?aijcvö'Simb.  4  li.  Oi\id)m.  ^tielütci  gcgenüticr,  n.  (^).  eine 
I)albc  iWcile  mn  Sanbc.  8  h.  Oiovb4li)u  in  SD.-^LO.  3  ^M> 
ktt  ah  n.  (^.;  11  h.  Oiovb4ii)u  in  C.  V2  '^l,  n.  (iV  u.  5  iOJoi^ 
teil  ab. 


I^iitum 


mm.  iöv. 


Ccftt.  s. 
ü.  OH-. 


{5ouv§ 


(?) 


SJcmcvtimiicii 


2!) 


30 


1 


•i 

s 

4 

s 

4 

8 

ÜJi. 
4 
8 

4 

8 

4 

8 

4 

8 

m. 
4 


4 

8 


obf.  72"4' 
71"  55' 


72"  51' 


obj.  72"  4G' 
72"  38' 


otf.  2 


7"  5:5' 


73";il' 


27"  üo' 


28"  31' 


29"  3G' 


J.J    I  1 


<J.J 


%0.  j.  5L  i   4 

bo.         '  18 

3J.9;.JD.-'AO.  j  18 

5^.9?.s^.V.p•  Ii7 

%S-'~'-  VO.    13 

»jf. -"lä    10 

bo.  6 

bü.  () 

bo.         i  10 

®.  V  D.  '/..iD/  12 

e.2.0.     ;  10 

bo.  10 

^.  5.  o. 

5i.O.  3 

-)IZ\-^.^Z'.^':£'.\   8 

".K.r.jx:. '/"O.    7 

*ii.Ö.  5.  O. 

Ji.C.  i/.O. 

i)I.D.  V.,9i. 

bo." 

S.S.C.-V'.O. 

a.D.  !/.,£). 

®.C.vO.VO. 

i  0.  v.  ^. 


2)'lciibiaiif)ö()e  bcr  (aoniic 
O  3(i"  47', 


1 
8   3iJlcitbiaii(iö(K  bcv  'Seiiuc 
I     ,.1  Ol  it  •>-* 


w  ,')(j"  37', 


ü 
12 
7 
1 
3 
6 
3 


Ni 


*    ■ 


s:  • 


?(uöyta  ouö  bem  Sountat  bcv  „©evmauirt" 


I 


ÜJiitinn 


3l«3. 


9Jl. 

4 

8 

4 

8 

»J. 
4 

8 

4 
8 

2)i. 
4 

8 

50191. 
4 


8 

9JK 
4 


8 


SUntt.  23i-. 


Ccftt.  l». 
l\  Öl-. 


73"^  20' 
cbf.73"7V,' 


730  9' 


350  ?>(■>' 


40"  -21 


)7' 


CJcuv'i 


« 


!öcmcv!uiifleu 


21 


15 
12 
12 
15 
lü 
15 
12 
9 
13 
18 
20 


730  10' 


45"  31' 


i)Jfcribiaitl;öl)c  bcv  («cuuc 
O  34»  30'/,'. 


O. 

bo. 
bo. 
bo. 
bo. 
bo. 
bo. 
O.  j.  5J. 
bo. 
bo. 
bo. 
o.gt.o.  »Ac;  17 

bo.  :     10 

te.         '  1"   '^üif    100   ^;abcii    tciiicii 
üHuub  i]e|uiibcu. 

c.5;,r.  ','..0.:  17 
bo.        1  l« 


73"  21' 


0^.73"  19'/.' 


50»  50' 
obj.  19»  15' 


CC5i. 


an. 


73"  7' 
obj.  73"  1' 


I        o. 


..  i. 


53"  30' 


bo. 


•  bo. 


%%iD.  Vi  5:. 


7  h.  20.  (■)  —  25"  50'.  - 
tÜ;ioit;  5  h.  27'  39,5". 
16 

18 

17|(;i/,li.  m)l.  tlävt  fid;  bic 

i      l'aiib  in  ^i(i)t. 
IGi 
12 

2  h.?otI;  auf  70gabeit.— 
I     ühoubobcit. 
12    4  h.  i'otI)aii|  IS  fabelt.— 
2l)oubobcu. 
Gh.  ^'otl)a^f40  55abclt.— 
'I()lMlbobcu. 
11    Sh.VotOauf  .".5  Jsatcii.— 
I     2l;oiibotcii. 
I  10  h.  l'otl)  auf  29  gaben. 

—  'Il;oubobcn. 

,j;'}l2  h.  'JJfciibiaiilH^ljc  bcv 
,'  5ouuc  0  33"  .'^i'.  — 
i  mi)  auf  21  gaben.  — 
I     21)cuboben. 

15    3  h.  l'otl)  auf  20  gaben, 

—  Jljoubobcu. 


^omic 


»vä{;vcitb  tci-  JRcifc  mA)  Ületaja  Scinlja  iiitb  äCMiisjalM».         ^ä;', 

6.  5liU3uft  H  h.  ^ItHMib'S  Säuleii^licip  in  Üi^.  ^/j  e.  n.  cs^., 
Va  9Jtoi(c  aO,  baS  l'otf}  bann  luib  juaiut  (.luouHn-fciiD.  10  li.  -)Mp 
autcvtcn  wiv  ctjuag  Jücftlid)  itou  Suavttiap. 

©icitStad,  8,  ?(iui.,  waren  im  iüoot  an  bcv  93iiutbiiiui  bc^j 
3:frf)ivafiiuv5Iu|f0'5  unb  trafen  f)ier  bie  Oiefte  lu^u  "l-vidituffouV, 
metcovüUicjifcf)ev  Station  lunt  1831—35. 

y:)iittiuocf)  i).  wnrben  eini.ic  Cbfenvitionen  über  beut  fünft 
ncf)cn  ,*pori5ont  '/a  9)icilc  im  Cften  ).\m  'iiMbber=^(iap  am  l'anbe 
üorcjcnommen.  I.  ':y{ittaiVöl)ö[)e  ^  04"  40'  Ü3r.-,  bana*  73"  -Jl'.  — 
II.  4  h.  5G  111.  ^)cad}m.  2  ^J^i"  1'  40"  (locf),  inbem  bie  Sonne  in 
(£.  G8"iis  iicpeilt  nnirbe.  ^^^ie  ^:>lLnüeirf)nni5  banarf)  14"  5  t'  Oi.C. 
—  III.  O  34'>  10'  I)ocf).  Cif)ron.  1  li.  25  m.  13  s.  «:iad)m.  ^n 
ilUndjcr  goit  ^ciiite  bie  Sd}iffcm[)r  5  li.  15  m.  ^;)tad;in.  I^anad) 
lunrbc  bie  Vänc^e  anf  54''30'/4'  öftüd)  ü.  (^r.  bered)net. 

^onnerötaij  10.  3  li.  Ocad)m.  fam  eine  cjrofje  tiiyfd)olle 
liüv  ben  '^nc[,  wMji  bie  „('»'•ermania"  in  .t:rift  Oradite.  'Man 
t()at  alleö  'J){i.Hl{id)e  in  ber  li}Jafd)ine,  nm  Dampf  anf,ytmad)en, 
nnb  alö  bie!^  {jefd)ef)en,  nntrbe  bie  iiette  mit  an^ieleciter  45oie  an-j^ 
iiciüovfen;  fainen  baranf  mittelft  inafd)ine  wm  (iife  fiar  nnb 
na()men  bie  33oie  uneber  anf,  al'5  baö  (iiiS  üOer  fie  paffirt  war. 
5  h.  abije^aitiien.  -KU  ber  hinter  iiend}tet  iinirt^e,  faf)  man,  baf? 
ein  '.Jüiferarm  jerbrod^en  luar.  8  li.  anferten  unter  ber  Sübfette 
beö  ^Watotfd)fin^Sd}arr  auf  8'/2  i^-aben  liefe.  Ter  iiMnb  unid}>s 
fo  fnrd)ternd},  baf5  wir  nidit  aivinciren  icnnten. 

("yreitaii  11.    9  li.  Inn-m.  lid)teten  ;Hnfer  nnb  ivniien  oft 
wärtv,    paffirten  bie  {lan^e  ßeit  me()r  ober  weniv^er  Xreibei^i. 
7V2  h.  Oiad)in.  anferten  in  ber  Seel)nnb3  iMidit  anf  7  i'saben 
Üijaffor.    Vel)inboben.    Ci-in,5eiiie   (i>ofd)ollen   la.ien  am   (^"»rnnbe 
riiicv?  nm  ben  ^.!lnforplal.s 

Sonnabenbl2.  nnterfnd)ten  bie  Vocalattraetion.  T^ie  früf}er 
eiebraitdite  ^Deination  ()at  fid)  uuMiiiier  ^lenan  c\r/ic\t  nnb  tl^eil^:« 
nnrid}ttii.    33ei  einer  iivinberniui  bnrd)  ba-i  Vanb  traf  id),  nadi 


täAii! 


•iil 


"■^J!lt 


V.,, 


:;i 


^ 


254 


3lu6jufl  ans  bcni  Oountat  bcr  „©cvmania" 


»*J 


bcm  icf;  ungcfäfjv  V*  5ÖJci(c  iiciiiinijcu  uiib  200  gup  gcfticiicii  luav, 
einen  (2ce,  von  etiua  Va  a)?et(e  Sänge  itnb  "200  gaben  iöveite. 
%n  bem  llfev  bie[e^3  Seeä  ftietl  id^  auf  ;iveit)f}o(5  (loiiar  iivüjje 
«Stämme)  ganj  wen  berfetOen  %xt,  luie  ble|enicjen,  bie  man  6ei 
ben  lüften  von  a)2atütid)f;n'Sd^arr  finbet.  2(uf  bcv  .Spa(tnn[et, 
luetdje  bie  (Seef)unb!3*55ud}t  tilbet,  CeoDacfjtete  icf)  bie  9iuineu 
einer  §o(3f)ütte,  bie,  nad}  if)rem  9lu§fef)en  su  uvt()oUen,  juvSof) 
nunij  fiiv  Veute,  lueWje  f)ier  ü&eviuintcvt  fjaten,  ciebient  f)atte. 

«Sountacj  13.  5  h.  !:)iacf)m.  gingen  in  bie  l^utnu  Ü3ncf;t 
f}inüliev,  wo  \mx  auf  9  gaben  SBajjev  anfevten. 

9)Jontag  14.  ()atten  w'ix  ben  Ouid)mittag  ein  33oot  ö[ttid) 
in  bev  Strafe,  wo  baö  ga()nLia[KV  buvd}  i'd}ii\'veci,  bid)te'5  (ii'3 
gei'peiTt  gefunben  umi'be. 

©ienotag  15.  12 '/a  h.  gingen  cftii.\ivt'o  ai\  fonnten  abev 
nid)t  üovan  fommen,  ba  ba^S  ga()vii>ai'|ev  gan^  mit  bid)tem  ti>5 
gefpewt  wax,  mnfUen  baf)ev  3uvürfge(}en  nnb  ben  .^afen  in  bev 
'Seefjuni'.ö  il3ud)t  iud}cn,  wo  w\x  4'/2  h.  anfevten. 

IWittiüüd)  IG.  fanbten  ilHuHe  ofttuävt'S  nnb  tiie[tiLiävt'5  in  bev 
Stvajje,  abev  ba^S  gafjvaiaffev  univbe  auf  teiben  '^cc\m  von  Ci>o 
gefpevvt  evfunben. 

^I'onnev^jtag   17.    9  li.  55ovm.  gingen  oftiuärt^o  buvd)   bie 
Stvafje  aü,  ciU  bie  'l'affage  atev  gcfpevvt  gefunben  univbe,  an 
fevten  luiv  1  li.  :)cad)m.  in  einer  53ud)t  au  bev  füb(id)eu  -Seite 
ber  Straj^e  Vi  geograpf}.  ''MdU    lueftüd)  von  C'Mibiu  Ü3ud)t  auf 
8  gaben  'Ä?a|fer  (VcOmboben). 

greitag  18.  Saubten  loir  am  OJJovgeu  ein  33oot  oftiuävtv.  (i^o 
faiib  ba'5  ga(}Vtoaffer  2  bi^:^  3  ''))kiim  lueit  offen,  tonnte  baffelbe 
uid)t  weiter  aucitugeu.  Ü\n  beffen  ^nvüiffnuft  um  10  li.  giug.ii 
unter  Segel  nnb  anferten  an  ber  Oiovbfeite,  loo  loiv  Oieutl}iere 
im  Vaube  fa()en.  T^a  f)ier  ein  feljv  fd}lvd)ter  ?lufergruub  war, 
touvbe  loiebev  5  li.  ^}(\id}m.  gelid)tet  unb  gingen  in  bie  (:'>Hibiu- 
33nd)t  äuvürf,  anferten  ba  7  li.  auf  1-  gaben  '-li\iffer.   Veljmboben. 


f^lllU  II  ^^(PpiUf- 


tväl)vcub  bcv  9{cifc  nad)  9ietaja  Sciiilja  uub  äl'aiflatid,'.         -J.V) 

(Somiaticub  19,    33ücChmi  viif)ii]  {'Kc\m. 
(Sountaci  20,    10  h.  ikn'm.   iitiu]on  iiad)  )r)ol5^(iap  cit\ 
wo  lüiv  um  11 '/a  li.  antamcu.    Jpicr  lüiivbe  ba^S  iijintcvquavticv 
9{üöim}i3(ow''5  luni  17G8  9oi"cf)cn,   ba§  fi*  im  45cv()ä(tutil  ju 
bcm  ()üf)cn  '^(Iter  fc()v  aiit  coni'cvüivt  f)atti.\   'Man  faub  9ici'te  ooii 
mc()Vcvou  fiiv  eine  §au'5()aluiiu-i  h\iurf}Oavou  CSViicitftäiibcii.    5  li, 
'}i.  ü[tiüävt!§.    (Sine  ii)Jci(c  ö[tUd}cr  luav  ba'lj  5af}ViüaJioi'  a^l"pcvvt, 
flincjcu  biivif)  bie  Stvailc  lucfteärty,  l^Jitttcvitacf)t»  paifivtcu  \m  . 
<Zmxt>^a]}  in  3.S,  n.  (sl  '/o  lyjoile  ab,   il3ci  bcm  inn'jdiieboneu 
()änftii  uov^icnommcuon  Vot()on  in  l^JJatotid)tin  ^cfjavv  f)at  mau 
eine  3iem(id)  i\\ie(mäBi;]c  liefe  wn  14  [n-3  20  Jabcu  in  bev  "J^iittc 
bev  ^tvaile  uub  mit  fteti^  3unc()menbcm  iSH'unbe  nad)  Oeibcn 
Ufevu  iiefnnben.    T)ie  33ejd)affen()eit  bcy  iüobenä  ift  f)auptjad}Ud) 
(2d)iefev  mit  fcttev  X()oncrbe  iiemiid}t.    .^infid)tüd)  ber  Stvorn^ 
iievl)ä(tuiiie  f)at  man  ()iev  uni-}efäl)V  vi\]e(mäf5ti]e  (ibte  unb  JUitf) 
fcemevft,  büd)  fo,  baf;  bie  Oi;\n7(äd)e  beö  ii\if|cv^^  Oei  [tarier  il3riie 
bev  9iid)timc3  bc'3  3Biube§  ücfcliit  ift.    ^a^i  hinten  unb  Steicjen 
beiJ  ^Baffer^o  ift  fd)ein(\n-  uniiefäf)r  4  ö'uf;.    ii3ei   üerfd}iobeuem 
itoviienommeneu  VL\ioeu  bciS  etromo^i  nnirbe  öemerft,  baj3  bev  am 
[tävffteu   lueftüd)   i]e()enbe    Strom   mit   eiuev   Sdinelliiiteit   neu 
3  ^luoteu  lief,  uiOiiCiien  bie  nad)  Dfteu  iiel)onbe  Stvönutnci  be^ 
beutenb  fd)Uiäd}ev  3U  fein  fdiien, 

i)Jioutaii  21,  4  k.  iiMbbevCap  iieiieuütiev.  8  li.  2;in(en^^ 
(Sap  S.S.  '/s  S.  ©ift.  1  ^Jioilc  ab  n.  (^.  MtU^i  peilten 
(:^3cte3  3ufet  in  S.  .vC  :rift.  2  muten  ab  n.^.  4  h.  :nad)m. 
^3iamcn(üfe^il3ai  cieiien.iiOev,  n.  ^S}.  3  i)Jiei(cu  imx  Vaube.  8  li. 
tiap  ä3vitanu  in  Oi.C,  2\i  »teilen  ab  n.  Ö.  10  h.  I5ap 
33vitiuin  in  ^)i.  4'/.  5Jici(cu  ab  n.  (">). 

T^ien^^taii  22.  :)cövb(.  (!;Vinfe^Ciap  fid)tbar.  6  h.  Oiörbl. 
(^äufc-^ap  in  Oi.O.,  2  lyfeiteu  aü.  12  li.  Siibt.  (äänfe^ 
CSap  in  S.^.  :,n  O.  Vi  ^v  '^  ^^^'ten  ab.  4  h.  O^adim. 
paffivten   ^k>breffonv3nicf.    5'/,  li.  antevten  in  bcv  Mite  jiüi^ 


1*1   ■ 


256 


5liK^5ii)]  mi'  bcm  3ountaI  bcv  „Öcvmaiiia" 


l\ 


i\ 


ii 


[djcit  bcv  3n[cl  uiib  bcv  Oav^om^GitKt  auf  7  ,"5abcu  Saffcv  mit 
M}m6ebcu,  Sanbtcii  ein  il3oot  bic  il3itd)t  nitfivävt'3,  um  ba^o , 
3-ar)vaiaficv  ju  cvfuubcn  uub  clucu  tc[|cvcu  ."pafcu  ju  |ucf)cu. 
JO  li.  tarn  "i^iVi  il3oot  ^lUviiil  ,*>tciu  .Spnfcu  untvbc  UH'itov  oOcu  nc= 
fuubcu.  !DtV5  :^oc>t  [ticil  aui  Ufcv  auf  ctu  i^-af?  mit  uuvaffiuivtcm 
*i)?ctvütcuut,  ba^s,  nacf}  bcv  CriiitmUaiic  ,yi  uvtl)cilcn,  auicvifauifrf}  iimv. 

yjiHttiüod)  23.  10  li.  ilHH-m.  iiiHil^'H  ^i^^  4  L.  :){.  (un  bcv 
3u|ct  liiccl)iüati.nüa  auf  7  ?i-abcu  äi\iffcv  ,yi  ;Hufcv.  Vchmtobcu. 
üvafcu  mcf)vcvc  vufiifd^c  5^if}v,'icuijc,  bic  ()icv  auf  ^'acfiofiidicvoi 
uub  9Jobt)cufauij  laiicu,  tSiuc  3amojcbcu  (S-auii(tc  faul  uujicfäl^v 
■;u  gtcirf)cv  ^dt,  fic  tcatfidjtiiitc  ()icv  ,yt  üOcvunutcvu.  3f)vc  Ü3c 
fdiäftiijumi  folltc  f}auptiäd)nd)  ^)iVutl}ioviai-]b  fciu.  43ci  bcv  ilU'üu^^ 
buUii  bcö  ::)tcd)iüatoiüa^^^-(uifco  cv[)c(hmi  fid}  ;-^mi  S^nc^d, 
lum  hmm  uuiu  ciuc  lucitc  uub  [cf}V  fd)öuc  '-.Huvifidit  übcv  bic 
iiau^c  2aubid)aft  feiuof)!,  unc  übcv  bic  5cc  i]Ci]cu  3.  uub  Ä^. 
f}at.  iHuf  bicfcu  bcibcu  .spüi]clu  jiiib  ciuc  ilUcu^ic  wn  2.tm\ 
f}aufcu  mit  .^ivcu.^cu  cvvid)tct.  ;Huf  bcui  öfttid)cu  bicfcv  is^ilyl 
lüuvbcu  7  5tciul)aufcu  ilC3äl}(t,  auf  bcucu  4  iU'cu^c  ftaubcu. 
3(uf  beut  iuc[tlid)cu,  ba  uio  id}  ftaub,  tcfaubcu  fid)  lo  5tciu^^ 
f)aufcu,  wn  lucldicu  7  uiit  itvcu^cu  iHn'fcfiou  wcwcn.  ii\il}V^ 
fd^ciulid)  ift  jcbcv  2tciul)aufcu  bic  Ü3ai"iy  füv  fold)  ciu  Sivcuj 
gciücfcu.  'Dicfc  .yuci  .püiicl  Dilbcu  ciuc  fcuubavc  Vaubmavfc  füv 
ba^5  (SiufCiicIu  iu  bic  Diüuhuu'i  bcs?  Oicdiuatoiua  Tyluffc^. 

^Touucvistai]  21.  Uutcvfuditcu  luicbcv  bic  Vocalattvactiou  imb 
ba^o  9icfultat  ftimmtc  mit  bcv  am  12.  aui^cftcütcu  Uutcvfucfiuuci. 
7  ]i.  -Widim.  i\\nc\m  ab.  <S  li.  paffivtcu  bav  Cftcubc  bcv  Vauiv  vsufd 
(l)olgoia  Osti-ow)  V.j  i'Jicilc  ab.  10  ]i.  pciltcu  iSap  Jsloftiu  iu 
<Z:SM.  '/o  Ül\  u.  6V  2  i1)Jcilcu  ab.  ,4^a!^  i>\il)Viua|fcv  ,vinid)cu 
bcu  cjvofjcu  9Jiciu]cu  wn  MiicUi  iu  ,S{oftiu  ^^djaxx  jcf}icu  ,ycuilid) 
vciu  3U  fciu,  bod)  muf;  bcuicvft  mcvbcu,  baf;  uiau  bei  beut  tiiufciicfu 
iu  bic  ^}?JiiubuUii  bc§  OJcd^aiatoiua  Jyluffc'o  ciuc  Saut  fou  .''>  ^abcu 
SBaffcv  vaffivcu  luufj,  luüuad;  Cy  uäl)cv  aui  Vaubc  ticfcv  luivb. 


w'iiixtni  fccv  9icifc  narf;  ^m\i  ccinlia  imb  2öai)]atfc(). 


I 


^.iJ^X\  ""'''''''■  ;    "^''i" 


ISOUVÖ. 


^ 


ÜJCIIICVtlUlilClt 


24 
25 


2G 


27 


2.S 


4 

8 

m. 

4 

8 

4 

8 

4 

8 

4 


m. 


29 


71)"  U' 


51"  l;]' 


»•VO. 'AO.     2 


51"  10' 


CO"  20'     '     5C"  42' 
otf,  dOfliU'    obj.  51"42' 


bo.        ' 
bo. 

bo. 

S.O.  y..^. 

5.S.D.  '/■■O. 
l'J.O. ' '  ,^il 
bo." 
bo. 

9.0. 
S.O.  V.O. 
3.0.  j.  O. 


bo. 


8 
4 
4 

IG 
18 


12  h.  Xiefc  (i5  gaben. 


bo. 


4 

bo. 

S 

bo. 
bo. 

W}1. 

1 

^i(.'/,.0. 

4     1 

»){.3/,,ii}. 

S 

«.  V  S. 

"M. 

GO"  40' 

55"  57' 

0.-'.,S. 

4 

0. 5.  s. 

8 

o.^v.if. 

0. 

ȟl^f. 

313J.3B.'/,2B 
bo.  " 

4 

0.',.2. 

8 

0.  V,®. 

OT. 

G0"22' 
cbf.  GO" ;!' 

.■)0o44' 
übj.  5S0  2U' 

bo. 
bo. 

4 

Di\^JJ.S5.'V-ffi 

8 

bo. 

l>.  ,§  c 

UiiUii/JioDaiii 

Scmtia. 

1' 

1 

5 

7 

G 
o 

Ü  4  h.  auf  .jüg.  teilt  iv>vmib. 

ij 

5 
11 
11 


12  h.  liefe  (12  ^^-abeii. 
4  h.  Jicfe  ('<'.',  ^-abeii. 
s  h.  Sicfe  57  ^-abcu. 

I  12  h.  Sicfe  .50  ^abeii. 


12 

10 

10 
11 
5 
9 
18 
21 
15 
IG 

IG 
14 
2 
2 
12 
11 


16 

9 

8 

15 


12  h.  fein  ©vuiib. 
4  h.  Sicfc  50  J^abeu. 
G  h.  Siefe  ;!.'!  55*iteu. 

7  h.  Jiefe  ','>'■'>  ^aim. 

8  h.  .50'.  0  =  21"  7'  — 
I     Sl;von.  4  h.  9'  liO". 

12  h.  liefe  21  gaben. 

4  h.  Sicfe  17  gaben. 
8  h.  Xicfe  1;'.  gaben. 

ijl2  h.  Siefe  la  gaben. 

!4  h.  liefe  21  gaben. 
;  8  h.  Xicfe  iiO  gaben. 

2  h.  liefe  20  gaben. 
i  4  h.  2:iefe  18  gaben. 
:  G  h.  £iefe  14  gaben. 
'8  h.  Sicfe  12  gaben. 
[lÖJenbeten  auf  U  gaben 

(    £iefe. 

8  h.  2.3'.  0=20»  51' 50". 
-'iifxcn.'^h.HS'U". 
—  2iefe  11  gaben. 
( 12  h.  Sonnenl;i3(;e  im 
'(  »JJJeiibiau  =  ;10"  14'. 
'1  11  gaben  Sßaffev  W'Hy 
']  venb  ber  iianjen  S5aci)t. 
,  1 1  tiö  14  gaben  IBaffev. 

17 


m 


:ii 


■ 


^, 


IMAGE  EVALUATION 
TEST  TARGET  (MT-3) 


1.0 


LI 


•^  läi    |2.2 

ü:  ys  IM 


11.25 


U  1^ 


Photographie 

Sciences 

Corporation 


23  WBT  MAIN  STRIIT 

WltSTM.N.Y.  I4SS0 

(716)172-4503 


<\ 


-  ji.  wv.A!.|iiiiuqui|^PW.HU  ^  .^  "^'i JV-  Ü^"!U  J  f  "»^^^^■^^P^iP^^f»'?''';^^ 


258 


3ht«5ii!j  nii«  tcm  CMMtinal  tcv  „C^crmaiiia" 


Xiitum 

1    Dtit 

mvH.  Ü3r. 

Ccftl.  V. 

ISoiiris 

'^                üHcmci-fiiiiiicii 

SlUjJ. 

29 

mi 

5J.3B. '  '...3Ö. 

17    l.">  Mi<  17  Jvatcu  Üicfc. 
:i  ii.  2icfc  1;')  Jvatcu. 

30 

4 

0.  s.  9f. 

<) 

iiJ.SÜ.  =»  ',Ü5. 

i) 

(i  li.  liefe  -'()  ^Mbcn. 

8 

bü. 

10 

10 

1  S  h.  liefe  1!)  ^s.iteit. 
11  li.  liefe  1!)  Äateii. 

iüt. 

C9M1' 

5S0  58' 

C^iiVC.  ■■'/lO. 

•2:', 

1 

1-'  li.  liefe  17>satcii. — 
'il;iMibcteit.  —  [J  •-".» 
IV  int  IVevitiait. 

1  h.  2iefe  17  Jsiteii. 

■.*7,  h.  liefe  Kl  Tv^tai. 

^ 

iK.O. "  c. 

i.; 

\  li.  liefe  1'»  JV'^^f"- 

i^c|\f)Io|"icn ,  ciiioii  ^Mfoii  in  t'cv  viamt|d)iiKr^Mic()t  auf^ 
5uiud)cn.  3iibcm  eine  bov  cjvöiu'voii  v^itfoln  in  bov  33u(()t  ^iffivt 
luurbc,  cutbccftc  maii  m'fdjicbcncy  Ivcitl)ol,^  an  bov  i"übuie[tlid)cii 
Seite. 

i\\id)bem  man  feinen  fidievii  IHnfevplat}  fanb,  iHn'i"itd)te  man, 
bie  v^njel  von  ^Jiovben  ^n  umi\\iehi  unb  iiincj  iad)te  uov  bev  9J{a^ 
)d)ine.  J)aö  Votf}  umvbe  auwieuiorfen  unb  bie  liefe  iteticj  a(i 
fallenb  evfunben;  biö  7  li.  l)atten  luiv  7  Oi^^  «  j^iaben  *ii\iffev. 
73,,  h.  Xiefi  4  J5-aben  ili\i||ev,  bäfften  mit  oollev  Sh-aft  jnviid, 
bod)  ftcppte  ba'3  3d)iff  ^}(ötjlid}  auf  einer  i^anf,  uu'ldie  fid)  i^e^ 
vabe  nad)  b'".n  öft(id}en  '|?unft  bev  v^nfel  evftvertt.  Viefu'u  aiu^en 
btidl'.d)  einen  ^Hnfev  aihöCn-incien  nnb  nl^'id)  banad),  ba  bao  Sd)iff 
nid)t  fvei  iuevben  Jüi.>l(te,  einen  ^lueiten  ^;ilnfev.  H'/a  !»•  '^■''•■»vb 
Demcvft,  baf?  ba^S  ÜiViffev  nidit  unbebentenb  c[C]ciUm  mar  nnb 
qaben  ba()ev  unnteve  Ü3eftvelnuuiet:,  um  basS  «lal)v,\eiUT  f(ott  ^u 
mad)en,  auf. 

'.■Dennevotaii,  31.  %nc[.   G  li.  tvafen  bie  notlpenbiiien  lun-&e 
veitnunen  für  baiJ  Jvlcttmad)en  teci  Sdjiffeci,  wcUjci  jebüd)  aud}  bei 
bem  nm  h  Ji.  eiiuretenben  .spodv.oaffev  iiait^  mifUaiui.  i^eiianneu  oev^ 


'  ■ 


aHi(;vcnb  bcv  9fcifc  und;  <llOl^aja  2cml,a  uiib  SBaiijatid).  -jj!» 

[djicbcne  id}aHn-c  Woiiciiitänbc  uiib  'iH'oiMaiit  ^  löirf)cii,  in  allem 
fünf  Ü3oot(abinuvMi.  2  h.  Ouidim.  3tciiioit  bc^^  iik-ijfevci,  baö  um 
3  h.  uiiiicfä()v  um  ;V  ^yu^cuommcu;  mit  .Spitfc  bcv  Ivoffcn  cjUtt 
ba§  (2cl)iü  K(}v  unlliii  ab.  isMucjcu  ciuti]c  5iabcUäniicn  nad) 
"^lovbcn  uiib  anfcvtcu  auf  5  Jvabeu  Si^affcr. 

QiJie  mau  auo  uniovou  \.'ot[)uuiion  cv)ic()t,  fiub  bic  Stefcii 
auf  Dr.  i'ctmuauu'ci  ilavtc  ooii  iiioimja  2cm(ia  uub  bcr  novb=^ 
vuffifd)cu  Hüfte  uuviditu]  aUiiecjeku,  iubem  mau  teiue  Xiefc  von 
50  biö  100  Ciabeu  uuter  Vaub  fiubet,  unc  fio  bort  iier,^cid)uet 
lüivb;  Q^S  fd)ciut,  baf?  bev  ^)}feeve«iobeu  fid)  cjecje»  ba-o  Ufcv  ()iu 
ftctiii  f)etH\ 

gveitan,  1.  2ept.  5'/»  1».  Inn'm.  fliucjcu  oi\  8  h.  (5ap 
Viamtfd}iua  in  0(.Oi.ii\  u.  C^V  3  'i)}Jei(eu  aC>.  5ut)veu  au  bem 
Vaub  oftiinh-t'j  l}iu,  circa  1  'iWxU  ab.  l^n()etcu  ncrfdjicbcuc 
äliale  uub  bic  liefe  betmu]  7  i<bi  l»  Mbcu.  12  h.  a)?ittag^3 
obf.  uövbl.  5yv.  OD"  3.S'.  -2  h.  i)iadimittaii^:^  aufcvtcu  unter 
bem  (■^•cftlaube  iu  bcr  ou.ior  Stvafje  auf  G  Saben  ii^iffcr  uub 
Saubij'^ruub. 

^ouuabcub,  2.  Sept.  'Bd  Ireibei'5  iu  bcr  Strafje.  5Öcfud)^ 
tcu  ciuiiie  Ohiffeu,  bic  von  f  etfd)ora  amreu  uub  ()ier  auf  Sei^= 
fifd)faun  laj^cu.  2ie  batteu  einii^c  "MdUn  fübtid}  m\  iia)>  Viam^ 
t|d)iua  iiuteu  ?i^^nc\  c^madit  .»picr  lacicu  aud)  ciutiic  5amo 
jobeii,  bic  iüal)rfd)eiulid)  im  rieuft  biefer  9{uffcn  JParcu.  !Die 
2amoiobcu  luobutcu  iu  beu  bei  if)neu  iiebräud)Ud)eu  „>ie(tcu, 
jüäl)rcub  bic  ruffifd)eu  «"sifdjcr  iu  c;c5immcrten  33Ied:()äufcvu 
(ebteu.  T)icfe  VctUcvcu  ()atteu  and)  l)ier  ciuc  ciricd}ifd)c  Sia 
pelle   cjebaut,   wo   u}al)rfd)ciulid)   bioujcitcu  (^ottcöbieuft   iy\)al 

tcu  lüivb. 

eouutacj,  3.  3cpt.  8  h.  Inn-m.  fam  eine  cjroijc  Öi^maffe  mit 
bcv  (Sbbc  cjctricbeu,  lidjtctcu  fofovt  bcu  ^^lufer,  feljtcu  5ciicl  ju 
uub  maui-an-irtcu  flar.  il5rad)teu  fpater  bcu  Xiampf  auf  unt  c(m 
flcu  unter  bic  ^iiKiiiiatfd)  3nfel  l)inauf.  ^^luferten  ba  10  b.  ^i)orm. 


i\ 


i 


tl 

I 


2G0 


3Iu8iug  aus  bcm  ^omnal  bcr  „Wcvmanta" 


auf  5  j^abcn  Sföaffcr.  SBavcit  am  ?aub  auf  bcv  5ü}aigatid^'3niot, 
wo  w'xx  cm  gröijcrc  3üi5al)(  vmi  ^auioiobcu  mit  i()rcu  bcbcu» 
tcuben  9{cntf)tcv()crbcu  trafeu,  bic  flvabc  wm  3iuicru  bcv  3u[ci 
()crgctricbcn  worbcn  waren.  «Später  an  bcmietC»eu  Jaiic  luar  bic 
(Strafe  Deiuafjc  gäuslid)  mit  Xrcitciss  erfüllt.  7  h.  Ouirfjm.  fam 
eine  Giämaffc  üor  beu  S3ug,  bic  baiä  J^atjrjcuii  iu  ^vift  t)rad}tc. 

©rac^teu  bcu  3Dampf  auijeubticflirf)  auf,  niucjcu  yom  (Sifc 
flar  unb  aufertcu  tüicbcr  auf  7  '^atm  Saffcr. 

©iucr  ber  ^Uhid  bciS  'lJropcllcr'5  brarf)  iu  Stürfc;  10  li.  Oiadjm. 
qimicu  Juicber  ab,  aU  baö  iS'bi  mit  ber  Jshitl)  in  bic  iyud)t,  iu 
ujctc^cr  lüir  hc^m,  fjiuciubräUiitc.  I)ampftcu  uujjcfäljr  iu  ber 
ä)iittc  ber  Strafe  r)iuau'5,  lajjcu  ba  uub  mauömnrteu  uom  (iifc 
Kar  biö  bcu  uädjfteu  SÖicrgeu  3  h. 

9)?ontag,  4.  Sept.  iCiicItcu  am  ber  Straj^c  aneber  am. 

(5^5  mu^  bcmcrft  ȟcrbeu,  bajj  bie  Xiefeu  bicfer  Strafe  iu 
bcu  gebräud)Iirf)eu  iiartcu  fe()(ert)aft  fiub,  uuiu  ri^öfirt  Icid)t,  beim 
ilrcujcu  auf  (S3ruubc  ju  fto^eu,  lueuu  mau  uid)t  ba'5  Vctf)  bc^' 
ftäubig  braudjt.  t^aö  ticffte  iüKifjer  ift  iu  ber  i)J{ittc  ber 
ajiccreuge. 

3u  33e3Ui3  auf  bie  Strömuugcu  ift  ,yi  fagcu,  baj?  ani)  f)ier 
regclmäniiic  (Sbbe  uub  J^lutl)  ftattfiubcu;  ba'5  Ül\i|fcr  bat  aber 
ciu  üiet  gröj^erc^S  Steinen  unb  «vi Heu  al'5  iu  9)?atotfd)fiu  Sd}avr, 
lüic  anij  ber  StriMU  auf  ber  Cberfläd^e  eine  Sd)uclliiifcit  bi^^ 
auf  5  Minuten  ergiebt. 

'•^Jcüteu  12  h.  SÖüttacjö  liap  Viamtfdjina  iu  ^}iorb,  u.  (S). 
2  9Dici(cu  ai\  ilrcusteu  nai)  ber  Viamtfd)inaü3ud)t  ()iuauf  uub  an 
fcrteu  4  h.  'Jiad)m.  auf  7  gaben  ili?affcr.    Vefjmboben.  T)a^i  CSap 
iu  S.S.3B.  uncjefäf)r  eine  f)albc  i3cogvap()iid)e  3!)ieilc  vlmu  'Jicrb- 
ofttanbc  ai. 

9icparirtcn  l)icr  beu  iu  ber  3niior= Strafe  jum  ,v>^eiteu  a)?al 
gcbrüd;eueu  3(ufcr,  wie  aud)  ber  iH'cpcUcr  burd;  eine  9{eferoc^ 
fdjraubc  crfcfet  würbe. 


tväi;vciib  fcv  flfcijc  na^  ilfotaja  Scmlja  uub  2Saiiiatfd).         201 

^Dicn^tai],  5.  uub  a)ZittiüO(f},  G.  (Sept.  tuuvbc  ctiuaä  Zxi'xh 
^üt^  iicfammctt. 

^onucrötag,  7.  Sept.  giuflcn  8  h.  i>ovm.  unter  Segel,  gleich 
barauf  '2^  =  17"  18'  40".  (S^vou.  3  h.  47  m.  23,.5  s.,  bic  Vänge 
l)\(xna^  59»  31'  oft(.  ü.  ('■f^x.  —  12  li.  9!)iittagö  ^  =  26«  13' 
f)od}  im  iÖJcribiau.  T'w  iüveitc  OD»  493/»'  ^Diovb.  4  h.  ricii^m. 
legten  uom  V'anbe  bi-s  3Vä  h.,  lüenbeten  luiebcv  bauad).  4  h. 
CSaj)  l'jamti(l)ina  in  C.S.C.  Vi  !0.,  ^^iftauce  IV2  i)J?cileu. 
Ungefähr  um  5  h.  würbe  fj  =  11»  32'  30"  gcmc)fcu,  iubem  bic 
eonnc  in  Süb  55»  S.  gepeilt  nnirbe.  'T'aö  Sc()ifj  tag  2. 
55«  21*.  an.  T'it  5UniHn(f)uug  ()ievnad)  20»  ^Ji.T.  8  li.  ful)rcn 
an  ber  ^{üj'te  ()iu  bi':^  10  li.  Vagen  ipäter  ba!  bi^^  S\/o,  bann 
folgte  flaue  33riic  von  S.D. 

^^iffirten  oiel  Ireibeiö.  V'cgteu  fübioävtä  um.  (Sine  iDJenge 
oon  iSiö  im  J^-alirioaflcv.  8  h.  peilten  bie  äuf^erften  ber  jyelfS* 
unfein  bei  ber  Oiorboftfpil^e  oon  2l*aigatid)  in  ^^{.0.  ju  i)J.,  n.  (^. 

l»/2    9Ji.    «t>. 

^^reitag,  8.  Sept.  12  b.  9)iittag  peilton  bic  Snfd  oor  iSap 
JBoronow  in  ^JJ.  ,^n  S.  Vi  21?.  ^ift.  2  5Ji.  ab  n.  (^3.  3  b. 
njcnbeten  jübioärtö  unter  bid)tem  Giöranb.  4  b.  bic  3njcl  aufeer  ^ 
{)ai^  ^ap  3Boronoiu  in  ^^i\C.  '/,  0.    2)i|t.  3  IDJ.  ai^  u.  (^. 

iöcjüglid)  ber  Strömung  in  ber  .^\irifd}en  "'IJfortc  ift  ju  U-^ 
merfen,  baf?  fic  ebenfo  une  in  ber  3ugor  =  Strafe  bebeutenb 
ftärtor  RHircn  al'3  in  ^JJJatotfditiu^Sc^arr.  '^a^  l)icr  eine  regele 
mäßige  (Sbbe  uub  5t»tl)  ftattfiube,  faun  uid)t  bejiocifelt  wer- 
bcn;  fid)er  ift  e^^  aber,  ba^  bie  Strömung  an  ber  Cberfläc^c 
oou  ber  9«d}tung  be^5  älMubeä  abl)ängig  ift.  %U  iöewcis  ()ier^ 
oou  faun  angefü()rt  toerben,  baf;'  bic  (Siömaffcn  mef)rcrc  läge 
einen  uub  benfelbcn  ilBeg  gingen,  obgleich  fein  Sturm  fic  üor- 
märtiS  trieb. 


'-  Vi 


II 


■*, 


:: 


2G2 


Sdt^^tiT  aus  bciii  3cuiiia(  bei  „C^cnitauia" 


i 


X'ifuiii 


jcit 


mxH.  iH-. 


Ccfll.  V. 
i'.  ('>^l■. 


(Seiii-3 


w 


IH'mcrfitiiticii 


10 


II 


a«. 


8 


s 


ajj. 

4 

8 

mi. 

4 


4 


8 

4 

8 

m. 

4 
8 


otf.  7(/'  1-J' 


(;!)",■)()' 


7()"'  li:' 


.')(;";•.,>' 


.j  l"  üS' 


(5. s.o. 


i'x).    1-' 


.-.O.vS. 


10 


")  h.  5lU'utctcii  »oib.  Gii?. 
7  h.    Sl^ictci    uiitcv   tct 

■J  li.  SiHMibetcit. 
■1  h.  Xic|c  :'.  I  J^atcii. 


ti\  lii   S  li.  2i»cittctcu  iiiitcv  tci 

I  ISivjtiiiitc. 

j       :•  h.  ii.'ciitctcii  uittct  tci 
1  (Siotaiito. 

lO'/j  h.  illkiitctcii  uiitev 

8  £).  7  S.       '.'> 

e.C'.^e.      :> 
s.o. '  ..O'.       4 

ti\  17   *4.!ajfiitcu  Ürcit'ci'C 

S.O.  !.">    !•-'  Ii.  liefe  :V2  Ä'iteii. 

ÜJ.S.  j.  ia^.     IS    I   li.   ^i'eiiteteu  lun-  tci 

Ciictiiiite. 
S.SO.  7.0.    Kl   s  li.  liefe  ;;4  ;>Mteit. 

Ihciibi'tcii. 
S.  VO.'ViC'.     i-2' 

i'i'.ilii.  '/;.>{.      IS    1  li.  2ie|e  ;!l  Aateu.  - 
IbiMibcteit. 
!        .V  ,  li.  i!».'eiicete!iiHn- teilt 
'     eijj. 

■)  i  >s  h.  liejc ;;;;  ßatcu. 

■  10  h.  liefe  i'l  ^^aten. 
10    li'  ii.  liefe  :'.l  5^ateii. 
1  h.  liefe  --'7  gaf"«-'"- 
1  I 


r.  V  5ö. 


5J,  jTJÜi'. '/"ilLV'    (1  r^  ''■  ''^''''^  '"'''  '^''^^''"' 


'Ji.^.li.m        10  i  8  h.  liefe  50  J^ateii. 

I  2ciiit  in  @id)t  in  Oi'.^JJ.W, 

^•^^^•o!P'   ;;|l:^I..f]:^l»:^:i'imWe. 

e.k'Cs.  1  Ij   ^•'^''"•• 

e.5.*».      14 ' 

o.j. '■!*-'.  ".'ÄV;   •!  8  h.  Sciitctcu  m-  bcv 
^Jf.j.iy'      ,lOi     (Stöfnnte, 


Wä(;vciib  fccv  ütcifc  iiad)  ^iJotaja  ^ciiilja  imb  SSJalj^atid).         2(1,1 


ratiim 


jcit 


'JRivM.  ibi-. 


CcfK.  V. 
U.  Wv.       I 


lioiuci 


iHcmcifiiiii^cii 


:cVt. 
II 


II 


m-n. 
i 

8 

9)J. 
•I 

8 

4 


s 

4 
4 


•  9n. 

!    -^ 

i    s 

1.-)        4 

s 


;  4 

I     8 


70"  ;!•." 


70"  j.V 


71«  1,V 


IS«  ;i7' 


48"  i-J' 


^if.aii.  1/.©, 

s.o.  '/,5. 
5.0.  V  '5. 


1-2  h.  2iefe  2G  gateit. 


16 

4 

14^ 

18  ;  S  h.  liefe  70  gatcit. 
15  I 

IG; 

17  ,  8  h.  ffl?cuhtcu  ca.  ." 

;     l'JJciku  uom  ^'aiib. 
1.')' 

i   J}3(uftcv 


I 


bo. 


16 


bo. 

bi>. 


iUtj^cu  ^tvccfe 
VM.MU  Gin;]aui]  in  tic 
Siava  2 cc  tio  l)icvl)cv 
tvcip,tcu  \m  mtauii;in- 
lid)  ii\vijc(,)cii  ffliaficu  tfu 
SvcitciiJ,  wMk  i-HMi 
eftlid)cv  .Hul)litii>]  bmd) 
tic  .Havijd^c  *|*fertc  uub 
tic  CmiiJih' -Strafic  Mi- 
)]cfiil)vt  wiiitcit.  oct5t 
»rcbtc  feit  8  Ia)]eii  eine 
»vcftl.  '.yrifc,  »vcldjc  fcas 
(viö  wicbci'  juiücttiicb. 


14 
11' 
14 
i;51 

•Ji 

t)j 

141 

151 

32 

:ri 
;5o 
■jo 


71" -JO'         70"l--" 
obf.  70".öl»'   elf.  I-'"  10' 

cbi.  41"  •_':•' 


bo. 

to. 


101  ,.  11.0=15» -i.V  20" 
j    GlfiTii.  5  ii.    IG'  2S". 

jj  jrih.  0  =  -'2"'.1'$cI;e. 

14  j 

31 


■^ 


I 


1 


S 


ifil 


264 


9lu9üiig  flu9  beut  3ouritaI  ber  „Ocrmouia"  jc. 


1    i'"    1 

CcfK.  l'. 
>j.®r. 

CSoiird 

1 

^ctttcrfungen 

Qcpt. 

15 

m% 

!J}.'JJ.©. 

s 

16 

4 

8 

9J.2Ö.  '/.SB. 

10 

11 

OT. 

710  8' 
otf.  7IfL'0' 

'     .")8o  58' 
ebf.  4(>'3' 

SB.HJ.iHJ. 

15 

12  h.  O  =  22»  lli'  ^öl)i. 

4 

')IM. 

5 

8 

fflj. 

13 

m% 

2Ö.  'A©. 

10 

17 

4 

8 

bo. 
2Ö.  V  ©. 

20 
1!) 

•"'•     obf.  71«i\V 

;5ö"  30' 

bo. 

•2-2 

h.  12  0_=  200  4 1' Apöl;c. 

4 

SB.S.9B.  1  .iS3. 

24 

8 

bo. 
3«.  j.  ®. 

13 
13 

aw9i 

ii 

28 

18 

4 

8 

bo. 
2Ö.  -/./JJ.      1 

29 
32, 

18.  aJJittag  ^jciltcit  ^lorb-^t^n  in  C  ^n  •){.    Dift.  4  3)?. 
n.  (5ft.  ^Segelten  burc^  bcit  Wagcrü=(5unb  uiib  naf)meu  ^Jiac^tquav 
tier  in  $aöi3*(2iinb,  reiften  barauf  birect  naij  Xxoimö  (inner 
i)alf)  ber  ^c^cercn),  wo  lüir  ben  20.  nm  7  h.  4?orm.  anfamen, 
gingen  bann 

IlDienätag  26.  ai\  lagen  bic  nteiften  OJäc^tc  üor  '^(nter  (inf 
öerfc^iebcnen  (Stellen  ber  Äüftc  «nb  famen 

aWontag,  16.  Octobcr  2  h.  'Jfac^m.  mä)  2ün§6erg  ^urürf. 


1^ 


^Öl)i. 


Apöl;c. 


cv 
fll, 


mr 


irf. 


C. 


JHetrorolpgtfdiea  Cagebod)  hr  ,,(@rrmama*^ 

Steife    nad)   üioi^aja  <5cmlja   uub   Saigatfd) 

»om  8.3ulibi8  3.  9lPi«.  1871. 
©cfü^rt  unter  Leitung  beS  5!apttän  ^lUiob  gltlfsom. 


Ucbcrfe^t  inni  ebuaib  «tiüe. 


266  9i)JctccicUv]ifdjc«  lajictMidj  tcv  „C^cimaiiia" 


1871 


Oft 


^illOllICtCV 


ii>idi  li. 


•.'.'lilliiiiclcv 


x^llli     ,    8 


U) 


II 


IJ 


la 


II 


4 

8 

m. 

4 

8 


8 
»?. 

4 

8 

mi. 

4 

8 

4    j 

8   ! 
m% 

4 

8 

m.  i 
4  : 

8     ! 

4 

I     8 

m. 

4 

8 

mi 

4 
8 

SW. 
4 

8 

4 

8 


58"  l'S'  <J0  ;-i 


58»  ö' 


57" .)); 


Cd"  .oy 

G2"  57' 


8"  ;i7' 


57"  58'  7"  5:i' 


ti"  50' 


58"  ;U'  5"  ."„•;' 


50"  17'  1"  lii' 


1"  ;!(i' 


.7»  i;;' 

4»  l.s' 

1"  ;jO' 
5"  ;J5 

(,»  51' 


'i'iMt  Ti>mii 


«'! 


ICIIIVClMllIV  II.  ü', 


•.'!,() 

75!>,5 

_ 

•_'l,0 

( ,>a,0 

— 

— 

— 

— 

•.'0,0 

75(!,5 

1:5,5 

1'0,(> 

(.)7,.) 

14,5 

_ 

•J0,0 

758,8 

— 

■J0,0 

758,8 

15,5 

■_'0,() 

75!l,:$ 

M,<i 

15,0 

llt,0 

75!  »,7 

i;>,o 

751>,0 

14,0 

11,11 

IIV! 

758,:{ 

15,0 

II,-' 

i:».o 

758,5 

l(i,0 

11,11 

llt,N 

758,1 

r,>,o 

i;;,2 

1!V5 

758,0 

i:»,4 

11,1 

lit,0 

758,0 

14,0 

i;;,(i 

l'.l,() 

757,5 

i.V, 

UV". 

l!t,0 

757,0 

U',5 

i;;,() 

i:>,8 

755,i) 

i;!,5 

12,;; 

1!»,0 

754,;5 

12,5 

!;;,() 

L'0,5 

75:^,7 

11,0 

i;!,5 

— 





]:t,o 

751  5 

12,5 

11,5 

i;i,o 

751,1 

11,2 

■20,-2 

74'.t,0 

I.V 

12,(; 

L0,0 

747,2 

14,0 

11,0 

r.»,o 

T.7,2 

14,0 

i;;,o 

1!>,0 

7.|s,5 

12,8 

i;Vi 

r,»,() 

74i),5 

12,4 

i;i,2 

17,0 

75;!,0 

12,5 

i;;,o 

1(1,0 

75(!,.'J 

12,8 

1 

12,2 

17,0 

75(i,5 

i 

12,;5     ! 

11,5 

1H,0 

755,8 

12,7     1 

12,5 

'4.'lMI    liMKjtc 


«'! 


CIIIVClMlIIV  II.  ü', 


Ji'.iifcc 


l.'i.O 

1,0 

I,-' 
l.il 


1,1 

:;,u 
-  <■' 


!,() 
!,.) 


V-' 


wäfnciib  bei-  9lcifc  iiad)  liJaMJa  icmija  mtb  ^ii3aiji,itic{).  -jct 

,i,iri)  IviMiiSö.  ^A'i'i|livcijiiii)i  —  i:i"  -M^y 


•Winb 


.l^iimiitl     "l'^'il'-'» 


:cc 


j  Äclniot 

....  i5tavfc   iii=;)Vi">    »\,,.f  * 


5^    ^    S 

>.£.iö. 


>ii'.0. 
te. 


to. 


inniiitcl 


te. 

,") 

UO. 

_ 

tc. 

~ 

vi). 

2.C 

- 

1 

4 


10 

II) 

10 
4 


7 
lU 


1 
U» 
10 
10 
10 

;i 


10 
10 

10 
10 
10 
10 

'.) 


;)i\ 


;K. 


-        1 


1     '    — 


1 

0 
0 

1 


ri. 


0 

I 


iH'iiioiliiii.icii 


levtcit  mit  \'i)iiilt. 


Ciiicrt).  '-i^uem.  !.;io,;''"".     IIkviu.  \:>y. 
OiKctj.  t^avom.ll.  ■.".•,t;J".  -  iljcvm.  i:»,»»". 


ST.iicdi.  "^^uviii.  l.  ;;(M);i".  — Ihcnii.  I4,0'>. 
Ciicrti  i\uom.!I. j:i,(;o".  — Iiicnii.  Ii,(i". 


CiuHtj,  ^i>aviMn.  l.;;o,(iO",     Iljcvni.  l:i,.V'. 
C.uccti.-i*avem.  11.  i.".i,.')tl".  —  Il;ciiii.  14,.-)". 


OTccvamficv  .-iviiii. 

C.iiiMi.  ^i\niMii.  1.  i".i,7(»".  -  Il)cvm.  14,^". 

C.iKdi".  •i>auMii.Il.L'l',.".0".-'il;evm.  Il,s". 


Cuccti  i^aiem.  f.  L".t,S.v'.  —  Il;cnii.  I  l,.V'. 
Oitcrti.  ^^aveiii.  II, •-'!•,')  l".  -  Xl;cviit,  1  ■2-1". 


iliccvUMficv  Hau. 


l 


üWeteovefüjjifdjc«  'lajclturf;  bcv  „öcrniania" 


1*ou  Zmki] 


1871 


Cit 


!t)iii'umctci' 


IciiU'cvatiii'  ii.ii. 


H    ^>,om.i.vcitc '  v..f,i......v.  ^^;:;s;r^\,s;{;v '   ^"f 


-JCC- 


3iili 


11 

W. 

l 

« 

»J^JJ. 

15 

•1 

Ti. 

l 

« 

a«^jj. 

l(i 

4 

S 

2)?. 

4 

.s 

2Wi>}. 

17 

4 

8 

OT. 

4 

S 

'Dm. 

18 

4 

s 

m. 

4 

8 

OT'JJ. 

19 

4 

8 

2W. 

4 

8 

3«9J. 

23 

4 

c;'."  7' 

G4"  15' 

ü5« ;{?' 

(;(;o  jjO' 

ti7"  25' 

(i7<'  5.V 

(mS"  20' 

(;t)f  10' 

690  33' 


7'  4(.' 
9"  10' 

9"  :»•.>' 

11"  22' 
12"  21' 
13"  0' 

13"  40' 

14"  52' 

K;"  10' 
18"  3' 

18"  4G' 


2(V'i 

i:t,(> 

18,0 

is,o 

19,0 

19,0 
18,5 


18,2 
19,8 
26,5 
21,5 
20,0 
19,5 
!9,0 
l,s,8 

19,0 

1S,S 
18,0 


17,8 
1S,3 

18/» 

1(!,3 
15,5 
11,5 
18,5 

19,0 

18,0 
1(1,5 


754,7 

75(;,3 
75(i,5 

7:'(i,4 

753,7 

754,1 

754,1 
754.0 


(J2,L' 
750,5 
749,4 
75(<,7 
751,S 
751,3 
751,2 
751,6 

751,6 
751,2 
749.8 


747,0 
745,5 

744,3 

744,S 
745,5 
746,5 
747,0 

747,7 

748,6 
750,3 


14 


i:!,5 
l.".,0 
13,5 

15,0 

14,5 
13,3 


12,S 
13,0 
13,0 
12,8 
11,8 
12,0 

1I,S 
11,0 
11,0 


11,0 

li,s 

13,0 

9,2 
7,3 

7,8 
8,0 

i),0 

9,0 
8,0 


l-'O 


12,2 
ll,s 

UV. 

11,2 

11,0 
11.0 


KV! 
KVJ 
1(1,-. 
Il,s 

:•,.-. 

9,0 
■SO 


11,7 
i'O 


1(1,2 
KV. 


u>ä(;icub  tcv  9lcifc  mi)  OJoeaja  Stnilja  unb  5ajais]atjc(). 


2G9 


Wijjwcifmtg  = 


SBenKTtuntii'u 


CiKrfi  iöavuni.  I.  •.'!),My'.— 2(;cvm.liVl". 
Citccti.  «arem.H.  •J!t,4-J"  —  2l;cnn.i:V!"- 
Cucclf.  ^HaiiMii.  I.  •j:»,s;;".— Hicvm.  It.O". 
Ciicctj  Söavom. II.  -.".V»:«".  —  Xlicrm.  14,()". 

C.uci1i.;^43ariMit.  I.  -Jlt.si".  -'JIkviu.  13,7". 
Cucctj.  Sbavciii.II.  i".t,4r'.— Xl)cvm.  1 »,()". 


"DJccnraffcr  i^rüii. 
l'IcciUMfici-  tiiutcljjrüit. 
i'fccniMffcv  tuiitclijvüit. 


Cuccff. 'i^areiii.  I.  :.'r»,70".  —  lOcvm.  U.O". 
Oucrfi.-i^aicm.ll.  :il),:)3".-2;iKvm.  14,0". 

l'JccvUMfjcv  tuiifcltlaii. 

Ciiccfj.-^^avcm.  I.  'J!),(;4".  -  Il^crm.  l.'vS". 

Oiiccff  'Söavoiu.  II.  i'i),-J,y'.  -  2I;cvm.  1  :'>,'". 


Cnccf i.^i^avoiu.  I.  •J;),4 1".  —  Kjcviii.  1 3,0". 
Cuccti.'^JÖavem. II.  •>[),  10".  —  Il)cim.  1 3,0". 


Ouccü.'lVuom.  I.  •20,4(;".  —  2;()cvm.  14,.-i". 
Ouccfi.  ^avom.II.  •2l»,14".— 2;i;cnu.  14,:)». 
.spalttrciö  um  Souiic  toou  2i5cft  buvd;  9iovb 
tu  Oft.     • 

Ouccfj.^Savom.  I.  20,G2".  -  Itjcrm.  12,0". 
Oiicctf.  Sai-om.II.  29,25". -2I;eviii.  12,0". 


i 


1 


270 

9!)ictccvoloi)iid)c>J  Sagctiid;  bcr  „iS 

1 

ciiiiaiiia" 

5val)iUMf|ci-:  'Dicibfcc 

viMU  27.  3nli:  9JörbI.  Gi^Miicer. 

a>eu  lön 

SOeijj  nad 

Ivomsii, 

187 1 

4-* 

1 

Ort 

ä'aromctcr 

Ictiipcrciiiint.lS.    | 

« 

•WollClf        Ill(l'       W 

yiövM.SÖrcitc      V.oftf.i\(NH'. 

iciiivciMtiir 
luid)  li. 

.fiiUic  in 
•J-iiiaimctcv 

Viiit 

■^vMtltr 

Csuli 

'2:i 

8 

— 

— 

— 

— 

— 

__.    j 

m. 

— 

— - 

— 

— 

— 

—    j 

4 

— 

— 

— 

— 

— 

— 

8 

70"  7' 

20"  Kl' 

i(;,o 

7")2,0 

7,0 

8,4   i 

lU^JJ. 

. 

__ 







24 

4 

— 

— 

14,.^ 

751,2 

ö,(; 

S{] 

s 

70"  27' 

22"  12' 

I.V> 

7.'>o,t; 

T,<> 

,s,i) 

4 

— 

— 

20,0 

7.j0,0 

<,'^ 

!»,<  ; 

8 

— 

— 

— 





— 

oiili 

■-'7 

4 



-_ 

— . 



.s 

— 

— 

k;,-. 

7,y2,i 

it;s 

(;,:. 

■)J{. 

17,0 

7:):i,o 

i:;,2 

(;,") 

4 

— 

— 

l.s,0 

7:.2,7 

I2,r, 

!h' 

,s 

71"  1' 

27"  C 

17,0 

7:.:'.,4 

14,7 

K),-.' 

mfi. 



, 

1S,() 

7:,:;,o 





1>S 

4 

— 

__  - 

i(;,o 

7.-.  \,:i 

<,<> 

7,.') 

s 

71"  ;iv 

27"  4.V 

1(1,0 

7.');»,(i 

'1,0 

",^ 

lU. 

— 

— 

i:.,o 

7ö."),7 

,s,0 

'-" ! 

4 

— 

— 

i-),-> 

7.');'.,7 

',-' 

'''": 

!> 

72"  ;;o' 

2S"   11' 

i.-.,o 

7.^1,2 

(1,0 

■'»,'    ; 

mi. 



_ 

i:.,o 

7.-.  1,2 

,\2 

,"),"( 

2!» 

4 

— 

— 

11,0 

7.-.  1,2 

:,,o 

,\() 

S 

72"  48' 

2.S"  ;;;;■' 

11,0 

7.'i:),o 

■\;> 

:>;> 

i'j. 



_. 

12,0 

7:,.-.,2 

.-1,0 

':•: 

4 





i.;,o 

7.}:.,.s 

l-> 

.'),.') 

s 

7;)"  ui' 

28"  :\b' 

iN,:i 

7.'),"»,;> 

4,0 

,'),,') 

±m. 

— 



— 

4,:i 

■>: 

:!0 

4 

— 



i:.,o 

7:).'i,o 

',,■> 

.),■) 

*f 

s 





i.V) 

7.-..-),2 

(i,0 

f),:. 

w. 

otf.  72"4(p' 

2;»"  iw 

22,0 

I'J^'^ 

(;,:i 

•}'■} 

4 

— 



17,0 

7.»(i,.) 

(1,0 

."(,7 

8 

— 

— 

22,,0 

7.')((,7 

:>,i 

■',■> 

Ü)Jin. 

— 

— 

17,0 

7ü.>,2 

4,8 

■','' 

Min  27.  3uli : 


bü. 


H  naA)  Zxmii 


rciiipcniiiint.lS. 


•\4 


.Sil 
^.0 


Iv'i 


1(1  •' 


."i,T 


Min  27.  3uli :  tooii  §amntci-fcft  itaci)  DfoiNaja  Scmlja  u.  Üöaisjatid).  gjJifitvciiititg  = 


5,:. 
■!'] 


auiib 


I  2d)»cc      '^"' 

0  =  f(ai-     MjcK-i       a'T'ä 

9ticl,.una       l^'i'f   '«;:;^;'5     §aflct      0-9 


Söcmcvfiiiiäcii 


bü. 


bi\ 

to. 
to. 
tc. 

to. 

C'.'2'.C'. 
Vo. 

9. 
bo. 
be. 
bo. 
bo. 
bo. 

o.^.'r». 
bo. 

bü. 


1-1 


10 

k; 

s 
7 


Oiicrfi..t\u-cm.  I.  :2!»,iiS".  _  Xficnu.  l-i,0". 
iT-iu'rti  ^i^irem.  1 1. -.".i,  1  ,V'.  —  Xhcnn.  l'_V>'. 
'.'JiccmMficv  i^viiit. 

C.iicctj  i^uom.  1.  -üt,!.!»".  —  2()cnu.  1  l,r>". 
C.iicdj.  -i>aiom.  1I.-2:),1U".  — 2()cvm.  1 1,3". 


-2 

"i 

•1 
4 
i 
1 
4 


.» 
10 

,s 

1; 
t 

10 

10 
10 
10 


10 

1; 

h 

2 
10 
10 

10. 


^n. 


0 
(I 
I 


^)i\ 
^)i\ 


C.iKctf.  33an.>iit.  I.  •>\),W.  -  Shcvm,  1 1,7". 
Ciiat).  iüavciii.  1I.2!I,2S)".  — 'Iljcvm.  12,0". 
liJi'cniMffcv  ;]Viill. 


Ciicrff  i\ivom.  I.  2;),7 1".  —  'll;cvm.  ];!,4". 
Ciicrti.-l^aiXMii.  U.  2:»,2;i".  —  Il;am.  13,0". 


C.iicrt).="i^an.Mii,  I.  2!),7,V'.  —  Zl)ixm.  1 1 ,0". 
Ciiccti.  ^^\in.Mn.n.2i),l(l".  — Xl;cvm,  11,5". 


Ciicrfi.  iöavom.  1.  -".),(i:)".  — Sficvm.  l-i,0". 
Ciicrf).  ^avoiii.Il.-JiV-^4". -~Zi)m\i.  1  l,o". 


C.iU'df.^i^aiiMii.  I.  •-'!>,7(;".  —  lljmn. !),()". 
Ciicrtj.  ^i5aiom.lI.2'.»,-V'.  --  2l)cnu.  9,(J". 


Oitcrff.  53avcnt.  I.  2!t,s,V'.-3;()cnn.  14,0". 


Oiicrti  '^aroin.!.  ->ll,Sl".-2;i;am,  10,0". 


Ducrff.  ^öaroiit.  I.  •2\),W.  -Xljonn.  l."i,0". 
Oucctf.  5üavi.Mii.II.-'i»,W".  -Sl;enit.  1(1,7". 


ii! 


m 


272  9Jictcorotogifc^e8  Xac^tbüd)  bev  „©cvmanta" 

go^riüaffcr:  9Jörblic^e8  eismeer.  SSon  §ammcrfcft  naa  loBdia 


^ 

1871 

5i. 

Ort 

SBaromctev 

2cm)3cvatiint.(s. 

9Koiiat     Zaa 

9Un-H.93rcitc 

S.»ftl.tj.®i-. 

Icmvcratiir 
na*  IS. 

SölK  in 
WiUimctct 

«"f'   i  Ä 

3ull 

31 

4 



.^_ 

15,0 

759,5 

4,3 

'),i 

8 

»        "^^ 

— 

l.'),0 

759,4 

4,1 

•v 

an. 

73  ü  7' 

31"  4' 

20,0 

759,3 

4,0 

5,7 

4 

— 

— 

19,0 

759,4 

3,9 

5,1; 

8 

- 

— 

21,0 

758,0 

3,3 

■,,\ 

«J9}. 



__ 





3,5 

4,1) 

9(Hguft 

1 

4 

— 

— 

15,0 

757,() 

3,5 

5,0 

8 

— 

— 

14,0 

75<!,7 

3,7 

-l,'^ 

2J{. 

73"  31' 

33"  17' 

24,0 

754,8 

3,S 

5,0 

4 

— 

— 

24,0 

754,0 

:5,8 

4,,s 

8 

— 



23,4 

753,5 

3,8 

4'^ 

m% 

— 

— 

— 

2;3 

■iA 

n 

2 

4 

— 

— 

i.v 

754,4 

1,3 

4,0 

s 

— 

— 

14,0 

754,7 

l/> 

4,2 

ü)i. 

73"  7' 

35"  3(;' 

21,5 

754,4 

1,« 

40 

4 

— 

— 

IS,0 

755,7 

2,0 

4,U 

8 

— 

— 

23,2 

754,5 

'2  2 

3,.S 

m% 

— 

— 

— 

2[8 

:;,(; 

tf 

•1 
•* 

4 

— 

— 

12,0 

75(;,8 

•)  ■> 

.■!,:.' 

8 

— 

— 

12,0 

757,0 

2;ö 

:'.,•-' 

5W. 

73"  8' 

40"  27' 

22,0 

75(;,4 

2,8 

3,5 

4 



__ 

25,5 

75(1,8 

3,0 

;),7 

8 

— 



21,0 

758,0 

2,3 

3,7 

a)i«. 

— 

— 

— 

2,7 

:'.,^ 

tf 

4 

4 

— 



15,0 

759,8 

4,0 

4,0 

8 

— 

— 

14,5 

700,7 

5,3 

4,2 

m. 

73"  10' 

45"  31' 

24,0 

700,2 

5,0 

4,0 

4 

_ 

__ 

25,0 

7(10,9 

4,9 

4,2 

8 

— 

— 

21,0 

7(J1,(J 

4,0 

4,;i 

ajiüf. 

3,0 

4,0 

rr 

5 

4 

— 

— 

11,5 

7G3,4 

1,7 

4,4 

8 

— 

— 

14,0 

7(13,5 

2,0 

4,3 

m. 

73"  n' 

49"  15' 

22:7 

702,5 

3,2 

4,1 

4 

— 

— 

— 

— 

3,0 

4,1 

tu. 
bo. 


panimcrfcft  ui, 


cmvcvatiini.g. 
Jiift      I     *2cc« 


ö,7 

4,!) 
5,0 

5,0 
4,,s 

4,5 
4,0 
4,J 
40 
4,U 

;;,.s 


.".,7 

4,0 
4,-.' 

4,0 

4,-J 

4,;i 


4,0 
4,4 

4,;) 

4,1 
4,1 


hjä^vcnb  bei-  5Rcifc  nad;  gJobaja  (Senitja  unb  SSaigatfd;. 


27;< 


jIoBdia  Scmija  unb  ffiaiijatfd?. 


SUiitb 


bo. 
bo. 

tc. 

bo. 
bo. 
bo. 
bo. 

C.2.0. 

C. 

11I.2Ö. 
bo. 
bo. 

bo. 
bo. 

bo. 

bo. 
bo. 
ib\ 

bo. 

bo. 
bo. 


bo. 


bo. 


3 


-) 
2 

1 
0 
l 
l 
l 
o 


l 
1 

0— l 

1 


0-1 


0 
0  u.  •-' 

V) 


10 
10 
10 


10 
10 
10 
10 
10 


10 
10 


10 


Vi. 

dl 


'a. 


-n. 
')i 

')i 


D.  $ci'   liii,  9JoBaia2cmlja. 


SOlißWcijung  =  6«  9^2B. 


Söcinctfuiitictt 


lOJccnDaffcr  qriin. 

Ouccfi.=^Savoni.  1. 39,95".  -  S;(;evm.  10,5". 

Scciianj  toon  (S.©. 
50  A'itcit,  Icinpcratur  3,7«. 
Ouccti.--33avom.  1.  -ia;)!".  -  J^crm.  14,6». 
Sccijaug  ton  S.SÖ. 

50  i^abcn,  Jemtsevatur  5,0». 
Ouccfi.<53aroni.  I.  •29,83".— 2;()erm.  10,0°. 
iüJilwcijuuj]  in  24  etuubcn  4"  5l.Üß. 
2cci]aiij  Don  £.50, 
Ouccfj.^^'^aicm.  1. 29,81".— S^evm.  16,0». 

yjlccnvaifci-  Uan. 

Ouccfi^^^arom.  1.29,77".-  Sficnu.  14,0o. 

l'iijjivcifuitij  in  21  Stauben  2«  HtM. 

OHe(Ii.»23avcin.  I.  29,85",— £(;crm.  15,0». 


ancd|ilbcv=©avümetcr  I.  29,84".  —  Z\)iX' 

inoinetev  8,0^. 
■il.llifjU'ciiiinj]  in  24  (gtnnben  3»  ^.0. 
.'pubiometci'  27,0», 
®ec,]aui]  öon  -Ji.i)l.2B. 

bo. 

bo. 

Onedi.=3?arünt.  1. 30,00".— !E()ei-m.  10,0". 
Oucdj.»-«arom.ir.  29,49".— I^ci-m.  19,5o 
l'Jifjwcijun;]  in  24  Stunben  9"  9i.O. 
Ä*i\)tienietcr  2(),5". 
l(k)  ,y1^eu. 

Ouedi.="i3avoni.  I.  30,90".—  Slicvni.  15,0». 
OncrfiV^avüiu.II.29,55".  — Sterin.  15,0". 
lUO  g-aben. 

100  gaben,  2etn).Hratui-  3,8«. 

100  gaben,  2;oin|)ei-atur  3,7". 

100  g-abcn,  lemperatui-  3,0". 

^i^brometev  2(i,G". 

^JJiitJivcijnnci  in  24  *2tunben  12»  9i.O. 

lUO  gaCeu,  '2:eui|5eratnr  3,4". 

18 


■m 


274  3WeteoroIogi}d;e8  iSijgetuc^  ber  „®crmanta" 

ga^nwaffer:  9?i5rbn(i^e3  Slömcer.  93on  ^ammeifcft  nad 


1871 

S 

Ort 

JBaromctcr 

Scmperatuv  11.  (S. 

SWoimt 

2«fl 

n 
H 

ajiirbt.Srcitc  '   e.ofn.i'.®r. 

Icnipcvntur 
nad)  e. 

ßiiftc  in 
Millimeter 

8uft 

1      2cc= 

SlUäUft 

5 

8 

— 

— 

26,5 

762,2 

4,3 

4,S 

ft 

6 

OT9i. 
4 

8 

730  10'/,' 

— 

28,5 
18,3 
20,5 

762,2 
763,6 
763,8 

5,6 
6,0 
3,3 

4,e 

5.0 
5,1 

m. 

4 

8 

obf.  730  r 

03«  30' 

24,0 
18,5 
27,0 

763,4 
764,4 
763,8 

9,8 
11,1 
10,3 

5,5 

5,8 

a«9f. 

_ 

_ 

i 

4 



— 









s 







. 





4 

ffliatotfd^t 

in  2d}aii- 

20,5 

766,0 

11,4 

3,2 

8 



— 

— 

— 



— 

tt 

h 

4 

8 

— 

— 

13,5 

763,3 

10,0 

4,0 

4 

3in  fllcid^ 

eil  §afcit 

25,0 

760,7 

10,2 

3,1 

8 



— 

, 



, 



tt 

D 

4 

8 

— 

— 

12,5 

757,5 

6,1 

3,ö 

t 

4 

3m  i]lcid 

cit  .^afcn 

l,s,4 

756,1 

8,0 

3,2 

*t 

10 

8 

4 

8 
9Jl. 

— 

— 

— 

— 

— 

3m  iileid, 

eit  §afcu 

— 

— 

— 



4 

— 

— 

— 

—'" 

""" 



ilcöaja  ®emljci 


o.s.o. 


bi\ 

o. 

bo. 

bo. 

S.O. 

o. 


I 


o. 
s.o. 

9}.0. 

9i.O. 
bo. 


i. 


»Dä^rcnb  bei-  9lelfe  nad;  9Jotoaja  ®cmlja  unb  Süaigatfcf;.  275 

immeifcft  naJjjoöaja  (Scrntja  unb  SBatgatjt^.  a)Ji^toeiiituä  =  U»  4ö'  510. 


nperatuv  n.  <i 
ft 


3cc= 


4,3 


4,C 
5.0 
5,1 

5,5 
6.0 

5,8 


3,-2 


4,0 


y,5 

3,1' 


SBinb 
iRidjtuna 


gtäslc 

0-0 


Fimmel  I  ^'fl"' 
o  =  f(ar     aicbct 


0-9 


Bcmctlutitien 


D.e.o. 


bo. 

SD. 
bo. 

bo. 

S.O. 

o. 


o. 

s.o. 

5}.0. 

i)i.O. 
to. 


0 
0 
0 

0 
0 

u 


i) 
5 


3J. 


1 


1 

0 


Cmcdi.»S8arom.  I.  30,15".  —  2^erm.  18,5». . 
Oucdj.=>S3avom.lT.  29,52".  —  2^evm. 20,0". 
Um  G  h.  Hält  ficl>  bie  SBittemug;  Sanb 
in  Sic^t. 


Ouccfi.=öarom.  T.  30,15".  —  Z^mn.  13,8». 
Oucctj  -'öarom.11. 29,G3'.  —  Xl;enn.  lö,?«. 
§i)Mcmcter  26,0». 

Ouedj.=*Pavom.  I.  30,20".  —  1t)evm.  19,0o. 
Duecti.='yavom.  II.  29,G7".  — Jljcvm,  20,5". 
^ijbvomctcv  24,5. 


Ouccfj.  «arom.  T.  30,GS".  —  2;^cvin.  9,0». 
Ouccfj.^'i?aiom.  II.  29,54". -iijcvm.  10,0». 
''^aifutcn  etwa«  %xtMi  in  bcr  Straße. 


Oudi.  «arom.  I.  29,82".  ^  2;()cm.  9,0°. 
Oucctf.»'öavüm.  II.  29,34".  —  itjeim.  8,8». 

'/,  Gleite  öHlid)  toom  SDUibber-Sa^)  würben 
"einige  Objcrwationcn  an  Sanb  über  einen 
tilnftlidjcu  ipcrijont  geinad)!;  eine  SRc» 
ribian^öl)C  ergab  73"  21'  Oi ,  eine  31^1- 
mntijobfeiuation  gab  eine  SDlijjweifnng  üint 
11"  54'  5i.O.  nnb  eine  lil;vonometei> 
obfertoation  eine  Cängc  öon  54"  SO'A'. 


lii 


^" 


I 


i 


H 


18' 


276  SWctcoretcgifc^cS  ^Eagctitcf;  bcr  „©cvmania" 

ga^vwaffev:  9JBvbIicpeö  SiSinccr.  SPcn  C">"iii»icifc|'t  iiad 


_■** 

1 

1871 

rta 

Ott 

aiivomctcr 

Icmvcratuv  it.  ü". 

CO        1 

«^oncit     Jag 

(3          1 

w     1 

5niJi'M.33vcitc      S.iiftl.t).  ÖJf. 

Icmücratuv  i 
iin*  G. 

,0151)0  in 
5)fiUtmctcc 

Stift  •! 

2cc= 

Sluguft 

10 

8 

— 

— 

23,5 

755,1 

7,0 

4,2 

iDJ^JJ. 

• 



„^^ 

M 

11 

4 

—           ' 

— 

— 

— 

— 

— 

8 

j 

— 

13,0 

756,7 

5,8 

30 

m. 

4 

— 

— 









8 

Sce^unblMtdit 

20,1 

7.j(;,o 

CO 

2,8 

ÜW9I. 

— 

— 

— 

— 

— 

— 

ff 

12 

4 

— 

— 

— 

— 

— 

— 

8 

— 

— 

27,3 

754,0 

0,1 

3,G 

4 

3m  gicirf) 

eil  §afcit 

— 

— 

— 

— 

Z 



2(;,o 

753,0 

• 



ü«i>J. 





— 

— 

— 

— 

13 

4 





— 

— 

— 

— 

8 

— 



19,2 

753,2 

0,5 

3,2 

9J?. 

3m  3lcid;cn  §afcu 



— 

— . 

— 

4 

'    



— 

— 

— 

8 

— 

™— 

23,0 

751,0 

0,5 

3,7 

'sum. 

— 



— 

— • 

— 

— 

ft 

14 

4 

, — 

— 

— 

— 

— 

8 

— 

_ 

1(J,5 

74H,2 

5,0 

3,U 

4 

8 

©utün 

:=58ud)t 

— 

— 

— 

— 

— 

22,8 

743,  l 

4,S 

2,0 

m^\. 

_ 







— 

ff 

15 

4 



— 



— 

— 

- 

8 

— 

— 

15,0 

745,0 

2,7 

1,8 

m. 

Scc()mtbbud)t 



— 

— 

— 

4 

. 





— 

— 

— 

8 

— 

— 

22,!) 

748,0 

2,0 

2,i; 

ÜJJ5J. 

_ 

_ 







— 

16 

4 











— 

8 

—^ 

23,0 

748,8 

4,0 

1,8 

?amnKifc|'t  m 


cmvcratuv  ii.  ö. 


"''     ■'    Ä 


4,-J 

30 

2,8 
3,0 


tüä(;rcnb  btv  9icife  m6)  Sfltbaja  ©emlja  unb  SBalgatfc^. 
ülotjaja  «Scmlia  luib  SBaisjatfclj.  SlJJißnjeifung  = 


277 


•n 


aöiiib 


atidjtiiitii 


0  =  Kar 
Stävtc  lo=,viii} 
0  -  ti    I    betccft 


<Sd)nee 
5«cbct 


flonfl 


SBcmcrtimgcn 


§aiicl  I    0-9 


3,-2 


o,( 


3,U 


•-',U 


1,8 


2,(J 


1,8 


ZM.D. 


m. 


Savtabcl 


®.  u.  O. 


e. 


D.9J.0. 


0.310. 


0.%0. 


DM.0. 


1-3 


6  — 


10 


1-4 


10 


■öl 


91. 


10 


;U. 


10 


10 


:ii.u.9{ 


10      öi.n.ai 


10 


10 


3{. 


91. 


Oucdj.^'SBavüm.  I.  29,75".  —  !J;l;evm.  15,5". 
Ciuc(ti.=S8avom.II.  29,34".  -  Z\)iim.  17,5". 
§VDrümeter  25,0o. 


Ouccff.='!?avom.  1.  29,79".  —  !E^erm.  8,7". 
Oue(Ii.»«avom.  II.  29,32".  —  %\)txm.  9,0°. 


Duedf.'SarL^m.  I.  29,80".  —  2:^em.  20,8«. 
Ouedi.=S3arom.  IL  29,33".  -  X^ei;m.21,5°. 


Oucdj.'Savom.  I.  29,69".  —  2I;erm.  14,2o. 
Ouecfi.=«aiom.II.  29,22 '.  -  Jf;evm.  15,0". 


Oucdi.»*^arom.  I.  29,40".  -  XUxm.  12,0". 
Oiicdj.'Söavom.  II.  28,98". -St^crm.  12,5". 

Oucctf.»"Pavcm.  1.  29  40".  -  2;()crm.  12,2". 
Oucdi.-'SBavom.II.  28,97".— 2l;erm.  17,0". 

Oucdi  -Savom.  I.  29,38".  -  Xlmn.  10,5". 
Ouedj.-Saiom.II.  28,96".  —  2;i;cnn.  11,0". 

Ouedi.=93arom.  I.  29,59".  —  2f)evm.  15,3". 
Oucdf.-Öavom.  II.  29, 10".  -  Jljenii.  16,0". 

Oucdi.=53avi>m.  T.  29,61".  -  Sterin.  17,0". 
Oucdi.=«3avom.II.  29,11".  -  £l;eim.  17,o". 


■•'t 


i 
ii 


f 


I 


f?w 


■1 


r 


278  SWctcoroIoflifd^cö  ülagebu^  bcr  „®cvmanla" 

galjmaffci-:  9JSrbli(f?e3  (SiSmccr.  SBon  ^amnicvfcft  tiat^ 


.*s 

1H71 

MO 
1 

Ort 

5Baroinctec 

Xciit)}cratur  ii.  Q 

Womit    jlaji 

atöiM.SBrcitc      S.Bftl.i'.Wr. 

IctmiciMtuv 

^ßl)c  in 
aJHllimctcr 

«"«»    iz 

3lH)3uft 

IG 

2«. 
4 

@ecl;unblni{i^t 

— 

— 

— 

— 

8 

— 

— 

21,5 

74'J,o 

4,0 

3,0 

tt 

17 

m% 

4 

— 

— 

— 

— 

— 

— 

8 

— 

— 

22,5 

748,0 

4,5 

2,3 

m. 

*i^ud;t,  l  m 

.  aS.  luMi  bcv 







_ 

4 

®ubiit-'!öud;t 

8 



_ 

27  0 

747,1 

5,8 

3,2 

Tl% 









tt 

18 

4 













8 
9DI. 

l 

: 

17,0 

747,2 

5,5 

3,5 

4 

8 

m% 

= 

— 

— 

— 

= 



tt 

19 

4 

— 



— 

__ 





8 

— 

18,0 

745,5 

— 

— 

4 

Wubiit 

''i<ud;t 

— 

— 

— 

— 

8 

— 

— 

22,0 

74!),0 

— 

— 

20 

4 

8 

— 

— 

— 

— 

— 

— 

tt 

— 

— 

14,0 

751,G 

3,0 

2,3 

2«. 
4 

3u  bcmfcl 

bcit  .'pafcii 

— 

— 

— 

— 

8 

— 

— 

21,8 

752,5 

— 

m% 

_ 

it 

•Jl 

4 











8 

— 

— 

*     1.^0 

752,0 

5,(; 

5,7 

m. 

7;}»  5' 

53°  lü 

20,2 

751,5 

(;,(5 

CO 

4 

— 

— 

!(;,() 

752,5 

CO 

<;,() 

8 

— 

— 

22,."» 

751,5 

5,8 

0,2 

m% 

— 

— 



. 



#/ 

22 

4 

— 

— 

15,5 

750,8 

— 

— 

imnicvfcft  nii 


»ä^reub  ber  9leijc  m^  SJetjaja  ©emlja  unb  SBaigatjtfi, 
Scooja  Scnilja  uiib  aEÖaisjatfd).  2«i6h5cifiin(j 


279 


äBiiib 


$immcl 
0  =  Unr 


«Hebel 


wann     |1"^„"/\Tb?S?*|§^Wt 


0-9 


iBcmcrfungcn 


D. 


D. 


9J.3B. 


Ül.äö. 


•iUSÖ. 


o. 


m.o. 


SB. 

aö.9j.s. 


10 


10 


10 


10 


10 


10 


10 

s 

10 
10 

10 


5». 


9i. 


91. 


91 


% 


Ouc(ff.-5?aviMii.  T.  29,ß3".  —  V)txm.  15,5». 
Oucdj.  «arom.II.  ■2ü,ll".  -  i(;erm.  10,0». 


Ouedf.  Sarom.  T.  29,56".  —  S^crm.  16,5«. 
Ouedf.-iöavom.ll.  29,0()".— J^erm.  17,5o. 


Oitcdj.-SSarom.  I.  29,5-1".  —  I^cvm.  19,6o. 


Duedf.-5?arom.  I.  29,47".  —  Z\)txm.  12,5«. 
Oucd:f.'«aiom.  II.  29,04".  -  J^enn.  13,0°. 


Oucclf.=3?arom.  I.  29,43".  -  Zljerni.  13,00. 
aucdf.'5?arüiu.n.  29,04".  -  Zl)ixm.  13,0°. 


Oucdf.=='i<avom.T.  29,(J0".  -  Sterin.  lf.,0o, 
i:iuedi.^''i^avom.II.  29,08".  -Jl;erm.  10,2". 


Oucdf.««arom.  I.  29,(;3".  ^-  Z\}tm.  9,5». 
auedf.=>i?arom.II.  29,11".  -  X^erm.  10,0". 

Oucdf  »Maroni.  T.  29,72".  —  Il^erm.  16,0°. 
Cuedj.»ii?avom.II.  29,20".  -  tljeim.  16,8«. 

Oucdt.'Sarom.I.  29,G(;".  -  S^crm.  10,5». 
Cucdj.-'i^avom.U.  29,1G".  -  I^erm.  11,0«. 
ApijbvDmctcr  21,0«. 
üJJcerwafjcr  bunfclgvün. 


i 


11 


280  OTeteorcIogifd;e8  Iiigcfcud;  ber  „©ermanla" 

8ai;nvnffer:  3JöiMicl;c8  (Siflmcer.  SBo„  .f^rtinmcrfcft  mkim  2""IJ'' 


^^ 

1 

1K7 

\    'S 

Ort 

SBiiromctcv 

Icmvci-atiir  it,  g. 

3i)iiib 

OTüiint 

l'lfl 

«HvM.SBi-citc  1  \>.  m.i\&v. 

lemvemtiii-      löübc  in 

'      ^"f*         Ä 

:)ti(I)liinii 

3Uiguft 

•JJ 

S 

— 

14,5 

750,0 

•1,2 

•',0 

'li.'JJ.iÖJ. 

9W. 
4 

71"  ;{0' 

52"  25' 

2:5,5 

747,0 

5,0 

5,7 

— 

— - 

— 

— 

— 

biv 

8 

— 

— 

20,8 

744,0 

5,0 

V 

bo. 

ÜJJÜJ. 

_ 

tr 

23 

4 

— 

— 



z 

8 

71«  18' 

53"  21' 

21,5 

■  741,0 

— 

— 

9i;JJ.S. 

4 

— 

— 

— 



_ 

8 

— 

— • 

22,5 

741,0 

2,5 

3,3 

^IM.D. 

2)^9?. 

_ 

~ 

tt 

24 

4 

— 

— 



8 

— 

— 

1(1,0 

744,0 

5^ 

5,0 

¥. 

a«. 

4 

SBor  bcr  *. 

)kc(;irato»va 

— 





_ 



— 

— 

— 





8 



— 

2;i,o 

74S,4 

5,4 

5,5    1 

®. 

II 

25 

4 

8 

— 

i;i,o 
ii,(; 

752,fl 
751,5 

5,0 

4,8 

^^l 

5,(i    ; 

®.®.o. 

bt\ 

a)i. 

70"  G' 

54"  i;}' 

2;{,o 

751,0 

4,1 

G,0 

OM  0. 

4 

— 

— 

is,(; 

75(;,(» 

3,7 

51  0. 

8 

—         i         — 

17,3 

75(;,2 

3,2 

5,5 

m% 

1 

i 

II 

2G 

4 

1 

15,0 

75(1,5 

2,5 

5,3 

0. 

8 

—         •'         — 

12,0 

75(1,5 

3,3 

5,5 

C.'Ji.O. 

m. 

ci\.  (iOnöO'       51"  iri' 

23,0 

751,0 

4,3 

5,3 

bc. 

4 

—                  — 

21,0 

754,0 

4,0 

5,:; 

0.5.0. 

8 

—                        — 

21,0 

753,5 

3,7 

4,5 

0.9{,O. 

II 

27 

2JJ9}. 
4 

—                — 

11,0 

7.^3 

5,1 

(j,(_) 

bo. 
bo. 

8 

t              . 

13,3 

750,5 

5,S 

xkI 

bo. 

ü)i. 

i'bf.  (;i)o  ;!0'        54"  42' 

23,5 

71!),l 

li,3 

5,S 

bo. 

4 

—                  — 

•i3,() 

74;t,4 

(;,i 

5,5 

9i.O. 

8 

—                   — 

21,0 

7U»,1 

7,0 

(1,0 

bo. 

ÜR9J. 

w 

_ 

bo. 

II 

28 

' 



— 

1G,0 

74[t,7 

5,8 

5,5 

0.9L0. 

r\- 


iväfirenb'  bcr  9lcife  mi)  'Jlm\a  (Scnilja  unb  Saujatfd?.  981 

?rtmmcrfcft  iiadcMJa  Scinlja  uiib  üöai.iatfd).  SWifiWcifung  = 


cmvcvatiiv  n.  g. 


^!L±& 


3,3 


:>.{) 


5,(1 
G,0 
■),.j 


f.,5 

5,:; 


(;,() 

5,8 
f,,,-. 
(1,0 


;),o 


3Uiub 
;)tid)tmtn 


Fimmel     ;i*''T-"  I    2cc= 
(•-<;       bctätt      •*'?'^iT'  I    f»-9 


iBcmcvtunflen 


bo. 
bo. 


9i;JJ.2ö. 


iiJ.OJ.O. 


>». 


■-2.D. 
bi\" 

OMl  0. 
5i  O. 


o. 

bc. 

bo. 
bo. 
bo. 
bo. 

bo. 

bo. 

SD.3L0. 


1 
1 
ü 


o 
3 


10 
10 

,s 
10 


10 


10 


91. 


i'lccnoafjcv  braun, 

i:.ucdi..>«avom.  1.  L'0,40",  —  Xljcrm.  15,,io. 
Ciiccfi.=53ai'i)m.li.-iV-><V'.  —  Xl;cnu.  ll,ä'». 


Ciucrfi.'Sarom.  T.  30,33".  —  2()cvm.  15,3». 
Cucctj.-iöavom.ll. '>^fi->",  —  Il)cnu.  IG,.")". 


Ducli.^syavom.  I.  29,28".  —  Ibcvm.  12,0». 
C^iiciti.-'iVivom.  II.  28,83".  —  21)cim.  13,0«. 


JT-itccfi  SPavoin.  f.  2!i,5S". 
aiKrtj'4Vuom.II.2;t,lo". 
::lliccniMijci'  iMiiitclvjvüu. 


2()crm.  IG.O». 


Ouccfi  -iöariMU.  T.  2!),(i9".  —  I()cvm.  7,8". 
auccfi.-'Söaioni.  II.  2:i,l'4".  -2l)cvm.  8,20. 
iicjc  (i.j  gaben,  .icmvcvatuv  0,3". 

Cuccfi.»33avcm.  I.  20,81".  — i(Knn.  13,2". 
Cucc{i.=«avinn.  II.  20,32".  -  Jl;evm.  k^jo. 

licie  (13  ^abcn,  Icmv^cvatuv  0,5". 
iicfc  (IT  gaben,  Xemvcvatuv  0,G'\ 

Gnccfi  »99avom.  I.  20,7G".  —  2()crm.  1.5,5«'. 
CuKcti.«33avoni.  U.  20,20".  —  Üjcrm.  1G,0''. 
a){ccnoajjcv  Unn. 

Ouccfi.^Savom.  I.  29,65".  -  ^^evm.  10,0". 

ü)Jccvu>affer  grün. 

i:.ucdi.=33avoni.  I.  20,64".  -  I^cvm.  lo/P. 

ipVtromcter  25,5". 


MM 


1        ! 


;« 


t 


ga^iwaffcr:  9}8rbli(f)e6  (Si«mccv.  iU^It  .^»amntcifcft  na(| 


1H71 

•*4 

-8 

Ort 

äöarcmctcv 

Icmvcriitur  n.  is. 

SDinb 

Womt 

lau 

3" 

9?i'i-M.iörcttc  '    V.i)ftf.B.(«r. 

Icmvcrntiir 

'    löäbt  in 
iUiilUmctci- 

i     Viift 

2«. 

IHidjtimn 

Slufluft 

2« 

« 



_ 

15,0 

750,2 

4,3 

5,3    i 

D.^JJ.O. 

m. 

<iO"  4!)' 

55"  35, 

25,3 

74;»,  1 

48 

Ö.4 

>JJ/JJ.O. 

4 

— 

— 

21,0 

74!),(; 

5,2 

(11    1 

»JJ.O. 

8 

— 

— 

22,0 

750,0 

(;,() 

(1,1    1 

bo. 

'»JÜi. 

— 

— 

t 

r 

— 

1) 

20 

4 

— 

— 

i(;,o 

750,7 

5,0 

(i,S    ! 

9e.o. 

8 

— 

— 

15,1 

751,0 

1,0 

7,0 

bo. 

U«. 

(Il)"  3' 

58"  20' 

23,5 

74!>,7 

8,2 

7,5 

bo. 

4 

— 

— 

21,0 

750,(1 

8,5 

8,0 

Ji.üJ.O. 

8 

— 

— 

21,0 

751,0 

.S,5 

8,0 

bo. 

m% 

— 

— 



bo. 

»» 

30 

4 

— 

— 

18,0 

751,7 

5"^ 

0,0 

bo. 

8 

— • 

— 

13,0 

753,0 

4,8 

<!,1 

bo. 

m. 

(10  "  41' 

58"  58' 

22,5 

75 1 ,5 

5,8 

(!,7 

bo. 

4 

— 

— 

r 

r 

8 

— 

— 

23,0 

752,0 

5,0 

7,0 

i)l. 

ÜK9{. 

— 

— 





bo. 

»» 

31 

4 

— 

— 

, 





9i.*JJ.2ö. 

8 

— 

— 

17,0 

752,2 

3,5 

("•,7 

>)i.0J.3ö. 

ÜJi. 

i'amtfcl;ina  Söiid^t 

. . 

^Ji.ilSJ. 

4 

— 

— 





, 



iK.^iJ.3ö. 

8 

— 

— 







bo. 

<üii)}. 

— 

— 





bo. 

@e^t. 

1 

4 

— 

— 







__ 

s.is.iiy. 

,s 

— 

— 

25,0 

753,2 

5,0 

0,8 

2Ö. 

SL'J. 

(".!»"  38'    3iigor--5tr.    ] 

27,0 

753,0 

5,2 

(i,8 

bo. 

4 

— 

— 

— 



. 

— 

i> 

— 

— 

25,5 

753,2 

5,0 

(;,o 

2B. 

SJi^JJ. 

— 

— 

— 

« 

2 

4 

— 

— 

— 

-„ 



, 

1       — 

8 

— 

— 

23,5 

753,8 

•*,-' 

5,5 

9i. 

m. 

Dicf.  ©fvaße  i>.  b.  fübl.  'i^. 

— 

— 

— 

s 

. 



24,0 

755,2 

4,S 

0,0 

^JJ. 

m% 

— 

— 



— 

II 

3 

4 

— 

, — . 







— 

8 

— 

— 

20,0 

75(i,5 

5,1 

0.2 

9t. 

2Ji. 
j. 

3)erfc(tc 

^afcit 

— 

— 

— 

— 

— 

8 

— 

— 

25^2 

75*;,  i 

4,7 

0,1  , 

9{. 

2K91 

— 

— 

— 

— 

-      1 

—    i 

— 

m\<x  iScnilia 


amntcvfcft  ita(| 


W^xtwt  bcv  aieife  jtad;  dht>a\n 


ma  @eml|a  unb  JPnh^atfd). 


2Dinb  *"""'" 

0  =  »lar 

«ui^»iiiti         ®tätfe  io  =  (iaii» 


bo. 

9i.O. 
bo. 
bo. 

bo. 
bo. 
bo. 
bo. 

bo. 

'Mj.aj.  u. 

bo. 

»li.oj.aö. 

bo. 
bo. 

bo. 

aß. 


<«. 


dl 


9J. 


^Jf. 


9tcACii 
iHcbcl 


;$ 

2 


l 
3 

;$ 

2 

2 
2 
2 
2 
.'j 
3 
2 

i 
I 

<> 
•> 


10 
10 

10 

10 
10 
10 
10 
10 
10 
10 
10 
10 
10 
10 

10 


10 


10 


3{. 


9{. 


91. 
91. 
9{. 
91. 
9{. 


'■)l. 


«. 


Scc- 

0-!) 


3 

3 


2 
3 
3 
3 
3 
3 

.■) 

•> 


^cmlja  unb  SäJaijiatfdj.  355 

Wißnjcifmig  = 


Semcriungen 


Oiiccfi.  'baxom.  I.  2t),r,0".  -  !J(;ctM.  10,0". 
aJJccvuMffcv  IjcUaiüit.  —  §>>bronKt(r  24,r>». 

Ouccff.'i^avom,  I.  20,  i7".  — I^crn.  17,0». 
Cmc(f|,»33avoiti.  I.  29,(M".  -  Üljcvm.  1 1,0». 
Oucdf.^Öaiom.  I.  29,1-2".  —  Ü(;crm.  10,3». 

aJlccnvaffev  grün.  —  .•pvbvonieter  19,Oo. 


Oiiccff.  SBavom.  l.  -'9,80".  -  2(;evm.  17,5°. 


IvcibciS  in  bcv  gtrajjc. 


IMcl  IvcikiS. 


Ouccfi.»93arom.  I.  20,84".  -  'Ihcrm.  13,5". 
Oucrtj.'Söavom.  II.  20,34".  — 21;cvm.  14,0«. 


Ouccff.=33arom.  I.  29,89".  —  X^enn.  17,8". 
iyicl  Ireitciö. 


I 


( 


284  SD'lcteoroIogifrfjeS  S^agclJud;  tev  „©cnnania" 

gal;iivaf|cr:  iJ?öitlid;cS  Siöiiiccr.  —  33ou  ^aiiimcrfeft  nad;  ^\o\ia'\a  <scmlja  unb  SBaitjalfdi 


1871 


gOJonat    lafl  i    W 


Ott 

SRörbl.sörcitc  1   l'.öft(.».®i-. 


SBorometcr 


JcmvciMtiiv      öolic  in 
IM*  IS.        iUiüimctcv 


Icinpcraluv  n.  (>, 


?uit 


2k- 


>£c^3t. 


(gc^t. 


8 

m. 

4 

8 

4 

8 

m. 

4 

8 

4 

S 

*{. 
4 

8 

4 

8 

2Ji. 
4 

8 


GO"  48'      I      ,W"  15' 
!üamtfd)tna=33iid;t 


?amtfd)tua--58itd;t 


I 


2)eifclbc  §afcit 


75T,G  3,7 


G,4 


lS,-2      '     758,0     '      4,8  G,0 


7ä8,G 


5,0 


5,5 


23,0      !     759,6     !      3,0     I     5,5 


18,0      I     7G2,0  3,0  5,3 


GO»  40'  59"  31' 


■2-2,i', 


-4,3 

17,5 
i>0,5 


7G1,2 


3,5 


7G3,9  5,2 


7(;5,G 
7G7,2 


G,0 

5,8 


5,4 


5,5 

G,-2 
C,2 


10 


4 
I     « 

m. 

4 

8 


4 

8 

4 

8 

4 

8 

2Ä. 
4 


7U"  15' 


58"  10' 


12,3 
14,0 
21,0 
23,t) 
21,0 


7G8,0 

7(hS,8 
7(;8,s 

7';^2 

7G.s,0 

* 


3,0 
3,0 
4,0 

3,5 

i,(; 


5,3 
3,0 
3,2 
5,5 
3,5 


icm  8.  i2e\)tcr 


SEBiiib 
9{ic()tuitii 

««. 

91. 

O. 
to. 


®.0. 
bo. 

2SB.a.2ö. 
bo. 


69°  53'      I     5(1"  35' 


G9«  31'  51"  58' 


15,0 

7(;s,o 

4,2 

5,1 

@  ÜIV 

i(;,o 

7G7,0 

4,0 

2,U 

to. 

22,5 

7G.V2 

5,2 

4,8 

bo. 

1!I,U 
1!»,.S 

'.(il,3 
7(1 1,5 

5,0 
4,5 

5,1 
3,5 

— 

— 

— 

— 

12,7 
12,0 

7.)!,.» 

3,5 
5,5 

2,0 
5,.) 

bo. 

24,3 

.,),.,.> 

5,8 

5,(i 

bo. 

18,5 

757,4 

5,0 

5,0 

30.5,30. 

«nb  SBaiijatfil 


;cmpcratuv  n.  ß. 


3,7 

G,4 

^s 

G\Ö 

5,0 

5";5 

3^ 

5,5 

5,3 


3,5  5,-l 


5,5 
G,2 


5,3 

3,-' 
5,5 
3,5 


5,1 
•2,0 

■1,8 
5,1 
8^ 

2,0 
5,5 
5,(i 
5,0 


h?äl;vcnb  fcev  9{cifc  nnrf)  5Rctiairt  @cmlja  unb  SBaigatjd).  285 

cm  8.  i2e\5tcmbev:  öcu  SBaisjatjd)  iiarf)  '^öu&krg.  3J!iJ3Weiiung  =  20^  91,0. 


SBinb 


öimmct     -''^'l"'       2cc-   I 


SBcincvtimacn 


9hc()tim,i      I  ^_,.,       bccctft      '^^''a^^ 


0-9 


5i. 

tc. 


S.O. 
bo. 

bo. 


bo. 

bo. 

bi\ 

@.äß. 

bo. 

bo. 

2ß.£,aö. 


—     '    9i. 
10 


3 
3 
3  10 

3     I      10     I 


Oiiccti.=33ai-om.  I.  29,93".  —  Zl}t\:m.  9,7». 


— 

—     1 

— 



— 

— 

3 

10 

I 

._ 





!      2 

10 

1 

— 

-— 

J 

2 

_    i 

Oucdi.=23avem.II.  29,50".  -  Xljcvm.  17,0o. 


2 

— 

._) 

— 

. 

— 

2 

— 

.) 

— 

•> 

•n. 

._) 

— 



')L 

1        Otjcvüivtc  9JliJ3>vciium]:  20°  novböftüc^. 
1 


_         l 


1 

10      1 

1      3 

10      , 

1            f} 

10 

i 

10      1 

\      4 

10 

4 

10 

4 

10 

;^ 

10    ! 

2 

—     ; 

'JiovMid>t.     Avcibcw. 
Avc  bciij. 
.'Tiijcvcmctcr  21,8". 

Ciiccti --i\n-Lnu.  I.  ;50, 48",  —  Sdcrm.  15,0". 
Ouccti.  i^iuom.  II.  29,80".  — XlKvm.  Ul,0o. 
Cucrtiilbcv  "i^aiLMiictcr  I,  tinutc  bejdiätigt 

inic  lauit  jüv  tic  gotgc  bw^vilb  uiil)t  gc» 

jiil)vt  wcvtcit. 


I  9JJccv»vaiici'  ijviiu. 
Jvcibcio. 
ivcibciiS. 


5)1. 

-   ;  ■öl 


2vcibci8. 
trcibeiö. 


il    ! 


1 


286  üKcteoroIogifcfjca  Xagebud^  bcv  „Öermania" 

fjal^rtüaffcr:  3ii5rbf.  (Sisinccr. 


1871 

SOionat  \Zaa 


<Bi^t. 


10 
11 


12 


i;5 


It 


15 


IG 


17 


M 


Ort 
S«iij;M.SBrcitc  1   S.öflf.o.®r. 


4 

8 

ÜÄ. 
4 

8 

4 

8 
Wi. 

4 

8 

4 

8 

m. 

4 

8 

4 

8 

m. 

4 

8 

4 

8 

w. 

4 

8 

4 

8 

ÜJJ. 
4 

8 

4 

8 

alt. 


üi\.  70»  9' 


70»  32' 


70«  55' 


obf.  70«'  äO' 


obf.  710  20' 


c6f.  71"28' 


-W  IG' 


33aromctcr 


Jcmocrafur 


540  20' 


52"  0' 


21,0 


14,5 
10,5 
1!),3 
21,0 
17,0 

12,0 
11,0 
21,8 

22,0 

i;>,o 

15,0 

i;!,o 

20,0 
24,0 

i;),o 


ö'Uji  in 
3)iiUimctcr 




14,0 

— 

i;i,o 

48"  12' 

25,0 

— 

22,0 

— 

21,0 

— 

11,0 

— 

!t,5 

obf.  12"  10' 

25,0 

— 

22,3 

— 

17,2 

— 

20,0 

— 

i;),5 

38"  58' 

18,0 

— 

17,5 

— 

20,0 

™ 

12,5 

— 

11,5 

35"  30' 

23,0 

758,0 


7G3,4 
7G4,5 
7G4,4 
7G(;,3 
7G7,0 

7G7,7 
7G(;,8 
7G4,G 

7G2,5 
7GO,3 

757,5 
755,'J 
752,8 
750,3 
718,5 

745,2 
743,7 
743,3 
74G,5 

748,!) 

754,0 
755,2 
754,;  I 
75G,4 

757,0 

757,0 
75G,5 
757,1 
757,7 

758,4 

7G0,0 
75ü,8 
757,G 


3Sott  Saigaij 


Scmpcraturn.  e. 
«uft 

4,7 


4,G 


4,5 

5,1 

4,0 
3,5 

G,0 
3,1 
4,0 

4,4 

5,3 

5,0 
5,2 

5,8 
(i,3 
(V5 

5,0 
5,7 
3,3 
2,5 
2^) 

1,5 
l,!l 

3,0 

2^; 

2,0 
1,5 
3,7 
4,0 
4,0 

3,5 
ö,G 
5,0 


5,4 
3,5 
1,4 

3,8 

'l 
5,8 
0,8 
2,7 

2,7 
;>,o 

5,4 
4,0 
5,3 
5,4 

5,7 


b,;, 
5,0 
5,U 
5,4 


:>,:> 


5,2 

5,5 
4,8 
5,1 
4,8 
5,0 

4,4 

4,1» 
5,2 


i)  üijnsberg. 
iBinb 

3Ö. 


SB. 
bo. 
bo. 
bo. 

bo. 
bo. 
bo. 
bo. 

!Ö.@.2B. 

bo. 
bo. 
bo. 
bo. 
bo. 
@. 
bo. 


9J. 


bo. 
SB.  u. 

m, 

bo. 
bo. 
bo. 


bo. 

bo. 

bo. 

S.äö. 

SJariabct 

@. 
(5.®.0, 

®.o. 
D.e.o. 

bo. 


3Sort  Saigaij 

Temperatur  n.s. 
Suft      I     "^^^ 


4,G 

4,7 

4,5 

5,4 

\l 

3,5 

i^ 

1,4 

1,0 

3,8 

\b 

2,8 

— 

— 

J,0 

5,8 

i,l 

0,8 

2,7 

2,7 
5,5 

5,4 
4,0 

5,3 
5,4 
5,7 


5,5 
5,0 
5,0 
5,4 


5,2 

5,5 
4,8 
5,1 
4,8 
5,0 

4,4 

4,<J 
5,2 


tvä^renb  ber  JRelfe  m^  SWoöaja  Semija  unb  SBatgatfd^. 


287 


iiS)  SijnStJevg. 


iBinb 
9ti(^tiiii(i         0  -  fi 


^imrnct 
0  =  flar 

10=:()0IIJ 

bcbcitt 


Siegen 

<S(^ncc 
9Jc6ct 


3Ö. 


SB. 

bo. 
bo. 
bo. 

bo. 
bo. 
bo. 
bo. 

!Ö.@.2B. 

bo. 
bo. 
bo. 
bo. 
bo. 
@. 
bo. 


bo. 
SB},  u. 

bo. 
bo. 
bo. 

saj  9J.2i5 


91. 


1 
2 
3 
3 
3 
4 
4 
4 
3 

4 
4 
5 
4 


bo. 

2 

sö.e.s. 

2—4 

bo. 

2 

bo. 

2-4 

S.äö. 

;5 

SJariabct 

2—0 

®. 

0—1 

(5.®.0, 

1 

S.O. 

1 

o.e.o. 

3 

bo. 

3 

3 
3 
4 
4 
4 
4 
3 
3 
1 


10 

!) 

10 
10 
10 
10 
10 
10 

10 
10 
10 
10 
10 
10 
10 
10 

10 

10 

10 

10 

10 

10 

4 

4 

4 

7 
7 
7 
5 
5 
0 
5 
G 
7 
1) 
2 


9{. 


9i. 


9t. 


-n. 

®. 


«5. 
(3. 


<See= 
n  —  9 


2 


3 
3 
3 
4 
4 
4 
5 
5 
4 


G 

(; 

G 
G 
5 
5 

5 
5 
G 

7 

7 

7 

7 

3 

3 
■_) 

3 
3 


3 
3 
3 
3 
3 
3 


aJJIßtDcifung  =  4o  %o. 


Scmcvfuitgcn 


Zxdbtii. 

2iefe  33  gaben.  —  SenUscvatuv  2,5«. 


Iveibciä. 


%\cii  70  gaben.  —  Icmisevatuv  0,0". 
Secijang  von  üJ.9t.5ü. 
.^^bvcmetei-  20,0". 


Sccgaug  öon  23.5.23. 

SDtccvmaffcv  tlan. 
Seegang  öon  9{.»}J.5S8. 


Seegang  i^on  5?. 

OOj!  "lHijjtvcifung  4"  notböftlic^. 


Seegang  öon  9i.2B. 


SDieeilvaffev  gvilnlid;. 


! 


288  SDIctcovotegifc^eS  2;agc6itd)  fcer  „©crmania" 

gal;rn?aficr:  9JöibIi({;c8  Sißmcci-. 


3Sou  SBaiäatj 


*- 

1871 

Oft 

Ott 

Saromctcv 

Ücmvciatunt.e, 

SOJoiuit 

loj 

ajiJrbl.Sörcitc 

e.L>ft(.ü.(5ir. 

XcmV'CMtiii' :     .fjühc  in 
nod)  (j.      !  9)iiüimctcv 

Sc^t. 

17 

4 





22,0 

757,0 

5,2 

5,4 

S 

71"  10' 

33"  ?, 

17,5 

758,4 

5,3 

0,3 

m^. 

— 

— 

— . 

__ 

^^ 

tt 

IS 

4 

— 

— 

15,0 

759,2 

4,8 

0,8 

8 

710  4/ 

28"  32' 

18,0 

700,5 

4,0 

7,0 

m. 

— 

— 

25,3 

70(1,1 

4,0 

7,0 

4 

— 

—  ■ 

2S,0 

7(;0,7 

2,8 

0,8 

8 

70»  59' 

25"  17' 

25,0 

7GO,8 

3,0 

0,8 

tt 

19 

4 



. 









8 

70"  53' 

24"  5' 

25,0 

758,3 

3,2 

7,0 

m. 

4 

8 

— 

— 

— 

— 

— 

— 

70"  22' 

20"  57' 

18,0 

758,2 

4,0 

0,8 

Si^L 

— 

— 

— 

tr 

2(3 

4 

8 

m. 

4 

8 

= 

— 

— 

— — 

~~" 

09"  7' 

17"  38' 

20,0 

755,7 

2,0 

7,0 

m'ii. 

— 

— 





tr 

•21 

4 

— 

— 

13,0 

755,2 

-\l 

-'*! 

8 

GS"  25' 

IG"  4' 

19,7 

75;i,5 

7,.') 

W. 

— 

— 

19,0 

75 1  ,s 

8,3 

'\1 

4 

— 

— 

17,2 

75 1 ,5 

5,7 

i),0 

s 

G7"  39' 

14"  4' 

10,0 

7ls,5 

m'ii 

— 

— 

— 

. 

__ 

f/ 

28 

4 

— 

— 

— 

— 



— 

8 

(w"  2G' 

13"  28' 

14,0 

748,4 

•1,-' 

9,5 

4 

,s 

— 

— 

10,9 

71.>,l 

GG"  5G' 

13"  .-'.U' 

18,8 

748,7 

z 

^Ifu 

— 

— 

— 

— 

tf 

29 

4 

— 

— 

— 

— 



— 

8 
2«. 

GG"  49' 

13"  20' 

15,0 

752,8 

-\- 

9,2 

4 

S 

GG«  2' 

12"  ;;g' 

10,5 

755,0 





m-)i 

— 

— 





— 

tt 

30 

4 

— 

— 

— 

— 





8 

05"  59' 

12"  29' 

12,5 

753,4 

2,8 

8,5 

m. 

4 

8 

— 

— 

— 

05"  29' 

12"  13' 

— 

— 

— 

— 

i)  2«iiö6erg. 


sajiiis 


iXidjtiiiiji 


tu. 
"HO. 

to. 


Üi.C. 


£)/Ji.O. 


'2.0, 
i^al•iabcl. 

'2.>2.0. 


^J(/ilv 


ißj.e.w. 


3Sou  aBaiijati 


tcmvci  atuv  II.  G. 
?iiit     i   .f«= 


ö,4 
G,3 

(i,S 
7,0 
7,0 
«,8 
li,8 


7,0 


(!,6 


»»ä(;ic)ib  bcv  ilicifc  md)  ')lm\a  <Zmiia  iiiib  Saisiatfd;. 


'289 


^0 

.s,0 


i»..') 


i)ti(l)tiniii 


Fimmel      *^^«fl'="      «„. 
o-(i        Oe^clft      •^^'^il'-'      »-!) 


Söcmctfiiitiicii 


tu. 
OJ.O. 

to. 

%-n.o. 


%£. 


£)/Ji.O. 


I).-J 


8,ö 


'2.0, 

iMuiabd. 
bo. 


^J(/ilv 


äi>. 


iij.e.w. 


4 
5 


1  -;! 


9 
10 
10 
10 
10 
10 
10 
10 


10 


10 


li). 


14 


1    "» 


(i 

10 


') 
5 
(1 
7 
7 


tcccijauß  üoii  S.3.0. 
2cci]aUi}  »^Hc  2Ötub. 


to. 


u.  .^iciiiiliii,  yu'Uaio  iCiiilja. 


ä)Jccrwaffci'  ;]viht. 


atcijc  üoit  IronivJö  iiad;  2:öiiobci\i. 


ii'olfcir,!!;]  wn  S.>S.iß. 


10 


290  ancteorologifctjeS  Saijctitd}  bcv  „@cviiiaii?a" 

gal;ilvaffcr:  9toib--®ec. 


35du  SBaigatf 


1871 


Ovt 


JBaromctcv 


IcmpcMtiiv  II.  IS, 


Wcat    :laa      «        Diürtl. «reite  !    ^.of.(.«.(^rJg^f«jÄ|ev        ^"f* 


Dctütev 


1 


4 

— 

• — 

— 

— 

GJ»  --'3' 

l-.'o  7' 

ir.,() 

748,8 

4 

(;i"  :;.v 

100  4.)' 

15^:, 

750,0 

'Sin. 

4 

S 

— 

— 

— 

— 

(;4«>  ;;•_>' 

lü"  -M' 

15,0 

750,5 

m. 

— , 

— 

— 

— 

4 

. — . 

— 

■— 

— 

>S 

— 

— 

i(;,o 

751,1 

3JJi)f. 

— 

— 

— 

— 

4 

, 



_-. 

— 

ts 

(;;;o  I5' 

!»»  ;'„"•' 

14,S 

75 1 ,5 

-M. 

— 

— 

— 

4 

— 

— 

— 

-— 

,s 

g;*."  ;')•-" 

il"  -^0' 

15,5 

75-i,0 

OTl'J. 

-  - 

^- 

— 

— 

4 

— 

— 

-— 

s 

(;:;"  :w' 

!)"'  •-'()' 

15,0 

75-.>,l 

^m. 

— . 

— 

— 

--- 

4 

— 

,"> 

(;;i"  -.VI' 

ü"  •_'()' 

l.s,5 

75u*,(; 

DtlK. 



— 

-  — 

4 

— 

— 

17,0 

75;},() 

«1. 

Stiiftio 

iifitub 

— 

— 

4 

- 

— 

— 

,s 



— 

jjjj;. 

— 

■ — • 

— 

— 

4 

— 



— 

— 

S 

— 

— 

1(1,5 

747,8 

W. 

oin  ijlcid 

}cii  .'»^afcu 

— 

4 

— 

— 

— 

— 

« 

— 

— 

17,11 

714,:'. 

W)i 

— 

— 

— 

4 

_ 

.--. 

— 

— 

■S 

(\:i"  .s' 

7"  .'lil' 

l.V) 

74-',4 

m. 

— 

— 

— 

4 



— 

— 

— 

8 

(;•_'"  ;>(')' 

d"  18' 

1S,0 

74-',7 

iDi^JJ. 

— 

1          — 

4 

— 

— 

— 

— 

2.5 


!».0 


!)/i 


s.:; 


10,0 


:»,5 


:>,< 


!){id)tlllin 

e.s. 

©. 


to. 


S.Ä^ 


€.m 


35du  Söaigatf 


lempciMtiii'  II.  IS, 
S'iift  "2«= 


2,5 


!l,ü 


!)/i 


s.:; 


10,0 


iväf;vcub  fccr  9ieiic  uddj  *iittoaja  «Scmlja  iiiib  aöaiaalfd). 
jd)  3:i.Miökvg.  il)iif5>vcifuiin  = 


291 


SWiitb 


0  =  tlflv     yjctct 


»Md,tunn      |^*'^!'"Sr    *^ncti    ..-« 


iöcmcvfuiiflcit 


;i,ö 


S.2Ö. 

e.s. 


!>.( 


®. 


e.'üK 


e.äö. 


1— ;) 
1— ;5 


10 
10 
10 
10 


10 


10 


sx 


.^p. 


^ 


Oucdi.=5?aiem.lI.  •J(),lü".  -Kjenn.  11,7». 


Oiicdi.  *»?aiom  11.  L>9,'.>(;".-  2f;cvm.  1l>,Uo. 


Oucdi.='i<aiom.n.  '2!),3ü".  -  2f;evm.  14,0«. 


ducdi.^^aviMii.II.  L'!),02".-IIjenu.  12,0". 


üiicdf.  'i^avoin.H.  28,95".-  •If;crm.lo,5». 


Oiicdi.=*:Paii>iii.lI. 2S,8G".  - -Sl^evm.  13,0». 


19* 


292  OTetcoidcflifrf^cö  iiißcburfj  bcv  „("iVMiuaiiirt"  ■  v 

gal;iH)offei:  9Jorb=See,  iuMt  aßaij]ati|t^  Üöuokviv 


,^ 

1H71 

m 

n 

momi     lafl 

W 

Dxt  iüai-omcUi' 

fljKvhf  *Hn'itp  I  <'  iifii  u  (Wr      ^cmvcrafiif  I     ,6lH)c  in 


IcmvciiUiii'  II.  (i.  I  'Bmb 


^'"'^      I    miffcv     ■'"'"*"'"1 


Octbr. 

8 

s 
2)i. 

02"  31' 

0"  11' 

10,5 

747,8 

(;,3 

'.»,3 

— 

4 

8 

m% 

4 

8 

02"  2;v 

5"  43' 

18,4 

75;5,0 

4/) 

11,0 

'H. 

ff 

!> 

02»  18' 

5"  14' 

17,0 

758,S 

v> 

!),s 

'■)L 

4 

S 

Ol"  ;;i' 

4"  48' 

17,1 

702,2 

o,., 

'■K'< 

% 

fr 

10 

4 

8 

m. 

Ol"  29' 

4"  48' 

17,tl 

7(;0,4 

4,0 

11,(1 

^M. 

4 

S 

Ol"  y 

4"  48' 

17^3 

7(;7,'.> 

V-' 

1I,.S 

'^M. 

a}{-jj. 

— 

— 

— 

-- 

-■ 

— 

ff 

11 

4 

8 

OO"  50' 



4"  47' 

17,2 

7(.8,(; 

5,1 

IVS 

— 

4 

i^cnjcii 

17,7 

70;),5 

0,2 

10,0 



a)^.u\ 

— 

— 

— 

— 

— 

— 

ff 

L' 

4 

s 

«c 

l\]CU 

is,\ 

770,8 

T,l 

IO,J 

—- 

4 

s 

OU»  4' 

5"  i)' 

lt»,0 

770,4 

^,'7 

10,;; 

— 

M 

i;3 

4 

S 

ö;»"  IT'. 

5"  17' 

l'.V 

70S,0 

8,0 

10,.-. 

0. 

4 

8 

58"  35' 

5"  17' 

17,0 

707,1 

8,3 

\ö,-2 

— 

äUiif. 

— 

— 

— • 

— 

— 

— 

— 

ff 

14 

4 

8 

4 

8 

4 

8 

5S"  5' 

(;"  24' 

17,0 

707,0 

8,0 

10,0 

S.O. 

58"  2' 

7"  14' 

i:>,o 

707,0 

V, 

KVl 

0. 

ff 

l!) 

57"  57' 

7"  30' 

18,0 

705,5 

10,0 

;),-.' 

(S.'i'.O. 

m. 



~ 

i    ~ 

1 

S?üu  Söiiiiiatj 


ciiu'ciiitui'  II.  (i. 


»väfncub  bei-  iWcifc  iiad;  yioi.>aia  ^cmlja  uiib  SiJaijiatfd).  298 


Shib 


4/» 

•Mi 


•1,0 


K-' 


,S,() 


s.:5 


8,0 


8,r> 


10/ » 


.i>iiiiiiKl     •"'•'il'-'" 
2(l)iicc 

0  =  flnv       k);t(,,,( 


2tih'tc    io  =  jiaii', 


;"f»  I  «iiMfcv  ■'»")>""'>    -ri-  '"^^'  fta,ci 


;»,•; 


;Mi 


!•> 


'•»,T 


im; 


'.i.s 


!>,S 


10,0 

lü,J 

lo,:; 
10,-. 
i(V.' 

10,0 

1(V) 


Scc- 

0— ü 


ilk'iitovfiniiicii 


in. 
in'. 


Ä.3U. 


e.üiJ. 


^^. 


(S.-i'.O. 


IM 


10 


10 


10 


10 
10 
10 
.  10 
10 
10 
10 
10 


9t. 


C^iicrff.  ü^uoiii.ll.-.'ivil". -Iiicviit,  i;!,o". 
Gucrtj.  iyarom.II.lJi),3,V'.-  il;ciiii,  l:\;,". 

C^icdf.  'yavom.  11.  •.".),:>(;".  —  llKxm.  \:\;.Y>. 


ancctj.  «arLMii.II.:.".i,7;)",~  i(;cviii.  15,0". 


Oucc!i.=5BaaMii.  Il.-2:>,7,j".  —  21;cnn.  l.'.,0". 


,  ' 


f! 


i 


Jj 


294  üKcteciülüjjifdjcö  üaflcbud;  bcf  „©cnnoitia" 

gnbrtvaffcr :  ÜJovb '5cc.  l'on  äöaiflatfdj  und;  Ji'iiijbev 


IST! 


Ovf 


iPinontctcc 


Scmvci'iitiii'ii.iS. 


W 


.'oiMt  lliin'    H       yuiiM.iHvcitc      V.i'fil.i'.cMi.     ^',',X;^|"'    .jSJ".,        ^'«H 


8     1 

a».  ' 

*  \ 

8    ! 


'ikt'hx. 


1'!)       4 

s 

m. 

4 

« 

l'JÜf. 

;!0 

4 

S 

m. 

4 

s 

iUJOJ. 

:;i 

4 

.s 

m. 

4 

S 

m'ii 

1 

4 

S 

W. 

4 

S 

'sm. 

•} 

4 

.s 

OT. 

4 

8 

!ä)J3J. 

'S 

4 

8 

aji. 

4 

ÖN"   ÖT' 


10"  'J-J' 


:).s,r) 


:)S"  4G'  II"  48' 

58"  i'l'  h."  54' 

57"  ;!.V  7"  48' 

5t;»  4!)'  7"  -JO' 

55"  41'  C"  40' 


54"  2'  7"  48' 

S^ov  bcr  votl;cii  louue 
iJöcfcr  gcueitl)uim 


55,0 
5i»,(l 
5!»,0 
5.s,0 
55,5 
5.s,() 
58,5 
5(),(i 
57,5 

5(;,o 

51,0 

5:»,7 

511,0 

5'.»,(; 

58,5 
5(1,0 
54,S 
(10,0 
5,s,7 
55,7 
5i),8 

5(;,5 

51,0 
5G,0 


•.'f»,0!) 


;50,15 

;5o,u; 

80,1' 1 

:50,-.>i 

."0,17 

:;(V-'0 

30,-JO 

:;o,i;> 
•:a);io 
;jo,--'i 
:io,'.'o 
;io,-'i 
;;(V-'-' 
•m;>\ 
■M,-l\ 
:!o,i!i 
;;o,i7 
;iO,-.'o 
;;o,is 
;;o,i;5 

:50,i;5 
;iO,ii 
;!o,io 

30,02 


8.0 


(1,2 


Cicttf.      15       4  —                   —  _               _              _            _ 

8  58"  2.r            11"  0'  18,0           7(;4,4           'J,7            !i,(l 

m%  -  I      _  _  I     _  I    _  I     - 

IG       4     ,  -  I         —  ,        _  1        _  I       _ 


8,5 

s  •• 

7,5 

S,,-) 

(;,'.) 

,S,() 

7,0 

.S,() 

7,5 

,s,0 

:t,5 

11,2 

7,7 

!)',.; 

7,5 
-  1 

-.1,11 

7,0 

1(1,0 

7,8 

1(»,1 

',1 

10,4 

'<," 

10,5 

(;,s 

10,2 

7,0 

il,!l 

7,;! 

10,4 

"i,^ 

10,2 

(;,8 

(5,0 

7,5 

Ü,0 

(;,if 

',' 


i)  imd)  liMiotev 


IcmvaMtiii-ii.iS. 


n?S(jvcitb  bcr  SWcife  m^  gjotoaja  ®cmlia  unb  Süaigatfrf;.  095 

[m  29.  Octobcr:  cou  Ii3ii86ei-a  uarf;  58rcinci(;afcit.  ffliiiDveifini.]  = 


Süiiiti 


Jpimmcl     •"'^11*^"       ,5„, 


5Bcm«fuii(icn 


Vaiibuiu]  im  ,s)a|cii  von  ieiisbcva  iiad)  (niu= 
bi'ma)]i(]cv  JUMvcfcitl^cit. 


-  -^ 

®.as. 

i> 

.s 

— 

;] 

j.o.u.s.e.ffl. 

1 

(i 

— 

.> 



0 

1 



ö 

9J.0. 

1 

2 

."> 

to. 

1-0 

1 



(i 

o.gf.o. 

0—1 

7 

. 

7 

yf.o. 

l 

10 

.  _ 

2 

Ib.  ©.s.o. 

1 

10 



4 

S.O. 

1 

(1 

„., 

;< 

o.e.o. 

1 

4 

.  _. 

1 

s.o. 

1 

•s 

— 

4 

bo. 

1 

10 

— 

4 

bo. 

1 

s 

— 

4 

bo. 

•> 

10 



•  1 

O.'S.O'. 

•) 

10 

;)(. 

4 

bo. 

•  i 

10 

:)J.- 

4 

bo. 

;i-  4 

10 

— 

(; 

bo. 

•j 

10 

— 

4 

0. 

2 

s 

— 

4 

D.U.  0.^.0. 

•j 

:» 

— 

;5 

D. 

i 

!l 

— 

1 



0 

1 

— 

1 

2«.®.©. 

1 

10 

— 

1 

bo. 

3 

10 

— 

3 

bo. 

•^ 

10 

;){. 

1 

— 

— ■ 

— 

— 

3       9)Jcciivm|icv  buutclfclau. 


^ccijaitij  öüit  (S.2S. 


■i  U(u-  ttjuvbc  arjccvuHiffcv  (^cllblau. 


Sccgaii;)  wn  l)J.3B. 


ffltcerwaffcv  (xügrilit. 
3!oiblic^t. 


Äameu  iit  Söicmcv^afcu  in  ®od. 


ltad)triii)lid)c  ^emcrliunijcu 

übi'v  bte  iiciicftoii  5or|cf)uiuioii  in  „Möntij4iav('3  Vaiib". 


'iJvüfcifov  ."p.  yJiof)n  iit  .Siviftlania  oovöffciitücf^t  in  i^ctcviiuiiiu'sJ 
WcL\]V.  iyitttlKilinu]cii  M\)V(\.  187:$  p.  121  ;c.  otiiiiic  l)i»toviid)e 
Ocoti^oii  üDcv  bcVo  (vcftlnnb  öftlicf)  von  Spil^bcViicii  luib  ciiio  ?Kc^ 
(atioii  in  23o,^iui  auf  bio  im  3ommcr  IH7-J  iictmuionc  liwcidiuiui 
üoii  köiitii  iUivf';^  Vanb  bitvcf)  bic  iiovuH\vf(l)i'n  Mapitäiie  vV  ^^l(t 
monii,  %\äjt  „iSfuiiio  ^ovotl)oa",  .V  Oiilfoii,  :.')acl)t  „Tsxm"  iiiib 
:)ii(ö  vUn)ii[on,  ^)a(f)t  „Vi)biana".  Xo! .  iüi'vid)t  ift  eine  .Stavtoii 
ffi.V^c  (laf.  7)  bcijiefünt,  auf  bn  ^;e  iSouvio  uiib  ?(ufnal)nicu, 
tüclc{)e  bie  iionauutcu  Il)rant()ioviaiici-  iiouiad}t,  .vifanuniMKioftoUt  jiub. 

Vi%<tove  wcixm  unabl)äunisi  von  oinanbov  au'-:''  t^cx  ('>\\T,('n'i> 
bot  9ii)f  V)'5=-3ufo(u  Cin  bcv  Cfttiifto  oou  Cibiic  obov  2taU'ö 
J^-orctaub  au%\-|aiu]cu.  Sic  t^attou  foinit  bic  iVi'il'linfto  wiif 
vatioucKftc  J'Jicifcvoutc  oiUi]ofd)(aiion  nah  i\danc\ti!n,  iu!  IHlKio 
meinen  in  novböftüd)ev  ^lid^ünui  fteueviib,  t\ilb  ,\nv  iiiblid)ften 
unb  öftlid}ftcn  «Spitje  bed  „faOclbafton  X'cinh(ü  im  Cften",  beffen 
(Jyiftenj  fanni  ein  v^al)r  fvül)cv  nod)  oon  ^lioniH\ievn  unb  Xent^ 
|d)en  auf  bai?  Crnt[d}iebenfto  in  'JlOvebe  cjeftellt  lunvbe. 

%-id)  yjj'ül)u'':5  «arte  evftverft  fid)  biofei  \'m'i>,  von  beffen 
Klüften  übviiiencs  Oi'3  jel«t  nur  baö  „Sd)iüebifd)e  l^ovtaub",  bie 
füböftUc^c  Spilje,  „Gap  ipammevfeft''  iienannt,  unb  bic  ,/.>iovbüft  = 


Möniij-Mavlisl'aub. 


•jin 


5vH}e"  mit  mo()vovoi!  hMtadiOartoit  .sSoliiuMt  notfiMivftui  imtoviiul)t 
imb  nicbcvAotOiit  finb,  m\  2(;  (^Svab  'M]  mmmi  öftt.  v.  m  iibov 
bcn  32.  Wvab  eitiüävt>5,  unb  m\  78  Wvab  30  iOJimiteit  ii.  Ü3v.  Oi-j 
71)  Wvab  IH  mummu  Tnfiolbo  ift  un^j  .il>5  oiiio  ,yiiammoiil)äiuieubo 
3iiK(  ocViiofiU)vt.  j^uMidicii  ^iap  .s>-tmmovKi't  obcv  Oojiev  bcm 
lHMiac()Oavtou  Ciap  lovh'iiitiöl^  imb  bov  ^Jorboft  2pitk'  ipriiu^t 
eine  22  lyiciloii  tiefe,  biivd)  ^ap  ^^((tmaiiii  in  jiiHn  iiiiii(oid)o  Il)oi(c 
cvipaltonc  ilMidit,  bio  „iüvcitc  5i.Mid)t",  nad)  ^^J.iiv  ein. 

3m  cvitoit  Il)oi(  meiner  ik^av  ^JiVifon  p.  17!)  u.  180  l)aOo 
irf)  cvjüäl)nt,  baf;  luiv  oom  ^JJiibbonbovff  ini\i  an  bev  i^-voeman=' 
übov  Ilnjmcn  ^txm  in  oftlidiov  ^)iidunnii  baifolOo  Vanb  K()cn 
uub  cinicic  l)ovvovvaiionbc  X^müic  bcijctbcn  buvd)  ^^Joilnnci  m^ 
mitteilt  bev  ^^l.vmutb  iHnijjole  Oeitimmen  fonnten.  I)ie  eimniivtcn 
SlMufel  finb  foUv'll^e: 

Sdiuiebijd).  ^innlinb,  ^JJJitte  bco  Ael^SiuaKc^s  Oi.  OG'/.,  C'>H-ab  0. 
iBei\ifette  öftlid)  ,yi  2iib  vm  evfterem      Oi.  70'/,  ('>H-ab  x). 

i^'bi      -)i  80     (s3vab  C. 
äUiileid)  i\ci[^  id)  on,  baf;  im  Ot.C.  m\  bem  lum  mir  „^dnuc* 
bil"d)e'5  Inn-lanb"  beuannteu  lafelbeVi]  nod)  einigle  fevneve  5pitjen 
jid)t(\iv  iuavon. 

Crublid)  (1.  c  p.  185)  lief?  id)  nod)  bie  Ototi,^  fotcien,  baf? 
auf  bev  meinem  ^)iVii'c[ntd)  beii]efü^]teu  Havte,  iMatt  IL,  i>lmc\= 
Marl':?  Vanb,  uieldied  nad)  unfevev  'Xniid)t  buvd)an'5  uid)t  mit  bem 
^d)\iiebifd)en  inn-lanb  in  43erbinbnnii  ftel)t  (wie  "ih-ofeifov  ''Mo[)n 
an5une()men  fd)cintj  ju  tueit  nad)  üi^eften  cjevücft  fei.  "iMj  ben 
niiv  münblid)  wn  Kapitän  Mavlfen  i\emad)ten  5Jiitt()eilmujen  (1. 
c.  ]).  301)  Liev5eid)nete  id)  abev  bie  ^^eftfiiftc  Pen  ftönigiUirl'o^ 
l'aub  nod)  lueitev  in  fübiiiböftlid)er  i;){id)tnnii  iterlanfenb,  al§  id) 
Pont  'JJiibbcnbovif  43eVii  am  ju  untevfd)eiben  i>evmcd)te. 

3)ie  (N^ipfel,  lueldie  (S>xai  ^tii  nnb  id)  novböftlid)  Pom  Sd)m'=' 
bi]d)en  ^-^ovlanb,  nnv  1  Diö  2  iBoiieniivabc  ni.>vbUd)  Püu  bev  nad) 
bem  le^Uevn  eiuüifivten  Vinie,  \üal)vnal)men,  (äffen  fid)  ijanj  c\,ut  anf 


s. 


L'!),S 


ittMUi5'.HiiiIf  l'iuib. 


.s^aavfaiivcfiaiu]cu  bcv  Wof)ii')*d)cit  .starte  bcutoii,  fio  mvhm  jcbocf)  um 
otiua  5  naitti)'rf)e  ältVilcii  növbticf)ov  ,^u  )"tol)oit  fommoii.  1)tc  iücviv 
fottc  .Vüifcl'oii  70 '/a  C'>5vab  imb  80  (^H*ab  ^)i.  ^u  C.  uom  lt)iibbcii  = 
bovff  ii3cx\j  aibi  flopcilt,  pafU  iiortrofflic^  an\  bic  von  \>i.iJB.  nacf) 
^i.C  wvtaufcnbe,  6ci  (5a))  .s^aimuovfcft  ciibciibc  2üb[pHjc  hcü 
iteuoii  Sanbcä  intb  ciS  jd^ciiit  [omit,  ba|l  icf)  in  i\\  80  (SH-ab  5?. 
lüirfttrf)  ba^S  U%%nanutc  (Sap,  ober  ütelmef)r  beit  SübatifaU  beö 
bertiiien  ^'j^^lMriV^ytcVo  eiiiiMfirt  ijaiw. 

'I^rofeffer  iOief)it   f}at   ütniiieii'^   nur  ;^mi  meiner  iiMnfet 
meffuuiieu  einaetra^ien  uub  bie  I^ectinatiou  ber  'JJuiiiiietuabel  auf 
etiua  11  C^rab  ')i.5l\  auiieuomuieu. 

ipeftii-je  '•VidKl  unb  tl)ei(»)ei|"e  fefteö  XreiCei^o  liinberteu  bie  nor= 
UH\]ii"(f}eu  2rf)iffer  an  i-je»''''"^'ven  iV"'-Mvapl)i|"d)en  Aoridiun^ien.  2ie 
becjeiineten  (iicitnireu,  2ee()unben  (Plioi-i  l):u'l»utii,  liispida.  grocn- 
laii(lica).  Spuren  uon  (iiyfüdifen  unb  erteilten  ein  niu^eiuein  fetteo 
i)ientr)ier,  luoraU'^  fid)  auf  reidje  iiHMbejirünbe  fdilief^en  KifU.  iseruer 
Jüirb  nuv  «uube  von  ,'>el)n  Vlrten  wn  iHH]elu  iie^ieben,  iveldie  bort 
beoOad)tet  luurbeu.  I^ie  meniiien  uiitiieLn\id)ten  ^JJtineralieu  befteben 
in  „Cuar^  unb  Ifiouiiefteinen,  tt)eil^5  ftarf  mit  «alf  iiemifdit,  ifieil^^ 
falffrei"  unb  in  einem  petrificirten  ^|3f(an;,entf)ei(.  üUii  'i^m  ^^efteiuö 
proten  ,^eii]te  fid)  eine  frnctificireube  'iH'rrncarie  unb  iliallU'^  von 
einii]en  Vecibcen  unb  Vecauoren.     Ireibbol;,  ift  in  ^yteUi]e  ba. 

3lm  2d)htf?  feiue'o  il\'rid)te'3  über  bie  „befrtebiiienben  \Hnf* 
ld)Iüife",  iucld}e  über  bie  ('»'•eoi^rapliie  \\n^  bie  naturunffeuidiaft' 
lid)en  ii>erl)ältniffe  be^s  neuen  Vanbev  mit;ietl)eilt  loerben,  ertlärt 
"i-H-ofeffor  'JJ(0()n,  baf?  bie  iöeuemiuni-;  Si.imc\  Marl'5  Vanb,  mie  fie 
oon  um  aui^eu'enbet  loorben,  fauni  anfredit  ,vt  erhalten  fei. 

'iiU  ^ülriinment  Ijierfiir  anrb  i^eltenb  siemadn,  baf^  uorivenifdie 
Sd)iffer,  uamentlid)  starlfen,  iene<)  Vanb  mebrmalv  vor  Mm  c\e 
fctjou  unb  foiiar  cjan,^  in  bie  Ouil)e  beffelben  )]elaniit  feien 

!öei  ik'röffeiulidinnn  meiner  ^)ieifeberidite  unb  starten  ift 
jebod)  ,ynu  erften  lU\i(  be^o  (Veftlanbei^  i.>ftlid)  wm  2d)Uiebifci)en 


*'.-, 


Jlöuii]4lrti1«4'anb. 


290 


11 


ajüvlanb  cjcbadjt  luovbon.  %nA)  faniitcit  bio  (2d)Uiobii(f)m  Öeo^ 
gvap()eu,  wie  am  i()voii  oiiioitcu  itavton  uon  2pil|lHn\icn  oviirf}tIirf) 
ift,  imv  bcu  üoit  il)iicu  i>iu,^  ivvt()iimlid)  „Williö^Vanb"  tcitaimtoii 
ibcViivürfon,  bou  id)  aU  „ 2d)wcbiidio^^  l^ovfaiib"  ksctd)uc. 

-Mix(h  rimtim'a  -iUh^aiwx  (M^i  18G5,  p.  4ü2j  füib  511  aiU 
gemein  imb  imteftimmt. 

T^ie  m'aiie  feUi[t,  ot>  idi  im  iHTciii  mit  Dr.  ^^Jetevmonu 
lH'ved)tii]t  u\iv,  jene  lUMi  bem  bH'afou  3i'i(  »nb  miv  i-\a»J  beutlid) 
imtevfd}iebeueu  onictiiviippe   öftlid)  wm  2d}aiobiid)eii  lun-laiib, 
(beveii  feitbcv  ivobev  auf  Havtcu  iiod)  in  5i3evid)tcn  liviuä()nnng 
cieid)a()  nnb  beven  Voi^e  id)  buvd)  "^.Hnhuuion  jum  evften  9JJat 
fej't^'ioftellt,  lueld)  letUeve  lunlvcfilid)  mit  bon  nenojton  "^tnfna()mcn 
ülcveinitinunen),  mit  einem  nenen  Oiamen  jn  te(ec\en,  mill  id) 
•  l)iev  nid)t  nä()ev  cvövtevn,  nnv  aber  nod)imilv  bavauf  ()imueiien, 
baf?  bie  liTiftens  beijelOon  nod)  im  M}X  1^70  nnb  1871  i]anj 
nnb  c\ax  in  ;Hbvebe  iio,^L\ion  U'ovben  ift,  nnb  ,yuav  bnvd)  '3iov== 
uiegev   irie   bnvd)  Teutfdie   nnb   bnvdi  ').Hn'fpnen,  bie    fld)   ein 
iieogvavl)ifd)e'5   5d)ieb'jvid)tevamt  anmafunt.     Tiefe.  Mvitifev  be- 
nieifen  iibviiienci  bnvd)  bie  x'lvi  i()vev  '^(euf^n-nngen  bentUdi  tienncj, 
baf^  eo  il)nen  nidu  nui  ^Jlnftlämnui  einer  nnffenfd)aft(id)en  Svage 
^li  tl)iui,  fonbevn  nur  bavan  iieteiien  iieiuefen,  nnfeve,  nad)  i()vem 
"Dafürhalten,  niibefuiiton  i^eobaditniuien  a('3  fef)ter()aft  nnb  rein 

Ciibi  bev  Vuft  iliM^'nii'"  .VI  >.Hn'bäd)tiiieii. 

(i-v  n\iv  iievobe  Hapitän  Tarifen,  auf  beffeu  ^Jlntorität  fid) 
fvofeffor  llio()n  beruft,  ber  mir  ba^5  „  2d}niebifdie  lunlinb"  ciU 
ben  oon  ilnn  berührten  ^iMtnft  bo,vMdmete,  mU)i  erfterer  iebod), 
une  gefaiit,  iilaubte,  ba>ö  Vaiib  erftrede  fid)*  iual)rid)einlid)  fiib= 
fübiveftlid)  bi'5  ,vim  iM'eiteuparallel  ber  2übfpit<e  wn  Gbiie  v^ufel, 
irährenb  Kapitän  lobiefen  mid)  oerfidievte,  erftevey  (baiS  2i)Wt 

•'•  ^nivs  tStjicV  fabclhiiftco  „A^dic  l'aiib",  baö  aiid)  aiij  Ccv  nciicftcii  )]voficit 
4*cfiil)auij'i(l)cu  ilniiittaitc  »victcv  i^cii}  ijcjiiiitcii  mit-  toit  bis  ,511111  77.  Örab 
jiitlvävtö  vciläiiflcit  ift. 


.300 


ÄöJilg=ÄarIö»Sanb. 


bifc^c  35or(aub)  [cl  bcv  fübtirfjftc  'i'imft  cincv  uörbltcfKi*  cjctocieitcn 
Onjcl  über  Siii'clcjriippc. 

J)cm  a}?üf)u'icf)cit  33evicf)t  ift  eine  ®cf)(u§(icmevfitiu3  wn 
Dr.  'ißctcrmann  teie]efü(it,  aU'S  mldjcv  w'ix  er|"ef)eii,  ba|l  bcv 
eiignfd)c  C'^^eixjvopl)  iDZavff)am  tu  beii  Cccaii  vS)t(]f}iüai}'5  (Mix^ 
1873,  p.  390)  c[i\yn  bte  von  nm  eluciefüf)vte  iöeuciimiiu]  bca 
^önig^lavtia'Öanbeö  ^|?voteft  ixijcb  uiib  füv  ba^s  (e^Ateve  beti  nov 
250  3af}ren  t>üu  Cfbije  eiiiev  ciuiieOItd)  unter  77  6^rab  15  9)Jt= 
unten  unb  78  (^rab  18  lUtMuuteu  n.  iH-.  iie(ei]encn  Snfel  ge* 
gebencn  ))lc[mcn  „i^Mcf)e=Vciub"  (HMuipvncfite. 

©lejeö  2Btcr)eA'aub  e^-iftivt  icbod)  unter  ber  Oefai^teu  -^Jofittou 
factifrf)  uirf}t.  iJiHlren  bie  enc-5lii"d)eu  6H'L\-ivapl)eu  üOerl}anpt  einmal 
yem  5)a)'ein  einer  n^'i-^Ji^ven  vluieU]vuppe  auf  jener  Stelle  iiOer= 
äeui-jt  geiüefen,  fo  unifue  biejeltc  aud)  auf  ben  ueueftcn  eni](ild)en 
9lbmiralität'3farten  von  t2pi|3[H'rv]en  auiiebentet  uiorbeu  fein. 

ÜBir  fönnen  „5i>id;e^Vaub"  mit  eku  fo  lueuin  ^)iVd)t  auf 
„^iöui94earB4\inb"  f>eäie(}eu  ali  „('»^iaiö^Vaub",  ba^5  100  ai^eilen 
uorböftlid}  üou  Gap  5nu}tf)  (ber  i^ku'boftfpi^^e  bei^  :)iorboft(aubeö 
Püu  Spitjücrgeu)  3n  fndjcn  ift. 


^ 


V  llfiielin,  S}iilzhprg'oii  .^'  Xownja  SHmlja.  U1.3. 


A.  R  0  S  E  N  T  H  A  L  S      EXPEDITION     NAC  1^ 

Zusamin eil j^eg teilt  von  A.P< 


5,4 


J.T 


S5    Ostl  L,v    iii-tfenwicJi 


gM«l»i»rlii4r  IJWiilMiiiiD  ( Mit)uf  diewXaiiiaiy 


Wa/, 


«.,«>(*■  ::.ia^ 


•'   a     «   ,— '  a" 


•i-"^. 
^"t./-,. 


■C^ri^^^l» 


,.vi' 


■'J  #    z"^-" 


'-t»«, 


'i0u  MaiwtgiMA  tnmitiitMtm.Sm 
\ieWcrit  iMJhiMüurirtt 


DIE 

iELySÜJA  iiCKT 

UND 

-  -^  ^      ]iadi  den  Beoliaditun^enTimBoiaidiars  Elfi 

'""^  1811 

MaAXÜital)  1:2S0.000. 


Tü^n.  rn  fodcn . 


■?\^*^     Kette 


M14U17 


MATOTSCHKtN  SCHARR 

nach  den  Russisclien  Jbifhalimen 

und  dniBealiachiun^en.Tan 
AiRosentiuls  ^Expedition.  1871. 


Kau»tabl:S0t.O00 


3V^itui/WjjiJgi*«n^^>tjr/j/W 


NECHWATOWA  SErN 

nadi  den  B«oliacUlungen  -ron 

ARosenthal's  Expedition  1871. 

MaHsfiitab    1:250.000. 

\  "  ^  HO       -^ 

Tliatsgtf  Mnlr  (Ji  -  "j 

t  MusrCrihr  Krruie  auf  dMm.  Hügtl  hiün  Anherfjl^tt 
k 


2       sann«*  Ca»  (16fi.S.Kigr) 


»- 


GOTHA:  JUSrrS  PERTHES 

BrauiiHrhwHi| .  KWestprinaiiiL 
1872 


IQN     NACH     H0W4J4    SEMLJA    «aiL 

Lest  eilt  von  A.Peteriaaiin. 

C       H       E 


KAR      1#   S 


«0 


=..i..^     :-  ...J»^.-' 


8 


m    E    E  # 


:#-■ 


.r'i-^. 


i«»««».*?*;«.....!.  .-.Wl 


p-^u^^ 


^»        ;-  v>'  '     - 
,  .  -  -  -^V'*?-   .-■^'  .  - 

-■V.  ••    -^.t,         ..AJ'i^-  T 


I  1 


-■■>v^--- 


# 


Xrt^r    ^, 


^JUSt 


■  lüi^i.., 'i '".      .  -.  'J::  ""\  \.       ;■■" ,      _' .  "L'I^T''.  r— -  ^     *  "  '  .;    -4»  ■  ■■-TT''  k^ 


iJ.^SÄ,' 


GOTHA:  JIISTUS  FERTHES 

firauiisrhwHi| :  F.  WeKterinaiaL 


1872.